An Quang Van Sao Tuc Bien Quyen 2

n Quang Php S Vn Sao Tc Bin, phn 7, trang 1 of 340
Pht Lch 2552 2008
n Quang Php S
Vn Sao Tc Bin
Quyn H
()
Chuyn ng: Bu Quang T t Nh Ha

Gio chnh: Minh Tin v Hu Trang
n Quang Php S
Vn Sao Tc Bin
Quyn H
Chuyn ng: Bu Quang T t Nh Ha
Gio chnh: Minh Tin v Hu Trang
II. T
1. Li ta cho sch Vn Hi Th o Nhn Tm Cng Tr C Gc Ln
Ngn (Ma ng nm K Mo (1939) thi Dn Quc, khi y by mi chn tui)
L th gian ln xut th gian chng ngoi hai ch tm tnh. S th
gian v xut th gian chng ngoi hai ch nhn qu. L tm tnh nh
nhim, du l thnh nhn vn c iu khng bit; s nhn qu rnh rnh, d
ngu phu cng c th hiu i khi. Thnh nhn mun cho thin h vnh vin
thi bnh, nhn dn thng yn vui, bn c bit son ra sch i Hc
dy php y. Va m u sch, lin ni: i Hc chi o, ti minh Minh
c (o i Hc nhm lm sng t c Sng). Minh c chnh l iu ai
ny u sn c, nhng do thiu cng phu khc ch nim, t phn tnh, suy
xt, nn Minh c b t dc huyn vng che lp chng th hin hin th
dng c! Cch lm sng t [Minh c] l khc ch nim. Th t
ca cng phu khc ch nim l tu thn, chnh tm, thnh , tr tri, cch
vt. Vt l g? Chnh l t dc huyn vng c sanh bi cnh, chng
hp thin l, chng thun nhn tnh, ch khng phi l vt bn ngoi!
Do nhng t dc ny kt cht trong tm nn tt c tri kin u xui theo
t dc, tr thnh lch lc, t vy. Nh k tham danh tham li ch bit c li,
chng bit n hi, kit lc lo toan, rt c th n ni thn bi danh lit! K
yu v thng con ch bit n nhng iu tt ca v con, chng bit n
nhng thi xu ca h, nui thnh mm ha, s c th n ni b tan nh nt
ca. y u l do t dc Tham v i sai khin. Nu tr kh ht sch nhng
th t dc chng hp tnh hp l y th v con ng hay sai s t bit, i
vi ng li t c danh li s chng cn phi t lt hay mong cu
sai tri na!
Trc ht, phi hiu ch Vt ny l t dc huyn vng chng hp tnh
hp l th tr kh n s l chuyn d dng! Nu khng, sut i dc sc
cng chng lm g c n! Du c trn ht sch v th gian cng ch tr
thnh mt loi dy leo sng bm vo ci cy [ln], tr thnh mt g theo
sng ui sng! Ci ha ca mn vt t dc ln lm thay! Nu bit vt y
l on gia sanh t ca chng ta, quyt chng cho n c tm tn ti
trong tm ta th chnh tri vn sn c trong ci tm ny s t hin hin.

Chnh tri hin hin th thnh, tm chnh, thn tu s c hng dn
xui dng vi kh th nh ch tre, chng mong cu m t nhin c nh
th. Con ngi ai cng u c th l Nghiu - Thun, ai cng u c th
thnh Pht, v ht thy mi ngi ai ny u sn c Minh c, ht thy
chng sanh u c Pht Tnh. Nhng k chng th l Nghiu - Thun, chng
th lm Pht u do b t dc bt cht, chng mnh m cng sc khc ch
nim n ni b t dc xoay chuyn, lun hi su no t kip ny sang
kip khc, trn chng c lc thot ra, chng ng bun sao? Nhng k
chuyn dy cch vt tr tri m chng dng nhn qu ph gip cho s
hng dn, chc s kh th pht khi i tm mnh m, dc ch tu tr c!
Ti thng ni: Nhn qu l phng tin ln lao thnh nhn tr
thin h, Pht thot chng sanh. Lun theo Pht php, t a v phm
phu cho n Pht Qu, tt c cc php u chng ra ngoi nhn qu. Lun
theo th gian, l u ring mt php no li chng nh th? V th Khng T
khen ngi Chu Dch1, thot u lin ni: Tch thin chi gia, tt hu d
khnh; tch bt thin chi gia, tt hu d ng (nh tch thin s vui mng
c tha, nh cht cha iu bt thin tai ng c tha). Tch thin, tch bt
thin l nhn, d khnh, d ng l qu. Hn na, c d khnh, d
ng, l u chng c bn khnh, bn ng? Bn khnh, bn ng chnh l
qu bo s t c trong i k tip hoc trong nhng i sau na ca
ngi tch ly iu thin hay iu bt thin, [nhng qu bo y] s ln lao
hn d khnh, d ng m con chu c hng c trm ngn vn ln!
Phm phu chng thy c, h nn cho l khng c ? V nh trong m ti
om chng thy c ht thy mi vt, nhng chng c ni ht thy mi
vt u b tiu dit! C T2 trnh by Hng Phm, trong phn cui cng mi
ni: Hng dng ng phc, oai dng lc cc (Thun theo s c nm
1
Chu Dch tc kinh Dch. Ngi Trung Hoa tin kinh Dch c t i H, Chu Vn
Vng ch chnh l, bin son, hon thin; do kinh Dch c lu hnh hin thi
thng gi l Chu Dch phn bit vi Lin Sn Dch ca nh H v Quy Tng Dch
ca nh Thng.
2
C T chnh l ch ca vua Tr, gi chc Thi S, c phong t C, nn gi l C
T. Do thy Tr Vng s dng a bng ng, mm vng, chn ngc, xa x qu mc, nn
ht li can gin, b Tr Vng giam vo ngc. Khi Chu V Vng dit nh Thng, C
T c th, nhng li ngh lun ca ng v o tr nc vi Chu V Vng c ghi
trong thin Hng Phm ca sch Thng Th (kinh Th). Hng Phm c ngha l khun
mu ln lao, thin Ng Hnh Ch trong sch Hn Th ging: Vua V tr hng thy (lt
ln), c ban Lc Th, [trong y] trnh by php ny, tc l Hng Phm vy. Trong
thin sch Hng Phm, C T bo Chu V Vng do vua V tr thy c cng, Thng
bn ban cho Hng Phm Cu Tr (chn mi i php). Ngoi nhng quan im v
Ng Hnh, thin sch ny cn trnh by nhng i php tr dn ht sc c o nh
Chnh Trc, Cang Khc (ch ng dn chng bng bin php cng rn), Nhu Khc (cai tr
dn bng bin php mm do).
iu phc, tri nghch s b su iu khn kh). Ng Phc, Lc Cc l ni

n ci nhn trong i trc tr thnh ci qu trong i ny. Hng () l
thun theo, dng () l d () (th, l), l c () (c). [Trong Ng
Phc], mt l th, hai l ph (giu c), ba l khang ninh (mnh khe,
yn n), iu th nm l kho chung mng (ht tui th mi cht),
chnh l qu cm thnh bi tu o, tu c trong i trc; iu th t l du
ho c (thng c c tt) chnh l thi quen tu o tu c t i trc.
Cc () c ngha l tai ch tt cng. Nn hiu ngha ch Oai () l Vi
()3, [tc] tri nghch; ni: Nhng g lm trong i trc tri nghch
vi o c th n i ny s b: Mt l xui xo cht ngang v on th (xui
xo v on th gp thnh iu th nht); hai l thn bnh tt chng c mnh
khe; ba l tm lo lng khng yn; bn l ngho cng, chi dng chng ;
nm l din mo xu xa; su l thn yu t, khng c nng lc!
Nh Nho m mt ni tin nhn hu qu, nn chuyn g cng u quy v
s cai tr ca vua, gn nh dit thin l, vu bng s cai tr ca nh vua! Tr
nh sanh vo nh ph qu bn hng phc, sanh vo nh ngho cng s
chu kh, h c phi l do nh vua cai tr c phn bit khin n phi sanh
nh vy hay chng? V th, kinh dy: Dc tri tin th nhn, kim sanh th
gi th; dc tri lai th qu, kim sanh tc gi th (Mun bit ci nhn i
trc th nhng g phi chu trong i ny chnh l n y; mun bit qu
trong i sau th nhng g lm trong i ny chnh l n y). Hng
Phm do vua i V son ra, C T trn thut [ni dung sch y] vi V
Vng. Li ni v Ng Phc, Lc Cc cui [thin sch] y ging r
ngha nhn qu ba i cc k xc ng, thit thc.
Tng Nho cho rng: Pht ni nhn qu ba i, lc o lun hi chnh l
ch da la bp ngu phu, ngu ph tun phng gio php ca Ngi, ch
tht ra chng h c chuyn y. H phn quyt: Con ngi sau khi cht i,
hnh hi mc nt, thn hn cng phiu tn. D c chm - cht - xay - gi,
ly chi thc hin? Thn hn phiu tn ri, cn ai th sanh? H
quyt on chc chn khng c nhn qu, vy th trong Xun Thu Truyn,
S K, Hn Th thng chp nhng k b git oan quy ph, k chu n bo
c, mi s tch, chc l tin hin to sn cn c cho Pht gio la
phnh ngi khc chng? khng c nhn qu, khng c i sau th
Nghiu hay Kit u cht sch c ri, ai chu khng khng tu tr cu h
danh sau khi cht na y? Bi l ci Ta tht s khng c, h danh c ch
chi u? Do vy, thin khng c g khuyn, c khng c g trng pht.
Li cn ring xng cao ging dy ngi lm lnh th phi l khng lm g
Do hai ch ny thi c c m gn ging nhau nn thng dng ln cho nhau theo li

Gi T.
c, h c lm g lm lnh tc l c. Th t thuyt ny gy lm lc, nguy

hm cho quc gia, x hi chng cn u!
K v tri khm phc [Chu - Trnh] cao minh, trn chng c mt nim
mun lm lnh. Ngi c tr au x tm can bi [Tng Nho] hon ton ph
b o khuyn d dn dn lm lnh ca thnh nhn m c mong con
ngi c t cch thnh nhn! Nhng thnh nhn cng chng phi l hng
chng lm g mi l lm lnh! Khng T n nm by mi tui vn
mun tri cho sng thm dm mi nm na hc Dch hng trnh khi
li ln. Mt b kinh Dch khng iu g chng nhm dy con ngi v o
hng lnh, trnh d, lo lng d dt khc ch nim tu tr. Nu ng
nh h (tc nhng nh Tng Nho) ni th Phc Hy, Vn Vng, Chu Cng,
Khng T u tr thnh nhng k ti li ng u, l ci gc ha hi lm
lc dy ngi khc lm c c, c l y hay chng?
Tnh ngi nh nc, nhn qu nh . Tng Nho cc lc bi bc nhn
qu, cho y l ch da dm Nh Lai gt gm ngi ta tun phng gio
php ca Ngi, nhng l no nhn qu c ni trong kinh in o Nho
chng phi l tht c ? H mun bc Pht bo v Nho, rt cuc tr thnh
ph kinh, ph tr lun thng, thc hnh bin [con ngi] thnh loi th. V
tung xu xa y u do nhng k cao ging xng y din xut, khin
cho o lm ngi hu nh dit mt! ng Ph Tr Nghim xa kia tng lm
phi cht c ca Trnh - Chu rt su, n lc tui gi, do s lch duyt su
xa, nhn i lon m bit c ci gc ha; bi vy bn quy y Tam Bo, c
khp cc sch v, i vi s tch nhn qu ba i v lc o lun hi, u
sao chp s lc i khi, ng hu ngi c b c t kin on Dit,
tun theo quy c ln lao ca o Nho v Thch. Nu con ngi ai ny u
hnh theo th ci i s tr li thu ng Ngu, con ngi gi vn l gio,
bin ngh lc tn st ln nhau tr thnh s nghip ln lao duy tr ln nhau.
Do vy, bn t tn cho sch ny l Tp Sch Vn Hi Th o Nhn Tm
Cng Tr C Gc Ln Ngn.
Do thy thuc tr bnh, bnh cp bch bn tr ni ng ngn (triu
chng), bnh tnh ha hon bn tr ni ng gc (cn nguyn). Nh ngi c
hng sng phng, hai ng i - tiu tin chng thng, nu trc ht chng
dng thuc tiu chng ph thng v khai thng i tiu tin th ngi y
s cht ngay, du c cch tr tn gc cng trn chng c ch no p dng
c! V th, phi tr ng ngn trc. Vi nhng chng bnh thuc ng
ngn khc, ch cn iu ha tng ph cho tt lnh th nhng chng ng
ngn khng tr cng s t mt! S l cch vt, tr tri, thn c (cn thn, d
dt), khc ch nim, nhn qu ba i, lc o lun hi t a v phm phu
cho n khi thnh thnh, thnh Pht, u chng th la c! Khng T lo u
v c chng tu, hc chng ging, nghe iu ngha chng th noi theo, iu
khng tt chng th sa i; c Nh Lai ging T , Thp Nh Nhn
Duyn, lc , vn hnh, mi mi u l nhn qu. Nu khng c nhn qu

th con ngi c khc g cm th, h nn ni xng ?
2. Li ta ti bn Tnh Ng Kinh
(nm Dn Quc 22 - 1933)
Php mn Tnh ln lao khng g ra ngoi c, thch hp khp ba

cn, gm thu li cn ln n cn. Chng sanh trong chn gii b php ny
th trn chng th vin thnh Pht o, mi phng ch Pht ri khi php
ny th di chng th khp qun manh. Ht thy php mn, khng mt
php no chng lu xut t php gii ny. Ht thy hnh mn, khng mn
no chng tr v php gii ny. Nu lun theo ch thy ca bc cn c i
Tha th [php mn ny] qu tht bt ngun t kinh Hoa Nghim, v Thin
Ti tham hc vi khp cc tri thc, cui cng di ta ca c Ph Hin
nh oai thn ca Ngi gia b, s chng bng vi c Ph Hin v bng vi
ch Pht, tr thnh bc ng Gic B Tt. Ngi Ph Hin bn em mi i
nguyn vng khuyn tn Thin Ti v Hoa Tng hi chng [tc l] hng
Php Thn i s thuc bn mi mt a v u hi hng vng sanh Ty
Phng Cc Lc th gii mong vin mn Pht Qu, y chnh l php
quy tng kt nh ca kinh Hoa Nghim vy! Kinh Hoa Nghim dy r
php thnh Pht trong mt i, nhng quy tng4 ni cu sanh Tnh . Do
, bit rng: Mt php Tnh chnh l v thng i php thnh thy
thnh chung mi phng ba i ht thy ch Pht trn thnh Pht
o, di ha chng sanh vy. y chnh l ch thy ca bc cn c i
Tha, hng Nh Tha cn cha c thy nghe, hung l phm phu y dy
trin phc ?
Cho n hi Phng ng5, c Pht c bit chuyn ni ba kinh Tnh
ht thy d phm hay thnh u cng chm ch tu tr ng hu c
thot khi ci Ng Trc y, vt ln ci sen chn phm kia ngay trong i
ny. Ti ni Linh Thu6 thuc nc Ma Kit , c Pht ni ra nhn a
4
Tng l iu c cao bi mt b kinh, quy tng l gio php ti hu ca mt b

kinh. Ni cch khc, quy tng l php chnh yu ca mt b kinh, nhng iu khc
c ni trong b kinh y ch nhm dn dt v php chnh yu y.
5
Phng ng (Vaipulya), i khi cn dch m l T Pht Lc, T Ph La, Bt Pht
Lc, Bi Ph La, Vi u Ly, hoc dch ngha l Phng Qung, Qung i, Qung Gii,
V T l mt trong mi hai th loi trong cch phn chia h thng kinh Pht. Nhng
danh t ny u nhm din t ngha nhng kinh ny ni dung su rng thm thm.
Theo cch phn gio ca tng Thin Thai, thi Phng ng bao gm nhng kinh c
ni sau thi Bt Nh v A Hm, khng nhng vn t rng su, gio ngha rng ln, m
huyn ngha cn trng trng, nhm dn dt thnh chng t Chn Khng i vo Diu Hu,
thy c cnh gii v thng bt kh t ngh ca ch Php Thn B Tt v ch Pht.
6
Linh Thu (Grdhrakta) dch m l K X Qut, thng gi tt l Linh Sn, Thu Nhc,
hoc Thu Phong, nm v pha ng Bc kinh Vng X ca nc Magadha. Do ni
lc ban u ca A Di Pht: B nc xut gia, pht ra bn mi tm

nguyn. Li tri kip di lu, tu hnh theo ng li nguyn, cho n khi
phc hu vin mn, c thnh Pht o, cm c th gii trang nghim
mu nhim chng th din t c, mi phng ch Pht u cng tn thn.
Mi phng B Tt v hng Nh Tha hi Tiu hng i ln phm phu
trn Hoc nghip u c vng sanh, u c bnh ng nhip th.
y l kinh V Lng Th.
Trong vng cung nc Ma Kit , ni ra ba phc Tnh nghip, mi
su php qun mu nhim ht thy chng sanh u bit ngha l tm ny
lm Pht, tm ny l Pht, bin Chnh Bin Tri7 ca ch Pht u t tm
tng sanh; tm ny l chng sanh, tm ny lm chng sanh, bin nghip
phin no ca chng sanh t tm tng sanh c nu r rng. Nu c
th hiu su xa ngha ny, ai chu b lun hi oan ung? Cui kinh ni r ci
nhn ca chn phm vng sanh ng hu ai ny u tu Thng Phm. y l
Qun V Lng Th Pht Kinh.
Ti nc X V, trong vn Cp C [c], ni diu qu ca y bo v
chnh bo ci Tnh [thnh chng] sanh lng tin, khuyn nhng ngi
nghe hy nn pht nguyn cu c vng sanh. Li dy cc hnh gi lp
hnh chp tr danh hiu. Ba iu Tn - Nguyn - Hnh l cng tng ca
php mn Tnh . y ba php ny th hoc l sut i chp tr c
nht tm, hoc khi lm chung mi c nghe, ch xng danh mi nim,
u c Pht tip dn vng sanh Ty Phng. y l A Di Kinh.
Ba kinh ny l nhng kinh chuyn ging v Tnh , nhng A Di
Kinh thu nhip cn c ph bin nht. V th, cc tng Thin, Gio, Lut
u cng vng dng lm kinh nht tng. Cc kinh i Tha ni km v Tnh
nhiu khng m xu, nhng chng i Th Ch Nim Pht Vin
Thng trong kinh Lng Nghim qu tht l khai th mu nhim nht v php
Nim Pht. Nu chng sanh c th nhip trn su cn, tnh nim tip ni m
nim, h c ai chng th trong hin ti hay tng lai nht nh thy Pht, gn
l chng Vin Thng, xa l thnh Pht o ? V th em chng ny xp
vo sau ba kinh; ni theo sau Ph Hin Hnh Nguyn Phm thnh mt
i duyn khi cho php mn Tnh khin cho nhng ngi c s bit
c hnh ging u chim Thu (kn kn), trong ni li c nhiu ging chim y nn thnh
tn. Ti tinh x ni ni ny, Pht ging rt nhiu b kinh i Tha.
7
C hai cch hiu ch Chnh Bin Tri:
1) Chnh Bin Tri (Samyak-sambuddha), cn c dch m l Tam Miu Tam Pht ,
hoc dch ngha l Chnh Bin Gic, Chnh Chn o, Chnh ng Gic, Chnh ng
Chnh Gic, hoc Chnh ng Gic Gi, l mt trong mi hiu ca c Pht. Danh
hiu ny hm ngha v gic ng hiu bit chn chnh trn khp ht thy cc php.
2) Danh t Tam Miu Tam B (Samyaksambodhi) cng c phin dch l Chnh
Bin Tri hay Chnh Bin Tri o, ch cho s chng ng do hiu bit chn chnh trn
khp bn th ca ht thy cc php.
Da theo mch vn y, ch Chnh Bin Tri phi hiu theo ngha th hai.
php ny t by thng sut rng ln bn hoi ca c Pht, so vi cc php

cy vo t lc on Hoc chng Chn hng liu sanh t th s kh - d
khc xa mt tri, mt vc! Do vy, chn gii cng hng v, mi phng
chung khen ngi, ngn kinh u xin dng, vn lun u tuyn thuyt. Bn
khc Tnh T Kinh Kim Lng b m nt, ngi tu Tnh nghip kh
v khng c bn r rng nht c. V th, cho c bn km, ghp Th Ch
Nim Pht Vin Thng Chng vo sau ba kinh Tnh [v phm Ph
Hin Hnh Nguyn], gi l Tnh Ng Kinh. Nu lun trn duyn khi
ca php mn nn kinh V Lng Th ng u, [nhng] nay thun
tin cho vic c tng nn t kinh A Di ln u, [mong] ngi c
lng th.
3. Li ta trnh by duyn khi ca vic in km phm Tnh Hnh ca
kinh Hoa Nghim vo sau Tnh Ng Kinh
(nm Dn Quc 23 - 1934)
B kinh Hoa Nghim mu nhim s l vin dung, L l do S m hin,

S l do L m thnh, L ln S u t n tt cng, vin chng T L
Php Thn. V th, c Nh Lai khi mi thnh Chnh Gic bn cng cc
Php Thn i s thuc bn mi mt a v Thp Tr, Thp Hnh, Thp
Hi Hng, Thp a, ng Gic ni ra cc php nhn qu ca nhng php
mn do c Nh Lai t chng. Nhn qu chnh l S, php do c Nh Lai
t chng chnh l Nht Chn Php Gii, l Chn Nh Pht Tnh tch chiu
vin dung, bt sanh, bt dit, chng phi c, chng phi khng. Pht Tnh y
ni phm chng gim, ti thnh chng tng. c Pht do chng rt ro
nn thng hng php lc Thng - Lc - Ng - Tnh; chng sanh do trit
m nn lun chu ni kh sanh t lun hi h vng. V nh tm gng
bu trn ln b bi ng c kip, du c nh sng chiu tri soi t vn
chng c cch no t l th dng c! V th, phi nh n cc v B
Tt hi p vi nhau ni ra nhng php mn Thp Tn, Thp Tr, Thp
Hnh, Thp Hi Hng, Thp a, ng Gic. Li dng mi i nguyn
vng hng dn v Cc Lc hng vin mn Pht Qu. y l Nh Lai em
nhn qu do Ngi t chng dy cho khp ht thy chng sanh, khin cho ai
ny u ch thn chng c khun php ln lao. Nhng ngi thuc Tn
v (tc nhng ngi thuc a v Thp Tn) th dng phm Tnh Hnh lm
Nhn a Tm (ci tm trong lc tu nhn) trn l hp vi hong th i
nguyn v Qu Gic. D c vt ln nhng bc cao su hn nh Thp Tr,
Thp Hnh, Thp Hi Hng, Thp a, ng Gic, nhng trong mi a v
vn phi dng mt trm bn mi mt nguyn ny8 lm cn c tn tu.
Tc mt trm bn mi mt iu nguyn trong phm Tnh Hnh.
Do vy, bit rng phm kinh ny gi mt vai tr quan trng rt ln, n

chng nhng l c s u tin nhp [cnh gii] Pht, m tht s cn ng
gi l ci gc ln lao thnh Pht! Chng sanh i Mt cn c km mng,
nu c th tm tm nim nim thng tng kinh vn ny, thng pht nhng
nguyn ny th tam nghip s mau c thanh tnh, nim nim trn kh hp
tm Pht, lm chung ln thng Thng Phm, cng c [ca phm ny]
cng [cng c th tr] phm Ph Hin Hnh Nguyn soi ri ln nhau, chng
h km st. V th, php s Tnh Thng u i Tng hm m phong thi
ca L Sn Vin Cng (t Hu Vin), xng php mn Tnh , trch
mu chp phm ny. Li dng ch Tnh Hnh t tn cho lin x. Lin
tng c chn hng, nguyn do l v dc sc su xa ni li l, hnh vi
thng ngy u hp vi gic o v thng ca Nh Lai vy!
Mt t l Dng Hu o tnh mun in gp chung phm Tnh Hnh
v phm Ph Hin Hnh Nguyn lu thng, Quang ni: Mun cho k s
c lng lng nim Pht, hy nn dng Tnh Ng Kinh dn ng,
chng nn ch chn mt mnh phm Hnh Nguyn trong Ng Kinh, hy nn
lm sao cho h c c trn khp nm kinh, li cn dng phm Tnh Hnh
rn nhc trong ht thy thi, ht thy ch th h s t hn h ni o
vy! Than i! i by gi l i g vy? [Chnh l] lc vt b cng
thng lun l, chuyn cao mu mo di tr, tn st ln nhau. Nu chng
ly tn nguyn nim Pht cu sanh Ty Phng hng dn th s rng i
sau lm ngi i vi nhng tn gi cng thng, lun l do thnh nhn
i trc lp cn chng th c nghe! V th, phm l ngi c
chnh tri kin, chnh tn tm u ly s tu tr tnh nghip lm ch hng, s
nghip. Do vy, y ti ring thut duyn khi ghp [phm ny] vo sau
kinh vn ngi c sau ny khng nghi ng vy!
4. Li ta ti bn lu thng sch Tm Kinh Thim Tc
(nm Dn Quc 19 - 1930)
Tm Kinh dy r v B , Nit Bn c chng bi tam th ch Pht

v ht thy chng sanh sn c Chn Nh Pht Tnh. [Kinh ny] l o trng
yu sanh ca mi phng Nh Lai, l khun mu tt lnh cho c
hng trm hnh nhn thnh Pht. Vn gin d, ngha phong ph, t ng ngn
gn nhng l uyn thm, khin cho khp mi thng trung h cn h khi
cng [tu tp] u cng c vo thng a v ca Nh Lai, trong cc kinh
tht l bc nht! Tuy ch gm hai trm su mi ch, nhng ngha l su
thm ca su trm quyn kinh i Bt Nh u c bao trm sch snh
sanh.
y l v c Nh Lai tr hu t ti v ngi, ty theo ng c [nghe
php] m ni rng hay ni i lc cho ph hp. Ni rng th tuy trn ht
bin mc cng chng th [vit trn] ht c, ni i lc th kim mt ch
cng khng ra, khin cho ngi nghe ai ny u c li ch tht s. Chng

sanh i Mt cn c km hn thng tr kinh ny, y theo tu tp, s t
c Ng Un rng khng, chng Tht Tng ca cc php, la in o,
t c Nit Bn rt ro. V th, [trong s] cc danh nhn thi c thng
c nhng v tng n my trm vn bin, bi kinh ny l php mn Tng Tr
ca cc php.
Con trai th ca c s H Hu Hoa l Thc Qu bm tnh thng minh,
mn tip, nhit tm lm chuyn cng ch, lun m p ch hng chng lm
lng tng t lm lng y, lm Hi Trng Hi Sinh Vin trng thuc
Hip Ha ti Bc Bnh (Bc Kinh). Nm Dn Quc 15 (1926), tui trn hai
mi by, b bnh rt nng, khi sp cht, hi cha rng: Nn gii ni [
ngha] bt sanh bt dit ca Tm Kinh nh th no? C s dy: y chnh
l ni v bn th ca ci tm bn ta, ging nh thi h khng, khng tng,
khng hnh, chng phi khng, chng phi c, ti phm chng gim, ni
thnh chng tng, trong sanh t chng nh, chng Nit Bn chng sch,
tng sanh cn chng c, lm sao c tng dit cho c? Ng c l y,
mi xng danh l Pht T. Tuy nhin, ni th d dng lm sao! Con hy nn
nht tm nim Pht cu sanh Ty Phng i n khi hoa n thy Pht
chng V Sanh Nhn th mi phn chng c tm th bt sanh bt dit ny!
T y tn tu mi cho n khi ba Hoc u ht sch, hai th t (bin dch v
phn on) u vnh vin mt, vin mn B , tr v ch khng c g
t c na th mi l rt ro chng c tm th bt sanh bt dit y! Ch
nn ngh nghe tn l ch thn chng, chng cu vng sanh, n ni
trm lun c kip di lu, khng cch no thot khi c! Khng lu sau,
ngi con lin mt, lc sng i vi Pht php anh ta hon ton cha tng
bn tm, lm chung li hi n chuyn ny, chng phi l c tc cn hay sao?
c c s khai th, nu khng vng sanh cng c th tr thnh duyn nhp
o cho i sau, so vi nhng k cho n ht i chng c nghe n, khc
bit ht nh mt tri mt vc!
Nhn , c s mun lu thng bn ch gii Tm Kinh r rng, rng ri,
cn k nht ng hu hng s c u c th lnh hi c; c s Phm C
Nng khuyn nn in cun Tm Kinh Thim Tc ca php s Hong Tn i
Minh, li cn [ch thn] gio chnh cu ch. Do vy, bn cho in ra chng
quyn tng cc tnh l hng kt php duyn siu tin, gi li hai
bn in ti bn mi mi. Mong nhng ai thy nghe, th tr, u dng Qun
Tr rt su soi thy Ng Un u khng, ch thn chng c tm th bt
sanh bt dit ny vt qua ht thy kh ch!
5. Li ta lu thng kinh a Tng in theo li thch bn
(nm Dn Quc 17 - 1928)
Tm chng sanh v tm Pht khng hai. K chng th lm Pht, thng

lm chng sanh l v chnh h chng c hu lc, chng th gic ng, li
khng c thin tri thc ch dy. Do vy, diu tm sn c Pht Tnh tr thnh
cn bn khi Hoc to nghip n ni lun hi c kip di lu, trn chng
c thu thot ra, chng ng bun ? V th, lc mi thnh Chnh Gic, c
Th Tn ta bn ln cung tri ao Li thuyt php cho m, v mun cho ht
thy chng sanh u cng mong bo n cha m, nn c bit dy r a
Tng B Tt trong nhng kip xa do cu m rng pht th nguyn B
lm thuyn b cho chng sanh trong tng lai c thot bin kh.
Ton b kinh vn [kinh a Tng Bn Nguyn] dy cn k c s ln l,
vn t r rng, thong t, nu t trn vn nhng ngha l tm ny lm
Pht, tm ny l Pht; tm ny lm chng sanh, tm ny l chng sanh v
tm c th to nghip th tm c th chuyn nghip, tm chng chuyn
c nghip th nghip s tri buc tm v.v Hai cu chuyn c a
Tng trong kip xa cu m cng nu tht st sao, r rng ngha ny; tht
c th gi l ngi dn ng ni li him, uc hu ni ng ti, kho
bu cho k ngho thiu, go thc cho nm i km khin cho ht thy
chng sanh m mui mau c gic ng, ht thy nhng a con hiu thun
c c s tha9. Li ch ca kinh khng th no tuyn ni c! Ty Thin,
ng , nhng ngi c kinh ny bn khi ch chng th no m xu!
Ha Thng Chn t mun bo n vng cc10, tnh mi ngi vit ch
p cung knh chp kinh ny in theo li thch bn th tng, gp ng lc
c s Tr Chun L Ch Nam em bn kinh Kim Cang do chnh ng ta t vit
xin Ha Thng gio chnh. S thy c s v mun bo n cha m lin ch
thn cung knh chp kinh [Kim Cang] thng tr tng, t cng s vui
sng chp kinh ny, nn bn khn khon nh chp, lin c [c s] nhn
li. [Ha Thng] sai Quang vit li ta phi by trn vn s li ch ca
kinh, hng pht khi tm lng hiu tho ca nhng k lm con trong th
gian, mong h s ty thi, ty vic trn ht o hiu. Ngh n n su c
lao11, t s [thc hin] cho n khi cha m ta c rt ro an n ni bo s
9
S tha: Quan h truyn tha gia thy v tr.

n vng cc: i n ca cha m. Ch ny xut pht t bi th Lc Nga trong thin
Tiu Nh kinh Thi: Ph h sanh ng, mu h cc ng, ph ng, sc ng, trng ng,
dc ng, c ng, phc ng, xut nhp phc ng, dc bo chi c, ho thin vng cc
(cha sanh ra ta, m nui nng ta, v v nui nng, nui dy ln khn, chm nom, che ch,
ra vo un nn, mun bo c y, lng lng tri cao, khn b snh v!). Chn ch sanh,
cc, ph, sc, trng, dc, c, phc, phc thng c gi l c lao cu t (chn ch
c lao).
11
C lao: n cha m, y cng l ch xut pht t phn u bi th Lc Nga trong kinh
Thi: Lc lc gi nga, phi nga y hao, ai ai ph mu, sanh ng c lao. Lc lc gi nga,
phi nga y y, ai ai ph mu, sanh ng c lao (c nga xum xu, khng phi c nga, cng
l c hao, xt thay cha m, sanh ta nhc nhn; c nga xum xu, chng phi c nga, cng
l c y; xt thay cha m, sanh ta nhc nhn).
10
mi thi. Do vy, dng tm ch thnh, nim thnh hiu Pht, km thm knh
cn gi vn lun thng, trn ht thin chc ca chnh mnh, ng lm cc
iu c, vng lm cc iu thin, dng cng c ny gip cho cha m ta,
mong cho cha m cn sng s c nghip chng tiu tr, thin cn tng
trng, phc th tng cao, tr hu khi m, khut bng th thn hn siu
thng ci tnh, nghip tr li trn lao, chng V Sanh Nhn, vo a v Bt
Thoi, ng hu hi trn c tm lng ring ca qu12, chng lm ng sanh
thnh phi thn. Li cn phi bit: Ht thy chng sanh u l cha m trong
qu kh, l ch Pht trong v lai, hy nn dng tm i B ty thun c
nghi v h tuyn ni v cu gip hng kh hp Pht tm, ph hp ci
nguyn ca chnh mnh, qut gi T dp tt c nghip, s thy l ngha, nhn
nhng c hng khi, can qua dt bt mi mi, phong tc tt p, thin
h ha bnh!
6. Li ta cho sch Phm Vng Kinh B Tt Gii Tp Chng
(nm Dn Quc 17 - 1928)
Kinh Phm Vng l i php c Nh Lai nung luyn ht thy d

thnh hay phm, ng hu h s rt ro on tr ba Hoc, ch thn chng
c ba c, khi phc Pht Tnh sn c, thnh Pht Qu v thng. y l
v i vi Chn Nh diu tnh th chng sanh v Pht cng mt th, ni
phm chng gim, ti thnh chng tng, nhng t v thy n nay c m
chng ng, nh vng cn trong qung chng th dng c! c Nh Lai
thng xt ht thy chng sanh m mt minh chu trong cho o, ung cng
rong rui hng ra ngoi tm ti. Do vy, khi tham - sn - si, to git - trm
- dm n ni lun hi lc o trn chng c thu ra! D c ngi on
c nhng Hoc trong tam gii, thot la sanh t, nhng vn cn cch a
v Pht qu xa! Bi th, khi mi thnh Chnh Gic, Pht lin lp tc v ht
thy thnh - phm ging i php ny, trc ht lm cho h liu ng t tm
vn l Pht tm, nn mi ni: Ht thy chng sanh u c Pht Tnh, cc
ng l Pht s thnh, ta l Pht thnh.
Tin c nh th, chc chn s chng n ni cao thnh cnh nhng
t cam phn phm ngu, trn l c ph s gio ha ca Pht, di l ph bc
tnh linh ca chnh mnh! Cho nn mi ni: Thng tin tng nh th th
gii phm y ! Ri i vi nhng li n ting ni, hnh vi thng
ngy, khi tm t bi, tm hiu thun, dp lng t, gi lng thnh, nh
ci ham mun xng by ca chnh mnh khi phc l ngha, ng lm cc
iu c, vng lm nhng iu thin, sao cho lun ng chng mc, khng
phi h thn cht no, ni ba nghip vnh vin trn chng c t vt th hai
12
y l mt in tch da theo cu chuyn trong sch Vt Do Nh Th. Theo , con

qu thy m n gi yu khng kim n ni bn tha mi mm cho qu m. Trn tm
lng ring ca qu tc l trn ht tm lng hiu tho vy.
th i th i dng t lp, lp ngi, t li, li tha u y . Gi tm

lng thanh khit xng tn tri thm, khc no h khng mnh mng cha
khp mun hnh tng trn chng chng ngi g! X s chnh i quang
minh nh mt tri chi li chiu khp mun phng, nhng trn chng h
chn la. Do vy, T Nhip cng c thc hin, T Hong13 ph , ng
gi l tin d dc cu khin, hu linh nhp Pht tr (trc ht dng dc14
li ko, sau lm cho nhp Pht tr), h khng du c tn, nguyn ti vn
v cng.
Lm c nh th, no cn c ci tm ta - ngi, ng - sai, t t t li
chi na, hung l c chuyn ph trai, phm gii v tn ngi, li mnh, lt
, tn hi ln nhau na ? Do vy bit: Kinh ny du thuc v i php
xut th, nhng qu tht l mu lc tt lnh gi yn ci i. V th, ht
thy quc vng, i thn v t chng xut gia, bn chng ti gia cng cc
qu thn u nn th tr! Nu c th th tr s nh nc ra sch ng,
lin khi phc s sch s sn c; nh hng xng o, s mau chng thm
thm ngt hn. Trong lc Kip Trc ny, mun vn hi m b php ny,
lm sao yn c?
Hnh gi Diu Lng xa c linh cn, dc lng tu Tnh nghip, thng
c kinh ny, ngng m khn xit, pht nguyn lu thng li khp ht
thy. Li thng i vi nhng ngha tr gii trng yu c khai th
trong cc kinh Tiu Tha, i Tha v cc truyn k m chnh mnh c
u trch lc, ghi vo ng sau [chnh kinh] lm php rn dy cho mnh
ln ngi cng tu tr, ng hu ngi c bit c li ch do tr gii: Gn l
ba nghip thanh tnh, Tam Hc (Gii - nh - Hu) vin minh, xa l sch ht
ba Hoc, ba c trn by. Ha hon do phm gii th gn l ba nghip
trc, vnh vin a trong tam ; xa l ba chng 15 thng hin din,
13
T Hong chnh l T Hong Th Nguyn: Chng sanh v bin th nguyn , phin

no v tn th nguyn on, php mn v lng th nguyn hc, Pht o v thng th
nguyn thnh.
14
Dc y l lng ham mun, ni ch Pht, B Tt dng li dn d con ngi do
lng ham li s thc hnh Pht php, ri dn dn dn h nhp o, th ng Pht tr.
Chng hn, cc kinh i Tha thng ni rt nhiu n nhng phc bo hin tin do tr
tng, th tr kinh, ch, l bi, cng dng, ty h v.v
15
Ba chng: Tam Chng (Trnyvaranni) c nhiu cch gii thch. Ph bin nht l
cch ging da theo kinh i Bt Nit Bn, Pht Danh Kinh (quyn 1), Pht Tr Lun,
Thnh Tht Lun, i Tr Lun, T B Sa Lun v Cu X Lun. Theo nhng kinh
lun y, Tam Chng l Phin No Chng (Klevarana), Nghip Chng
(Karmvarana) v D Thc Chng (Vipkvarana). Phin No Chng l ba th phin
no tham - sn - si sn c trong tnh thc. Nghip Chng chnh l nghip Ng V Gin
hoc nhng nghip bt thin do thn - khu - gy nn. D Thc Chng cn gi Bo
Chng hoc Qu Bo Chng, tc l qu bo ca Nghip Chng v Phin No
Chng. Theo Du Gi i Tha i Gio Vng Kinh, quyn 5, th Tam Chng li l
Ng Mn Trng Chng, Tt Trng Chng (ganh ght) v Tham Dc Trng
Chng (theo cch gii thch ny th ba chng y ch tng ng vi Phin No Chng
chng thot c tam gii! Pht do chnh ta lm, a ngc do chnh ta to,
nh n trc gng bu, tt - xu hin rnh rnh, ai li chu t chuc ly
mi lo, b li ch nhn ly ha hon c ch?
Ngi ch du [ca Diu Lng] l Phng Tnh, vng theo di mng ca
b m chng qu c, nguyn b ra tnh ti gip in mt vn cun hng
thnh tu ch nguyn ny, ng hu knh tng cc Pht t ti gia v xut gia.
Do cng c ny, mong ca nh bnh yn, may mn, quyn thuc yn n,
mnh khe, i ny c hng Ng Phc nh C T lun, con chu
c hng trm iu tt lnh nh trong bi hun d ca Y Don16. Li cu
thi th ha bnh, ma mng sung tc, dn giu, vt mnh, l ngha, nhn
nhng hng khi, can qua vnh vin chm dt, php vn thng sut, thin
h thi bnh. Do vy, bn tng rng:
c Th Tn ta,
L vua cc php,
Khin khp chn gii,
Cng chng chn thng,
Cc php ni ra,
u ty c nghi,
Ch gii php ny,
Phm - thnh cng nng,
ng Gic B Tt,
Qun manh su ng,
Khng c mt ai,
m thi). Cn rt nhiu cch gii thch khc, nhng s qu rm r nn khng dn vo
y.
16
Nguyn vn Y Hun, y chnh l tn ca mt thin sch trong sch Thng Th,
ghi li ni dung bi gio hun ca Y Don. Trong nm Thi Gip nguyn nin, trong l t
tin vng vo thng Chp, Y Don ban li gio hun ny cho vua cng b quan.
Trong bi gio hun y c nhc n trm iu tt lnh do thun theo o tri nn thng
c vn hc nhc n vi t ng Y Hun chi bch tng. Y Don (1648-1549 trc
Cng Nguyn) tn tht l Ch, Don c ngha l Hu T Tng; do knh trng nn khng
gi tn m gi bng chc v. Y Don vn l n l bi gi ca Sn th (khi xa, c du v
nh chng thng mang theo n l, nhng n l y c gi l n l bi gi), gi
nhim v nu n. Khi Sn th c g cho vua Thnh Thang (Thng Thang), Y Don
nhn c hi dng cm cho Thng Thang lin phn tch tnh th thin h, rt c
Thng Thang tn thng, bn xa b thn phn n l cho Y Don, phong cho ng ta
lm T Tng. Nm 1600 trc Cng Nguyn, vi s ph t ca Y Don, Thng Thang
dit nh H, thnh lp nh Thng. Y Don tn lc chnh n chnh th, hiu cn k dn
tnh nn nh Thng lc y rt cng thnh. Khi Thnh Thang mt, con l Thi Gip k
v, vn l k bt ti, hn m, nn trong gi u ca tin vng, Y Don nu ln bi
hun d ny rn nhc ng kim hong thng. Do Y Don dng mi bin php
cng rn ln mm do un nn nh vua, Thi Gip ni gin, y Y Don sang t ng
ba nm (c sch chp l by nm). V sau, Thi Gip hi hn, rc v, v tun theo li
ch dy ca Y Don, bn tr thnh mt bc minh qun.
Chng nn hnh tr!

Do tm chng sanh,
Chng khc tm Pht,
Do bi Hoc nghip,
Tr thnh khc xa,
V tng tuy khc,
Nhng tnh vn ng,
Nn ni kinh ny,
Hng chng i Hng17,
bit chng sanh,
u c Pht Tnh,
Pht l thnh,
Ta tht s chng,
V nh cng t18,
c kho bu xa,
c, vn chng c,
Hoan h v lng,
ng Pht Tnh,
Phi hnh Pht Hnh,
Nghim tnh T Ni19,
Cn thn bng o20,
Pht tm t bi,
V tm hiu thun,
T li, li tha,
Cng thot vng kh,
Ngi c nh th,
L chn Pht t,
Nhng g Pht c,
Ta s ging th,
Phi bit kinh ny:
Khun lnh c Pht,
Tn lc tu theo,
Lin chng V D21,
17
i Hng (Mah-vra), c ngha l v i, anh hng, l mt trong nhng c hiu ca

c Pht. Do c Pht c i tr lc, hng phc ma chng khng ngn ngi, run s nn
c tn xng l i Hng.
18
Cng t: a con ngho i.
19
T Ni (Vinaya): Gii lut.
20
Trch t thnh ng thn c khm nh: ni d dt, cn thn, du ch c mt mnh
vn cn thn, nghim cn, chng lm chuyn g thn vi ngay c bng vt o ca
chnh mnh.
Nguyn ngi thy nghe,

Cng chm th tr,
Tiu tr Hoc nghip,
Vin mn B .
7. Li ta cho sch Ph Mn Phm Ging Ngha
(nm Dn Quc 18 - 1929)
Qun Th m B Tt trong v lng kip trc sm thnh Chnh

Gic, hiu l Chnh Php Minh22, nhng do th nguyn rng su, t bi rng
ln, chng la ci Tch Quang, hin hnh trong chn gii, ty loi hin thn,
tm thanh cu kh. Nn dng thn no c lin hin thn y
thuyt php, nguyn cho ht thy chng sanh trong ht thy th gii u
c la khi ni kh huyn vng trong hin ti, hng php lc chn
thng, nhng Ngi li thng xt th gii Sa B nht. Do vy, trong hi
Php Hoa, Thch Ca Th Tn mun cho chng sanh ci Sa B lun c che
ch, bn c bit nhn li hi ca V Tn B Tt23 m trnh by r rng
th nguyn t bi, cng c, oai thn ca c Qun m ht thy chng
sanh trong chn gii u c nng ta.
Cho n khi [Pht] php c truyn sang x ny, n i Tn, php s
La Thp ring dch kinh Php Hoa, [mi ngi] mi bit c Qun m d
Bn a hay Tch mn u kh ngh lng! Trong hi Lng Nghim, c
Qun m t thut php Vin Thng; trong hi Hoa Nghim, c Qun m
ch dy Thin Ti, u ph hp kht khao vi ch Php Hoa. Do vy, bit:
i S v tm, ly tm chng sanh lm tm [ca chnh mnh], cho nn h
cm lin ng, trn chng sai chy! Vo cui i Tn, Th C Mng Tn24
21
V D y l V D Nit Bn (Nirupadhiesa-Nirvna). i khi cn c dch l

V D Y Nit Bn. C ngha l on sch phin no, dit ht nhng d thc kh qu do
Ng Un to thnh, chng Nit Bn rt ro khng cn vng mc vo u na.
22
Theo kinh Thin Th Thin Nhn Qun Th m Qung i Vin Mn V Ngi i Bi
Tm La Ni, trong qu kh v lng kip, c Qun Th m thnh Pht hiu l
Chnh Php Minh Nh Lai, nhng do nguyn lc sanh nn lun th hin thn phn B
Tt hng ph t ht thy Nh Lai sanh.
23
V Tn B Tt (Aksayamatir Bodhisattvah), cn c phin m l A Sai Mt B Tt,
hoc dch ngha l V Tn Hu, V Lng , cn c tn l V Tn Kim Cang, hay nh
Hu Kim Cang, l mt trong mi su v i B Tt ca Hin Kip. Do B Tt qun ht
thy nhn duyn qu bo u v tn bn pht tm cu chng cng c v tn ca ch
Pht nn c danh xng ny. Theo hi A Sai Mt trong kinh i Tp, B Tt hin ang
tr trong ci nc Bt Thun ca c Ph Hin Nh Lai phng ng.
24
Th C Mng Tn (368-433) l ngi sng lp triu i Bc Lng vo thi Nam Bc
Triu cui i Tn, thuc sc dn Hung N. Thot u Mng Tn ng h L Quang ly
khai nh Diu Tn, lp ra nh Hu Lng; sau , li chng L Quang, chim lnh min
C Tng, t xng l Ty Vng. V sau, Mng Tn dit nh Hu Lng, khng ch
ng giao thng Ty Vc, tr thnh vua mt nc hng mnh. Th C Mng Tn rt
nh Bc Lng b bnh, ngi m V Sm 25 dy tng phm Ph Mn,

[Mng Tn] lin c lnh bnh. Do vy, phm ny c lu truyn ring.
i Ty - Trn, i s Tr Gi ch gii kinh Php Hoa, c bit gii thch
cn k phm ny. thy tm ca Pht, B Tt, t s ch mong cho ht thy
chng sanh la ht thy kh, c hng ht thy vui.
Php s Nhn tn lc hong dng tng Thin Thai, kim tu Tnh
. Ma H ny, S hong gii (din ging v gii lut) ti Cp Nh Tn
(Harbin), tr v i ngang qua i Lin, cc c s Phan i Ph, Thi Tnh
Chi v.v thnh S ging din kinh ny. Li s ting a phng Nam - Bc
khng thng, nhn y bn em nhng ngha ging trc , in ra nm
trm bn, tng cho mi thnh gi h u c tn mt thy li dy; nhng
do thi gian vi v, chng trnh khi sai st. C s Phan i Ph mun [bi
ging y] c lu truyn rng ri trong ci i; do vy, bn gi cho ti mt
bn v cy vit li ta.
Trm ngh kinh tng Php Hoa su thm u vin, khng ai c th thu t
c, ch c Pht vi Pht mi c th thu trit rt ro, Quang l mt ng
Tng tm thng ch bit cm cho, lm sao c th nu t n mc tt bc
cho c? nh lc thut Bn - Tch26 ca c Qun m v lai lch lu
tn sng Pht gio, tng thnh ngi m V Sm dch kinh Phng ng, Nit Bn
v.v Em h Mng Tn l Th C Kinh Thanh (?-464) l mt c s hc rng, tng sang
Vu in hc ting Phn, thng tho Phn Vn. Chnh Kinh Thanh ch thn thnh ngi
m V Sm n t Lng v chnh ng ta dch cc b Thin Yu B Mt Tr Bnh
Kinh, Bt Quan Trai Gii Kinh, Qun Di Lc B Tt Thng Sanh u Sut Kinh v.v
25
m V Sm (385-433), tn Phn ng l Dharma-raksa, i khi cn phin l m Ma
La Thc, m Ma Sm, m M Sm, m La V Sm, dch ngha l Php Phong. Ngi
xut thn t dng B La Mn ti Trung n , thot u tu hc Tiu Tha. Sau gp
c Bch u thin s truyn th kinh i Nit Bn bn pht tm hc i Tha. Nm
hai mi tui S thng tho cc kinh i Tha, kim hiu Mt ch nn c gi l
i Ch S. Sau S mang kinh i Bt Nit Bn, B Tt Gii Kinh, B Tt Gii Bn
v.v sang K Tn, n nc Quy T. Do thy hai x ny sng trng Tiu Tha, bn
sang n Hong. Nm Huyn Th nguyn nin (412) nh Bc Lng, H Ty Vng
Th C Mng Tn sai Th C Kinh Thanh cung thnh S n C Tng S hc ting
Hn trong vng ba nm, ri bt u phin dch kinh i Bt Nit Bn, hai v Hu Tung
v o Lng gi nhim v Bt Th. Do kinh Nit Bn S mang theo cha trn vn, S
bn tr v Vu in, tm c mt phn cui kinh y, mang v C Tng tip tc dch.
Nhn li thnh ca Hu Tung v o Lng, S ch tr cng vic phin dch cc kinh i
Phng ng i Tp, Kim Quang Minh Kinh, Bi Hoa Kinh, B Tt a Tr Kinh, B
Tt Gii Bn Do Thi V nh Bc Ngy nghe tin S thng tho phng thut, bn
sai s sang thnh, Th C Mng Tn s S s sang t Ngy, lin gi v sai S sang Ty
Vc tm kim phn sau kinh Nit Bn (phn ny v sau c ngi Nh Na Bt La
dch tip vo i ng), ri ngm sai thch khch git cht S gia ng. Bn kinh
i Bt Nit Bn ca S c gi l Bc Bn Nit Bn phn bit vi bn dch N
Hon Kinh ca ngi Php Hin dch (thng gi l Nam Bn Nit Bn Kinh).
26
Bn Tch: Bn thng c hiu l chnh nhn, chnh v ca ch Pht, B Tt. Tch l
phng tin quyn bin th hin. Chng hn, c Qun Th m B Tt l Pht (nh vy
thng, ch thch kinh ny cho xong trch nhim. Nguyn khp cc ng

nhn thng nim thnh hiu Qun m. Nu t n mc nim cc tnh
vong, tm ln cnh cng vng lng th hng sa cng c, v lng diu
ngha s t hin hin trn vn trong mt nim. Do vy, chng cn phi trnh
by rm r chi na!
8. Li ta cho [n bn] i Pht nh Th Lng Nghim Kinh c
vit theo li ch Khi tng i chng c tng
Nh Lai Tng Diu Chn Nh Tnh chng sanh v Pht cng sn ,
trn chng h tng - gim. Pht do rt ro chng nn an tr Tch Quang, th
hng php lc Thng - Lc - Ng - Tnh. Chng sanh do trit m nn
khi Hoc to nghip, chu ni kh sanh t lun hi huyn vng. Tuy l tnh
- nhim bt ng, kh - vui sai khc, nhng tnh Chn Nh mu nhim sn
c vn t chng tng, chng gim! Chng sanh ch c Tnh c, trn chng
c Tu c, nn chng th th dng c, ngc ngo nng theo sc cng
c ca diu tnh y to ra ci nhn sanh t, chu qu lun hi. Do nhn
duyn y cm Pht dy lng t bi, th hin sanh trong th gian, ty c thuyt
php, khin cho ai ny u theo ng v nh, bit ly ht chu trong cho
o, ng hu chng n ni c qunh, lnh nh, khng ni nng ta.
i Pht nh Th Lng Nghim Kinh chnh l nhn b mt vin
mn B ca tam th ch Pht, l diu hnh tin v gic o ca ht
thy B Tt, cho nn gi l Th Lng Nghim (rangama). Ting Phn Th
Lng Nghim, ting Hn l Nht Thit S Cu Cnh Kin C (ht thy s
rt ro cng chc). Nht Thit S l g? Chnh l hai php tm v cnh; ni
rng ra l Ng m, Lc Nhp, Thp Nh X, Thp Bt Gii, Tht i. Nht
Thit S (ht thy mi s) ny u l ton th i dng ca Nh Lai Tng
Diu Chn Nh Tnh, vn t cng chc, trn chng c cc tng sanh, dit,
sch, nh, tng, gim, nhng chng sanh m chn ui theo vng, tri gic
hp trn, d tm hay cnh u thnh huyn vng, u l sanh dit, u chng
cng chc!
V th, do ngi A Nan tha hi phng tin ban u mi phng
Nh Lai thnh tu B , Xa Ma Tha, Tam Ma27, Thin Na mu nhim,
v mt Bn ngi l mt v Pht, thnh Pht t v lng kip), nhng v lng t bi th
hin thn B Tt (y l Tch). Hoc c th hiu ngi l mt v B Tt (Bn), nhng li
hin v s ng thn nhm ha mi loi chng sanh (y l Tch).
27
Xa Ma Tha (amatha) c ngha l Ch (ngng dt), Tch Tnh, hay Nng Dit, l mt
trong by tn ca Thin nh. Do ch trng n tc dng lng ng tm khng b ngoi
cnh lay ng khin tm c tch tnh, nn gi l Ch, hm ngha ngng dt mi tn
lon.
Tam Ma l gi tt ca Tam Ma a (Samdhi), hay cn c phin m l Tam Mui hay
Tam Ma . Dch ngha l ng Tr, Chnh nh, nh v.v tc l xa la ht thy lao
chao, hn trm, chuyn tm ni mt cnh.
Nh Lai lin gn hi ci tm, ch r ci Thy, ln lt [ging v] Ng m,

Lc Nhp, Thp Nh X, Thp Bt Gii, Tht i hin th mi mi u
l Nh Lai Tng, thun theo tm chng sanh, thun theo nghip m t l
khin cho h khai ng. K , hai mi lm v thnh nhn, mi v chng
[mt php] Vin Thng [ring bit] trong hai mi lm php, [mi v tng
thut php Vin Thng do chnh mnh chng] nhm chng thc li ging
y. Kinh ny nhm thch ng vi [nng lc] a vn ca A Nan v cn c
tnh nghe nhy bn nht ca ci Sa B. Do vy, c Vn Th chn la
[php Vin Thng] bn ch chn [phpVin Thng ca] Qun m.
Php mn Tnh Nim Pht thch hp trn khp cn c ca ht thy
chng sanh trong mi phng ba i; do vy, c k sau php [Vin
Thng] ca ngi Di Lc, trc [php Vin Thng ca c] Qun m, nhm
ngm nu ngha thch hp khp mi cn c! Nu khng, s k php ny
sau php ca ngi H Khng Tng28, trc php ca ngi Di Lc. Lun st
sao v nhng php mn thng thng th phi on sch Phin Hoc mi c
th liu sanh thot t, ch c bc thng thng li cn nht mi c th gii
quyt xong ngay trong i ny! Nu chng phi l loi cn tnh y th hoc
hai, ba, bn, nm i, hoc hai, ba, bn, nm kip, hoc thm ch t trn sa
kip ny sang trn sa kip khc vn lun hi trong lc o, [k nh vy]
nhiu lm! Bi cy vo sc Gii - nh - Hu ca chnh mnh on sch
Hoc nghip phin no tham - sn - si cho nn kh khn. Hung chi ang
nhm thi Mt Php, cn c con ngi hn km, th mng ngn chn, tri
thc him hoi, t ma, ngoi o tung honh, h chnh kin hi thiu lin b
a vo li ma ? Ch c php mn Tnh c bit cy vo th nguyn
t bi ca c Di v sc tn nguyn c nim ca chnh mnh, n lc lm
chung c Pht tip dn vng sanh Ty Phng [l tha ng]! Nu l hng
Thng Thng Cn s mau chng V Sanh, du l k H H Cn vn c
d vo dng thnh! Li ch y lm sao din t c? Ngha ny l ngha quy
tng cui cng ca kinh Hoa Nghim; ng v Quang l k km ci m cho
l sai lm, ba t!
Nu chng ta c th y lng tin chn tht, nguyn thit tha nh con
nh m, nhip trn su cn, tnh nim tip ni nim, th hai tng cng phu
xoay ci nim nim ni t tnh ca c Th Ch v xoay ci nghe
28
H Khng Tng (ka-garbha) c ngha l phc tr hai tng u v lng, rng ln

nh h khng, khng c ngn m. Ngi lu xut v lng php bo, th khp cho ngi
cu mun, li lc chng sanh. Ngi c c bit tn sng trong Mt gio v Thin i
Tng Nht Bn. ng Mt Chn Ngn Tng Cao D Sn phi ca Nht Bn cn lu
truyn cu chuyn t s Khng Hi nh tr ch ca H Khng Tng B Tt m tr hu
m mang, sang Trung Hoa hc Mt vi ngi Hu Qu, lnh hi c tinh ngha ca Mt
gio ch trong vi ba nm, tr thnh S T Mt Tng Nht Bn. Trong kinh i Tp c
hai php hi chuyn ging v H Khng Tng B Tt. Trong kinh Lng Nghim, B Tt
dy v php Vin Thng qun Khng i.
nghe ni t tnh ca c Qun m s ha ln trong mt tm nim hng

danh vn c ca Nh Lai. Lu ngy chy thng, ci tm nghip thc chng
sanh s tr thnh Nh Lai B Mt Tng, y gi l dng Qu a Gic lm
Nhn a Tm, cho nn nhn trm bin qu, qu tt ngun nhn. Ngi c
duyn gp c, mong ch coi r. y l ng vo ca Nit Bn ca vi
trn c Pht, hung g chng ta l ngi i Mt Php h dm chng noi
theo? Cui cng, [kinh] ch by nghim ngt bn th gii lut bi p
nn tng y, ni cn k cng c ca thn ch [Lng Nghim] ng hu
[hnh nhn] c nng ta, bo v.
Kinh ging cn k nhn qu ca mi php gii, mi mi u l theo
nghip hin ra. Ch r cnh Ng m Ma hng [ngi nghe] bit k cng
hnh su vn cn c chuyn b ma da to ti a a ngc, hung h k s
tm ? Xem kinh thot u l by ch gn tm, mi phen t r ci Thy,
ln lt ging n m, Nhp, X, Gii, i, tng tng khai th khin cho v
cn tnh nhy bn nht l A Nan vin ng Tng tnh (tc l ci c nh Thin
gi l ch thn thy c bn lai din mc trc khi c cha m sanh ra), vy th
i trit i ng qu tht chng d dng g! Phn sau kinh [ni v hnh gi
c] sc Thin nh su ri, ph c hai m l Sc v Th, vn b ma
m hoc, nh mt chnh kin, to cc c nghip, sng vng php vua, cht
a a ngc. Do vy bit: Mun liu sanh t ch cy vo T Lc th nguy
him, kh khn chng th no snh v c! Nguyn nhng ngi cng
hng hy nng theo php nh Pht, nim Pht ca c Th Ch v li
dy mi i nguyn vng dn v Cc Lc ca c Ph Hin cng vi
cc v B Tt trong Hoa Tng Th Gii Hi nht tr tin hnh cu sanh Ty
Phng, y mi tht l k sch vn ton vy!
C s Tr Mu Ha Vn Thanh chp kinh Lng Nghim theo li ch
Khi tng nhng lin hu trong Gic X c tng; hai v c s C Tr
Hng, Dip Thnh Phng mua giy. Chp xong, xin Quang vit li ta. Do
Quang thy Gic X l o trng nim Pht, theo ng l th phi nu t
ngha thng diu ca php mn Tnh , ng hu nhng k ham cao chung
xa chng n ni chuyn trng t lc, vt b Pht lc, rt cuc tr thnh kt
qu cu thng ha a, bin kho thnh vng! V vy, li l ta h bn
lun trn lan, vin vng, h bi. Du c ai v iu ny m qu trch, cng
ch tha A Di Pht, A Di Pht m thi!
9. Li ta cho b Tnh Thp Yu
(nm Dn Quc 19 - 1930)
Ht thy cc php mn do c Nh Lai ni trong sut c mt i tuy

l i, Tiu, n, Tm bt ng, Quyn, Tht, Thin, Vin sai khc, nhng
khng php no chng nhm khin cho ht thy chng sanh u theo ng
v nh, khi phc tm tnh m thi! Nhng nhng php y u cn t lc tu
tr on Hoc chng Chn, liu sanh thot t, hon ton khng c mt

sc no khc nhip tr hng chc chn c siu phm nhp thnh, thnh tu
s nguyn ngay trong i ny! Ch c php mn Tnh cy vo sc th
nguyn, nhip th ca Pht v lng thnh tn nguyn nim Pht ca chnh
mnh, bt lun chng ng hay khng; thm ch k cha on my may
Phin Hoc no vn u c th cy vo Pht t lc lin c vng sanh Ty
Phng ngay trong i ny. c vng sanh, nu l ngi chng ng
lin ln thng Thng Phm, k cha on Hoc vn d vo dng thnh.
Do vy bit php mn Tnh rng ln khng c g ra ngoi c, nh
tri che khp, dng t ch u, thng nhip cc cn c trn chng st vt
no! Tht c th ni l php mn Tng Tr thnh thy thnh chung mi
phng ba i ht thy ch Pht trn thnh Pht o, di ha chng
sanh, thch hp khp ba cn, thu trn li cn v n cn. Trn l bc ng
Gic B Tt chng th vt ra ngoi c; di l phm phu nghch c vn
c th d vo trong . Tha thch bn hoi xut th ca c Nh Lai, m ra
con ng chnh chng sanh tr v ngun. V th, [php ny] c chn
gii cng quay v, mi phng cng khen ngi, ngn kinh cng xin
dng, mun lun u tuyn ni.
Hung chi ang nhm thi Mt Php, cn c con ngi km hn, b
php ny tu php khc th chng nhng hng phm phu bn b phin no
chng c cch no thot ly sanh t, m ngay c bc thnh nhn Thp a
cng kh vin mn B ! V vy, Vn Th, Ph Hin, M Minh, Long Th,
Vin Cng, Tr Gi, Thanh Lng, Vnh Minh u pht tm Kim Cang
hong truyn, tn dng, ng hu lc o, tam tha u c vt ngang ra
khi tam gii, khi phc li tm tnh vn c. Trc thut ti Thin Trc v
Chn n (Trung Hoa) [ tuyn ging php mn ny] nhiu kh th k xit!
i s Ngu ch chn ly chn tc phm kh hp thi c nht v b Di
Yu Gii do chnh mnh trc tc, [gp thnh mt b sch] t tn l Tnh
Thp Yu, mun cho ngi hc nh [xem] nhng tc phm ny s hiu
trn vn ch trng yu trong s sanh ca c Nh Lai v nguyn do php
ny thng nhip khp ht thy cc php.
i S mt ri, mn nhn l Thnh Thi mun [tc phm ny] c lu
truyn trn khp php gii, nhng s vn t di dng, s lng quyn qu
ln, chi ph ln lao, kh th [lu truyn] rng khp c, bn tm lc cu
ch, i vi mi tc phm ch trnh by i lc nhng chnh quan trng,
thm vo nhng iu bnh lun, qu tht ht sc lao tm kh t! Tic rng
S mnh tr c th chiu soi trn vn, c n u, trch lc n y,
chng b cng tra duyt li, c cho khc in ngay, n ni li vn nhiu ch
m m, li thm ging iu sai lm, li l chng t vy!
Nm Dn Quc th by (1918), c s T y Nh n thm Quang; do
ng ta lo liu vic khc in Tng kinh, ti bn cy ng ta su tp, khc in bn
gc [ca b Tnh Thp Yu]. Sau y, ng ta bn khc in hai tc phm l
Di Yu Gii v Ty Phng Hip Lun. Nay c c nguyn bn y

, c s L Vin Tnh tnh ti bn theo ng nh hnh thc sch Tnh
Thp Yu [ c in] trc kia: Phm mi mt li bnh lun do s Thnh
Thi vit u chiu theo sao lc, ch b sung nhng ch s Thnh
Thi khim khuyt, hng chng dit mt s cc tr ca s Thnh Thi, son
thnh bn quyn. Do nhng ch trch lc khc nhau bao nhiu ch, cho
nn phi sp xp li th t tng quyn. Trc kia, Ty Trai Thi, Nim Pht
Trc Ch th t trc - sau b o ln, nay sp xp li cho thch ng; cui
mi quyn u km theo nhng bi vn quan trng v [nhng on trch t]
Trit Ng Ng Lc. Li cn em Vng Sanh Lun Ch v Lin Hoa Th
Gii Thi gp thnh mt quyn lm ph bn, tng cng l nm quyn,
thy u ph hp vi li vn, ngha v tng ch ca sch Thp Yu, hon
ton chng khc bit. Ging nh nhng ht chu ni ci li ca Thin
soi bng ln nhau, khin cho nhng ngi c bit su xa php mn Tnh
chnh l ch quy tc ca ht thy cc php. Ht thy cc php, khng
php no chng lu l t php gii ny, chng tr v php gii ny!
10. Li ta sch Nim Pht Tam Mui Bo Vng Lun S
(nm Dn Quc 19 - 1930)
Triu php s29 ni: Trong tri t, gia v tr, c mt vt bu giu

kn trong ni hnh. Li ny ni v k cha ng cha chng, ch tht ra vt
bu y bao qut thi h, cng tt theo chiu dc, trn khp theo chiu ngang,
hng c, hng kim, lun lun hin l! y chnh l nh cu ni: Thi thi
th thi nhn, thi nhn t bt thc (Lun lun ch dy cho ngi, m
ngi vn c chng h bit cho), chng ng bun sao? Ch c mnh c
Thch Ca Th Tn ta ch thn th dng c, nhng chng sanh khc tri
kip ny sang kip khc da vo sc oai thn ca vt bu y khi Hoc
29
Triu Php S chnh l ngi Tng Triu (384-414), mn nhn ni ting nht ca i s
Cu Ma La Thp. S l con nh ngho, phi chp sch thu kim sng. Do vy, thng
hiu kinh s rt su. Thot u, S hm m thuyt Lo Trang, sau do c kinh Duy Ma
Ct bn cm ng, i xut gia. Ngi thng hiu kinh Phng ng, thanh danh ly lng
min Bc Trung Hoa. Nghe php s Cu Ma La Thp n t Lng, bn xin theo hc,
c ngi Cu Ma La Thp khen l bc k ti. n khi Diu Tn dit nh Lng, S bn
theo ngi La Thp sang Trng An. Tun sc lnh ca Diu Hng, Tng Triu cng vi
Tng Du lo ph t ngi La Thp phin dch kinh in. Do vy, gii ng cng su, c
tn xng l bc Gii Khng Nht. Nm Hong Th th su (404), khi ngi La Thp
dch xong b i Phm Bt Nh, S son cun Bt Nh V Tri Lun trnh ln, c hai
v La Thp v Hu Vin nng nhit tn thn. Sau , S cn son Ph Khng Lun, Vt
Bt Thin Lun, Nit Bn V Danh Lun, Ch Duy Ma Ct Kinh v.v Tic l S mt
rt sm, ch th c 31 tui. Nhng bi lun ca S c thu thp thnh cun Triu
Lun.
to nghip, lun hi su no, trn chng c thu ra! V nh k m ch thn

ln ni bu chng nhng khng th dng c, tri li cn b thng!
Do vy, c Th Tn ty thun c nghi m khai th, khin cho bn h ai
ny u theo ng tr v nh, ni su cn, su trn, su thc, by i, ty
theo tng hon cnh m qun st k cng mong h ch thn thy c vt
bu y. Nhng bc c tr chiu Bt Nh lin lp tc rng khng cc un,
ht sch mi kh ch, tuy c nhiu v [lm c] nh vy, nhng y chng
phi l iu bn chng sanh n cn i Mt m hng mong mi c! Bi
vy, [c Pht] m ra mt php mn c bit ng hu thng - trung - h
cn u t c li ch tht s ngay trong i ny, dy h dng lng tin su
m, nguyn thit tha chuyn nim thnh hiu A Di Pht, nhip trn su
cn, tnh nim tip ni, lu ngy chy thng, chnh ci tm nghip thc
chng sanh ny s tr thnh Nh Lai B Mt Tng, tc l do bu Tam Mui
chng c bu Tht Tng, mi bit vt bu ny trn khp php gii, li
em vt bu ny th khp ht thy.
Do vy, t khi c Pht m ra php mn ny, ht thy B Tt, t s,
thin tri thc thy u tun hnh php ny do php ny trn t lc v tha
lc, so vi nhng php chuyn cy vo t lc th kh - d khc no mt tri,
mt vc! Php s Phi Tch i ng tr tch30 ti cha Tho ng ni T
Cc trong rng Chung Nam, hong dng gio ha rng ln php mn Tnh
, c bit son ra b Nim Pht Tam Mui Bo Vng Lun ht thy
t chng nim trn vn tam th Pht, nhng chuyn ch ni Ty Phng A
Di Pht. Do nu chng nim ch Pht v lai s chng th pht i B
tm, chit phc trng ngo mn, trong ht thy cnh vn cn c tnh kin
phm - thnh, lm sao la trn vn bn tng, trit chng Nht Chn cho
c? Nu thy ht thy chng sanh u l Pht th tm s t chng cn c
tnh kin phm - thnh c na, nn mi rt ro on tr phin no, rt
ro vin chng t tm. Nu chng nim trn vn ch Pht trong qu kh v
hin ti th c l ci tm nim A Di Pht s b cu n, hn cuc, chng
th vin mn, trn khp. V th, dy ngi nim Pht du nim mt c
Pht nhng nim trn tam th ch Pht; tuy nim trn ht tam th ch Pht
nhng t phi chuyn dc sc ni A Di Pht, ng hu ci tm nim Pht
theo chiu ngang trn khp mi phng, theo chiu dc tt cng ba i!
y chnh l ci tm nim Pht ny v tm ca mi phng ba i ch
Pht khng lc no chng kh hp nhau!
B lun ny ngha su rng, nu chng ch thch chc c l [ngi c]
s gp tn mt m b l, cng nh cha chc khi hiu lm l s. May
m lo php s Nhn thuc tng Thin Thai chng tic tinh lc, ring
son s gii d vn hay ngha u c sng t. Li ch y h din t
30
Tr tch: Cn gi l qui tch. Khi mt v php s tr ti ni u th gi l tr tch

ti ni . Tch y l tch trng.
c ? C s Ch Tnh tu Tnh nghip lu, tm li ngi tha thit, pht

tm in nm ngn b tng cho cc v Tng - tc tu Tnh , xin ti trnh
by i ca b lun, ng hu ngi c ngay t u thy c ch ch
quy [ca b lun]. Do vy, chng ni th lu, trnh by i lc nhng iu
n cha, [ngi c] bit php mn Tnh l php mn va cn va
su, va l Quyn va l Tht. Ht thy php mn, h sa diu ngha, khng
php no chng t php gii ny lu l, khng php no chng tr v php
gii ny, do php ny chnh l php mn Tng Tr thnh thy thnh chung
mi phng ba i ht thy ch Pht trn thnh Pht o, di ha
chng sanh. Nu thy li ny chng thch ng, xin hy cht vn Ph Hin
B Tt l v khuyn pht mi i nguyn vng, hng dn v Cc Lc!
11. Li ta cho b Di Thnh in
(nm Dn Quc 20 - 1931)
Mt php Nim Pht chnh l tng tr li Pht dy, nhng c ngi

chuyn nim T Pht, c ngi chuyn nim Tha Pht, hoc nim T Pht
ln Tha Pht bt ng! K chuyn nim T Pht l nh tham cu su xa n
cng tn Tht Tng trong cc kinh mong ng chng, dng tr chiu Bt
Nh thu hiu trn vn ng th ca ht thy cc php Ng m, Lc
Nhp, Thp Nh X, Thp Bt Gii, Tht i v.v ton l khng, ch thn
thy c tnh Chn Nh mu nhim vn sn c, hoc nh Thin Tng
khn nhng cu thoi u nh ngi nim Pht l ai? v.v mong
ch thn thy c bn lai din mc trc khi c cha m sanh ra.
Trong bn loi Nim Pht, [cch ny] c gi l Tht Tng Nim Pht.
Chuyn nim Tha Pht th c ba cch nim:
1) Mt l qun tng, ngha l da theo Thp Lc Qun Kinh qun,
hoc chuyn qun tng bch ho31, hoc ch qun thn Pht mt trng su,
hay thn tm thc, hoc qun Php Thn rng ln v qun trn vn mi
su php Qun.
2) Hai l qun tng, tc l i trc hnh tng Pht, tng tng ho,
quang minh ca Pht v.v
31
Bch Ho Tng (rna-laksana): i khi cn dch l ho tng, ho mi, bch mao

tng, mi gian bch ho tng, bch ho trang nghim tng, mi gian bch ho nhuyn
bch u-la-min tng v.vl mt trong ba mi hai tng ca c Nh Lai. y
chnh l mt si lng trng trong ngn, sng ngi nh ngc lu ly, thng ta quang
minh, nm gia hai chn my, cun trn li, qun quanh theo chiu bn phi, nu ko di
ra s di n mt tm (Tm l n v o lng thi c, c chiu di bng khong cch
gia hai cnh tay giang thng ra hai bn). Theo kinh V Thng Y, quyn H, tng ny
do lc tu nhn Pht thng tn thn mi khi thy c chng sanh no tu tp Gii - nh Hu. Theo kinh Qun Pht Tam Mui Hi th quang minh ta ra t tng bch ho c
cng nng tr c ti li trong trm c na-do-tha hng sa kip sanh t, nn l tng th
thng nht trong v lng tng ca c Pht.
3) Ba l tr danh, tc l nht tm xng nim thnh hiu A Di Pht.

Ba cch nim Pht ny tuy cch thc khc nhau, nhng u cn phi c
lng tin chn thnh, nguyn thit tha th mi cm ng o giao cng c
Pht c, mi c th chc chn trong i ny la khi ci Sa B ny, sanh
sang ci Cc Lc kia.
Trong bn th nim Pht ny, ch c Tht Tng Nim Pht l l su
xa nht, nhng chng d g tu c! Do cy vo Gii - nh - Hu v sc
tham cu, qun chiu, soi xt ca chnh mnh, ch khng c Tha Lc no
khc ph tr, nu chng phi l hng tc cn chn mui th ng cn cha d
g t c, hung l tht chng! Ch c Tr Danh Nim Pht, thc hin d
dng nht, thnh cng nhanh nht! Nu c th nhip trn su cn, tnh nim
lin tc t s ch thn chng c Nim Pht tam-mui ngay trong i ny,
lm chung chc chn vng sanh Thng Phm. Du cn c hn km, cha
chng c tam-mui, ch dng lng tin chn thnh tr danh hiu Pht nh
con nh m, lun lun chng gin on, n khi lm chung cm ng o
giao, nng theo Pht t lc i nghip vng sanh. Chng sanh i Mt ch
c php ny nh cy. Nu khng, ch gieo c ci nhn cho i sau, kh
c li ch tht s!
Nu c th ch tm tr nim, nim n khi ton tm l Pht, ton Pht
l tm, ngoi tm khng Pht, ngoi Pht khng tm, khng nim m nim,
nim m khng nim, tm ln Pht cng t rng, li cng mt hn th diu
l Tht Tng s hin r rnh rnh, y bo, chnh bo ci Ty Phng trit
hin trn vn. Tuy tr danh nhng t Tht Tng su xa, chng qun
tng m ch thn thy c Ty Phng! [Php tr danh] nhip th cn c
ph bin nht, c li ch su xa nht, li lc nht cho k n cn trong i
Mt Php, tha thch ln lao bn hoi xut th ca Nh Lai. V th, t xa
hng tri thc phn nhiu u chuyn ch ni mt mn Tr Danh. y l ni
i lc v cch nim Tha Pht vy.
Cn nh nim T Pht ln Tha Pht thng c gi l Thin Tnh
Song Tu, c ngi chuyn khn cu ngi nim Pht l ai? mong
minh tm kin tnh, chng ch trng tn nguyn cu sanh. Tuy t h Thin
Tnh Song Tu, nhng tht ra l c Thin, chng c Tnh. khng c tn
nguyn, s khng c cch no cy vo Pht lc i nghip vng sanh
c! Nu cha t n a v nghip tn tnh khng, vn chng th cy vo
t lc liu sanh thot t! Do vy bit: Thin Tnh Song Tu ch hng
ngi c y tn nguyn su xa mi c th c li ch. Nu khng,
ng nhin chng bng chuyn dc sc ni mt mn tr danh hiu Pht!
Php mn Tnh tht l php mn c bit kh l kh c trong c mt i
gio ha ca c Nh Lai. V th, vng thnh tin hin ai ny u hng v,
ngn kinh mun lun u u cng ch bo hng v.
ng X ng Doanh (Nht Bn), trch lc nhng ngha l xin
dng php Nim Pht t cc kinh lun, son thnh b Di Thuyt Lm,
ni dung phn thnh mi mn, din ging thng sut Nht Hnh32, ng l
mt b sch tr gip cho vic tu Tnh nghip. C s Phm C Nng ch
thn gio chnh, tra cu, i tn thnh A Di Pht Thnh in nhm t r
ngha tn sng; nhng nhng phn trch lc hon ton chng nu r ngun
gc, i khi no c thi gian rnh ri, c s s da theo kinh m phn nh
tng tn ht thy mi ngi bit mt php Nim Pht cu sanh Ty
Phng chnh l o ht thy thng thnh h phm cng tu, ng hu
chng n ni phm nhng li nh sanh lng t ph ta l bc thng cn,
chng chu tu tr, hoc t h thp ta l h cn chng th tu tr c! Th
sp ch gn xong, cy Quang vit li ta, bn c theo nhng iu mnh
bit gii by. Nn bit rng: Mt php Nim Pht chnh l php mn
Tng Tr thnh thy thnh chung mi phng ba i ht thy ch Pht
trn thnh Pht o, di ha chng sanh. Nu chng tin tng c, xin
hy cht vn Ph Hin B Tt!
12. Li ta sch Tnh Tp Yu
(nm Dn Quc 17 - 1928)
Thuc khng qu - hn, thuc no tr c bnh [th thuc y] l thuc

hay. Php chng cn - su, [php no] hp cn c s l php mu nhim.
ang thi Mt Php, cn c con ngi km hn, nu chng nng vo
hong th nguyn lc ca c Nh Lai, ai c th on Phin Hoc thot
sanh t, thy c bn tnh, chng v sanh? V nh bnh lm vo tng
ph, tuy [bnh tnh] ha hon vn khng th lm g c, nhng nu chu
ung thuc A Gi tr chung vn bnh ny, th chuyn on Phin Hoc
thot sanh t, thy c bn tnh, chng V Sanh va ni trn y ai
ny u ch thn chng c, hon ton chng kh khn g! V sao vy?
Do ngi y dng lng tin chn thnh, nguyn thit tha, tr danh hiu Pht
cu sanh Ty Phng, lm chung chc chn s c Pht tip dn, lin c
vng sanh. c vng sanh, thn cn Pht Di di lu, theo gt hi
chng, cn c th vin mn B , trit chng Nit Bn rt ro, hung l
nhng chuyn on Phin Hoc thot sanh t, thy c bn tnh,
chng V Sanh va mi ni ? Do vy, bit rng: Trong thi tit33 ny,
ch c mt php ny thch hp cn c nht. Nu b php mn cy vo Pht
lc ny tu nhng php mn t lc khc, ng ni hng trung - h cn
khng cch chi mong mi, du l thng cn chc chn cng kh lng thnh
tu ngay trong mt i c; phn nhiu ch gieo nhn cho i sau, kh
32
Nht Hnh: C ngha l chuyn ch ni mt s, l mt t ng c bit ch hnh Nim

Pht. Do vy, Nim Pht tam-mui cn gi l Nht Hnh tam-mui.
33
Xin ng hiu lm ch thi tit y l weather, m c ngha l thi th, ng dp,
ng lc nhn duyn chn mui, cc duyn hi , nh trong thnh ng nhn duyn thi
tit thng c dng trong kinh sch.
c li ch tht s! V th, hng tri thc xa nay cc lc hong dng php

ny mong trn bo n Pht, di nhng ngi cng hng.
Cc ng Phan Hu Thun v Thiu Hu Vin Lu Dng (thuc tnh
H Nam) dc lng tin tng Pht php, xem xt thi tit, cn c; do vy,
bn tp hp nhng ngha trng yu xng Tnh xa nay, to thnh
mt cun sch, chia lm ba thin. Thin u l tp hp sao lc, bin tp
nhng li dy t tng li rng di [ca c Pht], hi tm gn mt cht,
lm bc thang nhp mn u tin cho hng s c. Thin gia gm nhng
phn trch lc nhng li khai th thit yu nht, vin n nht [trch] t sch
Long Th Tnh Vn, Gic Minh Diu Hnh B Tt, v [ng lc ca] cc
i s Thin o, Vnh Minh, u m, Thin Nh34, Lin Tr, Hm Sn,
Ngu ch, Trit Lu, Tnh Am, Trit Ng, v gn y nht l c s Bnh Nh
Lm, ng hu [ngi c] t cn tin n su, lnh ng i lc ch th ca
php mn Tnh . Thin cui cng tp hp nhng ghi chp v nghi thc
Nim Pht, nhng kinh ch Tnh trong kha tng hng ngy v cc bi
vn hi hng dng lm nghi thc cho kha tng sng ti. Cui cng l
phn Ph Lc v nhn duyn ng ha ca Gic Minh Diu Hnh B Tt v
a a Ha B Tt nu bt php mn Tnh kh hp thi c su xa. H
tnh n hnh lu thng biu nhng ai c cng ch hng trong khp ci
xem c; do vy, bn t ta l Tnh Tp Yu, v lc thut nguyn
do ca php mn Tnh ng hu ngi c ln ngi nghe u cng sanh
chnh tn, cng tu Tnh nghip, c th cng sanh v Tnh , cng chng
V Sanh, ri cng thnh Chnh Gic!
13. Li ta cho b Lch S Cm ng Thng K
(nm Dn Quc 18 - 1929)
Lch S tng thut nhng chuyn thanh bnh hay lon lc, hin hay ngu
xa nay. Cm ng l nhng chng nghim v s c - mt, tt - xu xa
nay. Lch s nhiu qu, ai c th c trn khp tng chuyn cho c! V
th, c bit chn ly nhng s tch cm ng r rng nht ghi li ht cng
hin cho nhng ngi cng hng, hng lm tm gng cch vt, tr tri,
thnh tm, chnh , tu thn, t gia, tr quc, bnh thin h ng hu tm hp
34
Thin Nh Duy Tc (khng r nm sanh -1354), l mt v cao tng thuc tng Lm T

sng vo thi Nguyn, xung tc t nh ti Ha Sn, v sau qua Thin Mc, c php
vi ngi Trung Phong Minh Bn, c ni php ca ngi Trung Phong. S cc lc hong
dng Thin Tng nhng chuyn tu Tnh nghip, c vua ban danh hiu Pht Tm Ph
T Vn Hu i Bin Thin S. S ch thch kinh Lng Nghim ng thi tng hp,
chn tc phm ch gii c t thi ng v Tng, to thnh b Lng Nghim Kinh
Hi Gii 20 quyn, li son b Lng Nghim Kinh Vin Thng S 10 quyn. xin
minh gio ngha Tnh , S son b Tnh Hoc Vn nhm ph tr nhng nghi vn
v Tnh , sch tn ngi hc tu tp Tnh nghip. Ngoi ra, S cn li nhng tc
phm nh Ng Lc, Thp Phng Gii Thuyt v.v
vi o, tm hp vi Pht, thin h s thi bnh, nhn dn s yn vui. Phi

bit: Ni n cm ng chnh l ni n nhn qu vy. Tu nhn nh th no
s c qu nh th y nh trng da c da, gieo u c u. Nu
mun trnh khi qu c, t phi tu nhn lnh; nu to c nhn, quyt kh th
c thin qu! Ti thng ni: Nhn qu l phng tin ln lao thnh
nhn th gian xut th gian bnh tr thin h, thot chng sanh.
Nu khng c nhn qu, thin s khng c g khuyn, c khng c g
pht, h cn bn n chuyn lm sng t Minh c t n ch thin,
on Phin Hoc, chng B na ? Do nhng ai bit c nhn qu t s
hng lnh, lnh d, sa li hng thin, dt lng t, gi lng thnh, nh
lng ham mun xng by ca chnh mnh khi phc l ngha, ng hu
c d vo bc thnh, mong ln c ci Cc Lc. Bc thng bn yn vui
m lm, bc trung bn v li m lm, bc h bn min cng lm, u cng
tr kh c vt dc t l lng tri, thot ng m, ln b gic. Do vy,
bit thnh hin, Pht, B Tt tham d, gip cho o sanh thnh, dng
dc, xt t ci ngun n kt thc chng ngoi hai ch nhn qu; y l
cn c ln lao khin cho thin h xa nay thanh bnh hay lon lc, vng
vng hay nguy ngp v [ c] yn thn, gic ng ci i, siu phm nhp
thnh, liu sanh thot t. Nu mun vn hi th o, lng ngi, m b i
vic xng nhn qu bo ng, du cho ngi y hc thc, o c, thn
thng, tr hu ngang bng thnh hin, Pht, B Tt vn chng lm g c,
hung l nhng k km ci hn ?
Ngi i thng tng nhn qu dit mt khng du vt, thng hay
coi thng, chng chu suy xt su xa. i vi nhng th [nhn qu] r rng
d thy, c th c nhng th nhn qu khc xen ln vo khin cho kh thy
c s bo ng; phm phu mt tht chng bit nguyn do, bn bo thin c
u rng khng, chng c nhn qu. Do vy, cy vo thin kin ca chnh
mnh, cho l ch xc khng lm ln, coi li ca thnh hin, Pht, B Tt
u l hoang ng, v cn c, chng ng noi theo! T y, ph phang t
kin ca chnh mnh, lm lc khoe khoang l bc thng gia, lp ra nhng
ngh lun t lm, lm ngi. Do mt n thnh nhiu, bin i tn gc cng
thm t hi n ni o t bin thnh nhng thm kch ph kinh in, ph
lun thng, b lng hiu, mc k lng h thn, tranh thnh, ot t, tn st
ln nhau mi mi u din ra, n ni thin tai nhn ha ging xung hng
ngy, vn nc nguy ngp, dn khng l sng. Xt n ci ngun, ni chung
l do chng bit nhn qu bo ng m ra!
Nm Dn Quc 13 (1924), vng Giang - Chit nh nhau, c s Ngy
Mai Tn tn c sang Thng Hi, ngh cch mun dt st kip chm dt
ha lon cho tng lai. Ti khuyn ng ta nn c khp hai mi bn b s,
chn ly nhng chuyn nhn qu bo ng r rng nht, chp thnh mt b
sch lm gng rn mnh cho cc gii trong thin h i sau. ng Mai
Tn rt hoan h, tng nhiu ln thng lng bin php, nhng v tui gi,
tinh thn chng , li khng c sc thnh ngi khc chu nhc nhn thay
cho [chnh mnh] nn nh bun b b d gia chng. May sao, thng Chn
nm Dn Quc th 16 (1927), c s Nhip Vn i thnh c c s Ha
Ch Tnh bin tp, vng lnh ca thi phu nhn cung cp chi dng. n
thng Tm nm nay hon thnh bn tho, gp ng dp ng Nhip Vn i
dng bnh ti L Sn, ti bn vt quyn tim phn, lo toan nhng chuyn
trnh by, n hnh v.v Do tha lng mong mi ca ti, ng Nhip Vn i
bn vui v gio nh v gom gp tin bc khc in rng ri. Ln u in hai
vn b; nay li dng loi giy in bo, in mt bn vi kiu ch T Hiu T35
mong cho gii thanh nin hc sinh u mua c c. Hai loi sch ny
mi th u cho nh my thnh ba bn, tn ht sc chc cng in c my
chc vn b, khin cho ngi i u bit nhn qu bo ng t ho chng
sai! Do vy s gi vn lun thng, trn ht bn phn, dt lng t, gi lng
thnh, ng lm cc iu c, vng gi cc iu lnh, ng hu thin h thi
bnh, nhn dn yn vui s tr thnh s tht, ch khng phi ch l nim hy
vng xung!
14. Li ta sch Cm ng Thin Trc Ging
(nm Dn Quc 17 - 1928)
Con ngi tnh vn lnh, do i cnh chm duyn nhng chng ra sc

kim im, xem xt, cho nn khi ln cc chp trc tt - xu, mi th
tnh kin khin bn tnh b mai mt, u lun l nh th. Do vy, nhng v
thnh nhn thi c v no cng li ngn gio, mong cho con ngi hnh
theo tr li [thun thin nh] thu ban u. Nhng li dy y tuy nhiu,
nhng chng ngoi cch vt tr tri, lm sng t Minh c, yn ni s tt
lnh tt cng m thi.
Trong ch cch vt va ni , cch () ging nh cch u (
: tr kh, chin u), ging nh mt ngi chng li mun ngi; vt
() l phin no, vng tng, m cng l ci c gi l nhn dc (lng
ham mun ca con ngi) trong ci i. Chin u vi lng nhn dc vng
tng phin no, t mt phen phi y ch chng khip nhc th mi
c hiu qu tht s. Nu khng, tm b chuyn theo vt, lm sao tr kh vt
cho c? Tr () c ngha c l thc y, m rng n cng cc. Tri
() chnh l lng tri yu thng cha m, knh trng anh sn c ca chng
ta, ch khng phi do dy d, do hc hnh ri mi c. Nhng thng nhn
trong x s thng ngy, nu chng phn tnh, soi xt, kim im, th t y
s b vt chuyn, chc l lng tri yu thng cha m, knh trng anh y
cng b mt i, cn mong chi thc y lng tri y n cng cc i ph
35
Mt kiu ch c ln va phi, tng ng vi font ch size 24 trong Microsoft Word.
khp vn s, hm dng t tm na ? Do vy, thnh nhn mun con ngi

lm sng t Minh c, yn ni ch tt lnh tt cng, bn dy con ngi
ch thc hin u tin chnh l trc ht phi khi s t cch vt tr tri.
Cng phu va ni y mu nhim khng chi hn c!
Nhng mun cho thng nhn y theo tu tr, phi c khun php
hon chnh th mi d c li ch. Ng Kinh, T Th u l nhng khun
php hon chnh, nhng do li l mnh mng, li cn ri rc trong cc
sch, chng c tp hp li chia theo tng loi, hi kh bt chc theo.
K cha c nhiu sch cng chng th nh vo u vng theo nhng
khun mu y. Thi Thng Cm ng Thin thu tm nhng l l tt cng
thun theo [chnh o] th tt lnh, tri nghch th xu, phc thin, ha
dm, tht ra li ngh lun rung tri rng t, mt nhn vo, tm kinh hi:
Th no l thin? Th no l c? K lm lnh s c thin bo no? K lm
c s mc c bo no? u thy r ci ngun sng t nh xem ngn la,
nhng k ngu chng chu lm lnh, c mc tnh lm c! y l v ci tm t
t t li xui khin nh th. Nay bit: K t t t li m ra s nh mt li
ch ln lao, mc ha ng ln lao, h dm chng gng sc lng thin
mong ha dit, phc nhm ? Do vy, bn ni rng: Sch ny to li ch
cho con ngi cng su xa lm. V th, bc i Nho thi c phn nhiu u
ngm tu tp theo sch ny.
i Thanh, ng Bnh Ngng Ch Trng Chu phng hnh sch ny
t b, n lc vinh hin u k thi nh, t n a v Thng Th ri, vn
hng ngy c sch ny, li cn em tng ngi khc, ghi ta l Nguyn
T Tt c Th (sch phi c ca Trng Nguyn, T Tng). Li cn gii
thch rng: Chng c ngha l c sch ny lin c th lm Trng Nguyn,
T Tng, m ngha l Trng Nguyn, T Tng nht quyt khng th khng
c sch ny! S nu t ngha y c th ni l thu trit n tt bc!
Nhng ngi nhn thy l nhn, k tr thy l tr, u ty theo tnh cht
ca tng ngi. Sch ny lun n tt cng th ch c th thnh tin. Nu
dng i B tm thc hnh s c th siu phm nhp thnh, liu sanh
thot t, on Tam Hoc, chng Php Thn, vin mn phc hu, thnh tu
Pht o; hung h c khng khng ni nhng qu bo nh nhoi trong ci
tri ngi nh thnh tin ?
Sch ny c ch gii rt nhiu, ch c bn Tin Ch ca Nguyn Ha
Hu ng36 i Thanh tinh xc, su xa, rng ri, thng sut nht, tic rng
36
Hu ng (1697-1758), t nh V, hiu Tng Nhai, l mt nh kinh hc gia (chuyn

gia nghin cu kinh truyn) i Thanh, ngi huyn Nguyn Ha (nay l Ng Huyn, T
Chu), tnh Giang T, nn thng c gi l Nguyn Ha Hu ng. ng ni Hu
ng l mt nh nghin cu kinh Dch rt ni ting thi y, cha Hu ng cng l mt
nh nghin cu c th rt ni ting. ng chng i cch gii thch kinh in theo quan
im Tng Nho, ch trng hiu c th phi c thng vo kinh in, ng da dm
theo cch gii thch xuyn tc, thin kin ca Tng Nho.
nu chng phi l hng hc rng s khng th c ni! K n l b Vng

Bin qu tht l bn hay nht ngi nh, k tc u cng xem c,
nhng n b, tr nt khng thng tho ch ngha lm th vn kh th lnh
hi c. Ch c mi mt cun Trc Ging l c th li ch trn khp, li
vn tuy nng cn, d hiu, nhng t ng tht hay p, gin d nhng khng
th thin, d cm ng con ngi nht. C s Hng o b ra mt ngn
ng n hnh lu thng rng khp. Cng c nhng ngi cng ch hng
u gip sc, nguyn cho cun sch ny c [ph bin] trn khp v tr,
ng hu ngi ngi tu Thp Thin, nh nh tn sng hiu . Bit ha phc ch do con ngi t chuc ly, thin hay c u c bo ng th c ai
cn chu lm c chuc ha na y? Phong tc y va c lu hnh th
iu thin s c thin bo: L ngha, nhn nhng s hng thnh, can qua
vnh vin chm dt, nhn dn yn vui, thin h thi bnh. Nguyn nhng ai
c ti lc hay tr lc hoc in rng ri sch ny lu truyn, hoc thuyt
php ging din khin cho nhng k cha nh mt bn tnh s cng
thm thun chn, k mt bn tnh s mau khi phc ci tnh ban u.
Hnh vi y c cng c h th din t c ?
15. Li ta sch Sc Chung Tn Lng
(nm Dn Quc 19 - 1930)
Con ngi cng mt ci tm ny, tm cng mt l ny, chng sanh v

Pht chng hai, phm - thnh nh mt. Do Pht rt ro ng c tm ny
nn trit chng Nit Bn, chng sanh do rt ro m ci tm ny nn lun hi
sanh t di lu. Ngh li t v thy n nay, bn chng sanh ta v c Thch
Ca Th Tn cng l phm phu, cng chu ni kh sanh t d di. c Th
Tn do t pht khi hng tm, trn sc i hng mnh, tu rng Gii nh - Hu, nn on trn vn Tam Hoc, hai th T (Bin Dch v Phn
on) vnh vin mt, an tr trong Tam c b tng, ph qun manh thuc
chn gii. Lun v thi kip, d c dng ht s vi trn trong mt ci nc
cng chng th tnh ton c! Lun v php mn th cn ht bin mc vn
kh chp c!
Trong thi kip y, ban s php ha ny, bn chng sanh ta h chng
nghe php tu hnh, mun chng c tm ny trong mt i hay sao? Ch v
Phin Hoc su dy, khng sc no on tr c, h th sanh ln na li b
m mt. Cng nh do cha gp c php cy vo Pht t lc vng sanh
ngay trong i ny, hoc do tu php ny, nhng t lc mng yu, khng
ngi gip , hoc tuy t lc sung tc nhng lm chung b quyn thuc
lm cch ph hoi! Do y, tri c kip di lu, lun hi sanh t. Du c
Pht gio ha, vn y nh c ung mang ci tm chng khc g tm Pht,
nhng chng th chng c qu chn thng ging nh c Pht! Trn
c ph s gio ha ca Pht, di ph bc tnh linh ca chnh mnh. Mi

phen ngh n, ng tng37 nh la t.
Nay may c nghe c Nh Lai v thng xt chng sanh thu mt
kip khng c sc on Hoc, c bit m ra php mn tn nguyn nim
Pht cu sanh Tnh ht thy d thnh hay phm u cng trong i
ny vng sanh Ty Phng: K on Hoc s cao ng B X, k vn
cn y dy phin no cng d vo dng thnh. Tht l mt php mn c
bit trong sut c mt i gio ha ca c Nh Lai; thch hp khp ba cn,
li cn ln n cn u thu tm. Trn l bc ng Gic B Tt cn chng
th vt ra ngoi [php mn] ny c; di l phm phu Ng Nghch Thp
c cng c th d vo trong s y. V th, [php mn ny] c mi
phng cng khen ngi, chn gii cng tun hnh. Hung h bn phm phu
chng ta b i php ny th ly u nh cy?
Gn y, i lon n cng cc, thin tai, nhn ha lin tip ging
xung, vn nc nguy ngp, dn khng l sng! Ngi c chnh tri kin u
bit th gii ny l ni khng yn n, Ty Phng Cc Lc th gii chnh l
qu nh ta sn c. Do vy, tnh k tr v nh, cng tu Tnh nghip. Li s
khi lm chung t lc mng yu, khng ai ph tr, v b quyn thuc v tri
ph hoi chnh nim n ni vn lu li trong th gii ny, chng c vng
sanh. Do vy, mi ngi xng chuyn tr nim hng ph tr k lm
chung. Nh cc hi Pht Hc Thiu Hng, D Diu, Vn Nam, Thng
Hi hoc son nh chng trnh, hoc xin dng s li - hi, u nhm
mong sao ngi mng chung chc chn c sanh v Ty Phng mi thi!
Tm y, chuyn y tht ng khm phc!
C s L Vin Tnh vn s [nhng chng trnh y] qu gin lc, rt c
th ngi ta chng lu , bn tuyn chn nhng im hay nht ca chng
trnh cc ni v cc ngn lun, li cn chn lc nhng bi vn nu r l li hi lc lm chung ca xa nay v nhng cu chuyn vng sanh do c tr
nim gn y, bin son thnh bn thin. Thin u tin l Sc Chung
Chng Trnh (chng trnh tr nim cho k lm chung), thin th hai l
Sc Chung Ngn Lun (nhng bn lun v vic tr nim cho k lm chung),
thin th ba l D Tri Li Hi (bit sn nhng iu li - hi), thin th t l
Sc Chung Tht Hiu (hiu qu tht s do tr nim lc lm chung), t tn
[cho c tp sch] l Sc Chung Tn Lng (nhng hng dn v vic tr
nim khi lm chung), xin Quang vit li ta.
Quang vo tui by mi, hc chng thnh c g, trm s mt
hi th ra khng ht vo c s li b lun hi trong su no th kh chng
th no tng tng c! Do vy bn giu tung tch, n dt lu di, chuyn
tu Tnh nghip, ng hu chng n ni thng lun khuyn ngi khc m
37
Nguyn vn ng ni, tc l mt danh xng khc ca Ng Tng, tc tim, gan, l lch,

phi, thn.
ngc li chnh mnh chng c phn, khin cho k v tri do y s bng

php ri a c o. Trc lc b quan, nhn c th ca ng ta, lng khn
ngn cm ng, bn nu i lc i ca php mn Tnh v li ch ca
s tr nim, mong sao nhng ngi hc Pht trong ci i ai ny u ch ,
ng hu tha thch ln lao bn hoi ph chng sanh ca c Nh Lai
cng nh nhm lm chn mui ci nhn th thng c vun bi t
nhiu kip!
16. Li ta b Tn Bin Qun m Linh Cm Lc
(nm Dn Quc 18 - 1929)
Qun Th m B Tt th nguyn rng su, t bi rng ln; v th, phn

thn trong cc ci nhiu nh s vi trn, ty loi hin hnh, tm thanh cu kh
thot chng sanh, nhng i vi th gii Sa B, Ngi li cng ngh
thng xt trn khp, tha thit, cu vt chng st. Hung chi trong nhng
nm gn y, nhn dn hng ngy gp cnh hon nn, d mun trn trnh
qu tht cng khng c ch no lnh mnh c, m cng chng c cch
no trn lnh c; bi th o nhn tm gn y bi hoi n cng cc!
Ngay nh i n sanh thnh, nui dy ca cha m, vn c cng khai
xng b i lng hiu v coi git hi cha m l chuyn i ngha dit thn!
Ngi dn sng trong ci i ny chng ng thng ? Do vy, phm
nhng ai c chnh tri kin khng ai chng nghin cu Pht hc, tu tr Tnh
nghip cu thot la i c Ng Trc ny, mau c d vo Lin Tr Hi
Hi, ng hu vnh vin la mi s kh, ch hng cc s vui.
Trong thi th ny, Qun Th m B Tt c bit dy ln lng i t V
Duyn, vn lng i bi ng Th, trong mi kh nn, r lng ngh nh,
bo v, che ch. Xng hng danh ca Ngi gp d s ha lnh, gp nn li
tr thnh iu may mn, lm sao k xit? Nhng s tch B Tt cm ng
c ghi chp thy ri rc khp cc sch. Nhng sch chuyn ghi chp th c
b Qun m T Lm Tp ca ngi Hong Tn, Qun m Tr Nghim K
ca ng Chu Khc Phc38, Qun m Linh Cm Lc ca ng Vu Tch m,
38
Qun m T Lm Tp c ngi Hong Tn bin son vo nm Khang Hy th by

(1668), c a vo tp 149 ca Vn Tc Tng, gm ba quyn. Quyn Thng trch lc
nhng kinh in trng yu v bn a ca ngi Qun m nh Bi Hoa, Qun Th m i
Th Ch Th K, i Tha Trang Nghim Bo Vng, Thnh Qun Th m B Tt Tiu
Phc c Hi La Ni v.v Quyn Trung v H chp 154 cu chuyn cm ng n
v Trung Hoa t i Tn n u i Thanh.
Qun m Kinh Tr Nghim K gm hai quyn do Chu Khc Phc son vo nm Thun
Tr 16 (1659), cn c tn l Qun Th m Kinh Ch Tr Nghim K, c xp vo tp
134 ca Vn Tc Tng. Ni dung bao gm 118 cu chuyn cm ng do tr ch i Bi,
xng danh hiu Ngi hay tng tr phm Ph Mn v.v Cui sch li cn chp cc bi
kinh nh Qun Th m i Bi Tm La Ni (do ngi Bt Khng dch), Bch Y i Bi
Qun m Bn Tch Tng ca ng Ha Ch Tnh, Qun m Linh Nghim

K ca ng Nhip Vn i, u l nhng sch do c thy nghe ri bn
ghi li.
C s L Vin Tnh li tng hp t tt c cc sch [ni trn] son [thnh
mt tc phm], t tn l Tn Bin Qun m Linh Cm Lc, c th gi l
tp hp tt c nhng chuyn linh cm ca c Qun m, l ch y c cho ht
thy nhng ngi tn phng, tr nim. Tuy nhin, cn phi bit v sao c
Qun m c th linh cm nh th? y l v Ngi xoay c Tnh Nghe
nghe ni t tnh v chiu soi Ng Un u khng. c b sch ny ri, c
th ch thnh khn thit nim hng danh ca Qun m i S, nim n khi
nim cc tnh vong th bn th ca ht thy phin no c nghip u l
khng, ng li ht thy cnh duyn sng - kh u l chng th c!
Trong ci chng th c y, chng ngi g hng lng T, vn lng Bi,
ty c tip dn, ly tm ca c Qun m lm tm mnh, ly s nghip ca
c Qun m lm s nghip ca mnh, lm cho khp ht thy chng sanh
ang chu kh cng c gi n trch ca c Qun Th m ri trong
i v lai s cng hnh o Qun Th m xoay vn cu vy!
17. Li ta cho a Tng B Tt Bn Tch Linh Cm Lc
(nm Dn Quc 18 - 1929)
a Tng B Tt th nguyn rng su, tuy chng cng tt php tnh

t lu, nhng vn chng tr Tch Quang, chng chng Pht qu, do lng i
t bi ty loi hin thn thot hu tnh trn khp cc ci nc nhiu nh
s vi trn. Ngi li cn thng trong chn u minh nhm cu bt chng
sanh ti kh cc nng trong a ngc. Do B Tt xa kia tng pht i
nguyn: Chng sanh tn phng chng B , a ngc v khng th
bt thnh Pht (Chng sanh ht mi chng B ; a ngc cha trng
khng, th chng thnh Pht). y l v tm tnh ca chng sanh v tm tnh
ca Pht chng hai; do m mui nn i vi chn thng lm sanh m hoc,
khi tham - sn - si, to git - trm - dm n ni lun hi lc o, trn
chng c thu thot ra. Lc sanh vo tri ngi th t, khi a tam li
nhiu! B Tt ring r lng t mn, nhiu cch cu vt, mong sao chng
sanh s b vng v vi chn, tr m, c ng, khi phc li Chn Nh
Pht Tnh sn c mi thi. V nh bo chu Ma Ni39 v gi, rt trong nh x,
Ng n Tm La Ni Kinh, L Qun m Vn v mt chng sch gii tr nhng iu
ngoa truyn v c Qun m.
39
Ma Ni (Mani) gi l Chn Ma Ni (Cintmani), cn c phin m l Chn
Mt Ni, dch ngha l Nh Bo Chu, Nh Chu, hoc Nh Ma Ni, V Gi Bo,
u c ngha l mt vin ngc qu c th tha mn mi c vng. Kinh lun chp c
nhiu loi Ma Ni, chng hn nh i T B Sa Lun ni c 102 loi Ma Ni nh Quang
Minh Ma Ni, Thanh Thy Ma Ni, Phng ng Ma Ni, Nguyt Trng Ma Ni, Diu Tng
k ngu coi nh d, chng thm mn tic! Ngi tr bit l bo chu v gi,

vo nh x nht ly, gt tr phn d, dng nc thm gt ra, treo trn trng
cao, ta sng chiu tri soi t, ma ra khp mi th bu. Tm tnh ca
chng sanh cng ging nh vy, tuy cn m mui to nghip, a lc trong
c o, nhng Chn Nh Pht Tnh sn c vn trm tch thng hng, bt
sanh, bt dit, trn chng c tng bin i, tn tht. V th, bt lun k
nghip nng ti su n u, tm B Tt trn chng c mt nim vt b, i
vi chng sanh kh s nht cng ring r lng thng xt hn, gp gp
mun thot hn.
C s L Vin Tnh cm lng t bi ca B Tt, tic cho chng sanh m
mui, do vy bn dng th vn Bch Thoi, bin son trnh by nhng
chuyn thuc v mt Bn ln mt Tch ca B Tt. Li sao lc mi tm
chng s tch cm ng ca Ngi t Tc Tng ca Nht Bn, cho n hnh
lu thng, mong sao ht thy hu tnh u bit B Tt t v lng kip n
nay khi lng T, vn lng Bi, ng hu ht thy chng sanh c thot khi
sanh t, chng c Pht tnh vn c. T y, chng sanh u quy mng,
cung knh, cng dng, xng nim hng danh c nng cy, c
thot khi ci Ng Trc ny, sanh sang ci sen chn phm kia, trn cu
Pht o, di ha chng sanh, ly tm B Tt lm tm ca chnh mnh,
ly s nghip ca B Tt lm s nghip ca chnh mnh, ng hu chng c
ph s gio ha ca c Pht, chng ph bc tnh linh ca chnh mnh m
thi. Do vy, ti bn vit duyn khi tha vi nhng bc thng sng mai
sau vy.
18. Li ta sch Qun m Cm ng Kha
Tm Qun Th m B Tt ngh thng chng sanh, chng th dng
ngn ng hnh dung c! Du ly tri t, cha m, vn cha snh
v cht phn! Lm cho k thin cn cha gieo, cha chn mui, cha
thot, lin gieo, lin chn mui, lin thot. Nn dng thn no c,
bn hin thn y thuyt php. V nh mt tri rng r gia ban ngy,
mun vt u c chiu t. Xun v trn lnh th vua V, trm loi tho
mc u c sanh thnh. C cm lin thng, khng chuyn mu cu g
chng ng. y l v B Tt v tm, ly tm chng sanh lm tm [ca chnh
Ngi], nn h khp php gii cm, lin ng khp php gii, u p ng tm
nim ca h trn chng sai bit. Qun m Cm ng Kha40 l phng tin
Ma Ni, i ng Ma Ni v.v i Phng ng i Tp Kinh nu tn ca bn mi
by loi Ma Ni nh T Lng Gi Ma Ni, Phm Thin Quang Trng Ma Ni v.v Php
tng Thin Th Thin Nhn ca c Qun m cng cm hai vin Ma Ni: Nht Tinh Ma
Ni v Nguyt Tinh Ma Ni.
40
Qun m Cm ng Kha l tn gi khc ca Qun m Linh Thim, tc Xm Qun
m.
mu nhim ln lao thun theo thi i bi tt - xu ng hu cng gieo

thin cn. Phm nhng ngi xem bi u phi xng nim danh hiu B Tt.
Nh tr nh b bnh chng chu ung thuc, bn bi thuc ln v, th tr nh
khng ung thuc m vn ung thuc41. Danh hiu ca B Tt nh Phn
Hn Hng, nu c thy nghe, tc nghip t tiu, tc thin (s lnh trong
i trc) s t sanh, dn dn cho n trn l noi theo ch hng, s nghip
ca c Qun m, rt ro t li - li tha ni v k. Sch ny do c s T
Tch D v phu nhn tm c c bn thuc i Minh trc kia, em in
thch n mt ngn quyn kt Tnh duyn. Ti bn lc thut ngha B
Tt hnh lng T nh vy .
19. Li ta cho b Tnh Thnh Hin Lc
(nm Dn Quc 22 - 1933)
Php mn Tnh rng ln nh php gii, rt ro nh h khng. Ht

thy cc php mn khng php no chng lu xut t php gii ny, ht thy
cc hnh mn khng mn no chng tr v php gii ny. Ngi thin t
thng minh thng v [tng lm php ny] s gin d, l tm thng nn
chng b cng xt k, chng nhng chnh mnh khng tu tp, li cn tht li
bn lun, ngn tr, ph hoi, bi xch ngi khc tu tr, nhm t v chnh
mnh cao minh. iu ny ng l bin qun lc hp nhi bt kin lai mao
(thy trn v tr nhng chng thy c si lng ni khe mt), bit trn
cc php nhng chng bit chnh mnh th tr bin thng, t coi mnh Tng Gio u thng, c Pht gi [k y] l k ng thng xt! H chng ngh
ch quy tng ca kinh Hoa Nghim l cu sanh Tnh . Vn Th, Ph Hin
thy u pht nguyn vng sanh. Nhng v y l ngi nh th no, chuyn
y l chuyn nh th no? Du bn ta c hiu c cht gio ngha, nhng
Phin Hoc cha on, sanh t cha gii quyt xong, h tri qua mt phen
bin i sanh sang kip sau, h c th chng m mt c ? Chn bt cha
nung, gp ma lin r. Nguyn do c Nh Lai c bit m ra php mn
Tnh ny l nhm lm cho thng thnh h phm u cng thot c
sanh t ngay trong i ny. Hung chi hai v i S kia thnh Pht lu,
th hin thuc a v ng Gic, ly thn lm gng cho k khc pht
nguyn cu sanh; ta l hng ngi no m dm chng i cc v y?
Ngh k nh th, chc chn s nhanh nhu thay i, tun theo gio hun
ph thnh - phm ca c Nh Lai, noi theo Vn Th, Ph Hin, M
Minh, Long Th, Vin Cng, Tr Gi, Thin o, Vnh Minh v.v cc v
i B Tt, T S m nht tr tin hnh, dng mi i nguyn vng hi
hng vng sanh Ty Phng Cc Lc th gii, ng hu vin mn Pht qu,
lm bc i trng phu rt ro. Ai chu cam lng nhng i li ch ny cho
41
y l mt v d c ni trong kinh Nit Bn nhm din t phng tin sanh thin

xo ca hng i B Tt.
ngi khc, ri t mnh yn trong nh la tam gii, thng b thiu t

vy thay? T khi i php c truyn sang phng ng, ngi ch thn
chng c tam-mui, c o, vng sanh trong hin i v k y dy
Phin Hoc cy vo Pht t lc c i nghip vng sanh k sao cho xit?
Trong thi Cn Long i Thanh, c s Bnh T Thanh sai chu trai l Hy
Tc tp hp, sao lc nhng cu chuyn vng sanh Tnh , u tin thut
chuyn Pht Di nhm ch r ng gio ch lp ra php mn ny. K n
l Qun m, Th Ch, Vn Th, Ph Hin v.v nhm t r thnh chng
xin dng php mn ny. Tip l t-kheo tng ni, vua cha, quan li,
thng dn, n nhn, cc loi vt vng sanh, nhm k ra t chng vng sanh
Tnh , tng cng hn nm trm ngi, t tn l Tnh Thnh Hin Lc.
y chnh l b S Bin. Trong s y, d thnh hay phm, d tr hay ngu,
u cng vo trong bin i th nguyn ca c Nh Lai, ri dn dn chng
c s vui sng trong ci Thng Tch Quang. Nhn t ch ny, bit php
mn Tnh dng nh bin c dung np khp mi dng chy, cng ging
nh thi h bao hm khp vn tng. Chng sanh trn khp php gii khng
mt ai chng c nhip vo y! Cc php trong khp c php gii u do
php mn ny m c Tht T, bi n l php mn c bit trong c mt i
gio ha ca c Nh Lai, l o tng tr trng yu ca tam th ch Pht.
n cui nin hiu o Quang, c s Lin Quy H nh tp hp [hnh
trng ca] nhng v vng sanh sau thi Cn Long c hn mt trm my
chc ngi, [son thnh sch] t tn l Tnh Thnh Hin Lc Tc Bin.
Vo i Hm Phong - ng Tr, gic gi trn lan, ngi xng t i, gn
nh qunh qu. Gn y, th o nhn tm ngy cng i xung, phm nhng
ai c con mt thng sut, mang lng cu i, khng ai chng xng nhn
qu bo ng v php tn nguyn nim Pht. Ngi c chnh tri kin, khng
ai chng thun theo chiu gi. V th, trong my chc nm qua, li tp hp
c [chuyn vng sanh ca] hn hai trm ngi na, t tn l Tnh
Thnh Hin Lc Tam Bin. Bn tho ny do thy c Sm bin tp, nay
sp ch xong. V th, ti thut duyn khi.
Khi xa khng c thuyn my, xe la, bu cc, ta bo, tuy tng a
phng st cnh nhau nhng thng chng hay bit, cho nn thi c php
o hng thnh ln lao, nhng s ngi vng sanh c ghi chp li trong
mt ngn my trm nm ch c my trm ngi m thi! Mt l v thiu
ghi chp, hai l v sch v xa tht lc. Nu mi chuyn u tin li nh
ngy nay, du c my chc vn vn l cha nhiu. Ngi c ch nn em
xa lun nay, ngh cha chc u l chuyn tht; m cng ng dng
nay lun xa, cho l php [khi xa] chng hng thnh ln lao! Hy th ngh
ngi Thin o Trng An, ngi Thiu Khang ti Tn nh, ting nim
Pht vang khp no ng, nhng ngi vng sanh ng nhin chng phi
ch c trm ngn vn c! Nay th xa cch ngn dm, sng va gi i, ti
n, li thm bu in, bo ch; v th, tuy ngoi ngn dm thy u bit
c lin. Nhng vn cn nhiu ngi [vng sanh] cha c ghi chp, nu

mi chuyn u chp, qu tht cn nhiu hn th na! Nguyn ngi trong
khp ci i, ai ny u ly gi vn lun thng, trn ht bn phn, dt lng
t, gi lng thnh, ng lm cc iu c, vng gi cc iu lnh lm nn
tng, ly tht s v sanh t, pht B tm, tn nguyn nim Pht cu sanh
Ty Phng tu tr, th sng s l bu bn ca thnh hin, thc s vo ci
nc ca Nh Lai, li ch y nu chng phi l Pht s khng th no bit
c! Nguyn khp nhng ai thy nghe u gng cng!
20. Li ta cho sch Trng nh Ty Phng Cng C
(nm Dn Quc 19 - 1930)
Sch Ty Phng Cng C lu truyn trong ci i lu; tuyn chn

sao lc nhng ngn lun hoc t m hoc gin lc khc nhau. C bn xp
kinh Di , ch Vng Sanh vo u sch, cng c bn chng chp. Nhng
bn trong c in hnh Tam Thnh, i sen chn phm, trn i sen c nhng
vng trn ngi [nim Pht] chm vo y hng ghi nh s [cu nim]
th [cc bn in] u ging nhau. a s cc bn in, vi mi i sen thuc chn
phm u v mt tng Pht. Tip , chn lc nhng khai th thit yu xa
nay v nhng s tch r rng, ng hu ngi c sanh lng tn nguyn quyt
nh, chc chn nh vo vng sanh. Dng su m, chu o lm sao,
nhng do nim xong, hoc [do ngi nim] khut, bn t i, tht cm
thy mc li hy hoi kinh tng. Mt cun sch tt p li ngi rt cuc
b ph cho ngn la, chng nhng ung ph mt mn vt qu bu, li cn
chng th li lc rng khp. Nu gi li truyn cho i sau th do khuyn
chm en a, lem luc, kh gi hng th cho ngi c c. Suy i ngh
li, tht kh th no thch hp!
Bn ti l Dt Nhn sp xp ni dung sch li theo mt th t khc: u
tin l kinh, ch, nghi thc nim Pht. K n lit k cc khai th r rng,
rng ri, gin d, gn gi t xa n nay, ri li ch trng n cch thc tr
nim khi lm chung, ng hu chng n ni cng lao [nim Pht] sp thnh
cng li b quyn thuc v tri ph hoi. Tip l nhng gii thch i lc
v Tam Quy, Ng Gii, Thp Thin, T , T Liu Gin v mt trm bi
ca tng Pht hiu cho ngi s pht tm bit i lc ngha. Tu chnh
thnh mt bn hng gi li c vnh vin. Cch thc dng chn phm [i
sen] ghi nh s [cu nim] c in ring thnh mt quyn, km theo
cun chnh gip hnh gi nh s ri thiu i trong tng lai. Cch ny rt
hay, bn cho n hnh biu tng rng ri, mong sao ht thy nhng ngi
cng hng u c vng sanh.
Phi bit li ch ca [php mn] Tnh nu chng phi l Pht s
khng th bit c! Do vy, trong hi Hoa Nghim, nhng v [B Tt] sau
khi chng ng Gic vn dng mi i nguyn vng hi hng vng
sanh. Trong Qun Kinh, [k Ng Nghch, Thp c] lc sp a A T, nim

cha mi ting lin d vo chn phm, qu tht c th ni l mi
phng tam th ht thy Nh Lai, trn thnh Pht o, di ha chng
sanh, khng v no chng bt u bng php ny v n cui cng quy kt
v php ny! Nguyn khp nhng ngi cng hng ai ny u sanh chnh
tn.
21. Li ta cho b Ph Lc Gi Tn Ch
(nm Dn Quc 20 - 1931)
Ht thy cc php th gian, xut th gian, u do thi tit nhn duyn m

pht khi. V th, c c ni: Thi tit nhc ch, k l t chng (Nu
n thi tit, l s t c t r), tht l ng lm! Quang v tm thng,
km ci, trm chuyn chng lm c mt chuyn no, n bm cha Php
V ni Ph ba mi hai nm. Trc kia c Ph Ch, thy nhng
iu c ghi chp u l chuyn o trng hng - suy v nhng chuyn tm
thng ging nh vy; cn i vi s l Bn - Tch trong cc kip xa ca
Qun m i S v nhn duyn cm ng ni phng ny thy u thiu st,
s si, khn ngn ngi ta phi th di!
Nm Dn Quc th su (1917), ba v c s Vng Thi Thn, Chu Hiu
Hoi, Trn Tch Chu ti ni thm ving. ng Vng v ng Chu ni:
Ph l thnh a o trng ca Qun m i S, trong nc ln ngoi
nc u knh ngng, c sao dp b ging ta lu, n cho php o
tch mch vy? Xin thy hy pht tm ging kinh, chng con s lo liu chi
dng y . Quang vin c km ci cc lc chi t. ng Tch Chu lin
ni: B Sn Ch cha c tu chnh lu, bn in m mt ri, nu thy
chu sa cha, con s cho khc in. Quang ni:
- Chuyn y no phi d dng! Nu theo nh l c th bc vn nhn mi
c th lm c. Nu em s tu chng v mt Bn ln mt Tch ca i S
trong nhng kip xa v s tch cm ng ni phng ny mi mi u lc
thut nhng nt chnh yu khin cho ngi c u bit n i S trn khp
cc ci nc s lng nhiu nh ct, lng T cu vt khng ngn m; t
y pht khi chnh tn, thn ln tm u quy y th gn l c hng
phc trong ci tri ngi, xa l chng qu B . Nu khng c trn
khp i Tng, tham kho trn khp cc sch s khng th [lm c]. Nu
chng t r cc s l cm ng v mt Bn ln mt Tch ca i S s tr
thnh b ch trng khch, b gc ly ngn, c khc g nhng sn kinh thy
ch42 tm thng u? Lm sao c th t r Ph chnh l o trng ng
ha ca i S, li lm sao c th t r i S chnh l cha m i t bi ca
chng sanh trong php gii, c nhn duyn su m nht i vi chng sanh
42
Sn kinh thy ch: nhng sch ghi chp v c im, lch s sng, ni.
ci Sa B? Nhng Quang do tc nghip, n ni tm khng hiu bit, mt

gn nh la, vn cn phi sm hi mt hai nm, i khi nghip tiu tr rng,
chng ht, mt sng, s chng tic thn mng, gng sc thnh tu. Nu nh
nghip nng, chng th cm ng, tr kh c nghip chng, th s qua
Giang Ty, cu c s L oan Ph thay ti lo liu cng vic ny. V y hc
thng sut c Nho ln Thch, vn chng hn ngi, t s c th nu t tm
lng, s tch t bi ca i S c!
Nm sau, c s T y Nh em Vn Sao n hnh, khin cho nhng
ngi khng suy xt tng tn, tng lm Quang l tri thc, t y th t
qua li, hng ngy chng rnh ri! Gia Xun nm Dn Quc th tm
(1919), ng oan Ph quy Ty, ci tm pht trc kia rt cuc tr thnh
li ni xung! Ma Xun nm Dn Quc 11 (1922), Tri S43 huyn nh
Hi l ng o Ti ng ln ni, ni: Sn Ch lu thng s khin cho
ngi ta do tin tng, i d hng lnh, b vng v vi chn, qu tht l
nhim v trng yu cn bn vn hi th o nhn tm, hy nn gp rt
sa cha, tu chnh. Do ng o tm h php tha thit, lng cu th n cn,
Quang lin cy ch nhn hai cha Ph T, Php V khn khon thnh ng
o ch thn m nhim chuyn y. ng o do vic cng chng rnh ri,
bn y thc mt v hng thn trong vng l ng Vng Nh Tam m
nhim. Ht thy s vic cn thit th bn ngoi c ng o, trong ni c
[ha thng] Khai Nh v hu44 chm chc lo liu. Do khng rnh ri
nn Quang trn chng h hi n. Nm sau, ng o c thng chc ln
huyn Hng, nhng vn th t qua li, bn son, lo liu mi s. Nu chng
phi l do i trc nhn s ph chc ca i S, h c th c nh th
chng?
Thot u va bn bc v chuyn tu chnh Sn Ch xong, cha y mt
thng, c s Ha Ch Tnh Bnh Trch tnh Giang Ty n thm, va gp
mt tr thnh bn thit. Quang thut li ni nim trc kia, ri em
chuyn son i S Tng gi gm, ng ta lin nhn li. Nu khng phi l
i S thm r lng gia h, h c dp gp g nh vy hay chng? ng Ha
bn tra duyt, su tp trong khp kinh tng v cc sch v, mt c hai nm
mi hon thnh bn tho, son ra li vn ca tng gn n hai vn ch, li
cn ch thch ngha lin ngay sau ngi c u bit r nguyn do.
Li cn trch lc cc kinh lm chng c r rng. Li vn ca tng gm ba
quyn, kinh vn trch dn lm chng gm mt quyn, tng cng hn ba
trm by mi trang, gi ti [Ph ] vo u H. ngha bi tng c
trnh by trong li ta ca ng Ha, y khng nhc li na.
43
Vo u thi Dn Quc, chnh quyn i chc v Tri Chu, Tri Huyn thnh Tri S,
nhng chc trch vn l ngi ng u ngnh hnh chnh mt huyn.
44
Nguyn vn l thoi c, tc l tng lm Tr Tr, ri ni c tui gi xin thi, khng
lm Tr Tr na.
Thot u, Quang mun t cun ny vo u b Sn Ch, nay v s

quyn qu nhiu, bn cho lu hnh ring ng hu c lu truyn rng khp
trong thin h i sau. Nu in chung vi Sn Ch s kh th lu hnh rng
ri c! (V sau, ng o thy tng vn cao tri, tuyt diu, bo phi t vo u b
Sn Ch, bn lc bt li ch thch v cc dn chng t kinh in, ch sao lc chnh vn,
gp chung thnh mt quyn, t tn l Bn Tch Mn, tc quyn th nht [ca b Sn
Ch]). Nhng i S t v lng kip n nay, phn thn trong cc ci nc
s nhiu nh vi trn, cm ng d Bn hay Tch nu khng phi l c Pht

s chng th bit c! My quyn tng y bt qu l mt ht bi trong i
a, l mt git nc trong bin c, k chng bit n lng i t bi su
xa ca i S s tm bit i khi! T y s thn thng, xu h, ho kh
bng bng ni:
- Ci tm ca chng ta v tm i S khng hai, khng khc, nhng i
S vin thnh Pht o tri kip lu xa, li do Bi tm v tn chng la ci
Tch Quang, hin hnh trong chn gii, hin khp cc sc thn thot chng
sanh. Chng ta t v lng kip n nay lun hi su no, nhng k c
nh n B Tt ch thn dp kh ban vui, chng bit l bao nhiu? Mi cho
n ngy nay, ta vn cn l phm phu, trn ph bc n su i S cu vt,
di rung ry Pht Tnh sn c ca chnh mnh. Lng im suy ngh, h
chng thn n cht ? Ngi l trng phu, ta cng th, chng nn t
khinh ri li bc, thua st.
Do vy, chuyn phm tnh di theo du thnh, nh lng ham
mun xng by ca chnh mnh khi phc l ngha, dt lng t, gi lng
thnh, st sng lm cc iu lnh th gian, kim tu Tnh nghip. Lu ngy
chy thng s cng c bin i. Bc thng s lin c th on Hoc
chng Chn, liu sanh thot t ngay trong i ny; bc h n khi lm chung,
s nng vo Pht t lc, vng sanh Ty Phng. c nh th th ai ny
u gi vn l ngha, ai ny bit nhn qu, t nhin can qua vnh vin dt,
nhn ha vnh vin dit, ma nng ng thi, quyn thuc tri thng ging
xung. Nhim v cn bn trng yu vn hi th o nhn tm nh ng
o ni c phi l y hay chng? Nguyn cho ngi thy, k nghe u
cng pht tm ngng m i S, gng sc tu tp, may mn v cng! Tn
rng:
Qun m th nguyn diu nan t,
Ph cm ng c bt tht thi,
Cu kh tm thanh t hp thit,
Hin thn thuyt php nguyt n tr,
Trn st quc trung hm s t,
Sa B gii ni cnh thy t,
Thm n cng kip mc nng tn,
K mn qun manh ph h tr.
(Qun m th nguyn diu khn lng,
Cm ng ty c h tr trng,
Cu kh tm thanh: t ht st45,
Hin thn thuyt php: nc in trng,
Cu vt mun s trn st ci
Sa B cng nng tm lng T,
n su ht kip khen sao trn,
Che ch qun manh khp xt thng)
22. Li ta cho bn tu chnh Thanh Lng Sn Ch
(nm Dn Quc 22 - 1933)
Vn Th B Tt o chng Nht Chn, c vt tri Thp a, nhp b

tng Tam c, thng tr trong Tch Quang, nhng do lng cu kh n cn,
nim sanh thit tha, nn chng la ci Tch Quang, hin thn trong cc ci
nhiu nh s vi trn, mi phng tin thot chng sanh. Ngi l thy
ca by c Pht, l m ca cc B Tt, y vn l nhng s thuc v Tch
Mn. Lun v Bn a, nu chng phi l c Pht s khng th bit c.
D trn ht cc ci nhiu nh s vi trn trong mt ci nc, khng ci no
Ngi chng tr, nhng phm phu chng nng khng cch no bit c
diu dng, chim ngng php phm (khun mu v o php)! V th,
chng th khng v k s c by ra mt cuc t ng ha h c ch
hng v hng gieo thin cn xut th. Do vy, t xa n nay, Ngi cng
vi mt vn B Tt thng tr ti ni bu Thanh Lng, din thuyt o
Nht Tht, ng thi th hin mi th bin ha thn d chng th ngh bn,
khin cho k thin cn chn mui lin chng chn thng, k cha chn
mui do s c tng trng.
Phi bit: B Tt chng dy nim m ty c th hin thuyt php, trn
chng khc bit g! Nh vng trng gia tri, in bng trong cc ch c nc.
Chng nhng sng to rch ln mi ni u hin mt vng trng, ngay c mt
chc46, mt git cng u hin mt vng trng. Vng trng trong sng rch,
mt ngi nhn vo ch thy mt vng trng; trm ngn vn ngi trm
ngn vn ni nhn vo, ai ny cng u thy mt vng trng. Nu con ngi
i qua pha ng, trng cng theo sang ng. Nu ai i sang Ty, trng
cng theo sang Ty. Nu con ngi ng yn, trng cng bt ng. Sc php
trong th gian cn hay kho nh th, hung l bc B Tt trit ng duy tm,
vin chng t tnh, vn lng Bi ng th, khi lng T v duyn ? S
nhng k cu n hp hi thy tt c nhng chuyn thn diu trong Sn Ch
s m lng ng vc, cho nn mi by t cn ci. Hiu c iu ny th c
khp kinh in i Tha s chng n ni kinh nghi, s hi, chng ung
45
T ht st: Nam chm ht st.

Chc: L mt n v o lng thi c rt b, bng mt phn trm ca mt Thng. Do
Thng thay i ty theo thi i nn ta c th tm hiu Chc chng bng 10ml.
46
cng c b Sn Ch ny lm phng tin dn ng! B Sn Ch c

c php s Trn Trng47 tu chnh vo thi Vn Lch nh Minh ni chung
rt hay, nhng trong y c nhng li cha kho cu tng tn. Lc y, [cc
v] Hm Sn, T Bch, Diu Phong u l bn thit, chng nhng c quan
h ln lao vi ni ny, m tht ra cn c quan h ln lao vi Pht php, th
o, [nhng trong Sn Ch] u chng thut truyn cc Ngi! Di thi
Khang Hy i Thanh, li c ngi tu chnh, trn chng tham kho rng khp,
i vi nhng phn vn t quan h ln lao li mc tnh ct xn; do vy,
chng c lu truyn. Nay y theo b Sn Ch i Minh, kho cu, hiu
nh, b tc, tu chnh i lc m thi! Ma Xun nm ngoi, mt t l
L Vin Tnh ni:
- Vn Th, Ph Hin, Qun m, a Tng, bn i B Tt qu tht l
ch nng cy cho ht thy chng sanh. Thy ti Ph tng thnh c s
Ha Ch Tnh son Qun m Bn Tch Tng, nu r n su c nng ca
ngi Qun m tht l chu o! Thy li cn sa cha bn Ph Ch do
ng Vng Nh Tam tu chnh, sao chng em Sn Ch ca Thanh Lng,
Nga Mi, Cu Hoa tu chnh ng theo l y? Hung chi Thanh Lng Ch
khng thnh u c, nhng th ti cn kh, ch Nga Mi Ch th ch ch
trng n th ni, vn chng ch trng nu t o ca ngi Ph Hin. Cu
Hoa Ch cng au lng ng than hn na! ang trong lc th o, lng
ngi suy yu n cng cc ny, c nhin cng phi khng khng sa cha
cho lu thng hng lm cn c vn hi vy!
Do vy, bn qun mnh hn t, gng sc theo ui, bn thnh ng Ha
Ch Tnh trnh by nhng nt chnh, cn vic tu chnh, sa cha do Quang
m nhim. Vic gio chnh, i chiu do thy c Sm lo. Nay hon
thnh bn tho, du cha th nu t ln lao, nhng cng b tc khng t. i
vi nhng chuyn gn y, do thn chng ni y, li tui sng khng
bo m c chiu, cng chng dm cy ngi hi d. S cha tp hp
47
Trn Trng (1547-1617) l mt v danh tng thuc tng Hoa Nghim, php t Khng
n, thng minh t nh. Nm mi lm tui xin xut gia vi Dn Cng cha Qung ng
Ty Sn, ch ba nm sau c Bn S ha kh cho th C Tc, chuyn hc Tnh
Tng Tng v kinh Hoa Nghim hn mi nm. Sau S tham yt ngi Tiu Nham c
n kh Thin ch. Nm Vn Lch th 10 (1582), S cng ngi Hm Sn c Thanh lp
hi V Gi ti Ng i, ri ngi nhn vch sut ba nm ti T H Lan Nh m i ng.
Nm Vn Lch 24 (1596), S tu chnh Thanh Lng Ch, ri cng bn l Tuyt Phong
sng lp S T Qut ti Ng i, dng Vn Pht Lu Ly Thp, ging kinh Hoa Nghim,
thnh chng rt ng, c T Thnh Thi Hu ban tng i Tng Kinh. Tun sc ch
ca Thi Hu, S ging b Lng Nghim Chnh Qun do chnh mnh son ti cha Thin
Pht Bc Kinh, ri ging cc kinh khc cha T n. Ngoi cc b sch k trn, S
cn li Kim Cang Kinh Chnh Nhn, Bt Nh Chiu Chn Lun, cng nh nhng bi
ging v Nhn Minh, Khi Tn Lun, Nhip Lun, Vnh Gia Tp Ch Gii v.vKhi S
mt, chnh ngi Hm Sn vit li minh trn thp v cn chp bi minh y vo b
Mng Du Tp.
c [y ti liu] m ngi mt, n ni tr thnh chuyn ni xung.

V th li nhng chuyn gn y cho bc thng sut i sau [tu chnh]!
Nh nm Quang T 13 (1887) khi trc, ti ni Hng Loa, xin ngh
php i triu bi Ng i (tc tn khc ca Thanh Lng), mun thnh Thanh
Lng Sn Ch, ti xng lu ly kinh , hi khp cc tim bn sch c,
ch tm c mt b, do vy bn mua v. Nay cho n hnh lu thng
ngi i sau d tm c hu ci g mi tic nui ca chnh mnh th may
mn no hn! Ng i tuy l o trng ca Vn Th B Tt, nhng cha h
thy khi nim [danh hiu] B Tt bn ct ln li tn tng. Ma H nm nay,
mt v s Hoa Nghim Lnh l Tnh Th xin ti vit mt bi tn nghi
thc nim tng c y , bn ghp thnh tm cu gi cho thy y. Tn
rng:
Vn Th B Tt c nan lng,
Cu thnh Long Chng Thng php vng
(Long Chng Thng Pht chnh l danh hiu khi ngi Vn Th thnh Pht trong
mt i thuc qu kh. Long Chng Thng Tn Vng trong Th Lng Nghim Tam
Mui Kinh li l mt c Pht khc, chng th lm ln dng lm dn chng c!)
Nhn mn chng sanh m t tnh,

c ph Thch Ca chn huyn cng,
Vi tht Pht s th mc trc,
Tc B Tt mu dng v phng,
Thng tr Tch Quang ng chng cm,
Vn xuyn nht nguyt nh hm chng
(Vn Th B Tt c khn lng,
Qu kh thnh Pht Long Chng Thng,
Do thng chng sanh m t tnh,
Ring gip Thch Ca m o huyn,
Thy by v Pht th khn thu,
M ch B Tt dng khn ngn,
Thng tr Tch Quang ng mi cm,
Mun sng trng hin bng mun gng)
23. Li ta bn tu chnh Nga Mi Sn Ch
(nm Dn Quc 23 - 1934)
Ph Hin B Tt o chng Nht Chn, c vin mn Lng Tc48, tr

ci Tch Quang, nhng hng khi lng T, vn dng lng Bi, ph t ng
Thin Th dng qu tu nhn. Trn ton th ca c Gi Na49, th hin
thuc a v B X, kt quy i ngha Hoa Nghim ch v Ty Phng. Tuy
trn ht mi phng php gii, nhng khng ni no chng tr trong chn
48
49
Tr hu ln phc c u trn vn.

X Na, tc T L Gi Na (Vairocana), Php Thn Pht.
cnh. Hn ni i Quang Minh ny tht ra l o trng ng ha vy. Xt

n ngha t tn th chnh l v Pht quang hin trong ban ngy, thnh
ng xut hin trong m, xa nay vn thng chng h n dit cho n tn
i v lai hng khi gi qun sanh. Do vy, ni bu Nga Mi50 ny cn gi l
i Quang Minh. Mt tn t theo hnh th [ca ni], tn kia t theo thnh
tch, c nhin chng c nhn duyn g khc, nhng nhng k khng bit n
c tng ca B Tt, c mun da vo li kinh lm bng chng rt
thuyt phc, bn lm lc dn [cu kinh trong] phm B Tt Tr X ca kinh
Hoa Nghim: Phng Ty Nam c ch tn l Quang Minh Sn, t xa n
nay cc v B Tt tr trong , hin ang c v B Tt tn l Hin Thng
v cc v B Tt quyn thuc ba ngn ngi cng thng tr trong y
din thuyt php.
c Nh Lai bn Thin Trc, thnh ng Chnh Gic ti nc Ma
Kit , ging kinh Hoa Nghim ln lt ti by ch, [tng cng] chn hi.
Hi u tin c ni ti B Trng. Hi th hai, hi th by, hi th tm
u ging trong in Ph Quang Minh. in ny cng nm trong B
Trng. Phm B Tt Tr X l mt phm c ging trong hi th by.
Trc ht, ni n bn phng ng, Nam, Ty, Bc, ri n bn phng
bng ng Bc, ng Nam, Ty Nam, Ty Bc. Th t ca cc phng v
rch ri chng lon. Nhng k y thy c ba ch Quang Minh Sn lin
tng [ngn ni ] pha Ty Nam [c ni trong kinh Hoa Nghim] y
chnh l Nga Mi ca nc Chn n (Trung Hoa), [v Nga Mi] nm pha
Ty Nam Trung Quc. [i vi cu kinh] nay c B Tt tn l Hin
Thng, bn lm lc ch thch rng: Tc l Ph Hin. c Ph Hin cn
c tn l Bin Ct, cha h thy Ngi cn c tn l Hin Thng! Vin dn
kinh nhng tri nghch kinh su xa, y l mun lm cho ngi khc sanh
lng tin li ngc ngo khin cho ngi ta dy lng nghi!
Chng bit: Du [vn dng] tr hu ca Nh Lai ht c kip cng chng
th ni ht c tng ca ngi Ph Hin! Trong tm mi mt quyn ca b
kinh Hoa Nghim, thn thng, tr hu, c tng, o c, cng nghip ca
Ph Hin B Tt c ph din r rng n hn mi quyn! Nu b cng
nghin cu mt cht, h chu dn gii sai lm! Ging nh ch Lun Vng
ng chnh l vng (kinh thnh), ch c quang minh chiu n s trn
50
Ni Nga Mi thuc huyn Nga Mi tnh T Xuyn, cn c nhng tn gi khc l Quang

Minh Sn, hay H Linh ng Thin. y l mt nhnh ca rng Dn Sn. Th ni chp
chng, trng xa nh mt ci cu vng, quanh co n hn tm trm cy s. Cao nht l ba
ngn chnh: i Nga, Trung Nga v Tiu Nga. T chn ni ln n nh c hn 70 ngi
cha, o trng Thnh Th Vn Nin T c coi l o trng trung tm. Cha ny c
khi cng xy t i Tn do B ng thy Ph Hin B Tt hin hin, bn dng Bch
Thy Ph Hin T. Cha ny c i tn thnh Vn Nin T vo i Vn Lch nh
Minh, trong cha c c tng Pht bng ng, c coi l vn vt trn qu ca Pht
gio Trung Hoa. Nhng cha rt ni ting khc ti y l Phc H T, Bo Quc T,
Thanh m Cc, Tin Phong T, Kim nh T, Quang Tng T v.v
chng ti tm. Do vy, trong b Sn Ch hin ti, c bit lp ra mt mn

gi l B Tt Thnh Tch. Trong mn y, chia thnh su chng:
1) Mt l Thch Danh, [tc phn] gii thch i lc ngha danh hiu
Ph Hin.
2) Hai l Tu Chng: Trch lc hai kinh Bi Hoa v Lng Nghim ch r
nhn a v cng phu tu chng ca B Tt. Theo kinh Nh Lai Bt T Ngh
Cnh Gii51 th B Tt thnh Pht lu, bn a ca Ngi nu chng phi
l Pht s khng th bit c.
3) Ba l c Tng: Trch dn i lc [nhng on] kinh Hoa Nghim
xng tn B Tt thn thng o lc chng th ngh bn.
4) Bn l Php Yu: Nu i lc nhng php trng yu do B Tt
ni, nhng phm Ph Hin Hnh Nguyn dng mi i nguyn vng
hng dn v Cc Lc, khuyn Thin Ti v khp Hoa Tng hi chng nht
tr tin hnh hi hng vng sanh Ty Phng Cc Lc th gii ng hu
vin mn Pht Qu, y chnh l ch quy tc ca kinh Hoa Nghim. Do vy,
bit mt quyn kinh ny rng m php mn Tnh , qu tht l php mn
Tng Tr thnh thy thnh chung mi phng ba i ht thy ch Pht
trn thnh Pht o, di ha chng sanh, thch hp khp ba cn, phm
ln thnh u cng nhip th, hnh nhn i Mt u nn y ch. V th, sao
lc ton vn mong [mi ngi] cng chng Lin Bang.
5) Nm l Li Hnh: Trch lc kinh Php Hoa, kinh Qun Ph Hin
Hnh Php52 nu i lc nhng chuyn B Tt bo v, che ch hnh
nhn.
51
Nh Lai Bt T Ngh Cnh Gii Kinh do ngi Tht Xoa Nan (652-710) dch vo
i ng, cn c tn l i Phng Qung Nh Lai Bt T Ngh Cnh Gii Kinh, hoc
gi tt l Bt T Ngh Cnh Gii Kinh. Theo kinh chp, khi c Pht va thnh Chnh
Gic di gc B ti nc Ma Kit th Ph Hin B Tt, Qun T Ti B Tt, X
Li Pht, i Mc Kin Lin, Ma Ha Ba X Ba , Thch Phm H Th, thin long bt
b v.v cc v thnh gi cng nhm n, c Pht mun cho i chng hiu r sc oai
thn Thin nh b mt cc su ca ch Pht lin nhp Nh Lai Bt T Ngh Cnh Gii
Tam Mui. Khi y, trong mi tng ca ba mi hai tng u hin ra v lng ci Pht
trong mi phng, trong mi tng ho ca tm mi tng ho li hin ra mi
phng tin tu hnh ca c Nh Lai khi cn tu hnh B Tt. V th, c Tng B Tt
bn hi Ph Hin B Tt v danh ngha, cch chng nhp cng nh phc c, nhn
duyn ca tam-mui ny. Ph Hin B Tt bn ging cn k tng iu mt. Kinh ny
chnh l bn dch khc ca php hi Hoa Nghim c ging ti Ph Quang Minh ging
ng.
52
Qun Ph Hin B Tt Hnh Php Kinh do ngi m Ma Mt a (Dharmamitra) dch
vo i Lu Tng, cn c tn l Xut Thm Cng c Kinh, thng c gi tt l Ph
Hin Qun Kinh. Theo kinh chp, sau khi c Pht ni kinh Php Hoa, ging kinh ny
ti i Lm Tinh X trong nc T X Ly, ri tuyn co ba thng na Pht s nhp Nit
Bn. Cc v t nh A Nan lin tha hi Pht nhp dit ri th nn tu hnh nh th no
cng nh cc php ngha i Tha quan trng, c Pht bn dy phng php qun
tng c tng ca ngi Ph Hin, cch sm hi dit ti ni lc cn v cng c do
6) Su l ng Ha: Ch r B Tt chng trn cng php gii, ty loi

hin thn trong mi phng php gii, nn dng thn no c bn
hin thn y thuyt php. V vy, mi phng php gii [ch no] cng
u c th l o trng ca B Tt; nhng Ngi mun cho chng sanh c
ch gieo lng thnh nn mi c bit th hin ng ha ni Nga Mi. Phi
bit: B Tt ng ha gm c Ph v Chuyn. Ph l i chng u c
ch thn trng thy, Chuyn l ch c chnh mnh t hiu r trong tm. V
nh hin tng trn cht my, mi ngi u cng thy; [B Tt hin]
tng ng vi vin quang trm thn, du c rt nhiu ngi cng ng st
bn nhau nhng mi ngi mi thy thn [B Tt hin cho] chnh mnh,
chng thy thn [hin cho] ngi khc. i vi hai iu ny, bit B Tt
thn thng ng hin khng ngn m; phm phu, Nh Tha chng th suy
lng c! c nhng ngha chng th ngh bn nh th, cn g c phi
lm lc dn kinh vn t vu bng, tr thnh tr ci cho ngi khc ?
Nhng iu c chp trong b Sn Ch c sai lc rt nhiu. Nh vi
truyn Thin Tu Bo Chng53 trong quyn hai, ni phn Nu T Ngha
Cc Kinh ni: Trc nm Qu Hi (63) thuc nin hiu Vnh Bnh i
Hn, [Thin Tu Bo Chng] tr ti ni ny, B Cng thy du chn nai
ging nh hoa sen, lin theo ng tt n hi chuyn ngi Bo Chng.
Ngi Bo Chng dy [B cng] qua Lc Dng hi o vi hai v s Ma
ng v Php Lan. Nm Gip T, B Cng qua Lc Dng, yt kin hai v
S. [Ngi bin son Sn Ch] chng bit Gip T (64) chnh l nm th
by i Hn Minh (58-75), [nm y, vua] mi sai Thi m, Tn Cnh,
Vng Tun v.v sang Ty Vc tm kim Pht php. n nm inh Mo
(67), tc nm th mi [i Hn Minh ], hai v S mi theo nhng ngi
y n Lc Dng. Theo truyn Bo Chng trong Truyn ng Lc, ngi
Bo Chng n Trung Quc vo nm Kin An hai mi bn (219) i
Hin (196-220) nh ng Hn. Vo thi Ngy - Tn, S vo t Thc l
c Ph Hin, li cha i T. Trong bn Sn Ch c, truyn ny ch b
i mt cu ng Hn, Hin , sao chng ly iu ny chng t s
sm hi. Kinh ny c tng Thin Thai coi l phn kt thc ca kinh Php Hoa, do vy
cng vi V Lng Ngha v kinh Php Hoa hp thnh Php Hoa Tam B.
53
Ngi Bo Chng (?-657) l ngi Trung n , c ci i xng tng l Bo
Chng Thin Tu Ha Thng (v Ha Thng tay bu ngn tui). Theo truyn thuyt,
lc ngi sanh ra tay tri nm cht mi n by tui mi m ra, nn c tn l Bo Chng.
Ngi n Trung Hoa vo thi Ngy - Tn, vo t Thc (T Xuyn) tham l Ph Hin.
S thng nhn n, hng ngy tng kinh Bt Nh n hn mt ngn quyn. Mt ba, t
nhin bo i chng: Ta nguyn tr th mt ngn nm, nay su trm hai mi su
nm ri! V th, c danh xng l Thin Tu. S tng tham phng Ng i, L Sn
v.v Khng lu sau gp t Ma sang Trung Hoa bn n hi o, c khai ng. T
nm Trinh Qun 15 (641), S li cha Bo Nghim ti B Giang, chi thn vi Lng
Thin S, thng sai mt con ch trng a th, Lng s sai con vn xanh a th p
li. S th tch nm Hin Khnh th hai.
sai ngoa trong phn trn? C hai cnh y u cn m vn chng th ni ai

ng, ai sai c ?
Tr Gi i s c i chng n Ty Thc, m [bn Sn Ch c] cng lp
truyn. Li cn ni i s vi tn gi Mu Chn, Tn Chn Nhn, u c
vy trn bn c khc trn tng di chn ngn H ng. Li cn dng H
ng Am , u dng ting h, ting p trong khi u c vy t tn
cho ngn ni v am! K t ra thuyt ny chng nhng khng bit g v ngi
Tr Gi, m cn hon ton chng thng Pht php. Ngi Tr Gi c i em
thn phng s php, lm gng mu cho hng hu hc, lm sao c th hng
ngy cng vi ng tng, o s nhn tn thng lm chuyn phm gii cm
nh Pht, vui chi, nh mt ch hng cho c?
Ngi Huyn Trang sanh vo nm Gip T, tc nm Nhn Th th t
(604) i Ty Vn . Anh Ngi l Tip php s cho Ngi i xut gia, sng
ti cha Tnh Lc Dng. Nm 15 tui, do nh Ty sp , bn n
Trng An, khi y nh ng mi thnh lp, vn cn nhiu chuyn cha
th gii quyt xong, cha rnh ri hong php c. Ngi cng vi anh
qua Thnh cu hc, chng bao lu, ting tm lan xa. Nm V c th
nm (622), th gii C Tc Thnh . S tnh ln kinh mong nghe
c nhng iu cha tng nghe. B anh gi li, S bn ln ra i, theo
ng Tam Hip n Hn Dng, ti Tng Chu, theo ui chuyn cu
hc, hong php. Sau n Trng An, mun theo gt cc v Php Hin,
Tr Nghim, bn kt bn, dng s xin qua Ty Vc cu nhng kinh cha
c [ti Trung Hoa]. Thu y, ci i mi thi bnh, Trung Hoa v ngoi
quc cn cha qua li, nn vua xung chiu khng chun tu. Mi ngi
u ng lng, ring S chng khut phc, vo thng Tm nm Trinh Qun
th ba (629) bn ln ra i, sut c mi by nm mi tr v Trung Quc.
n Vu in54, S lin sai ngi dng biu ln ng Thi Tng. Thi
54
Vu in (Kustana, Khotan), cn c tn l Ha in, l mt vng quc c thuc Ty

Vc, thuc vng trng Tarim, nm trong min Ty x Tn Cng ngy nay, c quan h
rt ln i vi Pht gio i Tha. Kustana c ngha l a Nh (sa t). Trung Hoa
bit n x ny t thi Ty Hn. i Hn Minh , nm Vnh Bnh 16 (73), Ban Siu
tng em qun tn cng Vu in, vua Vu in chp nhn tr thnh ch hu nh Hn.
Theo i ng Ty Vc K quyn 20, x ny qu na l lng ct, nhng kh hu n
ha, c nhiu bo ngc, sn vt phong ph, dn chng ha hon, sng m Pht php. T
n vo Trung Hoa, phn ln phi i qua x ny nn ti y gi c rt nhiu kinh
Pht. Vo nm Thi Khang th by (286) i Ty Tn, ngi K a Mt T l ngi Vu
in dch Quang Tn Bt Nh ti y. Ngi Chi Php Lnh cng tm c b Lc
Thp Hoa Nghim ti x ny. Cng ti Vu in, vo thi Bc Lng, ngi m V Sm
cu c kinh i Bt Nit Bn, Th C Kinh Thanh tm c Thin Php Yu Gii,
Thin Tng B Yu Tr Bnh Kinh; vo thi Tiu T, ngi Php Hin tm c Qun Th
m Sm Hi Tr Ti Ch Kinh. Vo thi Lng (548), ngi Cu Na Bt ngi x
Vu in mang kinh Thng Thin Vng Bt Nh t Vu in n Trung Hoa. n i
ng, ngi Tht Xoa Nan l ngi x Vu in mang Bt Thp Hoa Nghim sang
ng Th. n th k th 9, vng triu Karakhanids (s Tu gi l Mc Hn vng
Tng u i xung chiu p li, li cn h lnh cho cc quan chc c trch

nhim dc theo ng i u phi h v, a n. S nghe vua mun hi ti
x Liu Tn, s trng trnh s chng gp c [nh vua] bn ln ng i
sut ngy m. T Lu Sa n Sa Chu, u do ng Cam Tc m n,
vua sc cc quan chc c trch nhim phi chun b nghi trng nghnh tip.
t nhin S n Ty To ca kinh thnh, v quan chu trch nhim ni
khng bit xoay tr ra sao! (Do cn c theo hnh trnh m chun b nghi trng,
nhng v S i sut ngy m nn mi n ht). T y, hng ngy S lo phin
dch. S nghip cha hon tt tch, l no c chuyn Ngi cn tr sang
Ty Vc, n ng Cu Lo ni Nga Mi, gp c Thnh ni k, truyn dy
kinh ? Ch v i xa, ngi khut, qua bao lt bin du, sch v tht
lc, thiu chng c n ni em chuyn sai lm truyn tng sai lm, khng
cch no kho cu sa cho ng c, nn mi thnh ra nh th!
Vo cui i Minh, ng H Th An55 thch i chi ni, tuy tin Pht,
nhng chng lng lng nghin cu. V vy, thu thp rng ri nhng sng
tc ngh thut, bin tp thnh b sch Dch Nga Li, tht ra [Dch Nga Li]
chnh l cng trnh su tp vn hc56 cho b Sn Ch ca Tng H Thn
i Thanh. H Thn t cho l b Dch Nga Li [ thu thp ht nhng
trc tc] chng st mt ch no, nhng nhng g ng ta sao lc chng
ngoi m t nhng ngn ni cht vt, vch ni p tt vi, tnh hung gi
my bin chuyn, cha chin hng thnh hay suy sp m thi! Cn i vi
nguyn do c Ph Hin khi lng T, vn lng Bi v ti sao t chng cn
lng thnh tn lng knh th vn cha th hnh dung c cht no; hung
triu) tn cng, chim ng Vu in, buc dn chng ci theo o Hi, o Pht dn dn

suy vong, ngn ng b ci bin theo ging ca cc sc dn t Quyt (Turkic). Sau khi
vng triu Mc Hn b dit vong, Vu in ln lt ri vo ch thng tr ca Ty Liu,
Mng C, ri b Cn Long nh Thanh dit quc, bin Vu in thnh mt chu huyn ca
Trung Hoa (nm 1759). n i Quang T, Vu in b i tn thnh huyn Ha in,
trc thuc Khang Chu.
55
H Th An (khng r nm sinh-1663), t l X Tnh, bit hiu Cc m, ngi huyn
Khai Tnh, T Xuyn, Tin S nm u Sng Trinh (1628) i Minh, n thi Thun
Tr lm quan n chc V Anh in i Hc S, kim Binh B Thng Th, tc Thi
T Thi Bo v Thi T Thi Ph. ng thch du sn ngon thy, trc tc rt nhiu tc
phm ca ngi cn ni sng xinh p, ni ting nht l b T Nham Tp (11 quyn).
Nhng tc phm ni ting khc l i Dch Tc Thng, H Thip Tng Vn, D Ng
Tn Tin, D Ng Tn B v.v Nhng tc phm ny u c a vo b T Kh
Ton Th.
56
Nguyn vn l quyn d: Quyn D l tn mt bi th trong phn Tn Phong (dn ca
t Tn) thuc thin Quc Phong trong kinh Thi. V sau, Quyn D c dng nh mt
t ng ch cng vic thu thp nhng sng tc dn gian. Hin thi, a phn tng nhn
Nga Mi vn tin b Nga Mi Sn Ch c bin son da trn b Dch Nga Li do H Th
An (tuy tc gi tht s ca b Dch Nga Li l Tng H Thn) bin tp vo thi Vn
Lch nh Minh.
h l quang cnh rng ngi ni bn a ca B Tt, tm t chng kh hp

bin gic th lm sao c th hnh dung cho c?
Thm na, ni ny xa kia c [qun, miu ca] o Gio. T khi i
php hng thnh, h ln lt tr v vi l chn. Qu sng dit yu qui, chi
ngi dng cha ni ngn ni Trung ng. Bn khoc o lng (o s) cm
c, l i mo vng tr thnh Tng s mc o thm. T y, nht tr tin
hnh, quy y Tam Bo, o gio mt tm mt tch hn mt ngn nm. i
vi nhng chuyn v c Ph Hin v bc cao tng thu trc c kinh
truyn kho chng m b Sn Ch c vn cn [ghi chp] lm [iu] sai
ngoa, hung h l nhng s thc v o Gio vn b tuyt tch lu, h li
chng th sai ngoa c ? Hong 57 n ni Khng ng, hi o vi
Qung Thnh T58, [nh ] chp trong thin Ti Hu sch Trang T th
57
Hong l mt v thnh qun thi c theo huyn s Trung Hoa. Vua h Cng Tn
(c thuyt ni l h C), tn l Hin Vin, hiu l Hin Vin Th, hoc Hu Hng Th, l
con ca Thiu in, h Cng Tn, ng ti g Hin Vin thuc Trnh Chu (nay
thuc tnh H Nam). M Hong thy tia sng Bc Cc bn c thai, ri sanh ra ng.
Hong dp yn cc b tc i khng, c tn lm Cng Ch, tc vua Trung Nguyn.
K th ng gm nht ca ng ta l Si Vu, vua ca b tc Cu L pha ng. Sau ba
nm giao tranh dai dng, cui cng Hong nh bi c Si Vu ti cnh ng Trc
Lc (thuc a phn H Nam), thng nht Trung Nguyn. Tuy th, theo cc s gia, thi
y vn cha th no c mt ch qun ch trung ng tp quyn nh thi Hn sau ny,
Cng Ch ch l th lnh ti cao ca t trng cc b tc. Do t ca b tc Cu L nm
trong lu vc sng Dng T v pha Nam Hong H, khng thuc a bn cai tr ca
Hong , sau khi nh bi tc Cu L, vua phi lo t chc gung my cai tr cng nh
khai khn ti pha vng t mi, phi tn rt nhiu thi gian v sc lc gi yn dn
tnh, hu nh khng th no c thi gian rnh ri tro o ln sui sang tn ni Nga
Mi pha Ty gp Qung Thnh T hi o! ng vo t Thc (T Xuyn) cn
him tr hn na. Ngay n thi Hn Cao T, khi b S B Vng Hng V phong cho
t Ba Thc (T Xuyn), ng vo T Xuyn vn cn rt him tr n ni khi Trng
Lng lp k nghi binh, cho t sn o, Hng V bn an tm ng say trn chin thng,
cho rng Lu Bang khng cn ng no khc thot ra khi Ba Thc c. Ti thi
An Lc Sn lm phn, vua ti nh ng phi chy vo T Xuyn, ng vo t Thc
vn cn rt him tr n ni thi nhn thi y than th ng vo t Thc cheo leo tn
tri thm.
58
Qung Thnh T c nhc n u tin trong thin Ti Hu ca Trang T. Theo ,
Qung Thnh T ang tu ti ni Khng ng, Hong n hi o hai ln. Qung
Thnh T dy v thuyt Tinh - Kh - Thn, ch trng tu dng ni tm. C th y l mt
cu chuyn ng ngn do Trang T t ra nhm trnh by quan im trit hc ca chnh
ng v Trang T rt ni ting v nhng cu chuyn ng ngn, n ni ngi Hn thng
gi nhng chuyn ba t nhm gi gm ring l Trang T ng ngn; nhng o
Gio bn vn vo , t ra rt nhiu thuyt khng nh Qung Thnh T chnh l do
Thi Thng Lo Qun (Lo T) ha thn. H cn son ra Thi Thng Lo Qun Khai
Thin Kinh lm cn c chng minh cho cu chuyn ny v tn xng Khng ng Sn
l o Gio Nht Sn. iu ng ni l thuyt Tinh - Kh - Thn l mt thuyt c
lp ra rt tr sau khi o Gio pht trin; ngay c thi Trng Lng sng lp Ng u
M o (tin thn ca o Gio), cng cha thy ni n khi nim Tinh - Kh - Thn!
lm sao li c th n ni Nga Mi hi o ni Thin Hong chn nhn cho

c?
Thin Hong chn nhn chnh l Qung Thnh T! Hong l ngi
c trch nhim vi thin h, u th no snh vi tng s hay o s nhn tn,
ty vn du! n Khng ng hai ln, t c s ng. Du cho Qung
Thnh T di sang sng ti Nga Mi, l no Hong li ti Nga Mi?
Hung chi ng sang t Thc gian nan, n nay vn cn nghe ting than
vang dy. Trong thi Hong , chng l khng kh khn hn hin thi
trm ngn ln ? V th, bit nhng iu ghi chp y u l ba t. Du cho
cc ch xc i na, cng chng lin quan khn yu, bi nhng php c
ni y u l php thuc v Nhn tha v Thin tha trong Pht php. o
gio Nga Mi tuyt tch t lu, sao li cn lp ring php y n ni
i sau b phn vn i ng, chng bit theo ng no? Bi th, em nhng
chuyn ghi chp y b i gn ht, hng ging cao Pht nht thch hp khp
ba cn, chc cng c Thin Hong chn nhn tn thnh, chp thun!
Quang l mt ng Tng tm thng, sao dm di xng l bc thng gia
hng tu chnh [bn b] Sn Ch ca T i Danh Sn! Nhng do u ni
Ph hn ba mi nm; nm Dn Quc 11 (1922), Tri S huyn nh Hi
l ng o Ti ng xng tu chnh b Ph Sn Ch, thnh bc tc
nho trong vng l tin sinh Vng Nh Tam ch tr vic y. i vi o
Nho, c th xng tng ng Vng l bc bc lm, nhng i vi o Pht
ng ta cha h nm c ng li. [ng ta] tu chnh Sn Ch xong, bc k
tc trong ni sai Quang sa cha li. Gn y, Quang do khc in cc sch
trn chng c rnh ri. n nm Dn Quc 19 (1930), ym quan ti thnh
T Chu, mi in ra sch, th mt t l L Vin Tnh, nhit tm lm
chuyn cng ch, ni: Ph , Thanh Lng, Nga Mi, Cu Hoa l T i
Danh Sn ca Trung Quc, thy sa i b Ph Sn ch tha ng ri
em n hnh, nhng ba b Sn Ch ca Thanh Lng, Nga Mi, Cu Hoa
cng ch nn mc k khng quan tm n!
Do vy, c bit cu thnh ngi trc kia son Qun m Bn Tch
Cm ng Tng, Lch S Cm ng Thng K, v Pht Hc Cu Kip Bin
l mt t quy y Bnh Trch tnh Giang Ty tc c s Ha Ch Tnh
son cng yu. Quang ch m nhim vic ct xn cho tha ng v n
hnh, cn vic gio chnh a v cho v hin ang ni xa lnh nhim v
Tr Tr cha Th Lng Cm Chu l php s c Sm v c s Trn V
Ng. Thanh Lng Ch in thnh sch vo nm ngoi. Nga Mi Ch chng
bao lu na cng s cho n hnh. Cu Hoa Ch chc l trong khong t
Nu Qung Thnh T tht s l Thi Thng Lo Qun, sao o c Kinh khng h
nhc n Tinh - Kh - Thn? n thi Minh, qua s miu t ca Ha Trng Lm trong
Phong Thn Din Ngha, Qung Thnh T l th lnh ca mi hai v Kim Tin thuc
phe Xin Gio, sng ti o Nguyn thuc Cu Tin Sn, khin cho bn o s cng
thm sng bi v tin ny.
Xun sang H nm sau s in ra c. Bn b Sn Ch c ch c Thanh

Lng Ch l hay nht, k n l Ph Ch, Nga Mi Ch li km hn na,
Cu Hoa Ch ng hng bt. y l v ba b Sn Ch u do hng Nho s
chng thng hiu Pht hc sa cha, mi n ni mua rng tr li ngc59,
knh trng lnh hu, khinh mn ch nhn, ch dc sc [miu t] hnh th ni
non huyn vng, chng hnh dung c ch B Tt khi lng T, vn lng
Bi cu kh, ban vui. Ch trng n ni, chng ch trng vo Pht, lm vic
in o. Tuy c Sn Ch nhng chng th lm cho ngi thy, k nghe tng
trng thin cn, gieo nhn B . y l ch ng su xa ca b Sn Ch
hin thi, nn ti trnh by i lc y. Nhng v chng phi l ngi ch
thn tri qua cnh sc ni y, nn chng th hi han tng tn c, ch da
theo b Sn Ch c v cc kinh truyn tra cu, iu chnh. i vi nhng
bc danh c gn y v nhng kin trc mi u nht lot chng ghi thm
vo, khi vng li st tn bc danh c, b ch bai ghi tn mt v st
c vn. Ngi sng mt hiu bit t s lng th cho!
24. Li ta tu chnh Cu Hoa Sn Ch
(nm Dn Quc 26 - 1937)
Chn Nh Pht Tnh, chng sanh v Pht ng th, ti phm chng gim,
ni thnh khng tng. Du Tnh c tuy ng, Tu c khc bit, nn n
ni chng sanh v Pht khc xa, kh - vui khc bit vi vi! Ch Pht v
thun tnh tu hnh, do y b vng v chn, tri trn hp gic, on sch
Phin Hoc, trit chng Chn Nh Pht Tnh sn c trong chnh ci tm ny.
V th, c yn tr trong Tch Quang, vnh vin hng php lc Nit Bn
thng tr. Chng sanh v nghch tnh m tu, do vy m chn ui theo
vng, tri gic hip trn, khi Hoc to nghip, hon ton b m ni Chn
Nh Pht Tnh sn c trong chnh ci tm ny. Do vy, thng tr trong Sa
B, lun chu ni kh huyn vng lun hi trong su no. Do ch Pht thy
chng sanh v tm th th ng nhng tm tng li khc, nn thng xt
khn ngn, chng ni kh nhc, pht hong th nguyn thot chng sanh,
bi coi ht thy chng sanh u l Pht vy! V th, kinh Phm Vng ni:
Ht thy chng sanh u c Pht tnh. Li ni: ng l Pht s thnh, ta
l Pht thnh. Thng tin c nh vy th gii phm trn . Bi
l, nu tin chnh mnh l Pht trong tng lai, chc chn s chng chu ty
thun phm tnh to nghip sanh t, chc chn lp tc tin nhn li Pht dy,
tu o B .
C k m mui cn, tc cn su xa, va nghe li Pht dy, lin c liu
ng, tin nhn phng hnh. C nhng k m mui su xa, tc cn nng cn,
va nghe li Pht dy, lin ngc ngo sanh lng ph bng, hoc cn hy
59
Nguyn vn mi c hon chu l mt thnh ng ng ch ch trng b ngoi

khng trng thc cht.
dit cho ht sch chng cn st g, bi h coi Pht l chng sanh vy! Dng
ci tm chng sanh tham - sn - si ca chnh mnh suy lng tm Pht,
cho nhng g Ngi ni u l nhng li di tr nhm la bp ngu phu ngu
ph tun phng gio php ca Pht, hon ton chng chn tht, chng th tin
cy c! Nu tin theo s vnh vin i vo no m, khng cch g thot ra
c. i vi loi chng sanh y, tm ch Pht trn chng c mt nim vt
b, cng sanh lng xt thng yu tic gp bi. Nh k mc bnh cung,
nh chi cha m, cha m chng tr ti m lng cng thm thng xt, bit
hn mt bn tm ri! Nu lnh bnh cung s t chng mc li y.
Nu l k m cc su, t kip ny sang kip khc cng kh tnh ng, cho
nn ch Pht th nguyn thot chng sanh n ht i v lai, nhng v
B Tt chng Php Thn khng v no chng u nh vy. Nhng k do
t t t li bn bng Pht nu bit c ngha ny h chng thn n cht ?
K m cn, tc cn su xa nay chng thiu ngi. Nay nu ln nhng
trng hp c sc nht, nh Tha Tng Trng Thng Anh i Tng,
c s Chung i Lng thi Minh.
Thng Anh thot u chng bit n Pht php, do n chi mt ngi
cha, thy kinh Pht trang nghim th thng, gin d ni: Sch ca ngi
H li c trang nghim nh vy, sch ca bc thnh nc ta vn cha th
snh bng. Ti n, cm bt, rn r, khng vit c mt bi no. Phu nhn
l Hng Th kh tin Pht, thy vy bn hi chng rn r v chuyn g. ng
p: Ta nh vit bi lun [chng minh] khng c Pht. Phu nhn ni:
l khng c Pht, cn g phi lun na! M ng tng c kinh Pht cha
vy? p: Ta i no chu c loi kinh y! Phu nhn ni: cha c
kinh ca ngi ta th da vo ngha no lun nh y! ng bn thi.
Sau y, ch bn ng liu, thy trn bn c cun kinh Duy Ma Ct
bn ngu nhin m ra xem, cm thy t l cao siu, tuyt diu, nhn y bn
thnh v c cho ht. Cha c qu na, bn sanh lng hi hn, ng o
ln lao, pht nguyn ht bo thn ny hong dng php ha. i vi Gio
ln Tng thy u tm c, son cun H Php Lun cc lc tn dng,
[lun y] c a vo i Tng. ng ta vo triu lm Tha Tng i
Tng Huy Tng, lc y hn hn lu, ngay m tri lin ma ngt
lai lng, Huy Tng vit hai ch to Thng Lm thng cho ng. y l ly
ngha trong thin Thuyt Mng ca sch Thng Th: Nhc tu i hn,
dng nh tc lm v (Nh gp nm b hn hn to, dng ngi nh c
trn ma dm) khen ngi vy.
Chung i Lng60 ngi trn Mc c, T Chu, cha m cu o Qun
m sanh c ng. Thu nh theo cha m l tng, nhng n khi i hc,
60
T Ngu ch tn tht l Chung T Minh, sau khi c cun T Tri Lc v Trc Song
Ty Bt ca t Lin Tr, Ngi t bit trc kia mnh sai tri, bn t ht nhng bi vn
bng Pht. Nm 20 tui, do c kinh a Tng Bn Nguyn bn pht ch xut gia, n
nghe c ci hc ca o Nho bn ly vic hong dng o Nho lm

trch nhim ca chnh mnh. Do vy, chng nhng khng l tng m cn t
tin vit vn bng Pht. V sau, c bi ta cun T Tri Lc ca Lin Tr
i s mi bit h thn, chng cn bng Pht na. c a Tng B Tt Bn
Nguyn Kinh, ng lin pht tm hc Pht lm c s, ri nghin cu cc sch
ca Thin Thai v Thin Tng, mi mi u c s c, bn l mn nhn61
ca Hm Sn i s xin xut gia, php danh l Tr Hc, t l Ngu ch. Gii
hnh trong sch nh bng tuyt, kin a sng t nh nht nguyt, nhng
Ngi ch trng mt php Tnh . Do chng sanh i Mt chng nng
theo Pht lc, quyt kh th liu sanh thot t ngay trong i ny. C i
hong php, chng lm Tr Tr, [do] thng ng ti cha Linh Phong ni
Bc Thin Mc nn ngi i sau thng gi ngi l Linh Phong, ch tht
ra Ngi chng phi l ch nhn ca Linh Phong!
Nh bn Hn, u bng Pht, ch cn c theo nhng hnh vi lun thng
gn gi ca o Nho v ly l nhc, hnh pht, s cai tr lun, trn chng
dn kinh vn nh Pht lun. Do vy, bit nhng li ch bai ca bn h
u l cha thy mu sc bn lun m qung. H Hn (Hn D) do gp
c thin s i in62, h u (u Dng Tu) do gp c i s Minh
Gio63 mi hi bit v Pht, nn chng th hong dng nh h Trng, h
nm 23 tui, t pht ra 48 nguyn, t xng l i Lng u B Tc. Do vy, a s sch
v khi vit v giai on trc khi Ngi xut gia u gi l ngi l c s Chung i Lng.
61
T Tr Hc xin xut gia vi ngi Tuyt Lnh, t ca i s Hm Sn.
62
i in Bo Thng (732-824), ngi x Dnh Chu, h Trn, php hiu Bo Thng,
t t hiu l i in Ha Thng. Trong nin hiu i Lch, S theo hc vi ngi
Dc Sn Duy Nghim, ri qua Nam Nhc tham yt ngi Thch u Hy Thin, i ng
tng ch, c ni php To Kh. S dng Linh Sn thin vin ti di rng Ty U
Triu Chu, ra vo thng c cp i theo, mn nhn hn ngn ngi. Lc y, ng
Hin Tng th phng x-li trong cung, cm c x-li phng quang, qun thn dng
biu chc mng, ring Hn D li dng s can vua ng m tn o Pht, i t kinh
Pht, dp cha, ui Tng v lm dn. Vua tc gin, y Hn D i Triu Chu. Ti
Triu Chu, nghe danh i in, Hn D bn mi ti, gi li hn mi ngy, nh dng
li l nh bi S. Rt cuc, Hn D ht sc khm phc S, thng lui ti hi o, t
kin bng Pht cng gim dn. S tng t chp kinh Kim Cang mt ngn nm trm bin,
chp Php Hoa, Duy Ma mi kinh ba mi b. Trc thut gm hai b Bt Nh Ba La
Mt a Tm Kinh Thch Ngha v Kim Cang Kinh Thch Ngha. Thp S c dng bn
cha. Cui i ng, gic gi ph thp, thy xng s tiu ht, ch cn li vn ti
nhun nh khi cn sng, bn chn ng hong, gi l Thit Trng (m chn li). n
nin hiu Ch o i Tng, ngi trong vng li o ln, ch thy li vn cn, bn
chng dng thp, t tn l Thit Knh Thp (Thp gng li).
63
Minh Gio i S chnh l ngi Kh Tung (1007-1072), mt v cao tng thuc tng
Vn Mn sng vo i Tng, qu m Tn, ng Chu (nay l huyn ng tnh
Qung Ty), t Trng Linh, hiu Tim T. S xut gia nm by tui, mi ba tui c
th pht, th gii, mi chn tui i tham hc khp ni, u thng i tng Qun m,
mi ngy tr danh hiu Qun Th m B Tt mi vn cu. V sau, S c php ni
thin s Hiu Tng thuc tng To ng. S c trn khp cc kinh in, sch v, rt
Chung c! Nhng nhng ng Chu, Trnh, Trng, Chu i Tng l

ngi tip nhn c o tm truyn ca Khng Mnh xt v ngun gc u
do hc Pht m c. ng Chu Mu Thc ngi cc thun hu, trn chng
bng Pht mt ch. Hai ng Trnh, h Trng v h Chu64 th ngm ngm
khm phc, ngoi mt chng i, h ly nhng ngha su thm trong kinh
Pht gii thch kinh in o Nho, s ngi i sau bo nhng g h ni
u pht xut t kinh Pht bn cc lc bng b tht s, tht l nhn qu ba
i, lun hi su no do c Pht ni, cho l Pht ba chuyn lm cn
c gt gm ngu phu, ngu ph tin th gio php ca Pht, ch tht s khng
h c chuyn y!
T y tr i, phm l nh Nho u chng dm ni n nhn qu, s b
ngi khc cng kch l d oan. Phm bn L Hc u ln lt xem kinh
Pht t hng, nhng u cc lc bng Pht t cng c [a v, danh
ting], n ni cng lc cng i xung, cho nn mi din ra thm kch tai
ha lin min, dn khng l sng! Nu nh mi ngi u xng nhn
qu s hon ton chng n ni cng cc nh th ny. Nhn qu l phng
tin ln lao thnh nhn tr thin h, ch Pht chng sanh. B nhn
qu i s khng th lp ra cch no khc c! Nay i lon n cng cc,
mong ci i yn n, m nu vn chng ly nhn qu lm gc th ci ha
mai sau s cn th thm kch lit hn na!
Cu Hoa Sn l o trng ng ha ca a Tng B Tt. a Tng B
Tt trong v lng kip trc chng Php Thn t lu, thnh Pht o,
nhng chng a v Pht. Do pht nguyn ht chng sanh mi chng
B , a ngc cha trng th chng thnh Pht, tm xt thng chng
sanh chu ni kh sanh t su m, thit tha khng cch no din t c! V
th, khi c Pht v m thuyt php trn cung tri ao Li, mi phng
th gii ch Pht, B Tt, thin long bt b u n d hi, du dng Pht
nhn vn chng th tnh bit c! Nhng v Pht, B Tt y u do ngi
a Tng gio ha nn mi c o qu, nhng ngi a Tng vn hin thn
gii vn chng, thng nhn mnh thuyt Nho - Pht nht tr. Khi u Dng Tu cc
lc bi xch o Pht, dng nhng li l bng Pht m hoc Tng Nhn Tng, S son
Ph Gio Bin dng ln vua, vua c xong ht sc khm phc, sai Hn K a cho u
Dng Tu coi, h u kinh ngc, ni: Khng ng trong Tng chng c c ngi nh
th? bn xin Hn K cho gp mt. Khi gp S, u Dng Tu ct vn sut c ngy, b
S hon ton khut phc, t khng bng Pht na. Ngoi b lun Ph Gio Bin ni
ting ra, S cn trc tc nhng cun Truyn Php Chnh Tng nh T , Truyn
Php Chnh Tng K v.v Nhng trc tc ca S c Tng Nhn Tng ht sc
ngng m, h lnh a vo i Tng, ban tng cho S ca-sa ta v ban hiu l Minh
Gio i s. Sau khi S th tch ti cha Linh n vo nm Hy Ninh th nm (1072), mn
nhn thu thp nhng ng lc ca S son thnh b m Tn Vn Tp, 20 quyn
64
Hai ng Trnh l anh em Trnh Di, Trnh Ho, Trng l Trng Ti, Chu l Chu Hy,
u l nhng nh sng lp ra L Hc. Mu Thc l tn t ca Chu n Di, cng l mt
nh L Hc.
di hnh thc Thanh Vn. Ngoi vic hin mi loi thn thuyt php
trong mi phng th gii ra, Ngi li thng tr trong chn u minh kh s
tt bc cu . Mi phng ch Pht, B Tt khng v no chng tn
thn tm lng su thm hng lng T, vn lng Bi ca Ngi. i s Ngu
ch va c kinh a Tng B Tt Bn Nguyn lin pht i B tm, do
c a Tng l thy ca ch Pht, l m ca cc B Tt vn cn mit mi
chuyn ch bn ta, nu [bn ta] chng coi ta v ngi cng thot sanh
t l ch hng, s nghip th c ph t n cng ln lm thay!
B Tt th hin ging sanh ti nc Tn La vo i ng (Trc thi
ng Cao Tng, vn c ba nc Cao Cu Ly, Tn La, Bch T ring bit. ng Cao
Tng dit Cao Cu Ly, t ai ca Bch T u gp vo nc Tn La, hp thnh mt
nc. Thi Ng i, Vng Kin k tha [nc Tn La], t quc hiu l Cao Ly. T
u i Minh n nay, t tn nc l Triu Tin. Ngi ta thng cho Tn La chnh l
Tim La65, tht lm vy), dng di nh vua, h Kim, tn Kiu Gic, n nm
Vnh Huy th t (653) i ng Cao Tng, S n ni Cu Hoa, s kh

hnh tu tp ca Ngi trong ci i khng ai hn c. Thc gi coi Ngi l
a Tng th hin, xin coi chi tit trong Sn Ch, y khng cn phi vit
nhiu. Nhng nhng k cu n, hp hi, chng bit hnh trng phn thn
ng ha trong ci nc nhiu nh s vi trn ca B Tt, thng ni v a
65
Tn La (Silla) l mt trong ba vng quc c thuc lnh th i Hn hin thi, cn

Tim La l gi tt t ch Tim La Hc (tc tn gi gp chung ca hai vng quc Siam
v Lwo), mt vng quc c ti Thi Lan. Trong ba nc c ca i Hn, Cao Cu Ly
(Koguryo) ln nht, tn ti t nm 37 trc Cng Nguyn cho n nm 668. a phn
nc ny bao gm vng ng Bc Trung Hoa (gn trn vng Mn Chu hin thi) v
bn o Triu Tin (Joseon). Quc gia ny do ng Minh Thnh Thi Vng Cao Chu
Mng (Jumong) sng lp. Bch T (Baekje) kh nh, nm vng Ty Nam ca bn o
Triu Tin, tn ti t nm 18 trc Cng Nguyn n nm 660 th b Tn La lin minh
vi nh ng thn tnh tiu dit. Theo truyn thuyt, Bch T c sng lp bi n T
(Onjo), con th ca Chu Mng, sau khi b anh dng ch l Lu Ly Vng (Yuri) n
p phi trn khi Cao Cu Ly. n T t quc ti y L Thnh (Wiryeseong, nay
thuc ph cn Seoul). Tn La (57 trc Cng Nguyn n 935) nh nht, nm ng
Nam Hn quc hin thi. Theo truyn thuyt, vua sng lp Tn La l Hch C Th
(Hyeokgeose) vn l thn nhn t trn tri ci bch m xung nhn gian, ng ti
Kim Thnh (Geumseong, nay l Khnh Sn - Gyongsan), xng quc hiu l T La Pht
(Seora-beol). Vo thi k u, ba b tc ln l h Phc (Pak), h Tch (Seok) v h Kim
tranh ginh quyn cai tr T La Pht. n nm 356, Ni Ht Vng (Naemul) h Kim
ginh c uy quyn tuyt i, tr thnh hong gia vnh vin ca T La Pht. Nh vy,
ngi Kim Kiu Gic l hu du ca Ni Ht Vng. n nm 503, mi chnh thc i
tn vng quc T La Pht thnh Tn La. Khi nh ng dit Bch T v Cao Cu Ly,
Tn La tha c chim trn bn o Triu Tin, tr thnh mt vng quc hng mnh.
n nm 780, khi Hu Cung Vng (Hyegong) cht, trong triu nh xy ra chuyn tranh
ginh ngi vua, vng quc Tn La lm vo cnh qun phit ct c. Cho n nm 901,
Tn La b chia thnh ba mnh nh: Tn La, Hu Bch T v Hu Cao Cu Ly. S gi l
Hu Tam Quc thi i. V sau, Vng Kin (Wang Geon) x Hu Cao Cu Ly nh bi
hong tc ba nc, thng nht sn h, i tn nc thnh Cao Ly (Goryeo).
Tng ny chng phi l a Tng trong kinh [a Tng B Tt] Bn Nguyn.

Nu vy th cng c th ni B i Ha Thng chng phi l ng Lai
H Sanh Di Lc B Tt hay sao? Ni ny k t khi c B Tt kin lp o
trng tr i, sau nhiu nm thng su xa, bao lt i thay, n ni sch v
tht truyn. n thi Gia Tnh nh Minh, mi bin tp Sn Ch. T thi Vn
Lch, Sng Trinh [nh Minh] cho n Khang Hy, Cn Long, Quang T nh
Thanh, tri qua su ln [bin son Sn Ch] u do triu nh ch tr, do Nho
s bin tp. i vi lng hong t i bi ca B Tt, ngha tinh diu ca
php mn u cha nu t c, nn chng khc g nhng sn kinh thy ch
tm thng, tht mt i ngha ca mt o trng v nc cu an, v dn
chc phc ni danh sn, nhng cng khng c cu ch no hy bng Pht
php. B Sn Ch thi Quang T, khi Chu Sn Mn tu chnh a thm
vo rt nhiu li vn hy bng hng ph phang tri kin cao minh ca chnh
mnh, buc Tng chng b tin, nhng bn tho vn gi ti cng ng ni
huyn l, khng cho php khc in, ti chng bit ng ta nh th no!
Do ng L Vin Tnh xin tu chnh, ti bn cy c s Ha Ch Tnh xem
xt, hiu nh, nh thy c Sm bin tp. Sch hon thnh (ht thy nhn
duyn thnh tu, trong li bt ca thy c Sm ni quyn cui nu cn k, y
khng nhc li na). Do vy, trnh by i lc lng i t bi su xa ca B Tt
hng ngi thy k nghe ai ny u sanh chnh tn, ng hu cy vo t lc

ca B Tt thot khi ni kh huyn vng, c s vui rt ro. Nhn ,
bn tn rng:
i S th nguyn bt kh trc,
Vn bi chu bin trn st quc,
Chng sanh tn hu th phng hu,
a ngc khng thi nguyn th tc,
Th ha a thnh v thng o,
T thn do th Thanh Vn tch,
Ch duyn sanh Pht tnh duy nht,
Dc linh ng hoch Cu Cnh Tc.
(i S th nguyn h th lng,
Lng bi trn khp ci v ng,
Chng sanh ht mi xong th,
a ngc trng ri nguyn mi thi.
Gio ha nhiu ngi thnh Pht o,
T thn vn hin tng Thanh Vn,
Chng sanh v Pht tnh vn mt,
Cng mun ta ngi chng Php Vng)
25. Li ta cho cun Nht Tng Kinh Ch Tuyn Lc
(nm Dn Quc 18 - 1929)
Pht php khng g ln lao chng bao trm, khng iu nh nht no

chng c nu ln, ch c Pht v Pht mi c th thu hiu rt ro. Bc
ng a B Tt66 vn cha th thu hiu trit n tt ngun tn y
c, hung l phm phu st t y dy Hoc nghip ? Nhng rt ly
nhng ngha trng yu [trong gio php nh Pht] th ch l mong sao
[chng sanh] hiu r t tm, chng Pht tnh trit . Mun hiu r t tm
chng Pht tnh, t phi dng Gii tri buc ci thn, dng nh
dt vng, dng Hu on Hoc ng hu c th t thot khi sanh t
huyn vng, chng Nit Bn chn thng. V th t tu tr th nn ly vic
m mang tri kin ca chnh mnh dn ng, dng Tn - Nguyn - nim
Pht lm Chnh Hnh, ly vn thin trang nghim lm Tr Tu. V th, [sch
ny] xp Kim Cang Kinh ln u, [ri n] Tm Kinh, Qun Th m Ph
Mn Phm, i Th Ch Nim Pht Vin Thng Chng, A Di Kinh,
Vng Sanh Ch, Nim Pht Khi Ch Nghi (nghi thc nim Pht), Pht
Nguyn Vn, v cc ch i Bi, Chun , hoc kim tr cc th, hoc
chuyn tr mt th u nhm gip cho s tu tr Tnh nghip ng hu trit
ng Ng Un vn l khng, cc php chng c tng, hnh khp mun
hnh nhng chng thy tng nng hnh, chuyn ch nim Pht m hiu r
tm lm, tm l.
Tu c nh th s nhanh chng ra khi ng m, ln thng b gic!
y l v chng sanh i Mt chng su, hu cn, nu chng cy vo Pht
lc, tht kh th gii thot, bi mt php Nim Pht chnh l php mn v
thng thnh thy thnh chung mi phng ba i ht thy ch Pht
trn thnh Pht o, di ha chng sanh; so vi ht thy nhng php
cy vo t lc on Hoc chng Chn hng liu sanh t th khc bit mt
tri, mt vc! Li mun cho s c hnh nhn bit su xa nguyn do ca cc
php mn, hai chng ti gia trong cuc sng hng ngy v trong lun thng
c th dung thng c Chn ln Tc, trn ht c Pht ln Nho, nn bn in km
theo Cm ng Thin, m Cht Vn, Gic Th Kinh v nhng khai th v tu
tr Tnh lm quy c, chun mc hng ci c hng thin, hng lnh
trnh d, siu phm nhp thnh, liu sanh thot t, ng hu ngay trong i
ny lin vt ra ngoi tam gii lc o, vo thng chn phm sen by bu.
Nguyn nhng ngi tu u cng ra sc ch .
26. Li ta sch Tnh Thin
(nm Dn Quc 20 - 1931)
Php mn Tnh thch hp khp ba cn, i vi ngi ti gia li cng

khn yu; v ngi ti gia ai ny u c cng vic, chng d g tham cu
nhng php nh Thin, Gio v.v c! Ch c php Nim Pht ny l kh
66
ng a B Tt: Hng B Tt t S a tr ln.
l, kh c nht. Tht th cm ci nim Pht, nim n lc nghip tn tnh

khng th bn lai din mc trc khi cha m sanh ra, Nh Lai Tng Diu
Chn Nh Tnh thy u t l trn vn st sao. n khi lm chung, chc
chn ln Thng Phm. Nu nh cn c km hn cha th nghip tn tnh
khng, nhng do lng thnh tin tng chn tht, nguyn thit tha, tr danh
hiu Pht cu sanh Ty Phng, t s c th cm ng o giao vi Pht, ch
thn c Pht tip dn, lin c i nghip vng sanh. Tnh mu
nhim chnh l ch ny y!
Nu chng bit ngha ny, du tham thin t c ct ty, khn Gio
minh tm, h cn my may Hoc nghip cha ht sch th vn lun hi sanh
t y nh c, chng th thot la c! Hy ch nn t li, n ni b
hng ngu phu ngu ph do nim Pht cu sanh Ty Phng c i nghip
vng sanh phi thng xt! Than i! K ngu di tm thng tt bc phn
nhiu t c li ch tht s, cn ngi i thng minh chng mong chi st
cnh k vai! Phn ng l v mnh thng minh, tuy c Pht lc vn chng
chu nng cy, rt cuc phi lun chuyn s kip di lu, trn chng c
thu thot ra, chng ng bun ? T xa, bc c c vn sn mang lng Bi
ca Pht xng Tnh , bao nhiu trc thut nhiu khn k xit, nhng
phn ln vit bng th loi Vn Ngn, chng thun tin cho hng bnh dn.
C s L Vin Tnh vn da theo bn kinh Tnh v t t nhng
trc thut ca c c, dng li vn ni (Bch Thoi) xin dng Tnh
tng. Tuy [ni dung sch] c chia thnh mi mn, li vn gn n mt
vn ch, nhng mi ch mi ngha u xut pht t kinh Pht hay li T,
trn chng t lp kin t khoe khoang n ni mc li lm ngi, hoi
php! Do thy [sch ny] c ch cho k s c, Pht Hc Th Cc c bit
xp n vo loi tiu tng th sch c lu truyn rng ri. Nay li in
ring theo li ch Tam Hiu i T nhng ngi ln tui mc lc suy
yu chng b kh c. Li cy Quang vit li ta dn gii hng khi gi
chnh tn. Nhng ngha trng yu khc trong sch t c , khng cn
phi rm li! Phi bit php mn Tnh l bin php ht thy cc
php v. Nu ai tin c nh th, ngi y lin c th cao ng chn
phm ngay trong i ny, tng lai chc chn vin mn Tam Gic67. C k
cho li y ni qu l, ti tha: Ti li ny ti u dm gnh vc, c Bn
S Thch Ca Mu Ni Pht v A Di Pht gnh chu ri!
27. Li ta cho bn in gp chung hai sch Tnh Vn Bin v Cng
Qu Cch
67
Tam Gic c th hiu theo hai cch:

1) T Gic, Gic Tha, v Gic Hnh Vin Mn.
2) Bn Gic (tm thanh tnh sn c trong t tnh), Th Gic (s gic ng c c do Bn
Gic hun tp v do tu tp) v Cu Cnh Gic (Bn Gic ln Th Gic t n cng cc,
hp nht).

(nm Dn Quc 18 - 1929)
C nhn ni: T sanh dic i h, kh bt bi tai! (Cht - sng cng

ln thay, chng ng bun ?) Bit cht - sng ng bun, hy nn cu ly
php c th liu c sanh t th chuyn ng bun s bin thnh ng vui.
Nu chng cu php liu sanh t, sanh lng bi cm xung, c ch chi u?
i trng phu sng trong th gian, khng chuyn no chng tnh ton sn,
nhng ch c mi mt chuyn sanh t a s u ngc ngo b mc khng
hi ti, mi cho n khi bo ht mng tn phi theo nghip chu bo, chng
bit mt nim tm thc ny s li i th sanh trong ng no! Ci tri
ngi l qun tr, tam l qu nh! Mi ln th bo trong tam l trm
ngn kip, trn chng c dp no li c sanh trong ci tri ngi! Do vy
ni rng: ng nhin khng th no khng mit mi cu tm php liu
sanh t! Phi bit: Php mn v lng, nhng u phi dng t lc on
Hoc chng Chn th mi c phn liu sanh t, nn chng sanh i Mt hi
kh th c li ch tht s ngay trong i ny. Ch c tn nguyn nim Pht
cu sanh Ty Phng tht l bc nht, do cy vo Pht t lc nn du l k
cha on c Hoc nghip vn c th thot khi ci Sa B ny, ln ci
Cc Lc kia. [Php mn Tnh ] qu tht l mt s nng ta ln lao cho
hng khng c sc on Hoc nh l chng ta.
V th, c s Chu Tip Thn ch s ngi i quen thi chp thng,
chng chu tu tp n ni t lm. Do vy, em nhng th nghi tnh chnh
mnh tng m p trc kia, mi mi u m x rch ri hng dn ht
thy mi ngi cng hng. Li cn nh km nhng thin sch khuyn hiu
rn dm lm [nhng hng dn] hng nghim ngt vng gi iu thin
tt bc, rn d iu c tt bc, ng hu nn tng vng vng, tin tu khng b
vng mc. Li s b sai st trong lun thng v x s hng ngy nn em
Cng Qu Cch in km vo phn sau. Trm ngh: Cng Qu Cch ny chnh
l nhim v trng yu cch vt, tr tri, thnh , chnh tm, h tn ht tm
lc thc hin th lo chi chng t n a v thnh hin. Phm nhng ai c
ch mong thnh thnh thnh hin, xin ch v php ny vn vt ri xem
thng th tt p lm thay!
Thm na, Cng Qu Cch vit theo th vn xui, chng thun tin tng
thuc. Cm ng Thin, m Cht Vn tht s l ci ngun ca Cng Qu
Cch; v th, cung knh chp vo u sch mong sao sng chiu tng c,
chiu ri ln nhau, ng hu ba nghip thanh tnh, mt d thun thnh,
chuyn dc, hng ng sanh ra ta khi thn, hnh vi tr thnh mu mc cho
ci i. Do vy, th php ln Pht php mt b cng tu, thnh tu chnh
mnh, thnh tu ngi khc, trn chng sai bit. Trc l k tha bc thnh
i trc, sau l m mang np hc cho ngi sau, tn tr quyn sanh trng,
gio ha ca [tri t], gip cho t nc yn lnh, u do nhng li l tm
thng, hnh vi tm thng y m t c! Nu b i nhng iu ny
chng thc hnh, cu ly php huyn diu no khc, du cho s c ln lao

vn ch c th li lc cho hng cn tnh no m thi, hung chi l k
chuyn chung bn xung [m hng c li ch] ?
28. Li ta cho b Gic Hu Bin
(nm Dn Quc 18 - 1929)
Khng T ni: Tnh tng cn d, tp tng vin d (Tnh th gn

ging nh nhau, nhng do rn luyn m thnh khc xa nhau). Tnh chnh l
bn th ca Gic, Tp chnh l cng dng ca Gic. Tnh th phm - thnh,
chng sanh - Pht trn chng khc nhau, nn ni tng cn, cng ging
nh ni: Nhn ng th tm, tm ng th l (con ngi c cng mt ci
tm ny, tm c cng mt l ny). Tp th c thun tnh, nghch tnh sai
khc. Thun theo tnh th suy t, ny sanh nim, x s u t c th nn
gin, khc ch c ham mun, dt lng t, gi lng thnh. Cho n khi
nhn dc ht sch, thin l thng sut, s khi phc trn vn gic tnh ni
bn th, cho n tr thnh hin thnh thnh, vt ra ngoi iu mong i lc
ban u. Ngi nh th gi l Gic Gi. Ngi gic ng trc (tin gic)
em iu chnh mnh gic gic ng k cha gic, khin cho h u
cng c gic, khin cho nhng k cha gic sau y mi mi u ging
nh bc tin gic vy.
i php k tha i trc, m mang cho i sau, tham d quyn
sanh thnh gio ha [ca tri t], duy tr thin h hu th y cng chnh l
nguyn do v sao con ngi cng vi tri t c xng l Tam Ti vy. V
th, Y Don ni: D thin dn chi tin gic gi d, d tng d t o gic
t dn d, phi d gic chi nhi thy d (Ta l ngi gic ng trc ht thy
nhn dn, ta phi em ci o y gic ng cho nhng ngi dn y.
Chng phi l ta gic ng h th cn ai vo y na?). ng ta coi ht thy
nhn dn nh thnh hin, nhn dn nghe c li l y, ai chu t hn cuc
trong phn ngu hn, chng th khng st sng tu tr tin thng vo a v
thnh hin ? Tic cho i sau cha c bc tin gic ch dy, thng m
chn, ui theo vng, tri gic, xui trn, rong rui trong thanh, sc, ca ci,
li lc, n ni o c, nhn ngha u b b lng ht. Tuy cng sn c
gic tnh y, nhng v tri nghch nn khng nhng chng th l hin thnh,
m tri li cn a xung phn ngu ti, tm thng, thnh phng bo lon,
h chng ng bun qu i ?
Kinh Th dy: Duy thnh vng nim tc cung, duy cung khc nim
tc thnh (Thnh mt nim thnh cung, cung khc ch c nim bn
thnh thnh) nn chng th khng mit mi tm ti o hu gic (gic ng
cho ngi cha gic)! C s Chnh nh Vng Khc Am l mt v n s
vo i Thanh xa kia, do ci i ang trong thu Mt, kh th thn cn
thnh hin, khng th do u m bt chc theo khun php c, hng
ngi bnh thng li chng th lnh hi nhng li l trong su kinh, Lun

Ng, Mnh T. Do vy, bn chn lc nhng li dy trong Cm ng Thin,
m Cht Vn, Cng Qu Cch v nhng li l tt lnh v hiu tho cha
m, knh trng bc trng thng, gi thn, x th, sa li hng thin t
nhng trc tc ca nhng bc hin trit xa nay, bin son thnh mt tp
sch, tng cng gm mi bn mn. u tin l Minh Tng (nu r tng
ch), sao lc ba th cm ng lm tng cng (cng lnh tng qut), mi
mn sau u nhm nu t ngha nhng khun php nn tun theo,
nhng iu nn rn d thuc v ba th cm ng y.
Nu ngi i sau c c cun sch ny [s ging nh] gi ci li
ln, mi mt li u cng ra, gc lp o bn sanh, phm mi li ni,
mi hnh ng khng g chng theo ng khun kh. Ging nh vng lng
vo ci khun tt p, l ng nhin phi tr thnh mn vt ng hong;
nh ging la tt c m ma ngt, chc chn ma mng bi thu. Thin
qu th gian t c th ai chu vch t t hn ch, chng chu chm
ch tu tr php mn Tnh mong chng trn vn gic tnh y, tr
thnh v thng i gic trong th gian ln xut th gian ? Em ng ta l Li
H tnh lu truyn sch ny, a cho ti xem. Do vy bn quyn m tin bc
n lot lu truyn rng ri. Ngi c duyn gp c hy nn c k,
ngh chn, ng lung qua th may mn lm thay!
29. Li ta sch Hc Pht Thin Thuyt
(nm Dn Quc 13 - 1924)
Pht php rng su nh bin c, ch c Pht vi Pht mi c th thu tt

ngun y. Chn php gii kia d thnh - phm, li - n khc nhau, ai ny
u ty theo kh nng ca chnh mnh tu tp hng chng nhp. V nh Tu
La, hng tng68 v mui mng ung nc bin c, mi loi ung no bng
ri i. Nu mun mt hi ht cn ht, tr phi l k c dung lng bng bin
c mi lm c. Nu khng, ch c th ch thn nm v nc bin, cha d
g thu tt ngun y c! Nhng Pht php chnh l php sn c trong tm
ca ht thy chng sanh, ngoi ci tm ca chng sanh ra, trn chng c
php no thm vo c v bn th ca tm ht thy chng sanh v tm Pht
chng hai! Nhng do m mui cha ng, bn khi Hoc to nghip, theo
nghip chu kh, n ni tr hu c tng sn c ni ci tm y b phin
no, c nghip che lp ging nh my ph kn mt trng, chng thy c
68
Hng tng (Gandha-hastin) l mt loi voi ln thn c mi thm nng gt thng

ta mi rt hng trong thi k n ng dc. Theo i T B Sa Lun, quyn 30 chp:
Trong thi k y, hng tng rt mnh, tnh cht cc hung bo, kh th ch ng, sc
ca n mnh bng mi con voi thng. V loi voi ny rt mnh c th vt sng d
dng, nn kinh thng dng hnh nh hng tng h (voi thm vt sng) ch
bc i cn i lc c th dng mnh thot dng sanh t.
tng sng. Tuy chng thy c tng sng, nhng tng sng ca mt
trng vn t thng chng bin i, trn chng b gim suy. Do vy, c
Nh Lai khi lng T v duyn, vn lng Bi ng th, ty thun c nghi
thuyt php. Tuy ty theo cn c t ra i, Tiu, Quyn, Tht, Thin, Vin,
n, Tim, mi th sai khc, nhng bn ca c Pht khng lc no
chng nhm lm cho ht thy chng sanh u tri trn hip gic, b m v
vi ng, thot khi sanh t huyn vng, thnh tu Pht o vn sn c mi
thi!
Do chng sanh nghip chng su nng cha d g tiu tr, nn Pht c
bit m ra php mn Tnh tn nguyn nim Pht ht thy d phm hay
thnh, d ngu hay tr, u cng nng vo hong th nguyn lc ca c Di
vng sanh Ty Phng hng khi phc tm tnh sn c, thnh v thng
B d dng. T khi Pht php c truyn vo Chn n (Trung Hoa),
hn mt ngn tm trm nm qua, phm l bc vua thnh, ti hin, v nhn,
danh s, khng ai chng tun phng li Pht dn d m h tr, lu truyn, bi
l Pht php tuy thuc php xut th, nhng tt c o x th trong ci i
u c bao gm chng st. Phm nhng g Pht php ni v cha t,
con hiu, anh nhng, em knh, chng ha, v thun, ch nhn t, t trung
thnh u chng khc g vi nhng iu thnh nhn th gian ni. Thnh
nhn th gian ch dy d con ngi trn ht tnh ngha, trn ht bn phn,
cn c Pht dy r bo ng thin - c ca vic trn ht tnh ngha, trn ht
bn phn v khng trn ht tnh ngha, khng trn ht bn phn. Trn ht
tnh ngha, trn ht bn phn th ch c th dy bc thng tr; cn nu l k
bm tnh ng bng, km ci, nu khng gi v lm, t s chng tri. Nu
bit bo ng thin - c th mun lm lnh t s gng sc, mun lm c t
chng dm lm. i vi nhng php nhn qu ba i, lun hi lc o do
c Nh Lai ni, k su sc s thy l su sc, k nng cn s thy l
nng cn. Dng nhng php y tu tm s c th on Hoc chng Chn,
liu sanh thot t. Dng nhng php y gi yn ci i s thng c tn
bo, b c git chc, b s bc c tr thnh thun lng. Gn y, th o
nhn tm suy hm n cc im, ua nhau xng cch thc mi, vt
b ng li c. Ngay nh c mi quan h cha - con, v - chng h cn
mun p , hung chi nhng mi quan h nh hn ?
V th, thin tai, nhn ha lin tc ging xung, vn nc nguy ngp,
dn khng l sng! Nhng ngi c tm lo cho th o mun cu vn, u
khuyn khp mi ngi nghin cu Pht hc, king git, phng sanh, n
chay, nim Pht, ng lm cc iu c, vng gi nhng iu lnh, t mt
truyn mi, t mi truyn trm, cho n ngn, n vn, khng ai chng
ng theo chiu gi mong sao thin h thi bnh, nhn dn yn vui. y qu
tht l php lun cn bn dt i lon, vn hi vn nguy, un nn th o
lng ngi vy. ang trong thi ny, nu chng dng nhn qu bo ng,
sanh t lun hi dy d, d thnh hin u cng xut hin trong ci i
cng chng bit phi lm nh th no! Nu chng ly tn nguyn nim Pht

cu sanh Ty Phng tu, du l k thin t cao thng cng kh lng
on Hoc chng Chn, liu sanh thot t!
C s Vng Bc Khim tc cn su dy, tm cu i tha thit, li cn l
ch bt mt t bo, nm mu cht thao tng ngn lun, mun khin cho mi
ngi cng hng u cng hc Pht. Do kinh lun, trc thut Pht gio vn
su ngha thm, du l vn nhn sn tr hu nghin cu lu ngy vn kh
th hiu c mu cht bc vo ch su thm, hung h ngu phu ngu
ph ? Do vy, ng ta em nhng l chnh mnh thy son thnh Hc
Pht Thin Thuyt (nhng li bn nng cn v s hc Pht) gm hai mi
thin, nht lot dng nhng ch ngha thng tc, nhng nhng li l y vn
u xut pht t kinh lun ca Pht, T, chng qua mn li vn n s, r
rng trnh by, mong sao ngi nh k tc cng xem, tr hay ngu u thu
hiu vy! Do Quang hnh tch tuy khc, nhng ch o vn ng, [ng Bc
Khim] trng lng hi xung69, em bn tho gi cho xem, lm lc cy
Quang gim nh, sa cha tin lu truyn. Do vy bn c k cng,
khn ngn hoan h, by t ni lng ngu n t s ng . Nguyn khp
nhng ngi c u sanh lng tin, bao nhiu li ch s t chng bit.
30. Li ta lu thng cho bn in gp chung hai sch Pht T Tm ng
v Thin Tnh Song c
(nm Dn Quc 20 - 1931)
Tm ng ca Pht - T thng lun sng ngi. L tt cng Thin -Tnh

trn ngp php gii, ai ny u sn c, cn chi phi tn dng? Do v k
cha hiu r m phi ghi ch t m bn di! Kinh Phm Vng dy: Ht
thy chng sanh u c Pht Tnh. Li ni: Ngi l Pht s thnh, ta l
Pht thnh. Trong kinh Php Hoa, Thng Bt Khinh B Tt trng thy
t chng u l bi tha: Ti chng dm khinh qu ngi, qu ngi u s
thnh Pht. Trong hi Hoa Nghim, khi c Nh Lai thnh ng Chnh
Gic, than rng: L thay! Ht thy chng sanh u c tr hu c tng
ca Nh Lai, nhng v vng tng, chp trc nn chng th chng c.
Nu la vng tng th Nht Thit Tr, T Nhin Tr s c hin tin. Do
vy bit chng sanh v bn th l Pht, nhng v m mui nn cha ng,
hoc ng nhng cha chng, nn chng th trnh khi vn l chng sanh!
Php khin cho h c ng, khng chi hn tham Thin, tc [tham cu]
iu thng c gi l thy c bn lai din mc trc khi cha m sanh
ra nhm dy con ngi hng v lc trc khi dy ln nim ch thn
thy c ch nhn ng. Nu c th thy trit th gi l Ng; nhng phin
69
Nguyn vn l h vn: Mt cch ni khim tn, ng chnh mnh ngu hn, ti tm,
kin khng ra g, hiu bit thua xa ngi ta, nhng ngi ta vn khoan dung, rng lng
hi n.
no cha on th vn chng th thot khi lun hi y nh c! Nu c th

on ht sch Phin Hoc th gian th mi vt khi c ba ci. Do vy,
bit rng Chng l chuyn ln lao, chng d dng g! V th, chng th
khng nng vo tn nguyn nim Pht cu sanh Ty Phng mong cy
vo Pht t lc i nghip vng sanh! Suy ngh chn chn ngha ny, s bit
Nh Lai c bit m ra mt mn Tnh chng phi ch tip dn ring
hng hnh nhn tm thng m tht ra cn nhm bo v nhng ngi c
ng chng trong Tng, trong Gio, nhng cha t n mc phm tnh ln
thnh kin u bt kh c.
Phin Hoc ht sch ng nhin s gii thot. Ngi ng chng
nhng cha t n mc cng cc, nu khng c php mn Tnh che ch,
nhip tr th nhng hnh nhn y li phi th sanh, k b chm m th nhiu
m k tn tu tht t! Cm n c ca Pht khin con ngi khn ngn nghn
ngo a l! i s Liu Nhin tc cn su dy, t lc mi xut gia bn dc
ch ni Tng tha, nhc nhn tn lc tham cu, lnh hi c ch ch quy.
Do nhng bi k ca Tht Pht70 v ba mi ba v T71 ca Ty Trc, ng
Chn (Trung Hoa) vn su ngha thm, tht kh th lnh hi, S bn ch
thch r rng, thm vo mt vi cu ch khin ngha cng c sng t,
bn t tn l Pht T Tm ng.
Tip , S vn du cc phng, nghin cu cng tt kinh lun, mi bit
php mn Tnh qu tht l bin php rt su ch Pht, ch T t li,
li ngi rt ro, ht thy cc php, khng php no chng lu xut t php
ny, khng php no chng quy hon php ny. Do vy, sanh lng tin chn
tht, tn lc tu tr mong c vng sanh ngay trong i ny hng tha
nguyn ban u, lc nhn h bn nu t nhng l ct yu ca Thin v Tnh,
li l ch xc, thit thc, khin ngi khc tnh ng su xa, t tn Thin
Tnh Song c (Thin v Tnh cng ra cng gng sc).
Tuy xng Thin Tng, nhng tht ra ch trng Tnh ng hu
ngi ng chng ln k cha ng chng u cng c liu thot ngay
70
Tht Pht l T B Thi Pht, Thi Kh Pht, T X Ph Pht, Cu Lu Tn Pht, Cu

Na Hm Mu Ni Pht, Ca Dip Pht v Thch Ca Mu Ni Pht. Su v trc u l nhng
v Pht ti th gii Sa B trong qu kh. Nhng bi k truyn php ca cc v Pht ny
c chp trong Cnh c Truyn ng Lc.
71
Ba mi ba v T l nhng t s nh Thin, theo truyn thng Thin Tng Trung Hoa
gm 28 v T n v su v t Trung Hoa (t t Ma c k l t 28 ca Thin Tng
n , ng thi l s t Thin Tng Trung Hoa) gm: 1) Ma Ha Ca Dip 2) A Nan 3)
Thng Na Ha Tu 4) u Ba Cc a 5) a Ca 6) Di Gi Ca 7) B Tu Mt 8) Pht
Nan 9) Phc Mt a 10) Hip tn gi (v ny do cha bao gi t lng nm xung
ging nn c tn nh vy) 11) Ph Na D Xa 12) M Minh B Tt 13) Ca T Ma La 14)
Long Th B Tt 15) Ca Na B 16) La Hu La a 17) Tng Gi Nan 18) Gi Da
X a 19) Cu Ma La a 20) X D a 21) B Tu Bn u 22) Ma Noa La 23) Hc Lc
Na 24) S T 25) B X T a 26) Bt Nh Mt a 27) Bt Nh a La 28) B t
Ma 29) Hu Kh 30) Tng Xn 31) o Tn 32) Hong Nhn v 33) Hu Nng.
trong i ny. Bn ca S l i s c Sm mun n hnh lu truyn, cy

ti thm nh v thut nhng ngha ct yu; do vy, bn thu tm nhng
ngha quan trng gii by. iu ng tic l vn t ln ngha [ca hai
cun sch y] hi su, k s c thng thng cha th va c hiu r
c ngay, nhng sch tip dn k s c rt nhiu, nn iu ny vn cha
phi l iu ng n hn vy. Tuy th, sch ny cng c th khin cho k
tham thin nhng cha ng chng s c c o hon tt ngay trong i
ny, c ch cho k tu Thin ln lm. Nguyn nhng ai thy nghe u cng
sanh lng tin tng.
31. Li ta cho tc phm Chnh Hc Khi Mng Tam T Tng T Ch
(Bi tng v lng cho tr bng th loi ba ch nhm hng dn v ci hc chnh ng
vi li ch gii ca ng T Dng Tu)
(nm Dn Quc 20 - 1931)
Con ngi cng mt ci tm ny, tm cng mt l ny, chng sanh v

Pht chng hai, thnh - phm nh mt. Thnh nhn o Nho o Thch l
nhng bc thu hiu tm ca chng ta ging ht nh nhau trc ht,
thng xt chng sanh v m hoc nn cha ng c [l y], cha th dng
c. Do vy, mi v u lu li ngn gio dn dt, khi gi, mong sao ai
ny u ch thn chng c l . Li cn dng tin gic gic k hu
gic. Nhng o Nho ch trng cch x th nn ch trng ging v lun
thng, i vi l tt bc v tm tnh bt qu ch trnh by i lc u mi
m thi! Nu c th nghin cu Pht hc n tt cng, h c s ng, lnh
hi th ngay trong lun thng x s hng ngy s khng mt iu no
chng thm m Nht Chn, u u cng gp ngun. V th, xa nay
nhng v lp i cng, dng i nghip, lng tinh trung chi la nht nguyt,
ho kh lp tri t, phn nhiu l do hc Pht c lc m ra. gi l
chng bit n Pht php s khng th no bit o Nho c! Chng
bit n ci hay ca php xut th s khng c cch no x th trn vn
c!
o Thch t nng xut th; v vy, ton b lun thng th gian v l
tt bc v tm tnh mi mi u nu t n trit , ty theo cn c m lp
gio, i bnh pht thuc, ng hu ht thy chng sanh ai ny ty theo c
nghi u c li ch tht s. Do y, gp cha ni T, gp con ni Hiu, anh
nhng, em knh, chng ha, v thun, ch nhn t, t trung thnh, mi mi
u dy v nhn i trc, qu hin ti, nhn hin ti, qu i sau, khin cho
con ngi c mun lm c cng chng dm, khng mun lm iu thin
cng khng th c! Nu ai ny u bit ngha ny, h lun thng chng
c chnh n, thin h thi bnh ? Pht php dy v Nhn Tha, Thin
Tha m hiu qu cn c nh th y, nu li xt n li ch ca Thanh
Vn, Duyn Gic, B Tt, Pht Tha, h cn c th suy lng c ?
iu ng tic l Tng Nho hp lng! Do hc Pht php, h hiu c

tm php ca thnh nhn, nhng mun suy tn Nho gio bn ngc ngo bi
bc Pht php. Tht ra, v cn bn, h bi bc l v mun cho con ngi
thnh chnh tm, trn ht tnh ngha, bn phn; nhng nhn qu ba i,
lun hi lc o chnh l tht l, tht s trong thin h xa nay. Nu con
ngi bit iu ny, h c dm tri tm nghch l chuc ly ti l n ni
tng lai b a vo ch chng va , t s t nhin chnh tm, thnh , trn
ht tnh ngha, bn phn! Tng Nho ni: Pht dng nhn qu bo ng, lun
hi sanh t d d, m hoc k ngu tc, chng bit con ngi do bm th
kh tri t m sanh, n khi cht ri, hnh hi mc nt, thn hn cng
phiu tn. Du c hnh pht, ly g thi th y? H lm lc tng cht i
l dit mt vnh vin, tr thnh i t kin. T mt truyn ra nhiu, di hi
cho i sau, rt tri nghch o nguyn thy phn chung, c tri sanh t chi
thuyt72 (truy xt n tn ngun gc ban u cho nn hiu c li ni v
sanh t) v ngha tinh kh vi vt, du hn vi bin, c tri qu thn chi tnh
trng73 (tinh kh l vt, du hn bin i; t bit c tnh trng ca qu
thn) ca thnh nhn. Do vy, phng gian t dm lm c, v h cht i s
vnh vin dit mt, Nghiu hay Kit u cht sch c, sao cn kh kh gi
chng mc, chu ng rng buc, n ni ung cng nhc nhn c i, sao
khng bung lung tnh , mc lng thch g c lm hng hnh phc t
do t ti ? Do y, thin khng c g khuyn, c chng c g pht,
y - kia bt chc nhau n ni tr thnh hin tng ph b kinh in, ph
b lun thng. Trong bn h (tc bn Tng Nho), c s xng nhn
qu bo ng, sanh t lun hi, con ngi a s s theo v o Pht, nn mi
c bit xng ra chuyn bi xch ngn chn hng con ngi khng cch
72
Nguyn thy phn chung: Phn l suy ngc li, tm n tn ci ngun. Php s
Nguyt Kh ging: Nguyn thy phn chung l truy ngc li ci ngun bit sanh ra
t u, quay ngc li xem xt ch kt thc bit v sao cht. Gio s Ci Kin Dn
li ging nguyn thy phn chung l truy xt n tn ngun gc s vt t ban u cho
n kt thc. Tng hp hai cch gii thch ny th nguyn thy phn chung l cch suy
lun da trn tnh trng nguyn s ca s vt v tnh trng lc chung cc ca chng
quy np li m phn on, nhn nh.
73
Theo chng Ni Nghip trong sch Qun T th tinh kh phi hiu l hn thn.
Trnh Huyn ging cu Tinh kh vi vt, du hn vi bin nh sau: Tinh kh l thn, du
hn l qu. Tc l: Qu thn l hnh thi do tinh kh bin ha ra. Sch L K cng ging:
Th phch t xung t thnh qu, bc ln khng thnh thn. Nhng th ny c tri gic,
hng th nhn gian cng t. Hn Khang Bch i Tn cn i xa hn, ch gii rng:
Kh t li hin hin thnh vt cht l Thn, phn tn, n kn th gi l Hn. Trang T,
Lit T u cho rng Tinh Kh phi hiu l hnh hi th cht (do v sau o Gia ch
trng con ngi gm ba phn l Tinh - Kh - Thn), cn du hn (linh hn lng ng v
nh) chnh l tinh thn. Ni cch khc, o Nho, o Lo tha nhn con ngi gm hai
phn l tinh thn v vt cht, vt cht (tc th xc) c bin i, h hoi, nhng tinh thn
cn tn ti. Th m Tng Nho li ch trng con ngi cht i, th xc dit mt, thn
hn cng phiu tn, khng cn i sau na!
no tin nhp o Pht c, ng hu Nho Gio hng thnh, vnh vin khng
b suy sp. No bit l ngc li khin cho o thnh nhn do vy b dit
mt, chng ng bun ?
C s Giang Dch Vin74 V Nguyn xa trng ci c, phm c
cao c, hc vn u t, thot u chuyn cao Trnh - Chu, chng bit Pht
l ngi nh th no; v sau, do tng tri su xa, tri kin cu n dn dn
tiu tan, th c kinh Pht mi bit ging nh ln non Thi, nhn khp bn
phng, tm thn thng sut, vui sng khng chi v c, mi bit tin
Nho do tri kin mn nh khin cho hu th chng c hng li ch ni
php, au tic khn cm. V th, n c qu nh, noi theo tu tr; ngi trong
c lng u c ng gio ha. Li mong khi gi, dn dt cho th h tng
lai, mong sao h c hng li ch tht s. Do vy bn son bi tng [mi
cu gm] ba ch, lc thut ch ln lao v sao Nho, Pht lp gio gic ng
ci i v nhng nt chnh v [hnh trng] ca ch t75 trong lch s, ng
hu ngi hc chng b lm lc bi nhng li l mang tnh cht mn nh
74
Giang Dch Vin (1876-1942), tn tht l Giang Khim, hiu Dng Phc, ngi
huyn V Nguyn, tnh An Huy, vn thuc dng danh s (ng l hu du ca hc gi
Giang Thn Tu). Dch Vin ni ting thng minh t nh, nm mi ba tui bit lm
th vn, u c danh hiu Bc S T Vin trong kha thi ng T nm mi by
tui. Nm Quang T 28 (1902), b thi c theo l li c, Trng Qu Trc Nam Thng
bn m trng S Phm, mi Dch Vin cng tc, gi chc Hiu Trng. ng cc lc p
dng thuyt tri hnh hp nht ca Vng Dng Minh vo ng li gio dc trong
nh trng. Vo i Tuyn Thng, khi b Hc lp ra phn cc thng nht Quc Ng, do
bit Dch Vin tinh thng v ngn ng hc cung thnh ng lm Cc Trng. ng
nghin cu a ra ngh rt c gi tr v cch dng ph hiu ghi m ting Hn. ng
tng m nhim cc chc v hi trng hi gio dc tnh An Huy, ngh vin hi ng
tnh An Huy v.v Nm Dn Quc th ba (1914), ng c c lm trng ty gio dc
tnh An Huy, ri c a v lm hiu trng trng Cao ng S Phm Nam Kinh, ln
lt gi nhiu a v danh gi trong gii gio dc. Nm Dn Quc th by (1918), trong
khi dng bnh, ng c bn V Lng Th Kinh do Bnh Thiu Thng bin tp v
Lun Khi Tn, sanh lng tin su xa, quy mng Di , nht tm nim Pht, khng thuc
thang m bnh t lnh. Do vy, nm Dn Quc th tm (1919), ng t b mi chc v,
chuyn tm hc Pht, giao du mt thit vi cc v i lo ng thi nh Nhn, n
Quang v.v nghin cu rng khp kinh tng. ng sng lp Pht Quang X lng Giang
Loan thuc huyn V Nguyn xng Tnh tng. Nm Dn Quc 12 (1923), ng
Giang n Thng Hi, gp c php s Hong Nht v c s Vu Tch m ang hp
nhau cng nhau son bi vn Cng c In Kinh To Tng. Ngi Hong Nht
khuyn Dch Vin nn c b Linh Phong Tng Lun. c xong, Dch Vin v cng
ngng m t Ngu ch nn xng sng lp Linh Phong Hc X vi mc ch
nghin cu Nho gio ln Pht gio. Tic rng ng ta qu say m cu c nn v sau ny
c nhiu lun thuyt khin cng, thm ch pha tp nhng t thuyt ca cu c vo trong
cc tc phm ca mnh cng nh nghin cu Pht php cha chuyn tinh, thng vo
tr thng minh t din gii Pht php theo ring. V th, tuy trc tc kh nhiu, cc
tc phm din ging Pht php ca ng khng c nhng v tn tc thi y coi trng.
75
Cc v trit gia ca c Trung Hoa, sng vo thi Xun Thu Chin Quc nh Mnh T,
Tun T, Co T, Lit T v.v
ca ngi xa, u cng trn ht lun thng hc Nho, tn ht tnh hc

Pht, lo toan ci i hay xut th u gp thnh mt vic. Sng t Minh c
yn ni ch thin, khng tr vo u m sanh tm, chng chp mt php
no, tu trn cc iu lnh, vnh vin la khi bn tng, ph trn vn c,
chng php sn c trong tm ta, k tc o Nh Lai c, xa l tha thch
bn hoi ca tin thnh, gn l b p cho li lm ca Tng Nho. Cng c
y tht chng cn ct!
Mn h ca ng ta l T Dng Tu li ch gii [bi tng y] ngi c
va xem lin hiu r. C s L Vin Tnh c bit cho n hnh, cy ti vit
li ta, ng hu lu truyn rng ri. Do vy, chng ni km ci, trnh by i
lc. Nguyn nhng v ph huynh v nhng ngi mang chc trch gio
dc hy bo con em cng c tng sch ny th s bit d Nho hay Thch
u trn chng phi l hai o, lo toan ci i hay xut th vn l mt php.
Nhn qu t th tm tnh t ng, lun thng rnh mch, thin h thi bnh,
l tt nhin l nh th y! Ngi sng mt ch ngh li ti l vin vng vy!
32. Li ta cho tc phm Chnh Hc Khi Mng Tam T Tng Du Ch
(nm Dn Quc 27 - 1938. Khi son hai bi ta ny, vn cha bit nhm Giang c s
chm m qu su vo chuyn mm ct bt g (cu c))
Lng ngi suy hm, chnh o kh nghe lm thay! Con ngi tnh vn
lnh, sn c Minh c, nhng v khng c ngi ch dy nn ti tm chng
bit. Nhng c k c ch dy cng thm m mui, n ni sut c i
chng c nghe chnh o. V th, Khng T ni: Triu vn o, tch t
kh h! (Sng nghe o, ti cht cng c), thy ci i k sng ung
cht ph nhiu lm thay! y l v o gn li cu ni xa, s tuy d m cu
ni kh. K ging gii o hc toan lm sng t o ca thnh nhn, li
ngc ngo lm cho tm thnh nhn b ti tm che lp l v chng khi s t
ci r, c dc sc ni nhnh ngn, li cn tng ci r l nhnh ngn, tng
nhnh ngn l ci r. Tuy mun thnh chnh tm, nhng chng ch trng
tr sch mn vt t dc trong tm th ci tm ny b mn vt t dc che
lp, nn tri kin u ly t dc trong tm lm chun mc. Nh k yu v
thng con, d v con ti t n u i na vn c cm thy l tt, trn
chng bit l ti t. Do tm chm m trong tnh yu th s khng c chnh
tri chnh kin. Nu tr sch c t dc yu thng th v con tt hay xu
s nh gng hin bng, tt - xu thy ngay lp tc.
T dc khng c th chn tri s t hin, chng mong thnh m t
thnh, tm chng mong chnh m t chnh, thn chng mong tu m t tu!
Tri chnh l Minh c, cch vt, tr tri, thnh , chnh tm, tu thn chnh
l cng phu lm sng t Minh c vy. y nm iu ny th Minh
c s sng t, sau y s ch trng t gia, tr quc cho n thn dn76

yn ni ch thin vy. S l nhn qu ba i, lun hi su no trong kinh Thi,
kinh Th, kinh Dch cng nh S K, Hn Th u c ghi, chng qua
cha th ni tng tn nguyn do y thi! C nhng chuyn y th k [cn
c] hng trung hng h bit lm lnh s c iu lnh ging xung, lm
iu chng lnh, tai ng s ging xung. c nhng iu mong mi,
hm m, c nhng iu s hi [nh vy] th chng mun thnh chnh tm,
mong mi thin bo cng khng th c, v s c bo m chng dm lm
[chuyn c]. Nay c k cho rng s l nhn qu lun hi y chnh l do c
Pht ba ra gt gm ngu phu ngu ph tun phng gio php ca Ngi, ch
tht ra chng c chuyn y. Li cn cho rng: Con ngi cht i thn hn
dit mt, cn ai chu hnh pht v thc sanh? H cht s vnh vin dit
mt, Nghiu ln Kit u cht sch. Do vy, thin khng c g khuyn,
c khng c g pht, n ni a nhau ph kinh in, ph lun thng, thc
hnh bin con ngi thnh loi th, chng ng bun ?
C s Dch Vin thot u chng bit Pht, cng chng khi ngi ta
ni sao mnh bo vy. n khi xem kinh Pht, mi bit trc kia sai lm,
bn ngm tu ti gia, ngi trong c mt lng u c ng gio ha. Do
mun to s hng dn sng sut cho thin h i sau, bn son bi tng
theo li ba ch nu r v sao Pht l Pht, Khng, Lo v Pht tuy ging
nhau nhng chng ging nhau, Pht v Khng, Lo tuy khc nhau nhng
chng khc nhau. Do con ngi cha xem kinh Pht th khng nhng chng
bit Pht m cng chng bit Nho. xem kinh Pht, mi tht s bit Nho.
Va xut th va lo toan ci i, va tiu cc va tch cc. Tm php nh
Nho, nh Pht mt mc thng sut. Li cn trnh by i lc nhng im
quan trng trong lch s o hc, ng hu m toang ro giu, cng tr v i
ng. Mn nhn l T Dng Tu c bit son tin ch (li ch gii i
lc) ngi c u hiu. n nm Dn Quc 20 (1931), n hnh lu
truyn trong i, Quang tng vit li ta.
Nay mn nhn l Du Hu Duy do thy bn ch gii ca ng T qu i
lc, k cha c kinh Pht v cc sch v Nho gio s kh th thu trit, do
vy, bn vin dn kinh lun [din gii] thng sut, li ch khng th k
xit. Nu chu nghin cu, t mong thm nhp, t y tun theo li Khng Mnh dy duy tr th o, tu php ca Nh Lai trit chng t tm, t
s tun gi lng d dt kinh s tu tr ba iu phn tnh77, vng lnh bn
76
Theo T Th Bch Thoi Gii Thch, ch Thn trong thn dn ng ra phi c l

Tn v thi c khng phn bit gia ch Thn v Tn. Theo sch y, thn dn l lm
cho dn chng ngy mt i mi, tin b khng ngng.
77
Ba iu phn tnh: Trong Lun Ng, Tng T ni: Ng nht tam tnh, h ng thn
vi nhn mu nhi bt trung h? D bng hu giao nhi bt tn h? Truyn bt tp h?
Sch T Th Bch Thoi Gii Thch ging ngha cu ny nh sau: Ta hng ngy ba ln
phn tnh: Mu tnh cng vic cho ngi khc, bn thn ta c tn ht sc hay khng?
iu ng78, chng thn v phi n giu nhng iu nh nht, Ng Un

rng rang, chng lp my trn, tnh su cn, la trn cc tng, t thng n
ch tr v ch khng c g t c th mi c B vin mn, lm
bc trng phu iu ng, lm o s cho tri ngi, u do ly nhng iu
ny lm nn tng vy!
33. Li ta cho b Tn Lin Tng S T L Sn Hu Vin Php S Vn
Sao
(nm Dn Quc 24 - 1935)
i php ca Nh Lai bao trm php gii, bao qut c - khng, ch dy

chn tm sn c, t r diu dng ty duyn. Tm th y chng sanh v Pht
ging ht nh nhau, phm - thnh chng hai, chn thng bt bin, tch
chiu vin dung. Do Pht chng rt ro nn c Ng Un u l khng,
vt khi cc kh, chng lp my trn, ph by trn vn vn c. Do chng
sanh trit m nn n ni m chn ui theo vng, tri gic, hip trn,
lun hi sanh t, trn khng c lc thot ra. Do vy, c Nh Lai ty theo
cn c ca chng sanh ni mi php khin cho ai ny u theo ng v
nh, ch thn thy c cha m vn c. Ln cho o tm c ht chu, lin
c ca bu v tn nh mnh sn c. Bc thng cn c nhin c gii
thot, nhng hng trung - h vn trong lun hi, nn c bit m ra php
mn Tnh vt ngang ra khi tam gii, khin cho khp cc hng trung
- h ni gt bc thng cn. Li ch y khng th no din t c! Ngha
ny tuy pht xut t hi Phng ng, nhng tht ra o y bt ngun t hi
Hoa Nghim, ch v phm phu, tiu thnh chng th d hi [Hoa Nghim]
nn khng c cch chi vng nhn c. Trc khi kinh Hoa Nghim c
truyn n [Trung Quc, php mn Tnh ] thng b coi l o phng
tin hay Tiu Tha. Sau khi phm [Ph Hin] Hnh Nguyn c dch ra
ri, mi bit y l li ging chn tht v php thnh Pht.
Vin Cng L Sn xa vng li Pht ph chc, tha nguyn ti lai.
Cha c thy kinh Nit Bn son lun Php Tnh Thng Tr; cha
xem kinh Hoa Nghim xin dng tng ch hng dn v Cc Lc, lp
php ngm hp vi cc kinh, o thch hp khp ba cn, thng trn, thu
di, tha thch bn hoi xut th ca c Nh Lai, gii quyt trn vn i
s sanh t ca hm thc. Nu chng phi l bc i Quyn th hin79, lm
Chi vi bn c gi c ch tn hay khng? Thy dy d c thc hin, tp luyn c
hay khng?
78
Trong Lun Ng, Nhan Hi hi v cch thc hin lng Nhn, Khng T dy: Phi l
vt th, phi l vt thnh, phi l vt ngn, phi l vt ng (iu phi l ng nhn, chuyn
phi l ng nghe, li phi l ng ni, chuyn phi l ng lm). Cu ni ny thng c
bit n vi thnh ng Nhan Hi t vt (bn iu ng ca Nhan Hi).
79
i Quyn: C th hiu theo hai cch:
sao c th d on nh vy c? V th, php s La Thp ni: Kinh dy:

Trong i Mt sau ny, phng ng s c v B Tt h php. Gng ln
nhn gi! Hy kho hong dng chuyn ny. Tng chng Ty Vc u
ni t Hn c bc Khai S80 i Tha, lin hng v phng ng ci ly,
dng lng ln rng L Sn. Tung tch thn l chng th lng c!
Xt ra Vin Cng, vo nm Gip Thn tc nm Thi Nguyn th chn
(384) i Hiu V nh ng Tn mi n L Sn, tr ti cha Ty Lm
ca ng mn l php s Hu Vnh. Sau ny, do ngi n hc ng o,
Ty Lm cht hp khng cha ht ni, nn li dng cha ng Lm. Lc
mi lo liu, sn thn hin linh, g rng t a n, Th S81 Hon Y bn
ng ra xy ct, t tn cho in y l Thn Vn biu th s linh d. Do
vy, bc cao hin Tng - tc l lt tm n. n ngy Hai Mi Tm thng
By nm Canh Dn (390), tc nm Thi Nguyn mi lm, S cng Tng tc mt trm hai mi ba ngi kt x nim Pht cu sanh Ty Phng.
Nhng ngi y lc lm chung u ng hin tng lnh, u c vng
sanh. y l v mi ngi u c tr hu siu qun bt ty, li c Vin
Cng ch dy v c sc gii mi, gt gia ca cc bn nn t c li
ch y. y chnh l nhng ngi kt x u tin. Nu xt theo c mt i
Vin Cng, trong hn ba mi nm, nhng ngi c hng s php ha
tu tr Tnh nghip, c tam-mui ln lin bang k sao cho xit! Xt t nm
Gip Thn tc nm Thi Nguyn th chn (384), Vin Cng n L Sn, v
Ty vo ngy mng Su thng Tm nm Bnh Thn tc nm Ngha Hy 12
(416), sut ba mi hai nm khng ra khi ni, chng dn mnh vo ci tc.
Nhng trc thut hong dng php ha, h tr Pht gio ca Ngi c
chp y trong L Sn Tp. Tri bao cuc bin du, tht lc gn ht. May
l trong nhng b Hong Minh Tp, Qung Hong Minh Tp u c sao lc
khin cho du thm ca c c c truyn mi mi trong ci i.
1. Pht, B Tt v cu vt chng sanh nn hin ra mi thn hnh sai khc, thm ch th
hin nhng hnh Ng Nghch, Thp c ha chng sanh. Nh Vy Hy phu nhn
v vua A X Th u l nhng bc i quyn th hin.
2. Ring ch i Quyn Tu L B Tt, cn gi tt l i Quyn B Tt, l thn h php
cho Thin Tng Trung Hoa ti cc vng duyn hi thuc tnh Chit Giang, thng c
coi l v B Tt bo h cho nhng ngi i bin.
y, ch i Quyn c dng theo ngha th nht.
80
Khai S l mt cch dch khc ca ch B Tt. Khai c ngha l m thu hiu thng t,
ch dy chnh o, dn dt chng sanh. Sch Thch Th Yu Lm, quyn Thng, vit:
Trong kinh thng gi B Tt l Khai S, thi Ph Kin nh Tin Tn thng phong
tng danh hiu Khai S cho nhng v Tng c c hnh, thng sut gio l.
81
Th S l mt chc quan c t ra t i Hn, ty theo mi thi i c nhim v
quyn hn khc nhau. Thi Hn chia ton quc thnh mi ba chu, mi chu c mt
quan Th S. Chc v Th S khi y tng ng vi chc Ng S Trung Tha i Tn,
ng vai tr gim st quan li ti mi chu. n thi Ngy - Tn, chc Th S l quan
cai tr ng u mt chu. n i Tng, Th S quyn lc rt nh, ch cn chuyn m
nhim vic thuyn chuyn cc quan v trong mt chu.
Thi S82 Sa Kin Am Nh Cao n tui gi dc lng tin tng Pht

php, chuyn tu Tnh nghip, xem rng khp cc sch, phm nhng trc
thut Vin Cng v nhng bi truyn, tn, k, tng v.v do ngi i sau
son ra u sao lc y , [tp hp thnh sch] t ta l Hu Vin Php
S Vn Sao, phn thnh hai b Chnh Bin v Ph Bin. Mn nhn l Hng
Tr Nguyn li cn sao lc b sung, y thc Quang gio chnh v n hnh.
Trm ngh: Vin Cng l Lin Tng S T, sch y c lu truyn rng ri
ngi c s c dy lng tu tr, nhng do ti lc khng , trc ht bn in
mt vn bn xng sut, sau ny s c ngi k tip lin tc in th lm
sao bit c con s. Ngi hc i sau do cun sch ny u bit ci
ngun ca php mn Tnh , t u gp vic nhn chng chu nhng, ni
gt bc tin gic, cng thot khi Ng Trc, cng ln chn phm sen. V
th, trc lc sp ch, bn lc thut lai lch. Cn nh o c, cng nghip,
vn chng, s cm thng ca Vin Cng c chp trong Chnh
Bin v Ph Bin ca [Hu Vin Php S] Vn Sao, y khng cn rm
li tng thut na!
Ci i truyn tng Vin Cng v mi tm v cao hin, mt trm hai
mi ba ngi kt x. Trong s mi tm v y, Vin Cng ng u. Mi
lm ngi kia a s l nhng v kt x u tin. Nu ngi Pht Bt La
vo nm Ngha Hy th hai (406) i Tn An mi d vo lin x, tc l
nm th mi by sau khi [L Sn] kt x. Ngi Pht Da X d vo lin
x trong nm Ngha Hy th mi (414) th y l nm th hai mi lm sau
khi [L Sn] kt x. Trong Bo Vng Lun, php s Phi Tch c ni Vin
Cng nhn lnh php Nim Pht tam-mui t ngi Pht Bt La xong
bn cng nhng v cao hin Tng - tc kt x nim Pht. y chnh l cao
nhng v Tng Ty Trc, nhng cha kho cu tng tn thi gian [ngi
Pht Bt La] d vo Lin X vy.
34. Li ta b V Sinh Tp
(nm Dn Quc 20 - 1931)
Gia khong tri t hon ton l mt khi nguyn kh thi ha. V th

ma gi ng thi, la thc chn r, cc loi ng thc vt u c sanh
trng. Nu con ngi thu hiu, hnh theo iu ny c nhin chng thn
82
Thi S l mt chc quan c t thi nh Thng, ng u c quan Thi S Liu,

tc c quan chuyn trch khi tho vn th, chiu ch, sch v, thin vn, lch php, nghi
thc t l cho triu nh. T M Thin tng m nhim chc v ny nn nhng li bn
ca ng c ghi trong b S K u m u bng t ng Thi S Cng vit (ng
Thi S ni). Nhng chc quan ny ngy cng b gim vai tr quan trng, n i Tn
tr i ch m nhim vic tnh ton lch php. i Minh - Thanh, Thi S l mt tn gi
khc ca chc quan Hn Lm Bin Tu v Hn Lm Vin m nhim vic bin son s
sch.
ng chung vi tri t thnh ba ngi, xng l Tam Ti. T y, s t bo

v, bo v k khc, ct sao ht thy hm thc u c sng yn n, cng
vui l thin chn. y chng phi l k tha i trc, m mang i sau,
dng tin gic gic hu gic, b p cho ch thiu st ca tri t, gip
cho quyn sanh thnh, dng dc ca tri t ? Nhng ngi i do
tham vui sng bng ming, bt ly cc loi vt bi di nc, chy trn t,
bay trn khng git n, ct sao tha thch bng ming mnh, bo v ci
sanh mng ca ta, [nh vy th] mun cu gi gn mng sng li m ra gt
phi kt qu tri ngc. Do st sanh nn gy nh hng ln lao n thin
ha, cm ly l kh (kh hung d, c hi), n ni nhng thin tai nh lt
li, hn hn, n dch, su ry v.v Do kt qu ca st nghip, pht sanh
nhng nhn ha (tai ha do con ngi gy ra) nh i bn chin tranh.
Xt n nguyn do ca nhng tai ha y, ni chung l do trong i trc
hay i ny st sanh n tht m ra! Tai ha do n tht cc k khc lit!
Khng ch gy hi cho i ny m cn gy ly n nhiu kip. Phm nhng
ai mun t bo v cuc sng ca chnh mnh, khng th no khng bo v
cuc sng ca khp ht thy cc loi di nc, trn h khng, trn mt t,
vy thay! n tht bo v mng sng l chuyn l lng qu sc! Do thi
quen, c coi l thng. Nh ngi Phi Chu git ngi lm tic, ngi
x y c im nhin chng ly g lm l c! Ngh li thu xa thnh nhn
ng trn ngi, [kinh Th] chp: iu th ng mit hm nhc (Chim,
th, c, ba ba u sng yn vui). Nhc ngha l thun. Hm nhc
ngha l u thun theo thin tnh ca n, chng mc ni kh git hi v s
hi kinh hong chy trn. y qu tht l ni n hoi bo: Cn vi i ph,
Khn vi i mu, dn ng ng bo, vt ng d d (Cn l i ph, Khn
l i mu, dn l ngi rut tht vi ta, loi vt ging nh ta vy). c
nh th th chng xng l mt v bo v cuc sng ln lao ? Tic rng
nhng chuyn vin v sinh hc83 hin thi c hi sanh mng k khc bo
v cuc sng ca chnh mnh, rt cuc i ny, i sau kh bo v cng. D
v ngi ln lt xoay vn, mnh - yu ln lt thay i vai tr n tn i
v lai cng kh th kt thc c. Do vy, nhng bc bo v sanh mng ln
lao xa nay u xng yu thng loi vt, thc hnh lng T, king git,
phng sanh, tr trai, n chay, tn nguyn nim Pht, qu tht l ngha c bo
v sanh mng rt ro, vin mn n tt bc vy.
83
V Sinh theo ngha gc l bo v tnh mng, gi cho thn th khe mnh. Khi nim
ny c o Gia din dch nh nhng phng php tp luyn ht th (o Dn), ung
cc th thuc, khng nh nc ming v.v c trng th, khng bnh tt. V sau,
V Sinh c hiu theo ngha rng l nhng phng php gi gn sc khe, k c nhng
phng php dinh dng v thm ch B Y T cng c gi l V Sinh B. y, T
ni n quan im dinh dng ca Ty Phng, phi n tht ng vt c th mi khe
mnh c. Xin lu ch V Sinh y khng c ngha hp nh ch v sinh (hygiene)
trong ting Vit.
C s Hoa Ng Th dc lng tin tng Pht php, tu tr Tnh nghip,

mun vn hi th o, nhn tm, c bit tp hp nhng ngn lun ca cc
bc danh nhn xa nay v mi [chuyn] qu bo do st sanh hay phng
sanh, t tn l V Sinh Tp, mong sao ngi i mun bo v sanh mng
ca chnh mnh th trc ht hy bo v mng sng ca nhng sanh vt bi
di nc, sng trn mt t, bay trn khng kia. T bo v sanh mng nh
vy th chng phi ch trong mt i ny m cn khin cho i i kip kip
phm sanh vo ni u u c tt lnh, khng c cc tai ha. Nu li
nim Pht, em cng c bo v sanh mng ny hi hng vng sanh th s
c th liu sanh thot t, siu phm nhp thnh, on ht sch Phin Hoc,
c i v y, bo v sanh mng cho khp ht thy nhng chng sanh c
n, lnh nh khng ni nng ta trong su no. y gi l ngha nh
nhim ca vic bo v sanh mng vy.
C s Quch Hm Trai do thy my lc gn y st nghip ngt ngn,
trn chng ngi dt, lin mun lu truyn tp sch ny, ng hu ngi c
u cng pht tm bo v sanh mng hng dt st kip, un nn phong ha,
cy ti gio duyt. Do vy, ti sa i i cht th t, danh xng, s quyn.
Li ng km vo theo my on ph phn ca tin nhn di mi on vn,
ng km theo Khuyn Hiu Ca v Bt Phn Ca84 ca ngi i ng vo
sau sch, ng hu ai ny u coi trng bo v sanh mng, u vng gi lng
hiu m rng lng nhn c hu bo n cha m; nhng ht thy chng
sanh u c Pht Tnh, u s thnh Pht, u l cha m trong qu kh, l
ch Pht trong tng lai, t s m rng lng hiu knh mong rt ro t
bo v sanh mng, bo v sanh mng k khc vy.
35. Li ta cho b Chnh Tn Lc ca c s La Lng Phong
Ht thy chng sanh u c Pht tnh, u s thnh Pht. V th, c
Pht coi ht thy chng sanh u l Pht, thng h tri gic hip trn, lun
hi su no, tri kip s nhiu nh my trn khng cch g thot la c.
Do vy, ty theo cn c lp gio, i bnh cho thuc, mi phng tin
ch dy, mong sao h s tri trn hip gic, b vng v vi chn, tiu tr
Hoc nghip vn chng c, chng trn vn Pht tnh sn c mi thi. Chng
sanh thy Pht u l chng sanh cho nn nghe li Pht, nhn hnh vi ca
84
Bt Phn Ca l mt bi ca c t thi ng, khng r ai l tc gi, gm tm kh th,

c ni dung khuyn cnh tnh ngi i v lng hiu, lng nhn, xin trch dn mt hai
on: u nhi hoc m ng, ng tm gic h hoan, ph mu sn n ng, ng tm phn
bt cam. Nht hoan h, nht bt cam, i nhi i ph h tm huyn? Khuyn qun kim
nht phng thn n, d tng thn tc u nhi khan (Con th mng chi ta, lng ta sao
hn h, cha m qu mng ta, sao ta chng cam lng, mt ng th hoan h, mt ng li
bc mnh, i cha, i con ci, sao li khc xa nhau? Gp lc cha m gin, xin anh hy
nh lng, coi ht nh con th).
Pht, chng th tin nhn ngay, c k cho l huyn vng chng tht, [ch
nhm] gt gm k ngu tc. C k cho rng [o Pht] ph b lun l, lm hi
chnh o. C k cho rng cng gn l, cng gy lon ln lao cho l chn.
Nhng c Pht chng v nhng iu y m vt b h, ch i khi thi tit
nhn duyn chn mui s ra tay thot.
C lm k v thot u chng hay bit nn lm ln bi xch, tip n do
hiu bit su xa bn tn lc tu, sau y do chn tu nn ng chng. Do vy
liu sanh thot t, siu phm nhp thnh, rng li ngn gio nhm khi
gi ngi sau. Do h bit r c Pht lp php bao gm trn vn ht thy
cc thin php th gian v xut th gian, khng nhng chng tri php th
gian m cn hu ch ln lao cho php th gian. Lun v mt tu tr th chng
b st iu thin my may no, nhng nht tm v tr. Bn n l, chng
lp my trn nhng vn c u t l trn vn. V th, nhng ngi c tri
kin li lc, c ch c bit quy hng, khng mt ai chng dc lng sng
phng mong t lp, lp ngi, t li, li tha.
Cng c k n trm nhng ngha trng yu trong kinh Pht hong
dng o Nho, li ngc ngo ra sc bi bc Pht php ht sc d di hng
ngn chn ngi trong thin h i sau ng bc vo Pht php. Bn ca
h chng qua l do tri kin mn tng nng n, s chng ra sc ngn lp th
mi ngi ua nhau theo Pht, ca Nho do s b lnh lo, iu tn! H
chng bit bc thng cn tht s quyt chng b ngn chn, nhng k trung
- h do h bi xch nhn qu bo ng, sanh t lun hi, s cho l nhng
iu c Pht dng lm cn c gt gm k ngu tc. i vi nhng php
c Pht dy nh sa li hng thin v liu sanh thot t v.v h ch bai
l t t, t li, h c iu g lm lnh th y chnh l c, t s mong sao
khng lm g mi l lm lnh, tri nghch ch nh ham mun xng
by ca chnh mnh, gim bt li, bc h th hc, bc thng th thu t
ca thnh hin qu ln, cng nh tri nghch o hng theo th lnh, tri
nghch th xu, xui theo th tt lnh, tri nghch th hung him ca kinh
Dch, kinh Th, vn dng xung thut trn ht tnh ngha, trn ht bn
phn, thnh , chnh tm nhm yn i v to ra phong tc tt p! i vi
cn bn khin cho con ngi khng th no khng trn ht tnh ngha, trn
ht bn phn, thnh , chnh tm li hon ton vt b, em chuyn thuc v
kh nng ca thnh nhn giao cho phm phu thc hnh; cho nn n ni
thin khng c g khuyn, c chng c g pht. n khi gi u dn dn
thi sang phng ng, mi v tung xu c nh ph b kinh in, ph
b lun thng u c din ra. Ci gc ha qu tht l do ci tm trm
cp bi xch nhn qu, bo ng, sanh t lun hi v [quan nim] c lm g
lm lnh th chnh l c v t li, li tha, liu sanh thot t l t t
t li m ra! Do vy, ngi c tm lo cho th o lin xm nhau ngh cch
cu vn.
Kho sao, ti c tng cun Chnh Tn Lc do c s La Lng Phong

bin son. c xong, ni canh cnh bn lng c ci g! C s tha
nguyn ti lai, dng tm mt thng sut ln lao v ngi, i vi nhng
chuyn th tc nghi ng nh thin ng, a ngc, con ngi v sc vt
lun hi, thn trc, thn sau v.v mi mi u da theo kinh, dn chng
t s chng minh nhng chuyn . o hc uyn nguyn, nhng li bn
lun tt cng ca cc bc danh nhn v cc li tu tr, cng nh php cy vo
Pht t lc vt ngang ra khi tam gii thy u ch by tng tn duyn
do khin cho con ngi bit c ca no, c ch da nng, ct sao k cu
n hp hi thy c vng mt tri, khin cho nhng k c n, lnh nh
tr v qu nh vn c, to li ch khng th no din t c! Ti bn gio
chnh cu ch, tnh in ra trc ht mt vn cun xng. Sau y, mc
lng nhng nh t thin bao lt ti bn ng hu lu truyn khp ton quc.
Bn ti l i s Th Phm nguyn b tin n lot, c s Quch Ph nh
Triu Chu mun khc mc bn cho tinh tng, cy ti gio duyt bn in
gc v vit li ta ng hu c lu truyn rng ri.
thy con ngi c cng mt ci tm ny, tm cng mt l ny,
[ngi] c tm a iu lnh ai m chng ging nh ta! Trong cng mt lc
va c sp ch va c khc in, ng l mt chuyn may mn ln lao
trong hin thi. Nguyn nhng ai thy nghe, do nhng iu ng Lng
Phong ni s tin su xa vo li Pht, dng Ng Gii, Thp Thin, Lc ,
vn hnh ty phn ty sc tu trong lun thng hng ngy, lc sng s d
vo a v thnh hin, mt i s ln ci Cc Lc, ng hu chng ph Chn
Nh Pht Tnh sn c v lng i t ph ca Nh Lai, cng nh mt
phen ng Lng Phong kh tm xng, hng dn vy!
36. Li ta nu t ngha n kn ca sch Khuyn Th Bch Thoi Vn
(nm Dn Quc 19 - 1930)
Th o nhn tm ngy nay suy hm n cng cc lm thay! Nhng

ngi mang tm lo lng cho i by mi cch duy tr. Nu khng, o
lm ngi gn nh dit mt, tht ng s thay! Tuy nhin, mun vn hi th
o nhn tm hy nn gii quyt t cn bn th dng sc t m c hiu qu
ln lao. Ngi c tri kin chn chnh ch xc t s a nhau vng theo nh
gi la c rp. Thy thuc tr bnh c bnh ng gc, c bnh ng ngn,
xt coi bnh tnh gp rt hay ha hon tr liu, chng th chp vo mt
pha lun nh. Nay chng bnh ni th o nhn tm su lm ri; nu
ch da trn mt S khuyn d, tuy cng t c hiu qu bin i
phong tc, nhng c nhin chng th t hiu qu bng cch dc sc ni cn
bn c! Ni n chuyn dc sc ni cn bn chnh l xng gio dc
trong gia nh, xng nhn qu bo ng, sao cho ht thy mi ngi ai
ny bit o lm ngi, ai ny trn ht bn phn ca chnh mnh, cha t, con
hiu, anh nhng, em knh, chng ha, v thun, ch nhn t, t trung thnh.
Nu ai ny u c nh vy th ca nh hng thnh, con chu hin thin.
Li phi bit thng nghim gi nhng li v phc thin, ha dm, thin
c, tai ng, may mn t tu, li cn [dng nhng iu y] dy ngi
trong nh th ngi nh s d vo a v thnh hin tt p m chng t bit.
V th, Khng T ni: Thin h chi bn ti quc, quc chi bn ti gia,
gia chi bn ti thn (Gc ca thin h l t nc, gc ca t nc l nh,
gc ca nh l thn). Li ny u phi ni ring vi ngi mang tc v, m
tht phu tht ph u cng mang trch nhim ny! C nhn ni: Thin
h bt tr, tht phu hu trch (Thin h chng yn, tht phu c trch
nhim). Bi l, nhn ti trong thin h u t gia nh m ra. Gia nh kho
dy, con ci t nhin u hin thin. Gia nh khng kho dy, a con no
c thin t s quen thi cung vng, a khng c thin t s quen nt
bng bnh, hung c. Hai loi y u l su mt cho quc gia, x hi! Do
vy, bit gio dc gia nh chnh l cn bn tr quc, bnh thin h, cn
nhn qu bo ng l o trng yu ph tr cho gio dc gia nh. T a
b con cho n k bc u, t chnh bn thn cho n x hi, t lm ngi
cho n thnh thnh hin, t tu thn cho n bnh thin h u phi nng
theo nhng iu y c thnh tu, tht ng l phng tin ln lao
thnh nhn th gian ln xut th gian bnh tr thin h, thot chng sanh,
thnh thy thnh chung vy, l i php cng tr c gc ln ngn, phm
ln thnh u phi tun theo.
Nhng nh Nho i sau chng bit n ngha ny, xng by bi bc,
n ni thnh ra thi xu xa khng king d ngy nay. Nguyn nhng ai
c ch gic th yn dn vn hi kip vn hy dc sc ni y th chng my
chc [s c tha nguyn] vy! C s Hong Hm Chi lng tha thit v
ngi khc, dng th vn Bch Thoi vit ra hn hai mi loi, khng loi
no chng phanh gan phi mt, i vo tng chi tit st sao. Ngi c thin
lng xem n t s ra lng gt , sa li hng lnh, hng khi phc chn
tm vn c th tht l hnh phc ln lao khng chi hn c na!
37. Li ta ti bn hai thin sch t Sanh v Phc u
(nm Dn Quc 18 - 1929)
K kho tr bnh s tr t lc bnh cha pht, s c li ch su xa m

chng tn km. V th, ni: Ch tr vu v lon, bo bang vu v nguy (t
n yn n khi cha lon, bo v t nc khi cha nguy). Nh vy l
khng c ci gi l bnh th u cn phi tr na? Tuy nhin, ngi lm
c nh vy c my ai? Con ngi sng trong th gian, ch c sng v cht
l quan trng nht. Nu chng hiu thu o y th khi sanh n, rt c th m
ln con cng cht. Du cho chng cht, chc cng oan ung chu mi
thng kh, trong khi cht chc vn phn may li c sng, tht ng
thng xt qu! C s Cc Trai c bit son ra t Sanh Thin ch r

sn nn trong th gian, phn nhiu l v tng lm nhng cn au bng qun
ln85 l v sp sanh, n ni sanh ra mi him nn nh sanh ngang, sanh
ngc v.v y l mt iu quan h ln lao khi sanh n.
Li ni: Dng thai bng cch tuyt dc, y l ngha bc nht. V
th, tm php u tin dng thai l phi king n nm. Thin sch y ghi:
H v c thai ri th phi ht sc king n nm. l l do v sao ngi
xa h c thai bn phng khc, chng ng chung vi nhau na v s dy
ln dc nim. Ni chung, trc khi thai c ba thng m phm [chuyn
cm k y] th, do dc nim dy ln, t cung li b m ra, rt d b nguy c
chy mu, ng thai. Sau khi thai c ba thng m phm li y th bc
thai s dy, kh sanh. Phi bit la dc lm tn thng thai n ni nhng
cht nh bn lng ng. Hn na, nhng a nh thn c cht nh mu
trng, u ma, gh chc kh cha lnh c u l v cha m chng cn
thn. y chnh l iu c quan h ln lao lc mi th thai vy.
Nu bit mi quan h gia chuyn th thai v sanh n th h sanh n
chng b cc nguy c sy thai hay kh sanh, m con ci sanh ra u c th
cht mm mm, tnh tnh du dng, hin lnh, t b ln si, ln u v.v
li sng lu, mnh khe. Nu con ngi sn bit nhng ngha ny, thn tm
t s yn vui, con chu hin thin, gia tc ting tm rng r, hu ch cho x
hi. y gi l tr bnh phi tr t lc cha c bnh, m cng bao gm
nhng li ch th thng nh t n yn n t lc cha lon, bo v t
nc khi cha nguy ngp. V th, ni rng cun sch ny cng quan trng
lm!
ng Trng Thin Trng Duy Dng do m l phu nhn h Lu qua
i lc tui cn rt b, cha th phng dng ngt bi trong thu sanh tin,
mun v bo p m s khin cho ht thy nhng ngi lm m, nhng k
lm con u c hng th li ch yn vui, trng th, bn pht tm n
hnh bn vn cun sch ny tng ht thy nhng ai hu duyn, khin cho
h u bit cch tr bnh t lc cha bnh v cch tr khi ang b bnh, ng
hu chng n ni b au kh trong khi sanh n v mang ni lo sanh con
nhng chng nui ln c!
Hn na, t xa n nay, nhng a mc chng kinh phong lu ngy,
mi a ht chn b cht rt nguy him, nhng y theo thin sch Phc u
do tin sinh Trang Nht Qu bin son tr th mi a sng c c
mi, qu tht l cun sch quan trng nht v bnh tt tr nh, nn cng in
km vo cui sch c lu truyn rng ri. Nhn y, bn cho nh my
85
Nguyn vn l th thng: Theo Trung Y T in v Dng Sanh Tp (ca Trng

Diu Tn), Th Thng l mt chng bnh au bng qun ln ni sn ph thng vo
thng th tm hoc u thng th chn, hoc au lin tip vi ba trn, hoc cch qung.
Nguyn nhn vn cha r v sao, nhng d khin cho sn ph tng lm l sp sanh n
ni.
thnh bn bn nhng ngi sau ny mun to phc li cho ngi khc

s n lot thun tin.
Hn na, ci nhn gn ca tai bin khi sanh n, c trnh by nh
trn ri. Nu bn v ci nhn xa th phn nhiu do st nghip trong i trc
hay i ny chiu cm. Nu con gi t lc th u thng nim thnh hiu
Nam M A Di Pht v Nam M Qun Th m B Tt s t tiu tr c
st nghip trong i trc v i ny. H st nghip tiu th sanh n s
chng b [on gia] gy chng ngi chng sanh c. y cng l mt cch
tr sn trc khi cha bnh. Hoc nu c k cha c nghe Pht php,
nhng ti lc sanh n, nu chng sanh c ngay, hy nn dy sn ph v
nhng k thn thuc chm sc bn cnh u dng tm ch thnh nim Nam
M Qun Th m B Tt th tt c nhng on gia i trc gy chng
ngi [khin cho sn ph] chng th sanh va c nghe danh hiu B Tt s
do oai c, thn lc ca B Tt m lin trnh xa, chng dm khuy ri na!
C k ni ang sanh n la l bt tnh, nim danh hiu B Tt chc s mc
ti khinh nhn. y chnh l em tnh kin phm phu lm lc suy lng
tm hnh ca B Tt. Chng bit y l lc lin quan n tnh mng, chng
th em lc bnh thng trn chng b bnh kh bn lun. V nh con ci
t vo la nc, gi cha m cu cu, cha m nghe c lin n cu ngay,
trn chng v [a con] o m khng t chnh, thn th chng sch s m
chng chu cu gip.
Mt t ca ti my nm trc T Xuyn n nh mt ngi bn,
nghe ngi v bn ku go rt thng tm, nhn hi thm duyn c.
Ngi bn p: V hai ngy khng sanh con ra c, s chng gi c
tnh mng. ng ta ni: Hy gp bo sn ph nim thnh hiu Qun Th
m, cn ng ngoi ging tri86, t hng qu nim, m bo s sanh
ngay. Ngi y lin ni vi v, li cn t nim. Chng my chc lin sanh
ra a nh m ngi v vn cha hay. n khi nghe con khc mi bit
sanh ri. Ngi v k: Khi trc lc sp sanh, thy mt ngi dng vi
chn kn phn di thn th nn sanh khng c. n khi nim thnh hiu
Qun Th m thy vi b tut ra, nn sanh ri m vn khng bit, nghe con
khc mi bit l con sanh!
C nhn ni: T sanh dic i h, kh bt bi tai! (Cht - sng cng
ln lao thay, chng ng bun ?) Php mn Tnh c bit lp ra cho lc
cht v sau khi cht i thn hn s siu sanh Tnh . Sch ny lp ra cho
khi sp sanh v nhng cch bo v, che ch sau khi sanh. Nguyn khp
nhng bc nhn t, qun t ln lt lu truyn ng hu nh no cng c mt
bn, cng nhau dc sc vun bi c, tit dc th nhng iu c ni
trong sch ny s u chng cn n na, v nim ca tin nhn lu thng,
86
Ging tri (thin tnh - courtyard) l khong sn trng, bn pha l nh xy bc kn.

Mc ch ca thin tnh trong nhng khu cao c l va lm sn chung, va gip kh
tri c lu thng, to s thong mt cho ton b khu cao c.
v ng Thin Trng in tng, cng nh Bt Hu trnh by hai mi quan h

mi trn chng cn tic nui na!
38. Li ta cho sch tng trnh hot ng cu tr l lt ca hi Cu
Tr T Thin tnh Giang T
(nm Dn Quc 20 - 1931)
Cn l i ph, Khn l i mu, dn l rut tht ca ta, loi vt ging

ht nh ta. V th, ng V, ng Tc87 thy thin h i km nh chnh mnh
b i km. Y Don thy mt ngi chng c hng n trch khc no
chnh mnh x y ngi y xung ngi rnh vy. Pht xem ht thy chng
sanh dng nh con mt, ni mi php thot. Ngi i sau tuy
chng c quyn nh ng V, ng Tc, Y Don, chng c o nh c Pht,
vn chng ngi g ty sc mnh thc hin hu trn ht tm lng vy! V th,
ng To Tung Kiu nhiu nm chuyn m nhim ngha c cu gip, chu
cp dn ngho ti a phng. Li cn tr tnh cu tr cho Thim Ty hn
mi vn ng. Trc kia, cha ng ta tng lm Phin i ti t D (tnh
H Nam), nng lng yu dn. Nay ng To li m rng lng thng dn y
sang t Thim, cng chng ni nhc nhn, v trm vn sinh linh vng Giang
Bc tr tnh k sch an n. C th ni l ngi c c trong ci i, khng
ai hn c!
ng Vin Hiu Cc ngi huyn an , ng ni cng tng lm Thi
S, vn lm quan t T nhiu nm, gi l cng chnh, tun th php tc,
c cm tnh su m vi ngi a phng, bn n kiu ng88 ni thnh T
Chu, thong dong tu Tnh nghip. Gia Thu, vng Giang Bc b thy tai tht
l t trc n nay cha h c. Vo ngy Hai Mi Tm thng Tm, hi T
Thin Cu Tr L Lt tnh Giang T cp tc gi in cho hai ng To v
Vin hy i cu tr trc, ng chn ch. H lin khi hnh n t Dng,
trc ht hi hp quan vin, thn s, ri lp c s cu tr. Tip , mi chia
87
Vua i V h T, tn Vn Mng, thuc th tc H Hu, cht ca Chuyn Hc, l con

ng Cn. Thi vua Thun, l lt ln, ng Cn tr thy tht bi, b pht ti cht. ng V
k nhim, tr thy thnh cng nn c vua Thun truyn ngi, lp ra nh H.
ng Tc cn gi l Chu Hu Tc, tn tht l Kh, con Khc (thuc dng di Hong
). M l b Khng Nguyn ra ng thy mt du chn rt ln, m th, bn hoi thai,
sanh ra ng. n khi sanh ra, cho l bt tng, bn em vt ngoi ng, nhng tru nga
i qua u i vng, trnh gim vo a b. Ln lt em vt vo rng, vo sui, nhng
u v s. Khng Nguyn thy l bn em v nui. Do b vt i, ng c t tn l
Kh. Kh t nh thch trng trt, trng m, trng bp rt xanh tt, kho cy ba, chn
t, dn chng hc theo. Nghiu nghe ting bn phong cho Kh lm Nng S. Do c
cng pht trin nng tang, ng c Nghiu phong cho t Thai, vi danh xng l
Chu Hu Tc (Tc l tn mt loi la ngon), v ban cho quc tnh l C.
88
Khng phi qu qun ti ni m dn n sinh sng, lp nghip ti th gi l kiu
ng.
nhau iu tra tnh hnh l lt cc ni, ri gi th hay gi in thoi cho

nhng nh t thin T Chu v cc ni ku gi ng gp, v nhng ngi
dn b nn m van xin, ln lt c s tin khong mi lm vn. o n,
o kp, o bng, giy, v v.v mi hay c tng cng hn mi vn b, mn
bng hn mt ngn ci. Ni niu, thuc men s lng tht nhiu. Khon
ng gp ca nhng ni khc c bn phn mi, khon tin v qun o,
c ng gp ln nht u do T Chu quyn tng:
Mt l v hai ng To v Vin c ngi a phng knh tin; hai l v
T Chu l ch hai c Pht Duy V89 v Ca Dip tng , cng nh do
phong cch, s cai tr tt lnh ca Lc Nguyn Phng90 i ng, Phm
Vn Chnh91 i Tng vn cn gi li. V th, nhn dn phn nhiu u t
thin, nhn i, coi ngi khc nh chnh mnh, nn mi ng gp mt khon
ln lao nh th. i vi mi mt bin php tin hnh u thut r tnh hnh,
tng cng mi by iu, c n lin bit r. Nhng khon chi tiu c
nu trong iu th t, ch yu l cu tr dn chng b thin tai ti cc a
phng. iu th by l nhng chuyn phi gp rt tin hnh. iu th tm
l bo v tru cy. iu th chn nhng vic phi s dng nhiu nhn cng
nh tu b iu, cu cng. iu th mi l cho vay hay cp thc ging.
iu th mi mt l nui nng tr b thin tai. iu th mi hai l tr tnh
lp ra nhng a im pht cho. iu th mi ba l phn pht qu cu tr
gip dn ngho n nh cuc sng. iu th mi bn l duy tr c s
phc li. iu th mi lm l duy tr nhng vn phng gip tin bc,
ci, go v.v Nhng duyn do, bin php u c chp tng tn trong
cun sch ny.
Nhng iu th mi by l pht chn vo ma ng: Do ngy di qu,
s cn n mt khon tin rt ln, vn mong nhng nh i t thin mi gii
ngh thng ni kh ca ngi dn b thin tai, li quyn tng nhng khon
tin ln cu dn mc phi thin tai, lm nh vn nc, cu quyn
thuc ci tri [n gip] trnh khi st kip, s thy Pht tri che ch nh
my nhm, tt lnh, may mn a nhau ko n, giu, th, yn n, hin i
c hng Ng Phc nh C T lun, hin lng, tc lc, hu du
nhn lnh trm iu tt lnh nh Y Don dy. Kinh dy: B Tt s nhn,
chng sanh s qu. S nhn s chng gy nhn c, no c qu c? S qu
89
Duy V Pht: Theo Tht Pht Ph Mu Tnh T Kinh, Duy V Pht chnh l cch
phin m khc ca ch T B Thi (Vipashin), tc l v Pht u tin trong qu kh tht
Pht.
90
Lc Nguyn Phng l mt v i thn sng vo thi V Tc Thin i ng, lm
quan n chc Loan i Th Lang, kim ng Bnh Chng S, ni ting l ngi trung
thc, cng bnh, lim chnh, h ha th d cht vn gi li.
91
Vn Chnh l thy hiu ca Phm Trng Ym, ng tng lm n chc Tham Tri
Chnh S (Ph T Tng) kim Khu Mt Ph S, i Tng Nhn Tng, ni ting nhn
t. Lc sinh thi, v chng con ci sng m bc, bao nhiu tin ca dng ht vo vic
chu cp cm o cho ngi ngho kh, gip con chu ngho hn i hc.
th nhn c chn, kh trnh qu c! Du sanh lng s hi, trn chng ch

g! Sao bng sa li hng thin tiu nghip c, gieo phc cho tng lai,
lm bin php cn bn rt ro hng trnh khi c qu ?
Hn na, b th c ba loi:
- Mt l Ti Th, tc l dng tin ti v qun o, thc n, ch chu
cp hay gip ngi bn cng, khn kh.
- Hai l Php Th, i vi ngi chng bit thin - c, t - chnh v nhn
qu ba i, lun hi lc o v php mn thit yu liu sanh thot t bn
dng phng tin kho lo tuyn ni, hoc n tng, lu thng nhng sch
ghi chp nhng cu ni kh l kh c ca ch Pht, B Tt, T S, thin tri
thc ng hu ngi thy nghe sanh lng chnh tn, dn dn thm nhp cho
n khi liu sanh thot t, siu phm nhp thnh. u gi l Php Th.
- Ba l V y Th: Ht thy chng sanh ham sng s cht, khuyn khp
nhng ngi cng hng king git, bo v sanh mng, v h ai c iu s hi
th hoc l dt tai ha y, hoc by t lng quan tm. y chnh l V y
Th nh nhoi. Ht thy chng sanh rt cuc kh trnh khi ci cht, cht ri
li sanh, sanh ri li cht, bao kip vnh vin m ni lo s y, dy cho h tn
nguyn nim Pht cu sanh Ty Phng dn dn tn tu, cho n khi thnh
Pht o. y gi l i V y Th.
Trong ba th B Th ny, Ti Th ch thuc i ny, hai th sau tn ti
mi n i v lai. Phm nhng ai mun li ngi trn thnh phc hu
ca chnh mnh, hy nn ty theo sc mnh thc hnh th nhn dn may
mn, nc nh may mn lm thay!
39. Li ta cho sch Con ng t n Quang Minh
(nm Dn Quc 17 - 1928)
Nhn qu l phng tin ln lao thnh nhn th gian ln xut th gian

bnh tr thin h, thot chng sanh. Hin nay th o lon lc qu tht l
t ngn xa cha h nghe thy! Xt n ngun gc u do ci tm t t t
li m thnh. V h m lng t t t li s mc tnh ginh nhau lm chuyn
tn ngi, li mnh, thng thin, hi l, coi r o hiu, , trung, tn, l,
ngha, lim, s chng oi hoi! Do vy, th o nhn tm ngy cng thm
tm ti, khng cch no t n ch chnh i quang minh. Nu nh bit
ha phc khng ca, ch do con ngi t chuc ly, thin bo, c bo
nh bng theo hnh, li ngi chnh l li mnh, hi ngi cn qu hi mnh,
git cha ngi ta th ngi ta cng git cha mnh, git anh ngi ta, ngi ta
cng s git anh mnh. Kho th cha m, t con ta c hiu. Kho th anh, t
con ta ha thun. Nh git nc r ni mi hin, git sau tip ni git trc!
Xem , hiu thun cha m, knh trng anh, yu ngi, li vt u l nn
phc v sau cho chnh mnh! Tn ngi, li mnh, thng thin, hi l u
l gc ha v sau cho chnh mnh. Ngi du ch ngu chc chn chng sung
sng v mc tai, gp ha, theo d, trnh lnh! Nhng xt n hnh vi th li

hon ton tri nghch, v sao th? Do cha gp c ngi hiu r l ging
gii tng tn s l nhn qu bo ng cho k . Thin h chng yn, tht
phu c trch nhim! Tht phu sao c th lm cho thin h yn n c? Nu
ngi trong thin h u cng bit nhn hiu qu, th ci tm tham - sn - si
chng n ni ly lng, nghip git - trm - dm chng dm lm cn. Yu
ngi, li vt, bit vui theo mng tri, tm a chnh i quang minh th
tng lai i n u, khng ch no chng phi l ch quang minh!
C s L Vin Tnh thng ci i suy hm, c bit vit sch Con
ng t n Quang Minh. im quan trng l xng nhn qu bo
ng. ng Chu An S ni: Nhn nhn tri nhn qu, i tr chi o d.
Nhn nhn bt tri nhn qu, i lon chi o d (Ai ny u bit nhn qu
th l o bnh tr ln lao vy. Ai cng chng bit nhn qu, y l ng
li dn n i lon vy). Do vy bit nhn qu bo ng qu tht l o
trng yu t u n cui gi thn, tip vt, yn i, hin dn, mong
thnh thnh, thnh hin, lm Pht, lm T vy! Mong sao nhng ngi c
u trit gt sch ci tm t t t li, t sng t Minh c th thin h
may mn lm thay!
40. Li ta cho b Dng Tiu Sn Tin Sinh Ngn Hnh Lc
(nm Dn Quc 20 - 1931)
Con ngi bm th chnh kh ca thin a m sanh ra, thng phng

theo c cao dy, che ch ca tri t gip cho s sanh thnh, trng
dng, k tc i trc, m mang i sau, ng hu chng thn ng cng
tri t thnh ba ngi, xng tn l Tam Ti. Trung, hiu, tit, ngha chnh
l ging mi chnh yu ca o lm ngi. Nu khng c nhng iu y,
con ngi khc g cm th? Du vo thi dn ch, cng chng th no
khng dy trung ngha! Bi trung chng phi ch c ngha l trung vi vua.
V th, Tng T dng trung th (trung thnh, rng lng) t r o ca
Phu T, thng phn tnh hng ngy v ngi khc mu toan cng vic,
bn thn c ht lng trung hay khng. V th, bit mt ch Trung c
ngha xuyn sut vn hnh! Th vua ch l mt kha cnh m thi!
Trm ngh: Trung c ngha l tn ht tm lng ca chnh mnh, chn
thnh, khng di tr. Nu con ngi gi tm lng trung, t s c hiu vi
cha m, knh anh, ha thun vi h hng, bn b tin cy, xt thng k ci
ct, gip ngi ga ba, nhn t vi mi ngi, yu thng loi vt,
chng lm cc iu c, vng gi nhng iu lnh, v sao vy? Do trung nn
chng di, do chng di nn trn ht bn phn. Do trn ht bn phn nn i
vi nhng chuyn thuc v bn phn ca chnh mnh u chm ch thc
hin, quyt chng mc li i ph v vnh cho xong chuyn, chng tn ht
lng, ht sc mnh. Trong i gn y, tuy lt ch nhng mi s
u phi ni n trung th mi chng n ni ta di gt, ngi mc la,

lung tung, khng chun mc vy! c th bn ha nhau ph t, sa c ko
nhau b i, hoc cn m ra cng kch, ch p ln nhau, trn chng ngng
dt. y u l v chng mng n trung ngha m ra. Trung ngha chng
mng ti th quan h cha - con, v - chng u coi nh my lng! Coi nh
lu ngy, nhng quan h y s tr thnh gng cm. Mang nhng gng cm
y chng c t do, chng th no khng din ra nhng v tung ti t git
cha, git m, nghch tri, tri l, hng mc tnh ty , chng b cu thc g!
Than i! Chng ni n trung ngha, ha hi ti mc cng cc nh th ,
h chng au n tun l, th di sn st ?
C s Trm Di Sanh mun y li ngn sng cung, tnh n hnh nhng
chuyn tn trung bo quc, tn ty hnh hiu , di hun [ li] cho con
chu ca tin sinh Dng Tiu Sn92 hng lu truyn rng ri mong sao
ai ny c hiu vi cha m, knh trng anh, ha thun vi h hng, bn b tin
cy, thng k ci ct, gip ngi ga ba, nhn t vi ngi khc, yu
thng loi vt, lng thnh st son v nc, nhit tm cu i, mi mi u
phng theo tin sinh Tiu Sn thc hin, ct sao trn ht chc phn ca
chnh mnh, chng m lng chn ch, li nhc, h gi cht no! Nh vy
th lng ngi chuyn, nhn ha t mt. Mt khi nhn ha mt, lng
tri t thun; ng nhin s ma nng ng thi, vt mnh, dn khe, thin
h, thi bnh, nhn dn yn vui!
c hai t s xin dp ch bn nga, git tc thn, c th ni l [tin sinh]
ch bit v nc, chng mng n thn. ang trong lc tc thn chuyn
quyn, bc chnh nhn qun t h hi knh chng bn mc ha ngay, [tin
sinh] vn dm dng s, xin bi chc, xin git, nu khng phi l ho kh
ngp tri t, lng tinh trung la nht nguyt, h c nh th ? Tuy v th
m mt mng, nhng ngi trm ngn nm sau thy u knh ngng. So ra
nhng k a v cht vt mt thi, nhng chng to lp cng nghip g lm
sao bng c? Hung chi lc sp b hnh hnh, [tin sinh] son ra Nin Ph
v nhng bi vn khuyn v, rn con, ng l tm nh gng sng, chiu ri
92
Dng K Thnh (1516-1555), t Trng Phng, hiu Tiu Sn, ngi Dung Thnh,
tnh H Bc, lm quan nh Minh nhm thi Gia Tnh. ng tnh tnh thng thn, cng
ngh, khng xu nnh, lm quan n chc Th Lang b Binh. Khi qun Tht t (Tartar)
xm nhp bin gii cp ph, Hm Ninh Hu Cu Loan dng s xin triu nh m ch
bun bn nga vi bn Tht t xoa du qun cp. K Thnh dng s n hc, nhng
gian thn Nghim Tung bnh vc Cu Loan, sm tu vi vua, nn K Thnh b ging
chc lm ch o in S. Sau , ng li dng s n hc, xin vua tru dit gian thn
Nghim Tung, ch ch danh Nghim Tung phm nm ti gian, mi i ti. Nghim
Tung bn gi mo thnh ch, tng giam K Thnh vo ngc, pht nh mt trm trng,
ct t gn ct, bu xc ngoi ch. Lc sp cht, ng ung dung c th: Ho kh hon
thi h, an tm chiu thin c (kh thing tr li h khng, tm lng son st chiu ngi
ngn nm). Mi hai nm sau, khi Minh Mc Tng ln ngi, ng mi c minh oan,
c phong thy hiu l Trung Mn.
t m, nu chng phi l ngi hm dng thun ty, gc chuyn sng cht

ra ngoi th lm sao c nh vy?
Nay thun tin cho nhng ngi bnh thng nn xp bi rn dy con
ln u, k n l li khuyn v, tip l Nin Ph, ri n hai bi s. Tip
l tiu truyn ca tin sinh, sao cho va m sch ra lin c li ch tht
s, chng n ni do vn chng di dng, chng lin quan thit thc n
phn mnh bn ngn c! Lng Trung ca Tiu Sn, chng phi ch l th
vua. c k lng Nin Ph ca ng, th th cha m, knh anh, i ngi,
tip vt, khng mt chuyn no chng bt ngun t lng Trung. Phi bit
tm s hiu, , trung, tn, l, ngha, lim, s, tm php cch vt, tr tri,
thnh , chnh tm, tu thn, t gia, tr quc, bnh thin h u phi ly
Trung lm ging mi! Do Trung nn tn tm thc hin sao cho trn vn ht
kh nng mi thi. Do vy, nn ni: o Trung xuyn sut mun hnh, lng
Trung tng thm s thnh tu cho mun s. Bt lun chuyn mnh hay
chuyn ngi, khng c lng Trung quyt kh th thnh tu ln lao c!
Xa nay, nhng v lp i cng, to i nghip, cng l tn tnh, mong
thnh thnh thnh hin, ai khng ly lng Trung lm gc? V nu chng dc
sc ni lng Trung, s ng theo bing nhc, chn ch, v chnh mnh cn
cha th c, hung l v x hi, nc nh ? Ngi thi nay chng nhng
khng mng n thc hin lng Trung m ngay c hiu v tit ngha cng
chng ch . Ti thng mun khuyn ch, nhng chng cch no pht khi
c!
Kho sao c s Bnh Mnh Am a truyn ngi con gi c hiu H
Nam cho c. C con gi c hiu y ch bit c m, ngi con gi tit hnh
ch bit n ngha, s sng cht ca chnh mnh chng thm mng n na.
Tuy th hin gng tng thn v m, v ngha, nhng chng th [dng
gng y ] rn dy ngi tm thng c; tuy vy, lng thnh tn hiu,
tn ngha, ngay n c thin a, qu thn cng b cm ng, hung chi
nhng ngi sn cng mt ci tm y ? Nhng k chng ngh n n
dng dc, ty t do luyn i, thy nghe nhng chuyn ny h chng thn
mun cht, do bn au u sa i li trc, dc lng tu c sau ? iu
ny lin quan n th o nhn tm cng ln lm. Hn na, tit tho nh
Tn Chiu93, ngay trong khi y m gi c lng chng lon li cng su sc
93
Theo sch Th Khang Bo Gim, cu chuyn ny nh sau: Tn Chiu l ngi i

Nguyn, qu Dng Chu, n nm 20 tui ln kinh s, lc ln thuyn, bn ca ng ta
l ng X em ru tin chn. Hai ngi ang chn ch, chn anh, cht mt c gi
xinh p bc ti. H ng bo c ta cho Tn Chiu, ri ni: C gi ny do ti mua
cho v i nhn n b kia lm thip, nhn tin nh anh dn theo ln kinh. Tn Chiu
ba bn ln chi t, h ng nghim mt bo: Sao anh c chp th? Nu anh khng kim
ch c, c gi ny lin thuc v anh, chng qua ch c hai ngn nm trm ng thi
m. Tn Chiu bt c d phi nhn ly, em theo. Kh tri nng, mui mng qu
nhiu, c gi kh s v khng c mn, Tn Chiu nh phi cho c ta nm chung mn.
Thuyn i my chc ngy mi n kinh . H Tn dn c ta n giao cho ch nhn. Ch
gp trm ln. Do [gi cho] mt lc chng lon th d, nhng nhiu ngy

chng lon th kh lm. Hung chi ng ng X ni: Nu chng th
kim ch c th c gi y s thuc v anh ? Thm na, thiu nin
nam n trong my chc hm, ngy cng n, m cng ng, m c th trn
chng c chuyn nam n tnh dc, chng xo trn thin l, chng phi l k
trn chng c nhn dc m lm c ? Ti em chuyn ny ghi thm vo
An S Ton Th v Th Khang Bo Gim. Hai cun sch y in hn hai
mi vn cun, nay li ghi km [cu chuyn trn y] vo cun sch ny,
hp thnh truyn trung hiu tit ngha lm nht kim m xung nh u
nhng g ph tr lun l, ng hu cn bnh lm vo tng ph c mau
lnh, khi phc chuyn gi vn lun thng, trn ht bn phn, dt lng t,
gi lng thnh, khng lm cc iu c, vng gi nhng iu lnh. Gia hun
ca Lc Phng ng ch trng ni kim c, trung hu, khoan dung, phn
dy v tang ch qu tht l mn thuc mu nhim tr chng bc bo ca
th tc, nn cng in km vo sau sch cng c ph bin lu truyn, t
nhng v nhn t, y chnh tri chnh kin, quan tm n th o lng
ngi s xng ln lao, khin cho [mi ngi] tr v vi s thun chn,
cht phc, khi phc li ci i hng thnh bnh tr tt bc!
41. Li ta ti bn b Hon Cu Danh Nhn c Dc Bo Gim
(nm Dn Quc 18 - 1929)
Thin h khng hai o, thnh - phm chng hai tm. Khp xa nay,
trong nc, ngoi nc, khng u chng dng hiu, , trung, tn, l, ngha,
lim, s v s l nhn qu bo ng, sanh t lun hi lm cn bn lp thn
hnh o v tr quc an dn. y l v nhng s l ny u l nhng ging
mi thng hng vn sn c trong tm tnh ca chng ta, bt lun tr - ngu,
hin - t u sn , nhng c nhng hnh ng, c ch ph hp hay tri
nghch [vi nhng iu y] sai khc l v dt lng t, gi lng thnh, nh
iu ham mun xng by ca chnh mnh khi phc l ngha hay v
m tm chy theo vt, phng tng tnh m ra. V th, kinh Th c li
gio hun: Duy thnh vng nim tc cung, duy cung khc nim tc
thnh (do thnh mt nim nn thnh cung, do cung khc ch c
nim nn thnh thnh). Pht dy o m th Pht l chng sanh, ng th
chng sanh chnh l Pht. Do vy, bit: Thnh hay cung, chng sanh hay
Pht ch trong khong mt nim m hay ng. Do thot u lp tm sai khc
nhn hi: Anh c dn theo gia quyn hay khng? Tn Chiu tha: Ch c mt mnh
ti! Ch nhn l v kh chu, nghi ng, nhng do c th gii thiu ca ng X nn
min cng tip nhn. n ti, mi bit c ta vn cn trong trng, cm thy rt xu h
ngh oan cho Tn Chiu, cp tc gi th cho h ng bit chuyn, ri n xin li Chiu,
ni: Cc h ng l bc qun t thnh c.
i cht, rt cuc n ni cch bit mt tri, mt vc, con ngi h chng

nn t gng sc mong thnh thnh thnh hin ?
Trm ngh hay kho trong th gian mi ngh u c quy c, chun mc.
Cn c theo quy cch do c nhn thnh lp tp luyn, n khi
nhun nhuyn tt bc ri th khng chuyn g chng ty lng ngh n, tay
lin hon thnh. Mong thnh thnh thnh hin cng ging nh vy ! Nu
ln i cng th ch c ba iu lm sng t Minh c, lm cho dn mi
ngy mt tin b, an tr ni ch thin m thi. Nhng mun lm sng t
Minh c th trc ht phi thc hin bng tr kh vt dc phin no, thc
y lng tri vn sn c. C ngha l dt lng t, gi lng thnh, nh
ham mun xng by ca chnh mnh khi phc l ngha, mi cho n khi
tr kh, thu hiu n tt cng ri th nhn dc ht sch, thin l s t lu
hnh. i cng lm sng t Minh c t c ri th nhng chuyn
khc h lm bn c, khng chuyn g chng thun theo lng ngh tay lin
thc hin thnh tu. Nhng cn phi bit nhiu v ngn hnh ca ngi xa
ph tr cho vic duy tr, trng dng suy xt phn tnh.
C s Dng Chng Ph V Tch tp hp nhng li hay hnh p
ca cc bc danh nhn xa nay trong nc, ngoi nc, son thnh tm
quyn. u tin l lun l, ri n nhng s tu tnh, lng t thin ca quan
vin, thn s, thng nhn, khu cc, v nhng li hay p nn vng gi
trong gia nh, x hi, quc gia ca Trung Hoa v Ty Phng. Khi y, sch
c in hn mt vn cun, gi i khp cc huyn trong ton quc. Li ch
qu tht chng nng cn vy. T y, mt nh i t thin Thng Hi l
c s Vng Nht nh cho rng sch ny kh hp thi c, tnh in my ngn
cun xng, ng hu ai c tm cu vn th o nhn tm sau ny s
tip tc n hnh sao cho [sch c] lu truyn khp hon cu hng ai ny
bit r s l nhn qu, bo ng, sanh t lun hi, s mit mi hnh nhng
mi lun thng hiu, , trung, tn, l, ngha, lim, s. Nh vy th nh
nh hnh hiu , ngi ngi gi vn l ngha, nhn nhng, du trong
nh ti vn nh i trc Pht, tri, hng lng tri chng b vt dc che lp.
Rt cuc Minh c c sng ngi, l u thin h chng thi bnh, nhn
dn chng yn vui ? Do vy, ti bn vit i lc ph r ngha n kn
ny. Sau y, do li c c nhng li hay p v mt c dc ca cc danh
nhn hon cu bn cho in chung vo sch ny ht thy nhng ai mun t
li, li ngi u c cn c. Do vy, bn ghi km vo y thm my cu
na!
42. Li ta cho sch Pht Hc Cu Kip Bin
(nm Dn Quc 21 - 1932)
i lon n cng cc, con ngi ht sc mong mi bnh tr. o

bnh tr vn tht gn, tht d, nhng nhng k thng minh trong th gian
thng mun lp d mong ln p c nhn. V th, h coi thng nhng

iu gn gi, d dng, chng thm s dng, c mun coi trng nhng iu
xa xi, kh khn t r bn lnh ca chnh mnh. Rt cuc ch thnh ri
ren, t hiu qu tri ngc, nc lon, dn khn kh ht thuc cha, chng
ng bun ? Chng ng s ? Chng bit thnh nhn vn t thin l, lun
thng lp php, khin cho ai ny u gi vn bn phn, tn trng lun
thng, tn ty hnh hiu , nn mi ni: Nghiu Thun chi o, hiu
nhi d h (o ca Nghiu Thun ch l hiu - m thi). Lo ng lo d
cp nhn chi lo, u ng u d cp nhn chi u, tr thin h kh vn chi
chng thng (Dng lng phng dng, tn knh ngi gi c ca ta
phng dng, tn knh ngi gi c ca k khc, em lng thng yu con
th ca ta thng yu con th ca ngi khc, th gi cho ci i bnh tr
s l chuyn nm chc trong tay). Nu ai ny u gi c tm lng trung
hu, khoan th, cng thu hiu su xa mi ngi l rut tht ca ta, mun
vt cng ging nh ta th l ngha, nhn nhng s thnh hnh, thng hung
tn, b git chc, phong tc thun thin, thin h thi bnh.
Thnh nhn li lo con ngi khng ngh chn chn ti ni ti chn, bn
dng s l nhn qu bo ng rn dy. V th, kinh Th chp: Hu ch
ct, tng nghch hung, duy nh hng (thun theo o th tt lnh, tri
nghch th xu xa, ging nh bng theo hnh, nh ting vng theo m thanh
vy)94. Li chp: Tc thin ging chi bch tng, tc bt thin ging chi
bch ng (Lm lnh trm iu lnh ging xung, lm iu chng lnh,
trm tai ng ging xung). Khng T khen ngi Chu Dch, va m u
lin ni: Tch thin chi gia, tt hu d khnh. Tch bt thin chi gia, tt
hu d ng (Nh tch cha iu thin, s vui c tha. Nh lm iu chng
lnh, tai ng c tha). C T trn thut Hng Phm, cui [thin sch] mi
ni: Hng dng ng phc, oai dng lc cc (Thun theo s c nm
iu phc, tri nghch s b su ni cc nhc). Nhng nh Nho v sau
chng bit nhn qu ba i, gom ht ng phc, lc cc v s cai tr ca nh
vua. Chng nhng vu bng s cai tr ca vua l bo ngc, m cn vu bng
c t ng phc, cc na. V th, kh th no gii thch khng khp
khing cho c!
Nay li dng l nhn qu r rng ni th: i nhn gi, nhn hng i
chi; knh nhn gi, nhn hng knh chi (Yu ngi, ngi mi thng yu;
knh ngi, ngi s lun thng knh ta). Ni ra li tri tai th s nghe li
tri tai. Cho vay s tri nghch th cng s nhn li s tri nghch. Git cha
ngi khc, ngi ta cng s git cha ta. Git anh ngi ta, ngi ta cng s
git anh mnh. Phm nhng g lm cho ngi khc th khng chuyn g
[bn thn ta s gp phi] li chng ging nh vy. Cn i vi nhn qu t
94
Chng ti dch cu ny theo cch din ging ca Khng An Quc, trch dn bi H

Yn v Hnh Bnh trong cun Lun Ng Ch S. Cu ni ny ly t thin i V M
trong sch Thng Th.
tu th ni: Thnh do mt nim thnh cung, cung do khc ch c nim

bn thnh thnh. Thnh hay cung ch do mt nim hay khc ch c
nim m thi! Nh cu ni: Cu ch nhn h, v c d. Nng ch nhn,
tc kin tin trit canh tng, thn c tri khm nh. Bt ch nhn tc
nhn dc nht t, thin l nht mn, tin d cm th c hy h! (Nu dc
ch vo lng nhn th khng c, dc ch ni nhn s thy bc tin trit trong
canh, ni tng, cn thn d dt nh s c bng o [ca chnh mnh] s bit
c [ti li ca chnh mnh]. Nu lng chng hng v iu nhn th lng
ham mun ngy mt phng tng, thin l ngy mt mt i, c khc g cm
th cho my). Mnh T ni: Ty t mng bt khit, tc nhn giai ym t
nhi qu chi (Ty Thi bi d th mi ngi u bt mi, qu trch) (Ty
T (tc nng Ty Thi) cc p, nhng bi phn khp mt th mi ngi u s hi thi,
chng nhng khng chu nhn m cn bt mi ch trch). Tuy hu c nhn (c y
l xu xa, c nhn l ngi din mo xu x), trai gii mc dc, tc kh d s
Thng (Tuy ngi xu x, nhng trai gii tm gi s c th th

Thng ). y u l s l nhn qu bo ng vy! Thnh nhn dy ngi,
trc ht ni thng vo nhng cch thc nn lm, ri li dy nhng l li hi, c - mt do tun th hay chng tri [nhng phng cch y]. Hai iu
ny tin hnh song song th s chng th no lch lc hay ph b c.
Thnh nhn mun cho con ngi ai ny u tu c, u trn ht phn
mnh, ch s c k coi thng, nn dng s l nhn qu bo ng n c
sao cho h nghim tc tun th, chng tri nghch vy. Nhng nhn qu
c thnh nhn ni n ch l ni v bn thn v con chu m thi! Do
chng ni n chuyn trc khi sanh ra v sau khi mt, nn i vi
chuyn qu kh, v lai ca ngi y d nhn hay qu u chng nhc ti. C
T ni n ngha Ng Phc, Lc Cc, chnh l ch r ci nhn qu kh
to thnh ci qu trong hin i. V th bit rng: Do k tm thng chng
d g hiu c nn thnh nhn chng ni, ch khng phi l chng bit c
nhn qu ba i! T khi Pht gio truyn sang phng ng, nu rng r l
tm, Pht, chng sanh, c ba khng sai bit v s nhn qu ba i, lc
o lun hi, nhn dn c hng ngm li ch chng th k xit. Th nu
ra mt hai iu t s bit r.
Vo u i Chu, n trch ca Vn Vng thm n c xng kh,
nhng cha y ba bn trm nm, tc l git ngi tun tng ph bin c
thin h. Thin t, ch hu, i phu, k s u ty sc git ngi tun
tng. Nhng k c th lc mnh m u cho rng cng git nhiu cng sang!
Mc Cng l vua hin ca nc Tn cn git mt trm by mi by ngi.
Ba v h T Xa u l hin thn ca nc Tn, vn chng th v nc v dn
m c min khi [ci cht]. Trong cc nc cn c my trm my ngn
ngi b tun tng theo. T khi Pht gio xin minh s l nhn qu ba i
th tc l ny mi vnh vin chm dt. Nu khng, cng him ngi c
hng ht tui th ri mi cht! Li ch y, nu chng suy ngh su xa, ai

hng bit c!
Tng Nho trm ly ngha l su thm v tm tnh trong kinh Pht
hong dng, xin pht o Nho, qu s ngi i sau hc Pht s khin
cho mn nh Nho Gio b lnh lo, u hiu, nn hc t ni ngi ta li
ngc ngo bo ngi ta chng bng mnh, t vy bi bc, bo Pht dng
nhn qu lun hi lm cn c phnh ph ngu phu ngu ph tin th gio
php ca Ngi. Hn na, con ngi sau khi cht i, hnh hi mc nt,
thn hn cng phiu tn. Du c nhng dng c hnh hnh trong a ngc th
s thi th vo u? Nu ng nh h ni th con ngi sanh ra khng t u
n, cht ri cng chng i v u, Nghiu ln Kit u cht sch c ri, du
thin hay c h cht u l khng c! Do vy, thin khng c g khuyn,
c khng c g pht, ch dy d tn ngha, tn phn, thnh , chnh tm
xung, nhng li ra sc bi xch phng tin n c con ngi chng th
khng tn ngha, tn phn, thnh , chnh tm. Sai lm ca k sch y chng
th ni xit!
Do vy, nh Nho u chng dm ni n nhn qu, cng chng dm dy
con ngi n lc lm lnh, do h thng cho rng h c lm g lm lnh
th y chnh l c, tc l dy [con ngi] t t t li vy! Khng lm g
lm lnh qu tht l lm lnh n cng cc, y chnh l chuyn ca bc
thnh nhn, sao li em chuyn ny dy ngi bnh thng? Nu dy [iu
y cho] ngi bnh thng th s ngn tr ngi ta lm lnh, hng dn
ngi ta lm chuyn chng lnh! Tuy thnh nhn khng lm g l lm lnh
nhng thnh nhn cng thng c chuyn lm, ch khng phi l hon
ton chng lm g ht! ng C B Ngc95 tui trn hai mi bit mi chn
nm trc sai tri. n khi nm mi tui, bit bn mi chn nm trc sai
quy, mun gim bt li nhng cha th c. y chnh l nhng g bnh
sinh ng ta thc hin vy. Tng T hng ngy dng ba chuyn t phn
tnh, n lc lm chung mi ni: Kinh Thi chp: Chin chin cnh cnh,
nh lm thm uyn, nh l bc bng, nhi kim nhi hu, ng tri min ph (d
dt kinh s, nh vo vc su, i trn bng mng, t ry mai sau, ta bit thot
ri). y l t u n cui c lm vy.
95
C B Ngc: Tn tht l C Vin, B Ngc l tn t, vn giao du thn thit vi Khng

T. ng l ngi nc V, ni ting l ngi hin, gi l, lm i phu di thi V Linh
Cng, ng thng c coi nh hc tr ca Khng T. Mt bui n, V Linh Cng v
phu nhn tn Nam T ang ngi trong cung nghe ting xe ln bnh n gn ca cung, t
nhin ting xe im bt. B Nam T ni: Ngi ngi xe n y chc chn l C B
Ngc! V Linh Cng ngc nhin: Sao b bit? Nam T tr li: Phm ngi hin gi
l, n trc ca nh vua t phi xung xe i b vo, ang ci nga thy ngi hin
phi xung nga cho hi. C B Ngc l mt ngi trong s Tht Thp Nh Hin c
th phi hng vi Khng T Vn Miu.
Nhan Uyn hi v lng nhn, Khng T bo dng nh iu ham

mun xng by ca chnh mnh khi phc l ngha. Hi n chi tit,
Ngi dy: Phi l vt th, phi l vt thnh, phi l vt ngn, phi l vt ng
(iu phi l ng nhn, chuyn phi l ng nghe, li phi l ng ni, chuyn
phi l ng lm). C hai cu p u l c lm, ch khng phi l khng
lm g! Khng T thy vua Nghiu trong canh, thy vua Thun ni tng,
thy Chu Cng trong mng. Tui by mi vn mong tri cho sng
thm vi nm na hc kinh Dch hng trnh c li ln, u l c lm
su xa!
Tng Nho ct ging cao xa, mun t khoe khoang cao minh, chng h
bit tri nghch o kho lo khuyn d dn dn ca thnh nhn. H t
lm, gy lm lc cho ngi v c thin h i sau cng ln lm. T sau khi
Tng Nho bi xch nhn qu lun hi, phm l ngi c sch u chng
dng nhng g c ni trong Ng Kinh lun nh m c coi nhng
thuyt ca Tng Nho nh khun thc. Nu c ai bit th s b mang ting
tri nghch tin Nho, hoc nu c thnh tu ng d vo Vn Miu nhng
v d phn hc Pht th s tr thnh tuyt vng. Do vy, chng dm h
rng! Nhng k hiu Pht l su xa, em nhng php y din t r rng ra,
nhng vn km theo li l bi bc, ch v mun c ch t chn hng c
d vo Vn Miu trong mai sau! V th, my trm nm qua, phng tin ln
lao khuyn lnh pht d nht lot b b lng, d c khuyn hay pht
u l chuyn thuc v cnh nhnh, chng t c ci r, c li ch qu
t! Gn y, do gi u dn dn thi sang phng ng, nhng k ham mi
chung l i vi nhng chuyn ngi u Ty lm, khng g chng bt
chc, bin i d di tn gc cng nhiu gp my ln hn na, n ni i
vi nhng chuyn v nc, v l cng h b mc, coi nh khng nghe thy,
nn mi xng nhng ng li ph kinh in, ph lun thng, ph b
lng hiu, khng h thn v.v chng n thy nghe! C nc thnh cung
khng sao k xit!
Nu ht thy mi ngi u bit c s l nhn qu ba i, lc o lun
hi, du dng ci cht uy hip h, p h phi lm nhng chuyn nh trn
y th h s th cht ch chng dm lm nhng chuyn i c y! Do vy,
bit ci gc ha ca chuyn dit Nho gio, dit lun l mong thc hin
bin con ngi thnh cm th, u t hc thuyt bi xch nhn qu ca Tng
Nho m thnh, tht vy ! Hc thuyt gy lm lc cho con ngi, d nc
l, mnh th, cng chng gy ha khc lit nh vy.
Trc kia, c ngi hi ti: i lon tt bc, nn bnh tr nh th
no? Ti ni: Nu ng bit c nguyn nhn ca s lon lc th s bit
c php tc bnh tr. ng Chu An S ni: Ai ny u bit nhn qu,
l o bnh tr ln lao. Ai ny u chng bit nhn qu th y l con
ng dn n i lon vy. Do nh Nho k ni n nhn qu khin cho
th o, nhn tm ngy cng bc bo dn dn, cho n tn ngy nay rt cuc
c k dm xng ph kinh in, ph lun thng v.v Nu tht s bit

nhn qu th chng nhng ming khng dm tht ra li y, m cng chng
dm lt vo tai! Bi y l nhng ting xu xa, bc c, ngi c tm lng
lo cho con ngi chng nn nghe! H nghe s khin cho con ngi au lng
but c, khng lm sao c! Nay mun bin lon lc thnh bnh yn m
nu chng cc lc xng gio dc trong gia nh th s khng th thc
hin c. Nhng gio dc trong gia nh th iu u tin l ly gi vn
lun thng, trn ht bn phn, dt lng t, gi lng thnh, ng lm cc
iu c, vng gi cc iu lnh lm gc. Li phi thng bn v s l nhn
qu ba i v lun hi lc o th nhng nhn ti xut hin trong gia nh
u l bc hin thin. Trong gia nh c nhn ti hin thin xut hin th
thiu s chng hin thin cng s c un c, u c cm ha. V th ni:
Thin h bt tr, tht phu hu trch (thin h chng yn, tht phu c trch
nhim). y l li bn lun xc nh: Do ci nhn suy sp m i yn bn
thnh lon, do ci nhn c hng thnh m i lon bn thnh yn vy.
Chng nng theo m mun t nc c bnh tr th lm sao thc hin
cho c? y l iu nhng ngi c tm lo cho th o, nhn tm u
cng lo ngh.
C s Phan i Ph thy c iu ny, vo nm trc thnh c s
Ha Ch Tnh bin son cun Pht Hc Cu Kip Bin, dng Tam Quy, Ng
Gii, Thp Thin sa li hng lnh, b m tr v vi ng, gi ba nghip
thn - khu - thanh tnh, tu Tam Hc Gii - nh - Hu mong tr kh
vng nghip vn chng h c, khi phc chn tm vn sn c. Li cn dy
[ngi i] tn nguyn nim Pht, cu sanh Ty Phng vnh vin la
khi i c Ng Trc, thng hng php lc T c. Li cn ly mi
i nguyn vng ca Ph Hin B Tt lm ch nng v, ng hu
nng vo t lc ca Pht Di v nguyn lun ca chnh mnh, ty loi
hin thn trong mi phng cc ci, dng mi phng tin thot
chng sanh, khin cho khp mi hm thc u thnh Pht o. H khng c
cng tn, nguyn ca ta v cng. y l cng lao cu vn kip nn n cng
cc vy.
Tc ng c cu: Cu ngi phi cu ti ni ti chn. Cu nh vy c
th ni l trit n cng cc! Nhng i vi ngi cha bit n chn l
Pht php th thot u chng th khng dng nhng s tch nhn qu nng
cn, gn gi khi gi tn tm ca h. ng v nhng chuyn y nng cn
gn gi m chng mun c ri b qua, th s t t c diu o thnh
thy thnh chung mi phng ba i ht thy ch Pht trn thnh Pht
o di ha chng sanh. Nguyn khp nhng ngi cng hng ai ny
u cng gng sc.
43. Li ta cho b V Bn Tng m
(nm Dn Quc 20 - 1931)
i lon tt cng ht thuc cha! Xt n ci gc ha th ch v cc

tin hin bn L Hc bi xch nhng s l nhn qu ba i, lun hi lc
o do c Pht dy. H ni: Pht ba t nhng chuyn lm cn c
d d, m hoc hng ngu phu ngu ph, chng bit thun theo thin l th tt
lnh, tri nghch th xu, tch thin s vui c tha, tch bt thin th tai ng
c tha, cng nh tinh kh l vt, du hn bin chuyn chng phi l nhn
qu sao? Chng phi l lun hi ? Hung chi nhng chuyn nhn qu
lun hi c ghi chp trong s sch k sao cho xit! H h trn chng h
c n hay sao? Ch v tri kin mn tng qu nng, mun to ng li
khc bit nh Pht ngn tr ngi i sau, s h u hc theo Pht ht th
Nho gio s b lnh lng, suy sp. Bn h ch ly trn ht tnh ngha, trn
ht bn phn, thnh , chnh tm lm o gio ha dn, bin i phong
tc thnh tt p. i vi phng tin khin cho dn khng th khng trn
ht tnh ngha, trn ht bn phn, thnh , chnh tm, sa li hng thin,
h chng nhng ph b khng bn ti m cn bi xch su m l sai tri,
ch s l ra ngi ta tin vo nhn qu ba i v lun hi lc o! Do vy,
bc thng tr bing nhc tu tr, k h ngu dm lm c, bi Nghiu hay Kit
u cng cht, u mt sch c ri, cn g phi ch tm, d dt, khng dy
m t buc t kh s c mt i ? Sao chng mc tnh bung lung ct
sao i ny c sung sng, qun chi ci danh xung sau khi cht? n
ni thin khng c g khuyn, c khng c g pht! Ti khi gi u thi
dn sang phng ng, bin i tn gc cng thm t hi, rt cuc n ni
ph kinh in, ph lun thng v.v lm su m hoc bn trong, [bin
thnh] nhng chuyn tranh thnh, tranh t v.v lm gic bn ngoi. [Nng
nghip] th thin thi ln a li u mt, nhn ha, thin tai cng xy ti.
Xt thay dn en, mc phi s hung tn ny. Xt n ngun gc ca ha
lon chng th no khng quy ti cho hc thuyt bi xch nhn qu ba i,
lun hi lc o! Xa kia, khi h xng thuyt ny, chng qua ch mun
chn p Pht gio cao Nho gio, chng bit do y [con ngi] s
phng tng khng king d, n ni pht sanh nhng hin tng ph kinh
in, ph lun thng, ph b lng hiu, vt b h thn.
i! Tnh ngi nh nc, nhn qu nh . p cho chc cn s nc
ngp lnh lng, hung h l tr b i, h nc chng chy trn lan hay
sao? Hc thuyt lm ngi, ha n cng cc nh th y, chng ng bun
? Gp phi thi vn ny, ngi c tm sao n b mc c ? V th, c s
Quch Gii Mai ph bin lu thng sch V Bn Tng m mong cu
vn. Sch y nu t tng s l gi vn lun thng, trn ht bn phn, dt
lng t, gi lng thnh, ng lm cc iu c, vng gi cc iu lnh, cng
nh php tc pht B tm, t li, li tha, tn nguyn nim Pht, cu sanh
Ty Phng v.v... Nu c th hnh theo th khi sng t sanh vo a v
thnh hin, khut bng s ln ci Cc Lc, ng hu chng ph chn tm c
th lm Nghiu - Thun, c th thnh Pht v ting thm cng snh vi Tri

t xng l Tam Ti vy!
Nhng ai mun m rng ging mi hiu, , trung, tn, l, ngha, lim,
s ln lao, mun thnh tu i s cch vt, tr tri, thnh , chnh tm, tu
thn, t gia, tr quc, bnh thin h, mun chng i qu ht sch Phin
Hoc, phc hu vin mn, xin hy dng sch ny lm hng dn hng
dn dt ngi khc bc vo ni th thng v nhng ai vo ri s tin su
thm th cun sch ny s khng th no din t tng tn s thnh tu ca
ngi y cho c. Nguyn ngi thy nghe ch c xem thng th may
mn lm thay!
44. Li ta duyn khi cho Pht Gio Ty Phng Lin Hoa Hi Cn
Sn
(nm Dn Quc 22 - 1933)
Php mn Tnh ln lao khng g ra ngoi c, nhip trn cc php

thuc chng u, chng gia, chng cui, thch hp khp ba cn thng trung - h, thc hin d, thnh cng cao, dng sc t m c hiu qu
nhanh chng, chc chn thot sanh t trong i hin ti! Chng tri qua
tng-k96 [kip s] m ch thn chng c Php Thn, chnh l php mn
c bit trong c mt i gio ha ca c Nh Lai, qu tht l o trng
yu thot kh trong ht thy s tu tr ca chng sanh. Do php ny cy
vo Pht t lc, nn li ch so vi nhng php chuyn cy vo t lc s khc
bit vi vi mt tri, mt vc! V vy, k sp a A T do mi nim lin
c vng sanh, bc chng ng Gic pht ra mi nguyn hi hng
Tnh . Do vy bit: Php mn ny chnh l php mn Tng Tr thnh thy
thnh chung mi phng ba i ht thy ch Pht trn thnh Pht o,
di ha chng sanh.
Bi , t hi Hoa Nghim hng dn v, t lc c din thuyt ti K
Vin n nay, vng thnh tin hin ngi ngi hng n, ngn kinh mun
lun u u cng ch v. Hung chi nay th o nhn tm suy hm n
tt cng, chnh php suy tn, t thuyt honh hnh, nu chng dng nhng
iu lnh th gian nh gi vn lun thng, trn ht bn phn, dt lng t,
gi lng thnh, ng lm cc iu c, vng gi cc iu lnh v iu lnh
xut th tn nguyn nim Pht, cu sanh Ty Phng, liu sanh thot t,
siu phm nhp thnh duy tr th o lm ngi chc s gn nh bin
mt! Do vy, bn tp hp nhng v Tng - tc cng hng, lp ra Lin Hoa
Thng Hi cu sanh Ty Phng ny, dng ci tm lp mnh, lp ngi, t
96
Tng K, gi l A Tng K (Asamkhya), l mt trong hai mi lm con s ln nht

ca n . i khi cn c phin m l A Tng Gi, A Tng X Da, hay A Tng, c
ngha l chng th tnh ton c. Mt A Tng K l mt vn vn vn vn vn vn vn
vn triu (tm ch vn).
li, li tha hnh o n c lun thng, tu rng Tnh nghip, ng

hu lm tiu chun [un nn] nhng k x lun l, dng t thuyt di dn,
lm hng dn cho k m mui tm tnh trong ng him khng thot
ra c! Nhng ngi trong hi nu c th tn ty tht s thc hnh t s
lm cho nhng ngi cng hng nhn theo nhau bt chc lm lnh th
chng ring g k c tn tm c gi Pht n su xa, m ngay c k mt
mc phn i cng s pht ra thin nim ln lao. y l v sn c Pht tnh,
do gp c nhn duyn tng thng s c hin hin ngay lp tc. Nhng
iu khc c ni tng tn trong kinh lun Tnh , nguyn nhng
ngi tham gia hi v thy nghe u cng gng cng.
45. Li ta cho Bi Trai Vn Tp
(nm Dn Quc 22 - 1933)
i lon n cng cc, phm nhng ngi c tm khng ai chng m

lng lo lng. C s Quch Gii Mai do mun cu vn nn trc kia tng
son b V Bn Tng m, tip li chn lc t vn co nhiu nm, gn
lc thnh sch. Phm nhng g c trc thut u l nhng s tch thin
c, li hay hnh p trch t Kinh, S, T, Tp97, cc kinh lun ca Pht, T,
v mi ngn lun cn nhc cn k ca ngi ng thi, chia thnh bn
mn: Mt l hiu hu (hiu tho, ha thun), hai l chnh tr (ng li cai
tr ng n), ba l hong php, bn l c hnh, t ta chung l Bi
Trai Vn Tp.
V sao li dng Bi t tn cho Trai98? y l v mun ngi
ni bin c phin no c nghip th phi dng nhng li hay hnh p ca c
thnh tin hin v s l nhn qu ba i, lun hi lc o do c Nh Lai
dy lm cn c, ty s ty cnh dng vn t ca chnh mnh t r. i
vi nhng ch no chng th dng l lun ging r c bn dn nhng s
tch xa nay lm chng c ng hu k cng c phi quay u, k tnh tnh
bung lung phi sa i ci tm. Nhng v o c ca chnh mnh nh b,
mng manh, chng th cm ha ln lao, ging nh dng ci chn (Bi)
97
Kinh, S, T, Tp l cch phn chia sch v Trung Hoa theo quan im ca nhm bin
son T Kh Ton Th. Kinh l nhng trc tc ca thnh hin nh T Th, Lun Ng,
su kinh Nho Gia chng hn. S l nhng trc tc v mt lch s nh T Truyn, S K,
Hn Th v.v T l nhng trc tc ca cc trit gia thi Xun Thu Chin Quc nh
Tun T, Hu T, Co T, Mc ch, Trang T Tp l nhng trc tc ca nhng vn
ho cc thi.
98
Trai c ngha l trong sch, chuyn ch vo mt chuyn. Ngi xa thng dnh ring
mt gian nh cch bit hc hnh, nghin cu cho yn tnh, thanh vng, nn cng gi
phng hc l Th Trai, i khi cng c gi tt l Trai. V th, cc danh s thng thch
t tn t hoc bit hiu c km theo ch Trai nh Nguyn Tri c tn t l c Trai,
Nguyn nh Chiu c hiu l Hi Trai.
(cu vt) ngi, nn ch c hu hn. y chnh l danh xng t

khim.
Phi bit: Ci chn ny thuc loi i nguyn thuyn ca Nh Lai. Chu
ln ci chn y s c th ngay lp tc ln thng thuyn i nguyn theo
chiu dc cng tt ba i, theo chiu ngang trn khp mi phng, rng
ln khng b bn. Chn php gii d phm hay thnh u do thuyn ny n
c b gic B . Nguyn nhng ai trong bin kh phin no gp c
ci chn ny ch thy n nh nhoi m vt b. Nu khng, du gp c i
nguyn thuyn t cng chng hay bit ri b l, t mnh lm lc cng ln
lm y! Ti thng ni: Nhn qu l phng tin ln lao thnh nhn
th gian v xut th gian bnh tr thin h, thot chng sanh. B nhn
qu m bn v bnh tr th chng qua l tr lnh i cht cn bnh ngoi da!
Nu l tm bnh th ngc li, bnh cng tng trng, chng l no cha
lnh bnh cho c! Nhng ngi ni ging cao xa, c bo nhn qu bo
ng, sanh t lun hi chnh l li bn lun h vng di ngi ca c
Pht chng nhng khng bit nhn qu m cn hon ton u m ni chnh l
th gian. Thnh nhn cng l tn tnh, c Nh Lai on Hoc chng Chn,
u chng ra ngoi nhn qu! Nu con ngi tin su nhn qu s t nhin
thnh, tm chnh, thn tu!
H dng thnh , chnh tm, tu thn lm cn c khin cho i yn
dn hin, mong thnh thnh, thnh hin, nhng cc lc bi xch nhn qu,
lun hi, chng bit ch c s l nhn qu lun hi l phng tin lm cho
con ngi thnh , chnh tm, tu thn! khng c nhn qu, lun hi th
c my ai chu theo ui thnh , chnh tm, tu thn? Mun cho ai ny u
thnh , chnh tm, tu thn, m trc bi xch phng tin khin cho
con ngi khng th khng thnh , chnh tm, tu thn, chng dm khng
thnh , chnh tm, tu thn! Ci ti vu bng bc thnh i trc, gy lm
ln cho ngi hc i sau, d ht sch trc cng kh ghi trn c! H vn
t kiu l cao iu chnh, tr b l t, khin i yn dn lnh, n ni
xut hin nhng cnh ph kinh in, ph lun thng, ph hiu thun, b h
thn, tn st ln nhau, dn khng l sng v.v u l do s bi xch nhn
qu lun hi y m thnh!
Nu h mng thy c ci ha y, d c b hnh pht tan xng nt
thn bc bch h xng bi xch, h cng chng dm lm! Hung l do
ch cu ly h danh chng lin quan khn yu m li dm lm ? Tht vy,
chng sanh c nghip su nng, cm phi hc thuyt ny, nghip tng nng
thm, h chng ng thng qu ? Nguyn cho ht thy nhng ngi cng
hng u cng m lng t li, li tha, ng gi nhng tri kin mn nh y
kia! Do gi vn lun thng, trn ht bn phn, dt lng t, gi lng thnh
m t n minh tm kin tnh, on Hoc chng Chn, v tn nguyn nim
Pht cu sanh Ty Phng th bi ci chn ny s ln thng i nguyn
thuyn ca c Nh Lai, n c b gic kia, li cn ln lt thot n

ht i v lai, ng hu chng ung cuc sng ny v dp gp g ny!
46. Li ta cho bn in gp chung Phng Sanh St Sanh Hin Bo Lc
v cc bi vn khuyn king git phng sanh
(nm Dn Quc 18 - 1929)
Phm nhng loi c huyt kh u c tri gic. c tri gic t tham sng
s cht, hng lnh, lnh d. Chim, th, cn trng, rn, rp, khng loi no
chng nh vy. Nu coi thng bt git th tuy sc chng n chng th
chng li, nh khng bit lm sao c, nhng tm chng n th hn qu
tht chng ngn ng vn t no c th hnh dung c! Nu chng sp b
git m c ngi mua em th khin cho chng c sng, tm chng n
cm kch cng li chng th hnh dung c! Du cho chng n hin thi
chng c sc bo n, bo on, nhng ci duyn thin - c kt th hoc l
trong i ny, hoc trong tng lai, t s c s bo ng chng ng c!
Du chng n chng th bo n ngay lp tc, nhng thng hnh phng
sanh hay thng hnh st sanh th thin a qu thn u thng soi xt
ging phc hay ging ha, ch coi thng, ngh chng n yu t ri khinh
khi!
Ngi i chng bit nhn qu, coi st sanh n tht l l chnh ng, l
iu nn lm; chng bit nhng tai ng th thm nh ao binh, gic cp,
l lt, hn hn, tt dch v.v phn nhiu u do st sanh n tht m ra! Nu
nim t bi tht s tinh thun, d trong cng mt thi kip ny nhng mi
ngi mi th qu bo khc bit. Xa kia, mt a b c cha dn n quy
y, ti hi: Con c thch n tht hay khng? N tha: Thch lm ! Ti
ly ngn tay n b vo ming n, bo: Ming tht ny ngon lm, n th
xem no! N cc lc phn i: Khng n c, khng n c u! Ti
ni: Tht ca chnh mnh th khng n c, sao li n tht ca nhng sanh
linh khc c? Hin ti con n tht n, tng lai n cng n tht con. So vi
vic n tht chnh mnh cng kh c gp vn ln. Do vy, thnh nhn dng
lng trung hu, khoan th dy ngi, nhng g chnh mnh khng thch b
lm th ng lm cho ngi khc, khng ging nh ngi i v tri mnh
nut yu, quen thi coi l chuyn thng, no bit st sanh n tht l ti
c, l phi l! Thy ngi khng n tht li ch l h bi, l m tn! Gi s
ngi y t nhin b bin thnh chim, th, c, tm, b ngi ta bt c sp
b git, trong tm lin t nh y l chuyn ng l, l chuyn nn lm, hoan
h trm y ming bng ngi khc hay sao? Hay s ni l ti c, l phi l,
m lng hn th khng ci g c ? Nu lc y c ngi king git, bo
v sanh mng loi vt, chng n tht, khuyn ngi ta ng git, sp mun
mua em th, trong tm con vt c ch ngi y l vin vng, h bi, l m
tn hay khng? Hay l s cm c cu mng, sut i chng qun vy? Nu
k t mnh vo ch y, suy i ngh li, ti e rng k y th n tht ca

chnh mnh ch chng chu n tht ca chng sanh na! Than i! Ai ny u
c th thnh Nghiu - Thun, ai cng u c th thnh Pht, sao li tri gic
hip trn n mc cng cc nh vy?
Tin sinh Giang Thn Tu99 chnh l v qun t n dt vo i Thanh
trc kia, hc vn uyn bc, phm hnh thun chnh, tuy cha tng nghin
cu Pht l n tt cng, nhng tin su nhn qu. V th, c sao lc nhng
chuyn thy nghe c v s bo ng do st sanh hay phng sanh, bin son
thnh sch. Hu du ca c l Dch Vin em n hnh vo nm Dn Quc
11 (1922), Quang vit li ta, nn y khng cn phi ni nhiu. Hin
nay st kip ngp trn, li thm l lt, hn hn, mi tai ha, dn khng l
sng, ht c thuc cha! Nhng ngi cng hng mun gii quyt [vn ]
t cn bn, tnh n hnh rng ri b Hin Bo Lc lm cn c vn hi
kip vn.
Li do i vi l tt cng, b Hin Bo Lc cha nu t y , nn
em nhng bi vn king git, phng sanh ca Quang trong phn ph lc
ca cun Vn Thin Tin T trc kia in gp vo cun [Hin Bo Lc] ny.
Do vy, s thy tm php ca Nho v Pht chng hai, mit mi cu vt qu
tht l mit mi cu ngi. Cch cu vn ny chnh l dc sc t ni cn
bn, ng gim ch l hon, gp, nng, nh khng thch ng! Nhng bi
vn [khuyn king git, phng sanh] ca Lin Tr, T Vn, Tng oan
Ph100 u l vng rng tri qua trm ln luyn, l ngc p khng t vt.
c nhng bi vn y s khin cho ci tm tn nhn ca con ngi nhanh
chng tiu dit, nim t bi trn tr ny sanh. Ch c mt bi s [ku gi tu
b ao phng sanh] Nam Tm ca Quang kh trnh khi b ch bai l em
thau xen ln vo vng, nhng cn ht tc lng ngu thnh ca ti, gng trn
ht thin chc, khen hay ch cng chng mng!
47. Li ta cho b Vin Anh Php Vng
(nm Dn Quc 22 - 1933)
99
Giang Vnh (1681-1762), tn t l Thn Tu, ngi huyn V Nguyn, tnh Giang Ty,
bc hc a vn, sut i khng ra lm quan, ch lo dy hc, tinh thng rt nhiu hc thut,
trc tc rt nhiu, hn 20 tc phm ca ng c a vo T Kh Ton Th. Trc tc
ni ting nht l b H Lc Tinh Un, c coi nh mt tc phm ch gii tinh vi nht v
Dch hc, cng nh cha ng rt nhiu kin gii c sc, mi l v kinh Dch.
100
Theo C S Truyn, Tng oan Ph tn tht l Tng i K, ngi huyn Thi Ha
tnh Giang Ty, sng vo cui i Minh, dc lng tin tng Pht php, rt c vn ti,
son b sch Thng Dc xin dng nhn qu v cc ngha l kh, khng, v thng,
gii tr nghi hoc ca ngi i, vn dng rng ri kinh truyn lm chng c nn rt
c ngi ng thi tn thng. ng cn son bi H Sanh Thin xng king
git phng sanh.
Tri kin Nh Lai chng sanh u cng sn c; nhng nu c Pht

chng ni, ai hng t bit c? V vy, c Th Tn ta th hin sanh trong
th gian, thnh ng Chnh Gic, v khp chng sanh chn gii, ty theo cn
c tuyn ni diu php sao cho l ln c u kh hp, gii ln hnh cng
trn vn, ng hu on Hoc chng Chn, khi phc tm tnh vn c m
thi!
Li do nhng nhn duyn nh: Chng sanh n cn kh mong on
chng c, h phi th sanh ln na, tin ch mt, li c vn; [ch c] bc
thng s Nht Tha ch thn chng c Php Thn, chng phi tri qua
tng-k [i kip], mau thnh Pht o v.v nn Pht c bit m ra php
mn tn nguyn nim Pht cu sanh Ty Phng, chn php gii thng
thnh h phm u cng vng sanh Ty Phng ngay trong i ny. Bc
thng s s vin mn B , k h cn cng ch thn ln bc Bt Thoi.
n che ch, v v, nui dng y d ht c kip cng chng th ni trn. Do
vy bit: Mt php Tnh chnh l php mn tng tr thnh thy thnh
chung mi phng ba i ht thy ch Pht trn thnh Pht o, di
ha chng sanh. ang thi Mt Php ny, cn c con ngi km hn, th
mng ngn ngi, tri thc him hoi, t ma ngoi o tung honh, nu khng
c php ny th lm sao yn c? V th, khi Pht php c truyn sang
Chn n, hai ngn nm qua, tt c tri thc ai ny hoc chuyn tu hoc kim
tu, hoc hin tu hoc ngm tu php ny mong rt ro t li, li tha.
Php s Vin Anh xa sn hu cn, nghin cu Gio Qun lu, tuy
th hin dng v duy tr Tng mn, nhng tht ra lng chuyn ch ni Tnh
. Ngi cn c vin mn th php, khng php no chng vin, ty lng
ngi a thch m ging cc kinh. Pht Hc Th Cc tp hp nhng trc
tc ca S n hnh, lu truyn, t tn l Vin Anh Php Vng. u sch
l A Di Kinh Ch (ch gii kinh A Di ) nu r php s ch trng
Tnh . Trm ngh vng Chit Giang xa kia c Vn Th Php Vng,
gn y th c Nhn Ging Lc, Vin Anh Php Vng, u l ngi
hng dn ni ng him, l thuyn t trong bin kh. K c duyn gp
c may mn chi hn? Quang l mt ng Tng tm thng ch bit cm
cho, ngoi nim Pht ra, chng bit mt chuyn g, c S chng ch b,
sai vit li ta dn gii, ch nh lc thut nhng g c bit cho xong
trch nhim, nhng li vn chng n nhp g n u , nh mc cho bc
i thng gia ch trch, ch ci m thi!
48. Li ta cho Vin M Ci ca hi Pht gio Thng Hi
Nui dy con ngi thu b l chuyn cp bch. y l v lc mi hiu
bit s hp th s hun tp d dng. Tp tnh chuyn lnh s l ngi lnh;
tp thi c s thnh k c, hung g nhng c nhi khng cha, khng m,
khng cm, khng o ? Nhng hng ngi ny khng c nui dy th
nu khng cht i s lu lc thnh n my, hoc thnh k by b. Bi l, ti

c thin ph do ngho cng nn chng th bc l, chng tic lm ? Nu
c nui dy th s nh Thch o An i Tn, Thch Diu Phong i
Minh, o truyn Pht tm, trn hong dng, di ha . L Vn Mc101,
Phm Vn Chnh i Tng, dng o cu gip ci i hon nn, k tha
ngi trc, m mang hu hc, xa nay vn chng thiu nhng ngi
[ging nh th]. Du a khng c thin t cng s c nui thnh lng
thin, bit t ch, tr thnh bc thun thnh, cn thn trong mt lng, mt p,
tn ty hnh tm c hiu, , trung, tn, l, ngha, lim, s, s bin i th
o nhn tm m chng hay chng bit. Do vy, cng c nn tng t nc,
gip cho s bnh tr, c nhin chng ring g a b ci ct c hng li
ch y!
Nguyn nhng ngi nhn t, nhng bc qun t, hy em ci lng
thng yu tr th ca ta nht tr tin hnh gip cho chuyn ny ng
hu an i tm lng thng tr ca Khng T, ci tm [thng yu chng
sanh nh] con mt ca Pht Thch Ca th ci tm thng yu tr th mi
c vin mn, khng cn thiu st g, khn ngn thm tho ngy m cu
khn vy!
49. Bi tng v li ta nu by ngha n kn nhn dp khnh thnh
cng trnh xy dng thm nh ca cho vin M Ci ca hi Pht gio
thnh ph Thng Hi
T D Th102 tng ni: Lo ng lo d cp nhn chi lo, u ng u d
cp nhn chi u, tr thin h kh vn chi chng thng. (em lng phng
101
Vn Mc l thy hiu ca L Mng Chnh (944-1011), t Thnh Cng, ngi x Lc

Dng, tnh H Nam, lm T Tng di i Tng Thi Tng v Tng Chn Tng. ng
vn thuc dng di quyn qu, cha l L Quy lm quan Th Lang, nghe li ngi
thip gim xim, nhn tm ui m con ng ra khi nh. M phi lm thu vt v
kim sng, Mng Chnh cn b phi i n ci gip m p i cuc sng. Mi ln
gnh ci i ngang trng hc, Mng Chnh rnh nghe hc tr c sch, khng bao lu
thng thuc T Th, Ng Kinh. M thy con chm hc, n van ni vi thy dy. Thy
gio thy Mng Chnh thng minh, hiu hc bn chu cp bt mc, tn lc dy d. ng
tnh tnh cng trc, ni thng khng king d. Tng Thi Tng tng khoe kinh thnh
giu c, m no, ng lin vch thng tnh trng c ng dn cht i, cht rt, nhng cc
quan giu dim khng bo ln vua bit, khin vua gin xm mt. May mn cho ng l
Tng Thi Tng khng phi l hn qun, nn ng vn gi c tnh mng! Do cng
ngh, y ti nng, ng tng kim nhim nhiu chc v trng yu nh ng Bnh
Chng S, Chiu Vn Qun i Hc S, T Khng, Thi T Thi S, tc phong
Tng Quc Cng.
102
Theo S K, T D Th l tn gi chung ca ba anh em h nh T D, tc Trng
Hnh, Ym Tc, v Chm H. Cng nh ba anh em h T Xa, h l nhng v hin thn
di thi Tn Mc Cng. Khi Tn Mc Cng cht, h l nhng ngi b chn sng theo
dng ngi gi ca ta phng dng ngi gi ca k khc, em lng

thng yu m bc tr th ca ta m bc, thng yu con th ngi
khc th thin h bnh tr l iu nm chc trong tay). T khi ci hc chn
chnh b tht truyn, nh Nho u ly bi xch lun hi lm ch hng, s
nghip. Du c bit cng chng dm ni ra ming. Do vy, phng dng
ngi gi, nui dy tr th ca chnh mnh u chng t n o rt ro,
hung h l vi ngi gi, tr th ca ngi khc ! Lo lo va ni
chnh l dng o [cha m c] t yn v dng ci ch ca cha m,
khuyn d cha m hng v o. Nu khng, d c phng dng cn thn,
vn chng th khin cho thn tm cha m rt ro yn vui, u chng c
gi l tht s lo ng lo vy!
Hy cu y li m bn n chuyn u u. u u l dng thn lm
gng ng hu nui dy ng n con th, mi mt li ni, mi mt hnh vi
chng vt khi quy c, sao cho u l hin l thin, c ch cho nc nh,
chng gy hi cho x hi th mi c! Nu khng, du chng tic tin ca
cung cp hc ph, hc vn thnh tu xong, [con ci] chng h ch trng o
ngha th u chng gi l u ng u tht s! Con th ca ta cn chng
th chn tht nui dy nh vy, hung chi i vi nhng a con th ca
ngi chung quanh hay ngi i, lm sao c th quan tm n ni n
chn cho c? Gn y, th o hoang tn, lon lc, dn khng l sng,
bao nhiu c nhi khng cha, khng m, khng o, khng cm sp b cht i.
Du chng cht i nhng do khng c dy d, t kh th tr thnh ngi
ng hong c! Chng thnh g dn ng bng, t s tr thnh k h
hng!
Cc i thin s nh Quan Qunh Chi v.v nhit tm lm chuyn cng
ch, ngh n ni khn kh ca c nhi, trong nm trc lp mt c nhi
vin Pht gio nh cha Bo Lin ti p Bc. Nay ngi ng, nh t, xy
ct thm bao nhiu gian na, nay hon thnh, cho in c san K Nim, sai
Quang lc thut nhng nt chnh. Do vy, bn tng rng:
Gip c nhi,
Ti cao cht vt,
Nu chng cu gip,
Sng bng cch no?
c nui dy,
Chnh kh t thnh,
Hoc l cng, thng,
Hc hnh, cy cy,
L hin, l thin,
Tt lnh, thun thc,
vua trong s mt trm by mi by ngi b tun tng. Khng r cu ni trn do ai
trong s ba ngi ny ni.
Chm gi o ngha,
Tuy hn vn vinh,
Hung chi chng t,
Anh tun li lc,
Do vy bit rng:
Nui dy c nhi,
Li ch su rng,
Li ng T D
Tht ngh chn,
Ch nguyn ngi nhn,
Cng sn t bi,
Nh vin tuy thnh,
Nhu cu vn thiu,
Ai ny ra tay,
Gip cho hon thnh,
Thng con ca ngi,
Con ta t nh.
Hin thin tip ni,
Nu gng cho i,
Li ngi, t li,
Nhn qu nh th,
Ch nn chng tin,
Li Pht chng di!
50. Li ta cho b o c Tng Th
bnh tr thin h, thot chng sanh. Khng T khen ngi Chu Dch, va
m u lin ni: Tch thin chi gia, tt hu d khnh. Tch bt thin chi gia,
tt hu d ng (Nh tch thin t s vui c tha. Nh tch iu chng lnh,
t tai ng c tha). C T trn thut Hng Phm, cui cng mi ni:
Hng dng ng phc, oai dng lc cc (thun theo s c nm iu
phc, tri nghch s b su iu cc) y chnh l ngha nhn i trc,
qu i ny vy. Nho gia trong ci i chng bit nhn qu, quy ht [mi
chuyn] v s cai tr ca vua. Th nhng, tnh tnh hung bo, th mng ngn
ngi, tm thn bnh tt, ni lng lo su, cnh ng ngho cng, din mo xu
x, thn th yu ui u do s cai tr ca vua gy ra hay sao? Vu bng s
cai tr ca vua, tri nghch tm php ca thnh nhn qu sc!
o sa mnh tr ngi ca thnh nhn ly sng t Minh c lm
gc. Cng phu bc u ca lm sng t Minh c chnh l cch vt. Vt
chnh l nhn dc tham - sn - si - mn, tr sch ht i th lng tri sn c t
nhin hin hin. Lng tri hin hin th chng th no khng thnh, tm
khng chnh, thn khng tu! K hc phi hc t u ngun nh vy mi l

tht hc. Ngi cn tnh trung h chng th tr kh nhn dc thnh ,
chnh tm, tu thn th dng tht s, tht l nhn qu ba i v lun hi lc
o ging ni cho h, t h s gng sc lm lnh, cng c b c, dng
bn iu ng ca Nhan T v ba iu phn tnh ca Tng T lm
gng bu cho suy ngh, khi nim, hnh x, s dn dn t t n ch ht
sch nhn dc, t c a v lm sng t Minh c. Nhng nh Nho i
sau k ni nhn qu lun hi l nh mt phng tin thc bch con
ngi chng th khng thnh , chnh tm, tu thn. Li cn c bit cao
ging xng t khoe bn lnh cao minh, cho c g lm lnh th
y chnh l c. Con ngi cht i, hnh hi mc nt, thn hn cng
phiu tn, du b chm - cht - xay - gi, s thc hin vo u? Nhn qu ba
i, lun hi su no chnh l li di tr phnh ph ngu phu ngu ph tin
phng gio php nh Pht. Do nhng li l y, thin khng c g khuyn,
c khng c g pht, du c php bnh tr ci i i na cng u thuc
ngoi da, trn chng c cn bn!
V th, n khi gi u dn dn thi sang phng ng, tt c nhng
php do thnh nhn Trung Quc lp ra u b b i, hc theo vn ha mi
ca Thi Ty, bin i tn gc cng thm d di, nhng tn tung xu xa
nh ph kinh in, ph lun thng, ph hiu, khng h thn, tranh thnh,
ginh t, tn st ln nhau u thy din ra, o lm ngi gn nh b dit
mt! Do vy, ngi c tm lo cho th o nhn tm ua nhau cu vn, hoc
xng Pht hc, hoc bin son thin th, khng g chng mun cho con
ngi u bit nhn qu ba i, lun hi su no, i c hng lnh, dt
lng t, gi lng thnh, st sng hnh tm c hiu, , trung, tn, l, ngha,
lim, s, luyn tp tm s cch vt, tr tri, thnh , chnh tm, tu thn, t
gia, tr quc, bnh thin h hng t sng t Minh c, yn ni a v ch
thin. T gic c gic tm khi phc bu tri sn c, sao cho nhn ha
dt, l ngha, nhn nhng thnh hnh, thun lng tri th ma nng ng
thi. Ci i quay li thu ng, Ngu, con ngi tr li hin thin. y
chnh l thm tm cu th ca cc v hu tm mi ni.
Tin sinh Trn Knh Y Hi Mn bc hc a vn, ch trng tn ty
hnh thc tin, hiu nhn r qu, cc lc mong gic th yn dn, son ra b
o c Tng Th gm mi lm loi, vn t ln ngha u vin thng,
s l ch xc, qu tht l mn thuc tt lnh cho cn bnh trm kha, l
ngi hng dn trong ng m. Nu c th khc in lu hnh rng ri th
li ch h th tnh lng c ? Nguyn nhng ngi c tm lc, khu lc,
ti lc u cng ch .
51. Li ta nu duyn khi in cun Khu Phm theo li thch bn
(nm Dn Quc 17 - 1928)
Hai kh m - Dng trong tri t ha sanh vn vt. Thnh nhn ly

nam n chnh v (chnh v l hnh x ng theo a v, tc l gi vn lun
thng, trn ht bn phn) lp ra ging mi. Tri t rng ln, con ngi
chng th no din t c! Nhng con ngi sng gia tri t, by thc
b to, ng cng tri t thnh ba ngi xng l Tam Ti bi c th gi vn
lun thng, trn ht bn phn, k tha ngi trc, m mang cho ngi
sau, tham d gip quyn sanh thnh, trng dng, chng n ni ung
cng tri t sanh ra mun vt. y l duyn do con ngi l vn vt chi
linh, ch ring con ngi c danh xng cc tn qu nht. Nu chng ly
o ngha lm gc, ch mi mit ham mun n ung, trai gi, h c khc g
cm th u? Gn y, th o nhn tm suy hm n mc cng cc,
nhng ngi dn v tri b t thuyt bn ngoi m hoc, ua nhau xng
ph kinh in, ph lun thng, c mun cho con ngi trong c ci i u
trn chng khc g cm th mi thi! Mi ha y khc lit c th ni l n
mc cng cc.
Xt n cn nguyn, u do gia nh thiu dy d v chng bit nhn
qu bo ng m ra. Nu con ngi t lc c sanh ra, hng ngy c cha
m hin kho dy v bit ha - phc, tt - xu khc g bng theo hnh, ting
vng theo m thanh, chng khc g trng da c da, gieo u c u,
du dng oai th bc hip bt theo t thuyt y, nu khng, t phi cht, h
vn c ngh do trn ht lun thng m cht cng l may mn, quyt
chng n ni s cht m cu th i theo. Thin h chng yn, tht phu c
trch nhim! Ci gc thin h yn n hay lon lc chnh l ch tht phu
tht ph c trn c ht lun thng, trn ht bn phn hay khng! V th,
ni: Ci gc ca thin h l t nc, ci gc ca t nc l gia nh.
Ci gc ca gia nh l ci thn. C nhin, y l thin chc ca ht thy
tht phu, tht ph, ch khng phi ch ni n ngi c tc v!
Trong s dy d ni gia nh th s dy d ca m l quan trng nht,
bi tnh tnh ca con ngi phn nhiu tip nhn t m: Lc cn trong thai
th bm th kh phn ca m, lc nh quen theo oai nghi ca m. Nu m
hin, chc chn chng n ni sanh ra con ci khng ra g! V nh vng lng
c thnh mn , nhn vo khun lin bit mn y s tt hay h, no i
phi khun ri mi bit hay sao? Nhn ti nc nh u t gia nh. Nu
ai ny ch trng vo gio dc gia nh th chng y my chc nm hin
nhn s xut hin ng o. Lng ngi chuyn, lng tri s t thun,
thi tit ha thun, ma mng sung tc, dn giu, vt mnh, phong thi i
ng thu ng Ngu t s c thy trong ngy nay! Do vy, nhng bc lo
cho i khng ai chng xng nhn qu bo ng v gio dc gia nh
lm cn c vn hi th o, nhn tm.
Nhng mun xng cn phi c tr gip. Bn quyn Khu Phm do

tin sinh L Thc Gin103 i Minh bin tp vo nm Canh Dn tc nm
Vn Lch 18 (1590) i Minh. Do vy, c lu truyn rng ri khp nc,
mi ni u khc bn, n hnh. Gn y, sch b tht truyn, con ngi
khng bit n. ng Chu Nghip Cn tm c trong tim sch c, cm
a cho ng Ngy Mai Tn coi. Mai Tn thy quyn mt trch lc nhng li
hay p dy d n gii trch t T Th, Ng Kinh v cc truyn k.
Quyn hai, quyn ba, quyn bn chp cn k ngn hnh ca cc hin n, v
hin v m hin. Trc mi chuyn c hnh v, sau mi chuyn c li bnh
mt ngi va chm vo lin dy lng cm kch, ua nhau bt chc lm
theo; tht ng gi yn phng Khn104 hng gip cho o bnh tr, ph
tr s dy d trong gia nh, bi p thm cho oai nghi ngi m, nn khn
ngn vui thch, tn thng! L K Khanh nghe vy, do b v ng ta lc cn
sng tnh lu truyn nhng thin th hu gi yn chn khu cc, nhng
cha c toi nguyn, bn t m nhim in nm trm b hon thnh ch
nguyn y, xin ti ta. Ti ngh cun sch ny va c in ra, t s c
ng o bc thc n anh lit hng khi tm lng mong sao trn ht phn
mnh, hon thnh thin chc. Trn l noi bc hai b Phi, ba b Thi, trong
x s, lun thng hng ngy, lo liu, gip , un c, gio ha, dy d, ng
hu chng ln con u thnh hin thin hng [ci i] t n yn n tt bc.
Cng c y h th din t c ? Do xt n ci ngun nh th lin vit
thnh li ta.
52. Li ta trnh by duyn khi ca Tnh Nim Lin X ti trn Hp
Hng, thnh ph Ph Ninh
(nm Dn Quc 24 - 1935)
Php mn Tnh chnh l php mn c bit trong c mt i gio ha

ca c Nh Lai, thch hp khp ba cn, hon ton thu nhip trn vn li
cn ln n cn. Bc ng Gic B Tt sp thnh Pht chng th vt ra
ngoi php ny c; ti nhn Ng Nghch, Thp c sp a a ngc cng
c th d vo trong y. L con ng tt chng sanh la kh, tha thch
103
L Khn (1536-1618), t Thc Gin, bit hiu Tn Ng v Tm Ng, qu Ninh

Lng (nay l huyn Ninh Lng, tnh H Nam), tin s nm Vn Lch th hai (1574),
lm quan n chc T Hu Th Lang b Hnh. Nm Vn Lch 14 (1586), do dng s by
t ni lo v s an nguy trong thin h, b gian thn sm tu, phi co bnh xin v hu,
chuyn lo dy hc. ng l ngi cng trc, lm quan rt thanh lim, khng bn tm n
l vinh nhc. Thng ni: Thn ta vn khng c ngho - giu, qu - hn, c - mt,
vinh - nhc. Ta ch l ta, nn giu sang, ngho hn, c - mt, vinh - nhc nh gi ma
Xun, trng ma Thu, t n t i, chng h bn lng! (trch t thin Tu Thn trong
sch Thn Ngm Ng do ng vit).
104
Trong Dch hc, phng Khn tng trng cho t, l qu thun m nn thng
dng v cho n gii v o lm v.
bn hoi xut th ca Nh Lai. V th, [php ny] c vng thnh tin hin,
ngi ngi hng v, ngn kinh mun lun chn chn ch quy. Xt t khi
i gio truyn sang phng ng, Vin Cng m Lin X u tin, bc cao
Tng, i Nho d hi gm mt trm hai mi ba ngi. Nu xt trn cuc
i Ngi, trong hn ba mi nm nhng ngi tham gia Lin X tu Tnh
nghip c vng sanh khi bo thn tn lm sao m xu? T y tr i,
i no cng c cao nhn hong dng truyn b rng khp trong nc,
ngoi nc. Tri thc cc tng Lut, Gio, Thin, Mt hoc chuyn ch ngm
tu, hoc cn tn dng r rt, u ly Tnh lm ch quy tc, v y l
php mn tng tr thnh thy thnh chung mi phng ba i ht thy
ch Pht trn thnh Pht o, di ha chng sanh.
Gn y, th o nhn tm m chm n cng cc, nhng v tung xu
c nh ph kinh in, ph lun thng, ph hiu, khng thn, ginh t,
tranh thnh, tn st ln nhau, mi mi u din ra, n ni thin tai, nhn
ha lin tip ging xung, vn nc nguy ngp, dn khng l sng! Ngi
c lng lo cho th o ua nhau xng Pht hc, nu t nhn qu ba i,
ch r lun hi lc o, ch ra Pht Tnh sn c, tu Tnh nghip nim Pht
mong y li cn sng cung lon, khi phc phong ha thun phc, lp C
S Lm, Tnh Nghip X v.v cc ni lm phng cch cu vn. Nu
khng, o lm ngi gn nh b dit mt!
C s Th Nguyn Lng Hi Mn, ng c105 Ph Ninh, khai khn
t hoang, thng ngi i mun tu Tnh nghip nhng kh v khng c
ngi bit php, rt cuc i theo cc th ngoi o luyn an vn kh cu
trng sanh v thnh i La thn tin, n trm nhng cu ni trong kinh
Pht chng t o ca chnh mnh l Pht php chn truyn, nh k ngu
coi mt c l chn chu, tht ng thng xt! Nhng Pht php mnh mng,
chng tranh vi ngi. Nu c th tn lc tu tr chnh php, chc chn s c
ngy bn h nghe bit thanh danh ri dy lng ci t theo chnh. Phm
nhng ngi tham d Lin X, t u phi gi vn lun thng, trn ht bn
phn, dt lng t, gi lng thnh, ng lm cc iu c, vng gi cc iu
lnh, dng tn nguyn chn thnh tr danh hiu Pht, quyt ch cu sanh th
gii Cc Lc. Dng php ny t hnh, li em gio ha ngi khc
trong l cha m, anh em, v con, ngoi l xm ging, thn thch, b bn u
cng c gi [n] Pht gio ha, u cng tu Tnh nghip, cng trong i
ny c nng theo Pht t lc vng sanh Ty Phng, ng hu chng ph
mt phen thnh tm d vo Lin X ngy hm nay.
Phi bit: Php mn Nim Pht ly ba php Tn - Nguyn - Hnh lm
Tng. iu quan trng ca Nim Pht l nhip trn su cn, tnh nim tip
ni. Mun nhip trn su cn, tnh nim tip ni th bt lun i - ng 105
Nguyn vn l k c (sng gi), ng ng Th Nguyn Lng khng phi l ngi

c qu qun ti Ph Ninh, ch n sinh sng lp nghip ti ni .
nm - ngi hy thng nim Pht hiu, hoc nim ra ting, hoc nim thm,
u cn phi lng nghe ting nim Pht ca chnh mnh. Nu lm c nh
th th nghip tiu, tr rng, chng tn, phc cao, phm lm bt c iu g
u thun li. i vi nhng ngh nghip s - nng - cng - thng chng
nhng hon ton khng tr ngi g m cn c th khi m tm linh ni ngh
nghip ca chnh mnh; do v tm khng tn lon s t ch trong cng vic.
Nh [i trc] mi l ri ren, nu tm thn ngng lng s [gii quyt] d
dng; nu tm thn chao ng s gp kh khn. Do vy, nhng bc lp i
cng, dng i nghip thu xa, cng hun trm bn bin, ngn hnh lu li
ngn thu, u l do hc Pht c lc m ra!
53. Li ta cho sch Nim Pht Khn T
Php mn Nim Pht cu sanh Tnh chnh l php mn c bit trong
c mt i gio ha ca c Nh Lai, thch hp khp ba cn, bnh ng
nhip th phm ln thnh. Trn l bc ng Gic B Tt chng th vt ra
ngoi, di l ti nhn Ng Nghch Thp c cng c th d vo trong s y.
Dy d khng phn bit, h ai sanh chnh tn u c li ch tht s, hon
thnh ngay trong i ny. K trn Phin Hoc vn d vo dng thnh.
Dng nh bin c dung np khp trm sng, nh thi h cha khp mun
hnh tng. Nu Nh Lai chng lp ra php ny th chng sanh i Mt ai c
th on Phin Hoc liu sanh t, thot Ng Trc, vt khi tam gii?
y l v ht thy php mn u phi nng vo o lc Gii - nh - Hu
on Phin Hoc tham - sn - si. Nu t n mc c sc nh Hu su,
on sch c Phin Hoc th mi c phn liu sanh t! Nu cha th on
sch Phin Hoc, du cho anh c i tr hu, c i bin ti, c i thn
thng, bit c qu kh, v lai, mun i lin i, mun n lin n, vn
chng th liu thot c; hung chi nhng k km ci hn ? Cy vo t
lc liu sanh t s kh lm, tht kh nh ln tri vy!
Nu nng theo php mn Nim Pht, sanh lng tin pht nguyn nim
thnh hiu Pht cu sanh Ty Phng, bt lun xut gia hay ti gia, s, nng,
cng, thng, gi, tr, trai, gi, sang, hn, hin, ngu, ch cn nng theo gio
php tu tr, u c th nng vo Pht t lc i nghip vng sanh. H c
vng sanh th nh - Hu chng mong c m t c, Phin Hoc chng
mong on m t on. Thn cn Di , thnh chng, vy vng ni t
vng, ao bu. Nng theo duyn th thng y tr thnh o nghip,
nhng ngi i nghip vng sanh s ln thng [a v] Bt Thoi, nhng v
on c Hoc vng sanh s mau chng V Sanh. y ton l cy vo
i bi nguyn lc ca A Di Pht v sc tn nguyn nim Pht ca chnh
ngi y, cm ng o giao m c li ch ln lao y; so vi k chuyn
cy vo t lc th kh - d khc bit vi vi nh tri vi t.
Nhng thng c k ngu cam phn km hn, chng dm gnh vc. Cng
c k hc o t xng l i Tha, ngh [php ny] chng xng tu tp.
Nu bit k Ng Nghch, Thp c khi lm chung tng a ngc hin, c
bn lnh dy Nim Pht, cha mi ting c Pht tip dn vng
sanh Ty Phng th k cam phn km hn s dy lng [tu tr]. Kinh Hoa
Nghim l vua c Tam Tng, trong ch quy tng cui cng [ca b kinh y],
Ph Hin B Tt dng mi i nguyn vng hi hng vng sanh Ty
Phng, khuyn Thin Ti v khp Hoa Tng hi chng nht tr tin hnh
cu sanh Ty Phng mong vin mn Pht Qu. Sao li dm coi php
mn ny l Tiu Tha? Hung chi Thin Ti chng ng Gic, hi hi
[thnh chng] u chng Php Thn, cc v y cn cu sanh, ta l hng
ngi no m [ngh php ny] chng xng tu tp? Chng nhng dng cao
trng kiu mn m cn l hy bng kinh Hoa Nghim. Mun ph trng h
danh i Tha, ch thn to ci ha bng php cng cc vy!
Nu k y mt hi th ra khng ht vo c na, cnh gii Hoa Tng
th gii chng th ngh bn vn thng mong mi u bin thnh cnh kh
A T a ngc, chu ng y p [nhng hnh pht] n ci li thuyt
php tri nghch kinh in, t lm, lm ngi. n khi nghip bo sp mn,
mi tnh ng, lin pht tm nim Pht, lin c Pht tip dn vng sanh
Ty Phng. Kh thay! May mn thay! Nguyn nhng ai hc i Tha u
d gh vo Hoa Tng hi hi th t li, li ngi cng ln lm. Phm nhng
ai tu php mn Nim Pht th phi ch trng gi vn lun thng, trn ht
bn phn, dt lng t, gi lng thnh, ng lm cc iu c, vng gi cc
iu lnh, tht s v sanh t, pht B tm, khuyn khp nhng ngi
cng hng cu sanh Cc Lc. Nu lm c nh th th vn ngi tu, vn
ngi n, quyt chng st mt ai!
ng Trnh B Thun huyn Bo Sn tnh Vn Nam l bc hc rng
ngm tu, thot u nghin cu kinh Dch mong hiu thu gc o ca
Nho gio, tip nghin cu cn k nguyn y kinh in luyn an mong
hiu c b quyt chn tht ca thut bo v tnh mng. Sau y, li b o
luyn an tham Thin, bit t lc chng bng Pht lc, cui cng chuyn
tu php mn Nim Pht, mit mi ly vic mnh ln ngi u cng sanh
Ty Phng lm ch hng, s nghip, gi th xin quy y, lin c php
danh l c Thun. y l v php mn Nim Pht tuy nhip khp cc php
Thin, Gio, Lut, Mt, nhng tu tr ni a v phm phu c nhin phi ly
thun nht khng tp lm gc. ng ta cn pht khi i tm mnh m, mun
li lc khp nhng ngi cng hng, do vy bn son cun Nim Pht Khn
T mong tr hay ngu u bit r. Li l tuy nng cn, gn gi, nhng l
tht su xa, nh ci mc ch li cho ngi i ng, nh kim ch nam cho
ngi i bin; nng theo m hnh s c th v n qu c, ln c b
kia. Do vy, ti bn trnh by duyn do T Lc v Pht Lc ng hu nhng
ai thy - nghe u tu tr vy.
54. Li ta cho tc phm K Vn t106 Cng Bt K Trch Yu (Trch

yu bt k ca ng K Qun)
bnh tr thin h, thot chng sanh. Nu chng xng nhn qu th
thin chng c g khuyn, c khng c g pht. Ch c bc i hin mi
c th gi phn tun o, nhng k khc ai c th cam lng chng phng
tng tnh cho sng khoi mt i ? Do khng c nhn trc, qu
sau th h cht i s vnh vin dit mt, Nghiu hay Kit u cht ht sch,
sao li khng dy t buc, kh kh theo l gi phn n ni mi vic u
chng c t ti ? Trong kinh s Nho Gio, s l nhn qu nhiu khng
xit k! Tic rng nhng nh Nho sau ny chng chu suy xt su xa, thng
thy kinh Pht ni n nhn qu tng tn, bn mun [ra v] khc bit vi
tng ch nh Pht, ngc ngo bo nhng g c Pht ni u l h vng,
chng bit l tri nghch thnh o, dit thin l, chn vi ci gc bnh tr,
hng khi u mi lon lc, gy nghi ng, lm lc cho ngi i sau, chn
vi o th, [nhng chuyn y] u l do nhng li l ny to ra nn tng
vy, chng ng bun ?
T khi c nh Thanh n nay, trong s nhng ngi bc hc a vn th
tin sinh Giang Thn Tu l bc nht. Tip l ng K Vn t, ri n ng
Vin T Ti. H Giang l bc qun t n dt cng l tn tnh, tuy cha
nghin cu Pht hc, nhng i vi Pht php cng chng bi bc, li cn
tin su nhn qu bo ng. V th, i vi nhng qu bo do bo v sanh
mng hay st sanh, ng u ghi chp ht mong khi gi thin nim, dt
c duyn git chc. [T nhng iu ny] c th bit c cch suy ngh ca
ng ta. Vin T Ti thot u bng Pht, nhng t tui trung nin tr i, do
lch duyt ngy cng su, lin sanh lng chn tn i vi Pht php. Ch v
cung vng t i, li nhc, bing tr, khng chu thn cn cao nhn, lng
lng nghin cu, tuy nhng s tch cm ng trong Pht php ng ta u sao
chp, nhng nhng g ng ta bn lun kh th hp l, thch ng c! ng
K Vn t t b n gi dc lng tin tng nhn qu, h c thy nghe
nhng s tch nhn qu no u ghi chp ht, trnh by cn k, sng sa, vn
bt thng sut. Do ng ta hon ton cha tng nghin cu Pht php nhng
c thng mun bn bc thng sut l su nn c khi b mu thun tht
ngha.
Pht ni th tr bin thng, kh th nhp o, ba ng Giang, K, Vin
hc rng m vn chng bit Pht php chnh l tm php ni chnh mnh
ri chuyn tinh nghin cu, hng ch thn chng c, chng ng tic
106
Vn t l thy hiu ca K Qun, tn t l K Hiu Lam. ng K l ngi gi

nhim v Tng Ton Tu (Tng Bin Tp) b sch s T Kh Ton Th thi Cn
Long.
qu ? Nu h b cht thi gian rnh ri, nghin cu i lc, l u chng

pht i B tm, chuyn tinh dc sc, hong dng i php mong ta
ln ngi u cng thot kh lun, u cng thnh gic o, l no ch ghi
chp s tch nhn qu m ra mt con ng hng thin cho ngi i
m thi! Nhng nhng sao chp y tht s c li ch ln lao. V th, c s
Trn ch Chu trch lc mt trm thin t b Duyt Vi Tho ng Bt
K107, tnh in ra ph bin lu thng hng lm tm gng xt soi cho
nhng k khng bit nhn qu trong ci i.
Nhn qu ging nh bng theo hnh, ting vng i theo m thanh. Cha
h c hnh m khng c bng, c m thanh m chng c ting vng vy. V
th, kinh Th ni: Hu ch ct, tng nghch hung, duy nh hng.
(Thun theo o l th tt, tri nghch th xu, ging nh bng theo hnh,
nh ting vng i theo m thanh vy). Nhng k bn chuyn cao xa, cho
nhn qu l h huyn, khc g chp rng m quyt chng th sanh c con,
con quyt chng phi do m sanh ra ? Trong i nu c k nh vy, t b
ngi ta coi l in khng! Rt l l nh Nho c sch thnh hin, chng ly
ngn lun ca thnh hin lm chun, chng ly s tht xa nay lm chun,
c ly s thin chp, ci nhn lm lc ca chnh mnh lm chun! Mt ngi
xng, mi ngi ha theo, k m dn l ui ko nhau vo la, n ni th
o nhn tm ngy mt i xung, n ni ph kinh in, ph lun thng,
ph hiu, khng h thn, ginh t, tranh thnh, tn st ln nhau m vn
nhn nhn t c, cho l ta ch trng quay v i o, chng bt chc bn
h bi i trc c lun lun cu n, tri buc, khin cho con ngi sut i
chng th ty lm c g, [nay] ai ny u c t ti! T nay tr i
chng ta cng c hng hnh phc, t do, ngh n iu g u lm c
c! Ci i may sao c bn ta ci cch, con ngi may sao c sng cng
thi bn ta! T thuyt nh vy u do nhng k bi xch nhn qu m
thnh!
Nu nh l nhn qu c nh nh khuyn dy, ging gii, cha m dng
dy con ci, s trng dng gio hun hc tr th c ai chu dit
107
Duyt Vi Tho ng chnh l tn gi mt ta bit th ca K Qun ti Bc Kinh.

Duyt Vi Tho ng Bt K l mt tc phm mang tnh tng hp nhng chuyn truyn
k thi y. ng K bin son tc phm ny t nm Cn Long 54 (1789) n nm Gia
Khnh th 3 (1798). Ngoi nhng chuyn v nhn qu bo ng, khuyn thin trng c,
cn c nhng chuyn h ly, thn tin v.v v c nhng chuyn l lng do chnh tc gi
ch thn chng kin. Xuyn qua nhng cu chuyn y, tc gi d dm kch thi h
ngy gi nhn gi ngha ca bn Tng Nho, thi m tn ca ngi ng thi cng nh
kn o kch php lut h khc di i Cn Long. Tc phm ny kh s, gm 24
quyn, c tt c 1.208 cu chuyn, 40 vn ch, v c Sun Haichen dch sang ting
Anh vi nhan Fantastic Tales by Ji Xiaolan (K Hiu Lam K Qui C S Tuyn
Tp) do nh xut bn New World Press n hnh. Bollati Boringhieri cng dch b sch
ny sang ting vi nhan Note scritte nello studio Yuewei v cho n hnh ti
Torino (Turin).
l, ri lun thng, hin dng v xu x trc gng sng na ? Ch v bc

i Nho trong ci i thng hay bi xch, k tiu Nho du bit l sai mi
mi i na, cng ch nh ngi ta ni sao ta cng vy, khi b mi
ngi ch ming ch bai, khch bc! Ni trng hc nh vy th trong gia
nh cng khng c l do g bn n. Rt cuc n ni nhng k theo tn
hc hon ton vt b nhn lun, dit thin l, mun cho [con ngi] hon
ton chng khc g cm th! Mi ha y chng quy vo nhng k bi xch
nhn qu th cn quy vo ai y? Lnh thay li ni ca tin sinh Chu An S:
Ngi ngi u bit nhn qu, y l o bnh tr ln lao; ai ai cng
chng bit nhn qu, y l con ng a n i lon. Ti thng
thng ci i ri ren, nhng khng sc cu vn, do li thnh ca Trn c s
bn trnh by i lc ci ngun li - hi nh th .
55. Li ta lu thng sch Lch Triu Danh Ha Qun m Thnh
Tng Kha La Bn n
(nm Dn Quc 27 - 1938)
Qun Th m B Tt thnh Pht lu trong v lng kip trc, hiu

l Chnh Php Minh, an tr trong Tch Quang Tnh , thng hng php
lc chn thng, nhng do Bi tm v tn, T th chng cng, lng cu kh
n cn, nim sanh tha thit, nn li chng la Tch Quang, hin hnh trong
chn gii. Trong cc ci Pht nhiu nh s vi trn trong mi phng, hin
khp cc sc thn, tm thanh cu kh; nhng i vi th gii Sa B, cng
thng xt su m hn. C nhng k no thin cn cha gieo, cha chn
mui, cha thot, lin dy h gieo, khin cho chn mui, khin cho
thot, nn dng thn no c, bn hin thn y thuyt php. Nhng
thn hin, nhng php Ngi ni mi mi ty thun c nghi, trn chng
nht nh, nhng hin tin c la mi kh, tng lai thng hng chn
lc th u ging ht. Nhiu nm gn y, th o nhn tm cng ngy cng
i xung, ginh t, tranh thnh, tn st ln nhau, nhn ha khc lit,
thin tai li xy n, l lt, hn hn, su ry, n dch cng lc ging xung.
Nhng tai ha y u do nhng c nghip ca mi ngi trong i trc
hoc i ny chiu cm.
Nhng tm to c nghip th tm s chuyn c nghip. ang
trong lc thin tai nhn ha ng thi xy ra ny, nu c th pht tm ch
thnh, nim thnh hiu Nam-m Qun Th m B Tt, th nguyn t nay
tr i gi vn lun thng, trn ht bn phn, dt lng t, gi lng thnh,
ng lm cc iu c, vng gi cc iu lnh th chc chn s c Ngi r
lng t che ch, gp d ha lnh, trong cc hon nn chng b nguy him, y
l dng bit nghip nim thnh hiu B Tt trong hin ti chuyn cng
nghip108 to trong i trc hoc i ny. V th thng c tt lnh.

Ch Pht, B Tt coi ht thy chng sanh trong lc o nh con rut,
thng mun cho h c la kh hng vui. Him rng chng sanh m
mui chng sanh lng tin tng, n ni ung ph T tm, chng th c
li ch. V nh mt tri rng r gia tri chiu khp mun phng, k i
chu d c ng ngay di cng chng c chiu. Li do i chu, ch
mt tri u c li!
Gn y st kip ngp trn, nhn dn t vong, lu lc, tan tc, kh chng
ni ni! C s Ph Hu Mu Nam Thng mun by cch cu vn t lu,
nn c bit su tm nhng thnh tng Qun Th m do nhng nh danh
ha thuc nm triu ng, Tng, Nguyn, Minh, Thanh v, c mt
trm bn mi hai bc, dng loi giy Tuyn109 tt nht, in theo li Kha La
Bn110 mt ngn b, ng hu ngi thy nghe u cng sanh chnh tn, cng
nim thnh hiu, cng tiu tr c nghip trong i trc v i ny, cng
gieo thin cn B .
Phi bit: B Tt v tm, ly tm ca chng sanh lm tm, B Tt khng
cnh, ly cnh ca chng sanh lm cnh, v th h cm lin thng, chng
108
Bit Nghip (venika-karma) cn gi l Bt Cng nghip l nhng ngi thin c do

mi c nhn chiu cm, cn Cng Nghip (Venika-karma) nhng nghip do mnh ln
ngi u phi gnh chu. Ni cch khc, Cng Nghip l nhng nghip chung m mt
tp th, mt on th, mt thnh ph, mt quc gia, mt dn tc, ni rng ra l c th gii
phi gnh chu, do trong i trc gy to nhng nghip ging nhau nn nay sanh
cng mt ch, gnh chu nhng qu bo do nghip thin hay c i trc kt thnh.
Nhng trong , mi c nhn do nghip ring ca chnh mnh m cm th sc thn, th
mng, tng mo, ti sn, ti nng, bnh tt, tai ng v.v khc bit. y chnh l Bit
Nghip.
109
Tuyn ch (giy Tuyn) l mt loi giy ni ting chuyn dng trong hi ha c ca
Trung Quc. y l mt sn phm c th ca huyn Knh tnh An Huy, c nhng tnh
cht rt qu nh khng gin gy khi lu ngy, gi c mu sc khng phai, v khng
d b hoen bi thi tit. n thi Tng, cc x Huy Chu, Tr Chu, Tuyn Chu v.v
u ch c loi giy ny. Do trong thi y, nhng vng ny u thuc v Tuyn Chu
Ph nn loi giy ny c gi chung l Tuyn Ch (giy Tuyn). Giy ny c ch
bng v cy Thanh n, pha ln vi loi c c tn l Thy o. T i Tng - Nguyn
tr i, bt giy cn c pha thm cc loi g d, du, tre, hay ay to thnh cc loi
giy Tuyn khc nhau nhm to hiu qu sng ng cao nht cho tranh v.
110
Kha La Bn l phin m ca ch Collotype, l mt li in tranh rt thnh hnh trc khi
c k thut in Offset Lithography. Cch in ny cho ra nhng bn in p v tinh xo
khng km nhng bn in c khc trc tip trn bn kim loi. in, ngi ta phi ch
tc bn in bng thy tinh hay kim loi, ph ln tm knh mt lp gelatine kh, ri ph
ln mt lp mc bng cht gelatine c pha mui Chrome. Sau em ra qua bng nc
lnh nhit 16C. Bn in sa son xong, c dng lm m bn chp tranh v mun
in. Sau khi chp xong, li em ra bng nc lnh ri kh trong ch mt khong 24
ting ng h. Khi in, giy in loi tt v mn c tri trn bn in ni trn ri p cho cht
bt mu t bn in dnh vo giy in. Do vy, cch in ny rt tn cng v mc tin, nhng
p v sc so hn in theo li thch bn rt nhiu.
phi suy ngh ng. y l v bn th ca tm chng sanh v bn th ca

tm B Tt tng thng kht khao, do chng sanh tri gic hip trn nn
thnh ra hin tng tuy thng m chng thng. Nu chng sanh mt nim
sanh lng tin, kin thnh tr thnh hiu, tri trn hip gic, b m v vi ng,
s li bin thnh hin tng chng thng m thng. V th, h gp phi
him nn cc ln, va nim lin c cm ng. Li na, B Tt hin thn
chng chuyn hin thn hu tnh. Ngay nh ni, sng, cy ci, cu, bn,
thuyn, b, lu, i, nh ca, tng, vch, thn, xm cng u ty c m
hin, t u khin cho k lm vo tuyt a li gp ng thng, khng
ch trn trnh li c ni che y ln lao. mi loi cu vt, che ch,
kh th tuyn ni trn!
Hy nn c Qun m Bn Tch Tng, Qun m Linh Cm Lc, Qun
m T Lm Tp s bit c i lc. ang trong lc thin tai, nhn ha
lin tip ging xung ny, nu chng sa c tu lnh, thng nim thnh hiu
Qun m c nng cy th mun c yn vui s l chuyn kh khn
nht trong mi iu kh! Du hon ton chng c tai nn g, cng nn
thng nim, ng hu sng s hng Ng Phc, d vo a v Thnh Hin
cao c, thc s ln chn phm, trit chng tm i Gic. Ngi lm c
nh th th mi an i c tm B Tt cu kh. Do B Tt ph th v y
(ban cho khp tt c mi loi s khng s hi) nn [chng sanh c] vin
mn B ri th tm i t bi th v y [ca B Tt] mi thi! Kinh Php
Hoa dy: Nu c chng sanh nhiu dm dc, nng gin, ngu si, thng
nim cung knh Qun Th m B Tt lin c la dc, la sn, la si.
Nguyn ngi thy nghe u thng nim!
56. Li ta cho b Phng Sanh Trng Tn Lc ca cha Php Vn
(nm Dn Quc 21 - 1932)
Xem khp c kim, thi bnh tr th t, thi lon lc li nhiu. Du cho

thnh tr th bt qu ch c mt trm my chc nm m thi. Nguyn do v
u? y l do ci nghip i trc st sanh n tht kt thnh v do ci tm t
t t li trong i ny m ra! Kt qu ca st nghip ch c n tht l d di
nht. C mt i ngi chng bit n tht my trm ngn vn sanh mng, ch
mong tha thch bng ming ta, bt k ni thng kh ca chng! Tuy l cy
mnh nut yu mc sc ta lm, nhng cht c on hn kt li trong tm
thc in, i i kip kip git chc ln nhau, chng nh b ci gc y, kh
chuyn c st kip! Hung chi k c tr thc nhng chng bit tht s tht
l nhn qu ba i, lun hi su no, bn coi chuyn t lp, lp ngi, t
t, lm cho ngi khc t l vin vng, sai lm, ch mun ot ht ca
ci ngi khc v tay ta. Do vy, tranh thnh, ginh t, du git ngi ngp
thnh, ngp ng vn chng oi hoi. h mun m rng cng th ca ta,
tng ln th lc ca ta, con chu ta hng phc vnh vin! Chng bit
tri t ly hiu sanh lm c, sng trong khong tri t hiu sanh ght
git, sao li khin cho con chu hng ci phc nghch tri tri l t c
bi s git ngi v lng y? Chnh h khi mt hi th ra khng ht vo
c na, s vnh vin a trong tam c o, sao li ng thng nh vy?
Con chu nu chng phi l nhng ngi b ta chim ot [ti sn trong i
trc nay] n [sanh vo nh ta] th s tuyt dit n ht sch, trn chng st
mt ai!
Thanh Lng Sn Ch chp: Vo i Ty, Triu Lng Tng i
Chu giu nt vch, c hai a con, trng tn l Mnh, th tn l
Doanh. Doanh mnh m, Mnh yu ui. Lc sp mt, Lng Tng chia
ti sn ra lm hai phn, Mnh c phn hn. n khi Lng Tng mt ri,
Doanh cp ot sch, ch li cho Mnh mt ro vn, nh. Mnh lm
thu kim sng. Sau , Doanh cht i lm con ca Mnh tn l Hon. Mnh
cht i, u thai lm chu ca Doanh tn l Tin. Hon ln ln lm y t
cho Tin, lng hn Doanh cp ot sn nghip. ng dp Tin mun i
triu bi Ng i sai Hon theo hu. Vo trong ni, n ch ng trng
khng ngi, [Hon] rt dao ni: ng ni my ot gia nghip ca tao, tao
s git my! Tin chy l, Hon ui theo. Tin chy vo mt am tranh,
mt v lo tng ngn h li, trao cho mi ngi mt chn tr thuc. Ung
xong, nh mng va tnh, bit r chuyn trc kia, cm thy h thn au xt.
Lo tng ni: Doanh l tin thn ca Hon, cp ot sn nghip ca ngi
khc chnh l t vt b sn nghip ca chnh mnh. Tin l Mnh u thai
tr li hng sn nghip trc kia. Li cha vn cn ! Hai ngi bn
xut gia tu o ti Ng i. Hai ngi ny i trc c thin cn nn c
B Tt im ha, c kt qu nh th . Nay [ngi i] coi git ngi l
vui, qu bo v sau s kh lng tng tng c!
Nm Dn Quc 11 (1922), cc v thin s Phng Mng Hoa, Ngy Mai
Tn, Vng u Nng v.v do thy st kip trn lan, ngh cch cu vn,
bn tu t bn sng Tam Xoa, lp cha Php Vn lm o trng nim Pht
phng sanh. n nm Dn Quc 12 (1923), o chn ci ao su phng
sanh theo tng loi. Nm Dn Quc 13 (1924) lin bt u lo phng sanh,
hoc chnh mnh mua v th, hoc c thin s mua n th. Tm nm qua,
[s lng loi vt] do chnh hi y mua v phng sanh tnh ra tng cng l
ba trm su mi, by mi gnh, tin chi ph tng cng l bn ngn su
trm my chc ng, u do cc thin s ni tip nhau thc hin. Nay em
[s lng] nhng con vt c th v khon tin chi dng trong tm nm lp
thnh bo co, ng hu ai ny u bit r. Sut chn nm nay, v thng
sng ni y chu ng nhc nhn, chng n gian kh, chnh l Ha
Thng Tm Tnh. Nhng ngi khc tuy cng tn lc duy tr, nhng cha
ai chuyn dc sc vo y bng s Tm Tnh.
Xt ra, hnh ng phng sanh vn nhm pht khi ci tm king git n
chay ca nhng ngi cng hng. Nu c th king git, n chay th st
nghip chng to, st bo s t dt. i vi nhng nghip to t trc th

dng s kit lc tu thin, ch thnh nim Pht tiu dit. Phi bit: Cha
Php Vn phng sanh qu tht i tin phong dn ng cho ht thy
nhng ngi cng hng king git n chay vy. Ngi c tm do nghe c
chuyn y s dy lng, cng sanh tm t bi, rng lng trc n, cng hnh
o nhn t vi ngi khc, yu thng loi vt, s thy lng ngi chuyn
bin, quyn thuc tri thng ging xung, ma nng ng thi, ng cc
sung tc, l ngha, nhn nhng hng thnh, chin tranh tiu dit, trong
ngoi hip ha, thin h thi bnh. y chnh l iu cc v nh ng Phng
vn dc ch qua vic to dng cha Php Vn, xng phng sanh vy.
57. Li ta cho bi Ca Tng Kinh V Lng Th
(nm Dn Quc 25 -1936)
Php mn Tnh ln lao khng g ra ngoi, ton th s chnh l l,

ton th tu chnh l tnh, hnh cc bnh thng, li ch cc th thng. y l
v dng Qu a Gic lm Nhn a Tm, nn c nhn trm bin qu,
qu tt ngun nhn. Ht thy php mn khng g chng lu xut t php
gii ny, ht thy hnh mn khng mn no chng tr v php gii ny.
Thch hp khp ba cn, gm thu trn vn li cn ln n cn. ng Gic
B Tt chng th vt ra ngoi c, ti nhn Ng Nghch Thp c cng c
th d vo trong y. Thng nhip cc tng Lut, Gio, Thin, Mt, xuyn
sut cc gio Quyn, Tht, n, Tim. Trong c mt i gio ha ca c
Pht, ring mt php mn ny l c bit. Ch nn dng gio ngha theo
ng li thng thng phn nh nhn qu tu chng ca php ny.
Xa nay c nhiu k thm nhp kinh tng, trit ng t tm, nhng chng
sanh lng tin tng i vi php mn ny v chp cht vo gio ngha cy
vo t lc ca ng li thng thng lun nh nhn qu c bit cy
vo Pht lc m nn ni! Nu bit ngha ny th tm lng tin tng, tu tr
ngay n c c Pht cng chng th ngn tr c, v php mn ny chnh
l php mn tng tr thnh thy thnh chung mi phng ba i ht
thy ch Pht trn thnh Pht o, di ha chng sanh. Bi th, [php
ny] c chn gii cng quay v, mi phng cng khen ngi, ngn kinh
cng xin dng, mun lun u tuyn ni.
Xt n ch pht khi php ny th qu tht t cui hi Hoa Nghim,
Thin Ti tham hc khp cc tri thc, n ch Ph Hin B Tt c oai
thn ca c Ph Hin gia b, s chng bng vi Ph Hin, ngang vi ch
Pht, tr thnh ng Gic B Tt. Ph Hin bn xng tn cng c Nh Lai
th thng nhim mu, khuyn tn Thin Ti v Hoa Tng hi chng u
cng dng cng c ca mi i nguyn vng hi hng vng sanh Ty
Phng Cc Lc th gii mong vin mn Pht Qu. Do Hoa Tng hi
chng u l cc Php Thn i s thuc bn mi mt a v: Thp Tr,
Thp Hnh, Thp Hi Hng, Thp a, ng Gic. [Do cc v y] i trn

khp cc ci Pht s nhiu nh vi trn, nn th nguyn Di , cnh duyn
Cc Lc, nhn qu vng sanh, mi mi u hiu r, khng cn phi ni na.
Nhng trong hi Hoa Nghim, trn chng c ai l phm phu Nh Tha v
Quyn V B Tt111; do vy, tuy hong dng ln lao php ny, nhng phm
phu, tiu cn khng cch chi vng nhn c!
n hi Phng ng, c Pht v khp ht thy tri, ngi, phm,
thnh, ni kinh V Lng Th, ch r nhn hnh qu c xa kia ca Pht A
Di , cnh duyn Cc Lc mi th th thng, nhim mu, nhn qu,
phm v tu chng ca hnh nhn. Kinh ny chnh l ch quy tng cui cng
ca kinh Hoa Nghim vy. Tuy c ni trong thi Phng ng, nhng
gio ngha qu tht thuc thi Hoa Nghim. Hoa Nghim ch hn cuc ni
Php Thn i s, nhng kinh ny nhip trn khp thnh - phm trong chn
gii. Du dng thi Hoa Nghim lun th kinh ny vn l c bit, hung
l cc thi khc ? Nu c Nh Lai chng m ra php ny, chng sanh i
Mt khng mt ai c th liu sanh t! Do lng i t, c Pht rt s chng
sanh chng thun tin th tr c, bn li ni kinh A Di , ng hu h
thng c tng hng ngy. Li ni kinh Qun V Lng Th Pht y bo,
chnh bo trang nghim ci Ty Phng thng hin hu trong tm mc
ca cc hnh nhn.
Ba kinh ny tuy kinh vn tuy rng - lc khc nhau, nhng l chng h
khc bit. Ngi hc i Mt Php nu tr lc sung mn, chng ngi g tu
trn vn hnh, hi hng vng sanh. Nu khng, ng nhin nn chuyn tu
Tnh nghip, mong nng vo Pht t lc vt ngang ra khi tam gii,
ln thng chn phm sen. Kinh V Lng Th c rt nhiu bn ch gii c,
gn nh u b tht lc ht, cn st li chng c my! i s o Truyn
c tng kinh ny, cm nim su xa n Pht, son bi tng tn dng.
Tuy cha th nu t, gii by trn vn ngha kinh v tm Pht, nhng cng
c th ph tr tn nguyn cho bn ta l hng khng c sc on Hoc chng
Chn, khin cho hng tm kin quyt vng sanh c mnh m. V th, cho
n hnh lu thng vy.
58. Li ta cho bi k a Tng B Tt cu m trong kip xa
(nm Dn Quc 17 - 1928)
111
Quyn V B Tt l nhng v B Tt chng ng gio php thuc Quyn i Tha.

Gi l Quyn i Tha (hay i Tha Quyn Gio, hoc Quyn Gio i Tha) v
nhng gio php y do phng tin quyn xo (quyn bin, kho lo) ca ch Pht lp ra
nhm ty thun cn c, hng khi gi, dn dt cn c t Tiu Tha hng v i Tha,
ch cha phi l gio php i Tha tht s (Tht i Tha), hoc cha phi l gio
php Nht Tha ti hu.
Tm chng sanh v tm Pht chng hai. K chng th lm Pht thng

lm chng sanh l v chnh h khng c hu lc, chng th gic ng, li
khng c thin tri thc ch dy. Do vy, dng diu tm sn c Pht tnh
lm cn bn khi Hoc to nghip, n ni tri v lng kip lun hi lc
o, trn chng c thu thot ra, chng ng bun ? V th, c Th Tn ta
lc mi thnh Chnh Gic, ln cung tri ao Li, v m thuyt php, mun
khin cho ht thy chng sanh u mong bo n cha m, lin c bit nu r
chuyn a Tng B Tt trong kip xa do cu m nn rng pht th nguyn
B lm thuyn b vt bin kh cho chng sanh i v lai. Trn b kinh
vn l s r rng, tng tn, vn t thong t, r rt. Hai chuyn ngi a
Tng cu m trong y cng cho thy r nhng ngha l tm ny lm Pht,
tm ny l Pht. Tm ny lm chng sanh, tm ny l chng sanh v tm
to c nghip th tm chuyn c nghip. Tm chng th chuyn c
nghip th nghip s tri buc tm. Tht c th ni l ngi dn ng ni
no him, l uc hu ni ng ti, l kho bu cho k ngho thiu, l thc go
trong nm i km, khin cho ht thy chng sanh m mui mau c gic
ng, ht thy nhng a con hiu thun c c s tha. Li ch ca kinh
chng th tuyn ni c!
T khi c Pht ni kinh ny xong, phm ti Ty Thin, ng ,
nhng ngi c kinh ny tm c hng khi k sao cho xit! C s Phng
Tr xt mnh cha th hiu dng vi m, truy nim n c, m hn sut i,
nguyn khp nhng k lm con trong th gian ty thi, ty s trn o
hiu, ngh n n su c lao, t s lm sao cho cha m ta c rt ro yn n
ni bo s mi thi! Do vy, dng tm ch thnh nim thnh hiu Pht, kim
dng lng cung knh gi vn lun thng, tn ht thin chc ca chnh mnh,
ng lm cc iu c, vng lm cc iu thin, dng cng c y gip
cho cha m ta c li ch, quyt mong sao cha m cn sng th nghip
chng tiu tr, thin cn tng trng, phc th tng cao, tr hu m mang,
khi khut ni th thn thc siu thng ci tnh, nghip tr li trn lao, chng
V Sanh Nhn, ln a v Bt Thoi. Li phi bit: Ht thy chng sanh u
l cha m qu kh, l ch Pht v lai, hy nn dng tm i B ty thun
c nghi v h tuyn ni v cu vt, ng hu trn kh hp tm Pht, di ph
hp nguyn ca chnh mnh. Gi T va dy, st nghip lin tiu, s thy l
ngha, nhn nhng hng thnh, can qua dt bt vnh vin, phong tc tt p,
thin h ha bnh.
59. Li ta cho nghi thc nim tng ca o trng chuyn tu Tnh
Linh Nham Sn T
(nm Dn Quc 27 - 1938)
Nghe Di th nguyn, dy chng sanh phng hng tm lm, tm

l thch hp khp chn gii. Php mn Tnh l o thnh thy thnh
chung ca Nh Lai, tha thch ln lao bn hoi ca Pht. Pht, T xut th

u lp php thun theo c nghi. K n cn i Mt nn chn ly php va
kh l li va kh c chuyn rng dc sc, ng hu nng theo Pht t
lc, vt ngang ra khi tam gii, ngay trong mt i ny gii quyt xong
xui i s sanh t chng th d dng gii quyt trong trm ngn vn kip.
Linh Nham l ngi cha c c khai sng t thi ng Tn, tri cc i
Tng, T, Lng, Trn, Ty, ng, bao lt c sc tu112. Nhng v Tr
Tr xa kia phn nhiu chng th tra cu c; cn nhng v Tr Tr i
Tng phn ln l bc i lo nh Thin, v th o phong ng u min
Giang - Chit. Sau y mi n tn u i Thanh vn c nh vy, [lch s
truyn tha ca nh cha] c ghi chp trong sch v, y khng cn
phi ghi cn k.
Gp lon Hng Dng, cha chy tan hoang, v Tng tn Nim Thnh
trong thp bu, gp ng lc ng Bnh Cng Trc ln chi ni, chuyn tr
hp , bn tra xt r rng rung t. Nhn y, dng hn mi gian in
ng, nhng vn cha sp xp Tng s tu hnh [ni y]. n i Tuyn
Thng, v Tng sng y do b mt y, nh lm ngi lui ti. Ngi di
ni bn ko nhau n [hi ti], ng Tng lin b trn. Tt c c trong
cha u b nhng k ko n dn sch. V hng thn l Nghim Lng
Xn do thy danh sn v ch, bn bo v Tng cha Bo Tng l Minh H
thnh thy v Tng y l Ha Thng Chn t n tip nhn. Ha Thng
Chn t pht nguyn sau ny tm c ngi thch hp s giao cho ngi
y chuyn tu php mn Tnh . Lp ra cch thc chng ging vi nhng
ni khc, chuyn nht nim Pht, nht lot chng thc hin ht thy Pht s
mang tnh cch th tip. Bt u t nm Dn Quc 15 (1926), hn mi
nm qua, nghim nhin tr thnh mt o trng ln m chng cm s ha
duyn.
Mi ngy tu tr chng khc g Pht tht. Khi m Pht tht ch thm l
cng dng Pht, hi hng trc bn linh m thi. Bt lun [th ch] thnh
bao nhiu v [Tng tham d nim Pht] u l c cha cng nim, nhng
em s tin cng dng ca th ch [vi nh] mi bao nhiu v [tham d
nim Pht] chia u cho c cha. V th chng lp danh sch [nhng v Tng
c mi tham d Pht tht], do khng lp danh sch nn khng b t nnh
ghi tn ngi ta m chng ghi tn ti! Nu lm Pht s th tip cc ni th
chnh kha (kha tng chnh yu) ca cha t b gin on. Khi Linh Nham
Pht tht, cng kha ch c tng thm ch khng gim. V th, tuy cng
kha nghim ngt, nhng mi k Pht tht s ngi n ghi danh thng l
ba bn chc, ch c my ngi b i m thi. n ung ging ht nhau,
112
Cha c triu nh xung chiu cp tin trng tu hay c ngi ng trng nom
trng tu th gi l sc tu.
khng phn bit ch, khch, hay ngi lm cng. Cha ny ng l cha
thp phng:
1. Tr Tr bt lun l Thin Thai, Hin Th, Lm T, To ng, ch ly
gii hnh tinh nghim, tin su php mn Tnh lm chun. Ch truyn
hin, chng truyn php113 dt thi t php quyn ring t.
2. Truyn tha Tr Tr lun theo th t, chng lun theo th h, trnh
thi t bc cao c phi di k c hnh tm thng.
3. Khng truyn gii, khng ging kinh, khi b cho ko, dao ng,
nhiu lon chnh nim. Trong cha tuy hng ngy thng ging, nhng
chng thng ta v nu ko ngi ngoi n nghe.
4. Chuyn nht nim Pht, tr Pht tht ra, nht lot khng lm ht
thy Pht s th tip.
5. Bt lun l ai chng c thu nhn, th trong cha.
Trong nm iu h tri mt iu no, lp tc ra khi cha. Kha tng
sm ti phn ln ging nh cng kha thng thng, nhng cng c ch
khc bit. Ngi mi n nu khng c kinh sch xem, chc l s hiu
lm. V th, Gim Vin l Diu Chn i s tnh sp xp, n hnh, cy ti
vit li ta. Do vy, ti lc thut duyn khi nh vy .
60. Li ta cho cun Vn Nin B114 ca Linh Nham Sn T
(nm Dn Quc 21 - 1932)
Cha Linh Nham do ngi Bo Ch Thin S115 i Lng khai sn, Tr

Tch B Tt116 trng hng, l cuc t o trng th thng c nhiu i
113
ni: Ch truyn ngi Tr Tr theo c hnh ca ngi ng lm Tr Tr, ch khng

v ngi y thuc cng sn mn hay l php quyn m truyn ngi Tr Tr.
114
Vn Nin B: S ghi ti sn, vt trong mt ngi cha.
115
Bo Ch (418-514), thng c gi l Ch Cng Ha Thng, ngi huyn Kim
Thnh, xut gia t nh, theo hc vi Tng Kim cha o Lm, chuyn tu Thin. Trong
nin hiu Thi Thy (466-471), S ln kinh , khng ni no c nh, thng lm th
li l phng pht sm k, dn chng ua nhau n hi chuyn ha phc. T V cho
l S di gt dn chng bn bt giam, nhng vn thy S hng ngy ngao du ngoi ch,
vo trong ngc khm xt, vn thy S nm khnh trong . Vua nghe tin, bn cho n
vo cng dng trong hoa vin, cm khng cho ra ngoi, nhng S vn ngao du cc cha
Long Quang, K Tn, Hng Hong, Tnh Danh v.v n thi Lng V lp quc,
mi gii ta lnh cm, thng vi S n hi o rt tng c. Khi S th tch,
phong tng thy hiu Qung T i S, ln lt cc i sau truy tng o Lm Chn
Gic B Tt, T ng Hu Cm i S, Ph T Thnh S B Tt, Nht T Mt Chn
Thin S v.v Do li thnh ca Lng V nhm cu siu gii nn cho phu nhn Hy
Th, S tp hp danh tng son ra b T Bi o Trng Sm Php (thng c gi l
Lng Hong Sm).
116
Tr Tch B Tt ni y l mt v cao tng n . Theo Linh Nham K Lc, S t
n sang Trung Hoa vo cui i Tn, trng hng cha Linh Nham ti T Chu, rt
ni ting v ti c. Theo truyn thuyt c mt b lo ngho khng c g cng dng,
cao tng thuc cc tng Thin, Gio, Lut tr tr. Php mn Tnh l php
mn th thng va Tiu va i, va cn va su, ht sc bnh thng,
nhng ht sc c bit, l lng: Thot khi sanh t ngay trong mt i ny!
Cch tu d dng nht, li ch su rng nht. Ni cuc t ti thng ny, tu
php mu nhim nht ny, nu khng phi nhiu kip vun bi h c gp
g ? Nhng mun tu hnh th thng, t phi nh vo cc mn vt cn dng.
V th, trn l kinh tng v cc mn vt, mi mi phi sm sa y
th mi c th thng ng tu tp khng tr ngi. Nhng o trng tn ti
vnh vin mun i, ngi th my chc nm i thay. Tt c nhng th
c c ny, nu khng ghi chp vo s, lu ngy c th b mt mt. Hn
na, qua bao ln thay i, cng khng th truy xt c ngun gc ban u.
Do vy, mi mn u c ghi li phm nhng ai sng trong cha
ny v lm Tr Tr, lm Gim Vin, thy nhng vt ny, tm lin t suy
ngh: Nhng vt ny l nhng vt cn dng gip chng ta tu tr php
mn Tnh ng hu t li, li tha, cng sanh v th gii Cc Lc, phi
yu mn nh tht ni thn mnh, gi gn nh trng mt. Chng phi l keo
tic cc vt m chnh l knh trng tm lng thnh tr o ca th ch
mong t cn, bt dng, o nghip s d thnh tu. Ht thy php mn nu
chng on sch Phin Hoc s chng th thot la sanh t, ch c php Tnh
ny ch cn y lng tin chn thnh, nguyn thit tha, lin c th d
vo cnh gii Pht. C c o trng ti thng ny, li tu php mn ti
thng ny, h chng nn cng thm mn tic, gi gn, qu trng nhng vt
cn dng ny ? Nu chng cng thm gi gn, qu trng tc l phung ph
vt ca tri, ph n th ch. Du c tu tr, cng kh c tng ng cng
Pht, v sao? Do k y ch ct sao mnh c yn n, thnh thi, mc k
cng sc ngi khc ch to, ngi xa sp t, lo liu, mi ni kh
khn. Nguyn do sm sa nhng th y l cho ta tu o hng liu sanh t.
coi thng nhng vt ny, chng bit mn tic, tm hnh y hon ton
chng tng ng vi o, lm sao cm c Pht xt thng nhip th
c thot ngay khi bin kh sanh t! Phm nhng ngi chn tht tu
hnh t phi nhn c nhng iu ngi khc chng th nhn, hnh c
nhng iu ngi khc chng th hnh, chu nhc nhn thay cho ngi,
thnh tu iu tt p cho ngi. c nh th th tng ng vi o, tng
ng vi Pht! Nguyn nhng ngi sng trong cha ny ai ny u c gng.
61. Li ta cho Linh Nham Khai Th Php Ng
(nm Dn Quc 25 - 1936)
em mt ming nha cy sn dng cho S, S vn vui v nhn ly, nh b c khai

ng. Do vy, sau ny vo ngy sinh nht S, cha vn c hnh l k nim, gi l Gic
Tt Hi. Cng theo truyn k ca cha, i s nhiu ln th hin ha Tng - Tc rt
ng.
Linh Nham chnh l cuc t thnh o trng tri to t dng. Ng

Vng Ph Sai thiu c, chng tun theo o chnh tm thnh , sing
nng vic nc, yu dn ca cc v t l Thi Vng, Thi B, Trng
Ung117, ch chung dm lc, bn dng cung Qun Oa118 ni ny, mc ti vi
tri t v t tng cng ln lm. Cung in xy xong c my nm, nc
mt, thn cht, chng ng bun ? n i Tn, T Khng Lc Ngon119
xy nh trn , sau nghe Pht php, bn bin nh thnh cha, y chnh l
duyn khi khai sn u tin ca Linh Nham vy. n i Lng, ngi Bo
Ch Cng cu xin V , cha li c trng hng. Tr Tch B Tt nhiu
lt hin thn tng v120, hin th o nhim mu, dn dt k tc cn ang
m. n i ng, em trai T Tng Lc Tng Tin121 (ngi T Chu)
mc bnh kinh , ng y b tay. Mt v Tng xin gp, ni c th tr c
bnh, bo ly mt chn nc sch, hng vo nim ch my cu, ngm
nc phun ra, lp tc khi hn bnh. em mi vt p t S u khng nhn,
ni: Ti tn l Tr Tch. Sau ny ng tr v T Chu, nn n ni Linh
117
Thi B v Trng Ung l hai ngi con ln ca Thi Vng. Theo sch Hoi Nam T,
v mun nhng ngi cho ngi em t l Qu Lch, tc cha ca Vn Vng, hai ngi
ny lin gi v i hi thuc ri trn xung min Nam sng Dng T, lp ra nc Ng.
Nc Ng b Cu Tin nc Vit thn tnh v dit vong di thi Ph Sai.
118
Sau khi Cu Tin b Ph Sai nh bi nhm tr th mi nhc git cha l Hp L, theo
mu k ca Phm Li, Cu Tin dng m nhn Ty Thi cho Ph Sai. Ph Sai bn xy
cung Qun Oa cho nng Ty Thi . C T i cng thuc qun th cung in ny. Khi
Cu Tin phc quc, nh bi Ph Sai, dit nc Ng cho phng ha t tri cung
Qun Oa. Cha Linh Nham c xy ngay trn nn c cung Qun Oa.
119
T Khng l mt chc quan c lp ra t thi Ty Chu, l mt trong ng quan (T
M, T Khu, T S, T ). Chc quan ny chuyn trng nom v vic thy li, xy
dng. T sau thi Hn tr i, chc quan ny khng cn tn ti, m c thay th bng
danh t Cng b thng th. Lc Ngon (278-341), cn gi l Lc Lu, t S Dao, ngi
Ng Qun (nay l T Chu, tnh Giang T), l mt thi nhn ni ting thi ng Tn,
tng gi chc T Khng.
120
Ngoi cu chuyn c nhc n trong bi ta ny, Ngi cn nhiu lt th hin cha
bnh cho ngi khc. Nhng ai hi n tr x, Ngi u bo n cha Linh Nham tm.
Nhng ngi c lnh bnh u nhn ra v Tng v trn vch chnh l ngi cha
bnh cho h. V th, T mi ni nhiu lt hin thn tng v.
121
Lc Tng Tin (665-736), ngi Ng Huyn, tnh Giang T, lm T Tng i
ng Du Tng. Cha ng tng gi chc T Tng di thi V Tc Thin. ng thot
u gi chc Tham Qun t Dng Chu, c thng ln lm T Tng nm Cnh Vn
th hai (711). Trc khi ng lm T Tng tng gi chc Trng S thuc c Ph
ch Chu, quan T M ph y l Vi Bo Trinh xi gic: Ti ngh minh cng nn dng
hnh pht nghim khp ra oai, nu khng, s rng nhng k di quyn li nhc,
khng bit king s! Tng Tin p: Nu ng bo cai tr ngay thng th cn c, ch
dng hnh pht khc lit to oai phong, tn ngi li mnh ch g? y l vic lm ca
k thiu nhn t y. ng i x vi thuc h rt nhn t, rng lng, thng ni:
Thin h vn v s, ch c k tm thng t khuy ng ln, khin cho s tnh cng
thm ri, ch cn gi thi trm tnh th ht thy s vic s thnh n gin ngay.
Nham gp g ti. V sau, ngi y n ni hi thm, khng c ai tn l Tr

Tch c, tm rt bun b, xem khp cc in ng, thy hnh v trn vch
chnh l v Tng tr bnh cho mnh. V th, c bit dng in Tr Tch,
cha li c trung hng. T i Tn n i ng, [danh tnh] tt c Tr
Tr u chng th tra cu c.
n i Tng, phm nhng v Tr Tr ni ny u l bc i lo li lc
trong Tng mn, o trng Linh Nham bn tr thnh ng u Giang T; do
t thing nn mi c ngi ti gii, do ngi ti gii nn t mi thing.
Cui i Minh, u i Thanh, cha li hng khi mnh m, hai i vua
Thnh T (Khang Hy) v Cao Tng (Cn Long), my ln tun du phng
Nam, u ngh ti hnh cung122 trn ni. Trong cn lon Hng Dng, cha
b t chy gn nh ht sch. V sau, i s Nim Thnh tr trong lng thp,
nhm ng khi ng Bnh Cung Bo Ngc Ln i chi ni gp g, bn tra
xt rung t [chuc li] hn su trm mu, dng hn mi gian in ng,
nh ca.
n nm Tuyn Thng th ba (1911), tr tr l o Minh vn l qun
nhn xut gia, tnh tnh th bo, do mt y [ca-sa] m nh p ngi ti
cha qu ng, ngi di ni vng ln nh ui, o Minh b trn.
c trong cha u b khun sch, tr thnh mt ngi cha khng ai . y
chnh l c hi o trng Linh Nham c phc hng. Nu khng, gi s
nh ng ta tn lc vng gi Thanh Quy, chc chn cha chng th tr thnh
o trng Tnh Nghip duy nht trong c nc c! Ha - phc da dm
ln nhau, ch do con ngi kho dng tm hay khng m thi. Bt ngun t
vic thn s vng Mc c l ng Nghim Lng Xn bo nh s cha Bo
Tng l Minh H thnh thy ca v s y l ha thng Chn t tip nhn
trng nom cha. Ngi Chn t bn phi ngi n tip nhn, li sai Minh
H ng trng nom tm thi, mun c ngi thch hp s bin cha thnh
o trng thp phng chuyn tu Tnh . Nm Dn Quc mi lm (1926),
php s Gii Trn123 n y, bn giao cho Ngi lm Tr Tr. Tng chng
thng tr ly hai mi ngi lm hn, tr s tin hu li my trm ng ra,
h [chi tiu] khng th ngi Chn t s b cho. Chng quyn m, chng
122
Hnh cung: Cung in dnh cho vua ti cc a phng.

Php s Gii Trn (1878-1948) l ngi x Hn Xuyn, tnh H Bc, h Khu, t l
ch Ng, xut gia nm mi chn tui, chuyn tu kh hnh, sng trong ni Chung Nam,
ton tm ton tu Thin. Sau S chuyn tu nim Pht. Di thi Quang T, S vo ni
K Tc Vn Nam chuyn tu php Ban Chu Nim Pht. Nm Dn Quc th ba (1914),
S n m Hoa Nghim i Hc ti Hng Chu. V sau, S b quan ti cha Pht Thn
Thng Thc, ngm tu Tnh nghip. Nm Dn Quc th chn (1920), cng vi cc v
Liu Trn, T Chu v.v lp Hoa Nghim i Hc ti cha Cu Lin Hn Khu. S
tng m nhim Tr Tr cha Linh Nham mt thi gian. S th tch vo nm Dn Quc
37 (1948) ti cha Cng Trc Cn Minh, th 71 tui, php lp 53 nm. Trc tc gm
Hoa Nghim Nht Trch, Hoa Nghim Tht X Cu Hi , Lin X Minh Hun, Tnh
Tng Yu Ng v.v
123
lm php hi, chng truyn php, chng thu , chng ging kinh, chng
truyn gii, chng lm chuyn kinh sm th tc124, chuyn nht nim Pht.
Kha tng mi ngy u ging nh trong khi c hnh Pht tht thng
thng. Tr tr bt lun Thin Thai, Hin Th, Lm T, To ng u c,
ch quan tm n th t, khng quan tm n th h truyn tha125, ch cn
l ngi gii hnh tinh rng, [tr gii] nghim ngt, thng hiu gio l, tin
su Tnh l c. Nu nhng mt khc u kh, nhng chng chuyn
ch Tnh th quyt chng th mi [lm Tr Tr].
T y tr i, ngi thng tr ngy cng nhiu, phng c chng ,
trong nm Dn Quc 21 (1932), trc ht dng Nim Pht ng, bn nm
nm qua, lin tc xy ct. Nay in i Hng khnh thnh, ch cn thiu
in Thin Vng cha xy, nhng cng chng quan trng chi lm. Thng
Hai nm Dn Quc 19 (1930), Quang n y, thng T lin b quan ti
cha Bo Quc, hn su nm ri. Do gi c, bt ti, toan cht gi trong
ni b quan. V cc v trong hi Pht gio mi mc, xin Quang trong php
hi H Quc Tc Tai126 mi ngy ging khai th mt ln, t r l nhn qu
ba i, lun hi lc o, xng php tn nguyn nim Pht, liu thot
ngay trong i ny cu vn th o lng ngi. C sc t chi chng
c, bn vo ngy mng Su thng ny ra khi ch b quan n t H
(Thng Hi), nhm trn ngha v h quc ca ti. Ngy Mi Lm vin
mn, ngy Mi Su v h ni Tam Quy - Ng Gii.
Sng nay theo ng tt t t H tr v y, nhng cc v c s thnh
T Chu127 n trc ri. Ln ni, trng thy in v nguy nga, Tng
chng thanh tnh, ha thun, khn ngn hoan h tt bc. Do c Gim
Vin l i s Diu Chn mi vo php ng, v cc v din ni php
yu128 Tnh . Nu ch ni php yu, chng nu lai lch v cc nhn duyn
hin thi th k ngi ti u chng bit duyn do, chc s coi o trng
124
Tc l khng lm cc php s cu an, cu siu, gii hn, o bnh, cu phc, cng

sao, chc th v.v nh cc o trng khc.
125
Nguyn vn ch lun th s, bt lun i s: Quan tm n th t (tc tui tc,
mc tu chng, tr gii), ch khng quan tm n th h truyn tha. Tc l Tng
chng trong cha c xp bc theo ngi tu hnh lu nm, gii hnh tinh nghim, ch
khng v ngi y thuc th h trc hay sau m coi trng. Trong cc o trng khc, th
t truyn tha rt c coi trng. Chng hn, mt v Tng mi xut gia cha c bao
lu nhng v l t ca mt v ngang vai vi thy ca v Tr tr hay ngi thuc th h
cao hn, nn c coi l s thc, s b, thi s thc. Cc v Tng khc d cao tui hn,
gii lp cao hn nhng thuc vai v thp hn, vn phi l knh v Tng tr tui ny.
126
H Quc Tc Tai: Bo v t nc, chm dt tai nn. Thng thng php hi H
Quc Tc Tai thng bao gm cu nguyn cho quc thi dn an, cu siu cho nhng oan
hn ung t. Theo truyn thng, thng tng kinh Nhn Vng H Quc, Php Hoa v
Kim Quang Minh, kt thc bng nghi thc Dim Khu hoc V Gi Thy Lc.
127
Nguyn vn l T Thn. Ngi Hoa khi xa thng gi th ph ca mt a phng
l Thn. T Thn l th ph ca t T Chu, tc thnh T Chu.
128
Php yu: Nhng ch quan trng, ct li ca mt php mn.
ny ging ht nh cc o trng khc! i vi ngi thng sut rng ln th

khng g l chng c, nhng vi k ngu n nh Quang, li mun thot
khi ba ci ngay trong i ny, ln chn phm ci kia th cha bit hng v
u. Do vy, trc ht thut by duyn khi vy.
62. Li ta cho i Tng Kinh bn Tch Sa129 i Tng c in theo li
nh n130
(nm Dn Quc 25 - 1936)
i Tng Kinh chnh l hu mng ca Nh Lai, l mt cho tri ngi, l

uc tr trong m di v minh, l thuyn T trong bin kh sanh t, l
ngun php bc tin gic gic ng k hu gic, l gc ca o th gian ln
xut th gian. Nu khng phi i trc trng thin cn, d tri c kip
cn cha c nghe ti danh t, hung l c ch thn tha s cng
dng, th tr c tng, nng theo m tu tp cho n khi c vin
chng ? Php c ni trong i Tng chnh l php sn c trong ci tm
ca mi php gii, chng sanh, Pht, phm, thnh, ni Pht chng tng, ni
chng sanh chng gim, Pht do rt ro chng nn thng hng php lc
Thng - Lc - Ng - Tnh. Chng sanh v cha ng nn ngc ngo nng
theo sc ca diu tm ny tri gic hip trn, m chn ui theo vng,
khi tham - sn - si, to git - trm - dm, vnh vin ngp ln trong tam
lc o, trn chng c thu thot ra. Tam tha thnh nhn tuy c ng chng,
nhng cha t n mc rt ro; v th, vn cha th th dng hon ton.
c i Gic Th Tn thng xt, th hin sanh trong th gian, thnh ng
Chnh Gic, ty c lp gio, i bnh cho thuc, h theo ng v nh,
trn chng lp ra khun kh no khc. Vi hng i cn (cn c i Tha)
129
Tch Sa Bn hay cn gi l Tch Sa Tng, gi y l Tch Sa Din Thnh Vin Bn,

l mt trong nm loi bn in i Tng Kinh thuc i Tng (i Tng Kinh c tp
thnh v tu chnh trong nhiu i. Hin thi, bn Cn Long i Tng Kinh c coi l
bn hon chnh nht ca i Tng Kinh Trung Hoa, nhng a phn cc bn in i Tng
Kinh u cn c vo bn i Tng. Ngay c i Chnh Tn Tu i Tng Kinh - bn
c coi l tiu chun ca i Tng Kinh Hn truyn hin thi - cng ch yu da vo
bn i Tng). Vo oan Bnh nguyn nin (1234) i Tng L Tng nh Nam Tng, c
thuyt ni l vo nm Bo Khnh th nht (1225), Triu An Quc, Php m, Hong o
v.v ng ra quyn m, khc in i Tng Kinh ti cha Din Thnh Vin ph Bnh
Giang (thuc Ng huyn, tnh Giang T). Din Thnh Vin v sau i tn thnh Tch Sa
Thin Vin, nn bn in ny c gi l Tch Sa Tng hay Tch Sa Bn. Cho mi n nm
Ch Tr th hai (1322) i Nguyn Anh Tng mi in xong, gm 1.532 bn kinh, c
chia thnh 6.362 quyn.
130
nh n: Khng r y l k thut in nh th no. Thng thng, ch nh n dng
dch ngha ch photocopy, nhng mi n nm 1948, my photocopy mi c sng
ch bi Haloid Corporation da trn pht minh ca Chester Carlson. Do vy, nh n
khng th l k thut photocopy nh hin thi. T in T Hi ch gii thch s lc:
nh n: Phng php in bng cch chp hnh nguyn bn ch bn in.
bn ni thng i php Nht Tha, khin h nhanh chng chng c V

Sanh, vi tiu cn (cn c Tiu Tha) bn trc ht dy nng theo [nhng
php mn] Quyn - Tim tu tr hng vun bi nn tng bc vo i Tha,
cui cng cho h c nhn lnh gia nghip, tip ni hng thnh dng ging
nh Pht. Li Pht dy trong c mt i c chia thnh nm thi:
1. Thi Hoa Nghim: Ch ni i php vin n nm ngoi cc gii131.
Tri, ngi, Nh Tha u chng phi l php kh ca thi ny.
2. Thi A Hm: Ni php T , Thp Nh Nhn Duyn, Quyn, Tim,
khin cho h vo trong ha thnh132.
3. Thi Phng ng: Bn trn t gio133 thch hp khp ba cn.
4. Thi Bt Nh: Dng diu tr Bt Nh tr sch tnh kin134 ca
phm ln thnh.
5. Thi Php Hoa - Nit Bn: Khai Quyn hin Tht, khai Tch hin
Bn135, th k trn khp ba cn h cng c nhn lnh ca bu trong
nh sn c. Nit Bn ph lut m thng136, l gio hun ti hu ba
131
Gii y l php gii. Gio php ca kinh Hoa Nghim vt ra ngoi mi php
gii nn gi l nm ngoi cc gii.
132
Ha thnh: Ci thnh c bin ha ra. y l mt th d c ni trong phm Ha
Thnh D ca kinh Php Hoa: Mt ngi dn ng dn mi ngi n ch c kho bu
(bo s), ng xa gian nan, nguy him, mi ngi ng lng, mun quay v, ngi dn
ng bn dng thn thng bin ha ra mt ci thnh ln lao, tt p mi ngi vo
, ngh ngi, hi phc sc khe ri mi bo cho mi ngi bit y ch l ha thnh,
ch c kho bu rt gn, hy mnh m ln ng. Cng vy, cc qu v thuc Tiu Tha
ging nh ha thnh do Pht phng tin by ra ngi tu chng c hng lm c s
tn tu o Nht Tha.
133
T Gio: Bn loi ln trong cch phn chia gio php theo tng Thin Thai, tc Tng,
Thng, Bit, Vin.
134
Tnh l nhng cm xc, nim chp trc, phn bit, yu - ght, li - hi v.v ca
chng sanh, i khi cn gi l tnh thc. Tnh kin l nhng s hiu bit, nhn nh da
theo nhng cm xc, ngh, nim phn bit chp trc y.
135
Khai Quyn hin Tht: Ch ra nhng php lp trc kia l quyn bin, cha tht s
l Nht Tha, dy r php Nht Tha ht thy chng sanh u c Pht tnh, u c kh
nng thnh Pht, khng c ba tha, ba tha ch l gi lp ty theo cn c cui cng
dn dt chng sanh v mt Pht tha. Khai Tch hin Bn: Ch r u l nhng s th
hin, ch r s tht ni qu a. Chng hn, Pht Thch Ca th hin thnh tm tng thnh
o trong ci Sa B, th mng tm mi nm, nhm khch l chng sanh cn c h lit
tn tu, hng v Pht qu, l Tch. Theo nh phm Th Lng dy: c Thch Ca
Mu Ni Pht thnh Pht t rt lu, th hin thnh Pht trong cc th gii khc, trong
mi ci th hin di danh hiu khc, th mng khc bit, dng nhng Pht s khc bit
thnh tu chng sanh. l Bn.
136
Ph lut m thng, cn gi l ph lut thuyt thng l mt dng ng ca
tng Thin Thai nhm m t gio thuyt ca kinh Nit Bn. Theo , c Pht thng
xt k n cn i Mt d khi ln tri kin on dit, hy ph gii php, qun mt gio
tha, cho Nh Lai l v thng, ham thch c tng sch v, kinh in ca ngoi o,
nn nh mt c gio php ln gii lut. V th, trong kinh Nit Bn, c Pht ging gii
nghip thn - khu - u cng thanh tnh nh Pht, Tam Hc Gii - nh Hu cng c vin mn nh Pht.
Tng hp nhng php c ni th c nm tng, tc l Lut, Gio, Thin,
Mt v Tnh. Nm tng ny tuy tn gi sai khc, nhng l th l mt. Hy
nn chuyn ch vo mt mn, nhng ch nn sai lch b ph cc mn khc.
Nh do bn ca vo c mt thnh, nh do bn ma hp thnh mt nm,
[nhng tng y] mang cng nng duy tr ln nhau, ph tr ln nhau, nu
chng phi l k thu hiu su xa ngun php s chng th no bit c!
Trong y, Lut l nn tng ban u nhp o; d t n vin mn B
vn phi nng ta vo . Tnh l php mn ph , du cho chng
ng Gic vn phi nn hng lng v. Chng sanh i Mt nu khng do
php ny s chng c ! Bc tr ca cc tng hy gp nn gn gi. Nu
khng, tt c tu tr ch tr thnh ci nhn lnh thnh qu Pht trong i v
lai, mun ngay trong i ny h siu thot lin vo thng a v Nh Lai, e
rng chng phi d dng u! Ngoi cc kinh ny ra, tt c cc lut i Tiu
Tha, u thuc vo nm thi. Do vy, chng cn phi ni ring. Ngoi kinh,
lut ra cn c cc b lun do cc v B Tt, tn gi son ra thch kinh,
tng kinh137, nhm hin l, ph Hoc, hng ma, ch phc ngoi o, ng hu
s gio ha ca c Pht s nh vo y m c ph bin khp trong v
ngoi nc. y l Tam Tng Kinh - Lut - Lun t Pht quc (n )
c dch ra.
n khi i gio c truyn sang phng ng, bc php tng138 xut
hin ng o, trc thut ca cc tng p khn k xit. Nhng tc
phm c a vo i Tng ch l mt hay mi phn trong trm ngn
phn m thi. Trc i ng, c c kinh sch u phi sao chp.
Thi Ng i, Phng o139 xng xut vic in bng cch khc vn. n
cn k gii lut ph tr gii mn (ph lut), cng nh ni n l Pht tnh thng tr
(m thng) nhm ph tr gio tha.
137
Thch kinh: gii thch tng tn ngha kinh theo tng cu, tng on. Cn tng kinh
l ch ch trng gii thch php c ging dy, c cao bi b kinh . Chng hn,
Thp a Kinh Lun l thch kinh, V Lng Th Kinh u Ba X (Vng Sanh Lun)
l tng kinh.
138
Tng ngha l th c, th kho. V nh th kho ch thnh dng hu ch, kho
lo, nn bc tn c hong dng o php khin cho gio php c hong truyn
mnh m, chng sanh c li ch v cng s c gi l php tng hoc tng
tng.
139
Phng o (822-954), t l Kh o, sanh vo nm Trung Ha th hai i ng Hy
Tng, mt nm Hin c nguyn nin i Hu Chu. ng ny lm quan sut nm triu
i thuc tm dng h khc nhau, tri qua mi ba i vua, nn nhng s gia thi c
thng gi ng ta l hng th l mun mt. Theo Ng i Hi Yu, trc c
nhng k thut khc vn n lot l t trong dn gian, ch a phn vn s dng li chp
tay. Nhng kinh in quan trng ca Nho gia c cc vng triu cho khc ln , gi
l Thch Kinh, ni ting nht l Khai Thnh Thch Kinh. Thng Hai nm Trng Hng
th ba (933) i Hu ng, T Tng Phng o dng s kin ngh triu nh ng ra
i Tng, sch Nho, kinh Pht u in bng li khc vn. i Tng Kinh bn
i Tng c mi my loi, nhng ni s Hong o140 thuc Tch Sa Din
Thnh Vin cht tay xng, khc thnh bn in i Tng ny c th ni l
bc trng phu trong n gii, khin cho mi ngi khm phc, bi phc. T
i Tng n nay, hn by trm nm, do ci i nhiu phen lon lc, nhng
kinh c in phn nhiu b mt i. Hai cha Nga Long v Khai Nguyn
Thim Ty may cn gi c. C s Chu T Kiu sang t Thim lo vic
pht chn trng thy, bn cng vi i c s t H (Thng Hi) thng
lng in li bng phng php nh n, nhc nhn vt v kh th ni trn
c. Nay sp hon thnh t u, sai Quang vit li ta. Quang l mt ng
Tng chng hiu bit g, ch bit cm cho, lm sao c th nu t s quan
trng ca i Tng, nh nh vo nhng g hng ngy quen nghe, gom
gp ln ln li vit cho xong trch nhim. Diu ngha ca ton b i
Tng ngi c s t bit, du cha th c trn khp, nhng hi quang
phn chiu ni cc php Cn, Trn, Thc, i hin tin s ch thn chng
c vin thng, cn chi phi vit trn lan cho nhiu gai mt ngi nh ?
63. t v li ta cho b Gia Ngn Lc
( t c vit vo thng Hai nm Dn Quc 16 (1927) dnh cho bn in bng loi giy
in bo. Li ta c vit vo ngy mng Tm thng Chp nm Dn Quc 16 khi sch
c in thnh hai cun)
1) Tnh i php mn ln lao khng g ngoi n c, nh tri che

khp, nh t ch trn. Bc ng Gic sp thnh Pht cn phi cy nh
triu tp nhng Nho s hc rng sao chp li nhng bn thch kinh tht cn thn bng li
ch Khi cho tht d c, r rng, gio chnh k cng, trc khi tuyn th kho khc
nhng bn kinh y ln g, in ra vi s lng ln ban cho cc chu huyn. Do nh
hng ca vic ny, vic n lot bng phng php mc bn c t chc quy m v n
np, ng thi xut hin nhng nh in chuyn nghip, khin cho sch v c in vi gi
r hn, s lng nhiu hn, ng thi nhng kinh in c tiu chun ha.
140
iu rt l lng l s sch khng ghi chp g thn th, hnh trng ca ni s Hong o
ngoi chuyn Ngi cht tay cng dng php. Mt s ti liu cho bit ni s Hong o,
php danh l Php Trn, php t Hong o, do thy kinh tng b tht lc sai st,
khng tic cng sc vn ng, quyn m khc in i Tng. Vo khong nm Bo Khnh
th nht i Tng L Tng, ni s Hong o mi t chng n tuyn ni cng c in
kinh mng mch Pht php c lu truyn, ri i trc i chng t cht tay tri
cng dng khin t chng ht sc cm ng ht lng h tr cng vic n lot. Tuy vy,
theo Nguyn Nht Thng Ch, Thun Thin Ph Ch, quyn mt, th Hong o v Php
Trn l hai v khc nhau, nhng u cng cht tay ku gi in i Tng Kinh, bn ca
Php Trn l Kim Tng (i Tng Kinh c in di i Kim), cn bn ca ni s Hong
o l Tch Sa Tng. Cng theo sch y, ni s Php Trn th gii ti cha Thnh An
Yn Kinh (Bc Kinh), cha ny c i tn thnh i Din Thnh T trong nin hiu
Tuyn Thng i Kim Hy Tng, cn ni s Hong o th tr tr cha Tch Sa, cha ny
c tn c l Din Thnh Thin Vin, nn hai v ny thng b ng nht vi nhau.
php ny; k nghch c sp a A T mi nim ln ci sen, thch hp cn

c khp chn php gii, u cng sing gng nh l knh vng, sng tha
tm sanh ca Pht, duy nht khng cn php th hai no na! Ti do sc
tc nghip, tng lm mt g Nht Xin , bt chc bn u, Hn v.v
ngu xun khng sao cha c. May l b bnh my nm, lc y mi suy
ngh k cng: Cc bc thnh hin xa nay l u u v tri c? Bn h u
cng tn th, ta no dm ch bai? Du bc thnh cng c ch khng bit,
nhng bn h vn sc lm thy bn u, Hn! T , quy y Pht, xung
tc, khoc o thm. T lng tc nghip su xa, Tng, Gio ta u chng
thch hp, ch c cy vo Pht lc may ra mi tha lng mong, nn chuyn
tm tu Tnh nghip hu c d vo Lin Tr.
Gn mi my nm qua, ngi khc u lm hi n, li p cng
ging nh th y, chng dm vt phn t no. ng T y Nh Hi Dim
cho rng [nhng li l y] thit thc, gn gi, i ba lt em in Bc Kinh,
Thng Hi. Li l tuy cht phc, nhng mi ngi chng ch bai, tm c
cng nhiu, c nhiu ngi sanh chnh tn. C s L Vin Tnh tc cn va
su va dy, ch thch cc kinh lun, xin minh Nh Lai tm, sau v hao
tn tinh thn, yu bnh ngy cng thm nng, bn b ni rng ln chn ly
ch c lc, lp ch ni gt ng Lm141. Li mun li lc hng s c, to
thnh quy c, chm ngn tu tr [cho h], nn bn trch yu nhng li trong
b Vn Sao, phn thnh tng loi bin tp, cng nh t b ra tnh ti in
tng nhng ai hu duyn, mong cho ht thy mi ngi u gng sc mong
thnh thnh, thnh hin, gi vn lun thng, tn ht bn phn, ai ny u
hon thnh tnh thin (bu tri chn tnh) ca chnh mnh, vng lm cc
iu thin, tiu tr sch cc iu c, tn nguyn sing nng nim Pht, cu
ln c chn phm sen, lm chung Pht n tip dn, u c nh trng in
bng trn sng, ngay lp tc vng sanh Ty Phng, vnh vin thot vc su
sanh t, thy Pht ng V Sanh, dn dn t n phc hu trn vn.
Do vy, thnh ti vit my cu rng lu truyn. Li qu lt vo mt
nh, ung chuc ly ting ci ch, thng xt. Mt dy my dn dng tm
lng ngu thnh, mong ai ny u xt t tng. Nu cha vt ln c bc
ng Gic th cng d vo hng Hi Hng vy.
2) Php mn Tnh l cc cao su, s cc gin d. Do vy, ngi thin
t thng mn, tri kin cao siu thng xem [Tnh ] l php tu ca bn ngu
phu, ngu ph, chng chu tu tr. No bit y l php mn rt ro thnh thy,
thnh chung mi phng ba i ht thy ch Pht trn thnh Pht o,
di chng sanh! H thy k ngu phu, ngu ph tu c php ny bn coi
thng php mn, sao chng xt trong hi Hoa Nghim, bc chng bng
vi Ph Hin, bng vi ch Pht, vn phi dng mi i nguyn vng hi
hng vng sanh Ty Phng Cc Lc ng hu vin mn Pht Qu? Mit
141
ng Lm l ngi cha do S T Tnh Tng Hu Vin sng lp ti L Sn.
th php mn Tnh chng xng ng tu tc l coi nhng v trong hi

Hoa Nghim thuc hng ngi g? Hn na, ch quy tng cui cng ca
kinh Hoa Nghim c ng nn tn trng hay nn coi thng y?
[C thi nh vy] khng c g khc hn l do cha xt k nguyn do
ca tng php mn thng thng v c bit, cng nh s ln, nh, kh, d
gia t lc v Pht lc, nn mi n ni nh th! Nu xt k, h chng
hc i Hoa Nghim Hi Chng, nht tr tin hnh cng cu vng sanh ?
n Quang ti t lc bi tc c sch, nhim ngay cht c bi Pht ca Hn,
u, Trnh, Chu, may l khng c c ci ti nh Hn, u, Trnh, Chu.
Nu nh c c cht ti nh h, t s n ni t mnh lm, khin ngi
lm, thn cn sng m hm trong a ngc A T mt ri! T nm mi
bn, mi lm tui v sau, bnh nng nhiu nm. T y chim nghim
khp xa nay, xem k kinh sch, mi hay nhng thuyt do Hn, u, Trnh,
Chu lp u l nhng tri kin mn nh, tuyt chng t n nhng s
huyn o.
Nhc quan142 c mt nm, ti lin xut gia lm Tng, chuyn tu Tnh
nghip. Th trn mt i ny lm mt k t lo gii thot143, chng lp mn
nh, rng thu chng n ni con chu i sau lm cho Pht php bi
hoi, ko c n Quang ti vo trong a ngc A T chu kh vi chng. n
nm Quang T 19 (1893), ha thng Ha Vn cha Php V Ph ln
kinh thnh i Tng Kinh, sai ti coi sc vic n lot. Xong vic, Ha
Thng mi ti cng v ni. Bit ti chng thch tham gia [Tng] s, Ngi
cho ti ring mt cn liu144, ty tu tr. n nay ba mi lm nm ri.
ni lu ngy, h c ai giao cho vit lch g, tuyt chng dng n tn gi
n Quang. Ngay c nhng vn t chnh mnh cn phi k tn, cng ch ty
tin vit hai ch l xong. V th trong hai mi nm qua, trn khng c
ngi khch no n thm, cng khng c th t qua li lm phin.
Nm u Dn Quc (1911), c s Cao Hc Nin em my thin vn co
ng trn Pht Hc Tng Bo, chng dm dng tn n Quang, m dng tn
n Quang thng t xng l Thng Tm Qu Tng (ng tng thng h
thn). V th, k tn l Thng Tm. C s T y Nh v Chu Mnh Do
li lm lc tn thng, hi d c ba bn nm nhng chng ai hay bit. Sau
Mnh Do ln ni bi yt, xin quy y, em my thin bn co d t gi cho y
Nh, a in kinh , t tn l n Quang Php S Vn Sao khin cho [vn
t ca ti] gai mt khp nhng v cao nh nn cng thm h thn. Nm Dn
142
Nhc quan: Thi xa, con trai n tui hai mi, s lm l bi tc ln, i m, gi l
l Nhc Quan, tc l chnh thc c coi l ngi trng thnh.
143
Nguyn vn t liu hn l mt thut ng ca Thin Tng ch k ch lo chuyn tu
hng gii thot cho chnh mnh, khng quan tm n chuyn sanh. T t gi mnh
bng thnh ng ny v ng thi, rt nhiu v trong Tng Mn coi php Tnh l Tiu
Tha, ch lo t .
144
Phng ca ch Tng.
Quc th by, th tm (1918-1919), h li li ra thm my thin na, son

thnh sch Tc Bin, in chung vi cun S Bin. Nm Dn Quc th chn
(1920), giao cho Thng Hi Thng V n Th Qun sp ch thnh hai
cun lm bn lu. Ma Xun nm Dn Quc th 10 (1921), sch in xong.
Quang ti li Dng Chu, em bn sp ch nm Dn Quc th 9
(1920) cho khc thnh mt bn, [chia ra] lm bn cun. Nm Dn Quc th
11 (1922), li giao cho Thng V n Th Qun in thnh bn cun. Khi y,
cc c s ch m nhim in hai vn b, nhng n khi Thng V n Th
Qun in xong, gi ra bn, s y vn chng !
Ma ng nm Dn Quc th 14 (1925), li giao cho Trung Hoa Th
Cc in bn Tng Qung (bn m rng do thm vo nhng bi mi), cng
chia thnh bn cun, dy hn ln in trc mt trm t. Ma H nm nay in
sch, do phong tro cng nhn u tranh, gi in rt cao, ch in c hai ngn
bn. Bn gc em nh my ra thnh bn bn sao th nh in gi li hai
bn, tr v cho Quang hai bn. Ti bn giao cho Chit Giang n Lot Cng
Ty ti Hng Chu in trc mt vn bn, sau s in tip, ty theo nhn
duyn.
C s Vin Tnh L Vinh Tng trong my nm qua chuyn tm ni hc,
i vi lun Khi Tn, kinh Lng Nghim, kinh Vin Gic u vit s gii.
Quang bo: Ngi thanh nin nn thit thc dng cng nim Pht trc ,
n khi nghip tiu tr rng, chng tn, phc dy ri s li nu t [ Pht],
t c th xin minh Pht tuyn truyn khp v tr. Khi y, ng L vn
chng chu l ng. Sau ny, v dng tm qu , tinh thn, thn th mi
ngy mt suy, mi hay li ti ni chng sai. ng ta bn c k Vn Sao,
hoan h khn xit nn trch lc nhng ngha trng yu, chia thnh tng mn,
tng loi, son thnh mt cun, cy Quang vit li t, tnh dng giy in
bo in mt ngn cun p ng nhu cu cn c ngay ca c gi (do nhng
phn y c ng trc trn t lm san ca C S Lm, nn c gi nhiu lt thi
thc n hnh). Thng Nm, Quang n t Thn (Thng Hi), ng ta bn
cng v xin quy y. Thng Tm sch in ra, chng lu sau sch c thnh ht.
Th yu cu nm np gi ti, ti bn bo c quan qun tr nh t ti To
H Knh sp t vic in sch. C s Trn ch Chu xin m nhim vic
trnh by, cng nh chu ph tn nh my bn bn sao. ng li chu tin in
hai ngn bn. Cng mt lc m nhim n lot, gn n hai vn. i vi
nhng bn nh my th d tnh li mt bn c quan qun tr nh t hu
[p ng cho vic ti bn] lu thng sch ti Thng Hi, mt bn gi v
cho c s Vin Tnh gi, chnh ng ta v cc v thin s s dng. Mt bn
gi sang Tuyn Ging ng ti Cp Nh Tn nhng v c tn tm ni
vng Quan Ngoi145 d thnh c. Mt bn gi sang Thng Hi Tn Gia
Ba thuc Nam Dng Hoa kiu cc o u cng c c tng.
145
Do Cp Nh Tn (Harbin) nm trn t Mn Chu c, tc l ngoi ca i Sn Hi

Quan (ca i chnh vo Trung Nguyn) nn gi l Quan Ngoi.
Vi xut x ca mi cu c sao lc trong bn ny, thuc quyn no,

trang no, ng L u ghi k ngi c c th i chiu vi ton vn
trong Vn Sao. Do ch chp ly nhng ngha trng yu trong cc bi vn,
xp thnh mt loi, nn thng c [nhng on trch] li vn, ngha kh
ging nhau, nhng ti chng lc bt i, ng hu ngi c hng li ch
c khuyn i, khuyn li nhiu ln s on ngay c lng nghi, pht
sanh lng tin. Xut x t quyn no, trang s my u da theo [cch nh
s trong bn] Tng Qung Vn Sao. Ly bn Tng Qung Vn Sao lm bn
lu thng vnh vin, nhng th khc (tc nhng bn in c trc bn Tng
Qung) th v lu v di s khng phi tin hnh in li na.
Li v Vn Sao vn t su rng, rm r, c l k s c kh lng phn
bit, hiu c [u l php mn] d hiu nhng hp c nghi, mun cho h
trc ht thy c ca no, t y s thit thc tn tu, t t n ch cng
cc, khi phi n ni nhn bin c than di, hoc n ni nh lng lui st.
Nhn y, chp c mc lc cun Vn Sao Tuyn c vo sau li ta cun
Gia Ngn Lc ngi cha tng nghin cu Pht hc c ci nng ta
tin bc vo o. Tm li ngi y c th ni l chu o ht mc, khng
cn g hn c na! Do vy, ti trnh by duyn do nh th mong ngi
c u cng c bit.
Nguyn ngi thy, ngi nghe ng cho li ti ni u l tm thng,
km ci ri b qua, c cu ly nhng iu cao thm, huyn diu. o ca
Nghiu - Thun ch l hiu m thi. o ca Nh Lai ch l Gii - nh Hu m thi! Thc hnh c vic tm thng, km ci n cng cc th l
cao thm huyn diu h cn phi cu u khc na ? Nu khng th ch cao
thm huyn diu ni u mi cht li, khi sanh t xy n chng dng
c my may! Xin c gi hy lu tm!
64. Li ta cho cun Thch Mn Php Gii Lc
(nm Dn Quc 26 - 1937)
c Nh Lai chng xut hin, ci i thin ging nh m di. Pht

nht chiu khp, cc php u rng r. Chng ring g tam tha thnh
nhn mau ln c b gic, m cn khin cho hm thc146 trong su ng
146
Hm thc (Sattva), cn c dch l Hu Tnh, Chng Sanh, Hm Linh, Hm Sanh,

Hm Loi, Hm Tnh, hay Bm Thc. Do ht thy chng sanh u c tm thc, tc c
nhng chng sanh c cm gic, c nhn bit, nn gi l Hm Thc. Xin lu , ch Chng
Sanh hiu theo ngha rng bao gm Hu Tnh Chng Sanh (tc cc sinh vt) v V Tnh
Chng Sanh (nhng khong vt, vt). T sau thi ngi Huyn Trang, danh t Sattva
c dch l Hu Tnh hay Hm Thc, ch khng dch l Chng Sanh v theo Cu X
Lun Bo S: Nhng g do cc duyn ha hp m sanh th c gi l Chng Sanh.
Do vy, Hu Tnh hay V Tnh (Phi Tnh) u do cc duyn ha hp m thnh nn u
c gi l Chng Sanh. Nhng trong cc bn lun hay s gii vn quen dng ch Chng
Sanh ch ht thy nhng loi sanh vt.
u dn dn thot vng kh. Pht dng mt m din thuyt php, chng sanh
ty theo mi loi u hiu. V nh mt trn ma nhun thm trn khp, cy
c mi loi t sum xu; mt vng trng hin bng khp ni, ni sng bin
ty mi ngi thy khc. Ch r Pht tnh sn c, chng sanh v Pht vn
ng. Dy r do tu tr thun hay nghch [Pht tnh] m phm - thnh tht
khc bit. Chia ra ni thnh nm tha, mong [chng sanh] theo ng v
nh. Chng lp mt php ng hu hiu gc m bit ngn. Ng tnh147, tam
tha cng v mt o; T , Lc chng ngoi mt tm. Ht thy php
Thin, Vin, n, Tim, php php dung nhip. Ht thy hnh i, Tiu,
Quyn, Tht, hnh hnh vin thng. y chnh l quy c ln lao nui dy
hng ngn cn c ca c Nh Lai, l ngha l ln lao trong gio php sut
c mt i c Pht.
Xt t lc o Pht c hng khi vo i Chiu Vng nh Chu148,
o truyn khp ci Ty Cn (n ), n i Hn Minh , php c
truyn sang ng Chn (Trung Hoa). Thot u ch c hong truyn ni
t Bc, n i Ng mi bt u truyn xung phng Nam. T i Tn
tr i, o c truyn khp trong nc, ngoi nc: Cao Ly, Nht Bn,
Tim La (Thi Lan), Din in u cng c gi php ha ca Pht trong
thi y. Ngi La Thp Quan Trung149, Vin Cng ti L Sn, cng hun
hong php khng ai to ln bng. Do vy, php c truyn n cc nc,
u c bnh ng hng n Pht. T y tr i, n thi i ng, kinh
lun, php mn thy u trn vn. Tnh chung nhng tng ln th c nm
tng l Lut, Gio, Thin, Mt, Tnh. C nhin tri thc cc tng u thng
sut cc php, nhng hong dng th hoc kim, hoc chuyn, ch mong
147
Ng Tnh l mt khi nim phn chia cn tnh theo tng Hoa Nghim, da trn cn
tnh thnh Pht ca chng sanh m chia thnh nm loi:
1. Bt nh Tnh Bn Thnh Pht, tc cn tnh bt nh, nu gp c php Nh Tha s
tu tp php Nh Tha, nu gp php B Tt s tu tp php B Tt, kh nng thnh Pht
ty theo cn duyn nn gi l bn.
2. V Chng Tnh Bt Thnh Pht: Ch hng ngi khng c thin cn, chnh tn, bi
bc nhn qu, chng chu nhn lnh s ha , cam phn chm m trong sanh t, chng
cu gii thot.
3. Thanh Vn Tnh Bt Thnh Pht: Nhng ngi mang cn tnh Thanh Vn, ch tu tp
php T , chng chn khng Nit Bn, tham m khng tch, kinh s sanh t, chng
mun sanh, tn tu Pht o.
4. Duyn Gic Tnh Thnh Pht: Nhng ngi mang cn tnh Duyn Gic, ch qun
Thp Nh Nhn Duyn, chng chn khng Nit Bn, c chp thin khng, chng cu Pht
o.
5. B Tt Tnh Ton Thnh Pht: B Tt c th t gic, gic tha, gic hnh vin mn, bi
tr song vn, rng to cc nhn, chng qu B .
148
Theo quan im c truyn ca Pht mn Trung Hoa, c Pht ging sanh nhm thi
Chu Chiu Vng (995-977 trc Cng Nguyn).
149
Lnh th nh Diu Tn nm trong a phn tnh Thim Ty, do vng ny nm lt gia
cc ca i Hm Cc, Tn Quan, V Quan v Ho Quan nn thng gi l Quan Trung.
sao kh c, nn khng nht nh! a s l bc chng thnh qu, tha

nguyn th hin, hong dng Pht php, li ch chng sanh. Khi sng c
vua quan khm phc, knh ngng, dn chng tn sng; mt i, tri ngi
bun khc, cm th ku ai on. Lm bc thy m phm cho ci i khi y,
lm cu bn cho i sau. o c li ch ni chng th cng!
Rng Cn Lun tuy sanh ngc, vn c tng; rng chin-n phn
nhiu thm ngt, vn sanh c thi. [ l v ch Tng] hoc tha nguyn th
hin bnh hnh150 , hoc do m tm nn phm Thanh Quy. Du tch ca
nhng li ch b mt mt v nhng kh bo chiu cm u ng khi gi
thin tm cho ngi i sau, rn dy i Mt phi gng ch, vnh vin l
gng soi v s tri o nghch php trong php mn. V th, cha chc
[nhng gng phm gii y] l tri nghch s gio ha ca Pht, m l
nhm khin cho con ngi y gio phng hnh vy.
C s Quch Hm Trai H Nam xem rng ri cc sch v, tin tay sao
lc nhng chuyn ng lm gng, ng rn d c bao nhiu
chuyn, t tn l Thch Mn Php Gii Lc vi ch nguyn mong mi li
lc mi ngi. Nhng do tui gi suy, tinh thn chng , cha th sp
xp trc sau theo tng triu i c, tht cha c tha ng lm, nhng
sch khin cho ngi c bt chc theo, phng, rn d th no c tr
ngi g! Phn Ph Lc cui sch l mt s on gio hun thit yu trch lc
t Vn Th Php Vng. Phn trc l nhng hnh p ng noi theo, phn
ny chnh l nhng li tt lnh. Ming thng tng, tm thng ngh nhng
li hay hnh p ca c c s ging nh ngi nhim hng, thn t c
mi thm, d k y ng bng, km ci n u cng tr thnh bc tri
hnh hp nht151, hung l nhng bc i ch mt b mong thnh thnh
thnh hin, hc Pht, hc T, li ch y lm sao lng c? Nguyn t
chng hc Pht thy ngi hin mong c bng, thy k chng hin trong
lng t phn tnh th php mn may mn lm, th gii may lm thay!
65. Li ta cho tc phm Tnh Tam Yu Thut Ngha
150
Bnh hnh l mt trong nm hnh ca B Tt, c ni n trong kinh i Bt Nit

Bn. Theo , B Tt vn dng lng v duyn i t, vn tm bnh ng, nhm cu bt
nhng chng sanh ang kh s phin no m th hin cc hnh gy to ti nghip ln lao.
Ch Bnh y ch cho nhng ti nghip, v ti nghip chnh l bnh ni thn - khu - .
Chng hn nh ngi u Di th hin phm nhiu hnh bt tnh Pht c c duyn ch
gii, cng nh ngi B t a th hin ph ha hp Tng, th hin phm i ti Ng
Nghch, th hin a a ngc A T cnh tnh ngi i sau v qu bo Ng Nghch,
hoc nh Hn Sn, Thp c, T in th hin in khng, khng gi Thanh Quy u
nhm ha chng sanh.
151
Tri hnh hp nht l hc thuyt ca Vng Dng Minh (tc Vng Th Nhn
1472-1558). ng ch trng ci hc, ci bit phi i i vi vic lm, kin thc phi ph
hp vi hnh ng, bin nhng iu hc thnh hnh ng thc tin, ch khng phi
ch ni xung, le i.

(nm Dn Quc 16 - 1927)
C s Lc Qu Ha Thiu Hng xa c linh cn, dc lng tin tng

Pht php, t hnh, dy ngi, ch chm ch tn nguyn tr danh hiu Pht,
cu sanh Ty Phng. Li cn ch trng gi vn lun thng, nghim tc
trn ht bn phn ca chnh mnh, ng lm cc iu c, vng gi cc iu
lnh, king git, bo v sanh vt, mn tic sanh mng loi vt. Li cho rng
xng nhn qu bo ng v gio dc gia nh l diu php duy nht
khng hai vn hi th o, nhn tm. Tht c th gi l ngi bit c
ci gc cp bch ch trng trc tin. Lc c s cn tr, rt hm m ch
hng chng lm lng tng, t phi lm lng y ca c nhn, bn lu
tm ni y l mong li ngi. Lu ngy, tinh thng y thut, kh ni ting.
K , ngh: Tm bnh l gc, thn bnh l ngn; nu chng tr tm bnh
sao cho ht thy mi ngi ch thn thy c bn lai din mc, thot la
sanh t lun hi th li ch rt nh, rt cuc chng phi l o t lp, lp
ngi, t li, li tha. i coi c Pht l i Y Vng, ta hy nn cu y
thut ni Ngi ng hu ta cng ngi u c rt ro yn vui. Do vy,
giao du vi cc thin tri thc, nghin cu kinh Pht, mi bit y thut ca c
Pht c nht v nh trong ci i, nh ra khi nh ti thy c mt tri,
tm lng vui sng khng th no snh v c!
Nhng c Pht ni ra v lng v bin php mn, cu ly php trc
tip, nhanh chng nht, vin n nht, thc hin d, thnh cng cao, ng hu
nghip lc phm phu do khng c sc on Hoc s c th ngay trong i
ny thot khi tam gii ln chn phm sen, b thn phm d vo dng thnh
th ch ring mt php Tnh l c nh vy m thi! Do vy, lng lng
nghin cu, hiu c cng yu, gp dp php s Hoa Tr kt x nim Pht,
[php s] bn xin [c s] thay mnh tuyn ging, ging n u ghi n ,
thnh mt cun sch, tng ng ti trn bo i Vn tng nhng ngi
cng ch hng. Phm ai thy nghe u hoan h, tn thn, bo l hp vi
cn c. Cc c s thuc hi Pht hc D Diu khuyn nn in ra lu
truyn, cy ti vit li ta.
Ti ngh php Tnh l - s vin dung, tnh - tu chng hai, phm ln
thnh u thu nhip trn vn. Ht thy php mn, h sa diu ngha khng g
chng lu xut t php gii ny, khng g chng tr v php gii ny! Nh
bin c dung np khp trm sng, dng thi h cha trn mun hnh tng.
Qu tht l php mn v thng thnh thy thnh chung mi phng
ch Pht trn thnh Pht o, di ha chng sanh. V th, c chn
gii cng tun hnh, mi phng chung khen ngi, ngn kinh u xin
dng, mun lun cng tuyn ni. Ti ni li ny, nu c ai chng tin, xin
hy cht vn Ph Hin B Tt trong hi Hoa Nghim, ng hu cng d vo
Hoa Tng hi hi, nht tr tin hnh, u mong sao trong i ny vng
sanh Ty Phng, liu sanh thot t, tn tu dn dn cho n khi vin chng

v thng B mi thi! Cao p thay! Tt lnh thay!
66. Li ta cho sch Vt Do Nh Th
(nm Dn Quc 25 - 1936)
Ht thy chng sanh u c Pht tnh, u s thnh Pht. Pht xem ht

thy chng sanh u l Pht, nn kinh Phm Vng ni: Ta l Pht thnh,
cc ng l Pht cha thnh. Nu tin c nh vy, gii phm y ,
bi l, tin chnh mnh l Pht cha thnh th chc chn mun ci c tu thin,
pht tm i B t li, li tha, ng hu on sch Phin Hoc, ch thn
chng c Chn Nh Pht Tnh sn c ni ci tm ny. Tin ht thy chng
sanh trong su ng u l Pht cha thnh, chc chn s tn lc khuyn
ln, ch bo, duy tr ng loi, chc chn chng lm chuyn tranh ginh, tn
st ln nhau, chc chn s mun king git, bo v sanh mng, to s thun
li ln lao cho d loi, chc chn s khng c ci tm thm c n tht k
khc bi b cho ta. Do con ngi chng bit chnh mnh v ht thy
chng sanh u l Pht cha thnh nn mi tranh chp, git ngi ngp
thnh, ngp ng chng tic nui, cng nh git thn chng n hng tha
thch bng ming ta.
Ngi i st sanh quen thi nn coi thng, s th ln - nh g cng
u phi git chc. T thn, cng gi t tng, phng dng cha m, i
khch, khng c tht s chng th thnh l c! em chuyn cc kh, cc
thm ging xung thn loi vt, nhm biu th tm lng thnh khn, hiu
knh ca ta. Nu lun trn phng din m mui th cn chp nhn c,
ch lun trn thc t th ng thng qu i! Do ht thy chng sanh t v
thy n nay lun hi su no, ln lt lm cha m, anh em, v con, quyn
thuc, sanh ra ln nhau, tr thnh oan gia i u ca nhau, tun hon bo
th, n p, git hi ln nhau. Trong cc kinh i Tha, c Pht nhiu
lt khuyn rn nhng t k thy nghe. Du c thy nghe, nhng k tin
nhn, vng lm, li cng t hn na!
Do vy, Pht dng lng i Bi, hin trong d loi con ngi git n.
git xong, bn hin cc tng l ng hu ht thy mi ngi bit l do
Pht hin, mong dt st kip chng sanh c yn. Nh v s nghu,
hng b, mng d, rng ln, ym ba ba u c [hnh nh] c Pht ng
[trong y] khin tai mt con ngi [thy nghe] phi kinh s, dt c duyn
git chc trong ci i, nhng chuyn nh vy c ghi chp trong s sch
k sao cho trn? Trc khi git u ni l loi th, git ri, mi bit l
Pht. Do vy bit st sanh chng khc g git Pht! Du khng phi do c
Pht hin ra, cng vn l Pht i v lai. Git n th ti qu bin c, ni non,
hy gp au u rn chng ng hu c gii thot. Phi bit: Con ngi v
loi vt tuy khc, mang hnh dng c linh tnh hay ngu xun, k ngc tm
thc ti tm, loi vt c linh tnh th tr li sng r: Ng Lun, Bt c152 c

nhin chng nhng con ngi, lng thnh tha thit so ra cn su m hn
con ngi. Dm cy ta mnh, git chng n n tht, n ni trong tng lai
thng b k khc n!
Ln xem s sch, t xa n nay, phm nhng ai li ngi li vt con
chu nht nh hin thin, pht t; nhng k no hi ngi hi vt con chu
nht nh tm thng, km ci, dit tuyt. V th, Khng T khen ngi Chu
Dch rng: Tch thin chi gia tt hu d khnh, tch bt thin chi gia tt
hu d ng (Nh tch thin s vui c tha, nh tch iu bt thin, tai
ng c tha). D khnh, d ng chnh l nhng th tha st li ca
chnh khnh, chnh ng. Chnh khnh, chnh ng l nhng g bn thn
ngi y phi th trong i k tip hay trong nhng i sau na do tch
thin hay tch bt thin, so vi d khnh, d ng s cn hn gp trm ngn
vn c ln! Nu con ngi bit c iu ny, chc chn chng chu v sung
sng nh nht mt lc ri vnh vin chu ng mi ha hi ln lao n
v cng!
Trong thi Gia Khnh - o Quang nh Thanh, ti huyn Qung Phong
tnh Giang Ty, Thi S T Khim, t Bch Phng, n c son sch hng
gic th yn dn, ch thit tha rn king git, c rng cc sch, phm nhng
c hnh tt p ca loi vt u tp hp li, son thnh mt cun sch,
phn chia thnh mi bn tm gng hiu hu, trung ngha, trinh lit, t i,
thng k c c, quyn luyn ngha c, gi ch tn, gi phn khim tn,
gip iu lnh, cu nn, bo c, ra sch ting oan, hiu bit nhiu th,
thng minh tr hu, t tn l Vt Do Nh Th (loi vt cn nh th y). y
l v mun cho ngi thy k nghe u pht khi [tm lng] gi vn lun
thng, trn ht bn phn, dt lng t, gi lng thnh, ng lm cc iu c,
vng gi cc iu lnh, thu hiu c hiu sanh ca tri t, chng tn st d
loi, cao ni lng coi mi ngi nh rut tht, coi mun vt nh chnh
mnh ca o Nho, che ch khp qun sanh. Ngh n nhng loi vt y
cn c nhng hnh p nh th, m chng ta mang tm thn su thc, snh
cng tri t thnh ba ngi, xng l Tam Ti, li cn c kinh sch ca
thnh hin gio hun, nu chng k tha ngi xa, m li cho ngi i
sau, tn tr quyn sanh thnh, dng dc ca tri t, yu dn, thng vt,
hng tha tm lng T ca tri t th chng nhng c ph n su nui
dy ca tri t, thnh hin, m cn ht sc thn vi nhng d loi bay, chy,
ln ngp na! S ni n nhng chuyn nh th ny: Nn hiu tho vi cha
m, knh trng anh, trung vi ch, trn ht ngha nh th no, dng Ng
Lun hnh Bt c, nn bc i, cu vt rng khp nh th no thc
hnh i o bnh ng i i, nn nh th no nh s ham mun
152
Ng Lun: Nm mi quan h trng yu gia ngi vi ngi: Vua ti, cha con, chng
v, anh em, bn b.
Bt c: Hiu, , trung, tn, l, ngha, lim, s.
xng by ca chnh mnh tu tr, hng chng khin cho ng sanh ra ta

phi h thn, chng b tri t qu thn thng xt, chng b tri t qu
thn xem thng, vt b, chng b ht thy loi vt khinh mit.
ng T nhn phm cc thun, hc vn cc rng, tic rng i trc
cha tng gieo thin cn r rng, i ny cng chng thn cn bc thin tri
thc sng mt, n ni i vi Pht php hay ngoi o u chng phn bit
c t - chnh, chn - ngy. V th, trong cun Hi Nam Nht Chc do
ng trc tc, em quyn Trung v quyn H ca Tm Kinh do ngoi o
ngy to quyn H c hai loi xp chung ba th ngy to ny vi Tm
Kinh chn chnh do c Pht ni, tn trng nh cng mt th, chng h thua
km nhau! iu ny to ra thi t khin cho nhng k khng hiu Pht php
s coi t l chnh, xem ngy l chn, khin cho cc ngoi o bin chnh
thnh t, bin chn thnh ngy. Trong cun sch ny (tc cun Vt Do Nh
Th), mi ba tm gng u ch lun v lun thng, c nhin khng g
chng thch ng. Trong tm gng th mi bn, li ph bnh v s thng
hu [ca ng T Khim] kh trnh khi khuyt im t - chnh chng phn,
mong c gi hy suy xt tng tn.
ng L Tun Tha huyn Vnh Xun, tnh Phc Kin, php danh
Hu Gic, nhiu nm bun bn ti Tinh Chu (Singapore) v Nam Dng.
Do a con th l Nghi Tng b bnh, gi mn tin mt ngn su trm ng
xin Quang n tng nhng kinh sch vn hi kip vn, un nn th o nhn
tm, king git, bo v sanh mng loi vt v.v Quang thy th o nhn
tm ngy cng i xung l do Tng Nho ph, bi xch nhn qu, lun hi,
bo c Pht dng nhng iu y la bp ngu phu ngu ph tun phng
gio ha ca Ngi, ch tht ra khng c chuyn y. Do vy, thin khng c
g khuyn, c khng c g pht, n ni ha nhau ph kinh in, ph
lun thng, tranh t, ginh thnh, tn st ln nhau, khng th no chm
dt c!
Mun vn hi st kip th phi bt u t king st sanh. Sch king git
rt nhiu, nhng sch cm ng lng ngi, ngn dt c duyn git chc th
sch ny c th tn l bc nht; bi l, loi vt cn c nhng hnh cao p
nh th, ngi c lng ngh n ngi khc no dm bung lung git n na
? Trong li ta li ging r ta v loi vt u l Pht cha thnh, c Pht
mun ngng dt st kip trong ci i, lin chng tic sc hin thn trong d
loi cng b con ngi git; git ri mi bit l do Pht ha hin. K
bit tt - xu s chng dm bung lung git n y nh c t chuc ly ni
lo. Tuy cun sch ny chng ni n chuyn king git, nhng qu tht l
sch ng u v king git, chn ng k ic, sng mt ngi ui, khin
cho nhng ai xem thy u dy lng, u t suy ngh: Loi vt cn nh th,
l no con ngi thua chng? bn cc lc st sng hnh tr khi h thn.
T y, gng sc trn ht thin chc, sng chng lm thy i tht chy, tn
lc tu tnh hnh, cht s v thng th gii Cc Lc, s thy l ngha, nhn
nhng hng khi, can qua chm dt, thin h thi bnh, chnh tr m mang,
t chp tiu dit, s gio ha ca Pht c rng khp. Do vy, cho ti bn
sch ny, dng ht s tin ng ta gi n tng, ng hu ngi thy nghe
u c c khun mu lm ngi, lm Pht vy!
67. Li ta sch K L Ch Quy
(nm Dn Quc 25 - 1936)
Tam gii khng u chng phi l qun tr, [chng sanh trong] lc o
u l k ngho cng. Tuy hng chu kh - vui tm thi sai khc, nhng ht
vui s ti kh, rt cuc chng phi l ch an thn lp mng rt ro! Do vy,
c Thch Ca Th Tn ta c bit r lng thng xt, th hin ging sanh
trong th gian, th hin thnh Chnh Gic, ty theo cn c chng sanh ni
mi php khin cho khp cc chng sanh u theo ng v nh, nhn lnh
ca gia bo, vnh vin hng an lc. Nhng cc php y mi php li lc
cho mt loi cn c, li chng d tu tp, du tu cng kh th liu thot ngay
trong i ny, bi hon ton cy vo sc Gii - nh - Hu ca chnh mnh
on Hoc chng Chn th mi thot sanh t. Chng sanh i Mt Php
kh lng trng mong c! Do lng i t bi, c Nh Lai li by ra mt
php mn c bit, l tn nguyn nim Pht cu sanh Ty Phng,
nhng ngi on Hoc s nng vo Pht t lc mau chng B , k
cha on Hoc s nng vo Pht t lc lin thot sanh t. Thch hp khp
ba cn, gm thu trn vn li cn ln n cn; thng thnh h phm cng
nng v, k mi pht tm ln ngi tu lu u cng tin. Php mn ny
khng ring g phm phu y dy phin no nn chuyn tu, ngay c bc
ng Gic B Tt sp thnh Pht cng cn phi dng mi i nguyn
vng hng dn v Cc Lc th mi c th vin thnh Pht qu. Php mn
ln lao nh h khng cha ng rng khp, php mn li ch nh ma Xun
khin cho khp mi loi sanh trng; trn c kip tn dng cng kh lng
cng tn.
Quang nghip chng su nng, tr hu cn mng, my chc nm qua
chuyn tu php ny. Gn y, cc ng Chin c Khc v L c Minh
C Thnh, tnh Sn Ty, lm nghe ngi khc ni, gi th xin quy y. Do
vy, lin dy h hng phm phu st t mun liu sanh thot t ngay trong
i ny m nu khng nim Pht cu sanh Ty Phng th trn chng c
php no khc mn nguyn c! Li gi cho h nhng sch nh Vn Sao
v.v lm cn c tu tr. ng c Khc bn da theo nhng ngha y,
son ra cun K L Ch Quy (ch ng v ni ng r), mn hnh thc vn
p tho g nghi ng, lm sng t tng ch. Li cy ng c Minh gio
duyt, ch mong li ngi chng tic tm lc. Sch c n hnh lu
thng, gi sch n [ch Quang] cu n chng.
Quang c xong, khn ngn an i, vui v. Trong y c ch cu ch,

ngha cha vin mn, s c gi kh th lnh hi, nn sa cha i cht
va xem s hiu ngay, trn chng cn nghi ng, bn bc na! Cho n hnh
lu thng rng ri ng hu [ngi c] i vi gio in trong sut mt
i c Pht, ch nng theo mt php kh l, kh c tn nguyn nim Pht
cu sanh Ty Phng tu. Cc php khc tuy cao su huyn diu, rng
ln tinh vi, kh l nhng khng kh c u lm cn c sau khi vng sanh
s t hnh, dy ngi. i vi mi t kin, kin gii sai lm, truyn dy
ring t, b mt chng truyn ca ht thy ngoi o, nhng li ni nhng
ni cui t xng l tht s c tm truyn ca Pht, T cn g phi nhc
n na! Tu chnh xong xui, sp giao cho th in, li nhn c bi Pht L
Sm Hi Vn ca ng Thnh Phc S gi n. y cng l mt s ch dy
ng v ni ng r ln lao rt ph thng; do vy, bn em in km vo sau
sch hng lu thng rng ri lm gng soi cho ngi khp ci i vy!
68. Li ta [gii by ngha vic] Cng T T Tin Bng C Chay
(nm Dn Quc 25 - 1936)
Chuyn n tht l chuyn k qui nht, nhng do quen lm lu, chng

bit l sai, ngc ngo coi l l. V th, t tri t, cng gi t tng,
phng dng cha m, i ng khch kha u dng tht lm vt biu th
tm lng cung knh. Thnh nhn th gian chng ni n s l nhn qu ba
i, lun hi lc o, cng ty thun tm tnh ca th tc m lm theo,
nhng vn ra r v o thng dn, yu vt. Suy t lng nhn yu thng
loi vt ca thnh nhn, bit s v ngha ca vic dng tht nhm biu l
lng thnh, lng hiu tho, hay lng cung knh! biu th tm lng thnh,
hiu tho, cung knh ca ta, hy nn dng nhng mn ht sc nhn t, ti
tn, thanh tnh th mi nn, sao li dng nhng con vt ht sc u nh heo,
d, g, vt, c, tm v.v Chng ang sng sn s li em git cht. Lc
nhng con vt y cht, ni au n thm khc, lng on hn kh th tuyn
ni c. Ngi c lng nhn sao n git nhng con vt y biu th tm
lng ca chnh mnh ? Hy th suy ngh xem lng thnh knh y c phi l
lng thnh knh thun l hay khng? Hay l lng thnh knh tri c vy?
Ngi nhn cng gi t tin cn tm thc t ni ngi c lng nhn. Nay
cu mn tht b git, b cht m l thnh knh hay sao?
Do vy, ni: St sanh t tri t chnh l tri nghch c hiu sanh ca
tri t, thin thn a k153 h coi nhng con vt u y l thm sch m
hm hng154 hay sao? Phm nhng k cng t ch l mun mn c
n nhng th cng y thi! i vi chuyn cng t t tin, phng dng
153
Thin thn a k: Thn trn ci tri gi l thin thn, thn cai qun ci t c gi
chung l a k.
154
Hm hng: Qu thn hng th vt cng bng cch ngi mi th gi l hm hng.
cha m, i ng khch kha, hy nn ngh cch c ch cho t tng, cha m,

khch kha th mi hp l. Nay dng st nghip cc thm khc biu th
tm lng ht sc thnh knh ca ta, khin cho t tng, cha m, khch kha
u phi mang ly ci ha do s git chc th tm lng thnh knh y chnh
l ha hi, ch chng phi l thnh knh! Hung chi ht thy chng sanh u
l cha m qu kh, l ch Pht v lai, chng cng ra sc cu vt, li ngc
ngo biu th lng thnh knh ca ta bng cch ra tay st hi ?
Kinh Phm Vng dy: Nu l Pht t th do lng T nn thc hin
chuyn phng sanh. Ht thy ngi nam l cha ta, ht thy ngi n l m
ta. Ta i i khng lc no chng c h sanh ra. V th, chng sanh
trong lc o u l cha m ta, git n tht tc l git cha m ta vy.
Kinh Lng Nghim ni: Do con ngi n d, d cht thnh ngi, ngi
cht thnh d, cht cht, sng sng, n nut ln nhau, do c nghip cng
sanh n ht i v lai. Ngi thiu mng ta, ta tr n ngi. Do nhn
duyn y, tri trm ngn kip thng trong sanh t! Phm on Thc
Nhc (b n tht) ca kinh Nhp Lng Gi dy: Ht thy chng sanh t v
thy n nay lun hi chng ngi trong sanh t, khng ai chng tng l cha
m, anh em, con ci, quyn thuc cho n bn b, ngi thn i, ti t, i
sang kip khc li mang nhng thn cm th v.v Sao li git chng n
tht?
Ngi i ch bit i hin ti, chng bit n qu kh, v lai. V th,
git thn chng n no bng ta, coi l l ng nhin. Nu bit i
i kip kip phi n tr ln nhau, cng nh ta v nhng con vt y l cha
m, anh em, quyn thuc ca nhau, sanh ra nhau, l on gia i u ca
nhau, git ln nhau, ng ni chng dm t n, d t l tri t, t tng,
phng dng cha m, i ng khch kha cng chng dm dng tht! Bi
l, tht l vt do tinh huyt to thnh, ni tri t thn thnh hng nhng
th y, khc g vu bng cc ngi n tht ngi! Cng gi t tin, phng
dng cha m, i ng khch kha, no khc git t tng, cha m, khch
kha trong qu kh cung phng t tng, cha m, khch kha trong hin
ti, li cn khin cho t tng, cha m, khch kha [trong hin ti] bao kip
phi thng chu qu bo git hi ?
Ch ni con ngi lun hi thnh sc vt l chuyn m mt kh th tra
cu, s sch ghi chp nhiu khng th k xit! Ngay c nhng chuyn
thy nghe gn y cng chng t g! V th, ng nhin phi tin tng su
xa, ng to st nghip, do to st nghip t s phi chu st bo! Kinh
dy: B Tt s nhn, chng sanh s qu. S nhn th chng gy nhn git
chc, s t chng c st bo. S qu ch l ung cng kinh s, trn chng c
ch g! ng Chu Thin Xng D Diu t sau khi quy y chng n mn,
do nm sau nhm ng dp ng phi lo liu c bn cng gi v t i th hai
mi chn l Liu Am Cng. Nhng vt phm cng t trc n gi u
c l nht nh ri, chng c thay i. ng ta bn bc sn bin php
vi tc thc t (ng ch trong h) l c S Thng. C Thng l ngi

thng sut, hiu l, ht sc tn thnh. Bn vo ngy ng Ch, tp hp c h
bn bc, k t nm sau tr i, t ry gi t nht lot dng chay, chng
dng c mn. Mi ngi u cng chp thun, vnh vin ly lm l nht
nh, cy ti vit li ta con chu i sau v nhng ngi thy nghe ai
ny u hnh lng hiu chn chnh. Do vy, bn ni i lc nguyn do nh
th .
69. Li ta cho bn i Phng Qung Pht Hoa Nghim Kinh c
vit bng li ch Khi
(nm Dn Quc 24 - 1935)
Tht T l a chng lp my trn, phm - thnh, chng sanh - Pht u

kh xng ni. V phng din tu tr, cn phi y cc c. Nu thiu mt
php, chng th chng Php Thn c! c Thch Ca Mu Ni Th Tn ta
trong trn im kip155 trc sm thnh Chnh Gic, v chng sanh
bn th hin ging sanh trong th gian, n giu thnh c, th hin cha ng
ging nh chng sanh lm gng cho mun loi. Xut gia, tu o, n
lc sao Mai va l dng, hot nhin i ng, than rng: L thay, ht thy
chng sanh u sn tr hu ca Nh Lai, nhng do vng tng, chp
trc m chng th chng c. Nu la vng tng, chp trc th Nht
Thit Tr, V S Tr, T Nhin Tr156 u c hin tin. Do vy, trong hi
155
S kip nh s bi vi trn.
Nht Thit Tr (Sarvaja) cn c phin m l Tt B Nh Tr, tc tr ng nh tht
hiu r ht thy cc php tng bn trong ln bn ngoi. Kinh Nhn Vng H Quc Bt
Nh Ba La Mt a, quyn H gii thch: Trn v lu gii, thng tnh gii thot
thn, tch dit chng ngh bn, gi l Nht Thit Tr. Du Gi S a Lun, quyn 38
ging: Trong ht thy ci, ht thy s, ht thy phm, ht thy thi tr v ngi nn gi l
Nht Thit Tr. i Tr Lun ging: V tng tng th l Nht Thit Tr, bit tng
l Nht Thit Chng Tr, nhn l Nht Thit Tr, qu l Nht Thit Chng Tr, ni lc l
Nht Thit Tr, ni rng l Nht Thit Chng Tr. Nht Thit Tr l ph ht thy s v
minh ti tm trong ht thy cc php, Nht Thit Chng Tr l qun cc php mn, ph
cc v minh Nht Thit Tr l chuyn ca Thanh Vn, Duyn Gic, o Tr l chuyn
ca B Tt, Nht Thit Chng Tr l chuyn ca Pht.
V S Tr (Anupadista-jna), tc tr thnh tu khng nh vo sc ca ngi khc,
khng i ngi khc dy m t nhin thnh tu. Tr hu do t mnh chng ng, nh tr
hu do c Pht t chng chng hn, hoc nh bc Duyn Gic, qun cc php nhn
duyn sanh dit bn chng tr gic.
T Nhin Tr (Svayambh-jna), ch Pht khng cn dng cng, t nhin sanh ra Nht
Thit Chng Tr. Trong Php Hoa Kinh Huyn Tn, quyn nm, php s Khuy C i
ng vit: Pht do gic ng m sanh ra hai tr Qun Khng Tr v Qun Hu S
Tr, [hai tr y] c gi l T Nhin Tr. i Nht Kinh S, quyn su chp: T
Nhin Tr l tr do c Nh Lai t gic t chng, ch khng do tu hc m c, cng khng
c cch no truyn dy cho ngi khc c. Tng hp hai cch gii ngha ny th T
156
rng ln nh bin, [nhng v] t hp nh my nhm v th gii Hoa Tng

u l Thp Tr, Thp Hnh, Thp Hi Hng, Thp a, ng Gic, tc
cc Php Thn i s thuc bn mi mt a v. Trong B Trng v su
ni khc157, ni Nht Chn php gii tch chiu158 vin dung, chng sanh v
Pht chng hai, l tnh chng th gi l c hay khng, v s tu nhn chng
qu ca cc giai on t Thp Tn, Thp Tr, Thp Hnh, Thp Hi Hng,
Thp a, ng Gic cho n Diu Gic Pht Qu.
V th, bit: L do s hin, s do l thnh, l s vin dung mi hp Pht
o. i c k cung chuyn trng l tnh, chng chuyn ch s tu, trn l
tri nghch li Pht dy, di l ph bc t tm, t lm, lm ngi, tht ng
thng xt! Kinh ny gm tm mi mt quyn, ba mi chn phm, Thanh
Lng quc s chia thnh bn phn Tn - Gii - Hnh - Chng. Li gi su
phm thuc phn Tn l S Tn Nhn Qu Chu159. Ba mi mt phm kinh
Nhin Tr chnh l tc dng ca s gic ng hon ton, tc ni n mt lc dng ca

Nht Thit Chng Tr sau khi vin mn Pht qu.
157
Kinh Hoa Nghim c ging ti by ch l Tch Dit o Trng (tc B Trng),
in Ph Quang Minh, ao Li Thin Cung, D Ma Thin Cung, u Sut Thin Cung,
Tha Ha T Ti Thin Cung v rng Th a.
158
Tch: Vng lng, khng xao ng. y l thut ng m t Pht tnh thng hng bt
bin, khng b ngoi cnh lm nhim, bin i, thng c din t bng cu ni bt
sanh, bt dit, bt nht, bt nh, bt tng, bt gim, bt cu, bt tnh. Gii thch mt
cch nng cn th Chiu l kh nng nhn bit thng sut mi s. Tuy thng sut nhng
khng chp trc, khng b nhim bi ngoi cnh nn ni l tuy chiu m thng
tch, du vng lng nhng khng h mt kh nng thu hiu trn vn nn gi l tuy tch
nhng thng chiu.
159
y l cch phn nh gio ngha kinh Hoa Nghim c ghi trong quyn ba v
bn ca Hoa Nghim Kinh S:
1) S Tn Nhn Qu t phm th nht n phm th su. Nm phm u hin th qu c
ca T L Gi Na Nh Lai, phm th su xin dng r rng ci nhn chnh yu
thnh Pht. Do khi gi lng tin tng khin chng sanh nhn lnh gio php nn gi l
S Tn Nhn Qu.
2) Sai Bit Nhn Qu Chu l phn ni v nhn qu tu hnh, ni v nhng php mn sai
bit ca bn mi mt a v Php Thn i s v mi a v thuc Thp Tn (Thp Tn
khng thuc vo Php Thn i s), gm tng cng hai mi chn phm. Hai mi su
phm u ni v nhn sai bit trong nm mi mt a v (Thp Tn, Thp Tr, Thp
Hnh, Thp Hi Hng, Thp a, ng Gic). Ba phm sau ni v qu tng sai bit
ca Tam c.
3) Bnh ng Nhn Qu Chu (cn gi l Hin Tu Nhn Qu, Xut Hin Nhn Qu),
gm hai phm: phm Ph Hin Hnh ni v ci nhn vin mn bnh ng; phm Nh Lai
Xut Hin Tng ni v qu bo vin mn ca c T L Gi Na. Do nhn qu nhip th
ln nhau, bnh ng bt nh nn gi l Bnh ng Nhn Qu.
4) Thnh Hnh Nhn Qu Chu (cn gi l Xut Th Nhn Qu): Ch gm mt phm, tc
phm Ly Th Gian, phn u ni v nhn hnh ni nm a v, phn k dy r v qu
tng i dng ca tm tng thnh Pht, nn gi l Thnh Hnh Nhn Qu.
thuc phn Gii c chia thnh hai Chu: Hai mi chn phm u gi l
Sai Bit Nhn Qu Chu, hai phm sau gi l Bnh ng Nhn Qu Chu.
Phn th ba l Hnh gm mt phm kinh, c gi l Thnh Hnh Nhn
Qu Chu. Phn th t l Chng gm mt phm kinh, c gi l Chng
Nhp Nhn Qu Chu.
Chu c ngha l s ln l u trn , khng b khim khuyt. i
cng ca trn b kinh c nu ra ht sch, y theo y tu tr s t
thng ti ch su thm. Tm hi trc trn chng c phm phu, Nh Tha.
Tuy c thin long bt b, nhng u l bc i quyn th hin, chng tht s
l phm phu b tri buc bi nghip. Mt hi cui tuy c Thanh Vn nh
ngi X Li Pht v.v du chng thnh qu, nhng trong hi chng
thy c Php Thn thng diu ca c Nh Lai, chng nghe diu l vin
n Nht Tha, ch thy thn ng ha ca Nh Lai v nghe php sanh dit
T m thi. y gi l mt thn hin tng, nhng thy th thng hay
km hn khc bit; mt m thuyt php, nhng nghe thnh php Thin hay
Vin khc bit. n khi ngi Vn Th n trc i Thp Miu ni Phc
Thnh160, Thin Ti161 thn cn Vn Th, chng trn tm Thp Tn ri,
vng li ngi Vn Th dy, i v phng Nam tham hc vi nm mi ba v
thin tri thc, u tin tham kin ngi c Vn, lin chng S Tr. T y,
h nghe lin chng, cui cng n ch Ph Hin, Ph Hin dng oai thn gia
b, khin s chng ca Thin Ti bng vi Ph Hin, ngang vi ch Pht,
thnh ng Gic B Tt. Ph Hin lin v Thin Ti xng tn cng c th
thng, nhim mu ca Nh Lai, khuyn tn Thin Ti v Hoa Tng hi
5) Chng Nhp Nhn Qu: Ch gm mt phm, tc phm Nhp Php Gii, phn u
ging v i dng t ti ca Pht Qu, phn sau hin th B Tt khi dng tu nhn, ng
thi chng nhp c nhn ln qu nn gi l Chng Nhp Nhn Qu.
Xin lu l phm Ph Hin Hnh Nguyn tht ra l phn cui ca phm Nhp Php Gii,
bn Bt Thp Hoa Nghim do ngi Tht Xoa Nan dch b thiu mt phn ny; v sau
ngi Bt Nh em phn ny sang Trung Hoa v dch ra ting Hn, kinh Hoa Nghim mi
c vin mn. Do phn cui ny l cng yu ca ton phm Nhp Php Gii cng nh
ca ton b kinh Hoa Nghim nn c chia thnh mt cun ring v lu hnh nh mt
phm ring bit.
160
Theo kinh Bt Thp Hoa Nghim, khi ngi Vn Th du hnh v phng Nam ngh
chn ti rng Trang Nghim Trng Sa La pha ng ca Phc Thnh. Thnh ny l
ni ch Pht trong qu kh tng an c gio ha chng sanh. Ni y c mt ngi thp
miu ln, chnh l ch Pht Thch Ca trong qu kh tu nhn hnh B Tt x c
nhng iu kh x nht.
161
Theo phm Nhp Php Gii ca kinh Hoa Nghim, Thin Ti ng t (Sudhanaresthi-draka) l con mt v trng gi Phc Thnh. Do lc sanh ra trong nh t
nhin xut hin th trn bo nn c tn l Thin Ti. Theo Hoa Nghim Kinh Thm
Huyn K quyn 10, lch trnh tham hc ca Thin Ti vi cc v tri thc chnh l lch
trnh tu hc xuyn sut nm mi mt a v (ch ring ni ngi Vn Th, Thin Ti
chng trn mi a v thuc Thp Tn), th hin ngha nht sanh thnh Pht (thnh
Pht ngay trong mt i).
chng u cng dng cng c ca mi i nguyn vng hi hng vng

sanh Cc Lc th gii mong vin mn Pht Qu. Kinh ny dy r trn
vn nhn qu thnh Pht trong mt i, ly cu sanh Ty Phng lm ch
kt quy. bit php Nim Pht cu sanh Ty Phng l php mn tng tr
thnh thy thnh chung mi phng ba i ht thy ch Pht trn thnh
Pht o, di ha chng sanh. Trong i c hng hnh nhn mit th
nhn qu v Tnh u l v chng bit nhn qu v Tnh chnh l cn
bn thnh Pht, c tng iu ch thch hp cho hng ngu phu ngu ph
n ni t nh mt li lnh.
C s To Tung Kiu dc lng tin tng Pht tha, mang tm t lp, lp
ngi, t li, li tha, lm nhng chuyn gip ngt cu ngho, cu tr tai nn,
cu kh, hn mi nm qua mit mi gng sc, tn lc thc hin vic lnh,
tn km chng t. Mi chuyn d tnh [thc hin] lc u, nay ch cn hai
chuyn cha th tin hnh. Do quyn m kh khn nn pht tm chp ton
b kinh Hoa Nghim mong nhng nh i t thin thnh v th tr, c
tng, ri s chng tic khon tin ln lao thnh tu hai vic lnh y th
ngi chp, k th tr u thc hin c Ti Th ln Php Th. Nhng k
ngho kh kia do c che ch u sanh lng cm kch xng nim Pht hiu
s c th trong i ny hoc trong tng lai vng sanh Ty Phng, u l
do vic chp kinh v tng kinh pht khi. Cng c y h th ni tn ?
Phm [Ph Hin] Hnh Nguyn c cu: Nu B Tt c th ty thun
chng sanh th chnh l ty thun cng dng ch Pht. Nu tn trng, tha
s chng sanh, chnh l tn trng v tha s Nh Lai. Nu lm cho chng
sanh hoan h s khin cho ht thy Nh Lai hoan h. V sao? Do ch Pht
Nh Lai dng lng i bi lm th, do ni chng sanh m khi i bi. Do ni
i bi m sanh tm B . Do tm B thnh ng Chnh Gic. Do vy
bit: Cha tri m t, dn l rut tht, loi vt ging nh ta, i i bnh ng
l chuyn phi ty theo kh nng m gng thc hin vy! Quang thn chng
c ti lc, li khng c o c, cm ng trc tm lng thnh v dn
ngho ca ng ta, lc thut i kinh ny mong ngi thy k nghe i
vi hai vic cu gip ngi ngho v nim Pht s u pht tm ng hu
chng n ni vn sn Pht tnh c th thnh Pht m li chm m di lu
trong tam lc o, oan ung chu kh s chng th dng c!
70. Li ta cho bn chp kinh Php Hoa
(nm Dn Quc 22 -1933)
Kinh Php Hoa ngha l rng su, cng c rng ln, khai Quyn hin
Tht, th k Thanh Vn thnh Pht, vic lnh tn tm nim Pht v gi tay,
ci u cng u l ci nhn thnh Pht trong v lai. Khai Tch hin Bn,
dy r Nh Lai th lng v bin, quyn thuc ni Bn a162 v diu dng

li sanh ca bc i s cng c t r trit v mt Bn ln mt Tch,
khin cho khp ht thy chng sanh u cng bit ni kh lun hi bao kip
l huyn vng, bit Pht tnh sn c ni chn tm. T , trn l ngng m
ch thnh, di trng tnh linh ca chnh mnh, tn nguyn nim Pht cu
sanh Ty Phng mong vnh vin thot khi Ng Trc, mau chng V
Sanh nh trong phm Dc Vng Bn S dy. Tha mn bn hoi xut
th ca Nh Lai, l s hng dn tt lnh cho chng sanh trong chn gii.
Li ch y nu khng phi l Pht s khng th bit c! Do vy, h ai c
tng, th tr, bin chp, lu thng, th cng c y phm phu trong th gian,
Nh Tha chng th no suy lng c!
Ti thng ni: Mun c li ch chn tht ni Pht php th phi
cu t ni cung knh. C mt phn cung knh lin tiu c mt phn ti
nghip, tng mt phn phc hu. C mi phn cung knh lin tiu c
mi phn ti nghip, tng c mi phn phc hu. Phm nhng ai
c tng, th tr, bin chp, u phi gi thn - khu - trong sch, cn lng
thnh, kit lng knh nh trung thn tun phng thnh ch ca minh cha,
nh hiu t c di chc ca t thn (cha m nhn t), cung knh run s,
chng dm coi thng th v bin li ch s t ch thn t c. Nu khinh
mn, khng knh n, mc lng khinh nhn, cng ging nh nhng nh Nho
c sch Nho trong thi gn y, trn chng c tng ging nh ang i
trc thnh hin, chng dm ngh tng d dui, [nhng k c tng theo
kiu khinh nhn y] tuy cng c th gieo c thin cn c trong tng
lai, nhng ci ti khinh nhn, ngo mn tht chng cn nh! V th, chng
th khng ch ! Do c s Kh Thnh To Tung Kiu knh cn chp kinh
ny, mun cho nhng ngi th tr c tng sau ny u c li ch chn
tht, nn cy ti lc thut ngha. Do vy, ti bn vit bi ta ny tng
cho. Nu chng coi li ti sai lm th li ch t c s chng th hnh dung
bng ngn ng, vn t c u!
71. Li ta cho tp sch Thng Hi H Quc Tc Tai Php Hi Php
Ng
(nm Dn Quc 25 -1936)
162
Trong phm Tng a Dng Xut kinh Php Hoa, khi cc B Tt t nhng phng
khc n d hi pht nguyn th tr, lu thng kinh ny, Pht ni khng cn, v trong
ci ny c cc v B Tt pht nguyn h tr, lu thng kinh! c Nh Lai ni xong,
t di t vt ln v s v B Tt chng th m k c. Ngi Di Lc B Tt nhn y
khi lng nghi, hi v sao c Pht ch thnh o trong thi gian rt ngn li c th gio
ha v lng v bin v B Tt nh vy. Tip , trong phm Nh Lai Th Lng, c
Pht bn ni r th lng khng th ngh bn ca Nh Lai, cng nh Ngi thnh Pht
t bao kip lu xa m hng phm phu chng th hnh dung c.
n Quang ti l mt ng Tng phm tc Ty Tn163 ch bit n cm

cho, trm s khng lm c iu g; tc nghip su nng n ni tri phi
qu trch. Mi sanh c su thng mc bnh mt, trong sut mt trm
tm mi ngy khng m ni mt. Ngoi tr lc n, ng ra, thng khc
sut ngy m. Nh thin lc xa, may cn c thy nh mt tri, cng
may mn lm! n tui thiu nin164 c sch, li b hm vo vc xoy bng
Pht ca Trnh, Chu, u, Hn165. T y, hng ngy chuyn ch bc Pht,
nghip tng li hin, bnh tt trin min. Tn lc ngh ngi, suy xt cn k
mi bit li ; nm hai mi mt tui, xut gia lm Tng. Nhn thy Tng
chng c k chng nh php nn pht nguyn chng tr tr cha miu, chng
thu , chng ha duyn166, chng cng ai kt x lp hi. Hn nm mi
nm chng i ch ban u, sng ln qut167 gn Ng Mn. u thng Chn,
L S Trng (hi trng) hi Pht Gio Trung Quc l php s Vin Anh,
cc v lnh t ca B Hc Hi nh c s Khut Vn Lc v.v thy
Quang tui cao, ng ti c cht tm c, no hay ti ch bit hp cho nut
cm, h thnh ti khi php hi Tc Tai H Quc khai mc, s n t H168
din thuyt. C sc t chi chng c, ch nh em iu [mnh hiu bit]
lm lc b p s lm lc169.
n k, mi ngy ng ng Hu Ti v hai ba v c s V Tch u
dng my thu m [thu li], nghe bng chp ra, mang n xin ti gim nh,
tnh em n hnh. Nhng bn sao lc ny c vi im sai khc i cht,
nhng bn sao ca ng ng chp ch to, nn ti da theo , sa i, tm
tt li. Co bn170 ny bc thng hu chng cn xem n, cn ai ngu n nh
n Quang ti m li mun ngay trong i ny kt liu i s sanh t v
mun tr tm, tr thn, tr gia, tr quc, nhng chng bit bt u t u, xem
n [co bn ny] ha chng c iu b ch vy.
163
T n Quang qu Thim Ty. Tnh Thim Ty thuc lnh th c ca t Tn (thi

Xun Thu Chin Quc) nn Thim Ty cn c gi l Ty Tn.
164
Nguyn vn thnh ng: Theo t in T Hi, t mi ba tui tr ln, mi by
tui tr xung th gi l thnh ng.
165
Trnh, Chu, u, Hn l Trnh Y Xuyn, Chu Hy, u Dng Tu, Hn D, h l
nhng nh Tng Nho cc lc bi xch o Pht. Ngi bi bc o Pht nng n nht l
h Trnh v h Chu.
166
Ha duyn: Ku gi tn ng gp cng dng.
167
Nguyn vn l hot mai (chn sng), T ni sng m n dt nh ngi cht ri.
y chng ti ch dch gn l ln qut.
168
vng Thng Hi c con sng ln tn l H c giang, nn ngi Hoa hay gi
Thng Hi l t H.
169
y i S mun dng cu Tng thc tu thc ca ng V Vi T (Tng
Dng Kit), ng : Khi cha trit chng Pht tnh th cu sanh Tnh vn l lm lc,
nhng phi dng ci lm lc to c hi dt tr ci lm lc trong ng sanh t.
170
Co bn: Bn nhp, y T dng vi ngha li ging gii ca Ngi th s, thiu st,
khng hon chnh.
72. Li ta cho nin san ca Pht Gio Tnh Nghip X ti V Tch

(nm Dn Quc 25 - 1936)
Thnh gio ca Nh Lai php mn v lng, h y theo mt php no

dng B tm tu tr th u c th liu sanh thot t, thnh Pht o.
Nhng trong khi tu cn cha chng, s c s kh - d, nhanh - chm khc
bit ln lao! Tm ly mt php ch vin, ch n, n gin nht, d dng nht,
kh l, kh c, va l tu, va l tnh, thch hp khp c ba cn, thu nhip
trn vn n cn ln li cn, l ch quy tc ca cc tng Lut, Gio, Thin,
Mt, l con ng tt cho ngi, tri, phm, thnh chng Chn th khng g
bng mt php tn nguyn nim Pht cu sanh Ty Phng! y l v ht
thy php mn u cy vo t lc, cn php mn Nim Pht li kim nh
vo Pht lc. Cy vo t lc th nu cha on sch Phin Hoc s chng th
vt khi tam gii. Cy vo Pht lc, nu tn nguyn chn tht, thit tha, s
c th cao ng chn phm sen. Con ngi hin thi mun gii quyt xong
i s sanh t ngay trong i ny m b php ny th trn chng cn hy
vng g ht!
Phi bit: Php mn Tnh php php vin thng. Nh vng mt trng
sng ngi gia tri, dng sng no cng u hin bng, thy ngn rt xung
t, git no cng trn xoe. Chng ring g cch vt, tr tri, cng l, tn tnh,
gic th, yn dn, gi cho nc nh yn n, u c li ch ln lao thn diu;
m ngay nh c s, nng, cng, thng mun pht trin s nghip, gi, tr,
nam, n mun tiu dit tt bnh, kh no, khng ai chng h cm lin ng,
va lng mn nguyn. Nay lng ngi suy hm, ci i ri ren n cng
cc, ph kinh in, ph lun thng, b lng hiu, vt lng thn, tranh t,
ginh thnh, tn st ln nhau, mi t thuyt bo hnh c cc lc
xng. Nu chng cu vn, chc o lm ngi s gn nh dit mt. Do vy,
nhng ngi hu tm cc ni ua nhau xng Pht php, nu by nhn
qu ba i, t r lun hi lc o, ch ra Sa B trc c, nu r Cc Lc
nghim tnh mong con ngi trong thi bui ny s dp tr lng ham
mun xng by ca chnh mnh khi phc li l ngha, sng th d vo a
v thnh hin, liu sanh thot t, mt s tr v ci Cc Lc.
V Tch, cc c s Dng Tiu L, Tn Hiu L, Vin L nh, To
Bi Linh v.v lp mt Tnh nghip x ti cha Sng An, mng Mt, ngy
Rm mi thng t hp mi ngi nim Pht, ng thi din thuyt o
sng trong ci trn hc o, ni ry bi bo quc, gi vn lun thng, trn
ht bn phn, dt lng t, gi lng thnh, ng lm cc iu c, vng gi
cc iu lnh v php tht v sanh t, pht B tm, tn nguyn nim
Pht, cu sanh Tnh ng hu ht thy mi ngi bit duyn do ai ny
u c th l Nghiu Thun, ai ny u c th thnh Pht s trong ht thy
thi, ht thy ch u chuyn ch mong thnh thnh, hc Pht. y tht s
l php mn i phng tin chng c a v m h quc cu dn, chng
t l hnh tch m thay i phong tc. Nay [thc hin] c trn mt

nm, thnh tch ca tt c nhng vic lnh thc hin v nhng kinh ph
chi ra, thu vo mi mi u lit k trong sch b co, cy ti son li ta
nu s lc i vy.
73. Li ta trnh by duyn khi ca n Lun Lin X
(nm Dn Quc 20 - 1931)
Pht php l tm php. Tm php y chng sanh, Pht, phm, thnh, ai

ny u c. Chng sanh th ton th l m tri nn du c vn nh khng.
Pht th trit ng, trit chng, ch thn c th dng, li cn dy lng i
t bi, em s ng s chng ca chnh mnh ch dy ht thy chng sanh ng
hu h u trit ng, trit chng mi thi! Nhng v chng sanh m mui,
tri nghch lu, d nghe mi php mn i tr, nhng bi Hoc nghip
su dy, phc hu cn mng nn kh lng t c hiu qu thnh cng
ngay trong i ny. Do kh th t c hiu qu thnh cng ngay trong
i ny nn li phi th sanh, qu na b m mt, n ni tri kip lu xa
lun hi sanh t, khng do u thot la c! c Nh Lai thng xt, c
bit m ra php mn tn nguyn nim Pht cu sanh Ty Phng ng hu
ht thy d thnh hay phm, thng trung h cn u nng vo i bi
nguyn lc ca c Pht Di cng trong i ny thot ci Sa B y, sanh
v ci Cc Lc kia, khin cho k on Hoc mau chng V Sanh, k
cha on Hoc cng ln Bt Thoi.
Php ny va cn va su, va l Quyn va l Tht, thng thng cn
chng th vt khi ca thnh ny. V th, bc chng ng Gic cn phi
dng mi nguyn dn v, k h h cn cng c th t n ci ny. Do vy,
k sp a A T a ngc vn c th d vo chn phm. Thc hin d, thnh
cng cao, dng sc t, t hiu qu nhanh, tha thch bn hoi xut th ca
Nh Lai, l o thng t chng sanh thot kh. V th, cc v B Tt
Vn Th, Ph Hin, M Minh, Long Th cc t s nh Vin Cng, Tr
Gi, Thanh Lng, Vnh Minh u cng hin tng li rng di tn
dng, pht tm Kim Cang lu truyn rng khp; bi php ny chnh l
ch Pht trn thnh Pht o, di ha chng sanh vy. Chng sanh i
Mt cn c km hn, b php mn ny th lm sao yn c?
Tn Xuyn chnh l ci t hong dng Tnh ca cc i s Thin
o, Php Chiu, Phi Tch, Hu Nht171 v.v xa kia, ht thy t chng
171
Hu Nht (680-748) l mt v cao tng Tnh i ng, qu ng Lai (tnh Sn

ng), t nh theo hc vi php s Ngha Tnh sau khi Ngi cu php t Thin Trc
tr v, t th s noi gng thy sang n . Nm T Thnh 19 (702), S ngi thuyn
qua cc qun o Cn Lun (nay l nhm o M Lai, Nam Dng), Pht Th (nay l
Sumatra), qua S T Chu (Sri Lanka), ri n n , triu l thnh tch, tm cu kinh
xa kia cng gieo thin cn su m, nhng do t sau i ng him c

ngi hong dng php ny n ni tc cn chng th pht sanh tng
trng, ng than thay! Gn y th o nhn tm chm m n cng cc,
thin tai nhn ha lin tip ging xung, vn nc nguy ngp, dn khng l
sng. Ngi c tm lo cho th o u cng xng Pht hc, bi trong
i hin thi nu chng cc lc xng s l nhn qu bo ng, sanh t
lun hi th thin khng c g khuyn, c khng c g pht, mun
cho con ngi chng n nut ln nhau h c c chng? Nu chng
xng king git, bo v sanh mng, tr trai, n chay th st kip ngp tri
lm sao dt c? Nu chng xng gi vn lun thng, trn ht bn
phn, dt lng t, gi lng thnh, ng lm cc iu c, vng lm cc iu
lnh th ph kinh in, ph lun thng, ph hiu, chng thn, tranh thnh,
ginh t, tn st ln nhau, nhng t thuyt bo hnh s khin cho nhn dn
trong khp ci i cng mc ni kh t vong. Nu chng xng tn
nguyn nim Pht, cu sanh Ty Phng th lc o lun hi ai c th thot
c? y chnh l l do nhng bc qun t hiu l xng Pht hc
trong thi gn y.
Pht php cha trn cng thng, lun l th gian, li cn ni r qu
bo thin c do trn ht hay khng trn ht tnh ngha, bn phn. Qu tht l
o trng yu tr quc bnh thin h. Nhng k k l v chng suy xt
ngha l, bi xch xng by, ni nhn qu bo ng, sanh t lun hi u l
nhng li Pht di tr bp ngi! Do vy, mi ngi u coi nhn qu
lun hi l chuyn mng lung, khi gi u va thi qua, u tranh nhau ha
theo. Nu tin su nhn qu lun hi, nhng t thuyt y d c d di n
my, lm sao gy m hoc ri ren cho c? y chnh l nguyn do cc ni
xng Pht hc.
C s c Tn Ninh Ch V tha dp pht khi, c bit lp mt ch
nim Pht lng mnh, t tn l n Lun Lin X. Do Pht php gp cha
ni T, gp con ni Hiu, anh nhng, em knh, chng ha, v thun, ch
nhn t, ti t trung thnh, khin cho ai ny trn ht bn phn, trc ht lm
ngi hin, ngi thin trong th gian, li cn sanh lng tin, pht nguyn
khn thit nim Pht, cy vo Pht t lc vng sanh Ty Phng, liu sanh
thot t, siu phm nhp thnh, ng hu on sch Phin Hoc, khi phc
in bng Phn vn, tham phng cc v thin tri thc sut mi ba nm khng n h gian
kh. Qua gian kh, nguyn nhm chn Sa B, sanh v Pht quc yn vui cng su m,
cc v Tam Tng php s m S c tip xc u nng nhit khen ngi Tnh A Di
th thng. Khi S n nc Ma Kit , pha ng kinh c mt qu ni trn
c tng Qun m, S n l thnh tng, nhn n cu nguyn, n ngy th by mi
cm c i S hin thn sc vng, xoa u khai th. S tip tc i tham hc ni by
tiu quc na, n nm Khai Nguyn th by (719) mi tr v Trng An, dng ln
tng Pht v kinh in. Huyn Tng sc t danh hiu T Mn Tam Tng. S sing tu
php mn Nim Pht, hong dng gio ngha Tnh , bin son cc tc phm nh
Vng Sanh Tnh Tp (3 quyn), Ban Chu Tam Mui Tn v.v
tm tnh, vin mn B , thnh v thng o, li cn dng s ng s

chng ca chnh mnh dn dt ht thy hm thc. Nguyn nhng ngi
cng qu vi ti u cng dy lng [tin tng, tu tp] th may mn lm thay!
74. Li ta cho vic ng Triu Vn Xng thnh b i Tng Kinh bn
i Tng c in theo li nh n
(nm Dn Quc 22 -1933)
ng Triu Vn Xng trn Bao Trng thuc Nam Thng i i k

tha c hnh, i i va cy va hc, ch tu tc v ci tri, chng mng
vinh hoa ci th, tin su nhn qu, dc lng tu Tnh nghip, mun cho con
chu i i vnh vin vng gi chng suy sp, nn c bit thnh mt b
i Tng Kinh bn i Tng, th ni Pht ng trong nh mong con
chu v nhng ngi trong h u c th tr, c tng, chng n ni
sng ung, cht ph, cy Quang vit li ta dy hu th. Do hi n tng
i Tng Kinh bn i Tng theo li nh n sai Quang vit li ta,
Quang bn chp nguyn vn [li ta y] v lc thut nim thng yu
con chu, h hng su xa ca ng Triu. Nguyn nhng ngi thy nghe s
lin ty phn ty sc thc hnh, ng ch nh g si n ni bu vn tr
v tay khng, th chng nhng khng c ph s gio ha ca c Pht m
cng chng ph tnh linh ca chnh mnh, v cng an i c mt phen dc
ht tm thnh kinh ca ng Triu vy.
75. Li ta cho bi lun Khuyn Tu Php mn Nim Pht
(nm Dn Quc 27 - 1938)
Php mn Tnh thch hp khp ba cn, qu tht o mu nhim thnh

thy thnh chung Nh Lai trn thnh Pht o, di ha chng sanh.
Th nguyn ca c Di c chn gii u c nng nh, chnh l khun
mu tt lnh tm lm, tm l chng sanh mau thot bin kh, mau d
vo Lin Tr. Php ny l php mn c bit nng vo Pht lc trong c
mt i gio ha ca c Nh Lai, chng th lun nh ging nh ht thy
cc php mn i, Tiu, Quyn, Tht cy vo t lc! Ci i phn nhiu
chng suy xt, k hi thng minh th a s kiu cng v tr lc ca chnh
mnh, chng chu tu tr, li cn mit th nhng ai tu tr php ny, coi khinh l
ngu phu ngu ph, nh s b dnh bn vy! Do vy, nhng i li ch liu
sanh thot t, siu phm nhp thnh ngay trong i ny cho hng ngu phu
ngu ph, cn chnh mnh chng mun t c, chng ng bun ? H
chng bit php mn Tnh ln lao khng g ra ngoi c, l php mn
bt ngun v quy tc ca ht thy php mn. Do vy, ht thy php mn
khng php no chng lu xut t php gii ny, khng php no chng tr
v php gii ny.
Nu on sch Tam Hoc, chng trn vn T c th khng tu [php

ny] cng chng sao! Nu vn cha t n a v ny, xin hy theo gt
nhng v B Tt Thp Tr, Thp Hnh, Thp Hi Hng, Thp a, ng
Gic trong Hoa Tng hi chng nht tr tin hnh, dng cng c chng
th ngh bn ca mi i nguyn vng hi hng vng sanh Ty
Phng Cc Lc th gii nhm mong mau trn Pht qu. Ngi c nh
th c th gi l i tr hu, l i trng phu, hon tt s nghip th gian
ln xut th gian vy. Li cn phi lm ging nh nhng v Qun m, Ph
Hin sau khi chng c Pht qu lin ty loi hin thn hong dng
php ny ng hu chng sanh u c thnh Pht o mi thi.
Quang tc nghip su nng, hn nm mi nm lung d vo hng Tng
chng, ht thy cc php u chng bit c mt php no, tuy thng
nim Pht nhng do nghip nng nn tm cha h tng ng vi Pht.
Nhng tin tng Pht chng nguyn h vng, s chng vt b ta, v th du
l ai cng chng chuyn ch nguyn [ca Quang] c. Gn y php s
Vin Anh nhn lc ging din cc kinh c rnh ri, son bi lun
Khuyn Tu Php Mn Nim Pht, mun lu truyn, gi th sai Quang vit
li ta. Quang gi ri, tinh thn ln mc lc u chng , t tuyt nhng
chuyn sai khin vit lch t lu. Nay may m php Nim Pht li c c
ngi xng bn tm nu i cho xong trch nhim vy!
76. Li ta cho sch Trp Vin Trt K
i lon n tt cng ht thuc cha! Ngi c ch sao n ngi nhn?
Tuy sng ni ry bi, nhng nhng bn lun trong gia nh, bu bn, cha
h chng phi l li hay p cu vn th o nhn tm vy! ng Trn
n Phc S K, php danh l Hu Phc, em nhng ngn lun trong lc
th tc gia gia nh v thn hu, chn ly nhng iu trng yu bin son
thnh sch. Bn b khuyn em in, do vy bn em bn tho gi cho Quang,
xin gim nh. Quang c xong, thy nhng li l lp lun vn ly t sch
Nho, nhng ngha chng tri Pht php, nu c th y theo t tu th s
nghip mong thnh thnh thnh hin ni mi ngi h no kh thy!
Lng ngi cht, chng d vn hi. Khng T chng tng ni nh th
ny sao? Php ng chi ngn, nng v tng h? Ci chi vi qu, tn d
chi ngn, nng v duyt h? Dch chi vi qu, duyt nhi bt dch, tng nhi bt
ci, ng mt nh chi h d d h (Li thnh nhn ni, chng th khng
nghe theo ? Sa i li lm mi qu. Li ni mm mng, ai m chng vui?
Suy xt tm ra u mi mi qu. Ch vui sng ri khng chu suy xt tm
ra u mi, ch nghe theo li thnh nhn m chng sa i, rt cuc ta phi
lm nh th no y172). Ci i lc ny, li thnh nhn, li mm mng u

kh to c li ch v khng c ba nim kinh s173, ch ton l khoe
khoang ti nng ca chnh mnh. Nghe li thnh nhn bn v gm ng
dy, nghe li mm mng bn coi nh gi lun qua cy, du l bc tr c
nh Chu Cng, Khng T cng ch c th ni: Rt cuc ta phi lm nh
th no y!
Nhng trong khi khng th by ra cch no, chng ngi g lp ring mt
php. Do th o lon, lng ngi cht l v chng ni n nhn qu,
chng bn n gio dc trong gia nh. Nu c th ch trng hai vic ny th
ngi ngi u bit nhn qu, nh nh u c gio dc, ht thy nhng li
ca thnh nhn, nhng cu mm mng u tr thnh nhng cu ni thng
nht trong gia nh, khng mt ai chu b mt ngy khng nhc ti. Quang
thng ni: Nhn qu l phng tin ln lao thnh nhn bnh tr thin
h, Pht chng sanh. Dy con l cn bn tr quc, bnh thin h;
nhng dy d con gi li cng quan trng hn, v c hin n th mi c hin
th, hin mu. Con ci do hin mu sanh ra u l hin nhn. y l nguyn
do ti sao ba b Thi khin cho nh Chu c hng thnh, i sau xng
tng n nhn l Thi Thi. V th li ni: Quyn tr quc bnh thin h, ph
n nm qu na v s gio dc ca m l ci gc vy. Nguyn nhng
ngi c u cng ch !
III. K
1. Bi k trnh by s thn d ca sui Bt Cng c thuc Tam Thnh
Thin Vin ni Ph
Qun Th m B Tt ty loi hin thn trong mi phng th gii, tm
thanh cu kh, nhng vn ly Ph lm cuc t ng ha, [l v] mun
cho ht thy t chng c ch gieo lng thnh. S t bi linh cm ca B
Tt c nhin ai ny u bit r, ngay c mt hn , mt ging nc, khng
g chng t r du tch chng th ngh bn ca B Tt. Nhng hn k l
172
Chng ti dch cu ni ny theo cch din ging ca c L Bnh Nam trong b Lun
Ng Ging Yu.
173
Ba iu kinh s xut pht t cu ni ca Khng T c chp trong thin Qu Th
sch Lun Ng: Qun t hu tam y, y thin mng, y i nhn, y thnh nhn chi
ngn. Tiu nhn bt tri thin mng nhi bt y d, hip i nhn, v thnh nhn chi ngn
(Qun t c ba iu s: S mng tri, s nhng ngi nm quyn cai tr cng chnh, s
li dy ca thnh nhn. Tiu nhn chng bit mng tri nn khng s, khinh th i nhn,
coi r li thnh nhn). Theo c L Bnh Nam trong Lun Ng Ging Yu, y c ngha
l knh n, khng dm tri phm. i nhn l nhng ngi c quyn v, nm gi s cai
tr cng bnh, chnh trc. Thin mng phi hiu l thin c bo ng nh kinh Th
chp: Hu ch ct, tng nghch hung, duy nh hng, ch khng phi l mun c
on ca mt ng To Ha no!
Ph c nhin nhiu lm, nhng ch c Bn Thch 174 l bc nht.

Ngi hiu l trng thy tng ny th thn thng, oai c chng th ngh
bn ca B Tt chng cn phi i ni tng tn m s u ng gii c.
Nhng cuc t gn bin th nc u mn cht, chng th dng ung
c; [vy m] khp ni Ph nc u ngt ngo, tuy l cuc t st
bn bin m trn chng c nc mn, nhng con sui Bt Cng c tht l
bc nht!
Theo Sn Ch, vo thi Vn Lch nh Minh, v Tng tn i Phng
dng lu tranh ni y. Nm [Vn Lch] ba mi (1602), ni gim 175
Trng Ty, ng L vng chiu c thc xy ct in cha kinh, nhn du
n ni y, ung nc thy ngt ngo, nghe [Tng chng] k li du hn
hn hay l lt, [nc sui] vn khng tng, khng gim, h cu ma t ly
nc t ni y, lin quyn tin dng Tam Thnh ng, t tn cho con
sui y l Bt Cng c. y l phng theo tn nc trong ao by bu ni
Cc Lc th gii. Sui Bt Cng c do Tam Thnh ng m c tn,
Tam Thnh ng do nc tm cng c m khi u; y gi l do thi tit
nhn duyn cho nn c chuyn chng mong cu m t c! Theo kinh Pht,
nc [ci Cc Lc] c tm cng c l:
1) Trong tro: Khc vi [nc ] phng ny [thng] nh c.
2) Sch mt: Khc [vi phng ny nc thng] lnh hay nng.
3) Ngt ngo: Khc [vi phng ny nc thng] mn, nht, hay v rt
t.
4) Mm nh: Khc [vi phng ny nc thng] nng n.
5) Trn lng, ti tn: Khc [vi phng ny nc thng] t ng,
mu sc dt, bch bc.
6) An ha: Khc [vi phng ny nc thng] chy xit, d di.
7) Tr i kht: Khc [vi phng ny, nc thng] gy [cm gic]
lnh lo.
8) Trng dng cc cn: Khc [vi phng ny nc] gy tn hoi cc
cn v to ra tt dch, tng thm bnh tt, cht chm v.v
Chng sanh i trc nghip lc su nng n ni nc ci ny khng
c nhng cng c, lc dng y. So vi nhng loi nc thng thng khc,
nc sui Bt Cng c c rt nhiu cng c. V th, c bit nu r t
174
Bn Thch l mt tng chng c hnh dng k l, trn to di nh, phn trn to

n hn 20 mt (c th ng c ba mi ngi), nm chng chnh trn mt tng
ln khc cao n 3 mt, rng 7 mt. Ch tip xc ca hai tng rt nh, to cm gic
nu kh y s b ri xung, bao ngi th y nhng tng ch rung rinh ri vn
u chnh vnh nh c. Theo truyn thuyt, y l ni Qun m i S thuyt php. Khi
chiu sp tt nng, c tng trng ng nh nh c dt vng, nhng ai leo ln nh
Bn Thch khi y, di nhn ra bin c s thy phong cnh trng l, khng bt mc no
t xit. V th, Bn Tch Chiu (chiu soi bng trn tng Bn ) c coi l mt
trong nhng cnh p nht ca Ph Sn.
175
Ni gim: Danh xng khc ca Hon Quan, tc Thi Gim.
by du tch chng th ngh bn ca B Tt ng hu nhng ngi sng trong

ni v nhng ai n ni chim bi s t mi tng , mi ging nc u c
th ng su xa thng l vin thng, hng ly tm B Tt lm tm [ca
chnh mnh], ly s nghip ca B Tt lm s nghip [ca chnh mnh] vy!
2. Bi k v chuyn xy dng i in ca o trng chuyn tu Tnh
nghip ti ni Linh Nham
(nm Dn Quc 24 - 1935)
Kinh Hoa Nghim mu nhim l s vin dung, L do S hin, S do L

thnh. L ln S u t n tt cng, vin chng T L Php Thn. V th,
lc c Nh Lai mi thnh Chnh Gic bn cng vi cc v Php Thn i s
thuc bn mi mt a v l Thp Tr, Thp Hnh, Thp Hi Hng, Thp
a, ng Gic ni cc php mn v cc php nhn qu do c Nh Lai
t chng. Nhn qu chnh l S, php do c Nh Lai t chng chnh l
Nht Chn php gii176, Chn Nh Pht Tnh tch - chiu vin dung, bt
sanh, bt dit, chng phi c, chng phi khng. Pht Tnh y ni phm
chng gim, ti thnh khng tng. Pht do chng rt ro nn thng hng
php lc Thng - Lc - Ng - Tnh177; chng sanh do trit m nn hng
chu ni kh huyn vng sanh t lun hi. V nh tm gng bu trn ln b
bi ph c kip, tuy c nh sng chiu tri soi t nhng khng do u t l
th dng c. V th, nh vo cc v B Tt cng nhau xng p
ni ra cc php mn Thp Tn, Thp Tr, Thp Hnh, Thp Hi Hng,
Thp a, ng Gic. Li cn dng mi i nguyn vng hng dn v
Cc Lc mong vin mn Pht Qu. y chnh l c Nh Lai dng nhn
qu t chng lm mt khun mu ln lao hng dy khp ht thy chng
sanh, khin cho ai ny u ch thn chng c. Kinh Hoa Nghim ring
thch hp cho cn c i Tha; ch Nh Tha, phm phu chng th vng
nhn c! V th, trong hi Phng ng, c Pht c bit ni ra ba kinh
Tnh d phm hay thnh u cng chuyn ch tu tr, ng hu trong
i ny thot khi ci Ng Trc y, ln c ci sen chn phm kia.
176
Theo Hoa Nghim Kinh S Sao quyn 16, Nht Chn php gii c gii thch nh
sau: Nht tc khng hai, Chn tc chng vng, an xen ln nhau trit vin dung nn
gi l php gii. y chnh l Php Thn bnh ng ca ch Pht, vn chng sanh
chng dit, chng phi c, chng phi khng, chng trong, chng ngoi, ch mt b chn
tht, chng th ngh bn, nn gi l Nht Chn php gii.
177
Thng - Lc - Ng - Tnh l bn c trn ni Php Thn ca Nh Lai, bn c
ny cn gi l Nit Bn T c. Bn c ny c gii thch tng tn trong kinh i
Bt Nit Bn. Nu hiu i lc th s gic ng ni cnh gii Nit Bn vnh vin chng
bin i nn gi l Thng, cnh gii y khng kh, lun an vui nn gi l Lc, t do t
ti khng b tri buc my may no nn gi l Ng, khng b phin no nhim nn gi
l Tnh.
1) Trong ni Linh Thu nc Ma Kit , c Pht ni n nhn a

u tin ca c Pht A Di : B nc xut gia, pht ra bn mi tm
nguyn, li tri qua nhiu kip di lu tu hnh ng nh li nguyn cho n
khi phc hu vin mn, c thnh Pht o, cm c th gii trang
nghim, mu nhim chng th din t c, mi phng ch Pht u
cng tn thn. Mi phng B Tt v hng Nh Tha hi Tiu hng i
ln phm phu y dy Hoc nghip u c vng sanh, c bnh ng
nhip th. y l V Lng Th Kinh.
2) Trong vng cung nc Ma Kit , ni ba phc Tnh nghip, mi
su php Qun mu nhim ht thy chng sanh hiu r nhng ngha tm
ny lm Pht, tm ny l Pht, bin Chnh Bin Tri ca ch Pht t tm
tng m sanh. Tm ny lm chng sanh, tm ny l chng sanh. Bin
nghip phin no ca chng sanh t tm tng m sanh vt ngoi ngn
ng. Nu c th hiu c su xa ngha ny, ai chu b lun hi oan ung?
Cui kinh ni r nhng nhn vng sanh ca chn phm ng hu ai ny u tu
Thng Phm. l Qun V Lng Th Pht Kinh.
3) Ni vn Cp C c nc X V, ni diu qu y bo, chnh bo
ca Tnh [ngi nghe] sanh lng tin, khuyn ngi nghe hy nn pht
nguyn cu vng sanh, dy hnh gi lp hnh chp tr danh hiu. Ba iu Tn
- Nguyn - Hnh l cng tng ca php mn Tnh . y ba php ny
ri, hoc sut mt i chp tr c nht tm, hoc lm chung mi c
nghe php ny ch xng mi ting, u c Pht tip dn vng sanh Ty
Phng. y l kinh A Di .
Ba kinh ny chuyn ni v Tnh , nhng kinh A Di li l n gin,
ngha phong ph, nhip th cn c bc nht nn cc tng Thin, Gio, Lut
u vng dng lm kinh nht tng. Cc kinh i Tha ni km v Tnh
nhiu khng th k xit, nhng chng i Th Ch Nim Pht Vin Thng
ca kinh Lng Nghim qu tht l khai th mu nhim nht v php Nim
Pht. Nu c th nh con nh m, nhip trn su cn, tnh nim tip ni m
nim, h chng trong hin ti hay tng lai nht nh thy Pht, gn l chng
vin thng, xa l thnh Pht o ? Php mn Tnh chnh l php mn
c bit trong gio php sut mt i c Pht: Tuy l phm phu st t y
dy Hoc nghip, ch cn tn nguyn nim Pht s c th cy vo Pht t lc
vng sanh Ty Phng. D l v B Tt chng a v ng Gic cao c
vn phi hi hng vng sanh th mi vin mn Pht qu c!
Do vy bit: Php mn Tnh ln lao khng g ra ngoi c, thch
hp khp ba cn, thu nhip hon ton li cn ln n cn. Chng sanh trong
chn gii b php ny th trn s chng c g vin thnh Pht o; mi
phng ch Pht la php ny th di chng c g ph qun manh178.
178
Qun manh (Bahu-Jana) cn dch l Qun Sanh, c ngha l cc loi chng sanh. y
l tn gi khc ca Chng Sanh. Ch manh hm ngha ging nh cy c mi ny mm,
Ht thy php mn khng php no chng lu xut t php gii ny, ht

thy hnh mn khng hnh no chng tr v php gii ny, bi y l php
mn tng tr thnh thy thnh chung mi phng ba i ht thy ch
Pht trn thnh Pht o, di ha chng sanh. V th, c chn gii
cng hng v, mi phng cng khen ngi, ngn kinh u xin dng,
mun lun u tuyn ni.
Nhng php mn ny do hai c Th Tn hai ci to lp, c Thch Ca
ni Sa B dy r Tnh a con ngi i v [ci Cc Lc], c Di
ni Cc Lc i lc h lm chung tip dn [t Sa B] v ti [Cc Lc]. y
l mun cho chng sanh thot c ni kh sanh t ngay trong i ny,
chng s vui chn thng. Tm thng xt, che ch, bo v y du ht c
kip kh th ni trn. C k bo: l t Pht Thch Ca, hy nn nim
Thch Ca Mu Ni Pht cu sanh Hoa Tng th gii trong ci ny, h chng
bit c Thch Ca dy nim A Di Pht l nhm lm cho hng phm phu
st t nng vo Pht t lc vng sanh Ty Phng hng siu phm nhp
thnh. Ch c bc i S ph v minh chng Php Thn mi thy c
Hoa Tng th gii ca ci ny; phm phu ch thy u , chng thy c
ci Tht Bo Trang Nghim, h nn mong tng qu phn! Hung chi Ty
Phng cng nm trong Hoa Tng th gii, m trong hi Hoa Nghim ht
thy cc v B Tt trong Hoa Tng th gii hi u dng mi i nguyn
vng hi hng vng sanh Ty Phng mong vin mn Pht Qu. ng
l hng ngi nh th no m dm chng i cc v y?
K t khi i gio c truyn sang phng ng, Vin Cng lp Lin
X u tin, mt ngi xng, trm ngi ha, khng ai chng noi theo,
tha thch bn hoi ca Pht ch c mi mt mnh php mn ny l bc nht!
T y tr i, i no cng c cao nhn, tc dim truyn ng179, rng r
trong ngoi nc mi cho n tn hin thi, tng phong chng suy sp,
nhng Tr Gi i s thuc tng Thin Thai, Thanh Lng quc s thuc
tng Hin Th, Khuy C php s thuc tng T n, Bch Trng thin s
thuc Thin tng, i Tr lut s180 thuc Lut tng, khng v no chng gii
cha thy c r rng. Chng sanh va mi pht o tm, nhng vn cn b v minh

che lp ging nh cy c va mi ny mm, nn mi gi l Qun Manh.
179
Tc dim truyn ng: Tip ni nh sng ngn n, ni ni tip, lu truyn mi
o t i ny sang i khc.
180
i Tr Lut S, tc l ngi Linh Chi Nguyn Chiu (1048-1116), ngi t D Hng,
t l Trm Nhin, hiu An Nhn T. Xut gia t b, 18 tui th C Tc gii, hc gio
ngha tng Thin Thai vi ngi Thn Ng X Khim, nhng dc ch ni Lut Tng. V
sau l ngi Qung T th B Tt gii, ni php Nam Sn Chnh Truyn ca ngi Don
Kham. Trong nin hiu Nguyn Phong (1078-1085), S tr ti Chiu Khnh hong
truyn Lut Tng, n tui gi, di sang ti cha Linh Chi sut ba mi nm nn
ngi i thng gi S l Linh Chi Ha Thng. Khi mt, S c ban thy hiu l
i Tr Lut S. S vit ch gii cho hai kinh Qun V Lng Th Pht Kinh v A Di
thch kinh, son lun, khuyn khp mi ngi tu tr. Nhng s tch ca h
c chp tng tn trong Tnh Thnh Hin Lc. Do vy bit nhng v
tri thc cc tng Thin, Gio, Lut u noi theo Hoa Tng hi hi, nht tr
tin hnh cu sanh Cc Lc, hung chi k cn c cn mng i Mt Php ?
Nhn duyn Linh Nham sng lp Tnh o trng c chp y
trong tm bia [thut duyn khi] xy dng Nim Pht ng trc kia. Nay
tu b i in, c bit nu r nguyn do ca php mn Tnh nhng
bc thng sng mai sau c ci nng ta, hng v. Chi ph xy ct v
phng danh ca ngi quyn tng c ghi trong mt tm vn bia ring,
khng ghi tng tn ni y.
3. Bi k v vic cha Linh Nham vnh vin tr thnh o trng thp
phng chuyn tu Tnh v cng c xy dng ln ny
(nm Dn Quc 21 - 1932)
C c cuc t ti thng th mi hong dng c o ti thng. To

dng chuyn phi thng t phi i ngi phi thng. Tuy b cc thi lai181
thuc v vn tri, nhng sa c dng mi tht s phi nh vo con ngi
thc hin. Ni Linh Nham l cuc t thnh o trng tri to t dng. Ng
Vng Ph Sai dng cung Qun Oa ni y, ch chung dm lc, lm
nhc ni ny qu sc! V th, xy xong cung in cha c bao lu lin b
nc tan, mng mt, ng l nhn qu ph hp nhau. Nu ng ta lp c thi
th lng nhn noi theo phong cch cai tr tt p ca t tin l Thi Vng,
Thi B, Trng Ung lu li, t s ngang nga vi Vn Vng trn linh
i182, lc sng c hng phc vi vi, khi mt li thanh danh vang
di, u n ni qu gi xin c sng cng chng c, rt cuc che mt
kinh, ch gii b T Phn Lut San Phin B Khuyt Hnh S Sao ca ngi o
Tuyn, son thnh b T Phn Lut Hnh S Sao T Tr K.
181
B cc thi lai nguyn gc l b chung tc thi. B v Thi vn l tn hai qu kp
tng phn trong su mi bn qu ca kinh Dch. Qu B gm qu Cn trn, qu
Khn di ghp thnh, hm ngha: Dng kh bc ln, m kh chm xung, m Dng chng giao hi, vn vt b tc. Do vy, y l qu xu. Qu Thi th Cn di,
Khn trn, nn m - Dng giao hi, vn vt thng sut, do vy l qu tt. Phn H T
ging: B chung tc thi (qu B kt thc s chuyn bin thnh qu Thi), hm ngha
vn xu n cng cc s chuyn bin thnh vn hanh thng, ging nh ht ng s ti
Xun. Do ngha ny, b chung tc thi c bin i thnh b cc thi lai.
182
Linh i: tn mt ci i do Vn Vng xy dng c nhc n trong bi th Linh
i thuc thin i Nh ca kinh Thi. Bi th ny c ni dung ca ngi c hnh ca nh
vua, on u bi th c cu: Kinh th linh i, kinh chi, doanh chi, th dn cng chi,
bt nht thnh chi (Va tnh xy i thing, tnh ton, lo liu, nhn dn gp cng, cha
y mt bui, i xy xong). Do vy, linh i c dng nh mt t ng ca ngi
v vua cai tr nhn dn bng c hnh v lng nhn t, c nhn dn ht sc yu mn.
t vn183, gy nhc ly cho t tin ? Do vy bit k khng c c cao tri

m c cuc t th thng, m ra li l ci gc ha! Nguyn nhng bc qun
t i sau u ly Ph Sai lm gng th li ch y chng th no din t
c!
i Tn, T Khng Lc Ngon sng ti ni ny, do nghe Pht php bn
bin nh thnh cha, y chnh l khi u ca o trng Linh Nham vy.
n i Lng li cng c pht trin. n i ng li cng thm trng
hng. Trong khong thi gian y, phn nhiu l do hnh v ca Tr Tch B
Tt hin thn, khi gi lng tin tng, ngng m ca mi ngi, khin cho
o trng Linh Nham ng u t Ng. Cung khuyt dm lc xa kia nay
tr thnh cuc t thnh o trng, cho thy cc php ty duyn, h c ngi
ti gii t cuc t s linh ng! Nhng v Tr Tr trong i Tn, i ng
chng th tra cu c. T i Tng cho n i Thanh, ngi Tr Tr u
do Gio hi lo long, Thin qut c s 184 , c hnh ng lm bc thy
gng mu cho c tri ln ngi, o tip ni c hu mng ca Pht, ca
T. u i Thanh, s Hong Tr tr ni y, m mang ging ta rng ln,
in ng, liu x mi m rng ngi. Thnh T, Cao Tng (Khang Hy, Cn
Long) tun du phng Nam u ngh li ni y, php mn hng thnh chi
ngi xa nay.
Nm Hm Phong th 10 (1860), gp cn binh ha185, chy tiu gn ht.
Trong thi ng Tr, v Tng tn Nim Thnh c ng Bnh Cung Bo
Ngc Ln h tr nhng mong s dn dn c phc hng. Nm Quang T
18 (1892), v Tng tn Bin Ngc c hng chung, nhng cha xy lu
[chung]. Nm Tuyn Thng th ba (1911), v Tng tn o Minh do b mt
y [ca-sa] nh lm k kh nghi, khin cho dn chng phn n, phi b trn.
Cha khng c ch, tt c c khng cn c mt vt no, rung t
cng b mt mt chng t. V hng thn vng Mc c l Nghim Lng
Xn khi thnh ha thng Chn t186 lm Tr Tr. C Chn bn sai hc tr
l Minh H thay mt trng coi, trc ht dng lu chung.
183
Khi Vit Vng Cu Tin dit nc Ng, bt sng Ph Sai. Ph Sai qu ly, khc
lc, van xin c sng st lm n l chn nga ging nh xa kia Vit Vng Cu Tin
bi trn phi xin lm n l gi nga cho Ph Sai. Khi b Cu Tin p t st, Ph Sai
xa tc che mt vi ng khng cn mt mi no nhn t tin di sui vng!
184
Rng gi ni bin gio, s t ln ni hang Thin, ni ton l nhng bc tng
tng li lc thuc Gio mn hay Thin tng.
185
Tc lon Thi Bnh Thin Quc do Hng T Ton khi xng. Qun Thi Bnh Thin
Quc t sch, ph tri cc cha miu, o qun mi khi chng chim c mt a
phng no!
186
Tuy ha thng Chn t ng mt vai tr quan trng trong cuc i hong php v
l ngi n lc thc hin tng ch chuyn tu Tnh nghip ca t n Quang, hu nh
khng thy c ti liu no ghi chp chi tit v tiu s ca ha thng. Da theo nhng
ghi chp ca mn nhn T n Quang, chng ta ch bit ha thng Chn t vn xut
thn t Tam Thnh ng ti Ph Sn, do thng b quan nn cha h gp mt t
n nm Dn Quc 15 (1926), t Ngc (tnh H Bc) lon lc, php s

Gii Trn v hc tr xung min Nam, c Chn lin em Linh Nham giao
cho, bin thnh o trng thp phng chuyn tu Tnh nghip vnh vin.
Nht lot chng ging kinh, truyn gii, truyn php, thu nhn , lm
chuyn kinh sm th tc, [ch] quanh nm nim Pht, chng trnh ging
nh ph thng Pht tht. Hu li rung t ch thu c tm chn trm
ng, hn nh s ngi sng y l hai mi v, nu chi ph khng , c
Chn s b p, [ch Linh Nham] cng chng m duyn. Nm Dn Quc 17
(1928), thy Gii c bit sang Ph , cu c Chn dng thm phng c,
ly nm su ngn ng lm chun, c Chn bng lng. Thy y tr v ni,
lin ri cha, i sang Vn Nam, y l trnh ni phin phc do xy dng.
Do vy, mi vic trong cha giao cho php s T Chu187.
n Quang. Sau khi b Vn Sao c lu hnh, ha thng rt ngng m t n Quang,

nhng lc ha thng sang Thng Hi nn cha gp g c! n ma Xun
nm Dn Quc 15 (1926), ng Cao Hc Nin t ni Bi tr v Ninh Ba, c hn vi
t n Quang s cng nhau n Thng Hi lo vic in sch. Ha thng Chn t bit tin
lin dn ng Cao a t n Quang n ngh ngi ti cha Thi Bnh l H Vin ca Tam
Thnh ng ti Thng Hi, do vy, hai v mi c gp mt nhau v nhanh chng tr
thnh bn thit. T y v sau, mi dp cn sang Thng Hi, t n Quang thng n
ti mt gian phng dnh ring cho Ngi trong cha Thi Bnh. Ha thng Chn t
chng tic sc h tr t n Quang trong cng cuc hong php. Khi T mun trnh
phin nhiu do b cc ni gi th hi han qu nhiu, tnh i sang Hng Cng b quan,
ha thng Chn t tha thit mi T v b quan ti cha Bo Quc do ha thng
qun nhim cng nh tn lc ng h t n Quang trong cng cuc bin Linh Nham Sn
T thnh thp phng o trng chuyn tu Tnh nghip. Cm kch trc thnh tnh ca
ha thng Chn t, trong nhng th t trao i, T lun gi ha thng Chn t l
huynh tuy tui tc ln php lp ca T u cao hn ha thng Chn t. Khi T n
Quang vin tch, chnh ha thng Chn t ng ra dng thp, ch tr l tr-t v
tuyn php ng trc khi chm la.
187
T Chu (1877-1957l ngi huyn Ty, tnh H Bc, php danh l Ph Hi. T b
theo cha hc Pht. n nm 33 tui, v chng ng lng xut gia. Khng lu sau, S
th C Tc Gii ni cha Quy Nguyn ti Hn Dng, tng theo hu di ta php s
Nguyt H l mt v i c thuc tng Hoa Nghim. S thng ging kinh Hoa Nghim,
xin dng gii lut, hong ha rt su rng, tr lut rt nghim, kim tu Tnh ln
php gii qun. Tuy thng hiu Hoa Nghim su xa, trong khi thuyt php, S vn dng
nhng li l gin d, chng bn n nhng l l cao siu kh hiu, m ch ch trng vo
nhng im ct li, thc tin. S chuyn ging Hoa Nghim, Vin Gic, Khi Tn Lun,
T Phn Lut v.v Nm 1920, S sng lp Hoa Nghim i hc, Minh Gio hc vin
o to tng ti. Nhn li mi ca ha thng H Vn, S sng lp Php Gii Hc Vin
ti cha Php Hi Phc Kin, v sau trng c di sang cha Tnh Lin Bc Kinh.
S th tch ti An Dng Tinh X, cn li nhng tc phm nh T Ni Tc Tr Yu Lc,
B Tt Gii Bn S, i Tha Khi Tn Lun Thut K, Ph Hin Hnh Nguyn Phm
Thn Vn K v.v Nhng trc tc ca S c bin tp thnh b T Chu i S
Php Vng.
Thy T Chu kh lc yu t, khng chu ng c kh nhc, lin my

lt sang Hn Khu ging kinh. Ma H nm ngoi li nhn li mi ca C
Sn, chng t t, b i. Hai ba nm gn y, n-vit188 nhiu ngi bit n
o phong ca Linh Nham, c ngi mun cu siu cho tin vong, chc th
cho cha m, xin tht. S ngi li trn bn mi v, phng c chng
cha ni, li thm hp nh, tri ma H rt nng. Nay dng nm gian lu
cao, pha di lm Nim Pht ng, rng ri mt m. Ngoi ra li dng
thm hn ba mi gian na, chi ph c chng hn nm vn ng. C Chn
b ra hn hai vn hai ngn ng, khon cn li [gp] t s tin chi dng ca
Thng Tr cn d v do n-vit vui v gip sc. Nay hon thnh, thy
Diu Chn lm ng Gia S. Do hai ln xy dng, c Chn b ra gn ba
vn, ln ny c cng ng ra xng sut, cng c y v vic bin [ngi
cha] ny thnh o trng thp phng u ng nn lp bia, [do vy, tng
chng Linh Nham] thnh ti lc thut chuyn y ghi chp cng c
hng bo vi mai sau; v th, bt c d chng th t t chuyn vit lch
c! Thu ban u lp nm iu quy c:
1) Tr Tr bt lun thuc tng phi no, ch cn ly chun mc l tin
tng Tnh su xa, gii hnh tinh nghim. Ch truyn hin, chng
truyn php dt thi t php quyn ring t.
2) Tr Tr ch lun th s, chng lun theo th h bc cao c khi b
ng sau k c hnh tm thng.
3) Chng truyn gii, chng ging kinh khi cho ko, xo ng, gy
nhiu lon chnh nim. Trong cha tuy hng ngy thng ging nhng
chng li ko ngi ngoi n nghe.
4) Chuyn nht nim Pht, ngoi tr Pht tht ra, nht lot chng lm
ht thy cc Pht s mang tnh cch th tc.
5) Bt lun l ai, chng c trong cha m thu nhn xut gia.
Ai phm mt iu no trong nm iu s lp tc ra khi cha. i s T
Bch i Minh mt i xy dng hn mi ngi i tng lm, nhng chng
lm Phng Trng, chng thu nhn , h xong vic lin b i, gc b
mi vic. i s Diu Phong phm nhng cng trnh cha, thp, cu cng,
ng s ngi khc chng th lo liu c, thnh S trng nom, h qua tay
S u thnh cng, hon tt xong lin co t. Trong lc ang tu b hay xy
dng, c khi S sai hc tr thay mnh lo liu, cng trnh hon thnh, trn
chng li mt ngi no ca chnh mnh c! Tm lng S chnh i
quang minh, my trm nm sau cn nghe ting, khin cho mi ngi khm
phc khn ngui, ng c vua ti cung knh, long thin ng h, lc sng
ting tm vang di, lc mt chng thnh qu. Ngi i nay phn nhiu m
mu cp ot o trng ca ngi khc, ai chu em nhng g mnh c
nhng cho ngi khc?
188
n-vit (Dnapati): Th ch, tc ngi b th. n l gi tt ca ch Dna (b th).
C Chn khng khi lm nh vy, tuy o cn km xa T Bch, Diu

Phong, nhng tm lng sng ngi khng ring t cng gn bng cc v y,
tht ng khm phc! Nguyn nhng ngi lm Tr Tr v gi chc trch
trong nh cha, cng nh nhng ngi nhp chng tu tr u cng gi tm
lng i cng v t, chuyn tinh tu tp, ng hu chng ph n Pht ni ra
php mn Tnh honh siu v lch i t tng hong php, n c Chn
t to dng cng nh mt phen yu thng, sing nng nhc nhn lo toan
su m ca thy Diu Chn.
4. Bi k thut cng c ca phn hi T Chu Hi Cu Gip Loi Vt
Trung Quc quyn tng vnh vin khu vn ao phng sinh cho Linh
Nham Sn T lm h vin
(nm Dn Quc 25 - 1936)
c i Gic Th Tn l i s ca ba ci, cha lnh ca bn loi, xem

ht thy chng sanh nh con mt v ht thy chng sanh u c Pht tnh,
u s thnh Pht, u l cha m trong qu kh, l ch Pht i v lai. Trong
cc kinh i Tha, Pht nghim cm st sanh n tht ng hu ht thy
chng sanh u c hng qu bo gn l trng th yn vui, qu bo xa l
cng chng gii thot Nit Bn. i s Tr Gi cao lng t bi ca Pht,
trong nin hiu i Kin (569-583) i Trn mua hn su mi ch
thuc Lm, Hi, Giang, H, Kh, Lng, c hn ba trm dm lm ao
phng sanh, xin vua ban sc ch, lp bia ngn cm nh c, k no bt trm
s b mc ha. n nin hiu Trinh Qun (627-649) i ng vn cn nh
th. y chnh l bi tm ph chng sanh ca Pht, T vy.
Cn l i ph, Khn l i mu, dn l ngi rut tht ca ta, loi vt
ging nh ta189. y chnh l ch hng thng hng coi con ngi v loi
vt bnh ng nh nhau ca nh Nho vy. Nghim cm a thai ph trng
chim, th, c, ba ba u c sng yn vui (iu th ng mit hm nhc:
Nhc ngha l thun. Hm nhc l u c sng thun li vy). y chnh l
s cai tr bng c thng tn bo, tr git chc ca bc thnh vng. y
l v c ln ca tri t l Sanh, ni kh ln lao ca con ngi ln loi vt
chnh l St. Thng bo tn, tr git chc phi t nh n ln. Nhn t vi
con ngi, yu thng loi vt t phi t d n kh. Nu chng hm dng
lng nhn t, khoan dung t ci gc, t s tr thnh b nh ly ln, b d ly
kh vy! Hng ngy lm chuyn tn st, m lm lc mong mi nhn t vi
con ngi, yu thng loi vt s tr thnh ni xung, chc chn kh th
Vt ng d d. Trong nguyn bn, sau ch D c ch thch , (d, hu d:
D l bn b). Chng ti dch cu ny theo cch gii thch trong sch T Th Ging Yu.
Trm ngh, vt ng d d l loi vt l bn b ca ta v loi vt ging nh ta theo
cch gii thch ca T Th Ging Yu ngha khng khc nhau cho lm. Chng ti vn
gi theo cch gii thch ca T Th Ging Yu cho nht qun.
189
tht hnh c chuyn y! V sao ni vy? Tr nh, k bnh thng u c

th tht hnh chuyn yu thng loi vt, hnh lu ngy, bng d y p
nhn t, mai kia c a v, nm quyn cai tr, s c th che ch dn en ln
lao. Du n c trong mt lng vn c th ly thn mnh c thc mi ngi
thay i phong tc! Nh vy, o nhn t vi ngi khc phi c bi p
t lng yu thng loi vt th mi c th vin mn trn khp, khng c iu
t vy!
Nu chng do lng yu thng loi vt th tuy trong i ny cha c g
ng tic, nhng trong tng lai t s phi lo lng ln lao, v gieo ci
nhn tn hi loi vt s kh trnh c ci qu lun phin bo n [ln nhau]!
Nguyn ngi c lng nhn vi k khc thng suy ngh cn thn vy.
Chuyn phng sanh vn nhm khi dy thin tm ca con ngi trong hin
ti, v lai, ct sao h king git, n chay, khin cho khp mi hm thc u
c sng yn n, u hng ht tui th. Gn l dt c ci nhn git
chc, xa l dit c qu bo do git chc, nh l khin cho tm chng ta
ton thun l lng nhn, ln l chm dt st kip cho ton th gii. Ch ngh
y l chuyn chng cp bch, ri coi thng b qua.
[Ngun gc] khu vn ao phng sanh ti cu H Khiu (H Gm) ca
Hi Cu Gip Loi Vt Trung Quc phn hi T Chu [nh sau]: Vo thng
By nm Gip T tc nm Dn Quc 13 (1924), hi vin Hi Cu Vt Loi
Vt ti Thng Hi l ng Lc Duy Dung n t T bn bc, mi bit
nhng hi vin Hi Cu Gip Loi Vt phn hi T Chu bn tnh
chuyn thit lp khu vn ao phng sanh bn cc lc t tn thnh. ng
cho bit: Kho sao ng Trm l ngi t T c mt khu t rng khong
su mu, quyn tng cho Hi Cu Vt Loi Vt Thng Hi, nay em
tng li cho phn hi [T Chu] lm c s [to lp] khu vn ao phng
sanh. Trong khu t y c mt ci m, o vt thnh ao rt tn cng,
tip ng ta em bng khon t gi xung T Chu.
n thng Chn nm Dn Quc 14 (1925), hi vin thuc phn hi [T
Chu] l ng Dng t Ton gii thiu ng Ung Ct nh gia nhp phn
hi, [ng Ung] ng ra ng quyn tng tin xy dng, cc hi vin li
ng gp [thm vo] c hn mt vn ng, xy dng lin tc, o ao,
dng nh, sp t ht thy. Tuy chng hoa m, nhng thanh nh khng
phm tc, ng gi l chn th ngoi o nguyn (chn tin bng ngoi
ci tc). n thng Chp nm Dn Quc 15 (1926), cng trnh mi hon
thnh. Thng Nm nm Dn Quc 17 (1928), ng Vin Hiu Cc tu thm
mt nn t rng by phn pha Nam, nh [khu vn ao] cng thm
rng ri, v ha , trnh ln huyn, lp h s y . Vic qun l kinh ph
trong my nm u do nhm cc ng Ng Dnh Chi v.v trc sau lo toan.
Ma H nm ngoi, Gim Vin Linh Nham Sn T l thy Diu Chn
do thy Linh Nham khng c h vin ti thnh T Chu, sau ny n t T
cm thy kh bt tin, ch n khu vn ao phng sanh ti cu H Khiu,
cy Quang hi thm tnh hnh ni ng To Tung Kiu, cng nh nh cy

ng ta thng lng vi mi ngi trong hi y. Nu chu th tng th s
nghip phng sanh cng c tin hnh mnh m hn; li khng cn phi
phi ngi chuyn lo qun l, i bn u c li, ng l mt chm thy
mc, i bn u thnh rng. ng To i hi, mi ngi u cng tn
thnh, bo rng: Linh Nham sn cha y mi nm m o phong
nghe ting khp xa gn, nghim nhin tr thnh o trng thanh tu bc nht
ca Ng Huyn. Nu bin khu vn ao phng sanh thnh H Vin th sau
ny s pht t, an ha no km Linh Nham? Bn bn bc, c nh nm
iu kin ng hu vnh vin chng suy sp:
1) Danh xng khu vn ao phng sanh thuc hi Pht Gio Cu Vt
Loi Vt Trung Quc phn hi T Chu.
2) in th T Cng t s.
3) Bi v ca thy Ng Cn.
4) Ta ct nh190 trn b ao.
5) M phn ca ch t h Trm nm ngoi tng bao quanh khu vn.
Nm th ny phi c bo tn vnh vin, chng c b i. Nhng th
kin trc, m mang khc do Tng chng cha Linh Nham ty tin hnh.
Duyn khi y c khc vo bia, ghi vo s sch lu li vnh vin. Do
vy, em tt c kh c, ha , h s, giy t chng minh [ lp] t trc
kia u giao ra ht. C th ni l thnh tu cho Linh Nham Tnh nghip o
trng, pht trin s nghip phng sanh, cng c ln nht! Mong sao hi
vin hi ny v gim vin Linh Nham, mi ngi ng tm dc sc
xng bo v sanh mng, n chay, thnh tu chuyn khng phng sanh
m l phng sanh ln lao, ch thnh nim Pht c vng sanh hng liu
sanh t, dt st kip vi thnh quyn thuc ci tri, vn hi th o, un
nn nhn tm th [cng c y] h vn t, ngn ng c th hnh dung c ?
5. Bi k v vic cha Quc Thanh ni Thin Thai thnh lp ao phng
sanh
(nm Dn Quc 23 - 1934)
c i Gic Th Tn... (cho n) coi thng b qua (phn ny ging ht

nh trong bi bi k trn nn lc i). Cha Quc Thanh l ngi cha hng u
ca ni Thin Thai. Ha Thng Kh Hng cc lc khi phc, li thnh
php s Tnh Quyn ph tr, mun m rng lng t bi ca Pht, T khi
gi thin nim cho ngi i, do bn lp ao phng sanh ni vn rau
pha Ty ca Tam Mn. Dng Kh Thy t Ty Sn vo ni , nc
chy vo chy ra cun cun, l ch thch hp nht nui c. Ma Thu, ma
H, nhm bui tri trong, m trng, tit Xun, tit ng th sau gi Ng,
190
Mt loi nh nh (gazebo) l mt loi kin trc nh, lp mi, nhiu ct, khng c
vch, thng dng lm ni hng mt hay ngm trng.
trc lc x chiu, i chng n y nim Pht hiu vang vang, nhiu

quanh ao ba vng hi hng Tnh nhng loi thy tc y u gieo
thin cn xut th cng nh khin cho i chng u phng theo bi nguyn
ca Pht, ca T. Do mun t r ngha do phng sanh m t c li
ch, [cha Quc Thanh] sai Quang vit bi k tha cng bc sng sut
mai sau.
Trm ngh: Phng sanh vn l xng king git, n chay. Nu con
ngi sut i n chay s tr thnh khng phng sanh m phng sanh ln
lao vy. Nay ti chp li bi th rn ng n tht ca c s Hong Sn Cc191
i Tng mong mi ngi lc n tht hy suy ngh i ba phen, t chng
n n v tm chng dm n na s bng bng dy ln. Bi th y nh sau:
Ng nhc, chng sanh nhc,
Danh th, th bt th,
Bn th nht chng tnh,
Ch vi bit hnh khu,
Kh no tng tha th,
Ph cam vi ng nhu,
Mc giao Dim Qun on,
T sy ng h nh?
(Tht ta, tht chng sanh,
Danh khc, th vn ng,
Vn cng mt chng tnh,
Ch hnh hi khc nhau!
Kh no chng hng chu,
Bo ngon ta hng ring,
Ch i Dim La x
T suy s bit m!)
Bi th y c ngha lm thay! Trung hu, khoan dung cch o chng
xa, iu g chng mun [ngi khc] lm cho chnh mnh th ch lm cho
ngi khc. Lng nhn vi con ngi, yu thng loi vt y [chnh l] i
kinh i php thnh thy thnh chung, chng cn phi ni tng tn v
ngha nhn qu ba i, lun hi lc o su xa! Nguyn nhng ai thy nghe
u suy ngh su m.
6. Bi k v vic cha Quc Thanh ni Thin Thai sng lp ba vin
dng lo, dng bnh v tr nim
(nm Dn Quc 23 - 1934)
191
Hong Sn Cc tn tht l Hong nh Kin, t l L Trc, hiu l Sn Cc o nhn,

vn l mt nh th php (calligrapher) ni ting thi Bc Tng, qu huyn Tu Thy,
tnh Giang Ty. ng lm th, vit ch, v tranh u xut sc nn c xng tng l Tam
Tuyt. ng thi, ng ni ting khng km T ng Pha nn ngi ng thi thng
dng t ng T Hong ch hai bc vn gia ny.
Sa B l ci kh s cng cc, v th ci ny thuc v qun tr trn

ng l th; An Dng l chn vui sng tt bc, vn l qu nh sn c.
Nhng do chng sanh m mui cha ng, bn c khng khng coi qun tr
l qu nh, chng bit c tr x thanh tnh an n tt bc do cha ng to
dng. Do vy, khi tham - sn - si, to git - trm - dm, lun hi trong su
no, chm m trong tam t kip ny sang kip khc, khng cch no
thot ra. c i Gic Th Tn thng xt, th hin sanh trong th gian, ty
thun cn c thuyt php cc chng sanh b m v vi ng, theo ng
v nh. Do chng sanh cn c chng phi ch c mt, nn mi php c Nh
Lai ni ra u khc bit. Nhng cc php y u phi cy vo t lc, ch bc
thng cn cao nht mi c th hon thnh c ngay trong i ny. Nu l
k km hn th s hai i, ba i mi gii quyt xong. Nhng k tri kip
di lu vn cha th gii quyt xong vn chim a s! Lng Nh Lai ph
chng sanh chan cha nhng cha tha mn c; do vy, bn c bit m
ra mt php tn nguyn nim Pht cu sanh Ty Phng, thng thnh h
phm u cng trong i ny thot ci Sa B y ln ci An Dng kia. Bc
thnh s mau thnh Pht o, k phm s dn dn chng c B . Ph
chng sanh c n qunh qu khng ni nng ta, tha thch ln lao
bn hoi xut th ca c Nh Lai. Trn l Vn Th, Ph Hin, M Minh,
Long Th, di l ti nhn Ng Nghch, Thp c cc nng u l cn c
c thu nhip bi php ny. Chng ta trn chng bng c cc v nh
Vn Th v.v di cha n ni ging nh hng Ng Nghch, Thp c, h
l u chng mnh m pht ra i ch ng hu vt ngang ra khi tam gii ?
Xt t khi i gio c truyn sang phng ng, tuy c mn nh
Thin, Gio, Lut, Mt, Tnh bt ng, nhng khng mt mn no chng ly
vng sanh Tnh lm ch quy tc! Ni Thin Thai l o trng ca Tr Gi
i s. i s dng Ng Thi Bt Gio192 phn thch193 gio php c mt
i c Nh Lai nhng vn ch trng ni mt mn Tnh . Tuy cha thy
c phn kinh vn quy tng cui cng ca kinh Hoa Nghim nhng lp
php ngm hp, thy Pht v T vn [th] cng mt l mi! Cha Quc
Thanh l ngi cha c xy trn nn t [ngi cha] lc i S sp nhp
Dit nh194. n nay mt ngn ba trm my chc nm, tuy tri qua
192
Ng Thi: Hoa Nghim, A Hm, Phng ng, Bt Nh, Php Hoa - Nit Bn. Bt
Gio: Tm loi gio ha, gm Ha Nghi T Gio (bn phng thc dng gio ha)
gm: n, Tim, B Mt, Bt nh v Ha Php T Gio (bn ni dung gio ha) gm
Tng, Thng, Bit, Vin.
193
Phn thch: Phn nh, gii thch.
194
Cha Quc Thanh nm pha Nam ngn Pht Lng rng Thin Thai, do Tn Vng
Dng Qung (sau ny l Ty Dng ) xy dng cho ngi Tr Khi (Tr Gi i s).
Thot u, nh Quang thin s tr tr ti ni ny, thng bo t: Khng lu sau s
c v thin tri thc th thng lnh chng sng ti ni ny. Qu nhin, khng lu sau c
ngi Tr Khi vt Trng Giang n ni ny, m mang php th rng ln. i s tnh
nhiu lt bin du, c khi hng, khi ph, nhng nh c cao nhn lm
Tr Tr, cho n hin thi o phong vn chng suy sp.
u thi Cn Long nh Thanh, Bo Lm Trn Cng trng hng, in
ng, liu x mi toanh rng ngi, nhng cn ba vin cha sc thnh
lp. Mt l Dng Lo v bc danh c cc phng, bc k cu trong cha,
tui gi lng lng chuyn lo tu tp o nghip ca chnh mnh nhng cha
c mt ta vin chuyn bit th lm sao gip cho Tnh nghip c? Hai l
Dng Bnh: Thp phng tng l c qunh mt thn, n cha ny
nng ta th chnh l ngi rut tht, h b bnh tt chng th theo i
chng, bn di n ni ny an dng mong cho chng lnh. Nu tui th
sp ht s a sang Tr Nim ng. Ba l Tr Nim, phm ngi bnh
nng sp mt, s chuyn sang vin ny. Thng Tr lin phi ngi lun
phin tr nim. Tr Tr hay ngi trng ban s khai th, hng dn ngi
[sp mt] y, ngi y ton thn bung xung ht, nht tm nim Pht.
Trc mt ngi y nn th tng Pht tip dn, ngi y tm nim,
ming nim, tai nghe, mt nhn, tr c Pht ra, khng cn ngh g khc na,
ng hu chnh nim rng r, theo Pht vng sanh. y chnh l mt i s
khn yu tt bc ca chn tng lm hong php ln ngi xut gia tu hnh.
Ngi lm Tr Tr v nhng v c chc trch hy nn coi ngi khc gi
- bnh - cht ging nh chnh mnh gi - bnh - cht, t s lo liu n tha,
chc chn chng chu quy qu cho xong chuyn th o c hin ti s ngy
mt cao qu, phm sen vng sanh cng th thng vy! Hung chi c nhn
to dng tng lm vn l v ngi gi k bnh m lp, cng nh khin cho
tng chng ng o c ch nng ta, ngi hc n n c ni tham hc,
tha s. C ai chng gi? C ai khng bnh? Ai m khng cht? Nu chng
c bit lp ra mt vin th ngi gi, ngi bnh, thn tm kh yn. Thn
tm chng yn th nim Pht cu vng sanh s b chng ngi. y chnh
l nguyn do thnh lp ring hai ta in ng Dng Lo v Dng Bnh.
Nhng gi v bnh cn c th tm , ch lm chung chc chn kh th
coi thng, tr hon c! Nu cng phu cha su, Pht nim cha thun, li
thm bnh kh trm trng, chng c tri thc khai th, hng dn, Tnh l tr
nim, s tr vo lun hi, trn chng c hy vng g c liu thot! Nu l
ngi cng phu su, Pht nim thun, li c sc tr nim ca i
chng, h chng mau chng thy Pht, nghe php, ng V Sanh Nhn ?
xy dng cha pha nam ni Pht Lng, nhng xy cha xong nhp dit. Tn Vng
Dng Qung tic nui khn cng, bn lp hi trai tng mt ngn v, xy dng ngi
phm v nguy nga ny, thot u t tn l Thin Thai Sn T. Nhng sau ny, vua nh
li khi cn l Thi T, nhm khi ngi Tr Khi ti ni y, s nh Quang tng bo
mng vi nh vua: Ba nc (tc Bc Chu, Bc T, Trn) s hp thnh mt, ngi c
th lc ln lao mi c cha ny, cha xy xong, t nc s thanh bnh. Do vy,
i tn l cha Quc Thanh.
Do vy bit chuyn tr nim quan h rt ln. ang trong lc tnh mng

sp chm dt y, nhm lc phn nh thng - trm, m c ngi khai th,
hng dn, tr nim, v nh k khip nhc trnh gic tnh ngi thuyn trn
xa, c mi ngi nng , lin c th vt ln thuyn, lin c ngi yn
n n tn b kia. Nu l ngi khng c khai th, hng dn, tr nim, t
s mc ci ha ph hoi chnh nim, ng ni ngi cng phu cha su
chng th liu thot, du l ngi Pht nim thun vn kh vng sanh! V
nh dng s ph vng vy lt ra, tnh ngi thuyn thot i, b mi ngi cho
ko, ngay lp tc t xung vc su. Siu phm nhp thnh hay vn lun hi
y nh c ch trong mt hi th ny! L c - mt qu na nm trong tay v
Tr Tr, mt phn t nm trong tay nhng ngi gi chc trch. Nu v Tr
Tr hay nhng v c chc trch thy ngi khc cht ging nh cha m, thy,
bn ca chnh mnh cht t s cc lc tr nim ng php, thnh tu vng
sanh. c vng sanh, lu dn t s vin thnh Pht o. Thnh tu mt
ngi vng sanh chnh l thnh tu mt chng sanh thnh Pht; cng c y
h th din t c ?
n nm Dn Quc 17, 18, do khng kim c ngi Tr Tr nn
[Quc Thanh T] lm vo cnh suy bi st t. Nm Dn Quc 19 (1930),
nhng bc k lo trong ni v cc v hng thn cung thnh ha thng Kh
Hng l bc xin thi chc Tr Tr v hu trc kia tr li lm Tr Tr
mong khi phc [nh cha]. C Hng bn mi ngi bn thn l php s
Tnh Quyn gip sc. Do vy, c bit m hc x hong dng xin pht
tng Thin Thai, hng khi iu li, tr thi t, tin hnh y trm
chuyn b ph b. Nay li tnh lp ra ba vin ny, mi vin gm nm gian,
v tr gn nh bp tin cung cp nhng th thc n, tr, nc cho nhng
v gi c, bnh tt. Mi vin u c ngi trng nom, u lp quy c. Tr
Tr v nhng v c chc trch thng i xem xt, chng cho nhng ngi
chm sc li nhc, coi thng. Dng tm cn thn, st sao ng cho ngi
khc khm phc! [Ha thng Kh Hng] sai Quang son bi k. Do vui
p trc tm lng thnh v php v ngi [ca cha Quc Thanh] nn
[Quang] qun mnh hn t, vit nhng chnh. Nguyn t nay tr i, Tr Tr
v nhng v c chc trch cha Quc Thanh cng nh Tr Tr v nhng v
c chc trch cc ni trong hin ti ln tng lai ai ny u ch su xa.
7. Bi k v chuyn Hng Quang Lin X thuc Hng Sn Tho Am
Ng Huyn xy dng Tam Thnh in
(nm Dn Quc 23 - 1934)
c i Gic Th Tn kho tr nhng cn bnh ni thn ni tm chng

sanh, kho lm cho thin h thi bnh, nhn dn yn vui. Tm bnh c nhng
th no? Chnh l tham - sn - si. c nhng bnh y, tm chng th chnh
c, nhng nim thun theo tnh kin, tri nghch l s t dy ln.
Nhng nim y khi, t s mun tha lng ham mun ca chnh mnh,
ci tm hn t git - trm - dm s ngay lp tc bin thnh s thc. y gi
l do Hoc to nghip, do nghip chuc kh tri trn im kip195 chng
thu no xong! c Nh Lai thng xt, ty theo tng cn bnh ca chng
sanh m ban thuc, bo h: Tm tham - sn - si chng phi l ci tm vn
c ca cc ngi, tm cc ngi vn vin minh tnh diu nh tm gng
sng sch, trn chng c mt vt no! H c vt trc gng th khng
vt no chng c soi trn vn. Vt n chng c tuyt, vt i chng lu
gi. Gi c tnh thin chn ca ta, chng b chuyn theo vt. M tm
ui theo cnh th gi l ngu phu. Tri trn hp gic lin d vo dng
thnh. Nu con ngi bit c iu ny, tm bnh s lnh. Tm bnh
lnh, thn bnh chng c ci gc na, du cm xc lnh - nng cng chng
b nguy him. Tm chnh th thn s chnh theo. Do khng c tnh
nim tham - sn - si, s do u m c nhng hnh hn t git - trm - dm
cho c? Ai ny u nh th th dn l ng bo, loi vt ging nh ta, i
i bnh ng, no cn c chuyn tranh t, ginh thnh, tn st ln nhau
na ?
V th, nhng bc vua quan thng minh du tr thi xa khng v no
chng sng phng, h tr, bi [Pht php] gi yn t nc khi cha lon,
bo v t nc khi cha nguy, nn t n thi bnh m chng hay chng
bit, chng t l du vt vy! Tic cho nhng nh Nho i sau tm lng
hp hi, nh nhen, ly diu ngha t kinh Pht gip cho nhng chuyn
bn xung ca bn h, nhng bi xch tht l do c Pht ni, bo l ba
t! S l nhn qu ba i, lun hi su no chnh l i kinh i php khin
cho ngi hin mau ln cnh thnh, k ngu gng sc lm ngi dn lng
thin, [th m] bn chng bo tht ra chng c chuyn nhn qu bo ng,
con ngi cht i, thn hn dit, cn ai chu ti v thc sanh? T y,
thin khng c g khuyn, c khng c g trng pht, n ni ha nhau
ph kinh in, ph lun thng, ph hiu, b thn, chng h xu h, ngc
ngo coi l vinh, u l do nhng th hc thuyt y m thnh! Ci i
lon n cng cc, ai ny u lo s, mun cu vn th chng th khng
noi theo i php ca c Nh Lai. Do vy, cc ni u lp Tnh nghip x
hoc C S Lm xng nhn qu, chuyn tu Tnh nghip.
Tr Tr Hng Sn Tho Am Ng Huyn l i s Thanh Thin v cc
c s ti a phng sng lp Hng Quang Lin X t lu, nay c bit
xy ct nm gian Ty Phng Tam Thnh in pha ng tho am.
Nhng tng nhn sng trong am sut nm tu tp, Tng - tc tham d lin x
nh k c hnh, sm sa y kinh sch Tnh tng mi ngi c tng.
Ngy Rm mi thng mi ngi u t li, nim Pht mt ngy, h thun
tin bn ging din tng ch ca php mn Tnh ng hu nhng ngi tu
195
Trn im kip: Kip s nhiu nh s vi trn.
tr hiu thu trit t tm, chng n ni ming ni cu sanh Ty Phng m

lng vn nh tng ci ny n ni cng phu sp thnh nhng v mc li
hiu lm [n ni] mong thot sanh t m vn a lun hi! Li cn ch dy
cn k nhn qu, thut ti phc.
Phm nhng ai tham d lin x u phi gi vn lun thng, trn ht
bn phn, dt lng t, gi lng thnh, ng lm cc iu c, vng hnh cc
iu thin, gi gn tm c hiu, , l, ngha, trung, tn, lim, s, dc ch
ni tm s cch vt, tr tri, thnh , chnh tm, tu thn, t gia, tr quc, bnh
thin h, t s khin cho Nho tng nh Pht php m c phc hng, s
gio ha ca Pht do hng Nho s m c truyn rng ri, b p thin kin
trong lng sng phng, ngoi mt chng tri, t lm, lm ngi ca tin
nhn, dy i sau quy c rng ln sng trong ci trn hc o, t lp, lp
ngi. Ba ngi cng i t c [ngi] l thy ta; mt p mi nh, t c
[nh] trung tn. Ai cng u c th l Nghiu - Thun, ai cng u c th
thnh Pht. Ngi ta l trng phu, mnh cng l trng phu, ch nn t
khinh ri cam phn lui st, ng hu chng c ph Pht tnh sn c ni tm
mnh v i php liu thot ngay trong i ny! Nguyn khp nhng ngi
n [vi lin x ny] u ghi nh ch qun th may mn lm thay!
8. Bi k thut duyn khi ca Ty Phng in ti V Tch
(nm Dn Quc 22 - 1933)
Php mn Tnh l php mn c bit trong gio php sut c mt i

c Pht, l ci ngun ca cc php, c phm ln thnh u c , thch
hp khp ba cn thng, trung, h; Thin, Gio, Lut cng hng v mt
o, thc hin d, thnh cng cao, dng sc t nhng t hiu qu nhanh
chng. Qu tht l con ng tt cho chng sanh trong chn php gii tr v
l chn, tha thch bn hoi xut th ca c Bn S Thch Ca. Xt t khi
php c truyn sang ng Chn (Trung Hoa), Vin cng m Lin X u
tin, t y nhng bc cao nhn ch hm m Ty Phng ai ny vng theo
tng phong, s gio ha lan khp c nc v cc nc ngoi. Tuy hn mt
ngn nm qua khng lc no chng c nhng tnh trng hng thnh hay suy
vi, trong tm chng sanh vn thng gi lng thnh quy hng.
Huyn V Tch chnh l cuc t th thng ni Thi B, Trng Ung n
mnh. Ty Phng in l o trng cng tu c Pht php ln th php.
Nhm nm Quang T 29 (1903) i Thanh c nm v u-b-di l Cao
Siu Tc, Tn Hc Ty, Triu Tnh Chng, ng Tm Tnh, C Tnh Minh,
hnh noi theo ba b Thi196, ch mong ni chn phm sen, mi ngi b ra
mt mn tnh ti l nm trm ng, tnh dng tinh x nim Pht ngoi ca
196
Ba b Thi chnh l Thi Khng (v Chu Thi Vng, tc b ni ca Vn Vng),

Thi Nhm (v Chu Vng Qu, m vua Vn Vng) v Thi T (v Chu Vn
Vng), ba ngi n b hin c mu mc nht thi c.
Ty, [thuc khu vc nh s] 22-7 trn bn . B Siu Tc li bo con l

Chn Thc tng cho [tinh x] su phn nm ly t na gp thm vo
khonh t do cc x hu chung sc quyn gp tu c. Bn dng i
in, ca tam quan, nh khch, tnh tht, tng cng hn mi gian, mt ba
nm mi xy dng xong. Phm tng Pht, kinh in, php kh trang
nghim ni chung u y , li cn nh quy c r rng, ghi chp li
lu truyn, vng gi. Nu l hng ph n quy y Tam Bo, dc lng tu Tnh
nghip th u c th ty h tu tr, y chnh l ni tin khi ca lin x dnh
cho n gii ti V Tch vy.
Thu u, b Siu Tc lng nhm chn sanh t mong mau c liu
thot, c hai ngi ch l cc tin sinh Ngng Phong v o Nam ch dy
php mn Tnh , bn pht tm kt x ng tu Tnh nghip. Lc ban u,
lp hi trong Thch S Am; tip , sng lp in ny t c th ch tr
c vic ny. Ti nm Tuyn Thng th hai (1910), b sp v Ty, bn
mi khp cc v hng thn, cao nin, thin tn h php n, giao cho b
Hc Ty k tc m nhim mi vic. Ni tip b Hc Ty ch tr n nay l
b Hin Trung. B Hin Trung xa gieo hu cn, hiu hc, chuyn tu,
thng nng theo b Siu Tc tu tr ti y. Gn y b lnh o tnh hu
rt c ting khen. Trong in t trc n nay kha tng sng ti, ba thi
nim Pht quy c nghim tc, tu tr tinh tn, khin cho k thy nghe u
sanh lng chnh tn. Do vy, [nhng ngi] b m v vi ng, chuyn t
thnh chnh m chng h hay bit khng th m xu c! Gn y, lin
x thnh lp nh rng, ting nim Pht ch o197 cha h [c ni no]
chng phi do in ny pht khi vy! Li trc ca dnh ra hai phn nm
ly t, d tnh mai sau s dn dn m rng cuc t ra.
Hin Trung do ch tr lu, b gi - cht bc bch, mun thoi n,
hng chuyn tu Tnh nghip. Do vy trnh by vi Quang v duyn khi, lai
lch ca in ny, cy ti vit bi k. Do vy, ti bn trnh by i lc s
rng ln cao su ca php mn Tnh , [cng nh] do s tu tr tinh tn ca
mi ngi trong in ny nn c thin tn khm phc, ngng m, h tr,
nhm thnh tu o trng th thng nhim mu tu chn ngay trong ci tc,
t li, li tha ny, ng hu ht thy mi ngi u bit ngoi th gii
[ging nh] nh chy ny, vn c qu hng thanh tnh yn vui tt bc,
cng chun b t lng Tn - Hnh - Nguyn tr v nh, mong sao ch
thn thy c bc cha m i t bi l A Di Pht, lin c cng vi
Pht chng v lng quang th. Nguyn ai ny gng sc, nguyn mi ngi
hy gng cng ln! (Tam mn chnh l ba mn gii thot Khng, V Tng, V Tc,
nhng mt mn c c ba ngha gii thot ny vy)
197
Nguyn vn Pht thanh ti o: Da theo cu vn d ti o dng vn chng

chuyn ti o l. Tng t, ting nim Pht khin ngi nghe thc tnh, pht khi thin
cn, mng nh phin no, do vy, ting nim Pht cng chuyn ch o l vy.
9. Bi k ghi duyn khi sng lp cha Php Vn bn sng Tam Xoa ti

Nam Kinh
(nm Dn Quc 22 - 1933)
Nh Lai v mt i s nhn duyn nn xut hin trong ci i. Gi l

i s l v mun cho ht thy chng sanh u khai - th - ng - nhp tri
kin Pht, ai ny u c thnh Pht mi thi. Do chng sanh cn tnh ln
- nh khc bit, nn php mn ca c Nh Lai c Quyn - Tht bt ng.
V vy, tm ph chng sanh ca Nh Lai cha c tha mn ln lao.
Bi th, c bit m ra mt php tn nguyn nim Pht cu sanh Ty
Phng d thnh hay phm u cng trong i ny thot khi ci kh
ny, sanh sang nc vui sng kia. Bc thng cn s mau chng Php
Thn, k [cn c] trung - h cng u cng ln Bt Thoi, khin cho chng
sanh cng thot sanh t, tha thch bn hoi xut th ca Nh Lai. Li ch y
chng th din t c! V th, php ny c chn gii hng v, mi
phng cng khen ngi, ngn kinh u xin dng, mun lun u tuyn
ni, v php ny l php mn tng tr thnh thy thnh chung mi
phng ba i ht thy ch Pht trn thnh Pht o, di ha chng
sanh.
Cha Php Vn phng theo o trng nim Pht phng sanh do cha
Vn Th lp. Nguyn do l v trong thng Tm nm Dn Quc th mi
(1921), Quang sang Dng Chu khc in sch, ng Vng u Nng i
cu tr Nam Kinh, theo li c hn n thm ving. Ngy hm sau n
thm ng Lu Vin Chiu, ng Ngy Mai Tn cng n gp, cho bit chnh
ng ta kh tin tng Pht php, tng c Vn Sao ca thy, gn y
cng nim Pht, nhng hn rng nghip chng, tp kh su dy, chng th
n chay c! Quang bo: Bnh y d tr, xin hy em bi s [ku gi tu
b] ao phng sanh [cha Cc Lc] Nam Tm c k, m bo ng s n
chay c! Vo thng Mi, ng ta lin n chay trng, lng au u ngh
tng st kip trn lan u do st sanh n tht cm thnh, nhn y bn mit
mi xng nim Pht, phng sanh, mong sao ngi v vt u c sng
yn vui, u c vng sanh Ty Phng. Nm sau, [ng Mai Tn] cng vi
u Nng, Bng Tnh Tn, Diu Lin, Tm Tnh v.v thng lng mua
chng mu t ca ng Phng Tun Sanh bn sng Tam Xoa thc
hnh chuyn y.
ng Tun Sanh vn l con chu ca mt gia tc i i c hnh, khn
ngn hoan h, c bit bn gi r, xin em bi v t tin cha m th vnh
vin trong Nim Pht ng mong cy vo Pht t lc tip dn vng
sanh hng bo n cha m. Lin khi cng vo thng Chp, o ao, p nn.
Nm sau, dng lin x198 v mi my cn nh s dng, o chn ci ao
198
Lin x: Gian nh nim Pht. Do ch l mt gian nh tm thi nim Pht nn

khng gi l Nim Pht ng.
phng sanh theo tng loi nhm trnh ci nn c d nut c. Nm y li

xng lp C Nhi Vin nui dy c nhi chng n hc ch, hc ngh
hu c th t lp, chng n ni lang thang cht i v tr thnh phng
khng ra g! Do vy, xy dng C Nhi Vin trc, cn chuyn dng cha s
tnh t t. Do nhiu nm lin tip thi cuc khng n, nn ln khn mi n
ngy nay. ng ng Phc Qun v Mai Tn u l hc tr ca ng Phng
Mng Hoa, li cng quy y vi Quang, xin ng Phng v Quang ta cho
s vng Bn Mi Tm Nguyn nhm quyn m khon tin xy dng Php
Vn. Phm nhng ngi khc quyn m cng gp vo trong s vng y.
Mi nguyn l mt ngn ng, h c c bn nm vn ng lin c th xy
dng. Ghi n hn nm chc nguyn, giao ra hai vn hai ngn by trm
by chc ng m vn cha khi cng, v th chng quyn gp na.
Nm Dn Quc 19 (1930), ng Phc Qun quy Ty, hai cun s y con
ng ta l Hn Phn giao li cun u, cun sau b tht lc, nn khng bit
c tn nhng ngi quyn m, cng nh do c ngi qua i hay
chuyn ch nn tuy c tn trong s cng kh lng thu ht c. My nm
qua, khi kinh ph cho C Nhi Vin chng t tin dng tin li ca
khon tin y [ b p]; v th, trn chng tng thm c. Nm ngoi,
ng Mai Tn quy Ty, ng u Nng do thy Quang v ng ta u l khch
chng cn lu trong ci i ny, nu chng gp rt lo toan, sau ny chc s
b mt tch, bn quy nh bin php cho khi cng ng th, sm sa vt liu,
ma Xun nm nay s ng ra c thc xy ct. Gp ng lc chnh ph c
ng ta lm y vin chnh ph tnh Thim Ty kim nhim chc v trng ty
dn s v tnh Thim Ty, gi nhim v trng nom xy dng, nn mi vic
giao li ht cho thy Tr Tr Tm Tnh.
Hn na, vic ny do Quang pht khi nn [thy Tm Tnh] bo Quang
son bi k nhm tha vi nhng ngi thng sng mai sau. Trong nm Dn
Quc 11 (1922), lc mua t, bn bc quyt nh chng trnh l o
trng chuyn tu Tnh nghip, quanh nm nim Pht, cng kha mi ngy
ging nh ph thng Pht tht. Nht lot chng ging kinh, truyn gii,
truyn php, thu nhn , lm chuyn kinh sm th tc. Tr Tr bt lun
Thin Thai, Hin Th, Lm T, To ng, nu gii hnh tinh nghim, thng
hiu gio l, tin tng Tnh su xa, ch mong li ngi th u c th
mi m nhim [chc Tr Tr]. Nu nhng mt khc u xut sc, ch c vi
Tnh chng h ch th quyt chng th thnh c! Tr Tr lun theo
tui h, c hnh, chng lun trn th h truyn tha, do [theo l] truyn
hin ch khng theo l thy truyn cho tr. Trong Nim Pht ng, mi
ngy v Tr Tr hoc ngi trng ban ni v Tnh v gii lut, khai th
mt ln cc s pht tm tng thng th thng. C v tn s no hm m
o phong ni ny xin m Nim Pht Tht cu cho cha m c tng tui
th, cu siu linh hn ca t tng, tiu tr ti khin do chnh bn thn, hoc
vun p nn phc cho con chu th vn c nim Pht nh thng l, ch
thm vo ba lt hi hng m thi! L Dim Khu cng nht quyt khng

thc hin, nhm ngn nga hng Tng ng ph tha c n np ph hoi o
trng199. Phm nhng ai xin m Pht tht ch c n mt hai ngi t
lng knh trng, l bi, nhng phi ra v ngay trong ngy hm y. Nu t
hp bn b ng o v em theo quyn thuc n gii tr tui li cho n
khi vin mn mi v th quyt chng chp thun. o trng ny thc hnh
php mn c bit nn chng tun theo thng l thnh lp. Chng trnh
y n nh n tha ngay trong lc mua t, nhng trong nm Dn Quc
15 (1926), ti Linh Nham T Chu, ha thng Chn t khi bin ngi
cha ca mnh thnh o trng thp phng thc hin quy nh ny trc
ht!
Hin thi do khon quyn gp hu hn, li thm thi cuc kh khn
chng d g quyn m, ch c cch tt nht l thu nh phm vi khi b b
tay. i in dng nm gian lu cao, pha trn th i Tng Kinh bn i
Tng mi c n hnh v lm ch xem kinh. Pha di l i in, nim
Pht cng ch . Hai bn u dng mi my gian lm nh khch, nh
kho, nh bp, phng b quan. Ca Tam Quan chnh l in Di Lc Vi
200. Phm vi tuy nh, nhng ni chung hnh thc y . Trc , sp
xp mi my v tng tht lng tu o, tch cc tu tr cu vn nc tt
p, hng thnh, tai ha tiu dit, ma - nng ng thi, thin h thi bnh.
Tt c vic tht hoc cu siu cho vong linh, hoc cu th, do bi v c
th sau khm th Pht s c nghe ting Pht hiu sut nm, gip ch cho
thn thc cng ln lm. Phng danh cng c cho ln xy dng ny c
khc trong mt tm bia khc. Nu c v i cng c ch [pht tm h tr]
th s ngi thng tr ni y s c tng thm. Knh mong nhng v
sng trong cha ny u cng pht tm t li, li tha, cng sanh Ty
Phng, ng hu khi ph bc s gio ha ca Pht, chng ph ry tnh
linh ca chnh mnh, bo trn bn n, gip khp ba ci vy.
199
Do nghi l Dim Khu rt phc tp, bao gm nhiu l nghi, th loi tn tng, n quyt,
cng nh l nhc rt phc tp, nu khng phi l mt v Tng c hun luyn chuyn
mn s khng th tham d vo ban kinh s c hnh l ny c. Ch ng ph y
thng b c tri thnh ng Ph vi ngha c kh nng thc hin cc nghi l thnh
thc, thng tho, ng cch. Mun c hnh l Dim Khu phi mi nhng v Tng
chuyn c o luyn v khoa ng Ph; tuy vy, trong s nhng v tinh thng nghi l
y, khng m bo h s u l ngi ch trng tu tr, gii hnh tinh chuyn! Nu thng
xuyn c hnh l Dim Khu s phi mi nhng v y n trong cha. Nu h khng
phi l ngi ch trng tu tr, s rt d gy xo trn tr ngi cho s thanh tu trong o
trng, cng nh khin cho vic chuyn tu b xen tp. Hn na, c hnh l Dim Khu
phi tn nhiu cng sc chun b, rt tn km, nu khng mi Tng bn ngoi th Tng
chng bn t phi dnh nhiu thi gian tp luyn khoa ng Ph cho nhun nhuyn
nn s xao nhng vic nim Pht.
200
Gi nh vy v tng trn Tam Quan th Di Lc B Tt v c H Php Vi B Tt.
10. Bi k ghi cng c xy dng lu Tng Kinh cha i Pht Lng

Vn thuc huyn Lc Sn, tnh T Xuyn
(nm Dn Quc 24 - 1935)
Pht - Php - Tng Tam Bo l n uc cho m di v minh, l thuyn

b trong bin kh sanh t, khng ring g ngi c ch mong on Hoc
chng Chn liu sanh thot t phi nn nng ta, m ngay c nhng ai
chuyn tm ni minh c, thn dn, tr quc, an bang cng phi ly vic
sng t diu l tm tnh, nu r s thc nhn qu lm mt tr duyn ln
lao cho vic xoay chuyn lng ngi, ph tr nn bnh tr ca nc nh vy.
V th, xa kia, nhng bc lp i cng, dng i nghip, lng trung la nht
nguyt, ho kh lp tri t, phn nhiu do hc Pht c lc m ra, khng ai
chng dc sc ni trang nghim tng Pht, lu thng kinh Pht, h tr Tng
chng tu hnh, mong cho ht thy nhn dn u cng do Tr Tr Tam Bo201
m ng nhp Nht Th Tam Bo202, ch thn chng c Chn Nh Pht
Tnh sn c ni tm ny. cha Lng Vn xa kia, th nc chy xit203,
thuyn i ngang b ng v gy hi rt ln. u i ng, thin s Hi
Thng thy vy thng xt, mun tm cch cu vt, che ch, bn tc mt
201
Tr Tr Tam Bo l mt trong ba loi Tam Bo, c tc dng hin din trong ci th

gian duy tr Pht php, gm tng Pht, hnh Pht l Pht Bo, kinh sch l Php Bo,
Tng chng xut gia l Tng Bo.
202
Nht Th Tam Bo, cn gi l ng Th Tam Bo, ng Tng Tam Bo. Tuy phn
thnh ba ngi, nhng vn cng mt th nn gi l Nht Th. Nu gii thch chi tit hn
th:
1) Lun trn mt S, Pht th mang ngha gic chiu l Pht Bo. Pht c mang tc
dng lm khun mu (qu php) nn l Php Bo, dt ht nhng s tranh ci, tri
nghch nn l Tng Bo. Ba ngha ny tuy khc, nhng xt v mt bn th ca mi c
li chng khc nn gi l Nht Th. y l gio ngha c tuyn dng bi cc b lun
Thnh Tht, A T m cng nh cc kinh lun i Tha.
2) Lun trn phng din ph tng v bn th vn l khng th S tuy c sai khc,
nhng Th u khng, nn gi l Nht Th. Gio ngha ny ch hn cuc trong gio php
i Tha.
3) Lun trn thc t, tuy Tam Bo khc bit nhng u ly thc tnh lm Th nn gi l
Nht Th. y cng l mt gio ngha chuyn bit ca i Tha. Hoa Nghim Kinh
Khng Mc Chng, quyn hai, ging: ng Tng Tam Bo ngha l ng mt php
tnh Chn Nh, c ba ngha khc bit l gic ngha, qu php ngha (khun php), ha
hp ngha, nn gi l Tam Bo.
203
Cha Lng Vn nm ngay b ng ch hai dng i v Mn Giang giao nhau.
Ni Lng Vn c chn ngn nn cn gi l Cu nh Sn. T cha nhn sang bn kia
sng l thnh Lc Sn. Vo thi ng, ni mi ngn ni u c cha, hin gi ch cn
mi cha Lng Vn. Tng Pht Di Lc c c thng vo vch ni trong t th ngi,
cao n 71 mt, vai tng rng n 28 mt. Tng c tc t Khai Nguyn nguyn nin
(713) i ng Huyn Tng n nm Trinh Nguyn 19 (803) i ng c Tng
mi hon thnh, tc l tng c tc rng r trong chn mi nm! Tng ny thng
c gi l Lc Sn i Pht hay Lng Vn i Pht.
bc tng ng Lai H Sanh Di Lc Tn Pht ngi trn ni, cao n ba

mi su trng, [kch thc ca] ta sen Ngi ngi chng tnh vo trong
[con s ba mi su trng y]. Do nguyn lc ca S nn cm c c
Pht r lng T gia h, nc i dng, chy st vo chn ni, ni ln mt
bi ct bi ngi ta c th sng c [ ]. S cho rng ngi Di Lc
l c ng Lai Th Tn lng T khng ai hn c, to bc tng ln
ny chng nhng ch mun cy vo Pht t lc cu gip, che ch thuyn
b qua li m cn v mong mi su xa nhng k thy nghe s np vo tm
thc in to thnh mt i nhn duyn hng trong i ny pht tm tu tr,
vng sanh Ty Phng, tng lai tr vo Sa B ph t [Di Lc Pht] trong
hi Long Hoa. S n ht i vn cha hon thnh c cng trnh, n
nin hiu Trinh Nguyn i ng c Tng [cng trnh] mi hon thnh.
Gp dp Nam Khang Vng l Vi Cao lm Tit S204 Ty Xuyn bn
son bi k, c cu: Thn cao ba trm su mi thc, u to chng
thc, mt rng hai trng, nhng tng ho khc mi mi u xng hp.
y chnh l tng Pht ln nht nc ta. Nhng Php Thn tht s ca
Pht trn khp php gii, cn thn ng ha bin hin th mnh mng chng
nht nh. Nm Dn Quc th 9 (1920), ng Trang T Giam Thng
Chu triu bi Ph , em theo ba bc m Pht (tng Pht hin trn ht
go) a cho xem. Nhng tng y trang nghim vi diu, c ci i khng
th snh bng, y chnh l tng ng do thin nhin to thnh, di ht go
vn cn vng cm. H ai thy nghe u cm kch n Pht.
i vi nhng l c ni trong kinh Pht, c nhin chng d g t r,
nu c nhng iu quan trng l Lun. T thnh, lc phm, nhn qu ca
mi php gii vn trong mt tm. i vi bn th ca tm, phm - thnh
chng hai, chng sanh v Pht ht nh mt, ni phm chng gim, ti thnh
khng tng, thng hng khp xa - nay, chng i di, chng bin chuyn,
Th tuy bt bin, Dng thng ty duyn. Thun theo tnh duyn, do cng
c c su hay cn m c chng qu Thanh Vn, chng qu Duyn Gic,
chng qu B Tt, chng qu Pht sai khc. Tuy Thanh Vn l nh nht,
nhng on Hoc chng Chn, liu sanh thot t, thng hng php lc,
chng th thn sau na. Theo nhim duyn, do Hoc nghip nng hay nh
m c sanh ln ng tri, sanh trong ng ngi, sanh trong ng A Tu
204
Tit S l mt chc quan c t ra vo i ng. Thot u, nhng v v

tng nm gi binh quyn mt o (tng ng vi tnh by gi) c gi l c,
ch nhng v c c vua ban c Tit (mt loi c hiu tng trng cho uy quyn)
mi c gi l Tit S. n i ng Du Tng, chc v ny mi c chnh
thc thit lp v phm vi cai qun ca Tit S c m rng, trng coi c v ni
chnh ln binh quyn trong mt o. Cc Tit S cng thng c phong tc Qun
Vng, quyn uy rt ln, khi chnh quyn trung ng suy yu, cc Tit S thng
tha c chim t lm vua mt ci. Do vy, n i Tng, triu nh quy nh Tit S
ch trng coi v ni chnh, khng c gi binh quyn na.
La, sanh trong ng sc sanh, sanh trong ng ng qu, sanh trong ng

a ngc khc bit. Du tri - ngi l cao nht, vn l y dy Hoc nghip,
sanh t lun hi, thng trong tam gii, lc o, trn chng c thu thot
ra. Mi php gii y do mt tm ca chnh ng nhn to ra, thng - trm,
kh - vui khc bit vi vi mt tri mt vc; nhng th tnh ca ci tm y
vn thng t nh nh, ni phm chng nhim, ti thnh chng tnh. V th,
kinh Hoa Nghim ni: Nhc nhn dc liu tri, tam th nht thit Pht,
ng qun php gii tnh, nht thit duy tm to (nu ai mun hiu r ht
thy Pht ba i, hy qun tnh php gii, ht thy ch tm to).
Do vy, c Pht thy ht thy chng sanh u l Pht cha thnh, ty
thun c nghi ca h m trc ht ni Ng Gii Thp Thin thuc Nhn
Thin Tha, ri ni T ca Thanh Vn Tha, ri ni Thp Nh Nhn
Duyn ca Duyn Gic Tha, ri ni n Lc Vn Hnh ca B Tt
Tha, ri ni n phc ln hu cng trn vn, tch chiu cng dung thng,
ht sch Tam Hoc, vnh vin mt hai th cht, vin mn B , tr v ch
khng c g t c ca Pht Tha. Li ngh chng sanh km hn,
khng cy vo sc th nguyn rng su ca Pht Di chc chn kh lng
liu sanh thot t ngay trong i ny c, nn c bit m ra php mn tn
nguyn nim Pht cu sanh Ty Phng, ng hu bn phm phu y dy
Hoc nghip nng vo Pht t lc i nghip vng sanh. c vng
sanh th Hoc nghip ht, chng a v thnh, so vi nhng k ch cy
vo t lc th s kh - d d ht c nm cng chng th ni trn!
Nhng php mn ny chnh l nhm tip thng cn, tip km
thm hng trung - h; v th, Thin Ti chng ng Gic, Ph Hin B
Tt bn dy dng mi i nguyn vng hi hng vng sanh Ty Phng
Cc Lc th gii mong vin mn Pht qu, cng nh khuyn khp cc v
B Tt thuc Hoa Tng hi chng nht tr tin hnh, bi y l php mn
tng tr thnh thy thnh chung mi phng ba i ht thy ch Pht
trn thnh Pht o, di ha chng sanh. i c nhng k bm tnh
thng minh i cht thng coi r php mn Tnh , chng chu tu tr,
chng nhng t lm, lm ngi, m ng l cn hy bng Pht php na!
Nh Hoa Tng hi chng l cc v i S chng Php Thn thuc bn
mi mt a v Thp Tr, Thp Hnh, Thp Hi Hng, Thp a, ng
Gic, dng cng c ca mi i nguyn vng hi hng vng sanh
Ty Phng hu mong mau chng vin mn B , tr v Pht qu khng
c g t c. Nhng v y l hng ngi nh th no, chuyn y l
chuyn nh th no, ta l hng ngi no m dm chng i cc v y?
Cn nh kinh vn trong gio php ca c i Tng c chia thnh ba
phn l Kinh, Lut, Lun, nn c tn l Tam Tng. Tng c ngha l su
chc, u vin, ly s dng chng b cn kit! Nu i vi mi mt ch,
mt cu m c th thm nhp th s thng sut ht thy php, hiu ht thy
ngha. V th, Lc T ca Thin Tng nghe mt cu ng v s tr nhi sanh
k tm (hy khng tr vo u sanh tm) bn ni tip ngi v T; hnh

nhn Lin Tng thng tr su ch nam-m A Di Pht lin c th ngay
trong i ny sanh v nc Cc Lc, d vo hi Lin Tr.
Ba tng Kinh, Lut, Lun y t Thin Trc truyn sang, trong b Khai
Nguyn Thch Gio Lc205 i ng chp [kinh in nh Pht] c n
nm ngn bn mi tm (5.048) quyn. T y, lin tc dch thm cng
chng t, nhng cng c nhng quyn b tht lc! Hin thi, i Tng Kinh
i Thanh (Cn Long i Tng Kinh) t ch Thin, a, Huyn,
Hong206 n ch Tt trong cu Tt Th Bch Kinh gm c bn trm tm
mi lm (485) hm207, tc bn ngn tm trm nm mi quyn. Trc
thut thuc phng ny (Trung Hoa) gm thch kinh, tng kinh, cc s lun
v truyn k, ng lc v.v t ch Th, Bch, Kinh n cu Lng S
Kin C mi ht, gm hai trm ba mi chn (239) hm, tc hai ngn ba
trm chn mi quyn, tng cng l by ngn hai trm bn mi quyn. B
205
Khai Nguyn Thch Gio Lc cn c gi l Khai Nguyn Mc Lc hay Tr Thng

Lc do ngi Tr Thng bin son vo nm Khai Nguyn 18 (730) i ng, gm 20
quyn, ni dung ghi nhn danh mc kinh nh Pht c phin dch sch v nhng bn
ch s, ng lc c trc tc t nm Vnh Bnh th 10 (67) i Hn Minh cho n
nm Khai Nguyn 18 nh ng. n nm Trinh Nguyn th 10 (794) i ng, ngi
Vin Chiu li son thm b Tc Bin (thng c gi l i ng Trinh Nguyn Tc
Khai Nguyn Thch Gio Lc) gm ba quyn b sung danh mc nhng kinh in
c dch thm hay cha c nhc n trong b Khai Nguyn Thch Gio Lc.
206
y l cch nh s th t cc hm (tc rng hay trp ng kinh) trong Cn Long
i Tng Kinh da theo mi mt ch trong Thin T Vn, vn l mt bi vn vn dng
dy tr hc v lng ch Hn. Gi l Thin T Vn v bi ny gm mt ngn ch Hn
khc nhau. Theo truyn thuyt, luyn tp th php cho cng cha, Lng V sai
Chu Hng T (407-521) son ra bi vn ny vi tn gi y l Th Vn Vng Hy
Chi Thin T Vn. Thin T Vn bt u bng cu Thin a huyn hong, v tr hng
hoang, nht nguyt doanh trc, thn t lit trng, hn lai th vng (tri thm sc en,
mt t sc vng, v tr rng ln v bin, mt tri mt trng ht vi li y, tinh t chi
cht trong khng trung, lnh qua nng n) ri kt thc bng cu V ng tr gi, yn tai
h d (Nhng tr ng dng trong cu ni l yn, tai, h, d). T ch Thin trong cu
Thin a Huyn Hong n ch Tt trong Tt Th Bch Kinh (Tt Th l sch vit
theo li c chp bng sn trn cc mnh trc (v thu cha c giy), Bch Kinh l
nhng kinh in ca Khng T c chn giu trong tng khi Tn Thy Hong h lnh
t sch, chn hc tr) l 485 ch. T ch Th trong cu Tt Th Bch Kinh n
Lng S Kin C (hai ng S Qung v S Th thy trc nguy c bn co lo hon
hng) l 239 ch na. Chng ti dch nhng cu ny theo cch gii thch ca Wikipedia.
207
Nguyn vn l hm, tc gi tt ca ch hm qu, mt loi rng nh tng
chng ct gi php phc, nhng vt dng ty thn nh nht, thng di gm ging.
Do , trp ng sch cng theo thi quen c gi l hm, ta thng dch l hm.
tin phn loi, nh s, lu tr, tm kim, i Tng Kinh c chia thnh nhiu hm
(mi mt hm nh vy l mi quyn, ging nh hnh thc chia thnh tng tp (volume)
hin thi). Do kh giy khi xa kh hp, mi quyn nh vy thng c t 30 n 40
trang, in c hai mt giy, mi mt thng t 10 n 20 dng, mi dng t 10 n 12 ch
(ty theo kh ch).
ny c khi cng khc t thng Hai nm Ung Chnh mi ba (1735) n

ngy Rm thng Chp nm Cn Long th ba (1738) mi hon thnh.
Bc thng cn li tr i vi mi ch mt cu trong nhng kinh ny,
nu tm hn thng hiu lin c th t li, li tha, t lp, lp ngi. Tip
li ch thnh, khn thit th tr, c tng, y gio phng hnh, hiu nhn qu,
r ti phc, dng thn xng sut ngi khc, ng hu ht thy mi ngi
nhn vo bt chc lm lnh th i vi php mn, i vi x hi u c li
ch. Nu hon ton chng c nim cung knh, ch cu a vn, hoc lm lc
dng kin c on lun nh ngha l su xa trong kinh th tuy l nhn
lnh li chc chn chuc ly qu c! Nguyn nhng ngi c ai ny hy
gng cng!
Tr Tr cha Lng Vn l ha thng Qu Tnh mun cung thnh i
Tng t lu, nhng ngi c i ch trong hng Tng - tc u c
nghin cu, xem c, nhng lu cha kinh cha xy, thnh v s khng c
ch . May sao nm Dn Quc 18 (1929), php s Vinh Nham cng c s
Vng Hc ng n cha vn cnh, nhn ni chuyn thnh kinh cn
phi dng lu, hai v lin khng khi mi ngi gip nm trm ng. Do vy,
bn dc ht sc lo toan, nung ngi, mua g, khi cng t thng Ging nm
Dn Quc 23 (1934) n thng T nm nay mi hon thnh. Lu y gm
by gian, cao nm trng su thc, hai bn lu dng nm gian nh mi bn
lm ch ngh ngi cho ngi c kinh. ln Bc Bnh208 thnh kinh,
trc khi kinh v ti, sai Quang son bi k v vic xy dng lu tng
kinh; do vy bn vit i lc v nguyn do lp cha v nhng ngha trng
yu ca i Tng cng s hm, s quyn nhng bc thng sng i mai
sau u thu hiu cn k. Knh mong nn tng t nc vng bn, o bnh
tr hng thnh, Pht nht thm sng, php lun thng chuyn, n-vit tn
ch hng phc, tng chng an ha, binh ao vnh vin chm dt, ma gi
thun thi!
11. Bi k v vic trng tu thp vin ca i T Lo Nhn
(nm Dn Quc 19 - 1930)
Xem rng khp nhng bc anh hin li lc xa nay, ti nng tt vi, ti

gia th lp i cng, dng i nghip, th vua gip dn, nu gng cho hu
th, xut gia th trit ng t tm, thm nhp kinh tng, dy d li lc tri ngi, ni tip hu mng ca Pht th u l do c hnh cao p ca ng b
cha m cm thnh. Nu khng, lm sao sanh c con chu hin ti siu
qun bt ty, gip ht thy nh vy c ? Ngi ta ch thy quc s
Ngc Lm o c cao vi, ng chng su thm, trn cm ng cu trng209,
208
Bc Bnh l tn gi ca Bc Kinh trong khong thi gian t 1928 n 1949.

Cu trng (chn tng, chn b) ch hong . Theo Dch hc, t H v Lc Th,
nhng con s thuc v Tri l 1, 3, 5, 7, 9. Nh vy 9 l con s Dng ln nht. V th,
209
di ha t chng, Pht t, tm n, i php chiu khp nhn qun, sng

ti cht ho210, khun mu tt p lu li i sau, chng bit y u l do
ng ni v cha m Ngi gi vn lun thng, trn ht bn phn, li ngi
gip vt, dc lng tin tng Pht php, t hnh, dy ngi m ra!
Xt ra, S c h ngoi i l Dng, thuc dng vng tc Din Lng
(thuc tnh Thim Ty), i no cng c ngi hin t, cha hy l Phng,
tui ngoi ba mi vn cha c con. Ngi trong h l Dng Hng b th
ho211 vu hm, sp n ni phi cht. ng ni Ngi bo cha Ngi vo triu
ku oan, quan lin th Dng Hng, nh n th ho. Th ho m hn,
khng lu sau, trong p bt c k gian, gii ln quan xt n. G th ho
tha dp ghi tn ng ni Ngi vo s, quan xt n rt nghim khc, tn khc,
truyn bt gi khn cp. Ch Ngi v cha Ngi tranh nhau chu ti thay, cha
Ngi khng chu lin t i. Quan xt n rt ght k chu ti thay, dng hnh
pht qu ng git cht. Ngy hm y git cht lin tip my ngi ri.
n phin cha Ngi lin go to: Ti chu n thay cho cha ti, quan xt n
nghe ting cm ng v cng, xt hi cn k, bit l b vu co bn th ra.
Thng T nm y, tc nm Gip Dn thuc nin hiu Vn Lch 42 (1614)
i Minh, lin sanh ra S. Lc sanh, b m l Mu Th mng thy Qun m
m mt a b trao cho, lin sanh ra S. Thm na, cha m S thng gim
bt s chi tiu ca chnh mnh mua nhng con vt em phng sanh. Cha
m S hiu hu nhn t nh vy ! Nm sau, cha S quy y vi i s Lin
Tr, c php danh l Qung Phc, cng xin quy y cho S, c php danh l
i Tim. n nm mi hai tui, lc cha S sp mt, bn i trc tng
ngi Lin Tr, cu cao tng thay mt [cho i s Lin Tr] xung tc, thuyt
gii [cho c]; na thng sau c mt. Nm mi chn tui, S l ngi Khnh
Sn xin xut gia. Cha y hai nm i trit, ngi Khnh Sn rt coi
trng, dn d S hy xung tc, thuyt gii cho m, t php danh l Thng
Quang. Nm S hai mi hai tui, ngi Khnh Sn th tch ti cha Bo n,
S gi tm tang hu h bn khm th ng thi lo liu vic trong cha. Nm
sau, Tng - tc thnh S k nhim, trm iu b ph u c tin hnh,
tng phong chn hng ln lao.
Nm hai mi chn tui, tun theo di mng ca ngi Khnh Sn, S thay
ngi Khnh Sn xung tc, thuyt gii cho m, li n v cha Bo n,
dng nh tranh phng dng sut i, gi l i T Lo Nhn. B c
chuyn tu Tnh nghip, kim tu tham cu, lin c i ng. Mi mt nm
con s 9 c dng tng trng cho ngi v cao c nht, sng p nht. Do vy, nh
vua c gi l Cu Trng (chn bc). T ngha ny, nhng ho dng trong qu Dch
cng c gi l Cu.
210
y l mt cch ni thng dng trong Pht mn Trung Hoa ng sng cht thun
theo l t nhin, thung dung t ti, nh cy c cht th phi kh ho, h cn sng th
ti tt.
211
Th ho: K c th lc ti mt a phng.
sau, tc nm S bn mi tui, nhm nm Thun Tr th mi (1653) i

Thanh, i T Lo Nhn th tch, th by mi mt tui. S trc khm
th ngi xp bng trn mt t sut by ngy m, chng ng n mt ht
go! Mt th gi ng cnh S sut by ngy m n ni chn v u gi
nc vng chy rng rng, vn chng tm ri i. i chng cha Bo n
thy S au bun qu mc, mun khch cho S n ung lin nim phong ni,
ng cht bp. S nghe [ni nh vy] lin hp cho, bo m ni ra. S
xut gia cn au bun nh th, hiu t trong th gian cng chng hn c!
Nhng S lm cho m ng o th hiu t trong ci i c ai lm c nh
vy u? S ngh n n ca ph s, mu s212 tnh tm mt cuc t thch
hp an tng hng bo n su dng dc, dy d. Tm c mt cuc t
Ng Sn bn di quan ti cha v chn ti .
n nm Thun Tr 15 (1658), o phong thu n b trn, thng Chp
s gi cm chiu n triu S v kinh lp tc. S ly c sp dng thp chn
m t t, [vua xung] chiu rng: i khi gp S hi o xong lin a
S v ni chn m, quyt chng gi lu. Thng Ba nm sau, S ln kinh
chu vua, vua dng l i S nh thy, phong hiu l i Gic Ph T Nng
Nhn Quc S. n thng T, S t t chn cung khuyt tr v Nam, tm
c ming t pha sau cha Tng Hi Ngu Sn bn dng thp cho i
T Lo Nhn, nhn lp ra cha Tng Hi, sai t l c Nham Thiu
lm Tr Tr. Nh vy, ngun php Tng Hi do i T Lo Nhn khi u;
k lm php t213 phi quan tm. ng thi, xy dng phc tp hay gin d
u thch nghi. Nm thng lu sau, li thm chin tranh, nn b tan nt, cn
st li mt ci thp, [ch nhng th khc] u thnh g hoang ht.
Nay v Tr Tr v hu l Gii Cng, thu hiu su xa tm lng hiu
tho ca Quc S, c bit trng tu, dng li nh, bia, xy tng vy quanh,
cng dng li bia m mi, lt con ng hn mi trng, vun trng cy
ci ly bng mt ng hu nhng ai sau ny n y u bit ti thp vin
ca bc cao ni c o l i T Lo Nhn m ca quc s Ngc Lm, do
s khi lng knh ngng, ai ny gi vn lun thng, trn ht bn phn,
li lc cu gip ngi ln vt, dc lng tin tng Pht php, t hnh, dy
ngi, mong sanh c a con phc c tr hu, h ngho tng th
ring bn thn k y tt lnh, lm gng cho c mt lng, mt p, h hin
t th s lm cho ngi khc cng thin, li lc, cu gip khp bn bin
chn chu! Do vy, son bi k.
Hn na, khi Quang mi xut gia, thy cc v thin tng khp Nam Bc
ln ni triu bi, t tp bn n chuyn Ngc Lm Quc S tm lin khinh
thng h, cho l nhng hng tng nhn ny khng nhng chng bit tm
212
Do cha m ngi Ngc Lm c hnh, nhn t; nhn cch cao p ca ngi Ngc Lm
do cha m un nn hnh thnh nn h va l cha m va l thy ca ngi Ngc Lm. V
th, t n Quang mi dng ch ph s, mu s.
213
Ngi ni dng php, tc mn nhn t.
tng ca Pht, B Tt m cng chng bit tm tng ca thnh hin th

gian, ch dng tri kin ca bn v li u ng x ch ba t n i vu
bng, mit th c c, ti cng cc n u! V sau, c Nin Ph ca Quc
S th nhng g bn h ni ngay c mt cu cng khng c, m nhng
iu chp trong Nin Ph bn h cng cha h nghe thy mt cu no! Do
vy, bit nhng li ni lu truyn trong ci tc chng ng tin tng! Knh
mong bc qun t hiu l ng coi nhng li l l chuyn tht, ri v
m coi thng c c, khinh mit Pht php th s t gieo c thin cn
su dy, c gi php trch ln lao vy!
12. Bi k v vic cha Bch Sn ni Ng i c tho am Qung T
tip php thnh tu214, vnh vin tr thnh thp phng thng tr
(nm Dn Quc 18 - 1929)
Trm ngh phm phu y dy trin phc ly m nhim lm cn bn

th sanh, bc Php Thn i s dng bi tr lm ngun ng ha. V th, c
Vn Th S Li B Tt ta o chng Lng Tc215, c tri Thp a,
thnh Chnh Gic lu, an tr Tch Quang, do Bi nguyn rng su nn
chng ng Chn T m hin thn trong cc ci nhiu nh vi trn. Trong th
gii ny, ngi th hin lm B Tt, dng sc i tr ph t Thch Ca, th hin
ng ha ti ni Thanh Lng nh trong kinh Hoa Nghim bo trc. V
th, khi i php c truyn sang phng ng, [Ng i] lin c khai
sn, t y tr i, i no cng c cao nhn hong dng php ha, li ch
qun manh. T i Hn n nay, tip ni chng dt. n khong nin hiu
Thnh Ha 216 i Minh, c thin s C Nguyt Tnh Trng 217 Thin ln
Tnh u t n tt bc, ting tm o hnh nhn y vang di. Vua t
214
Cha Bch Sn suy vi sp v n, cc v Hng Tu, Tha Tham, Qu nh thng xt,

st nhp cha Qung T vo Bch Sn ng ra chn hng, trang tri n nn. Do cc v
ny khng thuc sn mn cha Bch Sn m li ng ra tip nhn nhm chn hng cha
Bch Sn ng hu mn h Bch Sn c tip tc tn ti nn gi l tip php thnh tu.
215
Lng Tc: Tr hu v phc c u trn , tc thnh qu v Pht.
216
Thnh Ha l nin hiu ca Minh Hin Tng, thi gian ko di t 1465 n 1487.
217
C Nguyt Thin S: Hnh trng ca v ny khng c bit n nhiu, theo Thch
Gim K C Lc Tc Tp quyn 3 v Ng i Sn Danh Tng quyn 5 th C Nguyt
thin s hy Tnh Trng, ngi Yn , h Trng, cha m mt sm, tham hc vi
Nguyt Kh lo nhn, c ng, nghe ting pho trc ht nhin tm rng khng. Thot u
S hc kinh gio, kim chuyn tu Nim Pht tam-mui. Li n tham hc vi ngi Vn
Cc, c giao ph y bt. Khi thy mt, S gp c ngi Thanh Thin cha Th Ninh
Ng i bn theo n Ng i nhp chng, i tn l Tnh Trng. Ti Ng i sau khi
c ng do tu tp Thin Qun, S vo Tuyt Sn ti T Xuyn kh cng tu Thin, n
nm Thnh Ha nguyn nin (1465) mi tr v Ng i v dng cha Bch Sn. Trc
tc c b Thanh Lng Ng Lc c lu truyn trong ci i.
i218 l Thnh Luyn th S lm thy, dng cha Hoa Nghim Cc

cung phng, xin c vua xung chiu ban bin tn Bch Sn Ph T Thin
T, php o hng thnh ln lao, tng phong rng r. u i Thanh, thin
s Un Chng Nh Bch tr tr cha ny, lu dn c vua quan tn knh.
u thi Khang Hy, i tn cha thnh H Quc. n cui i Thanh, bc
trit nhn khut, cha kh iu linh.
Nm Quang T 32 (1906), hai S Tha Tham, Hng Tu n ni triu bi
cc i219, thy trn nh cc i ch c nh , trn chng c Tng . Phm
nhng ngi triu bi cc i kht khng c nc ung, i khng c g
n, mt khng c ch ngh, lin pht i tm, dng mt am tranh ni nh
Bc i, t tn l Qung T, chuyn lm ch ngh ngi, n ung cho ngi
triu bi cc i, ty sc kt duyn hng li lc ht thy Tng - tc trong
ngoi nc. Dn Quc thnh lp, Tng chng cha Bch Sn khng th duy
tr c, rung t cm c gn nh ht sch. Tha Tham, Hng Tu, Qu
nh nhp tch cha Bch Sn, xng danh [tho am Qung T] l ng
Phng. Tha Tham i tn l Xng Tha, Hng Tu i tn l Xng Hng,
Qu nh i tn l Long Qu, gi l tip php thnh tu. Do vy, tn
lc quyn m duy tr o trng, kin thit tho am hng tip i thp phng
Tng chng, dc ht sc cng dng. T y tr i, ma Xun m nim
Pht tht, ma H ging kinh, Thu - ng th m tht ta hng tnh220
trn ht bn phn ca chnh mnh cu chc quc dn. Xy ct thm thin
ng, liu x221, tnh khi phc li quy m c, tip ni vnh vin T ng.
Nm Dn Quc th by (1918), quyn tin chuc li nh t thuc hai vin
ng, Ty. Nm Dn Quc th chn (1920), chuc li rung la mch
thn cha Quang Minh thu t c bn mi thch222 lm ci n cho
Tng chng.
Trong hai nm Dn Quc th chn v th mi, hai v Tha Tham, Hng
Tu ni nhau vin tch. Mn nhn ni php l Qu nh tun theo di mng,
218
t i chnh l i Qun, thuc lnh th nc i thi Chin Quc, nay thuc

huyn Cao Dng tnh Sn Ty. Chu Thnh Luyn c phong tc vng v c
ban thi p t i nn gi l i Vng, vng hiu y ca Thnh Luyn l i
Hu Vng.
219
Ng i gm c nm ngn, danh xng mi ngn u c ch i v nh ni bng
phng, rng ri nh mt ci i. Do , ngi ln tn cc ngn l bi gi l triu i.
220
Tc thin tht, do trong cc tng lm xa, mi kha ngi thin s chng khong thi
gian chy ht mt cy hng ln (t 45 pht n mt ting ng h) nn gi l ta
hng tnh.
221
Phng ca Tng gi l liu. Liu x l tn gi khc ca Tng ng.
222
Thch l n v o lng thi c, c hai n v:
1) Nu l n v o dung lng, mt Thch l 100 lt.
2) Nu l n v o trng lng th mt Thch l 71 kg.
Khng r y dng Thch theo ngha no. Nu theo nh kiu ngi Vit thng ong
la bng gi th Thch s c hiu theo ngha th nht.
gng sc duy tr, c cc v i h php, ch sn trng lo ra sc nng ,

xy dng thm nh ca hn ba mi gian na, in thm tng kinh, trng trt
cy ci, sa cha ngi nc t thn cha Quang Minh chy thng n bn
trong cha Bch Sn, li tu b p bn sng nga nc ngp lm hi
hoa mu. Cc cha Nam - Bc, cc v i c s do thy cha Bch Sn l
thp phng thng tr, mi ngi u tn thnh l hp l, trnh cng vn
ln chnh ph, ra co th, lp h s ng hu vnh vin khng b suy sp, mi
ngi c M K Bnh, Ung i Tip lm i biu, php s Nhn v cc
v thuc hi Duy Tr Pht Gio ti Thng Hi nh ng Trnh Tuyt Lu
v.v gi th xin Dim c Bin223 tnh Sn Ty ng h. Do vy, Tng
Tham Ngh Trng224 l Triu Ti Vn y cho hi trng php gii tnh Sn
Ty l ha thng Lc Hong cng cc hi vin ln ni vo thng Nm nm
Dn Quc 16 (1927), mi chnh ph hi trng ca Tng chng trong ni
ny, khu trng, hi trng thng hi, nhng ngi c danh vng trong
gii Tng - tc thuc mi ngi cha ln, cng bn nh: Cha Bch Sn
mc n qu ln, khng c ngi gnh vc, s do ng Phng l Tho Am
Qung T ng ra tr thay mn n hn mt vn by ngn by trm ng.
Tt c in, phng, rung t ca Bch Sn vnh vin tr thnh thp phng
thng tr, khng chp thun cho thu nhn khi b ci ha chn
vi T c, lm nhc Pht mn.
Vo ngy 29 thng By nm Dn Quc 17 (1928), cng vi i chng
tr mn n do s Long Phc i Thanh thiu bn ngoi gm hn mt
vn by ngn by trm ng. Nhng bng khon rung t nh ca do Long
Phc em cm c trc kia u thu hi gi vnh vin. Hi Pht
Gio tnh Sn Ty i din trnh ln chnh quyn tnh v huyn lp h s,
ra thng co, ng hu mi ngi u bit cha Bch Sn vnh vin tr thnh
thp phng thng tr, ch chuyn tm tu hnh, tu tr Tnh nghip, s thy
trong hang S T trn chng cn c loi th khc, trong rng Chin n,
vnh vin mt ging Y Lan225, gng sc k tc o ca C Nguyt thin s,
223
c Bin l mt chc quan c t thi nh Thanh. Khi Khang Hy dp yn c

Thin a Hi, thu phc i Loan t ra chc i Loan Ph c Bin Khn i
Thn vi nhim v cai qun dn chng i Loan v trng nom vic khn hoang nhm
pht trin i Loan. n nm 1895, khi nh Thanh suy yu, mt i Loan vo tay
Nht Bn, chc quan ny b bi b. n thi Dn Quc, tng lnh qun phit h Dim
chim c Sn Ty, t xng l c Bin. Cc tng qun phit khc cng thch xng l
c Bin.
224
Di thi Minh v Thanh, Tham Ngh l chc quan gip vic cho quan Thng Chnh
S Ty, tc mt chc quan gip vic hnh chnh, chuyn gio duyt cng vn tng trnh
ln ni cc. n thi Dn Quc, chc Tng Tham Ngh Trng tng ng vi ng
L Vn Phng.
225
Y Lan (Eranda) c ngha l cy cc thi, l mt loi thc vt thuc h B Ma (Thu
Du), mi thi nng gt, ht c du, thng c p v tinh ch thnh du Thu Du.
hng an i tm lng ca Vn Th i s th mt phen kh tm nng , thnh

ton ca ht thy Tng - tc mi chng tr thnh lung ung! Phm nhng
ai sng ti y ai ny u nn gng sc ln!
13. Bi k thut duyn khi h vin Linh Nham Sn T lp thm hi
phng sanh bn ao phng sanh
(nm Dn Quc 25 - 1936)
c ln ca tri t l Sanh, gc ln ca nhn dn l Thin. Sanh th

thc vt, ng vt u sanh thnh, Thin th yu ngi thng vt u cng
thc hnh. Cn l i ph, Khn l i mu, dn l ngi rut tht ca ta,
loi vt ging nh ta. Nu chng khin cho dn ln loi vt c sng yn
vui, lm sao hp lng tri? Mun cho quyn thuc ci tri thng r lng
thng xt, hy nn gp rt ch trng ni lng nhn i. c nh th, ma
gi s ng thi, thc la trng ma, nhn dn yn vui, thin h thi bnh.
D ch lun v phng din c nhn th cng c nghip tiu, tr rng,
chng tn, phc tng, sng d vo bc thnh hin, mt s ln ci Cc Lc.
Khu vn ao phng sanh ti cu H Gm T Chu vn do hi Cu
Gip Loi Vt phn hi T Chu sng lp. Nm Dn Quc 24 (1935), tng
cho Linh Nham Sn T lm H Vin. Gim vin l thy Diu Chn do c
tng hu h nh vy cng ra sc tin hnh chuyn phng sanh mong
ngi c lng nhn ni y v nhng k thy nghe u hiu c ngha
phng sanh, do vy s king git bo v sanh vt, ng hu chim - th - c ra u sng yn vui, sao cho cu ni dn l ngi rut tht, loi vt ging
nh ta chng tr thnh chuyn ni xung, m phong thi yu ngi thng
vt cng ngy cng c pht trin!
Do vy, cng vi nhng v thuc hi Cu Gip Loi Vt trc kia nh
cc ng Dng t Ton, Vin Hiu Cc, To Tung Kiu v.v v v pht
khi ln ny l ha thng Chn t, c s Hu Thng, cc v Tng - tc t
chc mt hi phng sanh. Phm nhng ngi gia nhp hi u nn king
git, n chay, ly thn lm gng th nhng ngi a iu lnh ai m chng
ging nh ta, nhn nhau bt chc lm lnh, hiu qu rt ln! Nu chng th
on ngay c th cng nn gim dn dn, gim n cng cc th st
nghip vnh vin chm dt. Nu mt ngi sut i chng git th nhng
sanh mng c sng st chng th tnh c, hung chi l t mt ngi
cho ti mi, mt trm, mt ngn, mt vn ngi, s tr thnh khng phng
sanh m thng hnh phng sanh rng khp vy! Gn y st kip ngp trn,
h gic cp ko n, dn chng u gp cnh lm than, i bn chng h
bit nhau, va thy nhau lin git phng, hoc nh p, tra kho, nung t
li ra tin ca. Lun theo cuc sng hin thi, qu tht l mc ha ngang
Kinh in thng v phin no vi Y Lan, cn B th v vi Chin n. Y Lan cng
dng v vi nhng k y dy tp kh xu c.
xng! Nhng h c qu t phi c nhn, c nhn t phi chuc ly qu!

Th ngh xem, ngi i v bng ming m git hi sanh mng mi ni
thm khc, ai c th chu ng c? Nhng do quen thi, chng nhng
khng sanh lng thng xt, li ngc ngo ny lng vui sng, n ni
tun hon bo n, tr thnh kip vn ln lao ny! Ch Pht, B Tt v cu
st kip m hin thn trong d loi, cng b con ngi git. git ri, thy
cc tng l mi bit l do Pht hin, nhn y ai ny u king git. Trong
nm Dn Quc 20 (1931), Quang tng v ng Lu Cng L Qu Tr
(thuc tnh An Huy) vit bi tn lm li bt cho bi k [v chuyn] tng
Pht hin trn rng hm ln nh sau:
Ht thy chng sanh, u c Pht tnh. Do m tri nn nh mt l
chnh, khi tham - sn - si, to git - trm - dm, n tht k khc bi b
ci thn mnh. St nghip kt, tri nhiu kip git ln nhau. c Nh Lai
thng xt, bn lm thuyn t, khi m gio hun ln lao v lng T. Ngi
ta vn khng tin nn Pht bn c bit hin hnh dng mong chng sanh
ty thun [li Pht dy]. V nghu s, hng b, mng d, rng ln, ym ra,
u c hnh Pht ng [trong y]. C ngi h Chc vo i Tng git ln
qung u, ch gi bn ngy chng dm tp. ui ch ch xng, trn rng
hm ln hin hnh Pht. Mt bic, bi tc xon c, nghim nhin l bc i
Gic. Trc khi cha git, [mi ngi] u ni l sc sanh, git xong
mi bit l Pht. Do vy, bit st sanh chng khc g git Pht, du chng
phi do Pht hin cng l v lai Pht. Git n tht, ti qu non bin! Hy
gp au u ngn d, hng c gii thot! Anh em h Triu lm vn tn
dng, ngha l uyn thm, vn t sng p, ng Thin Tr bin chp, cc v
ta, vit li bt, lm bi cnh sch vnh vin nhm khi gi hu gic.
hiu ngha ny, ai dm git chc? Tranh thnh, ginh t s chm dt
ngay. ng Lu Qu Tr, dc lng tin tng Pht php, bo tn sch ca
ng T, li ta, li bt u ph hp, sai con l Cng L em a cho
xem, knh vit my li t by ch hng ca ti. Nguyn k thy nghe s n
chay king git, chc chn trong i ny s v Cc Lc
Li bt ny tuy vn t th thin, nhng cng c th [lm cho] ngi
xem sanh lng cm ng. Knh sao lc nguyn vn mong dt dit si tm
ca k ham git n tht, pht khi thin nim king git n chay. Pht, B
Tt hin thn trong d loi dt st kip cho ci i, thy trong khp cc
sch v. c phn Hin Tng Trong Loi Vt ca sch Qun m Bn Tch
Tng s bit c i khi. Do c Pht thy ht thy chng sanh u l
Pht nn chng n tn st ln nhau, [ko b] vnh vin chm m trong c
o. y chnh l nhng th bin hin khin cho con ngi thy nghe m
kinh s, chng th khng suy ngh cn k su xa ?
14. Bi k v vic Linh Nham Sn T xy dng thp Ph ng cho t
chng

(nm Dn Quc 27 - 1938)
Con ngi sng trong th gian tht ging nh huyn ha, du th trm
tui cng ch l mt khong khy ngn tay. Lc sanh ra cng ty theo tc
nhn (nhn trong i trc) m n, lc cht cng ty theo hin nhn (ci
nhn trong i ny) m i. Du sn Pht tnh thng tr bt bin, tch chiu vin dung, nhng do m cha ng nn ngc ngo nng vo sc
cng c ca Pht tnh y khi Hoc to nghip lun hi su no, h
chng ng bun qu i ? c Nh Lai thng xt nn khi h cn sng
bn dy tu tnh hnh mong b m v vi ng, la vng theo v chn ng
hu khi phc Pht tnh sn c, sau khi cht bn ha thiu thn xc nhm
ch r su Trn khng c Th, nm Un u l khng, ch thn chng c
diu tm thng tr. Ty Vc c bn cch an tng:
1) Mt l th tri trong nc, tc l b trong cc sng rch cho c, ra n.
2) Hai l ha thiu, dng la t xc ng hu ph c Ng Chp.
3) Ba l chn xung t, tc vi kn trong huyt [thn xc] khi b
phi by. Nc ta thng ch trng chn xung t; nhng bin du bin
i, ng t nhiu lt thay i, o m l xng, thm thng tt cng!
4) Bn l thi lm (rng thy), tc b xc trong rng cho chim th n.
Nay ti Ngoi Mng C226, b xc trong ng hoang nui chim, th.
T khi Pht php truyn sang phng ng, Tng chng u [an tng
theo cch] ha thiu. Nhng bc cao nhn thng t, sng tn Pht php i
ng i Tng cng thng dng cch ny v Pht php trng thn thc,
ch s m chp thn xc, chng th gii thot c! Thiu i th s bit y
chng phi l ta, khng cn m chp na. Li v [ngi khut] tng kinh
nim Pht, mong h chng c Php Thn. Nho gio trng hnh tch, cn
thn thc thng hay ging trn chng ti, nn lm quan quch227 cho
226
Gi l Ngoi Mng C nhm phn bit vi Ni Mng C. Khi ngi Mng C

chim Trung Hoa lp ra nh Nguyn, Ht Tt Lit st nhp t ai Mng C vo lnh th
Trung Hoa. Khi Chu Nguyn Chng (Minh Thi T) lt nh Nguyn, ngi Mng
C b ui ra ngoi ca i, nhng cc vng hu, tc trng Mng C gy chin lin
min vi nhau nn cng ngy cng suy yu, phi da dm vo th lc ca mt sc dn
ngy cng qut cng l dn Mn Chu. Do ngy cng cng thnh, dn Mn Chu
ln lt bin cc b tc Mng C thnh ch hu ca h. Khi Mn Chu chim c
Trung Hoa lp ra quc i Thanh, ton b t ai Mng C mt ln na li b st
nhp vo lnh th Trung Hoa. Ngoi Mng C l vng nm gn trong a bn nc Cng
Ha Mng C ngy nay (a s l dn Mng C sc tc Khalkha), cn Ni Mng C bao
gm phn t st vi Vn L Trng Thnh, c rt ng ngi Mng C sinh sng, ch
yu l cc sc tc Hung N, Hon, Tin Ty, t Quyt v ng H (hai tc ny l
ngi Mng C). Khi Cng Ha Nhn Dn Trung Hoa thnh lp, Ni Mng C tr thnh
mt c khu t tr vi th ph l Hohot.
227
Quch: Gii quyn qu thi c khi mai tng, ngoi quan ti cn thm mt lp bc na
gi l Quch. Sch Chu L, thin a Quan ghi: Bt quyn gi v quch (k khng c
quyn th th quan ti khng c quch).
bn chc mong xc thn thng cn, chng b bin hoi. Hin nay, c
nc m mang ng tu ha, ng xe hi, o ln nhng hi ct v ch
nhiu khng th k xit, thm thng chng n nhn! Nhng bc cao nhn
hiu bit u mun sa i cch an tng. Cha Thin Ninh Thng Chu
c thp T Chng Ph ng: o mt ci huyt ln, trong chia thnh bn
ngn, pha trn xy thp bn mt, mi mt u tr ca. Phm t-kheo, tkheo-ni, u-b-tc, hay u-b-di u em cc ti ng ct t vo trong
nhng l huyt.
Ma Xun nm ngoi, cha Linh Nham dng thp ny, phng theo cch
y nhng sa i thnh hai loi Ph Thng v c Bit. Ph Thng l pha
di o bn ci huyt, pha trn dng bn ci thp, xng ca chng no
th t ti ng ct vo trong l huyt thuc thp ca chng . [Thp] c
Bit l pha trn dng khm th Pht th Ty Phng Tam Thnh, pha
sau lm mt ci khm nh th bi v ca ngi nhp thp. Pha di dng
xi-mng (cement) xy thnh tng ngm, chia ra hai gian ng v Ty. Mi
gian chia thnh bn khu, mi khu nhn ra hai hng, mi hng gm su
nhm, mi nhm l bao nhiu ng ct, tng cng l mt ngn ba trm
chn mi chn . Gian phng th c chia thnh bn b phn: mt l tkheo, hai l t-kheo-ni, ba l u-b-tc, bn l u-b-di. Ha thiu xong,
ng tro trong h s, em t khm th Pht xung t trong tng ngm. Nu
np l ph, ghi danh sn, c nh s t vo nhm no, no th bt lun
nhp thp lc no vn xp theo ng c nh. Nu khng, ngi nhp thp
trc s c xp ng trc, ngi nhp sau xp ng sau. Pha trn [tng
ngm] xy nm gian nh ln, ba gian chnh gia l khm th Pht, pha di
l thp c bit. Bn thp pha ng v pha Ty sau khm th chnh l
thp Ph Thng. Hai gian hai bn dng lm ch cho v trng coi nhang
n, nc ni v nhng v gi c khng th chung vi chng c.
Chuyn nht nim Pht sut nm ngi mt thng c nghe Pht hiu,
phm sen tng cao, ngi cn sng au u ngh ti v thng, gp cu
vng sanh. m - dng u c li, cng gi n su kh l kh c. K thy
nghe pht tm cng tu diu o tm lm, tm l, ng hu phm phu st
t cy vo Pht lc siu phm nhp thnh. d vo hi hi s on Hoc
chng Chn ngay trong i ny, tht l nhn duyn ti thng liu sanh t,
m cng l ch quy tc tt lnh nht sau khi ht tui th! Tng rng:
Tnh i php mn,
Mi phng Pht cng khen,
Mt - cn sing tu tr,
Chng c ln b gic.
15. Bi k v chuyn c s Chu T San sanh Ty
C s hy Dc Anh, hiu T San, l chu ch tn ca v i thng gia

t Ct An tnh Giang Ty tc tin sinh Chu Ph Cu. Mt cha m t b,
do b ni l m Thi Phu Nhn chm bm thnh ngi, bm tnh thng
minh, sng sut, hiu hc, a tm ti, nhn t, ha nh, lng d rng rang ta
hang trng, sanh trng trong nh ph qu nhng chng c my may thi
quen kiu cng, xa hoa. Ra lm quan, hon ton ch trng trung thc, gi
lng t i. T bn ng liu, thn hu cho n ti t, nu ai tri cha h
hin v gin d, tht li th tho! Lun lun ti tnh, ha nh, chuyn
nghch xy n bn thun chu. n khi co quan v n, ng ca ngm tu
dng, ngu nhin c ni in (kinh Pht) lin bit Pht php l cn bn
ca ht thy cc php th gian ln xut th gian, to phc li cho x hi,
ph chng sanh u ton nh vo Pht php c! V th, lin quy y vi lo
php s Nhn cha Qun Tng, c t php danh l Tr Tng. T y,
n chay trng, nim Pht, king git, bo v sanh vt, i x ngi khc
bng lng khoan dung, trung hu, t sng m bc, bn b thng vay mn
nhng chng n h, ht thy chuyn lnh u khng khi gip cho thnh tu.
Nu gng gip k i rt l chuyn thng lm, thc hin nhng iu lnh
th gian u dng tm B hi hng hng to duyn tng thng th
thng nht hng vng sanh Ty Phng. Li thy lng ngi him c, thi
s mi ngy mt sai tri nn cng dc sc lm lnh, lng a - chn228 cng
su.
Nm Dn Quc 21 (1932), tc nm Nhm Thn, nhm tui tri mng
(50), ngy mng Tm thng T gp ng hm thnh n c Thch Ca Vn
Pht229, vo lc by gi sng, ng th hin cht bnh nh, cm thy hng
lng au nhc, bo ngi xoa nn nh nh cho d chu. T mnh ngi xp
bng ngay ngn hng v Ty, chuyn tm xng nim A Di Pht. Thanh
m r rng, ri ci u qua i. Ngi nn lng thy [c s] im lng hi lu
chng h g lin thm d hi th ni mi mi bit c s b bo thn ny
vng sanh Ty Phng ri! Lc y mi hng l ngp nh, nm ngy sau
mi tan. Tng lnh nh vy c th ni l chnh nim phn minh, x bo an
228
a ci Cc Lc, chn ci Sa B.
Thch Ca Vn hay gi l Thch Ca Vn Ni l cch phin m khc ca ch Thch Ca
Mu Ni (a phn cc bn kinh dch trc thi php s Cu Ma La Thp dng cch phin
m ny). Chng hn nh trong Tht Pht Ph Mu Tnh T Kinh (mt tn ngi dch),
c ghi: Kim ng tc Thch Ca Vn Ni Pht, tnh C m (nay ta l Thch Ca Vn Ni
Pht, h C m). Phm Nhp Lc o Chng Sanh ca B Tt Tng u Thut Ging
Thn Mu Thai Thuyt Ph T Kinh (B Tt t tri u Sut ging thn vo thai m ni
kinh cu t rng khp) do ngi Trc Php Nim dch c cu: Thch Ca Vn Ni Nh Lai
ng Cng Chnh Bin Tri Minh Hnh Tc Thin Th Th Gian Gii V Thng S iu
Ng Trng Phu Thin Nhn S Pht Th Tn nay ang trong thai m rng ni php
tng v thng thm yu. Pht Thuyt Di Lc H Sanh Kinh (do ngi Trc Php H
dch vo i Ty Tn) khi nhc n danh hiu c Pht Thch Ca u vit l Thch Ca
Vn v.v
229
tng nh nhp Thin nh, tc l c Pht tip dn vng sanh Ty

Phng chng cn my may nghi ng, bn tn chi na! i! ang trong lc
kip trc kh chng kham ni ny, c s n lc lm chung mi th hin
cht bnh, ch trong khonh khc lin ngi m mt, nu tm gng ln
cho nhng k chu ng kh s chng kham ni! C s Ng Nam Ph gi
chuyn ny cho Quang, nhn vy bn ghi li nhng nt chnh yu.
16. Bi k v ao phng sanh ca Lin Hoa Am ti Thng Thc
(nm Dn Quc 23 - 1934)
Cn l i ph, Khn l i mu, dn l rut tht ca ta, loi vt ging

nh ta, y chnh l ch hng ch yu coi dn v loi vt ging nh nhau
ca nh Nho, nghim cm gy a thai, ph trng, t s khin cho chim - th
- c - ra u c sng yn vui. y chnh l li cai tr bng c hng
thng tn bo, tr kh git chc ca bc thnh vng. l v c ln ca
tri t l Sanh, ni kh ln ca ngi ln vt l Git. Thng tn bo, tr
git chc phi t chuyn nh m thnh ln, thng ngi yu vt phi t d
n kh. Nu chng hm dng lng nhn t, khoan th t ci gc t s n
ni b nh ly ln, b d ly kh, hng ngy tn st m c lm lc mun yu
ngi thng vt, t ch thnh chuyn ni xung, quyt kh th thc hin
c chuyn y! V sao ni th? Tr nh, k bnh thng u c th thc
hin chuyn yu thng loi vt th do lm lu ngy bng d s y p nhn
t, mai sau c a v, nm quyn cai tr, s che ch dn en ln lao; du n
c trong mt lng cng c th dng thn lm gng thay i phong tc.
Nh vy th ci o thng dn phi vun bi t lng yu vt mi c th vin
mn trn khp khng iu t! Chng xut pht t lng yu thng loi vt
th trong i ny t h cng chng c chi ng y ny, nhng trong tng lai
t phi lo ngh ln lao, bi gieo ci nhn tn st loi vt s kh th trnh
ci qu tun hon bo n. Nguyn nhng ai c lng thng ngi hy suy
ngh cn k! Chuyn phng sanh vn nhm khi gi thin tm ni con
ngi hin ti v tng lai, ng hu h s king git, n chay, lm cho khp
cc loi hm thc c sng yn vui, u trn ht tui th. Gn l dt c
ci nhn git chc, xa l dit c st qu; nh l trn tm lng thun nhn
ca ta, ln l dt st kip cho c th gii. ng bo y chng phi l
chuyn cp bch, ri coi thng b qua!
Lin Hoa Am bn mt u l nc, chnh gia ni ln mt bi bi, ct
am trn y, th Ty Phng Tam Thnh, chuyn thnh v Tng c gii c
lm Tr Tr. Cnh sc thanh u, chng bn hng trn, tu tr nghim mt, gii
c lan xa, dng c chn khc sng trc mt am lm ao phng sanh. T
i Minh n nay, thi gian lu xa. Hin ti c nhng v thn s trong p
nh C Lng S, Bng c Siu v.v ht sc mun chnh n, v mun
lm sng t ngha trng yu v li ch ca vic phng sanh, cy ti son
bi vn tha cng bc sng sut trong mai sau. Trm ngh: Phng sanh
vn nhm xng king git n chay. Nu con ngi n chay trn i
s tr thnh khng phng m ha ra l phng sanh ln lao vy! Nay sao
chp li bi th rn ng n tht ca c s Hong Sn Cc mong mi
ngi lc n tht hy suy ngh li, t s chng n lng n m lng chng dm
n cng bng bng dy ln! Th rng:
Ng nhc, chng sanh nhc,
Danh th, th bt th,
Bn th nht chng tnh,
Ch vi bit hnh khu,
Kh no tng tha th,
Ph cam vi ng nhu,
Mc giao Dim Qun on,
T sy ng h nh?
(Tht ta, tht chng sanh,
Danh khc, th vn ng,
Vn cng mt chng tnh,
Ch hnh hi khc nhau!
Kh no chng hng chu,
Bo ngon ta hng ring,
Ch i Dim La x
T suy s bit m!)
Bi th ny v lm sao! Trung hu, khoan th s cch o chng xa,
iu g chng mong ngi khc lm cho chnh mnh th ch gy cho ngi
khc, y chnh l i kinh i php thnh thy thnh chung yu ngi
thng vt vy. Do vy, chng cn phi ni cn k v nhng ngha l su xa
nhn qu ba i, lun hi su no. Nguyn nhng ai thy nghe u suy ngh
su xa.
17. Bi k thut cng c trng tu Di Lc Lu Cc ca Linh Nham Sn
T
(nm Dn Quc 29 - 1940, cui H nm Canh Thn)
Di Lc l ng gio ch ca th gii Sa B s ging sanh trong tng lai,

Lu Cc l phng c ni c Di Lc khi Thin Ti i v phng Nam
tham hc. Nh nhiu tng l Lu, lu cao l Cc. Lu cc ny thng diu
khn snh, phm phu, Nh Tha, Quyn V B Tt u chng th thy c!
y chnh l bo cnh do cng c thng diu thng cu h ha ca c Di
Lc t v lng kip n nay cm thnh. Thin Ti tham hc vi hai v
thin tri thc l c Sanh v Hu c230 xong, h li dy Thin Ti i qua
230
c Sanh ng t (r-Sambhava) l v th nm mi mt trong s nm mi ba v

thin tri thc c Thin Ti n tham hc. V ny cng vi Hu c ng n cng ti
T L Gi Na Trang Nghim Tng i Lu Cc trong vn i Trang

Nghim nc Hi Ngn ti phng Nam thnh gio Di Lc B Tt: V B
Tt y t s c th v ngi ni diu php kh l kh c rt ro, khin cho
ngi c i li ch. Do vy, Thin Ti cc lc i tr tp kh phin no,
cc lc tu tr o Gii - nh - Hu, n trc T L Gi Na i Lu Cc
nc Hi Ngn, nm vc mp st t, nguyn thy c Di Lc, ni k tn
thn, bn thy Di Lc B Tt t ch khc i ti.
Thin Ti nh l, Di Lc i trc i chng cng i vi Ngi, tn thn
Thin Ti l chn Pht t, l chn php kh. Li v Thin Ti ni mi
cng c ca tm B hng bi p nn tng thnh Pht, dy vo trong
i Lu Cc quan st trn khp s bit r cch hc B Tt hnh. Hc xong
s thnh tu v lng cng c. Thin Ti bch rng: Knh xin i Thnh
m ca lu cc cho con c vo! Ngi Di Lc khy ngn tay ra ting, ca
lin m ra, bo Thin Ti vo. Vo xong ca ng li. Thy lu cc y rng
ri v lng ging nh h khng. Mt t v cung in, ht thy vt cng
u dng v lng cc th bu hp thnh. Li thy trong y c v lng
trm ngn cc th lu cc nhim mu, mi mi rng ln nghim trang, p
, u bng vi h khng, chng ngn ngi nhau, cng chng tp lon. Ni
mi mt ch thy ht thy ch, trong ht thy ch u thy nh th. Khi ,
Thin Ti rp mnh l knh, va mi mp u t thy thn mnh trn khp
trong ht thy cc lu cc, l khp ht thy Pht - Php - Tng, thy cc
th cnh gii t ti chng th ngh bn, nh l: Hoc thy c Di Lc va
mi pht tm B hnh o B Tt, thn cn v thin tri thc no, chng
tam-mui no cho n ch thn chng c Php Thn, trong mi phng
php gii, tri qua s kip nhiu nh s vi trn trong ci Pht hin nhng
thn tam tha lc o gio ha, mi mi u thy trn vn v ht thy
ch Pht trong mi phng th gii t lc mi pht tm cho n khi thnh
Pht sanh v nhp Nit Bn, php tn ti lu - mau, cng u thy trn
vn. Thin Ti trong lu cc thng cu h ha, tri s kip nhiu nh s
vi trn trong ci Pht sing nng, chuyn rng tu tr mi diu hnh m
chng mi mt, nht tm tin thng n V Thng B .
Khi y, Di Lc B Tt lin thu hi thn lc, vo trong lu cc, khy
ngn tay ra ting, bo Thin Ti: Thin nam t! Hy dy i, php tnh nh
vy . y chnh l tr bit cc php ca B Tt, [bit cc php] l tng
c hin bi nhn duyn t tp. T tnh nh th ging nh huyn, nh
mng! Do vy, i Lu Cc y chnh l php gii tng. Phm tt c nhng
s vi diu trong php gii khng g chng thy trn vn trong lu cc ny.
gi l mi php gii xa - nay, t u n cui chng la mt nim
thnh Diu Hoa Mn, u chng mn gii thot ca B Tt, do tnh tr qun st thy
cc th gian u l huyn tr, u do nhn duyn sanh cho n cc vic bin ha iu
phc ca ht thy cc v B Tt u l huyn tr, u do nguyn v tr hp li m thnh
vy.
hin ti, v bin ci nc, ta - ngi chng cch bit chng bng my
lng! Nu khng c thn thng o lc ca Di Lc, Thin Ti cn lng
thnh tn lng knh, lm sao t c nh vy?
i gn y, cc ni khng ni no chng th tng Di Lc ni tin
in, chng gi l Di Lc in m li gi l Thin Vng in, ng l coi
ngi Di Lc nh khch n nh u cc Thin Vng, qu mt ngha tn
knh! Linh Nham tu b tin in, nhn y ti bn ni nguyn c vi gim
vin l i s Diu Chn, li trch lc chng Thin Ti tham hc vi ngi
Di Lc t kinh Hoa Nghim chng t ngi Di Lc c vt tri Thp a,
o chng ng Gic, t bi cu vt chng sanh, nu khng phi l Pht
s chng th bit c! Do vy, bn t tn [cho tin in] l Di Lc Lu
Cc mong sau ny ai bc vo s u ging nh Thin Ti hoc trong
i ny hoc trong i mai sau, ai ny ch thn chng c o trong lu
cc, an i tm lng i t bi lun dy cho ngi ng thi ca ngi Di
Lc. Hn na, cc ni th tng Di Lc chnh l tng B i ha thng
do ngi Di Lc th hin vo cui i ng. Nay bit l do Di Lc th
hin th c nhin hy nn th bn tng vi diu trang nghim. Nhm t r
ngi ang sng trn u Sut Thin nn tc tng ngi i m Ng Pht
lm tiu thc231. Lc thut duyn khi bo cng ngi thng sng mai
sau, hiu ti hay trch ti ti, ti cng chng mng! Chuyn tu b in t
u n cui, cng c ca n-na tn ch c ghi cn k trong tm bia
khc, nn chng ghi li tng tn y!
Ph Lc
Toa ch thuc hon tiu m cha ho
Cch ch to:
Dng Kinh Gii, Ct Cnh, T Uyn, Bch B, Bch Tin, Trn B,
Tang Bch B, Cam Tho232, mi th mt lng, u ti nghin nt thnh
231
Tiu thc l nhng vt dng nhm biu th hnh nguyn, phng tin ca mt v Pht
hay mt v B Tt, chng hn tiu thc ca ngi Qun m l bnh cam l vi nhnh
dng liu, tiu thc ca a Tng B Tt l vin minh chu v tch trng, tiu thc ca
Vn Th B Tt l thanh kim tr hu v.v... Trong Mt Tng thng tc tng Di Lc B
Tt cm thp bu (tng trng cho T L Gi Na Lu Cc) i m Ng Pht v mc y
phc ci tri, ngi thng hai chn (ng Ngi vn cha thnh Pht).
232
Kinh gii (Schizonepeta Tenuifolia) l mt loi rau thm thuc h Bc H, c v hi
the, thng c dng nh rau thm n chung vi rau mung ch, nht l khi n bn riu!
Cy ny c dng rt ph bin trong cc bi thuc Nam cha ho, cm lnh, xng hi
v.v
Ct Cnh (Balloon Flower - Platycodon grandiflorus) l mt loi thn thc vt, hoa mu
t tm m n nht, hnh nh hoa loa kn, c nm cnh, ta thng gi l Hoa Chung
Tm, thn c cht nha thm du.
bt mn, li thm vo hai lng ht c gin233 ti nghin. Li dng mt

lng l T B234 nu nc lc nc ct ht c gin, ri thm vo hai
lng nc ct c gin ti, ha [cht bt ca nhng th thuc ni trn] vi
nc ct c gin v thnh hon, thm vo hai hay ba lng bch luyn mt235
na l c. Mi hon nng hai tin nm phn236.
Cch ung:
Dng nc si chiu thuc, mi ln ung mt hon, tr nh th gim
xung mt na. Mi ngy sng dy lc cha n g v lc ti sp i ng,
ung mi lc mt ln.
Bi thuc ny vn trch t sch Y Hc Tm Ng Nghim Phng Tn
Bin nhng thiu Trn B, Cam Tho. Hn na, mi th u sao ri mi ch
thuc, ung vo s rng gy kh ho237, nay thm vo Tang Bch B, v li
T Uyn (Tatarian Astert - Asteris Radix) thuc h Cc, thn ngm. B phn chnh
lm thuc l phn thn ngm v r, c v ngt ng v thm nh, ch yu dng tr
m trong ng Y.
Bch B (Stemona Root - Radix Stemonae) l mt loi thc vt l to, bng mt nhng
hp v di, mc rt chm nn cn gi l Mn Sanh Bch B, phn lm thuc chnh l
phn thn ngm ca n.
Bch Tin (Willowleaf Swallowwort - Cynanchum stauntonii) l mt loi thc vt c
thn hnh tr di, cnh thng cong quo, c mu trng ng vng hoc vng nu, phn
lm thuc chnh l phn thn ngm v r.
Trn B: V cam hay qut.
Tang Bch B: Cht v trng ly t r cy du tm (Mulberry tree).
233
Nguyn vn La Bc. Theo t in Hn Vit, ch La Bc thng dch l c ci trng;
th nhng theo Wikipedia phin bn ting Hn, chng ti thy ch La Bc c dng
ch ba loi khc nhau: Bch La Bc (c ci trng), Thanh La Bc (c su ho) v Anh o
La Bc (c radish, ta thng gi l c gin, hay c La ). Do trong on di ng Nhip
Vn i ni dng La Bc gim tnh kh nng ca cc v thuc nn chng ti dch l
c Radish v c ci trng qu hn v ht c ci trng ln ht su ho u c cht c c th
gy cht ngi, c l khng thch hp cha bnh ho.
234
T B (Japanese plum, Loquat - Eriobotrya Japonica), cn gi l L Qut, thng
thy Trung Hoa v Nht Bn, l mt loi cy thn mc, xanh ti quanh nm, l to
xanh thm, bng mt, mt di l nu nht, thun di nh hnh dng ging thn n t
b, hoa c mi thm ngt, nm cnh, sc trng. Tri c hnh bu dc hoc thun nh tri
l, mc thnh chm, dy c, s tht ca tri T B hi ging tht tri l, c v ngt nh,
hi chua.
235
Bch Luyn Mt: Mt ong c un si riu riu cho bc hi bt cht nc, nhm c
c li.
236
Mt Tin 3,73 gram, mt Tin gm 10 Phn. Nh vy, hai Tin nm Phn l 2,5 x
3,73 gr = 9,325 gram.
237
Nguyn vn l To, ni ngi bnh ung vo cm thy nng, bc rc, ung nhiu
nc vn thy kht, ta thng gi l kh ho.
dng l T B, ht c gin, nc ct c gin, v thnh hon. Cc th thuc

u nghin ti. T y p dng khng ai chng cng hiu, phong - hn m - nhit u thch hp! Nhip Vn i ghi.
Ti b trng gi ho hng hng, xin c t ch c s Vn i mi my
hon, ung my hon lin khi bnh. Nhng hon thuc cn li cng vi s
xin thm t Tam Lc X em gi tng cho ngi khc, h u khen l linh
nghim. [Do vy] c bit ghi thm toa thuc vo y. Nguyn ngi c
da theo toa ch thuc nhm to tin li cho ngi khc th cng c v
lng. c Sm ghi thm.
IV. Tng Tn
(ph thm phn k)
1. Pht Bo Tn
Pht bo khen ngi khn cng,
T trn kip238 trc chng i Hng,
Thng tr Tch Quang bi tm su,
Ha hin qun mng239,
Thuyt php kh c cng kh l,
Chn ng ic - ui trong chn ci,
Linh Sn php hi nguyn tng phng,
Th k, rng tng phong.
2. Php Bo Tn
Ngi khen Php Bo kh lng thay!
Khng - Hu th - dng thy trn by,
My trn chng lp mun c tri,
V tr tm quang ta rng ngi,
Chn - Tc cng cn, cng dit mt,
Th no mi c th tn dng?
Chng n ch khng g c,
t ng xng l Php Trung Vng.
3. Tng Bo Tn
Tng Bo tht chng th ngh bn,
238
Trn kip: Gi l trn im kip hoc vi trn s kip tc s kip (kalpa) nhiu
nh s vi trn. i khi cn ni l Pht st vi trn s kip (s cc kip nhiu nh s vi
trn trong mt ci Pht).
239
Qun mng: Nhng k tm ti, ch nhng chng sanh b phin no v minh che lp.
Bn - Tch thnh - phm h d hay!

Ngi Vn Th thy by c Pht,
Cn hin tng Hn Sn si ngy.
Phm tng tn lc tu Tam Hc (Gii - nh - Hu)
Gnh vc o B Nh Lai.
Do vy, hai khun mu rng ln,
Php o phm - thnh mi truyn tr.
4. Tn dng tng Pht Dc S
Mi hai i nguyn c kh lng,
Xng danh lin c thot kh ng,
n khi nghip tn tnh khng y,
ng - Ty ci gic vn chn thng!
5. Dc S Pht k
Dc S Nh Lai Lu Ly Quang,
Th nguyn rng su i kh lng!
Hin: sanh iu lnh, nhm phc khnh.
Mt: khin dit c, tiu ha ng.
Dp kh: ct sao sch nh t240,
Ban vui: mun c t ph by.
Php gii thnh - phm u quy mng,
Gi n mau chng c chn thng.
6. Tn dng tng Pht A Di
Bn mi tm nguyn chng sanh,
Nghch c hng lng cng tip nghnh,
Xen trn ng - sai khng chn la,
V thng nhng k Pht cha thnh.
7. Tn dng kinh thp Pht A Di
Bo thp nguy nga tt h khng,
V bin php tng cha vo trong,
Cc Lc trang nghim u hin trn,
Di quang th vn hnh dung,
Su phng ch Pht thng ca ngi,
240
Nh t: Bin dch sanh t v phn on sanh t.
Chn gii chng sanh trn hng lng,

Mt cu su ch hng danh gn,
Quy cn kt nh tht mnh mng!
8. Tn dng tng Ty Phng Tam Thnh
Tam Thnh v tm u chng,
V tm ng trn hu tm nhn,
Dn khp chng sanh v Cc Lc,
Thn - tm trn khng, chng du hn.
9. Tn dng thp a Bo
a Bo Nh Lai,
V tha nguyn xa,
Hin trn Tht T,
Hin thp vt ln.
Hin Bn lm khun mu ln,
Mi k thy nghe ln bn kia.
10. Tn dng tng Qun Th m B Tt
Khp trn st ci thy hin thn,
Thng nht Sa B l th nhn,
H cn ai cha thnh Pht,
Tm thanh cu kh cha ngui lng.
11. K tn dng Qun Th m B Tt
Qun m th nguyn diu khn lng,
Cm ng ty c h tr trng!
Cu kh tm thanh: t ht st241,
Hin thn thuyt php: nc in trng,
Cu vt mun s trn st ci,
Sa B cng nng tm lng T,
n su ht kip khen sao trn,
Che ch qun manh khp xt thng.
Qun m th nguyn tht mnh mng,
mi chng sanh la ci kh,
241
T ht st: Nam chm ht st.
Hng khi t bi khp st trn,

Ph Mn mi mi u thu nhip,
Nay ng hin khp bm hai thn,
Khin chng rt ro chng tm Pht,
Cung knh thng xng nim Qun m,
Ct khnh thng hng, chng dt bt.
12. K hi hng cho Qun m Tht
Nguyn do cng c tr tng ny,
Lin cm c i S gia b,
Tiu tr ta - ngi nghip xa nay,
Thin cn ta - ngi cng tng trng,
Bao kip gi mi i S tm,
Khp ci thng hnh i S s,
Gy to li ch tt v lai,
Khin mi hu tnh chng ha hi.
Nguyn do cng c ny,
Tiu tr nghip xa - nay,
Tng trng mi phc hu,
Vin thnh thng thin cn,
Tt c ao binh kip,
Cng vi nn i kht,
u b dit tr sch,
Th gii mi thanh bnh,
Ma gi thng thun ha,
Nhn dn u an ninh,
Php gii cc hm thc,
Cng chng v thng o.
13. K khnh chc Qun m
oan ta Ph thng nhp nh,
Chng sanh h cu, trn r lng,
Mun bit ngha cm ng huyn diu,
Xin nhn trng ri khp mun sng.
14. Sa i cho ng bi k tn dng c Qun m thng c lu
truyn trong ci i
Qun m B Tt c ti u,
Chnh Php Minh Pht chng lu,

n su lng lng trm mun ci,
Kim Pht vi vi ng trn u,
Nc bnh cam l gt trn cu,
Tay phng ho quang dit u su,
H trn st cm, trn st ng,
Vng trng in bng trn mun sng.
15. Tn dng tng i Th Ch B Tt
Nh con nh m sing nim Pht,
Nhip trn su cn tai lng nghe,
Vng theo li i S khai th,
Qu gic t kh hp nhn tm.
16. K tn dng i Th Ch B Tt
Th Ch B Tt c v bin,
Ph t Di th t thuyn,
Cu kh ht nh Qun T Ti,
Dn dt v Ty t Ph Hin.
Tu nhn dng trn cn - trn - thc,
Chng qu u t vin thng thng,
Nhip ngi nim Pht v Tnh ,
n ny mun kip d u qun!
i Th Ch li sanh su rng,
Chuyn ch trng php mn Nim Pht.
Nh con nh m nh Th Tn,
Lin c gi ngay n c Pht,
Kh hp qu gic ln nhn tm,
Lp tc tr v vi ngun ci,
Nhip trn su cn diu kh lng,
Nguyn khp chn gii thng vng gi.
17. Tn dng tng a Tng B Tt
Cao c thay i S! Th nguyn rng su, ngh thng chng sanh lun
hi kip di lu, vn lng Bi ng th, khi lng T v duyn, thng
trong a ngc mong cu k b treo ngc242. Chng sanh ht mi

chng B , a ngc cha trng th chng mun thnh Pht. Do nhn
duyn y, ch Pht ngi khen. Hung chi nhng k ang trong lc o h
nn chng bi luyn? H khng c cng tn, nhng th nguyn v cng.
Mun bo n su, ring in tn kinh. Nguyn k thy nghe u cng sanh tnh
tn, ln lt lu truyn, li ch v tn.
18. K tn dng a Tng B Tt
i S th nguyn h th lng,
Lng bi trn khp ci v ng,
Chng sanh ht mi xong th,
a ngc trng ri nguyn mi thi.
Gio ha nhiu ngi thnh Pht o,
T thn vn hin tng Thanh Vn,
Chng sanh v Pht tnh vn mt,
Cng mun ta ngi chng Php Vng243.
a Tng B Tt i t bi,
Th nguyn vnh vin chng h ht,
Gio ha thnh Pht s khn xit,
Vn hin oai nghi bc Thanh Vn,
n khi a ngc ht sch,
Mi chu th hin chng B ,
Khn nguyn ban n khp u - hin,
Cng theo hi hi d lin tr.
19. K tn dng Di Lc B Tt
ng B X T V Nng Thng244
242
Cu gip k b treo ngc: Ch treo ngc (o huyn - Ullambana) ch nhng

ngi c ti sau khi cht b a trong a ngc, chu nhng hnh pht kh s ging
nh b treo ngc u xung.
243
Nguyn vn l Cu Cnh Tc. Trong nguyn bn c ghi thm mt on ch thch nh
sau: Ngi Tr Gi thuc tng Thin Thai dng khi nim Lc Tc gii thch v
Pht. Mt l L Tc Pht, hai l Danh T Tc Pht, ba l Qun Hnh Tc Pht, bn l
Tng T Tc Pht, nm l Phn Chng Tc Pht, su l Cu Cnh Tc Pht. Cu
Cnh Tc Pht chnh l qu V Thng Chnh ng Chnh Gic, do c Pht cn c
gi l Php Vng nn chng ti chuyn dch ch Cu Cnh Tc thnh Php Vng cho
thun vi m vn ca bi k.
244
Ngi Di Lc B Tt h Di Lc (Maitreya: lng T), tn l A Dt a (Ajita - dch
ngha l V Nng Thng: Khng ai hn c). V th, i khi tn Ngi c dch ngha
Thng ng u Sut din vin m,

Hin thn trn st no ai bit?
Tm cng php gii t dung thng,
Dc cn kho tng trong y vi,
Ti ci bnh ng ban th nhn,
Nguyn cng Di thng tip dn,
Kho trong ba hi245 chng Nht Chn.
20. K tn dng Vn Th S Li B Tt
Vn Th B Tt c khn lng,
Thnh Pht Long Chng Thng Php Vng,
Do thng chng sanh m t tnh,
Ring gip Thch Ca m o mu,
Thy by v Pht th khn thu,
M ch B Tt dng khn ngn,
Thng tr Tch Quang ng mi cm,
Mun sng khp hin bng mun trng.
(Long Chng Thng Pht chnh l danh hiu khi ngi Vn Th thnh Pht trong
kip qu kh, hy nn bit l v Long Chng Thng Tn Pht c ni trong kinh Th
Lng Nghim Tam Mui l v khc).
Vn Th ph t Php Vng,
l T Th V Nng Thng. Do , cu ny c th hiu: Ngi l ng t bi khng ai hn
c, hoc ch c th hiu n gin y l tn h y ca Ngi.
245
Khi ngi Di Lc thnh Pht, s ba ln chuyn php lun (tam chuyn php lun), mi
ln chuyn php lun c gi l mt hi thuyt php (ch khng c ngha Ngi ch
thuyt php c ba ln), xin xem chi tit trong kinh Qun Di Lc H Sanh. Tam Chuyn
Php Lun l ba giai on gio ha ca c Pht, gm Cn Bn Php Lun, Chi Mt
Php Lun v Nhip Mt Quy Bn Php Lun. Cn Bn Php Lun tc l nhng gio
php dy cho hng i B Tt chng ng cnh gii siu vit ca Pht, tng ng vi thi
Hoa Nghim. Chi Mt Php Lun l nhng gio php dnh cho mi cn tnh nhm
hng dn h bc vo Pht o, ln lt dy tng bc, tng lp theo mc kin gii
cao dn dn nhp h t Tiu Tha bc vo i Tha. Cui cng l Nhip Mt Quy
Bn Php Lun tc l ni ra chn tng s tht Nht Tha, gp ba tha vo mt tha,
khin mi cn c u liu ng cn bn php lun, tng ng vi thi Php Hoa Do Ngi
thnh Pht di ci B , nhng cnh nhnh ca cy B y ging nh nhng con
rng ang phun ra nhng a hoa, nn cy B y c gi l cy Long Hoa. V th,
kinh sch nh Pht thng gi ba hi thuyt php ca ng Lai Di Lc Tn Pht l
Long Hoa Tam Hi. Do khng hiu r ngha ch Long Hoa, Tam Chuyn Php Lun,
cng nh s th hin ging sanh ca ch Pht, rt nhiu th ngoi o mn danh Pht
gio lp l nh ln con en rao ging Thng sai Di Lc B Tt m hi Long
Hoa thanh lc chng sanh, lp i hi Vn Linh. Theo h, hi Long Hoa bt u
din ra t nm 1992 (sic!), th gian ang bc vo thi H Ngun (Nguyn), sp tn th,
phi tu theo o ca h th mi c qun tin tip dn sanh v thin gii!
Tr hu ch Pht suy lng c thi,

Chn hng Vin n o huyn,
Ngi nghe tnh kin bng nhin mt lin,
B trng hiu ci ngun,
n quang nguyn gi ging nh Thin Ti,
Rt ro chng c chn thng.
21. K tn dng Ph Hin B Tt
B Tt t bi kh thut trn,
Thnh - phm u c chng vin nhn,
Nht tm chng tr, siu cc v,
Mi nguyn dn v, ni Nng Nhn246,
Tam tha u c kh qu gic,
Qun manh mau c thot phin trn,
Khng khng tun li rn thanh tnh,
Chc chn i ny thu bn chn.
c Ph Hin hnh nguyn su thm,
Khuyn ngi pht B i tm,
Dy cho Tam Hin, Thp a thnh,
u cng c thy Di Tn,
Mi i nguyn vng nu tun gi,
Li ch ch Pht kham tuyn by,
Qu gic, nhn tm cng lng bt,
Php Thn thanh tnh chng ln ngay.
22. K tn dng Tr Tch B Tt
Lu xa hu a Bo,
n l Thch Ca Tn247,
246
Nng Nhn (kya), cn c phin m l Thch Ca, tc h ca c Pht. c Pht

Thch Ca l mt v hin nhn (Muni, cn dch l Tch Mc) xut thn t dng h Thch
Ca nn c hiu l Thch Ca Mu Ni. Nng Nhn c ngha l ngi ban b, thc hin
lng nhn. Do vy, hiu theo ngha hp, ch Nng Nhn ch cho Pht Thch Ca; nhng
hiu theo ngha rng th y l danh xng chung tn dng cc c Pht. Ring i
vi danh hiu Thch Ca Mu Ni Pht, t n Quang cn ging thm: Nng Nhn ngha
l rng chng sanh; Tch Mc l trit chng t tnh (xin xem trong bi Duyn Khi
ca Pht Hc Th Qun Phc Chu trong phn Nhng bi vit khc ca n
Quang Vn Sao Tc Bin, quyn H).
247
Theo phm Hin Bo Thp kinh Php Hoa, khi c Thch Ca Mu Ni Pht ang ging
kinh Php Hoa, t di t vt ln thp bu cha ton thn x-li ca Pht a Bo, tn
thn v chng minh cho php hi Php Hoa. Tr Tch B Tt l mt trong s nhng v
Do khp st trn Pht quc ,

Ring thng chng sanh ci Sa B,
Tng v hin oai thn.
Xin dng Pht ha i Lng,
Mun cho t tng triu ng knh tin.
Hin thn S tr bnh ngi,
i in c bng thp ngi rp che,
B tng ca c Nh Lai,
Ai ln ni tc thi hiu ra,
Ging o trn nh non xa,
Ung vo Bt Nh o huyn u thng.
Tranh ngi v tng ang ngi,
Dm mnh nh th sp di chn i.
Tay cm gy gi thng,
Trc ch php Bt Nh,
Tuy chng phi ch t248,
Truyn tm cha Linh Nham,
Qu tht l khch qu,
Trong bin kh sanh.
23. Tn dng Tr Tch B Tt
(nm Dn Quc 23 - 1934)
Xt ngh B Tt, bi tr rng su, phng di thng hu a Bo Pht,

th hin du tch khp trn st, hin thn ni tng v, Linh Nham o
trng tn.
24. Tn dng Tnh T ng
(nm Dn Quc 27 - 1938)
Mt tng Tnh khi ngun t c Ph Hin, Vin cng ni tip

ngun php Chn n, trong - ngoi rng lu truyn, khin cho khp mi
phm - thnh chng Nit Bn ngay trong i ny.
25. Tn dng tng Vin Cng i s
(nm Dn Quc 24 - 1935)
thng th theo hu Pht a Bo n d hi Php Hoa, m lun Pht php vi Vn Th

S Li B Tt, tn gi X Li Pht v Long n (con gi ca vua rng Ta Kit La).
248
Ch ch t y c dng vi ngha l v t khai sng mt ngi cha. Tr Tch
B Tt ch l mt v Tng nhp chng ti Linh Nham Sn T thi Lng, ch khng
phi l t s khai sng ngi cha, nn khng phi l ch t ca Linh Nham.
Xt ngh Vin Cng, tha nguyn ti lai, sng lp Lin Tng, tha Pht
bn hoi, khin cc phm - thnh nh nim Pht danh, cy Pht t lc i
nghip vng sanh. Bc on Hoc lin chng V Sanh. Bc chng V
Sanh mau trn Pht qu. Dng Qu a Gic lm Nhn a Tm, cm ng
o giao li ch tht su. Cha thy kinh Nit Bn tuyn ging [Pht tnh]
thng tr, cha c phm Hnh Nguyn khuyn khp mi ngi v Ty,
lp ra c php ngm hp kinh. Bc h php B Tt th hin s i gic
ca chnh mnh. La Thp dng kinh cng thm tn thn su m. Tng s
Ty Vc sanh lng ngng m, tm hng lin dng. Hn ngn nm qua,
chng c nghe vin m. May cn di gio hng noi theo. Knh nguyn
thy ta, s li th hin ging sanh, dn khp qun lun cng ln ci Ng
Thanh249. In di co ca Ngi m t chn dung o php ca Ngi, hng k
thng sng mai sau s bt chc theo.
26. Tn tng mi hai v T ca Lin Tng
1) S T ng Lm L Sn Hu Vin i s i Tn
Dng php c bit vnh vin lm khun php cho i, ch ngm hp
vi phm [Ph Hin] Hnh Nguyn, lu thng khp trong ngoi nc, khin
cho k tm thng ln bc cao nh gii quyt i s xong xui ngay trong
i ny.
M ngun Lin Tng khin Trung Hoa c phc, tha thch bn hoi
ca Pht, lp phng tin, vin m va c xin dng, s phu u v vi
L Sn, i php sp hong khai, [sn thn hin thn thng chuyn vt liu
xy dng] Thn Vn in, ht thy php mn lu xut t y, ht thy hnh
mn c thc hin t y, khin cho cc tng u quy hng, mun sng
v bin, nng theo hnh nguyn.
2) Nh T Trng An Quang Minh Thin o i s i ng
S sng vo u i ng, cc tng u hng thnh, xng Tnh
tha lng mi ngi, Pht lc ai dm snh bng? Nu chu gieo lng thnh,
Ty Phng quyt nh vng sanh.
i truyn tng S l Pht A Di th hin, xng gio ngha nim
Pht trn vn, phong ph, thit tha rn ngi hc phi khim nhng, cng
nh phi cc lc a - chn250; v mt Gii phi thng tho ht thy php,
nhng v Hnh ch chn ly mt php va kh c kh l. Nim Pht ta ho
quang khch l i chng, hy nn xem li Ngi nh do chnh c Pht ni.
249
Ng Thanh: Tn gi khc ca Cc Lc, do ci y khng c nm th nh u (Ng

Trc) nn gi l Ng Thanh.
250
a mn Cc Lc, nhm chn ci Sa B.
3) Tam T Nam Nhc Ban Chu Tha Vin i s i ng

Thn gy mt bn, hu bn Di . Thn thc ngi Php Chiu du hnh
[n ci Cc Lc] vng cnh251, Pht ch ngi nh ghi danh ngi [Tha
Vin], mn nh t y c k tc, tm php vnh vin truyn dng.
Ban Chu252 kh hnh i kh th chu ng c, nhn cm dng bn
t lm mn n, thng em nhng iu trng yu trong kinh v danh hiu
Pht ghi khp trn cc li ng, ni. Nim Pht, Pht dy php c bit, k
n hc dng php y an ci tm, thin t nghe tn hng v Nam vng
bi, v th o phong lu truyn bn bin.
4) T T Ng i Trc Lm Php Chiu i s i ng
Xt ngh T T c cao p ng khm phc, c Pht, thy ch dy
ci Cc Lc, c Vn Th dy tc nhn, khin cho khp mi ngi thu t
bn chn ngay trong i ny.
Ti Hnh Chu253 thy c thnh cnh trong bt, mi iu u ch
thn to dng ni non Ng i. Ni Tnh c thy s Tha Vin. Ti
Trc Lm254 cung knh nhn lnh li ngi Vn Th dy d. Ting nim Pht
251
Theo Tnh Thnh Hin Lc, ngi Php Chiu nhp nh, thn thc n ci Cc
Lc, thy bn cnh Pht Di c mt v Tng gy g ng hu, mt nm en, mc o
rch, bn hi th c bit l ngi Tha Vin Nam Nhc. Do T Tha Vin khng
mun mt thi gian ha duyn chuyn dnh trn thi gian tu tr, nn n c trong rng
su, thng mc bn t n thay cm i hng chuyn tu tp. Do vy, Ngi gy nhom,
mt nm en, qun o rch ri.
252
Ban Chu gi l Ban Chu Tam Mui (Pratyutpanna-Samdhi), i khi cn c l
Bt Chu Tam Mui l mt trong cc php tu nh. Php ny cn c dch l Thng
Hnh Tam Mui, Ban Chu nh, Ch Pht Hin Tin Tam Mui hoc Pht Lp Tam
Mui. Cn c theo nhng iu c dy trong kinh Ban Chu Tam Mui (Pratyutpanna
Buddha Sammukhvasthita Samdhi Stra) do ngi Chi Lu Ca Sm dch vo nm
Quang Ha th hai (179) i Hn Linh th tu php ny, trong vng 49 ngy, ngoi
tr lc n ung ra, hnh gi u phi lun kinh hnh, mi bc u nim A Di Pht,
qun tng Pht, tam nghip tng ng, cho nn cch tu ny c gi chung l tam
nghip v gin. Theo s truyn, ti L Sn, t Hu Vin xng cch tu ny u
tin. Cc v Thin o, Tr Khi, Hu Nht, Tha Vin, Php Chiu u tip tc hong
dng cch ny, v nu ngi dng cng khn thit, ch thnh, trong nh s thy c
Pht.
253
Hnh Chu nay l thnh ph Hnh Dng thuc tnh H Nam, khc vi Hng Chu
thuc tnh Giang T.
254
Thot u T hm m di phong ca t Hu Vin, tu Nim Pht tam-mui, trong
nh thy chnh mnh qua ci Cc Lc gp c t Tha Vin thn gy o rch ng hu
bn Pht Di , khi xut nh bn sang Nam Nhc y ch vi ngi Tha Vin. Khi T ng
ti cha Vn Phong Hnh Chu thy thnh cnh Ng i hin trong bt cho. Khi
c bit l thnh cnh Ng i, thng T nm sau, T ln Ng i triu bi, n
cha Pht Quang, cht thy c hai ng t n n, dn vo cha Trc Lm, c hai v
vang khp ng ng Tinh Chu. [ng] i Tng sai s dng chiu thnh:
Nim Pht rt ro mu nhim nh th no? [S p]: Khin c mau
thnh o B .
5) Ng T Tn nh Long Thiu Khang i s i ng
Trnh bn n th , nn by tui vn cha ni. Tht li bn kinh
ng tri ngi. Rng kt duyn Tnh , cho tin tr nh, ai ny u gieo
chn phm sen.
Ln by tui trn chng tht mt li, tht li lin xng danh hiu Th
Tn. Va c bi Ty Phng Vn ca ngi Thin o lin bit Tnh l
ni ng nng ta, em tin d tr nim Di , cha lu sau ting nim
Pht vang khp no ng. Nim Pht, tng Pht t ming bay ra, c ai
thy nghe chng tun theo li dy?
6) Lc T Hng Chu Vnh Minh Din Th i s i Tng
Mt b Php Hoa, mt trm l tm Pht s, bn th liu gin li lc k
ngu ln ngi thng sng, mun iu thin xt suy, mong siu bt trn khp,
vng sanh ci Cc Lc.
Thy cc chng sanh u l Pht, ch ngh cu sanh mng qun lut
nc. B gii ra ch [hnh hnh] tm vui v255, sc mt chng i, c x
B Tt Vn Th v Ph Hin dy cho php yu Nim Pht cng nh dy phng php
Ng Hi Nim Pht (tc nim Pht gm nm on vi tit tu khc nhau), ri hai v B
Tt bo T lui ra. Trong lc theo ng t tr ra, T ngm b cy nh du sau ny c
dp tr li, nhng lc ngonh li, thy tt c u bin thnh ng hoang ni vng, hai
ng t cng mt dng. Bi thng khn xit, T lp cha Trc Lm i Thnh ti
k nim php duyn hy hu y. Nhc ph Ng Hi Nim Pht hin tht truyn, khc
Ng Hi Nim Pht ang lu hnh hin thi do ngi i sau son ra, ch khng phi l
nguyn khc do B Tt truyn dy cho t Php Chiu. Ngi ng thi thng cho
rng T l ha thn ca ngi Thin o (theo Ng i Sn Linh Tch, khng r tc gi,
Ha Tc Xut Bn X, i Loan, n hnh nm 1995).
255
Ngi Vnh Minh Din Th va l t th su ca Tnh , va l t th ba ca Php
Nhn Tng bn Thin. Theo Tng Cao Tng Truyn v Cnh c Lc, T h Vng, t
l Xung Huyn, hiu Bo Nht T, nguyn qun ti an Dng, sau di qua D Hng.
T b, T t nm su tui ngng m Pht gio, khng n mn. n tui trng thnh,
mi ngy ch n mt ba, thng tng kinh Php Hoa, lm chc quan coi kho cho Tin
Vn Mc Vng x Ng Vit, ri n nm 28 tui, Ngi c thng ln chc Hoa nh
Trn S, trng kho qun nhu. Ngi thng ly tin trong kho mua c, tm em phng
sanh n ni tin trong kho b thiu ht. S vic v l, Tin Vn Mc Vng h lnh gii
Ngi ra ch chm. Tin Vn Mc Vng sai ngi theo di xem Ngi phn ng ra sao,
thy Ngi trong khi nga c i ao ph xung tay, nt mt tht vui sng, hn hoan.
Gim trm quan hi duyn c, T p: Ta dng tin trong kho phng sanh, ch
chng dng ring cho mnh mt ng no nn tm khng thn thng. Do vy, Tin Vn
ti lin tha nguyn xut gia. Cng kha mi ngy l mt trm l tm Pht
s, tng mt b Php Hoa, nim Pht mi vn ting. Nu chng phi l
bc i Quyn th hin trong th gian, ai c th dng c php trng nh
th?
7) Tht T Hng Chu Chiu Khnh Tnh Thng i s i Tng
Hm m o L Sn, ni gt lin x, trch mu bin chp phm Tnh
Hnh, t tng [Vng n] theo v di ta. Mt trm hai mi v ch
hng ln lao, cao nh, nguyn phng theo cc ngi Long - M (Long Th,
M Minh) [vng sanh].
Hm m o phong L Sn lp tnh x, do v i sau t ngi thc hnh,
lin ty theo s vic m pht th mt trm bn mi mt nguyn ai ny
u c an tr ni B . T tng Vng n quy y, cng khanh mt
trm hai mi ngi c un c. Tuy trong Dim Ph ph t c nh vua,
vn chng bng vng sanh ci Cc Lc hng phc nh Pht.
8) Bt T Hng Chu Vn Th Chu Hong i s i Minh
Va tr ti Vn Th chm dt c nn h. Lc hn hn, [dn chng]
cu thnh, [S] nim Pht ma lin tun xung tha lng dn mong mi.
Thn dn u cm thn, sm g lo liu, o trng c trng hng.
Thu nh nghe nim Pht quyt, v sau rn mn ng lm tr
qui g256, hnh l khun mu cho th gian, li l l php tc cho ci i.
Ch trng Tnh v quy gii. Chng sng cung tht kh l, kh c.
Xin minh Pht tm, ui ong, rt. Khin cho khp mi phm phu y dy
trin phc cy vo Pht t lc, ln ci sen.
9) Cu T Bc Thin Mc Linh Phong Tr Hc i s i Thanh
Ngay t nh tin Pht, theo m l tng, n lc i hc theo o Nho
lin phng tng, c b Trc Song Ty Bt257 bn t trch, tn lc hong
dng i Tha, mong cho mi ngi cng thot khi hm by.
Mc Vng bn h lnh tha, T bn i xut gia vi Thy Nham thin s ti cha Long
Sch.
256
Mt mn nhn ca t Lin Tr n c trn ni thng nhp nh d on ma nng, ni
chuyn hu vn, tai ha cho ngi khc. T gi th qu trch, khuyn hy ch tm tu
luyn hu c gii thot hn l ph phang huyn thut.
257
Trc Song Ty Bt l mt tc phm ca t Vn Th Lin Tr gm ba quyn c bin
son vo nm Vn Lch 43 (1615), gm hn bn trm bi vit ngn trnh by nhng nhn
nh ca T Lin Tr v Thin Thai, Thin, Tnh v.v
Tng tha gio ngha thy dung thng. S ng ging ht nh Pht chng
khc bit. Hoc nghip cha on th [ging nh] bt a [cha nung], gp
ma lin r, ung cng lao [tu tp] t trc. Do vy, tn lc tu hnh Nim
Pht. Quyt mun trong i ny thot khi by lng. Rt ming thit tha
khuyn ngi hc o, c sanh v c Ty Phng th mi c th k tha
ng i Hng.
10) Thp T Ngu Sn Ph Nhn Hnh Sch i s i Thanh
Xin dng Tnh , khn thit t ai bng, dng lng tn nguyn su
dc cn lng thnh tu tp. Tm v Pht i bn kh hp, mun nim u dt,
quyt nh thot g kh.
Hm Sn nguyn xa cha lm trn, nn li th hin ging sanh lm
Trit Lu258, qu trch k tu phc ci tri ng l bn Xin , Chin
La259. Tm tnh ca Pht v ta vn chng khc. Pht l thnh, ta cha tu.
Mun c tm v Pht u khng sai khc, hy nn cu ni nh Pht,
nim Pht!
11) Thp Nht T Hng Chu Phm Thin Tht Hin i s i Thanh
Bn mi tm nguyn, knh phng theo Di , mt trm l tm bi th
hay hn S Ca260, ngi nghe chn Sa B, khin k chn ch phn khi
chng Ba La Mt a.
258
Trit Lu l php t ca t Hnh Sch.

Chin La (Candla), cn phin m l Chin Tr La, dch ngha l Nghim X
(hng hc d di), Bo L (tn nhn d di), Chp c, Him c, Ch St Nhn, Tr Cu
Nhn v.v Chin La vn l mt danh xng ch giai cp h tin nht trong h thng
giai cp ca n thi c. Bn h chuyn lm nhng ngh coi ngc, bun bn, t,
nh c, chn ngi cht, qut dn nh v sinh v.v Do ngh nghip b coi l nh u v
b x hi rung ry, khinh r, a s rt hung bo, tham lam v tm mi cch bn rt khi
nhng ngi thuc giai cp trn c vic phi nh n h. Theo lut M N (Manu) ca
o B La Mn, nhng ngi b xp vo hng Chin La l con ca n ng thuc giai
cp Th La (Sudra) ln n nm vi n nhn thuc dng B La Mn. Bn h b cm
bc vo n th n gio v s hnh bng ca h s lm u tng thn! Kinh Pht
mn t ng ny ch nhng k tnh tnh bo c, hung hng, khng bit nhn t, l
ngha, ch khng hm mit th giai cp nh trong kinh in B La Mn.
260
S Ca l nhng khc ht bng ting nc S thi Xun Thu Chin Quc. Khi qun
Hn ca Lu Bang vy hm qun S ca Hng V ti Cai H (nay thuc huyn Linh
Bch, tnh An Huy), Hng V vn cn rt ng qun, Trng Lng bn by k cho
ngi thi so v ht nhng iu dn ca nc S, qun Hng V ng lng nh nh, o
ng gn ht. Do , t ng S Ca thng c dng ch nhng cu ht mang tnh
cht lay ng lng ngi, khin ngi khc thay i ch hng. 108 bi th c nhc
n y l 108 bi th khuyn tu, tn dng Tnh do t Tht Hin vit.
259
Thm nhp kinh tng rt kh khn m Ngi ch thn chng c, trit

ng tm ri tn lc hong dng Tnh tng. Mun cho ngi i bit
nguyn do, vit vn lm th nu by Pht lnh: Pht tm B dn
ng, chn tn nguyn hnh lm ng li thc hin. Nu y c
nhng php th thng y, s siu phm nhp thnh ngay trong i ny.
12) Thp Nh T Hng Loa T Phc T Tnh i s i Thanh (tc Trit
Ng i s)
Thng trn kinh s, mong lm ngi hng dn cho ci i, va b bnh

lin bit [thng tho kinh s] chng th nng cy c, nghin cu ch
uyn o ca cc tng, thy u kh chng c, bn chuyn ch ni gio
php Tnh .
Php ng dy i chng li ch rt nhiu. K nim Pht thy bao la.
Ton chn bin thnh vng ch do tm ny. Ton vng bin thnh chn cng
chng c g khc. Bt bin ty duyn nn ty tnh, ty duyn bt bin ch
thun theo sai ngoa. Nu ai ny y theo ngha ny tu tr th quang th s
ging nh c Di .
27. Tn dng tng Trit Ng thin s
Bc tun kit lng Nho, ng khi hng ca Pht, s t hng mnh ni
hang Thin, rng thn ni bin Gio, nghin cu T - Hin261 nhng hong
dng gio php Thin Thai, tr tr cha Thin thi gi sen, ch mong kh
c cng kh l, chng tnh mn nh l d hay ng, nu t ngha lm
Pht, l Pht, ph sch s ti tm chp l ph s, ang lc t thuyt tung
honh trong i c ny, k nh nhoi, ngi c a v ln lao khng u
chng noi theo!
28. Tn dng tng t Ma T S
c bit t tri Ty n y truyn Pht tm, ng vn nhiu k cn
c i Tha. Sau y mt chic dp tr v Ty262, con chu khp ci rn
ting huyn diu.
261
T l T n tng (Duy Thc tng), Hin l Hin Th tng (Hoa Nghim tng).
Theo truyn thuyt, t B t Ma th tch vo ngy mng Nm thng Mi nhm
nm i Thng th hai (536) i Ngy Vn . n ngy 18 thng Chp nm y, mn
nhn a php th ti chn ti ni Hng Nh (tnh H Nam), dng thp th ti cha nh
Lm. Ba nm sau, Tng Vn c vua Ngy sai sang s Ty Vc, khi tr v n Thng
Lnh (tc cao nguyn Pamir hin thi), gp T quy mt chic dp phiu diu i mt
mnh, lin hi: S i u vy? T p: Ta tr v Ty Thin! Tng Vn tr v, thut
li chuyn y, mn nhn o m, m quan ti ra ch thy trong y c mt chic dp.
Triu nh bn sai em chic dp y v th ti cha Thiu Lm. V sau, n nm Khai
262
29. Tn dng tng T Cng thin s

Nhm khi gi lng chn tn nguyn cho chng sanh, nn hin l mi
i thn thng, chng gi khng in che mt mi ngi, lm sao tr mi
trong ci i nh ng bn ic - ui?
30. Ca tng Nam Bnh Tng Tha263
Ty B , B ty. K v tr ch theo ui. Nu nhn lm phng
hng, mun kip thng a lc N L264. Nguyn ngi hc kho phn
bit: Thun tm nghch tch 265 l phng cch ti thng, [nhng] nu
Nguyn th 15 (727) i ng, c k trm ly a v th ti cha Hoa Nghim trn
Ng i, n nay khng bit tht lc v u!
263
Ni Nam Bnh l mt trong mi thng cnh vng Ty H (nm pha Ty Hng
Chu, tnh Giang Ty), cnh ni p n ni ha s Trng Trch oan i Tng v
mt bc ha rt ni ting vi ta Nam Bnh Vn Chung (Bc ha ting chung
chiu ti Nam Bnh). Trn ni c rt nhiu ngi cha ni ting, ni ting nht l cha
Hng Gio (i bn doanh ca phi Sn Gia tng Thin Thai) v Tnh T. Trong bi tng
ny, t n Quang ca ngi tng phong ca cha Tnh T. Ng Vit Vng Tin Hong
Thc xy cha Tnh T ti ni Nam Bnh vo nm Hin c nguyn nin (954) i Hu
Chu, thot u cha mang tn Hu Nht Vnh Minh T (n i Tng Thi Tng i
thnh cha Thin Ninh, ri thnh Tnh T), thnh ngi o T (tc T in ha thng)
n tr tr, Ngi tr thnh t khai sn ca cha. S tnh c tng mi tm v La Hn,
cha tu ln, vua mng thy mi tm ngi khng l n tm, bn gip cho S hon
thnh ch nguyn. Khi ngi o T th tch nm Kin Long th hai (961) i Tng, vua
bn thnh ngi Vnh Minh Din Th t cha Linh n v Tr Tr, chn hng tng phong
mnh m, hn 1.700 t xut gia. T hng ngy lm 108 Pht s, nim Pht mi
vn ting, tng ht mt b Php Hoa khin khp xa gn u ngng m tng phong cha
Tnh T. Ngi Vnh Minh cng son b Tng Knh Lc (100 quyn) lng danh ti
cha Tnh T. Ty B l xc hiu ca ngi T in v Ngi thng lm ra v in
cung, hay ung ru say sa, nhng mi li Ngi ni ra khng cu no chng hp
Thin c, khin ngi hu duyn nghe xong tnh ng su xa.
264
N L (Naraka), cn phin m l Na Lc, Na Lc Ca, Na La Kha, hay Ni Lc, dch
ngha Kh Kh, Kh C, chnh l a ngc. Ch N L bao gm nhng ngha ti tm,
khng ng, chng th vui sng. Theo Cu X Quang K quyn tm, ch Na Lc
ngha l ngi, Ca ngha l c. Nh vy Na Lc Ca l ngi to nhiu ti c, b a
vo trong y v th gi l Na Lc Ca. C thuyt gii thch Ca c ngha l vui sng,
Ni l khng, Lc l cng vi, tng ng. Nh vy, Ni Lc Ca ngha l chng
tng ng vi vui sng, hoc chng th cu vt c!
265
Do ngi o T thng th hin nhng hnh tri nghch phm hnh xut gia nh ung
ru, n tht ch, nhm n giu thn thng ha ngi hu duyn, nn c nhiu k
tng lm tu Thin gii ng ri th khng cn gi gii lut na, c phng tng lm cn,
nn t n Quang khuyn: Nu nhn lm phng hng, mun kip thng a lc N
L. Nguyn ngi hc kho phn bit. S d gi l thun tm nghch tch v ngi o
T l bc kim thn La Hn, tm gic ng thanh tnh (thun tm) nhng th hin
khng c mt chn la php chn chnh, chc chn s b tn hi khng li

ch.
31. Tn dng bi k hnh Pht hin hin trn rng ln ca ng Lu
Cng L Qu Tr
Ht thy chng sanh, u c Pht tnh. Do m tri nn nh mt l
chnh, khi tham - sn - si, to git - trm - dm, n tht k khc bi b
ci thn mnh. St nghip kt, tri nhiu kip git ln nhau. c Nh Lai
thng xt, bn lm thuyn t, khi m gio hun ln lao v lng T.
Ngi ta vn khng tin nn Pht bn c bit hin hnh dng mong chng
sanh ty thun [li Pht dy]. V nghu s, hng b, mng d, rng ln,
ym ra, u c hnh Pht ng [trong ]. C ngi h Chc vo i Tng
git ln qung u, ch gi [u ln] bn ngy chng dm tp. ui ch ch
xng, trn rng hm ln hin hnh Pht. Mt bic, bi tc xon c, nghim
nhin l bc i Gic. Trc khi cha git, [mi ngi] u ni l sc
sanh, git xong mi bit l Pht. Do vy, bit st sanh chng khc g git
Pht, du chng phi do Pht hin th cng l v lai Pht. Git n tht, ti
qu non bin! Hy gp au u ngn d, hng c gii thot!
Anh em h Triu lm vn tn dng, ngha l uyn thm, vn t sng
p, ng Thin Tr bin chp, cc v ta, vit li bt, lm bi cnh sch
vnh vin nhm khi gi hu gic. hiu ngha ny, ai dm git chc?
Tranh thnh, ginh t s chm dt ngay. ng Lu Qu Tr, dc lng tin
tng Pht php, bo tn sch ca ng T, li ta, li bt u ph hp,
sai con l Cng L em a cho xem, lin knh vit my li t by ch
hng ca ti. Nguyn k thy nghe s n chay king git, chc chn trong
i ny s v ci Cc Lc.
32. Tn dng tng Nim Thnh i s
Ngh ti c ln ca Ngi, c mong khi phc Linh Nham, sau cn tai
kip mt mnh trong lng thp, gp c ng Bnh ln chi ni, ha tra
xt rung t ca nh cha, dn dn tr thnh chn danh lam.
33. Bi ca tng nhn dp C Nhi Vin ti Thng Hi khnh thnh nh
mi
Gip c nhi, ti cao cht vt. Nu chng cu gip, sng bng cch
no? c nui dy, chnh kh t thnh. Hoc l cng, thng, hc hnh,
nhng hnh vi tri vi oai nghi ca ngi xut gia nhm n giu thn phn, nn gi l
nghch tch (th hin hnh vi tri nghch).
cy cy, l hin, l thin, tt lnh, thun thc, chm gi o ngha, tuy hn

vn vinh. Hung chi chng t anh tun li lc. Do vy bit rng: Nui dy c
nhi, li ch su rng, li ng T D tht ngh chn, ch nguyn ngi
nhn, cng sn t bi, nh vin tuy thnh, nhu cu vn thiu, ai ny ra tay,
gip cho hon thnh. Thng con ca ngi, con ta t nh. Hin thin tip
ni, nu gng cho i, li ngi, t li, nhn qu nh th, ch nn chng
tin. Li Pht chng di!
34. Ca tng php mn Tnh th thng
(ch do php mn ny th thng m b Tr Nghi c vng sanh)
Php mn Tnh dy d khng phn bit, phm - thnh, tr - ngu u

c bnh ng nhip th. Ht thy php mn u cy vo t lc, ch c mi
php ny hon ton cy vo Pht lc, Pht lc khc bit t lc mt tri mt
vc. Tn nguyn c nim quyt nh sanh v nc Pht. Bao nhiu ngi tn
nim, by nhiu ngi vng sanh. Pht c li th nguyn, nay t l du
hnh: N s Tr Nghi tm nim Pht tha thit, nim cha c my nm
c Pht n tip. Nguyn ngi thy nghe ai ny chm ch tu tr, d
vo hi Lin Tr, vui sng no hn!
35. Ca tng chuyn sanh Ty ca c s T y Nh
Cao c thay ng T! Xa trn hu cn, hiu hu, nhn t, tn ht
bn phn, trn vn lun thng, nghim cn tun theo li t tin gio hun,
dc lng tin tng Pht php, tu hnh nim Pht, mong sanh ci Tnh. Tui
trung nin tn lc m nhim vic khc in kinh in ni tip hu mng
ca Pht hng gip cho c Mt ln Hin. Thi cuc chng yn, cng a chn thit tha, nng nguyn v Ty, i s gii quyt xong, c Pht th
k, lin tr li Sa B, tip dn khp hm thc cng thn cn Di .
36. Ca tng c cao p ca ng Sa Tuyt Phng
(nm Dn Quc 22 - 1933)
Cao c thay c Sa, tc cn rt su, hiu hu nhn t, c lng cng khm

phc, tui tm mi mi tu Tnh , pht trn ba tm, mong sanh
Thng Phm, tm sn c, tm to tc, tm lm, tm l. Gii ln hnh u
vin dung, L - S nht tr. V th, khi lm chung c an nhin qua i,
nh u m, v mt rng r, biu th tht s n c [Cc Lc].
37. Ca tng chuyn quy Ty ca c s Khut T Kin
(nm Dn Quc 20 - 1931)
Pht tm v chng sanh tm, v bn th vn chng hai. Do nhn duyn

m - ng nn [tm] chng khc m [tng] thnh sai khc. Nu chu tri
nghch trn lao, kim tr thnh hiu Pht, h c vng sanh Ty Phng th
s ch thn n c b gic. Cao p thay ng T Kin! Tc cn tht su,
thc sanh vo gia nh i i thin lng, gi tm lng trung hu, khoan
dung. Chung ngha, khinh ti, thn - s u bnh ng quan tm. C t cch
li lc, nhng chuyn trng nim Pht. Tnh nghip chn mui, bit trc
lc no s i, quyn thuc u nht tm nim Pht tng tr. V th, c
nng nh Pht lc vng sanh ci Cc Lc. Di tng266 cng thm rng r,
ai ny u khen l l lng, c bit. Cc hnh nhn i Mt mun thot khi
by sanh t, ch c mt php Nim Pht l c th d vo bc thnh trong i
ny. Nu tot yu i lc hng lu li vnh vin cho con chu, mong ai ny
u noi theo c ca ngi xa thn cn Di Th Tn.
38. Ca tng c cao p ca c s Trng Min ng
(nm Dn Quc 20 - 1931)
Cao p thay ng Min ng! Tha nguyn th hin ging sanh. ang
trong lc kip nn ngp tri ny, bin c, t lin y dy cp, knh, nhn
dn b nut cn, pht tm dp cho yn. Do vy, vo qun ng, dng c gio
ha binh lnh, ly nhn ngha lm v kh, dng nhn qu lm ly thnh.
Phm ng qun ch no, ting khen ngi vang rn truyn n t T. Tr
bo, an dn lnh, hong php hu tnh, ma t, ngoi o u dp yn,
Pht nht c chiu rng. Chn nghip v theo ngh vn. St - cm thng
tri ting. Gim bt s phin toi trong vic cai tr nn c nhiu lc rnh
ri. Nim Pht c chng trnh nht nh. Dng mng tay v tng Tam
Thnh, tinh diu khn snh ty. Phm c ai thy nghe, tm u hng v
Cc Lc. Tm lm Pht l Pht, Qun Kinh ngha rng su. S th gian,
xut th, u ly gc ni lng thnh, nguyn khp ngi mi gii, nghe
phong thi u dy lng hnh theo, ng hu t nay tr i thin h thng
thi bnh.
39. Ca tng hnh cao p ca c b h T, m ng Chu
(nm Dn Quc 20 - 1931)
Cao p thay Chu mu! Xa c hu cn, th m nui em, ting khen

rn xm lng. G v nh ng Chu, gip chng lm iu nhn, sa i ngh
nghip trc, lng T khng ai bng. Trng nom gia nh, dy con, bun
bn, lm lnh, phm tnh ton nhng g u hp tnh l, lng mong li lc,
gip ngi, ti ln php cng th. Xt thng ch dy, khng iu nh nht
no chng quan tm n. Nhng g c tch t [cho ring mnh] sut c mt
266
Ch thn xc, v mt ca ng Khut T Kin sau khi mt.
i, ch cha c y trp. Xt v o Nho, hnh ca c ph hp vi l i

ng, xt ni o Thch, hnh c kh hp php T Nhip. Phong thi cao
p ca hai b Phi, ba b Thi vn cha mt; cho nn vit i lc nu
gng cho ngi sau.
40. Ca tng lit n Trng San Trinh
Chnh kh trong tri t, c con ngi thc hin rng ri. Nam - n
tuy sai khc, l ny c nhin chng sai bit. Do cng sn Pht tnh, tc l
ci c gi l bnh di (vng gi lun thng), nhng phi kho m rng
s y, [mun] lm thnh hin phi ly lm nn tng. Tic thay con ngi
trong thi gn y, c coi iu hay l chuyn t. Tn lc tr cho ht sch
phm vi gia nam - n, gi luyn i l cao thng, coi trinh tit l t vt!
ng l mun cho ngi trong khp ci i ging ht nh cm th. Cao c
thay c Trng San Trinh! Du cht ch chng di, khng c m thng
cm, dng ko t rch [c]. Tuy l con nh nng, nhng ng l in hnh
cho n gii. Dng thn ph tr Danh Gio267, ng gi l i trng phu.
Ngi tuy qua i, trinh c chng h mt. Tic rng cha bit Pht php,
rt cuc kh thot khi by phm. Nu sanh c lng tn nguyn, ch tm
nim A Di , t c Pht tip dn, vng sanh ao by bu. Thy Pht nghe
diu php, tin dn ln chng c B . n tn cng kip v lai, thng
lm thy tri - ngi.
41. Ca tng hnh p ca c s Trnh Ch Bng V Nguyn
(nm Dn Quc 22 - 1933)
Sanh trong i nay m hnh o xa. Nu gng cho lng p. Gi ch

kh, tit tho ca Lim Lc268. Tin su Pht php, chng tp tnh li lm
trong lng tun phng ngoi mt chng tri [ca bn Trnh - Chu].
Nguyn sanh v Lin Bang, lc mt c cm ng o giao th thng. i!
Con ngi nh vy l tr gia dng chy, l hng dn tt lnh trong
267
Theo tc phm Thin H Tn Cuc (tc gi m B Ngu, nh xut bn ng Tm,

Hoa Lc, 2006): Ch Danh tng ng vi hnh thi thc trong ngn ng hin thi,
tc l vn dng lch s v kinh nghim c nhn, phng php l lun suy din t nguyn
nhn n hu qu ra mt khi nim, hay mt nguyn tc hng nh khun mu cho
np sng. Gio tc l dy d, tuyn truyn sao cho mi c nhn u sng sao cho t
c nhng mc ch chun mc t ra trong Danh. Nh vy, Danh Gio c th
hiu i lc l nhng chun mc v lun l, o c c cao trong x hi.
268
Lim Lc ni l Lim Lc Quan Mn l bn i hc phi L Hc i Tng,
Lim l phi L Hc ca Chu n Di Lim Kh, Lc l phi L Hc ca Trnh Di
Lc Dng, Quan l phi L Hc ca Trng Ti Quan Trung, cn Mn l phi L
Hc ca Chu Hy t Mn Vit (Phc Kin).
ng m. Do vy bn vit i lc bo vi ngi thng sng i mai

sau.
42. Bi ca tng nhn dp minh th269 trm tui ca c T Du Nam v
Kim phu nhn
ng T hiu hu c siu qun, phu nhn cng gip nu gng thm.
Ch bo bnh sinh lo bun bn, phi bit ton thn y hc thc. Hc thc
y tht s c th lu ting thm sut c mt i. Tic cha c nghe Pht
php, ng ngun tm. May c con chu va hin va hiu, cu siu mong
cha m c sanh v ci tri Cc Lc. Cc Lc vui sng khn lng!
Lun c ch thn chu hu bc c Gic Hong270. Chng V Sanh Nhn
nng Bi nguyn, ring n ci ny lm thuyn T. Thuyn T th trong
bin kh, khin cho khp mi ngi v Ty b ng. n ngy t li li tha
u vin mn, s trong php gii xng i Hng.
43. Bi tng hi hng cho khp mi ngi trong hin ti n tng v
vnh vin lu truyn Vn Sao
(nm Dn Quc 16 - 1927)
Php mn Tnh l php gii tng, kh c v kh l, tht l v thng.

Bc ng Gic i thnh, k nghch c tiu phm, Lut - Gio - Thin - Mt,
u khp bao hm. Mi phng ch Pht ht kip tuyn dng vn kh ni
trn diu ngha, cng hun l lng. Hung chi ti l k tm thng phm tc,
ngu nhin nu t c mt ht bi trong ci t, mt git nc trong bin
c, tht qu nh nhoi! T lng km hn, nu chng phi c Pht s khng
th c, cng c nhng ngi cng ch hng ch chuyn ch ni
chuyn ny; do vy mi c mi th li l h bi. Gii by lng ngu thnh,
ch no phi hong dng Tnh ! Do cc c s ngh nhng li l y c li
cho hng s c, n hnh nhiu lt mong [hng s c] c ch nng ta.
C ng Dip c Qung b ra ba ngn ng, tnh lm n ph mong sch
c lu truyn rng ri. Trong thng Tm, thnh Thim Ty b vy hm,
[tnh th] rt ng bun, cu cu gii vy, lin dng ht s tin y cu i.
Phm c cc thin s ty quyn gp gip , [n tng] nm ba ngn b,
vn gom thnh s. Nguyn nhng ngi b tin v nhng ai c tng u
tiu tr nghip chng, tng cao nn phc, ca nh yn vui, thn tm bnh
yn, mnh khe, sng d vo bc thnh, thc v Ty Phng. T tin
khut, on thn bao i, u nh lng T ca Pht m chng c diu tm
vn c. Can qua vnh vin chm dt, l ngha nhn nhng thnh hnh, nhn
269
Minh th l sinh nht ca ngi mt.

Gic Hong l mt danh hiu tn xng c Pht, ngha ging nh ch Gic Vng.
Do A Di Pht thnh Pht t mi kip trc nn gi l c Gic Hong.
270
dn yn vui, thin h thi bnh, trn bo t n, gip u ba ci, php gii

chng sanh cng chng B .
Ph Lc:
Toa thuc thn hiu Bch Phn271 Cu Mng
(Bch Phn cn gi l Minh Phn hoc Phn Thch)
Phm n nhm h n272 hoc ht thy nhng mn c khc, hoc do s

vic [tri ngang] bc bch, mun coi r mng sng, toan t tn, nut nha
phin, t sng, ng hong273, ht thy nhng th c th hy hoi tng ph
con ngi khin cho con ngi mt mng, tc nhng th c t tn l c
vt v ung lm nhng loi thuc c v.v u c th dng mt cc bch
phn nghin nt, dng nc si ha tan, ha thm chng my chn nc
lnh, ct sao nc phn vn gi c tnh cht, mi v chua rt m c l
c. Lin bo ngi b nn ung my chn nc phn y, cha y mt
khc ng h, s i ht sch nhng th c vt n vo, lin bo ton c
tnh mng.
Nu nh n phi cht c thi gian qu lu, nhiu nc phn cho lt
vo bng cng vn c th cu cha c! Du cho tng ph b h hoi,
cu vn khng kp, cng khng c hi g. Xt ra, bch phn tnh mt, v
271
Bch Phn (Alumen) thng c gi l phn trng, hay phn chua, thng c mu
trong sut hoc trng ng vng, c cng thc ha hc l KAl(SO4)212H2O. ng Y
thng dng Bch Phn gii c st trng, cha gh, hoc ung cm mu, cha th
t, tr phong m.
272
H n (globefish, puffer fish), c tn khoa hc Takifugu Rubripes, l mt loi c rt
c, hnh dng ging c Nc bn ta, thn hnh trn ung ng, ui v vy ngn cn, trng
ging nh qu cu nh b thi phnh ln nn cn c tn l Kh C Ng (c trng nh ci
trng bm cng) hoc Xuy Ng (c thi phnh bng). Do tht loi c ny n rt ngon,
nn ngi Hoa xp n vo Trng Giang Tam Tin (ba mn ti ngon ca sng Trng
Giang), tc H n, ao Ng, v Thi Ng (c chy), nhng trong mnh H n n
cha mt lng cht c c th git cht c ba mi ngi trng thnh (theo
Wikipedia). Nu khng bit cch kh cht c trn da c, n vo s b trng c. Ngi
Nht gi loi c ny l Fugu v ch bin thnh mt mn Sushi rt t tin, ngi u bp
lm mn ny khi c mn phi trnh cho nh hng vn bng chng nhn anh ta
c hun luyn cch ch bin ng mc. Tuy th, mi nm ti Nht vn c c trm
trng hp cht v trng c do n mn c ny.
273
T Sng (Arsenic Trioxide) cn gi l Thch Tn, cht c khng git cht ngi
ngay nu ung vi liu lng nh. Trong th k 18-19, do cha hiu bit v c tnh ca
cht ny, u Ty vn dng mt loi thuc cha cht Thch Tn mang tn Arsphenamine
cha bnh!
ng Hong (Garcinia Morella) l cht nha trch t mt loi cy leo thuc h ng
Hong (Clusiaceae) thng c hoa n mu vng, mc thnh chm, tr t k l, l hnh
trng. Cht keo ng Hong thng c dng trong ng Y cm mu, st trng,
cha bnh ph thng. Do h ng Hong c nhiu loi cy hnh dng tng t nn khi
thu thp ch bin rt d hi lm loi c cht c.
chua rt, gii c cc cht c, v th rt thch hp. Cng c th dng bi

thuc ny cha tr chng hoc lon (bnh dch t). Bi thuc ny do y s
Phng Vn Ph Thin Tn tri hn mi nm kinh nghim, p dng trm
ln u cng hiu, nhiu ln chng kin hiu qu thn k. In toa thuc lu
truyn rng ri ng hu cu gip rng khp qu tht l dng tm ca ngi
nhn t, qun t, Hn na, bch phn ch no cng mua c, gi li phi
chng. Nguyn ngi c lu tm [dng bi thuc ny] lm phng tin cu
ngi, cng c s chng th ngh bn. Lin em cng c cu ngi y hi
hng Ty Phng th cng c th dng lm duyn tng thng th thng.
V. Nhng bi vit khc
1. Lm chung tam i yu (Ba iu quan trng nht lc lm chung)
(nm Dn Quc 19 - 1930)
iu bi thm nht trong th gian khng chi bng ci cht, nhng ngi
trong khp c ci i, khng mt ai may mn thot c! V vy, ngi c
tm mun li mnh li ngi chng th khng sm lo liu. Tht ra, mt ch
CHT vn ch l gi danh, do k hn ca qu bo chiu cm t [cc nhn]
i trc ht nn b tm thn ny ri li th ci thn khc vy. K chng
bit Pht php th ng l khng tm c cch g, ch nh mc cho nghip
xoay chuyn. Nay c nghe php mn Tnh ph chng sanh ca
c Nh Lai th phi nn tn nguyn nim Pht, sp t sn t lng vng
sanh, hu mong thot c ni kh lun hi sanh t gi huyn, chng s vui
Nit Bn thng tr chn tht.
Nu ai c cha, m, anh, em v cc quyn thuc mc phi bnh nng,
bnh tnh kh b thuyn gim th hy nn pht tm hiu thun, t bi, khuyn
h nim Pht cu sanh Ty phng v tr nim cho h mong ngi bnh
nh sau khi cht lin c sanh v Tnh . S li ch nh th lm sao
din t c? Nay ti nu ln ba iu trng yu lm cn c hng thnh
tu s vng sanh cho ngi lm chung; li l tuy th vng, qu kch, nhng
vn ly t kinh Pht. Gp c nhn duyn ny u nn lm theo. Ba iu
trng yu va ni chnh l:
* Mt l kho ch dy, an i, khin [ngi sp mt] sanh chnh tn.
* Hai l mi ngi thay phin nim Pht gip tnh nim [cho ngi
sp mt].
* Ba l ht sc trnh di ng, khc lc, ko lm hng vic.
Nu c th tun theo ba php ny hnh th chc chn s tiu tr c
tc nghip, tng trng Tnh nhn (ci nhn vng sanh Tnh ), c
Pht tip dn vng sanh Ty phng. H c vng sanh th s siu phm
nhp thnh, liu sanh thot t, dn dn tn tu t s t ti vin thnh Pht
qu mi thi. S li ch nh vy hon ton nh vo sc tr nim ca quyn
thuc. C th lm c nh th mi l chn hiu i vi cha m, mi tht l
chn 274 i vi anh em trai, ch em gi, mi tht l chn t i vi con ci,

mi tht l chn ngha, chn hu i vi bng hu v i vi mi ngi;
dng nhng iu y vun bi ci nhn Tnh ca chnh mnh, khi gi
lng tin tng ca nhng ng nhn, lu ngy chy thng no c kh g m
chng tp thnh l thi c. Nay ti s trnh by tng iu mt chng
n ni c nhng iu khng thch ng lc lm chung vy.
a. iu th nht l kho ch by, an i, khin cho [ngi sp mt] sanh
chnh tn
Thit tha khuyn ngi bnh bung xung ht thy, [ch] nht tm nim
Pht. Nu nh cn phi giao ph vic g th phi mau giao ph. Giao ph
xong th chng m xa n na, ch ngh ta nay sp theo Pht vng sanh ci
Pht; tt c s giu sang, vui sng, quyn thuc th gian, cc th trn cnh
u l chng ngi, thm ch khin ta mc hi. V th, chng nn sanh mt
nim quyn luyn, vng mc. Phi bit: Mt nim chn tnh ca chnh
mnh vn chng c cht. S cht va mi ni ch l x thn ny li th
ci thn khc m thi! Nu chng nim Pht th s phi thun theo nghip
lc thin, c li th sanh trong no lnh, ng d (ng lnh l tri ngi. ng c l sc sanh, ng qu, a ngc. A Tu La va gi l ng lnh va gi
l ng c v h tu nhn cm qu u l thin - c xen tp). Nu nh trong lc lm
chung, nht tm nim Nam M A Di Pht th do tm nim Pht ch thnh

y, t quyt nh cm c Pht dy lng t bi ln lao, ch thn tip dn
khin cho ta c vng sanh.
Thm na, ng nghi rng: Ta l nghip lc phm phu, ch do nim Pht
trong mt thi gian ngn sao li c th thot khi sanh t, vng sanh Ty
phng? Nn bit rng: V c Pht i t bi nn du l k ti nhn Thp c,
Ng Nghch rt nng, lc lm chung tng a ngc hin ra, m nu c
thin tri thc dy cho nim Pht bn nim mi ting hoc ch mt ting th
cng c Pht tip dn, vng sanh Ty phng. Hng ngi y ch nim
my cu cn c vng sanh, sao cn cho rng ta nghip lc nng n, nim
Pht t i ri sanh lng nghi ? Phi bit: Chn tnh vn sn c ca chng ta
v chn tnh ca Pht chng hai; ch v ta Hoc nghip su nng nn chng
th dng c! Nay quy mng ni Pht nh con nng v vi cha, chnh
l tr v vi qu nh ta vn sn c, ch no c phi l iu g ra ngoi kh
nng ca ta u! Hn na, xa kia, c Pht pht nguyn: Nu c chng
sanh nghe danh hiu ca ta m ch tm tin a, du ch mi nim m nu
chng c vng sanh th chng ly ngi Chnh Gic. V th, ht thy
chng sanh lc lm chung pht tm ch thnh nim Pht cu sanh v Ty
phng th khng mt ai l chng c Ngi r lng T tip dn. Ngn vn
274
Chn : Tnh thng yu, ha thun tht s i vi anh em.
phn chng c hoi nghi na! Hoi nghi tc l t mnh lm lc, ha y

chng nh u!
Hung h, la khi th gii kh no ny sanh v th gii vui v kia l
chuyn ht sc sung sng, hy nn sanh tm hoan h, ngn vn phn chng
c s cht! Du s cht vn chng th khng cht, li cn m ra mt
phn vng sanh Ty phng na, v tm mnh tri vi tm Pht ri! Du
Pht sn lng i t bi cng khng lm th no c i vi chng sanh
chng nng theo li dy ca Pht! Vn c hng danh ca Pht A Di
ging nh l luyn ln lao; ti nghip trong nhiu kip ca chng ta nh
mt mnh tuyt trong h khng. Nghip lc phm phu do bi nim Pht nn
nghip lin tiu dit, ging nh mnh tuyt gn bn l la ln lin b tiu
ht chng cn g na. V li, hung chi nghip lc tiu th bao nhiu thin
cn s t nhin tng trng th thng; sao li cn ng chng c vng sanh
v Pht chng n tip dn na ?
Mm mng, uyn chuyn ch dy, an i nh th th ngi bnh s c th
t sanh tm chnh tn. y chnh l nhng iu ch dy cho ngi bnh. Cn
nh nhng vic ch thnh, tn hiu m ta phi nn lm th cng ch ch trng
nhng im y; ch nn thun theo thi tc van cu thn thnh, tm thy
chy thuc. Mng ln sp ht th lm sao qu thn, thuc men gi cho
ngi y khi cht c! Nu nhc lng v nhng s v ch nh th th
lng thnh khn i vi mt s nim Pht s b xen tp, khng cch g cm
thng [c Pht] c! Nhiu k lc cha m lm chung chng tic tin ca,
mi kh nhiu thy thuc n khm. y gi l mua ting hiu, mun c
ngi i khen ta tn hiu i vi cha m; no hay tri t, qu thn tht s
xt soi [tng tn] ni lng. V vy, i vi nhng s thuc v chuyn tng
tng cha m m qu sc ph trng th nu chng mc thin tai t cng b
nhn ha. K lm con ch nn ch trng nhng g thn thc ca cha m t
c! Li xng tng ca ngi i c nhin chng ng cho k sng mt
nhch mp ci, l u li dc lng mong mi, tht ch khin cho ta mc
phi ci li bt hiu to ln m thi!
b. Th hai l mi ngi thay phin nim Pht gip tnh nim [cho
ngi cht]
Trc , ch dy ngi bnh khin cho k y sanh chnh tn; nhng
v ngi bnh tm lc yu t, ng ni chi hng ngi lc cn khe mnh
cha bao gi nim Pht, chng d g nim lin tc lu di c, ngay c
ngi chuyn trng nim Pht n lc y cng hon ton nh vo ngi
khc tr nim th mi c th hu hiu. V vy, quyn thuc trong nh hy
nn cng nhau pht tm hiu thun, t bi, v ngi y tr nim Pht hiu.
Nu bnh tnh cn cha n ni sp cht vo bt c lc no th nn chia ban
nim Pht. Nn chia thnh ba ban, mi ban hn nh my ngi. Ban u
tin nim Pht ra ting, ban th hai v th ba nim thm. Nim mt ting
ng h th ban th hai nim tip; ban th nht, ban th ba nim thm. Nu
c chuyn nh th nn lo liu trong lc nim thm; cn trong lc trc ban
trn chng nn b i. Ban th hai nim xong, ban th ba nim tip. Xong ri
lin tr li t u. Nim mt ting, ngh hai ting; [nh vy th nim] sut c
ngy m th cng khng mt nhc lm.
Phi bit: Chu gip ngi t c Tnh nim vng sanh th cng s
c hng qu bo c ngi tr nim. Ch c ni ch v cha m nn mi
phi tn hiu nh vy, i vi ngi dng cng nn vun bi rung phc
ca chnh mnh, trng dng thin cn ca chnh mnh th mi ng l ci
o t li, ch chng phi ch v ngi khc m thi! Thnh tu mt ngi
c vng sanh Tnh chnh l thnh tu mt chng sanh lm Pht. Cng
c nh th h th ngh lng c ?
Ba ban lin tc, ting nim Pht chng ngt. Nu sc bnh nhn nim
c th nng theo nim nho nh theo. Chng th nim ni th lng tai
nghe k, tm khng c nim g khc th t c th tng ng vi Pht vy.
Ting nim Pht chng nn qu to; nim to s hao hi, kh nim lu c;
cng chng th qu nh khin cho bnh nhn nghe chng r. Chng nn
nim qu mau, cng chng nn qu chm. Qu mau bnh nhn nim theo
chng ni, du c lng nghe [ting nim] cng kh nghe r. Qu chm th
chng tip hi ni nn cng kh c ch. Nn nim chng ln ting, chng
nh ting, chng r r, chng gp gp; tng ch phn minh, tng cu rnh
mch khin cho tng ch, tng cu lt tai thu d bnh nhn; nh vy th d
c sc [nim theo]. i vi php kh dng nim Pht, ch nn dng dn
khnh, ht thy cc th khc nht lot chng nn dng. Ting dn khnh
trong tro khin tm lng ngi nghe thanh tnh. Ting m trm c chng
thch hp cho vic tr nim khi lm chung.
Li na, nn nim Pht hiu gm bn ch. Lc bt u th nim vi cu
su ch; ri sau chuyn nim bn ch A Di Pht, chng nim Nam
M. Do t ch d nim nn bnh nhn s nim theo c hoc nhip tm
lng nghe, u tn tm lc. Quyn thuc trong nh nim nh vy m
thnh thin hu bn ngoi n th cng nim nh vy. D nhiu ngi hay t
ngi u phi nim nh th, chng nn nim mt chc li ngng ngh, ri
li nim khin cho bnh nhn nim Pht gin on. Nu gp lc n cm th
nn n vo lc thay phin, ng ngt ting nim Pht. Nu nh lc bnh
nhn sp tt hi th c ba ban nn cng nim cho n tn sau khi tt hi
hn ri mi li chia ba ban nim sut ba ting ng h na. Sau y, mi
ngng nim lo liu, sp t mi vic.
Trong lc nim Pht, chng cho b bn n trc bnh nhn thm hi,
v v. c lng n thm th hy theo i chng nim Pht my thi. y
mi l tm lng yu mn chn tht, c ch cho bnh nhn. Cn nu c theo
thi tc thng tnh th chnh l x ngi ta xung bin. Tnh y tuy ng
cm, nhng [ xy ra] s y tht ng au n. Ton l cy vo ngi ch

cht hiu r o l, bo trc vi ngi [n thm] khi tn thng tnh
cm, li khi gy hi cho bnh nhn b phn tm chng c vng sanh vy.
c. Th ba l king d di ng, khc lc khi lm hng i s
Lc ngi bnh sp cht chnh l lc phn bit gia thnh, phm, ngi,
qu, [tnh trng khc no] ngn cn [treo] u si tc; quan trng cng cc!
Ch nn dng Pht hiu ch dy thn thc ca ngi y, trn chng nn
tm ra, thay o, hoc di ch nm. Mc k [ngi y] nm - ngi nh th
no, c yn ngi trong t th y, chng nn di ng cht no. Cng
chng nn i trc [ngi y] m l v bun b, thng xt, hoc n ni
khc lc. V khi [ngi sp cht] thn chng t ch c; h lay ng l
ton thn ln chn tay u b au n nh b b, cht, ging x. H au n
th sanh tm sn hn nn [tm] nim Pht b ngng dt. Mang tm sn hn ra
i, phn nhiu b a vo c loi (nhng loi vt hung d, c a nh rn,
b cp, rt), ng s hi qu sc! Nu [ngi sp cht] thy [thn quyn]
au n, khc lc th tm mn luyn pht sanh nn [tm] nim Pht cng b
ngng ngh. V mang tm i luyn m ra i nn n ni i i, kip kip
chng c gii thot.
Lc y, c li nht th khng g bng nht tm nim Pht; iu gy hi
nht khng chi bng vng ng, khc than. Nu nh vng ng, khc than
n ni [ngi cht] sanh lng sn hn hay mn luyn th du c mun sanh
Ty phng, c vn trng hp cng chng c mt!
Thm na, ngi sp cht hi nng rt t di rt ln trn l tng siu
thng, cn [hi nng] t trn rt xung di l tng a lc. V vy, c
thuyt:
nh thnh, nhn thin sanh
Nhn tm, ng qu phc
Sc sanh tt ci ly,
a ngc cc bn xut
Nhng nu mi ngi ch thnh tr nim th [ngi cht] t t c th
sanh thng v Ty phng; chng nn thm d nhiu lt khin cho khi thn
thc [ngi cht] cha ri [khi xc], c th s do b kch thch nh vy m
tm sanh phin au nn chng c vng sanh. Li lm y tht l v lng
v bin. Xin cc thn hu ai ny u khn thit nim Pht, chng cn thm
d hi nng cui cng b lnh i ch no. K lm con hy nn lu tm
iu ny mi l hiu tht s. Nu c thun theo cc tnh cm thng tc trong
th gian th chnh l x ngi thn xung bin kh chng thng xt, mong
mt l v tri v thc xm li khen ngi ta tn hiu! Hiu nh vy th c
khc chi l tnh yu ca La St N!
Kinh dy: La St N n tht ngi, bo: V ta yu ngi nn n tht

ngi! K v tri kia th hin lng hiu khin cho ngi thn mt vui b kh,
h chng phi l ging ht ci tnh yu ngi ca La St N hay sao? Ti
ni ra li ny, chng phi l khng m xa tnh ngi, ch l mun cho ai
ny u xt r s thc, ct sao ngi cht vng sanh, k cn sng c
phc, tha tm lng thnh st son ca con hin, chu tho thng yu
ngi thn, chng ng li l dng nh qu khch. Ngi thng yu cha
m tht s t s lng th cho.
Thuyt: nh thnh, nhn sanh thin... l ni v khi ngi tt hi,
ton thn lnh, ch cn nh u m th t l siu phm nhp thnh, liu
sanh thot t. Nhn sanh thin l nu mt v trn cn nng th sanh trong
thin o. Ring ch ngc cn m th sanh vo nhn o. Ring bng cn
nng th sanh trong ng qu o. Ring u gi cn nng th sanh trong sc
sanh o. Ring bn chn cn nng th sanh a ngc o. y l do hai
nghip thin, c to ca ngi y lc cn sng n gi y cm hin nh
th, ch chng th da vo th lc no lm gi ra nh vy c. Khi ,
nu bnh nhn c th ch thnh nim Pht, li thm sc ca quyn thuc v
bn lnh tr nim chc chn c th i nghip vng sanh, siu phm nhp
thnh vy. Chng cn phi th s xt nghim, n ni lm hng vic!
Mong mi lm thay!
2. Tnh Ch Yu (Ch by nhng iu trng yu trong php mn Tnh
)
(nm Dn Quc 20 - 1931)
Php mn Tnh chnh l php mn c bit trong gio php sut c

mt i c Nh Lai, thch hp khp ba cn, thu nhip trn vn li cn ln
n cn. Bc ng Gic B Tt chng th vt ra ngoi c, ti nhn
nghch c cng c th d vo trong y. Chng on Hoc nghip m thot
khi lun hi; ngay trong mt i ny quyt nh ln ci Pht! Chng sanh
i Mt cn c km hn, b php mn ny lm sao yn c? Phm nhng
ai tu Tnh nghip th iu th nht l phi gi tnh gii nghim ngt; iu
th hai l phi pht B tm; iu th ba l phi y lng tn nguyn
chn tht.
Gii l c s, nn tng ca mi php, B tm l ch soi ca tu o,
tn nguyn nhm dn ng cho vic vng sanh. Php mn Tnh ly ba
php Tn - Nguyn - Hnh lm tng: Khng tin sao c th pht nguyn cho
c? Khng c nguyn lm sao khi hnh? Khng c diu hnh tr danh,
lm sao chng iu tin, mn iu nguyn cho c? c vng sanh
hay khng hon ton l do c tn nguyn hay khng. Phm v cao hay thp
hon ton do tr danh su hay cn! Tn - Nguyn - Hnh nh ba chn ca ci
nh, thiu mt s nho.
Nu chng ch trng tn nguyn, ch mong tr danh cho t c nht

tm, du t c nht tm su xa, cng kh th liu sanh thot t! V sao
vy? Do Phin Hoc cha ht sch, chng th cy vo t lc liu sanh t
c. Tn nguyn khng c, chng th cy vo Pht lc liu sanh t!
i c k ham cao chung xa, thng ph phang t lc, mit th Pht lc;
chng bit t sng n cht khng chuyn g chng cy vo sc ngi khc
nhng chng ly lm thn, sao ring i vi i s liu sanh t v Pht
lc li chng mun tip nhn, [chc l] mt tr in khng nn mi n ni
nh vy! Hnh gi Tnh tng hy nn thng thit rn d!
i vi php tc tu tr, hy nn thng nh con nh m, i, ng, nm,
ngi, ni nng, im lng, qua li, mt cu Pht hiu min min mt mt! [Du
gp] bt c s duyn no cng chng cho gin on, nhip trn su cn
tnh nim tip ni. Ngi lm c nh th chc chn vng sanh! Li phi
nn tm nim nhn t, rng lng, tnh kh khim nhng, thun tho, nhn
c nhng iu ngi khc chng th nhn, hnh c nhng iu ngi
khc chng th hnh, chu cc nhc th cho ngi khc, thnh tu iu tt
p cho ngi ta. Thng ngh mnh sai quy, ng bn li ca k khc!
Bc ng Gic B Tt trong mi hai thi l mi phng Pht sm tr
tc nghip, hung l k cn ang trong a v phm phu! Hy nn thng h
thn, no dm y! Nu y, du c tu tr thy u thuc v ma nghip. Con
ngi nh th ch nn thn cn, khi n ni lu ngy u b bin i
ging nh h.
Phi vng gi chc tng ch, chng b xoay chuyn bi kinh gio v li
l ca thin tri thc ri b php ny tu php khc. Php mn ny chnh l
ch Pht trn thnh Pht o di ha chng sanh. Ht thy php mn
khng php no chng t php gii ny lu xut; ht thy hnh mn khng
mn no chng tr v php gii ny. V th, [php ny] c chn gii cng
hng v, mi phng chung khen ngi, ngn kinh u xin dng, mun
lun cng tuyn ni. Bn ta l hng mt hc sao li lp d, t chuc ly ti
khin t lm, lm ngi ? Nguyn hy suy ngh su xa, xin hy suy ngh
su xa!
3. Trnh by ngha n kn ni cun Hnh D Nht Kha ca Lm Vn
Trung Cng
(nm Dn Quc 23 - 1934)
Xem cn k khp nhng bc i trung i hiu thu xa, lp i cng,

dng i nghip, o che trm thi y, c thu n hu th, ho kh lp tri
t, lng tinh trung m nht nguyt u do hc Pht c lc m ra. Nhng
nh Nho trong ci i chng bit gc o, ch thy c du vt bc l,
chng bit n ci ngun ca ci tm, khin cho ci gc b n kn chng hin
l, tim tng chng t r. Do nhng Nho s cu n thng k Pht, nn

[nhng v danh nhn] phn nhiu ch trng tim tu mt chng, chng t bc
l. Nu xt k hnh vi ca bn h, t s c nhng im chng th giu c.
Nu con chu chng y chnh tri kin t ch s b k tc Nho ch ci,
nn cng chng chu xin dng. Do nhn duyn ny, khin cho tim c u
quang275 n mt khng c nghe n nhiu lm!
Trong b Cu ng Th276, phm nhng s tch v Pht php v ngn
lun trao i gia cc bc s i phu v cao tng u c chn lc nhng
iu trng yu ghi chp li. u Dng Tu son b Tn ng Th277
gt b hn hai ngn iu. B Ng i S278 cng vy. y l do ch s thin
275
Tim c u quang: Nhng c hnh tt p ngm kn, khng bc l.

Cu ng Th c bin son di i Hu Tn. Nm Thin Phc th su (941),
Tn Cao T (Thch Knh ng) sai bn vn thn Trng Chiu Vin, Gi V son b
s v triu ng do t tng Triu Onh lm Tng Gim Tu (Chief Editor). n nm
Khai Vn th hai (845) sch mi hon thnh. Lc y, Lu H thay Triu Onh lm T
Tng nn sch ghi tn v Tng Gim Tu l t tng Lu H. Thot u, sch mang tn
l ng Th, n i Tng khi nhm cc vn thn do u Dng Tu cm u bin son
b s mi v nh ng, lin i tn tc phm ny thnh Cu ng Th. B Cu
ng Th dy n 200 quyn, chp nhng s kin lch s t nm V c nguyn nin
(618) i ng Cao T n nm Thin Hu th t (907) i ng Ai .
277
B Tn ng Th do cc vn thn u Dng Tu, Tng K, Phm Trn, L H
Khanh cng bin son, tng cng gm 225 quyn. Do Tng Nhn Tng ch b ng
Th bin chp ln xn, nhiu chi tit tha thi, vn phong khng r rng, nn nm Khnh
Lch th t (1044) xung chiu sai u Dng Tu, Phm K v.v sa cha, tu nh b
ng Th to thnh b s mi. B s mi bin son trong sut 17 nm mi xong. So
vi b Cu ng Th, vn phong Tn ng Th tao nh hn, nhng bi vit di hn,
hoa m hn, nhng ni dung, d liu ch bng 7/10 b s c. T M Quang khi son b
T Tr Thng Gim ch s dng d liu t b Cu ng Th; ng ch Tn ng Th
ch c u im vn phong tao nh, ch ty tin lc bt qu nhiu nhng s kin lch
s, nht l nhng d kin v mi quan h ngoi giao gia i ng v cc nc ln cn,
lc b truyn k ca nhng nhn vt c nh hng mnh m n t tng hc thut thi
y nh cc ngi Huyn Trang v Nht Hnh (v cc v l cao tng nh Pht), cng nh
thiu hn kh th bi trng khi m t s kin nh trong b Cu ng Th, nhiu s kin
b h u ty tin sa i theo thin kin nn khng ng c coi nh mt s liu kh
tn. Sau ny, Ng Chn vit cun Tn ng Th C Mu (un nn nhng sai lm
trong b Tn ng Th) nu ln bn trm su mi iu sai lm trong b Tn
ng Th, ng thi ph phn rt nng: Khng bit cch san nh nhng im trng
yu, ch bit tun theo nhng g mnh a thch!. Hc gi Vng Hn Phu cn ch thng
thng: Bn u Dng Tu ch bit vit vn, coi thng kho chng!
278
Ng i S gm hai b Cu v Tn. Cu Ng i S vn c tn l Lng ng
Tn Hn Chu Th, nn thng c gi tt l Ng i S, c bin son t thng T
nm Khai Bo th su (973) n thng Mi nm Khai Bo th by (974) theo lnh ca
Tng Thi T, do Tit C Chnh cm u mt nhm vn thn chp bt. B s ny chp
nhng s kin lch s t nm Khai Bnh nguyn nin (907) i Hu Lng n nm Hin
c th by (960) i Chu Th Tng (tc nm nh Hu Chu b Bc Tng dit), gm
150 quyn. V sau, u Dng Tu t bin son tu chnh b Ng i S, t tn l Ng
276
h i sau bit Pht php hu ch cho thn tm tnh mng, cho nn chnh tr
ca nc nh, ri s hc theo! Nhng s quan khc a phn thuc loi tri
kin hp hi cu n y. V vy, s tim tu mt chng ca nhng bc i
nhn xa kia u chng c bit n!
Vn Trung Cng Lm Tc T hc vn, tr thc, ch kh, tit tho, trung
ngha u t thy trong i Thanh trc kia. Tuy bn bu vic nc, ng
chng h gin on vic tu tr Tnh nghip cht no v hc Pht chnh l cn
bn ca hc vn, ch kh, tit tho, trung ngha vy. c c cn bn ny
th ng x u thch ng, x s u hp l. y chnh l nguyn do v sao
bc i nhn i xa vt tri nhng hng tm thng. Mt ba n, cht
ca Vn Trung Cng l ng Tng, t l Bch D, a cho ti xem cun
kinh gm cc bi kinh ch Di , Kim Cang, Tm Kinh, i Bi do Vn
Trung Cng ch thn vit, trang ba ghi Tnh T Lng. Trn mt
ci hp ng sch Hnh D Nht Kha (Kha tng hng ngy trong lc
ngi xe).
bit Vn Trung Cng ngm tu php mn Tnh , tuy ra vo, i li,
vn chng chu b ph. Do dng tr tng lc i xe, cun kinh y ch di
khong bn tc, rng ba tc. Ch vit cung knh, mc thc, khng mt nt
bt no cu th, thy lng cung knh, ch thnh ca ng, chng dm coi
thng, chnh mng cht no! Bn kinh y mi trang gm su hng, mi
hng gm mi hai ch. Bch D s th bt ca tin nhn lu ngy b mt i,
lin cho sp xp thnh sch in theo li thch bn mong c lu truyn
trong nhn s cc gii, ng hu [mi ngi] u bit Vn Trung Cng sut
i tu tr, ct sao ai ny gp vic nhn chng nhng, thy ngi hin mong
i S K (n thi Cn Long c gi l Tn Ng i S), b s mi c hon tt
vo nm Hong Hu th nm (1053), nhng ch ct gi ti t gia, khng ph bin. n
khi u Dng Tu mt, ngi nh dng ln triu nh, c ph chun lu hnh. Khi b
ny c lu hnh, b Cu Ng i S dn dn bin mt. Theo nhng s quan thi c
nh T M Quang nhn nh, khi bin son Tn Ng i S, u Dng Tu ty tin
ct xn nhng d liu lch s theo thin kin yu - ght c nhn, thiu hn tnh cng bnh,
cn trng cn c ni mt s quan. Do vy, n thi Cn Long, da vo nhng phn c
bo tn trong b Vnh Lc i in i Minh v hai mi b sch gi tr khc nh Sch
Ph Nguyn Gim, Thi Bnh Ng Lm, T Tr Thng Gim Kho D, Cm T Vn Hoa
Cc, Thin Trung K, C Kim Tnh Th Th Bin Chng v.v Thanh triu c gng
phc hi din mo ca b Cu Ng i S, quy nh b Cu Ng i S l chnh s,
cn Tn Ng i S ch c coi nh mt tc phm vn chng. Ng Chn (mt hc gi
i Thanh) bin son cun Ng i S Ton Ng (tp hp nhng sai lm trong b
Ng i S) ba quyn nu ln nhng iu sai lm nng n trong b Tn Ng i S.
Sau y, Ng Lan nh i Thanh cng son b Ng i S K Ton Ng Ph gm su
quyn nu tip nhng sai lm trong b s ca u Dng Tu m Ng Chn cha nhc
n. Cc s phu ni ting i Thanh nh C Vim V, Tin i Hn cng ch u Dng
Tu lun t ph vit s theo phong cch kinh Xun Thu, nhng hon ton chng hiu
thu o cch vit s ca kinh Xun Thu cng nh khng phn bit c s khc bit
gia vit s v vit vn!
c bng. Do vy, s cng mong vt ng trc ln chn phm. [ng Bch

D] sai Quang lc thut nguyn y, Quang t b nghe danh ngng
vng Vn Trung Cng, nay bit ng tu tr nghim mt nh th, tht c th
ni l bc tha nguyn ti lai, hin thn t quan thuyt php. Nguyn
nhng ngi thy nghe s nht tr tin hnh, cng noi theo vt chn th quc
gia may mn lm, m nhn dn cng may mn lm thay.
4. Nu t ngha gio dc trong gia nh l cn bn khin cho thin h
thi bnh
(nm Dn Quc 27 - 1938)
i lon n cng cc ri, ai ny u mong mi bnh tr nhng chng

bit ci gc th c mong cu cng ung cng! Hy nn gp bit ci gc nm
u! S dy d ca ngi m trong gia nh chnh l cn bn khin cho
hin ti c dy ln ng o, thin h thi bnh. Chng ch trng ni y,
lm sao t c bnh tr? M dy d th th nht l thai gio. Thai gio
chnh l dy d v bm tnh, phm cht t thu u. Phm n nhn sau khi
c thai, hy ch trng suy ngh, tng nim, x s sao cho ch mt b chn
thnh, cn trng. Nht c nht ng chng tri l chnh. Nht l phi nn
vnh vin dt tr nhng mn tanh ti, hng ngy thng nim Pht khin
cho thai nhi c bm th chnh kh ca m, th lc sanh n t c yn vui
khng kh s, sanh c a con tng mo oan nghim, tnh tnh t thin,
thin t thng minh.
n lc con bt u hiu bit, lin ni cho n nghe v o l lm ngi,
nh hiu, , trung, tn, l, ngha, lim, s v.v v ti phc nhn qu ba
i, lun hi lc o chuyn bin, khin cho trong tm n thng lun c
nhng iu king s, c nhng iu mong mi, hm m. Li dy n nim
Pht, nim Qun Th m mong tng phc, tng th, trnh tai, trnh nn.
Chng cho php n ni li di tr, ni li th phi, nh ngi, chi ngi,
chng cho n gim p giy c vit ch, gim p ng cc, gim p ht
thy cc mn vt. Chng cho n n ung ba bi, chng cho n t tp
chi gin cng bn tr cng xm. Hi ln ln, bn dy n c thuc sch
Thi Thng Cm ng Thin, Vn Xng m Cht Vn, Quan Gic
Th Kinh, cho n bit c khun php noi theo, c nhng iu ngn
cm. i vi mi iu u ni s lc i lm phng tin hng dn
hng mai sau n hc hnh s c li ch.
Lc b nh th, cng hc hnh s cng hin thin, lo g n chng t n
a v thnh hin, rng my n mt t tng! Nu khng, c mc cho n quen
thi kiu cng, nui thnh phng bi hoi, du c thin t cng chng bit
hc hnh l hc lm thnh hin nn cng hc cng thm ti bi! Nhng
k i gian i c xa nay u l nhng k c thin t tt p, c bn lnh
ln lao, ch v cha m, thy gio ca chng u chng bit dy chng hc
thnh thnh hin, tn lc thc hin, ch dy bn chng hc vn t lm cn

c hng i ph vi i, mu cu li lc, tr thc hn t n tt cng, n
ni nhng thm kch ph kinh in, ph lun thng, tranh thnh ginh t
tn st ln nhau t din ra. Mi ha lon y u do cha m, thy gio
chng bit phng cch dy d con em m ra. D chnh h chng lm iu
c ln lao no, nhng ci ti hoi lon th o nhn tm cng s khin cho
h i i kip kip cng chu c bo ging nh con em!
V th, ti ni: Dy con l cn bn khin thin h thi bnh, nhng dy
con gi cng quan trng hn na do con ngi thu th u chuyn cy vo
m dy d. Cha chng th thng trong nh, cn m thng chng ri con.
Nu m hin lng, c tr hu th hnh vi, li l u ng lm gng, [con
ci] thy nghe quen mt, trong tm thnh n np, li do thng xuyn rn
dy, tp quen thnh tnh nh vng lng c thnh dng, nu ci khun
c tt p, chc chn chng n ni c ra vt xu x! V th, dy d con
gi so ra cng khn yu hn dy con trai. Bi l, hin mu do hin n m c,
nu khng c hin n, lm sao c hin mu cho c? Khng c hin mu
th li lm sao c c con ci hin lng cho c?
o l cc bnh thng y ai cng u c th lm c! iu ng au
tic l qu t ngi xng khin cho nhng k lm m ch bit nung
chiu m qung, nhng k lm cha cng chng kho dy. n khi con vo
trng hc hnh, k lm thy cng do thu b chng nghe c ngha l ny,
v th cng trn chng bit hc hnh l hc lm thnh hin, chng dy
hc tr tn ty thc hnh o do thnh hin ni, ch hc vn t hng mu
cu li lc, chng h bit hc lm thnh hin c li ch khng chi ln hn,
chnh bn thn mnh v con chu i i kip kip hng dng chng ht.
Cn mu cu li lc, nu mu cu mt cch tt p th chng qua t c
ph qu nh nhoi trong i ny m thi! Nu mu cu xu xa, trong i ny
nhng k thn bi danh lit, con cht yu, chu tuyt dit u u cng c!
Con ngi cng tri t c gi l Tam Ti l v c cng nng dng
tin gic gic ng k hu gic, k tc bc thnh i trc, m li cho
ngi hc i sau; do vy mi c tn xng nh th. Nu chng ch
trng hc lm thnh hin s l thy i tht chy, ch bit nim vui n ung,
trai gi, cn khc g cm th na u? Mt ch ngi cn l mo danh, h
cn c th cng vi tri t xng l Tam Ti na ? Nhng con ngi tnh
vn lnh, ai ny u c th lm Nghiu - Thun, ai cng u c th thnh
Pht, nhng k chng th lm Nghiu - Thun, chng th thnh Pht th ch
c tnh c, trn chng c tu c nh lng ham mun xng by
khi phc l ngha, dt lng t, gi lng thnh v tu Gii - nh - Hu, on
tham - sn - si. Tu c y lc ban u l do cha m hin, s trng khi gi
vy, k tip l do chnh mnh khng khng n lc tu tr. Du cha th t
n a v Nghiu - Thun hay a v Pht, nhng khc hn mt tri mt
vc vi k h ngu hng ngy chn vi trong nhn dc ri!
Kinh Th chp: Duy thnh vng nim tc cung, duy cung khc nim
tc thnh (Ch v thnh nh mt nim m thnh cung, ch v k cung
khc ch c nim m thnh thnh). Kinh dy: H m th Pht chnh l
chng sanh, ng ri th chng sanh chnh l Pht. Ta may mn c cn c
lm Nghiu - Thun, thnh Pht, l trang nam t ho hng, h chu b mc
cho tnh c ny b vi lp trong nhn dc, vnh vin lm chng sanh h ngu
trm lun trong bin kh ? Nguyn nhng ngi lm cha m, lm s
trng, lm con ci, lm hc tr trong ci i ai ny u gng sc th nc
ta tht may mn m ton cu cng may mn lm thay!
5. Nu t ngha n tng ca Pht Quang Phn X ti Xung in, V
Nguyn
(nm Dn Quc 20 - 1931)
Pht quang l tm quang. Tm quang y chng sanh v Pht u cng c,

bnh ng ging ht nh nhau, ni Pht chng tng thm, ni chng sanh
chng gim bt. V th, lc mi thnh Chnh Gic, c Th Tn than th
su xa: Ht thy chng sanh u y tr hu c tng ca Nh Lai,
nhng v cha ng nn chng trnh khi bin tr hu c tng y thnh v
minh nghip thc, m tm ui theo cnh, tri gic hip trn, v nh i mi
trong m di, chng thy c ng chnh, chng va tng ng vch th
cng a hm sp h, lun hi lc o, trn chng c thu thot ra! c
Nh Lai thng xt, th hin ging sanh trong th gian, thnh ng Chnh
Gic, ty thun c nghi, din ni cc php, ch dy th tng ca nht tm,
ni ra nhn qu ba i, php th gian ln xut th gian khng g chng trn
khp.
Li mun li lc khp ba cn nn c bit m ra mt mn Tnh , ng
hu ht thy d thnh hay phm u cng trong i ny cy vo Pht t lc
vng sanh Ty Phng hng siu phm nhp thnh, liu sanh thot t, ch
thn chng c tm quang m Pht v chng sanh u cng c, cng nh
[chng c] tnh th v lng quang th. Li cn r lng t tip dn n
tt cng i v lai, ng hu php gii chng sanh u c m Pht quang,
cng chng tm quang. Quang quang chiu sng ln nhau, thnh mt th
gii Thng Tch Quang mi thi! y chnh l ci ngun ca vic c s
Dch Vin lp ra Pht Quang X.
Cn nhng g c xng trong lin x th trn chng lp ra cch
thc sai khc, tc l ai ny u dc tm thc hin ngay trong nhng c x
thng ngy ca chng ta, c ngha l cha t, con hiu, anh nhng, em
knh, chng ha, v thun, ch nhn t, t trung thnh, mi mi u
nghim tc trn ht bn phn. Nh th th chnh l ngi lnh chng lm
cc iu c, vng lm cc iu lnh. Hn na, trong khi i li, ni nng,
lm lng, i, ng, nm, ngi, [lun lun] chp tr mt cu thnh hiu A Di
Pht, dng vn c hng danh ca Pht hun c nghip thc v minh

ca chnh mnh, hun c lu ngy th v minh nghip thc y s bin thnh
tr hu c tng. Thanh Lng quc s ni: Phm phu cm ci nim Pht,
nim n cng cc s c th ngm thng Pht tr, thm hp o mu,
chnh l ni v iu ny vy. Hung chi dng lng tin su m, nguyn thit
tha cm Pht, Pht s dng th nguyn t bi nhip th; do c cm
ng o giao, vn ngi tu vn ngi v. Lng t ca c Nh Lai, s
nhim mu ca php mn khng chi hn c! Nu khng c tc cn s
chng th gp g!
C s [Giang] Dch Vin t c li ch su xa, li cn khuyn dy
ngi trong p cng tu php ny. Do vy, ngi do nghip tiu tr rng m
vng sanh v nhng ngi cy vo Pht t lc i nghip vng sanh k sao
cho xit! V th, cc v thin s Xung in nghe ting tm dy lng noi
theo, lp ring phn x mong c dn ln cn s cng c m Pht
quang, cng sanh v Cc Lc, thy con ngi c cng mt tm ny, tm
cng mt l ny, gieo thin cn su xa trong nhiu i nhiu kip vy!
Phi bit: Pht php vn l tm php, l gc ca ht thy cc php th
gian. Nu bit Pht php th o cch vt, tr tri, chnh tm, thnh , tu thn,
t gia, tr quc, bnh thin h ca th gian u c vin mn rt ro. Nu
khng, ch l by bin ni cnh nhnh, ch trn chng c li ch tht s
ni cn bn: V ci thn mu tnh s chng th vt ra ngoi thn xc, v t
nc mu tnh s chng th khin cho phong thi i ng c thng sut.
Bc thng m cn nh th th bc h cn chi phi ni na! Ngu phu, ngu
ph nu y theo php mn Tnh do c Pht ni tu tr th khi cn
sng s tn ht bn phn, trn ht tnh ngha tr thnh hin thin, mt i
s cao ng chn phm sen liu sanh thot t. Bc h m cn c nh th
hung g l bc thng! Nguyn nhng thin tn tham d lin x v nhng ai
thy nghe trong hin ti, tng lai, u cng nh vo tm quang cao
Pht quang th x hi may mn lm m thin h cng may mn lm thay!
6. Nu t ngha n kn ca vic thnh lp Pht Quang phn x ti ni
thnh V Nguyn
(nm Dn Quc 22 - 1933)
Pht quang l tm quang. Tm quang y ni phm chng gim, ti thnh

khng tng. Ch v chng sanh cha ng nn chng th th dng c, li
ngc ngo nng vo sc tm quang y khi Hoc to nghip, lun hi
lc o trn chng ngng ngh. V th, c Pht ty thun cn c ca chng
sanh, v h ni nhn qu ca cc php mn T , Thp Nh Nhn Duyn,
Lc v.v v l tnh su mu trm tch vin dung Thng - Lc - Ng Tnh chng sanh y theo tu tp, s c ngy t vin mn B , rt ro
ch thn chng c tm quang y chiu khp php gii. Nho gio cng ht
sc ch trng php nhn qu. V th, Khng T khen ngi Chu Dch, va
m u lin ni: Tch thin chi gia tt hu d khnh, tch bt thin chi gia
tt hu d ng (Nh tch thin nim vui c tha, nh tch iu bt thin
tai ng c tha). Cui cng, Ngi ni: Mt m, mt Dng gi l o.
Phm tch thin hay tch bt thin, l nhn; d khnh, d ng chnh l
qu. c Pht ni nhn qu ba i, lun hi lc o chnh l nu by nhn
qu n rt ro vy.
C ngi bo nhn qu l Tiu Tha, chng chu xng, y u l
hng chuyn bn xung, chng tu tht c! c Nh Lai thnh Chnh Gic,
chng sanh a c o u chng ra ngoi nhn qu, sao li ring coi l Tiu
Tha ? Nh [Khng T] ni mt m mt Dng gi l o, th ci o
va ni y tht s l o g? Chng phi l o Thnh v Minh hp nht
? Thnh chnh l Minh c, tc diu tnh bt sanh bt dit vn sn c
trong tm chng ta, y chnh l Tnh c. Do khng c cng phu khc
phc [phin no] nn chng th hin hin c; v th gi n l m. Minh
chnh l nh ch Minh [th nht] trong cu minh Minh c (lm sng t
c sng), tc l cng phu triu cn tch dch279, gng sc tu tr, tc Tu
c. Do nhng s thuc v Tu c hin hin r rng nn gi l Dng. Dc
cng Tu c n cng cc th Tnh c s t l trn vn, Thnh v Minh
hp nht, tc l ci thng c gi l minh Minh c ch ch thin
(lm sng Minh c, yn ni tt lnh tt cng). Cng phu pha trc iu
ny (tc nhng phng cch tu tp t n minh Minh c ch ch
thin) l cch vt, tr tri, thnh , chnh tm, tu thn, cn s nghip pha
sau iu ny (tc nhng diu dng c th hin sau khi t n minh
Minh c ch ch thin) l t gia, tr quc, bnh thin h.
Nhng [nu] ch dng [nhng cng phu tu tp] Thnh v Minh hp nht
minh Minh c, ch ch thin ny t ti t gia, tr quc, bnh thin
h th cha th no t nh vy c, cho nn mi [cn phi] c nhng
iu khin cho chnh ta khng th khng lm nh vy c (tc l nhng
iu khin cho chng ta phi gng sc cch vt, tr tri, chnh tm, thnh ).
Th no l nhng iu khin cho chnh ta khng th khng lm nh vy
c? Chnh l nhn qu ba i, lun hi lc o! K tuy ch ngu quyt
cng chng chung hung ght lnh, vui mng v b tai ha! Nghe cht cha
iu thin t s vui c tha, cht cha iu bt thin t tai ng c tha,
ngi hin t s cng thm sing tu, k khng ra g cng phi gng sc lm
lnh. C gng lu ngy, nghip s tiu, tr s rng, khng c lm li, c
c sng t, xa kia l k chng ra g, nay l bc i hin.
279
Triu cn tch dch vn l mt thnh ng pht xut t mt cu ni trong sch Chu

Dch: Qun t chung nht cn cn, tch dch nhc l, v cu (Qun t sut ngy t
sng n ti cn thn d dt, khng c cht coi thng, chnh mng no, nn khng lm
li). Do vy, triu cn tch dch c th hiu l lun c gng cn thn, gi gn, khng
coi thng, bung lung nim.
Do vy bit i vi vic t tu th o Thnh - Minh ri, nhng

dy ngi khc, nu chng dng nhn qu gip vo th cng kh khin
cho trn ht mi ngi u tun theo c! Kt hp hai php nhn qu v
Thnh - Minh th mi l o k thin lp cc280 nu gng mu cho mun
i ca thnh nhn, y cng chnh l nh sng sn c trong t tm v Pht
quang ph chiu php gii vy.
Bt Hu thng ni: Nhn qu l phng tin ln lao thnh nhn
th gian ln xut th gian bnh tr thin h, thot chng sanh. Mun vn
hi kip vn, cu cha nhn tm nhng chng ch iu ny th ging nh
tm c trn cy! Bn Tng Nho kh lng hp hi, trm cp nhng ngha
trng yu trong kinh Pht pht huy tm php ca thnh nhn Nho gio
i trc, mun cho k hc i sau chng nghe ti Pht php nn m thm
sng phng, b ngoi chng tri, cng ra sc bi bc [Pht php], cho l tht
s chng h c nhng chuyn nhn qu lun hi nh c Pht ni, Ngi
ch nh vo gt gm hng ngu phu ngu ph tun phng gio php ca
Ngi m thi! Do bng Pht nn tuy l nhn qu do thnh nhn ni cng
nh nhng s tch lun hi sanh t c chp trong cc b S K, Hn Th
h u chng bun nhc ti, ch ly trn ht tnh ngha, trn ht bn phn,
chnh tm, thnh lm cn bn tr mnh, tr ngi, tr nc m thi!
H li cn ni con ngi cht ri, hnh hi mc nt, thn thc cng
phiu tn, du c chm - cht - xay - gi th ly g thc hin? Hn na,
thn thc phiu tn, cn ai thc sanh? K ni nh vy chng nhng
phn bc Pht php m cn ht sc phn bc nhng s tch v thc sanh,
bin ha c chp trong T Th, Ng Kinh v S K, Hn Th, ring
mun dng nhng cch ngn lp hu hc y khin cho hng hu hc i i
chng c nghe Pht php khng ai bit nhng g chnh h (tc bn
Tng Nho) t c [l do u m c] v nh Nho Gio cng s hng
thnh. H chng bit ci gc b tn thng th cnh nhnh lm sao ti tt
cho c!
T y tr i, phng cch duy tr th o nhn tm ch l trn ht
tnh ngha, trn ht bn phn, chnh tm, thnh m thi, hon ton ph b
s l nhn qu thin c l ci thc y ngi khc chng th khng trn ht
tnh ngha, trn ht bn phn, chnh tm, thnh ! Ci i bc i hin th t,
k [cn c] trung h li nhiu. Nu coi nhn qu l h v, con ngi cht i
s vnh vin dit mt th chnh l lp mt con ng gng sc lm lnh ca
k trung h, m tung u mi cho k cung vng phng tng chng king d!
n khi gi u va thi qua, bng bt ng theo, li b bin i d di n
tn gc, rt cuc n ni ph kinh in, ph lun thng, b lng hiu, vt
280
K thin lp cc l mt thnh ng hiu theo ngha en l k tha ngi vua, do vua

c xng tng l thin t (con tri), ngi v cao nht trong vn dn, nn gi l k thin
lp cc. Hiu theo ngha rng, k thin lp cc l k tha o tri, d vo ngi v cao
c, tc ngi v thnh nhn, thun theo mng tri, c vn dn ngng vng.
lng thn, m vn khoe khoang, chng bit h thn. Nu nh l nhn qu

chng b bi xch, ph, c ai chu xng ln nhng v tung xu c y
chuc ly qu bo vnh vin a trong c o ? Cc v tin sinh [bn Nho
gio] ch bit dng kiu bo v o Nho, chng ng do y m o
Nho b dit! Hc thuyt gy lm lc cho ngi khc, cn qu nc l, mnh
th, chng ng s hay sao?
Gn y, phong ha trong ci i ngy mt i xung, nhng ngi hu
tm ai ny u xng hc Pht. Ti V Nguyn, k t khi c c s
Giang Dch Vin xng n nay, nhn s c mt vng ua nhau ph ha,
c nhiu ni lp phn x. y l v mong c nh T quang ca c Pht
t b c tu thin, tiu tai, lnh bnh, gic cp nhiu phen chng ko
n, tt dch nhiu phen khng xy ra, h ma nng tri thi th nim Pht
cu o bn c ng nghim. Ngi c mt vng khm phc li l ca
Dch Vin ging nh by mi ngi khm phc Khng T281 vy.
Nay ti huyn thnh cng lp phn x, trc khi m ca, c s T Dng
Tu xin Bt Hu lc thut nhng nt chnh yu d n hoc hin v Pht
quang, cho nn ti trnh by nhng chuyn trong hn tm chn trm nm qua
bc thng sng mai sau c ci soi xt. Cn i vi nhng ngi t dc
sc thc hnh th [hy nn] gi vn lun thng, trn ht bn phn, dt lng
t, gi lng thnh, ng lm cc iu c, vng gi cc iu lnh, vng gi
tm c hiu, , trung, tn, l, ngha, lim, s, thc hin tm s cch vt,
tr tri, thnh , chnh tm, tu thn, t gia, tr quc, bnh thin h, li cn
pht B tm, tn nguyn nim Pht, t hnh dy ngi cng sanh v Ty
Phng, cng chng v lng th, v lng quang tm quang ca mi
ngi cng vi Pht quang thng tch v tm quang t Hnh n282 T
Thy chiu ri ln nhau th quc gia may mn lm m php o cng may
mn lm.
7. Trnh by ngha n kn ca ch Nhn ()
(nm Dn Quc 27 - 1938, ging cho mt t)
281
Theo Php Ngn Ngha S ca Dng Hng, ch tht thp t pht xut t mt cu
ni ca Khng T: Tc tai, tht thp t chi tiu Trng Ni (Nhanh chng thay, by
mi ngi c th ging nh Trng Ni vy). Tip , Dng Hng dn cc li ch
gii nh sau: Nhan S C ch thch: Tht thp t ngha l [trong s] by mi hai
ngi t thu t o ca thy, ch nu s ngi hc thnh ci o ca thy nn
ni l by mi. y, T n Quang mn thnh ng ny khen ngi ng Giang
Dch Vin cng nh khen ngi nhng ngi do khm phc ng Giang t xng tu
tr Tnh nghip ti cc ni ging nh hc tr Khng T truyn b ci o ca thy vy.
282
Hnh n l tn gi ngi nh ni Khng T dy hc ti huyn T Thy thuc nc
L xa kia (nay thuc a phn tnh Sn ng). Hnh n ti Khng Miu hin thi l
mt cng trnh c xy dng t i Kim trn nn c ca ngi trng y.
Con ngi l mt sinh vt trn tri, thn bt qu my thc, tui th

chng qu my chc nm, li cng vi tri cao t dy di lu khng lng
xng l Tam Ti, ngha y nh th no? Phi bit: Ti l danh xng ca
c nng. Tri c c nng che ph trn khp, sanh thnh trng dng
mun vt; t c c nng chuyn ch trn khp, hm dng, bi p mun
vt. Con ngi ly vic ph tr quyn sanh thnh, dng dc ca tri t,
k tc bc thnh i trc, khi li cho ngi hc i sau lm c nng.
Nu khng c c nng ca con ngi [b tr] th c nng ca tri t vn
cn thiu st. Do c c nng gip , k tha, khi li ca con ngi
[b p] m c nng ca tri t c vin mn, y , theo chiu dc
cng khp ba i, theo chiu ngang trn khp mi phng. Con ngi
cng vi tri t c xng l Tam Ti l v l ! c nng ca con ngi
ni tng qut c bn iu:
1) Nhn ( - con ngi) tc l Nhn (), tc lng nhn t trc n, t
li, li tha, v th gi l Nhn.
2) Nhn l Nhn (), chu thng chu kh, m ng nhim v
chng tri t, v th gi l Nhn.
3) Nhn l Nhim (), tn lc m nhim tm c hiu, , trung, tn,
l, ngha, lim, s sao cho khng b khim khuyt. V th gi l Nhn (Tm
s ny tht phu tht ph cng u lm c. y chnh l i s gip quyn sanh
thnh, trng dng ca tri t, k tip bc thnh i trc, khi li cho ngi hc i
sau, chng tri t vy. Nu coi thng hoc qun mt mt hai s, hoc c tm s
u qun, s tr thnh k gi di mo danh con ngi, ch khng phi l con ngi tht
s snh cng tri t xng l Tam Ti. Nu suy gm nh th th mong thnh thnh, thnh
hin, hc lm Pht, lm T t s d dng).
4) Nhn l Tn (), tn ht o lun thng ca Nho gio gi vn

lun thng, tn ht o tm tnh ca Pht gio chng tm, v th gi l
Nhn.
ngha ca ch Nhn ln lao thay! Nguyn ht thy nhng ngi cng
hng ai ny gnh vc bn ngha ca ch Nhn th no phi ch mnh nc ta
may mn, m tht ra mun nc trong thin h u hng may mn su xa.
Nu ni: ng ni nh th, ng c thc hin c mi mt iu y khng
thiu st hay chng? Tha rng: Con chim sp cht ting ku cng bi
thng, con ngi sp cht cng ni li phi. Ti xt cho ti mi iu u
thiu st, ch mong sao ht thy nhng ngi cng hng iu no cng
chng thiu st, mi mt ngi cng hng lc tui th ht s khi phi
xt xa su m ging nh ti vy! ng chng thy trong kinh V Tng Hu
Nhn Duyn con d can283 thuyt php, tri Thch vi ly m nghe ?
283
Theo Pht Quang T in, D Can (rgla) cn c phin m l Tt Gi La, l mt

loi co nh. Nhng trong Nht Thit Kinh m Ngha, ngi Huyn Trang li ging: D
Can, ting Phn l Tt Gi La, sc vng ln xanh, ging nh con ch, sng thnh by,
ti n tru ln ging nh ting si tru. [Ch D Can] i khi c vit thnh X Can.
Nu ngi trong khp ci t u l tri Thch th cng chng n ni

con d can phi m ming, sao ng li c chp tng nhn ng ri trch
mc ti vy? Ti bit li ri, t ry chng dm ni na!
8. Nu t ngha n kn ca vic hc ngh Y
(nm Dn Quc 27 - 1938, ni vi t l Chu Thanh Thi)
Pht l i Y Vng tr khp nhng bnh thn - tm sanh t cho chng

sanh, nhng i bnh sanh t do tm khi, nn trc ht phi [ly] tr tm
bnh lm iu kin tin khi. Nu c th tu tr theo ng php th thn bnh
cng s nh m c tr lnh. Thn bnh c ba th: mt l tc nghip, hai
l ni thng, ba l ngoi cm. Trong ba th bnh ny ch c tc nghip l
kh tr! Nu c th dc lng thnh, cn lng knh, pht i B tm t li,
li tha nim thnh hiu nam-m A Di Pht v nam-m Qun Th m
B Tt siu nhng oan gia i u b [ngi bnh] hm hi trong
nhng i trc. Nu h (tc nhng oan gia i u y) la kh c vui th
ngi bnh s tiu nghip, lnh bnh; h chng nhng khng cn quy ph
m tri li cn cm ci n siu nn s m thm ph h. Phm nhng ai
mc bnh ny v nhng ngi cha tr bnh y u khng th khng bit
n ngha ny.
Hai l ni thng, hoc do dng tm qu , hoc do ru ch, sc dc,
tin bc, ht sch, i vi mi th u tham a. Nu c th gi vn lun
thng, trn ht bn phn, dt lng t, gi lng thnh, ng lm cc iu c,
vng gi cc iu lnh v dng thuc cha tr t s d lnh bnh. Nu chng
ch ni cn bn, ch cy vo thuc men, cng kh thy c hiu qu. D
c hiu qu, vn kh gi cho vnh vin khng b ti pht.
Ba l ngoi cm, ch cn lm theo nh cch ni trong phn ni
thng trn y. Du c b trng phi gi, lnh, nng, ma bn ngoi cng
ht sc d cha. Nu chng ch ngn nga gin d, gt b ham mun, dt
lng t, gi lng thnh th tuy l bnh ngoi cm vn chng d g cha tr v
b tn thng t cn bn m ch tr ni cnh nhnh, tht kh c li ch!
Do vy, thnh nhn gi yn t nc khi cha lon, bo v thn khi cha
bnh, tuy khng c k tch bnh tr, bo v, nhng s bnh tr, bo v cng
ln lm.
Ti hon ton chng bit g v thuc men, nhng rt mong cho ngi
i u khng bnh tt, hng ngy tr ch i Bi gia tr vo nc sch, c
ngi mc bnh ngt lu ngy, thy thuc Bc, thuc Ty u chng cha
c, [ti cho ngi y ung nc c tr ch i Bi], dy ngi y
king git, bo v sanh mng, n chay, nim Pht v nim Qun m, nu
tht s ch thnh s lp tc xoay chuyn c tnh th, khng lu sau t lnh
Nh vy, c l D Can l mt loi si hay ch rng th ng hn, khng bit y c phi
l mt loi ch rng m ngi Anh - M thng gi l Jackal hay khng?
bnh. Du chng th lnh ngay, quyt cng chng l no b bnh nng thm,
li cn c th tiu tr c nghip, tng trng thin cn, li chng tn km chi!
ng mun hc Y, tuy ch trng ni chm cu, dc phm, nhng cn
phi pht i B tm, thng dng thnh hiu ca Pht, B Tt v ch
i Bi khp v ta - ngi tr tng, mong i bn cng c thn tm an
lc trong i ny, lm chung quyt nh vng sanh Ty Phng th chng
ung l t Pht, ty phn ty sc thc hin o li khp ta - ngi. Nu
ging nh nhng g thy thuc tm thng trong ci i ch cu li, chng
coi trng chuyn cu cha ngi bnh, du cho giu nt vch cng
ch c kt qu l chnh mnh vnh vin a trong c o, con chu hoc
thnh phng bi hoi, hoc rt cuc b tuyt dit! Ung c c hi t li li
tha m li ngc ngo bin thnh ci qu t hi, hi ngi, chng ng
thng sao? Chng ng s sao? Sch Cm ng Thin c cu: Ha phc
khng ca, ch do con ngi t chuc ly, ngi thng minh trong ci i
phn nhiu u mun hng phc lc, m ra chuc ly ha ng. Nu
ng chng thun theo thi , t s c danh xng vi tht, l bc i
quc th. Nu khng, ch tr thnh k gic cho dn m thi! Ly - b th
no, mong ng hy t chn la!
9. Php ng dy thy Hoa Quyn ang b bnh
(nm Dn Quc 21 - 1932)
Con ngi sng trong th gian ai cng chng th no trnh khi ni kh

tt bnh, cht chc! Trong khi nhng s kh nh vy xy ra, ch nn bung
xung mun duyn, nht tm nim Nam-m A Di Pht. Nu hi th
ngn th ch nim bn ch A Di Pht, nht tm cu Pht t bi tip dn
ng vng sanh Ty Phng. Tr mt nim y ra, trong tm chng c khi
ln my may tng nim khc bit no, cng ng mong bnh chng lnh,
cng ch c tng nim cu thn cu tri ging phc. H c nhng th
tng nim y, tm ng s b cch ngn vi tm c A Di Pht; do vy
s chng hng c sc gia b do lng t ca Pht. ng phi hiu rng:
Tri t cha m u chng th lm cho ng thot lun hi sanh t c, ch
c c A Di Pht l c th lm cho ng thot lun hi sanh t! Gi s
ng chu bung xung ht thy, nht tm nim Pht th nu tui th cha ht
s c chng lnh. Nu tui th ht, lin vng sanh Ty Phng; nhng
ch nn cu bnh chng lnh, ch nn cu mau c vng sanh. Nu tui th
ht m cu lnh bnh s chng c vng sanh. Cu vng sanh th nu
tui th cha ht s mau c lnh bnh. Vng sanh Ty Phng c nhng
iu hay chng th ni trn, so vi nhng k sanh ln ci tri lm thin ,
thin vng vn cao c hn v s v lng vn vn vn vn ln.
ng ng c si tm vng tng s cht. C ci tm s cht s chng th
vng sanh c! Chng ta sng trong th gian ging nh loi gii trong hm
phn, t nhn trong lao ngc, kh chng chu ng c! Vng sanh Ty

Phng nh thot khi hm phn, lao ngc, n qu nh thanh tnh an lc
tiu dao t ti, h nn s cht? Nu c tm nim s cht, s vnh vin chu
kh trong sanh t lun hi, vnh vin chng c thu thot kh. Nu ng nim
ra ting c th cng nn nim nh ting, chng th nim ra ting ni th
nim thm trong tm, tai nghe ngi khc nim, trong tm cng nim nh
th. Mt li di nhn A Di Pht (tc c Pht c th trong tht), trong tm
tng n A Di Pht. H c nhng nim khc khi ln, hy nn t trch:
Ta mun cy vo Pht lc vng sanh Ty Phng, sao li khi ln nhng
th nim ny lm hng i s ca ta?
Nu ng chu nim theo nh li ti ni, chc chn c vng sanh Ty
Phng, liu sanh thot t, siu phm nhp thnh, bao kip vnh vin thng
hng khoi lc, trn chng phi thy nghe my may s kh g, h cn c
nhng th kh no tt bnh nh th ny hay sao? Nu gp lc trong tm dy
ln phin no, phi hiu rng y chnh l do c nghip trong i trc xui
khin, mun ph hoi o vng sanh Ty Phng ca ta, mun khin cho ta
vnh vin b kh v sanh t lun hi, ta nay hiu c n mun hi ta, ta
chng cho n xoay chuyn, tr chuyn nim Pht ra, chng ngh n
chuyn g khc. Nh vy th tm tm tng ng vi Pht, c Pht tip dn,
s lin vng sanh. Hy nh k li ti th s t mau c li ch khng chi
ln hn c!
10. Php ng dy m con ng n c Tng (hai bi)
(nm Dn Quc 25 - 1936)
1) Hai ch nhn qu gm trn ht thy cc php th gian ln xut th

gian, trn ht khng b st g. Do vy, chng ring g Pht gio cao [nhn
qu] m php th gian cng chng b qua [nhn qu]. Trong sch Nho
sm li gio hun r rng. Kinh Dch chp: Tch thin d khnh, tch
bt thin d ng (tch cha iu thin nim vui c tha, tch cha iu bt
thin tai ng c tha), kinh Th ghi: Tc thin ging tng, tc bt thin
ging ng (lm lnh th iu tt lnh s ging xung; lm iu chng lnh,
tai ng s ging xung) chng phi l ni v nhn qu hay sao? Nhng ht
thy nhng chuyn k k qui qui, thin thin c c c bin chp trong
b Xun Thu T Truyn u l nhng ghi chp tht s v nhn qu. Nu
ngi i sau c b sch y, xt ngh nhng chuyn y s thy rnh rnh
ha phc v thng, bo ng chng sai vy!
Do c qu thn, d dt kinh s, bc thng tr s mnh m dy ln ch
hng u thi mn th, gng tu c ca chnh mnh; k h ngu cng bit n
s, chng dm lm c. V th, nhn qu tht s l s phng nga ln lao
rng buc lng ngi, ng ph tr cho nhng ch m s cai tr ca nh
vua cha c thu ti, m cng l phng tin ln lao thnh nhn th
gian ln xut th gian bnh tr thin h, thot chng sanh, v cng l mu

cht khin cho t nc yn n hay lon lc, hng thnh hay suy vi t xa
n nay vy.
Hin thi th o ngy mt suy vi, lng ngi chm m, s d t hi n
cng cc nh th ny u l v chng hiu r l nhn qu bo ng m ra. L
nhn qu chng c sng t th tuy ci nhn gn l do b nh hng bi
nhng hc thuyt mi, nhng tht ra ci nhn xa l do Tng Nho bc Pht
m thnh. y l v [t khi] hc thuyt Tng Nho c xng sut mnh
m: Qu thn ch l lng nng ca hai kh (m - Dng), con ngi cht
i thn hn cng phiu tn, du c chm - cht - xay - gi s thc hin vo
u, qun t c lm g lm lnh th chuyn lm lnh y cng chng tht,
cn g phi bn n nhn qu? Phm khng lm g m l lm lnh ch
ni vi bc thng tr, ch i vi hng ngi t bc trung tr xung, t
phi nh vo khuyn bo hy c lm284 th mi l lnh. Nay ni: Chng
lm g m l lm s ngn tr con ng hng thin ca ngi khc!
Thnh nhn dng thn o lp gio, ngm khen ngi thn minh, t
kt qu truy ngc v ci ngun nn bit c l sanh t. Tinh - kh l vt,
du hn bin chuyn, do vy bit c tnh trng ca qu thn. Nay coi qu
thn l h v, hoang ng, tc l ph tr gio hun ca cc bc tin
vng! Nu cht i thnh on dit, khng nhn qu, khng bo ng th
ht thy hnh nghch c h t c ci ch th u cn king s g m khng
lm c ch? Lon thin h, gy ha cho nhn loi, t u bt ngun t y!
Bn Trnh - Chu ch bit c v qun t khng lm g chnh l lm lnh,
chng thm lo ti chuyn bn tiu nhn khng king s nn c lm c hay
sao? Trong thin h, bc qun t th t, tiu nhn li nhiu, li l ca bn
Trnh - Chu li thin h th t, hi thin h cng nhiu, chng ng au xt
? Nhng ci thuyt L Hc ca bn Trnh - Chu phn nhiu ly t cc
[ngha l trong] kinh Pht, nhng h li toan dng t khoe ti, hc
c t ngi ta li ngc ngo bo ngi ta chng bng mnh, bt tai trm
linh, trong lng sng phng, mt ngoi chng tri, thm ch chng tic cng
n p.
Tht s l v u m li nh th? p: Do tri kin mn nh v mun
c phi hng285 trong Vn Miu m thi! Bn h ch v tri kin mn
284
ni: Phi tch cc lm lnh (tc l c thc hin iu thin th mi l lm lnh), ch

khng phi nh bn L hc ru rao h c lm g lm lnh th l c. Cc nh L Hc
khng hiu thnh hin o Nho dy khng c g lm mi l lm lnh chnh l lm
lnh nhng khng chp trc vo vic lm lnh, lm lnh vi tm khng phn bit, t
nhin lm lnh nh i cn n, kht cn ung, nn lm lnh m cng nh khng lm lnh.
285
Vn Miu l ni th Khng T v 72 mn (Tht Thp Nh Hin). Ti Vn Ch (mt
hnh thc thu gn ca Vn Miu ti mi lng), nhng ngi c ch kh, danh tit cao p
trong lng cng c th trong gian bn cnh hoc ni bn th ph, gi l th phi
hng.
nh, gy ha hon v cng cho hu th. y cng l iu bn Trnh - Chu

chng lng ti, nhng nhng ngi c lng [lo cho i] u au n su
m! Trnh - Chu tng l nhng bc i Nho mt thi di i Tng, cng
duy tr nhn lun k cng ca h u th khng tnh k ti, nhng lp lun
ca h chng trnh khi tri nghch tin thnh, gy lm lc cho i sau. Bn
ta c sch hc i c nhn, h chng suy xt su xa ?
2) Hin nay mun xng minh s l nhn qu v phng php thc
hnh [iu ] th trc ht phi thc hin bng s gio dc trong gia nh;
nhng gio dc trong gia nh li phi ly ph n lm ch th. Bi l, i c
m hin th mi c con hin. Noi theo bc hin mu thi c, thc hin thai
gio: un c bm cht t lc ban u, nui nng, dy d t khi cha sanh ra
ng hu con s tp quen thnh tnh. Nh ba b Thi i Chu (Thi Khng,
Thi Nhm, Thi T) ngm gip chng, dy con t lc n cn nm trong
thai, u l bc thnh nhn trong n gii, qu tht h lp nn nn tng m
mang vng nghip nh Chu. Ti thng ni: Quyn tr quc bnh thin
h hng n nhn nm qu na. Li ni: Dy con gi l ci gc t gia,
tr quc tc l ni n chuyn trn ht o lm v, gip chng dy con.
N gii ngy nay phn nhiu chng hiu ngha ny, lm lc mun tham gia
chnh tr nm quyn, tnh lm i s, b mc o cn bn l vun bi gia nh.
iu ny qu tht gom st ca mun nc chn chu cng chng c c
ci li lm ln lao y286, tht ng cm khi su xa!
286
Cu ni ny vn da theo mt cu ni ca La Thiu Uy vo cui i ng. Theo

T Tr Thng Gim, nguyn vn cu ni ca La Thiu Uy l: Hp lc chu t thp tam
huyn thit bt nng ch th thc (Gp st ca bn mi ba huyn trong su chu cng
khng c c li lm ny). Nguyn lai, vo cui i ng, cc phin trn (nhng
tng lnh nm gi binh quyn ti cc a phng) th lc rt ln. Khi in Tha T gi
chc Tit S vng Ngy Bc (bao gm su chu Ngy, Bc, Tng, V, Bi, n,
nay thuc vng duyn hi ca Bt Hi thuc pha Bc Hong H) tuyn la nhng
qun s thn tn, chu cp hu hnh, hun luyn k cng, t chc thnh mt i qun t v,
gi l Nha Qun. n khi La Thiu Uy lm Tit S vng Ngy Bc, do thy Nha
Qun th lc qu ln, kiu binh tung honh khng th kim ch c, thm ch i khi
cn lm lon, git c Tit S. Nm Thin Hu th hai i ng Chiu Tng, mt
vin ch huy ca Nha Qun l L Cng Ton gy binh bin, La Thiu Uy bn cu cu
vin Tit S c th lc mnh nht thi y l V Chu n (ng ny lm Tit S
vng Tuyn V, nay thuc huyn Khai Phong, tnh H Nam). Chu n lin phi by vn
nhn m tin vo Ngy Bc, git c tm ngn Nha Qun, dn dn dp tan s i khng
ca Nha Qun. cung cp cho qun i ca Chu n, La Thiu Uy phi tn hn na
c tin, git n gn by chc vn tru d cho qun Chu n n trong na nm, tn km
lng tho v s. Lc qun Chu n rt i, li cn phi biu tng c trm vn quan tin.
T y, vng Ngy Bc suy sp, kit qu, hon ton khng cn sc i khng ngoi ch.
Nh vy, tuy La Thiu Uy tr c mi lo do Nha Qun gy ra, nhng cng ng thi t
dit sch lc lng chnh bo v vng Ngy Bc, hon ton chu s chi phi ca Chu
n. Do , La Thiu Uy mi hi hn tht ln thi than th nh vy. T cu ni y
pht sanh thnh ng ch thnh i thc vn thng c dng ch li lm cht
ngi do ham mi li nh trc mt m ra.
Th no l o cn bn vun bi gia nh? Chnh l h dy d con ci,

t phi khi con ang cn trong tui mng sa, trc ht phi lm cho n
bit v thuyt nhn qu bo ng th i vi ht thy nhng hnh vi nghch c
n s t king s chng dm lm. Ging gii sch nhn qu khng chi hay
bng Cm ng Thin287 v m Cht Vn288. Hai cun sch y phi thng
ging ni, t s t c li ch khng chi ln bng! Bi l, tr th thin tnh
cha xu xa, li lnh d tip nhn, tp quen t b, lu ngy s thnh bn tnh,
n khi ln ln s chng thay i c! Gc chnh ngun trong c bt
ngun t y! V th, kinh Dch chp: Mng d dng chnh, thnh cng
d (Dy cho tr th iu ng n, c cng nh thnh nhn vy).
Ngy nay thin h s d i lon u l do cha m chng hiu nguyn l
gio dc m thnh vy. Bi l chng th dng thai gio dy d
iu lnh t u, li cn chng th dng nhn qu rn nhc lc sau. Cn
bn hng th s ba bi, trn lan chng th no thu thp c. Do vy
mi xng ln nhng thuyt bt hiu, khng cn cha m, mi bn n
chuyn cch mng gia nh khng king d chi! Dn n [tnh cnh] bn b
287
Theo thin Ngh Vn Ch trong Tng S v sch Qun Trai c Th Ph Ch, n s

L Xng Linh i Tng bin son cun Thi Thng Cm ng Thin, thc danh
Thi Thng Lo Qun ging c. Tuy th, cc nh nghin cu vn cha ng ai tht s
l tc gi ca cun sch ny. Do ni dung sch ny khuyn thin lm lnh rt tch cc, n
c ngi Trung Hoa rt ngng m, cng nh c rt nhiu ngi vit li ch gii.
Sch cng c ni ting lu hnh mnh m hn khi c hc gi Hu ng i Thanh
ch gii tng tn, cho n hin thi cun sch ny vn c lu hnh rt rng v c
Pht mn Trung Hoa rt coi trng.
288
m Cht Vn tn gi y l Vn Xng Qun m Cht Vn, cha r ai l tc
gi. Chu Khu i Thanh khi gio chnh cun m Cht Vn Ch nhn nh: m
Cht Vn ni nhng chuyn lin quan n i Tng, t phi do ngi i Tng bin
son. Hc gi Tu Tnh Trung Phu ca Nht li cho rng tc phm ny phi c hnh
thnh vo cui i Minh, nhng khng a bng chng tnh thuyt phc no. Di
nh hng mnh m ca m Cht Vn, cc o s bin son Vn Cu Kip Kinh
v Vn Din T Kinh tip tc xin dng t tng khuyn thin trng c trong
m Cht Vn. m Cht Vn thc danh Vn Xng Qun ging c. Vn Xng
Qun vn cn gi l T ng Qun, theo truyn thuyt vn l Trng T, lm
quan i Tn, cht trn, c dn chng lp miu th, rt hin linh. Do cc o s i
Tng - Nguyn vit truyn ni ng Trng c Thng sc phong lm T ng
Qun v nhiu ln ging th, c thin nh giao cho nhim v chng qun ph
Vn Xng chuyn coi v vic hc hnh, thi c, quan chc ca th gian nn cn c tn l
Vn Xng Qun. Do vy, nm Din Hu th ba (1316) i Nguyn, vua sc
phong cho Vn Xng Qun mt tc hiu tht di T ng Thn Vi Ph Nguyn
Khai Ha Vn Xng T Lc Hong Nhn Qun. Ch m Cht pht xut t thin
Hng Phm sch Thng Th: Duy thin m cht h dn thng c gii thch l
tri ngm ngm bo v, che ch mun dn. T , m Cht c hiu l lm nhng
vic cng c ngm ngm, khng khoe khoang, ru rao cho ngi khc bit. c im
ca m Cht Vn l dung thng nhng quan im ca Tam Gio, c bit cao nhn
qu, lun hi, bo ng, nn rt c Pht mn Trung Hoa coi trng.
chi vi nhau v li lc hng bn chc, v chng hp li hay chia tay nhau

ging nh cm th, chn vi o ngha lim s, thin l tuyt dit [nh] nc
l cun cun tn tri chng bit khi no ngng. Du Khng T, Thch Ca
sng trong thi bui ny cng khng c cch g cu gip c, nguy ngp
vy thay!
Lm nh th no y? p: ng li cu vn ch c cch ch trng
gio dc gia nh sao cho ai ny ging r s l nhn qu cho con ci hng
vun bi cn bn m thi! gieo thin nhn t gt thin qu, mi hng c
hy vng trong tng lai lng ngi bin i tt p, phong tc dn dn
thun lng, thin h nc nh thi bnh vy.
10. Tr li nhng cu hi ca c s Khc Thin Tng (hai mi by cu)
(nm Dn Quc 21 - 1932)
1) Hi: Nguyn nhn khin t tin Pht bt ngun t vic nghin cu

thut Thi Min. Xa kia con nghe tc ng c cu: Chn ln tu lm
thin t, mi ln tu lm Pht, ngh rng tu mi i mi thnh tu c,
thng s b d gia ng, ph sch ht cng lao [tu tp] t trc. Nu
sm bit s thnh tu ngay trong i ny th sm nim Pht ri. Tui con
hai mi by, rt hi hn pht tm tr trng.
p: Chn ln tu lm thin t, mi ln tu lm Pht chnh l li ni
nhm ca k chng bit g v Pht php. Ngi bit Pht s trn chng ni
cu . Php mn Tnh chnh l cy vo Pht lc liu sanh t, u
phi c lng tin chn thnh, nguyn thit tha, quyt nh mong cu n
lc lm chung vng sanh Ty Phng. Nu chng cy vo Pht lc m mun
liu sanh t th ngn i vn kip chng th liu thot rt nhiu!
2) Hi: Con tin tng tnh tm s thnh Pht, ging nh trong thut Thi
Min t phi trm tnh ri sau y mi c hin tng chng th ngh bn.
p: Tnh tm nim Pht qun Pht s d tng ng vi Pht. Nu c
lng tin chn thnh, nguyn thit tha, chc chn c vng sanh, ri s dn
dn tn tu, t s thnh Pht. ng nn ni hin ti tnh tm s c thnh
Pht!
3) Hi: Con tin tng nh cy vo Pht lc, nh trong thut Thi Min
t thi min chnh mnh s kh hn b ngi khc thi min. V th bit l
T Lc chng bng Tha Lc.
p: Ht thy php mn u phi cy vo T Lc on Hoc chng
Chn hu liu sanh thot t, nh ngi tht chn t i, mt ngy kh i
c trm dm. Php mn Tnh nng vo sc T ca Pht s c th i
nghip vng sanh, ging nh k tht chn ngi trn bnh xe bu ca Chuyn
Lun Thnh Vng, trong mt ngy n khp bn chu, lm sao c th ly
chuyn Thi Min chng minh cho c!
4) Hi: Ming nim Pht, tm tng Pht, [vy th] c Pht c tng
y c ging nh [c Pht c tng trong] php Qun th tm289 ca
Qun Kinh hay khng?
p: Qun tng phi bt u tu tp t php Qun th mi ba290. Nu
khng, cnh t tm th, kh th thnh tu, hoc nu nh dng tm khng
thch ng s dy ln ma s.
5) Hi: Nh khi gp nguy him, lm vo tnh th chng th cng mt lc
kim tng cc ch th hy nn ng dng nh th no?
p: Gp phi tai nn cc nguy him, ch nn nim thnh hiu Qun Th
m B Tt l tn tm lc nht, [li] c cm ng nhiu nht.
6) Hi: Nu chuyn tng Pht hiu, hiu lc so vi thn ch nh th no?
p: Pht hiu v thn ch c cng c ging ht nh nhau, ch do lng
ch thnh th mi c cm ng. Nu trong tm trc ht khi ln nim
coi thng Pht hiu th s chng c li ch g, v khng ch thnh li cn
ng vc nn chng c li ch chn tht.
7) Hi: Duy tm Tnh t tnh Di vi Tnh v c Pht
Ty Phng l mt nhng m hai, l hai nhng m mt phi khng?
p: C duy tm Tnh th mi sanh v Ty Phng Tnh . Nu t
tm chng tnh, lm sao vng sanh c? Du l k ti nhn nghch c
nhng do nim Pht mi ting bn c vng sanh l v tnh tm nim Pht
m cm c [qu bo] vng sanh Ty Phng Tnh . Trong i lm k
tng duy tm l khng c ci nc, tr thnh tri kin ca t ma, ngoi
o! Loi t kin ta h l ng nhng tht ra l sai y chim hn qu na
n ni ngi nim Pht chng c li ch tht s, m vn tng mnh l
cao minh, chng bit y l t kin chp l ph s, t lm, lm ngi! Do
t tnh Di nn phi nim c Di Ty Phng cu vng sanh
hng tn tu dn dn c ch thn chng c Di ni t tnh. Nu ch
chp vo t tnh Di , chng nim c Di Ty Phng, du c ng
289
Php Qun th tm l tng qun Ty Phng Tam Thnh cng vi cnh gii trang
nghim ca ci Cc Lc, kinh dy: Mun qun Pht V Lng Th trc phi tng
hnh tng lm sao cho khi nhm mt, m mt u thy mt tng bu nh sc vng
Dim Ph n, ngi trn ta sen kia. Lc thy Pht tng ri, tm nhn t c m
mang r rng sng sut. By gi hnh gi thy ci Cc Lc by bu trang nghim, nh:
t bu, ao bu, hng cy bu, trn cy c mnh bu ca ch thin che ph, cc li bu
ging khp gia h khng. Khi thy c cnh tng rt r rng nh nhn vo bn
tay ri, li tng hai hoa sen ln, mt bn tri, mt bn phi ca Pht, c hai u
ging nh ta sen trc. Xong li tng hnh tng Qun Th m B Tt ngi ta sen
bn tri, tng i Th Ch B Tt ngi ta sen bn mt, thn tng u rc r nh sc
vng Dim Ph n
290
Php Qun th mi ba ch qun thn Pht cao mt trng su ng bn ao tht bo,
thn ca hai v B Tt cng ng phn lng, ng thi gim bt rt nhiu chi tit cho
phm phu d qun, chng hn ch qun hai v B Tt khc nhau ch c Qun m c
ha Pht ng trn nh u, cn i Th Ch l bo bnh trn nhc k.
tht s vn khng th liu sanh t c! Hung chi nhng k ni li y ton

l bn chp cht mt b, ton l phng ni xung! L mt nhng hai l
chuyn trc khi thnh Pht, tuy hai nhng mt l chuyn sau khi
thnh Pht.
8) Hi: Sanh th quyt nh sanh, i th chng tht s i, sanh v i
u ch cho iu g?
p: Sanh th quyt nh sanh l ni theo mt S. i chng tht s
i l ni theo mt L. Chng bit ci ngun ca S - L th tt hn l hy
cht phc nim Pht theo s tng. Nu khng, t s tr thnh bn t ma,
ngoi o chp l ph s.
9) Hi: Ngi tn X n khi mng chung cht ni: Tnh ngay
trong gc sn, vy ci t ny l Tnh ?
p: y chnh l ngha l duy tm Tnh pht hin. Duy tm Tnh
chnh l cnh ca mt mnh ngi , ngoi ra u l duy tm u .
H c nn da theo ci thy ca ngi y phn on ?
10) Tng kinh c phi l lm cho chnh mnh sanh tm hoan h, chn
la, hay l cn c tc dng chi khc?
p: ng tng kinh ch bit cu hoan h cho chnh mnh, ng tic l v
bin diu ngha b ng xem chng ng mt ng!
11) Hi: Hiu Nht Ngha l nh th no?
p: Hiu Nht Ngha tc l trit ng diu l Tht Tng, duy tm
t tnh.
12) Hi: Ci tnh cn li sau khi cht, [ci tnh i] vng sanh, v Pht
tnh c nhng im ging nhau, khc nhau nh th no?
p: Ci tnh ca ht thy chng sanh trc khi sanh ra sau khi cht i,
ci tnh vng sanh v Pht tnh [ba tnh y] ng nhng bt ng, bt ng
nhng ng. Gi l ng v bn th ca tm tnh khng hai. Ni l bt ng
v do m hay ng nn sai khc vi vi mt tri, mt vc! Do c ngha ny
nn dy ngi on Hoc chng Chn mong ch thn chng c tm
tnh vn ng y. Ch c Th l ng, nhng do m cha chng nn by ra
mi php khin cho h b vng v vi chn, tri trn hip gic hng ch
thn chng c. Cch tu rt nhiu, ch c nim Pht cu sanh Ty Phng
l d thc hin nht, d thnh tu nht!
13) Hi: Pht dy tu Qun chnh l v chng sanh i sau c trc chng
lnh b nm th kh bc bch m lp gio. Nu dng Thi Min bc l
Thin Nhn Thng ng hu ni ra chng minh th hin hin ci nc Cc
Lc cng chng phi l chuyn kh. Hung chi rt cn chng minh cho vic
nim Pht, sao khng khuyn ngi tu Qun m li bo l chuyn kh
khn?
p: Thi Min l do sc [huyn] thut, h phi l tht s c Thin
Nhn Thng ? Ngi tht s c Thin Nhn Thng h chu cho ngi
khc thi min! ng nay hc Pht, hy nn chuyn ch hc Pht. [Mun]
hin ci Cc Lc, ch dng tnh tm m nim cho chuyn nht th s lm

c. V nh mi gng, mi n cng cc th [gng] t nhin ta sng.
Dng thut Thi Min hin th trc ht tm chng tnh, nim cng
chng chuyn nht, v nh dng bt trng xoa ln gng m c mong gng
ta sng, chng bit l ph lp tm gng cng dy vy!
14) Hi: Tu Qun c phi l cy vo Pht lc hay khng? Trong php
Qun th mi ba [ca Qun Kinh] c ni: V Lng Th Pht thn lng
v bin, tm lc ca phm phu chng th thu hiu c, nhng do sc tc
nguyn ca c Nh Lai y nn c k c tng t c thnh tu. im
khc bit gia php Qun ny v tham Thin l g? So vi tham Thin c d
hn hay khng?
p: Tham Thin ch ct suy cu t tm, nim Pht kim cy vo Pht
lc. Hai php t n rt ro vin thnh th hon ton ging nh nhau,
nhng dng cng trong lc tu tr th rt khc bit. V nh i ng ngi
thuyn hay ngi xe khc nhau, nhng v n nh th ging nh nhau.
15) Hi: Tu Qun l tng hay l qun, hay dng c qun ln tng?
Ly gn hay ly xa?
p: Hai ch qun tng h nn chia ra lm i! Nhip tm tng
chnh l qun. ng ngh l hai tc l tr thnh ch bit [mi bng] mt
nhn vi mi, chng bit [con s mi y] n cng l hai ln nm. Hn
na, qun tng sao c th chia ra thnh gn hay xa cho c!
16) Hi: Mi php Qun phi cn [tu tp] ti thiu bao nhiu ngy?
p: ng cho rng tu mt php Qun ny my ngy, ri s tu php Qun
khc ? Chng bit c Pht tuy ni mi su php Qun nhng thot
u hy nn thc hnh php Qun th mi ba th mi l tu kh l kh c.
17) Hi: Thot u l tng tng th chng phi l lan man ?
p: bit nh trn ni th c da theo m suy.
18) Hi: Php Qun u tin l nht tm tng mt tri, hay l phi
ngm tr danh hiu?
p: Qun v Tr Danh vn l mt chuyn, ng cho rng khi qun th
chng th tr danh, chng c tr danh hay sao?
19) Hi: Khi ngi th tu Qun, nhng lc khc th tr danh, so vi chuyn
tr mt th th l hn hay km?
p: C ci tm trm tnh, kn o, thun ty th tu Qun cng tt m tr
danh cng hay. Nu khng, so ra tr danh n tha hn, bi tm ch si ng,
hi ht, vng ng m tu Qun th s b nhiu ma s.
20) Hi: Qun thy ci nc Cc Lc th y c phi l Tnh tht s
hay l tng gi hin?
p: Qun thy Cc Lc chnh l do duy tm bin hin, bo l gi th
tr thnh g ng ngoi ca mt ri!
21) Hi: Qun thy ci Cc Lc v c nghe php th c phi l Thin
Nhn Thng, Thin Nh Thng hay khng?
p: y chnh l do sc Qun to nn. Nu l Thin Nhn, Thin Nh

th khng cn qun cng vn thy nghe c.
22) Hi: C ngi ni thy Pht chnh l [thy] v Pht trong tm ch
khng phi l [thy] v Pht Ty Phng. Nu ng nh vy th khi vng
sanh, v Pht trong tm c hin ra hay khng? Hay l A Di Pht n tip
dn?
p: Lm chung thy Pht chnh l c Pht do t tm cm thnh, ch
nn quy ht v t tm ri ni rng khng c chuyn Pht n n!
23) Hi: Cn nh khi tu php Qun th mi ba, lc y c th ty
vng sanh hay khng? Hay phi i n khi lm chung mi c th vng sanh?
p: Nghip bo cha tn, lm sao vng sanh ngay c? Xa kia cng
c ngi [lm c nh vy], nhng khng th p dng cho ht thy mi
ngi c!
24) Hi: Qun n khi thy Pht nghe php ri, mi ngy li qun c cn
phi bt u qun t php Qun u tin hay khng?
p: Qun tng th ch cn qun sao cho c lc, cn g phi t u
n ui, hng ngy tp i tp li! Pht ni ra mi su php Qun th
nhng php Qun u nhm khin cho con ngi bit n s trang nghim
ca Cc Lc, [cc php Qun] v chn phm vng sanh phn sau nhm lm
cho con ngi bit nhn qu ca php c tu. Mi php Qun bit th
qua mt php qun Pht s c th qun trn vn cc php Qun kia.
25) Hi: T php Qun th mi bn tr i chnh l [qun] cc phm
vng sanh. khng c cnh hin m dy qun, ngha l lm sao?
p: Ngha ny ni ri. Hy xem nhng iu ni phn trn.
26) Hi: Nhng ngi vng sanh trn y dng nh chng phi l
nhng v do tu Qun m vng sanh, chng bit nn tng s vng sanh ca
ngi tu Qun nh th no?
p: Phm v ca ngi vng sanh mun sai ngn khc, trong kinh ch
dng chn phm ni tm gn, sao ng bit nhng ngi vng sanh trn
y chng do tu Qun m c vng sanh? Phi bit: Cn tnh con ngi
bt ng, du ch [cng l] mt php m vn c cao - thp rt khc nhau, h
nn cu n ni php c tu ? y l do kh nng trong tm a ca mi
ngi, ng cho rng cc v nh Vn Th, Ph Hin chng tu Qun ?
27) Hi: Nh s nim Pht: Ht vo nim su cu, th ra nim bn cu l
nh th no? Tm nh s li nim Pht, ri li phi tng Pht na ?
p: Nim Pht nh s l t mt n ba, t bn n su, t by n
mi, sao li hn nh trong hi th? ng l k hc luyn an vn kh nn
mi thy mt hai ch hi tng t, lin ni l cng phu ca h. Cch
nim Pht nh s l v k vng tm kh ch ng m t ra. Nim c nh
th, ghi nh nh th, lng nghe nh th, chc chn tm s dn dn iu phc.
y c ai dy ng thm vo hai ch tng Pht u? y l ty tin
nim, no phi bn tm th ra hay ht vo? Nu ht th nh th lu ngy s

b tn kh mc bnh, chng th khng bit [iu ny]!
11. Php ng dy n c s Chu D Ch Lin
(nm Dn Quc 20 - 1931)
B ngoi by mi tui ri, chng bao lu na s phi cht. Hin thi

phi nhanh chng thu xp ht thy mi vic cho tt p, trong tm ngoi tr
nim Pht ra, khng vng mc bt c chuyn g khc th khi lm chung
mi c th khng vng mc, khng ngn ngi. Nu by gi c vn chuyn
g cng khng bung xung c nh th, vn nhn khng thng sut, khi
lm chung tt c nhng tm tham luyn y phc, trang sc trn u, nh
ca, con chu s u hin ra ht, nh th th lm sao c th vng sanh Ty
Phng cho c? khng th vng sanh c th b mt i th tit
nim Pht v lm mi chuyn hu ch s hon ton tr thnh phc bo!
Hin thi b vn cha c tr hu, tuy thng tinh tn nim Pht, trong tm
vn cha quyt nh cu sanh Ty Phng, n i sau trong lc hng
phc chc chn b phc m hoc, s to cc c nghip. to c nghip,
chc chn phi a trong a ngc, ng qu, sc sanh chu kh! Ni kh ln
lao y u l do i ny nim Pht chng bit quyt nh cu sanh Ty
Phng chiu cm. Quang thng xt b, s b mai sau c th lm vo tnh
hung y cho nn lp sn cch cho b. Nu b chu nghe theo li ti, s
chng do phc m mc ha.
Hin thi tuy b rt mnh khe nhng phi ngh mnh sp cht. By gi
cn mc nhng th qun o no th gi li mc, phm nhng th y phc
qu trng nh lt, l, o da v.v u chia cho chu, cho du. Nhng th
ci u, xuyn eo tay, hoa tai, vng, bc, ph thy291 v.v u dng cu
gip dn chng b tai nn. Dng cng c y hi hng vng sanh. Nu
trong tm thy bit nh nhoi, chng th em cu vt tai nn th cng nn
chia cho con gi, chu du, chu gi v.v Bn thn mnh quyt chng c
gi li nhng th khin cho con ngi dy lng tham luyn y. Tt c nhng
khon tin dnh dm phng khi dng gi cng nn giao ht cho con
chu, d l kh c, s sch rung t v.v i na cng nn giao ht sch
[cho ngi khc]. Trong tm b tr chuyn nim Pht, chng cho c mt
cht nim no khc! Ngay c ci thn ca b cng chng tnh ton sn sau
khi cht i s nn an bi ra sao. Ngay c vi chu, cht cng u nn coi nh
ngi khng quen bit, mc k chng n hay d ra sao, ta ch quan tm nim
291
Ph Thy (Jadeite) l mt loi ngc qu, cn c gi bng nhng danh xng Thy
Ngc, Ngnh Ngc, Min in Ngc, mu xanh lc m hi bic ging nh mu lng
chim Ph Thy (chim bi c, chim tr) nn mi c tn nh vy. Trung Hoa khng c
loi ngc ny, phi nhp t Min in v nn rt qu v mc tin.
c Pht ca ta, nht tm mong ch c Pht n tip dn ta vng sanh Ty

Phng.
B lm theo ng nh li ti ni, ht thy mi s u bung xung ht,
n lc lm chung t nhin cm c Pht ch thn r lng tip dn vng
sanh Ty Phng. Nu vn c tham luyn ht thy nhng vt tt p, tin
bc, rung t, nh ca, ci u, qun o v con ci, chu cht v.v y
nh c th vn mun phn chng th vng sanh Ty Phng c! khng
sanh v Ty Phng c th i sau chc chn c si phc hng, do
hng phc s to nghip, chc chn khi mt hi th ra khng ht vo c
na s a lc trong tam v c nghip ngn lp vy! Tm thc chng r,
du c mt v Pht sng n cu b cng chng cu c, h chng ng
thng ng xt lm ? Xin b hy tin li ti ni th tht l may mn khng
chi hn c!
12. Php ng khai th cho c s Phng Hu Th lc lm chung
Bnh ng nng, ch nn nht tm nim Pht cu Pht tip dn vng
sanh Ty Phng. Nu tm y chn thnh, t s c mn nguyn. Cn i
vi tt c ti nghip, ch nn ly lm iu lo lng. V nu c th cc lc
ch tm cu sanh Ty Phng th s c th cy vo T lc ca c Pht
i nghip vng sanh. V nh tng to b ln thuyn lin c th t b bin
ny sang c b kia. Cn bit rng: Pht lc chng th ngh bn, php lc
chng th ngh bn, t tnh cng c lc chng th ngh bn. Ba th chng
th ngh bn y nu khng c ci tm ch thnh tn nguyn nim Pht s
khng c cch g hin hin c. C lng ch thnh cu sanh Ty Phng
th ba th thn lc oai c ln lao chng th ngh bn y s lin c hin
hin. Nh ngi trn chic tu thy ln li c xui gi, chng la nim
trong hin ti y m lin sanh v Ty Phng. ng ch nn tin tng su xa
li ti, t nhin ng s c mn nguyn. Nay ti t php danh cho ng l
Hu Thot, ngha l dng tr hu, tn nguyn nim Pht lin c vng sanh
Ty Phng, thot ly sanh t vy.
13. Li thng co nhn nhng ca hi Pht gio Ng huyn tnh Giang
T dnh cho Tng chng cc t vin
(nm Dn Quc 23 - 1934)
c i Gic Th Tn nng theo bi nguyn th hin ging sanh, vn

thun theo tm con ngi m lp gio k m nhn lm hnh bng ci u
s ch thn thy c bn lai din mc, k m ca bu m chu cng qun
s mau chng c c ca ci trn bo sn c trong nh. V th, Tam Tha
chng chng B , lc phm cng ln b gic. y chnh l nguyn do
khin o ny c truyn rng ri khp trn tri di t, gio php lan
truyn khp ci tam thin i thin. y l v Pht php l tm php. Tm

php y chng sanh v Pht u cng c, phm - thnh ging ht nh nhau,
ni phm chng gim, ti thnh khng tng. Pht do ng chng rt ro nn
phc ln hu u cng trn , Phin Hoc vnh vin mt, hng php lc
chn thng, th i gio ty thun cn c. Chng sanh do trit m tri
nn Phin Hoc vnh vin hng hc, lun hi chng ngi, nh chm phi
ca bu trong nh ti, m ra li b tn thng. Cc gio trong th gian u
l ni quyn bin, ch c mnh Pht gio kh l ln kh c. V th, t i
Hn n nay, khi gio php c truyn sang ng , bao i u khm
knh, c ci i thy tn sng.
Nu [Pht php] khng t r nhn ch qu khin cho ngi i gi
vn lun thng, trn ht bn phn hng gip cho o cai tr, hiu tm thu
gc khin cho ngi hc on Hoc chng Chn d vo dng thnh th
lm sao c th ko di n tn ngy nay m mi o vn chng b suy sp
cho c? Hung chi tng b ba vua V292 bo ngc, bn Nho s cu n
nh Hn D, u Dng Tu v l Trnh - Chu trong lng sng phng, b
ngoi chng tri bi xch m vn c chn hng [tip tc tn ti] trong ci
i, l do c hng vua quan c th lc ln lao h v, do bc i c cao
tng hong dng. Cui i Thanh, phong ha ci i ngy mt i xung,
nc nh khng rnh ri xng, Tng chng phn nhiu bing nhc tu
tr, n ni k khng c chnh tri kin ai ny u m gi nim ui Tng,
chim ot ti sn. Nhng do ci i ngy cng lon n cng cc, nhng
ngi c lng lin ua nhau dy ln hc Pht, cho nn [ci i] vn cha
n ni b khn kh ch nn ln lao.
Nhng ngi cng sc o vi ti hy thng ngh ta l t Pht phi
nn hong dng s gio ha ca c Pht, gio ha chng sanh lm cu
bn cho ci i, bo n c ca Pht. Nu chnh mnh vn chng t gng
sc th ha ra to cn c cho nhng k ui Tng chim ot ti sn [bin
minh cho hnh ng ca chng], b k ti gia chuyn rng tu hnh coi
thng, h chng phi l t mnh chuc ly ni lo hay sao? Con ngi ai m
khng mong c ngi khc tung h, nu chng gng sc tu tr th chnh l
t chuc ly s chn ght. Pht php chng th b bi hoi bi thin ma,
ngoi o m ch b bi hoi bi tng s chng tun phng gio php, gii
lut ca c Pht! V nh trng trn thn s t t n tht s t. Ch v thnh
mt nim thnh cung, cung khc ch c nim bn thnh thnh, con
ngi ai cng c th l Nghiu - Thun, ai cng c th thnh Pht, iu ng
qu l t gng sc vy!
Cui i Minh, Ngu ch i s l con nh h Chung Mc c, thin
t thng minh, mn tip, lc nh theo m n chay l tng, ln by tui i hc,
292
Tc Thi V nh Bc Ngy, V i Bc Chu, V Tng i ng. Ba ng

vua ny nghe li bn o s sm tu, toan ph hy sch mi cha chin, hy dit Pht
gio.
coi thnh hc (Nho hc) l trch nhim ca chnh mnh, th dit Thch - Lo,
bt u n mn, ung ru, vit my chc bi lun bng Pht. Nm mi
by tui, c bi ta cho cun T Tri Lc ca Lin Tr i s v Trc Song
Ty Bt bn chng bng Pht. Sau y bn cc lc nghin cu, nm hai
mi bn tui bn xut gia, trit ng t tm, thm nhp kinh tng, mt i
trc thut my chc tc phm u l nhng th xa nay him thy.
Hin thi c ng ng Trnh Khn T Xuyn l sinh vin tt nghip
trng Php Lut Chnh Tr ht sc cung ngo, chng i. u thi Dn
Quc, ng ta chuyn mn hy hoi Pht gio, bt lun miu th thn hay
cha th Pht u sut lnh ng ph hy. Sau y, cht bit l sai, tn
lc ci hi, n Ph xin quy y, Thng Hi C S Lm tm nm, tinh
tn tu tr. Nm trc, chin tranh n ra ti t H (Thng Hi), ng ta
trong C S Lm chng kinh s, chng di ng, trc - sau - tri - phi C
S Lm u bin thnh vng t tan hoang, bom n ln nh rt vo trong
Lm nhng chng n mt tri no. thy con ngi sa li hng thin,
Pht, B Tt lin ban thng trng hu, che ch cho. Du chng ta chng
c nh ngi Ngu ch, h cng chng bng c ng Trnh Khn ? Trnh
Khn l ngi mang ti c cc ln lao cn c cm ng nh th, chng ta
h nn ln khn cho qua ngy, chng thm gng sc, ging nh ln ni bu
m tr v tay khng ?
Gn y chnh ph thng ra lnh r rng cho Tng Hi Pht Gio
Trung Quc, buc Hi phi nhc nh rn e Tng Gi ai ny tn lc gi
Thanh Quy. Phi bit rng: Tng Gi l bc thy khun mu cho tri ngi,
chnh ph ban lnh c thc tc l [Tng Gi] mt th thng. Nu vn c
nh ang nm mng th s rng sau ny kh trnh c nn Tng s b xua
ui, ti sn b chim ot! Hin thi hi Pht gio ca huyn nh c
thnh lp, mi ngi u nn nht tr tin hnh duy tr i cuc cho Pht
gio, ch nn ch mong tu tp cho ring mnh. Nu hi Pht gio khng c
cch g duy tr th mun t tu tp cng chng th tu tp c u! V th,
ai ny u phi nghim tc tu tr, t tn trng ly mnh. Hin thi c s ti
gia ai ny u chuyn ch tu tp tinh rng v nghin cu, n no ng
ng l mt bc t-kheo li m ra thua km hng c s ? Ngi c ho
kh hy nn pht khi mnh m, cng nh ai ny u nn gp phn ti lc
h tr cho cng vic ca hi. Cng vic ca hi c lin quan n s an nguy ca chnh mnh, v nh hai tay hai chn s dng ln cho nhau. Th ny
chng gip th kia s kh th sng c.
Quang l mt ng Tng tm thng ch bit cm cho, ang i cht,
sng ung ph c mt i, h thn sm hi cn chng kp, sao dm khoe xu
trc mt nhng v thin tri thc cc cha. Do Ch Tch l ha thng o
Hng thy Quang gi c, ni ra chc ngi ta s nghe theo, bn cy ti son
li tuyn co. Tuy bit mnh thiu o c khin ngi khc cm phc,
nhng mt phen gii lng thnh tnh ton lo liu cho php mn t s c
ngi ng . Do vy, em tnh hnh Pht gio tri qua v tnh hnh trong
thi gn y trnh by i lc. Phm nhng v cng mt sc o vi ti, ai
ny hy mnh m pht khi i tm mong trn l tip ni hu mng ca
Pht ca T, di lm phc in cho chng sanh, ng hu Pht php c
hng thnh tr li trong bui nguy ngp, suy vong, nhn dn u c
hng li ch php ha th may mn chi hn?
14. i li ta cho cun A Di Kinh ca n s Vng Tng
(nm Dn Quc 24 - 1935)
Cc php th gian v xut th gian khng g chng ly lng Thnh lm

gc. Nhng ngi tu hnh cng phi nn ch thnh. H c lng Thnh th
nghip chng tiu tr, thin cn tng trng. Phm lc tng kinh t phi
dt bt lo ngh, vng duyn, nht tm tnh nim nh i trc thnh dung,
ch thn nghe vin m, chng dm manh nha cht nim li nhc, coi
thng! Lu ngy chy thng s t ngm thng Pht tr, thm hp o mu.
V nh nh nng Xun va chiu n, bng cng t tiu tan. Lng Thnh
n mc cng cc s hot nhin thng sut. y chnh l cch hay nht
xem kinh, nim Pht. B c th sut i hnh theo cch ny th li ch s
chng th no din t c! Tng hy ghi nh nh!
15. Li rn dy khch l cc hc tr ghi sau cun Quy c ca C Nhi
Vin Pht gio cha Php Vn
(nm Dn Quc 21 - 1932)
Chuyn trong thin h u ly lng Thnh lm cn bn. Lng Thnh n

mc cng cc th - vng cng phi nt. Thnh tch, hiu qu tht s u
cy vo lng Thnh. C Nhi Vin t thu c xng, thnh lp dn nay,
cc v qun tr u tht lng cu ngi ngho, gip tr m ci, cn ht
tinh lc lo toan khin cho c nhi ngho kh u thnh tu chnh kh,
thnh gia lp nghip, vn dng phong thi i ng bc i rng ln hng cu
vn th o nhn tm [ang trong lc ai ny] i x vi nhau bng thi
khinh d, tranh chp mi thi. Cc v qun tr u c tm lng thnh y, v
th cm c Lu vin trng chng qun gi yu, ch thn lo liu vic
trong vin, mi mt vic d to ln hay nh nht u lo liu thch nghi. Do
vy, cc v gio vin u cng ht lng dy d.
Cc tr trong vin c n no mc m, sng yn ni y, t phi ch
trng dy lng cm kch, n lc hc ch hc ngh, ng hu khi ph mt
phen ht lng ca vin trng, gio vin, qun tr v nhng v thin s
gip tin bc. Nu c c ci tm y th gc lp, o s sanh, sau ny
thnh gia lp nghip, phm cao hnh tri, c x hi khm phc ngng
m s l iu c th on trc c! Nhng mun mai sau c thnh tu
th phi lp ch hnh s t ngay by gi, cn phi trung hu, sing nng, cn

thn, khim cung, ha thun, tm v ming nh mt, nhng g biu l ra
ngoi v nhng g n kn trong lng chng hai, thng gi lng h thn,
ng t kiu cng, sng - ti ch thnh nim Pht mong tiu tr tc
nghip, tng trng thin cn, chuyn g cng ly lng thnh lm gc, nim
nim thng t soi xt t tm th s thnh tu ca cc tr u chng th
lng c! V sao vy? Do c cn bn vy! Nu hin ti chng dy lng
Thnh cm kch, h thn, st sng, dng mnh sing hc, ch mong cho
xong vic sao cho qua ngy on thng th ha ra c ph tm lng thit
tha ca vin trng v cc v [n nhn]. Do khng c lng Thnh nn du
chng b tn phc gim th, cht yu, th cng l thy i tht chy, l hng
ngi c ci i u chn ght, vt b! Cc tr phi bit tt - xu, ai ny
gng sc ln th may mn lm thay!
16. Khuyn khp mi ngi knh tic giy c ch v tn knh kinh sch
(nm Dn Quc 24 - 1935)
Con ngi sng trong th gian c thnh ti t c, dng cng lp

nghip, cho n c c mt ti mt ngh nui bn thn ln gia nh u
nh vo sc ch tr ca vn t. Ch l th qu bu nht trong th gian, c
th khin cho k phm tr thnh thnh, k ngu thnh tr, k bn tin tr
thnh ph qu, k tt bnh tr thnh mnh khe, o mch thnh hin c
lu truyn mun i, lo toan cho bn thn gia nh, truyn li cho con chu,
khng g chng cy vo sc vn t. Nu ci i khng c ch th ht thy
mi s l u chng thnh lp c, con ngi khc g cm th u! c
cng sc nh th, c nhin phi nn trn trng, mn tic. Trm thy ngi
thi nay mc tnh khinh nhn, lm nh bn, ng l coi vt qu bu nht ht
nh phn t vy, h chng khi i ny tn phc gim th, i sau v tri
v thc ? Hn na, khng ch chng nn khinh nhn, lm d, vt b ch
hu hnh m i vi ch v hnh li cng chng nn khinh nhn, lm bn,
vt b! Nu chng tn lc thc hin hiu, , trung, tn, l, ngha, lim, s
tc l qun mt tm ch vy. qun tm ch y th sng l loi cm th
i m mc o, cht a trong tam c o, chng ng bun ?
Ch l th qu bu nht trong th gian; vng, bc, chu ngc, tc v
chng th snh bng, v vng, bc, chu ngc, tc v u do ch m c.
Nu th gian khng c ch th vng, bc, chu ngc, tc v cng khng c
cch g t c c! n c ca ch ni chng th tn. Knh tic ch vit
phc bo rt ln. Cha ca ng Vng Vn Chnh i Tng ht sc knh
tic giy c ch, v sau mng thy Khng Phu T dng tay xoa lng bo:
ng dc lng tic ch ca ta nh th nn ta s sai Tng Sm sanh vo nh
ng hng lm rng r mn h. Do vy, v sau sanh con bn t tn l
Vng Tng293, u lin tip ba k thi, c phong lm T Tng, khi

mt c t thy hiu l Vn Chnh Cng, tc phong Nghi Quc Cng.
Hu du t lin min, con chu hin thin u do i trc knh trng
sch v v giy c vit ch m ra.
Gn y, gi u dn dn thi sang phng ng, chng nhng k bnh
dn chng bit knh tic sch v, giy c ch, ngay c Nho s c sch cng
chng cung knh sch v v giy c ch, hoc b sch trn sp ngi, hoc
dng sch gi u, hoc gin d bn qung sch xung t, hoc i tiu
tiu vn xem thi th. Chng nhng i tiu tin xong nht lot chng ra tay,
m ngay c m nm ng vi v, sng dy c sch cng chng ra tay.
Thng dng giy c ch vit lau chi c, ri vn [gi v] gi ting
l knh trng giy c ch bn t [nhng mnh giy dng lau chi
c y]. V th, khin cho nhng k bnh dn khng c g hc theo, nn
trong thng rc, trong nh tiu, u ng cui ng, khng u chng l
giy c ch [la lit] khp t. Ngi i tu, ngi xe thng dng giy bo
lt ch ngi, ph n i ra ngoi u dng giy bo bc giy, v. mi
ni khinh nhn chng th nu trn. V th, thin tai nhn ha lin tip ging
xung u l v khinh nhn vt qu bu nht trong tri t m ra. Chng bit
trong nhng t giy c ch y u c nhng ch thin, a, nht, nguyt,
c nhng cu vn trch t kinh sch ca thnh hin. Coi vt trn bo tn qu
tt bc y nh phn, nh t, h l no chng gim phc tn th, hin ti
gnh ly tai ng, gy nn qu bo con chu ngu hn ?
Bi vn pha trn ca thy ta bao qut nhng nt chnh yu, nhng
ti vn s nu ra mt iu cha chc [ngi c] suy ngh n ba, cho
nn ti li chn la nhng iu con ngi d coi thng nhc thm, ng
hu ngi c lng lo cho th o nhn tm s xoay vn khuyn ch, ai ny
u cng mn tic giy c ch vit th s giu, th, mnh khe, bnh yn,
thn hin ti c hng nm iu phc nh C T lun, thng minh
sng sut, hu du s nhn lnh trm iu tt lnh nh trong bi gio hun
ca Y Don (Trn Tin Thin vit)
17. Lun v tn gi ca Tam D c ng
(nm Dn Quc 20 - 1931)
293
Vng Tng (997-1038), t Hiu Tin, ngi x Thanh Chu, Trng Nguyn trong
nin hiu Hm Bnh i Tng Chn Tng. Khi kho quan Dng c chm bi thi nh
ca Vng Tng kinh ngc tht ln: ng l vn chng ca mt nhn ti ph t
triu chnh! ng ni ting l ngi cng trc, dm can gin thng thng khng e ngi
nn rt c Tng Chn Tng v T Tng Khu Chun coi trng. n thi Tng Nhn
Tng, ng lm Tha Tng, ra sc ci t triu chnh, cc lc thng tay gt b nhng k
do chy vy hay nh quyn th m c nm gi nhng chc v to tt. Khi ng mt,
Tng Nhn Tng rt thng tic v ch thn bn ch Tinh Hin chi bi (bia ca bc
hin nhn tinh rng) trn bia m, i tn lng qu ca ng thnh lng Tp Hin.
ng Ninh c Tn xin khai th v tn gi Tam D ng ca chnh

mnh, mong sao i vi php th gian lin hiu thng sut Pht php, ng
hu con chu i sau ai ny u vng gi o trn vn lun thng, tu tm
hng lm chuyn li mnh, li ngi. Ti ni: Hai ch Tam D294 bt qu
khuyn rn sing nng, tn lc hc hnh, ng b ph thi gian, mt khc
ngn vng, h mt khng cch no tm li c. Hy nn thm vo mt
ch c th ngha s su xa hn. D l nh cu tch thin d khnh, tch
bt thin d ung trong kinh Dch, mang ngha di lu chng ngi, lu
truyn mi mi chng h nt vy. Khng mt php th gian no thng cn
mi, ch ring c ngi lp c, lp cng, lp ngn th mi c th vnh vin
truyn li cho i sau v thng cn lu di; nhng to lp c c nghip
y, ni d dng sao? Nay dy cho ng cch thc hin d m thnh cng cao,
dng sc t m c hiu qu nhanh chng, du chng c bn lnh to dng
y nhng li ch s ln lao hn nhiu.
y chnh l dc lng tu gi vn lun thng, trn ht bn phn, dt
lng t, gi lng thnh, ng lm cc iu c, vng gi cc iu lnh, king
git, bo v sanh mng, mn tic sanh mng loi vt, rng hnh phng tin,
to li ch cho ht thy, tht s v sanh t pht B tm, dng tn nguyn
su tr danh hiu Pht, quyt nh cu sanh Cc Lc th gii. Dng iu
ny t hnh, li cn dng dy ngi. Phm trong l cha m, anh em,
v con, quyn thuc, ngoi l lng nc, xm ging, thn thch, bn b, u
ly chuyn gi vn lun thng, trn ht bn phn v nim Pht cu vng
sanh khuyn ln sao cho bn h u cng trong i ny vt tri, d vo
bc thnh hin, n khi lm chung cao ng ci Cc Lc. Lun v phng
din s nghip, thnh tch th nhng ngi kia (tc nhng ngi lp c, lp
cng, lp ngn) to ln hn nhng ngi ny nhiu lm, nhng lun v li
ch th nhng ngi ny tri hn nhng ngi kia tht su. y l v mt
ng th chuyn ch vo php th gian, mt ng cn ch trng thm ni
php xut th. Mt ng ch hu ch cho sc thn, mt ng th km thm li
ch cho hu mng na. y chnh l ba d c cho php th gian ln php
xut th gian. n khi vng sanh Ty Phng thy Pht nghe php, ng V
Sanh Nhn th Php Thn, Bt Nh, Gii Thot tam c b tng s t Phn
Chng m t n ch Vin Chng rt ro, th mi l rt ro ba d c vy!
Ba c y theo chiu dc cng tt ba i, theo chiu ngang trn khp mi
294
Tam D vn l mt in c xut pht t cu ni ca ng Ng thi Tam Quc din t

chuyn kho dng thi gian d tha hc hnh, tc ng gi, tu chi d; d gi, nht
chi d; m v gi, tnh chi d d (Ma ng l thi gian tha ca mt nm; ban m l
thi gian tha ca mt ngy. Lc ma dm ti tm l thi gian tha ca lc quang tnh).
ng Ninh c Tn dng ch Tam D t tn cho nh hc khch l con chu qu tic
thi gian, chm ch hc hnh, nhng T n Quang thm vo ch c vi ngha
khuyn rn con chu ng Ninh khng ch lo hc hnh m cn vun bi iu lnh hng
t c ba c ca Pht tnh l Php Thn, Gii Thot v Bt Nh.
phng, hng c hng kim, chng di, chng bin, ni phm chng gim, ti
thnh khng tng, nhng do m cha ng nn chng th th dng c.
Php Thn c chnh l bn tnh bt sanh bt dit ca chng ta, Bt
Nh c chnh l chnh tr la nim thng hiu bit ca chng ta, Gii
Thot c chnh l tnh hnh trong sch khng t vt ca chng ta. Ba c
y chng tch ri nhau, c trn mt ngha l th chia thnh ba, ch tht ra,
mt cn chng lp, hung l c ba! V th gi l ba d c rt ro. Nu
khng gieo thin cn trong i trc, du ht kip cng chng nghe c
ngha ny. Dng ngay nhng php th gian nh lun thng, hiu, v.v
tu Pht php, dng ngay php xut th liu sanh t hng dn nhng
php lun thng, hiu v.v khc no dng thp trn nh ni v o
ging ni t thp, tuy cng t c nhng ci ging nhau, nhng dng
cng c hnh tng kh - d khc bit v cng. Nu c th y theo tu
th li ch ln lao thay!
18. Lun v ci tn Tng o
(nm Dn Quc 19 - 1930)
a con cha sanh ra c php danh l Tng o, ci tn y dng

xng h sut c mt i, chng cn phi t ra nh danh, quan danh, t v
hiu295. V sao vy? Mun cho n thy ci tn m ngh n ngha t gi
bn thn cho tt lnh li cn nu gng cho ht thy na. Tng l gc, l
ch. o l ci tnh bn ta u cng sn c v l php phi nn trn ht,
phi nn hnh vy. Tnh tc l Pht tnh, do m cha ng bn thnh chng
sanh. Nay ly tnh y lm tng tc l ginh c quyn lm ch, tt c
nhng vng nim tham - sn - si s chng ti mc t bung lung, o t n
ni ln ch gy ha. Nhng php phi nn trn vn ht, phi nn hnh
chnh l cha t, con hiu, anh nhng, em knh, chng ha, v thun, ch
nhn t, t trung thnh. Tm iu y tuy thuc vo tm i tng, nhng
tht ra khng mt ai chng u trn [tm vai tr y]. H c chc trch
th phi tn ht bn phn, t s chng phi lo gia nh khng yn vui, con ci
khng c dy d. Li cn phi ngn gin, chn dc, dt lng t, gi lng
thnh, ng lm cc iu c, vng lm cc iu thin th s lm gng cho
lng xm, khin cho ai ny u di theo nhau, [bt chc nhau] m lm lnh.
Li cn phi ch thnh nim Pht cu sanh Ty Phng, t hnh, dy ngi
cng sanh v Tnh , ch thn chng c Pht tnh vn c th ci tn
295
Nh Danh l tn tht c t khi cn nh. Khi n tui trng thnh, lc lm l

Nhc Quan (i m) cha m hoc ngi b trn t cho mt ci tn khc nhm gi gm
k vng hoc cu chc, tn y c gi l Quan Danh. Khi i hc thng chn thm mt
ci tn na gi l T (nhm biu l ch hng). Hiu l tn dng khi trc tc, hoc t
xng nhm t tro hoc by t ch hng.
Tng o mi c thc cht. Xin hy thng dng nhng iu ny dy

bo n.
19. S quyn m no vt ao hoa sen cha Ph T ni Ph
(nm Dn Quc 20 - 1931, vit thay)
Ph danh sn chnh l cuc t th thng th hin du tch ca i S.

Ph T Thin T qu tht l o trng cu phc cho quc dn. Do vy, cc
triu i khm knh, c ci i tn sng. Pht in, lu kinh cht vt tn tri
thm, li vn ca hong , bia ng huy hong trong chn bin ng. Thin
tn v gi n toan bo c m chng s tro ni vt bin nhc nhn, nhng
bc mong thnh chnh gic, mong chng Chn trong ngoi nc ai ny u
mun gii by tm lng kit thnh tn knh. Nhng do in v rng ln, m
ti sn nh cha m bc, hng nm cn phi chi tiu rt nhiu, lng thc
cho Tng chng [tn km] rt ln, ch chuyn lo i ph vi chuyn y, nn
cha rnh rang lo n ao sen. Ao chnh gia sen cn mc y, nhng bn
su nc cn, cng kh th l k lu di c! Ao pha Ty tng l
vn rau, ri li o thnh ao. Ao pha ng ln nht, c chng mi
mu, bn ly trn ngp, khc no chm c.
Bt Hu thay mt v Tr Tr, thn thiu ti c, trm ngh tin nhn o
ao u phi ch nhm mc ch m quan, m chnh l v mun biu th cnh
tng Ty Phng ng hu nhng ngi tm n y hoc thng tr khi i
kinh hnh bn b ao hoa sen, thn thc s do chi Cc Lc. Nu c th tnh
nim tip ni, chc chn lm chung s vng sanh. Qu tht l duyn tr o
th thng, thc s l nhim v cp bch hong php, tnh cho khi vt c
hai ao chnh gia v ao pha ng, dng be b ao pha ng, pha trn
xy lan can bng xi-mng bo v v to v m quan. Nh vy th ci ao
vung mi mu mnh mng nh tm gng, c c ngun nc lu
chuyn s soi bng my v nh sng mt tri khin cho bc thng s Nam
tham, bc cao nhn ng thnh296 kinh hnh trn nhng tng cp bn pha
s kh ng nht nim tnh tm. Mi quan h y h nng cn, nh nhoi ?
Nhng bt [rng tuch] nh chic khnh treo cy tay ngi o gt, khn
cu cc v i h php cng pht thm tm thnh tu s tt p, ai ny
quyn ra ca bu tt p v tn do ti th m thnh php th, ch lm mt
chuyn m c li ch i b, cng c y h th din t c ?
20. S thut by duyn khi trng hng cha Th Lng ti Cm Chu
(tnh Giang Ty)
296
Nam tham xut pht t cu chuyn Thin Ti ng t i v phng Nam tham hc

vi cc v thin tri thc trong phm Nhp Php Gii kinh Hoa Nghim. ng thnh l
t ng ch cc v cao tng t Thin Trc, Quy T v.v tn tri Ty nhn li thnh ca
vua cha Trung Hoa, chng tch trng sang phng ng hong php.

(nm Dn Quc 22 - 1933)
Tht T l a tri trn kip chng bin, chng di, nhng trn phng
din Pht s th theo nhn duyn m c hng vng hay suy bi. Tuy b
cc thi lai vn thuc vn tri, nhng sa c dng mi qu tht phi nh
vo con ngi thc hin. Xa kia khi c Th Tn sp nhp Nit Bn
em php o ph chc cho quc vng, i thn, dy h h tr, lu thng.
y v Ngi thy trc i sau php yu ma mnh, nu khng cy vo
hng v nhn c quyn lc bo v bnh yn, ngn chn k khinh ln, th
trng mt ca tri ngi, hu mng ca Nh Lai chc s gn nh b dit mt.
Cha Th Lng l mt o trng c lu mt ngn nm trm nm ca
Cm Chu. Nhm thi Tiu Lng297, Phng Ng S298 l L Quang o v
s o Thnh m dng cha ny. Thot u t tn l L Hng Din Th,
ri i thnh Thnh Th, n nin hiu Tng Ph i Tng, vua Chn
Tng c bit sc t cho cha ci tn hin thi. Trong nhng i Nguyn,
Minh, Thanh, i no cng hng vng, n thi Quang T nh Thanh, t
nhin b suy vi. Nm Dn Quc th 4 (1915), li b lt ln, n ni ngi
cha Pht trang nghim trn thnh g hoang, ch c mnh tng Qun m
cao mt trng su c bng st l cn nguyn vn khng b h hi. Nhng
v thn s trong vng thnh ha thng i Xun cha Quang Hiu kim
nhim Tr Tr. Ha Thng bn cng vi i s c Sm l v Tng tr
y cn sc lo liu, dng Qun m in.
Sau ny, c i Xun qua i, thy c Sm ri t Cm, tm ngi k
nhim Tr Tr khng ra, n ni ta th chnh coi l t b hoang, tnh sa
thnh ch rau, m ng s. Nhng hng Tng - tc trong vng bo cho
thy c Sm bit, do vy thy bn gi th n nhng bc tai to mt ln cc
gii ln lt khn cu bo v. May sao c Tng y Vin Trng thuc
Qun S U Vin Hi v Trn Tng T Lnh tnh Qung ng cng T
Qun Trng u nh in cho v S Trng ang ng qun t Cm l
tin sinh L Ton Khng lp cch bo v. Hi Pht Gio Trung Quc cng
li gi th, nh in cu xin L S Trng duy tr cng nh tuyn la
ngi thch hp qua li ph trch, quy hoch, chnh l. ng L bn h lnh
bi b ngh trc kia, li cn bng lng duy tr cho [nh cha] mau c
khi phc. Nhng v quan vin, thn s trong vng nh ng Lu Cp Ph
297
Tiu Lng tc l Nam Lng (502-557), tc mt triu i vo thi Nam Bc Triu

Trung Hoa, c sng lp bi Tiu Din (Lng Cao T V ) sau khi dit nh Nam
T, xng , ng ti Kin Khang (nay l Nam Kinh). Do vy, s thng gi triu i
ny l nh Tiu Lng phn bit vi nhng triu Lng khc.
298
Phng Ng S l mt chc quan v c lp ra t thi ng nhm trng coi vic
binh ti nhng huyn trn trng yu. Qua nhng i quyn hn ca chc quan ny b
gim dn, ch nhm trng coi vic hun luyn v phng th a phng, ch khng c
ton quyn v binh b nh nhng i trc.
v.v tn lc m nhim vai tr trung gian v nguyn lm hu thun gip

cho ngi cha c khi phc. y l v php o c hng thnh u do c
nhn duyn, chng qua cn sng gi ny th ngi cha ny s gn nh bin
mt.
Ch v hin thi ang nhm thu Mt Php, con ngi cn tnh km hn,
nu khng cy sc i th nguyn ca Pht Di vng sanh Ty Phng
th ai c th on sch Phin Hoc, liu sanh thot t ngay trong i ny?
Do vy, khi phc ln ny s chuyn tu php mn Tnh v lp thm C
S Lm, lu thng x (phng pht hnh kinh sch), cc nhn s trong
vng u bit o trng yu hng thot Ng Trc ln chn phm v bit
khun mu tt lnh gi vn lun thng, trn ht bn phn, bit nhn qu,
tu tr cn thn. Nh th th do Lin X c m mang m tng phong chn
hng, l gio hng khi, vn nc tt p, sng sa, ng hu xng vi
ngha lp cha t tn ca c nhn, cng nh an i mt phen nhit tm
bo v duy tr ca cc v.
Nhng do nh cha khng c hng sn, tng khng tch tr, bn cy Bt
Hu vit li s dn gii hng khn cu cc v i h php v cc thin tn
pht tm B hnh phng tin s, ch vng, ch go, xoay vn khuyn
bo quyn m, khin cho in bu thnh thang sm c ngy thnh cng,
mn nguyt kim dung thng tr sut kip. Tnh tng c thnh hnh, con
ngi u bit o thot kh, nhn qu ph t r rng, mi ngi cng nhau
i theo con ng mong tr thnh thnh, s thy Pht, tri bo v nh my
nhm, tt lnh, mng vui ua nhau a n, ca nh yn vui, quyn thuc
bnh an, giu, th, khe mnh, bnh yn, thn hin ti c hng Ng
Phc nh C T lun, lan qu299 ngo ngt, hu du nhn lnh trm iu
tt lnh nh ni trong bi gio hun ca Y Don, ch mong ai ny u
pht lng ty h, u cng c ting thm.
21. S quyn m tu b in v v thnh tng cha Qun m Triu
Gia Thn thuc ng Hng, huyn Cp Dng
(nm Dn Quc 24 - 1935)
299
Lan qu: ni con chu hin t. y l hai in tch c ghp chung li. Mt
ngi tiu thip ca Trnh Vn Cng thi ng Chu nm mng thy c ngi xng l
t tin h Trnh trao cho nhnh lan, tnh dy lin bit th thai; do , a con sinh ra
c t tn l Lan. V sau Trnh Lan tr thnh Trnh Mc Cng, l mt ng vua hin
sng sut khin nc Trnh tuy nh li lm b ch ch hu mt thi. Do vy, ngi ta
hay dng in tch mng lan ch ngi ph n c thai sanh con qu hin. Ch Qu
pht xut t in tch u Yn Sn (tn tht l u V Qun) sng vo i Hu Tn thi
Ng i. ng ny c nm ngi con trai u t, c cao trng vng, c ngi i
khen ngi l Yn Sn u Th Ng Long (nm con rng h u t Yn Sn). Phng
o lm th mng V Qun c cu: Linh xun nht chu lo, an qu ng chi phng
(Linh Xun mt gc th, an qu nm cnh thm). Do vy, ngi i sau thng khen
ngi nh c con chu hin t, hin c l lan qu chi gia.
Qun m i S th nguyn rng su, php gii chng sanh u c

bnh ng nhip th, khin cho k thin cn cha gieo, cha chn mui, cha
c thot lin gieo, lin chn mui, lin thot. i vi k nn dng
thn no c bn hin thn y thuyt php. y l v i S v tm,
ly tm ca chng sanh lm tm [ca chnh mnh]; i S khng c cnh, ly
cnh ca chng sanh lm cnh [ca chnh mnh], nn gp k m mui t tm
bn ni nhng li php ng mm mng khin cho k y khai ng, gp k
mc phi cc him nn bn hin thnh cu bn hay nhn s khin cho k y
c thot la. Do i S thnh Pht o lu, bi nguyn v tn, nn ging
nh vng trng rng ngi in bng ngn sng, dng nh nh nng Xun
sanh thnh mun cy c, chng mong tng m c nh vy. Do vy, ai
ny u cm m hng n bo v, ph tr, cho nn ni no cng lp miu
th phng Ngi.
Cha Qun m thuc Triu Gia Thn ti p ng, vn tn l Qun m
Vin, [iu ny] thy [ghi] trong bi k do mt Sinh Vin300 trong p l L
Tng Hng son vo nm Thin Khi th hai (1622) i nh Minh. Ngi
i sau dng thm Pht in ng trc, i tn vin thnh Nho ng T,
nhng do hai ch ny i vi php o chng biu l c ngha su xa
no, m k thy nghe cng kh th gieo thin cn! Hung chi ang trong lc
lun gp phi tai ha ny, nu chng xut thnh hiu Qun m khin cho
nhn dn xng danh thot kh th chng nhng c ph lng T mnh mng
ca i S m cn c ph su xa thm tm ca ngi kin lp Qun m
Vin thu y. V th, i tn l Qun m T. Kin trc ca cha l mt ta
ca Tam Quan, bn trong y th hai v Kim Cang; mt ta Pht in th ba
v Pht Thch Ca, Dc S, Di , c Ca Dip, A Nan ng hu bn cnh;
sau Pht in l mt ta in Vi 301, hai bn l hai ta phi in302, pha
300
Sinh Vin chnh l danh xng ca hc v T Ti vo thi Minh - Thanh, tc l ngi

trng tuyn k thi t chc ti mt huyn.
301
Vi (Skanda), cn gi l Kin Thin, Vi Thin, Vi Tng Qun, Vi Thin
Tng Qun, vn l mt v B Tt th hin di thn phn mt v thn c danh xng l
Krttikeya (ngi su mt), hoc Kumra (ng T), su u, mi hai tay, tay cm
cung tn, ci chim cng, tc l mt trong tm v i tng qun ca Nam Phng Tng
Trng Thin Vng, ng u ba mi hai tng qun ca tri Thch. Ngi nhn
lnh li ph chc ca c Pht bo v ba chu ng, Nam v Ty. Sau khi o Tuyn
Lut S nm mng thy Vi B Tt hin thn pht th bo v chn tng lm, Vi B
Tt c coi l mt v h php chuyn bo v chn gi-lam, th h Tng chng. Ti cc
nc chu nh hng vn ha Trung Hoa, Ngi thng c tc tng nh mt v v
tng ti tr, dung mo oan nghim, thn mc kim gip, tay chng kim bu, hoc
cm kim cang gin.
302
Phi in: Ta in th ph thm vo cng trnh chnh.
ng th Quan , pha Ty th Gi Lam303. Chnh gia l mt ta Qun

m in, bn trong th c Qun m, ng hu hai bn l Thin Ti, Long
N. Hai bn vch l Thp Bt La Hn304. Da theo hnh th y, bit Pht
in l do sau ny xy dng thm vo.
Ngi trong p ti t sau thi Cn Long - Gia Khnh, Pht hc bt ting
vang, ngoi o cng khng c. Gn y nn i km dn dp xy ra, qun
303
Gi Lam y chnh l Gi Lam Thn, tc mi tm v thin thn th h chn tng

lm. Hiu theo ngha rng, ch Gi Lam Thn ch tt c ch thin thin thn bo v chn
cha chin. Theo Tht Pht B Tt S Thuyt i La Ni Thn Ch Kinh quyn bn,
danh xng ca mi tm v Gi Lam Thn nh sau: M m, Phm m, Thin C, Xo
Diu, Thn M, Qung Diu, Li m, S T m, Diu M, Phm Hng, Nhn m,
Pht N, Thn c, Qung Mc, Diu Nhn, Trit Thnh, Trit Th, v Bin Qun. Tuy
th, trong rt nhiu tng lm Trung Hoa, Quan Cng c coi l Gi Lam B Tt v
c th i din cho mi tm v thn Gi Lam k trn.
304
Thp Bt La Hn: ng ra, ch c mi su v La Hn. Theo tn gi Khnh Hu vit
trong tc phm Php Tr K, lc c Pht sp nhp Nit Bn ph chc cho mi su
v La Hn tr th lu di cho n khi Pht Di Lc ra i hong dng Pht php. Mt
s nh nghin cu cho rng ngi Trung Hoa coi s 9 l con s ct tng nn t ng
thm vo hai v na cho con s 18, nhng nhng ngi ch trng thuyt ny khng
a ra c bng chng thuyt phc no. Ngoi 16 v La Hn c ghi tn trong Php
Tr K, danh tnh ca hai v c thm vo ny b bin i theo nhiu thi i, chng
hn sch Pht T Thng K ghi hai v La Hn cui cng l Ca Dip tn gi v Qun
Bt Thn tn gi. Truyn thng Ty Tng cng k tn 16 v La Hn ging nh sch Php
Tr K v thm vo hai v na l t Ma tn gi v B i ha thng. Vua Cn Long
sau khi tham kho kin cc bc i c ng thi, xung chiu khm nh danh
tnh 18 v La Hn nh sau: Tn La Bt La a X (Pindolabharadvaja), Ca Nc Ca
Pht Tha (Kanakavatsa), Ca Nc Ca Bt La a X (Kanaka-bharadvaja), T Tn
(Suvinda), Nc C La (Nakula), Bt La (Bhadra), Ca L Ca (Karika), Pht X La Pht
a La (Vajraputra), Th Bc Ca (Svaka), Bn Thc Ca (Panthaka), La H La (Rahula),
Na Gi T Na (Nagasena), Nhn Yt (Ingata), Pht Na B T (Vanavasin), A Th a
(Ajita), Ch Bn Thc Ca (Cuda-panthaka), H Sa Nh Ba (Ca Dip tn gi) v Np
p Mt p Lt (Di Lc tn gi). Trong dn gian li thng gi tn mi tm v La
Hn theo t th hay hnh dng c tc tng nh sau: Phc Long La Hn (La Hn hng
phc rng - Khnh Hu), Ta Lc La Hn (La Hn ngi trn con nai - Tn u L Ph
La a), C Bt La Hn (La Hn nng bt - Ca Nc Ca Bt Ly a X ), Qu Giang La
Hn (La Hn vt sng - Bt La), Phc H La Hn (La Hn hng phc cp - Tn u
L), Tnh Ta La Hn (La Hn tnh ta - Nc C La), Trng Mi La Hn (La Hn lng
my di - A Th a), B i La Hn (La Hn cm ti vi - Nhn Yt ), Khn Mn La
Hn (La Hn nhn ca - Ch Bn Thc Ca), Thm Th La Hn (La Hn s bn tay Bn Thc Ca), Trm T La Hn (La Hn trm t - La H La), K Tng La Hn (La Hn
ci voi - Ca L Ca), Hoan H La Hn (La Hn vui v - Ca Nc Ca Pht Tha), Tiu S
La Hn (La Hn ci s t, mm ci - La Pht a, tc tn ngi Vajraputra c gi tt),
Khai Tm La Hn (La Hn phch ngc - Th Bc Ca), Thc Thp La Hn (La Hn cm
thp - T Tn ), Ba Tiu La Hn (La Hn cm qut Ba Tiu - Pht Na B T) v Ot
Nh La Hn (La Hn ngoy tai - Na Gi T Na). Nh vy, trong cch gi dn gian, tn
gi Tn u L c nhc li hai ln v tn ngi Khnh Hu c thm vo danh sch
ny.
binh, gic cp nhiu lt quy nhiu, nhn dn kh s cng cc, mong yn

vui nhng chng c! Cc th ngoi o tha c ko n, mn nh tuy
khc nhau, nhng ni chung l dng luyn Tinh - Kh - Thn cu thnh
tin lm by ti ca Thin m thi! Thot u, ng L Tin o ln
Thng Hi bun bn nghe php quy y. n khi quay v, thnh mt s kinh
sch tng cho nhng bn tri giao c hc thc ti cc huyn Cp, Trng,
Triu. Do vy, mi bit php mn Tnh l php mn c bit trong Pht
php, thc hin d, thnh cng cao, dng sc t, hiu qu nhanh chng, cy
vo Pht t lc lin c th liu sanh thot t ngay trong i ny, so vi
nhng k cy vo t lc liu sanh t th kh - d khc bit vi vi ht nh
mt tri mt vc.
Ma H nm nay, [ng L] t Cam Tc tr v lng, ngy mng Tm
thng T n Qun m T l Pht, thy in v iu tn, thnh tng long
l, st m, mun tu b i cht, nhng tic rng sc chng th kham ni,
n t T cy Quang vit s h ho ngi khc gip tay. Quang ni:
ang trong lc tai ha lin tip xy ra, nhn dn khn kh ny, ch s
chng c my ngi chu th x, nhng em t s ca ti cho mi ngi
xem, du ngi ta chng b ra mt ng no cng gieo c thin cn
liu thot ngay trong i ny cho ngi y, hung chi ngh n n i S t
s c ngi ty phn ty sc gip . Khon tin quyn c nu nhiu s
tu b ln, nu nh s sa cha nh. Du chng c mt ng no th ti
vn khng ung cng son t s, ng vn c cng quyn m ln lao! V sao
vy? Do [ngi ta] c t s ny s bit hng n chng sanh ca c
Qun m v i php Nim Pht liu sanh t, s thy sau ny nhng k
ni tip nhau khi ln nhiu khng th k xit. C g c phi chp nht mt
thi, mt ch, mi l bo n hong php hay sao?
22. S quyn m xy dng i in ca Lin Tu Tnh X ti p Dng
Thin, huyn Giang , Dng Chu
(nm Dn Quc 23 - 1934)
Php mn Tnh thch hp khp ba cn, thu nhip trn vn li cn

ln n cn, thc hin d m thnh cng cao, dng sc t m hiu qu nhanh
chng, chng on Hoc nghip m c d vo [a v] Nht Sanh B X,
ngay trong i hin ti chc chn thot khi lun hi lc o. Do php ny l
ch quy tc ca ht thy cc php Thin, Gio, Lut, Mt, l o trng yu
ba i ch Pht vin mn B vy. Vo cui i Minh, ha thng
Gic Cn m mt o trng Tnh ti p Dng Thin thuc Giang ,
chuyn tu Nim Pht tam-mui. T y v sau lun c cao nhn tr tr, v
th php o [tn ti] lu di chng suy vi. Trong thi Hm Phong - ng
Tr nh Thanh, sau cn binh ha, ha thng Tch Sn phi ngi trng coi,
gn y giao cho l Tr nh lm Tr Tr, nghim tc tun theo quy c

xa, chng dnh n ngoi duyn. Nm ngoi b gp trn lt ln, in ng,
liu x u b cun ra bin ng, tng vch i in chng cn st g. Lc
dng i in dng ba cy g ln chng khm th Pht, cng b
tri i mt. Khm th Pht b nc l xoy v, cng b cun i.
Nc ngp n gi tng Pht, kim thn ca b tng Ty Phng Tam
Thnh cao tm thc u tc bng g Hng Chng305 k c ta sen gp
cn vi dp ny chng b tn hoi my may. thy nc l do c nghip
ca chng sanh chiu cm, tng Pht gp phi trn tn cng d di ny vn
nghim nhin nh c. y l v mun th hin cho khp mi chng sanh c
thy h quy mng, gieo tm lng thnh cu c vng sanh Ty Phng,
liu sanh thot t, siu phm nhp thnh. Sau khi nc rt, trc ht s Tr
nh dng mt lu tranh tng Pht chng b nng hun ma xi, nhng
chuyn tu b i in th ch bit than vn xung chng bit lm sao hn!
May c huyn trng huyn Giang l ng Dng, cc trng cc Ti
Chnh l ng Dip, cc trng cc Cng An l ng Trn, cc trng cc
Kin Thit l ng L v nhng v thn s, cao nin vng Giang ai ny
thy chuyn k l nh th u b tin ra gip hng khi phc ngi c o
trng lm ch cho ngi a phng cu phc; do vy s Tr nh xin ti
vit bi s gii by nguyn y khn cu mi phng n-vit (phn di
lc i).
23. S quyn m tu b i in v cc in ng, liu x cha Nam

Thin Trc Din Phc ti Hng Chu
(nm Dn Quc 18 - 1929)
Qun Th m B Tt trong v lng kip trc sm thnh Pht o,

hiu l Chnh Php Minh, nhng do tm t bi tha thit, lng sanh n cn
nn li chng la ci Tch Quang, hin hnh trong chn gii, ty loi hin
thn tm thanh cu kh, mi phng tin thot chng sanh. Tc l
khin cho k cha gieo thin cn, cha chn mui, cha thot s lin gieo,
lin chn mui, lin thot, nn dng thn no c bn hin thn y
thuyt php. Do vy, ni ni u lp o trng, nhng Thin Trc l ni
thy r nht, v Hng Chu thng c xng l Pht Quc, nhn dn thin
cn su dy, nn B Tt linh cm d thng.
305
Hng Chng, cn c gi l Bn Chng, iu Chng, Lo Chng, hoc

Chng T, l mt loi cy thn mc, khng rng l vo ma ng, thuc h Long No,
c tn khoa hc l Cinnamomum Camphora, thng mc nhiu cc tnh min ng
Trung Hoa cng nh phn b ri rc ti Vit Nam, Nht Bn, Lu Cu, s g trng nht
hi ng nu, c mi thm nh. Ngi Trung Hoa tin rng nhng cy g Chng ny c
thn nhn nng g nn khng dm cht o lm vt dng, ch dng tc tng Pht,
tng thn.
Nam Thin Trc Din Phc T l do ng Trn Trng Bo xy dng

vo nm Khai Hong 15 (595) i Ty, thnh php s Chn Qun khai sn.
Php s vn thuc dng h Phm danh gi Tin ng, thot khi by
lng t b, tr hu thin bm thm nhp kinh tng, trit ng t tm. Thot
u n yt kin Thin Thai Tr Gi i s c i S dng l ng mn
i i th c th hnh dung c mc cao su ni o c v s ng
chng ca S. n khi tr ti cha ny, S thng ging kinh Php Hoa,
php o hng thnh t ai snh bng. V th, ngi ng thi ni: Thin
Trc c Chn Qun l bng na thin h ri. T y v sau b du bin
i, hng - ph khng nht nh.
n nm Thun Hu th tm (1248) i Tng L Tng, cha li c
trng hng, vua ban bin ngch l Sng n Din Phc T, cho mi n i
Nguyn, thi no cng c cao nhn, nhng c Nhun php s tr tr su
nm hong dng ln lao gio ngha Thin Thai v Lin Tng. Php s l
tng sing gng, ci i t ai snh bng. Lc mi xut gia, S l thn Gi
Lam, tng bn h , nu chng c ci gc su xa, lm sao c nh vy?
n cui i Minh, gp cn binh ha, cha bin thnh g hoang, dn ph
cn chim c lm ca ring hn hai trm nm. Nm Dn Quc th 5
(1916), ha thng H Bo Php Lun nhn c sch v mi bit nguyn do,
mun bo tn c tch, ch mong khi phc, hi nhng bc cao nin tm c
nn cha c, em ba ngn ng chuc li c hn mi my mu, lin
dng mt am tranh, phi ngi chm sc, i c duyn. n nm Dn
Quc 12 (1923), i s Pht Duyn mi tip nhn trng nom, sng chiu l
tng, mong c ngi nng theo i nguyn lun s tri vng306 trng hng
o trng Tnh honh siu (phn sau lc i).
24. S quyn m t chc php hi cu o hng nm li lc rng
khp
(nm Dn Quc 18 - 1929. Vit thay cho nhm c s Vng Nht nh; v sau, do thy
Minh Gic qua i nn cha tin hnh c)
Trm ngh th gii vn bnh yn, do tnh kin khc bit m thnh ri
lon; lng tri vn t thin, do s c ca chng sanh chiu cm nn tai ng
thng ging xung. Do vy, my nm gn y ao binh, lt li, hn hn,
i km, tt dch lin tip xy ra, dn khng l sng; nhng cng sng
306
Tri vng (b kim): Khi Cp C c Tu t a tnh mua ngi vn ca thi t K

(Jeta) xy dng tnh x cho Pht v Tng on ti X V, thi t khng mun bn lin
ni gin: Nu ng em vng n lt ht mt t th ti s bn cho. No ng, ng Cp
C c ch vng n lt khp mt t. Xc ng trc tm lng m o ca Cp C
c, thi t nguyn dng cng nhng cy trong vn cho Tng on; do , ngi vn
ny c gi l K Th Cp C c Vin. V sau, cc sch v nh Pht thng dng
ch b kim ch hnh ng sn lng cng dng h tr Pht php ca hng Pht t ti
gia.
trong khong tri t, h chng m lng dn l ngi rut tht, loi vt

ging nh ta ? V vy, nhng ngi cng hng hn km [nh chng ti]
trong nhiu nm qua, h cc th tai ng, hon nn xy ra cc ni u tn
ht sc mn cu gip. y chnh l thng xt cho ni kh s ng cay
trong i ny m lp phng cch. Thm na, hn ngi khut khng
ch quay v, lu ngy bin thnh vong linh d dn, nu chng lp cch siu
th lm sao an i c nhng loi c hn y di sui vng cho c? V
th, mi nm phi c bit lp o trng cu vt c hn, cu chc thi
bnh. y chnh l nhim v cp bch ngn dt tai ng trong tng lai
vy! T trc n gi, vic cu o cha quyt nh ti ch no, c ty c
hnh t c hn.
Trm ngh Qun m i S th nguyn rng su, danh sn Ph l
ni Ngi ng ha. Ha thng Minh Gic li l v tng chn tht tin hnh
chuyn cng ch, do vy tnh giao ph cho Ngi [thc hin php hi ny]
ngay ti am ca Ngi. Vo dp Thanh Minh307 trong thng Ba [m lch] s
nim thnh hiu Qun Th m by ngy, vo ngy vin mn s c bit lm
l th thc. Vo thng By bn nim thnh hiu c a Tng by ngy, th
thc by hi. Tit ng Ch s nim thnh hiu Pht Di by ngy, n
ngy vin mn s th thc mt hi. Mi ln u thnh bn mi tm v Tng.
Dng cng c y siu ht thy nhng c hn cht v ao binh, l lt,
hn hn, i km, tt dch h u c sanh vo ng lnh, ng hu
chng n ni bin thnh on qu gy ra chuyn hung c. T y nhn dn
yn vui, lng tri ha thun vui sng, ma - nng do vy s ng thi, su
ry do vy chng sanh si th vt mnh, dn yn, thin h thi bnh vy! Li
nguyn qun, dn, trng quan, ai ny phc th u tng cao, chuyn tt
lnh xy n, hng nm th phc nh C T lun, cng nhn lnh
trm iu tt lnh nh ni trong bi gio hun ca Y Don. Dng phc
c ny v v chm bm dn ta, phong thi i ng s li c thy trong
ngy nay. Phm nhng ai cng hng vi ti xin hy gip , tn thnh.
25. S l nim Qun Th m B Tt cu con
(nm Dn Quc 29 - 1940. Son vo cui Xun nm Canh Thn)
Ngng vng Qun m i S th nguyn su xa mnh mng, bnh

ng nhip th php gii hu tnh, khin cho k cha gieo thin cn, cha
307
Thanh Minh l mt trong 24 tit kh ca m lch. Tit kh ny thng ri vo ba tun

cui ca thng T Dng Lch. B Lch Th quy nh: Ngy Rm sau tit Xun Phn
khi sao Bc u ch v hng inh l tit Thanh Minh. Do thi tit trong sng, thanh
khit nn gi l Thanh Minh. Thi c, hong thng i to m t tin vo tit Thanh
Minh nn dn gian bt chc theo. Do tit kh ny nhm vo u Xun, kh tri m p, c
cy xanh tt nn cn gi l hi p Thanh (p ln c xanh), tc l dp cho nam thanh
n t va i to m, va c dp gp g nhau.
chn mui, cha thot s lin gieo, lin chn mui, lin thot, nn dng
thn no c bn hin thn y thuyt php. y l v i S v tm
dng tm ca chng sanh lm tm, i S v nim, dng nim ca chng
sanh lm nim. V th, khi lng T v duyn, vn lng Bi ng th, nh
vng trng vng vc in bng khp ngn sng, nh nh nng Xun khin cho
khp mun loi c cy sanh si, khp cc ci nc nhiu nh bi trn cm
th Ngi s ng trong khp cc ci nc nhiu nh bi trn. Khng iu
mong cu no chng c toi , c nguyn g u c va lng. t
v v l. au xt trc cnh th o nguy ngp, thng cho lng ngi
chm m ngy cng thm xung dc, trn chng ngng dt. Ngng mong
i S ban cho chng con mt a con phc c tr hu trong tng lai
nu n ngho cng th s ring mnh n thin hng xng sut, hng dn
mt lng; h hin t th khin cho ngi khc cng c tt lnh, y li
con sng cung nghing nga.
Ring lp ra ba iu c nh lm iu kin tin khi. Th nht l gi
thn tit dc, th hai l gi vn lun thng, tch c, th ba l kho dy t
lc cn nm trong thai v khi cn th u. Gng sc hnh ba iu ny
mong khi ph tm lng T mnh mng ca i S. Li mong ht thy ng
nhn trong ngoi bn bin u dt c tm, u pht thin nim, u sanh con
phc c, tr hu, u thu hiu lng nhn che khp ch u, coi nc lng
ging nh chn tay, xem thin h nh mt nh, duy tr ln nhau, chng xm
lng, ngc i nhau mong trn l an i c n ln mnh mng ca cha
tri m t, di xng danh Con Ngi cng vi tri t xng l Tam Ti,
chuyn i lon thnh i tr, khp ni cng vui sng, s gio ha ca c
Pht c t sut hai ni, mun nc u yn n. Knh nguyn B Tt ph
th s khng s hi, thng xt tm lng ngu thnh ca con, cho con c
mn nguyn. Ngy thng nm t trm ly trnh ln.
* Ba iu trng yu cu con
Th nht gi thn tit dc vun bi Tin Thin308. Th hai l gi vn
lun thng, tch c lp nn phc, th ba l kho dy t khi cn trong
thai v khi con cn th u con khi hc theo thi phm. Ba chuyn trng
yu ny phi ch tm thc hnh. Ngoi ra li cn dng lng ch thnh l
nim c Qun Th m, cu Ngi ban cho a con phc c, tr hu, rng
danh t tin, v vang t nc, t s c nh lng mong cu, chng ph
thnh n vy!
1) Th nht, gi thn tit dc vun bi Tin Thin:
308
Trong ng Y, Tin Thin ch cho nhng g c bm th t lc mi th thai, tc c

s vt cht hnh thnh mt c nhn, cn Hu Thin l nhng g c bi p, trng
dng sau khi sanh ra.
Nu chng tit dc th tinh kh bc nhc t kh th thai c. Du c

th thai t kh thnh ngi! Du c thnh ngi, nhng v Tin Thin
chng , chc chn s by bt, khng c thn lc mnh m, dng mnh,
khe khon, m cng chng c tm lc thng minh, mn tip, nh dai, cha
gi suy, chng lm nn cm cho g! Cu c a con nh th d B
Tt c tha nguyn th tht ra ngi [cu con] cng ph n B Tt rt su
vy.
2) Th hai, gi vn lun thng, tch c lp nn phc:
Mun sanh c a con phc c, tr hu, rng danh t tin, v vang
t nc, t phi gi vn lun thng, trn ht bn phn, hiu thun cha m,
knh trng ngi b trn, i i tt p vi quyn thuc, thng xt gip
ti t, y l nhng iu phi lm trong gia nh. Cn i vi xm ging,
bn b u phi nn ha mc, khuyn dy, khin cho ngi gi kho dy
con ci, tr nh kho phng s cha m, ngi b trn, thng dng nhng
thuyt gi vn lun thng, trn ht bn phn, king git, bo v sanh
mng, n chay, nim Pht, nguyn sanh Ty Phng, vnh vin thot khi
kh lun khn thit din ni vi khp mi ngi cng hng khin h bi
p ci nhn xut th th thng, u thnh dn lnh gi o. Ngi lm
c nh th th nht c nht ng u c ch cho mnh ln ngi, mi li
ni, mi hnh vi u ng lm khun php, a con sanh ra t s siu qun
bt ty, c thnh tu ln lao. C nhin B Tt khin cho con ngi c
mn nguyn m con ngi cng an i tm lng B Tt vy.
3) Th ba, kho dy t khi cn trong thai v khi con cn th u
con khi hc theo thi phm:
Nhng bc thnh nhn thu trc u do cha m hin kho dy m
thnh, hung chi phm nhn? Nu ngi cu con chu dng cch thai gio,
a con nht nh hin thin. Sau khi cn thai ri, [ngi m phi gi sao
cho] hnh dung oan trang, chn thnh, thanh tnh, li l phi trung hu, ha
bnh, c x phi hiu hu, cung knh, ha thun. i - ng - nm - ngi
thng nim thnh hiu Qun m. Bt lun nim ra ting hay nim thm
u phi lng tai nghe. H nghe th tm quy v mt mi, cng c cng ln.
Nu o m t chnh, ra tay, sc ming sch s th nim ra ting hay nim
thm u c. Nu cha tm gi, sc ming, i n ni khng sch s v
lc ng ngh, hy u nn nim thm. Cng c nim thm ging ht [nim
ra ting, ch nhng lc y m] nim ra ting th khng hp [nghi thc cung
knh]. Nhng n khi sanh n ch nn nim thm, v lc sanh n phi dng
sc y a con ra. Nu ngm ming nim, t s b bnh tc kh! Sn ph
t nim, gia quyn u tr nim, chc chc chng b kh sanh, cng khng
b nhng iu nguy him sau khi sanh n. Nu c th cn thn thn - ming nh th, kin thnh nim Qun m mong cho thai nhi c hng chnh
kh thun thin y th a con sanh ra chc chn chng phi l hng tm
thng.
n khi con hiu bit, lin ni vi n v nhn qu, bo ng, li ngi li
vt t tt lnh, hi ngi hi vt t tiu vong! Phi bit: Li ngi li vt
tht s l li mnh, hi ngi hi vt cn qu hn hi mnh, lm lnh t c
thin bo, to c t b c bo. Li cn ni lm ngi t phi tun hnh tm
c hiu, , trung, tn, l, ngha, lim, s th mi chng thn lm ngi!
Nu khng, tuy mang hnh dng con ngi, tm ht nh cm th vy! Chng
c ni di, chng c ba bi, cung ngo, chng c chim ot
vt ca ngi khc, chng c nh chi ngi ta, chng c gim p
trng kin, giy c ch, ng cc, vt. C ng hnh vi t phi c ch cho
cha m, cho chnh mnh, khng gy tn hi n ngi n vt. Ngoi ra, hy
nn dy n thng nim thnh hiu Qun m mong tiu tr c nghip,
tng trng thin cn. Tp quen t th u, ln ln s l ngi thun thnh,
chuyn dc, chng n ni t kiu khinh ngi, thnh phng cung vng.
Kho dy nh th th i vi t tng l i hiu, i vi con ci l i t, i
vi nc nh x hi l i trung. Ti thng ni: Quyn tr quc bnh thin
h hng n nhn nm qu na l v l ny. c cao p y c th ni gt
ba b Thi i Chu ng hu chng ph danh xng Thi Thi! Nguyn
nhng ngi cu con hy u nn ly nhng iu trn y lm khun php
th nc nh s may mn lm thay!
* Ghi thm nhng chuyn cm k trnh ha hi
Phm ngi cu con th v chng phi c nh on dc na nm
bi p Tin Thin cho a con. i khi ngi v sch kinh nguyt bn
chung ng t s th thai. Cha sch kinh nguyt ch nn n i, n i t s b
bt kinh, gy ra bnh bch i rt nguy him. Li phi nhm ngy lnh thng
tt, kh tri trong tro, lc ma to gi ln, sm chp st la phi ht sc
king k. Trong thin Nguyt Lnh sch L K c chp: Qu Xun, tin li
tam nht, t nhn d mc c tun vu o l, vit: Li tng pht thanh,
hu bt gii k dung ch gi, sanh t bt b, tt hu hung tai (Cui Xun,
trc khi sm ng ba ngy, vin quan truyn lnh dng linh g i khp cc
no ng truyn lnh: Sp c sm ng, k no chng king n nm th
sanh con chng ton vn, t s b tai nn hung him). Bc vua thnh thi c
au u ngh n cuc sng ngi dn, c bit phi quan i tuyn b lnh
y, li cn cho chp vo kinh in, chng phi l tm lng ca tri t cha
m ? T nhn l ng quan tuyn b mnh lnh. Mc c chnh l ci
linh, rung linh cho dn chng u nghe thy. Tun l i. o l bao
gm ng no trong thnh th v lng qu. Dung ch l n nm, bt b

l ng quan, t chi khng trn vn hoc sanh ra qui vt, hung tai l v
chng hoc b bnh ngt, hoc b t vong.
cn thai ri, vnh vin thi n nm th chc chn sanh c a con
thn tm mnh khe, phc th su dy. C thai ri chung ng mt ln th
thai b trng c mt ln, lp bc thai nhi dy thm mt ln, sn nn tng
thm mt tng. Nu c thai lu ngy ri giao phi, c th b sy thai hoc
gy tn thng cho thai. Nhng iu ny l do c s Trng c in
huyn Vnh Gia, tnh Chit Giang ngh thng cho th o nhn tm ngy
cng i xung nn vo ma Thu nm ngoi bn gi th xin Quang vit bi
s l nim Qun m cu con v ni ln cch gi gn thn th, tch c, dy
d kho lo v.v mong sanh ra nhng a con u l hin thin, ng hu
[t nc] dn dn t n thi bnh. Quang nhiu ln ni c gi c t
chi, ng ta vn nhiu ln khn cu, kh lng khc t mi, bn son bi s
n gin cng vi ba iu trng yu cho xong trch nhim!
26. Li bt cho cun Lin Tng Chnh Truyn
(nm Dn Quc 18 - 1929)
Cun sch Php V Quyn Trch Lc (Git nc Php V) trnh by

kh r rng v nhng l li - hi do tr nim khi lm chung v ph hoi
chnh nim ca vic tm ra, thay qun o, khc lc v.v M ng Chu S
o may nh sc tr nim m c chnh nim r rng, hin cc tng lnh
qua i. Do vy anh em ng ta em in [cun sch y] theo li thch bn my
trm bn tng nhng ngi hu duyn xa gn. Nay li dng s tin do m
li in mt vn cun Lin Tng Chnh Truyn nhm kt tnh duyn
mong cho m cha vng sanh s c vng sanh, vng sanh s tng cao
phm v. Do vy em cun Php V Quyn Trch Lc in km vo sau cun
sch ny ng hu ht thy mi ngi u bit l li - hi do tr nim v ph
hoi [chnh nim] chng n ni v yu thng cha m v yu thng
anh em, v con, quyn thuc m lm chuyn tri o, do ci tm yu thng
lm chuyn tn hi, m vn tng chnh mnh ht lng v ngi cht!
Nhng do phm phu hiu bit km hn, cha nghe Pht php, no ai bit
c bao nhiu chuyn tn hi hay hu ch. Sch ny lu truyn xa gn
cha m, anh em, v con, quyn thuc ca ht thy nhng ai chnh tn nim
Pht khi cn sng gieo thin cn su xa, mt i th thn thc siu thng Tnh
. Phng php ny do ha thng Thin o i ng pht minh ra,
cho rng ngi thng ngy chng nim Pht m nng theo tr nim cng
c th vng sanh. Ha thng Thin o l ha thn ca Pht Di ; do vy
bit php y li ch su rng, nguyn khp nhng ngi thy nghe u sanh
chnh tn, khuyn dy ln nhau cng c v lng, n khi chnh mnh lm
chung chc chc c ngi tr nim. V sao vy? Do nhn nh vy s cm

c qu nh vy, nhn ln qu u ph hp nhau.
27. Li bt n tng Tnh Ng Kinh
(nm Dn Quc 26 - 1937)
Kinh Phm Vng chp: Ngi l Pht s thnh, ta l Pht thnh,
thng tin c nh vy th gii phm y . Kinh Hoa Nghim dy:
Ht thy chng sanh sn tr hu, c tng ca Nh Lai, nhng do
vng tng, chp trc nn chng th chng c. Nu la vng tng, [chp
trc] th Nht Thit Tr, T Nhin Tr, V Ngi Tr u c hin tin. Do
vy bit tm tnh chng sanh v tm Pht vn ng, ba php tm, Pht,
chng sanh khng sai bit, ch v m hay ng m phn bit vy! Him rng
khi chng sanh cn m cha gic, du sn Pht tnh vin mn rng ln
theo chiu dc cng tt ba i, theo chiu ngang trn khp mi phng,
nhng tnh y hon ton b vi lp trong trn lao, ngc ngo nng theo
sc cng c ca Pht tnh y khi Hoc to nghip, hy bng Tam Bo,
t hi, hi ngi. Tht ging nh ging sui chy ngm di t, hon ton
chng hay bit, t phi i thi tit nhn duyn khi m mi dn dn t l
c. V th, xa nay nhiu bc v nhn c quyn lc thu b m mui,
chuyn lo hy bng Pht php, n khi s lch duyt dn dn su hn, gp
cnh chm duyn t nhin gic ng, bn quy y Tam Bo, tn lc phng
hnh cng chng th k xit. chng t Pht php rng ln, qu tht l
tm php vn sn c ca ht thy chng sanh vy.
C s Ng Nam Ph Ct An, tnh Giang Ty tc cn su dy, t nh
bun bn bn Thng Hi, gi tm lng t thin, him rng hon ton
chng bit n Pht php, ngc ngo coi chuyn tin Pht l m tn, v ng
ta l Trng Th, tuy sn tn tm, nhng li chng bit phn bit t chnh, du c khuyn can cng kh th khi gi c! Nm Dn Quc 20
(1931), [ng Ng Nam Ph] b cp bt tri dn v so huyt, su kh chen
ln, suy ngh khng ra cch no, sc nh li Trng Th khuyn nn tin
tng Pht php. Do vy bn mong Pht t bi cu gip hng thot so huyt
bn cp. No ng Pht php chng th ngh bn, lng T ca Pht nh m
nh con, cm ng o giao nhanh chng nh di [va chm mt] trng [lin
vang ra ting], cht c cnh st v cu ngi khc m chy lm n ni ,
lin cu ng ta ra, chng tn mt phn tin m an nhin thot him. ng ta
mi bit Pht php linh ng, hi dy lng tin, bn n nhng ni nh Ph
v.v dng hng l Pht.
Nm Dn Quc 22 (1933), cng vi v l Trng Th, dn theo mt a
con, ngi xe hi, chy n ch ng cong gia ng, cht mt thiu n
Ty phng t bn ng bng ngang, va ngay vo xe, b xe cht ngang,
ng sng xoi di xe. Ba ngi cha con bn h s n ni hn mun la
khi xc, m hi m lng, cho l c gi y thnh ba on ri, cp tc

nim Qun Th m B Tt mong Pht [r lng] T gia b gii cu. n
khi ngng xe li coi ch thy c gi Ty phng y nm nga di gm xe,
lt thm gia bn bnh, b xe li i my chc bc. Cng lc, tun cnh,
dn ph xm li ng nght, cha c gi y cng tm ti, c ta ln, ch
thy khp mt c ta bng, trn chng b sy st g! Tri qua kim nghim,
c ta trn chng b tn thng my may g, c ta lin theo cha b i.
C s tri qua hai trn nguy him, lng tin rng m. Nm Dn Quc 23
(1934), c bit xin c quy y vi Quang, bn t cho php danh l Hu
Vn, Trng Th c php danh l Hu Hin, tip li th Ng Gii. T
y, tn tm chn tht, thit tha, tinh tn tu tr, li to cng c rng ri ti
cc ch nh Linh Nham. Thm na, my ngi con trai ng ta sanh lin tip
my a chu gi, kh th c c chu trai. n nm Dn Quc 24 (1935),
ng dp c s mng th su mi, c du c sanh c mt a con trai,
cc thn hu xm li chc mng. Do c s trng trai th Pht, trong tic
th ca chnh mnh v l y thng cho chu ni u dng c chay, trn
chng dng my may mn mn no nhm xng king git, n chay.
Nay li dng mt ngn ng in Tnh Ng Kinh hng biu tng kt
duyn, thnh Quang vit li Bt lc thut nhn duyn tin Pht ca ng ta.
Nguyn khp nhng ai cha pht lng tin, do thy nghe [chuyn ny] s
khi tn tm, ngi pht tn tm th s do vy [m lng tin] c tng
trng, ng hu ngi ngi tin Pht cng sanh Ty Phng, cng vin
Chng Tr, an i bn hoi ph chng sanh ca ch Pht vy.
28. Li ta cho bi Sm Hi Vn ca ng Thnh Phc S
(nm Dn Quc 25 - 1936)
Nhn qu l phng tin ln lao thnh nhn bnh tr thin h, Pht

chng sanh. Nu ai ny u bit nhn qu s t tr kh nhn dc, noi theo
thin l khi phc lng tri sn c th chuyn thnh , chnh tm, tu thn,
t gia, tr quc, bnh thin h u do iu ny m c hin l rng ri. Pht
php l cn bn ca cc php th gian ln xut th gian. T khi [Pht php]
c truyn vo Trung Quc di i Hu Hn, hn mt ngn tm trm
nm do c vua thnh, ti hin, nhng v thng sut thu t h tr,
xng, nn c truyn b khp trong ngoi nc. Trong thi gian y, tuy b
i ba tn vua hung bo v nhng nh Nho cu n bi xch, hy tr, nhng
[bn chng] u l hng nga mt nh ln tri, ng nhin t b nh bn.
Bn Trnh - Chu i Tng c kinh in i Tha nh Pht, thn cn
tri thc Thin tng mong trm ly ngha hng t khoe khoang, do cha
c trn khp cc kinh, cha tham hc rng khp vi tri thc cc tng, bn
trm ly ngha ton s chnh l l trong kinh Pht v php g, chuyn
g cng u quy v t tm trong Tng mn gii thch kinh o Nho, rt
cuc tr thnh t kin chp l ph s, nh ni: Tri chnh l l, no tht s

c v vua i mo [x on] u? Qu thn l lng nng ca hai kh (m
v Dng). Con ngi sau khi cht i hnh hi mc nt, thn thc cng
phiu tn, du c chm - cht - xay - gi s thi th vo u? Hn na, thn
hn phiu tn ri, ly ai thc sanh. Thot u do chp l m ph s,
k n tr thnh on dit, ngoan khng309. Do vy, ht sc ph trng
kin ca chnh mnh, bng Pht php su xa, bo s l nhn qu ba i, lun
hi lc o do c Pht ni chnh l cn c phnh ph ngu phu, ngu
ph tun phng gio php [ca c Pht], ch tht ra khng c chuyn y.
T y, phm nhng k theo L Hc u ln lt xem kinh Pht nhng u
ct lc bng b Pht php, chng suy xt cn bn ca o, ch chp cht vo
tri kin mn nh. T y cch tr tm, tr thn, tr quc, tr th ch cn b
ngoi, trn chng c cn bn. Va b u ha lin ng rp theo gi, rt cuc
bin thnh hin tng ph kinh in, ph lun thng, tranh thnh, ginh t,
th thm chng n nghe, tr thnh cuc lon lc ln nht k t khi c con
ngi n nay. Xt n cn nguyn u l do hc thuyt bi xch nhn qu
lun hi m thnh!
T sau Trnh - Chu tr i, ngi hc h thin t thng minh th khng
ai chng trng phi cht c [do bn Chu - Trnh] truyn li ny, tt c u
t khoe l bo v o php, ch chng bit tri nghch o cng ln lm.
i vi i a s con ngi, sut mt i khng cch g c nghe n o,
nhng cng c ngi lc u b hm vo li xe , v sau thng thit ci hi,
thng mnh, xt ngi, mun em s m chp ca chnh mnh lm tm
gng cnh tnh cho ht thy mi ngi ging nh ng Thnh Phc S
huyn Tn An tnh Cam Tc no c hn lng?
Da theo li con ng ta l Tnh Nim vit th: Gia nghim t thu
mi su, mi by tui, lin trng phi cht c do bn Trnh - Chu
li, t ly chuyn bi xch Pht - Lo lm trch nhim ca chnh mnh, tic
cho mt b chng tri, thin kin, nhng kinh Pht rt kh c thy, li
khng c bc cao tng hong php hay bc thng t li lc thn cn,
bn coi li l ca Trnh - Chu l li bn quyt nh ngn i chng x xch
c, lin y theo nhng g bn h ni bi xch Pht - Lo, ch tht ra
trn chng bit ci ngun Pht - Lo ra sao! Do lm lc bi xch Pht - Lo
v ch coi nhng iu mnh sng phng l tng ch chn chnh ca Nho gio
nn cng thm m mui.
May sao i trc gieo thin cn, tri xt soi tm lng ngu thnh,
khin cho c bnh nng my nm hng t phn tnh. Thot u c vn ni
thin o v tri, ri i ng chnh mnh thy hiu lm lc, tri nghch. T
y, thng thit sa i li trc, tn lc tu tnh hnh, bt chc ng Liu
309
Ngoan khng, cn gi l Thin Khng, tc l mt loi t kin cho Khng c ni

trong Pht php l ci khng trng rng, khng c g ht, ri quy kt Pht gio l mt th
h v ch ngha (Nihilism), khng bit n ngha Chn Khng Diu Hu ca nh Pht.
Phm lp mng, hc i ng Tnh sa i ci tm. Tuy c tm a

quang minh, mt vn la nh c (nm Dn Quc 16 (1927), mt phi ko mng,
chng th thy mi vt. n nm Dn Quc 20 (1931), mt tri cng th, bn cng vi
con cc lc sm hi. Ngi con trch mu v hnh Pht, dng cht son [ha mu] chp
kinh. ng ta t son bi vn th li, mt bn thy c mi vt), mi bit chng bc
l li mnh, trn kh th tiu nghip c, nu phi by li xa th cn lm

li cho ngi khc. Do vy bn son bi vn sm hi in ra gi cho nhng
ngi cng hng, em s m - ng ca chnh mnh lm khun php rn
d cho k thng sng mai sau, cy Quang vit li Bt mong c lu truyn
rng ri. Do vy, ti lc thut nguyn y mc bnh [ca ng Thnh Phc
S] mong nhng ngi c lng lo cho th o nhn tm cng y li
phong thi suy i, cng gi vn hnh Nho, cng tu Tnh nghip, cng c
gi n Pht, cng tr kh mn vt nhn dc huyn vng, cng t c
lng tri sn c, ng hu c th sng t Minh c nhm an tr ni ch
thin, tr Pht hiu sanh Ty Phng. Mt nim bin thnh cung, khc
ch c nim s thnh thnh, ly thn lm gng, ph qun m u l
do nhng iu [ c ni] y vy.
29. Duyn khi ca Tnh Nghip X cha Tin Khnh ti Tam Giang
Khu, Hm Giang
(nm Dn Quc 20 - 1931)
Mt php Nim Pht l php mn tng tr trong Pht php, thch hp

khp ba cn, thu nhip trn vn li cn ln n cn, trn t bc ng Gic
B Tt chng th vt ra ngoi php ny, di l phm phu nghch c cng
c th d vo trong y. Ni nng cn th n b, tr nt u c th tu tr, ni
su xa th bc thnh trit cng chng th hiu trn. th, i vi hng thin
tn ti gia, php ny thch hp cn c nht. Do c Nh Lai gi hiu dng
cha m, phng s s trng, t tm chng git, tu Thp Thin nghip l
chnh nhn Tnh nghip ca tam th ch Pht, nn h l ngi nim Pht
th i vi gia nh, lun thng u phi trn ht bn phn. Tc l cha t,
con hiu, anh nhng, em knh, chng ha, v thun, ch nhn t, t trung
thnh vy. Li cn phi ngn gin, dt ham mun, dt lng t, gi lng
thnh, ng lm cc iu c, vng gi cc iu lnh; nhng tu thin tr c
th rt cn phi tch cc phn tnh xem xt ti ni khi tm ng nim, dc
lng thc hin rng ri tr kh [nhng thi h tt xu, phin no, c
nim]. D dt king s, ng coi thng th mi l ngi lnh. Ngi lnh
nim Pht mi c th c hng li ch chn tht ni nim Pht. V nh
nn tng vng vng, chc chn th mi c th ty xy dng lu cao mun
trng c!
Hin nay th o nhn tm chm m n cng cc, ni chung l v
chng ni n o trn ht tnh ngha, tn ht bn phn v l phc thin,
ha dm. i vi chuyn lun hi lc o v php Nim Pht vng sanh th

cng khng c cch g nghe ti c! Do tm chng ch trng o c, nhn
ngha, nhn qu, bo ng, du c nghe cng chng th sanh lng tin. Bi
nhng l , m thnh i kip, thin tai nhn ha lin tip ging xung,
c duyn git chc ngp trn, dn khng l sng. Nhng ngi c lng lo
cho ci i mun cu vn u xng Pht hc v tu php mn Nim Pht,
bi php ny tht s l php d tu tr, d thnh tu nht trong Pht php, nh
ngi tp bn ly mt t lm ch, bn khng pht no chng trng. Php
ny cy vo Pht t lc, nu chu tun theo li dy tu tr th khng mt ai
chng thnh tu. Do vy, ai ny hy nn quy y Tam Bo, th tr Ng Gii,
tun hnh Thp Thin, dng ba nghip thn - khu - thanh tnh, sanh lng
tin pht nguyn nim thnh hiu Pht cu sanh Ty Phng Cc Lc th gii
mong liu sanh thot t, siu phm nhp thnh. Ngi nh th sng l
bc thnh bc hin, thc ln ci Cc Lc. Khuyn dy ln nhau, nhn nhau
[bt chc] lm lnh, kh g chng dt tai tiu ha, tu c s hng phc,
gi vn ci gc, trng lun thng, thay i phong tc t n thin h
thi bnh, nhn dn yn vui. Do vy ni rng mt php Nim Pht h chng
l cn bn php lun chn hng sc dn, ph tr chnh tr, gio ha,
chng nm gi a v m dy d dn, chng nh n hnh pht m dt c
chuyn c ? Nguyn nhng v mang lng vn hi kip vn u cng d
vo Tnh Nghip X.
Nhng ngi xa xi hoc thn mang chc v bn bu, hoc thanh nin,
ph n chng tin n Tnh Nghip X th u c th nhip tm tnh nim
nh. Lp ra Tnh Nghip X chng qua ch nhm [to] mt t chc
xng din thuyt m thi. Hng ngy nim Pht c nhin l chuyn tu tr
ti gia, chng th khng bit [iu ny]. Tnh Nghip X c lp ti cha
Tin Khnh, vo ngy no mi thng [x hu] cng n nim Pht. Nim
xong, mi v no thng hiu vn t l l ging din chng trnh ln li ch
do nim Pht cng nh quy c ln li ch ca vic gio dc con ci trong gia
nh. Li cn sm sa nhng sch ging v nim Pht tu thin n gin, gn
gi, ai mun xem th c tr tin theo gi vn thnh v xem, chng tn
nhiu tin lm. Li dng khon tin y thnh y sch c. Nu mi
ngi c th ua nhau thc hin chuyn ny mnh m th th o nhn tm
s t nhin thun thin, thin tai nhn ha khng cch chi xy ra c! y
qu tht l sch lc ti thng v nc, v dn, v x hi, v gia nh vy!
Nguyn nhng ngi thy nghe u cng khi lng.
30. Duyn khi ca Tr Nim Vng Sanh X ti trn Cp Tn, Hi Mn
(nm Dn Quc 20 -1931)
Mi mt ti, mt ngh trong th gian u phi do mi ngi gip th

mi c thnh tu. V th ni: Bch cng c t d thnh k s, qun t hc
d tr k o (Trm th sng xng th ngh nghip c thnh, qun

t hc thu hiu o310). Php th gian cn nh th, sao ring php xut
th gian li chng ging nh vy cho c? Phi bit tn nguyn nim Pht
cu sanh Tnh chnh l php mn c bit trong Pht php, thch hp
khp ba cn, thu nhip trn vn li cn ln n cn, ng Gic B Tt
chng th vt ra ngoi, m phm phu nghch c cng c th d vo trong
y. Ht thy php mn chng t n mc nghip tn, tnh khng s chng
th liu sanh thot t c, v ch cy vo t lc, cho nn kh khn! Php
mn Nim Pht nu y lng tin chn thnh, nguyn thit tha s lin c
th siu phm nhp thnh, bi chuyn cy vo Pht lc, cho nn d dng! H
c vng sanh th s t c li ch cao siu hn nhng ngi nghip tn
tnh khng nhiu lm. Php mn ny bt lun gi, tr, trai, gi, sang, hn,
tr, ngu, s, nng, cng, thng, ti gia, xut gia u nn tu tr; chng nhng
khng tr ngi ht thy ngh nghip m cn c th gip cho ht thy ngh
nghip d thnh tu.
Phm l ngi nim Pht t phi chm ch gi vn lun thng, trn ht
bn phn, dt lng t, gi lng thnh, ng lm cc iu c, vng gi cc
iu lnh, tht s v sanh t pht B tm, dng tn nguyn kin quyt cu
sanh Ty Phng. Dng nhng iu y t hnh, li cn em dy ngi
khc, trong l gia nh, quyn thuc, ngoi l xm ging, bu bn u cng
tu php ny, cng cu vng sanh. Cng c y h th din t c ? V th,
ng Thnh Hu Dn v cc c s t chc Tr Nim Vng Sanh X ti V
Thnh Miu311 trong trn ca h, mi thng ng k n y nim Pht.
Nim xong, ging ni li ch ca php mn Nim Pht v cch thc tu tr,
cng nh bin php tr nim lc lm chung. Phm nhng ai tham d Tr
Nim X u nn hnh theo . H c x hu hoc khng phi x hu thnh
n nh tr nim u nn [vn dng] i B tm vn c, khai th, hng
dn bnh nhn v quyn thuc ca ngi y ai ny u y theo Pht php,
ng thun theo thi phm. Khai th xong, mi ngi cng nht tm nim
Pht mong cho ngi mt vng sanh v thng Ty Phng mi thi.
Thnh tu ngi khc vng sanh th n khi chnh mnh lm chung t s c
ngi khc thnh tu s vng sanh cho chnh mnh, ng cho chuyn y l
khng quan h ri coi thng!
i vi nhng o hu nim Pht cng mt Tr Nim X, trong lc
bnh thng hy nn ni vi ngi trong nh v li ch do tr nim khi lm
310
Chng ti dch cu ni ny ca T H theo cch din gii ca sch Lun Ng Tng

Gii.
311
V Thnh Miu l miu th Quan Cng. Do ngi Trung Hoa tn xng Quan Cng l
V Thnh, Khng T l Vn Thnh, nn cc miu th Quan Cng thng hay gi l V
Thnh Miu. Trong V Thnh Miu thng th tng Quan Cng, hai bn l tng Quan
Bnh v Chu Xng ng hu. Tuy vy, ngoi bn th chnh th Quan Cng ra, c
nhng ni cn th xen ln th thn tng ca o Gio, k c tng Qun m.
chung cng nh nhng ha hi do tm ra, thay o sn, hoc i trc ngi

sp mt khc lc. Hy nn thnh mt cun Sc Chung Tn Lng [cho h
c] h bit tng tn. ri n khi cha m hoc cc quyn thuc khc
sp mng chung, quyn thuc trong nh s cng nhau v ngi y nim Pht,
khin cho tm ngi [sp mt] y gi c chnh nim, theo Pht vng sanh,
cng nh thnh x hu tr nim cho ngi sp mt y. Lc y l lc ngn
cn treo si tc, quan h rt ln. Hy nn em nhng chi ph ma chay cng
t rng tuch, hoa m dng vo lc y, hy bin tm lng bun au, tn hiu
chn thnh tr thnh ci tm v cha m nim Pht. Li cn bo quyn thuc
u nghe theo li ch dy ca x hu, ng kh kh theo tp tc ko lm
hng i s!
Mnh T ni: Dng sanh gi bt tc d ng i s, duy tng t kh
d ng i s312, hung chi lc lm chung dng nim Pht tng tr
th chnh nim rng r, theo Pht vng sanh. Thnh tu cho cha m c
vng sanh tc l thnh tu cho cha m thnh Pht. Phm thnh Pht s v
lng v bin chng sanh. Chuyn tn hiu trong th gian h c ln hn
iu ny c chng? Do vy, hy nn cn kit tm lng thnh ca ta m tn
lc gip . Nu c kh kh theo tp tc chng coi trng vic thnh tu
chnh nim, hoc tm ra, thay qun o sn, do b ng chm, tm [ngi
sp mt] b nhiu ng c th b au n, t sanh lng gin bc. Nu khc
lc, ngi y t sanh lng bi luyn. lon ng th chnh nim b mt,
khng cch g vng sanh c! H nng gin s c th a trong cc loi
c trng; m mn luyn cng thuc v cn bn sanh t. Con ngi nu
khng b bnh cung, ai n v [trn ht] lng ngu thnh tn hiu m ph hoi
chnh nim ca cha m khin cho h nh mt li ch ln lao liu sanh
thot t hng c thnh Pht, n ni chu s kh ln lao a lc trong
tam c o, thng b lun hi nhiu kip ? Thc hin lng hiu kiu
khc g La St n yu ngi u? La St n bo ngi b n n tht: Ta
yu ngi nn n tht ngi! Nguyn ht thy nhng ngi con hiu chu
hin v nhng quyn thuc nhn t hy cng ty thun ci tm chng
sanh ca c Pht, ng yu thng ging nh La St n th ngi thc ln
k sng u c li ch ln lao vy!
31. Duyn khi ca X L Lin X
(nm Dn Quc 24 - 1935)
c i Gic Th Tn thng xt chng sanh do m mui diu tm vn

c m lun hi sanh t, bn th hin ging sanh trong th gian thnh ng
312
Cu ni ny trch t thin Ly L sch Mnh T, Triu K i Hn ging nh sau:

Ngi con hiu tn ht sc hiu dng cha m, vn cha ng coi l gi c
chuyn ln, m n lc mt, tng tng ng l th mi ng coi l gi c chuyn ln
vy.
Chnh Gic, ty thun cn c ca chng sanh, ni mi php. Tuy i,

Tiu, Thin, Vin bt ng, Quyn, Tht, n, Tim mi php mi khc,
nhng u nhm lm cho chng sanh khai - th - ng - nhp tri kin ca Pht,
rt ro thnh Pht m thi! Nhng chng sanh cn c c ln hoc nh, m
c cn hoc su, nn chng th tha thch bn hoi ca Pht c ngay. Li
do chng sanh i Mt nghip chng su dy, tr hu cn mng, th mng
ngn ngi, tri thc him hoi, nu khng cy vo Pht lc quyt kh th liu
thot trong i ny. Do vy, c bit m ra mt php mn Tnh nhip
trn S - Trung - Hu, khp ba cn c thng - trung - h nhng v
chng Php Thn s mau thnh Pht o, k cha on Phin Hoc cng
thot lun hi, li ch y vt tri [ht thy] gio php trong c mt i, bi
l mt ng chuyn cy vo t lc, mt ng kim nng vo Pht lc.
V nh g tht sut ngy ch i c my dm, nu ci lun bo ca
Chuyn Lun Thnh Vng s trong mt ngy n khp bn chu. V th,
[php ny] c chn gii cng hng v, mi phng cng khen ngi,
ngn kinh u xin dng, mun lun u tuyn ni, bi php ny l php
mn tng tr thnh thy thnh chung mi phng ba i ht thy ch
Pht trn thnh Pht o, di ha chng sanh. Xt t khi i gio c
truyn sang phng ng, Vin Cng m lin x u tin, khi y bc cao
tng i nho d vo hi c mt trm hai mi ba ngi. T y v sau, i
no cng c cao nhn tc dim truyn ng, truyn khp trong ngoi nc.
i php ca c Nh Lai c nm th l Lut, Gio, Tng, Mt, Tnh,
nhng ch c mt php Tnh l tu tr d dng nht, thnh tu d dng
nht, l ch quy tc ca Lut, Gio, Tng, Mt. V th cc v thin tri thc
Lut, Gio, Tng, Mt xa nay u chm ch ngm tu, rt nhiu v cc lc
hong dng cng khai. Php ny chn - tc vin dung, va kh c va kh
l, chng nhng v ngi hc o lp ra mt mn mu nhim thot lun
hi, m tht ra cn l o trng yu ngi cai tr t nc ngi hng
thi bnh. Do , vng thnh tin hin, bc thng sut, ngi tr sng u
cng tu tr nh mi ngi sao chu v Bc u, nh cc dng nc xui v
bin ng.
Gn y lng ngi thua km thu xa, b gc chy theo ngn, gi u
dn dn thi sang phng ng, [con ngi] ua nhau chung duy tn,
tranh thnh, ginh t, tn st ln nhau, thin tai nhn ha lin tip ging
xung, vn nc nguy ngp, dn khng l sng. Nhng ngi c tm lo cho
th o nhn tm thy hin tng y, s o lm ngi gn nh dit mt,
ua nhau lp cch vn hi. Do vy, cc ni u lp Tnh Nghip X, C S
Lm xng Pht hc hng nu t nhn qu ba i, ch ra s lun hi
trong su no, t l Pht tnh chn thng, tn dng Tnh cao siu th
thng, khin cho ht thy mi ngi vng gi tm c hiu, , trung, tn,
l, ngha, lim, s, hnh tm s cch vt, tr tri, thnh , chnh tm, tu thn,
t gia, tr quc, bnh thin h, u phi ngn lng gin, dt lng ham mun,
gi vn lun thng, trn ht bn phn, dt lng t, gi lng thnh, ng

lm cc iu c, vng gi cc iu lnh lm ngi hin, ngi lnh trong
th gian, pht B tm, t hnh, dy ngi tn nguyn nim Pht cu
sanh Ty Phng n khi lm chung Pht v thnh chng ch thn n
tip dn cho ngi y c vng sanh, hng thnh bc thng thin nhn
xut th gian. y chnh l i cc ni thnh lp Tnh Nghip X, m C
S Lm vy.
T Chu vn l x Pht gio hng thnh t xa n nay, c nhin c
nhiu ngi tc cn su dy, d b ngoi o lung lc, bc lm vo ng r,
chng my chc li quay v ng chnh. C s To Tung Kiu sng lp n
Bn Hi chu cp, cu gip dn ngho chnh l ban b lng T trn
phng din sc thn. Nay li li ko hai c s Trn Y Nhn v Chu Lng
T m X L Lin X nhm xng nim Pht cu sanh Ty Phng, ng
hu k m tri qu c trn chng c t lng tr v s u c y t
lng, y chnh l lo lng cho phng din hu mng vy. Nhng o ca
L Sn ai c th ni tip du tch c, ch nh ngng m di theo m
thi th cng chng thn l ca L Sn, v th t tn l X L (ngng
theo L Sn) Lin X! H cy Quang vit duyn khi ph t ngha n
kn, v th mi di dng mt phen, mong sao ngi thy nghe v cc x vin
bit r ngha o sn c ngay ni t tm, php tu chn trong ci tc,
dng nim Pht h quc, ngm tu m gip i vy.
32. Duyn khi ca Phc Chu Pht Hc Th Qun (th vin Pht
hc Phc Chu)
(nm Dn Quc 27 - 1938)
Pht l gic; t gic, gic tha, gic hnh vin mn th mi gi l Pht, tc

l ht sch Phin Hoc, phc hu trn , Ng Un u khng, chng trit
ba c, l danh hiu cao p ca bc thnh trong cc thnh, tri trong
ch thin, l danh hiu chung ca mi phng ba i ht thy ch Pht.
Thch Ca Mu Ni chnh l tn ring ca ng gio ch ci Sa B. Ting
Phn Thch Ca Mu Ni ci ny dch l Nng Nhn Tch Mc. Nng Nhn
ngha l rng chng sanh; Tch Mc l trit chng t tnh. Hc l bt
chc theo, tc l ty phn ty sc tu hnh theo li dy. tu hnh theo li
dy, sao li ni ty phn, ty sc? L v c Pht thuyt php ty theo cn
tnh ca chng sanh. Do cn tnh chng ch c mt nn ty theo s hiu bit,
kh nng ca h m ni php thch hp.
Ty theo cn c ban b gio php, i bnh cho thuc, sao cho gio
php ph hp cn c, khin cho ai ny u c li ch. Dy chng sanh
chm m trong bin kh sanh t quy y Tam Bo Pht - Php - Tng lm
ch nng ta, dy h gi nm gii chng st sanh, chng trm cp, chng
t dm, chng ni di, chng ung ru, dy h tu Thp Thin, i vi ba
iu ni thn, bn iu ni ming, ba iu ni u dy dt c lm lnh.

Tc l thn chng lm chuyn git - trm - dm, ming chng ni di, ni
thu dt, ni i chiu, ni c c, chng khi nim tham dc, nng gin,
ngu si. Ngu si ngha l khng tin nhn qu, ni ra nhng li t kin nh
lm lnh lm c chng c bo ng, con ngi cht i thn hn dit mt,
khng c i sau v.v Li cn gp cha ni t, gp con ni hiu, anh
nhng, em knh, chng ha, v thun, khuyn bn b hng thin sa li,
ch gi lng nhn, t gi lng trung, mi mi u gi vn lun thng, trn
ht bn phn, dt lng t, gi lng thnh, ng lm cc iu c, vng gi
cc iu lnh. y chnh l php Nhn Tha. Tu theo php ny s i i
lm ngi. Nhn Tha l cn bn ca Thin Tha, Thanh Vn Tha, Duyn
Gic Tha v B Tt Tha, nh p nn t vng vng, c th ty xy
dng lu cao.
Thin Tha th ngoi Ng Gii Thp Thin ra, cn tu thm cc th
Thin nh sanh vo cc ci tri Lc Dc, T Thin, T Khng v.v
Nhn Tha ln Thin Tha u chng phi l php liu sanh t.
Thanh Vn Tha th y theo Gii - nh - Hu, tu php T liu
sanh t.
Duyn Gic Tha th y theo Gii - nh - Hu, qun st hai mn Lu
Chuyn v Hon Dit313 ca Thp Nh Nhn Duyn hng liu sanh t.
B Tt Tha th y theo Gii - nh - Hu tu lc , vn hnh, di ha
chng sanh mong trn l thnh Pht o.
Nhng php ba tha ny u thuc vo php ph thng cy vo t lc,
ngi ti thng thng cn mi c th liu sanh t ngay trong i ny, du
khi Pht ang cn ti th cng l trm ngi mi c c mt. Nu nh hin
thi, e rng c th gii cng khng c c mt hai ngi!
Nhng do tm i t bi, c Pht bit trc chng sanh i sau khng
c k no cy vo t lc liu sanh t ngay trong i ny c, bn m
ring mt php mn c bit l tn nguyn nim Pht cu sanh Ty Phng,
bt lun gi, tr, trai, gi, sang, hn, tr, ngu, s, nng, cng, thng, cng
chc, qun nhn, gii gio dc hc thut, ti gia, xut gia, thng thnh, h
phm u trong i ny cy vo Pht t lc vng sanh Ty Phng. Phm
phu st t i nghip vng sanh. vng sanh Ty Phng, ba th Hoc Nghip - Kh thy u tiu dit. V nh mnh tuyt rt vo l to, cha n
ni tan mt. Hng Nh Tha liu sanh t v Quyn V B Tt vng
313
Lu Chuyn (Pravrtti) ng sanh t tip ni khng ngng, xoay ln trong tam gii,
lun hi trong lc o. Qun Thp Nh Nhn Duyn theo chiu thun, tc l qun t v
minh cho n lo - t th gi l Lu Chuyn Mn hoc Thun Qun.
Hon Dit c ngha t m tr v vi l chn, dit ht phin no, tin nhp Nit Bn. Qun
Thp Nh Nhn Duyn theo chiu nghch, t lo - t qun ngc li cho n ci ngun
ca mi au kh l v minh, s ph c v minh nn gi l Hon Dit hoc Nghch
Qun.
sanh s mau chng V Sanh Php Nhn. Bc Php Thn i s chng V

Sanh m vng sanh s mau chng Pht qu.
Ht thy cc php i Tha, Tiu Tha do c Th Tn ni trong c
mt i u cy vo t lc, cho nn kh khn; ch c mt php ny hon
ton cy vo sc t bi th nguyn nhip th ca A Di Pht v sc tn
nguyn thnh khn c nim ca hnh nhn nn c cm ng o giao, gii
quyt xong xui ngay trong mt i ny. Nhng mun vng sanh Ty
Phng th phi ngh ht thy chng sanh u l cha m trong qu kh, l
ch Pht trong v lai, ngh bo n y s cng thm mn tic, che ch, chng
dm git n, thy ht thy nhng ngi cng hng v cc qu thn cng vi
chim, th, cn trng u tm nim ming ni, dy bn h nim Pht cu
sanh Ty Phng. Nu nh ba nghip thanh tnh, gi vn lun thng, trn
ht bn phn, em php mn Tnh khuyn ln th ngi ta s nhn theo
bt chc nhau lm lnh, t s c hy vng thay i cm ha ngm ngm,
khin cho phong tc tt p thun hu.
Ngi i cha c kinh Pht, chng bit Pht suy tnh su xa ha
chng sanh, thy bn Hn - u - Trnh - Chu bng Pht, lin t mnh gnh
ly trch nhim cao iu chnh, qu trch thi t, ngi ta ni sao mnh
cng bo vy, tht li khinh mit, ph bng cho sng ming, chng bit bn
Hn - u hon ton cha tng c kinh Pht. [L lun v] o Pht ca h
Hn vn ch c hai ch Tch Dit l t ng trong Pht php, cn nhng t
ng khc u l li l ca Lo T, Trang T. V sau, do thin s i in
khi gi, hng dn, [Hn D] mi khng bng Pht na. H u ch cao
h Hn, cn c ng ta bng Pht l do s cai tr ca nh vua suy vi,
o nhn ngha khng ai xng, nn Pht tha c xm nhp. Nu nh
ng ta hiu bit o gip i sanh do c Pht ty thun c nghi [m lp]
nh ni trong phn trc, t chng n ni coi Pht l ha hon ca
Trung Quc ri mun xua qut i. H u xng nh th, k hc [o
Nho] coi h u nh tng s, u bt chc bi bc Pht ging nh vy. i
s Minh Gio314 mun cu vn thi t y, son Ph Gio Bin dng ln
314
Minh Gio i S chnh l ngi Kh Tung (1007-1072), mt v cao tng thuc tng
Vn Mn sng vo i Tng, qu m Tn, ng Chu (nay l huyn ng tnh
Qung Ty), t Trng Linh, hiu Tim T. S xut gia nm by tui, mi ba tui c
th pht, th gii, mi chn tui i tham hc khp ni, u thng i tng Qun m,
mi ngy tr danh hiu Qun Th m B Tt mi vn cu. V sau, S c php ni
thin s Hiu Tng thuc tng To ng. S c trn khp cc kinh in, sch v, rt
gii vn chng, thng nhn mnh thuyt Nho - Pht nht tr. Ngoi b lun Ph
Gio Bin ni ting ra, S cn trc tc nhng cun Truyn Php Chnh Tng nh T
, Truyn Php Chnh Tng K v.v Nhng trc tc ca S c Tng Nhn Tng
ht sc ngng m, h lnh a vo i Tng, ban tng cho S ca-sa ta v ban hiu l
Minh Gio i s. Sau khi S th tch ti cha Linh n vo nm Hy Ninh th nm (1072),
mn nhn thu thp nhng ng lc ca S son thnh b m Tn Vn Tp, 20 quyn.
hong [Tng] Nhn Tng. Nhn Tng a cho Hn Ngy Cng315 xem,
ng Hn a cho h u xem, h u kinh ngc ni: Chng ng trong Tng
chng li c ngi nh vy? Sng mai s gp mt mt phen! Ngy hm sau,
ng Hn a Minh Gio n gp, bn lun thng sut trn mt ngy, t y
[h u] chng cn bng Pht na. Hng mn h [ca u Dng Tu] tip
nhn gio hun ca ngi Minh Gio, a s u cc lc hc Pht.
H Trnh, h Chu c kinh i Tha nh Pht, thn cn thin tri thc
Thin Tng, bit c nhng ngha ton s chnh l l trong kinh v
php g, chuyn g cng quy v t tm ca Tng mn, lin tng mnh
lnh hi ln lao, ch tht ra cha h c trn cc kinh i Tha, Tiu Tha
v thn cn tri thc cc tng, bn chp l ph s, bc khng nhn qu, bo
c Pht ni ra nhn qu ba i, lun hi su ng lm cn c gt gm
ngu phu ngu ph sng phng gio php ca Ngi, ch tht ra chng c
chuyn y. Li cn ni: Con ngi cht i, hnh hi mc nt th thn hn
cng phiu tn, du c chm - cht - xay - gi s thi th vo u? Thn hn
phiu tn, ly ai thc sanh? Do vy, k c mc lng to nghip, ngi
lnh cng kh gng sc [lm lnh]. Nhn qu l phng tin ln lao
thnh nhn tr thin h, Nh Lai chng sanh m h bo l khng c
tht khin cho nhng k hc i sau u chng dm ni n nhn qu, ch
ly chnh tm, thnh lm gc cho tu thn, t gia, tr quc, bnh thin h;
nhng nhn qu chnh l ci khin cho ngi lnh chng th khng chnh
tm thnh , k c chng dm khng chnh tm thnh . khng ni n
nhn qu th php tr quc, tr gia, tr thn, tr tm ch l li xung, chng c
li ch tht s! My trm nm qua vn cn duy tr c l nh phong thi
ln s cai tr tt p ca bc i nhn thi c cn cha b hon ton dit mt.
Gn y, nhng k ph b ng li c ua nhau cao duy tn, tranh
thnh, ginh t, tn st ln nhau, cy mnh nut yu, m thnh i kip
u l do Nho s trong c nc chng dm ni n nhn qu, s b ngi
khc cng kch mnh tri nghch tin hin! Hn na, nu k no c cht
thnh tu s c d vo Vn Miu, [nu ni n nhn qu] s b ngi
khc coi l nnh Pht ri ngn tr, nn coi vic ni n nhn qu l iu phi
trnh n! Do vy bn pht sanh i lon t xa n nay cha h c! Nu gia
nh, nh trng, x hi u ging nhn qu, chc chn chng n ni lon
lc cng cc nh th. Vo thu y, Trnh - Chu s Pht gio hng thnh th
Nho Gio s suy tn, nn mi bi bng bng ci tm m mui tri l y hng
bo v Nho gio. Thm trng tranh chp, tn st ln nhau nhiu nm khng
315
Hn Ngy Cng chnh l Hn K (1008-1075), t Tr Khu, qu An Dng, Tng

Chu (tnh H Nam), l mt vn quan i Tng, cng vi Phm Trng Ym l nhng vn
quan thng lnh qun phng ng bin gii pha Ty, chuyn khng c qun Ty H xm
lng i Tng. V sau, h Hn lm T Tng vo nm Gia Hu th ba (1058), ri c
Tng Anh Tng phong cho tc Ngy Quc Cng.
dt qu tht cha h thy! gi l nhn v vin l, tt hu cn u

(ngi khng lo xa, t c bun gn).
Bn h s rng nu khng bng Pht, Nho s s u hc theo Pht ht,
chng bit nu nh Nho hc Pht th Nho gio s cng thm hng thnh.
Ngha l ny c trnh by tng tn trong bi vit nu t ngha n kn
qua cun Hnh D Nht Kha ca Lm Vn Trung Cng, [bi vit y] s
c sao chp ring nhng nh Nho ni qu a c m rng tm mt,
c ch nng theo. i lon n cng cc, nhng v ngh n [phng
cch] bnh tr u cng xng Pht hc sao cho ai ny u hiu r
nhn qu, bit ti phc, hi tm hng thin, vn hi kip vn dn c
sng yn. Cc v c s nh La Khanh oan v.v tnh lp ra Pht Hc
Th Qun, cy ti vit li trn thut duyn khi hng nu t ch th gip i
sanh ca Pht gio, do vy ti bn vit bi ny cho xong trch nhim!
33. Duyn khi quyn m tu b thp Bo n cha Bo n, T Chu
Ht thy chng sanh u c Pht tnh, u s thnh Pht; gi l
Chnh Nhn, thuc v Tnh c, cng cn gi l Bn Gic. Tuy c Chnh
Nhn, nhng nu chng nghe Pht php s nh bu trong kho, nh vin
chu buc trong cho o, do khng bit nn phi oan ung chu bn cng.
c nghe Pht php, bit Pht l v Pht thnh, ta v ht thy chng
sanh u l nhng v Pht cha thnh, t y tu Gii - nh - Hu, on
tham - sn - si, b vng v vi chn, tri trn hip gic. y gi l Duyn
Nhn, thuc v Tu c, cng gi l Th Gic vy! Cng Tu c su th Tnh
c hin l, mi bit t xa n nay nng theo sc ca Chnh Nhn
Pht tnh y lm mi chuyn tri nghch tnh, chu mi ni kh
huyn vng, ging nh trong nh ti ng phi ca bu, m ra b tn
thng! Nay ch thn thy c Pht tnh sn c th ci gc c chng
mt, m [Pht tnh mi gic ng] hin thi cng chng c316, ton vng
chnh l chn, ton tu chnh l tnh. y gi l Liu Nhn, chnh l Tnh v
Tu dung hp, Th - Bn hp nht vy!
Phm ht thy nhng php mn i - Tiu - Quyn - Tht do c Pht
ni, khng mn no chng nhm lm cho chng sanh ch thn chng
c iu ny m thi! Nhng cn c chng sanh c li, n, chc phn c
thn, s, nn kh th to li ch rng khp c! V th, dng chuyn to
dng thp miu, php tng trang nghim, g chung, nh khnh, gi nm
tay, dng ng cy pht trn to duyn pht khi, gip cho [ngi khc]
nhp o. mi ch c dn ng o, c nhn xy dng i thp miu ct
sao ngi thy nghe s gieo c ht ging Pht vo trong tm thc in,
316
Do lun thng hng sn c, nn ni chng mt m cng chng c, ch l thy

c Pht tnh hay khng m thi!
sau ny t s ch thn chng c gic o, ch khng phi ch [to

cnh] trng l hng nhn ngm [cho sng mt].
Cha Bo n T Chu do vua nc Ng thi Tam Quc l Tn Quyn
xy dng bo n m, vn c tn l cha Thng Huyn. n nm i
Thng th t (530) i Lng V , cha c trng tu, v Tng tn
Chnh Hu lp thp bu mi mt tng, ht sc trang nghim. Khi Ty Vn
thay nh Trn [lm ch giang sn], cha b huyn lnh t Ng l Tn
Khoan ph b. u i ng v Tng tn Hu Qun xy dng li. Nm
Khai Nguyn 26 (738) i ng Huyn Tng, vua xung chiu mi chu
qun trong thin h lp mt ngi cha ln tn l Khai Nguyn; cha bn
c i tn l Khai Nguyn T, trong cha c tng Huyn Tng bng
ng thp vng. Trong nin hiu i Thun (890-891) thi [ng] Chiu
Tng, cha b tn gic Hoi Ty l Tn Nho317 t chy ri. Nm ng
Quang th ba (925) nh Hu ng, Ng Vit Vng Tin Liu dng cha
Khai Nguyn khc bn cnh cha Thy Quang pha trong Bn Mn v
trong nm Kin Hng nguyn nin (313) i Tn Mn , hai tng Pht
bng t bin tri tp vo, c xy in th bng gch khng c rui ko
th. T i ng Hy Tng, Ng Vit Vng Tin Liu chinh pht
Hong So318, dp tan ng Xng, tn trung vi nh ng, c phong
vng vo thi Chiu Tng, cai qun x Ng Vit, o php hng thnh ln
lao. Thi Ng i, ch c x Ng Vit l yn n nht do my i vua u tin
Pht, trn khng cai tr h khc.
317
Tn Nho chnh l b tng ca Tn Tng Quyn (mt trong cc tng cp u hng

Hong So). Sau khi Hong So cht, Tn Tng Quyn xng , sai Tn Nho nh Lc
Dng, Trnh Chu v.v Khi b Chu n nh bi, Tn Tng Quyn gi em l Tn
Tng Xung v Tn Nho v tip cu, Tn Nho bn git Tng Xung, t xng vng,
chim c mt gii cc qun huyn dc min Dng Chu. Nh ng khi y qu suy
yu, phi phong cho hn lm Hoi Nam Tit S. Tn Nho nh nhau lin tip vi
Dng Hnh Mt ginh quyn lm ch vng Hoi Nam. Cho n nm 892, Tn Nho
em qun sang nh Dng Hnh Mt ti Tuyn Chu, b h Dng dng k tiu th
khng chin vy hm. Cui cng, qun lng ht, Tn Nho b h Dng x t. Mt b
tng ca Tn Nho l M n chy thot chim c min H Nam, xng , lp quc, S
gi l nc M S.
318
Hong So vn l con mt ngi bun mui, thi rt tin s, phn ch bn cng vi con
l Hong Qu v chu l Hong n Nghip tp hp nhng tay du th du thc, dng c
khi ngha ti Oan C (nay thuc thnh ph H Trch, tnh Sn ng) vi chiu bi th
thin hnh o, cu kh dn ngho lt nh ng vo nm Cn Ph th hai (875).
Th lc ca Hong So pht trin nhanh chng, chim lnh mt vng t rng ln t Sn
ng n cc tnh H Bc, An Huy, chim c c kinh Trng An ca nh ng,
xng , ly quc hiu l i T, nin hiu l Kim Thng. Nh s phn bi mt i
tng ca Hong So l Chu n v i qun dng mnh ca tng qun L Khc Dng
ngi tc Sa , qun ca ng Hy Tng mi c th phn cng, ti chim li Trng
An. i bn nh nhau dng dai mi n ngy 13 thng 7 nm 884 Hong So b b h l
Lm Ngn m st, cuc phn lon mi c dp yn.
n nm Thi Bnh Hng Quc th ba i Tng Thi Tng, [Ng Vit

Vng] hin ht khu vc cai qun cho nh Tng. Trong tm chn chc nm
y, i vi Pht hay i vi Nho u c quan h ln lao khng g hn c!
Trong nin hiu Hin c (954-960) nh Chu thi Ng i, ti nn c ca
cha Khai Nguyn, Tin vng xy li cha, di bin ngch ca cha
Bo n t ni Chi Hnh v y, y l ngun gc ca tn cha Bo n vy.
n nin hiu Nguyn Phong (1078-1085) i Tng Thn Tng, trng tu
cha thp, T ng Pha b ra con ra ng cha x-li, t y c lc
hng, lc suy lm phen. u i Vn Lch nh Minh, cha thp li b chy
ri, do v Tng l Tnh Nguyt m nhim trng hng. n khi v Tng tn
Nh Kim n y, s Tnh Nguyt lin giao ph li cho Nh Kim. S Nh
Kim ni rng v nhn qu, hin hin i thn lc khin cho n-vit tn th
t tp nh my nhm, dc ht cng sc sut chn nm tri. Nm Khang Hy
th nm (1666) i Thanh, php s Nht Nguyn mun trng tu, gp ng
dp Thi Ph319 Kim Vn Thng Cng co lo hi hu, do vy bn khuyn
d, xng trng tu khin cho cha c quy m ln hn trc. Nm o
Quang 16 (1836), v thn s trong p l Phan Mai Kh t mnh b ra mt
khon tin ln sa sang nh mi.
Nm Quang T 24 (1898), lo php s Mn Hy n t T, thn s trong
p do thy thp cha Bo n h sp, mun cy vo c , danh ting
ca lo php s khi phc bn thnh Ngi lm Tr Tr. Php s bng lng,
nhng cha kp khi cng vin tch. Php l s Vnh H cc lc m
ng, lnh tn320 l s Chiu Tam gip sc. ng chu hai ngi dc cn
sc lc trng nom, c thc, mi khi cng c na nm, s Vnh H mt,
khi y l nm Quang T 31 (1905). S Chiu Tam k nghip lm Tr Tr,
nhc nhn lo toan cho ti nm sau ngi thp chn tng v cc in ng
u c hon chnh.
Cho n by gi hn ba mi nm, ma gi vi dp, g mc, ngi v,
trung tun thng Nm nm nay, gc cnh ca tng th tm ni nh thp t
nhin b st l, t trn xung di tng no cng b h hoi. Nu chng cp
tc tu b, sau ny s kh th no duy tr c. C Chiu Tam cm t ch n
319
Thi Ph l mt chc quan c t i Chu, c quyn lc rt ln, cng vi Thi S,

Thi Bo c xng l Tam Cng, khi vua cn nh h nm ton quyn cai tr. Thi S
tng ng vi T Tng trong nhng i sau. n i Ty - ng, ba chc v ny
gi l Tam S phn bit vi Tam Cng l Thi y, T , T Khng. Tri qua cc
triu i, ba chc v ny dn dn mt thc cht, c lc b ph b, hu nh ch cn h v.
n thi Minh - Thanh, Thi Ph, Thi S, Thi Bo li c gi l Tam Cng, tuy c
xp vo ngch Chnh Nht Phm nhng hon ton l h v. Tam Cng thng do i
thn kim nhim, c coi nh c vn ca nh vua khi cn thit. Chc Thi Ph thng
do cc v quan tng gi chc Thi T Thi Ph (tc v thy dy hc cho vua khi vua cn
l Thi T) kim nhim.
320
S Chiu Tam l ca hc tr s Vnh H nn gi l tn, v th, trong phn
sau mi ni ng chu hai ngi.
[cho Bt Hu xem] v k l tnh trng hin thi, tnh quyn m sa cha,

cy Bt Hu son mt bi vn thut duyn khi, khn cu mi phng t
quan, trng gi, hng thin tn v.v pht B tm, hnh phng tin s,
b tin ca chng bn chc vun bi phc c v tn, s thy Pht, tri
che ch nh my nhm, iu tt lnh ua nhau xy n, giu, th, khe
mnh, bnh yn, thn hin ti hng nm th phc nh C T lun, qu
lan xum xu, hu du hng trm iu tt lnh nh trong bi gio hun ca
Y Don.
34. Duyn khi trng tu Nim Pht ng v m lin x ti cha T
Phc, Ph Dng
(nm Dn Quc 26 - 1937)
Trong thnh gio ca Nh Lai php mn v lng, ty nng theo

mt php no , dng B tm tu tr cng u c th liu sanh thot t,
thnh Pht o. Nhng khi ang tu cn cha chng, s c s kh - d, nhanh
- chm rt ln. Cu ly php vin mn nht, nhanh chng nht, n gin
nht, d dng nht, va kh c ln kh l, va l tnh va l tu, thch hp
khp ba cn, thu nhip hon ton li cn ln n cn, l ch quy tc ca cc
tng Lut, Gio, Thin, Mt, l con ng tt tri, ngi, phm, thnh
chng Chn th khng chi bng mt php tn nguyn nim Pht cu sanh
Ty Phng. y l v ht thy php mn u cy vo t lc, cn php mn
Nim Pht cy thm Pht lc. Cy t lc th nu cha on sch Phin Hoc
s chng th vt thot tam gii, cn cy vo Pht lc th tn nguyn chn
thnh, thit tha s c th cao ng chn phm sen. Ngi trong thi hin ti
mun gii quyt xong i s sanh t ngay trong i ny m b php ny s
trn chng c hy vng g!
Cn bit rng: Php mn Tnh php no cng vin thng, nh vng
trng vng vc sng ngi gia tri, con sng no cng u hin bng. Thy
ngn rt xung t, vin no cng trn xoe. Chng ring g cch vt, tr tri,
cng l, tn tnh, gic th, yn dn, tr quc, gi yn ci b u c li ch
ln lao, m ngay c s, nng, cng, thng, mun pht trin s nghip, gi,
tr, trai, gi mun tiu dit bnh tt kh s, khng g chng ty theo lng
cm m ng, tha lng mn nguyn. Nay lng ngi chm m, ci i lon
lc n mc tt cng, bin lon th - phi, in o en - trng, tranh ot,
la gt, ln p cc lc din ra. Nu chng cu vn th o l lm ngi gn
nh dit mt. Do vy, nhng ngi hu tm cc ni ua nhau xng Pht
php, nu t nhn qu ba i, t r s lun hi lc o, ch r Sa B trc c,
nu r Cc Lc nghim tnh mong con ngi trong ci i ny s nh
nhng t dc xng by, khi phc l ngha, hng cn sng s d vo bc
thnh, bc hin, liu sanh thot t, mt v ci Cc Lc.
Cha T Phc Ph Dng l ngi cha c tri my triu, c ghi

chp trong sch v. Gn y, v Tr Tr khng c t cch hong php,
nhng k khng bit Pht php ua nhau xng duy tn, ph tr m tn,
toan mun gp rt hy dit ngi cha y. Tuy bc minh trit dng chnh l
khuyn nh, bn h trn chng chu nghe. i biu hi Pht gio Ph
Dng l ng Hnh Thun Trai phn ut chng qun tm thn, bn tu tnh
thnh, gp mt Ch Tch l ng Lu Tuyt , xin hy ra thng co bo v.
May c ng Lu tm h php thit tha, lng yu dn su m, lp tc ra
thng co ngn cm nn mi gi c cha. Nhn s a phng do ngh
Pht php l tr cao su, li ch rng ln lin ngh n chuyn T Phc l
ch danh thng ca t Dnh321, t xa n nay nhn dn gi n i c ca
Pht nhiu khn k xit, chng n mc cho cha hoang lng. Do vy, li
tnh chuyn phc hng.
Hin thi to dng nm gian Nim Pht ng, thnh php s Bnh
S tm thi ch tr chuyn y, tnh thnh bao nhiu v s c gii c an
tr ni tu tr Tnh nghip quanh nm. Mng Mt, ngy Rm mi thng
tn s ti gia t tp nim Pht mt ngy gip cho vic xng. Bui
chiu, sau khi Nim Pht xong, bt lun l Tng hay tc u c th ging
din ch nim Pht ln lao v php trong trn lao hc o, sng ni ry
bi m bo n t nc cng vi s gi vn lun thng, trn ht bn
phn, dt lng t, gi lng thnh, ng lm cc iu c, vng gi cc iu
lnh v l tht v sanh t, pht B tm, tn nguyn nim Pht cu sanh
Ty Phng ht thy mi ngi u bit duyn do ai cng c th l
Nghiu - Thun, ai cng u c th thnh Pht s trong ht thy thi, ht
thy ch u chm ch mong thnh thnh, hc thnh Pht. y chnh l
php mn i phng tin chng gi a v m bo v t nc, cu dn,
thay i phong tc nhng chng l du vt. Nguyn d Tng hay tc u
cng gng cng th li ch y cng thm ln lao vy.
35. Trnh by v vic quyn m in cun Qun Th m B Tt Bn Tch
Cm ng Tng
(nm Dn Quc 14 - 1925, lc i phn trnh by v bin php)
Qun Th m B Tt trong qu kh thnh Pht t lu trong v lng

kip trc, hiu l Chnh Php Minh, nhng do tm t bi tha thit, lng cu
kh n cn, chng la Tch Quang, hin hnh trong chn gii, trong mi
phng v lng th gii ty loi hin thn thot chng sanh. Phm Ph
Mn ni nn dng thn no c, lin hin thn y thuyt php.
Tuy l mi phng th gii khng ci no chng hin thn, nhng i vi
321
Dnh l tn vng t (gm cc huyn Dnh Thng, Dnh Chu, Dnh ng v Dnh
Tuyn) thuc lu vc con sng Tonh (thng c thnh Dnh), trc thuc s qun ht
ca thnh ph Ph Dng, tnh An Huy.
th gii Sa B nhn duyn rt su. Tuy nhng thn trong mi php gii
khng thn no chng hin, nhng ngi i thng gi Ngi l B Tt.
Tuy nhng ch Ngi ng ha trn khp hon v, nhng Ph Sn ti
Chit Giang l ni r rng nht.
n Quang c hng n tht ln, i n tht su. Thot u xut gia ti
Nam Ng i Sn ti Thim Ty, tc l o trng ni c Qun m hin
thn hng phc rng c. Tip , sng nh Ph trong bin Nam,
chnh l thnh a ni Thin Ti i v Nam tham hc vi c Qun m.
Thng ngh ngi i chng bit lng T su xa, lng Bi rng ln ca B
Tt, mun su tp t i Tng v cc sch v, phm nhng hnh nguyn
ni bn a ca B Tt v nhng s tch B Tt cm ng ni phng ny,
son thnh bi vn ca tng, li cn ch thch tng tn, nhng ngi
cng hng trong ci i u bit tm lng i t bi ca ngi Qun m, cng
nh tht s tht l ty loi hin hnh, tm thanh cu kh ng hu [ai ny]
s u cng tr thnh hiu, cng tiu nghip chng, cng tng phc hu,
khi sng th lm ngi thn tm thanh tnh, thc s d vo hi ca lin tr hi
chng. Dng nhng iu ny un nn lng ngi, vn hi kip vn, ng
hu thin h thi bnh, nhn dn yn vui. Tuy pht ci tm y, nhng do
hc thc thin cn, km hn, bt mc vng v, cht phc, cha th tin hnh
ngay c!
Kho sao nh i vn hc tnh Giang Ty l c s Ha Ch Tnh ln ni
thm ving, va gp nhau thnh bn thit, do vy bn em chuyn ny
gi gm, ng ta lin vui v chp thun ri lng lng son thut sut c hai
nm rng, vit ra bn Tng Vn n hn hai vn ch. i vi s tch trong
mi cu u ch thch sau mi on vn ngi c va xem lin hiu r
ngay, tng cng gm ba quyn. Li sao lc nhng ngha trng yu trong
kinh, t tn l Kinh Chng (nhng dn chng trch t kinh in) gm mt
quyn, ghi km vo sau Tng Vn. Li cn c Kim Cang Kinh Cng c
Tng mt quyn cng ghi km vo sau ngi tng kinh nim Pht u
bit phng hng, ct sao t phm tm thy c Pht tm, tha mn
nguyn sanh ca Nh Lai. Hin nay, thin tai nhn ha lin tip ging
xung, th o nhn tm suy hm n cng cc, ring nh vo cun sch
ny dn ng hng y lui con sng cung, nng th o, cng ln
bc thnh, cng chng B . Nay sp ch, cho khc in, nguyn nhng
thin tn c sc u cng b ra tnh ti ng hu nhng ngi cng hng
trong khp ci i ai ny u c gi t n ca Qun m B Tt, ri
cng c ch thn chng c Pht tnh vn c, vin mn v thng gic
o, mt tm lng khng khng nh th m thi! (phn sau lc i)
VI. Cu i
Bt ngun t u i Tng, Thc Hu Cha Mnh Sng322 [vit cu

i] mng Xun mi. T y, Tng - tc u [dng cu i] tn tng
cng c, nu t o nhim mu, gii by nhng iu p trong lng, hoc
nh khuyn nh nhng ngi cng hng. B Vn Th Php Vng323
tng chp nhng cu i, nay noi theo du thm i ly mt trn ci.
n Quang ghi.
1. Cu i tn dng Pht Thch Ca
a) H u Sut nhi ging thn, tr th bt thp k nin, linh cu gii chng
sanh trit kin bn lai chn din mc.
minh tinh nhi ng o, m kinh tam bch d hi, t i thin Pht t
phc quy nguyn hu cu gia hng
(T u Sut ging thn, tr th sut tm mi nm khin c chn gii
chng sanh thy tt cng bn lai chn din mc,
Thy sao Mai ng o, ging kinh hn ba trm hi hng Pht t khp ci i
thin tr v li chn qu hng sn c)
b) Pht ng Ty Cn, chng sanh d ng chng B , c cm thin long
thng ng h.
Php lu ng , khai vn ha nhi chn pht lung qu, tr linh hin tr tn
quy tng.
(Pht ng hin tri Ty, cu chng sanh, ng chng B , nn cm tri
- rng thng ng h.
Php truyn sang x ng, m mang vn ha, rng ng ic - ui, khin
cho hin - tr u quy ngng)
322
Mnh Sng (919-965) vn tn l Nhn Tn, t Bo Nguyn, l con th ba ca Cao

T (Mnh Tri Tng) nh Hu Thc (nc Hu Thc nm lt gia cc tnh Cam Tc v
Thim Ty hin thi. Tit S Ty Xuyn l Mnh Tri Tng nhn dp nh Hu
ng dit Tin Thc, t nc lon lc, bn chim Ty Xuyn v ng Xuyn, xng ,
lp ra nc Thc). Lc mi ln ngi, Mnh Sng chm lo vic nc, khin nc Hu
Thc hng mnh, b ci m rng n tn Trng An. V sau, vua am m dc lc, ru
ch be bt, hoang dm v , xa x v cng, ngay c b i tiu cng ch bng ngc qu,
do vy triu chnh nt bt, cui cng nc Hu Thc b nh Bc Tng dit vong. Nh
Tng em Mnh Sng v giam lng ti Bin Kinh, phong tc Tn Quc Cng. Mnh
Sng mt nm Cn c th ba (965) i Bc Tng. C thuyt ni Mnh Sng b Tng
Thi T u c cht.
323
Vn Th Php Vng l mt tc phm tng hp cc trc tc ca i s Vn Th Lin
Tr Chu Hong, bao gm ba mi mt tc phm. Cng trnh bin tp ny khi s t nm
Thin Khi th t (1624) vi s tham gia ca mi by v danh tng nh i Hin, i
Vn, i Sm v mi su v danh s nh Vng V Xun, Tru Ung Minh v.v
bin tp, gio nh, in khc rng r sut mi nm mi hon thnh. Nm Quang T 25
(1891), b Vn Th Php Vng c khc in li, b sung thm nhng cun Vn Th Di
Co, Vn Th Quy c, Vn Th Thp K Tn v.v
c) Tam Hoc tn nhi nh t vong, nht trn bt lp,

Ng Un khng nhi lc cn tnh, vn c vin chng
(Tam Hoc ht, nh t tiu, my trn chng lp,
Ng Un khng, su cn sch, mun c trn by)
d) Vin ng Tng tnh, trit chng t tm, o thng thin a hu hnh
ngoi
T khi v duyn, bi vn ng th, n bin thnh phm hm thc trung.
(Vin ng Tng tnh, chng tt t tm, o thng tri - t, vt khi hu
hnh,
Khi v duyn t, vn bi ng th, n trm thnh - phm, thu cng hm
thc).
e) K hu tnh cng chng chn thng bn tch dit tm, thuyt vin thng
php,
K hm thc ng ng gic ngn, y nht tht o, khai phng tin mn.
(Mong hu tnh cng chng tm chn thng sn tch dit, ni php vin
thng,
Cu hm thc u ln bn gic nng o nht tht, m ca phng tin)
f) Hoa Nghim n din vin tng, c b thng cn, thng v tt ph xut
th sanh chi hong th,
Hnh Nguyn o quy Cc Lc, ton thu cu gii, phng kham i sng
thnh o li vt chi bn hoi.
(Kinh Hoa Nghim ging tng vin n, ch thch hp thng cn, vn cha
kh hp hong th trn chng sanh,
Phm Hnh Nguyn dn v Cc Lc, trn bao trm chn gii, mi kham
tha bn hoi thnh o li mun loi)
2. Cu i tn dng A Di Pht
Mc nh nht xng siu Thp a
Tu tri lc t qut tam tha
(Ch ng mt cu siu Thp a
Phi hay su ch trn tam tha)
3. Cu i tn dng Pht Thch Ca
Hoa biu vin nhn, hin Nh Lai thnh thy thnh chung chi o
Nghim chng tht qu, th chng sanh tm tc tm th chi mn.
(Hoa biu th vin nhn, t r o thnh thy thnh chung ca Nh Lai
Nghim trang by tht qu, ch by mn tm lm, tm l ni chng sanh).

4. Cu i tn dng Pht Di
a) Nh Lai chng t v phng, qung chng sanh tu ng
Ng bi linh bnh mt k, bt nim Di cnh nim thy?
(Nh Lai cu vt khn ngn, mun rng chng sanh phi ta [trc ],
Bn ta lnh nh khng ni nng ta, chng nim Di cn bit nim ai?)
b) Y hong th nguyn, kin chit nhip chi php mn, n khng nht tm
tr danh, t nh tim ph Tht Tng, t t thnh lc phm ng chng chn
thng, c c cu gii hm quy, thp phng cng tn.
D i t bi, lp ym hn chi thng hnh, nhc nng s thc cht, h
nan n nhp Tch Quang, o tam tha ng tnh t ng tnh vc, nhn t
thin kinh cu xin, vn lun qun tuyn.
(Nng th nguyn rng su, lp php mn chit - nhip324, ch cn nht tm
tr danh, t y ngm hp Tht Tng, khin t thnh lc phm cng chng
chn thng, nn c chn gii u hng v, mi phng cng khen
ngi.
Dng t bi rng ln, to thng hnh a - chn, nu c sanh v S 325,
kh g mau nhp Tch Quang, dn tam tha ng tnh u ln ci tnh, do vy
ngn kinh cng xin dng, mun lun u tuyn ni)
c) ng ng pht nguyn, nguyn vng sanh, khch l kh sn, thit mc
tng u ti quyn luyn.
T th bt quy, quy tin c, c hng phong nguyt, trc tu ton th tng
thn tha.
(Hy nn pht nguyn, nguyn vng sanh, ni khe no khch, t ry thi
quyn luyn.
T mnh chng v, v lin c, gi trng qu c, ton th hy t vng)
d) Thnh tu lc bt i nguyn, c Ty Phng d tc Pht, c Hoa Tng
th gii ch trang nghim vin chng Tnh ,
Mn nim cu phm hm linh, hng ng vc nhi thy t, dn Sa B quc
trung chng nam n ng vng lin bang.
(Thnh tu bn mi tm i nguyn, lm Pht chn Ty Phng, ton th
th gii Hoa Tng trang nghim trn ph Tnh ,
Ngh thng khp chn phm hm linh, r lng T ng , dn khp ci
nc Sa B nam n cng n lin bang)
324
325
Chit nhip: Chit phc v nhip th.

Tc Phm Thnh ng C .
e) X Ty quy tip knh, cu gii hu tnh thng h d vin thnh gic o?

Ly Tnh php mn, thp phng ch Pht h bt nng ph li qun
manh
(B ng tt Ty Phng, chn gii hu tnh trn ly g vin thnh gic
o?
La php mn Tnh , mi phng ch Pht di chng th li khp qun
manh)
g) Ng tr nh chp, mng quang n vin ph t c,
Tam tha lc o, khc nim nh chng Nht Chn,
(Ng tr nh chp326, nng quang nhanh chng vin thnh T c,
Tam tha lc o, quyt lng chc chn chng nhp Nht Chn)
h) Pht nguyn hong thm, thp phng cng tn,
Sanh tm khn o, cu gii ng quy
(Nguyn c Pht rng su, mi phng cng khen ngi,
Tm chng sanh gp ti, chn gii u hng v)
i) Th lng v bin, th cng tam t,
Quang minh hu tng, honh bin thp phng.
(Th lng khng ngn m, theo chiu dc tt cng ba i,
Quang minh hin hnh nh, theo chiu ngang trn khp mi phng)
j) Kh hi v bin, hi u th ngn,
Lc bang hu l, khi tn tc sanh
(Bin kh v bin, quay u l b,
Ci vui c no, tin tng lin sanh)
326
Ng Tr, gi l Ng Tr Phin No, tc nm th cn bn lm ni nng ta cho

ht thy phin no, gm:
1) Kin Nht Thit X Tr a: gm nhng Kin Hoc trong tam gii nh Thn Kin
v.v
2) Dc i Tr a: tc nhng phin no trong Dc Gii, nhng khng k V Minh v
Kin, bao gm nhng phin no lin quan n ng dc bn ngoi (sc, thanh, hng, v,
xc).
3) Sc i Tr a: gm nhng phin no trong Sc Gii, nhng khng k Kin Hoc v
V Minh, tc nhng phin no do la b Ng Dc nhng vn chp trc m m ni
sc thn ca chnh mnh.
4) Hu i Tr a: gm ht thy v minh trong V Sc Gii, khng tnh Kin Hoc v
V Minh, tc nhng phin no do la b tham sc nhng vn chp trc m m ni
sc thn ca chnh mnh.
5) V Minh Tr a: gm ht thy nhng th v minh.
Nh Chp l Ng Chp v Php Chp.
k) Duy k Ng Trc n khng, nhm tha hng v nhn phn, a v

nhn to,
Thng c Nht Chn cng chng, t nh nguyn linh ng mn, tm linh
ng an
(Ch mong mau khng Ng Trc, no qun hng khng ngi thp, t
khng ngi qut,
Nu c cng chng Nht Chn, t y nguyn khin ta tha, tm khin ta
an)
5. Cu i tn dng Pht Di Lc
Bo cc ph thp h, uyn nhc khng hm vn tng,
Phn thn bin trn st, trc ng nguyt n thin giang
(Gc bu rp mi phng, ging ht h khng cha mun hnh tng,
Phn thn khp ci trn, no khc vng trng in bng ngn sng)
6. Cu i tn dng Pht Di
a) T v phng, ln y th nht,
Tn lng vng trc, mn b m thm.
(T khn ngn, xt chng sanh vn cng mt th,
Bn b no thu, thng hu tnh m mui su xa)
b) Th nguyn hong thm, thp phng cng tn
T bi qung i, cu gii ng quy
(Th nguyn rng su, mi phng cng khen ngi,
T bi rng ln, chn gii u nng v)
7. Cu i tn dng ngi Di Lc
a) Thn phc tiu dung nhip hi chng,
Phn thn tn nh th thi nhn.
(Bng rng mt ci nhip hi chng,
Phn thn hin bng dy ngi i)
b) Yn ta ng nhn lai, d nhip Long Hoa hi l hu duyn chi bi
Phng c d tiu ng, vin chng i b trung v s bt dung
(Ngi lng i ngi n, nhip sn hng hu duyn trong hi Long Hoa,
Gp cn c bn ci, ph trn bng to ng khng g chng cha)
c) Lu cc mn khai, vin chng php gii tu nhn s,
T bi nguyn ph, d nhip Long Hoa chng qu nhn

(Ca lu cc m, trn by s tu nhn ni php gii,
T bi nguyn khp, nhip sn ngi chng qu hi Long Hoa)
8. Cu i tn dng c Qun m
Hu cm tc thng, thin giang hu thy thin giang nguyt,
V c bt b, vn l v vn vn l thin.
(C cm g lin thng, ngn sng in bng nc ngn trng,
Khng cn no chng ng, vn dm khng my vn dm tri)
9. Cu i tn dng c Pht
Trit chng Nht Chn php gii, Tam Hoc tn nhi nh t vong, c siu
Thp a,
Ph linh cu loi thnh phm, Ng Un khng nhi lc c, o k i
Hng.
(Chng tt Nht Chn php gii, Tam Hoc ht, nh t327 tiu, c siu vit
hng Thp a,
Khin khp chn loi thnh phm, Ng Un khng, lc trn, o tha k
ng i Hng)
10. Cu i tn dng Qun m B Tt
a) Nht trn bt lp, c chn vin thng, hin ty loi trc hnh chi thn,
tm thanh cu kh,
Ng un giai khng, chng i tch dit, y tc tm t tnh chi o, thuyt
php sanh.
(My trn chng lp, c chn vin thng, ty loi theo hnh hin thn, tm
thanh cu kh,
Ng un u khng, chng i tch dit, nng o t tnh ni tm, thuyt
php sanh)
b) Vn khi t mn, mn b m tnh bt d ng,
Ba ng nguyn hi, ln y Pht tnh liu v th!
(My dy ca t, thng l m tnh cha d ng,
Sng tro bin nguyn, xt thay Pht tnh khc chi u)
c) T bi tm thit, tuy cu kh d tm thanh, thng tr Lng Nghim i
nh,
327
Nh t: Phn on sanh t v bin dch sanh t.
D bt tnh n, tng u c nhi thuyt php, vin chng tch dit chn tng.
(Tm t bi tha thit, tuy hay cu kh tm thanh, vn thng nhp Lng
Nghim i nh,
Lng cu vt n cn, du thun cn c thuyt php, c trn by tch dit
chn tng)
d) Chiu kin ng un giai khng, thuyt php sanh, th cng tam t
Chng cc nht tha tht tng, tm thanh cu kh, honh bin thp
phng
(Soi thy nm un u khng, thuyt php sanh, dc cng tt ba i,
Chng cc nht tha tht tng, tm thanh cu kh, ngang trn khp mi
phng)
e) Th nguyn hong thm, x x hin thn thuyt php
T bi qung i, thi thi cu kh tm thanh
(Th nguyn rng su, chn chn hin thn thuyt php
T bi rng ln, lun lun cu kh tm thanh)
f) Php php vin thng, c danh T Ti
u u hp o, nhn hiu Ph Mn
(Php no cng vin thng, cho nn tn T Ti,
Chuyn g thy hp o, bi vy hiu Ph Mn)
g) T khi v duyn, n chu th loi,
Bi hng ng th, o khi a mn
(Dy lng t v duyn, rng ban n mun loi,
Vn lng bi ng th, m mi o nhiu mn)
11. Cu i tn dng Th Ch B Tt
a) Bn nguyn bt vi, nhip nim Pht nhn quy Tnh ,
Phn thn v lng, c Cc Lc quc bin thp phng
(Chng tri bn nguyn, nhip ngi nim Pht sanh v Tnh ,
Phn thn v lng, ng ci Cc Lc trn khp mi phng)
b) nhip lc cn, hoch i tch dit,
n nht nim, chng chn vin thng.
(Nhip trn su cn, c i tch dit,
Ch khi mt nim, chng chn vin thng)
c) D tr hu quang, ph chiu nht thit,
Tha vin thng o, qung chng sanh.
(Dng tr hu quang chiu khp ht thy,

Nng vin thng o rng chng sanh)
12. Cu i tn dng B Tt
Chng ch Pht bn diu gic tm, tng t an tr Tch Quang, hng chn
thng chi php lc,
Mn chng sanh m Nh Lai tng, c phc hin thn trn st, tc c chi
nhn duyn
(Chng tm vn diu gic ca ch Pht, t y an tr Tch Quang hng
php lc chn thng,
Thng chng sanh m tng tnh Nh Lai, nn li hin thn trn st lm
nhn duyn c )
13. Cu i Pht in
Minh hin hm gia, n du ph mu
Thnh phm ph li, c mi khung thng
(Ngm ln hin u gia h, n hn cha m,
Thnh cng phm u li khp, c qu tri cao)
14. Cu i tn dng c Vi h php
B Tt ha thn, ph chnh ti t hong thnh gio,
ng chn nhp o, an bang h quc, qun m.
(B Tt ha thn, gip chnh dp t, hong dng thnh gio,
ng chn nhp o328, yn ci vng b, rng qun m)
15. Cu i tn dng Vi B Tt Ph
H php an tng, t hu tnh cng nhp Ph Mn, mn Qun m nguyn,
Hng ma ch ngoi, linh hm thc t ng gic ngn, toi Thin Th tm
(H php, gi yn Tng chng, mong hu tnh cng nhp Ph Mn, tha
tm c Qun m,
Hng ma, ch phc ngoi o, khin hm thc u ln b gic, toi lng
ng Thin Th329)
328
ng chn nhp o: xut gia t lc cn th u.

Thin Th (Sugata), i khi cn phin m l Tu Gi , T Yt a, hoc dch ngha l
Thin Kh, Thin Gii, Thin Thuyt V Hon, Thuyt Ho, Ho Kh, l mt trong
mi hiu chung ca ch Pht. Danh hiu ny tn dng c Pht kho nhp mi th
Chnh nh rt su, c v lng tr hu. Danh hiu Ho Thuyt hm ngha c Pht kho
ni cc php da theo Tht Tng, chng chp trc php i, kho qun bit sc tr hu
329
16. Cu i tn dng Thin Vng Ph

X t vn ph ph trn hon, d thin vng thn tc Nh Lai s,
K php v qun trim sa gii, hin i nhn tng trn vin thng trng.
(Ngng my t che khp trn hon, dng thn thin vng lm s gi Nh
Lai,
Mong ma php thm u sa gii330, hin tng i nhn trn o trng vin
thng)
17. Cu i tn dng Quan
Ho kh xung thin, ngng hiu ngha thin chi ph t
Tinh trung qun nht, thng ty Pht nht d chiu chng
(Ho kh ngt tri cao, knh hc Ngha Thin331 thng che ch,
Tinh trung la nht nguyt, thng nng Pht nht rng ph by)
18. Cu i Pht in
Hnh mn qu vin, o tam tha d t thnh gic o,
Bi thm nguyn trng, chng t sanh nhi cng gii lin bang
(Hnh mn qu vin, dn tam tha u thnh gic o,
Bi su nguyn nng, t sanh cng n lin bang)
19. Cu i tn dng tng Qun m c th ti ging Tin Nhn
thuc Ph
Bi nguyn hong thm, c tng c l dng cam l,
T n ho ng, tr s hon khu tn kit thnh
(Bi nguyn rng su, nn t chn ny vt ln cam l,
T n lng lng, khin khp trn gian cn tc lng thnh)
20. Cu i ti in Pht
ca t ging php kh c, kh l. Khi dch l Thin Th th c ngha l ng nh
tht n c b bn kia (b gii thot), chng cn ni tri trong bin sanh t. Ni
chung, danh hiu ny nhm tn dng s t ti gii thot ca Pht Qu cng nh cng
nng thuyt php mu nhim pht l t Pht tnh.
330
Sa gii: Cc th gii s lng nhiu nh ct.
331
Ngha Thin: ni y l Nht Ngha Thin, hay Nht Ngha Tnh Thin,
danh xng ch nhng v Pht, hay ni rng hn l cc v B Tt tr i Nit Bn,
hoc hiu rng hn na l cc v B Tt t Thp Tr tr ln. Do cc v y kho hiu
cc ngha, nn v diu l Nht Ngha nh Thin (theo Php Hoa Huyn Ngha quyn
4).
Gio din Thin, Vin, thng cu gii nhi t ,

c ton phc hu, siu Thp a d c tn.
(Gio ging Thin, Vin, trn khp chn gii,
c trn phc hu, c tn hn Thp a)
21. Cu i ti Tr Tch in Linh Nham Sn
Chng Php Hoa nhi lai Linh Sn, truy ty a Bo thp trung Pht
Hin sc thn d y Lc , mn nim Dim Ph th thng nhn
( chng minh php hi Php Hoa, n Linh Sn, theo hu Pht trong thp
a Bo,
Hin thn tr bnh em t tng Lc Tng Tin, ngh thng ngi i ci
Dim Ph)
22. Cu i tn dng ngi Tr Tch Linh Nham
a) Linh Nham linh tch hu vnh ph, tc hin lun hi khong vin,
Tr Tch tr mu khi Lc tng, dng chng Pht o uyn thm
(Linh Nham du thing hy cn vnh vin, r lun hi xa vi,
Tr Tch khn kho khi gi Lc tng332, nhm ph Pht o thm su)
b) Thnh c nan t, c hin tng thn thuyt php yu,
Bi tm v k, vnh lu bn t tc bnh mng
(Thnh c kh lng, ring hin hin thn tng ni php yu,
Bi tm v k333, mi lu li cha ny ch che)
23. Cu i ti Tng Kinh Cc
Nh Lai qung vn t bi, sng m tam tng thm thm chi diu in, ph
s chng sanh khai pht B , tiu dung hoc nghip, ng hn m nhi
phc thng tch chiu, nhip qu gic nhi tng tc nhn tm, trc ng l
trch thng minh, tin th ung dng i hi, chn o ha dc, li ch
nan danh, ng bi hn phng minh hi, cm bt tt nin ngt ngt, y gio tu
hnh, trit cng nguyn, m t nht v, t th khnh khng hu t, o
on thn d cng xut y , dng k ngng th ph Pht lc.
Hong bt vong ph chc, ban b ng thi b mt chi chn thuyn, tt
linh hm thc vn hun Bt Nh thanh tnh cn thn, liu qui ngi h
hoch bn vin thng, tc phm tnh h ton chng thnh tr, v d trn
332
333
Lc tng: T tng Lc Tng Tin.

V k: Khng thin, khng c.
u hoa nhc, n thnh ngp nghip cao sn, h nim bo tuy, cng hun
vng trc, ng si hnh ng ch nam, c ng chung nht cn cn, kit
thnh tr tng, ng phong to cc, qun b thi h, do t chu bin thp
phng, ph bo d d t trn o ngn, vnh k thng bo qun n.
(Nh Lai rng m lng t bi, ging thng sut diu in Tam Tng rt su,
khin khp chng sanh khi m B , tiu tan Hoc nghip, gt sch hn
m, khi phc tch chiu thng hng, nhip qu gic v trn ni tm, ht
nh git sng ri vo bin thm bn thnh bin c mnh mng, un c
trng dng, li ch khn nu, bn mnh mng gp gio hun rng ngi,
dm chng quanh nm mit mi, y gio tu hnh, thu y tt ngun, ung
mt v y, t y rng toang hu t334, dn on thn cng thot no ng
kinh s, hng cung knh p n Pht lc.
Hong thng chng qun ph chc335, ban b li chn thuyn nm thi
b mt, hng mi hm thc nghe tp Bt Nh, thanh tnh cn thn, trn
khng vng mc, thu t vin thng vn sn, dng phm tnh trn nu
thnh tr, khc g ht bi vun vo Hoa sn mau thnh ni cao ngt ngng,
h nim ch che, cng hun chng xit, l ta may gp ch nam336 thng t, t
nn trn bui khng khng, kit thnh tr tng, ti ngn ln nh, thy thi
h kia, do y trn khp mi phng, m gi mi loi cng ta ti bn o,
mong vnh vin bo p n vua)
24. Cu i php ng
Hu dim trng trng, thc ph thin nin chi m tht,
Php nguyn cn cn, t sanh ng tnh chi linh miu
(La hu trng trng, sng bng nh ti ngn nm,
Ngun php cun cun, sanh thnh mm thing ng tnh)
25. Cu i Tng Kinh Cc
Php hi ung dng, thm thm trit chi nguyn, phng kh v v c
Pht ha,
Ngha sn tiu tun, trc thng tuyt cao chi nh, th kham vn bt ph k
linh
(Bin php mnh mng, d tn y ngun thm thm, mi dm bo chng
ph n Pht gio ha,
334
Hu t l mt trong Tam T, tc Tin T (hay S T), Trung T, Hu T (chng u,

chng gia, chng sau).
335
y T nhc li chuyn khi Pht sp nhp Nit Bn ph chc cc hong h tr
lu thng Pht php.
336
Tc kim ch nam.
Ni ngha vi vi, ln thng nh cao cht vt, mi ng ni khng ph bc

tnh mnh)
26. Cu i ti Pht in trong Tng Kinh Cc
Pht quang ph chiu thp phng gii
Php v qun t ng tnh cn
(Pht quang chiu khp ci nc mi phng,
Ma php thm u cn c ng tnh)
27. Cu i Tng Kinh Cc
Ng thi ngn gio, phi d phi ng, v Tht thi Quyn, khai Quyn hin
Tht, hu nh hi dng bch xuyn, xuyn ph hi,
Tam tha l, tc a tc nht, do tnh hin tng, nhip tng quy tnh,
trc t khng hm vn tng, tng y khng.
(Nm thi ngn gio, chng khc, chng ng, v Tht by Quyn, m
Quyn hin Tht, dng bin c cha ng trm sng, sng xui v bin,
Ba tha l, va nhiu va mt, do tnh hin tng, nhip tng v tnh,
ht h khng bao hm mun tng, tng337 nng h khng)
28. Cu i ging ng
Php hi hong khai, gio hnh tnh tn, dc c thin c ph dc, li n
t tu, th c lc t thng , bin sng c bit, d Hoa Nghim vin mn
B chi diu nhn duy ti o quy Tnh .
Ging din i khi, l s song thuyn, ngh cu vn phi triu tng, thnh
phm ng ch, do t gin kh t lc, ch trng Pht gia, k Sa B c tc
Hoc nghip chi hm thc, hin sanh ng ph lin tr
(Php hi m rng, gio - hnh cng tin, mun li khp ngn cn c, li n u tu, v th, b qua ng chung, trn cao php c bit, bi diu
nhn vin mn B trong Hoa Nghim ch nhm dn v Tnh
Ging ta khi ln, l - s cng ging, toan cu trn mun phi hng v,
thnh - phm cng ch, do vy, la b t lc, chuyn ch trng Pht gia h,
mong hm thc y dy phin nghip ti Sa B, i ny cng n lin tr)
(Cy vo t lc gi l php mn theo ng li thng thng, cy vo Pht lc gi l
php mn c bit. Pht Gio Tnh Nghip X khnh thnh ging ng, sai ti son cu
i, do vy bn nu by tng ch)
29. Cu i ti Nim Pht ng

337
Tng y l hnh bng, sc cnh.
a) H tt vn th thy, th o kim chiu nht nguyt,

n nng thng h nim, Pht tm v x bt t bi
(Cn g hi l ai338, o ny nay rng ngi nht nguyt,
Ch cn thng h nim, Pht tm khng u chng t bi)
b) Quyt ch cu sanh, hiu tch hin tng thc tu thc,
Nht tm c nim, ch kim nht nhn vn dic vn
(Quyt ch cu sanh, phng ngi hin thu xa em lm p lc,
Mt lng ngh nh, ti nay ngi ni sao ta cng ni vy)
c) Nhn Gii sanh nh, nh - Hu vin minh B bn,
Do Gio nhp Tnh, Tnh - Thin qun trit gic o thnh
(Bi Gii sanh nh, nh - Hu vin minh l ci B ,
Do Gio nhp Tnh, Tnh - Thin qun trit thnh tu gic o)
d) Lc tu Gii nh Hu Khng tc v ng kin,
Thng nim T Bi H X phng kh Pht tm.
(Tn lc tu Gii - nh - Hu - Khng s khng ng kin,
Thng lun nim T - Bi - H - X mi hp Pht tm)
e) Liu qun i s duy tu tnh
Sng Pht bn hoi ti vng sanh
(Xong i s ca ng ch c tu tnh,
Tha bn hoi ca Pht ni vng sanh)
f) Tam nghip tng ng, vng sanh hu phn,
Lc cn nhip, kin Pht v nan
(Ba nghip tng ng, vng sanh c phn,
Su cn nhip trn, thy Pht chng kh)
g) Chiu kin Ng Un giai khng, vin ly in o mng tng,
nhip lc cn tnh nim, thng hp bn diu gic tm.
(Soi thy nm un u khng, xa la mng tng in o,
Nhip trn su cn tnh nim, trn hp gic tm vn mu)
h) Ng un giai khng, lc cn cu tch,
Nht trn bt nhim, vn c vin chng
(Nm un u khng, su cn u lng,
My trn chng nhim, mun c trn by)
338
Thin gia thng dy tham cu cu nim Pht th thy (ngi nim Pht l ai?)
30. Cu i Tam Gio ng

Nho Thch bn ng nguyn, o tnh hnh nhi bt bt,
Ni ngoi nguyn nht th, l giao hin nhi di chng
(Nho - Thch vn cng ngun, hai o cng hnh khng chng tri,
Trong - ngoi nguyn mt th, l ri ln nhau thm rng ngi)
31. Cu i thp vin ngi Vnh Minh
Tng knh vin chiu, vn thin ng quy, bn gio ngha nhi tc hu mng,
Php Hoa nht b, Pht s bch bt, chn i c d cnh ngu ngoan.
(Tng knh chiu trn, vn thin ng quy, bn gio ngha ni tip hu mng,
Php Hoa mt b, Pht s trm tm, dy i c nhc nh bng ngu)
32. Cu i Tr Gi Phng339
Gio phn ng thi, ha nghi ha php song thuyn, Linh Thu thn tha
ch Thin Th,
Pht minh lc tc, tm tc tm th tnh xin, Chi Na hong o v nh nhn.
(Phn nh gio php gm nm thi, ha nghi, ha php340 cng ging, non
Linh Thu ch thn hu ch Thin Th,
Gii ngha ch Pht bng lc tc, tm lm, tm l u ph, ci Trung Hoa
hong o chng mt ai bng)
33. Cu i Khng Thnh in
K vng khai lai, o thng thin a hu hnh ngoi,
T Nghiu thut Thun, n bin phi tim d loi trung.
(K tha ngi trc, khi li k sau, o thng tri t vt ngoi hu
hnh.
Sng phng o Nghiu, noi gi php Thun, n trm bay ln trn khp
mun loi)
34. Cu i Nh Liu341
339
Tr Gi Phng: nh k nim t s Tr Gi, tc Tr Khi i s.

y l hai thut ng ca tng Thin Thai. Theo Thin Thai T Gio Nghi Tp quyn
thng v Php Hoa Huyn Ngha quyn 1, Ha Nghi l nhng hnh thc, phng php
nhm hng dn, ch dy chng sanh nhp o, Ha Php l ni dung ca kinh in, gio
php... Nh vy Ha Php ging nh dc tnh, cn Ha Nghi ging nh cc mn thuc.
T Tr Gi lp ra thuyt Ha Nghi T Gio (n, Tim, B Mt, Bt nh) v Ha Php
T Gio (Tng, Thng, Bit, Vin).
340
Vn c hng danh thng c nim,

Bch ban huyn bnh t tiu tr
(Vn c hng danh thng ngh nh,
Trm cn huyn bnh t tiu tr)
35. Cu i a Tng n
Hng nguyn pht thi, sanh mng thot,
Tn kinh din x, ti t tiu vong
(Nguyn ln pht ln, chng sanh c thot,
Tn kinh va ging, ti chng t tiu vong)
36. Cu i Php Hoa n
i s nhn duyn, oan quy Tht Tng,
Nht tha nguyn bn, ti bo thn n.
(i s nhn duyn, u mi quy v Tht Tng,
Ci ngun Nht Tha ti ni bo n m cha)
37. Cu i ca Tam Quan
a) Kinh tha Bc khuyt, Lut xin Nam Sn, tc hu mng tng lai, trc
s ph thin hm thc n minh tch dit chn tm, th cng tam t
o k Ty Cn, tng truyn ng Chn, khai Pht tri ng nim, hm
linh php gii hu tnh trit ng vin thng diu tnh, honh bin thp
phng.
(Kinh nng ca Bc, Lut hong non Nam, ni tip hu mng ti tn tng
lai, khin hm thc khp tri mau t chn tm tch dit, theo chiu dc cng
tt ba i.
o ni tri Ty, tng truyn x ng, m by Pht tri kin ni ng nim,
khin hu tnh php gii trit ng diu tnh vin thng, theo chiu ngang
trn khp mi phng)
b) Ngh B trng, th tch dit in,
ng vin thng l, nhp gii thot mn.
(n B trng, ti in tch dit,
Ln ng vin thng, vo ca gii thot)
341
Nh Liu chnh l ta nh dnh cho cc v Tng nm dng bnh cha Php V.

Xin xem S quyn m xy dng Nh Liu cha Php V trong n Quang Vn Sao
Tng Qung Chnh Bin, quyn 2.
38. Cu i vn rau
a trng thi cn th, nhn chn qu chnh,
Phn a gia t i, c hu phc long
(t ph nhiu c mp, nhn chn qu chnh,
Phn mn nhiu c to, c dy phc thnh)
39. Cu i sn khu
a) Quyn ch bi trng ph gio ha
Xo thy minh hun chn cng thng
(Phng tin lp sn khu gip gio ha,
Kho lo nu minh hun chn hng cng thng)
b) Ng bao bim, bit thin c, khnh ng phc cc, bo bt sng thc
nc hin gian, pht qu chn lung, don tc thin thu to gim,
Ph gio ha, chn cng thng, t hiu nhn trung, ngha cc tn qun
thn ph t, di phong dch tc, tun vi vn th in hnh
(Ng khen - ch, phn bit thin c, lnh d, phc xui, qu bo chng sai
lnh - d, hin - gian, chn ng k ui ngi ic, xng lm gng soi
ngn thu.
Gip gio ha, chn chnh cng thng, t hiu, nhn trung, tit ngha
trn ht vua - ti, cha - con, thay i n np phong tc, tun theo in hnh
mun i)
c) in hnh th b tng lai, t cung phu khc nim tc thnh,
Gian du tru d vng, th tim c i pht u quang
(Nu by gng mu cho tng lai khin k cung khc nim thnh thnh,
Git l gian nnh trong qu kh hng c ngm ta rng u quang)
40. Cu i ti ca Tam Quan am Php Nh
Php o u thm, trc nhp vin thng diu cnh,
Nh mn qung i, ton chng tch chiu chn tng.
(Php o thm su, vo thng vin thng diu cnh,
Nh mn rng ln, trn by tch chiu chn tng)
41. Cu i mng l truyn gii
Trng gii vng d chn tng phong, nh vin minh, thnh tc truy tung
vng trit,
B t vn nhi ging php v, tam cn ph b, don kham di phm hu cn.

(Cng li gii rng tng phong, nh 342 vin minh, tht ng noi du
hin nhn thu trc,
Ba my t hng ti ma php, ba cn trn , qu xng nu gng hu
hc mai sau)
42. Cu i v kha ging Thin Lm Bo Hun343
Lm knh tri tm hong bo hun,
Quy kim s c chn thin lm
(Soi gng bit thn hong dng bo hun,
Sa nay noi c344 rng r thin lm)
43. Cu i ving php s
a) D cu sanh c c hng chi phong nguyt, sanh bn v sanh, v sanh
nhi sanh, sanh v sanh chi Tnh
D th dit tc him o chi o s, dit tht bt dit, bt dit nhi dit, dit
bt dit chi u bang
(Ly cu vng sanh c cnh gi trng qu c, sanh vn chng sanh, v
sanh nhng li sanh, sanh v ni Tnh v sanh,
Dng hin tch dit lm o s ni ng him, dit tht bt dit, bt dit
m vn dit, dit ni ci u chng dit)
b) Vin mn B , thng quang hin x huyn duyn dit,
Trang nghim Tnh , bn hu trit thi chn tr sanh.
(Vin mn B , thng quang hin hin, huyn duyn dit,
Trang nghim Tnh , bn hu t ri, chn tr sanh)
44. Cu i mng th nm mi tui
Hiu B Ngc chi tri phi, ng thp nin khin vu, tng t tn sm,
S Trng Ni chi lp mng, bch thin th phm, vnh dng tun hnh
342
Nh : Chn v Tc .
Thin Lm Bo Hun, cn c tn l Thin Mn Bo Hun, hoc Thin Mn Bo Hun
Tp, l mt tc phm do s Tnh Thin bin son vo i Nam Tng, ghi chp cc gio
hun ca ch t s nh Thin i Tng t ngi Hong Long Hu Nam n Pht Chiu
Chuyt Am, gm hn 300 thin, mi thin u ghi r xut x. Cun sch ny vn do hai
v Diu H Thin Gic v Trc Am S Khu cha Vn Mn tnh Giang Ty bin son,
tri qua nhiu nm b tht lc phn ln. Vo nin hiu Thun Hy (1174-1189), ngi Tnh
Thin bn bin tp chnh l thnh b Thin Lm Bo Hun nh hin thi.
344
Noi gng ngi xa sa i chnh mnh trong hin ti.
343
(Phng C B Ngc bit sai, ti li sut nm chc nm, t y sm sch,

Noi Khng Trng Ni lp mng, hnh p c trm ngn i, vnh vin tun
hnh)
45. Cu i ving v ging s chuyn ging Lng Nghim
Hi m nhp gii nhi u u hp o, s thp nin gio ngha tng phong,
thnh cnh ngng,
Mn cn trn thc nhi php php quy chn, nht st na nhn vin qu mn,
vnh tc tn lng
(Gom m - nhp - gii, chuyn g cng u hp o, my chc nm gio
ngha tng phong, tht ng ngng m,
Dit cn - trn - thc, php no tt thy quy chn, mt st-na nhn trn qu
mn, mi l cu bn)
46. Cu i mng th
K lp, lp nhn, th danh thng th,
Tri phi, phi on, kh v trng nin
(T lp, lp ngi, y l thng th,
Bit sai, sai dt, ng gi trng nin)
47. Cu i ving ngi tu hnh cao tui
Thin tm h tch, tnh nghip tinh thun, mng Pht tip dn d vng sanh,
bt ung s thp nin lai c hi o,
o mo oai lng, thanh thn trc lc, linh nhn knh y nhi cnh ngng
don kham thin bch th hu tc in hnh
(Tm thin trng lng, tnh nghip tinh thun, c Pht tip dn vng sanh,
chng ung my chc nm sng ngoi hi o,
Dng o oai nghim, lng thanh siu vit, khin ngi king n ngng m,
ng cho trm ngn i sau noi gng mu)
48. Cu i ving ha thng K Thin cha Thin ng
a) Truy c nim , ch chiu trc, tt linh nhn nh cung tc thi
hon c bn u, kh thn thin bt gi nin, tr s php mn vong ch tr.
Mi ngm k tng, thanh vn khanh tng, ph t phao gia lng t trc h
n khai bo tng, kham bi s v toi ch, c giao hu tn tht quy thng
(Chnh nh nim 345, ch rnh rnh, u khin nhng g cung lm

bng346 tc thi nhn bit u mnh, ng than thay, tri khng cho sng
thm, khin cho php mn mt i ct tr,
Thng ngm k tng, thanh vn ro rt, khin khp bn lng t b nh lp
tc m ngay kho bu, bun tic vy, s nghip cha tha ch, n ni hu
hc thiu ngi un nn)
(Cu i ny ngi quen bit, php t hay vn bi u c th dng c)
b) Thp ti tr Thin ng, hng d thi ca truyn mt n,

Nht triu sanh Pht quc, vnh ty Qun Th chng vin thng
(Mi nm tr Thin ng, thng ly thi ca truyn mt n,
Mt hm sanh nc Pht, mi theo Qun - Th347 chng vin thng)
49. Cu i ving ha thng K Thin
a) Gii ng t nguyt phong quang, thng k Mt Vn chi php o,
phng dc hong khai hc hi, tip dn hu cn, khi liu cnh sanh Cc
Lc khc nhn kh.
Thi ng kim thanh ngc chn, vnh vi kh hi chi t hng, thng k thn
chng vin thng, truy tung tin gic, cp nghi phc nhp Sa B liu nguyn
lai
(Gii ht trng trong gi mt, k tha php o ca Mt Vn, va mun rng
m hc hi tip dn n em, no ng sanh v Cc Lc tha ci nhn
Th nh vng gieo ngc chm, mi l thuyn t trong bin kh, vn mong t
chng vin thng ni gt tin gic, gp nn quay tr li Sa B hng tha ch
nguyn)
b) Thng php o chi thc vi, phc un kinh lun, ch khi phc, vin
quan trng d tc kim thang, h bn nhi th,
K tng phong chi phi chn, tm huyn to gim, khu th chu ky, xan cc
l d ph lu b, kh vn vnh kip thng tn
(au v php o suy vi, bng cha kinh lun, ch mong khi phc, cy nh
quan chc bo v, no hay na ng khut bng,
345
Nim : l mt thut ng Thin Tng, cn gi l Nim C, hoc Nim Tc, c ngha

l nim bnh c tc (chn ra mt cu chuyn c bnh ging). Trong cch thuyt php
ca Thin lm, v ging s nu ln mt cu chuyn xa, hoc mt cng n khi m
tm a, ch dy yu ch tng mn cho ngi hc. Tuy gi l bnh ging nhng li
ging thng khin cho ngi nghe hoang mang nhiu hn, vi mc ch thc y nghi
tnh ngi nghe t lnh ng ch, ch khng da theo tri kin vn t gii thch
cng n.
346
Ch chng cung Din Nh t a trong kinh Lng Nghim, anh ta soi gng thy
hnh bng ci u ca mnh hin trong gng, m ra hong s pht cung.
347
Qun Th m v i Th Ch.
Mong cho tng phong rng r, lng sng gng trong, ming phun chu
ngc, gt tr gai gc hng rng truyn, ng gi mun kip thng cn)
50. Cu i ving ha thng Lu Vn Qun Nguyt
Ngng tha s ch, sng kin thin lm, ph linh tham thnh truy lu c d
an thn lp mng, hnh tr nin cao c thiu, thc phm hu cn, h duyn
nguyt lc thanh thin thy o hi.
Thng khu hn, kht ban Long tng, tt s tng gio khai s nhn t
t bn cng nguyn, k kinh cht t thn thin, thn th i gic, ng tt
tm minh l a o ph khng
(Knh vng ch thy, to dng thin lm, khin khp Tng nhn tham
thnh348 nh an thn lp mng, may c tui cao c trng, rn nhc n
em, duyn chi trng khut tri xanh, nc tri ra bin?
Ti g ca khuyt, xin ban Long tng349, khin mi khai s Thin Gio do
y hiu ngun tt y, nh thn tr hn di, hu h i Gic, t s tm
m ci l, o hp chn khng)
51. Cu i ving v Tng quen bit sng ngi miu nh ni ch ba
Bn lai din mc, tc tc hng chn, ph hng bch m qun d nguyt,
Tt th tho tr, t thoi tht tn, o k l t thng L Sn,
(Bn lai din mc, du ci tc vn lun l chn, di nhn m bic xem bng
trng m,
Sut i tu dng, tng l li tht ra lun tin, ci ngc ch la350 tro
ln L Sn)
52. Cu i ca ng Tng ving v i thng gia h php
348
Tham thnh: tham vn, thnh o.

Cn Long i Tng Kinh.
350
Ci ngc ch la (o k l): y, T nhc n in tch Trng Qu Lo.
Trng Qu Lo khng r nm sinh v mt, l mt trong Bt Tin, sng vo thi ng
(vo khong i ng Cao Tng n ng Huyn Tng), l mt o s ni ting v
thut luyn an. Theo thn thoi, ng ta thng ci mt con la trng, nhng ngi ngc
hng, tc l quay mt v pha ui la. Con la y mi ngy i c ngn dm, khng
cn n ung, khi cn ngh ngi, ch cn v nh vo n, la lin xp xung nh mt tm
da la, khi cn i ch thi hi vo n li bin thnh con la sng nh c. Do vy, dn
gian hay dng tch ci la ngc ch ngi thung dung t ti khng b rng buc
trong ci trn. y, T dng in tch ny khen ngi v s y sng ni hi, ch
ba, vn thong dong tu Tnh nghip khc no Trng Qu Lo ci ngc con la do
chi khp chn.
349
Bch th khi gia, c trin vi chnh, s thp nin qung hnh t t, i trin
kinh lun, v bin t thanh tho cao phong, c liu thnh ph cnh
ngng.
Xch thnh h php, tc tc tu chn, ng t thi n kh huyn khu, trc
thng An Dng, tuyt i i bn quang thng th, tt tng trit chng
duy tm
(Tay trng lm nn, sng trong ch ba cm quyn, my chc nm rng
hnh t t, rng m kinh lun, phong thi cao sch no c ngn m, u
mong cu c ngng m,
Lng son h php, ngay ni ci tc tu chn, ng lc ny cht b huyn
thn, ln thng An Dng, quang minh th lng vn bt i i, t s trit
chng duy tm)
53. Cu i nhn dp huyn nh Hi lm l tng n
Kinh tuyn b tng, tng n thn tc quy thin ph, khi nht p an
khang, tng thuc ln bang bt vi hc?
Ch tng chn thuyn, k ct diu thng chiu h phng, k tch hp cnh
phc khnh, kim linh thng quc mc dung quang.
(Kinh tuyn b tng, tin n thn v ngay thin ph, no ch mt p an vui,
cn th ln bang chng c hng nh?
Ch tng chn thuyn351, mong sao lnh thng chiu h phng, mong ban
c vng phc khnh, km thm c nc gi m dung quang)
54. Cu i tng n
H dn bi gic hp trn, ch s thin tai d kin co,
i s tm thanh cu kh, nhn ln qu khn chi thnh cu.
(Dn en tri gic hp trn, n ni thin tai thng ging xung,
i S tm thanh cu kh, do thng tha thit352 ch thnh cu)
55. Cu i phng iu ng Tn Truyn Phng (vit thay)
Tm kh chn thng, ph v on thn tu thnh o,
Thn thng nghip tri, hn vong nhn ng quy lin bang
(Tm hp chn thng, khp v on thn tu thnh o,
351
Thuyn c ngha l r rng. Do vy, trong nh Pht gi nhng cu ni ging gii

chn l l Chn Thuyn.
352
Nguyn vn Qu khn (tm lng tha thit ca hoa Qu). Do hoa Qu (cn gi l
hoa Hng Dng) thng xoay theo hng mt tri nn c vn thng dng t ng ny
ch lng tha thit ngng vng. Do m vn b buc, chng ti nh tm dch gn l
tha thit tuy khng .
Thn n n nghip, qun phng nhn ng v lin bang)

56. Cu i tng tin thn n dch
Hu nht l trung thin, dit tn n dch chi sng l,
T vn ph i a, t vinh phc th chi cn miu.
(Hu nht rng gia tri, tr sch sng mc n dch,
My t trm ci t, tt ti r mm phc th)
57. Cu i t khch l
a) Tt tng cch tr thnh chnh th k cung, th chn ho kit,
Bt d thn tm tnh mng tr ngoi, ni i trng phu
(Tn lc thc hin cch tr thnh chnh353, tht ng bc ho kit,
Gc b chng mng thn tm tnh mng, mi xng i trng phu)
b) Nh tng t khoi nim Pht, tm bt chuyn nht, quyt a a ngc,
ng qu, sc sanh thng nan cu, vt vng tng nhn thin phc qu,
Nh tng t khoi nim Pht, ch nhc chn thnh, tin d lin tr, Thanh
Vn, Duyn Gic do pht tr, nh khc chng ng diu vin tha
(ng sp cht hy mau nim Pht, tm chng chuyn nht, quyt a a
ngc, ng qu sc sanh cn kh mong cu, ch vng tng qu phc tri
ngi,
ng sp cht hy mau nim Pht, ch nu chn thnh, lin d lin tr, Thanh
Vn, Duyn Gic vn chng mun tr, chc chn chng vin tha ng
diu354)
c) Chiu kin ng un giai khng, tm cnh cu quyn, trc ng ho
nguyt c vin, quang thn vn tng,
Chng o nht trn bt lp, tr bi song vn, bt d ho thin ho ng, th
ph qun lun
(Soi thy nm un u khng, tm cnh u mt, ht nh vng trng vng
vc, nh sng ri trm mun vt,
Chng n my trn chng lp, tr bi cng vn, khc no mt tri rc r, th
tnh che khp mi loi)
d) Nim Pht phng nng tiu tc nghip,
Kit thnh t kh chuyn phm tm
(Nim Pht mi hng tiu tc nghip,
353
354
Cch vt, tr tri, chnh tm, thnh .

Bnh ng, vi diu.
Kit thnh s t chuyn phm tm)

e) B h c lai nhn, thng nim t k tng ch,
Chuyn tm tu tnh nghip, thm tm o nghip v thnh
(ng ca chng tip ai, xt ngh thn ny sp cht,
Chuyn tm tu tnh nghip, thn thay o nghip cha thnh)
f) Trc lp bt di, thng s Khng thnh,
Hu phi tt ci, nghi hiu C hin
(Kin quyt chng di, thng tn th Khng thnh,
C li bn sa, hy hc hnh C hin355)
g) Chng o phng nng siu lc o,
Minh tm t kh liu tam tm
(Chng o mi hng siu lc o,
Minh tm s t r ba tm)
h) o nghip v thnh, cm s th tm tn lon,
T k tng ch, lc t nht thit ng th
(o nghip cha thnh, h dm tm ny tn lon,
K cht sp n, tn lc t t mi th tc)
i) Duyt bin trn hon nguyn th huyn,
Nghin cng diu tnh cp quy chn
(Xem khp trn gian u huyn o,
Xt cng diu tnh gp quy chn)
j) Qu qu v nng vi ng hm,
C tm v ngy nhm nhn phi
(Bt li cha xong, thng y ny,
Gi lng khng di, mc ngi sai)
k) Tri Pht tnh thng, phn khc chng ch,
T a ngc kh, pht B tm
(Bit Pht tnh thng hng, quyt ch chng c,
Ngh a ngc kh no, pht B tm)
58. Cu i khi nhn ri
355
Tc C B Ngc, ngi sng cng thi Khng T, ni ting vi cu ni n nm

trn nm mi tui, bit bn mi chn nm trc u sai.
a) Gii hnh ton v, cm sung thin iu,

Cn thn v tnh, min hiu vn ngu356
(Gii hnh trn khng, no dm nh chim tri,
Cn thn cha tnh, gng bt chc tru my)
b) V hc nht ch, v o nht tn
S hin tm tht, s thnh tm khng
(V s hc ngy cng tng thm, v o ngy cng b bt,
Noi theo ngi hin tm thnh tht, noi bc thnh tm rng khng)
c) Tuy hu chu hi kim sn, bt nh ta tn th o,
Tng linh phong thin bi quc, h nhc lp vng Ty Phng
(Tuy c bin ngc ni vng, chng nh tn tu ni o ny,
Du cho ln ngi dng nc, no bng ng sanh v Ty Phng)
d) S s li nhn, xut nh phn nh,
Tm tm tnh k, nim t ti t
(Chuyn chuyn li ngi, ra t u tr v ,
Tm tm xt mnh, nim ni ny ngh ti y)
e) Nht ch ph tm thnh thit hn,
Tam giam k khu hc kim nhn.
(Mt phen ch phc tm, thnh g st,
Ba lt ngm kn ming, hc ngi vng)
59. Cu i tn dng Pht Dc S
Nh Lai th nguyn hong thm, ph li hu tnh, qu nng tm v s tr tr
hng danh, t kh tai bin tiu tn lc o kh,
Kinh ch oai thn qung i, t t hm thc, nhc khng nim bt phn tr
bm thnh gio, nh nhin th c din cp Lng Tc Tn
(Nh Lai th nguyn rng su, li khp hu tnh, nu tm v s tr tr hng
danh, s t tiu sch tai ng ht kh lc o,
Kinh ch oai thn ln rng, gip trn hm thc, nu chu nim chng rong
rui tun thnh gio, chc chn hng tui th di nh ng Lng Tc)
60. Cu i php ng
356
Vn Ngu l mt loi vt tng tng. C nhn thng tc tng Vn Ngu c hnh

dng mt con tru hay b mp mp, chn ngn, sng cong ngn, c bnh, khp mnh c
nhng xoy trn nh my cun, bn chn c nhng m my nh. Vn Ngu tng
trng cho s cn c, kin quyt.
V ng tng, v nhn tng, v chng sanh tng, v th gi tng, tng

tng ly tng, nhi vn c vin chng, cu cnh thn chng ph Tht
Tng
Sanh t tm, sanh bi tm, sanh hoan h tm, sanh i x tm, tm tm n
tm, nhi nht trn bt lp, trit hin hin h Pht tm
(V ng tng, v nhn tng, v chng sanh tng, v th gi tng,
tng tng ly tng, mun c trn by, rt ro t chng Tht Tng,
Sanh t tm, sanh bi tm, sanh hoan h tm, sanh i x tm, tm tm n
tm, my trn bt lp, trit hin hin Pht tm)
61. Cu i v Qun m, a Tng
Qun Th m hin chng thn d thuyt diu php, ty trn st cm, bin
trn st ng,
a Tng Vng khng a ngc nhi tn sanh gii, hnh Nh Lai s, y Nh
Lai tm
(Qun Th m hin mi thn ni php mu, trn st cm bn ng khp
trn st,
a Tng Vng trng a ngc hng ht sanh gii357, lm chuyn Nh Lai
tha tm Nh Lai)
62. Cu i chc mng Cng c Lm
Nhc thc nhn tm chiu kip vn,
T xan thin nim tr thi bnh
(n tht nhn tm chuc kip vn,
Dng chay thin nim dn thi bnh)
63. Cu i v Qun m, a Tng
Bin php gii tm thanh cu kh, ty loi hin thn, th thi Ph Mn i
s,
C minh dng hng t vn bi, thng thi thy th, mc qu a Tng
nguyn vng
(Khp php gii tm thanh cu kh, ty loi hin thn, phi nhng Ph
Mn i s,
Trn m dng hng t vn bi, thng lun xe tay, ai hn a Tng
nguyn vng)
64. Cu i chc mng Cng c Lm
357
Sanh gii chnh l chng sanh gii.
Th cn ph khn mu chi tm, vnh tr nhc thc,

Tn dn bo vt d chi nim, c b t xan
(Thu hiu lng cha tri m t, vnh vin thi n tht,
Vng gi nim dn bo vt d358, ring sp t mn chay)
65. Cu i tn dng c a Tng
Chng sanh tn, phng chng B , min d lc bt kh chi tm, cng
tam t thp h nhi mc k,
a ngc d khng, th th thnh Pht, t hng t vn bi chi nim, c ng
tha cu gii nhi v di
(Chng sanh ht, mi chng B , tng tm lng ban vui dp kh,
khp ba i mi phng vn cha trn,
a ngc khng ri, mi hin thnh Pht, ngh dy nim hng t vn bi, c
nm tha chn gii u chng st)
66. Cu i v cc php su thm nh bin
Pht nguyn hng thm, ph b tam cn, nhn t cu gii ng quy, thp
phng cng tn,
Php mn qung i, bt di nht vt, c c thin kinh tnh xin, vn lun
qun tuyn
(Pht nguyn rng su, khp ba cn, do vy chn gii cng nng v,
mi phng cng khen ngi,
Php mn bao la, chng st mt ai, nn c ngn kinh u xin dng,
mun lun u tuyn ni)
67. Cu i gii thch ch xc [ ngha t ng] cch vt tr tri
Cch tr huyn vng t dc vt,
Tr hin trung dung bnh di tri
(Tr kh vt t dc huyn vng,
Thu tt lun thng gi trung dung)
68. Cu i v n chay nim Pht
Min Nh Lai mn nim th n, thng tr hng danh, k lch kip ti khin
do t tc dit,
358
Dn bo vt d: Ni gn ca cu Dn th ng bo, vt th ng d (dn l k rut

tht ca ta, loi vt ging nh ta).
Qun th nhn nhai xi tt bo, vnh on nhc thc, d st thn on hn

quyt nh nan tiu
(Ngh n n c Nh Lai su xa thng tng, thng tr hng danh hng
dit ngay ti khin bao kip,
Ng thy qu bo ngi i chp mt phi chu, quyt khng n tht gii
tr hn git kh tiu)
69. Cu i ch n chay
Thi ng nhn t chi tm, xo hnh cu t,
Th thin a hiu sanh chi c, vnh gii tn thng
(Suy lng l ta s cht, kho hnh cu t,
Hiu c tri t hiu sanh, mi king st thng)
70. Cu i v n chay nim Pht
Khu phc ng nhn, xut nh phn nh kt on i,
Pht danh t th, nim t ti t d thnh lu
(Ming bng lm ngi, t u ra tr v , kt on th,
Pht danh cu i, nim t u, ngh ti y, d dng thnh)
VII. Ph Lc
C nhn ni: B Di, Thc T359 tuy hin, nhng do c Phu T [nhc
n] m thm ni ting; Nhan Uyn tuy chm hc, nhng do bm vo ui
nga K360 m hnh thm rng, c Sm kh no khn xit, hnh ln hc
u thiu, nu khng c n lo nhn nhip th, nng , qu tht chng
bit s t chn ni u, hung l bn n nhng chuyn chi khc! M cng
l nh cc v Tng - tc lt mt xanh361 thng xt, ch no phi ch
ring mnh lo nhn gia b m c nh th! Ngu nhin c ghi chp, vit
lch th qu kch, khng ra hn, li l thiu th t, no kham lu truyn
trong ci i ko gai mt nh ca ngi khc! Nhng do c s Tra Tn Thn
gi th thut tnh hung sanh Ty ca c s Ha Ch Tnh, lo nhn lin gi
th bo c Sm ghi thut chuyn y nh km vo cui b Vn Sao Tc
Bin. Do vy, tun theo mng lnh y, ghi li i li v nhng s tht, tnh
hnh r rng lin quan n php yu to thnh phn Ph Lc, ri trnh ln
lo nhn gim nh [ c Ngi] chp thun mi dm bm vo ui nga
K nh c lu truyn rng ri. Nu ni mun ni gt lo nhn
hong tuyn php o th ti chng dm, ch l nng t quang ca lo nhn
ng hu nhng s thc c ghi chp s truyn b xa gn khin cho ngi ta
tin ngay chng ng m thi!
Kh No t-kheo c Sm knh cn vit.
1. Nim Pht nhip tm k
(sao chp theo bi vit trn vch Vn Thy ng)
Sch A Di Kinh Yu Gii ca i s Ngu ch c cu: Nu tn

nguyn kin c th lm chung d mi nim hay mt nim cng chc chn
c vng sanh. Nu khng c tn nguyn, d tr danh hiu n mc gi thi
chng lt, ma tp chng t, ht nh tng bc vch st cng khng l no
c vng sanh! T s cc lc ni toc ra nh th, chnh l li thnh tht
359
B Di v Thc T u l con vua nc C Trc (nay thuc thnh ph ng Sn, tnh

H Bc) cui i Thng. B Di l con c, Thc T l con trai th ba. Lc vua C Trc
cn sng, tnh truyn ngi cho Thc T. Sau khi cha cht, Thc T li nhng ngi cho
anh, B Di khng chu, b nc trn i. Thc T cng khng chu lm vua, trn theo anh
sang t nh Chu dng lo. Khi Chu V Vng (C Pht) hng binh dit Tr, B Di
v Thc T ra cn u nga khuyn can, nhng V Vng khng nghe. Sau khi Tr
Vng t vn, B Di ln Thc T th khng n go thc ca nh Chu, sng n dt trong
ni Th Dng, hi rau rng n. Sau c ngi bo rau rng mc trn t Chu th
cng l ti sn ca nh Chu, h lin nhn i n cht.
360
K l thin l m, tc ging nga theo truyn thuyt mt ngy i c ngn dm.
361
Theo Tn Th, Nguyn Tch c cp mt c bit, khi n trng ai th nhn bng cp mt
xanh, khi khinh r ai th nhn bng cp mt trng. Do c vn thng dng ch thy
thanh ( lt mt xanh) vi ng c bit tn trng.
phun gan nh mt, m tim vy mu dnh cho bn ngi dng tr danh

nn vng tng chng bit cu sanh vy; k tu tnh nghip chng th khng
bit [iu ny]. Nhng bn ta bit sanh lng tin pht nguyn quyt nh
cu sanh, him rng vng tng ti bi, ming tuy nim Pht, tm hon ton
m mui, tn lon, y cng l iu chng ngi vng sanh. Nu ging nh
Sm l k nghip chng su nng, n cn t nht th du tun chiu theo
my phng cch tt lnh ca tin nhn vn cm thy tn sc m kh th
ch ng tm vo mt ch.
y, ti sao chp bi k Nhip Tm Nim Pht ca Vn Thy Tng
vit trn vch dng nh khi gi nhng g tin nhn cha khi gi.
Dng cch y iu phc thn tm, qu tht so ra hu hiu hn nhng
phng cch khc. Hung chi nim nim cn ngh n hoa sen, tc l an tm
ni cnh th thng ci Ty Phng, t nhin s c ch cho tnh hnh, trn
chng c iu t no, chng suy tnh m ngm hp vi php nhip trn su
cn, tnh nim tip ni ca c Th Ch, em trnh ln, c l n cng lo
nhn cng khen ngi l tuyt hay. V th, dm em chp km vo y
nhng Tnh nghip hnh nhn n cn hn km nh Sm nng theo tu tp,
k rng:
Nu hi php Nim Pht,
Nhip tm t c cch,
Nim mi mt cu Pht,
Ming ta hng hoa sen,
Do tm ta thanh tnh,
Nn c mi hng ny,
Hoa t ming thot ra,
a a v tri Ty
Mi cu Pht, mt a,
C mu v quang minh,
Nim Pht hiu cu u,
Hoa xanh, ta nh xanh,
Nim Pht hiu cu k,
Hoa vng, ta nh vng,
Nim Pht n cu ba
Hoa , ta nh ,
Nim Pht hiu cu bn
Hoa trng, ta nh trng,
Xoay vn tng nh th,
Nim nim chng h qun
Chng cn phi nh s,
Ch tng sc, hng, quang,
Nu tm chng tn lon,
Quyt thy i Nguyn Vng

2. Bi k v bi tng v chuyn c s Ha Ch Tnh vng sanh
C s tn l Nghip Ht, ngi huyn Bnh Trch tnh Giang Ty, lm
quan Hn Lm nm Gip Thn (1904) i Quang T nh Thanh, lm quan
tm nm, sau khi quang phc (Trung Hoa Dn Quc thnh lp) lin n c.
Nm Dn Quc th hai (1912), hng lng hc Pht, c ch ni Tnh .
Tip , c n Quang Php S Vn Sao, lin bit lo nhn l bc long
tng trong php mn, tht ng l Thi Sn, Bc u trong Tnh tng. Ri
bit Qun m i s chnh l v ph t bn tri Pht Di , l bc hng dn
tr tu ca ci sen, lin khi nim triu bi Ph , l i S, yt kin c
n.
Nm Dn Quc 11 (1922) i triu bi, l bi, chim ngng xong, em
bi S L Qun m son trnh ln (ton vn bi s ny c chp u cun
Qun m B Tt Bn Tch Cm ng Tng), trong y c cu thc nh Chng
chi vu, khc nht Ty hnh (n khoai nh Chng362, hn ngy v Ty)
lo nhn lin ngh ng ta cn cha thi n mn, bn hi: ng n chay
hay cha? p: n chay theo k. Lo nhn nghim mt qu trch: Tht
l t! Bc i thng gia nh vy m vn cha ly thn lm gng n chay th
lm sao cm ha c ngi khc? Ln ting qut to, c s vui v ng chu,
chng nhng khng mt my may no tri , m tht ra tm cn vui sng
thnh tht khm phc. Hm sau, dng th xin lo nhn tip tc bin tp Tnh
Thnh Hin Lc, t nguyn s gip cho thnh tu. Gp mt nhn li qu
trch t bi m biu l mun phn cm kch, ng khen danh chng h
truyn! Lo nhn thy c s tri kin thun chnh, vn bt siu diu, ng l
lng rng rang nh hang ni, tht him c trong i Mt, bn thnh c s
bin tp Qun Th m B Tt Bn Tch Cm ng Tng.
T y th t qua li cng thm mt thit, nhng vn gi l t, xin
c quy y vi lo nhn, ban cho php danh. Lo nhn bn t php danh l
Ch Tnh. Nm Dn Quc 16, 17 (1927-1928), t nn ti Thng Hi, c s
Nhip Vn i thnh [ng Ha] bin tp b Lch S Cm ng Thng K.
362
C s Chu nh Chng, hiu l S Phong. Theo C S Truyn, c s Chu nh

Chng ngi tnh Vn Nam, sng vo khong nin hiu Chnh c - Gia Tnh i
Minh, tnh tnh thun phc, gia cnh ngho hn. Ai mng nhic, chi bi g cng ci m
thi. Mt lng tin tng Pht php, mi sng u tng kinh Kim Cang, Di , Qun m
mi th mt bin. Mt hm vo tit Thanh Minh, t bit cha v v ni: Ti sp i y,
Di n n ti, Qun m cng n, ri li ni: c Qun m bo ti phi thi
n mn trong nm ngy th mi v Ty c, bn mi ngy n mt ba cho, mt ba
rau. n thi hn, lin tm gi i m, bo con em tng danh hiu ca by c Nh Lai,
tng kinh xong bn ngi ngay ngn qua i, n hm sau thn vn cn ta mi thm, v
mt nh lc sng. Do nh Chng lc sp mt mi n chay, nn khi T n Quang thy
ng Ha Ch Tnh nguyn n khoai nh Chng lin bit ngay ng ta hy cn n mn.
Hai cun sch y ln lt c lu truyn, phm nhng v Tng - tc c

chnh tri kin u khen l Pht l cao su, vn hc tinh ty. Lo c s Phan
i Ph li thnh [ng Ha] bin son Pht Hc Cu Kip Bin. Ba cun
sch son xong u c n lo nhn lo liu n hnh, ngay c vic n hnh
Sn Ch ca t i danh sn, c s cng u gp sc, trong li ta [nhng b
Sn Ch y] lo nhn cng thut i khi. Nm Dn Quc 25 (1936), ti
cha Bo Quc, c s li cu lo nhn ch thn truyn B Tt gii (do trc
kia vng theo li lo nhn dy t th gii trc c Pht).
C s tuy c hc vn o c ngi khc kh th snh kp, nhng tm

lng rng rang, khim tn, gp Tng t vi cho, thy Pht t l, ton thn
bung xung, nghim ngt gi thn phn hng ti gia bch y lm t quy y
Tam Bo, chng t ho kiu cng, ngo mn, tht l chuyn ngi hin thi
kh th lm c! Hn na, tuy php no cng dung thng, nhng tu tr cn
trng li hon ton ging nh ngu phu ngu ph tht th nim Pht, nht tm
cu sanh Ty Phng chng my may i di! May c Tam Bo gia b,
tc nghip ln tnh hnh u cm vi, chuyn qu bo nng t phi i i
kip kip a lc tam trong i sau do c nghip st sanh n tht, no
hi chng sanh trong thu trc thnh bo nh trong hin ti liu thot
ngay trong i ny, nhanh chng v Ty Phng. V th, trong nhiu nm
gn y, c s thng b bnh kh (xin hy coi tiu s hai v c c l Gii Hin v
Huyn Trang s t tin tng li ni ny chng h vng). Do Sm thng hu c n,
li c tnh ng hng vi c s, mi khi t vic thng thng tin cho nhau,
nn bit kh tng tn, nay ch trnh by nhng chuyn chnh yu, cn i
vi ht thy nhng chuyn nh nht nh cng kha nht nh mi ngy, tinh
tn tu tr, v kim hnh iu lnh th gian, cn ht lng thnh duy tr, h tr
Tam Bo u chng rnh rang vit y c.
n thng Nm nm Dn Quc 27 (1938), c s t nn ti cha Hong
Long trn ngn C Lnh, L Sn, li mc bnh nng. n thng By nhun,
bnh hn mt cht, nhng vn nm bp, khng th cm bt c, bn
c th, bo chu ngoi vit thay, thut din bin bnh tnh v thut nhng
nh t nay tr i gp cu gii thot, sm c sanh v Ty, nhng ngh
Cu Hoa Sn Ch cha xong, nu nh cha vng sanh ngay, mong s c
trc cho l v.v Sm ngh c suy yu n mc y, bit c s chng
cn l khch tr lu ngy trong ci ngi na. Thng Mi, nhn c th
ca thy Phc Hi gi n, bit c v Ty. Khi y, c th su mi ba
tui. n nm Dn Quc 28 (1939), c s Tra Tn Thn sao li l th ca
mt v c s sng cng cha l c s Diu Bn Tng vit cho anh ng ta (anh
ng ta l Diu Tit Khanh, l mn sinh ca c s) em gi cho Sm, nh y bit
tng tn tnh hnh Ha c s sanh Ty.
Th ni: Ngy mng Mt thng Chn (ch ngy thng m Lch ca nm
1938), gi em n trc ging dn d hu s, tip , mm ci ni: Sng
nay mng thy Pht n, khp thn l chui ngc, tng ho, quang minh,
hng v ti bo: Ta n gp ng, ti lin l bi, trong khonh khc lin

tnh gic, chng phi l c Th Tn t bi, ring n an i ti hay sao? Nu
li c Ngi th hin tip dn khin cho ti c i nghip vng sanh th
may mn qu! Ni xong, lin chp tay ni: Hn gp li Ty Phng, t
y, khng cn ni nng g na, ch chuyn tm thm nim Pht hiu, n
by gi sng ngy mng Ba, an tng v Ty. Ton thn lnh ht, ch cn
mnh nh u vn m. Lc nhp khm, ton thn mm mi nh bng,
nghim nhin ging nh v lo Tng nhp nh, sc mt ti nhun hn lc
cn sng. ng l cc cn ti vui, chnh nim phn minh, x bo an tng
nh nhp Thin nh. Tng - tc thy nghe khi lng knh n su xa, khen l
hy hu. Gi li cha nim Pht by ngy theo ng Lut ha thiu, tro
xng vn gi ti cha Hong Long. Sm ni: Do nhn nh th m cm
c qu nh th, c nh s nguyn, mn B nguyn, nguyn ngi
thy nghe pht B tm cng nim Pht hiu, cng sanh Ty Phng,
tng lai trong ao by bu s c k vai vi c s cng i, cng l t ca
Pht Di , nghe php chng [V Sanh] nhn, cng chng sanh Sa B.
Nhm mn nguyn ca c s nn son bi k, li cn ni bi tng rng:
Than i Tnh cng! Bc kim thang cho php mn, chnh tri kin, an
phn th thng, nghin cu khp kinh tng, thm nhp ch thm su ca
Pht, t, th hin [thn phn] bch y, gi vng bin cng K Vin, thng
than cui i Mt, Tng - tc phn nhiu thiu st bn phn, tn lc
xng lin x, t phi cy Tng gi nu k cng, Tng ln thuyt u
thng, ng xng l bc ngoi h vy cnh, gi cho tng sng yn, bo v
o php, tht ng khen l bc long tng v song. Php no cng vin
dung, nhng ch gi mi gio php Tnh kh c kh l. Mn no cng
thu t thng sut, ch thng ti ci Cc Lc d hnh, d t. Nay da
chn, cung ri, qu tht c Ty Phng gio ch tip dn, cng mong
mau chng v sanh, chng tri bn nguyn, lin tr li Sa B, h tr Tam
Bo, lm thuyn T ph chng sanh.
2. So snh s tn hi v li ch gia c v khng c tr nim
C s Lu Hiu Ngu tn l Cnh Lit, ngi huyn Cm tnh Giang Ty,
thu tr du hc ng Doanh (Nht Bn), l bn hc vi ng Thi Tng Pha
v.v Sau khi quang phc, tng lm Ngh Vin Quc Hi kha u tin.
Nm Dn Quc th su, th by (1917-1918), m nhim chc Ty Trng
ty Chc Phng363. Do ngi anh h l c s Ho Ngu, tn [ngoi i l]
363
y l mt trong su ty trc thuc B Ni V ca Trung Hoa Dn Quc c thnh

lp vo nm 1912 ti Nam Kinh. Thot u su ty ny c tn gi l Dn Tr (coi v hnh
chnh tr an), Cnh V (cng an, cnh st), L Gio (trng coi gio dc v thun phong
m tc), Th Mc (trng coi v xy dng, thit k nhng cng trnh cng cng) v Bin
L (qun tr bin cng, quy hoch bn lnh th quc gia). Khi chnh quyn Dn
Cnh Hy, vn l mt thn s ting tm Cm Chu rt tn sng Pht hc;

cho nn t thu b, i vi php mn c s cng chu h tr. Ngi cha c
Th Lng trong thnh b b hoang, sp nt t lu. u thi Dn Quc,
ngi dn trong vng tnh mn danh ngha lp trng tiu hc cho quc
dn che y chim ht [c cha], chim ng ni y. V sau, do c
s pht khi, thnh ha thng i Xun kim nhim Tr Tr, gip sc bo
v. n nm Dn Quc th tm, th chn (1919-1920), nh cha cng
trng hc dnh vo chuyn tha kin, u do c s c cao trng vng m
mt ngi xng, trm ngi ha, ng rp theo gi, phm nhng v chnh s
thuc cc gii thn s, thng nhn, gio dc a phng u nht tr ch
trng cng o, di nh trng khi cha, bo ton c c s nh cha v
chuc li chng rung cho cy r.
n nm Dn Quc 22 (1933), [chnh quyn a phng] phng ng
ci, nh cha nm ngay trn tuyn ng c quy nh thit lp i l, hai
bn u bin thnh trang tri nh, [h tnh] ph sch c cha, mun phn
khng cn cch g bo tn c na! Hng Tng - tc n ch sn cng
thy tn ri, bit Sm khi xa tng ph gip ha thng i Xun, c
mi nhn duyn vi cha y; khi , Sm ang hu h c n ti t T, t s
quen bit v h php c th lc, h bn gi th xin lp phng cch cu vn.
Kho sao, c s cng do t nn m n t T, quy y vi n lo php s,
n chay theo k, tu Tnh nghip, php danh l c Thnh. Sm v to dng
tng i S bng st cao hai mi thc m bn tu h ho, [nh cha]
c gi nguyn vn; tin hn mt mc na l li c trng hng cng
nh cng sc c s gip khng t. n nm Dn Quc 25 (1936), c s tr
v qu, chuyn duy tr nh cha cng nh cy c s nhiu hn, nhng do
vic cng chuyn t b bn, tuy pht tn tm, nhng kh chuyn thc
hnh c. Mi ngy bt qu thc hin cng kha chc lt, ty duyn tu tp
m thi!
n cui Thu nm Dn Quc 27 (1938), do st nghip trong i trc
i ny chiu cm, li b bnh nng (khi cha quy y Pht, c s thch by chim li
c, st hi rt nhiu sanh mng. Nm Dn Quc mi my, tng b chng i Khu
Sang364, bnh tnh rt nguy him, au kh cng cc, bn pht nguyn on tr thi quen
xu c y. Do nim Qun m B Tt cu kh cu nn, cht nghe trn h khng ta
hng, bnh tnh dn dn c bnh phc), dy da lu ngy, au kh kh kham,
sai con l Pht Trang em mn tin my trm ng, cy Sm cng dng

cho c n v lm cng c thay cho mnh. Sm lo liu xong, vit th phc
Quc chim c Bc Kinh, di kinh t Nam Kinh ln Bc Kinh, ty Bin L c i
tn thnh ty Chc Phng (da theo ngha xa ca ch Chc Phng l bn ).
364
i Khu Sang, cn gi l No Th, Khu Th, Khu inh, Lc u Th, hay i
Th, l mt chng bnh l lot pha trn phn c, gip t. Sang v Th u c ngha l
l lot. Bnh nhn mc mt ci nht c ln phn sau c, l lot mi khng lnh ming,
thng c m, khin bnh nhn hay b st cao, rt au n. Nu khng cha tr ng lc,
bnh nhn b hn m ri cht.
p khuyn c s nn n chay trng; nghe ni n cui nm [c s] mi

thc hnh chuyn thi n mn. Cho n thng Ba nm Dn Quc 28 (1939),
bnh tnh ngy cng thm nng. May nh th thip, du, con u l t
quy y vi c n, u bit tr nim lc lm chung l chuyn khn yu, bn
trong ngy Mi By thnh hai v Tng cha Th Lng n tr nim.
Nim n sng ngy Mi Chn, c s t bit sp t bit trn th, sai
khing ra trc sn i khng kh, gi anh em dn d hu s, bo ngi
con c l Pht Trang qu nghe di chc. Ni xong, mi ngi thy sc mt
[c s] rt l, bn khing tr vo phng ng. Hai v Tng v ngi nh ng
thanh nim Pht hiu tr nim. Pht Trang knh cn nng tng A Di
Pht tip dn, thnh [c s] hy nhn xem. Do lc mi pht bnh ngt th vn
l chng bnh pha ngoi c (tc chng i Khu Sang ti pht) khin cho
tay tri r xung my thng khng th gi ln c; chnh ang lc hp hi
va thy tng Pht, tay tri cht hot ng nh thng, gi ln chp tay,
lin t v hoan h hn h, nim gp A Di Pht. Lc y, chng c my
may au kh no, an tng qua i gia ting nim Pht ca mi ngi, th
c su mi mt tui, nhm ngy Mi Chn thng Ba nm K Mo
(1939) m lch.
C s bnh nng my thng, au kh kh kham, qu tht l bo nng
trong i sau do no hi chng sanh chuyn thnh bo nh trong hin i,
n khi lm chung c c tng lnh y, c th ni l cc cn ti vui,
chnh nim phn minh, x bo an tng nh nhp Thin nh, chc chn
sanh v Ty Phng khng cn ng g na! Vic ma chay, i khch nht
nht u tun theo li c n dy trong th: Nht lot dng c chay, m ra
u mi u tin theo ng li Pht ha min Nam Cm Chu. Thin li
nh vy tuy do chnh thin cn ca chnh c s chn mui, nhng quyn
thuc gip sc ng php kho tr nim vo lc lm chung cho nn cng
tht s l mt tr duyn rt ln. V th, cui cng, ti mong t chng Pht t
hy sm ch [iu ny].
B inh nh h L, php danh c Hong, tng lm v c ng L X
Dng Chu. Do chng ci v l m b li cha tng sanh n, kh
sng yn trong nh [chng] c, bn n sng nh ni m k l c s inh
c Nguyn. B m k cng coi b inh nh con rut, nng ln nhau,
quy qun bn nhau gn sut hai mi nm m ging ht nh mt ngy.
Nm Dn Quc 17 (1928) ti t Thn (Thng Hi), do thn hu dn n
gp n lo php s, bn cng nhau cu khn xin c nhip th, quy y, xin
ban php danh. Lo nhn cng ngh ti lng h thnh khn bn t bi chp
thun, v ghi cho php danh l c Nguyn, c Hong. T y, n chay
trng, th Pht, tu tr nghim cn, m con nng ta nhau, chuyn thnh
php l. au u ngh tc duyn bc phc, quyn thuc tha tht, nay gp
Tnh tng l cha m tt lnh hng dn xut th, c nng ta ni thy,
cng l may mn mun vn. Do vy, i vi lo nhn tm hiu knh mi

phn chn tht, thit tha.
Lun v s tin tng, tu tr thng ngy th ht thy mi mt [c s L
inh c Hong] u tri hn Lu c s, ch hn tc nghip ngn chng,
nhn duyn khim khuyt! Ma H nm Dn Quc 27 (1938), thy V Hn
sp lm vo cnh vy hm, nguy ngp, bn t Hng Cng n t nn tm
thi ti t H (Thng Hi). Do gi nh qu cao, thu mn chng d dng,
bn ti khch sn, va qu tn km va qu bt tin. C Chn t cha
Thi Bnh bit m con b tin Pht chn tht, thit tha, trong lc i kip ny
lnh nh khng ni nng ta, quyn thuc u hiu, tht ng thng xt,
nn trong cha c lp mt tnh tht cho nm ngi gi tr cng sng. n
u thng Ba nm Dn Quc 28 (1939), [L c s] t nhin mc bnh
thng hn, dy da ti thng T thuc men khng cng hiu, bnh tnh
ngy cng nng thm, trong cha Pht s b bn, phng c li t, nu cht ti
cha khng cch chi xp t n tha c, bt c d phi a vo bnh vin.
Quy nh ca bnh vin l phi theo quy cch Ty Phng, vic tr nim lc
lm chung mun phn kh th thc hin c. Nhp vin hai ba ngy,
nhng ngi bit Pht php chng th n thm c, c s bn cht h
ti bnh vin vo sng ngy Mi Tm thng T, th nm mi tui.
Ngi c tn tm tu tr nh th nu lm chung c tr nim ng php,
s hin tng lnh vng sanh chng km c s Lu [Hiu Ngu]; nhng v c
duyn b tr ngi, hon ton chng c hng li ch do tr nim, n ni
tn tm hng ngy chng th th dng c trong i ny, ch thnh nhn
duyn c trong v lai, tht ng tic qu! So snh nhng chuyn ny,
bit ch xc tr nim lm chung c quan h rt trng yu! Tuy nhin, cng
chng lung ung, qu khng b ph! Ci i chng c qu no khng c
nhn, cng nh khng c nhn no chng kt thnh qu. Lu c s hng
thin li nh th l do nhn gieo trong i trc nay chn mui, v th c
c thin duyn quyn thuc gip cho thnh tu. L c s chu cnh ngang
tri nh th chc l v i trc ph hoi chuyn th thng ca ngi khc
n ni cm ly mi thi tit nhn duyn chng ng php gy nn
chng nn. Ht thy thin hnh do tn phng Tam Bo trong hin ti chc
chc s to thnh ci nhn c trong v lai, chng th nghi ng, bn bc
my may no na, nhng rt cuc chng thng chng bng liu thot ngay
trong i ny. Do vy, lo nhn thng ni: Li ngi tc l li mnh, hi
ngi cn qu hi mnh. Nguyn nhng v Tng - tc cng hng c ch
sanh Ty trong nht c nht ng hy ch nhn qu khin cho mi bc
mi chuyn u to thnh duyn th thng thnh tu vng sanh, [y l
iu] thit yu vy!
3. Ngi tu Tnh nghip n chay nim Pht trong x s thng nht

chuyn g cng phi rt ph hp vi Tnh hnh th mi c th vng
sanh
C s To B ngi huyn Dng Tn tnh H Bc, thin t kh tt,
n tui bi tc i hc, lin cng vi nhng v tham gia cuc khi ngha V
Xng365 cc lc xng cch mng. Triu nh nh Thanh nghim cm,
bn liu mng b ra nc ngoi, i khp u - M, cng hot ng chung vi
cc v nh Tn Tng L366. n nm Dn Quc 11 (1922), c s bn chng
mun nghe n chuyn quc s na, n c ti Thng Hi. Tip tu sn
nghip, dng nh ti Cn Sn, ri nghe theo li khuyn ca c s Trng
Thun Nht tin tng Pht php, c khp nhng b kinh lun ni ting ca
i Tha. n nm Dn Quc 18, 19 (1929-1930), sau khi thn cn c n,
cng kh hp tnh vi Sm, h gp ngi khc bn em Pht php khuyn
ln, xng tuyn truyn, kh c nh hng. i vi chuyn thuc php
mn, c s tn lc h tr, chng h n trnh, king d, cng l ngi lm
c nhng iu ngi khc kh th lm. Sm lo liu nhng chuyn thuc
v ti sn nh cha ti Giang Ty cng c c s gip sc khng t. ng ta
khinh ti trng ngha, thanh cao, tht th, chng tranh quyn li vi ai, cng
l hng ngi him c trong thi ny. Tic l chuyn g cng lung tung,
chng tun theo quy c nh, n ni phn nhiu nhng chuyn ng lm
u tr thnh tr a! V th, ch gieo c ci nhn xa, ch kh th c
li ch tht s trong i ny.
Thng ngy, do thn ln tm u mnh m, ng t coi mnh l anh
hng, mong c th sng ti mt trm hai mi tui! Him rng thu thiu
nin chi bi ba bi (chuyn ny ng ta thng t ln ting ni cho ngi khc bit),
trc tng qu nn tr thnh b ngoi mnh m nhng bn trong th kh
ho; cho nn n tui x chiu cng thng sanh bnh. Ma Thu nm Dn
Quc 26 (1937), b bnh th t nh, tr gn lnh, vn gi th cho Sm c
hn k hn n t T l bi, thn cn c n, nhn y by t ni lng. No
ng ti hm trc ngy nh, c s mc chng dch t. Ln ny nhng
ngi bn thn c hn ng hnh n mi c s ln ng, thy ng ta
sp mt, cha y mt ting ng h thim thip qua i, th su
mi hai tui, ch c na s tui mong mun, mt ng vo gia tra
ngy Hai Mi Lm thng Tm. Ht thy cc s th gian ln xut th gian
ni trc y u tr thnh bnh v. y chnh l bng chng chc nh
st v chuyn a bn ni php mn, kh c li ch tht s trong i ny!
365
Tc cuc Cch Mng Tn Hi (1911), xy ra vo ngy 10 thng 10 nm Tn Hi, bt

u t V Xng, lt nh Thanh, lp ra Dn Quc. Thot u, To B l mt trong
nhng lnh t ca nhm thanh nin ch trng cch mng, canh tn Trung Hoa.
366
Tc Tn Vn (t Dt Tin, hiu Trung Sn), quc ph ca Trung Hoa Dn Quc.
Ngi tu Tnh nghip i vi ht thy nhng chuyn chng tun theo quy c
nh phi thng thit rn nga vy!
C s Bnh Th Chuyt ngi huyn Nam Xng, tnh Giang Ty, nm
Dn Quc 18 (1929), c bit sang t H chn u bp chuyn nu mn
chay v Nam Xng trng coi tim chay. Nhn , n cha Thi Bnh l
c n nn mi bt u quen bit Sm. V sau, ng li trng coi Pht Kinh
Lu Thng X ti cha Hu Dn. Do lm vic nghim tc, ng c cc c
s tn nhim, cho nn cng vic c hai ni u giao cho ng chm sc. i
vi chuyn trong php mn, ng lun ng h cc v Tng - tc, cng nh
dc cn tm lc h tr xng. Sm phi lo chuyn ti sn nh cha vng
Nam Cm, c ng lp nhiu cch gip , hng li ch cng su m
lm. Nhng v ng ng con qu, trong nh chng c ca ci g, duy tr sanh
k cho gia nh kh vt v. Cng kha t tu tuy cha th khng gin on,
nhng cng chng chu b lung. Khi ngoi nm mi tui, do lao lc cht
cha, thn suy nhc, n ni thng bnh. n khong thng By nm
Dn Quc 27 (1938), bit trc lc mt, nh sn k hn vi ngi nh.
Khi y, ngi nh vy quanh tr nim Pht hiu, c s cng chnh nim
phn minh, an tng v Ty gia ting nim Pht ca i chng. Do ng ta
cung knh Tam Bo, chuyn g cng hc theo ng Ha Ch Tnh, nghe ni
tng lnh lc vng sanh cng gn ging nh vy (nhng lc nghe cn cha ghi
li, nn vn cn nhiu chuyn cha th tng tn c).
C s Tra Tn Thn, ngi huyn Cu Giang tnh Giang Ty, nm Dn

Quc 24 (1935), lm ngh bun bn, gia o cng d d i cht, nhit tm
lm chuyn cng ch, a lm lnh, thch b th. Nhng chuyn t thin trong
a phng u khng khi gip cho thnh tu, lm ph x trng ca Cu
Giang Lin X. Nm Dn Quc 24 (1935), Sm qua Cu Giang va gp mt
ln u lin c ng c bit u i. Nm Dn Quc 25 (1936), triu bi
Ph , n t T, cng thm quen bit m hn. Ma Xun nm Dn
Quc 28 (1939), do t nn v sng ti Cm Chu, tuy phi lnh nh tri ni,
vn c nht tm th Pht, my ln gi th cho Sm bn bc chuyn trong
php mn. n thng Ging nm Dn Quc 29 (1940), chng may phi c
oanh tc Cm Thn, bom rt xung gn ni [c s] c ng, b kinh hi trng
phong, tip b chng bnh vim mng no cp tnh, qua i vo gi Thn
ngy Hai Mi Mt thng Hai. Do bnh nht tin tng Tnh su xa, tht
s c tu tr, li thm quyn thuc cng hi bit v ngha quan trng ca s
gip sc trong lc lm chung, nn tuy b mt v bnh ngt, tm vn gi c
chnh nim, trn chng c hin tng hn m, vng mc, xng nim A Di
Pht lin tip, nhm mt, an nhin qua i. Da theo kinh gio, ngi
mt nh vy c kh y tng lnh sanh v Ty, cng l do chuyn g
cng u tun theo quy c nh, phn nhiu ph hp vi Tnh m cm
vi ra.
Xt ra, ba v c s ny u quy y di ta ca n lo nhn, gi l t,

i vi c s Ha Ch Tnh khng ai chng ng thanh tn dng, nhng ht
thy hnh vi ca hai v Bnh - Tra phn nhiu ly hai v lo nhn (tc t n
Quang v ng Ha Ch Tnh) lm khun mu phng theo; nu c ch no
sc khng kham ni th cng t bit h thn, chng dm bung lung, do vy
kt qu cng chng thua km cho my! To c s xng tng ngoi ming, c
thc hnh, nhng khng c g ti ni ti chn, ch t mnh hnh ng, phn
nhiu gn nh l lm quy qu, ch tht t khi thc hin tht s! Hn na,
hon ton chng c cng kha nht nh l bi, tr tng ng php, li cn
thun theo tm hnh ca chnh mnh, nn mang ting l nim Pht nhng kt
qu cng hon ton chng c nh hng g! chng t Pht php qu ni
tht hnh, ch khng phi ch ni xung l c th gii quyt xong vic. Cng
chng lng ph, qu chng ph ung. Sm vit bi ny t rn m cng
rn nhc ht thy nhng ai cng bnh vy!
4. Th tr li c s Hong Hiu Ph, vin trng n Th Php Vin
(nh km nguyn vn th gi n, [Hong c s c] php danh l c Hong)
Sau tit oan Ng hai ba, li ch dy ca thy c gi n, mi

cho n hm nhm tit i Th mi cung knh m ra c, tnh ra ba
mi mt ngy367. Giao thng bt tin nh th ny, nhm vo lc chng
bnh thng, ht thy mi vic u phi xem xt theo quy cch chng bnh
thng th mi c tri cao t rng vy! T ngh nghit nng chng su,
may gi c ci mng tn tha hi cng thy u l do sc Pht, B
Tt thm gia h vy! Ngy Hai Mi thng T m lch, my bay Nht nm
bom huyn thnh n Th, khi y nhm u gi Du, c Hong t php
vin (ta n) tr v ch ; ci bo ng h ln, hai a con gi v a t
gi m b Phc Chu chy vo hang ni [tr n], c tiu thip m b
367
oan Ng (ngy Mng Nm Thng Nm), gi l oan Ng Tit, cn gi l oan

Dng Tit, Ng Nht Tit, Ng Nguyt Tit, Ng Nht Tit, Ngi Tit, Trng Ng, H
Tit v.v Thot u, theo m tn, y l ngy thnh dng nn su b sanh si, n dch
d xy ra, nn c nhiu tp tc nh ung ru pha hng hong, dng l ngi v nt xoa
vo mng tay git su b trong bng v.v Ngoi ra, vo thi c, phng Nam
Trung Quc, i khi vng Chit Giang, c mt sc dn thiu s c coi l hu du ca
loi rng, thng t l thn ng cu ma thun gi ha vo ngy mng Nm
thng Nm. V sau do Khut Nguyn, quan i phu nc S, do can vua khng c
m u xung sng Mch La nhm tit oan Ng, nn ngi ta cng dng ngy ny
k nim mt v i quc.
i Th l mt tit kh trong hai mi bn tit kh ca mt nm, ko di t Hai Mi Hai
thng By n ngy mng Tm thng Tm Dng lch. Theo Nguyt Lnh Tht Thp
Nh Hu Tp Gii, s d gi l i Th v lc y kh hu nng nht trong nm.
y, ng Hong tnh sai ngy, sau oan Ng hai ngy (tc mng By thng Nm)
cho n ngy u tin ca tit i Th (Hai Mi Hai thng By) l 75 ngy, ch khng
phi 31 ngy.
Phc B li vi Hong, khng chy i. Ci h bo ng khn cp r ln

tng hi, Hong i trc Pht nim Qun m B Tt, my bay chao qua
ln li gm rt m . Trc Pht ta c mt ci bn vung, bn trn ph vi
bng, ngi tiu thip np di gm, cht ko o Hong, Hong ci u
nhn xung. u Hong va rc xung gm bn, bom n lin tip n rn,
nhng khng qu d di. B Phc B khc tht, lng Hong b ming vng
trng, try nh, ng ln xem th, nh ca b rung sp, Pht ta cng b
nghing lch, tro bi ph y nh. Di chn c bc tng Qun m nh
bng s, bn vi nht ly m vo lng (nm ngoi, phng ng Php Vin b tn
ph, tng s y b vi trong ng gch ngi, chng b h hao my may no). Tng
ng xiu ra pha ngoi. Ti cng vi ngi tiu thip ra khi ca xem
mi bit hai dy ph trc v sau u b trng bom, ko gy rui sp. Nh
hng xm dy ph pha sau li trng phi n lu hunh bc chy, h
thng tht chy ra khi ch n np c ko g chng ni dy ph pha
trc. Ngi tiu thip v c b hng xm chy trnh n ch an ton.
Hong tnh vt vt qun o, c, nn quay tr li cng ng ni tr
ng, mt mnh khng ai gip tay, chng dm chui vo mt mnh. ang trong
lc ngn ng, chng ng bn mt la bc ln nghn li, phi gp trnh n,
vi nm np mnh trong ci rnh bn ly pha trong tng, nhm mt nim
Pht. Trn, di, tri, phi, tn la rng nh ma, ly tay phi lin tt.
Ngn la cch u cha y mt trng, hi nng v cng kh chu ng
c; bn trong rnh tr thnh nc nng, qun o bn la mt hai
ch, trong tm vn khng s hi, ch t trch ch nn tham luyn qun o,
c ri b hm trong tuyt a, lng l ch Pht, B Tt tip cu m
thi! Mt hi lu sau, th la pha Nam gim i, nh gt giy b bn ly
thm t, lin c sc p la xng qua, i xa c mi trng, rt cuc
c an ton, khng b thng tn my may; bt qu da tht b la hun
lu, ng mp tr thnh chng gy nhom! Tt c qun o, c, sch v,
v nht k, bn tho th vn mi my nm qua mt sch khng cn g.
Nhng h s, vt dng trong php vin cng tiu sch. Cng may l cc b
phn hnh chnh, ti chnh u do vin trng phn vin th ba thuc Ti
Cao Php Vin m nhim. Ngy hm qua theo lnh ca B, cc chc v
vin trng, ch tch phn vin u b bi tr.
Trong tng lai, tuy Hong b k lut, nhng chc l chn cm cng
khng b tr ngi. Php vin di v khu vc tm tr ng Hng, Hong
bn thu mt gian nh tranh vng ph cn, mn ca bn b mt hai b
qun o. ng hng tng cho my a tr my b, hai a con gi, hai
thng con trai c o khng c qun. Phn ln nhng tim bun trong thnh
b bom ph hy, trong lng mun ra ch [mua sm] vi vc rt kh, sng
cuc i dn t nn gn hai thng tri. Ngh n minh n bt tun ca tin
kho368, khng c sc lm chay, ch dng ln nm ng, cu xin thy chuyn

li thnh n o trng Mt Trm L Tm Pht Tht lm l cu siu, li xin
mua gim mt mn cu cm (tc Lc Php Ton Th369). a con th
vn tn l Phc B, chng ng n lo php s khi t tn lin dng ngay
hai ch y, Pht php cm ng chng th ngh bn. Hong t sau khi thot
ra khi cn nn la, th sut i tr ch i Bi, i, ng, nm, ngi trong
tm u thm tng cu th gii ha bnh, ch quan tm n chuyn cy
ba, chng hi n chuyn thu hoch, thy c cho l ng hay khng?
Sanh con ln nui dy u quan trng, ngi tiu thip rn dy rt nghim,
lc cp bch cng bit nim Qun Th m B Tt, b Phc Chu cng bit
ly Pht. Con tha gi nhng g ngh bit, rt mong thy gi th rn dy v
l nhn qu trong ln b nn la ny. Phin thy cho con gi li vn an
trc ta lo php s.
Ngy hm qua nhn c th gi ti bng ng tu, ng tri qua mt
phen nguy him kinh s ny khc no c sng st t ni ming cp, ng
l khin cho ngi khc chng rt m run! Pht, B Tt hu cu tt ng, tm
thanh cu kh, cm thng chng th ngh bn, [nay ] c [thm] chng c
cng thm tin tng. Sm tnh son mt bi k v s linh cm ng trn
nhng t bo nh Pht Hc Bn Nguyt San v.v tuyn dng nhm
khi gi lng tin tng ca mi ngi, m thin cn ca c s cng ngy
cng c tng thm. Gp phen c s mc i kip v qun o, vt dng ln
ny, Sm xa ngoi my ngn dm, qu tht ch m lng thng cm nhng
khng cch no gip c. May l c nh ln b u c thot him
khng h hn g. Ch c thn hnh b la d hun lu nn chng mp bin
thnh g rm ch khng b tn thng chi khc th c ng li cng thm
thoi mi, cng khng tr ngi chi!
368
Cha mt gi l tin kho, minh n (hay cn gi l minh th) bt tun l ngy sinh
nht tm mi tui ca ngi khut.
369
Lc Php Ton Th l mt b sch tng hp tt c nhng d liu, thng tin cn thit
v lut php c p dng ti Trung Hoa Dn Quc v Nht Bn. Ni dung bao gm su
th loi lut php:
1. Hin php
2. Dn php: gm nhng iu lut dn s, chng hn khai sanh, khai t, ng b nh, xe,
rung vn v.v
3. Dn s t tng php: nhng iu lut v tha kin dn s, chng hn ly hn, ly thn,
tranh chp gia sn, in sn v.v
4. Hnh php: nhng iu lut v ti phm.
5. Hnh s t tng php: nhng iu lut quy nh v s tranh ci kin tng lin quan n
nhng ti hnh s.
6. Hnh chnh php v Hnh chnh t tng php: nhng iu lut, quy nh v bin php
x l hnh chnh v tha kin trong lnh vc hnh chnh.
Do ti liu ny v cng cn thit cho ngh nghip ca mt quan ta nn ng Hong gi
a n l mn cu cm.
Cn nh trong lc cha thot khi hang la, ang trong lc nguy him
nht vn c th tm khng s hi, y chnh l ch biu hin mt d tu tr
vy, nhng ch bit lng l ch Pht, B Tt n cu gip, chng bit ngh
n chuyn lm vo cnh hm tuyt, ang trong lc mun phn khng
cn l sng, cng phi nn chuyn nim Nam M A Di Pht hoc Nam
M Qun Th m B Tt (nim danh hiu no cng u c), nht tm mong
mi Pht, B Tt r lng t. Nu chng th thot him tm ra l sng, lin
chuyn mong c tip dn vng sanh. Chng bit suy ngh nh th th cha
phi l trit rt ro, may l c thot him, nu khng, s rng chn
thn trong hm la, chng c li lnh vng sanh th lm ln ln qu ri!
Ch tm tng Pht, B Tt tip dn vng sanh, nu nh cha n lc th
cng cm c Pht, B Tt cu gip, che ch thot him. Rt mong hy
u so trm thc, tin thm bc na th li ch ln lao mi l trit .
Cn nh lun v l nhn qu trong ln ny th bn ta t v th n nay
khng oan nghit no chng to, ch cn nhn duyn hi ng t s chu qu
bo. Ngay nh ht thy tm hnh him c ca nhng k ngay trong hin thi
khin cho chng ta mc phi i kip ny [u l v] bn ta xa kia khi m
mui chng bit gic chiu [ trt mang nhng tm hnh him c y], du
c nng - nh, mnh - yu khc bit th cng khng g chng phi l ch
mong sao ta sng, chng s ngi khc cht, cy nm mi bc ci k
mt trm bc m thi! Ci i khng qu no chng c nhn m cng
khng nhn no chng c qu! Tng lai rt cuc s phi n b ra sao,
hoc ngm ngm hoc r rt, s t c gi tr tng ng, chng ta ch nn
tin tng su xa nhn qu chng sai t tc l c ri! Nu ni rt ro l
nh th no th chnh ti l hng tng phm tc ch bit cm cho chng th
no phn tch c!
V minh th tm mi tui ca lnh tin nghim lo nhn, ti gi th
cho o trng Mt Trm L Tm Pht Tht lp bi v cu siu. B cu
cm Lc Php Ton Th cy bn b mua gim, gi gim ri. Ti gi
km theo th ny th tr li ca ngi bn y ng bit u ui. Cn
nguyn cao qu sut i tr ch i Bi cu nguyn th gii ha bnh ca
ng c nhin rt tt, nhng ang trong lc mun phn khng c l sng, i
vi kip sng tha sau cn tai kip, quang m hu hn ny, cng phi nn
nim Nam M A Di Pht cho nhiu v em ht thy cng c hi hng
cho khp mi chng sanh cng cu sanh v Ty Phng Cc Lc th gii,
mnh ln ngi u c li ch rt ro liu sanh thot t tht s, ng hu
chng ph Pht, B Tt t bi cu vt ln ny vy!
5. Li bt ghi sau bi k v chuyn b Ph Tru Nhn Hin nim Pht
cm c cp th con ln [m n bt]
(nh km nguyn vn bi k c gi n)
1) Bi k:
Ph Tru Nhn Hin, ngi thn ng Quch, huyn Thanh Giang, tnh
Giang Ty, l v c s Ph Xun Ph (chuyn sanh v Ty ca ng Ph Xun Ph
chng b ta xin xem cui phn Ph Lc ny), l ngi nhn t, mm mng, thnh
tht, khc kh, t gng sc, tin th Tam Bo, nim Pht chng li nhc.
Ph c s khut ni, b lnh nh c kh, tr tri mt thn, mt ni nng
ta, nhiu ln bn tnh vi bn b ca c s Xun Ph v chuyn n , gp
phi nhiu nghch cnh. Gia thng Nm nm Dn Quc 28 (1939), c
ngi ta a n c tr ti Thanh Tnh Am lng Thch Pha cch trn
Chng Th mi my dm. B Nhn Hin nim tng sing rng, chm ch,
lc rnh ln ni n ci v bn i ly thng thc u go. Ngi trong
lng i a s khng nghe n danh hiu Pht, thy Nhn Hin tu tr nh vy
u thn cn. C ai mc bnh th Nhn Hin bn v ngi y tng kinh, cho
thuc (thuc do c s D Knh Ty ch to gi n), lin c cng hiu l thng,
trong mi trng hp c ti tm chn ngi lnh bnh.
Mt ngy n sau kha tng bui sng, [b Nhn Hin] theo l thng ln
ni n ci. Ci b cht xong, t ln vai gnh i, di mt thy pha
trc chng mt trng, trong m lau lch c con vt g to nh con tru,
ng lc y c hai con ln trong thn chy qua ch t y, con vt lin
chp ly mt con ln, ra v sp n tht. B Nhn Hin thy vy, lin ln
ting nim Nam M A Di Pht. No ng con vt y bung con ln ra,
mc cho n trn chy. Con vt y hai mt sng quc, chm ch nhn Nhn
Hin, Nhn Hin nhn k mi bit l h. Lc y, tuy nim Pht khng ngt
nhng gn nh nim khng ra ting, kinh hong lung cung, chng gi
chn ln c. Pha di ni my chc bc chn c nng dn ang cy
rung, trong lc h n - i nhng ngi nng dn y u trng thy, b
Nhn Hin nim Pht nhng ngi y cng nghe r. Con ln b chy v nh,
chy ng ngang qua khonh rung , mu ti m a, nhng ngi
nng dn u kinh d, u bo con ln y c th o thot khi ming h
qu l mt s k l ln, nhng ngi nim Pht c th gp bt trc! ng
trong lc phn vn suy tnh, nghe ting nim Pht t ni vn thong bn tai,
a nhau ln theo ting nim i n, thy b Nhn Hin ng ngy nh con
g g, nhng vn nim Pht nh c. Mi ngi a ti hi han, Nhn Hin
mi tr li dng v bnh thng, k l u ui, b ci quay v. Do cu
chuyn l gp h nim Pht gii thot tai ch cho con ln ny, ngi dn
lng Thch Pha mi bit Pht lc chng th ngh bn, ngi tin tng do
vy ngy cng ng o, n-na tn th cng chng thiu ngi. Ngi b
th u tin chnh l ch nhn con ln thot ming h. Con ln y nay vn
mp mnh nh thng.
(Bi k ny thu thp t nhng iu c lc thut trong nhng l th do c s D
Knh Ty nhiu lt gi n)
2) Li bt:
Ph Tru Nhn Hin, nm Dn Quc cu c truyn Tam Quy
di ta ha thng nh Hng Nam Xng. Ma Thu nm Dn Quc 24
(1935), Sm tr v t Cm khi i ngang qua trn Chng Th, b ta theo
chng l Xun Ph xin Sm truyn th Ng Gii. T y, n chay nim Pht,
tinh tn chng li nhc. Ti khi Xun Ph v Ty vo nm ngoi, mt thy
tng lnh hin r, mi ngi khen l hy hu, nhn y tn tm cng thm
vng chc. th, trn khng cha m, di khng con ci, li chng c
ming t cm di, c qunh, kh s, khng ni nng ta, tm nhm chn
Sa B, cu sanh Cc Lc cng thm thit tha. Him rng tc nghip chng
ngn, tuy c nhng bn gi ca chng nh c s T Song H v.v i phen
gip , rt cuc do nhn duyn chng cch, kh sng yn c. Nhn vo
nhng ni khn kh b tri qua, qu tht l ch nn b i rt bc bch,
khng li no cu xin c! May l b c tm tin Pht chuyn nht, thin
nim chn tht, thit tha, gp phi chng ngi vn lun th t mnh chu
kh, chng mun gy kh khn cho ngi khc! Kh, vui, an, nguy trong
cuc i ny u khng bn tm n, mt d dc ch nim Pht cu sanh
Ty Phng. Do lng chn thin y nn c cm ng nh vy, dit
c tc nghip nng n. Nhng nghch cnh b phi tri qua trc y
qu tht b lng chn thin y cm ng m b tr sch, chuyn qu bo
nng n chng th tng tng c trong i sau thnh qu bo nh nhng
trong i hin ti. Vn l b ga i kht kh s, khng cch g lo liu c
ba mn n, mc, , nay do chng my may tham cu m t nhin c ci n,
ci mc, ch . Tuy do cc thin s thng xt, gip thnh tu cho,
nhng nu khng c lng T ca c Pht gia b, lm sao c th t c
nh vy? (Xt rng: H l con vt cc c, vn bt chim chc, gia sc lm thc n,
nhng va c nghe Pht hiu nhn y tnh hung c tiu ngay, tm t thin ny sanh,
lin th i con ln ngom vo ming. Nhng iu cha tng c nghe qua [l h] ra
khi rng thy ngi nim Pht, n khi [h thy] b Nhn Hin kinh hi, h lin lnh i.
Su ch hng danh oai thn tht chng th ngh bn! H cn nh th, con ngi l vn
vt chi linh, nghe ri rt cuc s nh th no? Nay ngi trong c lng y nhn chuyn
ny bn cm ng, sanh lng tin. Do vy, con h y l h php ca Nhn Hin, l o s
(ngi hng dn) cho ngi lng vy. Kinh dy: Ht thy chng sanh u c Pht
tnh, con h l mt chng minh cng r rt vy. Nguyn khp nhng ngi cng hng
mang bm tnh ti linh hy dng mnh thc tnh, gic ng khi b ch trch ngi
thua km h)
Nhng Nhn Hin nay c nh vy, nu t nhin sanh tm t mn,
t cho l , t cy l ta c cng hnh, hoc xen tp vng nim tham cu

khng bit s kh khi chc gin h php long thin, tng lai s b tai
ch y nh c. Ch mong b ta bit mnh vn l b ga khn kh, chc chn
tr thnh ngi i kht, nay c ba th n - mc - c th sng qua
ngy th cng phi sanh lng h thn su m, bit , bit ngng, khn thit
sm hi, chuyn rng nim Pht, c nim tham - sn - si v.vu mong nh
sch ci r, pht khi B i tm, t , ngi, i vi nhng ti vt
c n-vit th cho, tr nhng th s dng tit kim chnh ng cho chnh
mnh ra, tt c nhng g cn d u nn th li cho ngi c n ngho tng.
Sut i hnh nh th th sanh Ty s l iu on bit c, ng hu khi
ung dp gp g c Pht, B Tt linh cm gia b ny, m cng c ca cc
v n-vit h tr cng c thnh tu vin mn.
6. Qua th ca Thi c s tr li Du c s, nhn tin dng ln li phc
p c s Giang Dch Vin
C s Giang Dch Vin vn l mt i vn nhn c tc cn, c hc vn,
tuy i vi l tinh o ca Pht php cn cha thm nhp (xem phn lun v
Tam Qun trong cun Din Ging Lc ca ng ta th ngi c y con mt s t bit
c trnh Pht php ca ng ta). Do v th , ng ta thng minh hn ngi
nn i vi [nhng ngha l] Pht php thng tc c th nu t rc r, ln

lao. Li cn l con ngi chng cu n, hp hi, [lun] ha nh, khim h,
tht chng ging nh nhng k cung ngo t cao, lm lc ngh mnh cao
qu, ln lao, coi r ht thy. V th, Sm nghe ting ng ta, xem vn ca ng
ta (ch cho bi Tam T Tng v tp u b Dng Phc Trai Thi K) lin kht
ngng, hm m khn ngui. n khi gp mt tr chuyn, cng cm thy
yu mn, rt mong mi ng ta s cng vi cc v c s Ha Ch Tnh, T y
Nh, Nhip Vn i, Phm C Nng v.v lm kim thang ui t gip
chnh cho php mn ( y l ni n nhng v ngoi h cn c th hong php li
sanh. Nu ch lm ngoi h th c nhiu ngi lm). Him rng do nghip cm ca
chng sanh, ng T, ng Ha ni nhau quy Ty, ng Vn bnh nng, ng
C thn th cng suy yu, ch cn ng Dch l mnh khe. V mi mt, [ng
Giang Dch Vin] u kh, ch v tm hiu k nng n, n ni b bt g,
mm ct370 m hoc. Li do nhng k kho tng bc ngi khc n mc
thnh phng gio quyt mn sc linh qu b hng lm mi nh,
[khin cho ngi say m cu c b nhng t thuyt y] thm nhp tn tng
ph, n ni h m ri chng quay li c! Ngay nh v c ng ta
thng sng bi, tn phng nht l n Quang php s ra sc qut gi hu,
370
Thi y, cu c ngi ta lm l thnh tin, ri hai ng t (ngi hu c) vn c bt

(c bt thng c hnh dng nh mt ci gi, c vnh cm c, mt u gi c ci
bt g hnh chim loan c m nhn) vit ch xung mt ci mm y ct hay go. Li
cu c y gi l ph loan (thng c tri thnh ph loan). Ngoi ra, cn c loi c
bt mang hnh dng nh mt ci bt g c hai ci cn di c ni vo ui bt. Hai
ng t hu c s cm hai ci cn y nng ln h xung cho bt vit ch xung mm ct,
nhm ng Giang Dch Vin cu c theo li ny nn mi ni l bt g, mm ct.
cc lc qut sch cng chng th lay ng c mn sng m. Sm t xt

mnh hc thc hp hi, chng cn phi ni na.
V th, ng ta lm ln coi m my m ca nhng li ging c v vng
my t Pht php ging ht nh nhau, tng gi th cu khn c Chn v
Sm xin c n cho lu thng hng tr b mng ngn khin cho i bn
ng thanh tng ng, ng kh tng cu vi nhau! Sm cng mun phc
p gp ng hu ng ta ra khi hang ti, ln c cy to. Mt phen suy ngh
k li, thy mnh ngi hn li nh, tht kh ra tay.
May sao c c s Thi Ch Bnh vn theo hu ng Dch lu ngy (Din
Ging Lc ca ng Dch phn ln do ng Thi ghi li), [ng Thi l ngi] vn cn
c th phn bit t - chnh, chn - ngy, chng n ni b ln sng m ph
kn. Xem th ng ta tr li c s [Du] Hu Duy xt lng n c ch bo371,
ni thng khuyn can, ngn n, ng gi l cm nhn trc tm lng ti,
v th lin nh vo nhn duyn ny gim bt cng bt mc gii by, bn
dng li tha trung thc, thnh khn nht p li ng Dch, khng chng
ng ta nghe lt tai. ng Dch lm th rng: Tp nin Nho Pht ph trm t,
Pht qu thin uyn khi v tri (Ba chc nm rng ngh Pht - nho, Pht
qu tri - vc vn cha tng). Nim Pht tr trai m gi l qu gio (li
dy ca qu) th li l y c khc g bng Pht A Di ! Do iu ny cng
bit ng Dch cn thiu con mt chn la php. V sao vy? Kinh Lng
Nghim, quyn th chn, trong phn ging v Tng m gm mi loi m
Ma, mi on u ni thin ma tha dp thun tin, loi phi tinh372 da vo
con ngi, [khin cho ngi y] ming ni kinh php, [nhng] ngi y
chng bit l ma da, t ni c v thng Nit Bn, iu ny c th lm
chng c st anh vch trn ng Dch nhn lm phng hng. Do
khng bit iu ny nn chng l g m ri khng tr li c na!
Hung chi lc ny lng ngi chng bng thi xa, chuyn ch trng
u c trc li, xin ng Dch hy c k Lng Nghim, nghin cu tinh rng
ngha kinh cho n khi hiu su xa t m ma s him c mi thi! Nu vn
c coi bt g, mm ct c th thay th cho s tuyn ni, gio ha ca c
Pht th s c li vi li khuyn dy ca nhng v nh c n [chng hn],
[nhng v y l] bc y chnh tri kin, hnh gii tng ng, rt ming
xt lng, trong ngoi nh mt; nu khng phi l hng ngi ging nh
iu t373 th chng bit cn l loi ngi no khc na! Sao li ngh li
khuyn nim Pht n chay v nhng bc thin tri thc hin thi l chng
371
S d bo l n c ch bo (c ch) l v khi y cc mn sinh ca Giang Dch Vin

u m man cu c ging nh thy, tin m mui vo nhng li c bt, ring mnh ng
Thi Ch Bnh l tnh to, cc lc khuyn ln cc bn ng mn.
372
Phi tinh l danh t ch chung nhng loi qu thn c thn tc, c th di chuyn rt l
lng gia cc ni, chng hn nh loi qu D Xoa (thng c tn l Tip Tt Qu)
373
iu t l gi tt ca ch B t a (Devadatta). B t a l em h ca
Pht, do ganh ght nn lp cch ph hoi Tng on, mu hm hi c Pht nhiu ln.
ng tin tng, c nht nh tin chc vo nhng li nhn c t ni bt g,

mm ct vy? Nay ti gii by li thi nh th, chnh l v ng Dch l ngi
cao thng bt phm, mong hy vt b bt g, mm ct, chuyn dng o
nim Pht n chay t hnh, dy ngi th chng nhng php mn may
mn m tht ra chng sanh trong c i a cng may mn lm y! Khng
khng mt lng ngu thnh, knh mong lng th!
7. Th tr li c s Chu Qun Tranh
Th ng gi n c nhng cu nh: ang trong lc Mt Php, ma
ng t kin thn th thng mnh khe, cn bc chnh tn m ra li nhiu
bnh, lm ni kh no. Nu chng phi l nh nghip khin cho nh vy
lm cho con ngi phi than di sn st chng ngt v.v.. Sm rt khng
ng . V sao? Mt l do nh nghip trong i trc xui khin [thnh ra
nh vy]. Hn na nhn qu phc tp, bn ta l phm phu mt tht chng th
hiu r rt ro c! Lun s Gii Hin, php s Huyn Trang gieo nhn
trong qu kh, nay [qu bo] hin hnh, thin cn phc c rt cuc nh
th no m vn phi chu bnh kh nng n? Tr sch st nghip xa xa mi
c sanh ln u Sut Ni Vin, ln lt tn tu, vin mn B . Bn ta
nghip chng su nng, lun v chnh tn, cng hnh, phc c, tr hu
u chng th mong snh bng cc v c c nh Gii Hin, Huyn Trang,
hung chi thn c tuy t, c qu tht rt nhiu (y l Sm t thut tm hnh,
ch ni ming vn thng phm li. Mi phen c bi k Du Tnh Cng gp To Thn,
khn ngn rt run tn xng lng!) du c pht tm cng kh chn tht, thit tha.
Nay mun nng theo php mn Tnh honh siu hon ton cy vo
Pht lc i nghip vng sanh, lin cm c Pht t gia b, hng qu
bo nng n trm lun ni tam ht sc kh s trong i sau s chuyn
thnh qu bo nh nhng l bnh tt trin min trong i hin ti ng hu
trong mt i ny gii quyt xong i s sanh t chng d gii quyt trong
trm ngn vn kip. y chnh l Pht t nhip th, hu cu tt ng, c cm
lin thng (i vi B tm v ht thy s thc hnh ca hai v c s Ha Ch Tnh,
Nhip Vn i, Sm thng cm thy h thn khng bng, nhng hai v y bnh kh
trin min qu tht hn bn ta nhiu lm. Sm suy ngh k lng hi lu, li dng lng
ngi v s tht trong x hi chng minh th mi bit gy nghip d dng, n tr
tht kh! Mi tin rng hai v y b bnh kh qu tht l do nghip nng chuyn thnh
bo nh c li ch th thng l siu phm nhp thnh. Cn bn t ma mnh khe th
mt l trong i ny c l c qu cha chn mui, cn cy vo tc phc, hai l c th l
v c tm d di, o tri kho lo, mu nhim, hu i bn tnh tnh hung c cho chng
n mau vo tam . Bt lun nh th no, du l kh qu trong tng lai, chng ta cng
quyt chng mun nhn lnh. Ci i chng c qu no khng c nhn, m cng khng
c nhn no chng kt thnh qu! Nhng bo ng r rng hay ngm ngm, nhanh hay
chm, qu tht do nhn qu phc tp gy nn, chng ta l phm phu mt tht chng d
phn bit r rng c, ch nn hiu lm). Suy ngh su xa nh vy th tuy ma
bnh khuy nhiu trin min, au kh nhiu nm, thn d kh chu ng
c, tm tht mng vui, sung sng, chng h c on trch than vn my

may! Ch thun theo ty duyn tiu nghip chng, chng to thm ng
ha mi, t mong mn n nng phi n tr nh, on gia tri ch mi mi
u khoan dung, tha th cng vng sanh mi thi! Ngu kin nh vy ,
chng bit bc cao minh ngh nh th no?
8. T ku gi quyn m ca Thin Hoa Thin Vin Ph Sn [ c
chi ph] tip nhn ch quyn am Sng Ninh ti Thng Hi
Qun Th m B Tt th nguyn rng su, tm thanh cu kh. Bi k
trong phm Ph Mn kinh Php Hoa c cu: Hoc tri git bin ln, c,
rng cc nn qu, do sc nim Qun m, sng mi chng chm c. y
chnh l on vn sng t ghi chp li thnh tht tht t ming vng ca c
Thch Ca Th Tn ta t ba ngn nm trc qua li k p cho V Tn B
Tt. Chuyn linh cm nh th c s sch ghi chp, u u cng tra cu
c. ngay trc mt, cng c nhng s tht chng minh, qu tht l
lng tin c chng c vy!
Tr Tr Thin Hoa Thin Vin ni Ph l i s Tu in. Nm Dn
Quc 15, 16 (1926-1927), khi Sm ti cha Php V gip n lo php s
gio chnh b Vn Sao, gio chnh, sa li Sn Ch, lin cng mt ch
[vi s Tu in], Sm khuyn S nn nim Pht, nim Qun m, S lin
sanh lng tin tng. n nm nay, do nh hng thi cuc, lng thc thiu
ht, S c bit ngi thuyn t Ph sang t Thn (Thng Hi) quyn
m, p ng tu ca hng Hoa Dn. Bi lu nm, thuyn mc nt, nc
trn vo khoang, ti vng bin Chu Sn (thuc tnh Chit Giang) ng phi
ngm, thuyn chm. Khi y nhm lc tri ti en, chng bit phng
hng, khch ngi thuyn my trm ngi kinh hong cung qut, xm nhau
ku cu mng. Do i s bit c Qun m linh cm, lin khuyn mi
ngi ng nim thnh hiu cu Ngi cu gip. Do tai ha cp bch nh
la chy my, ng o ngi tin tng cng nim theo. Gn hai trm ngi
trong m ti trong lc mun phn vn phn cht chc nm c mt si
dy i, ln lt ven theo k , vn b ln ni; gn hn mt trm ngi
khc tng thn vo bng c. Chuyn ny sm thy ng tin trn bo, no
bit i s cng l mt trong nhng ngi vn cn sng st sau cn tai kip!
n khi i s i thuyn n c t H, gp ng lc am Sng Ninh
ca ln pha ng trong thnh ang bn bc chuyn sang nhng ch
quyn. Do vy, S ngh mi nm phi i ku gi quyn m nh th ny, cm
thy tht kh khn. Nu lp cch sang li ch quyn am ny, bin n tr
thnh H Vin ca cha Thin Hoa th tng chng Thin Hoa qua li i bn,
em phn thu nhp cn d tha ca Sng Ninh b p cho cm go cha
Thin Hoa; y chnh l k nhc nhn mt phen, an nhn vnh vin, m cng
tt lnh, tha ng vy. Bn bc vi cc v thin tn h php, cng c
nhiu ngi t tn ng; him rng chi ph mua li ch quyn v tu b cn

n my ngn ng, do vy bn bo Sm lc thut duyn khi tin ku
gi quyn m. Sm bn em kinh nghim linh cm ca i s do tin nim
c Qun m m c may mn sng st tng thut i lc. Ch mong
h php t quan thin nam tn n nghe s tch i S linh cm tm thanh cu
kh ny u cng pht tn tm, gp c nhn duyn c bit sng phng
Tam Bo ny u vui v gip cho thnh tu, pht lng bi ng th, quyn ra
v tn bo tng th cng c lm y ch c c Pht chng bit. Do vy,
bn lm t khi374.
9. Tr li c s Tng Di Chi (bn bi)
1) Pht tht Linh Nham phn nhiu hi hng mt ln (nhng ni khc
phn ln cng lm nh th), tc l mi ngy trc lc gia tra, cng Pht xong,
lin n trc bi v cng cm (du l Pht tht cu sng lu m km thm l cng
cm cho cc bi v t tin cng khng tr ngi g) th cng l mt ln hi hng.
Mi ngy tr cng kha sng chiu ht su cy hng375 ra, sau cy hng
th hai v sau khi cng Pht, cng cm cho ngi khut xong, tm ngh
giy lt ri dng cm tra.
2) Cng kha sng ti v vong nhn xng danh hi hng, Sm chiu
theo cng kha ph thng chn tng lm, mi ln xong kha sng vo mng
Mt hay Rm, lc l T gn xong, lin c cu Mi ngi hy v cha m
sanh thnh, l Pht ba ly cu sanh Tnh . V th, mi ngy Rm hay
mng Mt, d ch c mt ngi tng nim kha sng xong cng chiu theo
l thng l T (ch ny lc hnh l cng i chng th c phn y hn). L
xong, lin xng danh l Pht mt ln, coi nh hi hng. Nu nh hi
hng cho cha m th trong tm thm nim qun tng rng: Thay cho cha
m sanh thnh l Pht ba ly (nu l mt ly th c mt ly), sm hi nghip
chng, gii tr v bin ti nghip, tiu tan, tho g oan khin, ti li, thot
la ng kh, cu Pht t bi xt thng nhip th, sm c tip dn vng
sanh Tnh (va ly va thm nim, trong tm ngh tng hnh dng cha m cng
trc c Pht l bi vi ta. Mt ly tng nh th, mi ly cng u nh th). i vi
cha m lm nh vy m i vi nhng ngi khc cng tng nh vy.
Thm ch on thn bnh ng cho n ht thy chng sanh trong php gii
374
Khi l mt th vn ca cc quan dng tu trnh ln thng cp. y, thy c

Sm dng ch khi vi ngha khim nhng, tu trnh ln thin nam tn n chuyn
quyn m ca am Sng Ninh.
375
Theo quy nh ca Pht tht ph thng, thi gian cng phu nim Pht mi ngy bng
su cy hng (mi cy hng y tc l thi gian tn ht mt cy hng di lm theo
li xa, mi cy hng chy c khong mt ting ri. Cng phu sng l mt cy
hng, sau nim Pht bui sng hai cy hng, bui chiu hai cy hng, bui ti
nim Pht v i hi hng mt cy hng, tng cng l su cy hng).
ln lt khp v h xng danh l Pht hi hng. Du chng phi mng Mt,

ngy Rm, trong cng kha sng ti, khi c Tam Quy Y xong, nu chng l
T th cng nn thay cho cha m sanh thnh v nhng n nhn c lin quan
(hoc c nhn duyn c bit, nh thn hu mi va qua i v.v) u hi hng
nh th. iu ny Sm chng c truyn dy, hon ton da theo kin
ca chnh mnh lm ( Linh Nham mi ti i hi hng cng c ba ly), chun
theo l th ng nhin khng tr ngi g. Hi hng xong, hoc lin l Pht
ba ly lui ra th cng c. Sm cn thc hin kha l Qun Th m B Tt,
tr ch i Bi, Vng Sanh v.v... cu th gii ha bnh, ta ngi cng thot
khi ch nn v.v (Cng kha ca Linh Nham c gi l Linh Nham Nim Pht
Nghi Quy, ma H nm nay sm xut bn ri, tic rng lc ny khng gi c. i
khi c th gi c s gi my bn th ng s bit).
3) Chuyn tr-t (ha thiu) th Tng hay Tc u khng tr ngi g.

Ngi Ty Vc cht ri c bn cch mai tng: Mt l th tri trong nc,
tc b xung cc sng rch no lng c ra (cch ny cn phi gn sng rch
ln mi c. Nu ti con sui nh ni vch ni th chng thch hp). Hai l ha
thiu, tc dng la t xc hng ph Ng Chp (cch ny ch no cng thc hin
c). Ba l chn xung t, o t chn vi khi b bc l (cch ny cng
ph bin). Bn l lm thi, tc b trong rng cho chim th n (cch ny phi
trong rng su, chm ln mi c, rt cuc chng n tha bng ba cch trc). Nc
ta xa nay ch yu l chn di t (c thin sch ca Mnh T ni trong i
thng c k chng chn ct cha m s bit nguyn do), tht ra vn chng m mn
bng ha thiu. Khi Pht php truyn sang phng ng, Tng chng u
ha thiu vi ngha ph tr Ng Chp. Con ngi b phin no sanh t
hon ton l do Ng Chp, Thn Kin lm cn bn, ngay nh c ha hon
ln lao nh dm dc v.v cng do Ng Chp, Thn Kin m sanh. Nu
Thn Kin, Ng Chp ph th dm dc cn do u m sanh? V th, vo
thi ng, thi Tng, nhng v cao nhn t s thng hiu su xa Pht
php tuy cha xut gia cng thng ch trng ha thiu. i sau phn nhiu
chng thch theo gng y chnh l gi cht Thn Kin, Ng Chp! Thn
Kin qu nng chnh l mt chng ngi ln cho vic tu hnh.
Trong th ng gi n, c cu: C s phn nhiu cha on dc, sc
thn chng thanh khit, ch nn ha thiu th cng khng phi l li bn
lun thng sut! Ci thn ca hng phm phu st t l do T i gi ha
hp, cha t n a v nghip tn tnh khng th chng cn bit l Tng
hay Tc, u l do mu tht tanh ti, hi thi, bn thu hp thnh. Nu da
theo tnh kin thin cn ca k phm ngu m lun th tuy ci thn on dc
so vi k tham dc dng nh thanh khit hn, nhng tm dc cha sch th
u vn cn! Nu lun theo l cao su th T i vn khng, Ng Un
chng c, cc php nhn duyn u khng c t tnh. Bin Chnh Bin Tri
ca ch Pht trong tm tng ca ht thy chng sanh; mt nim hi
quang lin ging nh vn c, diu th T L Gi Na ph by trn vn
khp cc gii. Vn chng c sanh, dit, tng gim sai khc, sao li c tng,
tc, nh, sch khc bit? V th, Tm Kinh ni: Bt sanh, bt dit, bt cu,
bt tnh, bt tng, bt gim chnh l ch cho bn th Tht Tng Chn Nh
ca ba php tm, Pht, chng sanh khng sai bit. Chng ta m chn ui
theo vng, tri gic hip trn n ni tri git sanh t trn chng c thu
thot ra! Nay mun b vng v vi chn, tri trn hip gic, liu sanh thot
t, siu phm nhp thnh th ph tr Thn Kin, Ng Chp phi l cng phu
cn thc hin trc ht!
Do iu ny, phm l ngi hc Pht nu bit cu cho thn thc c
yn vui th chng n l Tng hay tc u nn ha thiu, chng nhng khng
tr ngi g m cn c ch tht s (i vi hon cnh hin thi v mai sau, ha tng
rt thch hp v do ng st ct ngang, phn nhiu nhng ngi m b phi thy l xng.
Nu ni hi th quan ti gi mc, kim t chn rt kh, e rng du chng phi l
t Pht cng phi lm theo cch ny! Nhng iu quan trng l cn phi tm cho c
cch thc ha thiu tt p). Nu nh quyn thuc chng n lng ha tng th
cng l v chng bit nhng ngha ch trng n s yn vui ca thn

thc v ha hi ca Thn Kin, Ng Chp m ra! Nu hi hiu bit th
ch s ngi trong cuc chng lm cho nhanh y ch! Hng quyn thuc
cng nn kho thu hiu tm lng ngi thn, h nn sanh cht lu luyn
no!
4) V chuyn o m dng nhp lim cho hai chng ti gia, do bit
l cn phi ph tr Thn Kin, Ng Chp th o m min sao thun tin l
c ri, chng cn phi ni na! Ci sc thn sut c mt i phi nh v
n lm ht thy mi chuyn m cn b c nh tha th o m l th
bao bc bn ngoi huyn thn no cn ng coi trng! (i vi ngi cn
sng trn i, Khng T cn chng coi o xu, thc n d l iu ng thn, hung chi l
nhng th dng nhp lim gn theo ci xc h nt sau khi con ngi cht).
Theo ngu kin, t phi tit kim, gin lc l hay nht. Th gim bt chi ph
ch to o m mi [ri dng khon tin di ra ] hong php li sanh v
lm nhng s nghip t thin nh cu t k i rt khn kh hng gip ch
cho thn thc ngi khut c yn vui. So vi chuyn tn km khm
lim cho trng hu th chuyn c - mt nh mt tri mt vc, nhng cn
phi thun theo tnh cm th tc ca k lm con i cht, ng v ch trng
thn thc m b sch nhng l nghi.
Ty theo tm nguyn ca ngi khut m mc Tng phc hay y phc
th gian u chng sao c, ni chung l ch nn tn km qu. Nu nh do
chnh ngi khut ch trng khm lim gn n mc qu tn km,
rm r th cng nn kho lo gii thch ngi y chng chp vo Thn
Kin l c. Nu thun theo lng tham m ca ngi y ri khm lim
trng hu gip cho Thn Kin, Ng Chp ca ngi y [c tha mn]
th s gy chng cho s vng sanh, y chnh l iu khng nn vy! Nu
ngi khut ch trng khm lim m bc tc l khng b vng mc
ni Thn Kin, th tng phc hay y phc th gian u chng tr ngi g! Ngu
kin nh vy , chng bit bc cao minh ngh th no?
10. Bi k v s sanh Ty ca c s Ph Xun Ph
(vit vo thng Chn nm Dn Quc 27 - 1938)
D Ngu Sinh v Trn Trin Ty cng ghi
C s hy l Xuyn, hiu Xun Ph, ngi thn ng Quch, huyn

Thanh Giang, tnh Giang Ty, m ci cha t b, m l Nhip thi phu nhn
nhc nhn, tit kim nui dy, theo hc trng Php Chnh Tun Cnh, tng
c b nhim nhng chc v vin chc vn phng huyn l huyn Thanh
Giang, s trng s Cnh St ti trn Chu m thuc huyn Vn Ti, hiu
trng trng Ngha V thuc trn Chng Th v.v Sng ti huyn thnh
nhiu nm, tham d loi cng v, c quan chc, thn s tin cy, h c
chuyn nghi nan ln lao no thng bn bc, quyt nh vi ng ta.
Nhip thi phu nhn th Qun m i s lu, n chay nim Pht. Nm
Dn Quc 17 (1928), thi phu nhn mc bnh, c s pht nguyn triu bi
Ph , c khng ung thuc m lnh bnh. Thng Chn nm Dn Quc 20
(1931), bn n Ph hon nguyn, l Phm m ng, cm c B Tt
th hin di hnh dng o trng, cm tnh bnh vi cnh dng. Li cu
c bit r tc mng, thy mt v u- y phc lam l bn ng lun hi
chng phi h huyn, nim cu thot la Sa B cng thm khn thit. Do
php s Minh Tnh gi th gii thiu, bn yt kin n Quang php s v
thy c Sm ti cha Bo Quc T Chu, [lc y] mi c nghe php
yu ca Tnh tng. T y tr i, nhng sch v do Hong Ha X xut bn
u thnh c; do vy, tn gii cng tng, bn gi th khn cu quy y. Thy
c Sm bn t php danh l Thin Xuyn, t l Hng Ty, li nhn lc
thy c Sm i qua Chng Th, bn xin th gii u B Tc. ng ta tn
nguyn nim Pht, tinh tn khng li nhc phn ln l nh s khi gi ch
v ca thy c Sm.
Nm Dn Quc 22 (1933), ng c c lm ngi chuyn trch tuyn
ging ti Lc Giang Nim Pht Lm, khuyn d ch dn, t y [Nim Pht
Lm] rt ng. C s gia cnh ngho nn, thn yu lm bnh, thng mun
xut gia, nhng kh v khng c cha chin nng nu, thng n khm
bnh ti nh Ngu Sinh. Ngu Sinh ni n chuyn thi tit nhn duyn
chng th cng cu c, nhng ci tm chn trc, a tnh su,
nguyn gim th cu c vng sanh cng thit tha, l bi, qun tng, u
mong sm c tip dn, chng n lin tr. Ma Xun nm nay, ng mng
thy Qun m B Tt th hin, bo cho bit k hn l thng By. n sau
hi Vu Lan Bn, ng bn ng bnh, nht tm nim Pht qun c kh s.
Ngy Hai Mi Ba, thn thch, bn b tr nim, nm bn bt hi lu ri
tnh li, mi thy i Nhn i Bo in thuc Vnh Thi n nh cy
chuyn tr-t. Ngy Hai Mi Su li thim thip, ngi nh khc lc, c s

ci ngn li, bo: Ta s v Ty vo ngy thnh n a Tng B Tt, n
ngy y, ngi ngay ngn trn gh da, kt n Di 376, mt m m nhn
tng Pht, an nhin v Ty, khp thn lnh, ch cn nh u vn m,
sc mt ti p cn hn lc sng. Mng Hai thng By nhun, tr tr cha
Thng Hu Chng Th l ha thng i Tng v thy i Nhn u ti,
lo liu vic nhp khm. ng ngi xp bng chp tay ht nh ngi cn sng.
Ba hm trc tri ni cn ma gi to, n gi T ni la, tri cht sng
sa, mi hng l ngo ngt, chng phi l mi thm ca Chin n hay
hoa lan, mt tia sng trng t khm ta ra xt v pha Ty. ang lc u Thu,
kh tri nng bc, cht ba bn hm m xc chng thi nt, li cn ta mi
thm l, nu chng phi do Pht php linh d lm sao c nh vy? Ngi
thy k nghe u tn thn, khi lng cung knh, xng tng Pht php tht
chng th ngh bn. Xun thu c bn mi tm tui.
Ngu Sinh ni: i Mt, ngi nim Pht th nhiu nhng thnh tu li
t l v khng c lng tin chn tht, nguyn thit tha vy! Mnh T lun v
i trng phu phi nn ph qu chng dm lc, ngho hn chng i di
[ch kh], chng khut phc trc oai quyn, sc mnh. Php th gian cn
nh th, hung g l Pht php cu sanh Tnh siu phm nhp thnh ?
C s b vng bn v ngho, bnh, gia nh, nhng nht lot chng quan
tm ti, khng khng, mit mi ch lo nim Pht, b ch bai, nhc m, gp
trc tr, trm ni kh khn chng xoay chuyn c, lc mt bit trc ngy
gi, tng lnh rng r, lm chng c chng t sanh Ty. Bi tm trit
ca c Nh Lai, php mn Tnh khng ai hi m t ni, qu tht l
con ng tt cho chng sanh trong i Mt thot kh, ch cn chu dc lng,
quyt chng gi di, c nhn tht chng di ta! Ngu Sinh do giao du vi c
s m tht s c un c, dy ln lng tin. Vui nhn bc chn nhanh nhn
ca ngi trc, gng nn ni au nhn cm377, lu truyn [s tch vng
376
Thot u, n Di chnh l Thin nh n, tc hai bn tay xe thng, t trn lng,

tay phi t trn tay tri, u hai ngn ci giao vi nhau nh thng thy trong cc tng
Thch Ca Mu Ni Pht. Tuy th, v sau, di nh hng ca Mt gio, khi tng A Di
Pht c tc vi t th ngi, nu tay Pht khng cm hoa sen s kt n Di , tc l
n Thin nh b bin i hi khc: Tay phi vn t trn tay tri, cc ngn xe thng,
nhng trong mi bn tay ngn tr cong ln chm u ngn ci, ging nh hai ci vng
gip lng vo nhau, u hai ngn ci chm vo nhau.
377
y l in tch nhn cm cu vong (ngi ln n cng mt). i th php gia
Vng Hy Chi i Tn c by ngi con, trong s Huy Chi (t T Do) v Hin Chi
(t T Knh) l hai ngi nhn phm cao nht, tnh tnh khong t, thch vn chng,
coi thng danh li, thng m lun thi vn vi nhau rt tm c. Tuy l hai anh em
nhng coi nhau nh bn tri k, ng thanh tng ng, ng kh tng cu. Huy Chi a
nh n, Hin Chi thng g phch ha theo. V sau, hai anh em cng b bnh nng,
Hin Chi mt trc. Huy Chi im lng, khng nh git nc mt no, gng bnh, bt
ngi nh a n trc linh sng ca em, ngi ng ngn hi lu ri m n toan gy
sanh ca Ph c s] khuyn khch ngi i m cng l t cnh tnh

mnh.
11. Bi k v s sanh Ty ca c s Nhip Vn Sanh
Trn Trin Ty ghi
C s hy Truyn Tng, hiu Vn Sanh, ngi huyn Thanh Giang, tnh

Giang Ty, m ci cha t b, c m nui dy, tnh tnh oan nghim,
trang trng, ham hc, u Tin S nm Gip Thn (1904) thi Quang T, lm
quan ti H Bc, ngi anh h mt, bn tr v qu, v sau c bu lm y
vin hi ng c vn tnh Giang Ty. Vo thi Dn Quc, ng lm ngh vin
hi ng tnh, lun tn ht trch nhim, gi li ha, chng quanh co, lt lng.
Vo thi Tr An Hi378 [dng phng cch] hi l khuyn d cc i
biu [b phiu tn thnh Vin Th Khi lm hong ], h b phiu [ng
thun] s c ngay mt ngn ng, chng i s em qun bt gi. C s
pht tay o quay v, gi gn kh tit nh th. C s a thch vit vn chng
theo li c, nhng nhng th chng c quan h bo v ln lao cho th o
bn chng cu th vit ra. Trong hai mi nm tui x chiu, dc lng ni
kinh sch nh Pht, xoay vn tr tng cc kinh i Tha nh Php Hoa,
Lng Nghim, Kim Cang, Vin Gic, nhng quy tc ni Tnh Ng Kinh,
n chay trng, nim Pht c thi kha nht nh. c n Quang Php S
Vn Sao, hn cha c thn cn [i s n Quang].
mt khc din t ni au thng; nhng do ni tm qu bi thng khng th gy thnh
xoang iu no, lin qung n ht ln: T Knh, T Knh nay th ngi ln n u
mt c ri ! Ht xong, ng ln ra t hn m bt tnh. Hn mt thng sau, Huy Chi
cng qua i.
378
Tr An Hi (Hi mu tnh an nh cho t nc) l mt t chc do Vin Th Khi o
din nhm tuyn truyn, c xy quc dn ng h Vin Th Khi ti lp ch trong khi
chnh quyn Dn Quc cn non tr, cc tng lnh qun phit ni ln chim c cc ni,
chnh quyn trung ng cha th kim sot ton b t nc. Vo ngy 14 thng Tm
nm 1915, bn Dng , Tn Dc Qun, L Tip Ha, H Anh, Lu S Bi v
Nghim Phc cng ra tuyn co thnh lp Tr An Hi, Dng ra thng co vi li l
m dn: Chng ta lm thn ngi dn Trung Quc, quc gia cn hay mt chnh l
chuyn lin quan n s sng cht ca bn thn v gia nh, h n ngi yn ng l ch
cht? Do vy, tp hp nhng ngi cng ch hng t chc thnh hi ny hng mu tnh
s an nh cho t nc Vo thi Cch Mng Tn Hi, nhn dn Trung Quc tnh cm
si sc nhng do b vn chng tc gy chng ngi, bn lp ra nn Cng Ha, nhng
cha h suy ngh k Cng Ha c thch hp vi tnh hnh t nc hay khng? Mt khi
xng, ai dm bt b, ngi thng hiu su xa tuy bit r ch trng y n cha
mi ha hon, nhng vn phi min cng thun theo hu trnh khi mi ha nguy vong
mt chc. Do vy, nh Thanh thoi v, Dn Quc sng lp, chnh quyn lm thi gp
nhiu lng tng, quc gia gp cn nguy him, nhn dn khn kh. H ra nhiu thng
co, tuyn b c v ti lp ch, suy c Vin Th Khi ln ngi hong . t
mc ch, hi dng nhng bin php bn thu nhm e da, p buc cc ngh vin b
phiu tn thnh ch.
Nm inh Su (1937) cu ma c tha nguyn, bn thnh lp Cao V

Nim Pht Lm, thng n din ging ti Lc Giang Nim Pht Lm ti
trn Chng Th, cm ha rt nhiu ngi. Ma H nm K Mo (1939),
nhiu ln mc bnh i t, t mnh dc ch quy Ty, chng cn mun tm
thuc men linh nghim cha tr na! Vo thng Mi bnh tnh nguy
ngp n tt cng, nhiu ln mng thy Pht, B Tt th hin, t bit n
lc, ming dn d di chc, mi tng l, thn thch, bn b sut lnh con chu
nim Pht. Ti lc hp hi, hi th dn dn nh i ging nh Kim Cang
nim, chng au kh my may g, chnh nim phn minh, nht tm bt lon
x bo an tng nh nhp Thin nh, ton thn mm mi, nh u lnh i
sau cng, v mt ti tn, vui sng, uy nghi nh hy cn sng. Cc tng
lnh ph hp kht khao vi chng c vng sanh, xt theo Qun Kinh phm
sen t cao! y l v php mn Tnh dng t lc cm Pht lc, cho nn
c th hon tt ngay trong i ny. C s sanh vo nm K T tc nm ng
Tr th tm (1869) i Thanh, v Ty ngy mng Mt thng Mi Mt nm
K Mo, tc nm Dn Quc 28 (1939), hng th by mi mt tui, bin
son b T Ph ng Thi Vn Nht Ch phn nhiu xin dng r gio
ngha Tnh tng c ct gi ti nh.
n Quang Php S Vn Sao Tc Bin,
Quyn H ht
(Trn B)
Hi Hng
Nu vic dch thut ny c cht cng c no u xin hi hng cho lch
i ph mu, s trng, h hng, quyn thuc, php gii chng sanh u
cng c vng sanh Ty Phng Cc Lc th gii. Nguyn cng thn cn
c Di , Qun m, Th Ch, chng ng V Sanh, tr li Sa B, ha
mun loi cng sanh Cc Lc. Nguyn nhng ai thy nghe d tin tng hay
ph bng u cng c vng sanh Cc Lc.
Chn thnh cm t o hu Minh Tin v Hu Trang tn nhiu cng
sc gio chnh, nhun vn cng nh lin tc khuyn khch gip cho mt
nhn c ngh lc theo ui vic chuyn ng ny. Nguyn Tam Bo
thng gia h khin cho nh v o hu tn tm kin c, o lc kin cng,
phm sen cao c, cng nhau hi ng ni Cc Lc, thn cn t ph Di .

An Quang Van Sao Tuc Bien Quyen 2

Enviado por

Dados do documento

Direitos autorais

Formatos disponíveis

Compartilhar este documento

Compartilhar ou incorporar documento

Opções de compartilhamento

Você considera este documento útil?

Este conteúdo é inapropriado?

Direitos autorais:

Formatos disponíveis

An Quang Van Sao Tuc Bien Quyen 2

Enviado por

Direitos autorais:

Formatos disponíveis

n Quang Php S Vn Sao Tc Bin, phn 7, trang 1 of 340

Pht Lch 2552 2008

Chuyn ng: Bu Quang T t Nh Ha

n Quang Php S Vn Sao Tc Bin, phn 7, trang 2 of 340

n Quang Php S Vn Sao Tc Bin, phn 7, trang 3 of 340

n Quang Php S Vn Sao Tc Bin, phn 7, trang 4 of 340

trong tm ta th chnh tri vn sn c trong ci tm ny s t hin hin.

n Quang Php S Vn Sao Tc Bin, phn 7, trang 5 of 340

iu phc, tri nghch s b su iu khn kh). Ng Phc, Lc Cc l ni

Do hai ch ny thi c c m gn ging nhau nn thng dng ln cho nhau theo li

n Quang Php S Vn Sao Tc Bin, phn 7, trang 6 of 340

c, h c lm g lm lnh tc l c. Th t thuyt ny gy lm lc, nguy

n Quang Php S Vn Sao Tc Bin, phn 7, trang 7 of 340

Duyn, lc , vn hnh, mi mi u l nhn qu. Nu khng c nhn qu

Php mn Tnh ln lao khng g ra ngoi c, thch hp khp ba

Tng l iu c cao bi mt b kinh, quy tng l gio php ti hu ca mt b

n Quang Php S Vn Sao Tc Bin, phn 7, trang 8 of 340

lc ban u ca A Di Pht: B nc xut gia, pht ra bn mi tm

n Quang Php S Vn Sao Tc Bin, phn 7, trang 9 of 340

php ny t by thng sut rng ln bn hoi ca c Pht, so vi cc php

B kinh Hoa Nghim mu nhim s l vin dung, L l do S m hin,

Tc mt trm bn mi mt iu nguyn trong phm Tnh Hnh.

n Quang Php S Vn Sao Tc Bin, phn 7, trang 10 of 340

Do vy, bit rng phm kinh ny gi mt vai tr quan trng rt ln, n

Tm Kinh dy r v B , Nit Bn c chng bi tam th ch Pht

n Quang Php S Vn Sao Tc Bin, phn 7, trang 11 of 340

cng khng ra, khin cho ngi nghe ai ny u c li ch tht s. Chng

n Quang Php S Vn Sao Tc Bin, phn 7, trang 12 of 340

Tm chng sanh v tm Pht khng hai. K chng th lm Pht, thng

S tha: Quan h truyn tha gia thy v tr.

n Quang Php S Vn Sao Tc Bin, phn 7, trang 13 of 340

Kinh Phm Vng l i php c Nh Lai nung luyn ht thy d

y l mt in tch da theo cu chuyn trong sch Vt Do Nh Th. Theo , con

n Quang Php S Vn Sao Tc Bin, phn 7, trang 14 of 340

th i th i dng t lp, lp ngi, t li, li tha u y . Gi tm

T Hong chnh l T Hong Th Nguyn: Chng sanh v bin th nguyn , phin

n Quang Php S Vn Sao Tc Bin, phn 7, trang 15 of 340

n Quang Php S Vn Sao Tc Bin, phn 7, trang 16 of 340

Chng nn hnh tr!

i Hng (Mah-vra), c ngha l v i, anh hng, l mt trong nhng c hiu ca

n Quang Php S Vn Sao Tc Bin, phn 7, trang 17 of 340

Nguyn ngi thy nghe,

Qun Th m B Tt trong v lng kip trc sm thnh Chnh

V D y l V D Nit Bn (Nirupadhiesa-Nirvna). i khi cn c dch l

n Quang Php S Vn Sao Tc Bin, phn 7, trang 18 of 340

nh Bc Lng b bnh, ngi m V Sm 25 dy tng phm Ph Mn,

n Quang Php S Vn Sao Tc Bin, phn 7, trang 19 of 340

thng, ch thch kinh ny cho xong trch nhim. Nguyn khp cc ng

n Quang Php S Vn Sao Tc Bin, phn 7, trang 20 of 340

Nh Lai lin gn hi ci tm, ch r ci Thy, ln lt [ging v] Ng m,

H Khng Tng (ka-garbha) c ngha l phc tr hai tng u v lng, rng ln

n Quang Php S Vn Sao Tc Bin, phn 7, trang 21 of 340

nghe ni t tnh ca c Qun m s ha ln trong mt tm nim hng

Ht thy cc php mn do c Nh Lai ni trong sut c mt i tuy

n Quang Php S Vn Sao Tc Bin, phn 7, trang 22 of 340

tr on Hoc chng Chn, liu sanh thot t, hon ton khng c mt

n Quang Php S Vn Sao Tc Bin, phn 7, trang 23 of 340

Di Yu Gii v Ty Phng Hip Lun. Nay c c nguyn bn y

Triu php s29 ni: Trong tri t, gia v tr, c mt vt bu giu

n Quang Php S Vn Sao Tc Bin, phn 7, trang 24 of 340

to nghip, lun hi su no, trn chng c thu ra! V nh k m ch thn

Tr tch: Cn gi l qui tch. Khi mt v php s tr ti ni u th gi l tr tch

n Quang Php S Vn Sao Tc Bin, phn 7, trang 25 of 340

c ? C s Ch Tnh tu Tnh nghip lu, tm li ngi tha thit, pht