Jaargang 4

nummer 21
10 november
9(56&+,-177:((:(.(/,-.623:2(16'$*,1$//(=,(.(1+8,=(1,11('(5/$1'(123,17(51(7
2010

02 22 25 27
Open Dag van de Zorg Toekomst van het zorgstelsel Arbeidsvoorwaarden zorg Juwelen Slot Zeist

Brandveiligheid in de Zorg
Special
Kabinet wijst nog dit Met Zorgspecial
Door het succes van de Ziekenhuiskrant
Zie pagina 5
jaar ziekenhuizen aan krijgt de uitgever, de Gouda Media Groep,
steeds vaker de vraag vanuit de verzorgings-
en verpleeghuizen of er ook een eigen Zorg-
krant voor hen kan komen volgens dezelfde
Noordhoff Wolters formule als de Ziekenhuiskrant.
Zie pagina 3
Om aan die vraag vanuit de zorg te vol-
doen heeft de Gouda Media Groep beslo-
ten om vooralsnog eenmaal per maand
Gen tegen HIV een speciale Zorgkrant in de vorm van een
special in het hart van de Ziekenhuiskrant
Onderzoekers van de Amerikaanse Harvard op te nemen. Deze Zorgkrant bevat spe-
Medical School hebben een specifiek eiwit cifieke informatie die voor medewerkers
in het menselijk DNA opgespoord dat ervoor inclusief de leidinggevenden en beslissers
zorgt dat sommige mensen van nature beter van zorginstellingen van belang kan zijn.
beschermd zijn tegen HIV dan anderen. Een De krant met Zorgspecial wordt voorals-
van de onderzoekers is de geneticus Paul nog alleen in de provincie Zuid-Holland
de Bakker die ook werkzaam is bij het UMC extra verspreid. Nieuws over verzorgings-
Utrecht. Uit het onderzoek blijkt dat de kans op babysterfte kleiner is als de bevalling van meet af aan wordt begeleid door en verpleeghuizen kan men opsturen naar
een gyneacoloog. redactie@ziekenhuiskrant.nl.
De wetenschappers vergeleken het DNA van
mensen bij wie HIV-besmetting niet tot aids Nog dit jaar wijst het kabinet ziekenhuizen dan vrouwen die vanaf het begin door de gy-
heeft geleid, met dat van patiënten die wel ziek aan die 24 uur per dag verloskundige zorg naecoloog worden begeleid. Haagse politici Hersens werken net
zijn geworden. Zij ontdekten dat het grootste zullen bieden. Dat zei minister Edith Schip- debatteren al jaren over de babysterfte die als Facebook
deel van de mensen uit de eerste groep slechts pers (VVD) van Volksgezondheid vorige week in Nederland wat hoger is dan in de meeste
in één gen verschilt van andere seropositieven. in de Volkskrant. Ze gaf daarmee een reactie andere Europese landen. Een speciaal inge- Hersenen blijken zich hetzelfde te gedragen
Dit gen helpt het immuunsysteem om het HIV- op de publicatie in het wetenschappelijke tijd- stelde stuurgroep kwam begin dit jaar met het als veel sociale netwerken, zoals Facebook.
geïnfecteerde cellen op te ruimen. De Bakker: schrift British Medical Journal waaruit blijkt advies zwangere vrouwen in acute situaties
“Eerdere studies hadden al gevonden dat dat bevallingen onder begeleiding van een altijd binnen een kwartier te helpen. Hiervoor Sociale netwerken werken volgens het ‘small-
HLA-genen een belangrijke rol voor het spon- verloskundige riskanter zijn dan tot nog toe moeten ziekenhuizen continu, 24 uur per dag, world’-principe. Dit principe combineert twee
taan onder controle houden van HIV. Met een werd aangenomen. zeven dagen per week, deskundig personeel uitgangspunten. Enerzijds staat iemand met
grootschalige aanpak is het ons gelukt precies beschikbaar hebben. Schippers gaat zich voor- slechts een paar stappen in verbinding met
aan te wijzen welke HLA-genen een rol spelen, Het jongste onderzoek toont aan dat gezonde alsnog eerst in de materie verdiepen, en wil een willekeurig persoon aan de andere kant
en welk deel van het HLA-eiwit essentieel is vrouwen die thuis bevallen 2,3 keer meer daarna snel knopen doorhakken. De verwach- van de wereld. Anderzijds is er binnen het net-
voor deze unieke bescherming tegen HIV.” kans hebben op een dood kind en vrouwen ting is dat de benodigde maatregelen honder- werk sprake van sterk lokale gerichtheid, zo-
Omdat langetermijn-overlevers met HIV erg die halverwege de thuisbevalling alsnog naar den miljoenen euro’s extra gaan kosten. genaamde hecht verbonden vriendengroepjes.
zeldzaam zijn vergde het jaren internationale het ziekenhuis moeten, bijna vier keer meer, (Zie verder pagina 3). De hersenen werken op dezelfde manier als
samenwerking om genoeg patiënten te ver- deze vriendennetwerken. Linda Douw ontdek-
zamelen. De onderzoekers gebruikten de ge- te dit door onderzoek te doen naar de symp-
gevens van bijna 1000 langetermijn-over- Zieke beren, lachende kleuters tomen van patiënten met hersentumoren en
levers en ruim 2600 HIV-positieve controles epilepsie. Zij promoveerde afgelopen maan-
uit Europa en Amerika. Ruim duizend kleuters uit Amsterdam en dag. Door met behulp van het ‘small-world-
omstreken komen deze week samen met principe’ te kijken naar de hersennetwerken
Het is nu tijd om uw goud te verkopen hun zieke teddybeer naar het AMC. Dit jaar van patiënten met een hersentumor ontdekte
Hoogste goudprijs ooit! kunnen ook blinde en slechtziende kleuters,
kleuters met concentratiestoornissen en ver-
Douw dat de ‘algemene’ gevolgen van een
hersentumor (zoals epileptische aanvallen en
standelijk gehandicapte volwassenen hun problemen met algemene cognitieve functies)
Ik wil uw goud! zieke knuffels meenemen. Initiatiefnemer veel beter te verklaren waren. Een hersen-
van het projet is de IFMSA-NL (International tumor beïnvloedt namelijk het hele hersennet-
Record goudprijs €30,- per gram Federation of Medical Students Association werk. Zelfs in de hersenhelft waar de tumor
24 karaats goud - The Netherlands). IFMSA-NL is onderdeel zich niet bevindt is de neurale communicatie
van een wereldwijd netwerk van geneeskun- veranderd. Dit effect is enigszins te vergelij-
U ontvangt direct de hoogste contantprijs voor
destudenten dat actief is in 89 landen. Doel ken met het vinden van websites op internet.
sieraden, heel of kapot, munten, goudbaren, van IFMSA-NL is onder meer de vorming Wanneer er een zoekmachine, zoals Google,
tandengoud, zilver, guldens, rijksdaalders, bestek, van cultureel en maatschappelijk bewuste uitvalt, heeft dat verstrekkende gevolgen voor
broodmanden, diamant, briljant en horloges:
geneeskundestudenten. de vindbaarheid van andere websites.

Cartier, Rolex, Breitling,Omega enz.

L J KL
PQ

[ J FLFO IV J T T UP F M F O  O M
8JK
IFCCFO
FFO
TUPFM

WPPS
FMLF
XFSLQ
WPPS
FMLF
XFSLQMFL







FO
BOEFST
NBLFO
XF

IFN
TQFDJBBM
WPPS
V
Potma Edelmetaal
Papestraat 28 - Den Haag De facilitaire
Tel.: 070-3636666 zorgondersteuner
Di. t/m za. 11.00 - 17.00 uur

Makkelijk te bereiken met openbaar vervoer, uitstappen halte Binnenhof (centrum) Vraag gratis catalogus
www.isscureandcare.com aan via info@scoremedi.nl Professionele weegapparatuur
Tel: 030 - 24 24 800 L J KL
PQ

[ J FLFO IV J T T UP F M F O  O M www.medifix.nl - tel. 013-5111111
 Nummer 21
10 november 2010
Eigenschappen tumor bepalend
Het onderzoek dat plaatsvindt in het Neder-
lands Kanker Instituut - Antoni van Leeuwen-
hoek Ziekenhuis in Amsterdam richt zich
steeds meer op personalized medicine. Door
wetenschappelijk onderzoek is het steeds
vaker mogelijk om de kenmerken van de
tumor van de desbetreffende patiënt te be-
palen. Als deze kenmerken vastgesteld zijn,
kan de behandeling hierop aangepast wor-
den. Onderzoekers van het NKI-AVL verwach-
ten dat het over tien tot vijftien jaar niet meer
leidend is waar de tumor zich in het lichaam
bevindt, maar de vraag welke eigenschappen
de tumor heeft en voor welke behandeling
deze het meest gevoelig is.
Een voorbeeld van personalized medicine,
waarbij gekeken wordt naar de eigenschappen
van de tumor, is de zogenaamde MammaPrint
bij borstkanker. Hierbij is het mogelijk om aan
de hand van de tumor te bepalen hoe groot
het risico is dat de tumor terugkeert. Bij een
hoog risico worden de vrouwen na een opera-
tie nog behandeld met chemotherapie. Bij een
laag risico blijft hen die zware nabehandeling
‘Op reis met diabetes’
Wereld Diabetes Dag, op zondag 14 november, is voor diverse ziekenhuizen aanleiding voor activiteiten in het
kader van deze ziekte. Doel van Wereld Diabetes Dag is aandacht en begrip te vragen voor diabetes, een ziekte
die wereldwijd epidemische vormen aanneemt, niet alleen onder volwassenen, maar ook onder kinderen. Het
Havenziekenhuis in Rotterdam, bijvoorbeeld, organiseert samen met de Diabetes Vereniging regio Rotterdam, op
zaterdag 13 november een symposium voor diabetespatiënten en andere geïnteresseerden. Thema is ‘Op reis met
diabetes’. Het programma van deze dag is te vinden op www.havenziekenhuis.nl.
Europese subsidie voor ‘Ouderen en kanker’
Dankzij een Europese subsidie uit het
Europees Fonds voor Regionale Ontwikke-
ling kunnen onderzoekscentra in de grens-
regio Vlaanderen-Nederland hun krachten
bundelen. Met deze subsidie wordt een
kenniscentrum opgericht waar de bestaande
kennis en expertise op het gebied van zorg
voor oudere kankerpatiënten bij elkaar ge-
bracht en uitgewisseld wordt. Daarnaast
wordt een onderzoek uitgevoerd waarin een
groep oudere kankerpatiënten (ouder dan
zeventig jaar bij de eerste diagnose) gevolgd
en vergeleken wordt met jongere kanker-
patiënten (vijftig tot zeventig jaar) en met
ouderen zonder kanker.
Het project ‘Ouderen en kanker’ staat onder
leiding van het Academisch Centrum voor
Huisartsgeneeskunde (ACHG) van de KU
Leuven (België) in samenwerking met onder
meer de afdeling Huisartsgeneeskunde van
de Universiteit Maastricht en de afdelingen
oncologie van de ziekenhuizen in Maastricht
en Heerlen. Hoofddoel van het project is het
verbeteren van de expertise en de optimalise-
ring van de zorg rond oudere kankerpatiënten.
Over deze leeftijdsgroep is veel minder bekend
2 Actueel
bespaard. Een ander voorbeeld is het onder-
Start campagne elfde
zoek naar de werking van het medicijn tamoxi-
fen. Vrouwen met een bepaald type borstkan-
ker worden vaak behandeld met tamoxifen.
Open Dag van Zorg
Bij een deel heeft dit geen effect. De tamoxi-
fentest moet uitwijzen bij welke vrouwen dit
medicijn wel of niet werkzaam zal zijn. Op
voorwaarde dat de financiering van dit onder-
zoek rondkomt, kan dit onderzoek begin 2011
van start gaan, waarbij de test voor het eerst
op patiënten van het NKI-AVL zal worden
toegepast. Verder wordt het steeds duidelij-
ker dat bepaalde mutaties in het tumor-DNA
sterke voorspellende waarde hebben voor de
reactie op verschillende doelgerichte kan-
kertherapieën. Om mutaties in tumor-DNA
op grote schaal te gaan testen heeft het NKI-
AVL recent kostbare nieuwe apparatuur aan-
geschaft om de aanwezigheid van specifieke
mutaties in tumor-DNA snel en nauwkeurig te
kunnen bepalen. Het NKI-AVL verwacht dat
het gebruik van mutatieanalyse als leidraad
voor het kiezen van de optimale therapie voor Tijdens de Open Dag van de Zorg kan het publiek achter de schermen kijken.
de individuele patiënt de komende jaren sterk
zal toenemen. Zorg- en welzijnsorganisaties kunnen zich seerd. Eenmaal binnen is er veel te zien en
sinds vorige week aanmelden voor de elfde te beleven voor het publiek. Jong en oud kan
landelijke Open Dag van de Zorg. De campag- kennismaken met alle facetten van de oude-
ne hiervoor is inmiddels van start gegaan. Op renzorg, gehandicaptenzorg, ziekenhuizen,
zaterdag 19 maart 2011 opent zorg en welzijn thuiszorg, ziekenhuizen, geestelijke gezond-
overal in Nederland de deuren voor het grote heidszorg, verpleeg- en verzorgingshuiszorg,
publiek. De populariteit van de landelijke kraamzorg, jeugdgezondheidszorg, welzijn en
Open Dag van de Zorg is de afgelopen jaren maatschappelijke dienstverlening. Naast een
enorm gestegen. Steeds meer zorg- en wel- grote hoeveelheid activiteiten waaraan deel-
zijnsorganisaties sluiten zich aan en gebrui- genomen kan worden, is er ook ruimte om
ken deze dag om jong en oud nader kennis vragen te stellen aan medewerkers en uitleg
te laten maken met de veelzijdigheid van hun te krijgen over de werkwijze binnen de deel-
sector. nemende zorg- of welzijnsorganisatie. Ook
voor mensen die geïnteresseerd zijn in een
Aangetrokken door de publiciteitscampagne carrière in de zorg of welzijn is de landelijke
met ambassadeur Jochem van Gelder of na Open Dag van de Zorg een goed moment om
het zien van de speciale Open Dag Zorg huis- zich te oriënteren. Scholieren, herintreders of
aan-huis-uitgaves, vindt de Nederlandse be- potentiële vrijwilligers; de dag biedt voor elk
volking steeds beter haar weg naar de Open wat wils. Organisaties die willen deelnemen
Dag van de Zorg. De dag wordt traditioneel aan de Open Dag van de Zorg, kunnen zich
op de derde zaterdag in maart georgani- aanmelden via vwww.opendagzorg.nl.
Rekenen blijft moeilijk voor verpleegkundigen
Van elke tien verpleegkundigen hebben er ze een toets met tien rekenopgaven. Ook
nog altijd vier grote moeite met rekenen. Dit kregen ze de vraag voorgelegd of ze wel eens
blijkt uit de herhaling van het Nursing-onder- fouten maakten bij het maken van oplossingen
zoek naar de rekenvaardigheid van verpleeg- en verdunningen en het intraveneus toedienen
kundigen. van vloeistoffen en medicatie. Achttien pro-
cent van de ondervraagden gaf toe wel eens
Het Nursing-onderzoek wees uit dat 41 procent een fout te hebben gemaakt. In 2007 was dat
van de ondervraagde verpleegkundigen een 27 procent. Deze gemaakte fout had volgens
vijf of lager scoort op de aan hen voorgelegde niemand consequenties voor de patiënt. Van
dan over jongere kankerpatiënten. Zo is het vragen. In 2007 werd dit rekenonderzoek voor de ondervraagden gaf 59 procent aan dat een
voor behandelaars vaak moeilijk in te schatten het eerst uitgevoerd. Toen scoorde 43 procent collega wel eens een fout heeft gemaakt (in
welke behandelkansen en bijwerkingen oude- onvoldoende. Bij dit onderzoek kregen drie- 2007 was dat 55 procent). En volgens 22 pro-
re kankerpatiënten hebben. Omdat het om een honderd verpleegkundigen een aantal vragen cent van de respondenten had dat toen con-
kwetsbare groep gaat zal het onderzoek zich voorgelegd over bijvoorbeeld hun beeld over sequenties voor de patiënt. In 2007 was dat
ook richten op het functioneren in het dage- hun eigen rekenvaardigheid. Daarna maakten zeventien procent.
lijks leven na diagnose en behandeling, al dan
niet met hulp van mantelzorgers of professio-
nele hulpverleners. Voor het project ‘Ouderen
en kanker’ komt in totaal een bedrag van ruim
900.000 euro beschikbaar, waarvan de helft
wordt gefinancierd uit het Europees Fonds
voor Regionale Ontwikkeling.
d/͊
ZŝũďĞǁŝũƐϳƉĂŬŬĞƚ
9ZŝũƐŝŵƵůĂƚŽƌ;ϭĚĂŐͿ
9dŚĞŽƌŝĞĐƵƌƐƵƐ;ϭЪĚĂŐͿ
9^ƚŽŽŵĐƵƌƐƵƐ;ϳĚĂŐĞŶͿ
9/ŶĐůƵƐŝĞĨůĞƐŵĂƚĞƌŝĂĂůĞŶĞdžĂŵĞŶ
ĞůǀŽŽƌƉƌŝũƐŽƉŐĂǀĞ
ďůĂƐsĞƌŬĞĞƌƐĐŚŽŽůs
sŽŽƌĂůƵƌŝũďĞǁŝũnjĞŶ
dĞů͗ϬϭϳϮʹϰϬϴϯϲϭͬttt͘>>^͘Ed
ZƵŝŵϱϬũĂĂƌĚĞĐŽŵƉůĞƚĞǀĞƌŬĞĞƌƐƐĐŚŽŽů Van elke tien verpleegkundigen hebben er nog altijd vier grote moeite met rekenen.
ǀĂŶŚĞƚ'ƌŽĞŶĞ,Ăƌƚ

Actueel
Verloskundig systeem
weer onder vuur
Thuisbevallingen zijn riskanter, dan tot nu toe
werd aangenomen, zo is vorige week geble-
ken uit een grootschalig onderzoek van het
UMC Utrecht, dat online is gepubliceerd in het
tijdschrift British Medical Journal. Hiermee is
de discussie opnieuw opgelaaid.
De onderzoekers analyseerden bijna 38.000
geboortes in de regio Utrecht uit 2007 en
2008. In totaal overleden 99 baby’s, dat is 2,6
sterfgevallen per 1000 bevallingen. Hiervan
overleden er 36 tijdens of na de bevalling,
1 per 1000. Dat is iets hoger dan in ons om-
ringende landen. Het gaat om baby’s zonder
aangeboren afwijkingen die geboren zijn na
een normale zwangerschapsduur van 37 weken
of meer. De kans op babysterfte is hoger als
de bevalling begint in de eerste lijn onder
leiding van een verloskundige. Dit zijn zo-
genaamde laag-risico-bevallingen waar geen
complicerende factoren een rol spelen. Toch
is bij deze bevallingen de kans op babysterfte
2,3 maal zo hoog als bij hoog-risico-bevallin-
gen die starten in de tweede lijn onder super-
visie van een gynaecoloog. De kans op sterfte
is nog hoger als een bevalling start onder
begeleiding van een verloskundige maar de
vrouw halverwege naar het ziekenhuis ge-
bracht moet worden. De kans op babysterfte is
dan 3,7 maal zo groot als wanneer een beval-
ling in het ziekenhuis begint. Intensive care-
opnames komen in beide groepen evenveel
voor. Maar ook hier stijgt de kans met een factor
2,5 indien de vrouw tijdens de bevalling wordt
verwezen naar het ziekenhuis. “De resultaten
zijn verrassend”, zeggen gynaecoloog Anneke
Kwee en neonatoloog Hens Brouwers van het
UMC Utrecht. “Bij laag-risico bevallingen
verwachtten we minder babysterfte en inten-
sive care-opnames, maar het omgekeerde is
waar. De huidige richtlijnen en technieken
Samenwerking ziekenhuizen bij kinderdiabetes
Het kenniscentrum voor Kinderdiabeteszorg
Drenthe/Noord-Overijssel, Diabij, is vandaag
officieel geopend. De kinderdiabetesteams
van vijf ziekenhuizen in Drenthe en Noord-
Overijssel zijn hiervoor een samenwerkings-
verband aangegaan met als doel het regio-
nale zorgaanbod voor kinderen met diabetes
te verbeteren.
Vijf regionale ziekenhuizen (het Wilhelmina
Ziekenhuis Assen, het Diaconessenhuis
Meppel, het Röpcke Zweers Ziekenhuis
Hardenberg, het Scheper Ziekenhuis Emmen
en Ziekenhuis Bethesda Hoogeveen) zijn een
samenwerkingsverband aangegaan op het
specifieke gebied van kinderdiabetes: Diabij.
“Meer kwaliteit van zorg, meer samenwer-
king, meer overleg”, zegt kinderarts Ineke
Hoogeveen van het Wilhelmina Ziekenhuis
Assen over de doelen van het nieuwe samen-
werkingsverband.
HUUR / KOOP
Geschikt voor:
Medisch centrum/satellietkliniek met hotel/appartement accomodatie.
Geschikt voor:
Praktijk + woning + extr. ink. Airco/lift/camerabev./parkeerplaats
voor 6 auto’s. 5 min van LUMC, Diaconesseziekenhuis, CS, centrum
en A4 en A44.
Voor meer info: Tel. 071 - 58 92 166
3 10 november 2010
om het risico in te schatten schieten kennelijk
tekort.” Kwee en Brouwers suggereren dat een
verandering van het verloskundige systeem
het risico verder kan terugbrengen. “Wij den-
ken dat het systeem van risico-inschatting en
twee verloskundige lijnen niet veilig genoeg
is. De eerste en de tweede lijn moeten door
intensieve samenwerking het risico op sterfte
en intensive care-opnames verminderen.” De
artsen van het UMC Utrecht vinden dat het
systeem op vier belangrijke vlakken moet
veranderen. Betere bewaking rond de beval-
ling; beter transport bij noodgevallen; betere
informatieoverdracht tussen professionals; en
betere risisco-inschatting door professionals.
Deze voorstellen sluiten aan op het advies van
de Stuurgroep Zwangerschap en Geboorte. De
uitvoering van dat advies wordt op dit moment
door alle betrokken beroepsgroepen in het
College Perinatale Zorg i.o. voorbereid.
Machtspolitiek
Angela Verbeeten, voorzitter van de Konink-
lijke Nederlandse Organisatie van Verloskun-
digen (KNOV) wees er in een interview voor
BNR Nieuwsradio op dat de gegevens van
de publicatie van de onzerzoekeers van het
UMCU regionaal zijn en ze noemde de ge-
gevens gedateerd. De samenwerking tussen
verloskundigen en gynaecologen is volgens
haar al flink verbeterd en dit is terug te zien
in de meest recente cijfers en die zijn volgens
haar niet in genoemde publicatie verwerkt.
Verbeeten benadrukt dat de verloskundige en
de gynaecoloog aanvullende taken hebben:
de verloskundige begeleiding en de gynaeco-
loog het oplossen van medische problemen.
De onderzoekers van het UMCU verwijt zij
machtspolitiek met als doel het afschaffen van
de zelfstandige verloskundige.
De behandeling van kinderdiabetes is complex omdat
ieder kind zich anders ontwikkelt.
Nummer 21
Wenckebach Instituut en Noordhoff Uitgevers
samen in e-learning
Van links naar rechts: Bert Bruggeman, voorzitter Raad van Bestuur UMCG, Arjen Holl, algemeen directeur
Noordhoff Uitgevers, Petrie Roodbol, hoofd Wenckebach Instituut.
Het Wenckebach Instituut is onderdeel van het
Universitair Medisch Centrum Groningen en
richt zich op de ontwikkeling en opleiding van
alle professionals in de zorg. Het Wenckebach
Instituut heeft in de afgelopen jaren meer dan
twintig digitale cursussen voor verpleegkundi-
gen ontwikkeld, waarvoor binnen de zorg veel
belangstelling bestaat. Noordhoff Uitgevers
is de grootste aanbieder van e-learning cur-
sussen in de zorg. Met CampusMed zijn zij
inmiddels bij een groeiend aantal zieken-
huizen verantwoordelijk voor de digitale
bij-en nascholing.
De samenwerking heeft drie onderdelen: inte-
gratie van bestaande cursussen, gezamenlijke
ontwikkeling en blended learning.
Integratie
In eerste instantie kwamen beide partijen
met elkaar in gesprek omdat er vanuit het
Wenckebach Instituut interesse was om hun
e-learning content breder in de markt te
zetten. Zij kregen vaak aanvragen van andere
ziekenhuizen om hun content ter beschikking
te stellen. Zij zijn daarom op zoek gegaan naar
een partner, om deze activiteiten te professio-
naliseren en kozen voor Noordhoff Uitgevers.
Noordhoff Uitgevers is via hun uitgebreide
netwerk in de zorg in staat om de content van
het Wenckebach Instituut voor alle ziekenhui-
zen beschikbaar te maken. Dit wordt mogelijk
door de reeds ontwikkelde cursussen van het
Wenckebach te integreren in de CampusMed
bibliotheek. Het Wenckebach had al rond de
twintig cursussen ontwikkeld over onderwer-
pen als ‘Advanced Life Support’ en ‘Wond- en
decubituszorg’. Deze onderwerpen passen
naadloos in de bibliotheek van CampusMed.
Stofwisselingsenzym in levend weefsel
Onderzoekers van de Universiteit Leiden en
het Academisch Medisch Centrum (AMC) in
Amsterdam hebben een methode ontwikkeld
om het enzym GBA1 zichtbaar te maken in
levende cellen. Patiënten met de ziekte van
Gaucher hebben een tekort aan dit enzym. Zij
krijgen als therapie het ontbrekende enzym
toegediend. Deze behandeling is extreem
duur. De nieuwe techniek kan leiden tot
betere diagnostiek en op termijn ook tot een
effectievere behandeling.
Zondag 31 oktober publiceerde het weten-
schappelijke tijdschrift Nature Chemistry &
Biology het artikel over de nieuwe methode.
NWO financierde het onderzoek. Gaucher is
een zeldzame erfelijke stofwisselingsziekte
- Nederland telt ongeveer 150 patiënten. Zij
hebben een ernstig tekort aan het enzym
glucocerebrosidase (GBA1), waardoor vet-
moleculen zich opstapelen in bepaalde cellen
Gezamenlijk ontwikkelen
Voor Noordhoff Uitgevers heeft deze samen-
werking ook vele voordelen. Het Wenckebach
Instituut heeft ervaren deskundigen in dienst
die een grote bijdrage kunnen leveren aan de
groei van de CampusMed bibliotheek. Als
ziekenhuizen met e-learning starten is het
belangrijk dat de bibliotheek met zekere snel-
heid in kwantiteit groeit. Noordhoff Uitgevers
is er om die reden bij gebaat om het ontwik-
kelingsproces uit te breiden waar mogelijk. In
het Wenckebach Instituut denkt Noordhoff
Uitgevers een partner gevonden te hebben
die in staat is om op hoog kwalitatief niveau
e-learning te ontwikkelen. Inmiddels staan
er nieuwe gezamenlijke onderwerpen in de
planning, waarvan ‘Thoraxdrainage’ als eerste
wordt opgeleverd in 2011.
Blended Learning
Blended Learning is een begrip dat binnen
de zorg gezien wordt als de totaaloplossing:
e-learning voor het theoretische gedeelte
en contactonderwijs in een skillslab om de
vaardigheden te oefenen. Het UMCG heeft
een vooraanstaand skills center en wil zorg-
professionals de mogelijkheid bieden het
te gebruiken. Daarom kan Noordhoff Uit-
gevers ziekenhuizen die met e-learning van
CampusMed gaan werken, gebruik van het
Wenckebach Skills Center UMCG aanbieden.
Op deze manier worden theorie en oefening
samen gebracht en ontstaat blended learning.
De verwachting is dat vooral ziekenhuizen uit
Noord- en Oost- Nederland geholpen zullen
zijn met deze mogelijkheid.
Door Judie Noar
van het afweersysteem, de macrofagen, in met
name de lever, milt en het beenmerg. Dit leidt
tot zeer ernstige klachten. Gaucher-patiënten
krijgen het ontbrekende enzym tweewekelijks
toegediend. Onderzoekers onder leiding van
hoogleraar Bio-organische Synthese Herman
Overkleeft (Universiteit Leiden) en hoog-
leraar Biochemie Hans Aerts (AMC) ontwik-
kelden een fluorescente verbinding die zich
specifiek hecht aan het enzym GBA1. De
nieuwe methode is vele malen gevoeliger dan
bestaande technieken om het enzym zichtbaar
te maken en kan gebruikt worden in levende
cellen. De techniek wordt voorlopig alleen
gebruikt in proefdieren maar de onderzoekers
hopen dat die snel ook kan worden toegepast
in mensen. Voor het eerst kunnen onderzoe-
kers dan zien of het therapeutische enzym
inderdaad in de juiste concentratie in de juiste
weefsels terechtkomt.
 Nummer 21
10 november 2010
Hearing & Genes van start
Het UMC St Radboud opende op 2 november
Hearing & Genes, het expertisecentrum op
het gebied van (erfelijke) slechthorendheid
en doofheid. In Hearing & Genes werken
KNO-artsen en genetici nauw samen en vindt
diagnostiek, behandeling en wetenschappe-
lijk onderzoek plaats.
Gehoorverlies kan ontstaan op allerlei leef-
tijden en door diverse oorzaken. Zo wordt één
op de 700 kinderen geboren met een vorm
van slechthorendheid of doofheid en ont-
wikkelt een klein aantal kinderen dit tijdens
hun vroege kindertijd. Bij ongeveer de helft
van de kinderen is er sprake van een erfe-
lijke oorzaak. Ook op latere leeftijd kan ge-
hoorverlies optreden, bijvoorbeeld door een
infectie of beschadiging. Het achterhalen
van de oorzaken van erfelijk gehoorverlies is
zeer gecompliceerd. Naar schatting zijn bijna
300 genen betrokken bij slechthorendheid en
Gehoorverlies kan op allerlei leeftijden ontstaan.
Geschiedenis van de gezondheidszorg
Het Rhoonhuysiaanse geheim
In de oude tijden, toen geboorteregeling
nog niet aan de orde was, kwamen de vele
kinderen zonder veel poespas op de wereld.
De aanstaande moeder werd tijdens de baring
meestal bijgestaan door een buurvrouw die
zelf een aantal kinderen had gebaard, zij was
immers een ervaringsdeskundige! Het chirur-
gijnsgilde bracht hierin verbetering door een
opleiding voor vroedvrouw in te stellen. Zij
moesten zelfs een examen afleggen voor een
commissie bestaande uit chirurgijns die op
dit gebied meer ervaring hadden, de vroed-
meesters. Deze ‘specialist’ werd ook te hulp
geroepen als de baby niet spontaan werd ge-
boren. In die tijd vonden bevallingen veelal
onder een laken plaats, dat zich uitstrekte van
de schouders van de vrouw tot aan de hals
van de dokter, waar het werd vastgeknoopt.
Niemand zag dus iets van de geboorte! Zo
was het mogelijk dat de vroedmeester in de
Het Roonhuysiaanse geheim.
4 Gezondheid
doofheid. De afgelopen jaren zijn inmiddels
zestig genen gevonden die elk apart gehoor-
verlies veroorzaken. In het UMC St Radboud
doen artsen al jarenlang onderzoek naar erfe-
lijk gehoorverlies en zijn enkele belangrijke
doofheidsgenen ontdekt. Nijmegen beschikt
onder meer over de grootste klinische data-
base van Nederland op het gebied van slecht-
horendheid en doofheid. Deze database bevat
klinische bloedgegevens en DNA van talloze
patiënten met een erfelijke gehooraandoening.
Bij de opsporing van doofheidsgenen maken
de Nijmeegse genetici en artsen gebruik van
de nieuwste DNA-opsporingstechnieken.
Zo passen ze sinds kort de ‘next-generation-
sequencing’ methode toe. Hiermee kunnen
DNA-defecten veel beter en sneller worden
opgespoord. Dankzij deze nieuwe techniek
verwacht men binnen drie tot vijf jaar drie-
kwart van de genen die slechthorendheid en
doofheid veroorzaken opgehelderd te hebben.
slip van zijn geklede jas, heel geheimzinnig,
een hulpmiddel bewaarde waarmee hij een te
lang durende bevalling kon beëindigen. Op
deze manier maakte Hendrik van Roonhuysen
in Amsterdam in de achttiende eeuw naam als
een bijzonder kundige vroedmeester. Om zijn
populariteit op dit gebied niet te beschadi-
gen vertelde hij aan niemand hoe hij te werk
ging. Dit instrument was echter niets anders
dan een eenvoudig gebogen stuk metaal dat
hij als hefboom gebruikte om het hoofd te
ontwikkelen, waarna het lichaam van de baby
vrij gemakkelijk kon volgen. Deze werkwijze
kan het best worden beschreven als een om-
gekeerde schoenlepel. Zijn zoon heeft na zijn
overlijden dit ‘Roonhuysiaanse geheim’ ont-
huld. Nadien zijn er verschillende hevels op
de markt gekomen.
Door Bob. K.P. Griffioen
Medisch Farmaceutisch Museum Delft
Darmpatiënt beter af
met meer kennis
De ruim 55.000 patiënten in Nederland met
een chronische darmontsteking hebben
hun aandoening beter onder controle als zij
meebeslissen over hun behandeling. Om
tot een weloverwogen besluit te komen, is
het noodzakelijk dat zij voldoende kennis
hebben over de ziekte, de behandeling en
de risico’s ervan. Deze groep patiënten blijkt
echter onvoldoende geïnformeerd te zijn.
Judith Baars, onderzoeker van het Erasmus
MC (Rotterdam), concludeert dit in haar
onderzoek waarop zij afgelopen vrijdag pro-
moveerde. Zij roept op tot een verbeterde
voorlichting aan deze patiënten.
De chronische darmontstekingen waarop
Baars zich in haar onderzoek heeft gericht
betreffen de ziekte van Crohn en ‘colitis
ulcerosa’. Bij de laatste aandoening bevindt
de ontsteking zich alleen in de dikke darm,
terwijl bij de ziekte van Crohn het gehele
spijsverteringskanaal, van mond tot anus,
aangetast kan zijn. Kenmerkend voor deze
aandoeningen zijn de telkens terugkerende
onvoorspelbare opvlammingen van de ziekte,
die erg pijnlijk zijn. De aandoening kan ook
leiden tot diverse complicaties, zoals het ont-
staan van darmkanker, bloedingen met bloed-
armoede tot gevolg, vernauwingen van de
darm, een gat in de darm, of complicaties als
gevolg van het levenslang moeten gebruiken
van zware medicijnen.
Therapietrouw
Om de terugkerende opvlammingen en het
ontwikkelen van complicaties te voorkomen,
is het van groot belang dat patiënten trouw
hun medicijnen innemen. Deze zogenoemde
therapietrouw wordt veel groter op het
moment dat patiënten actief worden betrokken
in de besluitvorming over de ziekte en de be-
handeling ervan. Om een goede beslissing te
kunnen nemen moeten ze echter wel voldoen-
Meer trombose bij gebruik hemofilie-medicijn
Geregeld worden medicijnen gebruikt voor
toepassingen waarvoor ze niet oorspronke-
lijk zijn bedoeld. Een voorbeeld is het gebruik
van een medicijn voor hemofiliepatiënten. Dat
wordt de laatste tien jaar ook gebruikt bij ver-
schillende groepen andere patiënten om ern-
stige bloedingen te stoppen. Maar dit zoge-
noemde off label gebruik is niet zonder risico,
blijkt uit een studie van het AMC. De kans op
trombose neemt toe.
De resultaten van het onderzoek verschenen
in de New England Journal of Medicine van
donderdag 4 november. Onderzoeker prof.
Marcel Levi, sinds 1 september voorzitter van
de Raad van Bestuur van het AMC, wil met
het artikel de aandacht vestigen op de risico’s
die zijn verbonden aan het off label gebruik
van medicijnen. “De artsen moeten zich
bewust zijn van de bijwerkingen. Omdat de
Darmpatiënten hebben hun aandoening beter onder
controle als zij kunnen meebeslissen pover de behan-
deling.
de kennis hebben over de ziekte, over de be-
handeling en de bijwerkingen daarvan en over
de complicaties die kunnen ontstaan. Baars:
“Uit mijn onderzoek blijkt nu dat deze patiën-
ten onvoldoende op de hoogte zijn van hun
ziekte, de behandeling en de daarbij horende
risico’s. De meerderheid van de patiënten wist
bijvoorbeeld niet waar de ontsteking zich in
hun lichaam bevond. Verder had men een ver-
keerd beeld van de levensverwachting, van het
risico op darmkanker en van de voordelen van
bepaalde vormen van darmonderzoek. Daar-
naast bleken patiënten de voordelen en risico’s
van bepaalde medicijnen geheel verkeerd in te
schatten.” In het onderzoek van Baars geven
patiënten met chronische darmontstekingen
zelf ook aan een actieve rol te willen hebben
in de besluitvorming rond hun behandelings-
mogelijkheden. “Het is dan ook de uitdaging
om in de toekomst de gezamenlijke besluit-
vorming van arts en patiënt in te voeren in de
zorg aan patiënten met chronische darmont-
stekingen”, aldus Baars. “Om dat goed te rea-
liseren kom ik op basis van mijn onderzoek tot
de conclusie dat deze patiënten beter moeten
worden voorgelicht.”
medicijnen off label worden voorgeschreven
is daar veelal geen zicht op.” Levi deed, als
internist werkzaam in het AMC, onderzoek
naar het medicijn factor VIIa. Dit is ontwik-
keld voor hemofiliepatiënten, bij wie de bloed-
stolling is verstoord. Het medicijn herstelt de
stolling. Later ontstond het idee om factor
VIIa ook te gebruiken bij zeer ernstige bloe-
dingen bij andere groepen patiënten, bijvoor-
beeld op het slagveld of in de operatiekamer.
Levi verzamelde de gegevens van 35 studies
met bijna 4500 personen. Een deel kreeg het
medicijn, een deel een placebo. Trombose in
de slagader kwam bijna twee keer zoveel voor
(5,5 procent tegen 3,2 procent). Het voor-
komen van trombose in de aderen verschilde
niet zo veel. Oudere patiënten kregen vaker te
maken met ongewenste bloedstolling na toe-
diening van het medicijn.
Nummer 21
10 november 2010 5 Brandveiligheid in de Zorg

Brandveiligheid in de Zorg
Voorbeschouwing
 Nummer 21
Brandveiligheid in de Zorg 6 10 november 2010

%UDQG"+HW]DORQVHHQ]RUJ]LMQ
%XUHDX9HULWDVSDUWQHULQEUDQGYHLOLJKHLG

.LMNYRRUPHHULQIRUPDWLHRSKHWJHELHGYDQEUDQGYHLOLJKHLGHQEUDQGEHYHLOLJLQJLQGH
]RUJRSZZZEXUHDXYHULWDVQO:LMRQWPRHWHQXJUDDJRSRQ]HLQIRUPDWLHVWDQGWLMGHQV
GHEHXUVµ%UDQGYHLOLJHLGLQGH=RUJ¶RSQRYHPEHUDVHQQRGLJHQXXLWRPGHHOWH
QHPHQDDQRQ]HZRUNVKRS

%XUHDX9HULWDV,QGXVWULDO6HUYLFHV
$IGHOLQJ%UDQGEHYHLOLJLQJ
3RVWEXV*'$0(56)2257
7HO
)D[
(PDLOEHYHLOLJLQJQHGHUODQG#QOEXUHDXYHULWDVFRP
ZZZEXUHDXYHULWDVQO
Nummer 21
10 november 2010 7 Brandveiligheid in de Zorg

(Advertorial)

Tweede beurs rond Bureau Veritas: Partner in brandveiligheid

brandveiligheid Brandveiligheid en brandbeveiliging zijn

Op de beurs zijn stands te vinden van bedrijven en organisaties die zich bezighouden met brandveiligheid in de
zorg.
TNO (Centrum Zorg en Bouw) organiseert
voor de tweede keer de Beurs Brandveiligheid
in de Zorg. Deze beurs wordt gehouden op
dinsdag 30 november in het NBC in Nieuwe-
gein.
Op de beursvloer zijn vele stands te vinden,
verdeeld over de Event Hall en de Grand
Hall van het NBC, van bedrijven en organi-
saties die zich bezighouden met brandveilig-
heid in de zorg. Verder vinden zowel binnen
als buiten verschillende demonstraties plaats.
Bezoekers kunnen ook deelnemen aan een van
de vele workshops die de hele dag door wor-
den gegeven, over onderwerpen als preventie,
onderhoud brandveiligheidsbewustzijn, ont-
ruimen in de zorg en brandveilige materialen.
Vorig jaar werd de beurs voor de eerste keer
gehouden. Twee dagen lang konden bezoekers
in de Jaarbeurs in Utrecht kennisnemen van
alle mogelijkheden op het gebied van brand-
veiligheid. De respons van standhouders was
toen enorm, evenals het aantal bezoekers dat
deze twee dagen langskwam.
Schipholbrand
De directe aanleiding voor het Actieprogram-
ma Brandveiligheid in de zorg, en daaruit
voortvloeiend de eerste Beurs Brandveilig-
heid in de Zorg, is de ‘Schipholbrand’ in
oktober 2005. Toen kwamen bij een brand
Route naar NBC
De Beurs Brandveiligheid in de Zorg vindt dit jaar plaats in het NBC in Nieuwegein. Hieronder
de mogelijkheden om zo snel mogelijk in dit centrum te komen:
in een cellencomplex op Schiphol-Oost elf
mensen om het leven. Behalve het ministerie
van Binnenlandse Zaken is ook het ministerie
van VWS naar aanleiding van deze ramp
aan de slag gegaan met een programma om
het bewustzijn rond brandveiligheid te ver-
groten. In de zorginstellingen verblijven
immers ook kwetsbare mensen die, net als
de gedetineerden op Schiphol, zichzelf vaak
moeilijk in veiligheid kunnen brengen. Uit
een onderzoek dat het ministerie heeft laten
uitvoeren door het College bouw zorginstel-
lingen bleek dat het niet zo best is gesteld met
de brandveiligheid van diverse instellingen.
VWS organiseerde daarom vorig jaar vijf
regionale en een landelijke conferentie rond
dit onderwerp. Verder liet VWS verschillende
instrumenten ontwikkelen. Bijvovorbeeld de
Brandveiligheidsmatrix Gezondheidszorg-
gebouwen, waarmee organisaties kunnen
checken of hun instelling brandveilig is. Er
kwamen instrumenten op het gebied van
E-learning en bedrijfshulpverlening. Sluitstuk
was de tweedaagse beurs in Utrecht. Alles was
erop gericht zorgbestuurders te helpen visie te
ontwikkelen op het gebied van brandveilig-
heid. Op 30 november is er dan voor de tweede
keer een Beurs Brandveiligheid in de Zorg, dit
keer in Nieuwegein. Belangstellenden hebben
gratis toegang tot de beurs. Inschrijven kan via
tno.nl/congreszorgenbouw.
begrippen die binnen de kaders van wet- en
regelgeving duidelijk en streng zijn geregu-
leerd. Dat neemt niet weg dat brand een bijna
dagelijks terugkerende realiteit is en op tal
van plaatsen toeslaat. Jaarlijks worden in de
Nederlandse ziekenhuizen meer dan duizend
branden geregistreerd. Dit aantal toont aan
dat aandacht voor brandveiligheid en brand-
beveiliging ook in de zorg geen overbodige
luxe is.
Ziekenhuizen en zorginstellingen stellen zich
voor de taak om de best mogelijke zorg te
bieden aan patiënten en bewoners. Deze zorg
komt pas tot zijn recht als er sprake is van een
veilige omgeving.
Hoewel er op het uitsluiten van brand geen
absolute garantie gegeven kan worden, is het
wel mogelijk om met praktisch georiënteerd
beleid en dito maatregelen te werken aan
preventie en de gevolgen van brand zoveel
mogelijk te beperken.
De divisie brand van Bureau Veritas is
voortgekomen uit het voormalige Nagtglas
Versteeg Inspecties, dat in haar meer dan
‘Stel aanleg sprinklers verplicht’
Het Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid
(NIFV) pleit ervoor om in gebouwen waar
veel mensen komen sprinklerinstallaties aan
te leggen om het risico van brand te vermin-
deren. Het pleidooi van het NIVF kwam na de
brand die onlangs ontstond in een Haarlemse
parkeergarage. Hierbij brandden 26 auto’s uit.
honderdjarige bestaansgeschiedenis een
uiterst gedegen en door vele partijen erkende
reputatie heeft opgebouwd als onafhankelijke
specialist op het gebied van brandveiligheid
en brandbeveiliging.
Onze specialisten beoordelen niet alleen de
brandbeveiligingsinstallaties (brandmeld-,
ontruimings-, rookbeheersing- en blusinstal-
laties), maar geven ook een oordeel over het
totale brandbeveiligingsconcept. Het gaat
hierbij om organisatorische en bouwkundige
aspecten, beheer en de functionaliteit van bij-
voorbeeld gestuurde deuren, liften en lucht-
behandelingsinstallaties. Zodoende brengen
wij voor onze opdrachtgevers in kaart of hun
totale aanpak van brandbeveiliging functio-
neel, efficiënt en verantwoord is ingevuld.
Kijk voor meer informatie over Bureau
Veritas en onze dienstverlening op het ge-
bied van brandveiligheid en brandbeveili-
ging op www.bureauveritas.nl. Wij ontmoe-
ten u graag op onze informatiestand tijdens
de beurs Brandveiligheid in de Zorg op
30 november a.s. en nodigen u uit deel te
nemen aan de workshop ‘Brand? Het zal ons
een zorg zijn!’.
parkeergarage toont volgens het NIFV dat dit
niet altijd goed werkt.

Het NIFV wijst erop dat zelfs ziekenhui-

zen geen sprinklers hoeven aante leggen.
Nederland is een van de weinige landen die de
aanleg van deze brandblusinstallaties nergens
verplicht stellen. Wel eisen gemeenten of
verzekeraars soms installatie ervan in gebou-
wen. Een blusinstallatie had de brand vol-
gens het NIFV niet kunnen voorkomen, maar
zou uitbreiding ervan wel hebben vertraagd.
In Nederland wordt brandgevaar vooral be- Ziekenhuizen in Nederland zijn niet verplicht een
perkt met brandveilige bouwconstructies. De sprinklerinstallatie aan te leggen.

Brandveiligheid in de Zorg
NBC Reserveer nu uw plekje in de beursspecial van de
Blokhoeve 1
3438 LC Nieuwegein Ziekenhuiskrant op 24 november
Tel.: 030-6026900 Laura Fuykschot
Fax.: 030-6026901 T 0182 - 322 456
Website: www.n-b-c.nl E laura@goudamediagroep.nl
 Nummer 21
Brandveiligheid in de Zorg 8 10 november 2010

“Investeren in veiligheid is investeren in maatregelen die, op het moment dat

het er werkelijk toe doet, onbetaalbaar zijn.”

Onafhankelijke advisering in onder meer integrale brandveiligheid en explosieveiligheid

www.efpc.nl www.hse-advies.nl

*HOUH]LHNHQKXLV5R\DO+DVNRQLQJ

+6(DGYLHV

(XURSHDQ)LUH3URWHFWLRQ&RQVXOWDQWV
()3&
'pVSHFLDOLVWHQYRRUXRSKHWJHELHGYDQ

 ‡%UDQGYHLOLJKHLGLQ]RUJLQVWHOOLQJHQ
 ‡5HJHOJHYLQJLQUHODWLHWRWEUDQGYHLOLJKHLG
 ‡%UDQGSUHYHQWLHYRRU]LHQLQJHQ
 ‡,QEUDDNEHYHLOLJLQJ7RHJDQJVFRQWUROH
 ‡$UERYHLOLJKHLGELMYJHUHODWHHUGDDQYHUPLQGHUG]HOIUHG]DPHSHUVRQHQ
 ‡(OHNWULVFKHYHLOLJKHLGLQPHGLVFKHUXLPWHQ

(XURSHDQ)LUH3URWHFWLRQ&RQVXOWDQWV%9
,QWHUQDWLRQDOHEHYHLOLJLQJDGYLVHXUV

/H\HQVHZHJ*
3RVWEXV$*%LOWKRYHQ
7HOHIRRQ_)D[
LQIR#HISFQO_ZZZHISFQO
1LHXZERXZ(UDVPXV0&
LOOXVWUDWLH(*0$UFKLWHFWHQ
Nummer 21
10 november 2010
Workshops uitgelicht
Tijdens de Beurs Brandveiligheid in de Zorg is er een groot aanbod aan workshops. Tussen
11.00 en 15.45 uur kunnen de bezoekers veel kennis opdoen. Op deze pagina worden alvast
enkele workshops uitgelicht.
‘Brandveiligheidsmatrix’
De workshop ‘Brandveiligheidsmatrix’ wordt
verzorgd door André Bode (TNO). Om 11.00
uur kunnen belangstellenden hierbij aan-
schuiven.
Op basis van de brandveiligheidsscan van de
Rijksgebouwendienst heeft TNO de Brand-
veiligheidsmatrix Gezondheidszorggebouwen
laten ontwikkelen. De matrix maakt een
integrale beoordeling van de
brandveiligheid van zorggebou-
wen mogelijk. De brandveiligheid
wordt bepaald door het integrale
samenspel van de bouwkun-
dige, installatietechnische en
organisatorische maatregelen, in
relatie tot de aard, opzet en het
specifieke gebruik van het ge-
bouw. De brandveiligheidsmatrix
werkt met een helder gedefinieer-
de doelen- en maatregelenstruc-
tuur, waarbij naast alle wettelijke
eisen ook waarden worden toe-
gekend aan compenserende en
gelijkwaardige oplossingen. De TNO ontwikkelde een brandveiligheidsmatrix voor gezondheidszorg-
matrix kent drie varianten: Brand- gebouwen.
Cliëntenraad en optimale brandveiligheid
Ook om 11.00 uur begint de workshop
‘Samenwerken met de cliëntenraad aan opti-
male brandveiligheid’. Arnoud Boerwinkel van
LOC Zeggenschap in Zorg leidt de workshop.
Cliënten maken zich soms zorgen over vragen
als: wat kan en moet ik doen om de kans op
brand te verkleinen? Wat moet ik doen als er
brand uitbreekt? Ontruimingsoefening, met
‘Waar is hier de nooduitgang?’
De workshop ‘Waar is hier de nooduitgang?’,
die van 11.00 tot 11.45 uur wordt gegeven,
gaat in op de verschillende brandveiligheids-
maatregelen die genomen moeten of kunnen
worden in het kader van het Gebruiksbesluit
en de ARBO wet- en regelgeving.
Hoe te reageren in geval van een calamiteit?
In de workshop worden de bouwkundige,
technische en gebruiksvoorschriften in hun
samenhang bekeken. De deelnemers ontvan-
gen een checklist brandpreventie waar zij in
hun organisatie mee aan de slag kunnen gaan.
Tenslotte gaat de workshop in op de praktijk
met betrekking tot het tijdig vinden van de
juiste nooduitgang en het functioneren van
de BHV organisatie. Deze workshop wordt
Keurmerk Brandveilig Gebruik Bouwwerken
De Zonnehuisgroep Amstelveen heeft
onlangs de primeur in Nederland gehad door
het eerste nieuwbouwpand met een BGB
keurmerk op te leveren. Naast dit pand wordt
het keurmerk toegepast bij een vijftal andere
nieuwbouwprojecten van de Zonnehuisgroep
en is het toegepast op bestaande bouw. Ton
van der Horst zal vertellen wat het model BGB
is, hoe het model optimaal ingezet kan wor-
den door zorginstellingen en waar eventuele
risico’s zitten en wat voordelen zijn.
Aan de hand van stellingen zal worden gedis-
9 Brandveiligheid in de Zorg
veiligheidsmatrix voor bedgebonden cliënten,
de Brandveiligheidsmatrix voor niet-bed-
gebonden cliënten en de Brandveiligheids-
matrix voor kleinschalige woonzorgvoor-
zieningen. Tijdens de workshop maakt men
kennis met de laatste inzichten. Bovendien
wordt de web-based gebruiksvriendelijke
versie van de matrix uitgelegd, die ook in de
TNO-stand wordt getoond.
of zonder de cliënt? Hoe bereikt u een gevoel
van veiligheid onder uw cliënten? En welke
rol kan de cliëntenraad daarbij spelen? In de
workshop gaan de deelnemers met elkaar in
gesprek over preventieve maatregelen en de
rol van de cliënt daarbij. LOC Zeggenschap in
Zorg vertelt over de mogelijkheden van cliënt
en de cliëntenraad. Verder wordt de Signa-
leringslijst Brandveiligheid gepresenteerd.
verzorgd door Peter Liebeek van Nu-Swift
Brandbeveiliging BV.
Tijdens de workshop komt ook de BHV aan de orde.
cussieerd: Aannemers leveren geen brandvei-
lige gebouwen op. Het keurmerk BGB levert
geld op bij nieuwbouw. Bij de nieuwbouw van
onze eigen woning laten we Vereniging Eigen
Huis een opleverinspectie uitvoeren alvorens
we de sleutel aannemen, waarom doen we dit
niet bij zorggebouwen? Zorginstellingen zijn
zelfstandig niet in staat om te beoordelen dat
een nieuwbouwlocatie aan de brandveilig-
heidseisen voldoet. Deze workshop, die om
12.30 uur begint, wordt gegeven door Jan-
Mark Vink (Ascom BV) en Ton van der Horst
(Zonnehuisgroep Amstelveen).
‘Ontruimen moet je oefenen’
De workshop ‘Ontruimen moet je oefenen’ en uiteindelijk bij een ontruiming. In deze
begint om 15.00 uur. Workshopleiders zijn workshop worden bezoekers op de hoogte
Ronald Simonis van NIBHV en Gemma van gebracht en gaan ze zelf ervaren hoe ze de
Zaalen van Meander Medisch Centrum. ‘Table-top oefeningen’ kunnen gebruiken in
de eigen (BHV)organisatie.
De ontruiming van ziekenhuizen en zorg-
instellingen is complex, omdat er in korte
tijd veel ‘minder redzame’ mensen moeten
worden geëvacueerd. Onder tijdsdruk moet
worden besloten wie, hoe te evacueren. Om
medewerkers en de bedrijfshulpverlening
(BHV) op de juiste wijze te laten handelen
bij een daadwerkelijke ontruiming moet de
ontruimingsprocedure regelmatig geoefend
worden. Het oefenen van ontruimings-
instructies door medewerkers samen met de
BHV met behulp van een ‘Tabletop oefening’
geeft iedereen vertrouwen in wat men moet
doen bij een praktische ontruimingsoefening De evacuatiestoel.
‘Brand? Het zal ons een zorg zijn!’
Erik H. van der Graaf van Bureau Veritas gaat het verhogen van de brandveiligheid komen
tijdens de workshop ‘Brand? Het zal ons een aan de orde. Het fundament voor brandveilig-
zorg zijn!’ allereerst in op de carrousel van heid: bouwkunde, installatie en organisatie.
afkortingen die gehanteerd wordt voor brand Ingegaan wordt op VBB systemen of combi-
en brandveiligheid. naties hiervan: sprinkler, blusgas, watermist,
aerosol, brandmeldinstallaties, ontruiming-
Vervolgens worden cases behandeld, zoals de salarm, rook (en warmte) beheersing. De
brand in VU Medisch Centrum, de uitslaande handhaving (accreditatie, certificatie en in-
brand in rusthuis Melle (België). Daarna wordt spectie) sluit de rij van onderwerpen tijdens
gekeken wat anderen doen, zoals NFPA 101 deze workshop. De workshop begint om 12.30
Life Safety Code. Integrale oplossingen voor uur en gaat door tot 13.15 uur.
Beheersen van calamiteiten in schakelkasten
In 2008 brak in Nederland 45.400 keer brand
uit. Negen op de tien keer betrof het een
binnenbrand. In totaal veroorzaakten deze
branden voor 907 miljoen euro aan schade.
Ongeveer acht procent van het totale aantal
geregistreerde branden vindt plaats door
defecten in elektrische apparatuur, veroor-
zaakt door kortsluiting, overbelasting, achter-
stallig onderhoud of slijtage van componen-
ten. Een op de drie van deze branden ontstaat
in een meterkast of schakelkast. Tijdens deze
workshop wordt het NOFIQ brandbeveili-
gingssysteem voor schakel- of meterkasten
gedemonstreerd. Peter Plaizier van NOFIQ
leidt de workshop die om 13.45 uur begint. Veel branden ontstaan in de meterkast.
‘Rookvrij’
Paul Eijkelkamp van Markus Hermetische shop de deelnemers kennismaken met her-
Deuren BV verzorgt om 13.45 uur een work- metische deuren. Door hermetisch sluiten kan
shop. men een rookvrije vluchtweg creëren of een
rookvrije entree voor hulpdiensten en is er een
Deze producent van hermetisch sluitende minimum aan gevolgschade. Tijdens de work-
schuifdeuren, ook in gecertificeerde brand- shop wordt ook de techniek en werking van
werende uitvoeringen, laat tijdens de work- het hermetisch sluiten besproken.
‘Alleen in de nacht... en dan?’
Om 12.30 uur kunnen belangstellenden de behandelen we een case en gaan we in discus-
workshop ‘Alleen in de nacht... En dan?’ sie over een aantal dilemma’s die u tegenkomt
bezoeken. “Stelt u zich voor: u bent een van tijdens het ontruimen.”
de weinige verzorgenden die aanwezig is
tijdens de nachtdienst. Er doet zich een cala- De distributiemandjes helpen om de
miteit voor en u moet uw afdeling of gebouw Ziekenhuiskrant geordend en overzichtelijk
te verspreiden onder uw personeel.
ontruimen.
De mandjes zijn gratis
Hier zijn natuurlijk noodplannen voor opge-
aan te vragen!
steld, maar u bent onderbezet! Hoe gaat u te
werk? Wie helpt u het eerst? Welke dilemma’s Voor meer informatie kunt u contact
kunt u tegenkomen en wat zijn de afwegin- opnemen met Laura Fuykschot:
gen en keuzes die u maakt?” Heleen Leppers Tel: 0182 - 322 456
van G4S gaat in op deze vragen. “Tijdens laura@goudamediagroep.nl
deze workshop bent u de persoon die aan het
denken wordt gezet. Na een praktijkvoorbeeld
 Nummer 21
Brandveiligheid in de Zorg 10 10 november 2010

Werken in de Zorg
Zoek een baan die bij je past!

Verpleegkundige/Verzorgende IG
Ben je gediplomeerd verpleegkundige niveau 4/5
of verzorgende ig? En ben je op zoek naar een
afwisselende baan in de zorg? Neem dan eens
een kijkje op onze vernieuwde website:
www.care4care.nl
Wij zijn op zoek naar jou en wij bieden uitstekende
arbeidsvoorwaarden!
Teken jij voor een nieuwe baan in de zorg?

Gemakkelijke weg naar droombaan

Gespecialiseerd Er is sinds kort een nieuwe overzichtelijke, korte en Werken of van
verpleegkundige? gemakkelijke weg om een droombaan in de zorg te
vinden. Neem een kijkje op www.zorgvacaturesonline.nl werk veranderen
in de zorg?
en zie wat jouw mogelijkheden zijn.

Deze vacature website is sinds vorige maand actief.

Al het personeel uit de zorgsector dat op zoek is naar een
andere baan, kan hierop naar vacatures zoeken. Maar
www.zorgvacaturesonline.nl
ook voor mensen die nog niet in de gezondheidszorg
werken maar dat wel graag zouden willen, zijn er volop

zoekt jou! mogelijkheden. Iedereen kan niet alleen zelf zoeken

naar vacatures, maar ook kosteloos een cv plaatsen. De
zoektocht naar de ideale job wordt een stuk eenvoudiger
door de overzichtelijke website en door het plaatsen
Plaats nu je CV op van de persoonlijke gegevens.

www.care2care.nl Werken of van werk veranderen in de zorg? Surf snel naar

www.zorgvacaturesonline.nl en ga voor die droombaan!

Vacature?
Vacaturewijzer Voor € 55,- wordt uw vacature
geplaatst op de Vacaturewijzer.
Verpleegkundigen GGD www.gezond.amsterdam.nl Prijs is inclusief verwijzing naar de
Begeleiders Care 2 Care www.care2care.nl vacature op uw website. Voor meer
Verpleegkundigen m/v Care 2 Care www.care2care.nl informatie of reservering kunt u
Verzorgenden (IG) m/v Care 2 Care www.care2care.nl
contact opnemen met:
Overige vacatures m/v Care 2 Care www.care2care.nl
Verpleegkundige/Verzorgende IG Care 4 Care www.care4care.nl
Medisch Secretaresse Viamedica www.viamedica.nl
Laura Fuykschot
T 0182-322 456
Verzorgende niv 4 WIJdezorg www.wijdezorg.com
E laura@goudamediagroep.nl

Werken in de Zorg
Team LUMC wint
Labyrint Publieksprijs
De Labyrint Publieksprijs ging naar Team Ferrari van het Leids Universitair Medisch Centrum.
In de Stadsgehoorzaal Leiden heeft Team
Lentink van Wageningen University vorige
week de Academische Jaarprijs 2010 in ont-
vangst genomen. De Labyrint Publieksprijs
ging naar Team Ferrari van het Leids Univer-
sitair Medisch Centrum.
Bij de Labyrint Publieksprijs gaat het erom
dat een team een wetenschappelijk onderzoek
zo goed mogelijk uitlegt. 27 teams bedachten
een methode, maar slechts vijf teams mochten
door naar de finale. Het team uit Leiden wil
aandacht voor aanvalsgewijze hersenziekten
verspreiden, voornamelijk onder de jongeren
tussen de twaalf en 25 jaar. Bij aanvalsgewijze
Huisartsen mee de operatiekamer in
Gehuld in stralingwerende kleding (in verband met de röntgendoorlichting van de patiënt) kijken de huisartsen
geboeid toe bij een pulsradiofrequente stroombehandeling. Anesthesioloog Ismaïl Gültuna (midden, achter de
tafel) geeft uitleg tijdens de ingreep (foto ASz).
Het Pijnbehandelcentrum van het Albert
Schweitzer ziekenhuis in Sliedrecht laat sinds
kort groepjes huisartsen ‘live’ ingrepen bijwo-
nen. Het doel is hen beter bekend te maken
met diverse moderne technieken ter bestrij-
ding van pijn.
"U bent het die uw patiënten naar ons door-
verwijst en die achteraf van ons een brief
krijgt met wat we gedaan hebben”, zei anes-
thesioloog Ismaïl Gültuna vorige week tegen
een bezoekende groep van elf huisartsen
uit Dordrecht. "Nu willen wij u graag met
eigen ogen laten zien wát er precies met uw
patiënten gebeurt.” Het was de tweede groep
huisartsen die in korte tijd het Pijnbehandel-
centrum bezocht, na een eerdere groep uit
Hendrik-Ido-Ambacht. Drie patiënten met
chronische, neuropatische pijn (zenuwpijn)
11
hersenziekten valt bijvoorbeeld te denken aan
hoofdpijnaanvallen, flauwvallen en slaap-
aanvallen. Ten eerste wil het Leidse team een
tentoonstelling organiseren in een groot be-
levingscentrum van het menselijk lichaam.
Hierbij gaat ‘Kies de aanval’ interactief te werk
met veel licht, geluid en beelden; waardoor
bezoekers zelf een aanval ervaren. Ten tweede
wil het team voorlichting geven op verschil-
lende sportevenementen voor jongeren. Hier
maken ze informatiestands om de genoemde
hersenziekten onder de aandacht te brengen.
Het team van het Leids Universitair Medisch
Centrum staat onder leiding van professor en
Spinozaprijs-winnaar Michel Ferrari.
waren bereid gevonden om hun behandeling
’s avonds te ondergaan, in een operatiekamer
gevuld met huisartsen die geboeid toekeken
en vragen konden stellen aan zowel de be-
handelend anesthesioloog als de patiënt. De
huisartsen zagen achtereenvolgens een puls-
radiofrequente stroombehandeling van een
zenuwwortel bij een patiënt met pijn in de
bovenbuik; een denervatie van de lumbale
facetten en het sacro-iliacale gewricht bij
een patiënte met lage rugpijn; en een perifeer
block van de nervus ilioinguinalis bij een
patiënt met restpijn na liesbreukoperaties.
Dit zijn alle drie zeer geavanceerde, voor de
patiënt weinig belastende ingrepen (zonder
narcose) waarvan er in het Sliedrechtse Pijn-
behandelcentrum in totaal gemiddeld zeventig
per week plaatsvinden.
Nummer 21
10 november 2010
Eijkman Medaille
Koert Ritmeijer (53), medewerker van Artsen
zonder Grenzen heeft vorige week donder-
dag de Eijkman Medaille uitgereikt gekregen.
De Medaille is dé Nederlandse prijs op het
gebied van de tropische geneeskunde. Koert
Ritmeijer krijgt de prijs voor zijn onderzoek
naar de bestrijding van kala-azar (viscerale
leishmaniasis).
Kala-azar is een vergeten tropische ziekte
die volgens de Wereldgezondheidsorgani-
satie jaarlijks 51.000 dodelijke slachtoffers
maakt. De ziekte wordt verspreid door de
zandvlieg en tast het immuunsysteem aan.
Zonder behandeling leidt de ziekte in alle
gevallen binnen een paar maanden tot de
dood. Kala-azar komt vooral voor in Sudan,
Ethiopië, India, Bangladesh en Brazilië. Koert
Ritmeijer is hoofd van de medische adviseurs
van Artsen zonder Grenzen en onderzoeker.
Hij werkt sinds 1989 bij de organisatie en
richtte zich vanaf zijn missie in Sudan in 1995
op kala-azar. In 2006 promoveerde hij aan de
Universiteit van Amsterdam op de bestrijding
van de ziekte. “Artsen zonder Grenzen is een
cruciale factor geweest is de ontwikkeling van
diagnose en medicatie tegen de ziekte”, zegt
Ritmeijer. “Vijftien jaar geleden kon de ziekte
alleen worden vastgesteld in een ziekenhuis en
was de enige behandeling een injectiekuur van
dertig dagen met zware bijwerkingen. Dankzij
ons onderzoek en lobby bij de farmaceutische
industrie kan de ziekte nu eenvoudig in een
gezondheidspost worden vastgesteld en met
een kortere behandeling worden genezen.”
Personeel denkt na
over levensstijl
Het Ruwaard van Putten Ziekenhuis in Spijke-
nisse besteedde eind oktober tijdens de
Gezond en Fit dagen extra aandacht aan de
gezondheid van de eigen medewerkers. Het
ziekenhuispersoneel werd aan het denken
gezet over de eigen levensstijl.
Vanuit het personeelsbeleid is het thema
'gezond en plezierig werken' uitgewerkt in
een aantal actiepunten. Eén daarvan is het
zorgen voor bewustwording over de eigen
lichamelijke en geestelijke gezondheid. Naast
het meten van allerlei lichamelijke waardes,
kon men tijdens de Gezond en Fit dagen ook
een racespel spelen of een grappige stresstest
afnemen.
‘Waardering publieke
werk onder druk’
Het kabinet-Rutte toont weinig waardering
voor werknemers in de publieke sector, vindt
Abvakabo FNV. Ziekenverzorgers, jongeren-
werkers, vuilnismannen of medewerkers in
de kinderopvang worden nu neergezet als
makkelijke bezuinigingspost. Terwijl er juist in
de publieke sector dagelijks waardevol werk
wordt verricht. Abvakabo FNV reikt daarom
ook in 2011 de Waardevol Werk Award uit.
De Waardevol Werk Award is bedoeld voor
een persoon, (project)team of afdeling die
zich het afgelopen jaar in hun werk bijzonder
hebben ingezet voor de publieke zaak. Die iets
speciaals hebben betekend voor een ander, een
groep mensen of de maatschappij als geheel.
Met deze prijs wil Abvakabo FNV aandacht
vragen voor de waarde van het werk dat in de
publieke sector dagelijks wordt verzet. Vóór
15 december kan iedereen zijn of haar favo-
riete werknemer, collega, team of afdeling in
de publieke sector opgeven via www.waarde-
volwerkaward.nl. Op 8 februari 2011 wordt de
winnaar bekend gemaakt.
Mensen in de zorg
De voorzitter van de Raad van Bestuur van
de Ommelander Ziekenhuis Groep (OZG),
Jan Cooijmans, legt zijn functie per 1 sep-
tember 2011 neer. Op dat moment loopt
zijn arbeidscontract af. De Raad van Toe-
zicht had met Cooijmans graag door willen
gaan en betreurt derhalve zijn vertrek zeer.
Cooijmans is zestien jaar bij de OZG / st.
Lucas ziekenhuis werkzaam geweest, waar-
van ruim negen jaar als eindverantwoorde-
lijk bestuurder. Onder zijn verantwoorde-
lijkheid heeft het st. Lucas ziekenhuis zich
hersteld van een zware financiële periode en
werd mede onder zijn leiding de fusie tussen
het Delfzicht Ziekenhuis en het st. Lucas
ziekenhuis gerealiseerd.
Drs. Freek Korver is per 1 november be-
noemd tot interim lid van de Raad van
Bestuur van het Zuwe Hofpoort Ziekenhuis
in Woerden, voor een periode van een half
jaar. Samen met voorzitter drs. Peter van
den Elzen vormt hij een tweehoofdige Raad
van Bestuur. Korver zal zich voornamelijk
richten op het zorgproces van het ziekenhuis
met kwaliteit als specifiek aandachtspunt.
Ton Hanselaar, sinds 2002 algemeen direc-
teur van KWF Kankerbestrijding, verlaat
de organisatie om per 1 januari 2011 om
voorzitter van de Raad van Bestuur van de
stichting Pantein te worden. Hoewel Ton
Hanselaar nog zeer veel mogelijkheden ziet
bij KWF Kankerbestrijding, wil hij de kans
om aan deze zorginstelling leiding te gaan
geven, niet voorbij laten gaan. Hij verlaat
KWF Kankerbestrijding in de wetenschap
dat KWF Kankerbestrijding er zowel finan-
cieel als inhoudelijk goed voor staat. KWF
Kankerbestrijding is met 95,7 miljoen euro
(2009) aan inkomsten de grootste fondsen-
wervende organisatie van Nederland. De
organisatie financiert een fors deel van het
wetenschappelijk onderzoek naar kanker
(ruim 80 miljoen euro in 2009). Daarnaast
geeft KWF Kankerbestrijding voorlich-
ting aan algemeen publiek en patiënten en
ondersteunt zij patiëntenorganisaties (ruim
17 miljoen euro in 2009).
De Apeldoornse
gynaecoloog dr.
Marieke Paarlberg
is benoemd tot
president van de
International Society
of Psychosomatic
Obstetrics and Gyne-
cology (ISPOG). Haar benoeming vond op
29 oktober plaats tijdens het wereldcongres
van de ISPOG in Venetië. Marieke Paarl-
berg was van september 2004 tot januari
2009 al voorzitter van de Nederlandse
Werkgroep Psychosomatische Obstetrie en
Gynaecologie (WPOG), die deel uitmaakt
van de Nederlandse Vereniging van Obste-
trie en Gynaecologie (NVOG). De WPOG
roemt haar uitstekende communicatieve
vaardigheden op internationaal gebied en
haar grote wetenschappelijke interesse en
ambitie op het gebied van psychosomatiek.
Werken in de
Zorg special
In de editie van 22 december
besteden we weer aandacht
aan de medische arbeidsmarkt
beidsmarkt
entie erbij?
Uw personeelsadvertentie
Laura Fuykschot: 0182 - 322 456
Anneke de Pater: 0182 - 322 451
 Nummer 21
10 november 2010
Ouderengeneeskunde in Gelderse Vallei
Ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede opende
vorige week donderdag de afdeling Oude-
rengeneeskunde. Dit is een nieuwe afdeling
speciaal gericht op patiënten van zeventig jaar
en ouder. Mies Bouwman verrichtte de ope-
ningshandeling.
Oudere patiënten hebben vaak meerdere
Isala klinieken starten avondspreekuur
De Isala klinieken (Zwolle) op de locaties
Sophia en Weezenlanden starten met ingang
van 4 januari met avondspreekuren op elke
dinsdagavond tot 20.00 uur.
Op www.isala.nl staat vermeld welke specia-
lismen avondopenstelling hebben. De avond-
openstelling is vooral handig voor mensen
Verwenbonnen voor patiënten Flevoziekenhuis
Familie kan de patiënt bijvoorbeeld trakteren op een handmassage.
Familie of vrienden van mensen die in het
Flevoziekenhuis in Almere zijn opgenomen,
kunnen ‘verwenbonnen’ kopen voor patiënten.
Er zijn vier soorten verwenbonnen: voor een
bezoek aan de kapper of (medisch) pedicure,
een hand- of voetmassage of schoonheids-
behandeling. Patiënten die een verwenbon
ontvangen, kunnen tijdens hun verblijf in het
ziekenhuis de verpleegkundige vragen om
een afspraak voor ze te maken met de ‘be-
handelaar’ naar hun keuze.
Vier medewerkers van het Flevoziekenhuis
hebben het verwenbonnen-project voor eigen
verantwoordelijkheid opgestart. Het zieken-
Bevallen in huiselijke sfeer in SKB
Het Streekziekenhuis Koningin Beatrix in
Winterswijk heeft onlangs de nieuwe kraam-
suites en de patiëntenkamers op de vrouw-
kindeenheid in gebruik genomen. Hier kunnen
aanstaande ouders terecht voor een zieken-
huisbevalling in een huiselijke sfeer.
De nieuwe vrouw-kindeenheid van het SKB
heeft zes kraamsuites. Comfortabele kamers
waar aanstaande moeders worden opgenomen
en waar de bevallingen plaatsvinden. Ook
na de bevalling blijven moeder en kind in de
kraamsuite. Het hele zorgproces vindt zoveel
mogelijk plaats in dezelfde kamer. Op iedere
kraamsuite zijn de noodzakelijke voorzienin-
gen geplaatst. Zo zijn er zowel faciliteiten
voor de aanstaande moeder en haar partner,
als voor de pasgeborene. Er is onder meer
een comfortabel bed om in te bevallen en te
slapen. Ook is er een tv, telefoon, relaxstoel,
en een koelkast. Indien gewenst kan de part-
ner of andere naaste blijven slapen. Om meer
privacy te kunnen bieden op de neonatologie
12
aandoeningen tegelijkertijd. Op de afdeling
Ouderengeneeskunde werken dan ook meer-
dere specialismen samen. De kennis en kunde
van de specialismen wordt gebundeld en dat
moet de oudere patiënt ten goede komen.
Hoofdbehandelaar is de geriater. De afdeling
heeft plaats voor 22 patiënten.
die overdag werken. Ook voor verwanten van
patiënten wordt het zo gemakkelijker om mee
te komen naar een spreekuur. Bovendien geldt
voor alle specialismen die participeren dat
de avondopenstelling plaatsvindt op dezelfde
avond. Uit een enquête is gebleken dat patiën-
ten dit belangrijk vinden.
huis ondersteunt dit initiatief omdat dit
goed aansluit op de mensgerichte zorgvisie
(Planetree) van het ziekenhuis. Het zien zijn
patiënten als een geheel, het kijkt verder dan
de medische zorg alleen. Op 11 oktober ont-
ving het Flevoziekenhuis het eerste Planetree-
label in Nederland. Nu al krijgen patiënten
die op de Short Stay zijn opgenomen een
pre-operatieve massage of aromazorg. Andere
voorbeelden zijn hand- en voetmassages bij
verpleegafdeling Interne/oncologie zijn en
visualisaties bij afdeling Cardiologie. Dit kan
patiënten helpen te ontspannen voor een ope-
ratie, de pijn te verlichten of beter te slapen.
(vroeggeboorte) is de voormalige centrale
neonatologieruimte verbouwd tot vier ge-
scheiden kamers. Binnen elk van deze neo-
natologiekamers is ruimte voor twee te vroeg
geboren baby’s. Moeder of vader kunnen,
indien de ruimte niet hoeft te worden gedeeld
met een ander ouderstel en pasgeborene, ook
in deze setting overnachten bij hun kind of
kinderen.
Op iets anders
besparen?
Wij verzorgen personeelsmagazines en informa-
tiekranten
tie
tiekra
krante
nten vanaf
n vvana het ontwerp tot aan de bezorging.
anaf h
IInformeer
Inf
nfform
ormeer
ormeer
ee wat
w t u kunt besparen: (0182) 322 456
wa
www.goudamediagroep.nl
Fixeren vereist kennis
Patiënten fixeren. Verpleegkundigen vinden
het vaak naar om te doen, maar ze ontkomen
er niet altijd aan vanwege de veiligheid van
de patiënt en soms ook hun eigen veilig-
heid. Fixeren kan nodig zijn, maar dan is het
wel belangrijk dat het goed gebeurt en met
het juiste materiaal. Bij onoordeelkundig ge-
bruik of bij verkeerde materiaalkeuze kan
fixatiemateriaal, in plaats van bescherming
te bieden, juist gevaarlijk zijn voor de patiënt.
Henny Immers, projectleider delier en toepas-
sen vrijheidsbeperkende interventies binnen
het HagaZiekenhuis in Den Haag, houdt zich
al een aantal jaren bezig met dit onderwerp.
Voor een optimale aanpak werkt zij graag
nauw samen met het bedrijfsleven.
Onrustbanden, polsbanden, enkelbanden. Op
vrijwel alle afdelingen binnen de ziekenhui-
zen worden ze (wel eens) gebruikt. Het meest
op de afdelingen Thoraxchirurgie, Neurolo-
gie en op de Spoedeisende Hulp. In bijvoor-
beeld de gehandicaptenzorg en in de psychia-
trie wordt getracht het aantal fixaties zoveel
mogelijk terug te dringen of zelfs tot een non
fixatiebeleid te komen. “Ziekenhuizen worden
waarschijnlijk nooit fixatievrij”, zegt Henny
Immers. “Patiënten zijn vaak lichamelijk ern-
stig ziek, waardoor ze in de war raken, ook
wel delirant genaamd. Door de stijging van de
leeftijd wordt het delier steeds meer gezien.
Als patiënten erg in de war zijn, moeten ze
wel eens worden gefixeerd, anders kunnen we
de medische behandeling niet starten of laten
doorgaan. Het fixeren komt gelukkig maar bij
een klein deel van de delirante patiënten voor.”
Maar fixatie is niet altijd zonder gevaar. Het
toenemend aantal ongevallen met de onrust-
band (vroeger Zweedse band genaamd) bracht
de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ)
in 2008 ertoe een circulaire te sturen naar
alle ziekenhuizen in Nederland. De directies
werden opgeroepen maatregelen te nemen op
het gebied van organisatie, materialenbeheer,
deskundigheidsbevordering en uitvoerings-
protocollen. Voor ziekenhuizen zijn er meer
redenen om aandacht te hebben voor vrij-
heidsbeperkende interventies. Ze moeten hun
zaken op orde hebben om bijvoorbeeld het
NIAZ-certificaat te kunnen ontvangen. Ook
bij de uitvoering van het VMS veiligheidspro-
gramma komen deze maatregelen aan bod.
Kennis
Verpleegkundigen vinden het vaak niet prettig
iemand te moeten fixeren. “Het doet wat met
ze als ze een patiënt moeten fixeren. Zelfs
wanneer die patiënt de verpleegkundige
fysiek en verbaal aanvalt.” Verpleegkundigen
zijn eerder geneigd naar een relatief vriende-
lijk middel als een ‘zacht polsbandje’ te
grijpen of te los fixeren. Maar voor een patiënt
die matig of zwaar motorisch onrustig is moet
vaak een zwaarder middel worden ingezet.
Patiënten lopen het gevaar zichzelf en anderen
te verwonden of zichzelf te verhangen. Kennis
bijbrengen, zowel over het materiaal zelf als
over de juiste toepassing ervan. Dat is een
van de zaken die projectleider Henny Immers
Ziekenhuizen worden volgens Henny Immers waarschijnlijk nooit helemaal fixatievrij.
Patiëntenzorg
De onrustband.
heeft aangepakt. Hiervoor werkt ze onder
meer samen met de fabrikant en leverancier
van de producten, Schinkel onderdeel van
Arseus Medical BV. Alle verpleegkundigen in
het HagaZiekenhuis worden getraind. Hierna
volgt een verplichte toets en daarna mag de
medewerker de fixatie toepassen. Na verloop
van tijd wordt weer getest of de kennis nog
aanwezig is.
Materiaalkeuze
Een ander punt waar in het HagaZiekenhuis
op verzoek van Henny Immers anders mee
wordt omgegaan dan voorheen is de mate-
riaalkeuze. “We laten de keuze van het mate-
riaal niet meer aan iedereen over.”De aanschaf
van nieuw materiaal wordt nu goed afgewo-
gen, door mensen die op de hoogte zijn waar
het zoal fout kan gaan bij de aanschaf en het
gebruik van deze materialen. Dit heeft onder
meer geresulteerd in een praktische hand-
leiding voor gebruikers, vervangadvies en een
controlesysteem tijdens en na het gebruik.
Nog belangrijker is het terugdringen van het
gebruik van fixatiematerialen en meer te kij-
ken naar alternatieve interventies. Ook bij de
materiaalkeuze, vindt Henny Immers, is sa-
menwerking met het bedrijfsleven onontbeer-
lijk. Ze heeft nauw contact met Schinkel die
voor haar uitzoekt wat er allemaal op de markt
is, welke vernieuwingen er zijn. Zijn er van-
uit het ziekenhuis klachten over het gebruik
van de materialen, dan bespreekt ze dit onder
meer met Schinkel en denkt men mee over
een mogelijke oplossing, danwel aanpassing.
Schinkel vindt het niet alleen belangrijk om
hierin mee te denken geeft accountmanager
Jan Keijzer aan, maar ziet kennisvergroting
bij de gebruikers in het algemeen, als een me-
deverantwoordelijkheid voor Schinkel in de
samenwerking met een zorginstelling zoals
een ziekenhuis. Fixeren zal vooralsnog nodig
blijven, maar zal door de inzet van domotica
in de toekomst wellicht verminderen. Desal-
niettemin zullen bij gebruik van fixatiemateri-
alen de producten eenvoudig en vooral veilig
toe te passen moeten zijn, in het belang van
patiënt en verpleegkundige. En daar wordt op
verschillende fronten hard aan gewerkt.
Nummer 21
10 november 2010 13

Maandelijkse bijlage voor medewerkers,

leidinggevenden en bestuurders van
verzorgings- en verpleeghuizen

Vrijwilligers brengen patiënten OLVG naar huis
Patiënten van het Onze Lieve Vrouwe Gast-
huis (OLVG) Amsterdam die na ontslag uit
het ziekenhuis enkele uren gezelschap, be-
geleiding of hulp nodig hebben, kunnen sinds
kort een beroep doen op een vrijwilliger van
de Unie van Vrijwilligers (UVV). Deze service
is kosteloos voor de patiënt. De inzet van de
vrijwilliger gebeurt in samenspraak met de
verpleging.
Zodra een patiënt uit het OLVG wordt ont-
slagen, gaat de zorg vaak over op andere
instanties zoals een verpleeg- of verzorgings-
tehuis, thuiszorg, mantelzorg of de patiënt
zelf. In de meeste gevallen zijn er familie-
leden of vrienden aanwezig om de patiënt naar
huis of verpleeghuis te begeleiden. Het komt
(Advertorial)
Bouwsteentjes en Easy-to-Eat succesvol
Smaak, aantrekkelijkheid en gastvrijheid waren de belangrijkste uitgangspunten bij de ontwikkeling van
Bouwsteentjes.
Na de ontwikkeling van de Bouwsteentjes in
2008 kijken we terug op een geslaagd pro-
duct. Bouwsteentjes werden destijds speciaal
ontwikkeld voor cliënten die onbedoeld
gewicht verliezen en om het herstel te bevor-
deren. Smaak, aantrekkelijkheid en gastvrij-
heid waren de belangrijkste uitgangspunten
bij de ontwikkeling. Samen met Patisserie
Unique hebben we afgelopen jaar het product
doorontwikkeld naar een kleiner formaat en
nog meer hoogwaardig eiwit in een handige
verpakking die op afdelingen in de vriezer
past.
Inmiddels zijn er veel zorginstellingen die
de producten naar grote tevredenheid inzet-
ten na screening om de voedingstoestand te
optimaliseren. Ook zijn er diverse ziekenhui-
zen en zorginstellingen die de producten ver-
kopen aan de extramurale cliënt via hun eigen
apotheken of interne winkels. Bijna dagelijks
ontvangen Patsserie Unique en FoodQuest
positieve reacties uit het land van gebrui-
kers en/of familieleden. Voor ons een moti-
vatie om verder te ontwikkelen. Easy-to-Eat
was het logische gevolg hiervan en ook dit
Easy-to-Eat is gemaakt voor cliënten die moeilijk slikken.
14
ook voor dat de patiënt geen directe hulp heeft
bij ontslag uit het ziekenhuis. Deze veelal
oudere patiënten kunnen dan in overleg met de
verpleging gebruik maken van deze service.
Afhankelijk van de behoefte van de patiënt
kan de vrijwilliger bij het vertrek uit het zie-
kenhuis meeluisteren bij de ontslagprocedure
en later nog eens de informatie met de patiënt
doornemen. De vrijwilliger rijdt mee met de
ambulance of taxi om de overgang gemakke-
lijk te maken. Bij aankomst in de zorginstel-
ling blijft de vrijwilliger bij de patiënt totdat
de patiënt volledig is opgenomen en thuis
kan hij of zij het huis luchten, de eerste bood-
schappen doen en gezelligheid bieden totdat
thuiszorg of mantelzorg de zorg overneemt.
product is speciaal en met uiterste zorg ge-
maakt voor cliënten die moeilijk slikken. Het
is een topper geworden in het zorgsegment
en de thuiszorg! Een traktatie voor cliënten
met slikklachten en is tevens Easy-to-Eat
extra verrijkt met hoogwaardige eiwitten.
Inmiddels gaan de producten over de grens
en genieten cliënten in België, Duitsland en
Zweden inmiddels van deze Nederlandse
innovatie.
Voor de toekomst zijn er voor deze produc-
ten verdere ontwikkelingen gepland en wer-
ken we aan de uitbreiding van smaken, wat
dacht u van Cappuccino/ammaretto of van
een Bouwsteentje Belgische chocolade. Op
deze manier proberen we ons ‘bouw’steentje
bij te dragen aan het terugdringen van onder-
voeding op een smakelijke en gastvrije wijze.
Tevens hebben we inmiddels voor diegene die
daar interesse in heeft een leuk en efficiënt
‘winkelconcept’ gratis klaarliggen voor beide
producten.
Voor meer informatie bezoekt u onze website
www.bouwsteentjes.nl.
Haal verpleegkundige
terug in verpleeghuis
Patiënten vinden warme, persoonlijke aandacht en een respectvolle bejegening heel belangrijk.
Hoogleraar ‘verpleging en verzorging in de
laatste levensfase’ Anneke Francke sprak
vrijdag 22 oktober haar oratie uit over de ver-
zorgde laatste levensfase. Verplegen blijft een
kunst, waarvoor aan een aantal randvoorwaar-
den moet zijn voldaan. Zij pleit onder meer
voor terugkeer van de verpleegkundige in de
ouderenzorg.
“Hoe dichter bij het sterven: hoe groter de
kans dat de kwaliteit van zorg goed is”, stelt
Anneke Francke, bijzonder hoogleraar aan VU
medisch centrum en programmaleider Verple-
ging en Verzorging bij het NIVEL. De relatief
goede kwaliteit van zorg in de stervensfase,
baseert ze onder meer op een recente inter-
nationale vergelijking van veertig landen.
Nederland eindigde in de top tien, samen
met buurlanden Engeland, België en Duits-
land. Volgens Francke stellen zorgverleners
in de stervensfase hoge eisen aan de zorg.
“Zij vinden dat juist in die fase de zorg nooit
onder de maat mag zijn. Patiënten krijgen veel
aandacht, een rustige kamer en naaste familie
mag komen zo vaak zij wil. Dit hangt samen
met professionele en persoonlijke visies op
waardig sterven en goed afscheid nemen van
het leven. Als de zorg in de allerlaatste fase
goed verloopt, geeft dat heel veel voldoening
bij de betrokken verpleegkundigen en verzor-
genden.” Opmerkelijk is dat zorgverleners
de kwaliteit van zorg voor terminale patiën-
ten veelal beter vinden dan de kwaliteit van
zorg in het algemeen. “Bij kwetsbare ouderen
bij wie het overlijden verder weg is, zijn de
randvoorwaarden voor goede zorg vaak min-
der. Bijvoorbeeld door de werkdruk. In recent
onderzoek van de NPCF geven verpleeg- en
verzorgingshuisbewoners aan dat ze veel
waardering hebben voor de inzet van het zorg-
personeel, maar ze signaleren dat er vaak geen
tijd is voor een praatje.” Hoge werkdruk en
onderbezetting leiden bovendien zelfs tot een
meetbaar mindere kwaliteit van zorg. Francke
refereert aan onderzoek van het NIVEL en het
EMGO-instituut waaruit blijkt dat op psycho-
geriatrische verpleeghuisafdelingen met een
lage personeelsbezetting significant meer be-
woners pijn hebben dan op afdelingen met een
Uitslag lezersactie Crocs
In de Ziekenhuiskrant van 13 oktober stond
een prijsvraag waarmee lezers een paar
Crocs uit de wintercollectie konden winnen.
Veel mensen lopen graag op Crocs, zo blijkt
uit het aantal inzenders van deze actie. De
drie prijswinnaars zijn: Marieke Mangnus
uit Veghel, E. van Olffen uit Oldenzaal en
P. Loupatty uit Delfzijl. Zij krijgen de Crocs
van hun keuze thuisgestuurd.
Nummer 21
10 november 2010
hogere personeelsbezetting. Daarbij vertonen
bewoners op afdelingen met een slechtere per-
soneelsbezetting ook meer rusteloos gedrag.
Opleidingsniveau
Daarnaast staat de kwaliteit van zorg in ver-
pleeg- en verzorgingshuizen onder druk
doordat er nauwelijks nog verpleegkundigen
werken. En niet alleen dat: ook de verzorgen-
den zijn deels vervangen door lager opgelei-
de helpenden. “Hoe moeilijk het is om voor
kwetsbare ouderen te zorgen, wordt onder-
schat. Ouderen, zoals mensen met dementie,
hebben vaak allerlei bijkomende lichamelijke
en psychische problemen.” Francke pleit voor
meer waardering voor het personeel en voor
terugkeer van de verpleegkundige in het ver-
pleeg- en verzorgingshuis. “Het is belangrijk
dat voor de directe zorg ‘aan het bed’ in de
ouderenzorg de verpleegkundige terugkomt.
Niet om de verzorgenden te vervangen, maar
om met hen samen te werken. Ook mag je van
vooral de HBO-opgeleide verpleegkundigen
verwachten dat ze inzichten uit onderzoek
weten te vertalen naar de praktijk. De extra
medewerkers die het regeerakkoord belooft,
zullen de werkdruk verlichten, maar bieden
nog geen waarborg voor een betere kwaliteit.
Daarvoor is ook nodig dat die extra mede-
werkers de juiste deskundigheid en houding
hebben.”
Persoonlijke aandacht
Een evenwichtige personeelsbezetting is be-
langrijk, maar niet alles bepalend voor goede
zorg. Francke wijst erop dat voor patiënten
warme, persoonlijke aandacht en een respect-
volle bejegening heel belangrijk zijn. “Dit
zijn zorgaspecten die ook samenhangen met
de cultuur binnen een team, met het hart op
de goede plaats hebben en met de waarden
en houding van een zorgverlener. Dat raakt
de kunst van verpleging en verzorging. Veel
verpleegkundigen en verzorgenden verstaan
die kunst. Ze werken niet voor niets in de
zorg. Maar goede personele randvoorwaarden
maken het wel makkelijker om die kunst goed
te beoefenen.”
Nummer 21
10 november 2010
Bloedarmoede leidt
bij ouderen tot sterfte
De afgelopen jaren is echter duidelijk geworden dat algemeen aanvaarde medische kennis niet altijd toegepast
kan worden op personen in de hoogste leeftijdsgroepen.
Bloedarmoede komt vaak voor bij ouderen
en tot meer dan twintig procent bij personen
van 85 jaar en ouder. Verschillende studies
hebben een verband aangetoond tussen
bloedarmoede en sterfte, verminderde zelf-
redzaamheid, cognitieve beperkingen en
verminderde kwaliteit van leven. Maar deze
gevolgen van bloedarmoede worden bij hoog-
bejaarden slecht onderkend. Dit stelt Wendy
den Elzen, onderzoeker bij Public Health
& Eerstelijnsgeneeskunde van Universiteit
Leiden (LUMC) in haar proefschrift.
Door de toename van het aantal oudste oude-
ren in de komende jaren en de stijgende pre-
valentie van bloedarmoede met toenemende
leeftijd, heeft anemie een potentieel grote
impact op de zorg(kosten) in Nederland. In
de klassieke medische leerboeken staan ijzer-
gebrek, bloedverlies, vitamine B12-tekort,
foliumzuurtekort, nierfalen, chronische ziek-
ten en ontstekingsprocessen genoemd als
belangrijkste oorzaken van bloedarmoede bij
ouderen. De afgelopen jaren is echter duide-
lijk geworden dat algemeen aanvaarde medi-
sche kennis niet altijd toegepast kan worden
op personen in de hoogste leeftijdsgroepen.
Spontaan herstel na beroerte onderzocht
De Maastrichtse psycholoog en neuroweten-
schapper dr. Alexander Sack, werkzaam voor
de Faculty of Psychology and Neuroscience,
heeft een prestigieuze Europese subsidie van
1,4 miljoen euro in de wacht gesleept voor
onderzoek naar de oorzaken van het herstel
van het omgevingsbewustzijn na een beroer-
te. Het onderzoek is tevens gericht op het
ontwikkelen van therapieën om het herstel in
gang te zetten en te versnellen.
In Nederland krijgen jaarlijks 41.000 mensen
voor de eerste keer een beroerte. Dat zijn er
meer dan 100 per dag. Beroerte is een ver-
zamelnaam voor een herseninfarct en een
hersenbloeding, waarbij een herseninfarct
vier keer zo vaak voorkomt als een hersen-
bloeding. Mensen die getroffen zijn door een
beroerte, zijn zich niet meer bewust van grote
delen van hun lichaam en de directe fysieke
omgeving. Vermoed wordt dat dit komt door-
dat de invloeden van de linker- en de rechter
hersenhelft uit balans zijn geraakt als direct
gevolg van de opgetreden beroerte. In de eer-
ste weken na een beroerte treedt bij een aantal
patiënten gedeeltelijk spontaan herstel op. Er
is nog geen wetenschappelijke verklaring voor
dit spontane herstelproces, en ook niet voor
het feit dat dit slechts bij een gedeelte van
de patiëntenpopulatie voorkomt. Alexander
Sack zal voor zijn onderzoek gebruik maken
15
Wendy den Elzen wilde de impact en oorzaken
van bloedarmoede bij oudste ouderen in de
algemene populatie onderzoeken en zo bijdra-
gen aan de ontwikkeling van evidence-based
richtlijnen voor diagnostiek en behandeling
van bloedarmoede in deze leeftijdsgroep. Op
basis van haar bevindingen zou screenen op en
behandelen van vitamine B12-tekort op hoge
leeftijd geen effect hebben op het voorkómen
van bloedarmoede, maar vroege opsporing
en behandeling van foliumzuurtekort moge-
lijk wel. Volgens de onderzoeker is vervolg-
onderzoek nodig. Den Elzen ontdekte ook dat
hoge erytropoëtine concentraties in de alge-
mene populatie van oudste ouderen de sterfte
voorspellen. Wanneer de hoeveelheid zuurstof
in het bloed afneemt, wordt in de nieren het
hormoon erytropoëtine geproduceerd. Erytro-
poëtine is de belangrijkste regulator van de
hoeveelheid rode bloedcellen in het bloed. In
het proefschrift is de relatie bestudeerd tussen
erytropoëtine, hemoglobine en nierfunctie op
hoge leeftijd. Vervolgstudies moeten inzicht
geven in de klinische relevantie en implica-
ties voor eventuele behandeling van een hoog
erytropoëtine gehalte op hoge leeftijd.
van geavanceerde technologieën op het terrein
van functionele MRI en EEG (registratie van
hersenactiviteit), en TMS (magnetische her-
senstimulering). Hij introduceert een revoluti-
onaire aanpak die het mogelijk maakt om niet-
invasief ‘virtuele’ hersenletsels bij gezonde
vrijwilligers te simuleren en het compensatie-
gedrag van de hersenen onder gecontroleerde
experimentele omstandigheden te onderzoe-
ken. Zo kan hij onder laboratoriumomstan-
digheden bepalen welke exacte reorganisatie
in de hersenen leidt tot optimaal gedragsher-
stel. Aan het einde van de onderzoeklijn zal
hij deze fundamentele bevindingen vertalen
in toepasbare behandelingstrategieën voor
patiënten die lijden aan een beroerte, met het
doel herstel van de hersenen te bevorderen.
‘Zorg TV’ is ‘Het Beste Zorgidee’ 2010
John Rietman uit Venray is de winnaar van ‘Het
Beste Zorgidee’ van 2010 met zijn ingezonden
idee: ‘Zorg TV’. Hij ontving vorige week van
juryvoorzitter Erno Kleijnenberg en dagvoor-
zitter Jeroen Smit de prijs van 10.000 euro.
De jury liet zich in haar keuze voor de
winnaar adviseren door meer dan 1400
stemmen van bezoekers op de website
www.hetbestezorgidee.nl. John Rietman wil
met zijn idee, ‘Zorg TV’, beeldcontact realise-
ren tussen speciaal getrainde vrijwilligers en
cliënten in de thuiszorg. Zo kunnen cliënten
de televisie aanzetten en door middel van een
softwareprogramma een sociaal praatje maken
met iemand van de thuiszorgorganisatie of
met speciaal hiervoor getrainde vrijwilligers,
wanneer zij dat wensen. Rietman: “Ik ben al
geruime tijd werkzaam in de thuiszorg en zie
hoe belangrijk sociaal contact is voor mensen
die van onze zorg gebruik maken.” Volgens
de jury is het idee vernieuwend en goed uit-
voerbaar. Erno Kleijnenberg, voorzitter van de
Raad van Bestuur bij ONVZ Zorgverzekeraar
John Rietman (midden) ontving 10.000 euro met zijn idee voor de zorgtelevisie.
Zorg voor ouderen in de Achterhoek
Het projectteam Zorg voor ouderen en welzijn
Netwerk West Achterhoek (Zowel NWA) is in
maart 2010 voortvarend van start gegaan met
de voorbereiding van een officieel netwerk
voor kwetsbare ouderen in de regio West-
Achterhoek. Gisteren werd Zowel NWA offi-
cieel gepresenteerd tijdens een informatieve
en feestelijke bijeenkomst in Doetinchem.
Doel van Zowel NWA is dat alle welzijn- en
zorgaanbieders in de regio West-Achterhoek
die betrokken zijn bij kwetsbare ouderen opti-
maal samenwerken in een gestructureerd net-
werk, om het welzijn en de zorg te verbeteren.
Uitgangspunten zijn: regiefunctie bij ouderen
en mantelzorgers zelf, behoud van kwaliteit
van leven, preventie, en zolang mogelijk zelf-
standig wonen in de eigen woon- en sociale
omgeving. Om dit te kunnen realiseren wordt
Hulpmiddelenbeurs voor slechtzienden
Slechtziend wordende ouderen kennen
soms de weg naar revalidatie niet. Ze blijven
lang tobben en soms neemt verslechtering
onnodig snel toe. “Maar zolang die halfjaar-
lijkse oogcontrole vanuit de overheid nog niet
is geregeld, komen wij om het half jaar naar
de mensen toe”, zegt Bas Barendregt, orga-
nisator van de Regionale Hulpmiddelenbeurs
voor Slechtzienden en Blinden. Op verschil-
lende plaatsen in het land wordt zo’n beurs
gehouden.
Op deze beurs staan leveranciers die gespeci-
aliseerd zijn in hulpmiddelen en instanties die
en tevens juryvoorzitter: ‘Het idee van John
Rietman sluit aan bij het streven om ouderen
zo lang mogelijk in de eigen leefomgeving
te laten wonen, terwijl daardoor voorkomen
wordt dat oudere en/of eenzame mensen in
een sociaal isolement raken. Hiermee kan
men contact leggen met een professional; de
verpleegkundige, met vrijwilligers, dan wel
met andere ouderen. De realisatie van Zorg
TV kan op veel plaatsen in Nederland op rela-
tief eenvoudige wijze plaatsvinden. Daarnaast
zijn de kosten van het project beperkt vanwege
de mogelijke inzet van vrijwilligers.” Samen
met John Rietman bespreekt ONVZ hoe men
dit idee verder gaat uitvoeren. ONVZ is een
zorgverzekeraar uit Houten. In 2008 vierde
het bedrijf zijn 75-jarig bestaan. Om ook de
markt te laten spreken startte ONVZ in 2008
de wedstrijd ‘Het Beste Zorgidee’: een wed-
strijd om het publiek van Nederland mee te
laten denken aan de verbetering van de zorg.
De winnaar van ‘Het Beste Zorgidee’ ontvangt
een cheque ter waarde van 10.000 euro, vrij te
besteden.
op termijn een samenwerkingsconvenant ge-
tekend en wordt een Ketenregiegroep Kwets-
bare Ouderen West-Achterhoek opgericht.
Daarna worden, in overleg met een Klank-
bord- en Belanghebbendengroep, praktische
en haalbare projecten gestart, zoals ondersteu-
ning bij screening van kwetsbare ouderen in de
eerste lijn. Hierbij wordt samengewerkt met en
gebruik gemaakt van screeningsinstrumenten
van Zowel NN (Zorg voor ouderen en welzijn
Netwerk Nijmegen). Tijdens de feestelijke bij-
eenkomst van gisteren werd de nieuwe web-
site geopend. Deze website dient als commu-
nicatie- en informatiemedium voor doelgroep
en netwerkpartners. De provincie Gelderland
verstrekte een subsidie voor dit project, die is
aangevuld door het Slingeland Ziekenhuis in
Doetinchem.
wellicht een antwoord hebben op de hulpvraag
over het zien. “Slechtziendheid is geen pro-
bleem als mensen er maar naar laten kijken
en er wat aan doen. Met het juiste hulpmid-
del wordt het leven weer zoveel aangenamer”,
vindt Bas Barendregt. Naast een gratis kopje
koffie is er op deze beurs veel persoonlijke
aandacht en volop gelegenheid om hulp-
middelen met elkaar te vergelijken. Kijk op
www.hulpmiddelenbeurs.nl voor het beurs-
schema voor dit jaar. Vanaf eind november is
ook het schema voor 2011 bekend. De aan-
vang van elke beurs is 10.00 uur en de beurs
duurt tot 16.00 uur.
 Nummer 21
16 10 november 2010

Gespecialiseerd
verpleegkundige?
Verpleegkundige/Verzorgende IG
Ben je gediplomeerd verpleegkundige niveau 4/5
of verzorgende ig? En ben je op zoek naar een
afwisselende baan in de zorg? Neem dan eens
een kijkje op onze vernieuwde website:
www.care4care.nl
Wij zijn op zoek naar jou en wij bieden uitstekende
arbeidsvoorwaarden!
zoekt jou!
Teken jij voor een nieuwe baan in de zorg?

Plaats nu je CV op
www.care2care.nl

WELKE M/V ZIT ER TUSSEN

BLOEDDONOR EN PATIËNT?

EEN ONDERZOEKER IN OPLEIDING DIE ONZE

BLOEDPRODUCTEN VERBETERT.
De afdeling Onderzoek en Onderwijs werkt voortdurend aan verbetering van bestaande bloedproducten. Als onderzoeker
in opleiding verricht je onderzoek naar de bereiding en toepassing van (nieuwe) cellulaire bloedproducten. Je hebt daarin
een centrale rol. Door jouw werk ontwikkelen we nieuwe producten waarmee we patiënten kunnen helpen.

Ga voor meer informatie over deze functie en onze andere vacatures naar werkenbijsanquin.nl
Stichting Sanquin Bloedvoorziening verzorgt op not-for-profitbasis de bloedvoorziening en bevordert transfusiegeneeskunde. Sanquin levert
producten en diensten, verricht wetenschappelijk onderzoek en verzorgt onderwijs.
Nummer 21
10 november 2010 17
(Advertorial)

Onderzoek naar nut Werken met bloed fascineert

dutje bij Parkinson Sanquin Bloedvoorziening staat vooral be-

Mensen die lijden aan de ziekte van Parkinson
zijn mogelijk gebaat bij één of meer dutjes per
dag. Sebastiaan Overeem, slaapdeskundige
aan de Radboud Universiteit Nijmegen, ont-
ving onlangs een subsidie van acht ton voor
onderzoek naar de gunstige uitwerking van
slaap bij Parkinson.
Sebastiaan Overeem is arts-onderzoeker op
de afdeling Neurologie van het UMC St Rad-
boud en junior principal investigator bij het
Donders Institute for Neuroscience van de
Radboud Universiteit Nijmegen. Hij houdt
zich bezig met slaap en slaapstoornissen,
met name bij patiënten met neurologische
Groepsbegeleiding ‘Bergentheem’ jarig
Vijf jaar geleden is zorgorganisatie de Saxen-
burgh Groep, tezamen met enkele andere
partijen, in Bergentheim gestart met groeps-
begeleiding voor ouderen en volwassenen
met lichte sociale, lichamelijke en/of geeste-
lijke beperkingen. Onlangs is op feestelijke
wijze het eerste lustrum gevierd van groeps-
begeleiding ‘Bergentheem’.
Groepsbegeleiding ‘Bergentheem’ in Bergent-
heim voorziet in een plaatselijke behoefte.
Vijf jaar geleden is de Saxenburgh Groep
aandoeningen. Zo’n vijftien jaar geleden is
in epidemiologische studies beschreven dat
veel Parkinsonpatiënten na een periode van
slaap minder last hebben van ziekteverschijn-
selen. Ook hebben velen het idee dat ze na
slaap beter reageren op hun medicijnen: het
voelt alsof die dan beter werken. “Slaap kan
dus ook een bondgenoot zijn bij Parkinson”,
aldus Overeem. Met de Vidi-subsidie gaat
hij de komende jaren onderzoeken hoe dat
werkt. Voor het gunstige effect, veronderstelt
Overeem, hoeft een patiënt niet per se uren te
slapen: hij gaat onderzoeken wat ‘power naps’
ofwel dutjes van ongeveer een tot drie kwar-
tier kunnen doen.
er gestart met zes deelnemers. Nu komen er
vijftien vaste bezoekers. Behalve ouderen en
volwassenen met lichte sociale, lichamelijke
en/of geestelijke beperkingen, kunnen ook
mensen die wachten op opname in een verzor-
gingshuis gebruik maken van de voorziening.
Elke dinsdag en vrijdag zijn twee activiteiten-
begeleiders en enkele vrijwilligers aanwezig
om samen met de bezoekers te gaan handwer-
ken, hout bewerken, zingen, of een spelletje te
doen. Ook worden er gezamenlijk boodschap-
pen gehaald en maaltijden bereid.
kend als de organisatie die bloed en plasma
afneemt, bewerkt en levert aan behandelaren.
pen als veilig bloed afnemen bij donors, en
de nieuwste cellulaire therapie en immuun-
therapie behoren tot het onderzoeksterrein
Veel mensen weten ook dat Sanquin in op- van Sanquin.
dracht van ziekenhuizen en artsen specialis-
tische diagnostiek verricht. Toch is dit maar Levensreddende geneesmiddelen
een deel van het verhaal. Er gebeurt veel meer De divisie Plasmaproducten maakt een breed
bij deze veelzijdige organisatie. Sanquin geeft assortiment van hoogwaardige geneesmidde-
bijvoorbeeld advies over het gebruik van len uit plasma. Deze producten van Sanquin
bloed en bloedproducten aan specialisten en worden over heel de wereld gebruikt in
artsen in heel Nederland. Wetenschappelijk ziekenhuizen en behandelcentra.
onderzoek is een belangrijk onderdeel van
het werkterrein van Sanquin. Uit het plasma Sanquin is de enige organisatie in Nederland
maakt Sanquin hoogwaardige geneesmidde- waar bloed in al zijn facetten centraal staat.
len. Net zo belangrijk: Sanquin produceert Wil je meer weten over Sanquin Bloedvoor-
reagentia voor bloedonderzoek en levert ziening en het werken in een veelzijdige or-
diensten aan bedrijven in de farmaceutische ganisatie? Kijk dan op werkenbijsanquin.nl.
en de biotechnologiesector. Eén ding hebben
deze verschillende werkterreinen met elkaar
gemeen: bloed staat centraal.
Kenniscentrum voor Nederland
Samen met de specialisten in de ziekenhui-
zen vormt Sanquin een belangrijke bron van
kennis als het gaat om bloed en bloedtrans-
fusiegeneeskunde. Onderzoekers en diagnos-
tiekspecialisten delen dagelijks hun kennis
met collega’s in het veld. Veel medewerkers
van Sanquin zijn betrokken bij onderwijs en
training voor analisten, biomedische weten-
schappers, verpleegkundigen en artsen.
Gezocht: wetenschappelijke doorbraken
Onderzoek is altijd belangrijk geweest binnen
Sanquin. Dagelijks werken onderzoekers,
onderzoekers in opleiding en analisten aan
talloze projecten, variërend van fundamen-
teel onderzoek naar de functie en werking
van bloedcellen tot klinische trials in samen-
werking met ziekenhuizen. Ook onderwer-

Open dag in teken ouderenzorg

De groepsbegeleiding ‘Bergentheem’ voor ouderen en volwassenen met een lichte beperking (foto Léon van der
Brug, Saxenburgh Groep).
Brandoefening ‘’t Lopend vuurtje’ geslaagd
In zorgcentrum De Skûle te Metslawier werd
op 1 november een brandoefening gehou-
den. In een opslagruimte op de eerste ver-
dieping van het zorgcentrum werd een brand
gesimuleerd. Deze brand had een doorslag
naar de gang en de tweede verdieping, waar-
door de bewoners in veiligheid gebracht
moesten worden door de Bedrijf Hulpver-
leningsdienst (BHV) van Zorggroep Pasana en
de Anjumer brandweer.
In zorgcentrum De Skûle wordt twee keer per
jaar een dergelijke oefening gehouden. Oefe-
ningen zijn noodzakelijk om zeker te weten
dat, wanneer er daadwerkelijk een calamiteit
uitbreekt, hulpverleners precies weten wat ze
moeten doen. Dik Zijlstra, BHV coördinator
van Zorggroep Pasana, was blij met het goede
verloop van de oefening. “Alles verliep goed.
De BHV-ers waren goed voorbereid en de
brandweer was snel ter plaatse. Een dergelijke
oefening is altijd spannend, maar iedereen
wist wat zijn of haar rol was.” Door de brand
ontstond heftige rookontwikkeling waardoor
bewoners niet op eigen kracht het pand kon-
den verlaten. Deze bewoners werden door de
BHV naar het verzamelpunt gebracht, waar ze
verzorgd werden. “Het is belangrijk om der-
gelijke oefeningen te houden”, vertelt Zijlstra.
‘Je moet ten slotte op alles voorbereid zijn.”
Het Wilhelmina Ziekenhuis Assen (WZA) houdt
op zaterdag 13 november een open dag, ge-
naamd de WZA-publieksdag. Tussen 10.00 en
16.00 uur houdt een groot aantal poliklinieken
van het Wilhelmina Ziekenhuis Assen ‘open
huis’ en worden diverse interessante lezingen
gegeven, allemaal in het kader van het thema
ouderenzorg: ‘Als de jaren gaan tellen - over
leeftijd en gezondheid’.
Bezoekers kunnen tijdens de open dag op
zaterdag 13 november kennis maken met
onderzoeken en behandelingen waar ze zelf
als oudere waarschijnlijk ook wel eens mee te
maken hebben gehad of zullen krijgen. “Om-
dat het thema ouderenzorg zo breed is”, vertelt
coördinator patiëntenvoorlichting Hanneke
Hamburger, “kunnen veel poliklinieken aan-
sluiten en kunnen we een gevarieerde dag
aanbieden. Specialisten van het ziekenhuis
houden lezingen over diverse onderwerpen
die met ouderdom te maken hebben, zoals
incontinentie, dementie en botontkalking. We
verwachten dat er veel mensen op de open dag
afkomen. Daarom vragen we alle geïnteres-
seerden om van te voren hun gratis kaarten
te reserveren, telefonisch of via onze website,
www.wza.nl.” Op de open dag kunnen bezoe-
kers gratis tests doen om erachter te komen
hoe het met hun gezondheid is gesteld en
horen ze wat ze moeten doen om bepaalde ge-
zondheidsklachten te voorkomen. “Er worden
gratis gehoor- en bloedsuikertests aangebo-
den en de bezoekers kunnen hun bloeddruk en
cholesterol gratis laten meten”, zegt Hambur-
ger. “Daarnaast is uitleg over gebitsimplan-
taten en nieuwe lenzen in geval van staar. Ook
is er uitgebreid aandacht voor neurologische
aandoeningen die vaak op oudere leeftijd
voorkomen, zoals dementie, epilepsie en be-
roerte. We laten zien welke laserbehandelin-
gen mogelijk zijn bij een ouderwordende huid
en er is informatie over seksualiteit op oudere
leeftijd.”

8 december 2010
Thema lifestyle
Voor publicatie mogelijkheden:
Laura Fuykschot 0182 - 322 456

De bijlage voor personeel in verzorgings- en verpleeghuizen. Tijdens de open dag kunnen bezoekers rondkijken in het ziekenhuis en gratis testen hoe het met hun gezondheid
Met een extra grote oplage van 30.000 exemplaren. is gesteld.
 Nummer 21
18 10 november 2010

EASY-TO-EAT
Easy-to-Eat is een ware traktatie: een lekker tussendoortje of nagerecht op basis van
frisse zuivel
zu in de heerlijke smaken Framboos en Tropical. Easy-to-Eat is speciaal
bedac
bedacht voor mensen die moeite hebben met slikken of alleen dik vloeibare
voe
voeding kunnen eten. Dit lekkere en energierijke tussendoortje draagt,
me
mede dankzij de toevoeging van eiwitten en mineralen, bij aan een betere
w
weerstand.

Bij veel mensen met slikproblemen neemt de eetlust af. Ze zijn te moe om
te eten
e of ze eten bewust zo min mogelijk, uit angst voor verslikken. Juist
mense
mensen die moeite hebben met slikken, hebben behoefte aan extra voedings-
stoffen, waaronder eiwitten. Daarvoor is er nu Easy-to-Eat; fris en zo zacht dat
het smelt in de mond en daardoor gemakkelijker is te slikken. Om een of meerdere
keren per dag
d van te genieten als aanvulling op de dagelijkse voeding.

Fris en gemakk
gemakkelijk te eten
Easy-to-Eat wordt gemaakt
g op basis van zuivel. Het is verkrijgbaar in de smaken Framboos en
Tropical
Tropical. Na het eten blijft e
een fris gevoel in de mond achter. Het is daardoor ook heel geschikt om na
medicijngebruik te nuttigen. Eén Easy-to-Eat bevat maar liefst 8 gram hoogwaardige eiwitten. Van frambozen is bovendien
bekend dat ze geneeskrachtige stoffen en veel anti-oxidanten bevatten. Dat maakt van Easy-to-Eat een tussendoortje dat
goed voor u is en waar u vaak van kunt genieten.

In diepvries en koelkast
akt per 6
U koopt de Easy-to-Eat diepgevroren in doorzichtige vierkante bakjes. Ze zijn verpakt
stuks. Eenmaal ontdooid, kunt u ze nog vier dagen in de koelkast bewaren.

Prijswinnend recept
Bij de ontwikkeling van Easy-to-Eat zijn zowel een logopedist als een wetenschap-
per op het gebied van slikproblemen betrokken. Het zijn de banketbakkers van
Patisserie Unique die het uiteindelijke recept tenslotte samenstelden, werden
daarvoor met twee verschillende innovatieprijzen beloond.

Easy-to-Eat:
een fris en smeltend tussendoortje voor elk moment van de dag.

Voor meer informatie zie www.Bouwsteentjes.nl

Nummer 21
10 november 2010 19

Ouderen en voeding Vrouwen onderschatten risico op fracturen

Eten en drinken horen bij de eerste levens-
behoeften van de mens. Ook ouderen moeten
om gezond en actief te blijven dagelijks vol-
doende eten en drinken. Een goede vocht- en
voedselvoorziening is dan ook een belangrijk
onderdeel van de ouderenzorg in alle secto-
ren.
Ook voor ouderen dient de voeding afge-
stemd te zijn op de persoonlijke behoefte, ver-
teringsmogelijkheden, smaak en wensen, bij
gezondheid en ziekte. Daarnaast kan een pret-
tige leefomgeving de eetlust en de gezondheid
van ouderen stimuleren. De voedingssituatie
van ouderen in het algemeen is goed te beoor-
delen door allereerst naar de eetlust en leef-
stijl te kijken. Heeft de oudere trek in eten en
is hij of zij lichamelijk en/of geestelijk nog
(redelijk) actief? Vervolgens is het belangrijk
de energiebalans in de gaten te houden: blijft
de oudere op gewicht, valt hij of zij af of komt
hij of zij aan. Zowel afvallen als aankomen
kan samen gaan met een verhoogd risico
voor de gezondheid of juist door ziekte ver-
oorzaakt zijn. In zorginstellingen is het vocht-
en voedingsbeleid een belangrijke pijler van
het algehele beleid. Het kan vanuit meerdere
invalshoeken benaderd en beoordeeld wor-
den. Allereerst door in kaart te brengen hoe
het aanbieden van eten en drinken in het
algemeen verloopt: wanneer en waar worden
de maaltijden en tussendoortjes gegeven en
hoe verzorgd is de omgeving? Eet men op bed,
in eigen kamer aan tafel of gezamenlijk in een
Ondervoeding onderschat
huiskamer of eetzaal? Is er voldoende toezicht
en hulp bij de maaltijden? Wordt de hygiëne
voldoende in acht genomen? Vervolgens door
te bezien waaruit het bewonersgerichte aan-
bod van eten en drinken bestaat en hoe en
door wie de vocht- en voedselvoorziening
wordt opgesteld en bewaakt. Ook bij ziekte,
over- en ondervoeding, kauw- en/of slikpro-
blemen, kunstmatige toediening van vocht en
voeding en voedselweigering. In dit verband is
het noodzakelijk in een protocol vast te leggen
in hoeverre bij de besluitvorming rond een
dieet of andersoortige voedingsinterventie de
wens van de bewoner en/of diens familie c.q.
vertegenwoordiger een rol speelt. In de laatste
levensfase gaan mensen vaak steeds minder
eten en drinken waardoor ze geleidelijk gaan
uitdrogen en verzwakken. Dit heet verster-
ving, ook wel terminale dehydratie genoemd.
Dit proces zal met veel aandacht en zorg be-
geleid moeten worden. Tot slot bieden veel
zorginstellingen palliatieve zorg. Dit is zorg
aan mensen met een ongeneeslijke aandoe-
ning in de laatste fase van hun leven. Het kan
dan zo zijn dat de bewoner niet meer gebruik
kan of wil maken van het aanbod van eten en
drinken. Binnen de mogelijkheden die er zijn
wordt de voeding dan meestal naar wens aan-
gepast. In specifieke situaties zal het vocht- en
voedingsbeleid bepaald worden in een multi-
disciplinair overleg. Belangrijk onderdeel van
het vocht- en voedingsbeleid is de mond- en
gebitsverzorging.
Uit de studie van Siris et al blijkt dat de meeste vrouwen hun risico op fracturen onderschatten: zij denken minder
risico te lopen dan vrouwen van dezelfde leeftijd.
Onderzoek onder een grote groep post-
menopauzale vrouwen in tien landen toont
aan dat veel vrouwen uit deze hoogrisico-
groep het risico op osteoporose en fracturen
sterk onderschatten. Dit gebrek aan inzicht
werkt een succesvol preventief beleid tegen,
omdat inzicht noodzakelijk is om patiënten te
kunnen motiveren op zoek te gaan naar een
behandeling.
Volgens een rapport van de WHO Scientific
Group on the Assessment of at Primary
Care Level Osteoporosis is osteoporose in
hoge mate verantwoordelijk voor fracturen,
wereldwijd meer dan negen miljoen. Boven-
dien kan het leiden tot bedlegerigheid met
serieuze complicaties, die voor ouderen zelfs
levensbedreigend kunnen zijn. Preventie van
osteoporose en de daaraan verbonden fractu-
ren is nodig met het oog op het behoud van de
algemene gezondheid, de kwaliteit van leven
en de onafhankelijkheid van ouderen, aldus
de WHO. Risicofactoren voor een verhoogde
kans op osteoporose zijn eerdere fracturen,
heupfracturen bij ouders, laag gewicht, weinig
bewegen, lage calciuminname, roken, vroege
menopauze, een hoog alcoholgebruik en
gebruik van steroïden zoals Prednison. Deze
factoren zijn goed gedocumenteerd en er zijn
voldoende preventieve maatregelen bekend
om deze risico’s te verlagen. Er zijn echter
aanwijzingen dat patiëntengroepen zich niet
bewust zijn van hun verhoogde risico. Deze
groepen worden dus ook niet behandeld. Dit is
aan de ene kant toe te schrijven aan een tekort-
schietende zorg en aan de andere kant aan een
onvoldoende inzicht van de risicogroep zelf.
Onderzoek naar dit onderwerp is tot dusverre
beperkt. Uit de studie van Siris et al blijkt dat
de meeste vrouwen hun risico op fracturen
onderschatten: zij denken minder risico te
lopen dan vrouwen van dezelfde leeftijd. Uit
het onderzoek blijkt verder dat een gestelde
diagnose osteoporose of osteopenie het mees-
te bijdraagt tot het besef een verhoogd risico
voor fracturen te hebben. Als mogelijke ver-
klaringen voor het ontbreken van het inzicht
een verhoogd risico te hebben, noemen de
onderzoekers onwetendheid over de verschil-
lende risicofactoren. Betere voorlichting in de
eerste lijn, met name door de huisarts, over het
risico op fracturen als gevolg van osteoporose
is volgens de onderzoekers dan ook nood-
zakelijk.

Tijdelijk EU-verbod op kloonvlees

Dat ondervoeding nog steeds een probleem is in de gezondheidszorg komt mede door een gebrek aan kennis en
vaardigheden.
Ondervoeding is een onderschat en onder-
behandeld probleem binnen de Nederlandse
gezondheidszorg. Bij minder dan vijftig pro-
cent van de ondervoede mensen in verpleeg-
huizen, ziekenhuizen en de thuiszorg wordt
een diëtist geconsulteerd en behandeling
voor ondervoeding ingesteld. Dit komt mede
door een gebrek aan screening.
Uit de jaarlijkse Landelijke Prevalentiemeting
Zorgproblemen (LPZ) naar ondervoeding
bleek dat in 2007 minder dan zestig procent
van de patiënten in verpleeghuizen, zieken-
huizen en de thuiszorg op ondervoeding ge-
screend wordt. Voor deze screening zijn in
Nederland de methodes de SNAQ en MUST
het meest bekend en gebruikt. Met deze lijsten
Aanbieding wegens opruiming:
Brochures ‘Gezonde leefstijl & voeding,
een andere kijk op gezond gewicht’ en
‘Gezonde leefstijl & voeding, in relatie tot kanker’
Nu samen van € 14,95 voor € 8,95
incl. verzend- en administratiekosten
Bestellen door het bedrag over te maken op
rekening 10.73.30.253 bij de Rabobank te Gouda
t.n.v. de Gouda Media Groep, onder
vermelding van uw adres.
kan ondervoeding tijdig herkend en aangepakt
worden. Dat ondervoeding nog steeds een pro-
bleem is in de gezondheidszorg komt mede
door een gebrek aan kennis en vaardigheden.
Ook onduidelijkheid over wie er verantwoor-
delijk is voor de voedingsondersteuning is een
oorzaak van het probleem. Als ondervoeding
tegengegaan wordt kan de totale gezondheids-
toestand van de patiënt vergroot worden. Hier-
mee neemt ook de kans op decubitus (door-
ligplekken) af. Bewustwording en aandacht
voor ondervoeding en adequate voedingszorg
kunnen bijdragen aan betere gezondheids-
zorg. Dit zijn de belangrijkste conclusies uit
het proefschrift Awareness of malnutrition
in healthcare van Judith M.M. Meijers van
Universiteit Maastricht.
De Europese Commissie stelt een tijdelijk Europese Commissie heeft nu ingestemd met
verbod in op vlees van gekloonde dieren. Dat een verbod van vijf jaar op het verhandelen
heeft Eurocommissaris John Dalli onlangs van dergelijk vlees in Europa. Het tijdelijke
bekend gemaakt. Gekloonde dieren hebben verbod is nog niet officieel van kracht. Volgens
vaak veel afwijkingen. Ruim de helft sterft kort Liotard is er nog veel werk te verzetten. De
na de geboorte. Daar komt bij dat gekloonde Europese Commissie heeft er weliswaar mee
dieren veel ziektegevoeliger zijn dan dieren ingestemd om de handel in voedingsproducten
die door geslachtelijke voortplanting zijn ont- van gekloonde dieren tijdelijk te verbieden.
staan. Maar nakomelingen van gekloonde dieren
mogen nog wel gebruikt worden in de voed-
Europarlementariër Kartika Liotard strijdt al selindustrie. Liotard vindt dit hypocriet. Maar
jaren voor een verbod op vlees van gekloonde ze is wel blij dat er nu een tijdelijk verbod is
dieren. Hiervoor kreeg ze bij herhaling veel op voedselproducten van gekloonde dieren.
steun binnen het Europees Parlement. De Dat geeft ruimte om verder te onderhandelen.
Boekrecensie
‘Menoproof, gezond, fit en slank na je veertigste’ van Wilma Smit en Pauline Ottervanger,
beiden werkzaam als gynaecoloog, richt zich op de gezondheid van vrouwen, vooral in de
overgangsjaren en na de menopauze. Chronische ziekten bij oudere vrouwen komen door de
vergrijzing steeds meer voor.
Het boek gaat vooral in op de vele facetten van ziektepreventie, waarbij voeding, bewegen en
aandacht voor je lichaam en jezelf een belangrijke rol spelen. Het boek leest makkelijk weg en
staat vol zinnige tips. Het verrast aangenaam dat er een hoofdstuk is gewijd aan de holistische
visie, waarin de mens met zijn lichaam, ziel en geest als één geheel wordt beschouwd. De
achtergrondinformatie over voeding is helder, en kort en bondig
beschreven. De recepten zijn voor wie gewend is te koken goed
uitvoerbaar en volgens een vierkleuren indeling gerangschikt.
Wel zijn de porties vis (blauw) en vlees (rood) voor een gezonde
voeding aan de royale kant. De vele kleurenfoto’s maken het boek
tot een fraai geheel.
Wilma Smit en Pauline Ottervanger, ‘Menoproof, gezond, fit en
slank na je veertigste’
Kosmos Uitgevers B.V., Utrecht/Antwerpen, 2010
Prijs 22,95 euro
ISBN 978 90 215 7654 1
Door Lize Baarspul

Optimaal
Herstellingsoord Zorghotel Veghel:
zorg genieten!
O ptimaal zorg genieten in een hartverwarmende
ambiance; dat is het credo van herstellingsoord Zorghotel Veghel. Een breed scala aan
voorzieningen en activiteiten, een uitstekende accommodatie en gastgerichte, deskundige
medewerkers staan garant voor een zo aangenaam mogelijk verblijf.
Hoogwaardige zorg
Zorghotel Veghel biedt zorg op maat. De
gekwalificeerde verpleegkundigen bieden de
gasten de zekerheid van hoogwaardige zorg, 24
uur per dag, 7 dagen per week. Het verpleeg-
kundig team bestaat naast verpleegkundigen
uit artsen en paramedici. De combinatie van
professionele zorg, medische ondersteuning en
de juiste hulpmiddelen dragen ertoe bij dat de
gast zich optimaal verzorgd kan voelen. Maar dat
geldt ook voor een vriendelijke hand die wordt
toegestoken als dat even nodig is. Om het her-
stel te bevorderen na een orthopedische, neuro-
logische of chirurgische ingreep, wordt boven-
dien een integraal zorgprogramma samengesteld.
Uniek gelegen
Herstellingsoord Zorghotel Veghel is uniek ge-
legen in een oase van groen bij het stadspark
en aan rivier de Aa in het Brabantse Veghel.
Maar tevens gunstig gesitueerd nabij het win-
kelcentrum, naast theater De Blauwe Kei. Een
aantrekkelijke plaats met een uitstekend voor-
zieningenniveau en een goede ontsluiting via
openbaar vervoer en de snelweg A50.
Comfortabele kamers
De sfeervolle, eigentijds ingerichte kamers
bieden alle gewenste comfort en privacy. Ze zijn
voorzien van een hoog/laagbed, een aangepaste
douche met toilet, een bureau, zitgelegenheid,
kluisje, telefoon en televisie. Bovendien is elke
kamer uitgerust met een persoonsalarmering.
Indien gewenst kan er altijd een bed bijgeplaatst
worden.
Nummer 21
20 10 november 2010
sfeervolle
Parkzicht Brasserie en
Lotjes Keuken
Elke dag weer een uitgebreid ontbijt en heer-
lijke lunch in Lotjes Keuken. Het diner wordt
geserveerd in Parkzicht Brasserie: culinaire ver-
wennerijen uit eigen keuken. Op mooie dagen op
het terras genieten van een heerlijk kopje koffie
of thee, of een verfrissend drankje. Maar men
kan zich ook terugtrekken op de eigen kamer en
daar de maaltijden nuttigen of een drankje laten
serveren. Niets moet en veel is mogelijk.
Creativiteit en recreatie
De activiteitenbegeleider stimuleert de (re)crea-
tieve bezigheden. In een gezellige omgeving kan
op ongedwongen wijze, in groepsverband of
individueel, een hobby gevonden of weer
opgepakt worden. Onder het motto ‘vrijheid,
blijheid’ kan men deelnemen aan bijvoorbeeld
een kookworkshop, bridgedrive of een cultureel
uitstapje. Ook wordt regelmatig een familie-
brunche of high tea georganiseerd met live mu-
ziek.
Optimaal tot de laatste dag
Als een dierbare in de laatste levensfase is aange-
komen, kunnen de verzorgende taken voor naas- Herstellingsoord
ten zo zwaar zijn, dat deze de gewenste ruimte en
aandacht om afscheid te nemen in de weg staan. Zorghotel Veghel
Herstellingsoord Zorghotel Veghel is tevens een Stadhuisplein 3
hospice voor gasten die palliatieve terminale zorg 5461 KN Veghel
nodig hebben. Gedurende 24 uur per dag wordt Telefoon: 0413-313000
respectvolle verpleegkundige zorg geboden. De
info@zorghotelveghel.nl
persoonlijke wensen van de gast staan voorop
en worden binnen de professionele grenzen ge- www.zorghotelveghel.nl
realiseerd. Binnen deze omgeving kunnen naas-
ten en familieleden alle persoonlijke aandacht
geven die wenselijk is. Er zijn geen bezoektijden:
men is dag en nacht welkom. Het is mogelijk om
bij de gast op de kamer te slapen of gebruik te
maken van een van de hotelkamers.
De kosten van het verblijf en de zorg worden af-
hankelijk van de (CIZ-) indicatie gedeeltelijk ver-
goed door uw verzekering, de AWBZ of uit het
PGB budget. Voor meer informatie kunt u onze
website bezoeken. Er kan ook contact worden
opgenomen met de zorgmanager.
 Nummer 21
Patiëntenzorg 21 10 november 2010

Nieuw centrum door Grote belangstelling voor jubileum polikliniek

groei kankerpatiënten
Het Erasmus MC (Rotterdam) opende af-
gelopen vrijdag een nieuw radiotherapie-
centrum. Door deze uitbreiding in Dordrecht
kunnen meer mensen behandeld worden
tegen kanker. Dat is nodig omdat het aantal
mensen met kanker stijgt. Tegelijkertijd met
de opening in Dordrecht vierde het ziekenhuis
de opening van het eerste bestralingscentrum
in Suriname. Hierdoor kunnen mensen in
Suriname voor het eerst bestraald worden
in eigen land. Tijdens de opening was er een
live-verbinding tussen Suriname en Dordrecht
en konden aanwezigen bij elkaar naar binnen
kijken en met elkaar in contact komen.
Het bestralingscentrum in Dordrecht is een
uitbreiding van het Erasmus MC-Daniel den
Hoed. In 2012 zijn in Dordrecht vier bunkers
in bedrijf die samen 160 mensen per dag
kunnen bestralen. Voor veel patiënten uit
de regio brengt de nieuwe vestiging boven-
dien meer gemak: Ze kunnen dichter bij huis
worden behandeld. “Patiënten vinden dat
prettig omdat ze vaak moeten terugkomen
voor een bestraling, bij sommige behande-
lingen wel tot dertig maal. Door de kortere
reistijd zijn ze weer sneller in hun eigen ver-
trouwde omgeving”, zegt Gerard van Rhoon
subhoofd Radiotherapie Erasmus MC. De
dependance is geïntegreerd in de nieuwbouw
van het Albert Schweitzerziekenhuis, locatie
Dordtwijk (project Gezondheidsboulevard).
Patiënten uit het gehele verzorgingsgebied
van dit ziekenhuis, maar ook bijvoorbeeld uit
Brabant, de Zuid-Hollandse eilanden en de
Alblasserwaard kunnen voor bestraling voort-
aan gemakkelijker terecht binnen deze depen-
dance Radiotherapie van het Erasmus MC.
Suriname
Het Erasmus MC heeft een belangrijke rol
gespeeld bij het tot stand komen van het
radiotherapeutisch centrum in Paramaribo. De
Surinaamse vestiging is geen onderdeel van
het Rotterdamse ziekenhuis. Afdelingshoofd
Radiotherapie Peter Levendag heeft zijn jeugd
in het Zuid-Amerikaanse land doorgebracht
en vond de situatie van kankerpatiënten schrij-
nend. “Een enkeling kan voor een bestraling
naar Colombia of Nederland. Het nieuwe
bestralingscentrum geeft veel mensen met De polikliniek Hartfalen van het Havenziekenhuis in Rotterdam vierde op 1 november haar tienjarig bestaan. De
kanker weer een toekomst”, zegt Levendag. belangstelling was enorm. Naar schatting waren er 300 bezoekers aanwezig, met name patiënten. Om 11.00 uur
Zijn afdeling heeft veel kennis overgedragen werd de dag feestelijk geopend door Johan Dorresteijn, directeur van het Havenziekenhuis. Er was een infor-
onder meer door Surinaamse artsen op te matiemarkt over hartfalen met informatie over de aandoening hartfalen, over telemonitoring bij patiënten thuis,
leiden tot radiotherapeuten. Ook na de ope- over pacemakers en er waren diverse patiëntenverenigingen aanwezig. Vanaf 12.00 uur werden er door een kok
ning blijven de banden sterk: deskundigen in in het personeelsrestaurant kookworkshops gegeven aan belangstellenden. Bezoekers konden genieten van een
Suriname kunnen voor vragen of een second smaakvolle zoutbeperkte maaltijd.
opinion terecht bij Erasmus MC-Daniel den
Hoed. “Daarvoor hebben we hoogwaardige
teleconferentievoorzieningen aangelegd. Op Baby Watch-systeem in WZA
deze afstand is het essentieel dat er zowel
spraak- als beeldcontact bestaat voor een
goede advisering.” Het Radiotherapeutisch
Centrum Suriname staat op het terrein van
het Academisch Ziekenhuis in Paramaribo. Er
wordt bestraald in twee bunkers met massieve
muren van twee meter dik beton.

Award voor MS-verpleegkundigen

Voorzitter Anco Bierman van de Vrienden van het WZA overhandigt de familie Klaassen de allereerste hand-
leiding voor het gebruik van het WZA-Baby Watch-systeem

De kinderafdeling van het Wilhelmina Zie- WZA-website. Unithoofd Josmien Beukema

Van links naar rechts: juryvoorzitter Astrid Klijn, winnaars MS-Plus Award Ingrid Putman en Antoinette Vos en
Geert Clement van Bayer Schering Pharma.
MS-verpleegkundigen Antoinette Vos en
Ingrid Putman van het MS Centrum Nijmegen
(UMC St Radboud) zijn uitgeroepen tot de
winnaars van de MS-Plus Award 2010. Door
het organiseren van laagdrempelige patiën-
tenbijeenkomsten, waar mensen met MS en
hun partners ervaringen met elkaar delen,
hebben zij het onderbelichte en lastig aan te
kaarten onderwerp seksualiteit bespreekbaar
gemaakt in de spreekkamer van zorgver-
leners.
Putman. De andere genomineerden voor de
MS-Plus Award waren Sylvia Hollanders van
het St. Anna Ziekenhuis in Geldrop, Monique
Booy van het Amphia Ziekenhuis in Breda
en Astrid Slettenaar van het Medisch Spec-
trum Twente in Enschede. De MS-verpleeg-
kundigen die in aanmerking komen voor de
MS-Plus Award worden voorgedragen door
neurologen, collega MS-verpleegkundigen
en andere zorgverleners betrokken bij de
behandeling van MS. De MS-Plus Award
kenhuis Assen (WZA) heeft een Baby Watch-
systeem in gebruik genomen. Via dit systeem
kunnen ouders thuis inloggen op de WZA-
website en hun baby bekijken via de web-
camera’s die op de kinderafdeling zijn geïn-
stalleerd. De Vrienden van het WZA maakten
de aanschaf van de webcamera’s mogelijk.
Er zijn in totaal elf webcamera’s geïnstalleerd
boven de couveuses en wiegjes op de kinder-
afdeling C1 van het WZA. Baby’s die in het
ziekenhuis moeten blijven, bijvoorbeeld na
een vroeggeboorte, zijn nu 24 uur per dag te
bekijken door hun ouders. Met een persoon-
lijke gebruikersnaam en uniek wachtwoord
kunnen de vaders en moeders kosteloos
inloggen op het Baby Watch-systeem via de
van de kinderafdeling is blij met de nieuwe
aanwinst: “We zijn erg blij dat de Vrienden
van het WZA dit mogelijk maken. In dit digi-
tale tijdperk kun je als ziekenhuis niet achter-
blijven om ouders hierin tegemoet te komen.”
Kraamafdeling
Zodra een kindje in het WZA wordt opgeno-
men, krijgen ouders de Baby Watch-mogelijk-
heid aangeboden. “De ouders kunnen overal
inloggen om hun baby te bekijken. Wanneer
ze over een mobiele telefoon met internetver-
binding beschikken, kunnen zij de live-beel-
den ook per telefoon zien. Daarnaast kunnen
moeders die nog op de kraamafdeling ver-
blijven, vanuit bed op een monitor hun baby
zien”, vertelt Beukema.

Een initiatief dat volgens de jury duidelijk
een bijdrage levert aan de verbetering van de
patiëntenzorg. Tijdens een landelijke nascho-
ling voor MS-verpleegkundigen in Woerden
ontvingen de winnaars een trofee en een

is een erkenning van de rol en positie van
MS-verpleegkundigen binnen de behandeling

van Multiple Sclerose. De ereprijs wordt jaar-  
lijks toegekend aan een MS-verpleegkundige
die in het afgelopen jaar een bijzondere bij-
drage heeft geleverd aan de optimalisering



 
waardecheque van 5.000 euro, te besteden aan van de patiëntenzorg. De award is een initia-
de zorg voor mensen met MS. "Deze prijs is tief van het farmaceutische bedrijf Bayer

  



een enorme steun in onze rug. Het prijzengeld Schering Pharma dat zich al meer dan twintig
zullen wij besteden aan projecten waar onze jaar bezighoudt met Multiple Sclerose. Het is 

!
" 
patiënten langdurig de vruchten van kunnen de tweede keer dat de award is uitgereikt. 
plukken", aldus Antoinette Vos en Ingrid 





 Nummer 21
10 november 2010
Nieuw bijniercentrum van start
UMC St Radboud in Nijmegen heeft eind
oktober de deuren van het Radboud Adrenal
Centre (RAC) geopend. Het centrum richt zich
op de verbetering van zorg voor kinderen en
volwassenen met bijnieraandoeningen.
Aandoeningen aan de bijnier komen relatief
weinig voor, zijn moeilijk te diagnosticeren en
vereisen complexe zorg, daarom concentreert
de zorg zich in specifieke centra. Het UMC
St Radboud heeft de afgelopen veertig jaar
veel expertise opgebouwd. In het Radboud
Adrenal Centre werkt een team van verschil-
lende medisch specialisten nauw samen. “We
beschikken over geavanceerde biochemische
laboratoriumtechnieken en hebben betrouw-
baar speekselonderzoek ontwikkeld, zodat
kinderen niet telkens geprikt hoeven te wor-
den”, vertelt kinderarts-endocrinoloog dr.
Hedi Claahsen. “Onze urologen lopen voorop
Ziekenhuis reikt Gastvrijheidsprijs uit
Een vaste gastheer of -vrouw op de verpleeg-
afdeling; dit idee ontving vorige week in het
Martini Ziekenhuis in Groningen de Gastvrij-
heidsprijs 2010. Deze host begeleidt patiën-
ten die worden opgenomen naar de afdeling,
verleent hand- en spandiensten, alles om hun
verblijf op de afdeling en in het ziekenhuis te
veraangenamen.
Jaap Meijering, voorzitter van de Cliënten-
raad van het Martini Ziekenhuis en lid van de
commissie voor de prijs, is een warm voor-
stander van dit soort initiatieven: “Ik zie dat
gastvrijheid leeft onder de medewerkers van
het ziekenhuis, de prijs is een stimulans om
Een cheque ter waarde van 1.000 euro en een bijzonder beeld, dat waren de prijzen die de verpleegafdelingen
Orthopedie en Neurochirurgie in de wacht sleepten met hun suggestie een vaste gastheer of –vrouw aan te stellen
op de verpleegafdelingen.
Jaargids helpt bij keuze beste ziekenhuis
Wat zijn de beste ziekenhuizen voor de be-
handeling van staar, diabetes of spatade-
ren? Sinds 2 november kunnen consumenten
voor antwoorden op deze vraag de nieuwe
zorggids Dr. Yep -Kies de beste zorg- raad-
plegen. Aan Dr. Yep werken meer dan zestig
medisch specialisten mee.
Dr. Yep beschrijft de nieuwste inzichten en
adviezen per aandoening. Men maakt, in
samenwerking met diverse partners, gebruik
van beschikbare data waaronder de kwali-
teitsindicatoren van de Inspectie voor de
Gezondheidszorg. Meer dan 32 aandoeningen
worden in de Dr. Yep Jaargids uitvoerig be-
schreven. Met de Routeplanners per aandoe-
ning krijgt de consument handvatten voor het
vinden van de beste behandelmethoden, de
beste klinieken en de beste medische teams.
Met provinciale overzichten van de zieken-
22
in het verwijderen van de bijnier via een kijk-
operatie. Daarnaast hebben we vanuit het
RAC dit jaar al vier grote subsidies binnen-
gehaald, waarmee we de komende jaren goed
onderzoek kunnen doen.”
Coma
De bijnieren zijn belangrijke klieren die
verschillende hormonen zoals cortisol en
adrenaline produceren. Bij een tekort aan
cortisol reageert het lichaam bijvoorbeeld
niet goed op stresssituaties. Daardoor kan een
patiënt in shock of coma raken en zelfs over-
lijden. Bij een teveel ontstaat onder andere
hoge bloeddruk, met risico op hart- en vaat-
aandoeningen. Een deel van de ziekten aan de
bijnieren zijn aangeboren, patiënten moeten
vaak levenslang cortisol medicatie gebruiken.
Maar aandoeningen kunnen ook later ontstaan
door bijvoorbeeld tumoren.
door te gaan met nieuwe initiatieven. En dit is
daar een mooi voorbeeld van.” De verpleeg-
afdelingen Orthopedie en Neurochirurgie zijn
de gezamenlijke afzender van het plan. Beide
afdelingen hebben al geëxperimenteerd met
de gastheer/gastvrouw, en het bevalt zo goed
dat het een inzending waard bleek. Bovendien
voldeed het aan de gestelde criteria: toepas-
baar op meerdere afdelingen, patiëntgericht
en gastvrijheid bevorderend, betaalbaar en van
toepassing in de zorg. De prijs - 1.000 euro
voor de uitvoering en een bijzonder beeld - is
uitgereikt in de Week van de Gastvrijheid die
onlangs in het Martini Ziekenhuis plaatsvond.
huizen en klinieken en een vergelijkend
sterrensysteem voor twintig aandoeningen.
Persoonlijke ervaringen
Daarnaast biedt de gids achtergrondinforma-
tie en resultaten van Mystery patient bezoeken
aan 107 medisch specialisten. Maar er staan
ook persoonlijke ervaringen van patiënten in,
de Dr. Yep Top 30 Nederlandse ziekenhuizen
en columns. Dr. Yep is een initiatief van de
Zorggeverij, opgericht door Arjan Dokter (be-
wegingswetenschapper, fysiotherapeut n.p.),
Ronald Hofstede (bestuurskundige, uitgever)
en John Lebbink (neuroloog). Naast de gids
wordt het informatieve platform www.dr-yep.nl
gelanceerd. In 2011 verschijnen drie Dr. Yep
Magazines en de Jaargids 2012 met onder-
werpen die aansluiten bij de eerdere uitgaven.
Dr. Yep is sinds 2 november te koop.
De toekomst van
het zorgstelsel
De kosten van de zorg zullen bij ongewijzigd
beleid blijven stijgen. Het zorggebruik neemt
toe, de bevolking vergrijst en een tekort aan
zorgpersoneel dreigt. Het boek ’Uitdagingen
voor een gezonde zorg’ van Roger van Boxtel
en Willem Vermeend beoogt een prikkelende
bijdrage te leveren aan de discussie over de
toekomstige ontwikkelingen van het zorg-
stelsel in Nederland. Hoofdgedachte in het
boek is dat de zorg niet als kostenpost moet
worden gezien, maar als belangrijke econo-
mische sector. Daarnaast wordt gepleit voor
een nationaal preventieprogramma, grondige
herstructurering van de financiering en het be-
ter op de kaart zetten van de zorg als export-
product. Een gesprek met Roger van Boxtel.
In het boek worden enkele besparingsvoor-
stellen genoemd om de zorg efficiënter, goed-
koper en van goede kwaliteit te laten zijn. Aan
Van Boxtel de vraag hoe ziekenhuizen hier-
aan een bijdrage kunnen leveren. “Het gaat
mij primair om een goede kwaliteit in de zorg.
Het overgrote deel van de zorgprofessionals
functioneert fantastisch. Alleen de organisatie
van de zorg kan veel efficiënter. We doen
in Nederland veel zaken dubbel en op veel
plaatsen tegelijk. De verzorgende zorg zou
je meer in de perifere ziekenhuizen kunnen
laten plaatsvinden en hoog specialistische
zorg leent zich veel meer voor concentratie.
Zoals de kinderoncologie, dat een landelijk
diagnostisch centrum krijgt in Amsterdam.
De overheid kan om die concentratie te berei-
ken de wet Bijzondere Medisch Verrichtingen
veel vaker inzetten. Ander voorbeeld is de
oogheelkunde, de staaroperaties. In een goed
geoliede organisatie kunnen deze oogartsen
veel mensen goed helpen en je belast minder
OK’s in de algemene ziekenhuizen. Dit geeft
meer kwaliteit en bespaart kosten. Je moet wel
de aansluiting met deze ziekenhuizen goed
borgen. Als er een complicatie optreedt moet
de patiënt wel snel naar een breder georiën-
teerd ziekenhuis kunnen. Uiteindelijk gaat het
natuurlijk om de inkoop van goede kwaliteit
van zorg voor verzekerden en patiënten.”
Inkomensverdeling
In het boek wordt ook gepleit om specialisten
niet verplicht in loondienst te nemen. “Het
gaat hierbij vooral om de inkoop van zorg.
We hebben ieder jaar weer te maken met
budgetoverschrijdingen. Dat komt omdat de
zorginkoop bij ziekenhuizen en de salarissen
van specialisten niet in één integraal budget
zitten en dat zouden wij als zorgverzekeraars
wel graag zien. De ziekenhuizen zouden zelf
een bepaald bedrag aan salarissen moeten
reserveren, dat zij onderling afspreken. Als je
specialisten in loondienst neemt, dan mogen
ze van mij echt een goed salaris verdienen.
In het publieke debat hierover wordt wel eens
vergeten dat als een specialist drie ton ver-
dient, er nog secretariaatskosten en pensioen-
reserveringen vanaf moeten. Ten slotte heeft
de specialist ook een langere opleiding achter
de rug. Het gaat veel meer om de uitwassen
en onderlinge verschillen voor dezelfde spe-
cialistische behandelingen. Dat een specialist
zelfstandig declaratierecht blijft eisen komt de
gezondheidszorg niet ten goede.”
Exportproduct
Nederland zou volgens Van Boxtel en
Vermeend een koppositie moeten innemen
in de wereld. Maar dit vergt investeringen
in academisch onderwijs en innovaties. Die
moeten wel gefinancierd worden. “Internatio-
naal wordt er nog steeds met enorme belang-
stelling gekeken naar onze kwaliteit van zorg.
Kliniek
Roger van Boxtel
Dat biedt kansen. Nederland heeft naast goede
hoogwaardig opgeleide artsen en academische
centra, ook de Universiteit van Twente die zich
specialiseert in medische technologie. Daar-
naast hebben we onder meer Philips dat inter-
nationaal een enorme veranderingsslag heeft
gemaakt naar onder meer de technologie in
de gezondheidszorg. De overheid kan ook om
de toekomstige tekorten op de arbeidsmarkt
te ondervangen, de versnelde toepassing van
ict en nieuwe technologieën in de zorg stimu-
leren. Die rol kan wel sterker worden opge-
pakt, door innovatie als ‘launching customer’
te stimuleren en hiervoor budgetten beschik-
baar te stellen. Daarnaast zijn banken belang-
rijke spelers, maar ook moet het mogelijk zijn
private investeerders aan te trekken.”
Preventie
“Het is goed om te investeren in preventie.
Dat is ook een economisch belang. Mensen
kunnen langer en gezonder aan het werk blij-
ven, in betaald werk of mantelzorg. In achter-
standswijken in de steden is de gezondheid
wat slechter, daar overlijden mensen relatief
eerder. Mensen met een lagere opleiding en
een lager inkomen hebben over het algemeen
een ongezondere levensstijl dan hoogopge-
leiden met hogere inkomens. Wij doen daar
wat aan met gemeentebesturen via collectieve
contracten voor uitkeringsgerechtigden met
goede preventieprogramma’s.”
Roger van Boxtel is voorzitter van de Raad
van Bestuur van Menzis. Daarnaast is hij lid
van het Algemeen Bestuur van VNO-NCW
en Zorgverzekeraars Nederland. Van Boxtel
is bestuursvoorzitter van De Groene Zaak,
IUCN Nederlands Comité en ECP-EPN,
het platform voor e-nederland. Van 1994
tot 1998 was Van Boxtel lid van de Tweede
Kamer. en vanaf 1995 was hij vice-fractie-
voorzitter van D66. Van 1998 tot 2002 was
Van Boxtel minister voor Grote Steden- en
Integratiebeleid.
d/͊
ZŝũďĞǁŝũƐϳƉĂŬŬĞƚ
9ZŝũƐŝŵƵůĂƚŽƌ;ϭĚĂŐͿ
9dŚĞŽƌŝĞĐƵƌƐƵƐ;ϭЪĚĂŐͿ
9^ƚŽŽŵĐƵƌƐƵƐ;ϳĚĂŐĞŶͿ
9/ŶĐůƵƐŝĞĨůĞƐŵĂƚĞƌŝĂĂůĞŶĞdžĂŵĞŶ
ĞůǀŽŽƌƉƌŝũƐŽƉŐĂǀĞ
ďůĂƐsĞƌŬĞĞƌƐĐŚŽŽůs
sŽŽƌĂůƵƌŝũďĞǁŝũnjĞŶ
dĞů͗ϬϭϳϮʹϰϬϴϯϲϭͬttt͘>>^͘Ed
ZƵŝŵϱϬũĂĂƌĚĞĐŽŵƉůĞƚĞǀĞƌŬĞĞƌƐƐĐŚŽŽů
ǀĂŶŚĞƚ'ƌŽĞŶĞ,Ăƌƚ

Kliniek
Van Boxtel denkt dat zorgprofessionals
mensen wel op hun gedrag en eigen verant-
woordelijkheid aanspreken. Hij vindt niet dat
mensen die ongezond leven, hogere premies
moeten gaan betalen. “Want dat is niet te con-
troleren. Ik heb veel liever dat we mensen
stimuleren, helpen en faciliteren om gezond te
leven. Zoals met de beweegprogramma’s. Er
is een trend in de samenleving, die maakt dat
mensen veel eerder chronische ziekten ont-
wikkelen ten gevolge van ongezond gedrag.
Zoals te vet en teveel eten, overmatig alcohol-
gebruik en te weinig bewegen. Je zou de druk
op de loonkosten, de premielasten binnen de
zorgverzekeringswet en de ABWZ, kunnen
verminderen. Bijvoorbeeld door een verschui-
ving van de lasten naar een verhoging van de
BTW op tabak, alcohol of voedsel met onge-
zonde vetten. Deze opbrengsten zou je dan
rechtstreeks in de zorg kunnen stoppen. Want
dan treft het degene in de eigen portemonnee.
De consument betaalt zelf voor ongezond
gedrag.”
Behandelen
Van Boxtel vindt het vanuit welzijn en eco-
nomisch oogpunt belangrijk dat mensen zo
lang mogelijk gezond blijven. “Vanuit de
zorgverzekeraars weten we dat tachtig procent
van de kosten in de laatste twintig levensjaren
worden gemaakt. Het is aan de wetgever en
Kinderopvang MST in het nieuw
De kinderopvang van Ziekenhuis Medisch
Spectrum Twente in Enschede is verhuisd
naar het Vrouw Kind Centrum. Deze nieuwe
moderne kinderopvang is begin deze maand
officieel geopend door Marianne Lensink, lid
van de Raad van Bestuur.
De nieuwe kinderopvang, bedoeld voor kinde-
ren van nul tot tien jaar, is geopend van maan-
dag tot en met vrijdag van 8.30 tot 16.30 uur.
Kinderen kunnen hier zonder afspraak terecht.
Kleuren zijn belangrijk in de nieuwe ruimte van de kinderopvang.
MMC start duurzame energieopwekking
Máxima Medisch Centrum, locatie Veldhoven,
krijgt een duurzaam energieopslagsysteem
voor het koelen en verwarmen van het zie-
kenhuis: warmte/koude energieopslag in de
bodem. De aanleg van dit energiezuinige op-
wekkingssysteem maakt onderdeel uit van de
nieuwbouw van MMC op locatie Veldhoven.
Hiervoor is extra energie nodig en deze duur-
zame energieopwekking levert naar verwach-
ting ten opzichte van de traditionele oplossin-
gen een CO2-reductie van 22 procent op.
In tonnen CO2-uitstoot betekent dit een
reductie van 1040 ton en vertaald naar com-
pensatie bomen is dit omgerekend 52200
bomen. Omgerekend naar energiebehoefte
‘huishoudens’ betekent deze besparing ener-
gielevering voor 160 huishoudens voor gas
23
de beroepsgroep om na te denken over wan-
neer er nog ingegrepen wordt bij een ziekte.
Men is soms meer met de ziekte bezig dan
met de zieke zelf. Ik zie soms dat er bij oudere
mensen nog grote ingrepen worden gedaan.
Het gaat hier om ongebreideld doorbehande-
len waar het uiteindelijk geen goede kwaliteit
van leven meer geeft. Het is voor mij géén af-
weging vanuit kosten, maar vanuit kwaliteit
van leven.”
Betaalbaarheid
Als het om de toekomst van de zorg in
Nederland gaat vindt Van Boxtel het overeind
houden van de solidariteit tussen de genera-
ties heel belangrijk. “We vergrijzen in hoog
tempo, er komt een steeds grotere groep
ouderen en de groep jongeren is kleiner aan
het worden. Dat trekt een enorme wissel op
de solidariteit: wie heeft wat voor de ander
over in de portemonnee. Jongeren moeten dan
bereid zijn hogere premies betalen voor een
steeds grotere groep zorgvragers. Als we niets
zouden veranderen dan krijgen we in 2040 te
maken met onbetaalbare zorg. We kunnen niet
doorgaan op de ingeslagen weg. We moeten de
zorg niet alleen als een kostenpost zien maar
als belangrijke economische sector, dat biedt
kansen.”
Door Patricia Buvelot
Deze gratis kinderopvang wordt mogelijk
gemaakt door vrijwilligers van de Unie van
Vrijwilligers (UVV). De nieuwe kinderopvang
heeft nu een kleurrijke uitstraling, passend bij
de andere ruimten van het Vrouw Kind Cen-
trum. De glazen wanden zijn versierd met
kleurrijk folie met figuurtjes in de vorm van
blaadjes, vlinders, vogels en kikkers. De afge-
lopen vier weken hebben ruim 200 kinderen
gebruik gemaakt van deze nieuwe kinder-
opvang.
en elektra. De rendementsverbetering van
deze hoogwaardige opwekking ten opzichte
van traditionele oplossingen is 27 procent. De
eerste voorbereidingen voor de aanleg van de
warmte-/koudeopslag zijn inmiddels gestart.
Aan de beide zijden van het bestaande MMC-
gebouw wordt een warme- en een koude bron
aangelegd. Daarvoor zijn twee boorputten
nodig van ongeveer tachtig meter diep. Door
middel van pompen en transportleidingen
wordt dit relatief warme en koude water naar
de centrale technische ruimte van het zieken-
huis getransporteerd, om daar via warmte-
pompen naar de nieuwbouw te distribueren.
De boorwerkzaamheden voor deze putten zijn
net gestart en naar verwachting gaat MMC het
systeem medio maart in gebruik nemen.
Nummer 21
10 november 2010
Groen dak voor Maasstad Ziekenhuis
Het Maasstad Ziekenhuis heeft van de
gemeente Rotterdam subsidie gekregen voor
de aanleg van zeven groene daken. De groene
daken, die een oppervlakte meten van 3300
vierkante meter, zijn aangelegd op de lagere
delen van het nieuwe ziekenhuis aan de
Maasstadweg 21. De daken zijn bedekt met
verschillende soorten vetplantjes, kruiden
en mossen. Groene daken zorgen voor een
betere isolatie, een betere opvang van regen-
water en voor een langere levensduur van het
dak.
Voor het Maasstad Ziekenhuis is het echter
minstens zo belangrijk dat groene daken er
mooi uitzien. Veel patiëntenkamers kijken
uit op de lager gelegen daken, en wat er mooi
De daken zijn bedekt met verschillende soorten vetplantjes, kruiden en mossen.
Expertisecentrum dikkedarmonderzoek
Het gespecialiseerde expertisecentrum voor
dikkedarmonderzoek Procolo, is woensdag
3 november open gegaan. Procolo richt zich
exclusief richt op dikkedarmonderzoek. Het
is een zelfstandig behandelcentrum, gelieerd
aan het AMC in Amsterdam.
Procolo voert uitsluitend coloscopieën uit, een
inwendig onderzoek van de dikke darm en het
laatste stuk van de dunne darm. Dit onderzoek
is van belang om dikkedarmkanker en polie-
pen vroegtijdig op te sporen. Omdat Procolo
alleen coloscopieën verricht, is de expertise
groot en zijn de wachtlijsten kort; patiënten
kunnen binnen drie weken behandeld wor-
den in een patiëntvriendelijke omgeving, met
individuele herstelkamers. Patiënten kunnen
‘Voordelen EPD nauwelijks vast te stellen’
Het is nauwelijks mogelijk om de voordelen
van het landelijk Elektronisch Patiënten
Dossier (l-EPD) vast te stellen. Tot die con-
clusie komt Bettine Pluut in het rapport ‘Het
landelijk EPD als Blackbox’. Ze schreef dit
rapport in opdracht van de Wetenschappe-
lijke Raad voor het regeringsbeleid (WRR).
Ze onderzocht de rol en de verantwoordelijk-
heid van de overheid bij de inzet van ict. Pluut
kwam tot de conclusie dat er over fundamen-
tele vragen rond de invoering van een landelijk
EPD geen overeenstemming bestaat.
In het rapport wordt geprobeerd het krachten-
veld rond het EPD in kaart te brengen. De ver-
schillende partijen hebben ieder zo hun eigen
ideeën over de gevolgen van het EPD voor
de kwaliteit van de zorg, de efficiëntie, de
privacy en de aansprakelijkheid. Dat staat een
kosten-batenanalyse in de weg, vindt Pluut.
“Wanneer de betrokken actoren het niet eens
zijn over effecten van een landelijk EPD op de
kwaliteit van zorgverlening en de efficiëntie
uitziet, geeft volgens het ziekenhuis een beter
gevoel. Patiënten knappen daardoor sneller op
en kunnen sneller naar huis, zo verwacht het
ziekenhuis. De groene daken zijn nu al te be-
wonderen. De projectgroep die de bouw van
het ziekenhuis leidt, heeft de daken al begin
dit jaar laten inzaaien zodat patiënten vanaf
1 maart 2011 direct al kunnen genieten van
het groen. De subsidie is aangevraagd en toe-
gekend aan de stichting Vrienden Maasstad
Ziekenhuis. Deze stichting zet zich al enkele
jaren in om fondsen te werven voor de inrich-
ting van het ziekenhuis. Zo zamelt de stichting
onder meer geld in voor een kindvriendelijke
inrichting van de poliklinieken en voor de be-
kostiging van vijf binnentuinen.
alleen met een verwijzing van hun arts of
medisch specialist terecht bij Procolo. Het
expertisecentrum Procolo is een onafhanke-
lijke stichting met een eigen bestuur. De
relatie met het AMC kenmerkt zich door het
gebruikmaken van de expertise in mensen,
middelen en faciliteiten van het AMC. De
zelfstandigheid van Procolo komt tot uiting
in een separate patiëntenstroom en zelfstan-
dige afspraken met verzekeraars. Jaarlijks
wordt in Nederland bij zo’n 11.000 mensen
de diagnose dikkedarmkanker of colorectaal
carcinoom (CRC) vastgesteld. Daarmee is
CRC het tweede meest voorkomende type
kanker in Nederland. Vroege opsporing leidt
tot een betere prognose.
van het zorgproces, is een discussie over of
de uiteindelijke verandering in efficiëntie op-
weegt tegen de voordelen van een landelijk
EPD schier onmogelijk.” Dat er verschillen
van inzicht zijn, valt deels te verklaren uit het
feit dat het hier om een complexe zaak gaat.
Wat de discussie verder bemoeilijkt, is de felle
houding die sommigen zich in het debat ver-
oorloven, zo vindt de auteur. “De koepel- en
brancheorganisaties van zorgverleners en apo-
thekers lijken het over de belangrijkste inhou-
delijke punten wel eens te zijn, maar verschil-
len vooral in de wijze waarop zij zich in het
debat hebben opgesteld. De een koos zo veel
mogelijk voor een constructieve houding rich-
ting ministerie, andere kozen een veel fellere
toon.” Daar komt bij dat het ministerie van
VWS en het Nictiz (het ict-expertisecentrum
voor de zorgsector) volgens Pluut ook nog
eens kampen een imagoprobleem. Ook dat
bemoeilijkt een succesvolle invoering. De in-
voering van het l-EPD is op 5 juli van dit jaar
door de Eerste Kamer op een laag pitje gezet.
 Nummer 21
10 november 2010 24 Advertentie




Vacatures





Leerling Verzorgende
'pZHJQDDUHHQEDDQLQ]RUJHQZHO]LMQ 
24 tot 36 uur per week | Ben je toe aan een volgende stap in je carrière?




Werken in de zorg is veelzijdig. Je bent verantwoordelijk voor het welzijn van mensen die
voor een belangrijk deel van jou afhankelijk zijn. Je bent coach, begeleider en moet soms
levensreddend ingrijpen. Daarnaast zijn eigenschappen als respect, geduld en humor
onmisbaar, net als kunnen luisteren en een goed inlevingsvermogen hebben.
Care2Care is altijd op zoek naar kandidaten met hart voor de zorg. Oók voor de
ondersteunende functies. Ben je op zoek naar een andere baan èn beschik je over relevante Ook hebben wij mogelijkheden voor EVV-ers.
diploma’s, laat dan snel je CV achter in onze CV- bank op www.care2care.nl.
In onze vacaturebank staan vrijwel alle vacatures van zorg- en welzijnsinstellingen in de
regio. Op www.care2care.nl kun je alle actuele vacatures bekijken en zien hoe je kunt
reageren.
Via onze site kun je je ook aanmelden voor de e-mailservice. Zodra er een vacature
binnenkomt die interessant voor jou kan zijn, ontvang je hierover automatisch een
e-mail.


 klinisch analisten, apothekersassistenten en facilitair medewerkers.

Onze leden zijn op zoek naar leerlingen voor verschillende locaties in de regio’s
Rijnstreek en Rijnmond. Kijk voor meer informatie op www.care2care.nl.
Helpende niveau 2 m/v
Diverse dienstverbanden mogelijk | Heb je een afgeronde niveau 2 opleiding, en heb je
goede contactuele, sociale eigenschappen en een flexibele instelling? Dan zoeken wij jou!!
Verzorgenden (IG) m/v
Wij hebben in de regio’s Rijnstreek en Rijnmond diverse functies open staan voor
gediplomeerd verzorgenden.
Verpleegkundigen m/v
Ook voor gediplomeerd verpleegkundigen hebben wij diverse vacatures.
U kunt aan de slag in het ziekenhuis, de ouderenzorg of de thuiszorg.
Kijk op onze website voor alle vacatures.
Begeleiders
Diverse contract mogelijkheden.| Op diverse locaties en regio’s zoeken wij begeleiders
voor de geestelijke gezondheidszorg en voor de gehandicaptenzorg.
Bent u geïnteresseerd en in het bezit van een diploma SPW kijk dan voor meer informatie
op onze website.
Overige vacatures m/v
Wij zoeken ook diverse ondersteunende medewerkers, zoals polikliniekassistenten,


.LMNQXRSZZZFDUHFDUHQO 

Een shot arbeidsvitaminen?

’s Morgens met iets meer plezier naar je werk gaan? Elke dag anders, in een andere omgeving, met andere mensen die je telkens
weer inspireren? Dan ben je helemaal klaar voor TMI, dé detacheerder in de Zorg. Want daar kun je met een vast dienstverband op
verschillende plekken in de zorg aan de slag. Je bepaalt zelf hoeveel je wilt werken, maar wel mét een vast contract. Wel zo zeker en
zeker zo leuk. En TMI is altijd op zoek naar de meest gemotiveerde mensen in de zorg dus meld je nu aan op www.tmi-interim.nl
voor Eerste Hulp bij Overstappen. Je kunt ons ook mailen op info@tmi-interim.nl of bellen op 020 717 35 27.

Eerste Hulp Bij Overstappen?

Ga dan snel naar www.tmi-interim.nl

Werken in de Zorg
‘Arbeidsvoorwaarden
zorg moeten beter’
Werkdruk, salaris en gebrek aan opleidings- en doorgroeimogelijkheden zijn de grote boosdoeners die de sector
onaantrekkelijk maken voor jongeren.
Van de werknemers in de zorg vindt 94 pro-
cent dat arbeidsvoorwaarden verbeterd
moeten worden om jongeren te interesseren
voor een baan in de zorg. Dat blijkt uit de
Abvakabo FNV Zorgbarometer, een kwartaal-
onderzoek onder ruim 1600 werknemers in
de zorg. Werkdruk, salaris en gebrek aan op-
leidings- en doorgroeimogelijkheden zijn de
grote boosdoeners die de sector onaantrek-
kelijk maken voor jongeren.
De toenemende personeelstekorten in combi-
natie met de groeiende druk op de zorg is
een brandende kwestie in de sector. Van alle
respondenten, vindt 91 procent de werkdruk
hoog, 83 procent vindt dat de zorg wordt ge-
domineerd door bureaucratie en slechts zeven
procent vindt dat de zorg goed betaald. De
situatie in de zorg wordt steeds nijpender,
waarschuwt Abvakabo FNV. De onderhande-
lingen voor de cao Verpleeg-, Verzorgings-
huizen en Thuiszorg (VVT) zijn vastgelopen
omdat de werkgevers niet bereid zijn nood-
zakelijke verbeteringen door te voeren. Dat
gaat om de arbeidsvoorwaarden voor meer
dan 400.000 werknemers. Begin volgend jaar
beginnen de onderhandelingen voor de drie
Erkenning opleiding Acute Geneeskunde
Het Maastricht UMC+ is het tweede zieken-
huis in Nederland dat een erkenning heeft
gekregen voor de opleiding Acute Interne
Geneeskunde. De eerste acute internist vol-
tooide onlangs zijn opleiding.
Acute Interne Geneeskunde vormt een nieuw
aandachtsgebied binnen de Interne genees-
kunde en was tot voor kort een ondergescho-
ven kindje binnen de geneeskunde. Twee jaar
geleden begon het Maastricht UMC+ met de
opleiding Acute Interne Geneeskunde. Naar
verwachting zal de nieuwe opleiding de acute
interne geneeskunde naar een hoger plan tillen.
Dit is volgens het Maastricht UMC+ wense-
lijk, aangezien binnen de interne geneeskunde
niet alleen sprake is van een groeiend aantal
patiënten, maar deze patiënten zijn bovendien
steeds ouder met meerdere aandoeningen.
Hun behandeling in acute situaties wordt dan
ook steeds complexer. Dit vergroot het risico
op complicaties en dus groeit de behoefte aan
goed gestructureerde acute medische zorg op
hoog niveau. Na de zesjarige opleiding tot
internist kan in de laatste twee jaren worden
gekozen voor de tweejarige opleiding Acute
interne geneeskunde. Tijdens deze opleiding
staat de hele keten rondom de patiënt centraal:
van zorg in de ambulance en huisartsenpost
tot de spoedeisende hulp, de acute opname
afdeling en de spoedpoli. Ten tweede kent
25
andere zorg-cao’s; Ziekenhuizen, Geestelijke
Gezondheidszorg en Gehandicaptenzorg.
Elise Merlijn, bestuurder zorg bij Abvakabo
FNV: “Er wordt helaas maar weinig verwacht
van de kabinetsplannen en de geplande inves-
tering in de zorg. 12.000 extra werknemers
klinkt mooi, maar iedereen die in de zorg
werkt, vraagt zich af waar deze mensen van-
daan moeten komen. Zonder verbetering van
arbeidsvoorwaarden, zullen ze niet snel voor
de zorg kiezen.”
Trots
Ondanks de donkere wolken boven de zorg-
sector, waren er ook positieve resultaten. Zo
vindt maar liefst 95 procent van de werkne-
mers in de zorg zijn werk belangrijk en is
77 procent daar trots op. Het meest positieve
aspect aan het werk in de zorg is het contact
met cliënten (tachtig procent). De Abvakabo
FNV Zorgbarometer is een kwartaalonderzoek
binnen de zorgsector. Het onderzoek wordt af-
genomen onder een zorgpanel van ruim 2000
werknemers in de verschillende zorgsectoren:
ziekenhuizen, geestelijke gezondheidszorg,
ouderenzorg, kraamzorg, gehandicaptenzorg,
thuiszorg.
de opleiding een verdieping van kennis over
vergiftigingen, rampenopvang en logistiek,
en leert de arts in opleiding de acuut zieke
patiënten op een hoog niveau op te vangen en
te behandelen. Daarvoor is samenwerking met
diverse afdelingen, zoals cardiologie en de
intensive care, van essentieel belang.
Vaardigheden
De nieuwe opleiding besteedt ook extra aan-
dacht aan het verwerven van onderwijstech-
nische vaardigheiden, juist omdat de spoed-
eisende hulp een ideale plaats is om het vak
ook aan anderen te leren. De eerste acute
internist, Donné Gulikers, is inmiddels klaar
met zijn opleiding.
Werken in de
Zorg special
In de editie van 22 december
besteden we weer aandacht
beidsmarkt
aan de medische arbeidsmarkt
Uw personeelsadvertentie
entie erbij?
Laura Fuykschot: 0182 - 322 456
Anneke de Pater: 0182 - 322 451
Nummer 21
10 november 2010
Symposium patiëntveiligheid in VUmc
VU medisch centrum in Amsterdam organi-
seert op vrijdag 12 november een landelijk
symposium met de titel: ‘To err is human,
toch?’
Openlijk praten over incidenten en het leren
van fouten is nog niet zo lang gemeengoed in
de ziekenhuiszorg. Daarvoor speelde angst
voor ‘Amerikaanse’ vervolgingspraktijken
en schaamte een belangrijke rol. De laatste
jaren is hierin een ommezwaai gekomen.
Mede geïnspireerd door andere branches als
de luchtvaart is ook in de ziekenhuiszorg een
cultuurverandering ingezet. Kernmerkend
hiervoor zijn: openheid, transparantie en leren
van elkaars fouten. Ook VU medisch centrum
in Amsterdam wil dat patiënten en zorgver-
leners zich veilig voelen. Daarom organiseert
VUmc een landelijk symposium. Op het sym-
posium spreken nationale en internationale
Samenwerking MDL-artsen en chirurgen
De vakgroepen Maag Darm en Lever (MDL)-
ziekten en Gastroenterologische (GE) chirur-
gie van het Laurentius Ziekenhuis in Roer-
mond verwachten een blijvende toename van
patiënten. Samen met de huisartsen zal een
patiëntvriendelijke en kwalitatieve oplossing
geboden moeten worden. Onnodige belas-
ting voor de patiënt vermijden is hierbij het
uitgangspunt.
Tijdens ‘Hét Laurentius Gastro-enterologie
Symposium’ voor huisartsen, verpleegkun-
digen en andere geïnteresseerden op 28 okto-
ber werden de laatste nieuwe ontwikkelingen
toegelicht. Susan Toebosch, MDL-arts: "De
goede samenwerking tussen MDL-artsen en
chirurgen zorgt ervoor dat we steeds kunnen
kiezen voor de minst belastende oplossing.
Ook worden gezamenlijk ingrepen uitgevoerd.
Chirurgen en MDL-artsen werken nauw samen in Laurentius. V.l.n.r. achter: GE-chirurgen Bell, Leijtens, Heems-
kerk. V.l.n.r voor: MDL-artsen Houtmeyers, Toebosch, De Goede en Bus.
Subsidies voor onderzoekers UMC St Radboud
Drie onderzoekers van het UMC St Radboud
in Nijmegen hebben een subsidie ontvangen
om te besteden aan hun onderzoek. Het gaat
om Vidi-subsidies van NWO (800.000 euro
per stuk). De Vidi’s zijn voor dr. Sebastiaan
Overeem , dr. Judith Homberg en dr. Joost
Martens.
Dr. Sebastiaan Overeem van de afdeling
Neurologie en het Donders Centrum voor
Neurowetenschappen (DCN) gaat met
z’n Vidi-geld onderzoek doen naar het
gunstige effect van powernaps bij de ziekte
van Parkinson. Na het slapen kunnen veel
patiënten met deze ziekte een tijdje makke-
lijker bewegen. In het onderzoek wordt het
mechanisme achter dit wonderlijke feno-
meen bestudeerd. Dr. Judith Homberg van
de afdeling Cognitieve Neuroscience en het
DCN zal nieuwe inzichten vergaren in de
vakmensen over hun ervaringen met veilig-
heid. In de ochtend spreekt bijvoorbeeld de
heer P. Jongbloed chief pilot met jarenlange
ervaring bij een grote luchtvaartmaatschappij.
De Amerikaan dr. W. Eppich vertelt over de
geschiedenis en invloed van simulaties en de
heer Dijkstra deelt zijn ervaringen als partner
van een patiënte. 's Middags zijn er verschil-
lende workshops over onderwerpen als hoe
leren van patiëntervaringen, de briefing en
feedback. Tenslotte kan ook een kijkje geno-
men worden in de simulatieruimte van VUmc.
Dagvoorzitter van het symposium is Rein
Willems, voormalig president-directeur van
Shell en auteur van het rapport ‘Hier werk je
veilig of hier werk je niet’ Het volledige pro-
gramma en informatie over inschrijving staan
op www.vumc.nl/agenda, kijk op 12 novem-
ber. Het symposium is gratis toegankelijk.
Een MDL-arts kan bijvoorbeeld via endosco-
pie de chirurg begeleiden bij de laparosco-
pische verwijdering van grote maagpoliepen.
De chirurg kan, via een kijkoperatie, de MDL-
arts helpen bij de endoscopische verwijdering
van grote darmpoliepen. Maar ook een goede
samenwerking met de huisarts is essentieel.
Zeker met het oog op de mogelijke screening
van vijftigplussers op darmkanker zijn korte
doorlooptijden belangrijk. Dankzij een goede
samenwerking tussen MDL, Radiologie en
Chirurgie blijven deze beperkt. Bovendien
kan de huisarts zelf sinds kort een volledig
dikke darmonderzoek aanvragen. Omdat de
veiligheid van de patiënt steeds voorop staat
zal een verpleegkundige de patiënt screenen
en voorlichting geven over risico’s van het
onderzoek en het gebruik van een slaapmiddel
of pijnstiller.”
(epigenetische) mechanismen die ten grond-
slag liggen aan de negatieve (depressie) en
positieve (verbeterd leervermogen) gevolgen
van interacties tussen genen en omgeving.
Dr. Joost Martens van de afdeling Moleculaire
Biologie en het onderzoeksinstituut NCMLS
gaat fundamenteel onderzoek doen naar de rol
van DNA-bindende eiwitten bij het vormen
van verschillende celtypen in bloed. Dit
onderzoek zal meer inzicht geven in de nor-
male bloedontwikkeling en in het ontstaan
van leukemie. De Vidi-subsidie is onderdeel
van het programma Vernieuwingsimpuls van
de Nederlandse organisatie voor Wetenschap-
pelijk Onderzoek. Dit programma richt zich
met persoonsgebonden subsidievormen op
verschillende fasen in de wetenschappelijke
carrière van onderzoekers: Veni (pas gepro-
moveerd), Vidi (ervaren) en Vici (hoogleraar-
niveau).
 Nummer 21
10 november 2010 26 Agenda

Wijzer in de Zorg
Congressen, seminars, cursussen

4YPESERVICE+RUGER
(ETBUREAUVOORUWMEDISCHE
SECRETARIpLEONDERSTEUNING
VOOROA³MEDISCH´TYPEWERKOF
TIJDELIJK EENMEDISCHSECRETARESSEOPLOCATIE
2EFERENTIESVANZIEKENHUIZENAANWEZIG
AGENDA
Vrijdag 12 november
Symposium Patientveiligheid: ‘To Err is human, toch?’
• Locatie: VU medisch centrum, Amsterdam, van 9.00 tot 17.00 uur
• Kosten: gratis
• Aanmelden: pvsymposium@vumc.nl, aanmelden verplicht

-EVR$+RUGER   Dinsdag 16 november

3CHENKKADE INFO TYPESERVICENL
!7$EN(AAG WWWTYPESERVICENL
DE GOUDSE SCHOUWBURG
in het Groene hart van Nederland
Dé ideale locatie voor o.a.
congressen, bedrijfsfeesten
en seminars
Makkelijk bereikbaar met openbaar
vervoer en meer dan 1000
parkeervoorzieningen binnen een
loopafstand van 5 minuten.
Voor meer informatie kijk op
www.goudseschouwburg.nl
of bel: 0182-513353
Tot ziens in
De Goudse Schouwburg!
Congres ‘Spreken is zilver, zwijgen is fout’
• Thema: Disfunctioneren van collega’s bespreekbaar maken
• Locatie: Leerhotel Het Klooster, Amersfoort, van 9.45 tot 16.15 uur
• Doelgroep: Verpleegkundigen, afdelingshoofden, teamleiders, zorgcoördinatoren
• Kosten: 375 euro, exclusief btw, inclusief reader, lunch, koffie en thee
• Meer informatie: www.medilex.nl
Donderdag 25 november
Congres ‘Grote mensen huilen niet’
• Thema: Beroepsgerelateerde traumatisering bij hulpverleners
• Locatie: Congrescentrum In de Driehoek, Utrecht, van 10.00 tot 16.00 uur
• Doelgroep: Verpleegkundigen, afdelingshoofden, teamleiders
• Kosten: 375 euro, exclusief btw, inclusief reader, lunch, koffie en thee
• Meer informatie: www.medilex.nl
Vrijdag 26 november
Congres ‘Klinische ethiek op de IC’
• Bestemd voor: primair de IC verpleegkundigen, secundair fellows (artsen) intensive
care, arts assistenten en intensivisten
• Locatie: Utrecht, Jaarbeurs
• Kosten: 195 euro
• Meer informatie en aanmelden: telefoon: ( 030) 638 36 38, e-mail: congressen@bsl.nl Uw advertentie in De Ziekenhuiskrant?
of kijk op www.bsl.nl/klinische-ethiek
Laura Fuykschot (0182) 322 456
Vrijdag 26 november Anneke de Pater (0182) 322 451
‘Patiënt Veilig, hoe doen we dat?’
• Doelgroep: Raden van Bestuur, Raden van Toezicht, managers, veiligheidscoördina-
toren, beleidsmedewerkers, (medische) professionals, patiëntenvertegenwoordigers en
andere geïnteresseerden V E R S C H I J N T G R AT I S T W E E W E K E L I J K S O P W O E N S D A G I N A L L E Z I E K E N H U I Z E N I N N E D E R L A N D E N O P I N T E R N E T

• Locatie: Het Scheepvaart- en Transport College (STC), Rotterdam VERSCHIJNT GRATIS TWEEWEKELIJKS OP WOENS
www.deziekenhuiskrant.nl
• Kosten: geen, maar aanmelding verplicht via website www.hetcongresbureau.nl

De distributiemandjes helpen om de
Dinsdag 30 november
Ziekenhuiskrant geordend en overzichtelijk
Spinozalezing
te verspreiden onder uw personeel. • Spreker: prof. dr. A.W. Griffioen, hoogleraar Experimentele Oncologie en Angiogenese
aan de Universiteit Maastricht.
De mandjes zijn gratis • Locatie: AMC Amsterdam, collegezaal 4, van 16.30 tot 17.30 uur
aan te vragen! • Informatie: www.amc.nl Concert- en congresgebouw
Voor meer informatie kunt u contact
opnemen met Laura Fuykschot:
Donderdag 9 december
Governancediner met als onderwerp ‘Visieontwikkeling in goede doelen
de Doelen
Tel: 0182 - 322 456
gezondheidsorgaisaties’ Antwoordnummer 1544
laura@goudamediagroep.nl
• Locatie: Amsterdam, van 17.30 tot 22.00 uur 3000 WB Rotterdam
• Meer informatie is te vinden op: www.governancetafel.nl
telefoon 010 2171700

HUUR / KOOP
Geschikt voor:
Brandveiligheid in de Zorg
Medisch centrum/satellietkliniek met hotel/appartement accomodatie.
Reserveer nu uw plekje in de beursspecial van de
Geschikt voor: Ziekenhuiskrant op 24 november
Praktijk + woning + extr. ink. Airco/lift/camerabev./parkeerplaats
Laura Fuykschot
voor 6 auto’s. 5 min van LUMC, Diaconesseziekenhuis, CS, centrum
T 0182 - 322 456
en A4 en A44. E laura@goudamediagroep.nl
Voor meer info: Tel. 071 - 58 92 166
 Nummer 21
Service 27 10 november 2010

Het Juweel Slot Zeist
‘Ontdekkingsreis naar nu’ is het
thema van Het Juweel Slot Zeist,
dat van 26 tot en met 28 november
voor de vierde keer wordt georga-
niseerd. Deze uitgebreide verkoop-
expositie toont juwelen, horloges
en moderne ontwerpen van diverse
goudsmeden, verspreid over alle
zalen van het Slot.
Schrijf en win een sieraad
Juist een sieraad is een illustratie
van een persoonlijkheid, maar ook
een markering van een speciale gebeurtenis.
Het onafscheidelijke parelkettinkje van oma,
het horloge voor een moeizaam behaald eind-
examen, bijna iedereen heeft wel iets over
zijn of haar favoriete sieraad te vertellen.
Mensen die hun persoonlijke verhaal vertel-
len op www.hetjuweel-winterexpositie.nl/
nieuws, maken kans op een sieraad van Mar-
lies Katy Jewelry uit Amsterdam.
Lezingen tijdens Het Juweel
Op vrijdag 26 november verzorgt Karel
Hubert lezingen over de historie van de tijd-
meting. Karel Hubert is internationaal hoofd-
redacteur van 00/24 Horloges en 00/24 Watch
World en publiceert niet alleen over horloges,
maar ook over de wijze waarop mensen met
(hun) tijd omgaan. In de lezingen komen
beide aspecten aan bod: de mechanische en
de emotionele tijd. Op zaterdag 27 en zondag
28 november vertelt Marlies Katy Smit over
de geschiedenis van juwelen en edelstenen.
Marlies Katy Smit is cultuurhistorica en edel-
steenkundige en eigenaresse van MK Jewelry
uit Amsterdam.
Het Juweel in het kort
Beurs: Het Juweel Zeist 2010
Data: Vrijdag 26 tot en met zondag 28 novem-
ber van 11.00 tot 18.00 uur.
Locatie: Het Slot Zeist, Zinzendorflaan 1,
3703 CE Zeist.
Entreeprijs: elf euro in de voorverkoop via
www.hetjuweel-winterexpositie.nl en veer-
tien euro aan de deur (kinderen tot veertien
jaar gratis).
Parkeren: Gratis in de nabijheid van het Slot
Zeist. Bezoekers kunnen gebruik maken
van de (gratis) shuttleservice verzorgd door
BMW Ekris vanaf het parkeerterrein.
Website: www.hetjuweel-winterexpositie.nl
Colofon
Margriet Winter Fair
Xander de Buisonjé, Jan Smit, Brigitte Kaan-
Uitgever, tevens redactie-adres:
Gouda Media Groep B.V.
dorp, De Kast, Nick & Simon, Trijntje Ooster- Crabethstraat 38 D, 2801 AN Gouda
huis. Ze komen allemaal naar Margriet Winter T (0182) 322456
F (0182) 322466
Fair, die van 19 tot en met 25 november wordt
E redactie@ziekenhuiskrant.nl
gehouden in de Jaarbeurs in Utrecht. Eindredactie:
Marja den Otter
Op Margriet Winter Fair, die dit jaar voor de Opmaak en fotografie:
tiende keer wordt georganiseerd, kunnen de Gouda Media Groep B.V.
Advertentieverkoop:
bezoekers een dag lang genieten van work-
Gouda Media Groep B.V.
shops, optredens en modeshows en natuurlijk T (0182) 322 451
uitgebreid shoppen bij de ruim driehonderd E info@ziekenhuiskrant.nl
winkeltjes. Ter ere van het tienjarig jubileum Mw. Anneke de Pater
van Margriet Winter Fair heeft Margriet een Mw. Laura Fuykschot
Alhoewel deze krant met de grootst mogelijke zorg is
speciaal fonds opgericht in samenwerking
samengesteld, kan geen van betrokken partijen aansprake-
Coach-Confetti. De coaches en counselors lijk worden gesteld voor eventueel voorkomende fouten.
van Coach-Confetti geven workshops over Algemene servicevragen:
persoonlijke ontwikkeling, bewustwording Maandag tot en met vrijdag van 9.00-16.00 uur; telefoon
en de kunst van gelukkig zijn. Er valt veel (0182) 322 456 of mail naar: info@ziekenhuiskrant.nl
Abonnementen
te beleven op de Margriet Winter Fair. Zo
Adres: Crabethstraat 38-D, 2801 AN Gouda
kunnen de bezoekers tijdens de workshop T (0182) 322 456
van Tassenmuseum Hendrikje bijvoorbeeld E info@ziekenhuiskrant.nl
met simpele technieken in een handomdraai Prijzen: per jaar 74,20 euro
Redactie/tips:
Tips, een tekst of een persbericht kunt u mailen naar
redactie@ziekenhuiskrant.nl
De redactie houdt zich het recht voor om artikelen niet te
plaatsen of in te korten.
Verspreiding:
De krant wordt tweewekelijks beschikbaar gesteld in het
personeelrestaurant van alle ziekenhuizen in Nederland.
Daarnaast wordt de krant toegestuurd aan leidinggeven-
den onder wie de hoofden inkoop in de ziekenhuizen.
De oplage bedraagt 25.000 exemplaren.
Webkrant:
De krant kan ook geraadpleegd worden via
www.ziekenhuiskrant.nl. Hierop staat dagelijks actueel
medisch nieuws.
Komende verschijningsdata 2010:
een prachtig makeuptasje maken. Verder is Tweewekelijks. Klik op:
onder meer er een demonstratie authentiek www.ziekenhuiskrant.nl/verschijning
koken. Tijdens demonstraties in het Kook Bezorging:
Bezorgklachten kunt u mailen naar
Theater op Margriet Winter Fair laat tv-kok
info@ziekenhuiskrant.nl of bel (0182) 322456
Lonny Gerungan zien hoe bezoekers zelf in
25 minuten een complete Indonesische rijst- 25 november in Jaarbeurs Utrecht, dagelijks
tafel kunnen klaarmaken. Kijk voor meer geopend van 10.00 tot 18.00 uur. Kaarten zijn
informatie en het volledige programma op te bestellen via www.margrietwinterfair.nl.
www.margrietwinterfair.nl. Bellen kan ook (0900) 13 53 (0,45 euro, zeven
Margriet Winter Fair, van 19 tot en met dagen per week van 10.00 tot 22.00 uur).

Gratis naar de Margriet Winter Fair

Het is mogelijk om gratis toegangskaarten te winnen voor de Margriet Winterfair. Geef
antwoord op de vraag ‘Voor de hoeveelste keer wordt de Winterfair georganiseerd?’ en mail
dat, met vermelding van naam en adres, naar info@ziekenhuiskrant.nl. De prijswinnaars

Gratis naar Het Juweel Zeist 2010 krijgen hun kaartjes thuisgestuurd. Deelnemers hebben tot dinsdag 16 november de tijd
hun antwoord in te sturen.

Voor lezers van de Ziekenhuiskrant is er weer een leuke actie. De organisatie van Het
Juweel Zeist 2010 stelt gratis toegangskaarten beschikbaar. Stuur snel een mail, met ver-
melding van naam en adres, naar info@ziekenhuiskrant.nl. De eerste inzenders ontvangen Pompoenroomsoep
een toegangskaart voor twee personen. Voor 4 personen, bereidingstijd: 50 minuten

Ingrediënten:
1 ui
Medische puzzel 4 wortelen
1 hokkaidopompoen (ca. 800 g vruchtvlees) Soep:
1 3 koffielepels plantaardige olie Schil de wortels en de ui en versnijd ze.
zout Snijd de pompoen in twee stukken en haal
2 currypoeder de zaadjes eruit. Schil beide stukken en snijd
800 ml groentebouillon (2 bouillonblokjes) ze in blokjes. Verwarm 2 koffielepels olie in
3 200 ml sinaasappelsap een kookpot en voeg de wortelen, de ui en
2 sneden volkoren brood de pompoen toe. Kruid met zout en curry-
4 1 stuk gember (ca 1 cm) poeder. Alles goed omroeren en ongeveer
1 koffielepel honing 5 minuten laten sudderen. Voeg de bouillon
5 en het sinaasappelsap toe en laat dan gedu-
rende 30 minuten koken.
6 Tip:
Gembercroutons:
7 Het aromatische vruchtvlees Snijd het brood in blokjes. Schil de
van de hokkaidopompoen, gember en rasp fijn. Verhit de res-
1) Scrotum ook wel de Japanse pompoen terende olie in een pan en voeg de
2) Blauwzucht genoemd, is ideaal voor het blokjes brood en de gember toe. Roer
3) Eetstoornis bereiden van pompoenge- wat currypoeder door het geheel en
4) Anti rechten. Heel praktisch: deze bak tot knapperige blokjes. Mix de
Vul deze puzzel in. In het gearceerde deel komt een 5) Psychische klacht pompoen hoeft niet noodzake- soep en kruid naar smaak met zout,
woord te staan dat op dit moment volop in de belangstel- 6) Celremmend lijk geschild te worden. currypoeder en honing.
ling staat. 7) Stevig, gezet Serveer met de gembercroutons.
 Nummer 21
10 november 2010 28

MAX IS DE ENIGE ZORGVERLENER

DIE WIJ NIET AANKLEDEN

WWW.WHITEANDMORE.NL STEUNT STICHTING HULPHOND

Max is hulphond. Hij is opgeleid door stichting Hulphond om mensen met een lichamelijke beperking of epilepsie zo een menswaardig bestaan te geven. Max opent
deuren, laden en kasten, helpt bij aan- en uitkleden, raapt post en andere zaken op, doet was in de wasmachine, betaalt in de winkel, drukt op licht- en liftknoppen.
Wij ondersteunen van harte het werk van de Stichting. Voor alle overige zorgverleners in Nederland levert www.whiteandmore.nl de mooiste en beste kleding.