MENAXHIMI I

SJELLËJES
ORGANIZATIVE
NGA LIBRI

infotech
[Pick the date]
PERSONALITETI
Pershkrimi I karakteristikave ndryshimet ne mes njerzve shprehen :
a)ndrushimet ne karakteristikave
b) ndryshimet ne aftesi personale
Personalitetin e determinojn – perkufizojn :
1.trashigimija natyrore (biologjike-gjenetike) pervoja – ndikimi I siuatcionev te ndryshme
Teorit qe merren me studimin e personalitetit jan :
1. teori e identifikimit te personalitetit dhe krahas me te tjeret
2. teorit e te kuptuarit dhe te zhvillimit te konceptit personal
Modeli i 5 vetive
deshira per te shiuar gjendjen pozitive .
1). afeksionit pozitiv – shpirtror (ekstra vertical – shum kumonikativ )(intra vertical me pak
kumonikativ )miqsia,shoqrija,afersia,te knaqurit per me pun
deshirat per te shiuar chendjen negative shpirtrore .
2). afeksioni negativ (te pa knaqur me pun),pak te shoqruar ,vetija e lart,te jet korrekt,-mendohet
qe ka problema psekologjike .
3). Kendshmerija-besimi ndaj te tjerve , bemirsia,kujdesi,deshira ,per ndikim, sinqeriteti,
zhvillon mardhenje te mira nder njerzore
E kunderta : pa kendshmeria , antogonizmi, mos besimi ,simpatija
4). Vetedija - kujdesi I shkruar ndaj te tjerit
Kem nguls nivel I vet organizimit
e kunderta : vedija e ulet te pa kujdesshum
individ original I hapur , kureshtar
5). I hapur per vedije – imagjinus ,pranon sfida,leviz –per paralel e kunderta
Llokus kontrolla
- Kontrolla interm = beson
- extreme = nuk beson
vet kontrolla : rekflekton shkall te lart te kontrollushme te dijes se sit u prezentohet te tjerve
(marketing,konsolltingu)
vet besimi : rekflekton shkall te lart te mundimit per vet veten (veti shum positive)
“A”-ka deshir te teper per pun dhe per sukses “B”e kunderta e “A”
Makjarelli (filozofi nikolla makjarelli )
Princi 1512-1513(betimi I tij)
principet:
1. Mos u trego human
2.morali e etika per te dobtit
3. Njerzit duhet tju frigohen

AFTESIA
nocioni-aftesia definohe si kapacitet mental dhe fizik per kryrjen e ni pune
burimet-biologjike dhe pervoja
Llojet e aftesive:
1. kognitive
2. fizike
3. intelegjenca motive
AFTESIT KOGNITIVE :
a) aftesi verbale – aftesi per te kuptuar dhe shfrytzuar gjuhen (te folurit dhe te shkruarit)
b) Aftesit numerike aftsit per zhgjedhjen e problemeve matematikore
c) aftesit e rezonimit -aftesit per zgjedhjen e problemeve logjike
d) aftesit e dedukimit –aftesit per vendime ne baz te vrojtimit
e) aftesit e relacioneve – aftesit qe te caktohen raporetet (relacionit)
f) aftesit e mbajtjes men – aftesit per asocime – negociata
g) aftesit e orjentimit - aftesit per tu orjentuar ne hapsir
h)aftesit e percepcionit aftesit e te kuptuarit
AFTESIT FIZIKE
1. Motorike – shpejtisia e levizjes te trupit dhe pjeseve te trupit
2. Fizike – format e ndryshme te fuqis (bartje e peshave ,ngarkesave fizike )
Intelegjenca e motive
aftesit per te udhhequr per dijen e vet dhe te tjerve ne interest e organizates
Percepcioni:
Nacioni : percepcioni esht vrojtim I te gjitha gjendjevE shpirtrore qe I ngacmojn shqisat e indivitit.

Regullat e percepcionit :
“shof ate qe e besoj” – rregull e subjective “besoj ne ate qe e shof” – rregull objective
-percepcioni esht process I seleksionimit,organizimit dhe I interpretimit te me qellim te
percaktimit te rendesis se tyre
stimulanset :
jane ngacmimet dhe ndjenjat qe vijn nga mjedisi te cilat atukojn shqisat ndjenjat tona.
stumulanset bartin porosi te caktuar nga mjedisi
Sistemi I percepcioni kalon neper keto periudha:
-seleksionimi
-organizimi
-interpretimi
Elementet e percepcionit :
-vetvrojtusi
-lenda e vrojtimit
-situacioni nente cilen kryhet vrojtimi
Faktoret e percepcionit
1) faktoret intern:
a. Dija niveli I shumes interpretive
a1. sh.l jane filter neper te cilen kalojn informacionet.
a2. sh.l e thjeshtesojn realitetin
a3. Sh.l. plosojn logjiken perceptuse
a4. sh.l.ndihmojn ne percepcionit (ushtari dhe perceptimi per te:
b)Motivi(arsyet)
c)pervojat me duleri te njejta te ndryshme
d)interesi-profesioni (mjeku dhe pacienti)
e)disponimi.
FAKTORET EXTERN:
a) Intensiteti I stimulansve ( zeri,zhurma, drita, ngjyra, market)
b) Madhesia e stimulansve ( parat, germat,ngjyrat e ndezura, market)
c) Perseritja e stimulansve ( reprizat, reklamat, reklamat e ndezura, rrotulluese, market)
d) Kontrasti ne mbrapavij te siperfaqes.
PERCEPCIONI SOCIAL-
Nocioni- Percepcioni social eshte perceptim a akteve tjer social- tentim per te depertuar ne shpirtin
dhe boten e te tjerve per te zbuluar arsyet e nje sjellje te caktuar.
- Rregullat per percaktimin e sjelljeve te te tjerve
- Njohja e vetvetes eshte kusht per te njohur te tjeret.
- Karakteristikat dhe vetitindividuale ndikojn ne vlersimin e sjelljeve dhe motivet e te tjerve.
- Individet qe e pranojn veten ashtu qfare jane kane pasqyr shume reale per burimet dhe
shkaktarete sjelljeve te te tjerve dhe kan qendrim pozitiv ndaj te tjerve.
TEORIA E ATRIBUTEVE – KOLIERIT:
Qfare jane faktoret qe ndikojn ne sjelljen individuale:
1. Faktoret intern
2. Extern
- A. sjelljen te gjithe individet ne raste te caktuara ne te njejten menyr.
- A. sjellet individi gjithemon ne raste te ndryshme ne te njejten menyr.
-A. sjellen te gjithe individet ne te gjitha situatatndryshe (percepcioni)
LIGJERATA 3
Te mesuarit individual
- nocioni I mesimit individual
-Llojet e ndryshimit
1. Te paritura
2. Te parendomta
- Teoria qe merret me ndikimin e te mesuaritne sjelljen organizative:
1. Teoria e kushtezimit klasik – shembulli I Pavllovit
2. Teoria instrumentale
a) pervoja positive
b) pervoja negative
c) denimi
d) shuarja
3. Teoria sipas modelit:
a) imitimi
b) ndikimi
c) modeli
d)kapaciteti mental
e) kapaciteti fizim
FORMATIZIMI I SJELLJES SE DESHIRUAR
- Bashkepuntorve dhe te nenrenditurve duhet bere me dije:
a) qfar sjellje pritni ju nga ta?
b) cilat jan veprimet paraprake qe duhet bere menaxhmenti per te pritur sjellje te deshiruar.
- standardizimi I sjelljeve te te punsuarve
- aftesimi dhe pergaditja per sjellje te deshiruar
- selekcionimi dhe aplikimi I masave “ stimuluese” dhe atyre deshtuese per te suksesshme dhe te
pasuksesshme.
- karakteristikat individuale nuk mund te ndryshohen ne afat te shkurte, por ne afat te gjate po,pse?
- rianaliza dinamike e sjelljes se deshiruar
LIXHERATA 4 - VLERAT-
Nocioni: vlerat paraqet gjendje apo sjellje ideale me te cilen deshirojm me e sjell veten,
organizaten, shoqrin si tersi.
- pytje kruciale: a kan individet vlera te ndryshme?
Formimi I vlerave trashigimia gjenetike midis mikro,makro- rasti I Teslles.
Llojshmeria e vlerave:
1. Vlerat zhvillimore (vlerate mesuarit)
2. Vlerat e punes ( nikoqir I mir)
3. Vlerat morale dhe vlerat e etikes dhe besimit
4. Vlerat sociale, dallushmeria nga te tjerat
Elementet dhe vetit e vlerave:
1. Vlerat kan permbajtje ( permbajtja e vlerave eshte qka njerzit konsiderojn te mire dhe te
rendsishme.
2. Vlerat kan intenzitet (sa njerzit konsiderojn diqka, konsiderijn t emir te vlefshme- pak shum.
3. Vlerat radhiten ne varg dhe lidhen ne mesveti ather ato formojn:
Vlerat sistemore:
1. Qka eshte e rendsishme
2. Qka nuk eshte e rendsishme
3. Qka eshte e mire
4. Qka nuk eshte e mire
Raportet nemes ketyre fenomeneve sjellin:
1. Vlerat kan historic te lindjes dhe zhvillimit
2. Vlerat kan nje trajshmeri ( jan konzistente ne koh dhe ne raste.
3. Vlerat kan rezistushmeri ( nuk ndryshojn nen ndikimin ne presionin e jashtem
4. Vlerat jan gjithemon eexplicite
5. Vlerat kan porosi
6. Vlerat mesohen si bardh e zi mes nuk kan.
7. Vlerat kan ndikim ( vlerat individuale)
8. Vlerat formojn baz perdoruesene te gjitha sferat e njerzimit.
VLERAT NE SHBA- per menaxhimin e sukseshem dhe menaxhimin e pasuksesshem:
Menaxhimi I suksesshem
1. Menaxhimi I profilit
2. Perfitimi nga konsumatori
3. Agresiviteti ekonomik
4. Individualiteti
5. Aftesia
6. Arritshmeria
7.kreativiteti
8. Konkurenca
9 konflikti
Menaxhimi I pasukseshem
1. Preokupimi ne miresjellje shoqrore
2. Preokupimi ne puntor
3. Lojaliteti
4. Konformizmi
5. Besushmeria
6. Luciditeti
7. Toleranca e tepruar
8. Siguria
9. Barazia

Ndryshimet e vlerave ne SHBA per periudhen (1940-2000)

Vlerat e sistemit Periudha Vlerat dominante te
punes
Etika e punes 1940 Puna e veshtir
profesionale Konzervatizmi
Lojaliteti ndaj
organizates
Egzistencializimi 1950-70 Kualiteti I jetes
Jokonformizmi
Autonomia
Lojaliteti ndaj
vetevetes
Progmatizmi 1970- Suksesi
(veprat dhe puna) 2000 Arritja
Ambicjet
Statusi
Lojaliteti ndaj karieres

-Konformizmi = pelqimi me te tjeret

-Luciditeti = shpirt teper I mire
-Protestanizmi = reforma e ber te krishteret sipas marrveshjes ne vesfoli 1529
KLASIFIKIMI I VLERAVE
Evoluimi historik I vlerave njerzore dhe paraqitja e tyre nepermes shkencave filozofike, sociale,
shoqrore dhe humane.
- Klasfikimi I vlerave sipas Milton Rokiqit:
Vlerat terminale: jane gjendje te deshiruashme te cilat individi gjate tere jetes deshiron me I arrit.
Vlerat instrumentale: jane sjellje individuale te cilat perdoren me qedo kusht dhe ne qedo moment
per tu realizuar vlerat terminale.P>S. sipas Rokiqit jane standardizuar gjithesej 17 lloje te vlerave
te cilat jane aprovuar ne tere globin toksor, ne qarqet e shkences – menaxhues.
LIGJERATA 5 - QENDRIMET
Nocioni – qendrimet paraqesin deshmit e njerzve me te cilet shprehinraportin e tyre ndaj njerzve,
objekteve, ngjarjeve, fenomeneve te cilat paradisponojn sjelljen e tyre.
Raportet mund te jene:
”+”( e dua punen).
1. Lojaliteti
2. Objektiviteti = Paradisponimet te cilat percaktojn qellimet dhe sjelljet.
3. Motivimi
4. Angazhimi
“-“ ( nuk e dua punen )
1. Motivimi I dobet
2. Mungesa nga puna
3. Konfliktet

ELEMENTET E QENDRIMEVE
1. Elementi motiv- jane ndjenjat e njerzve ndaj njerzve, objekteve, ngjarjeve, fenomeneve te cilat
mund te jene ( + dhe - ).
2. Elementet cognitive- jane informacionet plus ndjenjat qe I kemi paraprakisht per njerzit,
objektet, ngjarjet,fenomenet port e cilat formojn qendrime.
3. Elementet bihovistike- jane paradispozicionet tona per sjelljet e pritura kundrejt njerzve,
objekteve, ngjarjeve, fenomeneve te cilat formojn qendrime.
Raporti ne mes qendrimeve dhe sjelljeve:
raportet flasin ne menyr gjenerale se qendrimet determinojn sjelljet.
Korelacioni ne mes tyre shume I vogel ose nuk egziston fare?
Njerzit ndryshe flasin e ndryshe veprojn.
Ndryshimet ne mes ketyre fenomeneve, sociologu Cris e pershkruan si ndryshim ne mes : teoris
publike dhe teoris se perdorimit – publikisht deklarohen se ka qendrim per gjendje te deshirueshme
sociale dhe per vete ka qendrim krejt tjeter.
Ne keto raste sjelljet determinojn:
- situate ne te cilen eshte deklaruar
- kontroll social
- pasojat e me vonshme
ARSYET E SJELLJES NE HARMONI ME QENDRIMET
1. Ndikimi I faktorve te jashtem( adoleshenti dhe duhani) qendimet I pamundsojn sjelljet.
2. Mungesa e aftsive per tu sjellur ne harmoni me qendrimet ( pasojat mentale)
DISONANCA KOGNITIVE
DK= gjendje e pakendshme pse:
1) Njerzit deshirojn te jen konzistent ne te menduar dhe ne te vepruar.
2) Njerzit qendrimet e vete dojn me I rrespektu.
MENYRA E ELEMINIMIT TE DISONANCA KOGNITIVE
1) Nepermes ndrrimit te sjelljes ( sjellja harmonizon me qendrimet)
2) Nepermes ndrrimit te qendrimeve ( qendrimet te iu pershtaten sjelljeve)
KNAQESIA NE PUNE (KP)
Eshte komplekse dhe kyqe, shum supozime dhe besime per pune.
Komponentet e knaqesis ne pune:
1. Kognitive (supozime dhe besime per pun)
2.Afektive ( ndjenjat ndaj punes)
3. Evulutive ( vlersimet ndaj punes)
- TEORIA E LLUKOVIT : “njerzit jane te knaqur ne pun kur jan te knaqur me rezulltatet e punes”
(1998).
- Sa njerz jan te knaqur ne pune, mvaret nga shperblimet, kreativiteti, zhvillimi individual dhe
grupor, krahasimi me te tjeret.
FAKTORET E KNAQESIS NE PUNE
1) Organizativ: lloji I punes, kushtet e punes, shperblimi, koleget e punes dhe struktura
organizative.
2) Personal: harmonia personale per pun, stazhi I punes, pervoja e kaluar, pozita dhe statusi,
knaqesia e gjithembarshme me jeten.
EFEKTET E KNAQESIS NE PUNE
Puna plus knaqesia e punes dhe produktiviteti: knaqesia e punes dhe flukturimi, knaqesia e punes
dhe menyra ne pune.
Puna minus knaqesia ne pune dhe largimi nga puna, knaqsia ne pun dhe neglizhenca, knaqsia ne
pun dhe protestimi, lojaliteti pasiv ( pritja per ndryshim gjerash).
PERKUSHTIMI ORGANIZATIV (PO)
Perkushtimi organizativ paraqet qendrim pozitiv dhe dhe shum motiv I te punsuarve ndaj
organizates ose structures se caktuar menaxhuese.
sakrifica individuale ne dobi te interesit te caktuar.
- Perkushtimi organizativ mund te jet me I madhe dhe me I vogel.
PO ndonje individit
I paperkushtuar Pjesrisht I perkushtuar

Globalisht I perkushtuar Plotsisht I perkushtuar

PO ndaj organizates si tersi ose ndonje njesiti

4. MOTIVIMI
“Gabimin më të madh qe mund të bëjë një menaxher është nëse ai supozon se të gjithë njerëzit
dëshirojnë njësoj”
Edgard Sche
Motivimi është proces në të cilin të punësuarit kanë nevoja të pakënaqura, ata i lëvizin dhe i
orientojnë nevojat e tyre në një drejtim dhe qëllim të caktuar.
Teoria,, X’’-supozimi se njerzit kanë qasje negative
1. Te punësuarit nuk dëshirojnë të punojnë, dhe sa herë që kanë mundësi ose iu epet rasti do të
tentojnë të mos punojnë;
2. Me qene se të punësuarit nuk donë të punojnë, ata për të punuar duhet për t’i detyruar,
kontrolluar nën kanosjen për sanksionim dhe dënim;
3. Të punësuarit nuk pranojnë dhe iu largohen përgjegjësive dhe kërkojnë udhëzime të sakta nga
udhëheqësi-menaxheri.
4. Shumica e të punësuarve nuk shprehin ambicie për punë dhe avancim, për ta siguria në rend të
parë, para gjitha nevojave tjera
Tteoria Y e cila sugjeron katër supozime pozitive për sjelljen e njerëzve në organizata;
1. Të punësuarit (njerzit) punën e kuptojnë si nevojë natyrore, si pushimin dhe argëtimin;
2. Njerëzit janë të përkushtuar për detyra dhe për zhvillimin dhe rritjen e shkathtësive
3. Njerëzit janë të gatshëm t’i pranojnë përgjegjësit;
4. Njerëzit janë të aftë për vendimmarrje dhe kjo nuk duhet të jetë privilegj vetëm i menaxherëve.
Teoritë e nevojave
Teoria e nevojave hierarkike (Teoria e Masllovit).
Ndër teoritë më të njohura motivuese, kur janë në pyetje nevojat njerëzore, gjithsesi është teoria e
Masllovit e cila pikë nisje e ka hipotezën se tek çdo qenie njerëzore ekziston hierarkia e nevojave,
e cila përbëhet nga:
1. Nevojat fiziologjike (ushqimi, uji, banimi dhe nevojat tjera trupore)
2. Nevojat e sigurisë (siguria fizike dhe ajo emocionale)
3. Nevojat për dashuri (nevoja për të dashur dhe për të qenë i dashur)
4. Nevoja për respektim (nevoja për respektim, vetërespektim, kujdes dhe mirënjohje publike)
5. Nevoja për vetëaktualizim (nevoja për zhvillim, përparim dhe shfrytëzim të potencialeve
individuale që sjellin kënaqësinë mevetveten).
Radhitjen hierarkik të nevojave Masllovi e ka ndarë në dy grupe:
a) nevojat rendit të ultë në të cilin marrin pjesë nevojat fiziologjike dhe ato të sigurisë,dhe (1dhe2)
b) nevojat e rendit të lartë në të cilin marrin pjesë nevojat sociale, të respektimit dhe vetë
aktualizimit (3,4 dhe 5).

Teoria e dy faktorëve (Teoria e Hercbergut

1.faktorët që ndikojnë në pakënaqësi (faktorët higjenik) politika e pagave, mbikëqyrja nga
udhëheqësi direkt, marrëdhëniet ndërnjerëzore, raportet me menaxherin dhe kushtet e punes
2. faktorët që ndikojnë në kënaqësi (faktorët motivues)
Këta faktor kanë të bëjnë me përmbajtjen e punës: arritshmëria,mundësia për zhvillim dhe
avancim, mirënjohjet, përgjegjësia dhe natyra e punës.
Teoria ERG (Teorija e Alderferit
Kjo teori thotë se njerëzit në organizata i shtynë në lëvizje tri lloje:
a) Nevojat eksistences ( E)
b) Nevojat shoqërimit (Sh)
c) Nevojat zhvillimit (ZH)

Teoria e arritjeve (Teoria Mek Klilendit)

Kjo teori fokusohet në tri lloje të nevojave
- Nevojat për arritjen ( suksesi I karrjeres)
- Nevojat për posedim (fuqiq,pushteti)
- Nevojat për tu shoqeruar ( Socializimi)

TEORITË E PROCESEVE
Teoria e caktimit të qëllimeve (Teoria Llak, Llatoni)
Teoria ka tre elemente (hapa) të rëndësishme
1. caktimi i qëllimeve,
2. fitimi i përkushtimit të punësuarve për arritjen e qëllimeve
3. sigurimi I përkrajes

Teoria e barazisë (teoria e Adamsit)

Krahasim ne mes përsonit ,,a’’ dhe personit ,,b’’
Barazia dhe jo barazia në këmbimin social
Rezultatet e krahasimit Përcepcioni
Ra/Da<Rb/Db Pa barazia (nënvlerësimi
Ra/Da = Rb/Db Barazia
Ra/Da > Rb/Db Pabarazia (mbivlerësim)

Ra = rezultatet e punëtorit pëceptues “a”

Da= depozitimet e punëtorit pëceptues “a”
Rb= rezultatet e punëtorit me të cilin perceptuesi “a” krahasohet “b”
Db = depozitimet e punëtorit me të cilin perceptuesi “a” krahasohet “b”

Teoria e pritjes (Teoria e Vrumit)

Toria e pritjes bazohet në tri elemente qenësore: të cilët janë për nga natyra të besueshëm:
1) Pritja. Pritja është shkallë (fuqi e të besuarit) në të cilën individi shpreson se është i arritshëm
një rezultat i caktuar.
2) Instrumentalizimi - Instrumentalizimi ka këto relacione të gjasave
1 (realizimi i rezultateve të tjera, është i sigurt në rast se është realizuar qëllimi i parë), 0 (nuk
ekziston kurrfarë lidhje në mes rezultatit të arritur të parë dhe të dytë) deri 1 (realizimi i qëllimit të
dytë është i sigurt edhe pse nuk është arritur realizim i parë).
3) Valenca- (rëndësia) paraqet orientimin emocional të njerëzve kah rezultatet e caktuara.
GRUPET DHE EKIPET
Grupi mund të lindë në dy mënyra:
1) me vetëdije dhe në mënyrë të planifikuar për realizimin e një (apo më shumë) qëllimi,
2) spontanisht dhe pa vetëdije për plotësimin e disa nevojave

Llojet e grupeve në organizata ekzistojnë dy lloje të grupeve:

-Grupet formale -Grupet formale, janë ato grupe, të cilat formohen dhe sanksionohen me
vendime udhëheqëse të menaxhmentit të ndërmarrjes
- Grupet formale, mund të jenë: 1. grupe komanduese dhe 2. grupe punuese.
Grupet formale kanë disa funksione dhe destinime të caktuara në organizata si për shembull:
- Zgjidhja e problemeve komplekse.
- Gjenerimi i ideve dhe kreativitetit.
Grupet joformale, janë grupe të cilat lindin – formohen dhe zhvillohen jashtë kornizave dhe
normave ligjore të organizatës.
-Themelusi I tyre-vetë te punsuarit
-Karakteristikat e grupit jo formal:
-; Kanë struktur te tyre
- Zgjedh liderin e tyre
- jan te organizuar si grupe miqsore
- grupe te interesit
Ekzistimi i grupeve joformale në organizata, ka përparësitë
- ato ruajnë vlerat dhe normat e përbashkëta të sjelljeve;
- ato sigurojnë plotësimin e nevojave të përkatësisë,
- ato ndihmojnë komunikimin në organizatë.
- ato ndihmojnë në zgjidhjen e konflikteve në mes individëve

*Mangësitë e grupeve joformale në organizata janë:

- konformizmi
- interesa të kundërta në raport me organizatën,
-Bartja e bartin thasheme, e shpesh edhe gënjeshtra,
- Grupet joformale, shumë shpesh janë bastion i ndryshimeve;

Madhësia e grupit
- shkallës së konfrontimit të anëtarëve të grupit (grupi më i madh
- Zvogëlimit të lirimit të shkallës së tensioneve në mes anëtarve të grupit.
- Zvogëlimit të shkallës së solidaritetit reciprok .
- Zvogëlimit të numrit të informacioneve
- Zvogëlimit të shkallës së konformizmit
- numër i madhësisë së grupit antarve 3-7
 Rolet grupor
- Qendrimi, sjelljet të caktura
- Percepcioni I rolit
- Pritja nga roli

*Në organizata zakonisht ekzistojnë dy lloje të roleve grupore:

1. rolet e detyrave dhe
2. rolet e ndërtimit të grupeve.

1.5. Normat grupore

- Normat grupore, janë rregulla të aprovuara të sjelljeve për anëtarët e grupit.
-Zhvillimi i normave varsishtë nga natyra

*Konformizmi është aprovimi i normave të sjelljes nga ana e anëtarëve të grupit.

Konformizmi ka pasoja pozitive dhe negative.

Eksperimenti i Solomonit
Ia bI cId i

Vendimmarrjet grupore
Vendimmarrja grupore ka përparësitë dhe mangësitë e saja.
Përparësitë e vendimmarrjes janë:
- Shfrytëzon më shumë dije dhe informacione
- Qasjet e shqyrtimit të problemeve me rastin e vendimmarrjes janë më të mëdha.
- Aprovimet dhe motivimet për vendimmarrje janë më të mëdha
- Anëtarët e grupit e kuptojnë më mirë rëndësinë e vendimmarrjes

Mangësitë e vendimmarrjes grupore janë

- grupi është e gatshëm zakonisht të aprovojë propozimin e parë I cili propozohet
- me grup zakonisht mbizotëron individi dominant çka ua pamundëson kontributin anëtarëve tjerë
të grupit
- pas vendimmarrjes në grup, formohen raportet e tipit “fituesit dhe humbësit” kështu që
“humbësit” nuk e ndiejnë si obligim
- një numër i caktuar i anëtarëve të grupit vjen në grup me obligime të marra
- Vendimmarrja grupore kërkon kohë shumë më të gjatë se sa vendimmarrja individuale

Mendimet grupore
- Të menduarit grupor nënkupton zvogëlimin e aftësive individuale
- Mendimet grupore zakonisht paraqiten te grupet që janë kohëzive dhe te izoluara nga ndikimi i
midisit dhe së fundi në rast se kanë lider autoritativ

EKIPET
Ekipi (skuadra) është formë e përbashkët formale e punës së njerëzve, e cila i lidhë ata me misione,
qëllime, detyra dhe interesa të përbashkëta.
Llojet e ekipeve dhe karakteristikat e tyre
1. ekipet për zgjidhjen e problemeve (ekipet punuese),
2. ekipet vetëqeverisëse dhe
3. ekipet interfunkcionale.
Sipas qëllimit të formimit dhe shkallës së autonomisë, dallojnë tri lloje te ekipeve:
1. ekipet adhoc
2. ekipet vetëqeverisëse dhe
3. ekipet kros funksionale

Ekipet për zgjidhjen e problemeve, janë të organizuar ad hoc (vetëm për një rast konkret) dhe
janë të udhëhequra nga ana e menaxhmentit të ndërmarrjes.
Ekipet vetëqeverisëse janë organizata në vete
Ekipet Kros-funksionale janë ekipe që formohen nga të punësuarit e organizatës të cilët janë në
nivele të njëjta hijerarkike,
Ekipet udhëheqëse (Ekipet e Top menaxhmentit – ETM) janë ekipe të cilat janë gjithmonë
veprojnë, në nivelin më të lartë të hierarkisë menaxhuese
Dizajnimi i ekipit
Dizajni i ekipit nënkupton definimin e roleve ekipore dhe zgjidhjen e anëtarëve të ekipit të cilët do
t’iu përgjigjen në mënyrë adekuate roleve në ekip
Ndërtimi i ciklit jetësor të ekipit ne 5 forma:
1. formimi dhe orientimi,
2. pakënaqësia,
3. vendosshmëria,
4. ekzekutimi dhe
5. shpërndarja e ekipit.

Përparësitë e punës ekipore

1. motivimi i shtuar i të punësuarve
2. satisfakcioni i shtuar i të punësuarve
3. përkushtimi për qëllime të organizatës
4. rritja e produktivitetit
5. komunikimi më i mirë në mes të punësuarve
6. avancimi shkathtësive afariste
7. rritja e fleksibilitetit afarist
8. zvogëlimi i dukshëm I shpenzimeve
Mangësitë e punës ekipore
1. stresi dhe frustrimi
2. eliminimi i menaxherëve të mesëm
3. mendimi grupor trupit tehun e kreativitetit individual
4. ngopja me punë ekipor mund të sjell deri te rënia e përformansave

UDHËHEQJA.
Aktivitetet e menaxhmentit
 Planifikimi
 Organizimi
  Udhëheqja
 Kontrolli
Aktivitetet e udhëheqjes
 Interpretimi
 Modelimi
 Mobilizimi
 Inspirimi
Vetit krahasues në mes menaxherit dhe udhëheqësit (liderit
Menaxheri
 I orientuar në afat të shkurtë
 Shikim i përpiktë
 Administron punën
 Mirëmban punën
 Imitin angazhime
 Pyet pse dhe si
 Aprovon
 Ushtar i mire
 I punon gjerat në mënyrën e duhur
Udhëheqësi (lideri)
 I orientuar në afat të gjatë
 Vështrim në horizont
 Inovon punën
 E zhvillon punën
 Zhvillon angazhime
 Pyet përse jo
 I bien në pyetje
 Personalitet i pavarur
 Punon punë të vërteta
Karakteristikat e udhëheqjes. janë Tri karakteristikat themelore:
1. udhëheqja është aktivitet kolektiv,
2. bazohet në lidhjet e vëna brenda organizatës,
3. lidhet për ndryshimet radikale.

FAKTORËT E UDHËHEQJES.
1. Prejardhja e udhëheqësit (liderit)
2. Shkathtësitë e udhëheqësit
3. .Mënyra e vendimmarrjes,
4. Vetitë e të nënrenditurve,
5. Karakteristikat e midisit.
Veçoritë personale të udhëheqësit (liderit) janë:
 përcepcioni,
 vlerat
 personale,
 prirja kah rreziku,
  shkathtësia dhe
 mënyra e vendimmarrjes.
STILET E UDHËHEQJES
Stili autokrat i udhëheqjes dallohet nga stilet e tjera, thjesht për arsye se udhëheqësi (lideri) është
totalisht i pavarur në procesin e vendimmarrjes.
Stili Demokrat i udhëheqjes, dallohet nga stili autokrat me inkuadrimin e të nënrenditurve në
proceset e vendimmarrjes, me besim shumë më të lartë ndaj të nënrenditurve në punët dhe proceset
e ndërmarrësisë.
Stili liberal i udhëheqjes dallohet nga dy stilet e mëparshme me kyçjen e plotë të të gjithë të
punësuarve

Sistemi i Likertit, “katër stile të udhëheqjes”

Sistemi 1. (Sistemi Autoritativ eksploatues) paraqet një formë autokratë të udhëheqjes në të cilën
i gjithë pushteti – autoriteti – udhëheqës është I koncentruar në maje të organizatës
Sistemi 2. (Autoritativ – qëllimmirë) tregon se udhëheqja dhe kontrolli kanë ngel në majë të
strukturës udhëheqëse, derisa disa vendimet janë deleguar
Sistemi 3 (Sistem participues) paraqet sistemin e konsultimeve më të nënrenditurit kur është fjala
për procesin e vendimmarrjes.
Sistemi 4. (sistemi demokratik) paraqet sistemin ku vendimmarrja është e decentralizuar në të
cilën idetë e të punësuarve favorizohen dhe ata (të nënrenditurit) gëzojnë besim të lartë.

Qasje kontingjenteve:me këta faktorë:

1) Karakteristikat dhe kërkesat e detyrave,
2) Vetitë, pritjet dhe sjelljet e të punësuarve
3) Kultura dhe politika organizative

Modeli i udhëheqjes në bazë të situatës

1) shkalla e motivimit për arritje,
2) gatishmëria për të pranuar përgjegjësinë dhe
3) shkalla e arsimimit dhe përvojës.

1) Cka eshte Siellja Organizative?

- Siellja organizative eshte pjese perberese e shkencave organizative e cila merret me
studimin-analizen e sielljeve te individeve apo to njerezve ne pergjithesi prej nivelit me
to thjeshtee d.m.th. atij individual, grupor e deri to ai kolektiv-organizativ-global.

2) Kur eshte themeluar sjellja Organizative si shkence?

- Siellja organizative si shkence e pavarur organizative daton diku nga mesi i viteve te
dyzeta te shekullit te kaluar. kur kemi paraqitjet e punimeve dhe studimeve te para ne
SHBA (shkolla afariste e Harvardit) siq jane studimet dhe punimet e Levinovit
(gjurmimet dinamike to grupit), Fidlerit (Teoria e liderit) Vrumit (Teoria e motivimit) e
e dyta
3) Qasjet e shqyrtimit te Sjelljes Organizative?
 - Tani pas shtatedhjete vjeteve to zhvillimit to sielljes organizative si shkence e pavarur
organizative dhe mjaft e kompletuar jane kristalizuar menyrat e depertimit-arritjes se
studimit te saj nepermes ketyre llojeve to depertimeve.
a) Kognitive ose njohurive natyrore per sielljet e njeriut si qenie e organizuar
shoqerore dhe e kontrolluar nga
4) Si manifestohen ndryshimet individuale ne mes njerezve?
- Kur deshirojme qe dike te vecojme prej te tjereve, ose prej mases, grupit, apo ekipit,
atehere fillojme me pershkrimin e vetive te atij personi qe ate e bejne te dallohet prej
te tjereve, pra ate e bejne te vecante dhe ne kuptim unik ne aspektin e legjitimimit.
Njerezit pervec qe ndryshojne me te madhe ne mes veti ata kane nje numer te
5) Cilat jane karakteristikat personale dhe aftesite?
Karakteristikat personale jane: qendrirnet, aftesite, besirni dhe vlerat (aftesite
individuale, karakteristikat biografike, vlera individuale, gendrimet
individuale, percepcionet individuale, te mesuarit individual dhe motivimi
individual.)
Aftesia mund to definohet si kapacitet mental dhe fizik per kryerjen e nje pune.
Aftesite e njerezve
6) Cilat jane vetit e Llokus kontrolles?
7) Cilat jane vetit vetekontrollues dhe vet respektimit? (nuk jam i sigurte per kete
pergjigje)
- Vetedija reflekton shkallen ne te cilen gjendet personi i kujdesshem dhe
kembengules. Fjala eshte per personalitete shume te organizuara dhe me nivel te larte
te vetedijes. Ne kete grup njerezish do te hasim persona dhe individe te cilet jane te
hapur per bash
8) Cilat jane vetit e personaliteteve to Tipit A dhe B?
- Vetit e personaliteteve to Tipit A dhe B jane se ato jane dy personalitete me ambicie
te kunderta per pune, karriere dhe per jete. Tipi A - personalitete shume to
organizuara dhe me nivel to larte to vetedijes, te hapur per bashkepunim dhe praktika
pozitive per kontroll dhe vet per kontrol1, veterespektim, dhe respektim te te tjereve,
kurs
9) Cilat jane principet e Nikolla Makijavelit?
- Sipas Nikolla Makijevit ekzistojne persona te cilet bejne realizimin e deshirave dhe
planeve individuale pa marre parasysh qmimin dhe ambientin perreth. Ketu s'ka
meshire, per humanistet, ketu ka vetem arrogance dhe lufte te hapur per pozite.

10) Qka eshte percepcioni dhe si zhvillohet procesi i percepcionit?

- Percepcioni eshte proces i seleksionimit (zgjidhjes), organizimit dhe interpretirnit to
stimulanseve me qellim to percaktimit to rendesise. Percepcioni bazohet ne stimulimin
qe vjen nga ambienti jetesor i njeriut. Stimulanset i regjistrojme dhe i verejme
nepermes ndjenjave te cilat ne menyre direkte reflektohen ne sielljen indi
 11) Cilat jane faktoret intern dhe ekstern to percepcionit?
- . Faktoret qe ndikojne ne natyren e percepcionit mund to jene:
faktoret intern (dija, motivi, interesi, disponimi dhe skema e gjithembarshme mentale)
dhe
faktoret ekstern (intensiteti i stimulansave, madhesia e stimulansave, redundansa e
stimulansave dhe kontrastet ne prapavije).

12) Cilat jane format e to mesuarit respektivisht teorite qe shpjegojne e mesuarit?

- Te mesuarit si proces ne pergjithesi definohet si ndryshim stabil dhe relativ ne sielljen
individuale. Cdo mesim eshte ndryshim, mirepo edhe cdo ndryshim nuk eshte mesim.
Personat dhe sistemet (organizatat) mund te prodhojne dhe te bejne ndryshime
mirepo nuk domethene se mesojne diq to re. C'do mesim patjeter k