1961 VE 1982 ANAYASALARI

DARBE GÜÇLERİ VE KURUCU MECLİSLERİNİN YAPISI VE ÜYELERİ

KARŞILAŞTIRMA 1960 - 1961 1980 - 1982

DARBE GÜCÜ MİLLİ BİRLİK KOMİTESİ MİLLİ GÜVENLİK KONSEYİ

KURUCU MECLİS YAPISI MBK + TM MGK + DM

MİLLİ BİRLİK KOMİTESİ (38 ÜYE) MİLLİ GÜVENLİK KONSEYİ (5 ÜYE)

27 Mayıs 1960 Darbesi ile yönetime el koyan 38 kişilik Millî Güvenlik Konseyi Hakkında Kanun md. 1 (K.n.
Millî Birlik Komitesi (MBK) ise, 157 sayılı Kanun’un 2356., K.t. 12.12.1980; R.G., T. 12.12.1980, S. 17186-
altında adları bulunan şu üyelerden oluşuyordu: Mük.; Düstur, 5. Tertip, C. XX., s. 63).

Başkan: Org. Cemal GÜRSEL; Üyeler: Org. Fahri Millî Güvenlik Konseyi; Devlet ve Millî Güvenlik Konseyi
ÖZDİLEK, Tümg. Cemal MADANOĞLU, Tuğg. İrfan Başkanı Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan
BAŞTUĞ, Tuğg. Sıtkı ULAY, Alb. Ekrem ACUNER, Alb. Evren, üyeleri; Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral
Mucip ATAKLI, Alb. Osman KÖKSAL, Alb. Fikret Nurettin Ersin, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral
KUYTAK, Alb. Sami KÜÇÜK, Alb. Haydar Tahsin Şahinkaya, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral
TUNÇKANAT, Alb. Alparslan TÜRKEŞ, Alb. Muzaffer Nejat Tümer ve Jandarma Genel Komutanı Orgeneral
YURDAKULER, Yarb. Refet AKSOYOĞLU, Yarb. Fazıl Sedat Celasun’dan teşekkül eder.
AKKOYUNLU, Yarb. Orhan KABİBAY, Yarb. Mustafa
KAPLAN, Yarb. Suphi KARAMAN, Yarb. Sezai OKAN,
Yarb. Ahmet YILDIZ, Bnb. Emanullah ÇELEBİ, Bnb.
Orhan ERKANLI, Bnb. Vehbi ERSÜ, Bnb. Suphi
ASKERİ KANAT GÜRSOYTRAK, Bnb. Kadri KAPLAN, Bnb. Muzaffer
KARAN, Bnb. Mehmet ÖZGÜNEŞ, Bnb. Şükran
ÖZKAYA, Bnb. Şefik SOYUYÜCE, Bnb. Dündar
TAŞER, Yzb. Münir KÖSEOĞLU, Yzb. Selâhattin
ÖZGÜR, Yzb. Rıfat BAYKAL, Yzb. Ahmet ER, Yzb.
Numan ESİN, Yzb. Kâmil KARAVELİOĞLU, Yzb.
Muzaffer ÖZDAĞ, Yzb. İrfan SOLMAZER.

Başlangıçta 38 kişiden oluşan Millî Birlik Komitesi,

ortaya çıkan anlaşmazlıklar sonucu, sivil yönetime bir
an önce geçmek isteyen ılımlılarla, askerî yönetimin
KURUCU MECLİS devamından yana olan aşırılar olmak üzere ikiye
bölündü. İlk tasfiye, “14’ler” adıyla bilinen grubun 13
Kasım 1960’ta MBK’den uzaklaştırılmasıyla sona erdi.
38 üyeden 14’ü ihraç edildi, İrfan BAŞTUĞ öldü, Cemal
MADANOĞLU istifa etti. Millî Birlik Komitesi Başkanı
Org. Cemal GÜRSEL ise, 26 Ekim 1961’de
Cumhurbaşkanlığına seçildi.

TEMSİLCİLER MECLİSİ (256 üye + BK) DANIŞMA MECLİSİ (160 ÜYE)

Atama + dolaylı seçim (özel Seçim Kanunu) Doğrudan MGK ataması (120)
Dolaylı MGK ataması (40)
Devlet başkanı’nca (10)
MBK (18)
İller (75)
CHP (49)
CKMP (25)
Barolar (6)
Basın (12)
SİVİL KANAT
Eski Muharipler Derneği (2)
Esnaf kuruluşları (6)
Gençlik (1)
İşçi sendikaları (6)
Odalar (10)
Öğretmen kuruluşları (6)
Tarım kuruluşları (6)
Üniversiteler (12)
Yargı organları (12)
Bakanlar Kurulu üyeleri (mevcut)

ANAYASA KOMİSYONU (10 ÜYE) ANAYASA KOMİSYONU (15 ÜYE)

UZMANLIK KOMİSYONU
İstanbul (7) + Ankara (3)
27 Mayıs 1960 Devrimi’nden sonra kurulan MBK,
İstanbul Üniversitesi’nden 7, Ankara Üniversitesi’nden
ise 3 olmak üzere, toplam 10 Öğretim Üyesinden
oluşan bir Anayasa Komisyonu kurarak, Anayasa
Tasarısı’nı hazırlamakla görevlendirmiştir. Söz konusu
Komisyon’da şu üyeler bulunmaktaydı:
12 Eylül 1980 Askerî Darbesi’nden sonra kurulan
Danışma Meclisi, 23 Ekim 1981’de ilk toplantısını
yapmış, çalışma düzenine ilişkin İçtüzüğü kabul ettikten
sonra, kendi üyeleri arasından, diğer sürekli
komisyonların yanı sıra, 15 kişiden oluşan bir Anayasa
Komisyonu seçmiştir. Söz konusu Komisyon’da, şu
üyeler bulunmaktaydı:

İstanbul Üniversitesi’nden: Ord. Prof. Dr. Sıddık Sami
ONAR, Ord. Prof. Dr. Hıfzı Veldet VELİDEDEOĞLU,
Prof. Dr. Hüseyin Nail KUBALI, Prof. Dr. Tarık Zafer
TUNAYA, Prof. Dr. Ragıp SARICA, Prof. Dr. Naci
ŞENSOY, Doç. Dr. İsmet GİRİTLİ.
Ankara Üniversitesi’nden: Prof. Dr. İlhan ARSEL, Prof.
Dr. Bahri SAVCI, Doç. Dr. Muammer AKSOY.
Prof. Dr. Orhan ALDIKAÇTI (Başkan), Prof. Dr. A.
Feyyaz GÖLCÜKLÜ (Başkan Vekili), Prof. Dr. Şener
AKYOL (Sözcü), Doç. Dr. Turgut TAN (Kâtip Üye),
Prof. Dr. Kemal DAL, Prof. Dr. Feyzi FEYZİOĞLU, Prof.
Dr. Feridun ERGİN, Prof. Dr. Teoman ÖZALP, Prof. Dr.
Hikmet ALTUĞ, Mümin KAVALALI, Muammer YAZAR,
T. Fikret ALPASLAN, İhsan GÖKSEL, R.
İBRAHİMOĞLU, Recep MERİÇ.