Antaryami

G
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó

~°K#« : ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡°
|∞∞+≤Ñ~‘ O°î „Ñ¨K∞« ~°}

...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó `˘e#∞_ç

(D<å_»∞ k#Ñ¨„uHõ 'JO`«~åºq∞— ji¬Hõ #∞Oz) "Õ^•Å`À "≥Ú^ŒÅ∞H˘x ã¨‡ $`«∞Å∞, Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞, =∞O„`«âß„™êÎÅ∞, ™ÈÎ„`åk
"åV‡Ü«∞ ã¨~fi° ã¨fiO... W=hfl HõeÑ≤ ã¨<å`«# ^è~Œ å‡xH˜ PÅOÉ<åÅ∞.
"å\˜Ö’x âßâ◊fi`« qÅ∞=Å#∞ ZÑ¨Ê\˜HÑõ Ù¨ Ê_»∞ ã¨‡iOK«∞‰õΩO@∂, PÜ«∂ ^Õâ◊
~°K#« : ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° HÍÖÏÅ‰õΩ J#∞QÆ∞}OQÍ ã¨=∞#fi~ÚOK«∞‰õΩO@∂ ™êy#Ñ¨Ù_Õ =∞# rq`åÅ‰õΩ
™êÑ¶¨ÅºO.
ã¨<å`«# ^è•i‡Hõ =K«<åÅ#∞ 'W"Õ^À rq`åÅ‰õΩ Jf`«"∞≥ <ÿ å =∂@Å∞— Jx
=Ú„^Œ}: „`Àã≤ÑÙ¨ K«Û@O Ñïáê\˜. HÍh Jq rq`åxfl ãïQÍæ x~°fizOz rqOÑ¨ *Ë¿ã
qHõ$u<å=∞ ãÖ=`«û~°O JHõ~∆ ã° `¨ åºÅ∞. D ã¨`åºxfl Kå@_®xH˜ KÕã#≤ z#fl „Ñ¨Ü∞« `«flq∞k.
"≥â· ßYO– "Õ∞, 2010 =∂#=Ù_»<Õ "å_çH˜ Ñ¨xH˜ =KÕÛ =∞Oz =∂@Å#∞, =∞# âß„™ÈÎ^•º<åÅ
#∞O_ç â◊HÎ˜ H˘kÌ Ui, <å Ñïq∞`«|∞kú H˘nÌ ãÖÉèÏqOz ã¨=∞‰õÄiÛ# *’ºu~°‡}˜
=∂eHõ Wk.
"≥Å: ~°∂.150/–Å∞ WO^Œ∞Ö’ H˘xfl PÜ«∂ Ñ¨~fi° k<åÅ#∞, „Ñ¨`ºÕ Hõ u^ä∞Œ Å#∞ Ñ¨Ù~°ã¯¨ iOK«∞H˘x
„"åã≤#q. Jq ‰õÄ_® =∞# P~°¬Ç¨Ï$^ŒÜ«∂xfl Pq+¨¯i™êÎÜ«∞x g\˜Ö’
á⁄O^Œ∞Ñ¨~K° _« O» [iyOk.
„Ñ¨=ÚY k# Ñ¨„uHõ 'D<å_»∞—Ö’ JO`«~åºq∞ ji¬HÖõ ’ „Ñ¨K∞« i`«"∞≥ #ÿ <å
_ç*x·ˇ OQ∑ : ~å=Ú.Ñ≤
~°K#« ÅxflO\˜h D Ñ¨Ùã¨HÎ Oõ ~°∂ÑÖÖ’ ã¨=∞iÊOK«∞‰õΩO@∞<åfl#∞. Wk "≥Å∞QÆ∞
K«∂¿ã xq∞`«OÎ Pi÷HOõ QÍ ã¨ÇÏ¨ HõiOz# ã¨ÇÏ¨ $^ŒÜÚ« Å∞ N.ÔH. "ÕOHõ>âË fi◊ ~°~å=Ù
QÍiH˜ (Designetion "≥Ü∂« ºe) â◊`^« •ä Hõ$`«[`˝ åaè=O^Œ<åÅ∞.
„Ñ¨K«∞~°}: =ÚYºOQÍ <Õ\ ˜ Ü«Ú=`« nxx K«kq ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞ qÅ∞=Å ™ê~°H÷ Íºxfl
|∞∞+≤Ñ‘~î°O, ã¨∂ÊùiQÎ Í „QÆÇÏ≤ ¿ã–Î D „Ñ¨Ü∞« `«flO <≥~"° iÕ #>Ë.¡ ã¨fiã≤.Î
't=*’ºu—, á¶ê\¡ ò <≥O–1, # 1–8–105,
10= gkè, zHõ¯_»Ñe¨ ,¡ ÃÇÏ· ^Œ~åÉÏ^Œ–20. –™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡°
á¶È<£: 040–27655859
2 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 3

...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ãÖ`À+¨ ãÖÑ¨^Œ ™ê^è#Œ =\ì̃áÈ^Œ∞
HÍÅO J#∞‰õÄeOKåÅx... QÀ=∂„`Õ #=∞ó
J=∞‡Å QÆ#fl Ü«∞=∞‡... JO^Œ∞Hˆ D rq`«=ÚOk!
=¸_»∞ ã≤`÷ ∞« Å∞ PÜ«Ú^è•Å Ñ¨~=° ∂~°O÷
q[Ü«∞O qâ◊fiâßOuH˜... x#∞fl #∞=Ùfi HÀÖ’Ê~å^Œ∞!
'„HÀ^èOŒ — XHõ PÜ«Ú^èOŒ LÑ¨Kå~åÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ?
LuÎëÈªuÎ+¨ª P`À‡#flu ÉèHí Î̃ '=∂~°Oæ —
P~å^èºŒ =¸ P^Œ~≈° =¸ N~å=Ú_Õ =~°ÅH©; â’Éèí
q[Ü«∂xH˜ ã¨∂„`åÅ∞ ZO^Œ∞ HÍe_ç<å....
ã¨=∞#fiÜ«∞"Õ∞ ã¨<å`«#O ~°H∆Í|O^èŒ#O
=ÚO^Œ∞QÍ #Ok, `«~∞° "å`« t=Ù_»∞ g_À¯Å∞ – `À_À¯Å∞
Q“~°qOK«_=» ∂, Q“~°"åxfl á⁄O^Œ_=» ∂Nx"åã¨∞_»∞ JO^Œi"å_»∞
Xky`Õ<Õ Z^Œ∞QÆ∞^ŒÅ â◊√ÉèÏHÍOHõÖ∆ Ë =∞O„`åÅ∞
Hõ~‡° ã≤^•úO`«OÖ’ =∞~°‡O ã¨ÇÏ¨ „ã¨<å=∂Å `«e¡
ã¨`«ºx+¨ª Jã¨Å∞ Ñïëê¯~°O!
™ê=∞~°™êºxH˜ ãïÜ≥∞ÿ # QÆ∞~°∞=Ù |∞∞+≤ ÑÖK«q∞
„Ñ¨ÑO¨ K«"∞Õ `«áÈÉè∂í q∞ '^Õâ◊ÉèíH˜Î— `å`å¯eHõ J=ã¨~°O HÍ^Œ∞,
qâ◊fi=∂#=Ù_»∞ w`åq*Ï˝#O
^è~Œ å‡xH˜ Ñ¨Ù<åk – ^•OÑ¨`º« O x`«º=∞O„`«O!
áêÅ#‰õΩ „Ñ¨^•è <å~°›`Å« ∞ XHõ g_À¯Å∞ – =∞~˘Hõ '"Õ∞e~åHõ—
PK«~} ° Ë Ñ¶Å¨ O ™ê^è#Œ Å‰õΩ Ñ¶Å¨ O 'k=ºÉè’QÆO—
P^è•ºu‡Hõ`« Ñ¨ÖÏÜ«∞#"å^ŒO HÍ^Œ∞ N~°ã¨∞Î–â◊√Éèí=∞ã¨∞Î
ÑÖK«Ü∞« [˝ ã≤^•úO`«O –1 ÑÖK«∞H˘x |`«HÍÅx Kå>Ë ÑÖ_»∞QÆ
<å=∞q^Œº Hõ~‡° ™êH˜∆ J~°Û#–ãÖ„HÍOu Ü«∞[˝O
ÑÖK«Ü∞« [˝ ã≤^•úO`«O –2 L^ÀºQÆO Ñ¨Ù~°∞+¨ ÅHõ} ∆ "£∞...
#=∞™ê¯~° ãÖÑ¨^Œ t=Ü≥∂QÆO
ÑÖK«Ü∞« [˝ ã≤^•úO`«O –3 PKå~°∞º_»∞ cè+µ¨ ‡_»∞
JYO_» P`«‡â◊HxÎ˜ QÆ∞iÎOK«∞! N [QÆ<åfl^äŒ "≥É· =íè O
q^Œº–^èŒ#O–ã¨∞YO 'J~°Û#—Ö’ JO`«~å~°O÷
q^Œº‰õΩ `˘eÑ¨Ó[ Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞
qâ◊fi QÆ∞~°∞=Ù qâıfiâ◊fi~°∞_»∞ =∞#Ö’<Õ „Ñ¨ÑO¨ K«O!
xq∞`«Î=∂„`«O... N ^Œ∞~åæÜ∞ÿ≥ #=∞ó
^è~Œ ‡° OÖ’ q∞#Ç¨~ÚOÑ¨ÙÅ∞O_»=Ù! ã≤kHú ˜ ¿ÇÏ`«∞=ÙÅ∞
UÔHH· õ =∂~°Oæ – 'Hõ$+≤— ÅH©;Hõ$Ñ¨xKÕÛ Ñ¨~fi° O
=∂@`À `«Ñã¨ ∞¨ û '„â◊^•ú qâßfi™êÅ∞—
ã¨=∞^Œ~°≈#O ã¨fiã≤Î
„Ñ¨`º« Hõ∆ QÆ∞~°∞=Ù t=*’ºuH˜ =O^Œ#O
ã¨fi^èŒ~°‡ ã¨∂ÊùiÎ `Õ*’=∞Ü«∞ Ñ¨~fi° O
„Ñ¨H$õ u Ç≤Ï`«"∞Õ „Ñ¨*ÏÇ≤Ï`«O ÉèÏ=O – ã¨fiÉèÏ=O – „Ñ¨ÉÏè =O
ÉèHí Îõ "å`«ûÅº=¸iÎ ^À+¨~Ç° Ï≤ `« áêÅ# HÀãÖ...
=∞#ã¨∞ =∞_»∞QÆ∞ 'L_»∞`åÉèíH˜Î—
ÑïÑ¨Ó~°∞_‚ ∞» Ç¨Ï#∞=∞ `˘e<å\˜ ÑÖ_»∞QÆ
q+¨=∞Ü«∞O HÍ~å^Œ∞ ÉèQí =Æ O`«∞x <å=∞ ~°∂áêÅ∞
Wn HõeHÍÅO! Ü«∞[˝``« Î« fi"Õ∞ ~å=∞Hõ^Œä
KÕÜ∂« eûOk KåÖÏ LOk... P^è•ºu‡Hõ`« JO^Œi ™⁄`«∞Î
4 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 5
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
„Ñ¨*Ï~°O[‰õΩ_Õ '~åA— J#O`«OÖ’ =∞#"≥∞O`« ? ã¨fiã≤Î „Ñ¨*ÏÉèíºó N "ÕOHõ>âË O◊ â◊~} ° O „Ñ¨Ñ^¨ ºÕ

ÅH©;Hõ$Ñ¨ HõÅQÍÅO>Ë... =∞Ç¨QÆ}ÑüO =∞#™êã¨‡~åq∞ Z=i "≥∞Ñ¨C^ŒÅ HÀãÖ? ã¨∞ÅÉèí „Ñ¨ã#¨ ∞fl_»∞
„Ñ¨^HŒ }∆˜ Ö’ Ñ¨~=° ∂~°O÷ Wk Ñ¨~O° Ñ¨~.° .. UHÍO`«=∂? ã¨ÇÏ¨ r=#=∂? <åQÆ(QÆ~∞° _») P~å^è#Œ
qaè#flO 'QÆ}O—. UHõ`fi« O QÆ}Ñü... „Ñ¨`º« Hõ∆ ^≥"· åxH˜ „Ñ¨}Ï=∂Å∞ QÆ∞iÎOKÕ"å_Õ Q˘Ñ¨Ê"å_»∞ Éè~í `° « Ü≥∂QÆO
^Õ=^Õ=Ùx ~°^Ü Œä ∂« „`« N „uÑ¨Ù~°ã∞¨ O^Œi J#flÑ¨Ó~ˆ .‚ .. ã¨^•Ñ¨Ó~ˆ .‚ .. ã¨~fi° ^Õ"å`«‡‰õΩ_»∞ Pk`«∞º_»∞
É’<åÅ=∞‡ ÑÖ_»∞QÆ Ñ¨Ó[º`«#∞ `«$}©Hiõ ¿ã.Î ... J~°â÷ ∫K«"∞Õ P#O^Œ=¸ÅO
^è~Œ ‡° ™œO^Œ~º° O nÑÖ *’ºuó Ñ¨~„° |Ç¨‡ qâ◊fiQÆ=∞#"Õ∞ [QÆ<åfl^äŒ ~°^Ü Œä ∂« „`«
áÈeHõ =Å¡<Õ P^Œ~≈° O, Jã¨∂Ü«∞ ™êfi~°~÷ Ç° Ï≤ `« HÍOHõHˆ∆ ^≥"· å#∞‰õÄÅO J#flO u#_»"∞Õ Ü«∞[˝O
„Ñ¨fHÍ~° ^Œ$+≤ì HÍ^Œ∞ – „Ñ¨`∞« ºÑ¨HÍ~° ^Œ$+≤r=#∞‡‰õ
ì ΩÅÎ Hõ~å‡#∞Éè=í O Ñ¨~O° Ñ¨~Ö° ’<Õ Ñ¨~=° ∂~°O÷
HÍ"åe =∞#ãÎ̈`fi« O – "Õ^•O`« `«`fi« O Ñ¨KÛ« ^Œ#OÖ’ Ñ¨~=° ∂`«‡
U=∞x HÀ~°∞HÀ"åe? HÍÖÏyfl ~°∞„^•! „Ñ¨ã<¨ ÀflÉè=í ~°H∆Í#∞|O^èŒO
"åº"≥∂Ç¨ÏO – "≥~· åQÆºO =∞Ç¨Ï~°∞¬Å â◊√ÉèÏHÍOHõÅ∆ ∞ =~°ÅH©∆ ‡ „Ñ¨ã#¨ fl`«
JkèHÍ~°O – ÉÏ^èºŒ `« NÇ¨Ïi "≥∞KÕÛ ¿ã= =∞Ç¨HÍo J#∞„QÆÇÏ≤ OKåe
ã¨ÇÏ¨ [`«fiO`À ã¨ÇÏ¨ r=#O ^Õ= =∂~åæÅ#∞ `≥iKÕ Ñ¨~fi° O ÉÏÇ¨Ïº – ÉèÏ= f~å÷Å ã¨=∞#fiÜ«∞O
™ê^è#Œ Ö’ ÃÇÏK«ÛiHõÅ∞ Jxfl ^•~°∞Å∂ JHõ¯_çHˆ ! z^•#O^Œ `«`fi« "Õ∞ z~°∞#=Ùfi
Ñ¨xH©, Ñ¶e¨ `åxH© =∞^èºŒ .... Jã¨Å∞ â◊HÎ˜ ! ~°∂Ñ¨ q*Ï˝#O
J^Œ∞ƒù`"« ∞Õ Jã¨Å∞ `«`Î« fiO ^è~Œ ‡° , ÉèHí ,Î̃ *Ï˝<åÅ‰õΩ PKå~°∞º_»∞ ãÖÉè"í åq∞ Ü«ÚQˆ Ü«ÚQˆ ...
WÇ¨ÏÑ¨~åÅ‰õΩ ¿ã`«∞=Ù ãÖã¨¯ $uH˜ =∞Ok~åÅ∞ [QÆÔŒ | Hõ\ÏH∆ÍÅ Hõeq∞
ã¨ÇÏ¨ [ ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞ ^è•º#ã≤`÷ Õ t=~å„u ã¨~ã° fi¨ f #=∞ã¨∞ÉÎ ºíè O!
Ç¨ÏiÇ¨Ï~°∞Å‰õΩ =O^Œ#O N HÍà◊ÇÏ¨ ã‘âÎ fi◊ ~å! Ç¨Ïi "≥O@ ã≤i
#n=∞ `«eH¡ ˜ #=∞â◊≈`åÅ∞ JO`å `«# '^ŒH—∆õ `Õ HÍ^Œ∞ ã¨~fi° =¸Åâ◊HÎ̃
PKå~° „Ñ¨É"íè À ^è~Œ ‡° ó =¸_»∞ QÆ∞}ÏÅ =ÚK«Û@∞¡ JÑ¨~ål`«
Éèí∂`«^ŒÜ«∞ J*Ï˝#O #∞Oz q_»∞^ŒÅ u~°∞=∞Å ãÖÑ¨^Œ
6 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 7

...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
„Ñ¨=iÎOÑ¨*Ëã¨∞Î#fl K≥·`«#º"Õ∞ „Ñü „áê}˜Ö’#∂
J=∞‡Å QÆ#fl Ü«∞=∞‡... nÑ≤ã¨∞Î#fl^Œx ^Œi≈OKå~°∞. =∞#O QÆ=∞xOz<å
QÆ=∞xOK«‰Ωõ <åfl XHõ `«e=¡ Öˇ =∞#efl HõxÃÑ@∞ì‰Ωõ x qâßfixH©,
ã¨$+≤Öì ’ 'J=∞‡— J<Õ ÉèÏ=#Ö’ k=º`«fiO LOk. JO^Œ∞Hˆ P ÉèÏ=##∞ HÍáê_»∞`«∞#fl P Ñ¨~°=∞ 'â◊H˜Î— Ñ¨@¡ Hõ$`«[˝`«
P~åkèOz `«iOKÕ `åuÎ fiHõ`« =∞#^ÕâO◊ Ö’ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=∞~ÚºOk.
^•x x~°fiÇ¨Ï}H©
„Ñ¨H\õ O˜ K«_"» ∞Õ '^≥=· ÉèHí —Î˜ J<åfl~°∞. P ^≥"· åxfl 'J=∞‡—
=∂`«$`«fiO JO>Ë – HÍ~°}O, "å`«ûÅºO, ~°H}∆õ , Hõ=∆ ∞ J<Õ ÉèÏ"åÅ UH©H~õ }° . Jx P~åkèOK«_O» XHõ Q˘Ñ¨Ê ã≤^•úO`«O. 'HÍ~°}"≥∞—ÿ # â◊HÎ̃
D <åÅ∞QÆ∂ rq`åO`«O JOkOKÕ XHõ „¿Ñ=∞ =∞#‰õΩ `À_≥,· h_≥· JO_»ÔŒ _»QÍ D =∂`«$ÉèÏ=# =Å¡ =∞# =ºHÎ̃`fi« OÖ’ Ñ¨ã≤ x~°O`«~O° `«#
LO>Ë JO`«HOõ >Ë ™êO`«fi#, ^è~·≥ º° O, ã¨∂ÊùiÎ ZHõ¯_» Åaèã∞¨ OÎ k? `«#Ñ¨Ù x~°‡Å`«fiO, J=∂Ü«∞Hõ`,« ^è~·≥ º° ÉèÏ=# Åaè '"å`«ûÖÏº—xfl „Ñ¨H$õ u
x`«ºO P =∂`«$™êxfl^èºŒ ÉèÏ=##∞ =∞#‰õΩ „Ñ¨ãi¨ OK«_"» ∞Õ [QÆÔŒ ÉÏ~å^è#Œ QÍ ™êÎ~Ú. qâ◊fi[#x Xà’¡ x|ƒ~°OQÍ L#fl ™êO`«fi# ~°∂ÑÖÖ’ „Ñ¨™êk™ÈÎOk.
„Ñ¨ãk≤ ú á⁄OkOk. HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
qâßfixH©, ^•x x~°fiÇ¨Ï}H© 'HÍ~°}"≥∞—ÿ # â◊HÎ̃ x~°O`«~O° `«# '"å`«ûÖÏº—xfl Ñ¨ÙO ~°∂ÑÖ "å ã¨‡~ˆ ^ÕgÌ O D qâßÅ „Ñ¨ÑO¨ Kåxfl
„Ñ¨H$õ u ~°∂ÑÖÖ’ „Ñ¨™êk™ÈÎOk. D qâßÅ „Ñ¨ÑO¨ Kåxfl #_ç¿Ñ P =∞Ç¨K≥`· #« ºO „ã‘Î ~°∂ÑÖ "å qz#ÎÜ∞Õ `ü #_ç¿Ñ P =∞Ç¨K≥`· #« ºO
qâ◊fi=∞O`å "åºÑ≤Oz ~°H˜∆ã¨∞Î#flk. P qâ◊fi K≥·`«#ºOÖ’#∞#fl D 'HÍ~°}—, J^ä"Œ å x+¨¯ÅO ^è•ºÜÕ∞`ü qâ◊fi=∞O`å "åºÑ≤Oz
'"å`«ûÖÏº—k â◊‰Ωõ ÅÎ #∞ „QÆÇÏ≤ Oz J^Õ K≥`· <« åºxfl '[QÆ<å‡`«— Jx „Ñ¨ã∞¨ uÎ OKå~°∞ ã¨zÛ^•##Ì q„QÆÇ¨ "£∞II ~°H˜∆ã¨∞Î#flk. P qâ◊fi
=∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞. qâ◊fi K≥·`«<åºxfl Ñ¨Ù~°∞+¨~°∂ÑÖÖ’QÍh, „ã‘Î
„Ñ¨H$õ u~°∂Ñ¨ K≥`· #« ºO Hõ#fl`«e¡ Hõ<åfl q∞#fl ZÖÏ J~ÚºO^À QÆ=∞x¿ãÎ D
K≥`· #« ºOÖ’#∞#fl D
~°∂ÑÖÖ’QÍh, ÖË^• U ~°∂Ñ¨=¸ ÖËx x~°∞æ}
'N=∂`«— `«`Î« fiO J~°=÷ ∞ø`«∞Ok. `«`Î« fiOQÍ QÍh ^è•ºxOK«=K«∞Û. 'HÍ~°}—, '"å`«ûÖÏº—k
XHõ rq =∂`«$QÆ~ƒ° Où Ö’ „Ñ¨"tÕ OKåHõ „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ Ñ¨Ó~°^‚ ÇÕ ¨ xfl U~°Ê~°K∞« J~Ú`Õ– P K≥`· <« åº xH˜ L#fl ÅHõ}∆ O... ã¨`º« O, â◊‰Ωõ ÅÎ #∞ „QÆÇÏ≤ Oz
‰õΩx QÆ~ƒ° Où #∞Oz |Ü«∞@Ñ¨_∞» `«∞Ok. P ã≤u÷ Ö’ Hõ#fl`«e¡ XHõ „¿Ñ=∞ÉèÏ=#h, *Ï˝#O, P#O^ŒO– Jx „QÆÇÏ≤ OKåe. D =¸_»∞ J^Õ K≥·`«<åºxfl
ã¨Ç¨Ï# ÉèÏ=#h „Ñ¨ãïOÑ¨*ËÜ«∞QÆÅ^Œ∞ QÍh ^ÕÇ¨Ï x~å‡}„Hõ=∂xfl P"≥∞ ÅHõ} ∆ ÏÅ∞ L#fl qâ◊fiâ◊H`Î̃ À, =ºHÎ̃ K≥`· #« ºO J#∞ '[QÆ<å‡`«— Jx
U~°Ê~°KÖ« ^Ë ∞Œ . =∞i P QÆ~ƒ° Où Ö’ P rqÖ’ U '„áêHõ$uHõ K≥`· #« ºO— XHõ ~°∂Ñ¨ÙkkÌ ãÖ^è•xOz#Ñ¨ÙÊ_»∞... =ºH˜ÖÎ ’x â◊HÎ˜ JÑïq∞`«"∞≥ ,ÿ
"≥eH˜fã¨∞#Î fl^À, uiy |Ü«∞@H˜ =KåÛHõ P =ºH˜Î ^ÕÇÏ¨ OÖ’ x~°O`«~O° „Ñ¨=Ç≤Ïã¨∂Î J‰õΩOiî`"« ∞≥ ÿ qã¨Î $ux ãÖ`«iOK«∞‰õΩO@∞Ok. P „Ñ¨ã¨∞ÎuOKå~°∞
LxH˜H© =∞xH˜H© HÍ~°}=∞ø`«∞#fl^À QÆ=∞x¿ã.Î .. P =∞Ç¨ K≥`· <« åºxfl 'J=∂‡— J#∞ãÖ^è•# „Ñ¨„H˜Ü∞Õ ^è•º#O, Ñ¨Ó[, Ü≥∂QÆO... =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞.
Jx Ñ≤Å=‰õΩO_® T~°∞HÀQÆÅ=∂! "≥Ú^ŒÖ#·ˇ q^è•<åÅ∞QÍ U~°Ê~°Kå~°∞.
'ã¨~fi° K≥`· #« º~°∂áê— Jx ^ÕgÉèÏQÆ=`«O J=∞‡"åix H©iOÎ zOk. „QÆÇÏ¨ #Hõ„∆ `å HÍ~°}ÏÅ‰õΩ =¸Å"≥∞#ÿ ã¨~fi° K≥`· #« º ~°∂Ñ≤}Ö˜ ’
^Œ∞Å∞ "≥Ú^ŒÅ∞H˘x, ™ê÷=~°[OQÆ=∂ÅO`«\Ï XHõ =∞Ç¨qâ◊fi xÜ«∞=∂xfl â◊HÎ˜ |Ç¨ïq^è•Å∞.
8 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 9
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ZO`«\ ˜ âßO`«"∂≥ , JO`«\ ˜ ~“„^ŒO LOk.
ÑÖK«É∂íè `åÅÖ’#∞ P „Ñ¨H$õ u=∂`«Ö’x qaè#fl â◊‰Ωõ ÅÎ ∞ qãÎ̈ $`«OQÍ QÀK« q[Ü«∞O qâ◊fiâßOuH˜...
i™êÎ~Ú. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ – ^•Ç¨iÎx fiÛ „áê}O xe¿Ñ [Å^Õ=`«Ö’ LÃÑÊ#Å
L„^ÕHOõ LOkHõ^•! „Ñ¨H$õ uÖ’ D ~Ô O_»∞ áê~å≈fiÅ∂ L<åfl~Ú. J~Ú`Õ P ã¨`Î« fi~°[ã¨"Î ∂≥ QÆ∞}ÏÅ∞ – Jx =¸_»∞ QÆ∞}Ï
~“„^ŒÉèÏ=# ã¨$+≤ìÖ’x 'K≥_»∞—#∞ `˘ÅyOK«_®xH˜, âßO`«ÉèÏ=# '=∞Oz—x Å#∞ K≥ÑÙ¨ OÎ \Ï~Ú =∞# âß„™êÎÅ∞.
~°HO∆˜ K«_®xH˜ LÑ¨Ü∂≥ QÆÑ_¨ ®Åx =∞#O „áêi÷OKåe. Wq =∂#ã≤Hõ „Ñ¨=$`«∞ÅÎ ∞. WO^Œ∞Ö’ ™êuÎ fiHõ „Ñü „áê}©
P „áê~°<÷ Õ ^Œ∞+ì̈tHõ}
∆ , t+ì̈~H° }
∆õ Å‰õΩ ^≥"· åxfl "Õ_∞» HÀ=_»O. „Ñ¨=$uÎ L`«=Î ∞O. ™œ=∞º`«, ^è•i‡Hõ`,« ™œ[#ºO, ã¨`«Î fi~°[ã¨Î"≥∂
qâ◊fiHÍ~°}â◊HÖÎ̃ ’x qaè#fl JOâßÖË [QÆÔŒ | qq^èŒ ~°∂áêÅ∞QÍ ™êH∆Í`«¯i ã¨`º« O, ¿ãflÇ¨ÏO–"≥Ú^ŒÖ#·ˇ =hfl ã¨`Î« fiQÆ∞} ÅHõ}∆ ÏÅ∞. QÆ∞}ÏÅ`À Hõeã≤
™êÎ~Ú. PÖ’K«#, „Ñ¨H@ õ #–J<Õ É∫kúH,õ "åzHõ â◊‰Ωõ ÅÎ #∞ 'ã¨~ã° fi¨ u— J<åflO. JÇ¨ÏOHÍ~°O, ^Œ~Ê° O, „HÀ^èOŒ , HÍ=∞O –"≥Ú^ŒÖ#·ˇ q
LO\Ï_»∞. =¸_çO\˜H©
áÈ+¨}, ãÖÑ¨^–Œ J<Õ ÅHõ} ∆ â◊‰Ωõ ÅÎ #∞ 'ÅH©∆ ‡— ^ÕqQÍ, „H˜Ü∂« ~°∂Ñ¨ â◊HxÎ̃ ~å[ã¨ ã¨fiÉèÏ"åÅ∞. J*Ï˝#O, [_»`fi« O, (=¸~°`ö fi« O,
'^Œ∞~°—æ QÍ, HÍÅâ◊HxÎ̃ 'HÍo—QÍ – WÖÏ Ñ¨Å∞ ¿Ñ~°`¡ À qq^èŒ â◊‰Ωõ ÅÎ `«`åÎ fiÅ#∞ ã¨ÊO^Œ#~åÇ≤Ï`«ºO) – =ÔQ~· åÅ∞ `å=∞ã≤HÍÅ∞. 'áêl\˜"—£ HÀ}O LOk.
„QÆÇÏ≤ OK«QÅÆ ∞QÆ∞`«∞<åflO. D â◊‰Ωõ ÅÎ #∞ ã¨=∞„QÆOQÍ ™êkèOK«_®xH˜, qâ◊fi=∞O`å x*ÏxH˜ „Ñü „áê}© D =¸_çO\˜`À Hõeã≤ `«y# "≥∂`å^Œ∞Ö’
Ñ¨~K° ∞« ‰õΩ#fl P =∞Ç¨K≥`· <« åºxfl (P â◊‰Ωõ ÅÎ ‰õΩ =¸Åq∞^Õ) "Õ_∞» ‰õΩO@∞<åflO. LO\Ï_»∞. =¸_çO\˜H© 'áêl\˜"—£ HÀ}O LOk. HÍ=∞, „HÀ^è•^Œ∞Å∞
P „Ñ¨„H˜Ü∞« Ö’<Õ D 'â◊H—Î̃ P~å^è#Œ . `«y# "≥∂`å^Œ∞Ö’ HÍ=∞, „HÀ^è•^Œ∞Å∞ Ö’HõHÖõ Ïº Ö’HõHõÖÏº}ÏxH˜
qq^èŒ ~°∂áêÅ`À <å=∂Å`À H˘Å∞K«∞H˘<Õ P [QÆ<å‡`« qâßfixHõO`«\ H˜ © }ÏxH˜ LÑ¨Ü≥∂y™êÎ~Ú. `å=∞ã≤HõO x„^•^Œ∞Å
^•fi~å ¿ã^Œf~°_®xH˜ ã¨ÇÏ¨ Hõiã¨∞OÎ k.
LÑ¨Ü≥∂y™êÎ~Ú.
'`«e—¡ Jx `≥e¿ãÎ WOHõ =∞#Ö’ "≥+· =¨ ∂ºÅ‰õΩ J=HÍâ◊O ZHõ¯_»?
JO^Œ∞Hˆ `≥eã≤ H˘Å∞K«∞H˘<Õ *Ï˝#~°∂Ñ¨ ÉèHí Î̃ Q˘Ñ¨Ê =∂~°Oæ . J~Ú`Õ ~å[ã¨, `å=∞™êÅ∞ Z‰õΩ¯"≥· ™êuÎ fiHõ `å=∞ã≤HõO x„^•^Œ∞Å
ÉèÏ"åÅ∞ ã¨#flye¡`Õ P =ºHÎ̃ Z^ŒQÖÆ _Ë ∞» ãïHõ^• – ^•fi~å ¿ã^Œf~°_®xH˜
J`«_ç „Ñ¨=$uÎ=Å¡ ã¨=∂*ÏxˆH „Ñ¨=∂^ŒO. ã¨Ç¨ÏHõiã¨∞ÎOk.
D ~å[ã¨`å=∞ã≤Hõ „Ñ¨=$`«∞ÖÎ Ë =∞# Ñ¨Ù~å}Ï
Ö’¡x ~åHõã∆ ∞¨ Å∞. ™êuÎ fiHõ ÉèÏ"åÖË ^Õ=`«Å∞. ~°*’
QÆ∞} `«"∂≥ QÆ∞}ÏÅ „áê|ÅºO =Å¡ ã¨`Î« fiQÆ∞}O H©}∆ O˜
K«_"» ∞Õ – ~åHõã∆ ∞¨ Å KÕuÖ’ ^Õ=`«Å∞ F_çáÈ=_»O.
JÑ¨ÙÊ_»∞ P`«‡â◊HxÎ˜ *ÏQÆ$`«O KÕã∞¨ H˘x `«^•fi~å
~å[ã¨ `å=∞ã¨ „Ñ¨=$`«∞ÅÎ #∞ `˘ÅyOK«_"» ∞Õ ÉèQí =Æ O
`«∞_»∞(ÖË^•–^Õq) J=`«iOz KÕã#≤ ^Œ∞+¨ãì O¨ Ç¨~°O.
10 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 11

...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Wk „QÆÇÏ≤ OK«_®xˆH =∞Ç≤Ïëêã¨∞~° ãÖÇ¨~åk QÍ^èÅŒ áê~åÜ«∞}O. Åe`«–JO>Ë ÖÏe`«ºO, K«∞~°∞‰õΩ`«#O. ã¨ÊOkO
=∞Ç≤Ï+¨ Jã¨∞~°. =∞Ç≤Ï+¨`fi« O ^Œ∞#fláÈ`«∞ ÅHõ} ∆ O. WO^Œ∞Ö’ K≥`· #« ºOáêà◊√¡ K«ÖxË |O_»`#« O ~åHõã∆ `¨ fi« O. ã¨ÊOkOKÕ ã¨∞‰õΩ=∂~°
KåÖÏ `«‰Ωõ ¯=. JO>Ë Wk `«"∂≥ QÆ∞}ÏxH˜ ãÖHˆ `«O. WHõ ~Ô O_»=k 'Jã¨∞~°— "≥∞#ÿ K≥`· #« ºO Åe`å^Õq.
ÅHõ} ∆ O. Wk J*Ï˝<åxfl JOwHõiOK«ÖxË JÇ¨ÏOHÍ~°ÑÙ¨ q∞_çãá≤ ê@∞, HÍ=∞ '^Œ∞~°—æ JO>Ë ~°H} ∆õ â◊H.Î̃ HÍo–HÍÅâ◊H.Î̃ ~å=∞ Hˆ =ÅO <å=∞O`À
„HÀ^è•Å ÃÑK«∞Ûg∞~°_®Å∞. Wk |eã≤# ~°*’QÆ∞}ÏxH˜ „Ñ¨fHõ. P`«‡â◊H,Î̃ ÖË^• – JO>Ë U qHÍ~°=¸ ÖËx ÑïÑ¨Ó~°‚ ™œO^Œ~º° O. PyáÈ`Õ =∞`«O.
qâ◊fiÇ≤Ï`åxfl HÀˆ~ K≥`· #« ºâ◊HÎ̃ ã¨`fi«Î QÆ∞}ÏÅ Ñ¨HÍ∆ # D ~Ô O_çO\˜h ÑïÇ¨ÏiOK« Wg D <å=∂ÅÖ’ Jã¨Å∞ J~å÷Å∞.
_®xH˜ KÕ¿ã „Ñ¨|Å ™ê^è<Œ Õ „Ñ¨KO« _»"∞≥ #ÿ Ü«Ú^ŒOú . Hˆ =ÅO <å=∞O`À PyáÈ`Õ =∞`«O. P <å=∂ P <å=∂ÅÖ’ J~°O÷
„áêp# „QÆO^è•ÅÖ’x [O@~åHõã∆ ∞¨ Å Hõ^ÅŒä hfl WÖÏO\˜".Õ L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ ÅÖ’ J~°O÷ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO>Ë '`«`fi« O—. P `«`fi« O qâ◊fi `≥Å∞ã¨∞‰õΩO>Ë '`«`«fiO—.
– Åe`å^Õq ÉèOí _®ã¨∞~°∞x ãÖÇ¨ÏiOK«_O» . [h#O. JO^ŒiH© HÍ=Åã≤Ok. =∞`«O #∞Oz P `«`fi« O qâ◊fi[h#O.
ÉèOí _»–Jã¨∞~°. WO^Œ∞Ö’ |O_»`#« O `«"∂≥ QÆ∞}O, Jã¨∞~°`fi« O ~°*’QÆ∞}O. `«`fi« O "≥Ñ· Ù¨ Z^ŒQ_Æ "» ∞Õ k=º`«fiO. JO^ŒiH© HÍ=Åã≤Ok.
â◊√OÉèí xâ◊√OÉè∞í Å∞, K«O_»=ÚO_»∞Å∞... D [O@Åhfl ~°*’`«"∂≥ QÆ∞}ÏÅ „Ñ¨=$ qâ◊fiOÖ’ ~å[ã¨`å=∞ã¨ ÉèÏ"åÅ∞ `˘Åy,
=∞`«O #∞Oz `«`fi« O "≥Ñ· Ù¨
`«∞ÅÎ <Õ ã¨∂z™êÎ~Ú. ~°HcÎõ A_»∞... ZO`« `≥Oz<å `≥QxÆ ^Œ∞+ì̈`åfixH˜ ãÖHˆ `«O. ™êuÎ fiHõ ÉèÏ"åÖˇ#· ^è~Œ ‡° O, âßOu, ã¨`º« O „Ñü+≤`ª O«
ZÖÏO\˜ Ñ¶∞¨ @#<≥<· å ã¨∞ÅÉèOí QÍ Hõ|oOKÕ 'HÍÅ— â◊HÎ˜ HÍm^ÕqQÍ D ^Œ∞+¨`ì åfixfl HÍ"åÅ#∞H˘<Õ qâ◊fiÇ≤Ï`« HÍOHõ∆ =∞# áê~åÜ«∞} Z^ŒQ_Æ "» ∞Õ k=º`«fiO.
x„QÆÇ≤ÏOzOk. QÍ^äÅŒ Ñ¨~=° ∂~°O÷ . qâ◊fiOÖ’ ~å[ã¨`å=∞ã¨
WÖÏˆQ ~å=} ‰õΩOÉèHí ~õ ∞° Å‚ ∞, Ç≤Ï~°}ÏºHõ∆ Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨ÙÅ∞, tâ◊√áêÅ ^ŒO`« ÉèÏ"åÅ∞ `˘Åy, ™êuÎ fiHõ
=„‰õΩÅÎ ∞.. JO^Œ~∂° [O@ ^Œ#∞AÖË. x~°O`«~O° x„^ŒáÈ=_»O, Hõ_∞» Ñ¨Ù xOÑ¨Ù ÉèÏ"åÖˇ#· ^è~Œ ‡° O, âßOu,
HÀ=_»O J<Õ Hˆ =Å Ñ¨â√◊ „Ñ¨=$uÎ (=∞Ç≤Ï+¨`fi« O) ‰õΩOÉèHí ~õ ∞° x‚ QÍ `å=∞ã¨Q∞Æ }
ãÖHˆ `«O. JO`å `«# Ñ¶∞¨ #`Õ#x, HÍxÑ¨#∞Å∞ KÕÜ∞« _®xH˜ `≥yOKÕ JÇ¨ÏOHÍ~°O ã¨`º« O „Ñü+≤`ª O«
HÍ"åÅ#∞H˘<Õ

~å=}∞xQÍ ~°*’QÆ∞} „Ñü~°∂ÑÖ. D ~°*’QÆ∞}ÏxˆH Ç¨Ï_®=Ù_ç Z‰õΩ¯=.
D ~Ô O_»∞ QÆ∞}ÏÅ∂ „Ñ¨H$õ uÖ’ ^•y# Ñ¨~=° ∞K≥`· #« º â◊HxÎ̃ QÆ=∞xOK«=Ù. qâ◊fiÇ≤Ï`« HÍOHõ∆ =∞#
#~°"å#~°∞Å∞ JÅ∞ÊÅ#∞‰õΩ<åfl_»∞ ~å=}∞_»∞. „ã‘Î J|Å J#∞‰õΩ<åfl_»∞ áê~åÜ«∞} QÍ^äÅŒ
=∞Ç≤Ïëêã¨∞~°∞_»∞. =∞#O Ñ¨xH˜~å^Œ#∞‰õΩ#fl^•xÖ’ ‰õÄ_® „Ñ¨|Å â◊HÎ̃ ^•y
Ñ¨~°=∂~°÷O.
LOk. „Ñ¨H$õ uÖ’ ^•y# P „Ñ¨|Å â◊HÎ̃ – =∞# ^Œ$+≤Öì ’ JÅÊ"≥∞#ÿ ^•xÖ’<Õ
q[$OaèOz =∞# JÇ¨ÏOHÍ~åxfl `˘Åyã¨∞ÎOk. JO^Œ∞ˆH ^≥·=`«fiO „ã‘ÎQÍ
ky=zÛOk. #~°"å#~°∞Å∞QÍ J=`«iOzOk.
Ç‘Ï#OQÍ K«∂_»‰Ωõ ^Õhfl– Dâ◊fi~°=∞Ü«∞"Õ∞ Jhfl.
12 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 13
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
LuÎëÈªuÎ+¨ª [QÆ^∞Œ ~æ ∞° =Ù. 'LuÎ+—ª̈ Jx ÃÇÏK«ÛiOKå_»∞. JHõ¯_ç
#∞O_ç rq`åhfl, Hõ~"Î° åºhfl ZÖÏ ÑïjeOKåÖ’,
Jã¨Å∞– ^è~Œ ‡° O, P^è•ºu‡Hõ`« Z=iHÀãÖ? ZÖÏ „Ñ¨=iÎOKåÖ’ Jxfl HÀ}ÏÅ #∞O_ç É’kèOz
^è•i‡Hõ ã¨Ê+ì̈`#« ∞, ã¨`º« ™êH∆Í`å¯~åxfl HõeyOKå_»∞. =∞x+≤ JO>Ë
U^≥<· å P^è•ºu‡Hõ ^è•i‡Hõ ã¨ÉÅíè H˜ "≥o`Õ `«ÅÑÖ_ç#"åˆ~ HõxÑ≤ã∞¨ OÎ \Ï~°∞.
Hõ~=Î° º q=ÚY∞x uiy Hõ~"Î° Àº#∞‡Y∞x KÕÜ∞« _®xˆH XHõ K≥`· #« ºO. XHõ
=$^•úÑº¨ OÖ’ '~å=∂ Hõ$ëê‚— J#∞‰õΩO@∂ XHõKÀ@ ã≤~÷ Ñ° _¨ _» O» „âı+Oª̈ – J<Õ
=∂@ qxÑ≤ã∞¨ OÎ @∞Ok. J=`«iOzOk w`«. Ç¨Ï$^ŒÜ∞« ^Ò~°ƒÖÏºxfl `˘ÅyO ÉèÏ=<å`«‡Hõ â◊H.Î̃ ^•xx
^è~Œ å‡xfl „Ñ¨É’kèOKÕ =∞# „áêp# „QÆO^ä•Å#∞ 'P^è•ºu‡Hõ— =Ú„^Œ`À XHõÑH¨ ¯õ # KÕO^Œ∞Hˆ P^è•ºu‡Hõ ÉèÏ#∞x J=`«~} ° . JO`ÕQÍh ãïQÍæ qxÜ≥∂yOK«∞H˘x
ÃÑ_»∞`«∞O\ÏO. "å\˜x K«^=Œ _»O QÍh, "å\˜H˜ ãÖ|OkèOz# q+¨Ü∂« Å#∞ Jk Hõ~"Î° åºÅhfl =Úyã≤# "åxH˜ HÍÅˆHÑ∆ O¨ HÀãÖ JO`«~O° QÍxfl L#fl`«OQÍ
q#_»OQÍh Hˆ =ÅO =$^Œ∞Åú Ñ¨xQÍ ÉèÏq™êÎO. Ü«Ú=`«~O° "å\˜ *’eH˜ "≥à§◊ ^Œ∞. HÍ^Œ∞. =∞ÅK«∞H˘#_»"∞Õ x["≥∞#ÿ
"å\˜Ö’ U=Ú<åflÜ≥∂ ÑïjeOKåÅx „Ñ¨Ü∞« uflOK«^∞Œ . Ü«Ú^Œú Éè∂í q∞Ö’ J~°∞#˚ ∞x =∞<ÀÉè∂í q∞HõÖ’ U~°Ê
_ç# 'ãÖH˜¡+¨ì`«—– PÖ’K«<åÑ¨~°∞Öˇ·# "åiH˜ `«Ñ¨Ê P#O^ŒO. ^è•i‡Hõ ÉèÏ=
^è•i‡Hõ zO`«#, P^è•ºu‡Hõ J=QÍÇ¨Ï# rq`åxH˜ ãÖ|OkèOz# JOâßÅ∞.
rqOKÕ „Ñü"åiH© J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ q. ‰õΩO_® U~°Ê_»∞`«∞Ok. rq`« Ü«Ú^Œ~ú O° QÆOÖ’ =∞#H˜ ãÖÑüxÎ ÃÑOK«∞HÀ=_»"∞Õ
L^•Ç¨Ï~°}H˜ 'ÉèQí =Æ næ`—« <Õ fã¨∞‰õΩO^•O. ^•xfl – rq`«OÖ’ Jxfl Ñ¨#∞Å∂ U~°Ê_Õ ãÖH˜+¡ `ì̈ « #∞O_ç ãïÜ≥∞ÿ # ã¨=∂^è•#O`À x["≥∞#ÿ L#flu– Wk
Ñ¨ÓiÎKãÕ ∞¨ ‰õΩ#fl =$^Œ∞Åú HÍÅˆHÑ∆ ¨ „QÆO^äOŒ QÍ Q“~°q™êÎO =∞#O. |Ü«∞@ÃÑ\ì̃, =∞#O "Õ¿ã J_»∞QÆ∞‰õΩ, ™êkèOKÕ Hõ~Î° 'P^è•ºu‡Hõ`—« . nx<Õ
HÍh w`« Ñ¨Ù\ì̃# Ñïã≤`÷ ∞« Å∞ ZÖÏO\˜q? ^•xx q#fl `«~∞° "å`« [iy# "åºxH˜ ^è•i‡HõOQÍ, `åuÎ fiHõOQÍ ã¨Ê+¨ì"≥∞ÿ# J= 'ã¨<å`«# ^èŒ~°‡O—
Ñï}Ï=∞O Uq∞\˜? XHõ¯™êÔ~<· å QÆ=∞xOKåe. QÍÇ¨Ï# HõeyOKÕ^Õ 'P^è•ºu‡Hõ`—« . JO@∞<åflO.
Ü«Ú^Œú Éèí∂q∞Ö’H˜ =zÛ Hõ~°Î=ºO Ñ¨@¡ 'q=¸_è»`«fiO— U~°Ê_ç, „Hõ=∞OQÍ =∞#x =∞#O ÑïjeOK«∞H˘x, „Ñ¨ÑÖKåhfl,
Ñïã≤`÷ ∞« bfl qâı+¡ O≤ K«∞H˘x J~°=÷ O`«"∞≥ #ÿ rq`åxfl
Ñ¨Ù~å`«#"≥∞ÿ#Ñ¨Ê\˜H©
q=ÚY∞_çQÍ =∂iáÈ~Ú# XHõ Ü≥∂^è∞Œ xH˜ KÕã#≤ É’^èŒ Jk. ZHõ¯_À J_»qÖ’
K≥@∞ìh_»# „Ñ¨âßO`«OQÍ Hõ|∞~å¡_∞» ‰õΩ#fl HÍÅˆHÑ∆ O¨ HÍ^Œk. Hõ$+¨µ_‚ ∞» K≥ÑÊ≤ # Pq+¨¯iOK«∞HÀ=_»"∞Õ P^è•ºu‡Hõ`.« WÖÏ QÆ=∞x¿ãÎ x`«º#∂`«#O U^À J^Õ
"Õ^•O`åxH˜ "ÕkHõ – Ü«Ú^Œ~ú O° QÆO. D ãÖ^Œ~ƒ° Où , ã¨xfl"ÕâO◊ ^è~Œ å‡xH©, P^è•ºu‡ rq`«™ê~°÷Hõ`« P^è•ºu‡Hõ`« ^•fi~å<Õ ã≤kúã¨∞ÎO^Œx ã¨<å`«#O. HÍÅO, ^ÕâO◊
Hõ`H« © Z@∞=O\˜ „Ñ¨Ü∂≥ [Hõ`fi« O LO^À É’^èÑŒ ~¨ ∞° ã¨∞OÎ k. ã¨Ê+¨ì=∞ø`«∞Ok. Ñïq∞`«∞Å∞ ÖËx
'Ü«Ú^ŒOú KÕÜ∞« #∞, ZHõ¯_≥<· å aèH"∆õ ∞≥ `«∞HÎ ˘x rq`åxfl "≥à§◊ nÜ«∞_»"∞Õ „âı+Oª̈ —– '~å=∂ Hõ$ëê‚— =$^Œ∞Åú Éè[í #QÍ ÉèÏq™êÎOQÍh, qâ◊fi[h#"≥∞ÿ#
J<Õ =∂@ ^è~Œ ‡° Ñ¨~∞° _≥#· XHõ Ü≥∂^è∞Œ _»∞, ^è~Œ å‡xfl xÅ∞Ñ¨=Åã≤# ÉÏ^èºŒ `«HÅõ "å_»∞, ~å=Ú_»∂ Hõ$+¨µ_‚ ∂» =$^Œ=ú ¸~°∞ÅÎ ∞ HÍ~°∞ Hõ^•! U ÉèÏ=ã¨~°o
~°}~°OQÆOÖ’ Ü«Ú^•úxH˜ ã¨#fl^Œ∞_ú ·≥ =zÛ#"å_»∞ J#=Åã≤#kHÍ^Œ∞. ãÖ^Œ~ƒ° Où Ö’, Z=i`À U q^èOŒ QÍ „Ñ¨=iÎOKåe?
™êfi~°`÷ åºQÆO`À, ã¨`º« O HÀãÖ rq`åxfl ZOK«∞‰õΩ#fl
ã¨<å`«#O.
D ãÖ^Œ~ƒ° Où Ö’ Ñ¨~=° ∂`«∞‡x „Ñ¨É’^èOŒ áêOK«[#º â◊OYOÖÏ ÑëHÕk.
HÔ |Â¡ ºO =∂ã¨‡QÆ=∞ó áê~°!÷ L`«=Î ÚÅ∞ `«=∞‰õΩ `å~°ãÑ¨ _¨ Õ J#∞Éè"í åÅ‰õΩ ZÖÏ
'#Ñ¨ÙOã¨‰Ωõ xÖÏ =∂\Ï¡_=» ^Œ∞.Ì Wk Ç¨Ï$^ŒÜ∞« ^Ò~°ƒÅºO—– Jx =∞O^ŒeOKå_»∞ „Ñüã¨ÊOkOKå~°∞? "å\˜x ZÖÏ Z^Œ∞~˘¯<åfl~°∞?
14 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 15
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
– g\˜x É’kèOKÕ"Õ =∞# „áêp# ^è•i‡Hõ „QÆO^ä•Å∞. Jq D ^ÕâßxH˜ ãÖ|O q[Ü«∂xH˜ ã¨∂„`åÅ∞
kèOz#q. qâ◊fi=∂#=ÙxH˜ K≥Ok#q. JO`ÕQÍh XHõ =~åæxHÀ, =∞`åxHÀ,
XHõ =Ü«∞ã¨∞"åiHÀ Ñïq∞`«"∞≥ #ÿ qHÍ=Ù. „Ñü"åiH© XHõ ã¨=Ú#fl`« ÅHõ∆ ºO LO_®e.
™ê^è•~°}OQÍ Ü«∞ø=# HÍÅOÖ’ â◊s~åxH˜ Ñ¨\+˜ `ì¨ « LO@∞Ok. P ã¨=∞Ü«∞O ^•xx ™êkèOKÕO^Œ∞‰õΩ `«y# ™ê^èŒ# ãÖÑüÎx
Ö’ Ü≥∂QÍÉèÏºãÖ, "åºÜ«∂=∞O =O\˜ =∂@Å∞ qO>Ë '=$^è• =K«<åÅ∞—QÍ |ÅÑ¨~K° ∞« HÀ"åe. J~Ú`Õ P ÅHõ∆ ºO ™êfi~°Ñ÷ Ó¨ i`«
JxÑ≤ã∞¨ OÎ \Ï~Ú. HÍãÎ̈ Ü«∞ø=#O =∞àÏ§Hõ, =Ü«∞ã¨∞ ÃÑ|· _®¤H,õ H˘xfl ~°∞QÆ‡`«Å∞
P`«‡qâßfi™êhfl,
"≥∞#ÿ k HÍ‰õΩO_®, =ºH˜xÎ xÜ«∞O„uOz qâ◊fiÇ≤Ï`«O „â◊^Œúh, Ü«ÚHÎ̃h, â◊HÎ̃h
Ñ¨ÅHõiOKåHõ "≥^· ∞Œ ºÅ ã¨ÅÇ¨g∞^Œ `«ÑÊ¨ xãÔ̈~· "åºÜ«∂=∂Å∞ „áê~°Oaè™êÎ~∞° . P
HõeyOKÕkQÍ LO_»_O» ã¨=Úz`«O.
"åºÜ«∂=∞"Õ∞ =Ü«∞ã¨∞Ö’ L#flÑ¨C_»∞ KÕã≤ LO>Ë D ~°∞QÆ‡`«ÖË =KÕÛqHÍ=Ù q[Ü«∞™Èáê<åÅ∞QÍ
Hõ^•! "åºÜ«∂=∞O, '"åHÕQ∑— =O\˜q =$^Œ∞Åú ‰õΩ =∂„`«"∞Õ #x ÉèÏqOK«_O» rq`«OÖ’ U ~°OQÆOÖ’ q[Ü«∞O ™êkèOKå
Å<åfl HÍ=Åã≤#q Uq∞\˜? =∞#‰õΩ <ÕiÊOz#
ZÖÏO\˜^À, P^è•ºu‡Hõ`« ‰õÄ_® =Ü«∞ã¨∞ =∞o§# "åiˆH#x ã≤~÷ åaè„áêÜ«∞OÖ’
LO_»_O» JÖÏO\˜k. D q+¨Ü∞« "≥∞ÿ J#∞Éè=í A˝Å∞, "Õ∞^è•=ÙÅ∞ KåÖÏ PKå~°∞º_»∞ Ç¨Ï#∞=∞.
„Ñ¨Ç¨¡^Œ∞_»∞, „^èŒ∞=Ù_»∞, Pkâ◊OHõ~°∞Å∞, q"ÕHÍ#O^Œ.... g~°O`å =$^Œ∞úÅ∞ ã¨∂K«#Å∞ KÕÜ∞« _»O, z\Ï¯Å∞ K≥ÑÊ¨ _»O =∂=¸ÖË. D ãÖ^Œ~ƒ° Où Ö’
HÍ~°∞Hõ^•! U J=QÍÇ¨Ï#=Å¡ "å~°∞ Q˘Ñ¨Ê ã¨`åºÅ#∞ Pq+¨¯iOK«∞HÀQÆeQÍ~À =∞# ã¨<å`«# „QÆO^ä•ÅÖ’ – HÍ~°º^ŒH`∆õ ,« Hõ~‡° jÅ`«
Ç¨Ï#∞=∞#∞ H©iÎã¨∂Î
PÖ’zOKÕ „Ñ¨Ü∞« `«flO KÕÜ∂« e. ÅÃÑ· ZO`À J^èŒºÜ«∞#O`À PK«~°}Ü≥∂QÆº"≥∞ÿ#
=∞x+≤ JO>Ë XHõ â◊s~°O. ^•x áÈ+¨}H© ã¨∞MÏxH© q<À^•xH© HÍ=Åã≤#q ã¨∂„`åÅ#∞ ™ê^è#Œ ~°∂ÑÖÖ’ JOkOKå~°∞. ^Õ=`«Å∞ K≥ÑÊ≤ #
ãÖáêkOK«∞HÀ=_»O, Jq ^˘iH˜`Õ P#OkOK«_O» , ^˘~°HHõ áõ È`Õ ÉÏ^èÑŒ _¨ _» O» XHõ¯™êi ~å=∂Ü«∞}Ïxfl Ñïje¿ãÎ xÅ∞"≥`∞« Î J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ#
– Wk 'Éè∫uHõ`—« . P^Œ~å≈Å∞ HÀH˘Å¡Å∞QÍ HõxÑ≤™êÎ~Ú. |∞kú=∞O`«∞_»∞, q[Ü«∞ ã¨∂„`«O.
=∞x+≤ JO>Ë XHõ K≥`· #« ºO. XHõ ÉèÏ=<å`«‡Hõ â◊H.Î˜ ^•xx ãïQÍæ qxÜ≥∂yOK«∞ =∞Ç¨"åy‡, HÍ~°º^Œ‰Ω∆õ _»∞, |Åâße – J~Ú# Ç¨Ï#∞
^èŒ$u, ^Œ$+≤ì, =∞u,
H˘x JO`«~O° QÍxfl L#fl`«OQÍ =∞ÅK«∞H˘#_»"∞Õ x["≥∞#ÿ P#O^ŒO. ^è•i‡Hõ =∞O`«∞_»∞ =∞#=ÚO^Œ∞O>Ë KåÅ∞... HÍ~°º™êÑ¶¨
ÉèÏ=ãÖÑüxÎ ÃÑOK«∞HÀ=_»"∞Õ x["≥∞#ÿ L#flu– Wk 'P^è•ºu‡Hõ`—« . nx<Õ ÖÏºxH˜ HÍ=Åã≤# ÅHõ} ∆ ÏÅ∞ J=QÆ`=« ∞=Ù`å~Ú. ^•Hõ∆ ºO – D <åÅ∞QÆ∞
'ã¨<å`«# ^è~Œ ‡° O— JO@∞<åflO. Ñ¨Ù~å`«#"≥∞#ÿ Ñ¨Ê\˜H© x`«º#∂`«#O U^À J^Õ |∞kú~ƒ° ÅO Ü«∞â’^è~·≥ º° O L#fl"å~°∞ `«=∞ Ñ¨xÖ’
ã¨<å`«#O. HÍÅO, ^ÕâO◊ Ñïq∞`«∞Å∞ ÖËx qâ◊fi[h#"≥∞#ÿ ÉèÏ=ã¨~o° ã¨<å`«#O. x~°ƒÜù ∞« `«fiO J~ÀQÆ`å I q[Ü«∂xfl
''=ã¨∞^è=·≥ ‰õΩ@∞O|Hõ"∞£ —— Jx ãÖÉèÏqOz# D Ñ¨Ù}ºÉèÏ~°`å=x Ü«ÚQÍÅ J*Ï_»ºO "åHõÊ@∞`«fiO K«
„H˜`"« ∞Õ 'ã¨<å`«# ^è~Œ ‡° *’ºu—x LnÌÑOÎ̈ KÕãO≤ k. ™êkèOzf~°`å~°∞.
Ç¨Ï#∞=∂<£ã¨‡~°}Ï^Œƒù"Õ`üII
=∞# |∞∞+¨µÅ ^Œ~≈° # HÍOu H˜~}° ÏÅ #∞O_ç P =∞Ç¨ÏŸ#fl`åOâßÅ#∞ „QÆÇÏ≤ OKÕ – J<åfl~°∞ ÃÑ^ŒÅÌ ∞. nxx =∞O„`«OÖÏ, Éè[í #ÖÏ
„Ñ¨Ü∞« `«flO KÕ^•ÌO. ^Œi≈OK«_O» `À ãïÑ¨ÙK«Û‰õÄ_»^∞Œ .
Ç¨ Ï #∞=∞O`« ∞ x „Ñ¨ = ~° Î # ^•fi~å =∞#O
16 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 17
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
QÆ=∞xOz, JÅ=~°K∞« HÀ=Åã≤# ÅHõ} ∆ Ïeq... Jx Jã¨Ö#·ˇ JO`«~å~°O÷ . K≥ÑÊ≤ # =∂@Å∞–
(1) "≥Ú^Œ@ – ã¨=Ú„^Œ ÅOÑ¶∞¨ <åxH˜ ã≤^ÑúŒ _¨ #ç Ñ¨ÙÊ_»∞, ''D ã¨=Ú„^•xfl ^è$Œ uó ^Œ$+≤óì =∞uó ^•Hõ∆ ºO ã¨fiHõ~‡° ã¨∞ # ã‘ûŒ .
<Õ#∞ J=bÅQÍ ^•@∞`å#∞. Ñ¨xx ã¨ÑÅ¨¶ O KÕã∞¨ ‰õΩ=™êÎ#∞—— Jx "å#~°∞Å‰õΩ –Wk "åb‡H˜ K≥Ñ≤Ê# J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# q[Ü«∞
JÉèÜ í ∞« q∞KåÛ_»∞. nx^•fi~å, XHõ Ñ¨xH˜ "≥Ú^Œ@ HÍ=Åã≤#k 'P`«‡ qâßfiãÖ— ã¨∂„`«O.
Jx Kå\˜ K≥áêÊ_»∞. 1 ^è$Œ u, 2 ^Œ$+≤,ì 3 =∞u, 4 ^•Hõ∆ ºO – D
(2) ã¨=Ú„^Œ ÅOÑ¶∞¨ # ã¨=∞Ü«∞OÖ’ "≥Ú^Œ@ Z^Œ∞~Ô #· k "≥∞<ÿ åHõ Ñ¨~fi° `«O. <åÅ∞QÆ∞ L#fl"å~°∞ `«=∞ Ñ¨xÖ’ q[Ü«∂xfl ™êkèOz HÍ~°º™ê^èŒ‰õΩ_»∞
`«# tY~åÅÃÑ· HÍ¿ãÑ¨Ù q„â◊q∞Oz Pu^äºŒ O ã‘fiHõiOK«=∞#flk. U<å_À Ç¨Ï#∞ f~°`å~°∞.
U qHÍ~åÅ‰õΩ Ö’#∞HÍx
=∞O`«∞x `«O„_ç "åÜ«Ú^Õ=Ùx ã¨Ç¨ Ü«∞O =Å¡ Hˆ =∆ ∞OQÍ ã¨=Ú„^ŒOÖ’ L<åfl_»∞ 1 ^èŒ$u – Ñ¨@∞ì^ŒÅ. Z\˜ì Ñïã≤÷`«∞ÅÖ’#∂
"≥∞<ÿ å‰õΩ_»∞. JO^Œ∞‰õΩ Hõ$`«[`˝ Q« Í ã¨ÇÏ¨ HõiOKÕ J=HÍâ◊O WÑ¨C_»∞ =zÛO^Œx, ã¨_Å» x „Ñ¨Ü∞« `«fl"Õ∞ ^è$Œ u. nè~`° åfixfl Hõey LO_®e.
"åÜ«Ú `«#Ü«ÚxH˜ Pu^äºŒ q∞zÛ `«# „¿Ñ=∞#∞ „Ñ¨H\õ O˜ K«_®xH˜ ã≤^ÑúŒ _¨ ®¤_∞» . 2 ^Œ$+≤ì – UHÍ„QÆ`,« Ñ¨xÜ≥ÚHõ¯ ÑïÑ¨Ó~°`‚ #« ∞ JO`ÕHÍ^Œ∞ –
(Wk QÆ=∞x¿ãÎ – XHõ =ºH˜HÎ ˜ Hõ$`«[`˝ « ZO`« J=ã¨~"° ∂≥ `≥Å∞ã¨∞OÎ k. ã¨ÇÏ¨ HõiOz# =ÚO^Œ∞QÍ ^Œi≈OK«QÆÅQÆ_»O. nx<Õ ^•~°≈xHõ`« 'P`«‡ ÑïjÅ#— =ÚYºO .
"åx Ñ¨@¡ =∂„`«"Õ∞ HÍHõ, "åi `«~°∞"åu `«~°O "åiH˜ ‰õÄ_® Hõ$`«[˝`« J#=K«∞Û. U q[Ü«∞OÖ’<≥<· å
„Ñ¨H\õ O˜ KåÅx, P J=HÍâ◊O HÀãÖ Z^Œ∞~°∞ K«∂ã¨∞#Î fl D ãÖ™ê¯~°O ZO`« 3 =∞u – |∞kú|ÅO – „Ñ¨}ÏoHõ ~°K#« (áê¡xOQ∑)
Q˘Ñ¨Êk!) K«Hõ¯QÍ PÖ’zOK«_»O. HÍ~åºxH˜ ãÖ|OkèOz# 'ã¨pÛÅ`« (HÍºÔ~Hõì~ü)
HÍh 'J#∞‰õΩ#fl Ñ¨x <≥~"° ~Õ̂ =~°‰Ωõ q„â◊q∞OK«#∞—– Jx P^Œ~O° QÍ K≥ÑÊ≤ , *Ï˝#O. KåÖÏ =ÚYºO.
Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÍ_»∞. nx ^•fi~å `≥Å∞ã¨∞HÀ=Åã≤#k – q[ 4. ^•Hõ∆ ºO – (^ŒH`∆õ )« ã¨=∞~°`÷ .« Ñ¨xH˜ `«y# =∞# =∞#ã¨∞ûx
Ü«∂xH˜ ~Ô O_»= ã¨∂„`«O 'Jq„âßO`« „Ñ¨Ü∞« `«flO—. â◊s~°, |∞^Œ∞Åú Ñ¨xf~°∞. – D <åÅ∞QÆ∂ Z=iH˜ =∞#O qâı+¡ O≤ K«∞H˘x
(3) J@∞ `«~"° å`«, ã¨∞~°ã¨ J<Õ â◊HÎ˜ J_»∞H¤ ˘x `«# <À\˜Ö’xH˜ „Ñ¨"tÕ OK«=∞x, LO\ÏÜ≥∂ q[Ü«∞O "åi<Õ =iã¨∞OÎ k.
xëêÊH˜H∆ Oõ QÍ =∞#efl
Pk ^Õ=`«Å P[˝ Jx K≥ÑÊ¨ QÍ – Ü«ÚHÎ̃`À JÖÏÊHÍ~°O ^•eÛ „Ñ¨"tÕ Oz "≥eH˜ ÅOHõÖ’ ~åHõã∆ ∞¨ Å HõO@Ñ¨_‰» Ωõ O_® `«#x `å#∞
=KåÛ_»∞. WHõ¯_» „Ñ¨H\õ O˜ zOk – q+¨Ü∂« hfl, Ü«ÚH˜xÎ . Z^Œ∞~Ô #· J_»O¤ H˜x `«yæOK«∞H˘x uiy J<Õfi+¨} HÍ~°ºOÖ’ b#=∞ =∞#O QÆ=∞xOK«∞‰õΩO>Ë
'Ü«ÚHÎ̃—`À Z^Œ∞~˘¯<Õ ÅHõ} ∆ O WO^Œ∞Ö’ QÀK«iã¨∞OÎ k. Ü«∂º_»∞ Ç¨Ï#∞=∞. 'J#∞=ÙQÍx KÀ@ Jkè‰Ωõ Å=∞# KåÅ∞.
(4) P Ñ≤=∞‡@ – 'ã≤OÇ≤ÏHõ— J<Õ ~åHõã∆ ≤ Ñ¨@∞ì #∞O_ç |eq∞`À |Ü«∞@Ñ¨_ç ~å^Œ∞— J#fl "Õ=∞# ã¨∂HÎ̃H˜ Wk L^•Ç¨Ï~°}.
ÅOHõ#∞ KÕ~å_»∞. JHõ¯_ç ÅOH˜}H˜ ˜ |∞kú K≥áêÊ_»∞. WHõ¯_» 'â◊H—Î̃ x „Ñ¨îŒ ≈Oz `«#x `å#∞ ZHõ¯_» Ñ¨ÓiÎQÍ Éˇ@ · ÃÑ@∞ìHÀ"åÖ’,
J"åO`«~åÅ#∞ JkèQqÆ ∞OKåe – J<Õ áê~îO° LOk. ZHõ¯_» ZO`« =∞~°∞QÆ∞Ñ¨~°K«∞HÀ"åÖ’ `≥eÜ«∂e.
WÖÏ P`«‡qâßfi™êhfl, „â◊^húŒ , Ü«ÚHÎ̃h, â◊HhÎ˜ q[Ü«∞™Èáê<åÅ∞QÍ =∞#‰õΩ JÇ¨ÏOHÍ~°O`À Jxfl\Ï `«# Ñ¨ÓiÎ |ÖÏxfl „Ñ¨Hõ
<ÕiÊOz# PKå~°∞º_»∞ Ç¨Ï#∞=∞. D ãÖ^Œ~ƒ° Où Ö’ Ç¨Ï#∞=∞#∞ H©iãÎ ∂¨ Î ^Õ=`«Å∞ \ÕK«∞‰õΩx QÆ∞iÎOÑ¨Ù á⁄O^•Å<Õ `åÑ¨„`«Ü∞« O Ñ¨xH˜
18 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 19
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
~å^Œx WO^Œ∞Ö’ áê~îO° .
J<Õfi+¨}Ö’ ÉèÏQÆOQÍ JO`«óÑ¨Ù~°OÖ’ „ã‘ÅÎ Ö’ ã‘`H« ÀãÖ K«∂ã¨∂Î ™êQÆ∞`«∞#fl =ÚO^Œ∞QÍ #Ok, `«~∞° "å`« t=Ù_»∞
=∂~°∞u –''Ñ¨~„° ã‘ÅÎ #∞ x„^•ã≤u÷ Ö’ "≥∞=ÿ ∞~°z LO_»QÍ K«∂_»_O» `«Q∞Æ <å—— –
Jx „Ñ¨tflOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. uiy, `«##∞ `å#∞ qâı+¡ O≤ K«∞H˘x ''„ã‘xÎ „ã‘ÅÎ Ö’<Õ ÉèíQÆ=O`«∞xH˜ Ñ¨Ó[Å∞ KÕã¨∞ÎO\ÏO. „=`åÅ∞
"≥`H« ÍeQÆ#∞Hõ, JO`«óÑ¨Ù~°OÖ’ J<Õfi+≤ã∞¨ <Î åfl#∞. ÃÑQ· Í <å ^Œ$+≤ì J<Õfi+¨}Ï`«‡Hõ"∞Õ áê\˜™êÎO. f~°Ü ÷ ∂« „`«Å∞ KÕ™êÎO. ^Õ"åÅÜ«∂Å#∞
HÍh, qHÍ~°O`À ‰õÄ_ç#k HÍ^Œ∞—— Jx `«# Ç¨Ï$^ŒÜ∂« xfl `å#∞ ^Œi≈OK«∞‰õΩ<åfl_»∞. ^Œi≈™êÎO. =∞Oz^Õ. W=hfl Hõ~"Î° åºÖË. ÉèQí =Æ O`«∞x ÉèíQÆ=„fÊuHõ~°"≥∞ÿ#
HÍ~°º™ê^è‰Œ Ωõ _»∞ U qHÍ~åÅ‰õΩ Ö’#∞HÍx nè~`° åfixfl Hõey LO_®Åx WHõ¯_ç LxH˜x x~°O`«~O° =∞# ã¨Ê $Ç¨ÏÖ’ LO_Õ@@∞¡ KÕ¿ã Ñ¨xx =∞#O qã¨‡iOK«
áê~îO° . JO`ÕHÍ^Œ∞ – ''P`«‡ ÑïjÅ#—— =ÚYºO J<Õ JOâ◊O... U q[Ü«∞O ™ê^èŒ#eq. ~å^Œ∞. J^Õ ^èŒ~°‡áêÅ#.
Ö’<≥<· å 'ã¨pÛÅ`« (HÍºÔ~Hõ~ì )ü KåÖÏ =ÚYºO. =∞# =∞#ã¨∞ûx =∞#O qâı+¡ O≤ K«∞ HÍh ÉèQí =Æ „fÊuHõ~"° ∞≥ #ÿ Ñ¨xx =∞#O qã¨‡iOK«
H˘x xëêÊH˜H∆ Oõ QÍ =∞#efl =∞#O QÆ=∞xOK«∞‰õΩO>Ë KåÅ∞. ~å^Œ∞. J^Õ ^è~Œ ‡° áêÅ#. Wk =ke Zxfl P~å^è#Œ Å∞ Wk =ke Zxfl
ÃÑ· QÆ∞}ÏÅ`Àáê@∞, L`åûÇ¨ÏO, ™êÇ¨ÏãÖ, ^è~·≥ º° O, L^Œº=∞O („Ñ¨Ü∞« `«flO) KÕã<≤ å ^≥=· O ãÖ`À+≤OK«^xŒ Jxfl „QÆO^ä•Å∂ K≥|∞ P~å^è#Œ Å∞ KÕã<≤ å
q[Ü«∂xH˜ J=ã¨~O° – Jx „áêp# „QÆO^ä•Å∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. `«∞<åfl~Ú. D =∞øeHõ ã¨∂„`åxfl =ke KÕ¿ã P~å ^≥=· O ãÖ`À+≤OK«^xŒ
(Ju) x„^Œ, ‰õΩ#∞‰õΩáê@∞, |^ŒHú Oõ , L„^ÕHOõ , "å~Ú^•Å∞ "Õ¿ã =∞#ã¨`Î fi« O ^è#Œ Åhfl Hˆ =ÅO 'á¶êº+¨#∞¡— =∂„`«"∞Õ .
^è~Œ ‡° O, rq`«O ã¨=∂O`«~° ~ˆ YÅ∞QÍ LO\Ï~Ú Jxfl „QÆO^ä•Å∂
(x„^•, `«O„^•, ÉèÜ í ∞« O, „HÀ^èOŒ , PÅã¨ºO, n~°ã… ∂¨ „`«`å) L#flKÀ@ q[Ü«∞O
KåÖÏ =∞OkH˜. Z<Àfl J„Hõ=∂Å`À P~°˚# KÕã≤ K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
ÅaèOK«^∞Œ – Jx ‰õÄ_® |∞∞+¨µÅ =∂@.
Ñ¨q„`«``« À ‰õÄ_ç# HÍ~°º^ŒH`∆õ « =∂„`«"∞Õ q[Ü«∂xH˜ =¸ÅÉè∂í q∞Hõ. L#fl`«ãu÷≤ H˜ Z^Œ∞QÆ∞`å~°∞ H˘O^Œ~∞° . Jk J„Hõ=∞=∞x D =∞øeHõ ã¨∂„`åxfl
"åiH© `≥Å∞ã¨∞. HÍh JO^Œ∞Ö’ H˘O`« ^≥=· ¿ã=HÀ,
=ke KÕ¿ã
QÆ∞_ç Ç¨ïO_ôHÀ ã¨=∞iÊ¿ãÎ áêÑÖ áÈ`«∞O^Œx ÉèÏq
™êÎ~∞° . J~Ú`Õ áêÑ¨ÑÙ¨ ™⁄=Ú‡ ÉèQí =Æ O`«∞xH˜ ã¨=∞ P~å^èŒ#Åhfl
iÊ¿ãÎ =∞Ç¨ áêÑÖ =ã¨∞OÎ ^Œx "åiH˜ `≥eÜ«∞^Œ∞. ˆH=ÅO

ÉèQí =Æ `ü HÔ O· Hõ~åºxH˜ qxÜ≥∂yOKÕ „^Œ=ºO ™êfii˚ 'á¶êº+¨#∞¡— =∂„`«"Õ∞.
`«"∞≥ ,ÿ ã¨„Hõ=∂i˚`"« ∞≥ ÿ LO_®Åx âß„ãÖÎ âßã≤™ÈÎOk.
áêÑ¨r=#∞Å∞ `å`å¯eHõOQÍ Éè∫uHõOQÍ Jaè
=$kú ^Œâ◊Ö’ L#flÑ¨Ù_»∞ ^Õ=™ê÷<åÅ"å~°∞ Ñ¨Ó~°‚
‰õΩOÉèÏÅ`À ™êfiQÆuOK«=K«∞Û.
HÍh ^Õ = Ùx Ç¨ Ï $^Œ Ü « ∞ O =∂„`« O "åix
™êfiQÆuOK«^∞Œ . „â◊q∞Oz ãÖáêkOz# ze¡Q=Æ fi`À
20 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 21
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Hõ+Oì≤ z QÆ∞_çK~Õ ∞° ‰õΩ#fl Ju™ê=∂#∞º_»∞ ™êfiq∞x K«∂¿ãk Hõ} ∆ "≥∞<ÿ å, ™êfiq∞ â◊√z – Jx ~Ô O_»∞ q^è•Å∞. ™êfl<å^Œ∞Å∞ ÉÏÇ¨Ïº
J`«_çx HõÅHÍÅO QÆ=∞ x™êÎ_»∞. ™êfiq∞H© =∞#H© ^Œ$_è»"≥∞ÿ# J#∞|O^è•xfl â◊√z. f~°÷¿ã=#O, PKå~°O "≥Ú^ŒÖˇ·#q ÉÏÇ¨Ïº
U~°Ê~°KkÕ ^è~Œ ‡° "Õ∞. ^è~Œ å‡xfl =$+¨Éãíè fi¨ ~°∂ÑÖQÍ "Õ^âŒ ß„™êÎÅ∞ =i‚OKå~Ú. â◊√zH©, JO`«óâ◊√zH© #_»∞ =∞# LO\Ï~Ú. Jq
''=$ëÈÇ≤Ï ÉèQí "Æ å<£ ^è~Œ ‡° ó—— – ^è~Œ ‡° ÉèQí "Æ å#∞_Õ =$+¨ÉOíè . =∞# ã¨∂Hõ∆ ‡ „Ñ¨ÑO¨ Kåxfl â◊√kúK™Õ êÎ~Ú. JO`«ó â◊√kú ã¨`«ºO,
D =$+¨ÉOíè `≥ÅQ¡ Í LO@∞Ok. JO>Ë ^è~Œ ‡° Ñ¨Ù ÅHõ}∆ O ã¨fiK«Û`ù .« ^è~Œ ‡° =$+¨ÉÏè xH˜ L`«Î=∞ ÉèÏ"åÅ`À, =∞#ã¨∞û#∞ x~°‡ÅO KÕã¨∞HÀ
JÇ≤ÏOã¨, J¿ãÎÜ«∞O,
<åÅ∞QÆ∞ HÍà◊√.¡ Jq 1. ã¨`º« O, 2.JÇ≤ÏOã¨, 3. J¿ãÜ Î ∞« O, 4.â∫K«O =_»O. „¿Ñ=∞ÉèÏ=#, ÉèQí =Æ zÛO`«#, ãÖ`«$Ñ≤Î =∞<À
ã¨`º« =∞O>Ë Uq∞\˜? – D „Ñ¨âfl◊ ‰õΩ LÑ¨x+¨`∞« Î K«H¯õ x ã¨=∂^è•<åxfl WzÛOk. x~°‡Å`«‰Ωõ ™ê^è#Œ Å∞. â∫K«O.. D <åÅ∞QÆ∂
''Éè∂í `«ÇÏ≤ `« Ü«∞^ä•~°÷ ÉèÏ+¨}"Õ∞= ã¨`º« O——– „áê}˜ÇÏ≤ `«O HõeyOKÕ Ü«∞^ä•~°÷ D <åÅ∞ˆQ ^è~Œ å‡xH˜ „Ñ¨^•è <å^è•~åÅ∞. JO^Œ∞Hˆ áê\ÕKÕ"åxH˜ ÉèÜ í ∞« =¸,
=K«#"Õ∞ ã¨`º« O. ^è~Œ ‡° =$+¨ÉÏè xH˜ <åÅ∞QÆ∞ HÍà◊√¡ J<åfl~°∞. D =$+¨Éíè ^Œ∞óY=¸ LO_»=Ù.
Ü«∞^ä•~°÷ =K«#"Õ∞ ã¨`º« O (L#fl^Œ∞#fl@∞¡ =∂\Ï¡__» O» ) – Jx K≥¿ÑÎ KåÅ∞Hõ^•! ã¨fiÉèÏ=O P#O^ŒO. D <åÅ∞QÆ∂ áê\ÕKÕ"åxH˜
HÍh ^•xHõ<åfl =ÚO^Œ∞ 'Éè∂í `«ÇÏ≤ `«O— =ÚYºO. L#fl^•xx L#fl@∞¡QÍ K≥ÑÊ¨ _»O ÉèÜ
í ∞« =¸, ^Œ∞óY=¸ LO_»=Ù. ãÖ`«∞+≤`ì À ‰õÄ_ç# ãÖ`«∞+≤ì`À ‰õÄ_ç#
ZÖÏQÆ∂ J=ã¨~"° ∞Õ . J~Ú`Õ Jxfl Ñïã≤`÷ ∞« Ö’¡#∂ Jk Hˆ =∆ ∞Hõ~O° HÍ^Œ∞. „áê}˜HÀ\˜ P#O^Œ"Õ∞ LO@∞Ok. P#O^ŒOQÍ LO_»_®<Õfl P#O^Œ"∞Õ LO@∞Ok.
Hˆ =∆ ∂xH˜ ÉèOí QÆO HõeyOKÕ ã¨`º« O ‰õÄ_® Jã¨`º« "Õ∞. '#Ok— JO\Ï~°∞. JO^Œ∞Hˆ ^è~Œ ‡° =$+¨ÉÏè xH˜ #On P#O^ŒOQÍ LO_»_®<Õfl
^è~Œ å‡xfl =¸~°Oö QÍ, "≥ÚO_çQÍ HÍHõ PK«~} ° jÅ"≥∞#ÿ qâı+¡ }¨ `À JOkOz# â◊fi~°∞_»x ¿Ñ~°∞.
Ñ¶∞¨ #`« ã¨<å`«# ãÖã¨¯ $uÖ’ LOk. D q^è"Œ ∞≥ #ÿ ã¨Ê $Ç¨Ï`À, =∂@H© =∞#ã¨∞H© D #Ok Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞x "åÇ¨Ï#O. JO>Ë Ñ¨~"° ∞Õ '#Ok— JO\Ï~°∞.
á⁄O`«# Hõey# Hõ@∞ìÉÏ@∞`À LO_»_"» ∞Õ ã¨`º« O. â◊fi~°∞_»∞ ^è~Œ å‡xfl Jkè+Oª≤ z LO\Ï_»x J~°O÷ . ^è~Œ ‡° O JO^Œ∞ˆH ^èŒ~°‡=$+¨ÉèÏxH˜
~Ô O_»=k JÇ≤ÏOã¨. =∂@`À HÍh, =∞#ã¨∞`À HÍh, „H˜Ü∞« `À HÍh =∞~˘Hõ Z=i =^ŒÌ LO@∞O^À "åix Jkè+Oª≤ z ÉèQí =Æ O #Onâ◊fi~°∞_»x ¿Ñ~°∞.
„áê}˜x <˘Ñ≤ÊOK«Háõ È=_»"∞Õ JÇ≤ÏOã¨. `«∞_»∞ „Ñ¨HÍt™êÎ_∞» .
=¸_»=k J¿ãÜ Î ∞« O. ¿ãÜ Î ∞« O JO>Ë ^˘OQÆ`#« O. J¿ãÜ Î ∞« O JO>Ë ^˘OQÆ JO`ÕHÍ^Œ∞ – =∞#O t"åÅÜ«∂xH˜ "≥o`Õ D #Ok Ñ¨~" ° ∞Õ â◊fi~°∞x
`«#O ÖËHáõ È=_»O. =ÚO^Œ∞ #Onâ◊fi~°∞x Ñ¨ÓlOz, `«~∞° "å`« t=Ùx "åÇ¨Ï#O. JO>Ë
Wà◊¡g∞^ŒÑ¨_ç ^ÀK«∞HÀ=_»"≥∂, Ñ¨~å~Ú "å_ç „^Œ"åºxfl JÑ¨Ç¨ÏiOK«_»"≥∂ P~åkè™êÎO. #Ok H˘=Ú‡Å ^•fi~å t=Ùx ^Œi≈™êÎO. Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞
=∂„`«"∞Õ ^˘OQÆ`#« O HÍ^Œ∞. J„Hõ=∂~°̊##∂ ^˘OQÆ`#« O J<åfl~°∞. P~°̊#Ö’ nxÖ’ JO`«~å~°÷O =ÚO^Œ∞ ^èŒ~å‡K«~°}.
:
J„Hõ=∞O LO_»~å^Œ∞. JÖÏˆQ qxÜ≥∂QÆOÖ’#∂ J„Hõ=∞O Ñ¨xH˜~å^Œ∞. `«# `«^•fi~å ^Õ=`å~°Û#. ^è~Œ ‡° O ^•fi~å ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ ^è~Œ å‡xfl Jkè+Oª≤ z
ÉÏ^èºŒ `«efl `å#∞ ãïQÍæ x~°fiiÎOKÕÖÏ ^è<Œ åxfl qxÜ≥∂yOKåe. =∂`å Ñ≤`~« ∞° Å∞, ^Œ~°≈#q∞™êÎ_»∞. LO\Ï_»x
ÉèÏ~åºa_»Å¤ ∞, J#fl^Œ=Ú‡Å∞... WÖÏ ‰õΩ@∞O|O Ñ¨@,¡ ã¨=∂[O Ñ¨@¡ `å#∞ <åÅ∞QÆ∞ JOâßÅ#∞ J^èºŒ Ü«∞#O KÕã≤ PK«~} ° J~°÷O.
KÕÜ∞« =Åã≤# Hõ~"Î° åºÅ‰õΩ ^è<Œ åxfl Y~°∞Û KÕÜ∂« e. D q^èOŒ QÍ P~°#˚ , qxÜ≥∂QÆO Ö’H˜ `≥K∞« ÛH˘<Õ Hõhã¨ „Ñ¨Ü∞« `«flO ‰õÄ_® KÕÜ∞« #
ã¨„Hõ=∞OQÍ LO_»_"» ∞Õ 'J¿ãÜ Î ∞« O.— Ñ¨ÙÊ_»∞ z`«âÎ √◊ kú ã≤kOú K«^∞Œ . â◊√^ŒOú HÍx z`åÎxfl
<åÅ∞QÆ=k â∫K«O. â◊√z Hõey LO_»_O» . D â◊√z ÉÏÇ¨Ïº â◊√z, JO`«ó t"å~°Ê}O KÕÜ∞« QÆÅ=∂!
22 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 23
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
HÍOHÕ∆ KÕ ^Õ=`«Å∞ „|Ç¨Ï‡ ã¨ÅÇ¨ÃÑ· JQÆãºÎ¨ =∞Ç¨Ïi¬x
Xky`Õ<Õ Z^Œ∞QÆ∞^ŒÅ „áêi÷OKå~°∞.
`«Ñ¨ã¨ûOÑ¨#∞fl_≥·# JQÆã¨∞Îº_»∞, ÉèÏ~°º Ö’áê
Jã¨∂Ü«∞, JÇ¨ÏOHÍ~°O – D Ô~O_»∂ ZO`« Q˘Ñ¨Ê"å}‚~Ú<å Ñ¨`«#O =Ú„^Œ`À ã¨Ç¨ HÍjˆH„∆ `«O #∞Oz |Ü«∞Å∞^Õi „Hõ=∞O
KÕ™êÎ~Ú. QÍ qO^èºŒ #∞ KÕ~∞° ‰õΩ<åfl_»∞. =ºHÎ̃ ZO`«
q^Œº, ^è#Œ O, áêO_ç`º« O, U^À „Ñ¨`ºÕ Hõ QÆ∞}O... Uq L<åfl "≥O@<Õ 'JÇ¨ÏO—, =∞Ç¨Ïi¬x JÅ¡O`« ^Œ∂~å# K«∂ã¨∂<Î Õ qO^è∞Œ º_»∞
'=∞^ŒO— KÕ~°∞`å~Ú. g\˜`À Jã¨∂Ü«∞ [xã¨∞ÎOk. ZO`À ÃÑ^ŒÌ"å~°x `«# tY~åÅhfl kOK«∞‰õΩx, Wk=~°H\õ H˜ <õ åfl WOHÍ
Xky LO>Ë JO`«
Ñ≤OK«∞‰õΩ#fl"å~°∂ D ^Œ∞~°H¡ } ∆õ O`À ^Œ~≈° #q∞ã¨∞OÎ \Ï~°∞. D J=ÅHõ} ∆ O KÕ`« z#flqQÍ KÕã≤ J`«ºO`« q#Ü«∞O`À Xky – Pu^äºŒ Z^Œ∞QÆ∞`å_»∞–J#flk
"åi qt+¨ì QÆ∞}O ‰õÄ_® "≥Å"≥ÅÉ’`«∞Ok. q∞zÛ, ''=∞Ç¨`å‡! g∞‰õΩ <Õ#∞ KÕÜ∞« QÆÅ ¿ã= Uq∞\’ J~°÷=∞=Ù`«∞Ok.
áÈeÛ K«∂ã¨∞HÀ=_»O, áÈ\© Ñ¨__» O» – D ~Ô O_»∂ D~å¬ºã¨∂Ü«∞Å Ñ¨#∞Å∞. ÃãÅgÜ«∞O_ç—— Jx J_çQÍ_»∞. D~å¬ºã¨∂Ü«∞ÅáêÖˇ·
XHõ™êi <å~°^Œ =∞Ç¨Ïi¬ f~°Ü ÷ ∂« „`« KÕã∂¨ Î qO^èºŒ Ñ¨~fi° `« „áêO`åxH˜ "≥àÏ§_»∞. =∞Ç¨„Ñ¨ÉÏè = ãÖÑ¨#∞fl_≥#· JQÆã∞¨ ºÎ _»∞ ''<åÜ«∞<å,
J_»¤^•~°∞Ö’¡
qO^è∞Œ º_»∞ <å~°^∞Œ xH˜ ™êfiQÆÒ« ÑëH˜ – 'JÜ«∂º g∞~°∞ Z<Àfl „áêO`åÅ∞ ui qO^è•º! <Õ#∞ ^ŒH˜∆} ^Õâ◊ Ü«∂„`«Å‰õΩ |Ü«∞Å∞
QÍ~°∞. ZO^Œi<À ^Œi≈OKå~°∞. Zxfl Ñ¨~fi° `åÅ<À K«∂âß~°∞. Jxfl Ñ¨~fi° `åÅ∂ ^Õ~å#∞. h L#fl`« tY~åÅ#∞ ZH˜¯ ky "≥à§ı „â◊=∞ ZkyáÈ^•=∞#∞‰õΩ<Õ"åiH˜
<å JO`« Q˘Ñ¨Êq HÍ=Ù Jx <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. <å`À áÈ\© Ñ¨_kÕ "Õ∞~°∞Ñ¨~fi° `«O Ñ¨_Ö» #Ë ∞. ÃÑQ· Í J|Å Ö’áê=Ú„^Œ‰Ωõ ‰õÄ_® JO`« `å`å¯eHõ „Ñ¨Ü∂≥ [<åÅ∞
XHõ¯>Ë. g∞~°∞ K≥ÑÊ¨ O_ç. "Õ∞~°∞ Ñ¨~fi° `«O, <Õ#∞.. =∂ W~°∞=ÙiÖ’ Z=~°∞ Q˘Ñ¨Ê!—— FÑ≤HÖõ ^Ë ∞Œ . Hõ#∞Hõ #∞=Ùfi WÖÏˆQ Xky LO_»∞– Hõey<å, n~°H… ÍeHõ
Jx J_çQÍ_»∞. <Õ#∞ =KÕÛ=~°‰Ωõ . =∞^èºŒ Ö’ `«Å Z`åÎ"À... =∞Ç¨Ï~°∞¬Å #ëêìÅ∞ `«Ñ¨Ê=Ù. „Ñ¨ã¨∞Î`«
<å~°^∞Œ _ô =∂@ÅH˜ U=yOK«∞H˘x– ''qO^è•º! #∞=Ùfi ZÖÏ J_çQÍ"À, "Õ∞~°∞=Ù „Ñ¨ÉÏè =O h‰õΩ `≥Å∞ã¨∞Hõ^•, Ñï}Ï=∂Å#∞ „Ñ¨`ºÕ
‰õÄ_® JÖÏˆQ ##∞fl „Ñ¨tflOKå_»∞. g∞ |ÖÏÅ∞ ZÖÏO\˜"À g∞ˆH `≥eÜ«∂e. HÕz K≥ÑÊ¨ #=ã¨~O° ÖË^∞Œ –—— Jx "≥∞`«QÎ Í ÃÇÏK«Û
áÈ\© „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’
U"À f~°Ü ÷ ∂« „`«Å∞ KÕã∞¨ ‰õΩO@∂ HÍÅˆHÑ∆ O¨ KÕ¿ã <å‰õΩ D Q˘_»=Å∞ ZÖÏ iOKå_»∞. W@∞=O\˜ JOâßÅ#∞
`≥Å∞™êÎ~Ú? XHõ\ ˜ =∂„`«O `≥Å∞ã¨∞HÀO_ç. "ÕOHõ\ÏK«ÅO, J~°∞}ÏK«ÅO, „jâ‹Å· O, ''=∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! g∞ P[˝#∞ t~°™ê=Ç≤Ï™êÎ#∞—— áê~îåÅ∞QÍ <Õ~∞° ÛHÀ=_»O
JÇ¨ÏŸaÅO =O\˜ H˘O_»Å∞ Ñ¨q„`«`Ö« ’, k=º`«fiOÖ’ g∞Hõ<åfl Q˘Ñ¨Êq—— Jx Jx J`«ºO`« q#Ü«∞OQÍ q#flqOK«∞‰õΩ<åfl_»∞ =∞Ozk.
x„+¨¯q∞OKå_»∞. "Õ∞~°∞=Ù`À ã¨Ê~°ú =Ç≤ÏOz# qO^èŒ∞ºx Jã¨∂Ü«∞, <å~°^Œ∞x qO^èŒ∞º_»∞.
=∂@Ö’¡ z=i "åHÍºÅ∞ q#hÜ«∞ÖË^∞Œ . JQÆã¨∞Îº_»∞ Ñ¨ffl ã¨"Õ∞`«OQÍ ^ŒH˜∆}Ïkx KÕ~°∞
`«#ÖÏˆQ "Õ∞~°∞=Ù ‰õÄ_® `«#`À ã¨Ê~°ú =Ç≤ÏOKå_»x ÉèÏqOz, "Õ∞~°∞=ÙH˜ ‰õΩ<åfl_»∞. uiy "≥à§◊ ÖË^∞Œ .
|∞kú K≥áêÊÅ#∞‰õΩ<åfl_»∞. ^•x`À `«# tY~åÅ#∞ ÉÏQÍ ÃÑOz"Õâß_»∞. P ^•x`À áêÑÖ! qO^è∞Œ º_»∞ JÖÏˆQ K«uH˜Å|_ç
HÍ~°}OQÍ „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ Jã¨ÇÏ¨ [`«fiO U~°Ê_çOk QÆ`∞« Å∞ =∂~å~Ú. Ö’HõÇÏ≤ `åxfl L<åfl_»∞.
24 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 25
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ÃÑOz Z`«∞‰Î Ωõ #fl t~°ã∞¨ ûÖË HÍHõ, Wk =~°‰Ωõ ã¨ÇÏ¨ [OQÍ L#fl Z`«∞Î ‰õÄ_®
`«yOæ K«∞H˘x JÅ∞Ê_≥· LO_»=Åã≤ =zÛOk. ã¨`«ºx+¨ª
WÖÏO\˜ Ñ¨Ù~å} Hõ^ÅŒä ^•fi~å =∞Ç¨Ïi¬ UO K≥ÑÊ¨ ^ŒÅK«∞‰õΩ<åfl_À QÆ=∞xOKåe.
D~å¬ºã¨∂Ü«∞Å∞ ZO`«Ñx¨ KÕ™êÎÜ∂≥ D Hõ^#Œä ∞ QÆ=∞xOz`Õ `≥Å∞ã¨∞OÎ k. 'ã¨`«ºO— J<Õ q+¨Ü«∂xfl Ñïje¿ãÎ Jxfl
ã≤kúOÑ¨gÑ≤û`«O|∞Å∞ ^è~Œ å‡Å∂ ^•x<Õ P„â◊~ÚOz L<åflÜ«∞x J~°=÷ ∞=Ù
ã≤kOú z#ÜÕ∞x Ñ≤^ÑŒ ¨ K≥_∞» , J#∞ºxãÖ– `«∞Ok. 'ã¨`º« O— JO>Ë
=$kú QÆ#∞Q˘x Ü≥∞=fix 'ã¨`º« O— J<Õ =∂@‰õΩ Z<Àfl J~å÷Å∞, Ö’`«∞Å∞
|∞kú Ü«∞ã¨∂Ü«∞ „QÆÇÏ¨ O|∞ á⁄O^Œ∞#`«xH˜<I£ I L<åfl~Ú.
'x|^Œú`«—.
''W`«~∞° Å Jaè=$kúx K«∂ã≤ Jã¨∂Ü«∞ Ñ¨_"Õ åx JcèëêìÅ∞ <≥~"° ~Õ =° Ù. XHõ"àÕ ◊ „Ñ¨^è•#OQÍ– 'ã¨`«ºO— JO>Ë 'x|^Œú`«—. J#fl J#fl =∂@H©, x*ÏxH©
<≥~"° iÕ <å H˘kÌ HÍÖÏxˆH K≥_áç È`å~Ú—— Jx N<å^äŒ =∞Ç¨Hõq 'HÍj YO_»O—Ö’ =∂@H©, x*ÏxH© Hõ@∞ì|_ç LO_»_"» ∞Õ ã¨`º« O. P Hõ@∞ì|_ç LO_»_»"Õ∞
q=iOKå_»∞. x|^Œ`ú Ö« ’ ™êfi~å÷xH˜ ^≥|ƒ`«ye<å ÅHõ∆ ºÃÑ@ì‰Ωõ O_® ã¨`«ºO.
WÖÏO\˜ JOâßÅ#∞ ÑïHÕz#Ñ¨C_»∞, =ºHÎ̃ ZO`« Xky LO>Ë JO`« ZO`«\ ˜ `åºQÍxÔH·<å ã≤^ŒúÑ¨_»_»O ã¨`«º„=`«O.
Hõ@∞ì|_ç '|^ŒOú —. J^Õ ã¨`º« O, J'|^ŒOú — Jã¨`º« O. P x|^Œú`«Ö’ ™êfi~å÷xH˜
Z^Œ∞QÆ∞`å_»∞–J#flk J~°=÷ ∞=Ù`«∞Ok. '`«#O`«\ "˜ å_»∞ ÖË_∞» , LO_»_∞» —– #Éè∂í `À
#Éèqí +¨ºu– Jx q„~°gQˆ q^•fiOã¨∞Å∞ <Õ\ H˜ © ZO^Œ~À L<åfl~°∞. =∞#"Õ∞q∞\’, ^Œâ~◊ ^° ∞Œä _»∞ ã¨`åºxH˜ Hõ@∞ì|_®¤_∞» . HÔ H· ‰õ Ωõ WzÛ# ^≥|ƒ`«ye<å
=∞#O „QÆÇÏ≤ Oz =∞Oz PÖ’K«#Å`À =∞# „Ñ¨`ºÕ Hõ`#« ∞ Ñï~°HO∆˜ K«∞‰õΩO@∂, =∂@‰õΩ x|^Œ∞_ú Ü » ∂« º_»∞. JÑ¨C_® =∂@ `«ÑÊ≤ `Õ ÅHõ∆ ºÃÑ@ì‰Ωõ O_® ZO`«\ ˜
^Œâ~◊ ^° ∞Œä _çfl `«ÑC¨ Ñ¨>ìË "åÔ~=fi~°∂ ÖË~∞° . JÜ≥∂^èºŒ
Jaè=$kú K≥O^Œ_O» ãïÜ≥∞ÿ # =∂~°Oæ . JO`ÕQÍh D~å¬ºã¨∂Ü«∞ÅáêÖˇ· J_»^¤ •~°∞Ö’¡ `åºQÍxÔH·<å ã≤^ŒúÑ¨_»_»O
„Ñ¨[Å∞, Ñï"å~°O JO`å ~å=∞Ñ¨\Ïìaè¿+HÍxfl
ZkyáÈ^•=∞#∞‰õΩ<Õ"åiH˜ `å`å¯eHõ „Ñ¨Ü∂≥ [<åÅ∞ Hõey<å, n~°H… ÍeHõ #ëêìÅ∞ ã¨`«º„=`«O.
HÀ~°∞‰õΩO@∞#fl Ñïã≤u÷ Jk. JO`å ~å=ÚxˆH J#∞
`«Ñ¨Ê=Ù. „Ñ¨ã¨∞Î`« áÈ\© „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ W@∞=O\˜ JOâßÅ#∞ áê~îåÅ∞QÍ ‰õÄÅO. J~Ú<å ^Œâ~◊ ^° ∞Œä _»∞ `«# ã¨`åºxfl `«ÑÊ¨
<Õ~∞° ÛHÀ=_»O =∞Ozk.
Hõ@∞ì|_ç '|^ŒúO—.
ÖË^∞Œ . „áê}O ÖÏO\˜ ~å=Ú_çfl =^Œ∞Å∞HÀÖËH-õ
HÍÅO, ^ÕâO◊ J#O`«"∞≥ #ÿ q. =∞#ÃÑ· =∞#‰õΩ P`«‡qâßfiãÖ LO_»_O» , Jaè=$kú J^Õ ã¨`º« O,
''~å=∂! ##∞fl ãÖÇ¨ÏiOz #∞=Ùfi ~å[ºO
K≥O^Õ „Ñ¨Ü«∞`«flO KÕÜ«∞_»O ZÑ¨C_»∂ JaèÅ+¨}©Ü«∞"Õ∞. JO`ÕQÍh ''JO`å UÅ∞HÀ—— J#QÆeQÍ_Õ HÍh, ''#∞=Ùfi J_»=ÙÅ‰õΩ J'|^ŒOú — Jã¨`º« O.
=∞#"Õ∞—— J<Õ JÇ¨ÏO Ñ¨xH˜ ~å^Œ∞. q^•fiOã¨∞ÅxÑ≤OK«∞‰õΩO@∞#fl "åà◊√¡ ‰õÄ_® "≥à§◊ ‰õΩ. HÔ H· õ =∂@ K≥Å^¡ ∞Œ —— Jx J#ÖËHáõ ÈÜ«∂_»∞.
D 'JÇ¨ÏO— *Ï_»ºO ÉÏi# Ñ¨_ç U XHõ¯ih JOwHõiOK«H,õ P`«‡ã¨∞fÎ Ñ¨~x° O^•– Jk áêÅ‰õΩÅ‰õΩ LO_»=Åã≤# ã¨`º« ãÖ^è`Œ ‰« Ωõ xÅ∞
J<Õ HÍÅˆHÑ∆ O¨ `À, Z=Ô~<· å XHõ¯ „ÑüÉèÏâße HõxÑ≤Oz<å Jã¨∂Ü«∂„QÆã∞¨ ÖÎ ·ˇ "≥`∞« Î L^•Ç¨Ï~°}.
P"≥∂kOK«ÖHË õ fã≤áêˆ~ã¨∞OÎ \Ï~°∞. Jk ÉèÏ~°fÜ«∞ ~å[~°∞¬Å áêÅ<å^è~Œ ‡° O.
"å~°O^ŒiH© Ñ¨Ù~å} =∞Ç¨Ïi¬ K≥ÑÊ≤ # D áê~îO° XO@Ñ¨_`ç Õ KåÅ∞. P L`« Î = ∞ áêÅ<å ^è Œ ~ å‡xH˜ "å~° ã ¨ ∞ xQÍ
26 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 27
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
N~å=Úx Ç¨Ï$^ŒÜ∞« O =∞iO`« L#fl`«OQÍ „Ñ¨`º« Hõ=∆ ∞ø`«∞Ok. QÆ=∞x¿ãÎ– „Ñ¨ã¨∞Î`« „Ñ¨*ÏhHõOÖ’<Õ HÍHõ áêÅ<å
~å=Ú_»∞ Ñ≤`$« "åHõº áêÅ‰õΩ_®?– JO>Ë '`«O„_ç K≥ÑÊ≤ # =∂@ q#fl"å_»∞— =º=ã¨÷Ö’ ‰õÄ_® D qÅ∞= ãÖÑ¨ÓiÎQÍ <åâ◊#
Jx J~°O÷ KÕã∞¨ HÀ‰õÄ_»^∞Œ . `«O„_ç WzÛ# "åHÍºxfl `å#∞ áêeOz, `«O„_çH˜ =∞~ÚºO^Œx XÑ¨CHÀHõ `«ÑÊ¨ ^Œ∞.
ã¨`º« ^À+Ö ~å‰õΩO_® J~°}ÏºÅ‰õΩ "≥o§# ^è~Œ ‡° =¸iÎ. JO^Œ∞Hˆ "åb‡H˜ 'Ñ≤`$« =ºH˜Î ^èŒ~å‡xH˜ ‰õÄ_® ã¨`«ºO J=ã¨~°"Õ∞QÍh, =∞x+≤ ÖË‰õΩ<åfl
ã¨`º« =∞#∞áêÅÜ«∞<£— Jx ¿Ñ~˘¯<åfl_»∞. `«O„_ç ã¨`åºxfl xÅÉˇ@_ì O» Ö’ ™êfi~å÷xfl áêÅ<å ^è~Œ å‡xH˜ WOHÍ J`«ºO`« J=ã¨~O° . "å‰õΩ¯
=ke âßâ◊fi`« ^è~Œ å‡xfl Q“~°qOK«_"» ∞Õ ~å=Úx B#fl`«ºO. qÅ∞= `≥eÜ«∞Hõ, "åQÍÌ<åÅH˜ `≥yOz =∞#ã¨∞‰õÄ, =∂@ âßâ◊fi`«O.
Éèí~°`«∞_»∞ J~°}ÏºÅ‰õΩ "≥o§... uiy =zÛ ~å[º"Õ∞Å∞H˘=∞‡x ~å=ÚxH˜ =∂@‰õÄ J#∞ãÖ^è•#O ÖËHõ P`«‡#∞ HÀÖ’Ê~Ú# ã¨`º« O âßâ◊fi`«O.
K≥ÑÊ≤ #Ñ¨Ê\˜ Ñ¶∞¨ @ìO – =∞~À L^•`«Î ã¨xfl"ÕâO◊ . ^Œ∞~å‡~°æO ~å[º"Õ∞Å∞`ÀOkÑ¨C_»∞. D ^Õâßxfl ^èŒ~°‡Ñ¶¨ÅO WÇ¨ÏÑ¨~åÅ∞
JÑ¨C_»∞ JÜ≥∂^èºŒ Ö’ =ÚY∞ºÅO`å =KåÛ~°∞. `«Å∞¡Å∞, =∞O„`«∞Å∞, =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞, áêeOK«^ÅŒ K«∞‰õΩ#fl <åÜ«∞Hõ=∞‡}∞ºÅ∞ D ^ÕâÑ◊ Ù¨
Ñ¨ Ó ~° fi ~å[#∞ºÅ P^Œ ~ å≈Å#∞ J^è Œ º Ü« ∞ #O
~Ô O_çO\˜H© K≥Ok#k.
™È^Œ~°∞Å∞– JO^Œ~°∂ N~å=Úx uiy ~°=∞‡#fl"åˆ~. z=~°‰õΩ =ã≤+¨µªx`À
ã¨Ç¨ JO`å ~å=Úx =#"åãÖ KåeOz JÜ≥∂^èºŒ H˜ ~°=∞‡<åfl~°∞. KÕÜ∞« =Åã≤# J=ã¨~=° ÚOk. `«Ñ¨CÑ¨>Ëì "å_≥=fi_»∂
J~Ú<å ~å=Ú_»∞ J~°}º"åãÖ KåeOK«Ö^Ë ∞Œ . WzÛ# =∂@#∞ xÅÉˇ@∞ìHÀ_®xH˜ „áê}Ïefl ÖË_x» J^è~Œ å‡xH˜
=∂@ WzÛ# ^Œâ◊~°^äŒ∞_»∞ ZÖÏQÆ∂ ÖË_»∞. Z=iH˜ =∂@ WKåÛ_À P"≥∞ Ãã`· O« `åºQÆO KÕã#≤ "åi Hõ^ÖŒä Ë J`«ºkèHOõ QÍ Ñ¨Ù~å ã≤^ŒúÑ¨_»_»O P`«‡„^ÀÇ¨ÏO
‰õÄ_® =∞ø#OQÍ LOk. uiy JÜ≥∂^èºŒ ‰õΩ =¿ãÎ HÍ^Œ<Õ "å_»∞ ÖË_∞» . J~Ú<å }ËuÇ¨™êÖ’¡ HõxÑ≤™êÎ~Ú. z=~°‰Ωõ ~åHõã∆ ∞¨ Å∞ ‰õÄ_®
ã¨`«ºO q+¨Ü«∞OÖ’ J„Ñ¨=∞`«ÎOQÍ<Õ L<åfl~°∞. Hõ^•!
~å=Ú_»∞ ZO^Œ∞HõÖÏ „Ñ¨=iÎOKå_»∞?
=∞x+≤ ÖË‰õΩ<åfl =∂@ âßâ◊fi`«O. ã¨`«ºO âßâ◊fi`«O. P ã¨`åºxfl `«Ñ≤Ê`Õ JO^Œ∞Hˆ "åiÖ’ H˘O^Œ~∞° J=^è∞Œ ºÅÜ«∂º~°∞ ‰õÄ_®. x|^Œ`ú ‰« Ωõ L#fl
`«O„_çH˜ Ñ¨~O° Ö’ âßOu LO_»^∞Œ . ^è~Œ ‡° Ñ¶Å¨ O WÇ¨ÏÑ¨~åÅ∞ ~Ô O_çO\˜H© K≥Ok#k. =∂@ TiˆH =∞##∞Oz =KÕÛ â◊|OÌ HÍ^Œ∞. „áê} Q˘Ñ¨Ê^Œ#=∞k. Ö∫HÍºÅ∞,
P âßâ◊fi`« ã¨`åºxH˜ x|^Œ∞_ú ·≥ K«∞@∂ì L#fl Ñïã≤`÷ ∞« Å‰õΩ Ãã`· O« K«eOK«‰Ωõ O_® =O`«"∞≥ #ÿ ÑÖK«É∂íè `åÅ∞, "å\˜Ö’ xO_ç# Ñ¨~"° ∞Õ
â◊fi~° K≥`· #« ºO QÆ=∞xã¨∞OÎ _»QÍ, =∞# JO`«~O° QÆO ™êfi~å÷xH˜ ^˘iˆH
^Œ$_è»"≥∞ÿ# ã¨`«ºáêÅ##∞ x~°fiÇ≤ÏOKå_»∞ N~å=Ú_»∞. `«Ñ¨CÑ¨>Ëì "å_≥=fi_»∂
ÖË_x» J^è~Œ å‡xH˜ ã≤^ÑúŒ _¨ _» O» P`«‡„^ÀÇ¨ÏO Hõ^•! #∞O_ç =∞# „áê}â◊HÎ˜ "≥Å∞=iOz# XHõ K≥`· #« ºO J=HÍâßÅ∞
x|^Œ`ú ‰« Ωõ L#fl Q˘Ñ¨Ê^Œ#=∞k. Ö∫HÍºÅ∞, ™êfi~å÷xH˜ ^˘iˆH J=HÍâßÅ∞ Jk. qxÜ≥∂yOK«∞HÀ=_»O
qxÜ≥∂yOK«∞HÀ=_»O âßâ◊fi`« ã¨`åºxH˜ ãïÑ¨_=» Ù. JO^Œ∞Hˆ ~å=Ú_»∞ P^Œ~≈° Jk =º`åºã¨"∞≥ `ÿ Õ (J'|^Œ—ú "≥∞`ÿ )Õ ™êH©∆ Éè∂í `«"∞≥ #ÿ
âßâ◊fi`« ã¨`åºxH˜
<åÜ«∞‰õΩ_»∞. ~å=∂Ü«∞}O =∂#=ÙxH˜ =∞##jÅ áê~åÜ«∞}O. ÑÖK«É∂íè `åÅ∂ tH˜™∆ êÎ~Ú. J^Õ âßâ◊fi`«<åºÜ«∞O.
=ºHÎ̃ Jã¨`º« O J`«xH©, ‰õΩ@∞OÉÏxH© „Ñ¨=∂^Œ ãïÑ¨_»=Ù.
D ã¨`º« ^è~Œ ‡° O ^Œâ~◊ ^° ∞Œä x`À<Õ "≥Ú^ŒÅ∞HÍÖË^∞Œ . ~å=Úx`À<Õ Ñ¨ÓiÎ HÍÖË^∞Œ .
P P^Œ~≈° <åÜ«∞‰õΩÅ∞ ÉèÏ~°fÜ«∞ "åV‡Ü«∞ „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’, SuÇ¨ã≤Hõ K«i„`«Ö’ HÍi. áêÅ‰õΩx Jã¨`º« O ~å*ÏºxˆH Ç¨xHõ~O° .
KåÖÏ=∞Ok QÀK«i™êÎ~∞° . JO^Œ∞Hˆ ã¨`º« ^è~Œ å‡Å =ºHÎ̃`fi« =Ú#fl"å_Õ áêÅ<å
=∂@‰õΩ qÅ∞=xzÛ ZO`À PÖ’zOz x|^Œ∞úÖˇ· L#fl P =∞Ç¨`«∞‡efl ~°∞›_#» flk ã¨<å`«# ÉèÏ~°`« áêÅ<å ^è~Œ ‡° O.
28 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 29

...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
^è•i‡‰õΩ_»∞ JO>Ë ÃÑ^ŒÌ P„â◊=∞O Hõ@∞ì‰Ωõ x LO\Ï
„Ñ¨ÑO¨ K«"∞Õ `«áÈÉè∂í q∞ _»#∞‰õΩ<åfl_ôÜ∞« #. f~å K«∂¿ãÎ XHõ ^Œ∞HÍ}OÖ’
"åºáê~°O KÕã∞¨ ‰õΩO@∞#fl ™ê=∂#∞º_»∞.
P^è•ºu‡Hõ ™ê^è#Œ KÕ¿ã@Ñ¨C_»∞ ‰õÄ_® JÇ¨ÏOHÍ~°O KÀ@∞ KÕã∞¨ H˘<Õ J=HÍâ◊ J`«}˜fl K«∂ã≤ Ñ¨ÅHõiOK«É’Ü«∂_»∞ *Ï[e. =ºHÎ̃ – H˘_»∞‰õΩQÍ,
=ÚO@∞Ok. '<Õ#∞ Q˘Ñ¨Ê Láêã¨‰Ωõ }˜fl—, 'Q˘Ñ¨Ê `«Ñã¨ fi≤ x—, 'Q˘Ñ¨Ê ^è~Œ ‡° Ñ¨~∞° }˜fl— "≥O@<Õ `«∞ÖÏ^è•~°∞_»∞ #=∞ã¨¯iOz – ''=∞Ç¨`å‡! Éèí~°ÎQÍ (ÉèÏ~°ºQÍ),
– WÖÏ U~°Ê_Õ JÇ¨Ï=¸ ™ê^è#Œ ‰õΩ J=~À^è"Œ ∞Õ . JÇ¨xfl [~ÚOz, q#Ü«∂xfl =O^Œ#O. g∞ ~åHõ`À ^è#Œ º`« K≥O^•#∞. g∞ `«Ñã¨ ∞¨ û
J#fl^Œ=Ú‡_çQÍ,
ÃÑOK«∞H˘<Õ ™ê^è#Œ Hˆ ãïÜ≥∞ÿ # ã≤kú Åaèã∞¨ OÎ k. J"≥∂Ñ¶¨∞O. Ñ≤K«∞ÛHõÅ∞ `«ÅÃÑ· HÍÑ¨Ù~°=ÚO@∞<åfl
JO`ÕHÍHõ „Ñ¨ÑO¨ Kåhfl, Hõ~"Î° åºÅh q_çzÃÑ\ì̃ ZHõ¯_çHÀ áêiáÈ`Õ P^è•ºu‡Hõ K«eOK«x x+¨ª g∞k—— Jx ™êfiQÆÒ« ÑëHÍ_»∞. ¿ãflÇ≤Ï`«∞_çQÍ, `«O„_çQÍ,
Jaè=$kú Åaèã¨∞ÎO^Œ<Õ „Éèí=∞ H˘O^ŒiÖ’ LO@∞Ok. P „Éèí=∞Å#∞ ^Œ∂~°O *Ï[e Pâ◊Û~°º K«H`˜ ∞« _»Ü∂« º_»∞. t+¨µºxQÍ, QÆ∞~°∞=ÙQÍ...
KÕã∂¨ Î ãïÜ≥∞ÿ # r=# q^è•#"Õ∞ `«Ñã¨ ∞¨ û Jx ã¨Ê+ì̈O KÕ¿ã Hõ^•ä ~°∂Ñ¨É’^èŒ ÑïK«Ü∞« O ÖË‰Ωõ O_®<Õ `«# QÆ∞iOz K≥ÑÊ¨ QÆeQˆ WÖÏ Ñ¨Å∞ ÉÏ^èŒº`«efl
'=∞Ç¨ÉèÏ~°Ò« — JOkOzOk. â◊H˜Î DÜ«∞#H˜ ZÖÏ =zÛOk? ^èŒ~å‡xH˜ WO`« x~°fiiÎOK«=Åã≤ LOk.
*Ï[e J<Õ =Úx, QÆ$Ç¨Ï™ê÷„â◊=∞=∞O>Ë ÅOÑ¨\ÏÅ=∞Ü«∞O Jx ÉèÏqOz |Å=ÚO^•? D ™ê=∂#∞º_»∞ U `«Ñã¨ ∞¨ û KÕâß_»∞?
„|Ç¨Ï‡KåiQÍ<Õ LO_ç u#flQÍ J~°}ÏºÅ‰õΩ "≥o§ `«Ñã¨ ∞¨ û‰õΩ ã≤^=úŒ ∞Ü«∂º_»∞. – J<Õ ‰õΩ`«∂Ç¨ÏÅO`À ã¨q#Ü«∞OQÍ `«∞ÖÏ^è•~°∞xH˜
D Hõ~"Î° åºÅx
UHÍO`«OÖ’ ™êyOz# Ü≥∂QÆ™ê^è#Œ =Å¡ x+ª̈`À xâ◊ÛÅOQÍ ‰õÄ~˘Û<Õ â◊HÎ̃ #=∞ã¨¯iOz q=~åÅ_çQÍ_»∞. "åº"≥∂Ç¨ÏO`À<À,
ÅaèOzOk. P xâ◊ÛÅ`« ZO`« Q˘Ñ¨ÊQÍ ã≤~÷ Ñ° _¨ Oç ^ŒO>Ë, [_»Å QÆ∞|∞~°∞ Hõ\ #ì˜ ''JÜ«∂º! <Õ#∞ `«Ñã¨ fi≤ h HÍ#∞. ÃÑ^ŒÌ Ü≥∂yh ™êfi~°÷ Ñ¶¨ÖÏ¿ÑHõ∆`À<À HÍHõ
t~°ã∞¨ ûÃÑ· Ñ≤K∞« ÛHõÅ [O@ XHõ\ ˜ HÍÑ¨Ù~°O ÃÑ@∞ì‰Ωõ Ok. HÍ#∞. <Õ#∞ KÕ¿ã Ñ¨xx z`«âÎ √◊ kú`À, ^è~Œ ‡° |^ŒOú QÍ ^èŒ~°‡ ^Œ$+≤ì`À, „Ñ¨ã¨#fl
H˘O`«HÍÖÏxH˜ ã¨=∂kè#∞Oz |Ü«∞@Ñ¨_»¤ *Ï[e, `«# `«ÅÃÑ· L#fl x~°fiÇ≤Ï™êÎ#∞. "åºáê~°O KÕã∞¨ <Î åfl J=∞‡HÍÖ’¡, H˘#∞
ã¨fiÉèÏ=O`À x~°fiÇ≤Ïã¨∂Î<Õ,
QÆO^Œ~Q° ÀàÏxfl ÑïjeOKå_»∞. `«#HõO`« Q˘Ñ¨Ê ã¨=∂kè ‰õΩkiO^Œx `«$Ñ≤ÑÎ _¨ ®¤_∞» . QÀÅ∞Ö’ Wã¨∞=∞O`« ‰õÄ_® Z=ih =OzOK«#∞.
P `«$Ñ≤Î HÍ™êÎ QÆ~fi° OQÍ =∂iOk. P Ñ≤K∞« ÛHõÅ#∞ `«ÅÃÑ· Éèií ã¨∂Î `«# nHõ#∆ ∞ Jqhux J=ÅOaOK«#∞. <åºÜ«∞OQÍ <å‰õΩ ÅaèO ÉèíQÆ=^•úº<åhfl,
H˘#™êyOKå_»∞. ã¨ÇÏ¨ #O`À, ^ŒÜ∞« `À "å\˜x Éèií ã¨∞#Î fl x+ª̈ `«#H˜ LO^Œh, z# ^•x<Õ ãÖ`«$Ñ≤ÎQÍ J#∞Éèíq™êÎ#∞. =∞\˜ìh, P`«‡*Ï˝<åhfl
JO`« Q˘Ñ¨Ê Ü≥∂y#h ÉèÏqOKå_»∞. |OQÍ~åhfl, ÖÏÉè#í ëêìÅh, ã¨∞Y^Œ∞óMÏÅh ã¨=∞OQÍ U=∞~°‰Ωõ O_® LO_®e.
DÖ’QÍ PHÍâ◊"å}˜– ''=Úh! "å~°}Ïã≤Ö’ "åãÖ KÕã∞¨ #Î fl =∞Ç¨ ^è~Œ å‡`«∞‡_»∞ K«∂™êÎ#∞. xO^•ã¨∞`Î ∞« Å∞ <å‰õΩ XHõ¯>Ë. =∂@`À, W^Õ Jã¨Öˇ·#
`«∞ÖÏ^è•~°∞_»∞ WÖÏ U<å_»∂ QÆifiOK«Ö^Ë ∞Œ —— Jx ÑëHÕk. =∞#ã¨∞`À, „H˜Ü∞« `À U XHõ¯sfl Ç≤ÏOã≤OK«#∞. ^ŒÜ∞« ,
QÆ~fi° O D~°¬º‰õΩ `«e¡ – JO^Œ∞Hˆ `«∞ÖÏ^è•~°∞_»x `«#O`«\ ˜ "å_˘Hõ¯_»∞<åfl_»x ã¨`º« O =^ŒÅ#∞. ^è~Œ å‡xfl H©iÎ HÀã¨=∞x PK«iOK«#∞.
`«Ñ¨ã¨∞û.
`≥eã≤ ã¨ÇÏ≤ OK«ÖHË ,õ PÜ«∞#x K«∂ã≤ =^•Ì=∞x HÍjH˜ |Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞. JHõ¯_» D =∂@Å∞ ‰õÄ_® P`«‡ã¨∞uÎ QÍ K≥ÑÊ≤ #q HÍ=Ù.
P~å fÜ«∞QÍ, `«∞ÖÏ^è•~°∞_»∞ XHõ "åºáêi Jx `≥eã≤Ok. ZO`À Q˘Ñ¨Ê Ü≥∂y, ^è~Œ ‡° ^Õ=`« „¿Ñ~°}`À ÑëH˜#q. <å =∂@Å∞ ^è~Œ å‡Ö’
30 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 31
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
HÍ"À <Õ#∞ `ÕeÛK≥Ñ¨Ê_»O HÍ^Œ∞. h `«ÅÃÑ· Ñ≤K«∞ÛHõefl J_»∞QÆ∞—— J<åfl_»∞ ^Õ=Ù_ç q+¨Ü«∂Å∞ K≥Ñ¨Ê_»"Õ∞ P^è•ºu‡Hõ`« J<Õ
`«∞ÖÏ^è•~°∞_»∞. ^Œ∞~°a„è áêÜ«∂xH˜ =KÕÛâßO.
''Ñ≤K∞« ÛHõÅ∞ ^è~Œ å‡Å∞ =e¡™êÎÜ∂« !—— Jx Pâ◊Û~°ºáÈ`«∂O>Ë, `«ÅÖ’ Ñ≤K∞« ÛHõÅ∞ =ºH˜Î – H˘_»∞‰õΩQÍ, Éè~í QÎ° Í (ÉèÏ~°ºQÍ), J#fl^Œ=Ú‡
xOyH˜ Zyi, `Õ*’=∞Ü«∂Hõ$uÖ’ ™êH∆Í`«¯iOKå~Ú. _çQÍ, ¿ãflÇ≤Ï`«∞_çQÍ, `«O„_çQÍ, t+¨µºxQÍ, QÆ∞~°∞
^è•i‡Hõ r=#"Õ∞
''=Úx=~å! "Õ∞=Ú ^è~Œ ‡° ^Õ=`« Éè@ í ∞ÅO. ^è~Œ å‡xfl PK«iOKåÅx ãÖHõeÊOK«∞ =ÙQÍ... WÖÏ Ñ¨Å∞ ÉÏ^èŒº`«efl x~°fiiÎOK«=Åã≤
H˘<Õ "åi JO`«óHõ~} ° Ïxfl â◊√kú KÕã≤ *Ï˝#O HõeyOKÕO^Œ∞‰õΩ ^è~Œ ‡° ^Õ=`« qq^èŒ LOk. D Hõ~"Î° åºÅx "åº"≥∂Ç¨ÏO`À<À, ™êfi~°÷ Ñ¶Ö¨ Ï P^è•ºu‡Hõ`«.
q^è•Å∞QÍ „Ñ¨Ü∞« uflã¨∞OÎ k. h‰õΩ ãïÜ≥∞ÿ # =∂~åæxfl K«∂Ñ≤OK«_®xH˜ ^è~Œ ‡° ^Õ=`« ¿ÑHõ`∆ À<À HÍHõ ^è~Œ ‡° ^Œ$+≤`ì À, „Ñ¨ã#¨ fl ã¨fiÉèÏ =O`À âßâ◊fi`«"∞≥ #ÿ P`«‡
=∞=∞‡efl qxÜ≥∂yOzOk. x~°fiÇ≤Ïã¨∂<Î ,Õ ÉèQí =Æ ^•úº<åhfl, P`«‡*Ï˝<åhfl U=∞~° âßâ◊fi`å#O^•xfl
^è~Œ å‡K«~} ° Ö’ ã¨Ê~°ú (Jã¨∂Ü«∞, áÈ\©) Ñ¨xH˜~å^Œ∞. „â◊^úŒ HÍ"åe. UHÍ„QÆ`,« ‰õΩO_® LO_®e. W^Õ Jã¨Ö#·ˇ `«Ñã¨ ∞¨ û. á⁄O^•ÅO>Ë ^è~Œ å‡xfl
„Ñ¨ã#¨ fl`« – W^Õ „â◊^.úŒ „â◊^úŒ Hõey# Hõ~å‡K«~} ° ^è~Œ ‡° O. <≥ugÎ ∞^Œ QÆ∂_»∞ L<åfl ÉèÏ~°fÜ«∞ ^è~Œ ‡° O É’kèOKÕ Hõ~‡° x+ª̈ Wk.
K«eOK«Ö^Ë xŒ QÆifiOKå=Ù #∞=Ùfi. ZO`« ãÖ™ê~° ÉèÏ~åxfl "≥∂ã¨∂<Î åfl xifi J~°∞#˚ ∞_çH˜ w`åKå~°∞º_»∞ „Ñ¨É’kèOz# Hõ~=Î° º `«ÑÊ¨ ~å^Œ∞. =∞#Ö’
HÍ~°OQÍ, ^è~Œ ‡° Ñ¨~O° QÍ rqã¨∞<Î åfl_»∞ `«∞ÖÏ^è•~°∞_»∞. Wk WOHÍ Q˘Ñ¨Ê Ü≥∂QÆO—— q∞k. ZO`«\ ˜ J=QÍÇ¨Ï#
Jx É’kèOKå~°∞ ^è~Œ ‡° HÕHõ~∞° Å∞. W@∞=O\˜ ™êuÎ fiHõ rq`«"∞Õ JK«Û"≥∞#ÿ P^è•ºu‡Hõ ~åÇ≤Ï`«ºO U~°Ê_çO^ŒO>Ë
P É’^è`Œ À Hõ#∞qÑ¨C Hõey, `«∞ÖÏ^è•~°∞xH˜ #=∞ã¨¯iOz *ÏÉÏe ÃãÅ=Ù r=#O. – ‰õΩ@∞O| ÉÏ^èŒº`«bfl,
fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.
™ê=∂lHõ Hõ~"Î° åºÅh
„Ñ¨ÑO¨ K«O #∞Oz Ñ¨ÖÏÜ«∞#O KÕÜ∞« ‰õΩO_®, ã¨=∂[OÖ’<Õ LO@∂ ^è~Œ ‡°
|^Œ"ú ∞≥ #ÿ , ™êfi~°~÷ Ç° Ï≤ `«"∞≥ #ÿ QÆ$Ç¨Ï™ê÷„â◊=∞O`À<Õ ã≤kxú á⁄O^ŒQÅÆ =∞x „QÆÇÏ≤ Oz q_çz ^è~Œ ‡° Ñ¨<åflÅ∞
=e¡ã¨∂Î, ^Õ=Ù_ç
P =∂~åæxfl J#∞ãïOKå_»∞.
=∞Ç¨ÉèÏ~°Ò« K≥¿ÑÊ D Hõ^Õä w`å™ê~åOâ◊O. q+¨Ü«∂Å∞ K≥Ñ¨Ê_»"Õ∞
''ã¨fiHõ~‡° }Ï `«=∞Éèºí ~°Ûº ã≤kOú qO^Œu =∂#=ó—— Jx NHõ$+¨‚ Ñ¨~=° ∂`«‡ P^è•ºu‡Hõ`« J<Õ
=K«#O. ã¨fi^èŒ~å‡xfl ÉèíQÆ=^Œ~°Ê}QÍ PK«iOK«_»"Õ∞ ã≤kúx Hõeyã¨∞ÎO^Œx –
NHõ$+¨µx‚ ™ê~°=K«#O.
^Œ∞~°aè„áêÜ«∂xH˜
WHõ¯_» =∞#"≥ÚHõ\ ˜ QÆ=∞xOKåe – =KÕÛâßO.
^è•i‡Hõ r=#"Õ∞ P^è•ºu‡Hõ`.« âßâ◊fi`«"∞≥ #ÿ P`«‡ âßâ◊fi`å#O^•xfl á⁄O^•
ÅO>Ë ^è~Œ å‡xfl `«ÑÊ¨ ~å^Œ∞. =∞#Ö’ ZO`«\ ˜ J=QÍÇ¨Ï# ~åÇ≤Ï`«ºO U~°Ê_çO^ŒO>Ë
– ‰õΩ@∞O| ÉÏ^èºŒ `«bfl, ™ê=∂lHõ Hõ~"Î° åºÅh q_çz ^è~Œ ‡° Ñ¨<åflÅ∞ =e¡ã∂¨ ,Î
32 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 33
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
J~°H÷ Í=∂Å∞ ÉèÏ~°º ^•fi~å <≥~"° ~Õ _° O» =Å¡ J^è~Œ ‡°
^è~Œ å‡xH˜ Ñ¨Ù<åk – ^•OÑ¨`º« O ^À+Ö LO_»^∞Œ . WÖÏ ^è~Œ ‡° O`À P ~Ô O_»∂ Hõeã≤
Ñ¨Ù~°∞+¨µx L#fl`«∞}˜fl KÕã∞¨ <Î åfl~Ú. D Ö’`«∞ `≥Å∞ã¨∞ =∞x+≤ `«#x
JÑ¨Ó~°fi <åQÆiHõ`#« ∞ ™êkèOz „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ „Ñ¨„Ñ¨^=Œä ∞ ãÖã¨¯ $ux ™êkèOz# ‰õΩO>Ë „Ñ¨ÑO¨ K«"åºÑÖÎ QÍ ‰õΩ@∞O| =º=ã¨÷ Ñ¨\+˜ Ñª¨ _¨ ç `å#∞ ZÖÏ Hõ∆q∞OK«∞
ÉèÏ~°fÜ«∞ ^è~Œ ‡° O WÑ¨Ê\˜H© P qÅ∞=Å#∞ Ñ¨ÓiÎQÍ HÀÖ’ÊÖË^∞Œ . „ã‘Î Ñ¨Ù~°∞+¨ ã¨=º"≥∞#ÿ ã¨=∂[O ã¨∞„Ñü+≤`ª =« ∞=Ù`«∞Ok. ‰õΩO\Ï_À, `«#`À `å#∞
ãÖ|O^è•ÅÃÑ· ã¨<å`«# ^è~Œ ‡° O `«Ñâ¨ ≈◊ HÎ̃`À Q˘Ñ¨Ê =º=ã¨#÷ ∞ U~°Ê~°zOk. Ü«∞Aˆ~fi^Œ =∞O„`åÅÖ’ ¿ãflÇ¨Ï^è~Œ ‡° O QÆ∞iOz ZÖÏ ~årÑ¨_`» å_À
P ^è~Œ å‡xH˜ =¸ÅãÖÎ ÉèOí ‰õΩ@∞O|O. ‰õΩ@∞OÉÏxH˜ =¸ÖÏ^è•~°O ^•OÑ¨`º« K≥|∞`«∂ –''¿ãflÇ≤Ï`«∞xQÍ ÉèÏqOKÕ "åix Ñï
^è~Œ ‡° O. HÍÅQÆuÖ’ Zxfl Ñï}Ï=∂Å∞ Z^Œ∞~“`«∞<åfl D ^è~Œ ‡° "Õ∞ Ñ¨~O° Ñ¨~#° ∞ `«ºlOK«~å^Œ∞. q∞„`«∞x =ke# "åiH˜ ^è~Œ ‡° OÖ’
`«# ÉèÏ~°º (Éèí~°Î) `À#∂
xÅÉˇ\ ˜ìOk. ÉèÏQÆO LO_»^∞Œ . Ñ¨Ù}º=∂~°Oæ J`«_Hç ˜ QÀK«iOK«^∞Œ —— JÖÏˆQ ã¨ÇÏ¨ #jeÜ≥∞ÿ
^•OÑ¨`º« O – ÉèÏ~åºÉè~í ÅÎ° ãÖ|O^èOŒ ZÖÏ LO_®Ö’ J^Œ∞ƒù`« P^Œ~å≈Å`À – JO>Ë WÇ¨ÏÑ¨~åÖ’¡ Hˆ =∆ ∞O LO_»^xŒ ÉèÏ=O. ã¨MÏºxfl HÍáê_»∞HÀ"åe.
"≥k· Hõ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O ã¨Ê+ì̈Ñ~¨ z° Ok. ¿ãflÇ¨Ï|O^èŒ"≥∞ÿ# ^•OÑ¨`«ºOÖ’ nxx QÆ∞~°∞ÎOK«∞ H˘xfl Éè^Ë •Å∞ =zÛ<å
ÉèÏ~åºÉè~í ÅÎ° |O^è•xfl ¿ãflÇ¨Ï|O^èOŒ QÍ x~°fizOKå~°∞. HÀ"åe.
''Ñ¨Ù~°∞+¨µxH˜ ^≥=· q∞zÛ# ¿ãflÇ≤Ï`«∞Öˇ=~°∞?——– Jx Ü«∞‰õΩ∆ _»∞ „Ñ¨tfl¿ãÎ
âßâ◊fi`« „Ñ¨Ü∂≥ [#"≥∞#ÿ
=∞x+≤ `«#x `å#∞ ZÖÏ Hõq∆ ∞OK«∞‰õΩO\Ï_À,
''ÉèÏ~°º—— (ÉèÏ~åº ^≥=· Hõ$`å ã¨MÏ) Jx ã¨=∂^è•#q∞KåÛ_»∞ ^è~Œ ‡° ~åA. `«#`À `å#∞ ZÖÏ ~årÑ¨_`» å_À `«# ÉèÏ~°º (Éè~í )Î° ^èŒ~°‡OHÀãÖ, ¿ãflÇ¨Ï
D ¿ãflÇ¨xfl Kå@_®xˆH q"åÇ¨ÏOÖ’ 'ã¨Ñ¨ÎÑ¨k— (U_»_»∞QÆ∞Å∞) =∞O„`å `À#∂ JÖÏˆQ ã¨Ç¨Ï#jeÜ≥ÿ∞ ã¨MÏºxfl HÍáê_»∞ x|^Œ`ú H« ÀãÖ ã¨ÇÏ¨ #O
Å∞<åfl~Ú. HÀ"åe. H˘xfl Éè^Ë •Å∞ =zÛ<å âßâ◊fi`« „Ñ¨Ü∂≥ [# =Ç≤ÏOK«_»O „¿Ñ=∞^èŒ~°‡O.
ã¨MÏ ã¨ÑÑÎ̈ ^¨ •Éè=í , ã¨MÏÜÕ∞ ã¨ÑÑÎ̈ ^¨ •|Éè∂í =, ãŸºO`Õ QÆ"∞Õ Ü«∞Q∑O, ã¨MÏº`ÕÎ "≥∞ÿ# ^èŒ~°‡OHÀãÖ, ¿ãflÇ¨Ïx|^Œú`«HÀãÖ ã¨Ç¨Ï#O D '„¿Ñ=∞— J<Õ =∂@
=∂ Ü≥∂+¨QO∑ , ã¨MÏº<Õfl =∂Ü≥∂á¶êºó.... =Ç≤ÏOK«_O» „¿Ñ=∞^è~Œ ‡° O. D '„¿Ñ=∞— J<Õ =∂@
D q"åÇ¨Ï =∞O„`åÅhfl ^•OÑ¨`º« O J<Õk XHõ 'ãŸºO— Jx ã¨Ê+‘Hì iõ OKå~Ú. qã¨Î $`«OQÍ qxÑ≤ã∞¨ OÎ @∞Ok. HÍh P „¿Ñ=∞#∞ XHõ
qã¨Î $`«OQÍ
''U_»_∞» QÆ∞Å∞ "Õã≤ <å`À ¿ãflÇ≤Ï`«∞~åÅ"≥· LO_»∞. =∞#O ZÑ¨ÙÊ_»∂ ¿ãflÇ≤Ï`«∞ ã¨∞=º=ã¨Q÷ Í xÅÉˇ>ìË JÑ¨Ó~°fi |O^èOŒ ^•OÑ¨`º« O. qxÑ≤ã∞¨ OÎ @∞Ok. HÍh P
Å∞QÍ<Õ LO^•O. h ¿ãflÇ¨Ï"Õ∞ <å‰õΩ ÅaèOzOk. h ¿ãflÇ¨ÏO q_»=ÖË#∞. <å ''QÍ~°›Ñ`¨ åºÜ«∞ ^Õ"åó =∞Ç¨ÏºO `åfiO J^Œ∞ó——– „¿Ñ=∞#∞ XHõ ã¨∞=º=ã¨÷QÍ
¿ãflÇ¨ÏO g_»‰Ωõ ——– Jx ÃÑ· =∞O„`åÅ ÉèÏ=O. QÆ$Ç¨Ï™ê÷„â◊=∞ x~°fiÇ¨Ï}ÔH· ^Õ=`«Å∞ x#∞fl <å‰õΩ xÅÉˇ>ìË JÑ¨Ó~°fi|O^èOŒ
''^è~Œ å‡~°÷ HÍ=∂ÅÖ’ x#∞fl Ju„Hõq∞OK«#∞—— (<åuK«~åq∞) JO@∂ „Ñü*˝ „Ñ¨™êkOKå~°∞– Jx =~°∞_»∞ K≥¿ÑÊ q"åÇ¨Ï=∞O„`«O.
KÕ™êÎ_∞» =~°∞_»∞.
^•OÑ¨`«ºO.
''™ê„=∂r˝ â◊fiâ◊√~ˆ Éè=í —— ''=¸~å÷<åO Ñ¨`∞« º~å
Jã¨Å∞ ''Ñ¨~ã° Ê¨ ~° q~À^èOŒ QÍ HõxÑ≤OKÕ ^è~Œ å‡~°÷ HÍ=∂Å#∞ ã¨=∞#fiÜ«∞Ñ¨~K° Õ ~ÀÇ¨Ï——
â◊HÎ̃ 'ÉèÏ~°º—ˆH LOk——... Jx =∞Ç¨ÉèÏ~°Ò« K≥|∞`ÀOk. –''<å QÆ$Ç¨xH˜ #∞=Ùfi ™ê„=∂l˝q.—— ''Ñü<≥#·
34 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 35
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
<å t~°ã∞¨ ûÃÑ· Jkè+Oª≤ K«∞——– Jx L`«=Î ∞™ê÷#OÖ’ Q“~°qOK«^yŒ #k WÖÏ¡Ö#Ë x kfi^è•Hõ$`åº`«‡<À ^ÕÇ¨Ï=∞ˆ~ú# Ñ¨Ù~°∞ëÈÉèí=`ü I
"≥k· Hõ q"åÇ¨Ï =∞O„`åÅ É’^è#Œ . Jˆ~ú #`«™êºO ™ê <ås q~À[ =∞ã¨$[`ü „Ñ¨Éèí∞óII
J~°ã÷ º¨ ãÖ„QÆ¿ÇÏ K≥<· åO =ºÜÕ∞ K≥=· xÜ≥∂[ÜÕ∞`üI – Jx `≥eÜ«∞*Ëâß_»∞.
â∫KÕ ^è~Œ̂ ‡#flÑ¨HÍÎºO K« áêi}ÏÇ¨Ïºã¨ºKÕH} ∆õ IË I qâ◊fix~å‡}ÏxˆH =¸ÅO ^•OÑ¨`º« ÉèÏ=O. XˆH
''Pi˚Oz# ^èŒ<åxfl ÉèÏ~°º‰õΩ Jnè#O KÕÜ«∂e. ^èŒ# ~°Hõ∆}, =ºÜ«∂ÅÃÑ· Ñ¨~`° `« fi« O ~Ô O_»~ÚºOk. JÖÏˆQ „ã‘Î Ñ¨Ù~°∞+¨ÉÏè =O
P"≥∞ÜÕ∞ JkèHÍi}˜. QÆ$Ç¨ÏOÖ’ ã¨^•Kå~°OÖ’#∂, â∫K«OÖ’#∂, ^è~Œ ‡° OÖ’#∂, UHõ=∞"åfie. P UHõOÖ’ Ñ¨~=° ∂`«‡ "≥É· =íè O „Ñ¨HÍ qâ◊fix~å‡}ÏxˆH
PÇ¨~°OÖ’#∂ P"≥∞Hˆ Ñ¨Ó~°‚ JkèHÍ~°O—— – Jx =∞#∞ã¨‡ $u LÑ¨^âÕ O◊ . tã¨∞ÎOk. „Ñ¨Hõ$u xÜ«∞=∞O áêeOK«|_»∞`«∞Ok. =¸ÅO ^•OÑ¨`º« ÉèÏ=O.
„ã‘HÎ ˜ ^è<Œ åxfl Pi˚OKÕ "Õ^#Œ LO_»~å^Œ∞ – Jx x|OkèOz# ãÖã¨¯ $uÖ’x JO>Ë – ^•OÑ¨`º« ^è~Œ å‡xfl Ju„Hõq∞OK«_O» „Ñ¨H$õ u XˆH Ñ¨~`° `« fi« O
L^•~°`«x „QÆÇ≤Ï¿ãÎ, ''„ã‘Î^èŒ#OHÀãÖ Pâ◊Ñ¨_Õ Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞ J^èŒ=Ú_»∞——– Jx q~°∞^ŒúO.
ÃÇÏK«ÛiOz# =∞# =∞Ç¨Ï~°∞¬Å "å‰õΩ¯efl QÆ∞~°∞ÃÎ Ñ@∞ì‰Ωõ O>Ë, Ñ¨q„`«"∞≥ #ÿ q"åÇ¨Ï ÉèÏ~°ºÉè~í ÅÎ° J<Àº#º`« QÆ∞iOz ~å=Ú_»∞ K≥ÑÊ≤ # Ô~O_»~ÚºOk.
=º=ã¨Ö÷ ’ =~°H@ õ flÑ¨Ù JÑ¨„â◊√`«∞Å∞ q#|_»<Õ q#Ñ¨_=» Ù. XHõ¯ =∂@KåÅ∞– ''J#<åº Ç≤Ï =∞Ü«∂ ã‘`å JÖÏˆQ „ã‘Î Ñ¨Ù~°∞+¨ÉèÏ=O
''ÉèÏ~åº „âı+`ª̈ =« ∂ ã¨MÏ—— Jx ã¨‡ $u ‰õÄ_® ÃãÅqzÛOk. ÉèÏã¨¯~°ãº¨ „Ñ¨ÉÏè Ü«∞^ä•—— UHõ=∞"åfie. P UHõOÖ’
‰õΩ@∞O| ™ê=∂lHõ ÉÏ^èºŒ `«Å#∞ XHõ Ü«∞[˝OQÍ x~°fiÇ≤ÏOK«_O» Ö’ ÉèÏ~åº 'ã¨∂~°∞ºxH˜ "≥Å∞QÆ∞ÖÏ ã‘`« <å‰õΩ J##º ("Õ~∞° Ñ¨~=° ∂`«‡ "≥É· =íè O
Éè~í ÅÎ° ∞ Hõeã≤ L^Œºq∞OKåÅx "Õ^ÉŒ ’^è.Œ HÍxk)—
„Ñ¨HÍtã¨∞ÎOk.
''^ŒOÑ¨`∞« ÖÏ~å! g∞i~°∞=Ù~°∂ Hõeã≤ =iÎOK«O_ç. Hõeã≤ ^è~Œ å‡xfl PK«iOK«O_ç. ^•OÑ¨`º« OÖ’x B#fl`åºxfl `≥e¿Ñk WO`«H<õ åfl
ã¨=∂# =∂~åæxfl J#∞ãïOK«O_ç. g∞ ^•fi~å =Oâ◊=∞O`å `«iOKåe—— Jx Q˘Ñ¨Ê "åHõºO LO@∞O^•! „Ñ¨H$õ u xÜ«∞=∞O
Ü«∞Aˆ~fi^Œ =∞O„`åÅ∞. áêeOK«|_»∞`«∞Ok.
''`«fiëêì*ÏÜ«∂ =∞[#Ü«∞`ü. JO>Ë – ^•OÑ¨`º« ^è~Œ å‡xfl

`«fiëêìÃãº· `åfiOÑüO–—— J<Õ =∞O„`«OÖ’ – Ju„Hõq∞OK«_»O
''F Ñ¨Ù~°∞+¨µ_®! h HÀã¨"∞Õ Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞_»∞ D ÉèÏ~°º#∞ ã¨$+≤Oì Kå_»∞. x#∞fl
ÑüQÍ P"≥∞HÀãÖ ã¨$+≤Oì Kå_»∞.—— Jx K≥áêÊ~°∞. „Ñ¨Hõ$u q~°∞^ŒúO.
Jã¨Å∞ ^•OÑ¨`º« ^è~Œ ‡° O J<åk. ã¨<å`«#O.
XˆH Ñ¨~=° ∂`«‡ `«##∞ ~Ô O_»∞QÍ qÉèlí OK«∞‰õΩ<åfl_»h, J^Õ „Ñ¨H$õ f Ñ¨Ù~°∞+¨µÅh,
P J~°<ú åsâ◊fi~°``« fi« O =Å¡<Õ ã¨=∞ãÎ̈ qâ◊fiO Pq~°ƒqù OzO^Œh "ÕÔŒ ã¨Ê+ì̈OQÍ
ÑëHÕk.
D q+¨Ü∂« <Õfl =∞#∞=Ù –
36 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 37
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
''<Õ#∞ J~°Ñ÷ ~¨ ∞° }˜fl HÍ#∞, Hˆ =ÅO ^è~Œ ‡° =Ú#O^Õ
PK«~}
° Ë Ñ¶Å¨ O x+ª̈ Hõey#"å_»#∞.——
^è~Œ ‡° O`À J~°÷ HÍ=∂Å#∞ ãÖáêk™êÎ#∞– J<Õ
^èŒ~å‡xfl ZO^Œ∞‰õΩ PK«iOKåe? – Jx „Ñ¨tfl¿ã,Î '^è~Œ À‡~°Hu∆õ ~°H`∆˜ ó« — Jx ^èÀ~°}˜ =∞Oz^Õ. JO`«H<õ åfl L`«¯ $+Öì J~°÷ HÍ=∂Å
ã¨=∂^è•#O. J~Ú`Õ, ZÑ¨Ê\˜HÑõ C¨ _Õ 'W<£™êìO\ò— Ñ¶e¨ `åÅ∞ HÍ"åÅ#∞H˘<Õ@Ñ¨C_»∞ Hõ<åfl ^èŒ~°‡ ãÖáê^Œ#"Õ∞ Q˘Ñ¨Ê^Œx ÉèÏqOK«_»O.
D =∂@ JO`«QÍ ~°∞zOK«Háõ È=K«∞Û.
^è~Œ ‡° O J<Õ
P ^è~Œ ‡° Ñ¨~`° fi« OÖ’ J~°÷ HÍ=∂Å‰õΩ Ç¨x Hõey<å
^è~Œ ‡° O =Å¡ UO Åaèã∞¨ OÎ ^À? J<Õ Ñ¶Ö¨ Ï¿ÑHõ`∆ À LO_»@O Hõ<åfl ^è~Œ å‡K«~}
° ÜÕ∞ K«eOK«~∞° . J@∞=O\˜"åi<Õ =∞Ç¨`«∞‡Åx JO\ÏO. „áêuÑ¨kHõ g∞^Œ<Õ
Ñ¶Å¨ OQÍ ÉèÏqOK«_O» L`«=Î ÚÅ =∂~°Oæ . =∞Ç¨ÉèÏ~°Ò« Ö’ ^è~Œ ‡° ~åA#∞ QÆ=∞x¿ãÎ Pâ◊Û~°º J~°÷ HÍ=∞ ãÖáê^Œ#
^è~Œ ‡° O PK«iã¨∞#Î flÑ¨C_»∞ ÅaèOKÕ `«$Ñ≤xÎ J`«∞º`«=Î ∞ Ñ¶Å¨ OQÍ ÉèÏqOKÕ"å_»∞ K«H˜`«∞Å=Ù`å~. ™êQÍe. J~°÷ HÍ=∞
Jã¨Ö#·ˇ ^è•i‡‰õΩ_»∞. J~°}º"åã¨ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ÉèÏ~°º`À, `«=Ú‡Å`À ãÖáê^Œ# =∂„`«"∞Õ
=∞x+≤ ™êkèOK«=Åã≤# „Ñ¨Ü∂≥ [<åÅ∞ <åÅ∞QÆ∞– Jx qÉèlí OKå~°∞ ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨Ç¨ ^Œ∞~°=æ ∂~°}ÏºÅÖ’ ãÖK«iã¨∞#Î fl P K«„Hõ=iÎx
=∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞. Jq : ^è~Œ ‡° , J~°,÷ HÍ=∞, "≥∂H∆ÍÅ∞. WO^Œ∞Ö’ 'J~°H÷ Í=∂Å— QÆ∞iOz XHõ~ÀA ÉèÏ~°º „^ÒÑ¨k WÖÏ J_»∞QÆ∞`«∞Ok. ^èÕºÜ«∞OQÍ ™êy`Õ =ºHÎ̃H©,
q=iOK«#=ã¨~O° ÖË^∞Œ . D ~Ô O_»∞ „Ñ¨Ü∂≥ [<åÅ K«∞@∂ì =∂„`«"∞Õ u~°∞QÆ∞ ''g∞Ô~Ñ¨ÙÊ_»∂ '^è~Œ ‡° O, ^è~Œ ‡° O— JO@∞O\Ï~°∞. P ã¨=∂*ÏxH© ‰õÄ_® Ç¨x.
`«∞O\ÏO =∞#O. HÍh "å\˜H<õ åfl =ÚO^Œ∞ ^è~Œ å‡xfl ãÖáêkOK«∞HÀ"åe. ^è~Œ ‡° O ^è~Œ ‡° O g∞ˆHq∞zÛOk? J^è~Œ ‡° Ñ¨~∞° _≥#· "å_»∞ ~å~å*ˇ· JO^Œ∞Hˆ ^è~Œ ‡° O J<Õ
J<Õ „áêuÑ¨kHõ g∞^Œ<Õ J~°÷ HÍ=∞ ãÖáê^Œ# ™êQÍe. J~°÷ HÍ=∞ ãÖáê^Œ# Éè’QÍÅ#∞Éèqí ã¨∞<Î åfl_»∞. ^è~Œ ‡° Ñ¨~∞° Öˇ#· g∞~°∞ ã¨Ñi¨ Ç¨Ï^Œ∞ÌÖ’ J~°÷ HÍ=∞
=∂„`«"∞Õ ^èºÕ Ü«∞OQÍ ™êy`Õ =ºHÎ̃H,© ã¨=∂*ÏxH© ‰õÄ_® Ç¨x. JO^Œ∞Hˆ ^è~Œ ‡° O "å~°OQÍ HÍ#ÅáêÅÜ«∂º~°∞. ^èŒ~å‡xfl PK«iOz
J<Õ Ç¨Ï^Œ∞ÖÌ ’ J~°÷ HÍ=∞ ãÖáê^Œ# [~°QÍe– Jx âßã≤OKå~°∞. Wk âßâ◊fi`«
ãÖáê^Œ# [~°QÍe– Jx
„Ñ¨Ü∂≥ [#O Uq∞\˜?——
„Ñ¨Ü∂≥ [<åxfl L^ÕtÌ Oz xˆ~tÌ Oz#k. qã¨∞QÆ∞^ŒÅ`À P"≥∞ J_çy# „Ñ¨â◊fl‰õΩ ãÖÜ«∞ âßã≤OKå~°∞.
^è~Œ ‡° ~°ÇÏ≤ `«OQÍ J~°÷ HÍ=∞ ãÖáê^Œ# KÕ¿ãÎ Ñ¨`#« "≥∞ÿ f~°`å~°x K≥ÑÊ¨ _®xˆH =∞#O`À ã¨=∂^è•#q∞KåÛ_»∞ Ü«Úkè+~ª≤ ∞° _»∞. Wk âßâ◊fi`«
~å=∂Ü«∞} ÉèÏ~°`åÅ∞ Pq~°ƒqù OKå~Ú. ^è~Œ ‡° Ñ¨~∞° _≥· |uˆH"åxH˜ Z<Àfl ã¨"åà◊√¡ <åÇ¨ÏO ^è~Œ ‡° Ñ¶Ö¨ ÏHÍOH©∆ ~å[Ñ¨Ù„u! K«~å=Úº`«I „Ñ¨Ü∂≥ [<åxfl L^ÕtÌ Oz
Z^Œ∞~“`å~Ú. Jk ã¨ÇÏ¨ [O. UHÍÅOÖ’<≥<· å Wk `«ÑÊ¨ ^Œ∞. „Ñ¨ã∞¨ `Î « HÍÅOÖ’ ^è~Œ ‡° U= =∞#ó Hõ$¿+!‚ ã¨fiÉèÏ"åK≥Û· ="Õ∞^è$Œ `«"∞£ I xˆ~ÌtOz#k.
=∞s#∂. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Z@∞=O\˜ x|ƒ~åxfl áê\ÕKåÖ’ =∞# „áêp# ^è~Œ ‡° "å}˜[ºHÀ Ç‘Ï<À [Ñ¶∞¨ <Àº ^è~Œ ‡° "åk<å"£∞II
^è•i‡Hõ „QÆO^ä•Å#∞ ÑïjeOz `≥Å∞ã¨∞HÀ=K«∞Û. ^èŒ~°‡~åA =ºH˜Î`«fi B#fl`åºxfl Ñ¨\ ˜ìK«∂Ñ≤OKÕ
N~å=∞K«O„^Œ∞_»∞ J~°}ÏºÅ‰õΩ "≥à§ı =ÚO^Œ∞ HÔ H· `õ À J#fl=∂@Å∞: =∂@eq.
<åÇ¨Ï=∞~°Ñ÷ ~¨ À Ö’ˆH... ''^èŒ~å‡K«~°} <å ã¨fiÉèÏ=O. ^èŒ~°‡O =Å¡ U^À
qkÌ=∂O |∞∞+≤aãè ∞¨ ÅÎ ºO Hˆ =ÅO ^è~Œ ‡° =∂ã≤`÷ "« ∞£ . =ã¨∞ÎO^Œx, U^À ~å"åÅx <Õ#∞ ^èŒ~å‡K«~°}#∞
38 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 39
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
J#∞ãïOK«Ö^Ë ∞Œ . ^è~Œ ‡° O`À "åºáê~°O KÕ¿ã"å_»∞ hK«∞_»∞.—— JO>Ë ^è~Œ ‡° O =Å¡ ÑÖK«Ü∞« [˝ ã≤^•úO`«O –1
U^À =ã¨∞OÎ ^Œ<Õ ÖÏÉèÏ¿ÑHõ∆ L#fl "å}˜fl Ñ¨Ù~°∞ëê^è=Œ Ú_»x ¿Ñ~˘¯<åfl_»∞ ^è~Œ ‡° ~åA.
'^è~Œ å‡xfl PK«iOK«_O» <å ã¨fiÉèÏ=O— J#QÆeQÍ_»O>Ë PÜ«∞#Ö’ ZO`«\ ˜ =∞# ãÖã¨¯ $uH˜ =¸Å ã≤^•úO`«O ''Hõ$`«[`˝ —« —. "≥Ú`«ÎOQÍ
^è~Œ ‡° x+ª̈ LO^À J~°O÷ KÕã∞¨ HÀ"åe. J~Ú`Õ `å=Ú Ñ¶Ö¨ Ïxfl PtOK«‰Ωõ O_® D Hõ$`«[`˝ #« ∞ „Ñ¨H\õ O˜ KÕ q^è•#"Õ∞ Ü«∞[˝O.
^è~Œ å‡xfl J#∞+≤Oª z<å, ^è~Œ ‡° O T~°∞HÀ^Œ∞. `«ÑÊ¨ ‰õΩO_® ~°Hã∆˜ ∞¨ OÎ k. P`«‡B#fl`åºxfl â◊s~°=∞O`å XˆH
Ü«∞[˝=∞O>Ë JyflÇ¨ÏŸ„`«OÖ’ <Õux "ÕÜ∞« _»O
HÍáê_»@"Õ∞ Jã¨Ö#·ˇ ~°H} ∆õ . =ºHÎ̃`fi« O =∞Ç¨ÏŸ#fl`«OQÍ xÅ|_»@"Õ∞ Jã¨Ö#·ˇ =∂„`«"∞Õ HÍ^Œ∞. Hõ$`«[`˝ å „Ñ¨H@ õ #, ™êfi~°÷ `åºQÆO. K≥`· #« ºO L#flÑ¨Ê\˜H©
ã≤k.ú P ã≤kHú Àã¨"∞Õ ^è~Œ ‡° Ñ¨~∞° _»∞ ã≤~÷ O° QÍ LO\Ï_»∞. P ã≤kÖú ’<Õ `«$Ñ≤xÎ ™êkè™êÎ_∞» . g\˜<Õ Ü«∞[˝O JO\Ï~°∞. XH˘¯Hõ¯ WO„kÜ«∞OÖ’
^è~Œ å‡xfl ã¨fiÉèÏ=OQÍ KÕã∞¨ ‰õΩ#fl"åˆ~ P^Œ~≈° „áêÜ«ÚÅ∞. Ñ¶Ö¨ Ï¿ÑHõÖ∆ xË ^è~Œ ‡° OÖ’<Õ D Ü«∞[˝O S^Œ∞ q^è•Å∞ – ^Õ=Ü«∞[˝O, Ñ≤`$« XH˘¯Hõ¯ q^èOŒ QÍ Jk
ÑïÑ¨Ó~°`‚ « LO@∞Ok. W^Õ ÅHõ}∆ O JK«Û"≥∞#ÿ ÉèHí Ü Î˜ ∂≥ QÆOÖ’#∂ ™êH∆Í`«¯iã¨∞OÎ k. Ü«∞[˝O, |∞∞+≤Ü«∞[˝O, =∞#∞+¨º Ü«∞[˝O, Éèí∂`«
Ü«∞[˝O. "≥Å¡_»=Ù`«∞Ok. P
Hõ~°‡QÍh, ÉèíH˜ÎQÍh Ü≥∂QÆOQÍ Ñï}q∞OKåÅO>Ë ã¨∞+¨µì PK«~°}, Ñ¶¨ÖÏ¿ÑHõ∆
~°Ç≤Ï`«`«fi"Õ∞ „Ñ¨^è•#O. JÖÏ ^èŒ~°‡x+¨µª_≥·# "åx Ñ¨H∆Í# ^≥·=O âßâ◊fi`«OQÍ D S^Œ∞ Ü«∞*Ï˝Å∞ „Ñü"å~°∂ KÕã≤ f~åe – „Ñ¨H@ õ #ÖË ^Õ=`«Å∞.
xez LO@∞Ok. Jx "≥k· Hõ ãÖã¨¯ $u âßã≤™ÈÎOk. D Ü«∞*Ï˝Å∞ g~°∞ Éˇ@ · qâ◊fiOÖ’#∂,
JO^Œ∞Hˆ ÉèQí "Æ å#∞_»∞ áêO_»=Ñ¨Há∆õ êu JÜ«∂º_»∞. JO>Ë – ^è~Œ ‡° Ñ¨Há∆õ êu. KÕÜ∞« QÍ q∞ye# ^•xx u<åe. Ü«∞[˝ âıëêxfl
W@∞ ^ÕÇÏ¨ OÖ’#∂
Éè∫uHõOQÍ ^è~Œ å‡xH˜ ÃÑ^Œ|Ì ÅQÆO LO_»Háõ È=K«∞Û QÍh |ÅO LO@∞Ok. P Éèí∞lOK«‰õΩO_®, `«#HÀãÖ `å#∞ =O_»∞‰õΩ u<Õ
"åxx áêÑ¨Éè’[#∞xQÍ (áêáêxfl uO@∞#fl L<åfl~°∞. "åiH˜
|ÅO P`«‡|ÅO, ^≥=· |ÅO. Jk Z@∞=O\˜ ^Ò~°ƒÖÏº<≥fl· <å [~ÚOK«QÅÆ ^Œ∞.
"åxQÍ), ^˘OQÆQÍ Jaè=i‚OKå_»∞ w`åKå~°∞º_»∞. Hõ$`«[˝`«#∞
J^èŒ~°‡O "≥·Ñ¨Ù ZO`« |ÅQÆ=¸, Éè∫uHõ |Å=¸ L<åfl ^•x q∞_çã≤áê@∞
Ü«∞[˝O KÕÜ«∞QÍ âı+≤Oz#k „Ñ¨™ê^ŒO. ^•x<Õ „Ñ¨Hõ\ ÕK«_»"Õ∞
`å`å¯eHõ"Õ∞.
'J=∞$`«O— J<åfl~°∞. JÖÏ HÍxk q+¨`«∞ÅºO.
~å=}∞_≥·<å, ^Œ∞~Àº^èŒ#∞_≥·<å Éè∫uHõ |ÅOÖ’ ã¨=∞$kúHõÅ"åˆ~. ˆH=ÅO ~ÀE J=∞$`åxfl u#=∞x É’kèOKå~°#fl=∂@. ^Õ=Ü«∞[˝O. U ¿Ñ~°∞`À,
"å#~°∞Å`À =zÛ# ~å=∞ÅHõ∆ ‡}∞Å∞ ÅOHÍ ™ê„=∂*Ïºkè<`Õ « ã¨~fi° |ÅãÖÑ¨#∞fl_≥#· 'Ü«∞*Ï˝~O÷° ‰õΩ~°∞ Hõ~‡° — – Jx NHõ$+¨µx‚ w`å U Ñ¨ûúŒ Ö’, U
~å=}∞x [~ÚOKå~°∞. J~Ú^Œ∞QÆ∞~°∞ áêO_»=ÙÅ∞ U_»∞ JH∆“Ç≤Ï}∞Å`À, Ñ¨^Œ É’^è#Œ . Ü«∞[˝O HÀã¨"∞Õ Hõ~‡° KÕÜ∞« =∞<åfl~°∞. nx =∞`«O`À P~åkèOz<å
H˘O_»∞ JH∆“Ç≤Ï}∞Å |ÅO L#fl =O^Œ=∞Ok H“~°=ÙÅ#∞ [~ÚOKå~°∞. q=~°} `≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•O.
^è~Œ å‡xH˜ ÅaèOKÕ [Ü«∞O, „áêÑ≤OÎ KÕ Ñ¶Å¨ O âßâ◊fi`«O, ã¨∞ã≤~÷ O° . =∞x+≤ rq`«O x~°fiÇ¨Ï} J`«_˘Hõ¯_ç =Å¡<Õ
JO^Œ∞Ö’ Hõ$`«[`˝ å
''Ü«∞`À ^è~Œ ‡° ãÎ̈`À[Ü«∞ó——– Wk âßâ◊fi`« ã¨`º« O. ™ê^èºŒ Ñ¨_^» ∞Œ . =∞# LxH˜H,© =∞#∞QÆ_H» © HõxÑ≤OK«∞`«∂ ÉèÏ="Õ∞ LOk.
nxx #"Õ∞‡ ã¨=∂[O, nxˆH |^Œ"ú ∞≥ #ÿ áêÅ# `«ÑÊ¨ ‰õΩO_® x["≥∞#ÿ Hˆ =∆ ∂xfl H˘xfl, HõxÑ≤OK«Hõ H˘xfl ¿ÇÏ`«∞=ÙÖ∫`å~Ú. "å@
„Ñ¨™êkã¨∞ÎOk. xflO\˜H© Hõ$`«[`˝ « „Ñ¨H\õ O˜ K«_"» ∞Õ =∞x+≤ Hõ~=Î° ºO.
Hõ$`«Ñ∞¨¶ fl`« =∞Ç¨áêÑÖ Hõ^•! Hõ$`å[˝`å „Ñ¨H@ õ #"Õ∞
40 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 41
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Ü«∞[˝O. JO^Œ∞HÀãÖ KÕ¿ã Hõ~‡° <Õ ã¨`¯« ~°‡ J<åfl~°∞. P Hõ~å‡K«~} ° #∞ ™êfi~°÷
~°ÇÏ≤ `«OQÍ, xO_»∞ =∞#ã¨∞û`À ™êyOK«_"» ∞Õ 'Hõ~‡° Ü≥∂QÆO—. ÑÖK«Ü∞« [˝ ã≤^•úO`«O –2
=∞#"≥∞=Ô~=iH˜ Hõ$`«AÅ˝ "≥∂ QÆ=∞xOK«∞‰õΩO@∂ "≥o`Õ ....D ''ÑÖK«Ü∞« [˝
ã≤^•úO`«O——Ö’ L#fl Ñ¨~=° ∂^Œ∞ƒù`« ã¨`åºxH˜ *’Ç¨~°∞ÅiÊ™êÎO. Hõ$`«[`˝ å ^Œ$+≤xì ÑÖK«Ü∞« *Ï˝ÅÖ’ "≥Ú^Œ\ k˜ ^Õ=Ü«∞[˝O. ~Ô O_» ^ÕÇ¨xH˜ HÍ~°‰õΩÖˇ·,
„Ñ¨ÑO¨ K«=∞O`å „Ñ¨ãi¨ Oz# qâßÅ`«Ö’ D Ü«∞[˝ ã≤^•úO`åxfl "≥Å∞=iOKå~°∞. =k Ñ≤`$« Ü«∞[˝O, 'Ñ≤`$« — â◊|OÌ ãÖã¨¯ $`«OÖ’ =∂`å
D J~Ú^Œ∞ Ü«∞*Ï˝Å∂ PK«iOK«x"å_»∞ '|∞∞}„QÆã¨∞Î_≥·áÈ`å_»∞. ^•x`À áÈ+¨‰õΩÖˇ·# `«e¡^ŒO„_»∞Å
Ñ≤`~« ∞° Åx^ŒiÌ h `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ OÎ k.
J`«_∞» `«iOK«Ö_Ë ∞» —— – JO@∞<åfl~Ú âß„™êÎÅ∞. `«e¡^ŒO„_»∞Å Ñ¨@¡ Hõ$`«[˝`«#∞ „Ñ¨Hõ\ ÕK«_»O Ñ¨@¡ P^Œ~É° Ïè =O J`«ºO`«
"≥Ú^Œ\ k˜ ^≥=· Ü«∞[˝O. Wk ^Õ=`«Å Ñ¨@¡ Hõ$`«[`˝ #« ∞ „Ñ¨H\õ O˜ K«_O» . „Ñ¨H$õ u „Ñ¨^•è # Hõ~=Î° ºO. ^Õ=`«Å `«~∞° "å`« Ñ≤`$« ^Õ=`«Ö.Ë P=â◊ºHõ"≥∞ÿ# q^èŒ∞ºHõÎ
â◊‰õΩÎefl x~°fiÇ≤ÏOKÕ K≥·`«<åº<Õfl ^≥·=O J<åfl~°∞. Jk HõO\˜H˜ QÀK«iOK«^Œ∞.
x*ÏxH˜ `«e^¡ OŒ „_»∞Å ™ê÷#O ^Õ=`«Å`À ã¨=∂#O. ^è~Œ ‡° OQÍ ÉèÏqOz# Q˘Ñ¨Ê
JÖÏQÆx ÖË^#Œ ÖËO. â◊s~°OÖ’ „áê}O HõO\˜H˜ Hõ#Ñ¨_^» ∞Œ . =$H∆ÍxH˜ =¸ÅO
D =∂`å Ñ≤`«$ÉèíH˜ÎÃÑ· ~å=∂Ü«∞}Ïk WuÇ¨ã¨ ãÖã¨¯ $uH˜ "å~°ã∞¨ ÅO
„Ñ¨`º« HõO∆ HÍ^Œ∞, Éè=í <åxH˜ Ñ¨Ù<åk ^Œ$QÀæK~« O° HÍ^Œ∞. JÖÏQÆx Jq ÖË=#ÖËO
Hõ^•! Ñ¨ãÑ≤ Å≤ "¡ å_»∞ "å\˜x #=∞‡HõáÈ=K«∞Û. „Ñ¨H$õ uâ◊‰Ωõ ÅÎ "≥#‰õΩ#fl qâ◊fi x~°fi Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ KåÖÏ qâıëêÅ#∞ „Ñü+≤Oª Kå~Ú.
NHõ$+¨µ_‚ ∞» `«# 14= U@ =∞^è∞Œ ~°Ö’ „Ñ¨"tÕ Oz,
=∞#O.
Ç¨Ï} â◊HxÎ˜ `«áÈ^Œ$+≤`ì À ^Œi≈Oz# |∞∞+¨µÅ∞ P â◊HHÎ˜ ˜ Hõ$`«[`˝ #« ∞ `≥ÅáêÅ<åfl~°∞.
HõOã¨∞x ãÖÇ¨ÏiOKåHõ ^Õ=H© =ã¨∞^Õ=ÙÅ K≥~° q_ç ''Z=i Ñ¨x "å~°∞
JO`ÕHÍ^Œ∞– =∞# WO„kÜ«∞ â◊‰Ωõ ÅÎ Ö’#∂ ^Õ=`åâ◊‰Ωõ ÅÎ ∞ xH˜Ñ∆ "Î¨ ∞≥ ÿ L<åflÜ«∞h
^Œi≈OzOk =∞# ãÖã¨¯ $u. =∞# HõO\˜Ö’x ^Œ~≈° #â◊HxÎ˜ ã¨∂~°ºâ◊HQÎ˜ Í, <åã≤HÖõ ’ Ñ≤OKå_»∞. `«~∞° "å`« ''14 Uà◊á¡ ê@∞ g∞ â◊√„â◊¥+¨ KÕ™êÎ~°∞. JO^Œ∞Ö’
TÑ≤ix "åÜ«Úâ◊HÎ̃QÍ, <åeHõÃÑ· `«_çx =~°∞} â◊HÎ̃QÍ, KÕuÖ’ Ñ¨@∞`åfixfl KÕÜ∞« ÖËx ^Ò~åƒùQ∞Æ º}˜‚ <Õ#∞. ^è~Œ å‡~°÷ HÍ=∞ "≥∂H∆Í Hõ$`«[˝`«Å∞ ZO^Œ∞‰õΩ?——
WO„^Œâ◊H˜ÎQÍ, HÍeÖ’ Hõ^ŒeHõx q+¨µ‚â◊HÎ̃QÍ.... WÖÏ XH˘¯Hõ¯ WO„kÜ«∞OÖ’ Å#∞ ™êkèOK«_®xH˜ LÑ¨Hiõ OKÕ D â◊s~°O g∞~°∞
J#∞H˘<Õ ™êfi~°=÷ ºHÎ̃`åfixfl
XH˘¯Hõ¯ ^Õ=`«#∞ ^Œi≈OKå~°∞. "≥Ú`«OÎ QÍ â◊s~°=∞O`å XˆH K≥`· #« ºO L#flÑ¨Ê\˜H© „Ñ¨™êkOz#^Õ. `«e¡^ŒO„_»∞Å |∞∞}O f~°∞ÛHÀ=
XH˘¯Hõ¯ WO„kÜ«∞OÖ’ XH˘¯Hõ¯ q^èOŒ QÍ Jk "≥Å_¡ =» Ù`«∞Ok. P „Ñ¨H@ õ #ÖË _®xH˜ #∂ˆ~à◊§ PÜ«Ú+¨µ¬ Ãã·`«O KåÅ^Œ∞—— Jx áêÑÖQÍ ÉèÏq™êÎO
^Õ=`«Å∞. g~°∞ Éˇ@· qâ◊fiOÖ’#∂, W@∞ ^ÕÇÏ¨ OÖ’#∂ L<åfl~°∞. "åiH˜ Hõ$`«[`˝ #« ∞ =∂`åÑ≤`~« ∞° Å =ÚO^Œ∞ "≥∂HõiÖÏ¡_∞» Ñ¨~=° ∂`«‡. =∞#O. ÖˇH¯õ ÖËx J<å^äÅŒ
„Ñ¨H\õ O˜ K«_"» ∞Õ ^Õ=Ü«∞[˝O. U ¿Ñ~°∞`À, U Ñ¨ûúŒ Ö’, U =∞`«O`À P~åkèOz<å Wk ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ Ñ≤`$« ÉèHí HÎ̃ ˜ L`«¯ $+ì̈"∞≥ #ÿ L^• rq`åefl K«∂¿ãÎ
JO^Œ∞Ö’ Hõ$`«[˝`å ÉèÏ="Õ∞ LOk. HõxÑ≤OKÕ"å\˜x HõkeOKÕ HõxÑ≤OK«x Ç¨Ï~°}. =ºH˜™Î êfi~°O÷ „Ñ¨|e# Ñïã≤`÷ ∞« Ö’¡ =∞# ã¨<å
=¸Åâ◊HxÎ˜ ^≥=· OQÍ P~åkèOz, JÇ¨ÏOHÍ~åxfl `åºQÆO KÕÜ∞« _»"∞Õ Jxfl =∞`åÅ
`«e¡^ŒO„_»∞Å „¿Ñ=∞Ö’x
`«# ^è~Œ ‡° O K≥|∞`«∞#fl WÖÏO\˜ =∂@Å∞ Pâ◊Û~°º
=∞øeHõ ã≤^•úO`«O. JO^Œ∞Hˆ Wk ã¨~fi° =∞`« ã¨=∞‡`«"∞≥ #ÿ =∂@. Hõ~O° QÍ JxÑ≤OK«=K«∞Û.
Q˘Ñ¨Ê`«#O J~°=Œ÷ ∞=Ù
^≥=· O =∞#Hõ∞ U^À W"åfiÅx P~åkèOK«_O» HÍ^Œ∞. Z<Àfl WKåÛ_»x QÆ∞iÎOz ^ÕÇ¨ xH˜ HÍ~°‰Ωõ Öˇ,· áÈ+¨‰Ωõ Öˇ#· `«e^¡ OŒ „_»∞Å Ñ¨@¡ `«∞Ok.
P#OkOK«_"» ∞Õ ^Õ=`å~å^è#Œ . P^Œ~É° Ïè =O J`«ºO`« P=â◊ºHõ"∞≥ #ÿ q^è∞Œ ºHõÎ ^è~Œ ‡° OQÍ
f~°∞ÛHÀ=Åã≤# "å\˜Ö’ „Ñ¨^=Œä ∞ |∞∞}O ^Õ= |∞∞}O.
ÉèÏqOz# Q˘Ñ¨Ê ãÖã¨¯ $uH˜ "å~°ã∞¨ ÅO =∞#O.
42 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 43
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
''Z=i Ñ¨x "å~°∞ KÕ™êÎ~∞° . JO^Œ∞Ö’ Hõ$`«[`˝ Å« ∞ ZO^Œ∞‰õΩ?—— J#∞H˘<Õ
™êfi~°=÷ ºHÎ̃`åfixfl áêÑÖQÍ ÉèÏq™êÎO =∞#O. ÖˇH¯õ ÖËx J<å^äÅŒ rq`åefl K«∂¿ãÎ ÑÖK«Ü∞« [˝ ã≤^•úO`«O –3
`«e^¡ OŒ „_»∞Å „¿Ñ=∞Ö’x Q˘Ñ¨Ê`«#O J~°=Œ÷ ∞=Ù`«∞Ok.
„â◊=} ‰õΩ=∂~°∞_»∞, N~å=Ú_»∞ =O\˜ ZO^Œ~À =∞Ç¨`«∞‡Å∞ D P^Œ~å≈xH˜ ÑÖK« Ü«∞[˝ ã≤^•úO`åÅÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜ ~Ô O_»∞ ^Õ= =∞x+≤x =∞x+≤QÍ
„Ñ¨fHõÅ∞. Hõ@∞O| =º=ã¨÷Ö’ =∂`åÑ≤`«~°∞Åk Ñ¨Ó[º™ê÷#O. rq`åO`«O Ü«∞[˝O, Ñ≤`$« Ü«∞*˝O HÍQÍ, =¸_»=k – |∞∞+≤ fiÛkkÌ, „Hõ=∞OQÍ
<˘Ñ≤ÊOK«‰õΩO_® `«e¡^ŒO„_»∞efl P^ŒiOK«_»O `«^Œ#O`«~°O „ÑüU\Ï "åix Ü«∞[˝O. |∞∞+¨µÅ∞ JO>Ë ã¨`åº<Õfi+¨‰Ωõ Å∞, ^Œ~≈° #â◊HÎ˜ k=º`åfixH˜ Ñ¨~} ° q∞OÑ¨
ã¨‡iOKÕ „âß^ŒúHõ~°‡efl KÕÜ«∞_»O =∞#H˜ PKå~°O. D Hõ~°‡ =º=Ç¨~åÅ#∞ HõÅ"å~°∞. *Ë¿ã É’^èŒÅ#∞ "Õ^•Å∞
Kå^ŒãOÎ̈ QÍ<À, =¸_è#» =∞‡HõOQÍ<À ÑïQÆ}O˜ K«_O» ãïÜ≥∞ÿ # ^Œ$HõÊ^äOŒ HÍ^Œ∞. –=∞x+≤ Ñ¨â√◊ =ÙÖÏ Hˆ =ÅO PÇ¨~° x„^• ÉèÜ í ∞« "≥Ú^ŒÅ∞H˘x J<ÕHõ
D PKå~åÅÖ’ Ñ¨~°Ö’Hõ qâßfi™êÅ QÆ∞iOz WHõ¯_» „Ñ¨™êÎqOK«_»O ÖË^Œ∞. "≥∞^ÿ ∞Œä <åÅ`À `«$Ñ≤Î Ñ¨_‰» Ωõ O_® ^è~Œ ‡° =∞h, *Ï˝#=∞h „QÆO^ä•Å ^•fi~å
[#‡xzÛ#"å~°∞ Hõà§◊ =ÚO^Œ∞ ÖË‰Ωõ <åfl "åix `«ÅK«∞H˘<Õ D „¿Ñ=∞ ÉèÏ=##∞ ãÖ™ê¯~åÅ∞ JÅ=~°∞K«∞‰õΩ<åfl_»O>Ë ^•xH˜ HÍ~°}O JOkOz# "Õ∞^è•=ÙÅ∞
HÍ^Œ#ÖËO Hõ^•! JO^Œ∞<å `«e¡^ŒO„_»∞Å`Àáê@∞ `å`«=Ú`åÎ`«Å =~°‰õΩ D |∞∞+¨µÅ∞. JO>Ë, *Ï˝#aèH#∆õ ∞ ÃÑ\ì̃# "Õ∞^è•=ÙÅ∞.
|∞∞+¨µÅ∞. "åi É’^èŒ#Å
PKå~°OÖ’ ã¨‡i™êÎO. JO>Ë Ñ¨Ó~°fi`«~åÅ ~°HÍÎxfl ÑÖK«∞H˘x ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#fl =∞x+≤x =∞x+≤QÍ fiÛkkÌ, „Hõ=∞OQÍ k=º`åfi
^ÕÇ¨ÏO`À "åiH˜ Hõ$`«[˝`« „Ñ¨Hõ\ ˜ã¨∞Î<åfl=∞O>Ë – ZO`« „¿Ñ=∞zO`«# =∞# xH˜ Ñ¨~}° q∞OÑ¨*¿Ë ã É’^èÅŒ #∞ "Õ^•Å∞ "≥Ú^ŒÅ∞H˘x
^•fi~å <åºÜ«∞=¸,
r=# q^è•<åÖ’¡ xH˜Ñ∆ OÎ̈ KÕâß~À QÆ=∞xOKåe. J<ÕHõ „QÆO^ä•Å ^•fi~å JOkOz# "Õ∞^è•=ÙÅ∞ ^è~Œ ‡° =¸, ‰õΩ@∞O|=¸,
áêO_»∞~°OQÆx Hõ$Ñ¨#∞ á⁄Ok# Ñ¨ÙO_»s‰õΩx Hõ^#Œä ∞ Ñïje¿ãÎ – =∂`å |∞∞+¨µÅ∞. "åi É’^èŒ#Å ^•fi~å <åºÜ«∞=¸, =º=ã¨÷, „Ñ¨=~°Î# ã¨~°o
Ñ≤`$« Éè‰í Ωõ ÅÎ <Õ ÉèQí =Æ O`«∞_Õ J#∞„QÆÇÏ≤ ™êÎ_x» ã¨Ê+ì̈=∞ø`«∞Ok. ^èŒ~°‡=¸, ‰õΩ@∞O|=¸, =º=ã¨÷, „Ñ¨=~°Î# ã¨~°o U~°Ê~°K∞« H˘x =∂#=
=ºHÎ̃H˜ Ö∫H˜Hõ ãÖ|O^è•ÅÖ’ J„QÆQ} Æ º"≥∞#ÿ k – =∂`å Ñ≤`$« |O^è"Œ ∞Õ #x U~°Ê~°K∞« H˘x =∂#= ã¨=∂[O x~å‡}=∞~ÚºOk. ã¨=∂[O x~å‡}
Ñ¨~=° ∞`å`«Ê~°ºO. ''=∂`«$^Õ"ÀÉè=í – Ñ≤`$« ^Õ"ÀÉè=í —— – Jx "Õ^•#∞âßã¨#O. ã¨∞YHõ~"° ∞≥ #ÿ rq`åhfl, '|`«∞‰õΩ–|`«Hxõ =Ùfi— J<Õ =∞~ÚºOk. ã¨∞YHõ~"° ∞≥ #ÿ
''`«e^¡ OŒ „_»∞ÅO^Œ∞ ^ŒÜ∞« ÖËx Ñ¨Ù„`«∞_»∞ Ñ¨Ù@ì<qÕ ∞ "å_»∞ y@ì<qÕ ∞—— – Jx Ñ¨^ŒúuÖ’ ZO`À q*Ï˝<åhfl JOkOz#"å~°∞ rq`åhfl, '|`«∞‰õΩ–
â◊`H« Hõ Í~°∞x xˆ~fi^ŒO. |∞∞+¨µÅ∞. |`«Hõx=Ùfi— J<Õ Ñ¨^ŒúuÖ’
^ÕÇÏ¨ =¸, áÈ+¨} =∂„`«"∞Õ HÍHõ, `«~`° ~« åÅ ^è~Œ ‡° Ñ¨~O° Ñ¨~° Ñ¨Ó~°fi`«~åÅ XHõ ~å=∂Ü«∞}O, XHõ ÉèÏ~°`«O, XHõ ÉèÏQÆ
ZO`À q*Ï˝<åhfl
#∞Oz =∞#‰õΩ ÅaèOKÕ ãÖÑ¨^.Œ Pã≤áÎ êã¨∞ÅÎ Hõ<åfl D ^è~Œ å‡xfl JOkOK«_"» ∞Õ =`«O... WÖÏ Z<≥flxfl „QÆO^ä•Å∞! ãÖw`«O, "≥^· ºŒ O,
`«e^¡ OŒ „_»∞Å Hõ~=Î° ºO‰õÄ_®. <å@ºO... WÖÏ Z<Àfl q^ŒºÅ∞! W=hfl KåÖÏ
JOkOz#"å~°∞
D ~Ô O_»= Ü«∞[˝ x~°fiÇ¨Ï}=Å¡ ‰õΩ@∞O| =º=ã¨,÷ `«^•fi~å ã¨=∂[ˆH=∆ ∞O HÍÅOQÍ =∞#‰õΩ ÅaèOz# Pã¨∞ÎÅ∞. JHõ∆~åÅh, |∞∞+¨µÅ∞.
™ê^èŒºÑ¨_»∞`«∞<åfl~Ú. q^ŒºÅh `˘e<å\˜#∞Oz Pq+¨¯iã¨∂Î =zÛ#
|∞∞+¨µÅ ~°∞}O f~°∞ÛHÀQÆÅ=∂?
44 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 45
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
HÍh, "åix qã¨‡iOK«~å^Œ∞. qã¨‡i¿ãÎ Hõ$`«Ñ∞¨¶ fl`å ^À+Ö ãÖ„Hõq∞ã¨∞OÎ k. D ÑÖK« Ü«∞*Ï˝Å∞ – =∂#=Ùx „¿Ñ=∞ ÉèÏ=#‰õΩ
x`«ºO ã¨„^ŒOæ ^äŒ Ñ¨~#°î O, *Ï˝#ã¨=Úáê~°̊#, Pi˚Oz# *Ï˝<åxfl Ñ¨k=∞OkH© „Ñ¨fHõÅ∞. =ºH˜xÎ Hˆ O„^ŒOQÍ KÕã∞¨ H˘x qâ◊fi=∞O`å
ÑÖK«_O» PÖ’zOK«_O» – W^Õ '|∞∞+≤Ü∞« [˝O—. x~°O`«~° J^èºŒ Ü«∞#"Õ∞ D qã¨ÎiOz# Hõ$`«[˝`åÉèÏ=#‰õΩ XHõ ã¨=∞„QÆ =ºH©Î
Ü«∞[˝ x~°fiÇ¨Ï}. Hõ~}° . rq`åxfl ÑÖK«Ü∞« *Ï˝Å`À QÆ_á» êÅx ãÖ„Ñ¨ ÑÖK«Ü«∞*Ï˝Å∞–
qâ◊fiHõq \ÏQÀ~ü J#fl@∞¡ – ''QÆ_z» # „Ñü~ÀE #∞=Ùfi U^À XHõ\ ˜ <Õ~∞° Û‰õΩ#fl ^•Ü«∞O. nxx Ju„Hõq∞¿ãÎ áêÑÖ. w`å™ê~åOâ◊O, =∂#=Ùx „¿Ñ=∞
~À*ˇ· LO_®e.—— U XHõ¯~ÀA ‰õÄ_® U H˘`«Î ãÖQÆf <Õ~°∞ÛHÀ‰õΩO_® "Õ^•Å Ç¨Ï$^ŒÜ∞« O, ÉèÏ~°fÜ«∞ „áêp# ^è~Œ å‡Å ™ê~°O ÉèÏ=#‰õΩ „Ñ¨fHõÅ∞.
^•\˜áÈ‰õÄ_»^∞Œ . *Ï˝#`«$+¨,‚ PÖ’K«# |∞kúH˜ KåÖÏ „Ñ¨^•è #O. – ÑÖK«Ü∞« [˝ ã≤^•úO`«O. JÇ≤ÏOã¨‰Ωõ , ™ê=∂lHõ
=ºHÎ̃x Hˆ O„^ŒOQÍ
JO^Œ∞Hˆ QÆ$Ç¨Ï™ê÷„â◊=∞OÖ’H˜ „Ñ¨"tÕ Oz# q^•ºi÷x L^ÕtÌ Oz – ''™êfi^è•º ÉÏ^èºŒ `«‰Ωõ xÅ∞"≥`∞« Î ^Œ~Ê° }q∞k.
Wk =∞`«Ñ~¨ "° ∞≥ #ÿ ÉèÏ=# HÍ^Œ∞, qâ◊fi [h#"≥∞#ÿ KÕã∞¨ H˘x qâ◊fi=∞O`å
Ü«∂#fl „Ñ¨=∞k`«=º"£∞—— – Jx ÃÇÏK«Ûi™êÎ_∞» QÆ∞~°∞=Ù.
''J^èºŒ Ü«∞#OÖ’ U=∞~°áê@∞ =^Œ∞—Ì — – JO@∂ rq`åO`«O J^èºŒ Ü«∞#O zO`«#. qã¨ÎiOz#
KÕÜ∞« =∞O@∞Ok "Õ^Œ ãÖã¨¯ $u. U =∞`«O "åiÔH<· å, U ^ÕâO◊ "åiÔH<· å =iÎOKÕ Hõ$`«[˝`åÉèÏ=#‰õΩ
|∞∞+≤Ü∞« [˝O `«~∞° "å`« '=∞#∞+¨º Ü«∞[˝O—. q^è•#q∞k. XHõ ã¨=∞„QÆ =ºH©ÎHõ~°}.
=∞# =∞#∞QÆ_»H˜ HÍ~°}"≥∞ÿ# `À\˜=∂#=ÙÖˇO^Œ~À! ã¨=∂[OÖ’ ZO^Œi JO^Œ∞Hˆ „Ñ¨ÑO¨ KåxH˜ ÉèÏ~°fÜ«∞ `åuÎ fiHõ zO`«# rq`åxfl ÑÖK«Ü∞« *Ï˝Å`À
ã¨ÇÏ¨ HÍ~°O=Å¡<À =∞# rq`«O ™êQÆ∞`ÀOk. =∞# <À\˜H˜ J#flO JO^Œ∞`ÀO WzÛ# ™ê~°fi[h# ã≤^•úO`«OQÍ nxx „ÑüáêkOK« QÆ_á» êÅx ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O.
^ŒO>Ë Ñ¨_Oç KÕ ~Ô `· ∞« , =∞#^•HÍ `≥zÛ# "åºáêi, =∞#efl ã¨=∞Ü«∂xH˜ P^Œ∞H˘<Õ =K«∞Û. nxx Ju„Hõq∞¿ãÎ áêÑÖ.
q∞„`«∞Å∞, ã¨=∂[O.... Jhfl =∞# LxH˜H˜ ¿ÇÏ`«∞=ÙÅ∞–¿ã`«∞=ÙÅ∞. D ¿ãflÇ¨Ï ''ÑÖK«Ü∞« [˝„Ñ≤Ü∂« —— Jx Ñ¨~åâ◊HÎ̃ <å=∞O. D w`å™ê~åOâ◊O, "Õ^•Å
ÉèÏ"åxfl „Ñ¨ãi¨ ¿ãÎ – =∂#=¿ã= JukäÑÓ¨ [QÍ, ^•#^è~Œ å‡Å∞QÍ, „Ñ¨`º« Hõ∆ ã¨ÇÏ¨ ÑÖK«Ü«∞*Ï˝Å#∞ x~°fiÇ≤ÏOK«_»"Õ∞ ÉèíQÆ=O`«∞xH˜
Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O, ÉèÏ~°fÜ«∞
HÍ~°OQÍ Ñ¨Å∞ ~°∂áêÅ`À LO@∞Ok. Wk '=∞#∞+¨ºÜ«∞[˝O— – ™ê\˜ =∞#∞+¨µºx „Ñ‘uáê„`«O.
„áêp# ^è~Œ å‡Å™ê~°O –
Ñ¨@¡ f~°∞ÛHÀ=Åã≤# ~°∞}O.
ÑÖK«Ü«∞[˝ ã≤^•úO`«O.

J~Ú^Œ= |∞∞}O 'Éè∂í `«|∞∞}O—. „áê}HÀ\˜ Ñ¨@¡ Hõ$`«[`˝ « „Ñ¨H\õ O˜ K«_O» .
=∞#O D „Ñ¨Hõ$uÖ’ JO`«~åƒùQÆO. =∞#`Àáê@∞ Z<Àfl „áê}∞Å∞ |`«∞‰õΩ JÇ≤ÏOã¨‰õΩ, ™ê=∂lHõ
`«∞<åfl~Ú. P=Ù, ‰õΩHõ¯, Qˆ ^≥, W`«~° [O`«∞=ÙÅ∞, "≥ÚHõ¯Å∞, =$H∆ÍÅ∞... Jhfl ÉÏ^èŒº`«‰õΩ xÅ∞"≥`«∞Î
=∞#‰õΩ áÈ+¨HÍÅ=Ù`«∞<åfl~Ú. ã¨ÇÏ¨ HÍ~°∞Ö∫`«∞<åfl~Ú. ^Œ~°Ê}q∞k.
[O`«∞=ÙÅ‰õΩ J<Àfl^ŒHÍÅ∞ U~°Ê~°z P^Œ∞HÀ=_»O, =$H∆ÍÅ#∞ ÃÑOz áÈ+≤O
K«_O» 'Éè∂í `«Ü∞« [˝O—. HÍ‰õΩÅH©, QÀ=ÙÅH©, ‰õΩHõ¯ÅH©, QÆ∞=fiÅH© PÇ¨~åxfl ã¨=∞
‰õÄiÛ P^Œ∞H˘<Õ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O =∞#k.
46 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 47
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
#∞Oz ã¨∞YO J<Õ '[Ñ≤OQ∑— =º=Ç¨~°O =Å¡ =ºHÎ̃
q^Œº–^èŒ#O–ã¨∞YO `åfixH˜ J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ q#Ü«∞O, áê„`«`,« ^è~Œ ‡° O J<Õ
qÅ∞=Å‰õΩ hàÁ§^Œ∞Å∞`«∞<åflO. D Ñ¨ûúŒ =ºH˜hÎ ,
q^Œº =Å¡ UO ãÖáêkOKåe? "≥O@<Õ =∞#=∞O`å '^è#Œ O ãÖáêkOKåe— ã¨=∂*Ïhfl ‰õÄ_® „Hõ=∞OQÍ |ÅÇ‘Ï#Ñ¨~∞° ã¨∞OÎ k.
Jx `«_∞» =ÚHÀ‰õΩO_® ã¨=∂^è•#q∞™êÎO. q^Œº‰õΩ ^è#Œ "Õ∞ Ñ¨~=° ∞ „Ñ¨Ü∂≥ [#O WHõ¯_» q^ŒºH˜ ÅHõ∆ ºO, ^è<Œ åxH˜ ÅHõ∆ ºO ~Ô O_»∂ ^èŒ~å‡xfl
Jx ÉèÏqOK«_O» KÕ`« q^Œº ‰õÄ_® "åºáê~° ~°OQÆ"∞≥ áÿ È~ÚOk. ^•x`À ~å[H©Ü∞« K≥áêÊ~°∞. ^è#Œ O =Å¡ ãÖáêkOK«=Åã≤#k ^è~Œ ‡° O.
"å^Œ∞Å Ç¨Ï™êÎÅ∞ ™ÈH˜ P ~°OQÆO ‰õÄ_® HõÅ∞+≤`=« ∞~ÚOk. JÖÏO\˜ =º=ã¨Ö÷ ’
PK«iOK«_®xH˜ `«y#
^è~Œ ‡° O ^•fi~å ã¨∞MÏxfl ãÖáêkOKåe. ZO`« xt`«
#∞Oz Z@∞=O\˜ ãÖ™ê¯~åÅ∞ Åaè™êÎ~Ú? "≥∞#ÿ J=QÍÇ¨Ï# WO^Œ∞Ö’ LO^À QÆ=∞xOKå~å? =#~°∞Å∞ ÖËHõ KåÖÏ=∞Ok
z=~°‰Ωõ `«e^¡ OŒ „_»∞Å∞ ‰õÄ_®–q^Œº ^•fi~å _»|∞ƒ#∞ ãÖáêkOKÕ Ü«∞O„`å D XHõ¯ â’¡HÍxfl q^•º~°∞Å÷ ∂, q^•ºÅÜ«∂Å∂ Jã¨Ç¨Ü«ÚÖˇ· áÈ`å~°∞.
Å∞QÍ Ñ≤ÅÅ¡ #∞ fiÛk^ÕÌ „Ñ¨Ü∞« `«flOÖ’ `«Å=Ú#HõÖ·ˇ L<åfl~°∞. QÆ=∞x¿ãÎ qÅ∞=Å∞QÆÅ q^•º =º=ã¨#÷ ∞ ™êkèOK« HÍh ^è~Œ å‡K«~} ° ‰õΩ `«y#
HÍh =∞# P~°¬^èŒ~°‡O (|∞∞+¨µÅ∞ U~°Ê~°z# =∂~°æO) q^Œº‰õΩ ÅH∆ÍºÅ#∞ =K«∞Û. ãÖáê^Œ# Hõey LO_»@O
KåÖÏ K«H¯õ QÍ x|OkèOzOk. 'N "ÕOHõ>âË ◊ Hõ~å=ÅO| ™ÈÎ„`«O— Ö’ Éè‰í Ωõ _Î ∞»
q^•º^Œ^•u q#Ü«∞O ÉèQí =Æ O`«∞x „áêi÷ã∂¨ Î –
ÉèÏQÆºO. P ÉèÏQÍºxfl
q<åÜ«∞`ü Ü«∂u áê„`«`åI ''ÅH©∆ ‡Oâ◊Û ^ÕÇÏ≤ =∞=∞^è~Œ ‡° ã¨=∞$kú ¿ÇÏ`«∞O—— qxÜ≥∂yOK«∞HÀ=_»"Õ∞
áê„`«`åfi`ü ^è#Œ =∂áÈflu Jx "Õ_∞» ‰õΩO\Ï_»∞. ^èŒ<åxfl ^èŒ~°‡O HÀãÖ Y~°∞Û
^è<Œ å`ü ^è~Œ ‡° O `«`ã« ∞¨ ûY"£∞ II ^è~Œ ‡° ã¨=∞$kúH˜ HÍ~°}=∞ÜÕ∞º ^è<Œ åxfl „Ñ¨™êkOK« KÕÜ«∞_»O.
q^Œº=Å¡ 'q#Ü«∞O— ~å"åe. q#Ü«∞O J<Õ =∂@‰õΩ J}‰õΩ=, q^èÜ Õ ∞« `«–J<Õ =∞x "ÕOHõ>âË √◊ x ã¨∞uÎ OKå_»∞. ^è#Œ O =Å¡ ^è~Œ å‡xfl
J~å÷ÖË HÍHõ'*Ï˝#O— J<Õ J~°=÷ ÚOk. q*Ï˝xx qh`«∞_»∞ Jx JO\Ï~°∞.
^è#Œ O ^•fi~å =KÕÛ ã¨∞YO
ã¨=∞$kúQÍ ãÖáêkOK«∞HÀ"åÅ<Õ ã¨<å`«# ^è~Œ ‡° O
q^Œº=Å¡ Z=i`À ZÖÏ „Ñ¨=iÎOKåÖ’ `≥Å∞ã¨∞OÎ k. P „Ñ¨=~°#Î ‰õΩ ‰õÄ_® D ™ÈÎ„`«OÖ’ LOk. Hõ<åfl, ^èŒ~°‡O ^•fi~å
q#Ü«∞=∞<Õ ¿Ñ~°∞. WHõ¯_» 'q#Ü«∞— â◊ÉÏÌxH˜ D J~å÷ÅxflO\˜h fã¨∞HÀ=K«∞Û. JO^Œ∞Hˆ HõOz =∞Ç¨™êfiq∞ NNN K«„#ÌâYı ~ˆ „#Ì ÅaèOKÕ ã¨∞YOÖ’
q^Œº=Å¡ q^èÜ Õ ∞« `«, q*Ï˝#O, „Ñ¨=~°<Î å ã¨~o° Åaè™êÎ~Ú. ^•x ^•fi~å J~°›`.« ã¨~ã° fi¨ f ™êfiq∞ "å~°∞ WÖÏ J<åfl~°∞. ãÖ`«$Ñ≤,Î âßOu
P J~°›`« =Å¡ ^è#Œ O, P ^è#Œ O =Å¡ ^è~Œ ‡° O, ^è~Œ ‡° O ^•fi~å ã¨∞YO. ''^èŒ<åxfl HÀ~°∞H˘<Õ =ÚO^Œ∞ ^•xx ã¨kfix LO\Ï~Ú.
D =~°∞ã¨Ö’ L#fl Bz`«ºO ZO`« Q˘Ñ¨Êk! Ü≥∂QÆO KÕ¿ã |∞kúx „Ñ¨™êkOK«=∞x „áêi÷OKåe——
q^ŒºH© ^è<Œ åxH© =∞^èºŒ q#Ü«∞=¸, áê„`«`å L<åfl~Ú. ^è<Œ åxH©, ã¨∞MÏxH© ^è<Œ åxH˜ =ÚO^Œ∂ "≥#HÍ L`«=Î ∞ ÅHõ} ∆ ÏÅ∞O
=∞^èºŒ '^è~Œ ‡° O— LOk. Kå~°∞.
D =∞^èºŒ Ö’x =ÚYº q+¨Ü∂« Å#∞ QÆ=∞xOK«Hõ q^Œº #∞Oz ^è#Œ O, ^è#Œ O P ÅHõ} ∆ ÏÅ =Å¡ =ºHÎ̃ xÜ«∞O„`«} ™ê^èºŒ Ñ¨_∞»
48 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 49
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
`«∞Ok. ã¨=∂*ÏxH˜ Éè„í ^Œ`« LO@∞Ok. q^Œº‰õΩ „áê^è•#ºq∞zÛ# QÆ∞~°∞Ñ‘~O°î =∞#^ÕâO◊ .
^è~Œ å‡xfl PK«iOK«_®xH˜ `«y# =#~°∞Å∞ ÖËHõ KåÖÏ=∞Ok Jã¨Ç¨ Ü«ÚÖˇ· Éè∫uHõ ã¨∞MÏÅ#∞ ‰õÄ_® ÅHõ∆ ºÃÑ@ì‰Ωõ O_® J~°}Ïº
áÈ`å~°∞. HÍh ^è~Œ å‡K«~} ° ‰õΩ `«y# ãÖáê^Œ# Hõey LO_»@O ÉèÏQÆºO. P ÅÖ’ "åãÖ KÕã∂¨ Î rq`«=∞O`å *Ï˝# ã¨=Úáê~°̊#
ÉèÏQÍºxfl qxÜ≥∂yOK«∞HÀ=_»"∞Õ ^è<Œ åxfl ^è~Œ ‡° O HÀãÖ Y~°∞Û KÕÜ∞« _»O. HÀãÖ "≥zÛOz# =∞Ç¨ `«Ñ¨ã¨∞fiÅ∞– ''q^ŒºÜ«∂ rq`«OÖ’ ÅaèOKÕ
^è#Œ O ^•fi~å =KÕÛ ã¨∞YO Hõ<åfl, ^è~Œ ‡° O ^•fi~å ÅaèOKÕ ã¨∞YOÖ’ ãÖ`«$Ñ≤,Î J=∞$`« =∞â◊√fl`Õ—— q^Œº^•fi~å J=∞$`«`fi« O Åaèã∞¨ OÎ ã¨∞MÏÅ‰õΩ ^Œ∂~°OQÍ
âßOu LO\Ï~Ú. ^Œx É’kèOKå~°∞.
rq`«OÖ’ ÅaèOKÕ ã¨∞MÏÅ‰õΩ ^Œ∂~°OQÍ LO_»=∞x, =º~°÷"≥∞ÿ# q~°H˜Îx q^•ºÉèÏºãÖ Ñ¨ÓiÎ KÕã∞¨ H˘x QÆ$Ç¨Ï™ê÷„â◊=∞OÖ’H˜ LO_»=∞x, =º~°÷"≥∞ÿ#
É’kèOK«Ö^Ë ∞Œ =∞#^è~Œ ‡° O. „Ñ¨"tÕ ã¨∞#Î fl „|Ç¨Ï‡Kåix– '™êfi^è•ºÜ«∂#fl „Ñ¨=∞k q~°HÎ̃x É’kèOK«ÖË^Œ∞
Ç¨~ÚQÍ |`«H=õ ∞Ok. P#O^ŒOQÍ |`«H=õ ∞Ok. `«=º"£∞— Jx LÑ¨^tÕ ™êÎ_∞» QÆ∞~°∞=Ù. =∞#^èŒ~°‡O.
Ñ¨âºı =∞ â◊~^° âŒ ≈◊ `«O– r"Õ=∞ â◊~^° âŒ ≈◊ `«O – #O^•=∞ â◊~^° âŒ ≈◊ `«O. ''=O^Õà√◊ ¡ JO>Ë ''rq`«OÖ’ x~°O`«~° J^èºŒ Ü«∞#O KÕ~Ú. Ç¨~ÚQÍ |`«H=õ ∞Ok.
K«∂ã¨∂Î |`«∞‰õΩ^•O – qO@∂ rq^•ÌO– P#O^ŒOQÍ QÆ_∞» Ñ¨Ù^•O—— JO@∂ U=∞~°‰Ωõ —— – Jx J~°O÷ .
P#O^ŒOQÍ |`«H=õ ∞Ok.
"Õ^Œ =∞O„`åÅ∞ L`åûÇ¨ÏÑ¨Ù TÑ≤~∞° Å∂^•~Ú. x~°O`«~° J^èºŒ Ü«∞#O =Å¡<Õ x~°O`«~° ^è~Œ ‡° O,
J~Ú`Õ P P#O^ŒO J~°=÷ O`«O HÍ"åe. U =ºH˜HÎ © Ç¨x HõeyOK«x^≥· `«^•fi~å ã¨∞YO =i÷Å∞¡`å~Ú. ã¨`º« ã¨Ê $Ç¨Ï`À Jã¨ Ñ¨âıº=∞ â◊~°^Œâ◊≈`«O–
LO_®e. JÖÏO\˜ J~°=÷ O`«"∞≥ #ÿ J=QÍÇ¨Ï# HõeyOKÕ^Õ q^Œº. P J=QÍÇ¨Ï#`À Öˇ#· P#O^•xfl á⁄O^•ÅO>Ë q^Œº, ^è<Œ åÅ =ÚO^Œ∞ r"Õ=∞ â◊~°^Œâ◊≈`«O –
Pi˚OKÕ^Õ ^è#Œ O. P ÅHõ∆ ºO HÀãÖ qxÜ≥∂QÆO HÍ=_»"∞Õ ^•x L^ÕâÌ O◊ . J^Õ "≥#∞Hõ#∞#fl ã¨∞ÅHõ} ∆ ÏÅ#∞ ™êkèOK«=Åã≤O^Õ. #O^•=∞ â◊~^° âŒ ≈◊ `«O.
^è~Œ ‡° O. P qxÜ≥∂QÆO =Å¡ ÅaèOKÕ P#O^Œ"∞Õ rq`« ™ê~°H÷ Oõ . ''=O^Õà◊√¡ K«∂ã¨∂Î
JO^Œ∞Hˆ =∞# „QÆO^ä•Ö’¡ ÃÑ^ŒÅÌ ∞ – Z=iO\˜HÔ <· å "≥o§#Ñ¨C_»∞ P QÆ$Ç¨Ïã¨∞#÷ ∞
Ñ¨ÅHõiã¨∂,Î =ÚO^Œ∞QÍ J_ç̂Qk – ''h ^è~Œ ‡° O K«H¯õ QÍ ™êQÆ∞`ÀO^•?—— Jx. |`«∞‰õΩ^•O – qO@∂
J@∞ `«~∞° "å`« Éè∫uHõ"∞≥ #ÿ ‰õΩâ◊ÖÏÅ∞. |∞∞+¨µÅ∞ `å~°ãÑ¨ _¨ `ç Õ ''Ü«∞*Ï˝Å∞, `«Ñã¨ ∞¨ û rq^•ÌO– P#O^ŒOQÍ
xifiÑ¶∞¨ flOQÍ H˘#™êQÆ∞`«∞<åfl~Ú Hõ^•—— Jx „Ñ¨tfl™êÎ~∞° . QÆ_»∞Ñ¨Ù^•O—— JO@∂ "Õ^Œ
~åAÅ∞ `å~°ãe≤ `¡ Õ ''x+¨ÊHõá∆ ê`« „Ñ¨*ÏáêÅ# x~å@OHõOQÍ H˘#™êQÆ∞`ÀOk =∞O„`åÅ∞ L`åûÇ¨ÏÑ¨Ù
Hõ^•?—— Jx J_»∞QÆ∞`å~°∞.
TÑ≤~°∞Å∂^•~Ú.
ã¨=∂[Ñ¨Ù âßâ◊fi`« ™œYºO HÀãÖ Ñï`«ÑO≤ KÕ |∞kú L#fl"å~°∞ D q^èOŒ QÍ
PÖ’z™êÎ~°∞.
XHõ¯ â’¡HõOÖ’ =ºHÎ̃˜ rq`« =∂~°æxˆ~Ìâßxfl WO`« ã¨=∞„QÆOQÍ É’kèOz#
=∞# ã¨<å`«# ^è~Œ å‡xH˜ "≥∂HõiÅ¡=Åã≤O^Õ.
50 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 51
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
''#q∞‡u <å =∞#=Ú‡# ã¨<å`«#∞Öˇ·# L=∂
qâ◊fi QÆ∞~°∞=Ù qâıfiâ◊fi~°∞_»∞ =∞¿ÇÏâ◊√Å<£I q∞=Ú‡ Ñ¨Ù~å} ^ŒOÑ¨`«∞Å "Õ∞eÉèí
lO`«∞..—— Jx P P^Œ~°≈^ŒOÑ¨`«∞Å<Õ #=∞ã¨¯iO
? Wk HÍsÎHõ =∂ãÖ. =∞#=∞O`å D <≥ÅÖ’ t=Ùx P~åkè™êÎO. t=`«`Î« fiO, zOk.
JO^Œ∞Ö’ áê~°=∂i÷H`õ `« Î« fiO, ^≥q· Hõ ~°ÇÏ¨ ™êºÅ∞.... W=hfl KåÖÏ L<åfl~Ú. ^ŒOÑ¨`«∞ÅÖ’ Z=~°∞ Z‰õΩ¯= J<Õ „Ñ¨âıflÖË^Œ∞. 't=— J<Õ =∂@H˜
WÑ¨C_»∞ "å\˜ *’eH˜ áÈ‰õΩO_®, =ºH˜Î B#fl`åºxH˜ t=`«`Î« fiO K«∂¿Ñ =∂~°^æ ~Œ fi° Hõ W~°∞=Ùin ã¨=∞ÉèÏQÆO. JO^Œ∞Hˆ P ^ŒOÑ¨`∞« e^Œ~Ì ∂° =∞OQÆà◊O, ˆH∆=∞O, Éèí„^ŒO,
ã¨∂„`åÅ∞, P^Œ~≈° "≥Y· ix Ñïje^•ÌO. UHõâs◊ ~°∞Å∞. J~°<ú åsâ◊fi~° ÉèÏ=#Ö’ L#fl '^•OÑ¨`º«
„¿Ñ=∞^è~Œ ‡° O— ZO`« =∞Ç¨ÏŸ#fl`«"∞≥ #ÿ k!
âßOu, â◊√^Œ`ú « – J<Õq
't=— J<Õ =∂@H˜ =∞OQÆàO◊ , Hˆ =∆ ∞O, Éè„í ^ŒO, âßOu, â◊√^Œ`ú « – J<Õq „Ñ¨^•è
<å~å÷Å∞. „Ñü =ºH©Î HÀ~°∞‰õΩ<Õq D „Ñ¨Ü∂≥ [<åÖË. D ÉèÏ"åÅ#∞ PtOK«_O» , J@∞ `«~∞° "å`« ã¨=∞~°∞Ö÷ #·ˇ ãÖ`å#O. Jn Ñï „Ñ¨^è•<å~å÷Å∞. „Ñü =ºH©Î
P„â◊~ÚOK«_O» , =∞#Ö’ Jaè=$kú KÕã∞¨ HÀ=_»"∞Õ t"Àáêã¨#. D ^Œ$+≤`ì À Ñï q∞`«O. XHõ_»∞ qÑ¶¨∂flÅ#∞ JÅ"ÀHõQÍ ãÖÇ¨Ïi HÀ~°∞‰õΩ<Õq
je¿ãÎ – t"å~å^è#Œ qâ◊fi[h#O Jx J~°=÷ ∞ø`«∞Ok. ™êÎ_∞» . WOH˘Hõ JÉÏƒ~Ú ^Õ=¿ã#Å#∞ „Hõ=∞tHõ}∆ `À D „Ñ¨Ü∂≥ [<åÖË.
ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ x~åHÍ~°∞_»∞ ™êHÍ~°∞_»∂ ‰õÄ_®. Wk „QÆÇÏ≤ OK«_®xˆH eOQÆ UHÀ#∞‡YOQÍ #_çÑO≤ z q[Ü«∂Å#∞ ™êkè™êÎ_∞» .
D ÉèÏ"åÅ#∞
~°∂ÑÖÖ’#∂ (x~åHÍ~° „Ñ¨fHõ), ã¨Q∞Æ } ã¨∞O^Œ~° ~°∂ÑÖÖ’#∂ Ãã`· O« t=Ùx P HÔ Ö· ÏãÖÖ’ K«∂¿ãÎ WOH˘Hõ qO`«! =$+¨ÉÏè xH©,
P~åkè™êÎO. Wk ‰õÄ_® Jxfl =∞`åÅ ã¨=∞#fiÜ«∂hfl ã¨∂zã¨∞OÎ k. ã≤OÇ¨xH˜ ã¨ÇÏ¨ ["≥~· =° Ú<åfl HÔ Ö· ÏãÖÖ’ =$+¨ÉOíè PtOK«_O» , P„â◊~ÚO
[_»Ö’ [Å`«~O° QÍÅ∞, *’ºu~°‡O_»Å [\ÏE@O, K«O„^ŒÖYË ... W^ŒO`å (#Onâ◊√_»∞), ã≤OÇ¨ÏO`À (J=∞‡"åi "åÇ¨Ï#O) K«_O» , =∞#Ö’ Jaè=$kú
qâ◊fi"Õ∞ t=â◊s~°=∞x ã¨Ê+ì̈=∞ø`«∞Ok. ãŸºOQÍ LO@∞Ok. JÖÏˆQ ™êfiq∞"åi XO\˜g∞^Œ KÕã¨∞HÀ=_»"Õ∞
W=hfl `åuÎ fiHõ ^Œ~≈° <åÅ∞. "å\˜#ÖÏ LOz – áê=ÚÅ∞ ÃÑ^ŒÌÉÏƒ~Ú (QÆ}Ñü) QÍi ZÅ∞Hõ`À t"Àáêã¨#.
‰õΩ@∞O|ÉèÏ=#‰õΩ ÑïÑ¨Ó~°‚ B#fl`«ºã≤u÷ t=‰õΩ@∞O|OÖ’ HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. XHõ ¿ãflÇ¨ÏOQÍ LO\Ï~Ú. ‰õΩ=∂~°™êfiq∞ <≥=∞e áê=Ú
Å`À K≥eq∞ KÕã∞¨ OÎ k.
D ^Œ$+≤`ì À Ñïje¿ãÎ –
Ñ¨\ ˜+¨ì"≥∞ÿ# Ñï"å~° ÉèÏ=# ÔH·ÖÏã¨‰õΩ@∞O|OÖ’ QÀK«iã¨∞ÎOk. ^Õ=`«ÅÖ’
‰õΩ@∞O|=Ú#fl ^Õ=Ù_»∞ t=Ù_Õ<"Õ ∂≥ ! ã¨ÇÏ¨ ["≥~· åÅ∞ =∞~°z Jhfl t=ã¨xflkèÖ’ „¿Ñ=∞ t"å~å^è#Œ qâ◊fi[h#O
PÜ«∞# =∞OzÜ≥∂y. Pkâ◊HÎ̃ J#flÑ¨Ó~°=‚ ∞‡ WÖÏ¡Å∞. Hõ_∞» Ñ¨ÙxO¿Ñ Hõ#fl`«e¡ ÉèÏ=O`À u~°∞QÆ∞`«∂ WO\˜x âßO`«OQÍ LOK«∞ Jx J~°=÷ ∞ø`«∞Ok.
=∞=∞HÍ~°O. ÃÑQ· Í =∞Ç¨â◊H=Î˜ ∞O`«∞~åÅ∞. „¿Ñ=∞ JO>Ë gi^Õ. Z=i ã¨fi`«O„`«`« `«∞<åfl~Ú. JO>Ë – ''„¿Ñ=∞ÜÕ∞ t=Ù_»∞—— (J}üÉË
"åi^Õ. J~Ú<å, XHõi<˘Hõ~∞° =∞xflOK«∞H˘<Õ ã¨=∂#`«fiO P ^•OÑ¨`º« OÖ’ t="£∞) J<Õ â‹=· ã≤^•úO`«O „Ñ¨ã∞¨ Êù@OQÍ t=Ùx
LOk. W^ŒiÌ n ã¨=∂#Q“~°=O. JÜ«∞º"åiH˜ ZO`« =∞#fl# LO^À J=∞‡"åiH˜ WO\’¡<Õ HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k.
JO`« „ÑüÑüÎ LOk. [QÆnâ◊fi~°∞_≥,· ã¨=∞ã¨Î qâ◊fiSâ◊fi~åºÅ‰õÄ JkèÑu¨
~°∞H˜‡}© ^Õq ‰õÄ_® – J~Ú# qâ◊fi<å^äŒ∞_Õ J~Ú<å x~å_»O|~°`«,
52 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 53
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
"≥·~åQÆºO PÜ«∞# ã¨fiÉèÏ=O! (Ö’Hõ) áêÅ‰õΩxH˜ LO_»=Åã≤# `åºQÆ|∞kú ~°`h« , `åºQÍhfl, `«Ñã¨ ∞¨ ûh P^Œ~≈° OQÍ ÉèÏqOK«_O» .
qâıfiâ◊fi~°∞x ~°∂ÑÖÖ’<Õ QÀK«iã¨∞OÎ k. P`Ò‡#fl`«º"Õ∞ Ñ¨~=° ∂=kè. P_»O|~°"∞≥ #ÿ Éè∫uHõ`«
ã¨ÇÏ¨ ["≥~· å<Õfl áÈQ˘@ìQeÆ Qˆ x~°fiÇ¨Ï} ™ê=∞~°º÷ O áêÅ‰õΩxÖ’ LO_®Åx =∂„`«"Õ∞HÍ^Œ∞ Jx Kå>Ë t=`«fi"Õ∞ ÉèÏ~°fÜ«∞
HÔ Ö· ÏãÖ ã¨∂z™ÈÎOk. WO\’¡ qaè#fl ÉèÏ"åÅ∞#fl ã¨É∞íè ºÅ∞<åfl „¿Ñ=∞`À ã¨=∞#fi ^Œ~≈° #âß„™êÎÅ∞ „Ñü áêkOz# K«~=° ∞ ã≤^•úO`«O.
Ü«∂xfl ™êkèOK«=K«Ûx t=Ñï"å~°O É’kè™ÈÎOk. "Siva embodies eternal India" âßâ◊fi`« ÉèÏ~°u
t=Ùx
=∞~ÀHõ "≥Ñ· Ù¨ – H˜ (ÉèÏ~°fÜ«∞ Ç¨Ï$^Œ Ü«∂xH˜) ™êHÍ~°"∞Õ t=Ù_»∞–Jx
H©~∆ ° ™êQÆ~° =∞^ä#Œ OÖ’ Ç¨ÅÇ¨ÏÅO ~åQÍ<Õ JO^Œ~∂° ''t"å ! ~°HO∆˜ K«∞—— q"ÕHÍ#O^Œ "å}˜. P~åkèOK«_»=∞O>Ë–
Jx „áêi÷ã∂¨ Î Ñ¨x#∞Oz "≥^· ˘ÅQÍ~°∞. JÑ¨C_»∞ JÉèÜ í ∞« q∞zÛ =ÚO^Œ∞‰õΩ =zÛ „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ q~°∞^Œú ÉèÏ"åÅ∞O_»_O» ã¨ÇÏ¨ [O. âßO`åhfl, ã¨=∞`åfixfl,
P^Œ∞‰õΩ#flk Ç¨Ï~°∞_˘Hõ¯_Õ! J@∞ `«~∞° "å`« Z<Àfl ãÖÑ¨^ÖŒ ÁKåÛ~Ú. JÑ¨C_»∞ h\˜`À xÑ¨C LO@∞Ok. q+Ö`Àáê>Ë J=∞$`«O Ü≥∂QÍhfl, x~å_»O|
Z=fiiH© â◊OHõ~∞° _»∞ QÆ∞~°∞~Î åÖË^∞Œ . Hõ+"ì¨ Ú≥ zÛ#Ñ¨C_Õ HÍ=Åã≤=KåÛ_»∞ HÍÅHÍÅ∞_»∞! LO@∞Ok. "≥~· ∞° ^è•ºÅ#∞ "≥q· ^è•ºÅ∞QÍ `«Åz `«y# ~°`«h, `åºQÍhfl,
ãÖÑ¨^ÖŒ ÁKåÛHõ ^≥=· O QÆ∞~°∞‰Î Ωõ ~å=_»O Hõ+"ì̈ ∞Õ ! ZÖÏ ÑÖK«∞‰õΩO^•=∂ J<Õ q^èŒOQÍ xÜ«∞O„uOK«_»OÖ’<Õ, qaè#fl `«`åÎ fiÅ
`«Ñã¨ ∞¨ ûh P^Œ~≈° OQÍ
`åÑ¨„`«Ü∞« O `«ÑÊ¨ ^Õ=^•#=ÙÅ‰õΩ Dâ◊fi~°∞_»∞ ã¨∞Êù~} ° ‰õΩ ~åÖË^∞Œ . ãÖÑ¨^ÅŒ Ö’, =∞^èºŒ UHõ`åfixfl ™êkèOK«QÅÆ O. J^Õ t=~°∂ÑÖÖ’
ã¨∞MÏÅÖ’ XHõ¯^•x *’eH˜ ‰õÄ_® áÈÖË^∞Œ t=Ù_»∞. HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. ÉèÏqOK«_»O.
Wk ‰õÄ_® <åÜ«∞‰õΩx ÅHõ∆}Ï<Õfl `≥eÜ«∞*Ëã¨∞ÎOk. Éè’QÍÅ‰õΩ HÍ‰õΩO_®, h~°∞ t~°ã¨∞û#–xÑ¨C <˘ã¨\ ˜ÃÑ·, J=∞$`« H˜~° P`Ò‡#fl`«º"Õ∞ Ñ¨~= ° ∂=kè.
`åºQÍÅ‰õΩ =ÚO^Œ∞O_Õ"å_Õ x["≥∞#ÿ <åÜ«∞‰õΩ_»∞. =∞Ok "Õ∞Å∞HÀãÖ ZO`«\ ˜ }∞_»∞ (K«O„^Œ∞_»∞) ã≤QÃÆ Ñ–· q+Ö QÆà◊ ¿Ñ\˜HÖõ ’. P_»O|~°"∞≥ #ÿ Éè∫uHõ`«
Hõëêì<fl·≥ <å ã¨ÇÏ≤ OKÕ x|ƒ~°=Ú#fl Ö’HõáêÅ‰õΩx "≥É· =íè O =∞Ç¨ÏŸ#fl`« áêÅHÍ WÖÏ ã¨~fi° qâ◊fiÉèÏ= ã¨=∂Ç¨~°=¸iÎ– ã¨=∞ =∂„`«"∞Õ HÍ^Œ∞ Jx Kå>Ë
^Œ~≈° OQÍ =∞#‰õΩ QÀK«iã¨∞OÎ k. #fiÜ«∞ ã¨∂ÊùiÎ – ™ê=∞~°ãº¨ nÑ≤Î qâıfiâ◊fi~°*’ºu!
*Ï˝#O, "≥~· åQÆºO, `«Ñã¨ ∞¨ û, JO`«~∞° ‡Y`«fiO, Hõ~∞° }, `åºQÆjÅ`«... W=hfl Jk QÆ∞~°∞ ã¨fi~°∂Ñ¨HÍOu! t=`«fi"Õ∞ ÉèÏ~°fÜ«∞
t==¸iÎÖ’, bÅÖ’ ã¨∂Êùi=Î ∞O`åÅ∞!
''Z‰õΩ¯= `«‰õΩ¯=ÖˇOK«Hõ JO^Œih J‰õΩ¯# KÕ~°∞Û‰õΩ<Õ Ñ¨~°=∞ ^ŒÜ«∂à◊√=Ù
^Œ~°≈#âß„™êÎÅ∞
„ÑüáêkOz#
â◊OHõ~∞° _»∞—— Jx ã≤ã~ì̈ ü x"Õk`« Ñ¨~=° â◊O`À qâı+¡ O≤ zOk. K«~°=∞ ã≤^•úO`«O.
"Oh India! forget not that the God, thou worshippest is the
Great, Ascetic of ascetics, the all renouncing Sankara" Jx ™êfiq∞
q"ÕHÍ#O^Œ ÉèÏ~°fÜ«∞ x~å_»O|~° `åºQÆÉÏè "åxH˜ â◊OHõ~∞° _»∞ „Ñ¨fHõQÍ ÉèÏ=#
KÕâß~°∞.
t=Ùx P~åkèOK«_=» ∞O>Ë– âßO`åhfl, ã¨=∞`åfixfl, Ü≥∂QÍhfl, x~å_»O|
54 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 55
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
''=∞Ç¨`å‡! <å~åÜ«∞}ÏOâ◊ ãÖÉè∂í `«∞Öˇ#· g∞~°∞
^è~Œ ‡° OÖ’ q∞#Ç¨~ÚOÑ¨ÙÅ∞O_»=Ù! ~å=_»OKÕ`« "Õ∞=Ú ^è#Œ ∞ºÅO—— – Jx H©iOÎ Kå~°∞
â∫#HÍ^Œ∞Å∞.
ZO`« Q˘Ñ¨Ê"åÔ~<· å Z=i =∞~åº^Œ "å~°∞ áê\ÕK«Hõ `«ÑÊ¨ ^Œ∞. `«##∞ ã¨`¯« iOz H©iOÎ KÕ =∞Ç¨Ï~°∞¬Å ™ÈÎ„`åÅ‰õΩ
Ö’Hõ =∞~åº^ŒÅ#∞ J#∞ãïOK«_O» Jx"å~°ºO. LaƒáÈ~Ú JÇ¨ÏOHõiOz# |Å~å=Ú_»∞, `«##∞ J=`å~°
J=`å~° Ñ¨Ù~°∞+¨µÖˇ#· Ñ¨Ê\˜H© U Láêkèx ã‘fiHõiOKå~À P ^è~Œ å‡xfl J#∞ãïOK« K«∂ã≤ #=∞ã¨¯iOK«‰Ωõ O_® ‰õÄ~°∞Û#fl ã¨∂`«∞x QÆ=∞ Ñ¨Ù~°∞+¨µÖˇ·#Ñ¨Ê\˜H© U
=Åã≤O^Õ! JO^Œ∞<å Q˘Ñ¨Ê"å~°xÑ≤OK«∞‰õΩ#fl"å~°∞ =∞iO`« „â◊^ŒúQÍ ^èŒ~å‡xfl xOKå_»∞. `«##∞ J==∂xOz#@∞¡QÍ ÉèÏqOKå_»∞.
Láêkèx ã‘fiHõiOKå~À P
PK«iOKåe. ZO^Œ∞KÕ`#« O>Ë `«##∞ QÆ=∞xã¨∂Î P^Œ~≈° OQÍ J#∞ãïOK«_®xH˜ H©iÎã¨∞Î#fl "åiH˜ `«# „Ñ¨`åÑÖ „Ñ¨Hõ\ ÕKåÅ#∞
KåÖÏ=∞Ok LO\Ï~°∞. ‰õΩ<åfl_»∞. ^è~Œ å‡xfl J#∞ãïOK«
JO^Œ∞Hˆ `«#‰õΩ J=ã¨~O° ÖËHáõ È~Ú<å `å#∞ PK«iOKåe. ''D ã¨∂`«∞_»∞ JÅÊ[#∞‡_»∞. "åºã¨∞x =Å¡ =Åã≤O^Õ! JO^Œ∞<å
NHõ$+¨‚Ñ¨~°=∂`«‡, N~å=Ú_»∞ Hõ~°‡[#‡Å#∞ ^•ÅÛÖË^Œ∞. bÖÏ[#‡Å#∞ q^ŒºÅ∞ <Õ~∞° Û‰õΩx áœ~å}˜‰Ωõ _»Ü∂« º_»∞. D JÇ¨ÏO Q˘Ñ¨Ê"å~°xÑ≤OK«∞‰õΩ#fl"å~°∞
^èiŒ Oz# J=`å~°=¸~°∞ÅÎ ∞. J~Ú<å ã¨`¯« ~å‡K«~} ° #∞ q_çzÃÑ@ìÖ^Ë ∞Œ . "åi HÍix tHÕ∆ Kåe—— – Jx ãÖHõeÊOK«∞‰õΩx XHõ
=∞iO`« „â◊^ŒúQÍ ^èŒ~å‡xfl
Ñ≤`$« ÉèHí ,Î̃ QÆ∞~°∞ÉèHí ,Î̃ Ö’Hõ=∞~åº^•áêÅ# JO`å JÑ¨Ó~°fi P^Œ~≈° O. ^Œ~ƒ° #ù ∞ Jaè=∞O„uOz ã¨∂`«∞xÃÑ· „Ñ¨Ü∂≥ yOKå_»∞.
[QÆ^∞Œ ~æ ∞° =ÙÖˇ<· å QÆ∞~°∞=ÙÅ =^ŒÌ q#Ü«∞OQÍ tHõ}∆ á⁄O^•~°∞. Ö’Hõ áêÅ‰õΩÖˇ<· å ã¨∂`«∞_»∞ =∞~°}ÕKå_»∞. ã¨QÆ~°fiOQÍ K«∂âß_»∞ PK«iOKåe.
^è~Œ å‡xfl U=∞~°Ö^Ë ∞Œ . QÆ∞„~åÅ#∞ `ÀÖË (™ê~°^ºŒä O) Ñ¨xx KÕÑ\¨ ÏìHõ ~°^•ä Å#∞ |ÅÉèí„^Œ∞_»∞. ZO^Œ∞KÕ`#« O>Ë `«##∞
â◊√„ÉèÑí ~¨ K° _« O» , JâßfiÅ ÉÏQÀQÆ∞Å#∞ K«∂ã¨∞HÀ=_»O U=∞~°Ö^Ë ∞Œ [QÆnâ◊√_»∞. â∫#HÍ^Œ∞Å∞ Ç¨Ç¨HÍ~åÅ`À |Å~å=Úx ^Œ∂~°O QÆ=∞xã¨∂Î P^Œ~≈° OQÍ
ZO^Œ∞KÕ`«? "≥à◊¡=∞x QÆi˚OKå~°∞. ''#∞=Ùfi áêáê`«∞‡_»=Ù. J#∞ãïOK«_®xH˜
Ü«∞^•º^•K«~u° „âı+óª¨ „|Ç¨Ï‡Ç¨Ï`«º KÕâß=Ù. hÖÏO\˜"å_»∞ D „áêO`«OÖ’
KåÖÏ=∞Ok LO\Ï~°∞.
`«`^Î« "Õ `Õ ~« À [#ó LO>Ë ^Õ=`åâ◊‰Ωõ ÅÎ ∞ ~å=Ù. ^ŒÜ∞« KÕã≤ D „áêO`åxfl
''Q˘Ñ¨Ê"å_»∞ JxÑ≤OK«∞‰õΩ#fl"å_»∞ UkKÕ¿ãÎ W`«~∞° Å∂ ^•x<Õ J#∞Hõi™êÎ~∞° . =ke "≥à√◊ §—— – Jx U=yOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. JO^Œ∞Hˆ `«#‰õΩ J=ã¨~O°
JO^Œ∞Hˆ J#∞Hõ} ∆ O J„Ñ¨=∞`«`Î « J=ã¨~O° —— Jx É’kèOz, PK«iOKå_»∞ w`å Pâ◊Û~°ºK«H˜`«∞_≥·# |Å~å=Ú_»∞ – ''=∞Ç¨Ï`«∞‡ ÖËHáõ È~Ú<å `å#∞
Kå~°∞º_»∞. ÖÏ~å! ##∞fl ^≥"· åOâ◊ãO¨ Éè∂í `«∞xQÍ H©iOÎ z# g∞~°∞ PK«iOKåe.
XHõ™êi |Å~å=Ú_»∞ f~°÷Ü«∂„`« KÕã¨∂Î <≥·q∞âß~°}ÏºxH˜ KÕ~°∞‰õΩ<åfl_»∞. WÖÏ xOkOK«_O» Pâ◊Û~°ºOQÍ LOk—— Jx q#
JHõ¯_» ã¨∂`«=∞Ç¨Ïi¬ â∫#HÍ^Œ∞Å‰õΩ Ñ¨Ù~å} Hõ^ÅŒä ∞ qxÑ≤ã∞¨ <Î åfl_»∞. Ü«∞OQÍ J_çQÍ_»∞.
P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ „Ñ¨"tÕ Oz# |Å~å=Úx K«∂ã≤ â∫#HÍk =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ ÖËz ''|Å~å=∂! ZO`« ^≥"· åOâ◊ãO¨ Éè∂í `«∞_≥<· å ^è~Œ ‡°
#=∞ã¨¯iOz, Lz`åã¨<åxfl WKåÛ~°∞. „Éèí+¨µª_»∞ tH∆Í~°∞›_Õ. ã¨∂`« áœ~å}˜‰õΩÅ∞ k=º
56 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 57
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
q+¨Ü∂« Å#∞ É’kèã∞¨ #Î fl QÆ~∞° ™ê÷#OÖ’ Pã‘#∞Öˇ· L<åfl~°∞. "åºã¨Ñ~‘ åî # LÑ¨q+¨µÖì ·ˇ
L<åfl~°∞. P Pã¨#OÃÑ· L#fl"å~°∞ Z=~°∞ ã¨ÉÖíè ’ „Ñ¨"tÕ Oz<å ÖËz xÖ’Û~å^Œ∞. =∂@`À `«Ñã¨ ∞¨ û
JÖÏ KÕ¿ãÎ "åºã¨∞x J==∂xOz#>Ë.¡ JO^Œ∞Hˆ ã¨∂`«∞Å∞ h=Ù =zÛ<å ÖËz
#=∞ã¨¯iOK«ÖË^Œ∞. `«# ^èŒ~å‡xfl `å#∞ áê\ÕKå~°∞. h=Ù Jk „QÆÇ≤ÏOK«Hõ =∂@ ZÖÏ LO_®Å<Õ q+¨Ü«∞OÃÑ· =∞#
x~åÌH˜∆}ºOQÍ xëê¯~°}OQÍ PÜ«∞##∞ =kèOKå=Ù. D áêáêxH˜ #∞=Ùfi ã¨<å`«# ^è~Œ ‡° OÖ’ qã¨$`Î "« ∞≥ #ÿ JOâßÅ#∞ K≥áêÊ~°∞.
„áêÜ«∞tÛ`«ÎO KÕã¨∞HÀ=Åã≤#^Õ. h áêáêxfl K≥Ñ¨CH˘O@∂ ^Õâß@# KÕã≤ ''"åy… ã¨~fi° ã¨º HÍ~°}O——– "åˆH¯ Jxfl\˜H© HÍ~°}O L^ÕfiQÆO
f~°™÷ êfl<åÅ∞ KÕã≤ ~å"åe—— Jx xˆ~tÌ OKå~°∞ =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞. – Jx |∞∞+≤=K«#O. JO^Œ∞Hˆ "å‰õΩ¯#∞ ãÖã¨¯iOK«∞
H˘x, ã¨ k fixÜ≥ ∂ QÆ O KÕ ã ¨ ∞ H˘<Õ q^è • <åÅ#∞
Hõ°eyOK«‰õΩO_®,
`«# Ü≥∂QÆâH◊ `Î˜ À ã¨∂`«∞x uiy |uHÕz, Hõq∆ ∞OK«=∞x "Õ_∞» H˘x, ^è~Œ ‡° âß„ã¨Î
„Ñ¨HÍ~°O f~°¿÷ ã=#O KÕã≤ áêáêxfl ÉÏÑ¨ÙH˘<åfl_»∞ |Å~å=Ú_»∞. K≥áêÊ~°∞. ã¨`«ºOQÍ, „Ñ≤Ü«∞OQÍ,
D Hõ^#Œä ∞ QÆ=∞x¿ãÎ – ZO`«\ ˜ Q˘Ñ¨Ê"å_≥<· å `«# Ç¨ÏŸ^•h, Ñ¨^qŒ h, „ÑüÉèhí "åb‡H˜ ~å=∂Ü«∞}OÖ’ '"å‰õΩ¯—H˜ Z‰õΩ¯= „áê^è• Ç≤Ï`«OQÍ =∂\Ï¡_@ » O,
J_»O¤ ÃÑ@∞ì‰Ωõ x áêáêxH˜ X_çQ_Æ `ç Õ Hõ=∆ ∂~°∞›_∞» HÍ_»∞ Jx `≥Å∞ã¨∞OÎ k. <åºxflKåÛ~°∞. „áê~°OÉèOí Ö’<Õ ''`«Ñã¨ fi‘ "åyfi^•O x~°O`«~O° J^èºŒ Ü«∞#O,
^è~Œ ‡° q+¨Ü∞« OÖ’ "≥ÚÇ¨Ï=∂@OÖËx "Õ∞^è•q =~°Oæ xÅnã≤#Ñ¨C_»∞, ZO`« =~°O—— J<Õ =∂@ HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k.
JÉèÏºãÖ KÕÜ∞« _»O –
ÃÑ^ŒÖÌ <·ˇ å Ç¨Ï^Œ∞eÌ fl Ju„Hõq∞OK«~∞° . ''<å~°^Œ =∞Ç¨Ïi¬ `«Ñã¨ fi≤ ÜÕ∞HÍHõ, "åyfi^•O=~°∞_»∞
– "å‰õΩ¯Å ~°Ç¨Ïã¨ºO `≥eã≤# "åiÖ’ „âı+¨µì_»∞—— "åzHõ `«Ñ¨ã¨∞û....
Jx „áê~°OaèOz, J@∞=O\˜ "åx`À "åb‡H˜ nxx QÆ=∞x¿ãÎ

ãÖÉèÏ+≤OKå_»x K≥áêÊ~°∞. =∞# Ñ¨Ósfi‰õΩÅ
~å=Ú_»∞ '"åHõºqâß~°^∞Œ _»∞— Jx =i‚OK«_"» ∞Õ HÍHõ ãÖ™ê¯~° ãÖÑ¨^Œ,
– ã≤‡`«ÉÏè +‘, „Ñ≤Ü∞« ÉèÏ+‘, Ñ¨Ó~°fiÉèÏ+‘, ã≤‡`«ÑÓ¨ ~°fi
ÉèÏ+‘... Jx ‰õÄ_® ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. =∂@ ZÖÏ LO_®
q*Ï˝# "≥É· =íè O
Å#_®xH˜ g\˜x QÆ=∞x¿ãÎ KåÅ∞. ZO`« L`«¯ $+ì̈"∞≥ #ÿ "À
z~°∞#=Ùfi`À =∂\Ï¡_®e. „Ñ‘u HõeQˆ ÖÏ Ñ¨Å J~°÷=∞=Ù`å~Ú.
HÍe. Z=Ô~<· å Hõe¿ã,Î ''=ÚO^Œ∞ "åà◊√§ Ñ¨ÅHõi¿ã,Î
`«~∞° "å`« "Õ∞=Ú =∂\Ï¡_`» åO—— J<Õ JÇ¨ÏOHÍ~°O
ÖË‰Ωõ O_®, Z^Œ∞\˜ "åiHõO>Ë =ÚO^Œ∞ `å<Õ =∂@
HõeÑ≤, `«^•fi~å =∞#ã¨∞ Hõe¿Ñ "å_»∞ 'Ñ¨Ó~°fiÉèÏ+≤—.
W"ÕHÍHõ =∞~À Q˘Ñ¨Ê ÅHõ} ∆ O ã≤‡`« Ñ¨Ó~°fiÉèÏ+≤.
58 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 59
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
=∂@Hõ<åfl =ÚO^Œ∞, =∂@`Àáê@∞ z~°∞#=Ùfi. Ç≤Ï`«O HõeQˆ ÖÏ LO_®e. JO^Œ∞Hˆ ã¨`º« O, „Ñ≤Ü∞« O,
D ÅHõ} ∆ O Hõey# =∂@=Å¡ ¿ãflÇ¨ÏãÖÑ¨^Œ =$kú K≥O^Œ∞`«∞Ok. =∞#ã¨∞ Ç≤Ï`«O – J<Õ qâı+} ¨ ÏÅ#∞ K≥áêÊ~°∞.
HõÅÑ¨_®xH˜, `≥Å∞Ñ¨_®xH˜, Ñ¨x ™êkèOK«_®xH˜ =∂>Ë ™ê^è#Œ O. D =∂\Ï¡_Õ u@ì_O» , J"åKåºÅ∞ Ñ¨ÅHõ_O» , Hõãi¨ H˘@ì_O» ,
q^è•<åÅ#∞ ZO`« J^Œ∞ƒùÒ« QÍ, PK«~} ° ™ê^èºŒ OQÍ =∞# „áêp# =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ ÃÑà◊√ã¨∞`«#O, ã¨∂\˜áÈ\˜ K«∞~°HÅõ ∞... W=hfl ‰õÄ_»
JOkOKå~À QÆ=∞x¿ãÎ J|∞ƒ~°Ñ_¨ `» åO. xq. "åzHõ `«Ñã¨ ∞¨ û#∞ ^≥|ƒf™êÎ~Ú. =∞#ã¨∞Ö’x
'"åHõºHÀq^Œ∞xQÍ— „Ñ¨f`«∞_≥#· Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x =∂@Å∞ q#fl"≥O@<Õ ~å=∞ =∞#ã¨∞Ö’x =∞^è∞Œ ~°"∞≥ #ÿ ÉèÏ"åÅ∞ =∂@Ö’ Ñ¨Å =∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ# ÉèÏ"åÅ∞
K«O„^Œ∞_Õ Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂_»∞. Hõ_"» ∞Õ =∞^è∞Œ =∞Ü«∞"å‰õΩ¯. JáêºÜ«∞`«, ¿ãflÇ¨ÏjÅ`«,
=∂@Ö’ Ñ¨ÅHõ_"» ∞Õ
''D =∂@Å#∞ |\˜ì D =ºH˜Î "Õ^"Œ ^Õ •OQÍÅ#∞ ‰õΩ∆ }‚OQÍ K«k"å_»x `≥Å∞ ã¨`º« Ñ¨~`° ,« â◊√ÉèÏHÍOHõ,∆ „áÈ`åûÇ¨ÏO, Pâß"å^ŒO...
™ÈÎOk. Z<Àflq*Ï˝# q+¨Ü∂« Å#∞ „QÆÇÏ≤ Oz# "å_ç`_« ∞» . ZHõ¯_® JÑ¨â|◊ OÌ ÖË^∞Œ . W"Õ =∞^è∞Œ ~°ÉÏè "åÅ∞. D ÉèÏ"åÖË ÉèÏ+¨Ö’H˜ ~å"åe. =∞^èŒ∞=∞Ü«∞"å‰õΩ¯.
<åxÛ <åxÛ ™êQÆnÜ«∞_»OÖË^∞Œ . JÖÏQÆx Ju ‰õΩÑ¡ `Î̈ ,« Jã¨Ê+ì̈`« ÖË^∞Œ . J#= "å‰õΩ¯H˜ =º=Ç¨~° „Ñ¨Ü∂≥ [#"Õ∞HÍHõ, rq`åÅ#∞ JáêºÜ«∞`«, ¿ãflÇ¨ÏjÅ`«,
ã¨~åÅ∞, J„Ñ¨ã∞¨ `Î åÅ∞ ÖË=Ù. WÖÏ =∂\Ï¡_`ç Õ â◊„`«∞"≥<· å ã¨~ˆ ÖÁOyáÈ=Åã≤O^Õ. ÉÏQÆ∞KÕ¿ã â◊HÎ̃ ‰õÄ_® LOk. JO^Œ∞ˆH "å‰õΩ¯Å∞ ã¨`«ºÑ¨~°`«, â◊√ÉèÏHÍOHõ∆,
W@∞=O\˜ "åxx =∞O„uQÍ, ^Œ∂`«QÍ á⁄Ok# áêÅ‰õΩ_»∞ ÉèÏQÆº=O`«∞_»∞——, HÍ"åºÖˇ,· QÍ<åÖˇ· ãÖã¨¯ $ux fiÛk^Œ∞`Ì ∞« <åfl~Ú. „áÈ`åûÇ¨ÏO,
Jx Ç¨Ï#∞=∞ =∂@Å∞ q#fl ~å=Ú_»∞ ÅHõ∆ ‡}∞x`À JO\Ï_»∞. =∂@ WKÕÛ ^è~·≥ º° O, F^•~°∞Ê, ã¨∂ÊùiÎ |bÜ«∞
=∞# ãÖ™ê¯~°O, J^èºŒ Ü«∞#O, Ç¨Ï$^ŒÜ∞« Ñ¨ÙÖ’`«∞ =∞# =∂@Ö’ `≥Å∞™êÎ~Ú. "≥∞#ÿ q. JÖÏˆQ Jâ◊√ÉèÏÅ#∞ â◊OH˜ã∂¨ <Î <·≥ å =∂@¡_» Pâß"å^ŒO... W"Õ
=∞# ™ê~°O =∞#=∂>Ë#x "Õ^"Œ åHõºO. D =∂@#∞ ã¨=ºOQÍ qxÜ≥∂yOK«_"» ∞Õ ~å^Œ∞. JÖÏ =∂\Ï¡__» O» '=∞^è∞Œ ~°"å‰õΩ¯<Õ =∂\Ï¡ =∞^è∞Œ ~°ÉÏè "åÅ∞. D
`«Ñã¨ ∞¨ û – Jx w`åKå~°∞ºx =K«#O. _®e— J<Õ "Õ^Œ ^è~Œ å‡xH˜ q~°∞^ŒOú . =∂@Ö’ ÉèÏ=<å ÉèÏ"åÖË ÉèÏ+¨Ö’H˜
J#∞^ÕfiQÆH~õ O° "åHõºO |Å"Õ∞HÍHõ, â◊|âÌ H◊ Î̃ ‰õÄ_® LO@∞Ok. P â◊|âÌ H◊ Î̃ ~å"åe.
ã¨`º« O „Ñ≤Ü∞« Ç≤Ï`«O K« Ü«∞`üI ~°ÇÏ¨ ™êºÅ#∞ „QÆÇÏ≤ Oz, `«^•fi~å =∞O„`åÅ#∞ ^Œi≈O
"å‰õΩ¯H˜ =º=Ç¨~°
™êfi^è•ºÜ«∂Éèºí ã¨#O K≥=· Kå~°∞ =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞.
"åV‡Ü«∞O `«Ñ¨ LK«º`ÕII U â◊ÉÏÌxfl ZÖÏ ‰õÄiÛ`Õ Z@∞=O\˜ k=ºâ◊HÎ˜ „Ñ¨Ü≥∂[#"Õ∞HÍHõ,
L^ÕfiQÆO Hõ°eyOK«‰õΩO_®, ã¨`«ºOQÍ, „Ñ≤Ü«∞OQÍ, Ç≤Ï`«OQÍ =∂\Ï¡_»@O, Pq~°ƒùqã¨∞ÎO^À QÆ=∞xOz P q^èŒOQÍ J<ÕHõ rq`åÅ#∞ ÉÏQÆ∞KÕ¿ã
x~°O`«~O° J^èºŒ Ü«∞#O, JÉèÏºãÖ KÕÜ∞« _»O – "åzHõ `«Ñã¨ ∞¨ û.... nxx QÆ=∞x¿ãÎ =∞O„`åÅ#∞ U~°Ê~°Kå~°∞. JO^Œ∞ˆH =∂@ =~°O â◊HÎ̃ ‰õÄ_® LOk.
=∞# Ñ¨Ósfi‰õΩÅ ãÖ™ê¯~° ãÖÑ¨^Œ, q*Ï˝# "≥·Éèí=O ZO`« L`«¯ $+¨ì"≥∞ÿ#"À QÍ#∞, âßÑÖQÍ#∞ ‰õÄ_® Ñï}q∞OK«QÅÆ ^Œ∞. =∂#
J~°÷=∞=Ù`å~Ú. ã≤Hõ ÉèÏ=O`Àáê@∞, â◊ÉÏÌÅ |eq∞=Å¡ Ñ¨Å∞‰õΩÅ‰õΩ
'=∞^è∞Œ =∞fO "åK«=ÚnÜ«∞O— – =∞^è∞Œ =∞Ü«∞"≥∞#ÿ =∂@Å<Õ Ñ¨ÅHÍe Jx P Ñ¨\ =˜ ∞ „áêÑ≤ãÎ ∞¨ OÎ k. ^Õ=`«Å#∞ PÇ¨fixOKÕ â◊HÎ̃
"Õ^âŒ ßã¨#O. =∞^è∞Œ ~°O – JO>Ë `«`å¯ÖÏxH˜ K«H¯õ QÍ LO_»@"Õ∞ HÍ^Œ∞, âßâ◊fi`«"∞≥ #ÿ =∂@ˆH LOk.
60 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 61
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Z^Œ∞\˜ "å_ç =∞#ã¨∞#∞ QÍÜ«∞Ñ¨~K° ÖÕ Ï =∂\Ï¡__» O» Ç≤ÏOã¨ HÕ^ŒHˆ =ã¨∞OÎ ^Œx
LÑ¨x+¨`∞« ÅÎ ∞ ¿Ñ~˘¯<åfl~Ú. „Ñ¨`«ºHõ∆ QÆ∞~°∞=Ù
`«#∞=Ù# qiy Ü«∞Å∞QÆ∞Å∞
##∞=Ù# |∞K«ÛOQÆ=K«∞Û, #ux+¨µ~ª `° <« £ Z=~°∞ QÆ∞~°∞=Ù Jx „Ñ¨tflOK«∞‰õΩO>Ë – D =ÚO^Œ∞QÍ
=∞#=Ú# <å\˜# =∂@Å∞ ~ÀAÖ’¡ t+¨µºÅHõ<åfl QÆ∞~°∞=ÙÅ ãÖMËº Z‰õΩ¯=QÍ t+¨º`«fi ÅHõ∆}ÏÅ#∞
q#∞"≥∞xfl Ü«ÚáêÜ«∞=ÚÅ#∞ "≥_Å» ∞<≥ Ü«∞kèáê! Hõ#|_»∞`«∞Ok. =ÚYºOQÍ P^è•ºu‡Hõ~°OQÆOÖ’ ãÖáêkOK«∞‰õΩO>Ë =∞#O
Ü«Ú^Œú ã¨=∞Ü«∞OÖ’ â◊s~åxH˜ `«yÖË ÉÏ}ÏÅ#∞ `≥eqQÍ `˘ÅyOK«=K«∞Û. QÆ∞~°∞=Ù‰õΩ =∞# ãÖã¨¯ $u WzÛ# „áê^è•<åºxfl K«∂¿ã „Ñ¨ÑÖK«O QÆ∞~°∞=ÙQÍ
HÍh x+¨Øª~°OQÍ =∞#ã¨∞û#∞ QÍÜ«∞Ñ¨~°z# ÉÏ}ÏÅ∞ U LáêÜ«∞O`À#∂ K«∂ã≤ P ~°OQÍxfl ‰õÄ_® "åºáê~°OQÍ =∂iÛ
QÀK«iã¨∞ÎOk. „â◊^Œú,
`˘ÅyOK«ÖOË Jx '=∞Ç¨ÉèÏ~°Ò« — Ö’x hu. 'QÆ∞~°∞`«fiO— ÖÏÉè™í ê\˜ =$uÎQÍ `«Ü∂« ~Ô #· ^ŒâÖ◊ ’
D QÆ∞~°∞J<Õfi+¨} JÜ≥∂=∞Ü«∞=∞ø`ÀOk. UHÍ„QÆ`,« ÑïjÅ#
=∂@H˜ Jkè^=Õ `« 'Jyfl— Jx ÉèÏ~°fÜ«∞ âß„ãÎ̈ ^Œ~≈° #O.
Jyfl ZO`« LÑ¨Ü∂≥ QÆH~õ "° ∂≥ , JO`« „Ñ¨=∂^ŒH~õ O° ‰õÄ_®. x~å_»O|~°`,« x~°¿ÑHõ,∆ Ji+¨_fi» ~åæÅ [Ü«∞O, ã¨fiÉèÏ=O, <Õ~°∞ÛH˘<Õ
Ü«∞*Ï˝xH©, áêHÍxH©, ^ŒÇÏ¨ <åxH©.... ^ÕxHÔ <· å Jyflx qxÜ≥∂yOK«∞HÀ=K«∞Û. *Ï˝#O, `åºQÆO... Wq QÆ∞~°∞ ÅHõ} ∆ ÏÅx âß„™êÎÅ∞ l*Ï˝ã,¨ q#Ü«∞O – Wq
Jyfl=Öˇ Ñ¨kÅOQÍ, *Ï„QÆ`QÎ« Í "å‰õΩ¯ LÑ¨Ü∂≥ yOKÕ |∞kúâH◊ Î̃ =∞#Ö’ LO_®e. K≥ÑÊ≤ <å – áêÑÖ! „QÆÇÏ≤ OK«x ã≤u÷ Ö’ L<åflO. t+¨ºÅHõ} ∆ ÏÅ∞. Wq
J~Ú`Õ ÉèÏQÆ=`«O „Ñ¨ÑO¨ K« QÆ∞~°∞=Ù#∞ „Ñ¨`º« HõO∆ L#flÑ¨C_»∞ „Ñ¨ÑO¨ K«"∞Õ
KÕã≤Ok. QÆ∞~°∞"≥· HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. JÖÏ
„Ñ¨ÑO¨ K« QÆ∞~°∞=Ù JO>Ë Z=~°∞? – Jx =∞~À

„Hõ=∞OQÍ =∞#efl
„Ñ¨â◊fl L^Œ~ÚOK«=K«∞Û. [QÆ`«∞ÎH˜ UÔH·Hõ QÆ∞~°∞=Ù ÃÇÏK«ÛiOKÕ =∞#Ö’x
[QÆnâ◊fi~°∞_Õ. JO^Œ∞Hˆ 'Hõ$+Ö‚ =O^Õ [QÆ^∞Œ ~æ ∞° O—,
P`«‡K≥·`«#º"Õ∞ QÆ∞~°∞=x
't"åÜ«∞ QÆ∞~°"Õ #=∞ó— – Jx Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞<Õ
QÆ∞~°∞=ÙQÍ ã¨‡i¿ãÎ PÜ«∞<Õ |∞kúx „¿Ñ~ˆ Ñ≤Oz ãï `≥Å∞ã¨∞ÎOk.
Ü≥∞ÿ # QÆ∞~°∞=Ù#∞ `«y# `«~∞° }OÖ’ `å~°ãÑ¨ _¨ ÖÕ Ï JO`«~åºq∞x q∞Oz#
KÕ™êÎ_x» âß„™êÎÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. QÆ∞~°∞=Ù
Jk JÖÏ LOz – „Ñ¨ÑO¨ KåxH© Ñ¨~=° ∂`«‡H© Z=~°∞<åfl~°∞?
Éè^Ë OŒ ÖË^xŒ =∞# ã≤^•úO`«O. qâ◊fi=∞O`å qâıfiâ◊fi~°
=∞Ü«∞O. ''Dâß"åã¨º q∞^ŒO ã¨~fi° O—— – [QÆ=∞O`å
[QÆnâ◊fi~°∞x ~°∂Ñ¨"Õ∞#x LÑ¨x+¨`«∞ÎÅ∞ K≥|∞
62 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 63

...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
`«∞<åfl~Ú. D q+¨Ü∂« xfl QÆ=∞x¿ãÎ „Ñ¨ÑO¨ K«"∞Õ =∞# QÆ∞~°∞=Ù Jx `≥Å∞ã¨∞ XH˘¯Hõ¯\© XH˘¯Hõ¯ áê~îåxfl K≥áêÊ~Ú. H˘xfl ZÖÏ
‰õΩO\ÏO. ''„Ñ¨ÑO¨ K« QÆ∞~°∞=Ù – qâ◊fiQÆ∞~°∞=Ù— – J<Õ =∂@ÅH˜ '„Ñ¨ÑO¨ K«"∞Õ LO_»‰Äõ _»^À É’kèOKå~Ú.
QÆ∞~°∞~°∂ÑÖ— Jx J~å÷xfl „QÆÇÏ≤ OK«=K«∞Û. „Ñ¨ÑO¨ Kåxfl ÑïjeOKåHõ ã¨~fi° ã¨=∞`«fi ^Œ$+≤ì
„Ñ¨ÑÖK«OÖ’ „Ñü J}∞=Ù =∞#H˜ áê~îåefl <Õ~°∞Ê`«∞Ok. *Ï˝#=O`«∞efl <å‰õΩ ÅaèOzOk. J^Õ <å‰õΩ *Ï˝<åhfl, `«^•fi~å [QÆ`«∞ÎH˜ UÔH·Hõ
KÕã∞¨ OÎ k. *Ï˝#O âßOux „Ñ¨™êkã¨∞OÎ k. P#O^•xfl „Ñ¨™êkOzOk—— QÆ∞~°∞=Ù [QÆnâ◊fi~°∞_Õ.
J~Ú`Õ „Ñ¨ÑO¨ K«O K≥¿ÑÊ áê~îåxfl ZÖÏ „QÆÇÏ≤ OKåe? D ãÖÉèÏ+¨} ^•fi~å Ç¨Ï$^ŒÜ∂« xH˜ *Ï˝#Ñ≤áêã¨ JO^Œ∞Hˆ 'Hõ$+Ö‚ =O^Õ
=ÚO^Œ∞QÍ t+¨º`«fi ÅHõ} ∆ ÏÅ#∞ ãÖáêkOK«∞‰õΩO>Ë =∞#O K«∂¿ã „Ñ¨ÑO¨ K«O LO>Ë „Ñ¨ÑO¨ K«O P ^•Ç¨iÎx fiÛ ¿ã^Œf~ˆ Û PKå [QÆ^Œ∞æ~°∞O—, 't"åÜ«∞
QÆ∞~°∞=ÙQÍ QÀK«iã¨∞OÎ k. „â◊^,úŒ UHÍ„QÆ`,« ÑïjÅ# ã¨fiÉèÏ=O, <Õ~∞° ÛH˘<Õ l*Ï˝ã,¨ ~°∞º_≥· J#∞„QÆÇÏ≤ ã¨∞OÎ ^Œx J~°=÷ ∞ø`«∞Ok. QÆ∞~°"Õ #=∞ó— – Jx
q#Ü«∞O – Wq t+¨ºÅHõ}∆ ÏÅ∞. Wq L#flÑ¨C_»∞ „Ñ¨ÑO¨ K«"∞Õ QÆ∞~°∞"≥· HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. „Ñ¨ÑÖKåxfl QÆ∞~°∞ã¨fi~°∂ÑÖQÍ „QÆÇ≤ÏOK«_®xH˜ Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞<Õ QÆ∞~°∞=ÙQÍ
JÖÏ „Hõ=∞OQÍ =∞#efl ÃÇÏK«ÛiOKÕ =∞#Ö’x P`«‡K≥·`«#º"Õ∞ QÆ∞~°∞=x ã¨ÇÏ¨ HõiOKÕ =ºHÎ̃x QÆ∞~°∞=Ù Jx Q“~°qOK«=K«∞Û! ã¨‡i¿ãÎ PÜ«∞<Õ |∞kúx
`≥Å∞ã¨∞ÎOk. JO`«~åºq∞x q∞Oz# QÆ∞~°∞=Ù Z=~°∞<åfl~°∞? P JO`«~å`«‡ HÍh – Jã¨Ö#·ˇ QÆ∞~°∞=Ù „Ñ¨ÑO¨ K«"∞Õ #x =∞~°∞= „¿Ñ~ˆ Ñ≤Oz ãïÜ≥∞ÿ #
ÃÇÏK«ÛiHõ#∞ ÃÑ_»Kq≥ # ÃÑ@ìHáõ È`Õ ã¨`º« O ã¨∞ÅÉèOí QÍ ™êH∆Í`«¯iã¨∞OÎ k. ~å^Œ∞.
QÆ∞~°∞=Ù#∞ `«y#
''P`«‡<À QÆ∞~°∞~å`≥‡· =—— Jx N=∞^•ƒùQ=Æ `«O ÑëH˜# Ñ¨Å∞‰õΩÖ’ Ñ¨~=° ∂~°q÷ ∞^Õ.
XHõ qt+ì̈"∞≥ #ÿ *Ï˝x P#O^ŒOQÍ, ¿ãfiK«ÛQù Í qÇ¨ÏiOK«_®xfl Ü«∞^Œ∞=Ù J<Õ `«~°∞}OÖ’ `å~°ã¨Ñ¨_ÕÖÏ
=∞Ç¨~åA QÆ=∞xOKå_»∞. "≥O@<Õ J_çQÍ_»∞– ''=∞Ç¨`å‡! g∞iO`« P#O^ŒOQÍ KÕ™êÎ_»x âß„™êÎÅ∞
K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
¿ãfiK«ÛQù Í LO_»\ÏxH˜ HÍ~°}O Uq∞\˜?——
''*Ï˝#"Õ∞ D P#O^•xH˜ HÍ~°}O—— [QÆ=∞O`å [QÆnâ◊fi~°∞x
''*Ï˝<åxfl g∞‰õΩ „Ñ¨™êkOz# QÆ∞~°∞=Ù Z=~°∞? WO`« ~å[º=¸, ãÖÑ¨^•, ~°∂Ñ¨"∞Õ #x LÑ¨x+¨`∞« ÅÎ ∞
Éè’QÍÅ∞ L<åfl <Õ#∞ P#O^•xfl á⁄O^ŒÖHË áõ È`«∞<åfl#∞. Hõ#∞Hõ *Ï˝#O HÍ"åÅO>Ë K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
Z=ifl P„â◊~ÚOKåe? U QÆ∞~°∞=Ù =Å¡ g∞‰õΩ *Ï˝#O ÅaèOzOk?—— D q+¨Ü∂« xfl QÆ=∞x¿ãÎ
''D „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ <å‰õΩ ZO^Œ~À QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ É’kèOKå~°∞. Éè∂í q∞, "åÜ«Ú=Ù, „Ñ¨ÑÖK«"Õ∞ =∞#
PHÍâ◊O, [ÅO, Jyfl, K«O„^Œ∞_»∞, ã¨∂~°∞º_»∞, ã¨=Ú„^ŒO, [O`«∞=ÙÅ∞, Ñ¨‰Ω∆õ Å∞...
QÆ∞~°∞=Ù Jx `≥Å∞ã¨∞
WÖÏ KåÖÏ=∞Ok ^ŒQÆæ~° KåÖÏ <Õ~°∞Û‰õΩ<åfl#∞. ÑÖK«Éèí∂`åÅ∞ ã¨Ç¨Ï<åhfl,
`åºQÍhfl, ™êfi~°~÷ åÇ≤Ï`åºhfl, Ñ¨~ÀÑ¨HÍ~°|∞kúh WÖÏ KåÖÏ <Õ~åÊ~Ú. ã¨∂~°∞º_»∞ ‰õΩO\ÏO.
ã¨=∞^Œ$+≤hì , Ö’HõÇÏ≤ `«HÍOHõh∆ <Õ~åÊ_»∞. K«O„^Œ∞_»∞ =$kúHÜ
∆õ ∂« Å‰õΩ K«eOK«x
`«`åÎ fixfl É’kèOKå_»∞. ã¨=Ú„^ŒO QÍOcè~åºxfl É’kèOzOk. [O`«∞=ÙÅ∞
64 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 65
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
#Å∞QÆ∞~°∂ "å_Õ `«\ÏHÍÅ#∞, #^Œ∞Å#∞ ÉÏ=Ù

„Ñ¨H$õ u Ç≤Ï`«"∞Õ „Ñ¨*ÏÇ≤Ï`«O Å#∞ U=∂„`«=¸ HõÅ∞+≤`«O KÕÜ«∞=^ŒÌx "Õ^Œ
=∞O„`åÅ∞ âßã≤OKå~Ú.
ã¨$+≤Öì ’ =∞x+≤ =∂„`«"∞Õ HÍHõ J`«_ç K«∞@∂ì q™êÎ~"° ∞≥ #ÿ „Ñ¨H$õ u LOk. D ''# x+‘=ì O ‰õΩ~åº`ü # =¸„`«ÑÙ¨ s+Ö
„Ñ¨H$õ uH© =∞x+≤H© Ñ¨~ã° Ê¨ ~° ãÖ|O^èOŒ LOk. ‰õΩ~åº`ü——
D J#∞|O^è•xfl qã¨‡i¿ãÎ =∞x+≤Hˆ „Ñ¨=∂^ŒO. h\˜Ö’ L=∞‡~å^Œ∞. =∞Å=¸„`åÅ#∞ q_»∞= „Ñ¨Hõ$ux
HÍo^•ã¨ =∞Ç¨Hõq 'Jaè*Ï˝# âß‰õΩ#ÎÅ"£∞— <å@HõOÖ’ 'Éèí~°`«"åHõºOQÍ— ~å^Œ∞... Jk =∞Ç¨áê`«HOõ Jx ÃÇÏK«ÛiOKå~Ú.
HÍh =∞#O ÃÑ_»Kq≥ # ÃÑ_»∞`«∞<åflO. Ñ¨q„`«#n H∆ÀÉèíÃÑ_ç`Õ „Hõ=∞OQÍ
^Œ∞+¨ºO`«∞xKÕ ÑëHÕz# "åHÍºÅÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜ "åHõºO.
''„Ñ¨=~°`Î åO „Ñ¨H$õ u Ç≤Ï`åÜ«∞ áêi÷=ó—— 'áêÅ‰õΩÅ∞ „Ñ¨H$õ u Ç≤Ï`«O HÀã¨"∞Õ ™êfl#Ñ¶∞¨ \ÏìÅÖ’ Jxfl HÍÅ∞ëêºÅ#∂ xOÑ¨Ù`«∞<åflO. Jk =∞x+≤ =∞#∞QÆ_<» Õ
„Ñ¨=iÎOKåe— Jx D "åHÍº~°÷O. „Ñ¨ÑÖK« ^ÕâßÅhfl D "åHÍºxfl J~°÷O ^•xH˜ `À_»∞ Ñï„â◊=∞Å∞ q+¨`∞« Åº"≥∞#ÿ xÅ=efl ^≥|ƒfã¨∞ÎO^Œx =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞
KÕã∞¨ HÀ"åe. áêeOKÕ"å~°∞ Hˆ =ÅO „Ñ¨[Å Ç≤Ï`å<Õfl HÍ^Œ∞, „Ñ¨H$õ u Ç≤Ï`åxfl =^Œ∞Å∞`«∞<åfl~Ú.
Ñ¨Å∞q^è•Å É’kèOKå~°∞.
Ãã`· O« ^Œ$+≤Öì ’ LOK«∞HÀ"åe. „Ñ¨H$õ u Ç≤Ï`«OÃÑ<· Õ „Ñ¨*ÏÇ≤Ï`«O P^è•~°Ñ_¨ ç LOk. =$H∆ÍÅ#∞ ‰õÄ_® ^Õ=`«Å∞QÍ P~åkèOKÕ Ñ¨~O° Ñ¨~°
„Ñ¨Hõ$ux H∆ÀÉèíÃÑ_ç`Õ „Hõ=∞OQÍ Jk =∞x+≤ =∞#∞QÆ_»<Õ ^≥|ƒfã¨∞ÎO^Œx =∞#k. „Ñ¨H$õ uÖ’ =∞#O
=∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ Ñ¨Å∞q^è•Å É’kèOKå~°∞. „Ñ¨H$õ uÖ’ =∞#O JO`«~åƒùQOÆ . JO`ÕQÍh =$Hõ∆ ã¨∂HÍÎÅ∞ "Õ^"Œ åV‡Ü«∞OÖ’ ^Œ~≈° #q∞™êÎ~Ú. JO`«~åƒùQOÆ . JO`ÕQÍh
PkèÑ¨`«ºO =Ç≤ÏOKÕ"å~°O HÍ^Œ∞. „Ñ¨Hõ$ux ([QÆ<å‡`«QÍ) =∂`«$ÉèÏ=#`À Ü«∞*Ï˝xH˜ "å_Õ ã¨q∞^èeŒ fl Ãã`· O« ZO_ç#"å\˜<Õ PkèÑ` ¨ º« O =Ç≤ÏOKÕ"å~°O
P~åkèOKÕ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O =∞#k. "å_®eQÍh, Ñ¨zÛQÍ L#fl "å\˜x YO_çOK«~å^Œx
âßã≤OKå~°∞. HÍ^Œ∞. „Ñ¨Hõ$ux
L^ŒÜ«∂<Õfl x„^ŒÖËã¨∂Î<Õ – Éèí∂q∞H˜ #=∞ã¨¯iOz Ñ¨Hõ¯ kQÆ=∞<åfl~°∞
Ñ¨Ósfi‰õΩÅ∞. Ñ¨Ó[H˜ `«∞Åã≤^ŒàÏÅh, =∂ˆ~_»∞ ^ŒàÏÅh, ([QÆ<å‡`«QÍ)
ã¨=Ú„^Œ=ã¨<Õ ^Õq! Ñ¨~fi° `«ã#Î̈ =∞O_»Ö!Ë Ñ¨Ù=Ùfibfl HÀ¿ã@Ñ¨Ù_»∞ ‰õÄ_® H˘xfl xÜ«∞=∂Å∞ =∂`«$ÉèÏ=#`À P~åkèOKÕ
q+¨µÑ‚ u¨ fl! #=∞ã¨∞ÉÎ ºíè O áê^ŒãÊ¨ ~°≈O Hõ=∆ ∞ã¨fi"Õ∞II K≥áêÊ~°∞. =ÚO^Œ∞QÍ =$H∆Íxfl #=∞ã¨¯iOz, ^Õ=`å
„Ñ‘uÔH· ^ŒàÏÅ#∞, ‰õΩã¨∞=∂Å#∞ „Ñ¨™êkOK«=Å ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O
''J=∂‡! Éè∂í ^Õq! ã¨=Ú„^•<Õfl =„ãÎ̈OQÍ Ñ¨~fi° `åÅ#∞ =Hõã∆ Å÷¨ OQÍ Hõey#
`«b!¡ qâ◊fi"åºÑ¨‰Ωõ _≥#· ÉèQí =Æ O`«∞x â◊HqÎ̃ h=Ù! <å áê^•Å`åH˜_xç Hõq∆ ∞OK«∞ ã≤OkQÍ „áêi÷OKåe. PÃÑ· QÀ~°∞ `«QÅÆ ‰õΩO_® "Õe =∞#k.
=∞=∂‡—— Jx „áêi÷Oz J_»∞QÆ∞"Õ™êÎO. „Ñ¨H$õ u`À WO`« ã¨∞xfl`«"∞≥ #ÿ ãÖ|O^è•hfl, H˘ã¨Å`À =∂„`«"∞Õ "å\˜x (HÀÜ«∂e) fÜ«∂e.
Pf‡Ü«∞`«h Jaè=$kú KÕã∞¨ ‰õΩ#fl Q˘Ñ¨Ê<åQÆiHõ`« =∞#k. ^ŒàÏÅ<≥·`Õ UHÍ^Œt, Ñ¨Ói‚=∞, â◊√„Hõ"å~°O,
L^Œ~ÚOKÕ ã¨∂~°º`Õ*Ïxfl [_»Ñ^¨ •~°O÷ QÍ HÍHõ 'â◊HÎ˜ „Ñ¨^•`«— J~Ú# ÉèQí =Æ O`«∞ J=∂"åã¨º =O\˜ u^ä∞Œ ÅÖ’ k<åÅÖ’ HÀÜ«∞~å^Œ∞.
xQÍ JiÛ™êÎO. „Ñ¨=Ç≤ÏOKÕ #^Œ∞Å#∞ ^Õ=`å=∂`«$HõÅ∞QÍ Ñ¨ÓlOz, P [ÖÏ P HÀ¿ã@Ñ¨C_»∞ ‰õÄ_® H˘=∞‡Å∞ q~°Q‰Æ Ωõ O_® U~°∞
Å#∞ Ñ¨q„`«OQÍ áê#O KÕ™êÎO, JO^Œ∞Ö’ ™êfl#O KÕ™êÎO. HÀ"åe JO@∂ KåÖÏ Ñ¨^`úŒ ∞« efl ÃÑ\Ïì~∞° .
66 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 67

...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
nx ^•fi~å ‰õÄ_® „Ñ¨H$õ u Ñï~°H} ∆õ Ö’ ZO`«\ ˜ ÉÏ^èºŒ `«#∞ QÆ∞~°∞KÎ âÕ ß~À
QÆ=∞xOKåe. =∞# J=ã¨~å~°O÷ „Ñ¨H$õ ux qxÜ≥∂yOK«∞‰õΩ<åfl U=∂„`«O <åâ◊#O =∞#ã¨∞ =∞_»∞QÆ∞
ÖË‰Ωõ O_® ZO`À J#∞|O^èOŒ `À =º=Ç¨ÏiOK«_O» D ãÖã¨¯ $u „Ñ¨`ºÕ Hõ`.« q+¨=∞Ü«∞O HÍ~å^Œ∞
JÑ¨C_»∞
ÑÖ@ ÑÖ_çOKÕ=ÚO^Œ∞ Éè∂í q∞h, ÑÖ_ç# `«~∞° "å`« ÑÖ@h ‰õÄ_® Q“~°
q™êÎO. „Ñ¨H$õ uÖ’ „Ñü Ñ¨^•~å÷hfl „áê}=O`«OQÍ K«∂¿ã ^Œ$+≤ì Wk. JO`ÕQÍh XHõ¯ HÍmÜ«Ú_»∞
„"ÕÑÖ¨ Ö¡ˇ ’ HÍoOk =∞_»∞QÆ∞. Jk q+¨ã~¨ Ê° O =Å¡
„Ñ¨H$õ ux [_»Ñ^¨ •~°O÷ QÍ ÉèÏqOK«~å^Œ∞. JÖÏˆQ „áê}˜HÀ\˜x „¿Ñq∞OKÕ ã¨fiÉèÏ=O. HõÅ∞+≤`=« ∞~ÚºOk. JÑ¨C_»∞ ^•xx â◊√kú KÕÜ∞«
XHõ¯ [ÖÏâ◊Ü∂« xfl
'âß‰õΩ#ÎÅ"£∞—Ö’<Õ â◊‰Ωõ #ÎÅ =$H∆ÍÅ#∞ ÃÑOz# f~°∞, Hõ}∞fi_»∞ J=∂‡~Úx ^ŒÅK«∞‰õΩ<åfl_»∞ NHõ$+¨‚ Ñ¨~=° ∂`«‡. HõÅ∞+≤`«O KÕÜ«∞_»"Õ∞
J`«"Î åiO\˜H˜ ÑÖÑ¨Ù`«∂ =#^Õ=`«Å#∞ #=∞ã¨¯iOz# q^èOŒ QÆ=∞x¿ãÎ Jq JHõ¯_» P ãÖ^Œ~ƒ° Où Ö’ "åºã¨∞_»∞ HÍÅ∞+¨º x"å [iyOk. HÍh WÑ¨C_»∞
Hˆ =ÅO Hõq`åHõÅÊ#Å∞QÍ HÍHõ, =∞x+≤ ÉÏ^èºŒ `«Å#∞ É’kè™êÎ~Ú. ~°}‰õΩ =ºHÎ̃ ÉÏ^èŒº`«#∞ QÆ∞~°∞ÎKÕã¨∞Î<åfl_»∞. P^èŒ∞xHõ <åQÆiHõ`«,
~å=∂Ü«∞}OÖ’ N~å=Ú_»∞, ã‘`« *Ï_»HÀãÖ K≥@∞ìh Ñ¨Ù@ìÅh Ñ¨ÅHõiOK«_O» ,
JO^Œ~°∂ `åˆQh~°∞#∞ HõÅ∞+≤`«O KÕÜ«∞~å^Œx Jaè=$kú ¿Ñ~°∞`À
ÉèÏ+≤OK«_O» HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k.
NHõ$+¨µx‚ É’^è.Œ ZHõ¯_À =∞Ç¨ã¨=Ú„^ŒOÖ’ LO_» "Õ~ÚÑ¨_»QÆÅ q+¨ã¨~°Ê"≥∞ÿ
ã‘`=« ∞‡ QÆOQÆh, QÀ^•=ih #=∞ã¨¯iOz "≥Ú‰õΩ¯Å∞ ã¨=∞iÊOK«∞‰õΩO@∞Ok.
Ñ¨Ù~å}ÏÖ’¡ =#^Õ=`«Å QÆ∞iOz K≥|∞`å~°∞. XHõ =$H∆Íxfl #iH˜`Õ =#^Õ=`« =Åã≤# ã¨~Ê° O – „Ñ¨*’Ñ¨Ü∂≥ QÆ"∞≥ #ÿ [ÖÏâ◊Ü∞« OÖ’ â◊√^Œú#n=∂`«$Hõefl
P„QÆÇ« Ï≤ ã¨∞OÎ ^Œx, J#=ã¨~O° QÍ =$H∆ÍÅ∞ #~°H~õ å^Œx ÃÇÏK«ÛiOKå~°∞. `«ÑÊ¨ xãÔ̈~· KÕ~_° O» tH∆Í~°›"∞≥ #ÿ <Õ~O° . Jx ÉèÏQÆ=`«HÍ~°∞x ™ê~°fi q+¨=∞Ü«∞O KÕ™ÈÎOk.
K≥@∞ìx #~°H=õ Åã≤=¿ãÎ KåÖÏ „áêÜ«∞tÛ`åÎÅ∞ K≥áêÊ~°∞. HÍeHõ LÑ¨^âÕ O◊ .
„Ñ¨ÑO¨ K« "åºáê~°
=#^Õ=`«Å∂, [Å^Õ=`«Å∂, Éè∂í ^Õ=`«Å∂.... WÖÏ P~åkèOKÕ =∞#"åi ^•x`À Hõ$+¨µ‚_»∞ q[$OaèOKå_»∞. HÍmÜ«Úx
tHÕ∆ Kå_»∞. J`«_∞» ã¨‰Ωõ @∞O|OQÍ Hõq∆ ∞OK«=∞x
qÑ¨}∞ÅÖ’ ãÖÑ¨#∞flÅ∞
B#fl`åºxfl J~°O÷ KÕã∞¨ H˘O>Ë *’Ç¨Ï~°∞ÅiÊ™êÎO.
D Ö’`«∞#∞ „QÆÇÏ≤ OK«‰Ωõ O_® g\˜x =¸_è#» =∞‡HÍÅ HÕ^Œ [=∞Hõ@_ì O» "Õ_`ç ,Õ =∞xflOz ~°=∞}Hõ nfiáêxH˜ "≥o§ x=ã≤OK« HÍ=_®xH˜ „Ñ¨H$õ u
XHõ =¸_è`» fi« O. „Ñ¨H$õ u`À Hõeã≤ |`«H_õ O» ,Pf‡Ü«∞`å|O^èOŒ U~°Ê~°K∞« HÀ=_»O =∞h, #Å∞QÆ∞iH© LÑ¨Ü∂≥ QÆÑ_¨ Õ â◊√^Œú [ÖÏÅ *’eH˜ =#~°∞Å#∞ q+¨Q~Æ åƒùÅ∞QÍ
`«^•Ìfi~å „Ñ¨H$õ uH© XHõ P`«‡LO^Œh, P P`«‡ =∞# =∞#ã¨∞#∞ QÆ=∞xOz XHõ ~å=^ŒhÌ =∞O^ŒeOz ÑÖÑ≤OKå_»∞. =∂~°∞Û‰õΩO@∞#fl
`«eÖ¡ Ï =∞#efl HÍáê_»∞`«∞O^Œh ÉèÏqOK«_O» Jã¨Ö#·ˇ =∂#=`åfixH˜ x^Œ~≈° #O. JÑ¨C_»∞ XHõ¯ HÍmÜ«Ú_»∞ XHõ¯ [ÖÏâ◊Ü∂« xfl Jaè=$kúx '„Ñ¨QÆu—
<ÕÅ Ñ¨K«Û^Œ#OÖ’, h\˜ K«Å¡^Œ#OÖ’ ÉèíQÆ"å#∞x Hõ~°∞}x ^Œi≈Oz# HõÅ∞+≤Ò« KÕÜ∞« _»"∞Õ [iyOk. HÍh WÑ¨C_»∞ =O^Œ Jx Éè[í # KÕÜ∞« _»O
^è~Œ ‡° ã¨Ê $Ç¨ÏÖ’ ZO`« L^•`«`Î « LOk! ÖÏk HÍmÜ«ÚÅ∞ `«Ü∂« ~°Ü∂« º~°∞. P^è∞Œ xHõ <åQÆi <åQÆiHõ`å
D "å~°ã`¨ åfixfl XHõ¯™êi ã¨∞Êù~}° ‰õΩ `≥K∞« Û‰õΩO>Ë ÉèÏ~°fÜ«∞ ÉèÏ=<å "≥É· =íè O Hõ`«, Jaè=$kú ¿Ñ~°∞`À "Õ~ÚÑ¨_»QÆÅ q+¨ã¨~°Ê"≥∞ÿ
™êH∆Í`«¯iã¨∞ÎOk. zÇ¨Ïfl=∂?
â◊√^Œ#ú n=∂`«$Hõefl q+¨=∞Ü«∞O KÕ™ÈÎOk. Ñ¨q„`«
áêÅ‰õΩÅ∞, „Ñ¨[Å∞ ‰õÄ_® „Ñ¨H$õ u Ç≤Ï`åxfl áê\Õz#Ñ¨C_»∞ D Hõ~=° Ù "≥∞#ÿ QÆOQÍk #n [ÖÏÅ∞, áêi„âßq∞Hõ xÅfiÅ
HÍ@HÍÅ∞ Jã¨Å∞ `«Ö`ˇ ∞« `Î åÜ«∂?! q_»∞^ŒÅ =Å¡ `åQÆ_®xH˜ ‰õÄ_® Ñ¨xH˜~å=_»O ÖË^∞Œ .
68 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 69

...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
„Ñ¨ÑO¨ K« "åºáê~° qÑ¨}∞ÅÖ’ ãÖÑ¨#∞flÅ∞ HÍ=_®xH˜ „Ñ¨H$õ u =#~°∞Å#∞ q+¨ q+¨ã~¨ Ê° O ^•y LOk. ^•x qëêxfl ãÖÇ¨ÏiOKå
QÆ~åƒùÅ∞QÍ =∂~°∞Û‰õΩO@∞#fl Jaè=$kúx '„Ñ¨QuÆ — Jx Éè[í # KÕÜ∞« _»O <åQÆiHõ`å ÅO>Ë NHõ$+¨‚ áê^ŒãÊ¨ ~°≈ HÍ"åe. JO>Ë ÉèQí =Æ zÛO
zÇ¨Ïfl=∂? `«# =∞#ã¨∞Ö’ „Ñ¨"tÕ OKåe. JÑ¨C_»∞ =∞#ã¨∞ `Õ@
XHõ"Ñ·≥ Ù¨ D Jq"ÕHOõ WÖÏ LO>Ë, =∞~À "≥Ñ· Ù¨ „Ñ¨[Å J*Ï˝#O Ñ¨q„`« #n Ñ¨_∞» `«∞Ok. âßâ◊fi`« âßOu KÕ‰Äõ ~°∞`«∞Ok. â◊√^Œ`ú #« ∞ WÑ¨C_ô
™êfl#Ñ¶∞¨ \ÏìÅ =^ŒÌ L=Ú‡Å∞ "ÕÜ∞« _»O |@ìÅ∞`«H_õ O» , =∞Å=¸„`« qã¨~#°̊ Å∞ ™êkèOK«_"» ∞Õ Ñ¨~=° ∂~°O÷ . K≥Åˆ~y#
KÕÜ∞« _»O, WOHÍ Z<Àfl =i‚OK«ÖxË AQÆ∞áêûHõ~° Hõ$`åºÅ∞ KÕÜ∞« _»O... WÖÏ J@∞=O\˜ =∞#ã¨∞ =ºH˜HÎ © „Ñ¨ÑO¨ KåxH© ‰õÄ_® q+¨ã¨~åÊÅ#∞
Ñ¨Å∞ ~°HÍÅ∞QÍ QÀK«iã¨∞OÎ k! „Ñ¨Ü≥∂[#HÍi. „¿Ñ=∞=∞Ü«Ú_≥·# ÉèíQÆ=O`«∞_»∞
Ñ¨q„`« f~å÷Å∞QÍ Ñ¨ÓlOKÕ #^Œ∞Å<Õ WÖÏ HõÅ∞+≤Ò« KÕÜ∞« _»O ZO`« qKå~° J=∞$`«ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞. „¿Ñ=∞‰õΩ =ºuˆ~Hõ"≥∞ÿ#^ŒO`å
Z=~°∞ =∞iÌ™êÎ~°∞?
Hõ~O° ! U âß„ãÎ̈O K≥ÑÊ≤ Ok D J<åKå~°O? Wq K«∂ã¨∂Î ‰õÄ_® L¿ÑH˜ã∆ ∂¨ <Î åfl q+¨"∞Õ . ^•xx x„QÆÇÏ≤ OKÕ^Õ ÉèQí =Æ ^ŒƒHù .Î̃ U Hõ$+¨µ‚_»∞ ~°H˜∆™êÎ_»∞?
=∞O>Ë =∞#O <Õ„`åÅ∞#fl JO^è∞Œ ÅO HÍ^•? D ~Ô O_»∞~°HÍÖˇ#· Ñ¨~=° ∂~å÷Å∞ ÉèQí =Æ b¡ÅÖ’¡ ^•y =∞#Ö’ LO_Õ ™ê=∂lHõ
Ñ¨Hõ¯# [~°∞QÆ∞`«∞#fl Ñ¨~åº=~°} HÍÅ∞ëêºxfl „¿ÑHõ∆Hõ áê„`« =Ç≤Ïã¨∂Î LO\Ï~Ú. ÉÏ^èŒº`« Hõ$+¨‚K≥`«#ºOQÍ
L¿ÑHÕ∆ K«=^Œ<Ì Õ [QÆ^∞Œ ~æ ∞° =Ù „Ñ¨`º« HõO∆ QÍKÕã#≤ É’^è!Œ „áêp# „QÆO^ä•Å QÍ^äÖŒ ’¡ ã¨Ê+ì̈OQÍ QÀK«iã¨∞#Î fl
"Õ∞ÖÁ¯<åe. Z=i ÑïkèÖ’
„Ñ¨H$õ uÖ’<Õ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞<åfl_»h áê_çh, ÑÖ@h, Ñ¨â√◊ =Ùh „¿Ñq∞OKå_»∞. D „Ñ¨ÑÖK«Ç≤Ï`« HÍOHõ∆h, P`«‡*Ï˝#HÍOuh –
QÀãÖÑ¨^Œ =$kúH˜ ^ÀÇ¨Ï^ŒÑ_¨ Õ QÀ=~°#÷ Ñ¨~fi° `å<Õfl ^≥=· OQÍ K«∂Ñ≤OKå_»∞. „Ñ¨H$õ u`À Ô~O_çO\˜h ÑïjeOz PK«iOz#Ñ¨C_Õ =ºH˜Î "å~°∞ D HÍÅ∞ëêºÅ
P_çáê_ç qÇ¨ÏiOKå_»∞. Z^Œ∞QÆ∞^ŒÅ, ™ê=∂lHõ Hˆ =∆ ∞O ™ê^èºŒ =∞=Ù`å~Ú. x"å~°}‰õΩ
WÑ¨C_ô K≥Å~ˆ y# q+¨ã~¨ åÊÅ#∞ Z=~°∞ =∞iÌ™êÎ~∞° ? U Hõ$+¨µ_‚ ∞» ~°H™∆˜ êÎ_∞» ? LÑ¨„Hõq∞OKåe. `å#∞

=∞#Ö’ LO_Õ ™ê=∂lHõ ÉÏ^èºŒ `« Hõ$+¨K‚ `≥ #« ºOQÍ "Õ∞ÖÁ¯<åe. Z=i ÑïkèÖ’ HõÅ∞+≤`«O KÕÜ«∞‰õΩO_®,
"å~°∞ D HÍÅ∞ëêºÅ x"å~°}‰õΩ LÑ¨„Hõq∞OKåe. `å#∞ HõÅ∞+≤Ò« KÕÜ∞« ‰õΩO_®,
JÖÏ KÕ¿ã"åix HõhãÖ =∞O^ŒeOz x"åiOK«QeÆ y<å KåÅ∞.
JÖÏ KÕ¿ã"åix
Ñ¨Ó_»∞‰õΩáÈ~Ú# `«\ÏHÍÅ QÆ∞O_≥ c@Ö’¡ [ÖÏÅ∞ T~åÅ<åfl, Hõ~"° Ò`«∞#fl HõhãÖ =∞O^ŒeOz
Ñ¨KÛ« ^Œ<åÅ∞ =∞#K«∞@∂ì HõàH◊ àõ Ö◊ Ï_®Å<åfl, á⁄QÆK∂« i# Ñ¨=<åÖ’¡ `Õ@^Œ#O x"åiOK«QÆey<å
`«~Q° ÖÆ ·ˇ ZQÆÜ∂« Å<åfl =∞# =O`«∞ ÉÏ^èºŒ `«#∞ =∞#O <≥~"° ~Õ Û° =Åã≤O^Õ. J^Õ KåÅ∞.
QÀqO^ŒÑ¨Ó[!
Wk =ºHÎ̃ ÉÏ^èºŒ `«#∞ „Ñ¨H$õ uÑ¨~O° QÍ „Ñ¨É’kèOKÕ JOâ◊O.
WHõ P`À‡^Œ~ú } ° Ñ¨~"° ∞≥ #ÿ J~å÷xfl Ñïje¿ãÎ –
=∞#ã¨û<Õ =∞_»∞QÆ∞Ö’ ™êfi~å÷ÇÏ¨ OHÍ~° D~å¬ºã¨∂Ü«∂k Ñ¨_Q» ÅÆ #∞ qÑ≤Ê#
70 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 71
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
=∂#ã≤Hõ ÉèíÜ«∂Å #∞Op, ~°∞QÆ‡`«Å (HÍOÃÑ¡H±û)
KÕÜ∂« eûOk KåÖÏ LOk... #∞Op, „Éè=í ∞Å #∞Op ^Œ∂~°"∞≥ ÿ Ü≥∂QÆãu÷≤ x ™êkè
JO^Œ∞Hˆ D rq`«=ÚOk! ™êÎ_∞» . P ã≤u÷ Ö’ =∞~°}O ‰õÄ_® "Õ^#Œ HÍ^Œ∞. ÉÏÅºO
JO^Œ∞Hˆ 'Ü≥∂QÆO`À â◊s~åxfl =^Œ∞Å∞`å_»∞— Jx
''|uH˜ L#flO`«HÍÅO Hõ~å‡K«~}° KÕÜ∞« =Åã≤#^Õ—— – Jx LÑ¨x+¨`∞« Î É’kè #∞Op ^ÕxHÔ O`«
K≥áêÊ~°∞. â◊s~°O =∞#efl =ke`Õ =∞$`«∞º=Ù. =∞#O
ã¨∞OÎ k. TÑ≤i L#flO`«=~°‰Ωõ ™È=∞i`«<åxfl ^ŒiKÕ~Û° ~å^Œ∞. â◊s~åxfl =ke`Õ "≥∂Hõ∆O. JO>Ë, =∞$`«∞º=ÙÖËx „áê^è•#ºq∞"åfiÖ’ `≥e
''#Ç≤ÏHõtÛ`ü Hõ} ∆ =∞Ñ≤ *Ï`«∞u+ª̈`º« Hõ~‡° Hõ$`ü—— U XHõ¯_»∂ U XHõ¯ Hõ}∆ Ïxfl P`«‡`«`åÎ fixfl `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl"å_»∞ Ü≥∂yQÍ Ñï} ã≤#"å_»∞ rq`«OÖ’
‰õÄ_® =$^ä• KÕÜ∞« ~å^Œ∞. Hõ~‡° ÖË‰Ωõ O_® Hõ} ∆ O ‰õÄ_® LO_»Ö_Ë ∞» . q∞Oz J=∞$`«∞_»=Ù`å_»x J~°O÷ . JxflO\˜h <≥Q∞Æ ‰æ Ωõ
JO^Œ∞Hˆ rq`åxfl K«H¯õ QÍ qÉè[í # KÕâß~°∞ ÉèÏ~°fÜ«∞ ^•~°≈x‰õΩÅ∞. JO>Ë–rq`«OÖ’ JxflO\˜H© „áê^è•<åºxflKåÛ~°∞ =™êÎ_»∞.
â‹â· "◊ ÉÕ ºíè ãÎ̈ q^•º<åO =∞# Ñ¨Ósfi‰õΩÅ∞. q^ŒºH©, J~°÷ HÍ=∞ ãÖáê^Œ#H©,
Ü«∞ø=<Õ q+¨Ü∞ÿ≥ +≤}ÏOI `«`Î« fi *Ï˝<åxH© ‰õÄ_® „áê=ÚMÏºxfl=fi_»"∞Õ rq`«O. =∞#ã¨ûOÜ«∞=∞#O`À
"å~°Hˆ÷ =Úx=$fÎ<åO ÉÏÅºO #∞Op ^ÕxHÔ O`« „áê^è•#ºq∞"åfiÖ’ `≥e rq`«OÖ’x Jxfl
Ü≥∂Qˆ <åO`Õ `«#∞`«º*Ï"£∞II (HÍo^•ã¨∞) ã≤#"å_»∞ rq`«OÖ’ JxflO\˜h <≥Q∞Æ ‰æ Ωõ =™êÎ_∞» . ã¨"åà◊§h Z^Œ∞~˘¯x
ÉÏÅºO q^•ºÉèÏº™êxH©, Ü«∞ø=#O q+¨Ü∞« ãÖÑ¨^ÅŒ ã¨g∞Hõ~} ° ‰õΩ, "å~°H÷ ºõ O =∞#ã¨ûOÜ«∞=∞#O`À rq`«OÖ’x Jxfl ã¨"åà◊§h q[Ü«∞O ™êkèOK«_"» ∞Õ
=Úxq^è•<åxH© Hˆ \Ï~ÚOKå~°∞. Z^Œ∞~˘¯x q[Ü«∞O ™êkèOK«_"» ∞Õ Ü≥∂QÆO.
WO^Œ∞Ö’ KåÖÏ Ö’`«∞ LOk. ÉÏÅºO Ñ¨ÓiÎQÍ q^ŒºˆH ˆH\Ï~ÚOKåe.
Ü≥∂QÆO.
D „Hõ=∞tHõ} ∆ #∞ =ÚO^Œ∞#∞Op Jaè=$kú KÕã∞¨
JO>Ë P `«~∞° "å`« q^Œº ‰õÄ_»^xŒ HÍ^Œ∞. ÉÏÅºOÖ’ q^Œº `«ÑÊ¨ =∞ˆ~ Éè’QÆÖÏÅã¨h ‰õΩ#flÑ¨C_»∞ "å~°H÷ ºõ O 'ÃÑ^ŒiÌ Hõ"∞Õ — J=Ù`«∞Ok HÍh D „Hõ=∞tHõ} ∆ #∞
PÇ¨fixOK«~å^Œ∞ Jx J~°O÷ . JÑ¨C_»∞ q^Œº =∂„`«"∞Õ rq`«O. J@∞ `«~∞° "å`« 'r~°^‚ âŒ —◊ HÍ^Œ∞. =ÚO^Œ∞#∞Op Jaè=$kú
q^Œº rq`«OÖ’ XHõ ÉèÏQÆOQÍ x~°O`«~O° ™êQÆ∞`«∞O_»=Åã≤O^Õ. Ü«∞ø=#OÖ’ "å~°H÷ ºõ O, [~°. D ~Ô O_çO\˜h =∞#O =Úãë KÕã¨∞‰õΩ#flÑ¨C_»∞
q+¨Ü∞« ¿ãHõ~}° , J#∞Éè=í O ™êQÆ∞`«∞<åfl JHõ¯_ç ^è~Œ ‡° |^Œ"ú ∞≥ #ÿ J~°H÷ Í=∞ ãÖáê^Œ# `«#O J<Õ J~°O÷ Ö’<Õ "å_ç<å x*ÏxH˜ KåÖÏ `Õ_® "å~°÷HõºO 'ÃÑ^ŒÌiHõ"Õ∞—
`Àáê@∞ q^Œº‰õÄ „áê^è•#º=ÚOk. LOk. "å~°H÷ ºõ O – JO>Ë ÃÑ^ŒiÌ HõO,[~° – JO>Ë
Ñ≤=∞‡@ "å~°H÷ ºõ O. JHõ¯_» =Úx=$uÎx J=ÅOaOKåe. JO>Ë JO`«~∞° ‡Y∞Öˇ· 'r~°‚`«fiO—. J=Ù`«∞Ok HÍh
`åuÎ fiHõ zO`«#x ã‘fiHõiOKåÅx J~°O÷ . nx ÉèÏ=O Hˆ =ÅO "å~°H÷ ºõ OÖ’<Õ ÉèÏ~°fÜ«∞ ã≤^•úO`«OÖ’ =∞# „QÆO^ä•Å∞ ÑïjeO 'r~°‚^Œâ◊— HÍ^Œ∞.
`åuÎ fiHõzO`«# Jx J~°O÷ HÍ^Œ∞. "å~°H÷ ºõ OÖ’H˜ ~åHõ=ÚO^Œ∞ `åuÎ fiHõ zO`«#, z`Õ rq`«O z=i Hõ} ∆ O =~°‰Ωõ K≥`· #« º=O`«OQÍ
P^è•ºu‡Hõ ™ê^è#Œ rq`«OÖ’ XHõ ÉèÏQÆOQÍ ™êQÆ∞`«∞Ok. "å~°H÷ ºõ OÖ’ J^Õ rq Hõ~=Î° º x~°fiÇ¨Ï} KÕã#≤ â◊H=Î̃ ∞O`«∞ÖË HõxÑ≤™êÎ~∞° .
`«OQÍ Ñ¨Ü∞« xOKåe. J@∞=O\˜"å_»∞ Ñ¨Ó~°ã‚ `¨ º« OÖ’ Ü≥∂QÍxfl á⁄O^Œ∞`å_»∞. JO`ÕQÍh – xsfi~°∞ºÖˇ· XO@i`«#O`À =∞$`«∞º=Ù
72 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 73
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
HÀãÖ Z^Œ∞~°∞ K«∂¿ã =Úãë =QÆ∞Åæ ∞ QÀK«iOK«~∞° . JO>Ë rq`«OÖ’ i>ˇ~ÿ "ü ∞≥ O\ò
ÖË^∞Œ . =$uÎ ÉÏ^èºŒ `«Å #∞Oz q~°=∞} ÅaèOKåHõ WHõ JO`å q„âßO`Õ#<Õ x#∞fl #∞=Ùfi HÀÖ’Ê~å^Œ∞!
ã≤q÷ ∞`« ÉèÏ=O =∞#ã¨∞H˜ U~°Ê_ç`Õ [~°, ~°∞[ (H©} ∆ `«fiO, ~ÀQÍÅ∞) U~°Ê_»`å~Ú.
JÖÏ HÍ‰õΩO_® =∞#H˜ WOHÍ PÜ«Ú+¨µ¬ LOk Hõ#∞Hõ, J=HÍâ◊=¸ LOk Jx ^Õxg∞^≥·<å q~°H˜Î Ñ¨Ù@ì=KÕÛ"≥∂QÍh, rq`«O
QÆ=∞xOKåe. g∞^Œ q~°HÎ̃ HõÅQÆ‰Äõ _»^∞Œ . |`«∞‰õΩ fÑ≤ J<Õ^Õ XHõ rq`åxfl
=$uÎ =∂„`«"∞Õ HÍHõ, =ºHÎ̃ ™êkèOK«=Åã≤# B#fl`åºÅ∞ KåÖÏ L<åfl~Ú. J^Œ∞ƒùÒ« ! =∞#O 'JÅÊO— J#∞‰õΩ#fl ‰õΩ∆ „^ŒrqÖ’ JO^ŒOQÍ, P#O^ŒOQÍ,
q„âßOu =∞#efl =∞iO`« K≥`· º« =O`«∞efl KÕã≤ Hõ~‡° Ö’ ã¨=∞~°∞e÷ fl KÕÜ∞« _®xH˜ Ãã`· O« D 'fÑ≤— LO@∞Ok. p=∞ "≥Ú^ŒÅ∞ ™ê~°fi ã¨=∞$kúQÍ
LÑ¨Ü∞≥ QÆÑ_¨ ®e QÍh, q„âßO`Õ rq`« q^è•#"≥∞`ÿ Õ |∞kú=∂O^ŒºO, xsfi~°ºO Éè∫=Úx =~°‰õΩ ã¨=∂#OQÍ qã¨ÎiOz#k D J#∞ÉèíqOK«_®xH˜
U~°Ê_ç–ÖËx =Úãë`«#O P„Hõq∞ã¨∞OÎ k. |`«∞‰õΩfÑ≤.
rq`åxH˜ L#fl qÅ∞= Jáê~°O – Ö∫H˜H"õ ∞≥ #ÿ
HÍ=Åã≤# <≥u· Hõ
"å~°H÷ ºõ O =∞$`«∞º=Ù‰õΩ ™êg∞Ñ¨ºO HÍ^Œ∞. „ÑüHõ} ∆ O =∞#Ö’x |∞kú K≥`· #« ºO
U^À ™ê~°H÷ "õ ∞≥ #ÿ „H˜Ü∞« x ™êkèã∂¨ <Î Õ LO_®e–Hõ_» TÑ≤i =~°‰Ωõ , ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ „Ñ¨Ü∂≥ [<åÅ`Àáê@∞, JÖ∫H˜H"õ ∞≥ #ÿ Ñ¨~=° ∂~å÷xfl ã¨∂„`åÅ∞, xÜ«∞=∂Å∞,
WOHÍ PÜ«Ú=Ù#∞ LOKå_»∂ JO>Ë, WOHÍ J=HÍâ◊O WKåÛ_»x J~°O÷ . ™êkèOKÕ Q˘Ñ¨Ê`«#O 'rq`«O— J<Õ JOâ◊OÖ’ Wq∞_ç JÉèÏº™êÅ∞ U~°Ê~°Kå~°∞
*Ï˝# ã¨=Úáê~°#˚ , ^•xx `«~"° åu `«~åÅ‰õΩ JOkOKÕ ÉÏ^èºŒ `«, Ü≥∂QÆ"åºÜ«∂ LOk. rq`åxfl JO^ŒOQÍ, P#O^ŒOQÍ, ã¨=∞$kúQÍ =∞# =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞.
=∂Å ^•fi~å â◊s~° Ñ¨@∞`åfixfl HÍáê_»∞HÀ=_»O x~°O`«~° Hõ~=Î° ºO. J#∞Éèqí OK«_®xH˜ HÍ=Åã≤# <≥u· Hõã∂¨ „`åÅ∞, xÜ«∞
''P~ÀQÆº=O`«"≥∞ÿ#
JOÑ¨âÜ ◊ ∞« ºÃÑ· =∞$`Àº#∞‡Y∞_≥#· cè+µ¨ ‡_»∞ ‰õÄ_® `«# J#∞Éè=í ™ê~åhfl, =∂Å∞, JÉèÏº™êÅ∞ U~°Ê~°Kå~°∞ =∞# =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞.
q*Ï˝# ãÖÑ¨^hŒ `«# `«~"° åu `«~åÖˇ#· ^è~Œ å‡~å*Ï^Œ∞Å‰õΩ JOkã¨∂Î rq`åxfl ''P~ÀQÆº=O`«"≥∞ÿ# â◊s~°OÖ’ =∞Oz =∞#ã¨∞û â◊s~°OÖ’ =∞Oz
™ê~°H÷ Oõ KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_»∞. JO`ÕHÍh, 'JÜ≥∂º =∞~°}ã˜ ∞¨ <Î åfl<Õ— Jx zOuOK«Ö^Ë ∞Œ . LO_®e.... D ~Ô O_çO\˜h ™êkèOK«_"» ∞Õ Jã¨Ö#·ˇ =∞#ã¨∞û LO_®e.
`«# W~°=Ü≥∂º U@ XO@iQÍ <ÒHõÖ’ n~°H… ÍÅO „Ñ¨Ü∂« }Õz, Ñ¨~å~Ú „Ñ¨Ü∂≥ [#O—— J#flk ã¨Ê+ì̈"∞≥ #ÿ x~°fiK«#O. D ~Ô O_çO\˜h
^ÕâO◊ Ö’ ky H˘xfl ÉèQí =Æ næ`« „QÆO^ä•Å∞ =∂„`«"∞Õ Pã≤QÎ Í fã¨∞‰õΩx – `å<˘Hõ¯_Õ JO^Œ∞Hˆ ZÑ¨C_»∂ rq`«O ÃÑ· ~À`« HõÅQÆ‰Äõ _»^∞Œ . ™êkèOK«_»"Õ∞ Jã¨Öˇ·#
`«# q*Ï˝# ãÖÑ¨^`Œ À „Ñ¨ÑO¨ K«"åºÑÎ̈OQÍ "ÕÅ =∞Okx „Ñ¨ÉÏè q`«∞efl KÕâß~°∞ D J=QÍÇ¨Ï# ÖËHõ Hõ} ∆ H˜ À„^ÕHÍÅ‰õΩ Ö’<≥#· "å_»∞
|`«∞‰õΩ<Õ Ñ¨ÓiÎKãÕ ∞¨ HÀ"åÅ#∞‰õΩO\Ï_»∞. D P`«‡
„Ñ¨Ü∂≥ [#O—— J#flk
ÉèHí Î̃ "Õ^•O`« „Ñ¨É∞íè áê^Œ™êfiq∞ (Hõ$+¨K‚ `·≥ #« º ãÖÑ¶∞¨ ™ê÷Ñ‰¨ Ωõ Å∞).
â◊s~åxH˜ ÃÑ^ŒiÌ HõO =¿ãÎ Ñ¶~¨ "° åÖË^∞Œ . =∞#ã¨∞‰õΩ =Úãë`«<åxfl ~åhÜ«∞~å^Œ∞! Ç¨Ï`åº „Ñ¨Ü∞« `«fl^èÀ~°}˜ L„^ÕHOõ =Å¡, XuÎ_ç =Å¡ ã¨Ê+¨ì"≥∞ÿ#
J#O`«"∞≥ #ÿ HõàÅ◊ ∞, Jáê~°"∞≥ #ÿ q*Ï˝#O =∞#K«∞@∂ì L<åfl~Ú. =∞# ™êÜ«∂hfl HõÅ∞QÆ∞`«∞O@∞Ok. rq`«OÖ’ J~°O÷ ÖËx Ñ¨~∞° QÆ∞Å∞ x~°fiK«#O.
J#∞Éè"í åhfl JO^Œ∞HÀ=_®xH˜ ÉèÏq`«~O° LOk. ÃÑ_»∞`«∂, '„Ñ¨âßO`«`—« J<Õ ™êfiÉèÏqHõ ã≤u÷ x HÀÖ’Ê
JO^Œ∞Hˆ z=i =~°‰Äõ L`åûÇ¨hfl, K≥`· <« åºhfl g_»~å^Œ<Õ ÉèÏ~°fÜ«∞ ã≤^•úO`«O =_»O KÕ`« J=QÍÇ¨Ï# J<Õk ÖË‰Ωõ _® |`«∞‰õΩ ãÖÑ¨
„Ñ¨É’kè™ÈÎOk. ^Œx áÈQ˘@∞ì‰Ωõ O@∞<åflO.
74 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 75
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ ZO`À P`«‡qâßfiãÖ`À, Pâ◊`À ã‘`« *Ï_» „QÆÇÏ≤ OKÕO^Œ∞‰õΩ „Ñ¨tflã¨∞OÎ k. Wk KåÖÏ ã¨∂\˜ „Ñ¨âfl◊ .
ÅOHõÖ’ „Ñ¨"tÕ OKå_»∞. JO`å "≥uHÍ_»∞. WOHõ "≥`H« =õ Åã≤#^Õn ÖË^<Œ OÕ `«QÍ =∞~°}¿˜ ãÎ ^ÕÇ¨ xfl HÀÖ’Ê`åO. HÍh =∞~À Láê
ã¨~fi° =¸ QÍeOKå_»∞. HÍh ã‘`=« ∞‡ *Ï_» HÍ#~åÖË^∞Œ . kè`À rqOK«Hõ `«ÑÊ¨ ^Œ∞. JÑ¨C_»∞ WÑ¨Ê\˜ P`«‡Ç¨Ï`åº
^è•i‡HõOQÍ,
JÑ¨C_»∞ J`«_Öç ’ „Ñ¨"tÕ Ozk x~åâ◊. ^•x`À xã¨Ê $Ç¨Ï! „Hõ=∞QÍ Ñï}Ï áêÑ¨ Ñ¶Ö¨ Ïxfl Ãã`· O« J#∞Éèqí OK«=Åã≤O^Õ.
Ö∫H˜HOõ QÍ, `åuÎfiHõOQÍ
=∂Å#∞ TÇ≤ÏOKå_»∞. U ã¨=∂Kå~°=¸ ÖË‰Ωõ O_® =\˜ì KÕ`∞« Å`À uiy"≥o`Õ 'âßâ◊fi`« âßOu— J<Õ ã¨=Ú„^•xfl KÕ~∞° ‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ
~å=Ú_»∞, ã¨∞„w=Ù_»∞ JO^Œ~∂° Ç¨Ï`åâ◊√Ö∫`å~°∞. D rq`åxfl qxÜ≥∂yOK«∞HÀ"åe. *Ï˝<åxfl ãÖáê
PÖ’zOz<å rq`åx
JO^Œ∞Hˆ uiy "≥à§◊ _»OHõ<åfl, WHõ¯_Õ P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã∞¨ ‰õΩO>Ë "Õ∞Å∞ JxÑ≤O kOKåe. JO^Œ∞Hˆ Éè∂í ^Õq É’^è`Œ À Hõ} ∆ H˜ À„^ÕHOõ Hõ<åfl qÅ∞"≥·#k ÖË^Œ∞.
zOk. HÍh |∞kú=∞O`«∞_»∞ Hõ#∞Hõ `«H}∆õ O P |ÅÇ‘Ï#`« #∞Oz |Ü«∞@ Ñ¨_®¤_∞» . #∞Oz |Ü«∞@Ñ¨_¤» =ã≤+µ¨ _ª ∞» , `«Ñã¨ ∞¨ û KÕã≤ t=™êH∆Í =ÚO^Œ∞ =∞#O – J@∞
ã¨„Hõ=∞OQÍ PÖ’zOKå_»∞. `å¯~°O á⁄Ok, P qâ◊fiQÆ∞~°∞=Ù „Ñ¨™êkOz# „|Ç¨Ï‡ `«~∞° "å`Õ Ö’HõO. |Ü«∞@
q<åâı |Ç¨Ï"À ^Àëêó *Ï˝#O`À ã¨∞ã≤~÷ ° âßOux á⁄O^Œ∞`å_»∞. =ã¨∞Î=ÙÅÃÑ·, =º‰õΩÎÅÃÑ·
r=<£ Éè„í ^•}˜ Ñ¨âº◊ `«∞II – Wk Ç¨Ï#∞=∞O`«∞x =∂@ ("åb‡H˜ ~å=∂Ü«∞}O). JÖÏ PÜ«∞# `«Ñã¨ ∞¨ û KÕã#≤ KÀ>Ë NHÍà◊ÇÏ¨ ã≤Î =∞=∞HÍ~°O, Pâß
D XHõ¯ "åHÍºxfl =∞O„`«OÖÏ =∞##O KÕ¿ãKÎ åÅ∞. <Õ\ `˜ ~« O° JO`å "åà◊§ Hˆ „∆ `«=∞x Ñ¨Ù~å}Hõ^.Œä D Hõ^ÖŒä ’ 'r=Ùx— Ñ¨~O° QÍ ÃÑOK«∞H˘x Jq HÀÖ’Ê`Õ
QÆk QÀ_»Å g∞^Œ<À, _≥s· "≥Ú^Œ\ ˜ ¿ÑrÖ’<À "≥Ú`åÎxH˜ Ç¨Ï$^ŒÜ∞« Ñ¶Å¨ HõOÃÑ· `åuÎ fiHõ ã¨Ê $Ç¨Ï`À P`«‡Ç¨Ï`åº „Ñ¨Ü∞« `«flO Jq"ÕHOõ |`«‰õΩ<Õ |e KÕã¨∞H˘#_»O
|ÅOQÍ edOK«∞HÀ^Œy# "åHõºq∞k. Jx ã¨Ê+ì̈Ñ~¨ K° å~°∞. =¸~°`ö fi« O. |Ü«∞@
''K«xáÈ=_»OÖ’ KåÖÏ ^ÀëêÅ∞<åfl~Ú. rqOz LO>Ë KåÅ∞ â◊√ÉèÏÅ#∞ WÖÏ ^è•i‡HõOQÍ, Ö∫H˜HOõ QÍ, `åuÎ fiHõOQÍ PÖ’ =ã¨∞=Î Ù ÅaèOK«Hõ
K«∂_»=K«∞Û—— zOz<å rq`åxHõ<åfl qÅ∞"≥#· k ÖË^∞Œ . =ÚO^Œ∞ =ÚO^Œ∂ =∞#O L<åflO.
XH˘¯Hõ¯™êi JO`å â◊¥#º"Õ∞ JxÑ≤ã∞¨ OÎ k. HÍh P Hõ} ∆ O ^•\˜`Õ JO`å =∞#O – J@∞ `«~∞° "å`Õ Ö’HõO. |Ü«∞@ =ã¨∞=Î Ù Jk áÈ~Ú<å LO\ÏO.
"Õ∞ÖË HõÅQÆ=K«∞Û. D Ö’Ñ¨Å `˘O^Œ~Ñ° _¨ ç =∞$`«∞º=Ùx ™êfiQÆu¿ã,Î P â◊√ÉèÏÅhfl ÅÃÑ,· =º‰õΩÅÎ ÃÑ· =∞=∞HÍ~°O, Pâß ÃÑOK«∞H˘x Jq =∞#efl <åâ◊#O KÕã∞¨ H˘<Õ
JO^Œ∞H˘<Õ J=HÍâ◊"∞Õ q∞QÆÅ^Œ∞. HÀÖ’Ê`Õ |`«‰õΩ<Õ |e KÕã¨∞H˘#_»O =¸~°ö`«fiO. Ç¨Ï‰õΩ¯ =∞#ˆH ÖË^Œ∞.
D "åHõºOÖ’ P`«‡|ÖÏxfl Ñ¨ÙOA‰õΩ#fl Ç¨Ï#∞=∞ Pâß"å^ŒO Ñ¶e¨ OzOk. |Ü«∞@ =ã¨∞=Î Ù ÅaèOK«Hõ =ÚO^Œ∂ =∞#O L<åflO. 'FiÛ#=∞‡H˜ `Õ@h~°∞—
Jâ’Hõ=#O HõxÑ≤OzOk. ã‘`« *Ï_» ^˘iHÕk. Pâß"å^•x‰õΩ#fl ã¨`Ê« Åù O Jk áÈ~Ú<å LO\ÏO. J#fl@∞¡ ã¨ÇÏ¨ <åxH˜
Jk. JÅÖÏ =zÛ# kQÆ∞ÖË JO`åHÍ^Œ∞. =∞#efl <åâ◊#O KÕã∞¨ H˘<Õ Ç¨Ï‰õΩ¯ =∞#ˆH ÖË^∞Œ .
Ñ¶¨ÅO ™œÉèÏQÆº"Õ∞!
`«# ‰õΩ=∂~°∞ÅO^Œ~∂° qâßfiq∞„`«∞x HÍ~°}OQÍ =∞~°}O˜ KåHõ =ã≤+µ¨ xª H˜ 'FiÛ#=∞‡H˜ `Õ@h~°∞— J#fl@∞¡ ã¨ÇÏ¨ <åxH˜ Ñ¶Å¨ O
^Œ∞óM’„^ÕHOõ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. P L„^ÕHOõ Ö’ P`«‡Ç¨Ï`«º‰õΩ ã≤^ÑúŒ _¨ `» å_»∞. ^Œ∂H˜ ™œÉèÏQÆº"Õ∞!
„áê}ÏÅ∞ fã¨∞HÀ"åÅ#∞‰õΩO\Ï_»∞. DÖ’Ñ¨Å Éè∂í ^Õq PÜ«∞##∞ KÕu`À Ñ¨\ ˜ì
HÍáê_ç =∞O^Œeã¨∞OÎ k– ''F "≥„s! K«zÛáÈ`Õ rq`«O fiáÈ`«∞O^•?—— Jx
76 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 77
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
HÍ^Œ∞ – J=ã¨~"° ∞≥ `ÿ Õ „Ñ¨`º« HõO∆ KÕÜ∞« QÆÅ^Œ∞ ‰õÄ_®.
P`À‡#flu ÉèHí Î̃ '=∂~°Oæ — „Ñ¨ÑÖKåxfl aè#flaè#flOQÍ K«∂ã≤ 'Ô~O_»∞—QÍ
^Œi≈OKÕ Éè∫uHõ ^Œ$+≤ì ~åHõã∆ O¨ . Jk ™êfi~°¿÷ ÇÏ`«∞=Ù.
=∞# ãÖã¨¯ $uÖ’ 'ÉèHí =Î̃ ∂~°Oæ — XHõ Ü≥∂QÆ ã¨~}° Q˜ Í „Ñ¨ã^≤ =úŒ ∞~ÚºOk. D ^Œ$+≤`ì À U Jaè=$kúx ™êkèOz<å Jk âßâ◊fi`«O
„Ñ¨ÑÖKåxfl
nxH˜ ãÖ|OkèOz J<ÕHõ „QÆO^ä•Å∞, QÍ^äÅŒ ∞, âß„™êÎÅ∞ L<åfl~Ú. ZO^Œ~À HÍ^Œ∞. aè#flOQÍ QÀK«iOKÕ [QÆ`∞« ÖÎ ’ – Ñ¨Óã¨ÅÖ’
ÉèHí ÜÎ̃ ∂≥ QÆ∞Å rq`« K«i„`«Å∂ „Ñ¨âã◊ xÎ≤ á⁄O^•~Ú. g@xflO\˜h Ñïje¿ãÎ ^•~°OÖÏ L#flk XˆH Dâ◊fi~° K≥`· #« º=∞x Kå\˜ aè#flaè#flOQÍ
ÉèHí Î̃ =ºHÎ̃ L#fluÖ’ ZO`«\ ˜ „áê^è•<åºxfl Hõey LO^À J~°=÷ ∞ø`«∞Ok. K≥¿ÑÊ P^è•ºu‡Hõ ^Œ$+≤ì ^≥g· Ü«∞O. Wk UHõ`åfixfl K«∂ã≤ 'Ô~O_»∞—QÍ
JÇ¨ÏOHÍ~°O – qâßfiãÖ: D ~Ô O_çO\˜ á⁄O`«# KåÖÏ z„`«"∞≥ #ÿ k. Ç≤Ï~°}º ^Œi≈ã¨∞ÎOk. (P kâ◊QÍ Z^ŒQÆx ˆH=Å ^Õ=`å ^Œi≈OKÕ Éè∫uHõ ^Œ$+≤ì
HõtÑ¨Ù „Ñ¨Ç¨ ^¡ ∞Œ ÅÖ’ W^Œ~Ì ∂° |Å=O`«∞ÖË. W^Œ~Ì ∂° x~°ƒÜ ù Ú« ÖË. HÍh Ç≤Ï~°}º Ñ¨Ó[Å∞ ÉèHí Î̃ JxÑ≤OK«∞HÀ=Ù) ~Ô O_»∞QÍ HõxÑ≤OKÕ ~åHõ∆ãÖ.
HõtÑ¨Ùx x~°ƒÜ ù ∞« `«fiO, |ÅO Ñ¨~=° ∞Ç≤ÏOã¨`À ‰õÄ_ç JÇ¨ÏOHÍ~åxfl ÃÑOzOk. qaè#fl Ñ¨^•~å÷Ö’¡ UHõ"∞≥ #ÿ â◊HHÎ̃ ˜ ™êHÍ~°q∞¿ãÎ –
„Ñ¨Ç¨ ^¡ ∞Œ x x~°ƒÜ ù ∞« `«fiO, |ÅO "Õ~∞° . „Ñ¨ÑO¨ K«=∞O`å Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°=∞Ü«∞O Hõ#∞Hõ, ^ŒfiO^•fiÅ#∞ UHõO KÕã≤# '#~°–=∞$QÆ— â◊s~° Jk ™êfi~°÷¿ÇÏ`«∞=Ù.
P Ñ¨~=° ∂`«‡ÜÕ∞ `«#‰õΩ JÉèÜ í ∞« O, |ÅO Jx K≥‰Ωõ ¯ K≥^~Œ H° õ xÅ|_®¤_∞» . ãÖˆH`«O ™êH∆Í`«¯iã¨∞ÎOk. Ô~O_»∞ ÉèÏQÍÅH© XˆH D ^Œ$+≤` ì À U Jaè=$kúx
Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx nè~`° fi« OÖ’ ™êfiaè=∂#O, Jq#Ü«∞O LO>Ë... „Ñ¨Ç¨ ^¡ ∞Œ x â◊s~°O. aè#fl`«fiOÖ’ LO_Õ UHõ K≥`· #« º „Ñ¨^~Œ ≈° #O. ™êkèOz<å Jk âßâ◊fi`«O
^è≥·~°ºOÖ’ qâ◊fi=∞O`å q+¨µ‚=∞Ü«∞OQÍ ^Œi≈OKÕ „¿Ñ=∞, q#Ü«∞O L<åfl~Ú. D Ñ¶∞¨ @ìOÖ’x 'J^ŒfiÜ«∞— ÉèÏ=##∞ PHõoOÑ¨Ù HÍ^Œ∞. aè#flOQÍ QÀK«iOKÕ
~åHõã∆ ∞¨ xk ãÖHÀzOz# ™êfi~°â÷ H◊ Î̃ J~Ú`Õ, Éè‰í Ωõ xÎ k qãÎ̈iOz# q+¨µ‚ â◊H.Î̃ KÕã∞¨ HÀ=_»O`À áê@∞ – H˘xfl ÅHõ} ∆ ÏÅ#∞ QÆ=∞
[QÆ`«∞ÎÖ’ – Ñ¨Óã¨ÅÖ’
„Ñ¨Ç¨ ^¡ ∞Œ x ÉèHí ÖÎ˜ ’ ÉèQí =Æ O`«∞xÃÑ· #=∞‡HõO ÖË^∞Œ , J#∞Éè=í O LOk. J#∞Éè"í å xOKåe.
xH˜ JO^Œx XHõ ÉèÏ=# LO^Œ#∞HÀ=_»O #=∞‡HõO. P ÉèÏ"åxfl J#∞Éè=í OQÍ ★ ÉèH í Î̃ |ÅÇ‘Ï#`« HÍ^Œ∞. ã¨∞xfl`«OQÍ HõxÑ≤OKÕ ^•~°OÖÏ L#flk XˆH
JO^Œ∞HÀ=_»O ã¨`º« O. xÑ¨C, h~°∞, <ÕÅ ‰õÄ_® q+¨µ=‚ ∞Ü«∞=∞x, 'WO^Œ∞QÆÅ_»O^Œ∞ =∞Ç¨â◊H˜Î! Dâ◊fi~° K≥`· #« º=∞x Kå\˜
ÖË_—» x '^Œi≈OKå_»∞— „Ñ¨Ç¨ ^¡ ∞Œ _»∞. =∞$QÆ=¸ #~°∞_»∂ ‰õÄ_® q+¨µâ‚ H◊ `Î̃ À L#fl ★ ZÖÏO\˜ J=~À^è•<≥fl· <å ÉèQ í =Æ ^Œ#∞Éè∂í u`À Z^Œ∞ K≥¿ÑÊ P^è•ºu‡Hõ ^Œ$+≤ì
"åˆ~#x <˘H˜¯ ÑëHÍ_»∞. Jk x[=∞x, „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ JO`«~åºq∞QÍ L#fl ~À¯QÆeQˆ x~°ƒÜ ù ∞« ã≤u÷ ÉèHí .Î˜ JO^Œ∞Hˆ ''xsƒù‰Ωõ O_»∞ ^≥·gÜ«∞O.
ÉèQí =Æ `üâH◊ Î̃ '=∞$QÆ#~°— (#~°ãO≤ Ç¨Ï) â◊s~°O`À HõxÑ≤OzOk. Wk „Ñ¨Ç¨ ^¡ ∞Œ x „Ñ¨â◊ã¨ÎÉèÏQÆ=`«∞_»∞<£ xÔ~· fii—— Jx ÉèÏQÆ=`«O
^Œ~≈° <åxH˜ „Ñ¨^~Œ ≈° #O. J`«_ç ã¨`º« ã¨∞Êù~} ° ‰õΩ x^Œ~≈° #O. „Ñ¨Ç¨ ^¡ ∞Œ x H©iOÎ zOk.
Wk UHõ`åfixfl
ã¨∂~°∞ºx K«∂_»QeÆ Qˆ "åxH˜ ã¨∂~Àº^ŒÜ∞« O '#=∞‡HõO— HÍ^Œ∞. Jk JO^è∞Œ xH˜ ★ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ^èŒ~å‡xH©, ã¨^Œ∞æ}ÏÅH© „Ñ¨Éèí∞=Ù. ^Œi≈ã¨∞ÎOk.
qâßfiãÖ. =¸~°∞_ö #·≥ JO^è∞Œ xH˜ JqâßfiãÖ. J#O`«âH◊ xÎ̃ JO`«\Ï ^Œi≈Oz JqÖËx KÀ@ PÜ«∞# "≥Å∞QÆ∞ QÀK«iOK«^∞Œ .
J#∞Éèqí OKÕ „Ñ¨Ç¨ ^¡ ∞Œ _»∞, ÉèHí HÎ˜ ˜ Ñ¨Ó~°™‚ ê÷~Ú. ÉèHí Î˜ `˘e^ŒâÖ◊ ’ 'qâßfiãÖ—, Ñï}u ã¨∂~°ºHÍOu JO`«\Ï „Ñ¨HÍtã¨∞<Î åfl, =∞e#O
^ŒâÖ◊ ’ 'J#∞Éè=í O—. P J#∞Éè=í O ã¨`åºxfl x~°O`«~O° ™êH∆Í`«¯iOÑ¨*ãË ∞¨ HÀ=_»"∞Õ ÖËx J^ŒOÌ Ö’ Ñ¨_Õ HÍOu =∂„`«"∞Õ uiy P
78 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 79
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
"≥Å∞QÆ∞#∞ =∞iO`«QÍ "≥^[Œ Å¡QÅÆ ^Œ∞. JÖÏˆQ ^Œ∞~åƒù"åÅ∞, ^Œ∞~°∞} æ ÏÅ∞ ÖËx
Éè‰í Ωõ xÎ rq`«OÖ’Oz ÉèQí =Æ `å¯Ou „Ñ¨ã~¨ } ° [~°∞QÆ∞`ÀOk. ZO^Œ∞ HÍe_ç<å....
★ `«#^≥= · O ã¨~fi° "åºÑ¨‰Ωõ _»#fl ã¨Ê $Ç¨Ï L#fl Éè‰í Ωõ _Î ∞» XO@i`«#OÖ’ ‰õÄ_®,
z=~°‰Ωõ JO`«~O° QÆOÖ’ ‰õÄ_® `«ÑC¨ KÕÜ∞« _»∞. ^èŒ~°‡O "Õ~°∞, =º=Ç¨~°O "Õ~°∞. =º=Ç¨~°O
Ö∫H˜HOõ , ^è~Œ ‡° O áê~°=∂i÷HOõ . D ~Ô O_çO\˜ #_»∞=∞
★ XHõiÃÑ· „¿Ñ=∞, XHõi ÃÑ· ^Õfi+Ö – D ~ Ô O_»∂ LO_»=Ù. „Ñ¨Ü∂≥ [<å¿ÑHõ∆
ã¨=∞#fiÜ«∂xfl ™êkèOK«_"» ∞Õ L`«=Î ∞ =ºHÎ̃`fi« O.
ÖËx „¿Ñ=∞ÉèÏ=O „Ñ¨ÑÖK«=∞O`å Ñ¨~°K«∞‰õΩO@∞Ok. ZO^Œ∞HõO>Ë `å#∞ =º=Ç¨~°O
=º=Ç¨~°O Ö∫H˜HOõ Hõ#∞Hõ, Jk ^Õâ◊ HÍÖÏ#∞
„¿Ñq∞OKÕ Ñ¨~=° ∂`«‡ „Ñ¨ÑO¨ K«"åºÑ¨‰Ωõ _»∞ Hõ#∞Hõ.
QÆ∞}OQÍ =∂~°∞`«∂ LO_»=K«∞Û HÍh ^è~Œ ‡° O q+¨ Ö∫H˜HõO Hõ#∞Hõ,
★ ^Œ∞óMÏÅ‰õΩ ‰õΩOyáÈ_»∞, ã¨∞MÏÅ‰õΩ á⁄OyáÈ_»∞. ã¨$+≤Ö ì ’ UKÀ@<≥<· å
Ü«∞OÖ’ =∂„`«O K≥‰Ωõ ¯K≥^~Œ x° Ãã~÷· º° O J=ã¨~O° . Jk ^Õâ◊ HÍÖÏ#∞
Dâ◊fi~° ™ê÷#"Õ∞ Hõ#∞Hõ „Ñü J#∞Éè=í =¸ ÉèQí =Æ `ü „Ñ¨™ê^ŒOQÍ<Õ
^è~Œ å‡xH˜ ^≥|ƒ `«QÅÆ ‰õΩO_® =º=Ç¨~åxfl <≥Q∞Æ ‰æ Ωõ
ÉèÏqOKÕ x|ƒ~°=ÚO@∞Ok. D ™ê÷~ÚÖ’ L#fl Éè‰í Ωõ _Î ç HÀãÖ U KÀ@∞ ~å=_»O Bz`«ºO. QÆ∞}OQÍ =∂~°∞`«∂
#∞O_≥<· å „Ñ¨`º« Hõ∆ HÍQÆÅ_»∞ Ñ¨~=° ∂`«‡. =∞Ç¨ÉèÏ~°Ò« Ö’ J~°∞#˚ ∞_»∞ ã¨fi~°Oæ Ö’ á⁄Ok# LO_»=K«∞Û HÍh ^è~Œ ‡° O
WÖÏO\˜ ÉèHí Ü Î˜ ∂≥ yx XHõ¯ix ÑïjeOz<å KåÅ∞ =∞# P`À‡#fluH˜ =∂~°Oæ ã¨<å‡#O D Bzf=∞O`«"∞≥ #ÿ =ºH˜`Î åfixH˜ `å~å¯ q+¨Ü∞« OÖ’ =∂„`«O
Hõ#|_»∞`«∞Ok. 'qâßfiãÖ— #∞Oz 'J#∞Éè"í å—xH˜ ZkˆQ ™ê^è#Œ |ÅÑ¨_∞» `«∞Ok. }OQÍ HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k.
#∂~°∞ =∂~°∞¯Å ÑïÑ¨Ó~°∞x‚ P^Œ~≈° OQÍ fã¨∞‰õΩO>Ë HõhãÖ áêuHõ=∂~°∞¯Å K≥‰õΩ¯K≥^Œ~°x Ãã·÷~°ºO
J~°}º"åã¨ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ NHõ$+¨µ‚x P^Õâ◊O
'áêãπ— ã≤u÷ <≥<· å á⁄O^ŒQÅÆ O Hõ^•! "Õ∞~°‰Ωõ , "åºã¨^=Õ Ùx LÑ¨^âÕ O◊ `À J~°∞#˚ ∞_»∞ ã¨^• J=ã¨~°O.
D J=QÍÇ¨Ï#Ö’ ZO`«"∞Õ ~°‰Ωõ KÕ~∞° HÀQÆÅ=∞<Õ 'P`«‡ ÑïjÅ#—`À Ñ¨Ù~ÀQÆq∞¿ãÎ t=Ùx HÀãÖ `«Ñ¨=∂K«iOz áêâ◊√Ñ¨`å„™êÎxfl ^èŒ~å‡xH˜ ^≥|ƒ
ÉèHí Î̃ =ºHÎ̃`fi« L#fluH©, Ç¨Ï$^ŒÜ∞« "≥â· ßÖÏºxH© ZO`« ^ÀÇ¨Ï^ŒÑ_¨ ∞» `«∞O^À J~°÷ =~°OQÍ á⁄O^•_»∞. t=Ùx z#‡Ü«∞`«#∞=Ù`À ã¨Ê~°≈ `«QÆÅ‰õΩO_®
=∞ø`«∞Ok. á⁄Ok# HÍ~°}OQÍ J~°∞˚#∞x ^ÕÇ¨ÏO k=º=∞ =º=Ç¨~åxfl
~ÚºOk. ^•x`À ã¨fi~°Oæ Ö’ „Ñ¨"tÕ OK«QeÆ Qˆ J~°›`«
ÅaèOzOk. <≥Q∞Æ ‰æ Ωõ ~å=_»O
JHõ¯_» P k=ºÖ’HõÑÙ¨ #$`«ºQÍ# q<À^ŒHàõ e◊ fl Bz`«ºO.
P™êfikOz, `«#‰õΩ Hˆ \Ï~ÚOz# =∞Ç¨ÏhÜ«∞ =∞}˜
=∞Ok~°OÖ’ q„âßOux á⁄O^Œ∞`«∞#fl H˜s\˜ =^Œ‰Ì Ωõ
T~°fit KÕ~∞° ‰õΩOk. q[Ü«Úx`À ãÖQÆ=∂xfl HÀi
JHõ¯_çH˜ KÕi, `«# HÀiHõ#∞ „Ñ¨H\õ O˜ zOk.
q[Ü«Ú_»∞ qK«e`«∞_≥· – ''J=∂‡! #∞=Ùfi
80 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 81
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Ñ¨Ù„`«"å`«ûÅºO`À ##∞fl nqOz ^è∞Œ #∞º}˜‚ KÕÜ∂« e—— Jx #=∞ã¨¯iOKå_»∞. =∞# ^è~Œ å‡xH˜ ^≥|ƒ `«QÅÆ #O`« =~°‰Ωõ "åi r=#
D q^è"Œ ∞≥ #ÿ „Ñüã¨ÊO^Œ#‰õΩ T~°fit J„ÑüÉè∞í ~åÅ~ÚºOk. ''Ñ¶Å¨ ∞æ}Ï! W^Õq∞ q^è•#OÖ’x qÅ∞=efl Q“~°qOK«=K«∞Û. JÖÏQÆx
=∂@! h‰õΩ <Õ<Ö≥ Ï `«e#¡ Ü«∂º#∞? x#∞ HÀi =Åz =zÛ# JÑ¨û~°#∞—— JHõ¯_ç JÅ "å@¡#∞ q=∞i≈OKåeû# Ñ¨xÖË^∞Œ . =∞#
''[#~Ú„f! <å [#‡HÍ~°}∞_≥#· ã¨fi~åækÑè u¨ Ö’HõOÖ’x^•#=Ù. <å‰õΩ `«e"¡ Õ =∞øeHõ qÅ∞=Å‰õΩ Ç¨x [~°Q‰Æ Ωõ O_® H˘xfl =∞Oz J=ã¨~å~°÷"≥∂,
Hõ^•!—— ÅHõ}∆ Ï Å#∞ P"≥∂kOK«_O» J#∞z`«O HÍ^Œ∞. =∞# Pu^äºŒ O HÀã¨"∂≥
''J~°∞˚<å! #∞=Ùfi K≥|∞`«∞#fl =∂@Å∞ <å‰õΩ qO`«QÍ `Àã¨∞Î<åfl~Ú. Wk ^≥#· <≥*· Ïxfl ™êfiÉèÏqHõ ãÖã¨¯ $ux qãïO˚ K«_O»
=∞#O ã¨fi^Õâßxfl q_»z
ã¨fi~°Öæ ’HõO. g∞k Éè∂í Ö’HõO. g∞ "åq =~°ãÅ¨ ∞ WHõ¯_» J=ã¨~O° ÖË^∞Œ . D =∂„`«O `«Q^Æ ∞Œ .
D ãÖ^ÕâO◊ D ÉèÏ~°`« Ñ¶∞¨ @ìOÖ’ "≥∞i¿ã *Ï˝# q^ÕâßÅ‰õΩ "≥à√◊ `«∞O\ÏO.
ã¨∞~°Ö’HõOÖ’ J_»∞QÆ∞ÃÑ\ì̃# #∞=Ùfi Ç¨~ÚQÍ <å`À HõÅã≤ qÇ¨ÏiOK«=K«∞Û——
''J=∂‡! <Õ#∞ WHõ¯_çH˜ XHõ JukäQÍ =KåÛ#∞. WHõ¯_ç qO`«Å∞ qâıëêÅ∞ nÑ≤.Î =$Hõ"∆ ∞≥ O`« PHÍâßxH˜ Zky<å, P J#O`å P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ JHõ¯_ç
QÆ=∞xOz ãÖ`À+≤Oz, D Ö’HÍkèÑu¨ WKÕÛ Ju^ä•ºxfl ã‘fiHõiOz uiy Éè∂í q∞H˜ HÍâ◊OÖ’x "åÜ«Ú`«~°OQÍÅ‰õΩ P#O^ŒOQÍ `«Å r=# q^è•#O, PKå~°
"≥àÏ§e. g∞ Ö’Hõ xÜ«∞=∂Å#∞, ¿ãfiKåÛù=~°#Î #∞ <Õ#∞ q=∞i≈OK«#∞. g∞k TÑ≤<å, `«# "Õ~∞° (=¸Å) ãÖ|O^è•xfl `≥OK«∞HÀ =º=Ç¨~åÅ∞ =∞#
ã¨fi~°Öæ ’Hõ ÅHõ} ∆ O. <åk =∂#=Ö’HõO ^è~Œ ‡° O. <å ã¨fi^è~Œ å‡xfl <Õ#∞ q_»∞=#∞. ‰õÄ_»^∞Œ . P |O^èOŒ `≥y`Õ „Hõ=∞OQÍ Ñ¨`#« "Õ∞ `«ÑÊ¨ HõO\˜=ÚO^Œ∞
`«b!¡ h‰õΩ #=∞™ê¯~°O—— – Jx JO[eOKå_»∞ áê~°∞_÷ ∞» . =∞~À Ñ¨ÔŒä ÖË^∞Œ . `«à√◊ ‰õΩ¯=∞O\Ï~Ú. HÍh
D =∂@efl qx P"ÕâÑ◊ _¨ #ç T~°fit – ''##∞fl u~°ã¯¨ iOz# #∞=Ùfi áœ~°∞+¨ Hõ~‡° Éè∂í q∞H˜ K≥Ok# J~°∞#˚ ∞_»∞ ã¨fi~°qæ t+ì̈`#« ∞ =∞# ^ÕÇÏ¨ O, WO^Œ∞Ö’x
Ç‘Ï#∞_»"·≥ „ã‘[Î # =∞^èºŒ OÖ’ QÆ_∞» Ñ¨Ù`å=Ù—— Jx â◊ÑO≤ z x„+¨¯q∞OzOk. ™êH˜Q∆ Í K«∂ã≤, Q“~°qOz J|∞ƒ~°Ñ_¨ ç P#OkOKå_Õ <≥`«∞Î~°∞, nx #O\˜
W^ŒO`å QÆ=∞xOz# =∞¿ÇÏO„^Œ∞_»∞ J~°∞#˚ ∞#‰õΩ „Ñ¨`º« Hõ"∆ ∞≥ ÿ ''<åÜ«∞<å! h QÍh, P ã≤u÷ Ö’ Z@∞=O\˜ PHõ~¬° }H© Ö’#∞HÍÖË^∞Œ .
`«# =¸ÖÏÅ∞ qã¨‡iOK«Ö^Ë ∞Œ . uiy `å#∞ ã¨fi^Õâß
ÃÑ@∞ì‰õΩ#fl `«~°`«~åÅ
^è~Œ ‡° x~°u âß¡Ñ∞¨¶ hÜ«∞O. h Ñ¨~å„Hõ=∞O XHõ Z`«∞.Î h ^è~Œ ‡° x+ª̈ WOH˘Hõ Z`«∞.Î ™êO„Ñ¨^•Ü«∞Hõ
„ÑüâßÑ¨q∞KÕÛ ã¨=∞~°`÷ « Hõey ‰õÄ_® x„QÆÇÏ≤ OK«∞‰õΩ<åfl=Ù. x#∞fl Jaè#Okã¨∞Î xH˜ "≥o§ Hõ~=Î° º áêÅ#Ö’ ^è~Œ ‡° „Ñü+ª̈ KÕÜ∂« Å<Õ
ã¨Ê $Ç¨Ï#∞ HÀÖ’ÊÖË^∞Œ ! qÅ∞=Å∞... g\˜x
<åfl#∞. ^è~Œ ‡° Ñ¨~∞° x Ñ¨@¡ „Ñ¨Ü∂≥ yOz# âßÑÖ ‰õÄ_® =~°"∞≥ ÿ HÍáê_»∞`«∞Ok.
T~°fit hH˜zÛ# âßÑÖ J*Ï˝`"« åãÖÖ’ =~°"∞≥ ,ÿ Hõ=K«"∞≥ ÿ x#∞fl ~°Hã∆˜ ∞¨ OÎ k—— Wn P ÉèÏ~°`« g~°∞x =ºHÎ̃`fi« O. qã¨‡iOK«~å^Œ∞. =∞#^≥#·
Jx Jaè#OkOz Pj~°fikOKå_»∞. WO`« qã¨$uÎ Hõey# q"ÕK#« #∞ „Ñ¨™êÎqOz „Ñ¨^Œ ^è~Œ å‡xfl =ke JHõ¯_ç
D Ñ¶∞¨ @ìOÖ’ KåÖÏ qÅ∞=Å∞ QÀK«i™êÎ~Ú. i≈Oz# ãÖã¨¯ $uÖ’ [x‡Oz ‰õÄ_® nx =∞øeHõ ^èŒ~å‡xfl
J=ã¨~å~°"÷ ∂≥ , Pu^äºŒ O HÀã¨"∂≥ =∞#O ã¨fi^Õâßxfl q_»z q^ÕâßÅ‰õΩ "≥à√◊ qÅ∞=eflqã¨‡iã¨∞Î<åfl=∞O>Ë Ñ¨`«<À#∞‡Y∞Å=∞ø`«∞ J#∞=∞uOK«=Åã≤#
`«∞O\ÏO. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ JHõ¯_ç r=# q^è•#O, PKå~° =º=Ç¨~åÅ∞ =∞# #fl>Ë¡ Hõ^•! J=ã¨~O° ÖË^∞Œ .
HõO\˜=ÚO^Œ∞ `«à√◊ ‰õΩ¯=∞O\Ï~Ú. HÍh =∞# ^ÕÇÏ¨ O, WO^Œ∞Ö’x <≥`∞« ~Î ∞° , nx D ^ŒâÖ◊ ’ XHõ¯™êi =∞# „áêp# „QÆO^ä•Å *Ï˝#
#O\˜ ÃÑ@∞ì‰Ωõ #fl `«~`° ~« åÅ ™êO„Ñ¨^•Ü«∞Hõ qÅ∞=Å∞... g\˜x qã¨‡iOK«~å^Œ∞. „Ñ¨™ê~åxfl QÆ=∞xOz *ÏQÆ~∂° ‰õΩÅ"≥∞`ÿ Õ KåÅ∞!
=∞#^≥#· ^è~Œ å‡xfl =ke JHõ¯_ç ^è~Œ å‡xfl J#∞=∞uOK«=Åã≤# J=ã¨~O° ÖË^∞Œ .
82 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 83
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
g_À¯Å∞ – `À_À¯Å∞ QÆÒ« Ö’x KÕ^∞Œ J#∞Éè∂í `«∞Å∞ #∞Oz áê~îåÖË
"≥∞<ÿ å LO>Ë <Õ~∞° ÛH˘x Ñ¨Ù~ÀQÆq∞OKåe. =∞Ozx
HÍÖÏxH˜ q∞u LO^•? xq∞+Ö, QÆO@, ~ÀA... =∞#O =º=Ç¨~°O HÀãÖ =∞#`Àáê@∞ ã¨‡ $uQÍ, ã¨∂ÊùiQÎ Í fã¨∞‰õΩ"≥àÏ§e. QÆ`åxfl
KÕã#≤ q∞`«∞Å∞. QÆÒ« , =~°=Î ∂#O, Éèqí `«=ºO =∞# J#∞Éè∂í uÑ¨~O° QÍ KÕ¿ã W^Õ HÍÅO`À "≥∞ÅQÆ=Åã≤# Ñ¨ûúŒ . nxH˜ =º`«º ã¨g∞H˜∆OK«∞‰õΩO@∂,
ÉèÏ=#. Ñ¨QÅÆ ∞, ~å„u qÉè[í # ã¨∂~°ºQÆ=∞#OÃÑ· P^è•~°O KÕã∞¨ ‰õΩ#flk. Jã¨Å∞ ãÖÎ QÍ KÕ^∞Œ J#∞Éè"í åefl ã¨‡ $`«∞Å∞QÍ "≥∂ã¨∞‰õΩ"≥o`Õ Éèíq+¨º`«∞ÎÃÑ· Pâß
Ñ¨$käqx ^•\˜# JO`«iHõO∆ Ö’ HÍÅã¨fi~°∂ÑÖ Uq∞\˜? Jk U Ñïq∞`«∞Å‰õÄ, JâßOux PÇ¨fixOz#>Ë.¡ =∞Ozx =∞#ã¨∞Ö’Oz
"å^ŒO`À ™êQÆ_"» ∞Õ
ÖˇH¯õ Å‰õÄ JO^Œ^∞Œ . `«∞_çz"Õ¿ãÎ qëê^•xfl "≥O@fã¨∞‰õΩ "≥o§#>Ë¡.
'=∞Oz— JO>Ë =∞#O KÕã#≤ =∞Oz =∂„`«"∞Õ HÍ^Œ∞. rq`«O. D ~Ô O_çO\˜
D J#O`« `«`åÎ fi<Õfl =∞Ç¨HÍÅO, q~å„_»∂ÑÖ – Jx ÉèÏqOKå~°∞.
=∞#O W`«~∞° Å #∞Oz „QÆÇÏ≤ Oz# =∞Ozx ‰õÄ_® #_»∞=∞ '„Ñ¨Ü«∞`«fl"Õ∞—
D Ñ¨QàÆ ¥◊ § ~å„`«∞Å∂, "å\˜Ö’ JO`«~åƒùQÍÖˇ#· Hõ}∆ ÏÅ∞, xq∞ëêÅ∞, QÆO@Å∞
W=hfl – ™ê¿ÑH∆ÍÅ∞. D Ñ¨$käfiÃÑ· L#fl =∞#O qq^èŒ ÖˇH¯õ Å`À HÍÅQÆ}# =∞~°∞=~åxkQÍ Ñ¨kÅÑ¨~∞° K«∞HÀ"åe. =~°=Î ∂#O. QÆÒ« #∞Oz
KÕã∞¨ ‰õΩO\ÏO. ^•xx J#∞ãïOz r=# q^è•<åÅ#∞ =∞ÅK«∞‰õΩO\ÏO. JO^Œ∞Hˆ QÆÒ« Ö’ =∞Ozx ãÖ™ê¯~°OQÍ =∞ÅK«∞HÀ=_»"∞Õ Hõ$`«[˝`«#∞, ã¨∂ÊùiÎx
„Ñü=∞Å∞Ñ¨Ù#∂ XHõ H˘`«Î^Œ<åxH˜ ™êfiQÆ`«OQÍ, áê`«^Œ<åxH˜ g_À¯Å∞QÍ ãÖã¨¯ $u. =∂„`«"Õ∞HÍHõ <Õ~°∞ÛHÀ
=º=Ç¨ÏiOKÕ 'ˆHO„^ŒaO^Œ∞=Ù—QÍ KÕã∞¨ ‰õΩO@∞<åflO. QÆ`åxfl qã¨‡iOK«_O» Hõ$`«Ñ∞¨¶ fl`«‰Ωõ ^•i fã¨∞OÎ k. =Åã≤#, „QÆÇÏ≤ OK«=Åã≤#
QÆ`åxfl =^Œe Éèqí `«=ºOÖ’H˜ "≥à§◊ _»O J™ê^èºŒ O. QÆ`"« ∞Õ =∞#efl Éèqí `«=ºO ãÖã¨¯ $ux q∞QÆÅÛ^Œ∞. ¿ãflÇ¨ÏO, „¿Ñ=∞–=O\˜
=∞~À JOâ◊O – 'ã¨=~°}—.
Ö’H˜ `Àã¨∞OÎ k. `å#∂ =∞#`À „Ñ¨"tÕ ã¨∞OÎ k. QÆÒ« Ö’x Ñ¶∞¨ @#Å „Ñ¨ÉÏè "åÖË ÉèÏ"åÅhfl QÆ`=« ∞<Õ =¸ÅO #∞Oz =i÷Ö¡Ë HõÅÊ
=∞#`À Éèqí `«Ö’ HõÅã≤ LO\Ï~Ú. JO^Œ∞Hˆ =~°=Î ∂#Ñ¨Ù aO^Œ∞=Ù ÃÑ· #∞#fl Å`«Å∞. U J*Ï„QÆ`=Î« Å¡,
=∞#‰õΩ J@∞ QÆ`=« ¸, W@∞ Éèqí `å ~Ô O_»∂ ~Ô O_»∞ Éè∞í *ÏÖˇ· LO\Ï~Ú. QÆuOz# XHõ HÍÅ ÉèÏQÍxH˜ g_À¯Å∞ K≥ÑÊ¨ _» J=QÍÇ¨Ï<å ~åÇ≤Ï`«ºO
Éèqí `« Pâ◊QÍ, TÇ¨ÏQÍ PÇ¨fix¿ãÎ – QÆÒ« *Ï˝ÑH¨ Oõ QÍ, „Ñ¨ÉÏè =OQÍ q∞ye =∞O>Ë =ke"≥o§áÈ=_»O HÍ^Œ∞. qÅ∞"≥#· J#∞ =Å¡ J"åOKèh« Ü«∞
áÈ`«∞Ok. Éèí"åÅ =∞}∞efl =∂ÅQÆ∞zÛ =∞#ã¨∞`À fã¨∞‰õΩ Ñï}Ï=∂Å#∞
QÆ`«O =∞#‰õΩ QÆ∞~°∞=Ù. D QÆ∞~°∞=Ù Z<Àfl J#∞Éèí"åÅ ^•fi~å áê~îåÅ∞ "≥à§◊ _»"∞Õ . Wk K≥_∞» ‰õΩ g_À¯Å∞, =∞OzH˜ `À_À¯Å∞. Z^Œ∞~˘¯<åfl"≥∂ „QÆÇ≤Ï¿ãÎ
<ÕiÊOk. J"Õq∞\’ Ñ¨Ù#â◊Û~°} KÕã∞¨ HÀ=_®xH˜ XHõ J=HÍâ◊O – D H˘`«Î QÆ`Ñ« Ù¨ QÍÜ«∂Å#∞ =∂<ÕÊ J=HÍâßxfl HÍÖÏxH˜ WHõ ÃÑ· "å\˜x
U_®k HõÅÊ#. QÆ`«=∞<Õ HÍÅQÆ∞~°∞=Ù ZÖÏ LO_®Ö’, ZÖÏ LO_»‰õÄ_»^À W=fi=KÕÛ"≥∂ QÍh, QÆÒ« Ö’x =∞Ozx =∞~°ÑO≤ KÕ
É’kèOzOk. fÑ≤ QÆ∞~°∞eÎ fl q∞yeÛOk. KÕ^∞Œ *Ï˝ÑH¨ Íbfl JOkOzOk. "å\˜x Ç¨Ï‰õΩ¯=∂„`«O W=fi~å^Œ∞.
Ñ¨Ù#~å=$`«O KÕÜ∞«
Ñ¨~åºÖ’K«# KÕã∞¨ HÀ"åe. ~Ô O_çO\˜#∞Op <Õ~∞° ÛHÀ"åeûOk KåÖÏ LOk. ''QÆ`H« ÍÅ"≥∞ "Õ∞Å∞ =K«∞Û HÍÅ=Ú HõO>ˇ<—£ — Jx ‰õΩO_® *Ï„QÆ`«Î
HÍÅO „Ñ¨"åÇ¨ÏO ÖÏO\˜k. =ÚO^Œ∞‰õΩ áÈ=_»O ^•x <≥[· O. HÍh "≥#∞Hõ QÆÒ« Ö’H˜ ™êO`«O XiyáÈ‰õΩO_®, ''=∞Oz QÆ`« Ñ¨_»`åO.
QÆ_z» # "å\˜<Õ =ÚO^Œ∞‰õΩ fã¨∞‰õΩ"≥à√◊ `«∞Ok. JO^Œ∞Hˆ QÆ`åxfl HÍ^Œx x~° =Ú# H˘OK≥"Õ∞<ÀÜü∞—— Jx Éèíq`«"≥·Ñ¨Ù [iy
ã≤OK«ÖOË . QÆÒ« Ö’ <å\˜# q`«#Î "Õ∞, <Õ_∞» =$Hõ"∆ ∞≥ ,ÿ ~ˆ Ñ¨Ù Ñ¶e¨ ã¨∞OÎ k. áÈ‰õΩO_® ãÖÜ«∞=∞#O áê\ÕKÕ =~°=Î ∂<åxfl x~°fi
84 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 85
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Ç≤ÏOK«_O» ã¨=Úz`«O.
QÆ`åxfl ã¨g∞HÕ∆ K«∞‰õΩO@∂, Éèqí +¨º`«∞ÃÎ Ñ· Pâß"å^ŒO`À ™êQÆ_"» ∞Õ rq`«O. â◊√ÉèÏHÍOHõÖ∆ Ë =∞O„`åÅ∞
D Ô~O_çO\˜ #_»∞=∞ '„Ñ¨Ü«∞`«fl"Õ∞— =~°Î=∂#O. QÆ`«O #∞Oz Hõ$`«[˝`«#∞,
ã¨∂ÊùiÎx =∂„`«"Õ∞HÍHõ <Õ~°∞ÛHÀ=Åã≤#, „QÆÇ≤ÏOK«=Åã≤# =∞~À JOâ◊O – 'ÉèÏ=#— J<Õ JOâßxH˜ KåÖÏ „áê^è•#º=ÚOk.
'ã¨=~°}—. U J*Ï„QÆ`«Î=Å¡, J=QÍÇ¨Ï<å ~åÇ≤Ï`«ºO =Å¡ J"åOKè«hÜ«∞ =∞Oz ã¨HÅõ ÊO, =∞Oz PHÍOHõ∆ W=hfl ÉèÏ=<å
QÆQ#Æ O, Éè∞í =#O,
Ñï}Ï=∂Å#∞ Z^Œ∞~˘¯<åfl"≥∂ „QÆÇÏ≤ ¿ãÎ WHõ ÃÑ· "å\˜x Ñ¨Ù#~å=$`«O KÕÜ∞« ‰õΩO_® Ñ¨~"° ∞≥ #ÿ q+¨Ü∂« Å∞. Ñïã¨~åÅ∞,
*Ï„QÆ`«ÎÑ¨_»`åO. JO^Œ∞=Å¡<Õ =∞Ozx HÀ~°∞ ‰õΩ<Õ k=º ÉèÏ"åÅ∞ ÑÖ@á⁄ÖÏÅ∞, =$H∆ÍÅ∞,
D HÍ~°}O KÕ`<« Õ ZÑ¨Ê\˜HÑõ C¨ _»∞ P`«‡ ÑïjÅ# KÕã∞¨ HÀ"åÅx ÃÑ^ŒÅÌ ∞ "≥k· Hõ ™êÇ≤Ï`«ºOÖ’ Ñ¨ÙOMÏ#∞ Ñ¨ÙOMÏÅ∞QÍ "≥Å∞ #^Œ∞Å∞, ã¨=Ú„^ŒO Jhfl
ÃÇÏK«ÛiOKå~°∞. P`«‡ÑïjÅ# – JO>Ë ã¨fiÉèÏ"åxfl qâı+¡ O≤ K«∞HÀ=_»"∞Õ HÍ^Œ∞, =_®¤~Ú. âßO`«OQÍ LO_®e...
PK«~} ° #∞ QÆ=∞xOz Ö’áêÖ’áêÅ∞ „QÆÇÏ≤ Oz k^Œ∞HÌ À=_»O ‰õÄ_®.
'â◊√ÉèÏHÍOHõ—∆ J<Õ ãÖã¨¯ $u ã¨ÅHõ} ∆ OQÍ "Õ^• J<Õ qã¨$Î`«"≥∞ÿ#
XHõ ãÖ=`«û~°O "≥#H˜¯ "≥à√◊ `«∞#fl =∞Å∞Ñ¨ÙÖ’ HÍÅO `«# qÅ∞=#∞ QÆ=∞
ÅÖ’ QÀK«iã¨∞OÎ k. „Ñü=ºH©Î XHõ K≥`· #« º â◊H.Î̃ =ºHÎ̃ âßOu=∞O„`åÅ∞ ã¨HÅõ
xOK«=∞x ÃÇÏK«Ûi™ÈÎOk.
'PÜ«Úó Ñï„ã¨=u aè#fl Ñ¶∞¨ \Ïk"åOÉè’ó #∞Oz „Ñ¨ãi¨ OKÕ ÉèÏ=#H©, "å‰õΩ¯H©, ^Œ$+≤Hì © â◊HÎ̃ qâ◊fiO`À =∂#=
Ö’HÍãÎ̈^•ä Ñ¨ºÇ≤Ï`« =∂K«~f° u z„`«"∞£ II LO@∞O^Œ#_®xH˜ HÍ~°}O J`«_çÖ’ „Ñ¨ãïOKÕ
ãÖ|O^èOŒ ZÖÏ LO^À
– Jx Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂_»∞ Éè~í $° ÇÎ Ï¨ i. ''PÜ«Ú=Ù F\˜‰Ωõ O_»Ö’x h~°∞ÖÏ `«~∞° QÆ∞ J^Œ∞ƒù`« K≥`· #« º"Õ∞.
D K≥`· <« åºxfl Ñ¨q„`« ™ê^è#Œ `À, xÜ«∞=∞áêÅ#
ã¨Ê+ì̈O KÕ™êÎ~Ú. =∞x+≤H©
`ÀOk. J~Ú<å Ö’‰õΩÅ∞ ‰õÄ_»x Ñ¨#∞Å <åK«iã¨∞<Î å~°∞. ZO`« Pâ◊Û~°ºO!—— D
`À â◊√^ŒOú KÕã∞¨ ‰õΩ#fl"å_ç =ºHÎ̃`Î fi« O â◊H=Î̃ ∞O`«=∞=Ù „Ñ¨H$õ uH© L#fl
=∂@ '"Õ^•O`«O—ÖÏ `Àz ÃÑ_»Kq≥ # ÃÑ_»`åO. HÍh HÍÖÏxfl ZÖÏ qxÜ≥∂
yOK«∞HÀ"åÖ’ ÃÇÏK«Ûiã¨∞#Î fl "åHõºq∞k. PÜ«Ú=Ùh HÍÖÏhfl Hõ}∆ O =$^ä•HÍ‰õΩO_® `«∞Ok. J@∞=O\˜"åx ÉèÏ=–"åH±–^Œ$+¨µÅì ∞ „Ñ¨ÑO¨ J#∞|O^è•xfl
`«#H© ã¨=∂*ÏxH© Ç≤Ï`«=Ù HõeQˆ ÖÏ LÑ¨Ü∂≥ yOKåÅ<Õ É’^èŒ Wk. Kåxfl =∞OzQÍ „Ñ¨ÉÏè q`«O KÕ™êÎ~Ú. JO>Ë– ã¨`ü QÆ∞~°∞ÎKÕ™êÎ~Ú.
HÍÖÏxfl QÆÒ« QÍ, Éèqí `«QÍ qÉèlí Oz QÆ`åxH˜ 'QÆ∞_£ Éˇ—· K≥ÑÙ¨ #Î fl =∞#O, ãÖ™ê¯~åÅ∞ QÆÅ =ºHÎ̃ „Ñ¨H\õ O˜ KÕ PHÍOHõÅ∆ ∞ ã¨`ü `«^•fi~å „Ñ¨ÑO¨ K«O`À
Éèqí `«‰Ωõ K≥¿ÑÊ '"≥ÖòH"õ ∞£ —x ‰õÄ_® H˘O`«HÍÖÏxH˜ =∂~°∞Û`å=∞x „QÆÇÏ≤ OKåe. „Ñ¨ÉÏè "åxfl Hõey™êÎ~Ú. =ºHÎ̃H˜ L#fl q_»nÜ«∞~åx
^•\˜áÈ=_»"Õ∞ HÍ‰õΩO_® fã¨∞‰õΩáÈ=_»O ‰õÄ_® <Õ~°∞Û‰õΩ#flÑ¨C_Õ – D ^Œ∞+ì̈ ãÖ™ê¯~åÅ∞ ^Œ∞„+¨Ê ÉèÏ"åxH˜ HÍ~°}=∞=Ù „¿Ñ=∞|O^è•xfl
áê`« U_®k H˘ã¨# xÅ∞Ûx QÆ`åxfl ã¨g∞HÕ∆ K«∞HÀQÆÅO. Éèqí +¨º`«∞ÖÎ ’H˜ `˘Oy `å~Ú.
K«∂_»QÆÅO.
|bÜ«∞O KÕ™êÎ~Ú.
D =∞Oz, K≥_∞» Å ÉèÏ=<å „Ñ¨HOõ Ñ¨#Å∞ "å`å
=~°}Ïhfl, „Ñ¨H$õ ux Ãã`· O« ã¨ÊOkOÑ¨*™Ë êÎ~Ú. D
ã¨∂Hõ∆ ‡~°Ç¨Ïã¨ºO `≥eã≤# "≥·kHõ|∞∞+¨µÅ∞ 'â◊√ÉèÏ
HÍOHõÅ∆ —#∞ XHõ J^Œ∞ƒù`„« Ñ¨HÜ ˜ ∞« QÍ =∞ÅKå~°∞.
86 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 87

...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
â◊√ÉèÏHÍOHõÅ∆ ¿Ñ~°∞`À "ÕÅO"≥„i Ç¨Ï_®=Ù_ç, "åºáê~°O HÍ‰õΩO_® – XHõ â◊~°^Œâ◊≈`«"£∞—— =O\˜ =∞O„`åÅ∞, ''„|u‰õΩ#flO`«
ã¨„Hõ=∞ ÑÖ^ä•Ö’, „Ñ¨H$õ uh, „Ñ¨H$õ u â◊‰Ωõ eÎ fl âßã≤OKÕ ^Õ=`åâ◊‰Ωõ eÎ fl ã¨ÊOkOÑ¨*ãË ,≤ HÍÅO WO„kÜ«∂Åhfl ã¨„Hõ=∞OQÍ Ñ¨xKÕã∂¨ ,Î P#O
qâ◊fiÇ≤Ï`åxfl HõeyOKÕ kâ◊QÍ D â◊√ÉèÏHÍOHõ∆Å∞ „áêp# ÉèÏ~°`å=xÖ’ ^ŒOQÍ „|`«∞‰õΩ^•O—— J<Õ Q˘Ñ¨Ê â◊√ÉèÏHÍOHõ∆#∞
=i÷ÖÏ¡~Ú. „Ñ¨Hõ\ ˜ã¨∞Î<åfl~Ú.
ÉèÏ=<åâ◊HxÎ˜ â◊|âÌ H◊ `Î˜ À „Ñ¨H\õ O˜ z PHÍOHõÅ∆ #∞ =∞O„`åÅ∞QÍ „Ñü+≤Oª Kå~°∞. áœ~å}˜Hõ "åV‡Ü«∞O, "Õ^ÇŒ Ï¨ $^ŒÜ∂« xfl qã¨$uÎ
ã¨<å`«#"≥∞#ÿ D ÉèÏ=<å Ñ¨~O° Ñ¨~#° ∞ QÆ=∞x¿ãÎ – J`«ºO`« „áêp#HÍÅOÖ’ KÕã#≤ P~°¬ ™êÇ≤Ï`«ºO, Wu Ç¨™êÅ∞, ^è~Œ ‡° âß„™êÎÅ∞ â◊√Éèí"≥∞ÿ#
WO`« ÑïÑ¨Hfiõ `«x ™êkèOz# P~°¬"É·≥ "íè åxH˜ *’Ç¨~°∞ÅiÊOK«‰Ωõ O_® LO_»ÖOË . ‰õÄ_® J^Õ HÀ=H˜ =™êÎ~Ú. ãÖHõÖÏÊÅ∞ =∞#ã¨∞Ö’
Éè„í ^ŒO Hõ̂~a‚ óè „â◊√}∞Ü«∂=∞^Õ"åó W=hfl =∞Oz PÖ’K«#H©, =∞Oz ÉèÏ=#ÅH© LO_®e. Ç≤Ï`«H~õ "° ∞≥ #ÿ
Éè„í ^ŒO Ñ¨âºı =∂Hõa∆ ~è º° [„`åó „áê^è•<åºxflKåÛ~Ú.
''K≥=ÙÅ`À =∞Oz<Õ q<åe – Hõ#∞Å`À =∞Oz<Õ K«∂_®e—— – Jx JO`« x`«ºO =∞Oz<Õ ãÖHõeÊOK«=∞x =∞Oz<Õ ÉèÏqO
„Ñ‘uHõ~°"≥∞ÿ# =∞OQÆà◊Hõ~°
~å~°÷O. K«=∞h É’kèOKå~Ú Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞. "åHÍºÅ∞
WO^Œ∞Ö’ =∞#‰õΩ [iˆQ =∞Oz JO>Ë – =∞# K«∞@∂ì L#fl „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ qÑ¨s`« „Ñ¨ÉÏè "åÅ#∞ =∞#ã¨∞Ö’H˜ ~åhÜ«∞=^ŒxÌ Ñ¨Å∞‰õΩ`«∞O_®e...
HõeQˆ =∞Oz`«#"Õ∞. ZO`« HÀÑÖ =zÛ<å J=∞OQÆàÏÅ#∞ Ñ¨Å∞Hõ=^ŒhÌ Jx "Õ^•#∞âßã¨#O.
'=∞Oz "å~°ÅÎ ∞ q<åe–=∞Oz ^Œ$âßºÅ∞ K«∂_®e— J<Õ ÉèÏ=#Ö’ 'Ö’HõOÖ’ "Õ^ÑŒ Ù¨ ~å}ÏÅ∞ âßã≤OKå~Ú.
=∞Oz ÉèÏ"åÅ#∞
=∞Oz ãÖÑ¶∞¨ @#ÖË [~°QÍe— J<Õ JO`«~º° O ^•yLOk. ''`«<‡Õ =∞#t≈=ãÖHõÅÊ=∞ã¨∞—Î — ''=∞^è∞Œ =∞fO"åK«
''^Òºó âßOuó JO`«iHõó∆ âßOu Ñ¨$käg âßOuó =#ã¨Ê`«Ü∞« ó âßOuó——... =Ú^ÕÜ∞« "£∞—— – â◊√Éè"í ∞≥ #ÿ ãÖHõÖÏÊÅ∞ =∞#ã¨∞Ö’ x~°O`«~O° Hõey
QÆQ#Æ O, Éè∞í =#O, Ñïã¨~åÅ∞, ÑÖ@á⁄ÖÏÅ∞, =$H∆ÍÅ∞, #^Œ∞Å∞, ã¨=Ú„^ŒO LO_®e. Ç≤Ï`«Hõ~°"≥∞ÿ# „Ñ‘uHõ~°"≥∞ÿ# =∞OQÆà◊Hõ~° LO>Ë =∞#
Jhfl âßO`«OQÍ LO_®e... J<Õ qã¨$`Î "« ∞≥ #ÿ âßOu=∞O„`åÅ∞ ã¨HÅõ qâ◊fiO`À "åHÍºÅ∞ Ñ¨Å∞‰õΩ`«∞O_®e... Jx "Õ^•#∞âßã¨#O. Ç¨Ï$^ŒÜ«∞Ñ¨Ù@O`«~åàÏÅÖ’
=∂#= ãÖ|O^èOŒ ZÖÏ LO^À ã¨Ê+Öì KÕ™êÎ~Ú. JO^Œ∞Hˆ D ^ÕâO◊ Ö’ =∂@Ö’ á⁄~°áê@∞# „Hõ=∞OQÍ Wã¨∞=∞O`≥<· å
=∞x+≤H© „Ñ¨H$õ uH© L#fl J#∞ |O^è•xfl QÆ∞~°∞KÎ ™Õ êÎ~Ú. `«^•fi~å „Ñ¨ÑO¨ K«O`À ‰õÄ_® J=∞OQÆàÏÅ∞ ~å‰õΩO_® *Ï„QÆ`ÑÎ« _¨ "Õ å~°∞.
=ºH˜HÎ ˜ L#fl q_»nÜ«∞~åx „¿Ñ=∞ |O^è•xfl |bÜ«∞O KÕ™êÎ~Ú. U^≥<· å =ã¨∞=Î Ù ÖËHáõ È`Õ– 'xO_»∞‰õΩOk— JO\ÏO.
^Œ∞+¨ìãÖ™ê¯~åÅ∞
''ãÖ QÆKÛ« ^ù fiŒè O ãÖ=^Œ^fiŒè O——– Hõeã≤ #_»∞^•ÌO, Hõeã≤ Ñ¨Å∞‰õΩ^•O. ã¨∞=∞#ã¨∞û, nÑÖ Pi`Õ 'PiáÈ~ÚOk— J<Õ JÑ¨â|◊ OÌ "å_» q∞QÆÅ=Ù.
™œ=∞#ã¨ºO – =∞Oz =∞#ã¨∞û`À JO^Œ~O° UHõ Ç¨Ï$^ŒÜ∞« "≥∞ÿ „|`«∞‰õΩ^•O – ‰õÄ_»^Œh, ''H˘O_≥H˜¯Ok, Ñ¶¨∞#"≥∞H˜¯Ok—— =O\˜
=O\˜ ÉèÏ=#Ö’ Hõeã≤ „|uH˜, ãÖÑ¨^ÅŒ #∞ ÑÖK«∞‰õΩ „|uˆH ã¨=∂#`«fi ^èÀ~°}˜ =∂@efl "å_Õ"å~°∞.
„Ñ¨ã∞¨ Êù@OQÍ HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. JO>Ë – â◊√ÉèÏHÍOHõ#∆ ∞ U^À XHõ ÖÏOKè#« OQÍ
''Ñ¨âºı =∞ â◊~^° âŒ ≈◊ `«O #O^•=∞ â◊~^° âŒ ≈◊ `«O "≥∂^•=∞ â◊~^° âŒ ≈◊ `«"∞£ „Ñ¨„|"å=∞ HÍHõ, x`«º rq`«q^è•#OQÍ =∞# ãÖã¨¯ $u =∞ÅK«∞
88 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 89
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
‰õΩOk.
''ã¨ÇÏ¨ $^ŒÜ∞« O ™êO=∞#ã¨º =∞q^Õfi+Ö Hõ$}Àq∞ =ó—— – Ç¨Ï$^ŒÜ∂« Å∞ HõÅã≤,
Jã¨Å∞ Ñïëê¯~°O!
=∞Oz =∞#ã¨∞û`À, q^ÕfiëêÅ∞ ÖË‰Ωõ O_® g∞~°O`å LO_®e... Jx "Õ^=Œ ∂`«
^Õâ◊
nq™ÈÎOk. ÉèÏ~°fÜ«∞ `åuÎ fiHõ zO`«#Ö’, ^è•i‡Hõ ÉèÏ=# "Õ∞^è•=ÙÅ∞ D
''=∞^èŒ∞ "å`å |∞∞`åÜ«∞`Õ =∞^èŒ∞Hõ∆~°Ou ã≤O^èŒ=ó——– Ö’ N ~å=∞Hõ$+¨‚ Ñ¨~=° ∞Ç¨ÏOã¨ „Ñ¨ÉÏè =O J"≥∂Ñ¶∞¨ O. ãÖã¨¯ $uÖ’x
QÍe J=∞$`«O =Öˇ, #^Œ∞Å∞ J=∞$`«O =Öˇ ã¨fiK«Ûù "≥∞ÿ PÇ¨¡^ŒHõ~°"≥∞ÿ ã¨<å`«# ^è~Œ ‡° Ñ¨~O° Ñ¨~‰° Ωõ Q˘Ñ¨Ê PKå~°º™ê÷#O „Ñ¨^è•<åOâßÅ#∞ „Ñ¨*Ï
J#∞„QÆÇ≤ÏOKåe——. "åik. P =∞Ç¨ K≥`· #« º"Õ∞ N âß~°^•^ÕqQÍ ÉèÏã≤O rq`«OÖ’ „Ñ¨ãi¨ OKÕÖÏ
zOk. N q"ÕHÍ#O^ŒQÍ ÉèÏ~°`« Ç¨Ï$^ŒÜ∞« <å^•xfl „Ñ¨ÉÏè q`«O KÕÜ∂« e.
''ã¨∂ëêK«"Õ∞ ã¨∞k#OK«"Õ∞——– =∞Oz L+¨ã¨∞û, =∞Oz~ÀA ÅaèOKåe——.
YO_®`«~åÅÖ’ „Ñü^èfiŒ xOÑ¨*ãË O≤ k. <≥u· Hõ`« J<Õk Hˆ =ÅO
WÖÏ ã¨<å`«# â◊√ÉèHí Í=∞#Å∞ J#O`«O.
D QÆ∞~°∞„`«Ü∞« OÖ’ =∂`«$=¸iÎ N âß~°^•^Õq
=∞Oz ÉèÏ"åÅ#∞ x~°O`«~O° Hõey LO>Ë =∞# Ç¨Ï$^ŒÜ∞« Ñ¨Ù@O`«~åàÏÅÖ’ 150 = [Ü«∞O`«∞º`«û= "≥É· "íè åÅ∞ [~°∞QÆ∞`«∞#fl
P^è•ºu‡HÍOâ◊O HÍ^Œx,
„Hõ=∞OQÍ Wã¨∞=∞O`≥<· å ^Œ∞+ì̈ãO¨ ™ê¯~åÅ∞ q∞QÆÅ=Ù. ã¨=∞Ü«∞q∞k. rq`« q^è•#=∞x
D q^èOŒ QÍ â◊√ÉèÏHÍOHõÅ∆ Ñ¨~O° Ñ¨~#° ∞ x~°O`«~O° XHõi<˘Hõ~∞° ÑÖK«∞‰õΩO>Ë D `«~°∞}OÖ’ P P^Œ~°≈ „ã‘Î ã¨∂ÊùiÎx Ñï „Ñ¨É’kèOKÕ Ñ¨^Œú`«∞Å∞
JO`«H<õ åfl Q˘Ñ¨Ê ™ê^è#Œ U=ÚO@∞Ok. jeOKåe. U~°Ê~°Kåe. q+¨ =$H∆Íxfl
x`«º â◊√ÉèÏHÍOHõÅ∆ rq`åxfl QÆ_¿ç Ñ q^èOŒ QÍ ãÖHõeÊ^•ÌO. N âß~°^• ~å=∞Hõ$+¨µÅ‚ k=º ^•OÑ¨`º« O D H˘=∞‡Å∞ #iH˜`Õ ãï
*ÏuH˜ PK«~°}Ï`«‡Hõ ãÖ^Õâßxfl JOkOzOk. áÈ^Œ∞. =¸ÖÏxH˜ =∞O^Œ∞
HÍ=∞<å„áê^è•#ºO Jã¨Å∞ ÖËx ^•OÑ¨`º« O "åik. ÃÑ\Ïìe. âßs~°HOõ QÍ
Ñ¨~=° ∞Ç¨ÏOã¨ ã≤u÷ Ö’ HÍ=∞#‰õΩ ™ê÷#O ÖË^∞Œ QÆ#∞Hõ P~ÀQÍºxfl HÍáê_»@"Õ∞
P JOâ◊O QÆ∞iOz ™ê=∂#∞ºÅ∞ q"ÕzOK«Ö~Ë ∞° .
HÍh WHõ¯_À P^Œ~å≈xfl QÆ=∞xOKåe.
*Ïu Ñ¨~=° ∂~°O÷ HÍ^Œ∞.
ÉèÏ~°fÜ«∞ ^•OÑ¨`º« rq`«OÖ’ HÍ=∂xfl Q“~° |e+ì̈"≥∞ÿ# ^Œ$_è»"≥∞ÿ# =∞<À
qOKå~°∞. ^è~Œ ‡° |^Œ"ú ∞≥ #ÿ ^ŒOÑ¨f HÍ=∞O ÉèQí =Æ `ü Éè∂í q∞Hõ#∞ U~°Ê~°Kåe.
ã¨fi~°∂Ñ¨"∞Õ . Wk =Oâ◊ =$kúH˜ ¿ÇÏ`«∞=Ù. JO`ÕQÍh JO^Œ∞‰õΩ 'P`«‡x„QÆÇ¨Ï}—
^•OÑ¨`º« OÖ’ HÍ=∞"Õ∞ ã¨~fi° ã¨fiO HÍ^Œ∞. Jk XHõ J<Õ =∞O„`«"∞Õ
ÉèÏQÆO =∂„`«"∞Õ . „áê^è•#º=∞O`å HÍ=∂f`«"∞≥ #ÿ â◊~°}ºO.
„¿Ñ=∞H©, Ñ¨~ã° Ê¨ ~° Q“~°"åxH©, Ñ¨~ã° Ê¨ ~° ^è~Œ ‡° áêÅ#H©.
D ^è~Œ ‡° áêÅ#, Q“~°=O P k=º^ŒOÑ¨`∞« Å∞
K≥ Ñ ≤ Ê # P^Œ ~ ° ≈ O, =∞#É’\˜ ™ê=∂#∞ºÅ‰õ Ω
90 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 91
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Ñ¨~=° ∞Ç¨ÏOã¨ K≥ÑÊ≤ # XHõ ãÖ^ÕâO◊ – ''^ŒOÑ¨`∞« Å∞ XHõi^Œ~Ì ∞° (Ñïq∞`«) ãÖ`å á⁄Ok# D <åQÆiHõ ^ÕâO◊ Ö’ â’K«hÜ«∂Oâ◊O.
<åxfl ("å~°ã∞¨ Å#∞) á⁄O^•Hõ P`À‡#∞‡Y∞Öˇ· ^è~Œ ‡° áêÅ#Ö’, P^è•ºu‡Hõ rq`«OÖ’, J„Hõ=∞ ãÖ|O^è•ÅÖ’ „Ñ¨=∂^ŒH~õ O° HÍx Ñï
`«`Î« fi qKå~°}Ö’ Ñ¨Ù~ÀQÆq∞OKåe—— JO>Ë <≥=∞‡kQÍ HÍ=∞<åã¨HxÎ˜ `«ºlOKåe. ëê¯~° Ñ¨^•~å÷Å#∞ ã¨∂zã¨∂Î „Ñ¨É’kèOK«_O» , XHõ
D ãÖ^ÕâO◊ U^À =∞#‰õΩ HÍ^Œ#fl@∞¡QÍ JO^Œ#O`« Z`«∞ÖÎ ’ L#fl@∞¡QÍ q^èOŒ QÍ J„Hõ=∂xfl P"≥∂kOK«_"» ∞Õ . Wk áêÅ<å
P`«‡x„QÆÇÏ¨ O –
JxÑ≤ã∞¨ OÎ k HÍh =∞# ãÖã¨¯ $uH˜ ™êfiÉèÏqHõ"∞≥ #ÿ L^•`«`Î « Wk. =º=ã¨‰÷ Ωõ `«QxÆ Ñ¨x. W^Õ =ºHÎ̃ ã¨=∞ã¨ºH©,
P`«‡x„QÆÇÏ¨ O – W^Õ =ºHÎ̃ ã¨=∞ã¨ºH©, „Hõ=∞OQÍ ™ê=∂lHõ ã¨=∞ã¨ºÅH© Ñï ^Õâ◊ "Õ∞^è•=ÙÅ∞ D ãÖã¨¯ $uÖ’x „Ñ¨^è•<åO „Hõ=∞OQÍ ™ê=∂lHõ
ëê¯~°O. D „áê^äŒq∞Hõ ã¨∂„`åxfl HÍ^Œ#_»O=Å¡<Õ WÑ¨ÙÊ_»∞ ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# âßÅ#∞ „Ñ¨*Ï rq`«OÖ’ „Ñ¨ãi¨ OKÕÖÏ „Ñ¨ÉÏè q`«O ã¨=∞ã¨ºÅH© Ñïëê¯~°O.
ã¨=∞ã¨ºÅ∞ Éè∂í `åÖˇ· =∞#efl P„Hõq∞OK«∞‰õΩO\Ï~Ú. KÕÜ∂« e. <≥u· Hõ`« J<Õk Hˆ =ÅO P^è•ºu‡HÍOâ◊O D „áê^äqŒ ∞Hõ ã¨∂„`åxfl
'WO„kÜ«∞ x„QÆÇ¨ÏO— ã¨<åºã≤ ^èŒ~°‡"≥∂, P^è•ºu‡Hõ xÜ«∞=∞"≥∂ =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œx, rq`« q^è•#=∞x „Ñ¨É’kèOKÕ Ñ¨^Œú`«∞Å∞
HÍ^Œ∞. Jk =∂#= ã¨∞Y r=<åxH˜ =∂~°^æ ~Œ ≈° Hõ ã¨∂„`«O. `å`å¯eHõ ã¨∞YO U~°Ê~°Kåe. q+¨ =$H∆Íxfl H˘=∞‡Å∞ #iH˜`Õ ãïáÈ^Œ∞. HÍ^Œ#_»O=Å¡<Õ WÑ¨ÙÊ_»∞
HÀãÖ âßâ◊fi`« „Ñ¨Ü∂≥ [<åÅ#∞ HÀÖ’Ê=^Œ∞Ì – Jx ÃÇÏK«ÛiOKÕ =∞Ç¨=∞O„`«q∞k. =¸ÖÏxH˜ =∞O^Œ∞ ÃÑ\Ïìe. âßs~°HOõ QÍ P~ÀQÍºxfl ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# ã¨=∞ã¨ºÅ∞
P^è•ºu‡Hõ gkèÖ’ Ñ¨~åHÍ+¨ª‰õΩ KÕ~°∞‰õΩ#fl Ñ¨~°=∞Ç¨ÏOã¨ÖÏ¡ U =∂„`«=¸ HÍáê_»@"Õ∞ *Ïu Ñ¨~°=∂~°÷O HÍ^Œ∞. |e+¨ì"≥∞ÿ# Éèí∂`åÖˇ· =∞#efl
HÍ=∞ÉèÏ=# ÖËx ã≤u÷ ™ê=∂#∞ºÅ‰õΩ J™ê^èºŒ "Õ∞. JÖÏQÆx P =∞Ç¨ÏhÜ«Úx ^Œ$_è"» ∞≥ #ÿ =∞<À Éè∂í q∞Hõ#∞ U~°Ê~°Kåe. JO^Œ∞‰õΩ P„Hõq∞OK«∞‰õΩO\Ï~Ú.
rq`«OÖ’x ã¨∂ÊùiÎx =^Œ∞Å∞HÀ~å^Œ∞. q"ÕHõO`À QÆ=∞xOz âßÜ«∞â◊‰õΩÎÖÏ ''P`«‡x„QÆÇÏ¨ }—— J<Õ =∞O„`«"∞Õ â◊~} ° ºO.
'WO„kÜ«∞ x„QÆÇÏ¨ O—
J#∞ãïOK«_O» ™ê^èºŒ "Õ∞. XHõ Ü≥∂y =∞<ÀqHÍ~åxfl ãÖÑ¨ÓiÎQÍ [~ÚOK«∞
JO^Œ∞Hˆ =∞#‰õΩ ''ã¨fiÜ≥∂+≤u ~°uó—— – `«# „ã‘Î Ü«∞O^Œ∞ =∂„`«"∞Õ Pã¨HÎ̃ `å_»∞. P Ü≥∂yx P^Œ~≈° OQÍ fã¨∞‰õΩ#fl ™ê=∂ ã¨<åºã≤ ^èŒ~°‡"≥∂,
LO_®Åx Ñ¨Ósfi‰õΩÅ∞ xÜ«∞q∞OKå~°∞. =∂#=Ùx ™êfiÉèÏqHõ â◊s~°^èŒ~å‡xfl #∞º_»∞ "≥Ú^Œ@ =∞<ÀqHÍ~åÅ#∞ x„QÆÇ≤ÏOK«∞ P^è•ºu‡Hõ xÜ«∞=∞"≥∂
^è•i‡Hõ ÑïkèÖ’ xÜ«∞O„uOK«_O» =Å¡ ã¨∞YâßOuHõ~° rq`åxfl ™êkèOKÕ q^è•#O ‰õΩO@∂, „Hõ=∞OQÍ [~ÚOK«∞`å_»∞. J^Õ ÉèÏ~°fÜ«∞ =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞. Jk
U~°Ê_çOk. Jk P~ÀQÆºHõ~° ã¨=∂*Ïxfl U~°Ê~°KÕ ^èÀ~°}.˜ Wk "≥Ú^Œ\ ˜ "≥∞@∞ì. ‰õΩ@∞O| r=# ã¨~o° . =∂#= ã¨∞Y r=<åxH˜
„Hõ=∞OQÍ xÜ«∞=∞áêÅ#Ö’ P`«‡x„QÆÇÏ¨ }#∞ áê\ÕKÕ `åuÎ fiHõ zO`«#Ö’ „ã‘xÎ =∂`«$=¸iÎQÍ ãÖÉèÏqOz â◊HÎ̃ ™ê÷#OQÍ
Ñ¨Ù~ÀQÆq∞OK«_O» ~Ô O_À "≥∞@∞ì. P~åkèOz# =∞# „áêp<å^Œ~å≈xfl „Ñü+≤Oª z#<å_»∞ =∂~°æ^Œ~°≈Hõ ã¨∂„`«O.
D ~Ô O_À "≥∞@∞ì ‰õΩ@∞O|xÜ«∞O„`«}Ï Ñ¨ûúŒ Ö’ ™êfiÉèÏqHõ ã¨~o° . W@∞=O\˜ „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’<Õ.. =∞Ç¨ "åºkè ã¨=∞ã¨º Ñï+¨¯ $`«=∞=Ù `å`å¯eHõ ã¨∞YO HÀãÖ
=∂#ã≤Hõ ™ê÷~Úx ã¨=∂[OÖ’x =º‰õΩÅÎ ‰õΩ U~°Ê~°K_« O» Ö’ "Õ∞^è•=ÙÅ∞, áêÅ‰õΩÅ∞, `«∞Ok. âßâ◊fi`«
=∂^èºŒ =∞ ~°OQÆO Hõ$+≤ KÕ¿ãÎ ZO`À „âıÜ∞« ã¨¯~°O. D ~Ô O_»∞ "≥∞@∞¡ x„QÆÇÏ¨ } ÉèÏ~°º‰õΩ ‰õÄ_® =∂`«$™ê÷~Úh, ™ê÷<åhfl WzÛ# „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ#∞
Ñ¨ûúŒ x x<å^•Å`À, K«~Û° Å`À, Ç¨ÏŸi¤OQÆ∞Å`À JOk¿ãÎ ÉÏQÆ∞O@∞Ok. =∞Ç¨`«∞‡x P^Œ~å≈xfl... =∞# ÑïkèÖ’ =∞#O HÀÖ’Ê=^Œ∞Ì
''XHõ [O`«∞ ~åAQÍ~°∞ x„QÆÇÏ¨ } â◊HÎ̃ =Å¡ "åºkè „QÆã∞¨ _Î ∞» HÍÖË^∞Œ —— Jx „QÆÇÏ≤ OK«QeÆ y, ã¨=º"≥∞#ÿ q^è•#OÖ’ <Õ\ ,˜ ÉèÏq
„Ñ¨Kå~°O KÕÜ∞« _»O ÉÏQÆ∞O@∞Ok HÍh ''J„Hõ=∞ ãÖ|O^è•Å∞<åfl „Ñ¨=∂^ŒH~õ O° `«~åxH˜ JOkOK«QeÆ y#<å_»∞ – PtOKÕ P~ÀQÆº
HÍx =∂~åæxfl ZOK«∞‰õΩ<åfl_»∞—— Jx "≥∞K«∞Û‰õΩx =∂~°Oæ ã¨∂zOK«_O» , Ñï}u „Ñ¨ÑO¨ Kåxfl Pq+¨¯iOK«∞HÀQÆÅO.
92 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 93
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
W`«~∞° Å P„Hõ=∞}#∞ Éèií OzOk, ZkiOzOk.
'^ÕâÉ◊ Híè —Î̃ `å`å¯eHõ J=ã¨~O° HÍ^Œ∞, x`«º=∞O„`«O! Éè∂í q∞x =∂`«$=¸iÎ=Öˇ, QÀ=∂`«=Öˇ ^Œi≈O
z# Ñ¨$^ä∞Œ K«„Hõ=iÎ, D ^è~Œ }° x˜ Ç≤ÏOã≤OK«‰Ωõ O_®,
Éèí∂q∞x '=∂`«$=¸iÎQÍ— ÉèÏqOz P~åkèOK«_»O =∞# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O. "Õ∞^è•â◊H˜Î`À WO^Œ∞Ö’x ãÖÑ¨^Œ#∞ ZÖÏ "≥eH˜ '^Õâ◊ÉèíH˜Î—
J=∞‡Ö’ L#fl ÅHõ} ∆ ÏÅhfl Éè∂í q∞Ö’ HõxÑ≤™êÎ~Ú. LxH˜h, áÈ+¨}h, ~°H}∆õ h, fÜ«∂Ö’ „QÆÇÏ≤ OKå_»∞. ZÖÏ qxÜ≥∂yOKåÖ’ PHõ
J<Õk U Ü«Ú^•úÅ
Éèí„^Œ`«h „Ñ¨™êkOz, z=~°‰õΩ ÅÜ«∞"≥∞ÿ`Õ `«#Ö’ á⁄^Œ∞=ÙH˘x Hõ_»∞Ñ¨ÙÖ’ oOÑ¨Ù KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_»∞. P „Ñ¨Ü∞« `«flOÖ’ „Ñ¨H$õ uH©,
HõÅ∞Ñ¨ÙH˘<Õ Éè∂í ^Õqx J=∞‡QÍ HÍHõ WOÔHÖÏ ÉèÏqOK«∞`åO. Ñ¨~åº=~°}H© „Ñ¨=∂^ŒO ~åx q^èŒOQÍ ZÖÏO\˜ ã¨=∞Ü«∞OÖ’<À,
Hõ#∞Hõ '=O^Õ=∂`«~"° ∞£ — =∂#=ÙÅ x<å^ŒO. *Ï„QÆ`Î« fã¨∞HÀ"åÖ’ J=ÅOaOKå_»∞. U Ñ¨~å~Ú áêÅ#Ö’<À
"ÕÔŒ Ö’ D ÉèÏ=# Ñ¨Åq¡ OzOk. ''LÑ¨ã~¨ Ê° =∂`«~O° Éè∂í q∞"£∞—— (=∂`«$ JÖÏ ^è•„ux XHõ `«e=¡ Öˇ Q“~°qOz, =∂`«$ Ñ¨Ù@∞ì‰Ωõ ~å"åeû#
Éè∂í q∞x ¿ãqOK«∞) Jx |∞∞ˆQfi^ŒO „Ñ¨=zOzOk. =¸iÎ #∞Oz tâ◊√=Ù ã¨Î<åºxfl „QÆÇ≤ÏOz#@∞¡QÍ J=ã¨~O° HÍ^Œ∞. Jk
=ã¨∞^è#Œ O`«\ h˜ XHõ ‰õΩ@∞O|OQÍ ÉèÏqOKåe– J<Õ zO`«##∞ ‰õÄ_® ãÖÑ¨^#Œ ∞ „QÆÇÏ≤ OKåÅx, QÀ=Ù áêÅ#∞ á⁄O^Œ∞`«∂
|∞∞+≤ ãÖã¨¯ $u „Ñ¨ãi¨ OzOk. Éè∂í YO_»=∞O`å =∞# `«Ö.¡Ë ãÖ^ÕÇÏ¨ O ÖË^∞Œ . P QÀ=∂`«#∞ ÃÑOz áÈ+≤Oz#@∞¡QÍ Ñ¨Ù_»q∞x Ñï
x`«ºO =∞#Ö’
HÍh '=∞#^≥#· Éè∂í ÉèÏQÆO =∞#^ÕâO◊ — Jx U Éè∂í q∞x ÉèÏqã¨∞<Î åfl"≥∂, ^•xx ~°HO∆˜ K«∞HÀ"åÅx PK«iOz K«∂Ñ≤OKå~°∞. ~°Q∞Æ ÖÁ¯#=Åã≤# K≥`· #« ºO!
=∞# '=∂`«$Éè∂í q∞—QÍ ¿ãqOK«_O» „Ñ¨^•è #O. Z=i WÅ∞¡ "å~°∞ K«H¯õ Éˇ@∞ì‰Ωõ O>Ë „áêp# ÉèÏ~°`« K«„Hõ=iÎ Ñ¨$^ä∞Œ =Ù `«# q*Ï˝# =∞# H˘kÌáê\˜ x~°H¡ ∆õ ºO,
ã¨=∂[=∞O`å Hˆ =∆ ∞"Õ∞. J^Õ q^èOŒ QÍ Z=i ^Õâßxfl "å~°∞ =∂`«$Éè∂í q∞QÍ ãÖÑ¨^`Œ À, áêÅ<å ^ŒH`∆õ `« À <ÕÅ `«e¡ qÅ∞=#∞ ™êfi~°O÷ ^ÕâßxH˜
ã¨=∞iÛOz, ^•x ã¨~fi° `À=ÚMÏaè=$kúH˜ `«#=O`«∞ Hõ$+≤x ã¨=∞iÊOz f~åe. `≥eÜ«∞*ˇÑÊ≤ # HÍ~°}OQÍ D `«eH¡ ˜ 'Ñ¨$käfi— Jx
ÃÑ^ŒÌ#ëêì<Õfl HõeæOK«=K«∞Û.
''=∂`å Éè∂í q∞ó Ñ¨Ù„`À JÇ¨ÏO Ñ¨$kä"åºó—— – Jx J^ä~Œ fi° } "Õ^=Œ ∞O„`«O. ¿Ñ~°∞ =zÛOk. Éè∂í q∞ QÀ~°∂ÑÖÖ’ ~åQÍ, P"≥∞
''J=∞‡ Éè∂í q∞. <Õ#∞ D Éè∂í q∞H˜ Ñ¨Ù„`«∞}˜fl—— – Jx nx J~°O÷ . á⁄^Œ∞QÆ∞ #∞Oz |Ç¨ïãÖÑ¨^ÅŒ ∞ „QÆÇÏ≤ Oz#@∞¡QÍ ^Õâ◊ÉèíHÎ̃ x`«ºÇ¨Ï$^ŒÜ«∞
''=Ü«∞O ~å„¿+ì *ÏQÆ$Ü«∂=∞—— Jx Ü«∞Aˆ~fi^Œ =∞O„`«O. (=∞#=∞O`å ^Õâßaè Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ ãÖHˆ uOK«_O» Ö’ ZO`À J^Œ∞ƒù`« ÉèÏ=# ã¨ÊO^Œ#QÍ ÖËx HÍ~°}O
=$kúHÔ · *ÏQÆ~∂° ‰õΩÅ"≥∞ÿ LO_®e). LOk. Wk „Ñ¨ÑO¨ K«^âÕ ßÅ∞ „QÆÇÏ¨ OK«=Åã≤# „Ñ¨H$õ u KÕ`<« Õ Wxflxfl Jqhu
^ÕâÉ◊ Híè Î̃ ã¨<å`«# "≥k· Hõ ÉèÏ=#QÍ D =∞O„`åÅ =Å¡ ã¨Ê+ì̈=∞ø`ÀOk. Ñï~°H} ∆õ su. ‰õÄáêÅ∞, áêÅ‰õΩÅ
W`«~∞° efl Ç≤ÏOã≤Oz =∞#^Õâßxfl ÉÏQÆ∞KÕã∞¨ H˘#_»=∞<Õk hK«"∞≥ #ÿ q+¨Ü∞« OQÍ D <ÕÅ ÃÑ· TÑ≤i fã¨∞H˘x, D `«e¡ WKÕÛ
=∞# „áêp# „QÆO^ä•Å∞ Kå\˜Ká≥ êÊ~Ú. XHõi WO\˜x H˘Å¡Q˘\˜ì =∞# WO\˜x PÇ¨~åxfl u<Õ JO^ŒiH© `«=∞ =O`«∞ ÉÏ^èºŒ `« LOk.
‰õΩOÉèíHÀ}ÏÅ∞!
ã¨∞ãÖÑ¨#flO KÕã∞¨ H˘#_»O `«Q^Æ xŒ nx ÉèÏ=O. Ñ¨$käq "≥Ú`åÎxfl Q“~°qã¨∂<Î Õ JÅã¨`åfixfl q_çz, J„Hõ=∂xfl =^Œe, HÍÅ∞ëêºÅ#∞
ã¨fi^Õâßxfl ~°HO∆˜ K«∞HÀ=_»O D ^ÕâO◊ K≥ÑÊ≤ # hu. D ^Õâ◊ Ñïã¨~åÖ’¡ ÖË‰Ωõ O_® *Ï„QÆ`ÑÎ« _¨ ®e. ''<Õ<˘
JO^Œ∞Hˆ ÉèÏ~°`« K«i„`«Ö’ D ^ÕâO◊ ^ÕxÃÑ<· å `«#O`« `å#∞ ^•_ç KÕÜ∞« ÖË^∞Œ . Hõ¯}©‚ KÕ¿ãÎ ãïáÈ`«∞O^•!—— Jx x~°H¡ ∆õ ºÑ¨_@» O `«ÑC¨ .
94 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 95
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
WÖÏ JO^Œ~∂° x~°H¡ Í∆ ºxfl Hõ#|i¿ãÎ WHõ JO`å JÉè„í ^Œ`!Õ
'^ÕâÉ◊ Híè —Î˜ J<Õk U Ü«Ú^•úÅ ã¨=∞Ü«∞OÖ’<À, U Ñ¨~å~Ú áêÅ#Ö’<À Ñ¨Ù@∞ì‰Ωõ ™ê^è#Œ Å‰õΩ Ñ¶Å¨ O 'k=ºÉè’QÆO—
~å"åeû# J=ã¨~O° HÍ^Œ∞. Jk x`«ºO =∞#Ö’ ~°Q∞Æ ÖÁ¯#=Åã≤# K≥`· #« ºO!
=∞# H˘kÌáê\˜ x~°H¡ ∆õ ºO, ™êfi~°O÷ ^ÕâßxH˜ ÃÑ^Œ#Ì ëêì<flÕ HõeOæ K«=K«∞Û. ^ÕâÉ◊ Híè Î˜ ãÖ„HÍOux 'ÃÑ^ŒÑÌ O¨ _»Q—Æ Jx H˘Å∞K«∞‰õΩO\ÏO. ãÖ=`«û~åxfl
x`«ºÇ¨Ï$^ŒÜ∞« ã¨ÊO^Œ#QÍ ÖËx HÍ~°}O KÕ`<« Õ Wxflxfl Jqhu ‰õÄáêÅ∞, áêÅ‰õΩÅ =¸_»∞ ~ÀAÅ ÑÖ_»QÆ Wk. H˘xflKÀ@¡ <åÅ∞QÆ∞
‰õΩOÉèíHÀ}ÏÅ∞! XHõ ~ÀAQÍ ÉèÏq¿ã–Î
~ÀAÅ ÑÖ_»∞QÆ.
=∂`«$Éè∂í q∞ÃÑ· ÉèHí Î̃ J<Õ ÉèÏ=# #∞Oz ''=O^Õ=∂`«~O° —— J<Õ *ÏfÜ«∞ T~°O`å áêÖÁæ<Õ "Õ_∞» HõQÍ, ã¨=∞#fiÜ«∞ ™ê=∞ L`«Î~åÜ«∞}O Ñ¨QÆÅ∞,
ã¨fi~°wuHõ D [#lÇ¨ÏfiÅÃÑ· #iÎOzOk. ™êfi`«O„`«ºO ã≤kú Láêã¨#Ö’ Ñ¨~=° ∞ ~°™êºÅ ãÖHˆ `«OQÍ [iˆQ "Õ_∞» HõÖ’¡ `˘e~ÀA Éè’y. ^ŒH} ∆˜ ÏÜ«∞#O ~å„u.
=∞O„`«=∞~ÚºOk. ™ê=¸Ç≤ÏHõOQÍ K«e=∞O@Å∞ "Õ¿ã #∞e"≥KÛ« x L`«Î~åÜ«∞} „áê~°OÉèí"≥∞ÿ#
^Õâ◊O J#QÍ<Õ ˆH=ÅO =∞\ì̃ =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞. P =∞\ì̃Ö’ Ñï=∞oOKÕ PáêºÜ«∞`«Å P#O^Œ¿ÇÏÅ. =∞Hõ~ã° O¨ „HÍuH˜ =ÚO^Œ∞,
`«~`° ~« åÅ ãÖã¨¯ $u, ^•x B#fl`«ºO. J=∞‡`Àáê@∞ J=∞‡ K«i„`«#∞ Q“~°qOKÕ P^è•ºu‡HõOQÍ <≥Å~ÀAÅáê@∞ ™êy# ^è#Œ ∞~å‡ã¨
tâ◊√=ÙÖÏ LO_®e. J^Œ$+ì̈=âß`«∞Î =∞# ^Õâ^◊ •è ~°∞}˜ ™ê~°fiHÍeHõ qÅ∞=efl, „=`åxH˜ D ~ÀA ã¨=∂Ñ¨#k#O. QÀ^•, ~°OQÆ ^ŒH˜∆}ÏÜ«∞<åxH˜ H˘ã¨#
™ê~°fi[h# ã¨`åºÅh Ü«ÚQÍÅ<å_Õ Pq+¨¯iOz# Ñ¨q„`« Ñ¶∞¨ #K«i„`« Hõey# <åÜ«∞‰õΩÅ HõÖÏº}"Õà.◊ D „=`åxfl PK«iOz#k =KÕÛ D '^è#Œ ∞~å‡ãÖ—
[#x. 'PO_®à◊√§—. `«q∞à◊OÖ’ 'HÀ^≥—· J<Õ ¿Ñ~°∞á⁄Ok# 'ãÖ=`«û~åxH˜ `≥Å"¡ å~°∞
P Ñ¨~O° Ñ¨~h° , <Õ\ ˜ „Ñ¨QuÆ h qãÎ̈ $`«Ñ~¨ z° ~°HO∆˜ K«∞H˘<Õ ÉÏ^èºŒ `«<Õ ^ÕâÉ◊ Híè Î̃ D `«e¡ 'QÀ^•^Õq—QÍ qMÏºu K≥Ok# Éè∂í =∂`« ~°≠Ï=Ú— =O\˜k.
JO\Ï~°∞. J=`å~°O.
''`«eH¡ © ^ÕâßxH© `Õ_® ÖË^∞Œ . ã¨fi~°Oæ Hõ<åfl q∞#fl <å ^ÕâO◊ —— Jx N~å=∞K«O„^Œ∞_Õ '^èŒ#∞=Ù— JO>Ë
D Éè‰í Ωõ ~Î åÅH˜ Ñ¨Ó~°fi"Õ∞ QÀÑ≤HÅõ ∞ 'HÍ`åºÜ«∞h
J#fl@∞¡QÍ Ñ¨Ósfi‰õΩÅ∞ K≥ÑC¨ H˘O@∂ =ã¨∞<Î åfl~°∞. „=`«O—QÍ ¿ÇÏ=∞O`« „=`åxfl áê\Õz#@∞¡ ÉèÏQÆ Ü≥∂QÆÑïÉèÏ+¨Ö’
D ^ÕâÉ◊ Híè xÎ̃ Ñ¨ã`≤ #« O #∞OKÕ Ñ≤ÅÖ¡ Ö’ ÃÑOzáÈ+≤OK«Háõ È`Õ, D `«e¡ <ÕÅ =`«O K≥|∞`ÀOk. "≥<≥fl=ÚHõ–"Õ∞~°∞=Ù.
ÃÑ· =∞=∞`« ÃÑ~°Q^Æ ∞Œ . Jk ÃÑ~°QxÆ <å_»∞ ^ÕâO◊ Ñ¨@¡ `«# ÉÏ^èºŒ `«#∞ qã¨‡iOKÕ 'QÀÑ≤— JO>Ë ÉèHí Î̃ `«#‡Ü«Ú_≥#· r=Ù_»∞. ''QÀaèó Wk XHõ Ü≥∂QÆ™ê^è#Œ .
„Ñ¨=∂^ŒO LOk! ÉèíH˜Î~°ãÖ Ñ≤|fu –QÀÑ‘—— Jx x~°fiK«#O. "Õ^Œ ^è•º#"Õ∞
xÑ¶∞¨ O@∞=Ù (x~°∞HÎ̃) „Ñ¨HÍ~°O – 'QÀ=ÙÅ∞— JO>Ë
'WO„kÜ«∂Å∞—, '*Ï˝#=Ú—, '"Õ^"Œ å‰õΩ¯Å∞—, 'HÍOu ^èŒ#∞~å‡ã¨ „=`«O.
H˜~}° ÏÅ∞— Jx J~å÷Å∞<åfl~Ú. ã¨=∞ã¨Î WO„kÜ«∂
Å`À ÉèQí =Æ ^•ƒù=##∞, ÉèQí =Æ `ü „¿Ñ=∞#∞ áê#O KÕ¿ã
„Ñür=Ù_»∂ QÀÑ≤Hˆ .
96 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 97
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ã¨~°fiã¨=∞~°Ê}, ÑïÑ¨Ó~å‚„â◊Ü«∞O – D QÀÑ‘ ÉèÏ"åxfl P„â◊~ÚOz#k ™ê^è#Œ „Hõ=∞O, ã≤kú HõxÑ≤™êÎ~Ú.
QÀ^•^Õq. z`«=Î $`«∞ÅÎ xflO\˜h *ÏQÆ$`«O KÕã,≤ ^è•º# ™êfl#O
^è#Œ ∞~å‡ãÖ 30 ~ÀAÅ áê@∞ „ÉÏÇ‘Ï‡=ÚÇ¨ï~åÎ# x^Œ∞~°ÖzË , `À\˜ QÀÑ≤HÅõ #∞ Ö’ Ñ¨q„`«O KÕã≤ Ñ¨~°=∂`«‡"≥·Ñ¨Ù =∞o§OK«_»=∞<Õ
x^Œ∞~°ÖËÑ¨Ù`«∂, JO^Œi`À HõÅã≤ ™êfl#=∂_ç, Hõ$+¨‚H©~°Î#`À, Hõ$+¨‚^è•º#O`À Ü≥∂QÆ™ê^è#Œ ‰õÄ_® WO^Œ∞Ö’ ãÖHˆ `«O. JO_®à◊§=∞‡
PÜ«∞#`À ã¨"∞≥ Hÿ ºõ "Õ∞ ÅHõ∆ ºOQÍ ™êy# „=`«q∞k. P 30 ~ÀAÅ∞ PO_®à◊§=∞‡ 'QÀ— JO>Ë ÉèQí =Æ #‡Ü«∞"≥∞#ÿ WO„kÜ«∞â◊‰Ωõ ÅÎ h, áê@efl ÑïH˜¿ãÎ –
áê_ç# áê@ÖË 30 áêâ◊√~åÅ∞QÍ 'u~°∞áêÊ"≥—· (N„=`«O)QÍ „Ñ¨ã^≤ OúŒ . *Ï˝#=∞h J~°O÷ K≥ÑC¨ ‰õΩ<åflO. JÖÏˆQ QÀ=Ù ™êufiHõ *ÏQÆ$`«"∞≥ #ÿ ÉèÏ=#Åhfl
WO^Œ∞Ö’ ^•y# P^è•ºu‡Hõ ãÖHˆ `åÅ#∞ QÆ=∞x^•ÌO – ÉèÏ"åxH˜ „Ñ¨fHõ. J@∞=O\˜ ™êufiHõ"∞≥ #ÿ *Ï˝<åhfl, Hõeã≤, JO`«~O° QÆ
? Wk ^è#Œ ∞~å‡ãÖ. QÀ^•^Õq T~°∞¿Ñ~°∞ 'N qe¡ÑÙ¨ `«∂~Î ∞° — (`«q∞à◊OÖ’). nxH˜ ÉèHí =Î̃ ∞Ü«∞"≥∞#ÿ WO„kÜ«∞â◊‰Ωõ ÅÎ #∞ WKÕÛk– 'QÀ^•— ^è•=∞OÖ’#∞#fl
ãÖã¨¯ $`«<å=∞O '^èxŒ fi#=ºÑ¨Ù~°O—. HÍÅO– ^è#Œ ∞=Ù. „áêO`«O –^è#Œ ∞=Ù. '„áêO`«O— (QÀâ◊HxÎ̃ „Ñ¨™êkOK«∞#k). Ñ¨~°=∂`«‡ K≥·`«<åºxfl
JO>Ë Éè∂í q∞Hõ. ™ê^è#Œ ‰õΩ ãÖHˆ `«O ^è#Œ ∞ã¨∞û (qÅ∞¡–^è#Œ ∞ã¨∞û), Ñ¨Ù`«∂~Î ∞° –H˘`«Î D k=º™ê^è#Œ =Å# Ñ¨~=° ∂`«‡Ö’ SHõº=∞<Õ
Pq+¨¯iOK«∞H˘x
T~°∞. ''Ü«∞„`«áê~À÷ ^è#Œ ∞~°~ú ó° —— J<åfl~°∞. ^è#Œ ∞~°~ú ∞° _»∞. „Ñ¨Ü∞« `«fljÅ∞_≥#· ™ê^è‰Œ Ωõ _»∞. Q˘Ñ¨Ê Éè’QÍxfl á⁄Ok#k P `«e.¡ JO^Œ∞Hˆ 'Éè’QÆ=Ú—
™ê^èŒ#‰õΩ J#∞"≥·# HÍÅO „ÉÏÇ‘Ï‡=ÚÇ¨˙~°ÎO. ãÖ=`«û~åxfl XHõ ~ÀAQÍ Hõey# k#q∞k. `å^•`«‡ºO K≥O^Œ_=» ∞<Õ
ÉèÏq¿ã–Î L`«~Î åÜ«∞}O Ñ¨QÅÆ ∞, ^ŒH} ∆˜ ÏÜ«∞#O ~å„u. L`«~Î åÜ«∞} „áê~°OÉè"í ∞≥ #ÿ =∞~˘Hõ"Ñ·≥ Ù¨ , âß„ã¨sÎ `åº Jxfl ãÖÑ¨^ÅŒ ∂ ÅaèOKÕ ™ê^èŒ# „Hõ=∞O,
=∞Hõ~°ãÖ„HÍuH˜ =ÚO^Œ∞, ^ŒH˜∆}ÏÜ«∞<åxH˜ H˘ã¨# =KÕÛ D '^èŒ#∞~å‡ãÖ— D ÑÖ@Å Ñ¶Ö¨ ÏÅ"Õà◊ JO^Œ~∂° Éè’QÍÅ#∞ J#∞ ã≤kú HõxÑ≤™êÎ~Ú.
'ãÖ=`«û~åxH˜ `≥Å"¡ å~°∞~°≠Ï=Ú— =O\˜k. '^è#Œ ∞=Ù— JO>Ë Ü≥∂QÆÑi¨ ÉèÏ+¨Ö’ Éèqí OKåÅx D Éè’y ÑÖ_»∞QÆ K≥|∞`ÀOk. z`«Î=$`«∞ÎÅxflO\˜h
"≥<fl≥ =ÚHõ–"Õ∞~°∞=Ù. Wk XHõ Ü≥∂QÆ™ê^è#Œ . ^è•º#"Õ∞ ^è#Œ ∞~å‡ã¨ „=`«O. *ÏQÆ$`«O KÕã≤, ^è•º#
`À\˜ QÀÑ≤Heõ fl "Õ∞ÖÁ¯ÅÑ¨_O» – JO>Ë =∞#Ö’x ÉèHí ÉÎ˜ Ïè "åÅ#∞, ™êufiHõ ™êfl#OÖ’ Ñ¨q„`«O KÕã≤

„Ñ¨=$`«∞ÅÎ #∞ *ÏQÆ$`«O KÕã,≤ UH©H$õ `«O KÕÜ∂« e. "å~°O^Œi`À HõÅã≤ ™êfl#=∂ Ñ¨~°=∂`«‡"≥·Ñ¨Ù
K«iOK«_O» – JO>Ë ÉèQí =Æ ^•ƒù=#Ö’, ãÖH©~#Î° Ö’ =∞# ÉèÏ"åÅhfl =Ú#HõÅ∞ =∞o§OK«_»=∞<Õ
"ÕÜ∂« e. FÅÖÏ_®e.
Ü≥∂QÆ™ê^è#Œ ‰õÄ_®
q+¨µz‚ `«∞#Î ‰õΩ ^˘iH˜# Ñ¨Ù„uHõ QÀ^•^Õq. JO>Ë – q+¨µ=‚ Ù#‰õΩ J~°Ê}"≥∞#ÿ
z`«OÎ Ö’ L^Œ~ÚOKÕ x~°‡ÅÉèHí Ü Î˜ ∞Õ PO_®à◊§=∞‡. `å#∞ JÅOHõiOK«∞‰õΩ#fl Ñ¨ÓÅ WO^Œ∞Ö’
=∂Å#∞ q+¨µ=‚ Ù#‰õΩ ã¨=∞iÊOz# 'P=ÚHõ=Î ∂Åº^Œ— P"≥∞. `«# J#∞Éè"í åÅ#∞ ãÖˆH`«O.
Dâ◊fi~å~°Ê}O KÕÜ∞« _»"∞Õ WO^Œ∞Ö’ PO`«~º° O.
JO_®à◊§=∞‡ áê@efl ÑïH˜¿ãÎ – *ÏQÆ$`«"∞≥ #ÿ ÉèÏ=#Åhfl Hõeã≤, JO`«~O° QÆ
^è•=∞OÖ’#∞#fl Ñ¨~=° ∂`«‡ K≥`· <« åºxfl Pq+¨¯iOK«∞H˘x `å^•`«‡ºO K≥O^Œ_=» ∞<Õ
98 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 99
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
HÍÅq∞k– Jx ÃÑ^ŒÅÌ #∞^ÕtÌ Oz „Ñ¨`ºÕ Hõ ^•<åÅ∞,
ÑÖK«∞H˘x |`«HÍÅx Kå>Ë ÑÖ_»∞QÆ `«~°Ê}Å∞ [iÑ≤™êÎ~°∞. L`åûÇ¨Å∞ LÃÑÊ#Öˇ·
ÑÖ^•ÖÁ_»∞¤`å~°∞.
ÉèÏ~°fÜ«∞ ^è~Œ ‡° O P^è•ºu‡HõO – Jx J#∞‰õΩO\ÏO. JO>Ë Éè∫uHõ q+¨Ü∂« ¿Ñ~°O\Ïà◊√§ (H˘xfl „áêO`åÅÖ’) Ñ¨ã∞¨ Ñ¨Ù HõO‰õΩ „Ñü z#fl
Å#∞ qã¨‡iOzO^Œx J~°O÷ KÕã∞¨ ‰õΩO\ÏO. HÍh Ç¨Ï^Œ∞Ì `≥eã≤# ^è•i‡Hõ"∞≥ #ÿ =∞Å∂, Ñ¶Ö¨ ÏÅ∞ ÑÖK«∞‰õΩO\Ï~°∞. =ºHÎ̃H© ‰õΩ@∞O JOâßxfl "åºáê~°
Éè’QÆO, Éè∫uHõ`#« ∞ qã¨‡iOK«x ã¨`º« ^Œ~≈° #"Õ∞ P^è•ºu‡HõO. JO^Œ∞Hˆ D ^ÕâO◊ Ö’ |O`À, ã¨=∂[O`À, „Ñ¨H$õ u`À, Ñ¨~=° ∂`«‡`À L#fl Ñ‘~îå<≥flH˜¯OKÕ ãÖã¨¯ $u
Éè’QÍÅ=∞Ü«∞"≥∞#ÿ "Õ_∞» HõÅ∞ ÑÖ_»∞QÆÅÜ«∂º~Ú. WO^Œ∞Ö’ ™ê=∂lHõ „Ñ¨Ü∂≥ [ J#∞|O^è•Å∞ |ÅOQÍ QÆ∞~°∞KÎ ãÕ ∞¨ H˘x – =zÛ#
<åÅ∞, "≥Ü· ∞« H˜HÎ õ =ÚK«Û@Å∞, P^è•ºu‡Hõ ™ê^è#Œ Å∞ Jhfl HõÅã≤áÈ~Ú „Ñ¨=Ç≤Ï™êÎ~Ú.
HÍ^Œ∞ =∞#k. JO^Œ∞Hˆ
ãÖÑ¨^hŒ , P#O^•hfl JO^Œi`À ÑÖK«∞H˘<Õ q^èOŒ
WÇ¨ÏÑ¨~åÅ‰õΩ "Õ¿ã JO^Œ"∞≥ #ÿ =O`≥#Å∞ ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ ÑÖ_»∞QÆÅ∞. QÍ D =¸_»∞, <åÅ∞QÆ∞ ~ÀAÅ ÃÑ^ŒÌ ÑÖ_»∞QÆ#∞
Q˘Ñ¨ÊQ˘Ñ¨Ê JOâßÅ∞, HõàÏ
XHõ"Ñ·≥ Ù¨ *’ºu~°‡O_»ÅOÖ’ [iˆQ =∂~°∞ÊÅ∞, `«^•fi~å Éè∂í "å`å=~°}OÖ’ =∞# r=# q^è•#OÖ’ HõeÑ≤# =∞Ç¨`«∞‡Å‰õΩ *’Ç¨Ï ãÖ™ê¯~åÅ∞ WO\˜
[iˆQ Ñï}Ï=∂Å∞, „Ñ¨H$õ u`À =∂#=Ùx‰õΩ#fl ãÖ|O^è•Å∞, ÉÏ^èºŒ `«Å∞, „Ñ¨H$õ ux ~°∞ÅiÊOK«=Åã≤O^Õ. PKå~åÖˇ·, ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂Öˇ·
âßã≤OKÕ ^Õ=`åâ◊‰Ωõ ÅÎ `À L#fl ã¨ÇÏ¨ ["≥∞#ÿ k"åº#∞|O^è•Å∞... Jhfl HõÅÉ’ã≤ D L`«~Î åÜ«∞} Ñ¨Ù}º"Õà◊ ã¨∂~°ºâ◊HxÎ˜ qâı+O¨ QÍ q∞yeáÈÜ«∂~Ú. „Ñü
D ÑÖ_»∞QÆÅ ãÖã¨¯ $u =zÛOk. JO^Œ∞‰õΩO\ÏO. D ~ÀA#∞Oz ™œ~°âH◊ Î˜ =∞iO`« QÆ∞=∂‡xfl HõàÏÑ‘~O°î QÍ
ã¨∂~°∞º_»∞ =∞Hõ~° ~åtÖ’ „Ñ¨"tÕ OKÕ D ¿ÇÏ=∞O`«HÍÅÑ¨Ù ãÖ|~°OÖ’ JO^Œ~∂° KÕ~°∞==Ù`«∞Ok. ã¨∂~°ºH˜~°}ÏÅ#∞ –"≥Å∞QÆ∞#∞ =∞Åz, ¿Ñ_» =Ú^ŒHÌ ˜
^Õ=`«ÖÏ¡ "≥∞~°ãá≤ È`å~°∞. =º=™êÜ«∞ „Ñ¨^•è #"≥∞#ÿ =∞#^ÕâO◊ Ö’ 'Hõ$`«[`˝ —« J#fl „¿Ñq∞OKÕ 'ÉèÏ—~°`^« âÕ q◊ ∞k. P H˜~}° ÏÅÖ’<Õ ^Õ=`å Ãã`
· O« =Ú^Œ|Ì Ou Ñ¨Ù=Ùfi#∞
„Ñ¨^•è # ^è~Œ å‡xfl x~°fiÇ≤Ïã¨∂Î ÑÖ@ KÕuHõOk# ÃÑ^ŒÌ ÑÖ_»∞Q»#∞ Ñïje¿ãÎ – â◊‰Ωõ ÅÎ ∞<åflÜ«∞x "ÕÔŒ K≥|∞`ÀOk. ã¨∂~°∞ºx J#fl JÅOHõiOz
=∞#"åi qâßÅ „¿Ñ=∞ ã¨fiÉèÏ=O qt+ì̈OQÍ, „Ñ¨ã∞¨ Êù@OQÍ „Ñ¨`º« Hõ=∆ ∞ø`«∞Ok. „Ñ¨^•Ü«∞‰õΩxQÍ P~åkè™êÎO. ~å=∂Ü«∞}, ÉèÏ~°`åk
<ÕÅ`«e¡ WzÛ# ÑÖ@#∞ ^è•#ºÅH˜∆ ‡QÍ H˘Å∞K«∞H˘x, ™êÜ«∞Ñ¨_#ç Ñ¨â√◊ =ÙÅ#∞
Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù ‰õΩO‰õΩ=∞`À
„QÆO^ä•Å∞ Ãã`· O« 'Pk`«º Ç¨Ï$^ŒÜ∞« O— =O\˜ JOâßÅ
‰õÄ_® Ñ¨ÓlOK«∞H˘<Õ Hõ$`«[`˝ « =∞#k! ãÖÑ¨^#Œ ∞ XHõ¯_Õ ^ÀK«∞H˘x, ^•K«∞H˘x ^•fi~å ã¨∂~Àºáêã¨# „Ñ¨âã◊ xÎ≤ Kå\Ï~Ú. ™œ~°=∞`«O
Ñ¨ÓlOK«_»OÖ’
u#‰õÄ_»^xŒ ÃÇÏK«ÛiOz# "Õ^"Œ åHÍºÅ∞ Ñ¨k=∞Ok`À ÑÖK«∞‰õΩx P#OkOK« Jx „Ñ¨`ÕºHõ "≥·kHõ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O ã¨∂~°∞º<Õ Ñ¨~° ZO`« K«H¯õ x ãÖ™ê¯~°O!
=∞<åfl~Ú. JO^Œ∞ˆH '^•#O— J<Õ Q˘Ñ¨Ê PKå~°O D ÑÖ_»∞QÆÖ’ =∞iO`« ^≥=· OQÍ P~åkè™ÈÎOk. HõàÏ ^Œ$+≤ì!
„Ñ¨^•è #=∞~ÚºOk. T~°O`å ÑÖ_»∞QÆ Hõà◊ "≥eq¡ i¿ã "Õà,◊ ÃÑ>Ëì KÕ`∞« Å B^•~°ºO JO^Œ∞Hˆ ãÖ=`«û~åxH˜ Ñ¨Q\Æ ˜ "Õà◊ =O\˜ L`«Î k=ºÉèÏ=#!
LOk Hõ#∞Hõ „QÍg∞} HõàÅ◊ hfl D "Õà◊ Ñ¨ÙiqÑ¨ÙÊ`å~Ú. ~åÜ«∞}Ï~°OÉèOí ã¨∂~°∞ºx =∞Hõ~~° åt ãÖ„Hõ=∞}Ïxfl
^Õ=`«Å#∞ H˘Å∞K«∞‰õΩ<Õ Ñ¨Ù}º Ñ¶∞¨ _çÜ∞« eq– Jx [Ñ¨ Ñ¨Ó*Ïk P^è•ºu‡Hõ ÑÖ_»∞QÆQÍ KÕã∞¨ ‰õΩOk. *’ºu+¨ Ñ¨~"° ∞≥ #ÿ qâıëêÅ#∞
™ê^è#Œ Å∞ ™êQÆ∞`å~Ú. „¿Ñ=∞Å#∞ ÑÖK«∞H˘<Õ P#O^Œ"àÕ e◊ q – Jx |O^è∞Œ ‰õÄ_® W=Ú_»∞Û‰õΩ#fl ÑÖ_»∞QÆ Wk– Jx ã¨Ê+¨=ì ∞=Ù
|ÖQÍÅ =∂#= Pf‡Ü«∞`«Å∞ "≥eq¡ ~°∞™êÎ~Ú. Ñ¨Ósfi‰õΩÅ#∞ ã¨‡iOKÕ Ñ¨q„`« `ÀOk Hõ^•...!
100 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 101
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
=∞~ÀHõ qâı+O¨ .. D ^Õâã◊ ∞¨ Å÷ Ç¨Ï$^ŒÜ∂« ÅÖ’ L#fl HõàÏ ãÖ™ê¯~°O! „Ñ¨ÑO¨ K«
^ÕâßÅ "Õ∞^è•=ÙÅ∞ WÑ¨C_çÑC¨ _Õ Hõ#∞Q˘O@∞#fl q*Ï˝# ~°ÇÏ¨ ™êºÅ#∞ P<å_Õ L^ÀºQÆO Ñ¨Ù~°∞+¨ ÅHõ}
∆ "£∞....
ZÖÏ „QÆÇÏ≤ OKå~À =∞# Ñ¨Ósfi‰õΩÅ∞! B+¨nÜ è ∞« qÅ∞=Å∞#fl QÀ=∞Ü«∞O`À WO\˜
=ÚO^Œ∞ HõÖÏ¡Ñ≤ – "å\˜ #_»∞=∞ =ÚQÆ∞Åæ ∞! WO\˜ "åH˜e<Õ Hˆ <åfiãπ KÕã∞¨ H˘x, D =∂@‰õΩ ''L^ÀºQÆO KÕÜ∞« _»O =∞QÆ"å_ç
J~°KuÕ Ö’ Ñ≤O_ç Ñ¨@∞ìH˘x, K«∞Hõ¯efl HõÅ∞Ñ¨Ù`«∂ Zxfl J^Œ∞ƒù`« z„`åÅ#∞ Pq ÅHõ}∆ O—— Jx J~°O÷ K≥|∞`«∞O\ÏO. HÍh nx J~°O÷
+¨¯i™êÎ~À D ^ÕâÑ◊ Ù¨ P_»Ñ_¨ ∞» K«∞Å∞! JkHÍ^Œ∞. XHõ â◊ÉÏÌxH˜ Ö’HõOÖ’ JÅ"å>ÿ̌# J~°O÷ „Ñ¨Ü«∞`åflxH©,
Z<Àfl J^Œ∞ƒù`åÅ∞ JÅ"å>ˇáÿ È=_»O=Å¡ =∞#H˜ "å\˜ qÅ∞= `≥eÜ«∞_»O "Õ~∞° . Jã¨Ö#·ˇ xÑ¶∞¨ O@∞=Ù J~°O÷ "Õ~∞° . Ñ¶¨ÖÏxH©
ÖË^∞Œ QÍh – WO`«H<õ åfl HõàÏq*Ï˝#O ZHõ¯_»∞O@∞Ok? JO^Œ∞Hˆ ÉèÏ+¨Ö’ â◊ÉÏÌxH˜ J~°O÷ K≥¿ÑÊ@Ñ¨C_»∞ J#∞ãÖ^è•#"Õ∞
„Ñü z#fl JOâßxfl "åºáê~° Ñ‘~åî <≥flH˜¯OKÕ ãÖã¨¯ $u HÍ^Œ∞ =∞#k. JO^Œ∞Hˆ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂xfl ÑïjeOKåe. 'Ü≥∂QÆO—.
Q˘Ñ¨ÊQ˘Ñ¨Ê JOâßÅ∞, HõàÏ ãÖ™ê¯~åÅ∞ WO\˜ PKå~åÖˇ·, ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂Öˇ· L^ÀºQÆO J<Õ =∂@‰õΩ 'Láêkè—, 'Ñ¨x— Jx
q∞yeáÈÜ«∂~Ú. „Ñü QÆ∞=∂‡xfl HõàÏÑ‘~O°î QÍ =∞Åz, ¿Ñ_» =Ú^ŒHÌ ˜ Ãã`· O« J~å÷Å∞ =∞#O "å_»`åO. HÍh D ãÖã¨¯ $`« â◊ÉÏÌ
P Ü≥∂QÍxfl HõeyOKÕ
=Ú^ŒÌ |Ou Ñ¨Ù=Ùfi#∞ JÅOHõiOz Ñ¨ã∞¨ Ñ¨Ù ‰õΩO‰õΩ=∞`À Ñ¨ÓlOK«_O» Ö’ ZO`« xH˜ D J~å÷Å "å_»∞Hõ ^Õâ=◊ ∞O`å ÖË^∞Œ . ^≥·="Õ∞ 'Ü≥∂wâ◊fi~°∞_≥·#
K«H¯õ x ãÖ™ê¯~°O! HõàÏ ^Œ$+≤!ì k=ºÉèÏ=#! 'L^ÀºQÆO— J<Õ â◊ÉÏÌxH˜ Jã¨Öˇ·# J~°÷O – Hõ$+¨µ‚_»∞—.
D ÑÖ_»∞QÆÅ "≥·Éèí"åxfl ã¨=ºOQÍ ^Œi≈OK«_»O <Õ~°∞Û‰õΩO>Ë – ZO`À '„Ñ¨Ü∞« `«flO—. 'Ñ¨Ù~°∞+¨— â◊ÉÏÌxH˜ "≥k· Hõ ÑïÉèÏ+¨Ö’ WHõ¯_» áê~°∞÷_»∞
`«Ñã¨ ∞¨ û`À ™ê^è#Œ `À XHõ <åQÆiHõ *Ïu ™êkèOK«QÅÆ Q˘Ñ¨Ê Pq+¨¯~°}Å∞ =∞#‰õΩ '=∞QÆ"å_»∞— J<Õ J~å÷xfl K≥Ñ¨ÊÖË^Œ∞. 'Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞—
^è#Œ ∞=Ù#∞ q_»z#"å_»∞
Wxfl P#"å~ÚfÅ ~°∂áêÅÖ’ U<å_À ÅaèOKåÜ«∞x ãÖ`À+≤OKåe. JO>Ë 'r=Ù_»∞— Jx J~°O÷ .
D Ñ¨~∞° QÆ∞Å ~°ãÇ¨ Ï‘ # rq`åÅ HÍÅOÖ’ ‰õÄ_®– WOHÍ D "≥É· "íè åÅ∞ D â◊s~åxfl 'Ñ¨Ù~°O— Jx =i‚OKå~°∞. #= HÍ_»∞. ^èŒ#∞=Ù#∞
JHõ¯_»H¯õ _≥<· å ^Œ~≈° #q∞ã¨∞<Î åflÜ«∞O>Ë =∞# ãÖã¨¯ $uÖ’x r= â◊HHÎ̃ ˜ *Ë*ÅË ∞ ^•fi~åÅÑ¨Ù~°O (Ñ¨@}ì O)D ^ÕÇÏ¨ O ''#= ^•fiˆ~ Ñ¨Ù~ˆ ^•eÛ# "å_»∞.
Ñ¨ÅHÍeûO^Õ. ^Õ¿ÇÏ...—— Jx ¿Ñ~˘¯<åfl~Ú âß„™êÎÅ∞. JO>Ë –
D ^ÕÇÏ¨ Ñ¨@} ì OÖ’ x=ã≤OKÕ r= K≥`· #« º"Õ∞ Hõ~°Î"Àº#∞‡Y∞_»∞,

'Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞—. JO>Ë „Ñü =ºH©Î („ã‘ÎÜ≥ÿ∞<å/ =∞QÆ
"å_≥<· å) Ñ¨Ù~°∞+¨µ_Õ. Wk ã¨=¸Ç¨ÏOQÍ „áê}∞ÅO
„Ñ¨Ü«∞`«fljÅ∞_»∞.
^Œsfl `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ OÎ k.
WÑ¨C_ô "åHÍºxH˜ J~å÷xfl ã¨Ê+¨ìO KÕ¿ãÎ–
''„Ñ¨Ü∞« uflOK«_O» =∂#= (r=) ÅHõ} ∆ O——.
''ã¨$+≤Öì ’ Jhfl `«=∞O`« `å=ÚQÍ [~°∞QÆ∞`«∞<åfl
102 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 103
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
=∞x+≤ `«# „Ñ¨Ü∞« `«flO `å#∞ =∂#_»∞. Jk =∂#=Ù_ç ã¨ÇÏ¨ [ ÅHõ} ∆ O—— J<Õ „Ñ¨Ü«∞`«fljÅ∞_»∞.
ÉèÏ=#`À D "åHÍºxfl ÑëHÍ~°∞ =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞. ^≥"· å#∞‰õÄÅO, Ñ¨Ù~°∞+¨ „Ñ¨Ü∞« `«flO D ~Ô O_»∂
D „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ U Ñ¨x ã¨ÑÅ¨¶ O HÍ"åÅ<åfl Ñ¨Ù~°∞+¨ „Ñ¨Ü∞« `«flO (=∂#=Ùx ã≤kOú K«_"» ∞Õ D â’¡HOõ Ö’ „Ñ¨`º« Hõ∆ ^Œ$â◊ºO.
™ê^è#Œ ), ^≥"· å#∞‰õÄÅ`« – ~Ô O_»∂ Hõe¿ã<Î Õ ™ê^èºŒ O. =∞# ãÖã¨¯ $u Hˆ =ÅO ^≥=· Hõ$Ñ¨Hˆ HÍ^Œ∞ – Ñ¨Ù~°∞+¨
<åQÆe`À ^Œ∞xfl, q`«Î<åÅ∞ "Õã≤ HÍÑ¨ÙHÍÜ«∞_»O Ñ¨Ù~°∞+¨ „Ñ¨Ü«∞`«fl"≥∞ÿ`Õ – „Ñ¨Ü∞« `åflxH© „áê^è•#ºq∞zÛOk.
"Õã#≤ q`«#Î O ãïQÍæ "≥ÚÅÔHuÎ, U `≥Q∞Æ Å∞H© Ñ¨Ù~°∞QÆ∞H© QÆ∞iHÍ‰õΩO_® KÕuHõO^Œ_O» ''L^Àºy#O Ñ¨Ù~°∞+¨ ã≤OÇ¨Ï=ÚÃÑu· ÅH©∆ ‡óI——
^≥·"å#∞‰õÄÅO. – „Ñ¨Ü∞« `«fljÅ∞_≥#· Ñ¨Ù~°∞+¨ „âı+µ¨ xª (=∂#=Ù}˜‚ Ñ¨Ù~°∞+¨ „Ñ¨Ü«∞`åflxfl
Ñ¨Ù~°∞+¨ „Ñ¨Ü«∞`åflxfl Hõ~°‡jÅ`«`À, ^èŒ~°‡ x+¨ª`À, ÉèíQÆ=^ŒƒùH˜Î`À Ñ¨\ ˜+¨ìO – „ã‘Î / =∞QÆ"å_»∞ Z=Ô~<· å) ÅH˜∆ ‡ KÕ~∞° `«∞Ok. Hõ~°‡jÅ`«`À,
KÕã∞¨ ‰õΩO>Ë ^≥=· ã¨Ç¨ Ü«∞O „Ñ¨ã∞¨ Êù@OQÍ JO^Œ∞`«∞Ok. ^èŒ~°‡x+¨ª`À,
D ~Ô O_çO\˜Ö’ U XHõ¯\˜ Ö’Ñ≤Oz<å ™êÑ¶Å¨ ºO LO_»^∞Œ .
ÉèíQÆ=^ŒƒùHÎ̃`À Ñ¨\ ˜+ì̈O
N ~å=∞Hõ$+¨‚ Ñ¨~=° ∞Ç¨ÏOã¨ D q+¨Ü∞« OÖ’ K«H¯õ x q=~°}#∞ JOkOKå~°∞.
''Hõ`~Î≥ ° XHõ =„™êÎxfl HõuiÎ ¿ãÎ JO^Œ∞Ö’x ~Ô O_»∞ Ñ¨^∞Œ #∞ Hõ`∞« ÅÎ Ö’ Uk KÕã¨∞‰õΩO>Ë
HõuiÎ Oz^À K≥ÑÊ¨ QÆÅ=∂! ~Ô O_çO\˜Ö’ U XHõ¯\˜ Ñ¨xKÕÜ∞« HõáÈ~Ú<å HõuiÎ OÑ¨Ù ^≥·=ã¨Ç¨Ü«∞O
^Œ∞™êû^èºŒ O. JÖÏˆQ Ñ¨Ù~°∞+¨ „Ñ¨Ü∞« `«fl=¸ Dâ◊fi~å#∞„QÆÇÏ¨ =¸ ~Ô O_»∂ Hõe¿ã<Î Õ „Ñ¨ã¨∞Êù@OQÍ
ã≤kú——. JO^Œ∞`«∞Ok.
''ÉèQí =Æ næ`—« — Ñ¨Ó~°Ü
Î ∂« ºHõ P "≥Ú`åÎhfl ^Œi≈Oz „â◊=}O KÕã,≤ ^è$Œ `«~å„+¨µ#ì ‰õΩ
qxÑ≤Oz# ãÖ[Ü«Ú_»∞ K≥ÑÊ≤ # K«~=° ∞ "åHõºO XHõ J^Œ∞ƒù`« ã¨`åºqëê¯~°O.
D ~Ô O_çO\˜Ö’ U
Ü«∞„`« Ü≥∂Qˆ â◊fi~°ó Hõ$ëÈ‚ XHõ¯\˜ Ö’Ñ≤Oz<å
Ü«∞„`« áê~À÷ ^è#Œ ∞~°~ú ó° I ™êÑ¶Å¨ ºO LO_»^∞Œ .
`«„`« Nó q[Ü≥∂Éè∂í uó
„^è∞Œ "å hu~°‡u~°‡=∞II
ZHõ¯_» Ü≥∂wâ◊fi~°∞_≥·# Hõ$+¨µ‚_»∞, ^èŒ#∞~åúi J~Ú# J~°∞˚#∞_»∞ LO\Ï~À
JHõ¯_» ãÖÑ¨^,Œ q[Ü«∞O, „Ñ¨HÍâ◊O, hu xtÛ`«OQÍ LO\Ï~Ú.
„Ñ¨Ü∞« `åflxH©, Ñ¶Ö¨ ÏxH© J#∞ãÖ^è•#"Õ∞ 'Ü≥∂QÆO—.
P Ü≥∂QÍxfl HõeyOKÕ ^≥=· "Õ∞ 'Ü≥∂wâ◊fi~°∞_≥#· Hõ$+¨µ_‚ ∞» —. WHõ¯_» áê~°∞_÷ ∞»
^è#Œ ∞=Ù#∞ q_»z#"å_»∞ HÍ_»∞. ^è#Œ ∞=Ù#∞ ^•eÛ#"å_»∞. JO>Ë – Hõ~"Î° Àº#∞‡Y∞_»∞,
104 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 105
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
^Õ=„=`«∞_»<Õ ¿Ñ~°∞ Hõey# D =∞Ç¨`«∞‡_»∞,
PKå~°∞º_»∞ cè+µ¨ ‡_»∞ Ñ≤`$« ÉèHí ÑÎ̃ ~¨ ∞° _»∞QÍ `«O„_ç HÀãÖ P[#‡ „|Ç¨Ï‡
K«~åºxfl J=ÅOaOKå_»∞. 'cè+¨‡„Ñü[˝— [QÆ`ü
L`«Î~åÜ«∞} Ñ¨Ù}ºHÍÅOÖ’ =∂Ñ¶¨∞=∂™êxH˜ XHõ „Ñ¨`ÕºHõ`« LOk. ^≥·g „Ñ¨ã^≤ OúŒ . ã¨`º« x+ª̈‰Ωõ ¿Ñ~°∞Ñ¨_#ç cè+µ¨ ‡_»∞ H˘xfl
â◊‰Ωõ ÅÎ #∞ *ÏQÆ$`«Ñ~¨ K° ∞« H˘<Õ =∞Ç¨Ï^Œ=HÍâ◊O D HÍÅOÖ’ LO^Œx =∞#âß„™êÎÅ∞ ãÖ^Œ~åƒùÖ’¡ ^èŒ~å‡^èŒ~°‡ x~°‚Ü«∞OÖ’ `«@ã¨÷OQÍ
K≥|∞`«∞<åfl~Ú. Ñ¨QÅÆ ∞, â◊√HõÑ¡ H¨ O∆õ , L`«~Î åÜ«∞}O... D =¸_çO\˜h 'HÍOu— L<åfl (L^•II„^ÒÑ¨kx xO_»∞ã¨ÉÖíè ’ J==∂xO
=∂~åæÅ∞ Jx ÉèQí =Æ næ`« K≥|∞`ÀOk. z# ãÖ^Œ~°ƒùOQÍ =∞ø#O =Ç≤ÏOK«_»O) "å\˜
XHõ `«~O°
*’ºu~°‡O_»ÅOÖ’ [iˆQ =∂~°∞ÊÅ∞, Éè∂í q∞ ™œ~°âH◊ xÎ̃ „QÆÇÏ≤ OKÕ Ñ¨^`úŒ ∞« Å∞... "≥#∞Hõ ^≥=· ãÖHõÅÊ *Ï˝#O, ^è~Œ ‡° ã¨∂H∆Í‡Å∞ ¿ÇÏ`«∞ `«# `«~∞° "åu `«~åxH˜
g\˜x P^è•~°O KÕã∞¨ H˘x ã¨∂Hõ∆ ‡^Œ$+≤Qì ÅÆ =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ HÍÅOÖ’ qq^èŒ Ñ¨~åfiÅ#∞ =ÙÅ∞QÍ L<åfl~Ú. P H˘kÌ ãÖ^Œ~åƒùÅ L¿ÑHõ‰∆ Ωõ JOkOK«=Åã≤#k
U~åÊ@∞ KÕâß~°∞. '^Õ=`«Å∞— JO>Ë HÍOuâ◊s~°∞Åx J~°O÷ . ã¨∂~°ºHÍOu H˜~}° ÏÖ’¡ ‰õÄ_® 'JOÑ¨âÜ ◊ ∞« º—Ö’ `«##∞ `å#∞ tHÕ∆ K«∞‰õΩ#fl ^èŒ~å‡hfl, *Ï˝<åhfl,
LO_Õ K≥`· #« º qâıëêÅ#∞ qq^èŒ ^Õ=`åâ◊‰Ωõ ÅÎ ∞QÍ "Õ^"Œ åV‡Ü«∞O =i‚OzOk. x~°‡Å∞_»∞, cè+µ¨ ‡_»∞.
J#∞Éèí=™ê~åhfl.
Ñ¨$käfiÃÑ· "å\˜ „Ñ¨ÉÏè =O J"≥∂Ñ¶∞¨ O. "å\˜x ã¨ÊOkOÑ¨*ãË ≤ ã¨`Ê« eù `åÅ∞ á⁄O^Œ_"» ∞Õ WO„kÜ«∞ x„QÆÇ¨ xH©, ã¨`º« x+¨Hª © =∂~°∞¿Ñ~°∞QÍ
P~å^è#Œ QÍ "åºÑ≤Î K≥OkOk. xez# D Ñ¨q„`« K«i„`«∞_»∞ J~°∞#˚ ∞x`À ™êyO JO`ÕQÍh Pã≤áÎ êã¨∞ÅÎ #∞
=∂Ñ¶∞¨ =∂ãÖÖ’ ™œ~°âH◊ Î˜ #∞Oz „Ñ¨ãi¨ OKÕ k=º`«fiO J"≥∂Ñ¶∞¨ O. JO^Œ∞KÕ`<« Õ z# Ü«Ú^ŒOú Ö’ `«ye# ÉÏ}ÏÅ`À JÖÏˆQ <ÕÅ =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞.
D <≥ÅÖ’ Ñ¨~fi° k<åÅhfl J`«ºO`« Ñ¨q„`«OQÍ J#∞âßã≤OKå~°∞. ~°^ãŒä Ñ¨ qÎ̈ ∞, H˘iQÍ_»∞. P ÉÏ}ÏÖË â◊Ü∞« ºQÍ H˘O`«HÍÅO QÆ_ç D ãÖ^Õâ"◊ ∞Õ cè+µ¨ ‡x
cè+¨‡UHÍ^Œt, =∂Ñ¶¨∞Ñ¨Ói‚=∞, =∞Ç¨t=~å„u W=hfl =∂Ñ¶¨∞=∂ãÖÖ’x áê_»∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =∞Ç¨Ï~°∞¬ÅO`å PÜ«∞##∞ ^•fi~å ^è~Œ ‡° AxH˜
Ñ¨Ù}ºk<åÅ∞. Ñï"Õ+Oª≤ z L<åfl~°∞.
„Ñü <≥ÖÏ UHÍ^Œtx „=`«k#OQÍ ÉèÏqOK«_O» =∞# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O. JO^Œ∞Ö’ Ö’Hõ~°Hõ∆}‰õΩ q+¨µ‚ ãÖHõÅÊ „Ñ¨}ÏoHõÖ’
^èŒ~À‡Ñ¨^Õâ◊O
'=∂Ñ¶∞¨ UHÍ^Œt— J`«ºO`« Ñ¨q„`«O. J~Ú`Õ D UHÍ^Œtx 'cè+‡¨ UHÍ^Œt— ÉèÏQÆOQÍ Éè∂í q∞H˜ ky# D =ã¨∞ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞ ã¨~fi° KÕ~ÚOK«_»OÖ’x
J#_»OÖ’ XHõ qâı+O¨ LOk. ^è~Œ å‡Åxkè, „uHÍÅA˝_∞» . D '„uHÍÅ[˝— ÅHõ} ∆ O Ñ¨~°=∂~°÷O.
'=∞Ç¨ÉèÏQÆ=`« tMÏ=∞}˜— J~Ú# cèëê‡Kå~°∞º_»∞ =ÚHÎ̃<˘Ok# ~ÀA =∂Ñ¶∞¨ `À<Õ ^≥=· ãÖHõÖÏÊxH˜ J#∞QÆ∞}OQÍ =º=Ç¨ÏiO
â◊√^Œú J+ì̈q∞. J@∞`«~∞° "å`« =zÛ# =∂Ñ¶∞¨ â◊√^Œú UHÍ^Œtx cè+‡¨ UHÍ^ŒtQÍ Kå_»∞.
=º=Ç¨ÏiOK«_O» ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=∞~ÚºOk. DÜ«∞# JOÑ¨â◊Ü«∞ºÃÑ· L#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’
cè+‡¨ K«i„`« ÉèÏ~°Ò« Ö’ XHõ ã¨=Ú#fl`« tY~°O. Ji ÉèÜ í ∞« OHõ~∞° _≥#· cè+µ¨ ‡_»∞ NHõ$+¨µ‚x ^è•ºxã¨∂Î Ü≥∂QÆOÖ’ L<åfl_»∞. XHõ
– cè+} ¨ `åfixH˜ „Ñ¨fHõ. D cè+} ¨ `«fiO WO„kÜ«∞ x„QÆÇÏ¨ OÖ’#∞, JO`«â≈◊ „`«∞ ^è~Œ ‡° "Õ`Î« Ö’HÍxfl =ke "≥à√◊ `«∞#fl "Õà◊ PÜ«∞#
=ÙÅ#∞ [~ÚOK«_O» Ö’#∞ „Ñ¨îŒ ≈Oz Ñïâ◊√^Œ`ú #« ∞ ™êkèOKå_»∞. #∞Oz `«~"° åu `«~åÅ‰õΩ q*Ï˝# ãÖÑ¨^Œ JO^•
106 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 107
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Åx x~°~‚ ÚOK«∞‰õΩ#fl Hõ$+¨µ_‚ ∞» , ^è~Œ ‡° ~å*Ï^Œ∞Å`À â◊~`° Å« ÊQÆ`∞« _≥#· cè+µ¨ ‡x KÕ~∞°
‰õΩ<åfl_»∞. XHõ =∞Ç¨HÍÅOÖ’ ZO`À Ö’HÍxfl ^Œi≈Oz# J#∞Éè=í O, âß„™êÎÅ#∞ 'J~°Û#—Ö’ JO`«~å~°O÷
PáÈâ◊#Ñ¨\ ˜ì# ^è•i‡Hõ q*Ï˝#O PÜ«∞#`À<Õ JO`«iOzáÈ‰õÄ_»^Œx Hõ$+¨‚
ãÖHõÅÊO. XHˆ Ñ¨~=° ∂`«‡ J<ÕHõ ^Õ=`å~°∂áêÅ#∞ ^èiŒ Oz
áêeOKÕ ÉÏ^èºŒ `«#∞ KÕÑ\¨ #ì̃ Ü«Úkè+~ª≤ ∞° #‰õΩ PÜ«∞# P ^è~Œ ‡° ãÖÑ¨^#Œ O`å D qâ◊fi~°K«#Ö’ qq^èŒ „Ñ¨Hõ$u â◊‰õΩÎÅ#∞ xÜ«∞
JOkOKåÅx P^ÕtOKå_»∞ Ñ¨~=° ∂`«‡. Ü«Ú^ŒOú `À JÅã≤, Hõ`∆ Q« Í„`«∞_≥· L#fl q∞Oz áêeã¨∞<Î åfl_»x =∞# "≥k· Hõ ã≤^•úO`«O. ÉÏÇ¨ÏºO ÉèÏ=OÖ’
`å#∞ |∞kúx UHÍ„QÆO KÕã≤ ã¨∂H∆Í‡OâßÅ`À q+¨Ü∂« Å#∞ q=iOKÕ â◊HÖÎ̃ xË JO^Œ∞Hˆ „ÑüJ}∞=ÙÖ’#∂ Ñ¨~=° ∂`«‡#∞ ^Œi≈O x+ª̈#∞ ‰õΩ^Œ~åÛe.
"å_»#x, Hõ#∞Hõ P ^è~Œ å‡Å#∞ NHõ$+¨µ<‚ Õ q=iOK«=∞x "Õ_∞» ‰õΩO\Ï_»∞ cè+µ¨ ‡_»∞. KåÅx „Ñ¨É’^èOŒ . ÉèÏ="Õ∞ ÉÏÇ¨ÏºOÖ’
HÍh =Ú‰õΩO^Œ∞_»∞, ''`å`å! h‰õΩ J"≥∂Ñ¶∞¨ "≥∞#ÿ âßs~°H,õ |∞kú â◊‰Ωõ ÅÎ #∞ qâ◊fi~°K<« åãÖq^è•#OÖ’ L#fl „Ñ¨}ÏoHõ =∞#
J#∞„QÆÇÏ≤ ã¨∞<Î åfl#∞. "å\˜`À h=Ù h J#∞Éè=í ™ê~åxfl, ^è~Œ ‡° ã¨∂H∆Í‡Å#∞ h ^ÕÇÏ¨ OÖ’#∂ LOk. ''=∞# WO„kÜ«∞ â◊‰Ωõ ÖÎ Ë ^Õ= „ÑüÑ¶ëOKåe.
=∞#∞=∞xH˜ JOkOK«∞—— Jx É’kèOKå_»∞. `«Å∞ – "å\˜H˜ =¸Å"≥∞#ÿ P`«‡K≥`· #« ºO Ñ¨~=° ∂`«‡. JO^Œ∞Hˆ J<ÕHõ
XHõ `«~O° `«# `«~∞° "åu `«~åxH˜ JOkOK«=Åã≤#k ^è~Œ å‡hfl, *Ï˝<åhfl, ^•xx ^Œi≈OK«_"» ∞Õ x["≥∞#ÿ Láêã¨#. D =¸Å '=∂#ã≤Hõ Ñ¨Ó[Å∞—
J#∞Éè=í ™ê~åhfl. JO`ÕQÍh Pã≤áÎ êã¨∞ÅÎ #∞ =∂„`«"∞Õ HÍ^Œ∞. D ãÖ^Õâ"◊ ∞Õ P`«‡K≥`· <« åº<Õfl Jcè+^ì¨ =·≥ OQÍ ÉèÏqOK«_O» WO^Œ∞Ö’ ™ÈÎ„`åÅ∞QÍ ~°zOKå~°∞
cè+µ¨ ‡x ^•fi~å ^è~Œ ‡° AxH˜ ^è~Œ À‡Ñ¨^âÕ O◊ KÕ~ÚOK«_O» Ö’x Ñ¨~=° ∂~°O÷ . „Ñ¨^•è <åOâ◊O. =ºH˜KÎ `·≥ #« ºO, qt+¨âì H◊ xÎ˜ á⁄O^Œ_"» ∞Õ
JÑ¨C_»∞ cè+µ¨ ‡_»∞ LÑ¨^tÕ Oz# ã¨∂Hõ∆ ‡^è~Œ å‡Å∞, "≥∂Hõ^∆ ~Œè å‡Å∞ =∞Ç¨ÉèÏ~°Ò« Ö’ =∞Ç¨`«∞‡Å∞.
^≥·=Ñ¨Ó[, ^è•º#O =O\˜ „Ñ¨„H˜Ü«∞Åhfl. =∞#Ö’
âßOu, J#∞âßã¨xHõ Ñ¨~åfiÅ∞QÍ Juq™êÎ~O° QÍ q~ålÖÏ¡~Ú. =∞Ç¨ÉèÏ~°Ò« ÉèíQÆ=K≥·Û`«<åºxfl Pq+¨¯iOK«∞H˘<Õ ™ê^èŒ#Å∞QÍ Ç¨Ï$^ŒÜ«∂<Õfl ^≥·=Ñ‘~î°OQÍ
"Õ^•Å ™ê~°"∞≥ `ÿ ,Õ D ~Ô O_»∞ Ñ¨~åfiÅ∞ (cè+‡¨ É’^è)Œ ÉèÏ~°`åxH˜ ™ê~°O. „QÆÇ≤ÏOKåe. x~°O`«~°O ã¨Ê $Ç¨Ï
WO^Œ∞Ö’ áêÅ# ^è~Œ å‡Å∞, ~å[^è~Œ å‡Å∞, =ºH˜Î ^è~Œ å‡Å∞, Ö’Hõs`«∞Å∞, Láêã¨# ^≥=· =∞<Õk Hˆ =ÅO |Ü«∞\˜ q+¨Ü∞« OQÍ HÍHõ, Hõey# "å_»∞
~°ÇÏ¨ ™êºÅ∞, `«`Î« fizO`«#.... Jhfl HõÅÉ’ã¨∞‰õΩx Hõ#|_»`å~Ú. JO>Ë, cè+µ¨ ‡_»∞ =∞# Ö’Ñë K≥`· #« ºOQÍ QÆ∞iÎOz`Õ =∞# „ÑüÑ¨h U áêáêhfl
XHõ ã¨=∞„QÆ =∂#=Ù_çQÍ D É’^èŒ ^•fi~å =∞~À=∂~°∞ x~°∂Ñ≤OK«∞‰õΩ<åfl_»∞. ^≥=· Ñ¨Ó[QÍ<Õ ™êQÆ∞`«∞Ok. JÖÏQÆx ÉÏÇ¨ÏºÑ¨Ó[efl
`åuÎ fiHõ zO`«#, ^è•i‡HÍ#∞ëêì#O, ^Œ$_èÉ» Híè ,Î̃ WO„kÜ«∞ x„QÆÇÏ¨ O – Wxfl x~°ãO≤ K«_O» `«Q^Æ ∞Œ . KÕÜ«∞ÖË_»∞.
ã¨∞ÅHõ} ∆ ÏÅ∞ ~åtáÈã¨∞‰õΩ#fl HÍ~°}OQÍ cè+µ¨ ‡_»∞ ÉèQí "Æ å#∞xH˜ J`«ºO`« „Ñ‘u ÉÏÇ¨ÏºO ÉèÏ=OÖ’ x+ª̈#∞ ‰õΩ^Œ~åÛe. ÉèÏ="Õ∞
áê„`«∞_»Ü∂« º_»∞. PK«iOz, PK«iOÑ¨*¿Ë ã"å_»∞ PKå~°∞º_»∞. ÉÏÇ¨ÏºOÖ’ „ÑüÑ¶e¨ OKåe. JO^Œ∞Hˆ J<ÕHõ '=∂#
PÜ«∞# ¿Ñ~°∞# XHõ =∞Ç¨Ñ¨~fi° "Õ∞ U~°Ê_çOk. P Ñ¨~fi° O Ö’x^Õ ÉèQí =Æ næ`.« ã≤Hõ Ñ¨Ó[Å∞— ™ÈÎ„`åÅ∞QÍ ~°zOKå~°∞ =∞Ç¨`«∞‡Å∞.
Ü«∂=^•ƒù~`° *« Ïf ãÖã¨‡iOK«^yŒ # cèëê‡Kå~°∞ºxH˜ =O^Œ#O! Ç¨Ï$^ŒÜ«∂<Õfl ^≥·=Ñ‘~î°OQÍ x~°O`«~°O ã¨Ê $Ç¨Ï
Hõey# "å_»∞ U áêáêhfl KÕÜ∞« ÖË_∞» .
108 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 109
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
P`å‡`«fiO yi*Ï=∞uó ã¨ÇÏ¨ K«~åó „áê}Ïó â◊s~°O QÆ$Ç¨ÏO Ñ¨Å∞ˆH =∞O„`«=∞@, ÉÏÔQ#· <åÅ∞ˆH
Ñ¨Ó*Ï`Õ q+¨Ü∂≥ Ñ¨É’è QÆ~K° <« å x„^•ã¨=∂kèãu÷≤ óI HõÅHõÅ=∞#∞ Ñ≤_Qç OÆ @Ü«∞@
ãÖKå~°ó Ñ¨^Ü Œ ∂≥ ó „Ñ¨^HŒ }
∆˜ qkèó ™ÈÎ„`å}˜ ã¨~åfiy~À #Å∞"≥#· ~°∞K«∞ÖË <≥"· ^Õ ºŒ =ÚÅ@
Ü«∞^Œº`«¯~°‡ Hõ~Àq∞ `«`^Î« dŒ ÅO â◊OÉè’ `«"å~å^è#Œ "£∞. `«ÅÑ¨ÙÖ’Ñ¨Å#∞#fl ^≥=· =Ú#‰õΩ..
–Jx Pkâ◊OHõ~∞° Å "å‰õΩ¯. â◊s~åxfl QÆ∞_çQÍ, `«Å#∞ QÀÑ¨Ù~° tY~°OQÍ,
''â◊OÉè∂í ! h"Õ P`«‡=Ù. <å |∞kúâH◊ Ü Î˜ ∞Õ Q“i. (|∞kúx ÉèQí =Æ O`«∞xH˜ JOH˜Ò« Ç¨Ï$^ŒÜ∂« xfl Ñ‘~O°î QÍ, JO`«~$Ì° +≤ì Hõey# ÉèÏ=#ÖË
KÕÜ∂« e). Wk `≥e¿ãÎ KåÅ∞ – =∞# â◊s~°"∞Õ ^Õ"åÅÜ«∞O. =∞#O J#∞Éèqí OKÕ náêÅ∞QÍ, Ñ¨Å∞‰õΩÅ∞ =∞O„`åÅ∞QÍ, <åÅ∞Hõ
`«#Ö’ ^≥"· åxfl
=hfl ^Õ=`ÀÑ¨Kå~åÖË. D ÉèÏ=#`À L#flÑ¨C_»∞ – x„^ŒÜÕ∞ ^è•º#ã¨=∂kè. Ñ¶∞¨ O@QÍ, PÇ¨~åÅ∞ <≥"· ^Õ •ºÅ∞QÍ Ç¨Ï$^ŒÜ∞« OÖ’
#_»HÖõ Ë „Ñ¨^HŒ }∆˜ Å∞. =∂@ÖË ™ÈÎ„`åÅ∞ KÕ¿ã „ÑüÑ¨h P~å^è#Œ ÜÕ∞.—— ^≥"· åxfl P~åkèOK«_"» ∞Õ x`«º Ñ¨Ó[– J#flk J#fl Pq+¨¯iOK«∞‰õΩ#fl"å_»∞,
ZO`« L^•`«Î ÉèÏ=# Wk! =∞Ü«∞º ÉèÏ=#. Éˇ@
· ‰õÄ_® ÉèQí =Æ `ü
Uk Ñ¨_`ç Õ Jk KÕã≤ '<åk ^≥"· å~å^è#Œ — J#=∞x HÍ^Œ∞ nx L^ÕâÌ O◊ . ^≥=· Ñ¨Ó[ `«#Ö’ ^≥·"åxfl Pq+¨¯iOK«∞‰õΩ#fl"å_»∞, Éˇ·@ ã¨Ê $Ç¨Ï#∞ á⁄Ok#"å_»∞
JO>Ë Ñ¨q„`«`,« â◊√z áê\˜™êÎOHõ^•! JÖÏˆQ ÉèQí =Æ `ü ã¨Ê $Ç¨Ï L#flÑ¨C_»∞ =∞#O ‰õÄ_® ÉèQí =Æ `ü ã¨Ê $Ç¨Ï#∞ á⁄Ok#"å_»∞ „Hõ=∞OQÍ, „Hõ=∞OQÍ, `å#∞ J<Õ
HõÅ,¡ HõÑ@ ¨ O, =OK«# =O\˜q ÖË‰Ωõ O_® ã¨`Hü ~õ ‡° ÖË PK«i™êÎO. Jq P~å^è#Œ `å#∞ J<Õ JÇ¨xfl ‰õÄ_® HõiyOz Ñ¨ÓiÎ ÉèQí =Æ `ü
Ö∫`å~Ú... W^Õ Jã¨Å∞ rq`«O, Jã¨Å∞ P^è•u‡Hõ`.« ‰õΩo§# ÑÖ_»x¡ fl x"ÕkO K≥`· #« ºOÖ’ qb#=∞=Ù`å_»∞. J^Õ J^≥· fi`« ã≤kQú Í
JÇ¨xfl ‰õÄ_® HõiyOz
K«ÖOË Hõ^•! K≥_∞» Hõ~‡° #∞ P~å^è#Œ Å∞QÍ K≥ÑÊ¨ ÖËO Hõ^•! XHõ "≥Ñ· Ù¨ Ñ¨Ó[Å∞ â◊s~°O q∞QÆ∞Å∞`«∞Ok. Ñ¨ÓiÎ ÉèQí =Æ `ü K≥`· #« ºOÖ’
KÕã∂¨ Î =∞~À "≥Ñ· Ù¨ =OK«<å^Œ∞Å`À rqOK«_O» ÉèÏ"åxH© ÉÏÇ¨ºxH© #_»∞=∞ "≥Ú^ŒÅ∞O_»,H˘#Å‰õΩ "≥∂z hà◊√§"ÀÜ«∞<ÕÅ? qb#=∞=Ù`å_»∞.
JQÍ^è"Œ ∞≥ ,ÿ Jk ^≥"· å#∞„QÆÇ¨ xH˜ ^Œ∂~°O KÕã∞¨ OÎ k. Z^ŒÖ’ h=ÙO_»QÍ W`«~=° ÚÖËÖÏ? J^Õ J^≥· fi`« ã≤kúQÍ
'ÉèÏ==ÚÖ’<å ÉÏÇ¨Ïº=Ú#O^Œ∞# QÀqO^Œ QÀqO^ŒÜ∞« x H˘Å∞="À =∞#™ê!— WO`« 'Ö’x— Ñ¨xH˜QÍ WO^Œ∞#O^Œ∞ K˘~°<ÖÕ Ï?
â◊s~°O
– Jx ÑëH˜# J#fl=∂Kå~°º ‰õÄ_® Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÖ’ ÉèíQÆ=`ü K≥·`«<åºxfl K≥O`« xO_»∞ K≥~∞° =ÙO_», K≥Å=∞ÖËÖÏ?
J#∞Éèqí OK«QÅÆ QÆ_"» ∞Õ x["≥∞#ÿ ÉèHí Î̃ Jx „Ñ¨É’kèOKå_»∞. –Jx =∞~À H©~#Î° Ö’ J#fl=∞Ü«∞º Ç¨Ï$^ŒÜ∞« O. q∞QÆ∞Å∞`«∞Ok.
x`«º Ñ¨Ó[eqQÀ <Õiz# "ÀÇ¨ÏŸ K≥@∞ì "≥Ú^ŒÅ∞O_»QÍ ^•xx q_çz H˘#Å‰õΩ
„Ñ¨`º« Hõ"∆ ∞≥ #ÿ \ì̃ Ñ¨~=° ∂`«∞‡#‰õΩ.... hà◊√§ áÈÜ«∞_»O =$^ä•. ÉèÏ=OÖ’ ÉèQí =Æ O`«∞x q_»z
`«#∞"Õ QÆ∞_çÜ∞« @ `«ÅÜÕ∞ tY~°=∞@ Hˆ =Å ÉÏÇ¨Ïº~å^è#Œ Ö’ =Ú#QÆ_O» =º~°O÷ . ÉèQí =Æ ^•
ÃÑ#∞ Ç¨Ï$^ŒÜ∞« "Õ∞ Ç¨Ïi Ñ‘~=°î ∞@ ~å^è#Œ #∞ 'Ö’xÑ¨x— J<åfl_»∞ J#fl=∞Ü«∞º.
Hõ#∞Q˘#∞ K«∂Ñ¨ÙÖË Ñ¶∞¨ #nÑ¨=ÚÅ@ K«H¯õ x xO_»∞ K≥~∞° =Ù ^ŒQ~ˆæÆ LO>Ë, ^•xfl =ke
`«# Ö’Ñë JO`«~åºq∞H˜x... K≥Å=∞ÅáêÅ∞ Ñ¨_>¤» #¡Ë x =∞~À LÑ¨=∂#O ‰õÄ_®
110 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 111
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
"å_ç, JO`«~O° QÆOÖ’x P~å^è#Œ Hˆ „áê^è•<åºxflKåÛ_»∞.

'=∞#ã¨∞ xÅÊ â◊HÖÎ̃ HË áõ È`Õ
=∞#Ö’<Õ „Ñ¨ÑO¨ K«O!
=∞^è∞Œ ~° Ñ¶∞¨ O@ q~°∞Å Ñ¨Ó*Ëq∞KÕÜÚ« — JO@∂ `åºQÆ~åA ‰õÄ_®
D q+¨Ü∂« <Õfl „Ñ¨É’kèOKå_»∞. XHõ QÆ∞~°∞=ÙQÍix t+¨µº_»∞ „Ñ¨tflã¨∂Î ''™êfiq∞! =∞#Ö’#∞#fl
'Jxfl h=#∞K«∞ JO`«~O° QÆ=Ú# D qâ◊fiOÖ’ Zxfl Ö’HÍÅ∞ L<åfl~Ú?—— Jx ãÖ™ê¯~å<Õfl =∞#O
u#flQÍ#∞ "≥^HŒ ˜ `≥Å∞ã¨∞H˘O\˜#Ü«∞º— J_çQÍ_»∞.
„Ñ¨ÑO¨ K«OQÍ ÉèÏqOz
–Jx K≥ÑÊ≤ # `åºQÆÜ∞« º 'JO`«~O° QÍ# J<Õfi+≤Oz J#∞Éèqí OKÕ"åxH˜ K«~åK«~° ^•xH˜ QÆ∞~°∞=ÙQÍi ã¨=∂^è•#O – ''Z=_ç Ö’HõO
"å_çk <åÜ«∞<å!—— Jx. x~åúiOK«∞H˘x
[QÆ=∞O`å ^≥=· =∞Ü«∞OQÍ<Õ Hõ#|_»∞`«∞O^Œ—x `≥eÜ«∞*ËáêÊ_»∞.
ÉèÏ=# |ÅÑ¨_\» ÏxH˜ ÉÏÇ¨ÏºO, J@∞ `«~∞° "å`« ÉèÏ==¸ ÉÏÇ¨Ïº=¸ Hõeã≤ Wk K«=∞`«¯ $uÖÏ HõxÑ≤Oz<å, ã¨`º« =∞O`å P J#∞Éèqí ™êÎO. J^Õ
™êQÍe. =∂@Ö’<Õ LOk. Ö’HõOQÍ |`«∞‰õΩ`åO.
D J=QÍÇ¨Ï<Õ =∞# Ñ¨Ó[Ö’¡x z`«âÎ √◊ kúH˜ H˘Å|^Œ.Ì =∞#O^Œ~O° XˆH Ö’HõOÖ’ L<åfl XˆHÖÏ |`«∞‰õΩ JO^Œ∞Hˆ =ÚO^Œ∞ =∞#O.
`«∞#fl@∞ì HõxÑ≤ã∞¨ <Î åfl x*ÏxH˜ Z=_çÖ’HõO "å_ç^!Õ
=∞#O „Ñ¨ÑO¨ K«O QÆ∞iOp, ^•xÖ’ [~°∞QÆ∞`«∞#fl
`«~∞° "å`« „Ñ¨ÑO¨ K«O.
ãÖQÆ`∞« Å QÆ∞iOp `≥QÆ K«iÛOK«∞‰õΩO\ÏO. `«~#°̊ =∞#Ö’ qëê^Œ=ÚO>Ë
Éè~í #°̊ Å∞ Ñ¨_`» åO. f~å‡<åÅ∞ KÕã∞¨ OÎ \ÏO. HÍh, ‰õΩi¿ã "å# „Ñ¨ÑÖK«Ñ¨Ù
=∞#efl =∞#O `«~z° K«∂K«∞HÀO. D JO`«~$° +Ì xì≤
JÅ=~°K∞« ‰õΩO>Ë x*ÏxH˜ „Ñ¨ÑO¨ K«O Éˇ@ · ÖË^∞Œ –
Hõhfl~°∞ÖÏ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.
=∞#Ö’ L`åûÇ¨Ï=ÚO>Ë
=∞#Ö’<Õ LO^Œx „QÆÇÏ≤ ™êÎO.
Éˇ·@ „Ñ¨ÑÖK«O ãÖÑ¶¨∞@#Å`À ‰õÄ_»∞‰õΩ#flk. J^Õ "å# qâ◊fiO
HÍh ^•x Ñ¨@¡ =∞#‰õΩ#fl J=QÍÇ¨Ï#, ã¨ÊO^Œ#efl ‰õΩiÑ≤OKÕ
|\˜ì =∞#O ^•xx J#fi~ÚOK«∞‰õΩx J#∞Éè∂í uQÍ q~°∞Å =~°¬OÖÏ
=∞ÅK«∞‰õΩO\ÏO. XˆH ãÖÑ¶∞¨ @# JO^ŒiÃÑ· XˆHÖÏ QÀK«iã¨∞ÎOk.
„Ñ¨ÉÏè =O K«∂Ñ≤OK«^∞Œ . Jk `«#‰õΩ ãÖ|OkèOz#k
J#∞H˘<Õ "å_çH,© Jk `«#kHÍ^Œ∞ J<ÕH˘<Õ "å_çH©
J#∞Éè∂í uÖ’ `å~°`=« ∞ºO LO@∞Ok.
Hõ#∞Hõ =∞# PÖ’K«#, =∞# ÉèÏ=#... W^Õ
112 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 113
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
=∞# „Ñ¨ÑO¨ K«O. "å# „Ñ¨ÑO¨ K«ÑÙ¨ Hõhfl~°∞ÖÏ HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. =∞#Ö’
''qâ◊fiO ^Œ~Ê° } ^Œ$â◊º=∂# #QÆs `«∞ÅºO x*ÏO`«~`æ° O« L`åûÇ¨Ï=ÚO>Ë J^Õ "å# qâ◊fiO ‰õΩiÑ≤OKÕ q~°∞Å
Ñ¨âº◊ <åfl`«‡x =∂Ü«∞Ü«∂—— =~°¬OÖÏ QÀK«iã¨∞OÎ k.
–Jx Pkâ◊OHõ~° ÉèQí =Æ `åÊ^Œ∞Å∞ ZO`À K«H¯õ QÍ D `«`åÎ fixfl Pq+¨¯iOKå~°∞. Ñ¨Ù\˜ì ÃÑiy XHõ =∞Ç¨#QÆ~O° =ÚYO K«∂_»x
''J^ŒOÌ Ö’x #QÆ~O° ÖÏ – „Ñ¨ÑO¨ K«O hÖ’<Õ L#flk——. "å_»∞, JO^Œ∞Ö’<Õ Ñ¨Ù\ì̃ÃÑiy# "å_»∞ – gi^ŒiÌ
#QÆ~O° ZÖÏ L<åfl – J^ŒOÌ Ñïq∞`«∞Å |\ì̃ „ÑüÑ¶e¨ ã¨∞OÎ k. J#∞Éè∂í uH© `Õ_® LO@∞Ok Hõ^•! ''=∞#O
~°OQÆ∞@^ŒOÌ , QÀàÏHÍ~°ÑÙ¨ J^ŒOÌ ... WÖÏ J^ŒÑÌ Ù¨ qHÍ~åÅ#∞ J#∞ãïOz JO^Œ∞Hˆ ÉèÏ=##∞ ÉÏQÆ∞KÕã∞¨ ‰õΩO>Ë „Ñ¨ÑO¨ Kåxfl Hõà◊√§ `≥i¿ãÎ<Õ
qâ◊fiO „ÑüÑ¶e¨ ã¨∞OÎ k. ÉÏQÍ K«∂_»QÅÆ ∞QÆ∞`åO.
`«#Ö’ „Ñ¨ãi¨ OKÕ ÉèÏ=qHÍ~åÅ‰õΩ J#∞QÆ∞}OQÍ „Ñ¨ÑO¨ Kåxfl Ñïjeã¨∂,Î ''Ü«∂^Œ$j ÉèÏ=<å `«„`« ã≤k~ú ƒ° =ù u `å^Œ$j—— D „Ñ¨ÑO¨ K«O LOk.
J^Õ „Ñ¨ÑO¨ K«O J#∞‰õΩO@∞O\Ï_»∞ =∞x+≤. –J<Õ ã¨<å`«<ÀHÎ̃H˜ ‰õÄ_® W^Õ `å`«Ê~°ºO. Hõ#∞fl =¸ã¨∞‰õΩ#fl "å_çH˜
'^Œ$+≤xì |\ì̃ ã¨$+≤—ì Jx XHõ <å#∞_ç ÖÏO\˜ =∂@#∞ qO@∞O\ÏO. ÉèÏ=##∞ ãÖã¨¯iOK«∞‰õΩ#fl"å_Õ ÉÏÇ¨ºxfl JO`å â◊¥#º"Õ∞.
XHõ™êi NHõ$+¨µ_‚ ∞» ^Œ∞~Àº^è#Œ ∞}˜–‚ ''<åÜ«∞<å! Z=Ô~<· å =∞Oz"å~°∞ HõxÑ≤¿ãÎ ãÖã¨¯iOK«QÆÅ_»∞. Hõ#∞Ô~Ñ¨Ê Kå@∞<Õ
<å‰õΩ K≥ÑC¨ —— Jx „Ñ¨ÑO¨ K« Ñ¨~º° @#‰õΩ ÑÖáê_»@. JÖÏˆQ ^è~Œ ‡° ~åA#∞ ‰õÄ_® JO^Œ∞Hˆ ãÖã¨¯~°} JO`«~O° QÆO #∞Oz „áê~°O
Hõeg∞ ÖËg∞
ÑÖáê_»∞. ÉèOí HÍ"åe. J#fl=∞Ü«∞º D `åuÎ fiHõ`#« ∞ J^Œ∞ƒù
H˘O`«HÍÖÏxH˜ W^Œ~Ì ∂° uiy =KåÛ~°∞. ^Œ∞~Àº^è#Œ ∞_»∞ – ''NHõ$ëê‚! <Õ#∞ `«OQÍ JOkOKå~°∞. (LO_»_O» , ÖËHáõ È=_»O)
„Ñ¨ÑO¨ K«=∞O`å QÍeOKå#∞. <å‰õΩ JO^Œ~∂° ^Œ∞~å‡~°∞Åæ ∞QÍ<Õ HõxÑ≤OKå~°∞. Hõ#∞ `≥~z° #O`«<Õ HõÅ∞QÆh [QÆ=Ú LO\Ï~Ú.
=∞Oz"å_»O@∂ Z=_≥<· å LO>Ë, "å_çx <Õ<Õ J#∞‰õΩO@∞<åfl#∞—— J<åfl_»@. Hõ#∞=¸ã≤#O`«<Õ Hõ_∞» â◊¥#º=Ú. Jhfl `«#
^è~Œ ‡° ~åA– ''Ñ¨~=° ∂`«‡! „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ JO^Œ~∂° =∞Oz"å~°∞QÍ<Õ HõxÑ≤ã∞¨ Î Hõ#∞Ô~Ñ¨Ê =∞~°∞QÆ∞#<≥ Hõeq∞Ü«Ú#∞ ÖËq∞Ü«Ú#∞ =∞<ÀÉèÏ"åÅ‰õΩ
<åfl~°∞. "å~°O^Œix K«∂ã¨∞OÎ >Ë <åÖ’ =∞Oz`«#O KåÖÏ `«‰Ωõ ¯=QÍ LO^Œh, `«# =∞<ÀÉèÏ=#Å `«ye `Àpx...
Jã¨Å∞ ÖË^hŒ JxÑ≤™ÈÎOk. <Õ#∞ =∞Ozx Jaè=$kú KÕã∞¨ HÀ"åÅ#∞‰õΩO@∞<åfl#∞—— =ºH˜ÎÖ’<Õ „Ñ¨ÑÖK«=ÚO^Œ<Õ ÉèÏ=# WO^Œ∞Ö’ J#∞QÆ∞}OQÍ
Jx ã¨=∂^è•#q∞KåÛ_»@. ^Àº`«Hõ=∞=Ù`«∞Ok. `ÀKÕ"Õ——
D Hõ^Œä ÉèÏ~°`« ÉèÏQÆ=`åÅÖ’ ÖË‰Ωõ <åfl Z=~À "Õ∞^ä•q =∞#‰õΩ XHõ `«`åÎ fixfl ''=∞#O Hõà◊√§ `≥i¿ãÎ<Õ D „Ñ¨ÑÖK«O LOk.
É’kèOKÕO^Œ∞‰õΩ K«H¯õ x HõÅÊ#`À JOkOKå~°∞. Hõ#∞fl =¸ã¨∞‰õΩ#fl "å_çH˜ JO`å â◊¥#º"Õ∞. Hõ#∞
D Hõ^äŒ#∞ Ñïje¿ãÎ – =∞#Ö’#∞#fl ãÖ™ê¯~å<Õfl =∞#O „Ñ¨ÑÖK«OQÍ ~Ô Ñ¨Ê Kå@∞<Õ Hõeg∞ ÖËg∞ (LO_»_O» , ÖËHáõ È=_»O)
ÉèÏqOz x~åúiOK«∞H˘x J#∞Éèqí ™êÎO. J^Õ Ö’HõOQÍ |`«∞‰õΩ`åO. LO\Ï~Ú. Jhfl `«# =∞<ÀÉèÏ"åÅ‰õΩ J#∞QÆ∞}OQÍ
JO^Œ∞Hˆ =ÚO^Œ∞ =∞#O. `«~∞° "å`« „Ñ¨ÑO¨ K«O. =∞#Ö’ qëê^Œ=ÚO>Ë ‰õΩi¿ã `ÀKÕ"—Õ — WÖÏ K≥ÑÓ¨ .Î ...
114 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 115
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
''=ÚO^Œ∞ `å Hõey`Õ =¸_»∞ Ö’Hõ=ÚÅ∞——
(=ÚO^Œ∞ #∞=fiO@∂ LO>Ë `«~∞° "å`« =ÚÖ’¡HÍÅ ãÖQÆu) Jx f~å‡xOKå_»∞. ã≤kHú ˜ ¿ÇÏ`«∞=ÙÅ∞
=∞#"Õ∞ ÖËx<å_»∞ U „Ñ¨ÑO¨ K«=ÚO>Ë U =ÚOn? '„â◊^•ú qâßfi™êÅ∞—
ÖˇH¯õ HõO^Œx J#O`« „QÆÇÏ¨ #Hõ„∆ `å^Œ∞Å`À, qâßÅ"≥∞#ÿ Éè∂í [ÅÉèÏQÍÅ`À
qãïÎ Oz# D Jáê~° qâ◊fiOÖ’ Zxfl ~°HÍÅ r=ÙÅ∞! Zxfl ~°HÍÅ ÉèÏ"åÅ∞!
'ÉèíH—Î˜ J<Õ k=ºÉèÏ=#‰õΩ „Ñ¨^•è # â◊‰Ωõ ÅÎ ∞ ~Ô O_»∞ „â◊^Œú#∞
Z=i ÉèÏ=# "åi^Õ! "åi ÉèÏ="Õ∞ "åi „Ñ¨ÑO¨ K«O.
Hõ#∞Hõ „Ñ¨ÑO¨ K«O J<Õk =ºHÎ̃ ÉèÏ=##∞ Hˆ O„^ŒO KÕã∞¨ ‰õΩ#fl XHõ =$`«OÎ . – Jq „â◊^,úŒ qâßfiãÖ. UHÍ„QÆ`«, `«`«Ê~°`« Jx
"å_ç K«∞@∂ì u~°∞QÆ∞`«∞O@∞Ok. '„â◊^—úŒ – J<Õ =∂@ KåÖÏ Ö’`≥#· k. „Ñ¨^•è #OQÍ x~°fiz¿ã,Î qâßfi™êxfl
D `åuÎ fiHõ ^Œ$HõÊ^äOŒ – =∞#Ö’H˜ =∞# K«∂Ñ¨Ù#∞ „Ñ¨ãi¨ Oz, =∞# K≥`· <« åºxH˜ – 'UHÍ„QÆ"∞≥ #ÿ |∞kú— Jx J~°O÷ K≥ÑÊ¨ =K«∞Û.
'â◊√ÉèÉí Ïè =#— Jx
=¸Å"≥∞#ÿ P`«‡`«`åÎ fixfl Pq+¨¯iOK«∞H˘<ÕÖÏ KÕã∞¨ OÎ k. ''„â◊`—ü — ''nèÜ∞« `Õ—— – J<Õ ~Ô O_»∞ â◊ÉÏÌÅ`À D
Ñ¨ÔŒ U~°Ê_çO^Œx "Õ^xŒ ~°∞HõOÎ K≥|∞`ÀOk. K≥Ñ¨Ê=K«∞Û.
''„â◊`—ü — JO>Ë 'ã¨`º« O— Jx J~°O÷ . ã¨`º« O HÀãÖ D ~Ô O_»∂ L#flÑ¨Ù_»∞
|∞kú KÕ¿ã „Ñ¨Ü∞« `åflxfl '„â◊^—úŒ JO\Ï~°∞. q[Ü«∞O Ö∫H˜HOõ QÍ#∂,
U^Õ"∞≥ <ÿ å, xâ◊ÛÅ"≥∞#ÿ „â◊^úŒ ÖËx"å_»∞ U ~°OQÆO P^è•ºu‡HõOQÍ#∂
Ö’#∂ Jaè=$kúx ™êkèOK«Ö_Ë ∞» . Ö∫H˜Hõ ™ê^è#Œ ‰õΩ
J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ "å\˜H<õ åfl H˘xfl ~Ô @∞¡ JkèHOõ QÍ P^è•º
™ê^èŒº"Õ∞.
u‡Hõ ™ê^èŒ#Å‰õΩ JO`«â◊≈‰õΩÎÅ∞ qxÜ≥∂yOK«∞ D ~Ô O_çO\˜h Hˆ =ÅO
HÀ"åe. P HÍ~°}O KÕ`«<Õ „â◊^•úqâßfi™êÅ#∞ P^è•ºu‡Hõ â◊‰õΩÎÅ∞QÍ<Õ
P^è•ºu‡Hõ ~°OQÆÖ’ J`«ºO`« „Ñ¨^è•#OQÍ ¿Ñ~˘¯ HÍHõ, „Ñü=ºH©Î
<åfl~°∞.
*ÏQÆ$`«O KÕã∞¨ HÀ=Åã≤#
''„â◊ ^ •ú " å<£ ÅÉè í ` Õ *Ï˝ # O `« ` « Ê ~° ã ¨ û O
Ü«∞`ÕO„kÜ«∞ó—— JO`«â◊≈‰õΩÎÅx
''„â◊^QúŒ ÅÆ "å_»∞ '`«`Ê« ~°∞_≥—· (J^Õ nHõ`∆ À) WO„k „QÆÇ≤ÏOKåe.
Ü«∂Å#∞ x„QÆÇ≤ÏOz *Ï˝#O á⁄O^Œ∞`å_»∞—— Jx
w`åKå~°∞ºx =K«#O.
''J[˝âÛ◊ J„â◊^^úŒ •è #â◊Û ãÖâ◊Ü∂« `å‡ q#â◊ºu——
116 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 117

...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
– Jx ‰õÄ_® w`ÀH˜.Î ''qâßfiãÖ—— J<Õk „â◊^Œú‰õΩ „¿Ñ~°HõO. „â◊^Œú
''`≥eqÖËx"å_»∞, „â◊^ÖúŒ xË "å_»∞, ãÖâ◊Ü∂« `«∞‡_»∞ #t™êÎ_∞» —— Jx nx ÉèÏ=O. qâßfi™êxH˜ L„`ÕÊ~°HOõ .
t=Ñ¨Ù~å}OÖ’ t=Ù_»∞ áê~°fiu`À J#fl =∂@Å∞ : ''qâßfiãÖ ãŸº ÅHõ} ∆ O—— – Jx âß„™ÈÎHÎ̃ .
''„â◊^•ú=∞Ü«∞ºã≤Î KÕ`∞« ÊO™êO ÜÕ∞#ˆH<åÑ≤ ¿ÇÏ`«∞<å =â◊ºó ã¨Ê $â◊ºâ◊Û ^Œ$â◊ºâ◊Û ã¨MÏºxH˜ (¿ãflÇ¨xH˜, „¿Ñ=∞‰õΩ) qâßfiã¨"Õ∞
Ñ¨Ó[ºó ãÖÉèÏ+¨º U=K«——– ÅHõ∆}O. ÉèíH˜ÎÖ’ ¿ãflÇ¨Ï"Õ∞ („¿Ñ=∞) „Ñ¨^è•#O.
''<åÃÑ· „â◊^QúŒ ÅÆ "åxH˜ <Õ#∞ ÖÁOyáÈ`å#∞. J`«_∞» ##∞fl `åHõQÅÆ _»∞, K«∂_» JO^Œ∞‰õΩ qâßfiã¨"∞Õ P^è•~°O.
QÆÅ_»∞ – Ñ¨ÓlOK«QÅÆ _»∞, =∂\Ï¡_Q» ÅÆ _»∞——, JO>Ë 'ÉèQí =Æ O`«∞x J#∞Éè"í åxfl ''<å‰õΩ =∞Oz [~°∞QÆ∞`«∞Ok—— J<Õ qâßfiãÖ XHõ ''<å‰õΩ =∞Oz
á⁄O^ŒQÅÆ _»∞— Jx `å`«Ê~°ºO. q^èOŒ . ''<å‰õΩ [iˆQ^ŒO`å =∞Oz^Õ—— J<Õ qâßfiãÖ [~°∞QÆ∞`«∞Ok—— J<Õ
D =∂@#∞ J~°O÷ KÕã∞¨ ‰õΩO>Ë XHõ Hõ#flÑ¨Ê, XHõ ã¨‰Ωõ ¯ÉÏ~Ú, XHõ `«∞HÍ~åO... =∞~À q^èOŒ . D ~Ô O_À `«~Ç° ¨ qâßfiãÖ ÉèHí ÖÎ̃ ’ qâßfiãÖ XHõ q^èOŒ .
WÖÏ P^è•ºu‡Hõ ™ê^è‰Œ Ωõ Å∞ ÉèQí =Æ O`«∞x ZÖÏ ™êH∆Í`«¯iOÑ¨*ãË ∞¨ H˘x, `«=∞"å}˜‚ KåÖÏ „Ñ¨^•è #O. rq`åxH˜ ‰õÄ_® Wk P~ÀQÆºHõ~°
KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl~À J~°=÷ ∞=Ù`«∞Ok. "≥∞#ÿ ã¨∂„`«"∞Õ . ''<å‰õΩ [iˆQ^ŒO`å
„â◊^#úŒ ∞ XHõ ^Õ=`«QÍ Láêã≤Oz, „â◊^•ú â◊HxÎ̃ á⁄Ok U ~°OQÆOÖ’<≥<· å `«##∞ x~°O`«~°O QÆ=∞xOKÕ `«# ™êfiq∞H˜ =∞Oz^Õ—— J<Õ qâßfiãÖ
q[Ü«∞O ™êkèOK«=K«∞Û – Jx "Õ^Œ "åV‡Ü«∞OÖ’ '„â◊^•úã∂¨ HõOÎ — K≥|∞`ÀOk. `«##∞`å#∞ JOH˜Ò« KÕã∞¨ ‰õΩ#fl"å_»∞, „Ñü J#∞ =∞~À q^èOŒ .
„â◊^úŒ ‰õΩ^Œ~H° áõ È`Õ |`«∞‰õΩ #_»HÖõ ’ „Ñün ‰õΩO\˜^Ò`«∞Ok. Éè"í åxfl ÉèQí =Æ ^Œ`Ì "Î« ∞≥ #ÿ =~°OQÍ ÉèÏq™êÎ_∞» . |`«∞ D ~Ô O_À `«~Ç° ¨
„â◊^‰úŒ Ωõ `À_»∞QÍ LO_»=Åã≤Ok– 'qâßfiãÖ—. (H˘O`«=∞Ok qâßfiã¨"∞Õ „â◊^úŒ ‰õΩÖ’ „Ñü J#∞Éè∂í uÖ’ ÉèQí =Æ `«¯ $Ñ¨<Õ ^Œi≈™êÎ_∞» .
qâßfiãÖ ÉèHí ÖÎ̃ ’ KåÖÏ
–J<Õ"å~°∂ L<åfl~°∞.) J`«_çH˜ [iˆQ ãÖÑ¶¨∞@#Å Ñ¶ë`åÅ∞ „Ñ¨^è•#O
D ~Ô O_çO\ñ ZO`« QÍ_è"» ∞≥ #ÿ J#∞|O^è=Œ ∞O>Ë ÉèÏ~åºÉè~í ÅÎ° |O^è=Œ ∞O`« HÍ=Ù. P Ñ¶∞¨ @#Å∞ ^≥=· bÅÅ∞QÍ K«∂ã¨∂Î Ñ¨ÙÅHÕz „Ñ¨^è•#O.
|bÜ«∞"≥∞ÿ#k. áÈ`«∂, P ÉèíQÆ=^Œ#∞Éèí=OÖ’ ^èŒ#º`«#∞ á⁄O^Œ∞ rq`åxH˜ ‰õÄ_® Wk
JO^Œ∞Hˆ `«∞Åã‘^•ã¨∞ 'N~å=∞K«i`« =∂#ãπ——Ö’ `å_»∞. P~ÀQÆºHõ~°"≥∞ÿ#
Éè"í åhâ◊OHõ~“ =O^Õ „â◊^#úŒ ∞ UHÍ„QÆ`,« `«`Ê« ~°`« Jx x~°fiz¿ã,Î qâßfi ã¨∂„`«"Õ∞.
„â◊^•úqâßfiã¨ ~°∂Ñ≤}∫, ™êxfl 'â◊√ÉèÉí Ïè =#— Jx K≥ÑÊ¨ =K«∞Û. D ~Ô O_»∂
Ü«∂ÉèÏºO q<å #Ñ¨âº◊ xÎ L#flÑ¨Ù_»∞ q[Ü«∞O Ö∫H˜HõOQÍ#∂, P^è•ºu‡HõO
ã≤^•úó ™êfiO`«ã÷¨ g∞â◊fi~°"∞£ II QÍ#∂ ™ê^èºŒ "Õ∞.
''„â◊^•ú qâßfi™êÖË áê~°fifÑ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞Å∞. Jq ÖËx^Õ ã≤^∞Œ Åú ∞ `«=∞ JO`«~O° QÆO D ~Ô O_çO\˜h Hˆ =ÅO P^è•ºu‡Hõ â◊‰Ωõ ÅÎ ∞QÍ<Õ
Ö’x Dâ◊fi~°∞x ^Œi≈OK«Ö~Ë ∞° —— Jx =zOKå_»∞. HÍHõ, „Ñü=ºH©Î *ÏQÆ$`«O KÕã∞¨ HÀ=Åã≤# JO`«â≈◊ ‰õΩÎ
UHõ â◊s~°OQÍ J<Àº#º`«#∞ ™êkèOz# t=â◊‰Ωõ ÖÎ Ï¡O\˜q „â◊^•úqâßfi™êÅ∞. Åx „QÆÇÏ≤ OKåe.
118 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 119
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞<Õ Ñ¨\ ì̃ W=fiQÆeQˆ D ~Ô O_»∞ â◊‰Ωõ ÅÎ #∂ ™ê^èºŒ O KÕã∞¨ ‰õΩO>Ë
^Õx<≥<· å ™êkèOK«QÅÆ O. t=*’ºuH˜ =O^Œ#O
qâßfiã¨~åÇ≤Ï`åº<Õfl NHõ$+¨µ_‚ ∞» 'ãÖâ◊Ü∂« `å‡— Jx ¿Ñ~˘¯<åfl_»∞.
ãÖâ◊Ü∞« ~°ÇÏ≤ `«"∞≥ #ÿ „â◊^úŒ =∞# |∞kúâH◊ QÎ̃ Í "Õ∞ÖÁ¯<åe. áêO_ç`º« O, `≥eq '# ã¨#fl Kåã¨`ü t= U= Hˆ =Åó—
`Õ@Å∂, K«=∞`å¯~åÅ∞, "Õ∞^è•q`«#O... JxflO\˜Hõ<åfl Q˘Ñ¨Ê „Ñ¨ÉèÏ=O 'UHÀ~°∞„^Œó # kfifÜ«∂Ü«∞`«ã∞¨ ó÷ —
't"åÜ«∞ q+¨µ~‚ ∂° áêÜ«∞—
't=— JO>Ë
„â◊^•úqâßfi™êÅˆH LOk.
–Wq "ÕÔŒ qq^èŒ ãÖ^Œ~åƒùÖ’¡ K≥ÑÊ≤ # ã¨`º« âßO`«O, â◊√^ŒúO, â◊√ÉèíO,
=K«<åÅ∞. ˆH∆=∞O, "≥∂Hõ∆O...
ã¨$+≤Hì ˜ Ñ¨Ó~°fi"Õ∞ L#fl J<åk Ñ¨~O° *’ºux 't=— "≥Ú^ŒÖ#·ˇ J~å÷Å∞<åfl~Ú.
Jx ¿Ñ~˘¯#flk "ÕÔŒ .
D t=`«fi"Õ∞ qâ◊fiOÖ’
'„Ñ¨ÑO¨ KÀÑ¨â=◊ ∞O âßO`«O t=O— – Jx LÑ¨x
+¨^fiŒ K«#O. „Ñ¨ÑO¨ K«OÖËx „Ñ¨àÜ ◊ ∂« =ãÖ÷ Ö’ Ãã`· O« „Ñü J}∞=ÙÖ’#∂
ÉèÏã≤OKÕk J^Õ. ã¨$+≤Hì ˜ Pn, JO`«O ‰õÄ_® P xO_ç LOk.
Ñ¨~=° ∂`«‡ÜÕ∞. JO`Õ HÍ^Œ∞ PkH©, JO`åxH© #_»∞=∞ ^•xx ^Œi≈OK«_O» ,
Ãã`· O« P "≥Å∞ˆQ xO_ç LOk. „QÆÇÏ≤ OK«_O» x["≥∞#ÿ
P *’ºu #∞Oz „Ñ¨ãïOz# J#O`« â◊‰õΩÎÅ
"≥Å∞QÆ∞ÖË D qâ◊fiOQÍ qãïÎ OKå~Ú. WÖÏ qâ◊fiO
Láêã¨#.
QÍ qãÎ̈iOz# t=`åfi<Õfl 'q+¨µ=‚ Ù— J<åfl~°∞. P *’ºuH©, Jk „Ñ¨ãi¨ Oz#
t=*’ºuH© D qã¨Î~°}H© ÉèË^ŒO ÖË^Œ∞. JO^Œ∞ˆH HÍOuH© `Õ_® ÖË#>Ë,¡
't"åÜ«∞ q+¨µ~‚ ∂° áêÜ«∞—. qâßfixH©
't=— JO>Ë âßO`«O, â◊√^ŒOú , â◊√ÉèOí , Hˆ =∆ ∞O,
qâıfiâ◊fi~°∞xH©
"≥∂HõO∆ ... "≥Ú^ŒÖ#·ˇ J~å÷Å∞<åfl~Ú. D t=`«fi"Õ∞
qâ◊fiOÖ’ „Ñü J}∞=ÙÖ’#∂ xO_ç LOk. ^•xx ÉèË^ŒO ÖË^Œ∞.
^Œi≈OK«_O» ,„QÆÇÏ≤ OK«_O» x["≥∞#ÿ Láêã¨#.
*’ºuH©, Jk „Ñ¨ãi¨ Oz# HÍOuH© `Õ_® ÖË#>Ë,¡
qâßfixH© qâıfiâ◊fi~°∞xH© ÉèË^ŒO ÖË^Œ∞. "≥Å∞QÆ∞<Õ
120 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 121
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
K«∂ã¨∂,Î "≥Å∞QÆ∞Ö’<Õ "≥Å∞QÆ∞ =Å<Õ |`«∞‰õΩ`«∂ =¸Å"≥∞#ÿ *’ºux QÆ=∞xOK«H,õ JOkã¨∞ÎOk.
''P *’ºu„Ñ¨HÍâ◊"∞Õ Wk—— Jx ã¨Ê $Ç¨Ï ÖËHõ rqO_»O ZO`« J*Ï˝#"≥∂, t=ã¨Ê $Ç¨Ï XHõ Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞_»∞ ~Ô O_»∞ q^è•Å∞QÍ L<åfl_»∞
ÖËx rq`«=¸ JO`Õ! Hõ#∞Hõ, ~Ô O_çO\˜H© HõÅÑ≤ XˆH '~°∞„^Œ— <å=∂xfl
WOHÍ PÖ’z¿ãÎ – "≥Å∞QÆ∞h *’ºuh XHõ\ Q˜ Í QÆ=∞xOz`Õ JO`å HõeÑ≤ =º=Ç¨ÏiOKå~°∞. D ~°∞„^Œâ◊‰õΩÎÖË t=Ùx Ñ¨Å∞
XˆH HÍOu Ñ¨ÙO[O. JO^Œ∞Ö’<Õ ã¨=∞ã¨=Î ¸ LOk. JÖÏˆQ qâ◊fi=∞Ü«∞"≥∞#ÿ ~°∂áêÅ∞. gˆ~ ÑÖK«É∂íè `«=∞Ü«∞ „Ñ¨ÑO¨ K«=∞O`å
„uQÆ∞}Ï`«‡Hõ"≥∞ÿ#
t=`«fi"Õ∞ XHõ =∞Ç¨*’ºui¡OQÆO. JO`å P HÍOuÖ’<Õ b#"≥∞ÿ ã¨$+≤ì ã≤÷u xO_ç L<åfl~°∞. WÖÏ "åºÑ≤Oz# HÍ~°}OQÍ ''#"≥∂
ÅÜ«∞Å#∞ á⁄O^Œ∞`«∞#flk. ã¨~fi° =¸ b#"≥∞ÿ ^Õxx P^è•~°O KÕã∞¨ ‰õΩfl^À J^Õ ÉèQí =Æ `Õ ~°∞„^•Ü«∞ q+¨"‚ —Õ Jx H©iOÎ zOk "ÕÔŒ . [QÆ`«∞Î#∞ x~°fiÇ≤ÏOKÕ
'eOQÆO—. D ~°∞„^Œ∞ÅO^Œ~°∂ =∞#‰õΩ 't=O— (âßO`«O, t=bÖÏ â◊HÎ̃
'qâ◊fiHÍOu =$`åÎxH˜ Hˆ O„^ŒOQÍ L#fl Ñ¨~=° ∂`«‡#∞ '*’ºui¡OQÆO— J<åfl~°∞. â◊√^ŒOú , â◊√ÉèOí , Hˆ =∆ ∞O,"≥∂HõO∆ )QÍ J#∞„QÆÇÏ≤ OKåÅx „uâ◊¥Å"≥∞` ÿ ,Õ „uHÍÖÏÅh
qâ◊fiOÖ’x ÑÖK«É∂íè `åÖ’¡ P nÑ≤Ü Î ∞Õ L#flk. Hõ#∞Hõ ÑÖK«É∂íè `« eOQÍÅ∞QÍ#∂ „¿Ñˆ~Ñ≤Oz Åaú á⁄O^Õ „Ñ¨Ü«∞`«fl"Õ∞ 'ÑÖKåHõ∆s ^Œi≈OKÕ ã¨∂~°º
^Œi≈OKå~°∞ |∞∞+¨µÅ∞. Láêã¨#—. qâßfixfl qâıfiâ◊fi~°=∞Ü«∞OQÍ K«∂¿ã"åxH˜
Jhfl â◊√ÉèHí ~õ åÖË. K«O„^•yfl=∞Ü«∞"≥∞ÿ#
t=*’ºu „Ñ¨ÑO¨ K« ¿ÇÏ`«∞=Ù, „Ñ¨–ÑÖK«O. ÑÖK«É∂íè `åÅ∞QÍ , ÑÖK«„áê}Ï
Å∞QÍ qãÎ̈iOz#^Õ „Ñ¨ÑO¨ K«O. D ÑÖK«É∂íè q∞HõÖÖ’ "åºÑ≤Oz# Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~° – D ÉèÏ=#Å#∞ Ñïje¿ãÎ 't=, ~°∞„^Œ, q+¨µ—‚ HÍOuâ◊H˜Î
K≥`· <« åºxfl „QÆÇÏ≤ OK«_®xˆH 'ÑÖKåHõi∆ —. =O\˜ <å=∂Åhfl XˆH Ñ¨~=° ∂`«‡‰õΩ K≥Ok#=h, „u<Õ„`«=∞~ÚºOk.
„Ñ¨ÑÖK«OÖ’ L#fl ÉèíQÆ=`ü â◊‰õΩÎÅhfl „Ñ¨^è•#OQÍ =¸_»∞ ~°HÍÅ∞QÍ PÜ«∞# qÖÏã¨ "≥·Éèí"åÅ ##∞ãïOz <å=∂Å∞ „Ñ¨ãi¨ Oz "åºÑ≤OKÕ
Ñ¨xKÕ™êÎ~Ú. =º=Ç¨~°OÖ’ L<åflÜ«∞x J=QÍÇ¨Ï# J=Ù`«∞Ok.
„áê}â◊‰õΩÎÖË (Ü≥∂QÆâ◊‰õΩÎÖË)
1. ™œ=∞ºO (JÑ¶∞¨ ’~°O), 2. f„=O (Ñ¶∞¨ ’~°O), 3. q∞„â◊O (Ñ¶∞¨ ’~åÑ¶∞¨ ’~°O). JÑ¨C_»∞ ^Õ=`å ÉèË^•Å∞ ÖËx ã¨~°fiã¨=∞‡`«"≥∞ÿ#
D =¸_»∞ ÅHõ} ∆ ÏÅ∞ „Ñü JOâ◊OÖ’#∂ LO\Ï~Ú. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ – Jyfl `«`ÀÎ fiáêã¨# x["≥∞#ÿ P^è•ºu‡HõOQÍ QÀK«iã¨∞OÎ k. ã¨~åÊÖˇ· , J=∞$`«
"≥Å∞QÆ∞xzÛ, áêHõO KÕã,≤ "Õ_qç ∞xzÛ 'JÑ¶∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ — J#∞„QÆÇÏ≤ ã¨∂<Î ,Õ ^ŒÇÏ¨ #O D J^Œ∞ƒù`« t=`«`åÎ fixfl x~åHÍ~°OQÍ Láêã≤O ÅHõ∆}"Õ∞ J=∞$`«H˜~°}∞_≥·
KÕã≤ „Ñ¨àÜ ◊ ∂« xfl ã¨$+≤Oì K«QeÆ Qˆ 'Ñ¶∞¨ ’~°O—QÍ#∂ Ñ¨xKÕã∞¨ OÎ k. WÖÏˆQ Jxfl Éè∂í `å K«_»O 'eOQÀáêã¨#—. ™êHÍ~°OQÍ k=º=∞OQÆà◊ (K«O„^Œ∞_≥·) t=Ùx
Ö’¡#∂ Ñ¶∞¨ ’~°=¸, JÑ¶∞¨ ’~°=¸ ~Ô O_»∂ LO\Ï~Ú. ~Ô O_»∂ [QÆxfl~°fiÇ¨Ï}‰õΩ q„QÆÇ¨ÏŸáêã¨#. P ™êHÍ~åÅ∞ K«„#ÌâıY~°∞xQÍ, J^Œ∞ƒù`« ~°∂ÑÖ
J=ã¨~°"Õ∞. <åQÍÉèí~°}∞xQÍ, „u<Õ„`«∞xQÍ QÀK«iOKÕ Ñ¨Å∞
~°∂áêÅ∞. ÉèÏqOz ^Œi≈¿ãÎ D ~°∂áêÅhfl J~°∂Ñ¨ ™êH∆Í`«¯iã¨∞ÎOk.
D ~Ô O_»∞ q^è•Öˇ#· ~°∂áêÅ`À L#fl t=`åfixfl '~°∞„^Œ— J<åfl~°∞. '~°∞„^Œ—
â◊ÉÏÌxH˜ '~À^Œ# HÍ~°‰Ωõ _»∞— Jx XHõ J~°O÷ . Wk Ñ¶∞¨ ’~° ã¨fi~°∂áêxfl K≥|∞`«∞Ok. "≥∞#ÿ t= K≥`· <« åº<Õfl =ºHõOÎ KÕ™êÎ~Ú.
W^Õ '~°∞„^Œ— Ñ¨^•xH˜ '~°∞`ü#∞ „^ŒqOÑ¨*Ü Ë Ú« "å_»∞— (^Œ∞óMÏhfl ^Œ∞óYHÍ~°}ÏÅh „uQÆ∞}Ï`«‡Hõ "≥∞#ÿ [QÆ`∞« #Î ∞ x~°fiÇ≤ÏOKÕ t=bÖÏ
x~°∂‡eOKÕ P#O^Œ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞) Jx ‰õÄ_® J~°÷O. Wk JÑ¶¨∞’~°`«`åÎ fixfl â◊H˜Î „uâ◊¥Å"≥∞ÿ`Õ, „uHÍÖÏÅh ^Œi≈OKÕ ã¨∂~°º
122 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 123

...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
K«O„^•yfl=∞Ü«∞"≥∞#ÿ HÍOuâ◊HÎ˜ „u<Õ„`«=∞~ÚºOk. „Ñ¨ãi¨ Oz "åºÑ≤OKÕ „áê}â◊‰Ωõ ÖÎ Ë
(Ü≥∂QÆâ‰◊ Ωõ ÖÎ )Ë ã¨~åÊÖˇ· , J=∞$`« ÅHõ} ∆ "Õ∞ J=∞$`«H~˜ }° ∞_≥· (K«O„^Œ∞_≥)· t=Ùx ÉèÏ=O – ã¨fiÉèÏ=O – „Ñ¨ÉÏè =O
J^Œ∞ƒù`« ~°∂ÑÖ ™êH∆Í`«¯iã¨∞OÎ k.
qâı+¡ ã≤ ∂¨ Î "≥o`Õ t=Ùx |Ç¨ï~°∂áêÅÖ’ PÜ«∞# qq^èŒ J#∞„QÆÇ¨ Å∞ ™êH∆Í`«¯i XHõ =ºHÎ̃ ãÖ™ê¯~°O J`«_ç =∂@Ö’ K«∂Ñ¨ÙÖ’
™êÎ~Ú. J#∞„QÆÇÏ¨ q^è•<åÖË J#O`« ~°∂áêÅ∞, J#O`« <å=∂Å∞. ^•H˜} ∆ º KÕ`Ö« ’ „ÑüÑ¶e¨ OK«_"» ∞Õ HÍHõ Ñïã¨~åÅÃÑ· ‰õÄ_®
ã¨fiÉèÏ=O`À ^Œ∞óMÏxfl áÈQ˘_»`å_»∞ Hõ#∞Hõ ^ŒH} ∆˜ Ï=¸iÎ. '^ŒH} ∆˜ — JO>Ë 'ã¨~fi° „Ñ¨ÉÏè =O K«∂Ñ≤ã∞¨ OÎ k. „áêp# „QÆO^ä•ÅÖ’
ã¨=∞~°∞_÷ ∞» — Jx ‰õÄ_® J~°O÷ . DÜ«∞<Õ t=Ùx QÆ∞~°∞=¸iÎ. J*Ï˝# =∞$QÍÅ#∞ XHõi WO\˜H˜ "≥o`Õ ZO`À „Ñ¨âßO`«OQÍ Jx QÆ=∞xOz`Õ
"Õ\Ï_Õ"åxQÍ t=Ù_»∞ PkH˜~å`«∞_»∞. `«# â◊H`Î˜ À „Ñ¨ÑO¨ K« ‰õΩ@∞OÉÏxfl x~°fiÇ≤ÏOKÕ Ñ≤ã∞¨ OÎ k. ZO`«¿ãÃÑ<· å ‰õÄ~ÀÛ"åÅ<Õ ÉèÏ=# HõÅ∞QÆ∞ =∞#‰õΩ J<ÕHõ JOâßÅ∞
"å_»∞ áê~°fifÑü. =∞$`«∞º (Jq^Œº) "Õ^#Œ Å#∞ Ç¨ÏiOKÕ =∞$`«∞ºO[Ü«Ú_»∞. `«∞Ok. =∞i H˘O^Œi Wà◊¡‰õΩ "≥o¡#Ñ¨Ù_»∞ ZO`« J=QÆ`«=∞=Ù`å~Ú.
Éè=í ~ÀQÍxH˜ zH˜`û« ‰õΩ_»∞ "≥^· ºŒ <å^ä∞Œ _»∞ ã¨~fi° ^Œ∞óYÇ¨Ï~°∞_»∞. `åÑ¨ãO¨ Ç¨~°‰Ωõ _≥· `˘O^Œ~Q° Í Éˇ@ · Ñ¨_`» å=∂ JxÑ≤ã∞¨ OÎ k.
™êO`«fi#Ñ¨~K° Õ K«„#ÌâYı ~°∞_»∞. P WO\˜x J=∞iÛ# Ñ¨ûúŒ Ö’ WO\˜"åi ãÖ™ê¯ =∞Oz ÉèÏ"åÅ∞,
'â◊O— (ã¨∞MÏÅ#∞, âßOux) HõeyOKÕ "å_»∞ – â◊OHõ~∞° _»∞. P 'â◊O— J<Õ ~å^Œ∞Å∞ ^Àº`«H=õ ∞=_»"∞Õ HÍHõ, "å`å=~°}OÖ’x =∞Oz PK«~} ° –
Ñ¶Ö¨ ÏÅ‰õΩ `å<Õ =¸ÅO Hõ#∞Hõ – 'â◊OÉè∞í _»∞—. ^Õ=`«ÅO^ŒiH© P ^Õ=`«fi â◊HxÎ˜ zÛ# â◊HÎ̃ `«~O° QÍÖ’¡ =∂~°∞Ê fã¨∞‰õΩ=ã¨∞OÎ k. D ~Ô O_çO\˜h
Ñ¨~=° ∂`«‡ Hõ#∞Hõ '^Õ=^Õ=Ù_»∞—, '=∞Ç¨^Õ=Ù_»∞—. P Ñïã¨~åÖ’¡ „Ñ¨"tÕ Oz#"åi ã¨fiÉèÏ"åxfl Ãã`· O« Jaè=$kú KÕã∞¨ ‰õΩO>Ë
qâ◊fiOÖ’ „Ñü HõêŒ HÍ PÜ«∞# K≥`· #« º qâı+"¨ ∞Õ . „Ñü J}∞=ÙÖ’ x~°O`«~O° =∂~°∞Û`«∞Ok. XHõ „áêO`åxfl ÉÏQÆ∞ KÕÜ∂« ÅO>Ë
x"åã¨ Éè∂í =ÚÖË
™êˆQ K≥`· #« º #~°#Î "Õ∞ qâ◊fi K«Å#HÍ~°Hõ t=#~°#Î O. P <å@ºOÖ’<Õ =∞#=∞O`å JO^Œ∞Ö’ x=ã≤OKÕ "åix =ÚO^Œ∞ ÉÏQÆ∞KÕÜ∂« Åx
b#"≥∞ÿ L<åflO. P Z~°∞HõÜ∞Õ t=<å@º ^Œ~≈° #O. nx `å`«Ê~°ºO. ÉèÏ"åÅ‰õΩ L#fl â◊HÎ̃ JO`«\ k˜ . Ñ¨Ùh`«=∞=Ù`å~Ú.
WÖÏ |Ç¨ï ÉèOí y=∞Å`À ÉèÏã≤OKÕ t=K≥`· <« åºxfl – ã¨~fi° Hˆ O„^Œ"∞≥ #ÿ UHõ XHõ™êi N~å=Ú_»∞, ÅHõ∆ ‡}∞_»∞ J~°}ºOÖ’ JO^Œ∞Ö’
*’ºuQÍ ^Œi≈OKÕ Ü≥∂QÆ"∞Õ t=eOQÆ ^è•º#O. "≥à√◊ `«∞O_»QÍ `À=Ö’ JO`«=~°‰Ωõ ~å=Úx =ã¨∞=Î Ù „Ñ¨"ÕtOz#"åi
''Ö’HõO|∞Å∞ Ö’Hõã∞¨ Å÷ ∞ Å#∞ Ãã`· O« "≥∂ã¨∞‰õΩ=ã¨∞#Î fl ÅHõ∆ ‡}∞_»∞ XHõKÀ@ |∞^Œ∞úÅ∞
Ö’ˆHâ◊√Å∞ `≥y# `«∞k#Ö’HõO|QÆ∞ ÃÑOrHõ\ ˜ Hõ=fiÅ Ç¨Ï~îå`«∞QÎ Í Py– ''~å=∂! h =ã¨∞=Î ÙÅhfl <Õ<O≥ ^Œ∞‰õΩ
UHÍHõ$u "≥Å∞QÆ∞—— *’ºu – t=*’ºu. "≥∂Ü«∂e? <Õ#∞ h "≥O@ #_»∞ã¨∞OÎ >Ë #∞=Ùfi ^Œ~å˚QÍ â◊√^Œú=∞=Ù`å~Ú.
^è•º#OÖ’ ÉÏÇ¨ÏºÖ’HÍÅ P=~°}Å∞ ^•\˜, =∞#Ö’x ã¨~fi° K≥`· <« åºxH˜ =ÚO^Œ∞ "≥à`◊ å"å? h =ã¨∞=Î ÙÅ∞ #∞"Õfi "≥∂ã¨∞HÀ!——
=¸Å"≥∞ÿ ÉèÏã≤OKÕ Ñ¨~O° *’ºux ^Œi≈OK«_"» ∞Õ – t= ~å„u"Õà◊ =∞Ç¨eOQÀ^Œƒ=ù Jx JÑ¨ÊyOKå_»∞.
Ü≥∂QÆO. N~å=Ú_»∞ ã¨~ˆ #x, z~°∞#=Ùfi`À "å\˜x ã‘fiHõ
iOz =ÚO^Œ∞‰õΩ #_»=™êQÍ_»∞.
124 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 125
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
H˘O`« ^Œ∂~°O ™êQÍHõ, ÅHõ∆ ‡}∞_»∞ =∞m§ Ç¨Ï~îå`«∞QÎ Í, ''N~å=∞K«O„^•! D KÕã¨∞‰õΩO>Ë x"åã¨ Éèí∂=ÚÖË Ñ¨Ùh`«=∞=Ù`å~Ú.
¿ã=‰õΩ_»∞ g∞=^ŒÌ LO_»QÍ, g∞s ÉèÏ~åxfl "≥∂Ü«∞_»O `«Q∞Æ <å? <åk JÑ¨Kå~°"∞≥ ÿ JO^Œ∞Ö’ „Ñ¨"tÕ Oz#"åi |∞^Œ∞Åú ∞ â◊√^Œ=ú ∞=Ù`å~Ú.
áÈ~ÚOk =∞xflOK«O_ç—— Jx HÍà◊§ÃÑ· Ñ¨_,ç uiy P =ã¨∞=Î Ùefl `å<Õ "≥∂ã≤ J~Ú`Õ =∞Oz`«#O, J#∞ëêª#O '|ÅO—QÍ
#_»=™êQÍ_»∞. LO_®e. ZO`« |ÅOQÍ JO>Ë W`«~∞° Å ^Œ∞+¨`ì åfixfl
`«#Ö’ ZO^Œ∞‰õΩ JÖÏO\˜ =∂~°∞Ê [iyO^Œx N~å=Ú_ç<Õ „Ñ¨tflOKå_»∞. Ãã`· O« Ñ¨ÅK«|~°KQ« eÆ Qˆ @O`«. x[OQÍ ^ÕâHˆ◊ =∆ ∂xfl
''ÅHõ∆ ‡}Ï! #∞=Ùfi h ã¨fiÉèÏ=ã≤ÔúŒ QÍ q#Ü«∞O`À #_»∞ã¨∞<Î åfl=Ù. HÍh `À=Ö’ JÖÏ HÍ‰õΩO_® W`«~∞° Å ^Œ∞+¨`ì åfixH˜ `å#∞ „Ñ¨ÉÏè
=∞#O ^•@∞`«∞#fl „áêO`«O ~åHõã∆ ¨ x"åã¨ Éè∂í q∞. P Éè∂í „Ñ¨ÉÏè =O KÕ`« hÖ’ q`«∞_»Ü∞Õ ºO`« |ÅÇ‘Ï#Ñ¨Ù =∞Oz`«#O Ñ¨xH˜~å^Œ∞. HÀˆ~"å~°O^Œ~∂° `å=Ú
Jq#Ü«∞O „Ñ¨"tÕ Oz, D ÉèÏ~åxfl <å‰õΩ JÑ¨ÊyOKå=Ù. P „áêO`«O ^•\˜ x[OQÍ ^Õâ◊ˆH∆=∂xfl HÀˆ~"å~°O^Œ~°∂ `å=Ú J#∞ëêª# |ÖÏxfl,
=KåÛHõ, =∞m§ h Jã¨Å∞ ã≤u÷ H˜ #∞=Ùfi =zÛ ÉèÏ~åxfl uiy „QÆÇÏ≤ OKå=Ù. P J#∞ëêª# |ÖÏxfl, ^è~Œ å‡K«~}° #∞, „¿Ñ=∞ ã¨fiÉèÏ"åxfl ^èŒ~å‡K«~°}#∞,
=∂~°∞Ê h `«ÑC¨ HÍ^Œ∞. Ñïã¨~åÅ „Ñ¨ÉÏè =O—— Jx q=iOKå_»∞ ~å=Ú_»∞. |ÅÑ¨~°K«∞H˘<ÕÖÏ =∞Oz JÅ"å@∞¡, „Hõ=∞tHõ∆}, „¿Ñ=∞ ã¨fiÉèÏ"åxfl
Wk U ~å=∂Ü«∞}OÖ’#∂ ÖËx HõeÊ`« Hõ^Õä J~Ú<å Hõ^•ä HõÅÊ# KÕã#≤ ã¨pÛùÅ`«, ¿ãflÇ¨Ï ã¨fiÉèÏ=O, ÉèQí =Æ ^•úº#O =O\˜q
|ÅÑ¨~°K«∞H˘<ÕÖÏ
=∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞ =∞#‰õΩ K≥ÑÊ¨ ^ŒÅK«∞‰õΩ#flk XHõ Q˘Ñ¨Ê ã¨`åºxfl. JÅ=~°K«∞HÀ"åe. JÖÏO\˜ "åˆ~ âßOu=∞Ü«∞
=∞# „áêp# „QÆO^ä•Ö’¡ `«Ñã¨ ∞¨ fiÅ P„â◊=∂Å#∞ J^Œ∞ƒùÒ« QÍ =i‚OKå~°∞. "å`å=~°}Ïxfl <≥ÅH˘ÅÊQÆÅ~°∞. =∞Oz JÅ"å@∞¡,
Wq HõeÊ`åÅ∞ HÍ=Ù, ã¨`åºÖË. âßOuÜ«Ú`« ã¨=∂[ ™ê^è#Œ ‰õΩ W^Õ Ñïëê¯~°O. „Hõ=∞tHõ∆}, ã¨pÛùÅ`«,
=∞Ç¨Ï~°∞¬Å P„â◊=∞OÖ’ – áê=Ú Ñ¨_Q» Æ h_»Ö’ =ÚOyã¨ ¿ã^Œf~°∞`«∞#fl@∞¡, D Jã¨Å∞ ã¨∂„`åxfl qã¨‡iOz ZxflÉ’^è#Œ Å∞ ¿ãflÇ¨Ï ã¨fiÉèÏ=O,
U#∞QÆ∞ `˘O_»O`À h\˜x [Å∞¡`∂« ã≤OÇ¨xfl =ÚiÑ≤ã∞¨ #Î fl@∞¡, ÖË_Ñç Å≤ ¡ ÃÑ^ŒÑÌ Ù¨ e`À KÕã<≤ å, Zxfl 'ÖÏ JO_£ P~°~¤ —ü qÉèÏQÍÅ∞ ™ê÷ÑO≤ ÉèQí =Æ ^•úº#O =O\˜q
P_»∞‰õΩO@∞#fl@∞¡, áê=Ú– ZÅ∞Hõ Hõ|∞~å¡_∞» ‰õΩO@∞#fl@∞¡ "å`å=~°}Ïxfl =i‚ z<å Jq Hˆ =ÅO ÃÑÃ· Ñ· „Ñ¨Ü∞« `åflÅ=Ù`å~Ú.
™êÎ~∞° . Wk Hˆ =ÅO =~°#‚ Hõ^Œä HÍ^Œ∞. JÅ=~°K«∞HÀ"åe.
JÖÏO\˜ "åˆ~

=∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ Ö’Hõ Ç≤Ï`åxfl HÀˆ~ „¿Ñ=∞ã¨fiÉèÏ=ÙÅ∞. Ç≤ÏOã¨ "åiÖ’ J}∞=O`«
‰õÄ_® LO_»^∞Œ . |bÜ«∞"≥∞#ÿ „¿Ñ=∞<Õ `«=∞ ãÖ™ê¯~°OQÍ =∞ÅK«∞‰õΩ#fl `åÑ¨ã∞¨ Å âßOu=∞Ü«∞
`«Ñó¨ „Ñ¨ÉÏè =O, x`«º ^Õ=`å#∞ëêª#O... W=hfl P "å`å=~°}OÖ’ â◊H`Î̃ ~« O° QÍ "å`å=~°}Ïxfl
Å#∞ k=ºOQÍ, „¿Ñ=∞=∞Ü«∞OQÍ, âßOuÜ«Ú`«OQÍ =∂iÛ"Õâß~Ú. ^•x`À
<≥ÅH˘ÅÊQÆÅ~°∞.
[O`«∞=ÙÖ’¡x ã¨ÇÏ¨ [ "≥~· O° ‰õÄ_® #tOz ™êuÎ fiHõ`,« âßO`«O, „¿Ñ=∞ qãïÎ O
Kå~Ú.
„áêp# „QÆO^ä•ÅÖ’ D q+¨Ü∂« Å∞ QÆ=∞xOz`Õ =∞#‰õΩ J<ÕHõ JOâßÅ∞
J=QÆ`=« ∞=Ù`å~Ú. =∞Oz ÉèÏ"åÅ∞, =∞Oz PK«~}° – D ~Ô O_çO\˜h Jaè=$kú
126 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 127
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
^•x „â◊=∞‰õΩ QÆ∞iÎOÑ¨ÙÖË^∞Œ .
'L_»∞`åÉèíH˜Î— HÍh K«∂_»=Åã≤#"å_Õ K«∂âß_»∞.
Z=iHÀãÖ P zxfl „áê}O `«Ñ#¨ Ñ¨_∞» `ÀO^À
D =∂@#∞ =∞#O `«~K° ∂« "å_»∞`«∞O\ÏO. U^À L_»∞`åÉèHí QÎ˜ Í.... JO@∂ P N ~å=∞K«O„^Œ∞_Õ QÆ∞iÎOKå_»∞. "≥O@<Õ KÕ~° U HÍ~°º„Hõ=∞
ã¨=∞~°Ê}Å∞, ¿ã=Å∞ KÕã∞¨ OÎ \ÏO. nâß_»∞, "Õ∞#∞ xq∞~å_»∞. x~°fiÇ¨Ï}Ö’<≥·<å „â◊=∞
HÍh nxÖ’ ZO`À Ö’`«∞, QÍ_è`» « L<åfl~Ú. x[OQÍ =∞#‰õΩ 'L_»∞`åÉèHí —Î̃ [#‡™êÑ¶Ö¨ Ïºxfl J#∞„QÆÇÏ≤ OKå_»∞. â◊HÎ̃x ZÖÏ QÆ∞iÎOz
LO>Ë Jhfl L#fl>Ë.¡ D XHõ¯ Ñ¶¨∞@ìOÖ’ – Hõ$+≤Ö’ LO_»=Åã≤# P^ŒiOKåÖ’ ~å=Úx
"åb‡H˜ ~å=∂Ü«∞}OÖ’ L_»∞`« =$`åÎO`«O ÖË^#Œ fl=∂@ x["Õ∞HÍh, U x*Ï~Úf, „¿Ñ=∞, Ü«∂=K«ÛHù Î˜ ÉèÏ=# J<Õ JOâßÅ∞,
K«∂ã≤ „QÆÇ≤ÏOKåe.
Ñ¨Ù~å}OÖ’ #∞Oz ^•xx „QÆÇÏ≤ OKå~À, U =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞ `«# ÉèÏ=#`À „¿Ñ=∞#∞ QÆ∞iÎOK«QeÆ Qˆ ™œ[#ºjÅ`« J<Õ P^Œ~≈° O
~°∂Ñ¨HÅõ Ê# KÕâß_À – U^≥`· <Õ OÕ XHõ J^Œ∞ƒù`« Ñ¶∞¨ @ìq∞k. q∞o`«"∞≥ ÿ HõxÑ≤™êÎ~Ú.
ZÖÏ „â◊=∞Ñ¨_®Ö’
'L_»∞`åÉèHí —Î̃ JO>Ë U^À JÅÊOQÍ KÕÜ∞« _»OHÍ^Œ∞. U HÍ~°º„Hõ=∞ x~°fiÇ¨Ï}Ö’<≥<· å „â◊=∞ â◊HxÎ̃ ZÖÏ L_»∞`«#∞ K«∂ã≤
`«# ã¨~fi° ™êfihfl ^è•~°áÈÜ«∞_»O. Wk J~°O÷ HÍ"åÅO>Ë P ã¨xfl"Õâßxfl Ñï QÆ∞iÎOz P^ŒiOKåÖ’ ~å=Úx K«∂ã≤ „QÆÇÏ≤ OKåe. <Õ~∞° ÛHÀ"åe. WO`« Q˘Ñ¨Ê
jeOKåe. ZÖÏ „â◊=∞Ñ¨_®Ö’ L_»∞`«#∞ K«∂ã≤ <Õ~∞° ÛHÀ"åe. `åºQÍxH©, ã¨~fi° ã¨=∞~°Ê}H©
"å#~°∞ÅO^Œ~∂° ã¨=Ú„^ŒOÃÑ· "å~°kè xi‡ã¨∞<Î åfl~°∞. JO^Œ~∂° Q˘Ñ¨Ê â◊HÎ̃ WO`« Q˘Ñ¨Ê `åºQÍxH©, ã¨~°fiã¨=∞~°Ê}H© „Ñ¨fHõ „Ñ¨fHõ J~Ú# L_»∞`« ÉèHí HÎ̃ ˜
=∞O`«∞Å∞. D ã¨=∞Ü«∞OÖ’ D Ñ¨x#O`å QÆ=∞xã¨∂Î XHõ=¸Å XHõ L_»∞`« J~Ú# L_»∞`« ÉèHí HÎ̃ ˜ L^•Ç¨Ï~°}. L^•Ç¨Ï~°}. qâßÅ
L#flk. qâßÅ"å~°kHè ˜ L_»∞`« ZO`À, J#O`«qâ◊fiOÖ’ "å~°kèH˜ L_»∞`« ZO`À,
''N ~å=∞"åHõºO HÀãÖ JO^Œ~∂° `«=∞ â◊HxÎ̃ ã¨=∞~°Ê} KÕã∞¨ <Î åflˆ~. <å =∞#=¸ JO`Õ.. LxH˜H˜ ™ê~°÷Hõ`«QÍ qâ◊fiOÖ’ J#O`«qâ◊fiOÖ’
=O`«∞ HÔ O· Hõ~åºxfl <Õ#∞ KÕÜ∂« e—— Jx xâ◊Û~ÚOK«∞H˘x, `å#∞ ã¨=Ú„^ŒÑÙ¨ =∞#=O`«∞ Hõ$+≤x =∞#O KÕÜ∞« _»"∞Õ .
=∞#=¸ JO`Õ..
`«~O° QÍÅ h\˜Ö’ `«_ãç ,≤ `«# `«_Xç O\˜x Wã¨∞HõÖ’ á⁄i¡Oz, XO\˜H˜ JO\˜# ''<Õ#∞ Ñ¶∞¨ #∞_»#∞——Jx JÇ¨ÏOHõiOK«#∂ ‰õÄ_»^∞Œ .
Wã¨∞Hõ#∞ xi‡`«=∞ø`«∞#fl "å~°kÃè Ñ· "Õã∂¨ ,Î =∞m§ Wã¨∞HõÖ’ á⁄i¡ P Wã¨∞Hõ#∞ ''<Õ#∞ JÅ∞Ê}˜—‚ — Jx K«uH˜Å|_»_=» ¸ ãïHÍ^Œ∞.
LxH˜H˜ ™ê~°H÷ `õ Q« Í
=∞m§ "å~°kHè ˜ ã¨=∞iÊã¨∂Î Jq„âßO`«OQÍ „â◊q∞™ÈÎOk. PkèHºõ ÉèÏ=<å, P`«‡#∂º#`å– D ~Ô O_»∂ ÖËx Hõ~‡° qâ◊fiOÖ’ =∞#=O`«∞
WO^Œ∞Ö’ L_»∞`« `«# â◊H˜Î#O`«\ ˜h ^è•~°áÈ™ÈÎOk. ~å=ÚxH˜ `å#∞ x+ª̈#∞ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ QÆ=∞x™êÎ_∞» . `«y# Ñ¶Ö¨ Ïxfl Hõ$+≤x =∞#O
KÕÜ∞« QÆey#^•x #O`«\ h˜ ã¨=∞„QÆOQÍ KÕ™ÈÎOk. ™êÎ_»∞. KÕÜ«∞_»"Õ∞.
HÍh D Hõ$+≤x U "å#~°∞_»∂ QÆ=∞xOK«Ö^Ë ∞Œ . ÉèQí "Æ å#∞xH˜ =∞#"Õ∞k ã¨=∞iÊOz<å Jk PÜ«∞
Z=~°∂ L_»∞`«#∞ ÑïHÕK«Ö^Ë ∞Œ . ÑïHÕz<å – ^•x „â◊=∞=Å¡ "å~°kHè Q˜ Íh, #‰õΩ J=ã¨~=° ¸ HÍ^Œ∞. PÜ«∞#‰õΩ ÖËHÍ HÍ^Œ∞.
"å#~°∞Å‰õΩQÍh, ~å=ÚÅ"åiH˜QÍh Wã¨∞=∞O`« ‰õÄ_® „Ñ¨Ü∂≥ [#O ÖË^∞Œ Hõ#∞Hõ =∞# „¿Ñ=∞ =ºH©HÎ ~õ } ° "Õ∞ ã¨=∞~°Ê}O.
128 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 129
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
'<Õ#∞ WO`« KÕâß#∞. Wxfl KÕâß#∞. J~Ú<å ^Õ=Ù_»∞ WOHÍ J#∞„QÆÇÏ≤ O
K«_OÕ ..?— J<Õ "≥Ú‰õΩ¯Å ÉË~Q° Íà◊√§ nxx QÆ=∞xOKåe. ÉèQí =Æ O`«∞x <å=∞ ~°∂áêÅ∞
QÆ∞iÎOÑ¨ÙHÀãÖ áê‰õΩÖÏ_»x L_»∞`«Ö’x „¿Ñ=∞ Ñ¨Ó~°fiHõ `åºQÆ ÉèÏ="Õ∞
'k=º— <å=∞O,
ÉèQí =Æ O`«∞x ^Œ$+≤Hì ˜ "≥o§Ok. ÉèíQÆ=O`«∞x ™êHÍ~°OQÍ, x~åHÍ~°OQÍ Láê
qâ◊fiOÖ’ =∞#"≥∞O`« JÅÊr=ÙÅ"≥∞<ÿ å â◊H=Î˜ OK«#ÖËx „â◊^•úÑÓ¨ ~°fiHõ ÉèÏ=#`À ã≤OKÕ qaè#fl =∂~åæÅ∞<åfl~Ú. Uk WO^Œ∞Ö’ ã¨=º 'k=º— ~°∂ÑÖ...
‰õÄ_ç#<å_»∞ qâ◊fiO QÆ∞iÎOK«‰Ωõ <åfl, qâıfiâ◊fi~°∞_»∞ QÆ∞iÎ™êÎ_∞» . D Éè~í À™ê D "≥∞#ÿ ^Œx „Ñ¨tfl¿ã.Î .. U^≥<· å, 'Láêã¨ºO ÉèQí =Æ O`«∞_Õ— D ~Ô O_çO\˜`À |O^èOŒ
Ñ¶∞¨ @ìOÖ’ HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. Jx „QÆÇÏ≤ OK«_O» =ÚYºO. ÃÑ@∞ì‰õΩO>Ë,
''„uHõ~}° â◊√kúQÆ KÕã#≤ Ñ¨#∞Å#∞ ^Õ=Ù_»∞ "≥∞K«∞Û#∞—— (J#fl=∞Ü«∞º). =∞x+≤ „Ñ¨^•è #OQÍ <å=∞~°∂Ñ¨ [QÆ`∞« ÖÎ ’ L<åfl Jk Éè= í |O^èOŒ #∞Oz
WKÕÛ =ã¨∞Î=Ù#∞ HÍHõ, WzÛ# =∞#ã¨∞#∞ QÆ∞iÎOKÕ Jã¨Öˇ·# „¿Ñ=∞=¸iÎ _»∞. <å=∞O ~°∂ÑÖ... ÖËx ^•xx ÉèÏqOK«Ö_Ë ∞» , "≥∂K«#O Hõeyã¨∞OÎ k.
Ñ¨~°=∂`«∞‡_˘Hõ¯_Õ. Ñ¨@∞ìHÀÖË_∞» . Ñ¨@∞ì‰Ωõ "ÕÖÏ_»∞`«∞#flk <å=∞ ~°∂áê <å=∞~°∂áêf`«"≥∞ÿ#
^≥=· O, Éè‰í Ωõ _Î ∞» – W~°∞=Ùi #_»∞=∞#∞#fl |Å"≥∞#ÿ „¿Ñ=∞ |O^è•xH˜ J^Œ∞ƒù`« Å`À<Õ. `«iOK«=Åã≤Ok ‰õÄ_® "å\˜`À<Õ. `«`åÎfixfl U^À XHõ
ã¨xfl"Õâ◊q∞k. U <å=∞~°∂áêÅ∞ |O^è#Œ ¿ÇÏ`«∞=ÙÖ’, Uq =ÚH˜Î P^è•~°O ^•fi~å<Õ
¿ÇÏ`«∞=ÙÖ’ „QÆÇ≤ÏOKåe. 'k=º— <å=∞O, 'k=º—
„QÆÇÏ≤ Oz „Hõ=∞OQÍ
~°∂ÑÖ... D Ô~O_çO\˜`À |O^èŒO ÃÑ@∞ì‰õΩO>Ë,
Jk Éèí=|O^èŒO #∞Oz "≥∂K«#O Hõeyã¨∞ÎOk. P `«`Î« fiOÖ’ b#O
<å=∞~°∂áêf`«"∞≥ #ÿ `«`åÎ fixfl U^À XHõ P^è•~°O HÍ"åe. JO^Œ∞Hˆ
^•fi~å<Õ „QÆÇÏ≤ Oz „Hõ=∞OQÍ P `«`Î« fiOÖ’ b#O ÉèÏ~°fÜ«∞ "≥k · Hõ `åuÎfiHõ
HÍ"åe. JO^Œ∞Hˆ ÉèÏ~°fÜ«∞ "≥k· Hõ `åuÎ fiHõ zO`«# zO`«# ÉèQí =Æ O`«∞x
ÉèíQÆ=O`«∞x x~åHÍ~° ™êHÍ~° `«`åÎ fixH˜ ã¨=∞#fi x~åHÍ~° ™êHÍ~° `«`åÎfixH˜
Ü«∂xfl ™êkèã∂¨ Î D qã¨$`Î "« ∞≥ #ÿ J<åk ãÖã¨¯ $ux ã¨=∞#fiÜ«∂xfl ™êkèã¨∂Î
Pq+¨¯iOzOk. D qã¨$`Î "« ∞≥ #ÿ J<åk
N~å=∞Hõ$+¨‚ Ñ¨~°=∞Ç¨ÏOã¨ D ã¨=∞#fiÜ«∂xH˜ ãÖã¨¯ $ux
K«H¯õ x L^•Ç¨Ï~°} WKåÛ~°∞.
Pq+¨¯iOzOk.
''h~°∞ x~åHÍ~°O. HÍh Jk =∞OK«∞ÉÁ=∞‡QÍ
Ñ¶∞¨ hÉèqí ¿ãÎ ™êHÍ~°O. =∞OK«∞ÉÁ=∞‡Ö’ h~°∞ `«ÑÊ¨
=∞ˆ~g∞ ÖË^∞Œ . h\˜Ö’ Juj`«Å`å QÆ∞}O Hõey`Õ
130 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 131
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
=∞OK«∞ U~°Ê_»∞`«∞Ok. JÖÏˆQ qâ◊fi"åºÑ¨Hõ x~åHÍ~° Ñ¨~=° ∂`«‡, `«##∞ H˘Å∞K«∞
H˘<Õ Éè‰í Ωõ xÎ =∞#ã¨∞#∞Oz =KÕÛ 'ÉèHí —Î̃ („¿Ñ=∞) J<Õ j`«Å`«`À `«#Ö’x 'J#∞ P^è•ºu‡Hõ`« JO^Œi ™⁄`«∞Î
„QÆÇÏ¨ O— J<Õ j`«Å`«fiO ‰õÄ_® HõÅã≤ ™êHÍ~°∞_Ò`«∞<åfl_»∞. „Hõ=∞OQÍ Éè‰í Ωõ xÎ
Láêã¨# ÑÖ_ç *Ï˝#ã¨∂~Àº^ŒÜ∞« O`À =∞OK«∞ Hõiy hÔ~#· @∞¡, D Ñïq∞`«"∞≥ #ÿ =∞# „áêp# =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ Jáê~° `«Ñ¨â◊≈H˜Î`À
™êHÍ~°O JÑïq∞`« x~åHÍ~° Ñ¨~°=∂`«‡ÜÕ∞ J<Õ Z~°∞Hõ Hõey P x~°∞æ} ^Œi≈Oz# âßâ◊fi`« ã¨`åºÅ∞ q*Ï˝# ãÖÑ¨^Œ "Õ^•ÅÖ’
K≥`· #« ºOÖ’ b#=∞=Ù`å_»∞.—— xH˜∆Ñ¨Î"≥∞ÿ L<åflÜ«∞x JO^Œ~°∂ JOwHõiOKÕ q+¨ "Õ^•Å#∞^Œúi™êÎ=∞<Õ
D q=~°}#∞ QÆ=∞x¿ãÎ Jxfl =∂~åæÅ ã¨=∞#fiÜ«∞=¸ É’^èÑŒ _¨ ∞» `«∞Ok. Ü«∞"Õ∞. J~Ú`Õ P JÑ¨Ó~°fi*Ï˝#O Hˆ =ÅO JO^Œ∞Ö’<Õ x<å^•Å∞ Q˘Ñ¨Ê"Õ.
WOHÍ PÖ’z¿ãÎ – ÑÖK«^•~°‰Ωõ U PHÍ~°=¸ LO_»^∞Œ . HÍh P ÑÖK«^•~°`À ^•yÖË^∞Œ . Jk *’ºu#∞Oz HÍOuÖÏ KåÖÏ qã¨$Î J=â◊ºHõ~°Î"åºÖË!
J<ÕHõ ÉÁ=∞‡Å∞ KÕã∞¨ OÎ \Ï~°∞. ÉÏ`«∞, U#∞QÆ∞, HÀ_ç, zÅHõ... WÖÏ! uQÍ „Ñ¨ãi¨ Oz "åºÑ≤KÎ O≥ kOk. HÍ^Œ#O! HÍh P "Õ^•Å
Ñ¨ãÑ≤ Å≤ Å¡ ∞ "åi HõO\˜H˜ U PHÍ~°O ÉÏQÆ∞O^À ^•xx „QÆÇÏ≤ Oz uO\Ï~°∞. ~å=∂Ü«∞}, ÉèÏ~°`,« ÉèÏQÆ=`åÅ∞, W`«~° Ñ¨Ù~å
U ÉÁ=∞‡#∞ u<åfl, "å~°∞ J#∞Éèqí OKÕk ÑÖK«^•~° fÜ«∞O^Œ<å<Õfl. JÖÏˆQ }ÏÅ∞ P "Õ^nŒ Ñ≤xÎ Ju ™ê=∂#∞ºx Ç¨Ï$^ŒÜ∞« OÖ’ <å^•Å#∞ `«=∞
Z=~°∞ U PHÍ~°O`À, U ¿Ñ~°∞`À Ñ≤ez<å J#∞Éèqí OKÕ ^≥"· å#∞Éè=í O XHõ>.Ë ‰õÄ_® ã¨∞„Ñü+≤`ª O« KÕâß~Ú. Hˆ =ÅO Ü«∞[˝ "ÕkHõÅ QÆ∞O_≥KÑ « C¨ à◊√§QÍ ÑëH˜#
''<Õ u#fl ÉÏ`«∞ÉÁ=∞‡Ö’<Õ fÜ«∞^Œ#=ÚOk—— Jx XHõ Ñ≤Å"¡ å_»∞, ''<Õ#∞ u#fl Ö’<À, "Õ∞^è•q =~åæÅÖ’<À q∞yeáÈ‰õΩO_® JO^Œi *Ï#Ñ¨^Œ∞Å
U#∞QÆ∞ ÉÁ=∞‡ÜÕ∞ fÜ«∞xk—— Jx =∞~ÀÉÏÅ∞_»∞ ^≥|ƒÖÏ_»∞‰õΩO>Ë ZO`« Jq =∞#ã¨∞Ö’¡ „Ñ¨=Ç≤ÏOKÕ q^èOŒ QÍ "Õ^Œ ^è~Œ ‡° O "åºÑÎ̈=∞ J=∞$`åHõ∆~åÅÖ’ "Õ^•O`«
"ÕH"õ ∂≥ , ''<å ^Õ=Ù_Õ Ñ¨~^° =·≥ O, g∞ ^Õ=Ù_»∞ HÍ^Œ∞—— J<Õ "å^Œ∞ÖÏ@ ‰õÄ_® ~ÚºOk.
Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O ZO`«
JO`Õ J*Ï˝#O. „Ñü ~°KÛ« |O_», ^Õ"åÅÜ«∞ =∞O_»ÑO¨ , |∞∞+¨µÅ
''Dâ◊fi~°∞_»∞ ã¨~°fiÉèí∂`åÅ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÖ’ LO_ç, Ü«∂O„u‰õΩ_»∞ Ü«∞„<åÎxfl q^Œº‰õΩ Ñ‘~åî ÅÜ«∂º~Ú. ~å„`«~Ú`Õ KåÅ∞ – Ñ¨QÆ J^Œ∞ƒùÒ« QÍ LOk!
HõkeOz#@∞¡QÍ `«# â◊H`Î˜ À „áê}˜HÀ@¡#∞ #_»∞Ñ¨Ù`«∞<åfl_»∞—— – Jx w`å=K«#O. ÅO`å „â◊q∞Oz# "å~°O`å JHõ¯_»‰Ωõ KÕ~∞° H˘<Õ"å~°∞. "å\˜x HÍáê_»∞‰õΩ<åfl
=∞#ã¨∞Ö’x =∞¿ÇÏâ◊fi~°∞<Õ k=º=∞OQÆà◊ ~°∂ÑÖQÍ =∞#O P~åkèã∞¨ <Î åflO. Ñ¨Ù~å}O, Ç¨ÏiHõ^,Œä |∞é]H^õ .Œä ... Jhfl ^è~Œ å‡Å#∞ KåÅ∞– =∞# P~°¬ ÉèÏ~°`«
=∞# ~°∂áêÅH© ÉèQí =Æ „^Œ∂áêÅH© `Õ_® L#fl>Ë¡ =∞# <å=∂ÅH© ÉèQí =Æ <åfl=∂ÅH© ‰õΩÑ¨ÊáÈã≤ =ÚO^Œ∞OKÕq. ™ê=∂#∞ºxÖ’x q"ÕK« ã¨<å`«# ãÖã¨¯ $u
`Õ_® LOk. =∞# ¿Ñ~°h¡ fl =º=Ç¨~° <å=∂Å∞, ÉèQí "Æ å#∞x <å=∂Å∞ Q“} ##∞ *ÏQÆ$`«O KÕ¿ãq. PÖ’K«#Å#∞ ÃÑOá⁄kOKÕq.
<å=∂Å∞ JO>Ë – P Ñ¨~=° ∂`«∞‡x QÆ∞}bÖÏ =∞Ç≤Ï=∂ `«`Î« fi "≥É· "íè åÅ#∞ `åuÎ fiHÍ"Õâßxfl LnÌÑOÎ¨ KÕ¿ãq. =i÷Å∞¡`«∞Ok.
^Àº`«HOõ KÕ™êÎ~Ú. JO^Œ∞Hˆ P <å"≥∂KåÛ~°} =∞O„`«[ÑÖ! P ~°∂Ñ¨ zO`«# Hˆ =ÅO á⁄@ìxOÑ¨ÙHÀ=_»"∞Õ HÍHõ =∞Oz K≥_∞» Å
J^Œ∞ƒù`« ^è•º#O. qK«H}∆õ , ^è~Œ ‡° x+¨ª "≥Ú^ŒÖ#·ˇ =∂#gÜ«∂OâßÅ∞ "åi
D J=QÍÇ¨Ï# =∞#‰õΩ L#fl<å_»∞ – U ^Õ=`å~å^è#Œ Ö’#∂ Éè^Ë Œ ^Œ$+≤xì rq`«OÖ’ Ñ¨Å¨ q¡ OK«_®xH˜ `«y# ^ÀÇ¨Ï^ŒO KÕâß~Ú.
K«∂Ñ≤OK«O! Hõ#∞Hõ<Õ D ^ÕâO◊ Ö’ Ju ™ê=∂#∞ºxÖ’ Ãã`· O«
132 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 133

...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
J}∞=}∞=Ó "Õ^•O`« *Ï˝#O "≥Å∞¡=Öˇ· áê~°∞`ÀOk. Ñ¨~°=∂`«‡ "åiO\˜ `«#kQÍ =∞ÅK«∞H˘x P J#∞Éè=í O`À Zxfl J^Œ∞ƒù
Ñ¨ãá≤ êÑ¨_á·≥ ÈÜ«∂_»∞. P`«‡|O^è∞Œ "≥· q∞yÖÏ_»∞. ~å=ÚÖ’~°∞, ~å=∞Ü«∞º, ~å=∞#fl, `åÅ#∞ Pq+¨¯iOKå_»∞!
™êO|Ü«∞º, t=Ü«∞º, ã‘`=« ∞‡, H˜@Ñì Ê¨ , H˜+Ü ì¨ ∞« º – WÖÏ *Ï#Ñ¨^∞Œ Å [#rq`åÖ’¡ Hõ~‡° Ü≥∂QÆ∞Å∂, *Ï˝# Ü≥∂QÆ∞Å∂, ÉèHí Ü Î˜ ∂≥ QÆ∞Å∂ D Ñ¨Ù}º
ÉèQí "Æ å#∞_»∞ ÉèÏQÆ=∞Ü«∂º_»∞. ã‘`=« ∞‡ HõëêìÅ∞, ~å=∞Ü«∞º B#fl`«ºO, Hõ$+¨µx‚ ZO^Œ~À J@ì_∞» QÆ∞ =~åæÅÖ’ L^Œ~ÚOKå~°∞. WÑ¨Ê ÉèÏ~°`å=xÖ’
=∞Ç≤Ï=∞ "åi <À@ áê@Öˇ,· "åiHõO@ h\˜ T@Öˇ,· "åi QÆ∞O_≥Ö’¡ =∞}∞Å \˜H© L^ŒÜ∞« ÉèÏ#∞xÖÏ „Ñ¨HÍtã¨∞<Î åfl~°∞. "å~°∞ JHõ~∆ å "Õ^*Œ ’ºu „Ñ¨ãi¨ Oz#
QÆ∞_»∞Öˇ· xezáÈÜ«∂~Ú. =∞O„`ÀKåÛ~°}Å∞, LÑ¨x+¨^•fiHÍºÅ∞ =Öˇ"¡ ¿Õ ã `«`åÎ fiÅ∞ ã¨∞ºÅ∞ HÍHõáÈ=K«∞Û. HÍh J=∞$`åHõ~∆ åÅ#∞ JÅ"À
"≥Å∞QÆ∞ „Ñü Hõ}OÖ’
"åiÖ’ LÃÑÊ#Öˇ· ^Œ∂HÍ~Ú. HõQÍ ÑëH˜# q^•ºkè‰Ωõ Å∞"å~°∞. K«~Û° Å∂ "å^ÀÑ¨"å
''WÅ∞¡ WÅ¡O\Ï=Ù –QÆ∞Å¡Q∞Æ Ö∫¡`å=Ù– h WÅ∞¡ ZHõ¯_Õ ã≤ÅHÍ—— JO@∂ QÆ∞O_≥ ^•Å∞ KÕÜ∞« HõáÈ=K«∞Û. HÍh J#∞Éè=í O`À ã¨`åºxfl „Ñ¨HÍtOzOk.
QÆ∂\˜Ö’x r"å`«‡#∞ 'zÅHõQÍ— ãÖÉ’kèOKÕ *Ï#Ñ¨^•Å∞ U LÑ¨+#¨ ‡O„`åÅ‰õΩ „QÆÇÏ≤ Oz# Jã¨Ö#·ˇ "Õ∞^è•=ÙÅ∞! „Ñü =ºHÎ̃ ~°HOÎõ Ö’
fã≤áÈ`å~Ú. D Ñ¨Ù}º ÉèÏ~°`å=xÖ’ "Õ^*Œ ’ºu „Ñ¨ãi¨ Oz# D ã¨<å`«#
''=∂Ü«∂ ãÖ™ê~°O `«=Ú‡_»∂! h =∞kÖ’ ã¨^•t=Ùx =∞~°∞=‰õΩ `«=Ú‡_»∂! "≥Å∞QÆ∞ „Ñü Hõ}OÖ’ „Ñ¨HÍtOzOk. „Ñü =ºH˜Î ^èŒ~°‡„Ñ¨"åÇ¨ÏO Ñ¨~°=à◊√§
Uq∞ ¿ã`«∞~åeOQÍ! Uq∞ ¿ã`«∞! ~°HOÎõ Ö’ D ã¨<å`«# ^è~Œ ‡° „Ñ¨"åÇ¨ÏO Ñ¨~=° à◊√§ `˘‰õΩ¯
QÆOQÆ L^ŒH=õ Ú `≥zÛ h‰õΩ eOQÆÑÓ¨ [#∞ ¿ã^Œ=∞O>ˇ `ÀOk. ™ê=∂#∞º_»∞ Ãã`· O« Pq+¨¯iOz# ã¨<å`«# `˘‰õΩ¯`ÀOk.
QÆOQÆ#∞#fl ¿ãÑ¨HÑõ Ê¨ ZOyÅO@∞<åfl~Ú eOQÍ!—— "å}˜Ö’ "Õ^Œ Ñ¨Ù~å}ËuÇ¨™êÅ ã¨∞^èÅŒ ∞ á⁄Oy á⁄~å¡ ™ê=∂#∞º_»∞ Ãã`· O«
– WÖÏ HÀH˘Å¡Å ÉèHí `Î̃ ~« O° QÍÅ∞ =~°^ÖŒ ·ˇ D *Ïu #~°#~åÖ’¡ „Ñ¨=Ç≤Ïã¨∞Î ~Ú. "å\˜x HÍáê_»∞‰õΩ<åfl =∞#O ^è#Œ ∞ºÅ=∞ø`åO. Pq+¨¯iOz# ã¨<å`«#
<åfl~Ú. J#fl=∂Kå~åºk "åˆQÜ æ ∞« HÍ~°∞ÅˆH ã¨∂ÊùixÎ zÛ# "å}˜Ö’ "Õ^Œ
''=™êÎ =\ì̃^≥ – áÈ`å =\ì̃^–≥ Pã¨ ZO^Œ∞HõO@! *Ï#Ñ¨^Œ∞Å J#∞Éèí= QÍ_è»`«, "Õ^•O`« q*Ï˝#
Ñ¨Ù~å}ËuÇ¨™êÅ
KÕã#≤ Ñ¨Ù}º=Ú K≥_x» Ñ¨^•~°=÷ Ú KÕ~∞° #∞ h"≥O@! ™êO„^Œ`« J^Œ∞ƒù`åÅ∞! u~°∞<å=ÙHõ¯~°ã∞¨ (JÑ¨Ê~ü),
KÕuÖ’ J=∞$`«=Ú L#flO`«=~°‰Ωõ J#fl^Œ=Ú‡ÅO@...—— g∞~åÉÏ~Ú, ã¨∂~°^•ã¨∞, =∂Å^•ãï.... WÖÏ ã¨∞^èÅŒ ∞ á⁄Oy á⁄~å¡~Ú.
–WÖÏ rq`« ã¨`åºÅ#∞ K≥iyáÈã≤# =Ú`åºÅ ~åã¨∞Öˇ<Àfl! "Õ^•Å#∞^Œiú ZO^Œ~À Ju™ê=∂#∞ºÅ Ç¨Ï$^ŒÜ∞« qÑÖz ÑëH˜# "å\˜x HÍáê_»∞‰õΩ<åfl
™êÎ=∞<Õ x<å^•Å∞ Q˘Ñ¨Ê"Õ. J=â◊ºHõ~"Î° åºÖË! HÍ^Œ#O! HÍh P "Õ^•Å <å^•Å#∞ J#∞Éèí= w`åÅÖ’ Ñ¨~°=∂`«∞‡x "≥Å∞QÆ∞ „Ñ¨ã¨∞Êù =∞#O
`«=∞ QÆ∞O_≥KÑ« C¨ à◊√§QÍ ÑëH˜# *Ï#Ñ¨^∞Œ Å J=∞$`åHõ~∆ åÅÖ’ "Õ^•O`« Ç¨Ï$^ŒÜ∞« O @OQÍ QÀK«iã¨∞OÎ k. ^èŒ#∞ºÅ=∞ø`åO.
ZO`« J^Œ∞ƒùÒ« QÍ LOk! "å\˜x HÍáê_»∞‰õΩ<åfl KåÅ∞– =∞# P~°¬ ÉèÏ~°`« JO^ŒiÖ’ xO_ç# ã¨<å`«# q*Ï˝<åxH˜ =∞#
ã¨<å`«# ãÖã¨¯ $u =i÷Å∞¡`∞« Ok. =∞O^Œ~=° ¸ "å~°ã∞¨ Å"Õ∞. P^è•ºu‡Hõ`#« ∞ JO^Œi
=∞\ì̃ Ñ≤ãHˆ≤ ~Ô `· ∞« Ãã`· O« =∞OK≥ÃÑ· q„âßOu fã¨∞‰õΩO@∂, he QÆQ<Æ åx Hˆ ã≤ ™⁄`«∞QÎ Í JOkOz# Ñ¨Ù}ºÉè∂í q∞ =∞#k!
K«∂ã¨∂Î `å#∞ q#fl Ñ¨Ù~å}Ïk "Õ^•O`« q^Œº#∞ =∞##O KÕã∞¨ ‰õΩO@∂, ÉèÏqã¨∂Î
134 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 135
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
(JÖÏ J_çy – PÜ«∞# z=~°‰Ωõ =ÚÖ’¡HÍÅ∞ P„Hõ
ãÖ`À+¨ ãÖÑ¨^Œ q∞OKå_»#flk `«~°∞"åu Ñ¶¨∞@ìO. ^•x =∞~°‡O
^•x‰õΩOk. Jk J„Ñ¨ã∞¨ `Î O« ).
'ãÖ`«$Ñ≤—Î J<Õ QÆ∞}Ï<Õfl ãÖ`À+Ö Jx ‰õÄ_® JO\Ï~°∞. Wk =∞#ã¨∞‰õΩ ''~°`åfl~åâ◊√Ö’, K«`«∞~°OQÆ |ÖÏÖ’, "Õ∞_»Ö’,
ãÖ|OkèOz# QÆ∞}O. x`«ºO ãÖ`À+ÖQÍ LO_»_O» ÅH©∆ ‡QÆ∞}OQÍ K≥áêÎ~∞° . #QÆ~åÖ’... HÀ~°‰Ωõ O_® Hˆ =ÅO =¸_»_∞» QÆ∞Å <ÕÅ JãÖ`«$Ñ≤Î
D QÆ∞}O ÖËx"å_Õ x["≥∞#ÿ ^Œi„^Œ∞_»∞, ãÖ`«$Ñ≤Î HõÅ"å_Õ ãÖÑ¨#∞fl_»∞. =∂„`«"∞Õ J_»∞QÆ∞`«∞<åfl=Ù. WO`«\ ˜ K«„Hõ=iÎ ^ŒQ~æÆ ‰° Ωõ
=∞~À~°HOõ QÍ K«∂¿ãÎ – ''ãÖ`«$Ñ≤Î Z^Œ∞QÆ∞^ŒÅ‰õΩ J=~À^èOŒ , JãÖ`«$¿ÑÎ =∞#efl =zÛ Hˆ =ÅO D =∂„`«ÑÙ¨ ãÖÑ¨^<Œ Õ „QÆÇÏ≤ OK«_O»
=∞<À^•i„^ŒºO.
=ÚO^Œ∞‰õΩ áÈxzÛ, Z<Àfl ™êkèOKÕÖÏ KÕã¨∞ÎOk. ™êkèOz# H˘kÌáê\˜ˆH <åˆH J==∂#O. Hõ#∞Hõõ WOˆH^≥·<å J_»∞QÆ∞—— D ^•i„^ŒºO ÖËx
ãÖ`«$Ñ≤ÑÎ _¨ ç T~°∞‰õΩO>Ë Jaè=$kú PyáÈ`«∞Ok.—— D =∂@Å#∂ HÍ^Œ#ÖËO. J<åfl_»∞ |eK«„Hõ=iÎ. ãÖ`À+¨ ãÖÑ¨^#Œ ∞
D ~Ô O_»∞q^è•Å ÉèÏ"åÅ#∂ ã¨=∞#fi~ÚOK«∞HÀ=_»"∞Õ Jã¨Ö#·ˇ rq`«O. ''~å*Ï! h ^ŒQ~æÆ ° U=Ú#fl^À QÆ=∞xOz J_»Q_Æ O» á⁄Ok# "å_»∞
L#fl P#O^•xfl QÆ∞iÎOK«_O» ãÖ`«$Ñ≤.Î P `«$Ñ≤`Î À Hõ~=Î° º x+¨µ_ª ·≥ =ÚO^Œ∞‰õΩ HÍ^Œ∞ Hõ~=Î° ºO, <å‰õΩ Uk HÍ"åÖ’, Uk <å ^è~Œ å‡xH˜
„Ñ¨ÑO¨ Kåxfl „¿Ñ=∞QÍ
™êQÍe. =ÚO^Œ∞‰õΩ #_çÑO≤ KÕ â◊HÎ̃ JãÖ`«$¿ÑÎ HÍ#Hõ¯~ˆ ^¡ ∞Œ . ^è~Œ ‡° x+ª̈ =∞##∞ ã¨ÇÏ¨ HÍ~°"∂≥ ^•xx =∂„`«"∞Õ <Õ#∞ J_»QÍe. h
=ÚO^Œ∞‰õΩ #_»áêe. ~å*ÏºÅ∞, #QÆ~åÅ∞, K«`∞« ~°OQÆ|ÖÏÅ∞, ~°`åflÅ∞... K«∂™êÎ_»∞. J„Hõ=∂Å∞,
ãÖ`«$Ñ≤xÎ ã¨ÇÏ¨ [QÆ∞}OQÍ =∂~°∞Û‰õΩO>Ë, J=kèÖxË Pâ◊Å#∞ xÜ«∞O„uOz g\˜x <Õ<OÕ KÕã∞¨ HÀ#∞? <Õ#∞ =@∞=Ù#∞. „|Ç¨Ï‡ Jqh`«∞Å *’eH˜ áÈ_»∞.
P#OkOK«QÅÆ O. Pâ◊#∞ xÜ«∞O„uOKÕ q^è•#O – ^è~Œ ‡° O. Kåix. J#∞ëêª#O, J^èºŒ Ü«∞#O <å ã¨fi^è~Œ å‡Å∞. ^èŒ~°‡ ÑïkèÖ’ Éè’QÍÅ∞
=∞# ^è~Œ å‡K«~}° ‰õΩ Uk J=ã¨~"° ∂≥ ^•xx PtOK«_=» ∞<Õ Ñïq∞ux qkèOK«∞ Q˘_»∞QÀ, [xfl^Œ"∂≥ , Hõ=∞O_»Ö"≥∂... WÖÏ\˜q <å J#∞Éèqí OKÕ rq`åxH˜
‰õΩ#flÑ¨C_»∞– =∞#H© Hˆ =∆ ∞O, ã¨=∂*ÏxH© Hˆ =∆ ∞O. JÑïq∞`«"∞≥ #ÿ Pâ◊`À, x~°O ^è~Œ ‡° ÑïHõ~åÅ∞. JÖÏˆQ <å J#∞ëêª<åxH˜ HÍ=Åã≤
`«~° JãÖ`«$Ñ≤`Î À ~°yÖË"å_»∞ W`«~∞° Å ãÖÑ¨^ÅŒ #∞, Jaè=$kúx K«∂ã≤ Jã¨∂Ü«∞ #O`« <ÕÅ. WqHÍHõ q∞ye#q <å‰õΩ J#=ã¨~O° .
Jã¨Öˇ·# „áê}â◊HÎ̃
Ñ¨_`Æ» å_»∞, â◊„`«∞`åfixfl ÃÑOK«∞‰õΩO\Ï_»∞. J=HÍâ◊O ã¨$+≤Oì K«∞‰õΩO\Ï_»∞. ^•_ç <Õ#_çyOk W¿ã,Î J^Õ =ÚÖ’¡HÍÅ∞ WzÛ#@∞¡—— Jx 'ãÖ`«∞+≤ì— J<Õ
KÕ™êÎ_∞» . P„Hõq∞™êÎ_∞» . ^ÀK«∞‰õΩO\Ï_»∞. „¿Ñ=∞ ÉèÏ"åxfl HÀÖ’Ê`å_»∞. ZÑ¨C_»∂ "å=∞#∞x ã¨=∂^è•#O. ÅH©∆ ‡QÆ∞}O.
W`«~°∞Å#∞ ãÖ^ÕÇ¨Ï ^Œ$+≤ì`À K«∂™êÎ_»∞. =ÚMÏ# „Ñ¨ã¨#fl`« =∞K«∞ÛÔH·<å WO^Œ∞Ö’ J<ÕHõ =∞~å‡Å∞<åfl~Ú. ''ã¨fi^è~Œ å‡xH˜
HõxÑ≤OK«^∞Œ . 'JãÖ`«∞+≤—ì =Å¡ HõeQˆ qÑ¨s`« qÑ¨`¯« ~° Ñï}Ï=∂eq. ^≥|ƒ`«QÅÆ x ãÖÑ¨^,Œ Éè’QÆO =∂„`«"∞Õ HÀ~°^yŒ #q.
NÇ¨Ïi "å=∞#∞_≥· J=`«iOz |e K≥O`«‰Ωõ "≥o§#Ñ¨C_»∞ D 'ãÖ`«∞+≤—ì ÃÑQ· Í P ãÖÑ¨^Œ ^è~Œ å‡K«~}° #∞ =∞iO`« Q˘Ñ¨ÊQÍ
QÆ∞iOz K«H¯õ x ãÖÉèÏ+¨} [~°∞QÆ∞`«∞Ok. H˘#™êyOKÕO^Œ∞‰õΩ ã¨ÇÏ¨ HõiOKåe. JO`ÕQÍh ã¨fi
=ÚÖ’¡HÍÅ ãÖÑ¨^ÅŒ #∂ `«#qQÍ KÕã∞¨ ‰õΩ#fl Q˘Ñ¨Ê ãÖÑ¨#∞fl_»∞ |e K«„Hõ=iÎ. ^èŒ~å‡xfl ^≥|ƒf¿ã Éè’QÍxfl HÀ~°~å^Œ∞—— – J<Õ
J@∞=O\˜"åx =^Œ‰Ì Ωõ "≥o§ Hˆ =ÅO =¸_»_∞» QÆ∞Å <ÕÅ#∞ J_çQÍ_»∞ "å=∞#∞_»∞ ãÖ^ÕâO◊ XHõ\ .˜
136 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 137
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
J=`«e"å_ç =^ŒÌ L#flk <å ^ŒQ~æÆ Ö° ^Ë .Õ .. Jx áÈeÛK«∂ã¨∞H˘x ãÖÑ¨^Œ
J=ã¨~åxfl x~°‚~ÚOK«~å^Œ∞. K«„Hõ=iÎH˜ J=ã¨~°"≥∞ÿ#q, J^èŒºÜ«∞#Ñ¨~°∞_≥·# HÍÅO J#∞‰õÄeOKåÅx....
q^•ºi÷H˜ J#=ã¨~°O. `«#‰õΩ J=ã¨~°"≥∞ÿ#^•xfl ÑïjeOz ãÖáêkOKåe
HÍh, J=`«e"å_ç`À áÈeÛ K«∂ã¨∞HÀ=_»O `«Q^Æ ∞Œ ... J<Õ LÑ¨^âÕ O◊ ‰õÄ_® HÍÅQÆ}#OÖ’ XHõ âß„ã‘ÜÎ ∞« Ñ¨ûúŒ x U~°Ê~°K∞« Ñ¶¨∞@#,
^•y LOk. ‰õΩ#fl =∞# ãÖã¨¯ $u „Ñ¨HÍ~°O #∂`«# ãÖ=`«û~°O J#∞Éè=í O... W=hfl
''KåÅ∞#O>ˇ WOK«∞HõO`≥ KåÅ∞#∞ [#‡=Ú#‰õΩ. „áê~°OÉèí=∞~ÚºOk. HÍÖÏxfl
KåÅ‰õΩO>ˇ Ö’Hõ"∞≥ Å¡ KåÅ^Œ∞—— 'LQÆO— J<Õ =∂@ '[O@—#∞ ã¨∂zã¨∞OÎ k. 'ãÖ=
P^è•~°O KÕã∞¨ H˘x
– Jx J#fl=∞Ü«∞º ZO`À J^Œ∞ƒùÒ« QÍ ÃãÅqKåÛ_»∞. 'KåÅ^Œ∞— Jx J#∞ `«û~°O— Jx D Ñ¨^•xH˜ J~°O÷ . XHõ ãÖ=`«û~°OÖ’
‰õΩO>Ë Uk WzÛ<å, Uk =zÛ<å KåÅ^Œ∞. KåÅ∞#∞ J#∞‰õΩ#fl"å_»∞ xO_»∞ LO_Õ L`«~Î åÜ«∞} ^ŒH} ∆˜ ÏÜ«∞<åÅ#∞ Wk `≥eÜ«∞ #_»∞™êÎ~Ú. JO^Œ∞Hˆ
‰õΩO_»ÖÏ x`«ºÑ¨Ó~°∞_‚ ∞» . *Ëã∞¨ OÎ k. XHõ k#OÖ’ Ñ¨QÅÆ ∞, ~å„u L#fl>Ë¡ XHõ HÍÖÏxfl ^≥=· â◊HQÎ̃ Í
JãÖ`«$Ñ≤Î =∞<À^•i„^ŒºO. D ^•i„^ŒºO ÖËx ãÖ`À+¨ ãÖÑ¨^#Œ ∞ á⁄Ok# U_®kÖ’ L`«~Î åÜ«∞} ^ŒH} ∆˜ ÏÜ«∞<åÅ∞<åfl~Ú. D Láêã≤OK«_O» =∞#
"å_»∞ „Ñ¨ÑO¨ Kåxfl „¿Ñ=∞QÍ K«∂™êÎ_∞» . J„Hõ=∂Å∞, Jqh`«∞Å *’eH˜ áÈ_»∞. 'LQÍxH˜— `˘e k#O LQÍk. ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O.
^è~Œ ‡° ÑïkèÖ’ Éè’QÍÅ∞ J#∞Éèqí OKÕ rq`åxH˜ Jã¨Ö#·ˇ „áê}â◊HÎ̃ 'ãÖ`«∞+≤—ì Jã¨Å∞ – Ü«ÚQÍxH˜ ‰õÄ_® W^Õ `˘e ~ÀA
J<Õ ÅH©∆ ‡QÆ∞}O. Jx =∞# âß„™êÎÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
HÍÅO J#∞‰õÄeOKåÅx
''ãÖ`«∞ëÈì ÜÕ∞#ˆH#z`ü——, ''ãÖ`«∞+ì̈ó ã¨``« O« Ü≥∂w—— – Jx w`åKå~°∞º_»∞ Z‰õΩ¯=QÍ =∞# `≥Å∞QÆ∞"åi`Àáê@∞ W`«~∞° Å∞, J#∞HÀx"å_»∞
Ü≥∂y ÅHõ} ∆ OQÍ D k=º QÆ∞}Ïxfl H©iOÎ Kå_»∞. Kå„#Ì=∂#O „Ñ¨HÍ~°O [~°∞Ñ¨ÙH˘<Õ ãÖ=`«û~åk K≥„· `« LO_»_∞» Hõ^•! JÖÏ
â◊^úŒ áê_»ºq∞. WHõ¯_çH˜ WOK«∞q∞OK«∞ ã¨g∞ÑÖÖ’<Õ J#∞‰õÄeOKÕÖÏ
™œ~°=∂#=`«û~åk ‰õÄ_® [~°∞Ñ¨ÙH˘O\Ï~°∞.
HÍÅOÖ’ 'ãÖ=`«û~°O— „Ñ¨^•è #O. XHõ |∞∞`«∞
HÍÅOÖ’x JO`«s#¡
K«„Hõ"∞Õ ãÖ=`«û~°O. nx JHõ$`«∞ÖË `«~∞° "å`« =KÕÛq. ^≥·=â◊HÎ̃x J#∞ãÖ^è•
Hõ#∞Hõ ãÖ=`«û~åxfl „Ñ¨^•è #OQÍ QÆ}O˜ Kå~°∞. HÍÅO xOK«∞H˘#_»"Õ∞
Ö’ [iˆQ =∂~°∞ÊÅ∞, "å\˜H#õ ∞QÆ∞}OQÍ „Ñ¨H$õ uÖ’ D LQÍ^Œ∞Å
ãÖÉèqí OKÕ QÆ=∞<åÅ∞... D qaè#fl`«Åhfl ^ÕxÖ’ "Õ_»∞HõÅ∞.
ã¨=∞„QÆOQÍ x=ã≤™êÎÜ∂≥ ^•xx 'ãÖ=`«û~°O— Jx
x~°fizOKå~°∞.
Ñ¶∞¨ @#, J#∞Éè=í O... W=hfl HÍÖÏxfl P^è•~°O
138 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 139
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
KÕã∞¨ H˘x #_»∞™êÎ~Ú. JO^Œ∞Hˆ HÍÖÏxfl ^≥=· â◊HQÎ̃ Í Láêã≤OK«_O» =∞# ãÖ„Ñ¨ =ãÖ`«O`À =`«û~åxfl „áê~°OaèOK«_O» , 'zQÆ∞
^•Ü«∞O. HÍÅO J#∞‰õÄeOKåÅx J#∞HÀx"å_»∞ LO_»_∞» Hõ^•! JÖÏ J#∞ iO`«— `À HÍÅÑ¨Ù `˘e *Ï_»#∞ QÆ∞iÎOK«_O» ... ZO`«
‰õÄeOKÕÖÏ HÍÅOÖ’x JO`«s#¡ ^≥=· â◊HxÎ˜ J#∞ãÖ^è•xOK«∞H˘#_»"∞Õ D LQÍ Bz`«ºO! ~åe# ÑÖ_»∞\Ï‰õΩezÛ# J=HÍâ◊O
^Œ∞Å "Õ_∞» HõÅ∞. ãÖ=`«û~°O uiˆQ =∞Å∞Ñ¨ÙÖ’ HÍÅÑ¨Ù~°∞+¨µx ãÖ=`«û~å=`å~åxfl
D LQÍk
Ö’OKÕ, H˘`«Î `«e~å‰õΩÅ∞ `«ÅÖˇ`∞« `Î å~Ú. J^Õ =∞#
ã¨‡iOK«∞‰õΩO\ÏO. D „áê~°OÉèí k<å# ukä, "å~°, #Hõ„∆ `« ^Õ=`«efl, ãÖ=`«û~°OÖ’ `˘e ÑÖ_»∞QÆÖ’x H˘`«Î Pâ◊Å‰õΩ PÇ¨fi# wuHõQÍ „áê~°OÉè"í àÕ ◊ HÍÅOÖ’
ãÖÉèqí OKÕ „Ñ¨^•è # YQÀà◊ Ñï}Ï=∂Åh ã¨‡iOK«∞H˘x P~åkè™êÎO. â◊√ÉèÏHÍOHõÅ∆ ∞ ÑëH˜ã∞¨ OÎ k. L#fl qaè#fl`«Å
XHõ =∞Ç¨yflÖ’ „Ñü Hõ}O ‰õÄ_® Ñ¨Ó~°‚ Jyfl â◊HxÎ˜ ^•K«∞H˘x LO@∞Ok. ãÖ=`«û~°O =∂~°∞Ê „Ñ¨Hõ$uÖ’<Õ QÀK«iOKÕ ã¨=∞#fiÜ«∂hfl, +¨_»$`«∞=ÙÅ
JÖÏˆQ J#O`«HÍÅOÖ’ „ÑüHõ} ∆ O Ö’#∂ HÍÅâ◊HÎ̃ xH˜Ñ∆ "Î̈ ∞≥ ÿ LO@∞Ok. âß„ã‘Ü Î ∞« `« D ÑÖ_»∞QÆÖ’ LOk. =∞~À "≥Ñ· Ù¨ – (P~°∞ |∞∞`«∞=ÙÅ)
ukä, Ç¨ÏŸ~°, #Hõ„∆ `«, "å~°... "≥Ú^ŒÖ#·ˇ =hfl ^Õ=`å ã¨fi~°∂áêÅ∞QÍ ãÖÉèÏqOz N~å=∞ #=~å„`«∞Å‰õΩ, =ãÖ`« #=~å„`«∞Å‰õΩ Wk
x`«ºO ãÖHõÅÊOÖ’ "å\˜x `«ÅOK«∞H˘#_»O HÍÅ^Õ=`å â◊HxÎ˜ P~åkèOK«_"» ∞Õ . `˘ek#O. JO>Ë =∞# H˘`«Î ãÖ=`«û~°O N~å=Ú ™œO^Œ~åºxfl +¨_»$K«∞Å
D ÉèÏ=# =Å¡<Õ D =`«û~åk „áê`«~ˆ fià◊ â◊√zQÍ, â◊√ÉèOí QÍ ÉèQí =Æ ^•~å^è#Œ x`À „áê~°OÉè=í ∞ø`«∞O^Œ#fl=∂@. <≥"· ^Õ ºŒ OQÍ HÍÅ
KÕã≤ =ºH˜HÎ ,© ã¨=∂*ÏxH© HÍÅã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥#· ^Õ"åk^Õ=Ùx J#∞„QÆÇÏ¨ O ÅaèOKåÅx ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ‰õΩ ~å=Ú_»∞, ~å=∂Ü«∞}O „áê} ÉèQí =Æ O`«∞xH˜ ã¨=∞iÊOz,
Ptã¨∂Î J~°Û#Å∞ KÕ™êÎO. â◊√zÜ≥∞ÿ # â◊s~°O`À, â◊√„Éè"í ∞≥ #ÿ QÆ$Ç¨ÏOÖ’, =∞OQÆàH◊ ~õ ° `«∞ÅºO. ÉèÏ~°fÜ«∞`«‰Ωõ N~å=Ú_Õ „Ñ¨fHõ. P ~å=∂ P „Ñ¨™ê^•xfl
"å`å=~°}OÖ’ – D HÍÅO JO^ŒiH© J#∞‰õÄeOKåÅx – ÑÖKåOQÆ „â◊=}Ï ~å^èŒ#`À „áê~°OÉèí=∞=Ù`«∞Ok =∞# H˘`«Î ãÖ=
^Œ∞Å#∞ PK«iOK«_O» ZO`À K«H¯õ x Ñ¨ûúŒ . D =∞OQÆàH◊ ~õ ° q^è•#OÖ’ [~°∞Ñ¨ÙH˘<Õ
ã‘fiHõiOK«_»O...
`«û~°O. HÍÅã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥#· <å~åÜ«∞}∞_Õ ~å=Ú_≥·
"Õ_∞» Hõ =∞# Ñ¨~fi° k<åÅ‰õΩ =∂„`«"∞Õ L#fl „Ñ¨`ºÕ Hõ`.« ^è~Œ å‡xfl „Ñü+≤Oª z, J^è~Œ å‡xfl tHÕ∆ Kå_»∞. JÖÏˆQ HÍÅOÖ’ =∞#O
â◊√zã¨fi~°∂Ñ¨ÙÖˇ#· ^Õ=`åâ◊‰Ωõ ÅÎ ∞ ã¨ÊOkOKåÅO>Ë â◊√zHõey# "å`å=~°}OÖ’, D HÍÅO J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ ^è~Œ ‡° áêÅ#‰õΩ PÅ"åÅO K«qK«∂ã≤# J#∞Éè"í åÅ∞
â◊√Éèãí fi¨ ÉèÏ=O`À KÕ¿ã ÉèÏ=#ÖË â◊√ÉèÏHÍOHõÖ∆ ·ˇ xtÛ`«OQÍ, xtÛO`«QÍ ã¨`Ê« Öù ÏÅx HÍ"åÅx, =∞OzH˜ J#∞‰õÄÅOQÍ Ñï}q∞OKåÅx, „Ñ¨™ê^•Å∞QÍ
™êÎ~Ú. =∞# â◊√ÉèÏHÍOHõÅ∆ ‰õΩ U~°Ê~°z# Ñ¨q„`« <ÕÑ^¨ ºŒä q∞k.YQÀà◊OÖ’x „QÆÇ¨ „Ñü ãÖ=`«û~°O ™ê~°H÷ õ <å=∞O`À HõëêìÅ Hõ_e» („Ñ¨ã¨#fl`«Å∞QÍ)
^Œ∞Å „Ñ¨ã~¨ } ° Å „Ñ¨ÉÏè =O Ñ¨$käqÃÑ· L<åfl, „Ñ¨^•è # „áê}â◊HÎ̃ =∂„`«O ã¨∂~°∞ºx #∞Oz =∞#Å#∞ ^•\ÕKåÅx (`«iOÑ¨*Ü Ë ∂« Åx)
#∞Oz á⁄O^Œ∞`«∞<åflO. JO^Œ∞Hˆ D J~°"·≥ ãÖ=`«û~åÅ ¿Ñ~°h¡ fl ã¨∂~°ºâ◊HÎ̃ â◊√ÉèÏHÍOHõÅ∆ #∞ Ñ¨Å∞‰õΩ`«∂, ã¨`û« OHõÖÏÊÅ`À HÍÅ Ñï}q∞OKåÅ<Õ
qâıëêÖË. q+¨µ=‚ Ù#∞ „áêi÷^•ÌO. PHÍOHõ∆
D LQÍk „áê~°OÉè"í àÕ ◊ HÍÅOÖ’ L#fl qaè#fl`«Å ã¨=∞#fiÜ«∂hfl, +¨_$» `«∞=ÙÅ ^•y LOk.
(P~°∞ |∞∞`«∞=ÙÅ) ™œO^Œ~åºxfl +¨_$» K«∞Å <≥"· ^Õ ºŒ OQÍ HÍÅÉèQí =Æ O`«∞xH˜ ã¨=∞
iÊOz, P „Ñ¨™ê^•xfl ã‘fiHõiOK«_O» ... HÍÅOÖ’ =∞#O K«qK«∂ã≤# J#∞Éè"í åÅ∞

„Ñ¨™ê^•Å∞QÍ („Ñ¨ã#¨ fl`«Å∞QÍ) Ñï}q∞OKåÅ<Õ PHÍOHõ∆ ^•y LOk.
140 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 141
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
=KåÛHõ ã¨ = Ú„^Œ Ñ ¨ Ù QÍe `« Q Æ ∞ Å∞`« ∂
=¸_»∞ ã≤`÷ ∞« Å∞ LO>Ë JO^Œ∞Ö’x LÑ¨Ê^Œ<åxfl „QÆÇÏ≤ Oz ''<å‰õÄ
D ã¨=Ú„^•xH© U^À ã¨Ç¨Ï[ ãÖ|O^èŒ=ÚOk.
™ê^è#Œ #∞O_ç K«~=° ∞ã≤kú =~°‰Ωõ J<ÕHõ ã≤`÷ ∞« Å∞ LO\Ï~Ú. XHõ ã≤u÷ #∞O_ç JO^Œ∞Ö’ LÑ¨Ê^Œ#O, <åÖ’ LÑ¨Ê^Œ#O, ™ê=∞º=Ú
=∞~˘Hõ ã≤u÷ H˜ KÕ~∞° HÀQÍ<Õ J^Õ K«~=° ∞ ã≤u÷ Jx XHõ ã≤^•úO`åxfl KÕã≤ „Ñ¨Kå~°O #flq. D ã¨ÇÏ¨ [ |O^èOŒ =Å¡<Õ D ã¨=Ú„^ŒO Ñ¨@¡
KÕã¨∞ÎO\ÏO. <Õ#∞ PHõi¬`«∞~åÅ#Ü«∂º<Õ"≥∂!—— J<Õ „¿Ñ=∞ ã¨=Ú„^ŒO ÖË‰Ωõ O_®
WOHÍ Ñ¨Ù~ÀQÆq∞¿ãÎ =∞~À ã≤u÷ Åaèã∞¨ OÎ ^Œ<Õ J=QÍÇ¨Ï#`À ™êQÆ_"» ∞Õ x["≥∞#ÿ ÃÑiyOk. ÔH~°\ÏÅ‰õΩ LxH˜ ÖË^Œ∞.
™ê^èŒ#. P „¿Ñ=∞`À WOHÍ ã¨g∞Ñ≤Oz ã¨=Ú„^ŒOÖ’ „Ñ¨"Õ `å#∞ ã¨=Ú„^Œ"Õ∞#<Õ
H˘O^Œ~∞° Ñ¨~fi° `å~ÀÇ¨Ï‰õΩÅ∞ XHõ L#fl`« tY~åxfl KÕ~∞° H˘x J^Õ '=∞Ç¨ÏŸ#fl`«O— tOzOk. „Ñ¨"tÕ OKåHõ JO^Œ∞Ö’ HõiyáÈ~ÚOk. ÉèÏ=# Hõey „H©_Oç KÕ
Jx XHõ ^èfiŒ *Ïxfl ™ê÷Ñ™≤ êÎ~∞° . HÍh WOHÍ ÃÑH· ˜ "≥à§◊ QÆeQˆ "åà◊√§ =zÛ ^•xx `å#<Õ "Õ~åÊ>Ë ÖË^Œ∞. JO`å XˆH JYO_» Ñï
JkèQqÆ ∞Oz =∞~À tY~åxfl KÕ~`° å~°∞. Ñ¨Ó~°‚`«.
HÔ ~°@O JYO_»
J~Ú`Õ "≥Ú^Œ\ ˜ ã≤u÷ QÆ∞iOz K≥ÑÊ≤ #"å~°∂ Q˘Ñ¨Ê"åˆ~. ZO^Œ∞HõO>Ë "åà◊√§ "≥Ú^Œ\ ˜ ã≤u÷ Ö’ ''`å#∞ "Õ~∞° – ã¨=Ú„^ŒO "Õ~∞° ——. ã¨=Ú„^ŒO`À `å^•`«‡ºO
Ñ¨Ü∞« xOKå~°∞, „Ñ¨Ü∞« uflOKå~°∞. XHõ ã≤u÷ x ™êkèOKå~°∞. WOHÍ ÃÑH· ˜ "≥à§◊ _®xH˜ ~Ô O_»= ã≤u÷ Ö’ ''`å#∞ ã¨=Ú„^ŒÑÙ¨ @Oâ◊——. =¸_»= K≥Ok, Ñ¨Ó~°‚ ã≤u÷ x
`«y# ã¨∂ÊùixÎ WKåÛ~°∞. `å=Ú KÕi# ã≤u÷ H˜ KÕ~Q° eÆ Qˆ "åà◊§‰õΩ =∂~°^æ ~Œ ≈° ‰õΩ ã≤u÷ ''`å<Õ ã¨=Ú„^ŒO——. U r=Ùx ™ê^è#Œ Ñ¨Ó~°ã‚ u÷≤ H˜ J#∞Éèíqã¨∞ÎOk.
ÅÜ«∂º~°∞. ã¨`åº<Õfi+¨‰Ωõ _çH˜ D ™ê^è‰Œ Ωõ ÅO^Œ~∂° QÆ∞~°∞`«∞Å∞ºÖË. KÕ~°∞‰õΩO@∞O^À "å~°∞ JYO_»"≥∞ÿ# UHõ`åfixfl
P^è•ºu‡Hõ ã≤`÷ ∞« ÅÖ’ =¸_»∞ ~°HÍÅ ã≤^•úO`åÅ#∞ =∞# ãÖã¨¯ $u K≥|∞
Wn =¸_»= Éè∂í q∞Hõ.
J#∞Éèíq™êÎ~°∞.
`ÀOk. 'Ñ¨~=° ∂`«‡"Õ~∞° – r=Ù_»∞ "Õ~∞° — J<Õ ã≤^•úO`«O XHõ\ .˜ 'Ñ¨ÓiÎ Éè^Ë OŒ Ñ¨~=° ∂`«‡ ã¨$+≤Hì ˜ Jf`«OQÍ L<åfl, "Õ~∞° QÍ ÖË_∞» . D =¸_»∞ ã≤`÷ ∞« ÅÖ’
ÖË^∞Œ HÍh – H˘O`« Éè^Ë =Œ ÚOk. r=Ù_»∞ Ñ¨~=° ∂`«‡Ö’x JOâ◊=∂„`«"∞Õ — – r=ÙxH© Ñ¨~°=∂`«‡H© L#fl ÉèË^•xfl =∞~À LÑ¨ Ô~O_»∞ ã≤÷`«∞Å∞ ™ê^èŒ#
J<Õ ã≤^•úO`«O Ô~O_»=k. 'Jã¨Å∞ r=ÙxH© Ñ¨~°=∂`«‡H© ÉèË^Œ=∞<Õk ÖË^Œ∞. =∂#O`À `Õ@Ñ¨~K° å~Ú âß„™êÎÅ∞. qâ◊fi"Õ∞ Ñ¨~° ^Œâ‰◊ Ωõ K≥Ok#q.
Éè^Ë =Œ ∞<Õk J*Ï˝#O ^•fi~å HõeÊ`«O. ã¨`º« O `≥e¿ãÎ JÉè^Ë "Œ ∞Õ — J<Õk =¸_»=k. =∂`«‡ ã¨fi~°∂ÑÖ. WO^Œ∞Ö’ HõxÑ≤OKÕ r= Éè^Ë •Åhfl =¸_»=k ã≤kú ã≤u÷ x
D =¸_çO\˜Ö’ Uk x[O? JO^Œ∞Ö’x"Õ. Jk ã¨=Ú„^•xH©, HÔ ~°\ÏÅH© L#fl
=¸_»∂ x["Õ∞. ÉèË^ŒOÖÏO\˜k.
`≥eÜ«∞*Ëã¨∞ÎOk.
D ã¨=∞#fiÜ«∂xfl K«H¯õ QÍ K≥áêÊ~°∞ N ~å=∞Hõ$+¨‚ Ñ¨~=° ∞Ç¨ÏOã¨. HÔ ~°\ÏÅh, ã¨=Ú„^•hfl q_çq_çQÍ ÉèÏqOK«_O»
XHõ LÑ¨C ÉÁ=∞‡ LOk. ^•xH˜ ã¨=Ú„^•xfl K«∂_®ÅxÑ≤Oz ã¨=Ú„^ŒO XHõ ã≤u÷ . HÔ ~°\ÏÅ∞ ã¨=Ú„^ŒOÖ’x"Õ Jx „QÆÇÏ≤ O
"≥Ñ· Ù¨ „Ñ¨Ü∂« }ÕzOk. HÍãÎ̈ ^Œ∂~å# ã¨=Ú„^•xfl K«∂ã≤ ''JÉ’ƒ! ZO`« LOn K«_O» =∞~À ã≤u÷ . JÖÏHÍHõ– HÔ ~°\ÏÅH© ã¨=Ú„^•xH©
ã¨=Ú„^ŒO! nx =ÚO^Œ∞ <Õ<O≥ `« JÅ∞Ê~åeh—— J#∞‰õΩOk. H˘O`« ^ŒQ~æÆ Q° Í Éè^Ë OŒ ÖË^∞Œ – J<Õk =¸_»= ã≤u÷ .
142 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 143
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ã¨=Ú„^ŒO ÖË‰Ωõ O_® HÔ ~°\ÏÅ‰õΩ LxH˜ ÖË^∞Œ . `å#∞ ã¨=Ú„^Œ"∞Õ #<Õ ÉèÏ=#
Hõey „H©_Oç KÕ HÔ ~°@O JYO_» ã¨=Ú„^ŒO`À `å^•`«‡ºO K≥Ok, Ñ¨Ó~°‚ ã≤u÷ x '„HÀ^èOŒ — XHõ PÜ«Ú^èOŒ
J#∞Éèqí ã¨∞OÎ k. Wn =¸_»= Éè∂í q∞Hõ.
D =¸_»∞ ã≤`÷ ∞« ÅÖ’ ~Ô O_»∞ ã≤`÷ ∞« Å∞ ™ê^è#Œ ^Œâ‰◊ Ωõ K≥Ok#q. =¸_»=k HÍ=∞O–„HÀ^èOŒ ...D ~Ô O_»∂ ^Œ∞~°∞}æ ÏÅ∞ Jx ã¨$+≤ìÖ’ L#fl
ã≤kú ã≤u÷ x `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ OÎ k. ^è~Œ ‡° „QÆO^ä•Å∞ K≥|∞`«∞O\Ï~Ú. =∞#O qO@∞O\ÏO,
ã≤kú ã≤u÷ ÃÑ· J=QÍÇ¨Ï# Hõey ™ê^è#Œ ã≤u÷ Ö’ LO_Õ"å_»∞ ã¨=∞#fiÜ«∞`åfixfl HÍ^Œ#O. U ÉèÏ"åxÔH<· å
„QÆÇÏ≤ Oz, Ñ¨~ã° Ê¨ ~° qÉè^Ë •Å∞ ÖË‰Ωõ O_® „Ñ¨=iÎ™êÎ_∞» . HÍh Ö’`«∞QÍ PÖ’z¿ãÎ "å\˜ „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ∞ XHõ â◊HÎ̃ LOk.
=º=Ç¨~°O "Õ∞~°̂H `«~`° =« ∞ Éè^Ë •Å#∞ áê\˜ã∞¨ <Î åfl, `«`Î« fi`«ó JO`å XˆH "å\˜H© L<åfl~Ú. P â◊HxÎ̃
Ñ¨~°=∂`«‡ K≥·`«#º=∞<Õ ÉèÏ=# Hõey ™ê=∞~°™êºxfl ™êkèOK«QÆÅ∞QÆ∞`å_»∞. ã¨$+≤Öì ’ L#fl U ÉèÏ"åxÔH<· å XHõ â◊HÎ̃ LOk. P qxÜ≥∂yOK«∞H˘<Õ
qâ◊fiâßOux „Ñü+≤Oª K«QÅÆ ∞QÆ∞`å_»∞. â◊HxÎ˜ qxÜ≥∂yOK«∞H˘<Õ q^è•#O ÃÑ<· Õ =ºH˜Î L#flu,
ã¨=∂[ „Ñ¨QuÆ P^è•~°Ñ_¨ ç LO\Ï~Ú.
q^è•#O ÃÑ<· Õ
„HÀ^èOŒ ‰õÄ_® XHõ â◊H.Î̃ ^•xH˜ qxÜ≥∂QÆO |\˜ì
=∞Oz K≥_»∞Å#∞ PáêkOK«=K«∞Û. „HÀ^èŒ=∞<Õ
=ºHÎ̃ L#flu, ã¨=∂[
„Ñ¨QuÆ P^è•~°Ñ_¨ ç
PÜ«Ú^è•xfl `≥e"≥#· Ü≥∂^è∞Œ xÖÏ "å_»∞HÀ"åe. LO\Ï~Ú.
J#∞‰õÄÅ`« Ñ¨@¡ HõeˆQ „Ñ‘ux '~åQÆO— Jh,
„HÀ^èŒO ‰õÄ_® XHõ â◊HÎ̃.
„Ñü‰õÄÅ`«=Å¡ HõeQˆ Jã¨ÇÏ¨ <åxfl '„HÀ^èOŒ — Jh
x~°fizOK«=K«∞Û. ^•xH˜ qxÜ≥∂QÆO |\ì̃
J#∞‰õÄÅ`«, „Ñü‰õÄÅ`«Å∞ ™ê¿ÑH∆ÍÅ∞. =ºHÎ̃ =∞Oz K≥_∞» Å#∞
™êfi~°÷O ¿ÇÏ`«∞=ÙQÍ ˆ~ˆQ „HÀ^èŒO Ñ¨`«# ¿ÇÏ`«∞=Ù PáêkOK«=K«∞Û.
HÍh P`«‡~°H}∆õ ‰õΩ, ^è~Œ ‡° „ÑüëêªÑ#¨ ‰õΩ LÑ¨Ü∂≥ yOKÕ „HÀ^èŒ=∞<Õ PÜ«Ú^è•xfl
„HÀ^èOŒ „Ñ¨QuÆ ¿ã`«∞=Ù.
^èŒ~å‡xH©, ã¨=∂[ „âıÜ«∂xH© ÉèíOQÆO HõÅ∞QÆ∞
`≥e"≥·# Ü≥∂^èŒ∞xÖÏ
`«∞O>Ë K«∂ã¨∂Î T~°∞H˘#_»O L`«=Î ∞ ÅHõ} ∆ O HÍ^Œ∞. "å_»∞HÀ"åe.
J<åºÜ«∞O Ñ¨@,¡ J^è~Œ ‡° O Ñ¨@¡ P„QÆÇÏ¨ O âßâ◊fi`«
âßOuH˜ ^ÀÇ¨Ï^ŒÑ_¨ ∞» `«∞Ok. Hõ#∞Hõ ã¨$+≤Öì ’x D
„HÀ^è Œ ÅHõ ∆ } Ïxfl JOwHõ i OK« = Åã≤ O ^Õ ,
144 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 145

...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
P"≥∂kOK«=Åã≤O^Õ. ã¨fiÉèÏ=OQÍ =∂~°‰õÄ_»^Œ∞, 2. HÀÑÖ`À =∞#O
gÖˇ#· O`« =~°‰Ωõ Ç≤ÏOã¨‰Ωõ `å=ÙÖËx q^èOŒ QÍ ã¨=∞ã¨ºÅ∞ Ñï+¨¯iOKÕO^Œ∞‰õΩ `«#‡Ü«∞O K≥O^Œ~å^Œ∞.
„HÀ^è•xfl qxÜ≥∂yOK«∞HÀ"åe – HõuxÎ Ç¨ÏO`«‰Ωõ _»∞ "å_ç#@∞¡QÍ HÍHõ, "≥^· ∞Œ º_»∞ 1. HÀÑÖ =∞# ã¨ÇÏ¨ [ÅHõ} ∆ O J~Ú`Õ =∞#‰õΩ
LÑ¨Ü∂≥ yOz#@∞¡ x~°fiÇ≤ÏOK«_O» ÖÏO\˜^Õ Wk ‰õÄ_®. HÍã≤O`« „Ñü‰õÄÅ"≥∞#ÿ ^•xx ‰õÄ_® `«@∞ìHÀÖËHõ
XHõ ã¨~Ê° O HõxÑ≤Oz# „Ñü"åxh HÍ@∞ "Õã∞¨ OÎ >Ë, XHõ =∞Ç¨Ïi¬ P `À=# "å„QÆ∂ÑÖQÍ, „H˜Ü∂« ~°∂ÑÖQÍ ÉèÜ í ∞« OHõ~O° QÍ „Ñü
"≥à√◊ `«∂ =∞O^ŒeOKå_»∞. âßOu, ã¨ÇÏ¨ <åÅ Q˘Ñ¨Ê^Œ<åxfl É’kèOKå_»∞. ã¨~Ê° O ã¨ÊOk™êÎO. ^•x Ñï}Ï=∂Å∞ ÉèÜ í ∞« OHõ~O° . <À\˜ gÖˇ·#O`«
ã≤Q∞Æ Ñæ _¨ Oç k. `«# „Ñ¨=~°#Î #∞ =∂~°∞ÛH˘Ok. H˘<åflà◊‰¡ Ωõ =∞m§ J@∞"≥Ñ· Ù¨ =zÛ#, ^Œ∞~°∞ã¨∞, KÕuqã¨∞~°∞ – D ~Ô O_»∂ ~åHõã∆ Q¨ ∞Æ }ÏÖË. =~°‰õΩ Ç≤ÏOã¨‰õΩ
=∞Ç¨Ïi¬ ã¨~åÊxfl Ñ¨ÅHõiOz ‰õΩâ◊Å„Ñ¨âfl◊ "Õâß_»∞. 2. „HÀ^èOŒ HõÅQÆQÍ<Õ ^•x`À `«#‡Ü«∞O K≥O^Œ
`å=ÙÖËx q^èOŒ QÍ
QÍÜ«∞Ñ¨_#ç â◊s~°O`À L#fl áê=Ú, ''=∞Ç¨`å‡! g∞ =∂@qx B^•~°ºO`À ~å^Œ∞. „HÀ^è•xfl Jaè#~ÚOKåe. Jn rqOK«∞
L#fl ##∞fl K«∂ã≤ JO^Œ~∂° K«∞ÅHõ# KÕâß~°∞. ~åà◊§`À H˘\Ïì~∞° . g∞ =∂@Å∞ `«∞<åfl=∂ J#flO`« ã¨Ç¨Ï[OQÍ. XHõ JkèHÍi ã¨=∞ã¨ºÅ∞
q#flO^Œ∞‰õΩ <å QÆu Wk. ã¨ÇÏ¨ #O =Å¡ âßOf ™œYºO ÖË^xŒ Ñ≤™ÈÎOk. HÍh "≥∞`«ÎQÍ LO_ç Jq∞`« B^•~åºxfl K«∂Ñ≤Oz<å Ñï+¨¯iOKÕO^Œ∞‰õΩ
QÆ∞~°∞"åHÍºxfl kèH¯õ iOK«~å^Œx =∞ø#O =Ç≤ÏOKå#∞. <å ^Œ∞ã≤u÷ H˜ g∞ ã¨=∂ „Ñ¨=∂^Œ"∞Õ . Jã¨Å∞ L^•~°`« ÖË‰Ωõ O_® x~°O`«~O° „HÀ^è•xfl
^è•#O Uq∞\˜?—— Jx xÅnã≤Ok. =ÚHÀ¯Ñ≤QÍ L<åfl W|ƒO^Õ. qxÜ≥∂yOK«∞HÀ"åe –
JO^Œ∞‰õΩ =∞Ç¨Ïi¬ ã¨=∂^è•#OQÍ ''<åÜ«∞<å! „Ñü ^•xH˜ Ç¨Ï^Œ∞Ì LOk. ''HÀÑÖ =zÛ#Ñ¨C_»∞ x„QÆÇÏ≤ OK«∞HÀ"åe. HÀÑÖ
Ç≤ÏOã¨H,© ™êfi~å÷xH© qxÜ≥∂yOKÕ Jã¨ÇÏ¨ #O, J#=ã¨~Ñ° Ù¨ „HÀ^èOŒ =^ŒÖÏÅx `≥K∞« ÛH˘x tHÕ∆ Kåe...—— Jx âß„ãÎ̈=K«#O. HÀÑÖ
HõuÎx Ç¨ÏO`«‰õΩ_»∞
h‰õΩ K≥áêÊ#∞. HÍ@∞"ÕÜ∞« =^ŒxÌ ÃÇÏK«ÛiOKå<ÕQÍh, |∞ã¨H˘@ì=^Œ<Ì åfl<å?—— ~å=_»O =∞<ÀqHÍ~°O. `≥K∞« ÛHÀ=_»O HÍ~°º™êÑ¶Å¨ º "å_ç#@∞¡QÍ HÍHõ,
Jx Ç≤Ï`«=Ù K≥áêÊ_»∞. `«‰Ωõ HÍ~°}O. `«e^¡ OŒ „_»∞Å∞ Ñ≤ÅÅ¡ `«ÑC¨ efl K«∂ã≤# "≥·^Œ∞º_»∞
=∞Ç≤Ïëêã¨∞~°∞x ^Ò~°̊<åºÅ#∞ K«∂ã≤ ^Õ=`«Å‰õΩ Hõey# HÀÑÖ=Å¡ "åiÖ’ "≥O@<Õ Jã¨ÇÏ¨ #O`À ^ŒO_ç™êÎ~∞° . H˘O_˘HõKÀ – LÑ¨Ü≥∂yOz#@∞¡
^•y# Ñ¨~å„Hõ=∞=∞O`å "≥eH˜=zÛ P „Ñ¨`åÑÖ XHõ ~°∂Ñ¨Ù ^•eÛ '^Œ∞~åæ^qÕ —QÍ cèH~õ O° QÍ H˘_»`å~°∞ ‰õÄ_®. QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ ‰õÄ_® J^Õ
x~°fiÇ≤ÏOK«_O» ÖÏO\˜^Õ
J=`«iOzOk. JO`«~`æ° « „Ñ¨`åáêxfl "≥eH˜fã≤, `«^•Ìfi~å ^è~Œ å‡xfl „Ñü+≤Oª KÕO Ñ¨x KÕã∞¨ OÎ \Ï~°∞. HÍh Wk `«y# Ñ¨x HÍ^Œ∞. Ñ≤Åe¡ fl
^Œ∞‰õΩ HÀÑÖ ™ê^èŒ#=∞~ÚºOk. JO^Œ∞ˆH [QÆ<å‡`«#∞ '„HÀ^èŒãÖÉèí"å— Jx fiÛk^Õ@ Ì Ñ¨C_»∞ ÖÏÅ#`À áê@∞ ^ŒO_»# ‰õÄ_® Wk ‰õÄ_®.
H©iÎã¨∞Î<åflO. J=ã¨~"° ∞Õ HÍh, ^•x „Ñ¨Ü∂≥ [#O <≥~"° ~Õ åÅO>Ë
J^Õq^èŒOQÍ Ç≤Ï~°}ÏºHõ∆ Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨ÙÅ =O\˜ ^Œ#∞AÅ q[$OÉèí}#∞ HÀáêxfl Jaè#~ÚOKåe `«ÑÊ¨ `«#‡Ü«ÚÅ"≥∞ÿ HÀÑ¨
B^•~°ºO`À ã¨Ç≤ÏOK«~å^Œ∞ Hõ#∞Hõ, qâ◊fix~åfiÇ¨Ï‰õΩ_≥·# q+¨µ‚=Ù =~åÇ¨Ï „Ñ¨^~Œ ≈° # KÕ¿ãÎ Jk qÑ¨s`« Ñï}Ï=∂Å‰õΩ ¿ÇÏ`«∞
<å~°ãO≤ Ç¨k ~°∂áêÅ`À L„QÆ∞_»Ü∂« º_»∞. ^è~Œ å‡xfl xeáê_»∞. "Ò`«∞Ok.
„HÀ^èQŒ ∞Æ }O q+¨Ü∞« OÖ’ PÖ’zOK«=Åã≤# =ÚYºq+¨Ü∂« Å∞– 1. Jk
146 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 147
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
WO`«H© N~å=Úx Jã¨Å∞ `«`Î« fiO Uq∞\˜?
P~å^èºŒ =¸ P^Œ~≈° =¸ N~å=Ú_Õ "åb‡H˜ Ç¨Ï$^ŒÜ∞« O „Ñ¨HÍ~°O... ÑïÑ¨Ó~°‚ =∂#
=Ù_»∞ ZÖÏ LO_®Ö’ ^è~Œ ‡° áêÅ# ZÖÏ ™êQÍÖ’
=∞Ç¨Ïi¬ "åb‡H˜ ~å=∞Hõ^•ä ~°K#« `À PkHõq JÜ«∂º_»∞. ~å=∞Hõ^‰Œä Ωõ „Ñ¨`º« Hõ∆ `≥eÜ«∞*Ë¿ãO^Œ∞‰õΩ J=`«iOz# N=∞<åfl~åÜ«∞ ÑïÑ¨Ó~°‚
™êH˜∆ J~Ú# "åb‡H˜ ~°zOKåHõ, ZO^Œ~À ~å=∞Hõ^•ä ã¨‡~°}`À ^è#Œ ∞ºÅÜ«∂º~°∞. }∞_»∞ ~å=Ú_»∞. P~å^èºŒ =¸ PÜ«∞<Õ, P^Œ~≈° =¸
"Õ^Œ"åºã¨∞_»∞ Jëêì^Œâ◊ Ñ¨Ù~å}ÏÅÖ’#∂, ÉèÏ~°`«OÖ’#∂ (J~°}ºÑ¨~°fiO),
=∂#=Ù_»O>Ë ZÖÏ
PÜ«∞<Õ.
ÉèÏQÆ=`«OÖ’#∂ ‰õÄ_® `«xqf~å ~å=∞Hõ^#Œä ∞ ~°zOKå_»∞. '~å=∞—<å=∞O `å~°H=õ ∞O„`«O. "≥∂Hõ^∆ •Ü«∞Hõ"∞≥ #ÿ LO_®Ö’ K«∂Ñ≤Oz#
P^è•º`«‡~å=∂Ü«∞}O ‰õÄ_® Ñ¨Ù~å}ÀHõÎ ~å=∂Ü«∞}"Õ∞. ''D ã¨$+≤ì L#flO`« k=º=∞O„`«O ~å=∞<å=∞O. J=`å~°O N~å=Ú_»∞.
HÍÅO ~å=∂Ü«∞}O LO@∞Ok—— Jx "åb‡H˜ ~å=∂Ü«∞}O J=`åiHõÖ’<Õ D <å=∂xH˜ J~°O÷ –''~°=∞}©Ü∞« `åfi`ü ~å=∞ó—— D ™êfiq∞x H˘O^Œ~∞° ^≥= ·
„|Ç¨Ï‡"å‰õΩ¯. ™œO^Œ~º° "Õ∞ ~å=Ú_»∞. Jk Hˆ =ÅO ~°∂Ñ¨ ™œO^Œ =∞<åfl~°∞. =∞iH˘O`«=∞Ok
P =∂@ ZO`«\ ˜ x`«ºã¨`º« "≥∂ ã¨Ê+Öì QÍ HõxÑ≤™ÈÎOk. =∂#= r=# ~°º"Õ∞ HÍ^Œ∞. QÆ∞}– =∞Ç≤Ï=∞–Hõ^•ä ™œO^Œ~åºÅhfl
„Ñ¨"åÇ¨ÏOÖ’ ZÅ¡"àÕ Ö◊ Ï Hõeã≤ „Ñ¨=Ç≤ÏOz, „Ñ¨ÉÏè =O K«∂Ñ¨QeÆ Qˆ Jx~°fiK«hÜ«∞ ~å=ÚxÖ’<Õ L<åfl~Ú. P^Œ~≈° =∂#=Ù_»<åfl~°∞.
k=ºâ◊H˜Î ~å=∂Ü«∞}OÖ’ LO^Œx `Õ@`≥Å¡=∞ø`ÀOk. Ü«ÚQÍÅ <å\˜ Hõ^äŒ '~å=∞— <å=∞OÖ’ '~°{J{=∞— J<Õ =¸_»∞ ~å=∞<å=∞O =∞#‰õΩ
x`«º#∂`«#"≥∞ÿ JÅ~å~°∞`ÀOk. JHõ∆~åÅ∞ Jyfl c*Ïhfl, ã¨∂~°ºc*Ïxfl, K«O„^Œ [Ñ≤OK«^yŒ # =∞O„`«O.
<å~åÜ«∞}∞x ^Œâß=`å~åÅÖ’ N ~å=∞Hõ$ëê‚=`å~åÅ∞ qt+¨`ì h« , „Ñ¨`ºÕ Hõ`h« c*Ïhfl `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ <Î åflÜ«∞x =∞O„`«âß„ãÖÎ K≥|∞ ~å=∞~°∂ÑÖ ^è•ºxOK«^yŒ #
Hõey =∞#‰õΩ TÑ≤~°∞Öˇ· #_çÑ≤ã¨∞Î#fl Ñ¨Ó~å‚=`å~åÅ∞QÍ ÉèÏã≤ã¨∞Î<åfl~Ú. D `ÀOk. D =¸_Õ qâ◊fi~°K#« ‰õΩ =¸Å`Õ*ÏÅ∞.
~Ô O_»∞ J=`å~åÅÖ’ "≥~· ∞° ^è•ºÅ∞ ÖË=Ù. "≥q· ^èºŒ O LOk.
^Õ=`åHõ$u. ~å=∞K«i„`«
ã¨$+≤Hì Í~°H"õ ∞≥ #ÿ „Ñ¨^•è # K≥`· #« ºO ã¨∂~°ºK«O„^•
#~°"å#~°∞Å KÕuÖ’ =∞~°}O ã≤^Œú"≥∞ÿ L#fl ~å=}∞x ãÖÇ¨ÏiOK«_®xH˜ QÆ∞flÅ∞QÍ qã¨ÎiOzOk. JO^Œ∞ˆH Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞x J#∞ãïOK«=Åã≤#
<å~åÜ«∞}∞_»∞ ~å=Ú_≥· #~åHõ$ux ^èiŒ OKå_»∞. JO^Œ∞Hˆ =∂^è=Œ ÅHõ} ∆ Ïxfl `≥eÜ«∞*Ë¿ã <å=∞O '~å=∞—. P^Œ~°≈O.
JO`«~`æ° O« QÍ, =∂#= sux |Ç≤Ï~°`æ O« QÍ KÕã≤ XHõ J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ ^≥=· =∂#∞ëêÅ ''Ñ¨ÙO™êO "≥∞Ç¨Ï# ~°∂áêÜ«∞—— – Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ#∞ D =¸_Õ =∂#=*ÏuH˜
‰õÄ~°∞Ê#∞ ã¨=∞#fi~ÚOKå_»∞. "≥∂Ç≤ÏOÑ¨*¿Ë ã ~°∂ÑÖ JO\Ï~°∞. WHõ¯_» Ñ¨Ù~°∞+¨ WÇ¨ÏÑ¨~°
N Hõ$ëê‚=`å~°OÖ’ P Ñïq∞`«∞Å J=ã¨~O° ÖË^∞Œ Hõ#∞Hõ Ñ¨~=° ∂`«‡ ÅHõ} ∆ Ïxfl â◊ÉÏÌxH˜ '=∞QÆ"å~°∞— Jx J~°O÷ ÖË^∞Œ .
¿ãfiK«ÛQù Í „Ñ¨îŒ ≈ã¨∂<Î ,Õ =∂#"å^Œ~å≈Å#∞ „Ñü+≤Oª Kå_»∞. ÑïÑ¨Ó~°‚ =∂#=Ù_»O>Ë "åb‡H˜ JÜ≥∂^èºŒ HÍO_»Ö’ ''~°∂áœ^•~°º QÆ∞}ÿ̌ó ãÖ^è•Ü«∞HÍÅ∞.
ZÖÏ LO_®Ö’ K«∂Ñ≤Oz# J=`å~°O N~å=Ú_»∞. D ™êfiq∞x H˘O^Œ~∞° ^≥=· Ñ¨ÙO™êO ^Œ$+≤ì z`åÎÑÇ¨ ¨ i}O—— Jx =i‚OKå_»∞.
=∞<åfl~°∞. =∞iH˘O`«=∞Ok P^Œ~≈° =∂#=Ù_»<åfl~°∞. ''`«# ~°∂Ñ¨ B^•~åºk ã¨fiÉèÏ"åÅ`À Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ
áêÑÖ... H˘kÌ=∞Ok =∞~ÀÖÏ =i‚Oz#"åà◊¥§ L<åfl~°∞. ^Œ$+≤xì =∞#ã¨∞û#∞ Ç¨ÏiOKÕ"å_»∞——.
148 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 149
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
D 'Ñ¨Ù~°∞+¨— â◊|OÌ ã¨~fi° r=ÙÅ#∞ ã¨∂zã¨∞OÎ k. ''ã¨~fi° „áê}∞Å‰õΩ =∞<ÀÇ¨Ï~°∞_»∞——
Jx Jã¨Ö#·ˇ J~°O÷ . ã¨=∞#fiÜ«∞"Õ∞ ã¨<å`«#O
Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ ‰õÄ_® N~å=Úx =i‚ã∂¨ Î ''~å=∞ó Hõ=∞ÅÑ¨„`åHõó∆ ã¨~fi° ã¨`Î« fi
=∞<ÀÇ¨Ï~°ó—— Jx H©iOÎ Kå_»∞ (ã¨∞O^Œ~H° ÍO_»). ã¨`«º „Ñüáê^Œ#Ö’ J<ÕHõ ã≤^•úO`åÅ∞ LO J#O`«HÍÅOÖ’
~å=∞K«i„`« k=º`åfixfl QÆsƒùHiõ OK«∞‰õΩ#fl ^è~Œ ‡° "≥É· =íè O. '~å"≥∂ q„QÆÇÏ¨ <£ \Ï~Ú. ''Ñ¨Ùéˇ]HÀ |∞kú—— Jx <å#∞_ç. XH˘¯Hõ¯i ZO^Œ~À =∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙÅ∞
^è~Œ ‡° ó— Jx =∂sK«∞_Õ H©iOÎ Kå_»∞. ^è~Œ ‡° O ã¨∂Å÷ OQÍ<Õ HÍHõ, ã¨∂Hõ∆ ‡ ~°ÇÏ¨ ™êºÅ`À PÖ’K«#, J#∞Éèí=O XH˘¯Hõ¯ ã≤^•úO`åxfl „Ñü
ã¨`åº#∞Éè=í O HÀãÖ
‰õÄ_»∞‰õΩ#flk. P ã¨∂Hõ∆ ‡`åfixfl Ñïje¿ãÎ ÑïÑ¨Ó~°‚ ^è~Œ ‡° O N~å=Úx #_»`Ö« ’ áêk™êÎ~Ú.
ã¨`åº#∞Éè=í O JOk#"å_çH˜ U ~å^•úO`«=¸
™êyOz# J<Õfi+¨}Ö’
QÀK«iã¨∞OÎ k. ã‘`=« ∞‡ K«i`«Ö’ „Ñ¨ã∞¨ Êù\ ã˜ ∞¨ OÎ k.
~å=∞<å=∞O =∞#‰õΩ [Ñ≤OK«^yŒ # =∞O„`«O. LO_»^Œ∞. `«Ö’ =∂~åæxfl
~å=∞~°∂ÑÖ ^è•ºxOK«^yŒ # ^Õ=`åHõ$u. ~å=∞Hõ$+¨‚ Ñ¨~°=∞Ç¨ÏOã¨ K≥Ñ≤Ê#@∞¡ ''Ñ¨Ù=ÙfiÖ’ Pq+¨¯iOKå~°∞.
~å=∞K«i„`« J#∞ãïOK«=Åã≤# P^Œ~≈° O. D =¸_Õ =∂#=*ÏuH˜ WÇ¨ÏÑ¨~° =∂^èŒ∞~åºxfl P™êfikOKÕ =~°ˆH `«∞"≥∞‡^Œ ~˘^Œ. JÖÏ U~°Ê_ç#
ãÖ^è•Ü«∞HÍÅ∞. Jã¨Å∞ 'P™êfi^Œ#— J<Õ J#∞Éè=í ã≤u÷ Ö’ =∞ø#"Õ∞.—— aè#fl =∂~åæÅÖ’ XH˘¯Hõ¯
J#O`«HÍÅOÖ’ ZO^Œ~À =∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙÅ∞ ã¨`åº ^•xÖ’ XH˘¯Hõ¯ qt+ª̈`«
#∞Éè=í O HÀãÖ ™êyOz# J<Õfi+¨}Ö’ `«Ö’ =∂~åæ
xfl Pq+¨¯iOKå~°∞. U =∂~åæ# ™êˆQ"åxH˜ P
LO@∞Ok. H˘xfl
Ö’áêÅ∞O_»=K«∞Û ‰õÄ_®.
=∂~°Ñæ Ù¨ ã¨=∞„QÆ J=QÍÇ¨Ï# LO@∞Ok. JÖÏ U~°Ê
x["≥∞ÿ# ã¨`«º ^Œ$+≤ì
_ç# aè#fl =∂~åæÅÖ’ XH˘¯Hõ¯ ^•xÖ’ XH˘¯Hõ¯
qt+¨`ª « LO@∞Ok. H˘xfl Ö’áêÅ∞O_»=K«∞Û ‰õÄ_®.
L#fl"å_»∞ "å@xfl\˜h
x["≥∞#ÿ ã¨`º« ^Œ$+≤ì L#fl"å_»∞ "å@xfl\˜h ã¨=∞#fi ã¨=∞#fi~ÚOKÕ „Ñ¨Ü∞« `«flO
~ÚOKÕ „Ñ¨Ü∞« `«flO KÕ™êÎ_∞» . ã¨<å`«# ^è~Œ ‡° O D KÕ™êÎ_»∞. ã¨<å`«# ^èŒ~°‡O
ã¨=∞#fiÜ«∂<Õfl „Ñ¨É’kèã∂¨ Î =zÛOk. D ã¨=∞#fiÜ«∂<Õfl
''#$}Ï"Õ∞HÀ QÆ=∞ºó `«fi=∞ã≤ Ñ¨Ü∞« ™ê =∞~°=‚ W=—— „Ñ¨É’kèã∂¨ Î =zÛOk.
''#^Œ∞Åxfl\˜H© ã¨=Ú„^ŒO=Öˇ, Jxfl =∂~åæÅ‰õΩ
QÆ=∞º=∞=Ù h"Õ—— Jx Ñ¨~=° ∞ã¨`åºxfl Ñ¨~=° ∞t=ÙxQÍ
ãÖÉèÏqOz K≥áêÊ_»∞ Ñ¨Ù+¨Ê^ŒO`«∞_»∞.
''ã¨~fi° ^Õ= #=∞™ê¯~°ó Hˆ â◊=O „ÑüQÆKÛ« uù —— Jx
150 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 151
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Ñ¨~=° ∞ ã¨`åºxfl Hˆ â◊=ÙxQÍ ãÖÉèÏqOKå_»∞ =∞~À =∞Ç¨`«∞‡_»∞. D ~Ô O_çO\˜Ö’ ã≤^•úO`«O—— J<Õ qâßfiãÖ =∞Oz^Õ.
'~°∞z— Éè^Ë "Œ ∞Õ `«ÑÊ¨ Ñ¨~`° `« Î« fi ÉèÏ=#Ö’ Éè^Ë OŒ ÖË^xŒ „QÆÇÏ≤ ™êÎ_∞» q"ÕH.˜ HÍh ''<å^Õ Q˘Ñ¨Ê—— JO>Ë<Õ „Ñ¨=∂^ŒO. `«#k
P q"ÕHÍxfl JOkOz# "åix „Ñ¨ÑO¨ K«O t~°ã∞¨ # ^èiŒ OzOk. Pkâ◊OHõ `å#∞ PK«iã¨∂Î W`«~∞° Å ÉèÏ"åÅ#∞ Q“~°qã¨∂,Î P
~°∞Å∞, N~å=∞Hõ$+¨Ñ‚ ~¨ =° ∞Ç¨ÏOã¨, q"ÕHÍ#O^Œ, ~°=∞} =∞Ç¨Ïi¬ =O\˜ "å~°O`å ^Œ~°≈#OÖ’#∂ qt+¨ì`« U=ÚO^À ÑïjeOz ã¨=∞#fiÜ«∞O,
U =∂~åæhfl x~°ãO≤ K«Ö^Ë ∞Œ . ( XHõ¯ ^Œ∞~å‡~åæxfl `«ÑÊ¨ ). Jxfl =∂~åæÅ Q˘Ñ¨Ê`«<åxfl „QÆÇÏ≤ OKÕ „Ñ¨Ü∞« `«flO ã¨`åº<Õfi+≤H˜ Hõ~=Î° ºO. ™ê=∞~°ã¨ºO.
ã¨=∞#fi~ÚOKå~°∞. q_»n¿ã"å_»∞ [QÆ^∞Œ ~æ ∞° =Ù HÍ_»∞. Jxfl\˜Hõ<åfl qÅ∞"≥·# =∂#=rq`åxH˜ "åi D ~Ô O_çO\˜`À<Õ
XHõ `À@Ö’ H˘O^Œ~∞° <åfl~°∞. Jk Ñ¨Ù#flq∞ ~å„u. JO^Œ∞Ö’ H˘Å#∞ X_»∞#¤ "åi ™ê÷~ÚÅÖ’ „Ñ¨Ü∂≥ [#O KÕ‰Äõ ~ˆ Û ÅHõ} ∆ O „Ñü
âßOu ™ê^èºŒ O.
`«Å=Oz ‰õÄ~°∞Û#fl"å_»∞ ''K«O„^Œ∞_»∞ H˘Å#∞Ö’ L<åfl_»∞—— JO\Ï_»∞. K≥@¡ Ñ¨ÔŒä Ö’#∂ LOk.
H˘=∞‡Ö’¡Oz K«O„^Œ∞x K«∂¿ã"å_»∞ ''P H˘=∞‡Ö’¡ K«O„^Œ∞_»∞ L<åfl_»∞—— Jx P ã¨=∞#fiÜ«∞ ™ê=∞~°ãº¨ Ç¨Ï$^ŒÜ∂« xfl ™êkè¿ãÎ ''<åk Q˘Ñ¨Ê ã≤^•úO`«O——
Jaè„áêÜ«∞ Ñ¨_`» å_»∞. JHõ¯_» XHõ "Õ∞_»ÃÑ· xÅ∞Û#fl"å_»∞ ''PHÍâ◊OÖ’ K«O„^Œ∞_»∞ qaè#fl ~åQÍÅ‰õΩ "ÕkHõQÍ qâ◊fig} =∞^è∞Œ ~° ãÖw J<Õ qâßfiãÖ =∞Oz^Õ.
<åfl_»∞—— JO\Ï_»∞. Jã¨Å∞ K«O„^Œ∞_çÃÑ· KÕi#"å_»∞ K«O„^Œ∞x ™ê÷<åxfl =∞~ÀÖÏ `åÅ∞ qxÑ≤™ÈÎO^Œx P™êfik™êÎO– qaè#fl ã≤^•úO`« HÍh ''<å^Õ Q˘Ñ¨Ê——
ÉèÏq™êÎ_∞» . HÍh g~°O^Œ~∂° XˆH K«O„^Œ∞x ^Œi≈ã¨∞<Î åfl~°#flk x[O. ‰õΩã¨∞=∂Å`À qâ◊fi=#O qÅã≤Å∞¡`ÀO^Œx ÉèÏq™êÎO. JO>Ë<Õ „Ñ¨=∂^ŒO.
Z=~°∞ L#fl ™ê÷~ÚÖ’ "åi J#∞Éè=í O. Z=i ^Œ~≈° <åhfl HÍ^Œ#ÖËO. Z=i P UHõ`fi« "Õ∞ =∞# ÅHõ∆ ºO.
^Œ~≈° <åxH˜ "åi x^Œ~≈° #O LO@∞Ok.
`«#k `å#∞ PK«iã¨∂Î
W`«~∞° Å ÉèÏ"åÅ#∞

Ü«ÚQÆÜÚ« QÍÅ∞QÍ Zxfl ã≤^•úO`åÅ∞ =zÛ<å "Õ\ ˜ ^•i# Jq H˘xfl =~åæÅ#∞
`«Ü∂« ~°∞ KÕâß~Ú. JxflO\˜h HÍ^Œx `«# |∞kú`À XˆH ã≤^•úO`«O HÕkH˜ Q“~°qã¨∂Î,
„Ñ¨ÑO¨ Kåxfl `≥^•Ì=∞x „Ñ¨Ü∞« uflOz# „Ñü"å_»∞ – =∞~À H˘`«Î ã≤^•úO`åxfl P ^Œ~≈° #OÖ’#∂
`ÕQÆeQÍ_Õ HÍh, JO^Œih XHõ "å^ŒO HÕkH˜ `ÕÖËHõáÈÜ«∂_»∞. Wk ã¨$+≤ì
qt+¨`ì « U=ÚO^À
<≥·[O.
qâßÅ [QÆuh, J#O`«HÍÖÏhfl QÆ=∞xã¨∂Î "≥o`Õ D q+¨Ü∞« O J#∞Éè=í ÑïjeOz „QÆÇÏ≤ OKÕ
=∞ø`«∞Ok. „Ñü Jaè„áêÜ«∂xH©, `«^•fi~å U~°Ê_ç# "å^•xH© "å\˜ Ñïq∞`«∞Å∞ „Ñ¨Ü«∞`«flO
"å\˜‰Ωõ O\Ï~Ú. Jxfl "å^•ÅH© J#∞Ü«∂Ü«ÚÅ∞O\Ï~°∞. Jn =∞Oz^Õ. "åi ã¨`åº<Õfi+≤H˜
^•fi~å P "å^•Å∞ J<ÕHõ q^è•Å "åºYºÅ∞ á⁄O^Œ∞`«∂ H˘`«Î ã¨fi~°∂áêÅ∞ Hõ~°Î=ºO.
fã¨∞‰õΩO@∞O\Ï~Ú.
WÖÏO\˜ ã≤u÷ Ö’ Uk Ñ¨ûúŒ ? D „Ñ¨âfl◊ ‰õΩ XHõ>Ë ã¨=∂^è•#O.
ã¨=∞#fiÜ«∞O, ™ê=∞~°ãº¨ O. D ~Ô O_çO\˜`À<Õ âßOu ™ê^èºŒ O. ''<åk Q˘Ñ¨Ê
152 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 153
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
QÆ∞Ç¨ï_»∞ Z^Œ∞~Ô · ™êfiQÆÒ« ÑëH˜ Pu^äºŒ q∞=fi
Q“~°qOK«_=» ∂, Q“~°"åxfl á⁄O^Œ_=» ∂ É’`Õ, ''q∞„`«=∂! <åHÀãÖ HÍeH˜ K≥ÑC¨ Å∞ ‰õÄ_®
ÖË‰Ωõ O_®, ¿ãflÇ¨ÏÑ¨Ó~°fiHõOQÍ L#fláê@∞# =KåÛ=Ù.
''J=∂x<å =∂#^Õ# H©~hÎ° Ü«∞ã¨û^• Ç¨Ïió—— – Jx K≥`· #« º =∞Ç¨„Ñ¨É∞íè =Ù W^Õ <å‰õΩ Pu^äºŒ O—— Jx =∞#™ê~å Ñï+¨fiOQÆO
L^•…\ ÕKå~°∞. KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_»∞ N~å=∞Éè„í ^Œ∞_»∞.
Ç¨Ïix H©iOÎ KÕ"åiH˜ 'q#Ü«∞— ã¨fiÉèÏ=O – JÇ¨ÏOHÍ~° ~åÇ≤Ï`«ºO J`«º=ã¨~° Hˆ =ÅO P@qHõ ~å*ˇ#· QÆ∞Ç¨ï#‰õΩ =∞Ç¨~å*ˇ#· =∞#‰õΩ#fl
=∞x nx ÉèÏ=O. ~å=Ú_çzÛ# =∞~åº^Œ K«∂âß~å! „ÑüÉèíQÍh,
=∞#efl W`«~∞° Å∞ Q“~°qOKåÅh, H©iOÎ KåÅh HÀ~°∞‰õΩO\ÏO. HÍh W`«~∞° Å#∞ Ñ¨H~∆˜ å*ˇ#· [\ÏÜ«Ú=ÙH©, ã≤^qúŒ x`« J~Ú# â◊| =∞ˆ~ B#fl`«ºOQÍh
=∞# Q“~°qã¨∞<Î åfl=∂ Jx „Ñ¨âfl◊ "Õã∞¨ HÀ"åe. =∞#ˆH^À Ñ¶∞¨ #`À, ã¨∞QÆ∞}"≥∂ iH© ~å=Ú_çzÛ# P^Œ~°}, "å#~°∞Å`À ™êOQÆ
LO^Œx ÉèÏqOz ^•x`À =∞"Õ∞Hõ"∞≥ ÿ Ñ¶Ö¨ Ï<å q^èOŒ QÍ <Õ#∞ 'Ñ¶∞¨ #∞}˜fl— Jx
ÉèíQÆ=„`«Ê™ê^ŒOQÍ
`«ºO... W=hfl `«#x Q“~°qOKåÅ<Õ `«Ñ#¨ Hõ<åfl,
ÉèÏqOz JO^Œ~∂° QÆ∞iÎOKåÅx `åÑ¨„`«Ü∞« Ñ¨_`» åO. P Q“~°=O Åaè¿ãÎ ãÖ`À+Ö, W`«~°∞efl Q“~°qOKÕ ãÖ™ê¯~åxfl `≥eÜ«∞*Ëã¨∞Î ÉèÏqOz# <å_»∞ ^•xx
Q“~°=Ç¨x [iy`Õ qëê^ŒO, PâßÉèOí QÆO, HÀÑÖ =O\˜q HõÅ∞QÆ∞`«∞O\Ï~Ú. <åfl~Ú. D ÅHõ} ∆ =Ú#fl"å~°∞ ã¨ÇÏ¨ [OQÍ JO^Œi q#Ü«∞OQÍ „QÆÇÏ≤ Oz
P Ñ¶∞¨ #`« J<Õk =Ü«∞ã¨∞, Ñ¨^qŒ , „ÑüÉè,í ãÖÑ¨^,Œ Ç¨ÏŸ^• – U^≥<· å HÍ=K«∞Û. KÕ`å Q“~°=O á⁄O^Œ∞`å~°∞. „Ñ¨ÑÖK«~°∂Ñ¨
Q“~°=O á⁄O^•Å<Õ `«Ñ#¨ =∞#‰õΩ LO@∞Ok. HÍh J=`«e "åix QÆ∞iÎOz NHõ$+¨µ‚x QÆ=∞xOz<å W^Õ ™œjÅº QÆ∞}O Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞xH˜
Q“~°qOK«_O» =∞#O KÕÜ∞« ÖËO. U^À J=ã¨~=° ÚO>Ë `«ÑÊ¨ ! ™êH∆Í`«¯iã¨∞OÎ k. `å#∞ ^•fi~°HÖõ ’ ã¨HÅõ [QÆuKÕ
D ~Ô O_»∞ ^Œ∞~°H¡ } ∆õ ÏÅ∞ =ke`Õ<Õ =ºH˜QÎ Í L#flux, P^è•ºu‡Hõ ãÖÑ¨^xŒ ã¨`å¯~°O á⁄O^Œ∞`«∂, ~å[ã¨`å¯~åÅÖ’ L<åfl, z#fl qxÜ≥∂yOK«∞`åO.
á⁄O^ŒQÅÆ =∞x ™ê^è<Œ å=∂~°Oæ L^Àƒkè™ÈÎOk. <å\˜ q∞„`«∞_≥#· , ¿Ñ^Œ"å_≥#· ‰õΩKÕÅ∞x Jxfl Jaè*Ï JO^Œ∞Ö’ QÆ~fi° OQÍh,
=∞#‰õΩ#fl „ÑüÉèíQÍh, =∞ˆ~ B#fl`«ºOQÍh ÉèíQÆ=„`«Ê™ê^ŒOQÍ ÉèÏqOz# `åºÅ#∂ =^Œe P^ŒiOz¿ãflÇ¨xfl „Ñ¨îŒ ≈OK«_O» Ö’ PâßÉèOí QÍÅ∞ QÍh
<å_»∞ ^•xx q#Ü«∞OQÍ „QÆÇÏ≤ Oz „Ñ¨ÑO¨ K«~∂° Ñ¨ Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞xH˜ qxÜ≥∂yO NHõ$+¨µx‚ 'J=∂h— '=∂#^Œ— ÅHõ}∆ ÏÅ∞ QÀK«i™êÎ~Ú. ãÖÉèíqOK«=Ù.
K«∞`åO. JO^Œ∞Ö’ QÆ~fi° OQÍh, PâßÉèOí QÍÅ∞ QÍh ãÖÉèqí OK«=Ù. `å#∞ Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞_Õ J~Ú<å, ÅH©∆ ‡=O`«∞_≥<· å
JÖÏˆQ =∞# JÇ¨xfl =^Œe J=`«e "åix QÆ∞iÎOz Q“~°qOz`Õ Jk Ug∞ ÖËx"åx=Öˇ „"ÕÑÖ¨ Ö¡ˇ ’ J=∂Ü«∞‰õΩÖˇ#· QÀÑ≤
„Ñ¨ÑO¨ K«~∂° Ñ¨ ÉèQí "Æ å#∞x Ñ¨Å∞ q^è•Å P~åkèOK«_"» ∞Õ . HõÅ`À HõÅã≤, P_ôáê_ô u~°∞QÆ∞`«∂ Ju ™ê=∂#ºO
N ~å=Úx ÑïjeOK«O_ç. ã¨∞QÆ∞}ÏÅÖ’#∂, Jaè*Ï`«ºOÖ’#∂, „ÑüÉèÖí ’#∂ QÍ =º=Ç¨ÏiOKå_»∞. `«# Q˘Ñ¨Ê`«<åxfl „Ñ¨H\õ O˜ K«
Ñ¨~å„Hõ=∞OÖ’#∂ ã¨~åfikè‰Ωõ _Õ. HÍh `«# JkèHºõ `«#∞ ZHõ¯_® „Ñ¨H\õ O˜ K«_∞» . ‰õΩO_®, `«# ~°H} ∆õ x =∂„`«"∞Õ JOkã¨∂Î QÆ∞iÎO
''`«# q„Hõ=∂xH˜ `å<Õ qã¨‡Ü«∞O K≥O^Œ_»∞—— Jx "åb‡H˜ N~å=Úx Ñ¨Ù#∂, Q“~°"åhfl PtOK«‰Ωõ O_® „¿Ñ=∞h, ¿ãflÇ¨hfl
„Ñ¨â◊Oã≤OKå_»∞. ÑÖKå_»∞.
154 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 155
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
''`«$}Ï^ŒÑ≤ ã¨∞hKÕ# `«~Ài= ã¨ÇÏ≤ +¨µ<‚ å——
–QÆ_Ñ¤ç ~¨ H° =õ Öˇ J}‰õΩ= HõeQˆ q#Ü«∞O, =∞Ç¨=$HõO∆ =O\˜ ã¨ÇÏ¨ #O... D Hõ~‡° ã≤^•úO`«OÖ’ =∞~°‡O
~Ô O_»∂ Hõey# =ºHÎ̃`fi« "Õ∞ ÉèQí =Æ ^•~å^è#Œ ‰õΩ Ü≥∂QÆº=∞x K≥`· #« º =∞Ç¨„Ñ¨É∞íè x
É’^èŒ. 'KÕã#≤ Hõ~‡° J#∞Éèqí OK«Hõ `«ÑÊ¨ ^Œ∞— J<Õ =∂@
'Jq#Ü«∞=∞Ñ¨#Ü«∞ qëÈ‚... Éè∂í `«^Ü Œ ∂« O q™êÎ~Ü° ∞« — Hõ~°‡ã≤^•úO`åxH˜ =¸Åã¨∂„`«O. nxx `«Ñ¨CQÍ
(Jq#Ü«∂xfl `˘ÅyOz, Éè∂í `«^Ü Œ ∞« #∞ qãïÎ OÑ¨*ÜË ∞« =∞x) Pkâ◊OHõ~∞° Å∞ J~°÷O KÕã¨∞H˘x, Hõ~°‡ã≤^•úO`«O =Å¡ xi¡Ñ¨Î`«,
N q+¨µ=‚ Ù#∞ „áêi÷OKå~°∞. ™È=∞i`«#O ÃÑ~°∞QÆ∞`åÜ«∞x ÉèÏqã¨∞ÎO\Ï~°∞ ã¨`«¯~°‡‰õΩ ã¨∞YO,
ÉèQí =Æ O`«∞xH˜ L#fl P ã¨ÅH¡ } ∆õ ÏÅ#∞ =∞#=¸ „QÆÇÏ≤ OKåe. KåÖÏ=∞Ok.
'J=∂h =∂#^À =∂#ºó— – QÆ~fi° ~°ÇÏ≤ `«∞_»∂, W`«~∞° Å#∞ Q“~°qOK«∞"å_»∞, HÍã¨Î QÆ=∞x¿ãÎ Hõ~‡° ã≤^•úO`«O Ñ¨xH˜ K«H¯õ x „¿Ñ~°}
^Œ∞+¨¯~°‡‰õΩ ^Œ∞óYO Wk
JO^Œi KÕ`« Q“~°=O á⁄O^Õ"å_»∞ – JO@∂ q+¨µ‚ ã¨ÇÏ¨ „ãÖÖ’x ÉèQí <Æ åfl=∂Å∞ xã¨∞OÎ ^Œx J~°=÷ ∞ø`«∞Ok. qâ◊fix~å‡}xÜ«∞=∞O.
D `«`åÎ fi<Õfl É’kèã∞¨ <Î åfl~Ú. Hõ~‡° ã≤^•úO`åxfl „ÑüáêkOz# ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨<å D Ñ¶Ö¨ ÏÅ∞ ZÑ¨Ê\ỖH<· å
`«# ^è~Œ å‡xfl NHõ$+¨µ_‚ ∞» 'w`«— ^•fi~å É’kèOKå_»∞. ÅaèOzf~°`å~Ú.
Jk q#fl `«~∞° "å`« J~°∞#˚ ∞_»∞ Hõ~‡° #∞ =kÖËÜ∞«
Hõ#∞Hõ ã¨`«¯~°‡<Õ

ÖË^Œ∞. L`åûÇ¨ÏOQÍ QÍO_ô"åxfl KÕÑ¨\ ˜ì `«#
q^è∞Œ ºHõHÎ ~õ ‡° #∞ KÕã≤ q[Ü«Ú_»Ü∂« º_»∞. PK«iOKåÅ<Õ
=∞Ç¨ÉèÏ~°Ò« Ö’ cè+µ¨ ‡_»∞ ^è~Œ ‡° ~åA‰õΩ É’kèã∂¨ Î |bÜ«∞"≥∞#ÿ „¿Ñ~°} –
– ''XHõ Ñ¨xx #∞=Ùfi KÕ¿ã@Ñ¨C_»∞ Jxfl"≥Ñ· Ù¨ Å D ã≤^•úO`«OÖ’ #∞OKÕ
#∞Oz PÖ’zOz, ã¨=∞„QÆOQÍ, JOH˜`« ÉèÏ=O`À ÅaèOz ã¨=∂*Ïxfl
KÕ~Ú. J~Ú<å Ñ¶Å¨ O J#∂Ç¨ÏºOQÍ ÅaèOz`Õ,
'Ñ¨Ù~åHõ$`« Hõ~‡° |ÅO— („áê~°|Oú ) J#∞H˘x, kQÆ∞
XHõ ^è•i‡Hõ x|^Œú`«`À
Å∞#∞ =^Œe, q^è∞Œ ºHõHÎ ~õ ‡° Ö’H˜ #∂`«<À`åûÇ¨ÏO`À #_çÑ≤ã¨∞ÎOk.
L^Œºq∞OK«∞—— Jx q=iOKå_»∞.
''XHõ Hõ~°‡Ö’x "≥·Ñ¶¨ÖÏºxH˜ =∞#ã¨∞ kQÆÅ∞
Ñ¨_‰» Ωõ O_® F^•ˆ~Û ™ê^è#Œ O Hõ~‡° ã≤^•úO`«O——.
''XHõ Ñ¨xKÕ¿ãÎ ^•x Ñ¶e¨ `«O ZÑ¨Ê\ỖH<· å LO
@∞Ok– PK«iOz# ^•x#O`«\ h˜ J#∞Éèqí OK«
156 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 157
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
_®xH˜ XHõ¯ [#‡KåÅ^Œ∞. Hõ#∞Hõ `«~∞° "åu [#‡ÔH<· å J#∞Éè=í O JO^Œ∞`«∞Ok.
JO>Ë Hõ~‡° ‰õΩ Ñ¶Å¨ O ZÑ¨Ê\ỖH<· å `«ÑÊ¨ ^Œ∞. ÃÑH· ˜ ZQÆ~"° ãÕ #≤ ~å~Ú ZÑ¨C_À ™ê=∞~°™êºxH˜ ãïÜ≥∞ÿ # QÆ∞~°∞=Ù
JÑ¨C_»∞ ZHõ¯_À JHõ¯_» Ñ¨_∞» `«∞Ok. Wk ã¨ÇÏ¨ [ ã¨∂„`«O. W^Õ Hõ~‡° ‰õÄ =iÎã∞¨ OÎ k——
– W^Õ Hõ^• Hõ~‡° ã≤^•úO`«O. ÉèÏ~°fÜ«∞ ãÖã¨¯ $uÖ’ XHõ L[˚fiÅ =∞}ñÑÖ
ã¨`¯« ~°‡‰õΩ ã¨∞YO, ^Œ∞+¨¯~°‡‰õΩ ^Œ∞óYO Wk qâ◊fix~å‡}xÜ«∞=∞O. D Ñ¶Ö¨ ÏÅ∞ Pkâ◊OHõ~° ÉèíQÆ=`åÊ^Œ∞Å∞. ã¨<å`«# ^èŒ~°‡OÖ’
Z=~°∞
ZÑ¨Ê\˜HÔ <· å ÅaèOzf~°`å~Ú. Hõ#∞Hõ ã¨`¯« ~°‡<Õ PK«iOKåÅ<Õ |bÜ«∞"≥∞#ÿ „¿Ñ~°} `˘Å∞`« ã¨~fi° Ü≥∂QÆ ã¨=∞#fiÜ«∂xfl ^•fiÑ¨~Ü ° Ú« QÆOÖ’
– D ã≤^•úO`«OÖ’ #∞OKÕ ÅaèOz ã¨=∂*Ïxfl XHõ ^è•i‡Hõ x|^Œú`«`À „Ñ¨É’kèOz# PKå~°∞ºÅ∞ NHõ$+¨Ñ‚ ~¨ =° ∂`«‡. ^•xx U Ñ¨ÔŒä Ö’ L<åfl,
#_çÑ≤ã¨∞ÎOk. L^•…\ ˜ã¨∂Î K«`«∞ˆ~fi^Œ~åtx qÉèílOz, Jëêì^Œâ◊ â◊OHõ~∞° Å∞ K«∂Ñ≤Oz#
'„áê~°|Oú — ¿ÇÏ`«∞=Ù ÖË‰Ωõ O>Ë U z#fl P@OHõO [iy<å, yOAH˘x "Õ^#Œ Ñ¨_ç Ñ¨Ù~å} q^Œº#∞ U~°Ê~°z, =∞Ç¨ÉèÏ~°`åxfl J#∞ "Õ^•O`« ÅHõ∆ ºO
XuÎ_Hç Ö˜ ’<≥· =∂#ã≤Hõ "åºkè„QÆã∞¨ ÅÎ =∞ÜÕ∞º J=HÍâ◊=ÚOk. ''Ñ¨Ù~åHõ$`« Ñ¶Å¨ O—— „QÆÇÏ≤ Oz, „|Ç¨Ï‡ã¨∂„`åÅ#∞ JOkOz# =∞~À [QÆ qâ◊fi[h#"≥∞#ÿ qã¨$uÎ x
J<Õ XHõ¯=∂@ HõeyOKÕ LÑ¨â=◊ ∞#O, JÑ¨Ê\˜ ã¨=∞ã¨º f„=`«#∞ =∞#ã¨∞Ö’Oz ^Œ∞~æ ∞° =Ù "Õ^"Œ åºã¨∞Å∞.
''„Ñ¨ÑO¨ KÀÑ¨=∞O âßO`«O J^≥· fi`«O—— ''kfifÜ«∂ U~°Ê~°z PÜ«∞#‰õΩ
fã≤, =∞~À „Ñ¨Ü∞« `«flO"≥Ñ· Ù¨ =∞àı§O^Œ∞‰õΩ ãÖã≤ÔúŒ KÕã∞¨ OÎ k. `«@∞ìH˘x, `Õ~∞° HÀQÆÅ
â◊HÎ˜ nxÖ’<Õ LOk. ^≥· fi ÉèÜ í ∞« OÉè=í u—— – =O\˜ "Õ^Œ "åHÍºÅ ™ê~åxfl [QÆ^Œ∞æ~°∞ ™ê÷<åxflzÛOk.
'JO`å Ñ¨Ù~åHõ$`«"∞Õ JO@∂ ‰õÄ~°∞ÛO>Ë =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥à§◊ ÖËO— J#∞HÀ=_»O Ñ¨Ù#~°∞^•…\ ˜ã¨∂Î ã¨~°fiã¨<å`«# ^èŒ~°‡ =∂~åæÅ#∞ P¿ã`«∞ j`åK«ÅO "åi
ãïHÍ^Œ∞. JÖÏ J#∞H˘x K«uH˜Å|_ç Z=fi_»∂ LO_»_»OÖË^Œ∞. LO_»ÖË~°∞. ã¨"∞≥ Hÿ ºõ Ñ¨~z° , ã¨=∞#fiÜ«∞O KÕã#≤ [QÆ^∞Œ ~æ ∞° =ÙÅ∞ J=∞$`« "åÇ≤Ïx
r= ÅHõ} ∆ O Hõ~‡° ‰õΩ „¿Ñ~ˆ Ñ≤ã∞¨ OÎ k. WO„kÜ«∞ ã¨Ê $Ç¨Ï L#flO`«=~°‰Ωõ Ñ¨xKÕã∂¨ <Î Õ Pkâ◊OHõ~° ÉèQí =Æ `åÊ^Œ∞Å∞.
„Ñ¨=Ç≤Ïã¨∂Î,
LO\ÏO. J~Ú`Õ P Ñ¨x ^è~Œ ‡° ÑïkèÖ’ ™êy#Ñ¨C_»∞, ZÑ¨C_≥<· åã¨~ˆ JÉè∞í º#fluH˜ LÑ¨x+¨`∞« ÅÎ ‰õΩ, ÉèQí =Æ næ`‰« Ωõ , „|Ç¨Ï‡ ã¨∂„`åÅ‰õΩ
¿ÇÏ`«∞ "Ò`«∞Ok. ã¨∂\˜QÍ ã¨~°à◊OQÍ, qâ◊fi[h#"≥∞ÿ# ÉèÏëêºxfl =∞Ç¨ÏŸ#fl`« Ç≤Ï=∞â◊$OQÆO
H˘O^Œ~∞° – P^è•ºu‡Hõ ÑïkäÖ’ 'Hõ~å‡K«~} ° =Å¡ Ñ¶Å¨ O `«ÑÊ¨ ^Œ∞. Hõ#∞Hõ ~°zOz "Õ^•O`åxfl ™ê=∂#∞ºxH˜ Ãã`· O« JOkOK« ÃÑ· ã¨~°fi[˝`å Ñ‘~îåxfl
Ñ¶¨ÖÏxfl J#∞ÉèíqOK«_®xH˜ =∞m§ [#‡|O^èŒ<åÅ∞ `«Ñ¨Ê=Ù. JO^Œ∞ˆH Hõ~°‡#∞ _®xH˜ 'q"ÕHõ K«∂_®=∞}˜—, 'JÑ¨~ÀH∆Í#∞Éèí∂u— Jkè~ÀÇ≤ÏOÑ¨*Ëã≤Ok.
PK«iOK«~å^Œ∞— J#∞H˘<Õ „Ñ¨=∂^Œ=ÚOk. ^•xH˜ ã¨=∂^è•#OQÍ, ''Hõ~‡° |O^èOŒ ÖÏO\˜ Z<Àfl „Ñ¨Hõ~°} „QÆO^ä•Å#∞ q~°zOKå
=^Œ∞Å∞ÛHÀ=_®xH˜ Hõ~å‡K«~} ° #∞ =∂##=ã¨~O° ÖË^∞Œ . JÇ¨ÏOHÍ~åxfl, Ñ¶Ö¨ Ï ~åÜ«∞#.
¿ÑHõ#∆ ∞ =^Œe xã¨ûOQÆOQÍ 'q^è∞Œ ºHõHÎ ~õ ‡° —#∞ PK«iOK«∞—— Jx w`« ã¨=∂^è•#O *Ï˝#=¸, ÉèíH˜Î, Hõ~°‡... JxflO\˜h "Õ^•O`«
K≥ÑÊ≤ Ok. "≥Ú`åÎxH˜ U HÀ}OÖ’ PÖ’zOz<å q^è∞Œ ºHõÎ Hõ~"Î° åºxH˜ ã¨Ê+ì̈"∞≥ #ÿ `«`«Î fiOÖ’ ã¨=∞#fiÜ«∞Ñ¨~°z# â◊OHõ~°∞Å∞ Ç¨Ï$^Œ
J=QÍÇ¨Ï#`À „¿Ñ~ˆ Ñ≤OKÕ^Õ Hõ~‡° ã≤^•úO`«O. Ü«∂xfl HõiyOKÕ ÉèHí hÎ̃ , Jx`«~° ™ê^èºŒ "≥∞#ÿ Hõq`å
w`« É’kèOz# *Ï˝<åxH˜ ™ê~°q∞^Õ! sux "Õ∞à◊qOz t"å#O^ŒÅÇ¨Ïi, ™œO^Œ~º° ÅÇ¨Ïi,
158 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 159

...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Hõ#Hõ^è•~åã¨∞Îu, Éèí[QÀqO^ŒO, ÅH©∆ ‡#$ã≤OÇ¨Ï Hõ~å=ÅO|™ÈÎ„`«O, „Ñ¨É’^èŒ
qâ◊fi=∂#=Ù_»∞
ã¨∞^è•Hõ~O° ... =O\˜ J=∞$`«`∞« Åº ™ÈÎ„`« ™êÇ≤Ï`åºxfl J#∞„QÆÇÏ≤ OKå~°∞.
t=ˆHâ◊"åk ÉË^•è Å`À ã¨<å`«# "Õ^=Œ ∞`åxfl =ÚHõ¯Å∞ KÕÜ∞« ~å^Œx â◊OHõ~∞° Å WÑ¨C_»∞ =∞#O ^Œ∂~åxfl KåÖÏ [~ÚOKåO.
L^À…+.¨ XHõ =$H∆ÍxH˜ J<ÕHõ âßYÅ∞<åfl, âßYÜÕ∞ =$HõO∆ HÍ^Œh, âßYÅhfl ã¨=∂Kå~° ~°OQÆOÖ’ [iy# qÑ¨¡=O qâßfixfl
qã¨ÎiOz#
=$HõÉ∆ Ïè =O`À ã¨=∞#fi~ÚOz#Ñ¨ÙÊ_Õ Ñ¨Ó~°`‚ fi« =∞x É’kèOKå~°∞. ZO`À z#flQÍ =∞ÅzOk. 'Éè∂í QÀà◊"∞Õ XHõ Ñ¨ÖÖ¡ˇ Ï— ™œHõ~åºÅ∞ qÉè[í #Ö’x
„|Ç¨Ï‡ qKå~°}Ö’ ÑïÑ¨Ó~°‚ Ñ¨~åHÍ+ª̈‰Ωõ K≥Ok# 'J^≥· fi`å—xfl „Ñ¨™êÎqOz<å, =∂iOk. XˆH Hõ} ∆ OÖ’ J#O`« ^Œ∂~°O`À J#∞ ãÖ‰õΩz`«`åfihfl,
q∞ye# =∂~åæÅ#∞ ™ê^èŒ<åÑ¨^ä•Å∞QÍ JOwHõiOKå~°∞. "Õ^ŒÇ¨Ï$^ŒÜ«∞"≥∞ÿ# ãÖ^è•#O KÕã∞¨ H˘<Õ q*Ï˝<åxfl ™êkèOKåO. KåÖÏ ™êfi~°Ñ÷ ~¨ `° åfihfl =∞iO`«
"Õ^•O`« q*Ï˝<åxfl ã¨∞xt`« „Ñ¨[`˝ À 'J^≥· fi`«OQÍ— „Ñü+≤Oª z# â◊OHõ~° „Ñüáê^Œ# ãÖ`À+¨H~õ "° ∞≥ #ÿ Jaè=$kú Wk.
qâ◊fi"åºÑ¨HõOQÍ „Ñ¨ÑÖK« "Õ∞^è•=ÙÅ `åufiHõ q*Ï˝# zO`«#Å w@∞~åà◊§‰õΩ =ºHÎ̃ rq`«O qãÎ̈iOK«_O» KåÖÏ J=ã¨~"° ∞Õ . ÃÑOz áÈ+≤OK«_®xˆH
xÅ|_çOk. S`Õ D qã¨~Î } ° Uq^èOŒ QÍ, U „Ñ¨Ü∂≥ [#O`À qxÜ≥∂QÍÅ∞ HÍ=_»O
P¿ã`«∞ j`åK«ÅO Ñ¨~º° \Õz "≥k· Hõ =∞`« âßYÅ =∞^èºŒ qÉè^Ë •Å#∞ `˘ÅyOz, ™êQÍÅ<Õ^Õ „QÆÇÏ≤ OK«=Åã≤# JOâ◊O. qëê^ŒH~õ O° . ^ÕâH◊ ÍÖÏÅ
J"≥k· Hõ =∞`« ÉèÏ=#Å#∞ `˘ÅyOz â◊√^Œú "Õ^•O`« `«`åÎ fixfl Pq+¨¯iOKå~°∞. =∞x+≤ '<Õ#∞— #∞Oz <å ‰õΩ@∞O|O, <å ‰õΩÅO,
<å "åà◊√§... <å „QÍ=∞O... <å =ã¨∞Î=Ù... <å ZÅ¡Å∞ ^•\˜# =∂#=
ãÖ‰õΩz`«`åfiÅ Ñï^è∞Œ efl qkeOz# qâ◊fi"åºÑ¨H`õ fi« ^èÀ~°}Ö˜ ’ Hˆ =ÅO =¸_»∞
Ñ¨^Œ∞Å JÅÊHÍÅOÖ’<Õ Jáê~°HÍÅO J#∞ãïOKÕ@O`« J^Œ∞ƒù`« *Ï˝<åxfl "åºáê~°O... JO@∂ '<å— J<Õ ÉèÏ"åxfl J<ÕHõ ãÖ|O^è•Å qãÎ̈~} °
Pq+¨¯iOKå~°∞. q^è•Å∞QÍ qÉèlí OK«∞‰õΩO\Ï_»∞. ''=∞#"å_ÀÜü∞—— Ç¨Ï$^ŒÜ«∞Ñ¨~°"≥∞ÿ# |O^è•xfl
J<Õ Pf‡Ü«∞`« Q˘Ñ¨Ê^Õ HÍh, P 'Ñïq∞u— ™êfi~°Ñ÷ Ù¨
P ~ÀAÖ’¡ Ñ¨~ã° Ê¨ ~°O HõÅÇ≤ÏOK«∞H˘<Õ â‹=· , âßHõ,Î ™œ~°, "≥+· =‚¨ , QÍ}Ñ¨`º« , JÅ∞¡HÀ=_®xH˜ |^Œ∞Å∞QÍ
ÑïkèÖ’ Wq∞_çáÈ`Õ =ºHÎ̃H© ã¨=∂*ÏxH© ‰õÄ_®
™ê¯O^Œ=ÚÅ<Õ P~°∞ Láêã¨<å Ñ¨^`úŒ ∞« bfl... ™ê=∞~°ãº¨ Ñ¨~z° , `åuÎ fiHõ "≥*· Ï˝xHõ "åºáê~° qã¨$ÎuH˜ =∂„`«"Õ∞
Ç≤Ï`«HÍi HÍ^Œ∞. „Ñ¨ÑO¨ K«O`À =∞# ãÖ|O^è•Å∞
"≥·kHõ qâı¡+¨}Å`À Jcè+¨ì ^Õ=`å ã≤^•úO`åxfl JOwHõiã¨∂Î<Õ ã¨~°fi^Õ=`å
ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú QÍh =∞# =∞#ã¨∞û =∂„`«O LÑ¨Hiõ ™ÈÎOk. =∞#∞+¨µÅ
ã¨=∞#fiÜ«∂xfl É’kèOz# +¨}‡`«™ê÷Ñ<¨ åKå~°∞ºÅ∞ Pkâ◊OHõ~∞° Å∞. Ñïq∞`«∞Å K«„\ÏÖ’¡ ‰õΩkOK«∞‰õΩáÈ`ÀOk.
Z=~°∞ U Ñ¨ÔŒä Ö’ L<åfl, â◊OHõ~∞° Å∞ K«∂Ñ≤Oz# "Õ^•O`« ÅHõ∆ ºO qâ◊fi[h# Ç¨Ï$^ŒÜ«∂Å =∞^èŒº JQÍ^èŒO
H˘xfl ^ŒâßÉÏÌÅ „H˜Ò« ÑïH˜¿ãÎ ''~å#∞~å#∂
"≥∞#ÿ qã¨$uÎ x U~°Ê~°z PÜ«∞#‰õΩ [QÆ^∞Œ ~æ ∞° ™ê÷<åxflzÛOk. P¿ã`«∞ j`åK«ÅO =ºH˜Î Jxfl Ñï^è∞Œ efl ^•@∞H˘x 'qâ◊fi=∂#=Ù_»∞—QÍ ÖÏO\˜ ^Œ∂~åxfl
"åi J=∞$`« "åÇ≤Ïx „Ñ¨=Ç≤Ïã¨∂Î, =∞Ç¨ÏŸ#fl`« Ç≤Ï=∞â◊$OQÆO ÃÑ· ã¨~°fi[˝`å Z^Œ∞QÆ∞`å_»∞—— Jx „Ñ¨QuÆ jÅ ÉèÏ=Ù‰õΩÅO`å Ñ¨Å ÃÑOK«∞`«∂
Ñ‘~åî xfl Jkè~ÀÇ≤ÏOÑ¨*ãË O≤ k. =iOKå~°∞. HÍh D Z^Œ∞QÆ∞^ŒÅ Éè∫uHõOQÍ áÈ`ÀOk.
J=QÍÇ¨Ï<å ~åÇ≤Ï`åºÅ`À ã≤^•úO`åxfl Ñ¨@∞ì‰Ωõ H˘\Ï¡_∞» ‰õΩ<Õ JO^èHŒ Í~°ÑÙ¨ ™êkèOKå_»∞ HÍh, ÉèÏ=<å`«‡HõOQÍ ™êkèOK«ÖËHõ
Ü«ÚQÍÅ J*Ï˝<åÅ∞ uiy `«ÅÖˇ`∞« `Î ∂« , ™ê=∞~°ãº¨ ÉèÏ=##∞ ^≥|ƒfã¨∞#Î fl D áÈÜ«∂_»∞.
`«~∞° }OÖ’ ã¨=∞#fiÜ«∞Hõ~ÖÎ° #·ˇ Pkâ◊OHõ~∞° Å ã¨∂ÊùiÎ ZO`À J=ã¨~O° . =ºHÎ̃ XHõ ÑïkèÖ’ Xky, ^•x Hˆ =∆ ∞O HÀãÖ
160 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 161
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Ñ¨xKÕÜ∞« _»O =∞Oz^Õ. HÍh `å#∞ Xky# ÑïkèH˜ =∂„`«"∞Õ Ç≤Ï`«O HõÅQÍÅx
™ê=∂lHõ Ç≤Ï`åxH˜ ÉèOí QÆO Hõey¿ãÎ J`«_∞» HõO∆ `«=Ùº_»∞ HÍ_»∞Hõ^•! áêÅ#‰õΩ „Ñ¨^•è <å~°›`Å« ∞
qãïÎ Oz# ™œHõ~åºÅ∞ qÉè[í #Ö’x ãÖ‰õΩz`«`åfihfl, ™êfi~°Ñ÷ ~¨ `° åfihfl =∞iO`«
ÃÑOz áÈ+≤OK«_®xˆH qxÜ≥∂QÍÅ∞ HÍ=_»O qëê^ŒH~õ O° . ^ÕâH◊ ÍÖÏÅ ZÅ¡Å∞ =∞# „áêp# "åV‡Ü«∂xfl „Ñ¨™êÎq¿ãÎ KåÅ∞– =ºHÎ̃H˜ HÍ=Åã≤#
^•\˜# =∂#= ãÖ|O^è•Å qã¨~Î }° Ç¨Ï$^ŒÜ∞« Ñ¨~"° ∞≥ #ÿ |O^è•xfl JÅ∞¡HÀ=_®xH˜ Jq ÉèíH˜Î „Ñ¨^è•<åÅh, "≥∂Hõ∆ „QÆO^ä•Åh ZO`À
|^Œ∞Å∞QÍ "åºáê~° qã¨$uÎ H˜ =∂„`«"∞Õ LÑ¨Hiõ ™ÈÎOk. =∞#∞+¨µÅ Ç¨Ï$^ŒÜ∂« Å <≥·uHõ, ^è•i‡Hõ, `åuÎfiHõ
Q“~°=O`À #=∞ã¨¯i™êÎO. ^Œ∂~°OQÍ LOz Ñ¨Ól
=∞^èºŒ JQÍ^èOŒ ÖÏO\˜ ^Œ∂~åxfl ÃÑOK«∞`«∂áÈ`ÀOk. Wk Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ù <åQÆi ™êÎO. ZÑ¨C_À rq`« K«~=° ∂OHõOÖ’ u~°Q"Æ ^Õ •Ì=∞x
zO`«#ÖË HÍHõ,
Hõ`.« ~å=}∞x q[Ü«∞O. =¸_»∞ Ö’HÍbfl QÆ∞Ñ≤Ê\’¡ ÃÑ@∞ì‰Ωõ <åfl~°∞ "åà◊√§. Éè„í ^ŒÑ~¨ ∞° ™êÎO. J^Õ =∞#O KÕã∞¨ #Î fl =∞Ç¨Ñ¨~å^èOŒ . áêÅ‰õΩÅ‰õΩ =Åã≤#
ÑÖK«Éèí∂`åbfl J=bÅQÍ ÖÁOQÆnã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. HÍh `«#"å_»∞, ÃÑ·"å_»∞...
„áêp# q*Ï˝# Ñ¨~O° Ñ¨~#° ∞ J^èºŒ Ü«∞#O KÕÜ∞« HõáÈ`Õ ÅHõ} ∆ ÏÅh, áê\ÕKåeû#
J<Õ ÉèÏ=O =∂„`«O g_»Ö^Ë ∞Œ . "åiH˜ =ºuˆ~Hõ kâ◊Ö’#∞#fl „Ñ¨Ç¨ ^¡ Œ ãÖã¨¯ $ux
=∞#‰õΩ =∞#O „^ÀÇ¨ÏO KÕã∞¨ ‰õΩ#fl>Ë.¡ ^è~Œ å‡hfl ZO`À Ñ¨\ +˜ Oì̈ QÍ
QÆ=∞xOK«O_ç.
''g~°∞ <Õ=∞#∞ =∞u„Éè=í ∞}=Ú‡# aè#∞flÖˇ· „Ñ¨=iÎÅH¡ õ =ºHÎ̃H˜ HÍ=Åã≤# <≥u· Hõ, ^è•i‡Hõ, `åuÎ fiHõ zO`«
JOkOz# âß„ãÎ̈ Ñ¨Ù<åk
ã¨~fi° =Ú#fl`«x k=ºHõàÏ=∞Ü«∞=∞OK«∞ q+¨µ#‚ O^Œ∞Å¡=ÚKÕiÛ—— #ÖË HÍHõ, áêÅ‰õΩÅ‰õΩ =Åã≤# ÅHõ} ∆ ÏÅh, áê\Õ
Kåeû# ^è~Œ å‡hfl ZO`À Ñ¨\ +˜ Oì¨ QÍ JOkOz# âß„ã¨Î Hõey# ^ÕâO◊ =∞#k.
aè#fl`åfixfl =ke, JO`å XˆH ÉèQí =Æ K≥Û· `«#ºOQÍ ^Œi≈OKÕ qâ◊fi"åºÑ¨Hõ Dâ◊fi~°
ÉèÏ=#Ö’ `«#‡Ü«∞"≥∞#ÿ "å_»∞ U 'ÃÇÏ· >ˇH—± ™êÜ«∞O ÖË‰Ωõ O_®<Õ „Ñ¨ÑO¨ K«=∂#=ÙÅ Ñ¨Ù<åk Hõey# ^Õâ◊O =∞#k. J`«ºO`« „áêp# J`«ºO`« „áêp#
Ç¨Ï$^ŒÜ∞« `«O„`«∞efl UHõ„â◊√uÖ’ g∞@QÆÅ_»∞. W`«_Õ qâ◊fi=∂#=Ù_»∞. <åQÆiHõ`« Hõey# D ^ÕâO◊ Ö’ Ñ¨Ù\ì̃# "Õ^Œ Ñ¨Ù~å} <åQÆiHõ`« Hõey#
`«# ‰õΩ@∞OÉÏxfl, `«# ãÖã¨¯ $ux HÍáê_»∞‰õΩO@∂<Õ, 'ã¨~ˆ fi[<åó ã¨∞ód<À WuÇ¨™êÅ∞ ^Õâ◊ HÍÅ Ñïã≤`÷ ∞« Å ã¨Ê $Ç¨Ï`À Ñïj D ^ÕâO◊ Ö’ Ñ¨Ù\˜#ì
Éè=í #∞Î—, 'Ö’HÍó ã¨=∞™êÎó ã¨∞ód<ÀÉè=í #∞Î— J<Õ 'qâ◊fi=∂#=Ù_»∞—QÍ Z^ŒQQÆ ÅÆ _»∞. eOz, <Õ\ ˜ QÆuH˜ J#fi~Ú¿ãÎ Z<Àfl Ñïëê¯~åÅ∞
Wk qãÎ̈iOz# =∂#ã≤Hõ Ñï}u. ã¨<å`«# "≥k· Hõ ã≤^•úO`«O JO^ŒOQÍ Åaè™êÎ~Ú.
"Õ^Œ Ñ¨Ù~å} WuÇ¨™êÅ∞
JOkOz# J=∞$`« Ñ¶Å¨ q∞^Õ. '~å[— â◊|ÌO JkèHÍ~° ã¨∂K«HõOQÍ =∂„`«"Õ∞ ^Õâ◊ HÍÅ Ñïã≤÷`«∞Å
'P<À Éè„í ^•ó „Hõ`"« À Ü«∂O`«∞ qâ◊fi`«ó— – „Ñ¨ÑO¨ K«ÑÙ¨ #Å∞=¸ÅÅ #∞O_ç ÉèÏqOKå~°∞. ''~°O[#`åfi`ü ~å*Ï——. `«# áêÅ#`À ã¨Ê $Ç¨Ï`À ÑïjeOz,
=∞Oz PÖ’K«#ÅO^Œ∞HÀ"åÅx PHÍOHÕ∆ z# J<åk ^Õâq◊ ∞k. „Ñ¨[Å#∞ ~°OlOÑ¨*¿Ë ã (ã¨∞YâßO`«∞Å`À P#OkO <Õ\ ˜ QÆuH˜ J#fi~Ú¿ãÎ
'Ü«∞„`« qâ◊fiO Éè=í `ÕºHõ h_»"∞£ — – „Ñ¨ÑO¨ K«O XHõ QÆ∂_»∞ÖÏO\˜k – Jx D Ñ¨ *Ë¿ã"å~°∞) "å_»∞ ~åA. Wk U HÍÅÑ¨Ù U =º=ã¨÷
âß„ãÎ̈ "åHÍºxH˜ J~°O÷ . QÀ¡|Öò qÖË*ò („Ñ¨ÑO¨ K«=∞<Õ Ñ¨Ö)¡ˇ J<Õ ^•xHõ<åfl, D Z<Àfl Ñïëê¯~åÅ∞
áêÅ‰õΩÅÔH<· å K≥Ö¡Ë x~°fiK«#O.
'qâ◊fiO XHõ QÆ∂_»∞— J<Õ =∂@Ö’ WOHÍ ZO`« ^ŒQiæÆ `«#O LOk! '~å=∞~å[ºO— J<Õ ÉèÏ=# =∞#O WÑ¨Ê\˜H© ãÖÉèÏ Åaè™êÎ~Ú.
ã¨=∂Kå~åefl qãïÎ OK«∞H˘<Õ Jaè=$kúH<õ åfl, „¿Ñ=∞#∞ ÑÖK«∞H˘<Õ JÉè∞í º^ŒÜ∞« O q™êÎO. Wk =∞`« â◊|ÌO HÍ^Œ∞. áêÅ#Ñ¨~°"≥∞ÿ#
™êkèOK«_O» Ö’ 'qâ◊fi=∂#=Ù_»∞— Pq+¨¯ $`«=∞=Ù`å_»∞.
Ñ¨Ó~°`‚ fi« ãÖHˆ `«O. P ~å=Úx ~å[ ÅHõ} ∆ ÏÅ#∞
162 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 163
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
"åb‡H˜ „Ñ¨™êÎqOKå_»∞. Jq „Ñ¨âO◊ ™ê "åK«HÍÅ∞ HÍ=Ù. ÑïáêÅ<å~°›`Å« ∞. D P`«‡*Ï˝#O, x„QÆÇÏ¨ O ã¨<åºã¨∞Å ÅHõ} ∆ Ï
„áêp# "åV‡Ü«∞=∞O`å ÑïjeOz ~å[hu ã¨∂„`åÅ#∞ UiÛ ¿ÑiÛ`Õ Å∞QÍ ÉèÏq™êÎO. HÍh ã¨<åºã≤H<õ åfl JkèHOõ QÍ
ÅaèOKÕ Jáê~° ~°`fl« ~åtÖ’ H˘xfl Wq. ~åA‰õΩO_®e. JÑ¨C_Õ áêÅ‰õΩÅK«i„`«Ö’ Jq
''áêÅ‰õΩxH˜
✦ áêÅ‰õΩ_»∞ ''„Ñ¨âßO`å`å‡—— HÍ"åe. âßO`«"∞≥ # ÿ =∞#ã¨∞#fl ~å*Ë âßOux hu KÀ@∞ KÕã∞¨ HÀ^Œ∞. D `åuÎ fiHõzO`«# áêÅ
„Ñ¨[ÖË â◊s~°O.
™êkèOK«QÅÆ _»∞. L„^ÕHOõ , P"ÕâO◊ – g\˜`À fã¨∞H˘<Õ x~°Ü ‚ ∂« Å∞, PÖ’ ‰õΩÅ‰õΩ J=ã¨~O° .
K«#Å∞ „Ñ¨=∂^ŒHÍ~°HÍÅ∞. ✦ "Õ∞^è•â◊H˜Îx ~å[ºO #∞Oz *Ï~°q_»∞K«∞HÀ
D â◊s~åxH˜ P`«‡
✦ n~°… ^Œ~≈° #O – =∞~À J~°›`.« `«`å¯Å ^Œ$+≤ì HÍHõ, n~°… HÍÅOÖ’ „Ñ¨=∂^ŒO ‰õÄ_»^Œ∞. áêÅ‰õΩÅ‰õΩ ~°Hõ∆‰õΩÅ∞ "Õ∞^è•=ÙÖË. áêÅ‰õΩ_»∞—— Jx =∞Ç¨
~å‰õΩO_® *Ï„QÆ`Î« Ñ¨_®e. WÑ¨C_»∞ fã¨∞‰õΩ#fl x~°Ü ‚ ∞« O WÑ¨Ê\˜H˜ ÉÏQÆ∞<åfl "åix J==∂xOK«_O» , J=HÍâßÅ#∞ HõeÊO ÉèÏ~°Ò« ã¨Ê+‘Hì iõ OzOk.
~å#∞#fl HÍÅOÖ’ qÑüHÎ ˜ ^•i fÜ«∞‰õÄ_»^∞Œ . L^•II Z<Àfl `«\ÏHÍÅ#∞ K«Háõ È=_»O JÑ¨~å^èOŒ . D XHõ¯ "åHõºOÖ’<Õ
Ñ¨Ó_çÛ Éè=í <å^Œ∞Å∞ xi‡Oz, WÑ¨Ê\˜ x"åã¨ ã¨=∞ã¨º#∞ Ñï+¨¯iOKå=∞#∞ ✦ x~°Ñ~ ¨ åkèx á⁄~°áê@∞# ‰õÄ_® tHÕ∆ K«‰Ωõ O_® Jxfl ÅHõ} ∆ ÏÅ∞ ^•y
‰õΩO>Ë, [Å=#~°∞Å ã¨=∞ã¨º#∞ JÅHõ∆ ºO KÕã≤ Éèqí `«Ö’ Hõ~=° Ù‰õΩ HÍ~°} *Ï„QÆ`Î« Ñ¨_®e. JÑ¨~åkèx U=∂„`«O q_»∞= L<åfl~Ú. D âßâ◊fi`«
=∞=Ù`åO. ~å^Œ∞. ã¨<å`«# ^èŒ~°‡ ãÖÑ¨Ù\˜x
✦ â◊√z–=ÚYº ÅHõ} ∆ O. ''J~°â÷ ∫K«"∞Õ â◊√z—— Jx =∞#∞=Ù „Ñ¨™êÎqOKå_»∞. ✦ Ju x„^Œ, Ç≤ÏO™ê „Ñ¨=$uÎx Kå>Ë "Õ@ =O\˜ <Õ\ ˜ q^•ºÅÜ«∂Å∞,
JO>Ë ãÖáê^Œ#Ö’ Ñ¨q„`«`« Jxfl\˜H<õ åfl â∫K«O. D â∫K«O ÖËx"å_»∞ =ºã¨<åÅ∞, q<À^Œ HÍÅˆHá∆ êÅ∞ – =~°h˚ Ü«∂Å∞. „Ñ¨[Å∞, „Ñ¨Éèí∞`«fi
áêÅ#‰õΩ J~°∞›_∞» HÍ_»∞. ✦ 'Kåi„`Õ} Ü«ÚHõóÎ — – L`«= Î ∞ x+¨¯à◊OHõ K«i„`« x~å‡}O KÕÜ∂« Å<Õ
✦ áêÅ‰õΩx`À ã¨=∂#"≥∞ÿ#, q∞Oz# "Õ∞^èŒ =∞O„`«∞Å‰õΩ LO_®e. H©ÅHõ J`«ºO`« „Ñ¨^•è #O. Pã¨H`Î̃ À L~°HÅõ ∞ "Õ¿ã
x~°Ü ‚ ∂« Å∞ fã¨∞H˘<Õ ÉÏ^èºŒ `« L#flk Hõ#∞Hõ =∞O„`«∞Å∞ |Ç¨ï q^è•Å Ñ¨s ...WÖÏ ~å[hu âß„ãÖÎ KåÖÏ q=iOzOk. <åÜ«∞HÍ„QÆ}∞Å∞
HÕ∆ z xÜ«∞q∞OKåe. q^Œº, x*Ï~Úf, `«# ~å[ºÑ¨Ù ã¨fiÉèÏ= ãÖã¨¯ $`«∞Å "å\˜H˜ L^•Ç¨Ï~°} „áêÜ«∞OQÍ ~å=∂Ü«∞} ÉèÏ~°`å „uHõ~°}â◊√kúQÍ
J=QÍÇ¨Ï#, ^Œ∞~°fiK«<åÅ∞ Ñ¨Å∞HõHõ áÈ=_»O, =ºã¨<åÅ∞ ÖËHáõ È=_»O J~°÷ k „QÆO^ä•Å∞ áê„`«Å ^•fi~å Ñ¨Å∞ q^è•Å∞QÍ LÑ¨ ÑïjeOz, áê\ÕKÕ
HÍ=∂ÅHõ<åfl ^è~Œ å‡xH˜ „áê^è•#ºq∞=fi_»O áêÅ‰õΩÅH©, áêÅ# =º=ã¨Ö÷ ’x ^ÕâßÅOkOKå~Ú. „Ñ¨Ü«∞`«flO KÕ¿ãÎ
"åiH© J~°›`Å« ∞. <å\˜ =º=ã¨÷Ö’ 'P#∞=OtHõ`«— L<åfl Jk L[˚fiÅ Éèqí `«=ºOÖ’
✦ âßOu HÍ=ÚHõ`` « À áê@∞, P`«‡ ~°H} ∆õ ‰õΩ ã¨~åfiÜ«Ú^èŒ ãÖÑühÎ Hõey áêÅ<å~°›`Ö« ’ áê=Ù ÉèÏQÆ"∂≥ , ã¨QÉÆ Ïè QÆ"∂≥ =∂„`«"∞Õ .
^ÕâO◊ „Ñ¨HÍtOK«_O»
LO_»_O» , g~°`åfixfl ã¨g∞HõiOK«_O» P=â◊ºHõ ^è~Œ å‡Å∞. q∞ye# ÃÑ· ÅHõ} ∆ ÏÅ ã¨=∞~°`÷ Å« ∞ L#flÑ¨C_Õ "å_»∞
`«^äŒºO.
✦ l`ÕO„kÜ«∞`«fiO–áêÅ‰õΩxH˜ „Ñ¨^è•<å~°›`«. JkèHÍ~°O, |ÅQÆO, ãÖÑ¨^Œ, áêÅ‰õΩ_Ò`å_»x q^è•#O.
"åº"≥∂Ç¨Å‰õΩ J=HÍâ◊q∞KÕÛ Ñïã≤`÷ ∞« Å∞ Jx"å~°ºOQÍ áêÅ‰õΩÅ K«∞@∂ì nxH˜ L^•Ç¨Ï~°}QÍ „Ñ¨*ÏHõO@‰õΩ_≥#· "Õ#∞x
LO\Ï~Ú. "å\˜H˜ ÖÁOQÆx WO„kÜ«∞ x„QÆÇÏ¨ O áêÅ‰õΩÅ‰õΩ J=ã¨~O° . x~åÌH}∆˜ ºOQÍ tHÕ∆ z# "Õ∞^è•=ÙÅ∞, =∞~À ã¨=∞~°∞x÷ H˜
164 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 165
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
áêÅ##∞ JÑ¨Ê*ˇÑÊ¨ _»O Ñ¨Ù~å}ÏÖ’¡ QÀK«iã¨∞OÎ k.
''áêÅ‰õΩxH˜ „Ñ¨[ÖË â◊s~°O. D â◊s~åxH˜ P`«‡ áêÅ‰õΩ_»∞—— Jx =∞Ç¨ P^è•ºu‡Hõ`« Ñ¨ÖÏÜ«∞#"å^ŒO HÍ^Œ∞
ÉèÏ~°Ò« ã¨Ê+‘Hì iõ OzOk.
D XHõ¯ "åHõºOÖ’<Õ Jxfl ÅHõ} ∆ ÏÅ∞ ^•y L<åfl~Ú.D âßâ◊fi`« ã¨<å`«# P^è•ºu‡Hõ`« J#QÍ<Õ – Jk D ÉÏÇ¨Ïº„Ñ¨ÑO¨
^è~Œ ‡° ãÖÑ¨Ù\˜x <Õ\ ˜ q^•ºÅÜ«∂Å∞, „Ñ¨[Å∞, „Ñ¨É∞íè `«fi x~å‡}O KÕÜ∂« Å<Õ K«ÑÙ¨ ÉÏ^èºŒ `«Å‰õΩ ^Œ∂~°"∞≥ #ÿ ^Œ<Õ ÉèÏ=# „Ñ¨|ÅOQÍ
Pã¨H`Î˜ À L~°HÅõ ∞ "Õ¿ã <åÜ«∞HÍ„QÆ}∞Å∞ „uHõ~}
° â◊√kúQÍ ÑïjeOz, áê\ÕKÕ =∞#Ö’ LOk. ÉÏ^èŒº`«efl
„Ñ¨Ü∞« `«flO KÕ¿ãÎ L[˚fiÅ Éèqí `«=ºOÖ’ ^ÕâO◊ „Ñ¨HÍtOK«_O» `«^ºŒä O. JÖÏO\˜ U^≥<· å qëê^ŒO Hõey<å, "≥~· åQÆºÉèÏ=O U~°Ê_®¤ qã¨‡iOz# "åxH˜ =ÚHÎ̃
K«H¯õ x HÍÖÏxfl Pt^•ÌO. ''JO`å=∂Ü«∞. Jhfl q_çzZHõ¯_çHÀ "≥àÏ§e—— Jx ^•fi~åÅ∞ `≥~°K«∞HÀ=Ù.
™ê^è•~°}OQÍ J#∞‰õΩO@∂ LO\ÏO. JO`Õ HÍ^Œ∞ –
HÍh JÖÏO\˜ Ñ¨ÖÏÜ«∞# "å^ŒO P^è•ºu‡Hõ`Q« Í
x~°fizOK« |_»^∞Œ .
Hõ~°Î=º"≥∞ÿ# ^èŒ~å‡xfl
ÉÏ^èºŒ `«efl qã¨‡iOz# "åxH˜ =ÚH˜Î ^•fi~åÅ∞ q_çzÃÑ\˜#ì ^À+Ö
`≥~K° ∞« HÀ=Ù. JO`Õ HÍ^Œ∞ – Hõ~=Î° º"≥∞#ÿ ^è~Œ å‡xfl [#‡ Ñ¨~O° Ñ¨~Å° ‰õΩ
q_çzÃÑ\˜#ì ^À+Ö [#‡ Ñ¨~O° Ñ¨~Å° ‰õΩ ¿ÇÏ`«∞"Ò ¿ÇÏ`«∞"Ò`«∞O^Œx ‰õÄ_®
`«∞O^Œx ‰õÄ_® =∞# „áêp# âß„™êÎÅ∞ K≥|∞
=∞# „áêp# âß„™êÎÅ∞
`«∞<åfl~Ú. áêiáÈ=_»O, =ke"ÕÜ∞« _»O ~Ô O_»∂
Ñ¶¨∞’~°áê`«HÍÖË. K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
Y\ÏfiOQÆ∞_»<Õ XHõ ~å[i¬ ^Õ=^•#=ÙÅ Ü«Ú^ŒOú áêiáÈ=_»O,
Ö’ ^Õ=`«Å‰õΩ ™êÜ«∞Ñ¨_®¤_∞» . ^Õ=`«Å∞ q[Ü«∞O =ke"ÕÜ«∞_»O
™êkèOKåHõ ''~å*Ï! h‰õΩ HÍ=Åã≤# ^•xx HÀ~°∞HÀ. Ô~O_»∂
=~°OQÍ J#∞„QÆÇÏ≤ ™êÎ=∞—— x ~åA`À ÑëHÍ~°∞.
^•xH˜ Y\ÏfiOQÆ∞_»∞ `«# PÜ«Ú"≥O`À K≥ÑÊ¨ =∞x
Ñ¶¨∞’~°áê`«HÍÖË.
HÀ~å_»∞. H˘xfl =ÚÇ¨ï~åÎÅ HÍÅ"Õ∞ WOHÍ PÜ«Ú
=ÙO^Œx ^Õ=`«Å∞ q=iOKå~°∞.
"≥O@<Õ `«# ~å[ºOÖ’ `å#∞O_ÕÖÏ =~°q∞=∞‡x
HÀ~å_»∞ Y\ÏfiOQÆ∞_»∞.
166 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 167

...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
^Õ=`å#∞„QÆÇÏ¨ O`À `«`Hü }∆õ O ~å*ÏºxH˜ KÕ~∞° ‰õΩ#fl Y\ÏfiOQÆ∞_»∞ Ü≥∂QÆ∞º_≥#· Éè’QÆO HÍ=x `≥eã≤# „|Ç¨Ï‡*Ï˝x Y\ÏfiOQÆ∞_»∞.
`«# Ñ¨Ù„`«∞x ~åqOz ~å[ºÉèÏ~åxfl J`«_Hç ˜ JÑ¨ÊyOz, áêÅ<å =º=Ç¨~åÅ#∞ „Ñ¨Hõ$u q~°∞^Œú"≥∞ÿ# 'PÜ«Ú=Ù ÃÑOÑ¨Ù— ‰õÄ_®
ÃÇÏK«ÛiOz, `å#∞ XHõ KÀ@ UHÍO`«OQÍ ‰õÄ~°∞Û<åfl_»∞. f„="≥∞#ÿ ^è•º#Ü≥∂QÆO Hõ~‡° HõÜ
∆ ∂« xH˜ ¿ÇÏ`«∞=Ù HÍ^Œ∞.
^•fi~å WO„kÜ«∂Å#∞ =∞#ã¨∞Ö’ b#O KÕã,≤ =∞#ã¨∞#∞ |∞kúÖ’ Å~ÚOÑ¨*ãË ,≤ JO^Œ∞ˆH ã¨fi^èŒ~°‡ x~°fiÇ¨Ï}‰õΩ J=HÍâß<Õfl
|∞kúx Ñ¨~=° ∂`«‡Ö’ UHõO KÕã≤ – P Ü≥∂QÆãu÷≤ Ö’ ^ÕÇ¨ xfl KåeOz =ÚH˜xÎ =~°OQÍ, `«# ™êÜ«∂xH˜ Ñ¶Å¨ OQÍ HÀ~å_»∞ P ~åA.
á⁄O^•_»∞. D XHõ¯ Hõ^ÖŒä ’ Wxfl q^è•Å LÑ¨^âÕ ßÅ∞ xH˜Ñ∆ "Î¨ ∞≥ ,ÿ
D Ñ¨Ù~å} QÍ^ä#Œ ∞ Ñïje¿ã–Î rq`«=¸, P^è•ºu‡Hõ ™ê^è#Œ XHõ^•xH˘Hõ\ ˜ „Ñ¨`åº „Ñ¨ÑÖK«OÖ’
P^è•ºu‡Hõ ™ê^è#Œ H©, Éè∫uHõ ÉÏ^èºŒ `«ÅH© LO_»=Åã≤# „áê^è•<åºÅ∞ J=QÆ`« =∂flÜ«∂Å∞ HÍ=h, Ñ¨~ã° Ê¨ ~° ÑïÑ¨Ó~°HÍÅ<Õ ã¨`åºhfl „Ñü"å_ç LxH˜H©
=∞=Ù`å~Ú. Kå\Ï~°∞. Hõ~°Î=º=ÚO@∞Ok.
WO^Œ∞Ö’ Y\ÏfiOQÆ∞_»∞ ^è•º#Ü≥∂QÆOÖ’ JÑ¨Ê\˜Hˆ =∞Oz Ñ¨Hfiõ ã≤u÷ Ö’ L<åfl_»∞. W^Õ q+¨Ü«∂xfl J~°∞˚#∞xH˜ É’kèOz Hõ~°Î=º
Hõ#∞Hõ<Õ JO`«j„Ñ¶∞¨ OQÍ =∞<ÀÅÜ«∂xfl ™êkèOK«QeÆ QÍ_»x ã¨Ê+¨=ì ∞ø`ÀOk. WÖÏ x+¨µxª QÍ =∞ÅKå_»∞ w`åKå~°∞º_»∞.
^•xx "åº"≥∂Ç¨Ï
™ê^è#Œ Ö’ =ÚO^ŒO[Ö’ L<åfl, Hõ~=Î° º x+ª̈Ö’ "≥#∞Hõ|_ç ÖË_∞» . ~°Ç≤Ï`«OQÍ, ÉÏ^èŒº`«QÍ
H˘kÌHÍÅÑ¨Ù PÜ«Ú=Ù#fl^Œx `≥eã≤<å, "≥O@<Õ Ü≥∂QÆãu÷≤ Ö’H˜ "≥o§áÈ‰õΩO_® x~°fiÇ≤Ïã¨∂Î, P^è•ºu‡Hõ
~åAQÍ `«# ÉÏ^èºŒ `«x <≥~"° ~Õ åÛ_»∞. ™ê^è#Œ x x~°O`«~O°
=ºHÎ̃H˜ `«# „âıÜ∞« ã¨∞û ZO`« =ÚYº"≥∂, `«# Hõ~=Î° º=¸ JO`Õ =ÚYºO.
~åAQÍ `«# ÉÏ^èºŒ `«efl JÑ¨ÊyOKÕ Hõ~"Î° åºxfl qã¨‡iOK«Ö^Ë ∞Œ .
H˘#™êyOKÕ "å_Õ
Ñ¨xx (Hõ~"Î° åºxfl) q_çzÃÑ@ì_O» ÉèÏ=ºO HÍ^Œ∞. q_çzÃÑ@ì=Åã≤# J=ã¨~O° Jã¨Öˇ·# Ü≥∂y.
=zÛ#Ñ¨C_»∞, JÑ¨ÊyOKÕ Ñ¨xx KÕÑ\¨ Ïìe. `«#^•HÍ =zÛ# q^Œ∞ºHõÎ ^è~Œ å‡xfl, ~Ô O_çO\˜Ö’ ^Õxx
`«# `«^#Œ O`«~O° H˘#™êˆQÖÏ ÉÏ^èºŒ `« QÆÅ"åiH˜ JÑ¨ÊyOz `å#∞ x„+¨¯q∞OKåe. HÍ^Œ<åfl Ñ¨Ó~°‚`«#∞
`å#∞ áÈ~Ú<å `«# ^ÕâO◊ , „Ñ¨H$õ u LO\Ï~Ú. Jq Hˆ =∆ ∞OQÍ LO_®e. ™êkèOK«ÖË_»∞.
JO^Œ∞‰õΩ `å#∞ KÕÜ∞« =Åã≤#k KÕÜ∂« e.
„Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ „Ñü"å_ç LxH˜H© Hõ~=Î° º=ÚO@∞Ok. ^•xx "åº"≥∂Ç¨Ï~°ÇÏ≤
`«OQÍ, ÉÏ^èºŒ `«QÍ x~°fiÇ≤Ïã¨∂,Î P^è•ºu‡Hõ ™ê^è#Œ x x~°O`«~O° H˘#™êyOKÕ
"å_Õ Jã¨Ö#·ˇ Ü≥∂y. ~Ô O_çO\˜Ö’ ^Õxx HÍ^Œ<åfl Ñ¨Ó~°`‚ #« ∞ ™êkèOK«Ö_Ë ∞» .
^Õ=`«Å∞ J=HÍâ◊q∞zÛ<å PÜ«Ú=Ù#∞ ÃÑOK«=∞<À, T~°fi÷ Ö’HÍÅ#∞ J#∞
„QÆÇÏ≤ OK«=∞<À Y\ÏfiOQÆ∞_»∞ JÉèºí i÷OK«Ö^Ë ∞Œ . "≥∂Hõ=∆ ∞O>Ë Ñ¨~Ö° ’Hõ x"åãÖ,
168 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 169
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
„Ñü ^≥·"åxH© J<ÕHõ <å=∂Å∞<åfl~Ú. Z=i
W+¨ì^≥·"åxfl "å~°∞ P <å=∂Å`À JiÛ™êÎ~°∞.
<å=∞q^Œº H©iÎ™êÎ~°∞.
q+¨µã‚ Ç¨ Ï¨ „ã¨<å=∂Å#∞ K«∂¿ãÎ – JO^Œ∞Ö’ 't=—,
''<å=∞ã¨‡~°}Ï^Œ<ÀºáêÜ«∞O #Ç≤Ï Ñ¨âº◊ "≥∂ Éè=í `«~}° —Ë — – Jx „Ñ¨ã^≤ úŒ É’^è.Œ '~°∞„^Œ—, '=∞Ç¨^Õ=—, 'Pk^Õ=—, 'Dâ◊fi~°—,'=∞¿ÇÏâ◊fi~°—
<å=∞ã¨‡~°} Hõ<åfl =∞Oz ™ê^è#Œ ÖË^xŒ `å`«Ê~°ºO. =O\˜ t=<å=∂Å∞† ~°q, Pk`«º, ã¨∂~°º, ÉèÏ#∞
Ju ™ê=∂#∞ºx Ãã`· O« „Ñ¨ÉÏè q`«O KÕÜ∞« QÆey# J^Œ∞ƒù`« =∂~°qæ ∞k. =O\˜ ã¨∂~°º<å=∂Å∞ HõxÑ≤™êÎ~Ú. JO>Ë L#flk XˆH <å=∂xH˜
=∞#O <å=∞ ~°∂áê`«‡Hõ [QÆ`∞« ÖÎ ’ u~°∞QÆ∞`«∞<åflO. Hõ#∞Hõ D ~Ô O_çO\˜`À XˆH Ñ¨~°`«`«Î fi=∞h J^Õ J<ÕHõ ^Õ=`å~°∂áêÅ#∞ J<ÕHõ J~å÷Å∞,
HõÅã≤#"Õ =∞# J#∞Éè∂í uÖ’H˜ =™êÎ~Ú. <å=∞~°∂áêÅ‰õΩ Jf`«"∞≥ #ÿ Ñ¨~`° `« åfixfl ^èiŒ Oz#^Œh† P Ñ¨~`° `« åÎ fixfl q+¨µ=‚ ÙQÍ zO`«# â◊|Ìâ◊‰õΩÎÅ∞ LO\Ï~Ú.
=∞# J#∞Éè∂í uÖ’H˜ JOkOKÕO^Œ∞‰õΩ, P Ñ¨~`° `« fi« "Õ∞ k=º<å=∂Å`À, k=º KÕ¿ãÎ – PÜ«∞<Õ t=, ã¨∂~åºk ã¨~fi° ^Õ=`å ã¨fi~°∂Ñ¨Ù Hõ#∞Hõ<Õ Jk =∞O„`«
~°∂áêÅ`À Pq+¨¯ $`«=∞~ÚOk. _»∞QÍ „QÆÇ≤ÏOz P~å^èŒ∞º_Ò`å_»x JO`«~å~°÷O.
U <å=∞=¸ ÖËx"å_»∞ QÆ#∞Hõ Z<Àfl <å=∂Å#∞ „QÆÇÏ≤ OK«QÅÆ _»∞. 'Wk— Jx JÖÏˆQ t=ã¨ÇÏ¨ „ãÖÖ’ q+¨µ<‚ å=∂Å∞ QÀK«i™êÎ~Ú.
=∞=Ù`«∞Ok.
xiú+Oì¨ QÍ U ~°∂Ñ¨=¸ ÖËx"å_»∞ Hõ#∞Hõ U ~°∂ÑÖ`À<≥<· å ÉèÏ=#‰õΩ JO^Œ∞`å_»∞. ~°∂Ñ¨ É’^èHŒ ,õ bÖÏ É’^èHŒ õ <å=∂ÅÖ’ (L^•: WÖÏ ÉèQí =Æ <åfl=∂Åhfl
D k=º<å=∞~°∂áêÅ∞ „Hõ=∞OQÍ =∞#x <å=∞~°∂áêf`«"∞≥ #ÿ Jã¨Å∞ `«`fi« OÖ’ âßº=∞ã¨∞O^Œ~,° ^è=Œ à◊q„QÆÇÏ¨ , â◊¥Åáê}˜, HÀ^ŒO_» =∞O„`åÖË.
qb#O KÕÜ«∞_®xˆH ''<å=∞ ~°∂Ñ¨ ~°Ç≤Ï`«∞_»∞—— J<Õk ‰õÄ_® P `«`åÎ fixH˜ ^è•i – =O\˜q) ÉèË^•Å∞ QÀK«iOz<å, `«`«Î fi <å=∞ã¨‡~°}
<å=∞"Õ∞ J~ÚOk. =∞Ç≤Ï=∂ QÆ∞} "åK«Hõ <å=∂ÅÖ’ Éè^Ë OŒ HõxÑ≤O
XHõ Láêã¨#QÍ,
XHõ <å=∂xfl LK«ÛiOz#Ñ¨C_»∞ â◊|™Ì ÈÊù@#O =Å¡ L^Œƒqù OKÕ K≥`· #« ºO K«^∞Œ . =∞~˘Hõ"Ñ·≥ Ù¨ – qâ◊fix~å‡} "≥Y· i ‰õÄ_® <å=∞
^ÕÇÏ¨ =∞O`å Q˘Ñ¨Ê k=ºã¨ÊO^Œ<åxflHõeyOz <å_ô =º=ã¨Ã÷ Ñ,· r= ãÖ™ê¯~åÅÃÑ· q^ŒºÖ’ LO@∞Ok. ÑÖK«É∂íè `« `«`åÎ fiÅ∞ „áê}â◊HÎ̃ q^ŒºQÍ ã¨∞„Ñü+ª̈O
„Ñ¨ÉÏè =O K«∂Ñ≤ã∞¨ OÎ k. ^•x`À =∞# r=#QÆuÖ’ L`«=Î ∞ Ñ¶e¨ `åÅ∞ QÀK«i™êÎ~Ú. Láêã¨#Ö’ =∞~å‡Å∞, J#∞„QÆÇÏ¨ OÖ’ "≥É· "íè åÅ∞ Jxfl HÍ=_»OÖ’
Wk <å=∞OÖ’x 'â◊|âÌ H◊ —Î̃ „Ñ¨ÉÏè =O. <å=∂Å∞ Pq+¨¯i™êÎ~Ú. Ñ¨~°=∂~°÷q∞^Õ.
~Ô O_»=k 'J~°â÷ H◊ —Î̃ . XHõ <å=∞O ^•fi~å J<ÕHõ J~å÷Å∞ ã¨∞Êùi™êÎ~Ú. XHõ H˘xfl <å=∂Å∞ ÉèíQÆ=`«¯^äŒÅ#∞ ã¨∞Êù~°}‰õΩ
J~°O÷ ÉèQí =Æ O`«∞x ~°∂Ñ¨=∂^è∞Œ ~åºxfl ã¨∞ÊùiOÑ¨*ãË ≤ P#O^•xfl Hõey¿ã,Î WOH˘Hõ `≥™êÎ~Ú. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ: QÀ=~°#ú ^è•i, „uÑ¨Ù~åã¨∞~°
J~°O÷ =∞Ç≤Ï=∞h ã¨^∞Œ } æ Ïhfl J=QÆÒ« KÕã≤ =∞#Ö’ ã¨^•ƒù"åÅ#∞ „¿Ñ~ˆ Ñ≤ã∞¨ OÎ k. ãÖÇ¨i, ~å=}ÏO`«Hõ, hÅHõO~î° =∞^èŒ∞ã¨∂^Œ#,
XˆH <å=∂xH˜ J<ÕHõ J~å÷Å∞, â◊|âÌ ‰◊ Ωõ ÅÎ ∞ LO\Ï~Ú. Hõ#∞Hõ<Õ Jk =∞O„`« „Ñ¨Ç¨ ^¡ Œ =~°^.Œ .. =O\˜q.
=∞=Ù`«∞Ok. WÖÏ ÉèQí =Æ <åfl=∂Åhfl =∞O„`åÖË. <å=∞ã¨‡~°} XHõ Láêã¨#QÍ, J#O`« <å=∂Å#∞ JëÈì`~Î« ° â◊`,« ã¨ÇÏ¨ „ã¨...
q^ŒºQÍ ã¨∞„Ñü+ª̈O HÍ=_»OÖ’ Ñ¨~=° ∂~°q÷ ∞^Õ. Jx qÉèlí OK«_O» Ö’ ‰õÄ_® JO`«~å~°=÷ ÚOk. â◊`,«
170 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 171
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ã¨ÇÏ¨ „ã¨ =O\˜ ãÖYºÅ∞ J#O`«`åÎ fixfl ã¨∂z™êÎ~Ú.
''qâ◊fiO â◊Ò« ã¨ÇÏ¨ „ãÖ ã¨~fi° =∞HõÜ ∆ ∞« "åK«HOõ —— Jx =∞Ç¨ÉèÏ~°`« =K«#O. #=∞™ê¯~° ãÖÑ¨^Œ
qâ◊fiO, â◊Ò« , ã¨ÇÏ¨ „ãÖ, ã¨~fi° O – Wq J#O`«`åfixH˜ ãÖHˆ `åÅ∞. J#O`«"∞≥ #ÿ
Ñ¨~=° ∂`«‡ K≥`· <« åº<Õfl XHõ ^Õ=`å~°∂ÑÖQÍ ÉèÏqã¨∂Î – P J#O`«â‰◊ Ωõ ÅÎ #∞ '#=∞™ê¯~°O— =∞# ãÖã¨¯ $u.
J#O`« <å=∂Å∞QÍ H©iãÎ ∞¨ <Î åflO. ^≥"· åxflQÍh, q^•º=$^Œ∞Åú #∞QÍh, =Ü≥∂=$^Œ∞ú
XˆH J#O`« `«`åÎ fixfl "åi "åi Jcè+ì¨ ^≥=· OQÍ P~åkèã∞¨ <Î åfl=∞<Õ ã¨=∞#fiÜ«∞ Å#∞ QÍh #=∞™ê¯~°O`À<Õ Q“~°q™êÎO. P~åkèOKÕ"å_»∞
ã¨Ê $Ç¨Ï g\˜Ö’ LOk. 108,1008,360 – g\˜x HõeÑ≤`Õ '9— J<Õ ãÖYº D #=∞™ê¯~°OÖ’KåÖÏ J^Œ∞ƒù`« ÉèÏ=#Å∞ J=`«e"åxÖ’x
=ã¨∞OÎ k. D '#=— ãÖYº Ñ¨Ó~°"‚ åK«HOõ . D `˘q∞‡kÖ’<Õ Jxfl ãÖYºÅ∂ <åfl~Ú. L`«¯~°¬#∞
^•y L<åfl~Ú. JO^Œ∞Hˆ D ãÖYºÅ`À <å=∂~°Û#Å∞<åfl~Ú. ''P~å^è~Œ Ú`«∞ó P~å^èhŒ Ü«∞ã¨º L`«¯~å¬#∞ãÖ^è•# (Q˘Ñ¨Ê`«<åxfl)
Ñ¨~`° `« åÎ fixfl q+¨µ=‚ ÙQÍ (qâ◊fi"åºÑ¨‰Ωõ xQÍ) ÉèÏqã¨∂Î cè+µ¨ ‡_»∞ =∞Ç¨ÉèÏ~°Ò« Ö’ Ñ¨Ó~°fiHõ „Ñ¨ÇÏ¨ fiÉèÏ"À #=∞™ê¯~°ó—— – Jx âß„ã¨HÎ Í~°∞Å
x~°fiK«#O.
„QÆÇ≤ÏOz#Ñ¨C_»∞
'q+¨µã‚ Ç¨ Ï¨ „ã¨<å=∂efl— LÑ¨^tÕ OKå_»∞. J^Õ ÉèÏ~°Ò« Ö’ J#∞âßã¨xHõÑ~¨ fi° OÖ’
^è~Œ ‡° ~åA HÀiHõÃÑ· cè+µ¨ ‡x „áê~°#÷ ÃÑ· NHõ$+¨µ_‚ ∞» 't=ã¨ÇÏ¨ „™êxfl— É’kèOKå_»∞. P~åkèOKÕ"å_»∞ J=`«e"åxÖ’x L`«¯~°¬#∞ HõeˆQ #„=∞ÉèÏ="Õ∞
P Ñ¨~`° `« åÎ fixfl [QÆ<å‡`«QÍ "å`«ûÅº=¸iÎQÍ ãÖÉèÏqã¨∂Î Ç¨ÏÜ«∞„w=Ù_»∞ (Q˘Ñ¨Ê`«<åxfl) „QÆÇÏ≤ Oz#Ñ¨C_»∞ HõeQˆ #„=∞ÉèÏ="Õ∞ #=∞™ê¯~°O.
'Åe`å ã¨ÇÏ¨ „ã¨<å=∂Å∞— JOkOKå_»∞. #=∞™ê¯~°O. ÉèQí =Æ O`«∞x Q˘Ñ¨Ê^Œ<åxfl `«ÅOK«∞H˘x ÉèíQÆ=O`«∞x
JO`å XˆH ã¨ÇÏ¨ „ã¨``« fi« O. J#O`« â◊H=Î̃ ∞Ü«∞ UHõ Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞x ãÖÉèÏ=#. J`«x =∞Ç≤Ï=∂uâ◊Ü∂« xfl QÆ∞iÎOz Éè‰í Ωõ _Î ∞» á⁄O^Õ
Q˘Ñ¨Ê^Œ<åxfl
''KåÅ^• Ç¨Ïi<å=∞ ™œMÏº=∞$`«=Ú `«=∞‰õΩ—— Jx J#fl=∞Ü«∞º PÅÑ≤¿ãÎ #„=∞ÉèÏ=# #=∞ã¨∞û.
''~å=∞<å=∞ ã¨∞^è•áê# ~°ã≤‰õΩ_≥·——# `åºQÆ~åA ''t= t= t=Ü«∞#~å^•, P #„=∞ÉèÏ=##∞ =ºH©HÎ iõ OKÕ Ñ¨^`úŒ ∞« Å∞ J<ÕHOõ . `«ÅOK«∞H˘x J`«x
Éè=í ÉèÜ í ∞« ÉÏ^èÅŒ #}K«∞HÀ~å^•—— Jx QÍ#O KÕâß_»∞. t~°ã∞¨ û=Oz, ~Ô O_»∞ KÕ`∞« Å∞ ^À~ÚeOz #=∞ã¨¯iO =∞Ç≤Ï=∂uâ◊Ü«∂xfl
N=∂`« <å=∂xfl H©iãÎ ∂¨ Î âßº=∞âß„ã≤,Î =Ú`«∞™Î êfiq∞ nH˜`∆ ∞« Å∞ `«iOKå~°∞. K«_O» Z‰õΩ¯=QÍ =∞# PKå~°O. P ^À~ÚeOK«_O» QÆ∞iÎOz Éèí‰õΩÎ_»∞
‰õÄ_® ™ê^è•~°}OQÍ Ç¨Ï$^ŒÜ«∂xH˜ ã¨g∞ÑÖÖ’ á⁄O^Õ #„=∞ÉèÏ=#

KÕ™êÎO. nx<Õ 'JO[e=Ú„^Œ— JO\Ï~°∞. Ç¨Ï$^Œ
Ü«∂xfl JO[eQÍ ã¨=∞iÊOK«_"» ∞Õ nxÖ’ ÉèÏ=O.
#=∞ã¨∞û.
''JO[eó Ñ¨~°=∂=Ú„^• ^Õ"åH˜∆„Ñ¨ „Ñ¨™êkh——–
^Õ=`«Å∞ "≥O@<Õ J#∞„QÆÇÏ≤ OKÕÖÏ KÕ¿ã â◊HÎ˜ 'JO[e—
=Ú„^ŒÖ’ LOk.
t~°ã∞¨ û PÖ’K«#Å‰õΩ ™ê÷#O. 'KÕ`∞« Å∞— PK«~}° ‰õΩ
172 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 173
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ãÖHˆ `«O. 'Ç¨Ï$^ŒÜ∞« O— J`«~O° QÆ ™ê÷#O. D =¸_»∂ ÉèQí =Æ `üâH◊ xÎ˜ JO^Œ∞H˘<ÕO WO^Œ∞Ö’ "≥Ú^Œ\ ˜ <åÅ∞yO\˜H© xÜ«∞=∂Å∞,
^Œ∞‰õΩ, ÉèQí =Æ ^Œ~Ê° }O HÍ"åÅx D „Ñ¨„H˜Ü∞« Ö’ JO`«~å~°O÷ . Ñ¨^Œú`«∞Å∂ L<åfl~Ú. HÍh #=∞™ê¯~åxH˜ U
â◊|Ì âß„ãÎ̈OÖ’ '=~°q‚ Ñ¨~º° Ü«∞ <åºÜ«∞O— Jx XHõ@∞Ok. Ç≤ÏOã¨ J<Õ â◊|OÌ , Ñïq∞`«∞Å∂ ÖË=Ù. ÉèíH˜Î`À ZÑ¨C_≥·<å ZHõ¯_≥·<å
D <åºÜ«∂xfl J#∞ãïOz 'ã≤OÇ¨Ï—QÍ =∂iOk. Ç≤ÏO™êÅHõ} ∆ O JkèHOõ QÍQÆÅ PK«iOK«=K«∞Û. JO^Œ∞Hˆ nxx ''P`«‡Ü«∞[˝OQÍ—— #=∞™ê¯~°O
[O`«∞=Ù ã≤OÇ¨Ï=∞x J~°O÷ . JÖÏˆQ P <åºÜ«∂xfl J#∞ãïOz '=∞#ãπ— â◊|"Ì ∞Õ t=Ñ¨Ù~å}O =i‚OzOk.
W`«~° „Ñ¨}"åÅ=Öˇ
'#=∞ãπ— J~ÚºOk. =∞#ã¨∞û#∞ ã¨=∞iÊOK«_"» ∞Õ #=∞ã¨∞û. #=∞™ê¯~°O W`«~° „Ñ¨}"åÅ=Öˇ ^Õ=`åÇ¨fi#
#=∞™ê¯~°OÖ’ ã¨=∞~°Ê} =∂„`«"∞Õ HÍ^Œ∞ – ã‘fiHõ~}° ‰õÄ_® LOk. L#fl`«"∞≥ #ÿ "åK«HOõ , "≥∂HõH∆ Í~°HOõ . "Õ^•ÅÖ’ qâ◊fi"åºÑ¨‰Ωõ _≥#· ^Õ=`åÇ¨fi# "åK«HOõ ,
`«`åÎ fixH˜ #„=∞ÉèÏ=O „Ñ¨Hõ\ Õz#Ñ¨C_»∞, P L#fl`«`«fiOÖ’ L#fl `«`åfixfl Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞x Ñ¨Å∞q^è•Å #=∞ã¨¯iOz# ÉèÏQÆO "≥∂HõH∆ Í~°HOõ . "Õ^•ÅÖ’
=∞#O ã‘fiHõiOK«∞`åO. `«^•fi~å ã¨~fi° q^èŒ L#fluh ™êkè™êÎO. q#Ü«∞ÉèÏ=<å ''#=∞HõOQÍ—— „Ñ¨ãk≤ ú á⁄OkOk. qâ◊fi"åºÑ¨‰õΩ_≥·#
ã¨∂K«H"õ ∞≥ #ÿ '#=∞™ê¯~°O— J<Õ ãÖÑ¨^Œ LO>Ë Jxfl ãÖÑ¨^ÅŒ ∂ L#fl>Ë.¡ ^Õ=`å qâ◊fi=∞O`å Dâ◊fi~° â◊H˜ÎÜÕ∞ xO_ç L#fl^Œh Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞x Ñ¨Å∞q^è•Å
â◊HxÎ̃ „QÆÇÏ≤ OKÕ J#∞"≥#· =∂~°qæ ∞^Õ. Ñ¨Å∞~°HÍÅ qâ◊fi~°∂Ñ¨Ùx Ñ¨Å∞q^è•Å #=∞ã¨¯iO
JO^Œ∞ˆH Jxfl =∞`«^èŒ~å‡ÅÖ’#∂ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞, Ç¨ÏãÎ̈, t~°ã¨∞ûÅ#∞ ^≥·"åxH˜ K«_"» ∞Õ P =∞O„`« ÉèÏQÆOÖ’ „Ñ¨^•è <åOâ◊O. #=∞ã¨¯iOz# ÉèÏQÆO
K«∂Ñ≤ã∂¨ Î ''#=∞ãπ—— ã¨=∞~°Ê} HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. JxflO\˜Ö’#∂ Dâ◊fi~°∞<Õ ^Œi≈Oz #=∞ã¨¯iOKÕ ''#=∞HõOQÍ—— „Ñ¨ã≤kú
Ju „áêp#"≥∞#ÿ "≥k· Hõ ÉèÏ~°fÜ«∞ ãÖã¨¯ $u J<åkHÍÅOÖ’ Pq+¨¯iOz# '#„=∞`«— =Å¡ =∞x+≤ =∞Ç¨ÏŸ#fl`«∞_Ò`å_»x á⁄OkOk.
J^Œ∞ƒù`« „Ñ¨„H˜Ü∞« Wk. `å`«Ê~°ºO. qâ◊fi=∞O`å Dâ◊fi~°
N Hõ$+¨µx‚ qâ◊fi~°∂áêxfl K«∂ã≤ J~°∞#˚ ∞_»O\Ï_»∞–
â◊HÜÎ̃ ∞Õ xO_ç L#fl^Œh
''Hõ™ê‡K«Û`Õ ##"Õ∞~°<£ =∞Ç¨`«‡<£——...
''Jã¨Å∞ h `«`«Î fiO, =∞Ç≤Ï=∞ `≥eâßHõ #=∞ã¨¯iOK«‰õΩO_® Z=~°∞ Ñ¨Å∞~°HÍÅ qâ◊fi~°∂Ñ¨Ùx
Ñ¨Å∞q^è•Å
LO_»QÆÅ~°∞?——
`≥eâßHõ ZÖÏQÆ∂ #=∞ã¨¯i™êÎ~∞° . HÍh #=∞ã¨¯i¿ãÎ QÍh `≥eÜ«∞x J^Œ∞ƒù``« fi« O #=∞ã¨¯iOK«_»"Õ∞
ÉèQí "Æ å#∞xk. #„=∞ÉèÏ==Ú#fl"å_Õ qâ◊fiK≥`· <« åºxfl „QÆÇÏ≤ OK«QÅÆ _»∞. „QÆÇÏ≤ OKåHõ P =∞O„`« ÉèÏQÆOÖ’
P#O^ŒO`À #„=Ú_≥· rq™êÎ_∞» .
WO`« J~°÷=¸, â◊H©Î L<åfl~Ú Hõ#∞Hõ<Õ #=∞™ê¯~åxfl ÑÖK«„Ñ¨}"åÅÖ’ „Ñ¨^è•<åOâ◊O.
XHõ\ ˜ J<åfl~°∞.
ÑÖK« „Ñ¨}"åÅ∞ FOHÍ~°O, ™êfiÇ¨HÍ~°O, ã¨fi^è•HÍ~°O, =+¨\òHÍ~°O,
#=∞™ê¯~°O.
174 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 175
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
JYO_» P`«‡â◊HxÎ̃ QÆ∞iÎOK«∞! <åfl_»<Õ ã¨∞Êù~} ° =∞# |∞kúH˜ ã¨ÇÏ¨ [OQÍ HõÅ∞QÆ∞
`ÀOk.
Ñ¨k MÏm Hõ_=» ÅÖ’ XˆH PHÍâ◊O. Hõ_=» Ñïkè =∞#Ö’ L#fl
'ã¨$+≤ì "Õ~∞° QÍ ã¨$+≤Hì ~õ Î° "Õ~∞° QÍ L<åfl~å?
ã¨$+≤Hì ~õ Î° ZHõ¯_À ‰õÄ~˘Ûx D qâßfixfl #_»∞Ñ¨Ù`«∞<åfl_®? ÃÑÖ· ’HÍÖ’¡ PÜ«∞#, Ö’ Wq∞_ç# PHÍâ◊O |Ü«∞\˜ PHÍâ◊O XHõ¯>Ë. P`«‡ JYO_» â◊HÎ̃
HÕ^Œ Ö’HÍÖ’¡¡ =∞#O L<åfl=∂?— D UHõ`fi« O JYO_»`fi« O`À =∞"Õ∞HõO KÕã∞¨ OÎ k. #∞OKÕ „áê}O, |∞kú,
D „Ñ¨âfl◊ Å‰õΩ ã¨Ê+ì̈"∞≥ #ÿ ã¨=∂^è•#O "≥k· Hõ ãÖã¨¯ $u WzÛOk. D ^ÕâO◊ Ö’ =∞# JÅÊ`åfixfl JkèQqÆ ∞Oz Ñ¨~„° |Ç¨Ï‡ ÉèÏ=#`À WO„kÜ«∂Å∞ Ñ¨x
Ju ™ê=∂#∞º}˜‚ J_çy<å 'ÉèQí "Æ å#∞_»∞ JO`«\Ï L<åfl_»∞— Jx HõzÛ`«OQÍ `«#‡Ü«ÚÅ=∞=Ù`åO. P JYO_» â◊Hˆ Î =∞#O J<Õ
^è~·≥ º° O, ã¨∞Êù~}° ... W^Õ "Õ^•O`«=∞`«O JOkOKÕk.
KÕã∞¨ <Î åfl~Ú. nxx
ã¨=∂^è•#q∞™êÎ_»∞. QÆ∞iÎOK«_®xˆH ^è•º#,
JO`« QÍ_èO» QÍ ÉèQí =Æ O`«∞x LxH˜ÃÑ· J=QÍÇ¨Ï# HõeyOzOk =∞# ãÖã¨¯ $u. XHõ QÆ~ƒ° }ù Ü˜ ∞ÿ≥ # P_»ÑÙ¨ e „Ñ¨=∂^Œ=âß`«∞,Î "Õ∞HõÅ
„|Ç¨‡O_» ~°K#« , =∞# ^ÕÇÏ¨ ~°K#« ~Ô O_çO\˜H© ã¨∂„`«"Ú≥ Hõ>.Ë J}∞=ÙÖ’ =∞O^Œ =∞^èºŒ tâ◊√=Ù#∞ Hõx =∞~°}O˜ zOk. Ñ¨Ù\˜#ì J~°Û<åk JO`«~∞° ‡Y
L#fl^Õ „|Ç¨Ï‡O_»OÖ’ L#flk. a_»¤ "Õ∞HõÅ`Àáê@∞ ÃÑiy, "Õ∞HõÅ=Öˇ P‰õΩÅÅ ™ê^èŒ#Å∞ U~°Ê_®¤~Ú.
'hÖ’ <åÖ’ JO`«\Ï L#flk XˆH Ñ¨~=° ∂`«‡ K≥`· #« ºO—. =ÚÅ∞ uO@∂, ÉèÜ í ∞« Ñ¨_∞» `«∂, "Õ∞HõÅ=Öˇ J~°∞ã¨∂Î WO„kÜ«∂Å #∞Oz
'`«fi~Ú =∞~Ú Kå#º„`≥H· À q+¨µó‚ u~°QÆ™êyOk. `å#∞ Ñ¨Ùe#<Õ q+¨Ü«∞O ‰õÄ_®
„Hõ=∞OQÍ ^Œ$+≤xì Ö’ÑëH˜
=º~°O÷ ‰õΩÑ¨ºã≤ =∞Ü«∞º ã¨ÇÏ≤ +¨µó‚ — – Jx Éè[í QÀqO^Œ â’¡HÍÖÖ’ Pkâ◊OHõ~° `≥eÜ«∞ÖË^•"≥∞‰õΩ.
H˘O`« HÍÖÏxH˜ – XHõ Ñ¨Ùe "Õ@‰õΩ =zÛ# ÑÖÑ≤ ã¨~°fi=¸Å"≥∞ÿ,
ÉèQí =Æ `åÊ^Œ∞Å∞ „Ñ¨=zOKå~°∞.
=∞#Ö’ L#fl P`«‡ JYO_» â◊HÎ˜ #∞OKÕ „áê}O, |∞kú, WO„kÜ«∂Å∞ Ñ¨x Ñ¨C_»∞, "Õ∞HõÅhfl ÉèÜ í ∞« O`À áêiáÈ™êQÍ~Ú. "å\˜ =∞#Ö’<Õ nÑ≤OKÕ P`«‡#∞
KÕã∞¨ <Î åfl~Ú. nxx QÆ∞iÎOK«_®xˆH ^è•º#, J~°Û<åk JO`«~∞° ‡Y ™ê^è#Œ Å∞ U~°Ê `À áê@∞ D Ñ¨Ùea_»¤ ‰õÄ_® "Õ∞HõÅ=Öˇ J~°∞ã¨∂Î Láêã≤OK«_»"Õ∞ ™ê^èŒ#.
_®¤~Ú. WO„kÜ«∂Å #∞Oz „Hõ=∞OQÍ ^Œ$+≤xì Ö’ÑëH˜ ÑÖÑ≤ ã¨~fi° =¸Å"≥∞,ÿ Ñ¨~°∞ÔQuÎOk. JYO_» qâ◊fiâßã¨Hâõ H◊ Ü Î̃ ∞Õ
=∞#Ö’<Õ nÑ≤OKÕ P`«‡#∞ Láêã≤OK«_"» ∞Õ ™ê^è#Œ . JYO_» qâ◊fiâßã¨Hâõ H◊ Ü Î̃ ∞Õ Pâ◊Û~°ºO`À Ñ¨Ùe QÆ=∞xOz, D Ñ¨Ùea_»¤#∞ =∞# QÆ∞O_≥Ö’ L#fl P`«‡.
=∞# QÆ∞O_≥Ö’ L#fl P`«‡. Jn Wn XHõ>#Ë <Õ ã¨∞Êù~} ° #∞ ™êkèOK«_®xH˜ J#∞ Ñ¨H¯õ ‰õΩ fã¨∞‰õΩ"≥o§ '#∞=Ùfi Ñ¨Ùeq. "Õ∞Hõ=Ù HÍ=Ù.
h J~°∞Ñ¨Ù Jk HÍ^Œ∞. ÖË. <åÖÏ QÆiO˚ K«∞ – Jx
Jn Wn XHõ>#Ë <Õ
ëêª#O. ã¨∞Êù~°}#∞
XHõ QÆ∞_çÖ’ ^≥"· åxfl K«∂_»QÍ<Õ J„Ñ¨Ü∞« `«flOQÍ Hõ#∞Å∞ =¸ã¨∞‰õΩO\ÏO. É’kèOzOk. J~Ú<å – áêÑÖ "Õ∞HõãO¨ ™ê¯~åÅ`À
XHõ ^≥=· ãÖ|O^èŒ JOâ◊O`À `«#‡Ü«∞O Hõey`Õ ‰õÄ_® Hõ#∞Å∞ =¸`«Å∞ Ñ¨_» ÃÑiy# Ñ¨Ùea_»¤ WOHÍ ÉèÜ í ∞« Ñ¨_Oç k. ™êkèOK«_®xH˜
`å~Ú. WÖÏ HÍ^Œx, ã¨g∞ÑÖÖ’#∞#fl XHõ #∂u=^Œ‰Ì Ωõ J#∞ëêª#O.
Uq∞\˜ nx JO`«~å~°O÷ ? fã¨∞‰õΩ"≥o§ „ÑüaOÉÏxfl K«∂Ñ≤OzOk.
ÉÏÇ¨Ïº [QÆ`∞« #Î ∞ áêeOKÕ"å_Õ, ÉèÏ= =¸ÅOQÍ =∞#Ö’ [QÆ`∞« #Î ∞ x~°fiÇ≤Ïã¨∞Î P „ÑüaO|O =∞~ÀÑ¨ÙeÜÕ∞ "≥∂#x =∞iO`«
176 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 177
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ÉèÜ
í ∞« Ñ¨_Oç k Ñ¨Ùea_».¤ q^Œº‰õΩ `˘eÑ¨Ó[
HÍh JuHõ+Oì¨ g∞^Œ ÃÑ^ŒÑÌ Ù¨ e Z<Àfl ~°HÍÅ∞QÍ „Ñ¨Ü∞« uflOz ã¨fiã¨fi~°∂Ñ¨ *Ï˝<åxfl
HõeyOzOk. J<åkQÍ =∞# ^Õâ◊ ãÖã¨¯ $u *Ï˝<åxH© q^ŒºH©
JÑ¨Ê\˜H˜ "Õ∞HõÖÏO\˜ Ñ¨ÙeÖ’ ã¨ÇÏ¨ [ ã¨∞Êù~} ° Hõey Ñ¨ÙeÖÏ QÆiO˚ z, Ñ¨ÙeÖÏ „Ñ¨^=Œä ∞ „áê^è•<åºxfl WzÛOk. q∞ye#=hfl "å\˜
qÇ¨ÏiOz "Õ∞HõÅ =∞O^Œ #∞Oz Éˇ@· Ñ¨_ç `«# ™êfiÉèÏqHõ K≥`· #« ºO`À rqOzOk. `«~"° å`«<.Õ D ^ÕâO◊ ¿Ñ~ˆ 'ÉèÏ–~°Ò« —. 'ÉèÏ— JO>Ë
JÖÏˆQ Ñ¨~=° ∂`«‡ K≥`· #« ºO xÅ∞"≥ÖÏ¡ „Ñ¨ãi¨ ã¨∞<Î åfl – ^ÕÇÏ¨ |∞kú`À =∞#‰õΩ 'ÉèÏ— JO>Ë HÍOu. J^Õ *Ï˝# *’ºu. *Ï˝#O ÃÑ· HÍOu. J^Õ *Ï˝# *’ºu.
=∞#"Õ∞ Ñï^è∞Œ efl qkèOK«∞H˘x JÅ∞ÊÅ=Öˇ rqã¨∞OÎ \ÏO. âß„ã¨Î ÑïjÅ#`À, '~°Ò« — (Pã¨HÎ˜ ,„â◊^)ÌŒ Hõey LO_»_"» ∞Õ 'ÉèÏ~°fÜ«∞`«—. *Ï˝#OÃÑ· '~°`«O— (Pã¨HÎ̃,
*Ï˝#ã≤^∞Œ _ú #·≥ ã¨^∞Œ ~æ ∞° É’^è`Œ À Ñ¨~=° ∂`«‡ ã¨∞Êù~}° ÉèÏã≤Oz =∞#Ö’x JYO_®`«‡ Éè’QÆãÖáê^Œ#Hõ<åfl, *Ï˝# ãÖÑ¨^Œ HõÅ"åiˆH
â◊HxÎ̃ *ÏQÆ$`«O KÕã∞¨ HÀQÆÅO.
„â◊^ŒÌ) Hõey LO_»_»"Õ∞
Ñ¨Ó*Ï~°›`x« KåÛ~°∞. U ^ÕâO◊ Ö’ *Ï˝#O, "Õ∞^è•â◊HÎ̃
'JÇ¨ÏO „|Ç¨‡ã≤‡—, '`«`Î« fi=∞ã≤— – ÖÏO\˜ =∞Ç¨ "åHõº QÆ~#°̊ Å∞ D ãÖ^Õâßxfl 'ÉèÏ~°fÜ«∞`«—.
Q“~°=O á⁄O^Œ∞`åÜ≥∂ P ^ÕâO◊ Jxflq^è•ÖÏ Jaè
É’kèã¨∞Î<åfl~Ú. =$kúx ™êkèã∞¨ OÎ ^Œx =∞# „áêp# „QÆO^ä•Å∞ K≥|∞ Éè’QÆãÖáê^Œ#Hõ<åfl,
D Hõ^#Œä ∞ L^•Ç¨Ïiã¨∂Î HÍj‡~°â=·‹ `«`Î« fiO '„Ñ¨`º« aè[—˝ (uiy QÆ∞iÎOK«∞@) `«∞<åfl~Ú. q^Œº#∞ ãÖáêkOK«_»=Ú, `«^•Ìfi~å *Ï˝# ãÖÑ¨^Œ HõÅ"åiˆH
ã≤^•úO`åxfl „Ñ¨=zOzOk. =ºH˜`Î åfixfl fiÛk^Œ∞HÌ À=_»O – W^Õ rq`åxH˜ Q˘Ñ¨Ê Ñ¨Ó*Ï~°›`«xKåÛ~°∞.
nxx L@OH˜ã∂¨ <Î Õ q"ÕHÍ#O^Œ – hÖ’x JYO_» Dâ◊fi~° â◊HxÎ˜ QÆ∞iÎOK«∞. „Ñ¨Ü∂≥ [#OQÍ ÉèÏqOKå~°∞.
'LuÎ+—ª̈ Jx „Ñ¨É’kèOKå~°∞. U ^ÕâO◊ Ö’ *Ï˝#O,
JYO_» Éè∂í =∞O_»ÖÏxfl Ue, Éè’QÆÉÏè QÍºÅ`À
`«∂Qˆ ~å[#∞ºÅ∞ ‰õÄ_® Jxfl JÇ¨ÏOHÍ~åÅ∞ =^Œe "Õ∞^è•â◊HÎ̃ Q“~°=O
– q#„=ÚÖˇ· *Ï˝#∞efl P„â◊~ÚOz# Hõ^ÖŒä Ë =∞# á⁄O^Œ∞`åÜ≥∂ P ^ÕâO◊

„QÆO^ä•ÅÖ’ QÀK«i™êÎ~Ú. J_»=ÙÖ’¡ Éè’QÍÅ‰õΩ Jxflq^è•ÖÏ Jaè=$kúx
^Œ∂~°OQÍ `«áÈx+¨Öª ’ L#fl |∞∞+¨µÅ (q^•ºx^è∞Œ Å) ™êkèã¨∞ÎO^Œx
K≥O`«‰Ωõ J`«ºO`« q#Ü«∞OQÍ K«„Hõ=~°∞ÅÎ ∞ KÕi #=∞
=∞# „áêp# „QÆO^ä•Å∞
ã¨¯iOKå~°∞. *Ï˝#O x~å_»O|~°OQÍ L<åfl, Q“~°=O
Ö’ J„QÆ™ê÷#O ãÖÑ¨^Œ Hõ<åfl *Ï˝<åxˆH. q#Ü«∞OQÍ K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
t~°ã∞¨ =OˆQk q^Œº=ÚO^Õ!
q+¨µÑ‚ Ù¨ ~å}OÖ’ MÏO_çHºõ , Hˆ t^èfiŒ AÅ Wu=$`«OÎ
Q˘Ñ¨Ê ãÖ^Õâßxfl =∞# =ÚO^Œ∞ LOK«∞`«∞Ok.
MÏO_ç‰õΩº_»∞, ˆHt^èŒfiA_»∞ W^ŒÌ~°∂ ~åAÖË.
178 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 179
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ˆHt^èŒfiA_»∞ Ñ¨~å„Hõ=∞O`À ~å[ºqã¨Î~°} ^èŒ~°‡OQÍ MÏO_ç‰õΩºx F_çOz J<åfl_»∞ =∞$^Œ∞=ÙQÍ.
âßOuÜ«Ú`«OQÍ qâßÅ ™ê„=∂*Ïºxfl áêeOK«™êQÍ_»∞. MÏO_ç‰Ωõ º_»∞ `«# H˘kÌ Hõ$`«[˝`« – PtOKÕ QÆ∞}O HÍ^Œ∞. PK«iOK«
Ñï"å~°O`À J~°}ºOÖ’ x=ã≤OK«™êQÍ_»∞. "≥·kHõ Hõ~°‡ÅO^Œ∞ x+¨ª Hõey# =Åã≤# ^èŒ~°‡O. x*ÏxH˜ Wk Q˘Ñ¨Ê J=HÍâ◊O!
MÏO_ç‰Ωõ º_»∞ Ü«∞[˝ q^ŒºÅÖ’, ^è~Œ ‡° âß„™êÎÅÖ’ xëê‚`∞« _»∞. Hˆ t^èfiŒ A_»∞ "Õ^•O`« HÀÖ’Ê~Ú# ~å*Ïº<Õfl „QÆÇÏ≤ OKÕ gÅ∞ Wk. HÍh
q^ŒºÖ’ „Ñ¨g}∞_»∞. L`«=Î ∞ Hõ„∆ uÜ«Ú_»∞ (QÆ∞~°∞) ^ŒH}
∆˜ QÍ ~å*Ïºxfl ã‘fiHõ
XHõ™êi ~å[ºˆH=∆ ∞O HÀãÖ XHõ k=ºÜ«∞*Ï˝xfl `«ÅÃÑ\Ïì_∞» Hˆ t^èfiŒ A_»∞. iOK«_∞» . ^è~Œ À‡Ñ¨^âÕ ßxH˜ |^Œ∞Å∞QÍ J~°H÷ Í=∂efl q^ŒºHÀãÖ
Ü«∞[˝=∞^èºŒ OÖ’ J#∞HÀx q^èOŒ QÍ ÃÑ^ŒÌ qÑ¶∞¨ flO U~°Ê_çOk. ^•xH˜ „áêÜ«∞ Pi˚OK«_O» #K«Ûx MÏO_ç‰Ωõ º_»∞ ''ˆHt^èfiŒ *Ï! h=Ù ZO`« ^Œ∂~°"≥∞ÿ<å "≥o§
tÛ`«=Î ¸, „Ñ¨`åº=∂flÜ«∞=¸ Uq∞\’ ~åA‰õΩ `≥eÜ«∞ÖË^∞Œ . TÇ≤ÏOK«x P "Õ^•O`« q^ŒºÖ’ xëê‚`∞« _»=Ù. <Õ#∞ Hõ~‡° HÍO_»Ö’ ZO`« „â◊=∞<≥<· å Ñ¨_ç
J"åO`«~O° q+¨Ü∞« OÖ’ UO KÕÜ∂« Ö’ H˘Å∞=ÙÖ’x =∞O„`«∞Å‰õΩ, ^è~Œ ‡° âß„ã¨Î „Ñ¨g}∞}˜fl. <å „áêg}ºO h‰õΩ Ñ¨xH˜ =zÛOk.
^•xH˜ |^Œ∞Å∞QÍ <Õ#∞ h#∞Oz q^Œº#∞ Ji÷ã∞¨ Î ã¨=Úáêi˚OKÕ Q˘Ñ¨Ê
"Õ`ÅÎ« ‰õΩ Ãã`· O« áêÅ∞áÈÖË^∞Œ .
Hõ~‡° HÍO_»Ö’, ^è~Œ ‡° ã¨∂H∆Í‡ÅÖ’ q^•ºkè‰Ωõ _≥#· MÏO_ç‰Ωõ º_Õ ã¨=∞~°∞_÷ x» `≥Å∞ã¨∞ <åfl#∞. "Õ^•O`« q^Œº#∞ <å‰õΩ LÑ¨^tÕ Oz ##∂fl ãÖã¨¯ $ux =∞#
H˘x Hˆ t^èfiŒ A_»∞ `«y# Ñï"å~°O`À J_»qH˜ KÕ~∞° H˘x MÏO_ç‰Ωõ ºx â◊~} ° ∞ ^è#Œ ∞º}˜‚ KÕÜ∞« =∞——x HÀ~°∞‰õΩ<åfl_»∞. ã¨<å`«# ÉèÏ~°`å=x
"Õ_®_»∞. `«##∞ ãÖÇ¨ÏiOK«_®xH˜ =KåÛ_Õ"≥∂#x MÏO_ç‰õΩº_»∞ ˆHt^èŒfiAx P"≥∂kOz# Hˆ t^èfiŒ A_»∞ MÏO_ç‰Ωõ º#‰õΩ "Õ^•O`«
q^Œº#∞ É’kèOKå_»∞. q^•º~°˚#Ö’ â◊„`«∞`åfixfl É’kè™ÈÎOk.
=ÚO^Œ∞ ãÖ^ÕÇ≤ÏOz<å J`«_ç q#Ü«∞=¸, JÉèíº~°÷<å QÆ=∞xOz JukäQÍ
P^ŒiOKå_»∞. ‰õÄ_® ÖˇH¯˜ OK«x B#fl`«ºO W^ŒiÌ Ö’#∂ HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. H“Ñ‘#O ^èiŒ Oz#
''MÏO_çHÍº! Ü«∞[˝ q+¨Ü∞« OÖ’ Hõey# ^è~Œ ‡° ãÖ^ÕÇ¨ xfl #∞"Õfi f~åÛe—— Jx ~å[^è~Œ ‡° OQÍ Z=i â◊HÎ̃ "åi^Õ J~Ú<å, '=OK«#— „|Ç¨Ï‡*Ï˝x=ÚO^Œ∞,
q#„=∞OQÍ Ji÷Oz# Hˆ t^èfiŒ A#‰õΩ MÏO_ç‰Ωõ º_»∞ ^è~Œ ‡° ã¨∂H∆Í‡efl q=iOz Ñï ÖË‰Ωõ O_® Q“~°=O`À Ñ¨~ã° Ê¨ ~°O q^Œº#∞ JÉèºí ã≤Oz#
ã¨fi~°‚H˜s\Ïk
Ç¨~åxfl ã¨∂zOKå_»∞. q^•º ~°ÇÏ¨ ™êºxfl K≥¿ÑÊ@Ñ¨C_»∞ x+¨¯Ñ¨@OQÍ â◊„`«∞ D ^èŒ~å‡xfl ÑïjeOK«O_ç. Hõ$`«[˝`«, q^•º
„áê^è•#ºO WÖÏO\˜ Z<Àfl qÅ∞=Å∞ D Hõ^ÖŒä ’ Éè∂í +¨}ÏÅ∞ ^èiŒ Oz#
ÉèÏ=O ÖË‰Ωõ O_® q=iOKå_»∞.
Hˆ t^èfiŒ A_»∞ q#Ü«∞OQÍ MÏO_ç‰Ωõ ºx #=∞ã¨¯iOz uiy ~å*ÏºxH˜ =zÛ „Ñ¨ã¨∞Êù@=∞=Ù`å~Ú. =∞Ç¨~åAÖË
q^ŒºHÀãÖ ZO`« ^Œ∂~°"∞≥ <ÿ å "≥o§ ZO`« „â◊=∞ "≥∂Hõie¡# qÅ∞=efl
Ü«∞[˝O Ñ¨ÓiÎKâÕ ß_»∞. Ü«∞[˝nHõ∆ q~°q∞OKåHõ '`«# q*Ï˝#O`À ##∞fl P^Œ∞‰õΩ#fl
<≥<· å Ñ¨_ç ã¨=Úáêi˚OKÕ Q˘Ñ¨Ê ãÖã¨¯ $ux =∞#
MÏO_ç‰Ωõ ºxH˜ <Õ<qÕ ∞ „Ñ¨`∞« ºÑ¨HÍ~°O KÕÜ∞« QÆÅ#∞...!— Jx PÖ’zOz, Q˘Ñ¨Ê =∞~°∞=~å^Œ∞.
ã¨<å`«# ÉèÏ~°`å=x É’kè™ÈÎOk. H“Ñ‘#O ^èiŒ Oz#
ãÖÑ¨^`Œ À |ÅQÆO`À uiy J_»qH˜ "≥àÏ§_»∞ Hˆ t^èfiŒ A_»∞.
„|Ç¨Ï‡*Ï˝x=ÚO^Œ∞, ã¨fi~°H‚ s˜ \Ïk Éè∂í +¨}ÏÅ∞ ^èiŒ O
J=ã¨~O° f~åHõ ##∞fl Ñï=∂~°Û_®xH˜ uiy D ~åA =ã¨∞<Î åfl_Õ"∂≥ #x
z# =∞Ç¨~åAÖË "≥∂Hõie¡# qÅ∞=efl =∞~°∞=
^è#Œ ∞ã¨∞û#∞ ã≤ÔúŒ KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_»∞ MÏO_ç‰Ωõ º_»∞. Wk QÆ=∞xOz# Hˆ t^èfiŒ A_»∞
~å^Œ∞.
''~å*Ï! <Õ#∞ h‰õΩ Ç¨x KÕÜ∞« _®xH˜ ~åÖË^∞Œ . h=Ù KÕã#≤ LÑ¨HÍ~åxH˜ |^Œ∞Å∞QÍ
h"Õk HÀi`Õ ^•xx ã¨=∞iÊOz <å Hõ$`«[`˝ #« ∞ „Ñ¨H\õ O˜ K«∞HÀ"åÅx =KåÛ#∞——
180 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 181
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
JH∆“Ç≤Ï}∞Å â◊„`«∞Ãã<· åºxfl QÆ_Q» _Æ Ö» Ï_çOz#"å_»∞
xq∞`«Î=∂„`«O... q[Ü«Ú_»∞. J~Ú`Õ – ‰õΩ~°∞Hˆ „∆ `« Ü«Ú^•ú#O`«~O°
H˘O`« HÍÖÏxH˜ NHõ$+¨‚ x~åº}O `«~∞° "å`«, ^•fi~°Hõ
J#O`«"∞≥ #ÿ „Ñ¨H$õ u ^•fi~å ÉèQí =Æ O`«∞x â◊HÎ̃ =ºHõ=Î ∞=Ù`«∞Ok. „Ñ¨H$õ uÖ’ #∞Oz JO`«óÑ¨Ù~°HÍO`«Å#∞ ã¨∞~°H`∆˜ O« QÍ Ç¨Ïã≤#Î ‰õΩ
L#flu
=∞#O ‰õÄ_® XHõ ÉèÏQÆ"∞Õ . =∞# #∞Oz „Ñ¨ÑO¨ KåxH˜ JOkOKÕ â◊HÎ˜ ‰õÄ_® `≥ã∞¨ OÎ _»QÍ, ^•_çKãÕ #≤ ^•i^ÀÑ≤_ç ^˘OQÆÅ#∞Ãã`· O« ÅaèOz#Ñ¨C_»∞
ÉèQí =Æ ^Œ`Ì "Î« ∞Õ . XHõ QÍAQÀm ÖÏO\˜ HõO\˜Ö’ ^Œ~≈° #â◊HhÎ̃ , K≥qH˜ „â◊=} â◊HhÎ̃ , Z^Œ∞~˘¯#ÖËHõáÈÜ«∂_»∞. q#Ü«∂xfl g_»Hõ
HõO~îåxH˜ ã¨fi~°âH◊ hÎ̃ ... WÖÏ „Ñü WO„kÜ«∂xH© ã¨~åfiO`«~åºq∞ „ÑüáêkOz# J`«_ç Ñ¨~å„Hõ=∞O KåÅÖË^∞Œ . x*ÏxH˜ P H˜s\˜H˜ 'JO`å ÉèQí =Æ `«¯ $Ñ¨—
K≥`· #« º"Õ∞ =∞#efl ã¨=∞~°∞Å÷ ∞QÍ KÕ™ÈÎOk. L#fl J„ãÎ̈ â◊„ãÎ̈ ãÖÑüÎ HÍh, q„Hõ=∞O HÍh, tHõ} ∆ Jx `«Åz#"å_»∞,
JÖÏˆQ „ÑüÉèí, Ç¨ÏŸ^•, Ñ¨^Œq =O\˜q ‰õÄ_® ÉèíQÆ=`ü „Ñ¨™ê^•Å∞QÍ QÍh P P@q‰õΩÅ‰õΩ ÖË=Ù. J~Ú<å J~°∞#˚ ∞_»∞ XHõ Hõ~=Î° ºOQÍ ^•xx
ÉèÏqOKåe. JO`ÕQÍh 'JO`å =∞# Q˘Ñ¨Ê`«#"Õ∞— Jx q„~°gQÆ_O» "Õ^#Œ Hˆ xÅ∞=ÖËHõáÈÜ«∂_»∞. H˘#™êy™êÎ_HÕ Íh, P
¿ÇÏ`«∞==Ù`«∞Ok. D ^Œ∞ã≤÷uH˜ J`«_Õ Pâ◊Û~°ºÑ¨_®¤_»∞, P"Õ^Œ# ã≤÷uÖ’ `«#‡Ü«∞"≥∞ÿáÈ_»∞.
„ÑüÉè^í •fi~å, Ç¨ÏŸ^• ^•fi~å =∞#O „Ñ¨ÑO¨ K«OÑ¨@¡ xifiÇ≤ÏOK«=Åã≤# ÉÏ^èºŒ K≥O^•_»∞. ZÖÏQÀÖÏ JO`«óÑ¨Ù~° „ã‘ÅÎ #∞ Ç¨Ïã≤#Î ‰õΩ
`«^•Ìfi~å HõÅã≤~åx
`«#∞ ^≥=· O JÑ¨ÊyOz#>Ë.¡ "å\˜x ^≥=· HÍ~°ºOQÍ KÕã#≤ Ñ¨C_»∞ Jk Ü≥∂QÆ"∞≥ ÿ KÕiÛ `å#∞ Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂Å‰õΩ KÕ~∞° H˘x "åºã¨^=Õ Ùx
=∞#efl ^è#Œ ∞ºÅ#∞ KÕ™ÈÎOk. JÖÏHÍHõ ^•xx Hˆ =ÅO =∞# ã¨fiÜ«∞Oâ◊HQÎ˜ Í HõÅ∞ã¨∞H˘<åfl_»∞.
HÍÅOÖ’ ‰õÄ_®
ÉèÏqOK«_O» KÕ`« JÇ¨ÏOHÍ~°O U~°Ê_»_O» , QÆ∞iÎOÑ¨Ù HÀãÖ `åÑ¨„`«Ü∞« O, ÉÏ^èºŒ ''=∞Ç¨#∞ÉèÏ"å! J=„Hõq„Hõ=∞O`À Ju~°^äŒ HõÅ`«Ñ¨_»_»∞.
`«#∞ x~°fiiÎOK«_®xH˜ |^Œ∞Å∞ Ç¨Ï‰õΩ¯Å HÀãÖ Q˘_»=Å∞, P „ÑüÉè#í ∞ Ñ¨^qŒ x =∞Ç¨~°^∞Œä efl J=bÅQÍ ãÖÇ¨ÏiOz# <å ^è#Œ ∞â◊≈H˜,Î ÉèQí =Æ ^•[˝QÍ Hõ~"Î° åºxfl
J_»O¤ ÃÑ@∞ìH˘x JHõ$`åºÅ‰õΩ áêÅÊ_»_O» [~°∞QÆ∞`«∞Ok. P „ÑüÉèHí © Ç¨ÏŸ^•H© „Ñ¨`åÑÖ U"≥∞ÿáÈÜ«∂~Ú. <åÖ’ â◊s~°Ñ¨@∞`«fiO áê\ÕKÕ@Ñ¨C_»∞
~å}ÕÑ¨Ù `«QÍæHõ ‰õΩOyáÈ=_»O ‰õÄ_® =∂=¸ÖË. `«QÖæÆ ^Ë ∞Œ . J^Õ J~°∞#˚ ∞}˜.‚ J^Õ â◊¥~°∞}˜.‚ J~Ú<å JÇ¨Ï=¸ LO_»^∞Œ ,
JÖÏHÍHõ – 'Wk ÉèQí =Æ ^Œ`Ì OÎ« , nxx Ñ¨q„`«OQÍ ^≥"· å[˝QÍ „Ñ¨ÑO¨ K«O HÀãÖ <ÕxÖÏ =º~°∞x÷ ÖÏ Ñ¨~ål`«∞_ç#Ü«∂º<≥O^Œ∞‰õΩ? D Jqhu LO_»^∞Œ ,
qxÜ≥∂yOKåe— Jx ÉèÏqOz#Ñ¨C_»∞ ^•xx ã¨=∞~°O÷ QÍ, Ñ¨q„`«OQÍ H˘# =∞<À"Õ^#Œ #∞ g∞ˆ~ f~åÛe—— Jx â◊~} ° ∞"Õ_®_»∞ Jã¨∂Ü«∂ ^ÕfiëêÅ∞
™êyOz, HõÅã≤=zÛ#Ñ¨C_»∞ á⁄OyáÈHõ HõÅã≤~å#Ñ¨C_»∞ ‰õΩOyáÈHõ „Ñ¨âßO`« áêO_»==∞^èŒº=Ú_»∞. LO_»=Ù. Hˆ =ÅO
rq`åxfl QÆ_»Ñ¨QÆÅO. rq`åxH˜ J`«ºO`« =ÚYº"≥∞ÿ# D ã¨`åºxfl XHõ "åºã¨=∞Ç¨Ïi¬ #qfi, ''áê~å÷! w`« q#fl h‰õΩ <Õ#∞
Hõ~°Î=ºx+ª̈ =∂„`«"Õ∞
=∞`«"å^ŒO HÕ^Œ ÉèÏqOz, JO`å `«# „Ñ¨Ü∂≥ [Hõ`fi« =∞x „Éèqí ∞OKÕ"å~°∞ âßOux K≥áêÊÖÏ Ñ¨~°=∂`«∞‡x "å‰õΩ¯Å ™ê~°O! 'xq∞`«Î
á⁄O^ŒÖË~°∞. =∂„`«O Éè=í ã¨=º™êz<£—. =∞~°záÈÜ«∂"å! =∞#
LO@∞Ok.
J~°∞#˚ ∞_»∞ [QÆ^HÕ õ ^è•#∞+¨µ¯_»∞. JO`«\ ˜ „Ñ¨`åÑ¨âße, `«Ñâ¨ ≈◊ HÎ̃ ãÖÑ¨#∞fl_»∞, =∞O`å qâ◊fi~°K#« Ö’ ÉèÏQÍÅO. qâ◊fi~°∂Ñ¨Ùx KÕu
^≥g· Ü«∞"≥∞#ÿ Ñ¨~å„Hõ=∞O HõÅ"å_»∞ P ~ÀAÖ’¡ =∞~˘Hõ_∞» ÖË_∞» . Ñ¨^HŒ ˘O_»∞ ÑïHõ~åÅO. PÜ«∞# „Ñ¨Ü≥∂yOz# |ÅO =∞#
182 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 183
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
^•fi~å =ºHõ=Î ∞=Ù`«∞Ok. PÜ«∞# LÑ¨ãO¨ Ç¨Ïi¿ãÎ "≥#H˜¯áÈ`«∞Ok. U HÍ~°ºO
HÀãÖ h‰õΩ D â◊HxÎ̃ ™êfiq∞ „Ñ¨™êkOKå_À, Jk <≥~"° ~Õ åHõ h #∞Oz P â◊HÎ˜ UÔHH· õ =∂~°Oæ – 'Hõ$+≤—
`˘ÅyáÈ~ÚOk. P â◊HÎ̃ h^Œ<Õ JÇ¨xfl q_»z, Hõ~=Î° ºáêÅ#Ö’ 'xã¨ûQÆO`«—Æ #∞
JÅ=~°∞K«∞H˘=∞‡x ÉèQí "Æ å#∞_»∞ h‰õΩ P<å_Õ É’kèOKå_»∞. P É’^è#Œ ∞ ã¨‡iOK«∞. "Õ^ÑŒ ∞¨¶ ’+¨ ZÑ¨C_»∂ Hõ$+≤<Õ „¿Ñ~ˆ Ñ≤OzOk.
JÑ¨Ê\˜ „Ñ¨`åÑ¨=¸ h ™⁄O`«O HÍ^Œ∞– WÑ¨Ê\˜ Jã¨=∞~°`÷ « ‰õÄ_® hkHÍ^Œ∞. J„Hõ=∂~°̊# ZO`« ^À+¨"∂≥ , J„â◊=∂~°̊# („â◊=∞ Ñï„â◊q∞OK«x
D Ñ¨~=° ∞ã¨`åºxfl QÆ∞iÎOz, P Ñ¨~`° `« åÎ fixfl ^è•ºxOz `«iOK«∞—— Jx LÑ¨^tÕ O ÖË‰Ωõ O_® ãÖáêkOK«_O» ) ‰õÄ_® JO`Õ Ñ¶∞¨ ’~°O. "å_çH˜ ã¨∞YÑ¨_Õ J~°›`«
Kå_»∞. Hõ+Ñì¨ _¨ ‰» Ωõ O_® ã¨∞YÑ¨_®Å<Õ Pâ◊ ÃÑiy`Õ =∞x+≤ ÖË^Œ∞. J„Hõ=∞, ã¨∞ÅÉèí
D Ñ¶∞¨ \Ïìxfl XHõ¯™êi qâı+¡ ¿≤ ãÎ Q˘Ñ¨Ê Ñïëê¯~åÅ∞ Åaè™êÎ~Ú. D Ö’HõOÖ’ ™È=∞i J=Ù`å_»∞. ã¨∞YO qÅ∞= Hõ+Ñì̈ _¨ "¤» å_ç̂H
=∞#O WÖÏO\˜ ã¨xfl"ÕâßÅ#∞ KåÖÏ K«∂™êÎO. XHõ Q˘Ñ¨Ê „ÑüÉèÏâße XHõ `≥Å∞ã¨∞OÎ k. U Hõ+=ì¨ ¸ ÖË‰Ωõ O_® ãÖáêkOKåÅ<Õ Ñ¨^Œú`«∞Å ^•fi~å
^ŒâÖ◊ ’ `å~åÑ¨^•ä xfl KÕ~∞° ‰õΩO\Ï_»∞. Z<Àfl Éè’QÍÅ∞, Z<Àfl Q“~°"åÅ∞! ^•O`À J`åºâ◊ =Å¡<Õ Jqhu "åºkè ÃÑiy =ºH˜HÎ ,© ^ÕâßxH© ¿ãHõiOK«∞‰õΩ#fl "å\˜H˜
^Œ~°ÊO, JÇ¨ÏO! L#fl@∞ìO_ç – P `å~åÑ¨^äŒ=∞O`å K≥^ŒiáÈ~Ú Ju „âıÜ∂≥ Ç¨x Hõeyã¨∞OÎ k. ã≤÷~°`«fi=¸, ^Œ$_è»`«fi=¸
™ê=∂#∞º_Ò`å_»∞! x#fl\˜ =~°‰Ωõ K«∞@∂ìKiÕ # [#OÖ’, WÑ¨C_»∞ Ñ¨ÅHõiOKÕ"å_Õ „â◊=∞ Ñ¨_‰» Ωõ O_® "Õ~ˆ =∂~åæÅÖ’ ãÖáêkOKå LO_»=Ù. =∞# K«∞@∂ì
LO_»_∞» . =∞i J^Õ =∞x+≤, J^Õ „ÑüÉè.í ..! WÑ¨C_Õ=∞~ÚºOk? WÖÏˆQ Ñ¨^=Œ ÙÅ∂, Åx H˘O^Œ~∞° ÖÏ@sÅ#∞ P„â◊~Ú™êÎ~∞° . WOH˘O^Œ~∞°
L#fl „Ñ¨H$õ uÖ’ Z<Àfl
Ç¨ÏŸ^•Å∞ ‰õÄ_®. W^À K«„HõO. =OK«#Å‰õΩ áêÅÊ_»`å~°∞. JqhuH˜ JOH˜`=« ∞=Ù
JO^Œ∞ˆH L#flu ÅaèOz#Ñ¨C_»∞ q#Ü«∂xfl g_»Hõ 'JO`å ÉèíQÆ=`«¯ $Ñ¨— `å~°∞. „Ñ¨*Ï^è<Œ åxfl ‰õÄ_® ^ÀK«∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ ã≤^ÑúŒ _¨ » ãÖÑ¨^ÅŒ ∞ ^•y L<åfl~Ú.
Jx `«Åz#"å_»∞, XHõ Hõ~=Î° ºOQÍ ^•xx H˘#™êy™êÎ_HÕ Íh, P ã≤u÷ Ö’ `«#‡Ü«∞ `å~°∞. Jk J„â◊=∂~°̊#, J„Hõ=∂~°̊#‰õΩ ^•ifã≤ Hõ$+≤ ^•fi~å "å\˜x
"≥∞ÿáÈ_»∞. `«^•Ìfi~å HõÅã≤~åx HÍÅOÖ’ ‰õÄ_® HõÅ`«Ñ¨_»_»∞. ÉèíQÆ=^•[˝QÍ =ºHÎ̃`fi« OÖ’x â◊√^Œ`ú #« ∞ #tOÑ¨*ãË ∞¨ OÎ k. â◊√kúÖxË "≥eH˜fÜ«∂e. P Ñ¨xÖ’
Hõ~"Î° åºxfl áê\ÕKÕ@Ñ¨C_»∞ JÇ¨Ï=¸ LO_»^∞Œ , Jqhu LO_»^∞Œ , Jã¨∂Ü«∂ =ºH˜Î`«fiO P`«‡â◊H˜Îx áÈQ˘_»∞`«∞Ok. Ñ¶ë`«OQÍ „Ñ¨Hõ$u `åÅ∂‰õΩ âßâ◊fi`«,
^ÕfiëêÅ∞ LO_»=Ù. Hˆ =ÅO Hõ~=Î° ºx+¨ª =∂„`«"∞Õ LO@∞Ok. J_»∞QÆ_∞» QÆ∞<å JâßOf, P"Õ^<Œ Õ q∞QÆ∞Å∞`å~Ú.
JO^Œ∞ˆH Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ ''N~å=Ú_»∞ q_çz# ÉÏ}OÖÏ ÅOHõ‰õΩ KÕ~°∞ JO^Œ∞ˆH "Õ^ŒO Hõ$+≤ QÆ∞iOz KåÖÏ Q˘Ñ¨Ê n~°H… ÍeHõ „Ñ¨Ü∂≥ [<åÅ∞
`«∞<åfl#∞—— J<åfl_»∞. =∂@efl Kå\Õk. ^≥|ƒu#‰õΩO_®
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ „Ñ¨Ü≥∂yOz# PÜ«Ú^è•ÅO =∞#O. WO^Œ∞Ö’ â◊H˜Î JO`å `Õ =∞#∞ëêºó Hõ$+≤OK« *Ï„QÆ`«ÎÑ¨_®e.
PÜ«∞# „Ñ¨™ê^Œ"∞Õ . nxx QÆ∞iÎOKÕ"å_»∞ =∞iO`«QÍ P J#∞„QÆÇ¨ xfl á⁄O^Œ ã¨ãº¨ OK« LÑ¨r=xÎ.. Jx J^ä~Œ fi° "Õ^=Œ K«#O.
QÆÅ∞QÆ∞`å_»∞. =∞#∞+¨µÅ∞ Hõ$+≤ ^•fi~å ÅaèOz# Ñ¶Å¨ O =Å¡
rqOKåe. „â◊=∞, ™êÑ¶Å¨ ºO– D ~Ô O_Õ =∞x+≤H˜

=ÚYºO. JO^Œ∞ˆH ''L`«Î=∞O ™êfii˚`«O q`«ÎO–
184 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 185
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
=∞^èºŒ =∞O Ñ≤„`åi˚Ò« ——. ã¨fiÜ«∞OQÍ „â◊q∞Oz ™êkèOz# ãÖÑ¨^Õ L`«=Î ∞OQÍ#∞, =¸ LO_»=Ù.
ÃÑ`· $« Hõ ãÖÑ¨^#Œ ∞ =∞^èºŒ =∞OQÍ#∞ ã¨∞ÉèÏ+≤`åÅ∞ Ãã`· O« K≥áêÊ~Ú. =∞# K«∞@∂ì L#fl „Ñ¨H$õ uÖ’ Z<Àfl ãÖÑ¨^ÅŒ ∞
q∞ye#q Ñ¨~° „^Œ"åºÅ∞. "å\˜x PtOK«~å^Œ∞. ^•y L<åfl~Ú. Hõ$+≤ ^•fi~å "å\˜x "≥eH˜fÜ«∂e.
=~°H\õ ÏflÅ∞, ÅOKåÅ∞ Jhfl Ñ¨~„° ^Œ=º "åº"≥∂Ç¨ÏO HÕ^Œ‰Ωõ , ^Œ∞+¨ì ãÖáê^Œ# P Ñ¨xÖ’ „Ñ¨Hõ$u `åÅ∂‰õΩ âßâ◊fi`«, n~°…HÍeHõ
HÕ^Œ̂H =™êÎ~Ú. ZO^Œ∞HõO>Ë Jq Hõ$+≤~Ç° Ï≤ `« P~°̊#Å∞. „Ñ¨Ü∂≥ [<åÅ∞ ^≥|ƒu#‰õΩO_® *Ï„QÆ`ÑÎ« _¨ ®e.
'JÔH~Â∆ å‡ n=ºó Hõ$+≤=∞`ü Hõ$+¨ãfi¨ – Jx |∞∞ˆQfi^Œ=K«#O. =∂#= r=<åxH˜ ™ê~°H÷ ºõ O Hõ$+≤ =∂„`«"∞Õ . „Ñ¨[Å∞ `ÕeHõQÍ
'^Œ∂º`«O`À, áêzHõÅ`À P_»‰Ωõ , r=<åxÔH· Hõ$+≤ KÕ~Ú—, ^Œ∂º`« ãÖáê^Œ##∞ 'Hõ$+≤`À <åã≤Î ^Œ∞iƒùHõ∆"£∞— J#fl „áêp#∞Å
ã¨∞YÑ¨_ÖÕ Ï =∂~åæÅ#∞
‰õÄ_® hKå~°̊# HÕ^Œ K≥|∞`«∞Ok ã¨<å`«# =∞`«O. Ñ¨Å∞‰õΩÅ∞ "Õ^ÇŒ Ï¨ $^ŒÜ∞« ã¨ÊO^Œ<.Õ
'™ê<À Éè∂í q∞~°fi~°Ü ú ∞« ^£ =~°=÷ ∂<å— – Hõ$+≤ KÕ`« Ñ¨$käfi Jxfl ãÖÑ¨^ÅŒ #∞ D ã¨<å`«# <å^•xfl J=∞Å∞Ñ¨~°K«∞‰õΩ#fl – „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞ `≥~°=~å^Œ∞.
=∞#‰õΩ „Ñ¨™êkã¨∞OÎ k. =i÷Å∞¡`∞« Ok.... Jx "Õ^=Œ ∂`« Ñ¨^ÑÕ ^¨ Õ Ñ¨Å∞`å=ÙÅ ^ÕâßÅ∞ J^Œ∞ƒùÒ« QÍ Jaè=$kúx ™êkè™êÎÜ∞« #_»OÖ’ J^Œ$+ì̈ "åºáê~åÅ#∞
„Ñ¨É’kè™ÈÎOk. ãÖ^ÕÇÏ¨ O ÖË^∞Œ . „áÈ`«ûÇ≤ÏOK«_»O `«QÆ^Œ∞.
JÅã¨`åfihfl, ™È=∞i`«<åhfl =∞# ãÖã¨¯ $u ZO`« Jã¨ÇÏ≤ ºOK«∞‰õΩO^À D ã¨fi^èŒ~°‡ x~°fiÇ¨Ï}, ã¨fiHõ~°‡
"åHÍºÅ∞ Ñ¨\ Kì̃ ∂« Ñ≤™êÎ~Ú.
áêÅ#ÅÖ’ JÅã¨`åfixH˜
'Hõ$Ã+`· åfi Hˆ =∆ ∂Ü«∞`åfi ~°Ü∞ÿ≥ º`åfi áÈëêÜ«∞`åfi—
Hõ$+≤ – `«^•fi~å Hˆ =∆ ∞O, ãÖÑ¨^,Œ áÈ+¨}O...Jx â◊√HõÜ ¡ ∞« Aˆ~fi^Œ É’^è.Œ J=HÍâ◊g∞Ü«∞~å^Œ∞.
áêÅ‰õΩÅ∞ „Ñ¨[Å#∞ Hõ$+≤K¿Õ ã "åixQÍ fiÛk^•ÌÅx „â◊√u "åHÍºÅ∞ ã¨Ê+Öì WO„kÜ«∂Å∞, |∞kú ãïQÍæ
KÕâß~Ú. '<À ~å*Ïx Hõ$+≤O`«<À`«∞— =O\˜ Z<Àfl "åHÍºÅ∞ nxH˜ L^•Ç¨Ï~°}. „â◊q∞OKåe.
„Ñ¨[Å∞ `ÕeHõQÍ ã¨∞YÑ¨_ÖÕ Ï =∂~åæÅ#∞ „Ñ¨É∞íè `åfiÅ∞ `≥~=° ~å^Œ∞. J^Œ$+ì̈ Jk ‰õÄ_® ^è•i‡Hõ"∞≥ #ÿ
"åºáê~åÅ#∞ „áÈ`«ûÇ≤ÏOK«_O» `«Q^Æ ∞Œ .
ã¨fi^è~Œ ‡° x~°fiÇ¨Ï}, ã¨fiHõ~‡° áêÅ#ÅÖ’ JÅã¨`åfixH˜ J=HÍâ◊g∞Ü«∞~å^Œ∞. suÖ’ LO_®e.
WO„kÜ«∂Å∞, |∞kú ãïQÍæ „â◊q∞OKåe.
Jk ‰õÄ_® ^è•i‡Hõ"∞≥ #ÿ suÖ’ LO_®e.
^è~Œ ‡° x~°fiÇ¨Ï}‰õΩ ÉèQí =Æ O`«∞_çzÛ# ÑïHõ~åÖ’¡ "≥Ú^Œ\ k˜ â◊s~°O. 'â◊s~°
=∂^ŒºO YÅ∞ ^è~Œ ‡° ™ê^è#Œ "£∞— J<Õ =∂@‰õΩ W^Õ J~°O÷ .
Ñï„â◊q∞OK«x "å_çH˜ ã¨∞YÑ¨_Õ J~°›`« ÖË^∞Œ .
J„Hõ=∞, ã¨∞ÅÉèí Ñ¨^`úŒ ∞« Å ^•fi~å ¿ãHõiOK«∞‰õΩ#fl "å\˜H˜ ã≤~÷ `° fi« =¸, ^Œ$_è`» fi«
186 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 187
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
=∞#O PÜ«∞##∞ ¿ãqã¨∞<Î åfl=∞x '^≥· fi`« „ÉèÏOu—
ã¨=∞^Œ~°≈#O LO@∞Ok. „Hõ=∞OQÍ ^ÕÇÏ¨ OÖ’ PÜ«∞<Õ K≥`· <« åºxfl
JOkã¨∞<Î åfl_»h, '<Õ#∞— ^ÕÇ¨ xfl HÍ#h, ÉèQí =Æ K≥Û·
''JO`å <å~åÜ«∞}=∞Ü«∞O. ã¨~fi° =¸ q+¨µã‚ fi¨ ~°∂Ñ¨"∞Õ —— Jx QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ `«#ºO =Å# x~°fiÇ≤ÏOK«|_»∞`«∞#fl"å_ç#h, J#
t+¨µº_çH˜ É’kèOKå~°∞. =ã¨~° 'JÇ¨—Å =Å# Hõ~‡° Ñ¨~O° Ñ¨~Å° Ö’ z‰õΩ¯‰õΩO@∞ ã¨=∂[O,
t+¨µº_»∞ q+¨Ü∂« xfl =∞##O KÕã∞¨ ‰õΩO@∂ =ã¨∞<Î åfl_»∞. <åfl#h „QÆÇÏ≤ ™êÎ_∞» . „Hõ"∞Õ Ñ‘ P Ñ¨~=° ∞ K≥`· <« åºxfl „Ñ¨ÑÖK«O XˆH Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°
Z^Œ∞~°∞QÍ XHõ =∂=\˜"å_»∞ #_çÑã≤ ∞¨ #Î fl U#∞QÆ∞ =™ÈÎOk. P~åkèOz, ÉèÏqOz, `«#‡Ü«Ú_≥· '<Õ#∞— J<Õ JÇ¨xfl ã¨fi~°∂ÑÖ. ^Õxx ^•x
''<åÜ«∞<å! *Ï„QÆ`Î« U#∞QÆ∞H˜ Ñ¨H¯õ H˜ `˘ÅQÆ∞. =ÚO^Œ∞‰õΩ ~å‰õΩ—— Jx ÃÇÏK«ÛiO PÜ«∞#Ö’ qb#O KÕâßHõ, ã¨~fi° "åºÑ¨H"õ ∞≥ #ÿ P
=∞~åº^ŒÅ`À
Kå_»∞ =∂=\©_∞» . Ñ¨~`° `« fi« OÖ’ `å#∞ Hõiy, WHõ q_çQÍ ÖË#x `≥Å∞ã¨∞
t+¨µº_»∞ – ''ã¨~fi° O q+¨µ=‚ ∞Ü«∞O Hõ^•! U#∞QÆ∞ HÍ_® q+¨µ~‚ ∂° Ñ¨"∞Õ . JO^Œ∞Hˆ ‰õΩO\Ï_»∞. JO^ŒiÖ’#∂ L#fl P Ñ¨~=° ∞ K≥`· <« åºxfl Q“~°qOKåe. ^Õxh
q+¨µ‚ Éè‰í Ωõ _Î <» #·≥ ##∞fl D U#∞QÆ∞ Ug∞ KÕÜ∞« ^Œ∞——– Jx =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥àÏ§_»∞. ^Œi≈™êÎ_»∞. Ç≤ÏOã≤OK«_O» QÍh,
HÍh U#∞QÆ∞ `˘O_»O`À Ñ¨H¯õ H˜ `À¿ãã≤Ok. HÍãÎ̈ ^≥|ƒÅ∞ `«ye QÆ∞~°∞=ÙQÍi q^•ºq#Ü«∞ãÖÑ¨<flÕ „ÉÏÇ¨Ï‡}Ë QÆqÇ¨Ïã≤xÎ I HÕK«Ñ~¨ K° _« O» QÍh
=^Œ‰Ì Ωõ ÅÉ’kÉ’=∞x "≥àÏ§_»∞– â◊√xK≥=· â◊fiáêˆHK« ÑÖ_ç`ó« ã¨=∞^Œi≈#óII KÕÜ«∞~å^Œ∞.
''QÆ∞~°∞=Ù QÍ~°∂! g∞~°hfl J|^•úÅ∞ K≥áêÊ~°∞. U#∞QÆ∞Ö’ q+¨µ‚=Ù<åfl_»x – Jx NHõ$+¨‚ =K«#O.
^è~·≥ º° OQÍ "≥o`Õ, ##∞fl `Àã≤ tHÕ∆ Kå_»∞. Hõ#∞Hõ ã¨~fi° O q+¨µ=‚ ∞Ü«∞O J#flk U#∞QÆ∞, â◊√#HõO ‰õÄ_® Dâ◊fi~° K≥`· #« º qÅã≤ qaè#flO =º=Ç¨iHõO.
`«ÑC¨ —— Jx ZuÎ K«∂Ñ≤OKå_»∞. `åÖË. JÖÏQÆx U#∞QÆ∞x K«∂ã≤#@∞¡QÍ â◊√#HÍxfl UHõ`fi« O áê~°=∂i÷HOõ .
QÆ∞~°∞=ÙQÍ~°∞ Jã¨Å∞ q+¨Ü∞« O J_çy `≥Å∞ã¨∞H˘x– ¿ãqOK«ÖOË ... XHõi PÇ¨~°O WOH˘HõiH˜, XHõi D ~Ô O_çO\˜ ã¨=∞#fiÜ«∞O
''<åÜ«∞<å! U#∞QÆ∞ ~°∂ÑÖÖ’ =ã¨∞#Î flk q+¨µ"‚ .Õ J~Ú<å, =∂=\˜"å_ç âßÅ WOH˘HõiH˜ Hˆ \Ï~ÚOz ''ã¨~fi° ã¨=∂#`«fiO——, „QÆÇ≤ÏOz#"å_»∞
~°∂ÑÖÖ’ L#fl q+¨µ=‚ Ù x#∞fl Ñ¨H¯õ H˜ `˘ÅQÆ=∞x ÃÇÏK«ÛiOKå_»∞. P q+¨µ=‚ Ù ''JO`å XˆH Dâ◊fi~°∞x Ñ¨Ó[—— –Jx J#_»O =¸~°ö
„Ñü J}∞=ÙÖ’#∞
=∂@x ÃÑ_»Kq≥ # ÃÑ\Ïì=Ù. JO^Œ∞Hˆ U#∞QÆ∞ ~°∂ÑÖÖ’x q+¨µ=‚ Ù tHÕ∆ Kå_»∞—— `«fi"Õ∞ Hõ^•! Jk U#∞QÆ∞h, ‰õΩHõ¯h Ç≤ÏOã≤OK«_"» ∞Õ .
Jx |^Œ∞eKåÛ~°∞. Ç‘Ï#OQÍ ^Õxh K«∂_»~å^Œ∞. D ãÖÜ«∞=∞#O, Ñ¨~= ° ∂`«‡<Õ Ñ¨ÅHõiOz
D Hõ^#Œä ∞ ~å=∞Hõ$+¨‚ Ñ¨~=° ∞Ç¨ÏOã¨ K≥áêÊ~°x „Ñ¨ãk≤ .ú nxx QÆ=∞x¿ãÎ – D ã¨=∞#fiÜ«∞O `≥eÜ«∂e. nx<Õ 'ã¨=∞^Œ~≈° #O— Ñ¨~°=t™êÎ_»∞.
P^è•ºu‡Hõ É’^è#Œ Å#∞ ãïQÍæ J#fi~ÚOK«∞HÀ=Åã≤# J=ã¨~O° LO^Œx J~°÷ J<åfl_»∞ Hõ$+¨µ_‚ ∞» .
=∞ø`«∞Ok. ã¨$+≤Öì ’ aè#fl`«fiO ã¨ÇÏ¨ [O. Wxfl qaè#fl ™œO^Œ
ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ JO^ŒiÜ«∞O^Œ∂ ™êH©~∆ ∂° Ñ¨ K≥`· #« ºOQÍ "åºÑ≤Oz L<åfl_»∞. ~åºÅ#∞ Pq+¨¯iOz#k Dâ◊fi~° K≥·`«#º"Õ∞. D
'D ^ÕÇÏ¨ "Õ∞ <Õ#∞— J<Õ Ñïkè L#flO`« =~°‰Ωõ , PÜ«∞# ZHõ¯_À L<åfl_»x, qÅHõ} ∆ `«x ã¨$+≤Oì z# P UÔHH· õ Ñ¨~=° ∞ K≥`· <« åº<Õfl
188 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 189
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
qaè#fl ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂Å"å~°∞ qaè#flOQÍ H˘Å∞K«∞ ‰õΩO@∞<åfl~°∞.
=∞#Ö’ Páê^Œ=∞ãÎ̈H=õ ¸ XˆH P`«‡ K≥`· #« º=Ú<åfl, HõO\˜ ^è~Œ ‡° O HõO\˜^.Õ ã¨fi^è~Œ ‡° ã¨∂ÊùiÎ
HÍe ÅHõ} ∆ O HÍe^Õ. K≥q â◊HÎ̃ K≥q^Õ. JO`å ''<Õ#∞—— J<Õ XˆH ÉèÏ=# L<åfl
"Õ\ ˜ LxH˜ "åx^Õ, "Õ\ ˜ P^Œ~°} "å\˜^Õ. `«Å`À „Ñ¨=iÎOz#@∞¡ HÍe`À ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨<å`«# ^èŒ~°‡O `«Ñ¨ã¨∞ûÅ ^•fi~å,
„Ñ¨=iÎOK«ÖËO. |∞∞+¨µÅ ^•fi~å ZÑ¨Ê\˜HõÑ¨ÙÊ_»∞ JqzÛù#fl Ñ¨~°O
JÖÏˆQ ã¨=∂[O, „Ñ¨ÑÖK«O XˆH Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~° ã¨fi~°∂ÑÖ. ^Õxx ^•x Ñ¨~Q° Í Ñ¨Ù+≤xì á⁄Ok, PÜ«∂ ^ÕâH◊ ÍÅ Ñï}Ï=∂Å‰õΩ HÍÅQÆuÖ’ W`«~°
=∞~åº^ŒÅ`À Q“~°qOKåe. ^Õxh Ç≤ÏOã≤OK«_O» QÍh, HÕK«Ñ~¨ K° _« O» QÍh `«y# q^èOŒ QÍ =∂#"åox `«iOÑ¨*™Ë ÈÎOk.
Éèí∂=ÚÅ#∞Oz
KÕÜ«∞~å^Œ∞. Ñ¨~°=∂`«∞‡x #∞Oz „|Ç¨Ï‡^Õ=ÙxH˜ ÅaèOz#
qaè#flO =º=Ç¨iHõO. UHõ`fi« O áê~°=∂i÷HOõ . „|Ç¨Ï‡q^Œº– „|Ç¨Ï‡ ^•fi~å =ã≤ëêª^∞Œ Å‰õΩ LÑ¨^tÕ `« P~å¬=xÃÑ· ^ŒO_≥u#Î
D ~Ô O_çO\˜ ã¨=∞#fiÜ«∞O „QÆÇÏ≤ Oz#"å_»∞ „Ñü J}∞=ÙÖ’#∞ Ñ¨~=° ∂`«‡<Õ "≥∞Oÿ k. Jk „Hõ=∞OQÍ â◊H,Î̃ Ñ¨~åâ◊~,° "åºã¨, â◊√Hõ, q=∞`«ã∞¨ Å÷ =Å#
Ñ¨ÅHõiOz Ñ¨~=° t™êÎ_∞» . Q“_»áê^Œ, QÀqO^Œ, ÉèQí =Æ `åÊ^Œ, Pkâ◊OHõ~åKå~°º... ã¨<å`«# ^èŒ~å‡xH˜
„Ñ¨ÑO¨ K«O`À „¿Ñ=∞QÍ, `«y# =∞~åº^ŒÅ`À „Ñ¨=i™êÎ_∞» . "≥Ú^ŒÖˇ·# =∞Ç¨`«∞‡Å #∞Oz qâ◊fi=∞O`å "åºÑ¨Î qÑ¶∂¨ `«O U~°Ê_»∞`«∞#fl
"≥∞ÿOk.
HÍÅQÆuÖ’ W`«~° Éè∂í =ÚÅ#∞Oz P~å¬=xÃÑ· Ñïã≤÷`«∞Ö’¡–
^ŒO_≥uÎ# q=∞`«ã¨∞÷Å =Å# ã¨<å`«# ^èŒ~å‡xH˜
qÑ¶¨∂`«O U~°Ê_»∞`«∞#fl Ñïã≤÷`«∞Ö’¡– ÉèíQÆ=^Œ#∞
ÉèíQÆ=^Œ#∞„QÆÇ¨ÏO
|Ç¨ï PKå~°º~°∂áêÅ∞QÍ
„QÆÇÏ¨ O |Ç¨ï PKå~°º~°∂áêÅ∞QÍ J=`«iOzOk. J=`«iOzOk.
"åiÖ’ „Ñ¨ã^≤ ∞Œ Åú ∞ N q^•º~°}º™êfiq∞.
"åiÖ’ „Ñ¨ã≤^Œ∞úÅ∞
ã¨∂Êùi=Î ∞O`«"∞≥ #ÿ K«i„`« Hõey# q^•º~°}º™êfiq∞
™ê^è•~°} â◊HOõ 1267# "≥â· ßY â◊√^Œãú Ñ¨ qÎ̈ ∞<å_»∞ N q^•º~°}º™êfiq∞.
[x‡OKå~°∞. gi Ñ¨Ó~°fi<å=∞O =∂^è=Œ Ù_»∞. gi
`«e¡ N=∞u, `«O„_ç =∂Ü«∞}∞_»∞. ™È^Œ~°∞Å∞
™êÜ«∞}∞_»∞, ™È=∞<å^ä∞Œ _»∞.
=∞# F~°∞QÆÅ∞¡ gi [#‡Éè∂í q∞ Jx H˘O^Œ~∞°
Kåi„`«‰Ωõ Å =∂@. =∞Ç¨`«Ñã¨ fi≤ J~Ú# =∂^è=Œ ÙÅ∞
P„â◊=∞ ã‘fiHÍ~å#O`«~O° q^•º~°}∞ºÅ∞QÍ <å=∞O
190 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 191

...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
H˜`∞« ÅÜ«∂º~°∞, â◊$OˆQi [QÆ^∞Œ ~æ ∞° ãÖ™ê÷#OÖ’ 12= Ñ‘~åî kèÑu¨ QÍ JÅOHõ$`«∞Öˇ#· Ç¨Ï$^ŒÜ∞« OÖ’x Ñ¨~=° ∂`«‡ÃÑ· ^Œ$+≤#ì ∞Oz# "åiH˜
g~°∞ ^Õâ◊ÉèíHÎ̃H˜, ^≥·=ÉèíHÎ̃H˜, ^èŒ~°‡x+ª̈H© ™êHÍ~° ã¨fi~°∂Ñ¨ÙÅ∞. D ãÖ™ê~°O ([QÆ`∞« )Î Ö’ HõeQˆ J#∞Éè"í åÅ∞ ÉÏkèO
120 Uà◊=¡ ~°‰Ωõ rqOz# D =∞Ç¨`«∞‡_»∞ `«# J#∞ëêª#|ÅO`À N=∞Ç¨ K«=Ù. q+¨Ü∞« ÖÏÅã¨ Hõey# |Ç≤Ï~°∞‡Y∞Å‰õΩ „Ñü
ÅH˜∆ ‡x ™êH∆Í`«¯iOÑ¨ *Ëã∞¨ H˘x, P `«e¡ Hõ$Ñ¨ `«# ^Õâ"◊ åã¨∞Å‰õΩ ÅaèOKåÅx J#∞Éèí==¸ ÉÏ^è•Hõ~°"Õ∞——– WÖÏ Z<Àfl K«Hõ¯x ''D „Ñ¨ÑO¨ K«O
„áêi÷OKå~°x "åi „áê~°<÷ å Ñ¨\ =˜ ∞ =Å¡ [QÆÔŒ | ÅH©;^Õq q^•º#QÆ~O° Ö’ LÑ¨=∂<åÅ`À ÖˇH¯õ ÖË#xfl âßâ◊fi`«ã`¨ åºÅ#∞ Pq (ãÖ™ê~°O)L`«Îˆ~}˜HõOH˜
ã¨∞=~°=‚ $+≤xì ‰õΩiÑ≤OzO^Œx K≥|∞`å~°∞. +¨¯iOKå~°∞. =O\˜k. =Úà◊§`À LO_Õ
Ç¨ÏiÇ¨Ï~° |∞Hõ¯~åÜ«∞Å#∞ ã¨fi^è~Œ ‡° O "≥Ñ· Ù¨ =∞~°eÛ J`«xKÕ q^•º#QÆ~° „Ñü Nq^•º~°}∞ºÅ rq`«O, ™êÇ≤Ï`«ºO ~Ô O_»∂ ã¨fi P HõOH˜x ÃÑ#· ∞Oz HÕkH˜
ëêªÑ#¨ KÕ~ÚOz, ã¨<å`«# ^è~Œ ‡° „Ñü+ª̈‰Ωõ q^•º~°}∞ºÅ∞ L^Œ∞º‰õΩÅÎ Ü«∂º~°∞. ^è~Œ ‡° x+ª̈‰Ωõ , ã¨`º« ™êH∆Í`å¯~åxH© J=â◊ºO P^Œ~}
° © Ñ¨@∞ì‰õΩ"Õo`Õ, P =Úà◊§
"åi ãÖHõÅÊ |ÅOKÕ`« H˘xfl â◊`åÉÏÌÅ áê@∞ q^•º#QÆ~° ™ê„=∂[ºO Ü«∂Å∞, ã¨∂Êùi^Î •Ü«∞HÍÅ∞.
ÉÏ^èŒ KÕuH˜ JO@^Œ∞. J^Õ
ÉèÏ~°`« K«i„`«Ö’ ã¨∞=~°=‚ ∞Ü«∞OQÍ ÉèÏã≤eO¡ k.
J<ÕHõ KÀ@¡ â◊OHõ~°Ñ‘~îåxH˜ J#∞|O^èŒOQÍ Ñ¨Å∞ LÑ¨Ñ‘~îåÅ#∞ ™ê÷Ñ≤Oz
HÕ^Œ#∞Oz ÃÑH· ˜ "Õo`Õ
qã¨Î $`«OQÍ ^è~Œ ‡° „Ñü+¨#ª ∞ KÕã,≤ `«# ^è~Œ ‡° áêÅ<å =º=ã¨÷ <≥Ñ· Ù¨ }Ïºxfl „Ñ¨îŒ ≈OKå~°∞.
Pkâ◊OHõ~∞° Å∞ "Õ^•O`åxfl ÉèÏ+¨ºO`À "≥Å~ÚOz#>Ë¡ g~°∞ "Õ^•O`åx HõO`
P =Úà◊√§KÕux
QÍÜ«∞Ñ¨~°∞™êÎ~Ú. JÖÏˆQ
\˜H˜© „áê=∂}˜Hõ ÉèÏëêºxfl JOkOKå~°∞. JO`«~°∞‡Y ^Œ$+≤ì`À,
'ã¨~fi° ^Œ~≈° # ãÖ„QÆÇÏ¨ O— J<Õ ¿Ñ~°∞`À ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ Ö’ L#fl ã¨=∞ãÎ̈ q*Ï˝<åÅ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÖ’x
™ê~åÅ#∞ Juã¨∞ÅÉèOí QÍ J~°=÷ ∞ÜÕ∞ºÖÏ q~°zOKå~°∞. Ñ¨~=° ∂`«‡ÃÑ· ^Œ$+≤#ì ∞Oz#
'â◊`„« Ñ¨âfl◊ uÅHõO— =O\˜ *’ºu+¨ „QÆO^ä•Å#∞, '^è•`«∞=$uÎ— =O\˜ "åºHõ~} ° "åiH˜ D ãÖ™ê~°O
„QÆO^ä•Å#∞, 'Ñ¨~åâ◊~° =∂^èŒ gÜ«∞O— =O\˜ ^è~Œ ‡° âß„™êÎÅ#∞, '"Õ^•O`« ÑÖK«^tŒ — ([QÆ`«∞Î)Ö’ HõeˆQ
=O\˜ "Õ^•O`« „QÆO^ä•Å#∞ ~°zOKå~°∞.
J#∞Éè"í åÅ∞ ÉÏkèOK«=Ù.
|$Ç¨Ï^•~°}ºHÀÑ¨x+¨`∞« ‰Î Ωõ â◊OHõ~∞° Å∞ ~°zOz# ÉèÏ+¨ºO LOk. P ÉèÏëêºxH˜
ã¨∞~ˆ â◊fi~åKå~°∞ºÅ∞ (â◊OHõ~∞° x „Ñ¨^=Œä ∞ t+¨µºÅ∞, â◊$OˆQi „Ñ¨^=Œä ∞ Ñ‘~åî kèÑ`¨ ∞« Å∞)
q+¨Ü∞« ÖÏÅã¨ Hõey#
qãÎ̈ $`« "åºYº#∞ ~°zOKå~°∞. ^•xx =∞m§ ã¨∞ÅÉè`í ~« O° KÕã∂¨ Î '"åiÎH™õ ê~°O— |Ç≤Ï~°∞‡Y∞Å‰õΩ
¿Ñ~°∞`À J^Œ∞ƒùÒ« QÍ q=iOKå~°∞ q^•º~°}∞ºÅ∞. „Ñü J#∞Éè=í =¸
''D „Ñ¨ÑO¨ K«O (ãÖ™ê~°O) L`«~ˆÎ }˜HOõ H˜ =O\˜k. =Úà◊§`À LO_Õ P HõOH˜x ÉÏ^è•Hõ~°"Õ∞——
ÃÑ#· ∞Oz HÕkH˜ Ñ¨@∞ì‰Ωõ "Õo`Õ, P =Úà◊§ ÉÏ^èŒ KÕuH˜ JO@^Œ∞. J^Õ HÕ^Œ#∞Oz
ÃÑ·H˜ "Õo`Õ P =Úà◊√§KÕux QÍÜ«∞Ñ¨~°∞™êÎ~Ú. JÖÏˆQ JO`«~°∞‡Y ^Œ$+≤ì`À,
192 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 193
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
`«# ã¨Ç¨Ï[ „Ñ¨=$uÎ KÕ`« ''JÜ«∂º! `«=∞~°∞ U
ÉèHí Îõ "å`«ûÅº=¸iÎ [O`«∞=Ù HÀãÖ D J_»qÖ’ u~°∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞?——
Jx „Ñ¨tflOKå_»∞. J`«_çH˜ J~°÷=∞ÜÕ∞º ÉèÏ+¨Ö’
Ö’HõOÖ’ ã¨∞Y^Œ∞óMÏÅ∞† ~ˆ Ñ¨=à◊√§† Ö’Ñ¨ÖÏ– "≥Å∞Ñ¨ÖÏ† „áê}~°ÇÏ≤ `«O– ''ã≤OÇ¨Ï=ÚYO, =∂#= â◊s~°O Hõey# qO`«
„áê}ã¨ÇÏ≤ `«O... WÖÏ ~Ô O_çO\˜x =∂„`«"∞Õ K«∂¿ã „Ñ¨=$uÎH˜ JÅ"å@∞ Ñ¨_#ç "å_»∞ =∞$QÆO HÀãÖ "≥`∞« ‰õΩ`«∞<åfl#∞—— Jx K«=∞`å¯~°OQÍ
ã¨$+≤ì ã≤÷u
Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ù_»∞. ÑëHÍ_»∞ Ñ¨^‡Œ áê^Œ∞_»∞.
D ^ŒfiO^•fiÅ‰õΩ Jf`«OQÍ XHõ `«`Î« fi=Ú#fl^Œh, J^Õ D ^ŒfiO^•fi`«‡Hõ [QÆ P [O`«∞=Ù#∞ `å#∞ Ñ¨@∞ì‰Ωõ =™êÎ#x |Ü«∞Å∞ ÅÜ«∂`«‡Hõ „|Ç¨Ï‡ q+¨µ‚
uH˜ P^è•~°=∞h `≥Å∞ã¨∞HÀÖËx ^Œ#∞A_»∞ J`«_∞» . qaè#flOQÍ Hõ#|_Õ ^ŒfiO^•fi ^Õ~å_® H˜~å`«∞_»∞. z„`«OQÍ H˘O`«HÍÖÏxH˜ ™êkèO ~°∞„^Œ ã¨=∞#fiÜ«∞
ÅÖ’ UHõ"∞≥ #ÿ Dâ◊fi~°K`·≥ #« º"Õ∞ JO`«~åºq∞ Jx „QÆq∞Oz#"å_»∞ „Ñ¨Ç¨ ^¡ ∞Œ _»∞. Kå_»∞. #$ã≤OÇ¨Ï™êfiq∞x J_»q fQÆÅ`À |OkèOz <å~åÜ«∞} „|Ç¨Ï‡"Õ∞
gi~°∞=Ùi Ñ¶∞¨ ~°¬} =Å# „Ñ¨`º« Hõ=∆ ∞~Ú#"å_»∞ #~°ãO≤ Ç¨ï_»∞. „Ñ¨Ç¨ ^¡ ∞Œ xÃÑ· `≥zÛ 'WkQÀ#Ü«∂º! D qO`« [O`«∞=Ù#∞ `ÕKåÛ#∞,
K«∂_»∞— Jx K≥ÑÊ¨ QÍ<Õ, fQÆefl `«ÑÊ¨ ™êfiq∞x K«∂_» N #$ã≤OÇ¨ï_»∞.
Hõ~∞° }, Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨ÙxÃÑ· ~“„^ŒO... D ~Ô O_»∞ ~°™êÅ "Õ∞à◊qOÑ¨Ù`À LÉèÜí Ú« Å#∞
J#∞„QÆÇÏ≤ OK«_O» HÀãÖ ^ŒfiO^Œfi ã¨=∞#fiÜ«∞ Hõ$u`À ãÖ^è•º=`å~°OQÍ, ã¨^Àº*Ï`« ÖËx Ñ¨^‡Œ áê^Œ∞_»∞, H˘O`« ¿ãÑ¨\ H˜ ˜ `Õ~∞° H˘x ''xâ◊ÛÅ *ÏfiÖÏ =∂eHõÅ‰õΩ
("≥O@<Õ Hõey#) ã¨fi~°∂ÑÖQÍ L^Œƒqù OK«~Ú#"å_»∞ N #~°ãO≤ Ç¨Ï „Ñ¨É∞íè =Ù. UHÍ„QÆ`‰« Ωõ zH˜¯áÈÜ«∂"å ™êfiq∞! Láêã¨<åOÇ¨Ï ãÖHˆ `«"∞≥ ÿ EÅ∞
'# =∞$QÆO # =∂#∞+Ö—... Wk =∞$QÆ=¸ HÍ^Œ∞– =∞x+‘ HÍ^Œ∞ Jx HÍ~åxH˜ ^˘~°Hxõ h=Ù 'ZO^≥O^Œ∞ "≥^HŒ ˜ K«∂z#
JO^ŒO^Õ QÆÅ#x— ~°∞A=Ù KÕã∂¨ Î J<Õfi+≤Oz# J=∂ "≥Å∞QÆ∞`ÀOk. Jyfl
"åºã¨=K«#O. JO>Ë #~°ãO≤ Ç¨ÏO JO@∂<Õ 'Ô~O_»∂ HÍ^Œ∞— Jx K≥ÑÊ¨ _»OÖ’
WO^Œ∞Ö’ PO`«~°ºO. ^ŒfiO^•fi`«‡Hõ [QÆ=∞O`å Ñ¨~°=∂`«‡ ã¨fi~°∂Ñ¨"Õ∞. HÍh Ü«∞‰õΩxH˜ JOkáÈÜ«∂"å ^Õ"å!—— Jx Hõhflà◊¡`À tYÅ∞QÍ <åÅ∞Hõ
Ñ¨~=° ∂~°O÷ Ö’ PÜ«∞# xifiHÍ~°∞_»∞, ^ÕxH© JO@x "å_»∞. '# Wu # Wu— „áêi÷OK«QÍ<Õ J_»qfQÆÅ‰õΩ zH˜¯# #$ã≤OÇ¨ï_»∞ `Õ[iÅ∞¡`ÀOk.
(Wk HÍ^Œ∞, Wk HÍ^Œ∞) Jx "ÕÔŒ „ÑüáêkOz# Jx~°fiK«hÜ«∞ `«`Î« fi"Õ∞ =∞O^ŒÇ¨ ã¨ =^Œ#O`À `Õ*’=∞Ü«∞OQÍ ^Œi≈OKå_»∞.
á¶êÅ<Õ„`«O Hõey#
#$ã≤OÇ¨Ï`«`Î« fiO. ÉèÏQÆ=`« ^è~Œ å‡xH˜ Ç¨Ï$^ŒÜ∞« O <å~°ãO≤ Ç¨ï_»∞. P L„QÆ=¸iÎÖ’ „Ñ¨ã#¨ fl`«#∞ ^Œi≈Oz# áÈ`«#–
™êfiq∞ #MÏÜ«Ú^è•Å#∞ ("å_ç QÀà◊#¡ ∞) Éè‰í Ωõ ÅÎ áêe =^Œ#O`À L#fl
ã¨$+≤ì ã≤u÷ ÅÜ«∂`«‡Hõ „|Ç¨Ï‡ q+¨µ‚ ~°∞„^Œ ã¨=∞#fiÜ«∞ <å~åÜ«∞} „|Ç¨Ï‡"Õ∞ N
#$ã≤OÇ¨ï_»∞. *ÏfiÖÏ =∂eHõÅ‰õΩ ãÖHˆ `«"∞≥ ÿ EÅ∞ "≥Å∞QÆ∞`ÀOk. Jyfl tYÅ∞QÍ \˜ <≥Å=OHõÅ∞QÍ, ^Œ#∞AÅ áêe\˜ Ñ¨^∞Œ #∞ `Õi# <å~°ã≤OÇ¨ï_»∞
<åÅ∞Hõ `Õ[iÅ∞¡`ÀOk. á¶êÅ<Õ„`«O Hõey# =^Œ#O`À L#fl <å~°ãO≤ Ç¨ï_»∞ H˘_»=à◊√Q¡ Í Jaè=i‚OKå_»∞. ÉèíHõÎ=`«ûÖÏ=`å~°O.
ÉèíHõÎ=`«ûÖÏ=`å~°O. "≥â· ßY â◊√^Œú K«`∞« ~°tÌ ãÖ^èºŒ Ö’ Pq~°ƒqù Oz–
Ñ¶∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ ãÖ™ê~° "Õ^#Œ Å#∞Oz q=ÚHÎ̃x HõeyOKÕ P q+¨µ`‚ *Õ Ïxfl ''ÅH©; `«# ^ŒfiO^•fif`« ã≤u÷ h, [QÆ`"ü åºÑ¨H`õ åfihfl „Ñ¨H\õ O˜
#$ã≤OÇ¨Ï! =∞=∞ ^ÕÇÏ≤ Hõ~å=ÅO|"£∞—— Jx ã¨#∞fluOKå~°∞ Pkâ◊OHõ~∞° Å∞. z# N ÅH©;#~°ã≤OÇ¨ïx P~å^èŒ# ÉèíÜ«∞ãÖ
â◊OHõ~∞° Å t+¨µº_≥#· Ñ¨^‡Œ áê^•Kå~°∞ºÅ∞ JÇ¨ÏŸ|Å Hˆ „∆ `«OÖ’ #$ã≤OÇ¨ÏŸáêã¨# Ç¨Ï~°}O, Éè=í ãÖ`«~} ° O, ã¨zÛ^•#O^Œ ^•Ü«∞HõO!
nHõÖ∆ ’ L#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’ XHõ P@q‰õΩ_»∞ `å~°ã¨ Ñ¨_®¤_∞» . "Õ@QÍ_≥#· J`«_∞»
194 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 195

...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ÑïÑ¨Ó~°∞_‚ ∞» Ç¨Ï#∞=∞ D J~Ú^Œ∂ XˆH `«`Î« fiO `åÅ∂‰õΩ qaè#fl =ºH©Î

Hõ~}° Å∞. Wk =∞O„`«Ñ~¨ "° ∞≥ #ÿ Bzf^Œ~≈° #O. =∞$QÆ
=^Œ#O, #~°âs◊ ~°O Hõey# ^Õ=`«Å∞ 'H˜„∆ Ñ¨„Ñ¨™ê^Œ—
=∞# ^ÕâO◊ Ö’ PO[<ÕÜ∂≥ áêã¨#‰õΩ „áê^è•#ºO Z‰õΩ¯=. J`«ºkèHõ ^Õ"åÅ ("≥O@<Õ J#∞„QÆÇÏ≤ OKÕ) ÅHõ} ∆ O HõÅ"å~°∞.
Ü«∂Å∞ P ™êfiq∞ˆH L<åfl~Ú. N=∞„^•=∂Ü«∞}O =∞O„`«QÆiƒù`« HÍ=ºO. JÉèÜí ∞« O, P#O^ŒO...
~åHõã∆ ¨ ãÖÇ¨~°OÖ’ „Ñ¨`åáêxfl K«∂Ñ≤# <å~°
JO^Œ∞Ö’ Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~° K≥`· #« ºO q+¨µ,‚ ~°∞„^Œ, â◊HÎ̃ ~°∂áêÅ`À xH˜Ñ∆ "Î̈ ∞≥ ÿ LOk. D ~Ô O_»∂ Ç¨Ï#∞=∞
ã≤OÇ¨Ï ÅHõ} ∆ O, *Ï˝#ã¨fi~°∂Ñ¨ÙxQÍ Ç¨ÏÜ«∞„w= ã¨fi
q+¨µ`‚ [Õ O N~å=ÚxQÍ, â◊HãÎ˜ fi¨ ~°∂ÑÖ ã‘`=« ∞‡QÍ, ~°∞„^Œ=¸iÎ Ç¨Ï#∞=∞O`«∞xQÍ JOkOKÕ =~åÅ∞.
ÉèÏ=O, QÆ~°∞`«‡O`«∞xQÍ =∞Ç¨"ÕQÆO, =~åÇ¨Ï
=ºHõ=Î ∞Ü«∂º~°∞. =ÚQÆ∞~æ ∂° ã¨=∞„áê^è•#ºO HõÅ"åiQÍ ~å=∂Ü«∞}OÖ’ =∞#fl#
™êfiq∞QÍ ãÖ™ê~° ™êQÆ~°O #∞Oz, â’HõÑÖHõO ÉèíÜ«∞Ñ¨_ç# ã¨∞„w=Ù_çH˜
ÅO^•~°∞.
#∞Oz L^Œiú OKÕ `«`Î« fiO, `«#‰õΩ ã¨ÇÏ¨ ["≥∞#ÿ "å#~å
t=Ùx J+ì̈=¸~°∞ÖÎ ’¡ XHõ_#·≥ "åÜ«Ú=Ù ^•fi~å ~°∞„^Œ`[Õ O JO[h^ÕqÖ’ JÉèíÜ«∞q∞zÛ
HÍ~°O– W=hfl HõÅÉ’ã≤# bÅÅ#∞ ~å=∂Ü«∞}OÖ’
„Ñ¨"tÕ OzOk. P"≥∞ HÍ~°} [#∞‡~åÖˇ#· JÑ¨û~°ó HÍO`«. P `«e¡ `«#Ü«ÚxQÍ N~å=∞"≥∞ÿ„ux
„Ñ¨îŒ ≈OKå_»∞ Ç¨Ï#∞=∞. JO^Œ∞Hˆ ÑÖK«=ÚMÏO[<Õ
[x‡OKå_»∞ Ç¨Ï#∞=∞. J`«_∞» ÉÏÅºOÖ’<Õ JÅ"ÀHõQÍ ã¨∂~°º=∞O_»ÅO =~°‰Ωõ
Ü«ÚxQÍ ^Œ~≈° #q∞KåÛ_»∞. JOkOKå_»∞. â’HõOÖ’
Zyi# |Åâße. "Õ^=Œ ¸iÎ J~Ú# ã¨∂~°∞º_çH˜ t+¨µº_»∞. ã¨∂~°∞ºx #∞Oz
JO`ÕHÍHõ– QÆ[=^Œ#∞_≥#· QÆ}Ñü`«`fi«Î O, Ç¨Ï#∞ L#fl ã‘`‰« Ωõ N~å=∞
PÜ«∞#‰õΩ =~°OQÍ ÅaèOz# k=º`Õ[â◊≈Hˆ Î ã¨∞=~°Ûã¨∞û. D â◊H<Î̃ Õ „ã‘Î ^Õ=`«QÍ–
=∞`«`Î« fiO=¸ ‰õÄ_® XHõ>#Ë x qA˝Å qâ◊nHõ~} ° .
Láêã¨<å ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞OÖ’ 'ã¨∞=~°ÛÅ— J<åfl~°∞. ãÖ^Õâßxfl qxÑ≤Oz
''J=ºHõÎ J„Ñ¨"∞Õ Ü«∞ Ñ¨~`° `« fi«Î q∞`«_∞» —— Jx "åb‡H˜
"≥â· ßY |Ç¨ïà◊ ^Œâq◊ ∞ â◊x"å~°O Ç¨Ï#∞=∞[##O.
ã¨∞O^Œ~H° ÍO_»Ö’ ¿Ñ~À¯<åfl_»∞. „áê}ÏÅ#∞ xÅÉˇ\ ì̃,
~å=∂Ü«∞}OÖ’ `«#HÀãÖ HÍHõ, Ñ¨~∞° ÅHÀãÖ `«# „Ñ¨`åáêxfl „Ñ¨îŒ ≈Oz#
'ã¨∞`«~åO P„kÜ«∞`Õ Wu ã¨∞O^Œ~°ó— JO^Œi ãÖ`À+¨Ñ¨~°Kå_»∞. ã‘`«
"å_»∞ PO[<ÕÜÚ« _Õ. ~å=}∞x `å#∞ ãÖÇ¨ÏiOK« QÆey#Ñ¨Ê\˜H,© Jk N~å=Úx
P^Œ~} ° Ï á⁄O^Õ QÆ∞}=∞Ç≤Ï=∞ ~°∂áêÅ∞ HõÅ"å_»∞
J=`å~° HÍ~°º=∞x, JO^Œ∞‰õΩ `«y# ã¨ÇÏ¨ HÍ~°O JOkOKå_»∞. ''~å=Úx ÉÏ}OÖÏ *Ï_»#∞ `≥eÑ≤, ÅHõ∆ ‡}∞x
Ç¨Ï#∞=∞ÜÕ∞ ã¨∞O^Œ~∞° _»∞. =∞O„`«âß„ãÖÎ Ö’ Ç¨Ï#∞=∞
ÅOHõÖ’H˜ "≥à`◊ å#∞—— J#_»OÖ’<Õ `«# q#Ü«∂hfl, ÉèHí ÉÎ̃ Ïè "åhfl „Ñ¨H\õ O˜ Kå_»∞. „áê}ÏÅ∞ xeÑ≤ N~å=Úx
<å=∞O ã¨∞O^Œ~∞° _»∞. JO^Œ∞Hˆ Ç¨Ï#∞=∞ Hõ^Œä 'ã¨∞O^Œ~°
*Ï˝#O, q#Ü«∞O, Ü≥∂QÆO, |ÅO, ^è~·≥ º° O, Kå`«∞~°ºO, "åQ∑"É·≥ =íè O... WxflO\˜
HÍO_»—QÍ ~å=∂Ü«∞} ~°`fl« =∂ÅÖ’ H˘eH˜ÑÓ¨ ã¨ÖÏ P#O^ŒÑ~¨ K° å_»∞. WÖÏ
HõÅÉ’`« Ç¨Ï#∞=∞.
„Ñ¨HÍtã¨∞Î#fl"å_»∞.
JÉèÜ í ∞« O, P#O^ŒO... D ~Ô O_»∂ Ç¨Ï#∞=∞ JOkOKÕ =~åÅ∞. ÉèÜ í ∞« Ñ¨_#ç JÉèíÜ«∂O[<ÕÜ«ÚxQÍ,
P^Œ~°≈=O`«"≥∞ÿ# =ºH˜Î`«fiO, P~åkèOK«^Œy#
ã¨∞„w=Ù_çH˜ JÉèÜ í ∞« q∞zÛ N~å=∞"≥∞„ÿ ux JOkOKå_»∞. â’HõOÖ’ L#fl ã‘`‰« Ωõ P#O^•O[<ÕÜ«ÚxQÍ
^≥·=`«fiO– HõÅÉ’ã≤# Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~° ã¨fi~°∂Ñ¨"Õ∞ N
N~å=∞ ãÖ^Õâßxfl qxÑ≤Oz „áê}ÏÅ#∞ xÅÉˇ\ ,ì̃ ãÖ`À+¨Ñ~¨ K° å_»∞. ã‘`«
*Ï_»#∞ `≥eÑ≤, ÅHõ∆ ‡}∞x „áê}ÏÅ∞ xeÑ≤ N~å=Úx P#O^ŒÑ~¨ K° å_»∞. WÖÏ
PO[<ÕÜ∞« ™êfiq∞. ÉèÏã≤OKå_»∞.
JÉèÜí ∂« O[<ÕÜÚ« xQÍ, P#O^•O[<ÕÜÚ« xQÍ ÉèÏã≤OKå_»∞.
#~°ãO≤ Ç¨ï_»∞, Ç¨ÏÜ«∞„w=Ù_»∞, QÆ~∞° `«‡O`«∞_»∞, =~åÇ¨Ï™êfiq∞, PO[<ÕÜÚ« _»∞–
196 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 197
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
z=~°‰Ωõ `À_»∞QÍ =zÛ# ÉèÏ~°º#∞ ‰õÄ_® q_çz
Wn HõeHÍÅO! ÃÑ\ÏìÅ<Õ |∞kúÑÙ¨ \ì̃Ok Hõe „Ñ¨ÉÏè =O =Å¡<.Õ
q_çáÈ=_®Å∞, q_»nÜ«∞_®Å∞... W"Õ Hõe ÅHõ∆
H©∆~™° êQÆ~° =∞^ä#Œ O [~°∞QÆ∞`ÀOk. =ÚO^Œ∞ q+Ö =zÛOk. ^•xfl q∞Oy }ÏÅ∞. ''JO`å HõeÜ«ÚQÆ"∞Õ .
[QÆux ~°HO∆˜ Kå_»∞ ã¨^•t=Ù_»∞. J@∞ÃÑ· ãÖÑ¨^ÅŒ hfl ^Õ=^Œ#∞AÅ∞ ÑÖK«∞ [QÆuÖ’ Hõeã≤ LO_»\ÏxH˜ ¿ÇÏ`«∞=ÙÅ∞O\Ï~Ú.
‰õΩ<åfl~°∞. z=~°QÍ ÅaèOzOk Jã¨Ö#·ˇ Ñ¶Å¨ O J=∞$`«O.
=∞i UO KÕ™êÎO?—— Jx
q_çáÈ=_®xH˜ HÍ~°}ÏÅ∞O\Ï~Ú. D qÉèí[#
^•xfl W~°∞ =~åæÅ"å~°∞ ã¨=∂#OQÍ PtOKå~°∞. ™êufi‰õΩÖˇ#· ^Õ=`«Å∞ "≥∂@∞ HÍ~°}ÏÅ<Õ ÃÑ^ŒqÌ KÕ¿ãÎ HõeÜ«ÚQÆO, ÉèÏ~°`H« ÍÅOÖ’ kQÆ∞Å∞ Ñ¨_#» =ã¨~O°
`«<åxfl K«∂Ñ¨ÖËHõáÈÜ«∂~°∞. Jã¨∞~°∞Å∞ "≥Ú~°@∞QÍ „Ñ¨=iÎOKå~°∞. J=∞$`« Hõe ã¨fiÉèÏ=O ^Œ∞~Àº^è#Œ ~°∂ÑÖÖ’ „Ñ¨`º« Hõ"∆ ∞≥ Oÿ k. ÖË^∞Œ . JO`å =~°¬HÍÅ"Õ∞
HõÅâ◊O`À ™êH∆Í`«¯iOz# ^è#Œ fiO`«i KÕuÖ’x HõÅâßxfl Ç¨Ï~îå`«∞QÎ Í ÖÏH˘¯<åfl~°∞. J@∞`«~°∞"å`« UHõOQÍ HõeÑ¨Ù~°∞+¨µ_ç HÍÅ"Õ∞ J~Ú<å– =∞#O
Jã¨∞~° Ç¨Ï™êÎÅ‰õΩ J=∞$`«O zH˜¯`Õ J=xH˜ Ji+¨"ì ∞Õ . UOKÕÜ∂« Ö’ ^Õ=`«Å‰õΩ "≥Ú^ŒÅ~ÚºOk. Q˘_»∞QÆ∞ "Õã¨∞‰õΩ<À,
áêÅ∞áÈ=@O ÖË^∞Œ . P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ <å~åÜ«∞}∞_»∞ HõeÑ¨Ù~°∞+¨µx Ñ≤ez, Jã¨∞ J<åKå~°O, ^Œ∞~åKå~°O HõeÑ¨Ù~°∞+¨µ_çH˜ PÇ¨fi
~°∞Å |∞^Œ∞Åú #∞ P„Hõq∞OK«=∞x K≥áêÊ_»∞. Ç¨Ïi P#ux `«Å^•eÛ 'Hõe— ~åHõã∆ ∞¨ Ö’¡ #O Ñ¨Å∞‰õΩ`å~Ú. HõÅÇ≤ÏOK«∞HÀ=_»O, "Õ~∞° Ñ¨__» O» ~Ô ~Ú<£HÀ\ò ^èiŒ OKÀ,
„Ñ¨"ÕtOKå_»∞. Ñ¶e¨ `åÅ∞QÍ q∞QÆ∞Å∞`å~Ú. ^•x`À Pã¨∞sÅHõ}∆ ÏÅ∞ WO\’¡ ‰õÄ~°∞Û<À =~°¬O
Pâ◊Û~°ºO– JO`«=~°‰Ωõ HõÅã≤H@õ ∞ìQÍ L#fl ^≥`· ∞« ºÖ’¡ qÉè^Ë •Å∞ á⁄_»K∂« áê~Ú. ÃÑK«∞ÛÃÑ~°∞QÆ∞`å~Ú. ÉÏi#∞Oz `«ÑÊ≤ OK«∞
'=∂‰õΩ J=∞$`«O HÍ"åe— J<Õ HÀiHõ #∞Oz '<åˆH J=∞$`«O HÍ"åe— J<Õ =∞#O „Ñ¨ã¨∞Î`« HÍÅOÖ’ „Ñ¨ÑÖK«=∞O`«\Ï ‰õΩO\ÏO. JÖÏˆQ
^Œâ‰◊ Ωõ kyáÈÜ«∂~°∞. D J^Œ#∞Ö’ NÇ¨Ïi "≥∂Ç≤ÏxQÍ =∂i, "åi KÕu#∞Oz K«∂ã¨∞Î#fl "≥·<åe"Õ. ‰õΩÖÏÅ∞, =∞`åÅ∞, =~åæÅ∞
J=∞$`åxfl KÕlH˜¯OK«∞‰õΩx, "≥∂Ç¨Ï =∂Ü«∂*ÏÖÏxfl Ñ¨~z° – ^Õ=`«Å‰õΩ J=∞$
¿ãflÇ¨Ïã¨fiÉèÏ=O`À,
¿Ñ~°∞# q_çáÈ=_®Å∞. XHõ"àÕ ◊ Z=~À HõÅ∞ã¨∞‰õΩ<åfl
`åxfl ÑÖKå_»∞. D Hõ^ÖŒä ’ Hõe QÆ∞iOz „QÆÇÏ≤ OK«=Åã≤# JOâßÅ∞<åfl~Ú. ‰õΩ∆ „^Œ, ™êfi~å÷Å HÀãÖ [iˆQ J`«∞‰õΩÖË `«ÑÊ¨ , ãï ÉèQí =Æ `ü ^è•º#O`À–
Hõeã≤ LO_»hÜ«∞x"å_»∞ Hõe. qÉè^Ë Œ =∞#ãÎ̈`fi« O Hõe ÅHõ} ∆ O. U Ü«ÚQÆOÖ’ Ü≥∞ÿ # ã¨"∞≥ Hÿ ºõ `«Å∞ HÍ=Ù. áêÅ‰õΩÅ#∞H˘<Õ"åiÖ’<Õ Z=i =∂<å# "åix
D ÅHõ} ∆ O q™êÎ~O° QÍ LO@∞O^À J^Õ HõeÜ«ÚQÆO. D ã¨fiÉèÏ=O q∞ye# D q_ç, q_»n¿ã ÅHõ} ∆ ÏÅ∞ ¿Ñ~°∞H˘x– "≥+· =¨ ∂ºÅ∞ |`«Hxõ ã¨∂Î |uˆH
Ü«ÚQÍÖ’¡ JÅÊ Ñï=∂}OÖ’ LO@∞Ok. JHõ¯_»Hõ¯_® JÑ¨ÙÊ_»Ñ¨ÙÊ_»∂ `«Å ÖË‰Ωõ O_® |uˆH qaè#fl „Ñ¨[Ö’¡ *Ïu, ‰õΩÅ, =∞`«, „Ñ¨Ü«∞`«flO KÕ¿ãÎ
Z`«∞`Î ∞« O@∞Ok. ^•x=Å¡ ÃÑ^ŒÌ „Ñ¨=∂^ŒO ÖË^∞Œ . „áêOfÜ«∞ ÉèÏ"åÅ#∞ ~°yeÛ HõÅÇ¨Å#∞ ã¨$+≤Oì z
HÍh Jk x~°O`«~O° qãÎ̈ $`«OQÍ "åºÑ≤Oz#Ñ¨ÙÊ_Õ =∞Ç¨„Ñ¨=∂^ŒO. 'HõÅºO`Õ HõÖ’¡ÖÏÅ JâßOuH˜ HÍ~°}ÏÅ=Ù`«∞<åfl~Ú. Hõe H˘O`«"Õ∞~°ÔH·<å
HõÅÇ¨ÏO ‰õΩ~°fiO`«ºã≤‡<£– Hõeó— HõÅÇ¨Ï"Õ∞ Hõe. ^Œi„^•xH˜ P^è•~°O HõÅÇ¨ÏO. Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞ áêeOK«_=» ∞O>Ë W^Õ. ÉÏQÆ∞Ñ¨_»`åO.
„áêp# Ü«ÚQÆOÖ’ J<åKå~åxfl J=HÍâ◊OQÍ KÕã∞¨ H˘x #ÅK«„Hõ=iÎÖ’ „Ñ¨"Õ Ñ¨~ã° Ê¨ ~åkèHÍºÅ HÀãÖ áê@∞¡Ñ_¨ ∞» `«∂ ã¨$+≤Öì ’
tOKå_»∞ Hõe. Z=~°∞ K≥ÑÊ≤ <å q#‰õΩO_® #Å∞_»∞ E^ŒOÖ’ Jhfl F_çáÈÜ«∂_»∞. "≥+· =¨ ∂ºxfl ÃÑOK«_"» ∞Õ Hõe áêÅ#.
198 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 199
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
''JO`å HõeÜ«ÚQÆ"∞Õ . =∞i UO KÕ™êÎO?—— Jx kQÆ∞Å∞ Ñ¨_#» =ã¨~O° ÖË^∞Œ . ™ê^è#Œ =\˜áì È^Œ∞
JO`å =~°¬HÍÅ"Õ∞ J~Ú<å– =∞#O Q˘_»∞QÆ∞ "Õã∞¨ ‰õΩ<À, ~Ô ~Ú<£HÀ\ò ^èiŒ OKÀ,
WO\’¡ ‰õÄ~°∞Û<À =~°¬O ÉÏi#∞Oz `«ÑÊ≤ OK«∞‰õΩO\ÏO. JÖÏˆQ ¿ãflÇ¨Ïã¨fiÉèÏ=O`À, z`«ÎO â◊√kú J~Ú`Õ<Õ ÑïÑ¨Ó~°‚`«. =∞#Ö’x áêÑ¨=∞<Õk
ÉèQí =Æ `ü ^è•º#O`À– Z=i =∂<å# "åix |`«Hxõ ã¨∂Î |uˆH „Ñ¨Ü∞« `«flO KÕ¿ãÎ JO`«óHõ~} ° K≥`· #« º"Õ∞ z`«OÎ . =∞#ã¨∞û`À, =∂@`À,
H˘O`«"∞Õ ~°HÔ <· å ÉÏQÆ∞Ñ¨_`» åO. U Hõ~‡° KÕ`« =∞#O Ñ¨q„`«=∞=Ù`å"≥∂ P Hõ~‡° #∞ â◊s~°O`À, ^è#Œ O`À
t=ˆHâ◊= Éè^Ë •Å∞, XHõ =∞`«O"å~°∞ =∞~˘Hõ =∞`«O"åix ZuÎá⁄_»∞ã¨∂Î =∂~° 'Ñ¨Ù}ºO— JO\Ï~°∞. ^ÀëêK«~} ° áêÑÖ. ^Œ∞óMÏÅ∞
_®Å∞, =∂~°Û_®Å∞, `«=∞^Õ Q˘Ñ¨Ê ã≤^•úO`«=∞x ~å^•úO`åÅ#∞ ÃÑOK«_®Å∞, (ãÖáêkOz# ™ê=∞„y`À)
`«@ã≤O÷ z#Ñ¨ÙÊ_»∞ "å\˜ Ñïëê¯~åxÔH· Ñ¨Å∞ „Ñ¨Ü∞«
P„Hõ=∞} ã¨fiÉèÏ=O, qzÛù#fl "≥Y· i... W=hfl Hõe ^ÀëêÅ∞. KÕ™êÎO. [Ñ¨ ™ÈÎ„`å^Œ∞Å
`åflÅ∞ KÕ™êÎO. H˘xfl Éè∫uHõ"≥∞ÿ#q– WOH˘xfl
Wq =∞#ã¨∞Ö’ ÖË‰Ωõ O_® =ÚO^Œ∞ *Ï„QÆ`Î« Ñ¨_`ç ,Õ J@∞ÃÑ· =∞#∞QÆ_#» ∞ ‰õÄ_® ^è•i‡Hõ"≥∞ÿ#q. ^è•i‡Hõ „Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞ [Ñ¨`«áêÅ∞, KÕ`« "åzHõ (=∂@)
ãïk^Œ∞ÌHÀQÆÅO. Ñ¨Ó[Å∞ ^•<åÅ∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ q. Wq KÕÜ∞« _»O =Å¡ áêÑÖ áÈ`«∞Ok. Jã¨Å∞
x[OQÍ Ñ¶e¨ `«O LO@∞O^• Jx H˘O^ŒiH˜ ãÖ^Õ QÆ\ ì̃ áêÑÖ =∂#ã≤HOõ .
Ç¨ÏO HõÅQÆ_O» ã¨ÇÏ¨ [O. Jk ^è•º#O =Å#
~ÀQÍÅ‰õΩ "≥^· ºŒ Ñ¨~"° ∞≥ #ÿ zH˜`û« Å∞ KÕã#≤ Ñ¨ÙÊ_»∞–
J"Õ zH˜`û« Å‰õΩ H˘O^Œ~∞° ÉÏQÆ∞Ñ¨_∞» `«∞<åfl~°∞. H˘O^Œ #tã¨∞ÎOk. Ñ¨Ó[, ˆH∆„`«,
iH˜ "≥Ñ· Å¨¶ ºO Z^Œ∞~°=Ù`«∞Ok. J~Ú<å =∞#O P f~°÷Ü«∂„`«, â∫K«O–
zH˜`û« #∞ '=¸_èq» âßfiãÖ— J#ÖËO Hõ^•! âßs~°Hõ áêáêÅ#∞ `˘Åy
JÖÏˆQ Zxfl ^è•i‡Hõ „Ñ¨Ü∞« `åflÅ∞ KÕã<≤ å, H˘xfl ™êÎ~Ú. ^•#O ^•fi~å–
Ñ¶e¨ `åÅ∞ "≥O@<Õ HõxÑ≤OK«Hõ áÈ=K«∞Û. JÑ¨ÙÊ_»∞
ãÖáê^Œ#QÆ`« áêáêÅ∞
„Ñ¨Ü«∞`«flO HõO>Ë „áê~°|ÌO |bÜ«∞OQÍ LO^Œx
`≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. #t™êÎ~Ú. JO^Œ∞Hˆ
WHõ¯_» =∞~À ^è~Œ ‡° ã¨∂Hõ∆ ‡O LOk. ^≥g· Ü«∞"≥∞#ÿ „uHõ~°}ÏÅ`À, ^èŒ<åÅ`À
[Ñ¨`á« êk ^è•i‡Hõ „Ñ¨Ü∞« `åflÅ∞ ZÑ¨Ê\˜H© =$^ä•HÍ=Ù. ã¨`«¯~°‡Å#∞
Jq D rq`«OÖ’<Õ HÍÖÏO`«~O° Ö’ U<å\˜HÔ <· å PK«iOKåe.
Ñ¶e¨ OKÕ J=HÍâ◊=ÚOk.
D q+¨Ü∞« "≥∞ÿ =∞# âß„™êÎÅ∞ K«H¯õ QÍ q=~°}
eKåÛ~Ú. q`«Î#O, "Õ~°∞ (=¸ÅO) Hõ#|_»Hõ
200 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 201
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
áÈ~Ú<å =$HõO∆ , Ñ¶Å¨ O HõxÑ≤™êÎ~Ú. JÖÏˆQ HÍ~°}"≥∞#ÿ Hõ~‡° Å∞ QÀK«iOK«‰Ωõ <åfl,
"å\˜ Ñ¶Ö¨ ÏÅ∞ J#∞Éè"í åÅ∞QÍ =™êÎ~Ú. D 'Hõ~‡° Ñ¶Å¨ — ãÖ^è•#Hõ~Î° Dâ◊fi~°∞_»∞. QÀ=∂„`Õ #=∞ó
D [#‡‰õΩ P^è•~°"∞≥ #ÿ „áê~°|Hú ~õ ‡° ÅÖ’ „Ñü Hõ~‡° ‰õΩ–1. c*ÏOâ◊, 2. =$^Œºú Oâ◊,
3. Éè’QÍOâ◊... Jx =¸_»∞ ÉèÏQÍÅ∞O\Ï~Ú. [Ñ¨`á« êk ™ê^è#Œ Å ^•fi~å QÀ=Ù#∞ =∂`«QÍ H˘Å∞K«∞‰õΩ<Õ ãÖã¨¯ $u =∞#k.
'=$^Œºú Oâ◊—#∞ x"åiOK«=K«∞Û. JO>Ë– ^Œ∞óMÏk J#∞Éè"í åÅ f„=`«#∞ ÃÑ~°QÆ qâßfiã¨Ñ~¨ O° QÍ<Õ HÍHõ, q*Ï˝#Ñ¨~O° QÍ ‰õÄ_® QÀ=Ù QÀ– J<Õ â◊|OÌ
‰õΩO_® KÕÜ∞« =K«∞Û. „âı+`ª¨ « |Ç¨ïq^è•Å x~°∂Ñ≤`=« ∞=Ù`«∞Ok.
"Õ^Œ"åHÍºÅ‰õΩ,
`«ÑÊ≤ OK«∞HÀÖËxk 'Éè’QÍOâ◊—. Wk J#∞Éè=í O`À<Õ HõÜ ∆ ∞« =∞=Ù`«∞Ok. HÍh QÀH©~∆ O° , ÃÑ~°∞QÆ∞, <≥~Úº, =¸„`«O, QÀ=∞Ü«∞O
^Õ=`å~å^è#Œ KÕ`,« `«áÈ^•<å^Œ∞Å KÕ`« ™ê^è‰Œ Ωõ _çH˜ D J#∞Éè"í åxfl `«@∞ìHÀQÆeQˆ (¿Ñ_») g\˜x Ü«∞[˝„^Œ"åºÅ∞QÍ LÑ¨Ü≥∂y™êÎ~°∞. ã¨∂~°ºH˜~°}ÏÅ‰õΩ,
â◊HÎ̃ HõÅQÆ_"» ∞Õ HÍHõ, HÍÅÑï=∂}OÖ’ P J#∞Éè=í O q*Ï˝# ¿ÇÏ`«∞==Ù`«∞Ok. 'ÑÖK«Q=Æ º „áêâ◊#— Q˘Ñ¨Ê â◊√zHÍ~°ºOQÍ PK«i™êÎ~∞° . Éèí∂q∞H˜, „áê}â◊HÎ̃H˜,
=ºHÎ̃`fi« qHÍ™êxH˜ HÍ~°}=∞=Ù`«∞Ok. QÀ– J<Õ â◊|OÌ "Õ^"Œ åHÍºÅ‰õΩ, ã¨∂~°ºH˜~}° ÏÅ‰õΩ, P=Ù‰õΩ "å_»`å~°∞.
q∞ye#k 'c*ÏOâ◊—. ^è•i‡Hõ ™ê^è#Œ =Å#, P`«‡qKå~°} =Å# z`«âÎ √◊ kú, Éè∂í q∞H˜, „áê}â◊HHÎ̃ ,˜ P=Ù‰õΩ "å_»`å~°∞. g@xflO g@xflO\˜H˜ Ñ¨~ã° Ê¨ ~°
*Ï˝# "≥~· åQÍºÅ∞ Hõey– D c*ÏOâ◊ #tã¨∞OÎ k. JÑ¨ÙÊ_»`_« ∞» Ñ¨ÓiÎQÍ Hõ~‡° \˜H˜ Ñ¨~°ã¨Ê~° ãÖ|O^èŒO LO^Œx D â◊ÉÏÌ~°÷"Õ∞
=∂e#ºO #∞O_ç |Ü«∞@Ñ¨_`» å_»∞. Hõ#∞Hõ áêÑ¨<åâ◊#O HÀãÖ D ^è•i‡Hõ `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ OÎ k. ã¨∂~°ºH˜~}° ÏÖ’¡ QÀ~°∂Ñ¨ H˜~}° ÏÅ#∞ ãÖ|O^èOŒ LO^Œx
™ê^èŒ<åÅ#∞ J=â◊ºO J=ÅOaOKåe. áêÑ¨=∞<Õk =∞#ã¨∞û`À, =∂@`À, P=ÙÅ∞, Éè∂í q∞ „QÆÇÏ≤ ™êÎÜ∞« x "ÕÔŒ "≥Å_¡ ™ç ÈÎOk. D â◊ÉÏÌ~°÷"Õ∞
â◊s~°O`À, ^è#Œ O`À (ãÖáêkOz# ™ê=∞„y`À) KÕ™êÎO. [Ñ¨ ™ÈÎ„`å^Œ∞Å KÕ`« D QÀ~°∂Ñ¨ H˜~} ° ÏÅ#∞ "≥t· fiHõ K≥`· #« º=∞Ü«∂Å∞ `≥eÜ«∞*Ëã¨∞ÎOk.
"åzHõ (=∂@) áêÑÖ áÈ`«∞Ok. Jã¨Å∞ QÆ\ ì˜ áêÑÖ =∂#ã≤HOõ . Jk ^è•º#O (HÍã≤‡H± Z#s˚)QÍ J#fi~ÚOK«=K«∞Û. ã¨∂~°ºH˜~} ° Ï ã¨∂~°ºH˜~°}ÏÖ’¡
=Å# #tã¨∞OÎ k. Ñ¨Ó[, Hˆ „∆ `«, f~°Ü ÷ ∂« „`«, â∫K«O– âßs~°Hõ áêáêÅ#∞ `˘Åy Ö’¡x qt+¨âì H◊ xÎ˜ QÀ=∂`« =¸Ñ¨Ù~°OÖ’x 'ã¨fi~°<‚ å_ç—
QÀ~°∂Ñ¨ H˜~} ° ÏÅ#∞
™êÎ~Ú. ^•#O ^•fi~å– ãÖáê^Œ#QÆ`« áêáêÅ∞ #t™êÎ~Ú. JO^Œ∞Hˆ „uHõ~} ° Ï „QÆÇ≤Ïã¨∞Î#flk. JO^Œ∞ˆH QÀH©∆~°OÖ’ L`ÕÎ[Hõ~°"≥∞ÿ#
Å`À, ^è<Œ åÅ`À ã¨`¯« ~°‡Å#∞ PK«iOKåe. L`«=Î ∞ B+¨^Œè qÅ∞=Å∞<åflÜ«∞x PÜ«Ú~ˆ fi^•k âß„ã¨Î P=ÙÅ∞, Éè∂í q∞
WÑ¨Ê\˜Hˆ ¿Ñ~°∞‰õΩ#fl áêáêÅ#∞ `˘ÅyOK«∞‰õΩ<Õq áê=#Hõ~‡° Å∞. JO`ÕQÍh– „QÆO^ä•Å∞ `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ <Î åfl~Ú. „QÆÇ≤Ï™êÎÜ«∞x "Õ^ŒO
D ÑïÇ¨~åÅ∞ ZÖÏQÆ∂ ã≤^ŒúOQÍ L<åflÜ«∞x H˘`«ÎáêáêÅ#∞ PK«iOK«_»O XHõÑÙ¨ Ê_»∞ Ñ¨sH˜#∆ ‡Ç¨~åA ^è~Œ ‡° ~°H}∆õ Ï~°"÷ ∞≥ ÿ ^Õâß "≥Å¡_ç™ÈÎOk.
`«QÆ^Œ∞. @# KÕã∞¨ OÎ _»QÍ, XHõKÀ@ Éè∂í q∞ P=Ù~°∂ÑÖÖ’#∂,
=∞O^Œ∞ ã≤ÔúŒ QÍ LO^Œx ~ÀQÍxfl PÇ¨fixOK«ÖOË Hõ^•! L#fl K≥_∞» #∞ `˘Å ^è~Œ ‡° ^Õ=Ù_»∞ =$+¨Éíè ~°∂ÑÖÖ’#∞ QÀK«iOKå~°∞.
yOK«∞H˘x z`«OÎ â◊√^Œ"ú ∞≥ `ÿ <Õ Õ P`«‡*Ï˝#O, ã¨`º« „áêÑ≤Î KÕ‰Äõ ~°∞`å~Ú. P ~Ô O_»∞ Ñ¨~ã° Ê¨ ~°O ãÖÉèÏ+≤OK«∞‰õΩO@∞<åfl~Ú.

WO`«Ö’ HõeÑ¨Ù~°∞+¨µ_»∞ =zÛ =$+¨ÉÏè xfl HÍe`À
`«<åfl_»∞.
202 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 203
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
QÀ=Ù "Õ^#Œ Ñ¨_Oç k. QÀ=Ù#∞ Ç≤ÏOã≤ã∞¨ OÎ >Ë K«∂ã¨∂Î ã¨ÇÏ≤ OK«_O» ‰õÄ_® QÍ"≥· Ñ¨âßº=∞ºÇ¨ÏO x`«ºO QÍ=ó Ñ¨âº◊ #∞Î=∂O
áêÑ¨"∞Õ ! JO^Œ∞<å áêÅ‰õΩ_≥#· "å_»∞ QÀÇ≤ÏOã¨‰Ωõ x tHÕ∆ Kåe Hõ#∞Hõ ÑïH˜`∆ ∞« Î ã¨^•I
HõeÑ¨Ù~°∞+¨µx xÜ«∞O„uOKå_»∞. QÍ"À™ê‡HõO =Ü«∞O `å™êO, Ü«∞`À
– Wk ÉèÏQÆ=`«OÖ’x =$`åÎO`«O. WHõ¯_» Éèí∂q∞x QÀ=ÙQÍ, ^èŒ~å‡xfl QÍ=ã¨Î`À=Ü«∞"£∞II
=$+¨ÉOíè QÍ ãÖHˆ uOK«_O» Ö’ Q˘Ñ¨Ê Bz`«ºO LOk. QÍ"À =∞=∂„QÆ`À x`«ºO QÍ=ó Ñ¨$+ª̈`« U=K«I
''"Õ∞=Ú ZÅ¡Ñ¨ÙÊ_»∂
=$+¨ÉOíè ^•fi~å QÀ=Ù ™êÑ¶Ö¨ Ïºxfl á⁄O^Œ∞`«∞Ok. H©~∆ åxfl „Ñ¨™êkã¨∞OÎ k. QÍ"À "Õ∞ ã¨~fi° `«âÛ·‹ = QÆ"åO =∞^èºÕ
J^Õ q^èOŒ QÍ ^è~Œ ‡° O=Å¡<Õ Éè∂í q∞ ã¨ÑÅ¨¶ J=Ù`«∞Ok. Éè∂í "åã¨∞Å‰õΩ ã¨™êºk =¨™ê=∞ºÇ¨Ï"£∞II QÀ=ÙÅ#∞ K«∂Ãã^Œ=Ú
PÇ¨~åÅ#∞ „Ñ¨^•#O KÕã∞¨ OÎ k. ''"Õ∞=Ú ZÅ¡ÑÙ¨ Ê_»∂ QÀ=ÙÅ#∞ K«∂Ãã^Œ=Ú QÍHõ! QÍHõ!
Éè∂í q∞h, QÀ=Ù#∞ =∂`«$ã¨fi~°∂áêÅ∞QÍ P~å kèOKÕ Éè=í ºãÖ™ê¯~°O =∞#k. QÀ=ÙÅ∞ =∞=Ú‡Å#∞ K«∂K«∞QÍHõ! "Õ∞=Ú QÀ=ÙÅ‰õΩ, QÀ=ÙÅ∞ =∞=Ú‡Å#∞
QÀ=ÙÅ k=ºÖ’HõO 'QÀÖ’HõOQÍ— T~°fiú OÖ’ „Ñ¨HÍtã¨∞#Î fl^Œh, JHõ¯_» <å~å QÀ=ÙÅ∞ =∂‰õΩ ãÖ|OkèOz#"å~°O. =∂‰õΩ K«∂K«∞QÍHõ!
Ü«∞}∞_»∞ NHõ$+¨‚ ~°∂ÑÖ`À ~å^è•ã¨Ç≤Ï`«∞_≥· x`«º"åãÖ KÕã¨∞ÎO\Ï_»h P =ÚO^Œ∞, "≥#∞Hõ Jxfl"≥Ñ· Ù¨ Å QÀ=ÙÅ∞O_®e. x`«ºO
QÀÖ’Hõ``« åÎ fi<Õfl `«# Hõ$ëê‚=`å~°OÖ’ |$O^•=#OÖ’ Pq+¨¯iOKå_»h Ñ¨Ù~å QÀ=ÙÅ =∞^èºŒ <Õ#∞ x=ã≤OKåe—— J<Õ „áê~°#÷ #∞ "Õ∞=Ú QÀ=ÙÅ‰õΩ,
}ÏÅ∞ q=iã¨∞<Î åfl~Ú. =∞Ç¨ÉèÏ~°Ò« J#∞âßã≤™ÈÎOk. QÀ=ÙÅ∞ =∂‰õΩ
Ü«∞[˝OÖ’ P~åkèOKÕ ^Õ=`«Å‰õΩ Uq∞ ã¨=∞iÊOKåÅ<Õ „Ñ¨âfl◊ |∞∞+¨µÅ‰õΩ ãÖ|OkèOz#"å~°O.
HõeyOk. =∂‰õΩ =ÚO^Œ∞, "≥#∞Hõ
J=∞$`åxfl P~°yOKÕ ^Õ=`«Å‰õΩ Éèí∂q∞ÃÑ· =∂#=ÙÅ∞ J=∞$`åxfl ZÖÏ
Jxfl"≥Ñ· Ù¨ Å QÀ=ÙÅ∞O_®e.
W=fiQÆÅ~°∞?
JÑ¨ÙÊ_»∞ ^Õ=`«ÖË |∞∞+¨µÅ‰õΩ ã¨=∂^è•# q∞KåÛ~°∞– ''Éè∂í Ö’HõOÖ’ ^˘iˆH x`«ºO QÀ=ÙÅ =∞^èŒº <Õ#∞
J=∞$`«O P=ÙáêÅ∞. "å\˜`À áê@∞, H©∆~°O #∞Oz =KÕÛ ÃÑ~°∞QÆ∞, <≥~Úº x=ã≤OKåe—— J<Õ
‰õÄ_® J=∞$`«ãfi¨ ~°∂áêÖË——. „áê~°÷##∞ =∞Ç¨ÉèÏ~°`«O
D HÍ~°}O KÕ`<« Õ QÀÑ¶∞¨ $`åxfl =∂„`«"∞Õ P[ºOQÍ Ü«∞*Ï˝yflÖ’ ã¨=∞iÊã¨∞Î J#∞âßã≤™ÈÎOk.
<åfl~°∞. x"ÕkOKÕ PÇ¨~° Ñ¨^•~å÷Ö’¡ QÀÑ¶∞¨ $`åxfl JaèÑ∞¨¶ iOK«_O» KÕ`« 'J#flâ◊√kú—
U~°Ê_»∞`«∞#flk. P Ñ¨^•~å÷Å<Õ ^≥"· åxH˜ ã¨=∞iÊOKåe.
'QÀã¨∞Î =∂„`å #q^Œº`Õ— P=Ù‰õΩ ™ê\˜Ü∞ÿ≥ #k ÖË^∞Œ – Jx Ü«∞Aˆ~fi^Œ =∞O„`«O.
'™êqâßfiÜ«Úó ™êqâ◊fiHõ~‡° ™ê qâ◊fi^è•Ü«∂ó— Jx qâßfi^è•~°âH◊ QÎ̃ Í QÀ=∂`«#∞
"ÕÔŒ ã¨∞uÎ OzOk.
204 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 205
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
✧ *Ï˝#ã¨fi~°∂áêxfl Pq+¨¯iOKÕ "Õ^ŒKè«O^Œ¿ãû
PÜ«Ú^è•Å Ñ¨~=° ∂~°O÷ Ñ‘`åO|~°O.
KèO« ^Œã∞¨ ûÅ∞ P=iOz# "Õ^Œ *Ï˝#~°∂Ñ¨Ù_ç`_« ∞» .
^Õ=`åã¨fi~°∂áêÅ∞, "åi PÜ«Ú^è•Å∞... g\˜"#≥ Hõ J<ÕHõ qâ◊fiK≥`· #« º q*Ï˝# "åã¨KÛ« <ù ÀÌ=∞Ü«∞O Ñ‘Ò« (ÉèÏQÆ=`«O) XHõ HÀ}OÖ’–
~°ÇÏ¨ ™êºÅ∞<åfl~Ú. ~°H} ∆õ H© tHõ}
∆ H© „Ñ¨fHõÖË PÜ«Ú^è•Å∞. ✧ [Å`«`åfixH©, â◊|âÌ H◊ HÎ© ˜ „Ñ¨fHõ â◊OYO. ™êfiq∞ â◊OYO [Å`«`fi« O,
=#=∂b QÆnâßsVæ â◊OYO ¿Ñ~°∞ áêOK«[#ºO. ã¨∞^Œ~≈° #O Jyfl`«`fi« O
â◊OvK«„H©K« #O^ŒH© JáêO`«`Î« fiO ^Œ~=° ~°"∞£ (ÉèÏQÆ=`«O)
N=∞<åfl~åÜ«∞}À q+¨µó‚ "åã¨∞^Õ"Àaè~H° `∆õ ∞«
Hõ#∞Hõ,
✧ Jyfl`«`fi« "Õ∞ ã¨∞^Œ~≈° # K«„HõO.
– Jx q+¨µ‚ ã¨ÇÏ¨ „ã¨<å=∞ ™ÈÎ„`åxH˜ ã¨fiã≤Î "åHõºO. `Õ[ãÎ̈`fi« O ã¨∞^Œ~≈° #"£∞ (ÉèÏQÆ=`«O) Jyfl[Å=∞Ü«∞"≥∞ÿ#
Wk x`«º[ÑÖQÍ J#∞+≤Oª KÕ"åix, q+¨µâ‚ H◊ Î̃ Hõ=K«OÖÏ HÍáê_»∞`«∞O^Œx XHõ HÀ}OÖ’– â◊OYO [Å`«`fi« O, ã¨∞^Œ~≈° #O [QÆux x~°fiÇ≤ÏOKÕ
âß„ã¨Î=K«#O. Jyfl`«`fi« O Hõ#∞Hõ, Jyfl[Å=∞Ü«∞"≥∞#ÿ [QÆux ÉèíQÆ"å#∞_»∞ "å\˜x
K«`∞« ~°∞ƒù[O– <åÅ∞QÆ∞ k‰õΩ¯Å "åºÑ≤Oz# `«`åÎ fixH˜ ãÖHˆ `«O. x~°fiÇ≤ÏOKÕ ÉèíQÆ"å#∞_»∞ "å\˜x ^èŒiOKå_»∞. ^èiŒ OKå_»∞. =∞~˘Hõ
q+¨µ‚ Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ J+ì̈É∞íè *ÏÅ`À L#fl q+¨µ=‚ ¸iÎx ‰õÄ_® K≥áêÊ~Ú. qk =∞~˘Hõ HÀ}OÖ’ â◊|âÌ H◊ Î̃ â◊OYO– HÍOuâ◊HÎ˜
â◊Å`À HõeÑ≤ k‰õΩ¯Å∞ Zxq∞k. D J+¨ìkâ◊ÖÏ "åºÑ≤Oz# qâ◊fiK≥·`«#ºO K«„HõO. â◊|,Ì HÍOuâ◊‰Ωõ ÖÎ Ë qâ◊fixÜ«∂=∞HÍÅ∞.
HÀ}OÖ’ â◊|âÌ H◊ Î̃ â◊OYO–
=¸sÎÉqíè ¿ãÎ J+¨Éì ∞íè [ q+¨µ=‚ Ù. D =¸iÎ ^•fi~å PÜ«∞# `«`åfixfl `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. qâ◊fiOÖ’ L#fl <å=∞~°∂Ñ¨ q+¨Ü∂« Å∞. "å\˜x HÍOuâ◊HÎ̃ K«„HõO.
Ç¨Ïi hÅHÍOu J#O`«`åfixH˜ ãÖHˆ `«O. xÜ«∞q∞OK«_»"Õ∞ â◊OYK«„Hõ^è•~°}. D â◊OY â◊|Ì, HÍOuâ◊‰õΩÎÖË
WHõ ™êfiq∞ PÜ«Ú^è•Ö’¡ PÉè~í } ° ÏÖ’¡ `«`åÎ fixfl q+¨µ,‚ ÉèÏQÆ=`åk Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ ã¨Ê~°≈KÕ`<« Õ „^è∞Œ =Ù_çH˜ J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ *Ï˝#=∞Ü«∞ qâ◊fixÜ«∂=∞HÍÅ∞.
K«H¯õ QÍ Pq+¨¯iOKå~Ú. "å‰õΩ¯Å∞ "≥Å∞=_®¤~Ú.
✧ HõO~î°O #∞Oz áê^•Å=~°‰õΩ ^èŒiOz# =#=∂Å „uQÆ∞}ÏÅ`À ‰õÄ_ç#
qâ◊fiOÖ’ L#fl <å=∞
✧ QÆ^Œ |ÖÏxH˜ „Ñ¨fHõ. D QÆ^¿Œ Ñ~°∞ 'H“"≥∂^ŒH—˜ .
=∂Ü«∂â◊HHÎ˜ ˜ „Ñ¨fHõ. ã¨`fi« ~°[ã¨"Î ∂≥ QÆ∞} [x`« =∂Ü«∂qÖÏ™êÖË Ñ¨Å∞~°OQÆ∞Å D |ÅO ~Ô O_»∞ q^è•Å∞– F[ã¨∞û, ã¨ÇÏ¨ ã¨∞û. ~°∂Ñ¨ q+¨Ü∂« Å∞.
Ñ¨Ù=ÙfiÅ∞. "å\˜x ã¨∂„fHõiOz ^èiŒ Oz#"å_Õ Ç¨Ïi. qâßfixfl ^èiŒ OKÕ |ÅO F[ã¨∞û, ^•x`À [QÆux "å\˜x xÜ«∞q∞OK«_"» ∞Õ
ã¨fi=∂Ü«∂O =#=∂ÖÏMÏºO <å<åQÆ∞}=∞~¸O ^Œ^`Œè ü (ÉèÏQÆ=`«O) Ñ¨\ xì̃ ÅÑ¨_O» ã¨ÇÏ¨ ã¨∞û. D ~Ô O_»∞ â◊‰Ωõ ÅÎ ã¨=∞ â◊OYK«„Hõ^è•~°}.
✧ FOHÍ~°OÖ’x JHÍ~°, LHÍ~°, =∞HÍ~åÖË Ü«∞*’˝Ñ¨q`«OÖ’x =¸_»∞ #fiÜ«∞ Ñ¨@∞`«fiO QÆ^.Œ
ã¨∂„`åÅ∞. '„|Ç¨Ï‡ ã¨∂„`«O „u=$`ü ã¨fi~°O— (ÉèÏQÆ=`«O) F[ã¨ûÇ¨ÏŸ |ÅÜ«Ú`«O =ÚYº`«`Î«fiO QÆ^•O
✧ ^è~ Œ ‡° *Ï˝<åÅ`À qHõãO≤ z# ã¨`fi« â◊Hˆ Î Ñ¨^‡Œ O. ^Œ^`Œè Iü I (ÉèÏQÆ=`«O)
^è~Œ ‡° *Ï˝<åkaè~∞° ºHõOÎ ã¨`fi« O Ñ¨^‡Œ q∞Ç¨ÏŸK«º`Õ (ÉèÏQÆ=`«O) ✧ PHÍâ◊``« Î« fi"Õ∞ #O^ŒH=õ ∞<Õ ™êfiq∞Y_»Oæ .
206 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 207
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
#Éè’xÉèOí #Éèãí `Î̈ Î« fi=∞ã≤"∞£ (ÉèÏQÆ=`«O)
✧ qq^è•#∞Éè" í åÅ ÉÏ}ÏÅ#∞ ãÖkèOKÕ HÍÅ"Õ∞ ™êfiq∞ 'âß~°Væ^è#Œ ∞=Ù— LÑ¨Kå~åÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ?
HÍÅ~°∂ÑÖ ^è#Œ ∞âß≈~°Væ"£∞ (ÉèÏQÆ=`«O) ''LÑ¨Kå~åÅ∞
Ü≥∂QÆÑ~¨ O° QÍ– LKåÛùfiã¨ xâß≈fiã¨Å<Õ ~Ô Hõ¯Å`À L#fl „áê}â◊Hˆ Î QÆ~∞° `«‡O`«∞_»∞. Dâ◊fi~°∞x`À =∞#ã¨∞û#∞ J#∞ãÖ^è•#Ñ¨~°K«∞ ÉèíQÆ"å#∞xH˜
P „áê}â◊H˜Îx Jkè+≤ªOz #_çÑ≤OKÕ P`«‡K≥·`«#º"Õ∞ QÆ~°∞_»QÆ=∞#∞_≥·# <å~å ‰õΩ<Õ „Ñ¨„H˜Ü∞« Å∞– [ÑÖ, ^è•º#O, J~°Û#, ™ÈÎ„`«O. J=ã¨~°=∂?——
Ü«∞}∞_»∞. Wq „uHõ~}° Ïbfl (=∞#ã¨∞, =∂@, â◊s~°O) â◊√kúKãÕ ,≤ PÜ«∞#‰õΩ HÍ^Œ∞,
"Õ^ÑŒ ~¨ O° QÍ– KèO« ^Œã∞¨ û (=∞O„`«Q=Æ ∞#O) ~Ô Hõ¯Å∞QÍ L#fl "Õ^qŒ ^Œº QÆ~∞° Dâ◊fi~å#∞„QÆÇ¨ xfl xOÑ¨Ù‰õΩ<Õ ™ê^è#Œ Å∞.
`«‡O`«∞_»∞. "Õ^"Œ ^Õ ∞Œ º_≥#· Ñ¨~`° `« Î« fi"Õ∞ "Õ^•xfl Jkè+Oª≤ z# <å~åÜ«∞}∞_»∞. J~°Û#Ö’ ÉÏÇ¨Ïº =ã¨∞=Î ÙÅ#∞ ã¨=∞‰õÄ~°∞Û‰õΩx–
=∞#‰õΩ J=ã¨~O° .
WÖÏ ÉèíQÆ"å#∞x <å=∞~°∂Ñ¨ PÜ«Ú^èŒ "åÇ¨Ï<å^Œ∞Å `«`åÎ fixfl `≥eã≤ ^è•º#, P"åÇ¨Ï#, Pã¨#, áê^Œº, J~°º… , PK«=∞hÜ«∞, =∞#‰õΩ J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ q
Láêã≤OKÕ"å_»∞ ^è#Œ ∞º_»∞. =„ã¨,Î LÑ¨g`«, QÆO^è,Œ JÅOHõ~} ° , JHõ`∆ ,« ‰õΩã¨∞=∞, PÜ«∞# WzÛ#"Õ#h,
^è∂Œ Ñ¨, nÑ¨, <≥"· ^Õ ºŒ , `åO|∂Å, h~å[#, #=∞ ÑÖK«É∂íè `åÅ∞ PÜ«∞#
™ê¯~åÅ∞– J<Õ LÑ¨Kå~åÅ#∞ „Ñ¨^•è #OQÍ ã¨=∞iÊ K≥·`«#º "Õ∞#x Z~°∞Hõ
™êÎO. H˘xflKÀ@¡ ™ê=HÍâ◊O |\ì̃ J~°"<·≥ åÅ∞QÆ∞ =∞#‰õΩ HõeQˆ O^Œ∞Hˆ D
LÑ¨Kå~åÅ#∞ ‰õÄ_® âß„ãÖÎ K≥|∞`ÀOk.
x"Õ^#Œ . „Ñ¨H$õ u #∞Oz
JO^Œ∞Ö’ H˘xfl ÉèÏ=<å`«‡HÍÅ∞, H˘xfl ÉÏÇ¨ÏŸº
Ñ¨Kå~åÅ∞. =∞#O á⁄O^Õ Ñ¨^•~å÷Å#∞
H˘xflKÀ@¡ ÑÖKÀÑ¨Kå~åÅ∞ K≥|∞`å~°∞. ÉèQí =Æ O`«∞x P"≥∂^ŒO
QÆO^èOŒ , Ñ¨Ù+¨ÊO, ^è∂Œ ÑÖ, nÑÖ, <≥"· ^Õ ºŒ O... ÖËx^Õ ã‘fiHõiOK«~å^Œ∞.
D S^Œ∞ =∂„`«O Ñ¨Ó[Ö’ „Ñ¨^•è #O. JO^Œ∞Hˆ PÜ«∞#‰õΩ
x`«ºÑ¨Ó[Ö’ ‰õÄ_® ''=„™êÎ~O÷° JHõ`∆ å<£ ã¨=∞~°Ê ã¨=∞iÊOz, ÉèíQÆ=#∞‡„^Œ
Ü«∂q∞——, ''PÉè~í } ° Ï~°O÷ JHõ`∆ å<£ ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞——
JO\ÏO. JO>Ë ÉèÏ=#`À =„ã¨ÎO, ÉÏÇ¨ÏºOQÍ
Ñ¨_#ç ^•xfl =∞#O uiy
JHõ`∆ Å« ∞. ÉèÏ=<å„Ñ¨^•è #∞_≥#· ÉèQí "Æ å#∞xH˜ D ÉèÏ= J#∞Éèíqã¨∞Î<åflO.
ã¨=∞~°Ê}. ÉèÏ=O, ÉÏÇ¨ÏºO Hõeã≤ P~å^è#Œ ™êQÍe.
WHõ¯_» ''LÑ¨Kå~åÅ∞ ÉèQí "Æ å#∞xH˜ J=ã¨~=° ∂?——
J<Õ „Ñ¨âfl◊ =$^ä•.
208 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 209
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
PÜ«∞#‰õΩ HÍ^Œ∞, =∞#‰õΩ J=ã¨~O° . ãÖ`«$Ñ≤Î ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok.
=∞#‰õΩ J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ q PÜ«∞# WzÛ#"Õ#h, ÑÖK«É∂íè `åÅ∞ PÜ«∞# K≥`· #« º 'PÜ«Úó`«$Ñ≤âÎ Û◊ <≥"· ^Õ •º`ü—
"Õ∞#x Z~°∞Hõ =∞#‰õΩ HõeQˆ O^Œ∞Hˆ D x"Õ^#Œ . „Ñ¨H$õ u #∞Oz =∞#O á⁄O^Õ `åO|∂ÅO:– '`åO|∂ÖÏ`ü Éè’QÆ=∂Ñ¨ÙflÜ«∂`ü—
Ñ¨^•~å÷Å#∞ ÉèQí =Æ O`«∞x P"≥∂^ŒO ÖËx^Õ ã‘fiHõiOK«~å^Œ∞. JO^Œ∞Hˆ PÜ«∞#‰õΩ `åO|∂Å ã¨=∞~°Ê} KÕ`« ã¨∞Y=∞Ü«∞"≥∞ÿ#,
ã¨=∞iÊOz, ÉèQí =Æ #∞‡„^Œ Ñ¨_#ç ^•xfl =∞#O uiy J#∞Éèqí ã¨∞<Î åflO. ^è•i‡Hõ"∞≥ #ÿ Éè’QÍÅ∞ Åaè™êÎ~Ú.
P Ñ¨^•~°÷ ãÖáê^Œ#HÔ · (`≥eÜ«∞‰õΩO_®) [iy# ^ÀëêÅ∞, W`«~„° `å qÑ¨s`« #=∞™ê¯~°O:– KÕ`∞« Å∞ *’_çOK«_O» "≥Ú^ŒÅ∞H˘x,
~°Hõ~°HÍÅ
â◊‰Ωõ ÅÎ „Ñ¨ÉÏè "åÅ∞ U"≥<· å LO>Ë– x"Õ^#Œ =Å# P ^ÀëêÅ∞ `˘Åy â◊√^Œ=ú ∞=Ù ™êëêìOQÆ, „Ñ¨^HŒ }∆˜ #=∞™ê¯~åÅ =~°‰Ωõ L#fl Ñ¨ÙëêÊÅ∞ ~°H~õ H° ÍÅ
`åÜ«∞O\Ï~°∞. â◊s~° â◊√kúH˜ (ÉÏÇ¨Ïº) Ñ¨Ó[, =∞#â◊√≈kúH˜ ^è•º#O, "åH±â√◊ kúH˜ Jxfl #=∞™ê¯~åÅ∞ „Hõ=∞OQÍ "≥∂Hõ∆ ¿ÇÏ`«∞=ÙÅ=Ù ÉèÏ=#Å‰õΩ ãÖˆH`åÅ∞.
[Ñ¨™ÈÎ„`åÅ∞... x~°~‚ ÚOKå~°∞. `åÜ«∞O\Ï~°∞. ã¨∞"åã¨#, ã¨∞‰õΩ=∂~°O,
Jaè¿+HõO:– ^≥"· åxfl Jaè¿+HÕK«_O» KÕ`« P`«‡â◊√kú U~°Ê_»∞`«∞O^ŒO\Ï~°∞. – U ~°∂ÑÖÖ’ Ñ¨~=° ∂`«‡#∞ P~åkèOz<å, D
=∞Hõ~°O^ŒO...
áêÑ¨ÑO¨ H˜ÅO áÈ~Ú z`«âÎ √◊ kú Hõey K«H¯õ x *Ï˝#O ÉèÏã≤ã∞¨ OÎ k. LÑ¨Kå~åÅ∞ =∞#‰õΩ ÃÑ· Ñ¶e¨ `åÅx™êÎÜ∞« x ÃÑ^ŒÅÌ
'Jaè¿+HÍ`ü P`«‡â◊√kúó—. =∂@. =∞Oz ãÖ™ê¯~åÅ∞,
QÆO^èOŒ :– 'Ñ¨Ù}ÀºQÆO^è•`ü—. QÆO^èŒ ã¨=∞~°Ê} =Å# Ñ¨q„`«`« KÕ‰Äõ ~°∞`«∞O^Œx ''<åk J<Õ JÇ¨ÏOHÍ~°"∞Õ JÑ¨Kå~°O. hk J<Õ =∞$^Œ∞`«fiO, „¿Ñ=∞ (ÉèíHÎ̃)
K≥|∞`å~°∞. Ñ¨q„`« Hõ~‡° Å∞ KÕÜ∂« Å<Õ PÖ’K«#, KÕ¿ã J=HÍâ◊O, KÕÜ∞« _» ã¨=∞~°Ê}"Õ∞ LÑ¨Kå~°O—— Jx P~°º=K«#O. ÉèÏ=#Å‰õΩ „Ñ¨fHõÅ∞.
=∞<Õ „H˜Ü∂« â◊HÎ̃ Åaè™êÎ~Ú. D ‰õΩã¨∞=∂Å#∞ W=fi_»O
Ñ¨Ù+¨ÊO:– ~°H~õ H° ÍÅ Ñ¨ÙëêÊÅ∞ ~°H~õ H° ÍÅ ÉèÏ=#Å‰õΩ ãÖHˆ `åÅ∞. ã¨∞"åã¨#,
ã¨∞‰õΩ=∂~°O, =∞Hõ~°O^ŒO... =∞Oz ãÖ™ê¯~åÅ∞, =∞$^Œ∞`«fiO, „¿Ñ=∞
(ÉèHí )Î̃ ÉèÏ=#Å‰õΩ „Ñ¨fHõÅ∞. D ‰õΩã¨∞=∂Å#∞ W=fi_»O =Å# P~ÀQÆº,
=Å# P~ÀQÆº, Sâ◊fi~åºk
Ñ¶Ö¨ ÏÖË HÍHõ –
Sâ◊fi~åºk Ñ¶Ö¨ ÏÖË HÍHõ – =∞Oz ãÖ™ê¯~åÅ∞ U~°Ê_»`åÜ«∞x qâßfiãÖ. =∞Oz ãÖ™ê¯~åÅ∞
^è∂Œ ÑÖ:– JQÆ~∞° , QÆ∞yæÅO, ™êO„ÉÏ}˜, K«O^Œ#O =O\˜ á⁄_»∞Å`À WKÕÛk U~°Ê_»`åÜ«∞x
^è∂Œ ÑÖ. ^è∂Œ Ñ¨ ã¨=∞~°Ê} =Å# Sâ◊fi~°ºO JYO_»OQÍ Åaèã∞¨ OÎ ^ŒO\Ï~°∞.
qâßfiãÖ.
'^è∂Œ áê`ü Sâ◊fi~°ºO—.
nÑÖ:– 'náê`ü *Ï˝#O— nÑÖ *Ï˝<åxH©, k=º`åfixH©, PÅO|#. ^Õ=`å
â◊‰õΩÎÅ∞ "≥Å∞QÆ∞#∞ P„â◊~ÚOK«∞‰õΩO\Ï~Ú. k=ºâ◊‰õΩÎÅ *ÏQÆ$uH˜ nÑ¨
ã¨=∞~°Ê}.
<≥"· ^Õ ºŒ O:– PÇ¨~°Ñ^¨ •~å÷Å∞ x"ÕkOK«_O» KÕ`<« Õ PÜ«Ú+¨µ¬ =$kúKO≥ ^Œ∞`«∞Ok.
210 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 211
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
D â◊√„Hõ"å~°O <å_»∞ Jx"å~°ºOQÍ K≥ÑÙ¨ Ê‰õΩ<Õ
=~°ÅH©; â’Éèí D „=`«H^õ ÖŒä ’<Õ– ^Õg P~å^è‰Œ Ωõ Å∞ 'Kå~°∞=∞`«∞Öˇ—·
LO>Ë, ã¨ÇÏ¨ [OQÍ ^Õq Hõ$Ñ¨ Åaèã∞¨ OÎ ^Œx J^Œ∞ƒù
"Õ∞eq∞ QÆ∞}ÏÅ∞, â’Éèí, Hõà◊, ãÖÑ¨^Œ, L`åûÇ¨ÏO, P#O^ŒO, âßO`«O, `«OQÍ É’kèOKå~°∞.
™ê=∞~°ãº¨ O, ™œ=∞#ã¨ºO... D â◊√Éèí QÆ∞}ÏÅ‰õΩ ™êHÍ~°"∞Õ N ÅH˜;. ã≤^ÅúŒ H˜∆ ‡ó "≥∂HõÅ∆ H©;ó [Ü«∞ÅH©;ó ã¨~ã° fi¨ f
D â◊√ÉèQí ∞Æ }ÏÖË „Ñü"å~°∞ PtOKÕq. JO^Œ∞Hˆ ÅH©; P~å^è#Œ . N~°H¡ ;© ó =~°ÅH©;â◊Û „Ñ¨ã<¨ åfl =∞=∞ ã¨~fi° ^• HÍ~°ºã≤kú,
=~å¬HÍÅ "≥É· =íè OÖ’ „âß=} =∂ãÖ Ñ¨q„`«"∞≥ #ÿ ^Õg Ñ¨Ó[Å‰õΩ `«~∞° }O. HÍ~°ºã≤k,ú ã¨`º« qKå~°} =Å# ã≤kOú KÕ ãÖ™ê~° ã¨`º« qKå~°} =Å#
„âß=} ™È=∞"å~åÅ∞, „âß=} =∞OQÆà"◊ å~åÅ∞, „âß=} â◊√„Hõ"å~°O, Ñ¨Ói‚=∞... |O^èŒ "≥∂K«#O, P@OHÍÅ#∞ JkèQqÆ ∞OKÕ [Ü«∞O, ã≤kúOKÕ ãÖ™ê~°
=O\˜ áê=# Ñ¨~åfiÅ∞ D <≥Å‰õΩ „Ñ¨`ÕºHõ â’Éèí#∞ ãÖ`«i™êÎ~Ú. „âß=} q^•ºã¨fi~°∂ÑÖ, Sâ◊fi~°ºO, „âı+`ª¨ .« .. D P~°∂ ÅH©; |O^èŒ"≥∂K«#O,
Ñ¨Ói‚=∞‰õΩ =ÚO^Œ∞ =KÕÛ â◊√„Hõ"å~°O =~°ÅH©; „=`«O Jx ã¨<å`«# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O. ~°∂áêÅ∞. D P~°∞ Sâ◊fi~åºÅ∞ =∞#‰õΩ ÅaèOKåÅx
D „=`«O<å_»∞ P#"å~ÚfQÍ K≥Ñ¨ÙÊ‰õΩ<Õ Hõ^äŒ K«Hõ¯x Ñ¨„uHõÅ`À, ^èŒ~°‡ D „=`åxfl PK«i™êÎO.
P@OHÍÅ#∞ JkèQqÆ ∞OKÕ
ã¨∂K«#Å`À ‰õÄ_ç L#flk. =~° JO>Ë „âı+"ª̈ ∞≥ #ÿ k Jx J~°O÷ . „Ñü"å~°∂ [Ü«∞O, q^•ºã¨fi~°∂ÑÖ,
™œ=∞º"≥∞#ÿ „¿Ñ=∂u‡Hõ"∞≥ #ÿ XkÌHÔ #· rq`åxfl QÆ_∞» Ñ¨Ù`«∂, QÆ$Ç≤Ï}© ^è~Œ å‡xfl „Ñü~°OQÆOÖ’, „Ñ¨`«ºOâ◊OÖ’ „âı+¨ª`«<Õ Pt™êÎ~°∞. Sâ◊fi~°ºO, „âı+ª̈`«...
ã¨=∞~°O÷ QÍ ™êyã¨∞#Î fl Kå~°∞=∞f ^Õqx ÅH˜∆ ‡ J#∞„QÆÇÏ≤ Oz# Hõ^Œä Jk. P „âı+`ª̈ Õ ^Õgã¨fi~°∂ÑÖ. â◊√^Œú ã¨`fi« ã¨fi~°∂ÑÖ`À D P~°∂ ÅH©;~°∂áêÅ∞.
'Kå~°∞=∞u— J<Õ ¿Ñ~ˆ XHõ K«H¯õ x ãÖHˆ `«O. ã¨∞O^Œ~"° ∞≥ #ÿ |∞kúÜ∞Õ Kå~°∞=∞u. ÉèÏã≤OKÕ [QÆ[#˚ x NÅH˜∆ ‡. H˘O^Œ~∞° J+¨Åì ‰õΩ∆ ‡Å∞QÍ,
D P~°∞ Sâ◊fi~åºÅ∞
^Œ∞~åÖ’K«#Å∞, ^Œ∞+ì̈ ãÖHõÖÏÊÅ∞, ^Œ∞~°∞} æ ÏÅ∞, ÖËx =∞Oz =∞#¿ã Kå~°∞=∞u. H˘O^Œ~∞° ëÈ_»â◊ Å‰õΩ∆ ‡Å∞QÍ ãÖÉèÏqã¨∞<Î åfl, P"≥∞
J@∞=O\˜ =∞Oz =∞#ã¨∞û<Õ =∞Ç¨ÅH˜; J#∞„QÆÇÏ≤ ã¨∞OÎ ^Œx D Hõ^Œä K≥ÑÊ≤ # =∂„`«O J#O`«ÅH˜∆ ‡. =∞#‰õΩ ÅaèOKåÅx
"≥Ú^Œ\ ˜ ãÖ^ÕâO◊ . ã¨∂~°º HÍOu, K«O„^ŒHÍOu, JyflnÑ≤,Î Éè∂í q∞ =~°ÅH©;„=`åxfl
^Õq HõÅÖ’ Hõ#|_ç „=`åK«~} ° KÕÜ∞« =∞x P^ÕtOKåHõ, á⁄^Œ∞<Ì Õ ÖËz Éè~í ‰Î° Ωõ , QÆi=∞, [ÅOj`«Å`«, Hˆ „∆ `åÅ Ñ¨KÛ« ^Œ#O, Ñ¨Ù+≤Ê`« PK«i™êÎO.
J`«=Î ∂=∞Å‰õΩ `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ OÎ k Kå~°∞=∞u. J`«=Î ∂=∞Å∞ P#O^ŒOQÍ nq™êÎ~∞° . ™œO^Œ~º° O, Ñ¶Å¨ â’Éè,í P~ÀQÆºO, L`åûÇ¨ÏO, QÆQ#Æ Ñ¨Ù
Éèí~°Î ãÖ`À+ÖQÍ J#∞=∞u™êÎ_»∞. á⁄~°Ñ¨KåÛÅ∞ ÖËx J<Àº<åº#∞~åQÆO P "≥â· ßÅºO, ã¨=Ú„^•Å QÍOcè~º° O, HõO~îå#Ñ¨Å∞‰õΩ,
‰õΩ@∞O| "å`å=~°}O... Jx D Hõ^Œä `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ OÎ k. â◊s~°OÖ’ K≥·`«#ºO, q^ŒºÅÖ’ q*Ï˝#O... WÖÏ
JÖÏO\˜ „¿Ñ=∂ã¨Ê^Œ, ™œ=∞#ã¨º "å`å=~°}"Õ∞ ÅH©; Hõ$Ñ¨‰Ωõ ™ê÷#O. J#O`«"∞≥ #ÿ qÉè∂í `«∞Å∞ Z<Àfl! XˆH Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞x
`À\˜ =x`«Å`À Hõeã≤ D „=`åxfl P"≥∞ PK«iã¨∞OÎ k. ã¨=∂[OÖ’ LO_» D J#O`« â◊‰Ωõ ÖÎ Ë Å‰õΩ∆ ‡Å∞. Wxfl â◊‰Ωõ ÅÎ #∞ "≥^[Œ ÖË¡
=Åã≤# Ñ¨~ã° Ê¨ ~° ã¨ÇÏ¨ HÍ~° ÉèÏ=# D q+¨Ü∞« OÖ’ ^Àº`«H=õ ∞=Ù`«∞Ok. Jã¨Å∞ UÔH·Hõ Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~° â◊ˆHÎ =~°ÅH˜∆ ‡. Wxfl =~åÅ#∞
D ¿Ñ~°O\ÏÅ∞, <À=ÚÅ∞ ¿ãflÇ¨Ï|ÖÏxfl ã¨=∞‰õÄ~ˆ Û L`«=Î ∞ PKå~åÅ∞. ‰õΩiÑ≤OKÕ P `«eH¡ ˜ „"≥Ú‰õΩ¯Å∞.
212 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 213
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
L`«~Î åk"≥Ñ· Ù¨ ™È^Œs ™È^Œ~∞° Å J#∞|O^è•xH˜
~°H∆Í|O^èŒ#O „Ñ¨fHõQÍ ÉèÏqOKÕ D ÑÖ_»∞QÆ „Hõ=∞OQÍ ^ŒH} ∆˜ Ïk#
„áêK«∞~°ºO á⁄OkOk. HÍh =∞# „áêp# Ñ¨Ù~å}Ïk q~å@∞Ê~°∞+¨µx
Ñ¨Ói‚=∞ xO_»∞ K«O„^Œ∞x â’ÉèÅí #∞ Ñ¨Ù_»q∞ ã‘fiHõiOKÕ ~ÀA. ~°ã=¨ ∞Ü«∞"≥∞#ÿ ^è~Œ ‡° âß„™êÎÅ∞ Wk ÉèÏ~°f Ü«ÚÅO^Œi Ñ¨~fi° OQÍ<Õ =∞#óHõà◊ÖË
K«O„^ŒHàõ Å◊ ∞ ëÈ_»âO◊ QÍ, Ñ¨Ó~°O‚ QÍ JO^Õ D k#O ^è•º<åxH©, P~å^è#Œ H© K≥|∞`«∞<åfl~Ú. ÉÁ@∞ìÃÑ\˜,ì Ç¨~°uxzÛ, Ñ¨ÓlOz# K«O„^ŒHõà◊Å∞QÍ
J#∞‰õÄÅ"≥∞#ÿ Ü≥∂QÆHÍÅO. K«O„^ŒHàõ Å◊ ∞ =∞#ã¨∞ÃÑ· „Ñ¨ÉÏè =O K«∂Ñ≤™êÎÜ∞« x ~°H∆Í|O^èŒ<åxfl ‰õΩ_çKÕu =∞}˜Hõ@∞ì‰õΩ Hõ@ì_»O
„Ñ¨HÍtOK«_O» =Å¡
ã¨∂Hõ∆ ‡q*Ï˝# q+¨Ü∞« O. ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O.
''K«O„^Œ=∂ =∞#™È*Ï`«ó—— – qâ◊fi~°∂Ñ¨Ùx =∞#¿ãû K«O„^Œ∞xQÍ nÑ≤ã∞¨ #Î fl^Œx Wk q+¨µ‚ã¨fi~°∂Ñ¨"≥∞ÿ# ~°H∆Í|O^èŒ#O. |ex =∞#=∞#ã¨∞û Ñ¨q„`«"≥∞ÿ,
Ñ¨Ù~°∞+¨ ã¨∂HõÎ q+¨Ü∞« O. q~å@∞Ê~°∞+¨µx =∞#óHõàÖ◊ Ë K«O„^ŒHàõ Å◊ ∞QÍ „Ñ¨HÍtOK«_O» |OkèOz# q+¨µ‚â◊H˜ÎKÕ Wk Hõ_»∞`«∞<åfl#x D ~°™ê#O^•xfl J#∞Éèq í OKÕ
=Å¡ =∞# =∞#ã¨∞û Ñ¨q„`«"∞≥ ,ÿ ~°™ê#O^•xfl J#∞Éèqí OKÕ kâ◊QÍ Z^Œ∞QÆ∞`«∞O^Œx ã¨=∞Ü«∂# K«k"Õ =∞O„`«OÖ’x ÉèÏ=O. kâ◊QÍ Z^Œ∞QÆ∞`«∞O^Œx
K≥|∞`å~°∞. JO^Œ∞Hˆ Ñ¨Ói‚=∂~å^è#Œ Å∞, ^è•º<åÅ∞– qâı+O¨ QÍ PK«iOKÕk. ^Õ=`«Å ~°Hõ∆}HÀãÖ, |ex x„QÆÇ≤ÏOz Ö’Hõ K≥|∞`å~°∞.
"≥k· Hõ „Hõ`∞« =ÙÅÖ’#∞, =∞O„`«âß„™êÎÅ Láêã¨#Ö’#∞, Ü≥∂QÆq^ŒºÖ’#∞ ‰õÄ_® HõÖÏº}O KÕâß_»∞ q+¨µ=‚ Ù. PÜ«∞# |ÅOKÕ`« |e
Ñ¨Ói‚=∞ ™ê^è#Œ Å‰õΩ „Ñ¨`ºÕ Hõ`« HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. „Ñ¨`ºÕ HÕz– J<ÕHõ q^è•Å∞QÍ P^è•º |Okè`«∞_≥·<å_»∞. JÖÏO\˜ q+¨µ‚|Å"Õ∞ D ~°H∆Í
Ñ¨Ói‚=∞<å_Õ ~°HÍ∆ |O^è#Œ
u‡Hõ „Ñ¨âã◊ xÎ≤ =Ç≤ÏOz# „âß=} Ñ¨Ói‚=∞ qq^èŒ „áê^è•<åºÅ#∞ ãÖ`«iOK«∞‰õΩOk. |O^è#Œ OÖ’ x|^Œ"ú ∞≥ ÿ L#fl^Œx ã¨‡iã¨∂,Î q+¨µ~‚ H° K∆õ `Õ « =∞Ç¨ÏŸ`«û=O. =∂#=
"≥k· Hõ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞OÖ’ nxH˜ „áê=ÚYºO =∞s Z‰õΩ¯=. Ñ¨kÅ"≥∞#ÿ Éè„í ^Œ`#« ∞ á⁄O^•Å<Õ â◊√ÉèÏHÍOHõ∆ WO^Œ∞ ãÖ|O^è•Ö’¡ k=º`åfixfl
=ÚYºOQÍ– D Ñ¨Ói‚=∞ q^•ºkè^=Õ `« J~Ú# Ç¨ÏÜ«∞„w=™êfiq∞ Pq~°ƒqù O Ö’ Wq∞_ç LOk. xOÑ¨Ù‰õΩ<Õ PKå~åÖ’¡ Wk
z# ~ÀA. qq^èŒ Ñ¨Ù~å} Hõ^ÅŒä „Ñ¨HÍ~°O – „|Ç¨Ï‡^Õ=Ùx =^Œ#Ì ∞Oz "Õ^qŒ ^Œº#∞ D ÑÖ_»∞QÆ̂H 'Éè„í ^•— J<Õ ¿Ñ~°∞ H˘xfl âß„™êÎÖ’¡
XHõ\ .˜ ™È^Œ~∞° x Hˆ =∆ ∂xfl
~°HO∆˜ z, Jã¨∞~°∞Å#∞ ^Œ∞#∞=∂_ç, uiy ã¨$+≤Hì ~õ ‰Î° Ωõ P q^Œº#∞ J#∞„QÆÇÏ≤ OKå_»∞. LOk.
JÖÏ Jâ◊fi=ÚY∞_≥· J=`«iOz# â◊√Éè"í àÕ ◊ Wk. ÜÕ∞# |^Àú |b~å*Ï HÀˆ~ ™È^Œi– rq`«
"Õ^•Å∞ Ñ¨ÙãÎ̈HÍÅ∞ HÍ=Ù. Jk ÉèQí =Æ `«¯ $Ñ¨KÕ "Õ∞^è‰Œ Ωõ ^Œ~≈° #q∞KÕÛ q*Ï˝#O. ^•#"ÕO„^À =∞Ç¨|ÅóI HÍÅ=∞O`å J#fl^Œ=Ú‡x
`«áÈ[x`«"∞≥ #ÿ |∞^Õú ^•xfl „QÆÇÏ≤ OK«QÅÆ ^Œ∞. P q*Ï˝<åxH˜ ~åHõã∆ ¨ „Ñ¨=$uÎ `Õ# `åfi=∞aè |^è•flq∞ ^•fi~å Ñ¨Ù\ì̃O\˜
J_»∞`¤ y« e`Õ „Ñ¨=∂^ŒO. P „Ñ¨=∂^•xfl x"åiOz, Jã¨Ö#·ˇ *Ï˝#nÑ≤xÎ uiy ~°H∆õ =∂ K«Å =∂K«ÅII =∞=∞HÍ~°OÖ’x ~°H} ∆õ
„Ñ¨™êkOK«_"» ∞Õ Ç¨ÏÜ«∞„w"å#∞„QÆÇÏ¨ O. J@∞ W@∞ Hõ^ÅŒ x Ñ¨@∞`«fiO Hõey# ^≥g· ~°H,∆õ
D Ñ¨Ói‚=∞<å_Õ ~°HÍ∆ |O^è#Œ =∞Ç¨ÏŸ`«û=O. =∂#= ãÖ|O^è•Ö’¡ k=º`åfixfl `«#"åiH˜ ÅaèOKåÅ<Õ Pf‡Ü«∞"≥∞#ÿ PHÍOHõ∆ Wk.
á⁄O^Œ∞`«∞#flk.
xOÑ¨Ù‰õΩ<Õ PKå~åÖ’¡ Wk XHõ\ .˜ ™È^Œ~∞° x Hˆ =∆ ∂xfl HÀˆ~ ™È^Œi– rq`«
HÍÅ=∞O`å J#fl^Œ=Ú‡x ^•fi~å Ñ¨Ù\Õì \˜ =∞=∞HÍ~°OÖ’x ~°H}∆õ á⁄O^Œ∞`«∞#flk.
214 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 215
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
„Ñü+¨ª á⁄O^•~Ú. ÖˇHõ¯ÖË#xfl Ñ¨Ù}ºf~å÷Å‰õΩ,
Nx"åã¨∞_»∞ JO^Œi"å_»∞ `«áÈˆHO„^•Å‰õΩ xÅÜ«∞q∞k.
D qâßÅ Ñ¨~fi° `«„âı}Ã˜ Ñ· ™êfiq∞ ã¨∂Hõ∆ ‡ ~°∂áê
"ÕOHõ\ÏK«Å"Õ∞ q+¨µx‚ ã¨fi~°∂Ñ¨=∞x Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ =i‚OKå~Ú. H˘xfl "Õ^Œ Å`À Ü«ÚQÆÜÚ« QÍÅ∞QÍ P~å^è#Œ ÅO^Œ∞ ‰õΩO@∞<åfl– Ü≥∂QÆO,
ÉèÏQÍÅÖ’ ‰õÄ_® D Ñ¨~fi° `« „Ñ¨ãH¨ Î̃ HÍ#=™ÈÎOk. J#fl=∞Ü«∞º‰õΩ "ÕOHõ\ÏK«Å HõeÜ«ÚQÍk #∞Oz Nx"åã¨∞xQÍ J~åÛ=`å~°OQÍ Ü«∞[˝O, ^Õ=`å~å^èŒ#...
=∞O`å q+¨µt‚ ÅÖˇ#· ™êÅ„QÍ=∂Å=∞Ü«∞OQÍ ™êH∆Í`«¯iOzOk. ™êfiq∞ =ºHõ"Î ∞≥ <ÿ å_»x Ñ¨Ù~å}Hõ^.Œä =¸_»∂ UHõ K≥`· #« ºOQÍ
N "ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞x [QÆ<À‡Ç¨Ï#`«fiO, [QÆnâ◊fi~°`fi« O Ü«ÚQÆÜÚ« QÍÅ „Ñ¨âã◊ xÎ≤ K«HÍ~° Hõ<åº=∂¿ã`«∞ ^èfiŒ *Ï~ÀÇ¨Ï=∞Ç¨ÏŸ`«û="£∞! D ˆH∆„`å# „Ñü+ª̈
=Ç≤ÏOzOk. U<å_À D Ñ¨~fi° `å# Pk =~åÇ¨Ï™êfiq∞QÍ `˘e ~°∂áê# "ÕOKÕã#≤ „Ñü =~°¬OK« `«`ûÕ "å xq∞`«OÎ ã¨~fi° =∂#"åó!!
q+¨µ=‚ Ù– WHõ¯_ç `«Ñã¨ ∞¨ ûÅ „áê~°#÷ "Õ∞~°‰Ωõ Pq~°ƒqù Oz, "åi q#`«∞Å#∞ qx – J<Õ Ñ¨Ù~å} "åHÍº#∞™ê~°O, ã¨∂~°∞º_»∞ Hõ<åº á⁄O^•~Ú. ÖˇH¯õ ÖË#xfl
~å=∞Hõ$ëê‚k J=`å~åÅ∞ ^•eÛ#@∞ì Ñ¨Ù~å} Hõ^#Œä O. ~åtÖ’ L#fl =∂™ê# K«`∞« ~°∞‡Y∞xKÕ „áê~°OÉè"í ∞≥ #ÿ Ñ¨Ù}ºf~å÷Å‰õΩ,
K«i„`«QuÆ Ö’ J<ÕHõ HÍÖÏÅÖ’ J<ÕHõ =¸~°∞ÅÎ ∞QÍ ™êfiq∞x qaè#fl ãÖ„Ñ¨^• D „|Ç¨ÏŸ‡`«û"åÅ∞ |Ç¨ïHÍÅ"≥∞ÿ „Ñ¨ã≤kúx á⁄O `«áÈˆHO„^•Å‰õΩ
Ü«∂Å"å~°∞ H˘Å∞K«∞‰õΩO@∞#fl `å~å¯}ÏÅ∞ L<åfl~Ú. t=Ù_»x H˘O^Œ~∞° , Éè~·ˇ =° Ù ^•~Ú. L`«û= q„QÆÇ¨Å =º=ã¨÷ <Õ\ ˜H© H˘kÌ xÅÜ«∞q∞k.
_»x H˘O^Œ~∞° , Hˆ â◊=Ù_»x =∞iH˘O^Œ~∞° , â◊HÎ˜ ~°∂Ñ¨=∞x H˘O`«=∞Ok, q+¨µx‚ QÍ =∂~°∞ÊÅ`À H˘#™êQÆ∞`ÀOk. H˘Å∞=Ù Nx"åã¨∞_»∞,
D qâßÅ Ñ¨~fi° `«„âı}Ã˜ Ñ·
=∞iH˘O`«=∞Ok, ã¨∞„|Ç¨Ï‡}∞ºxQÍ H˘O^Œ~∞° ... WÖÏ Ñ¨Å∞ s`«∞Å ÉèÏ=#Å`À =∞ÅÜ«∞Ñ¨Ê™êfiq∞... =O\˜ H˘`«Î ¿Ñ~°`¡ À D L`«û=
¿ãqOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. =¸~°∞ÅÎ ∞ LÑ¨Kå~åÅO^Œ∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. ™êfiq∞ ã¨∂Hõ∆ ‡ ~°∂áêÅ`À
'ZO`« =∂„`«=Ú# Z=fi~°∞ `«Åz#...— =¸sÎâ◊Û`«™ÈÎ =∞O„`≥·ã¨∞Î ã¨~°fi"Õ^Œ ã¨=Ú^Œƒù"≥·ó! Ü«ÚQÆÜ«ÚQÍÅ∞QÍ
'„|∞=Ou É∫^•ú|∞^Œú Wu...— J<Õ H©~#Î° Ö’¡ J#fl=∞Ü«∞º D q+¨Ü∂« Å#∞ Ñ¨$^äŒH± <å=∂x `å™êO"≥· K«HÍ~° ã¨=∞Ç¨=∞uó!! P~å^èŒ#ÅO^Œ∞‰õΩO@∞<åfl–
„Ñ¨™êÎqOKå_»∞. L`«û= Nx"å™êMÏº `åfi^•<åº KÀ„QÆ<åq∞HÍ! HõeÜ«ÚQÍk #∞Oz
'ã¨¯O^Œ qëê‚fiu‡HÍ â◊HóÎ˜ "ÕOHõ>âË ◊ Wfi`«ó—– "ÕOHõ>âË √◊ _»∞ ã¨¯O^Œ q+¨µ=‚ ∞Ü«∞ ã¨~åfikèHõ ã¨=∂MÏº<åº ÖËYHÍ<åº `«^•ä Ñ¨~å!!
â◊H–Î˜ Jx ™ê¯O^ŒÑÙ¨ ~å} „=`« K«∂_®=∞}˜ K≥|∞`ÀOk. – Jx Ñ¨Ù~å} â’¡HOõ . Ñ¨Ù~å} "åV‡Ü«∞"Õ∞ HÍHõ, Nx"åã¨∞xQÍ
WÖÏ Ñ¨Å∞s`«∞Å q"å^•Å#∞ WÑ¨Ê\˜H–© K«~Û° Å∞QÍ H˘#™êyã¨∞#Î fl "å~°∂ Kåi„`«HOõ QÍ |Ç¨ïHÍÅO #∞Oz J<ÕHõ "åV‡Ü«∂Å∞ J~åÛ=`å~°OQÍ ™êfiq∞
L<åfl~°∞. D ˆH∆„`åxfl, ˆH∆„`åkè^≥·="≥∞ÿ# Nx"åã¨∞h „Ñ¨ã¨∞Î =ºHõÎ"≥∞ÿ<å_»x
D K«~°ÛÅÖ’ Uk x[O? `ÕÖÏÛÅ#∞HÀ=_»O =$^ä•. g@xflO\˜x |\ì̃ uOKå~Ú. Ñ¨Ù~å}Hõ^äŒ.
XHõ¯>Ë ã¨Ê+ì̈=∞=Ù`«∞Ok. ™êfiq∞x U XHõ¯~°∞ =^Œ∞Å∞HÀ^ŒÅK«∞ HÀÖË^∞Œ .
JO^ŒiH© ''`«=∞"å_»∞—— JxÑ≤OK«_"» ∞Õ Nx"åã¨∞x „Ñ¨`ºÕ Hõ`.«
Ü≥∂QÆO– Ü«∞[˝O– ^Õ=`å~å^è#Œ ... =¸_»∂ UHõ K≥`· #« ºOQÍ D Hˆ „∆ `å#
216 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 217
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ÉèHí `Î̃ À QÆ=∞xOKÕ"åiH˜ ™êH∆Í`«∞Î „|Ç¨Ï‡q^Œº.
ã¨ÇÏ¨ „ã¨<å=∂Å `«e¡ 'N=∂`å— J<Õ <å=∞O`À „áê~°OÉè"í ∞≥ ,ÿ 'NÅe
`åOaHÍ—<å=∞O`À =ÚyÜ«∞_»OÖ’<Õ 'J=∞‡—`À ÉèíHÎ̃ ÉèÏ=#‰õΩ,
ã¨$+≤ì ã≤u÷ ÅÜ«∂`«‡Hõ ã¨~fi° [QÆ`å¯~åºxfl x~°fiÇ≤ÏOKÕ =∞Ç¨â◊HxÎ̃ [QÆ<å‡`«$ "≥∞^ÿ ÖŒ ,·ˇ 'J=∞‡—`À Ñ¨Ó~°~Î Ú XHõ Ç¨~°OÖÏ ‰õÄiÛ# ^èŒ~°‡áêÅ#‰õΩ,
ÉèÏ=#`À P~åkèOKÕ Éè=í º ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O =∞#k. ã¨~fi° "åºÑ¨H"õ ∞≥ #ÿ P =∞Ç¨â◊HxÎ˜ ™œO^Œ~º° O „Ñ¨ã∞¨ Êù@=∞=Ù`«∞Ok.
Ü≥∂QÆ ™ê^èŒ#‰õΩ,
x~°∞} æ x~åHÍ~°, ã¨Q∞Æ } x~åHÍ~°, ã¨Q∞Æ } ™êHÍ~° ã¨fi~°∂áêÅ∞QÍ qq^èŒ ãÖ„Ñ¨ ÉèHí Î̃ ÉèÏ=#‰õΩ, ^è~Œ ‡° áêÅ#‰õΩ, Ü≥∂QÆ ™ê^è#Œ ‰õΩ,
^•Ü«∂Ö’¡ P~åkèOK«∞‰õΩO@∞<åflO. *Ï˝#qKå~°}‰õΩ HÍ=Åã≤# ã¨~fi° ™ê=∞„y, N q^•º *Ï˝#qKå~°}‰õΩ
[QÆÔŒ ÉÏ~å^è#Œ Ö’ N Åe`Àáêã¨# „áê^è•<åºxfl ãÖ`«iOK«∞‰õΩOk. P Láêã¨<åOâßÅ∞ D ™ÈÎ„`«OÖ’ Åaè™êÎ~Ú. x`«º HÍ=Åã≤# ã¨~fi° ™ê=∞„y,
Láêã¨#Ö’ N Åe`å ã¨ÇÏ¨ „ã¨<å=∞™ÈÎ„`«O J`«ºO`« qt+¨"ì ∞≥ #ÿ k. W`«~° ã¨ÇÏ¨ „ã¨ =∞#<åxH˜ Ü≥∂QÆº"≥∞#ÿ D ã¨∞uÎ XHõ HõÅÊ=$HõO∆ , N q^•º
<å=∂ÅHõ#fl „Ñ¨`ºÕ Hõ"∞≥ #ÿ k. ~°`åflÅ ÃÑ>ì̌. rq`«OÖ’ U ãÖ^Œ~ƒ° Où Ö’<≥<· å U Láêã¨<åOâßÅ∞
Hˆ =ÅO ã¨∞uÎ =∂„`«"∞Õ HÍHõ |Ç¨ï "≥É· "íè åÅ∞ WO^Œ∞Ö’ xH˜Ñ∆ "Î̈ ∞≥ ÿ L<åfl~Ú. XHõ¯ <å=∂xfl `«ÅK«∞‰õΩ<åfl *Ï˝<å#O^ŒO, Ñï D ™ÈÎ„`«OÖ’ Åaè™êÎ~Ú.
<å=∞"≥É· =íè O, bÖÏ "≥É· =íè O, `«`Î« fi"≥É· =íè O... WO^Œ∞Ö’ „Ñ¨^•è <åÅ∞. J=∞‡"åi ëê¯~°O Åaè™êÎ~Ú.
x`«º=∞#<åxH˜
<å=∂Å#∞ K≥|∞`«∞#fl@∞ì HõxÑ≤ã∞¨ <Î åfl– D ™ÈÎ„`«x~å‡}O XHõ J^Œ∞ƒù`« „Hõ=∞OÖ’ #=~å„`«∞Ö’¡ P~åkèOKÕ ã¨~°fi^Õ=`«Å â◊‰õΩÎÅ∞
QÀK«iã¨∞ÎOk. D <å=∂Ö’¡ L<åfl~Ú. Ü≥∂QÆº"≥∞ÿ# D ã¨∞Îu
D ™ÈÎ„`«OÖ’x â’¡HÍÅ∞ "≥k· Hõ"∞≥ #ÿ J#∞+¨µÑì π KèO« ^Œã∞¨ ûÖ’ ‰õÄiÛ L<åfl~Ú. P â◊‰Ωõ ÅÎ hfl HõÅÉ’ã≤# N ~å[~å*Ëâfi◊ s Ñ¨~° XHõ HõÅÊ=$Hõ∆O, ~°`åflÅ
"≥Ú`«OÎ 183 â’¡HÍÅ∞ WO^Œ∞Ö’ L<åfl~Ú. z=i â’¡HOõ Ö’x z=iáê^ŒO ^Õ=`« D <å=∞ q^•º~°∂ÑÖQÍ "≥Åã≤Ok. ÃÑ>ì̌. rq`«OÖ’
<å=∂Å‰õΩ K≥Ok#k HÍ^Œ∞. Hõ#∞Hõ – 182 1/2 â’¡HÍÅ<Õ ãÖYºQÍ K≥áêÊe. U ãÖ^Œ~°ƒùOÖ’<≥·<å
„Ñü â’¡HÍxH˜ ~Ô O_»∞ áê^•Å∞. t=â◊‰Ωõ ÅÎ =O\˜ [O@, Ñ¨QÅÆ ∞, ~å„u U XHõ¯ <å=∂xfl
Hõeã≤# XHõ k#O t=â◊‰Ωõ ÅÎ ãÖHˆ `«O.
'~°∞„^Àk= L=∂~å„uó `«Ãã‡· `«Ããº· Ü«∞"≥∂Ü«∞=∞ó—– ~°∞„^Œ∞_»∞ Ñ¨QÅÆ ∞, L=∂^Õq
`«ÅK«∞‰õΩ<åfl
~å„u– Jx ~°∞„^Œ Ç¨Ï$^ŒÜ∂≥ QÆÑx¨ +¨^•fi}˜, WÖÏ HÍÅO t=â◊HÍÎº`«‡HõO. "≥Ú`«OÎ *Ï˝<å#O^ŒO,
D ™ÈÎ„`« â’¡HÍÅ∞189 1/2. JO>Ë 365 áê^•Å∞. Wk XHõ ãÖ=`«û~° Ñïëê¯~°O
K«„HÍxH˜– J#QÍ ~Ô O_»∞ JÜ«∞<åÅ HÍÅ ã¨fi~°∂áêxH˜ ãÖHˆ `«O. Åaè™êÎ~Ú.
„Ñüáê^ŒOÖ’ 16 JHõ~∆ åÅ∞– 16 HõàÅ◊ ÑïÑ¨Ó~°`‚ .« D ã¨∞uÎ Ö’ „Ñü â’¡Hõ
áê^Œ=¸ ëÈ_»âßHõ~∆ ° =∞O„`«"∞Õ . „|Ç¨Ï‡q^•º ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥#· Ç¨ÏÜ«∞„w=Ù_»∞, =∞Ç¨
Ü≥∂yÜ≥∞ÿ # JQÆãºÎ¨ =∞Ç¨Ïi¬H˜ LÑ¨^tÕ Oz# D ã¨ÇÏ¨ „ã¨<å=∞ q^Œº xt`« ^Œ$+≤`ì À,
218 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 219
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
|∞∞+≤ â◊|Ì "åHÍºÅ∞... J<Õk ™ê~åOâ◊O.
|∞∞+≤ ÑÖK«q∞ x`«ºO „áê`«óHÍÅO ^Õ=`åã¨‡~°} KÕã≤ "≥O@<Õ
|∞∞+¨µÅ#∞ ã¨‡iOKåe. =ã≤+µ¨ _ª ∞» "≥Ú^ŒÅ∞H˘x `«Ñ¨â◊≈H˜Î`À
HÍÅO Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~° ã¨fi~°∂ÑÖ. r=#QÆ`«∞Å#∞ ÅÜ«∞|^ŒúOQÍ x~°fiÇ≤ÏOKÕ J<ÕHõ =∞Ok =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ ^Œi≈Oz, =∞#HõOkOz#
HÍÅ~°∂Ñ¨ [QÆnâ◊fi~°∞_»∞ „Ñü Hõ} ∆ OÖ’, „Ñü k#OÖ’, „Ñü =∂ãÖÖ’ „Ñü
ã≤kOú z# JfO„kÜ«∞
q*Ï˝#=∞Ü«∞ r=# q^è•<å<Õfl ''^è~Œ ‡° O, ãÖ„Ñ¨
|∞∞`«∞=ÙÖ’, „Ñü JÜ«∞#OÖ’, „Ñü ãÖ=`«û~°OÖ’ Ñ¨Å∞ „Ñ¨`ºÕ Hõ`Å« #∞ „Ñü+≤Oª ^•Ü«∞O, ãÖã¨¯ $u——QÍ K≥|∞`«∞<åfl~°∞. ^Œ$+≤Hì ˜ QÀK«iOKÕ
Kå_»∞. D =~°¬|∞∞`«∞=ÙÖ’ ÉèÏ„^ŒÑ^¨ Œ =∂ãÖ „Ñ¨`ºÕ Hõ"∞≥ #ÿ k. D q*Ï˝#OÖ’ "≥^· ºŒ , PÇ¨~åk Éè∫uHõ q+¨ ã¨∂Hõ∆ ‡ q*Ï˝#"Õ∞
'Éè„í ^Œ— #Hõ„∆ `«ÜÚ« HõÎ Ñ¨Ói‚=∞`À ‰õÄ_ç#O^Œ∞# D <≥ÅH© ¿Ñ~°∞ =zÛ#Ñ¨Ê\˜H˜ Ü«∂Å`À áê@∞ ^Õ=`«, P~å^èŒ#, Ü≥∂QÆq^Œº, "Õ^Œ=∞O„`«~åt.
'Éè„í ^Œ"∞≥ #ÿ Ñ¨ÔŒ (™ê÷#O)— Jx J~å÷xfl ‰õÄ_® „QÆÇÏ≤ OK«=K«∞Û. [Ñ¨`á« êk Láêã¨<åq^Œº "≥Ú^ŒÖ#·ˇ ã¨∂Hõ∆ ‡ P^è•º JÖÏ ^Œi≈Oz#
D =∂ãÖ P^è•ºu‡Hõ ™ê^è#Œ ‰õΩ J#∞‰õÄÅ"≥∞#ÿ ^Œx Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ q=iã¨∞<Î åfl~Ú. u‡HÍOâßÅ∞ L<åfl~Ú. D |∞∞+≤ ÑÖK«q∞<å_»∞
=∞O„`«nHõÅ∆ ‰õΩ Wk ãïÜ≥∞ÿ # =∂ãÖ. "åix P~åkèOK«_O» ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O.
`«Ñ¨ã¨ûOÑ¨#∞flÖË
D =∂ãÖ â◊√^Œú K«`∞« i÷<å_»∞ qÑ¶∞¨ flâßOuÔH· QÆ}Ñüx `˘eQÍ P~åkèOz, Wk =∞#â◊√≈kúx U~°Ê~°z, P^è•ºu‡Hõ `Õ[ã¨∞û |∞∞+¨µÅ∞. |∞∞+¨µÅ
qq^èŒ Ñ¨~åfiÖ’¡H˜ „Ñ¨"tÕ ™êÎO. "≥O@<Õ â◊√HõÑ¡ O¨ K«q∞ |∞∞+¨µÅ P~å^è#Œ ‰õΩ „Ñ¨âã◊ .Î≤ #∞ =$kúK¿Õ ã Ñ¨~fi° O. ™êfl<åxH˜ #k ÅÉèºí OHÍx |∞∞}O f~°∞ÛHÀ=_»O
=∞O„`åÖË QÆ}ÏÅ∞ =∞O„`«Ñu¨ QÆ}Ñü. P =∞O„`åÅ#∞ `«áÈ^Œ$+≤`ì À ^Œi≈Oz# "å~°∞, ÅaèOz# [ÅO`À<Õ gÖˇ·#O`« â◊√zx =∂#=ÙÅ Hõ~=Î° ºO.
=∞Ç¨`«∞‡ÖË |∞∞+¨µÅ∞. J=ÅOaOz D J~°Û# KÕÜ∂« ÅO\Ï~°∞.
|∞∞+¨µÅ |∞∞}O f~°∞ÛHÀ=_»O =∂#=ÙÅ Hõ~=Î° ºO. "å~°OkOz# q*Ï˝<åxfl
"å~°OkOz# q*Ï˝<åxfl
|∞∞+¨µÅ∞ K«i„`«Å∞ `«Ñ¨â◊≈H˜Î ãÖÉèíi`åÅ∞.
J^èºŒ Ü«∞#O KÕÜ∞« _»O, rq`åxH˜ J#fi~ÚOK«∞HÀ=_»O, J#∞ãïOK«_O» D "å~°∞ =∞#ˆH=∆ ∞O HÀãÖ U~°Êiz# k"åº^Œ~å≈ÖË J^èŒºÜ«∞#O KÕÜ«∞_»O,
„Ñ¨„H˜Ü∞Õ |∞∞+≤|∞∞}O f~°∞ÛHÀ=_»O. "Õ^Œ~åtQÍ, Ñ¨Ù~å}ËuÇ¨™êÅ∞QÍ, ã¨‡ $`«∞Å∞QÍ rq`åxH˜
`«Ñ¨â◊≈H˜Î`À ã≤kúOz# JfO„kÜ«∞ ^Œ$+≤ìH˜ QÀK«iOKÕ ã¨∂Hõ∆ ‡ q*Ï˝#"Õ∞ Åaèã¨∞Î<åfl~Ú. =∞# r=# HÍO`«∞Åhfl "å~°∞ J#fi~ÚOK«∞HÀ=_»O,
"Õ^=Œ ∞O„`«~åt. JÖÏ ^Œi≈Oz# `«Ñã¨ û¨ OÑ¨#∞flÖË |∞∞+¨µÅ∞. ã¨`åºaè=ÚYOQÍ „Ñ¨ãi¨ Oz# H˜~} ° ÏÖË. Jáê~° Hõ~∞° }Ï=∞Ü«ÚÖˇ#· J#∞ãïOK«_»O
™êˆQ"å_»∞ |∞∞+≤. "Õ^Œ "åV‡Ü«∞OÖ’ |∞∞+¨µÅ∞ J<Õ =∂@ =∞O„`åÅ‰õΩ ‰õÄ_® |∞∞+¨µÅ∞ `«=∞HÀãÖ HÍ‰õΩO_® ˆH=ÅOÖ’HõO
LÑ¨Ü∂≥ yOKå~°∞. JO`ÕHÍ^Œ∞ Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞x ‰õÄ_® |∞∞+≤ â◊|OÌ `À „Ñ¨ã∞¨ uÎ OKå~°∞. HÀãÖ `«Ñã¨ ∞¨ û#∞ ^è•~°"Àã≤# `åºQÆ∞Å∞, Ü≥∂QÆ∞Å∞.
D „Ñ¨„H˜Ü∞Õ
qâßfikèáÈ ~°∞„^À=∞Ç¨Ïi¬ó Jx LÑ¨x+¨^•fiHõºO. qaè#fl ™ê^è<Œ å =∂~åæÅ#∞ PÜ«∂ =∂#= ãÖ™ê¯ |∞∞+≤|∞∞}O
=∞Ç¨Ïi¬ó HõÑÖ≤ ÏKå~°ºó Jx q+¨µã‚ Ç¨ Ï¨ „ãÖ. ~åÅ‰õΩ J#∞QÆ∞}OQÍ qaè#fl |∞∞+¨µÅOkOKå~°∞. f~°∞ÛHÀ=_»O.
*Ï˝#∞Å‰õΩ, ÉèQí "Æ å#∞_çH˜ JÉè^Ë OŒ |∞∞+≤ â◊|OÌ ^•fi~å `≥Å∞ã¨∞#Î flk. ''JfO„kÜ«∞ rq`åÅ#∞ ™ê~°H÷ Ñõ ~¨ K° ∞« H˘<Õ ^•~°∞Å <Õ~Ê° iz#
*Ï˝#OHõey# Ö’HõÇÏ≤ `« HÍO‰õΩ∆ Å∞, =∞O„`åÅ∞, ÉèQí =Æ O`«∞_»∞——... D =¸_»∞ |∞∞+¨µÅO^ŒiH© #"≥∂"åHÍÅ∞.
220 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 221
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
J=QÍÇ¨Ï# =Å# ~åQÆ^fiÕ ëêÅ∞, "≥+· =¨ ∂ºÅ∞ ã¨=∞ã≤
w`åq*Ï˝#O `«`«Î fiqKå~°} [iy *Ï˝#"≥·~åQÍºÅ∞ ã¨=∞‰õÄ~°∞
=∞# |∞∞+≤"åV‡Ü«∞OÖ’ ''w`«Å∞—— J<Õ „Ñ¨„H˜Ü∞« H˜ KåÖÏ „áê^è•#º=ÚOk `å~Ú.
„Ñ¨ã^≤ OúŒ QÍ 'ÉèQí =Æ næ`—« #∞ K≥ÑÙ¨ Ê‰õΩO@∞<åflO. 2. Jxfl w`«ÅÖ’#∞ XHõ^•x H˘Hõ\ ˜ KåÖÏ áÈeHõÅ∞ r=#~°^ä•xH˜
x*ÏxH˜ nxx ‰õÄ_® w`«Å∞ J<Õ JO\Ï~°∞. 'w`åã¨∞ LÑ¨x+¨`∞« û— Jx <åfl~Ú. H˘xfl â’¡HÍÅ∞ ‰õÄ_® ã¨~fi° ™ê=∂#ºOQÍ ™ê~°^ºŒä O =Ç≤ÏOz
|Ç¨ï=K«#OÖ’<Õ "åºã¨∞_»∞ ¿Ñ~˘¯<åfl_»∞. JxflO\˜Ö’ ^Œ~≈° #q∞™êÎ~Ú. Z‰õΩ¯=QÍ W=hfl "åºã¨
ã¨`«Ê^äŒOÖ’ #_çÑ≤,
'ÉèíQÆ=næ`«— HÍHõ WOHÍ KåÖÏ w`«Å∞ „áêp# P^è•ºu‡Hõ ™êÇ≤Ï`«ºOÖ’ Hõ$`åÖË HÍ=_»OKÕ`« J"Õ â’¡HÍÅ∞ JxflO\˜Ö’ Hõ#
|_»@OÖ’ Pâ◊Û~°ºO ÖË^∞Œ ãïHõ^• U w`«Ü∞ÿ≥ <å ^Œ∞„+¨Ê=$`«∞ÎÅ#∞
^Œ~≈° #q∞™êÎ~Ú. '=∞Ç¨ÉèÏ~°Ò« —Ö’<Õ 'J#∞w`«—, 'Ç¨ÏOã¨w`«—Å∞ L<åfl~Ú. ÉèÏQÆ
=`«OÖ’ 'QÀÑ≤HÍw`«Å∞— '„Éè=í ∞~°w`«Å∞— '"Õ}∞w`«— 'Ü«ÚQÆàw◊ `«Å∞— '„â◊√uw`«Å∞— Jã¨Å∞ =ã¨∞=Î Ù XHõ>Ë Jx K≥ÑÊ¨ _»"∞Õ D Ñ¨Ù#~°∞‰õΩÅÎ [~ÚOÑ¨*ãË ,≤ HÔ =· Åº=∞<Õ
L<åfl~Ú. WO^Œ∞Ö’ "≥Ú^Œ\ ˜ <åÅ∞QÆ∞ '=∞^è∞Œ ~°ÉHíè —Î̃ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂xfl K≥ÑÊ≤ #q. PO`«~°ºO. q[Ü«∞ ™œMÏºxfl
"Õ\ H˜ qõ „Ñ¨`ºÕ Hõ „QÆO^ä•Å∞. 3. qâ◊fiOÖ’ „Ñü =ã¨∞=Î Ù ÉèQí =Æ K«ÛHù `Î̃ À L#fl^Œx,
„Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ Jxfl Q˘Ñ¨Ê =ã¨∞=Î ÙÅÖ’ k=º`åfixfl
„Ñ¨™êkOKÕ áê~°÷™ê~°kä
WqHÍHõ HõÑ≤Åw`«, L^ŒÌ=w`«, Jëêì=„Hõw`«, t=w`«, QÆ}Ëâ◊w`«, N^Õq
w`«.... ‰õÄ_® Ñ¨Ù~å}ÏÖ’¡ HõxÑ≤™êÎ~Ú. W=hfl 'ÉèQí =Æ næ`« J#∞Hõ~} ° ÖÏ? Jx K«∂Ñ≤OKÕ qÉè∂í u Ü≥∂QÆO J@∞ÃÑ· q_çq_ç =ã¨∞=Î Ù É’kèOz# w`«ÅÖ’
H˘O^ŒiH˜ ãÖ^ÕÇÏ¨ O. Å∞QÍ HÍHõ Jhfl HõeÑ≤ UHõOQÍ ã¨=∞ãÎ̈=¸ Dâ◊fi~° „Ñ¨`ºÕ Hõ`« LOk.
HÍh "Õ^qŒ ^Œº#∞ qÑ¨ÙbHõiOKÕ Ñ¨Ù~å} „Ñ¨„H˜Ü∞« Ö’ 'w`«— XHõ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O. ã¨fi~°∂Ñ¨"Õ∞#<Õ *Ï˝#ã≤kúx JOkOKÕ 'qâ◊fi~°∂Ñ¨ x~°O`«~° Ñ¶¨∞~°¬}Å`À
ÉèQí "Æ å#∞_»∞ ã¨fiÜ«∞OÉè∞í =ÙQÍ ÑëH˜# „|Ç¨Ï‡q^•ºÉ’^è#Œ w`«Å∞ Jx „Ñ¨^•è # ãÖ^Œ~≈° #Ü≥∂QÆO— Jxfl w`«ÅÖ’ ™ê=∂<åºOâßÅ∞.
4. ÉèQí =Æ næ`Ö« ’ Hõ#fl W`«~° w`«ÅxflO\˜Ö’ qãÎ̈ $ rq`«áÈ~å@OÖ’
x~°fiK«#O. P Ñ¨~=° ∂`«‡ÜÕ∞ t=~°∂ÑÖÖ’ K≥ÑÊ≤ # =∂@Å∞ 't=w`«—. D
t=w`«Å∞ KåÖÏ L#flÑ¨Ê\˜H˜ Ñ¨^Œ‡Ñ¨Ù~å}OÖ’ t=w`«, ‰õÄ~°‡Ñ¨Ù~å}OÖ’x `«OQÍ K≥ÑÊ¨ |_ç# JOâ◊O 'Ñ≤O_À`«ÊuÎ „Ñ¨H~õ } ° O—. Dâ◊fi~°ã¨Ê $Ç¨Ï`À,
Dâ◊fi~°w`« „Ñ¨ã≤^•úÅ∞. ^ÕgÉèÏQÆ=`«OÖ’ [QÆ^ŒO| ^Õ=`«Å‰õΩ K≥Ñ≤Ê# q^Œº r=Ù_»∞ â◊s~åHõ$ux ^èŒiOKÕ =º=ã¨÷ WO^Œ∞Ö’ ã¨fi^èŒ~å‡xfl PK«iã¨∂Î<Õ,
'^Õgw`«Å∞—. QÆ}âË Ñ◊ Ù¨ ~å}OÖ’ 'QÆ}âË ◊ w`«— K≥ÑÊ¨ |_çOk. Ñ¨~=° ∂`«‡ QÆ}Ñü =i‚Ò« . J@∞ÃÑ· rq`åhfl, „Ñ¨ÑO¨ Kåhfl qâı+¡ O≤ z, Ñ¨~°=∂`«‡*Ï˝<åxfl
~°∂ÑÖÖ’ K≥ÑÊ≤ ##∂ WOHÍ 'ã¨∂~°ºw`«— ÖÏO\˜q ‰õÄ_® ^Œ~≈° #q∞™êÎ~Ú. ã¨`åºã¨`åºÅ#∞ (x`åºx`åºÅ#∞) `ÕeÛ K≥Ñ¨Ê_»O
Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞_»∞ [QÆ„^ŒH} ∆õ HÀãÖ <å=∞~°∂áêÅ`À =ºHõ"Î ∞≥ <ÿ å, ÖË^• J= [~°∞QÆ∞`«∞Ok. ÔH·=ãÖ KÕã¨∞HÀ<Õ
`«iOz<å KÕ+ì̈^•fi~å ZO`« LÑ¨HÍ~°O KÕ™êÎ_À, =∂@^•fi~å JO`« "Õ∞Å∞ 5. „Ñü w`«Ö’#∞ ÉèHí Î̃ *Ï˝# Hõ~‡° Ü≥∂QÍÅ∞ K≥ÑÊ¨ „|Ç¨Ï‡q^•º
KÕ™êÎ_∞» . =∂@ ^•fi~å KÕ¿ã "Õ∞Å∞ w`«. |_®¤~Ú. D =¸_çO\˜x ã¨=∞#fi~ÚOz Jxfl =∂~°æ=∞k.
D w`«ÅxflO\˜x ÑïjeOz`Õ H˘xfl q+¨Ü∂« Å∞ `Õ@Ñ¨_`» å~Ú. q^è•Å ™ê^èŒ<å=∂~åæÅ#∞ |ÅÑ¨~°K«_»"Õ∞ g\˜
1. w`«Å Ñ¨~=° ∂~°O÷ – LÑ¨x+¨``Î« åÎ fixfl „ÑüáêkOK«_O» , JO`«\Ï "åºÑ≤Oz#k L^ÕâÌ O◊ . ^è•º#O, Láêã¨# =O\˜"å\˜x w`«Åhfl
XˆH Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡=Ú J<Õ Z~°∞Hõ =∞#‰õΩ HõeyOK«_»=Ú g\˜ L^ÕÌâ◊O. D É’kèOKå~Ú.
222 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 223
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
„Ñ¨^•è # ^Õ=`«Ö#·ˇ t=, Hˆ â◊=, â◊HÎ̃ =O\˜ ã¨fi~°∂ áêÅ∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ w`«Å#∞
K≥ÑÊ≤ #@∞¡QÍ, qâ◊fi~°∂áêxfl K«∂Ñ≤#@∞¡QÍ =i‚OK«_O» Ö’ "åºã¨∞x ÉèÏ="Õ∞q∞\˜? XHõ g_À¯Å∞ – =∞~˘Hõ '"Õ∞e~åHõ—
''ã¨=∞ã¨Î=¸ "åºÑ≤Oz# XˆH Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞<åfl_»∞. PÜ«∞# ã¨~°fiHÍ~°‰õΩ_»∞,
ã¨~åfif`«∞_»∞, x~°∞}æ ∞_»∞, x~åHÍ~°∞_»∞, x~°O[#∞_»∞, J#O`«∞_»∞. P `«`åÎ fi<Õfl =∞#O K«∂¿ã „Ñ¨ÑO¨ K«O, nxÖ’x Ñ¨^•~å÷Å∞, '^Õâ◊–HÍÖÏÅ∞—
â◊H˜ÎQÍ Láêã≤Oz<å t=ÙxQÍ<À, NÇ¨ÏiQÍ P~åkèOz<å =ºHõÎ=∞ÜÕ∞º „áê}∞Å∞– Jhfl 'á⁄_»=Ù, "≥_Å» ∞Ê, Ö’`«∞ (Z`«∞)Î — ~Ô O_»∂ JO`«∞zHõ¯x"Õ.
<å=∞~°∂áêÅ`À PyáÈ‰õΩO_®, `«`åÎ fixfl `≥Å∞ã¨∞H˘x *Ï˝#ã≤kúx á⁄O^Œ∞. J<Õ =¸_»∞ Ñïq∞`«∞Ö’¡ LO\Ï~Ú. W=hfl J^è•~° HÍh "å\˜Ö’ Hõ@∞ì|_ç
'*Ï˝#ã≤kúÜÕ∞ "≥∂Hõ∆O— Wk ã¨~°fiw`«Å™ê~°O. LÑ¨x+¨#‡`åxfl, Láêã¨<å Ñ¨_ç L#fl Ñïq∞u 'HÍÅO—. HÍÅQÆux J#∞ãïOz
q^è•<åÅh ã¨=∞#fi~ÚOKÕ "Õ^•O`« qKå~°}ÜÕ∞ w`«Å∞. =∞# r=# Ü«∂#O
Ñ¨^•~å÷Å, ãÖÑ¶∞¨ @#Å LxH˜ P^è•~°Ñ_¨ ç LO@∞Ok.
ÑïÑ¨Ó~°∞‚_≥·# <å~åÜ«∞}„|Ç¨Ï‡=Ú NHõ$+¨µ‚xQÍ J=`«iOz K≥Ñ≤Ê#q
Jxfl\˜H© HÍÅÑïq∞u LO@∞O^Õ"∂≥ HÍh, HÍÖÏxH˜
™êQÆ∞`«∞Ok.
'ÉèíQÆ=næ`«Å∞—. JÑïq∞`«OQÍ
Ñïq∞u ÖË^∞Œ .
Wq D Ü«ÚQÍxH˜ PkÖ’ J=`«iOz#q. ÃÑQ· Í J<ÕHOõ QÍ HõxÑ≤Oz#
Ü«∂^Œ=Ãã<· åºxfl HÍ‰õΩO_®, UHõOQÍ QÀK«iOKÕ Ñ¨~=° ∂`«‡<Õ `«#‰õΩ ™ê~°kQä Í J`«ºO`« â◊H=Î̃ ∞O`«"∞≥ #ÿ HÍÅOÖ’x ^≥g· Ü«∞ ÅHõ∆ JYO_»OQÍ "åºÑ≤Oz#
ZOK«∞‰õΩ#fl J##ºÉèí‰õΩÎ_»∞, „Ñ¨ã¨#∞fl_»∞, J~°∞˚#∞_»∞. 'J<ÕHõO— „Ñ¨ÑÖK«^Œ$+≤ì– }Ïxfl QÆ∞iÎOz Láêã≤Oz J#∞‰õÄÅOQÍ =∞ÅK«∞ Dâ◊fi~° K≥`· #« ºO,
aè#fl^Œ$+≤.ì Jk ^Œ∞~Àº^è#Œ ∞xk. ‰õΩ<Õ q^è•<åÅ∞ =∞#‰õΩ L<åfl~Ú.
^ÕâH◊ ÍÖÏÅ‰õΩ Jf`«O
UHõO – Ñ¨~°=∂`«‡ ^Œ$+≤ì. J~°∞˚#∞xH˜ D ^Œ$+≤ì Hõey#O^Œ∞#<Õ ™êfiq∞ ''HÍÅO Hõeã≤ ~åÖË^∞Œ —— J<Õ =∂@#∞ qO@∞O
\ÏO. Jxfl ã¨=∞‰õÄi<å, HÍÖÏ#∞‰õÄÅ`« ãï ‰õÄ_®. "åºÑ¨H"õ ∞≥ #ÿ P
ZO`À „Ñ‘u`À ã¨fiÜ«∞OQÍ UÔHH· õ Ñ¨~`° `« åÎ fixfl É’kèOKå_»∞. r=#~°^•ä xH˜ ™ê~°^ºŒä O
=Ç≤ÏOz ã¨`Ê« ^äOŒ Ö’ #_çÑ,≤ ^Œ∞„+¨Ê=$`«∞ÅÎ #∞ [~ÚOÑ¨*ãË ,≤ HÔ =· Åº=∞<Õ q[Ü«∞ áÈ"åe. Jk ÖË#Ñ¨C_»∞ ™êÑ¶¨ÅºO ã≤kúOK«^Œ∞. q+¨µ‚`«`«Î fi"Õ∞
™œMÏºxfl „Ñ¨™êkOKÕ áê~°™÷ ê~°kä É’kèOz# w`«ÅÖ’ „Ñ¨`ºÕ Hõ`« LOk. x~°O`«~° |∞∞`«∞=ÙÅ∞, "å\˜Ö’ Ñï}q∞OKÕ ZO_®, "å<å, Jf`«"≥∞ÿ#O^Œ∞=Å¡
Ñ¶¨∞~°¬}Å`À rq`«áÈ~å@OÖ’ Dâ◊fi~°ã¨Ê $Ç¨Ï`À, ã¨fi^èŒ~å‡xfl PK«iã¨∂Î<Õ, K«e=O\˜=hfl HÍÖÏxfl J#∞ãïOz U~°Ê_»`å~Ú. HÍÖÏxˆH HÍÅOQÍ,
Ñ¨~=° ∂`«‡*Ï˝<åxfl HÔ =· ãÖ KÕã∞¨ HÀ<Õ „|Ç¨Ï‡q^•º =∂~°=æ ∞k. xt`«OQÍ QÆ=∞xOz#@¡~Ú`Õ, g@xfl\˜h xÜ«∞
Ñ¨Ù~å`«# Ñ¨Ù~å}w`«Å g∞^Œ@, D Hõ$+¨w‚ `«– J^Õ ã¨<å`«# "å}˜x qxÑ≤ã∞¨ #Î fl q∞ã¨∞#Î flk HÍÅ"Õ∞. „QÆÇÏ¨ #Hõ„∆ `å^Œ∞Å QÆ=∞<åÅ∞
'HÍÅ HÍÅ∞_»—h
Ñ¨Ê\˜H,© ã¨xfl"Õâ◊ ãÖ^Œ~åƒùÅ =Å# Q˘Ñ¨Ê Bz`åºhfl, B#fl`åºhfl ãÖ`«iOK«∞ Ãã·`«O HÍÅxÜ«∞ux J#∞ãïOKÕ ™êQÆ∞`å~Ú. '=∞Ç¨HÍÅ∞_»h—
‰õΩOk. HÍÖÏxH˜ L#fl D =∞Ç¨â◊HxÎ˜ ÑïjeOz, HÍÅÑ¨Ù =º=Ç¨ÏiOÑ¨
„|Ç¨‡#O^ŒOÖ’ b#"≥∞#ÿ ÉèÏQÆ=`«∞Å∞ ÑëH˜# 'QÀÑ≤HÍw`«Å∞— =O\˜q ‰õÄ_® „Ñü=∞Å∞Ñ¨ÙÖ’ J#∞‰õÄÅ`«ÔH· „áêi÷OK«_»O „Ñü
=∞#ã¨∞#∞ ÉèQí =Æ #‡Ü«∞OKÕã≤ HÔ =· ÖÏºxfl HõeyOK«QÅÆ =Ù QÆ#∞Hõ<Õ 'w`å— â◊ÉÏÌxH˜ |_»∞`ÀOk.
ãÖã¨¯ $uÖ’x ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O.
<ÀK«∞‰õΩ<åfl~Ú. "åi "åi ãÖ=`«û~åÅ‰õΩ PkÖ’ â◊√ÉèÏHÍOHõÅ∆ ∞
Ñ¨ÅHõ_O» , L`«û"åÅ#∞ x~°fiÇ≤ÏOK«_O» „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’
224 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 225
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Jxfl ^ÕâßÅ „Ñ¨[Ö’¡#∞ P#"å~Úf. =ºH˜Î ‰õÄ_® „Ñü ãÖ=`«û~°O Ñ¨Ù\˜#ì =O\˜ „Ñ¨=∂}ÏÖ’¡ LO_ç– P HÍÅã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥#·
k<åxfl L`åûÇ¨ÏOQÍ [~°∞Ñ¨Ù‰õΩO\Ï_»∞. Ñ¨~°=∂`«‡#∞ „áêi÷Oz – „Ñü HÍÅ=Ú „Ñü
Ü≥∂ Éè∂í `«O K« Éè=í ºOK« ‰õÄÅ=Ú HÍ‰õΩO_®, ™ê#∞‰õÄÅ"≥∞ÿ ã¨`Ê« eù `åÅ#∞
ã¨~fi° O Ü«∞âßÛkè u+üª , „Ñ¨ ™ êkOKåÅx PHÍOH˜ ∆ ã ¨ ∂ Î . ... H˘`« Î HÍÅ HÍÖÏxfl
ã¨~fi° ã¨º K« Hˆ =ÅO `«Ãã‡· QÆ}#Å‰õΩ ™êfiQÆÒ« Ñ¨Å∞‰õΩ^•O.
*ËºëêªÜ∞« „ÉÏÇ¨Ï‡}Ë#=∞ó II 'qâ◊fiO q+¨µ~‚ fi° +¨\Ï¯~°ó, Éè∂í `«É=íè ºÉè=í „`«ÊÉè∞í ó—
Ñïq∞`«∞Å`À
#=∞ó ™êÜ«∞O #=∞ó „áê`«~fl° "≥∂ ~å„`åº #"≥∂ k"å! – JO@∂ ^ÕâH◊ ÍÖÏÖ’¡ "åºÑ≤Oz# J#O`« áÈÅ∞Û‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ =∞#O
Éè"í åÜ«∞ K« â◊~åfiÜ«∞K«, KÀÉèÏÉèÏº=∞Hõ~O° #=∞ó II K≥·`«#ºã¨fi~°∂Ñ¨Ùx „Ñ¨ã¨∞Îuã¨∂Î, 'JÇ¨Ïó— (Ñ¨QÆÅ∞) U~°Ê~°K∞« ‰õΩ#fl ãÖ=`«û~°O
– Jx J^ä~Œ fi° "ÕÔŒ ''Éè∂í `«, Éèqí +¨º^Œfi~°=Î ∂# ~°∂Ñ¨Ù_≥,· „áê`«ó ™êÜ«∞OHÍÅ, 'ãÖ=`«û~°ó—.... =O\˜ ~°∂áêÅ`À ãÖÉèÏqOz =O\˜ „Ñ¨=∂}ÏÖ’¡ LO_ç–
k"å~å„`«∞Å—— ~°∂áêÅ`À L#fl HÍÅÑ¨Ù~°∞+¨µx „áêi÷OzOk. ãÖã¨∞ÎuOK«∞^•O.
P HÍÅã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥#·
'Éè∂í `«É=íè ºÉè=í „`«ÊÉè∞í ó— Jx q+¨µã‚ Ç¨ Ï¨ „ã¨<å=∂Å∞ ‰õÄ_® HÍÅ~°∂Ñ¨Ù_≥#· Ñ¨~°
=∂`«∞‡xfl ¿Ñ~˘¯<åfl~Ú. HÍÖÏxfl QÍÜ«∂Å∞ =∂<ÕÊ â◊HQÎ˜ Í ÉèÏqOK«_O» Ñïáê\˜. Ñ¨~=° ∂`«‡#∞ „áêi÷Oz –
ZxflO\˜<À Hõ|oOKÕ HÍÅ=^Œ#O, =∞Ô~xflO\˜<À ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂Å∞QÍ q∞QÆ∞Å∞Û „Ñü HÍÅ=Ú
`«∞Ok ‰õÄ_®.
HÍÅOÖ’ qb#"≥∞#ÿ Z<Àfl JOâßÅ#∞ â’^è#Œ `À ™êkèOKåÅx H˘O^Œ~∞° „Ñü‰õÄÅ=Ú HÍ‰õΩO_®,
™ê#∞‰õÄÅ"≥∞ÿ
Ü«∞ufl¿ã,Î `«Ñã¨ ∞¨ û`À ã≤kOú Ñ¨ *Ëã∞¨ ‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ H˘O^Œ~∞° L^Œºq∞™êÎ~∞° . ™êq„u
HÍÅÑ¨Ù~°∞+¨µx „áêi÷Oz, HÍÅOÖ’ b#=∞~Ú# `«# Ñü„áê}ÏÅ#∞ uiy
ã¨`«Êùe`åÅ#∞
ãÖáêkOz# "≥#· O =∞Ç¨ÉèÏ~°Ò« Ö’#∞, Ñ¨Ù~å} "åV‡Ü«∞OÖ’#∞ HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. „Ñ¨™êkOKåÅx
NHõ$+¨µ_‚ ∞» `«# HÍÅâ◊H`Î˜ À Ü«∞=Úx âßã≤Oz, QÆ∞~°∞Ñ¨Ù„`«∞x „|uHÕz# L^ŒO`«O PHÍOH˜∆ã¨∂Î....
q#fl^Õ. H˘`«Î HÍÅ QÆ}#Å‰õΩ
'^Õâ–◊ HÍÖÏÅ∞— ~Ô O_»∂ JO`«∞zHõ¯x"Õ. HÍh "å\˜Ö’ Hõ@∞ì|_ç =∞# r=#
™êfiQÆ`«O
Ü«∂#O ™êQÆ∞`«∞Ok. JÑïq∞`«OQÍ JYO_»OQÍ "åºÑ≤Oz# Dâ◊fi~° K≥`· #« ºO,
^ÕâH◊ ÍÖÏÅ‰õΩ Jf`«O ‰õÄ_®. Ñ¨Å∞‰õΩ^•O.
"åºÑ¨H"õ ∞≥ #ÿ P q+¨µ`‚ `« Î« fi"Õ∞ Jf`«"∞≥ #ÿ O^Œ∞=Å¡ HÍÖÏxˆH HÍÅOQÍ, 'HÍÅ
HÍÅ∞_»—h '=∞Ç¨HÍÅ∞_»h— =º=Ç¨ÏiOÑ¨|_»∞`ÀOk.
HÍÖÏxfl Ñïq∞`«∞Å`À áÈÅ∞Û‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ =∞#O U~°Ê~°K∞« ‰õΩ#fl ãÖ=`«û~°O
226 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 227
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
#=∞ã¨¯i™êÎ~°∞.
N~°ã¨∞Î–â◊√Éèí=∞ã¨∞Î JÑ¨ÙÊ_»∞ "åi#∞Oz 'n~å…Ü«Úëê‡<£ Éèí=—,
'N~° ã ¨ ∞ Î – â◊ √ Éè í = ∞ã¨ ∞ Î – JqÑ¶ ¨ ∞ fl=∞ã¨ ∞ Î — , 'n~° …
=∞#ã¨∞û#∞ â◊√Éè=í ∞Ü«∞O KÕã∞¨ ‰õΩO>Ë, Jhfl â◊√ÉèÏÖË [~°∞QÆ∞`åÜ«∞x ã¨<å`«# ã¨∞=∞OQÆmÉè=í —, 'PÜ«Ú~å~ÀQÍºaè=$kú~ã° ∞¨ —Î, 'ã¨fiã≤—Î
^èŒ~°‡=K«#O. "≥Ú^ŒÖ#·ˇ n"≥#Å∞ Åaè™êÎ~Ú. '=∞# =∞#ã¨∞û#∞
''Éè„í ^ŒO =∞#ó Hõ$}∞+¨fi—— Jx ™ê=∞"Õ^Œ =∞O„`«O K≥|∞`«∞#flk. Wq ˆH=ÅO ÃÑ^ŒÌ"åà◊√¡ z#fl"åà◊¡‰õΩ ˆH∆=∞O ˆH∆=∞Hõ~°OQÍ
'=∞# =∞#ã¨∞û#∞ Hˆ =∆ ∞Hõ~O° QÍ =∞ÅK«=∞—x ^≥"· åxfl „áêi÷OKåe. q`«#Î OÖ’ HÀ~°∞`«∂ Ñ¨Å∞‰õΩ`«∞#flq– Jx =∂„`«"Õ∞ ÉèÏ=O =∞ÅK«=∞—x ^≥·"åxfl
LO_Õ ÅHõ} ∆ "Õ∞ =$H∆ÍxH˜ ãÖ„Hõq∞ã¨∞OÎ k– J@∞ `«~åfi`« =∞\ì̃=O\˜ ÉÏÇ¨Ïº HÍ^Œ∞. Jq ÃÑ^Œ=Ì ∞#ã¨∞û`À "å~°<Õ =∂@Å∞. 'PtO
Ñ¨^•~å÷Å ™êOQÆ`º« O. JÖÏˆQ =∞#ã¨∞ûÖ’ LO_Õ ã¨ÅHõ} ∆ "Õ∞ |Ç≤Ï~°`æ =« ∞=Ù`«∞Ok.
„áêi÷OKåe. q`«#Î OÖ’
KÕq Pjã¨∞ûÅ∞—. PHÍOHõ∆ =∞#ã¨∞ûÖ’Oz |ÅOQÍ
J@∞=O\˜ â◊√ÉèíÅHõ∆} ãÖÑ¨#fl"≥∞ÿ# =∞#ã¨∞û‰õΩ ã¨`åûOQÆ`«ºO `À_≥·#Ñ¨ÙÊ_»∞ =∂@Ö’H˜ Xky#Ñ¨ÙÊ_»∞ =∞O„`«"∞≥ ÿ J"≥∂Ñ¶∞¨ OQÍ LO_Õ ÅHõ} ∆ "Õ∞ =$H∆ÍxH˜
KÕ`Å« hfl Ñ¶Å¨ =O`åÅ=Ù`å~Ú. ã¨Ñ¶¨Å=∞=Ù`«∞Ok. ãÖ„Hõq∞ã¨∞OÎ k– J@∞
JO^Œ∞Hˆ =∞Oz [~°∞QÆ∞`«∞O^Œ<Õ ã¨^•ƒù=<å ^Œ$HõÊ^äOŒ `À<Õ Éèqí `«"åºxfl ^Œi≈O â◊Ò« r"Õ=∞ â◊~^° óŒ ã¨~fi° g~åóII `«~åfi`« =∞\ì̃=O\˜ ÉÏÇ¨Ïº
Kåe. [iˆQk =∞Oz^Õ#<Õ =∞~À ã¨^$ÌŒ +≤xì ™êkèOKåe. WÖÏ ã¨^•ƒù=#=∞Ü«∞"≥∞#ÿ '"Õ∞=Ú Ñ¨Ù„`« áœ„`å^Œ∞Å`À ÑïÑ¨Ó~°∞‚Å"≥∞ÿ Ñ¨^•~å÷Å ™êOQÆ`º« O.
z`«OÎ Ö’x ãÖHõÖÏÊÅhfl ã¨`û« OHõÖÏÊÖË J=Ù`å~Ú. J@∞=O\˜ ãÖHõÖÏÊÅ`À =O^Õà√◊ ¡ `«$Ñ≤QÎ Í rqO`«∞=Ú QÍHõ!— Jx ^≥"· åxfl
KÕ¿ã PHÍOHõÅ∆ ∞ 'â◊√ÉèÏHÍOHõÅ∆ ∞— JxÑ≤OK«∞‰õΩO\Ï~Ú. „áêi÷OKÕ q^è•<åxfl J^ä~Œ fi° "ÕÔŒ <ÕiÊOk. JÖÏˆQ =∞#ã¨∞ûÖ’ LO_Õ
Jq `«ÑÊ¨ ‰õΩO_® ã¨`Ê« eù `åÅ#∞ ™êkè™êÎ~Ú. '=∂ <ÀkfiHõ`∆ « HõâÛ◊ #II— – '"Õ∞=Ú Z=i`À#∞ ã¨ÅHõ∆}"Õ∞ |Ç≤Ï~°æ`«
''<Õ#∞ ÅOHõ‰Ωõ "≥à`◊ å#∞... ã‘`=« ∞‡#∞ ^Œi≈™êÎ#∞. ... ZÖÏÔQ<· å HÍ~åºxfl â◊„`«∞`åfixfl (^Õfiëêxfl) Ñ¨Óx LO_»‰Äõ _»^∞Œ — – Wk =∞=Ù`«∞Ok. J@∞=O\˜
™êkè™êÎ#∞... â◊√ÉèOí [~°∞QÆ∞`«∞Ok—— Jx |Ü«∞Å∞^Õi# PO[<ÕÜÚ« x =∂@Ö’x =∞~˘Hõ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# "≥·kHõ â◊√ÉèÏHÍOHõ∆. Ç≤ÏOã¨, â◊√ÉèíÅHõ∆} ãÖÑ¨#fl"≥∞ÿ#
P`«‡qâßfiãÖ– ã¨`û« OHõÅÊOKÕ`« |Ö’¿Ñ`«=∞~ÚOk. J@∞=O\˜ ã¨`∞« Ê~°∞+¨µx „HÀ^èOŒ , "åHÍÊ~°∞+¨ºO =O\˜ JâßOu J=`å~åÅ‰õΩ
â◊√ÉèÏHÍOHõÅ∆ ‰õΩ, WOÔHO^Œi â◊√ÉèÏHÍOHõÅ∆ Ö’ `«ÑÊ¨ ‰õΩO_® [`«HÅõ ∞™êÎ~Ú. JO^Œ∞Hˆ
=∞#ã¨∞û‰õΩ ã¨`åûOQÆ`º« O
=¸Åc[=Ú ^Õfi+¨"∞Õ . D â◊√ÉèÏxfl „ÑüXHõ¯~°∂
ã‘`å<Õfi+¨}‰õΩ |Ü«∞Å∞^Õi# Ç¨Ï#∞=∞^•^Œ∞Å‰õΩ N~å=Ú_»∞ ÑëH˜# â◊√ÉèÏHÍOHõÅ∆ ∞ PHÍOH˜¿∆ ãÎ WOHÍ HÍ=eûOk U=ÚOk? `À_≥·#Ñ¨ÙÊ_»∞ KÕ`«Åhfl
"≥Ú^Œ\q˜ . PÃÑ· =∂~°Oæ Ö’ ã¨fiÜ«∞O„Ñ¨É,íè ãÖáêu, "≥∞<ÿ å‰õΩ_»∞, ã¨∞~°ã.¨ .. "≥Ú^ŒÖ#·ˇ ''â◊O"Õ∞ Jã¨∞Î– JÉèíÜ«∞O "Õ∞ Jã¨∞Î—— (<å‰õΩ Ñ¶¨Å=O`åÅ=Ù`å~Ú.
k=ÙºÅ∞ â◊√ÉèÏHÍOHõÅ∆ ∞ ÑëHÍ~°∞. âßOu, ã¨∞YO, LO_»∞QÍHõ! JÉèÜ í ∞« O LO_»∞QÍHõ!)
PHÍOHõH∆ ˜ |bÜ«∞"≥∞#ÿ „Ñ¨ÉÏè =O LO@∞Ok. D â◊√ÉèÏHÍOHõÅ∆ ãÖã¨¯ $u Jx J^ä~Œ fi° "Õ^Œ =∞O„`«O. ^Õfi+¨~Ç° Ï≤ `«"∞≥ #ÿ ã≤u÷ Ö’<Õ
J<åk "Õ^<Œ å^ŒOÖ’, ã¨<å`«# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞OÖ’ |ÅOQÍ "Õà¥◊ §#∞‰õΩOk. XHõ âßOu, JÉèÜ í ∞« O ™ê^èºŒ =∞=Ù`å~Ú. ã¨<å`«# ^è~Œ ‡° O
Ñ¨q„`« k<å#, ã¨`å¯~åº~°OÉèí "ÕàÖ◊ ’¡ [#‡k# ãÖ^Œ~åƒùÖ’¡ =∞#"åà◊√§ ÃÑ^ŒÅÌ ‰õΩ ã¨=∂[OHÀãÖ KÕã∞¨ ‰õΩ#fl â◊√ÉèÏHÍOHõ∆ Wk.
228 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 229
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
"Õ^Œ ™êÇ≤Ï`«ºOÖ’ 'K«=∞HõO— J<Õ XHõ =∞O„`«ÉÏè QÆO LOk. JO^Œ∞Ö’ =∂#=
rq`åxH©, `«#K«∞@∂ì L#fl „Ñ¨H$õ uH© Hˆ =∆ ∞Hõ~"° ∞≥ #ÿ âßs~°H,õ „áêHõ$uHõ, =∂#ã≤Hõ Hõ~‡° ™êH˜∆ J~°Û#–ãÖ„HÍOu Ü«∞[˝O
=#~°∞Å#∞ "åOzèOK«_"» ∞Õ „Ñ¨^•è #ÉèÏ=O.
Jxfl HÀiHõÅh ''Ü«∞*Ë̋# HõÅÊ`å"£∞—— J<Õ =∂@`À J#∞ãÖkèOKå~°∞. JO>Ë =∞ # Ñ¨$käfiH˜ âß„ã¨Î„Ñ¨^è•`« r=#q^è•`« HÍOu
=∞#O J_ç̂Q âßs~°Hõ â◊‰Ωõ ÅÎ ∞, Éè∫uHõ Ñ¨^•~å÷Å∞, |∞kúQiÆ =∞Å∞... Jhfl Ü«∞[˝O Pk`«º^Õ=Ù_»∞. PÜ«∞# #∞Oz Éè∂í q∞ÃÑ· „Ñ¨ãi¨ ã¨∞#Î fl QÆ=∞#OÖ’ =∂~°∞Ê#∞
^•fi~å ã¨=∞~°=÷ ∞QÆ∞ QÍHõ! Jx `å`«Ê~°ºO. H˜~°}*ÏÖÏÅ∞ XH˘¯Hõ¯ HÍÅOÖ’ XHÀ¯ q^èŒOQÍ „Ñ¨`º« HõO∆ QÍ JO^Œ∞H˘<Õ
Ü«∞[˝O ´Dâ◊fi~å~°Ê}"≥∞#ÿ ã¨`¯« ~°‡. D â◊‰Ωõ ÅÎ ∞, =#~°∞Å∞ Dâ◊fi~å~°Ê}O LO\Ï~Ú. D =∞Hõ~° ãÖ„Hõ=∞}O,
HÍ"åe – ^•x=Å¡<Õ Wq ã¨=∞~°=÷ O`«OQÍ =∞#efl âßOu=∂~°Oæ Ö’ rqOÑ¨ ãÖ=`«û~°OÖ’ 12 ~åâ◊√ÅÖ’ ãÖ„Hõq∞ã¨∂Î 12
P =∂~°∞Ê („HÍOu)
*Ë™êÎ~Ú – J#flk ÉèÏ=O. <≥ÅÅ HÍÖÏxfl XHõ P=$uÎQÍ U~åÊ@∞ KÕ¿ã"å_»∞
WÖÏO\˜ HõÖÏº}Hõ~"° ∞≥ #ÿ ÉèÏ=#Å#∞ ÑÖ_çOK«∞‰õΩ#fl JO`«~O° QÆO #∞Oz ÉèÏã¨¯~°∞_»∞. x*ÏxH© ã¨∂~°∞º_»∞ ã≤~÷ ∞° _Õ. HÍx K«Å =∞Ozx HõeyOKåÅx
"≥eH˜=KÕÛ PHÍOHõÅ∆ ∞, PK«~} ° Å∞ â◊√ÉèÑí ~¨ O° Ñ¨~Å° #∞ "≥^[Œ Å∞¡`åÜ«∞#_»OÖ’ <å`«‡Hõ"∞≥ #ÿ Éè∂í q∞ÃÑ· L#fl =∞#O, ™ê¿ÑHõ∆ ^Œ$+≤`ì À '"≥Å∞QÆ∞Å™êfiq∞— x
ãÖ^ÕÇÏ¨ O ÖË^∞Œ . QÆ=∞xOz, =∞#‰õΩ J#∞‰õÄÅ"≥∞ÿ# ÑïÉèÏ+¨Ö’ "Õ_»∞‰õΩO@∞<åflO.
'ã¨∂~°ºQÆ=∞#O— JO@∞<åflO. ã¨∂~°ºH˜~} ° Ñ¨ÙO*ÏÅ D Ñ¨Ù}º"Õà◊ ^≥·gâ◊‰õΩÎÅ#∞
„Ñ¨ã~¨ }
° "Õ∞ ã¨∂~°º„Hõ=∞}O. ã¨∞ÅÉèOí QÍ á⁄O^Œ=K«∞Û
D H˜~} ° ÏÅ∞ =∞#=Ú#fl Éè∫QÀoHõ ã≤`÷ ∞« Å|\˜ì
L`«Î~åÜ«∞}OÖ’ XHõ q^èŒOQÍ, ^ŒH˜∆}ÏÜ«∞#OÖ’
#O\Ï~°∞. Hõ#∞Hõ<,Õ
D ~ÀA# ^è•º# ^•#
=∞~Àf~°∞QÍ LO\Ï~Ú. [Å`«`åfixH˜ „áê^è•#º
q∞KÕÛ ^ŒH} ∆˜ ÏÜ«∞#O '™È=∞`«`Î« fiO— Jyfl ("Õ_qç ∞) [áê#∞ëêª<åÅ∞,
`«`åÎ fixH˜ „áê=ÚYº"≥∞ÿ#k L`«Î~åÜ«∞}O. D Ñ≤`$« `«~Ê° }O =O\˜
~Ô O_çO\˜ "Õ∞à◊#O XHõ ãÖ=`«û~°O. D ãÖ=`«û~°"∞Õ ã¨`«¯~°‡Å∞ J"≥∂Ñ¶¨∞
HÍÖÏxH˜ P^è•~°O. nxfl „Ñ¨^•è #O KÕã∞¨ H˘x Ü«ÚQÍ Ñ¶ë`åÅx™êÎÜ«∞x
Å#∞ QÆ}™˜ êÎO. L`«~Î åÜ«∞}OÖ’ [Å`«`Î« fiO ÖËHõ
âß„™ÈÎH˜Î.
áÈÖË^∞Œ . HÍh „Ñ¨^•è #O Jyfl`«`Î« fi"Õ∞. JÖÏˆQ ^ŒH}∆˜ Ï
Ü«∞#OÖ’ [Å`«`åÎ fixH˜ „áê^è•#ºq∞ã¨∂Î `À_»∞QÍ
Jyfl`«`«fi=¸ LO@∞Ok. ã¨∂~°ºH˜~°}ÏÖ’¡<Õ D
Jyfl[Åâ◊‰Ωõ ÅÎ ∞ ~Ô O_»∂ L<åfl~Ú. â◊√^Œú ^è=Œ à◊"∞≥ #ÿ
230 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 231
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ã¨∂~°ºHÍOu, [Å`«`Î« fiOKÕ`<« Õ |Ç¨ï=~å‚Å∞QÍ ÉèÏã≤ã∞¨ #Î flk. JO^Œ∞Hˆ P H˜~}° ÏÅ∞ ã¨∂~°ºH˜~°}ÏÖË HÍOuã¨fi~°∂Ñ¨ÙÖˇ·# ^Õ=`«Å‰õΩ
áÈ+≤ã∞¨ #Î fl ã¨~fi° r=~åt ‰õÄ_® Jyfl[Å`«`åÎ fiÅ ã¨"∞Õ ‡à◊# ã¨fi~°∂áêÖË. ~åK«ÉÏ@Å∞. Pk`«∞ºx #∞Oz =∞#"≥·Ñ¨Ù =KÕÛ
D ~°ÇÏ¨ ™êº<Õfl Jwfl ™È=∂`«‡HõO [QÆ`ü Jx "Õ^qŒ *Ï˝#O ¿Ñ~˘¯Ok. Jyfl k"åº#∞„QÆ Ç ¨ Ï OHÍh, =∞##∞Oz
HÍOu`«`åÎfixfl
t=`«`Î«fiOQÍ, ™È=∞O â◊H˜Î`«`«Î fiOQÍ „Ñ¨ÑÖKåhfl HÍÖÏhfl t=â◊HÍÎº`«‡HõOQÍ ÉèÏ#∞=∞O_»ÅOÖ’x Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞xH˜ ã¨=∞iÊOKÕ
^Œi≈Oz, Láêã≤OKÕ q*Ï˝#"« ∞Õ Ü«∞*Ï˝Å∞QÍ, J~°Û#Å∞QÍ =∞# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞OÖ’ ÉèíH˜ÎÉèÏ"åÅ∞ HÍh D H˜~°}=∂~åæÅ ^•fi~å<Õ Láêã≤OKÕ
ã≤÷~°Ñ¨_çOk. Ñ¨Ü∞« x™êÎ~Ú. JO>Ë D H˜~} ° ÏÅ∞ =∞#H˜ ^≥"· åxH˜ 'ÉèÏ—~°fÜ«ÚÅ∞
Ñ¨QÅÆ ∞ Jyfl(t=) ã¨fi~°∂ÑÖ, ~å„u â◊HÎ˜ ([QÆÔŒ |) ã¨fi~°∂ÑÖ.. ãÖ=`«û~åxH˜ #_»∞=∞ =∂^èŒº=∂Å#fl=∂@. D H˜~°}Ñ¨ÙO["Õ∞ "≥Å∞QÆ∞Å‰õΩ
Ñ¨Q\Æ =˜ O\˜k L`«~Î åÜ«∞}O. ~ÀAÖ’ Ñ¨Q\Æ ˜ „áê~°OÉèOí Ö’ ÉèQí =Æ ^Œ~Û° #`À =∞#O Ü« ∞ *Ï˝ y flÑ¨ Ù O[O. ã¨ O „HÍOux ã¨ „ Hõ = ∞OQÍ Ñ¨Ó~å‚=HÍâ◊q∞KÕÛ
Ñ¨#∞Å∞ „áê~°Oaè™êÎO. `«^•fi~å Ñ¨xH˜ J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ 'ãÖHõÅÊO, „H˜Ü∞« , ã≤k—ú – áêeOK«_"» ∞Õ XHõ áê=#Ü«∞[˝O.
D =¸_»∂ ^≥=· â◊H`Î̃ À Ñ¨q„`«"∞≥ ÿ ™êÑ¶Ö¨ Ïºxfl W™êÎ~Ú.
L`«Î~åÜ«∞}Ï~°OÉèÏxfl
JÖÏˆQ 'L`«~Î åÜ«∞}O— J<Õ ãÖ=`«û~°ÑÙ¨ Ñ¨Q\Æ ˜ ÉèÏQÆO D =∞Hõ~° ãÖ„Hõ=∞} (=∞Hõ~° ãÖ„HÍOux)

"Õà`◊ À<Õ NHÍ~°O K«∞@∞ì‰Ωõ O@∞Ok. Ñ¨~=° ∞ Ñ¨Ù}ºHÍÅOQÍ
HÍOu`«`åÎ fixfl Láêã≤OKÕ 'ÉèÏ—~°fÜ«ÚÅ∞ "≥Å∞QÆ∞Å‰õΩ Ñ¨Ó~å‚=HÍâ◊q∞KÕÛ ãÖÉèÏqOKå~°∞. Wk
L`«~Î åÜ«∞}Ï~°OÉèÏxfl (=∞Hõ~° ãÖ„HÍOux) Ñ¨~=° ∞ Ñ¨Ù}ºHÍÅOQÍ ãÖÉèÏqO
ãÖ=`«û~åxH˜ „áê`«ó
Kå~°∞. Wk ãÖ=`«û~åxH˜ „áê`«óãÖ^èºŒ . J^Õq^èOŒ QÍ Pëê_èO» Ö’ „Ñ¨"tÕ OKÕ
Hõ~å¯@Hõ ãÖ„Hõ=∞}O– U_®kH˜ ™êÜ«∞OãÖ^èŒº. JO^Œ∞ˆH ^•xfl‰õÄ_® ãÖ^èŒº. J^Õq^èŒOQÍ
Ñ¨Ù}ºHÍÅOQÍ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. Pëê_èO» Ö’ „Ñ¨"tÕ OKÕ
HÍÅOÖ’ ã¨Ê+ì̈OQÍ QÀK«iOKÕ J#∞Éè"í åxH˜ =ã¨∞#Î fl k=º`«fiO D =∞Hõ~° Hõ~å¯@Hõ ãÖ„Hõ=∞}O–
ãÖ„Hõ=∞}O. HÍOu QÆ=∞#OÖ’ =∂~°∞Ê#∞ „Ñ¨`º« HõO∆ QÍ JO^Œ∞H˘<Õ D Ñ¨~fi° O<å_Õ, U_®kH˜ ™êÜ«∞OãÖ^èºŒ .
P =∂~°∞Ê („HÍOu) =∞Ozx HõeyOKåÅx '"≥Å∞QÆ∞Å™êfiq∞—x "Õ_∞» ‰õΩO@∞<åflO.
D Ñ¨Ù}º"Õà◊ ^≥·gâ◊‰õΩÎÅ#∞ ã¨∞ÅÉèíOQÍ á⁄O^Œ=K«∞Û#O\Ï~°∞. Hõ#∞Hõ<Õ, D
JO^Œ∞Hˆ ^•xfl‰õÄ_®
~ÀA# ^è•º# ^•# [áê#∞ëêª<åÅ∞, Ñ≤`$« `«~Ê° }O =O\˜ ã¨`¯« ~°‡Å∞ J"≥∂Ñ¶∞¨ Ñ¨Ù}ºHÍÅOQÍ
Ñ¶e¨ `åÅx™êÎÜ∞« x âß„™ÈÎH.Î̃ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞.
Ü«∞*Ï˝Ö’¡ `˘e ÑÖ@QÍ ÅaèOz# aÜ«∞ºO`À áêHõOKÕã≤ ^Õ=`å „Ñ‘uHõ~O° QÍ
PÇ¨ïu=fi_»O ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O. D Ü«∞*Ï˝Oâ◊"∞Õ H˘`«Î ÑÖ@Ö’x aÜ«∞ºO`À
áêÜ«∞™êxfl 'á⁄OyOKÕ— ÑÖ_»∞QÆQÍ ™ê=∂#º [#∞Ö’¡ Ãã`· O« „Ñ¨âã◊ Î≤ á⁄OkOk.
232 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 233
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
`«∞sÜ«∞ (K«`∞« ~°)÷ `«`Î« fi"Õ∞ t=Ù_»∞.
''„Ñ¨ÑÖKÀÑ¨â◊=∞O âßO`«O t=O J^≥· fi`«O
t=Ü≥∂QÆO K«`∞« ~°O÷ =∞ã¨ºO`Õ
ã¨ P`å‡ ã¨q*ËÜ ˝ ∞« ó——– Jx =∂O_»HÀºÑ¨x+¨`∞« –Î ''t=, =∞¿ÇÏâ◊fi~°,
P¿ã`«∞ j`åK«ÅO t"å~å^è#Œ "åºÑÎ̈"∞≥ ÿ LOk. `«∞sÜ«∞ `«`åÎ fixH˜ K≥Ok# ã¨zÛ^•#O^Œ ã¨fi~°∂Ñ¨Ùx =∞$_», Ç¨Ï~°, ~°∞„^Œ,
"Õ^"Œ ^Õ •O`« "åV‡Ü«∞O, Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞, JQÆ=∂Å∞, HÍ"åºÅ∞, ^è~Œ ‡° âß„™êÎÅ∞ 't=Ùx—QÍ ã¨Ê+ì̈Ñ~¨ z° Ok. „uQÆ∞}ÏÅ‰õΩ Jf`«"∞≥ #ÿ =∞$`«∞ºO[Ü«∞, =∞Ç¨^Õ=,
t=`«`åÎ fixfl |Ç¨ïq^è•Å∞QÍ qâ◊^ÑŒ ~¨ K° å~Ú. <åÅ∞QÀ Éè∂í q∞Hõ Ñ¨~=° ∞"≥∞#ÿ t=`«`Î« fiO. Ñ¨â◊√Ñü, ã¨^•t=——
''#=∞â◊≈OÉè"í Õ K« =∞Ü≥∂Éè"í Õ K« – #=∞â◊≈OHõ~åÜ«∞ K« =∞Ü«∞ã¨¯~åÜ«∞ K«– =∞#ã¨∞û Å~ÚOKÕ ^è•º#ã¨=∂kè ã≤`÷ Õ â◊‡âß#O.
#=∞t≈"åÜ«∞ K« t=`«~åÜ«∞ K«—— Jx "Õ^Œ =∞O„`åÅ∞ 'â◊OÉè∞í , â◊OHõ~,° t=— –=O\˜ „Ñ¨`ºÕ Hõ<å=∂Å∞
''â◊Ü∂« <å^•fi â◊=∞<å^•fi â◊‡âß#O—— ÅÜ«∞=∞ÜÕ∞º
JO@∂ =¸_»∞ k=º <å=∂Å`À P Ñ¨~å`«Ê~°∞x H©iOÎ Kå~Ú. KÀ@∞ â◊‡âß#O. =∞<ÀÅÜ«∞"Õ∞ "≥∂HõO∆ . P "≥∂Hõ∆ ã¨^•t=Ùx ã¨~Àfi#flux
'UHÀ~°∞„^Œó # kfifÜ«∂Ü«∞`«ã¨∞÷ó—– Jx ã¨~°fi"åºÑ¨‰õΩ_≥·# Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞x, ã≤u÷ Ö’ L#fl JYO_» ã¨zÛ^•#O^Œ `«`Î« fi"Õ∞ 'â◊‡âß# Kå\˜ K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
~°∞„^Œ∞xQÍ JkfifÜ«∞"≥∞#ÿ UHõ``« Î« fiOQÍ `≥eÜ«∞*ËãO≤ k. "åã≤— J~Ú# â◊OHõ~∞° _»∞. Jhfl Å~ÚOz# `«~∞° "å`« 't=Ü≥∂QÆO—
''t=, =∞¿ÇÏâ◊fi~°, =∞$_», Ç¨Ï~°, ~°∞„^Œ, =∞$`«∞ºO[Ü«∞, =∞Ç¨^Õ=, Ñ¨â√◊ Ñü, Uk q∞ye LO@∞O^À J^Õ âßâ◊fi`« Ñ¨~`° `« Î« fiO. ã¨~Àfi`«¯ $+ì̈=∞x âß„™êÎÅ∞
ã¨^•t=——–=O\˜ „Ñ¨`ºÕ Hõ<å=∂Å∞ ã¨^•t=Ùx ã¨~Àfi#flux Kå\˜ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. 'ã¨=∂kè— 'â◊‡âß#O—– J<Õ Ñ¨^•Å‰õΩ Ü≥∂QÆ Ñï K≥Ñ¨Ê_»"Õ∞ HÍHõ–
't=Ü≥∂QÆO— ã¨~Àfi`«¯ $+¨=ì ∞x âß„™êÎÅ∞ K≥ÑÊ¨ _»"∞Õ HÍHõ– HÍj‡~°â=·‹ O, â◊√^Œâú =·‹ ÉèÏ+¨Ö’ 'ÑïÑ¨Ó~°‚ ÅÜ«∞™ê÷<åÅ∞— Jx J~°O÷ .
ã≤^•úO`«O, g~°â=·‹ O, áêâ◊√Ñ¨Ò« , q∞„â◊â=·‹ O– =O\˜ J<ÕHõ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂Å∞ HÍj‡~°â‹·=O, â◊√^Œúâ‹·=
3. âßO`«"∞Õ t=Ù_»∞. xifiHÍ~° xâ◊ÛÅ âßO`«ã`÷≤ Õ
ÉèÏ~°`^« âÕ =◊ ∞O`å |Ç¨ïà◊"åºÑ≤Î K≥O^•~Ú. Ñ¨~=° ∞QÆ=∞º"≥∞#ÿ t=`«fiO. ™ê÷}∞, JK«Å– J<Õ t= ã≤^•úO`«O, g~°â=·‹ O,
*Ï˝#O t==∞Ü«∞O â‹g· ÉèHí óÎ̃ ^è•º#O t"å`«‡Hõ"∞£ I <å=∂Å‰õΩ W^Õ J~°O÷ . áêâ◊√Ñ¨Ò« , q∞„â◊â=·‹ O–
t"å~°Û<å t=„=`«O t=Ü≥∂QÀ Ç≤Ï ÑÖK«^•è II 4.Pk`«ó Ñïâ◊√^Œ`ú åfi`ü =∞Å„`«Ü∞« qÜ≥∂QÆ`ó« I =O\˜ J<ÕHõ
1. t=*Ï˝#O, 2. t=ÉèHí ,Î̃ 3. t=^è•º#O, 4. t"å~°Û#, 5. t=„=`«O... t= W`«∞ºK«º`Õ ã≤kƒùó—– Jx PQÆ=∂Å =∂@. ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂Å∞
D J~Ú^Œ∞ t=Ü≥∂QÍÅ∞. U J*Ï˝# =∂e#º=¸ ÖËx ÑïÑ¨Ó~°‚ â◊√^Œú ÉèÏ~°`«^Õâ◊=∞O`å
g\˜x áê\ÕKÕ"å_»∞ t=Ü≥∂y. t= â◊ÉÏÌxH˜ Z<Àfl J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ x~°fiK«<å `«`Î« fi"Õ∞ t=Ù_»∞.
Å∞<åfl~Ú. |Ç¨ïà◊"åºÑ≤Î
5. ''=â◊HÍO`Ò t=ã¨‡ $`«ó—— Jx =∞~˘Hõ x~°fi
1. 't= JO>Ë â◊√ÉèOí , Hˆ =∆ ∞O, „âıÜ∞« O, =∞OQÆàO◊ — Jx xÑ¶∞¨ O@∞ Ñ¨~"° ∞≥ #ÿ K«#O. Jxfl\˜h „Ñ¨HÍtOÑ¨*¿Ë ã =¸Å K≥`· #« º"Õ∞ K≥O^•~Ú.
„Ñ¨^è•<å~å÷Å∞. t=Ù_»∞. '=t–t=— ã¨~åfixfl `«# =â◊OÖ’ LOK«∞
2. *Ï„QÆ`ü ã¨fiÑ¨fl ã¨∞+¨µÑ≤Î J=ã¨Å÷ ‰õΩ Jf`«"∞≥ #ÿ ^è•º<å=ã¨Ö÷ ’ QÀK«iOKÕ ‰õΩ#fl ã¨~ˆ fiâ◊fi~°∞_»∞.
234 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 235
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
6. WKåÛùâ◊H˜Î`À ‰õÄ_ç# Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞– t=Ù_»∞. WKåÛùâ◊H˜ÎÖ’<Õ *Ï˝#
„H˜Ü∂« â◊‰Ωõ ÅÎ ∞ Wq∞_ç L<åfl~Ú. N [QÆ<åfl^äŒ "≥É· =íè O
7. ''ã¨~°fiO Ü«∞ã≤‡<£ âı`Õ– ã¨~°fiã≤‡<£ Ü«∞âı‡`Õ Wu t=ó——– Jxfl Z=i
Ü«∞O^Œ∞<åflÜ≥∂, Z=_»∞ JxflO\˜ Ü«∞O^Œ∞<åfl_À– P ã¨~åfi^è•~° K≥·`«#º"Õ∞ Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∞ ˆH∆„`«=∞x Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ =i‚Oz# Hõ$`«Ü«ÚQÆ
t=Ù_»∞. k=ºˆH„∆ `«O 'Ñ¨Ùi—. N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞ [QÆ<åfl^äŒ *Ëº+¨ª=∂ãÖÖ’
8. t= J<Õ ~Ô O_»H~∆õ åÖ’¡ 'â◊H,Î̃ Sâ◊fi~°ºO, J=∞$`«`fi« O— ^•y L<åflÜ«∞x <å=∞O`À D Hˆ „∆ `å# ÉèÏã≤ã∞¨ <Î åfl_»∞. =∞`«ûº, q+¨µ,‚ "≥Ú^Œ\ Q˜ Í q+¨µ=‚ Ù
â◊|Ì qt+ì̈`#« ∞ qâı+¡ ã≤ ∂¨ Î =∞O„`«âß„ãÎ̈O "åºMÏºxOzOk. Ñ¨^‡Œ , ™ê¯O^Œ, Jyfl– Ñ¨Ù~å}ÏÅÖ’ HõÑÅ≤ ãÖÇ≤Ï`«,
ÃÑ#· K≥ÑÊ≤ # â◊√ÉèOí , âßOu, â◊√^Œ`ú ,« "≥∂HõO∆ ... =O\˜ Ñ¨~=° ∞ Ñ¶Ö¨ ÏÅ#∞ ~°∞„^ŒÜ∂« =∞à◊, hÖÏ„k =∞Ç¨ÏŸ^ŒÜ∞« "≥Ú^ŒÖ#·ˇ `«O„`« Pq~°ƒùqOz#O^Œ∞=Å¡
„Ñ¨^•#O KÕÜ∞« _»"∞Õ t=Ùx ã¨fiÉèÏ=O. „QÆO^ä•ÅÖ’ =∞Ç¨ÉèÏ~°Ò« Ö’ D Hˆ „∆ `« =∞Ç≤Ï=∞#∞ „Ñü *Ëº+ª̈Ñ¨Ói‚=∞ <å_»∞
''t=q∞KÕÛ#ù ‡#∞ëêº}ÏO `«™ê‡`ü t= Wu ã¨‡ $`«ó——– Jx =∞Ç¨ÉèÏ~°`« =K«#O. |Ç¨ïq^è•Å∞QÍ „Ñ¨™êÎqOKå~°∞. ™êfiq∞x ™êfl#O
`«# â◊H`Î̃ À ã¨~fi° [QÆux x~°fiÇ≤Ïã¨∞#Î flO^Œ∞#– P â◊HxÎ̃ 'JO|—QÍ, ™êfiq∞x ã¨$ëêì ºk #∞Oz L#fl J`«ºO`« „áêp# Hˆ „∆ `«
q∞k– Jx âß„ãÎ̈„QÆO^ä•Å∞ =i‚ã∞¨ <Î åfl~Ú. WHõ¯_ç
KÕ~ÚOz, UHÍO`«OÖ’
'™êO|∞x—QÍ (JO|`À L#fl"å_»∞) H˘Å∞K«∞‰õΩO@∞<åflO.
=@=$Hõ ∆ O „Ñ¨ à ◊ Ü « ∞ HÍÅÖ’¡ ‰õ Ä _® #tOK« x LOz, uiy Jxfl
*Ï˝#=∞<Õ *ÏQÆ~} ° `À, J*Ï˝# uq∞~åxfl KèkÕ OKÕ t= K≥`· #« º *’ºui¡OQÍxfl
^ŒO\Ï~°∞. XHõ HõÖÏÊO`«OÖ’ [QÆ=∞O`å UHÍ~°=‚ JÅOHÍ~åÅ`À Pëê_è»
^è•ºxOKÕ Ü≥∂QÆ"∞Õ t=~å„u.
"≥∞#ÿ Ñ¨Ù_»∞, WHõ¯_ç =@=$Hõ∆ Ñ¨„`«OÃÑ· ÉÏÅHõ$+¨µ_‚ ∞» â◊√^Œú qkÜ«∞<å_»∞
=∂~°¯O_ÕÜ∞« =ÚxH˜ QÀK«iOz#@∞¡QÍ Ñ¨Ù~å}Hõ^.Œä
Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«=Î ∂YºO ã¨∞=∞Ç¨Ï`ü̂H„∆ `«O Ñ¨~=° ∞ ~°^äŒÜ«∂„`«#∞
Ü«∞„`å¿ãÎ ^•~°=`«#∞ó Nâ’=∂#∞+¨bÅÜ«∂ I
áê=#O I [~°∞Ñ¨Ù`å~°∞.
Ñ¨~°=∂`«∞‡_»∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ
~°~‡° <å#∞‡HÎ̃^óŒ ™êH∆Í`ü ã¨~fi° f~°÷ Ñ¶Å¨ „Ñ¨^óŒ II
(™ê¯O^ŒÑ¨Ù~å}O) „Ñ¨[Å=∞^èºŒ ãÖK«iOKÕ
''Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«=Î ∞ <å=∞O`À Ñ¨~=° ∞áê=#"≥∞#ÿ Q˘Ñ¨Ê D ~°^Ü Œä ∂« „`«
=∞Ç≤Ï=∞HõÅ Hˆ „∆ `«q∞k. ÅH©;Ñü q+¨µ=‚ Ù =∂#=Ù [QÆ„`«Êã≤kú
Å#∞ J#∞„QÆÇÏ≤ OKÕ bÅ`À HõéÅ] `À KÕã#≤ ~°∂áêxfl
K≥OkOk.
á⁄O^•_»∞. ^Œ~°≈#=∂„`«O KÕ`« ™êH∆Í`«∞Î=ÚH˜Îh,
ã¨~åfif~°Ñ÷ Ö¨¶ Ïxfl WKÕÛ Hˆ „∆ `«q∞k——.
JO|s+¨µ_»∞, Ñ¨ÙO_»s‰õΩ_»∞, *ˇq· ∞x, <å~°^∞Œ _»∞
236 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 237

...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
"≥Ú^ŒÖ#·ˇ =∞Ç¨`«∞‡Å∞, =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ D Hˆ „∆ `«OÖ’ <å~åÜ«∞}∞x ¿ãqOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. PkÖ’ JHõÜ ∆ ∞« =@=$HõO∆ =^Œ<Ì Õ <å~°^∞Œ _»∞ #~°
J=Of ™ê„=∂*ÏºkèÑu¨ J~Ú# WO„^Œ^∞Œ º=Úfl_çH˜ ^è•º#OÖ’ ^Œ~≈° #q∞zÛ# ã≤OÇ¨Ï^Õ=Ùx „Ñü+≤Oª Kå_»x K≥|∞`å~°∞.
=∂^è=Œ Ù_»∞, D Hˆ „∆ `«OÖ’ J`«_Hç ˜ „Ñ¨`º« Hõ=∆ ∞Ü«∂º_»∞. [QÆ<åfl^äŒ q„QÆÇ¨ Å#∞ „Ñü+≤Oª KÕ@Ñ¨ÙÊ_»∂ „|Ç¨Ï‡ J#O`«
<å~°^∞Œ x „¿Ñ~°}`À WHõ¯_çH˜ =zÛ# WO„^Œ^∞Œ º=Úfl_çH˜ ^Œ~≈° #q∞zÛ# <å~åÜ«∞ ^Õ=Ù_»∞ #$ã≤OÇ¨Ï =∞O„`åÅ`À<Õ „Ñü+ª̈ KÕâß_»x `«`åÎ fixH˜ ãÖˆH`«"≥∞ÿ#
}∞_»∞, `«# ãÖHõÅÊO`À qKÕÛ¿ã <åÅ∞QÆ∞ ^•~°∞=ÙÅ#∞ (Hõ„~°Å∞) <åÅ∞QÆ∞ =¸~°∞Î Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. Hõ#∞Hõ Jk #$ã≤OÇ¨Ï
Å∞QÍ qâ◊fiHõ~‡° (^Õ=teÊ) ã¨fiÜ«∞OQÍ =∞Å∞™êÎ_x» `≥eÜ«∞*Ëâß_»∞. P =∂@ Hˆ „∆ `«O ‰õÄ_®. #Å¡x =~°‚"Õ∞ [QÆ<åfl^äŒ∞x
„Ñ¨HÍ~°"∞Õ ã¨=Ú„^Œ [ÖÏÅ^•fi~å =zÛ# Hõ„~°^∞Œ OQÆÅ#∞ qâ◊fiHõ~‡° <åÅ∞QÆ∞ k=º J#O`« `«`åÎ fixH˜ ãÖˆH`«"≥∞ÿ# #Å¡x =~°‚"Õ∞ =~°‚O. â◊√^Œúã¨`«fiQÆ∞}"Õ∞
=¸~°∞ÅÎ ∞QÍ Ç¨ÏiÜ«∂#u"Õ∞~°‰Ωõ J^Œ∞ƒùÒ« QÍ teÊOKå_»∞. [QÆ<åfl^äŒ∞x =~°‚O. â◊√^Œúã¨`«fiQÆ∞}"Õ∞ |ÅÉèí„^Œ∞x |ÅÉèí„^Œ∞x `≥Å¡xKåÜ«∞.
q+¨µ‚=Ù [QÆ<åfl^äŒ∞xQÍ, Pkâı+¨µ_»∞ |ÅÉèí„^Œ∞xQÍ, Ñ¨~åâ◊H˜Î ã¨∞Éèí„^ŒQÍ, `≥Åx¡ KåÜ«∞. Sâ◊fi~°ºâ◊HHÎ̃ ˜ ãÖHˆ `«O– ã¨∞Éè„í ^•^Õq Sâ◊fi~°ºâ◊HÎ̃H˜ ãÖˆH`«O–
K«„Hõ^=Õ `å ã¨∞^Œ~≈° #=¸iÎQÍ Pq~°ƒqù OKå~°∞. Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù~°OQÆ∞.
Ñ¨Ù~å}ÏÅ#∞ ã¨g∞HÕ∆ z Ñïje¿ã,Î hÅ=∂^è=Œ Ù_»∞ Hõ$`«ÜÚ« QÆOÖ’ „Ñ¨^=Œä ∞ |ÅÉè„í ^Œ∞_»∞ |∞∞ˆQfi^Œ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞. [QÆ<åfl^ä∞Œ _»∞ ã¨∞Éèí„^•^Õq
*Ëº+ª̈ =∂ãÖÖ’ Pq~°ƒqù OKå_»∞. NHõ$+¨,‚ |Å~å=∞, ã¨∞Éè„í ^ŒÅ∞ ^•fiÑ¨~Ü ° Ú« QÍ ™ê=∞"Õ^Œ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞, ã¨∞Éè„í ^Œ Ü«∞Aˆ~fi^Œ ã¨fi~°∂ÑÖ, Ñ¨ã¨∞Ñ¨Ù~°OQÆ∞.
=`å~°∞Å∞. HõeÜ«ÚQÍ~°OÉèOí Ö’ WO„^Œ^∞Œ º=Úfl_ç ^•fi~å D q„QÆÇ¨ Å∞QÍ <≥Å ã¨∞^Œ~≈° #∞_»∞ J^ä~Œ fi° } "Õ^~Œ ∂° Ñ¨Ù_»∞– Jx „|Ç¨Ï‡ |ÅÉèí„^Œ∞_»∞
H˘<åfl~°∞. ^Õ=Ù_»∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ ¿Ñ~˘¯<åfl_»∞. |∞∞ˆQfi^Œ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞.
D q„QÆÇ¨ Å tÅÊsu JÑ¨Ù~°∂ÑÖ. =^Œ#„Ñ¨^•è # ^Õ=`«Å∞ g~°∞. ÉèÏ= „Ñ¨Hõ ã¨~fi° "Õ^Œ ã¨fi~°∂Ñ¨"∞≥ #ÿ <å~åÜ«∞} `«`Î« fi"Õ∞ D
@#‰õΩ ™ê÷#"≥∞#ÿ =^Œ<åÖË „Ñ¨^•è #OQÍ L#fl =¸~°∞ÅÎ ∞. Hˆ =ÅO *Ï˝<OÕ „kÜ«∂Å`À <åÅ∞QÆ∞ ~°∂áêÅ∞– Jx nx ™ê~åOâ◊O. ZÑ¨Ê\˜
[QÆ<åfl^äŒ∞_»∞
‰õÄ_ç# =^Œ#O`À, qâ◊fiOÖ’ Hõ~‡° ÅxflO\˜h x~°fiÇ≤ÏOK«QeÆ Qˆ â◊HxÎ˜ Kå@∞`«∞#fl HõÑC¨ _»∞ `«Ü∂« ~°∞KÕ¿ã =¸_»∞ ^•~°∞ ~°^•ä ÅÃÑ· Tˆ~Qˆ ™ê=∞"Õ^Œ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞,
=Ú~°∞Îeq. "Õ^"Œ ^Õ ∞Œ ºx ^Œ~≈° #O XHõ k"åº#∞Éè∂í u. ã¨∞Éèí„^Œ
"≥Ú^Œ@QÍ g\˜Ü∞« O^Œ∞ „Ñü+ª̈#∞ x~°fiÇ≤ÏOz#k ™êH∆Í`«∞Î „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_Õ. '#OkÑ¶∞¨ ’+¨— J<Õ ~°ÔŒä ÃÑ· [QÆ<åfl^ä∞Œ _»∞, '`åà◊ Ü«∞Aˆ~fi^Œ ã¨fi~°∂ÑÖ,
`«~∞° "å`« PÜ«∞# qkèOz# xÜ«∞=∂Å „Ñ¨HÍ~°O q+¨µ‚ =∞Ç≤Ï=∞`À „Ñü ^èŒfi[— ~°^äŒOÃÑ· |ÅÉèí„^Œ∞_»∞, '^Œ~°Ê^Œà◊#— ~°^äŒOÃÑ·
ã¨∞^Œ~°≈#∞_»∞ J^äŒ~°fi}
JkèHõ Pëê_èO» Ö’, k=ºzÇ¨flÅ∞ Hõey# =$H∆ÍÅ ^•~°∞=ÙÅ#∞ ãÖ„QÆÇÏ≤ Oz D ã¨∞Éè„í ^•^Õq Tˆ~Qˆ ~°^Ü Œä ∂« „`«, D Hˆ „∆ `«O Z<Àfl
q„QÆÇ¨ Å#∞ =∞Åz, áê`« q„QÆÇ¨ ÅÖ’x HõàÅ◊ #∞ #∂`«# =¸~°∞ÅÎ Ö’ „Ñü+≤Oª „Ñ¨`ºÕ Hõ`Å« ‰õΩ PÅ"åÖÏÅ∞. "Õ^~Œ ∂° Ñ¨Ù_»∞– Jx
K«_O» P#"å~Úf. W@∞=O\˜ q^è•#O =∞i U Hˆ „∆ `«OÖ’#∂ QÀK«iOK«^∞Œ . „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_»∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ
Hõ$`«ÜÚ« QÆ *Ëº+ª̈=∂ãÖÖ’ "≥Ú^Œ\ Q˜ Í q+¨µ=‚ Ù Pq~°ƒqù Oz#O^Œ∞ =Å¡ „Ñü
*Ëº+ª̈Ñ¨Ói‚=∞ <å_»∞ ™êfiq∞x ™êfl#O KÕ~ÚOz, UHÍO`«OÖ’ LOz, uiy ¿Ñ~˘¯<åfl_»∞.
Jxfl JÅOHÍ~åÅ`À Pëê_è» â◊√^Œú qkÜ«∞<å_»∞ ~°^Ü Œä ∂« „`«#∞ [~°∞Ñ¨Ù`å~°∞.
Ñ¨~=° ∂`«∞‡_»∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ „Ñ¨[Å=∞^èºŒ ãÖK«iOKÕ D ~°^Ü Œä ∂« „`« [QÆ„`«Êã≤kú
K≥OkOk.
238 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 239
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
=∂„`«"∞Õ , ãÖÑ¨Ó~°‚ *Ï˝#O`À KÕã#≤ Dâ◊fi~°H$õ `åºxH˜
Ñ¨~°=∞Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞ bÅ Jx ¿Ñ~°∞. P bÅ Hõ$+¨Q‚ Í^äÖŒ ’ „Ñ¨H@ õ OQÍ
„Ñ¨`«ºHõ∆=∞=Ù`«∞Ok. ÉèÏ~°fÜ«∞
'™êH∆Í`«∞Î Éè∂í q∞ÃÑ· #_»Ü∂« _ç`Õ ZÖÏ LO@∞Ok?— J<Õ ÉèÏ=#‰õΩ ™êHÍ~°"∞Õ ÉÏÅHõ$+¨µx‚ "≥Ú^ŒÅ∞H˘x, qâ◊fi~°∂áêxfl K«∂Ñ≤O ãÖã¨¯ $uÖ’
NHõ$ëê‚=`å~°=Ú. z# w`åHõ$+¨µx‚ =~°‰Ωõ Z<Àfl "≥q· ^è•ºÅ`À Hõ$+¨‚ =∞^èŒ∞~°ã¨Éèíi`«"≥∞ÿ#
Hõ$+¨`‚ `« Î« fiOÖ’ Jáê~°"∞≥ #ÿ qã¨Î $u LOk, Ö’`«∞ LOk. =~åÇ¨Ï #~°ãO≤ Ç¨ïÅ∞ =¸~°∞ÅÎ ∞ J<ÕHOõ QÀK«i™êÎ~Ú. ÉèÏ~°fÜ«∞ ãÖã¨¯ $ Hõà◊ÅH˜ Hõ$+¨µ‚_Õ
Ç≤Ï~°}ÏºHõ∆ Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨ÙÅ#∞ =kèOK«_O» , N~å=Ú_»∞ ~å=} ‰õΩOÉèHí ~õ ∞° Å‚ #∞ uÖ’ =∞^è Œ ∞ ~° ã ¨ É è í i `« " ≥ ∞ ÿ # Hõ à ◊ Å H˜ Hõ $ +¨ µ ‚ _ Õ „áê}=ã¨∞Î=Ù. Jxfl
ãÖÇ¨ÏiOK«_O» – WÖÏ W`«~° J=`å~åÖ’¡ =ÚYº ^Œ#∞AÅ#∞ Ñï=∂~°Û_»"∞Õ „áê}=ã¨∞Î=Ù. Jxfl ~å„ëêìÅ∞, Jxfl ÉèÏ+¨Å,
„Ñ¨^•è #OQÍ HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. ãÖã¨¯ $u ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂Ö’¡ Hõ$+¨‚Hõ^äŒ w`åÅ∞QÍ,
~å„ëêìÅ∞, Jxfl ÉèÏ+¨Å,
HÍh Hõ$ëê‚=`å~°OÖ’ [Ü«∞q[Ü«ÚÅ ~°∂áêÖˇ·# tâ◊√áêÅ ^ŒO`«=„‰õΩÎÅ #$`åºÅ∞QÍ, L`« û "åÅ∞QÍ H˘#™êQÆ ∞ `ÀOk. ãÖã¨¯ $u ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂Ö’¡
=^èŒ JO`« „Ñ¨^•è <åOâ◊OQÍ HõxÑ≤OK«^∞Œ . q™êÎ~"° ∞≥ #ÿ Hõ^ÖŒä ’ Hˆ =ÅO XHõ z#fl JO`ÕHÍ^Œ∞ "Õ^•O`« qKå~°}‰õΩ, Ü≥∂QÆ``« åÎ fixH˜ Hõ$+¨‚Hõ^äŒ w`åÅ∞QÍ,
ÉèÏQÆOQÍ =∂„`«"∞Õ QÀK«iã¨∞OÎ k. Hõ$+¨‚QÍ^äŒ, Hõ$+¨‚É’^èŒ PÅO|#Å∞QÍ xeKå~Ú. #$`åºÅ∞QÍ, L`«û"åÅ∞QÍ
D J=`å~°OÖ’ NÇ¨Ïi `«# <å~åÜ«∞}`åÎ fixfl „Ñ¨ã∞¨ Êù@OQÍ „Ñ¨H\õ O˜ Kå_»∞. ÉÏÅº^Œâ◊ #∞Oz Ñï}`«^Œâ◊ =~°‰õΩ Hõ$+¨‚`«`«Î fiO H˘#™êQÆ∞`ÀOk.
Hõ$+¨b‚ ÅÅ∞ P^Œ~≈° , P~å^èºŒ ÉèÏ"åÅ ã¨=∂Ç¨~åÅ∞. ÖËQÅÆ #∞ QÀÑ¨ÉÏÅ∞~°#∞ =∞#rq`åÅ#∞ ã¨Êi≈ã¨∞OÎ k. "å`«ûÅº ÉèHí ,Î˜ ãŸºÉèHí ,Î˜ JO`ÕHÍ^Œ∞ "Õ^•O`«
JÑ¨ÇÏ¨ iOz# „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù#‰õΩ |∞kúKÑ≥ Ê¨ _®xÔH· `å<Õ ÖËQÅÆ ∞QÍ ÉÏÅ∞iQÍ =∂i# =∞^èŒ∞~°ÉèíHÎ̃, *Ï˝#ÉèíHÎ̃, P~°ÎÉèíHÎ̃... WÖÏ Jxfl ~°HÍÅ
|Ç¨ï~°∂Ñ¨^•è ~°} bÅ, HÍoÜ«∞ =∞~°#Ì O, QÀ=~°<ú À^Œ~ú } ° ,Ñ¨Ó`«<åk ^≥`· ∞« ºÅ ÉèHí ÉÎ̃ Ïè "åÅ‰õΩ P^è•~°O NHõ$+¨µ_‚ ∞» .
qKå~°}‰õΩ,
ãÖÇ¨~°O, ~åã¨bÅ, qâ◊fi~°∂Ñ¨ „Ñ¨^~Œ ≈° #, ^•"åyfl ÉèHí } ∆õ O, =∞~°}O˜ z# QÆ∞~°∞ 'ÜÕ∞ Ü«∞^ä• =∂O „Ñ¨Ñ^¨ ºŒ O`Õ `åOãÎ̈^=·≥ä Ü≥∂QÆ`«`åÎfixH˜ Hõ$+¨‚QÍ^äŒ,
Ñ¨Ù„`«∞x „|uHÕK«_O» , XˆH ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Ñ¨Å∞KÀ@¡ ™êH∆Í`«¯iOK«_O» ..."≥Ú^ŒÖ#·ˇ q Éèí*Ï=∞ºÇ¨Ï"£∞— Hõ$+¨É ‚ ’^èŒ PÅO|#Å∞QÍ
J#∞HõiOK«ÖxË P~å^èºŒ bÅÅ∞. 'Z=~°∞ U q^èOŒ QÍ P„â◊~Ú™êÎ~À "åix P q^èOŒ xeKå~Ú. ÉÏÅº^Œâ◊
Jq Hˆ =ÅO `«Åz `«Åz `«#‡Ü«ÚÅO HÍ=eûO^Õ. =∂`åÑ≤`$« ÉèHí ,Î˜ ^è~Œ ‡° x+¨,ª QÍ J#∞„QÆÇÏ≤ ™êÎ#∞— Jx w`åKå~°∞ºxQÍ É’kèOz# #∞Oz Ñï}`«^âŒ ◊ =~°‰Ωõ
Ü≥∂QÆq^Œº– "≥Ú^ŒÖ#·ˇ q J#∞ãïOK«=Åã≤# P~å^èºŒ ^è~Œ å‡Å∞. D ~Ô O_çO\˜x Ñ¨~=° ∂`«∞‡_»∞, P =∂@‰õΩ `«# Hõ^<Œä Õ L^•Ç¨Ï~°}QÍ Hõ$+¨‚`«`«Î fiO
K«H¯õ QÍ ã¨=∞#fi~ÚOz# ÑïÑ¨Ó~°∞_‚ ∞» "åã¨∞^Õ=Ù_»∞. #~°`fi« <å~åÜ«∞}Ï`åfiÅ K«∂Ñ≤OKå_»∞. Ñ¨~∞° ã¨"kÕ x Ö’Ç¨ÏO ZÖÏ `åH˜<å
"Õ∞eq∞ HõÅ~ÚHõ. |OQÍ~°O J~Ú#@∞¡ U ÉèÏ=O`À Z=~°∞ ZÖÏ
=∞#rq`åÅ#∞
Hõ$ëê‚=`å~°OÖ’ =∞~À „Ñ¨`ºÕ HõO 'QÆ∞~°∞`«fiO—. ã¨~fi° "Õ^Œ "Õ^•O`« ™ê~°É∂íè `«"∞≥ #ÿ Hõ$+¨µx‚ KÕi<å =Ú‰õΩÅÎ Ü«∂º~°∞. ÉèÏ"åÅ∞ "åiq– ã¨Êi≈ã¨∞ÎOk.
'ÉèQí =Æ næ`—« #∞ J#∞„QÆÇÏ≤ Oz# [QÆ^∞Œ ~æ ∞° =Ù J`«_∞» . LÑ¨x+¨^•fiHÍºÅ∞ <ÕÅÃÑ· Hõ$+¨µ_‚ ∞» ÉèÏ"åf`«∞_»∞, Ü≥∂wâ◊fi~ˆ â◊fi~°∞_»∞. JO^Œ∞Hˆ
x["≥∞ÿ HõxÑ≤Oz# bÅÖË Hõ$+¨K‚ +Õ Åì̈ ∞. JO\© JO@‰õΩO_® Hˆ =ÅO Ö’Hõ~H° } ∆õ ‰õΩ "åi ÉèÏ"åÅ∞ Ü≥∂QÍÅÜ«∂º~Ú.
240 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 241
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
1. ÑïÑ¨Ó~å‚=`å~°O, 2. =Ú‰õΩO^•=`å~°O (=ÚH˜xÎ zÛ# J=`å~°O),
3.Ü≥∂wâ◊fi~å=`å~°O, 4. `«`åÎ fi=`å~°O, 5. ^è~Œ å‡=`å~°O, 6. J=∞$`å=`å~°O, N ^Œ∞~åæÜ∞ÿ≥ #=∞ó
7. PKå~åº=`å~°O WÖÏ Z<Àfl qt+¨ì<å=∂Å`À qq^èŒ HÀ}ÏÅÖ’ D
bÖÏ=`å~åxfl ^Œi≈OK«=K«∞Û. qâ◊fi=∞O`å "åºÑ≤Oz, x~°fiÇ≤ÏOKÕ Ñ¨~°=∞
^Õ=H©=ã¨∞^Õ=ÙÅ∞, Ü«∞â’^•#O^Œ∞Å∞, QÀ=ÙÅ∞, QÀáêÅ‰õΩÅ∞, QÀÑ≤HõÅ∞, K≥`· <« åºxfl [QÆÔŒ |QÍ P~åkèOKÕ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O
J„‰õÄ~° L^Œú=ÙÅ∞, ‰õΩ|˚, ‰õΩKÕÅ∞_»∞, áêO_»=ÙÅ∞, „^ÒÑ¨k, cèëê‡Kå~°∞º_»∞, âßˆHÎÜ«∞O.
„â◊√`«^"Õ å |Ç¨ïâßâ◊√fiÅ∞, <å~°^•k =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞... WÖÏ ZO^Œ~À Hõ$+¨„‚ ¿Ñ=∞Ö’, U 'â◊H—Î̃ =Å# „|Ç¨‡kÑ≤Ñe‘ Hõ Ñ¨~º° O`«O KÕ`#« ^Œ∞~°æ=∞"≥∞ÿ#k
Hõ$+¨‚ Hõ$áêã¨=Ú„^ŒOÖ’ =Úxy# ^è#Œ ∞ºÅ∞. =∞=Ù`«∞#fl^À P â◊Hˆ Î ^Õq. "Õ^•Å∞ "≥Ú^ŒÅ∞H˘x ^Œ∞~°æ.
J=`å~° Ñïã¨=∂Ñ≤Î `«~∞° "å`« ‰õÄ_® ZO^Œ~À Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ Hõ$+¨Ü ‚ ∂≥ QÆO`À =ÚHÎ̃ Ñ¨Ù~å}ÏQÆ=∂Å =~°‰Ωõ P [QÆ<å‡`«#∞ ^Õg <å=∞O =∞#ã¨∞H©, =∂@H©
#O^•~°∞. g∞~åÉÏ~Ú, `«∞HÍ~åO, ã¨∂~°^•ãπ– =O\˜ ZO^Œ~À =∞Ç¨#∞ÉèÏ=ÙÅ∞ `À H©iOÎ Kå~Ú. D <å=∂xH˜ '„Ñ¨HÍâ◊ ã¨fi~°∂Ñ≤}—˜ JO^Œx Ñ¨~`° `« Î« fi"Õ∞
Hõ$+¨É‚ Híè `Î˜ À `«iOKå~°∞. <å~åÜ«∞}f~°∞Å÷ ∞, bÖÏâ◊√‰õΩ_»∞, K≥`· #« º=∞Ç¨„Ñ¨É∞íè =Ù... Jx J~°O÷ .
^Œ∞~°æ=∞O. (JO^Œ~°∂
"≥Ú^ŒÖ#·ˇ Ü≥∂wO„^Œ∞Å∞ Hõ$+¨`‚ `« Î« fiOÖ’ `å^•`«‡ºO K≥O^•~°∞. Jxfl\˜H© K≥·`«<åºxfl („Ñ¨HÍâßhfl) „Ñ¨™êkOKÕ
"Õ}∞QÍ#Ö’Å∞xQÍ `«# <å^Œãfi¨ ~°∂áêxfl K«∂Ñ≤# D Ñ¨~O° *’ºu, áêOK«[#º ã¨fiÜ«∞O„Ñ¨HÍâ◊Hõ â◊HÎ˜ '^Õq—. =∞~˘Hõ J~°O÷ – „H©_Oç K«∞ `ÕeQÍæ „Ñ¨"tÕ OK«ÖxË k).
â◊OMÏxfl ÑëHÕz *ÏQÆ$u HõeyOKå_»∞. =∞#Å#∞ F^•iÛ "≥∞ÿ=∞~°Ñ≤Oz #k ^Õq. (n=º`Õ „H©_u» Wu). ZO`À ™ê^è#Œ `À,
"≥#∞fl`«\ ì˜ ÉÏã¨@QÍ xez QÆ=∂ºxfl xˆ~tÌ Oz, rq`åxH˜ ÑïÑ¨Ó~°`‚ « x=fiQÆey# bÅQÍ „Ñ¨ÑO¨ Kåxfl x~°fiÇ≤ÏOK«_"» ∞Õ „H©_.» J`«ºO Ü≥∂QÆO`À á⁄O^Œ=Åã≤#
Ñ¨~=° ∞^≥=· O NHõ$+¨µ_‚ ∞» . 'Hõ$+¨—‚ â◊ÉÏÌxH˜ 'hÅ"≥∂Ç¨Ï#∞_»∞— Jx =∂„`«"∞Õ J~°O÷ `« ã¨=∞~°O÷ QÍ ã¨~fi° A˝~åÖˇ#· P `«e¡ #_»∞Ñ¨Ù`«∞#fl^Õ `«`«Î fi=∞k.
HÍHõ– 'ã¨~åfiHõ~°¬}jÅ∞_≥·# Ñ¨~°=∂`«‡—, 'ã¨zÛ^•#O^Œã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞—, 'áêÑ¨ D qâ◊fiO. „Ñü"åiÖ’#∞#fl K≥`· #« º"Õ∞ ^Õq. D
ãÖÇ¨~°‰Ωõ _»∞— J<Õ J<ÕHÍ~å÷Å÷ ∞<åfl~Ú. <å=∂xH˜ „áê^è•#ºO "Õ^•ÅÖ’ ã¨Ê+ì̈OQÍ HõxÑ≤ JO^Œ∞ˆH '^Œ∞~°æ— JO>Ë
P J~å÷Å#∞ Pq+¨¯iOz# NHõ$+¨‚ Ñ¨~=° ∂`«‡‰õΩ HÔ "· ∂≥ _»∞ÊÅ∞. ã¨∞ÎOk. 'Ñ¨~°`«`«Î fiO—
''„Ñ¨}À ^Õg ã¨~ã° fi¨ f—— (Ñ¨~„° |Ç¨Ï‡) Jx
''^Œ∞~åæO ^ÕgO â◊~} ° =∞Ç¨ÏO„Ñ¨Ñ^¨ ºÕ ——
''ã¨~ˆ fi "≥· ^Õ"å ^Õg=Ú„Ñ¨`ã« ∞¨ ó÷ ——
„Ñ¨^è•<å~°÷O.
''^Õg ¿ÇÏºHÍ„„QÆU"åã‘`—ü —
''^ÕgO "åK«=∞[#Ü«∞O`«^"Õ åó——
– WÖÏ Z<Àfl "Õ^=Œ ∞O„`åÅ∞ [QÆÔŒ |#∞ ^Õg
<å=∞O`À H©iOÎ Kå~Ú.
242 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 243
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
^Õ=ÙºÑ¨x+¨`∞« ,Î ^Õ=º^ä~Œ fi° j~°¬O– J<Õ "Õ^ÉŒ Ïè QÍÅ∞ ‰õÄ_® „Ñ¨ãk≤ .ú Ñ¨Ù~å}ÏÅ∂ K≥|∞`ÀOk.
^Õg Ñ¨Ù~å}O, ^ÕgÉèÏQÆ=`«O, ^Õg=∂Ç¨`«‡ºO– JO@∂ '^Õg—<å=∂<Õfl ^Œ∞~°=æ ∂ã¨∞~°ÇÏ¨ O„f `åfi`ü
¿Ñ~˘¯<åfl~Ú. ÅH©;^Õq, ^Œ∞~åæ^qÕ ... ^Œ∞~ˆ uæ =∞=∞ <å=∞Ü«∞óII
WÖÏ Jxfl =¸~°∞ÅÎ ‰õΩ ^Õg<å=∞O =º=Ç¨~°O. 4. ^Œ∞~°=æ Ú JO>Ë 'HÀ@— Jx ‰õÄ_® J~°O÷ . Ñ¨~∞° Å
XˆH ^Õg Wxflq^è•Å J~åkèOK«|_»∞`«∞Ok. D ^Õq<å=∂Å∞, ~°∂áêÅ∞ ÉÏ^èŒÖË‰õΩO_®, =∞#Å#∞ ~°H˜∆OKÕ P„â◊Ü«∞O
`«`Î« fi ãÖHˆ `åÅ∞. ^Œ∞~°Oæ . J^Õq^èOŒ QÍ P„â◊~ÚOz# Éè‰í Ωõ ÅÎ #∞
XH˘¯Hõ¯ <å=∞OÖ’ J#O`å~å÷Å∞ Wq∞_ç LO_»@O KÕ`«, P <å=∂Å∞ Jxflq^è•Å P^Œ∞‰õΩ<Õ `«e¡ ^Œ∞~°.æ
=∞O„`åÅ∞QÍ [Ñ≤OK«|_»∞`«∞<åfl~Ú. `åfi=∂„t`å<åO # qÑ¨#fl~å}ÏO
=ÚYºOQÍ– â◊~#° fl=~å„`«∞Ö’¡ ^Õq Ñ¨~å„Hõ=∞ ã¨fi~°∂áêxfl ãÖÉèÏq™êÎ~∞° . `åfi=∂„t`åÇ¨º„â◊Ü∞« `åO „Ñ¨Ü∂« OuII ^Œ∞~°æ=Ú
=∞Ç≤Ïëêã¨∞~åk ^Œ∞+ì̈â‰◊ Ωõ eÎ fl ^Œ∞#∞=∂_ç# ^Œ∞~°Qæ Í J=∞‡#∞ JiÛ™êÎ~∞° . ''x#∞fl P„â◊~ÚOz# #~°∞Å‰õΩ qÑ¨`∞« ÅÎ ∞O_»=Ù. JO>Ë 'HÀ@— Jx J~°O÷ .
'^Œ∞~åæ— <å=∞"Õ∞ XHõ =∞Ç¨=∞O„`«O. x#∞fl P„â◊~ÚOz#"å_Õ, ãïÜ≥∞ÿ # ^•xfl P„â◊ Ñ¨~°∞Å ÉÏ^èŒ ÖË‰õΩO_®,
1. ^Œ∞~°=æ ∞"≥∞#ÿ k ^Œ∞~°.æ =∞#ã¨∞H©, =∂@H© JO^Œx Ñ¨~`° `« Î« fi"Õ∞ ^Œ∞~°=æ ∞O. ~ÚOz#"å_»∞—— (^Õg=∂Ç¨`«‡ºO – =∂~°¯O =∞#Å#∞ ~°HO∆˜ KÕ
(JO^Œ~∂° `ÕeQÍæ „Ñ¨"tÕ OK«ÖxË k). ZO`À ™ê^è#Œ `À, Ü≥∂QÆO`À á⁄O^Œ _ÕÜ«∞Ñ¨Ù~å}O).
P„â◊Ü∞« O ^Œ∞~°Oæ .
=Åã≤# `«`Î« fi=∞k. JO^Œ∞Hˆ '^Œ∞~°—æ JO>Ë 'Ñ¨~`° `« Î« fiO— (Ñ¨~„° |Ç¨Ï‡) Jx D ÉèÏ=#Ö’ '^Œ∞~åæ— JO>Ë 'P„â◊Ü∞« â◊H—Î̃
„Ñ¨^è•<å~°÷O. Jx J~°O÷ . J^Õ q^èOŒ QÍ
Ü«∞™êºó Ñ¨~`° ~« O° <åã≤Î 5. "ÕÔŒ ^Œ∞~°#æ ∞ '`å~°}â© H◊ —Î˜ QÍ ¿Ñ~˘¯Ok. ^•\Õ P„â◊~ÚOz# Éè‰í Ωõ ÅÎ #∞
ÃãÛ· ëê ^Œ∞~åæ „Ñ¨Hi© `Î å KÕ â◊H–Î˜ ^Œ∞~°.æ HõëêìÅ Hõ_e» #∞O_ç `«# Éè‰í Ωõ ÅÎ #∞ Jxflq^è•Å P^Œ∞‰õΩ<Õ
'^Õxfl q∞Oz =∞~À `«`fi« O ÖË^À J^Õ ^Œ∞~°—æ , Jx "≥k· Hõ x~°fiK«#O. ^•\Õz, X_»∞#¤ KÕ~ˆ Û <å=QÍ "ÕÔŒ ^Õgx `«e¡ ^Œ∞~°æ.
2. ^Œ∞ó J<Õ â◊ÉÏÌxH˜ gÅ∞HÍxk. Éèií OK«ÖxË k Jx J~°O÷ . ^Œ∞+¨`ì fi« O, ^Œ∞~å‡~°Oæ , =i‚OzOk.
^Œ∞~åKå~°O, ^Œ∞óYO, ^Œ∞óã≤÷u... W=hfl '^Œ∞ó—â◊|ÌO`À ‰õΩ_ç# Ñ¨^•Å∞. ''<å "Õ= ã≤O^è∞Œ O ^Œ∞i`å`«ºyfló——
g@xflO\˜x ã¨=¸ÅOQÍ `˘ÅyOKÕ P#O^Œ â◊HÎ˜ ^Œ∞~°.æ ''^Œ∞~åæO ^ÕgO â◊~} ° O=∞Ç¨ÏO „Ñ¨Ñ^¨ ºÕ
''~åQÆO, =∞^ŒO, "≥∂Ç¨ÏO, zO`«, JÇ¨ÏOHÍ~°O, =∞=∞`«, áêÑÖ, ã¨∞`«~ã° ≤ `«~¿° ã #=∞ó——
„HÀ^èOŒ , Ö’ÉèOí , Ñï„QÆÇÏ¨ O "≥Ú^ŒÖ#·ˇ ^ÀëêÅ#∞ Ç¨ÏiOKÕ ^Õq—— – Jx – =O\˜ "Õ^Œ=∞O„`åÅ∞ D ÉèÏ=##∞ K≥|∞
âß„ãÖÎ q=iOzOk. `«∞<åfl~Ú.
3. "Õ^Œ ^è~Œ å‡xH˜ qÑ¶∂¨ `«O HõeyOz, ^Õ=`«Å‰õΩ Ãã`· O« ÖÁOQÆx ^Œ∞~°∞_æ ∞» `åO ^Œ∞~åæO ^Œ∞~°=æ ∂O ^ÕgO
J<Õ ~åHõã∆ ∞¨ x ãÖÇ¨ÏiOK«_O» KÕ`« '^Œ∞~åæ— <å=∞O =zÛ#@∞¡ ^Õg ÉèÏQÆ=`«O ^Œ∞~åKå~° qÑ¶∂¨ uhO I
244 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 245
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
#=∂q∞ Éè=í cè`ÀÇ¨ÏO
ãÖ™ê~å~°=‚ `åi}©"∞£ II ÅH©;Hõ$Ñ¨xKÕÛ Ñ¨~fi° O
''JO`«∞Ñ¨@xì `«`Î« fiOQÆÅ ^Œ∞~åæ^qÕ , ^Œ∞~åKå~åÅ#∞ #tOÑ¨*¿Ë ã`«e.¡ „Ñ¨^À+¨
ãÖ™ê~° ã¨=Ú„^•xfl ^•\ÕKÕ P ^Õqx Éè=í cè`∞« _»<#·≥ (ãÖ™ê~°O =Å¡ "≥·kHõ ãÖã¨¯ $uÖ’ náê=o =∞Ç¨Ñ¨~fi° O. ã¨=∞Ü«∞OÖ’
ÉèíÜ«∞Ñ¨_Õ) <Õ#∞ #=∞ã¨¯iã¨∞Î<åfl#∞——. Jx ^Õ=º^äŒ~°fij~°¬O '^Œ∞~°æ— <å=∂xH˜ nxH˜ =ÚO^Œ∞ ~ÀA, =∞~°∞ã¨\ ˜ k#O ‰õÄ_®
x~°fiK«<åezÛOk. =∞Ç¨Ñ¨~åfiÅ∞. (™êÜ«∞OHÍÅO) Wà◊¥§
Pã¨∞sâ◊‰õΩÎÅ#∞ #tOÑ¨*Ëã≤, ˆH∆=∞OHõ~°"≥∞ÿ# ™êufiHõ â◊‰õΩÎÅ#∞ Ñï~°H˜∆OKÕ Pâ◊fiÜ«Ú[ J=∂"åã¨º náÈ`«û= Ñ¨~fi° O, Hõ$+¨‚ "åH˜à◊¥§ â◊√„ÉèíO KÕã≤
âßOux „Ñ¨™êkOKÕ [QÆÔŒ |‰õΩ ã¨∞=∞<ÀO[e. K«`«∞~°Ìt #~°Hõ K«`«∞~°Ìt HÍsÎHõ áê_»ºq∞ HÍsÎHõ ÅH©;Ñ¨Ó[#∞ PK«iOKåe.
„=`å~°OÉèíO. J@∞ÃÑ· ÅH©;ã¨fi~°∂ÑÖQÍ
Jyfl^ŒQÍúâÛ◊ ÜÕ∞ r"å Ü≥∂Ñ¨º^ŒQÍúó ‰õΩÖË=∞=∞ I náêÅ#∞ "≥eyOKåe.
L[fiÅ *’ºuëê^ŒQÍú¿ãÎ Ü«∂O`«∞ Ñ¨~=° ∂OQÆuO II nÑ¨ =∂eHõÅ`À
=∞Ç¨ÅÜ«∞ Ñ¨H∆ÍÖ’¡ =zÛ# Ñ≤`«$^Õ=`«Å‰õΩ,
QÆ$Ç¨Ï „áêOQÆ}ÏÅ∞,
'LÅ¯Å∞— (H˘~°=ÙÅ∞) K«∂Ñ≤Oz, "åà◊√§uiy W`«~°
^Õ"åÅÜ«∂Å∞,
Ö’HÍÅ‰õΩ "≥àO¡ı ^Œ∞‰õΩ ^•i K«∂Ñ¨_O» #~°Hõ K«`∞« ~°tÌ
™êÜ«∞O„`«O<å_»∞ XHõ qkè. `«∞Åã≤HÀ@Å∞, `À@Å∞
'Ü«∞=∂k— Ö’HÍÅ‰õΩ (Ñ≤`$« Ö’HÍÅ‰õΩ) =∂~°Oæ "≥Ú^ŒÖˇ·#q
K«∂Ñ¨_O» KÕ`« D K«`∞« ~°tÌ H˜ '#~°H—õ <å=∞O LOk. JÅOHõiOKåe.
=∞~°}Õz#"åiH˜ #~°HõÉÏ^èŒ LO_»~å^Œ<Õ D náêÅ∞ "≥eyOz#
ÉèÏ==¸ WO^Œ∞Ö’ LOk. D qâßfiãÖ "≥#∞Hõ KÀ@ ^•i„^•ºÅ∞ `˘Åy,
Ñ¨Ósfi‰õΩÅ Ñ¨@¡ Pf‡Ü«∞`«, ÉèíH˜ÎÉèÏ"åÅ∞ ^Àº`«Hõ Ñ‘_Å» ∞ #tOz
=∞=Ù`å~Ú. ã¨∞YãÖ`ÀëêÅ∞, ã≤~°∞Å∞
WHõ náê=o<å_»∞ q^è∞Œ Å∞QÍ– „áê`«óHÍÅOÖ’
=iúÅ∞¡`åÜ«∞x ^è•i‡Hõ
JÉèºí OQÆ™êfl#O, „Ñ¨^À+ÖÖ’ nÑ¨^•#O, ÅH©;Ñ¨Ó[
Å#∞ xˆ~tÌ OKå~°∞. XO\˜H˜ `≥Å· O ~åã≤, #Å∞QÆ∞
„QÆO^ä•Å =∂@.
ÃÑ\˜,ì `«ÅO@∞ ™êfl#O KÕÜ∞« _®xfl 'JÉèºí OQÆO— JO
\Ï~°∞. `≥Å· OÖ’ ÅH©;, [ÅOÖ’ QÆOQÆ– D k<å#
246 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 247
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ã¨xflÇ≤Ï`«∞Öˇ· LO\Ï~°x âß„™ÈÎH˜Î. JO^Œ∞ˆH JÉèíºOQÆ™êfl#O Sâ◊fi~°º„Ñ¨^ŒO, L`«û"åÅh, ãÖ|~åÅh J@∞ LOz, D J=∂
Ñ¨q„`«Hõ~°O. "åã¨º P^è•ºu‡Hõ ™ê^è#Œ ‰õΩ L`«¯ $+ì̈"∞≥ #ÿ k. ^è•º<å
„Ñ¨^À+¨ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ (™êÜ«∞OHÍÅO) Wà◊¥§ "åH˜à¥◊ § â◊√„ÉèOí KÕã≤ ÅH©; xH©, [áêxH© D ~ÀA „âı+¨ª"≥∞ÿ#k. náê=o
Ñ¨Ó[#∞ PK«iOKåe. J@∞ÃÑ· ÅH©;ã¨fi~°∂ÑÖQÍ náêÅ#∞ "≥eyOKåe. nÑ¨ =ÚO^Œ∞, "≥#∞Hõ ~ÀAÖ’¡ HõeÑ≤ Wk k#„`«Ü«∞
=∂eHõÅ`À QÆ$Ç¨Ï „áêOQÆ}ÏÅ∞, ^Õ"åÅÜ«∂Å∞, `«∞Åã≤HÀ@Å∞, `À@Å∞ Ñ¨~fi° OQÍ H˘xfl âß„™êÎÅ∞ ¿Ñ~˘¯<åfl~Ú. HÍiÎHõ â◊√^Œú ~å„u
"≥Ú^ŒÖ#·ˇ q JÅO HõiOKåe. D náêÅ∞ "≥eyOz# KÀ@ ^•i„^•ºÅ∞ `˘Åy, áê_»ºq∞ <å_»∞ ‰õÄ_®, =ÚO^Œ∞ =¸_»∞ ~ÀAÖÏ¡Qˆ „áê~°OÉèOí Ö’ ÅH©;Ñ¨Ó[,
Ñ‘_Å» ∞ #tOz ã¨∞YãÖ`ÀëêÅ∞, ã≤~∞° Å∞ =iúÅ∞¡`åÜ«∞x ^è•i‡Hõ „QÆO^ä•Å =∂@. JÉèºí OQÆ ™êfl#O KÕÜ∂« e. nÑ¨ „Ñ¨HÍâ◊#O KÕã#≤
HõÅâ◊OÖ’QÍh, „Ñü=∂ ~°∂ÑÖÖ’QÍh, ^è#Œ ~°∂ÑÖÖ’ QÍh ÅH˜∆ ‡x ëÈ_»â’ D ~ÀA# QÀ=~°#ú Ñ¨Ó[ q^è∞Œ ºHõOÎ . |$O^• `«~∞° "å`«– qO^Œ∞
Ñ¨Kå~åÅ`À Ñ¨ÓlOKåe. `«~∞° "å`« nÑ¨~∂° Ñ¨ ÅH˜∆ ‡x P~åkèOKåe. HÍOu =#OÖ’x QÀ=~°ú#yix Hõ$+¨‚~°∂ÑÖQÍ P~åkè
Éè’[<åÅ P~°yOÑ¨Ù,
|Ç¨ïq<åº™êÅ∞, qÖÏ™êÅ#∞ ÉÏ}ÏãÖKåÅ ~°∂ÑÖÖ’ ^Œi≈™êÎO. ÅH©;<å=∂ ™êÎ~∞° . Jk ‰õΩ^Œ~x° "å~°∞ `«# WO@<Õ QÀ=∞Ü«∞O
xH˜ HÍOu, â’Éè,í Hõà,◊ Sâ◊fi~°ºO– Jx J~å÷Å∞. "å\˜ ã¨=∂Ç¨~° ã¨fi~°∂Ñ¨"∞≥ #ÿ (P=Ù ¿Ñ_») J=∞iÛ, ^•xfl QÀ=~°#ú Ñ¨Ó[QÍ ÉèÏqO "Õ_»∞HõÅ `«~°∞"å`«–
ÅH©;^Õqx P~åkèOKÕ Ñ¨~fi° q∞k. z JiÛOKåe. J^Õq^èŒOQÍ QÀÑ¨Ó[ KÕÜ«∂e. J~°ú~å„u ^•\ÏHõ Wà◊¥§
'Ö’ÔHH· õ náêO‰õΩ~å— (Ö’HÍÅ‰õΩ "≥Å∞QÆ∞#∞, â’Éè#í ∞ „Ñ¨™êkOKÕ nÑ¨ÑÙ¨ "≥ÚÅHõ) PHÍâ◊náêxfl ‰õÄ_® ã¨=∞iÊOKÕ ~ÀA Wk. "åH˜à¥◊ § `«∞_çÑO≤ KåÅx
Jx ã¨∞ÎuOKÕ ÅH©;=∂`«#∞ *’ºuóã¨fi~°∂ÑÖQÍ Pq+¨¯iOK«_»O WO^Œ∞Ö’ náê=o<å\˜ ÅH©;Ñ¨Ó[, =∞~°∞<å_»∞ QÀÅH©; ^èŒ~°‡âß„ãÎ̈O K≥|∞`«∞Ok.
PO`«~°ºO. Ñ¨Ó[QÍ [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
XH˘¯Hõ¯ „áêO`«OÖ’ XH˘¯Hõ¯ q^èOŒ QÍ ãÖ|~åÅ∞ [i¿Ñ Ñ¨~fi° q∞k. H˘xfl ^è<Œ åxfl, HÍOuh, áê_ç ÑÖ@Åh ''ã≤i`«e—¡ —QÍ nxfl
„áêO`åÖ’¡ ÅH©; QÆ}Ñü q„QÆÇ¨ Å#∞ P~åkè™êÎ~∞° . H˘xfl KÀ@¡ ÃÑ^ŒHÌ „õ ~°Å#∞ JiÛOz J#∞„QÆÇ¨xfl á⁄O^ÕO^Œ∞‰õΩ D Ñ¨~°fi ''JÅH©; xã¨û~°}O——
=∞O_çOz QÆQ#Æ O "≥Ñ· Ù¨ K«∂Ñ≤ã∂¨ Î `«=∞ Ñ≤`$« ^Õ=`«Å#∞ ã¨‡i™êÎ~∞° . k<åÅ#∞ PK«i™êÎ~∞° . JO\Ï~°∞.
~å„u „áê~°OÉèOí Ö’ ÅH©;Ñ¨Ó[, nÑ¨ „Ñ¨HÍâ◊#O KÕã#≤ `«~∞° "å`«– qO^Œ∞ JO>Ë– ^Œi„^•Å#∞

Éè’[<åÅ P~°yOÑ¨Ù, "Õ_∞» HõÅ `«~∞° "å`«– J~°~ú å„u ^•\ÏHõ Wà◊¥§ "åH˜à¥◊ §
`˘ÅyOK«_»O.
`«∞_çÑO≤ KåÅx ^è~Œ ‡° âß„ãÖÎ K≥|∞`«∞Ok.
nxfl ''JÅH©; xã¨û~°}O—— JO\Ï~°∞. JO>Ë– ^Œi„^•Å#∞ `˘ÅyOK«_O» .
náÈ`«û= K«`∞« ~°âÌ ßºó HÍÅ~å„uã¨∞Î Ñ¨~fi° ™ê I
=∞Ç¨~å„u ~°‡¿ÇÏâßxÜ«∞^Œº=∂"åã¨ºÜ«∂ Ü«Ú`å II
#~°Hõ K«`∞« ~°tÌ x 'HÍÅ~å„u— Jx, náê=m ~å„ux '=∞Ç¨~å„u— Jh =º=Ç¨ÏiO
zOk âß„ãÎ̈O. (â◊HÎ̃ ãÖQÆ=∞ `«O„`«O)
248 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 240
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ã¨∂~°ºK«O„^•^Œ∞Å∞ x™êfi~°÷OQÍ, `«=∞ ^èŒ~å‡Å#∞
ã¨fiã≤Î `«ÑÊ¨ ‰õΩO_®, [QÆuH˜ =∞OQÆàÏÅ#∞ Hõeyã¨∞<Î åfl~°∞.
"åi=ÖË ã¨~°fi=∂#"åo ã¨~°fiâ◊√ÉèíHõ~°OQÍ ÉèÏqO 'Jã≤Î— â◊|ÌO
â◊√ÉèÏxfl HÍOHÕ∆ K«_O» "≥k· Hõ ãÖã¨¯ $uÖ’ „Ñ¨^•è <åOâ◊O. „Ñ¨H$õ u â◊‰Ωõ ÅÎ ∞, Kåe, ÉèÏ+≤OKåe, =º=Ç¨ÏiOKåe.
P â◊‰Ωõ ÅÎ #∞ Jkè+Oª≤ z x~°fiÇ≤ÏOKÕ ^Õ=`«Å∞, HÍÅ~°∂ÑÖÖ’ L#fl ^≥=· O...
'LxH˜—x `≥eÜ«∞
U Ñ¨Ù}ºHÍ~åºÅ∞ KÕã<≤ å z=~°‰Ωõ 'ã¨fiã≤Î Ñ¨ÅHõ_O» —
"Õ∞Å∞ HõeyOKåÅ<Õ Pâ◊Oã¨ "Õ^Œ=∞O„`åÖ’¡ â◊H˜Î=∞O`«OQÍ QÀK«iã¨∞ÎOk. =∞# q^è•#O. JO>Ë 'JO`å =∞OQÆà◊Hõ~°OQÍ *Ëã∞¨ OÎ k. 'ã¨∞— J#QÍ
Ü«∞*Ï˝Ü∂« QÍk „Hõ`∞« =ÙÅ∞, ^è•º#Ü≥∂QÍk nHõÅ∆ ∞, Ñ¨Ó*Ï ™ÈÎ„`åk P~å^è#Œ Å∞ LO_®e— Jx PHÍOH˜∆OK«_»"Õ∞. ã¨$+≤ìÖ’ ã¨fiã≤Î "Õ∞Å∞. "Õ∞Öˇ·# LxH˜ÜÕ∞
â◊√Éèí ãÖHõÖÏÊÅ`À „áÈk KÕã#≤ "Õ. Ü«∞*Ï˝^∞Œ Å‰õΩ Ñ¶Å¨ O ã¨fiã≤.Î Ü«∞[˝ ã¨fi~°∂Ñ¨"∞Õ HõeyOKÕ"å~°∞ '^•`«Å∞, JÇ≤ÏO™êÑ¨~∞° Å∞, *Ï˝#∞Å∞– ã¨fiã≤Î. D Éèí=ºÉèÏ=
ã¨fiã≤.Î D "≥k· Hõ Ü«∞[˝``« Î« fi"Õ∞ ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨<å`«# ^è~Œ ‡° OÖ’ "åºÑ≤OzOk. Jx |∞∞ˆQfi^ŒO K«H¯õ QÍ `≥eÜ«∞*ËãO≤ k. ã¨fi~°∂Ñ¨"Õ∞ ã¨fiã≤Î^Õ=`«.
ã¨fiã≤#Î WO„^À =$^Œ„ú â◊"åó I ^ŒÜ∂« ã¨fiÉèÏ=O #∞Oz ^•#QÆ∞}O Ñ¨Ù_»∞`«∞Ok. Ü«∞*Ï˝xH˜ Ñ¶¨ÅOQÍ "Õ∞Öˇ·#
ã¨fiã≤Î #ó Ñ¨Óëê... II `«# ^ŒQ~æÆ ∞° #fl ^•xfl J~°∞›Ö#·ˇ "åiH˜ W=fi_»O XHõ ã≤u ÷ x á⁄O^•e. JO^Œ∞Hˆ
WO„^Œ ã¨∂~åºk ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ 'ã¨fiã≤Î— xK≥Û^Œ~°∞ QÍHõ!– Jx „â◊√`«∞Å∞ ã¨∞QÆ∞}O. D q`«~}° QÆ∞}O ‰õÄ_® ã¨∂~åºk k=º Ü«∞*Ï˝O`«OÖ’ ã¨fiã≤Î
¿Ñ~˘¯<åfl~Ú. =¸~°∞ÎÅ #∞Oz „QÆÇ≤ÏOKåe. HÍOux =i¬OKÕ K≥ÑÊ¨ _»O P#"å~Úf.
=∞#O^Œ~O° "Õ∞Öˇ#· ã≤u÷ Ö’ LO_®Å#flk D k=ºÑ¨ÔŒ Ö’x JO`«~å~°O÷ . ã¨∂~°∞º_»∞, |ÖÏxfl ‰õΩiÑ≤OKÕ Ñ¨~#˚° ∞º_»∞, ~°ãâ¨ H◊ xÎ˜ KÕÛ
ã¨∞{Jã≤Î ´ ã¨fiã≤.Î
Ñïã¨~åÅ#∞ Ñ¨q„`«OKÕã,≤
K«O„^Œ∞_»∞, P^è•~åxflKÕÛ =ã¨∞O^è~Œ .° .. WÖÏ Ñ¨~"° ∞Õ
'Jã≤—Î â◊|OÌ 'LxH˜—x `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ OÎ k. 'ã¨∞— J#QÍ "Õ∞Å∞. "Õ∞Öˇ#· LxH˜Ü∞Õ â◊fi~°∞x ã¨fiã≤Î ã¨fi~°∂Ñ¨"∞Õ „Ñ¨H$õ u ~°∂ÑÖQÍ Ñ¨~K° ∞« =∞#OLO_Õ ^ÕâO◊ ,
ã¨fiã≤.Î D Éè=í ºÉèÏ= ã¨fi~°∂Ñ¨"∞Õ ã¨fiã≤^Î =Õ `«. Ü«∞*Ï˝xH˜ Ñ¶Å¨ OQÍ "Õ∞Öˇ#· ã≤u÷ x ‰õΩOk. g~°O`å ^•`«$ã¨fiÉèÏ=O HõÅ"åˆ~. D ^•# HÍÅO, Ñïã≤u÷ – D
á⁄O^•e. JO^Œ∞Hˆ Ü«∞*Ï˝O`«OÖ’ ã¨fiã≤Î K≥ÑÊ¨ _»O P#"å~Úf. ÅHõ}∆ "Õ∞ ÉèQí =Æ O`«∞x Hõ~∞° }`«`Î« fiO. JO^Œ∞Hˆ D =¸_»∞ â◊√Éèãí u÷≤ Ö’
Ñïã¨~åÅ#∞ Ñ¨q„`«OKÕã,≤ =∞#OLO_Õ ^ÕâO◊ , HÍÅO, Ñïã≤u÷ – D =¸_»∞ QÆ∞}O HõÅ"å~°∞ ^Õ=`å ÅHõ} ∆ =Ú#fl L`«=Î ÚÖË. LO_®Åx HÍOH˜∆ã¨∂Î 'ã¨fiã≤Î
â◊√Éèãí u÷≤ Ö’ LO_®Åx HÍOH˜ã∆ ∂¨ Î 'ã¨fiã≤Î Ñ¨Ù}ÏºÇ¨Ï=K«#O— KÕÜ∞« _»O ‰õÄ_® =∞# W@∞=O\˜ ^•#QÆ∞}O HõÅ"åi =Å# Ñ¨Ù_»q∞H˜ Ñ¨Ù}ÏºÇ¨Ï=K«#O—
ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞OÖ’ „Ñ¨^•è # ÉèÏQÆO. ã¨fiã≤.Î JÖÏˆQ Ç≤ÏOã≤OKÕ ã¨fiÉèÏ=O ÖËx"åi =Å# KÕÜ∞« _»O ‰õÄ_® =∞#
=∞#"≥∞Ñ¨C_»∂ "Õ∞Öˇ#· =∂~åæ<flÕ J#∞ãïOKåe Jx "Õ^=Œ ∞O„`« ÉèÏ=#. ‰õÄ_® ˆH∆=∞O. *Ï˝#∞Å∞ `«=∞ q*Ï˝<å^Œ∞Å`À, ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞OÖ’
=∞#H©, [QÆuH© Ç≤Ï`«"∞≥ #ÿ â◊√Éè=í ∂~°Oæ . Jk 'ã¨fiã≤Î ÑÖ^ä•—. ãÖ™ê¯~°É’^è#Œ `À, ^è~Œ å‡K«~} ° `À [QÆuH˜ Ç≤Ï`«O „Ñ¨^è•# ÉèÏQÆO.
ã¨fiã≤Î ÑÖ^ä• =∞#∞K«~ˆ =∞– "Õ∞Öˇ#· =∂~åæ<flÕ J#∞ãï^•ÌO– Jx |∞∞ˆQfi^Œ Hõey™êÎ~∞° . D ^•#, JÇ≤ÏOã¨, *Ï˝#– QÆ∞}ÏÖË
=∞O„`«O. ã¨fiã≤Î QÆ∞}ÏÅ∞. D QÆ∞}ÏÅ∞#fl "åi`À ™êOQÆ`º« O
''ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å=Öˇ——– Jx K«H¯õ x =∂@#∞ ‰õÄ_® ¿Ñ~˘¯Ok „â◊√u=∂`«. =∞#‰õΩ ã¨fiã≤xÎ ã¨∞OÎ k.
250 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 251
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
^Œ^`Œ å, JÑ¶∞¨ fl`å, *Ï#`å... JO@∂ "ÕÔŒ D k=º ã¨fiÉèÏ"åÅ#∞ =ºHõOÎ
KÕã≤Ok. `Õ*’=∞Ü«∞ Ñ¨~fi° O
ã¨fiã≤Î^Œó ã¨fiã≤ÎHõ$`ü ã¨fiã≤Î I
ã¨fiã≤ÎÉèí∞H± ã¨fiã≤Î ^ŒH˜∆}ó II ã¨∂~°∞º_˘Hõ¯_Õ, Ñ¨$käfi XHõ¯>Ë.
''=∞OQÆàÏxflKÕÛ"å_»∞ (ã¨fiã≤Î^Œó), =∞OQÆà◊HÍ~°‰õΩ_»∞ (ã¨fiã≤ÎHõ$`ü), =∞OQÆà◊ Z<Àfl ã¨∂~°∞ºÅ∞#flÑ¨Ê\˜H© JxflO\˜Ü∞« O^Œ∞ XˆH =∞# Éè∂í q∞H˜
ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞ (ã¨fiã≤)Î , =∞OQÆàÏÅ#∞ ~°HO∆˜ KÕ"å_»∞ (ã¨fiã≤É÷ ∞íè H±), =∞OQÆàÏxfl =i÷Å¡ `Õ[ã¨∞û. J^Õ Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~° K≥`· #« ºO. â◊H˜ÎxKÕÛ
*ËÜÚ« "å_»∞– H˘#™êyOK«∞"å_»∞ (ã¨fiã≤Î ^ŒH} ∆˜ ó)——... JO@∂ q+¨µã‚ fi¨ ~°∂áêxfl Ü«∞^•k`«º QÆÒ« `Õ[ó ã¨∂~°∞ºxÖ’ L#fl `Õ[¿ãû `Õ[óã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞,
„Ñ¨ã¨∞ÎuOKå~°∞. =∞#‰õΩ „Ñ¨`º« Hõ=∆ ∞ÜÕ∞º Ñ¨~O° *’ºu. „áê} „Ñ¨^•`« J~Ú#
ÃÇ·ÏO^Œ= ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞OÖ’ ã¨fiã≤ÎHõ zÇ¨flxfl ~°zOK«_»O HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. =∞# Éè∂í q∞H˜ â◊HxÎ̃ KÕÛ `Õ[óã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞, „áê}
„Ñ¨^•`« J~Ú# Pk`«∞ºx– ã¨~fi° ^Õ=`å`«‡‰õΩxQÍ
Pk`«∞ºx– ã¨~fi°
=ÚYºOQÍ L`«~Î ^° âÕ O◊ Ö’ „Ñü â◊√ÉèHí Í~°ºOÖ’#∞ ã≤O^Œ∂~°O`À, Ñ¨ã∞¨ Ñ¨Ù`À ã¨fiã≤HÎ õ
Ñ¨^‡Œ O edOK«∞`å~°∞. ãÖÉèÏqOz– „Ñü ~ÀA PÜ«∞# L^ŒÜ∞« , Jã¨Î ^Õ=`å`«‡‰õΩxQÍ
w C Wk ã¨fiã≤H Î õ zÇ¨ÏflO. Wk FOHÍ~åxH˜ ~ˆ MÏ ~°∂ÑÖ. =∞Ü«∞, =∞^èºŒ HÍÖÏÅ#∞ =¸_»∞ ãÖ^èºŒ Å∞QÍ QÆ∞iÎO ãÖÉèÏqOz–
„Ñ¨}=(FO) ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥#· QÆ}ÑüH˜ QÆ∞~°∞QÎ Í nxfl edOz, P~åkèOK«_O» z– P HÍÅOÖ’ P k=º`Õ*’=¸iÎx P~åkèO „Ñü ~ÀA PÜ«∞#
`«O„`åÖ’¡ ‰õÄ_® HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. ã¨fiã≤Î ÉèÏ"åxH˜ Wk ãÖHˆ `«O. K«_O» =∞# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O.
L^ŒÜ«∞, JãÎ̈=∞Ü«∞,
D „Ñ¨}= K≥`· #« ºO „Ñ¨ÑO¨ KåxH˜ ã¨fiã≤xÎ „Ñ¨™êkOK«∞QÍHõ! J#∞x`«ºO ã¨∂~°∞ºx P~åkèOKÕ =∞# ãÖã¨¯ $
uÖ’ U =~°¬"Õ∞Ñ¶¨∂Å =Úã¨∞~°∞=Å¡<À PÜ«∞# =∞^èºŒ HÍÖÏÅ#∞ =¸_»∞
Hõ#|_»Háõ È`Õ P ~ÀA# '^Œ∞iÌ#O— J#∞‰õΩO\ÏO. ãÖ^èºŒ Å∞QÍ QÆ∞iÎOz–
JO>Ë ~ÀAÖ’ XHõ¯™êÔ~<· å ã¨∂~°∞ºx K«∂_®Åx
ÉèÏqOKÕ Q˘Ñ¨Ê ãÖ™ê¯~°O =∞# |∞∞+¨µÅOkOKå~°∞.
P HÍÅOÖ’ P
k=º`Õ*’=¸iÎx
''qq^èŒ ~åâ◊√ÅÖ’ ã¨∂~°∞ºx ãÖ„Hõ=∞}Ïxfl J#∞
ãïOz, Ñ¨Ù_»q∞ á⁄O^Õ ™œ~°âH◊ ÖÎ˜ ’ qaè#fl qâıëêÅ∞
P~åkèOK«_O» =∞#
<åfl~Ú. "å\˜<Õ „Ñü <≥ÖÏ XH˘¯Hõ¯ Pk`«º ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O.
~°∂ÑÖQÍ, ãÖ=`«û~° HÍÖÏxfl ^•fi^Œâ◊ =∂™êÅ
^•fi^Œâßk`«∞ºÅ∞QÍ ^Œi≈Oz qq^èŒ <å=∂Å`À
P~åkèã¨∞Î<åflO.
Ñ¨<≥flO_»∞ ãÖ„Hõ=∞}ÏÖ’¡ Ô~O_çO\˜H˜ Q˘Ñ¨Ê
252 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 253
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
„áê^è•#º=ÚOk. „Ñ¨H$õ uÖ’ QÆ}hÜ«∞"≥∞#ÿ XHõ `Õ[â◊≈HÎ̃ Ñï}Ï=∂xfl QÆ∞iÎOK« K≥|∞`ÀOk.
QÆeQˆ , ãÖ„HÍO`«∞eq. ^ŒH} ∆˜ ÏÜ«∞<åxH˜ "≥Ú^ŒÅ∞QÍ Hõ~å¯@Hõ ãÖ„Hõ=∞}Ïxfl, ''Ü«∂Ü«∂ã¨ûxflÇ≤Ï`å <å_»º™êÎ™êÎó Ñ¨Ù}º`«=∂
L`«~Î åÜ«∞}ÏxH˜ „áê~°OÉèOí QÍ =∞Hõ~° ãÖ„Hõ=∞}Ïxfl ÑïQÆ}™˜ êÎ~∞° . „Ñ¨HÍâßxfl ã¨‡ $`åó——
JkèHOõ QÍ á⁄O^Õ HÍÖÏxH˜ Wk „áê~°OÉèOí Hõ#∞Hõ, k=º*’ºuâ◊≈HÎ̃x „QÆÇÏ≤ Oz HÍOuã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥#· ã¨∂~°∞ºx J#∞ãïOz Ñ¨~åfi
P~åkèOKÕ Ñ¨~fi° OQÍ D ãÖ„Hõ=∞}ÏxH˜ „áê^è•#º=ÚOk. Å#∞ [~°∞Ñ¨Ù‰õΩ<Õ =∞# ãÖã¨¯ $uÖ’
XHõHÍÅO #∞Oz =∞~˘Hõ HÍÖÏxH˜ [iˆQ =∂~°∞Ê#∞ Ñ¨~fi° O JO\Ï~°∞. Ü«∞*Ï˝ '`«=∞™È=∂ *’ºu~°æ=∞Ü«∞— J<Õ "Õ^Œ=∞O„`«O #=∞™ê¯~°O, J~°º… O–
xH˜, ^è<Œ åxH˜, P~å^è#Œ Å‰õΩ, [Ñ¨`á« êÅ‰õΩ– D =∞Hõ~° ãÖ„Hõ=∞} Ñ¨Ù}ºHÍÅO ã¨∂~°ºÑ¨~"° ∞≥ #ÿ =∞O„`åÅãÖ^Œ~ƒ° Où Ö’<Õ K≥ÑÊ¨ |_çOk. D ~Ô O_»∂ ã¨∂~°∞º_çH˜
„áê=ÚYº"≥∞#ÿ k. D „áê^è•#ºO "≥k· Hõ q*Ï˝#OÖ’ ã¨Ê+ì̈OQÍ HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. #=∞™ê¯~°O, J~°…ºO– D Ô~O_»∂ ã¨∂~°∞º_çH˜ ã¨=∞iÊOz, P ÉèQí "Æ å#∞x
D "Õ^ãŒ O¨ „Ñ¨^•Ü«∞"Õ∞ ÉèÏ~°`^« âÕ =◊ ∞O`å qq^èŒ PKå~° =º=Ç¨~åÅ`À ÑÖ_»∞QÆ ã¨=∞iÊOz, P ÉèQí "Æ å#∞x J#∞„QÆÇ¨ xfl á⁄O^Õ q^è•
J#∞„QÆÇ¨ xfl á⁄O^Õ
™⁄QÆã∞¨ ãÖ`«iOK«∞‰õΩOk. Ñ¶Ö¨ Ïxfl á⁄O^Õ D HÍÅO ™ê^è#Œ Å‰õΩ ‰õÄ_® ã¨`Ê« eù <åÅ∞ =∞#‰õΩ L<åfl~Ú. D ~ÀA# P `Õ[óã¨fi~°∂
`åÅxã¨∞ÎOk. Ñ¨Ùx ã¨~fi° ^Õ=`å`«‡‰õΩx `≥Å∞ã¨∞H˘x, P~åkèOKåe. q^è•<åÅ∞ =∞#‰õΩ
ãÖ„HÍO`Ò Ü«∂x ^Œ`åÎx Wk XHõ q^èŒOQÍ #∂`«# ãÖ=`«û~å~°OÉèíO L<åfl~Ú.
Ç¨Ï"åûHõ"åºx ^•`«$aèó I HÕ^Œ ÉèÏqOK«=K«∞Û. HÍOu=∞Ü«∞"≥∞#ÿ XHõ Ñï D ~ÀA# P `Õ[óã¨fi~°∂
`åx x`«ºO ^Œ^•`«º~°¯ó }Ï=∞O Wk. D Ñï}Ï=∞O â◊√ÉèÏÅÔH· =∞Å∞Ñ¨Ù Ñ¨Ùx ã¨~°fi^Õ=`å`«‡‰õΩx
Ñ¨Ù#~°̊#‡x [#‡x II u~°QÍÅx D Ñ¨Ù}º"Õà◊ Ptã¨∂Î ^è•º#„áê~°<÷ å^Œ∞Å∞
ãÖ„HÍOu Ü«∞O^Œ∞ KÕ¿ã ^•<åÅ∞ Ç¨Ï=ºHõ"åºÅ Ñ¶ë`«OQÍ [#‡[#‡ÅH© x~°fiÇ≤ÏOKåe. `≥Å∞ã¨∞H˘x,
k=º"≥∞#ÿ Ñ¶e¨ `åÅ#∞ ã¨∂~°∞º_»∞ „Ñ¨™êk™êÎ_x» qâ◊fiã≤™êÎ~∞° . Ç¨Ï=ºO– ^Õ=`«‰Ωõ ã¨∂~åº`≥ Éè=í Ou Éè∂í `åx ã¨∂~ˆ º} áêe`åx`«∞I P~åkèOKåe. Wk XHõ
ã¨=∞iÊOKÕk. Hõ=ºO– Ñ≤`$« ^Õ=`«Å‰õΩ ã¨=∞iÊOKÕk. uÅ (#Å¡ #∞=ÙfiÅ∞) ^•#O, ã¨∂~ˆ ºÅÜ«∞O „áêÑ¨Ùfl=Ou Ü«∞ó ã¨∂~°ºó q^èOŒ QÍ #∂`«#
uÅÉèHí } ∆õ O– D ~ÀA# „âı+Oª¨ . JO^Œ∞Hˆ `≥Å#¡ ∞=ÙfiÅ∞ QÍx, #Å¡#∞=ÙfiÅ∞QÍh ™ÈÇ¨Ï"£∞=K«II ãÖ=`«û~å~°OÉèOí HÕ^Œ
D ~ÀA# ^Õ=Ñ¨Ó[‰õΩ, Ñ≤`$« `«~Ê° }ÏÅ‰õΩ ‰õÄ_® LÑ¨Ü∂≥ y™êÎ~∞° . Hõ~å‚@Hõ – Jx ã¨∂~ÀºÑ¨x+¨`∞« Î K≥|∞`ÀOk. ã¨∂~°∞ºx
ÉèÏqOK«=K«∞Û.
„áêO`«OÖ’ #∞=ÙfiÅ∞, ÉˇÅ¡O HõeÑ≤ ÑÖK«∞HÀ=_»O PKå~°O. =∞Ç¨~å„+¨ìÖ’ #∞OKÕ „áê}˜HÀ@∞¡ HõÅ∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. PÜ«∞# =Å<Õ
uÅ ãÖ„HÍOu Jx =º=Ç¨Ïi™êÎ~∞° . D ~ÀA# t"åÅÜ«∞OÖ’, t= ã¨xflkèÖ’ ã≤u÷ , ÅÜ«∞Å∞ ãÖÉèqí ã¨∞<Î åfl~Ú.
#∞=ÙfiÅ #∂<≥ nÑÖ "≥eyOK«_O» L`«¯ $+ì̈ Ñ¶Ö¨ Ïxflã¨∞OÎ k. =∞#Ö’x '<Õ#∞— J<Õ K≥·`«<åºxH˜ =¸Å"≥∞ÿ#
~°q ãÖ„Hõ=∞} HÍÅOÖ’ `«ÅO@∞™êfl#O „âı+Oª¨ . ÃÑQ· Í D ~ÀA KÕã≤ f~å JO`«~åºq∞ J`«_.Õ ã¨∂~°∞ºx`À `å^•`«‡ºO K≥O^Õ
Åx âß„ãÖÎ ÃÇÏK«Ûi™ÈÎOk. ÉèQí =Æ <åfl=∞ã¨‡~°}`À D ™êfl#O D ~ÀA qkè. k"åº~å^è#Œ Wk.
ãÖ„HÍOuH˜ ã¨g∞ÑÖÖ’ L#fl QÆ_Ü ç ∞« Åhfl J`«ºO`« Ñ¨Ù}º=O`åÅx ^è~Œ ‡° âß„ãÎ̈O
254 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 255
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
3. „HÀ^èOŒ Ñ¨xH˜~å^Œ∞:– HÀÑ¨ ã¨fiÉèÏ=O HõÅ"å_»∞
^À+¨~Ç° Ï≤ `« áêÅ# HÀãÖ... U Ñ¨xx ãïQÍæ x~°fi Ç≤ÏOK«Ö_Ë ∞» . L^ÕfiQÆz`«OÎ `À
fã¨ ∞ ‰õ Ω <Õ x~° ‚ Ü « ∂ Å∞ P"Õ â ◊ [ x`åÖË `« Ñ ¨ Ê
J`«ºO`« „áêp# HÍÅOÖ’<Õ Éè=í º"≥∞#ÿ <åQÆiHõ`« Hõey# ^ÕâO◊ =∞#k. PÖ’K«#`À â◊√^Œú"≥∞ÿ#q HÍ=Ù. Jq ^ÕâßxH˜
=∞# „áêp#
=∞# ^è•i‡Hõ "åV‡Ü«∞OÖ’ ~å[huÃÑ· ã¨=∞„QÆ"∞≥ #ÿ , ãÖÑ¨Ó~°‚ „Ñ¨*Ïaè=$kú`À „Ñ¨=∂^ŒO. HÀÑÖ, HõH∆õ HõÅ"å_»∞ <åÜ«∞ Hõ`åfixH˜ ãÖã¨¯ $uÖ’
‰õÄ_ç# JOâßÅ∞ HÀH˘Å¡Å∞QÍ QÀK«i™êÎ~Ú. ~å=∂Ü«∞}OÖ’ qq^èŒ ãÖ^Œ~åƒùÖ’¡ `«QÆ_»∞. 'JhfiHõH∆ ,© „`«~¸,
áêÅ<å=º=ã¨‰÷ Ωõ ãÖ|OkèOz# Z<Àfl K«H¯õ x ã¨∂„`åÅ∞ Åaè™êÎ~Ú. "å\˜x 4. U=∞~°∞áê@∞ ‰õÄ_»^∞Œ :– ZÅ¡"àÕ Ö◊ Ï J„Ñ¨=∞ "å~åÎ, ^ŒO_»hu—– J<Õ
J^èºŒ Ü«∞#O KÕ¿ãÎ =∞#‰õΩ Z@∞=O\˜ áêÅ‰õΩÅ∞ „Ñ¨"∂≥ [#HÍ~°∞Å=Ù`å~À `Õ@ `«OÎ QÍ LO_®e. â◊„`«∞=ÙÅ q+¨Ü∞« OÖ’#∂, ÉèÜ í ∂≥
¿Ñ~°`¡ À ~å[huâß„ãÎ̈O
`≥Å¡=∞=Ù`«∞Ok. `åÊ`«HÍ~°∞Å q+¨Ü∞« OÖ’#∂ x~°H¡ ∆õ ºO, L^•ã‘#`«
áêÅ‰õΩ_»∞ „Ñ¨^•è #OQÍ 14^ÀëêÅ∞ ÖË‰Ωõ O_® LO_®Åx N~å=Ú_»∞ ã¨fiÜ«∞O „Ñ¨=∂^Œ ¿ÇÏ`«∞=ÙÅ∞. x`«ºO *ÏQÆ~∂° ‰õΩ_≥· áêÅ‰õΩ qãÎ̈ $`«OQÍ LOk.
QÍ Éè~í `° ∞« x`À q=iOKå_»∞. (JÜ≥∂^èºŒ HÍO_»–100= ã¨~)æ° _»∞O_®e. P âß„™êÎOâßÅ∞
<åã≤Hºõ =∞#$`«O „HÀ^èOŒ „Ñ¨=∂^ŒO n~°… ã¨∂„`«`å"£∞ I 5. "å~Ú^•Å∞ „Ñ¨=∂^ŒH~õ O° :– ãÔ̈~#· HÍÅOÖ’ ~å=∂Ü«∞} ÉèÏ~°`åk
J^Œ~≈° #O *Ï˝#=`å=∂Åã¨ºO ÑÖK«=$uÎ`å"£∞ II `«y# x~°Ü ‚ ∂« xfl J=∞Å∞Ñ¨~K° ‰« Ωõ O_®, PÖ’K«#Å „QÆO^ä•Ö’¡
UHõzO`«#=∞~å÷<åO J#Ô~*÷ âÂ̋ˇ Û◊ =∞O„`«}"£∞ I `À<Õ HÍÅO QÆ_¿ç ÑÜ«∞_»O ^ÕâHˆ◊ =∆ ∂xH˜ ÉèOí QÆH~õ O° .
xtÛ`å<å=∞<å~°OÉèOí =∞O„`«™êº Ñï~°H} ∆õ "£∞ II 6. "Õ∞^è•=ÙÅ#∞ x~°¡Hõ∆ ºÑ¨~°K«~å^Œ∞:– ^Õâßaè
ãÖ^Œ~åƒù#∞™ê~°O
=∞OQÆÅ™êº„Ñ¨Ü∂≥ QÆO K« „Ñ¨`∞« º`å÷#O K« ã¨~fi° `«ó I =$kúH˜ Ñ¨@∞ìH˘=∞‡Å∞ *Ï˝#∞Å∞. "åi *Ï˝<åxfl Q“~° qãÎ̈ $`«OQÍ q=iOKå~°∞.
HõzÛ`«Î fiO =~°̊Ü∞« ¿ãº`å<£ ~å[^ÀëêOâ◊Û`«∞~°âÌ ◊ II qOz ã¨„Hõ=∞OQÍ qxÜ≥∂yOz#Ñ¨Ù_Õ áêÅ<å=º=ã¨÷ =∞`«^Œ$+≤ì`À HÍHõ,
1. <åã≤HÎ `õ fi« O ‰õÄ_»^∞Œ :– áêÅ‰õΩ_»∞ =ºHÎ̃Q`Æ O« QÍ `«# Hˆ =∆ ∞OHÀãÖ ^Õ=`å Ñ¨kÅ=∞=Ù`«∞Ok. `«=∞ ™êfi~å÷Å HÀãÖ "Õ∞^è•=Ùefl l*Ï˝ã`¨ À "å\˜x
Ñ¨Ó[Å#∞ ™êyOK«_O» =∂„`«"∞Õ Pã≤HÎ `õ « JxÑ≤OK«∞HÀ^Œ∞. Jxfl\˜h QÆ=∞xOKÕ "å_»∞HÀ=_»O ZÑ¨Ê\ỖH<· å „Ñ¨=∂^ŒH~õ O° .
Ñïje¿ãÎ Jxfl
Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°âH◊ Î˜ LOk– Jx qâ◊fiã≤OKÕ"å_»∞, Ö’HõO QÆ=∞xOz<å QÆ=∞xOK«‰Ωõ <åfl 7. |^ŒHú Oõ Ñ¨xH˜~å^Œ∞:– ™È=∞i áêÅ‰õΩ_»∞ U
Ö’ˆHâ◊fi~°∞_»∞ ™êH˜Q∆ Í Ñïjeã¨∞<Î åfl_»<Õ ã¨Ê $Ç¨ÏHõey LO\Ï_»∞. J@∞=O\˜"å_»∞ q+¨Ü∞« OÖ’#∂ Ñ¨Ù~ÀQÆq∞OK«Ö_Ë ∞» . HÍÖÏÅH© Ñ¨xH˜=KÕÛ
ÉèQí =Æ „fÊuÔH· huh, ^è~Œ å‡hfl g_»‰Ωõ O_® =iÎ™êÎ_∞» . =OzOK«_®xH˜ ã≤^ÑúŒ _¨ _» ∞» . 8. ÑÖKÕO„kÜ«∂Å‰õΩ ÖÁOyáÈ‰õÄ_»^∞Œ :– J^Œ∞ƒù`åOâßÅ#∞
2. Jã¨`º« ^À+Ö LO_»~å^Œ∞:– ã¨`º« O, |∞∞`«O– D ~Ô O_»∂ Q˘Ñ¨Ê `«Ñ¨ WO„kÜ«∂ x„QÆÇÏ¨ O J#∞#k ÖË#Ñ¨ÙÊ_»∞ =ÚO `≥Å∞ã¨∞HÀ=K«∞Û.
ã¨∞ûÅ∞. ~Ô O_çO\˜H© WOK«∞q∞OK«∞ ã¨=∂<å~å÷Ö.Ë |∞∞`«O(ã¨`º« O) HÍxk J#$`«O. ^Œ∞‰õΩ ™êQÆÖ_Ë ∞» . q+¨Ü∂« Å#∞ PHõi¬OKÕq WO„k
D â◊ÉÏÌxH˜ x|^Œ`ú « J<Õ `å`«Ê~åºxfl „QÆÇÏ≤ OK«=K«∞Û. J#fl=∂@ÃÑ· xÅ|_ç Ü«∂Å∞. KÕuÖ’ JkèHÍ~°=ÚOk Hõ^• Jx q+¨Ü∞«
J=∞Å∞Ñ¨~K° _« "» ∞Õ ã¨`º« O. ^•xH˜ q~°∞^ŒOú J#$`«O. ã¨∞MÏÅ#∞ ãÖáêkOK«_®xH˜ <≥·uHõ Ç¨Ï^Œ∞ÌÅ#∞
256 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 257
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Ju„Hõq∞OK«_O» – x„QÆÇÏ¨ ÖËq∞ =Å¡<Õ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. JkèHÍ~°O, ãÖÑ¨^,Œ ÉÏ^èºŒ `«
L#fl áêÅ‰õΩ_»∞ x„QÆÇÏ¨ O HÀÖ’Ê=_»O– ~å*ÏºxˆH Hˆ =∆ ∞OHÍ^Œ∞. `˘e<å\˜ ÑÖ_»∞QÆ
9. XHõ¯_Õ x~°O‰õΩâ◊OQÍ x~°Ü ‚ ∂« Å∞ fã¨∞HÀ~å^Œ∞:– qA˝Ö#·ˇ ^Õâ„◊ âıÜ∂≥ aè
ÖÏ+¨µÅ`À K«iÛOz JÖ’zOKåe. =ãÖ`«O`À U_®kx „áê~°OaèOK«_»O Bzf Ü«ÚQÍxfl
10. HÍ~°º*Ï˝#O ÖËx"åi`À PÖ’zOK«_O» ‰õÄ_® „Ñ¨=∂^Œ"∞Õ :– Hˆ =ÅO =∞O`«"≥∞ÿ# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O. zQÆ∞iO`«`À "≥Ú^ŒÖˇ· P~°OaèOz#"å_»∞,
Ñ¨Å∞‰õΩ|_ç, Sâ◊fi~°ºO L#flO`« =∂„`å# =∞O„u (PÖ’zOKÕ â◊HÎ˜ HõÅ"å_»∞) P‰õΩ ~åÅ_»O`À Ñ¨Ó~°Ü Î ∞Õ º ãÖ=`«û~°K„« HõO r=QÆ Ü«ÚQÆK«„HÍhfl
™ê÷#OÖ’ ‰õÄ~ÀÛÉˇ_`ç ,Õ J@∞=O\˜ q"ÕHõ â◊¥#∞ºÅ =Å¡ „Ñ¨*ÏˆH=∆ ∞O ^≥|ƒ =∞# "≥Y· ix `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ OÎ k. zQÆ∞iO`«Å∂ tt
uO@∞Ok. ~åÅ∞ [iy<å =$HõO∆ J^Õ. ãÖ=`«û~åÅ∞ QÆ_∞» ã¨∞<Î åfl #_ç¿Ñ"å_»∞–
11. xâ◊Û~ÚOz# HÍ~åºÅ#∞ (Ñ¨^HŒä ÍÅ#∞, „Ñ¨}ÏoHõÅ#∞) "≥O@<Õ P~°O [QÆu W^Õ. ã¨$+≤ì ã≤u÷ ÅÜ«∞Å‰õΩ ãÖ=`«û~°O XHõ ÉèíQÆ"å#∞_Õ#x
aèOK«Háõ È=_»O ‰õÄ_® „Ñ¨QuÆ H˜ qÑ¶∂¨ `«O. „Ñ¨fHõ. ÉèÏ~°fÜ«∞ ÉèÏ=#.
12. ~°ÇÏ¨ ã¨ºOQÍ LOK«=Åã≤# Éè„í ^Œ`åk PÖ’K«#Å#∞ |Ç≤Ï~°OQÆ Ñ¨~K° ~« å^Œ∞. LQÆO, Ü«ÚQÆO– D ~Ô O_»∞ XˆH J~°O÷ `À „Ñ¨Ü∂≥
yOz# â◊ÉÏÌÅ∞. Ü«ÚQÍxH˜ Pk– LQÍk. HõÖÏÊk
ã¨~fi° „Ñ¨ÑO¨ K«O HÍÅOÃÑ·
13. Ö’HÍxH˜ =∞OQÆàO◊ HõeyOKÕ U Ñ¨x<≥<· å "≥O@<Õ J=∞Å∞ Ñ¨~K° H« õ
áÈ=_»=∞<Õ ^À+Ö ~åA‰õΩ LO_»~å^Œ∞. ‰õÄ_® W^Õ. D âıfi`«=~åÇ¨ÏHõÅÊO– K≥·„`«â◊√^Œú P^è•~°Ñ_¨ ç LOk. P
14. ZO^Œ~À â◊„`«∞=Ùefl, ã¨~Ô #· JOK«<å ÖË‰Ωõ O_® XˆH HÍÅOÖ’ ZkiOK«_O» áê_»ºq∞<å_»∞ „áê~°OÉè"í ∞≥ Oÿ ^Œx =~åÇ¨Ïq∞Ç¨ï~°∞x HÍÅO ÉèQí =Æ ^Œn#è O.
J<Õk ^À+Ö. nxfl `«ºlOKåe. =K«#O. ã¨$+≤Hì ~õ #Î° ∞ P~åkèOK«_O» D ~ÀA# „Ñ¨^•è HÍÖÏxH˜ „Ñ¨^•è #
=∞# „áêp# ãÖã¨¯ $uÖ’ 'JhfiHõH∆ ,© „`«~¸, "å~åÎ, ^ŒO_»hu—– J<Õ ¿Ñ~°`¡ À <åOâ◊O. HÍÅã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥#· Ñ¨~=° ∂`«‡ J#∞„QÆÇ¨ xfl
HÍOHÕ∆ KÕ Ñ¨~fi° k#q∞k. ã¨fi~°∂ÑÖ ãÖ=`«û~°O.
~å[huâß„ãÖÎ qã¨Î $`«OQÍ LOk.
K≥„· `«=∂¿ã [QÆ„^ŒƒÇ¨‡ ã¨ã~¨ °̊ „Ñ¨^"Œè ∞Õ Ç¨Ïx II Jx D ãÖ=`«û~°"∞Õ
P âß„™êÎOâßÅ∞ ~å=∂Ü«∞} ÉèÏ~°`åk „QÆO^ä•Ö’¡ ãÖ^Œ~åƒù#∞™ê~°O
âß„ã¨Î „Ñ¨=∂}O. =∞m§=∞m§ P=$`«"≥∞ÿ
qãÎ̈ $`«OQÍ q=iOKå~°∞. LQÆO– J<Õ =∂@‰õΩ [O@h J~°÷O LOk.
=∞`«^$Œ +≤`ì À HÍHõ, l*Ï˝ã`¨ À "å\˜x Ñïje¿ãÎ Jxfl HÍÖÏÅH© Ñ¨xH˜=KÕÛ Ô~O_»∞ JÜ«∞<åÅ [O@ J~Ú# ãÖ=`«û~åxH˜ Ü«ÚQÆ, HõÖÏÊk
J^Œ∞ƒù`åOâßÅ#∞ `≥Å∞ã¨∞HÀ=K«∞Û. Pk– LQÍk. HÍÅK«„HõOQÍ
Ü«ÚQÍkHõ$`ü, Ü«ÚQÍ=~ÀÎ... Jx q+¨µ<‚ å=∂Å∞.
Ü«ÚQÍxfl P~°OaèOz#"å_»∞, Ü«ÚQÆK«„HÍhfl
Ñï„Éèíq∞™ÈÎOk.
#_ç¿Ñ"å_»∞– ÉèíQÆ"å#∞_Õ#x ÉèÏ~°fÜ«∞ ÉèÏ=#.
ã¨~fi° „Ñ¨ÑO¨ K«O HÍÅOÃÑ· P^è•~°Ñ_¨ ç LOk. P HÍÅO
ÉèQí =Æ ^Œn#è O. HÍÖÏxH˜ „Ñ¨^•è # ã¨fi~°∂ÑÖ ãÖ=
258 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 259
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
`«û~°O. D ãÖ=`«û~°"∞Õ =∞m§=∞m§ P=$`«"∞≥ ÿ Ü«ÚQÆ, HõÖÏÊk HÍÅK«„HõOQÍ Jx `åºQÆÜ∞« º H©iOÎ Kå~°∞. W~°∞=Ù~°∂ XˆH `«`åÎ fixH˜
Ñï„Éèíq∞™ÈÎOk. K≥Ok# ã¨fi~°∂áêÅ∞. Ö’Hõ~°Hõ∆}ÔH· Pq~°ƒùqOz#
''|∞∞`«∂<åO =ÚM’ =ãÖ`«ó—— Jx "Õ^"Œ åHõºO– |∞∞`«∞=ÙÅ‰õΩ =ãÖ`«"∞Õ ~åHõ™∆ êO`«‰Ωõ Å∞, ã¨∞[#~°H‰∆õ Ωõ Å∞.
=ÚYO =O\˜k. Hõ#∞Hõ |∞∞`«∞K«„HÍxH˜ "≥Ú^Œ\ ^˜ #·≥ =ãÖ`åxH˜ Pk LQÍk D K≥„· `«=∂ã¨=∞O`å ã¨~fi° ^Õ=`å „Ñ‘uHõ~O° . XHõ |∞∞`«∞=ÙÅ‰õΩ
HÍ=_»O HÍÅÑ¨~°"≥∞ÿ#, „Ñ¨Hõ$uÑ¨~°"≥∞ÿ# Bz`«ºO. j`À+¨‚ =~å¬Å f„=`«ÖËx q^èŒOQÍ– ãÖ=`«û~° ã¨∂Hõ∆ ‡ã¨fi~°∂ÑÖ D `˘e =ãÖ`«"∞Õ =ÚYO
=ãÖ`«=∂ãÖ– ã¨∞Y„Ñ¨^•Ü«∞HõO Hõ#∞Hõ<Õ '=ãü ã¨∞Y=∞ã≤‡xflu =ãÖ`«ó— =∂ãÖ u^ä∞Œ Åxfl\Ï QÀK«iã¨∞OÎ k. JO^Œ∞Hˆ K≥„· `« =O\˜k. Hõ#∞Hõ
Jx ¿Ñ~°∞#∞ x~°fizOKå~°∞. 'ã¨∞YO—QÍ LO_Õ(KÕ) HÍÅO – '=ãÖ`«O—. â◊√^Œú K«qu QÆ}ÑüH˜ K≥„· `«â√◊ ^ŒÌ +¨+ª≤ ã¨¯O^è∞Œ xH˜,
z`«,Î z„`« J<Õ ¿Ñ~°∞¡ Hõey# #Hõ„∆ `å# Ñ¨Ói‚=∞ =KÕÛ =∂ãÖ K≥„· `«=∂ãÖ. UHÍ^Œj q+¨µ=‚ Ù‰õΩ „Ñ‘uHõ~O° . PÜ«∂ ^Õ=`«Å‰õΩ |∞∞`«∞K«„HÍxH˜
nxH˜ âß„ãÎ̈s`åº =∞^è∞Œ =∂ã¨=∞x ¿Ñ~°∞. =ãÖ`« |∞∞`«∞=Ù‰õΩ `˘e =∂ã¨q∞k. ãÖ|OkèOz# u^ä∞Œ Å∞ D =∂ãÖÖ’ â◊H=Î˜ ∞O`«OQÍ "≥Ú^Œ\ ^˜ #·≥ =ãÖ`åxH˜
=∞e=∂ã¨"∞≥ #ÿ "≥â· ßMÏxH˜ =∂^è=Œ =∂ã¨=∞x ¿Ñ~°∞. #Hõ„∆ `«s`åº K≥„· `«=∂ãÖ, LO\Ï~Ú. P u^ä∞Œ Ö’¡ P ^Õ=`«efl P~åkè¿ãÎ ãÖ= Pk LQÍk HÍ=_»O
ã¨fiÉèÏ=s`åº '=∞^è∞Œ —=∂ãÖ. `«û~°=∞O`å Ñ¨ÓlOz# Ñ¶Å¨ O Åaèã∞¨ OÎ ^Œx âß„™êÎÅ∞
HÍÅÑ¨~°"≥∞ÿ#,
ã¨$+≤ì 'z„`«— x~å‡}O KÕã#≤ ã¨=∞Ü«∞OQÆÅ #Hõ„∆ `«q∞k Hõ#∞Hõ 'z„`«— J<Õ K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
¿Ñ~°∞ =zÛO^Œx H˘O^Œ~∞° âß„ãÎ̈HÍ~°∞Å =∂@. ~åHõã∆ =¨ ^è`Œ À D #Hõ„∆ `«âH◊ HÎ̃ ˜ K≥·„`«â◊√^Œú `«kÜ«∞<å_»∞ =∞`åûº=`å~°O [iy „Ñ¨H$õ uÑ¨~"° ∞≥ #ÿ Bz`«ºO.
ãÖ|O^è=Œ Ú#fl QÍ^äŒ "ÕÔŒ (`≥u· sÎ Ü«∞ „|Ç¨Ï‡}O) Ö’ HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. z`åÎ#Hõ„∆ `« #@∞¡QÍ Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. Wxfl „Ñ¨`ºÕ Hõ`Å« ∞ j`À+¨‚ =~å¬Å f„=`«ÖxË
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ KÕ¿ã Dâ◊fi~å~å^èŒ# ^Õ=`åâ◊‰õΩÎÅ‰õΩ (Ö’HõˆH∆=∞Hõ~° â◊‰õΩÎÅ‰õΩ) ãÖ`«iOK«∞‰õΩ#fl ãÖ=`«û~åxH˜ `˘e<≥Å `˘e =ãÖ`«=∂ãÖ–
|ÖÏxflã¨∞OÎ k. Ö’HõHOõ @‰õΩÖˇ#· Jã¨∞~°∞Å â◊HxÎ˜ Ñï=∂~°∞Û`«∞Ok. D #Hõ„∆ `åxH˜ <å_»∞– P~°∞ ~°∞`«∞=ÙÅ `«`åfixfl P~°∞ ~°∞K«∞Å Ñ¨^•
~°O÷ QÍ =∞Åz, HÍÅã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥#· Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞xH˜ x"Õ ã¨∞Y„Ñ¨^•Ü«∞HõO Hõ#∞Hõ<Õ
^Õ=Ñü J~Ú# WO„^Œ∞_»∞ JkèÑu¨ – Jx âß„ã¨=Î K«#O. 'WO„^Œ— â◊ÉÏÌxH˜ '„Ñ¨HÍâ◊
ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞—, 'Sâ◊fi~°º=∞Ü«Ú_»∞— Jx J~å÷Å∞. Wk Ñ¨~=° ∂`«∞‡x <å=∞"Õ∞. kOz P „Ñ¨™ê^•xfl P~°yOK«_»O =∞# ãÖ„Ñ¨ '=ãü ã¨∞Y=∞ã≤‡xflu
'Jyflâ◊Û=∞ WO„^ŒâÛ◊ "Õ∞, ™È=∞â◊Û=∞ W„#ÌâÛ◊ "Õ∞...— JO@∂ WO„^ŒãÇ¨ Ï≤ `«∞Öˇ#· ^•Ü«∞O. =ãÖ`«ó— Jx ¿Ñ~°∞#∞
^Õ=`«Å∞ â◊√ÉèÏÅ#∞ Hõey™êÎ~x° "Õ^=Œ ∞O„`«O. '|∞∞`«∞ó ã¨∞^Œ~°≈#ó HÍÅó— 'JÇ¨Ïó ãÖ=`«û
~À"åºÅó—– JO@∂ ÉèQí "Æ å#∞x ãÖ=`«û~° ã¨fi~°∂
x~°fizOKå~°∞.
D K≥„· `«=∂ã¨ `˘e `˘q∞‡k ~ÀAÅ#∞ =ãÖ`« #=~å„`«∞Å∞QÍ =º=Ç¨Ïi™êÎ~∞° .
[QÆ<å‡`«#∞ LQÍk #∞Oz `˘q∞‡k ~ÀAÅ∞ Láêã≤OK«_O» HÍÅ=∞O`å HÍ`åº Ñ¨ÙxQÍ P~åkèOKÕ ãÖã¨¯ $uÖ’ ã¨∂~°º^Õ=ÙxH˜ 'ã¨∞YO—QÍ LO_Õ(KÕ)
Ü«∞x Hõ$Ñ¨ ÅaèOKåÅx PO`«~º° O. Ñ¨~åâ◊HÎ˜ L=∂^ÕqQÍ Ç≤Ï=∞=`«Ê~°fi`« ~å[ 'ãÖ=`«û~°∞_»—<Õ ¿Ñ~°∞ HõxÑ≤™ÈÎOk. J~°"·≥ =`«û~åÅ HÍÅO –
Ñ¨Ù„uQÍ K≥„· `«â√◊ ^Œ#ú =q∞ <å_»∞ =∞$QÆt~° #Hõ„∆ `«OÖ’ L^Œƒqù OzO^Œx t=Ñ¨Ù~å}O, ¿Ñ~°∞¡ ™œ~°âH◊ Î˜ „Ñ¨`ºÕ Hõ`Ö« .Ë (D 'q~Àkè— J^è~Œ ‡° Ñ¨~∞° Å '=ãÖ`«O—.
^ÕgÉèÏQÆ=`«O K≥|∞`«∞<åfl~Ú. áêe@ q~ÀkèQÍ, ^Œ∞+¨`ì åfixfl x~°∂‡eOKÕ ™œÉèÏQÆº
D ukä<å_Õ N~å=∞K«O„^Œ∞x Pq~åƒù=O. Q“s, ~å=ÚÅ#∞ ™È^Œs ™È^Œ~∞° HÍÅOQÍ Ñï_èq» ÖÏ¡Åx Ü«ÚQÆ „Ñ¨=~°‰Î Ωõ _≥#· <å~å
Å∞QÍ K≥|∞`å~°∞. q+¨µ™‚ È^ŒiÜ≥∞ÿ # áê~°fiux '~å[ ~å*Ëâfi◊ i! ~å=∞ ã¨ÇÏ¨ Ÿ^Œi!— Ü«∞}∞x „áêi÷^•ÌO.)
260 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 261

...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
‰õΩ#fl |ÅO`À K≥Åˆ~y Ö’HõHõO@‰õΩ_»=Ù`å_»∞.
Ü«∞[˝``« Î« fi"Õ∞ ~å=∞Hõ^Œä ™êuÎ fiHõ „Ñ¨=$uÎ Hõey# Ö’Hõ~H° ‰∆õ Ωõ Å#∞ "åi Ñ¨xx
"åix KÕã∞¨ HÀx=fi_»∞.
ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ =∞¿ÇÏuÇ¨ãÖ N=∞„^•=∂Ü«∞}O. ~å=}Ï^Œ∞Å∞ ^Õ=`«Å#∞ ÉÏkèOK«_O» Ö’ JO`« XHõ =ºHÎ̃H˜
D k=º„QÆO^äOŒ Ö’ Z<Àfl PO`«~åºÅ#∞ Pq+¨¯iOK«∞HÀ=K«∞Û. Éè∫uHõ ^Œ$+≤`ì À, ~å~°q÷ ∞k. ÃÑQ· Æ P ^Õ=`«Å#∞ `«# ™êfi~å÷xH˜ J#∞ Z<Àfl
^è•i‡HõHÀ}O`À, Ü«∞[˝ÉÏè "åÅ`À, Ü≥∂QÆã=¨ ∞#fiÜ«∂Å`À, =∞O„`«ãO¨ Hˆ `åÅ`À, QÆ∞}OQÍ qxÜ≥∂yOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. ã¨~°fi^Õ=`«Å‰õΩ ^èŒ~°‡Hõ~°Î"åºÅ∞O\Ï~Ú.
"Õ^•O`« zO`«#`À... WÖÏ |Ç¨ïq^è•Å∞QÍ ~å=∂Ü«∞}Ïxfl ^Œi≈Oz Láê Ö’Hõ~H° } ∆õ Ï~°O÷ â◊HxÎ̃ „Ñ¨™êkOz# Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞_»∞, XHõ^•xH˘Hõ\ ˜
ã≤Oz# "åÔ~O^Œ~À! N=∞Ç¨q+¨µ=‚ Ù– ^Õ=`«Å#∞ HÍáê_ÕO^Œ∞‰õΩ, Ü«∞[˝
JO^Œ∞Hˆ nxx 'HõÅÊ=$HõO∆ —QÍ „Ñ¨`º« HõO∆ KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl~°∞ Hõq™ê„=∂\ò qâ◊fi<å^ä.Œ ^è~Œ å‡xfl ~°HO∆˜ KÕO^Œ∞‰õΩ J=`«iOKå_»∞.
qÉèËkã¨∂ÎO\Ï~Ú.
XHõ =ºHÎ̃H˜ Z<Àfl ^è~Œ ‡° Hõ~"Î° åºÅ∞O\Ï~Ú. XHõ^•xH˘Hõ\ ˜ qÉèkË ã¨∂OÎ \Ï~Ú. Ü«∞[˝OÖ’ „áê*ÏÑ¨`º« Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞ ^Œâ~◊ ^° ∞Œä #‰õΩ JÑ¨ÙÊ_»∞ `«y#
JÑ¨ÙÊ_»∞ `«y# „áê^è•#ºÅ`À JxflO\˜x ã¨=∞#fi~ÚOK« QÆÅQÍe. JÖÏKÕã#≤ „Ñ¨™êkOz# áêÜ«∞ãÖÖ’ „Ñ¨"tÕ Oz# q+¨µ`‚ [Õ O „áê^è•#ºÅ`À JxflO\˜x
ÑïÑ¨Ó~°‚ =∂#=Ù_»∞ N~å=Ú_»∞. ''=ºH˜™Î œMÏºÅHõO>Ë ^è~Œ ‡° O âßâ◊fi`«O. ^•xHÀãÖ N~å=ÚxQÍ, P`«x ™È^Œ~∞° Å∞QÍ J=`«iOzOk. ã¨=∞#fi~ÚOK« QÆÅQÍe.
`«# ã¨∞MÏÅ<≥<· å `åºQÆOKÕã≤ ^è~Œ ‡° |^Œú r=<åxfl QÆ_á» êe——– Wk ~å=∞K«i„`« ÑïÑ¨Ó~°‚ HõàÖ◊ `À ~å=Ú_»∞,JOâ◊Å`À ÅHõ∆ ‡} Éè~í `° «
JÖÏKÕã#≤ ÑïÑ¨Ó~°‚
KÕ¿ã r=#É’^è.Œ â◊„`«∞Ñ¶Ú¨ flÅ∞ Pq~°ƒqù OKå~°∞. Ü«∞[˝O^•fi~å L^Œƒqù O
WHõ Ü«∞[˝Ñ~¨ "° ∞≥ #ÿ ^Œ$+≤`ì À QÆ=∞x¿ã.Î .. N~å=Ú_»∞ Ü«∞[˝ãfi¨ ~°∂Ñ¨Ù_»∞. ''Ü«∞*’˝ z# ~å=∞K«O„^Œ∞_»∞, Ü«∞[˝~°Hõ∆}ÔH· qâßfiq∞„`«∞x =∂#=Ù_»∞ N~å=Ú_»∞.
"≥· q+¨µó‚ ——, Ü«∞*’˝ Ü«∞[˝Ñu¨ ~°º*Ïfi——, ''Ü«∞*Ë̋â◊ JK«∞º`« QÀqO^Œ——– "≥Ú^ŒÖ#·ˇ "≥O@ "≥àÏ§_»∞. Ü«∞[˝„^ÀÇ¨ïÅ#∞ Ñï=∂~°Û_»=∞<Õ ''=ºHÎ̃™œMÏºÅHõO>Ë ^èŒ~°‡O
„â◊√u ã¨‡ $u=K«<åÅ∞ Ü«∞[˝"∞Õ <å~åÜ«∞} ~°∂Ñ¨=∞x ã¨Ê+ì̈O KÕã∞¨ <Î åfl~Ú. J=`å~° HÍ~°ºO `å@H˜, ã¨∞ÉÏÇ¨ï=^è`Œ À, =∂sK« âßâ◊fi`«O. ^•xHÀãÖ `«#
Ü«∞[˝=∞<Õ =∂@‰õΩ ''`åºQÆÑÓ¨ ~°fiHõH~õ ‡° —— Jx „Ñ¨^•è #"≥∞#ÿ J~°O÷ . qâ◊fiÇ≤Ï`«O tHõ`∆ À „áê~°OÉè"í ∞≥ Oÿ k. ã¨∞MÏÅ<≥·<å `åºQÆOKÕã≤
HÀãÖ KÕ¿ã ã¨`¯« ~°‡ Ü«∞[˝O. qâ◊fiOÖ’ „Ñ¨H$õ uâ◊‰Ωõ ÅÎ #∞ xÜ«∞O„uOKÕ Dâ◊fi~°âH◊ Î̃ Ü«∞*Ï˝~°÷O Éèí∂q∞x ^Œ∞#∞fl`«∞O_»QÍ ÅaèOz#
qâıëêÖË ^Õ=`«Å∞. Ü«∞[˝O^•fi~å ^Õ=`«Å∞ `«$Ñ≤Î K≥O^Œ∞`å~°∞. ^•x=Å# [QÆuH˜ JÜ≥∂x[ ã‘`=« ∞‡. [#‰õΩx Ñ¨Ù}ºÑ¶Å¨ O. ™êH∆Í`«∞Î
^èŒ~°‡|^Œú r=<åxfl
=~°¬, ã¨™êºk „áêHõ$uHõ Ñ¶Ö¨ ÏÅ∞, Hˆ =∆ ∞O Åaè™êÎ~Ú. "Õ^Œã¨fi~°∂Ñ≤}˜. QÆ_»áêe——
D Ü«∞[˝K„« HÍxfl J#∞ãïOK«_"» ∞Õ ^è•i‡Hõ r=#O. qâ◊fiQÆ=∞<åxH˜ Ü«∞[˝"∞Õ ^è~Œ ‡° O "Õ^=Œ ∞Ü«∞O. P "ÕÔŒ Ü«∞*Ëâ˝ fi◊ ~°∞xÔH· L^Œƒù –Wk ~å=∞K«i„`« KÕ¿ã
P^è•~°O. „Ñ¨H$õ u Ü«∞[˝=∞Ü«∞O. `«# ™êfi~°O÷ HÀãÖ âßâ◊fi`« ^è~Œ ‡° xÜ«∞=∂Å#∞ qOz# Ü«∞[˝âH◊ .Î˜ JO^Œ∞Hˆ Ü«∞[˝~∂° Ñ¨Ù_≥#· N~å=Ú r=#É’^èŒ.
LÅ¡OÑ¶∞≤ OKÕ"å~°∞ Ü«∞[˝„^ÀÇ¨ïÅ∞. gi<Õ ~åHõã∆ ∞¨ ÅO\Ï~°∞. x KÕÑ\¨ Oì˜ k. QÍÜ«∞„f =∞O„`«„^Œ+ì¨ J~Ú# qâßfi
'Ü«∞[˝„^Œ∞Ç¨ó— Jx "ÕÔŒ giH˜ ¿Ñ~°∞ ÃÑ\ì̃Ok. ~å=}‰õΩOÉèHí ~õ å‚^∞Œ Å∞ Ü«∞[˝ q∞„`«∞_»∞– "Õ^=Œ ∂`«`À Ü«∞*Ï˝xH˜ J#∞|O^è•xfl
„^ÀÇ¨ïÅ∞. `«#kHÍx ãÖÑ¨^#Œ ∞ `«#k KÕã∞¨ H˘<Õ ^Œ∞~°∞ƒkúQÅÆ ~åHõã∆ ∞¨ _»∞– `«# U~°Ê~°K_« ®xÔH· q∞käÅ‰õΩ KÕi N ã‘`å~å=∞ q"åÇ¨Ï
262 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 263
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
"≥É· "íè åxH˜ HÍ~°‰Ωõ _»Ü∂« º_»∞. Ü«∞[˝=¸, "Õ^"Œ ∞Õ – ~å=Ú_»∞, ã‘`.«
"Õ^•hfl, Ü«∞*Ï˝hfl `«=∞ r=#OQÍ QÆ_∞» Ñ¨Ù`«∞#fl |∞∞+¨µÅO^Œ~∂° J~°}ÏºÖ’¡ „Ñ¨*Ï~°O[‰õΩ_Õ '~åA—
Ü«∞[˝„^ÀÇ¨ïÅKÕ`« ÉÏ^èÑŒ _¨ ∞» `«∞O_»QÍ =#"åãÖ q∞+¨`À "Õ^âŒ H◊ Î̃ *Ï#H©^qÕ Ñ¨Ù~å}HÍÅOÖ’
ã¨Ç¨ J~°}ÏºÅ‰õΩKÕi# ~å=∞Éè„í ^Œ∞_»∞ |∞∞+¨µÅ‰õΩ JÉèÜ í ∞« q∞KåÛ_»∞. ~°H} ∆õ #∞ =∞# „áêp# Ñ¨Ù~å} ™êÇ≤Ï`«ºO qq^èŒ ~åAÅ
J#∞„QÆÇÏ≤ OKå_»∞. `å@H˜ =^è`Œ À „áê~°OÉè"í ∞≥ #ÿ Ö’HõHOõ @‰õΩÅ tHõ∆ ~å=}=^è`Œ À K«i„`«Å#∞ q™êÎ~°OQÍ q=iOzOk. =∞#fiO`«
áêÅ‰õΩ_»∞ XHõ
Ñ¨Ó~°~Î ÚOk. D =∞Ç¨HÍ~°ºOÖ’– Ü«∞[˝OÖ’ P~å^è#Œ á⁄O^Õ ^Õ=`«ÖË ^Õ= ~åÅ#∞, ~å[=Oâ◊ WuÇ¨™êÅ#∞ J<ÕHõ ~°HÍÅ∞QÍ ~å[‰õΩ@∞O|OÖ’
^Õ=Ù_≥#· ~å=∞<å~åÜ«∞}∞x "≥O@ L<åfl~°∞. ã¨∂~åºOâ◊`À ã¨∞„w=Ù_»∞, „|Ç¨‡O =i‚OzOk. „Ñ¨*Ïr=<åxfl ã¨∞=º=ã¨÷ Ñ¨~z° , ^è~Œ ‡° Ñ¨Ù\ì̃#O`« =∂„`å#
â◊`À *ÏO|=O`«∞_»∞, Jtfih ^Õ=`åOâ◊Å∞ "≥∞ÿO^Œkfiq^Œ∞Å∞, qâ◊fiHõ~å‡Oâ◊ Ñï~°H} ∆õ Ö’ áêÅ‰õΩÅ∞ ZÖÏ =º=Ç¨ÏiOKåÖ’ `≥e áêÅ#‰õΩ J~°∞›_≥·áÈ_»∞.
#Å∞_»∞, ~°∞„^•Oâ◊ Ç¨Ï#∞=∞... WÖÏ ^Õ=`«ÅO^Œ~∂° HõeÜ«∞QÍ– ã¨~fi° ^Õ=`å Ü«∞*ËÜ∞« _»"∞Õ "å\˜ „Ñ¨Ü∂≥ [#O. JO`ÕQÍh, ~åA J`«_ç âßs~°H=õ º=ã¨,÷
`«‡‰õΩ_≥#· Ü«∞[˝Ñu¨ ^è~Œ À‡^Œ~ú }° KÕâß_»∞. x*ÏxH˜ ^Õ=`«Å ã¨Ç¨ Ü«∞O J=ã¨~O° bfl H©iOÎ K«_O» HÍ^Œ∞. |∞kúâ◊HÎ̃, q^•º ãÖÑ¨^Œ,
ÖË^∞Œ . HÍh `«=∞HÀãÖ =∂#= ~°∂ÑÖ ^èiŒ Oz# q+¨µ~‚ å=Úx`À `å=Ú ãÖK« „Ñ¨ã∞¨ `Î O« ~åK«iHõ =º=ã¨Ö÷ ^Ë ∞Œ . HÍh áêÅ#, áêÅ
iOK«=Åã≤# ÉÏ^èºŒ `« LOk Hõ#∞Hõ– „|Ç¨Ï‡ P[˝`À ^Õ=`åOâ◊Å∞ "å#~åk ‰õΩÅ∞ U HÍÖÏxÔH<· å `«ÑÊ¨ xq. JO^Œ∞Hˆ <å\˜ HõêŒä fl
Ñ¨~å„Hõ=∞O, ^èŒ~°‡|^Œú`«–
g~°∞Å∞QÍ =KåÛ~°∞. J^èºŒ Ü«∞#O KÕÜ∂« e. =O\˜ ã¨∞ÅHõ} ∆ ÏÅ∞O_®e.
|∞∞+¨µÅ∞– ^Õ=`«Å∞– Ü«∞[˝ãfi¨ ~°∂ÑÖ– Ü«∞[˝„^ÀÇ¨ïÅ∞... giHõ^Õä ~å=∞Hõ^.Œä =ÚYºOQÍ– Ñ¨Ù~å}HÍÅOÖ’ áêÅ‰õΩ_»∞ XHõ Jq ÖË#Ñ¨ÙÊ_»∞ Hˆ =ÅO
Ü«∞*Ï˝xfl q_çzÃÑ\˜ì „|uˆH"åix– 'JÑ¶∂¨ Ü«Úó— (áêÑ¨ÑÙ¨ „|`«∞‰õΩ HõÅ"å_»∞), ~å[‰õΩ@∞O|OÖ’ Ñ¨Ù\˜#ì O`« =∂„`å# áêÅ#‰õΩ [#‡KÕ`« áêÅ<å~°∞›_∞»
'WO„kÜ«∂~å=∞ó— (ˆH=ÅO WO„kÜ«∞ ã¨∞MÏÅÔH· „áê‰õΩÖÏ_Õ"å_»∞), '"≥∂Ñ¶Ú¨ _»∞ J~°∞›_á·≥ È_»∞. J`«_ç âßs~°H=õ º=ã¨,÷ |∞kúâH◊ ,Î˜ q^•º HÍ_»∞. „áê[™êfi=∞ºO J<Õ
(„|uH˜ L<åfl =º~°∞_÷ ∞» )– Jx NHõ$+¨µ_‚ ∞» xOkOKå_»∞. (ÉèQí =Æ næ`)« ãÖÑ¨^,Œ Ñ¨~å„Hõ=∞O, ^è~Œ ‡° |^Œ`ú –« =O\˜ ã¨∞ÅHõ} ∆ Ï „Éèí=∞Ö’ ‰õΩ@∞OÉÏÅ
Ö’Hõ̂H=∆ ∞O HÀãÖ ™êˆQ ^è~Œ ‡° Hõ~‡° =º=ã¨#÷ ∞ HÍáê_Õ ^è~Œ ‡° q„QÆÇï¨ _»∞ N~å Å∞O_®e. Jq ÖË#Ñ¨ÙÊ_»∞ Hˆ =ÅO [#‡KÕ`« áêÅ
=Ú_»∞. `«# ™êfi~°O÷ HÀãÖ Ñ¨k=∞Okx ^ÀK«∞‰õΩx, Ç≤ÏOã≤OKÕ ~åHõã∆ ¨ =º=ã¨#÷ ∞ <å~°∞›_∞» HÍ_»∞. „áê[™êfi=∞ºO J<Õ „Éè=í ∞Ö’ ‰õΩ@∞O
áêÅ#ÖË `«~`° ~« åÅ∞QÍ
x~°∂‡eOz, Ü«∞[˝``« åfixfl „Ñü+≤Oì KåÅx ~å=∞ Éè„í ^Œ∞xfl „áêi÷OK«∞^•O. ÉÏÅ áêÅ#ÖË `«~°`«~åÅ∞QÍ H˘#™êyOKÕ <Õ\ ˜ H˘#™êyOKÕ <Õ\ ˜ UÅ∞|_ç
K«O„^Œ∞x =Öˇ xO_»∞HõàÅ◊ `À `Õ[iÅ¡_"» ∞Õ HÍHõ, K«∂¿ã"åix `«ÅKÕ"å_çx UÅ∞|_ç f~°∞`≥#∞flÅ‰õΩ, <å\˜ ~å[huH˜ KåÖÏ f~°∞`≥#∞flÅ‰õΩ, <å\˜
âßO`«Ñ~¨ K° Õ J=∞$`«``« fi« O Hõ#∞Hõ ''~å=∞K«O„^Œ∞_»∞——. Éè„í ^ŒO (ˆH=∆ ∞O) HÀãÖ `Õ_®Å∞<åfl~Ú. ~å[huH˜ KåÖÏ
J=`«iOz, JÉè„í ^Œ`#« ∞ áÈQ˘>Ëì '~°HH∆õ Í=`å~°O— Hõ#∞Hõ '~å=∞Éè„í ^Œ∞_»∞—. =∞#Ñ¨Ù~å} ~å[ºáêÅ#Ö’ JK«Û"≥∞ÿ# „Ñ¨*Ï `Õ_®Å∞<åfl~Ú.
„Ñ¨`åÑ¨=¸, „Ñ¨ã#¨ fl`å HõÅÉ’ã≤# ã¨~fi° ã¨^∞Œ } æ Ïaè~å=Ú_»∞ N~å=Ú_»∞. ™êfi=∞º q^è•<åÅ∞<åfl~Ú.
'P#O^Œ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞— Jx ~å=∞<å=∂xH˜ „Ñ¨^•è <å~°O÷ . „Ñ¨*Ï„Ñüx^èŒ∞Å∞, "Õ∞^è•=ÙÅ∞, qq^èŒ =$`«∞ÎÅ
"å~°∞ P"≥∂kOz#Ñ¨ÙÊ_Õ ~å*Ïº~°›`« LO_Õk.D
264 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 265
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
q+¨Ü∞« O– ~å=∂Ü«∞}OÖ’ ^Œâ~◊ ^° ∞Œä _»∞ ~å=Úx Ñ¨\Ïìa¿è +Hõ q+¨Ü∞« OÖ’ [iÑ≤# J~Ú`Õ áêÅ‰õΩ_»∞ ÖËx ~å[ºO Jã¨÷=ºã¨÷
„Ñ¨*Ï„Ñüx^è∞Œ Å ã¨=∂"ÕâO◊ Ö’ ã¨Ê+ì̈=∞=Ù`«∞Ok. =∞=Ù`«∞Ok Hõ#∞Hõ, k=ºÑ¨~O° Ñ¨~° Hõey# P ~åA
=∞Ç¨ÉèÏ~°Ò« Ö’– áêO_»∞~åA ~å[ºã≤OÇ¨ã¨<åxfl Ñï`«ºlOK«_O» Ö’#∂ ^ÕÇ¨ xfl =∞^ä#Œ O KÕâß~°∞.
J@∞=O\˜ ^è~Œ ‡° |^Œ`ú « QÀK«iã¨∞OÎ k. <å\˜ [#∞ºâß„ãÎ̈ Ñ¨~°"≥∞ÿ# "≥·*Ï˝xHõ Ñ¨^Œú`«∞Ö’¡
`˘eÜ«ÚQÍÖ’¡ "Õ#~åA J<Õ „Ñ¨É∞íè =Ù ™êfiÜ«∞OÉè∞í ==∞#∞ =Oj‰õΩ_»∞. J`«_ç J`«_ç â◊s~°O #∞Oz XHõ =∞Oz*Ïux L`«Ê#flO
`«O„_ç JOQÆ~åA Ñ¨~O° Ñ¨~åQÆ`"« ∞≥ #ÿ ^è~Œ ‡° áêÅ# H˘#™êyOKå_»∞. HÍh "Õ#∞_»∞ KÕ¿ã „Ñ¨„H˜Ü∞« Jk.P „Ñ¨„H˜Ü∞« Ö’ L`«Ê#fl"≥∞#ÿ k=º qq^èŒ
^Œ∞™êûOQÆ`º« OKÕ`« „‰õÄ~°∞_»∞ HÍ=_»O K«∂ã≤, JOQÆ∞_»∞ q~°‰Ωõ _Î ·≥ J_»=ÙÅ áêÅ Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞ Ñ¨$¨ ^ä∞Œ =Ù. =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ J`«xfl K«„Hõ=iÎQÍ HÍÅ KÀ~°`åfiÖË
Ü«∂º_»∞. "Õ#∞_»∞ ~å[Ü«∂º_»∞. ™êfi~°Ñ÷ ~¨ ∞° _≥· „Ñ¨[efl Ñ‘_ãç ∂¨ ,Î Ü«∞*Ï˝Å#∞ q_çz xÜ«∞q∞OKå~°∞. áêÅ‰õΩÅ
ÃÑ\Ïì_∞» . (Ü«∞[˝O J#QÍ Dâ◊fi~å~°Ê}|∞kú`À KÕ¿ã `åºQÆÑÓ¨ ~°fiHõ ã¨`¯« ~°‡). `«# Ñ¨Ósfi‰õΩÅ ^è~Œ ‡° Ñ¨ûúŒ Ö’ J`«_∞» ~å[ºáêÅ#
ÅHõ∆}ÏÖˇ·#Ñ¨ÙÊ_»∞
ÃÑQ· Í `å<Õ ÉèQí =Æ O`«∞_ç#h, „Ñ¨[ÅO`å `«#‰õΩ HõáêÊÅ#∞, HÍ#∞HõÅ#∞ JkèHOõ QÍ KÕâß_»∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Hõ~=° Ù HÍ@HÍÅ∞ „Ñ¨|
ã¨=∞iÊOKåÅx âßã≤OKå_»∞. ÖÏ~Ú. "≥Ñ· s¨ `åºÅ∞ áÈ_»K∂« áê~Ú. „Ñ¨[Å "Õ^#Œ Éèí∂q∞ H∆Àaèã¨∞ÎOk.
JÑ¨ÙÊ_»∞ =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ P ~åA =^Œ‰Ì Ωõ =zÛ ^è~Œ ‡° É’^èŒ KÕâß~°∞. K«∂ã≤# ~åA Éè∂í ^Õqx xÅnâß_»∞. ''<Õ#∞ ^è~Œ ‡° LÑ¨„^Œ"åÅ∞
ã¨`Õ =∂ q#âınfi~° ! '„Ñ¨*Ï<åO Hˆ =∆ ∞ÅHõ} ∆ ó— I áêÅ# JOkã¨∞<Î åfl. #∞=Ùfi `«y# Ñ¶e¨ `åÅ#∞ KÕ‰Äõ ÃÑ~°∞QÆ∞`å~Ú.
Ü«∞ã≤‡<£ q#¿+ì #$Ñüó Sâ◊fi~åº^Œ=~ÀÇ¨Ïu II ~°Û_»O ÖË^∞Œ . ZO^Œ∞=Å¡?—— Jx „Ñ¨tflOKå_»∞. ^ÕâHˆ◊ =∆ ∞O HÀãÖ
~å[#fl™ê^èfiŒ =∂`Õº Éèºí â∫Û~åkÉèºí ó „Ñ¨*Ï#$Ñ¨ó I ^•xH˜ Éè∂í ^Õq K≥ÑÊ≤ # ã¨=∂^è•#O–
~°H<∆õ £ Ü«∞^ä• |eO QÆ$Ç¨Ïx‚ flÇ¨Ï „¿Ñ`«º K«"∂≥ ^Œ`Õ II ''Ö’HõˆH∆=∞O HÀãÖ xÜ«∞q∞`«"≥∞ÿ# ^èŒ~å‡hfl, D KÀ~°∞efl
(ÉèÏQÆ=`«O. 4 ã¨¯O^èOŒ ) <åºÜ«∂hfl Ju„Hõq∞¿ãÎ „Ñ¨Hõ$uâ◊H˜Î xsfi~°º=∞=Ù Ñ¨^ŒqÖ’H˜
„Ñ¨[Å‰õΩ Hˆ =∆ ∂xfl HõeyOKÕ ^è~Œ å‡xfl <åâ◊#O KÕÜ∞« ‰õΩ. ^è~Œ å‡xfl #tOÑ¨*¿Ë ã `«∞Ok. h `«O„_çHÍÅOÖ’, J`«_`ç Àáê@∞ "åi J#∞ ~åhÜ«∞‰õΩO_®
~åA Sâ◊fi~åºÅ#∞ HÀÖ’Ê`å_»∞. JqhuÑ¨~∞° Öˇ#· =∞O„`«∞Å#∞Oz, KÀ~°∞Å#∞Oz K«~∞° ÅO^Œ~∂° ^˘OQÆÅÜ«∂º~°∞. <åºÜ«∞xÜ«∞=∂Å∞ „Ñ¨[Å∞, "Õ∞^è•=ÙÅ∞
„Ñ¨[efl HÍáê_Õ"å_Õ áêÅ‰õΩ_»∞. xÜ«∞=∞|^ŒOú QÍ `«y# Ñ¨#∞flÅ#∞ ã‘fiHõiOz#Ñ¨Ù_Õ q_çzÃÑ\Ïì~°∞. JkèHÍ~åxfl Pã¨~åQÍ fã¨∞‰õΩx
*ÏQÆ~°∂‰õΩÅ∞
~åA‰õΩ WÇ¨ÏÑ¨~åÖ’¡ Hˆ =∆ ∞O. ^Œ∞+¨µÖì ·ˇ =OK«#Å`À, J„Hõ=∂~°#˚ Å`À, Jqhu`À
''„Ñ¨*Ï^è<Œ åxfl JÑ¨ÇÏ¨ iOKÕ ~åA Ñü`«∞_»=Ù`å_»∞. „Ñ¨[eflÑ‘_Oç Kå~°∞. Jã¨`∞« Ê~°∞+¨µÅ∞ ##∞fl áêeO HÍ"åe.
'„Ñ¨*ÏáêÅ#— J<Õ ã¨`å¯~°ºO ^•fi~å ã¨~åfi`«∞‡_≥#· ^≥=· O ãÖ`À+≤™êÎ_∞» . K«_»O KÕ`« <Õ#∞ x™êû~°=∞Ü«∂º#∞. ''KÒsÉèí∂`Õ
"Õ#∞_»∞ D =∂@efl ÃÑ_»Kq≥ # ÃÑ\Ïì_∞» . ^•x`À =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ `«=∞ =∞O„`« `«^•ä Ö’ˆH—— áêÅ‰õΩÖË ^˘OQÆÅ=fi_»OKÕ`« <åÖ’ B+¨
|ÅO`À J`«_xç ãÖÇ¨ÏiOKå~°∞. ^ÕâHˆ◊ =∆ ∞O HÀãÖ XHõ Ö’HõHOõ @‰õΩx Ñï=∂ˆ~Û ^è•Åhfl #tOKå~Ú. áêÅ##∞ ãÖáê^Œ# =∂~°Oæ QÍ
Ç¨Ï‰õΩ¯, <å_»∞ "Õ∞^è•=ÙÖˇ#· =∞Ç¨Ï~°∞¬Å‰õΩOk. ZOK«∞‰õΩ#fl áêáê`«∞‡Å =Å¡ Éè∂í q∞Ö’ ^Œ∞iƒùHÍ∆ Å∞,
266 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 267
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
JâßOu, PO^Àà◊#Å∞ „Ñ¨|Å∞`å~Ú– Jx D "åHÍºÅ ™ê~åOâ◊O.
Ñ¨$^ä∞Œ K«„Hõ=iÎ Éè∂í q∞x „áêi÷Oz, Ü«∞[˝=∞Ü«∞ (`åºQÆÑÓ¨ ~°fiHõ) r=#O`À ÅH©;Hõ$Ñ¨ HõÅQÍÅO>Ë...
uiy Éè∂í q∞x ™ê~°=O`«O KÕâß_»∞, =º=ã‘H÷ iõ OKå_»∞.
J`«_∞» uiy L^Œiú Oz# HÍ~°}OQÍ Éè∂í q∞H˜ Ñ¨$käfiJx ¿Ñ~°∞ =zÛOk. qâ◊fiHÍ~°}"≥∞#ÿ =∞Ç¨ K≥`· #« ºO `«# J#O`«
D Hõ^=Œä Å¡ <Õ\ á˜ êÅ‰õΩÅ∞, „Ñ¨[Å∞ Z<Àfl =ÚMÏºOâßÅ#∞ „QÆÇÏ≤ OK«=K«∞Û. â◊‰Ωõ ÅÎ `À [QÆux x~°fiÇ≤Ï™ÈÎOk. P J#O`«âH◊ Î̃
KÀ~°∞Ö’¡ Ñ¨â◊º`ÀÇ¨Ï~°∞Å∞(K«∂ã¨∞ÎO_»QÍ<Õ ^ÀK«∞‰õΩ<Õ"å~°∞), ‰õΩÅ∞OK«‰õΩÅ∞ ã¨fi~°∂Ñ≤}x˜ =∞Ç¨ÅH˜;QÍ P~åkèOKÕ ÉèÏ~°fÜ«∞ =~å¬Å∞ ‰õΩiã≤
(Éè∂í =Úefl P„Hõq∞OKÕ"å~°∞), =OK«‰Ωõ Å∞, P~°}º‰õΩÅ∞(J_»=ÙÖ’¡ ^ÀÑ≤_ô KÕ¿ã ãÖã¨¯ $uÖ’, P `«ex¡ qq^èŒ Ñ¨~åfiÅÖ’ JiÛO
Ñ¨Ù_»q∞H˜ Ñ¨KÛ« x
"å~°∞), ^•iHÍKÕ"å~°∞, Ç≤ÏOã≤Oz ^ÀK«∞‰õΩ<Õ"å~°∞– WÖÏ Z<Àfl ~°HÍÅ#∞ K«_O» ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O.
âß„™êÎÅ∞ =i‚OKå~Ú. =~å¬Å∞ ‰õΩiã≤ Ñ¨Ù_»q∞H˜ Ñ¨KÛ« x Hõeq∞ HõeQˆ Hõeq∞ HõeQˆ „âß=}
D qq^èŒ HÍÅ KÀ~°`åfiÖË áêÅ‰õΩÅ ÅHõ} ∆ ÏÖˇ#· Ñ¨ÙÊ_»∞ Éè∂í q∞ H∆Àaèã∞¨ OÎ k. „âß=} â◊√Éè"í àÕ –◊ Ñ¨KÛ« ^Œ<åÅ `«ex¡ JiÛOz „|`«∞ â◊√Éèí"Õà◊– Ñ¨K«Û^Œ<åÅ
LÑ¨„^Œ"åÅ∞ ÃÑ~°∞QÆ∞`å~Ú. HõO`å Ñ¨K«ÛQÍ LO_®Åx PHÍOH˜∆OKÕ =∞Oz `«ex¡ JiÛOz
^ÕâHˆ◊ =∆ ∞O HÀãÖ D KÀ~°∞efl Ñ¨^qŒ Ö’H˜ ~åhÜ«∞‰õΩO_® „Ñ¨[Å∞, "Õ∞^è•=ÙÅ∞ ÑÖ_»∞QÆ „âß=} â◊√„Hõ"å~°O. „|`«∞HõO`å Ñ¨KÛ« QÍ
*ÏQÆ~∂° ‰õΩÅ∞ HÍ"åe. Ñ¨Ói‚=∞‰õΩ =ÚO^Œ∞=KÕÛ â◊√„Hõ"å~°"∞Õ D „=`å
xH˜ =ÚYºO. LO_®Åx PHÍOHÕ∆ KÕ
K«„#ÌHàõ Å◊ `À L#fl *’ºu~°‡Ü«∂#∞|O^è•xfl J#∞ =∞Oz ÑÖ_»∞QÆ

ãïOz =∞#ÃÑ^ŒÅÌ ∞ D ~ÀA#∞ x~°~‚ ÚOKå~°∞. „âß=} â◊√„Hõ"å~°O.
Ñ¨Ó~°‚K«O„^Œ ãÖ|O^èŒ"≥∞ÿ# „Ñ¨ã¨#fl`«, PÇ¨¡^ŒO, Ñ¨Ói‚=∞‰õΩ =ÚO^Œ∞
K«Å¡x "≥Å∞QÆ∞.. W=hfl ^Õ=`å ã¨∂ÊùiÎx Hõey
=KÕÛ â◊√„Hõ"å~°"Õ∞
™êÎ~Ú. P ã¨∂Êùi=Î ∞O`«"∞≥ #ÿ K≥`· <« åºxfl N ÅH˜;QÍ
Ñ¨Ól™êÎ~°∞. D „=`åxH˜
qâ◊fix~åfiÇ¨Ï‰õΩ_≥·# q+¨µ‚xH˜ 'J#áê~Úx—QÍ =ÚYºO.
(g_»x â◊H˜ÎQÍ) náêxH˜ HÍOu=Öˇ, K«O„^Œ∞xH˜
"≥<fl≥ Å =Öˇ ÉèÏã≤OKÕ J#O`« qÉè∂í u (Sâ◊fi~°º)
ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ =∞Ç¨ÅH˜;.
x`≥º· "≥ë· ê [QÆ<å‡`å qëÈ‚N≈~°#áê~ÚhI
q+¨µ‚x =^ŒÌ 'x`«º—QÍ LO_Õ [QÆ<å‡`«ÜÕ∞,
268 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 269

...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ã¨fi~°Oæ Ö’ ã¨fi~°Åæ H˜;QÍ, Éè∂í q∞Ü«∞O^Œ∞ 'Éè∂í ÅH˜;—QÍ, QÆ$Ç¨ÏOÖ’ 'QÆ$Ç¨ÏÅH˜;—QÍ 4. Ñ¨~„° ^Œ"åºxfl PtOKÕ"åix, JÑ¨ÇÏ¨ iOKÕ"åix
â’aèã∞¨ OÎ k. ÅH˜; JO>Ë XˆH =¸iÎ =∂„`«"∞Õ HÍ^Œ∞. L`«=Î ∞ k=ºQÆ∞}ÏÅ N=∂`« q_çz ÃÑ_»∞`«∞Ok.
ã¨=∂Ç¨~° â◊H.Î˜ P â◊HÎ˜ Ü≥ÚHõ¯ ™êHÍ~° ã¨fi~°∂Ñ¨"∞Õ ÅH©;^Õq. D `«ex¡ ã¨‡iOz# 5. J|^ŒÑú Ù¨ ™êHõ∆ ºO K≥¿ÑÊ"åih, qâßfiã¨ Ñ¶∂¨ `«
"åiH˜ D â◊HÎ̃ J#∞„QÆÇÏ¨ O Åaèã∞¨ OÎ k. ‰õΩbfl, Hõ$`«Ñ¶¨Úflbfl, L`åûÇ¨ÏO ÖËx "åih, ÅH©;^Õq
„uÖ’HÍÅh U~°Ê~°z# q+¨µ=‚ Ù, "å\˜H˜ JkèÑu¨ QÍ WO„^Œ∞x xÜ«∞q∞Oz, kQÆ∞Å∞ Ñ¨_Õ"åih, ÉèíÜ«∞Ñ¨_Õ"åih P `«e¡ U WO\˜x q_çz
JO^Œ∞‰õΩ `«y# â◊HxÎ˜ J`«_Hç ˜ J#∞„QÆÇÏ≤ OKå_»∞. P`«x áêÅ#H˜ `«y# Éè’QÍÅ#∞ ^ŒiKÕ~°^Œ∞. ÃÑ_»∞`«∞O^À, U WO\’¡
ã¨=∞‰õÄ~°∞Û`«∂ q+¨µH‚ $õ áêâ◊HÜ Î̃ ∞Õ J`«xH˜ ÅH˜;QÍ ã¨=∞‰õÄiOk. HÍh JÇ¨ÏO 6. HõÅÇ¨Å∞ [iˆQKÀ@, K≥_»∞=∂@Å∞ ÑëˆH ã≤~÷ O° QÍ LO@∞O^À =∞#
HÍ~°O KÕ`« J^Œ∞Ñ¨Ù `«ÑÊ≤ #O^Œ∞‰õΩ ÅH˜; J`«_xç q_çzÃÑ\ì̃Ok. ^•x`À ã¨~fi° KÀ@, E^•ÖÏ_Õ KÀ@, „ã‘xÎ ÉÏkèOKÕ KÀ@,
ãÖÑ¨^ÅŒ ∞ h\˜áêÅÜ«∂º~Ú. =∞<À|ÅO ÖËxKÀ@ Sâ◊fi~°ºO „Hõ=∞OQÍ Ñ¨Ù~å}Ïk "åV‡Ü«∞O
Ñ¨âßÛ`åÎÑO¨ K≥Ok Ç¨Ïiâ◊~} ° ÏQÆu á⁄O^•Hõ, ÉèQí =Æ `«¯ $Ñ¨K`Õ « ™êQÆ~=° ∞^ä#Œ O `˘ÅQÆ∞`«∞Ok. ã¨Ê+ì̈OQÍ ¿Ñ~˘¯Ok.
KÕÜ«∞QÍ, P H©∆~°ã¨=Ú„^ŒO #∞O_ç =∞m§ ÅH©; Pq~°ƒùqOz, <å~åÜ«∞}∞x 7. ãÖ^è•º ã¨=∞Ü«∞OÖ’ x„^ŒáÈÜÕ∞"åih, Ñ¨QÅÆ ∞ =∞Oz JÅ"å@∞¡,
KÕÑ¨\ ˜ìOk. x„kOKÕ "åih, ^•#O KÕÜ∞« x "åih q+¨µ‚ ã¨^Œ∞æ}ÏÅ∞, ™œ=∞#ã¨º
ÉèQí =Æ `«¯ $Ñ¨ =Å# ãÖÑ¨^Œ ÅaèOz#Ñ¨Ê\˜H,© JÇ¨ÏOHÍ~åk ^Œ∞~°∞} æ ÏÅ =Å# Ñüfl q_çz ÃÑ_»∞`«∞Ok.
"å`å=~°}O, â◊√pâ◊√„Éèí`«,
=∞#Å#∞ q_çz ÃÑ_»∞`«∞O^Œx nx PO`«~º° O. HÍh Ñ¨âßÛ`åÎÑO¨ K≥Ok â◊~} ° ∞ â◊√K«∞Å∞, WO„kÜ«∞ x„QÆÇÏ¨ O HõÅ"å~°∞, =∞<À
"Õ_`ç ,Õ Dâ◊fi~å#∞„QÆÇÏ¨ O KÕ`« uiy ãÖÑ¨^ÅŒ `«e¡ ^ŒÜ∞« `«Åz<å, P"≥∞ Dâ◊fi~° "åHÍ¯Ü«∂ÅÖ’ Ñ¨q„`«`« Hõey# "å~°∞, „Ñ≤Ü«∞ ã¨^•Kå~°O Hõey#
â◊HÜ
Î̃ ∞Õ J<Õ ã¨Ê $Ç¨Ï Hõey LO_®e. W^Õ ÅH˜; ã¨~ˆ fiâ◊fi~°∞_≥#· Ç¨Ïix =iOK«_O» "å^Œ∞Å∞, ¿ãflÇ¨ÏjÅ∞~°∞, â∫~°º=O`«∞Å∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ WO@ J=∞‡ ZÑ¨C_»∂
Ö’x PO`«~º° O. ã¨`Î« fiQÆ∞} ãÖÑ¨#∞flÅ#∞ ã≤i`«e¡ g_»^∞Œ . LO@∞Ok.
ÅH©;^Õq U WO\˜x q_çz ÃÑ_»∞`«∞O^À, U WO\’¡ ã≤~÷ O° QÍ LO@∞O^À (D JOâßÅ‰õΩ P^è•~°O: N =∞Ç¨ÉèÏ~°Ò« , N U WO@ ^Õ=,
=∞# Ñ¨Ù~å}Ïk "åV‡Ü«∞O ã¨Ê+Öì QÍ ¿Ñ~˘¯Ok. =∞Oz JÅ"å@∞¡, ã¨^∞Œ } æ ÏÅ∞, q+¨µ‚Ñ¨Ù~å}O)
™œ=∞#ã¨º "å`å=~°}O, â◊√pâ◊√„Éè`í ,« ã¨^•Kå~°O Hõey# WO@ J=∞‡ ZÑ¨C_»∂ =ºH˜HÎ ,© =º=ã¨H÷ © ‰õÄ_® ã¨ÅH¡ }∆õ ÏÅ∞#flÑ¨C_Õ ÅH©; Ñ≤`$« HÍ~åºÅ∞ x`«ºO
LO@∞Ok. U WO@ ^Õ=, Ñ≤`$« HÍ~åºÅ∞ x`«ºO [~°∞QÆ∞`åÜ≥∂ P ~ÚO@ ã≤i J#∞„QÆÇÏ¨ O „áêÑ≤ãÎ ∞¨ OÎ k. [~°∞QÆ∞`åÜ≥∂
`åO_»qã¨∞ÎOk. |∞∞+¨µÅ∞ U~°Ê~°z# =∞Oz ãÖ™ê¯~åÅ =Å# P ~ÚO@ ã≤i
1. `«bh¡ , `«O„_çh, QÆ∞~°∞=Ùh J==∂xOKÕ KÀ@ ÅH˜; xÅ∞=^Œ∞. =∞# ^ÕâO◊ Sâ◊fi~°º=∞Ü«∞O HÍ"åÅx =~°ÅH©;^Õqx `åO_»qã¨∞ÎOk.
2. U WO@ JukäH˜ Éè’[#O ÃÑ@ì~À, P KÀ@ ã≤i xÅ∞=^Œ∞. „áêi÷OK«∞^•=Ú.
3. J|^•úÖÏ_Õ"å~°∞, Un Z=iH© DÜ«∞Hõ ÖË^<Œ "Õ å~°∞, jÅOÖËx"å~°∞ L#fl
~ÚO@ ã≤i LO_»^∞Œ .
270 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 271
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Hõ~‡° HõÜ
∆ ∞« "Õ∞ „Ñ¨^HŒ }
∆˜ Ö’ Ñ¨~=° ∂~°O÷ .
„Ñ¨^HŒ }
∆˜ Ö’ Ñ¨~=° ∂~°O÷ ''„Ñ¨^ŒH˜∆} „H˜Ü«∂~°∂Ñ¨ „Ñ¨}= [ÑÖ—— Jx t=
Ñ¨Ù~å}O =i‚OzOk. qq^èŒ [#‡ÅÖ’
ÉèQí =Æ ^Œ∞Ñ¨Kå~åÅÖ’ „Ñ¨^HŒ }∆˜ #=∞™ê¯~°O z=ik. JO`ÕHÍ^Œ∞– ÑïÑ¨Ó~°‚ ™ê^è•~°}OQÍ „Ñ¨^HŒ } ∆˜ KÕã∂¨ Î K«k"Õâ’¡HOõ : KÕã#≤ áêáêÅhfl
"≥∞#ÿ k ‰õÄ_®. U"≥<· å „QÆÇÏ¨ Kå~åÅ∞ ÉÏQÆ∞ÖËHáõ È~Ú<å, JiëêìÖ~Ë Ê° _ç<å PÅÜ«∂ Ü«∂xHÍx K« áêáêx [<å‡O`«~H° $õ `åxK«I
ÅÖ’ xÜ«∞q∞`« ãÖYºÅ`À „Ñ¨^HŒ } ∆˜ KÕ¿ãÎ Jq ÑïÇ¨ÏiOÑ¨|_»`åÜ«∞x âß„ãÎ̈ `åx`åx „Ñ¨}â◊ºOu „Ñ¨^HŒ } ∆˜ Ñ¨^Õ Ñ¨ÎÕ I „Ñ¨^ŒH˜∆}Ö’x XH˘¯Hõ¯
=K«#O– KåÖÏ =∞OkH˜ J#∞Éè=í ã≤ÔúŒ . qq^èŒ [#‡ÅÖ’ KÕã#≤ áêáêÅhfl „Ñ¨^HŒ } ∆˜ Ö’x J_»∞QÆ∞`À `˘ÅQÆ∞`å~Ú.
PÅÜ«∂ÅÖ’ KÕ¿ã „Ñ¨^HŒ } ∆˜ ÅÖ’ KåÖÏ ~°HÍÅ∞<åfl~Ú. =∂=¸Å∞QÍ ^èfiŒ [ XH˘¯Hõ¯ J_»∞QÆ∞`À `˘ÅQÆ∞`åÜ«∞x ÃÑ· â’¡HOõ Ö’x ^Œ∞óMÏÅ‰õΩ =¸Å"≥∞#ÿ
ãÎ̈OÉèOí #∞O_ç „áê~°OaèOz, uiy z=~°‰Ωõ |eÑ‘~O°î (^èfiŒ [ãÎ̈OÉèOí ) =^Œ‰Ì Ωõ PO`«~º° O. ^Œ∞óMÏÅ‰õΩ =¸Å"≥∞#ÿ áêáêÅ∞ `˘Å áêáêÅ∞ `˘ÅQÆ_O» `À
KÕ~∞° ‰õΩx ^≥"· åxfl #=∞ã¨¯iOK«_O» XHõ „Ñ¨^HŒ } ∆˜ „Hõ=∞O. K«O_ôâfi◊ ~°∞_»∞#fl t"å QÆ_»O`À r=Ù_»∞ â◊√^Œ∞ú_≥· ^Œ∞óMÏxfl Ju„Hõq∞
ÅÜ«∞OÖ’ „Ñ¨^HŒ }∆˜ q^è•#O =∞~˘Hõ Ñ¨ûúŒ Ö’ LO@∞Ok. ^•xH˜ 'K«O_ô „Ñ¨^HŒ }∆˜ O—
r=Ù_»∞ â◊√^Œ∞ú_≥· ^Œ∞óMÏxfl
ã¨∞<Î åfl_»∞. ã¨∂~°∞ºx #∞O_ç L^Œƒqù Oz# „QÆÇÏ¨ ã¨=¸
Jx ¿Ñ~°∞. WO\’¡ Ñ¨Ó[ÅãÖ^Œ~ƒ° Où Ö’ P`«‡„Ñ¨^HŒ } ∆˜ KÕÜ∂« e. QÆ∞_»∞ÅÖ’ P`«‡ Ç¨ÏO ã¨∂~°ºâ◊HÎ̃ =Å#<Õ qq^èŒ QÆ`∞« ÅÖ’ ãÖK«iã¨∞Î Ju„Hõq∞ã¨∞Î<åfl_»∞.
„Ñ¨^HŒ }∆˜ KÕÜ∞« ~å^Œ∞. #fl>Ë¡ qâ◊fiOÖ’ „Ñ¨`º« }∞=Ù Ñ¨~=° ∂`«‡#∞ Hˆ O„^ŒO ã¨∂~°∞ºx #∞O_ç
„Ñ¨^HŒ }
∆˜ Ö’ KåÖÏ =∞~å‡Å∞<åfl~Ú. KÕã∞¨ H˘x, PÜ«∞# WzÛ# â◊H`Î˜ À<Õ u~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. L^Œƒqù Oz# „QÆÇÏ¨
PÅÜ«∞OÖ’ L#fl ^≥=· O qâ◊fiâ◊HÎ̃ Hˆ O„^ŒaO^Œ∞=ÙH˜ „Ñ¨fHõ. PÜ«∞# K«∞@∂ì x*ÏxH˜ Ñ¨Ù_»q∞ P`«‡„Ñ¨^HŒ }∆˜ KÕã∂¨ ,Î ã¨∂~°º^Õ=Ùx ã¨=¸Ç¨ÏO ã¨∂~°ºâ◊HÎ̃
L#fl PÅÜ«∞O J#O`« qâßfixH˜ ãÖHˆ `«O. „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ Ñï}Ï=∂ÖË „Ñ¨^HŒ }∆˜ Å∞. K«∞@∂ì „Ñ¨^HŒ } ∆˜ KÕ™ÈÎOk Hõ^•!
rq`«O JO>Ë<Õ XHõ 'K«∞@∞ì—(P=$`«O). [##O #∞O_ç =∞~°}O =~°‰Ωõ D ✤ ✤ ✤
=Å#<Õ qq^èŒ QÆ`∞« ÅÖ’
qâ◊fiOÖ’ =∞# rq`«"∞Õ XHõ „Ñ¨^HŒ } ∆˜ . WÖÏ Z<Àfl K«∞@¡Ö’ ([#‡ Ñ¨~O° Ñ¨~Ö° ’) =∞# =∞<À"åHÍ¯Ü«∞ Hõ~‡° Å∞ Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞x K«∞@∂ì ãÖK«iã¨∞#Î fl>Ë¡ qâ◊fiOÖ’
ãÖáêkOK«∞‰õΩ#fl Hõ~‡° Å Ñ¶e¨ `åxfl D [#‡Ö’ J#∞Éèqí ™êÎO. J~Ú`Õ „Ñ¨^HŒ } ∆˜ Ñï„Éèqí ∞OKåÅ#fl^Õ „Ñ¨^HŒ } ∆˜ Ö’x „Ñ¨^•è <À^ÕâÌ O◊ . „Ñ¨`º« }∞=Ù Ñ¨~=° ∂`«‡#∞
¿Ñ~°∞`À Ñ¨~=° ∂`«∞‡x K«∞@∂ì u~°Q_Æ O» =Å# [#‡Å K«∞@¡Ö’ KÕã#≤ Hõ~‡° Å XHõÑC¨ _»∞ HÔ Ö· ÏãÖÖ’ ''qâ◊fi=∞O`å uiy j„Ñ¶∞¨ O Hˆ O„^ŒO KÕã∞¨ H˘x,
^Œ∞+¨Êeù `åÅ#∞ `˘ÅyOK«∞HÀQÆÅO. JO`ÕHÍ^Œ∞, J`«ºkèHõ „Ñ¨^HŒ } ∆˜ Å∞ KÕÜ∞« _»O QÍ =zÛ# "åxˆH QÍ}ÏkèÑ`¨ º« O—— J<Õ +¨~`° ∞« qkèO
=Å# ~å#∞#fl [#‡Å K«∞@¡#∞ ‰õÄ_® JkèQqÆ ∞OK«QÅÆ O. qâ◊fiOÖ’ <å_»∞ uiy#
PÜ«∞# WzÛ#
z#Ñ¨C_»∞, ‰õΩ=∂~°™êfiq∞ =∞Ü«¸~°"åÇ¨Ï#O ÃÑ<· H≥ ¯˜
K«∞@∞¡ =∞m§ u~°Q_Æ O» =∞#=Å¡ HÍ^Œ∞. JO^Œ∞Hˆ qâıfiâ◊fi~°∞x K«∞@∂ì u~°Q_Æ O» . qâßfixfl K«∞\˜ì ~å=_®xH˜ |Ü«∞Å∞^Õ~å_»∞. =¸+≤Hõ â◊HÎ̃`À<Õ u~°∞QÆ∞
[##O =∞~°}O ^ŒfiO^ŒfiO =∂Ü«∂K«„Hõ q∞fi`«"∞£ I "åÇ¨Ï#∞_≥#· =∞Ç¨QÆ}Ñü JÖÏ "≥à§◊ ÖËHõ áÈÜ«∂_»∞. `«∞<åfl~Ú.
(t=Ñ¨Ù~å}O) HÍh `≥eqQÍ áê~°fif Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞Å K«∞@∂ì „Ñ¨^HŒ }∆˜
„H˜Ü∞« Ü«∂ [Ñ¨~∂° ÑÖÇ≤Ï „Ñ¨}=O`«∞ „Ñ¨^HŒ } ∆˜ "£∞II KÕâß_»∞.
272 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 273
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
z„`«OQÍ ã¨∞„|Ç¨Ï‡}∞º_»∞ "≥o#¡ „ÑüKÀ\Ï, JO`«‰Ωõ =Ú#∞¿Ñ QÆ}Ñü =zÛ
"≥o§# *Ï_»Å∞ HõxÑ≤OKå~Ú. =ÚO^Œ∞QÍ qâßfixfl K«∞\˜=ì zÛ#"å_»∞ q<åÜ«∞‰õΩ_Õ
qaè#flO 'QÆ}O—.
#x x~°~‚ ÚOz t=Ù_»∞, W`«~° ^Õ=`«Å∞ J`«xHˆ QÆ}ÏkèÑ`¨ åºxfl WKåÛ~°∞. UHõ`fi« O QÆ}Ñü...
‰õΩ=∂~°™êfiq∞ JÅHõ#∞ fiÛ t=áê~°fi`«∞Å∞ |∞[˚yOKå~°∞.
D Hõ^ÖŒä ’ Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞x K«∞@∂ì u~°Q_Æ O» , „Ñ¨ÑO¨ Kåxfl K«∞\ì̃~å=_»"∞Õ #<Õ „Ñ¨^=Œä ∞ ^Õ=Ù_»∞, „Ñ¨^•è # ^Õ=Ù_»∞ QÆ}Ñü. U
ÉèÏ=O =ºHõÎ=∞=Ù`«∞Ok. qâ◊fi"åºÑ¨‰õΩ_≥·# qâ◊fi„Ñ¨Éèí∞x K«∞\˜ì~å=_»O =Å#, HÍ~åºxÔH<· å– Jk Éè∫uHõ~O° QÆO HÍ=K«∞Û, P^è•º
„Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’x K«∞@¡#∞ ^•\˜#>Ë.¡ u‡Hõ ™ê^è#Œ HÍ=K«∞Û– "å\˜ J=~À^è•Å#∞ `˘Å "Õ^Œ =∞O„`åÅ‰õΩ
ÃÑ· QÍ^äÖŒ ’ ‰õΩ=∂~° QÆ}Ñ¨`∞« Å Z‰õΩ¯= `«‰Ωõ ¯=Å#∞ "≥^HŒ ~õ å^Œ∞. yOKÕ ã≤khú , |∞kú(ã¨=∞$kú)h „Ñ¨™êkOKÕ k=ºâ◊H<Î˜ Õ '„Ñ¨}=O— (FOHÍ~°O)
L#flKÀ@<Õ Dâ◊fi~°∞x Pq+¨¯iOK«∞HÀ"åÅ#flk QÆ}Ñü Kå\˜# ãÖ^ÕâO◊ . 'QÆ}Ñü—QÍ Láêã≤OK«_O» "Õ^ãŒ O¨ „Ñ¨^•Ü«∞O.
PkQÍ L#flÑ¨C_Õ
JxflKÀ\Ï¡ Dâ◊fi~°∞x ãÖ^Œi≈OKåÅ#flk ã¨∞„|Ç¨Ï‡}∞ºx É’^è.Œ ''QÆ}Ñü `«# â◊‰Ωõ ÅÎ `À Ü«∞[˝ãÖ÷¨ ÏxH˜ qKÕÛã≤,
Hˆ O„^ŒOÖ’ L#fl^Õ ÑïkèÖ’ qãÎ̈~"° ∞≥ Oÿ k. qâ◊fi=$`«=Î ∞O`å Hˆ O„^Œ =¸Åâ◊HÎ̃ JYO_≥â· fi◊ ~åºÅ#∞ „Ñ¨™êkOKÕ ^≥=· ——=∞x 'QÆ}Ï<åO P =∞O„`«O
J~Ú# Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞x q™êÎ~"° ∞Õ . `åfi...— J<Õ „Ñ¨^•è # "Õ^=Œ ∞O„`åxH˜ PO`«~º° O. â◊H˜Î=∞O`«=∞=Ù`«∞Ok.
Ü«∞[˝O Ö’HõHÖõ Ïº} Hõ$`«ºO. P Ü«∂QÍ^Œ∞ÅÖ’ ''Fq∞`Õº HÍHõ∆~°O „|Ç¨Ï‡——
P~åkèOÑ¨|_Õ ^Õ=`åQÆ}ÏxH©, =∞O„`« ã¨=¸Ç¨xH©, J#flk JO^Œ∞Hˆ .
Ü«∂l˝‰Ωõ Å |$O^•xH© „Ñ¨É∞íè "≥,· Ñ¶Å¨ „Ñ¨^•`«Ü∞ÿ≥ J#∞
„QÆÇ≤ÏOKÕ Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~° ã¨fi~°∂Ñ¨"Õ∞ QÆ}Ñü. "Õ^Œ =∞O„`åÅ‰õΩ Ñü
=∞O„`åÅ‰õΩ '„Ñ¨}=O— (FOHÍ~°O) PkQÍ L#fl =O\˜k FOHÍ~°O.
Ñ¨C_Õ P =∞O„`«O â◊H=Î̃ ∞O`«=∞=Ù`«∞Ok. ''Fq∞`Õº =∞O„`åÖË QÆ}ÏÅ∞.
HÍHõ~∆ O° „|Ç¨Ï‡—— J#flk JO^Œ∞Hˆ . =∞O„`åÅ‰õΩ Ñü FOHÍ~°"∞Õ QÆ}Ñü.
=O\˜k FOHÍ~°O. =∞O„`åÖË QÆ}ÏÅ∞. FOHÍ~°"∞Õ
QÆ}Ñü.
qÑ¶∞¨ fl<åâ◊#"Õ∞ P~°OÉèOí . JO^Œ∞Hˆ DÜ«∞##∞
qÑ¶∞¨ flãÖÇ¨~°‰Ωõ xQÍ P~åkèã∞¨ <Î åflO. Ü≥∂QÆâß„ãÎ̈O
Ö’ =¸ÖÏ^è•~åkèÑu¨ ã¨~fi° Ü≥∂QÆ ã≤^∞Œ Åú H© =¸ÅO.
"Õ^•ÅÖ’ |$Ç¨Ïã¨ÊuQÍ, „ÉÇ¨Ï‡}ã¨ÊuQÍ D`«x<Õ
Jaè=i‚OKå~°∞. DÜ«∞# Hõ$Ñ¨=Å¡<Õ '|$Ç¨Ïã¨Êu—
274 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 275
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
¿Ñ~°∞`À ^Õ"åKå~°∞º_»∞ "≥Å∞Q˘O^•_»∞. |$Ç¨Ïf<åO "Õ^"Œ åKåOÑüó– |$Ç¨Ïf ãÔ̈~· fiâ◊fi~°ºÑüQÍ 'ÅH©;QÆ}Ñü—, Q˘Ñ¨Ê`«<åÅH˜
J#QÍ "å‰õΩ¯Å∞– *Ï˝#â◊‰Ωõ ÅÎ ∞. "å\˜H˜ „Ñ¨É∞íè =Ù |$Ç¨Ïã¨Êu. "Õ^qŒ *Ï˝<åÅ∞, JkèÑüQÍ '=∞Ç¨QÆ}Ñü—, j„Ñ¶¨∞ Ñ¶¨Å„Ñ¨^•`«QÍ
Hõ~‡° ÖË „|Ç¨Ï‡}ÏÅ∞. "å\˜H˜ âßã¨‰Ωõ _»∞ „|Ç¨Ï‡}ã¨Êu. 'H˜∆„Ñ¨QÆ}Ñü—, zO`«# KÕã≤# HÀiHõÅ#∞ fˆ~Û
''ã¨ÑHÎ̈ À\˜ =∞Ç¨=∞O„`« =∞O„u`å=Ü«∞= ^Œ∞ºuó—— U_»∞HÀ@¡ =∞O„`«~åtH˜ 'zO`å=∞}˜ QÆ}Ñü—, ã≤^Œ∞úÅxKÕÛ 'ã≤kúQÆ}Ñü—,
=¸Å"≥∞#ÿ "å_»∞– Jx QÆ}Ñü ã¨ÇÏ¨ „ã¨<å=∂ÅÖ’x =∂@. P =∞O„`«~åtÜÕ∞ WÖÏ Ñ¨Å∞~°HÍÅ∞QÍ QÆ}Ñü =¸~°∞ÅÎ #∞ Láêã≤OKÕ
™êfiq∞"åi ÅOÉ’^Œ~°O. "Õ^Œ=∞O„`« ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞ Hõ#∞Hõ D`«_»∞ |∞kúâ◊H˜ÎH˜ Ñ¨^`úŒ ∞« Å∞ âß„™êÎÅÖ’ K≥ÑÊ¨ |_ç<å~Ú. ÉèÏ~°fÜ«ÚÅO^ŒiKÕ
Jkèëêª#^Õ=`« ‰õÄ_®. ™êfiq∞<å=∂ÖË J`«x `«`åÎ fixfl Ñ¨\ ì̃ K«∂Ñ¨Ù`å~Ú. ™êÇ≤Ï`«ºOÖ’ 'JHõ∆~° QÆ}Ñü—QÍ, ãÖw`«OÖ’ qq^èŒ q^è•<åÅ`À
1. =„Hõ`∞« O_»: =„Hõ`Å« #∞ `˘ÅyOKÕ"å_»∞. u#flQÍ Ñ¨x ™êQÆx=fix qÑ¶∂¨ flÖË 'ã¨fi~°~åQÆ QÆ}Ñü—QÍ, #$`«ºOÖ’ '#~°#Î QÆ}Ñü—QÍ, J`«ºO`« „Ñ‘uáê„`«^= ·≥ OQÍ
=„HÍÅ∞. =OHõ~|° ∞^Œ∞Åú ∞ ã≤kxú HõeyOK«=Ù. P =OHõ~Å° #∞ Ç¨ÏiOKÕ ™êfiq∞ tÅÊz„`« HõàÅ◊ Ö’ '|Ç¨ï~°∂Ñ¨ QÆ}Ñü—QÍ ã¨HÅõ
P~åkèOÑ¨|_Õ
W`«_»∞. HõàÏã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥#· q<åÜ«∞‰õΩ_»∞ q~ålÅ∞¡`∞« <åfl_»∞.
2. UHõ^èŒO`«: 'UHõ— J#QÍ „Ñ¨^è•#O. '^ŒO`«— JO>Ë |ÅO. „Ñ¨^è•# |Å ÉèÏ~°fÜ«ÚÅO^ŒiKÕ qq^èŒ q^è•<åÅ`À J`«ºO`« QÆ}Ïkè<å^äŒ∞x „Ñ¨`ÕºHõ
ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞. J`«x k"åºHÍ~°OÖ’x UHõÔŒ `«O t=â◊‰Ωõ ÅÎ UHõ`åfixH˜ „Ñ¨fHõ. „Ñ‘uáê„`«^≥·=OQÍ P~åkèOÑ¨|_Õ QÆ}Ïkè<å^äŒ∞x Láêã¨#=∞`«O
P_» U#∞QÆ∞Å‰õΩ ^ŒO`åÅ∞O_»=Ù. "å=∞ÉèÏQÆO ^ŒO`«~Ç° Ï≤ `«O– ^ŒH} ∆˜ ÉèÏQÆO „Ñ¨`ºÕ Hõ Láêã¨#=∞`«O QÍ}Ñ¨`º« O. WO^Œ∞Ö’ QÆ} QÍ}Ñ¨`º« O. WO^Œ∞Ö’
UHõ^ŒO`«O. Ñü Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞xQÍ, Ñ¨~„° |Ç¨Ï‡QÍ JiÛ`«∞_»∞. ã¨~fi° QÆ}Ñü Ñ¨~" ° ∞Õ â◊fi~°∞xQÍ,
3. q<åÜ«∞Hõ: #_ç¿Ñ"å_»∞ <åÜ«∞‰õΩ_»∞. ã¨~fi° qâ◊fiQÆ}Ïxfl #_ç¿Ñ"å_»∞ W`«_∞» . ^Õ=`«Å∞ D`«x JOâ◊ÖË. D =∞`«ã≤^•úO`åÅH˜
D`«xH˜ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ Z=_»∂ÖË_»∞ (qQÆ`«<åÜ«∞Hõó) Hõ#∞Hõ D`«_Õ "Õ^•Å∞, `«O„`«âß„™êÎÅ∞ =¸ÖÏÅ∞. Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡QÍ JiÛ`«∞_»∞.
q<åÜ«∞‰õΩ_»∞. QÆ}Ñü Ñ¨Ó[ ã¨∞ÅÉèOí , Ñ¶Å¨ O JkèHOõ . Ü≥∂QÆ, ã¨~fi° ^Õ=`«Å∞ D`«x
4. ¿ÇÏ~°OÉ: '¿ÇÏ— â◊|OÌ n#"åK«HOõ . ~°O| áêÅHõ"åK«HOõ . n#áêÅ‰õΩ_»∞ =∞O„`«, "Õ^Œâß„™êÎÅÖ’ Z<Àfl `«`åfiÅ#∞ QÆsƒù JOâ◊ÖË.
¿ÇÏ~°O|∞_»∞. HõiOK«∞‰õΩx QÆ}Ñü "≥É· =íè O qãÎ̈iOzOk. aè#fl D =∞`«ã^≤ •úO`åÅH˜
5. â◊¥~°ÊHõ~:‚° á⁄Å∞¡#∞ K≥iy ™ê~åxfl q∞yÖËÛ KÕ@=Öˇ, x™êû~åxfl =ke, QÆ`∞« Å`À =∞ã¨ÖË QÆ}ÏÅ#∞ (ã¨=¸Ç¨Å#∞) ã¨=∞
"Õ^•Å∞, `«O„`«âß„™êÎÅ∞
™ê~°=O`«"∞≥ #ÿ "å‰õΩ¯efl „QÆÇÏ≤ OKÕ `«`fi« "Õ∞ KÕ@K≥=ÙÅ ^˘~° ã¨fi~°∂ÑÖ. #fiÜ«∞ Ñ¨~K° Õ UHõã∂¨ „`« ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥#· =∞Ç¨QÆ}Ñü
=∂Ü«∂ qHÍ~åÅ<Õ á⁄Å∞¡x `˘ÅyOz, ™ê~°"∞≥ #ÿ „|Ç¨Ï‡*Ï˝<åxfl q∞yÖËÛ Hõ$Ñ¨=Å#, =∞#^ÕâO◊ ™ê=∞~°ãº¨ „Ñ¨QuÆ x ™êkèOK«∞ =¸ÖÏÅ∞.
`«`Î« fiq∞k. „|Ç¨Ï‡q+¨µ‚ ~°∞„^•k ^Õ=`«Å∞ Ãã`· O« `«=∞`«=∞ qâ◊fix~°fiÇ¨Ï} QÍHõ!
HÍ~åºÅ‰õΩ P~°OÉèOí QÍ D`«xx H˘Å∞K«∞‰õΩO\Ï~°x Ñ¨Ù~å} „Ñ¨fu. ã¨~fi°
^Õ==∞Ü«Ú_≥·# QÆ}Ëâ◊√x J<ÕHõ ~°∂áêÅ#∞ "Õ^ŒÑ¨Ù~å}ÏQÍ=∂Å∞ ¿Ñ~˘¯
<åfl~Ú.
276 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 277
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
<≥ÅH˘<åfl_»∞. Zxq∞k k‰õΩ¯Å â◊HÎ˜ Ñ¨Å∞~°∂áêÅÖ’
^Õ=^Õ=Ùx ~°^Ü
Œä ∂« „`« "≥Åã≤Ok. D"≥∞ Hˆ „∆ `«~H° Í∆ â◊H.Î̃
`«™ê‡^•Ì~∞° =∞Ü«∞O „|Ç¨Ï‡ "Õ^•O`Õ+µ¨ „ÑQÆÜ∞« `ÕII =∞Ç¨"Õn
Ñ¨Ùs [QÆ<åfl^äŒ ~°^Ü
Œä ∂« „`«H˜ „Ñ¨ÑO¨ K« „Ñ¨ãk≤ ú LOk. 'Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«=Î ∞ Hˆ „∆ `«O—QÍ (ã¨¯O^ŒÑ¨Ù~å}O) =∞Ç¨ÏŸ`«û"åxÔH·
Ñ¨Ù~å}ÏÅÖ’ =i‚OÑ¨|_Õ D áê=#^è•=∞O J^Œ∞ƒù`åÅ‰õΩ PÅ"åÅO. 'Wk ^•~°∞~°∂ÑÖÖ’ L#fl „|Ç¨Ï‡"£∞—– Jx ~°^äŒOÖ’ Ü«∂„`«KÕ¿ã
ã¨$ëêì ºk#∞O_Õ D Hˆ „∆ `å# hÖÏK«Å=∞<Õ k=ºÑ¨~fi° `«O LO_Õ^hŒ , WHõ¯_» "Õ^•O`åÅÖ’ H©iOÎ K«|_çOk. ™êfiq∞x ãÖ`À+Ö`À
WO„^ŒhÅ=∞}˜`À KÕã#≤ q+¨µq‚ „QÆÇÏ¨ O ^Õ=`«ÅKÕ`« P~åkèOK«|_Õ^hŒ Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ D q„QÆÇ¨ Å#∞ „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ „Ñü+≤Oª ÉèíHÎ̃`À K«∂¿ã"åiH˜ q+¨µ‚
K≥|∞`«∞<åfl~Ú. Kå_»x âß„™êÎÅ∞ =zã¨∞<Î åfl~Ú. D <åÅ∞QÆ∞ PHõ$`«∞
™êQÆ~™° Èº`«~Î̂ fˆ~ =∞Ç¨#^•ºã¨∞Î ^ŒH} ∆˜ IË
Ñ¨ÔŒ Ö’ x`«º"åãÖ
Å#∞ |$Ç¨Ïã¨Êu`À Hõeã≤, ^Õ=`«Å ã¨=∞HõO∆ Ö’ „|Ç¨Ï‡
ã¨„Ñ¨^âÕ ó◊ Ñ¨$kä"åºO Ç≤Ï ã¨~fi° f~°÷ Ñ¶Å¨ „Ñ¨^óŒ II ^Õ=Ù_»∞ Nã¨∂Hõ,Î Ñ¨Ù~°∞+¨ ã¨∂HÍÎÅ`À Jaè=∞O„uOz HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.
''ã¨=Ú„^•xH˜ L`«~Î f° ~å#, =∞Ç¨#kH˜ ^ŒH}∆˜ Ï# Jxflf~å÷Å Ñ¶Ö¨ ÏxflKÕÛ „Ñ¨^âÕ ◊ „Ñü+≤ªOKå_»∞. D ~°^äŒÜ«∂„`«‰õΩ
=∞k.—— Jx ™ê¯O^ŒÑÙ¨ ~å}O K≥|∞`ÀOk. "≥â· ßY™êº=∞ÖË Ñ¨Hˆ ∆ J+ì̈=∂ºO Ñ¨Ù+¨ºÜ≥∂QÆ`ó« I ^Õ=`«ÅO^Œ~∂° ã¨fi~°Oæ #∞O_ç
HÍÅ„Hõ=∞OQÍ P Hˆ „∆ `å# ~°`fl« q„QÆÇÏ¨ O J^Œ$â◊º=∞~ÚOk. J=Of ^ÕâßkèÑÙ¨ _≥#· Hõ$`å„Ñüëêª Éè’q„áêó â’Éè<í Õ QÆ∞~°∞"åã¨~ˆ II ky=zÛ, L`«û=O `«~∞° "å`«
WO„^Œ^∞Œ º=∞fl K«„Hõ=iÎH˜ ã¨fiÑ¨flOÖ’ N =∞Ç¨q+¨µ=‚ Ù QÀK«iOz, „¿Ñ~ˆ Ñ≤OK«QÍ (Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«=Î ∞ Hˆ „∆ `« =∂Ç¨`«‡ºO) uiy "≥à`◊ å~°x
J`«_ô ˆH∆„`åxH˜ KÕ~°∞‰õΩ<åfl_»∞. ã¨=Ú„^Œf~°OÖ’ XHõ k=ºÜ«∂QÍxfl x~°fi "≥â· ßY â◊√Hõ¡ J+ì̈q∂– QÆ∞~°∞"å~°O– Ñ¨Ù+¨ºq∂ ''Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∞ ˆH∆„`«
Ç≤ÏOKå_»∞. P Ü«∞[˝O Ñïã¨=∂Ñ≤"Î àÕ ,◊ Ü«∞[˝ÑÅ¨¶ OQÍ ã¨=Ú„^Œ [ÖÏÅ#∞O_ç #Hõ„∆ `«O L#fl Ñ¨Ù}ºã¨=∞Ü«∞OÖ’ „Ñü+ª̈ [iyOk. =∂Ç¨`«‡ºO—— K≥|∞`ÀOk.
XHõ Q˘Ñ¨Ê =$Hõ~∆ å[O `Õe=zÛOk. Jk q+¨µ=‚ ∞Ü«∞"≥∞#ÿ =$HõO∆ , <å~åÜ«∞}∞x N #$ã≤OÇ¨ÏÜ«∞O„`«O`À, =∞O„`«O`À K«`∞« ~°∞‡Y∞_»∞ H˘xflÅHõÅ ∆ =∞Ok ^Œi≈Oz,
P[˝„Ñ¨HÍ~°OQÍ qâ◊fiHõ~‡° (^Õ=teÊ) P =$H∆Íxfl <åÅ∞QÆ∞ q„QÆÇ¨ Å∞QÍ `«Ü∂« ~°∞ D „Ñüëêª=∞Ç¨ÏŸ`«û=O [iÑ≤#@∞¡ Ñ¨Ù~å}O =i‚
KÕâß_»∞.
`«iOKÕ D áê=#
™ÈÎOk. JO^Œ∞Hˆ Wk „Ñ¨^•è #OQÍ #$ã≤OÇ¨ÏHˆ „∆ `«O.
Jq [QÆ<åfl^ä,Œ |ÅÉè„í ^Œ, ã¨∞Éè„í ^Œ, ã¨∞^Œ~≈° # ^Õ=`å ã¨fi~°∂áêÅ∞ WHõ¯_ç =∞Ç¨ =@=$HõO∆ , f~°O÷ J`«ºO`« Ñ¨Ù~å} ~°^äŒÜ«∂„`« XHõ
UHõ^•~°∞ ã¨=Ú`«û<åflâ◊Û`«∞~å÷ ãÖÉèqí +¨ºuI „Ñ¨ãk≤ ú á⁄OkOk. =∞Ç¨^Œ∞ƒù`«O. ÉèÏ~°fÜ«∞
XˆH ^•~°∞=Ù (Hõ„~°) <åÅ∞QÆ∞ q„QÆÇ¨ Å∞QÍ J~Ú#^Œx Ñ¨Ù~å}ÀHÎ̃. *Ëº+ª̈ÑÓ¨ i‚=∞ <å\˜ #∞O_ç *Ëºëêª„=`åxfl PK« ãÖã¨¯ $uÖ’ Éè= í ºK≥`· #« º
Hõ$`«ÜÚ« QÆOÖ’<Õ D ^Õ=`«Å∞ Pq~°ƒqù OKå~°x ™ê¯O^ŒO K≥|∞`ÀOk. =∞Ç¨ iOz, Pëê_èâ» √◊ ^Œú qkÜ«∞<å_»∞ P k=º=¸~°∞ÅÎ ‰õΩ =Ú„^Œ D Hˆ „∆ `åxH˜
ÅH©;^ÕqÜÕ∞ ã¨∞Éè„í ^• ã¨fi~°∂Ñ¨=∞h, ^•fiÑ¨~Ü ° Ú« QÆOÖ’ ÅH©; JOâ◊ Hõ$+¨‚ ™È^ŒiQÍ ~°^Ü Œä ∂« „`«#∞ "≥Ú^Œ@ „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_Õ [iÑ≤OKå_»x LOk.
~ÀÇ≤Ï}˜ Ñ¨Ù„uHõQÍ [x‡OzO^Œx Ñ¨Ù~å} Hõ^#Œä O. Ñ¨ Ù ~å}ÀH˜ Î . JÑ¨ Ê \˜ #∞O_ç Ñ¨ ~ ° O Ñ¨ ~ ° Q Í D
D Hˆ „∆ `åxH˜ t=Ù_Õ Hˆ „∆ `«áêÅ‰õΩ_»∞. Zxq∞k eOQÆ=¸~°∞ÅÎ ∞QÍ qq^èŒ kâ◊ÅÖ’ ~°^Ü Œä ∂« „`«, U\Ï [~°∞QÆ∞`ÀOk.
278 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 279
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
WÑ¨Ê\˜H© Ñ¨<fl≥ O_ÕàH¡◊ À™êi (JkèHÍëê_èO» =zÛ#<å_»∞) q+¨µÖ‚ ÏOKè<« åÅ`À
L#fl k=º=$H∆ÍÅ#∞, H˘xfl ãÖHˆ `åÅ ^•fi~å, PKå~°∞ºÅ∞ `≥Å∞ã¨∞H˘x, qq^èŒ É’<åÅ=∞‡ ÑÖ_»∞QÆ
L`«û"åÅÖ’ P =$H∆ÍÅ#∞ `«~e° Oz, Ñ¨ûúŒ „Ñ¨HÍ~°OQÍ q„QÆÇ¨ Å#∞ K≥H¯˜ ™êÎ~∞° .
áê`« q„QÆÇ¨ ÅÖ’x HõàÅ◊ #∞ D #∂`«<åHõ$`«∞ÅÖ’ Ñ¨Ù#ó„Ñü+≤Oª z, áê`«"å\˜x qâ◊fiã¨$+≤ì ã≤u÷ ÅÜ«∞ HÍ~°}"≥∞#ÿ â◊HxÎ̃ Ñ¨Å∞q^è•
ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞|^ŒúOQÍ Y##O KÕ™êÎ~°∞. Wk ˆH=ÅO D ˆH∆„`åxH˜ =∂„`«"Õ∞ Å∞QÍ P~åkèOKÕ "≥q· ^èºŒ "≥∞#ÿ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂Å∞ =∞#
*Ï˝#O, â◊HÎ̃, ãÖÑ¨^Œ–
„Ñ¨`ÕºHõO. ãÖã¨¯ $uÖ’ L<åfl~Ú. D â◊H˜Î<Õ '„Ñ¨Hõ$u— Jx
„ÑüU_»∂ =¸Åq~å@∞ìÖË ™êH∆Í`«∞QÎ Í HõêŒ =KÕÛ ~°^Ü Œä ∂« „`« `˘q∞‡k ~ÀAÅ =∞# âß„™êÎÅ∞ ¿Ñ~˘¯<åfl~Ú. D =¸_»∞ „Ñü"åiH©
Ñ¨~fi° O. nxH˜ ''=∞Ç¨"Õn =∞Ç¨ÏŸ`«û=O—— Jx ¿Ñ~°∞‰õÄ_® Ñ¨Ù~å}ÏÖ’¡ HõxÑ≤™ÈÎOk. 'Hõ$u— J#QÍ ã¨$+≤.ì (KÕÜ∞« |_ç#k– Hõ$u) D HÍ=Åã≤#q.
„Ñ¨^•è <åÅÜ«∞O #∞O_ç, XHõ¯ ~ÀAÖ’ ã¨HÅõ ÉèHí [Îõ #∞Å∞ ÉèHí =Î˜ ∞Ü«∞ Ç¨Ï$^ŒÜ∂« Å`À Hõ$uH˜ „Ñ¨^•è #"≥∞#ÿ k „Ñ¨H$õ u. „Ñ¨H$õ uâ◊HÎ̃ x*ÏxH˜ *Ï˝#ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ ã¨~°ã¨fiu.
™êfiq∞"åix QÆ∞O_çKå =∞Ok~åxH˜ `«~e° ™êÎ~∞° . JHõ¯_» H˘xfl ~ÀAÅáê@∞ UHõ"∞Õ J~Ú<å Jk J<ÕHõ q^è•Å∞QÍ D ã¨$+≤Öì ’ â◊HÎ̃~°∂Ñ≤}˜ ^Œ∞~°æ(HÍo).
P~åkèOÑ¨|_ç, P "Õà◊Ö’ ˆH∆„`åxH©, [QÆuH© ã¨HõÅâ◊√ÉèÏÅ#∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOz, QÀK«iã¨∞ÎOk. P qaè#fl â◊‰õΩÎÖË qaè#fl ^Õ=`å
Hõ$`«∞Å∞.
ãÖÑ¨^Œ ~°∂ÑÖ ÅH˜;.
uiy `˘q∞‡^Œ= ~ÀA# `«# x[=∞Ok~åxH˜ ™êfiq∞ ã¨Ñï"å~°OQÍ KÕ~°∞
‰õΩO\Ï_»∞. „Ñ¨H$õ u â◊HÜ
Î˜ ∞ÿ≥ # [QÆÔŒ |#∞ =∞O„`«Ò« „`åÅ`À, D =¸_»∞ XˆH â◊HÎ̃
~°^ãŒä `÷≤ O« „=[O`«O `«O =∞Ç¨"Õn =∞Ç¨ÏŸ`«û"ÕI Ü«∞[˝Ü∂« QÍ^Œ∞Å`À P~åkèOKÕ Ñ¨^`úŒ ∞« ÖËHÍHõ, J=∂ Ü≥ÚHõ¯ =¸_»∞
ÜÕ∞Ñ¨âº◊ Ou =Ú^•ÉèHí ÍÎº "åã¨¿ãëÎ êO Ç¨Ï~ˆ ó Ñ¨ÎÕ I Ü«∞Hõ"∞≥ #ÿ x+¨¯Ñ¨@ ÉèHí `Î̃ À `«=∞‰õΩ `≥eã≤# ÉèÏ+¨`À =ºH©ÎHõ~°}Å∞.
''=∞Ç¨"Õn =∞Ç¨ÏŸ`«û"åxÔH· ~°ÔŒä Ö’ Ü«∂„`«K¿Õ ã ™êfiq∞x ãÖ`À+Ö`À ÉèHí `Î˜ À ã¨fiK«ÛOù QÍ P~åkèOKÕ *Ï#Ñ¨^Œ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂Å∞ =∞#
g\˜x á⁄O^ÕO^Œ∞‰õΩ
K«∂¿ã"åiH˜ q+¨µÑ‚ ^¨ OŒ Ö’ x`«º"åãÖ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok.—— =∞`«OÖ’ L<åfl~Ú.
P "Õà◊ ™êfiq∞x `åH˜ =KÕÛQÍe XO\˜H˜ `«ye`Õ KåÅ∞ áêáêÅ∞, J=∞OQÆàÏÅ∞ r=ÙÅÖ’x "≥q· ^è•ºxH˜ `«y#@∞¡QÍ „Ñ¨H$õ uâ◊HxÎ̃ J=∞‡"åix =ÚQÆ∞~°=∞‡Å
#t™êÎÜ∞« x âß„™êÎÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. P~åkèOz, `«=∞‰õΩ J#∞=ÙQÍ J#∞‰õÄÅ Ñ¨~∞° K«∞‰õΩ<Õ =¸ÅÑ¨Ù@=∞‡QÍ
Ü«∞^è•~°^Œä qÇ¨~ÀÜ«∞O =∞Ç¨"Õn =∞Ç¨ÏŸ`«û=óI s`«∞ÅÖ’ WO`«\ ˜ ''JO^Œ∞ÉÏ@∞ `«<åxfl—— =∞# P~åkèOKÕ ÑÖ_»∞QÆÅÖ’
Ü«∞„`åQÆ`º« k"À ^Õ"åó ã¨fi~°Oæ Ü«∂O`«ºkèHÍi}óII Ñ¨Ósfi‰õΩÅ∞ Ñ¨~O° Ñ¨~Q° Í JOkOKå~°∞. 'É’<åÅ=∞‡ ÑÖ_»∞QÆ—
D ~°^Ü Œä ∂« „`«‰Ωõ ^Õ=`«ÅO^Œ~∂° ã¨fi~°Oæ #∞O_ç ky=zÛ, L`«û=O `«~∞° "å`« *Ï˝#O, â◊H,Î˜ ãÖÑ¨^–Œ D =¸_»∞ „Ñü"åiH©
HÍ=Åã≤#q. *Ï˝#ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ ã¨~ã° fi¨ u. â◊H~Î̃ ∂° Ñ≤}˜
XHõ\ ˜.
uiy "≥à`◊ å~°x ''Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«=Î ∞ Hˆ „∆ `« =∂Ç¨`«‡ºO—— K≥|∞`ÀOk.
H˘xflÅHõÅ∆ =∞Ok ^Œi≈Oz, `«iOKÕ D áê=# ~°^Ü Œä ∂« „`« XHõ =∞Ç¨^Œ∞ƒùÒ« . ^Œ∞~°(æ HÍo). ãÖÑ¨^Œ ~°∂ÑÖ ÅH˜;. D =¸_»∞ XˆH
ÉèÏ~°fÜ«∞ ãÖã¨¯ $uÖ’ Éè=í ºK≥`· #« º =Ú„^Œ D Hˆ „∆ `åxH˜ LOk. â◊HÎ˜ Ü≥ÚHõ¯ =¸_»∞ =ºH©HÎ ~õ } ° Å∞. g\˜x á⁄O^ÕO
^Œ∞‰õΩ J=∞‡"åix =ÚQÆ∞~°=∞‡Å =¸ÅÑ¨Ù@=∞‡QÍ
280 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 281
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
P~åkèOKÕ ÑÖ_»∞QÆÅÖ’ 'É’<åÅ=∞‡ ÑÖ_»∞QÆ— XHõ\ .˜ „QÍ=∞^Õ=`«Å#∞ L^ÕÌtOz ã¨=∞iÊOK«_»O P#
[QÆÔŒ |#∞ "åi Ñ¨Å∞‰õΩÖ’¡, "åi f~°∞Ö’¡ "å~°∞ H˘Å∞K«∞‰õΩ<Õ ™œYºO =∞# "å~Úf. 'J_ç=∂ãÖ— J<Õ ¿Ñ~°∞`À `«q∞à◊<å_»∞Ö’
^è~Œ ‡° OÖ’ LOk. Hˆ =ÅO J~°O÷ HÍx =∞O„`«Ò« „`åÅ`À<Õ HÍHõ, `«=∞ Ç¨Ï$^ŒÜ∞« ‰õÄ_® â◊HÎ˜ P~å^è#Œ ™ê=∂#∞ºÅO`å J™ê=∂#ºO
Ñ¶∞¨ ’+¨#∞, `«=∞ r=#â‹e· x "Õ∞à◊qOz ^Õ=`«efl P~åkèOKÕ qâßÅ^Œ$HõÊ^äOŒ D QÍ KÕ™êÎ~∞° . Ü«∞[˝„^Œ=º"≥∞ÿ#
ã¨<å`«# ^è~Œ ‡° OÖ’ ã¨ÇÏ¨ [OQÍ LO^Œx D ÑÖ_»∞QÆÅ∞ ã¨Ê+ì̈OKÕ™êÎ~Ú. Ü«∞[˝„^Œ=º"≥∞ÿ# J#flã¨=∞~°Ê} „Ñ¨Hõ$u â◊‰õΩÎÅ J#flã¨=∞~°Ê} „Ñ¨H$õ u
„Ñ¨H$õ uâ◊HÎ˜ WÅ"ÕÅ∞ÊQÍ, WO\˜"ÅÕ ∞ÊQÍ, ‰õΩÅ^Õ=`«QÍ, „QÍ=∞^Õ=`«QÍ JO^ŒiH© P#O^•xH˜ HÍ~°}O. „Ñ¨H$õ u Ü≥ÚHõ¯ â◊HÎ̃ =Å¡<Õ â◊‰Ωõ ÅÎ P#O^•xH˜
J#∞=ÙQÍ P~åkèOÑ¨|_»_»O XHõ L^•`«Î "≥·Yi. U H˘O^ŒiHÀ Ñïq∞`«O =∞#H˜ J<åfl^Œ∞Å∞ Åaèã∞¨ <Î åfl~Ú. ã¨™Èº`«ÊuÎ, =~°¬
HÍ~°}O. „Ñ¨H$õ u Ü≥ÚHõ¯
HÍ‰õΩO_®, 'JO^Œin ÉèQí =Æ K«ÛHù —Î˜ Jx |∞∞A=Ù KÕ¿ã D ÑÖ_»∞QÆÅ∞ ™ê=∂lHõOQÍ áê`«O W=hfl „Ñ¨H$õ uÃÑ· P^è•~°Ñ_¨ ç L<åfl~Ú. "å\˜
‰õÄ_® XHõ ã¨"∞≥ Hÿ ºõ ã¨=∞#fiÜ«∞ ™œO^Œ~åºxH˜ ^Œ~Ê° }O. =Å# ÅaèOKÕ J<åfl^Œ∞Å#∞ ã¨ÉHíè HÎ̃ Oõ QÍ ã¨=∞iÊO â◊HÎ̃ =Å¡<Õ =∞#H˜
Pëê_è=» ∂ãÖÖ’ „Ñ¨H$õ uÖ’ HõeQˆ Ñï}Ï=∂Å#∞ `«=∞ PÜ«Ú~å~ÀQÆº ™œÉèÏ K«_O» ^•fi~å P 'x"Õ^#Œ — (h Hõ$Ñ¨Ü∞Õ Wk Jx J<åfl^Œ∞Å∞ Åaèã¨∞Î<åfl~Ú.
QÍºÅ‰õΩ J#∞QÆ∞}OQÍ =∞ÅK«=∞x P `«e¡x P~åkèOK«_»O D Ñ¨Ó[ÅÖ’ `≥eÜ«∞ *Ëã¨∞H˘#∞@), '„Ñ¨™ê^ŒO— (J#∞„QÆÇ¨ÏO) ã¨™Èº`«ÊuÎ, =~°¬áê`«O
PO`«~º° O. [QÆ[#˚ x `«# HõàÏã¨fi~°∂áêÅ`À „QÍ=∞^Õ=`«Å∞QÍ "≥Åã≤, UÅ∞‰õΩO@∞ QÍ=∂i =∞#Å#∞ `«iOÑ¨*ãË ∞¨ OÎ k. W=hfl „Ñ¨H$õ uÃÑ·
#fl^Œx Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. U `«e¡ „uâ◊HÎ̃ ã¨fi~°∂Ñ≤}Ü ˜ ∂≥ P `«Ö¡Ë D ^Õ=`«Å∞ ''^Œ$+≤=ì ∂„`« ãÖ`«$Ñ¨ÙÅÎ ∞—— (K«∂ã≤#O`«
=∂„`å# P#Ok™êÎ~°∞). "åi K«∂Ñ¨Ù Ñ¨^•~å÷xfl
P^è•~°Ñ_¨ ç L<åfl~Ú.
„QÍ=∞^Õ=`«Å ~°∂ÑÖÖ’ L#flk. JO^Œ∞Hˆ L[˚~Úx =∞Ç¨ÏOHÍo, ~ˆ }∞Hõ ÖÏO\˜
<å=∂Å`À J=∞‡#∞ P~åkè™êÎ~∞° . â◊H=Î̃ ∞O`«"∞≥ #ÿ „Ñ¨™ê^ŒOQÍ =∂~°∞Û`«∞Ok. "å\˜ =Å# ÅaèOKÕ
Ü«∂Ü«∂â◊Û „QÍ=∞^Õ=ºó ã¨∞º™êÎó ã¨~åfió „Ñ¨H$õ `Õ HõàÏóI Jxfl ™ê÷~ÚÅ"åiH© JOk=zÛ# Ñ¨~åâ◊HÎ˜ Hõ$Ñ¨‰Ωõ J<åfl^Œ∞Å#∞ ã¨ÉèíHHÎ̃ õOQÍ
„Ñ¨H$õ u â◊HÜ Î̃ Ú≥ Hõ¯ HõàÖ◊ Ë „QÍ=∞^Õ=`«ÅO`å Jx ''^Õg ÉèÏQÆ=`«—— =K«#O. „Ñ¨|Å x^Œ~≈° #O D ÑÖ_»∞QÆ. ã¨=∞iÊOK«_O» ^•fi~å P
gi J#∞„QÆÇÏ¨ O =Å# „QÍ=∂ÅÖ’ JiëêìÅ∞ HõÅQÆ‰Ωõ O_® ã¨=∞ã¨™Î œÉèÏQÍºÅ∞ 'x"Õ^Œ#— (h Hõ$Ñ¨ÜÕ∞ Wk
Åaè™êÎ~Ú.
ZÅ¡=∞‡, áÈÖË~°=∞‡, JOHÍà◊=∞‡ "≥Ú^ŒÖˇ·#=hfl "≥·kHõ ãÖã¨¯ $u #∞O_ç
qãïÎ e¡# ~°∂áêÖË. ZÅ¡, á⁄e"Õ∞~°, JOHõO (QÆ∞~°∞–Î Ti Ç¨Ï^Œ∞ÅÌ #∞ `≥e¿Ñk)–
Jx `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ H˘#∞@),
'„Ñ¨™ê^ŒO—(J#∞„QÆÇ¨ÏO)QÍ
Wq „QÍ=∞Ñ¨Ù ãïÇ¨Ï^Œ∞ÅÌ #∞ `≥eÜ«∞*Ë™êÎ~Ú. P Ç¨Ï^Œ∞ÅÌ Ö’ <≥ÅH˘x „QÍ=∂Å#∞ =∂i =∞#Å#∞
HÍáê_Õ `«Å∞¡Å∞ g~°∞. á⁄ÖÏÅ=∞‡ =O\˜ <å=∂Å∞ ã¨™êºkè ^Õ=`«‰Ωõ *Ï#Ñ¨^Œ `«iOÑ¨*Ëã¨∞ÎOk.
Ñ¨^•ÖË.
Pëê_è=» ∂ãÖÖ’ D â◊HÎ˜ ^Õ=`«Å#∞ WOK«∞q∞OK«∞ Jxfl =∞O„`åÅÖ’#∂
JiÛ™êÎ~°∞. Wà◊§Ö’ ‰õÄ_® 'LÑ¨Ç¨~åÅ∞— ÃÑ@ì_»O J<Õ ¿Ñ~°∞`À É’<åÅ#∞
282 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 283
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Éè∂í q∞HõÅÖ’ qÇ¨Ïiã¨∂<Î Õ Jxfl JO^•Åh Pq+¨¯
^è~Œ ‡° ™œO^Œ~º° O iOKå~Ú. WHõ¯_ç HõàÅ◊ ∞ Ç¨Ï~°¬q^ŒºÅ∞ HÍ=Ù! "≥∂Hõ∆
q^ŒºÅ∞ – Ü≥∂QÆ q^ŒºÅ∞.
''qâ◊fi„âıÜ∞« ó HÍ=º"£∞—— Jx „áêp# =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ J#∞âßã≤OKå~°∞. D ^ÕâO◊ Ö’ ''ãÖw`«*Ï˝#=Ú ÉèHí Î̃ q<å ã¨<å‡~°=æ Ú HõÅ^Õ—— ^Õâ◊=∞O`«\Ï
~å=∂Ü«∞}Ïk ™êÇ≤Ï`åºÅ∞ rq`åxfl âßã≤Oz #_çÑO≤ KÕ =∞}ñáêÅÜ«∂º~Ú. – Jx `åºQÆÜ∞« º ãÖw`åxfl '<å^Àáêã¨#—QÍ P~å
aè#fl <åQÆiHõ`Å« ∞<åfl,
J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ ã¨fi~°HÅõ Ê#Å∞, ãÖw`« ~°K#« Å∞, ~åQÍÅ∞ L`«~Î ,° ^ŒH} ∆˜ ÉèÏ~°fÜ«∞ kèOKå_»∞. ™êÇ≤Ï`åºxfl "åºã¨ "åb‡H˜ HÍo^•™ê^Œ∞
ãÖw`åÖ’¡ <Õ\ H˜ © âßâ◊fi`« =∂^è∞Œ ~åºhfl, Pâ◊Û~°ºHõ~"° ∞≥ #ÿ x`«º#=º`«h JOkã¨∂<Î Õ ÅO^Œ~∂° 'â◊|Ì „|Ç¨ÏŸ‡áêã¨#—QÍ ãÖÉèÏqOKå~°∞.
Jxfl\Ï XˆH ÉèÏ~°fÜ«∞
L<åfl~Ú. qq^èŒ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞ #$`«ºs`«∞Å∞ Ñ¨Å∞ „áêO`åÅ <åQÆiHõ Ñï}`«∞efl ~åà◊¡Ö’ Ãã·`«O <å^•Å#∞ á⁄kyOz# tÅÊ ^è~Œ ‡° ÉèÏ=# JO`«
„ÑüaOaã¨∞Î<åfl~Ú. HÍ~°∞Å∞ qâ◊fi~°K#« H©, ^ÕÇÏ¨ x~å‡}ÏxH˜ „Ñ¨fHõÅ∞QÍ, ã¨∂û„`«OQÍ „Ñ¨=Ç≤Ï™ÈÎOk.
"åã¨∞,Î tÅÊ HõàÏs`«∞Å∞ Pâ◊Û~°ºHõ~"° ∞≥ #ÿ x~å‡} q*Ï˝#O`À, "≥q· ^èºŒ O`À ÉèQí =Æ #‡Ü«∞OQÍ `«=∞ Hõ@_ì ®Å QÆ\`ì˜ <« åxfl HÍÖÏxH˜ Zxfl <å\ÏºÅ∞ KÕã≤<å,
^Õâ=◊ ∞O`«\Ï Ñ¶∞¨ #H©ixÎ Kå@∞`«∞<åfl~Ú. ã¨"åÅ∞QÍ xeÑ≤ LOKå~°∞. Zxfl w`åÅ∞ áê_ç<å,
WO`« "≥·q^èŒº=Ú<åfl, ^Õâ◊=∞O`«\Ï aè#fl <åQÆiHõ`«Å∞<åfl, Jxfl\Ï XˆH WHõ¯_» ÉèÏ=∂HõÖÏáêÅH©, `åO_»"åÅH©, ~°™êaè# Zxfl ™êÇ≤Ï`åºÅ∞
ÉèÏ~°fÜ«∞ ^è~Œ ‡° ÉèÏ=# JO`«ã∂¨ û„`«OQÍ „Ñ¨=Ç≤Ï™ÈÎOk. Zxfl <å\ÏºÅ∞ KÕã<≤ å, Ü«∂ÅH© k=º Ñ¨Ù~°∞+¨µÖË <åÜ«∞‰õΩÅ∞. WÖÏ Hõà#◊ ∞ ã¨$lOz<å Jhfl
Zxfl w`åÅ∞ áê_ç<å, Zxfl ™êÇ≤Ï`åºÅ∞ ã¨$lOz<å Jhfl N~å=Ú_ç<À, N ^Œi≈OKÕ"åiH˜, k=º ^è~Œ ‡° ÉèÏ=# ã¨_Å» ‰õΩO_® KÕã,≤ N~å=Ú_ç<À,
Hõ$+¨µ_‚ <ç À, t= â◊HÍÎºk ^≥=· bÅÖ’fl âß¡Ñ∞≤¶ OKå~Ú. Wk =∞`«Ñ~¨ "° ∞≥ #ÿ ã¨$[#QÍ Hõà◊=Å¡ *ÏuH˜ Ñ¨`«#O ~å‰õΩO_® fiÛk^•Ì~°∞
NHõ$+¨µ‚_ç<À,
ÉèÏqOK«#Hõ¯~ˆ ^¡ ∞Œ . D *Ïux PHõi¬Oz# ^è•i‡Hõ, k=º ã¨Ê $Ç¨ÏQÍ ÑïQÆ}O˜ Kåe. ÉèÏ~°fÜ«∞ <å@ºâß„ã¨ÎA˝Å∞, Éèí~°`åKå~°∞º_»∞,
''~å=∂! h áê>Ë áê@—— J#fl `åºQÆÜ∞« ãÖw`«O, ã≤ÔúÕ „^ŒÜ∂≥ y... WÖÏ ZO^Œ~À!
t= â◊HÍÎºk ^≥=· bÅÖ’fl
''#~°ÇÏ¨ i H©~#Î° <åx# lÇ¨Ïfi–X~°∞Å #∞uOÑ¨QÆ <ÀÑ¨^∞Œ lÇ¨fi—— J#fl J#fl D ^Õâ◊ HõàÅ◊ xfl\˜H© P^Œ∞ºÅ∞ =∞Ç¨Ï~°∞¬Ö.Ë âß¡Ñ∞≤¶ OKå~Ú. Wk
=∞Ü«∞º =∂@, ''NÔH=· ÅºÑ¨ÔŒ |∞ *Ë~∞° @‰õΩ<≥.· ..—— JO@∂ JHõ~∆ åxfl tbÊHõiOz# P^è•ºu‡Hõ Ñï=∞à◊=Ú#fl HõàÅ◊ ∞ =∂„`«"∞Õ [# =∞`«Ñ~¨ " ° ∞≥ #ÿ ã¨$[#QÍ
áÈ`«# ÉÏ@... WÑ¨Ê\˜H© *ÏuH˜ `«~Q° xÆ Pã¨∞ÅÎ Ü«∂º~Ú. D ^èÀ~°}˜ D ^Õâ◊ rq`åxfl L`ÕÎl`«O KÕã≤, ^èŒ~°‡ =∂~åæ# #_çÑ≤ ÉèÏqOK«#Hõ¯ˆ~¡^Œ∞.
=∞O`å L#fl HõàÏs`«∞Åxfl\˜Ö’#∂ „áê}â◊HQÎ̃ Í HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. ™êÎÜ«∞x D ^Õâ◊ HõàÏs`«∞Å∞ WÑ¨Ê\˜H© ~°∞A=Ù D *Ïux PHõi¬Oz#
Hõà#◊ ∞ Pq+¨¯iOK«_O» Ö’ J<ÕHõ xÜ«∞=∂Å#∞ U~°Ê~°K∞« ‰õΩ<åfl~°∞ „áêp# KÕã∞¨ <Î åfl~Ú, „Ñ¨*Ï^Œ~}
° Å #O^Œ∞‰õΩO@∞<åfl~Ú. ^è•i‡Hõ, k=º ã¨Ê $Ç¨ÏQÍ
"Õ∞^è•=ÙÅ∞. Le K≥H¯˜ # JO^•Åxfl\˜H© ‰õÄ_® Hˆ O„^ŒO ÉèQí =Æ O`«∞_Õ. D =∞øeHõ ã¨∂„`åxfl qã¨‡iOK«x ã¨<å`«# ÉèÏ~° ÑïQÆ}ÕKåe.
JÖÏQÆx Jq Kå^ŒãOÎ¨ QÍ Ñï}q∞Oz, ~°ãÇ¨ Ï‘ #OQÍ ÖË=Ù. =∞Oz #=º`«h, fÜ«∞ HõàÏq+¨¯~°}‰õΩ x~°O`«~O° ™êfiQÆÒ« Ñ¨Å∞
JÑ¨Ó~°fi K«=∞`«¯ $`«∞bfl ‰õΩÑ¨ÊÅ∞ `≥ÑÊ¨ Å∞QÍ Pq+¨¯iOKå~Ú. P q+¨Ü∞« OÖ’ ‰õΩ^•O. =∞# P~°¬ ãÖã¨¯ $u „Ñ¨"åÇ¨xfl x~°O`«
"å\˜H˜ L#fl ÑïÑ¨Ù+≤ì, WÑ¨Ê\˜ Hõà◊Ö’¡ `«‰õΩ¯=<Õ K≥áêÊe. Jq P^è•ºu‡Hõ ~åÜ«∞OQÍ H˘#™êy^•ÌO.
284 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 285
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
áÈeHõ =Å¡<Õ P^Œ~≈° O, Jã¨∂Ü«∞ ~å=∞`«`«Î fiOÃÑ· „â◊^Œúx ÃÑOzOk. ~å=∞ ÉèíH˜Îx
ÃÑOá⁄OkOÑ¨ *ËãO≤ k.
L`«Î=∞ ã≤÷uH˜ KÕ~°∞‰õΩ#fl *Ï˝#∞efl K«∂™êÎO, ã¨$+≤ìÖ’ ^Õx
`å=Ú ™êkèOK«ÖxË ^•xx, W`«~∞° Å∞ ™êkè¿ãÎ HõeQˆ Jã¨∂Ü«∞=Å¡ Z<Àfl "≥Ú‰õΩ¯`åO HÍh =∞#=¸ PÖ’K«#efl P ™ê÷~ÚH˜ „Ñ¨`ÕºHõ`« ^•x^Õ.
qHÍ~åÅ∞ L`«Ê#fl=∞=Ù`å~Ú. JO^Œ∞Hˆ q[Ü«∞O ™êkèOz „Ñ¨ã^≤ ∞Œ _ú #·≥ „Ñü ÃÑOK«∞HÀ"åÅx J#∞HÀO. J^Õ XHõ ^èxŒ ‰õΩ_ç =^Œ‰Ì Ωõ , Ñ¨k=∞Okx K«∂ã≤
=ºH˜Î QÆ∞iOp J"å‰õΩÅ∞ K≥"å‰õΩÅ∞, =^ŒO`«∞Å∞ Ñ¨Ù_»∞`«∞O\Ï~Ú. Wq 'áÈeÛ Ç¨ÏŸ^•Ö’ L#fl"å_ç =^Œ‰Ì Ωõ "Õo`Õ "åiÖÏ Ñ¨^qŒ h, =∞#=¸ JÖÏˆQ HÍ"åÅx
K«∂ã¨∞H˘<Õ ã¨fiÉèÏ=O— =Å¡ Ñ¨Ù>Ëì qHÍ~åÅ∞. ãÖÑ¨^hŒ á⁄O^•Åx `«Ñ#¨ Ñ¨_`» åO. ^•x`À "Õ^#Œ Ñ¨~∞° QÆ∞Å∞ ÃÑ@ì_O»
WOH˘O^ŒiÖ’ W^Õ ã¨fiÉèÏ=O áÈ\©``« fi« OQÍ =∂i ‰õΩ`«O„`åÅ‰õΩ, Ç≤ÏOã¨‰Ωõ Ñ¨_»`åO. JâßOuH˜
‰õÄ_® ^•ifã¨∞OÎ k. áÈeHõ=Å¡ J#=ã¨~Ñ° Ù¨ ^Œ∞óYO, D~°¬º ÃÑOK«∞ ¿ÇÏ`«∞==Ù`«∞Ok.
ã¨$+≤Öì ’ ^Õx „Ñ¨`ºÕ Hõ`« ^•x^Õ. Ñ¨k=∞Okx K«∂ã≤ =∞#=¸ JÖÏˆQ HÍ"åÅx H˘x =∞# =ºHÎ̃`åfixfl ãÖ‰õΩz`«Ñ~¨ K° ∞« ‰õΩO\ÏO. P XuÎ_Öç ’
Ñ¨~∞° QÆ∞Å∞ ÃÑ@ì_O» JâßOuH˜ ¿ÇÏ`«∞==Ù`«∞Ok. P XuÎ_Öç ’ P`«‡#∂º#`«‰Ωõ qâßfiq∞„`«∞_»∞ =ã≤+µ¨ xª =^ŒÌ =∞Ç≤Ï=∞ QÆÅ ^è#Õ ∞ P`«‡#∂º#`«‰Ωõ QÆ∞~Ô ·
QÆ∞~Ô · P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ‰õΩ ‰õÄ_® áêÅÊ_»`å~°∞. =Ù#∞ K«∂ã≤ Jã¨∂Ü«∞Ñ¨_ç, ^•xx ãÖáêkOK«∞
P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ‰õΩ ‰õÄ_®
"å_ç‰Ωõ O^Œx g_»∞ U_»=_»O! "å_çÖÏ HÍ"åÅx Ç¨Ï_®=Ù_ç Ñ¨__» O» ! D HÀ"åÅ#∞‰õΩ<åfl_»∞. ''JHõ¯_» L#fl^Õ– `«#‰õΩ ÖË^—Õ —
áêÅÊ_»`å~°∞.
~Ô O_»∂ J#~å÷Ö.Ë J<Õ ‰õΩ∆ „^Œ ÉèÏ=# Ç≤ÏOã¨‰Ωõ „¿Ñ~ˆ Ñ≤OzOk. HÍh
=∞# „Ñ¨`ºÕ Hõ`Å« ∞ Uq∞\’ QÆ∞iÎOz, "å\˜H˜ "≥∞~°∞QÆ∞Å∞ k^Œ∞HÌ ˘x =∞# =ºHÎ̃ `«#‰õΩ Jk ZO`«"∞Õ ~°‰Ωõ J=ã¨~O° ! JHõ¯_Õ Jk
=∞# „Ñ¨`ºÕ Hõ`Å« ∞ Uq∞\’
`åfixfl =∞#O Kå@∞H˘#_»O P#O^Œ=∂~°Oæ . ^•x`À ã¨=∂*ÏxH˜ =∞#^≥#· ZO^Œ∞‰õΩOk! Jx „Ñ¨âfl◊ "Õã∞¨ HÀÖË^∞Œ . QÆ∞iÎOz, "å\˜H˜
XHõ â◊HxÎ˜ qxÜ≥∂yOK«QÅÆ O. =ã≤+µ¨ _ª ∞» `«Ñã¨ fi≤ . `«# x~°O`«~° `«áÈr=#O`À "≥∞~°∞QÆ∞Å∞ k^Œ∞ÌH˘x
XHõ Ñ¨~°=∞Ç¨ÏOã¨ÖÏ, ~°=∞} =∞Ç¨Ïi¬ÖÏ =∞#=¸ *Ï˝#OÖ’ Z^ŒQÍÅx Ö’HÍxfl ~°Hã∆˜ ∞¨ <Î åfl_»∞. PÜ«∞# ^è#Œ ãÖáê^Œ# HÀãÖ =∞# =ºHÎ̃`åfixfl
U<å_»∂ áÈ\©Ñ¨_»O– „Ñ¨Ü«∞uflOK«O– ™êkèOK«O. x*ÏxH˜ "åi`À áÈeÛ HÍÖÏxfl "≥zÛ¿ãÎ `«Ñ¨ã¨∞û =º~°÷=∞ø`«∞Ok. H˘# =∞#O Kå@∞H˘#_»O
K«∂ã¨∞H˘x JO`« L#fl`« =ºH˜Î`åfixfl ™êkèOKåÅx `«Ñ¨#Ñ¨_»@O, ™ê^èŒ# ™êQÆ^∞Œ . `«# `«Ñã¨ ∞¨ ûÅ∞ xifiÑ¶∞¨ flOQÍ H˘#™êQÆ_®xH˜ P#O^Œ=∂~°Oæ . ^•x`À
KÕÜ∞« _»O, Ñïâ◊√^Œ`ú h« , ÑïÑ¨Ó~°`‚ h« á⁄O^Œ_O» L`«¯ $+ì̈=∂~°Oæ . Ü«∞[˝ „^Œ"åºÅ∞ ãÖáêkOK«_®xH˜ HÍ=∞^èÕ#∞ ã¨=∂*ÏxH˜ =∞#^≥#·
'=∞Ç¨`å‡ ÜÕ∞# QÆ`ó« ã¨ÑO¨ ^ä•— – =∞Ç¨`«∞‡Å∞ "≥o§# =∂~°"æ ∞Õ =∞#‰õΩ J#∞ã¨~}° – ãÖ`å#O ã¨ÇÏ¨ Hõi™ÈÎOk. ^•xx `«# `«Ñâ¨ ≈◊ HÎ̃`À XHõ â◊HxÎ̃
Jx `«ÑO≤ KÕ |∞kú KåÖÏ =∞Ozk. áÈ+≤ã¨∞Î<åfl_»∞. P =∞Ç≤Ï=∞ QÆÅ ^èÕ#∞=Ù #∞Oz qxÜ≥∂yOK«QÆÅO.
`åºQÆ~åA– N~å=Úx =Ú^•Ì_#ç H“ã¨ÖÏº ^Œâ~◊ ^° ∞Œä Å ÉèÏQÍºxH˜ JO^ŒOQÍ HÍ=Åã≤#k á⁄O^Œ∞`«∂ ã¨∞Y Éè’QÍÅÖ’ `ÕeÜ«∂
Jã¨∂Ü«∞Ñ¨_®¤_∞» . ~å=∞ áê^•Å#∞ =^ŒÅx Ç¨Ï#∞=∞ÉèHí Î̃ `«#‰õΩ ~åÖË^=Õ ∞x _»_O» ÖË^∞Œ . Éè’QÍxH© Ü≥∂QÍxH© ^Œ∂~°O.
zOuOKå_»∞. D Jã¨∂Ü«∞Ö’, áÈ\©Ö’ =ºuˆ~Hõ ÉèÏ"åÅ∞ ÖË=Ù. D áÈeHõ Ü≥∂y – =∞Ç≤Ï=∞Å#∞ Ö’Hõ Hˆ =∆ ∞O HÀãÖ `«ÑÊ¨
286 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 287
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ã¨fiã¨∞MÏxHÀ, Éè’QÍxHÀ, H©iÎ „Ñü+ª̈ÅHÀ qxÜ≥∂yOK«_∞» . Jukä JÉèÏºQÆ`∞« Å
qO^Œ∞ `«# ã¨fi^è~Œ ‡° O Hõ#∞Hõ, P ^è#Õ ∞=Ù =∞Ç≤Ï=∞`À P J~°}º"åã≤ J~Ú# „Ñ¨fHÍ~° ^Œ$+≤ì HÍ^Œ∞ –
`«Ñã¨ fi≤ qâßfiq∞„`«∞xH˜ Pu^äºŒ q∞KåÛ_»∞. „Ñ¨`∞« ºÑ¨HÍ~° ^Œ$+≤ì HÍ"åe
^•xx „QÆÇÏ≤ OK«Hõ P =∞Ç≤Ï=∂xfi`« ^è#Õ ∞=Ù#∞ `«# Éè’QÍÅ HÀãÖ ãÖ„QÆÇÏ≤ OK« XHõiH˜
É’Ü«∂_»∞ qâßfiq∞„`«∞_»∞. XHõiH˜ "Õ∞Å∞ KÕÜ∞« _»O, ¿ã= KÕÜ∞« _»O L`«¯ $+¨ì
HÍh =ã≤+µ¨ xª `«áÈ|ÅO =ÚO^Œ∞ xÅ∞=ÖËHáõ ÈÜ«∂_»∞. ™êkèOK«=Åã≤Ok ^è~Œ å‡ÖË. JO^Œ∞Ö’ ãÖ^ÕÇÏ¨ O ÖË^∞Œ . HÍh KÕã#≤
"Õ∞Å∞ KÕÜ«∞_»O,
Éè∫uHõ ãÖÑ¨^#Œ ∞ HÍ^Œ∞... JO`«H<õ åfl qÅ∞"≥#· `«áÈ|ÖÏxfl Jx „QÆÇÏ≤ OKå_»∞. "Õ∞Å∞#∞ =∞~°záÈ‰õΩO_® LO_»_O» Hõhã¨ Hõ~=Î° ºO. ¿ã= KÕÜ«∞_»O L`«¯ $+ì̈
"≥Ú^Œ@ ãÖÑ¨^`Œ À áÈÅ∞ÛH˘x Ç≤ÏOã¨‰Ωõ ky, `«Ñã¨ ∞¨ û`À áÈÅ∞ÛH˘x ™ê^è#Œ ‰õΩ D Hõ~"Î° åºxfl áê\ÕK«‰áõ È`Õ =ºHÎ̃ q^è∞Œ ºHõÎ ^è~Œ å‡xfl ^èŒ~å‡ÖË. JO^Œ∞Ö’
ã≤^ÑúŒ _¨ ç – „Hõ=∞OQÍ `«Ñã¨ ∞¨ û ^•fi~å =∞<ÀqHÍ~åÅ#∞ [~ÚOKå_»∞. HÍ=∞ <åâ◊#O KÕã≤#>Ë¡. JO^Œ∞ˆH 'Hõ$`«Ñ¶¨∞fl`«—#∞ =∞Ç¨ ãÖ^ÕÇ¨ÏO ÖË^Œ∞. HÍh
„HÀ^è•k ^Œ∞~°∞} æ ÏÅ#∞ =^Œe =∞Ç¨Ïi¬QÍ Ñï}q∞OKå_»∞. ^À+ÖQÍ, Hõ$`«[`˝ #« ∞ qkèQÍ xˆ~tÌ OKå~°∞.
KÕã#≤ "Õ∞Å∞#∞
z=~°‰Ωõ q#Ü«∞OQÍ =ã≤+µ¨ xª XÑ¨C^ŒÅ HÀã¨"∞Õ Ji÷OKå_»∞. "åb‡H˜ N~å=Úx =i‚ã∂¨ Î 'Hõ$`«A_˝ ∞» — Jx =i‚O
=ã≤+µ¨ _ª ∞» "≥∞K«∞ÛH˘<Õ ™ê÷~ÚH˜ ZkQÍ_»∞. Kå_»∞. Wk =∂#=`«Ö’ =∞Ç¨ÏŸ#fl`åOâ◊O. nxx =∞~°záÈ‰õΩO_®
U áÈeHõÖ’ „Ñ¨=∂^Œ=ÚO^À, U áÈeHõ L`«=Î ∞ „Ñ¨Ü∞« `åflxH˜ ^•i fã¨∞OÎ ^À ã¨Ê+‘ìHõiã¨∂Î– LO_»_O» Hõhã¨
D Hõ^#Œä O P^è•~°OQÍ J~°O÷ KÕã∞¨ HÀ=K«∞Û. ''J=`«e"å_»∞ "≥~Úº JÑ¨~å^è•Å∞ KÕã≤<å Hõ~=Î° ºO. D Hõ~"Î° åºxfl
QÆ∞~°∞OÎ K«∞HÀ_»∞. HÍh XHõ¯ LÑ¨HÍ~°O KÕã<≤ å QÆ∞~°∞Î áê\ÕK«‰áõ È`Õ =ºHÎ̃
ÃÑ@∞ì‰Ωõ O\Ï_»∞ N~å=Ú_»∞—— Jx q=iOKå_»∞.
nxH˜ =ºuˆ~HõOQÍ LO@∞Ok W`«~∞° Å „Ñ¨=~°#Î .
q^èŒ∞ºHõÎ ^èŒ~å‡xfl
"≥~Úº LÑ¨HÍ~åÅ<≥<· å, XHõ¯ z#fl á⁄~°áê@∞`À <åâ◊#O KÕã#≤ >Ë.¡
=∞~°záÈ~Ú P z#fl á⁄~°áê@∞#∞ Hõ∆q∞OK«ÖËHõ JO^Œ∞ˆH 'Hõ$`«Ñ¶¨∞fl`«—#∞
rq`åO`«O ™êkèOKÕ ^Œ∞~å‡~°Oæ Z‰õΩ¯= =∞OkÖ’ =∞Ç¨ ^À+ÖQÍ,
HõxÑ≤ã¨∞ÎOk.
Hõ$`«[`˝ #« ∞ qkèQÍ
Hõ$`«[`˝ å ^è~Œ å‡xfl qâı+¡ ã≤ ∂¨ Î =∞Ç¨ÉèÏ~°Ò« Ñ¨Å∞
`å=ÙÅÖ’ J^Œ∞ƒù`« Hõ^<Œä åÅ#∞ JOkOzOk. xˆ~ÌtOKå~°∞.
HÍâ◊ºÑ¨Ù_»∞ J<Õ =ºH˜Î =Oâ◊ ã¨^•Kå~åxfl, ã¨fi^è~Œ å‡
xfl q_»z H˜~å`«∞_çQÍ =∂i, H˜~å`« „ã‘`Î À ãÖK«
iOK«™êQÍ_»∞. Ç≤ÏO™ê=$uÎÖ’ rqOKÕ J`«_çH˜
288 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 289
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
„Hõ=∞OQÍ "åºáê~°O KÕÜ«∂Åx HÀiHõ Ñ¨Ù\˜ìOk. ^ÕâßO`«~åÅ‰õΩ ‰õÄ_® HÍâ◊ºÑ¨Ùx áÈÅ∞ÛH˘x, |OkèOz q~°∂áê‰õΩ∆ x =^ŒÌ
ãÖK«iOK«™êQÍ_»∞. xeáê~°∞.
XHõ™êi ^ÕâßO`«~O° "≥o§ =ã¨∞OÎ _»QÍ XHõ J_»qÖ’ ^•i `«áêÊ_»∞. KåÖÏ q~°∂áê‰õΩ∆ _»∞ HÀáÈ„k‰õΩ_Î ·≥ HÍâ◊ºÑ¨Ù#‰õΩ =∞~°}tHõ∆
^Œ∂~°O =$^è•QÍ u~°∞QÆ∞`«∂, PHõe^ŒÑC¨ Å`À ÉÏ^èÑŒ _¨ ∞» `«∂, XHõ ÃÑ^ŒÌ =∞„iK≥@∞ì qkèOKå_»∞. ãÖÇ¨ÏiOz# J`«_ç ^ÕÇ¨xfl HÍ‰õΩ
h_»Ö’ K«uH˜Å|_®¤_∞» . Hõ$`«[˝`åQÆ∞}O
Å‰õÄ, „QÆ^ÅúŒ ‰õÄ "ÕÜ∞« =∞x P^ÕtOKå_»∞. HÍh–
JHõ¯_Õ '<å_ô[OÑ¶¨Ú_»∞— J<Õ ÃÑ^ŒÌ H˘OQÆ HÍÑ¨Ù~°=ÚO\’Ok. Jk k=º z„`«O– HÍ‰õΩÅ∂ „QÆ^ÅÌŒ ∂ ‰õÄ_® J`«_ç ^ÕÇ¨ xfl ÖËx"å_»∞
*ÏuH˜ K≥Ok#k. „|Ç¨Ï‡ ^Õ=Ùx`À Ãã`· O« "≥∞„ÿ u Hõey# Q˘Ñ¨Ê H˘OQÆ, ^è~Œ ‡° A˝_∞» . =Ú@∞ìHÀÖË^∞Œ . r=ÙÅ ãÖ™ê¯~åÅ∞ ^ÕÇÏ¨ OÖ’ xO_ç =#‡ $`«∞_Õ#x ã¨<å`«#
PiÎ`À `«# x"å™êxfl P„â◊~ÚOz# HÍâ◊ºÑ¨Ùx K«∂ã≤ <å_ô[OÑ¶Ú¨ _»∞ P^Œ~O° QÍ LO\Ï~Ú. Hõ$`«Ñ¶¨Úfl_≥·# "å_ç ^ÕÇ¨xfl „Ñ¨Hõ$`Õ
Ñ¨ÅHõiOz, ‰õΩâ◊Å „Ñ¨âfl◊ Å_çy, =∞Oz PÇ¨~åhfl, K«H¯õ x [ÖÏhfl JOkOz,
^èŒ~°‡ ã≤^•úO`«O.
Jã¨Ç≤ÏºOK«∞‰õΩO@∞Ok.
`«# ÃÑ^ŒÌ ~Ô Hõ¯Å<Õ qã¨#Hõ„~°ÖÏ¡ qã¨∞~°∞`«∂ ¿ã^Œf~åÛ_»∞. ¿ã^Œ fi# `«~∞° "å`«– J@∞ `«~åfi`« <å_ô[OÑ¶Ú¨ x =∂Oã¨ YO_®Å#∞ z#fláê\˜ "Õ∞Å∞‰õΩ
Jxfl q=~åÅ#∂ Hõ#∞H˘¯x– ''WHõ¯_çH˜ ^ŒQ~æÆ Ö° ’ =∞^è∞Œ „=[O J<Õ ~å[º=ÚOk. ¿ãHõiOz, ^ŒÇÏ¨ # ãÖ™ê¯~°O [iÑ≤OKå_»∞ q~°∂ ‰õÄ_® „Ñ¨`∞« ºÑ¨HÍ~°O
P ~å*Ïº<ÕflÖË q~°∂áê‰õΩ∆ _»∞ <å‰õΩ ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞. <Õ#∞ ÑÖáê#x K≥ÑÊ≤ PÜ«∞#x áê‰õΩ∆ _»∞. J^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’– J`«_ç q∞„`«∞_≥#· „|Ç¨Ï‡ KÕ¿ã J=HÍâ◊O HÀãÖ
P„â◊~ÚOK«∞. `«ÑÊ¨ Hõ h‰õΩ `«y# ™êÜ«∞O KÕ™êÎ_∞» —— Jx ¿ãflÇ¨ÏÑ¨Ó~°fiHõOQÍ ^è#Œ ^Õ=Ù_»∞ J=∞$`«^•è ~°Å`À, zuÃÑ· `«_Ñ» Q¨ Í<Õ uiy
™ê^è#Œ ‰õΩ =∂~°Oæ ã¨∂zOKå_»∞. <å_ô[OÑ¶Ú¨ _»∞ rqOKå_»h, HÍâ◊ºÑ¨Ùx |uHÕK«=∞x
Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∂Î, WO`«‰õΩ
HÍâ◊ºÑ¨Ù_»∞ ã¨~ˆ #x =∞^è∞Œ „=*ÏxH˜ KÕ~∞° ‰õΩ<åfl_»∞. xt`« „Ñ¨[˝ Hõey# q~°∂ „|Ç¨Ï‡#∞ HÀ~å_»h, „|Ç¨Ï‡ J`«_ç B#fl`åºxH˜ Pâ◊Û~°º JO`«QÍ "Õ∞Å∞ KÕÜ∞« _»O
áê‰õΩ∆ _»∞ HÍâ◊ºÑ¨Ùx =ºHÎ̃`åfixfl QÆ∞iÎOz<å, q∞„`«∞x =∂@ HÍ^Œ#ÖËHõ Jáê~° K«H`˜ ∞« _≥· HÍ^Œ#ÖËHõ HÍâ◊ºÑ¨Ùx |uHÕKå_»h Hõ^.Œä ã¨^•Kå~°O. „Ñ¨`«∞ºÑ¨
^è#Œ , ~°`fl« ~åâ◊√efl WzÛ ÑÖÑ≤OKå_»∞. HÍâ◊ºÑ¨Ù_»∞ uiy =ã¨∂Î `À=Ö’ <å_ô D PYi =∞Å∞Ñ¨ÙÖ’ <å_ô[OÑ¶¨Úx Hõ∆=∂
[OÑ¶Ú¨ x Hõeâß_»∞. HÍ~°OHõ<åfl „Ñ¨fHÍ~åxˆH
QÆ∞}Ïxfl K≥ÑÊ¨ _»O Hõ^•ä HÍ~°∞_ç „Ñ¨^•è <À^ÕâÌ O◊ . JO`Õ
<å_ô[OÑ¶Ú¨ _»∞ ãÖ`À+≤Oz uiy PÇ¨~å^Œ∞Å`À ¿ã^ŒfiÛ P ~å„u q„â◊q∞Oz HÍh– P q^èOŒ QÍ Ñ¨Ù#s˚q`«∞Å∞ HÍ=_»O Éè∫uHõOQÍ =∞‰õΩ¯= K«∂¿Ñ
"≥à§◊ =∞x U~åÊ@∞¡ KÕâß_»∞. JÅã≤# HÍâ◊ºÑ¨Ù_»∞ q„âßOu fã¨∞‰õΩO@∂, ~ˆ Ñ¨Ù ™ê^èºŒ "Õ∞<å– J<Õ J#=ã¨~Ñ° Ù¨ q"å^•ÅHõ¯~ˆ ^¡ ∞Œ . ^Õfi+¨ ã¨fiÉèÏ"åxfl
„Ñ¨Ü∂« }=∞^èºŒ Ö’ PÇ¨~°"∞≥ ÖÏQÍ– Jx PÖ’zã¨∂–Î ''D <å_ô[OÑ¶Ú¨ _çH˜ ^≥=· Hõ$`«[˝`åQÆ∞}O ÖËx"å_»∞ r=#‡ $`«∞_Õ#x
=âß`«∂Î =∂#= ÅHõ} ∆ ÏÅ∞<åfl, ã¨ÇÏ¨ [OQÍ |Åã≤# H˘OQÆ#∞ K«∂¿ã<Î Õ <À~°∂~°∞ =^Œ∞Å∞HÀ"åÅx
ã¨<å`«# ^è~Œ ‡° ã≤^•úO`«O.
`ÀOk. W`«_xç ãÖÇ¨Ïi¿ãÎ `À=Ö’<Õ HÍHõ, WO\˜HÔ àÏ§Hõ ‰õÄ_® Hõ=∞‡QÍ Éè∞í lOK« z#fláê\˜ "Õ∞Å∞‰õΩ ‰õÄ_® „Ñ¨`∞« ºÑ¨HÍ~°O KÕ¿ã „áêp# „QÆO^ä•Å
^Œy#O`« =∂OãÖ ÅÉèºí =∞ø`«∞Ok—— J#∞‰õΩ<åfl_»∞. J=HÍâ◊O HÀãÖ Z^Œ∞~°∞K«∂ã¨∂,Î WO`«‰Ωõ JO`«QÍ É’^èŒ.
P ~å„u x„^ŒáÈ`«∞#fl <å_ô[OÑ¶Ú¨ x HÍâ◊ºÑ¨Ù_»∞ `«# ^ŒQ~æÆ #° ∞#fl =∂~°}Ï "Õ∞Å∞ KÕÜ«∞_»O ã¨^•Kå~°O. „Ñ¨`«∞ºÑ¨HÍ~°OHõ<åfl
Ü«Ú^èOŒ `À ãÖÇ¨ÏiOz =∂O™êxfl ã¨g∞HõiOK«∞H˘x, WO\˜"Ñ·≥ Ù¨ Ñ¨Ü∞« xOK«
„Ñ¨fHÍ~åxˆH =∞‰õΩ¯= K«∂¿Ñ ^Õfi+¨ ã¨fiÉèÏ"åxfl
™êQÍ_»∞.
=^Œ∞Å∞HÀ"åÅx „áêp# „QÆO^ä•Å É’^è.Œ
HÍâ◊ºÑ¨Ùx â◊OHÕz# q~°∂áê‰õΩ∆ _»∞– `«# =∞#ó „¿Ñ~°}`À ÑÖÑ≤# Ããx· ‰õΩÅ∞
290 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 291
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
LOk. ^•xx QÆ∞iÎOK«QeÆ Qˆ ^Œ$+≤ì =∞#‰õΩ LO_®e.
U=∞x HÀ~°∞HÀ"åe? ^•x x=∞‡#=∞x „áêi÷OK«_O» WOHÍ Q˘Ñ¨Êk.
Z=i =∞#ó Ñï}ux J#∞ãïOz "åi „áê~°#÷ Å∞,
ÉèíQ=Æ O`«∞x „áêi÷OKÕ@Ñ¨C_»∞ U=∞x HÀ~°∞HÀ"åe? ™ê^è Œ # Å∞ LO\Ï~Ú. JO^Œ ∞ ˆ H Éè í Q Æ = O`« ∞ x
''Jã¨Å∞ Ug∞ HÀ~°∞HÀ‰õÄ_»^∞Œ . xëê¯=∞OQÍ „áêi÷OKåe—— Jx ã¨=∂^è•#O P„â◊~ÚOKÕ "åiÖ’ <åÅ∞QÆ∞ ~°HÍÅ"å~°∞<åfl~°x
w`åKå~° ∞ ºx =K« # O. P~° ∞ Î Å ∞, l*Ï˝ ã ¨ ∞ Å∞,
'=∞Oz"≥·Ñ¨Ù
K≥áêÎ~∞° KåÖÏ=∞Ok. Wk KåÖÏ P^Œ~≈° =O`«"∞≥ #ÿ ã¨=∂^è•#OQÍ JxÑ≤ã∞¨ OÎ k.
J~å÷~∞° Å÷ ∞ („Ñ¨Ü∂≥ [<å¿ÑHõ∆ QÆÅ"å~°∞), *Ï˝#∞Å∞. =∂ |∞^Œ∞úÅ#∞
x["Õ∞ HÍ=K«∞Û. HÍh HÀiHõefl f~°Û_®xˆH ^≥=· O L#flk. ^Õ=`«efl HÀ~°Hõ
áÈ`Õ WOÔH=ifl HÀ~°`åO! ã¨~°fiã¨=∞~°∞÷_≥·# ÉèíQÆ=O`«∞}Ëfl HÀ~°∞HÀ=_»OÖ’ WO^Œ∞Ö’ *Ï˝#ÉèíH˜Î Juqt+¨ì"≥∞ÿ#k. JÖÏQÆx „¿Ñˆ~Ñ≤OK«—=∞x
`«Ñ¨CÖË^Œ∞. q∞ye# =¸_»∂ =º~°=÷ ∞x HÍ^Œ∞. "åà◊x¡ ‰õÄ_® „áêi÷OK«_O» Hõ<åfl
ã¨$+≤Öì ’ Uk =∞#‰õΩ ÅaèOz<å ÉèQí =Æ ^Œ#∞„QÆÇÏ¨ O =Å¡<Õ Åaè™ÈÎOk. XHõ\ ˜ 'ã¨∞Hõ$`«∞Å∞— (Ñ¨Ù}Ïº`«∞‡Å∞) Jx ¿Ñ~˘¯<åfl_»∞
qâ◊fi[h#"≥∞#ÿ ÉèÏ=#
ÅaèOK«Ö^Ë xŒ ^≥"· åxfl „áêi÷¿ãÎ – Jk x[OQÍ =∞#‰õΩ J=ã¨~"° ∞≥ `ÿ Õ ÉèQí "Æ å#∞_»∞ w`åKå~°∞º_»∞. PÑ¨^ÖŒ ’ ‰õÄ_® ^≥=· O QÆ∞~°∞~Î å=_»O
ã¨∞Hõ$`«"∞Õ Hõ^•! U=ÚO@∞Ok?
`«Ñ¨ÊHõ JOk™êÎ_»∞. =∞# x["≥∞ÿ# „áê~°÷#Å∞ qÑ¶¨ÅO HÍ=x ™êfi#∞Éèí=O
`«ÑÊ¨ Hõ K≥|∞`«∞Ok. =∞#O Uk HÍ"åÅx HÀ~°∞‰õΩO\Ï"≥∂ ^•xx JO^Œ*Ü Ë ∞« _»O HÀiHõ Ö Ë ÖË x ã≤ ÷ u Åaè ¿ ãÎ "Õ ~ ° ∞ . =∞#Ö’ „áê~°÷#Å#∞
XHõ ~°H"õ ∞≥ #ÿ ^ŒÜ∞« . J~Ú`Õ, 'JÜ≥∂º! Jk <å ^ŒQ~æÆ ° ÖË^—Õ J<Õ 'ÖËq∞— ÉèÏ"åxfl HÀiHõÅ∞#flO`« =~°‰Ωõ ÉèQí =Æ O`«∞x HÀ~°∞HÀ=_»OÖ’ Z<Àfl ~°HÍÅ∞QÍ
=∞#Ö’ #∞Oz `˘ÅyOK«_O» =∞~À q^è"Œ ∞≥ #ÿ Hõ~∞° }. `«ÑC¨ ÖË^∞Œ . P „áê~°#÷ =∞# rq`åxfl ÉèQí =Æ #∞‡„^Œ`À JOkOz#
XHõ =ã¨∞=Î Ù =∞# ^ŒQ~æÆ ° ÖË^#Œ ∞HÀ=_»O Hõ<åfl, 'ÖË^∞Œ — J<Õ ÉèÏ=O =∞#Ö’ xOÑ¨Ù`«∞Ok.
J~Ú`Õ Z#flx HÀ~°∞`åO? U=∞x HÀ~°∞`åO?
"Õ^Œ Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ –
ÖË‰Ωõ O_®áÈ=_»O Q˘Ñ¨Ê ãÖÑ¨^.Œ =∞<À^•i„^•ºxfl #tOÑ¨*Ü Ë ∞« _»"∞Õ x["≥∞#ÿ
HÀiHõefl x~°∂‡eOK«_»OHõ<åfl, xÜ«∞O„uOK«_»O D ÉèÏ=#<Õ
J#∞„QÆÇ¨ÏO.
ÉèQí =Æ O`«∞x „áêi÷Oz U^À XHõ\ ˜ HÀ~°∞‰õΩO>Ë, 'Jk ÉèQí =Æ ^Œ`Ì "Î« ∞≥ #ÿ k— J<Õ =ÚYºO. J`«∞º#fl`«OQÍ
ÉèÏ=# =∞#‰õΩ QÍ_èO» QÍ Åaèã∞¨ OÎ k. P =ã¨∞=Î ÙÃÑ· ÉèQí =Æ #∞‡„^Œ U~°Ê_»_O» =Å¡, =∞# rq`«OÖ’ „Ñü z#fl HÍ~åºxH© =∞# =ÚO^Œ∞ ¿Ñ~˘¯<åfl~Ú.
^•x qxÜ≥∂QÆO`À =∞# =∞#ã¨∞û â◊√^Œ=ú ∞ø`«∞Ok. JÖÏ =∞#â◊√≈kú U~°Ê_ç`,Õ Z<Àfl ^•~°∞Å∞O\Ï~Ú. U ^•iÖ’ áÈ`Õ Ñ¨x
=∞#Ö’<Õ ÑïÑ¨Ó~°`‚ å ÉèÏ=O Hõey– U HÀiHÍÖËx ã≤u÷ H˜ "≥à`◊ åO, JO>Ë ™ê#∞‰õÄÅ=∞ø`«∞O^À, Ñïëê¯~°O Åaèã¨∞ÎO^À
ã¨HÍ=∞ÉèHí Î̃ „Hõ=∞OQÍ xëê¯=∞ ÉèHí QÎ̃ Í Ñï}q∞ã¨∞OÎ ^Œ#fl=∂@. =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞. JÑ¨Ê\˜ ã≤u÷ Ö’ KÕ¿ã JOK«<åÅ
=∞~À ~°H"õ ∞≥ #ÿ J#∞„QÆÇÏ¨ O ZÖÏO\˜ÔŒ >Ë – ÖËx ã¨∞YO HÀãÖ "≥OÑ¨~å¡__» O» "Õ∞~°‰Ωõ XHõ ^•ix ZOK«∞‰õΩ<åfl, z=iH˜ JOK«<å‰õΩ
Hõ<åfl, L#fl P#O^•xfl QÆ∞iÎOK«QeÆ Qˆ q"ÕHOõ U~°Ê_»_O» . D ã≤u÷ =∞#efl JO^Œx qÑ¨s`« Ñ¶Å¨ O ÅaèOK«=K«∞Û.
x`åº#O^Œ∞Å∞QÍ =∂~°∞Û`«∞Ok. Jã¨Å∞ =∞# K«∞@∂ì ZO`À P#O^ŒO Ñ¨~K° ∞« ‰õΩx L#fl^•xx QÆ∞iÎOK«_»O, ÖËx^•xx ™êkèOK«_»O
292 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 293
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
|∞kú‰Ωõ #fl â◊HÎ̃ =Å¡<Õ ™ê^èºŒ O. "åº"≥∂Ç¨ÏO – "≥~· åQÆºO
q"ÕHOõ , qK«H} ∆õ , ã¨∞Êù~}
° , J=QÍÇ¨Ï#, PÖ’K«#, x~°Ü ‚ ∞« O... Jhfl |∞kú
ÅHõ}∆ ÏÅ∞. Wq ÉÏQÆ∞O>Ë Jhfl ÉÏQÆ∞#fl>Ë.¡ JO^Œ∞Hˆ |∞kúx ÉÏQÆ∞KÕÜ∞« =∞x
„áêi÷¿ãÎ KåÅ∞. Jxfl\˜h HÀ~°∞‰õΩ#fl>Ë.¡ '"≥·~åQÆºó Ñ¨`#« ¿ÇÏ`«∞ó— – Jx "Õ^•O`« âß„ãÎ̈
ZÖÏ PÖ’z¿ãÎ ã¨∞MÏxfl QÆ∞iÎ™êÎ"≥∂, ZÖÏ ÉèÏq¿ãÎ ^Œ∞óMÏxfl áÈQ˘@∞ì HÍ~°∞ÖË K«áêÊ~°∞.
‰õΩO\Ï"≥∂ |∞kúH˜ `ÀK«_O» =ÚYºO. JÖÏ `ÀKÕÖÏ KÕ¿ã „¿Ñ~°}Ë ^≥"· å#∞„QÆÇÏ¨ O. ^Œ$+≤ì *Ï˝#=∞Ü«∞"≥∞ÿ, x`åºx`«º =ã¨∞Îq"ÕHõO
'|∞kúx „¿Ñ~ˆ Ñ≤OK«∞QÍHõ— Jx x`«ºO =∞# ã¨<å`«# „áê~°#÷ . U~°Ê_ç ÅaèOKÕ "≥·~åQÆºO Q˘Ñ¨Ê^Õ. HÍh =∞#‰õΩ HÀiHõ ÖË‰Ωõ O>Ë
QÍÜ«∞„f =∞O„`å~°O÷ ‰õÄ_® J^Õ. J<ÕHõ =∂~°∞¡ Ñ¨xH˜=∂e# q~°HÎ˜ U~°Ê_»∞`«∞O@∞Ok.
Hõ~°‡‰õΩ „¿Ñ~°}ÖË^Œ∞.
Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ ã¨=Ú„^Œ ÅOÑ¶∞¨ #O KÕã,≤ ã‘`« *Ï_» Hõ#∞Q˘x, ÅOHÍ^ŒÇÏ¨ #O Jk H˘xfl "≥Ñ· Ö¨¶ ÏºÅ=Å¡, x~åâ◊Å∞, |^ŒHú ÍÅ
KÕã≤ – uiy =KåÛHõ H˜+¯≤ O^èÖŒ ’x "åi`À `«# q[Ü«∞QÍ^è#Œ ∞ q™êÎ~O° QÍ (™È=∞i`«#O) =Å¡, „Éè=í ∞Å=Å¡ ‰õÄ_® HõÅQÆ=K«∞Û. Hõ~°‡ ÖË‰õΩO>Ë [QÆ`«∞Î
K≥|∞`«∂ '`«`À "Õ∞ |∞kú~∞° `«Ê<åfl— (JÑ¨C_»∞ <å‰õΩ WÖÏ |∞kú Ñ¨Ù\ì̃Ok – WÖÏ Ñ¨Ù~å}"≥·~åQÆºO, â◊‡âß# "≥·~åQÆºO, „Ñ¨ã¨∂u ÖË^Œ∞. JO^Œ∞ˆH HÍ=∞O,
`ÀzOk) Jx =∂\˜=∂\˜H© JO\Ï_»∞. P ã¨∞Êù~} ° Ë ^≥"· å#∞„QÆÇÏ¨ O. "≥~· åQÆºO – J<Õ =¸_»∞~°HÍÅ `å`å¯eHõ "≥~· åQÍº "≥∂Ç¨ÏO ‰õÄ_®
'=∞Oz"≥Ñ· Ù¨ =∂ |∞^Œ∞Åú #∞ „¿Ñ~ˆ Ñ≤OK«—=∞x „áêi÷OK«_O» Hõ<åfl qâ◊fi[h#"≥∞#ÿ Å#∞ QÆ∞iOz J#∂Kå#OQÍ qO@∞O\ÏO. Wq ÉèíQÆ=`ü â◊‰õΩÎÖË.
ÉèÏ=# U=ÚO@∞Ok? XHõ `«~Ç° ¨ .
Hõ~"Î° åºxfl qã¨‡iOz, q=ÚY∞}©‚ KÕ¿ã "≥~· åQÆºO
^èŒ~°‡Ñ¨~°"≥∞ÿ# HÀiHõ
„áê~°#÷ Å#∞ Z<Àfl ~°HÍÅ∞QÍ JOkOz# "Õ^Œ Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ – D ÉèÏ=#<Õ
J`«∞º#fl`«OQÍ ¿Ñ~˘¯<åfl~Ú. Ñ¨`#« ¿ÇÏ`«∞=Ù. WÖÏO\˜ "≥~· åQÆºO #∞Oz J~°∞#˚ ∞}˜fl =∞#ã¨∞#∞ xÜ«∞O„uOz
=∞~°ÖÏÛ_»∞ NHõ$+¨µ_‚ ∞» . P`À‡#flux ÃÑOK«∞`«∞Ok.
P "≥~· åQÍºxfl ‰õÄ_® '"≥∂Ç¨ÏO— HÕ^Œ<Õ [=∞ P xÜ«∞O„`«}‰õΩ
Hõ\Ïì_»∞.
'ÉèÏ~åºa_»Å¤ |O^è•Å∞ =∂Ü«∞Å—x K≥ÑÊ≤ , Jxfl
"≥·~åQÆºO
\˜h JO^Œih q_»z HÍëêÜ«∞O "Õã∞¨ H˘x, =∞~À ã¨Ç¨ÏHõiã¨∞ÎOk.
~°H"õ ∞≥ #ÿ ÅOÑ¨\ÏÅ∞ ÃÑOK«∞H˘<Õ "å~°∞O\Ï~°∞. Jxfl
Éè’QÍÅ#∞ [~ÚOz#"å_»∞ PK«iOK«=Åã≤#
ã¨<åºã¨ ^è~Œ å‡xfl, ÉÏ^èºŒ `«Å#∞ Éèií OK«ÖxË "å_»∞ KÕ
Ñ¨_`ç Õ P ^è~Œ ‡° =∂~°"æ ∞Õ J^è~Œ ‡° =∂~°=æ ∞ø`«∞Ok.
~åQÆ^fiÕ ëêÅ#∞ [~ÚOKåe – J<Õ „Ñ¨É’^è•xfl
294 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 295
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
=∞~ÀÖÏ J~°O÷ KÕã∞¨ H˘x 'ÉèÏ~åºa_»Å¤ „¿Ñ=∞, `«e^¡ OŒ „_»∞Å J#∞|O^èOŒ — g\˜x "åº"≥∂Ç¨xfl xÜ«∞O„uOKÕk „Ñ¨=$uÎ =∂~°Oæ .
=kÖËÜ∂« Åx J#∞‰õΩO\Ï~°∞. "åº"≥∂Ç¨Ï"Õ∞ ÖËx =∞#óã≤u÷ H˜ x=$uÎ =∂~°Oæ . D
J#∞~åQÍxfl [~ÚOKåÅO>Ë, ^•xKÀ@ x~°ã#¨ h, Dã¨_Oç Ñ¨Ùh `≥K∞« ÛH˘#_»O ~Ô O_»= =∂~åæxH˜ K≥Ok# =∞#óã≤u÷ ~å‰õΩO_®<Õ
HÍ^Œ∞ Hõ^•! P =∂~°Ñæ Ù¨ "Õ+O¨ ^èiŒ ¿ãÎ "å_»∞ ã¨=∂*ÏxH˜ â◊„`«∞"Õ
XHõ Q˘Ñ¨Ê ãÖã¨÷#∞ x~°fiÇ≤ÏOKÕ"å_»∞ – 'W=hfl âßâ◊fi`«=∂! g\˜HÀãÖ J=Ù`å_»∞. =∞#ã¨∞‰õΩ
ZO^Œ∞‰õΩ =$^è• „â◊=∞!— Jx Hõ~"Î° åºxfl =ke`Õ, P "≥~· åQÆºO J`«}fl˜ J^è~Œ ‡° =∞#ã¨∞‰õΩ x[OQÍ "≥~· åQÆºO =¿ã,Î ãÖ™ê~åxfl x[OQÍ "≥~· åQÆºO =¿ã,Î
Ñ¨~°∞_çQÍ =∂~°∞Û`«∞Ok `«Ñ¨Ê, P^è•ºu‡Hõ „Ñ¨QÆuH˜ ^ÀÇ¨Ï^ŒÑ¨_»^Œ∞. ^èŒ~å‡xH˜ ÉÏ^èºŒ `«QÍ x~°fiÇ≤Ïã¨∂<Î Õ Ü≥∂yQÍ rqOK«=K«∞Û.
J=~À^èOŒ HõeyOKÕ "åº"≥∂Ç¨Ï=¸ „Ñ¨=∂^Œ"∞Õ ! =∞# Hõ~"Î° åºxfl ã¨=∞~°O÷ QÍ, Jk ™êkèOK«Ö‰Ë Ωõ O>Ë L#fl "≥∂Ç¨xfl ãÖ™ê~°ÑÙ¨
ãÖ™ê~åxfl ÉÏ^èŒº`«QÍ
LÑ¨Ü∂≥ QÆH~õ O° QÍ <≥~"° ~Õ Û° hÜ«∞x "≥~· åQÆºOHõ<åfl, Ñ¶Ö¨ Ï¿ÑHõ`∆ À Hõ~"Î° Àº#∞‡Y∞xQÍ |O^è•ÅˆH Ñïq∞`«OKÕã,≤ ^è•i‡HõOQÍ rqOK«=K«∞Û. x~°fiÇ≤Ïã¨∂<Î Õ Ü≥∂yQÍ
Ñ¨xKÕ¿ã "åº"≥∂Ç¨ÏO q∞#fl. Jk =∞#efl K≥`· #« º=O`«∞Å∞QÍ rqOÑ¨*ãË ∞¨ OÎ k. Jk J`«_Hç ˜ „Ñ¨=∂^Œ ¿ÇÏ`«∞=Ù HÍ^Œ∞. rqOK«=K«∞Û. Jk
J~Ú`Õ "≥∂Ç¨ÏO HÀãÖ Ñï^è∞Œ Å∞ ^•\˜`,Õ P "≥∂Ç¨ÏO HÀãÖ P`À‡#fluh, "åº"≥∂Ç¨xH˜ ~Ô O_»∞"≥Ñ· Ù¨ Å∂ L#fl>Ë,¡ "≥~· åQÍºxH˜ ™êkèOK«Ö‰Ë Ωõ O>Ë L#fl
ã¨=∂[QÆuh ^≥|ƒf¿ã J„Hõ=∂xH˜ ky`Õ Jn „Ñ¨=∂^Œ"∞Õ . JO^Œ∞Hˆ ^•x Ñï ‰õÄ_® ~Ô O_»∞ "≥Ñ· Ù¨ Å∞<åfl~Ú.
"≥∂Ç¨xfl ãÖ™ê~°Ñ¨Ù
q∞`«∞Å∞ ^•x‰õΩ<åfl~Ú. ^è<Œ åâ◊ =∞#KÕ XHõ Ñ¨xx „¿Ñ~ˆ Ñ≤ã∞¨ OÎ k. P Ñ¨xKÕÜ∞« _»O
^•fi~å =∞# LxH˜H˜ ™ê~°H÷ `õ ,« ã¨=∂*ÏxH˜ LÑ¨HÍ~°O LO\Ï~Ú. P ^è<Œ åâı |O^è•ÅˆH Ñïq∞`«OKÕã,≤
JkèH"õ ∞≥ `ÿ Õ =OK«#H©, „^ÀÇ¨xH© ¿ÇÏ`«∞==Ù`«∞Ok! ^è•i‡HõOQÍ rqOK«=K«∞Û.
^è•i‡Hõ J#∞|O^è•ÅÖ’ "åº"≥∂Ç¨ÏO =ºH˜xÎ Ñ¨`#« O KÕÜ∞« ^Œ∞. Jk J`«_Hç ˜ „Ñ¨=∂^Œ
''^è~Œ å‡-q~°∞^Àú Éè∂í `Õ+µ¨ HÍ"≥∂ã≤‡ Éè~í `° ~« ¬° É—íè — – ''^è~Œ ‡° q~°∞^ŒOú HÍx HÍ=∞O ¿ÇÏ`«∞=Ù HÍ^Œ∞.
<å ã¨fi~°∂ÑÖ—— – Jx NHõ$+¨µx‚ w`å=K«#O.
HÀiHõ ÖË‰Ωõ O>Ë Hõ~‡° ‰õΩ „¿Ñ~°}ÖË^∞Œ . Hõ~‡° ÖË‰Ωõ O>Ë [QÆ`∞« Î ÖË^∞Œ . JO^Œ∞Hˆ
"åº"≥∂Ç¨xH˜
HÍ=∞O, "≥∂Ç¨ÏO ‰õÄ_® ÉèQí =Æ `ü â◊‰Ωõ ÖÎ .Ë Ô~O_»∞"≥·Ñ¨ÙÅ∂ L#fl>Ë¡,
^è~Œ ‡° Ñ¨~"° ∞≥ #ÿ HÀiHõ =∞#ã¨∞#∞ xÜ«∞O„uOz P`À‡#flux ÃÑOK«∞`«∞Ok. P "≥~· åQÍºxH˜ ‰õÄ_®
xÜ«∞O„`«}‰õΩ "≥~· åQÆºO ã¨ÇÏ¨ Hõiã¨∞OÎ k. ~Ô O_»∞ "≥Ñ· Ù¨ Å∞<åfl~Ú.
ãÖ™ê~° x~°fiÇ¨Ï}#∞ Q˘Ñ¨ÊQÍ Q“~°qOz QÆ$Ç¨Ï™ê÷„â◊=∂xfl =∞Ç¨ÏŸ#fl`«OQÍ
ÉèÏqOz# ãÖã¨¯ $u, ã¨<åºã¨ ^è~Œ å‡xfl P~åkèOKåÅx ‰õÄ_® K≥|∞`ÀOk.
D ~Ô O_çO\˜h „Ñ¨=$uÎ =∂~°Oæ , x=$uÎ=∂~°Oæ – Jx ã¨<å`«# ãÖã¨¯ $u
qÉèlí OzOk. ~Ô O_»∞ =∂~åæÅ∂ Q˘Ñ¨Ê"Õ.
296 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 297
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
JkèHÍ~°O – ÉÏ^èºŒ `« "≥∂Ç¨ÏO `«ÅHÔ H˜¯#"åiH˜ ^è~Œ ‡° É’^èÅŒ ∞ ~°∞zOK«=Ù

Hõ^•! q`«O_»"å^ŒO KÕã≤ "åix ÉˇkiOKå_»∞. P
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ â◊p^Õq Ñ¨~åâ◊HxÎ̃ Láêã≤Oz, Éè~í Î°
Z=~°∞ U Ç¨ÏŸ^•Ö’ L<åfl, U ™ê÷~ÚÖ’ L<åfl "å\˜ ™œHõ~åºÅ =∞`«∞ÖÎ ’ *Ï_» `≥Å∞ã¨∞‰õΩOk.
=Úxy `ÕÅ∞`«∂, HõeÊOz# Ç¨Ï‰õΩ¯Å`À P#Okã¨∂,Î "å\˜=Å¡ HõeQˆ JkèHÍ~åxfl WO„^Œ∞_»∞ â◊zx F^•iÛ – ''H˘O`«HÍÅO FÑ≤Hõ
"å_»∞H˘x ÉÏ^èºŒ `«efl qã¨‡iOKÕ „Ñ¨=∂^ŒO Jx"å~°ºO. Ñ¨@=ì ∞——x, #Ç¨ï+¨µx á⁄QÆ~} ° QÆ_®xH˜ XHõ Láê ^èŒ~°‡O `«Ñ¨Êx
^è~Œ ‡° O `«ÑÊ¨ x Hõ$+≤H˜ âßâ◊fi`« âßOu Åaèã∞¨ OÎ k. Wk U ~°OQÆOÖ’x"åÔ~<· å, Ü«∂xfl ã¨∂zOKå_»∞.
U ™ê÷~Ú"åÔ~<· å QÆ=∞xOK«^QŒ æÆ JOâ◊O. Éè~í Î° É’^èŒ „Ñ¨HÍ~°O â◊p^Õq #Ç¨ï+¨µx JOwHõ Hõ$+≤H˜ âßâ◊fi`« âßOu
„uÉè∞í =# áêÅ‰õΩ_≥#· WO„^Œ∞_»∞ XHõ™êi Ö’Hõ ~°H} ∆õ HÀãÖ =$„`åã¨∞~°∞x iOz#@∞¡QÍ Hõ|∞~°∞ ÑÖÑ≤, XHõ xÉO^è#Œ qkèO Åaèã¨∞ÎOk.
ãÖÇ¨ÏiOK«=Åã≤ =ã¨∞OÎ k. P HÍ~°}OQÍ „|Ç¨Ï‡Ç¨Ï`åºáê`«HOõ ãÖ„Hõq∞Oz, zOk. |∞∞+¨µÅ∞ "≥∂¿ã Ñ¨ÅH¡ Ö˜ ’ `«#=^Œ‰Ì Ωõ =¿ã,Î Wk U ~°OQÆOÖ’x"åÔ~<· å,
áêÑ¨x"å~°}Ï~°O÷ ã¨fi~åæxfl q_çzÃÑ\ì̃ J*Ï˝Ò« QÍ QÆ_Ñ» ™¨ êQÍ_»∞ WO„^Œ∞_»∞. J`«_ç Q˘Ñ¨Ê`«<åxfl JOwHõiOz ã‘fiHõi™êÎ#x U ™ê÷~Ú"åÔ~<· å
=ÚÖ’¡HÍÅ<ÕÖË <å^ä∞Œ _»∞ ÖËHõ #∂~°∞ Ü«∞*Ï˝Å∞ KÕã#≤ '#Ç¨ï+¨µ_»∞— J<Õ K«„Hõ +¨~`° ∞« ÃÑ\ì̃Ok.
=iÎH˜ ^Õ=`«Å∞, =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ WO„^ŒÑ^¨ qŒ x `å`å¯eHõOQÍ WKåÛ~°∞.
QÆ=∞xOK«^QŒ æÆ JOâ◊O.
HÍ=∞"≥∂Ç≤Ï`«∞_≥#· #Ç¨ï+¨µ_»∞ ã¨~ˆ #x |∞∞+¨µÅ∞
Wk `«#‰õΩ JÑ¨ÊyOz# ÉÏ^èºŒ `«QÍ HÍHõ, ÅaèOz# Éè’QÆOQÍ ÉèÏqOK«_O» `À "≥∂¿ã Ñ¨ÅH¡ x˜ ã≤ÔúŒ KÕâß_»∞. WO„^ŒÑ^¨ qŒ Ö’#∞#fl ÉÏ^èºŒ `«#∞ qã¨‡iOz,
JkèHÍ~° ^Œ~Ê° O `«ÅHÔ H˜¯ „Hõ=∞OQÍ #Ç¨ï+¨µ_»∞ Ç¨Ï^Œ∞gÌ ∞~°™êQÍ_»∞. "åix Q“~°qOKåÅx |∞∞+¨µÅ∞, ^Õ=`«Å∞ ã¨ÇÏ≤ ã¨∞Î Ç¨Ï‰õΩ¯efl J_»¤OÃÑ@∞ìH˘x
ã¨fi~°Éæ ’è QÍÅÖ’ =Úxy`ÕÅ∞`«∂, XHõ™êi – 'WO„^Œ∞_»#Ü«∂º#∞ Hõ#∞Hõ, QÆ`« <åfl~°∞. Jk Ñ¨^qŒ Ñ¨@¡ L#fl Q“~°=O. =ºH˜HÎ ˜ HÍ^Œ∞. ^èŒ~å‡xfl Ju„Hõq∞¿ãÎ
WO„^Œ∞x ÉèÏ~°º WO„^•}˜ â◊p^Õqx ‰õÄ_® <Õ<Õ KÕÑ\¨ Ïìe— – J<Õ TÇ¨Ï Hõe P q+¨Ü∞« O QÆ∞iÎOKÕ ã≤u÷ Ö’ ÖË_∞» ã¨Çï¨ +¨µ_»∞. Ñ¨>Ëì^Õ ^Œ∞~°æ`Õ.
yO^Œ`«_çH˜. "≥Ú`åÎxH˜ |∞∞+¨µÅ∞ "≥∂¿ã Ñ¨ÅH¡ Ö˜ ’ |Ü«∞Å∞
Jã¨ÖË Éè~í Î° *Ï_» `≥eÜ«∞Hõ ÉÏ^èÑŒ _¨ ∞» `«∞#fl =∞Ç¨Ñü„=`« â◊p^ÕqH˜, #Ç¨ï+¨µ_»∞ ^Õ~å_»∞ #∂`«<OÕ „^Œ∞_»∞. HÍÖÏÅ∞, Ñ¨^Œú`«∞Å∞
ÑÖÑ≤# ~åÜ«∞ÉÏ~°O q#QÍ<Õ ^Œ∞óYO HõeyOk. ^Õ=QÆ∞~°∞"≥#· |$Ç¨Ïã¨Êux P Ñ¨ÅH¡ ˜ "≥∂¿ã"åiÖ’ =∞Ç¨`«∞‡Å∞ JQÆã∞¨ ºÎ Å =∂i<å ^è~Œ å‡Å∞
â◊~°}∞"Õ_çOk. "å~°∞ L<åfl~°∞. JO^ŒiÖ’H© HÍã¨Î á⁄\˜ì"å_≥·# =∂~°=Ù.
|$Ç¨Ïã¨Êu P"≥∞‰õΩ ~°Hõ∆}#∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOKå_»∞. #Ç¨ï+¨µx x~ÀkèOKå_»∞ JQÆã∞¨ ºÎ x #_»Hõ H˘O`« <≥=∞‡kQÍ LOk. â◊p^Õq
|$Ç¨Ïã¨Êu. ^•O`À ^Õ=QÆ∞~°∞=Ù<Õ ãÖÇ¨Ïi™êÎ~°x HÀÑÖ`À TyáÈÜ«∂_»∞ =^Œ‰Ì Ωõ "≥àÏ§Å#fl `˘O^Œ~Ö° ’#∞#fl #Ç¨ï+¨µ_»∞ P
#Ç¨ï+¨µ_»∞. <≥=∞‡kx `åà◊ÖHË ,õ Ñ¨ÅH¡ Ö˜ ’ #∞Oz JQÆã∞¨ ºÎ x Éè∞í *Ï
^Õ=`«ÅO`å #Ç¨ï+¨µxH˜ #K«Û*ˇ|∞`«∂ – ''Ñ¨~^° •~å "åº"≥∂Ç¨ÏO `«Q^Æ —Œ —x xfl HÍe`À `åH˜ – ''ã¨~°Ê ã¨~°Ê—— (#_»∞–#_»∞)
É’kèOKå~°∞. J<åfl_»∞.
298 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 299
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
D J==∂<åxfl Éèií OK«ÖHË õ P k=º=∞Ç¨Ïi¬ 'ã¨~ÀÊÉè=í — Jx (áê=Ú=Ù ã¨ÇÏ¨ [`«fiO`À ã¨ÇÏ¨ r=#O
Hõ=∞‡x) â◊ÑO≤ Kå_»∞. ^•O`À H˘O_»zÅ∞=QÍ =∂i J_»qÖ’ Ñ¨_®¤_∞» #Ç¨ï+¨µ_»∞.
KåÖÏHÍÅO J_»qÖ’<Õ Ñ¨_,ç `«~"° å`« U<å\˜HÀ ^è~Œ ‡° ~åA=Å¡ âßÑ¨q"≥∂K«#O
á⁄O^•_»∞. „Ñ¨Hõ$ux „¿Ñq∞OK«_»O ^≥·gQÆ∞}O. JO^Œ∞ˆH
Jn, Ñ¨âßÛ`åÎÑÑ¨ _¨ #ç O^Œ∞‰õΩ JQÆã∞¨ ºÎ Å"å~°∞ ã¨∂zOz# q"≥∂K«#=∂~°Oæ ! „Ñ¨H$õ uH˜ gÖˇ#· O`« ^ŒQ~æÆ Q° Í LO@∂ HõÅã≤ "≥∞Åã≤ q*Ï˝#O „Ñ¨H$õ ux
D Hõ^#Œä ∞ QÆ=∞xOz`Õ – WO^Œ∞Ö’ áê„`«Åhfl =∂#= ã¨fiÉèÏ"åÅ‰õΩ J^ŒOÌ LO_»_®xH˜ „Ñ¨Ü∞« uflOKÕ r=# q^è•<åxfl „áêp#
HÍÅOÖ’<Õ U~åÊ@∞ KÕâß~°∞ |∞∞+¨µÅ∞.
J~°O÷ KÕã∞¨ H˘x
Ñ¨_`» å~Ú. Wk D<å\˜H© [~°∞QÆ∞`«∞#fl Hõ^!Õä
=∂#=*Ïux ÃÇÏK«ÛiOz ^è~Œ ‡° Ñ¨ÔŒä Ö’ ÃÑ>Ëì ã¨<å`«# ^è~Œ ‡° O JOkOz# q*Ï˝#O „Ñ¨H$õ ux J~°O÷ KÕã∞¨ H˘x Pf‡Ü«∞`«#∞ Pf‡Ü«∞`«#∞ ÃÑOK«∞H˘x
Ñ¨Ù~å} Hõ^ÖŒä ’¡ Wk XHõ\ .˜ ÃÑOK«∞H˘x J=∞‡ KÕu PáêºÜ«∞`«Ö’ „Ñ¨H$õ u #∞Oz J=∞‡KÕu PáêºÜ«∞`«Ö’
Ñ¨^qŒ Ö’ L#fl"åi á⁄QÆ~∞° =∞Ç¨`«∞‡efl Ãã`· O« QÆ∞iÎOK«hÜ«∞^Œh, J^Õ "åix ãÖÑ¨^#Œ ∞ JO^Œ∞H˘<Õ q^èOŒ QÍ LO_®e. „Ñ¨H$õ ux „Ñ¨H$õ u #∞Oz ãÖÑ¨^#Œ ∞
Ñ¨`#« O KÕã∞¨ OÎ ^Œh =∞#ãÎ̈`åÎ fixfl `≥eã≤# WO„^Œ∞_»∞ K«H¯õ QÍ TÇ≤ÏOz â◊p^ÕqH˜ Ñ‘_Oç z, ÉÏkèOz `å`å¯eHõ „Ñ¨Ü∂≥ [#O HÀãÖ
JO^Œ∞H˘<Õ q^èOŒ QÍ
ã¨ÅÇ¨ WKåÛ_»∞. J`«_ç TÇ¨Ï „Ñ¨HÍ~°"∞Õ JkèHÍ~° =∞^À#‡`«∞_Î ,·≥ HÍ=∂O^è∞Œ _≥· âßâ◊fi`« âßOux áÈQ˘@∞ìH˘<Õ q^èŒOQÍ =∂i`Õ
„Ñ¨=iÎOz# #Ç¨ï+¨µ_»∞ Ñ¨`#« =∞Ü«∂º_»∞. Jk q*Ï˝#=Ú HÍ^Œ∞, Jaè=$nú HÍ^Œ∞. LO_®e. „Ñ¨H$õ ux
JkèHÍ~° ^Œ∞ifixÜ≥∂QÆO KÕ¿ã Ñ¨^gŒ =∞`«∞xÎ H˜ QÆ∞}áê~îO° Wk. ÉÏ^èºŒ `«#∞ "åb‡H˜ JÜ≥∂^è•ºk #QÆ~åÅÖ’x J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ Ñ‘_Oç z, ÉÏkèOz
qã¨‡iOz, Ç¨Ï‰õΩ¯efl J_»O¤ ÃÑ@∞ìH˘x ^è~Œ å‡xfl Ju„Hõq∞¿ãÎ Ñ¨>ìË ^Œ∞~°uæ Wk. <åQÆiHõè« fl, #QÆ~° rq`åxfl ZO`« K«H¯õ QÍ Hõà§◊ ‰õΩ `å`å¯eHõ „Ñ¨Ü∂≥ [#O
W"Õ âßâ◊fi`« xÜ«∞=∂ÅO>Ë. g\˜<Õ ^è~Œ å‡Å∞ JO\Ï~°∞. Hõ\Ïì_À, J~°}ÏºÅÖ’x |∞∞`«∞â’Éè#í ∞ ‰õÄ_® JO`« HÀãÖ âßâ◊fi`« âßOux
HÍÖÏÅ∞, Ñ¨^`úŒ ∞« Å∞ =∂i<å ^è~Œ å‡Å∞ =∂~°=Ù. J^Œ∞ƒùÒ« QÍ „Ñ¨`º« HõO∆ KÕâß_»∞. Ç¨Ï#∞=∞O`«∞xH˜ "≥∞ÿ
<åHõ Ñ¨~°fi`«O Pu^äŒºg∞Ü«∞_»O ~å=∂Ü«∞}OÖ’
áÈQ˘@∞ìH˘<Õ q^èOŒ QÍ
HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. =∂i`Õ Jk
#^Œ∞Å#∞,Ñ¨~fi° `åÅ#∞ Ñ¨Ù}º^Õ=`åã¨fi~°∂áêÅ∞QÍ
Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ Jaè=i‚OKå~Ú. Ñ¨Ù+¨¯~åÅ =O\˜q ÅHõ∆
q*Ï˝#=Ú HÍ^Œ∞,
Jaè=$nú HÍ^Œ∞.
ÖÏk „Ñ¨[Å#∞ XH˘¯Hõ¯ #k =^ŒÌ‰õΩ `«~°eã¨∞Î
<åflÜ«∞O>Ë „Ñ¨H$õ u`À =∞#‰õΩ#fl ^≥g· Ü«∞ |O^è•xH˜
Jq x^Œ~≈° <åÅ∞.
ã‘`=« ∞‡ J~°}º"åã¨ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ JO`« J_»q
Ö’#∂ "≥Ú‰õ¯efl <å\˜ ÃÑOz PáêºÜ«∞`«#∞ ÑÖK«∞
300 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 301
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
‰õΩO@∞Ok. K«∞@∂ì =$H∆ÍÅ`À K≥eq∞QÍ =∞=∞HÍ~åxfl ÃÑOK«∞‰õΩO@∞Ok. ÉèÏQÆO =∂„`«"∞Õ .
JÖÏˆQ áê~°fif^Õq `«Ñã¨ ∞¨ û KÕã∂¨ Î x`«ºO =$H∆ÍÅ‰õΩ hà◊√§ áÈÜ«∞_»O, Å`«Å#∞ „Ñ¨Hõ$ux #tOÑ¨*ËÜ«∞‰õΩO_®<Õ Pf‡Ü«∞OQÍ,
ÃÑOK«_O» =O\˜q PK«iOzOk. `«áÈ r=#OÖ’ =$H∆ÍÅ ÃÑOÑ¨HOõ XHõ ÉèÏQÆO. `«#‰õΩ J#∞‰õÄÅOQÍ =∞ÅK«∞HÀQÆeQˆ q^è•<åÅ∞ ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ#
q*Ï˝<åxH˜ Ñ¨Ù\ì̃xà◊~¡ Ú# =Úx"å\˜HÅõ ∞ „Ñ¨H$õ u=∂`« X_çÖ’ =iúe#¡ "≥<· åÅ∞ `≥eÜ«∂e. „Ñü =∂~°∞ÊÖ’#∂ LO_Õ ™œO^Œ~åºhfl, QÍeh, JK«Û"≥∞#ÿ
=∞#‰õΩ =~°#‚ Ö’¡ QÀK«i™êÎ~Ú. „Ñ¨Ü∂≥ [<åhfl JO^Œ∞HÀ"åe.
WÑ¨C_»∞ Jaè=$kú ^ŒâÖ◊ ’ Z^Œ∞QÆ∞`«∞<åfl=∞#∞‰õΩO@∞#fl `«~åÅ‰õΩ „Ñ¨H$õ u`À ^Õxx Ñ¨^Õ Ñ¨^Õ xOk™êÎ"∂≥ , z~å‰õΩÑ¨_`» å"≥∂
h\˜h, Ñ¨KÛ« <≥#· <ÕÅh –
ZO`«\ ˜ J#∞|O^èOŒ LO^Œ#flk ÃÑ^ŒÌ „Ñ¨âßfl~°H÷ "õ ∞Õ . =∂#= ãÖ|O^è•ÅˆH Ñ¨\ +˜ `ì¨ « Jk =∞#‰õΩ ^Œ∂~°=∞ÜÕ∞º „Ñ¨=∂^Œ=ÚOk. "å#h áÈQ˘@∞ì‰õΩO@∂,
H˘~°=_»∞`«∞#fl HÍÅOÖ’ „Ñ¨H$õ u |O^è•Å QÆ∞iOz =∂\Ï¡_`ç Õ JK≥Û~°∞=ÙQÍ#∂, ZO_»h ‰õÄ_® xOkOK«~å^Œh, qã¨∞QÆ∞ K«∂Ñ¨ 'Jaè=$kúx ™êkèOKå=∞—
'Kå^ŒãOÎ̈ —QÍ#∞ ‰õÄ_® JxÑ≤OK«=K«∞Û. ~å^Œh, "å\˜ qÅ∞=#∞ QÆ∞iÎOK«=∞h "Õ^Œ=∂`« #_»O Ç¨™êºã¨Ê^ŒO
ã¨fiK«Û"ù ∞≥ #ÿ QÍeh, JK«Û"≥∞#ÿ h\˜h, Ñ¨KÛ« <≥#· <ÕÅh – áÈQ˘@∞ì‰Ωõ O@∂, É’kèOzO^ŒO>Ë – ZO`«\ ˜ ã¨∞xfl`« ãÖ™ê¯~åhfl,
HÍ^•! ™œHõ~åºÅh,
'Jaè=$kúx ™êkèOKå=∞—#_»O Ç¨™êºã¨Ê^ŒO HÍ^•! ™œHõ~åºÅh, Éè’QÍÅh J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ <åQÆiHõ ÉèÏ=#h ÉèÏ~°fÜ«∞ =∞Ç¨Ïi¬
ÃÑOK«∞‰õΩO@∂ âßOux HÀÖ’Ê`«∞<åfl=∞O>Ë Ö’ÑÖ Z‰õ¯_»∞O^À QÆ=∞xOKå=∂! JOkOKå_À ÑïjeOKåe. Éè’QÍÅh ÃÑOK«∞‰õΩO@∂
„Ñ¨H$õ ux ÑïjeOz Ñ¨~=° tOKÕ „Ñ¨âßO`«`#« ∞– D Ñ¨~∞° QÆ∞Å rq`«OÖ’ ^Œ∂~°O ã¨ÇÏ¨ #O, ã¨~∞° ÉÌ Ï@∞ – „¿Ñ=∞ #∞Oz Ñ¨Ù_»`å~Ú. âßOux HÀÖ’Ê`«∞<åfl
KÕã¨∞‰õΩO@∞<åflO. qã¨∞QÆ∞, q_çáÈ=_»O – ^Õfi+Ö #∞Oz HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. =∞O>Ë Ö’ÑÖ
„áêp# "≥k· Hõ ÉèÏ=#Ö’ „Ñ¨H$õ u #∞Oz áê~îåÅ∞ <Õ~∞° ÛH˘#_»"∞Õ HÍHõ, „Ñ¨H$õ u „Ñ¨Hõ$ux K≥·`«#º=O`«"≥∞ÿ# =∂`«$=¸iÎQÍ Z‰õ¯_»∞O^À
Ö’x K≥`· <« åºxfl =∞# ÉèÏ=<å â◊H`Î̃ À „¿Ñ~ˆ Ñ≤Oz ã¨`Ê« eù `åÅ∞ á⁄O^Œ=K«Ûx „¿Ñq∞OK«QeÆ y`Õ, âßOuH˜ =∂~åæÅ#∞ ã¨∞ÅÉèOí QÍ
x~°∂Ñ≤OKå~°∞. "å#Å∞ Ñ¨_Ö» ^Ë <Œ åfl, L`åÊ`åÅ∞ =KåÛÜ«∞<åfl, '^è~Œ ‡° O `«ÑÊ≤ Ok— „QÆÇ≤ÏOK«=K«∞Û.
QÆ=∞xOKå=∂! „Ñ¨H$õ ux
JO\ÏO. JO>Ë =∞# „Ñ¨=~°Î#H©, „Ñ¨Hõ$u Ñï}Ï=∂ÅH© ãÖ|O^èŒ=ÚO^Œ<Õ ÑïjeOz Ñ¨~=° tOKÕ
ã¨∂Hõ∆ ‡ q*Ï˝# ~°ÇÏ¨ ã¨º"Õ∞^À LO^Œ#fl=∂@. ^•xx J~°O÷ KÕã∞¨ H˘<Õ „Ñ¨Ü∞« `«flO „Ñ¨âßO`«`«#∞–

KÕÜ«∂e. D Ñ¨~∞° QÆ∞Å rq`«OÖ’
''ZO_»#∞ xOkOK«~å^Œ∞ – =~å¬xfl xOkOK«~å^Œ∞—— Jx "Õ^"Œ å‰õΩ¯. JÑ¨Ê\˜
^Œ∂~°O
=~°‰Ωõ XHõ¯ z#∞‰õΩ ÖËHõ JÅ¡ÖÏ¡_#ç =∞x+≤, "å# "≥Ú^ŒÖ·ˇ HÍãÎ̈ Z‰õΩ¯= HÍQÍ<Õ
– P "å##∞ ‰õÄ_® u@∞ì‰Ωõ O\Ï_»∞, qã¨∞‰õΩ¯O\Ï_»∞, z~å‰õΩÑ¨_`» å_»∞. JÖÏˆQ KÕã¨∞‰õΩO@∞<åflO.
ZO_»efl Ãã`· O« u_»`å_»∞.
„Ñü |∞∞`«∞=ÙH© â◊HÎ̃ LOk. |∞∞`«∞=ÙÖ’¡ =∂~°∞ÊÅ‰õΩ „Ñ¨Ü∂≥ [<åÅ∞<åfl~Ú.
Jq Hˆ =ÅO =∞x+≤ HÀãÖ =∂„`«"∞Õ U~°Ê_ç#q HÍ=Ù. „Ñ¨H$õ uÖ’ =∞x+≤ XHõ
302 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 303
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
[_»É~íè `° ∞« x Hõ^Œä ‰õÄ_® W^Õ JOâßxfl =∞#‰õΩ
™ê^è#Œ Ö’ ÃÇÏK«ÛiHõÅ∞ É’kè™ÈÎOk. QÆ`« [#‡Ö’¡ ~å*ˇ· L#fl [_» Éè~í `° ∞« _»∞,
Jhfl `«ºlOz =ÚxQÍ J~°}ºOÖ’ L#flÑ¨Ê\˜H©
XHõ ™ê^è‰Œ Ωõ _»∞ J~°}ºOÖ’ nHõQ∆ Í `«Ñã¨ ∞¨ û KÕã∞¨ ‰õΩO@∂ LO_Õ"å_»∞. J`«_ç z=i HÍÅOÖ’ XHõ ÖË_ç Ñ≤Å#¡ ∞ „Ñ¨=∂^ŒO #∞Oz
`«áÈnHõ∆ H˘O`«"∞Õ ~°‰Ωõ ™êQÆQÍ<Õ – Ñ¨sHÕ∆ KÕO^Œ∞‰õΩ =ÚÖ’¡HÍkèÑu¨ WO„^Œ∞_»∞ HÍáê_®_»∞. ^ŒÜ∞« K«∂Ñ≤OK«_O» =~°‰Äõ „Ñ¨=∂^ŒO
=zÛ XHõ Y_®æxfl WKåÛ_»∞. ÖË^∞Œ . HÍh ^ŒÜ∞« '"≥∂Ç¨ÏO—QÍ =∂i P ÖË_ç Ñ≤Å<¡ Õ Ç≤ÏO™ê ™ê^èŒ#Å∞
''=Úx=~åº! <Õ#∞ H˘O`«HÍÅO `«~∞° "å`« W@∞"≥Ñ· Ù¨ =™êÎ#∞. =∞m¡ <Õ#∞ „¿Ñq∞Oz, x~°O`«~O° ^•x ^è•ºã¨Ö’<Õ QÆ_∞» Ñ¨Ù`«∂, =∞#=^ŒÌ L#flÑ¨C_»∞
=KÕÛ=~°‰Ωõ D HõuxÎ g∞~°∞ *Ï„QÆ`QÎ« Í LOz HÍáê_»O_ç. uiy <Õ#∞ =zÛ JO`«ºHÍÅOÖ’ ^•x zO`«#=Å¡ – uiy ÖË_ç
fã¨∞‰õΩO\Ï#∞—— Jx JÑ¨ÊyOz "≥àÏ§_»∞.
„‰õÄ~°„Ñ¨=$uÎ, Ç≤ÏO™ê
[#‡<≥`åÎ_»∞.
=Úx JOwHõiOKå_»∞. „Hõ=∞OQÍ J`«_»∞ P PÜ«Ú^è•xfl ~°H˜∆OKÕO^Œ∞‰õΩ WHõ¯_» '"≥∂Ç¨ÏO— QÆ∞iOz „Ñ¨™êÎqOz K≥ÑÊ≤ <å, ã¨fiÉèÏ=O ‰õÄ_® =$kú
`«y# „â◊^#úŒ ∞ Hõ#|~°∞ã¨∂Î `å<≥H¯õ _çH˜ "≥o§<å ^•xx fã¨∞H˘<Õ "≥à§◊ ™êQÍ_»∞. JHõ¯_» 'Ç≤ÏOã¨— QÆ∞iOz K≥ÑÊ≤ <å – x~°O`«~° ™êOQÆ J=Ù`å~Ú. =∞#Ö’x
KÕuÖ’ PÜ«Ú^è=Œ ÚO_Õãi¨ H˜, =∞^èºŒ =∞^èºŒ Ö’ Ug∞ `ÀK«Hõ JHõ¯_ç =$H∆ÍÅ H˘=∞‡efl `«ºO =∞# ã¨fiÉèÏ=OÃÑ· ZÖÏ „Ñ¨ÉÏè =O K«∂Ñ≤ã∞¨ OÎ n ^Œ∞ã¨ûfiÉèÏ"åÅ#∞
#~°Hõ_»O, Ñ¶¨ÖÏefl `≥OÑ¨_»O KÕÜ«∞™êQÍ_»∞. JÖÏ „Hõ=∞OQÍ P Ç≤ÏOã¨=Å¡ J#flk „QÆÇÏ≤ OKåeû# JOâ◊O. „¿Ñ~ˆ Ñ≤OKÕ ÑïHõ~åÅ∞,
J`«_ç `«Ñã¨ ∞¨ û H©} ∆ O˜ zOk. `Õ*’Ç‘Ï#∞_»Ü∂« º_»∞. „Ñü‰õÄÅ "å`å=~°}ÏxH˜ ‰õÄ_® K«eOK«x
XHõ™êi WO„^Œ∞_»∞ uiy=zÛ P Y_®æxfl J_çy fã¨∞‰õΩ"≥o§áÈÜ«∂_»∞. D =∞#óÃã~÷Â º° O zˆH¯=~°‰Ωõ – ^Œ∞ã¨ûfiÉèÏ"åefl „¿Ñ~ˆ Ñ≤OKÕ q+¨Ü∂« Å∞ =∞# Ñ¨H¯õ #
Hõ^Œä ã‘`å^Õq ~å=∂Ü«∞}OÖ’ XHõ ãÖ^Œ~ƒ° Où Ö’ K≥ÑÊ≤ # Hõ^.Œä ™ê^è#Œ bfl, JOâßÅ#∞ ^Œ∂~°OQÍ<Õ LOKåe. L<åfl „Ñ¨=∂^Œ"∞Õ .
'PÜ«Ú^èOŒ — J<Õ Ç≤ÏO™ê ™ê^è#Œ O x~°O`«~O° ^ŒQ~æÆ ∞° O_Õ@Ñ¨Ê\˜H,˜ |∞kú P Ç≤ÏO™ê`«‡Hõ"∞≥ #ÿ PÜ«Ú^è•efl x~°O`«~O° „QÆÇÏ≤ Oz =∞# zO`«# ^Õx"≥Ñ· Ù¨
™êOQÆ`º« O`À Ç≤ÏOã¨"Ñ·≥ Ù¨ „¿Ñ~ˆ Ñ≤Oz ã¨fiÉèÏ"åxfl „‰õÄ~°OQÍ =∂iÛOk. `«# uiˆQ"åiH˜ `«ÑÊ¨ ‰õΩO_® Ç≤ÏO™ê ã¨fiÉèÏ=O U~°Ê_»∞ „Ñ¨ãï¿ãÎ ^•x ÅHõ∆}O
^è~Œ ‡° "≥∞#ÿ `«Ñã¨ ∞¨ û#∞ qã¨‡iOKÕÖÏ KÕãO≤ k. `«∞Ok. ~°H˜∆OK«=Åã≤# ÉÏ^èŒº`«QÆÅ"åi KÕ`«∞Ö’¡
D Hõ^ÖŒä ’ =∞#ã¨`Î fi« z„`«}`Àáê@∞, =∞Ç¨ÏŸÑ¨^âÕ O◊ ‰õÄ_® ^•y LOk.
=∞#Ö’ „Ñ¨"tÕ ã¨∞OÎ k.
PÜ«Ú^è•Å∞ "Õ~∞° . "åiH˜ 'ÉÏ^èºŒ `«— J<Õ x|^Œ`ú « –
XHõ ™ê^è#Œ Ö’ L#flÑ¨C_»∞ – „Ñü‰õÄÅ"≥∞#ÿ =ã¨∞=Î Ùefl Ãã`· O« ^è•ºã¨ #∞Oz „Ñ¨*Ï~°H} ∆õ HÀã¨"∞Õ PÜ«Ú^è•xfl LÑ¨Ü∂≥ yOKÕ tHõ} ∆
^Œ∂~°OQÍ LOKåe. ™êOQÆ`º« O=Å¡ =KÕÛ „Ñ¨=∂^Œ=∞k. xã¨∞OÎ k. JO`ÕQÍh JO^Œi=^•Ì PÜ«Ú^è•Å∞O>Ë
Ç≤ÏO™ê ™ê^èŒ#Å∞ =∞#=^ŒÌ L#flÑ¨C_»∞ „‰õÄ~°„Ñ¨=$uÎ, Ç≤ÏO™ê ã¨fiÉèÏ=O Jq qK«H} ∆õ #∞ HÀÖ’ÊÜÕ∞ÖÏ KÕ™êÎ~Ú.
‰õÄ_® =$kú J=Ù`å~Ú. =∞#Ö’x ^Œ∞ã¨ûfiÉèÏ"åÅ#∞ „¿Ñ~ˆ Ñ≤OKÕ ÑïHõ~åÅ∞, JO^Œ∞Hˆ PÜ«Ú^è•efl Ñ¨@∞ì‰Ωõ uiˆQ"åix áêÅ
q+¨Ü∂« Å∞ =∞# Ñ¨H¯õ # L<åfl „Ñ¨=∂^Œ"∞Õ . ‰õΩÅ∞ L¿ÑHÕ∆ K«~å^Œ∞. "åix tHÕ∆ Kåe. ÖË‰Ωõ O>Ë
=∞# zO`«# ^Õx"≥Ñ· Ù¨ „Ñ¨ãi¨ ¿ãÎ ^•x ÅHõ} ∆ O =∞#Ö’ „Ñ¨"tÕ ã¨∞OÎ k. ã¨=∂[ Ç≤Ï`åxˆH „Ñ¨=∂^ŒO, D JOâßxfl ‰õÄ_®
304 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 305
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
D Hõ^Œä É’kè™ÈÎOk.
D Hõ^ÖŒä ’ =∞~À QÆ=∞hÜ«∂Oâ◊O – Ç≤ÏOã¨ ZÖÏO\˜^<·≥ å, Jk =∞# `«Ñâ¨ ≈◊ H˜xÎ , Ñ¨xH©, Ñ¶e¨ `åxH© =∞^èºŒ ....
P^è•ºu‡Hõ ãÖÑüxÎ , JO`«~`æ° « K≥`· <« åºxfl |ÅÇ‘Ï#Ñ¨~∞° ã¨∞OÎ k.
=$H∆ÍÅ∞, Ñ¶¨ÖÏÅ∞... g\˜x ‰õÄ_® =$^è•QÍ #~°Hõ_»O, `≥OK«_»O Ç≤ÏOã¨ Hõ~°‡}Ëº "åkèHÍ~°¿ãÎ =∂ Ñ¶¨ÖË+¨µ Hõ^•K«#I Ñ¨xx ã¨=∞~°O÷ QÍ
HÕkˆH =™êÎ~Ú. P Ç≤ÏOã¨ `Õ*’Ç¨xH˜ ¿ÇÏ`«∞"≥· =ºHÎ̃`åfixfl ^≥|ƒ fã¨∞OÎ k. =∂ Hõ~‡° Ñ¶Å¨ ¿ÇÏ`«∞~°∂ƒùó =∂`Õ ãÖQÀã¨Î fiHõ~‡° }˜II KÕã#≤ Ñ¨C_»∞ –
'JÇ≤ÏOã¨— J<Õ Ñ¨~°=∞ ^èŒ~å‡xfl ZO`« ã¨∞xfl`«OQÍ PK«iOKåÖ’ nxÖ’ – Wk w`åKå~°∞º_»∞ K≥ÑÊ≤ # Q˘Ñ¨Ê =∂@. Wk P KÕÜ∞« _»"∞Õ ^•xH˜
É’kèOKå~°∞. KåÖÏ=∞OkH˜ ã¨∞Ñïz`«O. Ñ¶Å¨ O. =∞#O PtOz#k
D XHõ¯ Hõ^ÖŒä ’ ã‘`=« ∞‡ Zxfl JOâßefl É’kèOz, =∞# ™ê^è#Œ ‰õΩ ÃÇÏK«ÛiHõÅ∞ ''Hõ~‡° Å∞ KÕÜ∞« _»OÖ’<Õ h‰õΩ JkèHÍ~°O. Ñ¶Å¨ OÃÑ·
ÖË^∞Œ . Hõ~‡° Ñ¶Ö¨ ÏxH˜ #∞=Ùfi HÍ~°}O HÍ~å^Œ∞. JÖÏ
HÍ‰õΩO_® =∞~Àq^èOŒ QÍ
KÕãO≤ ^À QÆ=∞xOKåe.
=ºH˜`Î fi« x~å‡}OÖ’ „Ñü‰õÄÅ JOâßÅh, ^Œ∞+¨`ì åfixfl „áÈ^ŒƒÅÑ¨~K° Õ q+¨Ü∂« QÆx Hõ~‡° efl KÕÜ∞« _»O =∂#=^Œ∞.Ì —— D =∂@Ö’¡ Ñ¶Å ¨ O ÅaèOK«=K«∞Û ‰õÄ_®.
Åh ^Œ∂~°OQÍ LOK«_O» J`«ºO`å=â◊ºHõ=∞<Õ =ÚYº ã¨∂K«##∞ nx #∞Oz KåÖÏ Ö’`«∞ LOk. H˘O^Œ~∞° "Õ^•O`«Ñ~¨ O° QÍ Q˘Ñ¨Ê J#∂Ç¨Ïº"≥∞#ÿ Ñ¶e ¨ `åÅ∞ –
„QÆÇ≤ÏOKåe. ÉèÏëêºÅ∞ K≥áêÊ~°∞. =º=Ç¨~°Ñ~¨ O° QÍ nx Q˘Ñ¨Ê =∞# Hõ~å‡K«~} ° ‰õΩ =ÚO^Œ∞
`«<åxfl Ñïje^•ÌO.
J=QÍÇ¨Ï#Ö’H˜ ~åxq
'Ñ¶Å¨ OÃÑ· JkèHÍ~°OÖË^∞Œ — J<Õ =∂@ q#QÍ<Õ
JãÖ`«$Ñ≤,Î Jã¨ÇÏ¨ #O HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. nx`À D ‰õÄ_® – Åaèã∞¨ OÎ \Ï~Ú.

w`åã¨∂H˜Î JO`«QÍ ~°∞zOK«^∞Œ ‰õÄ_®. J@∞=O\ JO`ÕQÍh U Hõ~‡° ‰õÄ_®
Ñ¨C_»∞ ZO^Œ∞‰õΩ Hõ~‡° KÕÜ∞« _»=∞<Õ „Ñ¨âfl◊ =ã¨∞OÎ k. "≥Ñ · Å¨¶ ºO HÍ^Œ∞. =∞#O
^•xH˜ ã¨=∂^è•#"Õ∞ – '=∂`Õ ãÖQÀã¨Î fi Hõ~‡° }˜—. XˆH Ñ¶¨ÖÏxfl ^Œ$+≤ìÖ’
K«H¯õ QÍ J~°O÷ KÕã∞¨ ‰õΩO>Ë Q˘Ñ¨Ê ã¨=∞#fiÜ«∞O nxÖ’
ÃÑ@∞ì‰õΩO\ÏO Hõ#∞Hõ,
LOk.
XHõ Hõ~‡° #∞ KÕÑ\¨ #ì̃ Ñ¨C_»∞ Ñ¶Å¨ OÃÑ· XHõ Pâ◊, =∞~Àq^èOŒ QÍ ÅaèOz#
J=QÍÇ¨Ï# LO_»_O» ã¨ÇÏ¨ ["Õ∞. HÍh 'JkèHÍ~°O— Ñ¶e¨ `åxfl Ñ¶Å¨ OQÍ
=∂„`«O =Ç≤ÏOK«‰Äõ _»^∞Œ . Ñ¶e¨ `«O ZÑ¨C_»∂ JOK« QÆ∞iÎOK«ÖËHõáÈ`åO.
<å‰õΩ Jf`«OQÍ<Õ LO@∞Ok. Ñ¶Å¨ OÃÑ· JkèHÍ~°O
'=^Œ∞—Ì J#_»O K«H¯õ x Bz`«ºO.
XHõ Ñ¨x KÕ¿ã@Ñ¨C_»∞ ^•xÑ¨@¡ ã¨Ê+¨ì"≥∞ÿ#
306 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 307
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
J=QÍÇ¨Ï#, „â◊^,úŒ UHÍ„QÆ`,« â◊H=Î˜ OK«#ÖËx Hõ$+≤ KåÖÏ J=ã¨~O° . D JOâßÅhfl ^Œ$+≤ì, JkèHÍ~°O Hõ~°‡ÃÑ·<Õ LO_®e. ^•xx
'Hõ~‡° ÃÑ<· Õ h‰õΩ JkèHÍ~°O LOk— J<Õ =∂@`À NHõ$+¨µ_‚ ∞» ã¨Ê+ì̈O KÕâß_»∞. ãÖÑ¨Ó~°‚OQÍ ™êkèOKåHõ ÅaèOKÕ `«$Ñ≤Î =ÚO^Œ∞
Hõ~‡° ã¨=∞~°O÷ QÍ KÕã#≤ Ñ¨C_»∞ ^•x Ñ¶Å¨ O `«ÑÊ¨ Hõ LO@∞Ok. HÍh ^•x ZÖÏO\˜ Éè∫uHõ Ñ¶Å¨ =¸ KåÅ^Œ∞. D J=QÍÇ¨Ï#
ã¨fi~°∂Ñ¨"∞Õ ^À =∞#O JOK«<å "ÕÜ∞« ÖËO. JO^Œ∞Hˆ Ñ¶Å¨ OÃÑ· =∞#‰õΩ JkèHÍ~°O Jxfl Hõ~‡° ~°OQÍÅ‰õÄ =iÎã∞¨ OÎ k.
ÖË^#Œ _»O. Ñ¨xx ã¨=∞~°O÷ QÍ KÕã#≤ Ñ¨C_»∞ – P KÕÜ∞« _»"∞Õ ^•xH˜ Ñ¶Å¨ O. =∞#O <Õ#∞ KÕâß#<Õ (KÕã¨∞Î<åfl#<Õ) JÇ¨ÏOHÍ~åxfl,
PtOz#k HÍ‰õΩO_® =∞~Àq^èOŒ QÍ Ñ¶Å¨ O ÅaèOK«=K«∞Û ‰õÄ_®. J#∂Ç¨Ïº"≥∞#ÿ ^•x=Å¡ U^À HÍ"åÅ<Õ Pã¨H˜Îh =^Œe#"å_»∞ XHõ Ñ¨xKÕ¿ã"å_»∞
Ñ¶e¨ `åÅ∞ – =∞# Hõ~å‡K«~} ° ‰õΩ =ÚO^Œ∞ J=QÍÇ¨Ï#Ö’H˜ ~åxq ‰õÄ_® – Hõ~‡° #∞ =∞iO`« ÉÏQÍ KÕÜ∞« QÆÅ_»∞. JÇ¨ÏOHÍ~°O ^•xÃÑ·#<Õ
Åaèã∞¨ OÎ \Ï~Ú. JO`ÕQÍh U Hõ~‡° ‰õÄ_® "≥Ñ· Å¨¶ ºO HÍ^Œ∞. =∞#O XˆH Ñ¶Ö¨ Ïxfl L#fl "å_»∞ U Ö’áêxfl K«∂Ñ≤Oz<å ã¨ÇÏ≤ OK«Ö_Ë ∞» , UHÍ„QÆOQÍ, „â◊^QúŒ Í –
^Œ$+≤ìÖ’ ÃÑ@∞ì‰õΩO\ÏO Hõ#∞Hõ, =∞~Àq^èŒOQÍ ÅaèOz# Ñ¶ë`åxfl Ñ¶¨ÅOQÍ ãïk^Œ∞HÌ À=_®xH˜ „Ñ¨Ü∞« uflOK«_∞» .
Ñ¶Å¨ O QÆ∞iOz
QÆ∞iÎOK«ÖËHõáÈ`åO. JÇ¨ÏOHÍ~° ~åÇ≤Ï`«ºO, Ñ¶Ö¨ Ï¿ÑHõ∆ ÖËHáõ È=_»O =Å¡
D w`åã¨∂H˜xÎ PK«~} ° Ö’H˜ `≥K∞« Û‰õΩO>Ë rq`åxfl ZO`À K«H¯õ QÍ =∞ÅK«∞ Ñ¨xÖ’ ÑïÑ¨Ó~°‚`« ã≤kúã¨∞ÎOk. JÇ¨ÏOHÍ~åxfl zOuOK«‰Ωõ O_® –
HÀ=K«∞Û. =^Œ∞Å∞HÀ=_»=∞O>Ë – ÉÏ^èºŒ `«#∞ =^Œe Ñ¨xKÕÜ∞« ÑïÑ¨Ó~°‚OQÍ
XHõ Ñ¨xKÕ¿ã"å_»∞ ^•xÃÑ·#<Õ UHÍ„QÆOQÍ, „â◊^ŒúQÍ – Ñ¶¨ÅO QÆ∞iOz =∞x J~°O÷ fã¨∞HÀ~å^Œ∞. =∞# Ö’áêefl QÆ=∞xã¨∂,Î KÕÜ«∂Å#∞‰õΩ#flÑ¨C_»∞
zOuOK«‰õΩO_® – ÑïÑ¨Ó~°‚OQÍ KÕÜ«∂Å#∞‰õΩ#flÑ¨C_»∞ K«Hõ¯\˜ Ñ¨x KÕÜ«∞ ã¨=iOK«∞‰õΩO@∂ Hõ$+≤ KÕÜ∞« =Åã≤O^Õ. K«H¯õ \˜ Ñ¨x KÕÜ∞«
QÆÅ∞QÆ∞`å_»∞. JO^Œ∞Ö’ ã¨Ê+ì̈`,« ã¨fiK«Û`ù « KÕ‰Äõ i Ñ¨Ó~°`‚ fi« O ã≤kãú ∞¨ OÎ k. ÉÏ^èºŒ `« LO_®e. '|O^èOŒ , Pâ◊— Ñ¨xH˜~å^Œ∞.
XHõ L^Àºy `«# q^è∞Œ ºHõÎ Hõ~"Î° åºxfl ãïQÍæ x~°fiÇ≤Ïã¨∞#Î flÑ¨C_»∞ Ñ¶Ö¨ ÏHÍOHõ∆ ÉÏ^èºŒ `«`À ã¨„Hõ=∞OQÍ Hõ~=Î° º x~°fiÇ¨Ï} KÕã#≤ Ñ¨C_»∞
QÆÅ∞QÆ∞`å_»∞.
g∞^Œ zO`«##∞ (f„= `«Ñ#¨ #∞) =∂#∞‰õΩO>Ë – J`«_Hç ˜ J„Hõ=∂~°̊#"≥Ñ· Ù¨ =∞# P ÑïÑ¨Ó~°`‚ « `«ÑÊ¨ Hõ `«$Ñ≤xÎ ã¨∞OÎ k. Éè∫uHõ Ñ¶Å¨ O JO^Œ∞Ö’ ã¨Ê+ì̈`«,
ã¨∞û =∞à◊^¡ ∞Œ . Ñ¨xHõ<åfl, Ñ¶e¨ `«O g∞^Õ ^Œ$+≤ì L#fl"å_»∞ Ñ¨xx ãïQÍæ KÕÜ∞« ÖË_∞» . U^≥<· åã¨~ˆ K«eOK«x ã≤u÷ =ã¨∞OÎ k. PâßÉèOí QÍÅ∞, ã¨fiK«Ûù`« KÕ‰õÄi
'UHÍ„QÆ`—« Ö’ KåÖÏ ÉèÏQÆO Ñ¶e¨ `«O g∞^Œ<Õ „Ñ¨ãi¨ Oz, Ñ¨xH˜ <åºÜ«∞O [~°Q^Æ ∞Œ . ^•x=Å¡ ^Œ∞óMÏÅ∞, ^Ò~°ƒÖÏºÅ∞ ÖÏO\˜ qÑ¨`¯« ~° Ñ¨Ó~°‚`«fiO
Ñ¶Å¨ O g∞^Œ<Õ Pâ◊ L#flÑ¨C_»∞ Ñ¨xx ÑïÑ¨Ó~°O‚ QÍ KÕÜ∂« Å<Õ ^Œ$+≤ì áÈ~Ú Ñï}Ï=∂Å∞ HõÅQÆ‰õΩO_® =∞<À x|ƒ~°O ã≤kú
ã≤kúã¨∞ÎOk.
– 'P Ñ¶Ö¨ Ïxfl =∞~À =∂~°Oæ Ö’ á⁄O^ŒÖ=Ë ∂?— J<Õ PÖ’K«# ÃÑiy P =∞~À ã¨∞ÎOk.
=∂~åæ<fiÕ +¨}<Õ Ñ¨xQÍ ÃÑ@∞ìH˘<Õ „Ñ¨=∂^Œ=ÚOk. ÅOK«Q˘O_ç`#« O, Jqhu, Hõ~=Î° º x~°fiÇ¨Ï}Ö’ [QÆ^∞Œ ~æ ∞° =Ù KÕã#≤ É’^èÖŒ ’
Hõ~=Î° º q=ÚY`«... W=hfl Ñ¶Å¨ O g∞^Œ =∂„`«"∞Õ Hˆ O„nHõiOz# ^Œ$+≤=ì Å¡ [iˆQ Wk XHõ HÀ}O. PÖ’zOz PK«i¿ãÎ =ºH˜HÎ ,© ã¨=∂
„Ñ¨=∂^•Å∞. *ÏxH© „âıÜ∞« O `«^ºŒä O.
J^Õ JO^Œ~∂° Hõ~‡° g∞^Œ<Õ ^Œ$+≤xì Hˆ O„nHõi¿ãÎ ^ÕâO◊ Ö’ „Ñü ~°OQÆ=¸
ã¨fiK«ÛOù QÍ, ã¨Ê+ì̈OQÍ, ã¨„Hõ=∞OQÍ ã¨=∞~°=÷ ∞O`«=∞=Ù`å~Ú.
308 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 309
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
J^Œ∞ƒù`"« ∞Õ Jã¨Å∞ `«`Î« fiO =∞# K«∞@∂ì HõxÑ≤OKÕ J^Œ∞ƒù`åÅ#ÖÏ LOz,
=∞#Ö’x J^Œ∞ƒù`åefl Ñïje¿ã.Î .. `«e¡ QÆ~ƒ° Où Ö’
ZÖÏ „Ñ¨"ÕtOKå"≥∂, ZÖÏ ~°∂Ñ¨Ùk^Œ∞Ì‰õΩ<åfl"≥∂,
#=~°™êÅÖ’ 'J^Œ∞ƒù`—« ~°ãO¨ XHõ\.˜ J^Œ∞ƒù`åxfl J#∞Éè∂í u K≥O^Œ∞`«∞#flÑ¨C_»∞ ZÖÏ "≥Å∞ÑëH˜ =KåÛ"≥∂, Jq Ug QÆ∞~°∞QÎ Í J#∞
P#O^ŒO HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. =∞# Ç¨Ï$^ŒÜ∞« O x~°‡Å=∞=Ù`«∞Ok ‰õÄ_®. Éè∂í uÖ’H˜ ~å#O`«QÍ ZÖÏ ZkQÍ"≥∂, =∞#Ö’ Wxfl
XHõ Ñ¨ã`≤ #« Ñ¨Ù ÖÏe`«ºO =∞#Ö’ "Õ∞ÖÁ¯x Hõ~∞° ‰õΩ^Œ#O áÈ`«∞Ok. D J^Œ∞ƒù`« PÖ’K«#Å∞, ÉèÏ"åÅ∞, L„^ÕHÍÅ∞, q*Ï˝<åÅ∞, 'J^Œ∞ƒù`«O—
~°™ê#∞Éè=í "Õ∞ ÉèQí =Æ O`«∞x QÀK«iOÑ¨*ãË ∞¨ OÎ k. PÖ’z¿ãÎ – #=~°™êÅ∞ J^Œ∞ƒù`åÖË! â◊ÉÏÌÅ∞, „Ñü J=Ü«∞=O =∞# „Ñ¨"∞Õ Ü«∞O ÖË‰Ωõ O_®
J~Ú`Õ D 'J^Œ∞ƒùÒ« — ZHõ¯_» LO^Œx „Ñ¨tfl¿ãÎ „Ñ¨`º« }∞=ÙÖ’#∂ LO^Œx ZHõ¯_» LO^Œx „Ñ¨tfl¿ãÎ
Ñ¨xKÕÜ«∞_»O, D ^ÕÇ¨ÏOÖ’ UO [~°∞QÆ∞`«∞O^À
ã¨=∂^è•#O. HÍh =∞#O QÆ=∞xOK«_O» ÖË^∞Œ . J~°O÷ KÕã∞¨ HÀ=_»OÖË^∞Œ , QÆ∞iÎO =∞#ˆH `≥eÜ«∞HõáÈ=_»O... „Ñ¨`º« }∞=ÙÖ’#∂ LO^Œx
K«_O» ÖË^∞Œ . Z<Àfl J^Œ∞ƒù`åÅ∞ JÅ"å>ÿ̌áÈÜ«∂~Ú QÆ#∞Hõ =∂=¸Å∞ ^Œ$+≤`ì À W^ŒO`å K«∂¿ãÎ =∞#‰õΩ =∞#"Õ∞ J^Œ∞ƒùÒ« ! ã¨=∂^è•#O.
Ñïje™êÎO. J^Œ∞ƒù`åÅhfl J~°"÷ ∞≥ áÿ È=Ù. JÅ"å>ÿ̌áÈ`å~Ú. HÍh =∞#O QÆ=∞xOK«_O»
qâ◊fi=∞O`å xO_ç# J^Œ∞ƒù`åxfl ÑïjeOK«_"» ∞Õ qâ◊fi~°∂Ñ¨ ãÖ^Œ~≈° #O. P Ju ÑïK«Ü«∞"≥∞ÿáÈ`å~Ú. Hõ#∞Hõ "å\˜ qÅ∞=
J^Œ∞ƒù`« ÉèÏ=O HõeyOz# ~°™ê#O^ŒOÖ’ b#O HÍ=_»"∞Õ Ü≥∂QÆO.
ÖË^∞Œ . J~°O÷
=∞#‰õΩ `≥eÜ«∞_»OÖË^∞Œ . pHõ\ ˜ QÆ~ƒ° Où pÅ∞Û‰õΩx
J^Õ qâ◊fi~°∂Ñ¨ ãÖ^Œ~≈° # Ü≥∂QÆO. KÕã¨∞HÀ=_»OÖË^Œ∞,
ã¨∂~°∞º_»∞ L^Œ~ÚOK«_»O, Z^ŒQÆ_»O, `«~°∞"å`«
L^Œ~ÚOKÕ ã¨∂~°∞º_»∞ XHõ J^Œ∞ƒùÒ« . P H˜~}° *ÏÖÏÅ∞ Ñ¨Ù_»q∞ÃÑ· „Ñ¨ãi¨ ã¨∂OÎ >Ë Jã¨qÎ ∞OK«_O» ... W^ŒO`å J^Œ∞ƒùÒ« HÍ^•! XHõ¯™êi QÆ∞iÎOK«_»OÖË^Œ∞.
J<ÕHõ ‰õΩã¨∞=∂Å∞ qHõãO≤ K«_O» , "å\˜Ö’ |Ç¨ï =~å‚Å∞ ÉèÏã≤OK«_O» JO^Œ"∞≥ #ÿ TÇ≤ÏOK«∞HÀO_ç – =∞#=∞O`å XHõ pHõ\ ˜ nqÖ’<Õ Z<Àfl J^Œ∞ƒù`åÅ∞
Pâ◊Û~°ºO. ‰õΩi¿ã "å#Å∞, áêˆ~ #^Œ∞Å∞, HõkÖË QÍÅ∞Å∞, Hõ^ÅŒ x H˘O_»Å∞, Ñ¨Ù\ì̃# ^ŒQ~æÆ ∞° flOp L<åflO. Ç¨Ï~îå`«∞QÎ Í XHõ Zé]x JÅ"å>ÿ̌áÈÜ«∂~Ú QÆ#∞Hõ
ã¨=Ú„^ŒO, Hõ_»e Hõ_»∞Ñ¨ÙÖ’ ‰õÄ_® HõkÖË XHõ =∞Ç¨ „Ñ¨ÑÖK«O! [QÆ`«∞ÎÖ’ aO|O xOyÖ’ HõxÑ≤OzOk. =ÚO^Œ∞ ÉèíÜ«∞
Jáê~°"∞≥ #ÿ r=~åt. XH˘¯Hõ¯ ^•xÖ’ XH˘¯Hõ¯ "≥q· ^èºŒ O. H˘xfl\˜Ö’ „‰õÄ~°`fi« O, =∂=¸Å∞
Ñ¨_`» åO, Pâ◊Û~°ºOQÍ K«∂™êÎO. Jk „Hõ=∞OQÍ "≥Å∞
H˘xfl\˜Ö’ ™œ=∞º`«. QÆ∞h, "Õ_hç ÃÑOK«∞`«∂ ™êQÆ∞`«∞O>Ë =∞# ÉèÜ í ∞« =¸, ^Œ$+≤ì`À Ñïje™êÎO.
Ñ¨Ù_»q∞ Hõ_∞» Ñ¨ÙÖ’Oz q`«<Î åÅ∞ z~°∞"≥ÚÅHõÖ,·ˇ ÃÑ#∞ =$H∆ÍÖˇ· qãÎ̈iOK«_O» , Pâ◊Û~°º=¸ WOHÍ ÃÑ~°∞QÆ∞`å~Ú. =∞m¡ Jk Hõ#|_»
HÍÅK«„HõO, JO^Œ∞Ö’ Ñï}Ï=∂Å∞! J#O`« „QÆÇÏ¨ `å~°HÅõ QÆ`∞« Å∂, ã≤`÷ ∞« Å∞, ‰õΩO_® Jã¨qÎ ∞¿ãÎ J^À Pâ◊Û~°ºO! uiy ãïQÍæ W~°"·≥
"≥Å∞QÆ∞Å∂, pHõ@∂¡, ~°OQÆ∞Å∂! J<ÕHõ â◊ÉÏÌÅ∞ – P â◊ÉÏÌÅÖ’ JHõ~∆ åÅ∞, <åÅ∞QÆ∞ QÆO@Å `«~∞° "å`« =∞m¡ P aO|O L^Œ~Ú¿ãÎ
Ñ¨^•Å∞, "åHÍºÅ∞, HÍ"åºÅ∞, ãÖw`åÅ∞! WÖÏ [QÆ=∞O`å Z<Àfl J^Œ∞ƒù`åÅ#∞ =∞m¡ Pâ◊Û~°ºO!
HõÅÉ’ã¨∞‰õΩ#fl =∞Ç¨^Œ∞ƒù`«O. HÍÅOÖ’#∂, qâ◊fiOÖ’#∂ L#fl JO`«∞Ñ¨@ìx „Hõ=∞OQÍ J^Õ H˘#™êQÆ∞`«∞O>Ë Pâ◊Û~°ºO áÈ~Ú,
J#O`«`fi« O. XHõ Ñ¨~=° ∂^Œ∞ƒùÒ« ! JÅ"å>ˇÿáÈ~Ú, P J^Œ∞ƒù`å#∞Éèí∂ux „Hõ=∞OQÍ
310 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 311
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
=∞~°∞QÆ∞Ñ¨~°K«∞‰õΩO\ÏO. WÇ¨ÏÑ¨~åÅ‰õΩ ¿ã`«∞=Ù
WÖÏˆQ ã¨$+≤ìÖ’ J^Œ∞ƒù`åÅhfl JÅ"å>ˇÿáÈÜ«∂~Ú. =∂=¸Öˇ·áÈÜ«∂~Ú.
HÍh JÅ"å>ÿ̌áÈ~Ú# ã¨$+≤ì q<åº™êÅÖ’ J^Œ∞ƒù`åÅx ÉèÏqOz J#∞Éèqí ¿ãÎ
J^Õ „|Ç¨‡#O^ŒO. =∂#= rq`åxfl ™ê~°÷HõO KÕã¨∞H˘<ÕO^Œ∞‰õΩ
=∞#O Ñïq∞`«∞Ö’¡ ‰õΩOzOK«∞‰õΩáÈ`«∞#fl H˘nÌ J^Œ∞ƒù`åÅ‰õΩ ^Œ∂~°=∞=Ù`åO. <åÅ∞QÆ∞ ~°HÍÅ ã≤`÷ ∞« Å#∞ U~°Ê~°zOk ÉèÏ~°fÜ«∞
JÇ¨ÏOHÍ~åxH˜ ^ŒQ~æÆ =° Ù`åO. ^Œ$+≤xì qãÎ̈iOÑ¨*ãË ∞¨ OÎ >Ë „Ñü J^Œ∞ƒùÒ« Ö’#∂ ^è•i‡Hõ`«. ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«OQÍ
XHõ ~°ÇÏ¨ ã¨ºO, XHõ JO`«∞Ñ¨@xì `«#O QÀK«i™êÎ~Ú. "å\˜<Õ <åÅ∞QÆ∞ P„â◊=∂Å∞ JO\Ï~°∞. Ñ¨Ù~°∞ëê~°÷ J~°÷HÍ=∂Å#∞
D ÉèÏ=#Å∞ =∞#ã¨∞#∞ ã¨Ê $tOK«QÍ<Õ JÇ¨ÏOHÍ~°O ^Œ∂~°"∞≥ ÿ Wxfl J^Œ∞ƒù qÉè[í # (^è~Œ å‡~°÷ HÍ=∞ "≥∂H∆ÍÅ∞), P„â◊=∞ qÉè[í #
ZO`≥<· å ãÖáêkOK«_O» ,
`åÅ#∞, WO`« „Hõ=∞|^ŒOú QÍ x~°fiÇ≤Ïã¨∞#Î fl qâ◊fiK≥`· <« åºxH˜ "≥∂HõiÅ∞¡`åO. J^Õ („|Ç¨Ï‡K«~º° , QÆ$Ç¨Ïã¨,÷ "å#„Ñ¨ã,÷¨ ã¨<åflº™êÅ∞).
ÉèHí .Î̃ J}∞=}∞=Ù<å P K≥`· #« ºO KÕ¿ã Pâ◊Û~°ºHõ~° Hõ$`åºÅ<Õ bÅÅx `«ÅOz D ~Ô O_çO\˜h Ñïje¿ãÎ KåÅ∞ rq`åxfl ZO`« qxÜ≥∂yOK«_»O
"å\˜ JO^•Å#∞ P™êfikOK«_"» ∞Õ J_»∞QÆ_∞» QÆ∞<å ÉèQí =Æ ^•ƒù=#. ã¨=∞„QÆOQÍ J=QÍÇ¨Ï# KÕã∞¨ H˘x g\˜x „ÑüáêkO QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷H˜ `«QÆ∞#∞.
Pâ◊Û~åºxfl ã¨$+≤Oì K«_"» ∞Õ HÍHõ "å\˜`À JO^Œih áÈ+≤OKÕ P J^Œ∞ƒù``« fi« OÖ’ Kå~À J=QÍÇ¨Ï# J=Ù`«∞Ok. P^è•ºu‡Hõ l*Ï˝ã¨
HÍ~°∞}ºO HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. P HÍ~°∞}ºO x~°O`«~O° „ÑüHõ} ∆ OÖ’ „Ñ¨ãi¨ ™ÈÎOk. „|Ç¨Ï‡K«~º° O – JO>Ë q^•ºi÷^âŒ .◊ Ñ¨ÓiÎ UHÍ f„="≥∞`ÿ Õ – "å\˜x
<åÖ’ L#fln, "≥Å∞Ñ¨ÖÏ L#fln JO`å J^Œ∞ƒù`"« ∞Õ . „QÆ`«`À „â◊^ŒúQÍ PK«iOK«=Åã≤# q^•ºÉèÏºãÖ
WO^Œ∞Ö’ Hõ~=Î° ºO. `«~∞° "å`« QÆ$Ç¨Ï™ê÷„â◊=∞O. ^è~Œ ‡°
xÜ«∞O„uã¨∂Î
JO^Œ∞Hˆ ÉèQí =Æ O`«∞x 'J^Œ∞ƒù`ó« —, '=∞Ç¨^Œ∞ƒù`ó« —, 'Ñ¨~=° ∂^Œ∞ƒù`ó« — J<Õ <å=∂Å`À
=∞# ã¨ÇÏ¨ „ã¨ <å=∂Å∞ H©iOÎ Kå~Ú. |^ŒOú QÍ q"åÇ¨Ï=∂_ç J~°÷ HÍ=∞ ãÖáê^Œ# KÕã∂¨ ,Î =¸_»∞ P„â◊=∂Å#∞
'J^Œ∞ƒù`å#∞Éè"í å—xfl Jq~°àO◊ QÍ H˘#™êyOK«@"Õ∞ ™êH∆Í`å¯~°O. J^Õ Hõey`Õ ‰õΩ@∞O| ™ê=∂lHõ ÉÏ^èŒº`«efl <≥~°"Õ~°Û_»O D QÍ~°›ã¨÷ºOÖ’<Õ
J`«_Õ qâ◊fi~°∂Ñ¨Ù_»∞, qâıfiâ◊fi~°∞_»∞... Jx `≥Å∞ã¨∞ÎOk. 'Pâ◊Û~°º=`ü Ñ¨â◊ºu P„â◊=∞áêÅ#. ™êkèOK«=K«Ûx
HõtÛ^Õ#O– Pâ◊Û~°º=`ü =^Œu— – Pâ◊Û~°ºOQÍ ^Œi≈OKÕn, Pâ◊Û~°ºOQÍ K≥ÑC¨ H˘<Õn =¸_»=k "å#„Ñ¨™ê÷„â◊=∞O. ÉÏ^èŒº`«efl `«~°∞
=∞# âß„™êÎÅ∞
U^À P J^Œ∞ƒù``« fi« "Õ∞ Ñ¨~=° ∂`«‡ Jx LÑ¨x+¨`∞« ÅÎ ∞ q=iOKå~Ú. "åu `«~åÅ‰õΩ JÑ¨ÊyOz, UHÍO`«OQÍ âß„ã¨ÎO
qkèOz# J#∞ëêª<åÅ#∞ ™êyã¨∂,Î Ñ¨ÓiÎQÍ P^è•º q=iOKå~Ú.
u‡Hõ ™ê^è#Œ Hˆ JOH˜`=« ∞=_»O nx ÅHõ} ∆ O. D
P„â◊=∞OÖ’ ^è~Œ ‡° Ñüfl Ãã`· O« J#∞ãïOK«=K«∞Û.
P ™ê^è#Œ Å`À Ñ¨Hfiõ `« á⁄Ok# |∞kú 'ã¨~fi° O
„|Ç¨Ï‡=∞Ü«∞O—–J<Õ *Ï˝<åxfl ™êkèOKåHõ, Jxfl
|O^è•Å#∞ q_çz ã¨~fi° ãÖQÆ Ñï`åºyQÍ rqOK«
312 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 313
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
_®xfl ã¨<åflº™ê„â◊=∞=∞O\Ï~°∞. ã¨=Úz`«=∞x ÉèÏqOz QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷ J=Ù`å~°∞.
*Ï˝#Ñ¨Hfiõ `« ÖËx^Õ P P„â◊=∂xfl ã‘fiHõiOK«~å^Œ∞. =∞x+≤Ö’ â◊s~°["≥∞#ÿ ™êfiÉèÏqHõ HÍ=∂k "åã¨#
ã¨∂Å÷ OQÍ – P„â◊=∂Å =º=ã¨÷ Wk. 'Jã¨=∞O`å`ü „â◊=∞ Ü«ÚHõOÎ – P„â◊=∞O— Å∞O\Ï~Ú. "å\˜x J}˜z"ÕÜ«∞_»O JO^ŒiH©
J<Õ J~å÷xfl „QÆÇÏ≤ ¿ãÎ „Ñü P„â◊=∞=¸ „â◊=∞`À ‰õÄ_ç#^Õ. ™ê^èºŒ O HÍ^Œ∞. "å\˜x xÜ«∞q∞OKåe. qK«ÛÅq_ç
„â◊=∞ ÖË‰Ωõ O_® ™È=∞i`«#OQÍ U ã≤u÷ Ö’#∂ LO_»~å^Œ<Õ ÉèÏ=# 'P„â◊=∞— `«#=¸ „Ñ¨=∂^Œ"∞Õ Hõ^•! P xÜ«∞q∞OKÕ Ñ¨ûúŒ <Õ
<å=∞OÖ’<Õ LOk. '^è~Œ ‡° O— JO\Ï~°∞. „â◊=∞‰õΩ,
WO^Œ∞Ö’ U P„â◊=∞O Q˘Ñ¨Ê^Œx „Ñ¨tfl¿ã,Î ^Õx Q˘Ñ¨Ê`«#O ^•x^Õ J~Ú<å, ^è~Œ ‡° |^Œ"ú ∞≥ #ÿ r=# q^è•#O`À q+¨Ü∞« "åO ^è~Œ ‡° ™ê^è#Œ ‰õΩ ÅaèOz#
QÆ$Ç¨Ï™ê÷„â◊=∂xfl âß„™êÎÅ∞ âß¡Ñ¶≤∞OKå~Ú. q∞ye# =¸_»∞ P„â◊=∂Å#∞ Kèe« fl <≥~"° ~Õ ∞° ÛH˘#_»O `«ÑC¨ HÍ^Œ∞. ^•x`À `«$Ñ≤Î K≥O^Œ∞`«∂
áÈ+≤OK«QeÆ Qˆ k QÆ$Ç¨Ï™ê÷„â◊=∞O. Ñ¨k=∞Okh áÈ+≤Oz LÑ¨Hiõ OKÕ â◊H,Î̃ ^Õ= P^è•ºu‡Hõ ^Œ$+≤ì HõÅ"å~°∞ – QÆ$Ç¨Ïã¨∞Q÷ Í LO@∂<Õ
– =∂#ã≤HOõ QÍ
Ñ≤`$« Hõ~‡° Å`À WÇ¨ÏÑ¨~° ã≤kú á⁄O^Õ ™ê^è#Œ Å‰õΩ PÅ"åÅO QÍ~°›ãº÷¨ O. „|Ç¨Ï‡K«~åºxfl áê\ÕK«=K«∞Û. x~°O`«~°O J^èŒº
HõeÜ«ÚQÆOÖ’ JK«Û"≥∞ÿ# „|Ç¨Ï‡K«~°º, "å#„Ñ¨ã¨÷, ã¨<åflº™êÅ#∞ #∂\˜H˜ Ü«∞#O, Ñ¨~„° ã‘Î "åº"≥∂Ç¨xfl =^Œe Hˆ =ÅO `«# U "åOKèå ÖË‰Ωõ O_®,
#∂~°∞áêà◊√¡ PK«iOK«_O» Hõ+™ì̈ ê^èºŒ O. ÉèÏ~°ºÜ«∞O^Õ Pã¨HHÎ̃ eõ y LO_»_O» , Ñ¨~fi° k<åÅÖ’, ÉÏ^èŒº`«QÍ<Õ `«Ñ¨Ê
J~Ú`Õ – H˘O`« P^è•ºu‡Hõ zO`«#, |∞kú Ñ¨Hfiõ `« =zÛ#"å~°∞ „|Ç¨Ï‡K«~º° „=`« k<åÅÖ’ ã¨fi„ã‘Î ãÖÑ¨~å¯xfl ‰õÄ_® qãïO˚ "åº"≥∂Ç¨ÏOQÍh,
ã≤u÷ #∞Oz – UHõOQÍ ã¨<åflºãÖ Ñ¨ÙK«∞Û‰õΩO>Ë ÉÏQÆ∞O_»∞##∞‰õΩO\Ï~°∞. Ñ¨Hfiõ `« K«_O» – =O\˜q QÆ$Ç¨Ï™ê÷„â◊=∞OÖ’ „|Ç¨Ï‡K«~º° O. ~åQÆ^fiÕ ëêÅ∞ QÍh
~å‰õΩ<åfl, 'ãÖ™ê~°O ^Œ∞óY=∞Ü«∞O, |O^è•Å∞ ÉÏ^è•Hõ~åÅ∞— J#∞‰õΩ#fl"å~°∞ Éè∫uHõ q+¨Ü«∂Å#∞, Éè’QÍ^Œ∞efl qãï˚Oz,
‰õÄ_® WÖÏO\˜ PÖ’K«#Ö’¡H˜ "≥o§áÈ`å~°∞. gÖˇ·#O`« =~°‰õΩ â◊s~° áÈ+¨}Ï~°÷"Õ∞ ™êuÎ fiHõ ÖËx =∂#ã≤Hõ
x[OQÍ J@∞=O\˜ PÖ’K«#QÍh, *Ï˝#`«$+¨Q‚ Íh LO>Ë QÆ$Ç¨Ï™ê÷„â◊=∂xfl xÜ«∞q∞`åÇ¨~åxfl ã‘fiHõiã¨∂,Î ™ê^è#Œ efl ™êyOK«_O» xã¨ûOQÆã≤÷u`À
K«H¯õ QÍ ã‘fiHõiOK«=K«∞Û. QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷QÍ áê\ÕKÕ "å#„Ñ¨ã¨÷O. WO^Œ∞Ö’ J# rqOK«_»O
ZO^Œ∞HõO>Ë q∞ye# =¸_»∞ P„â◊=∂Åh QÆ$Ç¨Ï™ê÷„â◊=∞OÖ’ x~°fiÇ≤ÏOK«=K«∞Û. =ã¨~Ñ° Ù¨ Pã¨‰Ωõ bÎ fl, L„^ÕHÍbfl [~ÚOK«_O» „Ñ¨^•è #O. QÆ$Ç¨Ï™ê÷„â◊=∞OÖ’
HÍh QÆ$Ç¨Ïã¨÷ ã≤u÷ x q∞ye# P„â◊=∂ÅÖ’ <≥~"° ~Õ Û° ÖËO. „â◊=∞‰õΩ, ^è~Œ ‡° ™ê^è#Œ ‰õΩ ÅaèOz# ^•x`À `«$Ñ≤Î
ã¨<åflºãÖ.
^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«OQÍ J~°H÷ Í=∂Å#∞ ZO`≥<· å ãÖáêkOK«_O» , qxÜ≥∂yOK«_O» K≥O^Œ∞`«∂ – =∂#ã≤HOõ QÍ U "åOKèå ÖË‰Ωõ O_®,
QÆ$Ç¨Ïã¨∞H÷ ˜ `«Q∞Æ #∞. P^è•ºu‡Hõ l*Ï˝ã¨ f„="≥∞`ÿ Õ – "å\˜x xÜ«∞O„uã¨∂Î =¸_»∞ ÉÏ^èºŒ `«QÍ<Õ `«ÑÊ¨ "åº"≥∂Ç¨ÏOQÍh, ~åQÆ^fiÕ ëêÅ∞
P„â◊=∂Å#∞ QÍ~°›ãº÷¨ OÖ’<Õ ™êkèOK«=K«Ûx =∞# âß„™êÎÅ∞ q=iOKå~Ú. QÍh ÖËx =∂#ã≤Hõ xã¨ûOQÆã≤÷u`À rqOK«_»O
™ê¯O^Œ Ñ¨Ù~å}OÖ’ XHõ QÍ^èŒ LOk. qâßfi#~°∞_»<Õ |∞kú ãÖÑ¨#∞fl_»∞ „|Ç¨Ï‡ QÆ$Ç¨Ï™ê÷„â◊=∞OÖ’ ã¨<åflºãÖ.
K«~åº„â◊=∞O `«~∞° "å`« –*Ï˝# ÅHõ} ∆ O KÕ`« f„="≥∞#ÿ P^è•ºu‡Hõ ™ê^è#Œ ‰õΩ WK«Û D ã≤÷u<Õ Hõ~°‡Ü≥∂QÆ=∞<åfl_»∞ w`åKå~°∞º_»∞.
yOz U P„â◊=∞O ã‘fiHõiOKåÖÏ Jx PÖ’zOz z=~°‰Ωõ QÆ$Ç¨Ï™ê÷„â◊=∞"Õ∞ '`«Ü≥∂ã¨∞Î Hõ~°‡ã¨<åflº™ê`ü Hõ~°‡ Ü≥∂QÀqt+¨º`Õ—–
314 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 315
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Jx nx L`«=Î ∞`åfixfl ¿Ñ~˘¯<åfl_»∞.
D ã≤u÷ Ö’ HÍ=∞ºHõ~‡° Å *’eH˜ áÈHõ, Hõ~=Î° º Hõ~‡° Å#∞ Ñ¶Ö¨ Ï¿ÑHõ~∆ Ç° Ï≤ `«OQÍ ã¨ÇÏ¨ [ ¿ãflÇ≤Ï`«∞_»∞
KÕã∂¨ Î Ü«∂^Œ$KåÛùÖÏÉèí ãÖ`«∞+≤`ì À rq™êÎ_∞» . „Ñ¨ÑÖK«=∞O`å
WÖÏ XˆH P„â◊=∞OÖ’ =¸_çO\˜h ™êkèOK«=K«Ûx, QÆ$Ç¨Ïã¨∞x÷ ã¨=Ú#fl`«OQÍ ÉèíQÆ=O`«∞x „¿Ñ=∞ÜÕ∞
H©iÎOKå~°∞. ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ JO^ŒiH© q∞„`«∞_»∞, ~°H‰∆õ Ωõ _»∞. nxfl
Ñ¨~K° ∞« H˘x LOk.
D ã≤`÷ ∞« Å#∞ ™êkèOKÕ „Ñ¨Ü∞« `«flO KÕ¿ã QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷ Hõ$`«H$õ `«∞º_Ò`å_»∞. QÆ∞iÎOKÕ"å_»∞ Éè‰í Ωõ _Î ∞» . J`«_∞» xtÛO`«QÍ LO\Ï_»∞.
=∂#ã≤HOõ QÍ P P^è•ºu‡Hõ ™ê÷~Ú ÖË#Ñ¨C_»∞ – Hˆ =ÅO ^è~Œ ‡° |^ŒOú QÍ, Ç≤ÏO™ê 'ã¨∞Ç¨Ï$^Œó ã¨~fi° Éè∂í `å<åO *Ï˝`åfi =∂O âßOu JO^ŒiH© ã¨xflÇ≤Ï`«∞_»∂,
~°ÇÏ≤ `«OQÍ rqOKÕ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷ HõhãÖ Ñ¨`#« O HÍ‰õΩO_® LO\Ï_»∞. =∞$K«Ûuù — – Jx NHõ$+¨µx‚ =K«#O. Ç≤Ï`«∞_»∂ PÜ«∞<Õ.
'ã¨~fi° „áê}˜HÀ\˜H© <Õ#∞ q∞„`«∞_»#x `≥eã≤#"å_»∞ ¿ãflÇ≤Ï`«∞_Õk KÕã≤<å
âßOu á⁄O^Œ∞`å_»∞— – D =∂@Ö’ KåÖÏ Ö’`«∞ =∞# Ç≤Ï`«O HÀã¨"∞Õ .
LOk.
'##∞fl q∞„`«∞_çQÍ á⁄Ok#"å_»∞— J#‰õΩO_®,
¿ãflÇ¨ÏOÖ’ P xtÛO`«
LO@∞Ok. J@∞=O\˜
'<Õ#∞ q∞„`«∞_»#x `≥eã≤#"å_»∞— J#_»"Õ∞ Q˘Ñ¨Ê xtÛO`«`À, `«#‰õΩ =KÕÛ
=∂@. ÉèQí =Æ O`«∞xH˜ =∞#`À L#fl q∞„`«`fi« O ™êfiÉèÏ U J#∞Éè=í "≥∞<ÿ å
qHõO, âßâ◊fi`«O. ^•xfl QÆ∞iÎOKÕ"å_Õ `≥e"≥#· "å_»∞.
Dâ◊fi~å#∞„QÆÇ¨ÏOQÍ
`«Å∞Ñ¨ÙÅhfl `≥~z° , Hõà√◊ ¡ `≥~z° #"å_Õ ã¨∂~°∞ºx
"≥Å∞QÆ∞#∞ K«H¯õ QÍ á⁄O^ŒQÅÆ _»∞. Hõà√◊ § =¸ã¨∞H˘x, `«ÅáÈã≤#"å_»∞ –
QÆkÖ’ ^•fi~åÅhfl =¸ã≤ ‰õÄ~°∞Û#fl"åxH˜ ã¨∂~°∞º `«# ã¨∞Y^Œ∞óMÏ#∞Éèí"åÅ
_»∞<åfl_»#fl ã¨Ê $¿ÇÏ `≥eÜ«∞^Œ∞. QÆ∞iOzHÍHõ,
„Ñ¨ÑO¨ K«=∞O`å ÉèQí =Æ O`«∞x „¿Ñ=∞ÜÕ∞ Ñ¨~K° ∞« H˘x Dâ◊fi~å#∞Éèí∂uÖ’<Õ
LOk. JO^ŒiH© ã¨xflÇ≤Ï`«∞_»∂, Ç≤Ï`«∞_»∂ PÜ«∞<Õ. =Ú#HõÅ∞ "Õã∂¨ Î
¿ãflÇ≤Ï`«∞_Õk KÕã≤<å =∞# Ç≤Ï`«O HÀã¨"Õ∞. Jk x`åº#O^ŒOÖ’
JÑ¨Ê\˜H˜ `≥eÜ«∞HõáÈ~Ú<å `«~∞° "å`≥<· å `≥Å∞ã¨∞OÎ k. x=∞QÆ∞fl_»=Ù`å_»∞.
¿ãflÇ¨ÏOÖ’ P xtÛO`« LO@∞Ok. J@∞=O\˜
xtÛO`«`À, `«#‰õΩ =KÕÛ U J#∞Éè=í "≥∞<ÿ å Dâ◊fi
~å#∞„QÆÇÏ¨ OQÍ `«ÅáÈã≤#"å_»∞ –`«# ã¨∞Y^Œ∞óMÏ#∞
316 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 317
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Éè"í åÅ QÆ∞iOzHÍHõ, Dâ◊fi~å#∞Éè∂í uÖ’<Õ =Ú#HõÅ∞ "Õã∂¨ Î x`åº#O^ŒOÖ’ „Ñ¨Ü∂≥ [Hõ`åfixfl Éèií ã¨∂Î QÆifiã¨∂OÎ \Ï~°∞ H˘O^Œ~∞° .
x=∞QÆ∞fl_»=Ù`å_»∞. Wk JÇ¨ÏOHÍ~°O. giH© âßOu LO_»^∞Œ .
Wk `≥eÜ«∞x"å_»∞ x~°O`«~O° PO^Àà◊#‰õΩ QÆ∞~°=Ù`å_»∞. =∞iH˘O^Œ~°∞ ÉèíQÆ=O`«∞x qâ◊fiã≤OK«Hõ, J#∞
NHõ$+¨‚ Ñ¨~°=∂`«‡ QÀ=~°ú#yix ZuÎÑ¨@∞ì‰õΩ#flÑ¨C_»∞, P H˘O_» h_»Ö’ Hõ∆}O ÉèíÜ«∞Ñ¨_»∞`«∂ ^Œ∞óMÏxH˜ QÆ∞~°=Ù`«∂<Õ
Éè„í ^ŒOQÍ LO_»=∞x QÀ QÀÑ¨ QÀÑ≤HÍQÆ}Ïxfl PÇ¨fixOKå_»∞. "å~°∞ xã¨ûOHÀK«OQÍ LO\Ï~°∞. „Ñü J}∞=Ù#∂,
x~°ƒÜ ù ∞« OQÍ H˘O_»h_»# KÕi U_»∞~ÀAÅáê@∞ QÀqO^Œ∞x K«Åx¡ K«~} ° ÏÅ XˆH H˘O_»HO˜ ^Œ L#fl =¸_»∞ ~°HÍÅ =∂#=ÙÅH©
K≥O`« P#O^ŒOQÍ HÍÅO QÆ_áç ê~°∞. Wn ÉèÏQÆ=`«OÖ’x QÍ^è.Œ =¸_»∞ ~°HÍÅ J#∞Éè"í åÅ∞, =∂#ã≤Hõ ã≤`÷ ∞« Å∞. „|Ç¨‡O_®hfl `«#
^•x P^è•~°OQÍ XHõ ÉèÏ=Ù‰õΩ_»∞ K«H¯õ x ÉèÏ=# KÕã,≤ ÉèQí =Æ „^ŒH}
∆õ "≥É· "íè åxfl H˘O^ŒiH˜ xtÛO`«, H˘O^ŒiH˜ JÇ¨ÏOHÍ~°O, Ñ¨@∞ìÖ’#∞Oz
q=iOKå_»∞. WOH˘O^ŒiH˜ PO^Àà◊#. HÍáê_Õ"å_»∞ Ñ¨~°=∂`«∞‡_Õ.
™êfiq∞ H˘O_»<u≥ Î JO_»xzÛ#Ñ¨C_»∞ H˘O^ŒiH˜ ãÖ^ÕÇÏ¨ O HõeyOk – 'ZO`« JO^ŒiH© ã¨=∂#OQÍ ÉèíQÆ=„^ŒHõ∆} Åaèã¨∂Î<Õ P q+¨Ü∞« O `≥eã≤,
HÍ^Œ<åfl z#fl"å_»∞! ZO`«¿ãÑ‘H˘O_»#∞ Éèií OK«QÅÆ _»∞! =∞#O ‰õÄ_® XHõ KÕ~Ú LOk. Z~°∞HõÖ’<Õ `Õ_®.
ã¨~°fi[QÆxfl~åfiÇ¨Ï‰õΩ_≥·#
"Õ^•ÌO!— Jx `«=∞ KÕuHõ„~°efl P^è•~°OQÍ ÃÑ\Ïì~@ ° . "≥Ú^Œ\ ˜ ~°HÍxH˜ K≥Ok#"å_Õ ã¨`åºxfl QÆ∞iÎO
WOH˘O^Œ~∞° 'D Ñ≤Å"¡ å_ô Ñ¨~fi° `åxfl Éèií Oz Ñ¨@∞ì‰Ωõ <åfl_»∞. H˘O`«¿ãÑ¨\ H˜ ˜ z#"å_»∞. J`«_∞» x`«ºâßO`«∞_»∞. x`«º=Ú‰õΩ_Î ∞» . ™êfiq∞ bÅ#∞ „¿Ñ=∞QÍ
=∞i Éèií OK«ÖHË õ =kÖË¿ãÎ =∞# `«ÅÅÃÑ<· Õ Ñ¨_∞» `«∞O^Õ"∂≥ !— Jx, ZO^Œ∞HÔ <· å „|Ç¨Ï‡*Ï˝x. x["≥∞#ÿ Éè‰í Ωõ _Î ∞» . QÆ=∞xã¨∂Î,
=∞Oz^Œ#∞H˘x H˘O_»HO˜ ^Œ #∞Oz W=`«Å‰õΩ =KåÛ~°∞. JO`«Ö’ WO„^Œ∞_»∞ `«# Hõ~"Î° åºxfl x~°ƒÜù ∞« OQÍ
‰õΩiÑ≤ã∞¨ #Î fl ~åà◊§"å# `«ye, =∞m§ Ö’ÑëH˜ "≥àÏ§~°∞. áê\˜ã∂¨ ,Î ™êfiq∞

H˘O`«¿ãÑ¨\ H˜ ˜ =∞m§ PO^Àà◊#`À xÅ=ÖËHõ =∞~À=∂~°∞ Éˇ@ · ‰õΩ=zÛ, ~åà◊§
"å# `åH˜_Hç ˜ QÆ∞~Ô · =∞m§ H˘O_» HÕkH˜ =KåÛ~°∞. q∞ye#"å~°∞ U kQÆ∞Å∂ L<åfl_»#fl ã¨Ê $Ç¨Ï`À
ÖËH,õ 'NHõ$+¨µ_‚ ∞» O_»QÍ =∞#ˆHO ÉèÜ í ∞« O!— JO@∂ ™êfiq∞ ã¨xflkèÖ’<Õ LO_ç P#O^ŒOQÍ HÍÅO
^è~·≥ º° OQÍ, P#O^ŒOQÍ, xtÛ`«OQÍ QÆ_áç ê~°∞. QÆ_»∞Ñ¨Ù`å~°∞
Ö’‰õOf~°∞ ‰õÄ_® WÖÏˆQ LO@∞Ok. QÀ=~°#÷ yi<ÕHÍ^Œ∞– „Ñü J}∞=Ù#∂, Ü≥∂QÆ∞Å∞, *Ï˝#∞Å∞.
„|Ç¨‡O_®hfl `«# Ñ¨@∞ìÖ’#∞Oz HÍáê_Õ"å_»∞ Ñ¨~=° ∂`«∞‡_Õ. P q+¨Ü∞« O `≥eã≤,
ã¨~°fi[QÆxfl~åfiÇ¨Ï‰õΩ_≥·# ™êfiq∞ bÅ#∞ „¿Ñ=∞QÍ QÆ=∞xã¨∂Î, `«# Hõ~°Î"åºxfl
x~°ƒÜ ù ∞« OQÍ áê\˜ã∂¨ ,Î ™êfiq∞ L<åfl_»#fl ã¨Ê $Ç¨Ï`À P#O^ŒOQÍ HÍÅO QÆ_∞» Ñ¨Ù
`å~°∞ Ü≥∂QÆ∞Å∞, *Ï˝#∞Å∞.
JÖÏHÍHõ ã¨QOÆ #=∞‡HõO`À `«=∞=Å¡<Õ Jhfl [~°∞QÆ∞`«∞<åflÜ«∞#fl@∞¡QÍ ÖËxáÈx
318 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 319
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Ç¨ÏiÇ¨Ï~°∞Å‰õΩ =O^Œ#O ~°∂áêÅ∞ ^èŒiOzO^Œx J#∞Éèí=O`À `≥Å∞ã¨∞
‰õΩO\ÏO. x*Ï~ÚfQÍ ÉèQí =Æ ^Œ#∞Éè∂í uh, ÉèHí hÎ̃
SHõº`åÉèÏ"åxfl, ã¨=∞#fiÜ«∞ ã¨∂„`åxfl ZO`«QÍ ZO`«=∞Ok K≥|∞`«∞<åfl á⁄Ok#"å~°∞ á⁄~°áê@∞# ‰õÄ_® WOH˘Hõifl xOkO
qaè#fl`«Å#∞ =∂„`«"∞Õ K«∂ã¨∂Î q^Õfiëêxfl ~°yÖËÛ"åà◊√¡ =ã¨∂<Î Õ L<åfl~°∞. XˆH K«~°∞. Hõe ^À+Ö=Å¡
"≥k· Hõ ^è~Œ å‡xfl É’kèOKÕ Ñ¨~O° Ñ¨~Ö° ’ ‰õÄ_® D Éè^Ë •Å∞ J<ÕHOõ . "≥+· =‚¨ OÖ’ 't=— JO>Ë â◊√ÉèOí . 'q+¨µ—‚ JO>Ë "åºÑ¨H`õ fi« O. ÉèË^Œ|∞kú =∞m§ =∞m§
Z<Àfl ~°HÍÅ∞<åfl~Ú. â‹=· OÖ’ KåÖÏ Ñ¨^`úŒ ∞« Å∞<åfl~Ú. ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞ Éè^Ë •Å∞ D ~Ô O_»∂ XˆH Ñ¨~=° ∂`«∞‡x ã¨fiÉèÏ"åÅ∞. 'â◊√ÉèOí —
á⁄_»∞K«∂Ñ¨Ù`«∞<åfl,
~Ô O_çO\˜Ö’#∂ QÀK«i™êÎ~Ú. Z=~°∞ U Ñ¨ûúŒ x áê\Õz<å "åi "åi Ñ¨~O° JHõ¯~°ÖËx "å_»∞O_»_»∞. P â◊√Éèí ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥·#
Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞_»∞ qâ◊fi"åºÑ¨‰Ωõ _»x ÉèÏqOK«x "å_»∞O "Õ∞^è•=ÙÅ∞ L¿ÑH˜∆OK«
Ñ¨~#° ∞ J#∞ãïOK«_O» =∞Oz^Õ. HÍh W`«~° ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂ÅÖ’ "åix `«=∞
Ñ¨ûúŒ "≥Ñ· Ù¨ ~°=∞‡x „áÈ`«ûÇ≤ÏOK«_O» , =∞~°ÅÛ_»O `«QxÆ Ñ¨x. Wk „Hõ=∞OQÍ _»_∞» . `«`Î« fiO `≥eã≤# "åiH˜ Éè^Ë ÉŒ Ïè =O LO_»^∞Œ . ‰õΩO_® JÉè^Ë •xfl
q^ÕfiëêÅ‰õΩ, "≥+· =¨ ∂ºÅ‰õΩ ¿ÇÏ`«∞"Ò`«∞Ok. P kâ◊QÍ „Ñü ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞"ån Ñ¨Ù~ÀQÆq∞OKåe. „Ñüáêkã¨∂<Î Õ LO_®e.
Hõe Ñ¨Ù~°∞+¨µ_ç=Å¡ HõeQˆ ^ÀëêÖ’¡ t=ˆHâ◊= Éè^Ë |Œ ∞kú XHõ\ ˜ Jx Ñ¨Ù~å} Z=i Ñ¨~°OÑ¨~°#∞ "å~°∞ =^ŒÅ‰õΩO_®, W`«~°∞Å
Ñ¨~O° Ñ¨~#° ∞ =∂~°Û‰õΩO_® JÉè^Ë ÉŒ Ïè =O`À – `«=∞ t=, ˆHâ◊=, â◊HÎ̃,
âß„™êÎÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. P Éè^Ë ÉŒ Ïè =O ZO`« ÃÑiy`Õ JO`«QÍ Hõe q[$OaèOz
L`åÊ`åÅ‰õΩ, ^•i„^•ºÅ‰õΩ ¿ÇÏ`«∞"Ò`«∞O^Œx =∞# „áê=∂}˜Hõ „QÆO^ä•Å∞ Ñ¨Ósfi‰õΩÅ =∂@Ö’¡ ÉèË^ŒÉèÏ"åÅ∞ HõxÑ≤Oz<å QÆ}Ñü, ã¨∂~°∞º_»∞...
ÃÇÏK«Ûiã¨∞Î<åfl~Ú. "å\˜x ÑïÇ¨Ïiã¨∂Î ™êy#Ñ¨C_Õ =ºH˜HÎ ,© ã¨=∂*ÏxH© WÖÏ J<ÕHõ ^Õ=`å
XHõ"≥·Ñ¨Ù „Ñ¨ÑÖK«O |Ç¨ïq^è•Å qãÎ̈iã¨∞Î#fl ^Œâ◊Ö’– q*Ï˝#=¸, `«`«Î fi Ç≤Ï`«O. ã¨fi~°∂áêÅ∞, =∞m§
qKå~°=¸ Ñ¨Ù}˜HÑ˜ Ù¨ K«∞ÛH˘x =∞`« ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂Å∞ qâßÅ`åfixfl „QÆÇÏ≤ OK«=Åã≤# t=ã¨‡~°}, t=„Ñ¨ãH¨ Î̃ ÖË‰Ωõ O_® Ü«∞*Ï˝xfl KÕã#≤
^Œ‰õ∆ΩxH˜ qâ◊fixÜ«∞=∞O „Ñ¨HÍ~°O tHõ∆ Ñ¨_çOk. "å\˜Ö’ J=`å~°
`«~°∞}OÖ’ – WOHÍ D J*Ï˝# [x`« ÉèË^ŒÉèÏ"åÅ#∞ ÃÑK«ÛiÅ¡*ËÜ«∞_»O
qKå~°Hõ~°O. q+¨µ=‚ Ù HÍ_»∂ J`«}‚˜ HÍáê_»Ö^Ë ∞Œ . HÍáê_»ÖHË õ HÍ^Œ∞. qâıëêÅ∞! Jhfl Q˘Ñ¨Ê"Õ.
<Õ#∞ ''t=<å=∂xfl LK«ÛiOK«#∞. t"åÅÜ«∂xH˜ "≥à§◊ #∞—— J<Õ q+¨µ‚ Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞, `å<Õ ^è~Œ ‡° ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞ Hõ#∞Hõ, J^è~Œ å‡xfl tHÕ∆ KÕO ÑïÑ¨Ó~°‚"≥∞ÿ#"Õ.
q+¨µ=‚ Ù <å~åkèOK«#<Õ t=Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞... W~°∞=Ù~°∂ `«iOK«Ö~Ë ∞° . ^Œ∞‰õΩ J=HÍâ◊q∞KåÛ_»∞.
=∞# ™œHõ~º° O HÀãÖ
''ã¨„|Ç¨Ï‡ó ã¨ÇÏ¨ ió ã¨t=ó ¿ã„#Ìó...—— Jx "ÕÔŒ „Ñ¨™êÎqOzOk. áÈ`«<åk N ~å=∞Hõ$+¨‚ Ñ¨~=° ∞Ç¨ÏOã¨, q"ÕHÍ#O^Œ, â◊OHõ
ÉèHí HÎõ =õ ÙÅ∞ ‰õÄ_®, 'KÕ`∞« ÖÏ~°OQÆ t=Ùx Ñ¨ÓlOÑ¨_xÕ , <À~°∞ <˘=fiOQÆ Ç¨ÏiH©iÎ ~°∞Å∞, ~°=∞} =∞Ç¨Ïi¬... WÖÏ *Ï˝#∞ÅO^Œ~∂° JÉèË Wxfl\˜QÍ Pq~°ƒqù Oz#
#∞_»∞=_Õx, ^ŒÜ∞« Ü«Ú ã¨`º« O|∞Ö’#∞QÍ `«ÅÑ¨_xÕ HõÅ∞QÆ <Õ\ H˜ ˜ `«Å∞¡Å Hõ_∞» Ñ¨Ù ^•<Õfl „Ñ¨É’kèOKå~°∞. UHõ qâ◊fiK≥·`«#º
KÕ@∞— Jx É’kèOKå~°∞. XHõ QÆ∞~°∞=ÙQÍi ^ŒQ~æÆ ° W^Œ~Ì ∞° t+¨µºÅ∞<åfl~°∞. â◊HHÎ̃ ˜ =O^Œ#O.
'Ç¨ÏiÜ«∞=`å~°=ÚÖË JdÅ^Õ=`«Å∞— Jh J#fl=∞Ü«∞º H©iOÎ Kå_»∞. Jcè+ì¨ "åi^Œ~Ì ∂° QÆ∞~°∞=ÙQÍiH˜ â◊√„â◊¥+¨ KÕÜ∂« Åx, HÍà◊√¡
^≥=· OQÍ Z=ix P~åkèOz<å, W`«~∞° Å∞ `«# ^≥"· åxH˜ aè#flO HÍ^Œx `≥Å∞ã¨∞ XuÎ q„âßOux"åfiÅx HÀ~°∞‰õΩx, <Õ#O>Ë <Õ#x
HÀ"åe. „Hõ=∞OQÍ `«`Î« fi*Ï˝#O Hõey – XˆH x~°∞} æ „|Ç¨Ï‡O ã¨Q∞Æ }OQÍ Wxfl `« Q Æ = ÙÖÏ_» ∞ HÀ™êQÍ~° ∞ . QÆ ~ ° ∞ =ÙQÍ~° ∞ "åix
320 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 321
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ã¨=Ú^•~ÚOz ''<å‰õΩ ~Ô O_»∞ HÍà◊√<¡ åfl~Ú Hõ#∞Hõ, K≥~ÀHÍÅ∞ Ñ≤ãH≤ ˜ ¿ãqOK«∞
HÀO_ç—— J<åfl~°∞.
#n=∞ `«eH¡ ˜ #=∞â◊≈`åÅ∞
ã¨~ˆ #x "å~°∞ ã≤^ÑúŒ _¨ ç ¿ãqOK«∞‰õΩO@∂ „Hõ=∞OQÍ ''<Õ#∞ Ñ≤ãHˆ≤ HÍÖË Q˘Ñ¨Ê——
Jh, ''HÍ^Œ∞ – <Õ#∞ ¿ãqOKÕ K«~}° "Õ∞ „âı+—ª¨ —=∞h "å^Œ∞ÖÏ_»∞HÀ™êQÍ~°∞. „Hõ=∞OQÍ ? Hõ$+¨=‚ ∞‡‰õΩ Ñ¨Ù+¨¯~åÅ â’Éèí =zÛOk. ^ÕâO◊ #Å∞
"å^Œ∞ÖÏ@ =ÚkiOk. J`«_∞» ¿ãqOKÕ HÍex W`«_∞» , W`«_∞» ¿ãqOKÕ K«~}° Ïxfl =¸ÅÅ #∞Op ÅHõÖ∆ Ïk ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ „â◊^•úqâßfi D ^ÕâÑ◊ Ù¨
J`«_∞» H˘@ì_®xH˜ ã≤^ÑúŒ _¨ ®¤~∞° . D Ö’QÍ QÆ∞~°∞=Ù x„^ŒÖzË ''Ô~O_»∞ HÍà◊√§ <å ™êÅ`À Hõ$ëê‚ [ÖÏÅ#∞ P~åkèã∞¨ <Î åfl~°∞. #^Œ∞ÅxflO\˜H© Ñ¨Ù~å}
‰õΩ<åfl, <Õ<˘Hõ¯}Ëfl... g∞ ™œHõ~º° O HÀãÖ `«Ö’ HÍÅ∞ JÑ¨ÊyOKå#∞ QÍh – U D <ÕÑ^¨ ºŒä OÖ’ ãïÜ≥∞ÿ # suÖ’ Ñïje¿ãÎ =∞#
HÍeH˜ ^≥|ƒ`«ye<å <˘Ñ≤Ê Ñ¨Ù>Ëkì <åˆH—— Jx É’kèOKå~°∞.
Hõ^äŒÅ∞<åfl~Ú.
Ñ¨Ósfi‰õΩÅ B#fl`«ºO J=QÆ`=« ∞=Ù`«∞Ok.
nxfl Ñ¨~°=∂#O^ŒÜ«∞º t+¨µºÅ Hõ^äŒQÍ K≥áêÎO. t=ˆHâ◊= ÉèË^Œ"å^Œ∞Å∞ "å\˜`À D ^Õâ"◊ åã¨∞Å
Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞_»∞ ZHõ¯_À Jf`«OQÍ ÖË_h» , „Ñ¨H$õ
Ñ¨~=° ∂#O^ŒÜ∞« º t+¨µºÅHõ<åfl Ñ¶∞¨ ’~°=∞x K≥ÑÊ¨ Hõ `«ÑÊ¨ ^Œ∞. XˆH Ñ¨~=° ∂`«‡#∞ =∞#ã¨∞Å∞
uÖ’ „Ñ¨`º« }∞=ÙÖ’ „Ñ¨HÍtã¨∞<Î åfl_»h, P ã¨`åºxfl
~Ô O_»∞QÍ P~åkèOK«_"» ∞Õ D ~Ô O_»∞ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂Å∞. NHõ$+¨µ<‚ Õ ã¨~fi° ã¨fiOQÍ =∞^èŒ∞~å#∞|O^èŒO`À
Pq+¨¯iOK«∞H˘x x~°O`«~O° P#O^ŒOQÍ, „¿Ñ=∞QÍ,
H˘Å∞K«∞‰õΩ#fl ~°∞H˜‡}˜, ''#q∞‡u <å =∞#=Ú‡# ã¨<å`«#∞Öˇ#· L=∂=∞¿ÇÏâ◊√Å<£——
Jx t=áê~°fi`«∞efl ¿ãqOzOk. QÀÑ≤HÅõ ∞ Ç¨Ïix Ñü KÕÜ∞« =∞x HÍ`åºÜ«∞h ¿ãfiK«ÛQù Í, ã¨fiK«ÛOù QÍ |`«H=õ ∞x É’kèOK«_"» ∞Õ ã¨<å ÃÑ#"Õã∞¨ ‰õΩ áÈÜ«∂~Ú.
„=`«O KÕâß~°∞. NHõ$+¨µ_‚ Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ LÑ¨=∞#∞º=Ù =^ŒÌ t=nHõ#∆ ∞ ã‘fiHõiOz#@∞¡ `«# =∞`«™ê~°O. Wq Hˆ =ÅO h\˜
=∞Ç¨ÉèÏ~°`« J#∞âßã¨xHõÑ~¨ fi° O K≥|∞`ÀOk. t=Ù_»∞ N ~å=∞<å=∞~°ã‰≤ Ωõ _»∞. U_®kHÀ #kH˜ Ñ¨Ù+¨¯~°O. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ |$Ç¨Ï
ã¨Êu „QÆÇÏ¨ „Ñ¨ÉÏè =O. Ñ¨q„`« Ñ¨Ù+¨¯~°∞x k=º`«fiO
„Ñ¨"åÇ¨Å∞ HÍ=Ù. r=
q+¨µ=‚ Å¡É∞íè _»∞. XHõi<˘Hõ~∞° Q“~°qOK«∞‰õΩ<åfl~°O>Ë J~°O÷ – XHõiHõO>Ë XHõ~∞°
`«‰Ωõ ¯= JxHÍ^Œ∞. W^Œ~Ì ∂° ã¨=∂#"Õ∞#h, Láêã¨‰Ωõ Å HÀãÖ, Ö’Hõ x~°fiÇ¨Ï} PÜ«∂ #^Œ∞ÅÖ’ „Ñ¨"Õtã¨∞ÎO^Œx =∞# âß„™êÎÅ ã¨fi~°∂áêÅ∞. g\˜H˜ P`«‡
HÀãÖ ~Ô O_»∞QÍ =ºHõ"Î ∞≥ #ÿ XˆH `«`Î« fi=∞h É’^è.Œ =∂@. LOk. Jk =∞#
"ÕÔŒ , "Õ^•^è•~°"∞≥ #ÿ Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞, ÉèÏ~°`« ÉèÏQÆ=`åÅ∞ – UHõ`åfi<Õfl É’kèã∞¨ Î U ~å[H©Ü∞« ã≤^•úO`åÅ∞, ãÖÑ¶∞¨ ¿ã"À^Œº=∂Å∞ P`«‡Å#∞ Ñ¨ÅHõiã¨∞OÎ k.
<åfl~Ú. ''q+¨µ‚ ~°∂áêÜ«∞ #=∞t≈"åÜ«∞—— Jx Hõq„|Ç¨Ï‡ uHõ¯# Láêã≤OKå_»∞. KÕÜ«∞ÖËx Ñ¨xx =∞# ã¨<å`«# ãÖã¨¯ $u ™êkè
=∞# Ñ¨ÅHõiO`«ÅHõ∞
Ç¨ÏiÇ¨Ï~°=¸iÎx ™êH∆Í`«¯iOÑ¨*Ëã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. ™ÈÎOk. ''D ^Õâ=◊ ∞O`å <åk—— J<Õ ÉèÏ=# ã¨<å`«#
Hõe ^À+Ö=Å¡ Éè^Ë |Œ ∞kú =∞m§ =∞m§ á⁄_»∞K«∂Ñ¨Ù`«∞<åfl, "Õ∞^è•=ÙÅ∞ L¿ÑHÕ∆ K« ^è~Œ ‡° O =Å¡ HõÅ∞QÆ∞`ÀOk. ^Õâ=◊ ∞O`å „Ñ¨=Ç≤ÏOKÕ Ñ¨ÙÅHõiã¨∞OÎ k. =∞#efl
‰õΩO_® JÉè^Ë •xfl „Ñüáêkã¨∂<Î Õ LO_®e. t=, Hˆ â◊=, â◊H,Î˜ QÆ}Ñü, ã¨∂~°∞º_»∞... #^Œ∞Åh, Ñ¨Ù}ºf~å÷Åh ã¨‡iOK«∞‰õΩO\ÏO. Ñ¨Ù+¨¯ áÈ+≤ã¨∞ÎOk.
WÖÏ J<ÕHõ ^Õ=`å ã¨fi~°∂áêÅ∞, =∞m§ "å\˜Ö’ J=`å~° qâıëêÅ∞! Jhfl ~åÅ∞, ‰õΩOÉè"í ∞Õ àÏÅ∞ – =O\˜ Ñ¨Ù}ºHÍÖÏÖ’¡, ÑÖ_»∞ ÖÏeã¨∞ÎOk.
Q˘Ñ¨Ê"Õ. ÑïÑ¨Ó~°"‚ ∞≥ #ÿ "Õ. =∞# ™œHõ~º° O HÀãÖ Wxfl\˜QÍ Pq~°ƒqù Oz# UHõ QÆÖ’¡ ^Õâ=◊ ∞O`å XHõ #nf~åxHÀ, XHõ k=º Hˆ „∆ `å
qâ◊fiK≥·`«#º â◊H˜ÎH˜ =O^Œ#O. ''ã¨~°fi ^Õ= #=∞™ê¯~°ó ˆHâ◊=O (â◊OHõ~°O) xHÀ KÕi [#â◊HxÎ˜ „Ñ¨H\õ ã˜ ∞¨ OÎ k. D ã¨=∂QÆ=∞OÖ’
„ÑüQÆK«Ûùu——.
ÉèÏ+¨Å ZÅ¡Å∞, „áêO`åÅ Ç¨Ï^Œ∞ÅÌ ∞ Ñ¨xKÕÜ∞« =Ù.
322 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 323
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ÃÑQ· Í – aè#fl „áêO`åÅ ãÖã¨¯ $`«∞Å Ñ¨~ã° Ê¨ ~å=QÍÇ¨Ï#, ™ê=∞~°ãº¨ ã¨∞Êù~} ° qÅã≤e#¡ Ñ¶∞¨ # K«i„`«Å∞<åfl~Ú.
"≥eq¡ ~°∞ã¨∞OÎ k. Jxfl ÉèÏQÍÅÖ’x HõàÅ◊ #∞, PKå~° =º=Ç¨~åÅ#∞ XHõiH˘Hõ~∞° P K«i„`«Å∞ q∞yeÛ# J^Œ∞ƒù`« "å~°ã`¨ fi« ãÖÑ¨^Œ
JOkÑ¨ÙK«∞Û‰õΩO\Ï~°∞. Å∞<åfl~Ú. "å\˜x ã¨‡iOK«_®xH˜, Hõ~n° Ñ≤HÅõ ∞QÍ
`«=∞ Ñ¨Ósfi‰õΩÅ#∞ `«ÅOK«∞H˘x qq^èŒ ^è•i‡Hõ Hõ~‡° Å#∞ PK«iOK«_O» ‰õÄ_® „QÆÇÏ≤ OK«_®xH˜, `«~∞° "åu `«~åÅ‰õΩ JOkOK«_®xH˜ D ^ÕâÑ◊ Ù¨
=∞x+≤H˜ Ñ¨Ó~°fi`«~åÅ Ñ¨@¡ L#fl Hõ$`«[`˝ h« , ^è•i‡Hõ`h« ã¨∞ÊùiOÑ¨*ãË ∞¨ OÎ k. WO`« K«H¯õ x Ñ¨~fi° "ÕàÅ◊ #∞ U~°Ê~°Kåˆ~"≥∂ =∞Ç¨Ï J`«ºkèHõ „Ñ¨*Ï"åÇ≤Ïx,
D q^èOŒ QÍ *ÏfÜ«∞ ã¨"∞≥ Hÿ ºõ `«#∞ ™êkèOK«_O» Ö’ ã¨<å`«# ^è~Œ ‡° O |Å=`«~Î ° ~°∞¬Å∞. XHõ¯ =∞Oz Ñ¨x`À, "ÕÖÏk ã¨„`«ÊÜ≥∂[ D [Å "åÇ≤Ï#∞ÅÖ’
áê„`«#∞ áÈ+≤™ÈÎOk. <åÅ#∞ ™êkèOÑ¨*¿Ë ã WÖÏO\˜ L`«û"åÅ∞, "Õ_∞» HõÅ∞
HõÅã≤ [ÅHõ=∂_ç Ñ¨ÓlOKÕ
D ^ÕâÑ◊ Ù¨ #^Œ∞ÅxflO\˜H© Ñ¨Ù~å} Hõ^ÅŒä ∞<åfl~Ú. „Ñ¨[ÅO^Œi Ç¨Ï$^ŒÜ«∂Å#∞ XˆH ã¨∂„`«O`À UH©
"å\˜`À D ^Õâ◊"åã¨∞Å =∞#ã¨∞Å∞ =∞^èŒ∞~å#∞|O^èŒO`À ÃÑ#"Õã¨∞‰õΩ Hõ$`«O KÕ¿ã J^Œ∞ƒù`« ™ê^è<Œ åÅ∞. D Ñ¨~åfiÅ#∞
áÈÜ«∂~Ú. Wq Hˆ =ÅO h\˜ „Ñ¨"åÇ¨Å∞ HÍ=Ù. r= ã¨fi~°∂áêÅ∞. g\˜H˜ P`«‡ D ^ÕâÑ◊ Ù¨ #^Œ∞Åhfl áê=# [ÖÏÅ`À Ñ¨Ù+¨¯ÅOQÍ =∞`«Ñ¨~°"≥∞ÿ# „H˜Ü«∞Å∞QÍ
LOk. Jk =∞# P`«‡Å#∞ Ñ¨ÅHõiã¨∞OÎ k. =∞# Ñ¨ÅHõiO`«ÅHõ∞ Ñ¨ÙÅHõiã¨∞OÎ k. „Ñ¨=Ç≤ÏOKåÅx, <ÕÅ`«e¡ ã¨ãº¨ âßº=∞ÅO HÍ"åÅx ÉèÏqOK«_O» Ñ¨~=° ∞
=∞#efl áÈ+≤ã∞¨ OÎ k. ÖÏeã¨∞OÎ k. D „áê} |O^è•xfl =∞iO`« J=QÍÇ¨Ï# Ñ¨Ù+¨¯~° ^Õ=`«ÅO^Œih „áêi÷^•ÌO. =¸~°`ö fi« O. D ^Õâ◊
KÕã¨∞H˘<Õ ^è•i‡Hõ`«#∞ „Ñ¨É’kè¿ãÎ, D =∂`«$=¸~°∞ÎÅÑ¨@¡ „Ñ¨[Å ÉÏ^èŒº`«#∞
`≥eÜ«∞*Ëã#≤ "å~°=∞=Ù`åO. „Ñ¨[Å∞ J<åkQÍ D
^Õ=`å =¸~°∞bÎ fl, J=∞‡h ZO`« „¿Ñ=∞QÍ, Éè„í ^ŒOQÍ Ñ¨q„`«OQÍ K«∂_®Ö’
JÖÏˆQ D #^Œ∞ÅÑ¨@¡ ÉÏ^èºŒ `«`À, Q“~°=O`À, Ñ¨q„`«``« À „Ñ¨=iÎOKåÅ<Õ ã¨Ê $Ç¨Ï
<ÕÅ`À, D h\˜`À
ÃÑ@∞ì‰õΩ#fl ã¨<å`«#
„Ñü"åiH© HõÅQÍe. HõeyOKåe. JÑ¨C_Õ x["≥∞ÿ# Ñ¨Ù+¨¯~° ™êfl# Ñ¶¨ÅO ÉÏO^è"Œ åºxH˜ zÇ¨fleq.
Åaèã¨∞ÎOk.
JO>Ë – Wq D ^ÕâÑ◊ Ù¨
D ^ÕâÑ◊ Ù¨ J`«ºkèHõ „Ñ¨*Ï"åÇ≤Ïx, D [Å "åÇ≤Ï#∞ÅÖ’ HõÅã≤ [ÅHõ=∂_ç
Ñ¨ÓlOKÕ D Ñ¨~åfiÅ#∞ =∞`«Ñ~¨ "° ∞≥ #ÿ „H˜Ü∞« Å∞QÍ ÉèÏqOK«_O» Ñ¨~=° ∞ =¸~°`ö fi« O. =∞\ì̃Ö’ Ñ¨Ù\ì̃#
D ^Õâ◊ „Ñ¨[Å∞ J<åkQÍ D <ÕÅ`À, D h\˜`À ÃÑ@∞ì‰Ωõ #fl ã¨<å`«# ÉÏO^è"Œ åº ãÖã¨¯ $uH˜ PÅ"åÖÏÅ∞.
xH˜ zÇ¨fleq. JO>Ë – Wq D ^ÕâÑ◊ Ù¨ =∞\˜Öì ’ Ñ¨Ù\˜#ì ãÖã¨¯ $uH˜ PÅ"åÖÏÅ∞. ãÖ™ê¯~åxH˜
ãÖ™ê¯~åxH˜ ãÖHˆ `åÅ∞. D J=QÍÇ¨Ï# áêÅ‰õΩÅH©, „Ñ¨[ÅH© J=ã¨~O° . „Ñ¨[ ãÖˆH`åÅ∞.
ÅO`å áêÖÁæ<Õ D KÀ@, WO`«\ ˜ J=QÍÇ¨Ï#, qâßÅ ^Œ$HõÊ^äOŒ HõeyOK«_O» Ö’
q"ÕH=õ O`«∞Å∞ `«y# ÉÏ^èºŒ `« =Ç≤ÏOKåe.
„Ñü #k X_»∞<¤ å =∞Ç¨ ™ê„=∂*ÏºÅ∞, Z<Àfl <åQÆiHõ`Å« ∞, HõàÏ ãÖã¨¯ $`«∞Å∞
324 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 325
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
PKå~° „Ñ¨É"íè À ^è~Œ ‡° ó |^Œ∞Å∞ – `«# JO`«~O° QÍxfl `å#∞ =∞^ä#Œ O KÕã∞¨
H˘<Õ „Ñ¨Ü∞« `«flO U=∂„`«O ™êQÆ^∞Œ .
'ÔHHˆ· ~Ú `«eQ¡ Í<À, ÉèÏ~°ºQÍ<À ãïQÍæ „Ñ¨=iÎO
^èŒ~‡° q+¨Ü∂« Å∞ K≥¿ÑÊ"åà◊‰¡ Ωõ Z#fl_»∂ H˘^Œ= LO_»^∞Œ . KÕ¿ã"åàı¡ J~°∞^Œ=Ù zO^•? ^Œâ~◊ ^° ∞Œä _»∞ L`«=Î ∞ `«O„_çQÍ L<åfl_®?—
`å~°∞. QÆ`« HÍÅOÖ’Hõ<åfl WÑ¨C_Õ J`«ºkèHOõ QÍ ^è•i‡Hõ „QÆO^ä•Å∞, T~°∂~å – J<Õ „Ñ¨âfl◊ ~å=Ú_»∞ "ÕÜ∞« ÖË^∞Œ . `å#∞ L`«=Î ∞
^è~Œ ‡° "ÕkHõÅ∞ Z‰õΩ¯=Ü«∂º~Ú. XˆH ÉèQí =Æ næ`Ã« Ñ· "ÕÖÏk Ñ¨ÙãÎ̈HÍÅ∞ =KåÛ~Ú. Ñ¨Ù„`«∞_çQÍ „Ñ¨=iÎOK«_®xˆH JOH˜`=« ∞Ü«∂º_»∞. `«#
~å=∂Ü«∞}Ï^Œ∞Å QÆ∞iOz ‰õÄ_® K≥Ñ¨Ê#ÅqHÍ#xfl „QÆO^ä•Å∞, „Ñ¨ãÖQÍÅ∞ ^è~Œ ‡° x+ª̈#∞ `å#∞ |ÅÑ¨~K° ∞« H˘<ÕO^Œ∞‰õΩ ^è•i‡HÍO =ÚMÏxfl
"≥Å∞=_»∞`«∞<åfl~Ú. âßÅ#∞ „QÆÇ≤Ïã¨∂Î P`«‡ ÑïjÅ# KÕã¨∞H˘<Õ"å_»∞ ÉÏQÆ∞KÕã¨∞HÀ=_®xH˜
Wxfl ^è~Œ ‡° Ñ¨<åflÅ∞ #Å∞K≥~Q° ∞Æ ÖÏ qxÑ≤ã∞¨ <Î åfl, ^è~Œ ‡° O =∂„`«O J~°∞^Œ=Ù`ÀOk! =∂„`«"Õ∞ ^èŒ~å‡xH˜ `å~å¯}OQÍ xÅ|_»`å_»∞.
J^ŒOÌ ZÖÏ J=ã¨~"° ∂≥ ,
ZHõ¯_» =™ÈÎOk `Õ_®! NHõ$+¨µ_‚ ∂» J@∞=O\˜ PKå~° ^è~Œ ‡° ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_Õ.
t+¨µº_»∞ ZO`« q^èÜ Õ ∞« `«`À, q#Ü«∞O`À `«#Ñ¨@¡ "≥∞ÅQÍÖ’, QÆ∞~°∞^ŒH} ∆˜ „Ñü J}∞=Ù<å Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞x K«∂Ñ¨Ù Ñ¨~K° ∞« =∞#ã¨∞#∞
ZO`« K≥eO¡ KåÖ’ =ÚO^Õ PÖ’zã¨∂,Î t+¨µº_≥ÖÏ LO_®Ö’ Ptã¨∂Î QÆ∞~°∞=Ù ‰õΩ#fl^Œx `≥eã≤#Ñ¨C_»∞ <≥u· Hõ`h« , ^è•i‡Hõ`h« q_çKÕ ã¨=iOK«∞HÀ=_®xH˜
LO\Ï_»∞. HÍh QÆ∞~°∞=ÙQÍ `å#∞ KÕÜ∞« =Åã≤#^•xx KÕÜ∞« _»∞. JÖÏˆQ QÆ∞~°∞=Ù Ñ¨xÖË^∞Œ . PK«~}° Ö’ x+≤`ª ∞« _≥#· "å_»∞, PtOK«_=» ∞<Õ P`«‡ ÑïjÅ#
ZÖÏ LO_®Ö’ t+¨µº_»∞ Ptã¨∞OÎ \Ï_»∞. `«# t+¨º^è~Œ å‡xfl x~°fiiÎOK«_∞» . Ñ¨xÖ’ Ñ¨_ç HÍÖÏxfl =$^ä• KÕã∞¨ HÀ_»∞. „ÑüHõ} ∆ O JO`« J=ã¨~O° .
HÀ_»Å∞ ZÖÏ LO_®Ö’ „Ñ¨=~°#Î xÜ«∞=∂=ox J`«Î É’kèã∞¨ OÎ k. HÀ_»e Ü≥ÚHõ¯ qÅ∞=h „QÆÇ≤ÏOz J„Ñ¨=∞`«ÎOQÍ ^èŒ~å‡
#∞Oz KåÖÏ ^è~Œ å‡Å#∞ Ptã¨∞OÎ k. JÖÏˆQ HÀ_»Å∞ ‰õÄ_® 'J`«QÎ Í~°∞ WÖÏ K«~} ° Ö’ x=∞QÆfl"≥∞ÿ LO\Ï_»∞. ZO`« „Ñ¨ÑO¨ K«=∞O`å
LO_®e— J<Õ P^Œ~å≈xfl Ptã¨∞OÎ k! „Ñ¨ Ñ ¨ O K« O Ö’ JO^Œ i =ÚMÏÅ#∞ =∞#O uiy<å Z=i rq`«O
WÖÏ „Ñü ^è~Œ ‡° =¸ J=`«e"åi#∞Oz PtOK«_"» ∞Õ `«ÑÊ¨ , `«=∞"≥Ñ· Ù¨ #∞Oz K«∂™êÎO. q=∞i≈™êÎO. HÍh =∞# =ÚY"Õ∞ =∞#‰õΩ "åi^Õ. Z=i
PK«iOK«_O» `«Q∞Æ `æ ÀOk. HõxÑ≤OK«^∞Œ . „Ñ¨ÑO¨ Kå#flO`«\ h˜ qâı+¡ ™≤ êÎO. ã¨∂Hõ∆ ‡ áêÑ¨ Ñ¨Ù}º Ñ¶Ö¨ ÏÅ∞
W^Œ~Ì ∞° =∞#∞+¨µÅ∞ ã¨=∂"Õâ"◊ ∞≥ `ÿ ,Õ ''„Ñ¨ÑO¨ K«O K≥_áç È`ÀOk. JO`å Jqhu „H˜=Úefl ‰õÄ_® QÆ=∞xOKÕ Ü«∞O„`åÅ#∞ Ãã`· O« Pq
"åˆ~ J#∞Éèqí ™êÎ~∞° .
=∞Ü«∞O—— Jx „Ñ¨ÑO¨ K« "å~°ÅÎ hfl qâı+¡ O≤ z, "Õ_ç x@∂ì~∞° ÊÅ∞ q_çz HÍ¿ãÑ¨Ù +¨¯i™êÎO. HÍh =∞#efl =∞#O ÑïjeOK«∞HÀO.
HÍÅˆHÑ∆ O¨ KÕã,≤ Z=iH˜"å~°∞ x„+¨¯q∞™êÎ~∞° . WÖÏ „Ñü W^Œ~Ì ∂° J#∞‰õΩO@∂ =ÚMÏxfl ÉÏQÆ∞KÕã∞¨ HÀ=_®xH˜ J^ŒOÌ ZÖÏ J=
LO>Ë, =∞i K≥_áç È`«∞#fl „Ñ¨ÑO¨ K«"∞Õ ^À J~°O÷ HÍ^Œ∞. ã¨~°"≥∂, =∞#ã¨∞#∞ ã¨=iOK«∞HÀ=_®xH˜ P`«‡
J=`«e"å~°∞ ãïQÍæ ÖË~x° x~°∂Ñ≤OK«_®xH˜ ™êH∆ÍºÅ∞ ¿ãHõiOK«_O» , `«~å¯Å∞ ÑïjÅ# JO`« J=ã¨~O° . ZO`« „Ñ¨ÑO¨ K«=∞O`å
™êyOK«_O» , `«~#˚° Éè~í #˚° Å∞ Ñ¨__» O» – g\˜`À<Õ ZO`À=∞Ok J=¸Åº ã¨=∞ uiy<å Z=i rq`«O "åi^Õ. Z=i áêÑ¨ Ñ¨Ù}º
Ü«∂xfl Y~°∞Û KÕã∞¨ OÎ \Ï~°∞. JO^Œih ÑïjeOz, "åi ^è~Œ å‡^è~Œ å‡Å∞ xQÆ∞`æ ÖÕ ÛË Ñ¶Ö¨ ÏÅ∞ "åˆ~ J#∞Éèqí ™êÎ~∞° .
326 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 327

...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Ñ¨~x° O^Œ, Ñ¨~„° ^Œ=º "åº"≥∂Ç¨ÏO – ‰õÄ_»^hŒ , `«# P`«‡ÜÕ∞ `«#‰õΩ „Ñ¨=∂}
=∞h âß„™êÎÅ L^Àƒ^è.Œ Éèí∂`«^ŒÜ«∞
'<Õ<O≥ ^Œ∞H˜ÖÏ PÖ’zã¨∞<Î åfl#∞. <å „Ñ¨=~°#Î Ö’ á⁄~°áê@∞ LO^•?— Jx
ZÑ¨Ê\˜HÑõ C¨ _»∞ JO`«~O° QÆ=∞^ä#Œ O KÕã∞¨ H˘#_»O L`«=Î ÚÅ ÅHõ} ∆ O.
^Œ∞+¨ºO`«∞_»∞, Ç¨Ï#∞=∞O`«∞_»∞ qq^èŒ ãÖ^Œ~åƒùÅÖ’ `«=∞ =∞#ã¨∞#∞ `å"Õ∞ ã¨∞^•=Ú_»<Õ Éè‰í Ωõ _Î ∞» NHõ$+¨µx‚ „áêi÷ã∂¨ Î =¸_»∞
„Ñ¨tflOK«∞‰õΩx ã¨=∂^è•<åÅ#∞ „QÆÇÏ≤ OKå~°∞. HÀiHõÅ∞ HÀ~°∞`å_»∞ – ''h áê^ŒH=õ ∞Å ¿ã=Ü«Ú,
'ã¨`åO Ç≤Ï ãÖ^ÕÇÏ¨ Ñ¨^+Õ µ¨ =$u÷+µ¨ h áê^•~°Û‰õΩÅ`À_» <≥Ü«∞º=Ú, x`åO`åáê~° L`«Î=∞ ãÖ™ê¯~°O
„Ñ¨=∂}=∞O`«óHõ~} ° O „Ñ¨=$`«Ü
Î ∞« ó— Éè∂í `«^Ü Œ ∞« Ü«Ú#∞ – `åÑ¨ã=¨ ∞O^•~°! <å‰õΩ ^ŒÜ∞« ¿ã QÆÅ"å_»∞ Z^Œ∞\˜ =ºHÎ̃x
– 'ã¨`∞« Ê~°∞+¨µÅ‰õΩ ãÖ^ÕÇÏ¨ O HõeQˆ ãÖ^Œ~ƒ° Où Ö’ "åi JO`«óHõ~}
° "Õ∞ "åiH˜ Ü«∞QÆ^—Õ —. J`«QÍ_»∞ HÀi#q – ÉèQí =Æ ^ŒƒHù ,Î˜ ÉèQí =Æ ^Œƒù
(„áê}˜x) ãÖ`À+¨Ñ~¨ z° ,
„Ñ¨=∂}O— Jx HÍo^•ã¨ =K«#O. ‰õΩÅÎ `À ™êOQÆ`º« O, Jáê~°"∞≥ #ÿ x`«º Éè∂í `«^Ü Œ ∞« .
''<Õ<Ñ≥ C¨ _»∂ ãïQÍæ LO\Ï#∞—— J<Õ ã¨=∞i÷OÑ¨Ù P`«‡#∞ |∞HÍ~ÚOK«_"» ∞Õ . D ãÖ^Œ~ƒ° Où Ö’ "åºã¨∞x =¸Å â’¡HOõ Ö’ – P ãÖ`À+Ö #∞Oz `å#∞
'Ñ¨~°∞Å∞ K≥Ñ≤Ê#<≥·#, x*ËK«Ûù<≥·#—... `«#Ö’ Ö’áêxfl `å#∞ `≥Å∞ã¨∞H˘x 'JdÖÏ`«‡‰õΩ_≥#· Ç¨ÏiÜ«∞O^Œ∞ JK«ÅÉèHí —Î˜ Jx ¿Ñ~˘¯ ãÖ`À+≤™êÎ_»∞. ^Œ∞~å‡~°∞æ_»∞
ã¨=iOK«∞HÀÖËx"å_»∞ WOH˘Hõi#∞Oz PtOKÕ J~°›`#« ∞ HÀÖ’Ê`å_»∞. <åfl_»∞. q+¨µ=‚ Ù qâ◊fi"åºÑ¨‰Ωõ _»<Õ ã¨Ê $Ç¨Ï`À ‰õÄ_ç# J=`«e"å_ç ^Œ∞óYO
`«# ^è~Œ å‡xfl `å#∞ ã¨„Hõ=∞OQÍ PK«iOz#Ñ¨C_»∞ `«ÑÊ¨ ‰õΩO_® PtOz# ÉèHí .Î̃ Jk ‰õÄ_® ã≤~÷ "° ∞≥ #ÿ k. Wk "≥Ú^Œ\ ˜ HÀiHõ. #∞Oz ãÖ`À+≤™êÎ_∞» .
^•xHõO>Ë Z‰õΩ¯= Ñ¶Å¨ "Õ∞ „Ñ¨H$õ u#∞Oz Åaèã∞¨ OÎ k. ÉèHí Î̃ xÅHõ_Q» Í, x~°‡ÅOQÍ LO_®ÅO>Ë ã¨`∞« Ê~°∞+¨µ
Å`À ™êOQÆ`º« O J=ã¨~O° . Jk ~Ô O_»= HÀiHõ.
™êfi~°÷Ñ¨~°∞_»∞ 'Z=Ô~ÖÏáÈ`Õ
'^è~Œ À‡~°Hu∆õ ~°H`∆˜ ó« — – JO>Ë Ö’HõOÖ’ ^è~Œ å‡xfl L^Œiú OK«_®xH˜ HõOHõ}O
Hõ@∞ìH˘#_»OHÍ^Œ∞ – `«# ^è~Œ å‡xfl `å#∞ HÍáê_»∞H˘#_»O. J@∞=O\˜"åiH˜ =¸_»=k – ã¨~°fi„áê}˜HÀ@¡ Ñ¨@¡ Hõ~°∞}. D <åˆHO, zxfl <å á⁄@ì‰Ωõ
ZÑ¨C_»∂ ~°H} ∆õ Åaèã∞¨ OÎ k. =¸_çO\˜<Õ Ji÷OKå_»∞ ã¨∞^•=Ú_»∞. N~å=∞~°H—∆õ J<Õ ^èÀ~°}Ö˜ ’
D HÀiHõ‰Ωõ ãÖ`À+≤Oz, NHõ$+¨µ_‚ ∞» P =¸_çO LO\Ï_»∞.
\˜`Àáê@∞ ãÖÑ¨^,Œ H©i,Î PÜ«Ú=Ù "≥Ú^ŒÖ#·ˇ "å\˜x

„Ñ¨™êkOKå_»∞.
D HÀiHõÅÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜ Ô~O_»∞ ÉèíQÆ=^Œ#∞
|O^è•xH˜ ãÖ|OkèOz#q. z=ik „Ñ¨ÑO¨ KåxH˜
K≥Ok#k. „Ñ¨ÑO¨ K«O Ñ¨@¡ ™œÇ¨~°Ì ^Œ$+≤ì J=ã¨~=° ∞x
nx L^ÕâÌ O◊ .
=∞# K«∞@∂ì L#fl"å~°∞ ^Œ∞óYÑ¨_∞» `«∞O>Ë =∞#O
328 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 329
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ã¨∞YÑ¨_»_»O J=∂#∞+Ö. JO^Œi P#O^ŒOÖ’ `å#∞ P#OkOKÕ"å_»∞ Ñï`«ºlOz J_»qÖ’ LO_»QÍ, PHõex f~°∞ÛH˘<ÕO
L`«Î=Ú_»∞. ^Œ∞‰õΩ Ju„â◊=∞`À ™êkèOz# J<åflxfl u#É’`«∞
L`«=Î ∞ ãÖ™ê¯~°O QÆÅ"å_»∞ Z^Œ∞\˜ =ºHÎ̃x („áê}˜x) ãÖ`À+¨Ñ~¨ z° , P <åfl_»∞. J^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ – PHõeQ˘#fl ‰õΩHõ¯ XHõ\ ˜
ãÖ`À+Ö #∞Oz `å#∞ ãÖ`À+≤™êÎ_∞» . ^Œ∞~å‡~°∞_æ ∞» J=`«e"å_ç ^Œ∞óYO #∞Oz J@∞ =zÛOk. "≥O@<Õ `«# PHõex Ãã`· O« ÖˇH¯˜ O
ãÖ`À+≤™êÎ_∞» . ™êfi~°Ñ÷ ~¨ ∞° _»∞ 'Z=Ô~ÖÏáÈ`Õ <åˆHO, zxfl <å á⁄@ì‰Ωõ N~å=∞~°H—∆õ K«H,õ ã≤^•ú<åflxfl â◊√#HÍxH˜ JOkOKå_»∞.
J<Õ ^èÀ~°}Ö˜ ’ LO\Ï_»∞. Éè∂í `«^Ü
Œ ∞« ‰õΩ WÖÏO\˜ L^•Ç¨Ï~°}Å∞ Z<Àfl. „áê}∞ÅÑ¨@¡
Z^Œ∞\˜ =ºHÎ̃x ãÖ`À+¨Ñ¨~°K«_»=∞O>Ë J^è•i‡Hõ"≥∞ÿ# `«$Ñ≤Îx HõeyOK«_»O ™ê\˜"åix U=∂„`«O QÆ=∞xOK«Hõ `«=∞ ã¨∞MÏÅ ^ŒÜ«∂ÉèÏ=O
HÍ^Œ∞. JÖÏˆQ "åº"≥∂Ç¨Ï=¸ Ñ¨xH˜~å^Œ∞. HÀãÖ, ZO`À =∞Okx ^Œ∞ódOÑ¨*ËÜ«∞_»O Jxfl J`«ºO`« „Ñ¨^•è #O.
„áê}∞ÅÑ¨@¡ ^ŒÜ«∂ÉèÏ=O J`«ºO`« „Ñ¨^è•#O. „áê}∞Å Láêkè ^èŒ~å‡xfl ~°OQÍÅÖ’#∞ |Ç¨ïq^è•Å "åºÑ≤KÎ O≥ k L#fl D
„áê}∞Å Láêkè ^è~Œ å‡xfl
J#∞ãïOz, ãÖ™ê¯~åÅ Hõ#∞QÆ∞}OQÍ L`«=Î ∞ hK«`åfiÅ∞<åfl, JO^ŒiÖ’#∞#fl HÍÅOÖ’–W@∞=O\˜ Hõ^äŒefl QÆ=∞xOK«_»O J=
K≥`· #« ºO =∂„`«O ÉèQí "Æ å#∞x^Õ. JO^Œ∞Hˆ ^Õx =∞~åº^Œ#∞ ^•xH˜ã∂¨ ,Î Hõ~∞° } ã¨~°O. J#∞ãïOz, ãÖ™ê¯~åÅ
=Ç≤ÏOK«_O» ÉèQí =Æ ^•~å^è#Œ . Éèí∂`«^ŒÜ«∞ÖËx"å_»∞ ÉèíQÆ=`«¯ $Ñ¨‰õΩ áê„`«∞_»∞ Hõ#∞QÆ∞}OQÍ L`«=Î ∞
^è~Œ ‡° ~åA áêO_»=ÙÅ`À, „^ÒÑ¨k`Àã¨Ç¨ =∞Ç¨„Ñ¨™ê÷#O ™êyã¨∞#Î flÑ¨C_»∞ – HÍ_»x ã¨∞^•=Ú_»∞ „QÆÇÏ≤ Oz, J@∞=O\˜ =∞#ã¨ûO hK«`åfiÅ∞<åfl,
H˘xfl H˘xfl =ºHÎ̃`fi« Ö’áêÅ=Å¡ ^è~Œ ‡° ~åA `«ÑÊ¨ q∞ye# áêO_»=ÙÅ∞, „^ÒÑ¨k ™ê¯~åxfl=∞‡x Ñ¨~=° ∂`«‡#∞ „áêi÷OKå_»∞. P^è•ºu‡Hõ JO^ŒiÖ’#∞#fl K≥`· #« ºO
<Õ~∞° QÍ ã¨fi~åæ~ÀÇ¨Ï} KÕÜ∞« _®xH˜ J#~°∞›Ö·ˇ =∂~°=æ ∞^èºŒ OÖ’<Õ ^ÕÇÏ¨ `åºQÆO KÕ™êÎ~∞° . ~°OQÆOÖ’ Éè∂í `«^Ü Œ ∞« ÖËx"åiH˜ Ñ¨Ù~ÀQÆ=∞#O ÖË^∞Œ .
P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ^è~Œ ‡° A_˘Hõ¯_Õ ÅH∆Íºxfl KÕ~Q° ÅÆ ∞QÆ∞`å_»∞. J~Ú`Õ – ã¨fi~°Oæ ~°=∞} =∞Ç¨Ïi¬ =O\˜"å~°∞ HÀ`«∞Åh, ‰õΩHõ¯h, =∂„`«O ÉèQí "Æ å#∞x^Õ.
#∞Oz =zÛ# q=∂<åxfl Jkè~ÀÇ≤ÏOK«=∞x ^Õ=`«Å∞ K≥ÑÊ≤ #Ñ¨C_»∞, JÑ¨Ê\˜=~°‰Ωõ P=Ùh, HÍH˜h Ãã`· O« „¿Ñ=∞`À ÖÏeOz# Ñ¶∞¨ \ÏìÅ∞ JO^Œ∞ˆH ^Õx =∞~åº^Œ#∞
`«##∞ J#∞ãïã¨∂Î =ã¨∞#Î fl â◊√#HÍxfl ‰õÄ_® q=∂<åxfl ZH˜¯¿ãÎ `å#∂ Jkè~ÀÇ≤Ï "åi rq`«OÖ’ L<åfl~Ú. ^•xH˜ã¨∂Î,
™êÎ#x J<åfl_»∞ Ü«Úkè+~ª≤ ∞° _»∞. JO`ÕQÍh – `«##∞ J#∞ãïã¨∂#Î fl „áê}˜x Hõ~∞° } =Ç≤ÏOK«_O»

=^Œe `å<˘Hõ¯_Õ Éè’QÍÅ‰õΩ =ÚO^Œ∞‰õΩ ~åÖË#x ^è~Œ ‡° Ax Ç¨Ï$^ŒÜ∞« O.
ÉèíQÆ=^•~å^èŒ#.
W^Õ Éè∂í `«^ÜŒ ∞« . Ñ¨H¯õ "åix ^Œ∞óYÃÑ@ìÖHË ,õ "åix XO@iQÍ q_çz `å<˘
Hõ¯_»∂ ã¨∞YÑ¨_»ÖËx L^•`«Î ãÖ™ê¯~åxfl ^èŒ~°‡Ax ^•fi~å =∞Ç¨ÉèÏ~°`«O
É’kèOzOk.
P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ P â◊√#HõO k=º~°∂ÑÖ ^èiŒ Oz, `å#∞ ^è~Œ ‡° ^Õ=`«#h, ^è~Œ ‡°
Ax JO`«~O° QÍxfl „QÆÇÏ≤ OK«_®xH˜ P q^èOŒ QÍ =KåÛ#x q=iOzOk.
JÖÏˆQ ÉèÏQÆ=`«OÖ’ ~°Ou^Õ=Ùx Hõ^.Œä =∞Ç¨~å*ˇ#· ~°Ou^Õ=Ù_»∞ ã¨~fi° Éè’QÍÅ#∞
330 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 331
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
J#O`«OÖ’ =∞#"≥∞O`« ? D Ö’Ñ¨Å – XHõ =∞Ç¨"åÜ«Ú=Ù =∞=∞‡efl =∞~À

„|Ç¨‡O_»OÖ’H˜ qã≤~ˆ ã≤Ok. JHõ¯_» =∂ W^ŒiÌ H©
Zxq∞k =ÚMÏÅ „|Ç¨Ï‡ HõxÑ≤OKå_»∞. J`«_Õ Jkè
^Õxx ™êkèOz<å XHõ `«$Ñ≤Î HõÅQÆ_O» ã¨ÇÏ¨ [O. P `«$Ñ≤Î =∞Oz^Õ, HÍh ‰õΩ_»x "Õ∞=∞#∞‰õΩ<ÕÖ’QÍ– WOHÀ =∞Ç¨„Ñ¨ÉOíè [#O
Jk QÆ~fi° OQÍ Ñï}q∞OK«~å^Œ∞. =ÚQÆ∞sæ fl =∞~À „|Ç¨‡O_»OÖ’ Ñ¨_"» ãÕ O≤ k. JHõ¯_»
`«##∞ q∞Oz#"å_»∞ ÖË_x» J#∞HÀ=_»O Z^ŒQxÆ =fi^Œ∞. =∞#‰õΩ `≥eã≤# ëÈ_»â=◊ ÚY „|Ç¨Ï‡ „Ñ¨`º« Hõ=∆ ∞Ü«∂º_»∞.
„Ñ¨ÑO¨ K«=∞#QÍ ZO`«? HÍÅ"Õ∞áê\˜k? J#O`« HÍÅOÖ’, J#O`« ^ÕâO◊ Ö’ D q^èOŒ QÍ J<ÕHõ „|Ç¨‡O_®ÅÖ’ J<ÕHõ „|Ç¨Ï‡
`«##∞
Z=Ô~O`«\ "˜ å~À =∞#‰õΩ `≥Å∞™ê? Å∞! XˆH „|Ç¨‡O_»OÖ’ J#O`«HÍÅOÖ’ J#O`«
XHõ™êi ^èŒ~°‡~åA Jâ◊fi"Õ∞^èŒÜ«∂QÆO KÕã≤, Ü«∞^ä•qkèQÍ Ü«∞*Ï˝âßfixfl „|Ç¨Ï‡Å∞! D qâ◊fi~°K#« JO`«∞Ñ¨@^ì ∞Œ . ZO`« PÜ«Ú q∞Oz#"å_»∞ ÖË_x»
(QÆ∞éÏ]xfl) q_çzÃÑ\Ïì_∞» . ^•x ~°H}∆õ HÀãÖ J~°∞#˚ ∞_»∞ =∞iH˘O^Œ~∞° ã¨ÇÏ¨ K«~∞° Å∞ =Ù<åfl =∞#O ™êkèOKÕ=hfl h\˜|∞_»QÅÆ =O\˜"!Õ J#∞HÀ=_»O
|Ü«∞Å∞^Õ~å~°∞. "åiH˜ `À_»∞QÍ NHõ$+¨µ_‚ ∞» "≥O@#∞<åfl_»∞. ™êkèOK«∞`«∂ "≥à◊§_»"Õ∞QÍh, JÇ¨ÏOHõiOK«_»O Z^ŒQÆx=fi^Œ∞.
P Ü«∞*Ï˝âfi◊ O J<ÕHõ ~å*ÏºÅ∞ uiyOk. P ~å*ÏºkèÑ`¨ ∞« Å∞ J~°∞#˚ ∞_çH˜ `«QÆ^Œ∞. =∞#‰õΩ `≥eã≤#
ÖÁOyáÈ~Ú HõáêÊÅ∞ ã¨=∞iÊã¨∞<Î åfl~°∞. JÖÏ ™êy ™êy P Jâ◊fiO XHõ nfiáêxH˜ Jxfl „|Ç¨‡O_®Å‰õÄ P=Å J#O`«=ÚY∞_≥#·
KÕiOk. JHõ¯_À =∞Ç¨Ïi¬ =∞Ç¨`Õ[ã¨∞û`À "≥eyáÈ`«∞<åfl_»∞. PÜ«∞# ¿Ñ~°∞
„Ñ¨ÑO¨ K«=∞#QÍ ZO`«?
„|Ç¨Ï‡ QÀK«iOKå_»∞. J`«_Õ ã¨~fi° qâ◊fi"åºÑ¨Hõ Ñ¨~=° ∞
(|Hõ) ^•Å∞ƒùº_»∞. Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞. PÜ«∞<˘Hõ¯_Õ U JÇ¨ÏOHÍ~°=¸ ÖË‰Ωõ O_® HÍÅ"Õ∞áê\˜k?
NHõ$+¨‚ Ñ¨~=° ∂`«‡#∞ K«∂ã≤ "≥O@<Õ PÜ«∞# „Ñ¨}q∞e¡ ''"åã¨∞^Õ"å! ##∞fl =∞=∞‡efl Juq#Ü«∞OQÍ, ™ê^Œ~°OQÍ Q“~°qOz J#O`« HÍÅOÖ’,
J#∞„QÆÇÏ≤ OK«_®xH˜ qKÕÛâß"å?—— JO@∂ P#O^ŒÉiíè `«∞_»Ü∂« º_»∞. P^ŒiOKå_»∞. Jã¨Ö#·ˇ L#fl`«∞_»∞ x`«º=¸ JÇ¨ÏO J#O`« ^ÕâO◊ Ö’
=∂@Å ãÖ^Œ~ƒ° Où Ö’ P =∞Ç¨Ïi¬ z~°Orq Jx `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl J~°∞#˚ ∞_»∞ – HÍ~° ~°ÇÏ≤ `«∞_»∞. Z=Ô~O`«\ ˜"å~À
''=∞Ç¨`å‡! g∞ =Ü«∞ÃãûO`«?—— Jx J_çQÍ_»∞. ^•xHÍ =∞Ç¨Ïi¬ #qfi – ''J~°∞<˚ å! =∂‰õΩ QÀK«iOz# P J#O`«∞_»∞ N =∞Ç¨
<Õ#∞ Ñ¨Ù\ì̃# `«~∞° "å`« WÑ¨Ê\˜=~°‰Ωõ ZO^Œ~À |∞∞+¨µÅ∞ `«~e° áÈÜ«∂~°∞. <å‰õΩ q+¨µ=‚ Ù. PÜ«∞# ^Œ~≈° #O`À =∂ JÇ¨ÏOHÍ~åÅhfl =∞#‰õΩ `≥Å∞™ê?
TÇ¨Ï `≥eã≤ WÑ¨Ê\˜H˜ W~°"·≥ „|Ç¨Ï‡Å∞ "≥o§áÈÜ«∂~°∞. `˘ÅyáÈÜ«∂~Ú.
D J#O`« qâ◊fiOÖ’ Z<Àfl „|Ç¨‡O_®Å∞<åfl~Ú. ZO^Œ~À „|Ç¨Ï‡Å∞<åfl~°∞. JÑ¨Ê\˜#∞Oz <Õ#∞ P Ñ¨~O° *’ºu<Õ ^è•ºxã¨∂Î
XHõ „|Ç¨Ï‡ HõÅÊOÖ’ <Õ#∞ WHõ¯_» `«Ñã¨ ∞¨ ûÖ’ LO_»QÍ, D „|Ç¨‡O_®xH˜ K≥Ok# `«áÈr=#O ™êyã¨∞Î<åfl#∞. WÑ¨C_»∞ P Ñ¨~°=∂
K«`∞« ~°∞‡Y „|Ç¨Ï‡ „Ñ¨`º« Hõ"∆ ∞≥ ÿ – 'h `«Ñã¨ ∞¨ û‰õΩ ãÖ`À+≤OKå#∞. hˆHO =~°O `«∞‡_»∞ NHõ$+¨µ_‚ ·≥ <å =ÚO^Œ∞ „Ñ¨`º« Hõ=∆ ∞Ü«∂º_»∞——
HÍ"åÖ’ HÀ~°∞— H˘=∞‡<åfl_»∞. ^•xH˜ <Õ#∞ #qfi '<åˆHg∞ J=ã¨~O° ÖË^∞Œ . #∞=Ùfi Jx q=iOKå_»∞.
<åˆHq∞™êÎ=Ù?— J<åfl#∞. ^•x`À J`«_Hç ˜ HÀÑÖ =zÛOk. D J#∞Éè=í O`À J~°∞#˚ ∞_»∞ ''™êfig∞! NHõ$ëê‚!
332 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 333
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
<å JÇ¨ÏOHÍ~°O `˘ÅyOK«_®xˆH #∞qfiHõ¯_»‰õΩ fã¨∞‰õΩ=KåÛ"å. ~å*ÏºÅ#∞
[~Úã¨∞<Î åfl=∞h, K«„Hõ=~°∞ÅÎ =∞h, ã¨~åfikè‰Ωõ Å=∞h QÆifiOKÕ JÇ¨ÏOÉèÏ=O `«Ö`ˇ ∞« Î
=∞Ç¨QÆ}ÑüO =∞#™êã¨‡~åq∞
`«∞#fl ãÖ^Œ~ƒ° Où Ö’ =∞=∞‡efl ãÖã¨¯iã¨∞<Î åfl=Ù.
WÑ¨C_ô =∞Ç¨Ïi¬ ãÖ^Œ~≈° #O`À ^è#Œ ∞ºÅ=∞Ü«∂ºO. Hõ~=Î° º x~°fiÇ¨Ï}"Õ∞ `«ÑÊ¨ , ? =∞Ç¨QÆ}Ñü #=~å„`«∞Å Ñ¨~fi° q∞k. #=ãÖYº
'#Éè∂í `À #Éèqí +¨ºu— ÖÏO\˜ JÇ¨ÏOÉèÏ= ÉèÏ=#Å∞ Ñ¨xH˜~å=x „Ñ¨`º« H∆À^• Ñ¨Ó~°`‚ fi« ãÖHˆ `«O QÆ#∞Hõ, XHõ ^Õ=`åâ◊HxÎ˜ Ñ¨Ó~°O‚ QÍ
Ç¨Ï~°}`À `≥eÜ«∞*Ëâß=Ù. F w`åKå~åº! Ü≥∂wâ◊fi~å! #"≥∂#=∞ó—— Jx =Ú‰õΩO „QÆÇÏ≤ OKÕO^Œ∞Hˆ D `˘q∞‡k<åà◊¡ L`«û"åÅ∞.
^Œ∞x K«~} ° ÏÅÃÑ· "åeáÈÜ«∂_»∞. q<åÜ«∞‰õΩxQÍ, QÆ}ÑüQÍ, UHõÔŒ `«∞xQÍ, =„Hõ
D Ñ¶∞¨ @ìO ^•fi~å =∞# ^Õâ◊ HÍÅ Ñï^è∞Œ Å#∞ Ju„Hõq∞Oz J<ÕHõ J^Œ∞ƒù`åÅ∞ `«∞O_»∞xQÍ Ñ¨Å∞ <å=∂Å`À Ñ¨Ó[ÅO^Õ QÆ*Ï# J#∞‰õÄÅ`« –
<åflÜ«∞x =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ =∞#‰õΩ É’kèOKå~°∞. #∞_»∞ PÉÏÅ QÀáêÖÏxH© P^Œ~á° ê„`«∞_»∞.
qÑ¶∞¨ fl ãÖÇ¨~åxH˜ J=`«iOz# Ñ¨~„° |Ç¨Ï‡ÜÕ∞ „Ñü‰õÄÅ`«
QÆ}Ñü. ã¨$+≤Hì ˜ Ñ¨Ó~°fi"Õ∞ „|Ç¨Ï‡‰õΩ qÑ¶∂¨ flÅ∞ Hõey J<Õq HÍÅ ÅHõ} ∆ ÏÅ∞.
#Ñ¨C_»∞, „|Ç¨Ï‡ FOHÍ~° ^è•º#O KÕÜ∞« QÍ, P FOHÍ
~°"∞Õ =„Hõ`∞« O_» ã¨fi~°∂ÑÖQÍ ™êH∆Í`«¯iOz qÑ¶∂¨ fl
„Ñü‰õÄÅ`«#∞
`˘ÅyOz J#∞‰õÄÅ`«#∞
Å#∞ `˘ÅyOzOk. P „Ñ¨}=`Õ["Õ∞, J@∞ `«~∞°
HõeyOKÕ
"å`« áê~°fifÑ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞Å Ñ¨Ù„`«∞xQÍ Pq~°ƒù
qOzOk. t=â◊‰Ωõ ÅÎ ã¨"∞≥ Hÿ ºõ `«`Î« fiO, „Ñ¨H$õ f Ñ¨Ù~°∞ HÍÅ~°∂Ñ¨
+¨µÅ UHõ`fi« O q<åÜ«∞Hõ=¸iÎÖ’ ^Àº`«HOõ . â◊s~°O Dâ◊fi~° K≥`· #« º"Õ∞
`«e¡ ã¨=∞‰õÄiÛ#k, QÆ[t~°ã∞¨ û `«O„_ç J=∞iÛ#k. q¿Ñ¶∞flâ◊fi~°∞_»∞.
WÖÏ D Ô~O_çO\˜ ‰õÄ~°∞Ê t=â◊HÍÎº`«‡Hõ`«`«Î fiO.
#~°âs◊ ~°O [QÆ`∞« ‰Î Ωõ ãÖHˆ `«O, QÆ[t~°ã∞¨ û Ñ¨~"° ∞Õ
â◊fi~° `Õ[ã¨∞û‰õΩ „Ñ¨fHõ.
HõO~îÀ~°fiú O`«∞ Ñ¨~„° |Ç¨‡–HõO~îå^èãŒ ∞¨ Î [QÆ#‡Ü«∞ó
Dâ◊fi~° *Ï˝#O (t~°ã∞¨ û)`À, #_çKÕ [QÆO... D
~Ô O_»∂ HõÅã≤# qâ◊fi~°∂Ñ¨"∞Õ q<åÜ«∞Hõ ã¨fi~°∂ÑÖ.
'„Ñ¨}=ã¨fi~°∂Ñ¨ =„Hõ`∞« O_»O "å`åÑ≤ QÆ}ÑüO— Jx
=Ú`«∞™Î êfiq∞nH˜`∆ ∞« Å Hõ$u.
334 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 335
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
HÍÅ"Õ∞ qÑ¶∞¨ flO (qÑ¶∞¨ ’flÜ«∞O HÍÅó) Jx LÑ¨x+¨^fiŒ K«#O. ''J#∞‰õÄÅ`« – qâ◊fi"Õ∞ J<ÕHõ QÆ}ÏÅ`À ‰õÄ_ç# =∞Ç¨ QÆ}O.
„Ñü‰õÄÅ`«—— J<Õq HÍÅ ÅHõ} ∆ ÏÅ∞. „Ñü‰õÄÅ`«#∞ `˘ÅyOz J#∞‰õÄÅ`«#∞ qâ◊fi<åÜ«∞‰õΩ_Õ =∞Ç¨ QÆ}Ñü.
HõeyOKÕ HÍÅ~°∂Ñ¨ Dâ◊fi~° K≥`· #« º"Õ∞ q¿Ñ∞¶ flâ◊fi~°∞_»∞. =∞# â◊s~°OÖ’ ‰õÄ_® WO„kÜ«∞ QÆ}ÏÅ∞, LÑ¨
=∞Oz Ñ¨#∞Å‰õΩ qÑ¶∂¨ flÅ#∞ `˘ÅyOz, K≥_∞» Ñ¨#∞Å‰õΩ qÑ¶∂¨ flÅ#∞ HõeyOKÕ QÆ}ÏÅ∞, QÆ∞}QÆ}ÏÅ∞ Zxfl L<åfl – JO`å HõeÑ≤
qÑ¶∞¨ fl xÜ«∂=∞‰õΩ_»∞ 'q–<åÜ«∞‰õΩ_»∞—. J#∞‰õΩ#fl^•xH˜ qÑ¶∞¨ flO U~°Ê_ç#Ñ¨C_»∞, XˆH '<Õ#∞— J<Õ P`«‡K≥`· #« ºO LOk. Wk JO^ŒiÖ’
`å`å¯eHõOQÍ 'JÜ≥∂º— JxÑ≤Oz<å, J@∞ÃÑ· H˘<åflà◊‰¡ Ωõ P qÑ¶∞¨ flO "Õ∞Å∞ˆH "åºÑ≤Oz# JO`«~åºq∞ `«`Î« fi"Õ∞. D `«`Î« fi"Õ∞ =∞# Pâ◊`À
[iyO^Œx `≥eÜ«∞=K«∞Û. XHõxH˜ J#∞HÀx qÑ¶∞¨ fl"Õ∞~°Ê_ç ZHõ¯=Åã≤# |™Èû, aè#fl WO„kÜ«∂Å‰õΩ '<Õ#∞— J<Õ SHõº`«xzÛ Páê^Œ „áêÑÖzHõ ã¨∞MÏÅ#∞
„>ˇ~Ú<À, q=∂#"≥∂ `«ÑÊ≤ áÈ=K«∞Û. `«~∞° "å`« P "åÇ¨Ï<åxH˜ „Ñ¨=∂^ŒO [iyO =∞ãÎ̈H=õ ¸ „Ñ¨HÍt™ÈÎOk. W^Õ 'Ñü—. Z=iH© HÍ# ~å‰õΩO_®
^Œx "å~°Î `≥e¿ã,Î 'P "åÇ¨Ï<åxfl ZHõ¯‰õΩO_® PÑ≤# qÑ¶∞¨ flO =~°=∞~ÚºO^Œ—x ''JÇ¨Ï=∂`å‡ QÆ∞_®ˆHâ◊! ã¨~°fiÉèí∂`åâ◊Ü«∞ ã≤÷`«ó——
J~°=÷ ∞=Ù`«∞Ok. JÖÏ Jâ◊√ÉèÏxH˜ qÑ¶∞¨ flO HõeyOz, â◊√ÉèÏÅ‰õΩ qÑ¶∂¨ flÅ#∞ – Jx w`«Ö’ Ñ¨~=° ∂`«‡ Kå\˜# ã¨`º« =∞k. Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÖ’
`˘ÅyOKÕ ™êfiq∞ q<åÜ«∞Hõ „Ñ¨É∞íè =Ù. „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ â◊|,Ì ã¨Ê~°≈, ~°∂Ñ¨, ~°ã,¨ QÆO^è•Å#∞ J#∞Éèqí OKÕ =∞#
J^Õq^èOŒ QÍ – 'QÆ}Ñü—, 'QÆ}âË —◊ <å=∂Å∞ ‰õÄ_® ZO`À *Ï˝<åxfl U~°Ê~°K∞« W„xÌÜ∞« QÆ}ÏÅ ^•fi~å ã‘fiHõiOz, Ç¨Ï$^ŒÜ∞« =∞<Õ zxfl r= K≥`· #« ºO
`å~Ú. D „Ñ¨ÑO¨ K«=∞O`å QÆ}ÏÅ`À (ã¨=¸Ç¨Å`À) ‰õÄ_»∞‰õΩ#fl^Õ. J#O`« HõÅ∞QÆ∞Ö’ ~°ÇÏ¨ ã¨ºOQÍ J#∞Éèqí OKÕ r=Ù_Õ =¸ Ñïq∞`«"≥∞ÿ#k.
qâßfixfl K«∂¿ã,Î WO^Œ∞Ö’ Z<Àfl QÆ}ÏÅ∞! #Hõ„∆ `«Q} Æ ÏÅ∞, „QÆÇÏ¨ QÆ}ÏÅ∞, "åÜ«Ú +≤HOõ . '=Ú+π— J<Õ ^è•`«∞=Ù‰õΩ 'KÀ~°`fi« O— Jx J~°O÷ .
Ju z#flk. nxx
=ÙÅ QÆ}ÏÅ∞! „QÆÇ¨ ÅÖ’ Éè∂í q∞ XHõ\ .˜ P Éè∂í q∞Ö’ =∞m§ Z<Àfl QÆ}ÏÅ∞! Pâ◊`À „áêÑÖzHõ ã¨∞MÏÅ#∞ Z=iH© HÍ#
=$Hõ∆ QÆ}ÏÅ∞, #nQÆ}ÏÅ∞, Ñ¨~fi° `« QÆ}ÏÅ∞, Ñ¨HQ∆˜ }Æ ÏÅ∞, [O`«∞ QÆ}ÏÅ∞, =∞#∞+¨º ~å‰õΩO_® Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÖ’ J#∞ÉèíqOKÕ =∞# r= Jkè+Oª≤ z# =∞Ç¨ÏŸ#fl`«
QÆ}ÏÅ∞! JO^Œ∞Ö’ =∞m¡ =$H∆ÍÅ#∞ QÆ}¿˜ ãÎ JO^Œ∞Ö’ Z<Àfl QÆ}ÏÅ∞! =∂q∞_ç, K≥`· #« ºO Ñïq∞`«"∞≥ #ÿ k. Ju z#flk. nxx Jkè+Oª≤ JÑïq∞`« Ñ¨~=° ∂`«‡
Jâ’Hõ, =∞kÌ.... WÖÏ Z<Àfl! JO^Œ∞Ö’ =∞m¡ QÆ}ÏÅ∞! z# =∞Ç¨ÏŸ#fl`« JÑïq∞`« Ñ¨~=° ∂`«‡ K≥`· #« º"Õ∞ – K≥`· #« º"Õ∞ – =¸+≤Hõ
=∞#∞+¨µºefl K«∂¿ãÎ „ã‘Î Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ QÆ}ÏÅ∞ XHõ qÉè[í #. WOHÍ Ñ¨^=Œ ÙÅ∞, =¸+≤Hõ "åÇ¨Ï<å~°∂_è∞» _≥#· QÆ}Ñü. "åÇ¨Ï<å~°∂_è»∞_≥·#
„áêO`åÅ∞, QÆ∞}ÏÅ∞, ã¨fiÉèÏ"åÅ∞, =$`«∞ÅÎ ∞, HõàÅ◊ s`åº Z<Àfl QÆ}ÏÅ∞! WÖÏ QÆ}Ñü P~å^èŒ#Ö’ Z<≥fl<Àfl `åuÎ fiHõ
WÖÏ ã¨$+≤ì JO`å qaè#fl`«Ö!Ë W=hfl J=ã¨~"° ∞Õ ! J~Ú`Õ qaè#fl qaè<åflÅ∞QÍ =∞~å‡Å∞ ^•y L<åfl~Ú. c[O "≥ÚÅÔHuÎ Ñ¶Å¨ O
QÆ}Ñü.
L#fl D QÆ}ÏÅxflO\˜Ö’ XˆH Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~° K≥`· #« ºO LOk. J^Õ 'Dâ◊— ÖË^•, ÅaèOKÕ ^•HÍ Jxfl qÑ¶∂¨ flÅ#∞ `˘ÅyOKÕ J#∞„QÆÇÏ¨
'Ñü—. Jxfl QÆ}ÏÅÖ’#∂ Ñü XHõ_.Õ QÆ}ÏÅÖ’ Éè^Ë =Œ Ú<åfl, ÑüÖ’ ÖË^∞Œ . ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞ QÆ}<å^ä∞Œ _»∞. Jxfl QÆ}ÏÅ#∞ âßã≤OKÕ
aè#fl`«fiOÖ’ UHõ`fi« "Õ∞ QÆ}Ñü (QÆ}âË )◊ `«`fi« O. ^Õ=`å QÆ}ÏÅÖ’, =∞O„`« "å_»∞ Hõ#∞Hõ, DÜ«∞##∞ P~åkèOKÕ"åiH˜ Jxfl\Ï
QÆ}ÏÅÖ’ ‰õÄ_® „Ñ¨É∞íè =Ù J`«_.Õ 'UHõO ã¨`—ü , 'UHõO Ñ¨~„° |Ç¨Ï‡—, 'UHõO ^≥=· `«O— J#∞‰õÄÅ"Õ∞.
– Jx "Õ^•O`«O „Ñ¨=zOz#@∞¡QÍ Jxfl\Ï "åºÑ≤Oz# UHõ K≥`· #« º"Õ∞ QÆ}âË √◊ _»∞.
336 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 337
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Wk Ñ¨~O° Ñ¨~.° .. ^•OÑ¨`åºxH˜ k=º`«fi ™ê÷~ÚxzÛ# ãÖã¨¯ $u

Ö’x B#fl`«ºq∞k. ^•OÑ¨`º« O ^•fi~å ^≥=· `åfixfl
á⁄O^Œ=K«Ûx Kå\˜# q*Ï˝#q∞k.
^Õ=`å Ñ¨Ó[Å∞QÍh, U â◊√ÉèHí Í~åºÅ∞QÍh [i¿Ñ@Ñ¨C_»∞ ^Õ=`«Åh, |∞∞+¨µ „ã‘Î Ñ¨Ù~°∞+¨µ#‰õΩ â◊HÎ̃ ™ê÷#=∞h, „uHõ~}° ÏÅ#∞
Åh, =∞Ç¨`«∞‡Åh ã¨‡iOK«_O» ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O. „¿Ñˆ~Ñ≤OKÕ |Å=∞x Kå@∞`«∂, „Ñü "åHõºOÖ’ „ã‘Î Ñ¨Ù~°∞+¨µ#‰õΩ
=ÚO^Œ∞QÍ qÑ¶∞¨ fl<åâ◊<å~°O÷ 'N QÆ}âË ßÜ«∞ #=∞ó— Jx `«ÅOK«∞‰õΩ<åflHõ – Ñ¨Ù~°∞+¨ ã¨fi~°∂áêxH˜ =ÚO^Œ∞ „ã‘Î <å=∂<Õfl „Ñ¨™êÎqO
â◊HÎ̃ ™ê÷#=∞h,
#Å∞QÆ∞~°∞ ^Õ=`å ^ŒOÑ¨`∞« Åh, XHõ |∞∞+≤ ^ŒOÑ¨`∞« Åh, XHõ P^Œ~≈° ^ŒOÑ¨`∞« Åh Kå~°∞. Ñ¨~°ã¨Ê~° ã¨Ç¨ÏHÍ~°"Õ∞ ^•OÑ¨`«º ÅHõ∆}O.
ã¨‡i™êÎ~°∞. k=º`«fi ™ê÷~ÚÖ’#∞#fl D ^•OÑ¨`«º ^èŒ~å‡xfl „uHõ~} ° ÏÅ#∞ „¿Ñ~ˆ Ñ≤OKÕ
'N L=∂ =∞¿ÇÏâ◊fi~åÉèÏºO #=∞ó – N ÅH©∆ ‡ <å~åÜ«∞}ÏÉèÏºO #=∞ó – N „Ñ¨ÑO¨ KåxH˜ JOkOKÕ q*Ï˝x |∞∞+≤. |Å=∞x Kå@∞`«∂,
"å}© Ç≤Ï~°}ºQÆ~åƒùÉÏè ºO #=∞ó – N â◊pÑ¨Ù~°O^Œ~åÉèÏºO #=∞ó – N J~°∞O^èfŒ |∞∞+¨µÅ ^•fi~å<Õ XHõ k=º ^èŒ~°‡O, Dâ◊fi~° „Ñü "åHõºOÖ’ Ñ¨Ù~°∞+¨
=ã≤ëêªÉèÏºO #=∞ó – N ã‘`å~å=∂ÉèÏºO #=∞ó – ã¨ˆ~fiÉè’º =∞Ç¨[<ÕÉè’º „¿Ñ~°}`À „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ „Ñ¨"âÕ Ã◊ Ñ@ì|_»∞`«∞Ok. P ã¨fi~°∂áêxH˜ =ÚO^Œ∞
#=∞ó—. |∞∞+¨µÖˇO^Œ~Ô O^Œ~À. JO^Œi |∞∞+¨µÅ‰õΩ Pk |∞∞+≤
– Wn =∞#O ã¨‡iOKÕ =∞O„`« ã¨^$Œ â◊ "åHÍºÅ∞. =ã≤+µ¨ _ª ∞» . J`«x ^è~Œ ‡° Ñüfl J~°∞O^èuŒ .
„ã‘Î <å=∂<Õfl
D "åHõºÑ¨~O° Ñ¨~O° Ö’ J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ PO`«~º° O LOk. g~°∞ |∞∞+≤ ^ŒOÑ¨`∞« Å∞. gi ^•fi~å ^•OÑ¨`º« „Ñ¨™êÎqOKå~°∞. Ñ¨~°ã¨Ê~°
"≥Ú^Œ\ Q˜ Í „u=¸~°∞ÅÎ h "åi â◊‰Ωõ bÎ fl ã¨‡iOKå~°∞. D qâßfixˆH P^è•~°"∞≥ #ÿ ^è~Œ ‡° O PK«~}° Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ LÑ¨^tÕ OÑ¨|_ç, =∞x+≤x ã¨Ç¨ÏHÍ~°"Õ∞ ^•OÑ¨`«º
"å~°∞, ã¨$+≤ì ã≤u÷ ÅÜ«∞HÍ~°‰Ωõ Å∞. x*ÏxH˜ D =¸_»∞ Ñ¨#∞ÅHÀãÖ =¸_≥#· Ñ¨â√◊ „áêÜ«∞OQÍ HÍHõ L`«=Î ∂^Œ~≈° O`À xeÑ≤Ok. ÅHõ}∆ O. k=º`«fi
XˆH Dâ◊fi~°∞_»∞ J`«_∞» . ^•xx „QÆÇÏ≤ OK«_®xˆH "≥Ú^Œ\ ˜ =¸_»∞ "åHÍºÅ∞. XHõ¯ "åix `«ÅK«∞‰õΩO>Ë |∞∞+¨µÅO^Œih `«Åz#>Ë.¡
™ê÷~ÚÖ’#∞#fl D
=∞¿ÇÏâ◊fi~°∞xH˜ â◊s~°=∞O^Œ∞ (HÍÜ«∞=∞O^Œ∞) â◊H˜Î LOk. <å~åÜ«∞}∞xH˜ P k=º^•OÑ¨`åºhfl, |∞∞+¨µÅ ^è~Œ å‡xfl K«H¯õ QÍ
Ç¨Ï$^ŒÜ∞« =∞O^Œ∞, „|Ç¨Ï‡‰õΩ "å‰õΩ¯#O^Œ∞ â◊HÎ̃ L#flk. PK«iOz, J@∞ k=º`åfixH©, W@∞ =∂#=`åfixH© ^•OÑ¨`«º ^èŒ~å‡xfl
JO>Ë XˆH Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞#‰õΩ L#fl „uHõ~} ° â◊‰Ωõ ÖÎ Ë (=∞<À"åHÍ¯Ü«∞ Hõ~‡° ÖË) ã¨=∞#fiÜ«∞OQÍ, P^Œ~°≈OQÍ xÅz# Ñ¨~°"≥∂#fl „Ñ¨ÑO¨ KåxH˜ JOkOKÕ
Ñ¨~åâ◊H.Î̃ XˆH Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞_»∞ (Ñ¨~=° ∞ Ñ¨Ù~°∞+¨µ_»∞) =¸_»∞ =¸~°∞ÖÎ #·ˇ Ñ¨C_»∞, `å^Œ~≈° ^ŒOÑ¨`∞« Å∞ N ã‘`å~å=ÚÅ∞. q*Ï˝x |∞∞+≤.
XˆH Ñ¨~åâ◊HÎ̃ J`«x „uHõ~} ° â◊‰Ωõ ÅÎ ∞QÍ =ºHõ=Î ∞~ÚºOk. 'ã¨∂~°∞º#‰õΩ "≥Å∞QÆ∞ÖÏ ã‘`« <å‰õΩ J##º— Jx
D „u=¸~°∞ÅÎ ^•fi~å P[˝#∞, â◊HhÎ̃ ãÖáêkOK«∞‰õΩ#fl WO„^Œ∞_»∞ â◊p Kå\˜# N~å=∞K«„#∞Ìx ã‘`åã¨ÇÏ≤ `«∞xQÍ ã¨‡i™êÎO.
ã¨Ç¨ÏHÍ~°O`À =ÚÖ’¡HÍÅ#∞ áêeã¨∞Î<åfl_»∞. JO>Ë ^•OÑ¨`«º^èŒ~°‡O =∂#= J@∞ÃÑ· – ^•OÑ¨`º« ^è~Œ å‡xfl P^è•~°O KÕã∞¨ ‰õΩ#fl
HõeÊ`«O HÍ^Œh, qâ◊fiOÖ’<Õ ^•y# „Ñ¨H$õ f Ñ¨Ù~°∞ëê`«‡Hõ â◊HHÎ̃ ˜ ãÖHˆ `«=∞h nx ‰õΩ@∞O| =º=ã¨,÷ ^•xx Pã¨~åQÍ =i÷e#¡ ™ê=∂
`å`«Ê~°ºO. lHõ =º=ã¨÷ D Éè=í º^ÕâÑ◊ Ù¨ „Ñ¨`ºÕ Hõ ^è•i‡Hõ`.«
338 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 339
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
W^Õ '„Ñ¨=$uÎ ^è~Œ ‡° O—. „Ñ¨`º« Hõ∆ ^≥"· åxH˜ „Ñ¨}Ï=∂Å∞
=ºHÎ̃ ^è~Œ ‡° , ‰õΩ@∞O| ^è~Œ ‡° , ™ê=∂lHõ ^è~Œ å‡Å#∞ xëêÊÑÖQÍ, âßâ◊fi`« Hˆ =∆ ∞O
HÀãÖ J#∞ãïOz#"å~°∞ '=∞Ç¨[#∞Å∞—. "åih `«ÅOK«∞HÀ"åe.
„Ñ¨=$uÎ ^è~Œ å‡xfl P„â◊~ÚOz# (QÆ$Ç¨Ïã¨∞ÅÎ ∞) =∂#=ÙÅO^Œ~∂° D ^•OÑ¨`º« HõO\˜H˜ HõxÑ≤ã∞¨ #Î fl =∞Ç¨[ÖÏÅ #∞Oz ÑÖ@#∞
^è~Œ ‡° Ñ¨~O° Ñ¨~#° ∞ x`«ºO ã¨‡iOKåÅh, `«^•fi~å D ^è~Œ ‡° ã¨fi~°∂áêxfl J=QÍÇ¨Ï# ZÖÏ ÑÖ_çOK«_»"≥∂ `≥Å∞ã¨∞H˘#_»O, XHõ z#fl „|Ç¨Ï‡ q+¨µ‚
KÕã¨∞HÀ"åÅh, =∞# „áêp#∞Å∞ D J#∞ëêª<åxfl x`«º <≥·q∞uÎHõ Hõ~°‡ÅÖ’ =$Hõ=∆ ¸ÅO #∞Oz B+¨^•è xfl ZÖÏ L`«ÊuÎ KÕÜ∞«
„Ñ¨"Õâ◊ÃÑ\Ïì~°∞. _»"∂≥ „QÆÇÏ≤ OK«_O» ... q*Ï˝#O. t"å`«‡‰õΩxQÍ ÉèÏqOKÕ
JÖÏˆQ „Ñ¨H$õ u â◊HÖÎ˜ ’ „áê}=O`«"∞≥ #ÿ XHõ K≥`· #« º ã¨∂~°∞º_Õ J#fl„Ñ¨^•`«.
ã¨∂ÊùiÎh, ^≥·gÜ«∞ „Ñ¨HÍâßhfl QÆ∞iÎOz, ^•xx HÍãÎ̈ PÖ’z¿ãÎ D
ã¨ÊOkOÑ¨*¿Ë ã q*Ï˝#O XHõ\ ˜ LOk. J^Õ ^Õ=`å q+¨Ü«∞O ã¨Ê+ì̈=∞=Ù`«∞Ok.

q*Ï˝#O. Éè∫uHõ`« Ñïkèx ^•\˜# ã¨∂Hõ∆ ‡ *Ï˝#=∞k.
D ™œ~°âH◊ xÎ̃
P *Ï˝#O =iúe#¡ „áêp# ÉèÏ~°fÜ«∞ =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞
™œ~°âH◊ ÖÎ˜ ’ ^•y# ^≥g· K≥`· <« åºxfl ZÖÏ „QÆÇÏ≤ OKåÖ’ qxÜ≥∂yOK«∞H˘<Õ Éè∫uHõ
qq^èŒ Ñ¨^`úŒ ∞« Ö’¡ É’kèOKå~°∞. q*Ï˝# Ñ¨^Œú`«∞Å`Àáê@∞,
ã¨∂~°∞ºx #∞Oz „áê}â◊HhÎ̃ , ÑÖK«É∂íè `« „Ñ¨H$õ JO^Œ∞Ö’x ^≥·gÜ«∞
uh D Éè∂í q∞ÃÑ#· ∞#fl „Ñü J}∞=Ó á⁄O^Œ∞`ÀOk. P`«‡#∞ *ÏQÆ$`«O KÕã∞¨ H˘x
ÉèÏ~°fÜ«∞ "Õ^Œ – Ñ¨Ù~å}ÏÅhfl D ã¨∂~°ºâ◊HÖÎ˜ ’x
Ñ¨Å∞ q^è•Å#∞ Ñ¨Å∞ ^Õ=`«Å∞QÍ ãÖÉèÏqOKå~Ú. P^è•ºu‡Hõ â◊HxÎ̃
ã¨∂~°∞º_»∞ =~°‚ (~°OQÆ∞Å) HÍ~°‰Ωõ _»h, â◊|HÌ Í~°‰Ωõ JO^Œ∞H˘<Õ ã¨∂Hõ∆ ‡*Ï˝#
_»h Ñ¨Å∞ =∞O„`åÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. XˆH ã¨∂~°º ãÖÑüxÎ ã¨<å`«# ^è~Œ ‡° O
HÍOu U_»∞ ~°OQÆ∞Å∞QÍ qâı+¡ `≤ =« ∞=Ù`«∞O^Œx "ÕÔŒ „É’kè™ÈÎOk.
ã¨Ê+Öì QÍ K≥|∞`ÀOk.
'Jâ◊√"åºáœÎ— J<Õ ^è•`«∞=Ù #∞Oz 'Jâ◊fi— J<Õ
â◊|OÌ Ñ¨Ù\Õì k. `˘O^Œ~Q° Í „Ñ¨ãi¨ Oz („Ñ¨Ü∂« }Õz)
"åºÑ≤OKÕ ÅHõ} ∆ O QÆÅ ^•xx 'Jâ◊fi— JO\Ï~°∞. P
ÅHõ}∆ OQÆÅ Q˘Ñ¨Ê â◊HÎ̃ HÍOu. P UHõHÍOu U_»∞
340 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 341
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
~°OQÆ∞Å H˜~} ° ÏÅ∞ HÍ=_®<Õfl ã¨áêÎâfi◊ ~°ÔŒä QÍ =i‚OKå~°∞. náê~å^è#Œ =O\˜q HÍOu P~å^è#Œ ‰õΩ ãÖHˆ `åÅ∞.
L+¨`‚ ,« nÑ≤,Î =~°¬O, l_»∞`¤ #« O – W=hfl ã¨∂~°ºH˜~} ° ÏÅÖ’x â◊‰Ωõ ÅÎ ∞. g\˜H˜ '^Õ=`«— JO>Ë '„Ñ¨HÍâ◊ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞— Jx J~°÷O.
Ñ¨Å∞~°HÍÅ ¿Ñ~°∞¡ L<åfl~Ú. l_»∞¤ HõeyOKÕ ÅHõ} ∆ O ã¨∂~°∞ºxÖ’ LOk Hõ#∞Hõ<Õ ã¨∂~°∞ºx „Ñ¨HÍâßÖË ^Õ=`«Å∞. ã¨∂~°ºâ◊ÉÏÌxH˜ '„¿Ñ~°
'q∞„`«— Jh, =~°¬HÍ~°Hõ ÅHõ} ∆ O '=~°∞}— Jh, áÈ+≤OKÕ ÅHõ} ∆ Ïxfl 'Ñ¨Óëê— Jh, ‰õΩ_»∞—, 'ã¨$+≤Hì ~õ —Î° Jx J~å÷Å∞. 'Pk`«∞º_»∞— JO>Ë "≥Å∞QÆ∞#∞
„Ñ¨HÍâ◊ ÅHõ} ∆ Ïxfl 'ÉèQí —Æ Jh Ñ¨Å∞ ¿Ñ~°∞.¡ 'KèkÕ OÑ¨|_»x `Õ[ó ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞— Jx ÉèÏ=O. ~°q, P~åkèOKÕ D ^ÕâO◊
U_»∞ H˜~} ° ÏÅ HÍO`«∞ÅÖ’ WOHÍ ÖˇH¯õ ÖË#xfl =~å‚Å∞ L^Œƒqù ™êÎÜ∞« x 'z„`«O J~°¯, W„#Ì, <å~åÜ«∞}, hÅÖ’Ç≤Ï`«.. D ¿Ñ~°h¡ fl ã¨∂~åºyfl ãÖHˆ `«OQÍ<Õ
^Õ"å<åO— JO@∂ "ÕÔŒ =i‚OzOk. ã¨∂~°∞ºx"Õ.
'Ü«∞*Ï˝hfl—, Láêã¨##∞
WÖÏO\˜ ã¨∂~°∞ºÅ∞ ZO^Œ~À *’ºu~°‡O_»ÖÏÅÖ’ L<åfl, „Ñü ã¨∂~°∞ºxÖ’#∂ pHõ\ H˜ ˜ ãÖHˆ `«"∞≥ #ÿ J*Ï˝<åhfl, Jã¨`åº^Œ∞bfl
Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞x â◊Hˆ Î LO@∞Ok Hõ#∞Hõ – =∞# ™œ~°‰Ωõ @∞O|OÖ’x ã¨∂~°∞º_ç<Õ ~åHõã∆ ∞¨ Å∞QÍ ¿Ñ~˘¯x "å\˜x KèkÕ OKÕ 'Pk`«∞ºÅ∞— É’kèOzOk. náê~å^è#Œ
=∞#O ÉèQí =Æ O`«∞xQÍ P~åkè™êÎO. =∞#O^ŒiH© „áê}Ïxfl „Ñ¨^•#O KÕ¿ã ã¨∂~°∞ºx (^Õ=`«Å∞) HÍOuâ◊‰Ωõ ÅÎ ∞QÍ =i‚`=« ∞Ü«∂º~°∞. =O\˜q HÍOu P~å^è#Œ ‰õΩ
'„áê}~°ÇÏ≤ `«"∞≥ #ÿ JyflQÆ∞O_»O—QÍ ÉèÏqOK«_O» =¸~°`ö fi« O. [QÆ`∞« #Î ∞ "Õ∞ÖÁ¯e¿Ñ ã¨∂~°∞º_»∞ =∞#efl QÆ=∞xã¨∞Î ãÖHˆ `åÅ∞. '^Õ=`«— JO>Ë
„Ñü „QÆÇ¨ hfl `«# PHõ~¬° }â◊H`Î̃ À `«y# HõH∆õ ºÖ’ #∞Oz #_»∞Ñ¨Ù`«∞#flÑ¨C_»∞, <åfl_»h, PÜ«∞# Ñ¨~=° ∂`«‡ Jh #=∞‡Hõ=Ú#fl"å_»∞ '„Ñ¨HÍâ◊ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞— Jx
P 'Hõ~¬° }â◊H—Î̃ x 'Hõ$+¨—‚ J<åfl~°∞. ( P Hõ$¿+#‚ ~°[™ê=~°=Î ∂<À... J<Õ =∞O„`«O `«ÑC¨ KÕÜ∞« ÖË_∞» . ã¨∂~°ºâ◊HxÎ˜ |∞∞`«∞=ÙÅ QÆ=∞<åÅ‰õΩ
nxH˜ P^è•~°O.) P "≥Å∞QÆ∞Å ^•fi~å ™œ~°âH◊ Î̃ ã¨~fi° „`å "åºÑ≤™ÈÎOk Hõ#∞Hõ – J#∞QÆ∞}OQÍ „QÆÇÏ≤ OKÕ Ñ¨^`úŒ ∞« ÖË D ^ÕâO◊ Ö’ qq^èŒ
J~°÷O. ã¨∂~°∞ºx „Ñ¨HÍâßÖË
"åºÑ¨Hõ ^è~Œ ‡° OKÕ`« J`«_Õ 'q+¨µ=‚ Ù—, `«# f„= „Ñ¨HÍâ◊O`À `«ÑO≤ Ñ¨*¿Ë ã '~°∞„^Œ∞_»∞— ÑÖ_»∞QÆÅ∞QÍ U~°Ê_®¤~Ú. ^Õ=`«Å∞.
J`«_.Õ Ö’HÍxˆH â◊√ÉèOí Hõ~∞° _»∞ Hõ#∞Hõ 't=Ù_»∞—. â◊s~åxH˜ P`«‡ ZÖÏQÀ, [QÆ`«∞Î‰õΩ ã¨∂~°∞º_»∞ ã¨∂~°ºâ◊ÉÏÌxH˜ '„¿Ñ~°‰õΩ_»∞—,
Pk`«º Ç¨Ï$^ŒÜ∞« O ã¨∂~°∞ºx 'ã¨~fi° ^Õ=`å`«‡‰õΩ_»∞— Jx =i‚OzOk. HÍÅHõ~,Î° JÖÏQÆ – Jx K≥|∞`«∂ 'ã¨∂~°º P`å‡ [QÆ`ó« — Jx 'ã¨$+≤ìHõ~°Î— Jx J~å÷Å∞.
|∞∞`«∞Hõ~,Î° Hõ~‡° ™êH˜,∆ â◊|=Ì ∞Ü«Ú_»∞ – =O\˜ qâı+} ¨ ÏÅ#∞ Ñïje¿ãÎ „áêp# 'qâßfi`«‡QÍ— Pk`«∞ºx Jaè=i‚OKå~°∞.
'Pk`«∞º_»∞— JO>Ë
|∞∞+¨µÅ∞ ã¨∂~°∞ºx ZO`« J^èºŒ Ü«∞#O KÕâß~À `≥Å∞ã¨∞OÎ k. ã¨∂~Àº^ŒÜ∂« `«∂Ê~°fi"Õ∞ x„^ŒÖzË Wà◊¥,¡ Xà◊¥¡
„|Ç¨Ï‡ q+¨µ‚ t"å`«‡‰õΩxQÍ ÉèÏqOKÕ ã¨∂~°∞º_Õ J#fl„Ñ¨^•`«. HÍãÎ̈ PÖ’z¿ãÎ â◊√„ÉèÑí ~¨ z° L^ŒÜ∞« ÉèÏ#∞x ™êfiQÆuOKÕ ãÖã¨¯ $u 'KèkÕ OÑ¨|_»x `Õ[ó
D q+¨Ü∞« O ã¨Ê+¨=ì ∞=Ù`«∞Ok. =∞#k. ÉÏÅÉèÏ#∞xH˜ JO[eOz, J~°…ºq∞KÕÛ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞—
D ™œ~°âH◊ xÎ˜ qxÜ≥∂yOK«∞H˘<Õ Éè∫uHõ q*Ï˝# Ñ¨^`úŒ ∞« Å`Àáê@∞, JO^Œ∞Ö’x ãÖ^èÀºáêã¨##∞ HÍã¨Î ÑïjeOz<å – HÍOux Jx ÉèÏ=O.
^≥g· Ü«∞ P`«‡#∞ *ÏQÆ$`«O KÕã∞¨ H˘x P^è•ºu‡Hõ â◊HxÎ̃ JO^Œ∞H˘<Õ ã¨∂Hõ∆ ‡*Ï˝# P~åkèOKÕ 'ÉèÏ—~°`∞« Å Éè=í º =ºHÎ̃`åfixH˜ *’Ç¨~°∞
ãÖÑüxÎ ã¨<å`«# ^è~Œ ‡° O „É’kè™ÈÎOk. ÅiÊ™êÎO.
Jk =∞`åf`«"∞≥ #ÿ ã¨`º« ^Œ~≈° #O. D ^ÕâÑ◊ Ù¨ „áêp# ãÖã¨¯ $u. "≥Å∞QÆ∞#∞ ã¨∂~°∞ºx <å~åÜ«∞}∞xQÍ P~åkèã∂¨ Î – ''^èºÕ Ü«∞ó
P~åkèOKÕ D ^ÕâO◊ ã¨∂~åºyfl ãÖHˆ `«OQÍ<Õ 'Ü«∞*Ï˝hfl—, Láêã¨##∞ É’kèOzOk. ã¨^• ã¨q`«$ =∞O_»Å =∞^èºŒ =sÎ—— Jx #=∞ã¨¯i™êÎO.
342 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 343
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
P ã¨∂~°∞ºx 'J~°∞}—HÍO`«∞ÅÖ’ 'Hõ~∞° }—#∞ ^Œi≈Oz J~°∞}ÏOaHõ 'Åe`«—QÍ N „uÑ¨Ù~°ã∞¨ O^Œi
Láêã≤™êÎO.
ÉÏQÍ Ñïje¿ãÎ =∞# ^Õ=`«ÅO^Œ~∂° ã¨∂~°º ã¨fi~°∂áêÅ∞.
Pk`«º =∞O_»ÅOÖ’ `«# W+¨ì^≥·"åxfl P~åkèOz`Õ "≥∂Hõ∆O Åaèã¨∞ÎO^Œx ^≥·g „Ñ¨=$`«∞ÅÎ hfl HõÅã≤ JYO_» qâ◊fi"åºÑ¨Hõ Éˇ·\Ï, Ö’Ñ¨ÖÏ
Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. K≥`· #« ºâ◊HxÎ̃ *ÏQÆ$`«O KÕã,≤ Ö’Hõ Ç≤ÏO™êHÍ~°HÍÖˇ#· L#fl „Ñ¨ÑO¨ K«=∞O`å
^Õ=`«Å <å=∂Åh, ~°∂áêÅ qâıëêÅh, ã¨∂~°º<å=∂Åh x^•#OQÍ ~åHõ∆ã¨â◊‰õΩÎefl #tOÑ¨*Ë¿ã q[Ü«∞"Õ∞ x["≥∞ÿ# =¸_çO\˜`À ‰õÄ_ç#^Õ.
Ñïje¿ãÎ JÑ¨Ó~°fi ™œ~°q*Ï˝#O Éˇ@ · Ñ¨_∞» `«∞Ok. q[Ü«∞O. =∞# K«∞@∂ì L#fl [QÆ`∞« ÖÎ ’ P q[Ü«∞O
Ü«Ú^ŒÉú ∂íè q∞Ö’ JQÆã∞¨ ºÎ x ^•fi~å N~å=Ú_»∞ Pk`«º Ç¨Ï$^ŒÜ∂« xfl „QÆÇÏ≤ O ãÖÉèqí ¿ãÎ Ö’Hõ Hˆ =∆ ∞Hõ~O° . =ºHÎ̃Ö’ ^Œ#∞[ „Ñ¨=$uÎx D =¸_çO\˜Ö’
Kå_»∞. =∞Ç¨ÉèÏ~°Ò« Ö’ ^èÒ=Úºx P[˝"∞Õ ~°‰Ωõ ^è~Œ ‡° ~åA ã¨∂~Àºáêã¨# KÕã≤ ^≥g· „Ñ¨=$uÎ [~Ú¿ãÎ Jk =ºHÎ̃H˜ ™ê~°H÷ `õ .« D q[ "åºÑ≤Oz# ™œO^Œ~º° "Õ∞ –
J#fl=~åxfl á⁄O^•_»∞. Ü«∂xH˜ ãÖHˆ `«OQÍ [~°∞Ñ¨ÙH˘<Õ Ñ¨~fi° k#"Õ∞ 'q[Ü«∞ „uÑ¨Ù~° ã¨∞O^Œi.
„Ñ¨`«ºHõ∆ ^≥·=OQÍ QÆ∞iÎOz Éè∫uHõ P^è•ºu‡Hõ ãÖˆH`åÅ#∞ ã¨∂~°ºâ◊H˜ÎÖ’ ^Œâ◊q∞—. WO`«H© Uq∞\©
ãÖÉèÏqOz# P~°¬ q*Ï˝#O „Ñ¨ÑO¨ KåxH˜ áê~îåÅ∞ <Õ~∞° Ê`ÀOk. #=~å„`«∞Å Ñ¨Ó[ `«~"° å`« ^Œâq◊ ∞`À ÑÖ_»∞QÆÅ∞
™œO^Œ~°ºO? K≥·`«#º"Õ∞
=ÚQÆ∞™êÎ~Ú. '#=— ãÖYº Ñ¨Ó~°`‚ åfixH˜ ãÖHˆ `«O.
`˘q∞‡k Ñ¨Ó~°‚ â◊H.Î˜ #Hõ„∆ `åÅÖ’ "≥Ú^Œ\ ^˜ #·≥ 'Jâ◊fix— ™œO^Œ~°ºO.
#Hõ∆„`«O`À ‰õÄ_ç# Ñ¨Ói‚=∞ =KÕÛ =∂ãÖ 'Pjfi D K≥`· #« º=∞<Õ ™œO^Œ~º° O

Ü«Ú[— =∂ãÖ. XHõ q^èOŒ QÍ– #Hõ„∆ `«Q} Æ #`À Wk L#flÑ¨C_Õ rqÖ’ '<Õ#∞—
ãÖ=`«û~åxH˜ `˘e =∂ãÖ. D `˘q∞‡k ~ÀAÅ∞ J<Õ ã¨∞Êù~} ° , J@∞ÃÑ·
qâ◊fi K≥`· #« º â◊HxÎ̃ (Ñ¨~åâ◊HxÎ̃ – Pkâ◊HxÎ̃ ) P~å
kèOKÕ"å~°∞ Ñ¨Ó~°‚OQÍ ãÖ=`«û~å~å^èŒ# Ñ¶¨ÖÏxfl |∞kúâ◊HÎ̃, =∞#â◊≈HÎ̃,
á⁄O^Œ∞`å~°∞. Ü≥∂QÆÑ~¨ O° QÍ JO`«~∞° ‡MÏ=Ö’Hõ#"Õ∞ WO„kÜ«∞â◊HÎ̃ Ñ¨xKÕ™êÎ~Ú.
(|Ç≤Ï~°Ì$+≤ìx q_»z `«#Ö’ Ñ¨~°=∂`«‡#∞ ^è•ºxO ã¨~fi° â◊‰Ωõ ÅÎ ‰õΩ =¸ÅO
K«_O» ) ~å„u. P ™ê^è#Œ Ö’ qâ◊fi=∞O`«\Ï "åºÑ≤O D K≥`· #« º"Õ∞.
z# JYO_» â◊HxÎ˜ QÆ=∞xOK«QÅÆ ∞QÆ∞`åO. J^Õ =∞#
Ö’#∂ ãÖK«i™ÈÎO^Œx `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åflHõ– =∞#
JÇ¨ÏOHÍ~åÅ∞, ãÖ‰õΩz`« ^Œ$+¨µÅì ∂ JO`«i™êÎ~Ú.
P JÑïq∞`« â◊H<Î̃ Õ "≥+· qì̈ , [QÆ[#˚ x, N=∂`«,
344 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 345
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
^Œ∞~°,æ ÅH©∆ ‡ ã¨~ã° fi¨ f "≥Ú^ŒÖ#·ˇ qq^èŒ <å=∂Å`À ÉèÏqOK«_O» D ™ê^è#Œ Å J*Ï˝#O #t¿ã<Î Õ „uÑ¨Ù~°ã∞¨ O^Œix `≥Å∞ã¨∞HÀQÆÅO.
qâı+O¨ . =∞#Ö’x Ñïq∞`« â◊HxÎ̃ P JYO_» â◊H`Î̃ À J#∞ãÖ^è•#O KÕ¿ãÎ – D „u–Ñ¨Ù~å, D =∂@ KåÖÏ J^Œ∞ƒù`« â◊|OÌ . 'Ñ¨Ù~å—
=º+≤ì K≥`· #« ºO "åºÑÎ̈"∞≥ ÿ J#O`«"∞≥ #ÿ â◊‰Ωõ ÅÎ #∞ *ÏQÆ$`«O KÕã∞¨ ‰õΩO@∞Ok. P JO>Ë 'KÀ@∞— J<Õ HÍHõ 'Ñ¨Ó~°fi=Ú— Jx ‰õÄ_® =∞#Ö’x
â◊HxÎ̃ '„uÑ¨Ù~°ã∞¨ O^Œi— J<åfl~°∞. D <å=∞OÖ’ ZO`À "≥t· +ì̈ ºO LOk. D J~°÷O. D =¸_»∞KÀ@∞¡ (=ÚÖ’¡HÍÅ∞, =¸_»∞ Ñïq∞`« â◊HxÎ̃
„Ñ¨ÑO¨ K«=∞O`å '„uÑ¨Ù~°O—. 'Ñ¨Ù~°O— JO>Ë 'KÀ@∞— Jx J~°O÷ . D KÀ@∞ J<Õk ã≤÷`«∞Å∞, =¸_»∞ HÍÖÏÅ∞ =ÔQ·~åÅ∞) HõÅ∞QÆHõ P JYO_» â◊H`Î̃ À
^ÕâH◊ ÍÖÏ`«‡HõO. '^ÕâO◊ — (™ê÷#O) Ö’HõO. Jk HÍÖÏxH˜ x|^Œ"ú ∞≥ ÿ LO@∞Ok. 'Ñ¨Ó~°fi"Õ∞— LOk P ™œO^Œ~°ºO. =¸_çO\˜H˜
J#∞ãÖ^è•#O KÕ¿ãÎ –
Ö’HõO, HÍÅO HõeÑ≤ Ñ¨Ù~°O. Ñ¨Ó~°fi=Ú#fln, =¸_»∂ #tOz<å `å#∞ #tOK«
D qâ◊fi=∞O`å „uÑ¨Ù~°"∞Õ . =∞#=Ú#fl KÀ@∞ #_çq∞ÉèÏQÆO. ^•xH˜ ÃÑ#· xk „uÑ¨Ù~°—. Ñ¨^•~°O÷ Hõ<åfl =ÚO^Œ∞#flk P â◊H.Î̃
D =º+≤ì K≥·`«#ºO "åºÑÎ̈"≥∞ÿ
T~°fiú Ö’HÍÅ∞... HÕ^Œ J^èÀÖ’HÍÅ∞. D T~°fiú , =∞^èºŒ , J^èÀÖ’HÍÅ∞– =¸_»∞ JO^Œ∞Hˆ Jk '„uÑ¨Ù~å—, 'Ñ¨Ó~°}Ï`üÑÙ¨ ~å— – 'xO_ç J#O`«"∞≥ #ÿ â◊‰Ωõ ÅÎ #∞
Ö’HÍÅ∞. JÖÏˆQ Éè∂í `«, Éèqí +¨º`ü, =~°=Î ∂<åÅ∞. "åºÑ≤Oz# QÆ∞}ÏÅ∞ – ã¨`Î« fi #k— Jx ‰õÄ_® 'Ñ¨Ù~å— â◊ÉÏÌxH˜ J~°O÷ . *ÏQÆ$`«O KÕã∞¨ ‰õΩO@∞Ok.
~°[ãÎ̈"∂≥ QÆ∞}ÏÅ∞. [iˆQ Ñ¨#∞Å∞ – ã¨$+≤ì ã≤u÷ ÅÜ«∞Å∞. =ÚQÆ∞~æ ∞° "ÕÅ∞ÊÅ∞ – '„u— (=¸_»∞)`À ‰õÄ_ç# qâ◊fiOÖ’ 'xO_ç#k— P â◊HÎ̃x '„uÑ¨Ù~°ã¨∞O^Œi—
„|Ç¨Ï‡ q+¨µ‚ ~°∞„^Œ∞Å∞. FOHÍ~°O =¸_»∞ JOQÍÅ∞ – J, L, =∞. "Õ^•xH˜ W^Õ. =ÚO^Œ∞#fln, xO_ç#n J~Ú# P âßâ◊fi`« J<åfl~°∞. D <å=∞OÖ’
„Ñ¨^•è #OQÍ =¸_»∞ ~°HÍÅ =∞O„`åÅ∞ – |∞∞H±, Ü«∞A, ™êû=∞=ÚÅ∞. z`üâ◊H˜ÎÜÕ∞ x["≥∞ÿ# ÖÏ=}ºO. JO^Œ∞ˆH Jk ZO`À "≥t· +ì̈ ºO LOk. D
WÖÏ Jhfl '„u—Ñ¨Ù~åÖË. WHõ =∞#Ö’.... Éè∫uHõ, „áê}˜H,õ =∂#ã≤Hõ â◊‰Ωõ ÅÎ ∞ 'Åe`«—. r=~åt JO`å P â◊H<Î̃ Õ 'P„â◊~ÚOK«∞‰õΩ— „Ñ¨ÑÖK«=∞O`å '„uÑ¨Ù~°O—.
=¸_»∞. ã¨∂Å÷ ã¨∂Hõ∆ ‡ HÍ~°} â◊s~åÅ∞ =¸_»∞. *Ï„QÆ`ü ã¨fiÑ¨fl ã¨∞+¨µÑ¨ÙÅÎ ∞ – #flk, P„â◊Ü∞« â◊H<Î̃ Õ 'N— JO\Ï~°∞. D â◊ÉÏÌxH˜ 'Ñ¨Ù~°O— JO>Ë 'KÀ@∞— Jx
=¸_»∞. Ü≥∂QÆÑ¨~°"≥∞ÿ# <å_»∞Å∞ =¸_»∞ – W_® Ñ≤OQÆà◊ ã¨∞+¨µ=∞fl. WÖÏ 'P„â◊Ü«∞O— Jx =∂„`«"Õ∞ HÍHõ, â’Éèí, HÍOu,
J~°O÷ . D KÀ@∞ J<Õk
Éˇ\· Ï, Ö’Ñ¨ÖÏ L#fl „Ñ¨ÑO¨ K«=∞O`å =¸_çO\˜`À ‰õÄ_ç#^Õ. D =¸_çO\˜Ö’ Sâ◊fi~°ºO Jx J~å÷Å∞<åfl~Ú. D q=~°}x K«∂¿ãÎ
"åºÑ≤Oz# ™œO^Œ~º° "Õ∞ – „uÑ¨Ù~° ã¨∞O^Œi. K≥·`«#ºOHõ<åfl x["≥∞ÿ# Sâ◊fi~°ºO U=ÚOk?
^ÕâH◊ ÍÖÏ`«‡HõO. '^ÕâO◊ —
WO`«H© Uq∞\© ™œO^Œ~º° O? K≥`· #« º"Õ∞ ™œO^Œ~º° O. D K≥`· #« º=∞<Õ ™œO^Œ~º° O K≥`· #« º"Õ∞ ÖË‰Ωõ O>Ë â’Éè,í HÍOu LO_»=Ù. JO^Œ∞Hˆ (™ê÷#O) Ö’HõO. Jk
L#flÑ¨C_Õ rqÖ’ '<Õ#∞— J<Õ ã¨∞Êù~} ° , J@∞ÃÑ· |∞kúâH◊ ,Î̃ =∞#â◊≈HÎ̃, WO„kÜ«∞â◊HÎ̃ ™œO^Œ~º° ÅÇ¨ÏiÜÕ∞ N=∂`«. D K≥`· #« ºâ◊HxÎ˜ „QÆÇÏ≤ O HÍÖÏxH˜ x|^Œ"ú ∞≥ ÿ
Ñ¨xKÕ™êÎ~Ú. ã¨~fi° â◊‰Ωõ ÅÎ ‰õΩ =¸ÅO D K≥`· #« º"Õ∞. Hõ#∞Hõ nxx 'Pkâ◊H—Î̃ , z J*Ï˝<åxfl, ^Œ∞+¨ì`åfixfl `˘ÅyOK«_»"Õ∞ ^Œ∞~åæ LO@∞Ok. Ö’HõO,
'Ñ¨~åâ◊H—Î˜ – Jx ãÖÉèÏqOKå~°∞. P ™œO^Œ~åºxfl 'J=∂‡— Jx Ñ≤e¿ãÎ 'ã¨∞O^Œi—. ~å^è#Œ . ^Œ∞~°uæ , ^Œ∞+ì̈`fi« O – g\˜x ã¨=¸ÅOQÍ HÍÅO HõeÑ≤
P â◊HÎ̃ J#∞„QÆÇÏ¨ "Õ∞ JO`å... Jx `≥eÜ«∞x"å_»∞, 'JO`å `«# x~åfiHõ"∞Õ —#x #tOÑ¨*¿Ë ã k=º`«fi"Õ∞ ^Œ∞~åæ^qÕ . Ñ¨Ù~°O.
JÇ¨ÏOHõi™êÎ_∞» . =∞# ã¨∂Å÷ ã¨∂Hõ∆ ‡ HÍ~°} â◊s~åÅÖ’ "åºÑ≤Oz# D â◊HxÎ̃ ÉèÏ~°fÜ«∞ ã¨<å`«# ^è~Œ ‡° OÖ’ â◊HÎ̃ Láêã¨#Ö’
Ñ¨~åâ◊HQÎ̃ Í QÆiOÎ K«x J*Ï˝#"Õ∞ „uÑ¨Ù~åã¨∞~° ÅHõ} ∆ O. nxx `˘ÅyOKåÅO>Ë WO`« K«H¯õ x qâ◊fi[h# ÉèÏ=# LOk.
*Ï˝<À^ŒÜ∞« O HÍ"åe. P *Ï˝#O ÅaèOK«_"» ∞Õ „uÑ¨Ù~åã¨∞~° ãÖÇ¨~°O. „uÑ¨Ù~åã¨∞~°

346 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 347
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Ñ¨Ó[º`«#∞ `«$}©Hiõ ¿ã.Î ... Wk x*ÏxH˜ âßÑÖHÍ^Œ∞. KÕã#≤ Ñ¨xH˜ ÅaèOK«

É’ÜÕ∞ Ñ¶e¨ `åxfl =ÚO^Œ∞QÍ K≥ÑÊ¨ _»O.
WO„^Œ∞x ã¨fi~°æ ãÖÑ¨^ÅŒ hfl ã¨=Ú„^ŒO áêÅÜ«∂º Jhfl
ãÖÑ¨^,Œ JkèHÍ~°O, áêO_ç`º« O, Ü«∞ø=#O... Wq ZO`« LÑ¨Ü∂≥ QÆH~õ åÖ’, ~Ú. ^•x`À H©~∆ ° ™êQÆ~=° ∞^ä#Œ O, =∞m§ Nq+¨µx‚ L#flÑ¨C_Õ "å\˜
JO`« „Ñ¨=∂^ŒH~õ åÅ∞ ‰õÄ_®. =ÚO^Œ∞ Hõ=∆ ∂Ñ¨}Å∞... PÜ«∞# ^ŒÜ∞« =Å¡ uiy qÅ∞=#∞ QÆ∞iÎOz,
Wq =ºH˜`Î åfixH˜ =∞^•xfl™êÎ~Ú. ^•x`À Z^Œ∞\˜"åi B#fl`åºxfl „QÆÇÏ≤ OKÕ ãÖÑ¨^ÅŒ ∞ á⁄O^Œ_O» ... J^ŒO`å `«~"° åu Hõ^.Œä ã¨kfixÜ≥∂QÆO KÕã∞¨
ãÖ™ê¯~°O, q#Ü«∞O #t™êÎ~Ú. D Hõ^Œä – JÇ¨ÏOHÍ~°O`À Hõ#∂fl q∞#∂fl HÍ#Hõ ‰õΩO@∂ q#Ü«∞ãÖÑüxÎ
Q˘Ñ¨Ê"åix JQ“~°=Ñï¿ãÎ D Sâ◊fi~åºÅhfl #t™êÎÜ∞« x Ñ¨Ù~å} =ÚMÏÅ∞ ÃÑ^ŒbÌ fl, ÉèQí =Æ „`«Ê™ê^•hfl `«$}©Hiõ OKÕ"åiH˜ Ñ¨>ìË g_»‰Ωõ O_® LO_Õ"å_»∞
É’kèã¨∞Î<åfl~Ú. ^Œ∞~°=ã¨#÷ ∞ ã¨∂zã¨∞OÎ k. Z#fl_»∂ Ñ¨`#« O HÍ_»∞.
XHõ™êi WO„^Œ∞_»∞ [OÉèÏã¨∞~°∞_»<Õ ~åHõ∆ã¨∞x [~ÚOz# ãÖ^Œ~°ƒùOÖ’, J^Õq^èOŒ QÍ –
^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ PÜ«∞##∞ ã¨`«¯iOz S~å=`«OÃÑ· Tˆ~yã¨∞Î<åfl~°∞. ^•x`À
ZO`« L#fl`« Ñ¨^qŒ Ö’
Ü«∞‰õΩ∆ Å~åE, L`«~Î ° kHÍÊÅ ‰õΩ_»∂, ^è<Œ åkèÑf¨
HÍãÎ̈ JÇ¨ÏOHõiOz# ã¨fi~åækÑè u¨ ^Œ~Ê° OQÍ U#∞QÆ∞ÃÑ· "≥eyáÈ`«∞<åfl_»∞. L<åfl, ãÖÑ¨^ÅŒ ∞
J~Ú# ‰õΩÉË~∞° x H˘_»∞‰õΩÅ∞ #Å‰õÄ|~° =∞}˜„w=ÙÅ∞
J^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ J@∞ =ã¨∞#Î fl ^Œ∞~åfiã¨=∞Ç¨Ïi¬ WO„^Œ∞x K«∂ã≤, P#OkOz <å~°^Œ =∞Ç¨Ïi¬x x~°H¡ ∆õ º Ñ¨~z° , =O^ŒÅ Uà◊√¡ =∞kÌ ÅaèOz<å q#Ü«∞
"å`«ûÅºO`À Jaè#O^Œ# Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ– K≥@¡~Ú Ñ¨_çáÈÜ«∂~°∞. Jhfl Hõeã≤=zÛ#Ñ¨C_»∞ ãÖÑ¨^#Œ ∞ q∞Oz#k
''<åÜ«∞<å! =∞¿ÇÏO„^•! ~åHõã∆ ∞¨ efl ãÖÇ¨ÏiOz# h g~°`åfixH˜ Jaè#O^Œ#Å∞. JO`å `«# x~åfiHõ"∞Õ ##∞H˘x, =∞kOz, Jxfl\˜h ÖË^Œ∞. ãÖÑ¨^Œ`À,
WkQÀ– Wk q+¨µ„‚ Ñ¨™ê^ŒO, h‰õΩ â◊√ÉèOí HõÅ∞QÆ∞QÍHõ!—— Jx nqã¨∂Î XHõ Ñ¨ÓÅ `«∂Å<å_Õ"å_çH˜ Wq ÃÇÏK«ÛiHõÅ∞. áêO_ç`«ºO`À,
^ŒO_»#∞ „Ñ¨™ê^ŒOQÍ JOkOKå_»∞. Jhfl L#flÑ¨C_Õ "å\˜ qÅ∞=#∞ QÆ∞iÎOz, ã¨kfix JkèHÍ~°O`À,
J#∞Hõ}∆ O ãÖÑ¨^ÅŒ =∞`«∞ÖÎ ’ ‰õÄ~°∞‰õΩ#fl JkèHÍ~°^~Œ Ê° O =Å¡ – WO„^Œ∞_»∞ Ü≥∂QÆO KÕã∞¨ ‰õΩO@∂ q#Ü«∞ãÖÑüxÎ g_»‰Ωõ O_® Ü«∞ø=#O`À `å^•`«‡ºO
P „Ñ¨™ê^•xfl XHõ =∂=¸Å∞ ^ŒO_»ÖÏ ÉèÏqOz, x~°H¡ ∆õ ºOQÍ U#∞QÆ∞ÃÑ· LO LO_Õ"å_»∞ Z#fl_»∂ Ñ¨`#« O HÍ_»∞. K≥O^Œ~å^Œ∞. Jq
Kå_»∞. P U#∞QÆ∞ ‰õÄ_® „Ñ¨É∞íè =Ù#∞ q∞Oz# =∞^ŒO`À P ^ŒO_»#∞ `˘O_»O`À ZO`« L#fl`« Ñ¨^qŒ Ö’ L<åfl, ãÖÑ¨^ÅŒ ∞ ÅaèO
fã≤ <ÕÅÃÑ· "Õã≤ `˘‰õΩ¯‰õΩO@∂ ™êyáÈ~ÚOk.
ã¨`«¯~å‡K«~°}‰õΩ
z<å q#Ü«∞ãÖÑ¨^#Œ ∞ q∞Oz#kÖË^∞Œ . ãÖÑ¨^#Œ ∞
nxx QÆ=∞xOz# =∞Ç¨Ïi¬- J=HÍâßÅ∞QÍ ÉèÏqOKÕ
ã¨kfixÜ≥∂QÆ Ñ¨~K° _« "» ∞Õ `«ÑÊ¨ , Jk '`«#k— J<Õ
''Fi =∞^À#‡`åÎ! ãÖÑ¨#‡^ŒO, JkèHÍ~°Q~Æ fi° O x#∞fl JO^è∞Œ }˜‚ KÕâß~Ú. Ç¨Ï‰õΩ¯=Å¡ ^Œ~åÊxfl ÃÑOK«∞H˘#_»O `«QxÆ Ñ¨x. ãÖÑ¨ "åxH˜ Ñ¨Ù~Àaè=$kú
ÉèQí =Æ ^Œ#∞„QÆÇÏ¨ O`À ãÖÑ¨^#Œ ∞ á⁄Ok, PÜ«∞# ^ŒÜ∞« =Å¡ q[Ü«∂xfl „QÆÇÏ≤ Oz ^Œ`À, áêO_ç`«ºO`À, JkèHÍ~°O`À, Ü«∞ø=#O`À `«^äŒºO.
– P Hõ$áê ãÖHˆ `«"∞≥ #ÿ q+¨µ„‚ Ñ¨™ê^•<Õfl JÅHõ∆ ºÑ¨~K° å=Ù. h ãÖÑ¨^Œ "≥Ú`«OÎ `å^•`«‡ºO K≥O^Œ~å^Œ∞. Jq ã¨`¯« ~å‡K«~} ° ‰õΩ J=
ã¨=Ú„^ŒO áêÅ=ÙQÍHõ!— Jx â◊ÑO≤ Kå_»∞. HÍâßÅ∞QÍ ÉèÏqOKÕ"åxH˜ Ñ¨Ù~Àaè=$kú `«^ºŒä O.
348 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 349
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Ñ¨ÓAºÅ#∞ Ñ¨ÓlOK«x"åxH˜ '^•i„^ŒºO, =∞~°}O, ÉèÜ í ∞« O— HõÅ∞QÆ∞`åÜ«∞x nÑÖ *’ºuó Ñ¨~„° |Ç¨‡
^è~Œ ‡° âß„ãÎ̈ =K«#O.
q^ŒºÖ’ ^è~Œ ‡° OÖ’ Jkè‰Ωõ Å#∞ q#Ü«∞OQÍ Q“~°qOKÕ"åx ãÖÑ¨^‰Œ Ωõ Éè„í ^Œ`«
LO@∞Ok. *’ºux Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡QÍ Láêã≤OKÕ ãÖã¨¯ $u áêÑ¨Ö’HÍÅ∞
ã¨^•t=Ùx JQ“~°=Ñ¨~K° åÅx Ü«∞*Ï˝xfl PK«iOKå_»∞ ^ŒH„∆õ Ñ¨*ÏÑü HÍh =∞#k. pHõ\ ˜=∞Ü«∂Åh,
^•x=Å¡ t=Ù#‰õΩ #+ì̈OÖË^∞Œ . #+ì̈áÈ~ÚOk ^Œ‰Ω∆õ _Õ. JO^Œ∞ˆH 'náê~å^èŒ#— J<Õ =∞Oz PKå~åxfl Ñ¨Ù}ºÖ’HÍÅ∞
Q“~°qOK«=Åã≤#"åix JQ“~°=Ñï¿ãÎ ZO`«\ ˜L#fl`«∞_≥·<å Ñ¨`«#=∞=Ù J`«ºO`« „áêp#HÍÅO #∞Op áê\˜ã∞¨ <Î åflO.
HÍOu=∞Ü«∂Åh „áêp#
`å_»#_®xH˜ áê~îåeq. D ã¨^•Kå~°OÖ’ K«H¯õ x ã¨∂Hõ∆ ‡q*Ï˝#O, ãÖ™ê¯
~°=O`«"∞≥ #ÿ ã¨^•ƒù=# „Ñ¨ã∞¨ Êù@OQÍ HõxÑ≤™êÎ~Ú. „QÆO^ä•Å∞ =i‚ã¨∞Î<åfl~Ú.
LÉèÜ í ∞« ãÖ^èºŒ ÅÖ’ „Ñü WO\Ï nÑÖ "≥eyO náêÅ#∞ "≥eyOKÕ"åiH˜

KåÅx =∞#"åi xÜ«∞=∞O. Ñ¨Ó[Ö’ XHõ ÉèÏQÆOQÍ Ñ¨Ù}ºÖ’HÍÅ∞ Åaè™êÎÜ«∞h,
náêxfl "≥eyOK«_"» ∞Õ HÍ^Œ∞. nÑ¨"∞Õ ^Õ=`« Jx Ñ≤`«$Ñ¨Hõ∆"≥∞ÿ# J=∂"åã¨º
ÉèÏqOz Ñ¨ÓlOKÕ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O =∞#k.
nÑ¨*’ºu ™êH∆Í`«∞Î Ñ¨~O° *’ºu. <å_»∞ náêÅ∞ "≥ey¿ãÎ
Pk`«º K«„<åÌQ∞Æ flÅ‰õΩ Ãã`· O« =¸Å"≥∞#ÿ Ñ¨~"° ∞Õ Ñ¨Ó~°fi`«~åÅ "åiH˜
â◊fi~°∞x *’ºuQÍ P~åkè™êÎO. *’ºu Jxfl k‰õΩ¯bfl Ñ¨Ù}ºÖ’HÍÅ∞
ZÖÏ K«∂ã¨∞OÎ ^À, qâßfi#flO`«\ h˜ JÖÏˆQ Ñïj ãÖ„áêÑ≤Î™êÎÜ«∞h qâßfiãÖ.
eã¨∂,Î `«# 'â◊H—Î˜ J<Õ "≥Å∞QÆ∞`À xO¿Ñ Ñ¨~å`«Ê~°∞_»∞
^Õ=Ñ¨Hõ∆"≥∞ÿ# â◊√Hõ¡Ñ¨Hõ∆O,
ã¨~fi° [˝âH◊ xÎ̃ Kå>Ë âßâ◊fi`« *’ºu.
náêÅÖ’ ‰õÄ_® J<ÕHõ Ñ¨^`úŒ ∞« Å∞<åfl~Ú. Ñ¨Ói‚=∞ ^Õ=`«Å‰õΩ „Ñ‘u
Ñü`Î À KÕã#≤ =uÎx P=Ù<≥~Úº, #∞=ÙfiÅ#∂<≥, HõeyOz =∞#‰õΩ
P=#∂<≥, H˘|ƒi#∂<≥=O\˜ nÑ¨ÑÙ¨ WO^è<Œ åÅ`À =∞Oz ã≤`÷ ∞« Å#∞
"≥ey™êÎ~∞° . `å=∞~°`∂« _»∞Å ^•~°O`À ‰õÄ_® =`«∞Î U~°Ê~°∞™êÎ~Ú.
Å#∞ KÕã∞¨ OÎ \Ï~°∞. `≥Å· OÖ’ ã¨∞QÆO^è„Œ ^Œ"åºÅ#∞ HõÅ
Ñ¨_»O H˘xflKÀ@¡ HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. =∞\˜ì „Ñ¨q∞^ŒÅ∞
"≥Ú^ŒÅ∞H˘x W`«_Î ,ç ~åy, "≥O_ç ‰õΩO^≥Å =~°‰Ωõ
350 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 351
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
J<ÕHõ ~°HÍÅ P^è•~åÅ#∞ U~°Ê~°∞™êÎ~∞° . nÑ¨`À~°}ÏÅ∞, =∂eHõÅ∞, nÑ¨=$H∆ÍÅ∞ Ü≥∂QÆâß„ãÎ̈O „Ñ¨HÍ~°O – ^è•º#OÖ’ ÑïÑ¨Hfiõ `«
‰õÄ_® =∞# PÅÜ«∂ÅÖ’ QÀK«i™êÎ~Ú. K≥Ok# "åiH˜ =∞# â◊s~°OÖ’ 'ã¨∂÷Å, ã¨∂Hõ∆ ‡,
áêÑ¨Ö’HÍÅ∞ pHõ\ ˜=∞Ü«∂Åh, Ñ¨Ù}ºÖ’HÍÅ∞ HÍOu=∞Ü«∂Åh „áêp# HÍ~°}, =∞Ç¨HÍ~°}— J<Õ <åÅ∞QÆ∞ Éè∂í q∞HõÅ∞ L<åfl
„QÆO^ä•Å∞ =i‚ã∞¨ <Î åfl~Ú. náêÅ#∞ "≥eyOKÕ"åiH˜ Ñ¨Ù}ºÖ’HÍÅ∞ Åaè™êÎÜ∞« h, Ü«∞x `≥Å∞ã¨∞OÎ k. "å\˜ =~å‚Å∞ ‰õÄ_® Z~°∞Ñ¨Ù,
Ñ≤`$« Ñ¨H"∆õ ∞≥ #ÿ J=∂"åã¨º<å_»∞ náêÅ∞ "≥ey¿ãÎ Ñ¨Ó~°fi`«~åÅ "åiH˜ Ñ¨Ù}ºÖ’HÍÅ∞ `≥Å∞Ñ¨Ù, #Å∞Ñ¨Ù, hÅaO^Œ∞=Ù... JO\Ï~°∞. "å\˜Ö’ U ^Õ=`å
ãÖ„áêÑ≤™Î êÎÜ∞« h qâßfiãÖ. ^Õ=Ñ¨H"∆õ ∞≥ #ÿ â◊√HõÑ¡ H¨ O∆õ , Ñ¨Ói‚=∞ ^Õ=`«Å‰õΩ „Ñ‘u "åºÑ≤Oz# K≥`· #« º"Õ∞ P`«‡*’ºu. ^•xx ã¨∞ÊùiOÑ¨ Éèí‰õΩÎ_≥·<å nÑ¨*’ºux
HõeyOz =∞#‰õΩ =∞Oz ã≤`÷ ∞« Å#∞ U~°Ê~°∞™êÎ~Ú. *Ë¿ã^Õ nÑ¨*’ºu. nÑ¨*’ºu ^è•º#O P`«‡*’ºu JiÛOK«=Åã≤O^Õ.
nÑ¨ „Ñ¨[fiÅ# Sâ◊fi~åºxH©, â◊√ÉèÏxH©, *Ï˝<åxH© ¿ÇÏ`«∞=Ù. Pq+¨¯~°}‰õΩ ™ê^è#Œ O.
ã¨~fi° ^Õ=`å=∞Ü«∞O nÑÖ.
Jq^Œº#∞ áê~°„^Àe q+¨Ü∂« Å#∞ `Õ@Ñ¨~z° , qâßÅOQÍ |∞kúx „Ñ¨ãi¨ OÑ¨*¿Ë ã D *’ºuÖ’x Éè∂í q∞HõÅ∞ J, L, =∞, aO^Œ∞
*Ï˝#O x["≥∞#ÿ *’ºu. P *’ºux ™êH∆Í`«¯iOÑ¨*Ü Ë ∞« =∞x LÑ¨x+¨`∞« Î „áêi÷™ÈÎOk. (J~°=÷ ∂„`«) – J<Õ FOHÍ~° ã¨fi~°∂áêxfl ã¨∂z XˆH *’ºu #∞Oz J<ÕHõ
'Jã¨`À=∂ ã¨^=æŒ ∞Ü«∞ ™êÎ~Ú. JO>Ë *’ºuÜÕ∞ FOHÍ~°O J#fl=∂@. H˜~} ° ÏÅ∞ =zÛ#@∞¡, XˆH
`«=∞™È=∂ *’ºu~°=æ ∞Ü«∞—. JO^Œ∞Hˆ *’ºui¡OQÍ~°Û# =∞#‰õΩ „Ñ¨^•è #O. Ñ¨~O° *’ºu J<ÕHõ
=∞# â◊s~°=∞<Õ WO\˜Ö’ K≥`· #« º=∞<Õ "≥Å∞QÆ∞#∞ xOÑ≤ |`«∞‰õΩ#∞ #_çÑã≤ ∞¨ #Î fl Wxfl JO`«~å~å÷Å#∞ Hõey# nÑ¨ *’ºux 'nÑÖ ^Õ=`«Å∞QÍ
P`«‡*’ºux Pq+¨¯iOK«∞H˘<Õ „|Ç¨Ï‡ q^Œº#∞ "Õ^•O`«O É’kè™ÈÎOk. *’ºuó Ñ¨~„° |Ç¨Ï‡— J#_»OÖ’ Pâ◊Û~°º"Õ∞=ÚOk.
náêÅ‰õΩ "å_Õ WO^è<Œ åÅ∞ qq^èŒ ^≥=· â◊‰Ωõ eÎ fl *ÏQÆ$`«O KÕ™êÎ~Ú. qâ◊fi"åºÑ¨Hõ U ^Õ=`å Éèí‰õΩÎ_≥·<å nÑ¨*’ºux JiÛOK«=Å =ºHõÎ=∞=Ù`ÀOk.
Dâ◊fi~° K≥`· #« ºO XHõ¯>Ë J~Ú<å, qq^èŒ â◊‰Ωõ ÅÎ ∞QÍ =ºHõ=Î ∞=Ù`ÀOk. P qaè#fl ã≤O^Õ. ã¨~fi° ^Õ=`å=∞Ü«∞O nÑÖ. XˆH *’ºu #∞Oz JÖÏ qâ◊fi=∞O`å
â◊‰Ωõ ÖÎ Ë qaè#fl ^Õ=`«Å∞. "åix PÇ¨fixOz, P=Ç≤ÏOÑ¨*¿Ë ã „Ñ¨„H˜Ü∞« =`«∞bÎ fl, J<ÕHõ H˜~}° ÏÅ∞ =zÛ#@∞¡, XˆH Ñ¨~O° *’ºu J<ÕHõ Ñ¨~°=∂`«∞‡x "≥Å∞QÆ∞
WO^è<Œ åbfl ã¨=∞‰õÄ~°Û_»OÖ’ LOk. JO^Œ∞Hˆ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞ |^ŒOú QÍ „Ñ¨q∞^ŒÅ∞, ^Õ=`«Å∞QÍ =ºHõ=Î ∞=Ù`ÀOk. H˜~°}ÏÅ=∞Ü«∞O.
K«=Ú~°∞, =uÎ... g\˜ Ü≥∂QÆO`À nÑÖ "≥eyOK«_O» XHõ Jx~°fiK«hÜ«∞"≥∞#ÿ JÖÏ qâ◊fi=∞O`å Ñ¨~=° ∂`«∞‡x "≥Å∞QÆ∞ H˜~} ° ÏÅ
D *Ï˝<åxfl HõeyOK«=∞x
„Ñ¨âßO`« Ñ¨q„`å#∞Éè∂í ux „Ñ¨^•#O KÕã∞¨ OÎ k. W`«~° ^Õâ◊ ãÖã¨¯ $`«∞Ö’¡ ‰õÄ_® =∞Ü«∞O.
"åi Ñ¨^`úŒ ∞« Å „Ñ¨HÍ~°O náê~å^è#Œ q^è•<åÅ∞<åfl~Ú. D *Ï˝<åxfl HõeyOK«=∞x nÑ¨ Ñ¨~°O*’ºux nÑ¨ Ñ¨~O° *’ºux
nÑ¨*’ºux K«∂ã¨∂Î ^è•ºxOK«=∞x N~å=∞Hõ$+¨‚ Ñ¨~=° ∞Ç¨ÏOã¨ É’kèOKå~°∞. „áêi÷^•ÌO. „áêi÷^•ÌO.
XHõ¯ nÑ¨*’ºuÖ’ Z~°∞Ñ¨Ù, `≥Å∞Ñ¨Ù, hÅO, z=~°QÍ XHõ aO^Œ∞ Ñï=∂}OÖ’
"≥Å∞QÆ∞ LO\Ï~Ú. Wq =∞Ç¨ÅH©∆ ‡, =∞Ç¨ã¨~ã° fi¨ f, =∞Ç¨HÍm, g\˜H˜ =¸Å
Ñ¨Ù@=∞‡ J~Ú# Ñ¨~"° ∞Õ â◊fiix `≥eÜ«∞*Ë™êÎÜ∞« x Ñ¨~=° ∞Ç¨ÏOã¨ x~°fiK«#O. 'Ö’ÔHH· õ
náêO‰õΩ~åO—– Jx Ñ¨~åâ◊HxÎ̃ „áêi÷™êÎO.
352 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 353
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
qOKå_»∞.
™êfi~°~÷ Ç° Ï≤ `« HÍOHõHˆ∆ ^≥"· å#∞‰õÄÅO HÍh "å~°O`å JO^Œ∞‰õΩ ã¨=∞‡uOK«H,õ ~åA#∞
PÑ≤, `å=Ú XHõ k=ºˆH∆„`åxH˜ "≥àÏ¡~°∞. JHõ¯_»
JO^Œ~∂° HõÅã≤ ~åA‰õΩ uiy Ü«∞ø=<åhfl, PÜ«Ú
Ñ¨~ã° Ê¨ ~° „¿Ñ=∞, ™êfi~°`÷ åºQÆO ZÖÏO\˜ J™ê^è•ºÅ<≥<· å ã¨∞™ê^è•ºÅ∞QÍ =∞ÅK« =Ùh HÀ~°∞`«∂ ã¨∂~°º^Õ=Ùx HÀãÖ `«Ñã¨ ∞¨ û KÕâß~°∞.
QÆÅ∞QÆ∞`å~Ú. ã¨∂~°∞º_»∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOz ~åA#‰õΩ H˘xfl=O^ŒÅ
XHõi Hˆ =∆ ∞O
~å[º=~°#÷ ∞_»<Õ =∞Ç¨~åA KåÖÏHÍÅO ~å[ºáêÅ##∞ ^è•i‡HõOQÍ, ã¨∞aè ãÖ=`«û~åÅ PÜ«Ú+¨µ¬h, Ü«∞ø=<åhfl „Ñ¨™êkã¨∞Î
HõO∆ QÍ PK«iOz, ã¨=∞~°∞Ö÷ #·ˇ q∞„`«∞Å#∞ "å~°ã∞¨ Å∞QÍ ‰õÄ_® á⁄O^•_»∞. XHõ~ÀA <åfl#x =zOKå_»∞. HÀãÖ XHõ~∞°
~åAQÍi JÉèºí OQÆ ™êfl<åxH˜ ~å}˜ `«ÅO@∞`«∂, PÜ«∞# `«ÅÖ’ XHõ `≥ÅHˆ¡ âßxfl ^•O`À JO`å ãÖ`À+≤Oz ~å*ÏºxH˜ uiy `«Ñ≤OK«∞`«∂, `«=∞
K«∂ã≤ ''~å*Ï! g∞~°∞ =$^Œ∞Öú ∫`«∞<åfl~°∞. g∞~°∞ HõÅHÍÅO Ü«∞ø=#O`À, P~ÀQÆºOQÍ "≥o¡ L`«û"åÅ∞ [iáê~°∞. q+¨Ü∞« O `≥eã≤# ~åA ™êfi~°O÷ HÀãÖ `å=Ú
LO_®Åx <å HÀiHõ—— JO@∂ ^Œ∞ódOzOk. ^Œ∞ódOKå_»∞. PÖ’zOK«x „¿Ñ=∞=Å¡
^•xH˜ ~åA ''~å}©! Wk ã¨ÇÏ¨ ["≥∞#ÿ Ñï}Ï=∞O. ÉÏÅº Ü«∞ø=# "å~°H÷ ºõ ''„Ñ¨É∂íè ! D ãÖ`À+¨"àÕ ◊ g∞iÖÏ ^Œ∞ódOK«_®xH˜
=∞~°}ÏÅ∞ XHõ^•x "≥O@ XHõ\ ˜ ~åHõ `«ÑÊ¨ =Ù. g\˜x ™êfiQÆuOK«=Åã≤#^Õ. HÍ~°}O Uq∞\˜?—— Jx „Ñ¨tflOKå~°∞ Ñ¨Ù~°[#∞Å∞. JO^Œ~∂° P#O^ŒOQÍ
J~Ú`Õ QÆ_z» # ^ŒâÅ◊ ∞ KåÖÏ `«$Ñ≤QÎ Í<Õ ™êQÍ~Ú. ^•xH˜ ã¨=∂^è•#OQÍ ''g∞~°∞ <å‰õΩ n~å…ÜÚ« =Ù LO_»QÆeQÍ~°∞.
q^Œº, Ü«∞ø=#O, ^èŒ~°‡|^Œú"≥∞ÿ# Éè’QÆO, ^èŒ~å‡K«~°}, Ñ¨Ósfi‰õΩÅ ^èŒ~å‡xfl x=∞‡<åfl~°∞. HÍh g∞~°O`å g∞ Ñïq∞`« PÜ«Ú=Ù "åi ™êfi~°÷~°Ç≤Ï`«
`«Ñ¨Ê‰õΩO_® „Ñ¨*ÏˆH∆=∞OHõ~°"≥∞ÿ# áêÅ#... Jhfl x~å@OHõOQÍ x~°fiÇ≤ÏOK« Å`À<Õ LO\Ï~°∞. g∞~°∞ =$^Œ∞Öú ·ˇ HÍÅ^è~Œ ‡° O „Ñ¨HÍ~°O „¿Ñ=∞‰õΩ „Ñ¨Hõ$u â◊HÎ̃,
QÆeQÍ#∞. Ñ¨âßÛ`åÎÑ¨ Ñ¨_»=Åã≤#^Õg∞ÖË^Œ∞. WOHõ âı+¨ rq`åxfl Ñ¨ÓiÎQÍ <å Hõà=¡◊ ÚO^Õ Hõ#∞=¸ã¨∞OÎ >Ë, D =~°O HÍ~°}OQÍ
P â◊HxÎ̃ xÜ«∞q∞OKÕ
`«Ñã¨ ∞¨ û‰õΩ qxÜ≥∂y™êÎ#∞. "å#„Ñ¨™ê÷xfl ã‘fiHõiOKåeû# `«~∞° }q∞k. h=Ù <å <Õ<˘Hõ¯}©fl |uH˜ K«∂ã¨∂Î ~ÀkOKåe. P qÜ≥∂QÍxfl
"≥O>Ë LO\Ï=Ù. WOHõ qKå~°"∞Õ =ÚOk?—— Jx ã¨=∂^è•#q∞KåÛ_»∞. <Õ#∞ ã¨ÇÏ≤ OK«Ö#Ë ∞—— Jx |^Œ∞Å∞ ÑëHÍ_»∞. ^≥=· O Ãã`· O«
~å}˜`À ã¨Ç¨ ~åA J~°}ÏºxH˜ |Ü«∞Å∞^Õ~É° ’Ü«∂_»∞. q+¨Ü∞« O `≥eã≤# Ñïëê¯~°=∂Ö’Oz, `å<˘Hõ¯_»∂ k=º Hˆ „∆ `åxH˜ „Ñ¨ã¨#∞flÅÜ«∂º~°∞.
=∞O„u ™ê=∞O`å^Œ∞Å∞, áœ~°[#∞Å∞ KåÖÏ ^Œ∞ódOz, ''~å*Ï! g∞~°∞ ÖËx "≥o¡ ã¨∂~Àºáêã¨#KÕã,≤ `«# „Ñ¨[Å‰õΩ ‰õÄ_® Ü«∞ø=
~å[ºOÖ’ "Õ∞=¸ LO_®e. g∞~°∞ ~å[ºOÖ’ LO>Ë "Õ∞=Ú LO\ÏO. ÖË^• g∞ <åhfl n~å…Ü«Ú=Ùh `«áÈ|ÅO`À =~°OQÍ á⁄O
"≥O>Ë =<åxH˜ =™êÎO—— Jx Ñ¨@∞ìÑ\¨ Ïì~∞° . ^•_»∞.
~åA "åiH˜ #=∞ã¨¯iOz, ''<å PÜ«Ú=Ù Ñ¨Ó~°Ü Î ∞Õ º HÍÅO Pã¨#fl=∞~ÚºOk. Wk Ñ¨Ù~å} Hõ^.Œä WO^Œ∞Ö’ ^Õ=`« =~°q∞=fi_»O
<å Ñ¨Ù„`«∞x ~å*Ïºaè+‰≤ Ωõ xÎ KÕâß#∞. g∞ ã¨ÇÏ¨ HÍ~°O`À J`«_∞» „Ñ¨*Ï Hˆ =∆ ∞OHõ~O° QÍ ÖÏO\˜ q+¨Ü∂« ÅÃÑ· #=∞‡Hõ=Ú<åfl ÖË‰Ωõ <åfl, D
áêÅ# KÕÜ∂« e. ^ŒÜ∞« KÕã≤ ##∞fl "å#„Ñ¨™ê÷xH˜ J#∞=∞uOK«O_ç—— Jx q#fl Hõ^Œä ^•fi~å Ñ¨Ù~å} =∞Ç¨Ïi¬ K≥ÑÊ¨ ^ŒÅK«∞‰õΩ#fl q+¨
354 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 355
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Ü«∂xfl QÆ=∞xOKåe.
áêÅ‰õΩÅ‰õÄ, áêe`«∞ÅH© LO_»=Åã≤# „¿Ñ=∞ÉèÏ=#, J^Õq^èOŒ QÍ ÉèÏ~åº
r=#∞‡‰õΩÅÎ Hõ~å‡#∞Éè=í O
Éè~í ÅÎ° J<Àº#º`« WO^Œ∞Ö’ „Ñ¨ã∞¨ Êù@OQÍ QÀK«iã¨∞OÎ k.
XHõi Hˆ =∆ ∞O HÀãÖ XHõ~∞° `«ÑO≤ K«∞`«∂, `«=∞ ™êfi~°O÷ HÀãÖ `å=Ú PÖ’zO =∞Ç¨`«∞‡Å rq`åÖ’¡ ‰õÄ_® J#∂Ç¨Ïº"≥∞ÿ#
K«x „¿Ñ=∞=Å¡ JO^Œ~∂° P#O^ŒOQÍ LO_»QeÆ QÍ~°∞. ãÖÑ¶∞¨ @#Öˇ^∞Œ ~“`«∞O\Ï~Ú. "å\˜x K«∂ã≤, ''"åiˆH
"åi ™êfi~°~÷ Ç° Ï≤ `« „¿Ñ=∞‰õΩ „Ñ¨H$õ u â◊H,Î̃ P â◊HxÎ̃ xÜ«∞q∞OKÕ ^≥=· O Ãã`· O« `«Ñ¨Ê#Ñ¨C_»∞ =∞#"≥∞O`«?—— J<Õ ^Œ$+≤ì HõÅQÆ_»O 'Q˘Ñ¨Ê rq`«O—
„Ñ¨ã¨#∞flÅÜ«∂º~°∞. =∞Oz^Õ. HÍh ''Ñ¨q„`«∞Å‰õΩ ‰õÄ_® Hõ+Oì̈ `«ÑÊ¨ JO>Ë HõëêìÅ∞
W`«~∞° Å Ç≤Ï`«O HÀi KÕ¿ã ™ê^è#Œ ‰õΩ "≥O@<Õ Q˘Ñ¨Ê Ñ¶Å¨ O ÅaèOz f~°∞`«∞Ok. #Ñ¨C_»∞, =∞#O =∂„`«O ZO^Œ∞‰õΩ ^è~Œ ‡° OQÍ Ñ¨q
ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ „áêp# ~å[ºáêÅ# =º=ã¨Ö÷ ’ L#fl Ñ¨~ã° Ê¨ ~° ãÖHˆ =∆ ∞ ÉèÏ=# „`«OQÍ LO_®e?—— J#∞HÀ=_»O =∂„`«O =∞Ozk
ÖË‰Ωõ O_® ã¨∞YOQÍ
ZO`« L^•`«™Î ê÷~ÚÖ’ LO_Õ^À D Ñ¨Ù~å}Hõ^Œä ã¨Ê+ì̈O KÕ™ÈÎOk. HÍ^Œ∞. rqOK«_O» HÍ^Œ∞.
'Q˘Ñ¨Ê rq`«O— JO>Ë HõëêìÅ∞ ÖË‰Ωõ O_® ã¨∞YOQÍ ã¨∞Y^Œ∞óMÏÅ∞
rqOK«_»O HÍ^Œ∞. ã¨∞Y^Œ∞óMÏÅ∞ rq`«OÖ’ rq`«OÖ’
Jx"å~åºÅ∞. ~Ô O_çO\˜Ö’#∂ K«eOK«x =∞#ã¨∞û
Jx"å~åºÅ∞.

`À, P`Ò‡#fl`åºxfl K≥^~Œ h° Ü«∞‰õΩO_® rqOK«_"» ∞Õ
Q˘Ñ¨Ê rq`«O. Ô~O_çO\˜Ö’#∂
N~å=∞Hõ$+¨‚ Ñ¨~=° ∞Ç¨ÏOã¨, ~°=∞} =∞Ç¨Ïi¬ =O\˜ K«eOK«x =∞#ã¨∞û`À,
r=#∞‡‰õΩÅÎ rq`åÅ#∞ QÆ=∞x¿ãÎ – "åi K«~=° ∞ P`Ò‡#fl`åºxfl
rq`«OÖ’ „áê}ÏO`«H"õ ∞≥ #ÿ "åº^è∞Œ efl J#∞Éèqí O K≥^Œ~°hÜ«∞‰õΩO_®
Kå~°∞. 'W^Õq∞@—x „Ñ¨tfl¿ãÎ P Hõ} ∆ OÖ’ XHõ [_»
Ñ¨^•~°O÷ ÃÑ· `«=∞ "åºkèx P"åÇ¨Ï# KÕã,≤ ''„áê~°ÉÏúxfl
rqOK«_"» ∞Õ Q˘Ñ¨Ê
J#∞Éè=í O`À H©} ∆ O˜ Ñ¨*ãË ∞¨ ‰õΩO@∞<åflO. Ñ¨q„`« rq rq`«O.
`«O`À `«Ñ¨ã¨∞û`À D [#‡Hõ~°‡#∞ ^ŒQÆúO KÕã¨∞
‰õΩ<åflO—— Jx Jx"å~°º"≥∞#ÿ Hõ~‡° Ñ¶Ö¨ ÏÅ#∞ PÇ¨fi
xOKå~°∞. L^•`«"Î ∞≥ #ÿ *Ï˝#O, x~°‡Å `«áÈr=#O
=O\˜ P`«‡QÆ∞} ãÖáê^Œ<Õ ™ê~°÷Hõ r=<åxH˜
x^Œ~°≈<åÅ∞.
356 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 357
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
JÑ¨ÊÜ«∞º nH˜`∆ ∞« Å<Õ Q˘Ñ¨Ê Ü«∞fO„^Œ∞Å‰õΩ =¸~°Ûù "åºkè LO^Œx `≥eã≤, =∞#ãÎ̈`fi« O – "Õ^•O`« `«`fi« O
XHõ™êi P ~å[ºÑ¨Ù ~åA ÑïjeOK«_®xH˜ =KåÛ_»@. ~åA ~åQÍ<Õ =¸~°Ûù
#∞Oz ÖËz ‰õÄ~°∞Û<åfl~åÜ«∞#. ''=∞Ç¨`å‡! g∞ "åºkè D Hõ} ∆ O U=∞~ÚºOk!——
=∞#ã¨`Î fi« âß„™êÎxH©, "Õ^•O`« âß„™êÎxH© Ñ¨~ã° Ê¨ ~° |ÅO
Jx J_çQÍ_»∞ ~åA. ''JkQÀ J@∞ K«∂_»∞—— – Jx XHõ =¸Å qÅ qÅ
H˘@∞ì‰Ωõ O@∞#fl ^Œ~ƒ° Ñù Ù¨ Å¡#∞ K«∂Ñ≤OKå~°∞ nH˜`∆ ∞« Å∞. ãÖ|O^è=Œ ÚOk. =∞#ã¨∞û‰õΩ#fl ã¨ÇÏ¨ [ ÅHõ} ∆ ÏÅ#∞ Éè∫uHõ"≥∞ÿ#k.
''~å*Ï! ^Õâ"◊ ∞Õ ÖË ~åA ~åQÍ<Õ =∞~åº^ŒQÍ Ñ¨ÅHõiOK«_®xH˜ <å "åºkèx ÑïjeOz, qâı+¡ O≤ z ãïÜ≥∞ÿ # J=QÍÇ¨Ï# Hõe =∞<À x„QÆÇ¨ xH˜ Jk
HÍ¿ãÑ¨Ù ^Œ~ƒ° Ãù Ñ· P"åÇ¨Ï# KÕâß#∞. uiy g∞~°∞ "≥àÏ¡Hõ <å „áê~°ÉÏúxfl =∞m¡ <å yOK«_®xˆH "Õ^•O`« âß„ãÖÎ . KåÅ^Œ∞.
J#∞Éè"í åxH˜ `≥K∞« Û‰õΩO\Ï#∞—— – Jx #=Ùfi`«∂ K≥áêÊ~åÜ«∞#. =∞#ã¨û<Õ z„`«"∞≥ #ÿ q+¨Ü∂« xfl z„uHõ Ñ¨@_ì O» Ö’
x~°O`«~åÉèÏºãÖ,
`˘ÅyOK«∞HÀQÆÅ ã¨=∞~°`÷ « L#flÑ¨Ê\˜H,© `å<≥· J#∞Éèqí Oz QÆ`« Hõ~‡° Å Ñ¶Ö¨ Ïxfl ÉèÏ~°fÜ«∞`«`Î« fiâß„ãÎ̈O J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ Ñï}u Hõ#|~°
HõÜ
∆ ∞« O KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl~åÜ«∞#. K«~=° ∞ [#‡‰õΩ KÕ~∞° ‰õΩ#fl ã≤^∞Œ Åú ã≤u÷ Jk. JO^Œ∞Hˆ zOk. "≥~· åQÆºO „Hõ=∞OQÍ
=∞Ç¨ÉèÏ~°Ò« Ö’ Hˆ =ÅO "≥∂HõH∆ ÍOHõ∆ QÆÅ"åi HÀãÖ ''J#∞ã¨‡ $u—— J<Õ ™ÈÎ„`«OÖ’ "Õ^•Ou Q˘Ñ¨Ê =∂#ã≤Hõ âß„ã¨Î"Õ`«Î HÍ"åe. =∞<À x„QÆÇ¨ xH˜
– ''QÆ`« [#‡Ö’¡ "Õ∞=Ú `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ#fl Hõ~°‡efl WÑ¨C_»∞ J#∞ÉèíqOK«_®xH˜ ÉèQí =Æ næ`#« ∞ É’kèOz# [QÆ^∞Œ ~æ ∞° =Ù NHõ$+¨Ñ‚ ~¨ =° ∂`«‡ ¿ÇÏ`«∞==Ù`å~Ú.
ã≤ÔúŒ QÍ L<åflO, ^ŒÜ∞« KÕã≤ "å\˜x <å‰õΩ JOkOK«∞—— J<Õ ™êÇ¨Ïã¨ Éèií `«"∞≥ #ÿ =∞#ã¨∞û QÆ∞iOz KåÖÏ K«H¯õ QÍ qâı+¡ O≤ z# `«`fi« Éè∫uHõ â◊„`«∞=Ù#∞
„áê~°#÷ LOk. „|Ç¨Ï‡*Ï˝#O Hõey# =∞Ç¨`«∞‡ÅˆH D „áê~°#÷ ™ê^èºŒ O. ™ê=∂ "Õ`«Î.
''JãÖâ◊Ü∞« O =∞Ç¨ÉÏÇ¨ÏŸ!
x„QÆÇ≤ÏOK«_®xH˜
#∞ºÅ‰õΩ HÍ^Œ∞. `«áÈ|ÅOKÕ `«@∞ìHÀQÆey# x|ƒ~åxfl ™êkèOK«∞‰õΩ#fl"å~°∞,
'^ÕÇÏ¨ O <Õ#∞ HÍ^Œ∞— J<Õ *Ï˝#O`À, `«=∞ J#∞Éè"í åxfl `å"Õ∞ ™êH˜Q∆ Í ^Œi≈OK« =∞<À^Œ∞ifl„QÆÇÏ¨ O K«Å"£∞—— |Å"≥∞#ÿ ~Ô O_»∞
QÆÅ~°∞. ''Q˘Ñ¨Ê ÉÏÇ¨ï=ÙÅ∞ Hõey# J~°∞˚<å! (ÉÏÇ¨ï KÕ`«∞Å∞<åfl~Ú.
=∞Ç¨`«∞‡Å Hõ~å‡#∞Éè=í OÖ’ Z<Àfl =∞~å‡Å∞O\Ï~Ú. J~Ú`Õ "åi "Õ^#Œ Å#∞ |ÅO Hõey#"å_®) K«OK«Å"≥∞#ÿ =∞#ã¨∞û#∞ x„QÆ =∞#ã¨∞û#∞
K«∂ã≤ ''Ñ¨Ó~°fi áêáêxfl J#∞Éèqí ã¨∞<Î åfl~°∞—— Jx K«∂ã¨∂Î ‰õÄ~˘Û#_»=¸ `«QxÆ Ç≤ÏOK«_»O J`«ºO`« Hõ+¨ì™ê^èŒºO—— J<åfl_»∞ w`å
x„QÆÇÏ≤ OK«_®xH˜ *Ï˝#
Ñ¨<.Õ =∞#HÀãÖ `«=∞ `«Ñã¨ ∞¨ û#∞ ^è•~°áÈã≤#"åiH˜ Hõ+Oì̈ Hõey#Ñ¨C_»∞, "åi Kå~°∞º_»∞.
HÀãÖ =∞#O =∞# H˘kÌáê\˜ â◊H`Î̃ À<≥<· å ™ê^è#Œ KÕÜ∂« e. `«ÑO≤ Kåe. Jk |ÅO Éè∫uHõ"≥∞ÿ#k. =∞<À x„QÆÇ¨xH˜ Jk "≥·~åQÍºÅ<Õ ™ê^èŒ<å
=∞#O K«∂Ñ≤OK«=Åã≤# Hõ$`«[`˝ .« KåÅ^Œ∞. x~°O`«~åÉèÏºãÖ, "≥~· åQÆºO „Hõ=∞OQÍ =∞<À ÉÏÇ¨ï=ÙÅ∞ HÍ"åe.
x„QÆÇ¨xH˜ ¿ÇÏ`«∞==Ù`å~Ú. Éè∫uHõ â◊„`«∞=Ù#∞
x„QÆÇÏ≤ OK«_®xH˜ |Å"≥∞#ÿ ~Ô O_»∞ KÕ`∞« Å∞<åfl~Ú.
=∞#ã¨∞û#∞ x„QÆÇ≤ÏOK«_®xH˜ *Ï˝# "≥·~åQÍºÅ<Õ
™ê^è<Œ å ÉÏÇ¨ï=ÙÅ∞ HÍ"åe.
358 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 359
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Jã¨Å∞ =∞#ã¨∞û =∞x+≤x ZÖÏ Ñ¨`#« O KÕã∞¨ OÎ ^À KåÖÏ J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ q=~°} HÍh ^•xÃÑ· J#∞~åQÍxfl ÃÑOK«∞H˘x ãÖÜ≥∂
^•fi~å É’kèOKå_»∞ Ñ¨~=° ∂`«‡. QÆOÖ’ P#O^ŒO, qÜ≥∂QÆOÖ’ ^Œ∞óYO J#∞Éèqí OK«
^è•ºÜ«∞`À q+¨Ü∂« <£ Ñ¨ÙOã¨ó ™êQÍ_»∞. Wk =~°‰Ωõ ~å[º x~°fiÇ¨Ï}<Õ xã¨ûOQÆOQÍ,
ãÖQÆ¿ãÎ+¨ØÑ¨*ÏÜ«∞`ÕI ã¨=∞~°O÷ QÍ x~°fiÇ≤ÏOz# K«„Hõ=iÎ XHõ¯ ÖË_Ñç Å≤ #¡ ∞ ''x~°O`«~°O
ãÖQÍ`«ûO*ÏÜ«∞`Õ HÍ=∞ó x~°fiÇ≤ÏOK«_»OÖ’ P ãÖÜ«∞=∞# ã≤÷ux HÀÖ’Ê ÉèQí = Æ O`«∞x zOuOKÕ
HÍ=∂`ü „HÀ^èÀaè*ÏÜ«∞`ÕII Ü«∂_»∞.
=∞#ã¨∞û –
„HÀ^è•`ü Éè=í u ã¨"∂≥ ‡Ç¨Ïó J^Õ ^è•ºã¨, J^Õ ãÖQÆO, `«^•fi~å ã¨"∂≥ ‡Ç¨ÏO.
ã¨"∂≥ ‡Ç¨`ü ã¨‡ $u q„Éè=í ∞óI `«# x`åº#∞ëêª<åxH˜ Ãã`· O« hàÁ¡ke – Ñ¨~=° ∂`«‡ P ÉèQí = Æ kfi+¨Ü∂« ÅÃÑ·
ã¨‡ $u „ÉèOí âß`ü |∞kú<åâ’ ^è•º#O |^Œ∞Å∞ =∞$QÆ^•è º#O xâ◊ÛÅ=∞~ÚºOk. 'ãÖQÆO— U~°Ê_ç, ^•x`À
|∞kú<åâß`ü „Ñ¨}â◊ºuII XHõ™êi Hõ#|_»‰õΩO_® "≥o¡áÈ~Ú# ÖË_çÃÑ· Ñ¨~= ° ∂`«‡#∞ á⁄O^•Å<Õ
=∞#ã¨∞û#∞ XHõ q+¨Ü∞« OÃÑ<· Õ Hˆ O„nHõi¿ãÎ (zO`«# KÕã∞¨ OÎ >Ë) ^•x`À ãÖQÆO ÉˇOQÆÑ¨_ç kQÆ∞Å∞`À H©∆}Õz =∞$QÆ zO`«#`À HÀiHõÅ∞ |ÅÑ¨_,ç
(ãÖÑ¨~¯° O) U~°Ê_»∞`«∞Ok. ^•x=Å# HÀiHõ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. D HÍ=∞O J#∞ „áê}O q_çz, uiy =∞$QÆ[#‡<Õ á⁄O^•_»∞.
‰õÄÅOÖ’ „¿Ñ=∞QÍ, „Ñü‰õÄÅOÖ’ ^Õfi+ÖQÍ HõÖ’¡ÅO Ñ¨Ù\Õì z „HÀ^è•xH˜ ^•i "Õ∞_» =~°‰Äõ KÕi z=i "≥∞@∞ì #∞Oz *Ïi Ñ¨_ç ÉèíQÆ=kfi~°Ç¨Ï"Õ^Œ#Ö’
fã¨∞OÎ k. ^•x=Å# `«# ã≤u÷ x `å#∞ =∞~°KÕ ã¨"∂≥ ‡Ç¨xfl Hõeyã¨∞OÎ k. P #@ì~ÚºOk áêÑÖ, J`«_ç ™ê^è#Œ ! HõÖ’¡ÖÏÅ∞ Hõey, `«^•fi~å
HÍ~°}OQÍ ã¨‡~°}â◊HÎ̃ (™êfiÉèÏqHõ *Ï˝#O) #tã¨∞OÎ k. D x~°O`«~° zO`«#, ÖÏÅã¨ J<Õ ^•x #∞Oz Jáê~° ÉèQí =Æ <À‡Ç¨ÏO
`«`Ñü e¨¶ `«OQÍ |∞kúâH◊ Î˜ <åâ◊#"≥∞,ÿ Ñ¨ÓiÎ =ºH˜`Î fi« q<åâ◊<åxH˜ ¿ÇÏ`«∞"Ò`«∞Ok——. =∞#ã¨∞#∞ q=ÚHõOÎ KÕã≤ LO>Ë 'ãÖQÆ— (Z\ÏKü ãÖÉèqí ã¨∞OÎ k. P
Ñ¨`<« åÅxfl\˜H© W^Õ „Hõ=∞ Ñ¨ûúŒ . x`«ºrq`«OÖ’ D „Hõ=∂xH˜ É’Öˇ_∞» "≥∞O\ò) ^À+Ö ÖË‰Ωõ O_® `«iOzáÈÜÕ∞"å_»∞.
JO^Œ∞Hˆ D ãÖQÆ ^À+Ö ÖË‰Ωõ O_® Hõ~=Î° º x~°fi
"≥∂Ç¨ÏO`À |∞kú
L^•Ç¨Ï~°}Å∞ HõxÑ≤™êÎ~Ú.
ÉèÏQÆ=`«OÖ’ ([_») Éèí~°`«∞_»∞ =∞Ç¨"≥·~åQÆº ãÖÑ¨#∞fl_»∞. Q˘Ñ¨Ê K«„Hõ=iÎ Ç¨Ï} KÕ¿ã"å_»∞ Ü≥∂y J=Ù`å_»∞. J@∞=O\˜ Ü≥∂y „Ñ¨ÑO¨ K«O #∞Oz
J~Ú#Ñ¨Ê\˜H© ~å[º Éè’QÍÅ#∞, Ñï"å~° |O^è•Å#∞ `«$}„áêÜ«∞OQÍ `«ºlOz, QÍ Ñ¨Ù~ÀQÆq∞OK«=∞x J~°∞˚#∞_çH˜ É’kèOKå_»∞ q=ÚY"≥∞ÿ Ñ¨~= ° ∂`«‡`À
J~°}ÏºÅ‰õΩ "≥o§ UHÍO`«"åãÖÖ’ P`å‡q+¨¯~°}HÔ · ™ê^è#Œ KÕã∞¨ #Î fl „|Ç¨Ï‡A˝_∞» . NHõ$+¨µ‚_»∞. b#"≥∞,ÿ `«# LxH˜<Õ
P ã≤u÷ Ö’ XHõ™êi XHõ ÖË_Ñç Å≤ ¡ J<å^äQŒ Í k‰õΩ¯ÖËx ã≤u÷ Ö’ LO_»@O K«∂ã≤, W^Õ '^è•ºã¨— J<Õ „Ñ¨„H˜Ü∞« #∞ ÉèQí =Æ O`«∞xÃÑ· uÑ≤Ê`Õ
Dâ◊fi~°∞xÖ’ HõiyOz
Hõ~∞° }`À P^Œ∞‰õΩ<åfl_»∞. – Jk ÃÑ· K≥ÑÊ≤ # „Hõ=∞OÖ’ HÔ =· ÖÏºxH˜ ¿ÇÏ`«∞"Ò
D Hõ~∞° } Q˘Ñ¨Ê QÆ∞}"Õ∞. HÍh Jk „Hõ=∞OQÍ `«^HÕ õ ^è•º#=∞~ÚºOk. `«∞Ok. "Õã¨∞ÎOk.——
x~°O`«~O° ÖË_zç O`«# rq`«OÖ’ „Ñ¨"tÕ OzOk. ''x~°O`«~O° ÉèQí =Æ O`«∞x zOuOKÕ =∞#ã¨∞û –
Hõ~∞° }Õz HÍáê_»_O» „â◊^QúŒ Í KÕÜ∞« =K«∞Û. P ÉèQí =Æ kfi+¨Ü∂« ÅÃÑ· 'ãÖQÆO— U~°Ê_ç, ^•x`À Ñ¨~°
360 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 361
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
=∂`«‡#∞ á⁄O^•Å<Õ HÀiHõÅ∞ |ÅÑ¨_,ç ÉèQí =Æ kfi~°ÇÏ¨ "Õ^#Œ Ö’ HõÖ’¡ÖÏÅ∞ Hõey, HÍÖÏyfl ~°∞„^•! „Ñ¨ã<¨ ÀflÉè=í
`«^•fi~å Jáê~° ÉèQí =Æ <À‡Ç¨ÏO ãÖÉèqí ã¨∞OÎ k. P "≥∂Ç¨ÏO`À |∞kú „Ñ¨ÑO¨ K«O
#∞Oz q=ÚY"≥∞ÿ Ñ¨~=° ∂`«‡`À b#"≥∞,ÿ `«# LxH˜<Õ Dâ◊fi~°∞xÖ’ HõiyOz
"Õã¨∞ÎOk.—— HÍÖÏxfl Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~° ã¨fi~°∂ÑÖQÍ Láêã≤™êÎO
=∞#ã¨∞û‰õΩ#fl 'ãÖQÆO— J<Õ qHÍ~åxfl (JO@∞H˘<Õ ÅHõ} ∆ Ïxfl) ã¨=º"≥∞#ÿ =∞#O. =∞Ç¨HÍm, =∞Ç¨HÍÅ =O\˜ <å=∂Å∞ HÍÅ
kâ◊QÍ =∞ÅK«∞H˘<Õ D ã≤u÷ x 'ÉèHí Î̃ Ü≥∂QÆO—QÍ Jaè=i‚OK«=K«∞Û. â◊HxÎ̃ `≥eÜ«∞*Ë¿ã â◊ÉÏÌÅ∞.
âßâ◊fi`« ã¨`º« =ã¨∞=Î Ù`À ãÖQÆO Q˘Ñ¨Êk. JO^Œ∞Hˆ J<åfl~°∞ – |O^è•xH©, Ñ¨Ù~å}ÏÖ’¡ XHõ Hõ^Œä HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k – x*ÏxH˜
"≥∂H∆ÍxH© =∞#¿ãû HÍ~°}O. XHõ™êi „|Ç¨Ï‡, q+¨µ=‚ Ù "åiÖ’ Z=~°∞ Jkè‰Ωõ Å∞ Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~° K≥·`«#ºO
J<Õ "å^Œ# ÃÑiy, Ü«Ú^•úxH˜ ã¨#fl^Œ∞Åú Ü«∂º~°∞.
"åi~°∞=Ù~°∂ Ñ¨~°ã¨Ê~°O „Ñ¨Ü≥∂yOK«∞‰õΩ<Õ f„"å
ã¨$+≤ì ã≤÷u ÅÜ«∂ÅÖ’
„™êÎÅ =Å¡ JHÍÅ „Ñ¨àÜ ◊ ∞« O, cÉè`í û« Ñïã≤f÷ Z^Œ∞~° =¸_»∞QÍ
ÜÕ∞ºãïH˜ ^Õ=`«ÅO`å =∞Ç¨^Õ=Ù_≥#· ã¨^•t=Ùx
â◊~} ° ∞ "Õ_®~°∞.
=ºHõÎ=∞=Ù`«∞Ok.
J^Õ „|Ç¨Ï‡ q+¨µ‚ ~°∞„^Œ
t=Ù_»∞ "åi~°∞=Ùi #_»∞=∞ =∞Ç¨yfl ãÎ̈OÉèOí QÍ
ã¨fi~°∂ÑÖ.
Pq~°ƒqù OKå_»∞. P `Õ*’=∞Ü«∂yflH˜ `«∞k "≥Ú^Œà√◊ §
`≥eÜ«∞ÖË^∞Œ . ^•x`À Ç¨Ïi „|Ç¨Ï‡e~°∞=Ù~°∂ XHõ~∞° D =¸_»∂ UHõ Dâ◊fi~°
`«∞kh, XHõ~∞° =¸ÖÏhfl `≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅx „Ñ¨Ü∞« K≥·`«#º ã¨fi~°∂áêÖË.
uflOKå~°∞. Z=~°∞ `«=∞ „Ñ¨Ü∞« `«flOÖ’ ã¨Ñb¨¶ Hõ$`«∞ D „áê^äqŒ ∞Hõ
Ö∫`å~À "åˆ~ Jkè‰Ωõ Åx XÑ¨CHÀ"åÅx XÑ¨ÊO^ŒO J=QÍÇ¨Ï# ZÑ¨C_»∂
ÃÑ@∞ìH˘x `«=∞ Ü«∞`åflÅ <å~°OaèOKå~°∞.
W~°∞=Ù~°∂ ‰õÄ_® P `Õ*’=∞Ü«∞eOQÍxH˜
LO_®e.
P^ŒºO`åÅ∞ `≥Å∞ã¨∞HÀÖËHáõ ÈÜ«∂~°∞.
„|Ç¨Ï‡ XHõ "≥ÚQÆeÑ¨Ù=Ùfi ™êHõ∆ ºO`À Jã¨`º« =∂_ç
`å#∞ `«∞kx `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl#x „Ñ¨H\õ O˜ Kå_»∞. HÍh
ã¨~fi° ™êH˜∆ J~Ú# ã¨~ˆ fiâ◊fi~°∞_»∞ „|Ç¨Ï‡ Jã¨`åºxH˜
P„QÆÇÏ≤ Oz Ñ¨Ó*Ï~°›`« ÖË‰Ωõ O_® â◊ÑO≤ z tHÕ∆ Kå_»∞.
362 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 363
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Jã¨`åºxH˜ Z#fl_»∂ Ñ¨Ó*Ï~°›`« LO_»~å^Œx qâ◊fi âßã¨#O. ZxflO\˜<À Hõ|oOz# cè+} ¨ ã¨fi~°∂ÑÖ HÍÅOÖ’
D Hõ^ÖŒä ’ J<ÕHõ ãÖHˆ `åÅ∞<åfl~Ú. =ÚQÆ∞iæ Ö’ Z=~°∞ Z‰õΩ¯"À `ÕÅ∞ÛH˘#_»O QÀK«iã¨∞ÎOk.
D Hõ^ÖŒä ’ „Ñ¨^•è <À^ÕâÌ O◊ HÍ^Œ∞. HÍÅã¨fi~°∂áêxfl J=QÆÒ« KÕÜ∞« _»"∞Õ nx P cè+}¨ `«fiOÖ’ ^≥g· Ü«∞"≥∞#ÿ â◊HÎ˜ LOk. ^•xx HÍÖÏxfl XHõ
JO`«~°ºO. [QÆ<å‡`«QÍ ^Œi≈¿ãÎ JO^Œ∞Ö’#∂ HÍ~°∞}ºO QÀK«i
x*ÏxH˜ Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~° K≥`· #« ºO ã¨$+≤ì ã≤u÷ ÅÜ«∂ÅÖ’ =¸_»∞QÍ =ºHõ=Î ∞=Ù`«∞Ok. ã¨∞ÎOk.
J#O`« â◊HQÎ̃ Í
J^Õ „|Ç¨Ï‡ q+¨µ‚ ~°∞„^Œ ã¨fi~°∂ÑÖ. D =¸_»∂ UHõ Dâ◊fi~° K≥`· #« º ã¨fi~°∂áêÖË. D `«`åÎ fi<Õfl 'HÍm— â◊HQÎ˜ Í =∞#O P~åkèã∞¨ <Î åflO. J=QÆÒ« KÕã∞¨ H˘#_»"∞Õ
D „áê^äqŒ ∞Hõ J=QÍÇ¨Ï# ZÑ¨C_»∂ LO_®e. D ^≥g· ÅHõ}∆ Ïxfl JÜ«∞ºQÍ Ñ≤e¿ãÎ – =∞Ç¨HÍÅ∞_»∞, =∞# Hõ~=Î° ºO. HÍÅOÖ’
HÍÖÏyfl ãÎ̈OÉè~í ∂° Ñ¨Ù_≥#· Ñ¨~=° ∞t=ÙxH˜ `«∞k "≥Ú^Œà√◊ § `≥Å∞ã¨∞H˘#_®xH˜ HÍÖÏyfl ~°∞„^Œ∞_»∞. Z<Àfl "Õ∞^èŒã¨∞ûÅ∞,
„Ñ¨Ü∞« uflOK«_O» Ö’ „|Ç¨Ï‡ Ç¨ÏOã¨~∂° áêhfl, q+¨µ=‚ Ù =~åÇ¨Ï~°∂áêhfl ^èiŒ OKå~°x D J#O`« HÍÅ â◊HxÎ˜ Hõ~åà◊ #$`åºxfl PÑ≤,
Z<≥fl<Àfl PK«~} ° Å∞,
Hõ^äŒ. HõàÏ=∞Ü«∞âßO`« K≥`· <« åºxfl „Ñ¨îŒ ≈OK«=∞x „áêi÷OK«
=~åÇ¨ÏO `«=Ùfi‰õΩO@∂ "≥à√◊ `«∞Ok. Ç¨ÏOã¨ ZQÆ∞~°∞`«∂ qÇ¨Ïiã¨∞OÎ k. _»"∞Õ =∞#O KÕÜ∞« QÆeQˆ k. WOÔH<Àfl Pq+¨¯~°}Å∞
D ~Ô O_»∂ =∞# |∞kú‰Ωõ #fl „Ñ¨*Ï˝ ™ê÷~¸ qâıëêÅ∞. =∞#O QÆ`åxfl '`«=Ùfi HÍÅ~°∂ÑÖQÍ#∞#fl Dâ◊fi~° K≥·`«#ºO „Ñü ÃÑiyáÈÜ«∂~Ú.
‰õΩO@∂— "≥à`◊ åO. *Ï˝ÑH¨ ÍÅ∞QÍ QÆ`« Ñ¶∞¨ @#efl `≥K∞« Û‰õΩO@∂, HÍÅÑ¨Ù "≥Ú^Œà¡◊ ‰õÄÅ`«#∞ q_»z, J#∞‰õÄÅ „Ñ¨ã#¨ fl`«#∞ „Ñ¨`º« HõO∆ ZxflO\˜<À Hõ|oOz#
P#"åà◊§#∞ JO^Œ∞HÀ=_®xH˜ „Ñ¨Ü∞« ufl™êÎO. HÍh "å\˜ Pk =∞#‰õΩ zHõ¯^Œ∞. ? KÕÜ∞« =Åã≤OkQÍ „áêi÷ã∂¨ Î – áê`« U_®kH˜ g_À¯Å∞ cè+}
¨ ã¨fi~°∂ÑÖ
QÆÒ« J#O`«O. =∞#O "≥à§◊ QÆey#O`« "≥o<¡ å ^•x Pkx JO^Œ∞HÀÖËO. D K≥ÑÊ≤ , H˘`«Î U_®kH˜ ™êfiQÆ`åÅ∞ Ñ¨Å∞‰õΩ^•O!
`«=Ùfi‰õΩO@∂ "≥à§ı ÅHõ} ∆ ÏxH˜ =~åÇ¨ÏO ãÖHˆ `«O.
HÍÅOÖ’ QÀK«iã¨∞OÎ k.
JÖÏˆQ Éèqí +¨º`«∞Î ‰õÄ_® J#O`«O. WÑ¨Ê\˜ =~°=Î ∂#Ñ¨Ù aO^Œ∞=ÙÃÑ· xÅ|_ç P cè+} ¨ `«fiOÖ’

<Õ\ x˜ qâı+¡ ã≤ ∂¨ Î Éèqí `«#∞ JOK«<å "Õ™êÎO. HÍh =∞# JOK«<åÅH©, TÇ¨ÏÅH© ^≥·gÜ«∞"≥∞ÿ# â◊HÎ̃ LOk.
‰õÄ_® JO^Œx^Õ ÉèÏqHÍÅO. TÇ¨ÏÅ ~Ô Hõ¯Å`À Éèqí +¨º`«∞Î "≥Ñ· Ù¨ Zyˆ~ PÖ’K«# ^•xx [QÆ<å‡`«QÍ
Å‰õΩ ãÖHˆ `«"∞Õ Ç¨ÏOã¨.
^Œi≈¿ãÎ JO^Œ∞Ö’#∂
ZÑ¨C_»∞ "≥Ú^ŒÅ~ÚºOn, ZÑ¨C_»∞ Ñ¨Ó~°=Î Ù`«∞On ZHõ¯_ç=~°‰Ωõ qãïÎ OzOn...
J<Õq JO`«∞zHõ¯x âßâ◊fi`« „Ñ¨âfl◊ Å∞. J#O`« qâ◊fiO, J#O`« HÍÅO... g\˜Ö’ HÍ~°∞}ºO
aO^Œ∞=Ù =O\˜ =∞# LxH©, =∞#H© "å\˜ JO`«∞h, Pkh Pq+¨¯iOK«_O» QÀK«iã¨∞ÎOk.
J™ê^èŒºO.
HÍÖÏxfl XHõ J#O`« â◊HQÎ˜ Í J=QÆÒ« KÕã∞¨ H˘#_»"∞Õ =∞# Hõ~=Î° ºO. HÍÅOÖ’
Z<Àfl "Õ∞^èãŒ ∞¨ ûÅ∞, Z<≥fl<Àfl PK«~}° Å∞, WOÔH<Àfl Pq+¨¯~°}Å∞ ÃÑiyáÈÜ«∂~Ú.
364 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 365
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
=∞Ç¨Ï~°∞¬Å â◊√ÉèÏHÍOHõÅ∆ ∞ „Ñ¨™êkOz, Hˆ =∆ ∂xfl"åfiÅx HÀ~°∞H˘#_»O ‰õÄ_®

Q˘Ñ¨Ê â◊√ÉèÏHÍOˆH∆! Ju=$+≤ì, J<å=$+≤ì =O\˜
ÉÏ^èÅŒ ∞ ÖË‰Ωõ O_® =∞Oz =~°¬O ‰õΩ~°"åÅx ãÖ=`«û
'Uk [~°QÍeû LO^À Jk [~°∞QÆ∞`«∞Ok. =∞#"Õ∞O KÕÜ«∞QÆÅO!— Jx ~å~°OÉèOí Ö’ PHÍOHÕ∆ Kåe.
L¿ÑHõ∆ =Ç≤ÏOK«_O» `«QxÆ Ñ¨x. '=∞#=∞O^Œ~O° â◊√^Œ∞Åú "≥∞,ÿ Ñ¨q„`«∞Å"≥∞,ÿ Ü«∂l˝
ãÖHõÖÏÊxH©, Hõ~‡° H© |bÜ«∞"≥∞#ÿ â◊HÎ̃ LOk. "å\˜H˜ „Ñ¨|Å"≥∞#ÿ z`«âÎ √◊ kú ‰õΩÅO HÍ"åe— – Jx |∞∞ˆQfi^Œ â◊√ÉèÏHÍOHõ.∆
`À_»"åe. ãÖÑ¨^ÅŒ h, ã¨∞MÏbfl HÀ~°∞‰õΩ<Õ =ÚO^Œ∞ â◊√kúx HÍÅOQÍh,
HÍÅOQÍh, „Ñ¨Hõ$uQÍh [_»Ñ¨^•~å÷Å∞ HÍ=Ù, K≥·`«#º ã¨fi~°∂áêÅ∞. Jq HÀ~°∞HÀ"åe. â◊√kú, Ñ¨q„`«`« L#flKÀ@ KÕi# ãÖÑ¨
=∞# ãÖHõÖÏÊÅ#∞, „H˜Ü∞« Å#∞ QÆ=∞x™êÎ~Ú. "å\˜H˜ ã¨ÊOk™êÎ~Ú. JO^Œ∞Hˆ
„Ñ¨Hõ$uQÍh [_»Ñ¨^•~å÷Å∞
^ŒÖË "åiH©, ã¨=∂*ÏxH© Hˆ =∆ ∂xfl Hõey™êÎ~Ú.
=∞Oz ãÖHõÖÏÊxH©, =∞Oz Hõ~‡° H© `«ÑÊ¨ Hõ =∞Oz „Ñ¨ÉÏè =O LO@∞Ok. ™êfi~°÷ ~°Ç≤Ï`«=¸, „Ñ¨Hõ$u Ç≤Ï`«=¸ Hõey# HÍ=Ù, K≥·`«#º ã¨fi~°∂áêÅ∞.
=∞#O KÕÜ∞« QÆey#k KÕã<≤ å, TÇ≤ÏOK«x Ñ¶Å¨ O Z^Œ∞~Ô #· Ñ¨C_»∞ =∂„`«"∞Õ Hõ~‡° ‰õΩ Ü«∞[˝=∞x ¿Ñ~°∞. JÖÏO\˜ Ü«∞*Ï˝xfl x~°fi Jq =∞# ãÖHõÖÏÊÅ#∞,
'„áê~°|=ú ∞—<À, ^≥=· ãÖHõÅÊ=∞<À ã¨=∂^è•#Ñ¨_®e. P Ñ¶e¨ `«O ‰õÄ_® =∞#‰õΩ Ç≤ÏOKÕ"åiQÍ =∞#O ~°∂á⁄O^•e. „H˜Ü«∞Å#∞ QÆ=∞x™êÎ~Ú.
JO`«∞Ñ¨@xì QÆÒ« Ö’x U^À Hõ~‡° ‰õÄ, ãÖHõÖÏÊxH© WÑ¨C_»∞ ÅaèOz# Ñ¶Å¨ O '<Õ#∞#fl „QÍ=∞OÖ’x qâ◊fiO Ñ¨Ù+≤Qì Í, J<å`«∞ "å\˜H˜ ã¨ÊOk™êÎ~Ú.
HÍ=K«∞Û! ~°OQÍ LO_®e— – Jx Ü«∞Aˆ~fi^Œ â◊√ÉèÏHÍOHõ.∆
U^Õ"∞≥ <ÿ å â◊√ÉèÏ<Õfl ãÖHõeÊOK«_O» , PHÍOHÕ∆ K«_O» , ÉèÏqOK«_O» , PK«iOK«_O» =∞# K«∞@∂ì L#fl „Ñ¨ÑO¨ K«O Ñ¨Ù+≤ì Hõey LO_®e.
JO^Œ∞Hˆ =∞Oz
=∞# qkè. =∞# XHõ¯i Hˆ =∆ ∞O =∂„`«"∞Õ HÍOHÕ∆ K«^yŒ #k HÍ^Œ∞. ãÖHõÖÏÊxH©, =∞Oz Hõ~‡° H©
't"å #ó ã¨#∞Î "åi¬Hóõ — – Jx J^ä~Œ fi° "ÕÔŒ â◊√ÉèÏHÍOHõ#∆ ∞ ÑëHÕk. =∞#K«∞@∂ì L#fl "å\˜g∞^Œ<Õ =∞# Hˆ =∆ ∞O P^è•~°Ñ_¨ ç `«ÑÊ¨ Hõ =∞Oz „Ñ¨ÉÏè =O
„Ñü ãÖ=`«û~°O HõeQˆ Ñï}Ï=∂Åhfl â◊√ÉèÏÅ#∞ HõeyOKåÅx D =∞O„`«O LO@∞Ok. LO@∞Ok.
Ö’x ÉèÏ=O. WO`«‰Ωõ q∞Oz# â◊√ÉèÏHÍOHõ∆ LO@∞O^•! Ti Hˆ =∆ ∞O, ^Õâ◊ Hˆ =∆ ∞O =ºHÎ̃H˜ Hˆ =∆ ∞O. TiÖ’
'"åi¬Hõ— JO>Ë =~°¬ (ãÖ=`«û~°O) ãÖ|O^èŒ"≥∞ÿ#k. XHõ ãÖ=`«û~°OÖ’ ÑÖ@, [ÖÏâ◊Ü∂« Å∞, K≥@∞¡ =<åÅ∞... Jhfl Hˆ =∆ ∞O
=KÕÛ |∞∞`«∞=ÙÅ∞, "å\˜Ö’ Ñ¶e¨ OKÕ ã¨™êºÅ∞, „Ñ¨H$õ u Ñï}Ï=∂Å∞, fã¨∞H˘<Õ QÍ LO_®e. „Ñ¨[Å∞, [O`«∞=ÙÅ∞ ‰õÄ_® Ç¨~ÚQÍ
x~°Ü ‚ ∂« Å∞, á⁄O^Õ Ñ¶e¨ `åÅ∞... Jhfl â◊√ÉèOí QÍ LO_®Åx |∞∞+¨µÅ ÉèÏ=#. LO_®e.
'=~°¬O— JO>Ë '‰õΩi¿ãk— Jx ‰õÄ_® J~°O÷ . '‰õΩiÜ«∞_»O— "å#ˆH HÍ^Œ∞, 'Ñ¨Ù+≤ì— JO>Ë ã¨=∞$kú. ^èŒ# Ñ¨Ù+≤ì, ^è•#º Ñ¨Ù+≤ì,
Ñ¶e¨ `åxH˜ ‰õÄ_® ^Àº`«HOõ . =∞#‰õΩ ÅaèOKÕ=hfl â◊√ÉèÏÅ∞QÍ Ñï}q∞OKåÅx *Ï˝# Ñ¨Ù+≤ì, ã≤kú Ñ¨Ù+≤ì, P~ÀQÆº Ñ¨Ù+≤ì... =O\˜"≥<Àfl
D =∞O„`å~°O÷ . Ñ¨Ù+¨µÅì ∞<åflÜ«∞x =∞# âß„™êÎÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
=~å¬xfl '"å#—QÍ ÉèÏqOz J~°O÷ K≥ÑC¨ H˘<åfl ‰õΩi¿ã "å# J#∞‰õÄÅ`«#∞ <å K«∞@∂ì L#fl „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’x ™ê÷=~° [OQÆ=∂
366 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 367
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Åhfl ã¨=∞$kúQÍ (Hõ~=° Ù ÖË‰Ωõ O_®) LO_®Åx HÀ~°∞HÀ=_»"∞Õ HÍHõ, U Ñ‘_Å» ∂
ÖË‰Ωõ O_® LO_®Åx (J<å`«∞~°O) PHÍOHÕ∆ Kå~°∞ "Õ^~Œ ∞° ¬Å∞.
NÇ¨Ïi "≥∞KÕÛ ¿ã=
'„Ñ¨H$õ u â◊‰Ωõ ÅÎ hfl HõÖÏº}Hõ~åÅQÆ∞QÍHõ!— ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ "≥∞K«∞ÛH˘<Õ k=ºQÆ∞}ÏÅÖ’ 'Hõ~∞° }—
h~°∞, xÑ¨C, QÍe, ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å∞, „QÆÇÏ¨ `å~°HÅõ ∞, Ñ¨~fi° `åÅ∞, Ñ¨Ù_»q∞, XHõ\ .˜ PÜ«∞# ^ŒÜ∂« ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞.
K≥@∞ì KÕ=∂... Jhfl Dâ◊fi~°=∞Ü«∂Å∞. JO^Œ∞Hˆ P ÅHõ} ∆ O HõÅ"å~°∞ PÜ«∞#‰õΩ „Ñ‘u JO^Œ~°∂
Jq =∞#‰õΩ âßOuh, â◊√ÉèÏhfl HõeyOKåÅx J^ä~Œ fi° "ÕÔŒ PHÍOH˜™∆ ÈÎOk. áê„`«∞Ö∫`å~°∞. U "åº^èŒ∞Å∞, PÑ¨^ŒÅ∂
D â◊√ÉèÏHÍOHõÅ∆ #∞ ãÖÉèÏqã¨∂Î – `«# K«∞@∂ì L#fl „áê}˜HÀ\˜ P#O^ŒOQÍ LO>Ë<Õ ÖË‰Ωõ O_® LO_®Åx
HÍÅO uiˆQ D =∞Å∞Ñ¨Ù#∞ ™êfiQÆuOK«∞^•O! `å#∞ P#OkOK«_O» , W`«~∞° Å‰õΩ U H˘kÌáê\˜ Hõ+Oì¨
Hõey<å ã¨ÇÏ≤ OK«ÖHË áõ È=_»O... L`«=Î ∞ ãÖ™ê¯~åxH˜
HÀ~°∞‰õΩO@∂ –
x^Œ~°≈#O. 'Ö’HÍã¨û=∞™êÎã¨∞ûd<À
x`«ºO ^≥"· åxfl „áêi÷ã∂¨ –Î Éè=í #∞Î— Jx
'ã¨~ˆ fi ã¨#∞Î x~å=∞Ü«∂ó— ãÖÉèÏqOK«_O» =∞#
– JO^Œ~∂° U "åº^è∞Œ Å∞, PÑ¨^ÅŒ ∂ ÖË‰Ωõ O_®
ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O.
LO_®Åx HÀ~°∞‰õΩO@∂ – 'Ö’HÍã¨û=∞™êÎ ã¨∞ûd<À
Éè=í #∞Î— Jx ãÖÉèÏqOK«_O» =∞# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O. W`«~°∞Å∞ "Õ^Œ#Ö’
W`«~∞° Å∞ "Õ^#Œ Ö’ LO_»QÍ, `å#∞ L¿ÑHõ∆ =Ç≤ÏO LO_»QÍ, `å#∞ L¿ÑHõ∆
z `«# ã¨∞MÏxfl =∂„`«"Õ∞ K«∂ã¨∞‰õΩO>Ë J`«_»∞ =Ç≤ÏOz `«# ã¨∞MÏxfl
'=∞Ç¨áêÑ≤— Jx =∞# „áêp# „QÆO^ä•Å∞ É’kèã∞¨ Î =∂„`«"Õ∞ K«∂ã¨∞‰õΩO>Ë
<åfl~Ú.
J#fl^•<åxH˜ PHõÖË áê„`«`.« ^Œi„^Œ∞_»∞, Jã¨Ç¨
J`«_∞» '=∞Ç¨áêÑ≤— Jx
Ü«Ú_»∞ ¿ã=#∞ JO^Œ∞HÀ_®xH˜ J~°∞›_∞» . '^ÕÜ∞« O =∞# „áêp# „QÆO^ä•Å∞
n<å[<åÜ«∞K« q`«OÎ — J<åfl~°∞ Pkâ◊OHõ~∞° Å∞. É’kèã¨∞Î<åfl~Ú.
n#[#∞Å‰õΩ ^èŒ<åxfl=fi_»O, ã¨`«∞Ê~°∞+¨µÅ`À
ã¨ÇÏ¨ "åãÖ KÕÜ∞« _»O, NÇ¨Ïix ^è•ºxOK«_O» , ã¨„^ŒOæ
^ä•Å#∞ J^èºŒ Ü«∞#O KÕÜ∞« _»O – [#‡™ê~°H÷ `õ ‰« Ωõ
=∂~åæÅ∞QÍ â◊OHõ~∞° Å∞ „Ñ¨É’kèOKå~°∞.
368 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 369
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
(ˆQÜ«∞O w`å <å=∞ã¨ÇÏ¨ „ãÖ, ^èºÕ Ü«∞O NÑü ~°∂Ñ¨=∞[„ãÖ, <ÕÜ∞« O ã¨[#˚ ''ã¨$+≤Öì ’ hHõOk# ^è#Œ O Hˆ =ÅO h Éè’QÍxH˜
ãÖQˆ z`«OÎ , ^ÕÜ∞« O n# [<åÜ«∞K« q`«OÎ – Éè[í QÀqO^ŒO) HÍ^Œ∞. Ñ¨k=∞OkH© ÑÖKÕ ÉèÏQÆºO h‰õΩ JO^Œ*Ü Ë ∞«
P^è•~°OÖËx fQÆ‰Ωõ ÑÖki "ÕÜ∞« _»O, K«e"ÕO„^•Å#∞ U~åÊ@∞ KÕã≤ ^•Ç¨iÎx _®xH˜ ÉèQí =Æ O`«∞_çzÛ# J=HÍâ◊O—— Jx „Ñ¨É’kèO
f~°Û_»O, PHõeQ˘#fl "åiH˜ J<åflxfl JOkOK«_O» , h_»#∞ HõeÊOK«_O» , =$H∆ÍÅ#∞ z# "Õ^Œ ãÖã¨¯ $u, „Ñ¨^•è # ^è~Œ å‡ÅÖ’ '^•<å—xH˜
ÃÑOK«_O» , #∂`«∞Å#∞ `«\ÏHÍÅ#∞ ÉÏ=ÙÅ#∞ `«qfiOz h\˜ ã¨^∞Œ áêÜ«∂xfl =ÚYº ™ê÷<åxflzÛOk.
U~°Ê~°K_« O» , [O`«∞=ÙÅ‰õΩ Ñ¨‰Ω∆õ Å‰õΩ PÇ¨~°O ã¨=∞‰õÄ~°Û_»O – =O\˜ Z<Àfl J~Ú`Õ ^•<åxH˜ áê„`«`« J=ã¨~O° . ''ã¨$+≤Öì ’ hHõOk#
¿ã"å HÍ~°º„Hõ=∂Å#∞ Ñ¨Ù}ºHÍ~åºÅ∞QÍ, ^≥=· O "≥∞KÕÛ Ü«∞*Ï˝Å∞QÍ rq`« q^è•#O '¿ã=— ¿Ñ~°∞`À W`«~∞° efl ™È=∞~°∞efl KÕÜ∞« ~å^Œ∞.
^è#Œ O Hˆ =ÅO
Ö’ „Ñ¨"âÕ Ã◊ Ñ\˜#ì Ü«∞[˝ ãÖã¨¯ $u =∞#k. Hˆ =ÅO Jã¨Ç¨ Ü«ÚÅ#∞, n#∞Å#Ω P^Œ∞H˘#_»"∞Õ
ÉÏ@™ê~°∞Å q„âßOuH˜ WO\˜=ÚO^Œ∞ J~°∞QÆ∞Å#∞, q„âßOu ™ê÷<åÅ#∞ ¿ã=. h Éè’QÍxH˜ HÍ^Œ∞.
U~°Ê~°KÕ Ju^äÜ Õ ∞« ã¨`å¯~åÅ‰õΩ D ^ÕâO◊ <≥Å=Ù. `«# HÍà◊§g∞^Œ `å#∞ xÅ|_ÕÖÏ KÕÜ∞« QÆÅQÆ_O» Ñ¨k=∞OkH© ÑÖKÕ ÉèÏQÆºO
~°Ou^Õ=Ù_»<Õ K«„Hõ=iÎ `«# ãÖÑ¨^#Œ ∞ „Ñ¨*’Ñ¨Ü∂≥ QÍxÔH· qxÜ≥∂yOz J^Õ x["≥∞#ÿ ¿ã=. h‰õΩ JO^Œ*Ü Ë ∞« _®xH˜
=∂^è"Œ å~°Û#QÍ ÉèÏqOKå_»x ÉèÏQÆ=`« Hõ^.Œä Hõ+Hì¨ ÍÖÏÅÖ’, „Ñ¨H$õ u "≥Ñ· s¨ `åºÖ’¡, ~ÀQÆÑ_‘ Å» Ö’ ÉèíQÆ=O`«∞_çzÛ#
UHÍH˜QÍ J~°}ºOÖ’ L#fl ^ŒâÖ◊ ’ PHõeQ˘x J<åflxfl P~°yOK«É’`«∞O_»QÍ, ÉÏkè`«∞Öˇ·# "åiH˜ ¿ã"åÇ¨Ïã¨ÎO JOk¿ãÎ NÇ¨Ïi
XHõ ¿Ñ^Œ|_»∞QÆ∞ =ºH˜Î PHõe`À ~åQÍ `«# J#flOÖ’ H˘O`« J`«_Hç ˜ Hõ_∞» Ñ¨ÙxO_® ãÖ`À+≤™êÎ_»∞. J=HÍâ◊O—— Jx
JOkOz – =∞m§ `å#∞ u#É’`«∞O>Ë XHõ ‰õΩHõ¯ ~å=_»O K«∂ã≤ q∞ye# „Ñ¨É’kèOz#
^•xx ^•xH˜ JOkOKå_»∞.
"å~°∞ Hõ_∞» Ñ¨Ù xOÑ¨ÙHÀ=_®xfl K«∂_»_O» `À<Õ `«# Hõ_∞» Ñ¨Ù xOÑ¨Ù‰õΩ#fl ^è#Œ ºrq.
"Õ^Œ ãÖã¨¯ $u,
„Ñ¨^è•# ^èŒ~å‡ÅÖ’
W`«~∞° Å P#O^ŒOÖ’ `«# P#O^•xfl K«∂ã¨∞‰õΩ<Õ J`«xx L`«=Î ∞ ÉèÏQÆ=`«∞_»∞QÍ
'^•<å—xH˜ =ÚYº
ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ J#∞„QÆÇÏ≤ OKå_»x =∞Ç¨Ïi¬ =∞#‰õΩ L^•Ç¨Ï~°}#∞ K«∂Ñ≤OKå_»∞.
XHõ áê=Ù~å~Úx HÍáê_»_®xH˜ `«# ^ÕÇ¨ <Õfl ã¨=∞iÊOz# taK«„Hõ=iÎx ™ê÷<åxflzÛOk.
Ñ¨~=° ∂^Œ~≈° OQÍ É’kèOz# ^è~Œ ‡° O =∞#k.
[O`«∞ *ÏÖÏÅ#∞, Ñ¨‰Ω∆õ Å#∞ P`å‡~°Ê}`À HÍáê_ç# =∞Ç¨`«∞‡Å#∞ P^Œ~≈° OQÍ
K«∂Ñ≤OKå~°∞ =∞# Ñ¨Ù~å} =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞.
~åHõã∆ ¨ q<åâ◊#O HÀãÖ, ^≥g· â◊‰Ωõ ÅÎ ~°H}
∆õ HÀãÖ `«Ñâ¨ ≈◊ HÎ̃`À xO_ç# `«#
^ÕÇÏ¨ Ñ¨Ù>ˇ=ÚHõÅ#∞ =„*ÏÜ«Ú^èOŒ QÍ WO„^Œ∞xH˜ JiÊOz# ^Œnzè Hõ^Œä ‰õÄ_®
`åºQÆjÅ`«‰Ωõ zÇ¨ÏflO.
370 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 371
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
D ãÖ„Hõ=∞} Ñ¶∞¨ _çÜ∞« ÅÖ’ U H˘kÌáê\˜ Ñ¨Ù}º
^Õ= =∂~åæÅ#∞ `≥iKÕ Ñ¨~fi° O HÍ~°ºO KÕã<≤ å qâı+¨ Ñ¶Å¨ O Åaèã∞¨ OÎ ^Œx =∞# qâßfi
ãÖ. h~°O`å XHõ>Ë Jx q*Ï˝#O ã¨~fi° ™ê^è•~°}OQÍ
"≥Å∞QÆ∞#∞ Láêã≤OKÕ ^ÕâO◊ =∞#k. HÍOuh, „áê}â◊HhÎ˜ „Ñ¨™êkOKÕ ã¨∂~°º K≥ÑÊ≤ <å ^Õx ÅHõ}∆ O, ^Õx Ñ¶Å¨ O PÜ«∂ [ÖÏÅÖ’
ÉèQí "Æ å#∞x H˜~}° â◊‰Ωõ ÅÎ <Õ ^Õ=`«Å∞QÍ P~åkèOK«_O» =∞# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O. ã¨∂~°º L#fl>Ë¡ – HÍÅ=∞O`å XˆH ã¨fi~°∂ÑÖQÍ ÉèÏqOz<å
QÆ=∞<åxfl P^è•~°O KÕã∞¨ H˘x ™êˆQ ÑÖ_»∞QÆÅÖ’ ãÖ„HÍOux [#O qt+Öì QÍ, HÍÅQÆ=∞#OÖ’ ‰õÄ_® H˘xfl Éè^Ë •Å∞O\Ï~Ú. D
qãÎ̈ $`«OQÍ PK«i™êÎ~∞° . HÍÅ Éè^Ë •Å#∞ |\˜ì qq^èŒ HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ Ñ¶Å¨ =O`« *Ï˝#=∞Ü«∞"≥∞ÿ#
'ã¨∂~°ºQÆ=∞#O— JO>Ë WHõ¯_» Éè∂í q∞ „QÆÇÏ≤ OKÕ ™œ~°âH◊ ÖÎ̃ ’ Ñï}Ï=∂Å∞ – =∞=Ù`å~Ú. HÍÅOÖ’ 'K≥_∞» HÍÅO— J<Õk U<å_»∂ „Ñ¨*Ï˝ Éèí∂q∞HõÖË
Jx „QÆÇÏ≤ OKåe. LO_»^∞Œ . HÍh ^ÕxH˜ U HÍÅO J#∞‰õÄÅO? J<Õ =∞#Ö’x ^Õ=Ö’HÍÅ∞.
|∞∞`«∞K«„HõO ã¨∂~°ºâ◊HxÎ̃ P^è•~°O KÕã∞¨ ‰õΩ#fl^Õ. =ÚYºOQÍ =∞Hõ~~° åtÖ’ Ñ¨ûúŒ =∂„`«O LO@∞Ok. ã¨∂Hõ∆ ‡ q*Ï˝#O `≥eã≤#
*Ï˝#"Õ∞ „Ñ¨HÍâ◊ ÅHõ} ∆ O
ã¨∂~°∞º_»∞ „Ñ¨"tÕ OK«_"» ∞Õ – D ãÖ„Hõ=∞} qâı+O¨ . =∞Ç¨Ï~°∞¬Å‰õΩ P ~°ÇÏ¨ ™êºÅ∞ `≥Å∞ã¨∞.
ãÖ=`«û~åxH˜ Ñ¨QÅÆ ∞ÖÏO\˜ L`«~Î åÜ«∞}ÏxH˜ P~°OÉè"í àÕ .◊ WHõ¯_ç #∞Oz JO^Œ∞Hˆ ãÖ„Hõ=∞}HÍÅOÖ’ ™ê^è#Œ Å∞ L[˚fiÅO HõÅk. JÖÏˆQ Ñ¨$kèfix
ã¨∂~°∞ºxHÍOu qâı+O¨ QÍ Ñ¨$kèfiH˜ Åaèã∞¨ OÎ k. HÍOu JO^èHŒ Í~° q<åâ◊Hõ â◊H.Î̃ QÍ ™êy ã¨ÑÅ¨¶ =∞=_®xH˜ J#∞‰õÄÅ=∞x |∞∞+¨µÅ P=iOz# "å`å=~°}OÖ’
hÇ¨~°(=∞OK«∞)Ñ¨Ù aQÆ∞=Ùefl ã¨_»eOz, HõiyOKÕ "Õ_çq∞ P "≥Å∞QÆ∞ˆ~x "å‰õΩ¯. Hõ~‡° Å#∞ L[fiÅO KÕã,≤ Ñ¶Å¨ =O`«O KÕ¿ã ™œ~°âH◊ Î̃ qâı+O¨ QÍ
`Õ*’=∞Ç≤Ï=∞. „Ñ¨HÍâ◊~°∂Ñ¨ÙÖˇ·# ^Õ=`«Å â◊‰õΩÎÅ∞ J#∞‰õÄeOKÕ „Ñ¨"tÕ OKÕ D "Õà◊ `Õ[
Wk K≥`· <« åºxH˜ ãÖHˆ `«O. WO`«H<õ åfl L`åûÇ¨ÏHõ~"° ∞≥ #ÿ L`«û=O U=ÚO HÍÅO QÆ#∞Hõ, ã¨`å¯~åºÅ‰õΩ ^≥=· ã¨Ç¨ Ü«∞O `À_»=Ù
@∞Ok! `«∞Ok.
ã¨fi~°∂Ñ¨ÙÖˇ·# ^Õ=`«Å‰õΩ
„Ñü <≥ÖÏ XH˘¯Hõ¯ ~åtÖ’ ã¨∂~°∞º_»∞ ãÖ„Hõq∞ã¨∞<Î åfl, D ãÖ„Hõ=∞}"Õ∞ Hõeã≤ K«e=∞O@Å∞ HÍK«∞H˘<Õ Éè’yÑÖ_»∞QÆ ãÖ| „Ñ‘uHõ~° =∞#_»O
ÃÑ^ŒÌ ÑÖ_»∞QÆ, ÑÖ@Å#OkOKÕ Ñ¶Å¨ =O`«"∞≥ #ÿ ÑÖ_»∞QÆ. ~åÅ`À "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\˜,ì [Ñ¨`á« êÅ∞, ^•#^è~Œ å‡Å∞, XHõ K«H¯õ x ã¨=Úz`«
'^Õ=`«Å∞— J<Õ â◊ÉÏÌxH˜ '„Ñ¨HÍâ◊ ã¨fi~°∂Ñ¨ÙÅ∞— Jx J~°÷O. „Ñ¨HÍâßÅ#∞ Ñ≤`$« Ñ¨Ó[Å∞ PK«iOz Ñ¨q„`«OQÍ ãÖ„HÍOu ÅH˜∆ ‡H˜ ã¨`«º™êH∆Í`å¯~°O.
„Ñ¨nÑ¨#O KÕ¿ã ãÖ=`«û~°ÑÙ¨ Ñ¨QÅÆ ∞ =O\˜ D L`«~Î åÜ«∞} HÍÅOÖ’ ^Õ=Ö’Hõ ™êfiQÆÒ« Ñ¨Å∞‰õΩ`å~°∞.
^•fi~åÅ∞ `≥~∞° K«∞‰õΩO\ÏÜ«∞x =∞# "åi „áêp# "å‰õΩ¯ . L`«~Î åÜ«∞}O, â◊√HõÑ¡ H¨ O∆õ , Ñ¨Q\Æ Ñ˜ Ó¨ @ – Wq
*Ï˝#=∞Ü«∞"≥∞#ÿ „Ñ¨*Ï˝ Éè∂í q∞HõÖË =∞#Ö’x ^Õ=Ö’HÍÅ∞. *Ï˝#"Õ∞ „Ñ¨HÍâ◊ JiÛ~å‡~åæÅh, ^ŒH} ∆˜ ÏÜ«∞#O, Hõ$+¨‚ Ñ¨HO∆õ , ~å„u
ÅHõ} ∆ O HõÅk. JÖÏˆQ Ñ¨$kèfix P=iOz# "å`å=~°}OÖ’ ™œ~°âH◊ Î˜ qâı+O¨ QÍ Ñ¨Ó@ ^è∂Œ =∞ =∂~åæÅh ÉèQí =Æ næ`« =O\˜ "≥k· Hõ
„Ñ¨"tÕ OKÕ D "Õà◊ `Õ[ ã¨fi~°∂Ñ¨ÙÖˇ#· ^Õ=`«Å‰õΩ „Ñ‘uHõ~° =∞#_»O XHõ K«H¯õ x q*Ï˝# „QÆO^ä•Å∞ q=iã¨∞<Î åfl~Ú.
ã¨=Úz`« ã¨`º« ™êH∆Í`å¯~°O. T~°fiú Ö’HÍÅ∞ (HÍOu Ö’HÍÅ∞) JiÛ~å‡~åæÅÖ’,
372 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 373
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
J^èÀÖ’HÍÅ∞ (pHõ\ ˜ Ö’HÍÅ∞) ^è∂Œ =∞ =∂~åæÅÖ’ Åaè™êÎ~Ú. JO^Œ∞Hˆ HÍOu
Jxfl ^•~°∞Å∂ JHõ¯_ç̂H!
=∂~°Oæ Ö’ XHõ>#ÿ̌ L`«~Î åÜ«∞}O HÀã¨"∞Õ , WKåÛù=∞~°}O Hõey# cè+µ¨ ‡_»∞ "Õz
LO_ç, Ü≥∂QÆãu÷≤ Ö’ „áê}ÏÅ#∞ =kÖÏ_»∞.
=~å¬Å∞ Ñ¨_#ç Ñ¨C_»∞ q`«<Î åÅ∞ "ÕÜ∞« _»O J#∞‰õÄÅ"≥∞#ÿ >Ë,¡ D Ñ¨Ù}ºHÍÖÏÅÖ’ XHõ~∞° Ñ¨Ó[Å∞ KÕã∂¨ Î ÉèQí =Æ ^•ƒù=#Ö’ P#O ^è•º#, *Ï˝#
KÕ¿ã Ñ¨q„`« Hõ~‡° Å‰õΩ K«H¯õ x Ñ¶e¨ `åÅ∞ Åaè™êÎ~Ú. q∞ye# HÍÖÏÅÖ’ „Ñ¨`åº ^ŒOQÍ QÆ_∞» Ñ¨Ù`«∞O>Ë, "åi =^Œ‰Ì Ωõ =∞~À ™ê^è‰Œ Ωõ _»∞ ™ê^è#Œ Ö’¡, P`«‡qKå~°}
=∂flÜ«∞ [Å=#~°∞efl U~åÊ@∞ KÕã≤ =º=™êÜ«∞O KÕÜ∞« =K«∞ÛQÍh, =~å¬HÍÅOÖ’ =zÛ, 'W=hfl =$^ä•. Jxfl\˜H<õ åfl Q˘Ñ¨Êk =∞O„`« =∂~°Oæ Ö’#∂ ^•x Q˘Ñ¨Ê
L#fl J#∞‰õÄÅ`« J`«ºO`« ã¨ÇÏ¨ [O Hõ^•! J^Õq^èOŒ QÍ U HÍÅÑ¨Ù JOâßÖˇ<· å [ÑÖ. Ñ¨Ó[Å∞ KåeOz [ÑÖ KÕã∞¨ HÀ— JO\Ï_»∞.
™ê^èŒ#Å‰õΩ JÉèíºO`«~°O ÖË^Œ∞QÍh, Ñ¨~°fik<åÅ ™ê^èŒ# =∞iO`« Ñ¶ëOKÕ ã¨~ˆ #x W`«_∞» Ñ¨Ó[Å #∞Oz =∞O„`«=∂~åæxH˜
`«<åxfl ~°∞A=Ù KÕã#≤
J=HÍâ◊=ÚOk. =∞o¡ P ™ê^è#Œ Ö’ LO_»QÍ, =∞~˘HÍÜ«∞# qKÕÛã≤ PKå~°∞ºÅ∞<åfl~°∞. "åix
<≥Å ~ÀAÅ N„=`åxH˜ (u~°∞áêÊ"≥)· Ñ¶Å¨ OQÍ D Ñ¨q„`« ã¨=∞Ü«∂~°OÉèOí Ö’<Õ – '=∞O„`åÅ‰õΩ zO`«HÍÜ«∞Å∞ ~åÅ=Ù. ^è•º# QÆ=∞xOK«∞`«∂, "å~°∞
QÀ^•^Õq N~°OQÆ<å^ä∞Œ x KÕÑ\¨ Oì˜ k. =∂~°Oæ Ö’ „Ñ¨"tÕ OKåe— JO\Ï_»∞. J@∞ #∞Oz K≥Ñ≤Ê# ã¨∂K«#Å "Õ∞~°‰õΩ
L`«Î~åÜ«∞}, â◊√Hõ¡Ñ¨Hõ∆, k# – Jx =º=Ç¨~°OÖ’ L#fl JiÛ~å‡~åæÅ‰õΩ ^è•º# ™ê^è#Œ Ö’ „Ñ¨"tÕ OKåHõ, =∞~˘Hõ~∞° qKÕÛã≤
J#∞ãïOK« QÆey#
Jaè=∂# ^Õ=`«Å∞<åfl~°∞. ã¨`¯« ~°‡, ã¨^•Ö’K«#Å∞QÆÅ "åiH˜ P Jaè=∂# ^Õ=`«Å∞ – '[ÑÖ, ^è•º#O W=hfl Hõ~‡° ÖË. Hõ~‡° Å∞ KÕã∞¨ #Î flO`«
UHÍÅOÖ’ <≥<· å ã¨ÇÏ¨ Hõi™êÎ~∞° . JO>Ë =∞Oz PÖ’K«#Å∞, =∞Oz ãÖHõÖÏÊÅ∞ HÍÅO |Okè`∞« _»=ÙHÍHõ `«ÑÊ¨ ^Œ∞. JO^Œ∞Hˆ *Ï˝# ™ê^è#Œ #∞ J#∞ãï¿ãÎ
QÆÅ"åiH˜ ^Õ==∂~åæÅ∞ ZÑ¨C_»∂ `≥~K° ∞« ‰õΩ<Õ LO\ÏÜ«∞#fl=∂@. =∂~°Oæ Ö’H˜ ~å— JO\Ï~°∞. 'PÅÜ«∂Å∞, Hˆ „∆ `åÅ∞ ã≤kxú á⁄O^ŒQÅÆ O. JÖÏ
D ãÖ„Hõ=∞} Ñ¨Ù}º Ñ¶∞¨ _çÜ∞« ÅÖ’ =∞Oz ãÖHõÖÏÊÅ#∞ =∞#ã¨∞ûÖ’ „Ñ¨Éqíè OÑ¨ J=ã¨~O° ÖË^∞Œ — Jx „Ñ¨É’kè™êÎ~∞° . HÍ^Œx XHõ^•x #∞Oz
*Ëã∞¨ ‰õΩO>Ë, =∞Oz PÖ’K«#Å ^Õ==∂~åæÅ∞ `≥~K° ∞« ‰õΩO\Ï~Ú. =∞~˘Hõ~∞° Ü≥∂QÆ"∞Õ Q˘Ñ¨Ê^Œh, WOH˘Hõ~∞° ãÖH©~Î° XHõ ^•xÖ’H˜ =∞à◊√¡`«∂
ã¨`º« O, JÇ≤ÏOã¨, â◊√z, „¿Ñ=∞–=O\˜ JiÛ~å‡~åæÅ ^•fi~å ã¨^`æŒ ∞« Å∞ „áêÑ≤OÎ K« #ÜÕ∞ Ñ¨~=° ∞ ™ê^è#Œ =∞h – "≥Ú`åÎxH˜ U =∂~°Oæ
_»OÖ’, ã¨fi~°Öæ ’Hõ ^•fi~åÅ∞ `≥~∞° K«∞HÀ=_»OÖ’ Pâ◊Û~°º"Õ∞=ÚO@∞Ok! Ö’#∞ Ñï}u K≥O^Œx=fi‰õΩO_® |∞kúx JÜ≥∂=∞
áÈ`«∞O>Ë =∞à◊¡_®Å`À<Õ
Ü«∞OÖ’, ãÖkQÍú=ã¨Ö÷ ’ =ÚOz 'Jã¨Å∞ Jxfl á⁄^Œ∞Ì QÆ_zç áÈ`«∞Ok.

™ê^è#Œ Å∂ =∂<Õã,≤ Ç¨~ÚQÍ, Éè∫uHõ"å^ŒO`À |`« QÆ=∞ºO „Hõ=∞OQÍ
Hõ_O» "Õ∞Å∞— J<Õ ã≤u÷ Ö’H˜ <≥_`» å~°∞. ^Œ∂~°"≥∞ÿ
x*ÏxH˜ „Ñü ™ê^è#Œ Ñ¨^=Œä ¸ Q˘Ñ¨Ê^Õ. Jhfl
áÈ`«∞O@∞Ok.
XHõ âß„ã‘Ü Î ∞« Ñ¨ûúŒ ##∞ãïOz U~°Ê_ç#"Õ. Z=i
„Ñ¨=$uÎx, ™ê÷~Úx J#∞ãïOz "å~°∞ Ñ¨^ä•xfl
ZOK«∞H˘x ™ê^è#Œ ™êyã¨∞OÎ \Ï~°∞.
374 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 375
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ãÖH©~°Î# =∂~°æOÖ’ ÉèíH˜ÎÜ≥∂QÍxfl J=ÅOaOz# L^ŒÌO_»∞Ö’¡ Hõc~°∞, UU ~°∂áêÅ#∞ P~åkè™êÎ~À, "åiH˜ "å\˜Ü∞« O^Œ∞
~å=∞^•ã¨∞, `åºQÆ~åA, K≥`· #« º =∞Ç¨„Ñ¨É∞íè =O\˜"å~°∞<åfl~°∞. Ü≥∂QÆ=∂~°Oæ Ö’ „â◊^#úŒ ∞ JK«ÅOQÍ ã≤kOú Ñ¨*™Ë êÎ#∞.—
Ñ¨`«O[e =O\˜ PKå~°∞ºÅ∞, "åi ##∞ãïOz# Ü≥∂wâ◊fi~°∞Å∞<åfl~°∞. – Wk w`åKå~°∞ºx „Ñ¨É’^è"Œ ∞Õ . "åi ™ê^è#Œ
=∞O„`«Ü∂≥ QÆOÖ’ ‰õÄ_® ã≤kú á⁄Ok# P^Œ~≈° Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ∞ KåÖÏ=∞Ok L<åfl~°∞. Ü«∞O^Œ∞ "åiH˜ „â◊^úŒ U~°Ê_ÕÖÏ, â◊√nú ã≤nú HõeQˆ ÖÏ
^è•º#, *Ï˝# ™ê^è#Œ Ö’¡, P`«‡ qKå~°} =∂~°Oæ Ö’ ‰õÄ_® K«∞HÍ¯x =O\˜ KÕÜ∞« _»"∞Õ *Ï˝xHõ~=Î° ºO. J~Ú`Õ U =∂~°Oæ Ö’ `å#∞ "åi ™ê^è#Œ
"å~°∞<åfl~°∞. WÖÏ „Ñü =∂~°Oæ Ö’#∂ ^•x Q˘Ñ¨Ê`«<åxfl ~°∞A=Ù KÕã#≤ PKå~°∞º ™ê^èŒ# KÕã¨∞Î<åfl_À P =∂~åæxH˜ ãÖ|OkèOz# Ü«∞O^Œ∞ "åiH˜ „â◊^Œú
Å∞<åfl~°∞. "åix QÆ=∞xOK«∞`«∂, "å~°∞ K≥ÑÊ≤ # ã¨∂K«#Å "Õ∞~°‰Ωõ J#∞ãïOK« ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂Å#∞, Ñ¨^Œú`«∞Å#∞ =∂„`«O qã¨‡iO
QÆey# ™ê^è#Œ #∞ J#∞ãï¿ãÎ ã≤kxú á⁄O^ŒQÅÆ O. JÖÏ HÍ^Œx XHõ^•x #∞Oz K«_O» , qãïO˚ K«_O» `«Q^Æ ∞Œ .
U~°Ê_ÕÖÏ, â◊√nú ã≤nú
XHõ ^•xÖ’H˜ =∞à◊√`¡ ∂« áÈ`«∞O>Ë =∞à◊_¡ ®Å`À<Õ á⁄^Œ∞Ì QÆ_zç áÈ`«∞Ok. QÆ=∞ºO Ü≥∂QÆ =∂~åæxfl ZOK«∞‰õΩ#flÑ¨C_»∞ ^•xH˜ HõeˆQÖÏ KÕÜ«∞_»"Õ∞
„Hõ=∞OQÍ ^Œ∂~°"∞≥ áÿ È`«∞O@∞Ok. ãÖ|OkèOz# q^è•<åÅ#∞ qã¨‡iOK«~å^Œ∞. JÖÏˆQ *Ï˝xHõ~=Î° ºO. J~Ú`Õ
ã¨`«º ™êH∆Í`å¯~°O á⁄Ok# Ü«∞`«∞Å∞, *Ï˝#∞Å∞ Ãã·`«O – Hõ~°‡=∂~°æOÖ’ ^è•º#, Ñ¨Ó*Ï^Œ∞Å∞. H˘O^Œ~∞° ™ê=HÍâ◊OQÍ Ñ¨Ó*Ï, U =∂~°Oæ Ö’ `å#∞
L#fl "åix K«∂ã≤, 'W=hfl |O^è#Œ ¿ÇÏ`«∞=ÙÅ∞. g\˜x KÕÜ∞« ~å^Œ∞—Jx K≥ÑÊ¨ =^ŒxÌ Ü≥∂QÆ, ^è•º<å^Œ∞Å#∞ Ãã`· O« K«H¯õ QÍ ã¨=∞‰õÄ~°∞ÛH˘x,
™ê^èŒ# KÕã¨∞Î<åfl_À
ÃÇÏK«ÛiOKå_»∞ w`åKå~°∞º_»∞. ã¨=∞#fi~ÚOK«∞H˘x PK«iOKÕ ã¨=∞~°∞÷Å∞O\Ï~°∞.
X_»∞#¤ ∞ KÕi#"å_»∞, 'Ñ¨_=» „Ñ¨^•è #O HÍ^Œ∞. X_Õ¤ „Ñ¨^•è #O— Jx h\˜Ö’ Jn Q˘Ñ¨Ê q^è•#"Õ∞. P =∂~åæxH˜
L#fl"åi`À K≥ÑÊ≤ Ñ¨_=» #∞ =kÖËÜ∞« =∞x K≥a`Õ, áêÑÖ! "å~°O`å =Úxy D =∂~åæÅhfl XHõ^•xH˘Hõ\ ˜ „Ñ¨`åº=∂flÜ«∂Å∞ ãÖ|OkèOz#
#tOK«_"» ∞Õ `«ÑÊ¨ „Ñ¨Ü∂≥ [#O ÖË^∞Œ . Ñ¨_=» <Õ „Ñ¨^•è #OQÍ ÉèÏqOz<å #+Öì ÖË^∞Œ . HÍ=Ù. Ñ¨~ã° Ê¨ ~° ÑïÑ¨Ó~°HÍÅ∞. ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂Å#∞,
P Ñ¨_=» „Hõ=∞OQÍ "åix X_»∞#¤ ∞ KÕ~∞° Û`«∞Ok. Hõ~‡° |O^è•Å#∞ ^•\˜#"åi<Õ ™ê^è‰Œ Ωõ Å#∞ ãÖkQÆÑú ~¨ K° ‰« Ωõ O_® ã¨=ºOQÍ, ã¨=∞ Ñ¨^`úŒ ∞« Å#∞ =∂„`«O
NHõ$+¨µ_‚ ∞» JÖÏ ÃÇÏK«ÛiOKå_»O>Ë – WOHõ qaè#fl ™ê^è#Œ Ñ¨^•ä ÅÖ’ L#fl"å~°∞ #fiÜ«∞OQÍ ™êQÆhÜ«∞_»"Õ∞ É’^èŒ‰õΩÅ Hõ~°Î=ºO.
Ñ¨~ã° Ê¨ ~°O XHõi<˘Hõ~∞° q=∞i≈OK«∞H˘x ™ê^è‰Œ Ωõ Å#∞ JÜ≥∂=∞Ü«∞OÖ’ Ñ¨_Ü Õ ∞« PKå~°∞ºÅ‰õΩ ã¨=Úz`« "≥Y· i.
qã¨‡iOK«_»O,
~å^Œx „Ñ¨`ºÕ HÕz K≥áêÊÖÏ? 'JÇ¨ÏO „|Ç¨‡ã≤‡— =O\˜ L^•`«Î `åuÎ fiHõ zO`«# qãï˚OK«_»O
'„âıÜ∂« <£ ã¨fi^è~Œ À‡ qQÆ∞}ó Ñ¨~^° ~Œè å‡`«ûfi#∞+≤`ª å`ü— #OkOz# Pkâ◊OHõ~°∞Å∞ Ñ¨Ó[Å#∞, ^Õ"åÅ `«QÆ^Œ∞.
ã¨fi^è~Œ å‡xfl „â◊^QúŒ Í PK«iOKÕ"å_»∞ `«ÑÊ¨ Hõ ã≤kxú á⁄O^Œ∞`å_»h, Ñ¨~^° ~Œè ‡° O Ü«∂Å#∞, „áê~°#÷ Å#∞, ™ÈÎ„`åÅ#∞ "Õ\ h˜ HÍ^Œ#
Q˘Ñ¨ÊkQÍ HõxÑ≤Oz<å `«# ™ê^è#Œ =∂~°Oæ #∞Oz =∞à◊#¡ =ã¨~O° ÖË^xŒ – ÖË^∞Œ . Jxfl\˜h `«`Î« fiã≤kHú ˜ =∂~åæÅ∞QÍ „Ñ¨É’kèO
J^Œ∞ƒùÒ« QÍ É’kèOKå_»∞ Ñ¨~=° ∂`«‡. J^Õq^èOŒ QÍ H˘O^Œ~∞° XHõ ^≥=· OÑ¨@¡ x+ª̈ Kå~°∞.
Hõey L#flÑ¨C_»∞, =∞~˘Hõ ^Õ=`å~å^è‰Œ Ωõ _»∞ „Ñ¨"tÕ Oz–P ^≥"· åxfl P~åkè¿ãÎ P =¸Å ã¨∂„`åxfl =∞~°∞=~å^Œ∞.
=ÚHÎ̃~å^Œh, `«# ^≥"· å<Õfl P~åkèOK«=∞x É’kèOK«_=» ¸ `«Q^Æ ∞Œ . 'Z=Ô~=~°∞
376 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 377
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Jã¨Å∞ â◊HÎ̃ ! ^Õ=`«ÅÖ’ L`«¯ $+¨µÅì Ü«∂º~°∞.

D Hõ^Œä Hˆ <ÀÑ¨x+¨`∞« ÖÎ ’#∞, H˘xfl Ñ¨Ù~å}ÏÅÖ’#∞
LOk.
Uk LO_»@O=Å¡ Jhfl LO@∞<åflÜ≥∂, Jhfl L<åfl ÖË‰Ωõ <åfl Uk LO@∞O^À D QÍ^ä#Œ ∞ J#∞ãïOz PÖ’z¿ãÎ – =∞#Ö’
J^Õ Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°``« fi« O. =∞# #∞Oz =ºHõ=Î ∞ÜÕ∞º „Ñü K≥`· #« ºO P J#O`« â◊HÎ̃ „Ñ¨H\õ `˜ =« ∞ÜÕ∞º WO„kÜ«∞ â◊‰Ωõ ÅÎ H©, PÖ’K«#ÅH©,
=∞O`«∞x „Ñ¨H@ õ #. ^•xx „QÆÇÏ≤ OK«x J*Ï˝#O JÇ¨ÏOHÍ~°O. P JÇ¨ÏOHÍ~åxfl K≥`· <« åºxH© =¸Å"≥∞#ÿ P`«‡â◊HÎ̃ =∞#Ö’ LO^Œh '<å WO„kÜ«∂ÅÖ’,
=^Œe P J#O`« K≥`· #« ºO`À `å^•`«‡ºO K≥O^Œ_"» ∞Õ Ü≥∂QÆO. – D P`«‡â◊HÎ̃ =∞#Ö’ Ñïq∞`«OQÍ HõxÑ≤ã∞¨ <Î åfl ÑÖK« Éè∂í `åÅÖ’,
XHõÑC¨ _»∞ ^Õ=`«Å∞ ~åHõã∆ ¨ ãÖÇ¨~°O KÕã,≤ P q[Ü≥∂`åûÇ¨xfl P#O^ŒOQÍ Jk JYO_»OQÍ, JÑïq∞`«OQÍ qâ◊fi=∞O`å ã¨∂~°º K«O„^Œ∞ÅÖ’
[~°∞Ñ¨ÙHÀ™êQÍ~°∞. Jyfl, "åÜ«Ú, WO„^Œ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ ^Õ=`«Å∞ `«=∞ „Ñ¨`åáêÅ#∞ "åºÑ≤Oz LO^Œh J~°÷=∞ø`«∞Ok. P JÑïq∞`« JO`«\Ï
„Ñ¨QÅÆ ƒùOQÍ „Ñ¨H\õ O˜ K«∞HÀ™êQÍ~°∞. `«`åÎ fixfl „QÆÇÏ≤ ¿ãÎ – =∞#Ö’ ÑëHˆ "å‰õΩ¯Å∞, HõeQˆ P Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞x
DÖ’QÍ XHõ =∞Ç¨`Õ[ã¨fi~°∂ÑÖ "åi Z^Œ∞~°∞QÍ „Ñ¨`º« Hõ=∆ ∞~ÚºOk. "å~°O`å PÖ’K«#Å∂, WO„kÜ«∞ K≥`· <« åºÅ∞ Jhfl P ã¨~ˆ fi K≥·`«#º"Õ∞ „Ñ¨ãï™ÈÎO^Œ<Õ
Pâ◊Û~°ºK«H`˜ ∞« Öˇ· QÆ=∞xOK«™êQÍ~°∞. Jyfl"åÜ«Ú WO„^Œ∞Å∞ P `Õ[óã¨fi~°∂Ñ¨Ùx â◊fi~°∞x „Ñ¨HÍâßÖË#x `≥Å∞™êÎ~Ú.
=^Œ‰Ì Ωõ "≥àQ¡◊ Í, P ã¨fi~°∂ÑÖ 'g∞ „Ñ¨`åáêÅ#∞ ÑïjeOKåÅx =KåÛ#∞— Jx
ÉèÏ=##∞ ™êkèOK«∞
JÑ¨C_»∞ =∞# =∞#ã¨∞Ö’ Ñïq∞`«"∞≥ #ÿ JÇ¨ÏO
ÑëH˜ "åi =ÚO^Œ∞ XHõ ^Œ~ƒ° #ù ∞ (QÆ_á¤ç ÈK«#∞) LOzOk. HÍ~åÅ∞ `˘Åy, Ñ¨q„`«"∞≥ #ÿ ã¨=∞~°Ê} ÉèÏ=O Hõey, ‰õΩ#fl"å_»∞ `å#∞ KÕ¿ã
''Jwfl! h „Ñ¨`åáêxfl D ^Œ~ƒ° Ãù Ñ· K«∂Ñ≤OK«∞—— Jx ÑëHÕ^• `Õ[óã¨fi~°∂ÑÖ. qâßfixfl UHõ K≥`· #« ºOQÍ „QÆÇÏ≤ OK«QÅÆ ∞QÆ∞`åO. „Ñü Hõ~å‡ Dâ◊fi~°
=∞Ç¨~°}ÏºÅ#∞ Ãã`· O« J=bÅQÍ ^ŒÇÏ≤ OK«QeÆ Qˆ Jyfl^Õ=Ù_»∞ `«# â◊HHÎ̃ ˘Åk ''<åÖ’ x^Œ∞iOKÕ =∂@#∞ „¿Ñˆ~Ñ≤Oz, <å „¿Ñi`«=∞h,
Ü≥∞O`« „Ñ¨Ü∞« uflOz<å P z#fl ^Œ~ƒ° #ù ∞ `«Q∞Æ ÅÉˇ@Öì HË áõ ÈÜ«∂_»∞. Hõ#∞Å∞ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ WO„kÜ«∂Å ^•fi~å „Ñ¨ãi¨ OKÕ Dâ◊fi~åiÊ`«=∞—h
J@∞ÃÑ,· ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ =∂#∞Å#∂, ™œ^è•Å#∞ J=bÅQÍ ÃÑHõeOz áê~°"Ü Õ ∞« K≥`· #« º ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»"#·≥ <å~åÜ«∞}Ï! h‰õΩ #=∞ã¨∞ûÅ∞—— „QÆÇ≤ÏOz, P „QÆÇ≤ÏOÑ¨ÙÖ’
QÆeQˆ "åÜ«Ú^Õ=Ù_»∞ `«# â◊H#Î̃ O`å LÑ¨Ü∂≥ yOz<å P ^Œ~ƒ° #ù ∞ HÍã≤O`« ‰õÄ_® Jx „áêi÷OKå_»∞ „^è∞Œ =Ù_»∞. JYO_®#O^•xfl
HõêŒ OK«ÖHË õ áÈÜ«∂_»∞. '=∞# ã¨=∞~°`÷ Ö« Ë Jhfl— J<Õ JÇ¨ÏOHÍ~°"∞Õ ã¨∞Y J#∞Éèíq™êÎ_»∞.
P `«~∞° "å`« WO„^Œ∞_»∞ q#Ü«∞OQÍ P `Õ[óã¨fi~°∂áêxfl #=∞ã¨¯iOK«QÍ<Õ – ^Œ∞óMÏÅ‰õΩ, áêÑ¨ Ñ¨Ù}ÏºÅ‰õΩ ¿ÇÏ`«∞=ÙÅ∞. JÖÏHÍHõ
P KÀ@ [QÆÔŒ ÉÏ ~°∂ÑÖ ™êH∆Í`«¯iOzOk. =∞#efl xq∞`«OÎ QÍ KÕã∞¨ H˘x P JdÅ â◊H=Î˜ ∞O`«∞_»∞
`å#∞ 'L=∂^Õq#h, P `Õ[óã¨fi~°∂ÑÖ ™êH∆Í`«∞Î Ñ¨~„° |Ç¨Ï‡=∞h, P „|Ç¨Ï‡ =º=Ç¨Ïiã¨∞<Î åfl_»x `≥e¿ãÎ – P J#O`«∞x Jáê~°
â◊HÜÎ̃ ∞Õ `å#h, „|Ç¨Ï‡ q^•º ã¨fi~°∂Ñ≤}—˜ #h Dâ◊fi~° `«`åÎ fixfl É’kèOzO^• HÍ~°∞}ÏºxH˜ #=∞ã¨∞ûÅiÊ™êÎO. J^Õ ÉèHí Î̃ – J^Õ
`«e¡. *Ï˝#O.
JÇ¨ÏOHÍ~°=∞}y P Ñ¨~°`«`åÎ fixfl „QÆÇ≤ÏOz# Jyfl "åÜ«Ú WO„^Œ∞Å∞ 'h‰õ Ä <å‰õ Ä JO^Œ i H© |Å=∞`« _ Õ — Jx
378 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 379
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
„Ñ¨Ç¨ ^¡ ∞Œ _»∞ Ç≤Ï~°}ºHõtÑ¨Ùx`À =ºHõÑÎ ~¨ z° # ã¨`º« q∞^Õ.
^èŒ~°‡, ÉèíHÎ̃, *Ï˝<åÅ‰õΩ PKå~°∞º_»∞
ã¨=∞~°`÷ Å« hfl =∞#=x J#∞H˘<Õ@Ñ¨C_»∞ Ö’Éè"í ∂≥ Ç¨^Œ∞Å∞ U~°Ê_ç KÕÜ∞« ~åxq
KÕÜ∞« _»O, `«QxÆ ^Œ∞óMÏÅ#∞ J#∞Éèqí OK«_O» `«ÑÊ¨ ^Œ∞. JÖÏ HÍHõ – '<å WO„k
Ü«∂ÅÖ’, ÑÖK« Éè∂í `åÅÖ’, ã¨∂~°º K«O„^Œ∞ÅÖ’ JO`«\Ï P Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞x „Ñü UHÍ^ŒtH© XHõ „Ñ¨`ºÕ Hõ`« LOk. =∂Ñ¶∞¨ â◊√^Œú
K≥`· #« º"Õ∞ „Ñ¨ãi¨ ™ÈÎO^Œ<Õ ÉèÏ=##∞ ™êkèOK«∞‰õΩ#fl"å_»∞ `å#∞ KÕ¿ã „Ñü Hõ~å‡ UHÍ^Œt qt+¨`ì « "Õ~∞° . =∂Ñ¶∞¨ =∂ãÖ P^è•ºu‡HõOQÍ
Dâ◊fi~° „¿Ñi`«=∞h, Dâ◊fi~åiÊ`«=∞—h „QÆÇ≤ÏOz, P „QÆÇ≤ÏOÑ¨ÙÖ’ JYO_® `Õ*’=O`«"≥∞ÿ# <≥Å. D <≥Å `˘e~ÀA #∞OKÕ '=∞Y— JO>Ë
#O^•xfl J#∞Éèqí ™êÎ_∞» . =∂Ñ¶∞¨ ™êfl<åÅ∞, nHõÅ∆ ∞ „áê~°Oaè™êÎ~∞° . 'Ü«∞[˝O— Jx J~°O÷ .
''J=∂‡! ã¨∂~°∞ºx `Õ*Ïxfl „QÆÇÏ≤ Oz# Jyflx ~°yeÛ P k"≥fiÅ`À ã¨∂~°∞ºxˆH '=∞Y— #Hõ„∆ `«OÖ’ Ñ¨Ói‚=∞ HõeQˆ <≥Å Wk. '=∞Y—
^Õ=`å~å^èŒ#Å#∞,
Ç¨~°u Ñ¨\ #ì˜ @∞¡QÍ, K«O„^ŒHÍOu`À Hõ~Qˆ° K«O„^ŒtÅÅ [ÖÏÅ`À K«O„^Œ∞xˆH #∞OKÕ '=∂Ñ¶∞¨ O— J<Õ â◊|OÌ Pq~°ƒqù OzOk.
JO[eOz#@∞¡QÍ, ã¨=Ú„^ŒÑÙ¨ [ÖÏÅ`À ã¨=Ú„^Œ∞xˆH J~°º… q∞zÛ#@∞¡QÍ, hq '=∞Y— JO>Ë 'Ü«∞[˝O— Jx J~°O÷ . ^Õ=`å~å^èŒ Ñ¨q„`« Hõ~‡° Å#∞
zÛ# "åH± â◊H`Î̃ À x<Õfl Ñ¨Ólã¨∞<Î åfl#∞. ™ÈÎ„uã¨∞<Î åfl#∞—— Jx Pkâ◊OHõ~∞° Å∞ #Å#∞, Ñ¨q„`« Hõ~‡° Å#∞ Ü«∞*Ï˝Å∞QÍ =º=Ç¨Ïi™êÎO. Ü«∞*Ï˝Å∞QÍ
'™œO^Œ~º° ÅÇ¨Ïi— Ö’ z=iQÍ H©iOÎ Kå~°∞. XHõq^èOŒ QÍ P^è•ºu‡Hõ ™ê^è#Œ Åhfl Ü«∞*Ï˝Ö.Ë J@∞ =º=Ç¨Ïi™êÎO.
`åºQÆ~åA, J#fl=∞Ü«∞º, `«∞Åã‘^•ã¨∞, ã¨∂~°^•ã¨∞, g∞~åÉÏ~Ú, ^è∂Œ ~°̊\ ,˜ =O\˜ Ü«∞*Ï˝Å#∞ PK«iOz, k=ºÑ¶Ö¨ ÏÅ#∞ á⁄O^Œ XHõq^èOŒ QÍ P^è•ºu‡Hõ
áÈ`«# =O\˜ =∞Ç¨`«∞‡ÅO`å `«=∞ „ÑüÉèÏ ™ê=∞~å÷ºÅ#∞ Dâ◊fi~° "≥É· =íè =~°#‚ Hˆ _®xH˜ J#∞"≥#· HÍÅq∞k.
JOH˜Ò« KÕã,≤ P ã¨~ˆ fiâ◊fi~° K≥`· #« ºO`À `«#‡Ü«ÚÖˇ· HÔ =· ÖÏºxfl á⁄O^•~°∞. =∂Ñ¶¨∞ÑÖK«q∞, ã¨Ñ¨Îq∞, J+¨ìq∞, UHÍ^Œt,
™ê^èŒ#Åhfl Ü«∞*Ï˝ÖË.
'"ÕÅ∞ÊÅO Q˘Å∞ÛH˘#∞@‰õΩ gÅ∞QÍx P@ áê@ K«^∞Œ =ÙÖˇÅ¡ |∂@Hõ=ÚÅ∞— Ñ¨Ói‚=∞, =∂ã¨ t=~å„u... Jhfl Q˘Ñ¨Ê Ñ¨~åfiÖË. J@∞ =O\˜ Ü«∞*Ï˝Å#∞
Jx PkÉè@ í ¡ <å~åÜ«∞}^•ã¨∞ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. D <≥Å =KÕÛ =∂ã¨ t=~å„u (|Ç¨ïà◊ K«`∞« ~°tÌ ) PK«iOz,
Dâ◊fi~° (^Œ`"Î« ∞≥ #ÿ ) K≥`· #« º"Õ∞ =∞#Ö’ ÉèÏã≤™ÈÎO^Œx J=QÆÒ« KÕã∞¨ H˘#_»"∞Õ x qâı+O≤ z =∞Ç¨t=~å„uQÍ ÉèÏq™êÎ~∞° . ãÖ=`«û k=ºÑ¶¨ÖÏÅ#∞
P^è•ºu‡Hõ ™ê^è#Œ Å‰õΩ ÅHõ∆ ºO. ~åxH˜ `≥Å"¡ å~°∞ ~°≠Ï=Ú =O\˜ <≥Å Wk.
á⁄O^Œ_®xH˜ J#∞"≥#·
JÅÅxfl\˜Ö’ ã¨=Ú„^Œ K≥`· #« º"Õ∞ „Ñ¨ãi¨ ™ÈÎO^Œx `≥eÜ«∞_»"∞Õ JÑïq∞`«OÖ’ D <≥Å ã¨∂~°º`Õ[ã¨∞ûÖ’ LO_Õ „Ñ¨`ºÕ Hõ „Ñ¨Éíè
Ü≥∂QÆO. ^Õ=`å â◊‰Ωõ ÅÎ #∞ (qâ◊fiK≥`· #« º H˜~}
° ÏÅ#∞) Ñ¨$käfiÃÑ· HÍÅq∞k.
„Ñ¨ãïOÑ¨*Ëã¨∞ÎOk.
?
D L`«~Î åÜ«∞} Ñ¨Ù}ºHÍÖÏ# =KÕÛ =∂Ñ¶∞¨ â◊√^Œú
UHÍ^Œt J"≥∂Ñ¶∞¨ =∞Ç≤Ï=∂xfi`«O. HÍÅ q*Ï˝<åxfl
=∞^ä#Œ O KÕã#≤ =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ D HÍÖÏ# ™êy# ™ê^èŒ
#Å‰õΩ k=ºÑ¶Å¨ O j„Ñ¶∞¨ OQÍ Åaèã∞¨ OÎ ^Œx âß„™êÎÖ’¡
380 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 381
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
=zOKå~°∞. JiÉèÜ í ∞« OHõ~° â∫~°ºO, „Ñü[˝ ^è~Œ å‡Å q+¨Ü∞« OÖ’
HÍOu (JiÛ) =∂~åæÅ Jkè^=Õ `«Å |ÅO`À D =∂ã¨ÑÙ¨ â◊√HÍ¡+qì¨ ∞<å_»∞ ã¨∞ã≤~÷ `° « – "≥Ú^ŒÖ#·ˇ QÆ∞}ÏÅ HÍ~°}OQÍ 'cè+µ¨ ‡—xQÍ
cèëê‡Kå~°∞º_»∞ Ñ¨~=° ∞Ñ¨kOKå_»∞. WKåÛù=∞~°}O Hõey# cè+µ¨ ‡_»∞, D k=º „Ñ¨ã≤^Œ∞ú_»Ü«∂º_»∞.
HÍÖÏxfl ZOK«∞H˘x `«# Ñ¨Ó~°fi™ê÷#"≥∞#ÿ =ã¨∞`åfixfl á⁄O^•_»∞. QÆOQÍ â◊O`«#∞Å Ñ¨Ù„`«∞_≥·# cè+¨‡x Ñ≤`«$ÉèíH˜Î,
NHõ$+¨µx‚ ã¨=∞HõO∆ Ö’ k=º`åfixfl á⁄Ok# ÉèÏQÆºâße PÜ«∞#. =∞Ç¨ÉèÏQÆ QÆ O QÆ = O\˜ áê=#K« i „`« JO^Œ i H© P~å^è Œ º
=`«∞ÅÖ’ „Ñ¨=ÚYOQÍ ¿Ñ~˘¯#^ŒQæÆ D =∞Ç¨`«∞‡x „Ñ¨âã◊ Î≤ ÉèÏ~°Ò« Ö’<Õ HÍHõ, =∞Ü«∂º~Ú. ã¨`«ºx+¨ª,
ÉèÏQÆ=`«O PkÖ’<Õ QÀK«iã¨∞OÎ k. ã¨∂Hõ∆ ‡OQÍ Ñïje¿ãÎ – cè+µ¨ ‡_»∞ ^è~Œ ‡° q+¨Ü∞« O
x„QÆÇ¨Ïâ◊HÎ̃, ^èŒ~°‡[˝`«,
NHõ$+¨µx‚ P^ÕâO◊ ÃÑ· ^è~Œ ‡° ~å*Ï^Œ∞Å‰õΩ JOÑ¨âÜ ◊ ∞« ºÃÑ#· <Õ J^Œ∞ƒù`« É’^èŒ KÕã#≤ Ö’ J`«ºO`« ã¨Ê+ì̈OQÍ, ã¨=Úz`«OQÍ „Ñ¨=iÎOz#
cè+µ¨ ‡_»∞ 'q+¨µ‚ ã¨ÇÏ¨ „ã¨<å=∞ ™ÈÎ„`«O— =O\˜ Q˘Ñ¨Ê J=∞$`«^•è ~°Å#∞ J#∞„QÆÇÏ≤ O "≥Y· i ÉèÏ~°Ò« Ö’ QÀK«iã¨∞OÎ k. ^èŒ~°‡x|^Œú`«, P`«‡*Ï˝#O,
Kå_»∞. cè+¨µ‡_»∞ K≥Ñ≤Ê# É’^èŒÅhfl =∞Ç¨ÉèÏ~°`«OÖ’ 'âßOu, J#∞âßã¨xHõ— Éè’QÆ=∞Ü«∞"≥∞#ÿ ~å[‰õΩÅOÖ’ ™œO^Œ~º° âßeQÍ, *Ï˝#"≥~· åQÍºÅ`À ‰õÄ_ç#
Ñ¨~åfiÅ∞QÍ qt+ì̈ ™ê÷<åxfl á⁄O^•~Ú. cè+µ¨ ‡_»∞ `≥eÜ«∞*ˇÑÊ≤ # âßOu J#∞âßã¨ |ÅãÖÑ¨#∞flxQÍ [x‡Oz<å– Ü≥∂QÆ=∞Ü«∞OQÍ, ÉèíHÎ̃, Éè∫uHõ ã¨∞MÏÅHõ<åfl,
xHÍÅ#∞ 'ÉèÏQÆ=`« w`«—QÍ Jaè=i‚Oz<å Juâ◊Ü∂≥ HÎ̃HÍ^Œ∞. „|Ç¨Ï‡K«~º° nHõ`∆ À rqOz# ÑïÑ¨Ó~°∞_‚ ∞» '[#‡=Ú âßâ◊fi`« ^èŒ~°‡"Õ∞ Q˘Ñ¨Ê^Œx
ÉèQí =Æ næ`,« cè+‡¨ ãÎ̈=~å[O, q+¨µ‚ ã¨ÇÏ¨ „ã¨<å=∞™ÈÎ„`«O, J#∞ã¨‡ $u, QÆ*OË „^Œ e\ì̃q Ü≥∞O^Œ∞QÆÅ∞æ<—Õ (WÖÏO\˜ rq`«O ZHõ¯_®
"≥∂HõO∆ – D SkO\˜h 'ÑÖK«~`° fl« w`«Å∞— JO\Ï~°∞. ÖË^∞Œ ) Jx NHõ$+¨µ_‚ Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ H©iOÎ Kå_»∞.
#q∞‡ rqOz#
WO^Œ∞Ö’ "≥Ú^Œ\ ˜ <åÅ∞QÆ∂ ÉèÏ~°Ò« Ö’xq. QÆ*„Ë #Ì"∂≥ HõO∆ ÉèÏQÆ=`«OÖ’xk. ÉèÏQÆ=`«∞efl ã¨‡i¿ãÎ ÉèQí "Æ å#∞_»∞ ãÖ`À+≤™êÎ_∞» . Ñ¨q„`« rq`«O.
"≥Ú^Œ\ ˜ <åÅ∞yO\˜H© cè+µ¨ ‡x`À |O^è=Œ ÚOk. ÉèQí =Æ næ`« cè+‡¨ Ñ¨~fi° OÖ’x^≥`· ,Õ JO^Œ∞Hˆ D Ñ¨q„`« cè+‡¨ UHÍ^Œt<å_»∞ Ñ¨~=° ∞ D k=ºQÆ∞}ÏÅ
`«~"° åu =¸_»∂ cè+µ¨ ‡x <À\˜`À ÑëH˜#q. nxx|\˜ì „|Ç¨Ï‡ q^ŒºÖ’ cè+µ¨ ‡x ÉèÏQÆ=`À`«=Î Úx ã¨‡iOK«∞‰õΩO@∞<åflO. HõÅÉ’`«
™ê÷#O PKå~°º`åfixfl á⁄Ok#^Œx ã¨Ê+¨=ì ∞ø`«∞Ok.
cèëê‡Kå~°∞º_»∞.

D Ñ¨~=° ∂Kå~°∞ºx ã¨‡~°} [#∞ÅO^ŒiH© Hõ~=Î° ºOQÍ `«Åz# ^è~Œ ‡° A˝Å∞,
cèëê‡+ì̈q∞<å_»∞ ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ cè+µ¨ ‡xH˜ `«~Ê° }Å∞ q_»"åeûOkQÍ J#∞âßã≤O
Kå~°∞. D =∞Ç¨`«∞‡xÖ’x q+¨µÉ‚ Híè HÎ̃ ˜ x^Œ~≈° #OQÍ, cèëê‡+ì̈q∞ `«~"° å`« =KÕÛ
UHÍ^Œt 'cè+‡¨ UHÍ^Œt—QÍ ¿Ñ~°∞ á⁄OkOk.
ã¨`º« x+ª̈, x„QÆÇÏ¨ â◊H,Î̃ ^è~Œ ‡° [˝`,« ^è~Œ ‡° x|^Œ`ú ,« P`«‡*Ï˝#O, *Ï˝#"≥~· åQÍºÅ`À
‰õÄ_ç# ÉèHí ,Î̃ Éè∫uHõ ã¨∞MÏÅHõ<åfl, âßâ◊fi`« ^è~Œ ‡° "Õ∞ Q˘Ñ¨Ê^Œx #q∞‡ rqOz#
Ñ¨q„`« rq`«O. D k=ºQÆ∞}ÏÅ HõÅÉ’`« cèëê‡Kå~°∞º_»∞.
=ã¨∞ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥#· cè+‡¨ x Jã¨Å∞ ¿Ñ~°∞ ^Õ=„=`«∞_»∞. cè+} ¨ "≥∞#ÿ Ñ¨@∞ì^ÅŒ ,
382 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 383
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ãÖã¨¯ $uH˜ =∞Ok~åÅ∞ HÍ=∂H˜∆ =¸HõHqõ KÕ S^Œ∞=O^ŒÅ â’¡HÍÅ J^Œ∞ƒù`«

HÍ=ºO '=¸Hõ ÑÖK«âu◊ —x ÑëHÕzOk.
WÖÏ ^Õâ◊"åºÑ¨ÎOQÍ „Ñü PÅÜ«∞O JÑ¨Ó~°fi U „áêO`«O
=∞#^Õâ◊ ãÖã¨¯ $uH˜ „Ñ¨^•è # Hˆ O„^•Å∞ ^Õ"åÅÜ«∂Å∞. Jq Hˆ =ÅO qâßfi™êÅ ™êÇ≤Ï`«º ã¨$[#Å‰õΩ PÅ"åÅ=∞~ÚºOk. "åÔ~·<å `«#"≥·Ñ¨Ù
ãÖHˆ `åÅ∞QÍ<À, „áê~°<÷ å =∞Ok~åÅ∞ QÍ<À q∞yeáÈÖË^∞Œ . Hˆ =ÅO ÉèHí ~Î̃ K° #« Å∞QÍ HÍHõ, ™êÇ≤Ïf HõàÏã¨fi~°∂ PHõi¬Oz k"åº#∞
ã¨=∞„QÆ ãÖã¨¯ $u qHÍ™êxH˜ PÅO|#Å∞QÍ =i÷ÖÏ¡~Ú. áêÅ∞QÍ g\˜ "≥É· =íè O J##ºO. Éè∂í ux ÑÖK«∞`«∞#fl
^Õâ◊"åºÑ¨ÎOQÍ L#fl „áêp# =∞Ok~åÅhfl PQÆ=∞ âß„ã¨Î ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂Å WHõ – <å@º tÅÊ, z„`«ÖYË <åk HõàÅ◊ H© PÅ
##∞ãïOz J^Œ∞ƒùÒ« QÍ xi‡`«=∞Ü«∂º~Ú. Ü«∂ÖË PÅ"åÖÏÅ∞. z^ŒO|~°O, |$Ç¨Ïnâ◊fi~°O,
^Õ"åÅÜ«∂Å∞
=∞#Ö’ Ñ¨Ó~°fiãÖã¨¯ $u Ñ¨@¡ Q“~°=ÉèÏ=O ã¨#flyÅ∞¡`∞« O_»_O» KÕ`,« PÅÜ«∞ =∞^è∞Œ ~° =O\˜ J^Œ∞ƒù`« =∞Ok~åÅ∞ <å@º âß„™êÎ#flO ÉèÏ~°`^« âÕ Ñ◊ Ù¨ JYO_»`#« ∞
=∞#QÍ<Õ XHõ #=∞‡HÍÅ xÅÜ«∞OQÍ ÉèÏqOK«_O» KÕ`« ãïQÍæ QÆ=∞xOK«_O» ÖË^∞Œ `«\ h˜ Pq+¨¯iOz# tÅÊ Hˆ O„^•Å∞. <å\˜ x~å‡} HÍáê_»∞`«∂ =ã¨∞<Î åfl~Ú.
QÍx – J<ÕHõ PÅÜ«∂ÅÖ’ <Õ\ ˜ q*Ï˝# âß„™êÎxH˜ ‰õÄ_® JO`«∞|@ìx J^Œ∞ƒù`åÅ∞ "≥Y· iÖ’x q*Ï˝# ~°ÇÏ¨ ™êºÅ#∞ J^èºŒ Ü«∞#O KÕ¿ãÎ HÍjÖÏO\˜ Hˆ „∆ `åÅ∞
J<ÕHOõ QÀK«i™êÎ~Ú. „Ñ¨ÑO¨ KåxH˜ „Ñ¨Ü∂≥ [#Hõ~"° ∞≥ #ÿ J<ÕHõ JOâßÅ#∞ q^Œº‰õΩ xÅÜ«∂Öˇ·
ã¨=Ú#fl`« QÀÑ¨Ù~° tY~åÅ`À T~°O`«\ H˜ © JÉèÜ í ∞« q∞ã¨∞#Î fl@∞ìQÍ QÀK«iOKÕ „QÆÇ≤ÏOK«=K«∞Û.
ÉèÏã≤e¡# K«i„`« =∞#‰õΩ
^Õ"åÅÜ«∂Åhfl `åuÎ fiHõOQÍ =∞#Ö’ L#fl P`«‡ `«`åÎ fixfl Pq+¨¯iã¨∞<Î åfl~Ú. `åºQÆ~åA, nH˜∆`«∞Å∞ =O\˜ "åˆQæÜ«∞HÍ~°∞Å∞
'^ÕÇÏ¨ Ÿ ^Õ"åÅÜ«∞ó „áÈHõóÎ — J#fl LÑ¨x+¨^~ÌŒ ≈° <åxfl Ñïje¿ãÎ – P`«‡ =¸Å qq^èŒ Hˆ „∆ `åÅÖ’ ã¨ÊOkOz# Ç¨Ï$^ŒÜ∞« O`À ÑëH˜# `≥Å∞™ÈÎOk.
q~å@∞ìQÍ, qq^èŒ WO„kÜ«∂ÅÖ’ Ñ¨xKÕ¿ã P`«‡â◊HÎ̃ "≥q· ^è•ºÅ∞ qq^èŒ Ñï"å~° ãÖw`« x^è∞Œ Å∞ KåÖÏ L<åfl~Ú. Jxfl HõàÅ◊ h, g@xfl\˜h ÉèíHÎ̃„â◊^ŒúÅ`À,
^Õ=`«Å∞QÍ PÅÜ«∞OÖ’ QÀK«i™êÎ~Ú. =$`«∞ÅÎ h, Jxfl =~åæÅ „Ñ¨[Åh ã¨∂Êùi=Î ∞O`«OQÍ Q“~°=OQÍ
PÅÜ«∂xfl P^è•~°O KÕã∞¨ H˘x =∞# HõàÅ◊ hfl =iúÖÏ¡~Ú. u~°∞=∞Å "ÕOHõ>âË √◊ x „Ñ¨ÉÏè q`«O KÕÜ∞« _»OÖ’ PÅÜ«∞ =º=ã¨k÷ J^Œ∞ƒù`« HÍáê_»∞H˘O@∂
K«∞@∂ì `«iQ˘O_» "ÕOHõ=∂O| ~°K«#Å∞, J#fl=∂Kå~°∞ºÅ "ÕÖÏk Ñ¨^•Å∞ áê„`«. <å\˜ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂hfl,
„Ñü+≤ª`«=∞Ü«∂º~Ú. ã¨<åfl~Ú "Õ∞à◊QÍO„_»∞, ÑÖkà◊√¡ "Õ¿ã"å~°∞, qq^èŒ
Éè„í ^Œyi ~å=ÚxÃÑ· ~å=∞^•ã¨ Hõ$`«∞Å∞ qÅã≤ÖÏ¡~Ú. '"≥Ú=fi— QÀáêÅ∞_»∞
Ñ¨q„`«`h« Ñï~°HO∆˜ K«∞
„^Œ"åºÅ#∞ ã¨=∞‰õÄ~ˆ Û =$`«∞ÅÎ "å~°∞, "Õ^Œ q*Ï˝#
Hˆ „∆ `«Ü∞« º Ñ¨^•Å`À zO^Œ∞Å∞ "Õâß_»∞. ÑÖ_»sÑ¨Ù~° áêO_»∞~°OQÆxÃÑ· `«∞HÍ~åO "Õ`ÅÎ« ∞, âß„ãÎ̈ ÑÖ_ç`∞« Å∞... ™ê=∂#∞º_ç #∞Oz ‰õΩO@∂ Ñ¨kÅÑ¨~K° ∞«
=O\˜ =∞Ç¨„Ñ¨É’^è‰Œ Ωõ Å 'JÉèOí QÍÅ∞— ~°OQÆiÖÏ¡~Ú. Nâ‹Å· Hˆ „∆ `«OÖ’ Pkâ◊OHõ~∞° Å J™ê=∂#∞ºx =~°‰Ωõ ^Õ"åÅÜ«∞O =Å¡<Õ `Õ[ie¡# HÀ=_»O =∞#
't"å#O^ŒÅÇ¨Ïi— L^Œƒqù OzOk. QÆ∞~°∞"åÜ«¸~°∞ Hõ$+¨µx‚ ÃÑ· <å~åÜ«∞} Éè@ í ì "å~°∞. P ã¨=Ú#fl`« tY~åÅ K≥O`« =∂#=Ùx ÉÏ^èŒº`«.
áê^Œ∞Å '<å~åÜ«∞}©Ü∞« — HÍ=ºO Pq~°ƒqù OzOk. NHÍà◊ÇÏ¨ ã‘âÎ √◊ _»∞ ^è∂Œ ~°̊\ K˜ ,Õ JÇ¨ÏO "≥∂HõiÅ¡=Åã≤O^Õ. XHõ ™êO`«fi#O, XHõ
áêO_»∞~°OQÆ_∞» `≥<åe ~å=∞Hõ$+¨µx‚ KÕ =∞Ç¨„Ñ¨|O^è•Å#∞ ~°zOÑ¨*âË ß~°∞. HõOz ^è~·≥ º° O, XHõ =∞Ç¨â◊HÎ̃ QÆ=∞x™ÈÎO^Œ<Õ ã¨Ê $Ç¨Ï, XHõ
384 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 385
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
P„â◊Ü∞« O, XHõ PÅO|#... JxflO\˜h JOkã¨∞#Î fl J^Œ∞ƒù`« Hˆ O„^ŒO QÆ∞_ç.
XH˘¯Hõ¯ QÆ∞_çK∞« @∂ì *Ï#Ñ¨^∞Œ Å QÆ∞O_≥ K«ÑC¨ à◊√§ qO`« qO`« Hõ^ÅŒä #Å∞¡H˘x
^è•º#ã≤`÷ Õ t=~å„u
áê_»∞`«∞O\Ï~Ú.
u~°∞<åà◊√§, ãÖ|~åÅ∞ QÆ∞_ç`À T~°O`«\ H˜ © L#fl J#∞|O^è•xH˜ P#"åà◊√§, =∂Ñ¶∞¨ |Ç¨ïà◊ K«`∞« ~°jÌ J~°~ú å„u eOQÀ^Œƒ=ù |Ç≤Ï~°∞‡Y
^ÕâO◊ Ö’ U=¸Å#∞OK≥<· å Ñ¨~fi° k<åÅÖ’ „Ñ¨`ºÕ Hõ PÅÜ«∂Å‰õΩ `«~e° "≥à=¡◊ Å HÍÅO. ^Œ$+≤ìx =^Œe,
ã≤O^Õ. WÖÏ ^Õâ◊ ã¨=∞„QÆ ã¨"∞≥ Hÿ ºõ `«‰Ωõ HÀ"≥Å HÀ@ Hõ_∞» `ÀOk. nx<Õ '=∞Ç¨t=~å„u— JO\Ï~°∞. |∞kúx JO`«~∞° ‡YO KÕã≤
<å\˜ <åQÆiHõ`Ö« ’x „áêÉè"í åÅ‰õΩ Ãã`· O« „áêp<åÅÜ«∂ÖË Ñ¨@∞ìH˘=∞‡Å∞. Wk '~å„u— Ñ¨~fi° O. LÑ¨"åãÖ, *ÏQÆ~}° PK«iO JO`«~O° QÆOÖ’ Dâ◊fi~°
x~°¡H∆ÍºÅ‰õΩ, L^•ã‘#`«‰õΩ, ~å[H©Ü«∂Å‰õΩ JÅ"å@∞Ñ¨_ç =∞Ok~åÅ#∞ D z P~åkèOK«=Åã≤# Ñ¨~fi° O. *’ºuÃÑ· Hˆ O„nHõ$`«O
K«H¯õ x HÀ}ÏÅÖ’ ^Œi≈OK«_®xfl qã¨‡iã¨∞<Î åflO. Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞ Hˆ =ÅO "≥Ú‰õΩ¯|à◊§‰õΩ, nxÖ’x ãÖHˆ `åÅ#∞ QÆ=∞x¿ãÎ ™ê^è#Œ Ñ¨~"° ∞≥ #ÿ
KÕÜ«∞_»"Õ∞ ~å„u. Ñ¨QÆÅ∞
#=∞‡HÍÅ‰õΩ `«ÑÊ¨ HõhãÖ PÅÜ«∞ ™œO^Œ~åºxfl P™êfikOK«_O» Ö’#∂ qÑ¶Å¨ =∞ø`«∞ J<ÕHõ ~°ÇÏ¨ ™êºÅ∞ QÀK«i™êÎ~Ú.
'~å„u— J<Õk Jxfl ãÖ^Œ_∞» Å∂, Ö’Hõ =º=Ç¨
|Ç≤Ï~°∞‡YO, ~å„u
<åfl~°∞ (KåÖÏ=∞@∞‰õΩ).
U „áêO`«O"åÔ~<· å `«#"≥Ñ· Ù¨ PHõi¬Oz k"åº#∞Éè∂í ux ÑÖK«∞`«∞#fl ^Õ"åÅ ~åÅ∂ ã¨^∞Œ =Ì ∞}˜y# ã≤u÷ . JO^Œ∞<å– J~°~ú å„u. JO`«~∞° ‡YO. ™ê^è•~°}
Ü«∂Å∞ ÉèÏ~°`^« âÕ Ñ◊ Ù¨ JYO_»`#« ∞ HÍáê_»∞`«∂ =ã¨∞<Î åfl~Ú. HÍjÖÏO\˜ Hˆ „∆ `åÅ∞ nxx '`«∞sÜ«∞ ãÖ^èºŒ — – JO\Ï~°∞. „áê`«ó ãÖ^èºŒ , rq`«OÖ’ ‰õÄ_®
q^Œº‰õΩ xÅÜ«∂Öˇ· ÉèÏã≤e#¡ K«i„`« =∞#‰õΩ `≥Å∞™ÈÎOk. =∞^è•ºÇ¨Ïfl ãÖ^èºŒ , ™êÜ«∞O ãÖ^èºŒ – =º=Ç¨~°OÖ’ Ñ¨QÅÆ O`å Éˇ@·
Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’<Õ J`«ºO`« Ñ¨Ù~å`«# #QÆ~"° ∞≥ #ÿ HÍj, <å\˜ „áêp# K«i„`«‰Ωõ QÀK«iOKÕq. D <åÅ∞QÀ (`«∞sÜ«∞) ãÖ^èºŒ Ñ¨ÓiÎQÍ ãÖK«iOz# r=ÙÅ∞,
ˆHO„^Œ"≥∞ÿ# J=Of ™ê„=∂[ºÑ¨Ù L[˚~Úh ˆH∆„`«O– =O\˜q ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ ^è•º<åxH˜ ãÖ|OkèOz#k. ~å„u ã¨fiã¨÷ÖÏxfl KÕi
Ñ¨Ù~å"≥É· "íè åÅ#∞ =∞# =ÚO^Œ∞OK«∞`å~Ú. Jxfl JÅ[_»∞Å∂, QÀÅÅ∂ J}y# JK«Åã≤u÷ q„âßOu á⁄O^Œ∞`å~°∞.
g@xfl\˜h ÉèHí „Î˜ â◊^ÅúŒ `À, Q“~°=OQÍ HÍáê_»∞H˘O@∂ <å\˜ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂hfl, ^è•º#OÖ’ J`«ºO`« =ÚYºO. P ã≤u÷ Ö’ =∞#ã¨∞û Ö’`«∞QÍ PÖ’z¿ãÎ
Ñ¨q„`«`h« Ñï~°HO∆˜ K«∞‰õΩO@∂ Ñ¨kÅÑ¨~K° ∞« HÀ=_»O =∞# ÉÏ^èºŒ `«. b#"≥∞ÿ á⁄O^Õk Ñ¨~=° ∂#O^•#∞Éè=í O. P `å^•`«‡º
JO^Œi ã¨fiã¨Å÷ O
Ñ¨~å~Ú^•_»∞Ö’¡ áÈ~Ú#q áÈQÍ, q∞ye# "å\˜x Ñï~°HO∆˜ K«∞H˘<Õ Hõ~"Î° åº#fl ã≤u÷ Ö’ Ö’HõÑÙ¨ ÅOÑ¨\ÏÅhfl J}QÆ∞`å~Ú. J^Õ
Ñ¨~=° ∞"≥∞#ÿ ÅÜ«∞. P ÅÜ«∞<Õ HÔ =· ÅºO JO\Ï~°∞.
Dâ◊fi~°^è•=∞"Õ∞.
~Ú<å =∞#O áê\ÕKåe.
D ~å„u J<Õk ™ê^è‰Œ Ωõ _»∞ ™êkèOK«=Åã≤# ã≤u÷ . Jk =∞#
Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÖ’<Õ

|Ç≤Ï~°∞‡Y ^Œ$+≤xì =^Œe, |∞kúx JO`«~∞° ‡YO
KÕã≤ JO`«~O° QÆOÖ’ Dâ◊fi~° *’ºuÃÑ· Hˆ O„nHõ$`«O LOk.
KÕÜ∞« _»"∞Õ ~å„u. Ñ¨QÅÆ ∞ |Ç≤Ï~°∞‡YO, ~å„u JO`«
~°∞‡YO. ™ê^è•~°} rq`«OÖ’ ‰õÄ_® Ñ¨QÅÆ O`å Éˇ@·
386 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 387
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ãÖK«iOz# r=ÙÅ∞, ~å„u ã¨fiã¨Ö÷ Ïxfl KÕi q„âßOu á⁄O^Œ∞`å~°∞. Ö’`«∞QÍ ^•xx JO`«~O° QÆOÖ’ Pq+¨¯iOK«∞H˘<Õ `«`Î« fi"Õ∞
PÖ’z¿ãÎ JO^Œi ã¨fiã¨Å÷ O Dâ◊fi~°^•è =∞"Õ∞. Jk =∞# Ç¨Ï$^ŒÜ∞« OÖ’<Õ LOk. t=~å„uÖ’ JO`«~å~°O÷ .
WO„kÜ«∂Å ^•fi~å |Ç≤Ï~À¡Hõ q+¨Ü∂« Å`À JO@∞H˘<Õ =∞#ã¨∞û#∞, =∞#Ö’x '~åu ã¨∞YO ^Œ^•fu ~å„u— – ã¨∞MÏxflKÕÛ HÍÅO
K≥`· <« åºxH˜ =¸Å Hˆ O„^Œ"∞≥ #ÿ t= (P`«‡) *’ºuÖ’ b#O KÕ¿ã JO`«~∞° ‡Y ~å„u. Éè’QÍ#O^•Å =∂@#∞ =^Œe, Ü≥∂QÍ#O
„Ñ¨Ü∂« }"Õ∞ ~å„u. ^•xfl á⁄O^Õ J=ã¨÷ Jã¨Ö#·ˇ ~å„u. PÇ¨~°
P ^è•º#ã≤u÷ JO>Ë x„^Œ HÍ^Œ∞. =∞~°ÑÙ¨ HÍ^Œ∞. J^Õ =ºHÎ̃ *ÏQÆ~∂° Hõ`.« 'Ü«∂xâß ã¨~fi° Éè∂í `å<åO `«ãº¨ *ÏQÆiÎ ãÖÜ«∞g∞— xÜ«∞=∞"Õ∞ LÑ¨"åãÖ,
=∞#efl =∞#O =∞~°z uiˆQ "≥Å∞Ñë u~°∞QÆ∞_»∞ Hõ<åfl, JO`«~∞° ‡v#"≥∞#ÿ D (ÉèíQÆ=næ`«)
=∞# WO„kÜ«∂Å`À
^è•º#ã≤u÷ Ö’<Õ =∞# K≥`· #« ºO Ñ¨Ó~°*‚ ÏQÆ$uÖ’ LO@∞Ok. JO^ŒiH© ~å„u U^À, Ü≥∂yH˜ Jk Ñ¨QÅÆ ∞. =∞#
J*Ï˝#Ñ¨Ù ÃÑ#∞x^Œ∞~Ì ° =^ŒÖË D '*ÏQÆ~} ° —ÜÕ∞ t=~å„u „=`«O. Wk LÑ¨"åã¨ Ñ¨QÅÆ ∞. "åiH˜ ~å„u. |Ç≤Ï~°∞‡Y∞Å∞ U P`«‡ q+¨ J#∞Éèqí OKÕ Éè’QÍÖË
„=`«O ‰õÄ_®. Ü«∞OÖ’ x„^ŒáÈ`å~À, P P`«‡ ã≤u÷ Ö’ Ü≥∂y x`«º PÇ¨~åÅ∞. "å\˜x
PÇ¨~° xÜ«∞=∞"Õ∞ LÑ¨"åãÖ, =∞# WO„kÜ«∂Å`À J#∞Éèqí OKÕ Éè’QÍÖË =¸ "≥∞Å‰õΩ= HõeyLO\Ï_»∞. Ö∫H˜Hõ ÅOÑ¨@∞Å∞ xÜ«∞O„uOKÕ
PÇ¨~åÅ∞. "å\˜x xÜ«∞O„uOKÕ WO„kÜ«∞ x„QÆÇÏ¨ }"Õ∞ x["≥∞#ÿ LÑ¨"åãÖ. U ÉÏÇ¨Ïº q+¨Ü∞« OÖ’ "≥∞Å‰õΩ= Hõey LO\Ï~À, WO„kÜ«∞ x„QÆÇÏ¨ }"Õ∞
P LÑ¨"åãÖ ^•fi~å, *ÏQÆ~} ° ^•fi~å ã¨~fi° "åºÑ¨H,õ JO`«~åºq∞ t=K≥`· #« ºOÖ’ P ÉÏÇ¨Ïº q+¨Ü«∞OÖ’ xã¨Ê $Ç¨ïÖˇ· LO\Ï~°∞
`å^•`å‡ºxfl á⁄O^ŒQÅÆ O. Ü≥∂QÆ∞Å∞.
x["≥∞#ÿ LÑ¨"åãÖ.
„Ñü <≥ÖÏ J=∂"åã¨º =ÚO^Œ∞ =KÕÛ (|Ç¨ïà◊) K«`∞« ~°tÌ ~å„ux '=∂ã¨t= *Ï˝<å#O^Œ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞, x`«º *ÏQÆ~°∂‰õΩ_»∞ P LÑ¨"åãÖ ^•fi~å,
~å„u— JO\Ï~°∞. Wk <≥ÅÖ’ `«∞sÜ«∞ ãÖ^èºŒ , ãÖ=`«û~°ÑÙ¨ z=i =∂™êxH˜ t=Ù_»∞. *ÏQÆ~}° ^•fi~å
(á¶êÅ∞æ}ÏxH˜) =ÚO^Œ∞ =KÕÛ =∂Ñ¶∞¨ =∂ãÖ ãÖ=`«û~åxH˜ ãÖ^èºŒ =O\˜k. P J`«~∞° ‡Y „Ñ¨[‰˝ Ωõ QÀK«iOKÕ P âßâ◊fi`« ã¨`º« ã¨~°fi"åºÑ¨Hõ,
ãÖ^èºŒ Ö’ ãÖ^è•º ™ê÷#OÖ’ =∂Ñ¶∞¨ |Ç¨ïà◊ K«`∞« ~°tÌ ~å„u. `«`åÎ fixfl Pq+¨¯iOK«∞H˘<Õ ™ê^è#Œ t=~å„u.
JO`«~åºq∞
JO^Œ∞Hˆ Wk ãÖ=`«û~åxˆH ãÖ^è•ºHÍÅO. D ã¨=∞Ü«∂xH˜ '=∞Ç¨t=~å„u—
J<Õ ¿Ñ~°∞ ~å=_»OÖ’ "≥t· +ì̈ ºq∞k. t=K≥·`«#ºOÖ’
Hõ~‡° ÅOÑ¨\ÏÅhfl KåeOz r=Ù_»∞ Ñ¨~=° ∂`«‡ ™êxfl^èºŒ OÖ’ âßOux á⁄O^Œ `å^•`å‡ºxfl
_»"∞Õ ÅÜ«∞. P b<å=ã¨Ö÷ ’<Õ JYO_®#O^ŒO Åaèã∞¨ OÎ k. |Ç≤Ï~°∞‡Y „Éè=í ∞}ÏÅÖ’ á⁄O^ŒQÆÅO.
JÅã≤# r=Ù_»∞ 'JÅã≤u ™⁄Åã≤u WO`«@ h â◊~} ° ^˜ ≥ *ÁzÛux— Jx U
JO`«~åºq∞`À `«#‡Ü«∞O K≥O^Œ∞`å_À P JO`«~åºq∞<Õ 't=O— J<åfl~°∞.
„uQÆ∞}ÏÅ‰õΩ, „u J=ã¨Å÷ ‰õΩ, â◊s~° „`«Ü∂« xH© (ã¨∂Å÷ ã¨∂Hõ∆ ‡ HÍ~°} â◊s~å
Å‰õΩ) Jf`«"∞≥ ,ÿ P =¸_çO\˜h #_ç¿Ñ Ñ¨~O° ^è•=∞"Õ∞ t=*’ºu.
388 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 389
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
N HÍà◊ÇÏ¨ ã‘âÎ fi◊ ~å! ÉèHí =Îõ `«ûÅ`«‰Ωõ `å~å¯}q∞k.

JO`ÕHÍ^Œ∞ – u#fl_»<Õ É’Ü«∞"å_»∞ P =ÚHõ¯O
\˜H˜ HõO\˜x ã¨=∞iÊOz t"≥H· ºõ O K≥O^•_»∞. JO`«\ ˜
XHõ ™êÖˇÑÙ¨ ~°∞QÆ∞ `«# <À\˜^•~åÅ`À t=Ù#‰õΩ PÅÜ«∂Å#∞ xi‡OzOk. J"åº[ (U <≥Ñ=¨ ¸ÖËx) QÍ_èÉ» Híè HÎ̃ ˜ Ñ¨~=° tOz,
„ÑüHõ} ∆ O P PÅÜ«∂Å#∞ QÆ=∞xã¨∂Î ã¨=iã¨∂Î x~°O`«~O° t=zO`«#`À<Õ Z=fiiH© ã¨∞ÅÉèOí QÍ ÅaèOK«x ™êÜ«Ú[º Ñ¨^qŒ x
HÍÅO QÆ_Ñ» ™¨ êyOk. J#∞„QÆÇ≤ÏOKå_»∞ ã¨^•t=Ù_»∞. `«# ã¨xflkèÖ’<Õ
Ñ¨Ó~°fi[#‡Å ãÖ™ê¯~°OKÕ`« P H©@HÍxH˜ P q"ÕHOõ ÅaèOzOk. Hõ#flÑ¨Ê q„QÆÇ¨ xH˜ J~°Û# [iˆQÖÏ xÜ«∞q∞Oz,
™êÖˇQ∂Æ _»∞ QÆ∞_çQÍ t=Ù_»∞ LO\Ï_®!– Jx Pâ◊Û~°º áÈ#Hõ¯~ˆ ^¡ ∞Œ . Éè‰í Ωõ _Î #·≥ Hõ#flÑ¨Ê "≥¿· Ñ x`«ºO Hõ#flÑ¨ÊyOz K«∂ã¨∞OÎ "Õ^•Å∂
J#O`« qâ◊fiâ◊s~°∞_≥·# qâıfiâ◊fi~°∞_»∞ =∞#O Hõ\ ˜ì# QÆ∞_»∞ÅÖ’ =∂„`«O \Ï_»∞ NHÍà◊ÇÏ¨ ã‘âÎ fi◊ ~°∞_»∞. P Éè‰í Ωõ ÅÎ ÉèHí ÖÎ̃ ’ „¿Ñ=∞ "å^•Å∂ `«~å¯Å∂
LO\Ï_®! LO\Ï_»∞. J}∞=ÙHõO>Ë J}∞=Ó, =∞Ç¨Ï`«∞Î HõO>Ë =∞Ç¨Ï`«∂Î Ñ¨Ó~°fiHõ J~°Ê}O `«ÑÊ¨ H˘Ô~¯Å ÉË~™° ê~åÅ∞ ÖË=Ù.
(J}À~°}Ü © ∂« <£ =∞Ç¨Ï`À =∞Ç‘ÏÜ«∂<£) J~Ú# P Ñ¨~`° `« Î« fiO – Éè‰í Ωõ _Î ∞» ZHõ¯_»
g∞=∂Oã¨Å∂
xO_»∞ ÉèHí HÎ̃ ˜ Ñ¨@Oì Hõ\ #ì̃ k=º Hˆ „∆ `«q∞k.
U ~°∂ÑÖÖ’ Pq+¨¯i¿ãÎ JHõ¯_» P ~°∂ÑÖÖ’ <≥ÅH˘O\Ï_»∞. JO^Œ∞Hˆ ™êÖˇ "Õ^•Å∂ "å^•Å∂ `«~å¯Å∂ g∞=∂Oã¨Å∂ áêO_ç`åºÅ∂ K«~Û° Å∂
QÆ∂_»∞#∞ ‰õÄ_® QÆ∞_çQÍ =∞xflOKå_»∞. „Ñ¨=∂^Œ=âß`«∂Î P ^•~°ÑÙ¨ ^Õ=àÏÅ∞ áêO_ç`åºÅ∂ K«~Û° Å∂ "ÕëêÅ∂ Éè+Ë *¨ ÏÅ∂ ÖËx "ÕëêÅ∂ Éè+Ë *¨ ÏÅ∂
^ŒQÆú"≥∞ÿ`Õ, ÉèíiOK«ÖËHõ P ÉèíHõÎH©@HõO „áê}`åºQÍxˆH ã≤^ŒúÑ¨_»QÍ ÉèíHõÎ=`«ûÅ∞_≥·# ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ# ÉèíHÎ̃ˆH t"å#∞„QÆÇ¨Ï„áêÑ≤Î... J<Õ É’^èŒ# ÖËx ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ# ÉèíHÎ̃ˆH
Éè"í åhÑü P ™êb_»∞‰õΩ HÔ =· ÖÏºxfl J#∞„QÆÇÏ≤ OKå_»∞. D Hˆ „∆ `«OÖ’ „Ñ¨`º« Hõ=∆ ∞ø`«∞Ok. t"å#∞„QÆÇ¨Ï„áêÑ≤Î...
J^Õq^èOŒ QÍ XHõ áê=Ú, XHõ U#∞QÆ∞ t"å~°Û#Ö’ áÈ\©Ñ_¨ ç `«=∞#∞ `å=Ú D Hõ^ÅŒä ∞, D Hˆ „∆ `«O =∞#‰õΩ J<ÕHõ ãÖ^Õâß
JiÊOK«∞‰õΩ<åfl~Ú. "å\˜H© t=™êÜ«Ú[ºO „áêÑ≤OÎ zOk. Å#Ok™êÎ~Ú. J<Õ É’^è#Œ
JÑ¨Ê\˜#∞Oz P t=Ù_»∞ 'NHÍà◊ÇÏ¨ ã‘âÎ fi◊ ~°∞x—QÍ ¿Ñ~°∞á⁄O^•_»∞. JO`«‰Ωõ TÇ¨ÏÅ ^•~åÅ #Å∞¡H˘<Õ =∞#Ö’x |∞kúâH◊ Î̃ D Hˆ „∆ `«OÖ’
=ÚO^Œ∞ P „áêO`«O ¿Ñ~°∞ QÆ[HÍ##O. ™êb_»∞. ™êÖˇÑÙ¨ ~°∞QÆ∞‰õΩ ^•x „ÑüÉèË Z‰õΩ¯=. =∞#‰õΩ „Ñ¨`«ºHõ∆=∞ø`«∞Ok.
JHõ¯_» =ã≤+ª¨ =∞Ç¨Ïi¬H˜ „|Ç¨Ï‡*Ï˝<åxfl J#∞„QÆÇÏ≤ Oz Ü≥∂QÆeOQÆOQÍ "≥Åâß_»∞ =∞# „ÑüÉèË Q˘Ñ¨Ê. Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞xH˜ ~Ô O_»∂ ã¨=∂
t=Ù_»∞. P t=Ù_»∞ D H©@Hõ, [O`«∞=ÙÅ HÍ~°}OQÍ H˘`«Î ¿Ñ~°∞ `≥K∞« Û‰õΩ<åfl_»∞. #"Õ∞. J~Ú`Õ ™êb_»∞ `«# „ÑüÉèÏ áê@"åÅ#∞
U ~°∂Ñ¨=¸ ÖËx eOQÆOÖ’ P =¸_çO\˜ QÆ∞~°∞ÖÎ Ë ~°∂ÑÖQÍ QÀK«iã¨∞<Î åfl~Ú. Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~å~°Ê}O KÕãO≤ k. =∞#Ö’x |∞kú t"å
'N— JO>Ë ™êÖˇÑÙ¨ ~°∞QÆ∞ Jx XHõ J~°O÷ . 'HÍà◊O— ã¨~Ê° O. 'Ç¨Ïã≤—Î U#∞QÆ∞. D ~°Ê}O HÍ=_»"∞Õ ™êbx Ñ¨Ó[Ö’ PO`«~º° O. WHõ
=¸_çO\˜h Hõ~∞° }ÕK«_"» ∞Õ HÍHõ, P HÍ~°∞}ºbÅ#∞ `«#Ö’ zÇ¨flÅ∞QÍ ^•eÛ =∞#Ö’ |∞ã¨Å∞H˘>Ëì JÇ¨ÏOHÍ~°"∞Õ ã¨~Ê° O.
„Ñ¨îŒ ≈ã¨∞<Î åfl_»∞ Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞_»∞. ^ÕÇÏ¨ "Õ∞ <Õ#<Õ ÉèÏ=#`À ‰õÄ_ç# „Ñ¨=~°<Î Õ QÆ[O.
Éè‰í Ωõ ÅÎ ¿Ñ~ˆ ¡ `«# ¿Ñ~°∞QÍ, Éè‰í Ωõ ÅÎ ~°∂áêÖË `«# ~°∂ÑÖQÍ QÀK«iOÑ¨*¿Ë ã D JÇ¨ÏOHÍ~°O, ^ÕÇÏ¨ „H˜Ü∞« Å∞ ‰õÄ_® t=ÔHO· Hõ
390 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 391
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
~åºxH˜ qxÜ≥∂QÆO HÍ"åe. JO^Œ∞‰õΩ HÍ=Åã≤# ÅHõ} ∆ "Õ∞ u#fl_»∞. JO`å `«# '^ŒH—∆õ `Õ HÍ^Œ∞
Hõ#∞fl JiÊOz 'Hõ#flÑ¨Ê— JÜ«∂º_»∞. Wk Éè‰í Ωõ xÎ ¿Ñ~ˆ HÍ^Œ∞. ÉèHí HÎ̃ ˜ ¿Ñ~°∞.
'u#fl_»∞— Hõ^#Œä ∞ ãÖã¨¯ $`«OÖ’ ~°zã¨∂Î LÑ¨=∞#∞º =∞Ç¨Ïi¬ 'nè~∞° _»∞— Jx
¿Ñ~°∞ ÃÑ\Ïì_∞» . 'u#fl_»∞–nè~∞° _»∞–Hõ#flÑ¨Ê—, D =¸_»∞ ¿Ñ~°∂¡ ÉèHí Î̃ ÅHõ} ∆ ÏÖË. Jhfl Hõe™⁄zÛ#O`«HÍÅO JO`å `«# x~åfi
ã¨~°fiHõ~°‡ÅH©
J@∂ W@∂ =OHõ~Å° ∞ áÈx UHÍ„QÆ`Ü « ∞Õ 'u#flx—`«#O, K≥‰Ωõ ¯K≥^~Œ x° Ñ¨@∞ì^ÖŒ Ë Hõ"Õ∞ ##∞‰õΩO\Ï_»∞ =∞x+≤. JÑ¨C_»∞ =∞~åº^Œ,
'nè~`° fi« O—, =∞<À^Œ$+≤xì K≥^~Œ h° Ü«∞‰õΩO_® ã¨~fi° =¸ t==∞Ü«∞"Õ∞#x ^Œi≈OK«_"» ∞Õ =∞#fl#=O\˜"gÕ ∞ Ñ¨@=ì Ù. |ÖÏxflzÛ, Ñ¶Ö¨ ÏxflKÕÛ
Hõ#∞fl#∞ (^Œ$+≤xì ) JÑ¨ÊyOK«_O» – J^Õ 'Hõ#flÑ¨Ê— ÅHõ} ∆ O. '`å#∞ „|Ç¨Ï‡QÍi Ñ¨Ù„`«∞_»∞, „Ñ¨*ÏÑü. ^Õ=`« Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞x qã¨‡iOz,
|∞kúh, JÇ¨ÏOHÍ~åhfl, âßs~°Hõ Hõ~‡° bfl, UHÍ„QÆOQÍ „â◊^QúŒ Í ã¨~fi° ã¨=∞~°Ê} ÅO^Œ~∂° `«# =∂@qO\Ï~°∞. Ü«∞[˝H~õ ‡° ÖÏK«iOz ^èŒ~°‡Ñ¨Ù Ç¨Ï^Œ∞Ìefl
ÉèÏ=O`À t"åOH˜Ò« KÕ¿ã"å_»∞ Ö∫H˜HOõ QÍ ZO`«\ ˜ JÅ∞Êx=Öˇ QÀK«iOz<å, HÍ=Åã≤# Ñ¶Ö¨ Ïxfl `å#∞ á⁄O^ŒQÅÆ _»∞. Ju„Hõq∞¿ã,Î P Dâ◊fi~°∞x
t=Ùx ^Œ$+≤Öì ’ "å_Õ =∞Ç¨#∞ÉèÏ=Ù_»∞. =∞^èºŒ Ö’ Dâ◊fi~°∞_≥=_»∞? `«# Hõ~ˆ ‡ (Ñ¨xÜÕ∞)
â◊OHõ~° ÉèQí =Æ `åÊ^Œ∞Å∞ 't"å#O^ŒÅÇ¨Ïi—Ö’ Hˆ =ÅO Hõ#flÑ¨Ê<Õ =∞Ç¨Éè‰í Ωõ xÎ QÍ `«#‰õΩ Ñ¶¨ÖÏxflã¨∞ÎOk. Dâ◊fi~°∞x „Ñ¨™êÎ=<Õ `«# â◊HÎ̃ J~Ú# „Ñ¨H$õ u
„Ñ¨ã∞¨ uÎ ã¨∂Î '=#K«~À ÉèHí ÍÎ=`«O™êÜ«∞`Õ— Jx ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. HõH¯õ ~ˆ ^¡ ∞Œ — – D JÇ¨ÏOHÍ~°O`À Dâ◊fi~å==∂<åxˆH Hõ∆q∞OK«^Œ∞. Jk g~°Éèí„^Œ
NHÍà◊ÇÏ¨ ã≤Î JK«Û"≥∞#ÿ ÉèHí `Î̃ `« åÎ fixfl „Ñ¨É’kèOKÕ J^Œ∞ƒù`« Hˆ „∆ `«O. ã≤^ÑúŒ _¨ ®¤_∞» ^ŒH„∆õ Ñ¨*ÏÑü. q[$OÉè} í `åO_»"åxH˜
„â◊^úŒ Hõey# ÉèHí xÎ̃ KÕ~n° ¿ã Hõ~∞° }Ïà◊√=Ù ã¨^•t=Ù_»∞. Dâ◊fi~°∞<Õ HÍ^Œx Ü«∞*Ï˝xfl „áê~°OaèOKå_»∞. gÅ∞ HõeÊã¨∞OÎ k.
^Õfi+Ö`À, ^≥"· åxfl J==∂xOKÕ L^ÕâÌ O◊ `À ™êˆQ
ãÖH∆ÀaèOz# „Ñ¨H$õ u
P Ü«∞[˝OÖ’ Jxfl =#~°∞Å∂ ã¨=∞‰õÄ~°∞Û‰õΩ<åfl_»∞.
ZO`≥<· å „Ñ¨*ÏÑü Hõ^•! #∞Oz ã¨~ˆ fiâ◊fi~°∞x ~“„^ŒO
Jã¨Å∞ – D „Ñ¨*ÏÑü`«fiO Dâ◊fi~°∞x Hõ$Ñ¨=Å¡<Õ g~°`åO_»=O KÕã∞¨ OÎ k.
„|Ç¨Ï‡ ^•fi~å `«#‰õΩ ÅaèOzOk. HÍh JÇ¨ÏOHÍ~°O ^•x`À ã¨fiÜ«∞O
Jã¨Å∞ ã¨`åºxfl „QÆÇÏ≤ OK«x=fi^Œ∞. Hˆ =ÅO ÉÏÇ¨Ïº ã¨=∞~°∞÷_»#<Õ
^Œ$+≤hì , JÅOHÍ~åÅ P_»O|~åÅh =^ŒÅÖËx Éè∫u
‰õΩxH˜ – Ñ¨~=° ∂`«∞‡x Ñ¨~=° ∂~°÷ "Õ+O¨ J~°=÷ ∞=Ù =∂#"åÇ¨ÏOHÍ~°O
`«∞O^•! =∞\ì̃ Hõ~∞° ã¨∞OÎ k.
„Ñ¨*ÏÑü =∂@ f¿ãÜ«∞ÖËHõ ^Õ=`«Å∞ Ü«∞[˝OÖ’
áêÖÁæ<åfl~°∞. J==∂xOK«_O» ^Œ‰Ω∆õ x Jã¨Å∞ L^ÕâÌ ◊
"≥∞<ÿ å, U =∂<å==∂<åÅ∂ Dâ◊fi~°∞xH˜ JO@=Ù.
392 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 393
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
JO^Œ∞Hˆ PÜ«∞# K«eOK«Ö^Ë ∞Œ . xifiHÍ~°∞_≥· PÜ«∞# Hõ^ÅŒ HõáÈ~Ú<å, PÜ«∞# =¸_»∞ QÆ∞}ÏÅ =ÚK«Û@∞¡
â◊HÎ̃ K«∂ã¨∂Î T~°∞HÀ^Œ∞.
JO^Œ∞Hˆ `å#∞ Hõke=zÛOk, ÃÇÏK«ÛiOzOk.
q<åâ◊HÍÅO ^•Ñ¨ÙiOz# ^Œ‰Ω∆õ xH˜ P ÃÇÏK«ÛiHõ K≥q# Ñ¨_Ö» ^Ë ∞Œ . ^•x`À ã¨$+≤ì JO`å =¸_»∞ QÆ∞}ÏÅ`À ‰õÄ_ç L#fl^Œx
„Ñ¨H$õ u (ã¨f^Õq) `å#∞ '^Œ‰Ω∆õ x Ñ¨Ù„uHõ—QÍ (^•H∆ÍÜ«∞}˜QÍ) =∞#^ŒÅK«∞HÀÖË^∞Œ . ÉèÏ~°fÜ«∞ ^Œ~≈° #O.
t=xO^•Ñ¨~∞° x ‰õÄ`«∞~°∞ JxÑ≤OK«∞H˘<Õ W+ì̈OÖËHõ Éè∫uHõ â◊s~åxfl `åºQÆO Jq – ã¨`Î« fi ~°[ ã¨"Î ∂≥ QÆ∞}ÏÅ∞. Wq JO^Œi HÀi#^•xx
KÕã≤Ok. Ö’#∂ LO\Ï~Ú. =∂#=Ù_Õ HÍ‰õΩO_® Ñ¨â◊√ á⁄O^•Å<åfl,
JÑ¨C_»∞ q[$OaèOzOk Dâ◊fi~å„QÆÇÏ¨ O. Ñ¨HÍ∆ º^Œ∞Ö’¡, `«~∞° Å`«Ö’¡ Ãã`· O« W"Õ QÆ∞}ÏÅ∞ ã¨ÇÏ¨ HÀáêxfl „Ñ¨H\õ O˜ KåÅ<åfl
U Éè∫uHõ â◊‰Ωõ ÅÎ ∂, ^Õ=`åâ◊‰Ωõ ÅÎ ∂ Dâ◊fi~å„QÆÇ¨ xfl Z^Œ∞~˘¯#ÖËHõ áÈÜ«∂~Ú. *ÏÅ∞. J~Ú`Õ Jq "å\˜x xÜ«∞O„uOK«ÖËHõ, =ºHÎ̃ âßâ◊fi`« ˆH∆=∂xH©,
P P„QÆÇÏ¨ â◊HÎ̃ g~°É„íè ^Œ∞_»∞. JO^Œ∞Ö’ J^è~Œ ‡° Ñ¨~∞° efl tHÕ∆ KÕ 'g~°`fi« O— LOk. „Ñ¨H$õ u xÜ«∞=∂#∞™ê~°O rq`åefl "≥àn¡◊ ™êÎ~Ú.
™ê=∂lHõ Éèí„^Œ`«H©
^è~Œ å‡xfl ~°HO∆˜ KÕ 'Éè„í ^Œ`fi« O— LOk. P QÆ∞}ÏÅ#∞ xÜ«∞O„uOz L#fl`«^âŒ ‰◊ Ωõ KÕ~°
g~°É„íè ^Œ∞x g~å"ÕâO◊ ^Œ‰Ω∆õ x JÇ¨ÏOHÍ~°ÑÙ¨ @*Ï˝#Ü«∞*Ï˝xfl ^èfiŒ OãÖ KÕãO≤ k. QÆeQˆ |∞kú ™êfi`«O„`«ºO =∂#=ÙxH˜ LOk. ÉèOí QÆO HõÅQÆ‰Ωõ O_®
'^ŒH`∆õ —« JO>Ë ã¨=∞~°`÷ .« „Ñ¨H$õ ux `«# âßã¨<å#∞QÆ∞}OQÍ #_»K∞« H˘<Õ â◊HÎ̃ =ºHÎ̃ Éè∫uHÀ#fluH©, P^è•ºu‡Hõ L#fluH˜ ‰õÄ_® „Ñ¨=iÎOKåe.
Jx (‰õÄ`«∞iQÍ) „Éèqí ∞OKå_»∞. JO`å `«# ã¨=∞~°`÷ #Õ x „Éèqí ∞OKÕ Éè∫uHõ^$Œ +≤ì D xÜ«∞O„`«} J=ã¨~O° . JO^Œ∞Hˆ `å#∞ "å\˜x
Hõey LO_»_"» ∞Õ '^ŒH`∆õ —« . `«#‰õΩ, „Ñ¨H$õ uH© ‰õÄ_® âßã¨‰Ωõ _˘Hõ_∞» <åfl_»<Õ q"ÕHOõ ÖËx ~°*’QÆ∞}O HÍ=∞„HÀ^è•Å∞QÍ, `«"∂≥ QÆ∞}O |^Œú xÜ«∞O„uOK«∞HÀQÆeQÍe.
JÇ¨ÏOHÍ~åxH˜ „Ñ¨fHõ J`«_∞» . HõOQÍ, =¸~°`ö fi« OQÍ x„^ŒQÍ Ñ¨xKÕã∞¨ OÎ \Ï~Ú. HÍ=∞
ã¨~fi° Hõ~‡° ÅH© |ÖÏxflzÛ, Ñ¶Ö¨ ÏxflKÕÛ Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞x qã¨‡iOz, ^è~Œ ‡° Ñ¨Ù Ç¨Ï^Œ∞eÌ fl „HÀ^è•Åh, x„^•^Œ∞Åh Ö’Hõ =º=Ç¨~°OÖ’ J= P xÜ«∞O„`«}
Ju„Hõq∞¿ãÎ, P Dâ◊fi~°∞x â◊H˜Î J~Ú# „Ñ¨Hõ$u Hõ∆q∞OK«^Œ∞. Jk g~°Éèí„^Œ ã¨~"° ∞≥ #ÿ O`« "Õ∞~°‰Ωõ ZÖÏ qxÜ≥∂yOK«∞HÀ"åÅ#fl ã¨`«Î fiQÆ∞}Ïxfl
q[$OÉè} í `åO_»"åxH˜ gÅ∞ HõeÊã¨∞OÎ k. ãÖH∆ÀaèOz# „Ñ¨H$õ u #∞Oz ã¨~ˆ fi xÜ«∞O„`«}Hˆ '^è~Œ ‡° O— Jx ¿Ñ~°∞. ÃÑOá⁄OkOK«∞
â◊fi~°∞x ~“„^ŒO g~°`åO_»=O KÕã∞¨ OÎ k. ^•x`À ã¨fiÜ«∞Oã¨=∞~°∞_÷ #» <Õ =∂#"å HÀi#^•xx á⁄O^•Å<åfl, HÀáêxfl „Ñ¨Hõ\ Õ HÀ=_»O=Å¡
Ç¨ÏOHÍ~°O =∞\ì̃ Hõ~∞° ã¨∞OÎ k. KåÅ<åfl =ºH˜Î âßâ◊fi`« Hˆ =∆ ∂xH©, ™ê=∂lHõ Éè„í ^Œ`H« ©
™ê^èŒº=∞=Ù`«∞Ok.
D âßâ◊fi`« ã¨`º« É’^è#Œ #∞ ^ŒHÜ ∆õ ∞« [˝ q^èfiŒ Oã¨QÍ^äŒ #∞Oz „QÆÇÏ≤ OKåe. ÉèOí QÆO HõÅQÆ‰Ωõ O_® „Ñ¨=iÎOKåe. JO^Œ∞Hˆ `å#∞
XHõ¯ Hõ^ÖŒä ’<Õ Z<Àfl ãÖ^ÕâßÅ#∞ W=∞_»Û_»O ÉèÏ~°fÜ«∞ =∞Ç¨Ï~°∞¬Å q*Ï˝#O. "å\˜x xÜ«∞O„uOK«∞HÀQÆeQÍe. P xÜ«∞O„`«}

ã¨`Î« fiQÆ∞}Ïxfl ÃÑOá⁄OkOK«∞HÀ=_»O=Å¡ ™ê^èºŒ =∞=Ù
`«∞Ok.
P ã¨`Î« fiQÆ∞}Ïxfl =$kúÑ~¨ K° ∞« H˘#_»"∞Õ P^è•ºu‡Hõ
394 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 395
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
™ê^è#Œ Å „Ñ¨Ü∂≥ [#O. ~°[ãÎ̈"∂≥ QÆ∞}ÏÅ =∂e<åºxfl =^Œ∞Å∞ÛH˘#_®xH˜ â◊√kú *Ï˝<åxfl =∞##O KÕÜ∞« _»O, Pã≤HÎ `õ « =O\˜q.
„Ñ¨„H˜Ü∞« QÍ PKå~° =º=Ç¨~åÅ#∞ âß„™êÎÅ∞ U~°Ê~°Kå~Ú. WÖÏ =¸_»∞ QÆ∞}ÏÅÖ’ ™êuÎ fiHõ`#« ∞ „Hõ=∞OQÍ
ã¨`Î« fiQÆ∞}Ïxfl ™êkèOK«_®xH˜ ™êuÎ fiHÍÇ¨~°O, ™êuÎ fiHõ ãÖw`« ™êÇ≤Ï`åº^Œ∞Å „Ñ¨|∞^ŒOú KÕ¿ãÎ – Jk ã¨„Hõ=∞OQÍ „uQÆ∞}Ïf`« ã≤u÷ x
Jaè~∞° K«∞Å∞, ^è•º#™ÈÎ„`åk ™ê^è#Œ Å∞ JÅ=~°K∞« HÀ"åe. (^ÕxH© JO@x xifiHÍ~° ã≤u÷ x) KÕ~∞° Û`«∞Ok.
"≥Ú^Œ@ q+ÖÖÏ Hõ@∞=ÙQÍ `Àz<å, Ñï}Ï=∞OÖ’ J=∞$`«OÖÏO\˜ Ñ¶Ö¨ ÏxflKÕÛ nxx K«Hõ¯x L^•Ç¨Ï~°}`À q=iOKå~°∞ N
ã¨∞YO ™êuÎ fiHõO. ~å=∞Hõ$+¨‚ Ñ¨~=° ∞Ç¨ÏOã¨.
~ÀE
~ÀE Ü≥∂QÍÉèÏºãÖ KÕÜ∞« _»O, PÇ¨~åxfl xÜ«∞O„uOK«∞HÀ=_»O, HÀiHõefl XHõ ^èxŒ ‰õΩ_»∞ XO@iQÍ J~°}º=∂~°Oæ #∞Oz
x„QÆÇÏ≤ OK«_O» , L^ŒÜ∂« <Õfl x„^ŒÖ=Ë _»O – „áê~°OÉè^í âŒ Ö◊ ’ q+ÖÖÏ Jã¨ÇÏ¨ #OQÍ =ã¨∞OÎ >Ë ^•i `«áêÊ_»∞. Ü≥∂QÍÉèÏºãÖ
JxÑ≤™êÎ~Ú. HÍh "å\˜ Ñ¶e¨ `«O J=∞$`ÀÑ¨=∂#"≥∞#ÿ K«H¯õ x Hˆ =∆ ∞O. WO`«Ö’ J`«}fl˜ =ÚQÆ∞~æ ∞° ^˘OQÆÅ∞ J@HÍ~ÚO KÕÜ«∞_»O, PÇ¨~åxfl
ZÖÏÑ¨_`ç Õ JÖÏ „Ñ¨=iÎOK«_O» , "Õàá◊ êàÏ Z~°∞QÆx x„^•Ç¨~åÅ∞ – Wq Kå~°∞. xÜ«∞O„uOK«∞HÀ=_»O,
"≥Ú^Œ\’¡ KåÖÏ ÉÏQÆ∞O\Ï~Ú. HÍh `«~∞° "å`« Jq q+ÖÖÏ ^Œ∞+¨Êi}Ï=∂Å#∞ XHõ_∞» P ^èxŒ ‰õΩ}˜fl K«OÑ≤ ^è<Œ åxfl ^ÀK«∞ HÀ"å HÀiHõefl x„QÆÇÏ≤ OK«_O» ,
Hõey™êÎ~Ú. Ö#∞‰õΩ<åfl_»∞.
=∞#efl ™êuÎ fiHõ ã¨∞MÏÅ"≥Ñ· Ù¨ #_çÑO≤ KÕ^Õ ^è~Œ å‡K«~} ° . ™êuÎ fiHõ ã¨∞YO ^•fi~å WOH˘Hõ_∞» Ç¨Ï`åº„Ñ¨Ü∞« `åflxfl "åiOz, |OkèO L^ŒÜ«∂<Õfl x„^ŒÖË=_»O
`«$Ñ≤ÑÎ _¨ Õ =ºHÎ̃ =∂„`«"∞Õ ™êuÎ fiHõ *Ï˝<åxfl ™êkèOK«QÅÆ _»∞. P q^è"Œ ∞≥ #ÿ *Ï˝#"Õ∞ z ^ÀK«∞H˘x Ç≤ÏOã≤OK«™êQÍ_»∞. – „áê~°OÉè^í âŒ Ö◊ ’
„Hõ=∞OQÍ „uQÆ∞}ÏÅ‰õÄ Jf`«"∞≥ #ÿ „|Ç¨Ï‡*Ï˝<åxfl HõeyOK«QÅÆ ^Œ∞. =¸_À"å_»∞ ^è<Œ åxfl ^ÀK«∞‰õΩ<åfl *ÏeÑ¨_,ç q∞y q+ÖÖÏ Jã¨ÇÏ¨ #OQÍ
JqÉèHí OÎõ qÉèHí̂ +Î µ¨ `«`*ü Ï˝#O qkú™êuÎ fiHõ"∞£ II (w`«) e# W^ŒiÌ H© #K«Û*ˇÑÊ≤ J`«}fl˜ |O^èOŒ #∞Oz q=Ú JxÑ≤™êÎ~Ú.
q_çq_çQÍ HõxÑ≤OKÕ "å\˜Ö’ g_»‰Ωõ O_® LO_Õ UHõ`åfixfl (Dâ◊fi~°``« åÎ fixfl) ‰õΩÎ}˜fl KÕã≤, Ti á⁄e"Õ∞~°=~°‰õÄ ™êQÆ#OÑ≤ –
HÍh "å\˜ Ñ¶e¨ `«O
„QÆÇ≤ÏOK«_»O ™êuÎ fiHõ *Ï˝#O. D *Ï˝#=Ú#fl"å_»∞ Hõeã≤ LO_Õ HÍ~°}Ïefl '^•i `«ÑÊ≤ # h‰õΩ ^•i K«∂Ñ≤OKå#∞. WOHõ <å
`≥Å∞ã¨∞HÀQÆÅ_»∞. ^•i# <Õ#∞ "≥à`◊ å#∞— Jx K≥ÑÊ≤ "≥#∞k~°QÉÆ ’`Õ, J=∞$`ÀÑ¨=∂#"≥∞ÿ#
nxH˜ aè#flOQÍ – „Ñü^•xh Éè^Ë ^Œ $Œ +≤`ì À K«∂_»_O» ~å[ã≤Hõ *Ï˝#O. D '##∞fl HÍáê_ç# h‰õΩ <å WO\˜H˜ ™êfiQÆÒ« K≥|∞ K«Hõ¯x ˆH∆=∞O.
*Ï˝#OÖ’ Z‰õΩ¯=`«‰Ωõ ¯=Å∞, ~åQÆ^fiÕ ëêÅ∞ LO\Ï~Ú. `«∞<åfl#∞— Jx P^Œ~O° QÍ J<åfl_»∞ ^èxŒ ‰õΩ_»∞.
Wq ^Œ∞óMÏxH˜ ¿ÇÏ`«∞=ÙÖ∫`å~Ú. HÍh P =¸_À ^˘OQÆ #qfi – ''<å‰õΩ #QÆ~°
XHõ^•xx WOH˘Hõ q^èOŒ QÍ ÉèÏqOz, `å#∞ Ñ¨@∞ì‰Ωõ #fl^Õ Ñ¨~=° ∞=∞x „Éèqí ∞OKÕ „Ñ¨"âÕ ß~°›`Õ ÖË^∞Œ . WOHõ h WO\ỖHÖÏ ~åQÆÅ#∞?
`≥eq `å=∞ã≤HOõ . <å x"åãÖ P J_»qÖ’<Õ—— Jx "≥#∞kiQÍ_»∞.
™êuÎ fiHõ ™ê^è#Œ Å =Å# „Hõ=∞OQÍ ™êuÎ fiHõ *Ï˝#O ÅÉèºí =∞=Ù`«∞Ok. ^•xx WO^Œ∞Ö’ "≥Ú^Œ\ ˜ ^˘OQÆ `«"∂≥ QÆ∞}O. ~Ô O_À
=$kúK¿Õ ã ™ê^è#Œ Å∞ WO„kÜ«∞ x„QÆÇÏ¨ O, â∫K«O, „uHõ~} ° ÏÅ UHõ`fi« O, =∞Ç¨Ï~°∞¬Å ^˘OQÆ ~°*’QÆ∞}O, =¸_À ^˘OQÆ ã¨`Î« fiQÆ∞}O.
396 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 397
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
=¸_»∞ QÆ∞}ÏÅ∂ ãÖ™ê~°=∞<Õ J~°}ÏºxH˜ K≥Ok #"Õ J~Ú<å, QÆ∞}Ïf`«"∞≥ #ÿ J*Ï˝#O #∞Oz q_»∞^ŒÅ
"≥∂H∆Íxfl KÕ~åÅO>Ë ã¨`Î« fiQÆ∞}"Õ∞ ã¨Ç¨ Ü«∞HÍi, ~Ô O_»∞ QÆ∞}ÏÅh JO\˜ L#fl
ã¨`Î« fiQÆ∞}Ïxfl „Hõ=∞OQÍ ~Ô O_çO\˜ #∞Oz "Õ~Ê° ~°∞ã¨∂,Î ã¨`Î« fiQÆ∞}O`À q∞ye#
~Ô O_çO\˜h xÜ«∞O„uã¨∂Î =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÍe. =∞# rq`åÅ#∞ =∞#O ^Œi≈Oz qâı¡+≤OK«∞
D ã¨`Î« fiQÆ∞} ÅHõ}∆ ÏÅ<Õ ^Õ=`«ÅO\Ï~°∞. HÀ"åÅ<Õ L^ÕâÌ O◊ `À<Õ Ñ¨Ù~å} Hõ^ÅŒä #∞ Pq+¨¯iO 'Ö’HÍ=~°}ã¨º
g\˜H˜ Ñ¨Há∆õ êu Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞_»∞. JO^Œ∞Hˆ PÜ«∞# ^Õ=^Õ=Ù_»∞. Kå~°∞. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ – QÆ*„Ë #Ì"∂≥ H∆Íxfl XHõ¯™êi
"≥∂Hõ∆}O—.
^Õ=`«Å#∞ q∞Oz# P Ñ¨~=° ∂`«‡#∞ ^≥g· QÆ}ÏÖË KÕ~Û° QÆÅ=Ù. Ñïje¿ãÎ rq`« ã¨`«ºO =∞#=ÚO^Œ∞ ™êH∆Í`«¯
iã¨∞ÎOk. ''<Õ#∞, <åk – J<Õ
U#∞QÆ∞Å ~åA QÆ*„Ë #∞Ì_∞» . 'QÆ[O— J<Õk JkèHõ „Éè=í ∞Å P=~°}ÏÅ #∞Oz
^ÕÇ¨Ï=Ú#fl [O`«∞=Ù. P ^ÕÇ¨Ï"Õ∞ ^•x Pã≤Î – q_»∞^ŒÅ HÍ"åe—— Jx
^•x QÆ~fi° HÍ~°}O. ^•xH˜`À_»∞ L#fl QÆ*ÏÅÖ’ Jk QÆ*Ë„#∞Ìx „áê~°÷#.
~åA, ^ÕÇ¨Ç¨ÏOHÍ~åxH˜ `À_»∞QÍ Ñ¨^Œg^Œ~°ÊO.
Ñ¨^qŒ LO_»QÍ<Õ =∞On=∂~°ƒÅO `«#K«∞@∂ì u~°∞ QÆ*OË „^Œ ÉèÏ=O áÈ~Ú,
QÆ∞`«∂ ã¨∞`Î ∞« Å∞ ã¨ÅÊ_»O ã¨ÇÏ¨ [O. nx`À `«##∞ ÉèíQÆ=^•ƒù=O`À
q∞Oz# "å~°∞ ÖË~<° Õ „Éè=í ∞Å =ÅÜ«∞O. `«#‡Ü«∞O K≥O^Õ
W=hfl P QÆ[~åA#∞ P=iOz# ÉèÏ"åÅ∞, Wxfl ã¨∞*Ï˝#"Õ∞ "≥∂Hõ∆O.
JÇ¨ÏOHÍ~åÅ – =∞=∞HÍ~åÅ |~°∞=Ù`À q„~°
^•x HÀãÖ `«ÑO≤ Kå_»∞
gQÆ∞`«∂ g~°qÇ¨~°O KÕÜ∞« ™êQÍ_»∞. PÜ«∞##∞ P„â◊
~ÚOK«∞‰õΩ#fl =∞QÆ U#∞QÆ∞Å∞, =∞~°∞Å∞ Q˘e¿Ñ P_» QÆ[~åA.
U#∞QÆ∞Å∞ |~å|~°∞Å∞ KÕã¨∞ÎO_»QÍ J_»=O`å D `«Ñ#¨ ‰õÄ_®
HõÅÜ«∞uiy, `«# QÆ[|ÅO HÀiHõ"∞Õ ~°‰Ωõ HõxÑ≤Oz# JO^ŒiH©
qâßÅ ã¨~ã° ∞¨ ûÖ’ kQÍ_»∞ QÆ*OË „^Œ∞_»∞.
HõÅ∞QÆ∞`«∞O^•?
`À\˜ U#∞QÆ∞Å`À [Å„H©_»ÖÏ_®_»∞. ã¨~°ã¨∞û
#O`å HõÖ’¡ÅÑ¨~K° å_»∞. WO`«Ö’ XHõ "≥Úãë J`«_ç
áê^•xfl Ñ¨@∞ì‰Ωõ Ok. q_çÑO≤ K«∞HÀ"åÅx „Ñ¨Ü∞« uflO
Kå_»∞. qÑ¶¨Å∞_»Ü«∂º_»∞. qkeOKå_»∞. qHõÅ∞_»
398 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 399
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Ü«∂º_»∞. ã¨=∞~°O ™êyOz QÔ Å∞^•Ì=∞#∞‰õΩ<åfl_»∞. ™ê^èºŒ OHÍÖË^∞Œ . – 'Ö’HÍ=~°}ã¨º "≥∂Hõ} ∆ O—. ''<Õ#∞, <åk – J<Õ
Éè’QÍÅ∞ PHõi¬OKÕ ãÖ™ê~°=∞<Õ ã¨~ã° ∞¨ ûÖ’ =∞=∞HÍ~åÖË kOÑ¨Ù`å~Ú. ^ÕÇÏ¨ "Õ∞ „Éè=í ∞Å P=~°}ÏÅ #∞Oz q_»∞^ŒÅ HÍ"åe—— Jx
<Õ##∞H˘<Õ QÆ*„Ë #∞ÌxH˜ Ü«∞ø=#O, ãÖÑ¨^,Œ JkèHÍ~°OÖÏO\˜q ã¨=∞‰õÄ~°QÍ<Õ QÆ*„Ë #∞Ìx „áê~°#÷ . QÆ*OË „^Œ ÉèÏ=O áÈ~Ú, ÉèQí =Æ ^•ƒù
"å\˜`À '=∞=∞— J<Õ ÉèÏ=O U~°Ê_ç, "å\˜=Å¡ ^ŒiKÕi#"åix `«#"å~°#∞H˘x =O`À `«#‡Ü«∞O K≥O^Õ ã¨∞*Ï˝#"Õ∞ "≥∂HõO∆ . ^•x
ã¨∞YÖÏÅã¨`À ãÖ™ê~° ã¨~ã° ∞¨ ûÖ’ kQÆQÍ<Õ, "≥∂Ç¨Ï=∞Hõ~O° |ÅOQÍ Ñ¨@∞ìH˘Ok. HÀãÖ `«ÑO≤ Kå_»∞ QÆ[~åA. D `«Ñ#¨ ‰õÄ_® JO^Œ
q_ç=_»_O» ™ê^èºŒ OHÍÖË^∞Œ . h\˜Ö’ "≥ÚãëH˜ |ÅO – ãÖ™ê~°OÖ’ "≥∂Ç¨xH˜ iH© HõÅ∞QÆ∞`«∞O^•? `«# Ñïq∞`«∞Å
|ÅO, ™ê÷#|ÅO. =∞~°}â◊Ü«∞º#∞ KÕ~°∞‰õΩ#fl =Ú^Œ∞ãëH˜ Ãã·`«O
JÇ¨ÏOHÍ~åÖË `«#
„Hõ=∞OQÍ U#∞QÆ∞Å~åA |ÅO H©} ∆ ã˜ ∞¨ OÎ _»_O» QÆ=∞xOz, JO`«^•Hõ K«∞@∂ì ã¨`º« ã¨∞Êù~}
° HõÅQÆ^∞Œ . JÇ¨ÏO, =∞=∞HÍ~åÅ Je¡Hõ
L#fl QÆ∞OÑ¨Ù JO`å XH˘¯Hõ¯~ˆ `«ÑC¨ H˘x X_»∞‰¤ Ωõ KÕ~∞° ‰õΩ<åfl~°∞. áÈ~å@OÖ’QÍh, `˘ÅQÆ^∞Œ . J@∞=O\˜k QÆ*OË „^Œ∞xH˜ D q"ÕHOõ Ö’HõOQÍ |uˆH
P~å@OÖ’QÍh áêÅ∞ÑÖK«∞‰õΩ#fl"åˆ~ ÖË~∞° . „H©_Ö» ’, qÖÏãÖÖ’, ãÖÑ¨^ÖŒ ’, HõeyO^ŒO>Ë Jk QÆ`« [#‡Å ã¨∞Hõ$`« Ñ¶¨ÅO QÆ*ËO„^Œ∞xH˜, "≥ÚãëÑ¨@∞ì
ã¨∞YOÖ’ JO^Œ~∂° ÉèÏQÆã∞¨ Ö÷ .Ë Hõ+Oì̈ =zÛ#Ñ¨C_»∞ `≥e™⁄zÛOk – '`«=∞— J#∞ =∂„`«"Õ∞. ÉÏÇ¨Ïº„¿Ñ~°}QÍ, JO`«~`æ° «
‰õΩ#fl"åi Jã¨Å∞ ãÖQÆu Uq∞\’. X_»∞#¤ xÅ|_ç K«∂ã¨∞<Î åfl~°O`å. 'U ~°∂ÑÖ `«# Ñïq∞`«∞Å JÇ¨ÏOHÍ~åÖË `«# Ö’HõOQÍ ãÖ™ê¯~åxfl *ÏQÆ$`«O
|∞# nxÔQÅ∞Î?— |uˆH QÆ*OË „^Œ∞xH˜, "≥ÚãëÑ¨@∞ì ÉÏÇ¨Ïº„¿Ñ~°}QÍ,
`«#Ö’ ã¨`∞« =Î JO`å `«iyOk. `«#=Å¡ HÍ=_»OÖË^∞Œ . `å#∞ U ^ÕÇ¨ xfl JO`«~`æ° « ãÖ™ê¯~åxfl *ÏQÆ$`«O KÕãO≤ k. Jã¨Å∞ KÕã≤Ok. Jã¨Å∞ ã¨`åºxfl
K«∂ã¨∞H˘x QÆifiOKå_À P ^ÕÇÏ¨ =¸ `«##∞ `å#∞ ~°HO∆˜ K«∞HÀÖËHáõ È`ÀOk! ã¨`åºxfl Pq+¨¯iOzOk. Pq+¨¯iOzOk.
^ÕÇ¨ Ç¨ÏOHÍ~åxH˜ ^≥|ƒ `«yeOk. P *Ï˝# *ÏQÆ$u=Å¡ q+¨µ‚`«`«fiO J=QÆ`« P *Ï˝# *ÏQÆ$u=Å¡
`å<Õq∞\’, '`«#— Uq∞\’ `≥e™⁄zÛOk. WÑ¨C_≥=~°∞ k‰õΩ¯! U K≥`· #« ºO =∞~ÚºOk. q+¨µ‚ Hõ$Ñ¨ =Å# "≥∂Ç¨Ï|O^èOŒ g_çOk. q+¨µ`‚ `« fi« O J=QÆ`«
LO_»_O» KÕ`« `å#∞<åfl_À, D qâ◊fi=ÚO^À, D ã¨=∞ã¨=Î ¸ ãÖK«e™ÈÎO^À – J@∞ `«~∞° "å`« JÇ¨ÏOHÍ~°ÑÙ¨ ãÖHÔ Å g_ç ¿ãfiK«ÛQù Í,
=∞~ÚºOk. q+¨µ‚ Hõ$Ñ¨
P qâ◊fi"åºÑ¨Hõ K≥`· #« º"Õ∞ kHõ¯x `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. `«# JÇ¨ÏOHÍ~åxfl P K≥`· #« ºO ã¨``« « q+¨µz‚ O`«#`À `«#‡Ü«Ú_≥· qÇ¨ÏiOK«™êQÍ_»∞.
`À J#∞ãÖ^è•#O KÕã≤ J~°Ê}O KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_»∞. J^Õ â◊~} ° ÏQÆu. ãÖ™ê~°OÖ’ L<åfl, ã¨`º« O `≥eã≤#"åxH˜ |O^è#Œ O =Å# "≥∂Ç¨Ï|O^èOŒ
ã¨~fi° =Ú#O^Œ∞ "åºÑ≤Oz âßã≤OKÕ Dâ◊fi~° K≥`· #« º"Õ∞ q+¨µ=‚ Ù. P q+¨µ`‚ fi« O`À LO_»^Œ∞. g_çOk.
=∞#ã¨ ∞ `« # ‡Ü« ∞ "≥ ∞ ÿ O k. rqH˜ x["≥ ∞ ÿ # âßâ◊ fi `« " ≥ ∞ ÿ # P`« ‡ |O^è Œ ∞ =Ù ™ê~åOâ◊OQÍ – ^ÕÇ¨`«‡ „ÉèÏOuÜÕ∞ (^ÕÇ¨Ï"Õ∞
Ñ¨~=° ∂`«‡ÜÕ∞#x `≥eã≤Ok. <Õ#x „Éèqí ∞OK«_O» ) QÆ*OË „^Œ`fi« O. P „ÉèÏOu #∞Oz
JÑ¨C_»∞ [iyOk QÆ*Ë„#∞Ìx ã¨∞Îu. Jk "≥∂Hõ∆O HÀãÖ „áê~°÷#. JO>Ë q_»∞^ŒÅ á⁄Ok, âßâ◊fi`«"∞≥ #ÿ P`«‡*Ï˝<åxfl á⁄O^Œ
'q_»∞^ŒÅ— HÀãÖ "Õ_çHÀÅ∞. ^Õx #∞Oz "≥∂Hõ∆O? '"≥Úãë #∞Oz— J#flk _»"∞Õ QÆ*OË „^Œ "≥∂HõO∆ .
ã¨=∂^è•#O HÍ^Œ∞. WHõ¯_» "åºã¨∞_»∞ ã¨Ê+ì̈OQÍ QÆ*„Ë #∞Ìx "≥Ú~°#∞ JOkOKå_»∞
400 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 401
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ã¨fiã≤Î „Ñ¨*ÏÉèíºó XHõ „áêO`åxH˜ XHõ JkèÑu¨ L#fl@∞¡QÍ, „Ñ¨H$õ u

â◊‰õΩÎÅH©, HÍÅâ◊‰õΩÎÅH© PkèÑ¨`«∞Å∞O\Ï~°∞. "å~°∞
J`« º O`« ã¨ ∂ Hõ ∆ ‡~° ∂ Ñ¨ Ù Å∞ (â◊ H ˜ Î ã¨ fi ~° ∂ Ñ¨ " Õ ∞
L`«~Î åÜ«∞}, ^ŒH}∆˜ ÏÜ«∞<åÅ<Õ [O@ (LQÆO)#∞ Hõey# ãÖ=`«û~åxH˜ Wk ã¨∂Hõ∆ ‡OHõ^•!). "åi<Õ ^Õ=`«ÅO\Ï~°∞. JÖÏ ukä,
`˘e~ÀA.
„Ñü L^ŒÜ∞« O
? "å~° , #Hõ ∆ „ `å^Œ ∞ Å‰õ Ω Jkè ë êª # ^Õ = `å
„Ñü L^ŒÜ∞« O P ~ÀA ÉÏQÆ∞O_®Å#∞‰õΩ#fl>Ë¡ „Ñü =`«û~° „áê~°OÉèOí Ö’ P â◊‰Ωõ ÅÎ ∞O\Ï~Ú. XHõ ~å[ºOÖ’ ãÖÑ¨^Œ HÍ"åÅO>Ë P ~ÀA
ãÖ=`«û~°=∞O`å ÉÏQÆ∞O_®Åx HÀ~°∞‰õΩO\ÏO. q`«Î#O K≥@∞ìH˜ „áê~°OÉèíO. ^•xx UÖË ~åAQÍi J#∞=∞f, J#∞„QÆÇ¨ÏO ÉÏQÆ∞O_®Å#∞‰õΩ#fl>Ë¡
q`«#Î O ÉÏQÆ∞O>Ë K≥@Oì `å ÉÏQÆ∞#fl>Ë.ì „áê~°OÉèOí Ñ¨q„`«OQÍ LO>Ë q∞ye HÍ"åe. JÖÏˆQ „Ñ¨Hõ$u â◊H©Î, HÍÅâ◊H©Î =∞#‰õΩ „Ñü =`«û~°
#^ŒO`å ÉÏQÆ∞O@∞O^Œ<Õ qâßfiãÖ =∞#k. J#∞‰õÄeOKåÅO>Ë "å\˜ JkèÑ¨`«∞Öˇ·# ^Õ=`«Å „áê~°OÉèOí Ö’ P
J`«ºO`« „áêp# HÍÅO#∞OKÕ HÍÅQÆ}#OÖ’ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# âß„ã‘ÎÜ«∞"≥∞ÿ# J#∞„QÆÇÏ¨ O HÍ"åe.
q*Ï˝#O HõÅ ^ÕâO◊ =∞#k. YQÀà◊ q*Ï˝# P^è•~°OQÍ WHõ¯_ç HÍÅQÆ}# LOk. JO^Œ∞Hˆ HÍÅO =∞Å∞Ñ¨ÙÖ’ P ^Õ=`«ÅO^Œih
ãÖ=`«û~°=∞O`å
^ÕâO◊ Ö’ aè#fl aè#fl „áêO`åÅ‰õΩ ÅaèOKÕ *’ºu~°‡O_»Å „Ñ¨ÉÏè =O ‰õÄ_® aè#fl ã¨‡iOz „áêi÷™êÎO. 'ukä— "≥Ú^ŒÖ#·ˇ q ã¨‡iOK«_O» KÕ`« ÉÏQÆ∞O_®Åx
aè#flOQÍ<Õ LO@∞Ok. JO^Œ∞Hˆ WHõ¯_» aè#fl"≥∞#ÿ 'HÍÅ=∂<åÅ∞—<åfl~Ú. H˘O^Œik P ^Õ=`«Å∞ ãÖ`À+≤Oz nq™êÎ~∞° . HÍÖÏxfl [_»OQÍ HÀ~°∞‰õΩO\ÏO.
™œ~°=∂#"≥∞`ÿ ,Õ H˘Okik KåO„^Œ=∂#O, WOH˘O^Œik ÉÏ~°›ãÊ¨ `«º =∂#O. HÍHõ, =∞#bfl qâßfihfl âßã≤OKÕ =∞Ç¨â◊H˜ÎQÍ q`«#Î O K≥@∞ìH˜
D =∂<åÅ∞ ZÖÏ L<åfl, g@xfl\˜H˜ =¸Å q*Ï˝#O „áêp#"≥∞#ÿ *’ºu*Ï˝#"Õ∞. ^Œi≈Oz# q*Ï˝#OÖ’x ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞ |Åq∞k.
„QÆÇÏ¨ #Hõ„∆ `« q*Ï˝#OÖ’ ^Õâ=◊ ∞O`å XHõ¯>Ë.
„áê~°OÉèOí . q`«#Î O
=∞#‰õΩ Ñ¨~O° Ñ¨~Q° Í „Ñ¨ãk≤ ú K≥Ok# ã¨fiã≤Î "åHÍºÅ<Õ
KåO„^Œ=∂<åxfl J#∞ãïOz =∞#H˜k (PO„^è∞Œ Å‰õΩ) H˘`«=Î `«û~°O. ™œ~°=∂#O WHõ¯_À™êi ã¨‡i^•ÌO – ÉÏQÆ∞O>Ë K≥@Oì `å
„Ñ¨HÍ~°O WOH˘<åà◊§H˜ #∂`«# =`«û~°O „áê~°OÉè=í ∞ø`ÀOk. ÑÖKåOQÆ ã¨∂„`«O ã¨fiã≤Î „Ñ¨*ÏÉèºí ó ÑïáêÅÜ«∞O`åO ÉÏQÆ∞#fl>Ëì. „áê~°OÉèíO
=∂„`«O ~Ô O_çO\˜H© XHõ¯>Ë. <åºÜÕ∞# =∂ˆ~} æ =∞Ç‘ÏO =∞Ç‘Ïâßó, Ñ¨q„`«OQÍ LO>Ë q∞ye
U unä, U "å~°=¸ K≥_»¤qHÍ=Ù. Uk ZO^Œ∞‰õΩ J#∞‰õÄÅ"≥∂ J<Õk QÀ„ÉÏÇ¨Ï‡}ËÉºíè ó â◊√Éè=í ∞ã¨∞Î x`«ºO, #^ŒO`å ÉÏQÆ∞O@∞O^Œ<Õ
`≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. J^Õ ÑÖKåOQÆ*Ï˝#O. <ÕÅO`å XHõ>Ë J~Ú<å H˘xfl <ÕÅÅ∞ Ö’HÍã¨û=∞™êÎ ã¨∞ûd<ÀÉè=í #∞ÎI
ÑÖ@ÅH˜ J#∞‰õÄÅO. H˘xfl HÍ=Ù. H˘xfl, H˘xfl ÑÖ@ÅˆH J#∞‰õÄÅO. JÖÏQÆx HÍÖË =~°¬`∞« Ñ¨~#°̊ ºó,
qâßfiãÖ =∞#k.
<ÕÅx Ñ¨xH˜~åx^Œ#O Hõ^•. W^Õq^èOŒ QÍ – '[ÅO— Jx ™ê=∂#ºOQÍ "å_ç<å Ñ¨$käg ã¨ãº¨ âßeh,
– ã¨=Ú„^Œ[ÅO, #n[ÅO, `åˆQ[ÅO, ™êQÆ∞h~°∞, Ñ¨â√◊ =Ùefl Hõ_Qˆç h~°∞, =∞#efl ^Õâ’Ü«∞O H∆ÀÉè~í Ç° Ï≤ `À,
Hõ_»∞H˘¯<Õ hà◊√§ Wxfl `Õ_®Å∞#fl>Ë¡ – ã¨∂Hõ∆ ‡"≥∞ÿ# HÍÅOÖ’#∂ J<ÕHõ â◊H˜Î „ÉÏÇ¨Ï‡}Ïó ã¨#∞Î x~°ƒÜ ù ∂« óII
Éè^Ë •Å∞<åfl~Ú. "å\˜x `≥eÜ«∞*Ë¿ã q*Ï˝#O ÑÖKåOQÆOÖ’ ^•y LOk. – Wq Q˘Ñ¨Ê â◊√ÉèÏHÍOHõÅ∆ ∞. J~Ú`Õ – ã¨∂Å÷ OQÍ
402 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 403
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
K«∂¿ãÎ 'QÀ„ÉÏÇ¨‡}ËÉºíè ó, '„ÉÏÇ¨Ï‡}Ïó ã¨#∞Î x~°ƒÜ ù ∂« ó— "åHÍºÅ∞ ãÖ‰õΩz`«OQÍ Z=i "≥∞Ñ¨C^ŒÅ HÀãÖ?
K≥ÑÊ≤ #@∞¡ JxÑ≤OK«=K«∞Û. HÍh ã¨`åºxfl ã¨`º« OQÍ ^Œi≈^•ÌO. 'ã¨fiã≤Î „Ñ¨*ÏÉèºí ó
— Jx „áê~°OaèOz, 'Ö’Hõãû¨ =∞™êÎ— Jx K≥ÑÊ≤ # |∞∞+≤ WÖÏ ãÖ‰õΩz`«OQÍ 'Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°
PÖ’zOK«_∞» . =∞i L^ÕâÌ "◊ ∞Õ q∞\˜? WHõ¯_» „ÉÏÇ¨Ï‡} â◊|OÌ ‰õΩÅ"åK«HOõ HÍ^Œ∞. ''„uHõ~}° â◊√kúQÆ KÕã#≤ Ñ¨#∞Å#∞ „Ñ‘`«º~°÷O— Jx
'„|Ç¨Ï‡— â◊ÉÏÌxH˜ *Ï˝#O, |∞kú Jx J~°O÷ . '„ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å∞— JO>Ë ã¨=∂[OÖ’x ^Õ=Ù_»∞ "≥∞K«∞Û#∞– Ö’Hõ=Ú "≥∞K«∞Û#∞—— Hõ~‡° #∞ „áê~°OaèOz
"Õ∞^è•=ÙÅ∞. "å~°∞ Z=Ô~·<å HÍ=K«∞Û. ã¨`«Î fiQÆ∞} ãÖÑ¨#∞flÖˇ·# "Õ∞^è•=ÙÖË – Wk J#fl=∞Ü«∞º Ñ¨Å∞‰õΩ.
'<å~åÜ«∞}Ï~°Ê}O— Jx
'„ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å∞— J<Õk JK«Û"≥∞#ÿ "≥k· Hõ x~°fiK«#O. g~°∞ U^ÕâÑ◊ Ù¨ ã¨=∂[OÖ’<≥<· å WO^Œ∞Ö’ – ''=∞#O KÕ¿ã Ñ¨#∞Å#∞ =ÚO^Œ∞QÍ
^Õ=Ù_»∞ "≥∞KåÛÅx KÕÜ∞« _»"∞Õ =ÚYºO. J@∞ `«~∞°
JiÊOK«_O» =∞#
LO\Ï~°∞. Ü«∞[˝ „^Œ"åºÅ#∞ ã¨=∞‰õÄiÛ, áê_ôÑO¨ \Ï xe¿Ñ ã¨`Î« fiQÆ∞} [O`«∞=ÙÅ∞
QÀ=ÙÅ∞. "å`« Ö’HõO "≥∞Ñ¨C^ŒÅ—— Jx K≥ÑÊ¨ _»O J#fl=∞Ü«∞º ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O. "≥Ú^Œ\ ˜
ã¨`Î« fiQÆ∞}O, "Õ∞^èŒ – D ~Ô O\˜h HÍáê_ç`Õ q∞ye# ^ÕâßxH˜ Hˆ =∆ ∞O. "Õ∞^è•=ÙÅ∞ L^ÕÌâ◊O. =∂@ („Ñ‘`«º~°÷O) ™êfi~å÷xfl
Ö’Hõ Hˆ =∆ ∂xfl HÀˆ~ ã¨`Î« fiQÆ∞} ãÖÑ¨#∞flÅ∞. "å~°∞ Ö’Hõ„âıÜ∞« ã¨∞û HÀãÖ ^è~Œ å‡hfl, Ö’HÍxfl "≥∞Ñ≤ÊOK«_®xH˜ KåÖÏ q<åº™êÅ∞ =ke¿ã,Î z=i=∂@
ã¨`åºhfl K≥ÑÊ¨ _®xH˜ ÉèÜ í ∞« Ñ¨_‰» Äõ _»^∞Œ . "Õ∞^è•=ÙÅ‰õΩ "åi PÖ’K«#bfl, q*Ï˝<åhfl KÕÜ∂« eû LO@∞Ok. XHõ¯ q+¨Ü∂« xfl J=`«e"å_çH˜ (J~°Ê}O) Ñ¶Ö¨ Ï¿ÑHõ#∆ ∞
x~°ƒÜ ù ∞« OQÍ „Ñ¨H\õ O˜ KÕ ¿ãfiK«Û#ù ∞ ã¨=∂[O HõeÊOKåe. "Õ∞^è•=ÙÅH˜ ¿ãfiK«Ûxù =fix J~°=÷ ∞ÜÕ∞º@@∞ì K≥ÑÊ¨ _»O KåÖÏ Hõ+Oì̈ . K≥ÑÊ¨ _»OÖ’ `˘Åyã¨∞ÎOk. ^•x`À
ã¨=∂*ÏxH˜ „Ñ¨QuÆ LO_»^∞Œ . D ÃÇÏK«ÛiHõx U<å_À KÕã#≤ ÉèÏ~°fÜ«∞ Éè=í º Ö’ÑÖ =∞#n HÍ=K«∞Û. J~°÷O KÕã¨∞HÀ=_»OÖ’ JÇ¨ÏOHÍ~°O J}y,
ãÖã¨¯ $u =∞#k. 'QÀ„ÉÏÇ¨‡}ËÉèíºó— –J<Õ â◊ÉÏÌxH˜ ÑÖK«g∞qÉèíH˜ÎÖ’ Ö’ÑÖ J`«_çn HÍ=K«∞Û. JO`ÕHÍ^Œ∞ – ^•xx „uHõ~°}â◊√kú
'QÀ„ÉÏÇ¨Ï‡}∞Å #∞O_ç— Ö’HÍxH˜ Hˆ =∆ ∞O– Jx J~°O÷ . PHõ~¬° }Ü
© ∞« OQÍ "≥∞K«∞Û‰õΩ<Õ@@∞¡ K≥ÑÊ¨ _®xH˜ ZO`À
U~°Ê_»∞`«∞Ok. J@∞=O\˜
'„Ñ¨[ÅO^ŒiH© "Õ∞Å∞ HõÅ∞QÆ∞QÍHõ! (ã¨∞+Jã≤Î = ã¨fiã≤)Î . `«Ñ¨#Ñ¨_®e.
J^Õ Dâ◊fi~°∞x "≥∞Ñ¨C^ŒÅ‰õΩ P W|ƒOkÖË^∞Œ .
â◊√kú`À ‰õÄ_ç# Ñ¨x
áêÅ‰õΩÅ∞ Éè∂í q∞x <åºÜ«∞|^ŒOú QÍ áêeOK«∞QÍHõ! ã¨`Î« fiQÆ∞} ãÖÑ¨#∞flÖˇ#·
„áê}∞Å‰õΩ, "Õ∞^è•=ÙÅ‰õΩ â◊√Éè=í ∞QÆ∞QÍHõ! Ö’‰õΩÅO^Œ~∂° ã¨∞dO`«∞~°∞QÍHõ! "Õ∞Ñ¶∂¨ Å∞ JO`«óHõ~} ° Ö’ L#flk =∞#Hõ<åfl PÜ«∞#ˆH ÉÏQÍ K«~åK«~° [QÆnâ◊fi~°∞<Õ
ã¨HÍÅOÖ’ =i¬OK«∞QÍHõ! Éè∂í q∞ ã¨ãº¨ âßº=∞Å"≥∞ÿ â’aèÅ∞¡QÍHõ! D ^ÕâO◊ HõÖ’¡ÖÏÅ∞ `≥Å∞ã¨∞. JO^Œ∞Hˆ J#fl=∞Ü«∞º, `åºQÆÜ∞« º =O\˜"å~°∞ "≥∞Ñ≤ÊOz, `«^•fi~å
ÖË‰Ωõ O_® âßOu HõÅ∞QÆ∞QÍHõ! "Õ∞^è•=ÙÅ∞ x~°ƒÜ ù ∞« OQÍ LO^Œ∞~°∞QÍHõ!—— `«=∞ „ÑüÉèhí , HõàÏ áê@"åhfl PÜ«∞#ˆH q#flqOK«∞ Ö’Hõ Hˆ =∆ ∂xH˜
Wq qâ◊fi[h#"≥∞ÿ# ã¨fiã≤Î "åHÍºÅ∞. W"Õ =∞#‰õΩ LQÍk â◊√ÉèÏHÍOHõ∆Å∞ H˘x P#OkOKå~°∞. LÑ¨HõiOz,
HÍ"åe. =∞~˘Hõ q^èOŒ QÍ K«∂¿ãÎ – Ö’HÍxfl "≥∞Ñ≤ÊOz, Ö’HõO "≥∞KÕÛÖÏ

"åi ^•fi~å ™êfi~å÷Å∞ <≥~"° ~Õ ∞° ÛHÀ=_®xH˜ Jã¨`åº KÕã¨∞ÎOk.
Å∞, =OK«#Å∞, =∞ã≤ÑÓ¨ ã≤ =∂ˆ~_»∞HÍÜ«∞Å∞ KÕÜ∞«
_®Å∞, ~°OQÆ∞Å∞ Ñ¨ÙÅ=∞_®Å∞ W=hfl KÕ™êÎO. HÍh
404 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 405
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Dâ◊fi~°∞x =^ŒÌ Wq K≥Å=¡ Ù. ZO^Œ∞HõO>Ë – D ~ÀA „|Ç¨Ï‡~°ÔŒä Ñ¨\ #ì̃ =ºˆH,Î H˘<åflà◊‰¡ Ωõ
''Dâ◊fi~°ó ã¨~fi° Éè∂í `Õ+µ¨ Ç¨Ï$^ÕâÌ ~ı ∞° #˚ ! u+ª̈u—— (w`«) <ÕÅáêÅ∞ KÕÜ∞« =K«∞Û. =∞#"å~°#∞H˘x, "åi HÀãÖ
Dâ◊fi~°∞_»∞ =∞# Ç¨Ï$^ŒÜ∞« OÖ’<Õ LO_ç QÆ=∞xã¨∞<Î åfl_»∞. PÜ«∞# Hõ#∞fl Z=~°∂ Jhfl `åºQÆOKÕã∞¨ ‰õΩO>Ë – z=iH˜ =∞#"Õ∞ J#=ã¨~°
HõÑÊ¨ ÖË~∞° . P_»∞`«∞#flk ã¨`º« =∂, HÍ^•? HõÑ@ ¨ =∂, HÍ^•? J<Õk PÜ«∞#‰õΩ =∞x "åˆ~ `«∂Å<å_»=K«∞Û (=∞#O ‰õÄ_® Ö’HõO
''ZÖÏ L<åfl,
`≥Å∞ã¨∞. PÜ«∞# "≥∞K«∞ÛHÀ=_®xˆH KÕã#≤ Ñ¨x J~Ú`Õ, JO^Œ∞Ö’ HõÖÏ¡ HõÑ@ ¨ O, Ö’x "å~°"∞Õ #x =∞#=¸ "åi=Öˇ =∞~˘Hõi Ñ¨@¡
=OK«#, Jqhu LO_»=Ù. „Ñ¨=iÎOK«∞`«∞<åfl"Õ∞"≥∂ ÑïjeOK«∞HÀ"åe). UO KÕã<≤ å Ö’HõO
JO^Œ∞Hˆ ã¨fi^è~Œ å‡xfl Dâ◊fi~°„Ñ‘u HÀãÖ KÕã#≤ >ÿ̌`¡ ,Õ PÜ«∞# "≥∞K«∞Û‰õΩO\Ï_»∞. ''ZÖÏ L<åfl, UO KÕã<≤ å Ö’HõO "≥∞K«∞ÛHÀ^Œ∞ – "≥∞K«∞ÛHÀ^Œ∞ – H˘O^Œ~°∞
PÜ«∞#‰õΩ ã¨`º« ^è~Œ å‡^Œ∞ÖË „Ñ‘uHõ~åÅ∞ Hõ#∞Hõ. ã¨∂~°∞ºxH˜ pHõ\ ˜ ÖË^∞Œ – ÉèQí =Æ O H˘O^Œ~∞° "≥∞K«∞Û‰õΩO>Ë H˘O^Œ~∞° `«∂Å<å_»`å~°∞. "≥∞K«∞Û‰õΩO>Ë H˘O^Œ~∞°
`«∞xH˜ Jã¨`º« =¸ ÖË^∞Œ . PÜ«∞# „Ñ‘u HÀãÖ Ñ¨xKÕ¿ã"åxH˜ ‰õÄ_® J„Hõ=∞=¸, u>Ë"ì åÔ~ÖÏQÆ∂ LO\Ï~°∞ Hõ#∞Hõ, Zxfl J^è~Œ å‡Öˇ<· å, `«∂Å<å_»`å~°∞.
Jã¨`º« =¸ LO_»^∞Œ . JÖÏO\˜ Ñ¨x =ºHÎ̃H© Hˆ =∆ ∞O – Ö’HÍxH© Hˆ =∆ ∞=Ú. J<åºÜ«∂Öˇ<· å '^˘~°‰Ωõ ¯O_®— KÕã∞¨ ‰õΩáÈ^•O. Ö’HõO
Hˆ =ÅO Ö’HõO HÀã¨"∞Õ KÕã#≤ @¡~Ú`Õ – =∞#‰õΩ U Ö’HõO ÑïK«Ü∞« "≥∂ ^•x Z=_çH˜ HÍ"åe?—— J#∞HÀ~å^Œ∞. '^Õ=Ù_»∞ "≥∞K«∞Û#∞—
u>Ë"ì åÔ~ÖÏQÆ∂ LO\Ï~°∞
HÀã¨"∞Õ KÕ™êÎO. "åˆ~=∞#∞‰õΩO\Ï~À, gˆ~=∞#∞‰õΩO\Ï~À#x `«@Ñ¨\Ï~Ú™êÎO. J<Õ =∂@#∞ qã¨‡iOK«~å^Œ∞. Hõ#∞Hõ, Zxfl
Ç¨ÏŸ^•x HÍáê_»∞HÀ=_®xH˜ XH˘¯Hõ¯™êi =∞Oz Ñ¨#∞ÅH© "≥#∞HÍ_»`åO. ãÖ„Ñ¨ Ö’HÍxfl x~°ã≤OK«_»=¸ `«QÆ^Œ∞. Ö’HõOÖ’ J^èŒ~å‡Öˇ·<å,
^•Ü«∞ qÅ∞=Åh, =∞~åº^ŒÅh áê\˜^•Ì=∞#∞‰õΩO>Ë – =∞# K«∞@∂ì L#fl Ö’‰õΩÅ∞ |`«∞‰õΩ`«∞#flO^Œ∞‰õΩ Ö’HõHˆ =∆ ∞O HÀãÖ KÕÜ∞« =Åã≤Ok J<åºÜ«∂Öˇ·<å
P qÅ∞=efl "≥H¯˜ iOKÕ"åˆ~. J~Ú`Õ – "åi HÀãÖ P qÅ∞=efl =ke "å~°∞ KÕÜ∂« e. JO`ÕHÍh "≥∞Ñ¨C^ŒÅ HÀãÖ HÍ^Œ∞. Hˆ =∆ ∂
'^˘~°‰õΩ¯O_®—
"≥∞KÕÛÖÏ J=∞~åº^ŒÅ<Õ P_»O|~åÅ∞QÍ, qK«ÛÅq_ç`#« "Õ∞ qÅ∞=QÍ „Ñ¨=iÎ™êÎO. <Õfl PtOKåe `«ÑÊ¨ QÆ∞iÎOÑ¨Ù HÍ^Œ∞. ÉèQí =Æ O`«∞xH˜
J^Õ–JO`«~åºq∞ J~Ú# ÉèQí =Æ O`«∞x ^Œ$+≤Öì ’ ÃÑ@∞ì‰Ωõ O>Ë qÅ∞=efl qã¨‡iOK«O. =∞#O ˆH∆=∞O HÀãÖ KÕÜ«∂eûOkÖË^Œ∞. PÜ«∞<Õ KÕã¨∞‰õΩáÈ^•O.
x[OQÍ – Ö’HõO "≥∞K«∞ÛHÀ"åÅx =∞#O qÅ∞=efl q_çz<å – =ÚO^Œ∞ ˆH∆=∞ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞. Ö’HõO Z=_çH˜ HÍ"åe?——
"≥∞K«∞ÛH˘<Õ Ö’‰õΩÅ∞ "≥#Hõ Zxfl #=Ùfi‰õΩO\Ï~À =∞#ˆHO `≥Å∞ã¨∞? JO^Œ∞‰õΩ PÜ«∞# J#∞„QÆÇÏ¨ Ñ¨Ó~°fiHõ"∞≥ #ÿ QÆ∞iÎOÑ¨Ù J#∞HÀ~å^Œ∞.
Ö’Hõ „Ñ¨âO◊ ã¨ HÀãÖ, H©iÎ HÀãÖ, QÆ∞iÎOÑ¨Ù HÀãÖ =∞#O =ºHÎ̃`åfi<Õfl <åâ◊#O HÀã¨"∞Õ „Ñ¨=iÎOKåe. '^Õ=Ù_»∞ "≥∞K«∞Û#∞—
KÕã∞¨ ‰õΩO>Ë – ~ˆ Ñ¨Ù Ö’HÍxH˜ Ñ¨xH˜~åx J=ã¨÷ =zÛ#Ñ¨C_»∞ D Ö’HõO P^Œ∞HÀ^Œ∞. Ö’HõO QÆ=∞xOz<å QÆ=∞xOK«‰Ωõ <åfl Ö’ˆHâ◊fi~°∞_»∞
"≥∞K«∞ÛH˘<Õ"åÔ~O`«=∞Ok LO\Ï~À, u@∞ìH˘<Õ "å~°∂ JO`Õ=∞Ok LO\Ï~°∞. QÆ=∞xã¨∞<Î åfl_»∞. hHõ<åfl x#∞fl ã¨∞ã¨Ê+ì̈OQÍ Ñïj
J<Õ =∂@#∞
Ö’Hõ=∞O`å JOwHõiOz# Q˘Ñ¨Ê"å_»∞ WO`«=~°‰Äõ Ñ¨Ù@ìÖ^Ë ∞Œ . Ñ¨Ù@ì_∞» . ^Õ=Ù_Õ eã¨∞Î<åfl_»∞. Ö’ˆHâ◊fi~°∞xÃÑ· ^Œ$+≤ì Hõey#"å_»∞ qã¨‡iOK«~å^Œ∞.
ky=zÛ<å Ö’HÍ#flO`«\ h˜ "≥∞Ñ≤ÊOK«Ö_Ë ∞» . J~Ú`Õ, Ö’HõO =ÚO^Œ∞ Ñ¨~∞° =Ù x~°ƒÜ ù ∞« OQÍ ^è~Œ å‡xfl J#∞+≤™ª êÎ_∞» . P ^Œ$+≤ì ÖËx"å_»∞
áÈ`«∞O^Õ"∂≥ #x J~Ú<å H˘xfl ^è~Œ å‡Å#∞, <åºÜ«∂Å#∞ =∞#O áê\˜™êÎO. J^è~Œ å‡xfl U [O‰õÄ Q˘O‰õÄ ÖË‰Ωõ O_® PK«i™êÎ_∞» .
JO`« "Õ∞~°‰Ωõ Ö’HõO XHõ q^èOŒ QÍ ã¨ÇÏ¨ HõiOz#>Ë.¡ ÉèQí =Æ „fÊux ÅHõ∆ ºO KÕã∞¨ ‰õΩ#fl"å_»∞ Ö’HõOÖ’x
406 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 407
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
`å`å¯eHõ H©~∞° ÅÎ HÀãÖ, KÕÜ∞« ~åxq KÕÜ∞« ÖË_∞» . P ÅHõ∆ º=Ú#fl"åx Ñ¨#∞ÅˆH UHÍO`«=∂? ã¨ÇÏ¨ r=#=∂?
'„uHõ~} ° â◊√kú— LO@∞Ok. JO^Œ∞Ö’ ã¨ÇÏ¨ #O, `«$Ñ≤Î ã¨ÇÏ¨ [OQÍ LO\Ï~Ú.
J`«ºO`« Pf‡Ü«∞Å∞ Ãã`· O« KÕã#≤ =∞Ozh „¿Ñ=∞h =∞~°∞==K«∞Û HÍh HÍ~°∞}º
xkè J~Ú# ^≥=· O U zxfl "Õ∞Å∞#∂ =∞~°∞=_»∞. JO^Œ~∂° q_çz<å PÜ«∞# XHõ™êi XHõ =∞Ç¨~åA "Õ@HÀãÖ =∞Ç¨ rq`«OÖ’
q_»∞=_»∞. ~°}ÏºxH˜ "≥àÏ¡_∞» . ''Wk ^Œ∞óYO – Wk
^èŒ~°‡~å*Ï^Œ∞Å∞, =ã≤ëêªk =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞ WOHÍ ZO^Œ~À Éèí‰õΩÎÅ∞, *Ï˝#∞Å∞ J`«_Hç ˜ XHõ =∞$QÆO `å~°ãÑ¨ _¨ Oç k. ã¨∞YO—— Jx HõzÛ`«OQÍ
ã¨`¯« ~°‡efl PK«iOKå~°∞. "≥O@<Õ ^èŒ#∞ã¨∞û‰õΩ ÉÏ}Ïxfl ãÖkèOKå_»∞. Z=~°∂ `ÕeÛ K≥ÑÊ¨ ÖË~∞° .
"åix Ö’HõO "≥∞K«∞ÛH˘x P^Œ~≈° =¸~°∞ÅÎ ∞QÍ H©i™Î ÈÎOk. =∞$QÆO (ÖË_)ç áêiáÈÜÕ∞ „Ñ¨Ü∞« `«flO KÕÜ∞« Hõ, ãÖã≤ =∞# ^Œ$HõÊ^ä•xfl
D HÍ~°}O KÕ`<« Õ 'Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~° „Ñ‘`º« ~°O÷ — Jx Hõ~‡° #∞ „áê~°OaèOz '<å~å ^ŒOú QÍ xÅ|_çáÈ~ÚOk. J#∞ãïOKÕ ã¨∞Y^Œ∞óMÏ
Ü«∞}Ï~°Ê}O— Jx JiÊOK«_O» =∞# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O. ~åA Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂_»∞.
Å∞O\Ï~Ú. ãÖÑ¶∞¨ @#Ö’¡
"≥Ú^Œ\ ˜ =∂@ („Ñ‘`º« ~°O÷ ) ™êfi~å÷xfl =ke¿ã,Î z=i=∂@ (J~°Ê}O) Ñ¶Ö¨ Ï P ÖË_ç ''~å*Ï! ##∞fl `˘O^Œ~Q° Í ãÖÇ¨ÏiOK«∞.
<Õ#∞ ã≤ÔúŒ QÍ L<åfl#∞—— Jx "Õ_∞» ‰õΩOk.
ã¨∞YOQÍh, ^Œ∞óYOQÍh
¿ÑHõ#∆ ∞ `˘Åyã¨∞OÎ k. ^•x`À JÇ¨ÏOHÍ~°O J}y, „uHõ~} ° â◊√kú U~°Ê_»∞`«∞Ok.
J@∞=O\˜ â◊√kú`À ‰õÄ_ç# Ñ¨x K«~åK«~° [QÆnâ◊fi~°∞<Õ "≥∞Ñ≤ÊOz, `«^•fi~å ''=∞~°}Ïxfl PÇ¨fixOKå=O>Ë h‰õΩ rq`«O LO_»^∞Œ . ^•xÖ’
Ö’Hõ Hˆ =∆ ∂xH˜ LÑ¨Hiõ Oz, Ö’HõO "≥∞KÕÛÖÏ KÕã∞¨ OÎ k. g∞^Œ q~°HÎ̃ Hõey LO@∞Ok. JÖÏ "≥~· åQÆºO HõeQˆ =∞#‰õΩ#fl ÉèÏ=O|\ì̃
@O`« ^Œ∞óYO U"≥ÚzÛOk h‰õΩ—— Jx „Ñ¨tflOKå_»∞ J#∞Éè=í O LO@∞Ok.

~åA. Z=~°∂ÖËx XO@i
''=∞Ç¨~å*Ï! <Õ#∞ XO@ix. <å HÀãÖ Z=~°∂ `«#=¸ ÉÏ^è•Hõ~"° ∞Õ .
ÖË ~ ° ∞ . ã¨ ∞ YOÖ’QÍh, ^Œ ∞ óYOÖ’QÍh áêÅ∞ Z<Àfl |O^è•Å∞#fl
ÑÖK«∞H˘<Õ `À_»∞ÖË^∞Œ <å‰õΩ. <Õ#∞ K«xáÈ~Ú<å W~°∞‰õΩ`«#=¸
U_ÕÛ"åˆ~ ÖË~∞° . D UHÍH˜ |`«∞‰õΩ QÆ_Ñ» _¨ O» Hõ<åfl
qKå~°H~õ "° ∞Õ . HÍh
=∞~°}"Õ∞ "Õ∞Å∞. #∞=Ùfi x~°Ü Ì ∞« QÍ ##∞fl K«OÑ¨
=K«∞Û—— Jx ã¨=∂^è•#q∞zÛOk ÖË_.ç
P XO@i`«#O,
~åA HÍ¿ãÑ¨Ù PÖ’zOz, K«OÑ¨_®xH˜ x~°‚ W~°∞‰õΩ`«#O
~ÚOK«∞‰õΩx ÉÏ}Ïxfl „Ñ¨Ü∂≥ yOK«É’Ü«∂_»∞. ™ê¿ÑH∆ÍÅ∞.
WO`«Ö’ =∞~˘Hõ ÖË_ç JHõ¯_çH˜ =zÛOk –
''~å*Ï! PQÍQÆ∞, ##∞fl ãÖÇ¨ÏiOK«∞. D ÖË_xç
408 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 409

...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
q_çzÃÑ@∞ì—— J#flk. LO@∞Ok.
~åA‰õΩ k„QÆƒ=ù ∞ HõeyOk – ''h‰õΩ U Hõ+Oì¨ HõeyO^Œx =∞~°}ÏxH˜ ã≤^ÑúŒ _¨ ∞» Z=~°∂ÖËx XO@i`«#=¸ ÉÏ^è•Hõ~"° ∞Õ . Z<Àfl
`«∞<åfl=Ù?—— Jx „Ñ¨tflOKå_»∞. |O^è•Å∞#fl W~°∞‰õΩ`«#=¸ qKå~°H~õ "° ∞Õ . HÍh P
''„Ñ¨É∂íè ! <å‰õΩ „ÑüHõ}
∆ O f„="≥∞#ÿ PO^Àà◊#! ÖËâ"◊ ∞≥ <ÿ å =∞#âß≈Ou ÖË^∞Œ . XO@i`«#O, W~°∞‰õΩ`«#O ™ê¿ÑH∆ÍÅ∞.
H˘<åflà◊„¡ H˜Ò« Ç¨~ÚQÍ XO@iQÍ LO_Õ"å_çx. q"åÇ¨ÏO KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl#∞. ÉèÏ~°º U ã≤u÷ Ö’<≥<· å =∞#ã¨∞û#∞ ã≤q÷ ∞`«OQÍ LOK«∞H˘x,
=zÛOk „Hõ=∞OQÍ =∂‰õΩ ãÖ`å#O HõeyOk. `«# Hõ~"Î° åºxfl `å#∞ "åº"≥∂Ç¨Ï~°ÇÏ≤ `«OQÍ áê\Õz <Õ#∞, <åk –
<å "åà◊√¡ Hˆ =∆ ∞OQÍ uiy =™êÎ~À ~å~À.. "åà◊‰¡ Ωõ <åÃÑ· „¿Ñ=∞ WÖÏˆQ ã≤~÷ O° #Ñ¨C_»∞ ZO`«\ ˜ ãÖ™ê~°ÉÏè ~°"∞≥ <ÿ å `ÕeQÍæ<Õ LO J<Õ ÉèÏ"åÅ∞
QÍ LO@∞O^À ÖË^À, JHõ¯~° =zÛ#Ñ¨C_»∞ ##∞fl P^Œ∞HÀ_®xH˜ =ÚO^Œ∞H˘™êÎ~À @∞Ok. Ñ¨ÖÏÜ«∞#"å^ŒO, x~åâßxã¨Ê $Ç¨ÏÅ ÉËÅ (JÇ¨ÏOHÍ~° =∞=∞
~å~À... W"Õ PÖ’K«#Å`À <å‰õΩ =∞#âß≈Ou Hõ~=° ~ÚºOk. `«#O – U XHõ¯i rq`åxH© `«Q^Æ ∞Œ . ^Õx qÅ∞=
Wk=~°H\õ ˜ UHÍO`«"∞Õ ÉÏQÆ∞O_Õ^xŒ Ñ≤™ÈÎOk! HÍh JO`« `ÕeQÍæ D |O^è• ^•x^Õ. Jxfl\˜Hq© ∞Oz rq`«O qÅ∞"≥#· k. P qÅ∞ HÍ~åÅ∞) rq`«OÖ’x
Å#∞ `≥OK«∞HÀÖËHáõ È`«∞<åfl#∞. JO^Œ∞Hˆ ##∞fl K«O¿Ñ¿ã~Ú. Ç¨~ÚQÍ U p‰õÄ =#∞ QÆ∞iÎOz ™ê~°H÷ Oõ QÍ qxÜ≥∂yOK«∞H˘<Õ"å_»∞ âßOux ^Œ∂~°O
zO`å ÖËx âßOux Kå=ÙÖ’<≥<· å á⁄O^Œ∞`å#∞—— Jx q=iOzO^• ~Ô O_»= =º~°÷Ñ¨Ù\ÏÖ’K«#Å *’eH˜áÈ‰õΩO_® âßO`«OQÍ KÕ¿ã@O`«
ÖË_ç. =∞#QÆÅ∞QÆ∞`å_»∞. „Ñü|O^èŒHÍÅ∞QÍ
~åA‰õΩ `«Å uiyOk. <Õ#∞, <åk – J<Õ ÉèÏ"åÅ∞ (JÇ¨ÏOHÍ~° =∞=∞
=∂~°‰õΩO_®,
~Ô O_»= ÖË_ç rq`«O `«#‰õΩ ÖË^xŒ "≥Ú^Œ\ ˜ ÖË_ç =∞~°}O˜ K«É’`Õ, "≥Ú^Œ\ ˜ HÍ~åÅ∞) rq`«OÖ’x âßOux ^Œ∂~°O KÕ¿ã@O`«
=∞$QÆOÖÏ ¿ãfiK«ÛQù Í ÖË‰Ωõ <åfl#x ~Ô O_»= =∞$QÆO ^Œ∞ód™ÈÎOk. „Ñü|O^èHŒ ÍÅ∞QÍ =∂~°‰Ωõ O_®, ãÖÜ«∞=∞# ã¨=∞#fi ãÖÜ«∞=∞#
WO`«H© ^Õx rq`«O Q˘Ñ¨Êk! Ü«∂Å`À x„QÆÇÏ≤ OK«∞H˘<Õ"å_Õ Hõ$`«H$õ `«∞º_»∞. ã¨=∞#fiÜ«∂Å`À
~åA Un `ÕÅ∞ÛHÀÖËH,õ ~Ô O_çO\˜h =ke"Õã≤ `å#∞ PÖ’K«#Ö’Ñ¨_®¤_∞» . J`«_Õ Ü≥∂y. x„QÆÇ≤ÏOK«∞H˘<Õ"å_Õ
"Õ@ g∞^Œ<Õ q~°HÎ̃ Hõey WO\˜H˜ "≥oá¡ ÈÜ«∂_»∞. Hõ$`«Hõ$`«∞º_»∞.
– D Hõ^äŒ '=∂~°¯O_ÕÜ«∞ Ñ¨Ù~å}O—Ö’xk. nxÖ’ [O`«∞=ÙÅ∞ =∂#=

ÉèÏ+¨Ö’ =∂\Ï¡_`» åÜ«∂, ÖË^• [O`«∞ÉèÏ+¨ =∂#=Ù_çH~õ =÷° ∞ø`«∞O^•... ÖÏO\˜ J`«_Õ Ü≥∂y.
"≥„i „Ñ¨âfl◊ Å∞ "Õã∞¨ HÀ‰õΩO_®... rq`åxfl K«H¯õ QÍ qâı+¡ O≤ K«∞HÀ_®xH˜ J=HÍâ◊
q∞zÛ# `åuÎ fiHõ`#« ∞ ^Œi≈OKåe.
rq`«OÖ’ ''Wk ^Œ∞óYO – Wk ã¨∞YO—— Jx HõzÛ`«OQÍ Z=~°∂ `ÕeÛ
K≥ÑÊ¨ ÖË~∞° . =∞# ^Œ$HõÊ^ä•xfl J#∞ãïOKÕ ã¨∞Y^Œ∞óMÏÅ∞O\Ï~Ú. ãÖÑ¶∞¨ @#Ö’¡
ã¨∞YOQÍh, ^Œ∞óYOQÍh LO_»^∞Œ . ^•xÖ’ =∞#‰õΩ#fl ÉèÏ=O|\˜ì J#∞Éè=í O
410 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 411
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
QÆ∞iÎOKÕ"å_Õ Q˘Ñ¨Ê"å_»∞ JÑ¨Ê\˜#∞Oz P QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷ P tÅ#∞ t=eOQÆOQÍ

Ñ¨ÓlOz, L#fl`« ã≤u÷ x á⁄O^•_»∞.
XH˘¯Hõ¯™êi JO^Œ~∂° Q˘Ñ¨ÊQÍ ÉèÏqOKÕ =ã¨∞"Î À,
XHõ =∞Ç¨`«∞‡x =^Œ‰Ì Ωõ XHõ =ºHÎ̃ "≥o§ #=∞ã¨¯iOz ''=∞Ç¨â◊Ü∂« ! g∞~°∞ =ºHÀÎ =∞# ^ŒQ~æÆ ∞° <åfl =∞#O "åi Q˘Ñ¨Ê`«<åxfl XHõ~∞° =∞#efl
KåÖÏ Q˘Ñ¨Ê"å~°∞—— Jx ã¨#∞fluOKå_»∞. QÆ∞iÎOK«ÖOË , `«y# „Ñ¨Ü∂≥ [<åxfl á⁄O^ŒÖOË . XHõ
"≥O@<Õ P =∞Ç¨`«∞‡_® =ºHÎ̃H˜ #=∞™ê¯~°O KÕâß_»∞. =∞Ç¨Hˆ „∆ `åxH˜ "≥o§ JHõ¯_ç ^≥"· åxfl K«∂ã≤ Ñ¨~=° Q“~°qOKå~°O>Ë,
''™êfig∞! g∞~°∞ <åÔHO^Œ∞‰õΩ #=∞ã¨¯iã¨∞<Î åfl~°∞?—— Jx Pâ◊Û~°ºO`À „Ñ¨tflOKå_® tOz, 'D ™êfiq∞=^ŒÌ L#fl gà◊§O`å ZO`« JÖÏ Q“~°qOz# "åi
=ºH˜Î. ^è#Œ ∞ºÖ’!— J#∞‰õΩO\ÏO. ãÖ™ê¯~åxfl =∞#O
''<åÖ’ U^À Q˘Ñ¨Ê`«#=ÚO^Œx QÆ∞iÎOz# h Q˘Ñ¨Ê`«<åxH˜ #=∞™ê¯~°O—— HÍh ^Œ∂~°O #∞Oz "≥o§# =∞#‰õΩ Hõey# Ñ¨~° Q“~°qOK«QÆÅQÍe.
Jx ã¨=∂^è•#q∞KåÛ_® =∞Ç¨`«∞‡_»∞. =â◊O, ã¨xflÇ≤Ï`«∞Öˇ#· "åiH˜ HõÅQÆHáõ È=K«∞Û. Hõ#∞Hõ
XHõ~∞° =∞#efl Q“~°qOKå~°O>Ë, JÖÏ Q“~°qOz# "åi ãÖ™ê¯~åxfl =∞#O
JO`ÕQÍh =∞#O
^è#Œ º`« =∞#^Õ!
Q“~°qOK«QÅÆ QÍe. JO`ÕQÍh =∞#O Q˘Ñ¨Ê"å~°=∞#∞H˘x, "åiHõO>Ë ÃÑ· "åiQÍ XHõ Q˘Ñ¨Ê *Ï˝xx K«∂ã≤ J`«x ãÖ`å#"≥∂, Q˘Ñ¨Ê"å~°=∞#∞H˘x,
=∞#efl =∞#O ÉèÏqOK«∞HÀ=_»O =∞# `«‰Ωõ ¯=`«<åxH˜ ãÖHˆ `«O. |O^è∞Œ =ÙÖ’ HõxÑ≤¿ã,Î Ju ã¨xflÇ≤Ï`«∞Å∞ QÆ#∞Hõ "å~°∞ "åiHõO>Ë ÃÑ· "åiQÍ
QÆ∞iÎOÑ¨Ù á⁄O^Œ_O» Ö’ ZO`«\ ˜ B#fl`«º=ÚO^À, QÆ∞iÎOK«_O» Ö’#∂ JO`«\ ˜ ÉèÏQÆº=O`«∞Å∞– J#∞‰õΩO\ÏO. HÍh "å~°∞ Pã≤hÎ , =∞#efl =∞#O
"≥t· +ì̈ º"Õ∞ LO@∞Ok. ãÖÑ¨^bŒ fl `«k`«~° „Ñü+¨bª fl ÑÖK«∞HÀ_®xH˜ ã≤^"úŒ ∞Õ ÉèÏqOK«∞HÀ=_»O =∞#
XH˘¯Hõ¯™êi =∞#`À J`«ºO`« ã¨xflÇ≤Ï`«OQÍ L#fl "å\˜ Q˘Ñ¨Ê`«<å<Õfl =∞#O "≥∂QÍh, P *Ï˝x `åÅ∂‰õΩ *Ï˝<åxfl U<å_»∂ QÆ=∞
QÆ∞iÎOK«ÖËO. xOK«HõáÈ=K«∞Û. `«‰õΩ¯=`«<åxH˜ ãÖˆH`«O.
XHõ WO\’¡ KåÖÏHÍÅO #∞Oz ÃÑ>ˇÖì ’ XHõ tÅ LO_Õk. XHõ™êi P Hˆ =ÅO ™êxflÇ≤Ï`«º =∂„`«O KÕ`<« Õ B#fl`åºÅ∞ QÆ∞iÎOÑ¨Ù á⁄O^Œ_O» Ö’
QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷ P Ñ¨Ù~å`«# ¿Ñ\˜H#õ ∞ ã¨~∞° `Ì ∂« ^•xfl K«∂âß_»∞. `≥eÜ«∞=Ù. XHõ `À@Ö’x Ñ¨ÓÅ =∞Hõ~O° ^Œ =∂^è∞Œ ZO`«\ ˜ B#fl`«º=ÚO^À,
P tÅ#∞ `«=∞ Ñ¨Ósfi‰õΩÅ∞ Uà◊`¡ ~« |° _ç ZO^Œ∞‰õΩ ^•Kå~À J~°O÷ HÍHõ, J~°O÷ ~°ºO J^Õ `À@Ö’ uiˆQ, P "≥ÚHõ¯Å =¸ÅOÖ’<Õ QÆ∞iÎOK«_»OÖ’#∂
KÕã∞¨ H˘<Õ „Ñ¨Ü∞« `«flO KÕÜ∞« Hõ ^•xx WÖÏ¡eH˜ JÑ¨ÊyOKå_»∞. `å~å_Õ =∂=¸Å∞ Ñ¨Ù~°∞QÆ∞Å‰õΩ `≥eÜ«∞HõáÈ=K«∞Û.
P"≥∞ P tÅ#∞ ‰õΩO‰õΩ_»∞ HÍÜ«∞Å∞ H˘@ì_®xH˜ LÑ¨Ü∂≥ yOK«™êyOk. H˘O`«
JO`«\ ˜ "≥t· +ì̈ º"Õ∞
HÍh ZHõ¯_ç#∞OKÀ =zÛ# `«∞"≥∞‡^Œ P =∂^è∞Œ ~åºxfl
HÍÖÏxH˜ "åiO\˜H˜ JukäQÍ XHõ Ü≥∂y qKÕÛâß_»∞. P WO\˜ WÖÏ¡Å∞ ‰õΩO‰õΩ_»∞ P™êfikOz "≥à§◊ =K«∞Û. ÖËx P#O^•Å HÀãÖ "≥OÑ¨ LO@∞Ok.
HÍÜ«∞Å∞ H˘_»∞`«∞O_»QÍ QÆ=∞xOz# Ü≥∂y, P tÅ#∞ J_çy Ñ¨sHÕ∆ z – Jk ~å¡_Õ Hõ<åfl, L#fl "å\˜ qÅ∞=#∞ QÆ∞iÎOz#"åx^Õ
KåÖÏ qÅ∞"≥#· ~°`fl« =∞Ü«∞ t=eOQÆ=∞x `≥eÑ≤ ^•xfl JiÛOKÕ Ñ¨Ó*Ïq^è•<åxfl ÉèÏQÆºO!
LÑ¨^ÕtOKå_»∞. NHõ$+¨‚ Ñ¨~=° ∂`«‡ ^Œ~≈° #O HÀãÖ kq #∞Oz
412 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 413
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
^Õ=`«Å∞, <å~°^•^Œ∞Å∞ Ãã`· O« =zÛ ^è#Œ º`«#∞ J#∞Éèqí OKå~°∞. "≥`∞« ‰õΩ¯O@∂ J#flÑ¨Ó~ˆ .‚ .. ã¨^•Ñ¨Ó~ˆ .‚ ..
"≥o§# ‰õΩKÕÅ∞_»∞ ^è#Œ ∞º_»Ü∂« º_»∞. ‰õΩ|˚ ‰õΩ~°∂áêxfl áÈQ˘@∞ì‰Ωõ Ok.
J^Õ NHõ$+¨µx‚ K«∂¿ãÎ KåÅ∞ – [~åãÖ^è,Œ tâ◊√áêÅ, ^Œ∞~Àº^è<Œ å^Œ∞Å‰õΩ
=ºuˆ~Hõ ÉèÏ"åÅ∞ HõeQÍ~Ú. "å~°∞ tHõ<∆ Õ J#∞Éèqí OKå~°∞. B#fl`åºhfl qÅ∞=h x`«ºáê~åÜ«∞} â’¡HÍÅÖ’ J#flÑ¨Ó~°‚ ã¨∞uÎ QÍ
QÆ∞iÎOK«QÅÆ QÆ_=» ¸ XHõ J^Œ$+ì̈"∞Õ . „Ñ¨ãk≤ Kú O≥ k# â’¡HOõ XHõ@∞Ok.
NHõ$+¨µx‚ Jã¨‡nÜ«ÚÖË J~Ú# Ü«∞^Œ∞=OjÜ«ÚÖ’¡ JO^Œ~∂° P Ñ¨~=° ∂`«‡#∞ J#flÑ¨Ó~ˆ !‚ ã¨^•Ñ¨Ó~ˆ !‚ 'J#flO—
„QÆÇÏ≤ OK«ÖHË áõ ÈÜ«∂~°∞. XHõ q^è"Œ ∞≥ #ÿ =∞^ŒOÖ’ =Úxy, P ™êfiq∞ Z^Œ∞~°∞QÍ<Õ â◊OHõ~° „áê} =Å¡É!Ëè J<Õ â◊ÉÏÌxH˜
ã¨fiÜ«∞O <åâ◊<åxfl H˘x`≥K∞« Û‰õΩ<åfl~°∞. *Ï˝#"≥·~åQÆº ã≤^Œúº~°÷O
'=∞# WO„kÜ«∂Å∞
P Ñ¨~°=∂`«‡<Õ x+¨¯Å‡+ÖQÍ, x™êfi~°÷OQÍ „¿Ñq∞Oz# J=∂Ü«∞‰õΩÖˇ·# aèHÍ∆ O ^ÕÇÏ≤ K« áê~°fiu!
|$O^•=# "åã¨∞ÅO^Œ~∂° , ÉèQí "Æ å#∞x Hõ$Ñ¨`À HÔ =· Åº Ñ¨^•ä <Õfl ™êkèOKå~°∞. D â’¡HOõ Ö’ ZO`À ÑïÑ¨Ó~°`‚ « QÀK«iã¨∞OÎ k. „QÆÇ≤ÏOKÕ â◊|Ì ^Œ$âßºk
XHõ ^Õâ"◊ åã¨∞Å∞ `«=∞^≥#· ãÖã¨¯ $u, K«i„`«Å B#fl`åºxfl qã¨‡iOz Ñ¨~° ''J#fl ã¨=∞$kúQÅÆ `«b!¡ ZÅ¡"àÕ Ö◊ Ï xO_≥#· [QÆ Sâ◊fi~åºÅ∞— J<Õ
"åº"≥∂Ç¨ÏO`À Ñ¨`#« =∞ø`«∞O>Ë, P Ñ¨~^° jÕ Ü«ÚÅ∞ D ^ÕâÑ◊ Ù¨ B#fl`åºxfl QÆ=∞ ^ŒO|! (Z#fl_»∂ P `«e¡ HÀâßQÍ~°O MÏmHÍ^Œ∞). "≥k· HÍ~å÷xfl J#∞ãï¿ãÎ
xOz P~åkèOz#Ñ¨C_»∞ – ''JÜ≥∂º! =∂ qÅ∞= "Õ∞=Ú `≥Å∞ã¨∞HÀÖËHõ â◊OHõ~∞° xH˜ „áê}„Ñ≤Ü∞« Ü≥∞ÿ # ^Õg! (Ñü„=`« QÆ#∞Hõ – D „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’
áÈ`«∞<åfl"Õ∞—— Jx JÑ¨C_≥<· å QÆ∞iÎOK«∞`å~°∞. Ñüã¨∞uÎ `À Ñ¨~=° tã¨∞OÎ k). F áê~°fif^Õg! *Ï˝#
JÑ¨Ê\˜H˜ „QÆÇÏ≤ OK«ÖHË áõ È`Õ, P ^ÕâO◊ „Hõ=∞OQÍ =ºHÎ̃`fi« "Õ∞ ÖËx ÉÏxã¨`åfixH˜ "≥~· åQÍºÅ∞ ã≤kOú K«_®xH˜ =∂‰õΩ aèHh∆õ Ü«∞==∂‡——. D |`«∞‰õΩÖ’ =∞#O
kQÆ*Ï~°Hõ `«ÑÊ¨ ^Œ∞. =O_»∞‰õΩ uO@∞<åfl=∞#fl JÇ¨ÏOHÍ~°O =∞#‰õΩ J#∞Éèqí OKÕ =hfl
L#fl^•x qÅ∞=#∞ QÆ∞iÎOz HÍáê_»∞‰õΩ#fl"å_Õ L#fl`«`åfixfl ™êkèOK«QÅÆ _»∞. `˘ÅQÍe. 'J#flO J=∞‡ ÃÑ\Õì k— J<Õ ÉèÏ=<Õ "å`«û J#flÑ¨Ó~°‚ „Ñ¨™ê^•ÖË.
XHõ *ÏuÜ≥∞ÿ <å, XHõ =ºHÎ̃ J~Ú<å =iÎOÑ¨*ãË ∞¨ HÀ=Åã≤# r=# ã¨∂„`«q∞^Õ. ÖÏºhfl, =∂^è∞Œ ~åºhfl HõÅQÆeÑ≤# J=∞$`«`åfixfl JO g\˜x Dâ◊fi~å~°Ê}
kã¨∞OÎ k. JÖÏˆQ Ö’HÍÅ#∞ Hõ#fl`«e¡ [QÆÔŒ | „Ñü
|∞kú`À „QÆÇ≤ÏOKÕ"å_»∞
x`«ºO J#flO u<Õ=ÚO^Œ∞ =∞# ÉèÏ=#Ö’ Hõ^ÖŒ Ï_ç`Õ
J=∞‡ "å`«ûÅº ÉèÏ=##∞ rq`åO`«O J#∞Éèqí OK«
QÆÅO.
^èŒ#∞º_»∞.
D [QÆ^ŒO| „Ñ¨Hõ$u. D „Ñ¨Hõ$u J<åflÅ

ÉèÏO_®~°O (J#flÑ¨Ó~°)‚ . Zxfl r=ÙÅ∞ Zxfl ~°HÍ
Å∞QÍ ux u~°∞QÆ∞`«∞<åfl `«~Q° xÆ ÉèÏO_®~°O (ã¨^•
Ñ¨Ó~°)‚ . D „Ñ¨H$õ u JO`å Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞x â◊HÎ˜ (â◊OHõ~°
414 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 415
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
„áê}=Å¡É)íè . Ñ¨q„`«"∞≥ #ÿ D zO`«#`À J<åflxfl ã‘fiHõiOKÕ"å_»∞ – J#flO J~°â÷ ∫K«"∞Õ P#O^Œ=¸ÅO
ZO^Œ∞‰õΩ u<åÖ’ `≥eã≤#"å_»∞. '*Ï˝# "≥~· åQÆº ã≤^ºúŒ ~°O÷ — – *Ï˝# "≥~· åQÍºÅ∞
ã≤kOú K«_®xH˜ J#flO u<åe.
â◊√kúQÍ LO_»_®xfl â∫K«O J<åfl~°∞. Z=~°∂
JO`ÕHÍh ã¨∞+¨µªQÍ ux, u+¨ªQÍ `Õ#Û_®xH˜ HÍ^Œ∞. u<Õ uO_ç |∞kúx
K≥`· #« º=O`«O KÕã≤ K«H¯õ x *Ï˝#O HõÅQÍe. P *Ï˝#O`À Uk ã¨`º« "≥∂, Uk "åH±â√◊ kú, =∞#â◊√≈kú, „H˜Ü∂« â◊√kú, â◊s~°â√◊ kú... K«∂_»_»OÖË^Œ∞Hõ^•
Jã¨`«º"≥∂ „QÆÇ≤ÏOz "≥∂Ç¨Ïâ’HÍÅ#∞, ~åQÆ^ÕfiëêÅ#∞ =kÖË k"åº#∞Éèí=O WÖÏ ÉÏÇ¨ºÉèºí O`«~° â∫K«O QÆ∞iOz K≥áêÊ~°∞. Jx J„Hõ=∂Å‰õΩ kˆQ
á⁄O^•e. JO^Œ∞Hˆ PÇ¨~° ã‘fiHÍ~°O. WO`«Ö’`≥#· ÉèÏ=O D â’¡HOõ Ö’ LOk. ã¨`º« , „Ñ≤Ü∞« , Ç≤Ï`«=K«<åÅ =Å¡, ^Õ=`åã¨∞`Î ∞« Å "åix =∞#efl K«∂¿ã
HÍj ˆH∆„`«OÖ’ J#flÑ¨Ó~å‚ qâ◊fi<å^äŒ∞Å#∞ H˘Å∞K«∞‰õΩO\ÏO. J#flÑ¨Ó~°‚ =Å# "åH±â√◊ kú; ^è•º#O ã¨^•ƒù"åÅ =Å# =∞# ™ê‰õΩ∆ Å∞<åfl~°x =∞~°z
=_çã¤ ∞¨ OÎ >Ë Dâ◊fi~°∞_»∞ ã‘fiHõiã¨∞#Î fl@∞ìQÍ JHõ¯_» P~åkè™êÎ~∞° . Wk KåÖÏ=∞OkH˜ â◊√≈kú; Ñ¨q„`« „Ñ¨=~°#Î =Å# „H˜Ü∂« â◊√kú; ™êfl#,
ã¨∞Ñïz`«"∞≥ #ÿ z„`«Ñ@ ¨ O. WO^Œ∞Ö’ =∞~°‡"Õ∞q∞\˜? PÇ¨~° xÜ«∞=∂^Œ∞Å=Å¡ â◊s~° â◊√kú U~°Ê_»`å~Ú. áÈ=^ŒÌx ÉèÏQÆ=`«
„Ñ¨H$õ u #∞Oz `«Ü∂« ~Ô #· PÇ¨~°O =ÚO^Œ∞QÍ Dâ◊fi~°∞#‰õΩ x"ÕkOz, J@∞ÃÑ· 'J~°â÷ ∫K«"∞Õ x["≥∞#ÿ â∫K«O— Jx =∞#∞ã¨‡ $u „QÆO^äŒO ÃÇÏK«Ûi™ÈÎOk.
=∞#O ã‘fiHõiOKåe... J<Õ É’^è<Œ Õ J#flÑ¨Ó~°‚ qâ◊fi<å^ä∞Œ #‰õΩ =_çO¤ KÕ ^Œ$â◊ºO. K≥|∞`ÀOk. ãÖáê^Œ#Ö’ â◊√^Œ`ú « LO_®e. ^è<Œ åxH˜ ZHõ¯_À Ñ¨~Ö° ’HõO Ö’<Õ
*Ï˝#Éè∂í q∞HõÜ∞Õ HÍjˆH„∆ `«O. P~°˚#, qxÜ≥∂QÆO, ãÖK«Ü«∞O... Jx =¸_»∞ HÍ^Œ∞ – WHõ¯_Õ g\˜
'J#flO— J<Õ â◊ÉÏÌxH˜ '=∞# WO„kÜ«∂Å∞ „QÆÇÏ≤ OKÕ â◊|Ì ^Œ$âßºk Sâ◊fi~åºÅ∞— ^ŒâÅ◊ ∞. ãÖáêkOK«_O» , LÑ¨Ü∂≥ yOK«_O» , ^•K«∞
Ñ¶Ö¨ ÏÅ#∞ J#∞Éèqí ™êÎO.
J<Õ "≥k· HÍ~å÷xfl J#∞ãï¿ãÎ – D „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ D |`«∞‰õΩÖ’ =∞#O J#∞Éèqí OKÕ HÀ=_»O... Jx "å\˜ J~å÷Å∞, D =¸_»∂ â◊√kúQÍ
=hfl J#flÑ¨Ó~°‚ „Ñ¨™ê^•ÖË. g\˜x Dâ◊fi~å~°Ê} |∞kú`À „QÆÇÏ≤ OKÕ"å_»∞ ^è#Œ ∞º_»∞. LO_»_"» ∞Õ J~°â÷ ∫K«O. "Õã#≤ q`«#Î O
qâ◊fi<å^ä∞Œ _»∞ QÆOQÍ#flÑ¨Ó~°Å‚ ‰õΩ Ñü. ZO`« ãÖáêkOKå=∞x HÍHõ, ZÖÏ ãÖáêkO K≥@=ì _®xH˜ HÍÅO
^Õ=`«ÅÖ’ 'ÉèÏ~°º— J<Õk â◊HÎ̃ ™ê÷#O. Kå=∞<Õk „Ñ¨^•è #=∞O@∞Ok ^è~Œ ‡° O. ^•xx ÉÏ^èºŒ Ñ¨_∞» `«∞Ok. KÕã#≤
D qâßfixfl áÈ+≤OKÕ J#fláê<åÖË J#flÑ¨Ó~°,‚ QÆOQÆ=∞‡Å∞. "å\˜H˜ =¸Å"≥∞#ÿ `«Å x~°fiÇ¨Ï}‰õΩ, ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«"∞≥ #ÿ HÀÔ~¯Å‰õΩ Y~°∞Û Hõ~‡° ‰õΩ Ñ¶Å¨ O
Ñ¨~"° ∞Õ â◊Ê~°∞_Õ qâ◊fi<å^ä∞Œ _»∞. XˆH [QÆ<å‡`« QÆOQÆQÍ, J#flÑ¨Ó~°Q‚ Í =ºHõ=Î ∞~ÚOk. KÕÜ∞« _»O qxÜ≥∂QÆO. Éèqí +¨º^Œ=ã¨~åÅ‰õΩ `«y#O`«
Wq =∞# ^Õ=`«Å ~°∂áêÅÖ’x PO`«~åºÅ∞. ^•K«∞H˘#_»O ãÖK«Ü∞« O. J#∞ÉèíqOK«_®xH©
D â◊√^Œú`«#∞ „QÆÇ≤ÏOK«‰õΩO_® H˘O^Œ~°∞ J„Hõ ^•x ã¨=∞Ü«∞=∞k
=∂~°̊#"≥Ñ· Ù¨ "≥ÚQÆ∞æ K«∂Ñ¨Ù`å~°∞.
J„Hõ=∂~°#˚ #∞ ^˘OQÆ`#« O JO\Ï~°∞. ^è#Œ O ZÖÏ
fã¨∞‰õΩO@∞Ok!
ãÖáêkOKå=∞<Õ ^•x##∞ãïOz ^•x â◊√^Œú`«

P^è•~°Ñ¨_ç LO@∞Ok. J„Hõ=∂~°˚##∞ Q“~°=
416 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 417
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
zÇ¨ÏflOQÍ ÉèÏqOKÕ JkèHÍ~°∞Å∂ L<åfl~°∞. J„Hõ=∞OQÍ, J„â◊=∞OQÍ ™êkèOz# Z=~°∂ K«∂_»_O» ÖË^∞Œ Hõ^• Jx J„Hõ=∂Å‰õΩ kˆQ
ãÖÑ¨^Œ‰õΩ xÅHõ_» LO_»^Œ∞. Z‰õΩ¯=QÍ "Õ^Œ<åÉèíi`«"≥∞ÿ# Ñïã≤÷`«∞Å‰õΩ qx "åix =∞#efl K«∂¿ã ™ê‰õ∆ΩÅ∞<åfl~°x =∞~°z
Ü≥∂yOK«=Åã≤ =ã¨∞OÎ k. „Ñ¨ÑO¨ K«O Hõ#∞fl HõÑÊ≤ ^è<Œ åxfl ãÖáêkOz<å, JO`« áÈ=^ŒxÌ ÉèÏQÆ=`« „QÆO^äOŒ ÃÇÏK«Ûi™ÈÎOk.
~°OQÍxH˜ Jã¨Å∞ q+¨Ü∞« O `≥Å∞ã¨∞. JO^Œ∞Hˆ =∞# áêáêÅ‰õΩ "≥Ú^Œ\ ˜ ™êH˜∆ ã¨∂~Àºyfló YO =∞~°∞^Õ=Ì ó
=∞# JO`«~O° QÆ"∞Õ . ™È=∞ó ã¨<åúºÇ¨Ïh kâ◊ó I
H˘O`«=∞Ok J<åºÜ«∂~°#˚ #∞ áÈQÆ∞KÕã∞¨ ‰õΩO@∂, JO^Œ∞Ö’ H˘O`« ^Õ=`«Å HõO ‰õΩó ã¨fiÜ«∞O ^è~Œ ‡° ... Wu H˘O`«=∞Ok
Ñ¨Ó[ÅHÀ, ^Õ"åÅÜ«∂Å Ç¨ïO_ôHÀ qxÜ≥∂yOz 'áêÑÖ áÈ~ÚO^Œ—x „Éè=í ∞Ñ¨_∞» ¿ÇÏº`Õ ^≥Ç· Ï¨ ºã¨º ™êH˜}
∆ óII J<åºÜ«∂~°˚##∞
`«∞O\Ï~°∞. JÖÏ KÕÜ∞« _»O=Å¡ áêÑÖ áÈ^Œ∞ ãïHõ^•, J^è~Œ å‡~°̊##∞ ^≥"· åxH˜ =∞# JO`«~O° QÆOÖ’ L#fl JO`«~åºq∞`Àáê@∞; áÈQÆ∞KÕã¨∞‰õΩO@∂,
ã¨=∞iÊOz# ^À+Ö =ã¨∞OÎ k. Ñ¨Ó*Ï„^Œ"åºÅ#∞ ‰õÄ_® â◊√zÜ≥∞ÿ #q ZÖÏ W™êÎ"∂≥ ã¨∂~°∞º_»∞, Jyfl, PHÍâ◊O, "åÜ«Ú=Ù, K«O„^Œ∞_»∞,
ãÖ^èºŒ Å∞, k‰õΩ¯Å∞, [ÖÏÅ∞, Éè∂í q∞, ^è~Œ ‡° O... Wq
JO^Œ∞Ö’ H˘O`« ^Õ=`«Å
– JÖÏˆQ <åºÜ«∞OQÍ, ™êfii˚Ò« QÍ ãÖáêkOz# ^•x<Õ Ü«∞*Ï˝Å‰õΩ (^Õ=`å
~å^è#Œ Å‰õΩ, "≥Ú‰õΩ¯Å‰õΩ) qxÜ≥∂yOKåe. =∂#=Ù_ç Hõ~‡° Å‰õΩ ™ê‰õΩ∆ Å∞. Ñ¨Ó[ÅHÀ, ^Õ"åÅÜ«∂Å
J„Hõ=∂~°̊#`À KÕ¿ã ^Õ=`å Ñ¨Ó[Å∞ ^Œ∞+¨Êeù `åÅx™êÎ~Ú. g\˜ Hõà√◊ ¡ Z=~°∂ HõÑÊ¨ ÖË~∞° . ZHõ¯_À Ñ¨~Ö° ’HõO Ç¨ïO_ôHÀ qxÜ≥∂yOz
^Õ"åÅÜ«∂Å‰õΩ ã¨=∞iÊOK«_O» Ö’<Õ â◊√^Œ`ú « LO_®Åx âß„ãÖÎ K≥|∞`«∞O>Ë, Ö’<Õ HÍ^Œ∞ – WHõ¯_Õ g\˜ Ñ¶Ö¨ ÏÅ#∞ J#∞Éèqí ™êÎO. 'áêÑÖ áÈ~ÚO^Œ—x
=∞i ^Õ"åÅÜ«∞ „^Œ"åºÅ#∞ J„Hõ=∞OQÍ J#∞Éèqí OKÕ "åi QÆ∞iOz "Õ~ˆ K≥áêÊÖÏ! "Õã#≤ q`«#Î O K≥@=ì _®xH˜ HÍÅO Ñ¨_∞» `«∞Ok. KÕã#≤
„Éèí=∞Ñ¨_»∞`«∞O\Ï~°∞.
J„Hõ=∞OQÍ áêO_»=ÙÅ#∞ =OzOz Pi˚Oz# ~å[ºO, Éè’QÆO H“~°=ÙÅ#∞ Hõ~‡° ‰õΩ Ñ¶Å¨ O J#∞Éèqí OK«_®xH© ^•x ã¨=∞Ü«∞=∞k
ã¨=¸ÅOQÍ <åâ◊#O KÕÜ∞« ÖË^•! 'q<åâ◊HÍÖË qÑ¨s`« |∞kúó—– J#fl@∞¡ Jk fã¨∞‰õΩO@∞Ok! JÖÏ KÕÜ∞« _»O=Å¡
`«Q^Æ xŒ cèëê‡^Œ∞Å∞, |∞∞+¨µÅ∞ Zxfl™ê~°∞¡ É’kèOz<å ^è$Œ `«~å„+¨µ_ì ∞» , ^Œ∞~Àº^è#Œ ∞_»∞ áêÑÖ áÈ^Œ∞ ãïHõ^•,
ÃÑ_»Kq≥ # ÃÑ\Ïì~∞° . z=~°‰Ωõ ÉèÜ í ∞« OHõ~O° QÍ =¸ÖÏºxfl K≥eO¡ K«∞‰õΩ<åfl~°∞. J^èŒ~å‡~°̊##∞ ^≥·"åxH˜
J~Ú`Õ... ZO`À xÜ«∞=∞OQÍ, â◊H=Î˜ OK«# ÖË‰Ωõ O_® ãÖáêkOz<å, U^À ã¨=∞iÊOz# ^À+Ö
q^èOŒ QÍ =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞‰õΩO_® P ãÖáê^Œ#Ö’ U J<åºÜ«∞"≥∂ Hõeã≤áÈ=K«∞Û.
=ã¨∞ÎOk.
Jk J*Ï˝`« ^À+Ö Hõ#∞Hõ – P ãÖáê^Œ#Ö’ H˘O`« ÉèÏQÆO ™êfi~°~÷ Ç° Ï≤ `« ã¨`¯«
~°‡Å‰õΩ, ÉèQí =Æ `ü HÔ O· Hõ~åºxH˜ qxÜ≥∂yOz#Ñ¨C_»∞, JO^Œ∞Ö’x ^À+Ö áÈ`«∞Ok.
J<åflxfl ÉèQí =Æ O`«∞xH˜ x"ÕkOK«_O» , "≥Ú‰õΩ¯|à◊√,¡ ^•#O... =O\˜ "å\˜=Å¡
D „Ñ¨Ü∂≥ [#O LOk. Hˆ =ÅO ^è•i‡‰õΩÖˇ#· "åiH˜ J*Ï˝Ò« QÍ L#fl ^ÀëêÅ#∞
áÈQ˘@ì_®xˆH Wq. JO`ÕHÍh J„Hõ=∂~°̊#Å#∞ HõÑÊ≤ Ñ¨ÙK«Û_®xH˜ ÃÑ· ™ê^è#Œ Å∞
ã¨Ç¨ÏHõiOK«=Ù.
418 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 419
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
qâ◊fiQÆ=∞#"Õ∞ [QÆ<åfl^äŒ ~°^Ü

Œä ∂« „`« ''~°^ãŒä ÷¨ "å=∞#O ^Œ$ëêìfi Ñ¨Ù#~°̊#‡ # q^Œº`Õ——
Jx ã¨‡ $u=K«#O. ~°^=Œä ∞O^Œ∞#fl "å=∞#∞x K«∂¿ãÎ
Ñ¨Ù#~°̊#‡ LO_»^xŒ ÉèÏ=O.
ã¨~fi° [QÆux ã¨$+≤Oì z, áêeOz, Å~ÚOÑ¨*¿Ë ã <å^ä∞Œ _Õ [QÆ<åfl^ä∞Œ _»∞. ^è~Œ ‡° â◊s~åxfl ~°^äŒO`À áÈÖÏÛ~Ú LÑ¨x+¨`«∞ÎÅ∞.
~°H} ∆õ HÀãÖ, Éè‰í Ωõ ÅÎ ÉèÏ=# HÀãÖ, `å~°} HÀãÖ P qâ◊fiK≥`· #« º=¸iÎ NHõ$+¨µ‚ WO„kÜ«∂Å∞ QÆ∞„~åÅ∞QÍ, |∞kú â◊‰Ωõ ÅÎ ∞ Ñ¨QÍæÅ∞QÍ
xQÍ J=`«iOKå_»∞. #_çKÕ ~°ÔŒä D â◊s~°O. #_çKÕ ~°^•ä xfl K«∂ã¨∞<Î åflO [QÆ<åfl^ä∞Œ x =¸iÎ
P Ñ¨~=° ∂`«∞‡_»∞ âı+ã¨ fi¨ ~°∂Ñ¨Ù_≥#· ™È^Œ~∞° _»∞ |ÅÉè„í ^Œ∞x`À, ™È^ŒiQÍ =zÛ# QÍh – #_ç¿Ñ ~°kxä ^Œi≈OKåe. J`«_Õ Ñ¨~=° ∂`«‡. qÅHõ∆}"≥∞ÿ#k.
Ñ¨~åâ◊H˜Î (Ñ¨^Œ‡<åÉèí ã¨Ç¨ÏŸ^Œi) ã¨∞Éèí„^Œ`À "≥Åã≤# k=ºˆH∆„`«O Ñ¨Ù~°∞ëÈ`«Î=∞ ~°^Œä ã¨^$Œ â◊"∞≥ #ÿ ^ÕÇÏ¨ "Õ∞ <Õ#∞ – J<Õ „ÉèÏOux JO^Œ∞Ö’#∂ #Ü«∞<åÅ
ˆH∆„`«O. =ke, nxH˜ =¸Å"≥∞ÿ# Ñ¨~°=∂`«‡ K≥·`«#ºO`À
=∞#O 'Ñ¨Ós— Jx =º=Ç¨ÏiOKÕ D Hˆ „∆ `åxfl Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ 'Ñ¨Ùi— Jx ¿Ñ~˘¯ D '<Õ#∞— `å^•`«‡ºO K≥Ok`Õ... J`«_Õ *Ï˝x. J`«_ç â’Éèí „Ñ¨`ÕºHõO.
<åfl~Ú. „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ J~°∞^≥#· J^Œ∞ƒù`åÖˇ<Àfl D Hˆ „∆ `«OÖ’ L<åfl~Ú. rq`«"∞Õ x["≥∞#ÿ ~°^Ü Œä ∂« „`«. Jq K«„Hõ#Ü«∞<åÅ∞.
XHõ =∞Ç¨„QÆO^ä=Œ ∞O`« qãÎ̈ $u Hõey# J^Œ∞ƒù`åÅH©, K«i„`«H,© q+¨µâ‚ H◊ HÎ̃ © ~°^ä•hfl, uiˆQ „Ñ¨ÑÖKåhfl =∂„`«"Õ∞ K«∂¿ã J#O`« ^Œ$+≤ìH˜ „Ñ¨fHõÅ∞.
PÅ"åÅ"≥∞#ÿ Hˆ „∆ `«q∞k. K«∂Ñ¨Ù#∞ ^•\˜ ~°^äŒOÖ’#∞#fl =¸ÅK≥·`«<åºxfl Ô~Ñ¨ÊÅ∞ÖËx Hõà◊√¡
'[QÆ<åfl^ä™Œ êfig∞ #Ü«∞# Ñ¨^QŒä Íg∞ Éè=í `«∞"Õ∞— Jx Pkâ◊OHõ~° ÉèQí =Æ `åÊ^Œ∞Å∞ (P`«‡#∞) „QÆÇÏ≤ OKÕ P`«‡*Ï˝#O á⁄Ok#"å_»∞ "≥∂Ç¨
D ™êfiq∞ `«# Hõà=¡◊ ÚO^Œ∞ x~°O`«~O° Hõ^ÖŒ Ï_®Åx „áêi÷Oz, `«# <åÅ∞QÆ∞
Éè‰í Ωõ ÅÎ #∞ ~Ô Ñ¨Êáê@∞
Å =ÅÜ«∞OÖ’ z‰õΩ¯HÀ_»∞. ~°^ãŒä ÷¨ "å=∞# ^Œ~≈° #
Ñ‘~åî ÅÖ’ XHõ ^•xx WHõ¯_Õ „Ñü+≤Oª Kå~°∞. =∞O>Ë J^Õ. ‰õÄ_® ÖË‰Ωõ O_®
™êQÆ~f° ~å# "≥Åã≤# D Hˆ „∆ `«O NHõ$+¨‚ ÉèHí ãÎ˜ =¨ Ú„^Œ∞_≥#· K≥`· #« º =∞Ç¨„Ñ¨É∞íè =Ù '"å=∞#∞—_»O>Ë ã¨∂Hõ∆ ‡ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞. ã¨∂÷Å"≥∞ÿ# Hõ~∞° }`À gHÕ∆ KÕ
Å‰õΩ P~å^èºŒ "≥∞,ÿ =ÚHÎ̃^•è =∞=∞~ÚºOk. ^ÕÇÏ¨ ~°ÔŒä Ö’ J`«ºO`« ã¨∂Hõ∆ ‡OQÍ ÉèÏã≤OKÕ [QÆ<åfl <å~åÜ«∞}∞x
[Ü«∞^Õ=Ùx 'w`« QÀqO^ŒO— D ™êfiq∞ P~å^è#Œ ÜÕ∞. D =¸~°∞ÅÎ Ö’ [QÆ<åfl ^ä∞Œ _Õ "å=∞#∞_»∞. ^ŒÜ«∂O`«~°OQÍxfl
^ä∞Œ x =¸iÎ qÅHõ} ∆ "≥∞#ÿ k. JO^Œ∞Ö’#∂ #Ü«∞<åÅ â’Éèí „Ñ¨`ºÕ HõO. Jq K«„Hõ ˆH=ÅO â◊s~° ~°^äŒOÖ’<Õ HÍ^Œ∞, qâ◊fi~°^äŒOÖ’
#Ü«∞<åÅ∞. J#O`« ^Œ$+≤Hì ˜ „Ñ¨fHõÅ∞. ~Ô Ñ¨ÊÅ∞ÖËx Hõà√◊ ¡ Éè‰í Ωõ ÅÎ #∞ ~Ô Ñ¨Êáê@∞ q~ålÖËk¡ ‰õÄ_® q+¨µ"‚ .Õ XHõ ~°ÔŒä ÖÏ ã¨∂~°ºK«O„^Œ
Kå@∞`«∞<åfl~Ú.
‰õÄ_® ÖË‰Ωõ O_® Hõ~∞° }`À gHÕ∆ KÕ <å~åÜ«∞}∞x ^ŒÜ∂« O`«~O° QÍxfl Kå@∞ „QÆÇ¨ k LÑ¨H~õ } ° ÏÅ`À `«Ü∂« ~Ô #· k D qâ◊fiO.
`«∞<åfl~Ú. "Õ\ H˜ qõ "Õ~Ô <· å ~°^=Œä ∞O`å HõeÑ≤ XHõ\ .˜ qâ◊fiO
ZHõ¯_® [~°QxÆ XHõ „Ñ¨`ºÕ Hõ ~°^Àä `«û=O D Hˆ „∆ `«OÖ’ U\Ï (Pëê_» â◊√^Œú Ö’ ‰õÄ_® q_çq_çQÍ qq^èŒ „Ñ¨`ºÕ Hõ`Å« ∞ QÀK«iO
qkÜ«∞<å_»∞) [~°∞QÆ∞`«∞Ok. [QÆ„`«Êã≤kú K≥Ok# D [QÆ<åfl^äŒ ~°^äÀ`«û=O z<å, Jhfl XHõ ^•x`À XHõ\ ˜ ã¨∂Hõ∆ ‡"≥∞#ÿ , |bÜ«∞
XHõ k"åº#∞Éè=í O. "≥∞#ÿ ãÖ|O^èOŒ HõÅq. J=hfl HõeÑ≤ XˆH qâ◊fi
420 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 421
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
~°ÔŒä . g@xfl\˜h #_»∞Ñ¨Ù`«∞#fl =∞Ç¨K≥`· #« º"Õ∞ qâ◊fiqÉè∞í _»∞ – [QÆ<åfl^ä∞Œ _»∞. J#flO u#_»"∞Õ Ü«∞[˝O
HõêŒ Hõ#∞ ÉèÏqOz#Ñ¨C_»∞ ~°ÔŒä . xâ◊ÛÅ`«#∞ ^Œi≈Oz#Ñ¨C_»∞ Hˆ „∆ `«O.
'W^ŒO â◊s~°O H“<ÕÜ Î ∞« Hˆ „∆ `« q∞`«ºaènÜ
è ∞« `Õ—– '#=^•fiˆ~ Ñ¨Ù~ˆ ^ÕÇÏ‘ —.
`˘q∞‡k ^•fi~åÅ Ñ¨Ù~°"∞Õ D ^ÕÇÏ¨ O. W^Õ Hˆ „∆ `«O. D HÍ~°}O KÕ`<« Õ D ''Ü≥∂QÆº"≥∞#ÿ PÇ¨~°, qÇ¨~åÅ∞; Ü«ÚHõ"Î ∞≥ #ÿ
=∞#‰õΩ
Hˆ „∆ `«O ¿Ñ~°∞ 'Ñ¨Ùi—. x„^Œ, "Õ∞ÖÁ¯#_»O... Wq Ü≥∂QÍxH˜ J=ã¨~°O——
=∞# f~°÷ Hˆ „∆ `åÅÖ’, L`«û"åÅÖ’ JOkih JÅiOKÕ "Õ_∞» HõÅ`Àáê@∞, Jx w`åKå~°∞ºx =K«#O. `≥eÜ«∞‰õΩO_®<Õ, =∞#
PÖ’zOK«QeÆ Qˆ JO`«~∞° ‡Y∞Å‰õΩ P`«‡^Œ~≈° #O KÕ~ÚOKÕ `«`Î« fiO KåÖÏ ã¨Ê+Öì QÍ =∞#"å~°∞ J#flO u#_®xfl Ü«∞*Ï˝K~« }° `À ã¨=∂ „Ñ¨"Õ∞Ü«∞O ÖË‰õΩO_®<Õ
HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. #OQÍ Jaè=i‚OKå~°∞. Ü«∞[˝OÖ’ [iˆQ „Ñ¨„H˜Ü∞« =∞# WO„kÜ«∂ÅÖ’
Ñ¨ÓsÖ’x =¸_»∞ ~°^ä•ÅÖ’ [QÆ<åfl^äŒ∞x ~°^ä•xH˜ '#Ok Ñ¶¨∞’+¨— Jh, Ç¨ÏŸ=∂yfl ~°QÅÆ Û_»O. 'Jyfl =ÚMÏ"≥· ^Õ"åó— – ^Õ= Dâ◊fi~°âH◊ Î̃ Ñ¨xKÕ™ÈÎOk.
'QÆ~∞° _»^fiŒè [— Jh ¿Ñ~°∞.¡ ã¨∞Éè„í ^Œ ~°^•ä xH˜ '^Œ~Ê° ^Œà#◊ — Jh, 'Ñ¨^‡Œ ^èfiŒ [— Jh `«Å∞ Jyfl=ÚY∞Å∞, Jyfl ^•fi~å<Õ ^Õ=`«Å‰õΩ ã¨=∞
¿Ñ~°∞.¡ |ÅÉè„í ^Œ∞x ~°^•ä xH˜ '`åà◊^fiŒè [— Jx ¿Ñ~°∞. ~°Ê} [~°∞QÆ∞`«∞Ok. ÉèíHõ∆ º, Éè’[º, ÖËÇ¨Ïº,
g\˜ JâßfiÅH©, ^èŒfi*ÏÅH© ãÖYºÖ’#∂, <å=∂ÅÖ’#∂ ‰õÄ_® =∞O„`«, D ã¨=∞ãÎ̈ ã¨$+≤Hì ˜ HÍ~°}"≥∞,ÿ áÈ+≤Oz, Å~ÚOÑ¨ KÀëêºÅ<Õ <åÅ∞æ q^è•Å
^Õ=`å ãÖHˆ `åÅ∞ L<åfl~Ú. *Ë¿ã K≥`· #« º"Õ∞ Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞_»∞. PÜ«∞# `«# K≥`· #« ºO PÇ¨~åÅ#∞ P~°yOz,
ã¨∂Å÷ ã¨∂Hõ∆ ‡ HÍ~°} â◊s~åÅÖ’ – *Ï„QÆ`ü ã¨fiÑ¨fl ã¨∞+¨µÑ¨ÙÅÎ Ö’ – Éè∂í `« `À qq^èŒ â◊‰Ωõ ÅÎ #∞ „Ñ¨ãi¨ OÑ¨*ãË ,≤ qq^èŒ „Ñ¨H$õ u J~°yOKÕ [~î~° åyfl
Éèqí +¨º^Œfi~°=Î ∂<åÅÖ’ "åºÑ≤Oz# q+¨µ‚ K≥`· <« åºxfl J=QÍÇ¨Ï# KÕã∞¨ HÀ=_»"∞Õ ã¨fi~°∂áêÅ#∞ x~°fiÇ≤Ïã¨∞OÎ \Ï_»∞. â◊|âÌ ‰◊ Ωõ ÅÎ ∞, HÍOu
Ç¨ÏŸ=∂yfl =O\˜k.
=¸_»∞ ~°^•ä ÅÖ’x =Ú=¸‡~°∞ÅÎ ™êH∆Í`å¯~°O. â◊‰Ωõ ÅÎ ∞, PÇ¨~°â‰◊ Ωõ ÅÎ ∞, PÖ’K«<åâ◊‰Ωõ ÅÎ ∞... WÖÏ
J#O`« qâ◊fiOÖ’ J<ÕHOõ QÍ LO\Ï~Ú. JÖÏ r~°"‚ ∞≥ #ÿ
"å\˜x âßã≤OKÕ Dâ◊fi~°â‰◊ Ωõ ÅÎ ∞ ^Õ=`«Å∞. "å\˜x PÇ¨~°OÖ’x ~°ãâ¨ H◊ Î̃
=∞#‰õΩ J#∞‰õÄÅOQÍ „QÆÇÏ≤ OK«_®xH˜ KÕ¿ã Hõ$`« â◊s~°OÖ’x „Ñü
*˝`åÑ¨Ó~°fiHõ P~å^è<Œ Õ Ü«∞[˝O. WO„kÜ«∂xH© JOk
Wk HÍãÎ̈ ã¨Ê+ì̈OQÍ J~°O÷ KÕã∞¨ HÀ_®xH˜ =∞#
â◊s~åxfl Ñïje^•ÌO. =∞# ^ÕÇ¨ xH˜
=∞# â◊s~°=∞<Õ qâ◊fiOÖ’ qq^èŒ WO„kÜ«∂Å∞ |ÖÏxfl™ÈÎOk.
<åfl~Ú. XH˘¯Hõ¯ WO„kÜ«∂xH˜ XH˘¯Hõ¯ â◊H.Î˜ HõO\˜H˜
K«∂Ñ¨Ù, K≥qH˜ qxH˜_,ç <åeHõ‰Ωõ `«_ç (~°∞z), HõO~îå
xH˜ ^èŒfix, Ç¨Ï™êÎxH˜ Ñ¨@∞ì, áê^•Å‰õΩ QÆ=∞#O.
422 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 423
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
<åã≤H‰õ Ωõ P„Ñ¶∂¨ }O... WÖÏ Ö’Ñë, |Ü«∞\˜ WO„kÜ«∂Ö’¡ J<ÕHÍ<ÕHõ â◊‰Ωõ ÅÎ ∞ Wq x`«ºO áê\˜¿ãÎ KåÅ∞ – Ü«∞[˝O KÕã#≤ O`«
<åfl~Ú. Wxfl q_çq_ç â◊‰Ωõ ÅÎ ∞ L<åfl "å@xfl\˜Ö’ '<Õ#∞— J<Õ P`«‡ K≥`· #« ºO Ñ¶¨ÅO.
„Ñ¨^•è #O. JO>Ë – =∞# P`«‡K≥`· #« º"Õ∞ „áê}â◊HÎ˜ ^•fi~å â◊s~°=∞O`å „Ñ¨ãi¨ Oz <åºÜ«∂i˚`«O, ™êuÎ fiHõO, `å*Ï`«#O (áêz
qaè#fl â◊‰Ωõ ÅÎ ∞QÍ =ºHõ=Î ∞=Ù`ÀOk. Ñ¨@xì k, xÅ=HÍxk), Dâ◊fi~åiÊ`«O – J~Ú#^Õ
=∞#‰õΩ WO„kÜ«∂Å=Öˇ Ñ¨~=° ∂`«‡‰õΩ ^Õ=`«Å∞. WO„kÜ«∞ áÈ+¨} KÕÜ∂« ÅO>Ë Ü«∞[˝„^Œ=ºO. JÖÏˆQ =∞#O â◊√zQÍ =O_ç# PÇ¨~å JyflH˜
PÇ¨~åxfl =ÚYO ^•fi~å, [~î~° åyflÖ’ J~°Ê} KÕ™êÎO. =∞# â◊s~°=∞<Õ Ü«∞[˝ xH˜ ÃÑ· ÅHõ} ∆ ÏÅ∞ LO_®e. #=∞ã¨¯iOz,
"ÕkHõÖ’ [~î~° åyfl Ç¨ÏŸ=∞QÆ∞O_»O. Wk Dâ◊fi~° K≥`· #« ºO. Ñ¨â√◊ „áêÜ«∞OQÍ U^À Hõ_∞» Ñ¨Ù xOÑ¨ÙHÀ=_®xH˜,
'Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~å!
'JÇ¨ÏO "≥â· ßfi#~À Éè∂í `åfi „áê}˜<åO ^ÕÇÏ¨ =∂„t`«óI „áê}Ïáê# ã¨=∂Ü«ÚHõóÎ ~°∞K«∞Å#∞ P™êfikOK«_®xH˜ J#flO u#_»OHÍ^Œ∞.
Ñ¨Kå=∞º#flO K«`∞« ifi^è"Œ ∞£ II—— – '<Õ#∞ [~î~° åyfl ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»<·≥ „áê}∞Å ^ÕÇÏ¨ ^ÕÇ¨xfl Ñ¨q„`«|ÅO`À xOÑ¨ÙH˘x, Ñ¨q„`«"≥∞ÿ# h‰õΩ x"ÕkOK«_®xH˜
=∞O^Œ∞O_ç „áê}Ïáê# "åÜ«Ú=ÙÅ`À <åÅ∞æ q^è•Å PÇ¨~åxfl ri‚OÑ¨*ãË ∞¨ Î PÖ’K«#Å`À ^èŒ~°‡=∞Ü«∞OQÍ rqOKÕq^èŒOQÍ =O_»∞`«∞<åfl=Ú—
<åfl#∞—— Jx Ñ¨~=° ∂`«∞‡x w`å=K«#O. LO_ÕO^Œ∞‰õΩ PÇ¨~åxfl ã‘fiHõiOKåe. J<Õ ÉèÏ=#`À =O_»_O» ,
=∞#‰õΩ `≥eÜ«∞‰õΩO_®<Õ, =∞# „Ñ¨"∞Õ Ü«∞O ÖË‰Ωõ O_®<Õ =∞# WO„kÜ«∂ÅÖ’ J#flO [_»Ñ^¨ •~°O÷ HÍ^Œ∞. K≥`· #« º=O`«"∞≥ #ÿ Ñ¨~° WO\’¡ ^Õ=Ùx ^ŒQÆæ~°
Dâ◊fi~°â◊H˜Î Ñ¨xKÕ™ÈÎOk. ÉèíHõ∆ º, Éè’[º, ÖËÇ¨Ïº, KÀëêºÅ<Õ <åÅ∞æ q^è•Å „|Ç¨Ï‡ ã¨fi~°∂ÑÖ. P ÉèÏ=#`À J#flO =ÚO^Œ∞
PÇ¨~åÅ#∞ P~°yOz, J~°yOKÕ [~î~° åyfl Ç¨ÏŸ=∂yfl =O\˜k. JÖÏ r~°"‚ ∞≥ #ÿ â◊√zQÍ ‰õÄ~˘Ûx #=∞ã¨¯iOz, Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞x
nÑÖ "≥eyOz
PÇ¨~°OÖ’x ~°ãâ¨ H◊ Î˜ â◊s~°OÖ’x „Ñü WO„kÜ«∂xH© JOk =∞# ^ÕÇ¨ xH˜ ã¨‡iOz J<åflxfl ã‘fiHõiOKåe. x"ÕkOK«_»O,
|ÖÏxfl™ÈÎOk. PÇ¨~° â◊√kú=Å# ã¨`Î« fiâ◊√kú („áê}â◊HÎ̃ â◊√kú) Dâ◊fi~å~°Ê} ÉèÏ=#`À
Ü«∞*Ï˝yflÖ’ JiÊ`«"∞≥ #ÿ PÇ¨ï`«∞Å∞ qâ◊fiâ◊s~°∞_≥#· q~å@∞Ê~°∞+¨µx WO„kÜ«∞ U~°Ê_»∞`«∞Ok. ã¨`Î« fiâ◊√kú =Å# z`«âÎ √◊ kú U~°Ê_»∞ P~°yOK«_»O...
ã¨fi~°∂áêÖˇ#· ^Õ=`«Å‰õΩ JOk#@∞¡QÍ<Õ =∞# WO„kÜ«∂Å‰õΩ ‰õÄ_® J#fl™ê~°âH◊ Î˜ `«∞Ok. z`«OÎ â◊√^ŒOú QÍ LO>Ë =∞Oz PÖ’K«#Å∞,
Wq x`«ºO áê\˜¿ãÎ
JO^Œ∞`ÀOk. *Ï˝#O, k=ºQÆ∞}ÏÅ∞ =iúÅ∞¡`å~Ú. JÑ¨C_»∞
Ü«∞[˝ÉÏè =#O ~åQÍ<Õ J#fl ã‘fiHÍ~° Ñ¨ûúŒ Ö’ =∂~°∞ÊÖÁ™êÎ~Ú. Dâ◊fi~å~°Ê} =∂#=Ù_»∞ ÑïÑ¨Ó~°∞_‚ =» Ù`å_»∞. JO^Œ∞Hˆ PÇ¨~åxfl KåÅ∞ –
|∞kú`À KÕ¿ãÑ¨x Ü«∞[˝O. Ü«∞*Ï˝xH˜ â◊√zÜ≥∞ÿ # „^Œ"åºxfl, â◊√zÜ≥∞ÿ # Ñïã≤`÷ ∞« Ö’¡, Ü«∞[˝ÉèÏ=#`À ã‘fiHõiOKÕ PKå~° =º=Ç¨~åÅ#∞ Ü«∞[˝O KÕã#≤ O`«
â◊√zÜ≥ÿ∞# |∞kú`À qxÜ≥∂y™êÎO. J^Õq^èŒOQÍ â◊√zQÍ =O_ç# J<åflxfl, ÃÑ^ŒÅÌ ∞ U~°Ê~°Kå~°∞. Ñ¶¨ÅO.
â◊√zÜ≥∞ÿ # ™ê÷#OÖ’ LOz, Dâ◊fi~°∞xH˜ x"ÕkOz, ÉèQí =Æ `ü ã¨‡~°}`À Éè∞í lOKåe.
=O@ KÕ¿ãk ‰õÄ_® JyflÜÕ∞ Hõ^•. P JyflH˜ #=∞ã¨¯iOz, 'Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~å!
h‰õΩ x"ÕkOK«_®xH˜ =O_»∞`«∞<åfl=Ú— J<Õ ÉèÏ=#`À =O_»_O» , WO\’¡ ^Õ=Ùx
^ŒQ~æÆ ° nÑÖ "≥eyOz x"ÕkOK«_O» , Dâ◊fi~å~°Ê} ÉèÏ=#`À P~°yOK«_O» ...
424 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 425
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Ñ¨~O° Ñ¨~Ö° ’<Õ Ñ¨~=° ∂~°O÷ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂Å#∞ `«∂Å<å_»_»O XHõ á¶êº+¨<£QÍ

=∂iOk. JÑ¨C_»∞ HÍ^Œ#fl PKå~åÅÖ’ "≥·*Ï˝x
HÍOâßÅ∞<åflÜ«∞x WÑ¨C_»∞ ~°∞A==Ù`ÀOk. =∞m¡
ãÖã¨¯ $u, ^è~Œ ‡° O, q*Ï˝#O... W=hfl 'Ñ¨~O° Ñ¨~å„áêáêÎ—Å∞. XHõi #∞Oz "å\˜x q^ÕjÜ«ÚÅ∞ "≥Ú^ŒÅ∞H˘x JO^Œ~∂° J#∞
XHõiH˜ ãÖ„Hõq∞™êÎ~Ú. XHõÑC¨ _»∞ JÅÊOQÍ L#flk `«~"° åu `«~åÅ‰õΩ JkèHOõ QÍ ãïã¨∞Î<åfl~°∞.
|ÅÑ¨_∞» `«∞Ok. JO^Œ∞Hˆ „Ñü`«~O° "å~°∞ `«=∞ J#O`«~° `«~åÅ HÀãÖ `«y# L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ Ü≥∂QÍ, PÜ«Úˆ~fi^Œ, ^è•º#.... WÑ¨C_»∞
*Ï„QÆ`ÅÎ« ∞ fã¨∞HÀ"åe. =O\˜ „áêp# =∂~åæÅ∞. JO^Œ∞ˆH – „Ñ¨ã¨∞Î`«O x+¨ÊÅù OQÍ, xˆ~›`∞« HõOQÍ
XHõ =∞Ç¨=$^Œ∞_ú ∞» =∂q∞_ç "≥ÚHõ¯#∞ áê`«∞`«∞O_»QÍ, ÉÏ@™ê~˘Hõ_∞» K«∂ã≤ =∞#‰õΩ J~°O÷ HÍÖË^xŒ U q^Œº<≥<· å qãïO˚ K«_O» , HõxÑ≤OKÕk HÍÅ„Hõ"∞Õ }Ï
#=Ùfi`«∂ – q∞QÆ∞Å∞ÛHÀHõáÈ=_»O `«Q^Æ ∞Œ . =∞#HõO>Ë `≥e"≥#· ã¨Ñ¶¨Å"≥∞ÿ, ã¨¿ÇÏ`«∞HõOQÍ
''UO `å`å! D "≥ÚHõ¯ ÃÑ^Œ^Ì Ü Œ ∞Õ º=~°‰Ωõ h‰õΩ PÜ«Ú=ÙO@∞O^Œx Pâ◊Ñ_¨ ∞» `«~°"åu `«~åÅ"å~°∞ "å\˜Ö’x qÅ∞=efl K≥Ñ¨Ê
`«∞<åfl"å?—— Jx „Ñ¨tflOKå_»∞.
™êH∆Í`«¯iOK«=K«∞Û.
QÆÅˆ~"≥∂!
^•xHÍ =$^Œ∞_ú ∞» – ''<åÜ«∞<å! <å `«~"° åu"å~°∞ ZkˆQãïH˜ "åiH© "≥ÚHõ¯ q^Œº, ^è~Œ ‡° O, q*Ï˝#O Hˆ =ÅO „QÆO^ä•^Œ∞Å ^•fi~å JO^Œ∞Hˆ U ™ê^è#Œ h
=∂<≥· h_»#∞, Ñ¶Ö¨ ÏÅxã¨∞OÎ ^Œx nxx áê`«∞`«∞<åfl#∞—— Jx ã¨=∂^è•#q∞KåÛ_»∞! HÍ‰õΩO_® PK«~} ° ^•fi~å<Õ ÉèÏqH˜ JO^Œ∞`å~Ú. PÑ¨~å^Œ∞. H˘#™êyOÑ¨
ÃÑ^ŒÅÌ ∞ JOkOKÕ ãÖÑ¨^ÖŒ Ë "å~°ã`¨ fi« OQÍ JO^Œ∞‰õΩO\ÏO. Hˆ =ÅO Pã≤Î '=∂ J=∞‡ WÖÏ KÕ¿ãk – =∂ <å#fl WÖÏ „Ñ¨=iÎOKÕ *ËÜ∂« e. PK«~} ° ^•fi~å
áêã¨∞ÖÎ HË Í^Œ∞ – `«=∞^•Hõ =zÛ# Ñ¨Ó~åfiKå~åÅh, q^ŒºÅh, ^è~Œ å‡Åh, q*Ï˝<åhfl "å_»∞— Jx „¿Ñ=∞`À ‰õÄ_ç# J#∞|O^èOŒ `À KÕã∂¨ Î Ñï~°H˜∆OKåe.
‰õÄ_® `«~"° åu"åiH˜ q∞QÆÖÏÛe. =zÛ# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O`À<Õ J<ÕHõ PKå~° =º=~åÅ∞
D Éè∂í q∞ÃÑ· |uˆH =∞#O `å`å¯eHõ „Ñ¨Ü∂≥ [<åÅ HÀãÖ Ñïq∞`« ^Œ$+≤`ì À |`«∞‰õΩ`«∞<åfl~Ú. XHõ `«~O° #∞O_ç
âßâ◊fi`« Hˆ =∆ ∂xfl ^≥|ƒfã¨∞<Î åflO. Ñ¨~åº=~°}O q+¨Ü∞« OÖ’ – WÑ¨Ê\˜ =∞# QÆOQÆ#∞ Éè∞í qHõOkOz# Éèwí ~°^∞Œä x Hõ^#Œä ∞ ~å=∂ =∞iÜ≥ÚHõ `«~åxH˜ –
™œHõ~åºÅ HÀãÖ =$H∆ÍÅ#∞ #~°H_õ O» , [ÖÏÅ#∞ HõÅ∞+≤Ò« KÕÜ∞« _»O, q+¨ Ü«∞}OÖ’ ‰õÄ_® q=iOKå~°∞. ã¨Q~Æ ∞° Å#∞ `«iOÑ¨ 'ã¨=∞ºH± „Ñ¨^•#O— –
"åÜ«Ú=ÙÅ`À "åÜ«Ú =∞O_»ÖÏxfl HÍÅ∞+¨º=∞Ü«∞O KÕÜ∞« _»O... WÖÏ =ÚO^Œ∞ *ËÜ∞« _®xH˜ QÆOQÆ#∞ Éè∂í q∞H˜ fã¨∞‰õΩ~å"åÅx "åi K«H¯õ QÍ Q˘Ñ¨ÊQÍ WKÕÛ^Õ
K«∂Ñ¨ÙÖËx ™êfi~°O÷ `À Ñ¨~∞° QÆ∞Å∞ fã¨∞<Î åflO. =∞i ÉèÏq`«~åÅ =∂>Ëq∞\˜? "åiH˜ Ñ¨Ù„`«∞_»∞ JOâ◊√=∞O`«∞_»∞ `«Ñã¨ ∞¨ û KÕâß_»∞. HÍh
P~ÀQÆºHõ~"° ∞≥ #ÿ Ñ¨$kèfix q∞QÆÅÛQÆÅ=∂?
'ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O—.
`«# rq`«HÍÅOÖ’ ™êkèOK«ÖHË áõ ÈÜ«∂_»∞.
J^Õq^èŒOQÍ – =∞# „áêp#∞Å∞ =∞#=~°‰õΩ fã¨∞‰õΩ=zÛ# ãÖã¨¯ $ux `«~∞° "å`« J`«x ‰õΩ=∂~°∞_»∞ kbÑ¨Ù_»∞ `«Ñ=¨ ∂
q∞QÆ∞Å∞ÛHÀÖËHáõ È`«∞<åflO. ™È=∞i`«#O, x~°H¡ ∆õ ºO, Éè’QÆÖÏÅã¨Å`À, J~°O÷ ÖËx K«iOKå_»∞. PÜ«∞#=Å¡ ‰õÄ_® ™ê^èŒºOHÍÖË^Œ∞.
Ñ≤_"ç å^•Å`À Z<Àfl ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂Å#∞ <åâ◊#O KÕã∞¨ <Î åflO. J@∞ÃÑ· kbÑ¨`#« Ü«Ú_»∞ Éèwí ~°^∞Œä _»∞ `«Ñã¨ ∞¨ û KÕã≤
H˘kÌ ^ŒâßÉÏÌÅ „H˜Ò« H˘`«Î <åQÆiHõ`Å« "≥∂AÖ’ =∞#^≥#· H˘xfl Ñ¨Ó~°fi QÆOQÆ#∞ ™êkèOKå_»∞.
426 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 427
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
QÆOQÆ#∞ ™êkèOz# Éèwí ~°^∞Œä x =^Œ‰Ì Ωõ „|Ç¨Ï‡ =zÛ-
''<åÜ«∞<å! h ÃÑ^ŒÅÌ ∞ ™êkèOK«ÖxË k #∞=Ùfi ™êkèOKå=Ù—— Jx „Ñ¨âO◊ ã≤OKå_»∞.
Ñ¨KÛ« ^Œ#OÖ’ Ñ¨~=° ∂`«‡
"≥O@<Õ Éèwí ~°^∞Œä _»∞ ''™êfig∞! Jk x[OHÍ^Œ∞. "å~°∞ KÕã#≤ `«Ñã¨ ∞¨ û <å^•Hõ
=zÛ <å ^ŒQ~æÆ ° Ñ¶e¨ OzOk. JO`Õ. =∂ ÃÑ^ŒÖÌ Ë KÕÜ∞« ‰õΩO>Ë, <å`À<Õ `«Ñã¨ ∞¨ û K≥@¡O>Ë „Ñ¨Hõ$uÖ’ „Ñü „áê}˜H˜ Ñ¨~°=â◊"Õ∞. =$Hõ∆OÖ’
„áê~°OÉè"í ∞≥ `ÿ ,Õ Wk Ñ¶e¨ OK«_®xH˜ =∞~À ~Ô O_»∞ `«~åÅ∞ Ñ¨>kìË . =∂ Ñ¨Ósfi‰õΩÅ∞ =$H∆ÍÅ#∞ ^≥"· åÅ∞QÍ ÉèÏqOz P~åkèOz# Éè=í º zQÆ∞iO`«,
<å =~°‰Ωõ fã¨∞‰õΩ =zÛ# `«áÈ~°∂Ñ¨ ã¨∂„`åxfl <Õ#∞ JO^Œ∞H˘x ™êkèOK«QeÆ ãÖã¨¯ $u =∞#k. Ñ¨Ù+‘ÊHõiOK«@O,
QÍ#∞—— Jx ã¨=∂^è•#q∞KåÛ_»∞. =∞Ç¨ÏŸ`«¯ $+¨"ì ∞≥ #ÿ <åQÆiHõ`« Hõey# Éè~í `° =« ~°¬O
^•xH˜ qiOz, ''J^Œ∞ƒùÒ« QÍ K≥áêÊ=Ù. h q#Ü«∞O, q"ÕHOõ Q˘Ñ¨Êq. #∞=Ùfi ã¨<å`«#OQÍ F+¨^∞Œè Å q*Ï˝<åxfl Pq+¨¯iOzOk. Ñ¶ëOK«@O,
QÆOQÆ#∞ ™êkèOK«_O» XHõ Z`«∞Î – D =∂@ XHõ¯\© XHõ Z`«∞—Î — – Jx Jaè „áêp#HÍÅOÖ’<Õ – =$H∆ÍÅ#∞ „áê}=O`å P‰õΩÅ∞ ~åÅÛ@O...
#OkOKå_»∞. Å∞QÍ ^Œi≈Oz# q*Ï˝#O =∞#‰õΩOk. =∞m¡ zQÆ∞iOK«_»O...
WÑ¨C_»∞ x+¨ÊùÅOQÍ, xˆ~›`«∞HõOQÍ HõxÑ≤OKÕk HÍÅ„Hõ"Õ∞}Ï ã¨Ñ¶¨Å"≥∞ÿ, „Ñü WO\Ï ÃÑOK«^Œy# K≥@¡#∞, "≥ÚHõ¯Å#∞ WÖÏ x`«º Ñï}Ï=∞O
ã¨¿ÇÏ`«∞HõOQÍ ™êH∆Í`«¯iOK«=K«∞Û. JO^Œ∞Hˆ U ™ê^è#Œ h PÑ¨~å^Œ∞. H˘#™êyOÑ¨ ÃÑOz áÈ+≤OKåÅx, Jk QÆ$Ç¨Ïã¨÷ ^è~Œ ‡° =∞x '=∞Ç¨
HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. K≥@∞ìH˜
*ËÜ∂« e. PK«~} ° ^•fi~å Ñï~°HO∆˜ Kåe. '`«Ñã¨ ∞¨ û— J<Õ ^è~Œ å‡xfl JOâ◊√=∞O`«∞_»∞ ÉèÏ~°`«O—Ö’ J#∞âßã¨xHõ Ñ¨~°fiOÖ’ cè+¨µ‡Å"åi
PK«iOKå_»∞. `«O„_ç KÕâß_»∞ Hõ^• J<Õ qâßfiãÖ`À kbÑ¨Ù_»∞, J@∞ÃÑ· Éèwí ~°^∞Œä _»∞ É’^è.Œ Ñ¨ÓÅ"≥ÚHõ¯Å∞, K≥@∞¡ L#fl WO@ =∞Ç¨ÅH˜∆ ‡ Ñ¨KÛ« x Ñ¨„`åÅ∞
J#∞ãïOKå~°∞, „Ñ¨ÑO¨ KåxH˜ QÆOQÆ#∞ J#∞„QÆÇÏ≤ OKå~°∞. x=ã≤ã∞¨ OÎ ^Œx q=iOzOk ÉèÏ~°Ò« . ZÖÏO\˜"À,
XHõ `«~°O #∞O_ç =∞iÜ≥ÚHõ `«~åxH˜ – 'ã¨=∞ºH± „Ñ¨^•#O— – K«Hõ¯QÍ `«∞Åã≤ "≥ÚHõ¯#∞ `«Ñ¨ÊxãïQÍ WO\’¡ LOz „Ñ¨ÑO¨ KåxH˜ ã¨<å`«#
Q˘Ñ¨ÊQÍ WKÕÛ^Õ 'ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O—. P~åkèOK«_O» =∞# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O. H˘xfl „Ñ¨`ºÕ Hõ ^è~Œ ‡° O JÖÏO\˜k.
=∂™êÅÖ’ „Ñ¨`ºÕ Hõ =$H∆ÍÅ Ñ¨Ó[Å∞<åfl~Ú. Jâ◊fi`«÷
=$H∆ÍxH˜ J~°Û#Å∞, =@=$H∆ÍxH˜ (=@ ™êq„f ^èŒ~°‡"Õ∞ „Ñ¨ÑÖKåxH˜ ~°Hõ∆.
„=`«O–=O\˜ ÑÖ_»∞QÆÅÖ’) P~å^è#Œ Å∞, â◊g∞ =$H∆Í Jk ÖËx<å_»∞

xH˜(q[Ü«∞^Œâq◊ ∞<å_»∞) Ñ¨Ó[Å∞, Lã≤iHõ‰Ωõ (HÍsÎHõ D [QÆ`∞« Î P‰õΩÅ∞ÖËx
=∂ãÖÖ’) "≥Ú‰õΩ¯Å∞ =O\˜q =∞# PKå~åÅ∞. "≥∂_»∞ÖÏO\˜k.
„Ñ¨Hõ$uH© =∞#H© k=º|O^èŒ=ÚOk. ÉèíQÆ=`«ûfi
~°∂áêxfl K≥@∞ì, Ñ¨Ù@ìÖ’ ‰õÄ_® ^Œi≈OK«QÅÆ QÆ_O»
Q˘Ñ¨Ê ãÖ™ê¯~°O.
^Õ=`å =$H∆ÍÅ∞QÍ `«ÅOKÕ K≥@h¡ fl B+¨^Œè qÅ∞=
428 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 429
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Å`À ‰õÄ_»∞‰õΩ#fl"Õ. QÆiHõ QÆ}ÑüH©, =∂ˆ~_»∞ ^ŒàÏÅ∞, `«∞q∞‡ Ñ¨Ù=ÙfiÅ∞, lÖË_¡ ∞» rq`åhfl, [QÆuh ^Œi≈OK«QeÆ y, D ~Ô O_»∞ Ñ¨KÛ« QÍ,
‰õΩã¨∞=∂Å∞ t=ÙxH©, `«∞Åã≤ q+¨µ=‚ ÙH©... WÖÏ „Ñ¨`ºÕ Hõ Ñ¨Ó*ÏÑ¨„`åÅ#∞, ‰õΩã¨∞ ã¨ÑÅ¨¶ OQÍ LO_®Åx HÍOHÕ∆ Kå~°∞ "Õ^~Œ ∞° ¬Å∞.
=∂Å#∞ J~°Û#‰õΩ qxÜ≥∂y™êÎO. Z=~°∂ Ñ¨\Oì˜ K«∞HÀx QÆiHõh, `«∞q∞‡, L"≥∞‡`«,Î K≥@∞ìx #~°Hõ_»O =∞Ç¨áê`«Hõ=∞x ÃÇÏK«ÛiO K≥@∞ìx
lÖË_¡ ∞» Ñ¨ÓÅh ‰õÄ_® ^≥"· å~å^è#Œ ‰õΩ qxÜ≥∂yOK«_O» Ö’ =∞# ^Œ$+≤ì "å\˜ÃÑ· Kå~°∞. `«ÑÊ¨ xãÔ̈~· XHõ¯ K≥@∞ì#∞ #iH˜`,Õ P ^À+¨ #~°Hõ_»O
„Ñ¨ãi¨ Oz Jq JO^ŒOQÍ, Ñ¨q„`«OQÍ HõxÑ≤ã∞¨ <Î åfl~Ú. x"å~°}Ï~°O÷ „áêÜ«∞tÛ`«Î Hõ~‡° KÕã∞¨ H˘x, `«y#KÀ@
q<åÜ«∞Hõ K«`∞« i÷ÖÏO\˜ Ñ¨~fi° k<åÅÖ’ 21 Ñ¨„`åÅ#∞ U~°∞HÀ=_»O, J=∞~°∞Û „Ñ¨`åº=∂flÜ«∞OQÍ H˘xfl "≥ÚHõ¯Å#∞ <å\ÏÅx Ñï =∞Ç¨áê`«Hõ=∞x
HÀ=_»O Ñ≤ÅÅ¡ ‰õΩÃã`· O« =$Hõâ∆ ß„ãÎ̈ „Ñ¨"âÕ ßxfl Hõey™êÎ~Ú. Ñ¨KÛ« ^Œ#O`À J#∞ Ç¨~åxfl xˆ~tÌ OKå~°∞. K≥@∞ìh, H˘=∞‡Åh Ç≤ÏOã≤OK« ÃÇÏK«ÛiOKå~°∞.
|O^èOŒ Hõey# =ºH˜HÎ ˜ =∞Oz`«#O ã¨ÇÏ¨ [OQÍ ÃÑOá⁄O^Œ∞`«∞Ok. ‰õΩO_® Ñ¨„`åÅ#∞, Ñ¶Ö¨ ÏÅ#∞ „QÆÇÏ≤ OKåÅx K≥áêÊ~°∞. `«Ñ¨ÊxãÔ̈~· XHõ¯ K≥@∞ì#∞
qâßfihfl, rq`åhfl ‰õÄ_® =$HõO∆ `À áÈÖÏÛ~°∞. c[O UHõ"∞≥ ,ÿ =$HõO∆ J<ÕHOõ QÍ ã‘`å qÜ≥∂QÆO`À N~å=Ú_»∞ `«# "Õ^Œ##∞
#iH˜`,Õ P ^À+¨
HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. qâ◊fic["≥∞#ÿ qâ◊fi=¸Åâ◊HÎ̃ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞, qâ◊fi=∞<Õ =$HõO∆ QÍ K≥@¡‰õΩ q#flqOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. QÀÑ≤HõÅ∞ NHõ$+¨µ‚x
qãÎ̈iOKå_»∞. =¸ÅO HõxÑ≤OK«^∞Œ . ÉèQí "Æ å#∞_»∂ QÀK«iOK«_∞» . *Ï_»#∞ K≥ÑÊ¨ =∞x =$H∆Íefl "Õ_∞» ‰õΩ<åfl~°∞. Hõ}∞fi_»∞, x"å~°}Ï~°÷O
=∞#O Ñ¨$käfiÃÑ· LO_ç =~°¬HÍOu, ã¨™êºk Ñ¶Ö¨ ÏÅ#∞ J#∞Éèqí ã¨∞<Î åflO. Ñ¶Å¨ O â◊‰õΩO`«Å K≥@¡‰õΩ KÕã≤# q#fláêÅ#∞ HÍo^•ã¨∞ „áêÜ«∞tÛ`«Î Hõ~°‡
^˘iˆHKÀ@∞ H˘=∞‡Å =O\˜^.Õ J~Ú`Õ g\˜H˜ =¸Å"≥∞#ÿ "Õà√◊ ¡ PHÍâ◊OÖ’<Õ =i‚OKå_»∞. g\˜x Hˆ =ÅO Hõq`å ÉèÏ=ÙHõ`Å« ∞QÍ KÕã∞¨ H˘x, `«y#KÀ@
L<åfl~Ú. J#O`åHÍâ◊O #∞Oz =i¬OKÕ HÍOu H˜~}° ÏÅ∞, =∞|∞ƒÅ∞, P ã¨∂~°ºâ◊HÎ˜ HÍ‰õΩO_® K≥@¡H© Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ =ÚO^Œx, ã¨ÊO^Œ#
LO^Œx `≥eÜ«∞KÕ¿ã JOâßÅ∞QÍ „QÆÇÏ≤ OKåe. „Ñ¨`åº=∂flÜ«∞OQÍ H˘xfl
^•fi~å ÅaèOKÕ „áê}â◊H.Î˜ .. W=hfl ÃÑ#· L#fl =¸ÖÏÅ∞. WÖÏ L#fl D z„`«
[QÆ^fiŒ $HõO∆ 'Jâ◊fi`«O÷ —. 'â◊fi— JO>Ë ~ˆ Ñ¨Ù, 'ˆ~Ñ¨Ù LO_»xk— – Jâ◊fi`«O÷ . nx `«∞Åã≤, =∂ˆ~_»∞, HõÔŒ |O, Lã≤iHõ, "Õ∞_ç – "≥ÚHõ¯Å#∞ <å\ÏÅx
J~°O÷ D „Ñ¨ÑO¨ K«O W"åà◊ L#fl@∞¡ ~ˆ Ñ¨ÙO_»^∞Œ . x`«º Ñï}Ï=∞jÅ"≥∞#ÿ k. =O\˜ ^Õ=`å =$H∆ÍÅ∞ `«=∞#∞Oz k=ºâ◊HÎ̃ `«~O° ÑïÇ¨~åxfl
=$Hõ∆OÖ’ zQÆ∞iO`«, Ñ¨Ù+‘ÊHõiOK«@O, Ñ¶ëOK«@O, P‰õΩÅ∞ ~åÅÛ@O... QÍÅ#∞ "å`å=~°}OÖ’ xOÑ¨Ù`åÜ«∞x W\©=e
H˘xfl q*Ï˝# ÑïjÅ#Å∞ ~°∞A=Ù KÕã¨∞Î<åfl~Ú.
xˆ~ÌtOKå~°∞.
=∞m¡ zQÆ∞iOK«_»O... WÖÏ x`«º Ñï}Ï=∞O HõxÑ≤ã¨∞ÎOk. K≥@∞ìH˜ Ñ¨K«Ûx
Ñ¨„`åÅ∞ ZÖÏO\˜"À, „Ñ¨ÑÖKåxH˜ ã¨<å`«# ^èŒ~°‡O JÖÏO\˜k. ^èŒ~°‡"Õ∞ '=#^Õ=`«Å∞— J<Õ =∂@ =∞#‰õΩ ZÖÏQÆ∂ LOk. K≥@∞ìh, H˘=∞‡Åh
„Ñ¨ÑO¨ KåxH˜ ~°H.∆õ Jk ÖËx<å_»∞ D [QÆ`∞« Î P‰õΩÅ∞ÖËx "≥∂_»∞ÖÏO\˜k. '=$H∆Í}ÏO Ñ¨`«ÜÕ∞ #=∞ó— Jx ~°∞„^Œ#=∞HõO Ç≤ÏOã≤OK«‰õΩO_®
=∞Ç¨ÉèÏ~°Ò« ^è~Œ ‡° ~åA#∞ ^è~Œ ‡° =$HõO∆ `À áÈeÛ, cè=∂~°∞<˚ å^Œ∞Å#∞ âßYÅ`À H©i¿Î ã,Î '#º„QÀ^èÀ^Œ∞O^Œ|~Àâ◊fi`«ó÷ — Jx q+¨µã‚ Ç¨ Ï¨ „ãÖ Ñ¨„`åÅ#∞, Ñ¶¨ÖÏÅ#∞
áÈeÛOk. ^Œ∞~Àº^è#Œ ∞_»∞ „HÀ^è=Œ ∞Ü«∞ J^è~Œ ‡° `«~∞° =x =i‚OzOk. 'Wk <å~åÜ«∞} q#∞uOzOk.
|∞∞+¨µÅOkOz# =$H∆Í~å^è#Œ Ö’x qâßÅ q*Ï˝# „QÆÇ≤ÏOKåÅx
=¸Å=∞ø `«~∞° =Ù— – <å~åÜ«∞} c[O`À "≥ÚÅÔHuÎ# ~å=∞=$HõO∆ ÅHõ∆ ‡}Ï^Œ∞Å<Õ
âßYÅ`À qãïÎ e¡ ~å=}∞x =ÚO^Œ∞ HõxÑ≤OzOk. ^•xx #~°HÍÅ#∞‰õΩ#fl ^Õ=`å ÉèÏ=##∞ „QÆÇÏ≤ OK«QeÆ y#<å_»∞ Ñ¨~åº=~° K≥áêÊ~°∞.
~å=}∞_Õ "≥Ú^ŒÅO\Ï ‰õÄeáÈÜ«∂_»∞. }Ïxfl Ñ¨KÛ« ^Œ#O`À xOÑ¨QÅÆ QÆ_O» `ÕeHÔ #· Ñ¨<.Õ
~å=∂Ü«∞}Ïhfl, ÉèÏ~°`åhfl, ÉèÏQÆ=`åhfl HõÅÊ=$H∆ÍÅ∞QÍ =i‚OKå~°∞. K≥@∞ìÖ’

430 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 431
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
~å"åÅx ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O. W@∞=O\˜ JO^Œ"≥∞ÿ#
~°H∆Í#∞|O^èŒO PKå~åÅ#∞ Ü«∂O„uHõ r=#Ñ¨Ù Ç¨ÏŸ~åÇ¨ÏŸs Ñ¨~∞°
QÆ∞Ö’¡ Ñ¨_ç áÈQ˘@∞ì‰õΩO@∞<åflO. =∞~À"≥·Ñ¨Ù J~°÷
=∞# ÑÖ_»∞QÆÖ’¡ „Ñ¨H$õ u â◊‰Ωõ ÅÎ ÑïÑ¨Ù+≤,ì qq^èŒ ^Õ=`«Å J#∞„QÆÇÏ¨ O, P^è•º ~°Ç≤Ï`«"≥∞ÿ# J#∞Hõ~°}Å`À áêâßÛ`«∞ºÅ∞ "åà◊¡‰õΩ P_»Ñ¨_»∞K«∞efl
u‡Hõ ^Œ$HõÊ^äOŒ , Pf‡Ü«∞`å#∞~åQÍÅ J#∞|O^èOŒ HõÅÉ’ã≤ LO\Ï~Ú. `Àz#@∞ì [~°∞Ñ¨Ù`«∞#fl 'k<å—Å#∞ =∂„`«O U
WxflO\˜ HõÅ<Õ`Q« Í =KÕÛ Ñ¨~fi° k<åÅÖ’ '„âß=}Ñ¨Ói‚=∞— qt+Öì . =∂„`«O `«~å¯xfl LÑ¨Ü∂≥ yOK«‰Ωõ O_® áê\˜ã∞¨ <Î åflO. ÑÖ_»∞QÆÅ‰õΩ ~°ÑÊ≤ OK«_O» ,
"Õ^=Œ ∞Ü«Ú_≥#· NÇ¨ÏÜ«∞„w=™êfiq∞ Pq~°ƒqù Oz# Ñ¨Ói‚=∞ („âß=}O)<å_»∞ Ç¨Ï^Œ∞eÌ fl Ju„Hõq∞ã¨∞<Î åflO. p~° ™êÔ~ezÛ
KÕ¿ã Ñ¨q„`« Hõ~‡° ÅKÕ |∞kúH˜ ã≤kú Åaèã∞¨ OÎ k. P HÍ~°}O KÕ`<« Õ D ~ÀA# =∞# ÉèÏ~°fÜ«∞ ^è~Œ ‡° âß„™êÎÖ’¡ ¿Ñ~˘¯#fl ~°HÍ∆ Q“~°qOK«_O» =O\˜
"Õ^•^èºŒ Ü«∞#Ñ¨~∞° Å∞ LáêHõ~‡° Å=O\˜q PK«i™êÎ~∞° . |O^è#Œ =∞Ç¨ÏŸ`«û=O D Ñ¨Ói‚=∞ <å\˜ „Ñ¨`ºÕ Hõ`.« q^èŒ∞Å∞ =∞#
^Õ=`å~å^è#Œ ‰õΩ, ^è•º<åxH˜ J#∞"≥#· HÍÅq∞k. [QÆÔŒ aHõ#∞ Ñ¨ÓlOK«_®xH˜ Wk L`«~Î åkÖ’ XHõ<å_»∞ „Ñ¨ãk≤ Qú Í L#flÑ¨Ê\˜H,©
ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞OÖ’ L<åfl~Ú.
J#∞‰õÄÅ"≥∞#ÿ ã¨=∞Ü«∞O. „Hõ=∞OQÍ ^Õâ=◊ ∞O`å qãïÎ OzOk.
„âß=} Ñ¨Ói‚=∞ ~°HÍ∆ |O^è#Œ O XHõ =ÚYº q+¨Ü∞« O. ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ „áêp# ^è~Œ ‡° „QÆO^ä•Ö’¡ nx „Ñ¨™êÎ=# Ñ¨Ù\ì̃O\˜ Pf‡Ü«∞`« „ã‘ÎH˜
WO^Œ∞Ö’ ™È^Œs ™È^Œ~∞° Å Pf‡Ü«∞`« `˘}˜Hã˜ Ö¨ Ï_»∞`«∞Ok. LOk. ZO`À =∞<Àx|ƒ~åhfl,
WO\˜ P_»Ñ_¨ ∞» K«∞#∞ =∞Ç¨ÅH©∆ ‡ ã¨fi~°∂ÑÖQÍ, Ñ¨~åâ◊HHÎ̃ ˜ „Ñ¨fHõQÍ ÉèÏqOKÕ D ~ÀA# ™È^Œ~∞° x uÅHõ^•è ~°}`À, JHõ`∆ Å« `À LÖÏ¡™êhfl ÃÑOK«∞`«∞Ok.
ãÖã¨¯ $u =∞#k. `«e^¡ OŒ „_»∞Å∞ ÃÑ^Œ"Ì åÔ~· QÆuOz<å, J#fl^Œ=Ú‡Å∞ Pf‡Ü«∞OQÍ Jaè#OkOz ™È^Œi ~°HÍ∆ HõOHõ}Ïxfl |Okèã∞¨ OÎ k. ^•xH˜ Hõ~°=ÙÖË^Œx
– ''"Õ∞=Ú h‰õΩ<åflO. =∂ PáêºÜ«∞`«, J#∞|O^èOŒ h‰õΩ JO_»QÍ LO\Ï~Ú—— Wk ^Õ=`å ~°HQ∆õ Í J`«_xç HÍáê_»∞`«∞Ok. |^Œ∞
Jx ^è~·≥ º° q∞"åfie. Å∞QÍ ™È^Œix HÍ#∞HõÅ`À ã¨`¯« i™êÎ~∞° . ™È^Œ~°∞Å∞
JO^Œ∞Hˆ P_»Ñ_¨ ∞» K«∞efl ÑÖ_»∞QÆÅ‰õΩ ~°ÑÊ≤ OK«_O» , p~° ™êÔ~ezÛ Q“~°qOK«_O» ™È^Œs ™È^Œ~å#∞|O^è•xH˜ Ñ¨q„`«"∞≥ #ÿ , x~°‡Å `≥eÜ«∞*Ëã¨∞ÎO\Ï~°∞.
=O\˜ q^è∞Œ Å∞ =∞# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞OÖ’ L<åfl~Ú. "≥∞#ÿ „Ñ¨fHõQÍ PK«iOKÕ K«H¯õ x Ñ¨~fi° q∞k. P_»Ñ¨_»∞K«∞ =∞#ã¨∞
Ñ¨Ù\Õì \˜ Pf‡Ü«∞`« „ã‘HÎ ˜ ZO`À =∞<Àx|ƒ~åhfl, LÖÏ¡™êhfl ÃÑOK«∞`«∞Ok. ‰õΩ@∞O| =º=ã¨÷ |bÜ«∞OQÍ U~°Ê_ç# Éèí~°`« H∆ÀÉèÑí _¨ `ç Õ WO\˜H˜
^•xH˜ Hõ~=° ÙÖË^xŒ ™È^Œ~∞° Å∞ `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ OÎ \Ï~°∞. Éèí∂q∞Ö’ ÉÏÅºO#∞OKÕ `À|∞@∞ì=ÙÅ K≥eq∞x
Hˆ =∆ ∞O HÍ^Œx ‰õÄ_®
P_»Ñ¨_»∞K«∞ =∞#ã¨∞ H∆ÀÉèíÑ¨_ç`Õ WO\˜H˜ ˆH∆=∞O HÍ^Œx ‰õÄ_® =∞#"åi |ÅÑ¨~z° , „ã‘HÎ ˜ Ñ¨Ù\Õì \˜ J#∞|O^è•xfl ^Œ$_èÑ» ~¨ z° #
qâßfiãÖ. D ãÖã¨¯ $uÖ’ ã¨∂Hõ∆ ‡ "≥∞#ÿ ^Õ=`åâ◊‰Ωõ ÅÎ ~°H}∆õ #∞ =∞#"åi
`≥Å∞QÆ∞<å@ H˘kÌHÍÅO„HÕ`«O =~°‰Ωõ HÍsÎHõ =∂ãÖÖ’ 'Éèyí h Ç¨Ïã¨Î Éè’[#O— HõeÊOz# `«áÈ^Œ$+≤ì ‰õÄ_® ^•y LOk. qâßfiãÖ.
J<Õk `«ÑÊ¨ xãïQÍ L#fl ã¨^•Kå~°O. ~°HÍ∆ |O^è#Œ O Hõ>@ ìË Ñ¨C_»∞ K«^=Œ =Åã≤#
P ~ÀA# ZHõ¯_»∞<åflã¨~ˆ JHõ¯ K≥Öe¡ˇ O\˜H˜ "≥o¡ `À|∞@∞ì=Ù KÕu=O@ ux =∞O„`«O:
432 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 433
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
''ÜÕ∞# |^Àú|b ~å*Ï
^•#"ÕO„^À =∞Ç¨|ÅóI =~°ÅH©∆ ‡ „Ñ¨ã#¨ fl`«
`Õ# `åfi=∞aè|^è•flq∞ „âß=}
~°H∆õ =∂K«Å =∂K«Å—— „âß=} =∂ãÖ „=`åÅ, <À=ÚÅ =∂ãÖ. "å# ™È=∞"å~åÅ∞ t=Ù#‰õΩ
''=∞Ç¨|Å∞_≥#· ~åHõ¿∆ ãO„^Œ∞_≥#· |eK«„Hõ=iÎx Hõ\#ì˜ "åxKÕ (<å~åÜ«∞}∞xKÕ), WzÛ# H˘`«OÎ ^•Å∞, H˘`«Î "≥ÚÅHõÅ∞, Ñ¨KÛ« ^Œ<åÅ J`«ºO`« „Ñ‘uHõ~åÅ∞.
x#∞fl Hõ_∞» `«∞<åfl#∞. F ~°HÍ∆ |O^è#Œ =∂! #∞=Ùfi K«eOÑ¨‰Ωõ K«eOÑ¨‰Ωõ —— nx Ñ¨ÅHõiO`«Å∞ "≥Ú^ŒÅÜÕ∞º K«Åx¡ <≥Å. 'P„~åÌO Ñ¨Ù+¨¯ JO^Œ∞Hˆ L`«~Î åkÖ’
ÉèÏ=O. i}©O— Jx N ã¨∂HõOÎ =i‚Oz#@∞¡ – 'P„~°`Ì —« Hõe HÍj, L[˚~Úx,
'q+¨µ‚ â◊HÜ
Î̃ ∞Õ x#∞fl Hõ=K«OÖÏ HÍáê_»∞`«∞Ok. ^Œ$_èO» QÍ ~°Hã∆˜ ∞¨ OÎ k— Jx y# Hõ~∞° } ~°ãã¨ fi¨ ~°∂Ñ≤}˜ [QÆÔŒ |#∞ Q“iQÍ, ÅH˜∆ ‡
^≥=· â◊HxÎ̃ D |O^èOŒ Ö’ P=Ç≤ÏOÑ¨*Ü Ë ∞« _»"∞Õ . ™È=∞<å^ä£ =O\˜
QÍ P~åkèOKÕ =∂ã¨q∞k. t=ˆH∆„`åÅ∞
„^ÒÑ¨k XHõ<å_»∞ `«# ™È^Œ~∞° _≥#· NHõ$+¨µx‚ "ÕeH˜ ^≥|ƒ `«ye`Õ "≥O@<Õ D =∂ãÖ ã¨~fi° ^Õ=`å „Ñ‘uHõ~O° .
=„ãÎ̈O`À Hõ@∞ì Hõ\ Oì̃ ^Œ@. t=„=`åK«~} ° KÕ¿ã
„âß=} ™È=∞"å~åÅ∞ t=Ù#‰õΩ J`«ºO`« „Ñ‘u
^•xH˜ „ÑüQÍ ™È^Œix xO_»∞ ã¨ÉÖíè ’ HÍáê_»∞‰õΩ<åfl_»∞ P bÖÏ™È^Œ~∞° _»∞. Hõ~åÅ∞. JO^Œ∞Hˆ L`«~Î åkÖ’ HÍj, L[˚~Úx, ™È=∞ Éèí‰õΩÎÅ`À
™È^Œs ™È^Œ~∞° Å ÉÏO^è"Œ åºxH˜ W^À K«H¯õ x L^•Ç¨Ï~°}. <å^ä£ =O\˜ t=ˆH„∆ `åÅ∞ t=„=`åK«~} ° KÕ¿ã Éè‰í Ωõ Î H˜@H˜@ÖÏ_»∞`«∞O\Ï~Ú.
Å`À H˜@H˜@ÖÏ_»∞`«∞O\Ï~Ú. =∞OQÆà"◊ å~°O Q“s =∞OQÆà◊"å~°O

„=`åÅ∞, â◊√„Hõ"å~°O ÅH©∆ ‡„=`«O, „âß=} Ñ¨Ói‚=∞ Q“s„=`åÅ∞,
Ç¨ÏÜ«∞„w= [Ü«∞Ou – WÖÏ „âß=}=∂ã¨=∞O`å â◊√„Hõ"å~°O ÅH©∆ ‡„=`«O,
XHõ =∞OQÆàH◊ ~õ ° "å`å=~°}Ïxfl ^Œi≈OzOk =∞# „âß=} Ñ¨Ói‚=∞
ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O. Ç¨ÏÜ«∞„w= [Ü«∞Ou –
â◊√„Hõ"å~°O ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ‰õΩ Ñ¨q„`« k<åÖ’¡ WÖÏ „âß=}=∂ã¨=∞O`å
XHõ\ .˜ â◊HÎ̃ P~å^è#Œ ‰õΩ „Ñ¨âã◊ .Î≤ JO^Œ∞<å „âß=}
XHõ =∞OQÆàH◊ ~õ °
=∂ãÖ–â◊√HõÑ¡ H¨ O∆õ . K«O„^ŒHàõ Å◊ ∞ =$kú K≥O^Õ â◊√Hõ¡
Ñ¨HÑ∆õ Ù¨ â◊√„Hõ"å~°O... ÃÑQ· Í Ñ¨Ói‚=∞‰õΩ ^ŒQ~æÆ Q° Í#∞#fl "å`å=~°}Ïxfl
â◊√„Hõ"å~°O =∞Ç¨ „áêâ◊ãºÎ¨ O. D U_®k Ñ¨Ói‚=∞ ^Œi≈OzOk =∞#
=ÚO^Œ∞ â◊√„Hõ"å~°O ÅH©∆ ‡ Ñ¨Ó[ H˘O^Œ~∞° KÕ¿ã,Î ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O.
ãïQÍæ Ñ¨Ói‚=∂ â◊√„Hõ"å~°O HõÅã≤# ~ÀA# H˘O
^Œ~°∞ ÅH©∆ ‡„=`«O KÕã¨∞Î<åfl~°∞. Ô~O_»∂ =∞Ç≤Ï=∂
434 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 435
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
xfi`åÖË. „âı+¨ª`«fiO, (U ~°OQÆOÖ’<≥·<å) L#flu =~°ÅH˜∆ ‡.
J=∞‡"å~°∞ ~°ãã¨ fi¨ ~°∂Ñ≤}.˜ JO^Œ∞Hˆ ~°ã=¨ ∞Ü«Ú_≥#· K«O„^Œ∞x HõàÅ◊ =$kúx z=i QÆ=∞ºO W^Õ. JO^Œ∞Hˆ =~°ÅH©∆ ‡ „=`«=∞O>Ë
J#∞ãïOz P"≥∞#∞ =∞#O P~åkèOK«_O» . 'K«„<åÌO K«„#Ì ã¨ÇÏ¨ Ÿ^ŒsO— Jx q∞ye# S^Œ∞ ÅHõ∆ ‡Å#∞ ‰õÄ_® P~åkèOz, P
ÅH©∆ ‡<å=∂Å∞. K«O„^Œ∞x `À|∞@∞ì=Ù – Jx Ñ¨Ù~å}ÏÅ =∂@. PÇ¨^¡ OŒ , „Ñ¨ã¨ J#∞„QÆÇ¨ xfl ãÖáêkOK«_"» ∞Õ .
#fl`«, P„~°`Ì « (~°ãã¨ fi¨ ÉèÏ=O), xO_»∞^Œ#O, „Ñ‘u... "≥Ú^ŒÖ#·ˇ =hfl K«O„^Œ ÉèÏ=#Å∞. D Ñ¨Ó[Ö’ P~åkèOKÕ ã¨fi~°∂ÑÖ 'HõÅâ◊O—. D Ñ¨Ó[Ö’
D ÉèÏ=#Å ^Õ=`« ÅH˜∆ ‡. HõÅâ◊OÖ’ aÜ«∞º"Õ∞, [Å"≥∂ "Õã≤ Ñ¨KÛ« x zQÆ∞à◊√§ P~åkèOKÕ ã¨fi~°∂ÑÖ
qâ◊fi"åºÑ¨Hõ K≥·`«#ºO qq^èŒ ÉèÏ"åÅ∞QÍ =ºHõÎ=∞=Ù`«∞O@∞Ok. „Ñ¨ã¨#fl`«, ÃÑ\˜,ì ^•xÃÑ· Ñ¶Ö¨ Ïxfl LOz P~åkèOK«_O» Q˘Ñ¨Ê
QÍOcè~°ºO, „Ñ¨K«O_»`«, ™œ[#ºO, HÍ~°∞}ºO, HÍiî#ºO... D ÉèÏ"åÅhfl qâı+O¨ . „|Ç¨‡O_»=∞<Õ HõÅâ◊OÖ’ ãÖÑ¨^,Œ Ñ¨KÛ«
'HõÅâ◊O—. HõÅâ◊OÖ’
qâ◊fiK≥·`«#º q<åº™êÖË. PÜ«∂ ÉèÏ=#Å ~°∂ÑÖQÍ P =∞Ç¨ K≥·`«<åºxfl ^Œ#O (=∞OQÆàO◊ ), ã¨`Ê« Åù O xO_ç P~å^è#Œ á⁄O^Œ∞ aÜ«∞º"Õ∞, [Å"≥∂ "Õã≤
„QÆÇÏ≤ OK«_"» ∞Õ qq^èŒ ^Õ=`å ~°∂áêÅ Pqëê¯~°O. `«∞<åfl~Ú. Ñ¨K«Ûx zQÆ∞à◊√§ ÃÑ\ì̃,
XˆH K≥`· #« ºO #∞Oz Jxfl ÉèÏ=#Å∞ =ºHõ"Î ∞≥ #ÿ @∞¡QÍ<Õ, XˆH Ñ¨~=° ∂`«‡#∞ „=`«OÃÑ· „â◊^#úŒ ∞ ÃÑOK«_®xH˜ Ñ¨Ù~å}O JOkO ^•xÃÑ· Ñ¶Ö¨ Ïxfl LOz
J<ÕHõ ^Õ=`åHõ$`«∞Ö’¡ P~åkèã¨∞Î<åfl~°∞. qâ◊fi"åºÑ¨Hõ"≥∞ÿ# â’Éèí, Hõà◊, P„~°Ì`«, z# Hõ^ÖŒä ’ – 'Kå~°∞=∞u— J<Õ ™êkèfi ÅH©∆ ‡ ^ŒÜ∞« #∞
P~åkèOK«_O» Q˘Ñ¨Ê
ãÖÑ¨^,Œ HÍOu, ™œ=∞º`«, "å`«ûÅºO, L`åûÇ¨ÏO, P#O^ŒO =O\˜ k=ºÉèÏ=# á⁄Ok J=∞‡#∞ P~åkèOzOk. Wk x*ÏxH˜ Hõ^•ä
Åhfl ã¨=∂Ç¨~°O KÕ¿ãÎ P ã¨fi~°∂Ñ¨"∞Õ ÅH˜∆ ‡. [QÆux áÈ+≤OKÕ Sâ◊fi~°ºâ◊H,Î̃ áê„`« HÍ^Œ∞. Éè=í QÆ^•~å^è#Œ ‰õΩ HÍ=Åã≤# áê„`«`.« qâı+Ö.
ÅHõ}∆ â◊HÎ˜ ÅH˜∆ ‡. U =ã¨∞=Î Ù ÅHõ} ∆ O ^•xH˜ Sâ◊fi~°ºO. HõO\˜H˜ |OQÍ~°∞ Hõà*¡◊ ’_»∞ ^≥"· åxfl P~åkèOKÕ"åi =∞u 'Kå~°∞=∞u— HÍ"åe. „|Ç¨‡O_»=∞<Õ HõÅâ◊OÖ’
ÅH˜∆ ‡HÍ^Œ∞. HõO\˜H˜ K«H¯õ x K«∂Ñ¨Ù, K«H¯õ x PHõ$u ÅH˜∆ ‡. WÖÏ „Ñ¨H$õ uÖ’ „Ñü L`«=Î ∞"≥∞#ÿ QÆ∞}ÏÖË 'Kå~°∞— (K«H¯õ ^Œ#O). Jq Hõey# ãÖÑ¨^Œ,
Ñ¨^•~å÷xH˜ LO_»=Åã≤# ÅHõ} ∆ ã¨=∞$kú, Hõà◊ ÅH©∆ ‡ ã¨fi~°∂ÑÖ. |∞kú Kå~°∞=∞u. P |∞kúx ÅH˜∆ ‡ Hõ~∞° }˜ã∞¨ OÎ k. Ñ¨KÛ« ^Œ#O (=∞OQÆàO◊ ),
ã≤^úŒ ÅH©∆ ‡ó "≥∂HõÅ∆ H©∆ ‡ó [Ü«∞ÅH©∆ ‡ó ã¨~ã° fi¨ f! D ãÖHˆ `«"∞Õ P Hõ^Œä JOkOKÕ ãÖ^ÕâO◊ . á⁄O^Õ
N~°H¡ ó∆© =~°ÅH©∆ ‡ó „Ñ¨ã<¨ åfl =∞=∞ ã¨~fi° ^•II ãÖÑ¨^ÅŒ hfl ^Õ=`å ã¨fi~°∂áêÅ∞QÍ, „Ñ¨™ê^•Å∞QÍ
ã¨`Ê« Åù O xO_ç
U HÍ~°º"≥∞<ÿ å ã≤^úÕ „Ñ¨Ü∂≥ [#O. Jk ÖË#Ñ¨Ù_»∞ HÍ~åºxH˜ „Ñ¨Ü∞« `«fl"Õ∞ LO_»^∞Œ . („Ñ¨ã#¨ fl ÉèÏ"åÅ∞QÍ) ^Œi≈OÑ¨*¿Ë ã ã¨`û« O„Ñ¨^•Ü«∂Å∞ P~å^èŒ#
JO^Œ∞Hˆ 'ã≤k—ú J<Õk "≥Ú^Œ\ ˜ ÅH˜∆ ‡. ã≤kOú z# `«~"° å`« HÍ~°ºÉèÏ~°O #∞Oz =∞#q. á⁄O^Œ∞`«∞<åfl~Ú.
q=Ú‰õΩÅÎ =∞=Ù`åO. WÅ∞¡ Ñ¨Ó~°=Î _»O J<Õ ã≤kú ÅaèOKåHõ, WÅ∞¡ Hõ@_ì O» J<Õ '=~°O— JO>Ë „âı+`ª¨ .« „Ñün „âı+"ª¨ ∞≥ #ÿ ^Õ HÍ"åÅx
HÍ~°º „â◊=∞ #∞Oz q_»∞^ŒÅ á⁄Ok#@∞¡QÍ. P =ÚH˜Ü Î ∞Õ '"≥∂Hõ∆ ÅH˜∆ ‡—. J#∞‰õΩO@∞O\ÏO. JÖÏO\˜ „âı+`ª¨ Å« #∞ „Ñ¨™êkOKÕ
„Ñü‰õÄÅ Ñïã≤`÷ ∞« Å#∞ ^•@_»"∞Õ [Ü«∞ÅH˜∆ ‡. Ñ¨xH˜ HÍ=Åã≤# `≥eq`Õ@Å∞, [QÆÔŒ | =~°ÅH˜∆ ‡.
ã¨=∞Ü«∞ã¨∂ÊùiÎ ãïÜ≥∞ÿ # x~°Ü ‚ ∞« â◊H,Î̃ q*Ï˝#O... =O\˜=hfl q^•ºÅH˜∆ ‡. J^Õ P `«e¡ „Ñ¨ã#¨ fl`« Hõ<åfl HÍ=eã≤O^Õ=ÚOk!
'ã¨~ã° fi¨ u—. Ñ¶e¨ `«OQÍ á⁄O^Õ ãÖÑ¨^,Œ P#O^ŒO N ÅH˜∆ ‡. ^•x =Å# HõeQˆ

436 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 437
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
=∞Ç¨HÍo J#∞„QÆÇÏ≤ OKåe áÈ`åO. HÍh HÍÅO QÆ_çKÕH˘nÌ „Hõ=∞OQÍ ^•x

QÍ_è»`« `«yæ Ñ¨ÅK«|_ç, z=iH˜ U^À ZÑ¨C_≥·<å
K≥ÑC¨ H˘<Õ XHõ =ÚK«Û@QÍ q∞yeáÈ`«∞Ok. JÇ¨ÏO
HÍÅO „Ñ¨"åÇ¨ÏjÅ"≥∞#ÿ k. J#O`«"∞≥ #ÿ k. ÉèÜí ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ k. JO^Œ"∞≥ #ÿ k. HÍ~åÅh, q∞_çã≤áê@¡h ‰õÄ_® `˘ÅyOKÕ â◊H˜Î Ñ¶¨∞’~°O (ÉèíÜ«∞O),
J#∞Éè"í åÅ#∞ H˘xfl\˜x *Ï˝ÑH¨ ÍÅ∞QÍ q∞yeÛ WOH˘xfl\˜x =∞~°ÑÙ¨ `≥~Ö° ’ HÍÖÏxfl ÑïjeOz#Ñ¨Ù_Õ Åaèã∞¨ OÎ k. |à◊√¡ F_»Å∞, JÑ¶¨∞’~°O
=∞~°Q∞Æ Ñ¨~K° Õ â◊HÎ̃ HÍÅ"Õ∞. F_»Å∞ |à◊√¡ HÍ=_»O =∂=¸ÖË.
HÍÖÏxfl =∞#O J#∞Éè"í åÅ`À<Õ QÆ}™˜ êÎO. J#∞Éè"í åÅ#∞ ãÖÑ¶∞¨ @#Å #∞Oz Wk `≥eã≤#"å~°∞ ^˘iH˜# HÍÖÏxfl ^è~Œ ‡° áêÅ#Ö’
(âßO`«O, JÉèÜ í ∞« O)
Pq+¨¯iOK«∞‰õΩO\ÏO. ã¨kfixÜ≥∂QÆÑ¨~°K«∞‰õΩO\Ï~°∞. ~Ô O_»∂ HÍÅ~°∂áêÖË.
ÃÑ^ŒÅÌ ∞ XHõ Hõ^Œä K≥|∞`«∞O\Ï~°∞ – Ñ¨Ù„Ô~Å =∂Å#∞, `≥y# KÕ`∞« Å =„™êÎhfl HÍm^Õq D ~Ô O_»∂ =∞#‰õΩ
J~°}º"åãÖ KÕã∞¨ #Î fl áêO_»=ÙÅ#∞ Ñ¨ÅHõiOz, "åi Pu^ä•ºxfl JO^Œ∞H˘x, ^èiŒ Oz#@∞¡QÍ z„`åÅ#∞ =∞#O ^Œi≈™êÎO. â◊√ÉèíOQÍ
Ãã~Â÷ åºxfl JOkOz NHõ$+¨µ_‚ ∞» uiy "≥à§◊ _®xH˜ ãÖã≤^∞Œ _ú Ü » ∂« º_»∞. Wk HÍÅ`«`åÎ fixfl J=QÍÇ¨Ï#Ñ¨~°KÕ ~°∂áê
Ñï}q∞OKåÅ#fl^Õ
P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ^è~Œ ‡° ~åA ''™êfig∞! =∞#âß≈OuH˜ U^≥<· å =∞O„`åxfl LÑ¨^tÕ q+¨¯~°}. Ñ¨Ù„Ô~Å∞ PÖ’K«<å â◊‰Ωõ ÅÎ ‰õΩ ãÖHˆ `åÅ∞.
™êÎ~å!—— Jx J_çQÍ_»∞. KÕ`∞« Å∞ PK«~} ° Å‰õΩ „Ñ¨fHõÅ∞. HÍÅOÖ’ W=hfl =∞# â◊√ÉèÏHÍOHõ.∆
NHõ$+¨µ_‚ ∞» z~°∞#=Ùfi #qfi XHõ Ñ¨„`«OÃÑ· XHõ "åHÍºxfl ~åã≤zÛ ''ã¨∞YO HõiyáÈ`å~Ú. D HÍÅâ◊HxÎ̃ XHõ `«eQ¡ Í
=zÛ<å, Hõ+Oì¨ =zÛ<å nxx K«^∞Œ =ÙHÀ—— Jx P^ÕtOz "≥o§áÈÜ«∂_»∞. '=∂Å— (Ç¨~°O) J#O`åxfl ã¨∂zOKÕ =$`«OÎ . =∞#efl ¿ã^Œf~ˆ Û
P "åHõºO – ''Wk WÖÏˆQ LO_»^∞Œ ——. WÑ¨Ê\˜H˜ Zxfl PÖ’K«#Å∞, Zxfl PK«~} ° Å∞ HÍÅO "å`«ûÅº=¸iÎQÍ
XHõ Hõ+Oì¨ =zÛ#Ñ¨C_»∞ Wk T~°@xã¨∞OÎ k. Ö’ qb#"≥∞áÿ ÈÜ«∂Ü≥∂? JO`«∞Ñ¨@xì n, Jxfl\˜h
XHõ ã¨∞YO Hõey#Ñ¨C_»∞ P"ÕâO◊ `À á⁄OyáÈ‰õΩO_® x„QÆÇÏ≤ OÑ¨*ãË ∞¨ OÎ k. Hõ|oOKÕ^Õ HÍÅO. JO^Œ∞Hˆ Ug∞ `Õ@Ñ¨_x» =fix
^Œi≈OK«=∞h,
ã¨∞Y^Œ∞óMÏÅ á⁄OQÆ∞‰õΩOQÆ∞Ö’¡ =ºHÎ̃`fi« O XiyáÈ~å^Œ∞. '#Å∞Ñ¨Ù— HÍÅ^Õq =~°‚O. ZÑ¨C_»∂ <À~°∞ `≥~°z ^è•ºxOK«=∞h
'ã≤`÷ « „Ñ¨[`˝ —« J<Õ ÅH∆ÍºxH˜ Z^ŒQ_Æ ®xH˜ ÃÑ· Hõ^Œä ãÖ^ÕâO◊ ÖÏ LÑ¨Hiõ ã¨∞OÎ k. LOz, <åÅ∞Hõ#∞ KåÑ¨ÙH˘#_»O Hõ|oOKÕ ÅHõ} ∆ O. D ~°∂ÑÖ ^•fi~å
Wk Hˆ =ÅO P^è•ºu‡Hõ "å^Œ∞Å‰õΩ =∂„`«"∞Õ HÍ^Œ∞. ÑïÑ¨Ó~°‚ =ºHÎ̃`åfixfl WO`« =∞Ç¨HÍÖÏhfl XHõ ^Õ=`å â◊HQÎ̃ Í Láêã≤OKÕ =∞# Ñ¨Ósfi‰õΩÅ∞
™êkèOK«^ÅŒ K«∞‰õΩ#fl "åiH˜ UÔHH· õ =∂~°Oæ . ÃÑ· Hõ^Œä ÉèÏ~°Ò« Ö’ ÖË‰Ωõ <åfl – Éè=í º `åuÎ fiHÍq+¨¯~°} Wk.
É’kèOKå~°∞.
ÉèÏ~°`« É’^è#Œ ∞ „QÆÇÏ≤ OK«_®xH˜ LÑ¨Hiõ OKÕ HõeÊ`« QÍ^äQŒ Í ã‘fiHõiOKåe. JO`ÕHÍh qHõ$`åHÍ~° HõÅÊ# HÍ^Œ∞.
ãÖÑ¶∞¨ @##∞ ™êH˜Q∆ Í K«∂ã¨∂Î ã¨fi^è~Œ ‡° O #∞Oz q_ç=_»‰Ωõ O_®, Hõ~=Î° ºáêÅ# ''HÍm^Õq (^ŒH˜∆}Ëâ◊fi~üÖ’x ^Õq) Ô~O_»∞ ‰õΩ_ç
KÕÜ∞« QÆÅQÆ_"» ∞Õ „Ñ¨^•è #O. W^Õ w`åÉ’^è.Œ KÕ`∞« Ö’¡ JÉèÜ í ∞« =Ú„^Œ#∞, =~°^Œ =Ú„^Œ#∞ ^èiŒ Oz
XHõ ãÖÑ¶∞¨ @# [iy#Ñ¨C_»∞ ^•xÖ’ ã¨∞Y ^Œ∞óMÏÅ‰õΩ f„=OQÍ K«eOz '~°H} ∆õ —#∞ `≥eÜ«∞*Ë™ÈÎOk. ~Ô O_»∞ Z_»=∞ KÕ`∞« Ö’¡
438 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 439
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Y_®æhfl, YO_ç`« t~°ã∞¨ ûh ^•eÛ 'tHõ} ∆ —#∞ É’kè™ÈÎOk. ÉÏÇ¨Ïº – ÉèÏ= f~å÷Å ã¨=∞#fiÜ«∞O
D Ô~O_»∂ P ^Õ=`« J#∞„QÆÇ¨ÖË—— Jx N~å=∞Hõ$+¨‚ Ñ¨~°=∞Ç¨ÏOã¨
x~°fizOKå~°∞.
Ñ¶∞¨ ’~°O (ÉèÜ
í ∞« O), JÑ¶∞¨ ’~°O (âßO`«O, JÉèÜ
í ∞« O) ~Ô O_»∂ HÍÅ~°∂áêÖË. =∞#ã¨∞û#∞ Ñ¨q„`« ^≥=· ÉèÏ=#Ö’ =∞QÆflO KÕÜ∞« "≥·q^èŒºÉèíi`«
D ~Ô O_»∂ =∞#‰õΩ â◊√ÉèOí QÍ Ñï}q∞OKåÅ#fl^Õ =∞# â◊√ÉèÏHÍOHõ.∆ _®xH˜ Hˆ „∆ `« Ñ¨~º° @# ã¨ÇÏ¨ Hõiã¨∞OÎ k. ™œO^Œ~åºÅh,
D HÍÅâ◊HxÎ˜ XHõ `«eQ¡ Í =∞#efl ¿ã^Œf~ˆ Û "å`«ûÅº=¸iÎQÍ ^Œi≈OK«=∞h, ^Õ"åÅÜ«∂ÅÖ’, f~°÷ ã¨Ö÷ ÏÅÖ’ xÜ«∞=∞|^ŒOú QÍ "å`å=~°}ÏÅh
^è•ºxOK«=∞h D ~°∂ÑÖ ^•fi~å =∞# Ñ¨Ósfi‰õΩÅ∞ É’kèOKå~°∞. ™êˆQ J#∞ëêª# â◊H,Î̃ "≥t· fiHõ K≥`· <« åºxfl (Cosmic ÑïjeOK«_»O=Å¡
P =∞Ç¨ 'HÍm—=∂`« „ÑüHÍÅÑ¨Ù =∞Å∞Ñ¨Ùh =∞#‰õΩ J#∞‰õÄÅOQÍ energy) H ˆ O„nHõ$`«O KÕã≤ =∞#‰õΩ k=º Ñ¶e¨ `åÅ#∞
„Ñ¨™êkã¨∞ÎOk.
=∞#Ö’ qâßÅ q*Ï˝#O,
J#∞„QÆÇÏ≤ OKåÅx Ptã¨∂Î „áêi÷^•ÌO.
XH˘¯Hõ¯ Hˆ „∆ `«O XH˘¯Hõ¯ „Ñ¨`ºÕ Hõ`« Hõey LO@∞Ok. =∞<ÀqHÍãÖ
=∞# J=ã¨~åÅ#∞ f~°Û_®xH˜ x~åHÍ~° ÉèQí =Æ K«ÛHù Î̃ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú.
Ñ¨Å∞ <å=∞~°∂áêÅ`À Ñ¨Å∞ QÆ∞_»∞ÅÖ’ "≥Åã≤Ok. Wxfl qaè#fl`«Å∞<åfl
H˘xfl P~ÀQÍºxH˜, H˘xfl ãÖÑ¨^ÅŒ ‰õΩ, H˘xfl „QÆÇÏ¨
^À+¨ x"å~°}‰õΩ, H˘xfl q^ŒºÅ‰õΩ, H˘xfl ÔH·=
ÉèÏ~°fÜ«∞ P^è•ºu‡Hõ
ÖÏºxH˜... ã¨∂„`«O =∂„`«O P¿ã`«∞
WÖÏ „Ñ¨`ÕºHõ „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ‰õΩ „Ñ¨`ÕºHõ ^Õ=`å Ç≤Ï=∂K«ÅO XHõ¯>Ë.
Hˆ O„^•Å∞ L<åfl~Ú. 'aè#fl`«fiOÖ’ UHõ`fi« O—
D q^èOŒ QÍ ÉèQí =Æ `«¯ $Ñ¨ qq^èŒ Hˆ „∆ `åÅ ~°∂ÑÖÖ’ J<Õk WO`« ã¨ÇÏ¨ [OQÍ
=ºHõ=Î ∞=Ù`ÀOk. [Å „áê^è•#ºO HõÅq f~å÷Å∞.
™êkèOK«∞‰õΩ#fl ÉèÏ~°fÜ«∞
Éè∂í „áê^è•#ºO Hõey#q Hˆ „∆ `åÅ∞. ã¨fiÜ«∞OQÍ ^≥=· O
"≥Åã≤#q ã¨fiÜ«∞OÉè∂í f~å÷Å∞. ã¨<å`«# ^èŒ~å‡xH˜
^Õ=`«Å∞, |∞∞+¨µÅ∞ „Ñü+≤Oª z#q ã≤^úŒ Hˆ „∆ `åÅ∞. *’Ç¨~°∞ÅiÊOK«
=∂#= „Ñü+≤`ª "« ∞≥ #ÿ q q∞ye#q. =Åã≤O^Õ.
x`åº#∞ëêª#O=Å¡, J~°Û<åk ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞ q^è∞Œ
Å=Å¡, Ñ¨~O° Ñ¨~åQÆ`« xÜ«∞=∂Å=Å¡, âß„™ÈÎHÎõ Hõ~‡° Å
=Å¡ "å\˜ Ñ¨q„`«`#« ∞, „Ñ¨ÉÏè "åxfl HÍáê_»∞HÀ=Åã≤#
440 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 441
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ÉÏ^èºŒ `« =∞#k. ''"Õ~Ú Hõ_=» Å [Å=Ú# "≥e Hõ_yç #
W^ŒO`å P^è•ºu‡HÍOâ◊OQÍ K≥ÑC¨ ‰õΩ#flq. HõÅ∞QÆ∞<Õ â◊√kú "å~°∞}© HõÅâ◊=Ú#‰õΩ—— (N<å^ä∞Œ x
=∞~˘Hõ HÀ}OÖ’ PÖ’z¿ã.Î .. ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ f~°÷ – Hˆ „∆ `åÅ=∞Ü«∞O. „Ñü HÍj YO_»O)
XH˘¯Hõ¯ Hˆ „∆ `«O
f~å÷xH©, Hˆ „∆ `åxH© ZO`À K«i„`«, ãÖã¨¯ $u L<åfl~Ú. ™ê~å~Ú Hõ_=» #∞ =¸`« =¸ã≤, ÃÑ#· QÆOQÍ
"Õ̂~fi~°∞ „áêO`åÖ’¡ Ñ¨~º° \˜ã∞¨ #Î flÑ¨C_»∞ J<ÕHõ ÉèÏ+¨Å∞, J<ÕHõ HõàÏs`«∞Å∞, [ÖÏÅ`À ZO`« Hõ_yç <å P Hõ_=» â◊√kúHÍ^Œ∞. XH˘¯Hõ¯ „Ñ¨`ÕºHõ`«
ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂Å∞ J=QÍÇ¨Ï# J=Ù`å~Ú. JÖÏˆQ =∞#â◊√≈kú ÖËx"åxH˜ f~°ã÷ k≤ ú ÅaèOK«_O» Hõey LO@∞Ok.
XHõKÀ@ Hõ@∂ì ÉÁ@∂ì, PÇ¨~° =º= Ç¨~åÅ∞ XHõq^èOŒ QÍ LO>Ë, =∞~˘HõKÀ@ Hõ+Oì¨ . JO^Œ∞Hˆ f~°Hˆ÷ „∆ `åÖ’¡ uiˆQ"å~°∞ `«ÑÊ¨ xãïQÍ =∞# J=ã¨~åÅ#∞
=∞~Àq^èOŒ QÍ QÀK«i™êÎ~Ú. ÃÑ· QÆ∞}ÏÅ#∞ JÅ=~°K∞« HÀ"åe. f~°Û_®xH˜ x~åHÍ~°
ãÖw`«O, #$`«ºO, ÉèÏëê =∂^è∞Œ ~°ºO, Ç¨ÏãÎ̈ HõàÅ◊ ∞... WÖÏ „ÑüKÀ\Ï ^Õx 'ÉèíQÆ=^Œ#∞„QÆÇ¨ÏO ÖËx"åiH˜ f~°÷Ü«∂„`«ÅÃÑ· ÉèíQÆ=K«ÛùHÎ̃ Ñ¨Å∞
„Ñ¨`ºÕ Hõ`« ^•x^Õ. =∞#ã¨∞ áÈ^Œ∞— Jx âß„ãÎ̈ =K«#O. <å=∞~°∂áêÅ`À
Hˆ ~°à,◊ `«q∞à◊<å_»∞, PO„^è,Œ Hõ~å‚@Hõ, QÆ∞[~å`ü, "å~°}Ïã≤ „áêO`«O, |$O^• â◊s~°O ~ÀQÆ„QÆã¨ÎO HÍ‰õΩO_®, =Úãë`«#O Ñ¨Å∞ QÆ∞_»∞ÅÖ’
=# Hˆ „∆ `åÅ∞, =∞^èºŒ „Ñ¨^âÕ ò, =∞Ç¨~å„+¨.ì .. WÖÏ „Ñü ~å„+Öì Ö’#∞ Ñ¨q„`« Hˆ „∆ `åÅ∞ =Ú^Œ~‰° Ωõ O_® – ''HÍÅ∞ ¿ãÜ«∂_»∞ HÍÅOÉˇ Hõ^ÅŒ "≥Åã≤Ok.
<åfl~Ú. =ÅÜ«Ú f~°¿÷ ã=‰õΩ, ^ÕÇÏ¨ =∞ã≤~÷ =° Ú HÍ#—— (HÍj
H˘xfl P~ÀQÍºxH˜,
HÍh XH˘¯Hõ¯KÀ@ XH˘¯Hõ¯ qaè#fl qt+ì̈`,« qq^èŒ x~å‡} s`«∞Å∞...! YO_»O) Jx Ñ¨Ù~å}=K«#O.
"≥q· ^èºŒ Éèií `« ™œO^Œ~åºÅh, "å`å=~°}ÏÅh ÑïjeOK«_O» =Å¡ =∞#Ö’ qâßÅ H˘xfl ãÖÑ¨^ÅŒ ‰õΩ,
q*Ï˝#O, =∞<ÀqHÍãÖ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú.
Wxfl qaè#fl`«Å∞<åfl ÉèÏ~°fÜ«∞ P^è•ºu‡Hõ ã¨∂„`«O =∂„`«O P¿ã`«∞
H˘xfl „QÆÇ¨Ï ^À+¨
x"å~°}‰õΩ,
Ç≤Ï=∂K«ÅO XHõ¯>Ë. H˘xfl q^ŒºÅ‰õΩ,
'aè#fl`«fiOÖ’ UHõ`fi« O— J<Õk WO`« ã¨ÇÏ¨ [OQÍ ™êkèOK«∞‰õΩ#fl ÉèÏ~°fÜ«∞ H˘xfl ÔH·=ÖÏºxH˜...
ã¨<å`«# ^è~Œ å‡xH˜ *’Ç¨~°∞ÅiÊOK«=Åã≤O^Õ. WÖÏ „Ñ¨`ºÕ Hõ
ÉÏÇ¨Ïº f~°Ü ÷ ∂« „`« KÕ¿ã@Ñ¨C_»∞, PO`«iHõ f~°Ü ÷ ∂« „`« ‰õÄ_® J=ã¨~O° . D „Ñ¨Ü≥∂[<åÅ‰õΩ „Ñ¨`ÕºHõ
~Ô O_»∂ HõÅã≤ ™êQÍe. ^Õ=`å ˆHO„^•Å∞
D q+¨Ü∞« O ™ê¯O^Œ Ñ¨Ù~å}O K«H¯õ QÍ q=iOzOk.
L<åfl~Ú.
''ã¨`º« O, WO„kÜ«∞ x„QÆÇÏ¨ O, J#ã¨∂Ü«∞, ^•#O, ãÖ`«$Ñ≤,Î ^ŒÜ∞« , ^è~·≥ º° O,
xÜ«∞=∞áêÅ#, ã¨=∞`«, Ñ¨q„`« Hõ~‡° ... Wq =∂#ã¨ f~å÷Å∞.
g\˜`À HõeÑ≤ ÉÏÇ¨Ïºf~å÷Å∞ ¿ãqOz#Ñ¨C_Õ Ñ¶e¨ `«O LO@∞Ok——.
442 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 443
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ZO^Œ~À ÉèÏQÆ=`«∞Å∞ NHõ$+¨µ‚x #=Ùfi#∞ ãÖÉèÏ
z^•#O^Œ `«`fi« "Õ∞ z~°∞#=Ùfi qOKå~°∞. 'ã¨ K« x`«ºO „Ñ¨âßO`å`å‡—, 'Jn<å`å‡—
Jx N~å=∞K«O„^Œ∞x QÆ∞}"≥·Éèí"åxfl =i‚Oz#
"åb‡H˜ 'ã≤‡`«ÉÏè +‘— Jx ¿Ñ~˘¯<åfl_»∞.
#=Ùfi`«∂ LO_Õ =ÚY"Õ∞ x["≥∞#ÿ ™œO^Œ~º° O. ZO`« JO^Œ"∞≥ #ÿ =ÚY"≥∞<ÿ å '#=Ùfi`«∂ =∂\Ï¡__» O» — J<Õ ã¨∞ÅHõ} ∆ Ïxfl J^Œ∞ƒù
#=ÙfiÖË#Ñ¨C_»∞ qHõ$`«"∞Õ . XHõ =ºH˜Î #=Ùfi`«∂ Ñ¨ÅHõi¿ãÎ KåÅ∞, "≥O@<Õ ¿ãflÇ¨ÏO
`«OQÍ Pq+¨¯iOKå_»∞.
‰õΩ^Œ∞~°∞`«∞Ok. #=ÙfiÖ’ k=º`«fiO LOk. JO^Œ∞Hˆ ^Õ=`å^è•º#OÖ’ '=∞O^ŒÇ¨ ã¨ z~°∞#=Ùfi
'z~°∞#"Àfi, =ÚOQÆ∞~°∞Ö’, =∞i Hõ#∞flÅ `Õ\’–
=^Œ#O— „áê^è•#ºO =Ç≤ÏOzOk.
=~°`åºQÆ~å[#∞`«! =O^ŒhÜ«∞! W@∞=O\˜ ™⁄QÆã∞¨ „Ñ¨ã¨#fl`«#∂,
'=∞O^Œã‡≤ `« =^Œ<å~°qO^•—, '¿ã‡~å##ó—... "≥Ú^ŒÖ#·ˇ <å=∂Å∞ ^Õg, ^Õ=
K«∂_»`«~°=∂!— Jx H©iÎOz# `åºQÆ~å[™êfiq∞
™ÈÎ„`åÖ’¡ HÀH˘Å¡Å∞. ãÖã¨¯ $`«OÖ’ '=¸HõHqõ — J<Õ ã≤^ÑúŒ Ù¨ ~°∞+¨µ_»∞ [QÆÔŒ | xifiHÍ~åhfl,
'#QÆ∞"≥∂=ÚQÆÅ"åx <å=∞<ÀÇ¨Ï~°∞x [QÆ"Õ∞Å∞
^Œ~≈° #O á⁄Ok `«e¡ z~°∞#=Ùfi#∞ =i‚ã∂¨ Î =O^Œ â’¡HÍÅ∞ ~°zOKå_»∞. ã¨~°fi[˝`«#∂,
â◊¥~°∞x, *Ï#H©=~°∞x— „Ñ¨ã∞¨ uÎ Oz ^è#Œ ∞º_»Ü∂« º_»∞.
'=∞O^Œã‡≤ `« â◊`H« Oõ —QÍ P „QÆO^äOŒ „Ñ¨ã^≤ OúŒ .
HÍ=ºHõO~î° "åã≤+ª̈ QÆ}Ñü =Úx J<Õ =∞Ç¨`«∞‡_»∞ 'L=∂ã¨ÇÏ¨ „ã¨"∞£ — ¿Ñ~°∞`À
'¿ã‡~å##O ã¨‡~°u QÀÑ¨=^èŒ∂ H˜â’~°O— Jx z^•#O^Œ `«`åfihfl,
bÖÏâ◊‰Ωõ _»∞ NHõ$+¨µx‚ ^è•ºxOKå_»∞. á¶êÅ<Õ„`«∞_≥#· HÍ~°∞}Ïºhfl, x~°‡Å`åfihfl
Q˘Ñ¨Ê „QÆO^ä•xfl #∂~°∞ ^ŒâH◊ ÍÅ∞QÍ qÉèlí Oz ~°zã¨∂,Î XH˘¯Hõ¯ ^ŒâH◊ Íhfl `«e¡
t=Ù_»∞ K«O„^ŒâYı ~°∞_»∞ ‰õÄ_®. JO^Œ∞ =Å¡<Õ '`«ÅÃÑ·
z~°∞#=Ùfi#∞ =i‚OKÕ â’¡HOõ `À „áê~°OaèOKå_»∞. „Ñ¨`ºÕ HõOQÍ =∞~ÀÑ¨k (XHõ `≥eÜ«∞*Ëã¨∞ÎOk.
K«O„^Œ∞x "≥<fl≥ ÅHõ<åfl ™⁄QÆã∞¨ HõÅ #=Ùfi t=Ùxk—
^ŒâH◊ Oõ ) ã≤‡`«=^Œ# „Ñ¨ã∞¨ uÎ `À P „QÆO^ä•xfl ãÖÑ¨Ó~°O‚ KÕâß_»∞.
Jx "åºã¨∞_»∞ t=Ñ¨Ù~å}OÖ’ ¿Ñ~˘¯<åfl_»∞. D ÉèÏ"åÅ ™êHÍ~°"∞Õ
ÉèíQÆ=O`«∞x z~°∞#=Ùfi#∞ ^è•ºxOK«_»O ^è•º#OÖ’ XHõ â◊H˜Î=∞O`«"≥∞ÿ#
'`«O ã¨~åfikQÆ∞~°∞O =∞<À[˝=Ñ¨Ù+Ö =∞O^Œã‡≤ `å ^Õ=`åHõ$u Hõ#∞Hõ
™ê^è#Œ QÍ ã¨Ê+ì̈=∞=Ù`ÀOk.
ÅOHõ$`«O— Jx Pkâ◊OHõ~∞° Å∞ â◊OHõ~∞° x ÉèÏqO
Åe`å ã¨ÇÏ¨ „ã¨<å=∞™ÈÎ„`«O '=∞O^Œã‡≤ `« „Ñ¨ÉÏè Ñ¨Ó~° =∞[˚`å¯"Õ∞â◊ =∂#™ê— ^Õ=`« z~°∞#=Ùfi‰õΩ
Kå~°∞.
J<Õ <å=∂xfl ¿Ñ~˘¯Ok. 'z~°∞#=ÙfiÅ HÍO`«∞Å „Ñ¨"åÇ¨ÏOÖ’ `«# ÑüÜ≥∞ÿ # JO`« „áê^è•#ºO.
J=∞‡"åi =∂@ ã¨~°ã¨fiu J~Ú`Õ, P #=Ùfi
HÍ"Õ∞â◊fi~°∞x =∞#ã¨∞#∞ =Ú#HõÅ∞ "Õ~ÚOKÕ `«e—¡ – Jx D <å=∂xH˜ J~°O÷ .
Ç¨ÏOã¨. Ç¨ÏOã¨ÃÑ· ã¨~ã° fi¨ uÖÏ #=Ùfi`À =∂@ HõÅã≤
t=Ùx =â◊O KÕã∞¨ HÀ"åÅx „Ñ¨Ü∞« uflOz# =∞#‡^ä∞Œ x S^Œ∞ Ñ¨Ù=ÙfiÅ ÉÏ}ÏÅ∂
LO^Œx (QÆ}Ñü =Úx ~°K#« ) „Ñ¨ã#¨ fl`«#∞ ÉèÏã≤OÑ¨
=º~°=÷ ÚÅÜ«∂º~Ú. HÍh J=∞‡"åi 'z~°∞#=Ùfi— J<Õ ÉÏ}O XHõ¯>Ë P HÍ=∞
*Ëâß~°∞.
q*Ë`#« ∞ PHõi¬OK«QeÆ yOk.
... WÖÏ ÉèQí =Æ O`«∞x z~°∞#=Ùfi#∞ `«ÅK«∞H˘x,
z~°∞#=Ùfi „Ñ¨ã#¨ fl`«#∂, xifiHÍ~åhfl, ã¨~fi° [˝`#« ∂, z^•#O^Œ `«`åfihfl,
P K«Å∞=`À Jxfl HõÅ`«Å#∂ áÈQ˘@∞ì‰Ωõ O^•O.
HÍ~°∞}Ïºhfl, x~°‡Å`åfihfl `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ OÎ k. D ÉèÏ"åÅ ™êHÍ~°"∞Õ ^Õ=`åHõ$u
P z~°∞#=ÙfiÅ `«à√◊ ‰õΩÅ∞ „Ñ¨ÑO¨ Kåxfl ãÖ~°HO∆˜
Hõ#∞Hõ ^Õ=`« z~°∞#=Ùfi‰õΩ JO`« „áê^è•#ºO.
KåÅx „áêi÷^•ÌO.
"åb‡H˜ N~å=Úx z~°∞#=Ùfi#∞ |Ç¨ïq^è•Å =i‚¿ã,Î "åºã¨∞x "≥Ú^ŒÅ∞H˘x
444 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 445
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
~°∂Ñ¨ q*Ï˝#O ^•eÛ#k. 'J— #∞Oz 'Hõ—∆ =~°‰Ωõ LO_Õ JHõ~∆ =° ∂ÖË
JHõ∆=∂Å.
=∞~˘Hõ KÕuÖ’ g}. Wk <å^ŒâH◊ HÎ̃ ˜ ãÖHˆ `«O.
ÉèQí Æ=O`«∞x JyflÜ«∞O^Œ∞, „Ñü=∞Ü«∞O^Œ∞, ã¨^•Kå~° ãÖÑ¨#∞flxÜ«∞O^Œ∞ â◊|ãÌ fi¨ ~°∂Ñ¨"∞Õ Hõ^• q^Œº!
P=Ç≤ÏOÑ¨*ãË ≤ P~åkèOKåÅx ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O. P â◊|OÌ JHõ~∆ åÅ∞QÍ Ñ¨^•`«‡HõOQÍ#∞, ã¨fi~åÅ∞QÍ ÉèÏ~°fÜ«∞
WO^Œ∞Ö’ „Ñü=∂~å^èŒ# ã¨~°fi[#ã¨∞ÅÉèíO. WO\’¡ QÀ_»ÃÑ· [Åáê`«"≥∂, <å^•`«‡HõOQÍ#∞ qâ◊fi=∞O`å xO_ç LOk. JHõ∆ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞OÖ’
Ñ¨KÛ« x J~°}º^Œ$â◊º"≥∂ z„`«ÖYË #OQÍ z„uOz ^•xx K«∂_»_O» ^•fi~å „Ñ¨H$õ u =∂Å Ñ¨^•`«‡Hõ â◊|âÌ H◊ .Î˜ g} <å^•`«‡Hõ â◊|KÌ `·≥ #« ºO. q„QÆÇÏ¨ x~å‡}O
™êxfl^èºŒ OÖ’ L#fl „Ñ¨âßO`«`#« ∞ ÉèÏ=#^•fi~å J#∞Éèqí Oz #>Ë–¡ „Ñ¨fHÀáêã¨# ? q*Ï˝<åxfl XHõ Ñ¨^ŒúuÖ’ ã¨=∞‰õÄiÛ K≥¿ÑÊ
^•fi~å ÉèQí =Æ ^•ƒù=##∞ J#∞Éèqí ™êÎO... „QÆ^äŒ#â◊H˜Î (Je¡Hõ, ‰õÄ~°∞Ê) „QÆO^äŒOQÍ XHõ KÕ`« Hˆ =ÅO ÉèÏ=<å`«‡HõO
JO^Œ∞Hˆ ^Õ=Ùx Ñ¨\ÏÅ∞, q„QÆÇ¨ Å∞ P~å^è#Œ q^è•#OQÍ L<åfl~Ú. ^èŒiOz#k. =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞.
ÉèÏ~°fÜ«∞ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞OÖ’ q„QÆÇÏ¨ x~å‡}O Hˆ =ÅO ÉèÏ=<å`«‡HõO =∂„`«"∞Õ =∞~˘Hõ KÕ~Ú z#∞‡„^Œ. Wk r"å`«‡ Ñ¨~=° ∂`«‡Å â◊|OÌ (=∞O„`«O) ^•fi~å,
HÍ^Œ∞. â◊|OÌ (=∞O„`«O) ^•fi~å, ~ˆ YÅ (Ü«∞O„`«O) ^•fi~å XHõ qâ◊fiK≥`· #« º â◊HÎ̃ SHõº`«#∞ „Ñ¨H\õ O˜ KÕ „|Ç¨Ï‡q^Œº‰õΩ ãÖHˆ `«O. Ö∫H˜Hõ ~ˆ YÅ (Ü«∞O„`«O) ^•fi~å
qâıëêxfl Hˆ O„nHõ$`«O KÕã≤ q„QÆÇÏ¨ OQÍ „Ñü+≤™ª êÎ~∞° . ^•xH˜ ãÖ|OkèOz# q^ŒºÅ∞ (JÑ¨~åq^ŒºÅ∞) Ñ¨ÙãÎ̈HOõ QÍ#∞, „|Ç¨Ï‡q^Œº
tÅÊ PQÆ=∞âß„™êÎÅ∞ =∞#‰õΩ L<åfl~Ú.
XHõ qâ◊fiK≥`· #« º
(Ñ¨~åq^Œº) z#∞‡„^ŒQÍ#∞ =ºHõ=Î ∞Ü«∂º~Ú.
Hõ>ì̌ ^•fi~å xÑ¨C#∞ „QÆÇÏ≤ Oz#>Ë,¡ q„QÆÇÏ¨ O ^•fi~å `«`åÎ fixfl Láêã≤OK«_"» ∞Õ qHõã≤Oz# Ç¨Ï$^ŒÜ«∞"Õ∞ âß~°^•O| ‰õÄ~˘Û<Õ â◊HÎ̃ qâıëêxfl ˆHO„nHõ$`«O
=∞# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O. Ñ¨^‡Œ O. ÖË^• – qHõãO≤ K«_"» ∞Õ *Ï˝#ÅHõ} ∆ O... KÕã≤ q„QÆÇÏ¨ OQÍ
JO>Ë – =∞#O q„QÆÇ¨ ~å^è‰Œ Ωõ ÅO HÍ^Œ∞, `«`åfi~å^è‰Œ Ωõ ÅO. =∂`«$`«fiO J<Õ J^Õ Ñ¨^‡Œ ãÖHˆ `«O. „Ñü+≤ª™êÎ~°∞.
ÉèÏ=#‰õΩ PHÍ~°OÖË^∞Œ . HÍh `«eH¡ ˜ PHÍ~°O LOk. P PHÍ~°O ^•fi~å =∂`«$ Ü«ÚHÍÎÜ«ÚHõÎ qK«Hõ∆} q^Œº ÅHõ∆}O. nx<Õ ^•xH˜ ãÖ|OkèOz#
ÉèÏ=# =ºHõ=Î ∞=Ù`«∞Ok. q„QÆÇÏ¨ O ^•fi~å ^≥=· ÉèÏ=# „Ñ¨H\õ `˜ =« ∞=Ù`«∞Ok. ~åy 'ã¨^ãŒ k¨ fi"ÕHOõ — JO\Ï~°∞. D q"ÕHOõ ÃÑ#· <Õ q^Œº
fQÆÖ’ q^Œ∞º`«∞Î ã¨∂Å÷ OQÍ QÀK«iOK«#>Ë,¡ q„QÆÇÏ¨ O ^•fi~å „Ñ¨ãi¨ OKÕ ^Õ=`åâ◊HÎ˜ J|∞ƒ`«∞Ok. D q"ÕHâõ H◊ HÎ˜ ˜ ãÖHˆ `«"∞Õ Ç¨ÏOã¨. JO`Õ tÅÊ PQÆ=∞âß„™êÎÅ∞
HõO\˜H˜ JQÆ∞Ñ¨_‰» Ωõ O_®<Õ ã¨∂Hõ∆ ‡OQÍ „Ñ¨ãi¨ ã¨∞OÎ k. HÍ‰õΩO_® =∞#Ö’ L#fl „áê}â◊HÎ˜ ãÖHˆ `«"∞Õ Ç¨ÏOã¨. =∞#‰õΩ L<åfl~Ú.
q„QÆÇÏ¨ `«`åfixfl „QÆÇÏ≤ OK«_O» Ö’ L^•Ç¨Ï~°}QÍ XHõ ã¨fi~°∂áêxfl Ñïje^•ÌO– LKåÛùfiã¨ xâßfiã¨Å<Õ ~Ô O_»∞ ~Ô Hõ¯Å`À =∞#Ö’
Jk ã¨~ã° fi¨ f ã¨fi~°∂ÑÖ (q„QÆÇÏ¨ O). `≥Åx¡ HÍO`«∞Å`À LO^• `«e.¡ ãÖK«iOKÕ „áê}â◊Hˆ Î â◊|OÌ QÍ (JHõ~∆ ,° ã¨fi~åÅ∞QÍ)
D `≥Å∞Ñ¨Ù^Œ#O ã¨fiK«Û`ù H« ,© ã¨Ê+¨`ì H« © ãÖHˆ `«O. <åÅ∞QÆ∞ KÕ`∞« Å∞ – #Å∞k‰õΩ¯ÖÏ =ºHõÎ=∞=Ù`«∞Ok. „áê}â◊HÎ̃ÃÑ· ãÖK«iOKÕ â◊|Ìâ◊HÎ̃
qãÎ̈iOz# â◊HHÎ̃ ˜ „Ñ¨fHõÅ∞. XHõ KÕu`À JHõ=∆ ∂Å ^•eÛ L#flk. q^•ºâ◊HÎ̃ ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ Hõ#∞Hõ – Ç¨ÏOã¨ "åÇ¨Ï#OÃÑ· ã¨~ã° fi¨ f
ã¨fi~°∂Ñ≤}˜ Hõ#∞Hõ [QÆ^ŒO| JHõ∆~° â◊H˜Î x~åfiÇ¨Ï‰õΩ~åeQÍ D JHõ∆=∂Å#∞ ãÖKå~°O.
446 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 447
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
WÖÏ =∞#O Ñïjeã¨∂Î "≥o`Õ – „Ñü ^Õ=`å ã¨fi~°∂ÑÖ "≥#∞Hõ qq^èŒ â◊HÎ̃ ãÖÉè"í åq∞ Ü«ÚQˆ Ü«ÚQˆ ...
`«`åfiÅ∞<åfl~Ú.
P ã¨fi~°∂áêxfl ^è•ºxOKÕ"åiH˜ P â◊HÎ̃ ãÖ„Hõq∞ã¨∞OÎ k. J^Õ Láêã¨# Ñ¶Ö¨ O.
q^Œº XHõ „Ñ¨"åÇ¨ÏO. 'ã¨~ã° fi¨ u— J<Õ =∂@‰õΩ '„Ñ¨"åÇ¨Ï~°∂Ñ≤}—˜ Jx J~°O÷ . 'J=`å~°O— J<Õ=∂@ KåÖÏ Ö’`≥#· k.
Ñ¨~O° Ñ¨~O° QÍ „Ñ¨"åÇ¨ÏOÖÏ „Ñ¨'ãïOK«_"» ∞Õ — q^Œº ã¨fiÉèÏ=O. JO^Œ∞Hˆ `«e¡ ¿Ñ~°∞ ÉèíQÆ=O`«∞x J=`å~åÅ∞ J#O`åÅ∞. ''xOy
ã¨~°ã¨fiu. Ö’x K«∞Hõ¯bfl, h\˜Ö’x aO^Œ∞=Ùbfl, <ÕÅÃÑ· ^è∂Œ o 'J=`å~°O—
`Õ@^Œ#O q^Œº‰õΩ LO_»=Åã≤# ÅHõ}∆ O. P `Õ@`«#"Õ∞ J=∞‡ `«#∂HÍOuÖ’x Hõ}ÏÅh ÖˇH¯˜ OK«=KÕÛ"≥∂QÍh ÉèQí =Æ O`«∞x J=`å~å J<Õ =∂@‰õΩ
^è=Œ o=∞. J=∞‡ ¿Ñ~°Ö¡ ’ 'âß~°^—Œ =∂@‰õΩ „Ñ¨^•è <å~°q÷ ∞k. Å#∞, =∞Ç≤Ï=∞Å#∞, QÆ∞}QÆ}ÏÅ#∞ `ÕeÛ K≥ÑÊ¨ ÖË=Ú—— 'ky~å=_»O— Jx
J*Ï˝#O ^Õxh `≥eÜ«∞hÜ«∞x pHõ\ .˜ *Ï˝#O q+¨Ü∞« Ñï*Ï˝<åxfl `Õ@Ñ¨~K° Õ Jx "ÕÔŒ , ÉèÏQÆ=`«O ¿Ñ~˘¯<åfl~Ú.
"≥Å∞QÆ∞. P "≥Å∞ˆQ 'ÉèÏ—~°f<å=∂~°O÷ . WÖÏ ã¨~ã° fi¨ u <å=∂Åhfl q^•ºâ◊‰Ωõ ÅÎ 'J=`å~°O— J<Õ =∂@‰õΩ 'ky~å=_»O— Jx ™ê=∂<åº~°÷O.
qâıëêÖË. ™ê=∂<åº~°÷O. XHõ L#fl`« ™ê÷#OÖ’ L#fl"å~°∞ XHõ L#fl`« ™ê÷#OÖ’
'D q^èOŒ QÍ<Õ Jxfl ^Õ=`å ~°∂áêÅ∞ Dâ◊fi~°∞x Ñ¨Å∞ â◊‰Ωõ ÅÎ „Ñ¨fHõÅ∞. =∞# HÀãÖ ky=zÛ #_çÑO≤ z =∞#efl L#fluH˜ L#fl"å~°∞ =∞# HÀãÖ
g\˜ Láêã¨# =∞#Ö’ PÜ«∂ â◊‰Ωõ ÅÎ #∞ *ÏQÆ$`«O KÕã∞¨ OÎ k. KÕ~Û° _»"∞Õ J=`å~°O. Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~°∞_»∞ <å=∞~°∂áêÖ’¡H˜ ky=zÛ #_çÑO≤ z
<å=∞~°∂áê~å^è#Œ Ö’x qt+ì̈`« Wk. X'ky—~å=_»"∞Õ J=`å~° `«`fi« O.
=∞#efl L#fluH˜
XHõ #k #∞Oz |Ü«∞Å∞^Õi# HÍÅfiÅ∞ ÑÖ@Å∞
ÑÖ_çOz, ^•Ç¨iÎ fiÛ P^Œ∞‰õΩ#fl@∞¡ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ KÕ~Û° _»"∞Õ J=`å~°O.
J=`å~åÅ<Õ HÍÅfiÅ ^•fi~å k=º`åfixfl =∞#‰õΩ Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞
JOk™êÎ_»∞.
ÉèíQÆ=„^ŒHõ∆} P J=`å~° HÍÖÏxH˜ =∂„`«"Õ∞
<å=∞~°∂áêÖ’¡H˜
X'ky—~å=_»"Õ∞
Ñïq∞`«O HÍ^Œ∞. P J=`å~° QÍ^äeŒ fl J^èºŒ Ü«∞#O
KÕã≤ =ºH˜ÎQÆ`«OQÍ `«=∞Ö’x J^èŒ~°‡ „Ñ¨=$`«∞Îefl J=`å~° `«`fi« O.
#tOÑ¨*ãË ∞¨ H˘x, ^è~Œ ‡° „Ñ¨=$`«∞eÎ fl =$kúÑ~¨ K° ∞« H˘<ÕÖÏ
=∂#= rq`åÅ#∞ =∞ÅK«_"» ∞Õ J=`å~° „Ñ¨Ü∂≥
[#O.
Ñï„`å}ÏÜ«∞ ™ê^è∂Œ <åO
q<åâßÜ«∞ K« ^Œ∞+¨¯ $`åOI
448 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 449
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
^è~Œ ‡° ãÖ™ê÷Ñ<¨ å~å÷Ü∞«
ãÖÉè"í åq∞ Ü«ÚQˆ Ü«ÚQˆ II...
[QÆÔŒ | Hõ\ÏH∆ÍÅ Hõeq∞
Jx w`«Ö’ NHõ$+¨µ_‚ ∞» ÃãÅqzÛ# J=`å~° =∞~°‡O. WHõ¯_» 'Ü«ÚQˆ Ü«ÚQˆ —
J#fl =∂@‰õΩ 'XH˘¯Hõ¯ Ü«ÚQÆOÖ’— J<Õ J~å÷<flÕ HÍHõ, '=∂\˜ =∂\˜H—˜ J<Õ qâ◊fi~°K«#‰õΩ =¸ÅO 'DHõ∆}â◊H˜Î— Jx =∞# `«# K«∂Ñ¨ÙÅ`À<Õ
ÉèÏ"åxfl ‰õÄ_® „QÆÇÏ≤ OK«=K«∞Û. =∞#O Ç¨Ï$^ŒÜ∞« OÖ’ ™êfiq∞x `«ÅK«∞‰õΩO>Ë "≥k· Hõ âß„™êÎÅ =K«#O. (ã¨SHõ`∆ « |Ç¨ï™êºO „Ñ¨*Ï qâßfixfl ãÖ~°HO∆˜ z
KåÅ∞, PÜ«∞# =∞#Ö’ J=`«iOz#>Ë.¡ Jk =∂\˜ =∂\˜H© [~°QÍe. ÜÕ∞Ü«∞ – Jx "≥k· Hõ "åHõºO) áÈ+≤OKÕ [QÆ<å‡`«#∞
'~å=∞Hõ$ëê‚k J=`å~åÅ∞ =∞#ÖÏˆQ Éè∂í q∞g∞^Œ K«iOz#q Hõ^•!— Jx Ñ¨~°=∂`«‡ Hõà◊√§ `≥~°z D [QÆu x~å‡}Ïxfl
'g∞<åH˜∆— J<åfl~°∞.
H˘O^Œ~O° @∞O\Ï~°∞. Jk ãïHÍ^Œ∞. H˘@∞ì‰Ωõ áÈÜÕ∞"åix, =ÚxyáÈÜÕ∞"åix ™êyOKå_»∞. JO`«~°∞‡Y Ü≥∂QÆx„^Œ JO>Ë Hõà◊√¡
HÍáê_»\ÏxH˜ X_»∞#¤ L#fl QÆ[ D`«QÍ_»∞ #kÖ’H˜ kQÆ∞`å_»∞. Jk K«∂ã≤ – =¸ã¨∞HÀ=_»O. D ã≤÷uÖ’ [QÆ=∞O`å P Ñ¨~° D qâßÅ qâ◊fiOÖ’
H˘@∞ì‰Ωõ áÈÜÕ∞ "å~°O`å 'DÜ«∞# ‰õÄ_® =∞#ÖÏˆQ #kÖ’ kQÍ_»∞— J#∞HÀ=_»O „|Ç¨Ï‡Ö’ J}y LO@∞Ok. uiy "≥eH˜fÜ«∞_»"∞Õ „Ñü J}∞=Ù#∞
ZO`« Jq"ÕH"õ ∂≥ , ~å=∞Hõ$ëê‚^∞Œ Å#∞ =∞#`À áÈÅÛ_»=¸ JO`Õ. D`«QÍ_»∞ Hõ#∞Å∞ `≥~=° _»O. Wk |Ç≤Ï~°∞‡YO. (XHõÑi¨ [QÆ QÆ=∞xOKÕ `«e¡
=Ú#QÆ_∞» . =∞#bfl =Ú#QÆx=fi_»∞. J`«_Hç ˜ h\˜Ö’ kQÆ=Åã≤# J=ã¨~O° ÖË^∞Œ . =ÚÅ "≥ex_ç, XHõÑi¨ Ö’ÑëH˜ Q˘#∞K«∞ – Jx Hõ\ÏH∆ÍxH˜ J=kèÖ^Ë ∞Œ .
ky<å h\˜x ÖÁOQÆnã¨∞H˘x =∞#efl L^Œiú ™êÎ_∞» . =∞#efl ÉÏkèOKÕ h~°∞, J`« ÉèÏQÆ=`« =K«#O).
_çx ÉÏkèOK«^∞Œ . Hˆ =ÅO P Hõ#∞K«∂Ñ¨ÙÅ`À<Õ D [QÆ„^ŒK#« #∞ =ÚHÍ¯ÖÏÅx,
„Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’x =∂Ü«∞ Ñ¨~=° ∂`«‡#∞ JO@^Œ∞. =∂Ü«∞ KÕuÖ’ =∞#=Ú<åflO. H˘#™êyOz#k Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~° â◊H.Î̃ =ÚÖ’¡HÍÅh x`«ºO
PÜ«∞# KÕuÖ’ =∂Ü«∞ LOk. 'ãÖÉè"í å=∂º`«‡ =∂Ü«∞=∂— J#_»OÖ’ PO`«~º° =∞#O Hõà√◊ ¡ `≥~K° ∞« ‰õΩ#flÑ¨C_»∞ Ö∫H˜Hõ =º=Ç¨ gHÕ∆ KÕ J#O`« ^Œ~≈° #â◊HÎ̃
q∞k. ~åÅ#∞ ™êyOz, uiy x„^Œ`À (Hõ#∞=¸`«`À) HõÅ `«e¡ Hõ#∞Hõ P"≥∞
`«O„_ç Ñ≤Å"¡ åxH˜ #_»HÅõ `À "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\ì̃, #_»`Å« =~°‰Ωõ É’kèOz#>Ë¡ – q„â◊q∞™êÎO. J^Õq^èOŒ QÍ– [QÆu ã¨$+≤ì ã≤u÷ ÅÜ«∞Å
'qâßÖÏH˜—∆ . ã¨~fi° [#∞Å
[QÆuÖ’ HÔ =· ÖÏºxfl á⁄O^Õ *Ï˝# ^è~Œ å‡k =∂~åæÅ#∞ `å<Õ PK«iOz É’kèOK«_O» qHõã#¨ "Õ∞ Hõ#∞Å∞ `≥~K° ∞« ‰õΩ#fl@∞¡QÍ, uiy JO`«s¡
J=`å~åÖ’¡ HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k. `«áÈ=∂~åæxfl É’kèOz# #~°<å~åÜ«∞}Ï=`å~°O, <å=ã¨Ü ÷ ∞Õ Hõ#∞Å∞ =¸ã¨∞‰õΩ#fl@∞¡QÍ ãÖÉèÏqOKå~°∞ =∞<ÀHÍ=∞#efl Hõ~∞° }
`«`«fi *Ï˝<åxfl JOkOz# HõÑ≤ÖÏ=`å~°O, J=^èŒ∂`« ã≤÷ux `≥eÜ«∞|~°z# =∞Ç¨~°∞¬Å∞. xO_ç# K«∂Ñ¨ÙÅ`À<Õ
^Œ`åÎ„`ÕÜ∂« =`å~°O, L`«=Î ∞ =∂#"å^Œ~å≈Å#∞ Z~°∞HõÑ~¨ z° # N~å=∂=`å~°O, D K«∂Ñ¨ÙÅ â◊H<Î̃ Õ 'DHõ} ∆ â◊H—Î̃ JO\Ï~°∞. <≥~"° ~Õ̂ Û Ö’Hõ[#x
ã¨~åfiO`«~åºq∞`åfixfl „Ñ¨H\õ O˜ z# #$ã≤OÇ¨=`å~°O, ÑïÑ¨Ó~°‚ ÉèQí =Æ ^•ƒù"åxfl ã¨=∞~°∞÷_≥·# áêÅ‰õΩ_»∞ Hõ#∞Ãã·QÆÅ`À<Õ áêÅ# Hõ#∞Hõ 'HÍ=∂H˜—∆ .
=ºH©HÎ iõ Oz# NHõ$ëê‚=`å~°O... ™êyOz#@∞¡QÍ Ñ¨~=° ∂`«‡ K≥`· #« ºO `«# K«∂Ñ¨ÙÅ
Jhfl "Õ\ H˜ qõ „Ñ¨`ºÕ HõO. Jhfl =∞#‰õΩ Láê™êºÖË. `À<Õ qâßfixfl x~°fiÇ≤Ïã¨∞#Î flk. P Hõ\ÏHõ∆ ~°∂Ñ¨K`·≥ <« åº
JO^Œx"å_»∞ JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’H˜ ~å=_»"∞Õ J=`å~°O. xfl qâ◊fiáÈ+¨} KÕ¿ã =∂`«$~°∂ÑÖQÍ P~åkèOK«_O»
450 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 451
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
=∞# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O. JO^ŒiÃÑ<· å ã¨=∞OQÍ „Ñ¨ãi¨ ã¨∂,Î áÈ+≤ã∂¨ Î qâßfixˆH
''h Hõ\ÏHõ∆ gHõ∆}ÏÅ#∞ <åÃÑ· „Ñ¨ãïOÑ¨*ËÜ«Ú=∞——x J=∞‡"åix =∞#O „áê}â◊HxÎ̃ JOkã¨∞<Î åfl~°∞.
„áêi÷™êÎO. Hõ#∞Å∞ `≥~z° =¸ã¨∞HÀ=_»"∞Õ "åºHÀK« ãÖHÀKåÅ∞. qHõã#¨ O, „|Ç¨‡O_» [#x ã¨∂~°ºK«O„^•u‡Hõ â◊‰Ωõ eÎ fl `«#
=Ú‰õΩà◊O. D gHõ} ∆ â◊HQÎ̃ ÅÆ Ñ¨~=° ∂`«‡#∞, Láêã¨# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞OÖ’ 'g∞<åH˜,∆ <Õ„`åÅ #∞OKÕ x~°fiÇ≤Ïã¨∞#Î flk. JO>Ë =∞#O x`«ºO „|Ç¨‡O_»
qâßÖÏH˜,∆ HÍ=∂H˜—∆ J<Õ ¿Ñ~°`¡ À [QÆÔŒ ÉÏ ~°∂ÑÖQÍ P~åkèã∞¨ <Î åflO. P `«e¡ K«∂Ñ¨ÙÅ K«Å∞=`À<Õ |`«∞‰õΩÅ#∞ ™êyã¨∞<Î åfl [#x ã¨∂~°º
Hõ#∞flÅ∞ ÉèÏ"åÅ ™ê÷<åÅ∞. HÍOuˆH„∆ `åÅ∞. |Ç¨ïÉèÏ"åÅ [QÆuH˜ =¸Å =∞#fl=∂@. Wk `≥e¿ãÎ x`«ºO J=∞‡ ã¨xflkèÖ’<Õ K«O„^•u‡Hõ â◊‰õΩÎefl
â◊‰õΩÎeq. L<åfl=∞#fl P#O^•xfl ™⁄O`«O KÕã∞¨ H˘x – Ñ≤ÅÖ¡ Ï¡ `«# <Õ„`åÅ #∞OKÕ
`«# K«∂Ñ¨ÙÅ`À<Õ qâßfixfl ãÖ~°HO∆˜ z áÈ+≤OKÕ [QÆ<å‡`«#∞ 'g∞<åH˜—∆ J<åfl~°∞. xtÛO`«QÍ, x~°‡ÅOQÍ, x|ƒ~°OQÍ, Ç¨~ÚQÍ XHõ
x~°fiÇ≤Ïã¨∞#Î flk. JO>Ë
D qâßÅ qâ◊fiOÖ’ „Ñü J}∞=Ù#∞ QÆ=∞xOKÕ `«e¡ Hõ\ÏH∆ÍxH˜ J=kèÖ^Ë ∞Œ . P@ÖÏ rq`åxfl QÆ_Ñ» Q¨ ÅÆ O. D „QÆÇÏ≤ OÑ¨Ù<Õ *Ï˝#O
=ÚHÍ¯ÖÏÅx, =ÚÖ’¡HÍÅh x`«ºO gHÕ∆ KÕ J#O`« ^Œ~≈° #â◊HÎ̃ HõÅ `«e¡ Hõ#∞Hõ JO\Ï~°∞.
=∞#O x`«ºO P `«e¡
P"≥∞ 'qâßÖÏH˜∆—. ã¨~°fi[#∞Å =∞<ÀHÍ=∞#efl Hõ~°∞} xO_ç# K«∂Ñ¨ÙÅ`À<Õ J=∞‡"åiH˜ 'â◊`åH˜—∆ (J#O`« ^Œ~≈° # â◊HÎ˜ QÆÅk), K«∂Ñ¨ÙÅ K«Å∞=`À<Õ
<≥~"° ~Õ̂ Û Ö’Hõ[#x Hõ#∞Hõ 'HÍ=∂H˜—∆ . 'P=∂flÜ«∂H˜—∆ (Z_»`Q≥ xÆ K«∂Ñ¨ÙÅ∞ QÆÅk, "Õ^qŒ *Ï˝ |`«∞‰õΩÅ#∞ ™êyã¨∞Î<åfl
'L<Õ‡+¨ xq∞ëÈ`«Ê#fl qÑ¨#fl Éè∂í =<å=oó—. <åxfl „Ñ¨ãi¨ OKÕ â◊H)Î˜ –=O\˜ <Õ„`« ãÖ|O^èŒ <å=∂ =∞#fl=∂@. Wk `≥e¿ãÎ
'Ô~Ñ¨ÊÅ∞ =¸Ü«∞_»O`À qÅÜ«∂hfl, `≥~=° _»O`À ã¨$+≤hì , K«∂Ñ¨ÙÅ „Ñ¨ã~¨ } ° `À Å∞<åfl~Ú. x`«ºO J=∞‡ ã¨xflkèÖ’<Õ
ã≤u÷ h H˘#™êyOKÕ K≥`· #« ºâ◊HÎ̃ Åe`åOaHõ— Jx N Åe`å ã¨ÇÏ¨ „ã¨<å=∂ÅÖ’ D â◊~°#fl=~å„`À`«û"åÅ "Õà◊ P N=∂`«#∞ L<åfl=∞#fl P#O^•xfl
?
XHõ <å=∞O. ã¨‡iOz JO[eOK«∞‰õΩO^•O. ™⁄O`«O KÕã∞¨ H˘x –
Hõ + J + =∞ = HÍ=∞. Ñ≤Å¡ÖÏ¡ xtÛO`«QÍ,
D <å=∞O Ñ¨~„° |Ç¨Ï‡ "åK«HOõ . ã¨$+≤ãì u÷≤ ÅÜ«∞Å‰õΩ ¿ÇÏ`«∞Éè∂í `«"∞≥ #ÿ Dâ◊fi~°
x~°‡ÅOQÍ, x|ƒ~°OQÍ,
â◊HÎ̃ Wk. 'Hõ— J<Õ JHõ~∆ O° =∞O„`« (â◊|)Ì âß„ãÎ̈ s`åº „|Ç¨Ï‡"åK«HOõ . 'J— q+¨µ‚
"åK«HõO, '=∞— ~°∞„^Œ"åK«HõO. D =¸_»∞ ã¨$+≤ì ã≤÷u ÅÜ«∞Å‰õΩ ¿ÇÏ`«∞"≥·#
Ç¨~ÚQÍ XHõ P@ÖÏ
ã¨`Î« fi~°[ã¨"Î ∂≥ QÆ∞}ÏÅ‰õΩ, „uHÍÖÏÅ‰õΩ, „uÖ’HÍÅ‰õΩ, FOHÍ~°OÖ’x JHõ~∆ „° `«Ü∂« rq`åxfl QÆ_Ñ» Q¨ ÅÆ O.
xH˜ ãÖHˆ `åÅ∞. =ÚQÆ∞~°=∞‡Å ãÖHˆ `«O ‰õÄ_® W^Õ. D „QÆÇ≤ÏOÑ¨Ù<Õ
D =¸_çO\˜h x~°fiÇ≤ÏOKÕ =¸ÅÑ¨Ù@=∞‡ Hõ#∞Hõ 'HÍ=∂H˜—∆ (Hõ#∞K«∂Ñ¨ÙÅ`À<Õ *Ï˝#O JO\Ï~°∞.
ã¨$+≤ì ã≤÷uÅÜ«∞Å#∞ ™êyOKÕ `«e¡). '„uÑ¨Ù~°ã¨∞O^Œi `«`«fiO— D ¿Ñ~°∞Ö’<Õ
LOk.
ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å∞ ‰õÄ_® J=∞‡ <Õ„`åÅ â◊‰õΩÎÖËHõ^•! JO^Œ∞ˆH J=∞‡=Öˇ
452 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 453
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ã¨~ã° fi¨ f #=∞ã¨∞ÉÎ ºíè O! ã¨fi~°∂áêÅ∞.

"åb‡H˜ ã¨~ã° fi¨ f Láêã¨# =Å# =∞Ç¨HÍ=º~°K#«
KÕã#≤ @∞¡QÍ Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
ã¨~fi° â◊H=Î̃ ∞~Ú J~Ú# [QÆÔŒ |#∞ '"åQÆ∞ƒkú*Ï˝#— ã¨fi~°∂Ñ≤}Q˜ Í ÉèÏq¿ãÎ P P "åb‡H˜ #∞Oz âß~°^•nHõ∆#∞ ã‘fiHõiOz#
k"åºHõ$u ã¨~ã° fi¨ f^Õq. "åºã¨^=Õ Ù_»∞ "Õ^qŒ Éè[í # KÕã,≤ Ñ¨Ù~å} q^Œº#∞ Pq
P `«ex¡ P~åkèOKÕ Q˘Ñ¨Ê Ñ¨~fi° O– =∂Ñ¶∞¨ â◊√^Œú ÑÖK«q∞. +¨¯iOz, =∞Ç¨ÉèÏ~°`«, ÉèÏQÆ=`«, „|Ç¨Ï‡ã¨∂„`åk Ö∫H˜Hõ"≥∞ÿ#
nx<Õ 'N ÑÖK«q∞— JO\Ï~°∞. ~°K#« Å#∞ QÍqOz ÉèÏ~°fÜ«∞ ãÖã¨¯ $uH©, ã¨<å`«# JÑ¨~° q^ŒºÅ‰õΩ,
D ~ÀA# ÉÏã¨~° ("åã¨~)° Hˆ „∆ `«OÖ’ J=∞‡"åi Pq~åƒù"åxfl =∞Ç¨ÏŸ`«û=O`À ^è~Œ å‡xH© PKå~°∞º_»Ü∂« º_»∞. áê~°=∂i÷Hõ"≥∞ÿ#
[~°∞Ñ¨Ù`å~°∞. '^Õg ÉèÏQÆ=`«O— =O\˜ â◊HÎ̃ „QÆO^ä•Å∞ D k<åxfl ã¨~ã° fi¨ fÑ¨Ó[‰õΩ âß~°^•O|#∞ ™êH∆Í`«¯iOK«∞‰õΩ#fl "åºã¨ ÉèQí "Æ å „|Ç¨Ï‡q^Œº‰õΩ
„Ñ¨âã◊ OÎ̈ QÍ Kå\˜K|≥ ∞`«∞<åfl~Ú. #∞_»∞ áê=# QÀ^•=s f~°OÖ’, ^ÕgÜ«∂[˝ÃÑ· ÃãH· `õ «
=∂Ñ¶∞¨ â◊√Hõ¡ ÑÖK«=∂ºO q^•º~°OÉèí k<ÕÑ≤ K«,
Jkèëêª„u ã¨~°ã¨fiu.
=¸iÎQÍ âß~°^• q„QÆÇ¨ xfl =∞ÅK«QÍ, P =∞Ç¨â◊HÎ̃
Ñ¨Ó~ˆ fiÇ≤Ïfl ã¨=∞Ü«∞O Hõ$`åº `«„`åÇ¨Ïfl ãÖÜ«∞`«óâ◊√zóII JO^Œ∞Ö’ „Ñ¨"tÕ Oz, ã¨∞„Ñü+≤`ª ∞« ~åÖˇ· Éè‰í Ωõ ÅÎ #∞ J#∞ „Éè=í ∞, =∂O^ŒºO,
=∂Ñ¶∞¨ â◊√Hõ¡ ÑÖK«q∞<å_»∞, q^•º~°OÉèOí <å_»∞ „áê`«óHÍÖÏ# ã¨~ã° fi¨ ux JiÛO „QÆÇÏ≤ ™ÈÎO^Œx K≥|∞`å~°∞. P Hˆ „∆ `«"∞Õ "åºã¨ÑÙ¨ iÜ≥∞ÿ # =∞u=∞~°Ñ¨Ù,
Kåe. `˘Å∞`« QÆ}Ñüx Ñ¨ÓlOz, J@∞ÃÑ· âß~°^•O| „Ñü=∞#∞, Ñ¨Ùã¨HÎ ÍÅ#∞, "åã¨~H°̂ „∆ `«O (ÉÏã¨~)° QÍ „Ñ¨ãk≤ ú K≥OkOk. "å‰õΩ¯Ö’áêÅ∞....
ÖËdxx P~åkèOKåe. Ö∫H˜Hõ"≥∞ÿ# JÑ¨~° q^ŒºÅ‰õΩ, áê~°=∂i÷Hõ"≥∞ÿ# "≥Ú^ŒÖ#·ˇ *Ï_®ºÅ#∞
ëÈ_»â’Ñ¨Kå~åÅ`À ã¨~ã° fi¨ ux Ñ¨ÓlOKåe. „|Ç¨Ï‡q^Œº‰õΩ Jkèëêª„u ã¨~ã° fi¨ u. „Éè=í ∞, =∂O^ŒºO,
`«eH¡ ˜ `≥Åx¡ ‰õΩã¨∞=∂Å`À, ã¨∞QÆO^èŒ „^Œ"åºÅ#∞ ~°OQÆiOz# K«O^Œ#O`À, =∞u=∞~°ÑÙ¨ , "å‰õΩ¯Ö’áêÅ∞.... "≥Ú^ŒÖ#·ˇ *Ï_®ºÅ#∞ ã¨=¸ÅOQÍ
â◊√Hõ=¡ „™êÎÅ`À JiÛOKåe. ã¨=¸ÅOQÍ #tOÑ¨*ãË ∞¨ OÎ k Hõ#∞Hõ 'xâı≈+¨ *Ï_®º #tOÑ¨*ãË ∞¨ OÎ k Hõ#∞Hõ
„|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_»∞ Ñ¨~åâ◊HxÎ˜ âß~°^•~°∂ÑÖÖ’ ^Œi≈Oz, P~åkèOz, P"≥∞ ^ŒÜ∞« KÕ`« Ñ¨Ç¨ ....— Jx D q^•º^Õqx ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. 'xâı≈+¨ *Ï_®º Ñ¨Ç¨....—
ã¨$+≤xì ~°zOK«QeÆ Qˆ ã¨$[<å`«‡Hõ`#« ∞ á⁄O^•_»O\Ï~°∞. "Õ^•Ö’¡ ã¨~ã° fi¨ f ã¨∂HÍÎÅ∞<åfl~Ú. Jx D q^•º^Õqx
J@∞ÃÑ· ^Õ=`«ÅO^Œ~∂° D =∞Ç¨â◊HxÎ˜ P~åkèOKå~°∞. „áê}â◊HQÎ̃ Í, *Ï˝#â◊HQÎ̃ Í Láêã≤OKÕ ã¨~ã° fi¨ ux
Ü«∂[˝=Å∞¯ º_»∞ QÆ∞~°∞âßÑÖ =Å# q^ŒºÅ#∞ HÀÖ’Ê~Ú, ã¨∂~°∞ºx P~å
¿Ñ~˘¯<åfl~°∞.
JOa`«"∞Õ , #n`«"∞Õ , ^Õq`«"∞Õ ã¨~ã° fi¨ u Jx „â◊√u
kèOK«QÍ, P Pk`«º ÉèQí "Æ å#∞_»∞ ã¨~ã° fi¨ f Láêã¨##∞ LÑ¨^tÕ OKå_»∞. H©iÎOzOk.
JÑ¨C_»∞ Ü«∂[˝=Å∞¯ º_»∞ w~åfi}˜ Hõ$Ñ¨=Å# uiy ã¨‡ $u â◊HxÎ˜ ãÖáêkOK«∞ J=∞‡Ö’¡ „âı+µ¨ ~ª åÅ∞, #^Œ∞Ö’¡ Q˘Ñ¨Êk, ^Õ=`«Ö’¡
H˘x q^•fiOã¨∞_»Ü∂« º_»x Ñ¨Ù~å}O. L#fl`«∞~åÅ∞ ã¨~ã° fi¨ u.
„ÑüÉè,í "Õ∞^è,Œ „â◊^,úŒ ã¨∞Êù~}
° , ™êÇ≤Ï`«º ãÖw`åk HõàÏ <≥Ñ· Ù¨ }ºO.... âß~°^• Ü«∂„|Ç¨‡K«∞º`« â◊OHõ~°ó „Ñ¨Éèí$uaèó ^Õ"≥óã¨^•
454 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 455
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Ñ¨Ól`å Jx ã¨~fi° ^Õ=`åiÛ`«QÍ Ñ¨Å∞‰õΩÅ `«ex¡ „Ñ¨ã∞¨ uÎ ™êÎ~∞° . Ç¨Ïi "≥O@ ã≤i
Pkâ◊OHõ~∞° Å∞ Jáê~°"∞≥ #ÿ "åV‡Ü«∂xfl, `«`fi« q*Ï˝<åxfl D `«e¡ Hõ$Ñ¨K`Õ <« Õ
á⁄Ok#@∞¡ ¿Ñ~˘¯#_»"∞Õ HÍHõ, âß~°^•#∞„QÆÇÏ¨ O =Å#<Õ =∞# =∞O^Œ~O° ã¨=∞„QÆ
*Ï˝#O`À, ã¨^∞Œ ƒkú`À Z^ŒQQÆ ÅÆ =∞x Kå@∞`«∂ – áê=# â◊$OQÆyi (â◊$OˆQs) D qâ◊fiO Sâ◊fi~°º=∞Ü«∞O. ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å∞,
Hˆ „∆ `«OÖ’ âß~°^•=∂`«#∞ „Ñü+≤Oª Kå~°∞. =~°¬O, |∞∞`«∞=ÙÅ∞, Éè∂í q∞, ÑÖ@Å∞, #^Œ∞Å∞, Ñ¨~fi° =∞Ç¨ÅH˜∆ ‡
QÍÜ«∞„uQÍ, ™êq„uQÍ, Ñ¨~åâ◊HQÎ̃ Í „â◊√`«∞Å∞ ¿Ñ~˘¯#fl ã¨~fi° K≥`· #« º ~°∂Ñ≤}˜ `åÅ∞, Ñ¨Ù=ÙfiÅ∞, Ñ¶Ö¨ ÏÅ∞, =∞# WO„kÜ«∞ â◊‰Ωõ ÅÎ ∞, J#QÍ<Õ Hˆ =ÅO
âß~°^Œ. ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞, ‰õΩ@∞O|O... Jhfl =∞# rq`åxH˜
J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ Sâ◊fi~åºÅ∞. ^èŒ#~°∂Ñ≤}˜ÜÕ∞HÍ^Œ∞,
D Sâ◊fi~°ºâ◊H<Î̃ Õ '=∞Ç¨ÅH˜∆ ‡— Jx P~åkèOK«_O» â◊√^Œú ã¨`«fiã¨fi~°∂Ñ≤}˜,
=∞# ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O. â◊√ÉèíOHõ~°"≥∞ÿ#
ã≤i ãÖÑ¨^ÅŒ Ö’ L#fl k=º`åfixfl ÅH©∆ ‡ ^Õ=`å
Hõ$uQÍ ^Œi≈OKå~°∞ =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞. [QÆ`å¯~°}∞_≥·#
QÆ∞}ÏÅ‰õΩ ™êHÍ~°O.
™œ=∞ºO, HÍ~°∞}ºO,
Dâ◊fi~°∞x â◊Hˆ Î ÅH˜∆ ‡. P Dâ◊fi~°`fi« O qâ◊fi"åºÑ¨Hõ
"≥∞#ÿ k Hõ#∞Hõ 'q+¨µ=‚ Ù— Jx Ñ≤Å∞™êÎ~∞° . âßO`«O, L`åûÇ¨ÏO,
PÜ«∞# â◊HÎ̃ ÅH˜∆ ‡. Ü≥∂QÆ∞º_≥#· "å}˜fl q+¨µH‚ $õ Ñ¨ LÖÏ¡ãÖ, J#ã¨∂Ü«∞,
ÅH©∆ ‡^ÕqQÍ J#∞„QÆÇÏ≤ Oz ãÖÑ¨#∞fl}˜fl KÕã∞¨ OÎ k. =∞OQÆà◊O,
J`«_∞» P Ü≥∂QÆº`«#∞ =^Œ∞Å∞‰õΩO>Ë, P ãÖÑ¨^Œ ™êufiHõ`«.... "≥Ú^ŒÖˇ·#
„Hõ=∞OQÍ Ç¨ÏiOK«∞‰õΩáÈ`«∞Ok.
JO^Œ∞Hˆ ãÖÑ¨^Œ ÅaèOz#Ñ¨C_»∞ =∞iO`« J} HõÖÏº}QÆ∞}ÏÅ
‰õΩ=QÍ (JÇ¨ÏOHÍ~° ~°ÇÏ≤ `«OQÍ) ã¨„`«Ê=~°#Î `À, P ã¨=∂Ç¨~° ã¨fi~°∂Ñ¨"Õ∞
ãÖÑ¨^#Œ ∞ ÉèQí =Æ „`«Ê™ê^ŒOQÍ ÉèÏqOK«_O» L`«=Î ∞ NÅH˜∆ ‡.
ã¨fiÉèÏ=O.
=∞Ç¨ÅH˜∆ ‡ J#QÍ<Õ Hˆ =ÅO ^è#Œ ~°∂Ñ≤}Ü˜ ∞Õ HÍ^Œ∞,
â◊√^Œú ã¨`«fiã¨fi~°∂Ñ≤}˜, â◊√ÉèíOHõ~°"≥∞ÿ# QÆ∞}ÏÅ‰õΩ
™êHÍ~°O. ™œ=∞ºO, HÍ~°∞}ºO, âßO`«O, L`åûÇ¨ÏO,
LÖÏ¡ãÖ, J#ã¨∂Ü«∞, =∞OQÆà◊O, ™êufiHõ`«....
456 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 457
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
"≥Ú^ŒÖ#·ˇ HõÖÏº}QÆ∞}ÏÅ ã¨=∂Ç¨~° ã¨fi~°∂Ñ¨"∞Õ NÅH˜∆ ‡. =^Œe `å<˘Hõ¯_Õ HõkÖÏ_»∞.
D `«eH¡ ˜ 'Ñ¨^•‡— J<Õ ¿Ñ~°∞#flk. qHõãO≤ KÕ ÅHõ}∆ "Õ∞ Ñ¨^‡Œ O. Ñ¨^‡Œ O qHõãO≤ z# Ç¨Ïi Hõke# "≥O@<Õ Ç¨Ïi "≥O@ ã≤i |Ü«∞Å∞
*Ï˝<åxH©, Sâ◊fi~åºxH© zÇ¨ÏflO. ^ÕiOk. ã≤i "≥O@ Ç¨Ïi HÍ^Œ∞– Ç¨Ïi "≥O@ ã≤i. Ç¨Ïix
q+¨µx‚ Ç¨Ï$^ŒÜ∞« Ñ¨^‡Œ OÖ’ ÅH©∆ ‡^Õq LO^Œx =∞# âß„™êÎÅ∞ =zã¨∞<Î åfl~Ú. Ç¨Ïix =^ŒÅx Ñü„=`« ã≤i. H˘ez#"åix
nx J~°O÷ –N =∞Ç¨q+¨µ‚ ãÖHõÅÊâ◊Hˆ Î Ö’HÍ# Sâ◊fi~°ºOQÍ "åºÑ≤Oz#k Jx. Ç¨Ïix H˘ez#"åix ã≤i J#∞„QÆÇ≤Ïã¨∞ÎOk. ã≤i J#∞„QÆÇ≤Ïã¨∞ÎOk.
PÜ«∞# =∞#ã¨ûOHõÅÊO, =∞#ã¨∞Ö’x ^ŒÜ∞« Sâ◊fi~åºÅ `«eQ¡ Í J#∞„QÆÇÏ≤ Ç¨Ïix ÉèíH˜Î`À Hõke¿ãÎ KåÅ∞ – PÜ«∞# "≥O@
Ç¨Ïix ÉèíHÎ̃`À Hõke¿ãÎ
ã¨∞#Î flk. J~Ú`Õ D ÅH©∆ ‡^Õq Ç¨Ï$^ŒÜ∞« O =^Œ<Ì Õ HÍHõ, ™êfiq∞ K«~} ° ÏÅ K≥O`« |Å=¸, |ÅQÆ=¸ Hõke=zÛ =∞#Å#∞ P^Œ∞‰õΩO
\Ï~Ú. PÜ«∞##∞ =∞~°z ã≤i<Õ HÀi`Õ ÖÏÉèOí ÖË^∞Œ !
KåÅ∞ – PÜ«∞# "≥O@
H˘Å∞"≥· PÜ«∞# áê^•Å#∞ ¿ãqã¨∞#Î flk. ZO`« K«H¯õ x J^Œ∞ƒù`« ÉèÏ=# Wk!
Ç¨Ï$^ŒÜ∞« OÖ’ PkÅˆH∆ ‡, Ñ¨^•Å =^ŒÌ ¿ãqHõ. ™êfiq∞ N [#xH˜ WzÛ# ÅH©∆ ‡<å~åÜ«∞}∞Å J<Àº#º`« – „Ñ¨ÑO¨ K« <åÜ«∞ |Å=¸, |ÅQÆ=¸
KÀ@∞ Ç¨Ï$^ŒÜ∞« O. Jk PÜ«∞# J#∞~åQÆO. ÅHõ∆ ‡=∞‡‰õΩ W+ì̈"∞≥ #ÿ KÀ@∞ ™êfiq∞ ‰õΩxH© P `«eH¡ © L#fl JqÉèÏ*Ïºxfl `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ OÎ k. Hõke=zÛ =∞#Å#∞
Ñ¨^ÑŒ ^¨ ‡Œ O. Jk P"≥∞ JOH˜`« „Ñ¨}Ü«∞O, â◊√„â◊¥ëê Ñ¨~åÜ«∞}`«fiO. ^•OÑ¨`º« Ç¨Ïi U J=`å~°O ^•eÛ<å PÜ«∞# "≥O@ LO_Õ P^Œ∞‰õΩO\Ï~Ú. PÜ«∞##∞
^è~Œ å‡xH˜ WO`« K«H¯õ x L^•Ç¨Ï~°} WOÔHHõ¯_» HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k! 'J#áê~Úx— (g_»xk) J=∞‡. <å~åÜ«∞}∞_»∞ =∞~°z ã≤i<Õ HÀi`Õ
ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ `«# Ç¨Ï$^ŒÜ∞« OÖ’x ^ŒÜ∞« #∞ =∞#‰õΩ ãÖÑ¨^Œ ~°∂ÑÖQÍ J#∞ N~å=Ú_≥`· Õ ÅH˜∆ ‡ ã‘`=« ∞‡QÍ, PÜ«∞# NHõ$+¨µ_‚ `·≥ Õ ÖÏÉèíO ÖË^Œ∞!
„QÆÇÏ≤ ¿ã,Î ^•xx =∞#O ÉèQí =Æ O`«∞x K«~} ° ÏÅ‰õΩ HÔ O· Hõ~º° ~°∂ÑÖQÍ JiÊOKåÅ<Õ P"≥∞ ~°∞H˜∆ ‡}˜QÍ J=`«iOz J#∞ãïOz J=`å~° ÅH©∆ ‡<å~åÜ«∞}∞Å
ÉèÏ=# D ã¨fi~°∂ÑÖÖ’ ^Àº`«H=õ ∞=Ù`«∞Ok. x™êfi~°"÷ ∞≥ #ÿ ã¨fi^è~Œ ‡° x~°fiÇ¨Ï}#∞ „Ñ¨Ü∂≥ [#O <≥~"° ~ˆÕ ÖÏ KÕãO≤ k. J<Àº#º`« – „Ñ¨ÑO¨ K«
ÉèQí =Æ ^•~å^è#Œ QÍ ™êyOK«_"» ∞Õ HÔ O· Hõ~º° O. <åÜ«∞‰õΩxH© P `«e¡H©
=∞Ç¨ÅH˜∆ ‡ ™êfiÉèÏqHõOQÍ q+¨µx‚ Sâ◊fi~°ºâ◊H.Î˜ WO„^Œ∞_»∞ `«Ñâ¨ ≈◊ H˜`Î À P~åkèOz
L#fl JqÉèÏ*Ïºxfl
ÅH©∆ ‡<å~åÜ«∞}∞Å ^ŒÜ∞« `À =ÚÖ’¡HÍÅ Sâ◊fi~åºhfl ãÖáêkOKå_»∞. HÍh „Hõ=∞O
QÍ ãÖÑ¨^ÅŒ =Å¡ JÇ¨ÏO ÃÑiy, JO`å `«# „Ñ¨Ü∂≥ [Hõ`fi« =∞<Õ ÉèÏ=#`À Jq `≥eÜ«∞*Ëã¨∞ÎOk.
Ç¨Ïi U J=`å~°O
#Ü«∞O JÅ=_ç ÅH©∆ ‡Hõ\ÏH∆Íxfl HÀÖ’ÊÜ«∂_»∞.
uiy Ñ¨âßÛ`åÎÑO¨ `À áêÅHõ_e» x =∞käOK«QÍ J=∞‡"å~°∞ Pq~°ƒqù OKå~°∞. ^•eÛ<å PÜ«∞# "≥O@
HÍh P `«e¡ ^Õ=`å ã¨=¸Ç¨#flO`«\ h˜ HÍ^Œx, <å~åÜ«∞}∞<Õ =iOzOk. LO_Õ 'J#áê~Úx—
JO>Ë ãÖÑ¨^Œ ZÑ¨C_»∞ =zÛ<å, Jk Ö’ˆHâ◊fi~°∞x^Õ##fl Z~°∞Hõ#∞ =∞#‰õΩ (g_»xk) J=∞‡.
Hõeyã¨∞Î#flk.
=ÚO^Œ∞ ãÖÑ¨^ÃŒ Ñ· ^Œ$+≤ì HÍ‰õΩO_®, ãÖÑ¨^‰Œ Ωõ =¸ÅHÍ~°}∞_≥#· ÉèQí "Æ å#∞xÃÑ·
^Œ$+≤ì LO_®e. QÆ*OË „^Œ∞_»∞ NÇ¨Ïi HÀãÖ "≥Ú~°ÃÑ@ìQÍ, Ç¨Ïi Jxfl\˜h =∞~°z,
458 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 459
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ã¨~fi° =¸Åâ◊HÎ̃ â◊s~°"∞Õ #x LÑ¨x+¨`∞« ÅÎ =~°#‚ . ã¨`å¯~å‡K«~}° KÕ¿ã

â◊s~°=Ú#fl "å_»∞ ã¨∞~°^∞Œä _»∞. J`«_∞» `«# q^è∞Œ ºHõÎ
H∆Í„`« ^è~Œ ‡° x~°fiÇ¨Ï}Ï~°O÷ uiy ~å[Ü«∂º_»∞.
ã¨∞~°^∞Œä _»∞ J<Õ ~åA â◊„`«∞=ÙÅ KÕuÖ’ F_çáÈ~Ú, `«#"åi =OK«#=Å¡ '™ê=i‚— J<Õ =∞#∞=ÙQÍ âßâ◊fi`«∞_»Ü∂« º_»∞. ã¨=∂
Ñ¨~ål`«∞_≥· „áê}~°Hõ∆} HÀãÖ ~å*Ïºxfl q_çz J_»=ÙÅ‰õΩ áêiáÈÜ«∂_»∞. kè "≥∂Ç¨xfl [~ÚOz "≥∂H∆Íxfl á⁄O^•_»∞. D
JHõ¯_» J`«_Hç ˜ 'ã¨=∂kè— J<Õ "åºáêi `å~°ãÑ¨ _¨ ®¤_∞» . ^è<Œ åâßÑ¨~∞° Öˇ#· Ñ¨Ù„`«∞Å∞, 'ã¨=∂kè— J<Õ ¿Ñ~°∞ HõÖ’¡ÖÏÅ∞ LÑ¨âq◊ ∞Oz# x~°‡Å ã¨$+≤ìÖ’
ÉèÏ~°º Hõeã≤ WO\˜ #∞Oz "≥_Å» Q˘@ìQÍ „áê}~°H}∆õ Ï~°O÷ J_»qH˜ KÕ~∞° ‰õΩ<åfl_»`#« ∞. ^è•º#ã≤u÷ H˜ ãÖHˆ `«O. D J#O`« „Ñ¨H$õ uQÍ
ã¨∞~°^,Œä ã¨=∂^è∞Œ e^Œ~Ì ∂° XHõi =$`åÎO`åxfl XHõ~∞° `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. ''~åA<≥#· ã¨`¯« ~°‡‰õΩ 'ã¨∞~°^∞Œä _»∞—,(^è•º#) Ü≥∂QÍxH˜ 'ã¨=∂kè— =ºHõ"Î ∞≥ #ÿ P =∂`«
<Õ#∞ ~å*Ïºxfl HÀÖ’Ê~Ú J_»=ÙÅáêÖˇ· ^Œ∞ódã¨∞<Î åfl#∞.h Ñ¨Ù„`«∞Å∞ x#∞fl `«iq∞ „Ñ¨fHõÅ∞. *Ï˝#=∞Ü«∞"≥∞#ÿ |∞kúx (ã¨∞"Õ∞^è#Œ ∞) P„â◊
„Ñ¨ÑÖKåxfl
H˘\ì̃<å, #∞qfiOHÍ "åiÃÑ· =∞=∞HÍ~°O`À, "≥∂Ç¨ÏO`À ÉÏ^èÑŒ _¨ @ » O J#∞z`«O—— ~ÚOz "å~°∞ [QÆ<å‡`« Hõ$Ñ¨‰Ωõ áê„`«∞ÅÜ«∂º~°∞.
J<åfl_»∞ ã¨∞~°^∞Œä _»∞. P ã¨∞~°^äŒ ã¨=∂^èŒ∞Å∞ Ñ¨ÓlOz# ^Œ∞~åæO|<Õ #_»Ñ¨_®xH˜
''<å ÉÏ^èŒ h‰õΩ J<Òz`«ºO. h ÉÏ^èŒ <å‰õΩ =º~°O÷ . #∞=Ùfi K≥ÑÊ≤ #@∞¡– ##∞fl #=~å„`«∞Ö’¡ ZO^Œ~À P~åkè™êÎ~∞° . "≥∂Ç¨^Œ∞Å =∂Ü«∞QÍ
`«iq∞H˘\ì̃# Ñ¨Ù„`«∞ÅÃÑ· =∞=∞HÍ~°O, "≥∂Ç¨ÏO `«QxÆ Ñ¨<#Õ x <å‰õÄ `≥Å∞ã¨∞. q+¨µâ‚ H◊ Î˜ "≥+· q‚¨ , Dâ◊fi~°∞x â◊HÎ˜ =∞¿ÇÏâ◊fii, „|Ç¨Ï‡ r=ÙÅ#∞
`≥eã≤ ‰õÄ_® "≥∂Ç¨xfl =^Œ∞Å∞HÀÖËHáõ È`«∞<åfl#∞. HÍ~°}"Õ∞q∞\’ `≥eÜ«∞_»O â◊HÎ̃ „ÉÏÇ‘Ï‡, WO„^Œ∞x â◊HÎ̃ 'SO„n—- WÖÏ ã¨~fi° ^Õ= „Éèíq∞OÑ¨*Ëã¨∞Î#flk.
ÖË^∞Œ —— Jx ã¨=∂kè `«# "Õ^#Œ "≥à§◊ É’ã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. `«ÅH© â◊HQÎ˜ Í, ã¨=∞~°`÷ Q« Í J#∞„QÆÇÏ≤ Oz, "å\˜ ^•fi~å
"åi~°∞=Ù~°∂ J^Õ J~°}ºOÖ’ `«Ñã¨ ∞¨ û <åK«iOK«∞‰õΩO@∞#fl 'ã¨∞"Õ∞^è—Œ J<Õ "åiH˜ LxH˜h, qâ◊fi„H˜Ü∂« <≥Ñ· Ù¨ }Ïºxfl JOkOz#
q"ÕHOõ `À â◊~} ° ∞"Õ_#ç
=∞Ç¨Ïi¬x ^Œi≈OK«∞‰õΩx, `«=∞ PiÎx `˘ÅyOK«=∞x "Õ_∞» ‰õΩ<åfl~°∞. [QÆ#∂‡Å Ñ¨~"° ∞Õ â◊fi~° K≥`· #« º"Õ∞ [QÆÔŒ aHõ. "åiH˜
JHõ¯_çH˜ ã¨g∞ÑÖÖ’ `«# Ñ≤ÅÅ¡ ‰õΩ PÇ¨~°q∞ã¨∞#Î fl XHõ Ñ¨Hx∆˜ K«∂Ñ≤Oz – ã¨$+≤Öì ’ D J#O`« „Ñ¨H$õ uQÍ =ºHõ"Î ∞≥ #ÿ P =∂`« q^•º„Ñ¨^•~ÚxQÍ
''"≥∂Ç¨ÏO, ã¨∞YÖÏÅã¨ ã¨$+≤Öì ’ ã¨~fi° r=ÙÅ‰õΩ ã¨ÇÏ¨ ["Õ∞. WO„kÜ«∞*Ï˝#O, „Ñ¨ÑO¨ Kåxfl #_»Ñ_¨ ®xH˜ "≥∂Ç¨^Œ∞Å =∂Ü«∞QÍ r=Ù `«`«fi*Ï˝<åhfl,
^•x`À U~°Ê_Õ ~åQÆ^fiÕ ëêÅ∞ ã¨~fi° ™ê=∂<åºÅ∞. „Ñ¨H$õ u â◊HÎ̃ Ñ¨~z° # D "≥∂Ç¨Ï Å#∞ „Éèíq∞OÑ¨*Ëã¨∞Î#flk. q"ÕHõO`À â◊~°}∞"Õ_ç#
"≥∂H∆Íhfl
~°∂Ñ¨ áêâ◊OKÕ`<« Õ qâ◊fiO #_»∞™ÈÎOk. nxx ã¨„Hõ=∞OQÍ, Ñïkè<i≥ y qxÜ≥∂ "åiH˜ q^•º„Ñ¨^•~ÚxQÍ `«`fi« *Ï˝<åhfl, "≥∂H∆Íhfl
yOK«∞HÀ"åÅ<åfl ÖË^• – "≥∂Ç¨xfl [~ÚOz HÔ =· ÖÏºxfl á⁄O^•Å<åfl „Ñ¨H$õ ux „Ñ¨™êkã¨∞Î#flk. „Ñ¨™êkã¨∞Î#flk.
x~°fiÇ≤ÏOKÕ P =∞Ç¨=∂Ü«∞#∞, [QÆ<å‡`«#∞ „áêi÷OKåe. Hõ~‡° |O^è<Œ åÅ‰õΩ, „Ñ¨H$õ uH˜ HÍ=Åã≤# „Ñ¨`åáêhfl, q[Ü«∂hfl ãÖÑ¨
"≥∂H∆ÍxH˜ ‰õÄ_® P â◊Hˆ Î HÍ~°}O—— Jx „Hõ=∞OQÍ J=∞‡"åi K«i„`«Å#∞ É’kèO ^ŒÅ#∞ JOkOz – x=$uÎ ~°∂Ñ¨ *Ï˝<åhfl, r=Ùx
Kå_»∞ =∞Ç¨Ïi¬. JOu=∞ ÅHõ∆ º"≥∞#ÿ ã¨zÛ^•#O^Œ ã≤u÷ h WKÕÛ UÔHH· õ
D Hõ^Œä =∂~°¯O_ÕÜ∞« Ñ¨Ù~å}OÖ’x '^Õg =∞Ç¨`«‡ºO—Ö’xk. '~°ÔŒä — JO>Ë K≥`· #« ºO ^Õ=^Õq qâ◊fi=∂`«.
460 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 461
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
JÑ¨~ål`« â◊g∞ Jyfl=∞Ü«∞ =$HõO∆ . `Õ[ãÎ̈`fi« O ^•y L#fl

HÍ~°}OQÍ Wk Ü«∞[˝=$Hõ∆OQÍ P~å^èŒ#ÖO^Œ∞
‰õΩO\’Ok.
â◊~`° å¯ÅO `Õ@^Œ<åxH˜ ãÖHˆ `«O. â◊~K° Û« Où „^Œ∞_»∞, â◊~`° ∂« Êi‚=∞.... =O\˜ áêO_»=ÙÅ∞ D q[Ü«∞„Ñ¨^Œ =$Hõ∆OÃÑ· `«=∞
=∂@Å∞ „áêp# âß„™êÎÖ’¡, =∞O„`« q*Ï˝#OÖ’, HÍ"åºÖ’¡ ‰õÄ_® qxÑ≤™êÎ~Ú. PÜ«Ú^è•Å#∞ LOz# "≥#· O ‰õÄ_® Ü«∞[˝ ãÖHˆ
x~°‡ÅQÆQ#Æ O, xO_»∞K«O„^Œ∞_»∞ â◊~`° ∞« ÖÎ ’ JO^ŒiH© QÀK«iOKÕ J^Œ∞ƒù`åÅ∞. `åxfl `≥eÜ«∞*Ëã∞¨ OÎ k.
`Õ@^Œ#Ñ¨Ù ã¨fiK«Û"ù ∞≥ #ÿ =∞#¿ãû [QÆÔŒ |‰õΩ „Ñ‘uHõeyOKÕ â◊~`° ∞« .Î N~å=Ú_»∞ â◊~#° fl=~å„`«∞Ö’¡ J=∞‡"åix P~å [Ü«∞O...
qâßfiO`«~åàÏÅ #∞Oz „Ñ¨ã#¨ fl ™œ=∞º^≥g· HÍ~°∞}º`«~O° QÍÅ∞ „Ñ¨ãi¨ ÖË¡ `«~∞° } kèOz ~å=}∞x [~ÚOKå_»x Ñ¨Ù~å}=K«#O. q[Ü«∞O....
q∞k Jx ã¨∂Hõ∆ ‡^Œ~≈° # â◊HQÎ̃ ÅÆ |∞∞+¨µÅ∞ `≥Å∞ã¨∞H˘x, ^•xfl „QÆÇÏ≤ OKÕ P~å^è#Œ JO^Œ∞Hˆ ~å=∞bÖÏ L`«û"åÅ#∞ ‰õÄ_® [~°∞Ñ¨Ù`å~°∞. JO`«~O° QÆ, |Ç≤Ï~°OQÍÅ
„Ñ¨„H˜Ü«∞Å#∞ =∞#‰õΩ JO^Œ*Ëâß~°∞. ^Õâ◊=∞O`«\Ï D Ñ¨q„`« HÍÖÏxfl ^Õg ™œ=∂ºx Ü«∂x ~°∂áê}˜ „`≥Ö· ’ˆHº qK«~O° u „Ñü‰õÄÅ ÉèÏ"åÅÃÑ·
P~å ^è#Œ Å`À, L`«û"åÅÖ’, q[Ü«∞¿ÇÏÅÅ`À ãÖ|~åÅ#∞ [~°∞Ñ¨ÙH˘O\Ï~°∞. `Õ,
D q[Ü«∞Ñ¨~åfiÅ #=~å„`À`«û"åÖ’¡ „Ñ¨^•è #OQÍ [QÆÔŒ | q[Ü«∞QÍ^äÅŒ ∞
ÔQÅ∞Ñ¨Ù#‰õΩ ãÖˆH`åÅ∞.
Ü«∂x Kå`«ºO`« Ñ¶∞¨ ’~å}˜ `≥~· H° Í∆ ™ê‡OãÎ̈ ^ä•
=∞##O KÕã∞¨ ‰õΩO\Ï~°∞. Éèí∞="£∞ D ~Ô O_»∂
D HÍÖÏxH˜ q[Ü«∞â◊HxÎ˜ „Ñ¨™êkOKÕ ÅHõ} ∆ =ÚOk. Jk ‰õÄ_® Ö’HÍÅ#∞ =ÚÖ’¡HÍÖ’¡#∂ â◊HÎ˜ ã¨fi~°∂áêÅ∞ ™œ=∞ºOQÍ#∂, ™êkèOz#Ñ¨C_Õ
ÉÏkèOKÕ Pã¨∞s â◊‰Ωõ ÅÎ #∞ [~ÚOK«_"» ∞Õ Ñ¨~=° ∂~°O÷ . r=Ü«∂„`«Ö’, P^è•ºu‡Hõ cèH~õ O° QÍ#∂ LO\Ï~Ú. „Ñ¨H$õ u xO_® P qâ◊fiâ◊HÎ˜ Ñ¨Ó~°‚"≥∞ÿ#
™ê^è#Œ Ñ¨ÔŒä Ö’ Z^Œ∞~°Ü∞Õ º J=~À^è•ÅÃÑ· q[Ü«∞O ™êkèOKåÅ<Õ „áê~°#÷ `À ™œ=∞º Ñ¶∞¨ ’~°~∂° áêÅ`À "åºÑ≤Oz LOk. P LÉèÜ í ∞« u~°∞QÆ∞ÖËx
qâ◊fiâ◊HxÎ̃ Láêã≤OKÕ ÑÖ_»∞QÆeq. ~°∂áêÅ∞ =∞#Å#∞, Éè∞í =<åÅ#∞ ~°HO∆˜ Kåe.... Jx
W`«O÷ Ü«∞^• Ü«∞^• ÉÏ^è• ^•#"À`å÷Éqíè +¨ºuI |∞∞+¨µÅ∞ [QÆÔŒ |#∞ „áêi÷OKå~°∞. P#O^ŒâH◊ Î̃ Åaèã∞¨ OÎ k.
`«^• `«^•= f~åºHõO Hõiëêº=∞ºiãÖHõÜ ∆ ∞« "£∞II JYO_» qâ◊fiâ◊HxÎ˜ P„â◊~ÚOz =∞#Ö’x K≥`· <« åº J^Õ JÑ¨~ål`«
''ZÑ¨C_≥ÑC¨ _»∞ ^•#=ÙÅ =Å# Ö’HÍÅ‰õΩ ÉÏ^èŒ HõÅ∞QÆ∞`«∞O^À JÑ¨C_»ÑC¨ _»∞ xfl â◊√kú Ñ¨~K° ∞« HÀ=_»O, =∞iO`« â◊H=Î̃ ∞O`«O KÕã∞¨ (F@q∞<≥~∞° QÆx â◊H)Î̃ .
P PiÎx Ç¨ÏiOz, iÑ¨ÙÅ#∞ #tOÑ¨*Ë¿ãO^Œ∞‰õΩ <Õ#∞ J=`«i™êÎ#∞—— Jx H˘#_»O.... â◊HÑÎ̃ Ó¨ [Ö’¡ Ñ¨~=° ∞ „Ñ¨Ü∂≥ [<åÅ∞.
J=∞‡"åi Ñ¨Å∞‰õΩ (^Õg =∞Ç¨`«‡ºO – =∂~°¯O_ÕÜ∞« Ñ¨Ù~å}O). q^Œº#∞ WKÕÛ ã¨~ã° fi¨ uQÍ, ãÖÑ¨^xŒ KÕÛ =∞Ç¨
ãÖ^è•º ã¨=∞Ü«∞OÖ’ '^Œâq◊ ∞— L#fl =ÚÇ¨˙~åÎxfl 'q[Ü«∂— J<Õ ¿Ñ~°∞`À ÅH˜∆ ‡QÍ, q[Ü«∂Å#OkOKÕ ^Œ∞~°Qæ Í, áÈ+≤OKÕ J#fl
=º=Ç¨Ïiã¨∞OÎ k âß„ãÖÎ . P HÍ~°}OKÕ`<« Õ 'q[Ü«∞^Œâq◊ ∞— Jx <å=∞O =zÛOk. Ñ¨Ó~°Q‚ Í, HÍÅ~°∂ÑÖQÍ J#∞„QÆÇÏ≤ OKÕ HÍoQÍ, =Ú[˚
'â◊g∞— =$Hõ∆ Ñ¨Ó[ ‰õÄ_® D ã¨=∞Ü«∞OÖ’ =ÚYºO. q[Ü«∞^Œâg◊ ∞ (q[Ü«∂xfl QÍÖ’¡ Ñ¨~°K«∞‰õΩ#fl ™œO^Œ~°º K≥·`«#º"≥∞ÿ# Åe`å
„Ñ¨™êkOKÕ â◊g∞=$HõO∆ ) Jx ‰õÄ_® J~å÷xfl H˘O^Œ~∞° K≥áêÎ~∞° . „uÑ¨ Ù ~° ã ¨ ∞ O^Œ i QÍ, „uQÆ ∞ }ÏÅ‰õ Ω Jf`« " ≥ ∞ ÿ
462 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 463
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
„uQÆ∞}Ï`«‡Hõ [QÆux ãÖK«eOÑ¨*Ëã¨∞Î#fl Ñ¨~°"Õ∞â◊fiiQÍ... qâ◊fi"åºÑ¨Hõ u~°∞=∞Å ãÖÑ¨^Œ
=∞Ç¨K≥`· #« ºO =∞# HÀãÖ J<ÕHõ q^è•Å∞QÍ =ºHõ=Î ∞=Ù`ÀOk.
rq`åxH˜ HÍ=Åã≤# x~°‡Å"≥∞#ÿ ^è•i‡HõâH◊ ,Î̃ HÔ =· ÅºHÍ~°H"õ ∞≥ #ÿ *Ï˝#â◊HÎ̃ –
P [QÆ<å‡`Õ „Ñ¨™êkOKåe. "ÕOHõ@yi ã¨∂Å÷ <Õ„`åÅ‰õΩ ~åuH˘O_»QÍ Hõx
''[Ü«∂ q[Ü«∂ ã¨"∞Õ `« JÑ¨~ål`åÜ≥∞ÿ #=∞ó—— J<Õ ¿Ñ~°∞`À q[Ü«∞^Œâq◊ ∞ Ñ≤Oz<å, ã¨∂Hõ∆ ‡^Œ$+≤Hì ˜ Wk q+¨µK‚ `·≥ #« º qÅã≤Ò« .
'"Õ^=Œ ÚÖË tÅÖˇ· "≥Åã≤#n H˘O_». ÜÕ∞ ^≥ã¨ ÖˇH¯õ ÖË#xfl
<å_»∞ J=∞‡"åix P~åkèOKåÅx âß„™ÈÎH.Î˜
[Ü«∞O – q[Ü«∞O.... JO`«~O° QÆ, |Ç≤Ï~°OQÍÅ „Ñü‰õÄÅ ÉèÏ"åÅÃÑ· QÔ Å∞Ñ¨Ù Ñ¨Ù}º~åã¨∞ÖË U~°∞Öˇ#· n H˘O_», Ñ¨k"ÕÅ âı+µ¨ Å f~å÷Å∞, HÀ<Õ~°∞Å∞
#‰õΩ ãÖHˆ `åÅ∞. D ~Ô O_»∂ ™êkèOz#Ñ¨C_Õ Ñ¨Ó~°"‚ ∞≥ #ÿ u~°∞QÆ∞ÖËx P#O^ŒâH◊ Î̃ Ñ¨_Q» ÅÆ =∞Ü«∞"≥∞#ÿ — k=º Ñ¨~fi° `«q∞k.... Jx âß„™êÎ D Ñ¨~fi° `«„âı}Ö˜ ’
Åaèã∞¨ OÎ k. J^Õ JÑ¨~ål`« (F@q∞<≥~∞° QÆx â◊H)Î̃ . ^è•~°OQÍ J#fl=∞Ü«∞º ^Œi≈OKå_»∞.
L<åfl~Ú. ^Õ=`«Å∞,
„áêp# P^è•ºu‡Hõ „QÆO^ä•Ö’¡ L#fl „Ñ¨â◊ã≤Î`À
áê@∞, ÉèÏ~°fÜ«∞ Kåi„`«Hõ ™êOã¨¯ $uHõ "≥É· "íè åÅ‰õΩ =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞, PKå~°∞ºÅ∞,
‰õÄ_® D yi P^è•~°O. Éèí‰õΩÎÅ∞, `«Ñ¨ã¨∞fiÅ∞
D H˘O_»#∞, D ^≥·"åxfl H˘xÜ«∂_»∞`«∂
J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ ™êÇ≤Ï`«º, ãÖw`«, tÅÊHõàÏ^Œ∞Å∞ qãïÎ
J<åkQÍ P„â◊~ÚOz
P~åkèã∞¨ #Î fl "ÕOHõ\Ï„k
ÖÏ¡~Ú. =ÚYºOQÍ PO„^èŒ ™êÇ≤Ïf ãÖw`åÖ’¡ J„QÆ
™ê÷<åxfl JÅOHõiOz# J#fl=∞Ü«∞º `«# „áê}ÉèÏ= K«i„`«H©, ãÖã¨¯ $uH©,
HõàÏã¨$[#Å#∞ D ™êfiq∞ˆH HÔ O· Hõ~º° O KÕâß_»∞. P^è•ºu‡Hõ`«H©,
N Hõ$+¨^‚ =Õ ~åÜ«∞Å∞ `«# 'P=ÚHõÎ =∂Åº^Œ— „Ñ¨|O ÉèíHÎ̃H© P^è•~°"≥∞ÿ
^è•xfl D "ÕOHõ@ Éè~í HÎ̂° JOH˜Ò« KÕâß_»∞. q~å\ò ÃÇÏ· O^Œ=
PàÏfi~°∞Å ~°K#« Å∞ ™êfiq∞x J<ÕHOõ QÍ H©iOÎ
K≥·`«<åºxfl
Kå~Ú. ¿ÑÜ«∞àÏfi~°∞, á⁄Üü∞QÔ · PàÏfi~°∞, u~°∞=∞OÔQ·
PàÏfi~°∞Å∞ ™êfiq∞x Ç¨ÏiÇ¨Ï~å^≥· fi`« =¸iÎQÍ qâ◊fi"åºÑ¨ÎO
H˘xÜ«∂_®~°∞. KÕ™ÈÎOk.
u~°∞=∞Å #Oa (Nâ‹·ÅÑ¨Ó~°∞‚Å∞), ÉèíQÆ=„^•
=∂#∞AÅ∞, ‰õΩ~°∞=#Oa, J#O`åà◊√"å~°∞ "≥Ú^Œ
Öˇ·# ÉèíHÍÎKå~°∞ºÅ∞ Nx"åã¨∞x k=º`«`åfixfl
464 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 465

...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
J^Œ∞ƒùÒ« QÍ Pq+¨¯iOKå~°∞. N "ÕOHõ>âË O◊ â◊~}
° O „Ñ¨Ñ^¨ ºÕ
''XÑ¨CÅ ‰õΩÑ¨ÊÜ≥ÿ∞ ^èŒ~° =∞Ç¨ÏŸ#fl`«∞_≥· "≥Å∞Q˘O^Œ∞K«∞O_»∞ =∂ JÑ¨Ê_»∞
"ÕOHõ>âË fi◊ ~°∞_» Ç¨Ïiflâ◊=Ú<£ Hõ=∞ÖÏ #"Õ∞`«∞_≥.· ...—— Jx H©iOÎ z# `«éH˜ ˘O_»
"ÕOHõ=∂O| 'N "ÕOHõ\ÏK«Å =∂Ç¨`«‡ºO— ~°zOzOk. "ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞, "ÕOHõ\Ï„k – J^Œ∞ƒù`åÅ‰õΩ '"ÕO— JO>Ë
Ñ¨Å∞ H©~#Î° Å`À P~åkèOzOk. xÅÜ«∂Å∞. áêáêÅ∞, 'Hõ@ó—
Nx"åã¨∞_»∞ ÉèHí "Îõ å`«ûÅº=¸iÎ. PÜ«∞# ¿ã=Å∞ Éè‰í Ωõ ÅÎ ÃÑ· `å#∞ K«∂Ñ≤Oz# âıfi`«=~åÇ¨ÏHõÅÊOÖ’ PkHõ$`«Ü«ÚQÆOÖ’ D JO>Ë ^ŒÇÏ≤ OÑ¨ (#tOÑ¨)
Hõ$Ñ¨‰Ωõ ãÖHˆ `åÅ∞. ™êfiq∞ QÆ~ƒ° Qù ∞Æ _ç QÆ_Ñ» ¨ – ‰õΩÅâıY~åàÏfi~°∞Å ~°∂ÑÖ. Ñ¨~fi° `«O "≥Åã≤O^Œx Ñ¨Ù~å} Hõ^#Œä O. *Ë¿ã^Œx J~°O÷ .
x~°O`«~O° "ÕOHõ>âË ^◊ ~Œ ≈° <åxfl HÀi# ‰õΩÅâıY~°∞Å∞ QÆ_Ñ» ¨ (‰õΩÅâıY~åàÏfi~ü P^Ò Hõ$`«ÜÚ« Qˆ [O|∂nfi¿Ñ Éè~í `° =« ~°¬Hˆ ã¨~fi° áêáêÅ#∞, áêÑ¨
Ñ¨_)ç QÍ =∂~å_»O\Ï~°∞. ‰õΩ~°∞=~°u#Oa JÅ<å_»∞ =∞\˜áì ê„`«Ö’ x"Õ^#Œ =∂¿ã ÉèÏ„^ŒÑ^¨ Õ q+¨µu‚ ^äÒ q+¨µ‚ ã¨=∞xfi`Õ! Ñ¶ë`åÖˇ·# ^Œ∞óMÏÅ#∞
KÕã#≤ ^•xH˜ QÆ∞~°∞QÎ Í <Õ\ H˜ © ™êfiq∞"åiH˜ =∞\ì̃áê„`«Ö’¡<Õ P~°yOÑ¨Ù. 'Ñ¨_—ç H˜ ã≤^ÜúŒ ∂≥ Qˆ ™È=∞"åˆ~ y~“ <å~åÜ«∞}ÏÇ¨ÏfiÜÕ∞ #tOÑ¨*¿Ë ã P#O^Œ
P=Å™êfiq∞H˜ x"ÕkOKÕk =∞\˜áì ê„`«Ö’<Õ. `«iH˘O_»"åi Ç¨~°u, J#fl=∞Ü«∞º ™êfiq∞ Ñ¨Ù+¨¯i}© fˆ~ Ñ¨tÛ"Õ∞ Éè∂í `«ºÑ¨tÛ"Õ∞! xÅÜ«∞O. Jk J~°Ñ÷ ~¨ "° ∞≥ #ÿ
"åiáê@ WÑ¨Ê\˜H© H˘#™êQÆ∞`«∞<åfl~Ú. J#O`åà◊√"åi ÉèíH˜ÎH˜ ãÖˆH`«OQÍ |$O^•~°HÍ}ÏO |$O^≥ã· ∞¨ Î „áêi÷`À Ö’Hõ ~°HH∆õ óõ
x~°fiK«#O.
™êfiq∞ QÆ_®¤# Ñ¨KÛ« Hõ~∂° Ê~°O, u~°∞=∞Å #Oa"åi ¿ã=‰õΩ „Ñ¨fHõQÍ PHÍâ◊ Pq~°ƒÉè∂í = ÉèQí "Æ å<£ Nx"åã¨ó Ñ¨~ó° Ñ¨Ù=∂<£!
QÆOQÍ[ÅO <Õ\ H˜ © ™êfiq∞ ÉèHí "Îõ å`«ûÖÏºxH˜ zÇ¨flÅ∞. – Jx 'Ñ¨^‡Œ Ñ¨Ù~å}O— q=i™ÈÎOk. Pkâı+µ¨ _Õ
â◊|âÌ H◊ xÎ̃ J#∞ãïOz
Ü≥∂QÆÑ¨~°OQÍ K«∂¿ãÎ – =∞#Ö’x =¸ÖÏ^è•~°, ™êfikèëêª#, =∞}˜Ñ¨Ó~°, Pk<å~åÜ«∞}∞xH˜ „H©_® Ñ¨~fi° `«OQÍ =∂i H˘Å∞K«∞ K«∂¿ãÎ '"ÕO— J=∞$`«â◊HÎ̃
J<åÇ¨Ï`«, qâ◊√^Œú, P*Ï˝K«„HÍÅ#∞ ^•\˜ ã¨Ñ¨Î=∞ ™ê÷#"≥∞ÿ# Ñ¨~°O^è•=∂xfl ‰õΩO@∞<åfl_»∞. c[O. 'Hõ@O— Sâ◊fi~°º
(ã¨ÇÏ¨ „™ê~åxfl) KÕ~∞° H˘<Õ Ü≥∂QÆ™ê^è#Œ D ã¨ÑyÎ̈ iÜ«∂„`«Ö’ ãÖHˆ `«O. ÉèÏ„^ŒÑ¨^Œ =∂ãÖ ™È=∞"å~°O UHÍ^Œt<å_»∞ c[O. J=∞$`«`fi« O
D U_»∞K«„HÍÅ „Ñ¨Ü∂« }OÖ’x Ü≥∂QÆâH◊ Î˜ ‰õΩO_»exx Ü≥∂QÆq^ŒºÖ’ ã¨~Ê° OQÍ ™êfiq∞ Pq~°ƒqù Oz#@∞¡ Ñ¨Ù~å} =K«#O. (ÔH=· ÅºO, P#O^ŒO),
ãÖHˆ uOKå~°∞. P ã¨~Ê° ã¨∞Êù~}° Ë 'âıëêK«ÅO—QÍ D Ñ¨~fi° `«OÖ’ ^Àº`«H=õ ∞=Ù`ÀOk. "ÕOHõ@ + Dâ◊fi~° J<Õ J~°∞^≥#· ¿Ñ~°∞`À Nx Sâ◊fi~°ºO HõÅÉ’ã≤#
™êfiq∞ Ñ¨Ù+¨¯i}˜Ö’ ã¨~ã° fi¨ f#k JOâ◊QÍ „Ñ¨"tÕ OzO^Œx Ñ¨Ù~å}Hõ^.Œä ÖˇH¯õ "åã¨∞_»∞ ÉèÏã≤ã∞¨ <Î åfl_»∞. â◊HÎ̃=∞O`«"≥∞ÿ# ˆH∆„`«q∞k.
ÖË#xfl f~å÷Å∞, HÀ<Õ~∞° Å∞ D Ñ¨~fi° `«„âı}Ö˜ ’ L<åfl~Ú. ^Õ=`«Å∞, =∞Ç¨Ï~°∞¬Å∞, Ü«∞[˝=~åÇ¨Ï ~°∂ÑÖ`À Éèí∂q∞x L^ŒúiOz# D "ÕOHõ@yiÃÑ·
PKå~°∞ºÅ∞, Éè‰í Ωõ ÅÎ ∞, `«Ñã¨ ∞¨ fiÅ∞ J<åkQÍ P„â◊~ÚOz P~åkèã∞¨ #Î fl "ÕOHõ\Ï„k NÇ¨Ïi, Éè∂í ^Õq „áê~°#÷ "Õ∞~°‰Ωõ , „|Ç¨Ï‡^Õ=Ùx JÉèºí
"≥Åã≤# „Ñ¨Éèí∞=Ù
K«i„`«H,© ãÖã¨¯ $uH©, P^è•ºu‡Hõ`H« ,© ÉèHí HÎ˜ © P^è•~°"∞≥ ÿ q~å\ò ÃÇÏ· O^Œ= K≥`· <« åºxfl ~°#÷ #∞ =∞xflOz D Ñ¨~fi° `«OÃÑ· =ã≤OKå_»∞. D
qâ◊fi"åºÑÎ̈O KÕ™ÈÎOk. Ñ¨~fi° `åxH˜ "ÕOHõ\Ï„k, ã¨fi~å‚„k, ~°`åfl„k.... =O\˜
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞.
PÑ¨^•ƒO^è=Œ ÙxQÍ, ÉèHí =Îõ `«ûÅ∞xQÍ, ã¨~fi° ^Õ=`å=∞Ü«ÚxQÍ „Ñ¨HÍtã¨∞#Î fl J<ÕHõ <å=∂Å∞ L<åflÜ«∞x Éèqí +¨º, Éèqí ëÈº`«~Î åk
<å~åÜ«∞} „|Ç¨Ï‡O – N u~°∞=∞Åyi „Ñ¨É∞íè =Ù. Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
466 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 467
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
Hõ$`«Ü«ÚQÆOÖ’ =$ëê„k, „`Õ`«Ö’ JO[<å„k, ^•fiÑ¨~°OÖ’ âıëê„k, Hõe ã¨~°fi^Õ==∞Ü«Ú_≥·# Nx"åã¨∞x Hõâ◊ºÑ¨Ù_»∞ N
Ü«ÚQÆOÖ’ "ÕOHõ\Ï„k – J<Õ „Ñ¨ã^≤ úŒ <å=∂Å`À D Ñ¨~fi° `«„âı}˜ â’aè™ÈÎOk. q^•ºã¨fi~°∂Ñ≤}˜QÍ ÉèÏq¿ãÎ, J„u t=~°∂ÑÖQÍ
PkÜ«ÚQÆOÖ’<Õ =$+¨ÉèÏã¨∞~°∞_»<Õ ~åHõ∆ã¨∞x q+¨µ‚=Ù ãÖÇ¨ÏiOK«_»O KÕ`« H©iÎOKå_»∞.
D Ñ¨~fi° `«O =$+¨ÉÏè „k J~ÚOk. '=$+¨— =∞O>Ë ^è~Œ ‡° =∞x J~°O÷ . Éèí~°^•fiA_»∞ ÅH©∆ ‡ÑüQÍ ^Œi≈OKå_»∞. qâßfi
^è~Œ ‡° OÃÑ· Jkè+Oª≤ z# ^≥=· O Hõ#∞Hõ – nxH˜ =$ëê„k Jx ¿Ñ~°∞. QÆ~∞° _»∞_»∞, q∞„`«∞_»∞ q~å@∞Ê~°∞+¨µxQÍ, Q“`«=Ú_»∞ QÀáêÅ
âıëê^Œ∞ÖO^Œ~∂° D Ñ¨~fi° `«OÖ’ qq^èŒ q^è•Å∞QÍ ™êfiq∞x ¿ãqOK«∞HÀ=_»O Hõ$+¨µx‚ QÍ, [=∞^Œyfl r"Õâfi◊ ~°∞xQÍ, =ã≤+µ¨ _ª ∞» x~°∞}æ
KÕ`« QÆ~∞° _®„k, âıëê„k – Jx ¿Ñ~°∞<¡ åfl~Ú. „|Ç¨Ï‡OQÍ ^Œi≈Oz Láêã≤OKå~°x Ñ¨Ù~å}™ÈÎ„`« D „|Ç¨ÏŸ‡`«û=Ö’¡
ã¨~fi° áêáêx '"ÕO— „áêÇ¨ïó Hõ@ó `«^•ÌÇÏ¨ =ÚK«º`Õ, =K«<åÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú.
q+¨µ=‚ ¸iÎQÍ<Õ HÍHõ,
`«™ê‡^ÕfiOHõ@ â‹Ö· ’Ü«∞O Ö’ˆH qMÏº`« H©i=Î ∂<£I ã¨~fi° ^Õ=`å=∞Ü«∞"≥∞#ÿ N "ÕOHõ>âË fi◊ ~° K≥`· <« åºxH˜
"ÕOHÍ~À=∞$`« c[ã¨∞Î Hõ@"≥∞âÿ fi◊ ~°º =ÚK«º`ÕI ã¨ÉHíè HÎ̃ Oõ QÍ JO[e Ñ¶∞¨ \˜^•ÌO..... [QÆÔŒ ÉÏ ã¨fi~°∂ÑÖQÍ
J=∞$`≥â· fi◊ ~°º ãÖÑ¶∞¨ `åfi`ü "ÕOHõ\Ï„k iuã¨‡ $`«óII ã¨~ã° fi¨ f, "≥∂Ç≤Ïh =O\˜
'"ÕOHõ@— â◊ÉÏÌxH˜ ~Ô O_»∞ ~°HÍÅ x~°fiK«<åÅ#∞ âß„™êÎÅ∞ K≥|∞`«∞<åfl~Ú. ~°∂áêÖ’¡ `å#∞
'"ÕO— JO>Ë áêáêÅ∞, 'Hõ@ó— JO>Ë ^ŒÇ≤ÏOÑ¨ (#tOÑ¨) *Ë¿ã^Œx J~°÷O.

â◊HÎ̃ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»#x ‰õÄ_®
ã¨~°fiáêáêÅ#∞, áêÑ¨ Ñ¶ë`åÖˇ·# ^Œ∞óMÏÅ#∞ #tOÑ¨*Ë¿ã P#O^ŒxÅÜ«∞O.
Jk J~°Ñ÷ ~¨ "° ∞≥ #ÿ x~°fiK«#O. â◊|âÌ H◊ xÎ̃ J#∞ãïOz K«∂¿ãÎ '"ÕO— J=∞$`«âH◊ Î̃ ÉèÏã≤OÑ¨*Ë™êÎ_»∞ ™êfiq∞.
c[O. 'Hõ@O— Sâ◊fi~°º c[O. J=∞$`«`fi« O (ÔH=· ÅºO, P#O^ŒO), Sâ◊fi~°ºO #=~å„`«∞Å∞,
HõÅÉ’ã≤# â◊H˜Î=∞O`«"≥∞ÿ# ˆH∆„`«q∞k. D "ÕOHõ@yiÃÑ· "≥Åã≤# „Ñ¨Éèí∞=Ù „|Ç¨ÏŸ‡`«û"åÅ∞
"ÕOHõ>Ëâ◊fi~°∞_»∞. XˆH HÍÅOÖ’
PkÖ’ „|Ç¨Ï‡ "ÕOHõ@Ñüx H˘ez L`«û"åÅ#∞ x~°fiÇ≤ÏOKå_»h, <å\˜
[~°QÆ_»=¸
#∞Oz „|Ç¨ÏŸ‡`«û= ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O U~°Ê_çO^Œh K≥|∞`å~°∞.
`åà◊á¡ êHõ J#fl=∞Ü«∞º 'u~°∞g^è∞Œ Å "≥eQˆ ^Õ=^Õ=Ù_»∞— JO@∂ „|Ç¨ÏŸ‡`«û= qâı+¨"Õ∞.
"≥É· "íè åÅ#∞ ãÖH©iOÎ Kå_»∞.
~ÀAH˘Hõ¯ ¿ã=QÍ Ñ¨k~ÀAÅ ÑÖ_»∞QÆQÍ [iˆQ =∞Ç¨ÏŸ`«û"åeq.
D L`«û"åÖ’¡ q+¨µ=‚ ¸iÎQÍ<Õ HÍHõ, [QÆÔŒ ÉÏ ã¨fi~°∂ÑÖQÍ ã¨~ã° fi¨ f, "≥∂Ç≤Ïh
=O\˜ ~°∂áêÖ’¡ `å#∞ â◊HãÎ̃ fi¨ ~°∂Ñ¨Ù_»#x ‰õÄ_® ÉèÏã≤OÑ¨*™Ë êÎ_∞» ™êfiq∞.
#=~å„`«∞Å∞, „|Ç¨ÏŸ‡`«û"åÅ∞ XˆH HÍÅOÖ’ [~°Q_Æ =» ¸ qâı+"¨ ∞Õ .
468 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 469
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ã¨∞ÅÉèí „Ñ¨ã¨#∞fl_»∞ ã¨∞`«∞xQÍ Ñ¨Ù\ì̃# K«`∞« i÷ – ÉèÏ„^ŒÑ^¨ Œ K«qu.

Éè„í ^Œ"∞≥ #ÿ Ñ¨ÔŒ – ÉèÏ„^ŒÑ^¨ OŒ . Hˆ =∆ ∞OHõ~"° ∞≥ #ÿ â◊√Éèí
™ê÷#O. Jk K«`∞« ~°O÷ . '<åÅ∞QÆ∞— ãÖYº QÆ}ÑüH˜
''Fq∞`ÕºHÍHõ~∆ O° „|Ç¨‡—— – 'FO— J<Õ XHõ¯ JHõ~∆ "° ∞Õ Ñ¨~„° |Ç¨Ï‡. „Ñ‘u. K«`∞« ~ˆ fi^Œ =∞O„`« QÆ}Ñü <åÅ∞QÀ`«`fi« O.
Wk qâ◊fi=¸Å â◊|ÌO. Ü≥∂QÆ, =∞O„`«, ^è•º#, Ü«∞*Ï˝^Œ∞Åxfl\˜H© W^Õ qâ◊fi=∞O`å '=¸_»∞—QÍ LOk. =∞# *ÏQÆ$`ü, ã¨fiÑ¨fl, „Ñ¨Ü«∞`«flO
„Ñ¨^è•#â◊H˜Î. ã¨∞+¨µÑ¨ÙÅÎ ∞ – =¸_»∞ J=ã¨Å÷ ∞. g\˜H˜ =¸Å"≥∞#ÿ (=º=™êÜ«∞O)
ã¨~fi° JHõ~∆ åÅ‰õΩ, =∞O„`åÅ‰õΩ, ^Õ=`«Å‰õΩ =¸Åq∞k. D UHÍHõ~∆ ° Ñ¨~„° |Ç¨Ï‡<Õ Ñ¨~=° ∂`«‡ K≥`· #« ºO <åÅ∞QÀk. Wk ^è•º<å=ã¨Ö÷ ’ ÖË‰Ωõ O_®<Õ "≥ÚeKÕ
"ÕÔŒ 'QÆ}Ñü— Jx H©iOÎ zOk. J#∞Éèqí OKÕ „|Ç¨‡#O^Œ ã¨fi~°∂ÑÖ. P <åÅ∞QÀ QÆiHõÖË D`«xH˜ „Ñ‘u.
''QÆ}Ï<åO `åfi QÆ}ÑüO—— – QÆ}ÏÖ’¡ QÆ}ÑüQÍ L#fl"å_»∞. JHõ~∆ ° ã¨=¸Ç¨ÖË Éèí∂q∞HõÖ’ ™êH∆Í`«¯iOKÕ Ñ¨~°=∂`Õ‡ – K«`«∞s÷
QÆ}ÏÅ∞. "å\˜`À U~°Ê_ç# =∞O„`åÅ∞, "åV‡Ü«∂Å∞ QÆ}ÏÅ∞. g@xfl\˜Ö’
`å#∞ ‰õÄ_® JÖÏˆQ
ãÖÉè=í Ù_≥#· QÆ}Ñü.
JO`«s#¡ "≥∞,ÿ =¸Å"≥∞ÿ L#fl FOHÍ~°"∞Õ QÆ}ÏÅ‰õΩ ÑüÜ≥∞ÿ # `«`fi« O. Wk Jxfl\˜H© Pk, Jxfl\˜H© JO`«O (ÅHõ∆ ºO). Éèí‰õΩÎÅ‰õΩ „â◊=∞ÖË‰õΩO_®
„Ñü =∞O„`åxH© "≥Ú^Œ@ ÑëHˆ k FOHÍ~°"∞Õ . J^Õ `˘e ^≥=· O. D Ñ¨~=° ∂`«‡ ÉèÏ=#`À Láêã≤OKÕ "≥k· Hõ=∞`« ãÖ„Ñ¨ J#∞„QÆÇ≤ÏOKÕ"å_»∞.
=∞O„`«OKÕ`« „ÑüáêkOKÕ ^Õ=`«Å‰õΩ ‰õÄ_® D „Ñ¨}="åK«º Ñ¨~`° `« fi« "Õ∞ ^•Ü«∞ 'QÍ}ÏÑ¨`º« O—. Hˆ =ÅO =∞\ì̃`À
„Ñ¨^•è #O. =∞O„`«Q} Æ ÏÅ‰õΩ, ^Õ=QÆ}ÏÅ‰õΩ HÍ~°}"≥∞,ÿ âßã¨H"õ ∞≥ ÿ L#fl QÆ}Ñüx QÆ}Ñü qÑ¶∞¨ fl ãÖÇ¨~°‰Ωõ _»∞. PÜ«∞# â◊‰Ωõ ÅÎ ∞ PHõ$uxzÛ,
„áêi÷¿ãÎ QÆ}ÏÅhfl J#∞‰õÄe™êÎÜ∞« O\Ï~°∞. W^Õ qÑ¶∞¨ flãÖÇ¨Ï~°}. ã≤n–ú |∞nú. HÍ~°ºã≤k–ú *Ï˝#O....
„Ñ¨}= ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥#· =„Hõ`∞« O_»∞_Õ 'UHõ—`«`fi« "≥∞ÿ L#fl UHõÔŒ `«∞_»∞. D ~Ô O_»∂ PÜ«∞#‰õΩ â◊H™Î˜ ê÷<åÅ∞. D ~Ô O_çO\˜ QÆ_ç¤áÈK«Å`À, Ñ¨„`åÅ`À,
DÜ«∞##∞ Ju „¿Ñ=∞QÍ ÉèÏ~°fÜ«ÚÅO^Œ~∂° PÉÏÅ QÀáêÅO P~åkè™êÎ~∞° . ^•fi~å PÜ«∞# WKÕÛ Ñ¶Ö¨ ÏÅ∞ Hˆ =∆ ∞O, ÖÏÉèOí . D Ñ¨à`¡◊ À Ñ¨ÓlOz,
ÉÏÅQÆ}Ñü "≥Ú^ŒÅ∞H˘x =∞Ç¨QÆ}Ñü =~°‰Ωõ Ñ¨Å∞ ~°∂áêÅ`À „Ñ¨`º« Hõ=∆ ∞ÜÕ∞º q*Ï˝<å<Õfl Láêã¨#Ö’ ã≤k|ú ∞^Œ∞Åú ‰õΩ W`«_∞» Ñü QÆ∞OrÅ∞ f¿ãÎ KåÅ∞ –
ã¨∞ÅÉèí „Ñ¨ã#¨ ∞fl_ç`_« ∞» . Sâ◊fi~°º QÆ}ÏÅ‰õΩ „Ñ¨É∞íè "≥· ÅH©∆ ‡QÆ}Ñü JÜ«∂º_»∞. Ü«∞h, Hˆ =∆ Ú_»∞ ÖÏÉè∞í _»∞ Ñ¨Ù„`«∞Åh Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞ =i‚O =Úiã≤áÈ~Ú =ÚK«Û@QÍ
JO^ŒiH© JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’H˜ Xky# J#∞„QÆÇÏ¨ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»∞ Hõ#∞Hõ ÉÏÅQÆ}Ñü. Kå~Ú.
qâ◊fi=∞O`å XHõ =∞Ç¨QÆ}O. ^•xH˜ áêÅ‰õΩ_»∞ Hõ#∞Hõ =∞Ç¨QÆ}Ñü.
=∞# JcèëêìÅ#∞ <≥~"° ~Õ̂ Û
Ü≥∂QÆ q^Œº „Ñ¨HÍ~°O =∞#Ö’x =¸Å^è•~°
D ™êfiq∞ K«`∞« s÷ukä ãÖÉè=í Ù_»∞. FOHÍ~°"åK«º"≥∞#ÿ x~åHÍ~°x~°∞}æ „|Ç¨Ï‡O. K≥`· #« ºq∞`«_∞» . ''=¸ÖÏ^è•~° Hˆ „∆ `«ã`÷≤ O« ... "å`åÑ≤ Ñ¨~=° ∞ ^ŒÜ∂« à◊√=Ù.
ã¨$ëêì ºkÖ’ „|Ç¨Ï‡KÕ „áêi÷`∞« _≥· =„Hõ`∞« O_»∞xQÍ ™êH∆Í`«¯iOKå_»∞. ã¨$+≤Hì ˜ Hõey# QÆ}ÑüO—— – Jx =Ú`«∞™Î êfiq∞ nH˜`∆ ∞« Å∞ H©iOÎ
qÑ¶∂¨ flÅ#∞ `˘ÅyOKå_»∞. Kå~°∞. „Ñ¨H$õ u`«`fi« „Ñ¨HÍ~°OQÍ P^è•~° ã¨fi~°∂Ñ¨"∞≥ #ÿ
`å#∞ t=â◊HÎ̃ ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_»#x Kå@∞`«∂ Q“sâ◊OHõ~° `«#Ü«ÚxQÍ Pq~°ƒqù O Ñ¨$käqÜ«∞O^Œ∞ JO`«s¡#"≥∞ÿ# Dâ◊fi~° K≥·`«#º"Õ∞
Kå_»∞. „|Ç¨Ï‡‰õΩ QÀK«iOz# K«qu– =∂Ñ¶∞¨ |Ç¨ïà◊ K«qu. áê~°fif^ÕqH˜ QÆ}Ñü.
470 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 471
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
nxH˜ „Ñ¨fHõQÍ<Õ (ˆH=ÅO) =∞\˜`ì À (Jk ‰õÄ_® h\˜Ö’ P~ÀQÆº=O`«OQÍ <åQÆ(QÆ~∞° _») P~å^è#Œ
HõiQˆ |OHõ=∞\ì̃`À) q„QÆÇÏ¨ O KÕã,≤ F+¨nè =$H∆ÍÅ Ñ¨„`åÅ`À ™êfiq∞x JiÛO
Kåe.
Ñ¨$käg`«`«fiO [ÅOÖ’ ÅÜ«∞O K≥O^Œ_»O Ü≥∂QÆ„Ñ¨„H˜Ü«∞. J^Õ x=∞[˚# <åQÆ^=Õ `«Å#∞ P~åkèOKÕ ãÖã¨¯ $u „Ñ¨ÑO¨ K«
`«`fi« O. ã¨Q∞Æ }Àáêã¨# x~°∞} æ `åfi<Õfl ã≤kOú Ñ¨*ãË ∞¨ OÎ ^Œx nx JO`«~º° O. "åºÑÎ̈OQÍ Ñ¨Å∞ „áêO`åÖ’¡ LOk. "Õ^•^è•~°"∞≥ #ÿ
ã¨~åÊÅ‰õΩ
â◊HÎ̃ =ºHõ"Î ∞≥ `ÿ Õ ã¨Q∞Æ }O, =ºHõ"Î ∞≥ #ÿ â◊HÎ̃ Ñ¨Ó~å‚#∞Éè=í O x~°∞}
æ O. =∞# ã¨<å`«# ^è~Œ ‡° OÖ’ ã¨~Ê° Ñ¨Ó[ J#∂Kå#OQÍ â◊„`«∞"≥·# QÆ~°∞`«‡O`«∞x
x~å_»O|~°^=·≥ O QÆ}<åÜ«∞‰õΩ_»∞. =ã¨∞#Î fl PKå~°O. P~åkèOK«_O» KÕ`,«
„Ñ¨Ü∞« `«flO (=º=™êÜ«∞O) ÖË‰Ωõ O_®<Õ "≥ÚeKÕ QÆiHõÖË D`«xH˜ „Ñ‘u. `å#∞ H˘xfl "Õ^=Œ ∞O„`åÖ’¡ ã¨~Ê° =∞O„`åÅ∞ „Ñ¨`ºÕ HõOQÍ P =∞Ç¨`«∞‡x „Ñ¨`åÑ¨
‰õÄ_® JÖÏˆQ Éè‰í Ωõ ÅÎ ‰õΩ „â◊=∞ÖË‰Ωõ O_® J#∞„QÆÇÏ≤ OKÕ"å_»∞. Hˆ =ÅO =∞\ì̃`À L<åfl~Ú.
„Ñ¨ÉÏè "åÅ#∞ ã¨‡iOz,
PHõ$uxzÛ, QÆ_á¤ç ÈK«Å`À, Ñ¨„`åÅ`À, Ñ¨à`¡◊ À Ñ¨ÓlOz, QÆ∞OrÅ∞ f¿ãÎ KåÅ∞ 'ã¨~Ê° — J<Õ â◊ÉÏÌxH˜ 'QÆ=∞# ÅHõ} ∆ O HõÅk— J<Õ
– =Úiã≤áÈ~Ú =ÚK«Û@QÍ =∞# JcèëêìÅ#∞ <≥~"° ~Õ̂ Û Ñ¨~=° ∞ ^ŒÜ∂« à◊√=Ù. J~å÷xfl K≥ÑC¨ HÀ=K«∞Û. JO`«iHõO∆ Ö’ =∞# HõO\˜HQõ ∞Æ =∞#Å#∞ ÉÏkèOKÕ ã¨~Ê°
''=∞~Ú ã¨~fi° q∞^ŒO „áÈ`«O ã¨∂„`Õ =∞}˜ 'QÆ}Ï— W=—— (ÉèíQÆ=næ`«). Ñ¨_x» ã¨~Ê° â◊‰Ωõ ÅÎ ∞ – (QÆ=∞#O KÕ¿ã *’ºuâ◊≈‰õΩÅÎ ∞) â◊‰õΩÎÅ∞ ^Œ∂~°=∞=Ù
=∞}∞ÅÇ¨~°OÖ’ ^•~°OÖÏ, "≥q· ^èºŒ Éèií `« „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ JO^ŒiÖ’#∂ "åºÑ≤O KåÖÏ L<åflÜ«∞O\Ï~°∞. "å\˜ „Ñ¨ÉÏè =O Éè∂í "åã¨∞Å `åÜ«∞O\Ï~°∞.
z# XˆH P`«‡ K≥`· #« º"Õ∞ QÆ}Ñü! r=#OÃÑ· LO@∞O^Œ#fl ã¨∂Hõ∆ ‡^Œ~≈° #O "Õ^Œ q*Ï˝#O ~°HO∆˜ KÕ ã¨~Ê° ^Õ=`«Å#∞
Ö’ QÀK«~=° ∞=Ù`«∞Ok.
k=º*ÏuH˜ K≥Ok# ã¨~åÊÅ∞ Zxq∞k L<åflÜ«∞x
P~åkèOz#O^Œ∞‰õΩ
„áêp# q*Ï˝#O. t=Ùx "Õ∞x Éè∂í +¨}ÏÅ∞QÍ Zx
q∞k <åQÆ‰Ωõ ÖÏÅ ã¨~åÊÅ∂ L<åflÜ«∞x Ñ¨Ù~å}ÏÅ∞
'<åQÆÑO¨ K«q∞—, ÉÏkèOKÕ
ã¨~°Ê„QÆÇ¨Å#∞
=i‚ã∞¨ <Î åfl~Ú. =∞#O KÕ¿ã <åQÆÑÓ¨ [Å#∞ JO^Œ∞ tH˜∆OKÕO^Œ∞‰õΩ, "å\˜
H˘<Õk D J+ì̈<åQÆ‰Ωõ ÖÏÖË. gi J#∞„QÆÇÏ¨ O KÕ`«
Ñ‘_#» ∞Oz =∞#Å#∞
=Oâ◊=$kú, Jcè+¨ìã≤kú =O\˜q ã¨=∞‰õÄ~°∞`å
Ü«∞O\Ï~°∞. HÍáê_ÕO^Œ∞‰õΩ 'QÆ~∞° _»
Ü≥∂QÆâß„ã¨Î Ñ¨~O° QÍ – =∞#Ö’x <å_ô ã¨=¸ ÑÖK«q∞—.
Ç¨Ö’¡ x~°O`«~O° „Ñ¨ãi¨ OKÕ „áê}â◊‰Ωõ ÖÎ Ë ã¨~åÊÅ∞.
Ü≥∂wâ◊fi~°∞_≥#· Dâ◊fi~°∞xH˜ Wq JÅOHÍ~åÅ∞QÍ
LO_»@OÖ’ PO`«~º° O – „áê}â◊‰Ωõ ÅÎ #∞ xÜ«∞O
472 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 473
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
„uOKÕ Ü≥∂QÆK`·≥ #« º=¸ˆ~Î ã¨^•t=Ù_»x ã¨Ê+ì̈O KÕÜ∞« _»O. Éè~í `° « Ü≥∂QÆO
ã¨~åÊ~å^è#Œ Ö’ K«qu, +¨+ª≤ u^ä∞Œ Å‰õΩ „áê^è•#º=ÚOk. P u^ä∞Œ Ö’¡x YQÀà◊
ã≤÷uQÆ`«∞Å P^è•~°OQÍ ã¨~°Ê^Õ=`å „Ñ¨ÉèÏ=O JkèHõOQÍ ÅaèOKÕ HÍ~°}OQÍ
"å\˜x <åQÍ~å^è#Œ ‰õΩ Hˆ \Ï~ÚOz LO\Ï~°∞. =∞Ç≤Ï=∂xfi`«"∞≥ #ÿ „âß=}=∂ãÖ "åb‡H˜ =∞Ç¨Ïi¬ qâßfixH˜ JOkOz# 'N=∞„^• JkèHÍ~°O,
ã¨~°fi^Õ=`«ÅH© „Ñ‘uHõ~°O. ÅH˜∆ ‡, q+¨µ‚, t=, Q“s, – "≥Ú^ŒÖˇ·# ^Õ=`«Å#∞ =∂Ü«∞} HÍ=ºO— ã¨=∞„QÆ "Õ^Œ q*Ï˝#=∞Ü«∞O. Éè’QÆO ÅaèOKåHõ
qq^èŒ q^è•Å∞QÍ P~åkèOKÕ D =∂ãÖÖ’x („âß=}) â◊√^Œú K«qu, ÑÖK«q∞ "Õ^•^è•~°"∞≥ #ÿ ÉèÏ~°fÜ«∞`«‰Ωõ ~å=∂Ü«∞}O XHõ Z=fiÔ~·<åã¨ˆ~
<åQÆÑÓ¨ [Hõ∞ „Ñ¨ãk≤ .ú D „âß=}ÑÖK«q∞H˜ <åQÆÑO¨ K«q∞, QÆ~∞° _» ÑÖK«q∞ – ^Œ~°Ê}O.
JÇ¨ÏOHÍ~åxH˜ HÍã≤O`≥<· å
Jx ~Ô O_»∞ ¿Ñ~°∞<¡ åfl~Ú. Éè∫uHõ, ™ê=∂lHõ, áêÅ#, P^è•ºu‡Hõ HÀ}ÏÖ’¡
QÆ~∞° _»∞x Ñ¨~O° QÍ K«∂¿ãÎ – ã¨~åÊÅ‰õΩ â◊„`«∞"≥#· QÆ~∞° `«‡O`«∞x P~åkèOK«_O» ^Œi≈OKÕ"åiH˜ Jxfl q^è•Å∞QÍ#∞ ãÖÑ¨Ó~°‚"≥∞ÿ# Ö’#∞HÍ=_»O ã¨ÇÏ¨ [O,
KÕ`,« P =∞Ç¨`«∞‡x „Ñ¨`åÑ¨ „Ñ¨ÉÏè "åÅ#∞ ã¨‡iOz, =∞#Å#∞ ÉÏkèOKÕ ã¨~Ê° Z~°∞Hõ#∞ HõeyOKÕ â◊HÎ̃ P „QÆO^äOŒ Ö’ LOk. ÖË^• – "Õ^•O`« ^èÀ~°}˜
â◊‰Ωõ ÅÎ ∞ ^Œ∂~°=∞=Ù`åÜ«∞O\Ï~°∞. ~°HO∆˜ KÕ ã¨~Ê° ^Õ=`«Å#∞ P~åkèOz#O^Œ∞‰õΩ =∂#= ã¨ O |O^è • Å Ñ¨ q „`« ` « , ^è • i‡Hõ ` « Z‰õΩ¯"≥·, "≥·~åQÍºxH˜ QÆ∞Ô~·
'<åQÆÑO¨ K«q∞—, ÉÏkèOKÕ ã¨~Ê° „QÆÇ¨ Å#∞ tHÕ∆ KÕO^Œ∞‰õΩ, "å\˜ Ñ‘_#» ∞Oz =∞#Å#∞ |Ç¨ï„Ñ¨HÍ~åÅ∞QÍ ÉèÏã≤OKÕ P „QÆO^äOŒ Ö’<Õ J<ÕHõ Hõ~°Î"åºxfl =^ŒÅ_»"≥∞ÿ<å
HÍáê_ÕO^Œ∞‰õΩ 'QÆ~∞° _» ÑÖK«q∞—. Ü≥∂QÆ=∂~åæÅ∞ ‰õÄ_® ã¨Ê+ì̈OQÍ „Ñü+ª̈ KÕâß~°∞.
q+¨µx‚ qÉè∂í uQÍ QÆ~∞° _»∞x P~åkè™êÎO. =∂`«$ÉèHí HÎ̃ ˜ `å~å¯}"≥∞#ÿ QÆ~∞° `«‡O L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ – Éè~í `° ∞« x Ñïje¿ãÎ XHõ Q˘Ñ¨Ê [~°Q=Æ K«∞Û. HÍh
`«∞_»∞ ã¨~åÊÅ#∞ PÇ¨i™êÎ_∞» . q+¨=∞Ü«∞"≥∞#ÿ ã¨~åÊÅ#∞ ÉèHí O∆˜ z, J=∞$`åxfl Ü≥∂yx „Ñ¨`º« HõO∆ KÕã∞¨ HÀ=K«∞Û. Éèí~°`«∞_»∞ J@∞
ÑÖKÕ `«`«fi"Õ∞ DÜ«∞#Ö’ QÀK«iã¨∞Î#flk. QÆ~°∞`«‡O`«∞x P~å^èŒ# â◊s~°OÖ’ ÉèQí =Æ næ`« É’kèOz# Hõ~‡° , *Ï˝#, ÉèHí Î̃ Ü≥∂QÍÅ JÇ¨ÏOHÍ~åxH©, W@∞
HõÅ∞+¨ q+¨„^Œ"åºÅ#∞ ^èfiŒ OãÖ KÕã∞¨ OÎ ^Œx âß„ãÎ̈=K«#O. ã¨=∞#fiÜ«∞O Éè~í `° ∞« xÖ’ ^Àº`«H=õ ∞=Ù`«∞Ok. Hõ~=Î° º `åºQÍxH©
"Õ^ÑŒ ~¨ O° QÍ– =∞O„`åÅ∞ ~Ô Hõ¯Å∞QÍ QÆÅ "Õ^KŒ O«è ^Œ¿ãû QÆ~∞° `«‡O`«∞_»h, "Õ^Œ N~å=Ú_»∞ =#"åãÖ ^•fi~å Ñ≤`«$ ã¨`åºxfl
Ö’#∞HÍ‰õΩO_®...
"Õ^∞Œ º_≥#· Ñ¨~=° ∂`«∞‡_Õ q+¨µ=‚ <Õ ÉèÏ=# „Ñ¨ã^≤ OúŒ . áêe¿ã,Î Éè~í `° ∞« _»∞ ~å[ºáêÅ# ^•fi~å Ñ≤`$« ^è~Œ å‡xfl
QÆ*OË „^Œ"∂≥ HõO∆ Ö’ 'KèO« ^À=∞ÜÕ∞# QÆ~∞° _Õ#....—— Jx =i‚ã∂¨ ,Î KèO« ^À=∞Ü«Ú_≥#· Ñï~°HO∆˜ Kå_»∞. JO`ÕHÍ^Œ∞ – Jk ~å=∂[˝ ‰õÄ_®. ZO`À ãÖÜ«∞=∞#O`À
QÆ~∞° `«‡O`«∞xÃÑ· Pã‘#∞_≥· Ç¨Ïi ™êH∆Í`«¯iOKå_»x =i‚OKå~°∞. ~å=∂*Ï˝áêÅ#`Àáê@∞, `«# ~å=∞ÉèHí xÎ˜ J‰õΩOiî =º=Ç¨ÏiOKå_»∞.
^Õ=`«ÅO^ŒiÖ’#∂ â◊H=Î˜ ∞O`«∞_≥#· QÆ~∞° `«‡O`«∞x „Ñ¨`åÑÖ, k=º`«fiO =∞#Å#∞ `«OQÍ Kå@∞‰õΩ<åfl_»∞. Jã¨Öˇ·# P^è•ºu‡Hõ`«
ã¨^• ~°HO∆˜ K«∞QÍHõ! '~å=Ú_»∞ ÖËx ~å[Éè’QÆO <å‰õΩ =^Œ∞—Ì J#∞‰õΩ#fl W^Õ.

Éèí~°`«∞_»∞ ~å[ºÉè’QÍÅ#∞ Ñï`«ºlOz<å, ~å[º
ÉÏ^èºŒ `«#∞ =^ŒÅÖË^∞Œ – ã¨=∞~°O÷ QÍ, ^è~Œ ‡° |^ŒOú QÍ
áêÅ# KÕâß_»∞. HÍh – '<Õ#∞ áêeã¨∞<Î åfl#∞— J<Õ
474 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 475
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
JÇ¨ÏOHÍ~åxfl =ke, 'Wk ~å=Úx P[˝, J#∞„QÆÇ¨ÏO— J<Õ ÉèÏ=#`À N~å=Ú#‰õΩ ãÖ|OkèOz# ™ÈÎ„`åÖ’¡ 'N~å=∞
áêeOKå_»∞. ~å=∞ Éè~í `° å„QÆ[ ~å=∞ ~å=∞— Jx H©iOÎ Kå~°∞.
Hõ~å‡K«~}° KÕã∂¨ <Î Õ Ü≥∂QÆãu÷≤ Ö’ LO_»@=∞O>Ë J^Õ. 'Éè~í `° ∞« x J#flQÍ~°∞— Jx ~å=∞K«O„^Œ∞x ã¨∞uÎ O
'<Õ#∞ KÕã∞¨ <Î åfl—#<Õ JÇ¨ÏOHÍ~åxfl, 'nx Ñ¶Å¨ O <å‰õΩ HÍ"åÅ—<Õ „ÑüÑ¶Ö¨ Ï¿ÑHõ#∆ ∞ K«_"» ∞Õ P ™êfiq∞H˜ „Ñ‘u.
q_»<å_»@"Õ∞ Hõ~‡° Ü≥∂QÆO. Jhfl =^Œe Láêã≤Oz# 'x=$uÎ— =∂~åæxH˜
D Ü≥∂QÆO ã≤kOú KåÅO>Ë Hõ~‡° #∞ Dâ◊fi~å~°Ê}O KÕÜ∂« e. Jk ÉèHí Ü Î˜ ∂≥ QÆO. (ÔHO· Hõ~åºxH˜) ÅHõ∆ ‡}∞_»∞ L^•Ç¨Ï~°} J~Ú`Õ, ã¨fi
D ~Ô O_»∞ Ü≥∂QÍÅ‰õΩ ã¨r= `å~å¯}O Éè~í `° ∞« _Õ. Hõ~‡° <Õ HÔ O· Hõ~º° OQÍ x"ÕkOz# '„Ñ¨=$uÎ— =∂~åæxH˜
N~å=Úx áê^Œ∞HõÅ‰õΩ Ñ¨@Oì Hõ\ ì̃ – `å#∞ xq∞`«=Î ∂„`«∞xQÍ, „Ñü Hõ~‡° h Éè~í `° ∞« _»∞ P^Œ~≈° O.
~å=Úx ¿Ñ~°∞ÃÑ· ™êyã¨∂,Î uiy ~å=ÚxˆH x"Õkã¨∂,Î ^ŒH`∆õ `« À ~åK«HÍ~åºÅ#∞
K«Hõ¯|~°Kå_»∞.
`å#∞ =∂„`«O <å~°|@ìÅ∞ ^•eÛ, [_»Å∞ ^èiŒ Oz JkèHÍ~° Éè’QÍÅ#∞ =ke
`«áÈr=<åxH˜ ÉèOí QÆO HõÅQÆ‰Ωõ O_® QÆ_áç ê_»∞.
JkèHÍ~°O, Éè’QÆO ÅaèOKåHõ Z=fiÔ~·<åã¨ˆ~ JÇ¨ÏOHÍ~åxH˜ HÍã≤O`≥·<å
Ö’#∞HÍ=_»O ã¨ÇÏ¨ [O, ÖË^• – "Õ^•O`« ^èÀ~°}˜ Z‰õΩ¯"≥,· "≥~· åQÍºxH˜ QÆ∞~Ô · Hõ~Î°
"åºxfl =^ŒÅ_»"∞≥ <ÿ å [~°Q=Æ K«∞Û.
HÍh Éè~í `° ∞« _»∞ J@∞ JÇ¨ÏOHÍ~åxH©, W@∞ Hõ~=Î° º `åºQÍxH© Ö’#∞HÍ‰õΩO_®...
ZO`À ãÖÜ«∞=∞#O`À =º=Ç¨ÏiOKå_»∞. Jã¨Ö#·ˇ P^è•ºu‡Hõ`« W^Õ.
nxx ÉèHí Î̃ Ü≥∂QÆO`À ™êkèOK«QeÆ QÍ_»∞ Éè~í `° ∞« _»∞.
`«^• Ç≤Ï Ü«∞`å¯~åº =ÚÃÑu· HÕz`ü
LáêÜ«∞#O KÀÑ¨ÇÏ¨ $`«O =∞Ç¨~°›"∞£ ,
ã¨áê^Œ∞HÍÉèÏºO „Ñ¨^=Œä ∞O x"Õ^ºŒ
K«HÍi Ñ¨KåÛ^Œƒ~ù `° À Ü«∞^ä•=`üII
'U Ñ¨xx KÕã<≤ å, U LáêÜ«∞#O (|Ç¨ï=∂#O – Hõ~‡° Ñ¶Å¨ O) =zÛ<å
^•xx "≥Ú^Œ@ áê^Œ∞HõÅ‰õΩ x"ÕkOz, J@∞ÃÑ· J=∞Å∞Ñ¨~°K«_»O, qxÜ≥∂
yOK«_O» KÕâß_»∞ Éè~í `° ∞« _»∞— – Jx "åb‡H˜ =K«#O.
D â’¡HOõ Ö’ Éè~í `° ∞« x =ºHÎ̃`fi« O K«H¯õ QÍ ^Àº`«H=õ ∞=Ù`«∞Ok.
476 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 477
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
ã¨~fi° ^Õ"å`«‡‰õΩ_»∞ Pk`«∞º_»∞ ™œ=∞ºOQÍ L<åfl Ñï}Ï=∞OÖ’ =∞#‰õΩ =∞OQÆà◊

Hõ~åÅ∞.
=∞OQÆà"◊ ∞Õ PÜ«∞# ã¨fiÉèÏ=O. JO^Œ∞Hˆ 't=Ù_»∞—
„áê`«óHÍÖÏ<Õfl ™êfl#O KÕã,≤ â◊√zQÍ ã¨∂~°∞ºx #=∞ã¨¯i¿ãÎ KåÅ∞– áêÑ¨ (=∞OQÆà◊=∞Ü«Ú_»∞) Jx PÜ«∞##∞ #∞uOKå~°∞
x~°∂‡Å#O [iy, Ñ¨q„`«∞Å=∞=Ù`å=∞x =∞Ç¨ÉèÏ~°`«OÖ’ NHõ$+¨µ‚_»∞ (Pk`«ºOK« t=O q^•º`Õ... âß„™ÈÎH)Î̃ . ã¨∂~°∞º_»∞
É’kèOKå_»∞. „áê}â◊H˜Î „Ñ¨^•#O`À ã¨$+≤ìx x~°fiÇ≤Ï™êÎ_»∞– [_» „Ñ¨Hõ$u HÍ^Œ∞,
ã¨∂~Àº^ŒÜ∞« ã¨=∞Ü«∞OÖ’x ~ÀQÆÇÏ¨ ~°} â◊Hˆ Î L+¨. Hõ#∞Hõ „|Ç¨Ï‡. ã≤u÷ , áÈ+¨} HõeyOKÕ NÇ¨Ïi. '<å~°O— Ñ¨Ó~°‚K≥·`«#ºO.
ã¨∂~°ºH˜~} ° ÏÅ =Å# HõeQˆ qHõã#¨ â◊HÎ̃ KÕ`<« Õ ã¨~fi° [QÆu KÕ`#« `«fiO á⁄O^Œ∞ JO>Ë ã¨~fi° r=ã¨=¸Ç¨ÏO. "åiH˜ â◊HxÎ˜ KÕÛ P„â◊Ü∞«
`ÀOk. P â◊H<Î̃ Õ 'Ñ¨k‡x— J<åfl~°∞. „ÑüaO|â◊HxÎ̃ 'KèåÜ«∞—QÍ K≥áêÊ~°∞.
ã¨HÅõ [QÆxfl~°fiÇ¨Ï}
â◊HÎ˜ (PÜ«∞#O) D`«_Õ Hõ#∞Hõ ã¨∂~°º<å~åÜ«∞}∞_»∞.
gˆ~ ã¨∂~°∞ºx ÉèÏ~°ºÅ∞. 'WOnè náêÎ— 'Wk Sâ◊fi~ˆ º— – J<Õ ãÖã¨¯ $`« KÕ¿ã Ñ¨~°„|Ç¨Ï‡ K≥·`«#ºO
™œ=∞º`«, fHõ∆‚`«, „Ñ¨âßO`«O, „Ñ¨K«O_»O.... Jhfl ã¨∂~°∞ºxÖ’<Õ =∞#O ^è•`«∞=ÙÅ ##∞ãïOz „Ñ¨HÍâ◊, Sâ◊fi~°º ÅHõ}∆ ÏÅKÕ`« ã¨∂~°∞ºx ^•fi~å =∞#efl
K«∂_»=K«∞Û. Ñ¶∞¨ ’~°O, JÑ¶∞¨ ’~°O.... D ~Ô O_çO\˜`À#∂ „Ñ¨ÑO¨ Kåxfl „Ñ¨ÉÏè q`«O ã¨∂~°∞ºx 'WO„^Œ∞_»∞— J<åfl~°∞. J#∞„QÆÇ≤Ïã¨∞Î#flk. Hõ#∞Hõ
KÕ¿ã "å_ô`_« Õ Hõ#∞Hõ ~°∞„^Œ∞_»h, t=Ù_»h, k‰õΩ¯Å‰õΩ Ñü Jh "ÕÔŒ ¿Ñ~˘¯Ok. H˜~}° ÏÖ’¡x l_»∞â¤ H◊ Î̃ 'q∞„`«—, áÈ+¨}â◊HÎ̃ 'Ñ¨Ó+¨—, ã¨~°fi^Õ= =∞Ü«Ú_»∞
ã¨∂~°∞ºx #∞OKÕ k‰õΩ¯Å∞ U~°Ê_»∞`«∞<åfl~Ú. ã¨∂~Àº^ŒÜ∞« kâ◊#∞ `«∂~°∞ÊQÍ P„~°`Ì « '=~°∞}—. WÖÏ ã¨~fi° ^Õ=`«Å∞ ™œ~°âH◊ Î̃ qâı
`≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åflHõ<,Õ q∞ye# kâ◊Å#∞ x~°~‚ Úã¨∞<Î åflO. Hõ#∞Hõ 'kâßOK« Ñ¨`Ü « ∞Õ ëêÖË. JO^Œ∞Hˆ "ÕÔŒ UHõO ã¨`ü q„áêó |Ç¨ï^è• Pk`«∞º_»∞.
#=∞ó— Jx „â◊√u=∞O„`«O q#∞uOzOk. P H˜~} ° ÏÖË PÜ«∞#‰õΩ ã¨ÇÏ¨ „ã¨H~õ åÅ∞. =^ŒxÎ J<Õ =∞O„`åxfl ã¨∂~°ºÑ¨~O° QÍ<Õ K≥ÑÊ≤ Ok. ã¨~°fi^Õ=`å`«‡'‰õΩ—_≥·#
W=fi_»O, ÖÏeOK«_O» , áêeOK«_O» , Hõ~‡° KÕÜ∞« _»O KÕ`∞« Å ÅHõ} ∆ O. ã¨∂~°º Xˆ H ã¨ ∂ ~° º â◊ H ˜ Î Ñ¨ Å ∞ q^è • Å∞QÍ [QÆ u x ã¨∂~°∞ºx „Ñ¨HÍâ◊ ^•Ç¨ÏHõ
H˜~}
° ÏÅ∞ D <åÅ∞QÆ∞ Ñ¨#∞Å`À qâßfixH˜ Ç≤Ï`åhfl, ~°=∞º`«h JOk™êÎ~Ú. J#∞„QÆÇ≤Ï™ÈÎOk. â◊HÎ̃<Õ Ü«∞*Ï˝yflQÍ ~°yeÛ,
Hõ#∞Hõ 'Ç≤Ï~°}ºÉÏÇ¨ï=Ù— Jx H©iOÎ Kå~°∞. D H˜~} ° ÏÅ#∞ „Ñ¨ÑO¨ K«=∞O`å Ñ¨~z° ã¨∂~°∞º_»∞ [_» „Ñ¨Hõ$u HÍ^Œ∞, Ñ¨Ó~°‚K≥·`«#ºO.
"å\˜ ^•fi~å ã¨HÅõ K«~åK«~åÅ‰õΩ „áê}â◊HxÎ̃ JOkã¨∞#Î fl "åºÑ¨H`õ fi« O KÕ`«
ã¨~fi° ^Õ=`«Å#∞ P~åkèOKÕ
ã¨HÅõ [QÆxfl~°fiÇ¨Ï} KÕ¿ã Ñ¨~„° |Ç¨Ï‡ K≥`· #« ºO ã¨∂~°∞º
DÜ«∞#<Õ 'q+¨µ=‚ Ù— J<åfl~°∞. x ^•fi~å =∞#efl J#∞„QÆÇÏ≤ ã¨∞#Î flk. Hõ#∞Hõ ã¨~fi° ^Õ= Ü«∞[˝ ãÖã¨¯ $u
H˜~} ° ÏÅ‰õΩ#fl QÆ=∞#ÅHõ} ∆ O |\ì̃ 'QÆ~∞° `«‡O`«∞_»—x ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. H˜~}° ÏÅ# =∞Ü«Ú_»∞ Pk`«∞º_»∞. ã¨~fi° ^Õ=`å`«‡'‰õΩ—_≥#· ã¨∂~°∞ºx =∞#k.
kè+Oª≤ z# Pk`«∞º_»∞ QÆ~∞° _» "åÇ¨Ï<å~°∂_è∞» _»∞. „Ñ¨HÍâ◊ ^•Ç¨ÏHõ â◊H<Î˜ Õ Ü«∞*Ï˝yflQÍ ~°yeÛ, ã¨~fi° ^Õ=`«
ã¨∂~°∞ºx K≥`· #« ºâ◊Hˆ Î [QÆuH˜ Sâ◊fi~åºÅ#∞ „Ñ¨™êk™ÈÎOk. JO^Œ∞Hˆ ÅH˜∆ ‡QÍ, Å#∞ P~åkèOKÕ Ü«∞[˝ ãÖã¨¯ $u =∞#k.
Ñ¨~åâ◊HQÎ̃ Í [QÆÔŒ |QÍ ™œ~°âH◊ xÎ̃ P~åkèã∞¨ <Î åflO. (ÉèÏ#∞ =∞O_»Å =∞^èºŒ ™ê÷.... JYO_» `Õ[ó ã¨fi~°∂Ñ¨Ù_≥#· Pk`«∞ºx D =∂Ñ¶∞¨
Åe`å ã¨ÇÏ¨ „ã¨ <å=∂Ö’¡x XHõ <å=∞O.) ã¨∂~°º H˜~} ° ÏÅ∞ fHõ}∆ OQÍ L<åfl, =∂ã¨ O #∞Oz =∞#O =∞iO`« HÍO`« ∞ Å`À
478 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 479
...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó ...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó
„QÆÇ≤ÏOK«#∞<åflO.
D L`«~Î åÜ«∞} Ñ¨Ù}º"Õà,◊ ^≥g· Ü«∞"≥∞#ÿ ã¨∂~°ºHÍO`«∞Å∞ =∞# „áêO`åÅ‰õΩ
ã¨=Ú[˚fiÅOQÍ Åaè™êÎ~Ú.
D HÍOuQÆ=∞# Ñï}Ï=∂<Õfl '~°ÔŒä =∂~°_O» —QÍ K≥ÑÊ≤ , ã¨ÑÎ¨ ãÖMÏº „Ñ¨^•è #`«
KÕ`« 'ã¨Ñ¨Îq∞— ukäx '~°^äŒã¨Ñ¨Îq∞—QÍ ã¨∂~åº~å^èŒ#‰õΩ qxÜ≥∂yOK«_»O =∞#
ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O.
"å~åÅÖ’ `˘e k#"≥∞#ÿ Pk"å~°O, u^ä∞Œ Ö’¡ ã¨ÑqÎ̈ ∞ – ã¨∂~åº~å^è#Œ ‰õΩ
„Ñ¨â◊ã¨ÎO.
ã¨∂~°º #=∞™ê¯~°O, P~å^è#Œ "≥*· Ï˝xHõOQÍ, P^è•ºu‡HõOQÍ ‰õÄ_® ™êÑ¶Å¨ º"≥∞#ÿ
Éè=í º ãÖã¨¯ $u.

480 ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"ÕÔŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 113

Antaryami

Enviado por

Dados do documento

Direitos autorais

Formatos disponíveis

Compartilhar este documento

Compartilhar ou incorporar documento

Opções de compartilhamento

Você considera este documento útil?

Este conteúdo é inapropriado?

Direitos autorais:

Formatos disponíveis

Antaryami

Enviado por

Direitos autorais:

Formatos disponíveis

G

...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó

|∞∞+≤Ñ~‘ O°î „Ñ¨K∞« ~°}

...U+¨ ^èŒ~°‡ó ã¨<å`«#ó `˘e#∞_ç

2 ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 3

„Ñ¨*Ï~°O[‰õΩ_Õ '~åA— J#O`«OÖ’ =∞#"≥∞O`« ? ã¨ﬁã≤Î „Ñ¨*ÏÉèíºó N "ÕOHõ>âË O◊ â◊~} ° O „Ñ¨Ñ^¨ ºÕ

6 ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 7

10 ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 11

28 ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 29

62 ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 63

#Å∞QÆ∞~°∂ "å_Õ `«\ÏHÍÅ#∞, #^Œ∞Å#∞ ÉÏ=Ù

66 ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 67

68 ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 69

86 ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 87

"å_ç, JO`«~O° QÆOÖ’x P~å^è#Œ Hˆ „áê^è•<åºxﬂKåÛ_»∞.

116 ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 117

122 ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 123

132 ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 133

144 ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 145

158 ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 159

166 ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 167

– q#„=ÚÖˇ· *Ï˝#∞eﬂ P„â◊~ÚOz# Hõ^ÖŒä Ë =∞# á⁄O^Œ∞`åÜ≥∂ P ^ÕâO◊

rqOKåe. „â◊=∞, ™êÑ¶Å¨ ºO– D ~Ô O_Õ =∞x+≤H˜

190 ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 191

194 ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 195

ÑïÑ¨Ó~°∞_‚ ∞» Ç¨Ï#∞=∞ D J~Ú^Œ∂ XˆH `«`Î« fiO `åÅ∂‰õΩ qaè#fl =ºH©Î

236 ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 237

260 ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 261

268 ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 269

JkèHÍ~°O – ÉÏ^èºŒ `« "≥∂Ç¨ÏO `«ÅHÔ H˜¯#"åiH˜ ^è~Œ ‡° É’^èÅŒ ∞ ~°∞zOK«=Ù

326 ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 327

J#O`«OÖ’ =∞#"≥∞O`« ? D Ö’Ñ¨Å – XHõ =∞Ç¨"åÜ«Ú=Ù =∞=∞‡eﬂ =∞~À

Wk Ñ¨~O° Ñ¨~.° .. ^•OÑ¨`åºxH˜ k=º`«ﬁ ™ê÷~ÚxzÛ# ã¨Oã¨¯ $u

Ñ¨Ó[º`«#∞ `«$}©Hiõ ¿ã.Î ... Wk x*ÏxH˜ âßÑ¨OHÍ^Œ∞. KÕã#≤ Ñ¨xH˜ ÅaèOK«

=∞Ç¨Ï~°∞¬Å â◊√ÉèÏHÍOHõÅ∆ ∞ „Ñ¨™êkOz, Hˆ =∆ ∂xﬂ"åﬁÅx HÀ~°∞H˘#_»O ‰õÄ_®

Jã¨Å∞ â◊HÎ̃ ! ^Õ=`«ÅÖ’ L`«¯ $+¨µÅì Ü«∂º~°∞.

ã¨Oã¨¯ $uH˜ =∞Ok~åÅ∞ HÍ=∂H˜∆ =¸HõHqõ KÕ S^Œ∞=O^ŒÅ â’¡HÍÅ J^Œ∞ƒù`«

N HÍà◊ÇÏ¨ ã‘âÎ ﬁ◊ ~å! ÉèHí =Îõ `«ûÅ`«‰Ωõ `å~å¯}q∞k.

ã¨ﬁã≤Î „Ñ¨*ÏÉèíºó XHõ „áêO`åxH˜ XHõ JkèÑu¨ L#ﬂ@∞¡QÍ, „Ñ¨H$õ u

408 ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 409

QÆ∞iÎOKÕ"å_Õ Q˘Ñ¨Ê"å_»∞ JÑ¨Ê\˜#∞Oz P QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷ P tÅ#∞ t=eOQÆOQÍ

D [QÆ^ŒO| „Ñ¨Hõ$u. D „Ñ¨Hõ$u J<åﬂÅ

ã¨OáêkOKå=∞<Õ ^•x##∞ã¨iOz ^•x â◊√^Œú`«

qâ◊ﬁQÆ=∞#"Õ∞ [QÆ<åﬂ^äŒ ~°^Ü

Ñ¨~O° Ñ¨~Ö° ’<Õ Ñ¨~=° ∂~°O÷ ã¨O„Ñ¨^•Ü«∂Å#∞ `«∂Å<å_»_»O XHõ á¶êº+¨<£QÍ

„=`«O–=O\˜ Ñ¨O_»∞QÆÅÖ’) P~å^è#Œ Å∞, â◊g∞ =$H∆Í Jk ÖËx<å_»∞

=∞Ç¨HÍo J#∞„QÆÇÏ≤ OKåe áÈ`åO. HÍh HÍÅO QÆ_çKÕH˘nÌ „Hõ=∞OQÍ ^•x

ã¨~ã° ﬁ¨ f #=∞ã¨∞ÉÎ ºíè O! ã¨ﬁ~°∂áêÅ∞.

ã¨~ﬁ° =¸Åâ◊HÎ̃ â◊s~°"∞Õ #x LÑ¨x+¨`∞« ÅÎ =~°#‚ . ã¨`å¯~å‡K«~}° KÕ¿ã

JÑ¨~ål`« â◊g∞ Jyfl=∞Ü«∞ =$HõO∆ . `Õ[ãÎ̈`fi« O ^•y L#fl

464 ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 465

ã¨∞ÅÉèí „Ñ¨ã¨#∞ﬂ_»∞ ã¨∞`«∞xQÍ Ñ¨Ù\ì̃# K«`∞« i÷ – ÉèÏ„^ŒÑ^¨ Œ K«qu.

ã¨~fi° ^Õ"å`«‡‰õΩ_»∞ Pk`«∞º_»∞ ™œ=∞ºOQÍ L<åfl Ñï}Ï=∞OÖ’ =∞#‰õΩ =∞OQÆà◊

480 ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° ™ê=∞"Õ^OŒ +¨}∞‡Yâ◊~‡° 113

Você também pode gostar

„Ñ¨Ï~°O[‰õΩ_Õ '~åA— J#O`«OÖ’ =∞#"≥∞O`« ? ã¨ﬁã≤Î „Ñ¨ÏÉèíºó N "ÕOHõ>âË O◊ â◊~} ° O „Ñ¨Ñ^¨ ºÕ