A ARTE BARROCA EN ESPAA

A poca do Barroco coincide en Espaa cunha poca de dificultades polticas e blicas, de perda
da hexemona e de diminucin de metais preciosos procedentes das colonias americanas. Pero
esta situacin contrasta co extraordinario desenvolvemento cultural, de modo que o sculo XVII
denominado Sculo de Ouro.
A arte Barroca espaola maioritariamente relixiosa pois eran a principal clientela e est mooi
influda polos principios da Contrarreforma.
A ARQUITECTURA
En Espaa realizronse fundamentalmente obras relixiosas.
Construronse con materiais pobres (ladrio ou cachotara), reservndose os sillares de pedra
para as fachadas, e utilizouse unha abundante decoracin para ocultalos.

Entre as intervencins urbansticas mis destacadas estn as prazas maiores, entre as que
destacan Madrid (Gmez de Mora) e Salamanca.

Os arquitectos mis destacados do Barroco espaol foron os irmns Churriguera. Crearon un

estilo propio, chamado churrigueresco, que se caracterizou pola decoracin recargada. A eles
dbeselles a praza maior de Salamanca.

Tamn destaca Pedro Ribera, autor do Hospicio de Madrid, e Fernando de Casas e Nvoa,
autor da fachada do Obradoiro na catedral de Santiago de Compostela.

Entre os construtores de grandes palacios sobresaen arquitectos italianos como Juvara e

Sacchetti en Madrid.

A ESCULTURA
A escultura barroca espaola presenta algunhas caractersticas que a diferencian da europea.
Seguiu o camio trazaado no Renacemento. En Espaa realizronse principalmente retablos e
imaxes en madeira policromada e estufada, conseguindo gran realismo no tratamento das
anatomas, para decorar os templos e para as procesins.

As figuras eran moi expresivas e de grande emotividade. Buscan mover a piedade e a

devocin nos fieis.

O movemento conseguase co uso de lias diagonais.

Os principais escultores do Barroco espaol foron Gregorio Fernndez, Martnez Montas,
Pedro de Mena e Alonso Cano.

A PINTURA.
O sculo XVII considrase o Sculo de Ouro da pintura espaola, porque neste perodo alcanzou
o seu maior esplendor.
A Igrexa continuaba encargando obras relixiosas, pero os monarcas e a nobreza demandaban
retratos e temas mitolxicos.
Xunto aos efectos tenebristas, moitos pintores evolucionaron dando entra a obras mis
iluministas e de contrastes menos acentuados.

Entre os principais pintores espaois do Barroco destacaron Jos Ribera, chamado o

Spagnoletto, Francisco de Zurbarn, Bartolom Esteban Murillo e Diego Velzquez.Velzquez
foi sen dbida o mellor artista do Barroco espaol.

JOS RIBERA.
Naceu en Xtiva (Vlencia) pero desenvolveu a sa carreira en Italia. Seguiu o naturalismo e o
tenebrismo de Caravaggio, anda que utiliza un maior colorido e os seus personaxes mostran
actitudes mis serenas.

FRANCISCO DE ZURBARN.
Pintor extremeo, formado en Sevilla. A sa primeira etapa est moi influda polo tenebrismo de
Caravaggioo, pero despois adquire un estilo propio. moi coecido polos seus cadros relixiosos,
especialmente de frades, e polos seus bodegns.
Zurbarn pintou unha serie de santas, s que representa como damas nobres ataviadas con
elegantes vestidos da poca.

BARTOLOM ESTEBAN MURILLO.

Nacido en Sevilla, pintou sobre todo temas relixiosos, especialmente Inmaculadas. Tamn realizou
cadros costumistas, escenas da vida coti protagonizadas por nenos e pcaros.
Murillo representa a realidade pero con certa tenrura que caracterstico da sa pintura.

DIEGO RODRGUEZ DE SILVA VELZQUEZ

Velzquez loitou toda a sa vida para logar que se considerase a pintura como unha arte e non
como un traballo manual, e consegiuno: o rei nomeouno para diversos altos cargos e
concedeulle o ingreso na orde de Santiago, algo reservado ao mis selecto da nobreza.
Velzquez caracterzase por:

Uso maxistral da luz e da perspectiva area, que xunto ao sfumato, lle permiten "pintar o
aire".

As sas composicins son complexas, con diversos planos e focos de luz.

Realismo das escenas e profundidade psicolxica dos personaxes (capta a

personalidade dos retratados), que trata sempre de humanizar.

Rembrandt
Velzquez pintou temas moi variados: retratos, escenas mitolxicas e cotis, cadros
relixiosos ...
Naceu en Sevilla e entrou, con 11 anos, a formarse no taller do pintor Francisco Pacheco. Al
adquiriu un estilo moi infludo polo realismo e polo tenebrismo. Desta primeira etapa destaca
Vella fritindo ovos e O augador.

Aos 24, o Conde Duque de Olivares, chamouno para retratar o rei e, pouco espois, foi nomeado
pintor de cmara de Felipe IV. En Madrid, fixo numerosos retratos da familia real e de moitos
personaxes da corte. O contacto coa pintura italiana da coleccin real fixo que transformara o
seu estilo, abandoando os tonos ocres por outros mis claros. Desta etapa destaca O triunfo de
Baco ("Os Borrachos").

En 1631 realizou a sa primera viaxe a Italia, onde afondou no estudo do nu e da pespectiva.

Aclarou a sa paleta. A fragua de Vulcano.

Retornara a Madrid e realizara numerosos retratos da familia real, personaxes importantes

da corte e de bufns (non se recrea en mostrar as deformidades fsicas ou mentais, senn que
os retrata con toda a dignidade). Nesta etapa xa emprega unha pincelada moi solta, sen definicin
dos contornos. Retratos ecuestres como o do Prncipe Baltasar Carlos ou o do Conde Duque
Olivares. Retratos de bufns como O bufn Calabacias, Pablo de Valladolid, O neno de
Vallecas ou Sebastin de Morra.

Na sa segunda viaxe a Italia alcanzou a perfeccin tcnica que plasmou nas sas obras mestras
posteriores. Desta etapa destaca o retrato do papa Inocencio X e o do seu propio criado Juan de
Pareja. Tamn realizou a Venus do espello.

A sa etapa final en Madrid. Neste perodo conseguiu unha pincelada mis solta, e nalgns
puntos acumulaba a pasta acadando efectos sorprendentes. Conseguiu empregar a luz
representando de forma magnfica a perspectiva area. As Meninas, As fiandeiras e Mercurio e
Argos.

O BARROCO COMPOSTEL
En Galicia, a arte barroca supuxo unha das etapas de maior esplendor artstico e comprende o
sculo XVII e a primeira metade do XVIII. Boa parte da arte barroca galega relixiosa.
O centro do Barroco galego foi a cidade de Santiago de Compsotela. A arquitectura barroca
transformou a cidade, comezando pola catedral, que se lle engadiron as torres e a fachada do
Obradoiro. O Barroco introduciu nos edificios unha abudante decoracin con elementos vexetais
(froitas, follas) ao tempo que aparecen novos elementos, como columnas salomnicas,
frontns rotos e grandes volutas.
En Santiago de Compostela destacan arquitectos como Domingo de Andrade, autor da fachada
de San Domingos de Bonaval e da torre do Reloxo da catedral, e Fernando de Casas e
Nvoa, autor da fachada do Obradoiro.

O mis destacado do Barroco composteln do sculo XVIII o barroco de placas, que se

caracteriza pola utilizacin dunha decoracin xeomtrica de grandes placas e cilindros que
aumentan os contrastes de claroscuro e a sensacin de movemento nas fachadas. Destacan
as fachadas pano do mosteiro de Santa Clara, obra de Simn Rodrguez, e a casa do cabido,
na praza de Prateras, de Clemente Fernndez Sarela.

A arquitectura civil est representada polos numerosos pazos que se construron neste perodo en
Galicia. Nalgns casos combinan a arquitectura e a natureza creando fermosos xardns, coma no
pazo de Oca.
O Barroco supuxo tamn un urbanismo que pesna a cidade como un teatro. O mellor exemplo
Santiago de Compostela. A falta de grandes avenidas, a praza constitese no punto de interese.