AVANGARDA

-20. stoljee
- pobuna protiv tradicije
- odbacuju realistiku koncepciju knjievnosti i
afirmiraju poetiku osporavanja
- osporava se ono to se u tradiciji smatralo lijepim
- suprotstavlja se onomu to je logino, razumljivo
- socijalna borbenost, zagonetnost teksta i svjesno
odbacivanje logike povezanosti
POEZIJA
-

futurizam ( Italija, Rusija )

ekspresionizam ( Njemaka, Austrija )
dadaizam ( vicarska )
nadrealizam ( Francuska )

- poezija Sergeja Aleksandrovia Jesenjina mogli bi

smo nazvati lirskom autobiografijom
- idilian doivljaj krajolika i patrijarhalnog ivota u
njemu, zatim revolucija i san o preporodu Rusije, sve
do razoaranog pjesnika boema koji zavrava tragino
- veinu svojih pjesama napisao je u klasinom,
veznom stihu
- slikovit i metaforian izraaj
- religioznost i narodna tradicija koje je ponio iz
djetinjstva ostavili su trag
- Zelena frizura, Krava, Lisica, Pjesma o kuji
- sukob s industrijalizacijom i urbanizacijom -> slom
ideala
- Ispovijest mangupa, Pugaov

- Pablo Neruda kao dvadesetogodinji student objavio

pjesniku zbirku Deset ljubavnih pjesama i jedna
oajna

- izgubljenost i bol, zabrinutost za ovjeka i njegovu

sudbinu
- trai sebe i svoj smisao u svijetu
- u duhu neromantizma govori o ljubavi, te melankoliji
koju prola ljubav ostavlja za sobom
- odraava se tjeskoba suvremenog ovjeka, njegova
traginost u svijetu i apsurd s kojim se svakodnevno
susree
- poezija bliska recitativnom ritmu
- dobio Nobelovu nagradu
- izraavao svijet na kaotian nain
- pusto, sivila, kia i beskrajni vjetrovi - elementi
surove prirode njegova zaviaja
PROZA
-suprotna realistikoj prozi
- tei se otkriu unutranjost ovjeka
- koritenje unutarnjeg monologa i pripovjednog
monologa
- vrijeme je subjektivno i kratko
- pasivni likovi, uglavnom umjetnici s manjkom
motivacije; promatrai
- Marcel Proust
- U traganju za izgubljenim vremenom je ciklus koji
ima oblik memoara ( izmiljenih )
- potraga za esencijom
- bogata psiholoka razgraenost likova, opisi prirode
i osjeaja
- perspektive: kao lik djeaka ( doivljeno vrijeme ) i
kao odrastao ovjek ( promiljeno vrijeme )
- dvostruka tehnika pripovijedanja, isprepleu se dva
razdoblja u ivotu glavnog lika
- osnovna tema je sjeanje

- impresionizam; koritenjem osjetilne impresije na

metaforian se nain prikazuje povezanost izmeu
naeg tijela kao uvara sjeanja i nesvjesnog u nama
- asocijativna kompozicija - prelazi se s jedne razine
sjeanja na drugu
- knjievnost zahvaljujui sjeanju dovodi prolost u
sadanje vrijeme i daje joj novi smisao
- u sreditu je lik/pripovjeda iz bogate gradske
obitelji; pratimo ga od vremena kada je kao djeak
boravio u Combrayu, preko ulaska u aristokratsko
drutvo, do razoaranja tim drutvom i povlaenja iz
njega
- tematika je vezana uz ivot francuske aristokracije
poetkom 20. stoljea
- u nju su uneseni i autobiografski elementi
- likove oblikuje impresionistikom metodom ( portret,
subjektivna procjena lika i korekcija sa strane
pripovjedaa )
- dugaka pria o preobrazbi jednog osjeajnog
djeaka u umjetnika
- impresionizam i simbolizam - razaranje stvarnosti
( vremena ) i ljubav prema fragmentu
- zbog bolesti se morao povui u osamu

- Franz Kafka
- obolio od tada neizljeive tuberkuloze
- doivljava oca kao nadmonu, autoritativnu osobu
- nosei u sebi osjeaj krivnje, nikada nije izaao iz
oeve sjene
- traio od prijatelja da spali neobjavljena djela
- Promatranje, Seoski lijenik, Preobraaj, Osuda
- djelo djeluje zastraujue zbog prepletanja

fantastinog s realnim
- uavi jednom u taj svijet, likovi iz njega ne izlaze
- nema revolta ni pobune, nesiguran u misli i
osjeaje
- budi se preobraen u kukca, a ivot zavrava
upravo na nain
kukca: umire odbaen od
obitelji koja njegovu smrt doivljava kao
olakanje
- nakon fizikog preobraaja slijedi promjena glasa
( nemogunost
komuniciranja ),
suavanje vida i odnosa prema prostoru
- nerazumijevanje, nemogunost komunikacije,
nepostojanje volje
da ga se pokua razumjeti
- fiziko ranjavanje nanosi otac, a psihiko sestra i
majka
- doivljaj dehumaniziranog svijeta kao mjesta
tjeskobe i
okrutnosti
- paradoks - spaja nespojivo ( realistino i fantastiko
)
- kafkijanska atmosfera
- hladno, neutralno pripovijedanje , detaljni i
slikoviti opisi, bez
komentara

- Ernest Hemingway
- snaan stil, originalne teme, neobini karakteri,
uzbudljivi sukobi
- Kome zvono zvoni, Imati i nemati, Starac i more
- snani junaci na granici ivota i smrti
- kratki, snani i grubi dijalozi, monolozi puni ivota

- razoaran drutvom i pesimistian kroz likove

pokuava pronai
smisao vlastite egzistencije
- direktna i jednostavna proza, krta i liena ukrasa i
elokvencije