A Case in Point: Using the Tactical Map, from New Tactics Database (some

examples omitted in Turkish version)

STRATEJ!K HAR!TALAMA YÖNTEM!

!ekilde tanmlanm" olan her bölge, aktörler, kurumlar, organizasyonlar vb. gibi müdahale
noktalarn öne çkarmaktadr. Bu noktalarnn tümü, i"kence ile ilgili potansiyel taktiksel
müdahale noktalardr ve hepsi ayn zamanda sosyal/politik bir iskelet yap ya da durum
içerisinde bulunmaktadr. A"a#daki haritalama örne#ini ve önerilen taktikleri incelerken,
kendi konunuzla ilgili haritay hazrlad#nzda ortaya çkarabilece#iniz potansiyel hedef ve
müdahale alanlarnn üzerinde dü"ününüz.

Stratejik haritalama yöntemi a"a#daki noktalar hakknda dü"ünmek için kullanlabilir:

! Konunuzu ve stratejinizi ilerletirken hangi kilit ili"kilerin etkilenmesi gerekiyor?

! Kullanmda olan ya da kullanlabilecek olan taktikler hangileri?

! Bu taktikler, hedeflemek istedi#iniz durumu, organizasyonlar, kilit ili"kileri vb. nasl

etkiliyor?

! Hangi kilit kurumlar, sosyal gruplar ya da ili"kiler, hali hazrda kullanlan taktiklerden
etkilenmiyor?

! !u anda kullanlan taktiklerden etkilenmeyen alanlar dâhil etmek için hangi taktikler
kullanlabilir?

! Daha ayrntl ve etkileyici bir strateji olu"turulmas için potansiyel i"birlikçilerden

destek alnabilir mi?

!"kence

Stratejik Haritalama için kullanlan bir örnek

$"kence Ma#durlar Merkezi, 1998 ylnda, i"kenceyi önlemek üzere çal"an bir grup
uluslararas uzman bir araya getirdi. Bu grup ara"trmalarn "u soru üzerinden yürüttü:
“Dünya üzerinde bu kadar çok ülkenin i"kence uygulamaya devam etmesini mümkün klan
nedir?” Stratejik Haritalama yöntemi uyguland#nda, i"kencenin olmasn mümkün klan ve
i"kenceyi ku"atan ili"kiler a#nn çok karma"k oldu#u ve bu ili"kilerin birbirlerini
güçlendirdi#i fark edildi.

!"kence hakknda stratejik bir harita

1
 A Case in Point: Using the Tactical Map, from New Tactics Database (some
examples omitted in Turkish version)

“$"kence üzerine Stratejik Harita”nn asl i"kenceyle ba#lantl 400’den fazla ili"kiyi gözler
önüne seriyor. Bu harita olu"turulurken, örnek durum olarak varsaymsal olarak bir polis
karakolunda meydana gelen i"kence seçilmi"tir

Farkl seviyeleri dikkate aln --- ki"iselden yerele ve küresele

Seçilen örnekler, asl haritadaki ili"kilerin küçük bir modelidir. Bu örnekler size ili"kileri
harita üzerindeki ana hata oturtmann potansiyel müdahale frsatlarn fark etmede ne kadar
yardmc olaca#n gösterecektir. Bundan sonra amaca en uygun taktikleri seçerek, stratejinizi
ileri götürüp ba"arnz en üst seviyeye ula"trabilirsiniz.

Ö#renilen Dersler:

Ders #1

$"kenceyi durdurmak için sarf edilen çaba genellikle:

! koordine edilememekte,

! sadece birkaç taktik kullanm ile snrlandrlmakta,

! ve dahil oldu#u sistemin çok kstl bir ksmn etkileyebilmektedir.

Haritalama yöntemi aktivitedeki ana bo"luklar aç#a çkarm" ve bu ksmlar için

geli"tirilebilecek yeni taktiklerle sistemler üzerinde daha genel bir bask olu"masn
sa#lamay te"vik etmi"tir.

Ders #2

E#er taktiklerin,

! Birbirinden ba#msz

! Birlikte çal"an

! Birbiriyle ztla"an

bir ili"kileri oldu#u anla"lrsa, daha iyi koordine edilebilen bir strateji olu"abilir.

Farkl Müdahale Noktalarnda Kullanlan Güncel Taktiklerden Örnekler:

Not: Krmz oklar müdahale takti!inin hedef noktalarn göstermektedir.

Ma#durlar ve !"kence Yapanlar Hedeflemek:

2
 A Case in Point: Using the Tactical Map, from New Tactics Database (some
examples omitted in Turkish version)

1. Türkiye: $nsan Haklar Vakf $zmir !ubesi’nden doktorlar, kant olu"turmak ve dava
açlabilmesi için, polis tarafndan uygulanan i"kenceyi kantlayan ve belgeleyen bir
yöntem geli"tirdiler.

2. Nepal: CVICT adndaki i"kence tedavi merkezi, toplumsal araclk program

ba"latarak, toplumsal sorunlarda ma#durun polis tarafndan daha da ma#durla"trld#
dü"üncesi ile polis müdahalesini devre d" brakt.

1. Tedavi Merkezi Doktorlar:

$nsan Haklar Vakf $zmir !ubesi, falaka kullanmn kantlamak için,

radyoskintografi ad verilen bir sistem geli"tirdi. Bu metot "üpheye yer
brakmadan, falaka sonucu olu"an yaralanmay ba"ka yaralanmalardan ayryor
ve varl#n kantlyordu. Böylece bu çe"it i"kenceyi uygulayan polise ya da
ba"ka ki"ilere kar" açlan hukuki davalarda kullanlabilecek güçlü bir araç
yaratlm" oluyordu. Ayrca bu yöntem, ba"ka ülkelerdeki politik s#nma
davalar için gerekli olan belgelemeyi de güçlendiriyordu.

2. Toplumsal Müdahale

Nepal’daki $"kence Ma#durlar Merkezi (Center for Victims of Torture-

CVICT) insanlarn "ikâyetlerinin büyük bir ksmn polise gitmeden adaletli bir
"ekilde çözmeleri için toplumsal arac kurullar olu"turmu"tu. Böylece
i"kenceye sebep olan standart polis uygulamalarnn önüne geçilmi"tir.

Polis yapsnn içinden ve d"ndan, polisi hedef almaya yönelik örnekler:

Polis yaps içinden:

! Liberya: Liberya Kanun Yaptrm Birli#i (Law Enforcement Association-LINLEA)

profesyonel bir birlik olu"turuyor.

! Türkiye: Polis Akademisi video kasetler kullanyor.

Polis Yaps D"ndan:

! Romanya: Bir i"kence tedavi merkezi olan ACET, polisin insan haklar
e#itimi&kapasite artrm için polisle birlikte çal"yor.

3
 A Case in Point: Using the Tactical Map, from New Tactics Database (some
examples omitted in Turkish version)

! Tayland: Asya Forumu (Forum-Asia) polisin insan haklar e#itimi & kapasite artrm
için polisle birlikte çal"yor.

! Avusturya: Polislerin üniversitedeki e#itimlerinde, e#itim ve ili"ki kurma ile ilgili olan
Tandem modeli kullanlyor.

1. Kurumlar & Polisin E#itimi

Liberya Ulusal Kanun Yaptrm Birli#i insan hak ihlallerinin temelini olu"turdu#unu
savunduklar e#itim eksikli#i, disiplinsizlik, yetersiz liderlik ya da kanun yaptrm
personelinin politik manipülasyonu gibi sebepleri hedef almak için kurulmu"tur. Bu
birlik Liberya’da, insan haklar, soru"turma ve kanuni i"lemler üzerine e#itimler
vermekte, ayrca "ikâyetler konusunda destek sa#layp, polislerin liderlik
pozisyonlarna atanmalarna tesir etmektedir.

2. Polisin E#itimi ve Al"trma Taktikleri:

Polis-Sivil Toplum Kurulu"lar $"birli#i: Bulgaristan’daki $"kence Ma#durlar için

Destek Merkezi (Assistance Center for Torture Survivors-ACET) polis
örgütlenmesindeki insan haklar e#itimi için kapasite yükseltilmesi ile ilgili bir
projede, birkaç düzeyde polisle i"birli#i yapm"tr.

3. Polisin ya da di#er güçlerin i"kence yapmasna izin veren destek yaplar

hedeflemek:

! Türkiye: Meslek Örgütlerini Hedeflemek: Türk Tabipler Birli#i i"kence izlerini

görmezlikten gelen doktorlar tespit ediyordu, ve $zmir Barosu da i"kence
suçlularnn aleyhinde açacaklar davalar bir araya toplamak için kurbanlara
ücretsiz avukatlk hizmeti veriyordu.

! Kuzey $rlanda: Kötü muamele ve istismara neden olan yasal yaplar ve

pratikleri tespit ediyorlard. CAJ müdahale etmek için etkin olarak $"kenceye
Kar" Birle"mi" Milletler Komitesini kullanm"tr.

Yapy Hedeflemek

Kuzey $rlanda’daki Adaletin Yönetimi Komitesi (The Committee on the

Administration of Justice-CAJ) Birle"mi" Milletlerin $"kence Kar"t Komitesini (UN
Committee Against Torture-CAT) kullanarak, Kuzey $rlanda’da $ngiliz güçler

4
 A Case in Point: Using the Tactical Map, from New Tactics Database (some
examples omitted in Turkish version)

tarafndan ihlal edilen insan haklar konusuna dikkat çekmi"tir. Böyle yaparak,
ülkedeki kanunlar, uygulamalar ve insan haklar ko"ullarn geli"tirebilmi"lerdir.

4. Polisin ya da di#er güçlerin i"kence yapmasna izin veren cezaszlk ve sessizli#i

hedefleme

! Hollanda: $"kenceciyi d"ardan hedefleme. Uluslararas Af Örgütü Hollanda

!ubesi cep telefonlarnn ksa mesaj servisini kullanm"tr.

! Amerika: Cezaszl# hedefleme: i"kence uygulayanlar Amerika’da yolculuk

ederken ya da yerle"meye u#ra"rken hedeflemek.

!"kenceciyi Hedeflemek:

Uluslararas Af Örgütü, birinin yakaland#n ve i"kence görme tehlikesinin oldu#unu

ö#rendiklerinde bu acil eylem ça#rsna cevap verecek geni" bir insan a#na sahip. Af
Örgütü Hollanda !ubesi, cep telefonlarnn ksa mesaj servisini kullanarak, yeni -ve
özellikle genç- üyelerde i"kenceye kar" kampanya konusunda farkndalk yaratmay
ve i"kence durumunda daha da ksa bir sürede tepki olu"turmay amaçlam"tr.

Amerika’da bulunan Adalet ve Sorumluluk Merkezi, ma#durlarla, ma#dur

topluluklarla, insan haklar dernekleriyle ve i"kence tedavi merkezleri ile çal"arak,
Amerika’daki ve dünyann ba"ka yerlerindeki i"kence ma#durlarnn hasarlar için
yasal çözümler aramalarna yardmc olmaktadr.1994 ylnda Amerikan Meclisi,
Haksz Muamele Gören Yabanclar için Hak Talebi Kanununu kabul ederek,
i"kencenin, kim tarafndan ve nerede i"lenmi" olursa olsun Amerikan mahkemelerinde
dava açlabilecek bir suç olmasn sa#lad. Adalet ve Sorumluluk Merkezi (CJA) sivil
davalar insan haklar ihlalcilerinin aleyhinde kullanarak, onlar sorumlu tutmay
ba"arm"tr.

Stratejik Haritalama Yöntemini S!Z!N !nsan Haklar Konunuzda Kullanmak

Bu yöntemi kullanarak haritalamaya çal"aca#nz insan haklar konusunu belirlemek için bir
dakikanz ayrn.

! Lütfen konunun bir ma#dur ve bir uygulayc içermek zorunda olmad#n unutmayn.
E#er içeriyorsa, bu ili"kiyi merkeze yerle"tirin.

5
 A Case in Point: Using the Tactical Map, from New Tactics Database (some
examples omitted in Turkish version)

! E#er konunuz belirli bir ma#dur içermiyorsa, kimin ya da neyin bu problemden en çok
etkilendi#ini dikkate almak isteyebilirsiniz. Mesela, çevre ile ilgili bir konuda, zehirli
atktan, yer alt suyunun kirlenmesinden, ormanszla"trmadan vs. etkilenen belirli bir
topluluk olabilir. Bu toplulu#u ya da etkilenen ki"ileri merkeze yerle"tirin.

A"a#daki $ekli Kullanmak:

Kimin ya da neyin merkezdeki “kutu”da bulundu#unu tespit edin. Daha sonra merkeze en
yakn olabilecek ili"kileri (insanlar), organizasyonlar ve kurumlar belirleyin.

! !imdi merkezden uzak olan ama yine de insan haklar konusuna etkisi olan
ili"kileri, organizasyonlar ve kurumlar belirlemeye hazrsnz. Hepsini tespit
etti#inizi hissedene kadar devam edin.

! Meslekta"larnzdan konuyla ilgisi olan bütün aktörleri tespit etmek için yardm
isteyin.

! Dolaysz ili"kileri göstermek için oklar kullann. Dolayl ve dolaysz ili"kileri

göstermek için farkl renklerde ya da biçimlerde oklar kullanabilirsiniz.

Yeni Taktikler Veritabann Kullann

$nsan haklar savunucularnn kendi konularnda nasl ba"arl sonuçlar aldklar ile ilgili
birçok vaka örne#ini bu veritabannda bulabilirsiniz.

Yeni Taktikler veritaban, bu vaka örneklerini ara"trmay ve kendi konunuzu nasl ileriye
götürebilece#iniz konusunda yeni fikirler edinmeyi, sizin için kolayla"tryor.
(http://database.newtactics.org/NewTactics/KeywordSearch.aspx)

Veritabann a"a#dakileri kullanarak ara"trabilirsiniz

! Anahtar kelimeler (kadn, çocuk, i"kence, "iddet, rkçlk vb)

! Müdahale çe"itleri (önleme, müdahale etme, destek verme, yenileme vb)

! Dünyann bölgeleri

! Ülkeler

! Organizasyon isimleri

6
 A Case in Point: Using the Tactical Map, from New Tactics Database (some
examples omitted in Turkish version)

!EK$LLER$N AÇILIMLARI
Figure 1 (s.1)
Social/Political Context….------ Sosyal/Politik $artlar (olayn meydana geldi#i)

1. International NGOs-------Uluslararas Sivil Toplum Kurulu"lar (örn: Uluslararas Af

Örgütü)
2. Government----------------Devlet
3. UN&Committee…--------Birle"mi" Milletler&$"kencenin Önlenmesi için Komite
4. Judicial System------------Adalet Sistemi
5. Judge------------------------Hakim
6. Victim’s family…---------Ma#durun ailesi&çevresi
7. Treatment centers---------Tedavi merkezleri
8. International Prof..--------Uluslararas Meslek Örgütleri
9. Prof. Associations---------Meslek Örgütleri
10. Representing Lawyer-----görevli avukat
11. Treatment Doctors--------Tedavi Doktorlar
12. Medical Doctor------------Tp Doktoru
13. Torture Team--------------$"kence uygulayanlar(???)
14. Police Station--------------Polis Merkezi
15. Prosecuting Attorney-----Savc
16. Torture’s Family&com..—$"kencecinin ailesi&çevresi
17. Police Edu….--------------Polisin E#itimi&Antreman
18. Torturer-Victim------------ $"kenceci-Ma#dur ($"kence Odas)

Figure 2 (s. 2)

1. Int.&Nat. NGOs------ Uluslararas&Ulusal Sivil Toplum Kurulu"lar

2. Government… ------- Devlet- $nsanlar, Kanunlar& Kurumlar
3. UN Con.&M.B.-------Birle"mi" Milletler Anla"malar& Gözlemci Heyetleri
4. Victim’s Comm.------Ma#durun çevresi
5. Repr. Lawyer----------görevli avukat

7
 A Case in Point: Using the Tactical Map, from New Tactics Database (some
examples omitted in Turkish version)

6. Treatment Centers----Tedavi Merkezleri

7. Torture Team----------$"kence uygulayanlar
8. Torturer’s Comm.-----$"kencecinin çevresi
9. Police Station----------Polis merkezi
10. Torturer-Victim--------$"kenceci—Ma#dur

Figure 3 (s. 4)

1. Comm. for the Prev. Of Tort.--------$"kencenin Önlenmesi $çin Komite

2. Judicial System----------------------- Adalet Sistemi
3. Judge------------------------------------Hakim
4. Torture Team---------------------------$"kence Takm
5. Treatment Doctors---------------------Tedavi eden doktorlar
6. Representing lawyer-------------------görevli avukat
7. intervention-----------------------MÜDAHALE
8. torturer-victim--------------------------i"kenceci—ma#dur

Figure 4 (s. 5)

1. Police Station------ Polis Merkezi

2. Judicial System-----Adalet Sistemi
3. Judge-----------------Hakim
4. Victim’s f&c--------Ma#durun ailesi&çevresi
5. Community Mediation Boards---- Toplumsal Arac Kurullar
6. Treatment center---------------------Tedavi Merkezi
7. Intervention---------------------------MÜDAHALE
8. torturer-victim----------------------- i"kenceci-ma#dur

!ekil 5 (s. 6)

1. Government----Devlet
2. Police Ed.&Tr.---Polisin E#itimi& Antreman

8
 A Case in Point: Using the Tactical Map, from New Tactics Database (some
examples omitted in Turkish version)

3. Police St.----------Polis Merkezi

4. Torture team------$"kence Takm
5. intervention-------MÜDAHALE
6. torturer-victim----- i"kenceci-ma#dur
7. Prof. Assoc.--------Meslek örgütleri

Figure 6 (s. 7)

1. Police Academy-------Polis Akademisi

2. New recruits-----------Yeni Polisler (acemiler??)
3. Police St.----------------Polis Merkezleri
4. Torture Team---------- $"kence Takm
5. Police Ed&Tr-----------Polisin E#itimi& Antreman
6. Torture Treatment Center… ---- Polislere insan haklar konusunda e#timen e#itimi
veren i"kence tedavi merkezi
7. intervention----- MÜDAHALE
8. tort.-vic ---------- i"kenceci-ma#dur

Figure 7 (s. 8)

1. torturer-victim------------- i"kenceci-ma#dur
2. Treatment Doctors-------- Tedavi eden doktorlar
3. Treatment centers---------- Tedavi Merkezleri
4. Prof. Assoc.---------------- Meslek Örgütleri
5. Intervention----------------- MÜDAHALE
6. Medical Person doctor------ Sa#lk Görevlisi/ Doktor
7. Torture team---------------- $"kence Takm

!ekil 8 (s. 9)

1. UN conv. CAT--------- Birle"mi" Milletler Anla"malar

2. Jud. Sys.----------------- Adalet Sistemi

9
 A Case in Point: Using the Tactical Map, from New Tactics Database (some
examples omitted in Turkish version)

3. Judge--------------------- Hakim
4. Government------------- Devlet- Kanunlar&uygulamalar
5. Victim’s f&c------------- Ma#durun ailesi&çevresi
6. Representing lawyers---- görevli avukatlar
7. Treatment Centers-------- Tedavi Merkezleri
8. Torturer-victim------------ i"kenceci-ma#dur
9. intervention---------------- MÜDAHALE

Figure 9 (s. 10)

1. Int. NGOs---------- Uluslararas Sivil Toplum Kurulu"lar ( örn: Uluslararas Af

Örgütü)
2. Intervention------------ MÜDAHALE
3. Government------------ Devlet
4. Judicial System-------- Adalet Sistemi
5. Prosecuting Attorney--- Savc
6. Police Station------------ Polis Merkezi
7. Torturer-victim---------- $"kenceci-Ma#dur

!ekil 10 (s.11)

1. UN Conv. -------- Birle"mi" Milletler Anla"malar

2. Judicial System--- Adalet Sistemi
3. Government-laws—Devlet-Kanunlar
4. Victim’s f&c-------- Ma#durun ailesi&çevresi
5. Intervention--------- MÜDAHALE
6. Repr. Lawyers------ görevli avukat
7. Treatment Centers—Tedavi Merkezleri
8. Torturer-Victim------ i"kenceci—ma#dur

10