Você está na página 1de 16

vlŒtcGifhta&;

wdkif;&if;om;tcGifhta&;
'Dru
kd a&pDa&;
KAREN NEWSLETTER rwfv// 2010 ckEpS f Volume(14) Issue(3) , 2010

wkdif;&if;om;tcsif;csif; vl@tcGifhta&; autJet f ,fvaf t


pnf;vkH;nDnGwfr_&Sdvmap&ef csKd;azmufr_rsm;&SdonfhtwGuf wyfzGJ@0ifrsm;ukd axmufyHhrnfukd
&nf&G,fum ppfajy;'kuQonfrsm;tm; pkd;&drfaoma=umifh
usi;f yðyvkyjf cif;jzpfonf æ ae&yfjyefy@dk rnft
h a&;ukd rD;±_dŒzsufqD;jcif;jzpfonf æ
pmrsuEf mS (10) txl;pkd;&drfrd æ pmrsuEf mS (3)
pmrsuEf mS (5)

90jynhE
f p
S f a&G;aumufyJG ysufjy,fjcif;r&Sad =umif; trfy,
D l xkwjf yefa=unm
rwfv 14&uf? a=unmcsuf x k w f w ,f q d k w m 0ef;&Hr,f? axmufcrH ,f? pDtm&f om tcsdefay;xm;onhftwGuf rsm;u a&G;aumufyGJ&v'fudk t awmh usaemfwdk@ vufrcHygbl;?
apmcg;pl;nm; (autdkifpD) usaemfwdk@u oleJ@udk,feJ@ xdyf yD y D u ae+yD ; awmh jynf o l @ v$ w f wdkif;&if;om;awmfvSefa&; tif odtrSwðf y taumiftxnfazmf bmjzpfvdk@vJqdkawmh a':atmif
1990jynh f E S p f a&G ; wduk &f ifqikd +f yD;awmh Oya'a&;&m awmfvyk rf ,fq&kd ifvnf; tm;vH;k tm;pkESihf twdkuftcHEdkifiHa&;t &ef wm0ef&adS =umif;/ w&m;r#wr_ qef;pk=unfw@kd vkd yk*Kd~ vfawG ygciG fh
aumuf y G J & v'f r S m tvd k t wdkufyGJudk usaemfwdk@ qifE$Jvdkuf udk jywfjywfom;om; axmufcH zGJ@tpnf;rsm;taejzihf a&S@quf r&Sdonhf Oya'udk xkwfjyefvdkuf r&bl;? usaemfwdk@ vdkcsifwmu
avsmuf ysufjy,fjcif;r&Sda=umif; wmjzpfw,f”[k oluajymonf? jcif;onf Edik if aH wmf.aus;Zl;opPm tm;vHk;yg0ifEdkifwJh vGwfvyfwJh
ESihf etz. jynfol@v$wfawmf trf y D , l . 'k - OuU X etz&J@ 2008ckESpf em*pftajccHOya'udk vHk;0 vufrcHbl;? ud k azmufzsujf cif;ESifh }u;D rm;aom a&G;aumufyGJjzpfcsifw,f? tck
a&G;aumufyJG Oya'azmfjycsurf mS a':pef;pef;uvnf; “etzu 90 2010a&G;aumufyGJudkvnf; r0ifbl;? qef@usifw,f? uef@uGufw,f? EdkifiHa&;jypfr_}uD; usL;vGefjcif;jzpf wdik ;f &if;om;vlenf;pkawG&@J tcGifh
w&m;r0ifa=umif; jynfol@v$wf jynfEh pS f a&G;aumufy&JG v'fukd y,f oydwaf rSmufr,fv@kd qH;k jzwfxm;w,f? a=umif ; / w&m;r#wonf h a&G ; ta&;awG&rdS mS r[kwb f ;l ? usaemf
awmf ud, k pf m;vS,rf sm;tzG@J (trf zsuw f mudk usrwd@k trfy, D t l ae jynfwiG ;f u (tJetf ,fv'f )D eJ@ (pDtm&fyyD )D udv
k nf; aumufyGJ&v'fudk taumift wd@k u 'Da&G;aumufyu JG kd qef@usif
yD,l)u ,ae@wGif a=unmcsuf eJ@uawmh vH;k 0vufrcHb;l qdw k m 0ef;&Hr,f? axmufcHr,f? xnfazmfaqmif&Gufjcif;r&Sdonhf w,f? 'Duae@ trfy, D &l @J oabm
xkwu f m ajymqdv k ukd o
f nf? twdtvif; a=unmcsuf xkwf umvywfvHk; a&G;aumufyGJ. & xm;eJ @ ywf o uf v d k @ usaemf w d k @
,ae@reuf 9;00em&D jyefxm;+yD; jzpfygw,f? aemuf r,f? OD;0if;wif ajymwJhtwdkif; rnfodk@vkyfaqmif&rnfudk wnD v'fonf tvdt k avsmuf rysuf acgif;aqmifawGeJ@ jyefwdkifyif+yD;
wGif (trfy, D )l rS OD;aqmifI 2010 usrwdk@tm;vHk;oabmwlnDcsuf udk,f&Sifolao wdkuf&awmhr,fh w!Gwfwnf; yl;aygif;aqmif&Guf jy,fonfrmS Edik if w H um todt qHk;jzwfoGm;rSmyg”[k qdkonf?
a&G;aumufyGJESihf ywfoufonfh taeeJ@ etz&JŒ 2008ckEpS f em*pf tcsdefyJ”[k ajymqdkonf? =u&efvnf; olru wdkufwGef; rS w f ð yonh f pH c sd e f p H ! G e f ; jzpf xdak qG;aEG;yGYJ ppftyk pf k
aqG;aEG;yGJw&yfudk xdkif;-jrefrm tajccHOya'udk vH;k 0 vufrcHb;l ? etz ppftpdk;&onf ajymqdkonf? a=umif; trfy, D .l a=unmcsuf . a&G;aumufyq JG idk &f m Oya'rsm;
e,fpyfwae&mY usif;y&mwGif 2010a&G;aumufyGJudkvnf; r0if ,ck&ufydkif;twGif; EdkifiHa&;ygwD 1990jynf h E S p f a&G ; wGif azmfjyxm;onf? ESifh ywfoufI wdik ;f &if;om;wd@k .
trfy, D l taxGaxGtwGi;f a&;rSL; bl;? qef@usifw,f? uef@uGuf rSwfyHkwifjcif; Oya'udkxkwfjyefcJh aumuf y G J o nf jynf o l v l x k . aqG;aEG;yGJ wufa&muf tajccHtcGifhta&;ESihf 'Drdkua&pD
OD;ode;f OD;u ,ckvkd ajymqdck o hJ nf? w,f? oydwfarSmufr,fvdk@ qHk; f ,fv'f D tygt0if Edik if H qENtrSefudk xkwfazmfcJhjcif;jzpf cJhol (autJef,l) wGJzuftwGif;
+yD; tJet tajccHtaqmufttHrk sm;udk rnf
“trf y D , l [ m 1990 jzwfxm;w,f? jynfwiG ;f u (tJef a&;ygwDrsm;udk a&G;aumufyGJ0if onht f wGuf Adv k cf sKyfrLS ;}uD; oef; a&;rS L ;(2) y'd k a pma'gh a v;rl u od k @ r# &&S d E d k i f r nf r[k w f a om
jynfEh pS u
f a&G;aumufyrJG mS tEdik f t,fv'f )D eJ@ (pDtm&fyyD )D udv k nf; a&; r0ifa&; qH;k jzwf&ef &uf(60) a&$ tygt0if oufqikd &f myk*Kd~ vf “etz&JŒ a&G;aumufyGJOya'udk a=umifh uef@uGufonfhtaejzihf
&xm;wJh (Mandate) vkyyf ikd cf iG fh trsKd;om;'Drdkua&pDwyfaygif;pk
tm%may:rSm tajccH+yD; tzGJ@0if xkdif;-jrefrme,fpyfwae&mY trfyD,l tpnf;ta0;wck usif;yaepOf (r'w)uvnf; a=unmcsufw
(36)a,muf e J @ zG J @ xm;wmjzpf apmifxkwfjyefcJhonf?
w,f? jynfwGif;xJrSmvnf; 90 ,ae@ðyvkyo f nhf etz
jynhfESpfa&G;aumufyGJu &xm;wJh . 2010jynfhESpf a&G;aumufyGJ
(mandate)udk oHk;+yD;awmh (pD Oya'ESifh ywfoufI aqG;aEG;yGo J @kd
tm&fyyD )D udk zG@J w,f? wenf;tm; &[ef;oHCm 3yg;ESihf autJef,l
jzih f ajym&&if 90jynf h E S p f a&G ; tygt0if wdik ;f &if;om;awmfveS f
aumufyrJG mS tEdik &f xm;wJh jynf a&;tzGJ@tpnf;rsm;/ twdkuftcH
wGif;rSm&SdwJh EdkifiHa&;ygwDawG[m EdkifiHa&;tzGJ@rsm;rS vlyk*~dKvfaygif;
zsuf o d r f ; cH & onf j zpf a p/ rcH & 50ausmf wufa&mufcJh=uonf?
onfjzpfap/ 'D(mandate)udk & trfyD,ltaejzihf
xm;+yD;om;jzpfw,f? usaemfwdk@ “etz.2010jynhEf pS af &G;aumuf
[m vlxku cef@xm;wJh yk*~dKvf yGOJ ya'ESiyfh wfoufI oH;k oyfaqG;
awGjzpfw,f? vlxku aemufw aEG;&Si;f vif;yG”J ðyvkycf o hJ vdk rwf
}udrfxyf+yD;awmh udk,fpm;vS,f v 12&ufae@/ OD;0if;wifarG;ae@Y
a&G;wJt h xd oufwrf;&Sw d ,f? Oy vnf;aumif;/ rwfv 13&ufae@
a'qdkwm vkyfcsifwdkif;/ ajymcsif &efukefpufr_wuUodkvfausmif;
wdkif; Oya'jzpfwm r[kwfbl;? om;udkzkef;armf usqHk;onhfae@Y
usaemfw@kd u etzeJ@ challenge vnf;aumif; EdkifiHa&;aqG;aEG;yGJ
vkyx f m;ygw,f? tJ'ga=umihrf @kd v@kd rsm; ðyvk y f c J h = u+yD ; a&S Œ quf I
1990jynfEh pS /f &v'f[m tvdt k vnf ; ðyvk y f o G m ;rnf [ k od &
avsmuf ysufjy,fjcif;r&Sda=umif; onf? Ô
Photo-KIC

Karen Information Center rS xkwa


f 0jzefc‹ so
d nf?
t,f'Dwmhtmabmf a&umwmqef@usifa&; qkawmif;yGJ a'ocH 600ausmf
vlxt
k usK;d ar#mu
f ;kd csed w
f ef+yDr@kd yg0ifqifEJG
rwfv (8)&ufae@wGif jynfaxmifpk a&G;aumufyGJaumfr&Sif Oya'[k rwfv 16&uf?
ac:wGiaf prnfh 2010 a&G;aumufyq JG ikd &f m Oya'wckukd Ekid if aH wmf at;csr;f apmxGef;Edkif (autdkifpD)
om,ma&;ESifh zGH@+zdK;a&;aumifpD OuUX AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$ trnfjzifh
xdkif;tpdk;&ESihf jrefrm
Oya'xkwfjyef&mwGif jynfol@v$wfawmf/ trsKd;om;v$wfawmfESifh wdkif;
a'o}uD; odk@r[kwf jynfe,fv$wfawmf[lI cGJjcm;xm;&m a&G;aumufyGJ
tpdk;&wdk@ oHvGifjrpftwGif; yl;
wGif xdkowfrSwfcsufygtwdkif; vkyfaqmifoGm;rnfh Oya'rsm;ESifh EkdifiHa&; aygi;f wnfaqmufrnfh a&umwm
ygwDrsm; rSwfyHkwifjcif;Oya'udk wygwnf; xkwfjyefcJhonf? rsm;udk qef@usiaf =umif; jrpf±;kd w
av#muf&Sd a'ocHjynfolrsm;u
odk@aomf ppfwyfxdef;csKyfxm;onfh jynfe,fa'o rJqENe,fajrrsm;wGifrl qkawmif;yGw J ckukd rwfv 14&uf
ppfwyfu vl@tcGit hf a&;csK;d azmufrr_ sm; ,cifh ,cifuxuf ydIk usL;vGef ae@wGif ðyvkyfcJh&m vlOD;a& 600
vkyaf qmifvmonf? txl;ojzifh yJc;l wdik ;f xef;wyif/ a&$usiEf iS hf ausmuf ausmf yl;aygif;yg0ifonf[k od&
}uD;+rdK@e,frsm;wGif ppfwyf. awmrD;&d@_ ra_ =umifh a'ocH u&if&mG ol&mG om; onf?
rsm; rScD &kd yfwnfae&onfh {ursm;pGmaom O,smOf+cHrsm;rSm rD;avmifq;kH &H;_ ,if ; qk a wmif ; yG J w G i f
cJh&ovdk uav;i,frsm; tygt0if trsKd;orD;/ trsKd;om;rsm;rSm rdkif;eif;rd xdkif;bufjcrf;&Sd aus;&Gm 40ESihf
+yD; xdcdkufaoa=ucJh=uonf?
u&ifjynfe,fbuf&dS aus;&Gm 21
‚if;a'orsm;ESifh tvm;wl ucsif/ rGef/ &cdkif/ &Srf; a'orsm;wGifvnf; vl@
&GmrS &Gmol&Gmom;rsm;u oHvGif
tcGifhta&; csKd;azmufcH&r_rsm;a=umifh vlenf;pk wdkif;&if;om;rsm;rSm a&G; jrpfurf;eHab;&Sd tDwdk;xmhjynf
aumufyGJOya'udk rqdkxm;ESifh r=umcif ppftpdk;& jyKvkyfusif;yrnfh a&G; wGif; 'kuQonfpcef;wGif pkpnf; Photo-KRW
aumufyGJtwGuf tajccHrnfh 2008 zGJ@pnf;yHktajccHOya'udkyif odem; um za,mif;wdkifrD;rsm; udk,fpD
a&umwmaqmufvkyfa&; &yfwef@ay;&ef &Gmom;rsm; qkawmif;ae=upOf
vnfEkdifpGrf; pdk;pOf;r#r&Sd? trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf(tJeft,fvf'D)url xGe;f n‡+d yD; rdrw
d @kd u;kd uG,&f m bm
rwfv(29)&ufae@wGif A[dkOD;pD;tzGJ@pnf;a0;um a&G;aumufyGJtwGuf omtvdkuf qkawmif;arwWmydk@ [k olru qdo k nf? a&umwm +yD;pD;oGm;ygu a'ocH 'D a &umwmawG u d k rvd k v m;
ygwDrSwfyHkrwifa&;udk qHk;jzwfum vlr_a&;vkyfief;rsm;udk ydkrdkvkyfaqmif &if; qENjyawmif;qdkcJh=uonf[k qk a wmif ; yG J ðyvk y f vlxktwGuf tusKd;oufa&muf a=umif; &Gmom;awGu olw@kd qEN
oGm;rnf[k vsmxm;cJh=uonf? u&ifjrpfacsmif;rsm; apmihf=unhf onhf a'ocHrsm;onf oHviG jf rpf r_ r&Sod nht f jyif vuf&t dS csed w
f iG f udk tckvkd xkwaf zmf+yD; qkawmif;
a&;tzG@J (autm&f'AvsL)rS aemf ±k;d wav#mufwiG f awmif,mpyg;/ 'kuQrsKd;pHk&ifqdkifae&onf[kvnf; =uwmyJjzpfw,f”[k ajymonf?
jrefrmppftpdk;&onf vl@tcGifhta&; csKd;azmufr_udk &yfwef@atmif rvkyf azma*clu ajymonf? v,fpyg; pdu k yf sK;d jcif;/ uGr;f +cHrsm; aemfazma*clu ,ckvkd qufvuf oHvGifjrpftwGif; a&
aqmifEkdifonfh tpdk;&w&yfjzpfa=umif; r=umao;cifu pwkwˆt}udrft
“oH v G i f j rpf u rf ; w jzihf toufarG;=uonht f jyif t ajymqdkonf? umwmwnfaqmuf&eftwGuf
jzpf jrefrmEdik if u
H kd vma&mufco
hJ nfh jrefrmEkid if q
H ikd &f m ukvor*~ vl@tcGihf
ta&; txl;udk,fpm;vS,f rpPwmwdk;rwfpftdka[;uifwm;em;u ‚if;.
zufwcsuu f xdik ;f eJ@ jrefrmbuf rJvdkuf/ ig;zrf;vkyfief;rsm;yg vkyf olru “'Da&umwm vGecf o hJ nhf 2005ckEpS uf wnf;u
tpD&ifcHpmwGif a0zefaxmufjyxm;onf? ‚if;tjyif ppftpdk;&onf EkdifiH urf; &GmawGu &Gmol&mG om; 600 udik af e&onht f wGuf a&umwm awG[m vlxktwGuf bmrSt jrefrmppftpd;k &ESihf xdik ;f tpd;kd &wd@k
wum zdtm;enf;atmif t"rRvyk t f m;cdik ;f apr_uo hJ @kd aom vl@tcGit
hf a&; ausmfu tDwdk;xmhpcef;ae&mrSm +yD;pD;oGm;ygu ‚if;wd@k twGuf 'kuQ usK;d r&Sw
d t hJ jyif vlx&k ŒJ v,f,m/ ESpfEdkifiHoabmwl vufrSwfa&;
csKd;azmufr_udk typf&yf wdkif;&if;om;tzGJ@rsm;tm; wqifhcH cdkif;apr_vnf; a&umwmqef@usiaf &; qkawmif; ydka&mufEkdifa=umif; &Gmom;wOD; uGrf;+cHawGyg qHk;±_H;&w,f? aus; xdk;cJh=u+yD;jzpfonf?
&Sdonf? yGJðyvkyf=uw,f? 'DESpfvkyfwJh qk u ajymonf? &GmawGvnf; ajymif;a&$@aexdkif&
awmif;yGJrSm yl;aygif;yg0ifwJhol oHvGifjrpfudk tajccH awmh qif;&J'u k eQ @J ydók uH&w,f? 'g Ô
ppftpd;k & umuG,af &;0ef}uD;XmerS 'kw, d Advk cf sKyf}uD;&Jjrifo
h nf q,fpEk pS f awGu t&ifEpS x f uf ydrk sm;w,f” um wnfaqmufrnfh [wf}uD; a=umihf bmrSaumif;usKd;ray;wJh
wcktwGif; jzpfwnfvmonfh typf&yfwdkif;&if;om;tzGJ@rsm;udk umuG,f
a&;0ef}uD;Xme vufatmufcH e,fjcm;apmifhwyftjzpf toGifajymif;&ef
,refESpfuwnf;u oufqdkif&ma'orsm;wGif oGm;a&mufaqG;aEG; zdtm;
ay;cJhonf? xdktusKd;qufrsm;tjzpf ,ckESpf rwfv 30&ufae@wGif &Srf;
0if;a&;òrdŒe,frS a'ocH&mG om; (300)ausmf
jynfe,f/ yHyk gusi+f rdK@Y e,fjcm;apmifw
h yf zGiv
hf pS yf JG tcrf;tem;wGif e,fjcm;
apmifhwyfzGJ@0ifrsm;udk wyfrawmfom;wOD;tjzpf opPmt"dXmef qdkcdkif;cJh
qkawmif;yGðJ yvkyf
onf?
rwfv 14&uf? qkawmif;yGJwGif yg0if etz 2010a&G;aumufyJG usi;f y aqmifum rdr, d =kH unfu;kd uG,&f m
Tonfudk pHerlemxm;um txl;ojzifh u&ifjynfe,ftwGif; tiftm;
apmcg;pl;nm; (autdkifpD) aom a'ocH&mG om;wOD;u “ppf r,fvdk@ usaemfwdk@ =um;&w,f? Ak'b< mom/ c&pf,mef ponhf bm
t}uD;qHk; u&iftypf&yftzGJ@jzpfonfh wdk;wufaom Ak'<bmom u&ift jref r mEd k i f i H t wG i f ; tpdk;&&JΠzdESdyfcsKyfcs,fr_udk cHae& 'Da&G;aumufyGJ[mvnf; usaemf omtvdkuf qkawmif;cJh=uonf
rsKd;om;wyfrawmf ('DaubDat)taejzifh rdrdwdk@u|HaeonfhajcvSrf;udk etz ppfwyfw@kd . zdEySd rf u _ kd cHae& wJh &Gmom;awG[m etz ppfwyf wd k @ twG u f bmrS x l ; vmrS m r [k tqdyk g a'ocH&Gmom;u ajym
&kyfodrf;I vl@tcGifhta&;csKd;azmufr_aygif;pHkudk cg;pD;cHae&onfh vlxkudk aom wkdif;&if;om;rsm;tm;vHk; &JΠvufatmufrmS usaemfw@kd vkd [kwfbl;? ppfudk usaemfwdk@ rvdk onf?
umuG,fEkdif&ef a&G;aumufyGJrjyKvkyfrD tJeft,fvf'DuJhodk@ vlxktusKd; vGwaf jrmufa&;twGuf &nfp;l I yJb0wl wdik ;f &if;om;awGtm;vH;k vm;bl ; ? at;at;aq;aq;yJ u&ifjynfe,f/ 0if;a&;
a&S;&_ar#mfudk; qHk;jzwf&awmhrnfh tcsdefa&muf+yDjzpfa=umif; u&ifowif; u&ifjynfe,f/ 0if;a&;òrdŒ&Sd aus; +idrf;csrf;r_awG &&Sdygapqdk+yD;awmh vkyfudkifpm;aomufcsifw,f”[k òrdŒe,ftwGi;f wGif aus;&Gmol/ &Gm
pOfrS wdkufwGef;ajymqdktyfayonf? &Gm(10)&GmrS a'ocH&Gmom;aygif; qkawmif;yGu J kd usi;f y&wmyg”[k olu qufvufajymqdo k nf? om;rsm;pk a ygif ; I ,ck v d k qk
Ô (300)ausmpf ak ygi;f +yD; ,ae@nae ajymonf? qk a wmif ; yG J o k d @ vm awmif ; yG J r sKd ; ud k ðyvk y f o nf r S m
7;00em&Dtcsed wf iG f qkawmif;yGw J “tckxd usaemfw@kd awG a&muf=uonfh aus;&Gma'ocH yxrqHk;t}udrfjzpfonf[k od&
&yfðyvkyfcJhonf[k autdkifpDu etzppfwyf&JŒ zdESdyfr_atmufu rsm;onf rD ; xG e f ; nd ‡ x m;onf h onf?
u&ifowif;pOf owif;&&Sdonf? ae rvG w f a jrmuf a o;ygbl ; ? za,mif;wdkifrsm;udk udk,fpDudkif Ô

wm0efct
H ,f'w
D m
vufaxmuft,f'w
eef;azmha*
D m eef;xl;pH ausmufe*g; a&umwma=umifh &Gm 20ausmfEiS hf
owif;axmufrsm;
tjyiftqif
apmcg;pl;nm;/ apmode;f jrifh
apmzd;k ausm/f apmxGe;f Ekid f
O,smOf+cH &mESic
hf sD a&v$r;f rk;d cH&
rwfv 2&uf? eD;w0kud &f dS aus;&Gmaygi;f 20ausmf xmuGD;/ uaqm0g;uGD;/ 'l;aom/ onf[k ukd,fwkdifjrifawG@cJh&ol
qufo,
G &f ef apmodef;jrifh (autkdifpD) ESihf O,smOf+cHaygi;f 600ausmf a& r,fhavmfvm/ nmhvl@uGD;/ uJ[Jckd@/ u&ifjrpfacsmif;rsm; apmifh=unhf
yJcl;wkdif; ta&SŒbuf v$rf;rkd;cHae&onf[k od&onf? wae;xmh/ pl;rl@xmh/ ykvd ;l / xD;au; a&;tzG@J (autm&f'AvsL)rS tzG@J
kicnews@yahoo.com
P.O Box 22 jcrf; anmifav;yifc±kid f a&$usiòf rd@ tqkdyg a&umwmrSm xmh ponf&h mG rsm;rS vlaetdrrf sm; 0ifwOD;u ajymonf?
Mae Sot, 63110 e,fwiG pf pftpk;d &ykid u
f rk %
` rD sm;u a&$usifacsmif;ukd trSDðyxm;jcif; ESihf a&Smuf+cHaygi;f 600ausmf a& ol r u “avmavm
Tak, Province
Thailand. ausmufe*g; a&umwmaqmuf jzpf+yD; tqkyd gacsmif;w0ku d &f dS v,fh v$rf;rkd;cH&+yD; &Gmom;rsm;rSm ab; q,fawmh a&u wjznf;jznf;
<www.kicnews.org> vkyaf &;r_a=umifh a&$usiaf csmif;t 0g;/ xD;qJxmh/ v,fah y:hcsm/h v,fh v$wf&mokd@ ajymif;a&$ŒaexkdifcJh&
pmrsuEf mS (2)od@k æ

ppfreS o
f nfh 'Dru
kd a&pDpepft& vGwv
f yfy_ ;D w&m;r#wonfh a&G;aumufyjJG zpfa&; jynfot
l m;vH;k wGif wm0ef&o
dS nf/
u&ifowif;pOf/ rwfv/ 2010 ckESpf? pmrsufESm 2
O,smOf+cH {u(20)ausmf rD;±_@d zsufq;D cH& befuDrGef;ukd autJef,l
rwfv 16&uf?
apmcg;pl;nm; (autdkifpD)
(ay:azmh)/ uefbJhajrmif(av;0ef
vd)k / a&wHceG (f bavmrD;'J) ponfh
&Guf+cH/ zmvm+cH/ vufzuf+cH/ 'l;
&if;+cH/ "n‡i;f +cHe@J tjcm;opfo;D +cH
onhf qef/ qm;/ qD/ ig;ydw@kd ukd ,l
aqmifoGm;jcif;/ t0wftpm;rsm; arwWm&yfcH
u&ifjynfe,fajrmuf aus;&Gmrsm;jzpfonf[kod&onf? pwmawGyjJ zpfw,f? 'D+cHawG zsuf udk rD;±_@d co
hJ nht f jyif awG@or# &Gm
ydkif; awmifilc±kdif/ xef;wyifòrdŒ wd y f y k a us;&G m tk y f p k Y qD;wJt h cgusawmh &Gmom;awGt om;rsm;. pyg;usD;rsm;udkvnf; rwfv 5&uf? olu ajymonf?
e,f&dS etz v_y&f mS ;wyfz@JG 0ifrsm; v_y&f mS ;aeonhf etz ppfuyG u f J wGuf pm;p&meJ@ toufarG;0rf; rD;±_dŒypfcJh&m ,ckvdk vkyfaqmifr_ apmcg;pl;nm; (autkdfifpD) quf v uf I ol u
onf rwfvqef;ydkif;rSpI wdyfyk a&;XmecsKyf (puc) (7)vuf ausmif ; twG u f awmf a wmf x d udk 2006ckESpfrSpI ,cktcsdefxd u&ifjynfolrsm;tm; autJe, f o l nf 'Dru kd &ufwpft
aus;&Gmtkypf rk S O,sO+f cHrsm;udk rD; atmufcH cv& (261)wyf&if; cdu
k yf gw,f? bmjzpfv@kd vq J akd wmh ðyvkyfv#uf&Sdonf? &efolozG,f wkdufckdufaeonfh zGJ@tpnf;jzpfonfhtwGuf jrefrmh
±_dŒzsufqD;cJh&m ,ckqdkv#if {u onf +yD;cJo h nfh rwfv 4&ufwiG f &Gmom;awG[m olw@kd +cHxu J xGuf ‚if ; a'owG i f etz etz ppftpk;d &ukd ukvor*~t EkdifiHa&;ukd 'Drkdua&pDenf;usus
(20)ausmf&Sd+yD;[k a'ocH&Gmom; wdyfyk&GmteD; cvdk;a'gcdkvl&Gm vl wJh toD;t&GufawGudk a&mif;+yD; puc (7)vufatmufcH cv& wGi;f a&;rSL;csKyf rpPwm befurD eG ;f ajz&Si;f vkad =umif; autJe, f o l nf
wOD;u autdik pf u D kd ,ae@ ajym aetdrf 4vHk;udk rD;±_d@zsufqD;cJh+yD; 0ifaiG&Sm=uw,fav? aemuf+yD; (261)/ cr&(261)/ cr&(421)/ taejzifh [ef@wm;ay;yg&ef ar jynf o l t wG i f ; rS ayguf z G m ;vm
onf? &G m om;rsm;. O,smOf + cH r sm;ud k tdrfarG;wd&dp>mefawGudkvnf; ypf cr&(427) wyf&if;rsm;ESifh au wWm&yfcHonfh a=unmcsufpmw onfh awmfvSefa&;tzGJ@tpnf;
O,sOf+cHrsm; rD;±_d@zsuf vnf; xdkae@Yyif pwifrD;±_d@zsuf cwfpm;aomufw,f”[k ‚if;u tJe, f l wyfr[m(2)vufatmuf apmif u&iftrsKd;om;tpnf;t jzpfonfhtwGuf awmfvSefa&;ukd
qD;ae&onfh aus;&Gmrsm;rSm wdyf qD;cJhjcif;jzpfa=umif; tqdkyg&Gm qdkonf? cH autJet f ,fvaf twyf&if; (6)/ ±k H ; (autJ e f , l ) u ,ref a e@Y qkH;cef;wkdif atmifyGJ&onftxd
yk(zav;qmvd)k / ygwmvm;ajrmif om;u ,ckvakd jymonf? xd@k tjyif tqdyk g etz wyfr[m ppfqif;a&;wyfz@JG w@kd ykH xkwfjyefvkdufonf? quf v uf csD w uf o G m ;rnf j zpf
(wmbmcD;)/ arsmufacsmif; (,,f “rD;±_d@zsufqD;cH&wJh O wyfz@JG onf vqef;ydik ;f u tdro f ;kH rSefv_yf&Sm;v#uf&Sdonf? Ô ppftpkd;&. wkdufckduf a=umif;ESihf ppftpk;d & tiftm;}uD;
vd)k / [efo(kd uavmabm'J)/ bDbJ ,smOf+cHawGuawmh uGr;f yif/ uGr;f ypPn;f rsm;ESifh pm;eyf&u d mQ rsm;jzpf jcif;cHae&onfh u&ifvx l rk sm;ukd onfudk a=umufraebJ trSew f
Ekid if w H um tokid ;f t0kid ;f ESihf a'o &m;buf u rm;rm;rwf r wf & yf
wGif; vlxkrsm;taejzifh ukd,fht wnfoGm;rnfjzpfa=umif; ajym
awmific
l ±ki
d Yf vlaetdrf (4)vk;H rD;±_Œd zsufq;D cH& a&;vk d oabmxm;um pmem qkdonf?
axmufxm;ajz&Sif;ay;&ef &nf jrefrmhjynfwGif;ppf ESpf
rwfv 9&uf? rSmyJ &Gmom;awG&ŒJ O,smOf+cHawG ‚if;u “etzu &Gm [efwkd/ bDbJ/ uHbufajrmif p &G,I f a=unmcsuu f dk xkwjf yef& (60)ausmf=umvmonfESifhtr#
apmodef;jrifh (autkdifpD) &,f/ rD;±_Œd csed rf wefao;wJh awmif om;awG pm;p&mypPnf;awG&Sd&if onf&h mG rsm;rS etz ppfwyfrsm;. jcif;jzpfonf[k u&iftrsKd;om; tvm;wl arwWm&yfcHcsuf/ yef
u&ifjynfe,fajrmuf ,mawGuv dk nf; tukev f ;Hk rD;±_Œd u&ifhawmfvSefa&;orm;awGukd twif;t"rR pkpnf;cH&onfh vlO;D tpnf;t±k;H (autJe, f )l wGzJ uf =um;csufrsm; ukvor*~okd@ t
ykdif; awmifilc±kdif/ xef;wyifòrdŒ ypfw,f”[k ajymonf? axmufyrhH mS pk;d &drv f @dk óudwifzsuf a& (800)ausmf & S d a om pk p nf ; twGi;f a&;rSL; (1) Akv d rf LS ; apmvS }udr}f udrw f ifjycJ+h yD; ukvor*~t
e,f t wG i f ; v_ y f & S m ;aeonf h etzppf w yf u &G m qD;wmjzpfw,f? aemufwcku aus;&Gmrsm;jzpfonf? aiGu autkdifpDukd ,ckvkdajym aejzifh ppftpk;d &tm; awG@qaHk qG;
etz ppfwyfz@JG 0ifrsm;onf wdyyf k om;rsm;. aetdrf/ O,smOf+cHrsm; u&ifvrl sK;d awGudk b,fvrdk S vkyf xef;wyifòrdŒe,fwGif onf? aEG;yGpJ m;yGcJ o Hk @dk a&mufatmif quf
aus;&Gm;tkypf rk S vlaetdrf (4)vk;H ukd rD;±dŒ_ zsuq f ;D ypf&jcif;rSm u&if pm;ukdifpm;vkd@r&atmif wrifw etz puc (7)vufatmufcH “etzu xk;d ppfawGðy vufprG ;f aqmifay;Ekid &f efuv dk nf;
ESihf O,smOf+cHrsm;ukd +yD;cJo
h nfh rwf trsKd;om;vGwfajrmufa&; wyfr umvk y f y pf w myJ j zpf w ,f ” [k cr& (421)/ cv& (261)/ cr& vky+f yD; wkid ;f &if;om;awGukd !‡i;f autJe, f l a=unmcsuw f iG f a&;
v 4&ufae@u rD;±_Œd zsuq f ;D cJo
h nf awmf (autJet f ,fvaf t)wyfz@JG ajymonf? (427) wyf&if;rsm;ESihf autJe, f l yrf;ESyd pf ufw,f? tck jrefrmEkid if H om;xm;onf?
[k owif;&&Sdonf? 0ifrsm;ukd axmufyHhrnfukd pkd;&drf ,ck rD ; ±_ d Œ zsuf q D ; cH & wyfr[m(2)vufatmufcH au jynfwGif;xJrSm tkdif'DyD awGu xk@d tjyif autJe, f u l
xk d a e@wG i f etzppf aoma=umifh rD;±_dŒzsufqD;jcif;jzpf onfh cvk;d a'gcv dk &l mG onf xef;w tJet
f ,fvaf t wyf&if;(6)/ wyf vnf; awmxJrSm 'kuQa&mufae u&ifjynforl sm;ukd ppftpk;d &wyf
uGyfuJa&;XmecsKyf (puc) (7) onf[k awmifilc±kdifrS autJef yifòrdŒESifh (15)rkdif uGma0;+yD; ‚if; r[m ppfqifa&;wyfzGJ@wkd@ ykHrSef =uw,f ? xk d i f ; -jref r me,f p yf wkdufckdufjcif;ESifhywfoufI ,ck
vufatmufcH cv& (261)wyf t,fvaf t wyfrLS ;wOD;u ajym wdyyf ak us;&Gmtkypf u k dk vGecf o
hJ nfh v_yf&Sm;v#uf&Sdonf? Ô 'kuo Q nfpcef;xJu 'kuo Q nfawG &ufyidk ;f twGi;f rpPwm befurD eG ;f
&if;onf xef;wyifòrdŒe,f/ wdyyf k onf? (2006)ck E S p f u arsmuf a csmif ; / [mvnf; olwkd@&JŒ b0&yfwnf xkwfazmfajym=um;vkdufonfht
aus;&Gmtkypf t k wGi;f tdraf xmifpk csu[ f m raocsmra&&m pk;d &draf e ay: óud q k d a omf v nf ; ,if ; t
(10)ausmf&Sdonfh cvkd;a'gckdvl etz ppftpkd;&u anmifav;yifc±kdifY u&if&Gmrsm; tdrfukd rD;±_dŒzsufqD;
&wJ h t aetxm;rS m &S d w ,f ? 'g a=umif;wckwnf;jzifh jynfhpkHvkH
aus;&Gmokd@ 0ifa&mufcJh&m vlae awGudk usaemfw@dk rD;armif;xGe;f jy avmuf v d r f h r nf r[k w f a o;
tdrf (4)vk;H ukd rD;±_Œd zsuq h nfh
f ;D cJo csifvkd@yg? ukvtaeeJ@vnf; 'D a=umif; xkwjf yefa=unmcsuw f iG f
tjyif jrifawGŒor# &Gmom;rsm;. xuf etzppftpk;d &ukd xda&muf yg&Sdonf?
O,smOf+cHrsm;ukd rD;±_dŒzsufqD;cJh wJh zdtm;r_awG ay;oifw h ,f”[k Ô
onf[k a'ocHwOD;jzpfol apm
t,f0g;u ,ae@ autkdifpDokd@
ajymonf?
‚if;u “'Dv 4&ufae@ w&mray;bJ 'Dvdk a&Smuf+caH wG t a=umifh ‚if;ynm&Sirf sm; wm0ef,l
u wdyyf ak us;&Gmtkypf rk mS v_y&f mS ; rsm;}uD;wcgwnf; ysupf ;D qk;H ±_;H cH& aqmufvyk jf cif; r&Scd ahJ y?
aewJh puc (7)vufatmufcH awmh a&Smuf+cHe@J t"du touf tvm;wl a&$usifESifh
cv& (261)wyf&if;[m wdyfyk arG;0rf;ausmif;ðy=uwJh &Gmom; ausmuf}uD;òrd@e,fwGif jzwfoef;
aus;&GmcGJ pkpnf;aus;&GmwckjzpfwhJ awGtwGuf awmfawmfav;txd aeonfh abmuxmhacsmif;ukd t
cvk;d a'gcv
dk al us;&Gmukd 0ifa&muf emw,fayghaemf? ppftpkd;&tae rS D ð yI a&umwmwck xyf r H
+yD; vlaetdrf 4vkH; rD;±_dŒypfvkduf eJ@ ajymif;a&$ŒcH&wJh &Gmom;awGt aqmufvkyf&eftwGuf etzppf
w,f? pm;p&m qef/ qD/ qm;eJ@ wGuf epfema=u;awmh enf;enf; tpk;d &ykid f ukr%
` rD sm;u pwifvyk f
t0wftpm;awmfawmfrsm;rsm; yg;yg; ay;oifyh gw,f? tck[mu aqmifv#uf&Sdonfhtjyif oHvGif
rD;xJygoGm;w,f? wqufwnf; Photo-CIDKP bmrSray;awmh tjcm;ae&mukd jrpfudk trSðD yrnfh [wf}uD;a&um
ajymif;a&$Œ&wJh &Gmom;awGvnf; wmukdvnf; qufvufaqmuf
tcuftcJawG trsm;}uD;awG@ae vkyfoGm;rnf[k xkdif;pGrf;tif0ef
ausmufe*g; a&umwma=umifh &Gm 20ausmfEi
S hf O,smOf+cH &mESic
hf sD a&v$r;f rk;d cH&rS tquf æ &w,f”[k qko d nf? }uD;XmerS ,cifvu owif;xkwf
ausmuf e *g; a&um jyefcJhonf?
wufvm+yD; tck tJ'aD 'ou &Gm ajymonf? cJo
h nfh ausmufe*g; a&umwmukd ok@d O,smOf+cHajrmufrsm;pGm qk;H ±_;H cJh wmukd ppftpk;d &ykid f ukr%
` rD sm;ESihf u&if j ynf e ,f w G i f
aygi;f 23&Gm/ a&Smuf+cHaygi;f 600 a&tm;v#yf p pf (75) ,ckESpf/ {+yDvwGif zGifhvSpfawmh +yD; rnfonfhavsmfa=u;rS r&&Sd tusKd;wl pD;yGm;a&;orm;rsm;u [wf}uD;/ 0J}uD;/ 'g;cGi/f ausmufe
ausmf a&zk;H v$r;f cH&ae+yD? wcsKŒd &Gm r*~g0yfxkwfvkyfrnfh ausmufe*g; rnf[k ppftpk;d &u xkwjf yefa=u onft h ay: vuf&t dS csed w
f iG f b0 wm0ef,laqmufvkyfjcif;jzpf+yD; *g;ESihf abmuxmh a&umwm (5)ck
u &Gmom;awGu ajrjyef@bufudk a&umwmonf tjrifh 185ay/ nmcJah =umif; od&onf? &yfwnfa&;twGuf tcufóuHae ,cifu w±kwEf iS hf *syefEidk if rH S a& aqmufvyk &f ef ppftpk;d & ukr% ` D
ajymif;a&$ŒoGm;ovkd wcsKŒd uawmh teH 360ayESihf {&d,m pwk&ef;rkid f xdka'o&Sd &Gmom;t =u&onf[k aumfol;avtvkyf umwmaqmufvkyfa&; ynm&Sif rsm;u vsmxm;cJ h a omf v nf ;
awmifay:ukd ajymif;a&$Œaexkid =f u 44 ywfvnf&Sd+yD; a&$usifacsmif; rsm;pkonf a&Smuf+cHukd rSDckdtm; orm;or*~rsm; tzGJ@csKyf OuUX rsm; vma&muf = unf h ± _ c J h a omf vuf&SdtcsdefwGif ausmufe*g;a&
w,f? a&Smuf+cHawGuawmh bmrS wGif 2000ckEpS u
f wnf;u pwif xm;um toufarG;0rf;ausmif; apma'ghav;rlu ajymonf? vnf; yx0Dtaetxm;ESifh ajr umwm wck w nf ; om wnf
vk y f p m;vk d @ r&awmh b l ; aygh ” [k taumiftxnfazmf aqmufvyk f ðy=uolrsm; jzpfaoma=umifh ,if; “wef&mwefa=u; wpkH om;wnfaqmufr_ tajctae aqmuf+yD;pD;cJhonf? Ô

ppfreS o
f nfh 'Dru
kd a&pDpepft& vGwv
f yfy_ ;D w&m;r#wonfh a&G;aumufyjJG zpfa&; jynfot
l m;vH;k wGif wm0ef&o
dS nf/
u&ifowif;pOf/ rwfv/ 2010 ckESpf? pmrsufESm 3
22ESpaf jrmuf udz
k e
k ;f armf usqH;k onhaf e@ a&G;aumufyaJG umfr&Sif
tcrf;tem;ðyvkyf tzG@J 0iftrnfpm&if;
rwfv 13&uf?
(autdik pf )D
em; wufa&mufvm=uonhf t
wdkuftcHESihf wyfaygif;pk tzGJ@t
ppftpk;d &xkwjf yefa=unm
,ae@usa&muf o nh f pnf;rsm;rSm vlyk*~dKvfrsm;u ‚if; rwfv 11&uf? 14? OD;omOD; (tzG@J 0if)
22ESpfajrmuf udkzkef;armf usqHk; wd@k . tjrifoabmxm;ESifh wku d f apmcg;pl;nm; (autkdifpD) 15? a':wmarmifx;l (tzG@J 0if)
onhfae@ tcrf;tem;udk 1988ck yGo
J ¾mefrsm;udk vGwv f yfyiG v
fh if; 2010ckEpS t
f wGi;f ygwD 16? OD;omaX; (tzG@J 0if)
ESpfu &efukef pufr_wuUodkvf pGm ajymqdak qG;aEG;cJ=h uonf? pk'H rD u
dk a&pD taxGaxGa&G;aumuf 17? OD;0if;=unf (tzG@J 0if)
ausmif;om;a[mif;tcsKdŒ OD;pD;I ‚if ; tjyif pum;0d k i f ; yGJ atmifjrifpGm usif;yEkdifa&;t wkd@jzpfonf?
xdkif;-jrefrme,fpyfwGif usif;yðy wGif jrefrmjynfwiG ;f Y vuf&jdS zpf Photo-KIC wGuf[kqkdum jynfaxmifpk a&G; Ta=unmcsuYf aumf
vkyfcJh=uonf? yGm;aeonhf tvkyform;qENjyr_ aumufyaJG umfr&Sit f zG@J 0if (17)OD; r&SiftzGJ@0if yk*~dKvftrnf azmfjy
tpD t pOf t & reuf rsm;rS taxGaxG vlxo k ydw}f uD; 22ESpfajrmuf ukdzkef;armf usqkH;onfhae@ tcrf;tem; . trnfpm&if;ukd ,ae@nae t+yD; atmufqkH;wGif “trdef@t
ydkif;wGif 1988ckESpf/ ausmif;om; jzpfapa&;/ twdu k t
f cHtzG@J rsm;. 4;00em&DY etzppftpk;d &ykid f jref & § ykH oD[ol& wifatmifjrifOh ;D /
ta&;cif;wGif toufay;vSLoGm; jynf w G i f ; jynf y csd w f q uf v k y f wJhtwGufa=umihfrdk@ ausmif;om; ygw,f” vuf&EdS ikd if aH &;wku d yf uJG kd rm±kyfjrifoH=um; (MRTV)wGif d cf sKyf}u;D twGi;f a&;rSL; (1)/ Ekid if H
Akv
=uonf h puf r _ a usmif ; om; aqmifa&;ESihf a':atmifqef;pk tjrife@J yJ ajymcsiyf gw,f? ausmif; udzk ek ;f armf pdw"f mwfe@J qifEo
J$ mG ; xkwfjyefa=unmvkdufonf? awmfat;csr;f om,ma&;ESihf zG@H òzd;
udzk ek ;f armf tygt0if ausmif;ol =unfyg0ifonhf tJeft,fvf'D. om;qdkwJhtwGuf ygwDtm%m& r,fq&kd if etzudk ðzwfypfEikd rf ,f jynf a xmif p k o rR w a&;aumifpD”[k yg&Sdonf?
ausmif ; om;rsm;tm; &nf p l ; I OD;aqmifr_tcef;u¾rSm t"du zdk@/ yk*~dKvfa&;tm%m&zdk@ vkyfzdk@ vdk@,Hk=unfygw,f”[kajymonf? jrefrmEkdifiHawmf zGJ@pnf;ykHtajccH ppftpkd;&onf rwfv
oHCmawmf(7)yg;udk qGrf;cJbG,f jzpfa=umif; aqG;aEG;zvS,fcJh=u awmh r&Sb d ;l ? od@k aomfvnf; vuf “zke;f armfrao &Sio f ef Oya' yk'rf 443ESihf Ekid if aH wmfat; (9)&ufae@u tcef;(4)cef;yg0if
qufuyfvLS 'ge;f um w&m;em a& onf? &Sjd zpfysuaf ewJh Edik if aH &;onf jynf ae”[laom aqmify'k jf zihf aemufcH csr;f om,ma&;ESihf zGŒH òzd;a&;aumif onfh jynfaxmifpka&G;aumufyGJ
pufoGef;cs tr#ay;a0cJhonf? 1988ck E S p f u puf r _ olw&yfvHk;eJ@ ywfoufaewJht xm;onh f tqd k y gtcrf ; tem; pD. Oya' trSwf 1§2010ESihf jy aumfr&Sif Oya'ukd xkwfjyefum
rG e f ; vG J y d k i f ; wG i f a&G ; wuUov kd f 'kw, d ESpaf usmif;om; wGuaf =umihrf @kd vGecf w hJ hJ tESpf 20 pum;0kdif;udk tzGJ@tpnf;toD; Xmef ; xm;aom 2010jynf h E S p f / 4&uft=umwGif aumfr&SiftzGJ@
aumufyEJG iS fh vuf&jdS refrmhEikd if aH &; jzpfco hJ l ref;pde[ f efu“usaemfw@kd ausmu f ausmif;om;pdw"f mwft oD;rS vly*k Kd~ vf 50 0ef;usif wuf jynfaxmifpak &G;aumufyJG aumfr 0if yk*~dKvfrsm;. trnfpm&if;ukd
tcif;tusif;tay: aqG;aEG;yGJ yg0ifqufpyfwhJ t&mtm;vH;k [m & etzudk enf;rsKd;pHkeJ@ qef@usif a&mufqifE$JcJh=uonf? &Sif Oya' yk'rf 3wk@d t& atmufyg xkwfjyefcJhjcif;jzpf+yD; jynfwGif;/
pum;0dkif;ðyvkyfcJh=u&m tcrf;t EdkifiHa&;eJ@ qufpyfwJht&mjzpfae wdu k zf suof mG ;zd@k usaemf ajymcsif Ô yk*Kd~ vfrsm;yg0ifonfh jynfaxmifpk jynf y ES i f h Ek d i f i H w umu a&G ;
a&G;aumufyGJaumfr&Sifukd zGJ@pnf; aumufyGJESifhywfoufI w&m;r#
vkdufa=umif; atmufygtzGJ@0if wr_r&Sad =umif; a0zefonf=h um;rS
jynfya&muf u&ifrsm; ppftpk;d &ukd wòydie f ufwnf; yk*Kd~ vftrnfrsm;ukd a=unmvku d f a&G;aumufyOJG ya'rsm; wck+yD;wck
jcif;jzpfonf? ,ckvdk xGuaf y:vmjcif;jzpfonf?
uef@uGuqf ENjy ukd ,ckvadk jymonf? vsm;)/ 'Dru
dk a&pDwyfaygi;f pkEiS hf rGef 1? OD;ode;f pk;d (OuUX) 2010 a&G ; aumuf y G J
“*smr%DrmS u usaemf trsK;d om;tpnf;t±k;H rS uk, d pf m; 2? OD;tifaZmfaemif (tzGJ@0if) Oya'ukd ppftpdk;&ykdif jrefrmh±kyf
rwfv 10&uf? xGuaf jy;wdr;f a&Smifae&ojzifh ‚if; wkd@awG vufrSwfa&;xkd;+yD;awmh vS,frsm;ESifh u&ifvlrsKd;rsm; pkpk 3? OD;cifarmifEk (tzG@J 0if) jrifo=H um; (MRTV)Y rwfv 8
(autkid pf )D xkd;ppftopfukd &yfwef@ay;&ef *smr%Dtpkd;&eJ@ EkdifiHjcm;a&;Xme aygi;f vlO;D a& 200ausmu f tcrf; 4? OD;apmbv_id f (tzG@J 0if) &uf/ nae (4)em&DwiG f a=unmcJh
u&ifwkdif;&if;om;rsm; vnf; awmif;qkx d m;onf? ukd ykd@ay;w,f? oabmuawmh tem;wckðyvkyfum etz oH±kH; 5? a'guw f mbarmif (tzG@J 0if) +yD ; ,if ; a=unmcsuf w G i f a&G ;
tay: etzppfwyf. rw&m;zd etzppf w yf u &G m usaemfw@dk u&ifawGudk wku d cf udk f a&SŒY qENjycJh=u+yD; xkdif;oH±kH;okd@ 6? OD;nGe@f wif (tzG@J 0if) aumuf y G J O ya'/ jynf o l @ v$ w f
ESdyfowfjzwfaer_rsm; &yfwef@ay; om;rsm;tm; ypfowfr_/ pmoif aewJh ppftpk;d &&JΠvky&f yfudk od&dS oGm;a&mufum xkid ;f bk&ifrif;jrwf &? OD;armifomvS (tzG@J 0if) awmf O ya'/ Ek d i f i H a &;ygwD z G J @ cG i f h
&ef Ekid if H (10)Ekid if o
H @dk a&muf&adS e ausmif;ukd vufeuf}uD;jzifh ypf +yD; 0kid ;f 0ef;ulnv D yk af qmifay;zk@d yg taejzifh xkdif;EkdifiH&Sd u&if'kuQ 8? a'guw f mpkid ;f crf;v_id f (tzG@J 0if) Oya'/ trsK;d om;v$waf wmf Oya'
onfh u&ifvrl t _ okid ;f t0kid ;f rsm; cwfr_/ &Gmom;wOD;tm; acgif; yJ? tJ'rD mS usaemfw@dk awmif;qkd onfrsm;tay: pmemr_ay;&efESifh 9? OD;atmifjrifh (tzG@J 0if) ESihf wkid ;f a'o}uD;v$waf wmfOya'
u rwfv(9)&ufae@wiG o f ufqidk f jzwf o wf r _ / td r f a jc 80ausmf xm;wJh tcsuo f ;Hk csuxf rJ mS Ekid if H ppfab;a=umifh xGuaf jy;vm=uol 10? OD;jrifEh idk f (tzG@J 0if) wkd@yg0ifcJhonf?
&mEkid if rH sm;qDrS etzppftpk;d &xH zsufqD;cH&r_/ pmoifausmif;ESifh wumOya'ukd csK;d azmufra_ wGudk rsm;ukd ae&yftwif; jyefrykd@&ef 11? a'guw f mwifatmifat; ,ckqkdv#if ppftpkd;&
qENjyawmif;qkdcJh=uonf? use;f rma&; aq;ay;cef; rD;±_Œd cH&r_/ ukvor*~vòHk caH &;aumifpt D aeeJ@ arwWm&yfcHpmay;ykd@cJh=uonf? (tzG@J 0if) onf a&G;aumufyaJG umfr&Sif Oy
tar&d u ef / uae'g/ pm;eyf&duQmrsm; ckd;,lzsufqD;r_ csuf c sif ; &yf w ef @ ay;zk d @ / Oa&my =opa=w;vsm; au 12? a'guw f m a': jrif=h unf a'ESihf Ekid if aH &;ygwD rSwyf wHk ifjcif;
=opa=w;vsm;/ t*Fvef/ rav; rsm;tay: vufawG@usonfh &yf aumfr&Sif yg0ifwJhtpkd;&awGu tJef,l OuUX ref;atmfvef;'kdu (tzG@J 0if) Oya'ukd xkwfjyefcJh+yD;jzpfonf?
&Sm;/ ukd&D;,m;/ aemfa0/ qGD'if/ *sm wef@rr_ sm; aqmif&u G af y;&ef tqkd aq;0g;/ tpm;tpm/ trdk;tum “etzawG usL;vGefaewJh vl@t 13? a':cifvjS rifh (tzG@J 0if) Ô
r%DEiS hf *syefEidk if rH sm;ok@d a&muf&dS ygEkdifiHrsm;rS u&ifvlr_tokdif;t pwmawG ulnaD y;zk@d e@J ukvor cGifhta&;csKd;azmufr_awG/ u&if
ae=uonfh u&ifvrl sK;d rsm;u rdrd 0kid ;f u awmif;qkx d m;onf? *~u ppf&mZ0wf usL;vGerf a_ wGudk awGtay: owfjzwfr_awG/ rD;±_dŒ
wk@d oufqidk &f m Ekid if t H oD;oD;rS w xkod @dk qENjy&mwGif t pkHprf;ppfaq;a&; aumfr&SifzGJ@+yD; zsuq f ;D r_awG/ rk'rd ;f usirhf a_ wG pwJh iHrsm;rS tpk;d &rsm;uvnf; etz owfjzwfaer_rsm;twGuf ukv
òydifeuf qENjycJh=ujcif;jzpfonf? csuo f ;Hk csuuf dk t"duxm;awmif; vkyaf qmifomG ;zk@d ygy”J [k qko d nf? &mZ0wfra_ wGudk ukvor*~u pkH ppftpkd;&ukd ykdrkdzdtm;ay;vmEkdif or*~ESifh EkdifiHwumrS etz.
vGefcJhonfh ZGefvv,fcef@u &Gm qkx d m;onf[v k nf; *smr%DEidk if H =opa=w;vsm;Ek d i f i H & S d prf;ppfaq;a&; aumfr&SifzJGŒ+yD; pkH rnf[k ar#mvf ifrh ad =umif; qENjyyGJ ppf&mZ0wfrr_ sm;ukd pkpH rf;ppfaq;
ol&mG om; 2˜000ausmrf mS etz rS u&iftrsKd;om; vlr_tzGJ@t jrefrmoH±kH;pkduf&m urfbm&mòrdŒ prf;ay;zk@d awmif;qkyd gw,f? =op wufa&mufcJhol aemfvm;vmu a&; aumfr&Sizf ŒJG +yD; 0ifa&mufppHk rf;
ppf w yf . wk d u f c k d u f r _ a =umif h pnf;rS ref;atmifviG u f autkid pf D wGif bm;rm;uJefydef; (=opa=w; a=w;vsm;tpkd;&uvnf; Oa&my ajymonf? ay;a&; tqkyd g (10)Ekid if rH S tpk;d &
Ekid if rH sm;eJ@ +idr;f csr;f a&;Ekb
d v J qf &k iS f Ek d i f i H w uma&muf rsm;taejzifh axmufcHulnDay;
ppftpkd;&. rw&m;zdESdyfowfjzwfaer_rsm; &yfwef@ay;&ef jynfya&muf u&ifrsm; uef@uGufqENjyaepOf
rsm; aygif;+yD; zGJ@pnf;xm;wJh 'DpkH u&ifvlxkrsm;taejzifh vl@tcGifh &eftwGuf &nf&G,fqENjy&jcif;
prf;ppfaq;a&;aumfr&Sifukd 0kdif; ta&;csKd;azmufr_ESifh vlrsKd;wkef; jzpfonf[k od&onf? Ô
0ef;axmufcHvkdufemay;zkd@ vuf
rSwfxkd;+yD; 0ef;}uD;csKyf u,fbif
&yfqD tdwzf iG ahf y;pmyk@d cw
=opa=w;vsm; ygvDrefa&SŒwGif
hJ ,f”[k tvd&
k o
dS nf
ajym=um;cJhonf?
,ckvq dk ENjyr_udk ouf autdkifpD u&ifowif;XmewGif u&ifydkif;owif;
qkid &f m Ekid if rH sm;&Sd etz oH±;Hk rsm; a&;om;rnfh owif;axmufwOD; tvdk&Sdonf?
wGif ðyvkyfcJhonfhtwGuf Tokd@
wpkwpnf;wnf; ðyvkyjf cif;onf
pd w f y g0if p m;ol r sm;
e,fpyfa'o&Sd u&ifwidk ;f &if;om;
rsm;ESihf vufeufuidk &f aJ bmfrsm;t tD;ar;vfvdyfpm kicnews@yahoo.com ESifh
wGuf pdwftm;wufºuGp&mwck zkef;eHygwfodk@ 087-2099772, 089-5674163 odk@
jzpfaponft h jyif oufqidk &f m Ekid f qufoG,far;jref;Ekdifygonf?
Photo-KIC
u&ifowif;pOf/ rwfv/ 2010 ckESpf? pmrsufESm 4
Eki
d i
f w
H um trsKd;orD;rsm;ae@ 'AvsLt,fvb f D wyfpcef;rS &GmxJo@kd
a=unmcsufxw k jf yef aqmifjcif; ponfhvkyf&yfrsm;ukd usL;vG e f v #uf & S d a =umif ; vnf ; vufeuf}u;D rsm;jzihf ypfcwf
=unfhjcif;tm;jzifh ‚if;wkd@a&;qGJ azmfjyxm;onf?
rwfv 8&uf? a&m/ e,fpyfrmS yg&w dS hJ trsK;d orD; rwfv 2&uf? (autdik pf )D ypfcscH&wJhaus;&Gmu etzxdef;
xm;aom 2008zGJ@pnf;ykHukd t trsKd ; orD ; rsm;tay:
apmcg;pl;nm; (autdkifpD) awG u k d rwl u G J j ym;wJ h t=urf ; awmifilc±dkif/ xef;w csKyfxm;wJh e,fajrawGyJ? au
oufoiG ;f rnfh 2010 a&G;aumuf vl@tcGifhta&;csKd;azmufr_ usL;
urBmw0Srf;&Sd trsKd;o zufrc_ aH e&qJyg? txl;ojzifh ppf yifòrdŒe,ftwGif;Y azaz:0g&Dv tJef,lrS roGm;Edkifwm? &Gmom;
yGJonf [efjyoufoufom jzpf vGefaeonfh jrefrmppftpkd;&ukd
rD;rsm;.b0 bufpkHwkd;wufjrifh tpkd;&wyfzGJ@ xkd;ppfqifaewJh vl 24&ufae@ naeydkif;wGif tdrfajc awGuawmh olwdk@ckdif;&if acgif;
a=umif;vnf; 'AvsLt,fvb f .
D EkdifiHwum ckH±kH;wifta&;,loifh
rm;a&;ESifh trsKd;orD;rsm;tay: enf;pk wkid ;f &if;om;ae&ma'oeJ@ 200eD;yg;&Sdaom a&odk;}uD;aus; ndw&f wmyJ? 'ge@J yJ olw@kd (etz)
xkwfjyefcsufwGif a&;om;xm; a=umif; rwfv 4&ufae@wGif Ekd
enf;rsK;d pkjH zifh cGjJ cm;qufq/H zdEydS rf _ e,fpyfa'oawGrmS qk&d if trsK;d o &GmxJodk@ etz cr& (427)wyf u owif;rD', D mawGrmS vky}f uH
onf? bJv+f idr;f csr;f a&;qk&iS f &S&D if;tDbm
rsm;tm;vk;H tqk;H owfEidk af &;wk@d rD;awG[m ppfwyftwGuf &duQm &if;u vufeuf}uD;rsm;jzihf ypf tjrwfxkwfrSmaygh”[k qdkonf?
xkd@tjyif ,ck&ufykdif; 'if (Shirin Ebadin) ESihf *sKd 'D0v D D
twGuf 2010ckEpS /f rwfv 8&uf o,fay;/ pcef;aqmufay; pwJh cwfc&hJ m vlaetdraf jctenf;i,f ‚if;tjyif ,ckv (23)
wGif tvkyform;rsm; ykHrSefvpm ,rfpf (Jody Williams) tygt
ae@Y usa&mufaom EkdifiHwum t"rRckdif;apr_awG cHae&wJhtjyif xdcu dk yf supf ;D oGm;cJo
h nf[k a'o ESihf (25)&ufae@uvnf; etz
tvkt H avmuf&adS &; &efuek w f idk ;f 0if 'AvsLt,fvfbD trsKd;orD;
trsKd;orD;rsm;ae@wGif trsKd;orD; vdiyf idk ;f qkid &f m t=urf;zufcaH e&r_ owif;rsm;t& od&onf? cv&(261)wyfz@JG u xef;wyifòrdŒ
&Sd puf±t Hk vky±f rHk sm;rS trsK;d orD; udk,fpm;vS,frsm;u ukvor*~
rsm;tzGJ@csKyf-jrefrmEkdifiH ('AvsL eJ @ owf j zwf c H & r_ v nf ; cH a e& AkdvfrSL;csKyfausmfat; e,fwGif;&Sd wdyfyk/ Zif;bdk; (aqmf
rsm; OD;aqmifonfh qENjyyGJrsm; twGif;a&;rSL;csKyf befuDrGef;ESifh
t,f v f b D ) u a=unmcsuf w w,f? 'Dvdk &mZ0wfr_ usL;vGeaf e OD;pD;onhf ppfuGyfuJa&;XmecsKyf rl'J)tjyif a&okd;}uD;ta&S@jcrf;&Sd
wGif ppftpk;d & vkx H ed ;f &Jrsm; oGm; e,l;a,mhcòf rd@Y awG@qcHk o hJ nf?
apmif xkwfjyefvkdufonf? wJh ppftpkd;&ukd EkdifiHwumckH±kH; (7)vufatmufcw H yf&if;jzpfonhf &G m yk e f ; &G m a&S m if a e&mrsm;ES i h f
a&mufapmifq h idk ;f jcif;rSm tvky&f iS f urB m h u k v or*~ t zG J @
tqkdyg xkwfjyefa=u wifEkdif&if aumif;w,f”[k olr cr&(427)wyfz@JG onf ‚if;wd@k wyf awmifil-uwdkifwd um;vrf;w
rsm; *kwfaoG;pkyftjrwfxkwfr_ csKyfu Ekid if w
H um trsK;d orD;rsm;
nmcsufESifh ywfoufI 'AvsL u qufvufajymqko d nf?
rsm; ykdrkdjzpfay:atmif tm;ay;&m ae@udk 1975ckEpS /f rwfv 8&ufae@
t,fvfbD. obmywdtzGJ@0if ppftpkd;&onf Oya'
a&muf+yD; trsK;d orD;rsm;taejzifh wGif pwifowfrw S u
f m xkad e@udk
eef ; 'g;tJ h u v,f u “'D u ae@ ESifh rnD!$wfbJ aetdrftus,f
rw&m;tm%m[lor# zDqef=u tpGðJ yI urBmw0Sr;f &Sd Ekid if rH sm;u ppfwyfu &GmxJ0ifvm+yD; ysufpD;wmawGukd
urBmrSm =unfhvdkuf&if trsKd;o csKyfjzifh xde;f odr;f cHxm;&onfh a':
&ef a=unmcsux f wJ iG f wku d wf eG ;f ESpfpOf *k%fðytcrf;tem;rsm;ukd "mwfy±Hk u
dk ,
f w
l ,f? aemuf+yD; autJe, f u
l
rD;awG[m zdEydS cf sKyfcs,rf a_ wG ae atmifqef;pk=unf. t,lcHv$m
xm;onf? ,ae@txd usif;yvmcJh=uonf? vmypfwmvk@d &GmoGm;awGudk ajymckid ;f w,fæ
&mtawmfrsm;rsm;rSm &Sad ewke;f yJ? ukd A[kw d &m;±k;H rS y,fcsvu dk jf cif;/
jrefrmEkid if w H iG f txdr;f trsKd ; orD ; rsm;tzG J @
'ga=umifh 'Dvkdae@ tcgor,rSm a':atmif q ef ; pk = unf vG w f
trSwfv_yf&Sm;r_rsm;ukd usif;yðy csKyf (jrefrmEkid if )H onf trsK;d orD;
Ekid if w
H umrSm&Sw d hJ trsK;d orD;awG ajrmufa&;twGuf “t*F gae@” qk
vkycf iG rhf &onft h jyif ppftpk;d &t rsm;. tqift h wef; wk;d wufjrifh pGx J m;&m a&od;k }uD;pcef;rS a&od;k av#muf vufeuf}uD;rsm;jzihf ypf
tay: t=urf;zufwmukd &yfwef@ awmif;yGJ OD;aqmifol aemftek ;f vS
aejzifh trsKd;orD;tcGifhta&;rsm; rm;vma&;ESihf t&nftcsi;f jynf0h }uD;&GmwGif;odk@ vufeuf}uD;rsm; cwfcJhonf?
=uzk@d rD;armif;xk;d jycsiv f @dk e@J trsK;d tygt0if trsK;d orD;rsm;ukd rw
ukd umuG,fapmifha&SmufI jr‡ifh apa&;twGuf &nf&, G If 1999ck jzihf vSr;f I ypfcwfc+hJ yD; aemufw etzwyfrsm; ,if;odk@
orD;tm;vkH;ukd *k%fðywJhtaeeJ@ &m;axmif'%fcsrSwfjcif;/ tusOf;
wifaqmif&Gufrnf[k oabmwl ESpf/ 'DZifbmv (9)&ufY xkdif;- ae@wiG f tqdyk gwyfz@JG u &GmxJo@kd vufeuf}uD;jzihf ypfcwf&jcif;rSm
'Da=unmcsufukd usrwkd@ xkwf uscH a e&ol a':0if ; jrjryk d i f t
vufrSwfxkd;xm;aom EkdifiHw jrefrme,fpyfwae&mwGif zG@J pnf; 0ifa&mufum "mwfyHkrSwfwrf; ‚if;wd@k . e,fajrpd;k rd;k a&; pDrcH suf
jyefwmyg”[k autkdifpDukd ajym xnfqidk u f dk avvH wifa&mif;cschJ
um Oya'jzpfonfh pDa'gpmcsKyfudk wnfaxmifc+hJ yD; vuf&t dS csed w
f iG f rsm; ±kduf,lI &Gmol&Gmom;rsm; wckjzpf+yD; aEG&moDwGif a'ocH
onf? jcif;/ tjcm;txde;f odr;f cH Ekid if aH &;
csKd;azmufum t=urf;zufr_rsm; tzGJ@0if trsKd;orD;tzGJ@tpnf; tm; autJe, f u l ypfcwfjcif;jzpf rsm;. pdu k cf if;ESifh O,smOf+cHrsm;udk
“ppftpkd;&tkyfcsKyfae tusOf;olrsm;ukd rdom;pkESifha0;
ukd enf;rsKd;pkHjzifh ae&mtESH@wGif (13)zG@J &o
dS nf? Ô a=umif; twif;t=uyf xGufqdk rD;±_d@zsufqD;r_rsm; ðyvkyfavh&Sdo
wJh usrwk@d Eidk if rH mS awmh jynfwiG ;f aom tusOf;axmifrsm;okd@ ykd@
cdik ;f cJo
h nf[k a'ocHwOD;u ,ck vdk 2009ckESpf/ azazmf0g&Dvu
xki
d ;f txufvw
$ af wmftrwfEi
S hf (AIPMC) tzG@J 0ifrsm; vdk ajymonf?
“tJ'Dnae 4em&D0ef;
vnf; tvm;wl ypfcwfra_ =umihf
trsK;d orD;ESifh uav;oli,ftcsK@d
e,fpyftajctae vma&mufavhvmcJh usiaf vmufrmS cr&(427)u ol
wd@k &ŒJ a&od;k }uD;pcef;uae+yD; a&
'%f&m&&So d mG ;cJo
h nf[o
tvm;wl Zefe0g&Dv
k &d onf?

v$wfawmftrwfu jrefrmppft odk;}uD;&GmxJudk vufeuf}uD;eJ@ 19&ufae@uvnf; zmyGecf ±kid /f ac;


pk;d & usi;f yðyvkyrf nfh 2010 a&G; 10vH;k avmuf vSr;f ypfw,f? &Gm yl*iG wf iG f puc(21)rS cr&(387).
aumufyo JG nf ppftpk;d & tm%m om;awGu AH;k usi;f awGxJ 0ifyek ;f ypfcwfra_ =umihf ausmif;om;i,f
wnf + rJ a &;twG u f [ef j ya&G ; awmh vlukd rxdcu kd af yrJh tdr4f vH;k wOD;aoqHk;um ESpfOD; '%f&m&
aumufyGJom jzpfonf[k r,f vuf e uf } uD ; xd v d k @ ysuf o G m ; &SdcJhonf?
awmfaq;cef;ok@d vma&mufpOf rJ w,f? aemufwae@rmS ppfwyfu u&ifjynfe,f/ awmif
aqmuftajcpku d f owif;axmuf &GmxJ0ifvm+yD; ysupf ;D wmawGukd ilc±kid wf iG f ,cifu Adv k rf LS ;csKyf cif
xkid ;f txuf rsm;ukd ,ckvdk ajym=um;cJo h nf? "mwf y H k ± k d u f , l w ,f ? aemuf + yD ; armifqifh OD;pD;onfh puc(5)vuf
v$waf wmftrwf olu “jrefrmjynfrSm autJef,lu vmypfwmvdk@ &Gm atmufcHwyfrsm; v_yf&Sm;cJhaomf
Ekid u
f ±kid q
f wf vkyrf ,fh a&G;aumufyu JG 'Drudk a& om;awGukd ajymcdik ;f w,f”[k au vnf; +yD;cJo h nfh 'DZifbmvrSpI
c|e[ f mAef pDpepfudk tajccHwm r[kww f thJ tdik pf u D kd ajymonf? AdkvfrSL;csKyfausmfat; OD;aqmif
wGuf w&m;r#wwJh a&G;aumufyJG xdkudpPESihf ywfoufI onfh puc(7) vufatmufcH
b,fvkdrSrjzpfEkdifbl;? jrefrmppf autJef,lwyfr[m(2)rSwyfzuf wyf & if ; rsm;u ajymif ; a&$ @ 0if
Photo-KIC wyfuvnf; ol@twGufyJ =unfh t&m&Sw d OD;u “tckvufeuf}uD; a&mufvmcJo h nf? Ô
wJ h t wG u f 'D a &G ; aumuf y G J [ m
rwfv 8&uf? ajy;'kuo Q nfrsm;&S&d m oGm;a&muf wef@ay;&efwkd@ukd t"du awmif; b,fvedk nf;eJ@rS aumif;wJ&h vm'f
apmodef;jrifh (autkdifpD) =unf h ± _ c J h = u+yD ; ,ae@wG i f rJ qdkcJhonf[k jrefrma&$Œajymif;t ukd &rSmr[kwfbl;? 'Dtwkdif;om onfh ,m,Dppfajy;'kuQonfrsm; ESifh u&iftrsKd;om;tpnf;t±kH;
xkdif;txufv$wf aqmufòrdŒ&Sd r,fawmfaq;cef; t vkyof rm;rsm; ynma&;aumfrwD qufoGm;r,fqkd&if vlrsKd;pkvuf ukd oGm;a&mufawG@qkHcJh&mwGif (autJe, f )l wyfz@JG w@dk wku d yf jJG zpf
awmftrwf Ekid u f ±kid q
f wfc|e[f m ygt0if vl r _ a &;/ usef ; rma&;/ (BMWEC) OuUX q&mr aemf eufukdiftzGJ@awGtaeeJ@ olwkd@ xk d i f ; txuf v $ w f a wmf t rwf yGm;&mrS xkid ;f Ekid if o
H @dk xGuaf jy;vm
Aef (Mr. Kraisak Choomhava- ynma&; tzG@J tpnf;rsm;ESihf awG@ azma&u ajymonf? awmif;qkad ewmawG r&&SEd idk w f t hJ Ekdifu±kdifqwfc|ef[mAefu pkd;&drf =uonfh zm;tHc±kid f v_id ;f bGEJ iS hf ykid f
n) OD;aqmifonfh jrefrmhta&; qkcH ohJ nf[k od&onf? olru “usrwk@d vwf wGuf jrefrmjynf&ŒJ tajctaeu zG,&f m vl@tcGit hf a&; csK;d azmufr_ usKòH rd@e,frS &Gmol&mG om;rsm; jzpf
qkdif&m tmqD,HygvDreftrwf ‚if;awG@qrHk w
_ iG f vuf&dS wavm &ifqidk af e&wJh tcuftcJ 'Dxufq;dk vmzk@d yJ &Sw d ,f? jrefrm rsm;&SdonfhtwGuf ppfajy;'kuQ =uonf?
rsm;tzG@J (AIPMC)onf ,ae@r a&$Œajymif;jrefrmEkid if Hom;rsm; óuH jy\emawGudk vma&mufavh eJ@ +idr;f csr;f a&;,lxm;wJh typf&yf onfrsm;tm; ae&yfjyefykd@rnfht jrefrmhta&;qkdif&m tm
eufwGif xkdif;-jrefrme,fpyf rJ awG@ae&onfh ,m,DEidk if u H ;l vuf vmwmjzpfw,f? +yD;awmh olw@dk tzG@J awGxu J vnf; 'Da&G;aumuf a&;ukd txl;pk;d &drrf o
d nf[k ,ref qD,yH gvrD eftrwfrsm;tzG@J (AIPM
aqmufòrdŒ&Sd a&$Œajymif;tvkyfo rSwjf y\emrsm;/ xkid ;f Ekid if t H wGi;f awG @ jrif & wJ h tcuf t cJ a wG u k d yGu
J kd vufrcHEidk w f thJ wGuf jrefrm ae@u ajym=um;cJo h nf? C)ukd jrefrmjynf'rD u dk a&pD&&Sad &;
rm;rsm;. tajctaersm;ukd vm &Sd jrefrma&$Œajymif;pmoifausmif; ygvDrefukd wkdufwGef;wifjyoGm; jynfrmS ppfyaJG wG tcsed rf a&G; jyef tqk d y g ppf a jy;'k u Q twGuf tmqD,H (5)Ekid if rH S v$wf
a&mufavhvmcJo h nf[o k &d onf? rsm;ukd twkid ;f twmwckxd xkid ;f r,fv@dk (AIPMC) tzG@J 0ifawGu jzpfvmzkd@&Sdw,f”[k ajymonf? onfrsm;onf ,refEpS f ZGev f u awmftrwfrsm;jzifh zGJ@pnf;xm;
tqkdyg ygvDreftrwf tpkd;&u w&m;0iftodtrSwfðy ajymoGm;ygw,f”[k autkid pf u D dk xkdtzGJ@onf xkdif;EkdifiH jrefrmppfwyf/ wkd;wufaomAk'< aomfvnf; ,ck vma&mufonfh
rsm;onf ,ref a e@uwnf ; u &efEiS hf etz ppfwyfrsm; wkid ;f &if; ajymonf? xmhaqmif,ef;òrdŒe,f Ekdb;dk ESihf rJh bmom u&if t rsKd ; om;wyf r trwfrsm;rSm xkid ;f / rav;&Sm;ESihf
xmhaqmif,ef;òrdŒe,f&dS ,m,Dppf om;a'orsm;wGif xk;d ppfqifr&_ yf ‚if;tjyif xkid ;f txuf tlplaus;&GmtwGif; ckdv_Hae=u awmf ('DaubDat) yl;aygi;f wyfz@JG tif'kdeD;&Sm;EkdifiHrsm;rSjzpfonf?

u&ifowif;pOf/ rwfv/ 2010 ckESpf? pmrsufESm 5


r[m0g'D E S i f h u sOf ; ajrmif ; aom wkdif;&if;om;wkd@ e,f rGewf idk ;f &if;om;wk@d xrH S Asn;f tuQ
vl r sKd ; a&;tjrif
r[mvl r sKd ; }uD ; 0g'D
rsm;tm; qef@usifwkdufyGJ0ifae
ajrrsm;wGif ppftkyfpk vufukdif
wkwfwyfrsm;. vl@tcGifhta&;
csKd;azmufr_rsm;/ t"rRvkyftm;
trsKd;om;a&;/ 'Dru dk a&pDa&;/ &m trsm;pkukd &,lcJh+yD; ooFu
±kduf pmayrS tuQ&m ta&;t
om;tcsKd @ uk d , l u m ta&S @ t
aom tzdEydS cf H wkid ;f &if;om;rsm;
twGif; ukd,fhtpkuav;ESifhukd,f
igwaumaumaeolrsm;/ b0wl
ay;ckdif;apr_rsm;/ !‡Of;yrf;owf
jzwfrr_ sm;/ vlrsK;d wke;f ppfqifa&;
pDrcH surf sm;ukd z,fxm;bdO;D / ‚if;
awmfveS af &;ESihf &efol (3) aemuf taxGaxG aygi;f pnf;rGr;f rH
r_rsm;jzifh jrefrmpmay jzpfvmcJh
a=umif; awG@&Sd&rnfjzpfonf?
tcsif;csif;tay: pmemem;vnf wk@d ðyrlaeonfh tusit hf }uHrsm; uk;d uG,of nfh bmom
pdwf r&Sdolrsm;/ zdESdyfolESifh aygif; ukd =unfv h #iyf if ‚if;wk@d Y pGu J yfae a&;wGiv f nf; yk*H taemf&xmrif;

M.xufacgif
um rdrt d rsK;d om;ukd opPmazmuf aom r[m0g'ukd awG@&&dS rnf jzpf vufxuf oxkHukd usL;ausmf
zsuv f o
dk rl sm;/ rdrt d rsK;d om;ukd t onf? odrf;ykdufum bk&ifrEl[mrif;ESifh
xif}uD;av;pm;r_r&S/d tjcm;trsK;d AkdvfcsKyfatmifqef;ESifh rSL;rwft+cHt&Hrsm;/ wwfoyd nm
om;wkd@tay: tm;ukd;rSDckdvGef;ol rnfonfhtcgur# rwnfhcJhaom &Sifrsm;/ ydÉuwfawmfrsm;ESifh &Sif
rsm;ESifh rdrdtrsKd;om;ukd w&m; Ekid if aH &; pm;zm;}uD;rsm;onf Akv d f ol[k rdru d , dk rf rd d ,k=H unfxm;ol u&iftrsKd;om; tvH I jzpfvmcJo h nfuadk wmh azmfjyr t&[H tygt0if Ak'&< [ef;awmf
vGeftxif}uD;+yD; vlpkrdv#if t csKyfw@dk usq;Hk +yD;onfah emuf vGwf vnf; &Sad eonf? OD;ae0if; ,=wm onf u&ifah wmfveS af &;u tok;H xm;acs? rnfo@dk yifjzpfap jrefrm rsm;ukd zrf;qD;vsuf yk*Hokd@ ac:
jcm;trsKd;om;wkd@tay: &efvkdpGm vyfaom 'Dru dk a&pDEidk if w H idk ;f &&S&d vkyo f nft h aejzifh eef;0wfeef;pm; ðyaeaom tvHomr[kwf u&if onf ta&S@w±kwfESifh taemuf aqmifvm+yD; &Sift&[H. w&m;
xdyg;ykwfcwfwwfolrsm;vnf; rnfjzpfonfh wef;wlnrD # vlrt _ rsm; 0wfqifum aomifjyifwGif trsKd;om;w&yfvkH;. tvHjzpf tdE, dN t=um; jzpfwnfvmaom "rRukd emcHum Ak'<bmom0ifrsm;
tusnf;wefpGm yg&Sdaeonf? cG i f h t a&;rsm;uk d ray;vk d a om av;bufaxmufI acG;vkdtlcJh .? 'kAkdvfrSL;}uD;okrl[J. vuf a=umifh tbd&mZmrif;qufEiS hf ae jzpfvmcJha=umif;ESifh tEkdifusifh
rdrw d @dk trsK;d om;twGi;f a=umifh wkid ;f &if;om;rsm;ESihf Akv d f a=umif; owif;xGuv f m+yD;onfh eufcs 'l;axmufro _ nf u&ifw &yfpeG @f cmG vmonfh uefpek ,fom; wwfow l @dk . xk;H pHtwkid ;f yk*w H iG f
aoG;pnf;nD!w $ rf u _ dk ta,mifjy csKyfw@dk csKyfqcdk ahJ om yifvpHk mcsKyf aemufyidk ;f OD;ae0if;ukd rif;ajrmuf rsK;d om;vk;H . t±_;H ay;tnHch rH _ r tquftEG,rf sm;ukd tajcðyum wnfxm;uk;d uG,o f nfh bk&m;ap
oabmom wnfaqmufEkdif+yD; ukd rsufuG,fðyum wkdif;jynfukd wefqmrsm;ESihf jrifc=hJ u&ovkrd sK;d [kw?f vufeufvmcsonfh 'kAv dk f ay:aygufvma=umif; a,bk,s wDrsm; a0,sm0pP aqmif&Guf&ef
wu,fwrf;wGirf l uspv f pfcidk rf m vnf; (jynfaxmifp)k jrefrmEkid if H AkdvfcsKyfoef;a&$. umwGef;±kyf rSL;}uD;okrl[JESifhtzGJ@ukd tom; oabmr# rSw, f El idk rf nfjzpfonf? twGuf rEl[mrif;ESifh aqGawmf
onfh nD!w G af &;ukd ykaH zmfI r& awmftjzpf vuf0g;}uD;tkyf armif ajymifukdvnf; xkdykHpHrsKd;jzifh jrif vGwf tEkid &f vku d ±f rHk #jzifh u&ift w±kwjf ynfbufrS qif; rsKd;awmf wynfhwyrf;rsm;tm;
Ekdifolrsm;/ vGwfvyfI trSDtckd ykdifpD;cJh=uonf? jynfaxmifpk[k =u&onf? rsKd ; om;xk w &yf v k H ; uk d tEk d i f & oufvmaom jrefrmjzpfvmrnfh bk&m;u|et f jzpf oGwo f iG ;f cJyh rHk sm;
uif;aom wkid ;f jynfudk vkcd siaf omf trnf w yf x m;aomf v nf ; zG J @ AkdvfcsKyfcif!Gef@ vuf vku d +f yD[k rqkEd idk ?f ,ckvdk u&ift vl r sKd ; rsm;onf a&S ; ,cif u ukd awG@&Sd&rnf jzpfonf?
vnf; xkdwkdif;jynfESifh avsmfnD pnf;tkycf sKyfyrHk mS wjynfaxmifp xufu wkid ;f jynfxJ [kt d crf;t rsK;d om;tvHudk ajrY cseif;jyvku d f w±kww f @dk EiS hf ,Ofaus;r_csi;f wef;
onfh vlrsK;d wrsK;d tjzpf rusi}hf uH epfom jzpfonf? em;zGiyhf JG 'Dtcrf;tem; zJóud;jzwfyJG onfrSm u&ifvlrsKd;wrsKd;vkH;ukd wl&SdcJh&mrS w±kwfwkd@. zdESdyfr_ r[m0g'D w k d @ .
Ekdif=uao;olrsm;/ jrefrmwkd@. zd uk, d uf sK;d &Sm Ekid if aH &;o rsm;wGif wufa&mufum vlawG ol @ ajcz0g;atmuf a&muf a p& a=umifh te,fe,ft&yf&yf a&$@ 0d o ravmbES i f h
ESyd rf a_ tmuf aecJ&h aomolrsm;yDyD rm; q&mrsm;. wkdif;&if;om; t ukd ‚if;wk@d ,leaD zmif;0wfrsm;tm; rnf / ajcjzif h eif ; acsypf r nf [ l ajymif;a&Smifwdrf;cJh=u&m ESif;zkH; Ek d i f o l p m;wrf ; cH , l c suf
jrefrmwk@d enf;wl yef;wkid rf a&muf a&;udpPjy\emrsm;ukd aema=u vuftyk cf so D nfh tusiv hf yk cf idk ;f cJh onfhoabmxm;ukd &Sif;vif;pGm aom a&cJjyif/ vGiw f ;D acgijf yif/ oJ vuf e uf a umif ; rsm;
cif wufaxmifvo dk rl sm;ESihf w&m; atmif odvmcJ=h u+yD; tdraf pmift h a=umif; jrifjyif;uwfzG,f awG@cJh xkwfazmfvkdufjcif; jzpfavonf? uE mW & ponfh a'oE &W Owk&m wDxGifEkdifonfh pGrf;&nf&Sd+yD; ppf
enf;vrf;wus óud;yrf;òydiq f idk rf r_ pkd;&vnf; jzpfcJhbl;aom wynfh =u&rnfjzpf.? jrpfreD; acsmif;a0; Akv
d cf sKyfarmifat;. tðytrlwiG f oDESifh obm0t±kdif;rsm;t=um; onftiftm; tqrwef rsm;jym;
ðyyJ vdrfvnfvSnfhjzm; npfywf rsm;u q&mhxufyI dk vufapmif; ysOf;rem; =uyfajy;ae&mukd ae wkdif;&if;om;wkd@tay: zdESdyfpD;ykd; awG@óuH&ifqkdif&onfh tcuftcJ aom EkdifiH}uD;rsm;ukd ‚if;wkd@ t
aomenf;rsm;jzifh tEkid &f &Sad tmif xufpGmyif vufeufukdifvrf;pOf jynfawmf[k orkwf+yD; usefppf u|efðyvkdonfh acwfumvESifh r rsm;ukd umv=um&Snpf mG tenf; awmfyif a=umuf&@HG =uonf? tif
vkyw f wforl sm;vnf; &Sad eonf? usifhokH;vsuf wkdif;&if;om;acgif; om;/ bk&ifah emif/ tavmif;bk&m; qDavsmf rvkdufzufawmhaom enf ; tzk H z k H ±k e f ; uef a usmf v $ m ; tm;omvGefolukdom av;pm;
xko d al wGrmS r[m0g'w D @dk . wef aqmiftcsKdŒESifh jrefrmhEkdifiHa&;o [l a om jref r mppf b k & if o k H ; r[mpdw"f mwf oabmxm;apw jzwfoef;&if;rSmyif ‚if;wkd@pGJukdif cef @ nm;wwf = uonf h oabm
jyefvufnK‡ ;d xk;d ar;aig@jcif;ukd cH& rm;tcsKŒd tm; axmifxx J nfu h m a,mufykH ±kyfxk}uD;rsm; xkvkyf emukd yDjyifpGm awG@&Sd&rnfjzpf usio hf ;Hk cJah om xk;H wrf;"avhrsm;/ xm;&Sdolrsm;yDyD ukd,fhxuftif
rnfh pkef;jyL;rsm;yif jzpfonf? EkdifiHawmftm%mukd odrf;,lcJh um ‚if;wk@d . r[mpdwu f dk ykI
d t onf? oef;a&$/ jrifah tmif/ a&$ref; ,Ofaus;r_ tEkynmESihf twwf tm;enf;ol/ pnf;vkH;nD!$wfr_
ok@d &mwGif wkid ;f &if;om; onf? awmfveS af &;tpk;d & trnf a&mif a wmuf v matmif vk y f ponfh ppftyk pf 0k iftm;vk;H rSm xkd ynmrsm; ponfh rd±;dk zvm tarG uif;rJhaeolrsm;tm; usL;ausmf
wk@d . vlrt _ cGit hf a&;rsm;ukd ray; cH+yD;aemuf ESpfrsm;r=umrDrSmyif aqmifaeonfuv dk nf; txift oabmxm;twkid ;f yif jzpf.? tES p f r sm; wpwp wd r f a um wku d cf u dk w f wf=uonf? r[m0g'D
vkdyJ wkdif;jynfwckvkH; xm0pOf Ekid if u H dk rqvwygwD tm%m&Sif &Sm; jrif=u&rnf jzpfonf? t aysmufqkH;um ,Ofaus;r_buf wkd@onf rdrdtusKd;pD;yGm;&Sda&;t
vuf0g;}uD;tkyf pkd;rkd;vkdaom r pepfjzifh ajymif;vJcsKyfuidk cf o hJ nf? avmif;bk&m;. rsufESmrSm Akdvf jref r mh t&if ; tjrpf wGif w±kww f @dk . aemufEpS af ygi;f wGuf tiftm;}uD;aom &efol@
[m0g'w D @dk EiS hf usO;f ajrmif;aom t wwfoyd nm&Sirf sm;ESihf wkid ;f jynf csKyfarmifat;ukd xkvkyfxm;jcif; jref r mtrsKd ; om;rsm; 2000avmuf aemufususecf =hJ u vufatmufo@dk 0ifa&mufcv dk &H_ ef
rsK;d om;a&;tjrif&o dS nfh xkpd ek ;f jyL; tay: pdwfapwemaumif;&Sdol jzpf.? twGi;f tiftm;ok;H tEkid u f siv hf dk &a=umif; jrefrmhpG,fpkHusrf;wGif 0efrav;wwfovkd rdrt d usK;d yGm;
rsm;rSm tpOft+rJ yvJeHyoifhae rsm;ukd ab;csw d Ef ydS u f yG u
f m wkid ;f aom r[m0g'DtcsKd@ ay:ayguf azmfjyxm;onf? rsm; txdyg;cH&rnfhta&;qkdv#if
rnfom jzpf.? jynfpD;yGm;ESifh ajray:ajratmuf trsKd ; om;a&; apmf u m;r_ vm&jcif;ESihf ywfoufI jrefrmwk@d ,Ofaus;r_xuf vGwf rdrv d rl sK;d uko d mru rdr. d rdom;pk
o,HZmw t&yf&yfudk pdww f idk ;f autJe, f l wyfr[m .Zmpfjrpfukd avhvmaomtcg/ vyfa&;ukyd I dk jrwfE;dk aoma=umifh aqGrsKd;om;csif;rsm;ukdyif okwf
wacwfqef;r[m0g'D us cs,fvS,fcJhonf? wkdif;&if; (6) wyf&if; (17)rSL;a[mif; 'kAv dk f uk,d wf idk uf tiftm;}uD;olrsm;. rdrw d @dk zmom rdrw d @dk oD;jcm;vGwf oif&Sif;vif;&ef 0efav;wwfol
r[mvl r sKd ; }uD ; 0g'D [ l om;rsm;ESihf jynfwiG ;f ppfcif;vsuf rSL;}uD;okrl[J. vufeufcsyGJwGif tEk d i f u sif h w k d u f c k d u f r _ u k d cH & I vyfpGm aexkdifEkdifa&; w±kwfwkd@ rsm; r[kwaf cs?
aom a0g[m&ukd tcsKŒd u acwfr jynfolvlxkw&yfvkH;ukd wESpf vnf ; u&if t rsKd ; om;tvH u k d uk, d wf idk vf nf; tiftm;ok;H onfh ESihf uif;a0;&me,fajrok@d a&muf wacwfqef;vmaom
&Sdawmhaom a0g[m&tjzpf “'D xufwESpf c|wfòcHusum qif;&J ajrrSmcif;apum 'kAv dk rf LS ;}uD;okrl tavhtx pGJuyfvmcJha=umif; vmcJh=uolrsm; jzpfa=umif;vnf; r[mudpu P dk Tr# azmfjyae&jcif;
acwfrmS b,forl S 'Dvdk oabm wGi;f eufapcJo h nf? ay:ayguv f m [Jtm; tvHeab; 'l;axmufap awG@&&dS rnf jzpfonf? jrefrmhp, G f azmfjyxm;onf? okd@&mwGif xkd rSm ‚if;wkd@. tEkdifusifh Akdvfus
xm;rsK;d r&Sad wmhygb;l ? jrefrmawG onfh ausmif;om;/ tvkyo f rm;/ +yD; Akv d cf sKyfarmifat;u tvHudk pku
H sr;f vm jrefrmvlrsK;d ta=umif; vG w f v yf a t;csrf ; r_ u k d jrwf E k d ; v$r;f rk;d vkad om ppfb&k ifvyk &f yfudk
xJrSm r[mqkdwmukd wcgrS r vlxkta&;tcif;rsm;ukd ESdyfuGyf eif;I 'kAkdvfrSL;}uD;okrl[Ja&S@rS azmfjyxm;csurf sm;wGiyf if jrefrm onfqkdaomolrsm;onf a'ocH ykrd dk xif&mS ;apvkI d jzpfonf? 'DyJ
=um;bl;wJholawGawmif trsm; jcif;/ w±kw-f jrefrm/ ukvm;-jref jzwfav#mufykHukd Armjynfom; vlrsKd;jzpfwnfvmykHESifh ywfouf wkid ;f &if;om;rsm;ESihf awG@aomt ,if; ta&;udpu P dk rsuEf mS ajymif
}uD; &Sdw,f?”[lIvnf;aumif;/ rmta&;tcif;rsm; zefw;D jcif;jzifh wkid ;f &if;om; trsm;tjym;yif ±kyf I rwlujJG ym;aom azmfjycsuf 2ck cgwGif vGwfvyfa&;ukd jrwfEkd;ol pGm vuf&JZuf&J usL;vGefvkduf
“'g[m wkdif;&if;om;awGtaeeJ@ ‚if ; wk d @ tm%m vuf r v$ w f & jrifo=H um;Y awG@vu dk =f u&onf? ukd awG@&onf? wckrmS taemuf rsm; r[kwfawmhbJ at;csrf;pGm onfrmS vnf; ‚if;wk@d . r[m0g'D
jrefrmawGtay: uk, d x hf ufomr atmif vkyaf qmifco hJ nf? 88 vl AkdvfcsKyfarmifat; t zuf b*Fvm;jynfbufrS ppf±;H_ bk aexk d i f a eaomol r sm;uk d usL; pdwf"mwfa=umifhyif jzpf.?
emvkdjzpf+yD; tykyfcscsifvkd@ okH;wJh xktºHk uGr}_ uD;wGif tm%modr;f +yD; aejzifh tenf;i,fr#yif rwkduf &if tbd&mZmrS qif;oufaom ausmpf pfðyolrsm; jzpfvmum t ppf w yf j zif h tusKd ; &S d
pum;vk H ; yJ ” [l I vnf ; aumif ; wufvmonfh e0wESifh ,ae@ ckdufvkduf&bJ ukd,fhoabmESifh r[momuD0ifrif;rsK;d jzpfum tdEdN Ekid &f &So d w l @dk . xk;H pHtwkid ;f ppfa&; vm=uolrsm;yDyD ‚if;wk@d &yfwnf
ajymqkd=uolrsm;&Sdonf? jrefrm vuf&Sd etzppftkyfpkrSmvnf; ukd,fvma&mufvufeufcsaom ,Ekid if wH iG ;f &Sd jrefrmtpk0if vlrsK;d ESihf ywfoufI u|r;f usirf r_ sm;t aeonfrmS ppfwyfa=umif[ h k cH,l
tm;vkH; r[m0g'D r[kwfa=umif; rqv. tpG,t f yGm; tm%m±l; 'kAkdvfrSL;}uD;okrl[Jtay: tEkdif& rsm;ukdyg azmfjyxm;+yD; wcku ay: tr$rf;wif *k%fazmfa&;om; +yD; ‚if;wk@d wyf ykrd t dk iftm;}uD;a&;
ukd Taqmif;yg;wae&mY &Sif; r[m0g'Drsm;om jzpfavonf? &Sda=umif; jyvkdv#if 'kAkdvfrSL;}uD; awmh w±kwfjynfpyf uefpkjynf xm;onfukd awG@&onf? uav;t&G,fra&Smif t"rR ppf
vif;cJ+h yD; jzpfonf? r[m0g'aD cwf ppf t k y f p k x J r S m vuf okr[ l t J m; ajray:rSm 'l;axmuf&dS e,frS 0rfac:rseaf c: vlrsK;d rsm;jzpf ,Ofaus;r_ "avhxkH;pH om;pkaqmif;r_awGvyk /f vufeuf
r&Sdawmh[k qkdolrsm;ukdrl ,ae@ !‡ d K ;!$ e f & m a&jzpf o nf h t ck;d ckid ;f +yD; ezl;ESihf ajr}uD;xdae+yD;jzpf a=umif;ESihf ‚if;wk@d EiS hf aoG;om;eD; rsm; wdrfaumaysmufqkH;cJh&onfh cJ,rf;rsm;ykrd jdk znfw h if;/ opfawm/
xufwidk f jrefrmxJY r[m0g't D avmif;pnforl if;ukd tm;usoEl iS hf onfh 'kAv dk rf LS ;}uD;. aemufaphudk pyf awmfpyfaom w±kwef ,fpyfrS vlrsKd;rsm;yDyD pmayESifh ukd;uG,f a&eH/ ausmufrsufESifh obm0
csKdΠwGifus,fvsuf&Sdaea=umif; usefppfom;rif;}uD; 0ifpm;ol[k ppfzed yfjzifh zdeif;um cg;axmufI trsKd;tEG,frsm;ukdvnf; azmfjy onfhbmomrSmvnf; tjcm;t "mwfaiG@rsm;ukd xifovkd a&mif;
xif&Sm;onfh oufaoom"u ukd,fhukdukd,f cH,lolrsm;tjyif "mwfyHk ok@d r[kwf AD', D dk t±ku d cf H xm;onf? xkdESpfrsKd; b,fenf; rsKd;om;rsm;xHrSom &,lcJh=u& pm;vsuf v#yfppf"mwftm;xkwf
rsm; xkwfjy&ef vkdtyfvmonf? a&S;b0u tavmif;bk&m;jzpfcJh vsuf rSwfwrf;wifxm;Ekdifonf? b,f[ef aygif;pnf;+yD; jrefrm[l onf? pmaywGif &SEd iS +hf yD;jzpfaom
pmrsuEf mS (6)od@k æ
u&ifowif;pOf/ rwfv/ 2010 ckESpf? pmrsufESm 6
ySR*h>0Dc;JG ,m
uvkm'l.cG;J ,m'D;
'H>rd.jch.pH.
uMwLI (14) tbhO (3) vgr;&S;< 2010 eHO Volume(14) Issue(3)March, 2010

unDrOk egpd:,:zg bOwICkxUxDOtD:vU weHOtH: [DOcdO'DbOh etz ok;y'dO bd;bO7:vD:0J


o;pIcdOeI uD>fzdv> wl>fb.fw>fwz.f tw>f wz.f b.fw>fCkx>tDR'D; phRuylR wICkxU cDr7
H US OwzO
rRoud;w>f'D; uD>fy,DRw>ftd.f o;p>fy.f0J (4)*RrhR0JxHuD>fb.f
o; tw>fqDwvJ utd.fxD.fw w>fCkx>xD.fusg ttguw>>f trH:p7D
cgcgt*D>fe‹.fvDR$” e‹.fvDR$
w>fCkx>xD.f [D.fcd.f w>frRvRuyDR [D.fcd.f vgr;&S ; 11oD ˜ wmwhRtDRth) u&>zd
'Dbh.f cd.fe>ftrHRp&Doh.fwz.f w>f 'Db.h o
f ;p>fc.d ef >f w>furRtDRzJ vg pDRcgqlng (ch.ftJ;pH.f) 12? 'Dux>.f 'DRrF‹.fuFH; (a'guf
wD.fxD.ftDR0HRtvD>fcH uD>ftrJ& rhR 2oDwkR 7oDzJ 0h>fDares Fal- 2010eH.ftwD>fylR y.f wma':jrifh-unf) u&>zd
uR w>fCkxH.foh.fngcDyeH.f (H- aam wRZeH,guD>fv> tRz&H.f wH.zf .dS 'f >H rf .d jf ch.pf .H f w>fCx
k > 'fo;d 13? 'DRchRv.frF‹.f (a':cifvSjrifh)
eidrick & Struggles)rR0J w>f uRe‹.fvDR$ uuJxD.f bhsbhsqSDqSDt*D>f xH u&>zd
Ckx> w>wywD>f0HR'D; w>fCk World Economic uD>pf >zS.d f cDr& H >S .fu&>zd (17)*R t 14? tlo;tl (OD;omOD;) u&>zd
x> w>frRorHord;tvD>fcHu Forum p;xD.frRw>fymfyeD.f o; rHRp&Dwz.fe‹.f zJweHRtHR [gcD 15? 'Dux>.frDRwl (a'gufwm
w>>f uFD>f'>>feD>fyRrk.f (Ra-nia Al p>fcd.fe>f'ftHRv> tylRuGHmf eH.fw 4;00e.f&H.ftq>uwD>f etz armifOD;) u&>zd
Abdullah) y>RvD>fqh.feDR'D; Ck ,HR'H;b.fe.‹ fvDR$ ok;y'd.f bd;b.f&RvDR0Jv> t0J 16? tlo;xh (OD;omaX;) u&>
x>0J o;p>fcd.fe>fv> w>fymfzsgtDR egpdR,Rzgrh>f0J tylR
Photo-KIC 'D; w>foh.fngtDR tgv>w>fu uGHmfcHeH.f ch.ftJ.f,l.f eJ.f&J.G fcd.fus>>f
pD.fylRoh.fwz.fe.‹ fvDR$ y'd.frg&S.fvgzgv> tb.fw>ful.f zJvgr;&S; (9)oDteHRe‹.f ok;y'd.f xk;xD.fbd;b.f&RvDR0J
unDrkO egpd:,:zg rRoHtDR tzdrk.ftqH;w*Rv>
weH . f t H R w>f C k x > w>f C k x > w>f b s>oJ p ;v>ty.f 0 J (4)ywD > f ' D ;
vgr;&S; 5oD˜ (ch.ftJ;pH.f) usg ySRCkx>0J ySRo;p>f (197)*R xD.f o;p>fcd.fe>ftusg th&Sgrk>fxD.f t[l ; *J R rRw>f v > (Burma 4oD0HRvD>fcHe‹.f xk;xD.fu'D;0J w>fCkx> cDrH&S>.fwz.f
[D.fcd.f'Dbh.f rk>fusdR0JR tusg egpdR,Rzgy.fCkmf0J'.fvDR$ [D.fu0DR o;p>fy.fCkmf 43*R0J'D; Campaign UK )v>uD>fy,DR trH R to.f e ‹ . f v D R $
uGmf ys>J pf >D C
f x
k >0J 2010eH.f [D.cf .d f w>fCkx>xD.ftHRtzDcd.f egpdR,R ySRoh.fwz.ftHR rR0Jw>fv> xH&l>f 'H>frd.fjchpH.f'D; ySR[D.fcd.fcGJ;,mft
'Db.h f o;p>fc.d ef >ftusg egpdR,Rzg zg wJzsgxD.f0J tw>fwl>fb.f/ w>f uD>foJ;/ rk>fusdR0JRuGmf/ urs>>fw>f *D>fv> ttd.fol.fvDRto;zJ uD>f
trh>fySR*JRvdmfw>fv> uD>fy,DRt ymfo;v> “w>ftHRrh>f0J ySRymfyeD.f u&>u&d/ ySRul.fb.ful.fohwz.f tJuvH;e‹.fvDR$ tge‹>fv> unD oh.f uJG;[lzsg (MRTV)ylRe‹.f zd
*D>f v>uD>f (UK) y.fCkmf0Jt*h>f 0J ySRuD>fy,DRzdcJv>mf tw>f*JR ylRe‹.fvDR$ (ASEAN) xHuD>f uD>fpJ.ftylR ySRo;p>fv>t[l;*JR vDR$ 17? tl0huFHR (OD;0if;-unf) u&>
yoh.fngb.fvDR$ vdmfv> w>fobhs'D; w>fwDw oh.fwz.ftusg uD>fy,DR'D; uFD.f w>fv>uvkm*f >h 0f w D Rk vDRwDRvDRw uD>fp>zSd.f uD>fcd.f˜ uD>fy zdoh.fwz.fe.‹ fvDR$
xHuD>fcJv>mf (72)bh.f -w>ft*D>f rh>f0Jw>f*H>f w>fbgz;'d.f wJ.u f >D /f rvh&gS uD>/f thR'dReH&gS uD>/f z.f weH.fwbsDb.fw>f[h.ftDR cd.f ,DR w>fol.fxD.f w>fbs>oJp; w>fbd;b.f&RvDRtylR
tusg ySRCkx>0J ySRto;td.f wcgvDR$ ,q>rk>fv>fv> w>f yHvH;zHuD>f/ phRuylRuD>f/ AHR,J.fe.f z;v> zgzD.'f ph >>f';D egpdR,Rzg rh>0f J tq>zd 443'D; xHuD>frkmfck.f*kmf tHR rh>fcDrH&S>.f tySRrRw>fzdwz.f
(40)qltzDvmf t*R (5000)t tHRurh>f0J w>f[h.fql.fxD.f xHzd uD>'f ;D uRbD', H guD>f ySRo;p>fo.h f zgzD.f'hp>>ftySReJ.fw>fw*RvDR$ xD.fuD.fu; oJp;eD.f*H>f 1§2010 trHRto.f'D; vD>fcHuw>>fe‹.f y.f
'D; ymfzsg0Jv> 2010eH.f˜ uD>fp>zSd.f Ckmf'D; “w>fpdw>furDR§(ykH = oD
unDzv
d U uDIoUbhOwbhOyl:wzO yPzSOd 'k;eJOzsgxDOto; xD'g w>fCkx> cDrH&S>.f oJp;tq>zd
(3)wz.ftod; 'fySRv>y.fCkmfv>
[mol&whRtDRrF‹.ftl (wifatmif
jrifhOD;) ok;cd.fus>>fpd eJ.f&JG.foCJR
etzok;y'dO wbsC
D D vmfwz.f u&>u&dxD.f uD>fp>zSd.f
w>fCkx> cDrH&S>.fvH'D; ySRrHRv>
(1)˜ xHuD>frkmfck.f*kRxD.fuD.fu;”
e‹.fvDR$
vgr;&S ; 10oD ˜ usJRtHReh.f w>fuywkmfuHGmft*D>f w>fqg[H.f/ tD.f[k.frR[;*DRuHmG f0J e‹.f ChxD.fph>fuD;0Jw>f*h>f (3)xH.f w>fzDvmfwz.ftHRe‹.fvDR$ zJvgr;&S; (9)oDteHR
(ch . f t J ; pH . f ) e‹.fvDR$ o0Dzd w>ftD.foh.fwz.fe.‹ f }wDq> t*h>fe‹.f rgtDRvG‹Rv>trh>f unD 1? tlohpd (OD;odef;pkd;) ySRy>RvD>f e‹.f ok;y'd.fxk;xD.fbd;b.f&RvDR0J
etzok;rDRpd&dR tw>f etzok;wz.f rRoH0J rRywkmfb.fv> trh>ftwDwuh>f uvkmfySR*h>f0Du&>v> uD>fuF>.fr qh.feDR w>fCkx> w>fbs>oJp;v>ty.f
qD.fwH>frRe>R/ rRoHrR0D unD ySRo0Dzd/ c;0JuFd'D;usdz;'d.f/ 'D.f eh.f xHuD>foh.fwz.fe‹.ftylR unD eH.fw*R pH;b.fch.ftJ;pH.f 'ftHRe‹.f 2? tlthRZDReDR (OD;tifaZmfaemif) 0J (4)ywD>f'D; 4oD0HRvD>fcHe‹.f xk;
uvkmf'l.f 'fod; w>fuywkmfuHmG f wJmfySRozdcd.fo.fCH˜ 'J.G ftl0J [H.f w0>wz.f ChxD.f0J'.fe‹.fvDR$ vDR$ uGIqlubsH;y: u&>zd xD.fu'D;0J w>fCkx>cDrH&S>.fwz.f
t*D>zf J vgr;&S; 9oDeRH e‹.f unDzd tzs>.f 80bsJ.f/ 'JG.ftluHGmfuFd'D; w>fymfzsgxD.fo;bsD0J -2tusd:-1 3? tlchRrDREk.f (OD;cifarmifEk) u trHRto.fe‹.fvDR$
v>ttd.fzJ uD>fo>bh.fwbh.fylR &>zd 2010w>fCkx> w>f
unDzv
d U uDIoUbhOwbhOyl:wzO 4? tlpDRb;vJR (OD;apmbv+dif) bs>oJp;wz.f zJvgr;&S; 8oDt
wz.f rR0Jw>fymfzsgto; xD'g
etzok;y'd.f wbsDCD w>f&J.fw>f u&>zd eHR [gcD(4)e.f&H.f tq>uwD>fe‹.f
usJRt*h>feh.f oh.fngb.fvDR$ 5? 'Dux>.fb;rDR (a'gufwmb etzok;y'd.f bd;b.f&RvDR0Jv>
unDzdv>ttd.fzJ uD>f armif) u&>zd (MRTV) uGJ;[lzsgySR'D; w>fbd;
trJ&uR˜ cJe'.f˜ tD;p-xhv 6? tl n d . f w h R (OD ; nG e f ‹ w if ) b.f&RvDRylRe‹.f w>fCkx>oJp;˜
,g˜ ,lRch.f˜ rvh&Sg˜ ud;&H,g˜ u&>zd urs>>fc>.fp; oJp;˜ xH&l>fuD>foJ;
eDR0hR˜ pHRG 'hR˜ uF>.freH.f'D; ,y.fuD>f 7? tlrDRo;vk.f (OD;armifomvk) y.fwH.foJp;˜ 'Duvkmfy.fvH.fr>.f
ylRoh.fwz.f rR0Jw>fymfzsgxD.fo; u&>zd oJp;˜'D; uD>fcDr>.fc>.fp; oJp;oh.f
'ft0Joh.f td.fpd;uD>fwbh.fpkmfpkmf 8? 'Dux>.fpJcJvJR (a'gufwm wz.fe‹.fvDR$
e‹.fvDR$ w>fymfzsgto;bDs0Je.‹ f t pkdif;crf;v+dif) u&>zd uwD>ftHRe‹.f etzok;
0Joh.fChxD.f0J zJtylRuHmG f vg,lR 9? tltDRrF‹.f (OD;atmifjrifh) u&> y'd.f xk;xD.fbd;b.f&RvDR w>fCk
w0mf cDzsd etzok;w>fxD.f'k;t zd x>cDrH&S>.f w>fbs>oJp;'D; xH&l>f
Cd ySRo0Dzd 2˜000*RbsJ.f b.fC>h f 10? tlrF‹.feJR (OD;jrifhEkdif) u&>zd uD>foJ; w>fymfyeD.f w>fbs>oJp;
rSH[;zsd;0J'D; w>fxD.f'k;w>f&J.fw>f 11? 'Dux>.fwhRtDRth (a'guf wz.fvHe‹.fvDR$
Photo-KIC
unDw>upD.w>y&X/ vgr;&S;/ 2010eH./ ubsH;yR = 1
uG:J rhIwI7dIzSO
d
unDuvkmftHR rh>fu w>fv>uGJRe‹.f wzs>.f
vkmfwuvkmfv> ttd.f'D;teD>f 'D; wzs>.f unDo.l u f o h ;yS>w f z.f
up>f'.f0J tw>fqJ;w>fvRv> ,k>fe‹>f0J'D; trHRpkmfpkmfvDR$ uGJRy
ys>RvHRvHRv> yor>tDRtvD>f
wtd.f0Jb.fvDR$ yuxH.fb.f y
0DI7DzC
k :J wD > f y h s R/ uG J R *h > f c .f ' h / uG J R t
-uJ>f/ uGJRwl>f*DR/ uGJRbkrk>f/ uGJR
ue.f[lb.f'D; yuz;b.f unD ,mfysR wz.fe‹.fvDR$
tySRuGJ;vHmf'd.fwz.f ymfzsg0Jv> eDRv> w>fy>Rcd.f'D; rh>fv>unDw tCd ok;tvD>f[;Ck0Jw>fvD>f uGJRoh.fe.‹ f wrh>fw>fwhtDRv> oh.f (3) uGJRwRz;e>R = v>unDtw>fqJ;
unDt'l.ftx>v>ttd.f ol.f z.f td.fov.fvDRto;oukR uD>f v> xHqSHeD.fbD.ftvD>fe‹.fvDR$ ud;uvkmf'J;b.f$ b.fw>fwhtDR unDol.fuho;yS>fv>ys>Rwz.f rh>f w>fvRtusg w>fv>uGJRe‹.f rh>f
vDRwh>fto; uD>fv>ytd.ftylRcJ wbh.ftHRtylRC.fC.ftCd t0J unDzdwz.f wkRrh>ft v>oh.fqH.f'hvDR$ 'D;w>fwhtDRe‹.f ySRv>tvlRc;tD.fw>frHRvmftCd w>fqJ;w>fvRv>ySRe.f[ltoD.f
tHRe‹.f ,Hmfwh>f0JteH.fcHuxdbsJ.f oh.f,k>fe‹>fuhR0J uD>fwbh.ftHRt [;xD.fv> uD>f'HbJ; rDRudv,g w>fwhtDRv> oh.fcHuh'D; w>fuhR zJt0Joh.frh>fc;e‹>fwRz;e‹.f ymfCmf ,HRe‹>f usd.f = rdR = '> wz.fe‹.f
bl;xD.fv> teH.fo>uxdvH'D; rHRv> uD>funDe‹.fvDR$ 'D;zdvHR e‹.f wrh>ft[;xD.f0Jypk>f ywhR'D; us;bk;wmftDR 'fod; 'Dw&d;t 0Jte>R'D; whe‹>fuhRtzdwz.fv> vDR$ w>fv>uGJRe‹.f ySRol.fbD.fo;
uD>ftHRcJtHR b.fw>fud;tDRv> wz.f ,k>fe‹>fuD>ftHRtrHR0HR'D; ymf [;xD.fxJpk,>fcDb.ft0Joh.f [; od;b.fq.f w>fxkuh.ftDR 'fuGJR uGJe‹.fvDR$ p>fwz.f p;xD.ftl0JzJ bkteD>fxD.f
uD>fy,DR'D; ySRtg*Roh.fngph>fuD; vDRwJmf0Jv> vk>fv>xgrh>f'ftHR = xD.ftcg y.fCkmf'D; tusdmf/ t ye>fe>Rtod;vDR$ (4) uGJRxd.fud;edmf = 'D; bkqD.f'>qD.fysdmf'D; w>ftltDR
uD>fy,DRwbh.ftHR v>ys>Re‹.f uD>funDv> *k>foD0H = rd>fy>fzH vHmftvJ>f/ w>fqJ;w>fvR'D; w>f w>f v >uG J R oh . f q H . f ' h w>fv>xd.fud;e‹.f unDrd>fy>fzHzk wkRzJ ySRrRbkrR[k0HRe‹.fvDR$ rhrh>f
unDv>t[JvRD wkRqduw>>fw zk t vD > f r H = uD > f u nD v > ohw>fb.ftuvkmfuvkmfvDR$ e‹.f w>fqJ;e‹>ftwqHv> *h>fCd v>ys>Rwz.f ydmf'd.fymfuJ0J'D; 'k.f0J w>ftu l RJG v>w>fq>uwD>t f *Re‹.f
'l.f ,k>f0JuD>ftHRtrHRv> uD>fvg *k>fopGg = rh>fyzHzktvD>'g$ e‹.f unD t w>f q J ; w>f vDR$ uGJRv>ySRysL;&J>fEkmfe.‹ f rh>fuJRG wc;tD.f0Jb.f ySRzdo.fv>trh>fc; b.fw>ftltDRzJ ySR'DoDt G w>fvd.f
e‹.fvDR$ 'D;yrSHRyyS>fwz.f ymfwh>f0J vDR$ vR'D; tw>fohw>fb.fwz.f b.f oh.fqH.f'hvDR$ uGJRtuvkmfv> b.fxd.fud;w*Rv>fv>fe‹.f ySRol.f rhwrh>f w>frRrl;rRyGJwcgcgvDR$
v> vk>fv>xgrh>f'ftHR= w>f , k > f e ‹ > f u D > f w bh . f vDRr>f0JcDzsd tb.fw>fqD.fwH>frR t*Rw>fysL;&J>rf >h Ef mk b f .fq.f &J>w f uho;yS>fwz.f uvmft0Joh.ft uGJRe‹.f rh>fw>fuJzG Sd.fvdmf
xd . f o l v >uD > f v gwus; = y tHRtrHR wuw>>f0JzJtHR'H;b.f e>R b.fwl>fw>fqD.fbH;qD.fb> t 'd;'fod; uGJRoh.fqH.f'hb.f$ w>fv> Cd w>fv>xd.fud;e‹.f wb.fw>f o;tyeD.f'D; w>f'k;zk;oh.feD.fvdmf
yS>fxH.fyyS>fwc; = xd.fud;v> v>cHuhRunDol.fuh o;yS>fwz.f bsDtg twDRtgtCd usdmfvHmf uGJoh.fqH.f'he‹.f b.fw>f'dtDRv> c;tD.ftDRb.f$ b.fq.fySRv> t o; tyeD.fe‹.fvDR$ w>ftlph>fud;
uD > f v gwx> = zH z k w [h . f y ,k>fe‹>fu'd;uD>fwbh.ftHRtrHRv> vJ>fw>fqJ;w>fvR vk>fv>fxloEl xgrh>f'ftHR= w>fv.d t f .d w
f z.f c;0JvRD $ c;0Jv> tDRv> w>f'k;ok;'k;oH.ft*D>f ph>f
c;w>$ tDRb.fvDR$ y>R*hRr;e‹.fvDR$ b.frEkRv> ,k>f0J 'D; w>fohw>fb.fwz.f vDRr>fuHGmf tlxD.feuGJRoh.fqH'h = eD>f*hRbd.foH u[He‹>f0Jxd.fud;tyeHmf rhwrh>f ud;vDR$ uGJRrh>funDtw>fe‹>fog
rhrh>funDrd>fy>fo;yS>f trHRv> y>R*hRr;vJ.fe‹.f unDw v>unDtod; tusgt'GJylR u odxD.frhR = rhRoHodv>eD>f[Jbd.f u[He‹>f0J tedmft*D>fvDR$ 'D;w>f w>fxk;zSd.f 0mfzSd.fvdmfo;tyeD.fe.‹ f
v>ttd.f'D;w>fxH.ft'd.ft,dmf z.f qDvDRt'lo0D tw>fzH;tD.frR ,Du,D cDzsdb.fwl>fw>fqD.fwH>frR = eD>'f ;D pDyutD.zf .dS f = tlx.D ef uGRJ v>uGJRxd.fud;edmfe‹.f ySRwtlud; vDR$ w>fvD>fwwDR'D; wwDRe‹.f ySR
v>t[;Cke‹>ftzdtvHR vD>ftd.f tD.ftvD>fe.‹ f *kmf[He>‹ f0Jv> w>fy>R e>Rt0Joh.ftbsDtgtCde‹.fvDR$ oh.fqH.fzd =eD>f*hRuvJRvlRydmfpd>f = *R'J;b.f'D; ySRweDReDRtwl>ftuDR tluJRG w'fod;vdmfo;b.f ySRweDR
vD>fqd;toDv> trh>fzkq.fxl'D; cd.fv> wyH>fwrgtd.ftgtvD>f'D; $uGJRoh.fqH'htHR 'dymf0Jv>xgrh>f'f rh>fwtd.fv> tluJGRxd.fud;edmfe‹.f eDR zJtluGJtcg yH;0Jv> uGJRtcH
zHzpJ h 'Drg0RcH*R'd;xD.cf s'H ;D Cdmv
f RD rh>fv> w>fy>Rov.f'Dwbh.f w v>w>f q J ; w>f v Rt e‹.fvDR$ zdvHRv>cHwz.f wtl0Jb.fvDR$ v> tvJ>fwcD ySRweDReDRyH;0Jv>
0Jql xHz;'d.ftx.fvDR&d>fzSd.f'D; uk>fvJ>fxDtd.ftgtCd t0Joh.f usge‹.f unDwz.f ymf'd.f0J'.fusd.f (2) uGJR0.f = w>fv> (5) uGJRuqDrJ = w>f tpd;cHv> tylRtqH;wuyR'D;
xH.fe‹>f0J rJ;qD.fxD.fud;toDw ud;uhR uD>fwbh.ftHRtrHRv> y>R 'D;uGJRe‹.fvDR$ usd.frh>f unDtw>f uGJR0.fe.‹ f rh>fuJRG wuvkmfv> b.f v>uGJRuqDrJe.‹ f unDwz.f ymf0J ySRweDReDRzJ tluJGRtcg yH;ys>f0J'D;
zs>.f'D; ySRv>trReD.fw>fwz.f *hRr;e‹.fvDR$ 'D;yrSHRyyS>fwz.fymf vk>f'd.fyS‹R'd.f'D; rh>fw>fvRuyDRw>f w>fymfCmftDRv> w>fvd.fwrHRrHR v> w>fvk>f'd.fyS‹RuRtCd uGJRu tcd.ftcHvDR$ ySRv>ttluGJRoh
rh>f0JzHzJph'D; zkq.fxl'Drg0RcH*Re‹.f wh>f0Jv> vk>fv>xgrh>f'ftHR= u[kunD>fv> unDzdcJv>mft t*D>fvDR$ unDoh.fwz.f wrh>fySR qDrJe.‹ f b.fw>ftltDRzJ w>frRrl;rR *hR*hRwz.f tl0JuJRG wbsDCD cHzs>.f
vDR$ 'D;w>fp;H 0Jv> zHzpJ q h ;J vDRt y>R*hRr;ySR*Rb.fo; = yyS>fw *D>fvDR$ v> ttd.fzSd.ftd.f&dwylRCDb.f'D; yGJ'D; w>ftd.fzSd.ftd.f&deHR'd.feHRxDt td.f0Jph>fud;vDR$ ySRv>ttluJGRcH
wcGJbd'D; zkq.fxl bh.fvDRtqh tJ.fy [;z; y>R*hRr;ySR*Ro; rhrh>fuGJRe‹.f rh>fw>fxk; rh>fySR[;td.f v>xHcHumG fpd; td.f cge‹.fvDR$ zs>.fe‹.f uGJRv>t'd.fwzs>.ftl0J rh
ysd>fv> tod;Cmf0Jv>tvdR'D; uG H = wb.f [ ;'D o d . f ' D r S H R $ zSd.f&dzSd.f'D; w>fud;pdvdmfo;'D; rh>f jyHtd.fjyg'D; ud;pdvdmfto;w[l (6) uGJRxDwbs>=w>f rh>fuJGRv>tqH;wzs>.f xd;Cmf0J
bh.fvDRuGHmf0J'D; bs;vDR0Jv>wcGJ 'D;ySRuvkmft*Rw*hR$ w>f'k;oh.fngvdmfo; w>fq>u b.f'D; zJt0Joh.frh>fb.fo*>>f'D; v>uGJRxDwbs>wuvkmftHRv> zJuGJR z;'d.fwzs>.ftcH ymf0JuGJR
bd tvdR'D;ol.fvDRyeD.f0Jv> ol 'fvJ.f*hR unDuvkmf wD>f'D; w>foD.ftyeD.fv> t[l w>fud>fw>f*DR w>fuDw>fcJ wrHRrHR uGJRuvkmfcJv>mftusg rh>fuJGRt cHzs>.f pDRpkRvdmfto;xJw pkrk>ft
vhRwcd.f'D; zJe‹.fzdvHRv>cHwz.f wz.f td.f[;xD.fe‹>fv> uD>f'HbJ; ,HRwcge‹.fvDR$ tcge‹.f 'fod;t*dRrD.f[JrRp>RtDR 'd.fuw>>f wuvkmfvDR$ ySRzdo.f 0Je‹.f oD.f0JwbsDCD cHzs>.fv>mf
,k>fe‹>fuhRuD>ftHR trHRv>uD>fol rDRudv,g'D; cD*mf0J uD>fbH.ftrJ; yuxH.fb.f uGJRb.f uoht*D>f ud;pd0Jv>uGJR0.fe‹.f cGgtltDRwe‹>fud;*R'J;b.f rh>fv> ySRv>tlrh>fwohwoD.f0Jb.fvDR$
vhRe‹.fvDR$ 'D;yrSHRyyS>fwz.fymfwh>f rk>fysD'D; wkRvDR0Jv> uD>fv>ytd.f w>fbSDtDR w>fwhtDR EGHuvkmfe‹.f vDR$ w>fv>uGJR0.fe‹.f v>o0Dt 'd.f'D; tyhsRC>e‹>fuGJRt*Rwz.f uGJRrh>fw>f&d>fzSd.fvdmf o;
0Jv> vk>fv>xgrh>f'ftHR= tylRcJtHR zJ BC 739 tcge‹.f vDR$ v>uGJREGHuvkmftusgtHR ylR ySRol.fuho;yS>fwz.f w'k;tl0J vDR$ w>fud;zSd.fvdmfo; wrh>fxJw>ftl
o;uGHtd.fySRxHw*hR = o;uGH vDR$ unDzdwz.f zJttd.fv> wuvkmf'D; wuvkmft*h>f tcD ySReDw*Rb.f$ uGJR0.fe‹.f ymf0Jv> (7) rh>fuJGRxl'D; uGJRph tDRv> w>furRol.fzSH o;nDvdmf
td.fySRuD>fw*hR = ySRxH*hRySRxH uD>f'HbJ;tcgt0Joh.f b.fwl>fw>f ynDrh>f'ftHR$ uGJRud>fuJRG *DRtCd ySRb.ftl0JzJ ySR e‹.f rh>fuJGRwuvkmfv> b.fw>fyDR o;b.fvRD uGRJ e‹.t f .d 0f 'J ;D tcDynD
b.fyS‹R = ySRuD>f*hRySRuD>fb.fyS‹R qD.fwH>frRe>Rtd.f0J tuvkmfu (1)uGJRoh.f (2)uGJR0.f [;zs;d usv J > yS>yf Rl rh>0f RH zJ ySRb.fuD tcd.f rhwrh>f tcHv> xlrhwrh>f t'd.ft,dmf v>y*D>ftCd$ b.f
= uwDRxD.fyuD>folvhR = ySR vkmfvDR$ pDRyRv> ty>ql.fy>pd; (3)uGJRwRz;e>R (4) uGJRxd.fud; b.fcJwbsDv>fv>f w*Rv>fv>f v>phn.fwz.fe‹.f b.fw>fud;tDR C;'D; yw>fqJ;w>fvR v>tvDR
od;tD.f rhRytD.frhR$ e‹.fvDR$ unDwz.frh>f0J (cFDRpDRyR'D; CGRpDR edmf (5) uGJRuqDrJ (6) uGJRxDw e‹.fvDR$ w>fv>uGJR0.fe‹.f w>ftl v> uGJRxluJGRphe‹.fvDR$ ySRv>t bH;vDRb>wz.f tvD>ftd.f0Jv>
v>cHuhRrh>fv> unD yR$ acsmifrif; = 0Sefrif; = wz.f bs> (7)uGJRxluJGRphwz.fe‹.fvDR$ tDR tchtcgtq>uwD>fwtd.f uGJRxl/ uGJRph/ uGJRuqDrJtd.fwz.f yub.f[HCmfuhR0HR yub.f rR
wz.f tgxD.f*D>fxD.f'D; [;td.f0J e‹.fvDR$) unDzdwz.f b.fw>frR b.f w>ftltDRv> w>f*h>fwrHRrHR t0Joh.f b.fw>fymf'd.ftDR'f ySRv> 'd.fxD.fxDxD.fuhRtDRe‹.f rl'gtd.f0J
v> xHusdz;'d.fwz.f tuydmfu t>rRe;t0Joh.f tuvkmfuvkmf w>f q d ; uguG J R 'D ; tcD y nD t*D>fvDR$ w>fwtlvd>fuJt G DR'fod; tusd.ftd.f w'kw*Rtod; ph>fud; 'D; unDzdud;*R'J;v> ywJtgtDR
yR'D; v>up>>fcd.fuvdusg'D; w tCd'D; wl>f0Jwe‹>f cD.f0JwuJv>R (1) uGJRoh.f = w>fv> uGJRt*Rb.fvDR$ vDR$ tvD>fwtd.f0Jb.fe‹.fvDR$

unDzdvU uDIoUbhOwbhOyl:wzO yPzSdO'k;eJOzsgxDOto; xD'g etzok;y'dO wbsDCD b.fuDb.fcJzd'D; okwb.f uhRqS> yRxHu>D 'f ;D ySR'd;e‹>0f J ed.b
f .J cf .d zf ;zd xD.f0Jt*h>fe‹.f eD.fvgvRv> trh>f
-ubsH ; y:-1 twIyd P xG J ql.ftDRv> t[H.ftCDw*hRt wz.f';D qD.x f rGJ Rp>Rb.f w>fu'k; ySRymfzsgxD.fto;w*R pH;0J'.f
*h>f ywHxD.f0J vHmfouHu G nRw td.fxD.f ySREkmfvDRCdxHw>f*h>ftHR e‹.fvDR$
“zJuD>fuF>.freH.fylRe‹.f CD/ Ckmf'D; ,l&yRcDrH&S>.f [h.frR p-xhv,gylRe‹.f bgrguRyJ (uD>f bh.fe.‹ fvDR$ wuh>ft*h>fe‹.f yqS>xD.fvHmfql w>fymfzsgxD.fto; bsD
yySRunDwz.f qJ;vDRpkr>k u f s>>f';D p>Rb.f ySRb.fuDzd uoH.fuoD/ tD;p-xhv,g)˜ 'H.frd.fjch.fpH.fp>zSd.f rgtDvR'dv>trh>f uD>f udwdmfcd.fuJ.fbhRttd.fvDR” t*h>f 0Je‹.f tw>fynd.fwcDe‹.f unDzd
yqS>xD.fql uF>.freH.fy'd.fttd.f w>ftD.fw>ftD/ (trkd;tum) w>f wv>R'Duvkmfp>zSd.f u&>c>.f tD;p-xhv,g ch.ftJ.f,l.f ySRy>R e‹.f pH;b.f0Je‹.fvDR$ v> tvJRtd.fpd;0JzJ uD>fo>bh.f
'D; xH*kRuD>f*Roe‹ttd.fvDR$ tcD yD;w>fvo D .h w
f z.f';D bDr>k pf >zS.d u
f p;oh.fwz.f'D; unDzdwz.f ymfzSd.f vD>fqh.feDRw*RpH;0J “etzrR0J cDzsdw>frRxD'g ok;y'd.f wbh.fwz.f etzok;tw>frRu
ynDe‹.f etzok;v> t[;rRoH &> ySRb.frlb.f'gwz.f 'k;td.fxD.f ySReD.*f >H cf v
J >mf 200bs.J rf R0J w>fymf w>frRur.fyRS cJ;G ,mfwz.f˜ rRoHrR w>fymfzsgxD.fto;tHR ClClzd; r.f ySR*h>f0DcJ;G ,mf'D; rRoHvDRwkmf
rR0D yySRunDtw>f*h>fe‹.f oh.fng w>f u &>u&d v > uEk m f v D R Ck zsgxD.fto; w>f&J.fw>fusJR trl; 0D unDuvkmfwz.f˜ 'JG.ftluHGmf zd;tCde‹.f uvkmf'l.fv> uD>fq> uvkmftw>f&J.fw>fusJRoh.fwz.f
xGJb.f'D; urRp>Roud;w>fvDR$ oh.fngb.f b.fC;'D; etzok; zJ uD>fy,DRrD>foDbsD.f'd.f trJmfng [H.fCD˜ rlRql.fydmfrk.fydmfr>Rwz.f oh.w f z.f';D unDyRS zD.pf u k 0JRzdw 'fod;bDrk>fp>zSd.fu&>wz.f u'k;
zJe.‹ f yChxD.fw>f*h>f o>xH.fv>t y'd.f rRoHrR0Dw>fwz.f” t*h>fe‹.f e‹.fvDR$ v>e‹.ftrJmfng t0Joh.f e‹.f yChxD.fbDrk>fp>zSd.fv> u'k; z.ft*D>f rh>fw>fwcgv> uuJxD.f td.fxD.fcDrH&S>.fwzkv> uEkmfvDR
rh>f ySR v>trR[;*DR0J xH*kRuD>f*R pH;0J'.fe.‹ fvDR$ vJR0Jql uD>fuFD.fwJ.f rD>foDbsD.f'd.f td.fxD.f ySREkmfvDRCdxHw>fwzk o;o[D.f*H>fbg$ wu;b.ftrJmf Ckoh.fngw>fv> uD>fy,DRylR t
w>fbs>oJp;wz.f bDrk>fp>zSd.f w>f uD>fy,DR rD>foDbsD.f'd.f 'D; ChxD.f0J'.f uFD.fwJ.f pDRyRv> vDR$ 'fe‹.ftod; tD;p-xhv,g ng xH*kmfuD>f*Ry'd.fwz.f ph>fuD; *h>fe.‹ fvDR$
bH.fw>fb> urRywkmfuHmG fwbsD v>ttd.fzJ 0h>fuRbR&RylR uD>ftD; uol.funDRo;unDRb.f unD y'd.pf >h u
f ;D ymfz.dS x
f .D t
f o;'D; ,l& u[h.fw>fqD.fwH>f ok;y'd.f utg

unDw>upD.w>y&X/vgr;&S;/2010eH./ubsH;yR=2
tJOyHO,lO bd;bO7:vD:0J 90 eHOwICkxUe>O w[;*D:'H;bO uDIcJe'Oy'dO uqJ;r:pU:
vgr;&S; 14oD˜ w>fe.‹ f 'fytJ.'f ;d rR tJ.'f ;d wJtod; EkmfvDR'd;Ckx>to;t*D>f w>f tobhsvDR$ cJtHR ySReD.f*H>fpSR u unDbOuDbOcJ
pDRcgqlng (ch.ftJ;pH.f) we‹>b f .f˜ y0J Challenge ymfp>R q>uwD>ftd.fwh>fxJ (60)oD{dR vkmf'l.fwz.f tw>fcJ;G w>f,mf w
1990eH.f tw>fCkx> etzvDR$ tCde‹.f 1990eH.fw>f tCde.‹ f uvkmf'l.f ySRzD.fpku0JRt td.fph>fuD;b.f$ yxD'g0J w>fCkx> vgr;&S; 16oD˜ td.fv> 0h>ftD;u0.fzJ te>f[lb.f
tq>(w>frRuw>>f)e‹.f [;*DR Ckx>tq>(tuw>>f)e‹.f [; 'l.f'D; xH&l>fuD>foJ; ySRxD'gw>fzd bsD0JtHRvDR$ b.fxJ'G D; tJ.fyH.f,l.f pDReHr&d; (uD>fcJe'.f) w>fupD.t f RH tcg t0Jp;H 0J “w>frR
woh'H;b.f'D; etz xk;bd;b.f r.f'.fup>f'.f0J wohb.ft*h>fe‹.f w>fu&>u&dwz.f qlng b.frR tw>fb.fo;wz.fe‹.f yuuhR zJvgr;&S; 16oDteHR p>R0JtHR rh>fw>fv> t&h'd.f r;v>
&RvDR0J b.fC;urs>>ftc>.fp; y0J'D;t0Joh.f y'k;vdmfyo;v> oud;w>fv> w'l.fwx>CDt w>.fyD.foud; ycd.fe>fv>x;w uD>fcJe'.fy'd.f v>tb.fxJ'G D; uD>f yySRw0>t*D>fe.‹ fvDR$ w>fuDw>fcJ
w>fbs>oJp;e‹.f wzd;oJp;b.ft w>fbs>oJp;wyRvDRt*h>fe‹.f” *h>f 'DRpgpgu wdRqD.x f 0GJ 'J .fe.‹ v
f RD $ z.fvDR” t*h>fe‹.f pH;0JvDR$ cJe'.f xH*kRuD>f*R w>f*kRxD.fyoD v> t[Jb.f'd yySRurs>>fv>
*h>fe‹.f urs>>fc>.fp;u&l>f (tJ.fyH.f pH;0J'.fvDR$ 1990eH.f w>fCkx>e‹.f w>f w >.f y D . f o ud ; rl ; xD.f udwdmfbd;b.f&RvDR0J'.f v> unDuD>fylRwz.f tgxD.f0JtCd
,l.f) xk;xD.fbd;b.f&RvDR0J vHmf 'DRpgpgv>trh>f (tJ.f cDzsd urs>>fwz.f xk;zsgxD.f t bs0D eJ .‹ f b.fx'GJ ;D etzok;y'd.f t uqJ;rRp>R'H; uD>fy,DRySRb.fuD w>frRp>Rt0JtRH uuJbsK;0J'.d rf ;
wbh.fylR pH;0J'.fe‹.fvDR$ yH.f,l.f) ySRy>RvD>fqh.feDR cH*Rw*R w>fb.fo;v> trh>ftwDtCd w>fCkx> w>fbs>oJp;wz.fe‹.f b.fcJ'D; ySRvD>ftd.furSH v>uD>fylR v> yySRw0> tw>fvd.fb.fwz.f
zJr[gu>R 9;00e.f&H.f pH;0J'.fv> “b.fC; etz urR e‹.f ok;cd.fus>>fpd&dR og&G.hf'D; cd.fe>f urh>fv> u'd;e‹>fb.fuvkmf'l.fw wz.fe‹.fvDR$ t*D>f’’e‹.f pH;0Je‹.fvDR$
tq>uwD>fe‹.f (tJ.fyH.f,l.f) wD [;*DR 90w>fCkx>tq>e‹.f vhR v>tb.fxJ'G D;tDRwz.f rl'gtd.f z.f *H>fcD.fxH; tcJ;G t,mfb.ftCd cJe'.fqJ;rRp>RqD.fxGJ unDySRw0>c>.fp;v>
cd.f&drJrR0J b.fxJ'G D; 2010w>fCk wuhR ywl>fvdmfwohb.ft*h>fe‹.f v> ub.fymfyeD.f0J'D; xk;xD.fbd; e‹.f v>w>fx'D g0JtzD.cf .d f 'Duvkmf uD>fy,DR 'd;oe‹RxD.fto;v> ttd.fv> unDuD>fq>w*R zJe>f
x> w>.fyD.foud;w>f*h>fw>fusdR v>yw>fbd;b.f&RvDRtylR yymf b.f&RvDR0J w>fbs>oJp;v> t 'H.frd.fu&h.fpH.fp>zSd.f (r'w)xk; w>frRp>Rv>trRp>Rwh >fv> tylR [lb.fw>fupD.ftHRpH;0J “yo;ck
rl;wcgzJ uFD.fwJ.fuD>fq>wwDRt zsgxD.fymfp>RvHvDR$ 0HR'D; v>y0J wb.fvdmfzd;'hto;wz.f tzDcd.f xD.f0J vHmfbd;b.f&RvDRwbh.f uGHmfwz.f tw>fuJbsK;tCde‹.f v> x>.f0Hcs>u&>'D; rJ>fwD>fw>f
cge‹.f tJ.fyH.f,l.feJ.f&J.G foCJR tloh oh.fcJv>mf w>fb.fo;tod;etz e‹.f rRto;'f rR[;*DRuHmG f0J xH vDR$ vDR$ v>tylRuGHmf,J>feH.fe.‹ f cJe'.f qg[H.f w>fuqJ;rRp>RtDRe‹.fvDR$
tlpH;0J'.f'ftHRvDR$ 2008eH.f (e;*H.f) w>fol.fxD.f w>f uD>ftw>fbsK;w>fzSd.fvDR$ 90eH.f w>f&J.fw>fusJR rl;bsD0J
“tJ.yf .H ,
f .l tf RH zJ 1990 bs>oJp;cd.foh.ftHRemfuh ywl>f w>fCkx>tHRe‹.f rh>fw>fCkx>v> e‹.f oDcg 3yg˜ Ckmf'D; ch.ftJ.f,l.f “t0JtHR rh>fw>fuqD.f trkmfw,k>fv>
eH.f w>fCkx>trl;e‹.f w>frRe>R vdmfwohb.f$ 2010w>fCkx> trh>ftwDtCd rh>fwymfyeD.f0J uvkmf'l.f w>fzD.fpku0JR w>fu&> yySRunD'Duvkmf'l.fzdwz.f t*D>fe‹.fvDR$
(Mandate) w>fpdw>furDRtd.f0J emfuh ywEkmfvDR'd;Ckx>to; w>f C k x >tq>b.f e ‹ . f w>f C k u&d˜ xH&l>fuD>foJ; ySRxD'gw>fzd cD z sd v > w>f r Rp>R0J t H R tCd
'D; b.fw>fu&>u&dxD.ftDRv> b.f$ yxD'g0J'l'lvDR$ v>uD>fylR x>tHR [;r>f0JwohvhRwvhR cJv>mftge‹.f 50*RbsJ.f [JxD.f u'D o '>o;orl t gr;v> uD > f q >'D ;
u&>zd (36)*RvDR$ v>uD>fylRo (tJ.fyH.f,l.f)'D; (pH.ft;&fyH.fyH.f)emf b.f'f xH*kmfuD>f*RtywD>ftod; w>.fyD.f oud;0J'.fe‹.fvDR$ unDuD>fpJ.fe‹.fvDR’’
emfuh y'd;e‹>fb.f (Mandate) uh b.ftd.f˜ b.fqD.fxJ0G JvDR$ pH.f vDRt*h>f tJ.yf .H , f .l f vHmb f ;d b.f&R tJ.fyH.f,l.frR0J “w>f
w>fpdw>furDRtHRtCd w>fu&> t;&fyH.fyH.f rh>f[H;e‹>frl'gv> urR vDRtylR ymfzsg0JvDR$ w>.fyD.foud; etz 2010 t xH*kRuD>f*Rw>f*kRxD.fyoDxD.f0JR xDbdw>fu&>u&dv> uD>fq>
u&dx.D u f 'D; (pH.t f ;&fy.H yf .H )f vDR$ 0J urs>>ftc>.fp;e‹.f yqD.fxJ0G J'l'l ch.ftJ.f,l.f eJ.f&J.G foCJR w>fCkx> w>fbs>oJp;trl;” t usdR=pH.f'.frRp>Rwh>fw>ftd.fql.f wz.f xH.fb.f'D; w>fuDw>fcJv>
yrh>f wJusJv>t*Rwbde.‹ f uD>yf Rl vDR$ 'ftl0hwhRwJ0Jtod; w>fq> cH y'd.f'D;vhrk>fv> trh>fySR[J od; zJvgr;&S; 12oDeHR tl0hwhReHR td.fchs 0JRusdRv>trRp>R0J'.f ySR w>fqD.fxJGrRp>Rwz.f w>fywkmf
xH &l>fuD>foJ;y.fwH.fv> trRe>R0J uwD>fwkRCDRv> yub.f'k;v> xD.fw>.fyD.foud;w>fw*RpH;0J “ td.zf s.J q
f >uhR rk>ef RH ˜ zJvgr;&S; 13 qgv>t'd;e‹>fw>fn.f*d>fC>f/ xH.f uHGmf0J'D; yuqJ;[l;*JRt*D>f uJ
90 w>fCkx>e‹.f y.fwH.fb.fw>frR yrlt0Joh.f oHtq>uwD>fvH etz ok;y'd.f tw>fCkx> w>f oD 0h>fwul.f zF.fpdrdRuFdzd udRzdrDR bH.f'D; w>ftD.fvDRxk;w>fqgv> xD.fw>fuDw>fcJe.‹ fvDR$ ye>f[lv>
[;*DRtDRrh>f*hR˜ wrR[;tDRb.frh>f vDR” t*h>fe‹.f pH;0J'.fvDR$ bs>oJp;e‹.f y0JcJv>mf wwl>f (udkzkef;armf) b.fpl;uHGmfrk>feHR'D; ttge‹>fwuuGJ>f*Re‹.fvDR$ trJmf cJe'.f uqJ;rRp>Rw>fu&>u&d
*hR t'd;e‹>fymfp>R0J (Mandate) woDcHoDtwD>fylRtHR vdmfb.f˜ b.frEkmftCdvJ.fe‹.f cd.f w>.fyD>foud; 0JxH&l>fuD>foJ; w>f ng t0Joh.frRp>Rph>fuD; ySRb.fuD wz.ftHRv> cgqlng,J>feH.fe.‹ f rh>f
vHvDR$ y0J (tJ.fyH.f,l.f)tHR rh>fu e‹.f etzok;y'd.f bd;b.f&RvDR0J e>f'ftrh>f 'D.ftD.fqgpl.fuFHRoh.fw *h>fw>fusdRe‹.fvDR$ b.fcJwuvD>fbsJ.fv> ttd.fv> w>fo;ckv> yySRrRoud;w>fw
rs>>fwz.f Ckx>xD.fySRvDR$ yw>f xH&l>fuD>foJ;y.fwH.f w>fbs>oJp; z.f Ekmv f RD y.fCmk wf e‹>b f .f$ y0Jo.h f uD>fq>wz.f'D; t*R,J>fuvD>f z.ft*D>fvDR’’ t*h>fe‹.f pH;0J'.fe‹.f
pdw>furDRtd.fwkRv> w>fCkx> vHtCde‹.f tJ.ftJvf'H.f'D; xH&l>f wz.f tw>fv.d b f .fe.‹ f ySRud;*R'J; v> w>ftd.fql.ftd.fchse‹.fvDR$ vDR$
v>cHwbsDvDR$ w>fbs>oJp;pH; uD>foJ;y.fwH.fv> t*Rwz.f u EkmfvDRy.fCkmf0J'D; w>fCkx>v> w>frRp>Rph>fuD; *H>fcD.f zJvgpJ;yxhb>.f 20oD
xH;urs>>fw>fu&>u&dv> t wk R v>vgtD ; uxd b >.f 4oD /

uaOD wJO bsOD 'dOx;'D; uDIy,D:*hI0D tOpH,O yOvHOrUO -wDq>w>frR[;*DR ySR*h>f0DcJG;,mf/


cd.fC>Re‹q>.ftCd zsgv>cJe'.f
2009eH.fe‹.f unDc>.fp;wzkv>
uD>fuFD.fwJ.fuD>fq> [JwkR0JqluD>f

(AIPMC)cUOp;wzO [JCo k Oh ng uaOD wJOuDIqU wItdOo; y'd.w f >frRp>RtHR rh>w


0Jv> w>fvd.foh.fwz.ftHR t*D>f
f >fv>t&h'.d f cJe'.fv> uxH.v f md of ;'D; uD>cf eJ
'.fy'd.f/ urs>>fobhsu&>wz.f'D;
e‹.foh.fngb.fvDR$ ySRunDw0>v> cJe'.f0h>fwz.f'D;
vgr;&S; 8oD˜ rh>f (BMWEC) ySRy>RvD>fqh.feDR 0J 2010w>fCkx>tHR rh>f'.fok;rDR ySRb.fuDb.fcJzJ x.fqD.f,guD>f unDcJe'.fySRw0> t tw>fynd.fv> w>f[JwbsDtHR
pDRohrFH; (ch.ftJ;pH.f) w*R pH;0J'.fv> t.fpH.f,.f c>.fp; pd&dR tw>fqdw>furDR u*>>fu q.f edRbd'D; rJ>ftl; pl;o0DylRwz.f u&>cd.fcH rgbH.fwlpH;0Jv> “t0J rh>'f f od;v>uqD.w f clx.D 0f J uD>cf J
uDF.fwJ.f bsD.f'd.fx;ud tw>fxH.foud; bsD0Je‹.f t0Joh.f us>Rt*D>f tw>fCkx>vDRt*h>f tcge‹.f _cJ.fp.fpH;0J'.fv> w>fvDR tHR rh>fw>fupD.f trkmfw,k>fv> e'.fy'd.fv> uqJ;rRp>R'H;unD
wdmf(Mr. Kraisak Choomh- ChxD.f0J uD>fy,DRySRok;vD>fok; e‹.f wJb.f0v J >D u
f 0DR ySRrRw>fupD.f b.f,d.ftd.f'H;tCde‹.f w>f&J.fw>f yySRunD'Duvkmf'l.fzdwz.ft*D>f 'D; uvkm'f .l yf RS b.fub D .fcv J > uD>f
avan) wDcd.f&drJ0J'D; w>f*kRxD.f usJzd uG>fq>.frJmfb.f b.fC;'D; zdoh.fwz.fvDR$ usJRv> w>fuhRqS> ySRb.fuDzdtHR e‹.fvDR$ cDzsdv> w>frRp>R0JtHRt q>wz.f'D; w>fcDuD>fw>frRp>R
yoDxD.f uD>fy,DR*h>f0D t.fpH.f,.f w>fcDwJmfxHuD>fvHmftk.fo; w>f t0JpH;0J “uD>fy,DRylR ol.fud>fo;*DR0Jt*h>fe‹.f pH;0J'.fe‹.f Cd u'D o '>o;orl t gr;v> (Cross Border Aids)wz.fe.‹ f
y.fvH.fr>.f (AIPMC) c>.fp;w *h>u
f ˜D uF.D w
f .J u
f >D yf Rl uD>yf ,DRzd ySR w>fCkx>tHR rh>fv> 'd;oe‹RxD.f vDR$ uD>fq>'D; unDuD>fpJ.fe.‹ fvDR’’ t vDR$ c>.fp;v> t[Jwz.f rh>f0JeD>f
z.f [JCkoh.fnguD>fy,DR ySRok; ok;vD>fok;usJ uFdwz.f ymfyeD.fe‹>f to;v> 'H.frd.f&h.fpH.fcD.fwC; ySRb.fuDb.fcJzdoh.fw *h>fe.‹ f pH;0J'.fe.‹ fvDR$ unDzD (ydmfrk.fu&>)/ o&.frk.f'D.f
vD>fok;usJzdzJ uD>fuFD.fwJ.fuD>fq> tDRv> tywD>f'.f0Jtod;˜ etz b.ftCde‹.f uuJxD.fv> w>fxJ z.fe.‹ f rh>furs>>fv> unDuD>fpJ.fz.f v>tylRuGHmf ,J>feH.fe‹.f ph.foH.f,mfrD.f/ pDRtD.fog0h.f (rJ>fwD
0h>rf >J q
f ;D tylR'D; b.fubD .fczJ zd J edR ok;y'd.f tw>frRxD'g uvkmf'l.f od;wkRod;w>fCkb.f$ etzok;y t.fuD>f&h.fylR'D; zJtylRuHmG f 2009 cJe'.fy'd.rf Rp>R0J uD>q f >w>fu&> w>fqg[H.f)/ egcF.fxD (,dR'd.fc>.f
bd'D; tlolx.f'Ju0DRylRwz.f t tw>f&J.fw>fusJRwz.fe‹.f }wDq> 'd.femfuh uG>fxJt0Joh.fwyRt*D>f eH.f vg,lRxD.o f eD .‹ f etz'D; 'H.cf .h f u&dwz.f v>cJe'.fpht'DRvmf p;) 'D.w f .fp.h 0f v
h > tJ.pf .H ,f .l b
f .H f
*h>fe‹.f oh.fngb.fe‹.fvDR$ e‹>ftDRoh.fwz.fe‹.fvDR$ tCd w>fCkx>tHR wrh>fv> t bH.fth.f ymfzSd.fto; xD.f'k;0J ch.f 12uuGJ>ftbsJ.f'D; cgqlng,J>feH.f c>.fp;wz.fe‹.fvDR$
t.fpH.f,.f y.fvH.fr>.f t0Jp;H 0J “yuG>q f >.frmJ f q>uxD.fv>t*hRb.f$ rh>fvJRt tJ.f,l.f ok;uh(7)tCde‹.f t0J tHR t0Jo.h t f >.fvRD 0Jv> urRp>R wuwD>fCD cJe'.f xH
c>.fp;oh.fwz.ftHR [JwkR0J 0h>frJ>f b.f w>fuw D >fctJ RH e‹.f t0Jo.h f [J o;'ftHRe‹.f uvkmf'l.f ySRzD.fpku0JR oh.f b.fCh>fxD.ftd.f0Jql uD>fuFD.f 0J'.f 16uuG>J C f .fC.fe.‹ v f RD $ pht *kRuD>f*R udwdmfChxD.fph>fuD;0Jv>
qD;zJ vgr;&S; 7oDteHR'D; vJRuG>f Ckoh.fng0JvDR$ w>fuDw>fcJv> zdwyR 'ft0Joh.f ChxD.ftod; w wJ.fuD>fq>e‹.fvDR$ 0JtHR w>fu[h.fvDRtDR qlcJe'.f ok;y'd.fuys>fzsJ;uGHmf ySRCdmfzdw
0J ySRb.fuDzdv> edRbd'D; rJ>ftl;pl; t0Joh.f xH.fb.foh.fwz.fe.‹ f wJ0J e‹>fb.ftCde.‹ f uD>fy,DRylRw>ftd.f uD>fy,DR*h>f0D t.fpH.f urs>>fobhs u&>v>trh>f th.f z.f'D; qh.feDRwJoud;w>f'D; 'H.frd.f
w>fvD>fzJ x.fqD.f,guD>fq.fylR 0HR '.fv> uwD.fzsgxD.f0Jql y.fvH.f o; ue;xD.fu‹G>fu‹G>fvDR$ uvkmf ,.fy.fv.H rf .f (AIPMC)tHR uD>f x>.f zJtpkyRl e‹.v f RD $ th.x f >.fzJ rh>f u&‹.fpH.f w>fu&>u&d'D; uvkmf
zJ 8oDteHRe‹.f vJRCkoh.fng0J rJ>f r>.ftylRt*h>f (AIPMC) u&> 'l.fv> ywkmfw>fc;'D; ok;y'd.fw y,DRylR 'fod;ue‹>f 'H.frd.fu&h.fpH.f w>fu&>u&dv> trRp>RqD.fxJG 'l.x f zH u
d >D zf w
d z.fe.‹ vf RD $ cJe'.f rh>f
wDw>fqg[H.f/ uD>fy,DRzd *h>f0Du zdwz.fwJ0JvDR” t*h>fe.‹ f pH;b.f0J z.femfuh wwl>fvdmf0J w>fCkx> t*D>f b.fw>fu&>u&dxD.ftDR 0J'.f w>fu&>u&dv> uD>fq>w xHuD>fwbh.fv> tymfvDR0J'.fo
&>˜ w>ftd.fql.ftd.fchs'D; w>ful.f e‹.fvDR$ tHRb.ftCd uD>yf ,DRylRtHR w>f';k v> t.fp.H , f .fxu H >D f 5bh.f oemf bsK;zk't f rh>f xH.b f .H b
f .H pf .H /f rJ>w
f >D f ElCH;CH;v> w>ful.fvJRrRuR'D;
b.ful.foh w>fu&>u&doh.fw v>e‹.ftrJmfng uFD.f w>f,mfuJxD.foh qdu'.fvDR” uh w>f[JbsD0JtHR [J0JxJ uD>fuFD.f w>fqg[H.f'D; x>.f0Hcs>u&>w uD>fy,DR'D; -wDw>fpdmfqgyeH.fw>f
z.fvDR$ wJ.f bsD.f'd.fx;udwdmf rHpx>.f_cJ t*h>fe‹.f pH;0J'.fvDR$ wJ.f˜ rvh&Sg˜'D; thR'd;eH&Sg y.fvH.f z.fe.‹ fvDR$ uR'D; w>fpdmfqS>EkmfuD>fy,DRw>fzd
o&.frk.feD.fzD&h.f v>t p.f wJ0'J .fv> etzok;y'd.f urR zJv>t0Joh.f vJRuG>f0J r>.fc>.fp;oh.fwz.fvDR$ rk > f * >f o vh R zD v > t w>fvHRwz.fql uD>fcJe'.fe‹.fvDR$

unDw>upD.w>y&X/vgr;&S;/2010eH./ubsH;yR=3
'lo0Dzd 400bsOJ COCO wDOxDOwI*hIql (ILO) cDzsd etzok; c;vD:uszd ;'dOvU
wIr:qlOrUpd;tCd f RD $ wuwD>f o0Dy:
0J'D; 'd0JwD>f0Jt*h>fe.‹ f 'lzdo0Dzdw rDR wJzsgtgxD.0f eJ .‹ v l
z.f qJ;vDRtpkrk>fus>>f'D; wD.fzsg CD 'fod;w>fu[H;e‹>f t&hv> t
vgr;&S; 1oD˜ FTUB teJ>f&JG.f tlrDR xD.0f vJ > vHmyf wHx.D t f ylRe‹.v f RD $ chs b.fC; ok;y'd.frR[;*DRySR*h>f0D vgr;&S; 2oD˜ usdtHRe‹.f rh>fo0Dttd.fv> etz
pDRohrFH; (ch.ftJ;pH.f) rDR pH;0J “etz ok;y'd.fe.‹ f rh>ft>.f p;xD.fzJ 2010eH.f xD.f cG;J ,mf'f ILO ymfvRD w>fq>wJmzf J (ch.ftJ;pH.f) tw>fy>ylRvDR$ ch.ftJ.f,l.f tySR
yuduD>fcDrk>fxD.f wu vDRwl>v f md 0f J ILOoemfueh .‹ f w>f tylR etzok;&h.fwz.ftHR rRoH0J 2001'D;2006 uv>xD.f ySJRxD.f wDtluD>f&h.f˜ xDwxl.f vJRwkRb.f$ 'ft0Jo.h f r>tod; ySR
yRe‹.fzJ weH.ftHR xD.foDtylR vD>f r>ql.fr>pd;v> uvkmf'l.f[D.fu cs>.fv.HG x
f .l u f >D &f .h ˜f v>>f'.d u
f >D q
f .f 'D; trd>fvHRrd>fyS>f uzsgxD.ft*D>f uD>fq.fylRe‹.f zJvgzhR-bLRtg&HR o0Dzd ub.frRvDR$ w>ft0Je‹.f
u0DR'lo0Dzdtge‹.f 400bsJ.fv> 0D R wz.f e ‹ . f t d . f 'f e ‹ . f t od ; uD>folvhRySRrRw>fzd FTUKtySR FTUB'D;FTUKuChe>‹ w f >f[.h f 24oDteHR etzok;c;vDRusdz; v>uxk;xD.f tbsK;tzSd.fv>
twl>fb.f etzok;wz.f r>ql.f FTUK tySRy>RvD>fqh.feDR 'D;vh rRoud;w>f pDRtJ.rf ˜l unDu.l o f h ul.f[h.fz;v> xH*kRuD>f*R ySRrR 'd.fv> o0DylRtCde‹.f o0Dzd [H.f (Media) wyRe‹.fc;0JvDR$
r>pd;wz.f qJ;pkrk>fus>>f'D; qS>w>f rk>f pH;0Jv> “ySRv>twl>fb.f w>f qJ;vR 0JRusdR tySRrRw>fzd pDRrF; w>fzdu&>p>zdS.f(TUC) tu&> weDR[;*DR0Jt*h>fe.‹ f w>fupD.fv> wu;b.fzJtylRuHGmf
upD.fql [D.fcd.f'Dbh.f ySRrRw>fzd r>ql.fr>pd; tw>fqJ;vDRpkrk>f uD>fxl'D; 'GJ.ftlrR[;*DRuGHmf0J [H.f zdwz.f [D.fcd.f'Dzs>.f ySRrRw>fzdu t[Jv> wDtluD>f&h.fwyRtod; (23)'D; (25)oDteHRe‹.f etz
w>fu&>u&d (ILO)ttd.fe‹.f us>>f yeD.fwz.ftHR yuwD.fzsg cd.f 85zs>.fv> 'lo0Do>zs>.f r> &> GUF'D; [D.fcd.f'Dbh.f ySRrR oh.fngb.fvDR$ cv& (261)tySRwz.f [;c;eg
vDR$ xD.fe‹.ftDRv> ILOttd.f 'fod; ql.fr>pd;0J 'lzdo0Dzdv> wDtluD>f w>fzdu&> ILO˜ y'd.fySRrRw>fzd˜ etzok; y>q>&J.fusJR pdRusdv> xDwxl.fuD>fq.f zhs
b.fxGJ'D; vHmfwD.fzsg uuJxD.f w>ftk.fuDRo;wrHRv> &h.f xDwxl.fuD>fq.f tylRt*h>fe.‹ f w>frRup>ftu&>wz.f'D; bDrk>f ok;0JRvD>fcd.foh.f (puc) 7 tzD q.fvdmf[D.fu0DRylR qDrd.f'>o0D
wbh.ftHRe‹.f uD>folvhR ySRrRw>fzd etze‹.f wl>fvdmf0J ILO b.fq.f wD.fzsgxD.fph>fuD;0Je‹.fvDR$ xH u D > f w >f w D w >f - w>f u G D > f b sD . f vmf cD.fchsok;&h.f cr& (427)tySR 'D; ySRvD>ftd.furSHv>ttd.fzJ uD>f
u&> (FTUK)'D; uD>fy,DR ySRrR w>feD>fuD>fwcDe.‹ f t0JwvlRydmfxJG FTUB teJ>f&JG.f tlrDR (uGD.frh.fbsD.f) (ICJ)ttd.fe.‹ fvDR$ wz.f c;vDRusdz;'d.fql uD>foh'> oh'>rk>fxD.f odvh.fusJuyRe‹.f
w>fzdu&> (FTUB) rRoud; rRzsg0J 'ftw>ft>.fvDR tod; rDR pH;0J “etzok;y'd.fe‹.f rh>ft>.f uwD>ftHRv> cs>.fvGH>f o0DylR v>t0Joh.ftd.fqDvDRt vDR$
w>f'D; xk;xD.fbd;b.f&RvDR vHmfy b.f$” t0JwJtgxD.f0Jv>˜ etz vDRwl>fvdmf0J ILO oemfuhe‹.f xl.fuD>f&h.f v>>f'd.fuD>fq.ftylR o; ok;pcgylR'D; v>cHweHRe‹.f [J etzok;wz.f rh>fwkR
&>wbh.ftHRzJ uD>fuFD.fwJ.f uD>fy e‹.f wl>fvdmf0Jb.fq.f w>fr>ql.fr> w>fr>ql.fr>pd;v> uvkmf'l.f [D.f etz ok;v>t[l;*JRzJe‹.fwz.f Ekmv
f RD 0Jv> o0DyRl 'D; r>ql.yf RS o0D CDR q>uwD>fcJtHR [;'JG.ftlrR
,DRuD>fq>e‹.fvDR$ pd;e‹.ftd.f0J xDbdvDR$ vDRqD'.f u0DRwz.fe‹.f td.f'H;'.fw>fvDR$ rh>f0J ok;'k;,R&J.fusJR 10tzDvmf zdpH;v> unD'Duvkmfw>fxl.fzsJ; [;*DR ySRo0Dzd tw>fzH;tD.frRtD.f
b.fC;'lo0Dzdv> qJ; w>fySR'lzdo0Dzdv> wDtluD>f&h.f vDRqD'.fw>f 2009eH>ftylR unD cD.fok;&h.f 367˜ 362˜ 366˜ 369 ok;rk>f'd.f (ch.ftJ.ftJvfth.f) [Jc; vD>u f sJ';D zJtylRuHmG f 2009eH.f vg
vDRrHRwD.fxD.fw>f*h>fv> w>frRql.f oh.w f z.f tvHmyf wHx.D o f .h w f z.f uD>fpJ.f wDtluD>f&h.ftylR y'd;e‹>f tok;&h.'f ;D rhr>h vf >cD.o f ;k &h.f 599 vDRt*h>fe‹.f vD>fu0DRzdw*RpH;0J'f zhR-bLRtg&HRe‹.f c;0Jusd 'fe.‹ t f od;
r>pd; t0Joh.fe‹.f ySRv>vJRCkoh.f [JxD.fwkRv>ytd.fz;tge‹.fvDR$ b.fw>f*h>f w>fusdRcJv>mftd.f0J ok ; uv>RwcD r>ql . f r >pd ; 0J tHRe‹.fvDR$ tCde.‹ f ySRrk.yf >S 'f ;D zdo.fweDR b.f
ngw>f*>h w f >fusRd v> ysyD Rl eD>zf *D Rh ck.f w>fe‹>frh>f'.fxJ xDwxl.fuD.fq.f 490 uvkmfe‹.fvDR$ 'fod;w>fr> o0Dzdwz.f tD.fpd.fpdrd o0DymfzSd.f “b.fzJ 4e.f&H.fC.fC.f 'db.fxH;0Je‹.fvDR$
v>(FTUK) pH;0Jv> “b.fC; wbh.f{dRvDR$ t0Joh.fb.f0He‹>f ql.f uvDRr>ft*D>f xJywJoud; xD.fo;wz.f v>urRe‹>ft0Joh.f tq>uwD>f cr& (427)tySR c; 'fe‹.ftod; zJvg,ElR
'D; w>fr>ql.f'lo0Dzde‹.f td.fv> etz tw>ftD.fw>ftD'D; tw>fpk wcg{dRwe‹>b f .f$ ILO ub.f[;H tw>fvDR$ b.fxJG'D; w>fr>ql.fr> vDRusdv> uD>foh'>o0DylR v>t tg&HR 19oDteHRe‹.f rkmf}wDRuD>f&h.f
w>fvD>fud;ylR'J; 'ftrh>fbsH;'0J>f˜ u0JRwz.f xDbdvDR$ vJR0Jrh>fw xD.fzD.fxD.f w>frRwkRvDRwDRvDR pd;t*h>fe‹>f˜ v>w>fu[h.fw>fqD.f 0Joh.ftd.fpcgylRvDR$ usdcsHvDRwJmf chylR [D.fu0DRylRe‹.f etz puc
z.fyl.f'D; 'lysmf,RuD>f&h.fwz.f cJ e‹>fb.fe.‹ f b.f[h.f0Jphe.‹ fvDR$ tge‹>f t*D>fy0J FTUB'D; FTUK oh.f oeH; qluD>fy,DR ok;y'd.f ttd.f vDRo0DylR utd.f 10bsJ.fbsJ.fng˜ (21) tzDvmf cr& (387)ok;&h.f
v>mfvDR$ vDRqD'.fw>fzJ 2010eH.f te‹.f b.fvJRbSDe‹>f etz tok; wz.f ytJ.'f ;D wD.zf sgcDzsd ILO ql t*D>f FTUB wD.fzsgxD.f w>f*h>f ySRo0Dzd Ekmv f RD td.cf o
l .l v
f > w>fyRl c;vDRusdz;'d.v f > o0DyRl b.f0u J dF
vg,ElRtg&HRtwD>fylRtHRzJ wDtl w>fvD>f'D; usDe>‹ ftoh.ft0.f xDbd [D.fcd.f'Dbh.fvDR$” qlILO ttd.fb.fq.f v>unD tCde.‹ f w>fb.f'd.fb.fxH; wtd.f tCde‹.f uFdzd oHuHmG f0J (1)*R b.f
uD>f&h.f xDwxl.fuD>fq.fe.‹ f rh>fv> tCd zsgv>t0Joh.f wvlRydmfxJG b.fxJG'D; vHmfywHxD.f uD>pf .J t
f ylRe‹.f etz ok; oh.w f z.f eDw*Rb.femfuh [H.f[;*DRuHmG f 4 'd.fb.fxH;0J 2*Re‹.fvDR$
(etz) r>vD>fu0DR 'lo0Dzdwz.f 0J ILOb.fe‹.f ypH;ohvDR$ tHRe‹.f ub.fw>fwJoud;tDRzJ [;rRoHrR0D˜ rR[;*lm[ f ;*DR w>f˜ zs>.fvDR$ rk>fqh.fxD.fweHR'D; t0J unDuD>fpJ.f wDtluD>f
tuvkmfuvkmf wkR'.fvJRwl>f0J etz ok;'k;,R&J.fusJR w>ft.d zf .Sd zf J vgr;&S;tylR'D; u*kmf 'G.J t
f [l .H C
f D wu;'H; b.f c;vDR0J oh.f EkmfvDRv>o0DylR 'de‹>fw>f*DR &h.yf Rl e‹.f v>tylRuHmG f ok;cd.u
f s>>fzd
we‹>f'D; ySR'lzdo0Dzd (470)*R qJ; 10 tzDvmfcD.fok;&h.f 346'D; usJ;p>;'d;e‹>f0J vHmf[h.ful.f[h.fz; usdz;'d.fql 'lo0Dzd v>[;Ch>f w>fz.D 0f RH r>ySRo0Dzd wJv> ch.t f eJ f chRrDRqh.f wDcd.f&drJ puc(5) tzD
vDR tpkrk>fus>>f'D; wD.fxD.fvHmfql 367 ok;&h.fv> tb.fw>fwDcd.f&d b.fv> uwD.fxD.fok;y'd.fu> td.fclol.f v>yS>fylRwz.f td.fqd; tJvfth.f[Jc;”t*h>fe‹.f pH;0J'.f vmfok;&h.fwz.f [l;*JR0Joemfuh
ytd.f 'fod;yuwD.fzsgxD.fe.‹ f t0J rJtDRv> (AdkvfrSL;csKyf aumif; (ICC)'D; u*kmfusJ;p>;0J'fod; w>ftvD>f'D; zJtylRuGHmf wvg vDR$ zJtylRuHmG f vg'H.fphb>.fe.‹ f ok;cd.f
oh.ftw>f*h>fw>fusdRql (ILO) jrih)f tHR r>ql.rf >pd;0J 'lo0Dzt d u w>fu[H;e‹>f ok;cd.f'd.f (aumif; 21oDteHR udzF yd md cf gG zdw*R b.foH b.fC;w>f*h>ft0Je‹.f 'd.fzd uFDRthwDcd.f&d.frJ puc(7)
ttd.fpH;0Je‹.fvDR$ vkmu f vkmw f u;'H;b.f rRysHRrRzk; jrihf) t&hvDRwH>fvDRqJ;e‹.f tlrDR uGHmf0Je‹.fvDR$ ch.ftJ.f,l.f ok;uh(2) ySRb.frlb.f tzDvmfok;&h.fwz.f EkmfvDRqDw
'gw*RpH;0J “oDGv> etzc;vDR vJto; [l;*JRuhR0Je‹.fvDR$

etzok; r:tUr:oD unDo0D o;ySIrkOt*hI unDyPd rkOu7U xk;xDOvPyPzsg


w>frRe>fy>>fySRuJ;G w>fy&>trl;zJ rh>t
f rRur.f0J uG>D rf .h of pJ ;tCde.‹ f vlvDRxHcsDv> tcd.fo.fCHvdR˜ w>frReD.frRCgtCde.‹ f w>fvd.fol
uD>fuFD.fwJ.f˜ 0h>fuH>frJylRzJ r[g ywD.fzsgxD.fw>f*h>ftHRvDR” t*h>f r>tD.f0J 'ftuk>foh.fwz.fvDR” t rh>ftd.fe.‹ f uhRolu'guhRoh0Jt*h>f
u>R*DRcD 10e.f&H.f tq>uwD>f'D; e‹.f pH;0Je‹.fvDR$ *h>fe.‹ f eD.fbvlrh.feJ.fZ.f qJ;wJ0J'.f e‹.f (WLB) ySR[h.ful.f[h.fz;w>f
b.fxJ'G D; w>fxk;xD.f w>f'k;oh.f vHmfymfzsgtHR b.fw>f e‹.fvDR$ zd egpJReD pH;0Je‹.fvDR$
ngwbh.ftHR tw>fynd.ftcd.f xk;xD.ftDRv> udRvR0gusdR˜vHmf vHmfymfzsgtylRe‹.f y.f unD y d m f r k . f u &>tH R
oh.fe‹.f o&.frk.f eD.fbvlrh.feJ.fZ.f ubsH;yRtd.ft0J 112'D; w>f*h>f Ckm0f 'J ;D o;yS>rf .k f to;eH.f 22 wkR e‹.f xk;xD.f0J vHmfymfzsgzJ 2004eH.f
v>trh>f unDydmfrk.fu&> eJ.f&J.G f w>fusdRv> tuJxD.fwh>fto; v> 82eH.foh.fwz.f'D; zJt0Joh.f e‹.f (Attering Silences) w
oCJR(1) pH;b.f ch.ftJ;pH.f'ftHR p;xD.fto;zJ 2005eH.f wkRCDR tusg cDzsd y,DRok;rRqgrRy,JG bh.˜f zJ 2007eH.f vgzhRtg&HR 12oD
vDR$ v> 2009eH.f v>unDu>D pf .J yf Rl ySR tCde.‹ f weDRe‹.f oHumHG 0f 'J .f vHt teHRe‹.f (State of Terror) w
t0JpH;0J“ etzok; t v>twl>fb.fw>f teD.fup>f'.f0J *h>fe‹.f eD.fbvlrh.feJ.fZ.f pH;0J'.f bh.f'D; Ckmf'D; cJtHRwbh.f tHR
w>fy>tzDvmf unDydmfrk.fydmfr>R (rhwrh>f) tbl;twH>foh.fwz.f cJ e‹.fvDR$ xD.fb;xD.f0J 3bh.fvHe‹.fvDR$
v>teD>fup>ftuH>ftpD˜ w>fwD v>mf 95*R xH.fvdmfoHu>G f rJmfo unDydmfrk.fu&> Ch unD y d m f r k . f u &>tH R
cd.f&drJ˜ w>fwl>fqgvDRo;'D; w>f ud;rJm0f RH 'D; rReD.rf RCge‹>0f t
J *h>ef .‹ f xD.f0Jv> bDrk>fp>zSd.fu&> etz e‹.f 'fod;unDydmfrk.fwz.f uxl.f
vgzhR-bLRtg&HR 26oD˜ u>RweH R unD y d m f r k . f u &> o;'loh.fwz.fv> b.fpH;uwdR oh.fngb.fvDR$ ok;v> trRur.f ySRunDcJG; zsJ;v> w>fq.D w f >H rf Re>R˜ w>ft.d rf l
pDRohrHF; (ch.ftJ;pH.f) (KWO) xk;xD.fbd;b.f&RvDR0J vDRw>fv> urs>>ft*D>fe‹.f y0J “Report tylRtHRe‹.f ,mfw'l.fwkRv> uGD>frh.foJp;ty tywD>f uvJRxD.fvJRxDxD.ft
uD>fy,DRrk>fxD.fwyR vHmyf mfzsg Report wbh.ef .‹ f vDR$ unDydmfrk.fu&> ymfyeD.fCmf0HR'D; p>.fC;rRoH0J o;yS>frk>fv> w>f wD>ftHR bDrk>fp>zSd.fu&> u'k;td.f *D>f˜ uy>RuhR0J ydmfrk.fw>fcJG;w>f
unD[D.fu0DRylRe‹.f o0Do;yS>frk.f unDydmfrk.fu&> xk; w>wxH.fe‹.f ytJ.f'd;'k;oh.fng w>.fvdR˜ 'J.G ftloHrlod0J˜ cl.fvDR0J xD.f w>fCdxHoh.fw>fu&>'D; v> ,mf'D; w>fqJ;w>fvRt*D>f zJ
wz.f wl>fb.fw>frRt>rRoD˜ w>f xD.f0J w>f'k;oh.fngwbh.fv> t xH*kRuD>f*R˜ cHxHwxH.fe‹.f etz v> [D.fcd.fvmf 'k;zsguhR0Jtcd.fw tEkmfvDRCkoh.fw>fe.‹ fvDR$ vHmfymf 1985eH.fe.‹ f b.fw>fu&>u&dxD.f
rRw&Dwygv> etzok; tw>f rHRrh>f “w>ftd.frlv> b.f[;v> ok;rR'>.f˜ rRt>rRe;˜ rRoHrR0D0J zs>.f wD>fqg0JwkRv>toHwpk t zsgwbh.ftHRe‹.f etzok;rRur.f e‹.fvDR$
&J.fw>fusJRtzDcd.ft*h>fe‹.f zJr[g CJRcd.fpl ue.fth.fusg” wbh.ftHR o0Do;yS>rf .k w
f z.f 'fymd cf gG tod;e‹.f rJmfng rlRql.frlRpdRv>t'l.ftx>˜ 0J uGD>frh.foJp;oh.fwz.fe‹.ftd.f'D;

unDw>upD.w>y&X/vgr;&S;/2010eH./ubsH;yR=4
1988 ckEpS f ta&;awmf r_udk todtrSwfðyjcif;yif jzpfyg
yHYk vli,fausmif;om;wa,muf
taejzifh wufºupG mG yg0ifO;D aqmif
olvv
kd l (Zd,
k mi,fo@kd ) onf ? ‚if ; tjyif acgif ; aqmif
aumif;wOD;jzpfol olr.zcif (y'dk
cJzh ;l ygonf? 'Dru kd a&pDta&;/ Ekid if H
a&;ud k od u |rf ; vS o nf r [k w f
&J&aJ wG; ref;&Sm) autJe, f l twGi;f a&;rSL;
. t&Sdef=oZmonfvnf; wGef;
aomfjim;vnf; jynfow l @kd . qif; tm;wck jzpf a umif ; jzpf E k d i f y g
&JraJG wr_/ 0efxrf;wd@k . qif;&J=uyf wm b,fvv kd /l bmvky/f b,frmS Y jyefvnfae&mcsay;onfukd t rSwfðy av;pm;cJh=uygonf? vdk owfjzwfrsKd;ðzwf ppfqifa&;'%f onf? olr.t&nftcsi;f a=umifh
wnf;r_/ tvkyform;/ v,fo aeonfyifrod? od&efvnf; r rSwf&rdao;onf? &if;ajym&v#if AkdvfcsKyf.orD;rdk@ udk ud, k wf ikd óf uHawG@cpH m;&ol jzpf jzpfap/ zcif. t&Sdef=oZma=umifh
rm;wd k @ . b0rajyvnf r _ r sm; óud;pm;=uyg? Adv k cf sKyfatmifqef; rnfodk@qdkap owif; tpOftvm}uD;ol. rsKd;qufrdk@ ygonf? olrrSm jrefrmjynfta&SŒ jzpf a p/ Tta=umif ; ES p f c k v H k ;
onf tm;enf;c|w, f iG ;f aom t om;[laom *k%yf 'k w f ckwnf;jzifh }uD;aom atmifqef;OD;wa,muf ae&may;/ acgi;f aqmifwifajr‡muf ydik ;f u&ifjynfe,fwiG f arG;zGm;}uD; a=umifjh zpfap olrum; xifay:I
pd;k &. OD;aqmifra_ =umifq h okd nfukd tm;ud;k tm;xm; acgi;f aqmifwif rnfonft h cgrS ay:rvmcJyh g? od@k um 0ef;&HcJhonfomjzpfonf? jyif;cJhaomfjim; ‚if;.zcifrsKd;±dk;rSm pif a wmf u aumuf v d k u f + yD j zpf
em;vnfcyhJ gonf? awmòrdŒae vl &ef jynfow l @kd vdvk v kd m;vm; &Scd hJ aomfjim; ta&;tcif; tpumv ta&;awmf y H k t p o {&m0wDwidk ;f / jrpf0u|e;f ay:a'o onf?
i,f w a,muf t aejzif h aus; =uygonf? xdo k wif;/ xdak r#mv f ifh emrnf y if r=um;cJ h & aom a': wif;}uD;cJah om OD;atmifqef;OD;w jzpfonf? rdru d ,
kd w
f ikd f ppftpd;k & olr. atmifjrifr_udk
vufa'oae wdkif;&if;om;wdk@. csufum; ppfwyftm%modrf;+yD; atmifqef;pk=unfwa,muf jref a,muf jrefrmhta&;wGif OD;aqmif . wdkif;&if;om;rsm;tay: &uf ppftpd;k &ESihf 'Dru kd a&pD ta&òcHol
tzdEydS cf /H tjiif;y,fcb H 0udk rsuf u|Efkyfwdk@ausmif;om;rsm; u&ifh rmjynf jyefa&mufcyhJ gonf? vm ryg0ifchJonfhtjyif ,cktcgwGif puf = urf ; ñuwf r_ r sm;/ wd k i f ; &if ; wcsK@d u ±_wcf s=uygonf? remvdk
jrifu, kd af wG@ cHpm;cJ&h ygonf? ppf awmfvSefa&;e,fajr a&mufvm &if;ta=umif;um; emrusef;jzpf awmh jrefrmh'Drdkua&pDta&;udk om;rsm;tm; rsK;d ðzwfppfqifrr_ sm; tonf ; u|J c wf = uygonf ? t
wyf/ &JEiS hf jynfo@l ppfw@kd . vuf onftxd v$ifhysHŒqJjzpfygonf? aeaom rdciftm;ðypkapmifah &Smuf aESmuf,Suf[ef@wm;oltjzpfyif udk ud, k af wG@óuHawG@c&hJ onfomr a=umif;trsK;d rsK;d jy qef@usiI f o
euftm;ud;k / tkycf sKyfow l @kd . tm befaumufwGifvdkvdk/ rJaqmuf &efom jzpfygonf? odk@aomf t xifjrifowfrSwf orkwfjcif; cH& u {&m0wDa'o/ yJc;l ±d;k ra'o&Sd abmrwlEidk af =umif; azmfxw k af 0
%mtm;udk; tEdkifusifh/ tcGifht wGivf vkd /kd rJw
h efwiG v f vkd kd atmif rsK;d cspo
f yl yD D ausmif;om;ESihf jynf av+yD? a':pkrmS zcifAv kd cf sKyft&Sed f wdik ;f &if;om;wd@k . b0tajctae zef=uonfudk awG@&onf?
a&;,lrr_ sm;a=umifh awmolawmif qef;OD; a&mufvmrnf? ausmif; olw@kd . b0ESihf tajctaersm;udk jzifh acgif;aqmifjzpfcJhonfum; udk rdom;pkordkif;/ trsKd;om;a&; wdik ;f &if;om;ESihf jrefrm
om;/ aus;vufae jynfow l @kd b0 om;rsm;tm; tul t nD / t rsujf rifóuHawG@&aomtcg jrefrmh jiif;zG,f&mr&Sdyg? taemufEkdifiH ordkif;t& u|rf;0ifod&Sdolvnf; jynfcspo f m;wd@k um; 0rf;om*k%f
rSm òrdŒaejynfolwdk@. b0xuf axmuftyHh vmay;rnf[laom ta&;wGif ajcpHkypfyg0ifvmcJhyg rsm;. tm;ay;tod t rS w f ð yr_ jzpfygonf? ‚if;tjyif wdkif;&if; ðy=uygonf? 'Drdkua&pDatmifyGJ
tzdESdyfcH tcGifhta&; qHk;±H_;ae owif;/ ausmif;om;rsm;tm; ppf onf? jrefrmjynfoEl iS hf 'Dru kd a&pD a=umif h v nf ; jzpf y gonf ? od k @ om;rsm;omru Armjynfom; . tkww f csyf oJwyGit hf jzpf cH,l
onfrSm udk,fawG@rsufjrifjzpfyg vufeufypPn;f rsm; vma&muful ta&; v_ y f & S m ;ol r sm;uvnf ; aomf olr. cdik rf maom ,H=k unf tm;vH k ; ppf t pd k ; &. rS m ;,G i f ; tm;ay;=uav+yD? u&iftrsKd;o
onf? nDrnf[laom owif;rsm;um; AdkvfcsKyforD;wa,muftaejzifh csu/f jywfom;aompdw"f mwf/ r aom tkycf sKyfra_ tmufwiG f qif;&J rD;i,frsm;t=um;Y olronf ol&J
‚if;tcsif;t&m/ tjzpf rnfonft h zG@J tpnf;/ vly*k Kd~ vfu acgif ; aqmif a e&may;cJ h y gonf ? qkwfrepfaom ZGJowWdESifh acgif; rGJaw/ iwfjywf aoa=uaeonf aumif;wOD;/ pHerlemacgif;aqmif
tysufrsm;udk t+rJrjywf od&Sd pvdu k o f nfrod? ausmif;om;ESihf olr. OD;aqmifru _ kd cH,cl yhJ gonf? aqmifr_ t&nftcsi;f rsm;u olr udkvnf; odu|rf;&oljzpfonf? wa,muftjzpf todtrSwfðy
awG@óuH&aom vli,fwa,muf jynfolrsm;=um;wGif a&yef;pm; od@k aomf xdak e@ xdt k csed t f xd olr tm; cdik rf mwnf=unfaom/ av; (&efuek /f rE aW v; a&mufz;l rS jref av;pm;cH&av+yD jzpfonf?
taejzifh ta&;awmfyw kH iG f wuf v#u&f cdS ohJ nf? u&ifah wmfveS af &; onf jrefrmjynfol/ jrefrmhEkdifiH pm;tm;udk;zG,f&m acgif;aqmif rmjynfta=umif; odonfr[kwf olrtm; EkdifiHwumrS
ºuGpGm OD;aqmifyg0ifcJhonfrSm r e,f a jrwck j zpf a om rJ h w &d o d k @ a&;ES i f h xd a wG @ r_ e nf ; cJ h y gonf ? aumif ; wa,muf j zpf a =umif ; yg? rnfonfah cgi;f aqmifrS jrefrm acgi;f aqmifaumif;wa,muftjzpf
qef;yg? Tt&Sdw&m;tm;vHk;udk u|Efkyfwdk@ a&muf&SdpOf OD;atmif (olr rod[k rqdv k ykd g) xd@k a=umifh oufaoxlcJh+yD;jzpfonf? Adkvf jynf òrdŒ&GmtESH@ ra&mufzl;yg?) todtrSwðf ycJ+h yD jzpfygonf? od@k
ajymif;vJ/ jyifqif&efrmS vuf&t dS qef;OD; ausmif;om;rsm;ESifh vm yif ppftpd;k &ESihf ‚if;wd@k . taygi;f csKyforD;[laom t&Sed f t0gtjyif olr.tod/ olr. Ek;d aomf wdik ;f &if;om;ta&;/ jrefrmh
pd;k &tm; ajymif;vJðzwfcs&efrw S yg; awG@rnf? qH&k yfrmS ,d;k ',m;Ekid if /H ygwd k @ u a':atmif q ef ; pk = unf udk,fydkift&nftcsif;&Sdol acgif; =um;r_/ óud;pm;r_/ tzdESdyfcH wdkif; ta&;/ Tc&D;a0;tm; pdw"f mwf
tjcm;enf;vrf;r&Sd[k ,Hk=unf rJhwefjzpfonf[kqdk&m &mESifhcsD tm; jrefrmjynfESifh tqufjywf aqmif a umif ; wa,muf t jzpf &if;om;rsm;ESihf jrefrmjynfot l m; }uHŒcdkifpGm OD;aqmifEkdifa=umif;
aoma=umifhyifwnf;? aom u|Ekfyfwdk@ausmif;om;rsm; aeol/ jrefrmhta&;udk rodem;r jrefrmjynforl sm;omru Ekid if w H vH k ; ppf z d e yf a tmuf r S vG w f oufaojy&efrSmum; olrtm;
ta&;tcif; tpum u&ifhtm%mydkifrsm; wm;onfh vnfol/ jrefrmhta&;tm; OD;r umESifh urBmhjynfolrsm;uyg t ajrmuf a pvd k r _ / pd w f " mwf v k y f tcsed u f mvwcktxd apmif=h unfh
vrsm;Y OD;atmifqef;OD; jyefvm =um;rS e,fpyfjzwfI oGm;awG@=u aqmifEidk o f /l OD;aqmif&efroifo h l odtrSwfðy*k%f,lrSwfwrf;wifcJh aqmifrr_ sm;u ,ae@wiG f olrudk &OD;rnfjzpfonf? jrefrmjynf.
rnf? 'Dru kd a&pDta&;awmfyu kH kd OD; rnfðy&m xdkif;tm%mydkifrsm;u [k a0zefxdk;ESufcJhygonf? tcGifh +yD;jzpfygonf? vkyfEkdifpGrf;&Sdol/ vkyfydkifcGifh&Sdolt tem*wf acgif;aqmifavmif;w
aqmifrnf[laom aumv[v ydwfqdk@wm;qD;ojzifh aomif&if; ta&;orm;/ tm%mrufol/ yGJ jref r mh E k d i f i H a &;wG i f jzpf todtrSwfðycJhav+yD? olr a,muftjzpf jrefrmjynfolt
owif;rsm;a=umifh u|Efkyfwdk@ESifh jrpfoJaomifjyifwGif waeukef vef@zsmcif;oltjzpf ±_wcf sa0zefchJ wufºuGpmG OD;aqmifEidk af om t tm; urBmvH;k qdik &f m i,f&, G of l rsm;u vufcHurŠnf;wif&efrSm
jynfow l @kd tm;ud;k ar#mv f ifch =hJ uyg qENjy xdkifapmifhae=uonf? n ygonf? rsKd;orD;rsm;xJwiG f ,ck erfhZdk,m acgif;aqmif (Young Global um; olr qufvufóud;pm;&OD;
onf? oydwpf cef;rsm;Y “atmif aeapmif;csdefonfhwdkif xdkif;tm od@k aomf 'Dru kd a&pD tif zef;wa,muf ay:xGe;f vmcJ+h yDjzpf Leader)tjzpf rSwfausmifwifcJh rnfjzpfygonf?
qef;OD;udk wdk@ar#mfonf”[laom %mydkifrsm;u oGm;cGifhrðyaomt tm;pkrsm;url olrtm; zciftarG onf? olrum; i,f&, G o f /l wuf av+yD? TqkwHqdyfonf olr.
aºuG ; a=umf o H r sm; b0*f n H c J h y g cg autJef,lu pufavSrsm;jzifh qufco H /l rsK;d cspo
f /l ud, k uf sK;d pGe@f ºuGol/ ppftpdk;&. wdkif;&if;om; Edk;=um;wufºuGr_/ olr. &J&ifhr_/ ÔÔÔ
onf? od@k aomf OD;atmifqef;OD;qdk vma&mufóudum rJw h &dpcef;wGi;f ol u,fwif&Siftjzpf todt rsm;tay: wd & d p > m ef r sm;ozG , f acgi;f aqmifEidk pf rG ;f t&nftcsi;f &Sd

trsKd;om;a&;/ 'Drkdua&pDa&;/ awmfvSefa&;ESifh &efol (3)rS tqufæ


aEG;csufrsm;vnf; wifoGif;cJh=u xm;=uolawGyif tawmfuav; qufvufrSnfhac:zkd@awmh roifh?
,lvkdaom jynfyukr`%Drsm;t orm;OD;}uD;rsm; "m;rOD;cs vkyu f idk f aumufyGJponfwkd@tay: tHh=o onf? tcsKŒd u om,ma&$jynf[k &Sdonf? uk d , f p m;vS , f t csKd @ tqk d ð y=u
wGuf a'ocHvx l u k dk xdcu dk ef pfem cJhonfh v,f,majrrsm;ukd ppf w}uD; jzpfawmhrnf r[kwaf cs? vnf;aumif;/ tcsKdŒu a&$jynfAd wu,f a wmh trnf onfh tjcm;aomtrnfrsm;rSm
apaom a&umwmrsm; tqifjcif tkypf Ek iS hf aqGawmfrsK;d awmfrsm;u r[mvlrsK;d }uD;0g'ukd pGJ rmef[kvnf;aumif;/ oHvGif{&m emrtac:ta0:rS m ynwf o vnf; Ekid if w H Ekid if .
H trnfEiS hf r
rJph mG aqmufvyk /f vlxyk idk af jr,m armifyidk pf ;D odr;f ,laom ajr&Siyf ukid u
f siohf ;Hk r_om r&Syd gu TEkid if H Ekid if [H v
k nf;aumif;/ aZ,smoD&d abmomjzpf.? trnfukd rnf tyfpyf? okd@qkdv#if rnfonfht
rsm;ukd ppfwyfykdifvkyf/ aus;&Gm a'o&mZf p H e pf u k d jyef v nf t onfvnf; rnfonfhenf;ESifhr# [kvnf;aumif; pdwful;wnfh&m onf h t rnf r qk d rS n f h a c: I& rnfukd ay;=urnfenf;?
rsm;ukd t"rRajymif;a&$@ckdif;/ òrd@ oufoGif;vmonfrSm r[m0g' jrefrmEkid if [
H k trnfwyfccH &hJ vdrhf trnfrsm; a&G;cs,fvsuf trsm; onf? ta&;}uD;onfrmS wOD;ay: txl;wvnf awG;q
vnfacgif t=urf;zufrr_ sm;/ ay: ukd abmifuyG af y;aejcif;jzpf.? pD; rnf r[kwf? oabmwl ajymif;vJrn S ahf c:zk@d &ef wOD; xm;&So d nfh apwemoabm pOf;pm;tjiif;yGm;aep&m r&S?d t
wmqGJ/ t"rRvkyftm;ay;ckdif;/ t yGm;a&;t& vuf0g;}uD;tkyfvkdr_/ tqkdðycJh=uonf? xm;om jzpf o nf ? tay:,H xufwiG f qkcd +hJ yD;onft h wkid ;f wk@d A
cG e f t wk y f u k d pd w f x if o vk d vlrsKd;a&;rkef;wD;r_/ zufqpfpepf oif h a vsmf a omtrnf jrefrmvlrsKd;[lI &Sdae a=umomjzpfaom Ekid if t hH rnfu rmtpnf;t±kH;u tpðyokH;pGJI
aumuf c H / vl x k t usKd ; vk d v m; tm;vkH;yif r[m0g'Dwkd@rS qif; 1994 rme,f y avm aom Ekid if u H dk jrefrmEkid if [
H k ac:a0: vSyESpòf cu
d pf &maumif;aomfvnf; Akv
d cf sKyfEiS hf a':atmifqef;pk=unf
aqmif&Gufol apwem&Sifrsm;ukd oufjzmxGufvmaom vkyfenf; wGif wkid ;f &if;om;vlrsK;d rsm;ESihf 'Drdk vku d jf cif;rSm aemufrS arG;olu rdO;D twGif;oabmxm;u wkdif;&if; wk d @ uyg ES p f o uf c J h + yD ; urB m u
aESmuf,u S /f w&m;Oya'txuf vkyf[efrsm;jzpfonf? u&uf w pf tzG J @ tpnf ; rsm;yg rSnfhovkdrsKd; ,cifuwnf;u &Sd om;wkd@tay: zdESdyfvkdpdwf&Sdae vnf; &mpkESpfrsm;jzifhcsDI em;
rSm ppftm%m&Siu f &Sad e ponfh r[m0g'Dwkd@. trlt aygi;f pkaH qG;aEG;=uonfh tem*wf ESifhaeaom wkdif;&if;om;rsm;t rnfqdk v#if xkt d rnfonfvnf; vnftodtrSwfðyxm;=u+yD;jzpf
vky&f yfrsm;rSm wkid ;f &if;om; jynf usifhrsm;tm; od&Sdoabmayguf zuf'&,fjynfaxmifpk jrefrmEkid if H ay: pD;yk;d &m tEkid t f xufðyvsuf vSyEkdifawmhrnf r[kwfacs? aom t*Fvdyfvkd bm;rm;/ jrefrm
olvlxkw&yfvkH;tay: ppfwyf xm;rnfqkdv#if tEkdif&ygwDukd zG@J pnf;tkycf sKyfytHk ajccH Oya'a&; Ekid if w
H ckv;Hk ukd vuf0g;}uD;tky&f m trsm;pk j zpf a eaom vkd “Armjynf”/ ArmjynfwiG ;f ae
tif t m;jzif h Ak d v f u sv$ r f ; rk d ; vk d tm%mtyf r nf a jym+yD ; rtyf &m ES;D aESmzvS,yf w JG &yf usi;f ycJh usaeI jzpf o nf ? ok d @ &mwG i f jrefrmvlrsKd;tygt0if wkdif;&if; xkdifonfh wkdif;&if;om;vlrsKd;rsm;
aom r[mpdw"f mwfudk txift onfu h pd /P ‚if;wk@d pdww f idk ;f us t" onf? xkEd ;DS aESmzvS,yf YJG jrefrm aemufxyftqkðd y=uaom trnf om;vlrsKd;rsm;. rsKd;EG,fpktrnf tm;vk;H ukd òcHiaHk c:qko d nfh “Arm
&Sm; xkwaf zmfjyaejcif;yif jzpf.? rRa&;qGx J m;+yD; wjym;om;r# jyif EkdifiH[laom tac:ta0:ukd jyif emrrsm;ESifhywfoufI rnfonfh rsm;ukd ajymif;vJrn S ahf c:zk@d &ef rvkd vlrsK;d ”[laom tac:ta0:onf
Ak d v f c sKyf w k d @ csrS w f c J h qifz@dk &ef pdwrf ul;aom tajccHO qifa&;udpPESifhywfoufI wuf trnf u k d r # tcrf ; tem;wuf tyfaomfvnf; jrefrmvlrsK;d omr om TEkid if EH iS hf tvku d zf ufq;Hk t
onfh v,fvyk o f o l m v,fyidk cf iG hf ya'/ vlxq k EN tppftrSerf [kwf a&muf v maom wk d i f ; &if ; om; a&mufol trsm;pku róudu=f u? u tjcm;wkid ;f &if;om;vlrsK;d pkrsm; rnf jzpfayvdrfhrnf?
ukd jyuf&,fðyum awmifov l ,f onfh axmufcHrJ/ rJckd;rJvdrf a&G; uk, d pf m;vS,t f csKŒd rS tqkðd yaqG; &,f p &mtrnf r sm;[k oabm yg &Sad eonfEh idk if u
H dk jrefrmEkid if [H k pmrsuEf mS (9)od@k æ
u&ifowif;pOf/ rwfv/ 2010 ckESpf? pmrsufESm 7
apma*sm&pf
0goem
- 20ESpf
- aq;
vli,frsm;. pum;vufaqmif
uif;ajcrsm;
ynmt&nftcsif; - q,fwef;
'kd@&JŒ&Sifoefjcif;rSm
usaemfu zmyGefc±kdif e,fpyf&GmjzpfwJh ay;uif;'J&GmrSm aeygw,f? &Gmu tdrfajcaygif; 50ausmf &dSw,f? tom;wpf wwkH;eJ@
armifESr 7a,mufrSm usaemfu ESpfa,mufajrmufyg? usaemfhrdbawGuawmh awmif,mckwfw,f? pyg;rsm;rsm; ukvm;xkid w f vk;H rvkb d ;l uGŒJ
rxGufayr,fh wESpfpmavmufawmh &ygw,f? usaemfwdk@&Gm ausmif;rSm q&m 2a,muf/ q&mr 2a,mufeJ@ ausmif; rdwaf qGæ El;nHah ysmah ysmif;wJh
olausmif;om;tm;vHk; 50ausmfyJ&Sd+yD; ajcmufwef;txd &Sdygw,f? &GmrSm usaemf wpfwef;txdyJ ausmif;aecJh&w,f? oHr%da=um±kd;quf&,f
ausmif;p&dwfu ausmif;om;wa,muf wESpfudk pyg; 2wif;eJ@ ydkufqH 500bwf ay;&w,f? e,fpyf&Gmqdkawmh
Photo-KIC pl;xufwJh tyfc|efajcacsmif;av;awGeJ@
xdkif;aiGaum/ Arm aiGygoHk;w,fav? &Gmausmif;udk wESpfrSm oHk;av;vavmufyJ ausmif;wuf&w,f? 2000ckESpfu
uif;ajcrsm;wpfaumif oifarG;jrLbl;ygovm;?
p+yD; etzwyfawGu usaemfwdk@e,fbufudk wufvmawmh &Gmol&Gmom;awGudk olykefawG&JΠvlawGqdk+yD; owfypf=uw,f? usaemfwdk@&Gmu +idrf;csrf;a&;
e,fajrr[kwfawmh pm;0wfaea&;vnf; tqifrajybl;? uav;trsm;pk[m vl}uD;awGeJ@ tvkyfwlwlvkyf&w,f?
'DvdkeJ@ ppfwyfu c%c% wufvmawmh 2001ckESpfrSm rdbawGu ausmif;aezdk@qdk+yD; usaemhfudk rJacgifcg;'kuQonfpcef; ydk@vdkufw,f? usaemf 'DrSmæ aoG;tvdrf;vdrf;eJ@
a&mifeDOD;ausmif;rSmyJ ausmif;wufaew,f? 'kuQonfpcef;rSmu ausmif;oHk;ypPnf;/ tm;upm;ypPnf;awG tcrJhoHk;Ekdifw,f? &GmrSmqdk&if ausmif;p&dwfwdk@ tom;p&JΠqJvaf wG
pmtkyf/ aywH/ cJwHwdk@udk ydkufqHeJ@ay;0,f&w,f? &Gmu q&mrawGeJ@ pcef;xJu q&mrawGu pmoif=um;r_u twlwlygyJ? uGmjcm;wmu 'Du wr#ifjcif;jyefqufapwJh
q&mrawGu A[kow k a&m/ ynma&;a&m/ tawG@tóuHrsm;w,f? 'DEpS f usaemf q,fwef;pmar;yGaJ jz+yD;&if 0goemygwhJ aq;ynmudk qufavhvmoGm;r,f? p}uFm}udrfvkH; ('grSr[kwf)
usaemfwdk@&GmrSmu aq;q&mawGr&Sdvdk@ raooihfbJ ao&wJholawG trsm;}uD;&Sdw,f? zsm;em&if teD;tem;u &GmawGrSmyJ oGm;ukayrJh aq;0g; rvHk ADwmrifawG xkwfvkyfwJh
avmufbl;? wcsKd@qdk&if aiGukefcH+yD; zmyGefrSm oGm;uk&w,f? wcsKd@uawmh 'kuQonfrSm oGm;ukw,f? 'DvdktjzpfrsKd;awG r=unhf&ufvdk@ aq;oifwef;wuf rD;ckd;rtlwJh puf±kHwpfckaygh
r,fvdk@ qHk;jzwfwmyg? oifwef;+yD;&if usaemf &GmrSm aq;jyefukr,f? wcgwcg
'kuo
Q nfpcef;xJrmS vlawGtawmfrsm;rsm; wwd,Edik if H xGuo f mG ;ae=uw,f? usaemfi,fi,fwek ;f uwnf;u q,fwef;atmif+yD;&if usaemfw@kd rD;avSmifwkduf}uD;xJu
wyfr[mbufrSm tvkyfjyefvkyfr,fvdk@ qHk;jzwfxm;awmh olwyg;EdkifiHudk roGm;csifbl;? wwd,EdkifiHudk oGm;wJholawG A[kokwrsm;vmayr,fh t
Ekdufx±kd*sif w±_dufrufruf
aumif;vm;/ tqdk;vm; rajymwwfbl;? wcsKd@vlawGu oGm;+yD;&if awmfvSefa&;tvkyfudk wwfEdkifwJhbufu jyefulnDr,fvdk@ ajym=uw,f? 'gayr,hf
wcgwcgusjyefawmh
usaemf wa,mufrS rawG@ao;ygb;l ? tckacwfu t"du ynma&;ygy?J ynmudk aumif;aumif;oif,=l u+yD;&if ud, k Efh ikd if /H ud,
k v
fh rl sK;d twGuf jyefun
l =D uyg?
vuf&Sd usaemfwdk@ wyfr[mxJrSm vl}uD;awGyJ awmfvSefa&;tvkyfudk vkyfwmrsm;w,f? vl}uD;awG[m bmrSrvkyfEdkifawmhwJh wae@us&if vli,fawGu vGifwD;acgifjyifus,fxJ
tqifoifh&Sdzdk@vdkw,f? usaemfwdk@EdkifiHrSm vli,ftiftm;trsm;}uD; vdktyfaeygw,f? wwd,EdkifiHa&mufae=uwJh nDudkarmifESrtm;vHk;udk ajymcsifwmu ysysav;vSrf;jrif&wJh
olrsm;EdkifiHa&mufaeayr,hf udk,hftrsKd;om;eJ@ udk,hf,Ofaus;r_udk rarh=uygeJ@? u&ifvlrsKd;rSef&if udk,hfwm0efudk wwfEdkifwJhbufu aqmif&GufoGm;=uygvdk@ ta0;u qkdufy&yfyifvkdvkd
ajymcsifygw,f? Ô wpfcgwpfcgrSmawmh
0da&m"d jrLck;d awGudk xrf;yk;d xm;wJh
apm*sK;d av; - 20ESpf awmtky&f ,f r_id ;f r_id ;f
0goem - pum;jyef bmyJjzpfjzpf
ynmt&nftcsif; - q,fwef;atmif uif;ajcrsm; rckad tmif;Ekid w
f hJ awmifwef;[m
rvef;ygbl;?
usaemfhvnf; zmyGefc±kdif ay;uif;'J&Gm ZmwdygyJ? armifESrav;a,mufrSm wwd,ajrmufyg? usaemfhrdb
awGuawmh v,fvkyfygw,f? usaemfh 0goemuawmh pum;jyefyg? 'D0goem[m usaemfhwa,muftwGufjzpfovdk
uif;ajcrsm;r&SifoefwJh òrdŒjy[mvnf;
trsm;twGufvnf; ygygw,f? 'kuQonfrSmqdk&if pum;jyefaumif;awG trsm;}uD;vdktyf+yD; usaemfwdk@ u&ifvlrsKd;awG
twGuf wu,fvdktyfaeygw,f? EdkifiHjcm;u tvSL&SifawG usaemfwdk@ u&ifvlrsKd;awG=um;xJ a&mufvm+yD;qdk&if a0omvDwkdif;eJ@ rjcm;ygyJ
Photo-KIC
usaemf wdk@vdktyfwJhypPnf;awG/ toHk;taqmifawGudk vSLcsif=uw,f? 'gayr,hf usaemfwdk@u olwdk@pum;rwwf/ 'k@d &ŒJ &Sio
f efjcif;rSm
olwdk@vnf; usaemfwdk@pum;rwwfbl;qdkawmh tcuftcJawG trsm;}uD;&Sdw,f? 'ga=umihf 'Dtvkyfudk 0goemygwm? aemuf+yD; etz ppfwyfawG usaemfwdk@ uif;ajcrsm; wpfaumifawmh arG;jrL&r,f?
&Gmudv k m&if tjypfrjhJ ynfoal wGukd owfjzwfw,f? &Gmudk rD;±_@d awmh usaemfw@kd ajy;&w,f? usaemfw@kd ukd 'kut
Q rsK;d rsK;d ay;aeolawG[m u&ifpum;rajymbJ
wjcm;bmompum;awGeJ@vm+yD; 'kuQay;aew,f? bmompum;awGom wwfr,fqdk&if usaemfwdk@ukd zdESdyfaewJholawGudk vufeufeJ@ rawmfvSefEdkif&if +yD;awmhææ
awmifrS olwdk@ajymwmudk em;vnf&if ukd,fhudk,fudk umuG,fEkdifw,fav? 61 rm&oGefvrf;rxufrSm
2002ckESpfu usaemf zmyGefrSm ausmif;oGm;aew,f? a&mufcgpESpfuqdk&if bmompum; tawmfcufcJw,f? aemuftae=umvmawmh c&D;=urf; ESivf m+yD;
tqifajy oGm;ayrJh a&&Snfb0twGuf bmrSwdk;wufr_r&&SdcJhbl;? 'ga=umifh 2005ckESpfrSm 'kuQonfpcef;xJudk a&mufvmwm? 'DrSmawmh ausmif;oHk;p&dwf/ igw@dk rdcif}uD;&JŒ
pm;0wfaea&;utp bmrSryl&bl;? jynfwGif;tpdk;&ausmif;rSm bmrStcrJhr&bl;? 'gayrJh 'Dpcef;xJrSm q,fwef;atmif+yD; tvkyfvkyf&if vli,fawGtwGuf 'kuaQ oG;a&mif pGe;f ayaewJh
bmrSwdk;wufr_&Sd rSmr[kwfbl;? 'ga=umihf wwd,EdkifiHoGm;zdk@ qEN&Sdwmyg? 'DrSmae&if usaemhfrdom;pktwGuf/ jynfolawGtwGuf bmrSulnDay;EdkifrSm
oifwkdif;&Snf0wf±kHtwGufaygh?
r[kwfawmh wwd,EdkifiH a&mufoGm;&if usefcJhwJh usaemfwdk@jynfolawGudk wzufwvrf;uae+yD;awmh ulnDEdkifr,fvdk@xifw,f? tck wwd,EdkifiH
a&mufoGm;wJh vli,fwcsKd@[m udk,hfvlrsKd;twGuf jyefr=unfhwJholawG&Sdovdk jyef=unhfwJholawGvnf; &Sdygw,f? wcsKd@qdk&if vrf;o&Jjzpfaew,f? wcsKd@u
vlrsKd;twGuf rulnDEdkifayr,hf usefcJhwJh rdom;pkudk jyefulnDygw,f? tckacwfrSm vli,fawG&JΠtiftm;[m wu,fvdktyfaeyg+yD? 'ga=umihf ynmudk
óud;pm;=uyg? usaemfwdk@EkdifiH zdESdyfr_ atmufu vGwfajrmufzdk@ vli,fawG[m a&S;u vl}uD;awGxuf ydkóud;pm;&r,f? 'ga=umihf vl}uD;awG&JŒ ycHk;ajymif; (awmif;xk@d rde;f )
wm0efudk ausyGefpGmeJ@ qufcH=uzdk@ ynmudk óud;pm;=uyg? rvGwfvyfao;wJh usaemfwdk@EdkifiHudk vGwfvyfvmatmif 0dkif;0ef;ulnDaqmif&Guf=uygvdk@
ajymcsifygw,f? Ô

jynfo@l toH
ajymawmh r#wwJh a&G;aumufyw
JG ?hJ
Armjynfu rde;f uav;awG tawmfrsm;rsm;[m xdik ;f Edik if rH mS rSmyJ ud, k f at;at;aq;aq; vkyu f ikd +f yD; ud,
k rhf o
d m;pke@J aysmaf ysmyf g;yg; wGu=f unhaf v tJ'g bmwke;f ? tJ'g r#wr_vm;? r#wwJh OpPmvm;?
vm+yD; b0awGysuw f ,f? 'kuaQ wGa&mufw,f? bmjzpfv@kd 'kuaQ &muf aerSmaygh? ajymawmh r#wwJh a&G;aumufyGJwJh? 'Dvkyf±dk;vkyfpOfawmif
vJqakd wmh ajymr,f? ArmjynfrmS tvkyaf wGu aygygw,f? &wJv h pm olw@kd u 'Dro d m;pkawG/ ud, k jfh refrmEdik if o
H m;awG bmjzpfv@kd rr#w[ hJ mudk 'Da&G;aumufyu JG r#wygrh vm;? wu,fom rSeu f efv@kd &dS
u rdom;pktwGuf rvHrk avmufb;l ? [kwv f m;? tJ'g=unhf Armjynfu b,fv'kd u k aQ &mufv?J pD;yGm;a&;tajctae b,fv&kd v dS q
J w kd mudk olw@kd &if Armrde;f uav;awG 'DEikd if uH kd vmp&mrvdyk gb;l ? [dk jrefrmjynfrmS ae
rde;f uav;awG xdik ;f Edik if v
H m+yD; b0ysuw f ,f? 'kuaQ wGa&muf=uw,f? ravhvmbl;av? olw@kd uawmh owif;awGxrJ mS b,fvq kd ufo, G af &;/ rSmayg?h qef/ a&/ pyg; xGuwf muvnf; jrefrmjynfuyJ o,HZmwawG
etz tJ'gukd r=unhb f eJ @J vspv f sL±lxm;w,f? olw@kd b0twGuaf wmh b,fvdkrsKd;vrf;aumif;atmifeJ@ b,fbk&m;wnfrSmvJ? 'geJ@olwdk@u xGuw f muvnf; jrefrmjynfuyJ? a&eH/ "mwkwiG ;f xGuyf pPn;f owWK
olw@kd yJ owif;awGxrJ mS awmh [kwaf ewmyJ? xdik ;f Ekid if rH mS vm=unhyf g? [kwaf ewmyJ? 'Dvrkd sK;d rde;f uav;awG b0ysuw f ,f? rdom;pke@J a0;+yD; awG xGuw f mvnf; jrefrmjynfuyJ? tJ'gawGxu G af yr,hf jrefrmjynf
oef;a&$vm=unhyf g? Armjynfu rde;f uav;awGb0[m ysupf ;D +yD; 'kuQ 'kuaQ &mufaewJo h al wGukd vm+yD;ar;ygvm;? vmar;av/ vmajymav? u pD;yGm;a&;[m bmrSrajymif;vJbeJ @J olrsm;Edik if rH mS rde;f uav;awG
awG a&mufae=u&w,f? tck ywfpyf @kd r&Sw d hJ rde;f uav;awG 'DrmS =unhaf v? aexdik cf iG u hf 'f&rdS S ywfpf u|ev f mvkyaf e&w,fqakd wmh tJ'g olw@kd raumif;vk@d vm;? 'Dred ;f u
'D0rf;a&;a=umihf rdom;pktwGuaf =umihf 'DrmS vm+yD; paw;cs ydk@vkyfvkd@&w,f? aexdkifcGifhr&SdwJh nDrwdk@vdk rdef;uav;awG ywfpfydk@ av; awGyJ raumif;vd@k vm;? aumif;vd@k vm;? pOf;pm;=unhaf yg?h olw@kd
ae=u&w,f? etzudk tJ'gukd odapcsiw f ,fav? taysmw f ckwnf;qdk b,fvo kd mG ;vkyrf vJ? wu,fom rSeu f efwu d swhJ etzu ywfpyf @kd &&dS /dS vnf; OD;a%Smuf&SdwJh vlom;wpfa,mufyJ[m? [kwfw,f r[kwf
&if jrefrmjynfrSmvnf; aysmfvdk@&wmyJ? [kwfw,f r[kwfvm;? 'g r&Sd&Sd/ aexdkifcGihfr&Sd&Sd wu,ftrSeftuef vkyfay;&r,f tukefvHk;udk vm;? tJ'g trSeyf aJ v?
etzu rodb;l ? tckvkd vlwef;pm; tqiht f wef;cGjJ cm;wmvnf; 'g aexdik cf iG afh wG bmawG &Spd &mrvdb k ;l av? wu,fjrefrmjynfom;awG
etza=umih?f csr;f omwJo h u
l csr;f omw,f? qif;&Jwo hJ u
l vnf; qif; tukev f ;kH udk ywfpyf @kd vyk af y;w,fq&kd if tukev f yk af y;&rSmayg?h olw@kd u xd k i f ; Ed k i f i H a &muf Armrd e f ; uav;wOD ;
&JomG ;w,f? 'g etz rodb;l av? olw@kd omodv@kd &&dS if ud, k jfh refrmjynf wcgwnf; [dyk wfpyf @kd &rdS /S aexdik cf iG ufh 'f&rdS /S bmuef@owf&rdS w S @kd qakd wmh

u&ifowif;pOf/ rwfv/ 2010 ckESpf? pmrsufESm 8


'kw,
d }udraf jrmuf uJe*
f sDem*gtd qkay;tyfcsD;jrihf u&iftrsKd;orD;
azazmf0g&Dv 24&uf? jynfhpHkwdk@rS qk erfZ
h ,dk mzef; ,ckEp S f
(autdik pf )D
jrefrmEdik if w
H iG f owif;
vufcH&,lay;
cJ h o nf h t jyif urBmv h i
l ,facgif;aqmif
&,l&if; etz ppfwyf. ypfowf
cH&onhf *syefowif;axmuf uJef
'DADGbD owif;
Xme udk,fpm; a&G;cs,fc& H
*sDem*gtdudk *k%fðyonhf 'kwd, OD;cifarmif0if;rS
t}udrfajrmuf qkay;tyfcsD;jr‡ihfyGJ ,ckvkd aus;Zl; rwfv 5&uf? aqmif a&G;cs,&f mwGif ta&SŒtm&S
udk owWrt}udrfajrmuf jrefrm wif *k % f ð yp (autkid pf )D a'orS vli,f 43OD; *k%ðf ycH&+yD;
rD', D mnDvmcHwiG f ðyvkycf o hJ nf? um; ajymqd k urB m h p D ; yG m ;a&;zk d & rf Ekid if aH &;/ pD;yGm;a&;/ t&yfbuf vl
tqdkygqkudk jynfwGif; ay;cJhonf? (World Economic Forum)u r_tzG@J tpnf;/ ynm&Si/f tEkynm
&Sd owif;axmufEpS Of ;D jzpfonfh r “'D q k u d k 2010ckESpf. urBmhvli,facgif; ESihf ,Ofaus;r_ponfh tv$me,f
vSv0S if;ESifh ud0k if;armfw@kd tm; rpP usaemfw@kd jynf aqmif (Young Global Leader- y,faygif;pkHrS jzpf=uonf? xkdt
wmuJ e f * sD e m*gtd wm0ef x rf ; wG i f ; owif ; s) a&G;cs,f*k%fðyonfhtxJwGif xJwiG f ta&SŒawmiftm&S (tmqD
aqmifco hJ nhf atyDtufzo f wif; axmufESpfOD;& t*FvefEkdifiHY jrefrmhta&; v_yf ,H)rsm;jzpfonfh jrefrmtygt0if
Photo-KIC
XmerS ay;tyfjcif;jzpf+yD; ‚if;wd@k rmS &S d w J h t wG u f &Sm;aeonfh u&iftrsK;d orD; erfZh dk xkdif;/ rav;&Sm;/ tif'kdeD;&Sm;/ zd
rvSvS0if;udk,fpm; 'DADGbDrS rrdk;jrifhZifu uJef*sDem*gtdqk vufcH&,lay;aepOf ,mzef;vnf; wOD;yg0ifco hJ nf[k vpf y k d i f / puF m yl / AD , uf e rf E S i f h
vuf&SdtcsdefwGif etz ppftpdk; 'DADGbDudk,fpm;
&. axmif'%fuscaH e&ol 'Dru kd usaemf *k%, f l od&onf? uarBm'D;,m;EkdifiHrsm;rS vli,f
&ufwpfjrefrmhtoH owif;XmerS ygw,f? trSeu f 'Dq[ k m olw@kd cH&onhftay: 0rf;omrda=umif; udk0if;armfrSm 2007ckESpfwGif ppf Ek d i f i H a ygif ; 72Ek d i f i H r S rsm; a&G;cs,fcH&+yD; puFmylEkdifiHrS
owif;axmufrsm; jzpf=uonf? ESpfa,mufwnf;twGuf r[kwf ESihf udk0if;armf.ZeD;uvnf; cif tpk d ; &. zrf ; qD ; jcif ; ud k c H & um touf 40atmuf vl i ,f t vli,f 4OD; trsm;qk;H yg0ifco hJ nf
*syefowif;axmuf r ygbl;? tvm;wl tE W&m,fawG yGe;f jzpfol ud, k w f ikd f qkvma&muf axmuf'%f 17ESpf csrw S cf x
H m;& a,mufaygif; 5˜000cef@ y%mr [k od&onf?
pPwm uJef*sDem*gtdonf jrefrm =um;u owif;rSww f rf;awG &,l r,lEikd af omfvnf; trsm;twGuf oljzpfonf? tqifh trnfwifoiG ;f cHc&hJ +yD; a&G; urBmhvli,facgif;
EdkifiHwGif 2007ckESpf pufwifbm ay;ydk@aewJh owif;axmufawG vk y f a qmif r _ t ay: *k % f , l r d yxrt}udrf uJe*f seD m cs,fcH&onfh vli,facgif;aqmif aqmifrsm; *k%fðyyGJukd vmrnfh
oHCmhvy_ &f mS ;r_Y ppftpd;k &. ypf trsm;}uD;&Syd gw,f? tJ'v D tkd cuf a=umif ; qk & &S
r
d E
_ i
S y
f h wfo uf I ‚if
; *gtd q k u d k 2008ckESpf em*pfrkef 197OD;xJwGif erfhZkd,mzef;vnf; arv 2&ufrS 7&ufae@txd tm
owfjcif;cH&+yD; ‚if;twGut f rSwf tcJ=um;rSm wm0efxrf;aqmif wdk@. cHpm;csufrsm;udk ajymqdkcJh wdkif;'%fcH&olrsm;. owif;t yg0ifcJhjcif;jzpfonf? z&duwkduf/ wefZefeD;,m;EkdifiH
w&qkukd jrefrmhowif;or*~ (bD &if;eJ@ b0ay;qyfomG ;&wJo h wif; onf? csuftvufrsm;udk oGm;a&muf& xkdokd@ a&G;cs,fcH&r_t (Dares Falaam)òrdŒwGif usi;f yðy
trfat)ESifh *syeftajcpdu k f (at axmufawG trsm;}uD; &Syd gw,f? touf 26ESpt f &G,&f dS ,lcrhJ a_ =umihf axmif'%fusc&H ol ay: erfZh ,dk mzef;u “'g[m u&if vkyfoGm;rnfjzpf+yD; ,refESpfu
yDtufzf)owif;Xmewdk@ yl;aygif; 'DvlawGtm;vHk;udk *k%fðyw,f rvSv0S if;onf yckuLU òrdŒwGif oH tDuakd A;&Si;f owif;XmerS rtdrchf idk f tygt0if jrefrmjynfoltm;vkH; *k%ðf ycH&ol vli,f 200OD;vnf;
um ay;tyfcsD;jr‡ihfvmcJhjcif;jzpf vd k @ usaemf w d k @ oabmxm;yg Cmawmfrsm;tm; owif;&,lI OD;tm; ,refEpS /f azazmf0g&v D u &J Œ vG w f v yf r _ e J @ w&m;r#wr_ wufa&mufum vkyfief;tawG@
onf? w,f”[k ajym=um;cJo h nf? awG@qakH r;jref;cJjh cif;a=umihf 2009 ðyvkycf o hJ nhf qXrt}udrf jrefrm wkdufyGJtwGuf todtrSwfðyay; tóuHrsm; zvS,jf cif;/ a&SŒvkyif ef;
qkcsD;jr‡ihfcH&ol rvSvS qkay;yGwJ iG f rvSv0S if; ck E S p f 'D Z if b mvu ppf t pd k ; &. rD ' D , mnD vmcHwGif ay;tyfcJh+yD; tyfwhJ }uD;rm;wJh cGet f m;wckyg? pOf r sm; aqG ; aEG ; jcif ; rsm; vk y f
0if;ESifh ud0k if;armfw@kd u, kd pf m; 'DAGD . rdcifjzpfou l orD;jzpfo. l pGe@f axmif'%f 27ESpf csrw S cf &H oljzpf jzpfonf? Ô emusiaf ewJh usrwk@d jynfoal wG aqmifomG ;=urnf[k od&onf?
bDowif;XmerS rrd;k jrihaf ZmfEiS fh udk v$wv f yk af qmifra_ =umihf qkcs;D jr‡ihf +yD; AD', D Ekd iS "fh mwfyo kH wif;axmuf &JŒ yl;aygif;vkyfaqmifr_eJ@ jrefrm World Economic
jynf&JΠtajctae wpkHw&mukd Forum taejzifh ,ckvdk vli,f
vnf; ykd+yD; wkd;jr‡ifhvkdufwmjzpf acgif;aqmif todtrSwfðyr_ukd
w,fvkd@ usr ar#mfvifhygw,f” vGefcJhonfh ESpftenf;i,fcef@u
[k olr. cHpm;csu/f cH,cl suu f dk pwifvkyfaqmifcJhjcif;jzpfonf?
ajymqkdcJhonf? u&iftrsKd;orD; erfhZkd
urBmhvli,facgif; ,mzef;onf vGefcJhonfh 2ESpfu
aqmiftjzpf todtrSwðf yEkid &f ef vk y f } uH c H & +yD ; usqk H ; oG m ;onf h
trnfpm&if; wifoGif;cH&olrsm; u&iftrsK;d om;tpnf;t±k;H . ,
ukd tar&duefEidk if rH S Heidrick & cif twGif;a&;rSL;csKyf y'kdref;&Sm
Struggles trnf&Sd okawoe vm;zef;. orD;i,fjzpf+yD; t*F
ukr% ` rD S yxrtqifh tao;pdwf vefEkdifiH tajcpkduf jrefrmhta&;
pdppf+yD; a&G;cs,fa&;vkyfief;pOf v_y&f mS ;aeonfh (Burma Camp-
aemufq;Hk tqifw h iG f a*sm'f efb&k if aign UK)wGif jrefrmEkid if H 'Dru dk
r &meD,mt,fvt f AŠ'v l m (Ra- a&pDa&;ESihf vl@tcGit hf a&;qkid &f m
nia Al Abdullah) OuUX tjzpf v_y&f mS ;aeolwOD;jzpfonf? ‚if;t
aqmif&u G +f yD; urBmw0Sr;f owif; jyif erfZh , dk mzef;onf u&ifjynf
rD',D m avmuxJrS xif&mS ;onfh e,ftwGif; vlr_tzGJ@tpnf;t
acgif;aqmifrsm; yg0ifaom a&G; wGuf pGrf;pGrf;wrH ukd,fusKd;pGef@
cs,af &;tzG@J u vli,facgi;f aqmif vkyu f idk of rl sm;tm; ESppf Of vli,f
rsm;ukd qefumwifa&G;cs,fcJhjcif; qk ay;tyf c sD ; jr‡ i f h a eonf h zef ;
jzpfonf? azmifa';&Sif;. 'g±kdufwmvnf;
,ck E S p f vl i ,f a cgif ; jzpfonf? Ô
trsKd;om;a&;/ 'Drkdua&pDa&;/ awmfvSefa&;ESifh &efol (3)rS tquf ,maom 'Dru dk &ufwpf jynfe,f &S n f p G m uyif TEk d i f i H w G i f ; ok d @
wnf;ae wa&wnf;aomufrsm; aygi;f pk jynfaxmifpu k dk 0kid ;f 0ef;t a&muf&adS exkid cf =hJ uaom wkid ;f &if;
ta&;}uD ; aom +idrf;csrf;pGm twl,SOfwGJaexkdif aumiftxnfazmfEidk af &; OD;wnf om;rsm;. &ykid cf iG rhf sm; txdyg;cH& aygi;f pkrH S wkud cf u dk Ef idk af &; jyifqif vdyf/ }uHhzGH@/ pGrf;tm;&Sif/ EkdifiHa&;
oabmxm;apwem a&;/ wbufEiS w hf buf r+yD;qk;H Ekid f Ekdif=urnfjzpfonf? r_/ ydwyf ifc&H r_/ tusL;ausmcf &H r_/ vsuf &Sdaeay+yD? tcGit hf a&;orm;tkypf /k awmfveS f
wu,f w rf ; ta&; cJah om &ef!K‡ ;d &efprsm; oifyek ;f acs ,ck t csd e f w G i f r[m tESyd pf ufc&H r_rsm;ukv d nf; pmem wkid ;f &if;om; jynfov l l a&;orm;rsm;twG i f ; apv$ w f
}uD;onfrSm wkdif;&if;om;vlrsKd; ausat;cGiv hf w
$ af &;ESihf jrefrmt udpPukd odjrifvm=uolawG t pdwfjzifh em;vnfcHpm;wwfvm xktcsif;csif; aoG;pnf;nD!$wfr_ xm; onfo h yfv#Krd sm;ponfh jynf
rsm;ESihf jrefrmvlrsK;d wk@d wOD;ay:w ygt0if wkdif;&if;om;vlrsKd;pkrsm; awmfuav;&Sdae+yDjzpfonf? vl =u+yDjzpf.? tzdEydS cf b H 0wl wkid ;f ukd rnfonfhzdESdyfolur# vkdvm; ol@tom;xJu avmufrsm;jzifh
OD; oifjh rwfcsp=f unfpmG tjyeft tm;vk H ; yif jynf e ,f t oD ; oD ; xkonf r[mjrefrm0g'DESifh tzd &if;om;rsm;ESifh aygif;pnf;r_rsm; vdrfhrnfr[kwfacs? Armwjynf trsKd ; om;'D r k d u a&pD a &; vl x k
vSef arwWmapwemxm;&S+d yD; wOD; ukd,fykdifjyXmef;cGifhtoD;oD;jzifh ESyd cf H jrefrmtrsK;d om;vlx}k uD;ukd vnf; txku d tf avsmuf&v dS m+yD; vkH;ukd zdESdyfu|efðyaeonfh r[m v_y&f mS ;r_}uD;ukd òzdciG ;f &ef jyifqif
.tusK;d rJu h dk wOD;u rvkv d m;a&; ukid ;f u|e;f rSu
D |e;f ukid ;f rSD pkaygi;f ae uGJjym;pGm odjrifvsuf jrefrmvl tcsKŒd ae&mrsm;Y bk&H efou l dk buf 0g'D ppftkyfpkonfvnf; ‚if;. xm;ESi+hf yD jzpf.? Ô
yif j zpf o nf ? ok d @ rS o m wajr xkdifrnfh vGwfvyfat;csrf;om rsKd;wkd@.txuf ESpfumv=um vufuidk w f w
k f ppfwyf/ vkx H ed ;f / yk (quf v uf a zmf j yygrnf )

ppfreS o
f nfh 'Dru
kd a&pDpepft& vGwv
f yfy_ ;D w&m;r#wonfh a&G;aumufyjJG zpfa&; jynfot
l m;vH;k wGif wm0ef&o
dS nf/
u&ifowif;pOf/ rwfv/ 2010 ckESpf? pmrsufESm 9
tmqife,f-bmpDve kd m/ bdi
k ,
f efjrL;epf-ref,w l @kd iSuaf ysmoD;wGif yg0ifaom
xdyw kd af wG@qHc
f u k =hJ uonfh UEFA Champion League j'yfaygif;wpfrsKd;u
uGmwm;zdi k e
f ,fypJG Ofrsm; pOfrsm;udk {+yDv 7/ 8 &ufae@rsm; tdwc f sfti
kd Af uD kd
&ufae@rsm;ESihf 'kwd, tausmhyGJ

&onf? qDr;D zdik ef ,f rJcrJG r_ sm;t& [ef@wm;Edi k pf r


G ;f &Sad =umif;
wGif ðyvkyo f mG ;rnfjzpfa=umif; od

&aomtoif;ESifh yGpJ Of(2)wGif t okawoewpfcu k azmfjy


uGmwm;zdik ef ,fypGJ Of(1)wGif tEdik f

Ekid &f aomtoif;/ yGpJ Of(3)wGif t


Edkif&aomtoif;ESihf yJGpOf(4)wGif rwf v 19&uf a e@ a&; aq;0g;ESpfrsKd;jzpfonhf T-20
tEdik &f aomtoif;rsm; qHak wG@=u xk w f Biological Chemistry ESifhMaraviroc tmedoif qifwl
rnfjzpfonf?
qDrD;zdkife,f yxrt
ausmhyGJpOfrsm;udk {+yDv 20/ 21
&ufae@rsm;wGif upm;rnfjzpf+yD;
'kwd,tausmhyGJpOfrsm;udk {+yDv
UEFA Champion oif;onf ref,ltoif;ESihfvnf; pwm,lEu kd wf uftoif;/ yGpJ Of(3) 17&uf/ 20&ufae@rsm;wGif upm;
League uGmwm;zdik ef ,fypJG Ofrsm; aumif; xdyfwdkuf qHkawG@vsuf&Sd wGif vuf&cdS seyf , D H bmpDvekd mESifh rnfjzpfum aemufq;kH Adv k v f yk u
JG kd
rJcjGJ cif;tcrf;tem;udk rwfv 19 =uonfudk awGŒ&onf? tmqife,ftoif;/ yGJpOf(4)wGif rl arv 22&ufae@wGif &D;&,f
&ufae@u qGpZf mvefEikd if H eD,eG f rJcGJr_rsm;t& uGmwm; tif w mrD v ef E S i h f ±k & S m ;toif ; ruf'&pftoif;. uGif;jzpfaom
òrdŒY usif;yðyvkyfcJh&m vuf&Sdcsef zdik ef ,fypJG Of(1)wGif jyifopftoif; CSKA armfpudkwdk@ qHkawG@cJh=u bmaeAsL;uGi;f wGif ,SOòf ydiu f pm;
yD,H bmpDvekd mtoif;onf tm ESifh oif;jzpfonfh vdik , f eG tf oif; onfudk awGŒ&onf? &rnfjzpfa=umif; od&Sd&onf? *sme,fwGif azmfjyxm;csuft& onf[k qdo
k nf?
qife,ftoif;ESihfvnf;aumif;/ ESihf abmf'dk;toif;/ yGJpOf(2)wGif uGmwm;zdkife,f yxr Eleven Media Group rS azmfjy iSuaf ysmoD;Y yg0ifaomBan Lec Ban Lec j'yf a ygif ;
*smreDxdyfoD; bdkif,efjrL epft bdkif,efjrL;epftoif;ESihf refcsuf tausmyh pJG Ofrsm;udk rwfv 30/ 31 [k ac:qdkonfh j'yfaygif;wpfrsKd; onf o=um;"mwfxdef;csKyfEdkif
xm;onf ? onf tdwfcsftdkifADul;pufr_udk onft h pGr;f &Sad oma=umihf HIV-1
[ef@wm;Edik +f yD; óudwifumuG,rf _ envelope. ae&mtES@H wiG f awG@
wdi
k ;f &if;om; cspf=unfa&; abmvH;k yGJ rav;&Sm;wGif udkvnf; ðyvkyfEdkifpGrf;&Sda=umif;
azmfjyxm;onf? "mwfcGJcef;prf;
&aom o=um;"mwfukd xde;f csKyf
xm;Edik &f m cE<mud, k t f wGi;f Adik ;f
yxrqH;k t}udrf usif;y oyf r _ r sm;t& trsKd ; orD ; rsm;
zd k @ eJ @ pnf ; vH k ; nD ! G w f r _ &S d v m csf p D t m&f ud k , f p m;ðytoif ; w tdwfcsftdkifADGydk;ul;pufjcif;rS um
&yfp0f ifa&mufvmEdik o
taerS umuG , f a y;Ed k i f o nf ?
f nfh tajc

azazmf0g&Dv 23&uf? wdkif;&if;om;tzGJ@rsm; pkpnf;zGJ@ atmif &nf&, G +f yD; usi;f yðyvky&f oif;vnf;yg0ifupm;oGm;a=umif; uG,f&mwGifvnf; ,if;j'yfaygif; tdwcf st f ikd Af aDG q;0g;wcsKŒd . jy\
apmtJacgif (autkid pf )D pnf ; xm;onf h Cobem Cup jcif;jzpfygw,f”[k yJGpDpOfolwOD; od&onf? rSm taxmuftulðyEdkifa=umif; emrSm Adik ;f &yfpo f nf rsK;d ADZajymif;
rav;&Sm;EdkifiHa&muf Ethnic Group tzG@J u OD;pD;usi;f jzpfol rav;&Sm; u&iftpnf;t “usaemfwdk@ wdkif;&if; od&onf? vJEidk +f yD; aq;0g;udk cHEikd &f nf&v dS m
jrefrmwdik ;f &if;om;rsm;rS yxrqH;k yjcif;jzpf+yD; wdkif;&if;om;tcsif; ±kH; (MKO)OuUX ref;pdefoef;u om;udk,fpm;ðytoif;rsm; yg0if Ban Lec ud k rD c sD * ef jcif;jzpfa=umif; od&onf?
t}udrftjzpf usif;yðyvkyfonfh csi;f pnf;vH;k nD!w G rf &_ v dS map&ef ajymqdkonf? upm;ovdk ,lteJ t f w
d cf spf tD m&f aq;wuUodkvfwGif ðyvkyfaom ,ck avh v mawG @ &S d r _
Cobem Cup cspf = unf a &; &nf&G,fum usif;yðyvkyfjcif;jzpf tqdkyg abmvHk;òydifyGJ ud k , f p m;ðytoif ; vnf ; vm okawoewpfckrSwqihf &SmazG a=umihf vltoufaygi;f rsm;pGmudk
abmvHk;yGJudk uGmvmvrfylòrd@&Sd onf[k pDpOfolrsm;u ajymqdk udk azazmf0g&D 21&ufrS rwfv a&mufyg0ifupm;oGm;ygw,f? ,l azmfxkwfEdkifcJhonf? j'yfaygif;udk u,fwifEikd v f rd rhf nf[k okawo
(Imbi)abmvH;k uGi;f wGif azazmf0g onf? 21&ufae@txd usi;f ycJjh cif;jzpf+yD; tJefu 0efxrf;awG/ bmomjyef iSufaysmoD;rsm;rS oD;jcm;cGJxkwf e pmwrf;a&;om;olrsm;u ajym
&D 21&uf a e@u pwif u sif ; yðy “abmvH k ; yG J u sif ; y& csi;f / ucsi/f rGe/f u&if/ u&ife/D &Sr;f awG vHkòcHa&;0efxrf;awG pwJhvl Edik cf +hJ yD; ,if;udk vdirf w S pfqifh ul; =um;cJo h nf? urBmay:wGif tdwcf sf
vkyfcJhonf[k od&Sd&onf? jcif;uawmh rav;&Sm;rSma&muf ponfh jrefrmwdik ;f &if;om; ud, k f awG a ygh a emf ? vma&muf yg0if pufaom HIV-1yk;d udk umuG,f tdik Af aGD &m*g ul;pufrt _ rsm;qH;k Edik f
tqdkygcspf=unfa&;yGJ aewJh wdkif;&if;om;awG pkpkpnf; pm;ðy abmvHk;toif;rsm;tjyif upm;oGm;w,f”[k ref;pdefoef; &mwGif toHk;ðyEdkifonf[k qdk iHrsm;rSm awmiftmz&du/ Edik *f s;D &D;
udk rav;&Sm;EdkifiHa&muf jrefrm pnf;eJ@ yl;aygi;f vkyu f ikd af qmif&uG f rav;&Sm;tajcpdkuf ,ltJeftdwf u ajymonf? onf? ,m;ESihf tdEdN,EdkifiHrsm;wGif }uD;
Ban Lec onf x d rm;aom jy\emwpf&yfjzpfae
rav;&Sm;EkdifiHa&muf jrefrmwkdif;&if;om;rsm; yxrqkH;t}udrf cspf=unfa&; abmvkH;yGJrS trfautdkabmvHk;tzGJ@ a&mufaom tdwfcsftdkifADGwdkuf qJ jzpfonf? Ô
zsuaf &; Lectin j'yfaygi;f wpfrsK;d
jzpf+yD; vuf&adS q;ukocef;wGif t Eleven Media Group rS azmfjy
oH;k ðyaom tdwcf st f ikd Af w
GD u
kd zf suf xm;onf ?

‚if;cspf=unfa&; abm vdrrhf nf[v k nf; ar#mv f ihaf =umif;


vHk;yGJwGif 0ifa&muf,SOfòydifaom ‚if;u qufvufajymqdo k nf?
toif;wdik ;f rS 0ifa=u; (500 RM) rav;&S m ;Ed k i f i H t ajc
pD xnfh0if&rnfjzpf+yD; yxrqk pdu
k f (COBEM CUP Ethnic)udk
a=u;tjzpf (1500 RM) zvm; vGefcJhonhf 2007ckESpfu rav;
ES i f h a&$ v nf q G J / 'k w d , tjzpf &Sm;wGif ðyvkyo f nhf 9}udraf jrmuf
(800 RM)ESihf aiGvnfqu JG kd ay; wdik ;f &if;om; tpnf;ta0;wGif zG@J
tyf&ef owfrSwfxm;cJhonf? pnf;&ef wifjycJ=h u+yD; 2008ckEpS f
abmvH;k yGo J nf twdik ;f tapmydik ;f wGif zG@J pnf;cJ=h ujcif;jzpf
twmwck x d atmif j rif r _ & S d onf?
a=umif;/ jrefrmjynfom;trsm;t xdk@tjyif ryg0ifao;
jym;vnf ; pd w f 0 if w pm;&S d = u onhf tjcm;wdik ;f &if;om;tzG@J rsm;
a=umif;ESifh ,ckuo hJ @kd taumift udv k nf; yg0ifvmEdik af tmif quf
xnfazmf aqmif&GufEdkifonhft vufpnf;±kH;aqmif&GufoGm;rnf
ay: rav;&Sm;tm%mydik rf sm;. w [kvnf; OD;aqmifolrsm;u ajym
pHkw&m todtrSwfðyr_udk &Edkif qdkonf?
Photo-MKO

ppfreS o
f nfh 'Dru
kd a&pDpepft& vGwv
f yfy_ ;D w&m;r#wonfh a&G;aumufyjJG zpfa&; jynfot
l m;vH;k wGif wm0ef&o
dS nf/
u&ifowif;pOf/ rwfv/ 2010 ckESpf? pmrsufESm 10
jrefrmppfwyf. ESy
d p
f ufc&
H onhf ol}uD;r tpD&ifcp
H m rdi
k ;f a=umihf awmawmifxJ
au'AvsLtdk xkwjf yef roGm;&ef &Gmom;rsm;
Edik if w
H umudk odapcsiw f mu yx ESdyfpufr_rsm;a=umihf toufqHk;
rwcsuf/ 'kwd,tcsufu etz ±_H;cJh&onf[k aemfbvl;rif;Edkuf wm;jrpfc& H
ppfwyfu ol}uD;rawGudkawmif Zefu ajymonf?
trsK;d om;ol}uD;vdk n‡i;f qJ/ owf au'AvsLtkd taejzihf azazmf0g&Dv 17&uf? vnf ; r&bl ; ? opf / 0g;ck w f v d k @
jzwfjcif;[m ppf&mZ0wfru _ kd usL; etz ppfwyf. vl@tcGit fh a&;csK;d apmcg;pl;nm;(autdkifpD) vnf;r&bl;? 'Dtwdkif;yJ quf&Sd
vGef&ma&mufw,f? vl@tcGifht azmufr_ESihf ppf&mZm0wf usL; zmyGefc±kdif/ 'G,fhvdk;òrdŒ aer,fq&kd if awmif,meJ@vyk u f ikd f
a&;qd k i f & m &mZ0wf r _ u d k v nf ; vGerf r_ sm;udk ukvor*~ vHòk cHa&; e,ftwGi;f v_y&f mS ;aeonhf 'Dau pm;aomufwJholawGawmh awmf
usL;vGew f thJ wGuaf =umihf Edik if w H aumifprD S pHpk rf;azmfxw k af &; aumf bDatwyfzGJ@0ifrsm;onf rdkif;AHk; awmf'kuQa&mufawmhr,f? tck
umudk odapcsifvdk@ azmfxkwf& rwDzGJ@I ppfaq;oGm;&ef awmif; a=umihf awmawmifwo J mG ;a&muf awmif rdk;wGif;twGuf usaemf
wmjzpfw,f”[k ajymonf? qdv k ukd +f yD; ,ck tpD&ifcpH monf jcif;rðy&ef a'ocH&Gmol&Gmom; xif;wacsmif;rS r&Sm&ao;bl;”[k
t*F v d y f b momjzih f ppftpd;k &. &mZ0wfrr_ sm;udk rSwf rsm;udk ,cifvuwnf;u wm; ajymonf?
xk w f a 0onf h pmrsuf E S m 112 wrf;wifxm;Edkif+yD; vdktyfygu jrpfxm;a=umif; a'ocHrsm;.ajym xdkudpPESifhywfoufI
rsufESmyg ‚if;tpD&ifcHpmxJwGif jyefvnftoHk;ðyEdkifonf[k t jycsuft& od&onf? autdik pf u D 'DaubDatwyfz@JG ukd
2005ck E S p f r S 2009ck E S p f t xd rsK;d orD;rsm;tzG@J csKyf(jrefrmEdik if )H . ,if;od@k awmxJroGm; qufoG,f&ef óud;yrf;aomfvnf;
u&ifjynfe,frS ud, k w f ikd óf uHawG@ t}uHay;tzG@J 0if eef;qdik af ESmif;u &ef ydwyf ifxm;cH&onhf &Gmrsm;rSm tcuftcJ&Sdaeonf?
&ol(od@k r[kw)f ‚if;wd@k . aqGrsK;d ajymonf? 'G,v hf ;kd òrdŒe,ftwGi;f &Sd 0if;armif; autJe, f l zmyGecf ±kid rf S
om;csif; trsKd;orD; 95OD;udk vl au'AvsLtd k o nf (0grl)/ u|ef;yif0if;(zdk@cJxmh)/ rd wm0efcHwOD;jzpfol apmxmhu
awG@ar;jref;xm;csufrsm;udk rSwf 2004ckEpS u f qdw+f idrjf cif;udk òzdcJG acsmif;0if;(uDG;wrmh)/ o&ufyif anmu “olwdk@u tJ'Da'ocH
wrf;wif&,lcJhjcif;jzpfonf[k od jcif ; (attering Silences) ES i h f qdy(f nmhqmha*:xmh)/ rJy(l rJyh x l mh)/ jynfolawGudk umuG,fzdk@/ aus;
"g;c|ef=um;rSm vrf;av#mufol pmapmif. tzkH;pmrsufESm &onf? 2007ckESpf azazmf0g&Dv 12&uf a0:av/ y'ga'gif/ ac:uvm; p &GmzGH@òzd;wdk;wufzdk@ vmvkyfwmr
“'DtpD&ifcpH mxJrmS &Gm ae@wiG f pd;k &drrf v_ eG f &ufpufrr_ sm; onhfaus;&Gmrsm;jzpfonf? [kwfbl;? olwdk@udk,fhusKd;twGuf
azazmf0g&Dv 26&uf? iH/ csi;f rdik òf rdŒwGif ,refae@eeH uf 10 ol}uD;rawGudk wdkifay:rD;wif±_d@ (State of Terror) tpD&ifcpH mESpf 'D a ubD t (333)ES i h f a&$vmwl;+yD; olwdk@&JŒvHkòcHa&;t
apmodef;jrifh (autdkifpD) em&DwGif ðyvkyfcJh+yD; tpD&ifcHpm owfwm/ t&Sifvwfvwf rD;±_d@ tkyu f kd xkwaf 0cJ+h yD; “"g;c|e=f um; (999)wyfr[m vufatmufcH wG u f rd k i f ; AH k ; awG v nf ; axmif
jrefrmEdkifiHta&S@ydkif;&Sd xk w f j yef & jcif ; ES i h f ywf o uf I owfwm/ wud, k vf ;kH ajrwGi;f xJ rSm vrf;av#mufo”l tpD&ifcpH m wyf&if;rsm;onf awmxJroGm; w,f? +yD;awmhawmwJ roGm;zdk@
u&if a 'orsm;rS trsKd ; orD ; ol (au'AvsLtdk) wGJbuftwGif; jr‡Kyf+yD; raorcsif; ±kdufowfwm rSm oHk;tkyfajrmufjzpfonf? &ef ,if;odk@ trdef@xkwfvdkuf+yD; wm;jrpfw,f? jynfoluawmhcH&
}uD ; rsm;onf jref r mppf w yf . a&;rSL; (1) aemfbvl;rif;Edik Zf efu awGtjyif tpkvdkuftòyHvdkuf rk trsK;d orD;rsm; zdEydS rf r_ S aemufydkif; 0if;armif;*GiftwGif;&Sd oufoufaygh”[k qdkonf?
enf;rsK;d pHjk zihf tpDtpOfcsum n‡i;f autdik pf u D ,kd refae@uajymonf? 'drf;usihfcH&wm/ OD;acgif;ay: a& vGwfajrmufa&;/ vlr_tqihft &Gmol&Gmom;rsm;rSm vkyfudkifpm; tqd k y g aus;&G m rsm;
yrf;ESyd pf ufcaH e&onf[k u&ift ol r u “ppf w yf t k y f avmif;+yD; EdyS pf ufwm/ u|et f ae wef;jrihfrm;a&;/ trsKd;orD;tcGihf aomuf&ef tcufóuH&onf[k onf 1997ckEpS u f awmifòydusr_
rsKd;orD;tpnf;t±kH; (au'AvsL csKyfr_atmufrSm u&iftrsKd;orD; eJ@ cdkif;wmawG yg0ifygw,f”[k ta&;ESifh ,Ofaus;r_ xdef;odrf; 0if;armif;&Gmom;wOD;u autdik f a=umihf v,f{u axmifaygi;f rsm;
td)k u ,refae@u tpD&ifcpH mw awG&JŒ yifudk,ft&nftcsif; OD; aemfbvl;rif;Edu k Zf efu qdo k nf? apmih f a &S m uf a &;ud k &nf & G , f I pDukd ajymonf? pGm ysupf ;D qH;k ±_;H cJ+h yD;aemuf ‚if;a'
apmif xkwfjyefvdkufonf? aqmifr/_ cHEikd &f nf&rdS /_ owW&d rdS _ vl xd k t pD & if c H p mxJ w G i f u&iftrsK;d orD;tpnf;t±k;H (au ‚if;u“olw@kd ('DaubDat) ocHtrsm;pkrmS awmif,mvkyif ef;
“"g;c|ef=um;rSm vrf; xku, kd pf m; pum;ajymay;wJh 'D&J touf 25ESprf S 82ESp&f o dS nhf t 'AvsLtdk)udk 1985ckESpfwGif p uawmh rdkif;AHk;axmifxm;wJht udk ydkrdktm;xm;um vkyfudkifpm;
av#mufo”l trnf&dS tpD&ifcpH m &ifrh a_ wGtm;vH;k udk usrwd@k (au rsKd;orD; &Gmol}uD;rsm;tyg0if+yD; wifzGJ@pnf;cJhonf? Ô wGuf 0if;armif;aus;&GmtkyfpkxJ aomufvm&onf?
. owif;pm&Si;f vif;yGu J kd xdik ;f Edik f 'AvsLtd)k urSww f rf;wif+yD;awmh ‚if;wd@k txJrS tcsK@d onf n‡i;f yrf; u rJuv,facsmif;uae u|e;f yif tiftm; 600cef@&dS wd;k
0if;&Gm taemufup+yD; oGm;cGirhf wufaomAk'b < mom u&iftrsK;d
ay;bl;? awmawmifxJrSm oGm;
rde;f uav; (7)OD;udk jynhw f efqm±kH yd@k aqmifco hJ t l m; aewJh &Gmom;awGqkd &GmxJukd tm;
om; wyf r awmf ( 'D a ubD a t)
wyfr[m (999)/ (333)ESi(hf 666)
vH k ; jyef v muk e f + yD ? awmxJ r S m
zrf;qD; rD;u pcef;rSm&Sw
d hJ rde;f uav; (7) pcef; ZHb
k (D 5)wGif aexdik o
f jl zpf+yD; 0ifaiGr&Sdwm&,f/ aemufwcku
usew f hJ qef/ pyg; pwJh &dumQ awG
vufatmufcH wyf&if;rsm;onf
+yD;cJo
h nhEf pS f atmufwb kd mvrSp
udk oGm;jyef,lr&J=ubl;? tckt I a&$w;l azmf&efEiS fh opfxw k v f yk f
a,mufudk ac:aqmif+yD; rJhvr rnfo@kd ajymqdak c:aqmifomG ;onf
pcef;eJ@ odyrf a0;bl;av? wvw ajctaeu t&ifuxuf ydq k ;kd ae
azazmf0g&Dv 16&uf? &eftwGuf zmyGecf ±kid /f 'G,v hf ;kd òrdŒ
jynfw h mqm±ku H kd yd@k cw
hJ ,f? tJvkd udk jynfhwmqm±kHodk@ udk,fwdkifyg
acgufavmuf jyefvmvdk@&w,f w,f”[k qdo k nf?
apmodef;jrihf (autdkifpD) e,ftwGif;odk@ a&muf&Sdvm+yD;
ydk@vdkufwJhtxJrSm toufrjynfh oGm;cJoh l touf (14)ESpf t&G,&f dS
ajymawmh (11)&ufae@rSm vdkuf u|e;f yif0if;&Gmom; w
xdkif;-jrefrme,fpyf&Sd av;vt=umwGif ,ckvdk awm
wJ h uav;rav;awG v nf ; yg trsK;d orD;i,fwOD;u ,ckvkd ajym
oG m ;cJ h r d w ,f ” [k autd k i f p D u d k OD;u “tck awmif,mckwf&r,hf
r,f v 'k u Q o nf p cef ; rS rd e f ; u xJroGm;&ef yxrqHk;t}udrf t
w,f? tJ'ga=umihf tck pcef;vHòk cH onf? ajymonf? tcsed rf mS rckw&f bl;? xif;oGm;acG
av;i,f (7)OD;udk jynhfwmqm±kH rdef@xkwfvdkufjcif;jzpfonf? Ô
a&;awGu tJ't D rsK;d orD;udk xde;f “usrudk vmajymwke;f ‚if;rJv
h r jynfw
h mqm
odk@ ydk@aqmifcJhonfhpcef;wGif; ae
odr;f xm;vdu k wf ,f”[k qdo k nf? uawmh tdrfaz:tvkyfyJ? wv ±ko
H @kd a&muf&+dS yD;aemuf xdak e&m&Sd
xdkifol trsKd;orD;wOD;tm; ,ck
tqdkyg ac:aqmifoGm; udk bwf (3000)&r,fvdk@ ajym rde;f uav;rsm;. 0wfpm;qif,if wGuf rnfonhfae&mjzpfa=umif; yd@k aqmifc&H onfh 'kuo Q nfred ;f u
v(13)&ufae@wGif pcef;wm0ef&Sd
ol trsK;d orD;rSm r,fv'kuo Q nf w,f? usrvnf; pcef;xJaewm r_rSm omrefyHkpHrsKd;r[kwfonhft od&SdoGm;um r,fvpcef;&Sd rdb av; 7OD;rSm touf 12ESprf S 22
olrsm;u zrf;qD;xm;vdkufonf rsm;xH jyefvnfqufoG,fcJhonf ES p f t xd & S d + yD ; ,if ; ud p P E S i h f y wf
[k owif;&&Sdonf? r,fv'kuQonfpcef;udk tay:pD;rS jrifawG@&onf?
[k olru qdo k nf? oufI oufqikd &f m pcef;wm0efcH
vGecf o hJ nfh &uftenf; tvm;wl jynf h w ef rsm;udk autdik pf u D qufo, G &f m
i,fu r,fv'kuo Q nfpcef;rS t qm±ko H @kd ac:oGm;cH&ol tjcm;rde;f vuf&SdtcsdefwGif ac:aqmifoGm;
ouf 25ESp&f t dS rsK;d orD;wOD;onf uav;wOD;u “olaX;ru usr ol u d k ppf a q;ar;jref ; aeqJ j zpf
tdrfazmftvkyfoGm;vkyf&ef qdk+yD; udk vmajymw,f? 'Dtvkyu f kd 0g onf[k qdo k nf?
pcef;wGif;&Sd rdef;uav; 7OD;tm; oemygvm;? a,musfm;av;awG rJaqmufòrd@. ajrmuf
pnf;±k;H ajymqdck +hJ yD; rJv
h raus;&Gm&Sd udk rsm;rsm;qGJaqmifEdkif&if ydkufqH buf uDvrkd w D m 40ausmt f uGm&Sd
jynfhwefqm±kHodk@ ydk@aqmifcJh&mrS rsm;rsm;&r,fvdk@ ajymw,f? t r,fv'kuQonfpcef;onf vlOD;
tjyefwGif pcef;vHkòcHa&;rsm;u =uyfudkifwmwdk@ bmwdk@awmh r&Sd a& 5aomif;0ef;usif&Sd+yD; vGefcJh
zrf;qD;odrf;vdkufjcif;jzpfonf[k bl ; ? usru 0goemrygwJ h t onh f 2004ck E S p f u vnf ; &uf
r,fv'kuQonfpcef;rS u&ift wGuf pcef;xJjyefvm+yD; pcef;wm om;t&G,f uav;i,fwOD;tm;
rsKd;orD;tpnf;t±kH; tzGJ@0ifwOD; 0ef & S d o l a wG u d k ta=umif ; =um; r,fvpcef;ae rdcifuikd w f ikd f vlyJG
u ajymonf? vdkufw,f”[k ajymonf? pm;rsm;xH a&mif;cscJhjcif;a=umihf
olru “tJ'DtrsKd;o ,if;od@k jynfw
h efqm±kH xdkif;&Jrsm;u zrf;qD;cJhao;onf?
Photo-KIC

ppfreS o
f nfh 'Dru
kd a&pDpepft& vGwv
f yf+yD; w&m;r#wonfh a&G;aumufyjJG zpfa&; jynfot
l m;vH;k wGif wm0ef&o
dS nf/
u&ifowif;pOf/ rwfv/ 2010 ckESpf? pmrsufESm 11
t"rRci
kd ;f apcH&r_tay: u&if&mG om;(400)ausmf tdi
k t
f ,fvt
f o
kd @kd wdi
k =f um;
wdkifpmawG usaemfwkd@qD trsm; vkyform;rsm;or*~tzGJ@0if apm wifjycsifw,f”[k ajymonf? awmif;cHoGm;&ef tufzfwD,lbD
}uD;a&mufvmw,f? tJ'g xef; t,fr;l ESifh aumfo;l av ynma&; ‚if ; wd k i f = um;csuf u d k ESifh tufzw f ,D al uwd@k rS awmif;qdk
wyifòrdŒe,fwckwnf;yJ &Sdygao; tvk y f o rm;rsm;or*~ t zG J @ 0if rwfvwGif ðyvkyrf nfh tdik t f ,fvf xm;onf?
w,f ? etz &d u Q m o,f a y;& apmjraumfx;l tm; owfjzwfjcif;/ tkd tpnf;ta0;wGif aqG;aEG;ajym vuf&t dS csed w f iG f anmif
w,f? vufeufcJ,rf;awG yHkrSef aus;&Gm 3&GmrS tdrfajc 85vHk; qduk m Edik if w H um w&m;±k;H rS ppf av;yifc±dik /f ausmuf}uD;òrdŒe,fY
o,f a y;&w,f ? roG m ;Ed k i f & if rD;±_d@zsufqD;cJhjcif;/ awmifilc±kdif/ tpd;k & usL;vGecf o hJ nhf tr_EiS yfh wf puc(10). vufatmufcHwyf
vnf; aiGay;aqmif&w,f?aemuf xef;wyifòrdŒe,frS &Gmom;rsm; oufI t}uHðyv$mudk &,l&ef &if ; rsm;jzpf a om cr&(367)/
+yD ; wyf p cef ; oG m ;aqmuf a y;& tm; t"rRvyk t f m;apcdik ;f cJjh cif;udk óud;pm;oGm;rnfjzpf+yD; usL;vGeo f l (362)/ (366)ESifh (369) wyfz@JG rsm;
wmwdk@/ opf0g;awGoGm;ckwfay;& usL;vGefcJhonf[k yl;wGJa=unm Adv
k rf LS ;csKyfaumif;jrihu f v kd nf; t u xd e f ; csKyf v _ y f & S m ;v#uf & S d + yD ;
wmawG[m yHkrSef&SdaewJhtwGuf csuw f iG f azmfjyxm;onf? a&;,lay;&ef ajymqdkoGm;rnf[k cr& (599). wyfpcef;udkvnf;
vufawG@ vkyaf qmifwm vH;k 0r&Sd tufzw f ,D b l D twGi;f OD;armifarmifu qufajymonf? atmifp;kd rd;k pkpnf;aus;&GmrS &Gmol
vd@k ajymEdik w f ,f”[k qdo k nf? a&;rSL; OD;armifarmifu “etz wcsdefwnf;wGif vl@t &Gmom;rsm;u tvm;wl vkyt f m;
Photo-KIC
etz puc(10)vuf ppftpd;k &[m tdik v f ,fvt f ekd @J o cGifhta&;rsm; csKd;azmufaeonhf ay;ae&onf[k od&onf?
aemfazma*cku etz rD;±_dŒzsufqD;aeonfh u&if&Gmtdrfukd jyaepOf atmufcH Adv k rf LS ;csKyfaumif;jrihf OD; abmwlncD suf b,favmufyJ ,l jrefrmppftpdk;&tm; vsifjrefpGm vk y f t m;apcd k i f ; r_ E S i h f
rwfv 1&uf? ES i h f 'l ; yvm,mc±d k i f r S m vnf ; aqmifonfhajcjrefwyf&if; cr& xm;apumrl wdkif;&if;om;a'o ta&;,laqmif&u G Ef ikd &f efEiS fh tdik f ywfouf+yD; jrefrmppftpdk;&tm;
apmodef;jrihf (autdkifpD) tvm;wl ppfwyf. vkyt f m;cdik ;f (346)ESifh cr& (367)wyf&if;onf awGrSm t"rRvkyftm;ay; quf t,fvt f kd 2001ckEpS f qH;k jzwfcsuf ydkrdkzdtm;ay;&ef tufzfwD,lbD
yJc;l wdik ;f ta&SŒzufjcrf; apr_awG &Syd gw,f? txl;ojzihf 'D a'ocHjynforl sm; t"rRvyk t f m; vuf&Sdaeao;w,f? txl;ojzihf ESifh 2006ckEpS f qH;k jzwfcsurf sm;udk taejzihf tdik t f ,fvt f x kd H ,cif
wGif ,ckEpS q f ef;ydik ;f u etz ppf 2010ckEpS /f Zefe0g&v D rSm awmifil cdkif;aponhftjyif trsKd;rsKd;aom 'D 2009xJrSmqdk&if u&ifjynf tjynhft0taumiftxnfazmf u awmif;qdkwifjycJhaomfvnf;
wyf. t"rRvkyftm;cdkif;apcH&r_ c±dkif xef;wyifòrdŒe,fu a'ocH +cdrf;ajcmufr_/ ±kdufESufn‡if;yrf;r_ e,f/ awmificl ±kid x f rJ mS usaemfw@kd aqmif&GufEdkif&eftwGuf tjynf u&ifjynfe,fwiG f ppfwyf. rD;±_@d
tay: a'ocH u&if&mG ol&mG om; awG[m etz ppfwyf&ŒJ vkyt f m; rsm; vkyaf qmifv#u&f o dS nf[k t rSwfwrf;ðypkxm;wm tr_tm; jynfqdkif&m tvkyform;or*~ zsufqD;r_/ owfjzwfr_/ tdrfoHk;
400ausmfu tjynfjynfqdkif&m cdik ;f apr_trsK;d rsK;d a=umihf rcHr&Edik f qdyk g wdik =f um;pmxJwiG f wifjyum vHk;aygif;(490)ausmf &Sdaeao; rsm; tzG@J csKyf (tdik w f , D pl )D ESifh tzG@J ypP n f ; zsuf q D ; ,l a qmif r _ t jyif
tvk y f o rm;or*~ r sm;tzG J @ csKyf wJhtwGuf tdkift,fvftdkxHudk &Gmol&mG om;rsm;u vufrw S af &; w,f ? t"rR vk y f t m;ay;ud p P 0ifrsm;/ urBmhtvkyform;or*~ ykef;a&Smifaeonfh &Gmom;rsm;.
(tkdift,fvftdk)odk@ ,ae@&ufpGJ wifjyzdk@qdk+yD; &Gmom; (470)u xdk;cJhjcif;jzpfonf? yaysmufz@kd u ajym±keH @J r&bl;? tdik f rsm; tzGJ@csKyf (*sD,ltufzf)/ tdkif ae&mrsm;odk@vnf; vufeuf}uD;
jzihf vufrSwfa&;xdk; wdkif=um; vufrSwfa&;xdk;+yD;awmh usrwdk@ 2010 ESpfqef;ydkif;wGif t,fvftdktaeeJ@ jyif;jyif;xef t,fvftdk. tpdk;&tzGJ@0ifrsm;/ rsm;jzihf vSr;f ypfcwfco hJ jzihf ,cif
vdkufonf? udk wdkif=um;v$mawG ydk@vmcJhyg tqd k y g etz ppf w yf r sm;u xefvkyfzdk@ usaemfwdk@ tufzfwD tvkyf&SiftzGJ@0ifrsm;ESihf tjynf v 21&uf a e@u ausmif ; om;
tqdkygwdkif=um;pmESihf w,f”[k qko d nf? anmifav;yifc±kid f ausmuf}uD;òrdŒ ,lbDaum/ tufzfwD,laua&m jynfqikd &f m w&m;±k;H (tdik pf aD *s). av;wOD; aoqH;k oGm;cJo h nf?
ywfoufI aumfol;avtvkyf vk y f t m;cd k i f ; apcH & ol e,fY aumfo;l av pdu k yf sK;d a&;t tdkift,fvftdkuwqifh urBmudk t}uH ^ m%f u d k taqmwvsif Ô
orm;or*~rsm;tzGJ@csKyf (tufzf rsm;u a&;xdk;xm;aom vuf etz ppftpkd;&. t"rRvkyftm;ay;ckdif;apcHae&onfh anmifav;yifc&dkifrS &Gmol&Gmom;rsm;
wD,al u)ESifh jrefrmtvkyo f rm; rS w f r sm;/ vuf a AG r sm;ud k wyg
or*~rsm;tzGJ@csKyf (tufzfwD,l wnf;,laqmifI tdkift,fvftdk
bD ) wd k @ u yl ; wG J a =unmcsuf w xH wifjyawmif;qdo k mG ;rnfjzpf+yD;
apmif xkwfjyefum xdkif;-jrefrm ‚if;rSm jrefrmppftpdk;&taejzihf
e,fpyfwGif owif;pm&Sif;vif;yGJ tdkift,fvftdkESihf oabmwlnD
wck ,refaeŒu ðyvkycf o hJ nf? csuf&SdcJhaomfvnf; vufawG@t
t"rR vkyt f m;ay;cdik ;f aumuftxnfazmfjcif; vHk;0r&Sd
apcH&onhf &Gmol&Gmom;rsm;. a=umif; oufaojyvdkufjcif;yif
vufrSwfa&;xdk; wkdif=um;jcif;ESifh jzpfonf[k tufzw f , D al uOuUX
ywfoufI udk,fwdkifuGif;qif; apma'ghav;rlu ajymonf?
rSww f rf;ðypkco hJ (l tufzw f , D al u) olu “etz[m tdik f
tzGJ@0if aemfazma*cku ,ckvdk t,fvt f ekd @J oabmwlncD suf &Sd
ajymonf? xm;ayr,hv f @kd t"rRvyk t f m;cdik ;f
“vkyftm;cdkif;apr_awG apr_u t+rJwrf;&Sad ew,f? txl;
uawmh u&ifjynfe,ftESH@rSm&Sd ojzihf awmifial 'orSm t"rRvyk f
aeygw,f? bdw-f xm;0,f/ zmyGef tm;cdik ;f apr_a=umihf a'ocHawG&ŒJ Photo-FTUK

"mwfyr
kH w
S w
f rf;
=opa=w;vsm;a&muf u&ifrsm; ppftpk;d &ukd rav;&Sm;rS jrefrmcspf=unfa&; abmvHk;yGJ zGifhyGJ
uef@uGuqf ENjy awmif;qda
k e=upOf tcrf;tem;jrifui G ;f

Photo-KIC Photo-KIC Photo-MKO

ppfreS o
f nfh 'Dru
kd a&pDpepft& vGwv
f yfy_ ;D w&m;r#wonfh a&G;aumufyjJG zpfa&; jynfot
l m;vH;k wGif wm0ef&o
dS nf/
u&ifowif;pOf/ rwfv/ 2010 ckESpf? pmrsufESm 12

Você também pode gostar