Fechner.

Speech a 'comharrachadh ceud bliadhna co-l breith aige. 1)

Air Giblean 19, 1901, ann an linn air a dhol seachad bhon latha nuair a Fechner
chiad chunnaic an solas an t-saoghail. Ma tha an-diugh, a 'creidsinn gu bhith air a
ghairm gus seo Nachfeier latha, Roghail Saxon Comann Saidheansan mar an ath gus
naomhaichidh aca erstwhile ball aon uair honorific chuimhne,' s dcha mar sin tha e
mothachail gu bheil oilthigh againn agus ar baile Leipzig gu sealbh seo tearc duine na
bu trithe cirichean. Tha an comann seo oilthigh tha e air a bhith a 'cochomhairleachadh leis a' uair a thde, mar a seachd-deug ghabh e dha mar oileanach
de elas-leighis anns na liostaichean aca acadaimigeach saoranaich, gus an ceann
eile, oir an didh gu math riaslach obair mar thidsear fiosaics agus an fheallsanachd a
Sechsundachtzigjhrige bho bheatha eadar-dhealachadh. Anns a 'bhaile, ach anns a
bheil e a stidheachadh an dachaigh aige, agus bha e air a thaghadh an didh lithean
shaoranach urramach anns a' bhaile e mar a bha freumhaichte feadhainn eile. Anns na
faichean is coilltean mun cuairt orra chnmh gu bheil mothachadh air anns gach ite
Wielding beatha bho ndar a tha an fheallsanachd aige riaraichte, daonnan biadh
r. Air a 'bheinge am measg chraobhan a' Rose Valley, an-diugh a 'coimhead thairis
air a Erzbste an verdant faiche air cl na smuaintean a th'air nochdadh, c ris a tha e
air nach thiseachadh an ceumannan deireannach a feallsanachail.
1)

a cumail ann an talla an Oilthigh Leipzig air leth Roghail. Sachs. Comann Saidheansan air 11mh Mh

1,901th

An Comann nan Saidheansan caran anmoch inntrigidh a-steach dhan chearcall aig
an fheadhainn a chirdean. Nuair a bhiodh i a stidheachadh ann an 1846, cmhla ri a
h-ain-denach Fechner a-mhin.Saorsa ann an uile nach buineadh dhan immutable
prionnsabalan a chreidimh agus elas, e earbsa ann an soirbheachadh seo a
chruthachadh. Ach an didh dha a thighinn gu bith, agus bha na dh'fhuirich e gus mu
dheireadh aige bliadhna aon de na buill as gnomhach. Ln na bha e anns an drna
leth de a bheatha a 'teagasg, mean air mhean a lghdachadh agus mu dheireadh uile
seata, agus nuair a bha e a' sor chaochladh tharraing a-steach an tost do thaigh fhin,
bhon a bha e 'mhr-chuid de choinneamhan chomann-shisealta againn, anns a bheil
e fhathast a' saidheansail ceum ann an conaltradh leis an t-saoghal taobh amuigh. Seo aon a bha gl chinnteach a lorg dha gach mos, silean uaine don sgiath
shadowed, an drna cuid gu furachail ag isteachd ri na taisbeanaidhean a chumail no
fi 's bhon inexhaustible fount an rannsachadh aige r Toirt tiodhlacan. 'S e seo far a
bheil e co-roinnte a' chiad dreachd de m ri teachd nas fharsainge obair no tuilleadh a
chur ris agus atharrachaidhean a bha iad. Ma tha e mar sin cuideachd an
feallsanachail ceistean sin a 'cur dragh dha, mar as trice cramach vormied sin ach a
chirdean gu math aithnichte, anns a bheil a caractar ar cmhraidhean sheisich
dearbh-aithrisean aige feallsanachail beachdan a tha. Tha tuilleadh do-dhanta 'sa tha
e fi' s dealbhadh inntleachdail obair seo fada, shaothaireachail beatha goirid seo ann
an uair a thde mu zureichendes omhaigh, faodaidh mi tuilleadh mar sin 's dcha a

bhith cinnteach agad ma thisich mi fhn a' mhr-chuid confine seo gus an deuchainn,
a 'chirdeis leantainn a tha eadar an obair Fechner ann an raointean dearbh
rannsachadh agus an fheadhainn snruichte 'creidsinn gu bheil confronts dhuinn ann
a tha nas obraichean coitcheann. Ciamar a Fechner ghilan an ndair, a stidhich
psychophysics agus thionnsgail an cruinneachaidhean gu Fechner na
feallsanachd? Mar a tha an amharc agus coimpiutaireachd fiosaig a tha an aghaidh a
h-uile saidheansail bharail leasachaidhean le fhaiceallach teagamhan mun ann an
doimhne brgh religiously beinne breithneachaidh aig an tir fad is farsaing air a
stiireadh gus ath-nuadhachadh agus a dhoimhneachadh a rir coltais a 'fs ann an
Crosdaidheachd Dia-mhothachadh taobh a-muigh crochan bhaisteach
fheallsanachd aig? Cha robh e ag iarraidh a shsachadh mar feallsanachd inntinn
feumalachdan nach robh dad a dhanamh le na h-adhbharan a rannsachadh? No, ma
tha dimh eadar na d stiiridhean a inntleachdail obair a tha, d tha na bu
trithe? Feallsanachd air an atharrachadh bho ndair, no an limh eile, an dearbh
duilgheadasan gu bheil e gu h-raidh a thoirt seachad ann aige bliadhnaichean as
didh sin, nochd bho aige worldview feallsanachail?
clr na lraich
Earrann:

I;

Ceanglachain:

II;
I;

III;

IV;

V;

VI;

VII;

II;

III;

IV;

V;

VI

VIII

I.
Anns a 'chiad leth de bheatha Fechner aig cha mhr a bhith ndair. Amharcan air an
galvanic phenomena, an didh sin an fheadhainn air an phenomena na pearsanta
lirsinn, an afterimages gun coimeas tathaich a 'fuireach ris an ath gus beairteach
litreachail gnomhachd, a choisrigeadh gu h-raidh phirt den teagasg saidheans, cuid
de na gerr-chunntas de na corporra agus ceimigeach fa leth rannsachadh m ann
farsaing repertories B 'e. An fheadhainn a tha iad cho suilbhere chloinn aige temper, a
dh'fhoillsich e aig an aon ainm-brige mar Dr. Mises, mar sin feart toigh seo a
shealltainn tasgadh tlantach pearsantachd annta, tha iad dreach chuairt de dhroch,
obair chruaidh. Mhr-chuid ann an Taunts de Schelling feallsanachd ndair agus an
uair sin gu mr reveling ann choitcheann maoin agus concoctions-leighis a dhanamh
suas, a thoirt an re mhath gu dleas a 'chrin a-rithist, a' coimhead sos aig an m sin
mar-th a 'teann saidheans gu morbhaileach bheachd-bharail de ndar-fheallsanachd
agus gu tric twinned cmhla rithe elas-leighis ,
Bhiodh Fechner deach a shaoradh ann am meadhan a dhreuchd bho dhroch
thinneas nach eil fhathast bhuail na ceathradan sna bliadhnaichean de euslaint, bhiodh
e gu math eadar-dhealaichte 'sa tha sinn an-diugh mar inntinn. Mura h-eil aon n a
gedchte d gu dearbh 's dcha a bu chir tachairt a-mhin ann an cumhainge
cearcaill de dh'elaichean, fear a bhiodh' s dcha ag rdh ris: Bha e dcheallach agus
glic-rannsachaidh aig a bheil obair air galvanism tro ealantachd leis a bheil e an
mearachd an uair sin beag tranadh deuchainneach-alt a 'sireadh ri cur s do,

dh'fhaodadh cur a-steach gu re air choreigin mar mhodail modh-obrach andiugh. Tha e cuideachd air taisbeanaidhean a lbhrigeadh le gerr-chunntas air
adhartas ann an achadh fiosaig agus ceimigeachd, a bha meritorious airson an cuid
ine. All na seirbheisean a tha iad ach mar nach eil gu mran sgoilearan eile an
latha,-ainmean aca a tha gl aithnichte fi 's barrachd taobh a-staigh nan sgrean aca
de elas-diugh. An didh na h-uile, an t-eachdraiche saidheans bhiodh do-dhanta
nach eil a 'faireachdainn a seilbh bethail Fechner ionracan iongantas, anns a bheil e
dhen bheachd nach eil gin de na co-aoisean aige maille ris, a tha for saothair, a bheil
ea' ruith. Nochd ach sna bliadhnaichean 1824-1830 le ris, a thuilleadh air an eadartheangachadh de obair air galaran na h-eanchainn, ann an riochd r de Thnard aig
Leasaich de teiridheach agus practaigeach ceimigeachd ann an 6 leabhraichean,
leithid Biot aig fiosaig leabhar ann an 4 leabhraichean, an aon obair a secondarily, gu
tur an deasachadh r ann 5 leabhraichean, d cmhla 2 leabhraichean de stras de
ceimigeachd, aithisg air a h-uile ra, cudromach air an rannsachadh anns a bheil, agus
ann an ath bheagan bhliadhnaichean, gus an 1832, 3 leabhraichean de dreach a
leithid de stras de deuchainneach fiosaig. Air a chur ris a bha seo a thuilleadh air
ireamh nas lugha de ceimigeach agus fiosaigeach obair nas motha sgrdadh air an
"Mabestimmungen an galvanic cealla", an "leabhar bhunaiteach de
electromagnetism", mu dheireadh thall, bho 1830, an luchd-deasachaidh de leigheis
Mhic a Zentralblatt; therebetween bho chionn Ruith "ceiste no Examinatorium mu
physiology duine", ann an "Leabhar-cheist na loidsig no a 'smaoineachadh theagasg",
a bha e air a thogail airson cruinneachadh de leabhraichean, agus mu dheireadh thall'
chuid as motha den fheadhainn a chaidh fhoillseachadh fo ainm an Dotair Mises
Humoresken.
Tha iad sin meadhanach obrachadh a-mach gach bliadhna gu 3 4 leabhraichean. Ma
tha na leabhraichean seo a-mhin, no co-dhi mar a nochdadh tiotalan de na promh
obraichean bhiodh coltas, airson na mr-chuid eadar-theangairean ag obair, biodh e
mar-th a bhith cudromach air coileanadh. Ach fear mar Fechner nach robh a
chruthachadh airson dreach eadar-theangair. Far nach robh e gu ler airson a 'chiad
oir tha e air adhart gu bhith ag obair gu neo-eisimeileach, no e a leasachadh agus a
leudachadh gus mhin dad air fhgail. Bha e air a bhith ann an ro-rdh gu an treas
cmhlan de Thnard a 'mneachadh ceimigeachd, bho nis air, ann an raointean de
bheairteach ceimigeachd, b' urrainn dha a-mhin a 'cleachdadh an obair na Frainge
mar ghdar leabhraichean eile roimhe; am promh rud an didh b 'fheudar dha a bhith
ag obair gu neo-eisimeileach a rir na stran. Mar sin, ceathrar de na sia irisean de
obair gu math Fechner obair fhin. Rudeigin coltach ris a thachair dha le Biot aig
fiosaig. Ann an optics, bha seo fhathast clung a theagasg emanation; Fechner
chuidich an tonn teiridh, a bha dreach na bhacadh deuchainnean rinig a-mhin le
Fresnel gu buaidh do na craichean aca, a chur ris agus a leasachadh anns gach ite
eile 'chiad obair a rir an rannsachadh as ire, agus an ite nuair a tha e nach eil gu
ler, anns an dara deasachadh den' galvanism agus electrochemistry diligeadh le
cmhlan tur r, sr-mhath aig an m a bhith ag obair. Ann an fhrinn, an uair sin, bha
leabhraichean mra sin gu re mhir seilbh inntleachdail na Gearmailt
rnaireachd. Chaidh iad fo ainm Fraingis ghdaran ainmeil, air sgth sin a gheall reic

nas fherr na an soirbheas beag Gearmailteach raidichean. Chan eil nas lugha na tha
repertories a tha ceangailte ri seo promh leabhraichean Tsan iongantach aon neachobrach agus stuthan air smachd gl eadar-dhealaichte achaidhean dearbh saidheans,
mar a tha iad air lorg fhaighinn air bhon uair sin, 's gann gu aonadh ann an aon
phearsa. Chan ann a mhin air na h-sos ann an iomadh m agus foillseachaidhean
acadaimigeach deuchainneach aon obair aithisg seo gu dleas agus gu soilleir
refundable, fi 's ann an uaireannan doirbh beachdan dreach teiridheach,
matamataigeach agus corporra rannsachaidhean elach air an t-ghdar le luminous
tuairisgeul coitcheann cumhaichean is toraidhean a thoirt chiatach. Tha an ine
dreach a thinig gu solus treatises de Poisson, Navier, Cauchy air Mhoileciuilich
structar na buidhne, air an elasticity agus eile phenomena Mhoileciuilich feachdan,
tha iad a mhnich e ann am promh bheachdan le 'chli as irde soilleireachd, agus
mar sin gu bheil na cmhraidhean an-diugh le buannachdan urrainn a leughadh. Aon
faicinn na leabhraichean agus repertories eil litreachail obair-limhe throm; tha iad gu
dearbh a 'phromh rud a gintinn seirbheisean, ach bhrath iad ach an t-slighe air an tghdar a fhuair an saidheansail toraidhean agus tha fios aice air mar a chleachdadh,
re rd de chinneasach ifeachdais. Ma tha aon cha robh fios agam gu bheil an darribh Fechner air buil na aonar agus gu math tric taobh a-muigh aggravating
suidheachaidhean uile a shaoilear gu bheil cl-ainm concealing fad Comann
sgoilearan.
Cha bhi saor-thoileach Fechner ghabh seo eallach mhr air fhin. Gu cinnteach
bhiodh e b 'fherr gus an cosgadh ea m mhin rannsachaidhean neoeisimeileach. Ach an sgillinn raidiche a bha air a lorg an seo ann an Leipzig dleas, a
brgh tuigse oncoming Com-pirtichean a bha an crochadh air an obair aige
peann. Na bu thrithe, mac a 'mhinisteir a bha aithnichte bho Grosrchen gun elasleighis, a' sgrdadh a bheil e aig an Baccalaureat bha e air a thaghadh agus a
cheannach, a-staigh aidmheil nach eil. Tha e fhathast a tha beatha an somalta sgoilear
nach robh freagarrach, airson meidigeach chleachdadh, agus seo, gu h-raidh ann an
staid anns a bheil a bha e aig an m sin, cha do fhreagair airson an dearbh
saidheansan dealasach igridh a tha mar-th aig fichead ann aige " dearbhadh gu
bheil a 'ghealach tha Jodine "- iodine Chaidh an uair sin a chleachdadh
Allerweltsmittel - agus bliadhna an didh sin ann aige" bhaisteach lithreach-leighis
"heartily na bha i air a danamh fealla-dh. Mar fiosaig, dh'fheumadh e an crochadh
air an acadaimigeach dreuchd. Tha seo, ge-t, bha aig an m sin 's dcha fi' s
barrachd neo-chinnteach an-diugh agus driseach. Tha e an crochadh air a
shaothair. Anns a 'bhaile de mhalairt nan leabhraichean, dh'fhaodadh ea thoirt dha eil
cion litreachail cmhnantan. Gu dearbh, tha iad nan drbhan ris, crr math dha; agus
esan a dhearbhadh gun robh fi 's sgoilear a-mhin sgrobh saidheansail
Innleadaireachd deatamach ann an seann Leipzig urrainn fuireach air falbh an tairgead aige peann, ach chan eil a' fuireach ann am pailteas, 's gann gu ler, ach nuair
a bha e beag aige ann an tagraidhean, dreach gu ler, agus fhad 'sa tha e, mar
Fechner, bha e comasach a bhith ag obair airson co-dhi tr.
Uime sin, mar a tha an obair air na promh leabhraichean agus repertories gu crch,
e furasta gabhail ris r reic obair gu bheil e an dchas gum bu chir dha a

ghleidheadh dha san m ri teachd nas fhaide a-muigh beatha. B 'e an luchddeasachaidh an "taigh bhriathrachas", a "iomlan de leabhar-limhe practaigeach
sgilean beatha airson na clasaichean uile", a nochd anns na bliadhnaichean 1834-1838
ann an ochd meudan mra. Tha mran den alt, mar a eachdraiche Kuntze cinnteach
mu thrian de na h-iomlan agus tha e a 'sgaoileadh thairis air raon farsaing de
chuspairean, a' tighinn bho Fechner bho chionn. Bha e a 'tuigsinn ann an corporra
stras gu Orient an elaiche fiosaics leis an fheadhainn air na toraidhean as duilghe
matamataigeach fhuasgladh, agus mar sin robh e elach anns an taigh bhriathrachas a
taisbeanadh don as sle bass note na measail tna sos nuair a deagh chomhairle
airson an saoranach agus compatriot Hand chaidh, mar aon a bu chir diligeadh ris a
phcaid, gus am bi ro thric cradh cosgail agus cha robh feum air. 'leithid.
Ach thairis air na litreachail iomairtean Fechner, leis a bheil e an dchas gu
tarainte a-muigh beatha, a 'sgiathalaich an rionnag m-shealbhach. Ro m a sgrobh
ea leabhraichean mr agus repertories de ceimigeachd agus fiosaig, na saidheansan a
bha an ss ann an fhin mr-staigh buaireadh. Anns an aon bliadhna, far an robh e ag
obair air na fs-bheairteach ceimigeachd airson an Thnard'sche phlannt ann an digh
a bu choileanta a th 'ann stran, Justus Liebig bha a stidheachadh ann an Gieen gu
bheil obair-lann, a chur air bhog linn r a' mheur seo de ceimigeach saidheans. Ann
am fiosaig, optics, thermodynamics, agus gu h-raidh an Dealain dh'ionnsaich pirt
iomlan redesigns, pirt cudromach enrichments. Faraday a 'derrsadh rionnag nochd
dreach a-nis air fire de deuchainneach fiosaig, mar Fechner aig Leasaich de
galvanism agus a corporra Ropertorium thinig a-mach. Mar sin, thachair e gun robh
an fheadhainn obraichean ann a bha e sgth as fherr phirt de neart aige g, sean
nuair a bha iad gann gun nochd. Fi 's na bu mhiosa thachair e le teaghlach de
bhriathrachas. Tha dchas an aon rud ann an grunn bhliadhnaichean a-muigh beatha
draghan a bhith singilte le cuideachadh, cha robh a choileanadh. Tha am factaraidh a
bha a shuidheachadh fhin bhon fhor thoiseach meallta targaid. B 'e an aon rud ri d
bha an Brockhaus'sche Uicipeid airson an oideachadh nas fherr, a dhanamh airson
barrachd dhaoine a' chearcaill. 'S dcha gum laghach a bh' ann, ach, aig an m sin codhi, an illusory amas, a chionn. Anns na cearcaill airson an obair a chaidh a
shuidheachadh air an fheum air a leithid de cruthachadh idseant Chaidh gann
'faireachdainn Fechner bha dh'iobair e ine agus saothair ann an diomhain. Ged a bha
seo air fhaicinn gu math luath, agus mar sin thug e ach cho daingeann nar le dlseachd
do dhleastanas a 'chompanaidh gu crch. Mar airson na dh'fhg W. Weber gu
Gottingen san t-samhradh 1834 a deputation nan Ealain nochd ris agus dh'innis e dha
na h-ine a riaslach str airson bith bu chir a-nis air tighinn gu crch, an dmh air codhnadh dha ln na phroifeasair fiosaig a thaghadh, mar a mhnich e, an toiseach mar
bhall den mo riochdachaidh, ar anmoch rd Drobisch, aon latha dh'innis e nach robh
ea 'gabhail ris an taghadh seo a chionn' s gun robh e ceangailte le shealbhaich
dachaigh agaibh bhriathrachas dleastanas. A-mhin ann an iginn mpidh ga chur orm
de na caraidean aige, a tha gun teagamh cuideachd an fhoillsichear den bhriathrachas
fhin, a charaid Hartel bha, chuir e roimhe gus coinneachadh ri an uair sin a
chleachdadh cruth teachdaireachd dhan bhuidhinn a fhuair e oir fi 's anns a' bhad.
Ach bhon mhionaid e choileanadh d dh'iarr e, suidheachadh neo-eisimeileach, a

'sealbhachadh, fin-chosnadh gluasad saor dh'fhg e, bhon m sin cumhachd aige a

bhriseadh. Tha an crr den obair a bha iad sgth. Le duilgheadas b 'urrainn dha amhin a choileanadh dleastanasan raid. Airson bliadhnaichean shlaodadh air
chumha seo. Aig an m seo, bha e far an robh e, an didh an obair a 'coimhead mun
cuairt, a bu chir a shsachadh rannsachadh aige einnseanan, gun, ge-t m-reusanta
dha barrachd oidhirp inntinn, gu bheil e a' faireachdainn comasach a bhuail air an tr
na pearsanta solas phenomena. Mar sin aige lainn Elais na pearsanta phirteach
dathan air an oscillating agus an dath cronadh de afterimages air an eadardhealaichte tathaich, ag obair air a bheil an-diugh a thogail fada barrachd
rannsachaidh anns na raointean sin dh'irich. Dha, ach bha na beachdan
inauspicious. Anns an fharsaingeachd, sgths aige siostam nearbhach a-nis air lorg gu
bheil an amharc ndair sheachanta feumail organ airson nan comharraidhean aca,
lirsinneach organ. A-nis a 'tiseachadh airson ris an fheadhainn tr bliadhna de
fulangais, far an chosg e grunn mhosan ann an dorchadas, semar, a tha e a' sireadh
uaireannan dorcha le dubhadh-semar, far a bheil e a 'coimhead, fi' s barrachd, a
bhith cho mr an tuilleadh fulang leis a pearsanta solas phenomena, mus far nach eil
e comasach Escape. Airson seo a 'danamh dha stite an aghaidh sam bith taobh amuigh buaidh overexcitable. tro lithean ea 'fuireach aonaranach, dealaichte bho
nbaidh aige fhin. Tha na dotairean nach b'aithne comhairle. Ach chuidich ndar
fhin. Tha sgth siostam nearbhach choidil, agus mar mean air mhean, cuideachd
lirsinneach organ-rithist an solas fhosgladh le buaidhean a bhios sinn a 'sgrobhadh
feumail autosuggestion sbhailte-diugh air sgth Fechner a' faireachdainn coltach ri
cuideigin r. Gu bheil barrachd mothachaidh-beatha a tha mar as trice an cois an athbheothachadh an didh for dhroch thinneas, cuideachd a inntleachdail
cruthachalachd grim.
Ach bha an obair seo a-nis eile. Bha an telaiche ndair a bhios uaireannan tug
feallsanachail aislingean anns an leisg 's uair a thde, bha vorwandelt ann am
feallsanachd. Tha smuaintean r aige feallsanachd a bha gu dearbh fhada air a bhith
air bhioran ann. Mar-th air aon de na ciad sgrobhaidhean aice Mises gu bheil
"coimeasach elas-bodhaig of Angels" bho 1825, a 'cluich cmhla riutha ann an cruth
jocular, ach, mar thuirt e s didh sin fhin, cha robh aig a h-uile a' ciallachadh
dreach jokingly. Deich bliadhna an didh sin, bha e air an uair sin, mar-th an dil
ann an puingean riatanach ann an "leabhar na beatha s didh bs", 's dcha gu healanta a' chuid as motha am measg foirfe h-obraichean aige, na beachdan sin a
'Zendavesta a chur gu bs s didh sin. Ach an toiseach, ann an aoibhneas an didh
sin droch thinneas, na beachdan aige air Dia agus an t-saoghail, air an t-saoghal agus
a-steach chiallach iomlan a dhealbhadh. Ann an aon de mu dheireadh aige
sgrobhaidhean e, a 'coimhead air ais air a bheatha, thuirt e fin: "Chan eil mi buin an
ireamh de dhaoine gu bheil a' bheatha a dhanamh furasta, ach lorg le I Survey air
fad co-theacsa agus a 'smaoineachadh air an son le na bu mhiosa air a bhith gu re
chaomhain mi na bu mhiosa anns a 'bhuaidh, gu re' cur an cill na b 'fherr a'
bhuaidh, agus a bhith agam rud sam bith a thu ag iarraidh, d a dhiltadh dhomh, a
choileanadh, tha mi gum biodh tuilleadh bochda fhathast cudromach ann an
dimhean. " Tha mi smaoineachadh gun urrainn dhuinn tuilleadh a rdh: Am biodh an

fheadhainn a thachair mr-thubaist eil, na eadar-dhealachadh a bheatha forsa a-steach

d leth, bhiodh ea 's dcha barrachd corporra obair ri cuid de rannsachadh nas
ifeachdaiche. Ach ciod a tha e an-diugh air ar son, bhiodh e air a bhith doirbh.
II.
Gus cur luach air beachdan feallsanachail Fechner ceart, aon Feumaidh ghabhail
orra gu h-raidh ann an dimh ri chile agus ann an co-cheangal ri cuid de fhathast
gun fhuasgladh saidheansail duilgheadasan san t-sil. C a tha susbaint a 'faicinn
brgh an fheallsanachd seo gu bheil thu a-mhin Chan eil na daoine agus na
beathaichean, ach cuideachd na lusan, na Talmhainn, na planaidean eile agus
shuidhichte rionnagan bhethalachdan a tha ndurra, agus gu bheil sin a' cheann thall
a h-uile anaman Dia rgh-chathair mar an t-saoghail anam, a tha teagamh ann an e
'faicinn beagan a bharrachd lemach rn nach urrainn ghabh cir air sonderliche
annas. Seach gu bheil a leithid teagasg na choitcheann beothalachd agus Allbelebung
ndar a tha an-cmhnaidh agus an uair sin ann an recurred feallsanachd. ach gaol a
'creidsinn le Fechner aig na seann sgeulachadan beachdan aig an aon m ann an cuid
de thoraidhean, a' ceangal agus a 'freanachadh air a bhith gl eadar-dhealaichte
ris. Tha e cuideachd a tha an fheallsanachd aige nach eil freagarrach bho cuid de na
seann tsan, ach tha e deatamach gu bheil e air a bhith a-mach fhin
feallsanachd. Seadh, tha e air tighinn ann na ige le feallsanachd ndarra de Schelling
fios thugainn. Tha e air a leughadh an toiseach caibideil Oken feallsanachd ndair
agus, mar a tha e an didh aithris, bha iongnadh le iongantas air mran
smuaintean. Thachair dha an leabhar fhathast neo-chrochnach, agus mar Dr. Mises
dh'aontaich e sbailte a th 'ann an mockery de Saidheansan seo ndar-fheallsanachd
ann. An didh na h-uile, 's dcha gum bi a' chiad suain maireannach denach,
fhathast ri cuid de smuaintean anns a 'cuimhneachadh air an didh sin Fechner gu
Oken maille ris. ach tha an dealbh seo air a bhith air fhuadachadh le sgrdaidhean
saidheansail Shealach. Thug iad a smuaineachadh stiireadh agus digh, gus am bi an
fheadhainn neo m-ghnthachadh saidheansail frinnean agus bun-bheachdan mar
Schelling agus Oken bha ciontach fhin, airson gun robh e do-dhanta.
Fechner aig saidheansail tlantan, mar an cur an cill ann an diofar cois seo achadh
obair, bha 'chuid as motha snruichte. Tha iad air a dhanamh suas de measgachadh
de uidheam, a tha gun teagamh S ann gl ainneamh ann an leithid cruth. Air an aon
limh be-ghlacadh e lagh cumanta na tachartasan ndarra iongantach, agus bha e air
uidheamachadh le leth seachad, air sgth dimhean eadar-fhighte tro rianail mionsgrdadh air an dimh nas smplidhe. Tha e fhin air a rdh fhein nach eil e amatamataig; agus tha e seo for dhroch breithneachadh nach urrainn gearan ma tha e
an dil 's dcha barrachd ann a bheatha na' mhr-chuid for Mathematicians. Mun na
matamataig a thoirt do e fiosrachadh cudromach an didh an robh e elach chiatach a
'tighinn, agus tha e ga chleachdadh uaireannan bho fada nas fhaide na crochan nan
sgrean airson a bha iad an toiseach an dil. Tha seo dreach a 'gluasad gu ceistean
ra, a chur an cill e uaireannan ionmholta mastery. Ach cruthachail matamataig, cha
robh e. Far a bheil a leithid r, dreach co-chrdadh ri atharrachadh gnomhan
slighean a bhiodh air a thogail, mar Fechner aig ealantachd fheuchainn anns a

'freagrachadh a th' ann innealan gus an cis a 'taisbeanadh na h-fhin.Ge-t, bha e cho
tearc ealantachd ann an achadh air digh modh-obrach. Tha seann de luchd-amhairc
gu tric cleachdte haphazardly dighean modh robh e elach air sgth a prionnsapalan
agus bho sin an uair sin a leasachadh r, adhartach dhighean. Mar sin, mothachadh
lidir 'str airson neo-mhearachdachd, a chaidh a chur an cill sa mhr-chuid ann an
ris bho trth air gnomhaichte dighean cmhla iomadh beachdan airson adhbhar
rianail cur s do bhuaidhean agus Amharc mearachdan cmhla. Na
"Mabestimmungen an galvanic cealla" air suas ri cruthachadh "saidhg-corporra
tomhas dighean" agus an posthumous obair air "trusaidhean" Tha na promh
deuchainneach no an teiridh air digh modh-obrach a choisrigeadh obair Fechner
aig sreath de shr fhianais airson seo tearc agus ann an modh-obrachaidh as
snruichte lus.
ach thoirt a thinig e aig e fathast seilbh eile a tha gu dearbh chan eil gu tric cocheangailte ri sin dearbh tlant. Gum b 'e beothail idh ann sensuous Intuition tsaoghail, gu h-raid ann an m nuair a bha ea' crdadh ris aige fhathast unclouded
lirsinn, ag amharc airson gach neach fa leth, fi 's gun dil ris agus fortuitous air a'
chuid as motha a 'dol seachad carelessly; na ciad-fthan a 'geurachadh. Gu h-raidh
san t-saoghal a tha solas is dathan a 'crdadh ris agus aig an aon m a bidhchead
ciall. cho eadar-dhealaichte agus fhathast airson aon a tha air a thoirt seachad an cuid
ine, cho math tarraingeach saoghal pearsanta lirsinneach: feart seo, an distal e trth
mar-th aig an dearbh bhon fheadhainn Elais fada, an uair sin shlaodadh mhr-chuid
shunned Foillseachaidh sgre air sgth a bha follaiseach Randomness phenomena. Gu
bheil e air chan ann a mhin a-mach roimhe seo os a cionn ach chiad thug rdugh
agus riaghailt ann an praid sin phenomena, a tha e stidhichte seo for cocheangailte beothail Amharc agus denach gu dearbh mion-sgrdadh.
Ach, daonnan mar na lotaichean sin, a bha an ndair a ithntean, fi 's na
feallsanachd a dh'fhaodadh a bhith cuideachail, ag obair mar an "leabhar beatha an
didh bis" no an "Zendavesta" Cha b' urrainn iad a thoirt mu dheidhinn. Seo mar sin
a 'tachairt gun teagamh sam bith nas lugha tsail, barrachd ged le fates agus Sgre
Site added: gu bheil domhainn crbhach faireachdainn, a lonadh gu lir brgh an
duine seo agus' s dcha aig amannan comasach air tarraing air ais crr is sgrdadh
saidheansail duilgheadasan, ach an uair sin a-rithist a bhith aige bleibendstes beatha
idh a dhearbhadh. Chan eil teagamh nach e seo an seagh crbhach a tha dreach air a
thogail a-mach de na feallsanaich ndair. A dh'aindeoin sin, an fheallsanachd aige a
bhiodh ann nach do bhuannaich iad snruichte cumadh, mura b 'e Rugadh de spiorad
an ndair.
D cho dlth e a-nis ach a bhiodh cuideachd a bhith a 'feuchainn ri tuigsinn bho oir
an gnomh a leithid de fheartan an saidheans agus crbhach dhuine feallsanaich, agus
mar sin bhiodh e fhathast gann treas staid. Tha e na laighe ann de phearsantachd ais a
bheil an coltas an seo agus ann mar-th ann an obair aige saidheansail, ann an elas
creideimh agus a eaglaiseil suidheachadh a tha air a thoirt seachad ach a stampa gu hraidh an fheallsanachd aige agus chaidh a 'chuid as motha a' faireachdainn 's dcha
iongantach ann pearsanta caidrich maille ris. Tha fios agam airson seo air ais 's gann
a lorg eile a chur an cill coitcheann seach an iomlan neo-chlaonachd agus boldness

an dtidh . Chan eil cuimhne agam a bhith a-riamh cmhla seo seilbh an cill ann do
neach eile coltach re; seilbh a bhith a-riamh, tha mi a 'smaoineachadh' S e am
braighdeanas win mo bheatha. Leibniz aon uair 's thuirt e fhin, dh'fhairich e
buailteach a bhith sealladh sam bith a tha a' coinneachadh ris a bhreabadh aontachadh
fo shrianadh snraichte. Fechner a dh'fhaodadh a bhith comasach a rdh le barrachd
cir air falbh, a bha e-beinne, Loidhne aig toiseach gach sealladh agus gun riteach
sam bith bacaidhean. Ma tha beachd farsaing aithne chrd no spis ghdarrasan a bha
e fhin, mar sin bha e freagarrach a-mhin airson an tuilleadh arousing a chuid
amharais. Seach bha e mionnaichte gur chleachdadh traidiseanta barailean agus
creideamh ann an ghdarras a tha a 'chuid as motha de cunnartach agus na cnapstarraidhean as cumanta a unprejudiced digh a' coimhead air rudan. Ach an limh
eile, dh'fhaodadh e cuideachd a bhith a 'chuid as motha de dna le barail cheann-latha
snraichte creidsinn aghaidh beachd-bharail nach eil deagh bheachd. Sheall e cho
math mr-chrdte beachdan mar deuchainn airidh bheachd, a bheil e uime sin gun
teagamh sam bith nas lugha na an fheadhainn toiseach a shireadh gus refute leis a huile digh ri fhaotainn dha adhbharan. "Tha mi cramach ann an creideamh, ach
cuideachd ann an fhaiceallach disbelief," thuirt e aon uair fhein. Tha miann a
dheasbad a-bheachdan, a bha snruichte dha, mar sin cha robh e gun teagamh h-uile
cil agus e an aghaidh fi 's an uair sin a chumail nuair a bha e a thrigsinn aige
counter-argamaidean; ach far a thachair, d an crsa a 'ainneamh nuair a bha e gorm
agus denach a chur a-steach airson na h-argamaidean a chur air adhart. Fi 's nas
lugha a-riamh cmhla amas aige an aghaidh nan as sle o praid phearsanta, ach bhon
a polemic daonnan dhealraich an purest benevolence. A unsized maireannach
connspaid b 'urrainn dha a bhriseadh dheth' s dcha leis a 'bheachd gu bheil na
thathas ag rdh bheachd dearbh' s dcha mran airson a lorg iad fhin agus an luchdleantainn, ach dha fhin, cha b 'urrainn e gabhail ris. Tha seo air a dhealbhadh gus
cmhstri cmhla ris an inntleachdail tlachd as tearca sersa, agus fi air a dhanamh
neo-shoirbheachail leithid raid an fhill-chluich thu riamh a 'dol air falbh gun
seasmhach prothaid.
An aon rud a dh'fhaodadh excite e doghrasach gu ceum, a 'greimeachadh ris
dogma, mas e nach do thachair air a' aice fhin a-staigh an dteadh. Elas Creideimh
is saidheansail dogmas bha e ann an seo a thaobh na h-aon. Ged a ghairm e fhin
agus a 'daingneachadh Crosdail, agus mar sin dh'aithnich e, ach nach eil aon eaglais
dogma mar ceangaltach airson a chreidimh. Agus fi 's ged a bha e cho cinnteach de
teann laghalachd na iongantach an t-saoghail, mar an precondition sam bith elas
saidheansail nach robh e a' cutadh agus a 'daonna toil an lagh so, agus mar sin cha
robh aon aithneachadh le saidheans ndair lagh ndarra, anns a bheil e tuilleadh a bha
air fhaicinn mar chur an cill co-cheangailte ri an suidheachadh fa leth againn elas
agus mar sin 's dcha san m ri teachd leasachaidhean a chur an comas.
Tha seo a pearsanta caractar Fechner aon Feumaidh fhathast mothachail; Feumaidh
aon, a reir mo bheachdsa, air a chur air cuid de na claon-bhreith a shealbhaich e fhin,
fi 's an fheallsanachd aige, ma tha aon ag iarraidh ceartas a dhanamh oirre. Aig
beul aige "Zendavesta" e fa-near, tha e ag obair an bunaiteach sam bith eile
loidsigeach innealan mar fheadhainn a tha a 'cleachdadh na saidheansan ndarra, agus

a bharrachd air a sin chan urrainn a bhith sam bith, cho fad' sa tha thu a 'fuireach
teann air an talamh de elas, a-mach dha ach a 'faighinn sealladh coileanta den tsaoghal a'lorg. Tha an d innealan a tha aninntrigidh agus samhlachais : The
inntrigidh a dhnadh coitcheann laghan fa leth fhrinn, agus an t-samhlachais gun
robh eile, neo-aithnichte dhuinn, breithneachaidh le aithnichte dhuinn rudan
elais. Air inntrigidh agus samhlachais a 'bhuaidh sin chan eil dreach fa leth
deuchainneach saidheansan, ach tha e cuideachd stidhichte air an t-saoghal
bhaisteach aca mar dhleab agus mar sin, fi' s ann nas fharsainge cearcaill de
foghlam poblach a tha cumanta ann an saidheans. San m a dh'fhalbh ann an
aicheadh an traidiseanta beachdan 's dcha as dridhtiche aige feallsanachail
sgrobhaidhean Tha Fechner sin bhaisteach Weltallsicht an oidhche sealladh dham b'
ainm: An oidhche sealladh air sgth seo saoghal nan dathan agus fuaimean, a 'tathaich
agus faireachdainnean, h-uile cil mar sin d dhuinn fortanach seo beatha Faodar
tlachd a ghabhail anns a 'merachadh air ndar agus a' diligeadh ri ar co-cinnedaonna, mar sealach elas pearsanta, mar riamh mealladh-ath-nuadhachadh a
'coimhead fhad' sa tha an t-saoghail bu chir a phasgadh ann impenetrable dorchadas
agus marbh smhchair praid fhin. Nothing but crathaidh dadaman agus fhoiseil,
monotonous gluasadan, agus ann an seo m-riaghailt a-mhin beagan soilleir agus
chlaisneachd puingean, a 'sentient ndurra a' nochdadh airson greis, ach gu soladh air
ais gu mun cuairt air an oidhche! Sin mar a Fechner 'smaoineachadh gun robh an tsaoghail sealladh an elaiche ndair, ach a tha freagarrach na Diadhachd gun aghaidh,
gun fhios gu bheil cho lainn Dia an saoghal ga atharrachadh gu Hades, agus gu bheil
an cothrom soilleir Beyond a leigeas leibh consoles, nas neo-chinnteach 'S e, tha e a
dhanamh nas lugha thuigsinn mar a dh'fhaodadh tighinn am brr leithid seo a-mach
bho sin dorcha t-saoghal seo.
Ach an e so Oidhche ann an sealladh an ceum as irde riarachail, chan eil e, mar a
chuir an cill, mar thoradh air elas saidheansail, ach tha e ann am firinn nochd ann
a-mhin gu bheil an saidheans sheas e ann an inductions agus analogies letheachslighe, agus gun robh iad mar sin neo-choileanta an dealbh an t-saoghail a stiireadh,
a dh'fhaodadh a bhith freagarrach airson a 'riarachadh cuid de dhimhean, ach
thionndaidh cerr, aon uair thu a' coimhead air aig an fheadhainn cuingealaichte cotheacsan airson an da-rribh ln de rudan. Fechner rannsachadh a 'mhearachd seo
"oidhche sealladh" chuid as motha aig a chrich mu mhi-chomas d lorg
dhuilgheadasan an coimeas ri, trioblaidean a tha air a chluinntinn aig m sam bith as
doimhne agus as duilghe de dh'fheallsanachd. 'S e aon duilgheadas beatha , a' eile
a'chogais .
III.
Ciamar a tha beatha? A rir na gnth-sealladh bheairteach choimeasgaidhean air
nochdadh an iteigin agus uaireigin 'nar measg unknown cumhaichean an inorganic
stuthan de ndar. Tha bheairtean a tha mar so bathar nam marbh, inanimate
ndar. Tha, mar Fechner mhothaich sin a thoirt seachad a h-uile oidhirp a thoirt gu
buil ann an digh air choreigin aig a 'char as smplidhe bheairtean sersa inorganic
stuthan. Ach seo oidhirp a bha fhathast ann an diomhain. Seach a bhith a 'co-dhnadh

on seo a fi' s be riamh a 'tighinn bho gun de'o, ach chan eil sinn fi' s content fhin
leis a 'bharail gun robh na cumhaichean airson a' cruthachadh bheairteach ann an
trithe amannan air an talamh, nach eil ann an-diugh, agus comasach air a thoirt gu
buil artificially ann an ar-lannan aon uair; fhathast a dh'aindeoin staid na bu trithe na
talmhainn, cho fad 'sa' s urrainn dhuinn co- dhnaidhean a dhanamh orra, chan eil
beatha na fs-bheairtean bha nas dchasaiche na an fheadhainn latha an-diugh. Le
bhith a 'coimeas ri seo, tha ea' dol gus an fhrinn gu bheil, air an limh eile, uile a 'fsbheairtean an fheadhainn a Faodaidh a' chiad a 'tighinn bho a metabolism agus an uair
sin tro aca Chlann inorganic stuthan, heedless thairis. Ach t-elas seo a 'danamh
priori a' gabhail coltach nach robh an sealladh cumanta a thionndadh a-steach aca mu
choinneamh: Neo-bhe a tha a-mach s a 'gun de'o, ach gun de'o nochdadh bho be.
Creidsinn seata seo, agus bidh sinn a-nis a 'fheudar do-sheachanta airson an codhnadh sin a' fuireach, a 'tighinn bho aon latha a h-uile creutair be air an talamh, an
talamh e fhin: The Earth sinn uime sin nach ann a-mhin ann an rannaigheachd
omhaigh, ach ann an for agus for mhothachadh air ar mthair bu chir fn. Tha
sinn gire pityingly creideamh borb threubhan a bha a 'smaoineachadh gu bheil
daoine gan cruthachadh clachan. Agus n sinn nas fherr nuair a choimheadas sinn
a-mhin aig nach eil na daoine ach cuideachd air beathaichean agus lusan, na h-uile
bheatha air an talamh mar precipitate, a tha air a thasgadh air thuaiream marbh creag
tomad? Tha sinn air an danamh nas doimhne fhn ann an rannsachadh talmhaidh
cruinne ann an schoolrooms againn gus am bi sinn a 'cumail an talamh fhin airson
an t-saoghail, air na beanntan, aibhnichean, na cuantan a tha air a pheantadh le cuid
den t-sluagh a' fuireach dreach air taobh a-muigh. Fechner a 'sealltainn an absurdity
den bheachd leis an aisling a ndair. Tha seo a 'coimhead air a' chladach soilleir uisge
ann a 'snmh mun cuairt uaine, geal aig d choinneamh puingean ball. Egg,
smaoineachadh ndair, d as urrainn sin a bhith? Gun teagamh, an neo-bhaisteach
mr infusorium! Agus tha e a 'coimhead air adhart ri bhith a' bheinn de urram, a bhios
dha mar r Ehrenberg toirt seachad nuair a 'toirt iomradh air seo gnithean ra. Tha
ea 'toirt am ball fo miocroscop. Thuig e bad de uaine agus iomallan eyelashes ann a
h-uile sersa de incean. Ach mar a bhuineas e nas irde magnifications, a thionndas i
a-mach gu bheil an r infuser Chan eil rinn cheallan, 'sa bha e an dil, ach gu bheil
timcheall air sgaoth mar bhunaiteach posan air uachdar na craobhan, na flraichean,
caoraich, eich, coin, daoine - agus gu h-obann a lorg e ann an aon de na 'gluasad dots
fhin.Bho ndair chunnaic an solas. A chreutair, mar sin bha ea 'smaoineachadh, air a
bheil mi fhn a bhuineas ri gach planntrais agus beathaichean, a leithid a chreutair' s
dcha nach urrainn a bhith na rud sam bith eile a bhith be. Tha ndair eile, a thuirt e
gun teagamh, 'gaireachdainn dha. Ach c a bha ceart?
Tha a 'phromh ghearan gu bheil a' dol gu beatha air an talamh do'n achadh, gu
bheil e a 'comharrachadh gu dth uile morphological agus ceimigeach phirtean, a tha
sinn a' meas riatanach airson beatha phriseas. Tha a 'chreag tomad na talmhainn a'
sealltainn nach eil ceallan, chan eil bodhaig agus buill-bodhaig, nach prtainean. Ach,
'faighneachd Fechner, tha e riatanach gu bheil an talamh gu h-iomlan a-rithist a'
taisbeanadh a h-uile Organic Products iad mu thrth gu h-rd ann an bheairtean gu
bheil e a 'danamh, aca? Gu dearbh, ma chanas sinn an talamh nadurra, mar sin

feumaidh sinn a ghairm ann an seagh eile mar sin mar an diofar bheairteach daoine fa
leth a tha luchd-taghaidh aca. Feumaidh sinn a bhith air a mheas mar neach fa leth
nas irde na an rdugh, an aon ndar mar an t-saoghal eile, a 'bhuidheann nach fo
talmhaidh bheairtean a bhith be. Bho seo seallaidh, ach chan fhaigh am feart airson
an deifir a bhith a 'fuireach agus a' nonliving nach bi e comasach a thogail gun
structar agus stuth eadar-dhealachaidhean, ach a-mhin anns an fharsaingeachd
feartan de ghluasadan sam bith, bhon a tha a 'tighinn am brr a' faicinn aig na diofar
bhuidhnean phenomena. A-nis a h-uile gluasadan organach agus inorganic ndar
tha d mhr prionnsabalan cuspair, a 'chiad de a tha gu math san fharsaingeachd a'
gabhail ris, ach an drna tric dearmad no co-dhi nach eil ceart, gun ainmichear:
prionnsabal causalityagus deireamach no expediency . A rir a 'phrionnsapail de
causality tilleadh anns gach ite agus aig gach m, gu re an aon suidheachadh a'
nochdadh a-rithist, fi 's an aon soirbheachail a-rithist. Ged a tha am prionnsabal seo
for nochdar gu lir ndar, a 'fuireach mar gun de'o, agus san t-seann t-saoghal
spioradail; ach thathar den bheachd fhin ann an ro-shoilleir mar gum b 'urrainn lorg
ann an mionaideach caractar fa leth coltas sgrean agus mar sin cuideachd a'
snruichte eadar-dhealachaidhean an inorganic agus an t-saoghail le fs-bheairteach a
cuideachadh. Tha an suidheachadh eadar-dhealaichte ris a 'phrionnsapal
deireamach. Tha e dreach mar a dh'ireas an causality an fharsaingeachd Amharc
den chrsa ndarra phenomena. Ach fhad 'sa bha seo a' snrachadh a-mhin
coitcheann laghan phenomena, air ainmeachadh gu bheil an stiireadh anns a 'dol an
lagh. Mar sin, causality agus deireamach nach eil buileach an aghaidh, ach tha iad a
'cur a chile, agus feumaidh e bhith riatanach a thoirt seachad gu bheil an neach
laghan a-mach d an crsa comharraidhean an didh a' adhbharaich prionnsabal,
cuideachd a 'gabhail a-steach an fheadhainn a dh'ionnsaigh a delineates Dheireannach
prionnsabal a' chrsa. Tha gun bhacadh Coexistence prionnsabalan Mar sin, tha
deatamach gu bheil a 'chuairt dheireannach prionnsabal e fhin thoradh air na
cumhaichean a tha ann airson an t-iarrtas air prionnsapal causality san t-saoghal.Tha
seo a 'phrionnsabal coitcheann Tha Final Fechner an didh sin, a' leantainn fear de
publicans anns an leabhar aige "On the Nature of reultan-cearbach" bs
beachdachadh, "prionnsabal buailteach seasmhachd" an t-ainm. Ach am beachd fhin
Fechner seilbh. Tha e gu math soilleir ann an "Zendavesta" agus na bu trithe, ann an
1849 a chaidh a chumail nar sisealtas raid "Mun lagh causality", a
chomharrachadh. A 'chuairt dheireannach tha am prionnsapal a chur an cill ris ann
gu bheil ndar ann an digh air choireigin gach cuingealaichte ri taobh a-muigh, agus
mar sin an re mhath dinte an t-siostam agus an re mhath neo-eisimeileach gach
pirt a' feuchainn ri tilleadh dhan aon staid an didh leithid nas giorra no ine nas
fhaide a-rithist gun robh e roimhe. Mar sin, a dhol taobh a-staigh salainn chriostal, an
neach fa leth salainn posan air sgth staid tearmach aca gu cunbhalach airson na haon equilibrium. Mar sin, a 'gabhail a' phlanaid ann an reul-chuairt mun cuairt a
'ghrian an-cmhnaidh an aon suidheachadh. Agus sin an aon bheatha priseasan
rachadh fhin ann an bheairtean bho m gu m gu re taobh a-staigh an aon brgh,
pirt ann an atharrachaidh nan ginealaichean. Chan eil gin de ar an aghaidh a 'tighinn
a-steach do na siostaman ndarra no cuid phirtean ach a thaobh dligheachas a'
phrionnsabail seo iomlan, ach a-mhin anns gach ite thuairmseach. Tha cunbhalach

oscillations na molecules atharrachadh nuair a tearmach aca atharrachadh staid. Tha

planaidean gluasadan Buairidhean an elas agus mar sin gl shlaodach caochlaidhean
a seasmhachd. Tha Lebensprozo de fhs-bheairtean mean air mhean sgth aca
equilibrium adhbharan agus aig deireadh a deiseil ais-ghairm. Tha nas coileanta
siostam, an Ach feumar tuilleadh a 'tighinn a tuairmseach iomlan ionannachd ann an
tillteachais an aon stitean mar an dearbh-re lghdachaidh air na h-aimhreitean sin
thisich ann an taobh a-muigh buaidh. Mu dheireadh thall feumaidh iad a bhith
dligheach airson na cruinne-c air fad, uime sin, am prionnsabal de seasmhachd ann
an seagh iomlan.
A-nis, ge-t, a 'nochdadh a bhith d shersa leithid buailteach do seasmhachd
eadar-dhealaichte, a smplidhe agus nas iom-fhillte. Tha eisimpleir de smplidh
seasmhachd a 'toirt sam bith inorganic moileciuil sa chruinne-: Tha posan de
chriostal, a Vibrate timcheall aca equilibrium dreuchdan, till anns a' bhad air ais do na
h-aon. Eisimpleirean eadar-fhighte seasmhachd a thoirt seachad an-bheairtean agus
an eileamaideach pirtean. Tha gach cealla a 'faighinn tro na priseasan togail agus
connadh a lbhrigeadh ann an faisg stball stite, agus an t-aon a tha for gu lir
compo bheairt agus mu dheireadh thall le cir-sheilbh nan ginealaichean de fhsbheairtean, anns an riochd anns an alternation breith agus bis, an aon bheairteach
foirmean ra. Ach buailteach a bhith a seasmhachd a 'tighinn an seo a-mhin a
nochdadh nuair a tha sinn an coimeas tuilleadh sreathan de stitean seach; Cuideachd,
a 'bheairt a-mhin a' faighinn ann an digh a tha a 'tighinn am brr s an stball nas
lugha bheairteach choimeasgaidhean stball inorganic. Le coitcheann an gluasad a
dh'ionnsaigh seasmhachd uime sin cothlamadh buailteach gluasad gu nas
seasmhaiche stitean, fs-bheairteach ann an inorganic choimeasgaidhean.
D de na foirmean seo a-nis fo fhin gu Cosmic siostaman? Coltach ri ar talamh le
bhith a 'tilleadh ann an gluasad timcheall a' ghrian le for rd re approximation anns
an aon suidheachadh, aon phirt den iomlan ri seasmhachd na inorganic
buidhnean. Air an limh eile tha e co-ionann ann an crsa eadar-fhighte nan
obraichean an periodicity na phenomena beatha. Mar bhuidheann againn fhn, agus
mar sin an talamh a tha dha-rribh le cumadh a chrochnachadh taobh a-muigh, astaigh air an ceangal le smachd na feachdan agus dimhean adhbhar iomlan, coltach
ri neo-eisimeileach agus dhin e ann an aodann sln e ann an buidhnean eile an tsaoghail. Mar an ceudna, a 'gheama de na modhan air a roinn ann mra agus beaga,
gu tric tric amannan anns an fhnais agus ine air. Feuch sibh uime sin an slattomhais riatanach de na fs-bheairteach ann an seo gu cunbhalach structar agus athnuadhachadh de ghluasadan, agus mar sin gun teagamh sam bith, an didh Fechner
beachd buadhachadh, gun atharrachadh Cosmic gluasadan a 'mhr-chuid iomlan
eisimpleir de bhun-bheachd an-bheairteach gluasad a tha aig na h-uile. Tha seo a
'iomlanachd-bheairteach periodicity de Cosmic priseasan stidhichte ach dreach gu
bheil iad aig meshing leis an eadar-fhighte composition amannan cha mhr foirfe
seasmhachd dhith cho mr' sa nach robh ach an inorganic molecules air an Talamh, a
'ceangal. Tha seo an uair sin ann an toraidhean a 'gilleadh riutha ge-t, gus an eadardhealachadh seo bheairteach de bheatha Cosmic siostaman mar singilte a fa leth aca
agus fs-bheairtean eileamaideach pirtean. Fechner gairm gu bheil

an kosmorganische, seo an Mhoileciuilich bheairteach . An didh dha ann an dimh

adhbharach a tha beatha air talamh air an talamh fhin, ach feumaidh, na bharail-san,
a 'Mhoileciuilich bheairteach riatanach bho kosmorganischen gluasadan nochd; agus
an didh beachdachadh air feadh an ite ann am beatha priseasan gluasad aomadh an
stball a-steach nas lugha nas seasmhaiche choimeasgaidhean Faodar bheachd gun
robh an aon m a 'Chogaidh Mhoileciuilich bheairteach inorganic bho
kosmorganischen gluasadan cuideachd a' chiad stuthan foghlaim. Mar sin, an talamh
nach eil a 'nochdadh mar ite cmhnaidh taobh a-muigh, ach ann an seagh litireil mar
an mthair na creutairean be air e. Agus bha an talamh ann ach aon cheangal anns a
'mhr kosmorganischen crochan ar siostam na grine, a tha ann a tha fo Uile gu lir,
beatha na cruinne-c mar mu dheireadh a h-uile aonachd-gabhail.
IV.
Mar a tha an ceist no an ts beatha, a thionndas i gu Fechner beachd agus an drna
didh an ts mhothachadh call mar ris an t-saoghal bhaisteach sealladh. Faodaidh tu
a thighinn bho na mothachadh gun mhothachadh gun a bhith a 'toirt cunntas air mar a
bha seo comasach. Gu dearbh, tha sinn fada a bharrachd na ann an rdugh roimhe air
a 'chis seo air analogies. Seach ann mothachadh air maitheas eile, chan urrainn
dhuinn coimhead a-steach, bho cha mhr sam bith aige fhin a-mhin a tha anns a
'bhad mothachadh snraichte. Tha mearachdan agus neo-thaitneach ndar an tsaoghal bhaisteach faic na laighe ann gu bheil i fhathast air a shuidheachadh leis an
ath chuid as motha beagan agus analogies seo. Na beathaichean a tha a 'rdh gur e
anam agus mar sin a' chogais; oir tha iad coltach ri ar siostam nearbhach, ged nach eil
ann an co-dhi fios mar seo siostam nearbhach tighinn a-steach sealbh chogais, agus
carson a bu chir a bhith eadar-dhealaichte ann an seo feart eile
choimeasgaidhean. Le na h-aon chraichean, leis a bheil aon gabhail a-steach: Tha
beathaichean Feumaidh nearbhan gu sar, mar sin tha na lusan a tha an fheadhainn a
tha a dhth leis na h-aon chraichean, b 'urrainn ag rdh: The fdhlean Feumaidh
strings airson notaichean, nam measg an duiseal strings Feumaidh Tones. An ite na
cumhaichean fon a tha mothachadh air a bhith a 'tighinn mu dheidhinn, gu bhith air a
dhearbhadh a rir suidheachadh aige fhin snruichte, ath-thagradh a dhanamh ri
riatanasan iomchaidh gu tur eadar-dhealaichte sersa de riatanach h. Ma tha an lus tha
sar, mar sin, nach urrainn tighinn gu bith le nearbh chrsa; ach c a-riamh a
dhearbhadh nach eil sar gun nearbhan? Ma tha aon ach 'mhr-chuid deiseil, air sgth
cuid de Foillsicheadh beatha mar an protozoa, a tha cuideachd aig nach eil nearbh
sar. A-nis, ge-t, Foillsicheadh beatha na lusan a tha ann an iomadh digh eadardhealaichte ndar na smplidh de na beathaichean sin. Ach c ag innse dhuinn gu
bheil mothachadh urrainn dreach bhrath a-mhin le beathach Foillsicheadh
beatha? ag iarraidh gu tur, gu bheil an talamh, a 'phlanaid feumadh-eanchainn agus an
siostam nearbhach, tha e gu tur m-fhreagarrach co-dhnadh bho na pirt gu lir. Ann
an eanchainn daonna agus na beathaichean a tha buin e, na Talmhainn mar-th tha
trr de chogais buill riatanach sersa. Ma tha e timcheall air fad a h-uile chreutairean,
agus an uair sin a 'bhuidheann de na creutairean sin, agus uime sin cuideachd leo
ionnan a substratum de mothachadh nach urrainn a-rithist ann an seo fad a-rithist.

An crochadh cho cumanta Barail a-mhin le bhith a 'm-fhreagarrach analogies

taobh a-muigh, ach tha e fhathast a' freagairt ciontach chan ann a mhin air a 'cheist
an ts mhothachadh anns an fharsaingeachd, ach cuideachd do eile airson adhbharan
atharrachadh na phenomena mhothachadh. tighinn thugainn a 'dol agus an
smuaintean. Ann an-drsta a thoirt air ar mothachadh daonnan gabhail a-steach ach
gl bheag susbaint. An seo faodaidh e luath 'danamh an irde de na cuimhneachain
of Bygone beachdan, uaireannan urrainn stad a chur dreach ainmeil nuair a bha e cha
tionndaidh gu ar n-aire, an toiseach fhathast gun mhothachadh a nochdas an didh sin
ann an chogais. Far a bheil na beachdan a 'tighinn bho a-nis gu bheil, an didh dhaibh
a dhol bith a' mothachadh, a-rithist a-steach an aon? Agus far a bheil a dhol a
dh'ionnsaigh an fheadhainn a tha a 'dol sealladh bhuaithe? Fechner freagairt: Mar an
aon bheatha a-mhin ri meanglan nas fharsainge phriseas beatha, mar a 'chogais,
dh'fhaodadh e a-nis air a bhith a' chiad nochd na h-aon ann an neach fa leth no le
bhith a 'fs mothachail achd aon bheachd, a tha a mhin a' tuigsinn bhon gu bheil
gach neach fa leth mothachadh air mothachadh coitcheann a 'laighe anns a' bthadh a
elasan, agus bho a dh'fhaodas iad a dh'ireas a-rithist. Sin choitchionn a 'chogais, gu
bheil gach neach mothachadh talmhaidh ndurra ag irigh, ach' s urrainn dhuinn
smaoineachadh a-mhin a 'dol gu ireamh iomlan nan bheatha na talmhainn
dhuinn. Tha a 'chiad ts ar mothachadh mar so cirdeach do Awakening bho
cadal. Gu dearbh tha e a 'toirt leis an duine aig m breith trr inntinn uidheam don tsaoghal le a dh'fhaodas a bhith air am mneachadh mar chuimhneachan
dorcha. Ciamar uair sin air a 'nochdadh fa leth mothachadh anns a' dsgadh s an
cadal ann an seagh, a 'tighinn agus a' dol na beachd-smuaintean agus mu dheireadh
thall fi 's na stitean atharrachadh stiireadh aire tha priseasan anns a bheil am
alternation de cadail agus dhisg a-rithist gus an fa leth a th 'mothachaidh a' gabhail
ite. Sin uile a-staigh elasan a chur air digh dhaibh fhin fo omhaigh na stairsnich
mhothachadh. Mu stairsneach seo an toiseach a chur an ss mar phromh cas fhada
ine dusgadh chogais ann an co-theacsa air fad; agus an uair sin ag irigh os cionn a
'phromh chas fhathast ag atharrachadh harmonics na bu ghiorra ine, an neach fa leth
faireachdainnean agus beachdan a tha a' danamh suas an snraichte a th 'ann de
mhothachadh, agus mar so a' co-fhreagairt ri tethachd os cionn a 'phromh tighinn
am brr "doras". Mar sin, an fheadhainn promh stairsnich, mar seo shuas stairsnich,
ri mheas mar a 'chroch sin a' mothachadh gun mhothachadh, ach mar neach a
'sgaradh nas cuingealaichte le mothachadh nas fharsainge. Ach, bhon nas fharsainge
mothachadh bi a stairsnich, mar sin 's urrainn dhuinn, ge brith cite, r fa leth a'
chogais, a mhneachadh seo mar phriseas 'cruinneachadh thar stairsnich. Tha
mothachadh na talmhainn a dhanamh suas de cho-ionann a 'consciousnesses be a
bhuineas don e creutairean mar againn fhin' chogais aige instantaneous
elasan; agus gu bheil a h-uile mothachadh Tha ulaidh de cuimhneachain a-steach air
fad eachdraidh na talmhainn agus a 'fuireach ann an creutairean e, coltach ri ar
mothachadh fhin' coimhead air ais don cho-theacsa de ar beatha fa leth. Tha an
talamh fhin, ach mar a tha an siostam na grine agus an uair sin a 'filleadh mar
kosmorganisches ball le seo an cruinne-c, taghaidhean ann an mothachadh aonad arithist ach aon cheangal ann an sreath a' leantainn air a 'dreadh foirmean
mhothachadh, an re as irde, air an uile-steach gu h-iomlan mothachadh na cruinne-

c fhin Dh chogais.
Cuideachd air an dhiadhaidh 'chogais, anns a bheil a h-uile eile consciousnesses
gabhail a-steach bhon re as irde gus an re ab' sle, mar a elasan fa leth, ach a-nis a
'tionndadh Fechner, ged ite follaiseach, gidheadh ann an dearbh am prionnsabal de
stairsneach,
agus
tha ea' danamh seo aig an aon m gu math cudromach trana a
Contribuu a millorar
la traducci
'bhun-bheachd Dh, tha e eadar-dhealaichte a rir a' mhr-chuid de bhun-bheachd
cumaidhean Cluicheadairean feallsanachail. Ged a tha a 'tarraing h-uile cil a tha
airson sle mothachadh aonadan fon stairsnich airson a bhith a' chogais gun rd os
cionn na stairsnich, bhon an aon digh gu Cille a ghleidheadh agus ath-nuadhachadh
rachadh leithid sin de shusbaint a tha tarainte cuideachd airson sle chogais. Ach
Fechner den bheachd nach Dh mothachadh a ghilan gu lir san m ri teachd na
cruinne-c ann fhin. An ite sin, tha e pushes an smuain de leasachadh, a thug a
conception an ts beatha mar a 'chogais air a bhreith, a-nis seo a chur smuaineachadh
air Dia fin. Tha seo air a dhanamh le limh dheis bho thoiseach coitcheann, ann an
Cosmic laghan causality agus deireamach ga ghluasad t-saoghail plana as leth a Dh
'chogais, ach' faicinn an taobh a-muigh dealbhadh an t-saoghail a 'phlana ann an crsa
Cosmic tachartasan mar shreath de ra elasan taobh a-staigh na diadhaidh
chogais. Tha ea 'danamh coimeas eadar Dia gu neach-ealain, a tha an obair aige
fhad' sa bhos bhon fhor thoiseach anns an fharsaingeachd ann an Cnmhan a 'inntinn,
ach carson nach eil ro-shealladh gach aon re bs. Anns an t-seagh seo, a-rir ris a
'chogais diadhaidh leasachadh coltach ri mac an duine, a-mhin, gu dearbh bho
thoiseach an ideadh, air a dheagh phlanadh, laghail; agus Dia dha an didh a h-uile,
tha a cheart cho math, bhathar a 'elasan fhn, a tha cuideachd na h-elasan na
cruinne-c, dreach mar a tha an neach fa leth a tha an toradh a destinies. Smuain seo
coltach ris cho coltas gum bheil, oir tha ea 'toirt dha aig an aon m' sa ghabhas ri
smaoineachadh air na daoine fhin mar accessary agus na chluicheadair oibre Dh,
agus an droch san t-saoghal agus am peacadh mar for gu thsail ndar Dh nenach,
ach ach ri coimhead air croch a chur air a chruthachadh agus a chur ri chile a
'mhaith agus an lainn choileanta riatanach de an t-saoghail an rdugh. Tha iad seo
smuaintean, anns a bheil ea 'cuimhneachadh air an d phromh Gearmailtis
Theosophists na 16mh agus 17mh linntean, a chaochladh bha ea' creidsinn ann an
iomadh traits cumanta, aig Paracelsus agus Iacob Boehme. Ach fi 's le na
feallsanaich a thde fhin, a bha e averse sgth aca peacadh an aghaidh saidheans a
chaochladh, le Schelling, agus fi' s le Hegel bhean e an seo, ged nach robh iad sin air
an dimh a-steach e fhin air an stairsnich a mhothachadh.

Text original

V.
Ma tha beatha agus mothachadh cha do nochd, ach tsail gnomhan na cruinne-c,
agus mar sin a 'bheachd a tha a-nis mar so cuideachd dreach a mholadh, an d chuid
ann an dearbh-mhin abairtean eadar-dhealaichte den aon tachartasan. Gu dearbh, an
Fechner aig conception. D tha air a thoirt dhuinn taobh a-muigh mar a tha
iomchaidh, ach ann an farsaing cin spsail agus TEMPORAL priseasan chile 'dol
seachad air beatha gluasad gu bheil sinn a' cruinneachadh taobh a-staigh mar an dianaonad de ar mothachadh. Mar sgre, tha sinn a 'nochdadh an toiseach eadar-

dhealaichte bho ite nas fhaide air falbh iomall agus an uair sin a' coimhead s an
ionad aca, agus gidheadh tha an aon cuairt, mar sin tha deatamach priseasan agus
modhan-obrachaidh chogais an aon corporra-inntinn tachartasan, gach faicinn amhin bhon eadar-dhealaichte sealladh. Seo fad decomposed ann an Innse
suidheachadh ann an iomadachadh de pirtean fa leth, airson an taobh a-staigh
suidheachadh e a 'dnadh ann an aonachd mothachadh cmhla. Uime sin, an d chuid
dreuchdan a tha co-phirteach, ach tha an d chuid a ghlacadh fad da-rribh. Chan eil
Fechner neo-aithnichte "thing ann fhin", aig a bheil dreach Foillsicheadh bha mu
fheadhainn d conceptions, ach an t-saoghail gu bheil corporra agus spioradail ghean
fhin, mar a dh'aithnicheas sinn iad dreach ri buidhnean againn fhn agus ar n-anam
fhin. Mar sin an t-anam nach eil snraichte, unausgedehntes mar a bha a cheann
oifis ann thoirt puing san eanchainn. Fechner a 'danamh seo monadological no
atomistic aige synechologische sealladh mu choinneamh. A rir aice air fad be corp
air a bheothachadh, mar gu dearbha tha cuideachd stidhichte Psychic beatha air an
eadar-obrachadh eadar buill uile. An fheadhainn gluasadan, gu bheil an neach fa leth
phenomena mhothachadh a tha dreach a 'dol, ris an canar Fechner ann aige na
sgriobhaidhean deireannach "psychophysical gluasadan". Mar beatha agus
beothalachd chan eil iad a-mhin a chruthachadh, ach an toiseach, a thuilleadh air an
saidhg-gluasad na bodhaig a tha tsail. Tha kosmorganischen priseasan a tha a huile aon agus psychophysical gluasadan. Leis an eadar-dhealachadh de
Kosmorganischen airson Mhoileciuilich bheairteach ach fa leth psychophysical
gluasadan air an uair sin a chruthachadh a tha aig bun na fa leth mothachadh de na
creutairean betha. Mar sin, Nochd a 'gilleadh psychophysical gluasaid agus
mothachadh. Gach aon stit de chogais a 'dol gu snraichte psychophysical
movement; agus a leithid sin de bheachd mar cuimhneachaidh dealbh-mhin Chan
urrainn ath-nuachadh a-rithist, oir tha iad ann an co-cheangailte uile gu lir
mothachadh mar fhor beachd leantainn air adhart a th 'ann gu h-osal an stairsneach
fa leth chogais, mar sin cuideachd co-cheangailte Faodaidh gluasad a-mhin rithist,
oir, aon uair a chruthachadh, cha' cur a-rithist, ach faodar a mhchadh greis. Fechner
sealltainn seo indefinite ine psychophysical gluasadan le omhaigh nan tonn nuair a
tha e a 'dol tarsainn gu re an uisge le bhith eile, falbhaidh dhan t-sil, ach ann an darribh ann an ran a rinn e de na Fisean a' leantainn.
Tha an omhaigh seo bithidh cinnteach, a 'cheist inntinneach co-dhi a' cheann thall
a psychophysical gluasad a ghabhas atharrachadh mar sin chan eil iad a 'tighinn gu
solus mar an dearbh-rithist; agus a 'cheist seo a' toirt do-sheachanta eile: mar a
thionndas i leis a 'leantainn air ar mothachadh, nuair a beatha a' crochnachadh?
Fechner ag aideachadh gu bheil an fhreagairt don cheist seo air bunait
beachdachadh air an saidhg-gluasad na bodhaig a tha do-dhanta mar sin. Ach tha ea
'smaoineachadh gun danadh an anailis corporra eil oirnn air sgth ar n-aineolas de
na gluasadan gu vorfolgen aig a bheil fates. Mar sin, gun dad air fhgail ach an
inntinn taobh de na h-obraichean a bhith an dil, a tha an uair sin am faighear an d
chuid a leanas a 'co-dhnadh mu co-cheangailte corporra duilleag bho cho-theacsa
fhin. Seo e a-nis air an do-sheachanta dhearbhadh air an leudachadh air an ine as
fhaide a shneas 'leantainn air na priseasan mhothachadh ann an leudachadh daonna

mothachadh air fad, fada daonna beatha. Ged a tha an corp an duine daonnan air athnuadhachadh mar thoradh air priseasan metabolism, mar sin a 'cheann thall cha
niuclasach air fuireach an aon, mar chuimhneachan air an t-seann duine a' dol air ais
gu ige as trithe. 'S e sin, mar a tha e ag rdh, ach nuair a thuigsinn cuideachd
urrainn gluasad uaireigin a tharraing psychophysical gluasadan ra agus buidheann r
eileamaidean.
Ma tha, ge-t, anns an digh seo an leantainneachd ar n-inntinn fhinfhiosrachaidhean agus psychophysical mnach nach eil ceangailte ri lean cuid de
stuthan, mar sin tha sinn Chan eil adhbhar a 'creidsinn gu bheil e a' dol le bhith a
'cumail suas ar cuirp. Gu dearbh, an corp marbh, chan eil na gluasadan
psychophysical comasach riatanach airson a 'Chogaidh faireachdainnean agus
beachdan. Ach carson nach bu chir leantainn air adhart gluasadan sin an digh air
choireigin san t-saoghal mun cuairt oirnn? Gu dearbh, Fechner coimhead ri seo le
bhith a 'bharail aige air fad conception fa leth mothachadh mar "-sheirmeach" thar
Tethachd gu h-osal a stairsneach "Unterwellenborn" nas fharsainge chogais'
fheudar. Cha bhiodh seo a bhith nas mothachail, mura lean iad be, an elasan an
neach fa leth ann an spiorad e;agus chuala na elasan ach cuideachd mar as riatanach
'chogais aige fhin phearsantachd. A dhol bith fin-mhothachadh ann coitcheann
mothachadh uime sin coltach ris ghabh a chreidsinn. isteachdan ach gach thinig gu
bhith a 'leasachadh mothachadh fa leth le mran gus elas seo coitcheann
chogais. Ach tha ea 'smaointinn gum faod e den bheachd gu bheil na cnapan-starra
tuitidh air falbh leis an aonadh ris an fhear mu dheireadh, a tha air a shuidheachadh
gu Psychic beatha le ceanglachan gu beagan corporra buidhne. An ath-bheatha a tha e
mar sin ann an fhrinn bheatha anns an t-saoghal. Ach, tha e coltach ann an digh gu
re nas irde de ar lthair bith, mar tha seo re nas irde a bh 'ann roimhe e dreamlike
stite mus breith fhin. Man chan eil ach aon uair 's tr tursan air an talamh. Tha a
'chiad re den bheatha a tha daonnan cadal, an drna seach an eadar cadail agus
dsgadh, an treas an shiorruidh gerdan. Chan eil a 'fuireach ann an sgrean
iomallach, do-ruigsinneach iteachan gu h-rd na speuran no fon talamh ar dh'imich,
ach' nar measg. Faodaidh sinn, le mhlachd do na crochan ar corp, ann an smuain,
Cuir a-steach cuimhneachain cmhla riutha. Ach tha sibh a 'fuireach le mothachadh
soilleir mun cuairt oirnn agus ann dhuinn. An didh na h-uile, cuid de ar smuaintean
math dcha ag irigh dreach tro aca com-pirteachadh ann nar beatha
spioradail. Agus 'se sin "a' mhr ceartas a 'chruthachaidh gu bheil gach cruthachadh
na cumhaichean aige san m ri teachd a bhith na fhin-achdan seo tha na daoine nach
duaiseachadh le taobh a-muigh duaisean no peanasan ;. Chan eil namh no ifrinn ann
an bhaisteach mothachadh na Crosdaidhean, Idhaich agus Cinneach far a bheil an
t-anam a bhiodh an didh a bhis - ach an didh dhaibh a 'maireachdainn mr re
tinneas, bs, tha e a' leasachadh gu smhach gus an immutable, sam bith an didh
limhe re air sgth an t-seann bhroinn cunbhalachd na ndar cumail a 'dol air an
talamh ann agus gu re nas irde ghean; agus, a rir neach math no dona, uasal no
chumanta an cur an gnomh gu dchiollach no a bhith leisg, tha e fallain no galar, a
leanas beatha lidir no anmhunn bheairt mar oighreachd aige Ciamar .... fada, ach an
idir for, agus olc 'choimhthionail a' toirt buaidh fhathast agus 's dcha a' str airson a

bhith be le for, lainn, deas, bidh e mu ruaig leis a 'sor fhs cumhachd, thid a
sgrios le aice fhin-ais le feachd a' meudachadh buaidh. " Uime sin esan a hiernieden
dh'fhg ulaidh de ghaol, spis, urram, moladh ann an cuimhne dhaoine air a
chlaibh. D do dh'fhg e airson a saoghalta beatha air a chlaibh, an coisinn e le bs
leis a bhuannaich an gerr-chunntas mothachadh h-uile cil a 'smaoineachadh
Posthumous uaith; e rescinded a buiseal, bhon a tha e dreach fa leth a chunntadh
grinnean sa bheatha. 'S e seo aon de na ionmhasaibh gum bu chir dhuinn a'
cruinneachadh airson an iarmailt. "
Le so an seo agus thall thairis a 'tighinn cmhla ann an aon bheatha mhaireannach, a h-ite airson nan daoine a tha an talamh, gus an spioradail bhith e' gabhail
pirt, agus a tha na eadar-mheadhanachadh le an uile-steach diadhaidh ghean dha,
mar sin refuted leis fhein an oidhche sin sealladh de na gnth- saidheans gu bheil a
'faicinn a-mhin sealach a mealladh anns a' luminous agus chlaisneachd ndarra. Uill,
feumaidh e uime sin a chunnaic an solas a 'dol Eisdibh fuaim, a' toirt a 'faicinn agus a'
cluinntinn creutairean. Ach chan eil gu lir ndar mun cuairt oirnn a bhith a tha air a
roinn ann an diofar creutairean a tha e air a dhanamh, agus aig a bheil beatha tha
captively dhaibh ann a-mhin a pirtean fa leth? Uime sin, tha e ndarra bheachd gu
bheil thoiseach gun gruamach sealladh air ndar de saidheans-diugh, agus a bhios
fhathast, ma tha seo a 'dol sos a-rithist, gu bheil an solus sail, an inneal-draghaidh
fhin a' faireachdainn, air sgth an t-saoghal shoillseachadh leis an aon sealladh, nan
aon isteachd tro fuaimean a tha a 'danamh a' crdadh ri daoine mun cuairt ndar
fhin. 'S e seo an latha sin Fechner juxtaposes sealladh na h-oidhche, agus a tha e den
bheachd a-mhin Chan eil co-chrdail ri na toraidhean saidheans, ach a bheil e
cuideachd cinnteach gu bheil iad a' ruith a-mhin domhaireachd an ath-bheatha ann
an co-theacsa de ar n-elas agus elas slighe air am fuasgladh. Fianais urrainnear a
bhith cinnteach, seo latha, mar a tha e ag aideachadh, dreach cho beag ri faodar a
dhearbhadh, sealladh na h-oidhche. Ach aon uair 's creideamh air a ghairm ann gus
cuideachadh a' lonadh nam bernan elais, agus mar sin tolerates e, gun teagamh, 'S
e Latha na consoling creideamh na bu bheairtiche. Agus mar a tha thu a
'smaoineachadh dcha cuideachd mu dheidhinn fhin anns an tachartas sam bith a'
fantuinn 'chreidimh a choimhlionadh an fheallsanachd aige le faireachdainn gu bheil
sonas aig a h-uile trom, a' cosnadh dha bith, 's dcha rinn e aon de na luckiest daoine
a-riamh a' fuireach. Tha e fhin air a rdh fin: "Nach biodh The Darkest agus coltas
gum bheil as eu-dchasacn m mo bheatha, a 'chiad camhanaich an Latha ann am
beachdan" leabhran mar-th air thoiseach an ath-bheatha, "Tha mi nach biodh do thr
an m sin." Ergreifend seo a 'bruidhinn a-mach ann an cuid de na din a tha air irigh,
gu h-raidh anns na lithean Darkest. Mar sin, ann an sin "an t-ran ann an mhghar":
Ma tha h-uile cil darkens,
a chur s a tha a 'bhile,
aonaranach fhathast sparkled
bhon mu dheireadh rionnagan;
0 smaoineachadh' ghrian gu
bheil
iomadh omhaigh bheothail tha
fhathast,

r l aoibhneas
Someday mus dan sibh e;

no anns a 'chuairt dheireannach verses gus an leabhran "air na tr adhbharan agus

adhbharan a' chreidimh":
Ann an Dia an urra melne anam;
an t-aingeal gu lir treud
ann an iomadh beanntan
light Beaming mi a 'faicinn a'
dol,
agus a 'gilan mi fi' s.

Tha a 'bheachd Allbelebung ndar agus omnipresence Dh ann thu a h-uile tro na hrain. Tha brdachd a chur an cill 'chuid as motha' s dcha ann an smuain seo a
"Morning agus as t-Earrach" ainmeachadh dn lorg:
Dia, bu mhath leam gu urnuigh
riut,
Tha e ag rnaigh a h-uile mu
dhomh;
ach tha mi a lorg na faclan nach
gum biodh e a 'danamh,
mar mi fhn, mar a faigh mi thu?
Ciamar a questioningly erbanget
sin mo chridhe,
Ching-uaigneach tron talla:
D ann Langet dhuinn grdh
dhuibh,
Dia a tha e mi fhn a-mhin.
annad e cuideachd a 'brosnachadh
a lmhan,
a' sneadh thugainn bho,
cha 'sireadh dha far an robh an tsaoghail a' crochnachadh,
le thu, 'S e Dia anns an taigh.

VI.
An t-m nuair a Fechner feallsanachail sgrobhaidhean nochd an toiseach ann an
poblach, a bh 'agad airson gnomh, bu mhiosa' sa ghabhas. Mar an tr leabhraichean
de Zendavesta, seo coileanta taisbeanadh de na beachdan aige, a chaidh
fhoillseachadh ann an 1861, fo smachd an t-saoghail saidheansail tur eadardhealaichte idhean. Tha ndar-fheallsanachd bha mionaideach a dhanamh Fiasco,
agus rionnag Hegelian feallsanachd bha sholaidh; an pessimist Schopenhauer
'feitheamh ann an Frankfurt fhathast dh'fhaillich an aiseirigh aige air dhochuimhn
obair, aig an m sin cha robh duine a' creidsinn ach e fhin. Ludwig Feuerbach agus
anns na bliadhnaichean s didh sin, a 'coiseachd ann an cas-cheum aige orra

materialism thinig gus coinneachadh ri feumalachdan mr-chrdte feallsanachail,

fhad' sa tha an tuilleadh teann saidheans air ais gu na sgrean aca de elas agus
feallsanachd san fharsaingeachd mar as trice a 'coimhead airson cheannsaich
suidheachadh. Ciamar a b 'urrainn sin obair a tha mar-th comharrachadh ann an
tiotal mar leasan bho na rudan nimh agus an ath-bheatha, mar rud sam bith eile
seach mar aisling a' nochdadh, a bheil dad a dhanamh le saidheans!
Fechner dh'fhuiling iad gu mr fo na droch amannan. Chan eil e idir sgth de na
dearbhaidhean, a choisinn e, agus bha ea 'faireachdainn toilichte gu reachd a ghairm
a-rithist agus a-rithist ann an riochd r air an t-saoghal. Tha Zendavesta lean e, ann an
dchas gu bheil an riochd na bu ghiorra a 'sgaoileadh a chuid bheachdan a tha
cuideachail nas lugha miasan-baistidh. Anns a 'Preface gu Treatise "Air an t-anam a'
cheist" tha e ag rdh gu luchd-isteachd gu bheil dreach nach urrainn a lorg a shlighe
a-mach leabaidh seann beachdan a bh 'aige airson a' chiad uair a ghairm a-mach ann
an "leabhar beatha an didh bis": "irich! " Nuair aon Chan eil ga chluinntinn, oir
bha e bruidhinn a-rithist agus a-rithist: "Seas suas!" "A-nis tha mi a ghairm cigeamh
uair, agus ma tha mi a 'fuireach, bheir mi an t-siathamh agus an t-seachdamh turas,
Seas suas!' ghairm, agus an-cmhnaidh tha dreach aon rud, irich! ' . Ach a bhith
airson gairmean a bhios a dhsgadh a cadal t-saoghail, tha lidir anail; Tha mi dreach
anail ann an seo anail ".
Mhr-chuid de na h-uile e str an aghaidh a ainm-aislingeach. A-aislingeach, tha e
ag rdh, a ghairm thu ceart an fheadhainn a tha a 'gabhail an iteigin ann an namh no
air an talamh rudan mar for, gu bheil aghaidh an grim laghan na iongantach an tsaoghail, agus airson adhbharan nach eil ann an co-theacsa an elas a dh'fhaodadh a'
sealltainn. Anns an t-seagh seo, airson. Mar eisimpleir, bha a 'teagasg na
transmigration de anaman air leth, no am bheil e morbhaileach a bhith den bheachd
gu bheil an duine' anam ann an 'ghrian no planaid no an ite sam bith eile san tsaoghal air fad uainn be. Fancy Mar sin, tha frinn an latha air fad gnth-creideamh,
oir tha iad ag aideachadh nach eil mediations no an cirdeas eadar an t-saoghail
againn an-diugh agus san m ri teachd ar bith. Ach seall sibh dhomh a-rithist, mar sin
tha e ag iarraidh air a 'phuing far a bheil mo sealladh an aghaidh a' stidheachadh
Facts! Gheibh thu a 'phuing seo ite. Air an aghaidh, tha mi a 'teagasg, a tha air a
tharraing bhon a' bheachd air an fhor ndar agus dha-rribh. Ach, chan eil e mar-th
a-steach ann an seo aithneachadh anns a 'bhad airson frinn dhuinn rudan. Ach
feallsanachd nach 'eil e na chis-elas, ach a' chreidimh. Aon Chan urrainn dearbhadh
a worldview, ciamar a dhearbhadh matamataigeach Theorem, agus nach urrainn iad a
'sealltainn ciamar a tha aon empirically urrainn sil annas ndarrach. A thaobh seo,
feallsanachd agus creideamh dha seasamh air an aon talamh. Tha an fheallsanachd a
tha aig an aon m ann am meadhan eadar creideamh agus saidheans. Tha i ri crdadh
a lorg eadar an d chuid le bhith a 'leasachadh worldview air fhgail leis na
toraidhean saidheans ann an loidhne, fhad' sa bha a 'toirt seachad creideimh inntinn
Feumaidh riarachaidh.
Aon faicinn Fechner feallsanachd a 'danamh obair eadar-dhealaichte seach mar as
trice iad rim faotainn leis a h-uile fheadhainn a tha a' meas seo mar obair saidheansail
aon. De na feallsanaich a dh'fhalbh, chan eil mran a bheil fios againn

sgrobhaidhean tearc ann Fechner mar Kant. Bho iarrtas Kant, a tha bho dh'fhuirich
an axiom saidheansail feallsanachd, mus tid sibh eadhon fiosrachail mu ndar rudan
robh rudeigin mus gu h-raidh an comas ar dmh elas gu deuchainn aithrisean
leithid seo de riatanas seo tha Fechner feallsanachd fhathast gun suathadh
annta. Bhiodh a 'coimhead ann an diomhain dhi rudeigin a dh'fhaodadh a bhith air
diligeadh riutha mar epistemology no modhannan anns an saidheansail mothachadh,
mar sgrdadh breithneachail de na prionnsapalan daonna gnomh. Uime sin bhiodh
aon ach cuideachd a 'tomhas an fheallsanachd seo le sgile mearachdach, ma tha thu
ag iarraidh a chruthachadh saidheansail feallsanachd dhaibh. Bidh iad seo ann am
prionnsabal nach bi. An ite sin, tha e cheart cho math ann an ath-mhneachadh de
creideamh mar thuilleadh air an saidheansail toraidhean, leis an fheadhainn athmhneachadh agus seo a leudachadh bu chir a dhanamh ann an digh a chreidimh
agus elas-steach aon, co-chrdach ann fhin, miann airson elas mar an riatanas
sochair daoine riarachail creideamh aonachadh. Uime sin Fechner feallsanachd tha
deatamach crbhach feallsanachd no, 's dcha barrachd aptly cill fhathast,
theodicy. Ach chan e theodicy ann Leibniz mothachadh. Chan eil ea 'feuchainn ri
thoirt Crosdail dogmas siostam leis a' chiad neo-eisimeileach a stidheachadh aice
feallsanachd ann an co-sheirm. Tha dogma tha Fechner aghaidh gu tur anasgaidh. Bhiodh e a dhearbhadh a 'chis a' falach an creideamh cridhe a 'chreideimh
Chrosdail gu tric na don. Tha tuilleadh mar sin e seo promh ainmeil mar so-mhaoin
neo-dhealachaidh de 'chinne-daonna.
Tha e an didh a h-uile, a thoirt seachad an Fechner lagh ma tha iad a dhiltadh
ainm-aislingeach. Gu dearbh, tha e fheallsanachd fanciful, ach air leth a thaobh na
frinn arbitrarily atharrachadh cluiche na mac-meanmna, chan eil e. Gu dearbh, tha a
h-uile mhain comasan smaoineachaidh. Tuilleadh airgead gu ler aca ach tha i
cuideachd a 'gealltainn chan eil fhin. Tha am freanachadh de an dreuchd seo a
'coimhead dreach Fechner creideamh sin chan eil an sgaradh roghachd a thuilleadh
air elas a bha, ach gun robh e riatanach anns a' mheadhan seo a-steach beartach, a
'ceangal agus a' cur a-phirtean. Ma tha sinn den bheachd gu bheil daoine eile a
'chogais ann fhin a' cur coltach ris an sgre againn fhn, no gu bheil ann an uainn
iteachan agus amannan den cruinne-c a 'buntainn sam bith nas lugha mar anns an tsaoghal mun cuairt oirnn, lagh causality, a thuilleadh air an fheadhainn a tha riatanach
airson saidheans prerequisites frinn, ach beagan creideamh. Tur na barailean mun
chis agus a feachdan, mun mhr-chuid de laghan coitcheann de ndar agus beatha
spioradail, tha iad ag innse dhaibh fhin mar-th a chomharrachadh mar chreideasan a
tha ann dhaibh uile duine ag aontachadh nach eil ga sam bith a choileanadh. Cuid
dhiubh a rir coltais a 'cumail dreach mu airson cinnteach, oir tha thu a' fs cleachdte
ris. Aig an m seo Fechner a-nis a 'fastadh feallsanachd. Tha e ag iarraidh gum bi thu
gu teann eadar-dhealachadh eadar na for elas agus creidimh a mhin, agus sin aon
uime sin chan urrainn gabhail ri creideamhan fi 's cho for oir tha iad a' sgaoileadh
gu dhuinn no san fharsaingeachd iarrtas. An ite sin, is e creidimh mar sin riatanach
gus cur ris an elas, gidheadh urrainn-mhin a bhith air a mheas mar an t-slat-tomhais
de dligheach a 'creidsinn gun robh ea' toirt a leithid de leasachadh mar bu chir codhnadh.Slat-tomhais seo a 'filligeadh a-nis gus a' chompanaidh a 'creidsinn ann an

creideamhan an t-saoghail bhaisteach sealladh, mar a tha e leis a' Bhrd r-nodha
saidheans. Chi e an limh eile an ln-re a choimhlionadh anns an t-saoghal aige fhin
sealladh, na tilleadh e anns a 'chuid as motha de riatanach dimhean sin. Tha e
mothachadh air an aghaidh seo, cmhla ri companaidh creidsinn ann an blissful
susbaint a-teagaisg, a 'toirt Fechner feallsanachail sgrobhaidhean a snruichte
seun. Chan eil e airson a toirt a chreidsinn dreach le argamaidean, ach tha e rudeigin
de spiorad fidh a tha air a nochdadh fhin ann a tha ag iarraidh a shaoradh an cinnedhaonna bho daingeann mearachdan a dhanamh agus an sonas air an r Dia agus
elas an t-saoghail compairteachadh.
VII.
Ach, Fechner nach biodh sgth a bhith an-cmhnaidh resound r aige caithris-gairm
suas, b 'urrainn dha tuigse mean air mhean cha ghabh e icheadh gu bheil, a
thuilleadh air com-pirteachadh, a fhuair a' crdadh ri mran nas lugha
sgrobhaidhean fa leth air religiously beinne inntinnean, an fheallsanachd aige sam
bith ann an cleachdadh nas fharsainge cearcaill seinn cumhachd, gus am bi iad, d
bha a 'chuid as motha de goirt dha, cho math ri bho na saidheansan ndarra,
unnoticed leis an t-saoghail saidheansail oifigeil feallsanachd. Eile a bha 's dcha mthoilichte le leithid filligeadh, air fhaide air falbh a' feuchainn e cinn- teach gu 'cur
air cronadh. Chan eil sin Fechner. Tha misneachd le a lonadh dha fhin 'ln
chreidsinn, chan eil e air sguir a dhol air tir a' chinn-uidhe. A dh'aindeoin
atharrachadh thairis air an trithead bliadhna mu dheireadh de a bheatha gus na phirt
de charactar-obraichean aige. Anns a 'phromh obair a dh'fhoillsich e aig an m seo,
dh'atharraich e, ma tha mi a' cleachdadh an abairt, innleachdan nam chis-lagha
aige; Tha e Dh'atharraich seo gu h-raidh anns a 'mhr-chuid cudromach de na hobraichean, ann an "eileamaidean de psychophysics", cho mran ri a airson beagan
sgrdadh adhbhar fhin na dh'fhaodadh neach eile a' nochdadh.
Chan eil seo cho follaiseach mar nuair a 'danamh coimeas eadar an psychophysics
le deich bliadhna na bu trithe nochd Zendavesta. Far a bheil sinn a 'frithealadh dcha
cuideachd an Zendavesta, tha sinn a' faireachdainn gu bheil fhuadachadh ann an sgre
fhidheanta-theosophical prothaideachadh, ann eil uiread feallsanachdail mar brdail
worldview. Tha sinn a 'gluasad a-mhin anns an adhar agus ann an
sorraidheachd. An talamh agus gach ni a tha a 'fuireach air, chan eil ach aon ciall
airson an leabhar seo, seach gu bheil e aon de na "nithe nimh". Ann an
psychophysics sinn a 'coiseachd slighe nan stuama agus rannsachaidhean neomhearachdach. Pure deuchainneach beachdan, gu cramach ag obair a-mach
dhighean deuchainneach dealbhadh agus a 'cur s do mhearachd, mu dheireadh thall
matamataigeach formulations laghan a tha a' leantainn gu teann ann an-drsta
toraidhean prbhail, a 'leantainn a chile. Cha bu chir sin. a 'creidsinn ann an
"eileamaidean" tha an dearbh spiorad a' chiad Rang le uile tranadh ndair agus
matamataics riarachadh gu h-eagarachail Rabhaidh r a thogail achadh elas
thisich; ann an "Zendavesta" ach gu bheil aon spiorad aisling t-saoghail poetically
dhealbhadh aig a bheil a dhanamh leis an fheadhainn dearbh psychophysical obair
frinn, dreach mar leis an aon ghdar "Mabestimmungen de galvanic"

rudeigin? Ach c a 'chaibideil mu dheireadh de psychophysics agus a tha air a

leughadh uile an Zendavesta Feumaidh a' tighinn air ais bho 'bheachd seo. Bhon tha e
follaiseach gu bheil an psychophysics de Fechner a bhith dad ach fhin mar as
coileanta agus mionaideach oidhirp a rinn e air fhreanachadh an dhealbhachadh ann
an Zendaveata creideamh le taobh an postulated le aice dimhean eadar cuirp agus
inntinn an t-saoghail gu ceart agus mar sin co-dhi taobh a-staigh an-drsta air a
tharraing le elas crochan ag irigh s an sgre a mhain creidimh ann an elas. Ach
psychophysics nach eil air an cuingealachadh ri obair seo, ach tha e fuaimean bho air
feadh an t-saoghail sealladh a chaidh a leasachadh ann an Zend-Avesta, ann an
teagasg Dia agus an t-saoghail cho math ri ann an conception de chorp agus anam,
mar seo nas cuingealaichte chuibhreann mar dearbhadh psychophysics rannsachadh,
leig teine air ais sa bhad gu bheil a h-uile-steach. Tha e a dh'ireas air sgth an
tuilleadh aon penetrates-steach do na Innleadaireachd, an-cmhnaidh nas soilleire gu
bheil an d chuid na frinn, agus tha an aon susbaint, fi 's ged a tha an neach fa leth
pirtean t-susbaint seo a chur air digh agus a' diligeadh gu math eadar-dhealaichte
ann dhaibh. Ann an fhrinn, till uile riatanach bheachdan Zendavesta ann
psychophysics a-rithist; Ach tha cuideachd a thionndadh na prionnsabalan
psychophysics ri lorg mar-th ann an Zendavesta.
Ann an co-cheangal ris a bheachd gun robh na stuthan agus spioradail bannaichte
cmhla, dealaichte a-mhin le suidheachadh na h-Eileanan a-staigh agus faic na
feartan a tha da-rribh, Fechner bha mar-th a 'beachdachadh air a' cheist ann an
Zendavesta mura eadar phenomena ar mothachadh agus an co-fhreagarrach gluasad
na bodhaig priseasan leig mothaich matamataigeach cunbhalachd. Bha e air a
fhreagair gu bheil ceist ann an aontach gu h-ealamh. Le bhith a 'cuingealachadh na
choitcheannas na prionnsabal causality air an aon limh agus tro na daorsa
mhothachadh gu snraichte corporra priseasan air an limh eile, leithid dligheach a
dimh ris an canar na dhigh, agus e a' cumail e aig an aon m airson an re as irde
ceum coltas ann gu bheil iad ann an ideadh, airson a h-uile eadar-obrachadh eadar an
corp agus anam dligheach anns an aon digh matamataigeach lagh ann. Tha ea 'dol
leis a' cho-mheasan matamataigeach ghnomh, ann a 'chis seo, a
priori mholadh. Tha smplidh co-ionnanachd airson a 'nochdadh m-fhreagarrach ris
oir tha iad a' dol dhan eadar-dhealaichte ndar na corporeal Chan eil an ceartas mar
measgachadh de eugsamhuil mar mheasgachadh de iomadh gluasadan agus
spioradail.Dh'ionnsaich e an uair sin a shoilleireachadh an dimh leis an t-sreath, a
dhol air adhart le eadar-dhealaichte an lagh. Seo mu dheireadh ga sparradh dimh mar
a bu bhuailtiche: Tha cunntas smplidh adhartas l, 2, 3, 4, 5 .... gu geoimeatrach l, 2,
4, 8, 16 .... Ann e coltach toiseach nochdte dealbh de dhian , smplidh adhartas
matamataigeach co-ionann ris an t-sreath leantainneach de na h-atharrachaidhean
psyche, agus airson farsaing , an rean nas irde de geoimeatrach fhreagarraich
iomadh physicality fhaicinn air a chur. Tha an sgeama an d chuid an t-sreath
dhisgeadh e mar innsidh an didh sin, gu h-obann aon mhadainn, air 22 Dmhair
1850 ann. Fhuair e an smuain, dh'fhaodadh e 's dcha co-ionnan ann an co-rireach
rdachadh lth gluasaid eacarsaich a rir aon iomlan fs spioradail dian. Mar sin, a
'chiad cruthachadh a' cho-ghairm psychophysical Basic Lagh thinig ann an riochd an

logarithmic ghnomh, leithid an fheadhainn a tha ann a leanas gu bheil sreath

beachdan an drna leabhar de Zendavesta mar "pongail mneachadh r prionnsabal
matamataigeach elas-inntinn". Seo mar-th fhaicinn Fechner promh luach de
ghnomh seo gu bheil e, bho na logarithm airson a thoirt meud an argamaid neoni
agus an uair sin a 'fs icheil, a' toirt thar na starsnaich mhothachadh cunntachail agus
mar sin tha e coltach ri sin a dhanamh a 'cronadh gu h-osal an stairsneach
riatanasan ann san fharsaingeachd, a 'leantainn gu mothachadh ann. Air fa leth
deuchainneach dearbhaidhean an lagha, gabhail a-steach an dimh ciil grianach air
an tricead agus pearsanta mothachadh de sholas gu solas amas rean, tha e air fs
mothachail robhas a-mhin.
An re gu bheil seo riochdachadh air atharrachadh anns na h-eileamaidean de
psychophysics! Seach gu bheil, an didh psychophysics san fharsaingeachd air a
mhneachadh mar an dearbh teiridh eisimeileachd dimh eadar chorp agus anam, aig
toiseach
dhanamh
an sin a rdh rud dreach deuchainneach a fuasgladh. Am measg
Contribuu a
a millorar
la traducci
an fheadhainn a tha an eisimeil an dimh a tha an digh as fhasa, an snraichte na sar
dhan taobh a-muigh brosnachaidh rdachadh a thoirt dhaibh. An sin an fhiosrachaidh
a bha riatanach airson a leithid sin de rannsachadh tomhas dighean a
leasachadh. Tha seo air a leantainn le lorgadh physiologists agus ndar, a bhuineadh
seo thoraidhean, a-nis air thoiseach leis a 'clasaig Elais Ernst Heinrich Weber aig mu
bhith a' faireachdainn fios thugainn. Le bhith a 'Weber ainmeachadh mar am fear a'
chiad feuchainn ri co-dhnadh coitcheann lagh eadar bhrosnachadh agus sar,
foirmean bho nis air leis an didh sin air an ainmeachadh "Weber lagh" na stidh
airson tuilleadh chmhraidhean a h-uile. Tha seo air a leantainn le sreathan, na
faileasan air an stairsnich. Tha bun-bheachd stairsneach a tha a 'juxtaposed an "eadardhealachadh stairsneach". 'S e an co-mheas de corporra bhrosnachadh gluasad a
dheasbad leis an fheadhainn priseasan gluasad taobh a-staigh an t-siostam nearbhach
a' dol faireachdainn gu dreach ann an co-shnte, agus tha e a-nis tha an teirm
"psychophysical gluasadan" toirt. 'S e an Weber lagh a chur an cill a thaobh eadarmuigh gluasad na bodhaig agus a' psychophysical gluasad? No co-ionann ris an
dimh eadar gluasad agus psychophysical sar? Fianais mu dheireadh Barail
beachdachadh Fechner a chomharrachadh airson a thoirt seachad gu bheil na
frinnean an stairsnich agus an eadar-dhealachaidh stairsneach iarrtasach a fhreagras
air an aithris. Tha eadar-dhealachadh stairsneach ach feumar co-cheangailte ris a
'ghluasad de na psychophysical gluasad ann an sar, bho constancy na cirdeach
meudachd na stairsnich eadar-dhealachadh a dhearbhadh aca dreach co-cheangailte
ri Weber lagh. Tha an lagh seo fhin no co-fhreagarrach dha logarithmic dhleastanas
a-nis for mhath mar bunaiteach eisimeileachd cirdeas eadar na d raointean
corporra agus inntinneil, cha bhith a 'smaoineachadh mar eadar diofar phirtean den
chrsa corporra brosnachaidh leithid. Coltach Fechner faicinn far a bheil e a-mach
"co-shnte le lagh" a rir a tha an diofar eadar d brosnachaidh a tha a 'faireachdainn
an aon rud mr nuair a irritability airson an d chuid a-ideadh no a' lughdachadh, a
'dearbhadh a' bheachd seo. ach tha e cuideachd a 'faicinn an aon rud co-shnte lagh
sersa de gluasad Weber Lagh bhon taobh a-muigh mhionach, comhairleachadh a
bheil an eadar-ghluasad bho an "taobh a-muigh", ann an "taobh a-staigh

Text original

psychophysics". Air sgth seo uile a thuit do na h-atharrachaidhean ann am

mothachadh is an psychophysical gluasadan a tha air adhbhrachadh le dreach taobh
a-muigh brosnachaidh. Mar sin tuilleadh conaltraidh cuideachd atharrachadh cadail
agus dsgadh, an iompachadh stitean aire, a 'tighinn agus a' dol cuimhne dealbhan fo
na phirt de "-staigh psychophysics". Le bhith a 'cumail a-nis air a dhearbhadh coshnte le lagh airson Fechner gun Weber lagh cuideachd a' buntainn airson seo, agus
gu bheil stairsneach Feumaidh tilleadh gu a leannan s a dhidh. Tha e an uair sin a
'sealltainn gun dil Amharc dhuinn bun-bheachd stairsneach confronts seo fi' s ann
an iomadh riteachadh: So an alternation de cadail agus dhisg mar stairsnich iomlan
de chogais, atharrachadh aire mar Partialschwelle fa leth airson taisbeanaidhean. Mar
a dh'ireas an sealladh farsaing de na priseasan mhothachadh gum luaisgidh an
sgeama, a bha air iomradh ann Zendavesta. Leis an sgeama tonn ach cuideachd a
'gluasad an omhaigh de na rda is osal chas thathar a' moladh le bhith a 'mothachadh
fa leth air an tuilleadh a' cronadh na h-. Tha mothachadh fa leth osal mar sin ann an
"psychophysical rangachd an t-saoghail". Gun an fheadhainn choitcheann
beothachadh na cruinne-c, gu bheil gach neach fa leth mothachadh Buinidh mar
phirt de chogais, an neach fa leth anam beatha nach biodh a mhneachadh le
Fechner. Mar sin psychophysics Cuir sruthan ann an ndar-fheallsanachd, agus seo.
Ann an sin crbhach bunaiteach bheachd gu bheil, anns a 'daonna mar anns gach
spioradail bhith a' faicinn an t-saoghail an sgeil an dhiadhaidh brgh a sail bhon an tsolas lnachd Dh spiorad Mean air mhean, agus ris nach robh dil, an leughadair an
dearbh agus deuchainneach a beachdachadh air na h-Eileanan air a bhith a thilleadh
ro-staigh psychophysics gu theosophy Zendavesta. Mar sin psychophysics Fechner
gu inductive dearbhadh an t-siostam airson an fheallsanachd aige. Bha an oidhirp sin
a thoirt seachad air a shon fhin a 'cur Dh'fhillig e an dchas a-nis a' chiad 's dcha
nas cuingealaichte, ach ann an rdugh a thoirt gu buil nas irde amas: Bha e an
dchas an fheallsanachd seo ri, mura h-eil a dhanamh dreach a dhearbhadh, aig re
sam bith seach gu bheil dearbhadh gun robh a 'chuid as motha buailteach airson
suidheachadh na dearbh saidheans. Gus seo a choileanadh, nach robh e a-mhin a
tharraing air ais a pearsanta dtidhean aig chiad duine a leigeadh a 'bruidhinn air na
frinnean agus stidhichte air dhaibh laghan formulations dha fhin ach unselfishly
dh'aicheadh esan bunaiteach phirtean den obair, eadhon an sgrobhadh aige fhin a
chruthachadh, a' psychophysical bun-reachd, a chuir e fo a 'don ainm EH Weber,
agus, caran neo-fhrean ris fhin, ghairm e Weber "athair psychophysics", gun
teagamh, cha robh dil mar sin ullachadh fbharach cuirm gus an rainn r.
VIII.
Tha dh'iarr a 'chiad cheist a bheil Fechner feallsanachail creideamhan aige dearbh
rannsachaidhean, no, air an limh eile, co dhiubh a bha seo mar thoradh air an
fheallsanachd aige, mar sin tha mi a' smaoineachadh, fhreagair. Gun teagamh, bhon
dachaigh bha Fechner ndair; agus an dearbh obair a 'chiad ine de bheatha eil eadardhealaichte seach an gluasad stidhichte an fhuasglaidh de concrait duilgheadasan
fhin, leis a bheil iad a' diligeadh. Aon brgh an fheallsanachd aige a bhith a-mhin

neo-dhreach, ann an modh-obrach saidheansail, bhuannaich le tranadh aige

inntinn. His snruichte worldview ach, an fheadhainn leth-rannaigheachd, lethfeallsanachail theagasg Allbelebung agus choitchionn a bheothachadh, an hierarchical
structar agus leasachadh brgh, tha e neo-eisimeileach an toiseach aige saidheansail
Innleadaireachd bha. Tha seo eadar-dhealaichte bho an-drsta far a bheil an
fheallsanachd aige a choisinn nas cruaidhe cumadh. A-nis tha an dearbh obair air an
sersachadh gu tur fo feallsanachail adhbharan. Bho Zendavesta a tha "atamach
teiridh", tha an "beachdan a 'chruthachaidh agus mean-fhs", agus tha an nochd
"psychophysics" an aghaidh na h-uile. Bho psychophysics air fhathast, Dh'irich
ceistean snraichte de psychophysical modh-obrach sin meuran dheth "trusaidhean",
ach a bha cuideachd a ghlacadh leis an fireanachadh cuideachd ann feallsanachail
beachdan idh ann an dearbhadh na leanas lagh cumanta na tachartasan ndarra
iongantach. Seo na faileasan seo posthumous obair conaltradh leis a 'chiad raid
Fechner a chaidh a chumail air 18 An Citean 1849 nar sisealtas "air an
matamataigeach leigheas organach foirmean agus priseasan". Mar sin, a 'phromh
obair Fechner na seasamh ann an seo an didh m gu dreach no neo-dhreach fo
chomharra air an fheallsanachd aige. Tha dearbh rannsachadh air an cur dlth ris
nach mhin feallsanachail ceistean, ach as cudromaiche nam measg, tha e air a
ghabhail a-mhin airson an adhbhair don aige t-saoghail fhaighinn stidh nas daingne
stidh agus aig an aon m na h-innealan a thoirt air an cuid obrach ann an
saidheans. Tha e cudromach gu bheil, cho fada ris an rannsachadh saidheansail agus
feallsanachail prothaideachadh-nall nebeneinan-de gun suathadh dreach, e na h-uile
a tha taobh a-muigh an dearbh obair, feallsanachail agus crbhach beachdachaidhean
a thuilleadh air brdachd agus sgeulachdan ibhinn, air cl a ' ainm-brige de Dr.
Mises falach. Ao-coltach ri seo falbhaidh e cuideachd measail air an elas creideimh
agus feallsanachail sgrobhaidhean aig an m seo nuair a bha e a 'riochdachadh an
dearbh rannsachaidh ann an seirbheis an fheallsanachd aige; -mhin airson
Humoreskes agus an timhseachan leabhar a tha e air a chumail ris an didh sin ann
an deasachaidhean.
D bha soirbheachail a-nis ri smachd fhaighinn air a dhaingneachadh le
suidheachadh na buill-airm saidheans seo oidhirp mu dheireadh aig Fechner, an
fheallsanachd aige?
Mar a dhanamh air coltas an "eileamaidean de psychophysics" air a dhol seachad
bliadhna, bha e comasach air din nam biodh an amas deireannach den obair seo,
iompachadh saidheansail t-saoghal gun robh e feallsanachd agus creideamh, e arithist chan eil ruighinn na targaid seo chan eil e gu bha. Uill bhioran psychophysics
carachadh. Mu duilgheadasan aca agus dighean-obrach a chruthachadh deasbad
bethail ann an cearcaill as fhaisge air luchd-idh, a 'physiologists agus elaicheaninntinn. Tha modhan-obrach airson danamh deuchainn air an dimh eadar
bhrosnachadh agus sar bha an tranadh gu cramach. Tha Weber lagh a bhith air a
leudachadh gu re mothachaidh eile rinndeal, gu re a chuingealachadh taobh a-staigh
crochan a thaobh dligheachas. Tha matamataigeach formulations Fechner luath a
dh'ionnsaich ceadan luath 'buaireadh, agus gu h-raidh a' mneachadh Weber lagh a
bha air leth connspaideach: The psychophysical conception thachair e orra a leag

bunait an lagh ann an co-mheas taobh a-muigh corporra bhrosnachadh gluasad gu

meadhan psychophysical gluasadan is saidhg-elach, a chunnaic coitcheann a chur an
cill a 'relativity inntinn stitean agus modhan ann mu choinneamh e. Ach bunaiteach
feallsanachail beachdan Fechner aig, an fheadhainn a beachdan air an dimh fa leth a
'chogais aig prs nas sle na a stairsneach uile gu lir mothachadh agus gu faigheadh a'
sersachadh an d chuid ann an psychophysical Stufenbau an t-saoghail - a h-uile seo
keystone a teagasg gu bheil na cumhaichean robh ach ullachadh agus freanachadh
Bu chir, chaidh thairis ann an smhchair. Bha e coltach gun teagamh fi 's an
fheadhainn a bha an ss gu dripeil ann an co-obrachadh air cisean a-muigh
psychophysics, a' chaibideil air a ' "-staigh psychophysics" bha dreach air leughadh.
T-suidheachadh seo dh'fhaodadh a bhith neo-bhuailteach 'seladh caran nenach
aig a' chiad shealladh; Nas fhaisge air a sgrdadh, tha e furasta a thuigsinn gu
ler. Mar earbsach Fechner fhin a dh'fhaodadh a bhith a 'sersachadh mhothachadh
ann an fheadhainn Stufenbau an t-saoghail le frinn an stairsneach, a fhuair deagh
cuibhrionn aca bheireadh an fhorsa ach tha sin psychophysical grraidhean dha a
chionn a' follaiseach air a ruith e a-mach, ge brith a h-uile psychophysics ghabh
companaidh freumh ann dha. Ach ge b'e neach a tha mu choinneamh an amas hadhbharan sin agus tha na barailean a tha e gabhail a-steach, ge bith d an co-theacsa
fheallsanachail agus beachdachadh air, a dh'fhaodadh seo dligheach draghan nach
din. Gun psychophysical gluasad mar tha lean a-steach Infinity, a dhol tarsainn
starsaich chogais an didh bliadhnaichean fada ceada, a-rithist, airson tha e a 'tabhann
a' Fechner omhaigh a 'buanachadh le bhith a' dol tarsainn shafts, gu h-raidh ann an
sealladh coitcheann phenomena an cruth-atharrachadh na lth, Chan eil gu ler
cumail suas. ach gu tur an ochdaranachd de na diofar stitean mhothachadh, leithid
atharrachadh cadail agus dsgadh, a 'dol agus a' tighinn na chuimhne omhaighean, a
'luasgadh aire, leis an aon smuain suas is sos a' sreap a-riamh a 'bsachadh
psychophysical undulation bha doimhne saidhgelais anailis dridheadh ndar na
Gnomhan sgrdadh, an crr beagan samhlachais a 'nochdadh gus falach for ndar na
priseasan crr is tha e freagarrach airson an soillearachadh. A bheil thu a 'coimhead
air aig a h-uile na draghan seo, a dh'fhaodadh a excite glacte ann psychophysics
elas-inntinn, nuair a' beachdachadh air am foillseachadh an obair a leanas a bha
cunntachalachd soilleir, ge-t dcha a bhith teagamh, bho nach robh iad a thinig iad
gu gramail a chur an cill.Ach dreach nuair a leithid gearanan nan tonn sgeama a
mholadh tuilleadh instinctively na soilleir le mothachadh breithneachail, agus mar sin
tha iad a 'stiireadh nas fhasa ri co-dhnadh gu bheil gu lir "a-staigh psychophysics"
leis na cmhnantan co-cheangailte ri co-dhnaidhean gan taobh a-muigh a' deasbad
fhathast. Tha SGROBHAICHE an saidheans r a lorg fhin mar sin a 'toirt cothrom
air suidheachadh a bhith a' sor-steach na h-Eileanan daingnichean a chuairteachadh e
dhon an obair aige, fhad 'sa bha an t-ionad a suidheachadh, gu bheil e an da-rribh a
bha dreach air sgth thog e outworks, chan eil an neach-dbhlain bha coltas ann. Tha
seo a 'suidheachadh an didh sin sgrobhte a' don a psychophysical shealladh ag
obair Fechner aig imprinted charactar aca. Tha an lth agus an smior leis am bheil e
mar dhon a conception de Weber Lagh, a 'ceangal inntinn is corporra an t-saoghail
phrionnsabal bunaiteach a tha furasta a thuigsinn nuair a bhios aon den bheachd gu

bheil sin le psychophysical' beachdachadh air an luach iomlan dha psychophysics cho
ceart bunait aige feallsanachail worldview phianadh, seasamh no a bha a
'tuiteam. Tha a thaobh seo dlth cheangal a-sealladh le a doimhne feallsanachail
dtidhean nach urrainn dhuinn gun a bhith a 'meas ro fin-smachd leis am bheil e gu
tur unprejudiced a dheasbad agus aonta a shireadh iad a dhanamh le ceartas aca
fhin presuppositions.
Tha bho cuideachd a 'faireachdainn mu dheireadh aige bliadhna a rir coltais chan
eil searbh ann an co-dhi,' s gann Tarnished nuair a bha e mu dheireadh thall Ag
aithneachadh ach cha b 'urrainn din sin sheas e maille r'a conception na
psychophysical lagh cha mhr na aonar, agus mar sin nuair a tha e thuirt an
fheallsanachd aige le bhith a 'psychophysics ann an saidheans fhaighinn doras, an
dchas gun do dh'fhillig seo. Bhiodh e ris an Serene ciin de na dighean anns nach
eil teagamh a n an fhrinn mu dheireadh buadhachadh thairis air mearachd, co-dhi
a-nis dcha gun robh e fhin a dhteadh an fhrinn no mearachd. A tna dh'fhg e ach
le cuid beachdan aige mu dheireadh bliadhna. Ciamar a dhanamh san m ri teachd
psychophysics, tha e ag rdh aig deireadh 1882 airson "Allgemeine Zeitung"
sgrobhte mr-chrdte cmhstri, bidh ea 'crochadh air a' chuid as motha d cisean:
'chiad de a bhuadhaich na diofar bheachdan air cho cudromach' sa psychophysical
lagh aon latha, agus an drna, co-dhi the'll dhearbhadh '-staigh psychophysics
"Stbaill. A rir a 'cho-dhnadh de na ceistean seo bidh psychophysics "an drna cuid
a' cumail oirnn gehends ach beag 'toirt taic do dhreuchd cmhla ri elas-inntinn is
fiosaig a' ceangal an d chuid mar geamannan no mr agus cothroman ra ann fad
achadh bith Anhalt agus a 'toirt seachad taic."
Gun teagamh, air a bhith neo-fhrean ris fhin ann gun breithneachadh, a 'ghdar
psychophysics. 'S e seo thachair e mar sin uaireannan spioradan cruthachail a, nuair
an sr-bheachdan eil ag iarraidh a thoirt gu buil, a-nis cuideachd na luachmhor
ulaidhean tir, dh'ionnsaich iad air an t-slighe aca vainly str amasan. Nuair a Kepler
ann aige "Harmonice Mundi" an treas cuid de na tr promh danamh laghan, a
'snrachadh na cumhaichean amannan air na planaidean aca cuibheas astaran bhon
ghrin, mar a bha morbhaileach beachdan mu sheunta cudromachd cunbhalach
Polygons agus a' cho-sheirmeach ciil grianach airson a ' Kosmos, a bha a 'dol
seachad beachdan aige, agus anns a lagh fhin a chunnaic e a-mhin aon de na
bhlocaichean togail a' danamh suas a 'togail morbhaileach a rinn an co-sheirm
fhidheanta t-saoghail. Kepler an saoghal co-sheirm air o chionn fhada. Ach an treas
cuid de na laghan a tha mar bhun-stidh an teiridh, anns a bheil am beachd gu bheil
an co-sheirm an t-saoghail a-rithist dh'irich ann an riochd saidheansail purer,
coitcheann teiridh gravitation. Mar sin, dh'fhaodadh cuideachd mar fheallsanachail
beachdan sin Fechner air togail air a "-staigh psychophysics" bogeys a dhearbhadh
agus a bhith air dhochuimhn le ine. D nach dochuimhnichear gu brth, tha e gun
robh ea 'toirt a-steach mar a' chiad ceart dighean, dearbh prionnsabalan tomhas agus
deuchainneach Amharc ann an rannsachadh na beatha spioradail, agus gu bheil e mar
so rinn saidheansail elas-inntinn ann an teann ciall an fhacail idir comasach. Mar-th
Herbart bha e sgiathalaich mar thargaid, ach bha e gu tur chaill an t-slighe a
dh'fhaodadh a stiireadh dha. Physiologists, air a 'chrch raointean corporra agus an

psychical bha eugsamhuil gnomhach bho Johannes Mller bha a bhith ag obair gu
mionaideach, ach gun soilleir mothachadh coitcheann obair agus gun smaoineachadh
air an tranadh teann dhighean. -Mhin Fechner, air fosgladh an t-slighe airson
rannsachadh neo-mhearachdach na beatha spioradail maille r'a "psychophysical
tomhas dighean" a tha, an toiseach an dil airson na dhuilgheadas snraichte, bha e
furasta a leudachadh gu sgrean eile. Airson Fechner obair seo air fs gu tur de
fheallsanachail agus beachdan a-mach, agus mar a sheall e oirre a-mhin mar inneal
airson an agairt de na beachdan seo, tha e air an suarachas cho cudromach agus
cothrom. Thuirt e gun robh sin ma fheallsanachail adhbhar m ribe, an
psychophysical modh-obrach a bhios a 'fuireach a-mhin mar mlda bharrachd air
elas-inntinn. An-diugh bidh sinn a luach nach eil co-dhi dreach dcha fhaicinn gu
bheil e nach eil buaidh le caochlaideach feallsanachail beachdan agus mar so gu mr
chuidich gus elas-inntinn fhin caractar buidheann neo-eisimeileach a 'Armaichte
fheallsanachail agus siostaman matha saidheans.
Mar a tha e a-nis, ge-t, mar sin tha e an didh do na ceistean uile, le Fechner
feallsanachail worldview? Tha e, a thuilleadh air sin a-ghdar gann thoradh air seo,
ann fhin gun luach? No tig mar teagamh s dcha a 'coimhead air mar len
psychophysical is saidhg-elach adhbharan, ge-t cuideachd aca maireannach
cudromach? Ann freagairt na ceiste seo aon dcha math cuimhn 'am facal Fechner, gu
bheil feallsanachd Chan eil matamataigeach Theorem, a dh'fheumas a bhith an drna
cuid for no breugach. Riamh feallsanachd eil soilleir bun-bheachd. Ann an
eachdraidh na feallsanachail worldviews sgaradh soilleir d shersa siostaman
smuain. Nithean shireadh an saidheans den ine aca, gu tric ann an aon-taobhach
stiireadh, ach cuideachd, ach fo bhuaidh na h-uile a 'gabhail pirt mr factaran
cmhla ri iomlan an follaiseach. Tha an caractar seo tha a h-uile eile os cionn an
Aristotelian fheallsanachd a tha air an ceannasachadh mar as coileanta a chur an cill
an saidheans seann linntean saidheansail airson smuain.Anns an 17mh linn Descartes
Cluicheadairean str airson agus a choileanadh ann am pirt, agus aig deireadh na 18
faodaidh sinn math air teagasg Kant a 'tuigsinn an t-suidheachaidh seo cumhang
mothachadh "saidheansail feallsanachd". Tha, ge-t, an drna sersa de
dh'fheallsanachd. Tha thu ag iarraidh a bhith teann saidheansail siostam, ach, mriaraichte le na toraidhean bun-bheachdail smaoineachadh, tha i ag iarraidh a
dhanamh an t-saoghail bheachd gu bheil feumalachdan na h-inntinn a 'cruthachadh
riarachaidh agus miann airson elas taobh a-muigh crochan ine a' cuideachadh a
'suidheachadh an fhaiceallach air adhart rannsachadh saidheansail le cuideachadh bho
mhac-meanmna tha. Tha an fheallsanachd a tha sin ann gus fuasgladh fhaighinn air
na timhseachain bith ann a miann, psta ri rn. 'S e an rn ann na faclan a' faicinn
ma dh'fheumar, far a bheil an strasan bun-bheachdail cnan fail, thuig na smuaintean
aca le iomadh omhaigh bheothail beachdan agus mar sin an fheallsanachd aige air ais
gu bun-thobar, an uirsgeul 'tilleadh. Could e airson an limh dheis bith de seo
brdachd foirm de dh'fheallsanachd a-steach sprechenderes mar fhianais gu bheil na
smaoinichean, saidheansail feallsanachd Siar cinne-dhaonna air begon-nen, agus 's
dcha fhathast nas sle na gin de na a thinig e ris ann an saidheans , creideamh agus
beatha nachwirkt am measg dhuinn gu bheil Plato, far a bheil sin a dhiltadh dha

cuideachadh teann bun-bheachdail smaoineachadh, an uirsgeul, brdachd

feallsanachail na ghabh fasgadh? Agus ma tha sinn a 'faighneachd dhinn fhin d tha
air a bhith an d thaobh ann an seo as motha de na feallsanaich, as ifeachdaiche,
agus mar sin faodaidh sinn teagamh math mura h-eil an feallsanachail brd ach tha
airidh air pailme an lthair an dialectician.
D de na d shersa feallsanachail worldviews Fechner aig Gedankensy-siostam
Buinidh urrainn nach bi teagamh. Tha e a bhuineas don t-sreath de feallsanachail
rin, agus na frinn cha robh e ag iarraidh fi 's fios a chaochladh beachdachadh. Tha
an fheallsanachd a bha dha mar chis a 'chreidimh, cha elais. Ach mar a
feallsanachail brdachd aig a h-uile ann an leasachadh feallsanachail siostaman tha
cir aca, mar sin 's dcha gum ath-thagradh an lagh airson iad fhin, gu bheil iad air a
h-eachdraidheil gu math toinnte ann an sreath de co-cheangailte siostaman smuain
agus, nam bheachd, a' toirt tuilleadh suidheachadh faicsinneach na Fechner
feallsanachd an fheadhainn a bhios a bhuileachadh oirre ann an lthaireachd na
riaghailt. toiseach an ndar-fheallsanachd aige agus de Schelling sgoil co-cheangailte
ris - ur coitcheann caractar gus an fheallsanachd seo - nach urrainn a bhith
amharasach. Ach beachdan feallsanachd ndarra tilleadh gu a leannan ann an
inbheach, Mellow, gus tagraidhean saidheans oncoming t-slighe a-rithist. Uime sin,
ma tha na smaointean leasachaidhean an 19mh linn a th 'ann an fheadhainn
tachartasan nas dlithe ri chile air adhart shealladh builichte le barrachd air astar, a'
coimhead thar anns na lithean mu dheireadh aig an eachdraiche de dh'fheallsanachd,
faodaidh e math ag rdh: Anns an toiseach na linn seo far a bheil an inntleachdail
merachadh an t-saoghail Chaidh ite nas nochdte sealladh de ndar mar a tha ea
'mhr-chuid ann an Goethe fhuair a brdail a chur an cill, agus far a bheil aig an aon
m' lorg fiosrachadh r ann a h-uile h-achaidhean, ceangailte ann an saidheans air an
galvanism, na stuthan ceimigeach a priseasan beatha phenomena, an idh
choitcheann oir rs fo an co-obrachail buaidh nan dealbhaidhean air leth, a dhol
beagan gu seacharan bottomless beachdan ndar-fheallsanachd gun robh an saidheans
riatanach tighinn a-steach cmhstri, air sgth na riochdairean aca gu teann digh
saidheansail smuain cha robh, agus air sgth na h-ine airson feallsanachdail agus
brath r toraidhean fhathast cha robh abaich. B 'e seo ndar-fheallsanachd de
Schelling agus sgoil aige. Ach an uair sin, leth-cheud bliadhna an didh sin, fear a
bha os cionn na companaidh seo Romantic feallsanachd ndair aig deireadh le digh
nas fherr rinig. Gu mr air an tranadh ann an inbheach a bhith ge-t saidheans
ndair den ine aige, tha e air a chruthachadh an t-saoghail sealladh gun teagamh
fhathast feallsanachdail brdachd, ach anns a bheil recurred an breisleach beachdan a
ndar-fheallsanachd ann an Mellow, tuilleadh saidheansail cumadh fhad 'sa bha aige
ghdar an aon m ann an gilan a mach a rn ann beatha deimhinneach saidheansan
zufhrte beairteas de bheachdan ra agus molaidhean. Bha an duine seo Fechner, an
renovator agus perfecter de romansach ndarra feallsanachd na naoidheamh linn
deug.
Ceanglachain.
l. Pearsanta cuimhneachain.

Ann an Fechner pearsa loomed aon den fheadhainn smhach, iriosal, sgoilear
nduir, mar anns a 'chiad leth dhen 19mh linn tric fhathast an physiognomy ar noilthighean snraichte, thar an lthair dbhlanaiche. Fi 's beag ros ann an Leipzig
Blumengasse rug stampa de outwardly for iriosal, ach staigh sona bith. Ann an
unadorned beag sgrdadh semar bha smplidh Clr cernagach, a, nuair a, fada dath
a bha riamh dealbh bochda. Air na ballachan an t-semair agus fi 's nas lugha
alcove-coltach rin taobh semar bha beagan sgeilpan-leabhair, amh anns a' choille, air
a bheil gl bheag de leabhraichean, ach mr chrathaidhean a chrnadh lmhsgrobhainnean. Tha fhin leughadh Fechner bha cha mhr gu tur air a dhiltadh leis
a 'fhada shil staid, agus ma tha a' toirt taic le bhith leughadh dha na caraidean a
'gabhail pirt agus gu h-raidh boireannaich beagan uairean a thde a h-uile latha, mar
sin bha e dreach truagh ionaid. Mar sin, bha e a bha chomharraich ee fhin ann an
lithean ige le iongantach erudition ann an diofar raointean, a bhith an crochadh air
anns na bliadhnaichean an didh sin, sa mhr-chuid a tharraing fhin agus bho d
thug e an ulaidh cuimhneachain aige. Tha an leabhar, a bheil e mar as trice a
'cleachdadh a bha an logarithms, a bha cha mhr daonnan na laighe air a' bhrd
aige; agus a 'leughadh gun robh daoine a' fuireach ris na b'fherr, bha lmhsgrobhainnean aige fhin, a tha e cho fada tric atharrachadh gus a bhuannaich iad
dha riarachail fhoirm. A 'chiad, chleachd e gu math unreadable do dhaoine eile a
sgrobhadh sos a smuaintean air sgaoilte duilleagan Quart. An uair sin chaidh an
dealbh seo elaborated ciallach ann an cruth; leithid sin de chis agus mu dheireadh
dhin e mu dheireadh ann an Folio glana, a tha gl thric a dh a 'leantainn a
chile. Sgrobh e, ann an rdugh gus a 'leughadh, anns mr litreachadh, a' leughadh
beagan dha fhin, airson na eadar-theangaiche a bha gu math cruaidh amannan. Air
dictation e nach b 'urrainn fs cleachdte ri.
Mar mhaslaidh cramach sgrobhadair, cho Fechner bha air leth dcheallach
sluagh. Tha an t-suim de na cunntasan fa leth a tha e air a dhanamh airson
psychophysics agus airson cruinneachaidhean a tha incalculable, agus dh'fhillig e gu
cruaidh gus dearbhadh fhin le tric obrachadh a-mach neo-mhearachdachd
thoradh. Ach o chionn beagan bhliadhnaichean tha e air a chleachdadh nuair a shlaod
a 'bh na b' ige a-steach luchd-saidheans aig an robh an obair a 'nochdadh ann an
achadh psychophysics, ath-bheachdachadh air cha mhr a h-uile aon de na cnntasan
aca.
Mar sin 'chuid as motha den ine aige a roinn eadar smaoineachaidh is
sgrobhaidh. Seach gum faodadh e tachairt gu math gu bheil e, ma bha litheil
coiseachd leis an dleas chompanach, thug e cead fhin an aon ath-bheothachadh ann
an lithean, dreach air tiseachadh, aon uair a thill bhon t-srid a steach d'a sgrdadh
gu luath beachd gu bheil e bha tighinn a chur air pipear. A dh'aindeoin sin bha iad
nuair a thadhail thu ris, cha coltas dragh a chur ris ann an obair. Ligeadh ea bhith
follaiseach leis eile air a 'feitheamh ri cisean, a tha a' danamh an uair sin a 'ghairm
gu an t-slighe anns a' bhad gu aimhreitean bha dibhearsain. Gu tric 'se cuspair a'
chmhraidh a 'buntainn ris gu soilleir airson greis an didh sin. Seach gum faodadh e
tachairt sin, an ath latha litir a chaidh a ghlacadh suas an argamaid a bha thachair dha
ro anmoch, agus gun lean an corra deasbad ann an litrichean fada san digh

seo. Ghrdhaich esan e ach a chuingealachadh an cmhradh gu deimhinneach

cuspairean. His feallsanachail agus fhaireachdainnean creideamhach, airson a bheil e
cho dian air a dhanamh propaganda anns na sgrobhaidhean aige, bhean e tearc. Fi
's a chaochladh, bha e ann a thaobh an obair a tha a' cur dragh dha, cha
conaltraidh. Chaidh ionnsachadh bhuapa mar as trice a-mhin nuair a bha iad a
chrochnachadh. As iongantaiche air fianais air seo a tha "trusaidhean". Nuair a bha
mi aig an t-iarrtas de na bantraich a chur air digh na pipearan aige an didh a bhis,
bha mi iongnadh ann an ceum as irde, anns na diofar rean air am mneachadh gu hrd, a bhiodh a 'coiseachd tro na lmh-sgrobhainnean aige, a' lorg na phirt mhr den
obair seo. Cha robh duine a bha aithnichte gu bheil an obair seo, cha 'Bh-ph Fechner
sam bith, ged a bha e air a bhith a' gilan a 'phlana mu fhichead bliadhna agus' s
dcha trang ag ullachadh fhin airson faisg air deich bliadhna de na caraidean aige
agus co-oibrichean. Ann an Snraichte toradh agus a 'cur ris an obair seo, a' GF Lipps
air leth Roghail. Comann elas Stick air dragh faodaidh tu gu soilleir .erkennen an
rd-rlar far an robh Fechner obair, mar iongnadh e bs, air sgth an fhoillsichear air
a ghabhail cram a dhanamh an cois leasachaidhean ann an coimeas ri aca fhin
tionndaidhean de an t-ghdar a chomharrachadh. A-mhin an fheadhainn a tha ri
fhaicinn an lmh-sgrobhainn fhin, 's urrainn dhomh danamh cinnteach iomchaidh
beachd air na duilgheadasan an obair, le a tha e am foillsichear a stiireadh a
shbhaladh seo mu obair Fechner airson saidheans.
2. Fechner co-cheangal ri feallsanachd den ine aige.
Fechner fhin an aire le Schelling feallsanachd fin-aithne b 'urrainn dha a
dhanamh "a gheibh thu puingean sam bith soilleir conaltraidh". Ach freumhaichte
ann Schelling beachdan obrachadh, ndar-fheallsanachd aig Oken, tha e "aige le
Titanic dna a 'chiad sealladh air a' bhaisteach de ndar agus cuideachd greis ann a
'cur impidh air na" (Zendavesta II, td 351). Gu dearbh, aon aig urrainn Oken lorg
iomadh iteachan a fhreagradh air na beachdan aig Fechner. Thogas mi a leanas a
'sealltainn: Oken, Leasaich air Feallsanachd Ndair 1809-11, I, td 24: "As aonais
beatha, chan eil a bhith Nothing e mhin gu bheil e .." "Chan eil beatha r fhorsa ann
an cruinne-c; beatha eil cil r ann an saoghal a 'tighinn an didh bhith air a
chruthachadh, ach tsail, beachd, smuain a Dhe, entelechy fhin leis a h-uile
buaidh." P. 25: "A h-uile rud a tha a 'fuireach dbailte: A a th' ann fhin agus ann an
Absolute ann an Gaisgeach." P. 81: "Tha ite spherical agus gu bheil an neochrochnach chruinne." "Tha a 'chruinne Mar sin, tha a' mhr-chuid iomlan foirm, an
cruth tsail." "Ma tha Dia ag iarraidh a bhith for, feumaidh e nochdadh fo riochd na
cruinne, riochd eile de Dhia nach eil ann. Tha Dia idir ann a tha neo-chrochnach
chruinne.""Tha an cruinne-c a tha chruinne, agus a h-uile cil a tha Totales ann an
cruinne-c, 'S e ball." P. 86: "Tha an tuilleadh foirfe a 'ghluasad de rud a tha cruinn,
nas coileanta a bhios e." II, S. 15: Tha Urschleim a chaidh a chruthachadh bho na huile bheairteach, tha a 'mhuir slime "(Faic Fechner, beachd-smuaintean airson
cruthachadh is leasachadh eachdraidh, duilleag 86 ..) d.16:". Far a bheil e
soirbheachail far na mara ag irigh bheairt a 'gabhail cumadh, mar rd-bheairt bho
thig e. "p.17: All bheairteach daoine fa leth feumaidh bs." Ach sgrios chan eil seo

airson ndar. . Mar thoradh air seo anns an aon grad-bheairtean cch ann an iteachan
eile "" Fi 's an t-saoghal corp shiorruidh, gun atharrachadh. "P.18:".' Bsachadh 'S e
ghairm air ais do Dhia, c bhuaithe a h-uile cil air a dhol "" Chan eil a' Bsachadh .
sgrios, ach a-mhin atharrachadh "" a 'falbh agus coltas de dhaoine a tha a-mhin a
metamorphosis aon a-steach an taobh eile, aig a bheil transmigration shlighe tro Dhia.
"duilleag 25:"' S e fs-bheairt a 'archetypal omhaigh a' phlanaid. Feumaidh e mar sin
feumaidh an spherical cumadh "p.26:". Tha archetypal bheairt air sgth an solicitation
an adhar builgean "" Tha a 'chiad bheairteach dotag tha builgeanan .. Tha an tsaoghail bheairteach Tha stidh an Infinity na builgeanan ". (Infusoria) p.27:" Ma tha
an t-saoghail organach a-mach infusoria, cho fad bheairteach t-saoghail feumaidh
leasachadh bho infusoria gu; Planntaichean agus beathaichean urrainn mhin
Metamorphoses de Infusoria bhith "(dearbhadh seo a 'coimhead Oken sin bs
bheairtean dh'ireas a-rithist infusoria.) P.81:". Tha e air a chruthachadh mar sin chabheairt a tha nas motha na infusorischer phuing. Cha toir e a 'cruthachadh a' bheairt
agus tha e a-riamh a chaidh a chruthachadh, nach eil microscopach. "" Everything
Nas Motha Chan eil chruthachadh, ach a leasachadh. "" Man Chan eil chruthachadh,
ach a leasachadh. "
A thuilleadh air a leithid iteachan-obrach, anns a bheil Fechner tuilleadh no nas
lugha bhean dlth ris, gheibhear, gu dearbh, mran eile, agus tha an fharsaingeachd
dreach an fheadhainn a tha a 'cluich gu h-raidh follaiseach dreuchd ann an ndarfheallsanachd de Schelling agus sgoil aige, a Fechner riamh bhiodh aontachadh. Sin
gu h-raidh gabhail a-steach gluasadan tric a 'polar Opposites de galvanism agus
magnetism gus na diofar ndarra agus far an urrainnear cuideachd priseasan
inntinneil, agus a' cluich le analogies aig gach ni ach, fhathast nas irde na a chionn 's
gu cothromach farsaing crochan, a tha a' toirt cothrom mr Fechner , (Faicibh. Eg.
Mar Oken, AA 0. III, S. 126, 130.) s didh na h-uile, feumaidh e bhith air
aideachadh gu bheil e dreach aig Oken for elach air na frinnean deagh saidheans
gu tuairmeasach sgeoil tha slighe tron bheil e uaireannan beachdan ra a 'sileachadh
ann an Feumar aideachadh an didh fhathast amh fhoirm. Tha seo gu snraichte for
mu aige leasachaidh clran aig a bheil promh air an liostadh gu h-rd. Cuin a chaidh
a 'moladh uaireannan o chionn ghoirid le Schelling, gun robh e ro-ruithear an teiridh
mean-fhis, gu bheil an tagradh a tha gu tur brige. Schelling riamh eu-coltach gun
freagarrach mothachadh tuigsinn bun-bheachd leasachadh, anns a bheil Goethe aig
"Metamorphosis de Lusan", a bha seo sa mhr-chuid air dha le buaidh, air
beachdachadh air an flr mar rd-re an t-siota. Airson seo tha soilleir fhianais gum
Schelling, an didh a bha e air a thogail ann an "Ideas airson Feallsanachd Ndair"
agus ann an "t-saoghail anam" leasachadh mar dridh, ann an "chiad dreachd de
siostam de ndar-fheallsanachd" an rud a thionndadh, mar sin ann an rdugh na hrean ann an sos stiireadh leantainneach a 'diligeadh riutha, a' tilleadh ann an "Rordh" air an dreachd air ais gu na dridh rdugh. Oken e, cho fad 'sa ch mi, an aon de
na feallsanaich ndarra a tha a' fs-bheairteach a leasachadh gu soilleir for choir mar
ghluasad agus na smaointean do dhaoine. Bha e mar sin ann an t-seagh seo for roruithear an teiridh mean-fhis, fhad 'sa bha e ann an infusorienartigen "builgein"
agus a "protoplasm" raidh beachdan cealla agus protoplasmic teiridh a tha

cuideachd an dil.
So-nis unmistakably leabhar inntleachdail dimh ceangal Fechner feallsanachd leis
an fheallsanachd Romansachais, tha e fhathast bhean le na dleastanasan a tha an
siostam Hegel beatha dreach unappealing. Anns a mhr-chuid idh ann an ndarfheallsanachd agus na m-chofhurtachd gun rug Hegel'sehe dialectic, a tha furasta a
thuigsinn. Bho "spiorad an t-saoghail" de Hegel b 'urrainn dha a chruthachadh beachd
sam bith. Chunnaic e ann a-mhin dha suim pearsanta daonna inntinnean agus thuirt e
gum for aonachd a'chinne-dhaonna ach dh'fhaodadh tighinn a-mhin le coitcheann,
bannaichte gu fo-fhilleadh for spioradail tinig am prionnsabal. Fechner tha fhathast
ndarra agus feallsanachd. Tha an t-saoghail spioradail a tha air a shon, ann an ciall amhin mar leasachadh bathar ndarra idh agus cudromachd, fhad 'sa bha e air an
limh eile tha ndar dearbh companaidhean a-mhin mar ghnomh inntleachdail. Seo
a 'suathadh gun deach buaidh dhreach, Fechner beachdan mu ndar agus spiorad, air
an t-saoghal agus' s dcha an fheadhainn as fhaisge air an doimhne feallsanachail
agus brdail romantics, Novalis. (Faicibh. Novalis 'sgrobhaidhean Deasaichte. Ernst
Heilborn, 2mh pirt, I.Hlfte, S. 3, 4, 244 FF.)
Bho na h-uile a tha cuideachd a 'mneachadh Fechner suidheachadh gu feallsanaich
eile, gu h-raid ann an Kant "Zendavesta" Kant ainm S ann ainneamh
ainmeachadh. ann an "Latha", a thig e grunn thursan airson bruidhinn ris, ach amhin a dhiltadh an smuain de "thing ann fhin", a rir coltais mar an oidhirp ri cur
s do aoibhneas an t-saoghail. Mar as trice tha e a 'toirt cosnadh anns na
sgrobhaidhean aige le Herbart agus Lotze. Herbart aig matamataigeach elas-inntinn
bha e coltach math ann a 'chiad bhrosnaich e an smuain a lorg airson an dearbh
gnomhach dimh eadar corporra agus psychical (Zendavesta II, td 373). Bho Herbart
tha e cuideachd air a thogail bun-bheachd "stairsneach", a tha an uair sin gu dearbh
ris Bhuannaich fad-ruigsinn fheallsanachail bhrgh nach 'eil e coma sin. Ann an
Herbart Lotze agus chog e an t-slighe le suaicheanta adhbharan monadological
sealladh an t-anam, ri aghaidh i aige "synechologische".
Mar Fechner air a tharraing an fheallsanachd aige deatamach fhin, mar sin, bidh
thu cuideachd a bhith comasach a rdh ris gu bheil e Sheall o chionn ghoirid
feallsanachail siostaman, caran bochd an tuigse. Airson epistemological
rannsachaidhean eachdraidheil agus beachdachaidhean robh e a
'faireachdainn. Nature agus creideamh - sin bha an d plaichean a tha mu aige
feallsanachail smuain a 'gluasad.Far a chaidh e gu sgrean eile, leithid modhannan
anns a 'toirt seachad iomradh teicnigeach "On as irde mhath", no fi' s chun an
elas-inntinn, mar anns a 'chuairt dheireannach de caibideilean psychophysics mar
aige beachdan cmhnaidh a' leantainn a-mach ann an ndar agus an fheallsanachd a
tha aig creideamh ,
Tha seo a 'compound ndar agus feallsanachd creideamh adhbharan a tha
cuideachd na feallsanachd Fechner aig aca pantheistic caractar. E fhin, nuair a bha e
ris an canar "pantheist", chan eil an aghaidh.Ach tha e gu dearbh cuideachd air a
bhith den bheachd gu bheil an abairt seo cha robh mran air a rdh. Gu dearbh, tha an
ndar a smuaintean stidhichte tuilleadh air far a bheil iad eadar-dhealaichte bho na

foirmean cumanta eile de na pantheism air far a bheil iad a rir cmhla riutha. Seach
gu bheil an caractar seo bidh thu comasach do lorg mar as trice ann an tr feartan. Tha
fear dhiubh a 'gleusadh an fheallsanachd aige airson deagh thoradh de rannsachadh
saidheansail. Gu ruige seo Fechner dol nas fhaide na mu dheireadh, gheibh e ite
cmhla riutha ann an dhreach an aghaidh. 'S e seo Trana a tha a' sgaradh an
fheallsanachd aige bho aca a chaochladh nithean co-cheangailte gu dlth air beachdan
air ndar-fheallsanachd Schelling mar as sine fhidheanta theosophy. 'S e an
fheallsanachd aige theosophy, tha ann an teagasg aca mun t-saoghal taobh a-muigh' s
dcha fhidheanta theosophy; ach tha e Theosophy ndair an-diugh. San drna ite,
bha e diofraichte bho na traidiseanta foirmean de leasachadh Pantheism ann an nuadh
feallsanachd, leithid sin a 'teagasg na "psychophysical benching" an cruinne-c a'
chuid as motha le na siostaman Spinoza agus Hegel agus bho coitcheann caractar gus
seo ri iar-cheann feallsanachd Schopenhauer le bun-bheachd pearsanta air Dia nach
'eil e comasach, ach iarrtasan. Seach gu bheil i airson an dhiadhaidh mothachadh
dnadh fhad 'sa bha a h-uile eile consciousnesses ann fhin, ach chan eil e na h-aonionann ris an t-suim; ach tha e ga ghilan fhin a-rir aon de Fechner tric a
'cleachdadh coimeas coltach riutha, mar cuartachadh a' chearcall airson na laighe ann
an snaidheadh cearcaill. -Aonadh seo theism agus pantheism toirt Fechner na
beachdan a-steach gu roimhe agus aig an aon m foirmean Fhidheanta
theosophy. Mar a psychophysi 'rsgadh Stufenbau an t-saoghail resonates air seann
Emanationsideen cho Mhgr Krause beatha fheallsanachd a tha Schelling aig an didh
sin, deagh fheallsanachd, Franz Baader cruthachadh agus saorsa theagasg, chr.
Beachdan co-cheangailte. Ach tha Fechner feallsanachd seo ro-vious agus aig an aon
m theosophical prothaideachadh-malairteach neo-eisimeileach, agus tha e nas
fherr a thoirt dhaibh le an riaghladh ann an riochd saidheansail duilgheadasan.
A treas feart Feallsanachd Fechner mu dheireadh seo gu bheil ea 'diltadh sam bith
transcendent thaobh. Chan eil an t-saoghal de rudan ann iad fhin air cl an
iongantach an t-saoghail. Air thilleabh sin tha riatanach bhrosnaich an "Latha", a tha
a 'danamh
suasladreach
Contribuu a millorar
traducci ann an dteadh gu bheil ndar a tha sinn a' faicinn, a
'cluinntinn, a' faireachdainn for ndar. Ach Dia agus an eadar-mheadhanach ndurra
eadar e is na daoine, bheathaichean agus lusan a tha dreach mar a tha iad air a thoirt
dhuinn ann an Intuition, dha-rribh. Tha an cruinne-c a tha sinn ged ach ann am
pirt, ach a faicinn fhathast ann an seo a h-uile pirt ann a mrachd, 'S e t-saoghal; an
Dia-mhothachadh gu bheil sinn ann an elas dhuinn, 'S e Dia fin, cha b' e mhain
gnomh Dh, cha foillseachadh fa leth a buadhan. Anns an t-sealladh seo, agus gu
bheil coltas tha aon, a 'coinneachadh ri Fechner, gun fhios e,' s dcha ainmeil leis an
crsa eile, gu math eadar-dhealaichte sersa teagaisg Hegel aig cmhla. Ach, mar a
'tighinn ann an Hegel ann an "iomlan smuain", fi' s mar sin maille ris ann an
dubhlachadh de chorp agus anam an transcendent nochdadh a-rithist. Really, e
comharrachadh a-mach, gun robh saidheans a-mhin a rir an "oidhche sealladh"
gelange gu bheil iad a chothromachadh an eas- chruthachaidhean de rudan da-rribh,
tha e fhathast ach chaidh a ghlacadh ann an seo fhin troimh-chile. Stuth is
spioradail an t-saoghail fhathast ris an-cmhnaidh, ann an spiorad na buadhan a
theagasg de Spinoza, d cothromach diofar taobhan a bhith, c sinn, gu dearbh, a

Text original

'fuireach eadar-dhealaichte suidheachadh Amharc, ach far a bheil fathast atharrachadh

an dreuchd seo a-mhin air sgth na th' air a 'bheachd, air sgth seo fin an didh
gach aon de na d thaobh eadar-dhealaichte. -Mhin fo na staid a leithid sin de eadardhealachadh mr ann an corporra agus an psychical bha aige gu dearbh sealladh
Weber lagh mar prionnsabal eadar-obrachadh eadar an d thaobh a bhith a
'ciallachadh. Bha e a-riamh den bheachd gu bheil dlth bhreabadh saidheans agus
elas-inntinn eil an caochladh nithean airson an susbaint, ach a tha dreach diofar
shersaichean giollachd an aon aonaichte elas, agus mar sin b 'urrainn dha a bhith
aige "Latha" a chumail an saidheansail dogmatism mu choinneamh; ach biodh e
cinnteach gu bheil a h-uile gun a bhith a 'transcendent prothaideachadh, a bha e air a
stidheachadh air bun-bheachd "stairsneach".
3. Fechner feallsanachail digh.
Anns an ro-rdh gu "Zendavesta" (Vol. I, p FF XXI.) Fechner air cuideam air gu
bheil e ann an fheallsanachd aige sam bith eile dighean oibreachaidh an riamh, agus
gu h-raidh ann an saidheans aithneachadh ann an saidheans, 'se sin "generalization le
inntrigidh agus samhlachais ". Dh'fhuirich e cmhla ri a inductions analogies agus
cha stad a chur air letheach slighe no neo-choileanta toraidhean, ach a 'sireadh gu
cunbhalach tro gu deireadh; agus gu h-iomlan a 'cumail buaidh maille ris an lthair an
ath-bheothachadh de an t-samhlachais, fhad' sa bha iad ann an saidheans bho
dhreuchd a leigeil dheth an dreuchd. Aon dh'fhaodadh iarraidh seo fin-charactaran a
digh iomchaidh; ach bidh thu ach nach urrainn ach lorg iad neo-chrochnaichte. Le
spis do na inntrigidh e gu bheil e a 'bruidhinn ri unconsidered duilleagan aon de na
feart NENACHASAN de Fechner'schen inntrigidh, gu bheil e mar as trice a' tighinn
bho bhuidheann shnraichte gu dearbh, s aonais a 'coimhead ri luchd-cuideachaidh
sam bith an cois inductions. A thaobh an t-samhlachais a tha e oir tha iad a 'tionndadh
gu' chrn air na snraichte peculiarity de Fechner'schen phriseas analogies agus
iomradh tur eadar-dhealaichte elas sgrean, a 'dol seachad. Lotaichean sin ach
inntrigidh agus samhlachas a tha maille ris, chan e dreach an aghaidh a chile, ach
tha iad cuideachd a 'seasamh ann an coimeas ri poileasaidh a leantainn ann an deagh
saidheansan dighean cleachdadh de na modhan seo. An seo, tha e san
fharsaingeachd mar riaghailt a inntrigidh a thoirt as fharsainge bunait, agus gu bheil
an t-samhlachais gus an ath shuidheachaidhean, gus na cisean sin, na ceistean as
fhaisge air na duilgheadasan n so-dhante. Tha seo a 'foirmeil an aghaidh eadar
inntrigidh agus samhlachas a tha mar thoradh air an digh rianail ndar an d chuid
dighean math. Tha an inntrigidh gheibh phrionnsabal coitcheann, a tha an neach fa
leth frinnean a tha a 'frithealadh mar bhun-stidh, faodar an slugadh suas: tha iomlan
a thoirt riatanas nach' coimhead thar a riatanach sam bith gu bheil sin an inntrigidh
tha cho ullamh sa ghabhas. An t-samhlachais coimeas infers bho aon n eile, le codhnadh a thoirt seachad ann an togalaichean air ais a 'dnadh air gilleadh ann an
eile, nach eil a thoirt seachad ann an aon gham. Mar sin feumaidh tu a dhol air
adhart bhon toiseach tha e a 'cuingealachadh an coimeas ri fa leth, cho faisg' sa
ghabhas ri chile pipearachd rudan. Le bhith a-nis Fechner 'cluich mar
cuingealaichte' sa ghabhas agus a analogies cho coileanta 'sa ghabhas a thionndadh a

inductions, a' gabhail cram dha fi 's an inntrigidh mu dheireadh thall ruith a-mach
ann a mhain samhlachais, a' gabhail nuair a bha e analogies carbad aca uile air
caractar inductions, s aonais seo, ge-t, an tarainteachd a bhiodh buannachdail air
sgth an aghaidh analogies, a 'sruthadh bho diofar phuingean ionnsaigh, gu tric
cmhstri ri chile, mar sin feumaidh aghaidh, dreach seach an t-samhlachais a leithid
a' dol tarsainn eadar-dhealaichte stiiridh chan urrainnear coimeas a ghilan gu
loidsigeach caractar aca. Tha beagan eisimpleirean a bhios a 'sealltainn seo.
Aon de na promh inductions Fechner S am fear a tha stidhichte air a 'bhunbheachd beatha. Tha casaidean a thogail le ris le mr cumhachd droch eisimpleir a
tha fhathast a h-uile oidhirp a thoirt a-mach Unorganischem bheairteach beatha, air
filigeadh, gheibh thu gu cinnteach cha dilt i ghdarrachadh. bun-stidh seo
inntrigeadh Ach ma tha e an uair sin air an cuingealachadh ri faotainn deagh bheachdsmuain de bheatha an re mhath air a sgrdadh air priseasan beatha fo-mhin
meacanaigeach phuing digh air choireigin cmhla sedate cunbhalach periodicity,
mar a tha mran teagamh ro theann. Tha bun-bheachd na beatha a-mhin Chan fhaod
seo for eas-chruthach, matamataigeach-chorporra taobh, feumaidh e bhith os cionn
na h-uile air na stuthan ceimigeach agus orra feartan a tha a 'comharrachadh beatha, a
dhearbhadh; faodaidh seo a bhith ach gu bheil eas-chruthach meacanaigeach 'phuing
nach Fo. A dh'aindeoin sin, na laighe air fad teiridh an ts Molokularorganischen
bho Kosmorganischen air seo dreach foirmeil, neo-chudromach airson a 'bhunbheachd orra beatha seilbh. Mar thoradh air seo cuingealaichte bunait ach cuideachd
taobh a-staigh fad an digh dhearbhadh air an ite inntrigidh ann an tsamhlachais. Tha bun-bheachd na beatha a tha an seo ann an fhrinn nach le
inntrigidh, ach dreach a chomharrachadh nochd gu bheil an cunbhalach periodicity
de Cosmic priseasan thogadh ann le samhlachais gun robh an mheatabolaig gintinn
agus priseasan beatha fs-bheairteach.
Mar an inntrigidh leis a 'bacadh do gl bheag de na feartan a' fs dreach
samhlachais, an uair sin a dhealbh a-nis ach aig Fechner an lonmhorachd de
analogies a tha e a 'feuchainn ri dhon aige promh seataichean a nenach macsamhail
phriseas
Contribuudhen
a millorar
la traducci inntrigidh aca. Mar sin "Zendavesta" 'S e mar inexhaustible
ann an Snrachadh nan analogies eadar feartan de an talamh, agus an fheadhainn a'
fuireach ndurra air, mar ann an cul ris na gearanan a dh'fhaodadh a bhith air a
thogail bho na neo-ghilleadh snraichte. Ach an tuilleadh Fechner a 'str gus
cleachdadh na h-uile comasach deagh shuidhichidhean a tha dreach a lorg sam bith,
agus uaireannan a' gabhail a-steach an fheadhainn a bhiodh e ma cha robh iad a
'gilleadh ris an adhbhar an argumaid aige air tilgeadh air falbh gu sbhailte, call
tuilleadh mar sin a lghdachaidhean aca saidheansail neo-chlaonachd, agus na b
'fhasa e a' tachairt gu bheil an faisg air herlaufenden analogies dha-rribh neochrdail. Mar sin, faodaidh e 's dcha ag aontachadh nuair a tha e ag rdh gu bheil
aon bu chir dil a-rithist airson na Talmhainn mar fs-bheairteach air fad Chan eil an
aon bhuidheann mar na creutairean be air, bho bhith a' faireachdainn na buillbodhaig, nearbhach agus eanchainn na h-uile chreutairean dham buin i fhin. Ach ma
tha e an roghainn aig nach urrainn a chall, a thoirt an uachdar na mara mar shil na
talmhainn le follaiseach agus spherical lbte pirtean den t-sil ann an co-cheangal

Text original

msaa (Zendavesta II, pp 225ff.), Sin aon Feumaidh a dh'aindeoin sin ag rdh gu bheil
leithid sil anns a 'mhr agus co-fhreagrach Optical nearbh agus co-cheangailte
eanchainn bhiodh feum mr. Seo an analogies cron a dhanamh air a chile le r
gearanan a ghairm air ais, a bha dreach air a bhualadh suas roimhe o'n
mhachair. Anns na sgriobhaidhean deireannach Fechner air fs nas fhaiceallach ann
an cleachdadh analogies. Ach a h-uile chan eil e air a sheachnadh seo cronail a
'cruinneachadh an seo.
4. Tha an ro-sgoile mhaise agus an didh sin saidheansail sgrobhaidhean.
Am measg nan obraichean an didh sin Fechner a tha gu h-raid le d-ghilleadh
cmhla riutha ann an dighean-obrach saidheansail reusanachadh le psychophysics
air an aon talamh: an "atamach teiridh" agus na "beachdan a 'chruthachaidh agus
mean-fhs." Bha thu a 'cruinneachadh le aca an aghaidh nan gnth buailteach
feallsanachail digh no an "ro-ealain", a tha, ge-t, cho fad aig an aon m am broinn
ainmeil ach a-mhin an suidheachadh nuair a bha i avowedly aig na h-uile air an
ceangal ri coitcheann creideamh a' danamh rdagh ceadachaidh. Ach tha e dreach
seo Trigsinn tha freumhaichte seo gu soilleir ann an trachd a thoirt a-mach an
coimeas ri creideamh Fechner aig an aghaidh shealladh de riaghladh feallsanachd nas
gire. Tha "gnthasan bho gu h-rd", a bhios a 'rannsachadh bho coitcheann
feallsanachail prionnsapalan, chan ann bho dreach Amharc agus coimeas eadar
bidhchead Rudan, brgh bidhchead, tha Fechner aig "gnthasan bho gu h-osal"
aghaidh. Tha esan ag iarraidh sealltainn gu bheil seo a thuilleadh eile ann an
achaidhean, an t-elas a tha an ts ar n-elais; agus e a 'tarraing airson an adhbhair
seo a thuilleadh air an Amharc an saidhg-elach buaidhean ealain deuchainneach
diongmhaltas na cumhaichean tlachd agus diumbadh smplidh fhoirm agus
cothromach airson sgr, mar a dhaingneachadh bunaitean de "deuchainneach
mhaise". Bho na toraidhean deuchainn Amharc agus e a 'dol a-mhin an uair sin bho
na prionnsapalan a tha teann deuchainneach, air a stidheachadh a-mhin air comheas nan indentation gus a' bhuaidh saidhgelais dligheachas a thoirt am follais. So
seo an iteigin eile an dimh ri tuilleadh coitcheann feallsanachail creidsinn ann an
cuspair an obair air a dheagh stidheachadh. Tha an iomairt an aghaidh gnthach
gnthasan-mhin dh'fhaodadh a bhith cho lidir, ma tha seo a 'chompanaidh
cuideachd a chreideas fhin dheth a dhreuchd gu tur. Tha an dimh leis an stiireadh
coitcheann a 'smaoineachadh ach faodaidh iad cuideachd aire a thoirt dha. Bidh seo
gu h-uile ite, fi 's anns na beachdan Dh agus neo-bhsmhorachd a' cleachdadh
dreach bethail Intuition ann craichean aca; agus ann an seo tha e a 'eas-chruthach,
ag obair le Intuition gun prothaideachadh-malairteach bun-bheachdan
nimhdeil. Airson an fheallsanachd seo a 'fuireach Intuition sin cha b' urrainn a bhith
nas dchasaiche sgre a 'sealltainn an neart, na mhaise a h-uile ite a' diligeadh amhin ri structaran sa bhad Intuition. Bhiodh Fechner thinig mu dheidhinn mar a tha
e ag rdh gu bheil e comasach a chur mhaise gu aige psychophysical bunaiteach
beachdan ann an dimh, mar sin carson a bhiodh a ' "ro-ealanta"' s dcha a thinig a
leithid feallsanachail aige mothachadh mhaise ann an aon chuibhreann anns a bheil a
'chiad phirt de psychophysics gus an teagasg anns an drna an "-staigh

psychophysics' buinn.
Ann an raon eile, bha e air a thogail suas a 'str an aghaidh a' eas-chruthach
tuairmeasach fheallsanachd aige roimhe ann an "feallsanachail agus corporra atamach
teiridh". Ach follaiseach ag obair ann an sgrobhainn seo mar-th le bhith a 'str ri
crdadh a lorg eadar an riaghladh ann an fiosaig beachdan ris na cumhaichean gu
bheil iad ag iarraidh an fheallsanachd aige fhin, gus a dhanamh soilleir. An didh
Sheall an groundlessness feallsanachdail gearan gu atomism, e a 'chiad sgrdadh an
atomistic bheachd gu riochd as smplidhe aige, air sgth gu smplidh mar phuingdadaman, le ceart rdh gu bheil an anailis matamataigeach, far a bheil ea' danamh
feum de na atamach teiridh, Chan eil ach an fhorsa a dhth puingean. Ach chan ann
an fheadhainn beachdan, anns a bheil e, a leanas an t-slighe a 'coimhead aig an m,
anns gach ite' limhseachadh atomistic bun-reachd a 'chis mar Fiosrachaidh ach
ann am beachdan eile a ghabhas e leasachadh laghan feachdan bhuaidh,' S e an uair
sin iomchaidh teagasg aghaidh, an nua de na dealbhaidhean aca. Fheallsanachd seo sa
mhr-chuid a 'chlr cudromach gur ann da-rribh, cha' chis fhin, ach a-mhin na
laghan aca buaidh a thoirt dhuinn, bhon a fhuair sinn air ais faisg air an
fheadhainn. A-nis, bhiodh an ideadh ndar Kausaulprinzips rir, ar feum air
mneachadh ndar a bhith ssaichte 'mhr-chuid iomlan, nan robh e comasach a lorg
aon lagh, a tha mar a bhiodh cisean snraichte sam bith a dhnadh snraichte laghan
fhin. Sin an lagh air iom-tharraing, mar a tha air a bhith cir aig amannan, lagh seo
chan urrainn a bhith a 'teagasg a' bhuaidh Mhoileciuilich feachdan.Fechner uime sin a
'feuchainn ri gabhail a-steach orra le sin ann an aon cumhachd lagh le gabhail ris, air
buaidh a dh posan ri chile a tha cuideachd an crochadh air lthaireachd eile posan,
mar sin mean air mhean duilghe am foirm air an lagh leis an t-rdachadh anns an
ireamh. A-nis a 'toirt an aon rud a dhanamh a-mach a leithid de bharail cho mr
matamataigeach duilgheadasan gu bheil lghdachaidhean de phenomena a tha air
chmhnant do-dhanta san digh seo, tha e gidheadh, ann am prionnsabal le idh
mhr aig a' sealltainn gu bheil e gu math companaidhean gu gnthach air an gu mr
an diofar dhighean gu choileanadh an amas aonaichte mneachadh ndar. Bhiodh e
leigeil leis a 'bharail ioma-feachdan,' s chan ann a-mhin subordinating an talamh
feachdan agus na Mhoileciuilich an aon laghan coitcheann;ach cuideachd an lagh
leisge, a tha mar as trice air a mheas mar adventitious gu-mach an gnomh feachdan
seilbh de chis, a dh'fhaodadh a bhith air a mhneachadh mar as smplidhe snraichte
chis bheachd gu bheil an fheachd an lagh san fharsaingeachd. 'Se sin, mar an talamh
buaidh eadar d cumhachd ionadan a agus b mar thoradh air an d chuid
stiiridhean bho agus ba, mar sin a' nochdadh mar an cernag air astar aca, agus mar
sin leisge dh'fhaodadh a bhith air a mheas mar an aon ionad Feachd rir toradh neoni
astar. Mar a 'phrionnsabal leisge sos, ach bhiodh iad an uair sin suas a'
Mhoileciuilich feachdan a dh'aithghearr tarraingeach a tha an crochadh air an ireamh
de posan dol a stigh dimh luath repulsive, a bhith air an sersachadh an aon dighobrach. Seo na Mhoileciuilich feachdan a tha a-nis a-mhin Chan eil na stuthan
ceimigeach, ach d tha a 'chuid as motha de thoradh luachmhor airson Fechner, bu
chir a h-ireamhachadh am measg nan bheairteach feachdan, a tha air an cur an cill
ann an phenomena beatha. A cunbhalach periodicity na gluasadan leis a 'leantainn

eadar-dhealaichte cmhla feachdan a' tighinn bhuaidh Mar leis an Cosmic gluasadan
a ruighinn, 'se sin an t-m gu m phenomena deatamach de fhs-bheairtean Thid a'
tighinn bho leithid Mhoileciuilich feachdan nas irde rdugh. 'S e seo an lagh anns an
fharsaingeachd de fheachd fhin ris an tobar gun prionnsabal seasmhachd, a Fechner
choinneamh mar as cumanta Cosmic Final prionnsabal prionnsabal causality. Ma tha
e mar sin ann an oidhirp ri cur s do na bun-bheachd shnraichte leisge, zoom
criomagan mar-th air beachd-smuaintean a tha air tighinn ann o chionn ghoirid
beachdan de teiridheach fiosaig air adhbharan grabhataidh, agus mar sin tha a
'beachdachadh air an Mhoileciuilich feachdan a chomharrachadh digh expediency, a'
fs-bheairteach a dh'fhaodas na structaran a bhith mar thoradh air gnomh an
meacanaigeach laghan ag aithneachadh fhin. Ann an ro-rdh seo de teleological
prionnsabal Fechner bhean le beachdan sin air a bhith gnomhach a-rithist ann an
leasachadh as ire saidheans. Ach fhad 'sa tha neo-vitalism an-diugh mar as trice
physiology steers air ais dhan t-seann Irrpfade vitalism le a beatha feachdan
snraichte, Fechner' comharrachadh gu frith-rathad a 's urrainn a sheachnadh seo a
chleachdadh fada suidheachadh.
Airson barrachd mneachaidh a dhanamh digh, tha na co-dhnaidhean bhon lagh
anns an fharsaingeachd de ndar feachdan an re mhath a-mhin anns an dara de
ndar-fheallsanachd ann an abovementioned foillseachaidhean, ann an "Ideas airson
cruthachadh agus mean-fhs-bheairtean." Ged a tha an ine a-rithist mar na
"Elements of Psychophysics", seo a sgrobhadh fhathast a stuth gu clr na lraich seo
eadar atamach teiridh agus psychophysics, an ite. Am measg an fheadhainn a tha
mar-th a 'cur na beachd coitcheann a' leasachadh an t-saoghal fs-bheairteach a chur
an cill mus coltas Darwin, 's dcha a bhiodh Fechner gheibh e peinnsean. Mar-th
ann an "Zendavesta" bha e air leasachadh a 'bheachd seo ann an co-cheangal ri a
bheachdan mun Allbelebung ndar. Tha e bha seo mar aon de na dighean anns a
bheil aon urrainn feuchainn ri tuigsinn an bheairteach leasachadh, a 'cruinneachadh
tuaireamach, an lib a bhith taobh a-muigh nithean eadar-dhealachaidhean air
ainmeachadh agus fi' s an fheadhainn analogies biorach a-mach ann an briodaidh de
lusan is bheathaichean anns a bheil Darwin an didh sin cho cudromach taic a
chunnaic teiridh (Zendavesta II, td 179). Ach Fechner air mneachadh an digh seo
bho thoiseach impassable. Cuideachd bha gu h-raidh an teiridh mean-fhis taobh amuigh a bha aice roimhe chruinne smuain. Anns an ro-rdh gu "beachdan" e
aideachadh gun robh e a-mhin an didh mran atharrachadh gu leisg aice. Tha seo a
'ciallachadh gu bheil an riochd taisbeanadh seo nas fhaide air adhart tha an obair a-nis
ach an atharrachadh. Bha e air a chur air adhart anns na bu trithe oibre a snruichte
teiridh mean-fhis ann dreach co-cheangailte ris a theagasg Allbelebung le ndar
agus an talamh mar an ath re eadar-mheadhanach ndurra eadar Dia agus an
talmhaidh creutairean, mar sin tha e a-nis a 'gabhail gu math na shealladh de
Darwinian beachd air mean-fhs ann an fharsaingeachd beinne, Loidhne a
dh'ionnsaigh, ach aig an aon m a 'cleachdadh air ndar an cruthachadh agus gu bs
an aon lirmheas neo-eisimeileach ndair aon. Gus seo a choileanadh, tha e a
'sgrdadh a' beachdachadh mar sin vortiefen gu bheil e bun-bheachdail dhealachadh
fs-bheairteach agus inorganic Mhoileciuilich stite, agus an uair sin a leasachadh air

a 'bhunait seo dhealachadh, a' gabhail kosmorganischen staid a 'chis, bho bheil an
Mhoileciuilich organach agus uime sin gach ni a tha sinn a' "beatha" a 'ghairm ann an
seagh bhaisteach, bha nochd. Le sin a 'dol air adhart gu ath-bhreithneachadh air an
stidheachadh prionnsabalan Darwin a' str airson bith agus roghnachadh ndarra tro
atharrachadh gus an taobh a-muigh na h-beatha, tha e gu math buailteach a bhith a
'toirt seo an ciall. Ach mar an t-aon agus mar cinntiche na h-eil e comasach dha
gabhail ris, gu re seach gu bheil iad a 'cheann thall a' dol air ais don empirically ite
aithneachadh cruthachadh be bho gun de'o, gu re air sgth dhaibh na bhiodh
iomchaidh a-mach s an tubaist agus adhbhar lotaichean. Fhathast ann an leabhar mu
dheidhinn an "Latha View" bha e ag iarraidh a dhol an cois an eu leithid de bharail le
aon de a 'dol air stailc an dubhfhacail. A neach-diligidh, a tha neo-chuingealaichte
aig m ithne, co-dhnadh nach eil a 'fgail an taighe aige gus ruith air snraichte
chlr-ama. Tha ea 'toirt an luchd-togail breigichean agus mortar is shnraicheas
dhaibh na clachan gu math arbitrarily, mar a tha e' cur an cothrom charn eile. Bhon
m a bha e a 'feitheamh, mar sin, gu dearbh, le mran inexpedient leasachaidhean
cuideachd aig m air choireigin' bhalla ann an cmhnaidh togalaich a 'nochdadh. Gu
dearbh, an didh mltean bhliadhnaichean an tachartas seo a 'tachairt dha-rribh. Ach
forgets an neach-togail gu m-fhortanach, na fir aige a chur stad air, agus mar sin tha
e 'tachairt gur e seo an ath-drsta r a' cronadh a 'bhalla a-rithist. Aig an aon m, tha
nbaidh aige, a thug an luchd-togail snraichte a 'phlana ann an lmhan,
stidheachadh bho chionn fhada cmhnaidh.
Feumaidh prionnsabalan leasachadh bheairteach, mar airidheachd Fechner, mar
prionnsabalan mneachadh ndar aig na h-uile, os ceann nan uile, a chaidh a thogail
an phenomena fhin, mus tid sibh sil a thoirt timcheall a 'chaochladh air elas a
ghabhas a ghluasad gu orra. Mar sin, a 'leasachadh priseasan fhin immanent
prionnsabalan ach tha ea' smaoineachadh feudaidh e fhaicinn sa mhr-chuid tr:
prionnsabal seasmhachd, an t-iomradh puing eadar-dhealachadh, agus a 'lghdachadh
caochlaideachd. An ath rud, nuair a choinnicheas sinn a 'coimhead aig an creutair
be, chan eil aca chaochlaideachd, ach le cunbhalachd a-rithist an leasachadh
stitean. Ach ann a 'ruith a' phrionnsabal de sheasmhachd ann an aon tuilleadh foirfe
ann an cruth a tha e air fhaicinn ann an Cosmic gluasadan a tha cho dealaichte ann am
feart seo, a 'fs-bheairteach agus an Cosmic co-ionann bho niedereren seasmhachd na
inorganic. Far a bheil a-nis a 'tachairt taobh a-staigh seo coitcheann buailteach rdh arithist an aon leasachadh na h-atharrachaidhean, mar as trice a' gabhail leithid
daonnan phirt de siostam a bhuineas ri chile: Tha iad air a dhanamh mar "iomradh
mar eisimpleir" differentiations. So mar-th dhealachadh na buill bodhaig na bheairt
fa leth tro bhith a 'co-dhimh dhen dreuchdan aca, agus mar an ceudna ann an ndar
eadar-dhealaichte bheairteach gnithean, leithid. Mar shtheanan buill de lusan
snraichte agus an corp foirmean agus colorations dhiubh a' tadhal air meanbhbhiastagan. Airson a leithid de chch a chile atharrachadh as urrainn cuideachadh an
didh eadhon an toiseach spis taisbeanaidh eadar-dhealachadh thachair an didh
Fechner beachd an str airson bith; Toiseach mu dheireadh mar thoradh air a bhith air
a mheas dreach air thuaiream eadar-dhealachaidhean, ge-t, an aghaidh a h-uile
coltas. An ite sin, 'phriseas seo a bhith stidhichte air co-mheas nan dimh eadar-

dhealaichte bheairteach gnithean stidhichte bho for thoiseach gu an-diugh, a tha an

co-dhimh dhen na buill bodhaig an neach-bheairt gu tur coltach. 'S e seo, ge-t, gun
robh an roghachd bheairtean Chan eil mairidh gu neo-eisimeileach a th' ann a bhith,
ach gu bheil e na phirt de fad, a tha i fhin na feartan riatanach de bhith-be. Leithid
iomlan tha a-nis a rir coltais ar talamh aig a bheil aon pirtean beothail a tha a h-uile
latha an-diugh air an lusan is beathaichean. Le bhith a 'cheann thall prionnsapal
"lghdachadh chaochlaideachd" gabhail ris gu bheil a-nis ann an bheairteach ndair
ann mar-th cho lonmhor' sa buailteach seasmhachd thairis air co-dhi adhealachadh a dhanamh mean air mhean a-mhin thachair ann na bu trithe
cruthachail amannan mar sin an Ath-sgrdadh na h-air a bhith nas ifeachdaiche na
tha e an-diugh, tha e a 'chiad sgrdadh air na duilgheadasan cur s do, a rir coltais, a
bhith ag ullachadh an ts gnithean suaicheanta feartan air na slighean ndarra
leasachadh. Fechner ag rdh, a h-uile seo a bhiodh a 'comharrachadh a-mach gur ann
na bu trithe amannan eadar-dhealachaidhean a chaidh a dhanamh ann an astar nas
luaithe na an-drsta. Seo, cuideachd, a bhiodh fhathast neo-chrochnach ma tha thu ag
iarraidh coimhead air a h-uile h-atharrachaidhean na an-mhin tubaisteach toraidhean
taobh a-muigh str airson beatha. Oir 'se domhaireachd a th'ann an carson a tha seo
str san t-saoghal an-diugh eadar-dhealaichte mar eadar-sersa Cha bu chir
buanachadh ann undiminished neart. Fasse aon limh a 'fs-bheairteach mar
leasachadh leantainneach, agus mar sin bidh leithid crsa eadar-dhealaichte' s dcha a
'tuigsinn mar a chionn gu dearbh an-diugh gu luath aig toiseach agus an uair sin a'
soirbheachadh no leasachadh dhaoine fa leth agus nas slaodaiche.Mar a tha an stoirm
a 'ruith trth leasachadh riamh uime sin bheir an gluasad kosmorganischen ann an
Mhoileciuilich bheairteach gluasadan a bhith air a mheas, air a leantainn mean air
mhean a' ruighinn a-mhin airson an rud mu dheireadh, a 'phrionnsabal de buailteach
a bhith a' sor fhs ann an seasmhachd bhuannachd.
Mar sin Fechner, ann a bhith a 'cruthachadh sgeulachd an leughadair bho na
ceistean aig toiseach an aithne Darwinian mean-fhs bun-bheachd ceum air cheum gu
conception a tha iomlan ais-thionndadh na gnth-teiridh anns a' mhr-chuid
riatanach dimhean. Far a bheil sin ag obrachadh le bhacadh air thuaiream
Deviations; mar a tha e ag iarraidh correlative atharrachaidhean. Far a bheil na daoine
fa leth neo-eisimeileach bheairteach aghaidh a chile, mar a tha iad a chur air digh
an seo bhon fhor thoiseach na beachd nas fharsainge aonachd am measg
bheairteach. Tha eadar-dhealachadh de kosmorganischen agus Mhoileciuilich
bheairteach gluasad, bun-bheachd an talamh mar mr, in-ghabhalach a h-uile
talmhaidh creutairean mthair-bheairt, smuaintean a chaidh a chur aig ceann anns na
bu trithe ndarra feallsanachail sgrobhaidhean, tha iad a 'ciallachadh an seo air an tslighe de sgrdadh a tha a rir coltais a-mhin 'S e ath-bhreithneachadh agus gu
faigheadh a leasachadh a th' ann saidheansail bheachd-bharail. Chan eil ach an didh
dha a stiireadh an leughadair gu ruige seo, tha e a 'crochnachadh le iomradh air
"creideasan" air croch a chur air an omhaigh de dhealbhadh bheairteach leasachadh
a bharrachd; agus mar a tha e nis, gerr-chunntas ann am beagan duilleagan, a-rithist,
a 'teagasg fad an nithibh "speur agus Thairis", a bha aon uair mar a' chuspair
"Zendavesta" le bhios a 'dnadh an leasachadh seo air teiridh.

5. Fechner elas-inntinn.
Tha na prionnsabalan de Fechner aig elas-inntinn anns a "-staigh
psychophysics". Tha seo mar-th air a rdh gu bheil an deuchainneach mionsgrdadh air inntinn beatha a tha sinn a 'danamh elas-inntinn mar ghnomh andiugh, ann an i chan eil e gu diofar, ach gu bheil e an re mhath a fheallsanachail agus
elas-inntinn. 'S e seo, ach cuideachd ann an fhaireachdainn gu bheil a' cheist a 'cocheangal an inntinn gu corporra agus an digh eile san m ri teachd a thachair dha na
anam, mar sin gus an saidhg-elach adhbharan airson an creideamh agus na beachdan
a leanas nithean fo smachd. An didh Fechner ann an cmhraidhean air an cathair an
t-anam, an aghaidh an monadological-mhiannach agus an sealladh a tha aige
conception beatha agus beothalachd co-fhreagrach "synechologische" math a chaidh
a stidheachadh, tha e cha mhr an teirm "stairsneach" ann a diofar iarrtasan, ris
fastadh. Aige air fad elas-inntinn, cho fada 'sa tha ia' faighinn an ss le eadarmhneachadh deuchainneach facts, tha an t-iarrtas seo a 'tighinn am brr bun-bheachd
ann an caochladh inntinn priseasan: a' nochdadh mothachaidh ann an leanabh, gus
an t-atharrachadh cadal agus dusgadh, a 'tighinn agus a' dol na beachd-smuaintean ,
air an imrich an aire air na priseasan de eadar-dhealachadh. A-rithist, tha e uime sin
an t-samhlachais, na dealbhan-cluiche an ite alleinherrschende. H-uile cil a
thachras sa daonna chogais a 'tuiteam, airson Fechner fo an taobh de' tighinn am brr
iongantas; agus mar ar mothachadh ag atharrachadh obraichean san fharsaingeachd,
tha e soilleir gu bheil atharrachadh sam bith nuair a tha an t-ainm ag irigh os cionn
stairsnich no tuiteam fo stairsneach, faodaidh seo riamh fail. D th 'ann am for
cuspair saidhgelais mion-sgrdadh, a' Aufzeigung an iomadachadh agus caochladh
inntinn priseasan, ach tha e fhathast gu tur anns a 'chl:' S e cl a 'tighinn am brr
bun-bheachd agus tha barrachd ann an omhaigh an rda is osal shafts gu ler a chur
an cill. Tha idh fad Fechner chan eil dreach air cluinntinn sc-elas mar sin gu, ach
'se seo dha-mhin mar phirt de ndar is feallsanachd creideamh. Chan eil fhios aige
ciamar a tha an inntinn beatha fhin ga ghilan fhin, ach mar an "psychophysical
Stufenbau an t-Saoghail" a chur air digh anns a 'filleadh a-steach an neachanam. Carson a tha e fo chram cho mr an robh an stairsnich, ann a bha e a 'faicinn
fianais dreach an dimh fa leth a' chogais le mothachadh coitcheann beatha. ach
carson a tha ea 'smaoineachadh cuideachd, leis an sgrdadh agus Nachweisung de
Weber lagh tha frinn an obair deuchainneach elas-inntinn sgth. Mar sin gu
cramach e sgrdadh gu deireadh an obair aige, a tha co-cheangailte ris a 'chis seo,
leig e rud sam bith gun leughadh'. An chronometric Feuch a ghabhail de na beachdan
co-bhuinn, cuimhne priseasan, msaa elas, e Cha b 'urrainn mpidh.
Bha Fechner ann aige "-staigh psychophysics" a choileanadh d dh'iarr e, bhiodh e
air an gnothach a shealltainn bun-bheachd a 'tighinn am brr ann an chuir e air bhonn
a' ciallachadh mar an lmh an uachdair agus uile-'mneachadh an elas-inntinn,
bhiodh
e aair
a stiireadh
Contribuu
millorar
la traducci fheallsanachd aige ri cinn-uidhe a-rribh a rir aithris aige
fhin thairis air an obair feallsanachd. Airson an fheallsanachd seo a-nis ach tha mi
air a bhith beagan nas fhaide na dreach creideamh, bhiodh anns an 'taobh a-staigh
psychophysics "saidheansail stidh a dh'fhaodadh nach bi e an ceann ach an ath, agus

Text original

gu h-raidh an fheadhainn a dhanamh air an structar co-dhnaidhean, ach gu bheil

ann an fhin hierarchical an structar seo stidhichte t-saoghail. Ma Fechner amas seo
a choileanadh a chionn 's nach eil an "-staigh psychophysics" gu ler a dhearbhadh,
airson fuasgladh fhaighinn air na duilgheadasan sc-elas, mar sin a bhuannachadh
mar sin an fheallsanachd aige frinn, dreach a' charactar de crbhach Intuition arithist, bha i air a thogail bho for tiseachadh tagradh neo-chlireach , Ann an tir, e
cinn- teach a chur an ss, ach Fechner bha dha-rribh a thrigsinn anns na
sgriobhaidhean deireannach aige, gu h-raidh ann an psychophysics, seo prgram
tsail creideamh. Bha e a 'feuchainn ris an fheallsanachd aige a thogail le na dearbh
saidheansan.
6. Fechner thaobh spiritualism.
Fechner aig companaidh creidsinn ann an ath-bheatha na spiorad ann an sgre aige
saoghalta beatha thug e bho fhin ann an conaltradh dreach ri beachdan spioradail
astar buaidhean, clairvoyance, taibhsean, mar a tha iad aig a h-uile amannan air an
cur an gnomh feallsanachail mysticism. Cuideachd ann an Fechner tha ionaid
ndarra feallsanachd bho thoiseach an 19mh linn, tha na fir mar Ennemoser, GH
Schubert, am measg feadhainn eile sin mas fhor draoidheach is domhair taobh
Psychic beatha zealously iteach. Gu h-raidh an 3mh cmhlan de "Zendavesta" ea
'toirt iomradh air grunn thursan airson na sgrobhaidhean aig an fheadhainn air an
ainmeachadh, a thuilleadh air Justinus Kerner agus eile conaltraidh air somnambulist,
gu Swedenborg aig "namh agus ifrinn", msaa chrsa, tha e a' dol na theisteis mar
"seallaidhean" air, coltach ri aige, bha (Zendavesta III, S. 78ff.), gun an t-str airson
an da-rribh ann an leithid fhidheanta sgrobhaidhean Duilgheasan. Ach bhon a tha
ea 'cleachdadh mar argamaidean, bhiodh e gu cinnteach sam bith beachdachadh air
stidh fhrinneach e coltach. Bho bha e do-sheachanta oir a chaidh a ghairm ann an
didh bhliadhnaichean de luchd-leantainn ra Mystic teagasg agus stiiridhean
Fechner le roghainn mar fhianais no iarraidh freanachadh rdh morbhaileach
fhrinn. Mar sin Reichenbach e mar a tha e 'cur s leth fhin, cmhla ri a Odlehre "air
a shail stapled" agus cha mhr an aghaidh a thoil,' fheudar dha cabar ann an
deuchainnean thug Ceadaich (cuimhneachain air na lithean mu dheireadh de
Odlehre agus a-ghdar, 1876) , Mar an ceudna tha an didh sin spioradachd 'toirt dha
cuid m-chilear uair a thde. Gu bheil fi 's na spiritualists d'a ionnsuidh, tha e fi' s
gu dearbh chan iongnadh. Air an aghaidh, ann an leabhar-latha aige e aon uair wrote:
"Gu re, tha mi a 'gabhail iongnadh gu bheil na beachdan agam an ath-bheatha, mar a
tha mi air a leasachadh' leabhar beatha s didh bs 'agus ann am barrachd
mionaideachd ann an 3mh phirt de' Zend Avesta ', a dh'aindeoin an cirdeas air
fuireach le beachdan na spiritualists agus cho-chrdalachd le spiritualist an
deuchainnean, ann an cearcall de spiritualists fhin cha mhr unnoticed ;. a tha codhi bu chir eil adhbhar sam bith dhomh a dragh ann an litreachas na Gidhlig. "
Ach dreach mar a Fechner na ceumannan a dh'fhaodadh a bhith air a chleachdadh
ann an spiritualist cearcaill, gu tug e fhin le bhith a 'leantainn seo gluasad, gu hraidh anns na bliadhnaichean 1877-78, bho dhiofar taobhan chuiridhean gus pirt a
ghabhail ann an sances. Ach bha e air fs nas fhaiceallach bho "Zendavesta". Bho

saidheansail airm de "psychophysics" gheall e aig an m seo barrachd soirbheas na

"draoidheil beatha spioradail" le teagmhach phenomena de; agus uime sin dhilt e
leithid de chuiridhean bho cunbhalach. Mar iongnadh aon latha publicans, ainmeil
astrophysicist, blth-fhleasg, a tha air leth bhon beagan eile co-oibrichean, agus
Fechner W. Weber bhuineadh don aoigh, - B 'e seo aoigheachd ainmeil
Ameireaganach tro mheadhan na Slade. Mar sin Fechner bha cha mhr an
involuntary fianais agus com-pirtiche de ghrunn spiritualistic seiseanan. Bhuineas
dhomh d acts posan Fechner fhin de na coinneamhan sin, mionaideach ruith
bhuaithe leabhar-l bhon t-Samhain 1877 gu Faoilleach 1878, anns a bheil e gu
faiceallach d tha iad a 'faicinn agus a' bheachd a rinn e air dha, aithisgean s didh
gach seisein, agus diligeadh rium, a dh-dheug gu dlth sgrobhte duilleagan a
lonadh litir san gmhios 1879 anns a bheil e mu dheireadh a 'mneachadh an
suidheachadh aige air spiritualism. Bhon litir seo aig m far cothromach agus
uaireannan fi 's gu litireil le dreach s didh sin a' chuspair seo ann an "Latha"
coisrigte do bheachdan, agus mar sin tha na h-aon-drsta chan eil idh shnraichte
tuilleadh. Mar sin mran nas inntinniche agus nas feart Fechner aig "rabhaidh ann an
creidimh mar ann disbelief" 'S e an leabhar-l. A 'chiad tha dridhidh e a' faighinn
bho Slades taisbeanaidhean ealain, sa mhr-chuid m-fhbharach. An didh, air a
bhith air a shealltainn iomadh turas a h-uile ainm buannachdan a sglat
sgrobhaidhean fon bhrd, a 'togail sithrichean is bird, msaa, thuirt e: "An tid mi
an didh coitcheann caractar an beulaibh riochdachaidhean imeachd, a chum' toirt
brr dhomh air feadh na bheachd a . chuir a 'coileanadh, rinn diofar inntinneach
cleasan legerdemain, Juggler an-cmhnaidh a' cumail an t-srian anns a lmhan agus
chan eil evasion, leigeil a-mach s a 'chearcall, tha e a-nis tha fios gus smachd a
chumail dreach bho rannsachadh saidheansail air na chaidh air beulaibh phenomena
nach eil air ainmeachadh; e nach robh a h-uile h-sin a dhanamh. tha sinn dreach aig
an robh an Neacail, no a bha a 'fulang nuair a bha fi' s le dreach an gnomh d Slade
bha air a mholadh. air ar pirt a ghabhail, a 'moladh atharrachaidhean nach deach
diligeadh ris, agus fhathast gum biodh an dearbh rannsachadh a dhanamh a-mhin
mar sin gun robh an suidheachadh agus dighean deuchainnean bhiodh comasach
mhthadh bho raidh aghaidh Punk mh agus diligeadh riutha. "
Anns na blocaichean, an suidheachadh seo 's dcha gu bheil an t-ainm toiseach an
Slade'schen deuchainnean ghabh Fechner le W. Weber mu choinneamh. Tha rudeigin
a 'tachairt, a rir mar a Fechner aithris publican a bha mar-th a chreidsinn ann an
uaigneas, a ghluasad gu deir, ach a tha cuideachd a chrath an teagamhan an thuige
saorsa fhgail amhairc: publican bha beachd-bharail aige de na ceithir-thaobhach
saoghal na spioradan gus sil a-mach sunning fhgail prcadh ann an zugesiegelte aig
deireadh sreang s aonais fuasgladh nan rn snaidhmeannan bho na spioradan. Agus
deuchainn seo a rir coltais chaidh an gnothach! An tac cuideachd Weber agus
Fechner airson "experimentum crucis". Ach fhad 'sa publicans filte air an thoradh le
dealas, Fechner ris ain-denach. Bhuadhaich e cmhla ris a 'faireachdainn an-fhoiseil
gum biodh sin phenomena bu chir dearbhadh frinn, grach agus grach caractar aon
dhisgeadh an neo-airidh beachd air obair an saoghal nan spiorad, gus a bheachdan
fhin mu dheidhinn beatha an didh bis ann an coimeas ri m-thlachdmhor

sheas. Chuidich e fhin, oir bha fhios aige gun "Experimentum crucis" dad a
dhanamh an aghaidh, leis a 'bharail gum bi e' s dcha an lib seo tha neobhaisteach, pathological tachartasan, tro bheil aon de na dilean a-steach an athsaoghail feumaidh nach leig wither fhin. 'S e an suidheachadh a tha air an cur an
cill aig deireadh an "Latha": "Tha an latha faic na dh'fhaodadh a bhith air a
dhanamh le no as aonais spiritualism, ach stocan ach gun seach leis na h-aon, oir
ma-th e ann sheaghan cudromach coinneachadh ris agus anns an ni so a prop
dh'fhaodadh a 'sireadh, tha mi a' smaoineachadh, suas gu crochan raid dha-rribh a
lorg, tha e disturbs ach le a abnormalities chan ann a mhin dhaibh, ach ann an
siostam gu lir againn roimhe elas a-steach e. "
A 'beachdachadh air c mheud Fechner bha a' sireadh air feadh a bheatha, a
'faighinn fianais airson creideamh aige, ge brith cite bheil iad an-cmhnaidh ag
iarraidh a thoirt seachad, mar sin chan urrainn dhuibh a chuideachadh ach an spis
cothromachd
leis
am bheil e confronts an spiritualist taisbeanaidhean, agus leis a' e,
Contribuu a millorar
la traducci
fi 's an didh dha rdh an Experimentum cruets creidsinn feumaidh e ris, do luach an
teisteas tuilleadh icheil na deagh bheachd: danadh e gun e seach gun robh ea'
urrainn an crochadh gu re air choreigin tha e a-nis. Nuair a bha e mu dheireadh thall
chaidh aontachadh leis gun deuchainn airson faighinn thairis air agus mar sin eile ann
cuideachd a rir aithris, taibhse Foillsicheadh mar Chan fhaodar chinnidh, stidhichte
air foill, cho soilleir, gu robh co-dhi, ri taobh a prionnsabal iomlan neo-chlaonachd,
ghdarrasail gum faodadh e co-dhnadh doirbh fear a shealbhaich an taobh a-muigh
de dhuine onorach, a chumail airson swindler. Uime sin bha Fechner leughadh na
teachdaireachdan, bliadhnaichean an didh banntrach searbhanta a bha an cois Slade
air na turasan aige (cho fada 'sa tha cuimhn' agam ann an "an-diugh"), air
fhoillseachadh, bhiodh ea 'aig a' chiad breithneachadh gun robh gus sleight posan
lmh, seasamh fhathast. An didh sin bha teachdaireachdan Slade 'se sin "rubair
duine" air a bhith, ach b' fheudar dhan dreuchd a thoirt suas air sgth beag strc. Mar
sin, bha e gu "tro mheadhan na" fs. Ged a lmhan air a 'bhrd gu smhach ris an
fheadhainn an sin ris an canar "amhairc" a bha air tighinn cmhla an "chain", thug e
na h-uile ealain posan bho fon bhrd leis na casan, a bha mu dheireadh brogan gun
buinn agus stocainnean soda, mar sin dh'fhaodadh ea chleachdadh an rdagan na
corragan. Tha sglat na sgrobhaidhean, a 'togail sithrichean is bird bha crsa
furasta a coileanadh ann an digh so, agus eile poca cluicheadairean a bha gun fhiosta
a bhith tro ro-sgoile rubair, a dh'fhaodadh an didh a h-uile comasach air mneachadh
le cogais shoilleir, gu bheil na seirbheisean sin do-dhanta ann an slighe bhaisteach
sleight , Fi 's an domhair air mar a thug e an "Experirnentum crucis" le na ceithir
iteachan ann an seachad dhinte stiall tinig, Slade air gann a ghabhail gus an uaigh,
oir dreach le aithnichte agus gu tric air a stiireadh for sleight posan aca seo
cumhachd shnraichte teaghlach coltach.

Text original