Você está na página 1de 8

lgikIf ;dfrf/ / k|:6 ljrf/sf nflu

www.janakhabar.com

x]g{ ge'Ng'xf]nf .

jif{ (, c+s #,

@)&@ ;fn d+l;/ ^ ut] cfOtaf/ (Nov. 22, 2015)

ef/tsf] x:tIf]klj?4 ;a} ldn]/ n8\gk' 5{ M k|sf08


sf7df8f}F . g]skf dfcf]jfbLsf
k| j Qmf k| s f08n]
ef/tLo

x:tIf]klj?4 ;a} ldn]/ n8\g' kg{]


atfPsf 5g . g]skf dfcf]jfbL
lrtjgn] ;f]daf/ cfof]hgf u/]sf]
at{dfg /fli6o kl/l:ylt / g]kfnsf]
;jfn ljifos cGt/lqmof sfo{qmddf
af]Nb} k|jQmf k|sf08n] ;f] s'/f
atfPsf x'g . k|sf08n] ;g\ !(%)
b]lv x:tIf]k ub{} cfPsf] ef/tn]
clxn] k'gM gff] ?kdf x:If]k u/]sf]n]
;a} Ps eP/ n8\g' kg{] atfPsf
5g\ . ef/tn] gff] ?kdf u/]sf]
-afF s L clGtd k] h df_

ef/tLosf] xftxftdf g]kfnL gful/stf

sf7df8f}+ . ef/t;Fusf] ;LdfjtL{


lhNnfx?df bf]xf]/f] gful/stfwf/Lsf]
;+Vof pNn]Vo /x]sf] tYo ef/tLo

5g\ . pgLx?;Fu g]kfn / ef/t b'a}


b]zsf] gful/stf /x]sf] ;f] klqsfn]
bfaL u/]sf] 5 . klqsfdf elgPsf]

kIfaf6} k|sfzdf NofOPsf] 5 .


ef/tLo cvaf/ gjef/t 6fOD;
n] d+unaf/ hgfPcg';f/ ef/tsf]
pQ/k| b ] z /fHosf] dxf/fhu+ h
lhNnfdf dfq nueu @)
xhf/hgfn] bf]xf]/f] gful/stf lnPsf

5, dxf/fhu+ h lhNnfsf] *)
lsnf]ld6/ nf]df] ;Ldf g]kfn;Fu
hf]l8Psf] 5, hxfF $) ufpFsf nueu
@) xhf/ gful/s;Fu bf]xf]/f] gful/stf
5 . pgLx?n] lgjf{rgsf ;do b'a}
-afF s L clGtd k] h df_

sf7df8f}F . a[l6z uf]vf{ e"tk"j{


;}lgs ;+u7g -lau];f]_n] ef/tn]
g]kfnlj?4 u/]sf] u}/sfg'gL, unt /
ablgotk"0f{ gfsfaGbL tTsfn /f]Sg
dfu ub{} a]nfotL k|wfgdGqL 8]le8
Sofd?g ;dIf cg'/f]w u/]sf] 5 .

a[l6z uf]vf{ e"tk"j{ ;}lgs ;+u7g lau];f]_ sf cWoIf kbd;'Gb/ lnDa',


dxf;lrj l5l/ z]kf{ / cGt/f{li6o
ljefu k|dv
' pQdk|;fb /fO{n] ;+oQ' m
?kdf x:tfIf/ u/L ;+oQ
' m clw/fHo
a]nfotsf k|wfgdGqL 8]le8 Sofd?g
;dIf k]; u/]sf] cg'/f]w kqsf] k"0f{
ljj/0f o; k|sf/ /x]sf] 5
;DdfggLo k|wfgdGqL 8]le8 Sofd?g
;+o'Qm clw/fHo a]nfot
8fplg :6L6, n08g
;DdfggLo k|wfgdGqLHo", xfdL
oxL !@ gf]e]Da/ @)!% sf lbg
n08gdf x'g nflu/x]sf] ef/tLo
k|wfgdGqL g/]Gb| df]bLsf] e|d0fsf]
k"j{;GWofdf lgDglnlvt ljifodf
oxfFsf] Wofgfsif{0f ub{5f}F
s_ k[ i 7e" l d
!= ef/tsf k|wfgdGqL df]bLn] ut
@) cui6 @)!% sf lbg hf/L
-afF s L clGtd k] h df_

gfsfaGbLla?4 lau];f]

d"No ?= !).

;'Gg ge'Ng'xf]nf .

dfcfj] fbLn] gfsfaGbL / sfnfa] hf/lj?4 ;8s ttfpg]


sf7df8f}F . g]skf dfcf]jfbL
ef/tsf] c3f]lift gfsfaGbL / To;sf]
df}sf 5f]kL eO/x]sf] sfnf]ahf/Llj?4
s8f ?kdf pqg] ePsf] 5 . b;}+,
ltxf/ / 57nfO{ lnP/ s]xL ;do
cfkm\ g f ultljlw :ylut u/] s f]
dfcf]jfbLn] cf}krfl/s ?kdf d+l;/
* ut]af6 ;'? ug]{ ePsf] 5 . dw];
cfGbf]ngsf] axfgfdf gfsfaGbL u/]sf]
ef/t Pskl5 csf]{ s8f eOx]sf] a]nf
dfcf]jfbL klg p;k|lt s8f ?kdf
k]; x'g] ePsf] 5 . dfcf]jfbLn] ef/tn]
x:tIf]ksf ?kdf h'g If]qdf cufl8
cfPsf] 5, ToxL cfkm\gf] lg;fgf
agfpg] ePsf] 5 . s8f ;+3if{sf
sfo{qmd;lxt dfcf]jfbL ;8sdf
cfpg] dfcf]jfbL k|aStf k|sf08n]
atfPsf 5g\ . pgsf cg' ; f/
gfsfaGbLsf] df}sf 5f]kL eO/x]sf]
sfnfahf/L lgoGq0f ug]{ / e|i6
lu/f]xdfly lg;fgf agfpg] ePsf] 5 .
o;} a Lr, g] s kf dfcf] j fbLn]
ljjflbt hnljB't\ kl/of]hgf dflyNnf]
s0ff{nLsf] lhDdf kfPsf] ef/tLo

sDkgL lhPdcf/nfO{ k'; ! ut]leq


cfof]hgf:yn 5f]8]/ hfg cfu|x
ul/;s]sf] 5 . kf6L{sf e]/Ls0ff{nL
Jo"/f] OGrfh{ /0fjL/sf cg';f/ k';

To;}u/L g]kfnu~hl:yt 6]lnsd


dd{t;DaGwL sfd ul//x]sf Ps
sDkgLdf klg o;cl3 g} dfcf]jfbLn]
tfnf nufO;s]sf] 5 . gfsfaGbLsf]

! ut]leq ;Dks{ sfof{no aGb geP


an k|of]u ug{ afWo x'g] atfOPsf]
5.

df}sfdf ;/sf/sf pRr clwsf/Lsf]


ldn]dtf]df sfnf]ahf/L eO/x]sf] eGb}
dfcf]jfbLn] pgLx?sf] ;"lr tof/L

gfsfaGbLla?4 j}B dfcf]jfbL


sf7df8f}F . g]skf -qmflGtsf/L
dfcf]jfbL_ n] ef/tLo gfsfaGbL,
OGwgsf] cefj, dxL /
sfnfahf/Lla?4 cfGbf] n gsf]
sfo{qmd 3f]if0ff u/]sf] 5 . xfn} a;]sf]
;f] kf6L{sf] s]Gb|Lo ;lrjfnosf]
a} 7 sn] dl\ ; / & ut] ef/tLo
b"tfjf;df 1fkgkq lbg] tyf !
ah]b]lv # ah];Dd b"tfjf; cufl8
wgf{ lbg], dl\;/ ( ut] k|wfgdGqLsf]
sfof{nodf lj/f]wkq lbg] / l;+xb/af/
cufl8 b'O{ 3G6f wgf{ lbg], dl\;/
!! ut] b]zsf k|d'v ;x/df lj/f]w
k|bz{g ug{] lg0f{o u/]sf] cWoIf df]xg
j}Bf/f hf/L lj1lKtdf pNn]v 5 .
p;n] cfkm\gf] zlQm k|bz{g u/]/
ef/tLo /fhb"t /~hLt /]nfO{ b]vfpg]
/ sf/jfxLsf nflu bafa lbg]
3f]if0ff;d]t u/]sf] 5 . s]xL lbgcl3
g]skfdfcf]jfbL / g]skf -PsLs[t_

ul//x]sf] ;|f]tn] atfPsf] 5 .


gfsfaGbLsf] df}sf 5f]kL Jofks
?kdf sfnf]ahf/L, s[ltd cefj
l;h{ g f u/L a9fOPsf] dx+ u Ln]
hgtfsf] 9f8 ;]Sbf klg ;/sf/n]
x]//] a;]sfn] cfkm"x? ;8sdf cfpg'
k/]sf] dfcf]jfbLn] atfPsf] 5 .
dw];sf cfGbf]ng ef/tsf] of]hgfdf
ePsf] atfpb} dfcf]jfbLn] p;Fu
jftf{eGbf klg k|lt/f]wsf] tof/L
ug'{kg]{ dfcf]jfbLsf] lgisif{ 5 .
ef/tn] g]kfndf nfdf] ;dob]lv
ck|ToIf ?kdf x:tIf]k ul//x] klg
clxn] k|ToIf?kdf cfPsfn] /fli6o
:jflwgtfsf] nflu n8\g'sf] csf]{
ljsNk g]kfnL hgtf;Fu gePsf] xfn}
a;]sf] s]Gb|Lo ;ldlt a}7sn] lgisif{
lgsfn]sf] lyof] . ;+ljwfg;efnfO{
alx:sf/ u/]sf] dfcf]jfbLn] ;+ljwfg
hf/L u/]sf] s]xL 306fleq ;+zf]wgsf]
k|:tfj k]z ug'{ / To;sf] lj/f]wdf
clxn]sf] ;+s6 cfPsfn] eGb} ;+ljwfg
c;kmn eO;s]sf] atfPsf] 5 .
-afF s L clGtd k] h df_

df] a fOnaf6 OG6/g] 6


rnfpg] cTolws

;if{sf nflu cfXjfg ug{;


] d]t a}7sn]
lg0f{o u/]sf] lj1lKtdf pNn]v 5 .
;Rrf sDo'lg:6 qmflGtsf/L;lxt
dfcf]jfbL zlQmsf aLrdf PsLs/0f
/ w|j' Ls/0fsf] k|lqmof cufl8 a9fpg
cfjZos kxn tyf k|oTg ug{] tyf
kf6L{sf] /fli6o ;Ddn]gsf] ldlt s]Gb|Lo
;lrjfnosf] cfufdL a}7sn] 6'f]
nufpg] dfcf]jfbLn] lg0f{o u/]sf] 5 .
g]skf -qmflGtsf/L dfcf]jfbL_ sf
cWoIf df]xg j}Bf/f hf/L lj1lKtsf]
k"0f{ ljj/0f o; k|sf/ /x]sf] 5
cfh ldlt @ dl\;/ @)&@ df
g]skf -qmflGtsf/L dfcf]jfbL_ sf]
s]Gb|Lo ;lrjfnosf] a}7s cWoIf s=
ls/0fsf] cWoIftfdf a:of] . o;
a} 7 sdf lnOPsf dxTjk" 0 f{
lg0f{oxaf/] o; k|];jQmJodfkm{t
lgDgfg';f/ hfgsf/L u/fOPsf] 5
-afF s L clGtd k] h df_

sf7df8f}F . g]kfndf ljsf;


lgdf{0fn] ult lng g;s] klg
OG6/g] 6 ;] j f eg] b| ' t ultdf
km}lnPsf] 5 . kl5Nnf] Ps jif{df
dfq sl/j @& nfv OG6/g] 6
k|of]ustf{ ylkPsf 5g\ . g]kfn
b"/;~rf/ k|flws/0fsf cg';f/
;fpg;Dd OG6/g]6 k|of]ustf{sf]
;+Vof ! s/f]8 !^ nfv *& xhf/
*!( k'u]sf] 5 . ha ls cl3Nnf]
jif{sf] ;fpg dlxgfdf OG6/g]6
rnfpg] *( s/f]8 $^ nfv %^(
hgf /x]sf lyP . s'n ;+VofdWo]
sl/j (^ k|ltztn] df]afOnaf6
OG6/g]6 rnfpg] u/]sf 5g\ . ;fpg
dlxgf;Dd df]afOnaf6 OG6/g]6
rnfpg]sf] ;+Vof ! s/f]8 !! nfv
() xhf/ &^% /x]sf] 5 . kl5Nnf]
Ps jif{df df]afOnaf6 OG6/g]6
rnfpg]sf] ;+Vof @^ nfv hgfn]
-afF s L clGtd k] h df_

s f 7 d f 8 f } F
.
o';P;PcfO8LcGtu{tsf] ;'cfxf/f
cfof]hgfdfkm{t\ afnaflnsfsf] :jf:Yo
/ kf]if0f ;DaGwdf sfd ub}{ cfPsf]
g]kfnL k|fljlws ;xof]u ;d"x PG6\ofu_ n] cg'bfg /sdsf] ;xL

cfPsf] PG6\ofun] tf]lsPsf] If]qdf


sfd gu/L kmhL{ lan / ekf{O{ u/L
nfvf}F ?k}ofF ckrng ub}{ cfPsf]
;Da4 sd{ r f/Lx?sf] bfaL 5 .
PG6\ofun] u/]sf] e|i6frf/sf] ljifodf
bh{ g f} F kqklqsf / cgnfOgdf

;b'kof]u gu/L a|Xdn'6 dRrfPsf]


;Da4 ;|f]tn] atfPsf] 5 . g]kfndf
sl/a $) lhNnfdf afnaflnsfsf]
:jf:Yo / kf]if0f;DawL sfo{ ub}{

;dfrf/x? k|sfzg eP klg xfn;Dd


s'g} klg lgsfon] 7f]; ?kdf 5fglag
gyfn]sf]df PG6\ofu ;Da4 sd{rf/Ln]
u' g f;f] u/] s f 5g\ . PG6\ o fudf

sd{ r f/Lsf cg' ; f/ PG6ofusf]


e|i6frf/df :jf:Yo dGqfno, afn
:jf:Yo
dxfzfvf
/
o' P ;PcfO8Lnufot ;' c fxf/f
cfof]hgfsf sd{rf/L;d]t ;+nUg /x]sf
5g\ . oxfF ;]l6 ldnfP/ e|i6frf/
ePsf] 5, To; sf/0f hxfF ph'/L u/]
klg xfn;Dd s'g} lgsfon] ;'gj' fO{
u/]sf] 5}g .
o;} ljifonfO{ hf]8\b} PG6\ofusf
csf{ sd{rf/L gfd pNn]v gul/lbg
eGb} cufl8 eG5g\ oxfF s f]
e| i 6frf/sf] ljifodf clVtof/
b'?kof]u cg';Gwfg cfof]u, /fli6o
;ts{tf s]Gb|, lhNnf k|zf;g sfof{no
sf7df8f},F k|wfgdGqL sfof{nonufot
bh{gf}F lgsfodf ph'/L btf{ u/fO;Sof}F
t/ xfn;Dd s'g} lgsfon] 7f]; ?kdf
5fglag yfn]sf] 5}g . PG6\ofusf
sfo{qmd lgb]{zs bLks yfkf / af]8{
;b:o df]xg kGyLn] ;a} 7fpFdf ;]l6
-afF s L clGtd k] h df_

aLr kf6L{ Pstf eO{ ag]sf] ;f] kf6L{n]


Pstf k|lqmofnfO{ tn;Dd ljleGg
a}7s, k|lzIf0f sfo{qmd u/L dl\;/
dlxgfleq ;DkGg ug{] lg0f{o u/]sf]
5 . a} 7 sn] ;Dk" 0 f{ s] G b| L o

;lrjfno;lxt ;Dk" 0 f{ s] G b| L o
cfof]hs ;ldltsf ;b:oxsf] sfo{
ljefhg u/]sf] 5 . ;Rrf b]zeQm,
hgjfbL / afdkGyL zlQm;Fu ;+oQ
' m

dfb] L / Sofd?gsf] cleJolQm cfklQhgs M dfcfj] fbL o'P;PcfO8Lsf] cg'bfgdf PG6\ofuf/f a|xd\ n'6
sf7df8f}F . g]skf dfcf]jfbLn]
a]nfot / ef/tsf k|wfgdGqLn] hf/L
u/]sf] ;+o'Qm cleJolQmk|lt uDeL/
cfklQ hgfPsf] 5 . s'g} Ps :jtGq
/ :jfwLg b]zsf] cfGtl/s dfldnfdf
cgfjZos x:tIf] k gug{ klg
dfcf]jfbLn] r]tfjgL lbPsf] 5 .
a]nfotL k|wfgdGqL 8]le8 Sofd?g
/ ef/tLo k|wfgdGqL g/]Gb| df]bLn]
;+o'Qm lj1lKt hf/L ub{} g]kfnsf]
;+ljwfg lgdf{0f k|lqmofsf af/]df s]xL
;'emfa lbPsf lyP . df]bLsf] a]nfot
e|d0fsf a]nf tL b'O{ b]zn] g]kfnsf]
ljifonfO{ cfkm\gf] lj1lKtdf lsg kf/]
eGg]af/] Jofks k|Zg pl7/x]sf] 5 .
;f] lj1lKtdf pgLx?n] g]kfndf
clwsf/ gkfPsf hgtfnfO{ clwsf/
lbOg'kg{] pNn]v ul/Psf] lyof] . pQm
lj1lKtn] g] k fnsf] cfGtl/s
dfldnfdflysf] 7f8f] x:tIf]k ePsf]
eGb} dfcf]jfbLn] To;k|lt s8f
cfklQ hgfPsf] xf] . dfcf]jfbLn]
clxn] cGt/f{li6o If]qaf6 g]kfndf

eO/x]sf] cgfjZos Wofgfsif{0fnfO{


e|ldt kfg{ / g]kfndf yk ;6 k}bf
u/L To;af6 cg'lrt nfe lngsf
nflu of] jQmJoafhL ul/Psf] atfPsf]
5 . b' O { k| w fgdGqLn] cfkm\ g f]
lj1lKtdf g]kfnaf/] JoQm u/]sf]
cleJolQmn] Pp6f :jtGq /fi6sf]

/fli6o :jfwLgtfdfly 7f8f] x:tIf]k


ul/Psf] atfPsf] 5 . dfcf]jfbLn]
ef/tsf] df]bL ;/sf/n] g]kfnk|lt
lnPsf] gLltdf g} a]nfotL k|wfgdGqL
8]le8 Sofd?gn] ;d]t ;xdlt
hgfpg' cfZro{ ePsf] atfPsf] 5 .

g]skf dfcf]jfbLsf dxf;lrj


g]qljqmd rGb ljKnjn] hf/L u/]sf]
lj1lKtsf] k"0f{ljj/0f o; k|sf/ /x]sf]
5 gf]e]Dj/ !@ sf lbg ef/tLo
k|wfgdGqL g/]Gb| df]bL / a]nfotL
k|wfgdGqL 8]le6 Sofd?f/f k|]lift
;+o'Qm lj1lKtdf g]kfnsf] ;Gbe{df
lbOPsf] cleJolQm xfd|f] kf6L{sf]
uDeL/ Wofgfsif{0f ePsf] 5 .
g]kfndf hf/L ;+ljwfg / jt{dfg
/fHo Joj:yfk|lt xfd|f] kf6L{ ;xdt
gePsf] ;j{ l jlwt} 5 . 3f] l ift
;+ljwfgn] g]kfnL hgtfn] ljutdf
u/]sf ;a}vfn] ;+3if{x?af6 k|fKt
clwsf/x?nfO{ s6f}tL / s'l07t
u/]sf] 5 . ;fy} ljutdf ePsf
;xdlt / ;Demf}tfx?nfO{ k"0f{?kdf
nTofPsf] klg 5 . oxfFsf zf]lift,
kLl8t ju{, hflthghflt, If]q,
dw]zL, yf?n] clwsf/x?nfO{ ;'lglZrt
u/]sf] 5}g . To;}n] xfd|f] kf6L{n] of]
;+ljwfg, k'g:yf{lkt ;+;bLo Joj:yfsf
-afF s L clGtd k] h df_

@)&@ ;fn d+l;/ ^ ut] cfOtaf/

ltdL ltd|f] tl/sfn] n8, xfdL xfd|f] tl/sfn] n8\5f}

s= dfcf]T;] t'

jif{ (, c+s #, d+l;/ ^ ut] cfOtaf/ @)&@

 ;DkfbsLo

sfnf]ahf/ lgoGq0f u/
ef/tn] gfsfaGbL u/]kl5 b]z, hgtfsf] l:ylt bogLo
ag]sf] 5 . hghLljsf c:tJo:t ePsf] 5 . vfBfGg /
OGwgsf] cefj ePkl5 sfnf] ahf/L df}nfPsf] 5 . t/,
;/sf/n] 7f]; sfo{ ug{ ;s]sf] 5}g . /fhwfgLdf Ps
ln6/ k]6f n
] ?= %)) df / Ps l;lnG8/ UofF; kfFrb]lv
;ft xhf/;Dddf laqmL eO/x]sf] ;dfrf/x? cfO/x]sf
5g\ . vfBfGgsf] l:ylt klg To:t} 5 . ahf/df s'g}
;fdfgsf] d"Nodf ;dfgtf 5}g, h;n] hlt ;S5, n'6s
] f]
l:ylt 5 . t/, ;/sf/L lgsfo sfgdf t]n xfn]/ a;]sf]
5 . ;/sf/n] efif0fdf dfq o;f] u5',{ To;f] u5'{ eg]/
xft afFw/] a:gfn] sfnf] ahf/L df}nfPsf] 5 . sfu
s/fpFb} u5{ lkgf ;'Sb} u5{ eg]h:tf] ;/sf/sf] efif0fn]
sfnf]ahf/L lgoGq0f x'gj] fnf b]lvFbg} . To;sf/0f ;/sf/n]
tTsfn sfnf]ahf/L /f]Sg ljleGg 6f]nL agfO{ cg'udgsf]
nflu v6fpg cfjZos 5 . 3/, uf]bfddf n'sfP/
/flvPsf ;fdfg tTsfn hkmt ug'k{ 5{ . b]zn] gfsfaGbL
v]lk/x]sf] ;dodf b]z / hgtfnfO{ cK7\of/f]df kf/L 3ft
ug]{ / nfvf}F s'DNofpg] e|i6 / sfnf]ahf/Lofx?nfO{
s8feGbf s8f sf/jfxL ug'k{ 5{ . ;fy} cfdgful/sn] klg
sfnf]ahf/Lof ;fdfg glsgL sfnf]ahf/LofnfO{ ;d'bfod}
g\Uofpg] / ;dfP/ k|x/L k|zf;gdf a'emfpg] kxn yfNg'
cfjZos 5 . ef/tn] u/]sf] of] gfsfaGbLnfO{ lg:t]h
kfg{ cfdg]kfnL Psh'6 x'g cfjZos 5 . olb xfdL cf
cfk\mgf] :jfy{lt/ s]lGb|t x'g] xf] eg] eljiodf Tof] dxFuf]
;fljt x'g] lglZrt 5 . /fhgLlts bn, ltgsf g]tf tyf
sfo{stf{ / cfdg]kfnL hgtfn] a'g'kg]{ s'/f oxL xf],
r]tgf eof==== .

Joj;flos s[lif tyf Jofkf/ cfof]hgfsf] k|lta4tf


sf7df8f}F . Joj;flos s[lif tyf Jofkf/ cfof]hgfsf] d'Vo p2]Zo g]kfnsf
@% j6f lhNNff -wg'iff, ;nf{xL, dxf]Q/L, /f}tx6, af/f, k;f{, lrtjg, wflb,
sf7df8f},F nlntk'/, sfe]kn
| f~rf]s, gjnk/f;L, tgxF,' ndh', sf:sL, :ofhf,
kfNkf, kGb]xL, slknj:t', bf, ;'vt{] , afFs,] alb{of, s}nfnL / s~rgk'/_
lglb{i6 s[lif pkhxsf] d"No z[v
\ nfdf cfa4 ;fgf s[ifs, s[lif Joj;foL tyf
pBdLsf] k|lt:kwf{Tds Ifdtfdf ;'wf/ ug{' /x]sf] 5 . of] cfof]hgf @)^%
>fj0faf6 ;~rflnt 5 . of] p2]Zo k|fKt ug{ cfof]hgfaf6 ;Dkfbg ul/g]
sfo{x lgDg s'/fdf s]lGb|t x'g5
] g\
!_ s[ifs ;d"x / ;xsf/L ;+:yfxnfO{ nfek|b ahf/d'vL pTkfbgdf ;xefuL
x'g ;xof]u ug{] . ;fy} cfjZos k|ljlw, ;"rgf, ;]jf / ;fj{hlgs k"jf{wf/sf]
Joj:yfdfkm{t\ ahf/df kxFr
' / s[lif Joj;fo cfa4tfdf ;'wf/ Nofpg] .
@_ d"No z[v
\ nfsf] b[li6n] pTkfbs, Jofkf/L, k|zf]wgstf{ / cGo ;/f]sf/jfnfxnfO{
;d]t ;d]6L pBf]udf cfwfl/t ;fem]bf/Ltfsf] ljsf; ug{] .
#_ s[lif / vfB Jofkf/df ljBdfg afwf Jojwfg 36fpg] Pj+ s[ifsx / s[lif
Joj;foLxsf] bIftf clej[l4 ub{} cfGtl/s Pj+ cGt/f{li6o ahf/sf] u'0f:t/
cg'ksf] :jR5 / :j:y vfB j:t'xsf] pTkfbg ug{ ;xof]u ug{] .
;Nnf3f/L, dxf/fhuGh, sf7df8f}F
kmf]g M (&&)!$)!&&^%, ofS; M (&&)!$#&#@#^
Email:mail@pact.gov.np,Website:www.pact.gov.np

t/fO{ ;d:of :jgfdwGo a'l4hLljsf xs{t

ef/tLo Ph] G 6x? / 8n/]


a' l 4hLljkl5 ca sfF u | ] ; sf
:jgfdwGo af} l 4sx?n] cfkm\ g f]
kmfObfsf nflu t/fO{ { ;d:of
;dfwfgsf] k|ZgnfO{ unt 9+un]
p5fNg yfn]sf 5g\ . Oltxf;df
;j{ky| d of] e"ldsf dfcf]jfbL j[Qn]
v]n]sf] lyof] . lbNnLsf] wfkn] o:tf
tTjsf] dl:tisdf gzf r9]kl5
d'vaf6 lg/z cfjfh lg:sG5
dw] z nfO{ ;Daf] w g ug{ ' k 5{ .
klxn]sf] ;8s5fk] Pdfcf]jfbLnfO{
;fDk|bflos eg]/ lgGbf u/]sf
sfFu|];Lx?n] ca To;s} ;'?jftL
s'/fnfO{ j}t0fL{ tfg{] ufO{sf] k'R5/
agfP/ ;dft]sf 5g\ .
o:tf dflg;x?df d'Vo ;d:of
eg]sf] afXo zlQms]Gb|x?sf] bnfnL
gu/]/ /fhgLlts hLjgsf] sNkgf
ug{ g;Sg' xf] . logLx?n] ;+ljwfg
hf/L ubf{ cfhsf] eGbf Jofks
bfo/fsf] lj/f]w lyof] . t/, tL ;a}nfO{
s'Nr]/ cl3 a9\g'df ;dfj]lztfsf]
eljio pHofnf] b] v ] , lsgeg]
logLx?n] s';L{ cF7\ofPsf lyP .
o;sf] dtna s] b]lvG5 eg] ;dy{g
jf lj/f]w b'a} cj:yfdf logLx? s'g}
g s'g} afXo zlQmaf6 rn]sf x'G5g\
/ o:tf] rfndf kb, k|lti7f, wg /
Oiof{n] pTk|]/s tTjsf ?kdf sfd
u/]sf] x'G5 .
bnfnx?sf] ljz]iftf g} s] xf]
eg] ;d:of b]z}el/ 5 eGg] s'/f
logLx?nfO{ yfxf x'G5 t/ logLx?n]
;a}nfO{ Psd'i6 ?kdf ;dfwfg ug{]
s'/f ub{}gg\ . h'ga]nf h'g ljb]zL
zlQmn] h;nfO{ ;8sdf ptf5{,
To;sf] dfq ;d:ofsf] s'/f ug{] u/]/
;d:ofnfO{ Pscsf{;Fu aNemfpFb}
n}hfg' logLx?sf] wd{ xf] . lbNnLsf]
;+nUgtfsf sf/0fn] clxn] logLx?sf]
d' v df dw] z afx] s c? zAb
gePem}+ cl3Nnf] ;+ljwfg;efsf]
cGTolt/ 8n/sf] tfdemfd ePsf]
a]nf hghftLo klxrfg eGg] zAb
afx]s s]xL lyPg .
rDr] af}l4stf 5fF6]/ k/fOsf]
dfgf] eb{} cfPsf lgs[i6 bhf{sf o:tf
5e] i fL df} s fk/:t tTjx?sf]
axsfpaf6 d'Qm eP/ ;dLIff ug{]
xf] eg] hf]hf] g]kfnLx? slyt
dw]zsf] gfddf g]kfnlj?4 e}/x]sf]
if8\oGqsf] lj/f]wdf plePsf 5g\, tL
s;}n] klg t/fO{s
{ f] ;d:of ;dfwfg
x'g' x'Fb}g eg]sf 5}gg\ . gSsnL
gful/stfwf/Lx? / ef/tLo bnfn
tyf u' K tr/x?sf] cf/f] k df
gaxlsP/ x]g{] xf] eg] b]zeQm
g]kfnLx?n] dw]zLx?nfO{ ef/tLo
eg]/ cf/f]k nufPsf klg 5}gg\ .
g]kfnLx?n] p7fPsf jf:tljs d'2fx?
oL x'g
\
!= g] k fnLx?sf] klxnf] dfGotf
b]zleqsf ;d:ofx?nfO{ Psd'i6
?kdf ;dfwfg ug{k' 5{ eGg] xf] .
ef] l n csf{ ] kIf;F u gofF
lj/f]wfefif k}bf x'gu] l/ ;d:ofsf]
Pp6f kf6f]df dfq xft xfNg'
x'Fb}g . dw]z sf gfddf k"j{sf
# lhNnfx?nfO{ @ gDa/ k|bz
] df
xfNbf lnDa'jfg, k"jL{ y?x6
/ sf]lrnf eGg]x?;Fu G
l;h{gf x'G5 . o:tf] k|s[ofn]
s;};uF g6'l+ ug] ;d:of pTkGg
u5{ . klxn] PSnfPSn} ul/Psf
ljkl/t k|sf/sf ;xdltx?n]
cfhsf] ;d:of cfPsf] xf] .
ljb] z Lx?sf] of] if8\ o Gqaf6
hf]lug' k5{ eGg] s'/f xf] .
@= dw]z sf] cy{ s] < t/fO{{nfO{
hftLo, eflifs, e" a gfj6,
cjl:ylt s'g} sf]0faf6 dw]z
eGg ;lsF + b } g . ef/tsf]
dWoOnfsfaf6 cfPsf] eGg] 5fk
lbg dw]z sf] s'/f p7fOPsf]
xf] eg] klZrd ss]z; x'Fb}
dfg;/f]a/af6 h'Dnf em/]sf] v;

hfltsf] k|frLg a;f]af; If]qsf]


gfdsf cfwf/df ss] l zog
k|b]z lsg ePg < hghfltx?
d+uf]lnog If]qaf6 cfPsf x'g\
eg] / pgLx?sf] a;f] a f;
OnfsfnfO{ df]n k|b]z lsg

ctM bf]xf]/f] gful/stfx?sf]


vf/]hL / v'nf ;Ldfgf aGb gu/L
k| b ] z l;dfgdf aUg' jf
hg;+ V ofsf cfwf/df If] q
lgwf{ / 0f ug{ ' eg] s f] t/fO{
ef/tnfO{ a'emfpg' xf] . o;af/]

5 . t/fO{df gSsnL gful/sx?


/ jf:tljs g]kfnLx? tyf /fHo
/ gful/sx?sf aLrsf] d"n
;d:of oxL xf] . of] k| b ] z
l;dfg;F u cleGg ?kdf
hf]l8Psf] d'2f xf] .

e/t bfxfn
bnfnx?sf]
ljz]iftf g} s] xf] eg]
;d:of b]ze
} l/ 5
eGg] s'/f
logLx?nfO{ yfxf
x'G5 t/ logLx?n]
;a}nfO{ Psd'i6 ?kdf ;dfwfg ug{] s'/f
ub{g
} g\ . h'ga]nf h'g ljb]zL zlQmn]
h;nfO{ ;8sdf ptf5{, To;sf] dfq
;d:ofsf] s'/f ug{] u/]/ ;d:ofnfO{
Pscsf{;Fu aNemfpFb} n}hfg'
logLx?sf] wd{ xf] . lbNnLsf]
;+nUgtfsf sf/0fn] clxn] logLx?sf]
d'vdf dw]z afx]s c? zAb gePem}+
cl3Nnf] ;+ljwfg;efsf] cGTolt/
8n/sf] tfdemfd ePsf] a]nf hghftLo
klxrfg eGg] zAb afx]s s]xL lyPg .
elgPg < lbNnLn] ldlynf /
hgsk'/sf] Oltxf; d]6fP/ k"jL{
t/fO{ { d f cfkm\ g f] 5fk xfGg
vf]Hb}5 .
#= hg;+ V ofsf cfwf/df ;a}
t/fO{nfO{ dw]z elgPsf] xf] eg]
emfkf, df] / / ;' g ;/Ldf
dw]zLx? slt 5g\ < dsjfgk'/,
lrtjgdf slt < oL ;a}
lhNnfnfO{ Pp6} k|bz
] df /fVg'k5{
eGg] cfwf/ s] xf] < t/fO{sf cGo
;d'bfosf] hg;+VofnfO{ dw]zL
sf]6fdf ld;fP/ ef/tLo cf8df
b] v fOg] bfbflul/nfO{ ljj] s
ePsf] s'g} dflg;n] :jLsf/ ug{
;S5 < o;sf] lj/f]wdf p7\g]
cfjfhsf] ;dfwfg s] < lxdfn,
kxf8 / dw]zsf] ljefhgsf/L
cjwf/0ff lbNnLsf] ;Qfn]
p7fpg nufPsf]] xf] xf] eGg] s'/f
s;nfO{ yfxf 5}g <
$= ;dfwfgsf] s' / feGbf klxn]
To;sf] kl/j] z nfO{ Wofg
lbg'k5{ . ef/t;Fu v'nf ;Ldfgf
5 . !@ a'bF s
] f] kfksf ?kdf ToxfF
nfvf} + gSsnL gful/stf
afFl8Psf] 5 . ef/tsf] hg;+Vof
cltqmd0fsf] /0fgLltaf6 b]z
hf]ufpg lkmhLdf ;}Go ljb|f]x /
>Ln+sfdf #) aif{ u[xo'4 ug{'
k/]sf] Oltxf; xfd|} cl3 5 .

bnfn lha|f] rNg s;n] /f]s]sf]


5<
%= ;d:ofsf d' 2 fx? hlt;' s }
s0f{ l k| o eP klg ltgnfO{
sfof{Gjog ug{] kl/j]z /fi6
/fli6o lxt k|lts"n 5 eg]
To;nfO{ sfof{ G jog ug{
;ls+ b } g . o:tf d' 2 fx?sf]
sfof{Gjogsf nflu ;j{k|yd
k| l ts" n kl/j] z sf] cGTo
ug{'k5{ . slyt dw]z k|b]z /
lgjf{rg If]q lgwf{/0fsf] d'2f
)^$ d+l;/df k6gfdf tfTsflng
ef/tLo ljb]z ;lrj / /csf
k| l tlglwaf6 af] n fOPsf]
dw]zjfbL a}7sdf to ul/Psf
x'g\ . ;Ldfgf aGb / bf]xf]/f]
gful/stfx? vf/]h gubf{;Dd
k| b ] z l;dfgdf k| j ] z ug{
;ls+b}g, ug{' klg x'Fb}g .
^= /fHosf] k'g;{/+ rgfsf] cy{ afXo
:jfy{ x ?sf] of] h gfdf ul/g]
e"uf]nsf] v08Ls/0f dfq xf]Og
/ d"ne"t ?kdf hgtfsf] afFRg]
clwsf/sf] k|Zg xf] eg] t/fO{sf]
;a}eGbf 7"nf] cfjZostf e"ld
;DaGwsf] k'g;{/+ rgfsf] k|Zg xf] .
ToxfFsf] ;fdGtL hldGbf/Ln]
ljs/fn agfPsf] e"ldlxgtfsf]
cGTo ug{sf nflu hldgdf
xbaGbL nufpg Psbd} h?/L

&= bnfnx?n] t/fO{sf] ;d:ofsf


af/]df 5nkmn ug{] dw]zLx?
kfPgg\ hf] /fHo / :yfgLo
km6fxfx?af6 jf:tljs ?kdf
k|tfl8t 5g\, tL g]kfnLx?sf
k|ltlglw e]6fPgg\ t/fO{sf]
;d:of ;dfwfgsf] jftf{ /~hLt
/], /fh]Gb| dxtf], gGbgbQ rf}w/L,
/fdrGb| emf, /fds'df/ zdf{
h:tf ef/tLox?;F u ug{ ] <
k9\gsf nflu dfjnLdf cfP/
gful/stf lsg]sf bo]z lqkf7L
/ hldGbf/Lsf nflu g]kfn l5/]sf
dxGt 7fs'/h:tf;Fu dw]zLx?sf]
;d:ofaf/] 5nkmn ug{] < ;a}
g]kfnLsf] cfklQ o;}df 5 .
oyfy{tf ;a} hfgsf/L x'Fbfx'Fb}
s]jn lbNnLsf] rDrflu/Lsf vflt/
af}l4stfsf] ?dfn xNnfpg] :vlnt
tTjx?nfO{ d]/f] k|Zg 5 slyt
dw]zjfbL dfux? k"/f ug{] s'/f
ug{e
' Gbf klxn] pk/f]Qm ;d:ofx?sf]
lgk6f/fsf af/]df ltdLx?sf] lha|f]
rN5 < lbNnLsf] g]kfn lj/f]wL
/0fgLlt;Fu c;xdlt /fv]/ af]Ng]
x'tL ltdLx?df 5 < Oltxf;df
cfk"mn] u/]sf uNtLx?af6 l;Sg]
r]tgf ltdLx?df 5 < d o:tf] cfzf
ulb{g . lsgeg] ltdLx? csf{sf] g"g
nfu]/ emf]qmfPsf d'uf{ xf} . of] g]kfnL
/ k/fO{kgsf aLrsf] G xf] .

@)&@ ;fn d+l;/ ^ ut] cfOtaf/

sf]zL pRrafw / s0ff{nL lr;fkfgLdf


;/sf/ rgfvf] x''g' h?/L

;ftfsf] s'/fsfgL
) g] k fnsf] hn;Dkbfdflysf]
ef/tLo rf;f] oxfF n ] s;/L
x]g'{ ePsf] 5 <
g]kfnsf] ;du| hn;Dkbfdfly
ef/t aqmb[li6;lxt x:tIf]ksf/L
gLlt canDag ub}{cfPsf] 5 . ;g\
!(@) sf] la|l6zsfnLg zf/bf afFw
;lGwb]lv sf]zL, u08s, dxfsfnL,
dflyNnf] s0ff{nL, c?0f # tyf
gf}d/' ;
] Dd cfOk'Ubf ef/tn] g]kfnsf
gbLgfnfdfly ;} 4 flGts Pj+
Jojxfl/skdf cu|flwsf/ sfod
ug{ vf]hs
] f] b]lvG5 . ef/tn] oL ;a}
ljjfbf:kb ;lGw;Demf}tf g]kfndf
r/d ;\qmd0fsfnLg cj:yfdf kmQ]
u/] s f] 5 . ef/tn] cfkm\ g f
JoStJoafhLdf cfk"mn] g]kfndf
zflGt l:y/tf / ;d[l4 (Peace,
Stability and Prosperity)
b]Vg rfxPsf] /]l8d]8 efiff x/]sk6s
bf]xf]ofpFb} cfPsf] 5 . t/ Jojxf/tM
ef/t 7Ls pN6f] 9+ u n] k| : t' t
x' F b } c fPsf] 5 . p g] k fndf
cl:y/tfsf] gfhfoh kmfObf p7fpg
hlxNo} pBt b]lvG5 . olta]nf
g]kfnsf] ljz'4 cfGtl/s dfdnf
/x]sf] ;Ldf+sgsf] ljifodf p;sf]
c;Gt'li6 gfsfaGbLdf k|s6 ePsf]
5 . Psyl/ ;d'bfonfO{ af]s/] lx8]sf]
5 . s0ff{nL lr;fkfgL / ;Ktsf]zL
pRrafFw cfk"mcg'sn
" sf k|fGtdf kfg{
p lgn{Hh lsl;dn] k|:t't ePsf]
5 . To;df klg g]kfnef/taLr
;g\ !(%) df ;DkGg c;dfg zflGt
tyf d}qL ;lGwsf] kqfrf/sf] bkmf
$ df g]kfnn] k|fs[lts ;|ft] jf
s'g} cf}Bf]lus ljsf;sf nflu ljb]zL
;xof]u lng] lg0f{o u/]df, ef/t
;/sf/ / ef/tLo gful/s klxnf]
k|fyldstf lbg] eGg] k|fjwfg sfod
u/fpg ef/t ;kmn ePaf6 clxn]
klg p g]kfn;Fusf] hn;|f]tdf oxLF
a'bF fnfO{ ufOl8 lk|lG;kn sf ?kdf
cFufn]/ cl3 al9/x]sf] 5 .
) ef/tn] g]kfndf cl:y/tfdf
xfjL ePsf] df} s fdf cfk" m
cg' s " n sf] ;lGw;Demf} t f
u/ ] s f] of cl:y/tfnfO {
dnhn ub} { cfk" m cg' s " n
;lGw;Demf} t f k| : tfj u/] s f]
s'g} 36gf 5g\ <
hlt 5g\, g]kfn ef/taLr hlt
klg hn;| f ] t ;F u ;DalGw
;lGw;Demf} t f ePsf 5g\ , tL
;lGw;Demf}tf g]kfndf cl:y/ Pj+
;+qmd0fsfnLg /fHoJoj:yf /x]sf]
a]nf ePsf 5g\ . ;g\ !(%) sf]
slyt zflGt tyf d}qL ;lGw, ;g\
!(%$ sf]zL ;Demf}tf, ;g\ !(%(
sf] u08s, ;g\ !((^ sf] dxfsfnL,
;g\ @))* sf c?0f # / dflyNnf]
s0ff{nL ;a} ;+qmd0fsfnLg cj:yfdf
;DkGg ;lGw;Demf}tfx? x'g . @)$%
;fnsf] gfsfaGbLsf] s'/f u/f}F .
Tolta]nf g]kfnn] rLgaf6 xltof/
lnPsf] lgx'Fdf ef/tn] gfsfaGbL

nufof] . nuQ} g] k fndf


k~rfotlj?4 hgcfGbf]ng ;'?
eof] . cfGbf] n gnfO{ ;3fpg
rGb|zv
] /nufotsf ef/tLo g]tfx?
sf7df8f}F cfP . cfGbf]ng s] rs]s
{ f]
lyof], nuQ} ef/tLo ljb]z ;lrj
P;=s]= l;+x g]kfnsf] hn;Dkbf
ef/tnfO{ a'emfP k+rfot hf]ufOlbg]
eGb} d:of}bf ;lGw af]s]/ sf7df8f}F
cfP . t/ tTsfnLg /fhf jL/]Gb|
k+rfot anL r9fP/ hgtf;Fu em'Sg
/fhL eP, ef/tnfO{ hn;|ft] a'emfP/
k+rfot l6sfPgg\ . x]g;
{' \ t, g]kfndf
cfGbf]ng rls{/x]sf] 5, l5d]sL
d'ns
' sf] ljb]z ;lrj d:of}bf ;lGw
af]s]/ jfu]{lgsf nflu sf7df8f}F
pq]sf] 5 . o:t} xf] b'O{ b]zaLrsf]
ldqtf < olta] n f t/fO{ { s f
cfGbf]ngsf/L elgg]x?nfO{ ef/tn]
;3fO/x]sf] 5 . eGgnfO{ ef/tsf]
;dy{g 5}g elg/x]sf] 5 . t/
t:jL/ lng gkfOg] bzuhfdf
cfGbf] n gsf/LnfO{ uf;af;sf]
Joj:yf ldnfPsf] 5 . cfkm\ g f
gful/snfO{ cfGbf]ngdf k7fPsf]
5 . jL/u+hdf 9'+ufd'9f ug]{ ef/tLo
k|bz{gsf/L g]kfnL ;'/IffsdL{sf]
k|lt/Iffsf qmddf uf]nL rnfpFbf
d[To' ePaf6 ef/tLo 3';k}7 k'li6
ePsf] 5 .
) ;Ktsf] z Lsf] s' / f u/f} F , of]
afF w ;DaGwdf b' O { b] z aLr
; ' ? df slxn ] ;Demf } t f
eof] <
ef/tsf] sf]zL pRrafFw lgdf{0f
ug]{ of]hgf la|l6zsfnLg eP klg
pRrafFwaf/] g]kfn;Fu ;xdlt ePsf]
@)$^ ;fnsf] /fhgLlts kl/jt{g
kl5 xf] . tTsfnLg k| w fgdGqL
lul/hfk|;fb sf]O/fnfsf] klxnf] ef/t
e|d0fsf a]nf @)$* ;fndf sf]zL
pRrafFw cWoogsf nflu b'a} b]zsf
k|fljlwsx?sf] ;+oS' t ;ldlt u7g
ug]{ / 8LkLcf/ tof/ ug]{ ;xdlt
ePsf] lyof] . ;g\ !((& df
tTsfnLg k| w fgdGqL z] / axfb' /
b]pjfsf] ef/t e|d0fsf a]nf yk
;xdlt eof] . To; otf c? klg
;xdlt ePsf 5g\ . t/ g]kfnnfO{
8'afP/ ljxf/nfO{ hf]ufpg] eGb} o;
cfof] h gfsf]
:yfgLob] l v
/fli6o:t/;Dd lj/f]w eO/x]sf]
cj:yfdf ef/t ;/sf/sf] v6gdf
g]kfnL k|fljlwsx?nfO{ ;d]t ef/t
;/sf/n] g} tna lbP/ olta]nf
;z:q k|x/Lsf] kx/fdf cfof]hgfsf]
8LkLcf/ tof/ eO/x]sf] 5 .
) ;Ktsf ] z L pRraf F w af6
g] k fnnfO{ x' g ] nfexflg s]
xf] <
;Ktsf]zL pRrafFw g]kfnsf]
cfjZostf / k|fyldstfsf] cfof]hgf
geO{ ef/tLo cfjZostf /
k|fyldstfsf] cfof]hgf xf] . g]kfnsf]
cfjZostf / k|fyldstfsf] cfof]hgf
;'gsf]zL sdnf 8fOe;{g xf] . t/,

) ;g\ !(@) sf] la|l6zsfnLg zf/bf afFw ;lGwb]lv sf]zL, u08s, dxfsfnL, dflyNnf] s0ff{nL, c?0f # tyf gf}d/' ;] Dd cfOk'Ubf ef/tn] g]kfnsf
gbLgfnfdfly ;}4flGts Pj+ Jojxfl/skdf cu|flwsf/ sfod ug{ vf]hs
] f] b]lvG5 . ef/tn] oL ;a} ljjfbf:kb ;lGw;Demf}tf g]kfndf r/d
;\qmd0fsfnLg cj:yfdf kmQ] u/]sf] 5 .
) olta]nf t/fO{s
{ f cfGbf]ngsf/L elgg]x?nfO{ ef/tn] ;3fO/x]sf] 5 . eGgnfO{ ef/tsf] ;dy{g 5}g elg/x]sf] 5 . t/ t:jL/ lng gkfOg] bzuhfdf
cfGbf]ngsf/LnfO{ uf;af;sf] Joj:yf ldnfPsf] 5 . cfkm\gf gful/snfO{ cfGbf]ngdf k7fPsf] 5 . jL/u+hdf 9'u+ fd'9f ug]{ ef/tLo k|bz{gsf/L g]kfnL
;'/IffsdL{sf] k|lt/Iffsf qmddf uf]nL rnfpFbf d[To' ePaf6 ef/tLo 3';k}7 k'li6 ePsf] 5 .
) xfd|f gLlt lgdf{tfn] ef/tdf lah'nL a]r/] wgL x'g] ljsf;] df]8n
] plxNo} km]n eO;Sof] . ef/t lgb]l{ zt o:tf] bl/b| lrGtgaf6 g]kfnsf] hn;|ft] ljsf;
pFef] nfUg} ;Sb}g . b]zel/sf rf/ xhf/ ufpFsf ;a} 3/w'/Ldf lah'nL an]sf] lbg, tL ;a} 3/w'/Ldf lah'nLaf6 vfgf kfs]sf] lbg / b]zdf pTkflbt
lah'nLaf6 ljB'tLo ;jf/L ;fwgdf rnfO{ k]6f l] nod kbfy{dflysf] k/lge{/tf s6f}tL ePkl5 dfq} g]kfn wgL x'g5] .
) ;Ktsf]zL g]kfnsf] cfjZostf / k|fyldstfsf] kl/of]hgf gePsf]n] o;af/] :yfgLob]lv /fli6o:t/df Jofks ax; x'g' h?/L 5 . ;/sf/n] o; ljifodf xfn;Dd cfkm\gf
gful/s;Fu s'g} 5nkmn rnfPsf] 5}g . a? ef/tLo thlahdf 8LkLcf/df h'6s] f] 5 . To;}n] g]kfnsf] clxtdf /x]sf] / ef/tLo :jfy{ h]lnPsf] ;Ktsf]zL pRrafFw s'g}
klg xfntfdf cl3 a9fOg' x'Gg . ljxf/nfO{ arfpg xfdLn] xfd|f nfvf}F hgtfsf] pl7af; nufpg' lsdfy{ a'l4dfg x'g] 5}g .
) ;Ktsf]zL pRrafFw g]kfnsf] cfjZostf / k|fyldstfsf] cfof]hgf geO{ ef/tLo cfjZostf / k|fyldstfsf] cfof]hgf xf] . g]kfnsf] cfjZostf /
k|fyldstfsf] cfof]hgf ;'gsf]zL sdnf 8fOe;{g xf] . t/, g]kfn ;/sf/ cfkm\gf] k|fyldstfsf] cfof]hgf cl3 ga9fO{ ef/tLo cfjZostfsf] of]hgfsf]
k5fl8 ntfl/Psf] 5 .

/tg e08f/L, hn;|ft] sf hfgsf/

g]kfn ;/sf/ cfkm\gf] k|fyldstfsf]


cfof]hgf cl3 ga9fO{ ef/tLo
cfjZostfsf] of]hgfsf] k5fl8
ntfl/Psf] 5 . cf]vn9'u\ f, l;Gw'nL,
vf]6f, ef]hk'/, ;\vj' f;ef, wgs'6f,
t]x|y'd, kfFry/, ;'g;/L / pbok'/
lhNnfsf ;of}F ufpFa:tLsf Ps nfv
a9L dflg;xnfO{ lj:yflkt ug]{
cfof]hgfsf] d'Vo p2]Zo g]kfnsf]
ljsf; ug'{ geO{ ljxf/nfO{ af9Laf6
hf]ufpg' xf] . !(% ju{ ls=ld=
hnfzo /xg] cfof]hgfsf] p2]Zo
jiff{df af9L lgoGq0f u/L lxpFbdf
ef/tsf] ;'VvfIf]qdf l;FrfO tyf
vfg]kfgL cfk"lt{ ug'{ xf] . olt w]/}
dflg; lj:yfkg ug]{ o; cfof]hgfn]
pTkfbg ug] { lah' n L eg] s f] #
xhf/b]lv ##)) d]ufjf6;Dd xf] .
ha ls g]kfnnfO{ lah'nLsf nflu
afF w lgdf{ 0 f ug] { xf] eg]
;Ktsf]zLeGbf yf]/} xflg x'g] sd
hg;+Vof lj:yfkg ug]{ $,!*)
d]ufjf6 Ifdtfsf] dflyNnf] s0ff{nL
hnfzo cufl8 a9fP eof] lg . xfn
ef/tLo sDkgL hLPdcf/nfO{ lbPsf]
dflyNnf] s0ff{ n LnfO{ hnfzo
cfof]hgfsf ?kdf g]kfnn] cl3 a9fP
;f] cfof]hgfn] lj:yfkg ug]{ hg;+Vof
klg sf]zLsf] t'ngfdf gu0o 5 .
g]kfnnfO{ lah'nL g} rflxPsf] xf] eg]
;Ktsf]zLeGbf a9L ljB't pTkfbg
x'g] / sd lj:yfkg lgDTofpg]
dflyNnf] s0ff{nL hnfzo lsg
gagfpg] < To;df klg ;Ktsf]zLdf
g] k fnn] cfof] h gfsf sf/0f
af9LlgoGq0f / l;FrfOdf k|of]u x'g]
cltl/St kfgLsf] d"No ltg]{ s'/f
ef/tn] clxn];Dd u/]sf] 5}g .
cfof]hgfnfO{ g]kfnsf] dfucg';f/
hnkl/jxg ;+hfn lj:tf/ ug]{
s'/fdf ef/t /fhL 5}g . pN6f]
ef/tn] o; cfof]hgfsf] kfgL gbL
hf]8 of]hgfcGtu{t d]rL / u08sdf
hf]8]/ cfkm\gf] nfvf}F xhf/ x]S6/df
l;FrfO ug]{ of]hgfcg';f/ cl3 a9]sf]
5 . t/, g]kfnn] eg] cfof]hgfsf
sf/0f ljZjsf] ;jf{lws ulx/f] c?0f
pkTosf;lxt, tdf]/, ;'gsf]zL
pkTosfx u'dfpg]5 . ToxfFsf
P]ltxfl;s, k'/ftflTjs, wfld{s,
;fF:s[lts w/f]x/x gi6 x'g]5g\ .
To; If]qsf] h}ljs ljljwtf ;+s6df
kg] { 5 . lj:yflktxn] cfly{ s ,
;fdflhs, ;fF:s[lts?kdf 7"nf] d"No
r' s fpg' k g] { 5 . gbL lsgf/fsf]
pj{/e"ld, kfgL3, k'nk'n;
] f 8'afgdf
kbf{ 8fF8flt/sf afl;Gbfxn] csf]{
;f:tL v]Kg'kg]{5 . lj:yflktnfO{
k'g:yf{kgfsf nflu ef/tn] hdLg
pknAw gu/fpg] s'/f %) jif{
cl3sf] sf]zL cfof]hgfsf] cg'ejn]
k'li6 ul/;s]sf] 5 . sf]zL Aof/]hsf
lj:yflktxn] clxn] ; Dd
Ifltk"lt{sf nflu nl8/x]sf 5g\ .
) g] k fnsf] kfgLdfly ef/tn]
lgoGq0f sfod ug{ vf]Hg'sf]

p;sf] leqL p2]Zo rflxF s]


x' g ;S5 <
casf] s]xL jif{ kl5 hg;\Vofsf
cfwf/df ef/tn] rLgnfO{ pl5Gb}5
/ To;sf] k|ToIf rfk ToxfFsf] k|fs[lts
;|ft] vf;u/L kfgLdf kg]5
{ . ;'Vvf
/ v8]/Lsf sf/0f ef/tLo ls;fgx?n]
cfTdxTof ul//x]sf ;dfrf/ af/Daf/
cfO/x]sf 5g\ . pQ/ef/teGbf blIf0f
ef/tdf kfgLsf] pknAwtf hdLgsf]
t'ngfdf sd 5 . /fh:yfg t d?e"ld
g} eOxfNof] . To;} n ] a9\ b f]
hg;\VofnfO{ Wofgdf /fVb} ef/tn]
vfBfGg pTkfbgsf nflu l;FrfO /
vfg]kfgL cfk"lt{sf nflu dxTjfsf+IfL
gbL hf]8 of]hgf (Inter Linking
of Rivers Project -ILRP) df
cl3 a9]sf] 5 . ;g\ @))@ df
c6nljxf/L afhk]oL g]tT[ jsf] lah]kL
u7aGwg ;/sf/n] jiff}+{ k'/fgf] of]
cfof]hgf sfof{Gjogsf nflu Ao'tF fPsf]
lyof] . Tolta]nf %^ xhf/ s/f]8
ef== nfut /xg] elgPsf] o;
cfof]hgfsf] jt{dfg nfut !! nfv
s/f] 8 ef? tf] l sPsf] 5 . o;
cfof]ghfcGtu{t ef/tn] lxdfnL
If]qaf6 aUg] g]kfn;lxtsf gbLx?df
afFw afFw/] jiff{ofdsf] kfgL hDdf u/L
lxpFbdf ;'vfu|:t If]qdf kfgL n}hfg]
of]hgf agfPsf] 5 . lxdfnL If]qdf
g]kfnsf d]rL, sf]zL, u08s, s0ff{nL
/ dxfsfnL ;a} gbLnfO{ p;n] o;
kl/of]hgfdf ;d]6s
] f] 5 . To;df klg
g]kfnsf kxf8df oL hnfzo afFw
lgdf{0f gu/L p;n] cfkm\gf] ;'vf If]qdf
kfgL n}hfg g;lsg] k|ltj]bg g} tof/
u/]sf] 5 . g]kfn;lxt lxdfnL If]qsf
gbLx?sf] ## lalnog So"las ld6/
kfgL / k|fobLkLo gbLx? -blIf0f
ef/tLo gbL_ x?af6 !$! So"las
ld6/ kfgL !$,()) ls=ld= nfdf]
gx/ ;+hfndfkm{t\ ef/tn] b]ze
} / !&
s/f]8 %) nfv x]S6/df l;FrfO ug]{
vfsf sf]/s
] f] 5 . o;sf ;fy} lxdfnL
gbLx?df aGg] afFwaf6 #$ xhf/
d]ufjf6 ljB't\ pTkfbgsf] nIo
/fv]sf] 5 . o;/L pTkfbg x'g]
lah' n Ldf s0ff{ n L lr;fkfgLsf]
!)*)) d] u fjf6, ;Ktsf] z Lsf]
#,#)) d] u fjf6, k~r] Z j/ ;a}
cfof]hgfsf] lah'nL ;dfj]z u/]sf]
5 . g]kfnsf gbL hf]8\g] ;DaGwdf
ef/tn] g] k fnnfO{ clxn] ; Dd
cf}krfl/s hfgsf/L u/fPsf] 5}g .
g]kfn;Fu s'g} ;xldt :jLs[lt lnPsf]
5}g . ef/tn] cfk"mv';L sf]zLsf] kfgL
u08s / d]rLdf ld;fpg], u08ssf]
kfgL u+ufdf ld;fpg], s0ff{nLsf] kfgL
klg u+ufdf ld;fpg] / dxfsfnLnfO{
lbNnL x'Fb} /fh:yfg n}hfg] of]hgf
agfPsf] 5 . ef/t a+unfb]zaLr
km/Ssf ;Demf} t f x' F b f ef/tLo
hn;|f]tdGqLn] km/Ssfsf sf/0f
ljxf/df x'g] kfgL s6f}tLnfO{ sf]zL
pRrafFwaf6 k"lt{ ul/g] pb\3f]if ug'{
/ tTsfnLg ef/tLo hn;|f]tdGqL

;}kmpl2g ;f]hn] g]kfnsf] kfgLdfly


ef/tLo :jfy{ eg]sf] klxnf] af9L
lgoGq0f, bf];|f] l;FrfO / o;}qmddf
lah'nL klg lg:s] Tof] af]g;\ xf] eGg]
s'/f @))* ;]K6]Dj/ !@ sf lbg
aLaL;L g]kfnL ;]jfd} af]n]af6
g]kfnsf] hn;|f]tnfO{ x]g]{ ef/tLo
b[li6sf]0f s] xf] eGg] cfkm}dF f k|i6
5 . To;df klg u\ufdf !# k|ltzt
If]q cf]u6\g] g]kfnsf gbLxsf]
jiff{ofddf $& / lxpFbdf &% k|ltzt
kfgLsf] of]ubfg 5 . cfufdL #)
$) jif{leq lxdfn kUng], lxdgbL
;'Sg] / u\uf a]l;gd} kfgLsf] xfxfsf/
x'g] eljiojf0fL eO/x]sf] cj:yfdf
ef/t xfd|f] hn;Dkbf bL3{sfnLg
pkof]usf nflu xTofpg rfxG5 .
) ;Ktsf]zL ag]kl5 w]/} lah'nL
pTkfbg x' g ] / ;f] lah' n L
a]r]/ g]kfn wgL x'g] ;/sf/L
wf/0ff / clwsf+zsf] a'emfO
5, o;df s] eGg'x'G5 <
d}n] cl3 g} eg]F ;Ktsf]zL
pRrafF w eGbf sd Iflt /
lj:yfkgdf a9L lah'nL dflyNnf]
s0ff{ n L hnfzo cfof] h gfaf6
lg:sG5 . To;df klg lah'nL a]r]/
xf]Og pkef]u u/]/ wgL x'g] s'/f
xf] . cfh ljZjsf s'g} klg b]z
sRrf ;|ft] a]r/] wgL ag]sf] pbfx/0f
5}g . l;+ufk'/, hfkfg, :jL6/hNof08
lah'nL a]r]/ wgL ePsf d'n's
xf]Ogg\ . oxfF e'6fgsf] pbfx/0f lbg]
ul/G5 . t/, sf7df8f}FeGbf sd
hg;+Vof -& nfvsf] xf/fxf/L_ df
/x]sf] b]z;Fu xfd|f] t'ngf x'g ;Sb}g
/ e'6fgsf] ef/tk/:t hn;|ft] gLlt
g]kfnn] cjnDag ug{;Sb}g . xfd|f
gLlt lgdf{tfn] ef/tdf lah'nL a]r/]
wgL x'g] ljsf;] df]8n
] plxNo} km]n
eO;Sof] . ef/t lgb]l{ zt o:tf] bl/b|
lrGtgaf6 g]kfnsf] hn;|ft] ljsf;
pFef] nfUg} ;Sb}g . b]zel/sf rf/
xhf/ ufpFsf ;a} 3/w'/Ldf lah'nL
an] s f] lbg, tL ;a} 3/w' / Ldf
lah'nLaf6 vfgf kfs]sf] lbg / b]zdf
pTkflbt lah'nLaf6 ljB'tLo ;jf/L
;fwgdf rnfO{ k] 6 f ] l nod
kbfy{dflysf] k/lge{/tf s6f}tL
ePkl5 dfq} g]kfn wgL x'g]5 .
To;kl5 dfq} g]kfnsf] Jofkf/ 3f6f
sd x'g]5 . t/, pTkflbt lah'nL
ef/tnfO{ a]Rg] of]hgf cl3 ;fb}{
dxFuf]df vf8Lsf] t]n lsGg] gLlt
gTofu];Dd g]kfn g k/lge{/tfaf6
dfly p7\g] 5 g t Jofkf/3f6f g}
sd ug{ ;Sg]5 .
) g]kfndf hnljB't ljsf;sf
nflu cfjZos nufgL
g e P / hg t f cGw
cG w sf / df
a:g' k/] s f] eGg] egfO 5
lg <
g]kfndf nufgLsf] cefjdf geO{
gLlt lgdf{tfsf] k/lge{/tfd'vL bl/b|
lrGtg / ljb]zL geO{ x'bF g} eGg]
dfgl;stfsf sf/0f hnljB'tsf] ;xL

ljsf; x'g g;s]sf] xf] . gLlt lgdf{tf


/ sd{ r f/LtGqn] cl3 ;f/] s f
bftfd'vL unt gLlt lgb]{zg csf]{
sf/s xf] . xfn;Ddsf ;/sf/
rnfpg] x ?, sd{ r f/LtGq, gLlt
lgdf{tfx?n] hnljB't cfof]hgf
lgdf{0fsf nflu b]zdf nufgL 5}g
eGb} sldzgsf] k|nf]egdf ljb]zL
tfSg] k| j [ l Qsf sf/0f b] z sf]
hnljB't ljsf;n] km8\sf] dfg{
g;s]sf] xf] . w]/} k/ ghfpF lxhf]sf
lbgdf dflyNnf] tfdfsf]zL :jb]zL
nufgLdf aGg'k5{ eGg] cleofg
rln/xFbf g]kfnL sfFu|];sf g]tf
k|sfzz/0f dxt dflyNnf] tfdfsf]zL
gj]l{ hogafx]s c?n] ;Sb}gg\ eGb}
lxF8]sf lyP . cflv/ tfdfsf]zL
:jb]zL nufgLd} cl3 a9\of] t .
To;}u/L lxhf]c:tL hnljB't ljsf;
sDkgLn] @ ca{sf] z]o/ cfXjfg
ubf{ b]zleq} #% ca{ p7\of] . cflv/
b]zleq k};f gePsf] eP hgtfsf]
vNtLaf6 Toqf] k}zf s;/L cfof] <
To;}n] hnljB't ljsf;sf nflu
cfjZos k"h
F L b]zleq hlQ 5, vfFrf]
s]jn OR5f zlStsf]dfq b]lvG5 .
) olta] n f ef/tn] ;Ldf+ s gsf]
ljifonfO{ lnP/ ;Ktsf] z L
/ s0ff{ n LnfO{ nlIft u/] s f]
;dfrf/ cfO/x] s f 5g\ , oL
G w df
b ' OO{{ cf o f] h
hgg f ;Da Gw
g]kfnn] ug'{kg]{ s] xf] <
klxnf] s'/f t ef/tn] g]kfnn]
cfkm\gf] cfGtl/s ljifodf s] ug]{ s]
gug]{ eGg] s'/f ef/tLo rf;f]sf] ljifo
xf]Og . hxfF;Dd ef/tn] eljiodf oL
b'O{ cfof]hgf cfk"m cg'sn
" ;+3Lo k|fGt
u7g ePsf] v08df k"mTsfpg ;lhnf]
x'g] bfp /lr/x]sf] s'/f 3fdem}F 5n{u+
5 . ;Ktsf]zL lgdf{0fsf nflu ;Kt/L,
;'g;/L, pbok'/nfO{ clg s0ff{nL
lr;fkfgLsf nflu alb{of / s}nfnLnfO{
Pp6} k|bz
] df kfg]{ v]n To;} eO/x]sf]
xf]Og . To;}n] bL3{sfnLg dxTjsf oL
cfof]hgfaf/] g]kfn ;/sf/ rgfvf]
x'g' h?/L 5 . To;df klg ;Ktsf]zL
g]kfnsf] cfjZostf / k|fyldstfsf]
kl/of] h gf gePsf] n ] o;af/]
:yfgLob]lv /fli6o:t/df Jofks ax;
x'g' h?/L 5 . ;/sf/n] o; ljifodf
xfn;Dd cfkm\gf gful/s;Fu s'g}
5nkmn rnfPsf] 5}g . a? ef/tLo
thlahdf 8LkLcf/df h'6s
] f] 5 .
To;}n] g]kfnsf] clxtdf /x]sf] /
ef/tLo :jfy{ h]lnPsf] ;Ktsf]zL
pRrafFw s'g} klg xfntfdf cl3
a9fOg' x'Gg . ljxf/nfO{ arfpg xfdLn]
xfd|f nfvf}F hgtfsf] pl7af; nufpg'
lsdfy{ a'l4dfg x'g] 5}g . g]kfnn]
sf]zLdf cfof]hgf g} cl3 a9fpg] xf]
eg] t/fO{d
{ f l;FrfO / ljB't;d]t
pTkfbg x'g] u/L ;'gsf]zL sdnf
8fOe;{g kl/of]hgf cl3 a9fOg'kb{5,
ef/tLo :jfy{sf] ljgf;sf/L ;Ktsf]zL
pRrafFw xf]Og .

@)&@ ;fn d+l;/ ^ ut] cfOtaf/

:jfledfg / /fli6otf sbflk a]Rb}gf}+


cfh g]kfn ct]Gt} uDeL/ /
r'gf}tLk"0f{ df]8af6 u'lh|/x]sf] 5 .
/fhgLlts ptf/r9fjsf sf/0fn] lgs}
nfdf] ;do ;\qmd0f ef]Ug'k/]sf] g]kfn
c;f]h #, @)&@ df gofF ;lDawfg
hf/L ul/Pkl5 cg]sg vfnsf la/f]w,
gf/fh'n;
' tyf ef/tLo k'hf/Lsf
cg'ofoL k|hftflGqs v]df sfFu;
]| Lof,

!) jif{] hgo'4 / @)^@, )^# sf]


P]ltxfl;s hgcfGbf]ngotfsf] ;+qmd0f
ef]lu/x]sf] g]kfn @)&@ a}zfv !@ /
@( sf] e"sDkn] emg} ynf k/]sf] a]nf
ef/tsf] c3f]lift gfsfaGbLsf sf/0f
g]kfnL cy{tGqdf lgs} ulx/f] rf]6 k'us
] f]
5 . ljZjsf] ;jf{R] r lzv/ ;u/dfyfsf]
b]z, eujfg\ kz'kltgfysf] b]z, eujfg\

kl/l:yt / kl/a]z 7Ls oxL pvfg;Fu


d]n vfPsf] 5 . g]kfnL /fhgLlts bnx?
Pscfk;df gldNg' / cxdtfsf] sf/0f
of] kl/l:yltsf] hGdf ePsf] xf] / ef/tLo
k|wfgdGqL g/]Gb| df]bLn] eujfg
kz'kltgfynfO{ ;fem]bf/Ldf rnfpg],
eujfg\ uf}tde'4 ef/tdf hlGdPsf],
lxdfnL c+u lnk'ns
] ef/tsf] e"ld

cfk"m sDo'lg:6 eGg] t/ sDo'lg:6s}


gfddf bnfnLs/0f ub{} lxF8\g] /
k|hftGqjfbL egfpbf;Fu ef/tsf] ;Rrf
cg'ofoL aGg tF5f8d58 ug{] Pdfn],
dxfg\ cleef/f af]ss
] f] hgo'4nfO{
;+;bLo k|0ffnL;Fu ;f6\g] k|r08, s]xL
t/fO{{ s]lGb|t bnx?sf g]tf egfpFbf,
afa'/fdsf] ef/tk/:t pbff]kgf /
ef/tLo lj:tf/jfbL lrGtgsf] ;Lldt
sd{rf/LtGqsf] k|efjn] cfh g]kfnn]
lgs} si6s/ / b'vbfoL ;dosf] ;fdgf
ug{' kl//x]sf] 5 . oxL df}sf 5f]k/]
;'/Iffsf] r'gf}tLsf] gfddf ef/tn]
e"kl/j]li7t g]kfnsf] kf/axg clwsf/
s'l07t u/]sf] dfq geO{ ;g\ !(&% df
ef/t ;fd|fHojfbL a]nfotL zf;gsf]
clwgdf x'bF f g]kfnn] a]nfotL;Fu u/]sf]
b'O{ kIfLo ;Demf}tfsf] ;d]t pNn+3g
u/]sf] 5 . /fhf, dxf/fhf / /f0ffx?s}
kf}/fl0fs dg;fo / kf}/fl0fs zf;g
Aoa:yfdf km:6fpg gkfPsf] g]kfn ToxL
lg/+s'ztfsf] pkh k'/fgf] zf;g
Joj:yfnfO{ ;dfKt ug{sf] lglDt rn]sf]

uf}td a'4sf] hGd:yn, ;Ltf, e[s6' L,


hgsh:tf cbDo zlQm ePsf
b]jtfx?sf] b]j:yn g]kfn cemeGbf
ljZjd} Ps dfq :jtGq / ;fa{ef}d
/fi6 g]kfndf csNkgLo 36gf 36]sf]
5 . oxfF dfgjLo ;+s6 k}bf x'gj] fnf
5 . /fHosf ;Dk"0f{ c+ux?df vnn
k'us
] f] 5 . ePsf] pTkfbg Ps 7fpFaf6
csf{] 7fpF;Dd k'ofpg ;ls/flvPsf]
5}g, gofF 9'jfgL x'g kfPs} 5}g, laBfno
hfg] afnaflnsfx? k9fOaf6 alGrt
x'g'kg{] aftfa/0fsf] ;[hgf x'Fb}5,
clw/fHosf x/]sh;f] c:ktfnx?df
cf}iflw tyf cfa:os ;fdu|Lx?sf] cefa
x'bF } u}/x]sf] 5, ljleGg 7fpFdf rf]/L,
n'6kf6, t:s/L a9\b5
} / ;a}eGbf
cfZrfo{sf] s'/f oxfFsf /fhgLltsdL{x?
of] ;+s6sf] ;dodf klg Ps ePsf
5}gg\ pN6} cfcfkm\g} xf]8afhLdf
h'l6/x]sf 5g\ .
cfh dnfO{ ;fgf] 5Fbf ;'gs
] f] Pp6f
pvfgsf] a];/L ofb cfO/x]sf]5 efO
k"m6] ujf/ n'6] xf] . cfhsf] g]kfnL ;do,

eGg'h:tf e|fds, ca}wflgs / pQ]lht


cleJolQm lbg' g]kfnL /fhgLlts
cl:y/tfs} pkh xf] / ef/tLo
la:tf/jfbsf] gff] x:tIf]k xf] . hfaf]
Pp6f ef/tLo /fhb't g]kfndfly /fhf
ag]/ zf;g u/]/ a:g ldN5 < /fli6o
d"No / dfGotfsf] sb/ x'g' k5{ ls
kb{}g < Pp6f /fhb"t b'O{ /fi6sf]
;fem]bf/L / ;dGjsf/L e"ldsf v]Ng'k5{
ls lgb] { z g lbg' k 5{ < a] n fotL
pklga]zsf lhpFbf s+sfnx? :jfwLg
/ ;fa{ef}g /fi6df x}sd rnfpg] b':;fx;
gubf{ hflt xf]n . gq xfdL g]kfnLx?
ljZjsf] x/]s s'gfs'gfdf 5l/P/ a;]sf
5f}F / ltdLx?sf sfnfst{t' glhsaf6
lgofnL /x]sf 5f}F . To;}sf] Pp6f HjnGt
pbfx/0f xf], n08gdf df]lblj?4 lazfn
k|bz{g / va/bf/L . xfdL g]kfnL aiff{a+ } if{
h+unsf sGwd'n vfP/ cfkm\gf]
/fli6otfsf] /Iffsf] lglDt hLjg /
d/0fsf] n8fOF n8\g tof/ 5f}F . t/,
g]kfnL :jfledfgnfO{ em'Sglbg] 5}gf}F .
;Rrf l5d]sLsf] gfddf sn+s ef/tn]

Pp6f s'/f Vofn u/] x'G5 ltd|f] b]zsf]


s[lif If]qdf 7'nf] of]ubfg lbPsf nfvf}+
g]kfnL s[ifs / ltdLx?s} ;Ldf ;'/Iffdf
hDd'slZd/, n2fvh:tf y'k}| 7fpFdf
cxf]/fq vl6Psf uf]vf{nL kmf}hLx?sf]
;d'xdf klg g]kfnL :jfledfgsf] lrGtg
5 . ef/t d'Qm kfg{ a[l6; ;fd|fHojfb
/ kfls:tfgL;+u n8]sf] cbDo ;fx;
/ aGb's ltd|} lvnfkdf ah|g ;Sb}g
eGg] cGwljzjf;nfO{ dgdl:t:saf6
x6fpbf pQd xf]nf .
g]kfn Pp6f g]kfn dfq ge} lhpbL
g]kfn cfdf tyf lhpbf] g]kfn dft[ed' L
xf] . xfd|f] b]z g]kfn :jflwg / ;fa{ef}d
t x'bF } xf] / Pp6f k|fs[ltsf] pkxf0f
klg xf] . k|s[ltn] a/bfg lbPsf]
g]kfnsf] lz/ ljZjsf] ;af{R] r lzv/
;u/dfyf, dgf]/d ;}of}+ lxdz+v
[ nf,
g]kfn cfdfsf] s]; em}+ ;'Gb/ em/gf,
g;f g;f em}F ;NanfpFb} au]sf xhf/f}+
glbgfnfx?, s:t'/L, d[ux? 8'aN' sL
dfg{] lxdtfnx?, ;Kt/+uL nflnu'/fF;,
cg]sf}+ /+udf ;lh;hfj6 8fFkm], do'/,
d'gfn, sf]On
{ L / lasf;sf cyfx
;Defagf af]ss
] f vflgof]Uo e'ldxf? .
Psflaxfg} cf]5o\ fgaf6 p7\g gkfpFb}
k"as
{ f] ;Ldfaf6 afbn'sf] kbf{ km6fpFb}
cf]5o\ fg;Dd cfOk'Ug] Tof] ;'gf}nf] ;"os
{ f]
Gofgf] ls/0f clg ;fd'Gg] cfFvf cufl8
g} xfFl;/x]sf lxdz[v
+ nf, cg]stfdf
Pstf ePsf] cfcfkm\g} wd{ ;+:s[lt,
e]ife'iff, /xg;xg / k/Dk/fsf] ;+/lIft
:yfg xf] , g] k fn . cem egf} F
ko{6sLo:yn xf], cn g]kfn To;}n] t
xfdL g]kfnL hLjg wfGgf / kl/jf/
rnfpg afWotfaz ljZjsf h'g;'s}
b]z, h'g;'s} :yfgdf /x] klg dfof
oxLF dft[el' dsf] x'bF f]/5
} . cflv/ xfdL
g]kfnL g kof}F . cfh g]kfn ;+s6df
56\k6fO/xFbf ljZjsf x/]s s'gf
s'gfdf 5l/P/ /x]sf g]kfnLx?nfO{
b'lv/x]sf] 5 . ;a} g]kfnLx?sf] dg
/f]O/x]sf] 5 . wGo df]bL ltdLnfO{ .
cfh ltd|} gfsfaGbLsf sf/0f cfh
x/]s g]kfnLx?n] cfkm\gf] dft[el' dk|lt
/fli6otfsf] efj emNsfpg kfP, /fli6o
Pstf k}bf eof], ljz]iftM dft[el' d
/Iffsf] ;+sNksf] ;'?jft eof] t/ df]bL
ltdLnfO{ g]kfnL hgtfn] eujfg\ uf}td
a' 4 sf] hGde" l d / eujfg\
kz' k ltgfysf] z/0f clg xfdL
g]kfnLsf] ;fd' lz/ em'sfpg afWo
kfg{5
] f}+ . ltdLnfO{ nfu]sf] 5 xf]nf
g]kfnnfO{ r]kdf kf/]/ gbLgfnf x8Kg
;lsG5 eg]/ t/ xfdL g]kfnLx?
hfu?s eO;Sof}F / ca t !(%)
c;dfg ;'uf}nL ;lGw klg vf/]hL ug{
rfxG5f} + / ltdLx?n] lbgfg' l bg
cltqmd0f ub{} ;Ldf ldRg] b':k|of;sf]
la/f]w ub{} l;dfgfdf cNuf kvf{n
nufpg]5f}+ / v'nf l;dfgsf] cGTo ug{]
5f}+ .

sf7df8f}F . lrG;uf OGwgsf]


Aofkfl/s ;Demf}tf ug{ g]kfnL 6f]nL
rLg k'u]sf] 5 . 6f]nLn] ;f]daf/b]lv
rfOgf g]zgn k]6f l] nod skf{/] zg k]6f] rfOgf_ ;Fu vl/b ;Demf}tfaf/]
5nkmn yfNg]5 . 6f]nLdf k//fi6,
sfg' g , cy{ , u' 0 f:t/ ljefusf
k|ltlglw ;xefuL 5g\ . 6f]nLsf] g]tT[ j
jfl0fHo dGqfnosf ;x;lrj
zDe'k|;fb l3ld/]n] u/]sf 5g\ .
6f]nLdf cfon lgudsf tkm{af6
lgldQ sfo{sf/L lgb{]zs ;'zLn
e/fO{ / lgldQ lgb{z
] s bLks a/fn
klg ;xefuL 5g\ . 6f]nLn] k]6f]
rfOgf;Fu OGwg cfoftsf] Jofkfl/s
;Demf}tf ug{]5 . ef/tn] c3f]lift
gfsfaGbL u/]kl5 g]kfnn] rLg;Fu
Joj;flos OGwg cfk"lt{sf nflu
;dembf/L ul/;s]sf] 5 .
o;} a Lr, ;/sf/n] rLgaf6
k]6f]lnod kbfy{ cfoft ug{] clGtd
k| l qmof cl3 al9/x] s f a] n f

rLg;Fusf] d'Vo gfsf tftf]kfgL gfsf


v'nfpg] k|lqmof tTsfn cl3 a9fpg]
lg0f{o u/]sf] 5 . dlGqkl/ifb\sf]
laxLaf/sf] a}7sn] tTsfnsf nflu
rLg;"u ;Ldf hf]l8Psf] tftf]kfgL /
s]? gfsf oyfzSo ;~rfng ug{
;a} k|sf/sf kxn cl3 a9fpg
;DalGwt dGqfnonfO{ lgb{z
] g lbPsf]
xf] . ;/sf/sf] lgb{z
] gcg';f/ ef}lts
of]hgf tyf lgdf{0f dGqfno / k//fi6
dGqfnon] tTsfn kxnsb\ d L
lng]5g\ . rLgtkm{sf] ;8sv08
v'nfpg k//fi6dfkm{t\ s"6gLlts
kxnnfO{ tLj| agfpg] tyf
g]kfntkm{sf] ;8s bL3{sfnLg 9+un]
g} :t/f]Gglt ug{] ;/sf/sf] tof/L
5 . g]kfntkm{sf] s]? / tftf]kfgL
;8sv08nfO{ :t/f] G glt ug{
l9nf;':tL x'g ;Sg] l:yltsf] dWogh/
ub{} g]kfnL ;]gfnfO{ klg ;8s lj:tf/
/ :t/f]Ggltdf kl/rfng ug{ ;lsg]
ljsNkdf ;d]t dlGqkl/ifb\ a}7sdf

uDeL/ kdf 5nkmn ePsf] Ps


dGqLn] hfgsf/L lbP . clxn]nfO{
;DalGwt dGqfnon] g} tTsfn kxn
ubf{ /fd| f ] x' G 5 t/ k| z f;lgs
l9nf;':tLn] OGwg cfk"lt{ ;xh x'g
g;Sg] l:ylt cfP g]kfnL ;]gfnfO{
cfjZos aGbf]a:tLsf ;fdu|L;lxt
kl/rfng ug{k' 5{ eGg] ljsNkdf klg
a}7sdf uDeL/tfk"js
{ 5nkmn ePsf]
5, tL dGqLn] eg] . k|wfgdGqL s]kL
zdf{ cf]nLn] /fi6sf gfddf ;Daf]wg
ub{ } rLgtkm{ s f] ;8s v' n fpg
k|fyldstf lbPnuQ} ;]gf kl/rfng
u/]/ eP klg gfsf tTsfn ;~rfng
ug{] u/L dlGqkl/ifb\sf] laxLaf/sf]
a}7sn] lg0f{o u/]sf] xf] . rLg;Fusf]
gfsf v'nfpg] / sfnf]ahf/L lgoGq0f
ug{] ljifodf dlGqkl/ifb\ a}7sdf tLg
3G6feGbf a9L ;do;Dd 5nkmn
ePsf] lyof] .
dlGqkl/ifb\ a}7sn] tftf]kfgL gfsf
v'nfpg / :t/f]Gglt ug{ ;DalGwt

dGqfnonfO{ lgb{z
] g lbg] lg0f{o u/]sf]
5, a}7skl5 ;/sf/sf k|jQmf;d]t
/x]sf ;"rgf tyf ;~rf/ k|ljlwdGqL
z]/wg /fO{n] atfP . rLgaf6 s]?
gfsf x'b" } cg'bfgsf] k]6f l] nod kbfy{
cfoft eP klg tftf]kfgL gfsf cem}
;~rfng ePsf] 5} g . k//fi6
dGqfnodfkm{t lrlgofF ;/sf/nfO{
cg'/f]w u/]/ s"6gLlts kxndfkm{t\ gfsf
v'nfpg] lg0f{o ;/sf/n] u/]sf] xf] .
OGwgsf nflu ;Demf}tf ug{ g]kfnL 6f]nL
lxhf] zlgaf/ rLg uPsf] 5 . oxL
k[i7e"lddf bL3{sfnLg 9+un] g} gfsf
;~rfng ug{sf nflu kxnsbdL
lnPsf] ;/sf/n] hgfPsf] 5 . ut
j}zfvsf] e"sDkkl5 tftf]kfgL gfsf
7Kk 5 . g]kfntkm{sf] ;8sv08sf]
6fs v'ln;s] klg rLgtkm{sf] vf;f
;8sv08 klx/f]sf sf/0f ca?4 5 .
tftf]kfgL / s]?afx]s rLg;Fu hf]l8Psf
c yk kfFr gfsf klg v'nfpg] u/L
;/sf/n] tof/L ul//x]sf] 5 .

wgaxfb'/ rGb
oxfF dfgjLo ;+s6
k}bf x'gj] fnf 5 .
/fHosf ;Dk"0f{
c+ux?df vnn k'us
] f]
5 . ePsf] pTkfbg Ps
7fpFaf6 csf{] 7fpF;Dd
k'ofpg ;ls/flvPsf] 5}g,
gofF 9'jfgL x'g kfPs}
5}g, laBfno hfg]
afnaflnsfx? k9fOaf6 alGrt x'gk' g{] aftfa/0fsf] ;[hgf
x'bF 5
} , clw/fHosf x/]sh;f] c:ktfnx?df cf}iflw tyf
cfa:os ;fdu|Lx?sf] cefa x'bF } u}/x]sf] 5, ljleGg
7fpFdf rf]/L, n'6kf6, t:s/L a9\b5
} / ;a}eGbf cfZrfo{sf]
s'/f oxfFsf /fhgLltsdL{x? of] ;+s6sf] ;dodf klg Ps
ePsf 5}gg\ pN6} cfcfkm\g} xf]8afhLdf h'l6/x]sf 5g\ .

rLg;u OGwg ;Demf}tf x'g]

lrlgof sDkgL g]kfndf


nufgL ug{ OR5's
sf7df8f}F . sf7df8f}s
+ f] e[s6' Ld08kdf ePsf] Jofkf/ d]nfsf ca;/df
g]kfn cfPsf] lrlgofF Jofkf/Lxn] g]kfndf nufgL ug{ OR5f b]vfPsf
5g\ . a'waf/ sf7df8f}d
F f ePsf] b'O{ kIfLo a}7ssf qmddf pgLx?n] o:tf]
OR5f JoQm u/]sf x'g\ . g]kfnrLg r]Da/ ckm sdz{ P08 O08i6L Pg;L;L;LcfO{_ / rLgsf] ltAat r]Da/ ckm af]8{/ 6]8n] ;+o'Qm kdf
cfof]hgf u/]sf]] ;f] a}7sdf ;xefuL Jofkf/Lxn] s[lif ;fdu|L, dnvfb,
pmgL ;fdu|L, lah'nLaf6 rNg] df]6/;fOsn tyf :s"6/, ljleGg On]S6fl] gs
;fdu|L, nlhli6s, ko{6g, lrof k|zf]wg cflbsf] If]qdf nufgLsf] rfxgf
JoQm u/]sf lyP . a}7sdf b'j} kIfsf bh{gf}+ Jofkf/L ;xefuL /x]sf lyP .
To; cj;/df Jofkf/;DaGwL ljleGg kfFr ;dembf/L;d]t ePsf 5g\ .
g]kfn / rLgsf] :jzfl;t If]q ltAataLr Jofkf/, Joj;fo / nufgLsf]
k|j4{gsf nflu ePsf] ;dembf/L kqdf Pg;L;L;LcfO{sf] tk{maf6 pkfWoIf
lqe'jgw/ t'nfw/ / rLgsf] ltAat r]Da/ ckm af]8{/ 6]8sf] tkm{af6
tf}ab]gn] x:tfIf/ u/] . b'j} b]zaLrsf gful/sdfem cfk;L ;DaGw ;'b[9
kfg{] / Jofkfl/s ;d'bfoaLr ;'dw'/ ;DaGwsf] :yfkgf ug{] ;dembf/Lsf]
p2]Zo 5 . cfjZostfcg';f/ cfk;df x'g] Jofkfl/s k|ltlglwd08nsf]
cfbfgk|bfgdf ;dembf/Ln] ;xof]u k'Ug]5 . cfufdL lbgdf b'j} kIfn] sDtLdf
Ps cyjf b'O{ k6s rLg, ltAat / sf7df8f}d
+ f pTkfbg k|j4{g tyf
ahf/Ls/0fsf ljleGg ultljlw ug{] atfOPsf] 5 .
ljleGg k|bz{gLx, Jofkf/ d]nf, Jofkfl/s tyf Jofj;flos ;]ldgf/ /
;Dd]ng cfof]hgfsf nflu ;d]t ;xsfo{ x'g] ePsf] 5 . o:tf sfo{qmd
ltAat, Nxf;f, l;ufT;]nufot sf7df8f}d
+ f x'g5
] g\ . k|To]s jif{ ;+oQ
' m kdf
cfof]hgf x'g] b'O{cf]6f Jofkf/ d]nf Nxf;f / Ps Jofkf/ d]nf l;ufT;]df
x'g]5 . To;df g]kfnL sDkgLxsf] ;xeflutf /xg]5 . To:t} u/L g]kfnL
kIf;Fusf] ;xsfo{df ltAat]nL sDkgL ;xefuL x'g] u/L Pp6f Jofkf/ d]nf
sf7df8f}+ / g]kfns} s'g} csf{] zx/df cfof]hgf x'g]5 . Jofkfl/s tyf
cfly{s ultljlwsf ;fy} b'j} b]zsf hgtfaLrsf] ;DaGwnfO{ yk alnof]
agfpg] ljZjf; lnOPsf] 5 .
ltAat O06/g]zgn sdz{ P08 PS;r]~h ;le{; / y'~5] 6fG; lxdfnog
68] sDkgLaLr g]kfndf pmg;DaGwL pBf]u :yfkgf ug{] ;dembf/L ePsf]
5 . ;f] ;dembf/Ldf ltAat O06/g]zgnsf tk{maf6 bfjfl5l/ z]kf{ /
y'~5] 6fG; lxdfnogsf tk{maf6 t'iff/ t'nfw/n] x:tfIf/ u/]sf 5g\ .
pmgL ;fdu|Lsf] Jofkf/;DaGwL csf{] ;dembf/L;d]t ePsf] 5 . b kmf]/g]
68] P08 sDkgL ckm cnL{ / y'G5] 6fG; lxdfnog 68] sDkgLaLr ;f]
;dembf/L ePsf] xf] . To;sf nflu km/]g 68] sf kf;f / y'G5]sf lqsfnLn]
x:tfIf/ u/]sf 5g\ . g]kfndf cfjZos s[lif ;fdu|L tyf dnvfb cfoft
ug{]af/]df klg ;dembf/L ePsf] 5 . ltAatsf] s'gx'g sDkgL / g]kfndf
/x]sf] cfO{PdP; sG;N6]G;L k|flnaLr ;f] ;dembf/L ePsf]] xf] . To;sf
nflu s'gx'gsf hfcf] afcf] oG / cfO{PdP;sf bof/fh zdf{n] ;dembf/Lkqdf
x:tfIf/ u/]sf 5g\ . To:t} ko{6g Joj;fosf nflu ltAat hf] lhg kmf]/g]
6]8 cfO{ P08 O{ sf] / 8]li6g]zg Dofg]hd]06 6fen P08 6'/aLr ;dembf/L
ePsf] 5 . ;f] ;dembf/Lkqdf hf] lhgsf tk{maf6 lem of / 8]l:6g]zgsf
tkm{af6 e"if0fxl/ >]i7n] x:tfIf/ u/]sf 5g\ .
sfo{qmddf Jofkf/ Joj;fodf ;xhtf Nofpg / j}bl] zs nufgL leTof{pg
jt{dfg cj:yfdf b]lvPsf] c;xh cj:yfsf] tTsfn ;dfwfg x'gk' g{] g]kfn
r]Da/ ckm sdz{sf cWoIf /fh]zsfhL >]i7n] atfP . d'Vo s'/f /fhgLlts
l:y/tfsf] xf] . To;sf lglDt ;/sf/ / /fhgLlts bnx lhDd]jf/ aGg'k5{,
pgn] eg] .

g] k fnsf] ;+ l jwfgdf ;LdfGtLs[ t ;d' b fosf] clwsf/


g] k fnsf] ;+ l jwfgdf ;LdfGtLs[ t ;d' b fosf] xs clwsf/
b]xfo adf]lhd Joj:yf ul/Psf] 5 .
/fhgLlts, cfly{s / ;fdflhs kn] k5fl8 kfl/Psf, lje]b /
pTkL8g tyf ef}uf]lns ljs6tfsf] sf/0fn] ;]jf ;'ljwfsf] pkef]u
ug{ g;s]sf jf dfgj ljsf;sf] :t/ eGbf Go"g l:yltdf /x]sf
;d'bfonfO{ ;LdfGtLs[t ;d'bfosf] ?kdf kl/efiff ul/Psf] .
cfly{s ;dfgtf, ;d[l4 / ;fdflhs Gofo ;'lglZrt ug{ ;dfg'kflts
;dfj]zL / ;xeflutfd"ns l;4fGtsf cfwf/df ;dtfd"ns ;dfhsf]
lgdf{0f ug]{ .
;fdflhs jf ;f+:s[lts b[li6n] lk5l8Psf ;LdfGtLs[t ;d'bfo
nufot gful/ssf] ;+/If0f, ;zQmLs/0f jf ljsf;sf nflu sfg"g
adf]lhd ljz]if Joj:yf ug]{ .
;fdflhs kn] k5fl8 k/]sf ;LdfGtLs[t ;d'bfo ;d]tnfO{ ;dfj]zL
l;4fGtsf cfwf/df /fHosf] lgsfodf ;xefuL x'g kfpg] ;fdflhs
Gofosf] xs x'g] .
pTkLl8t tyf lk5l8Psf] If]qsf gful/ssf] ;+/If0f, pTyfg,
;zQmLs/0f, ljsf; / cfwf/e"t cfjZostf kl/k"lt{sf cj;/
tyf nfesf nflu ljz]if Joj:yf ug]{ .
;fdflhs ;'/Iff / ;fdflhs Gofo k|bfg ubf{ ;a} ln+u, If]q /
;d'bfoleqsf cfly{s kn] ljkGgnfO{ k|fyldstf k|bfg ug]{ .
;dfg'kflts lgjf{rg k|0ffnL adf]lhd x'g] k|ltlglw ;ef / k|b]z
;efsf] lgjf{rgsf nflu /fhgLlts bnn] pDd]bjf/L lb+bf ;dfj]zL
l;4fGtsf] cfwf/df ug]{ .
;LdfGtLs[t ;d'bfo ;d]tsf] xs clwsf/sf] ;+/If0f ug{ ;+j}wflgs
cfof]usf] ?kdf /fli6o ;dfj]zL cfof]usf] Joj:yf .
g]kfnL /fhb"t / ljz]if k|ltlglw ;dfj]zL l;4fGtsf] cfwf/df
lgo'lQm ul/g] .
;+j}wflgs c+u / lgsfosf kbdf ;dfj]zL l;4fGtsf] cfwf/df
lgo'lQm ul/g] .

g] k fn ;/sf/

sfg' g , Gofo tyf ;+ ; bLo


dfldnf dGqfno

g] k fn ;/sf/

;"rgf tyf ;~rf/ dGqfno

;"rgf ljefu

@)&@ ;fn d+l;/ ^ ut] cfOtaf/

8f;fasf] gO{ zlQm

;+ljwfg cfkm}F hf/L ug{,] kl5af6


hnfpg] l;s] /fpt / dlw;]nfO{
prfNb} hftLo ljv08g ug{ pS;fpg],
gfsfaGbLnfO{ ;dy{g ug{] 8f;fan]
xhf/f}+ ;lxb, ckf+u, j]kQfx?sf]
Tofusf] Oltxf; af]ss
] f] kf6L{nfO{ cfdf
yf]qL eOg\ ca gO cfdf rflxof]
eGb} lgn{Hh gf} lxF8]sf] h:tf]
nfUof] . s] gO{ zlQmdf dfG5]

l/;n] a'9f -b]z_ sf] sfv ljufg{


s'g} s;/ afFsL /fv]sf] kfOPg .
g]kfnnfO{ x8Kg] ef/tsf] s'l6n
rfnnfO{ ;3fpg P] jvtdf wf]tL
nufpFb} ;+ljwfg hnfpg;Dd tlD;g]
8f;fasf] lehg ;a}n] a'em] of] t
/fi63ft xf]
dfS;{jfbsf] lj?4df gO{ zlQmsf]
vf] h L ePsf] xf] eg] klxnf

6LsfbQ lzjf

5, k'm6]sf] lzzf em}F 6'l6;s]sf] 5


ca zfob g} hf]l8G5 .
dfS;{jfb ju{ ;+3if{df cfwfl/t
5 t/ 8f;fan] To;nfO{ hft
;+ 3 if{ d f kl/0ft ul/lbg' eof] .
;dfhnfO{ em'08em'08 hftsf gfddf
h+unL :ofn, e]8Lsf] ayfgdf kl/0ft
ul/lbg' eof] / clwsf/sf] gfddf
lzsf/sf] Ps nfK6f]df em'08nfO{

dfS;{jfbsf] lj?4df
gO{ zlQmsf] vf]hL
ePsf] xf] eg] klxnf
dfS;{jfbnfO{ v08g
ug{k' Yof{] . ;+;f/nfO{
kl/jt{g ug{ ;Sg]
ljrf/ xf] eg]
To;sf] k'li6 x'gu] /L u|Gy n]Vg'kYof{] . gO{
ljrf/ / zlQm ToxfFaf6 hlGdg' kYof{] . cfk"mn]
e|i6frf/ ulb{g eGg] lxl;nfhLn] ;+;f/d}
uGxfpg] u/L e|i6frf/ u/]/ y'kf/]sf] cs't
cb[Zo ;Dklt p8fpFb} ;]ldgf/, bf}8fxf cflb
ug{] 8f;fan] a'em] s] x'GYof] eg] g]tf To;nfO{
elgG5 h;nfO{ e/f];f ug{ ;lsG5 . Tof]
e/f];fdf s'7f/f3ft e};s]kl5 l;wf;fwf
hgtfsf] dg efFlRr;s]sf] 5, k'm6]sf] lzzf em}F
6'l6;s]sf] 5 ca zfob g} hf]l8G5 .
d+unu|xaf6 lemsfpg] xf] < ls oxL+sf
g]kfnLnfO{ gofF af6f]df 8f]ofpg] xf] <
gofF af6f]df 8f]ofpg] xf] eg] s;n]
/f]ss
] f] lyof] 8f;fanfO{ < dfG5] pxL,
ljrf/ pxL, e|i6frf/ pxL -:jod
8f;fa sxfFaf6 k|fof]lht 5g\, /+uL
lj/+uL n'uf nufpgb]lv kmfOkm:6f/
xf]6ndf ;]ldgf/ ug{ <_ t/ gfd dfq}
gO{ zlQmsf] cy{ s] xf] <
kf6L{sf] ;jf{R] r kbdf k'Ug], ToxL
kf6L{n] k|wfgdGqL ;d]t agfpg] t/
hlxn] klg nfnrL hhdfg] k'/]t em}+
c;Gt'i6 /xg] . ;f}tf -k|r08_ sf]

dfS;{ j fbnfO{ v08g ug{ ' k Yof{ ] .


;+;f/nfO{ kl/jt{g ug{ ;Sg] ljrf/
xf] eg] To;sf] k'li6 x'gu] /L u|Gy
n]Vg'kYof{] . gO{ ljrf/ / zlQm
ToxfFaf6 hlGdg' kYof{] . cfk"mn]
e|i6frf/ ulb{g eGg] lxl;nfhLn]
;+;f/d} uGxfpg] u/L e|i6frf/ u/]/
y'kf/]sf] cs't cb[Zo ;Dklt p8fpFb}
;]ldgf/, bf}8fxf cflb ug{] 8f;fan]
a'em] s] x'GYof] eg] g]tf To;nfO{
elgG5 h;nfO{ e/f];f ug{ ;lsG5 .
Tof] e/f];fdf s'7f/f3ft e};s]kl5
l;wf;fwf hgtfsf] dg efFlRr;s]sf]

n' 5 fr' F 8 ug{ 5f] l 8lbg' e of] .


8f;fah:tf xtf; dgl:yltsf] pkh
xf] gO{ zlQm hf] g]kfnLx?nfO{
s's'/nfO{ em}F ;'v]sf] xLsf lglDt
n8fP/ cfTd/lt lng rfxG5g\ .
ju{ ;+ 3 if{ d f ljZjf; ug{ ]
dfcf]jfbLnfO{ hflto ;+3if{df wsNg]
;'qwf/ g} 8f;fa x'g . !@% ;d'bfo
ePsf] g]kfndf cfkm\gf] lnlk ePsf
;d'bfox? !& j6f 5g\, h;nfO{
8f;fan] :jfoQ /fHo lbg'k5{ eg]sf
5g\ . To;dWo] %& j6f cfcfkm\g}
efiff ePsf ;d'bfo 5g\ . logLx?nfO{

:yfgLo lgsfodf :jfoQtf lbg'k5{


eg]sf 5g\ . s'g} klg ;d'bfosf]
pNn]Vo jf ax'dt gePsf] s'g} klg
k|bz
] o;/L ljefhg ul/+bf ;d:ofsf]
;dfwfg x'G5 < of] pgsf] cb'/blz{tf
xf] .
dw];Lx?sf] d'2f ul/aL, clzIff,
hftLo e]befj afx]s dw];L eg]/
ul/g] e]befj / ckdfg xf] h;nfO{
sfg"gdf s8f ;hfosf] Joj:yf u/]/
dfq} xn ug{ ;lsG5 . t/ 8f;fan]
dw];sf kmfF6 hlt ;a} tyfslyt
dw];Lx?nfO{ 5'ofpg nflu k/]sf
5g\ . s] o;n] pgLx?n] ef]Ug' k/]sf]
jf:tljs ckdfg / lk8fnfO{ ;Djf]wg
ug{ ;S5 < oxfF 8f;fa csf{ ]
cfTd3ftL / ef/t k/:t cleofgsf
dltof/ ag]sf 5g .
To;} u /L /fHoaf6 ckx] l nt
hftLo e]befjsf cfwf/df ;a}eGbf
k5f8L k/]sf ;d'bfox?sf] ;d:of
;fdflhs e]befj xf] ha ls 8f;fan]
To;nfO{ /fhg} l ts cf/If0f
ljz]ifflwsf/ lbP/ ;dfwfg ug{
;lsG5 eg]sf 5g\ .
oxfF ;d:of ;fdflhs 5, t/
tyfslyt blnt agfP/ dfG5] g}
x' g glbO{ cf/If0f / levdf
/fhg}lts kbsf] nfnr b]vfpFb}
;lbof}+;Dd e]befj l6sfO{ /fVg]
if8\oGq 8f;fan] u/]sf 5g\ .
hflto cf/If0f :jo+ ef/tdf
;d] t c;kmn x' F b } uPsf] 5 .
u' h /ftdf k6] n x?sf] cfGbf] n g,
ef/tsf] ;jf{]Rr cbfntn] xfn;fn}
cf/If0fsf] ljifodf af]n]sf] s'/faf6
;d]t k'li6 e};s]sf] 5 eg] ef/t s}
dltof/ 8f;fa lsg ToxL af6f]df
lxF8\b} 5g\ / b]znfO{ bL3{sflng
Gdf km;fpb} 5g < oL l;4fGt
dfS;{jfbdf cfwfl/t 5 eg] :jo+
dfS;{n] lsg ju{ ;+3if{eGbf hft ;+3if{
dxTjk"0f{ xf] elg AofVof u/]gg\ <
oL afx]s, 8f;fan] ;+ljwfgdf
x:tfIf/ u/]sf x'g\ / pgn] eGb}
cfPsf x'g\ ls h] hlt pknlAw k|fKt
eof] To;nfO{ ;+:yfut ub{} cGo
dfux? qmdzM k"/f ub{} hfg'k5{ .
of] cleJolQm pgn] ;+ljwfg hfl/
ug{'eGbf cufl8;Ddsf] xf] . o;
lx;fan] pgn] slDtdf klg of]
;+ljwfg nfu" u/fpg x/;Dej k|of;
ug{ ' k b{ Y of] . t/ pgn] ef/tsf
Ph]G8fnfO{ kfl/t u/fpg g;s]sf]
56k6Ldf tTsfn dw] ; Lx?nfO{
p/fNg uP / cfh b]zn] o:tf] cj:yf
ef]uL /x]sf] 5 . o;af6 :ki6 x'G5
ls pgL cfk"mnfO{ cg'sn
' x'g] tl/sfn]
af]N5g, cfkm\gf] cl:tTj hf]ufpgsf
nflu h] klg ug{ tof/ 5g . cfkm\gf]
cle:6 k'/f ug{ b]znfO{ tx; gx;
agfpg klg tof/ 5g . dgf]/f]uL
em}F clxn] ef/tsf] ;+nUgtf :ki6
?kdf b]lv/xFbf ha b]z g} /xFb}g
eg] 8f;fasf] tyfslyt gO{ zlQm
s]sf nflu xf] <

5
h;sf] z/L/ 9'u+ f aGb} uO/x]sf] 5
sf7df8f}F . em\jf x]bf{ logL k"/} :j:y b]lvlG5g\ . logsf] lhpdf s'g}
eofgs /f]u 5 eg]/ kTofpg klg ufx|f] k5{ . t/ #@ jif{sL oL o'jtL PZn]

skf{On b'lgofs} o:tf] b'ne{ tyf eofgs /f]uaf6 kLl8t l5g\ sL pgsf] lhp
lj:tf/} 9'u+ f] aGb} uO/x]sf] 5 . pgL j+zf0f'hGo /f]u kmfOa|fl] 8:Knflhof
cf]l:;lkmsfG; k|fu] l]| ;efaf6 kLl8t l5g\ . :6f]g Dofg l;G8fd] klg elgg] of]
/f]u ePsf dflg; b'lgofFdf s]jn * ;o hgf dfq 5g\ . of] /f]usf sf/0f
df+zk]zL, hf]gL{sf tGt' nufotsf lhpsf ;a} sf]dn efux? s8f xLdf
kl/0ft x'G5g\ . of] /f]usf] s'g} pkrf/ klg 5}g / dflg; lj:tf/} s8f d"lt{df
kl/0ft x'G5 .
of] /f]usf sf/0f pgsf] bfofF xft u'ld;s]sf] 5 . v'f rnfpg klg ufx|f]
x'g yfln;s]sf] 5 / lhpsf cGo efunfO{ klg Kof/fnfOH8 ub{5
} . cd]l/sfsf]
hlh{ofl:yt lkr6L ;x/sL skf{On c9fO jif{sL x'bF f g} pgdf SofG;/ ePsf]
s'/f 8fS6/x?n] atfPsf lyP . 8fS6/x?n] SofG;/ ;/L/df km}ln;s]sf] / ;f]xL
sf/0f xft sf6\gk' g{] eg]/ pgsf] bfofF xft sf6]sf lyP . t/ To;sf] kfFr
dlxgfkl5 eg] pgsf] /f]u SofG;/ gePsf] / pgL hl6n kmfOa|fl] 8:Knflhof
cf]l:;lkmsfG; k|fu] l]| ;ef /f]uaf6 kLl8t ePsf] kQf nufP .
cfk"m ef}lts ?kdf dfgj d"lt{ aGb} uPsf] pgL atfpFl5g\ . @% jif{sL x'bF f
cfkm\gf] bflxg] v'f rNg 5f8]sf] / To;kl5 cfk"mn] lxF88'nsf nflu nf}/f]sf]
;xf/f lng'k/]sf] pgsf] egfO 5 . pgL elG5g\ d slt ;do;Dd lxF88'n ug{
;S5' yfxf 5}g t/ clxn] d}n] ;s] hlt cg'ej ;Fufln/x]sL 5' . olt eofgs
/f]un] sfn s'l//xg] cj:yfdf k'us
] f] eP klg pgsf] lxDdt x/fPsf] 5}g .
pgn] cfk"mh:t} ckf+ux?sf] nflu ;b\efjgf b"t ag]/ jif{g] L ;fd'lb|s ;lk|mu+ df
lgl:slG5g\ / a]nfa]nfdf lXjnr]o/ dfqfdf klg lgl:slG5g\ . pgn] bnfO{
nfdfnufot ljZjsf ljleGg k|l;4 JolQmx?nfO{ ;d]t e]l6;s]sf] atfpFl5g\ .

df]afOnsf] sn ln:6 / P;PdP; s;/L x]g{] <

sf7df8f}F . PG8f]O8 :df6{ kmf]gdf Ps k6s kmf]g u/]sf] gDa/ sn


nudf #) lbg;Dd /xG5 . ;fdfGo cj:yfdf Ps k6s u/]sf] kmf]gsf]
gDa/ sn nudf #) lbg;Dd /xg' /fd|f] s'/f xf] . t/ slxn] sfFxL w]/}
;do cl3 u/]sf] kmf]g gDa/ rflxg ;S5, h'g gDa/ df]afOnsf] sG6\ofs
ln:6df ;]e ug{ lal;{Psf] x'G5 . o:tf] cj:yfdf s] ug{] eg]/ lrGtf
x'G5 . t/ o;sf] klg ;dfwfg 5 .
o;sf nflu Kn] :6f]/df uP/ 6]lnkmf]gL Aofsk 8fpgnf]8 u/]/ df]afOndf
Og:6n ug{'k5{ . o;kl5 6]lnkmf]gL Aofsk n~r u/]/ Pkdf cfkm\gf] sn
nu ODkf]6{ ug{k' 5{ . o:t} Pkn] P;PdP; klg Aofsk ug{ rfx] grfx]sf]
eg]/ ;f]W5 . P;PdP; klg Aofskdf /fVg rfx]df klg ug{ ;lsG5 . Ps
k6s ;a} sn nu / P;PdP; /fv]kl5 To;kl5 x'g] ;a} sn tyf
P;PdP;sf] /]s8{ Pkn] /fVg]5 .
Pkdf /x]sf] hfgsf/L Ps cnu} kmfOndf /fVg klg ldN5 . o;sf
nflu eg] em08} Ps ;o ^) ?k}ofF vr{ u/]/ Pk lsGg' k5{ . Pksf]
;xfotfn] s'g} klg a]nf k'/fgf] sn nu / P;PdP; x]g{ tyf tL JolQmnfO{
kmf]g jf P;PdP; ug{ ldN5 . Pkdf ePsf] hfgsf/L w]/} ePsf] 5 eg]
csf{] kmfOndf 6fG;km/ u/]/ sDKo'6/ jf d]df]/L sf8{df /fVg klg ldN5 .

xfjfaf6 rNg] l/S;f

sf7df8f}F . OGwgsf] cefj eO/x]sf] a]nf df]/sf ljBfyL{n] xfjfaf6


rNg] l/S;f agfPsf 5g\ . OGwglagfsf] ofqf ;xh agfpg ljBfyL{n] tLg
rSs] l/S;fsf] ;kmn k/LIf0f u/]sf 5g\ . xfQLd'9fl:yt dgdf]xg d]df]l/on
kf]ln6]lSgssf d]sflgsn ;d"xsf kfFrfF} Aofhsf ljBfyL{n] xfjfaf6 rNg]
tLg rSs] l/S;fsf] ;kmn k/LIf0f u/]sf x'g\ . g]kfnd} klxnf] k6s tof/
ul/Psf] l/S;fdf rf/ :6f]s k]6f]n OlGhgnfO{ df]l8kmfO u/]/ xfjfsf]

df]rf{sf] dfu k"/f u/fpg ef/tLo bafa lbgk|ltlbg a9\b}


sf7df8f}F . dw];L df]rfsf] dfu k"/f
ug{ ef/tn] g]kfndfly lg/Gt/ bafa
lbFb} cfPsf] 5 . utlaxLaf/ gofF lbNnLdf
cfof]lht kqsf/;Dd]ngdf ef/tLo
ljb]z dGqfnosf k|jQmf ljsf; :jkn]
g]kfnsf] dw]; cfGbf]ng cGTo eP,
ef/tLo e"lddf /f]lsPsf g]kfnL 6\of+s/
/ 6s ;xh kdf g]kfn lelqg] s'/f
bf]xf]ofP . kqsf/sf] k|Zgdf :jkn]
g]kfndf cf}iflw / cTofjZos j:t'sf]
cefj b]lvPsf]af/] ef/t hfgsf/ /x]sf]
eGb} jL/uGhafx]s cGo gfsfaf6 cyjf
ljdfgaf6 g]kfn k7fpg ;lsg] atfP .
o;}u/L, ef/tn] rLg / a+unfb]zaf6
g]kfndf OGwg Nofpg hf/L /fv]sf]
k|of;k|lt c;Gt'li6 hgfPsf] 5 . rLg

/ a+unfb]zaf6 g]kfnn] OGwg Nofpg


nfu]sf] 5 lg < eGg] ;~rf/sdL{sf]

k|Zgdf ef/tLo ljb]z dGqfnosf k|jQmf


ljsf; :jkn] g]kfnn] cGo d'ns
' af6

OGwg Nofpg'eGbf dw];df hf/L cfGbf]ng


xn ug{l] t/ hf]8 lbFbf pko'Qm x'g] eGb}
3'dfp/f] efiffdf c;Gt'li6 hgfPsf x'g\ .
cfk"mcg'sn" g]kfndf ;+ljwfg hf/L
gePsf]df cfqmf]lzt ef/tn] b'O{
dlxgfb]lv g]kfndfly gfsfaGbL nfb]kl5
;/sf/n] olta]nf l5d]sL rLg;Fu
Jofj;flos OGwg ;Demf}tf ug{ nfu]sf]
5 . tLg ;ftfcl3 rLg / g]kfnaLr
g]kfndf Joj;flos OGwg Nofpg]af/]
;dembf/Lkqdf x:tfIf/ ePsf] lyof] . To:t}
a+unfb]zaf6 OGwg leq\ofpg]af/]df ;d]t
s"6gLlts txdf s'/fsfgL cl3 a9fOPsf]
5 . ef/tLo gfsfaGbL gx6\g] a'em]kl5
;/sf/n] rLg;Fu Jofj;flos ;Demf}tfsf
nflu s'/fsfgL cl3 a9fPsf] xf] .

rfkaf6 rNg] agfOPsf] ljBfyL{ rqmk|;fb sf]O/fnfn] atfP . pgn] eg]


l8h]n / k]6f]nlagf g} xfjfsf] rfkn] rN5 .
ljBfyL{sf] tLg dlxgfsf] d]xgtkl5 of] 6]Dkf]sf] ;kmn k/LIf0f ePsf]
xf] . o;sf] nfut ? Ps nfv @% xhf/ /x]sf] 5 . dgdf]xg d]df]l/on
kf]ln6]lSgssf lk|lG;kn 8f ;'ef; kf]v/]nn] eg] /fHon] j}slNks j:t'nfO{
k|of]u ug{ vf]h] ;f] xfjfaf6 rNg] l/S;f k|of]udf Nofpg ;lsG5 .

@)&@ ;fn d+l;/ ^ ut] cfOtaf/

;lxbx?sf] kmf]6f] af]ln/x]sf] 5 d]/f] Xbosf] PNaddf


wlg/fd l;dvf8f

of}/fln6f/ lrtjg /ljgnfO{


e]6]sf] 7fpF /f]Nkfsf] hnhnf n]sdf
of]4f / ax'lj/nfO{ e]6s
] f] e"uf]n k|xf/
bfOnfO{ lvd8L hfF b fsf] nfdf]
;xofqfsf] ofqL clg ;lxb nf]s]z
;xhk'/ ef;'le/ hfbfsf] :yfg gfd
/ 7fdsf] dfq ;Demgf 5 d]/f] bosf]
;lxb PNaddf xfdL DofUbLsf] j]lg
cfqmd0fsf] nflu ?s'dsf] sf8fdf
k'u]kl5 dxfg hg;d'bfon] u/]sf]
:jfut sfo{ q mddf clj/ clg
k"mndfnf klxl/Psf] cUnf] lhp8fnsf]
;lxb ax'la/n] bx|f] ;u xft ldnfPsf]
If0fx? d]/f] ;fd' ;Demgf dfq 5 .
t/ pxfF x?n] s'jf{gL lbO{;Sg' ePsf]
5 d d]/f] bosf] ;lxb kmf]6f]sf]
PNad kN6fp5' slxn] d lrtjg
of}/fln6f/ t slxn] /f]Nkfsf] hnhnf
n]s k'U5' clg DofUbL hfbfsf] :jfut
sfo{qmdsf] ;+:d/0f ub{} ?s'd sf8f
k'U5' t/ ;lxbsf] ;d'w'/ :jfledflg
cg'xf/ dfq d]/f] gogdf emlNs/xG5
Oltxf; axfb'/x?sf] xf] of] dfg]df
xfdL ;+slNkt 5f} alnbfg ug{] of]4fsf]
;DdfgnfO{ b[9tfk'j{s kfngf ug{]
;+sNk klta4tf 5 cfh xfdL hd]sf]
kf]v/L xf]Og alu/x]sf] dxf;fu/ x'g

h?l/ 5 ;lxbsf] ;kgf k'/f ug{


xfdL hf]8tf]8n] nflu k/]sf 5f}
/utn] Oltxf; n]Vg' lj/tfsf] k|tLs
/x]5 Oltxf;sf] /lQmd dfu{ /x]5
sfo/ u2f/x?nfO{ Oltxf;df c6\g]
s'g} 7fpF 5}g of] jfSof+zn] alnbfgn]
b'lgofFnfO{ abNg] zlQm k}bf ug{] b[9tf
hGdfPsf] 5 xfdL ToxL af6f]df
lxl8/x]sf 5f} xfdL h'g h:tf] lztntf
k|fKt ug{] dxfcleofgdf nfda4 5f}
d'lQmsfdL hgx?sf] clwsf/ ;DkGg
ug{ xfd|f cu|h x?sf] ;ldkdf 5f}
cGofo / cTofrf/sf] k/fsfi7f
x6fpg ;"o{sf] t]h eP/ hnfO/xg]
xfd|f] st{Jo 5 h:tf];'s} Gofok'0f{
cfGbf]ngnfO{ zf;sx?n] cft+ssf/L
eGg] ub{5g\, sndx?df k|ltaGw
nufp5g\ cfjfhx?df k| l taGw
nufpF5g t/ ljrf/ db}{g xfdL;Fu
k"mn 5, dfnf 5, xfdL 5f}, xf;f] /
pd+u 5 t/ cfh xfdL jf:tljs
v'zL 5}gf}F lsgeg] xfdL;Fu /ljg
x'gx' G' g ef}lts kdf pxfF x'gx' G' g
cfhsfn ;lxbx?sf] kmf]6f] ;fyL
ag]sf] 5 d}n] d]/f] bosf] ;lxb
kmf]6f]x?sf] PNad kN6fp5' s lht
nfO{ b]V5' nf]s]z, clgz, lazfn,
ljZjf;, ;' l gn, lgd{ d , ;lxb
sd/]8x? e]65' clg s0ff{nLsf] lt/
7'lnuf8 lvd8L k'U5' k|xf/, ;d'Gb|
vf] H b5' e] 6 fpF l bg lg/f; eP/
kmls{G5' clg cfkm} ;lDemG5' pxfF t
;lxb eP/ hfg' ePsf] xf], pxfFn]
xfdLnfO{ lbg' ePsf] sf;g ;lDemG5'
/ lrQ a'emfp5' lg8/ eP/ cfkm}
5ftLdf xft /fv]/ :jfledfg ePsf]

;lxbsf] /utn] b]z gofF ePsf] cfd"n


kl/jt{g ePsf] b]V5' ;fdfGtjfb /
tfgfzfxx?n] cfkm\gf ef8fsf l;kfxL
od/fhn] kx/f lbP/ 3]l/Psf] /
o'lgkmfO8sdfg cfsfzdf w'nf]lk7f]
eP/ p8]sf] p8]/ :d/0f x'G5 v'zL
ePsf] / hgtfsf] lht ePsf] ;fx;
ub{} /ftf] em08f kmx/fO/x]sf] cfwf/
Onfsf Pgfg Pl08hkj{ t
lrsf;ff kxf8 b'Zdgsf] cufl8
plePsf] x'G5 alb{of hfFbf lht
bfO{n] lbPsf] sfjf{xLsf] sf;g lgb{z
] g
;Demb} pxfn] eGg'ePsf] lyof] . xfdL
b'Zdgsf] SofDk sAhf ug{ ub}5f} .
xfdL af3 em} b'Zdg dfly emlD6g'
k5{ ' eGg' e Psf] ;+ : d/0f eof] .
sf]8jf8f, u0f]zk'/, vf/f, k08f}gdf
lht bfO{n] sfzg ubf{ b'Zdgsf]
k6d'v{ zlQm /]Gh/ a6flnognfO{
nv]6/] km\ofFs/] efu]sf] le/af6 n8]sf]
;lDemG5' uf]vf{sf] tfGb|fdf hGd]/
dsjfgk'/ em'/em'/]df s]xL lbg cl3
a6flnognfO{ lbPsf] lgb{z
] gx? cfh
;lDembf Oltxf; eof] xfdL gofF
Oltxf; lgdf{0f ub{}5f} yfgsf]6,
blwsf]6, kgf}ltb]lv rf}tf/f;Dd xfd|f]
ofqf lg/Gt/ cl3 al9/Xof] b'Zdgsf]
9f8df 6] s ] / 6fpsf] d f xfGg]
/0fgLltcg' ; f/ s] G b| L s[ t /
ljs]Gb|Ls/0f sfjf{xLsf] cj;/df
@)^@.!).)& df sfe|]sf] bf/]uf}8fdf
rdTsf/L b'Zdg dflysf] cfqmd0faf6
G-36, LMG, insas sAhf / lk|o
sdfG8/ clgifsf] zxfbtn] Oltxf;df
gofF s[ltdfg sfod uof] / Oltxf;
aGof] of] Oltxf; ag]sf] 5, xfd|f]

;dLk cfh clgz x'g'x'Fb}g ;Demgf


dfq jfsL 5 ;Demgfx? gflr/xG5g\
;Demgfx? afrL /xG5g xfd|f] cfwf/
tof/ ug{ alnbfg ug{} k5{ of] ;/n
af6 hl6n lt/ l5kl5k] af6 ulx/fO
lt/ hfg" qmflGtsf] clgjfo{ lgod
xf] /utsf ef]sf x?nfO{ kfgLsf]
ufu|f] b]vfP/ x'b}g /ut g} lbg'k5{
To;}n] xfdL h'g e]6fpg cft'/ 5f}
ljxfgsf] z'qm 5f]Kg tlNng 5f}
xfdLnfO{ ;fob nfUb}g xfdL 5'lof}
ljrf/df Pp6} nIo / p2]z k|fKtLsf]
nflu ;Fu} ;xofqfdf 5f} s;}n]
Oltxf;df cfkm\gf] d[To'j/0f u/]/
qmflGtnfO{ arfP xfdLn] qmflGtsf]
/Iff lasf; u/]/ qmflGt u/]sf5f}
of] g} dxfg sfo{ xf] d]/f] bosf]
kfgfdf ;hfPsf] ;lxbsf] kmf]6f]sf]
PNad kN6fp5' j]lgdf n8fO n8g]\
/ zfxbQ k|fKt ug{] jL/ ;lxb
of] 4 f,ax' l a/ e] l 6G5g\ lvdl8df
k|xf/, ;d'Gb| lklndf nf]s]z /f]Nkf
lhgfjfdf ;' l gn, lgd{ d
slknj:t'df kl/jt{g bf/]rf]sdf
ljZjf;, s'df/L ndfxfdf /ljg
em'/em'/]df sNof0f, /ljg, lzv/,
sfdgf, ;'lgtf bf/]uf}8fdf clgz
x]6f}+8fdf cfd"n u0f]zk'/df lht,
kz'klt, k|zfGt nufot sd/]8nfO{
bosf] ;lxb kmf]6f] PNadgf e]6g]
u/]sf] 5' pxfFx? cfh w|'jtf/f h:t}
c6n cd/ / HjhNodfg x'g' ePsf]
5 of] lj/tf / alnbfgsf] Oltxf;
xf] of] Oltxf; ePsf] 5 ;fob To;}n]
xf]nf Oltxf; dL7f] x'G5 jt{dfg lttf]
x'G5 jL/ ;lxb nfn;nfd

lr;f]df afy

8f= k| s fz a' 9 fyf] s L


hnjfo' kl/jt{gn] xf]nf cg'dfg
ug{;lsg] a]nf 5}g, s;a]nf hf8f]
z'? x'G5 / ;lsG5 . hf8f] df};ddf
jf{ gx'g] tyf tfkqmd sd /xg]
x'"bf jfo'd08ndf ljBdfg w'nf],
w'jf"nufotsf ;;fgf s0fx oqtq
/xg] / ltgLx xfjfsf] dfWodaf6
dflg;sf] z/L/df k| j ] z u/L
ljleGgvfnsf :jf:Yo ;d:of b]vfkg]{
u5{ . h;df ck/, lkgf;, ?3fvf]sL,
3f"6Lsf] ;+qmd0f / nf]c/ /]:kL/]6f]/L
OGkm]S;g 5ftLsf] ;+qmd0f, bd,
lgdf]lgof, sf]N8 :6f]s, OGn'PGhf,
lkgf;, /f]6f efO{/n emf8fkvfnf,
5fnf km'6g\ ,] lrnfpg], ;'lGgg], ;]tf]
sGnf lg:sg] k| d ' v kb{ 5 g\ .
bdvf]sL, afynufotsf bL3{sfnLg
/f]uLnfO{ yk kL8f lbg] ub{5 . 36\bf]
tfkqmd / lr;f] xfjfn] /StgnL
v' l Drg] , /St;~rf/ sdL eO{
x[bof3ft, :6fs
] , df+zk]zL / hf]gL{sf]
kL8f, Zjf;gnL v' D rL bd,
Zjf;k|Zjf; ;d:of, lgdf]lgof, *)
j{ p d] / ePsf] xf8 ljleGg
sf/0faf6 lvOg] tyf lr;f];u" PnhL{
/ ;+j]bgzLndf 6lG;n, xftv'f
;'lGgg], gLnf] x'g] x'G5 . udL{sf]
t'ngfdf hf8f]df @) k|ltztklg
kfgL lkO"b}g . z/L/sf]
tfkqmd l:y/ /fVg z/L/n]
yk zlSt vr{ ug'{kg]{
x' G 5 . h;sf nflu
phf{o'St vfgf, afSnf
klx/g / sf] 7 f tyf
jftfj/0f tftf] agfpg
lx6/, cfuf] s f] d2t
lng'k5{ . ut;fn t/fO{df
lztnx/sf sf/0f $)
a9Ln] Hofgu'dfPsf lyP .
o;} qmddf ;a} n ]
cg' e j u/] s } s' / f xf]
hf8f] o fddf
xfd| f
xftuf]8fsf hf]gL{, df+zk]zL tyf
9f8sf] b'vfO x'g] tyf a9\g] ub{5 .
h;nfO{ w]/n
} ] xftuf]8f s/s/L vfg]

eg]/ eGg] tyf a'g] ub{5g\ . To;}df


afysf la/fdLxdf klg lr;f]n] ubf{
hf]gL{x w]/} b'Vg], ;'lGgg]/ c/f{] x'g]
ub{5g\ . cGo df};ddf laxfgkv s]xL
a]/;Dd dfq} sqmSs x'g] xftuf]8fsf
hf]gL{x hf8f] df};ddf eg] 3fd
nfu]sf] w]/} a]/;Dd klg slqmP/ c//f]
eO/xG5g\ . afysf /f]uLx ;fOa]l/of
h:tf] hf8f] x'g] 7fp"bl] v clk|msfh:tf]
k|r08 udL{ x'g] 7fp";Dd htftt}
plQs}kdf b]lvPsf 5g\ . To;}n]
lr;f]n] afy/f]u pAhfpg] geO{ o;nfO{
a9fpg] dfq ub{5 . hf8f]n] ubf{
afy/f]u x'g] cg'dfg, dfGotf ;To
xf]Og .
ljleGg lsl;dsf afysf
/f]uxdf ljz]if u/L :s]nf]/f]8df{,
o'd6f]O8 cf/y|fOl6; / n'k;df
xftuf]8fsf /utsf gnLx ;f"3'l/g]
;d:of x'G5 / of] qmd hf8f]df a9L
x'G5 . t;y{ lr;f]kfgL jf a:t' 5'"bf
xftuf]8fsf cf}+nfxsf] /+u kl/jt{g
eO{ qmd};"u ;]tf], gLnf] / /ftf] x'g]
ub{5 . o;;"u} cf}+nfx sqm]/ b'Vg],
;'lGgg], emdemd ug]{ tyf lrnfpg]
x'g;S5 . cTolws nfdf] ;do;Dd
lr;f] kfgLdf sfd ubf{ /StgnLx
w]/} g} ;f"3l' /g uO{ cf}n
+ fsf 6'Kkfxdf
3fp x'g;S5 . o;/L ePsf] 3fp lgsf]

x' g klg nfdf] ;do nfU5 .


/StgnLx cToGt} ;f"3l' /g uPsfdf
/St;~rf/ k"0f{kdf aGb x'g uO{

cf}+nf g} sfnf] x'g] / cf}+nf dg]{


x'g;S5 .
hf8f]df 3fd Kof/f] x'G5 / xfdL
3fd tfK5f} + . t/, s] x L afysf
/f]uxdf eg] 3fdn] ubf{ afy/f]u
a9\ g ;S5 . pbfx/0fsf nflu
n'k;nfO{ ;"o{sf] k|sfz jf 3fdn]
a9fp" 5 . 3fddf a:gfn]
la/fdLxdf cg'xf/ tyf xftuf]8fdf
/ftf] bfu cfpg], hf]gL{x b'Vg],
;'lGgg]nufot z/L/sf cGo leqL
c+uxdf klg g/fd|f] c;/ kg{;S5 .
lxp" b df w] / } n fO{ ;tfpg] Hj/f]
?3fvf]sLn] xf] . k|foM xKtf bz lbgdf
cfkmF} lgsf] x'g] ?3fvf]sL, afy ePsf
/ afysf cf}iflw ;]jg ul//x]sfdf
eg] ?3fvf]sL l56f]l56f] eO/xg],
lgsf] x'g nfdf] ;do nfUg] / ;fdfGo
?3fvf]sL klg kmf]S;f];Dd km}lng uO{
lgdf]lgof x'g] 8/ x'G5 . To:t}
?3fvf]sL nufotsf ;+qmd0f x'"bf
afysf] b'vfO{, ;'lGgg]kg / c//f]kg
;d]t a9\g] ;Defjgf x'G5 .
/] v b] v s;/L ug{ <
Gofgf] n'uf, afSnf] kGhf, df]hf,
3'8" fdf nufpg] kL cflbsf] k|of]u
u/L lr;f]af6 hf]lug k|oTg ug{] .
k|z:t dfqfdf tftf] emf]n kbfy{
tftf] kfgL, lrof, ;'k, bfnsf]

/;, df5f df;'sf] /; cflb vfO{


z/L/nfO{ tftf] / Gofgf] /fVg
k|oTg ug]{ .

laxfg a]ns
' L dgtftf] kfgLdf g'g
/fvL %!) ldg]6;Dd xftuf]8fsf
cf}+nfx 8'afpg] ubf{ hf]gL{sf]
b'vfO, ;'lGgg] / c//f]kg sd
ug{ d2t k'U5 .
s'lxgf, s'd, ub{g, 9f8, lkmnf,
3'"8f cflb efudf tftf]kfgLsf]
Jofu jf cGo tftf] kfg{] j:t'
lah'nLaf6 tftf] kfg]{ ;fdfg,
tftf] ;fdfg /fvL Gofgf] kfg]{ .
t/, o;f] ubf{ cTolws tfksf]
sf/0fn] 5fnfdf kf]n]sf] 5 ls
5}g egL ;w}+ ;hu /xg'kb{5 .
lr;f] k fgL 5' " b f xftuf] 8 fsf
cf}n
+ fxsf] / kl/jt{g x'g,] b'Vg]
/ emdemd ug]{ la/fdLxn] lr;f]
kfgLaf6 hf]lug], xftd'v w'"bf /
:gfg ubf{ dgtftf] kfgLsf] k|of]u
ug]{ / cGo sfdx ubf{ klg
dgtftf] kfgLs} k|of]u ug'k{ b{5 .
s'g}s'g} afysf /f]u ljz]ifu/L
n'k;nfO{ ;"o{sf] k|sfzdf kfOg]
k/fj}hgL ls/0fn] a9fpg ;Sg]
ePsfn] 3fdaf6 hf]lug cToGt
h?/L 5 . n'k;sf la/fdLnfO{
3fd cfgf] zq' xf] eGg] hfgsf/L
x'g'kb{5 . o:tf la/fdLn] x/]s
lbgb'O{ k6s laxfg p7\g] lalQs}
/ lbp";f]lt/ z/L/df 3fd kg]{
efuxdf #) gDa/eGbf a9Lsf
;G:qmLg nufpg] ug{k' b{5 .
x/]s jif{ lxp"bsf] cfudg;"u} kmn'
EoflS;g lbg h?/L 5 . ljsl;t
b] z df k| r ng eO;s] klg
g]kfndf cem} 5}g . To; sf/0f
;dod} ?3fvf]sLsf] cf}ifwf]krf/
u/]/ o;af6 x'g] xfgLaf6 hf]lug
;lsG5 . ?3fvf]sLsf] ;dod}
cf}iflwpkrf/ ug{ h?/L 5 .
lr;f]n] ubf{ /utsf gzfx
;f" 3 ' l /P/ ;d:of ePdf
lrlsT;ssf] k/fdz{df /utsf
gnL km'nfpg] cf}iflwsf] ;]jg
ug{;lsG5 . -8f= a'9fyf]sL g]kfn
lrlsT;s ;+3sf lgjf{lrt s]lGb|o
;b:o x'g\ .

8fS6/ klg u'unsf] z/0fdf


sf7df8f}F . Pl;ofe/ ePsf] Ps cWoogn] Pl;ofsf () k|ltzt
8fS6/x?n] u'unnufotsf OG6/g]6 ;r{sf] cfwf/df lj/fdLsf] pkrf/
ul//x]sf] v'nf;f ePsf] 5 . /]km/]G; 8\ol' /+u l66d]G6 P08 ;h{/Ln] u/fPsf]
cWoogcg';f/ 8fS6/x?n] lj/fdLsf] pkrf/sf qmddf la/fdLsf] /f]u tyf
pkrf/sf ljlwsf ljifodf u'undf ;r{ ub{5g\ . o;nfO{ l8lh6n qmflGt
eGg] ls d]l8sn If]qsf] cIfdtf <
cWoogcg';f/ 8fS6/x?n] Ps lbgdf sDtLdf klg 5 k6s OG6/g]6df
cfkm\gf] k];f;Fu ;DalGwt k|fk] m];gn ;r{ ub{5g\, OG6/g]6df . %* k|ltzt
lkmlhl;ogx? sDKo'6/df OG6/g]6 ;r{ u/]/} pkrf/ ub{5g\ . !$ k|ltzt
8fS6/x? eg] k|sflzt dfWoddf e/ kb{5g\ . cWoogaf6 s] v'nf;f
ePsf] 5 eg] x/]s tLghgfdf Pshgf 8fS6/n] la/fdLsf] pkrf/sf
a]nfdf xftdf df]afOn kmf]g jf 6\ofAn]6 af]Sg] ub{5g\ / s]xL ;d:of x'g]
lalQs} ;DalGwt /f]u tyf To;sf] pkrf/sf ljifodf Uofh]6df OG6/g]6
;r{ ul/xfN5g\ .

@& hgf dfq hg;+Vof ePsf] b]z

sf7df8f}F . ;+;f/s} ;a}eGbf ;fgf] b]z xf], h;sf] hg;+Vof dfq @&
hgf /x]sf] 5 . ;fob of] ;dfrf/ k9]/ tkfO{n
+ fO{ crDd nfUg ;S5 t/ of]
af:tljs xf] . of] b]z o'/f]ksf] lasl;t b]z a]nfotsf] glhs} /x]sf] 5,
h;sf] gfd ;LNof08 xf] . a]nfotsf] ;kmf]Ns ;d'b|L t6af6 emG8} !)
lsnf]ld6/sf] b"/Ldf /x]sf] ;LNof08 v08x/ ePsf] k'/fgf] lsNnfdf /x]sf]
5 . o; lsNnfnfO{ bf];|f] laZj o'4sf] ;do la|l6; ;/sf/n] lgdf{0f u/]sf]
lyof] . ;g\ @)!@ cS6'a/ ( df /f]o a]6;
\ gfd u/]sf JolQmn] cfk"mnfO{ ;f]
;LNof08sf] /fhs'df/ 3f]lift u/]sf lyP . /f]o a]6\;sf] kl5 ;LNof08df
pgsf 5f]/f dfOsnn] zf;g ul//x]sf 5g\ .
;LNof08sf] If]qkmn lgs} sd /x]sf] 5 . x'g t cfh;Dd ;LNof08nfO{
cGt/f{li6o dfGotf k|fKt /fi6sf] bhf{ lbPsf] 5}g ;+os
' /fi6;3+ n] t/ klg
clxn] cfk"mnfO{ cGt/f{li6o dfGotf k|fKt /fi6sf] bhf{ lbnfpg k|of;/t
/x]sf] 5 . clxn];Dd ;+;f/s} ;fgf] b]zsf] ?kdf Eofl6sg l;6L /x]sf] 5,
h;sf] If]qkmn )=$$ ju{ lsnf]dL6/ / hg;+Vof *)) /x]sf] 5 . Ph]G;L

Rofp vfcf},+ :j:y agf}+

sf7df8f}+ . Rofp vfg' :jf:Yosf] lx;fan] lgs} /fd|f] ePsf] cg';Gwfgn]


b]vfPsf] 5 . xLx alnof] agfpgsf nflu 3fddf a:g', df5f df;'
vfg'eGbf Rofp vfg' pk'Qm ePsf] cg';Gwfgn] b]vfPsf] 5 . s'g} klg
k|hfltsf] RofpnfO{ ;"o{sf] klxnf] ls/0f b]vfO vfPdf xLnfO{ alnof]
agfpg] le6fldg8L sf] dfqf @)) u'0ffn] a9\g] j}1flgsxn] u/]sf]
cg';Gwfgn] v'nf;f ePsf]5 . of] v'nf;f Rofp l;6L ;f]ngdf cfof]lht
Ps d]nfsf qmddf a}1flgsxn] u/]sf x'g . cg';Gwfg s]Gb|sf lgb{z
] fnosf
lgb{]zs 8f= d+hLt l;+xsf cg';f/ cg';Gwfg s]Gb|df j}1flgsxn] u/]sf]
Ps cWoogaf6 s] kfP eg] Rofpdf cfu{:] 6fn
] tTj kfOG5 . o;sf] dfqfnfO
;"os
{ f] klxnf] ls/0f -lgnf] k|sfz_ df /fVgfn] @)) u'0ff;Dd a9\b5 . dfq

dzd g} o:tf] ;AhL xf], h;df :jfefljs kn] le6fldg 8L x'G5 .


Rofpsf] o:tf] k|of]unfO{ ;+lhjgLsf] a/fa/ dflgPsf] 5 . b}lgs kdf
dzd vfg] dflg;df xL /f]usf] ;d:of x'Fb}g . olt dfq x}g ksfPkl5
Rofpdf le6fldgsf] dfqf dfq !% k|ltzt sd x'G5 . *% k|ltzt;Dd
le6fldg dzddf /xG5 . o; cl3 dzdnfO{ SofG;/, P8\; / /S;L
5f]8gsf nfuL lgs} pQd cfxf/sf kdf dflg;lsPsf] 5 .
le6fldg 8L ;a}eGbf w]/} xLsf] /f]uxnfO /f]Sgsf nflu cfjZos
x'G5 . o;afx]s, hf]gL{xsf] 7Ls l7s lasf; ug{, o'jfxdf dw'd]xsf]
vt/f sd ug{, bo /f]usf la4df n8\g tyf kmf]S;f]df ;'wf/ ug{sf
nflu o;sf] ;]jg lgs} cfjZos 5 . k|foh;f] le6fldg l8 df5f, df5fsf]
t]n, c08f, s'v'/fsf] df;' tyf ;d'b|df kfOg] lhjxaf6 k|Kt x'G5 . t/,
;fsfxf/Lxsf nflu eg] 3fddf a:g'afx]s s]xL ljsNk 5}g . o;}n]
lgoldt kdf dzd vfgfn] xLsf] /f]uaf6 ;lhn} 5'6sf/f kfOG5 .

n]v, /rgf;DaGwL ;"rgf


o; ;fKtflxsdf k|sfzgfy{ /fli6ocGt/f{li6o dxTjsf n]v,
/rgf / tl:j/x pknAw u/fO{ ;xof]u k'ofpg' x'g ;DalGwt ;a}df
cg'/f]w ul/G5 . k|fKt ;dfrf/ / /rgfx k|sflzt ug]{ gug]{ ;Dk"0f{
clwsf/ ;Dkfbsdf lgxLt x'g5
] . k|sflzt gePsf ;fdu|Lx lkmtf{
gul/g] ePsfn] cfk"m;Fu d"nk|lt /fv]/ dfq k7fpg'xf]nf .

If]Kof:q ;fKtflxs
yfkfufp, sf7df8f},+ kmf]gM (*$!$)#*%!

E-mail : chhepyastra@gmail.com

@)&@ ;fn d+l;/ ^ ut] cfOtaf/

u|]6 jfndfly 6]Stfsf] Tof] clj:d/0fLo Tof] If0f

x:taxfb' / s] ; L
d ;fg} 5Fbf rLgdf cjl:yt
u|6] jfn (The Great Wall of China)

k|;fb zdf{ / nfn axfb'/ yfkf ul/


rf/ hgfsf] 6f]nL lyof] . nf]sh+u
zfxnfO{ 6f]nL g]tf agfPsf lyof} .

u/]sf] lyPg . t/ d}n] !% h'nfO{


@)!% -#) c;f/ @)&@_ sf lbg
:yfgLo ;dofg';f/ lbgsf] l7s

g]dlskf, g]skf -dfn]_ / g]kfnL sfFu;


]|
sf %% hgf ul/ @) hgfsf] 6f]nL
lyof] . ljxfg tL b'Oj6} sfo{qmdx?df
xfdL ;xefuL eof} / cGt{lqmof ;DkGg
eof] . sd/]8 Dou Enyoung n]
Hofb} clj:d/0fLo lbjf ef]hdf 6f]nL
;l/s eof] . of] sfo{qmd ;dfkgs}
qmddf xfd|f] 6f]nLsf] ;du| ;dosf]
/ sfo{ q mddf ufO8 ljefusf
pklgb{z
] s sd/]8 Shao Liang n]
eGg'eof] . j]Olhdf k'Ug] hf] s'g}
klg kfx'gfnfO{ u|6] jfndf k'ofpg]
xfd|f] lrgLof ljz]iftf 5 / hf] axfb'/
5 To;n] dfq u|]6jfnsf] ofqf k'/f
ub{5 . eGg'eof] / ca tkfOx?
klg u|]6jfntL/ hfFb} x'g'x'G5 .
j]Olhl:yt lrgLof sDo'lgi6
kf6L{ s f] cGt{ / fli6 o ljefusf]
sfof{noaf6 xfdLnfO{ u|]6jfnlt/
n}hfg] tof/L eof] . xfdLnfO{ ofqf
u/fpg] uf8L k|f0fdf t}gfy lyof] .
lrgLof sDo'lgi6 kf6L{n] lrgLof
sDo'lgi6 kf6L{ cGt{/fli6o ljefusL
sd{rf/L sd/]8 Zheng youya sf]
g]t[Tjdf uf8L rfns ;lxt $ hgf
rLgLof sd/]8x? / xfd|f] @) hgfsf]
g]kfnL 6f]nL u|]6jfntL/sf] ofqf ;'?
uof} . 8]9 306fsf] a;ofqf kl5
xfd|f] 6f]nLn] u|]6jfnsf] d"n u]6df
k|j]z uof} .
The Great Wall of China

sf af/]df ;'Gg] u/]sf] lyPF . sIff *


sf] e" u f] n sf] lstfadf u| ] 6 jfn
;+;f/sf ;ft cfZro{ dWo] Ps xf]
eGg] s'/f k9]sf] lyPF . @)## ;fndf
d !) sIffdf k9\b} lyP . Tolta]nf
df3 dlxgfdf P;Pn;L sf] kl/Iff
x'g] uYof{] . Tolta]nf;Dd ?s'ddf
P;Pn;L af]8{ lyPg . ?s'daf6
P;Pn;L k/LIff lbg' kYof{] . d+;L/df
P;Pn;L sf] 6]i6 k/LIff e};SYof] .
d ?lSd0fL ;fwf/0f dfWolds
ljBfno ?s'dsf]6df sIff !) df
k9L/x] s f] lyP . df3df lnOg]
P;Pn;L k/LIffsf nflu d}n] d+;L/d}
P;Pn;L 6]i6 k/LIff kf; ul/;s]sf]
lyP . lg/+s'z /fhtGqsf] Toltj]nf
k~rfotL Joj:yf rln/x]sf] lyof] .
k|To]s k'; !$ ut] tTsflng /fhf
jL/]Gb|sf] hGdf]T;j dgfpg] rng
lyof] . To; cj;/df lzIff
dGqfnon] k|To]s % ljsf; If]qdf
ljsf;If]q :t/Lo cGt/ dfWolds
ljBfno xflh/L hjfkm k|ltof]lutfsf]
cfof]hgf ug{] ub{} lyof] . ?s'd
;' b " / klZrdf~rn ljsf; If] q
cGt{ut kb{Yof] . Toltv]/ ?s'ddf
d';Lsf]6, vn+uf, ?s'dsf]6, aflkmsf]6
/ rf}/hxf/L ul/ hDdf $ j6f dfq
xfO{:s"n lyP . @)#% ;fn k'; !$
ut] tTsflng /fhf jL/] G b| s f]
hGdf]T;jsf] cj;/df g]kfnu~hdf
cfof]hgf ul/g] elgPsf] xflh/L hjfkm
k|ltof]lutfdf ?s'daf6 efu lng
hfgsf nflu rf/j6f df=lj= sf
ljrdf lqe'jg hgtf df=lj
d';Lsf]6 vn+ufdf k|lt:kwf{Tds
xflh/L hjfkm k|ltof]lutf eof] .
?lSd0fL ;fwf/0f df=lj= ?sdsf]6 sf]
l6dn] lhTof] . d, nf]sh+u zfx, u'?

xfd|f] l6dn] ljho k|fKt u/]/


g]kfnu~hdf hfg kfpg] eof}F .
;b/d"sfddf /x]sf] lq h= df= lj=
nfO{ x/fP/ g]kfnu~hdf hfg kfpg]
ePkl5 xfdL Hofb} v';L klg ePsf
lyof} . ?s'daf6 g]kfnu~hsf nfuL
Tolta] n f k} b nofqf ug' { k Yof{ ] .
?s'dsf]6af6 rf/} hxf/L x'bF } xfdLx?
!! lbgsf nfuL g]kfnu~h k'Uof} /
@)## ;fn k'; !$ ut] tTsfnLg
/fhf jL/]Gb|sf] hGdf]T;jsf] cj;/df
;' b " / klZrdf~rn
lzIff
lgb{]zgfnon] cfof]hgf u/]sf] ;'b"/
klZrdf~rn :t/Lo cGt/ df=lj=
xfhL/L hjfkm k| l tof] l utf
g] k fnu~hsf] d+ u n df=lj=df
cfof]hgf ul/Psf] lyof] . To; xflh/L
hjfkm k|ltof]lutfdf klg u|6] jfn
ljZjsf] ;ftf} cfZr{o dWo] Ps xf]
eGg] ul/ k|Zg cfPsf] lyof] . To;df
xfd|f] 6f]nL g]tf nf]sh+u zfxn] ;xL
pQ/ lbPsf lyP / To;af6 k|fKt
! gDa/n] xfd|f] 6f]nLn] To; xflh/L
hjfkm k|ltof]lutfdf t];|f] :yfg
Nofpg ;kmn ePsf] lyof] . k|yd
s}nfnLsf] l6d / b]z|f] ;'v{]tsf] l6d
cfPsf] lyof] . To;j]nf b]lv g} d
lrgsf] u|6] jfnsf af/]df al9 kl/lrt
x'Fb} cfPsf] lyP . kl5 P6n;x?df
x]b{} cfPsf] lyP . g]6sf] hdfgf
cfPkl5 u'undf x]g{ ;hnf] ag]sf]
lyof] / g]kfnaf6 lrg hfg]x? hf]
u|]6jfndf k'u]sf x'Gy] plgx?n]
u|]6jfndfly pleP/ kmf]6f] lvr]sf]
klg b]Vg] u/]sf] lyP .
To;k|sf/n] The Great Wall
of China sf] af/]df hfgsf/L lng]
u/]sf] ePtfklg d :j+o Toxf
k'Ug'kb{5 eGg] Tolt sNkgf ug{] t

#=#) ah] lrgsf] u|6] jfn dfly klxnf]


kfOnf 6]Sbfsf] cj:yf d]/f] hLjgsf]
nflu clj:d/0fLo If0f aGg k'Uof] .
lsgls rLgLof sDo'lgi6 kf6L{sf]
lgdGq0ff / tTsfnLg xfd|f] kf6L{ g]kfn
sDo'lgi6 kf6L{ dfcf]jfbLsf] lg0f{o
adf]lhd d]/} g]tT[ jdf % ;b:oLo rLg
cWoog e|d0f 6f]nLn] & h'nfO{ @)!%
b]lv !& h'nfO{ @)!% -@@ c;f/
@)&@ b]lv ! ;fpg @)&@_ ;Dd
!! lbj;Lo rLg cWoog e|d0f ug{]
df}sf ldn]sf] lyof] .
xfdLn] @)&@ ;fn c;f/ % ut]
g} kf6L{sf] s]Gb|Lo sfof{no a'4gu/,
sf7df8f}aF f6 lrgLof sDo'lgi6 kf6L{n]
k7fPsf] ;du| Visiting Agenda
k|fKt u/]sf lyof} / To; P]h]08f g}
ToxfFsf] :yfgLo ;dofg';f/ lbgsf]
l7s #=#) ah] u|6] jfnsf] cjnf]sg
e| d 0f ug{ ] P] h ] 0 8fdf sfo{ q md
ldnfOPsf] lyof] . xfdLt & h'nfO{sf
lbg g} rLg k|jz
] ul/;s]sf lyof} .
u|6] jfnsf] cjnf]sg e|d0f ;du|
e|d0fsf] plgx? tL/ dfq} lyof] .
sfo{qmdx? ;Sb} cuf8L a9\b,} hfb}
ubf{ u|6] jfndf k'Ug] lbg / ;do slxn]
cfpnf eg]/ d Hofb} cft'/ klg lyP .
!% h'nfO{ @)!% -#) c;f/
@)&@_ sf lbg w] / } dxTjk" 0 f{
/fhgLlts sfo{qmdx? lyP . laxfg
lrgLof sDo'lgi6 kf6L{ cGt{/fli6o
ljefu IDCPC sf] cfof]hgfdf
lrgLof ljz] i ftf ;lxtsf]
;dfhjfb gfds ;] l dgf/sf]
cfof]hgf x'g] / To;sf] d'Vo cltly
lrgLof sDo'lgi6 kf6L{ cGt{/fli6o
ljefu IDCPC sf pkdGqL Mr.
Dou Enyoung x'g'x'GYof] / pxfFn]
xfd|f] ;du| 6f]nLdf g]skfdfcf]jfbL,

n] lrgsf] k"jb{ l] v klZrd;Dd k"/}


se/ u/]sf] 5 / Tof] !#,!&) dfOn
-@!,!(^ lsnf]ld6/_ /x]sf] 5 .
d"nu]6sf] aLraf6 k"j{ / klZrdsf]
@ j6f u]6 ;'? x'G5 . aLrdf Pp6f
gbL 5 t/ gbL dfly hldg agfPsf]
5 / tn ;' ? af6 gbL jUg]
jgfOPsf] 5 . a;af6 cf]ln{Pkl5
k"j{tL/sf] u]6af6 xfdLnfO{ sd/]8
Zhang youya sf] g]tT[ jdf xfdLnfO{
The Great Wall of China sf]
psfnf] eP/ ofqf ug{ elgof] .
xfdLn] To; u|]6jfnsf] cjnf]sg /
e|d0f ;'? uof} . d]/f] hLjgdf ha
u|]6jfnsf] k"jL{ kvf{naf6 xfd|f]
cjnf]sg e|d0f cuf8L a9\b} uof],
xfd|f] @) hgfsf] 6f]nL cfcfg}
tl/sfn] cuf8L a9\g nfUof], ta
xfdLnfO{ ufO8 ub{ } hfg' e Psf]
lrgLof sDo'lgi6 kf6L{ cGt{/fli6o
ljefusL sd{rf/L sd/]8 Zheg
youya hf] g]kfnL efiff klg /fd|f]
af]Ng'xG' 5, pxfFn] xfdLnfO{ eGg'eof],
tkfOx? tf] l sPsf] ;doleq
u|6] jfnsf] cjnf]sg u/]/ kms{gx' f]nf,
olb 5'6\g' eof] eg] cfkm} a]Olh
k'Ug'xf]nf, oxfaf6 6\ofS;Ln] ^)) UN
lnG5 k"m6]sf] 9'fn] agfOPsf] /
cUnfcUnf l;9L agfOPsf] /x]5 .
7f8f] psfnf] ePsf]n] l56f] l56f] hfg
t x:ofkm:of x'g] vfns} /x]5 .
t/ klg k|To]s l;8L eP/ hfg
yflnof] . rf/}lt/ x]b{}, kmf]6f] lvRb}
lx8\g'kg{] ePsfn] xtf/ xtf/df
cuf8L a9\g'kg{] ePsf]n] ;a}hgf
;fy;fy} hfg eg] EofOPg . af6f]df
7"nf] ;+Vofdf lrgLof ko{6sx?
psfnf] r9\g] / cf]ng{ ] ul//x]sf lyP .
dnfO{ w]/} k|sf/sf kmf]6f]x? lvRg'
lyof] , d} n ] af6f] d f e] l 6Psf
ko{ 6 sleqx?af6} ;xof] u lnP/}
ljleGg :yfg / km/s km/s 9+un]
kmf]6f]x? lvrfP . xfd|f] 6f]nLsf
;fyLx?;Fu aLraLrdf e]6 klg x'g]
uYof{] .
Ps :6]k 7f8} psfnf] sf6]/ Pp6f
u]6 e]l6of] / km]/L csf{] :6]k kf/
u/]kl5 csf{] u]6 af6 l5/]/ csf{]
:6]k kf/ ub{} cuf8L a9\g' kg{] /x]5 .
8f8}8f8f] eP/ agfPsf] / k|s[ltsf]
lgoddfg' ; f/ htfhtf 8fF 8 f
sf8fx?sf] agf]6 5 ,To;}adf]lhd
agfOPsf] x'gfn] lx8\bf v]/L xfdLnfO{
s]xL ck7\of/f] nfUg' t :jfefljs xf]
t/, k|fs[lts ;'Gb/tfsf b[li6n]

cToGt} dgf]/d /x]sf] 5 u|]6 jfn .


dnfO{ s] rf;f] a9\b} uof] eg],
hf] u|]6jfndf 7"nf 7"nf kvf{n v8f
ul/Psf] 5, zq'nfO{ /f]Sgsf nflu
agfOPsf] x'gfn] u|]6jfnsf] cfg}
vfnsf] ljz]iftf x'g' t :jfefljs 5,
t/ Pp6f :d/0fLo / cfsif{s ljifo
s] /x]sf] 5 eg] rfsnf rfsnf
9'fx? s'b/] agfOPsf] x'gfn] cToGt}
cfsif{s klg b]lvG5, To;n] s] s'/f
b;f{pb5 eg] zq'nfO{ /f]Sgsf nflu
ljzfn kvf{n t agfOPsf] 5 g},
To;df snf kIfnfO{ klg al9 Wofg
lbOPsf] kfOG5 . ToxfF kvf{n dfq}
agfOPsf] 5}g ls k|To]sk|To]s
:6]k kf/ ul/ ;s]kl5 j'sf{ h:t}
ul/ u]6x? agfOPsf] 5, Ps u]6af6
l5/]/ aflx/ lg:s]/ csf{] u]6tL/
cuf8L a9\gk' g{5
] . Tof] Hofb} cfsif{s
b]lvG5 . To;sf] agfj6 x]bf{ s]
b]lvG5 eg] lrgLofx?sf] ljz]iftfg}
cfg} vfnsf] 5 eGg] s'/f k|i6 x'G5 .
snfsf] If]qdf lrgLofx? klxnfb]lv
g} k"j{lt/sf] jfneGbf klZrdtL/sf]
jfn al9 cNsf] 5 . klZrdtL/af6
zq' j]OlhtL/ k|jz
] ug{ g;s'g
eGg] p2]Zon] o; k|sf/sf] u/fOPsf]
x'g' kb{5 . d xfd|} kf6L{sf s]Gb|Lo
;b:o b]jG] b| >]i7, g]kfnL sfFu;
]| sf
dx]z rf}w/L / g]skf -dfn]_ sf
bLgfgfy l3ld/] ;lxtsf s] x L
;flyx?;Fu clndfly ;Dd k'Uof} .
To;lbg cfsf;df jfbn d8fO/x]sf]
lyof] / clncln kfgL klg kl//x]sf]
lyof] . dflg;x? xtf/df u|]6jfnsf]
cjnf]sg u/]/ kmls{g] / psfnf] r9\g]
b'j} ul//x]sf lyP . xfdL;Fu ;do
5f]6f] lyof] . lgwf{l/t ;dod} kms{g'
kg{] lyof] . cln xtf/ xtf/df
u|]6jfnsf] psfnf] rl9of] . aLr
aLrdf kmf]6f] lvRg] / jl/kl/ x]gk{' g{]
ePsfn] klg nuftf/ lx8L /xg]
s'/f klg ePg .
w]/} dfly / k/;Dd hfg t dg
nflu/x]sf] lyof] t/ ;dosf] cefjn]
ubf{ 5f]6} ;dod} kmsg'{ kg{] eof] .
kms{g] qmddf xfdLnfO{ ufO8 ul//xg'
ePsL lrgLof sDo' l gi6 kf6L{
cGt{/fli6o ljefu IDCPC sf]
sd{rf/L sd/]8 Zheng youya /
g]skf -dfn]_ sf kf]ln6 Jo"/f] ;b:o
bLgfgfy l3ld/];Fu clGtd kmf]6f]
lvlrof] . of] kmf]6f] g} ;j}eGbf

dxTjk"0f{ / cjl:d/0fLo aGg k'Uof] .


To;kl5 kms{gsf nflu ;'?s} u]6df
kmls{of} . xfdLnfO{ ofqf u/fO/x]sf]
uf8L tof/L cj:yfdf lyof] . ;a}hgf
e]nf eof} / uf8Ldf r9\of} . uf8Ldf
rl9;s]kl5 sd/]8 Youya n] sf]xL
5'6\g' eof] ls eGb} ;a}hgf u0fgf
ug'e
{ of] / uf8L :6f6{ eof] . ToxfFaf6
xfdLx? j]OlhtL/ kmls{of} . t/ d]/f]
dfG;k6ndf nfdf] ;do;Dd
u|6] jfnsf] ofb cfO/fVof] .
u|6] jfn;+;f/s} ;ft cfZro{ dWo]
Ps ePsfn] o;sf] dxTj pNn]vgLo
x'g] s'/f t eOxfNof] g} . Tof] km]/L
rLgdf ePsfn] o;sf] dxTj cnUu}
vfnsf] x'g] s'/f eof] g} . u|]6jfn
/fhgLlt;Fu klg hf]l8Psf] 5 .
d]/f] lglDt u|6] sf] cjnf]sg e|d0f
d]/f] hLjgsf] nflu Hofb} clj:d/0fLo
/ uf}/jk"0f{ aGg k'Uof] . lsgls xfdL
g]kfnLx? ;fdfGo tl/sfn] rLgleq
k|j]z ug{ g} ufx|f] 5 . Visa sf]
;d:of Psflt/ sl7g 5 eg]
csf{]lt/ cfly{s b[li6sf]0fn] klg
lrgLof ofqf Hofb} dx+ u f] 5 .
JolQmut ?kn] u|6] jn k'Ug sNkgf
eGbf aflx/sf] s'/f xf] eGg] nfUb5
/ ;a} g]kfnL ofq'x? u|6] jfndf k'Ug
klg ;s]sf x'b}gg\ .
t/ xfdLnfO{ t s] df}sf ldNof]
eg] lrgLof sDo'lgi6 kf6L{sf] lgdGq0f
/ xfd|f] kf6L{n] lg0f{o u/]/ Pp6f
/fhsLo e|d0fsf ?kdf Tof] klg xfd|f]
kf6L{n] t d]/f] g]tT[ jdf Pp6f kfFr
;b:oLo lrgLof cWoog e|d0f 6f]nL
lrg k7fof] / lrgsf] ljljw If]qsf]
cWoog ug{] / ljleGg 7fpFsf]
cjnf]sg e|d0f ug{] qmddf lrgLof
sDo'lgi6 kf6L{sf] sfo{qmlds of]hgf
adf]lhd :jo+ lrgLof sDo'lgi6 kf6L{
cGt{/fli6o ljefun] g} u|]6jfnsf]
cjnf]sg e|d0f u/fPsf] x'gfn]
o;sf] uf}/j / dxTj t cfgf] 7fpFdf
;a}eGbf pRr :myfgdf /xg] s'/f t
eof] g} , To;df klg xfdL
;j{xf/fju{sf] /fhgLlts cu|b:tf
tTsflng g]skfdfcf]jfbLsf] tkm{af6
rLgsf] ljljw If]qsf] cWoog e|d0f
ug{] qmddf ljZjs} Ps P]ltxfl;s
:yn u|6] njfnsf] cjnf]sg e|d0f ug{]
df}sf kfpg' hLjgs} nfuL clt
dxTjk"0f{ / clj:d/0fLo If0fsf] ?kdf
/xg uof] .

s]/fsf] yfd klg cfDbfgLsf] ;|ft]

sf7df8f}F . dxf]Q/Lsf ;j{;fwf/0fn] s]/fsf] yfd a]r]/} xhf/f}F cfDbfgL


u/]sf 5g\ . bLkfjnL kj{sf] cj;/df 3/3/df b]jL nIdLsf] :jfutsf nflu
f/ agfpg] k|of]hgdf s]/fsf] yfd g} a]r/] lhNnfsf ahf/af6 ;j{;fwf/0fn]
xhf/f}F cfDbfgL u/]sf x'g\ . vf;u/L ahf/ If]qsf Jofkfl/s k|lti7fgn]
cfkm\ g f] k;n cufl8
:jfutf/ agfpg]
k|of]hgsf nflu s]/fsf
yfd k|of]u ug{] ldlynfsf]
k/Dk/f ePsfn] bLkfjnL
kj{df yfdsf] sf/f]af/
lgs} x' g ] u/] s f] 5 .
lhNnfsf] pQ/jQL{ gu/
alb{jf;, klZrdjtL{ gu/
uf}zfnf, Jofkfl/s s]Gb|x?
/fduf] k fnk' / , ;D;L,
dl6xfgL, ;Ltfk' / ,
nf]xf/kl, lkk/f / lhNnf
;b/d' s fd hn] Z j/df
laxfg}b]lv s]/fsf yfd
a]Rg] / lsGg]sf] rxnkxn b]lvPsf] lyof] . kj{sf nflu /fltb]lv g} aonuf8faf6
s]/fsf yfd hn]Zj/ ahf/ k'ofPsf 8fDxLd8}sf] /taf/f a:tLsf k|sfz
kf;jfgn] cfk"mn] ?= !@ xhf/sf] yfd a]lr;s]sf] atfP .
To;}u/L, kj{sf cj;/df uf}zfnf, ;Ltfk'/, dl6xfgL, ;D;L, lkk/f,
nf]xf/kl, /fduf]kfnk'/;lxtsf ahf/ / lhNnf ;b/d'sfd hn]Zj/df a'waf/
laxfg} xhf/f}F yfd laqmL ePsf dxf]Q/L pBf]u jfl0fHo ;n] hgfPsf] 5 .
nIdLk"hfsf lbg sl/a ?= !) nfv d"No a/fa/sf] s]/fsf] yfd laqmL
ePsf cg'dfg ul/Psf] ;sf cWoIf df]xgs'df/ u'Ktfn] atfP . bLkfjnL
kj{df f/ agfpg sd;]sd b'Oj{ 6f yfd rflxg] / nIdLk"hfsf lbg yfd
k|lthf]/ %)) ;Dd laqmL ePsf] ls;fgsf] egfO 5 . hn]Zj/df dfq} tLg
xhf/ s]/fsf yfd laqmL ePsf] hn]Zj/ pBf]u jfl0fHo ;sf dxf;lrj
clht rf}w/Ln] atfP .

sf= lh= d+k|=l;/


sf= b=
= !^#@)^#^$
@)&@ ;fn
^ g+ut]
cfOtaf/

dfbL
===
dfbL===

lj?4df ;+3if{ ub{} cfPsf] 5 .


clwsf/ k|flKtsf nflu /fHosf
lj?4 ul/g] ;+3if{ g]kfnsf] cfGtl/s
dfldnf xf] . g]kfnsf] cfGtl/s kIfdf
ePsf ;+3if{x?sf] cg'lrt kmfObf
p7fO s]xL ;dob]lv ef/tLo zf;s
ju{x?sf] g]kfndf cgfjZos /
c:jefljs lqmoflzntf a9\b} uPsf]
5 . d'n?kdf g]kfnsf] t/fO{{ /
dw]zdf ePsf cfGbf]ngdf ef/tLo
zf;s ju{ To;df klg df]bL ;/sf/sf]
/j}ofn] g]kfnsf] /fli6otf / /fli6o
:jfwLgtf / cv08tfdflysf] 7f8f]
x:tIf]k u/]sf] 5 . ;+ljwfg / ;/sf/
lgdf{0f;Fu} ef/tLo zf;s ju{sf] of]
x:tIf]ksf lj?4 xfdLn] nuftf/ ;+3if{
ub{} cfPsf 5f}+ .
dw]zdf ePsf] cfGbf]ngnfO{
afFb/nfO{ ln:gf] sf] ?kdf k|of]u
u/L /fli6ocGt/f{li6o d"No, dfGotf
/ sfg"g ljkl/t gfsfaGbL ub{}
cfPsf sf/0f g]kfndf cfly{s ;+s6
l;h{gf x'g'sf ;fy} uDeL/ dfgjLo
;+s6 k}bf e}/fv]sf] 5 . o;af6
;Dk"0f{ g]kfnL hgtf ef/tsf] of]
/j}ofk|lt lrlGtt / cfqmf]lzt x'g'
:jefljs xf] . g]kfn / g]kfnLsf] of]
cj:yfk|lt cGt/f{li6o If]qsf] klg
Wofgfsif{0f e}/fv]sf] cj:yfnfO{ e|ldt
kfg{ / g]kfndf yk ;+s6 k}bf u/L
To;af6 cg'lrt nfe lngsf nflu
of] jQmJoafhL ul/Psf] xf] .
o;} l;nl;nfdf g/]Gb| df]bL
;/sf/n] g]kfnk|lt lnPsf] unt
gLltdf 8]le6 Sofd?gn] ;xdlt
hgfpFb} ;+oQ
' m x:tfIf/ ug{' ljutsf]
a]nfotL ;fd|fHojfbsf] w\wL dfq
xf] of g]kfnk|ltsf] p;n] lnPsf]
gLltdf kl/jt{g cfPsf] xf] . h]xf];\,
xfd|f] kf6L{ pQm jQmtJodf JoQm
cleJolQmn] Pp6f :jtGq /fi6sf]
/fli6otf :jfwLgtfdflysf] 7f8f]
x:tIf]k ePsfn] eT;{gf ub{5 .
ef/tLo zf;s ju{n] g]kfndfly
yf] k /] s f] gfsfaGbL, g] k fnL
e"efudflysf] cltqmd0f, g]kfnsf]
cfGtl/s dfldnfsf] ;" I d
Joj:yfgdflysf] x:tIf]ksf lj?4
;zQm ;+3if{ plqg] 3f]if0ff ub{5 .
;fy} ;Dk"0f{ b]zeQm, afdkGyL /
hgjfbL zlQmnfO{ /fli6o k|lt/f]w
;+3if{df ;xefuL x'g xflb{s clkn
klg ub{5 .

gfsfaGbLlj?4 j} B ===

!= a}7ssf] k|f/Dedf dxfg\ hgo'4,


hgcfGbf]ng / ;du| qmflGtsf
jL/ cd/ ;lxbxk|lt Ps ldg]6
df}g wf/0f u/L efjk"0f{ >4f~hnL
ck{0f ul/of] .
@= ;Dk"0f{ b]z / k|jf;sf sfdsf
nflu ljleGg /fHoxsf] Joj:yf
ul/Psf] 5 .
#= s]Gb|Lo ;lrjfno;lxt ;Dk"0f{
s] G b| L o cfof] h s ;ldltsf
;b:oxsf] sfo{ l jefhg
ul/Psf] 5 .
$= kf6L{ s f] Pstf k| l qmofnfO{
tn;Dd ljleGg a}7s, k|lzIf0f
sfo{qmd u/L dl\;/ dlxgfleq
;DkGg ug{] 7]ufg ePsf] 5 .
%= ef/tLo lj:tf/jfbL x:tIf]k tyf
c3f]lift gfsfaGbL / OGwgsf]
cefj, dxL, sfnfahf/Lnufot
/fli6 o tf, hgtGq tyf
hghLljsf;DaGwL ;d:ofxaf/]
;if{sf] sfo{qmd lbg] lg0f{o
lnOPsf] 5 . tTsfn
lgDgfg';f/sf] ;if{sf] sfo{qmd
lglZrt ul/Psf] 5
s_ b]zJofkL kdf k|rf/k|;f/ tyf
jfln ug{] .
v_ oxL dl\;/ & ut] lbpF;f] ef/tLo
/fhb"tfjfb;df 1fkgkq lbg] /
! ah]b]lv # ah];Dd b'O{ 306f
wgf{ ug{] .
u_ oxL dl\;/ ( ut] k|wfgdGqLsf]
sfof{nodf lj/f]wkq lbg] /
l;+xb/af/ cufl8 ! ah]b]lv #
ah];Dd b'O{306f wgf{ lbg] .
3_ oxL dl\;/ !! ut] b]zsf k|dv
'
;x/ tyf ljleGg efuxdf
lj/f]wk|bz{g ug{] .

_ pQm sfo{qmd ;DkGg eP nuQ}


;if{sf cGo sfo{qmdxsf]
3f]if0ff ug{] .
^= b]zsf] clxn]sf] uDeL/ l:yltdf
;Rrf b] z eQm, hgjfbL /
jfdkGyL zlQmxl;t ;+o'Qm
;if{sf nflu cfXjfg ug{] lg0f{o
lnOPsf] 5 .
&= ;Rrf sDo'lg:6 qmflGtsf/L;lxt
dfcf]jfbL zlQmxsf aLrdf
PsLs/0f / w|'jLs/0fsf] k|lqmof
cufl8 a9fpgsf nflu cfjZos
kxn tyf k|oTg ug{] lg0f{o
lnOPsf] 5 .
*= /fli6o ;Ddn]gsf] ltlyldlt
s]Gb|Lo ;lrjfnosf] cfufdL
a}7sdf 6'f] nufpg] 7]ufg ePsf]
5 .

gfsfaGbLlj?4
===
gfsfaGbLlj?4===
ePsf] gofF ;+ljwfgsf] lj/f]wdf
tLg dlxgfb]lv g]kfnsf lj?4
slyt c3f]lift gfsfaGbL u/]sf
5g\ .
@= sf/0fsf xsdf ef/t ;/sf/sf
cleJolQmcg' ; f/ ef/t;F u
l;dfgf hf]l8Psf] blIf0fL t/fO{s
{ f
;+oQ' m dw]zL nf]stflGqs df]rf{sf
s]xL g]tfsf dfux k'/f ug{ xfn}
hf/L ;+ l jwfgdf ;+ z f] w g
x'g'kb{5 .
#= oL g]tfsf dfuxdWo] gofF ;+3Lo
;+/rgfcGtu{t t/fO{{dw]zsf]
l;dfgf afFsL ;Dk"0f{ g]kfnaf6
cnu /fvL Pp6} k|bz
] x'gk' g{]
eGg] 5, o;nfO{ kxf8 / lxdfn
eg]/ a'lemG5 h;sf sf/0f o;
ef/tj]li7t -;g\ !(%$ df
;DkGg sf]zL Aof/]h ;Demf}tfsf]
wf/f !_ n] unt kdf sf];L
uf gbLdf ;Lldt ul/Psf]
g]kfnsf] hnoftfoftsf] clwsf/
:yflkt ug{] xf] eg] g]kfnsf]
e"kl/j]li7t cj:yf ;lhn} x6\5_
d' n ' s sf] cj:yf :jtM
dw]zj]li7t x'g k'Ug]5 .
$= o; dfunfO{ g] k fndf
Jofkskdf xfd|f] dft[e"ldnfO{
cfk"m clwg:y /fVg] tyf cyfx
hn;|f]t ;Fw}sf nflu sAhf ug{]
ef/tLo /0fgLltsf kdf
x]l/Psf] 5 . o:tf sbdn] g]kfn
l;lSsdLs/0f -dtbfgdfkm{t
ef/tdf l;lSsdsf] ljno,
lkmhLs/0f
-ef/tLo
cfk|jf;LxnfO{ k|of]u u/L lkmhL
sAhf_ tyf xfn}sf] qmfOldof hgdt ;+ u | x dfkm{ t ?;df
;dflxt_ sf] cj:yf l;h{gf
x'g;Sg] vt/f 5 .
%= ef/tn] g] k fn / ef/taLr
ljBdfg dfgj/lxt cGt/f{li6o
bzuhf l;dfgfnufot kfl/kl
cfkm\g} e"ld;d]t 9'f / k]6f]n
ad xfGg tyf g] k fnleq
;fj{hlgs tyf lghL ;DklQ
Wj:t ug{ ] k| o f] h gsf nflu
k|bz{gsf/LxnfO{ v'nfkdf
k|of]u ug{] 5'6 lbO/x]sf] 5 .
^= ef/tLo e"efukfl/sf] g]kfnL
e"efu cfjthfjt tyf 9'jfgLsf
nflu c;'/lIft 5 eGg] ef/t
;/sf/sf] bfaL em'7f 5 hals
!,*)) lsnf]ld6/ nfdf] v'nf
cGt/f{li6o l;dfgfsf s]xL d'Vo
gfsfxdf dfq s]xL afwf pTkGg
ul/Psf] l:ylt xf] .
v_ kl/0ffdx
&= OGwg / k]6f]lnod kbfy{sf]
cefjn] g]kfnleq cfjthfjt
7Kk ePsf] 5 . vfBfGg /
cf}iflwsf] cefjn] ut clk|n
@)!% sf] g/;+ x f/sf/L
e"sDkaf6 t\lu|Fb} u/]sf] b]zdf
uDeL/ dfgjLo ;6x pTkGg
eO/x]sf 5g\ .
*= g]kfndf a9\bf] ef/tlj/f]wL efjgf
l5d]sLxaLr x'g'kg{] ;'dw'/
;DaGw,
;xof] u
/
P]Soa4tfljk/Lt 5 .
(= g]kfn Jofkf/ tyf kf/jxgsf
nflu clt ljs6 pRr lxdfnL
e]u / nfdf] b"/LaLr rLgdfkm{t\
cGo b]zx;Fu ljsNk vf]Hg
afWo ePsf] 5 .
!)=Jofkf/nufotsf
cGo

ultljlwx 7Kka/fa/ ePsfn]


b] z sf] cy{ t Gq w/fzfoL
cj:yfdf k'u]sf] 5 .
u_ cGt/f{li6o sfg'gsf] pNn
pNng
!!= ef/tsf oL sbdxn] ;+o'Qm
/fi6;sf] a8fkqsf] wf/f @, ##
/ $! -h;n] ;+o'Qm /fi6;Lo
;'/Iff kl/ifb\nfO{ dfq cGt/f{li6o
zflGt / ;' / Iff sfod ug{ ]
k| o f] h gsf
nflu
gfsfaGbLnufotsf zlQmsf]
k|of]u ug{] clwsf/ lbPsf] 5_,
;d'b|;DaGwL ;+o'Qm /fi6;Lo
dxf;lGwsf] wf/f !@% -h;n]
g] k fnh:tf e" k l/j] l i7t
/fi6xsf] ;d'Gb|;Dd kx'Frsf]
clwsf/ ;'/lIft u/]sf] 5_ tyf
Jofkf/df afwfc8\rg v8f ug{
gkfOg] af/]df ePsf ljZj Jofkf/
;+u7gsf sfg'gL k|fjwfg /
glh/xsf] pNng u/]sf 5g\ .
!@= o:tf] sfo{ blIf0f Pl;ofnL
/fi6xsf] If]qLo ;+u7g -;fs{_
tyf Jofkf/, kf/jfxg tyf
jfl0fHo;DaGwL cGo ljleGg
lkIfLo, ax' k IfLoIf] q Lo
;Demf} t fxsf efjgf /
p2]Zoxsf] k|lts"n;d]t 5 .
3 _ u' g f;fx
!#= ;+oQ' m clw/fHo a]nfot ;/sf/n]
Wofg lbg h?/L 5 ls ;g\ !*!^
sf] ;'uf}nL ;lGwtfsfb]lv g]kfnn]
ef]lu/x]sf] slyt e"kl/j]li7t
x'gs
' f] kL8f a[l6zef/t ;/sf/n]
cjnDag u/]sf] cf}klgj]lzs
/fhgLltsf] kl/0ffd xf] .
!$=
ef/t ;/sf/ tyf p;sf
;Qfwf/Lx g]kfnsf o'jfxn]
ef/tLo ;]gf -uf]vf{ /fOkmn cflb_
dfkm{t kfls:tfg / rLgh:tf
g]kfnsf ldq /fi6xlj?4 ePsf
ljleGg /Qmkftk"0f{ o'4d}bfgxdf
u/]sf cToGt} bb{gfs Tofuk|lt
cgle1 ePem}F b]lvG5 . g]kfnL
o'jfxn] ljjflbt sflZd/df
eO/x]sf] ef/tkfls:tfg Gdf
clxn] klg ef/tsf] /Iffsf nflu
cfkm\gf] hLjg cfx'lt lbO/x]sf
5g\ .
!^= gofF k':tfsf g]kfnL o'jfxnfO{
dxz'; eO/x]sf] 5 ls g]kfn
e"kl/j]li7t x'g' tyf cGofok"0f{
Pj+ u}/sfg'gL ;'uf}nL ;lGw !*!^_ tyf cfh;Dd klg sfod
uf] v f{ etL{ ; DaGwL lqkIfLo
;Demf}tf -!($&_ sf sf/0f g]kfn
cljsl;t x'gs
' f k5fl8 a]nfot
g}ltskdf lhDd]jf/ 5 . h;n]
cfkm\gf] hLjg lbP pgLxnfO{
lgj[lQe/0f / ;'ljwfsf ;jfndf
c;dfg Jojxf/ ug{' eg]sf]
pgLxsf] Tofudfly ePsf] wf]sf
xf] .
!&= g] k fnnfO{ ;' l gof] l ht 9n]
ef}uf]lns kdf aflx/L ;+;f/af6
k"0f{tM cnu /fVg a]nfotn] ef/t
5f] 8 \ g ] a ] n fdf ;F w } s f nflu
ef/tj]li7t tyf e"kl/j]li7t
cj:yfdf /fVbf;d]t g]kfn /
g]kfnL hgtfn] ef/t / ;+o'Qm
clw/fHo a]nfotdfly k"0f{kdf
ljZjf; / e/f];f u/] . b'j} b]zn]
g] k fn / g] k fnL hgtfnfO{
pgLxsf /0fgLlts :jfy{x
k'/f ug{] k|of]hgsf nfludfq
pkof]u u/] .
_ cg' / f] w
!*=xfdL ;DdfggLo k|wfgdGqL;dIf
g] k fnsf lj?4 nflbPsf]
gfsfaGbL
tyf
cGo
afwfcj/f]wx k|rlnt lkIfLo
tyf ax'kIfLo ;Demf}tf tyf
cGt/f{li6o sfg'g -;+oQ' m /fi6;
tyf ljZj Jofkf/ ;+u7gsf
sfg'gL b:tfa]hx h;df b'j}
b]z /fHokIf 5g\_ g}lts tyf
sfg' g Lkdf afWofTds
bfloTjljk/Lt ePsfn] tTsfn
x6fOg] sfo{sf nflu cg'/f]w
ub{5f}F .
!(= k|rlnt o'/f]kn
] L tyf cGt/f{li6o
dfgjclwsf/ sfg'g, l;4fGt /
Jojxf/ljk/Lt sfod ;g\ !($&
sf] uf]vf{ etL{;DaGwL lqkIfLo
;Demf}tf k'g/fjnf]sg u/L kfpF .
@)=
ljgfzsf/L e"sDk tyf

xfn}sf] gfsfaGbLsf sf/0f pTkGg


boljbf/s cj:yf / sdhf]/
l:yltaf6 t\ l u| g sf nflu
g]kfnnfO{ cfjZos dfgjLo
;xof]u tyf ;xfotf pknAw
u/fO{ kfpF . xfd| f ] dft[ e " l d
g]kfn;Fu ;DalGwt ;/f]sf/ /
o; cg' / f] w nfO{ uDeL/ Pj+
;sf/fTdskdf lnOlbg'
ePsf] d f
;DdfggLo
k|wfgdGqLk|lt xflb{s wGojfb
JoQm ug{ rfxG5f}F .
o;}aLr, a[l6z uf]vf{ e"tk"j{
;}lgs ;+u7g -lau];f]_ sf ;lra
sNkgf cf\ax' fn] a]nfotsf] le;f
k| f ] ; ] l ; ;DalGw sfd ef/tsf]
lbNnLjf6 x'b} cfPsf]n] tTsfn ;f]
sfo{ aGb u/L g]kfnaf6 ug{ dfu
u/]sL 5g\ .

df] a fOnaf6
===
fOnaf6===

a9]sf] 5 . g]kfndf g]kfn 6]lnsd,


Pg;]n / :df6{ 6]lnsdn] df]afOndf
OG6/g]6 ;]jf pknAw u/fPsf 5g\ .
df]afOndf OG6/g]6 rnfpg]sf] ;+Vof
cGo ;]jfsf] t'ngfdf lta| ultn]
al9/x]sf] 5 .
w]/} g]kfnLsf] xftdf :df6{kmf]g
k'Ug'sf ;fy} OG6/g]6 ;]jf k|bfosn]
ufpF ufpF;Dd ;]jf lj:tf/ u/]kl5
OG6/g]6 k|of]ustf{sf] ;+Vof a9]sf]
xf] . g]kfn 6]lnsdsf] P8LP;Pn,
jfODofS;, df] a fOn OG6/g] 6 ,
l;l8PdP tyf Olel8of], Pg;]n /
:df6{ 6]lnsdsf] df]afOn OG6/g]6
;]jf lta| ultdf lj:tf/ ePsf] 5 .
kl5Nnf] ;do g]kfn 6]lnsd / cGo
;]jf k|bfos -cfOP;kL_ sf] 8fon
ck ;]jf, cfOP;kLsf] jfo/n];
df]l8od clK6sn kmfOjl/ Olyod,
s]jn df]l8od ;]jfsf u|fxsx? eg]
lj:tf/} 3l6/x]sf 5g\ . k|flws/0fsf
cg';f/ ;fpg;Dd 8fon ck rnfpg]
!) xhf/, jfo/n]; df]l8od % xhf/,
s]jn df]l8od ^ xhf/, P8LP;Pn
! nfv %) xhf/, l;l8PdPP tyf
Olel8of] ! nfv (( xhf/, jfODofS;
;f9] !# xhf/, lj:of6 a]i8 OG6/g]6
!# hgfn] lnO/x]sf 5g\ .

ef/tsf] = ==

x:tIf]kn] g]kfnsf] /fli6otf g}


vt/fdf kg{ ;S5, o;sf lj?4
pBf]uL, Jofkf/L, dhb'/, /fhgLlt1
;a} Ps} h'6 eP/ :jtGqtfsf n9\g'
kg{] a]nf cfPsf] 5 k|aQmf k|sf08n]
eg] . sfo{qmddf af]Nb} k|sf08n] dw];
cfGbf]ng ef/tsf nflu ln:gf] ag]sf]
atfP . e"sDkn] lynf]lynf] ePsf]
g]kfndfly u/]sf] gfsfaGbLn] b]z
c:tJo:t ePsf] atfP . lhNnfl:yt
;a} /fhgLlts kf6L{ / ;/f]sf/jfnfsf]
pkl:ylt /x]sf] sfo{qmddf k|sf08n]
ef/tsf] x:tIf]klj?4 ;a} g]kfnL Ps
geP b]z g} vt/fdf kg{] wf/0ff
/fv]sf lyP .

ef/tLosf] = ==
b]zdf dtflwsf/ k|of]u ub{} cfPsf]
klg ;f] klqsfn] hgfPsf] 5 .
pQm klqsfn] cfufdL l8;]Da/df
x'g nfu]sf] :yfgLo lgjf{rgnfO{ cfwf/
agfP/ k|sflzt u/]sf] ;dfrf/df
bf]xf]/f] gful/stf lng]x? Pp6f
;d:ofsf ?kdf b]lvPsf] hgfPsf]
5 . g]kfnsf] gful/stf lnO;s]sf
ef/tLonfO{ ef/tdf dtflwsf/af6
jl~rt ul/g' k g{ ] ;Gb] z pQm
;dfrf/df lbg vf]lhPsf] 5 . dw];
cfGbf] n gsf qmddf c+ u Ls[ t
gful/stfwf/Lsf nflu ;dfg
clwsf/sf] dfu pl7/x]sf] ;Gbe{df
ef/tLo cvaf/n] g} bf] x f] / f]
gful/stfwf/Lsf] ;d:ofnfO{ phfu/
u/]sf] kl/l:ylt cfkm}+df ljrf/0fLo
/ uDeL/ 5 . ;LdfjtL{ If]qsf] Pp6f
ef/tLo lhNnfdf dfq @) xhf/eGbf
a9L;Fu g]kfnsf] gful/stf 5 eg]
k" j { d] r Lb] l v dxfsfnL;Ddsf
;LdfjtL{ ef/tLo lhNnfx?df g]kfnL
gful/stfwf/Lsf] ;+Vof slt xf]nf <
cg'dfg ug{ sl7g 5}g .

o'ldnfP/
P;PcfO8Lsf]
===
===
/fv]sf 5g\ . wg b]v]kl5
dxfb]sf] tLgg]q eg]h:tf] pgLx?n]
5fglag ug]{ lgsfo g} cfgf] sAhfdf

;f}o{ phf{sf] k|of]u l;+xb/af/af6} ;'? ul/g]


sf7df8f}F . k|wfgdGqL s]kL zdf{ cf]nLn] b]zaf;Lsf] gfddf ;Daf]wg ug{]
qmddf Ps jif{df nf]8;]l8 cGTo ug{] 3f]if0ff u/]sf lyP . To;sf nflu b'O{
;o d]ufjf6 ;f}o{ phf{ pTkfbg ug{] 3f]if0ff klg s]xL lbg cl3 u/] .
k|wfgdGqLsf] 3f]if0ff;Fu} ;f}o{ phf{sf] k|j4{gsf lglDt ;Dj4 lgsfox? tft]sf
5g\ . lj1fg tyf k|ljlw dGqfno / j}slNks phf{ k|j4{g s]Gb|sf] ;dGjodf
tof/ kfl/Psf] k|:tfjdf ;8s alQb]lv ljdfg:yn;Dd /fli6o k|;f/0fsf]
ljB'tnfO{ ;f}o{ phf{n] k|lt:yfkg ug{] of]hgf agfOPsf] 5 . lj1fg tyf
k|ljlw dGqfnosf ;lrj s[i0frGb| kf}8n
] n] ;f}o{ phf{sf] k|of]u l;+xb/af/af6}
;'? ul/g] atfPsf 5g\ . l;+xb/af/df ljB't k|flws/0fsf] alQnfO{ ;f]nf/n]
k|lt:yfkg ul/g] pNn]v ub{} pgn] eg], ;/sf/ cfkm}n
+ ] ;'? u/]kl5 ;j{;fwf/0f
hgtf klg k|f]T;flxt x'G5g\ . ;f}o{ phf{ k|j4{gsf nflu ;/sf/n] zx/L ;f}o{
phf{ k|0ffnL shf{ gLlt kfl/t ul/;s]sf] 5 . pQm gLlt d'tflas kfFr
;ojf6b]lv !% ;o jf6sf] 3/fozL k|of]usf nflu !% xhf/ ?k}ofF h8fg vr{
;/sf/n] lbg] 5 . To;kl5 a}+s / a}slNks phf{ k|j4{g s]Gb|sf] ;xsfo{df
lagf lwtf] C0f k|jfx ul/G5 . 3/jfnfn] pQm C0f ls:tfjGbLdf ltg{ ;S5g\
eg] a}+n] lng] Aofhsf] &% k|ltzt /fHon] Joxf]5{ . !% ;o jf6eGbf dfly
;f}ol{ jB't pTkfbg u/]/ s;}n] ;fgf pBf]u ;~rfng ug{] xf] eg] klg j}slNks

phf{n] d2t u5{ . o;sf nflu a}s


+ n] C0f k|jfx u5{, /fHon] !% xhf/ h8fg
vr{ cg'bfgsf] ?kdf k|bfg u5{ / 7"nf pBf]usf xsdf a}+sdf nfUg] Aofhsf]
%) k|ltzt /fHon] Joxf]5{ . zx/L If]qdf klg ;f}o{ phf{af6 ljB'tnfO{
lj:yflkt u/L To;af6 art x'g] ljh'nL pBf]u snsf/vfgfdf nufOg]
kf}8]n atfpF5g\ . alnof], e/kbf{] tyf k[YjLsf] cl:tTj /x];Dd lbuf] x'g]
;|f]tsf] ?kdf ;f}o{ phf{nfO{ ckgfpg'k5{, kf}8]n eG5g\ .
;/sf/n] alQ afNg dfq geP/ ;fgfltgf pBf]u rnfpg tyf xl:k6n
:s'n nufotnfO{ klg ;f}o{ phf{df cg'bfg lbg] 5 . ;lrj kf}8n
] sf] egfOdf
;f}o{ phf{sf] lj:tf/;Fu} 3/fozL / ;8sdf alQ afNg k|flws/0fsf] alQ
rflxFb}g . ToxL kf]ndf alQ;lxtsf] Kofgn nu]/ hf]l8lbg] xf] . ;fFem
k/]kl5 alQ cfkm}+ aN5 . pHofnf] ePkl5 cfkm}+ lgE5, :jLr klg rflxFb}g .
/fli6o of]hgf cfof]usf k"j{pkfWoIf 8f= uf]ljGb kf]v/]n k|wfgdGqLsf]
3f]if0ffcg';f/ b'O{ ;o pTkfbg ;f}o{ phf{ pTkfbg Ps jif{df ;Dej /x]sf]
atfpF5g\ . o;sf nflu ;/sf/n] lghL If]qnfO{ klg kl/rfng ug{'kg{]
pgsf] ;'emfj 5 . nf]8;]l8 Go"gLs/0fsf nflu k|wfgdGqLn] u/]sf] 3f]if0ff
;sf/fTds 5, j}slNks phf{ k|j4{g s]Gb|df /x]/ sfd ul/;s]sf 8f=
kf]v/]nn] eg], lghL If]qnfO{ kl/rfng u/]/ ;/sf/n] o;nfO{ ;kmn agfpg
;S5 . pgn] l5d]sL b]zx? ef/t / rLgsf] cg'ej x]//] sfd ug{ ;/sf/nfO{
;'emfj lbP . g]kfndf hnljB'tsf] Aofsck sf ?kdf klg ;f}o{ phf{ clt
cfjZos /x]sf] kf]v/]n atfpF5g\ . pgL eG5g\, e"sDk, af9Lklx/f]nufotsf
k|fs[lts ljklQx?sf] cj:yfdf phf{ ;'/Iffsf nflu klg ;f}o{ phf{ ;a}eGbf
pQd ljsNk xf] . b]zsf] phf{ ld>0fdf !% b]lv @) k|ltzt ;f}o{ phf{sf]
of]ubfg ePdf plrt x'g] pgL atfpF5g\ .
g]kfndf xfn em08} ^ nfv 3/x?n] ;f]nf/ alQ afn]sf 5g\ . ;fdfGotof
Ps d]ufjf6 ;f}o{ phf{ pTkfbg ug{ !!!@ s/f]8 nfU5 . ha ls hnljB'ts
\ f]
Ps d]ufjf6 a/fa/ nfut !% b]lv @) s/f]8 x'G5 . hf8f] df};ddf kfl/nf]
3fd nfUg] ePsfn] ;f}o{ phf{ k|efjsf/L x'g] lj1x? atfpF5g\ .
kfl/;s]sf] h:tf] b]lvG5 .
PG6\ofudf e|i6frf/ ePsf] ljifo
;fj{hlgs ePkl5 ;f] ;DaGwdf
oyfy{tf a'g cfPsf kqsf/nfO{
sfo{qmd lgb]{zs bLks yfkf, af]8{
;b:o df]xg kGyLnufotn] ldn]/
b'Jo{jxf/ u/L sfof{noaf6 nv]6]sf]
ljifodf kqsf/ dxf;+3n] ;d]t
sfo{qmd lgb]z
{ s bLks yfkf / af]8{
;b:o df] x g kGyLnufotsf
kbflwsf/LnfO{ tTsfn sf/jfxL ug{
k|;
] lj1lKt lgsfNof] t/ Tof] klg
a]sDdf ;fljt eof] .
To;}u/L, o; sfof{nodf oyfy{tf
a' g cfPsf kqsf/ afns[ i 0f
enufotsf 6f]nLnfO{ ;"rgf glbO{
b'Jo{jxf/ u/L k7fPkl5 pgn] /fli6o
;"rgf cfof]udf ph'/L u/]sf] /
/fli6o ;"rgf cfof]un] ut c;f]h
!$ ut] ;ft lbgleq ;"rgf pknAw
u/fpg sfo{qmd lgb]z
{ s bLks yfkf
/ af]8{ ;b:o df]xg kGyLnfO{ kq
sf6\of] . t/, pgLx?n] clxn];Dd
;" r gf pknAw gu/fO{ ;" r gf
cfof] u sf] kq /2Lsf] 6f] s /Ldf
ldNsfOlbPsf 5g\ eGb} pgL of]
b]zdf e|i6x?s} /fh x'g] /x]5 eGb}
b'Mv];f] kf]V5g\ .
/fli6o ;"rgf cfof]udfkm{t\
;"rgf dfUg] kqsf/ afns[i0f en]
klg xfn;Dd PG6\ofun] cfk"mnfO{
;"rgf pknAw gu/fPsf] atfP .
pgn] cfk"mn] ;"rgf gkfPkl5 k'gM
/fli6 o ;" r gf cfof] u sf] 9f] s f
9s9Sofpg] atfP .

dfcf]jfbLn]===
= ==
g] s kf dfcf] j fbLsf k| a Stf
k|sf08n] g]kfnL sfFu|];, Pdfn] /
Pdfcf]jfbLsf zLif{ g]tfx? hgo'4
/ !( lbg] cfGbf] n gaf6 k| f Kt
clwsf/nfO{ s'Nr]/ cufl8 a9]sfn]
hgtfsf] cfqmf]z a9]sf] / ToxL
df}sfdf ef/tn] gfsfaGbL u/]/
cfkm\gf] ceLi6 k"/f ug{ vf]h]sf]
atfP . pgn] cfkm\gf] kf6L{n] ef/tsf]
pSt ceLi6 k"/f x'g glbg] eGb}
cfjZos k/] b]zeSt ;a}n] ;+o'St
df]rf{ agfP/ ef/tlj?4 /fli6o
d'lSt o'4 n8\g' kg]{ atfP .
ef/tnfO{ of] df}sf 7"nf bnsf
zLif{ g] t fx?n] g} lbPsf] eGb}
dfcf]jfbL zLif{ g]tfx? k|lt lgs}
cfqmf]lzt 5 . g]kfnL g]tfx?n]
ljleGg sfnv08 / kl5Nnf]
;do;Dd ef/tsf] cufl8 em's]/
ljleGg ;lGw;Demf}tf u/], sltko
g]tfx?n] t pt}sf] bfgfkfgL ;d]t
vfPsfn] pgLx?n] u/]sf] cfu|xnfO{
6]/k'R5/ nufPsf] 5}g k|aStf
k|sf08n] eg] .
klxnf] ;+ljwfg;efsf] lj36g;Fu}
k|ltqmflGt ;'? ePsf] atfpFb} cfPsf]
dfcf]jfbLn] clxn] To;n] k"0f{tf
kfPsf] atfPsf] 5 . p;n] haha
k|ltqmflGt cufl8 a9\5, To;sf]
;fy;fy} qmflGt klg cufl8 cfpg]
;dfh lj1fgsf] lgod xf] eGb}
cfkm\gf] kf6L{n] qmflGtsf] g]tT[ j ug'k{ g]{
p;sf] lgisif{ 5 .

If]Kof:q k|sfzg s]Gb|f/f k|sflzt, ;Dkfbs M /fh]Gb|k|;fb lrdf}l/of, sfof{no M yfkfufpF, sf7df8f}F, df]afOn M (*$!$)#*%!,
E-mail : chhepyastra@gmail.com,website: www.janakhabar.com d'bs
| M lwDn] ckm;]6 k|;
] , b]jLgu/, kmf]gM $$^$!%%

Você também pode gostar