MINOR DT-2

vak: W-DE2-T3
les: energie uit waterkracht

Met dank aan L. D. Danny Harvey

www.earthscan.co.uk/?tabid =101807
SOORTEN WATERKRACHT
•Waterkracht: verval (enkele meters tot enkele
honderden meters)
•Pico-hydro < 5 kW
•Micro-hydro < 100 kW
•Stuwmeren
•Grote stuwdammen
• Rivierturbines zonder verval
• Getijdenenergie – dam
• Getijdenenergie – vrije stroming

• Golfenergie

• Ocean Thermal Energy Conversion

• Opwekking uit osmose
• Energieopslag: pumped hydro storage
Huidige stand van zaken waterkracht

 Ongeveer 19% van globaal opgesteld elektrisch

vermogen in 2005 is waterkracht (778 GW van
de 4100 GW)
 Ongeveer 16% van de globale
elektriciteitsproductie in 2005 komt uit
waterkracht (2838 TWh van de 18000 TWh)
Top 10 landen opgesteld waterkracht vermogen in 2005. Totaal
= 778 GW

China, 100

USA, 77.4
ROW, 293.2

Canada, 72.0

Sweden, 16.1 Brazil, 71.1

Italy , 17.3
France, 25.5 Russia, 45.7

Norway, 27.7 India, 32

Top 10 landen geproduceerde elektriciteit uit waterkracht in
2005. Totaal = 2838 TWh.

Canada, 359.0

ROW, 931.0
Brazil, 338.0

China, 337.0
France, 56.0
Sweden, 72.0
Venezuela, 77.0 USA, 270.0
India, 97.0 Russia, 165.0
Norway, 136.0
Aandeel waterkracht in totale elektriciteitsopwekking
Norway

Brazil

Iceland

Columbia

Venezuela

Canada

Switzerland

New Zealand

Chile

Sweden

0 20 40 60 80 100
Percent Hydro Power in 2005
WATERKRACHT EN DUURZAME OPWEKKING

Land Jaar Totaal Waterkracht Wind Biomassa Zon Geothermie overig

bron: Wikipedia TWh Twh TWh TWh TWh TWh TWh
1 People's Republic of China China 2006 576,1 563,3 12,8 3,0[5] 0,140[5]
2 Brazil Brazil 2006 385,8 371,5 0,6 14,3
4 Canada Canada 2006 369,7 368,2 2,5 0,017
3 United States United States 2008 371,6 248 52 55,8 0,843 14,8
5 Russia Russia 2006 179,1 174,6 0,007 0,41
6 India India 2006 137,1 122,4 14,7
7 Norway Norway[8] 2006 120,5 119,4 0,673 0,2[9]
8 Japan Japan 2006 95 86,3 2 0,002 3
9 Venezuela Venezuela 2006 83,9 83,9
10 Germany Germany 2006 74,1 20 30,7 21,3 3,500[10]

Netherlands Netherlands 2007 7,06 0,088 2,067 0,034

Waterkracht opwekkingspotentieel in TWh/jaar
Existing=2005

Source: WEC (2007) for hydro generation, UN (2007) for total generation.
KAPLAN-Turbine
Lage opvoerhoogte
Grote debieten
Kenmerk:
Axiale aanstroming
KAPLAN-variant:
BULB-Turbine
Lage opvoerhoogte
Grote debieten
Kenmerk:
Axiale aanstroming
Francis-Turbine
Middelhoge
opvoerhoogte
Grote debieten
Kenmerk:
Combinatie van
tangentiale, radiale
en/of axiale
aanstroming
Francis-Turbine
 Drieklovendam- China 22 GWp

Itaipu-dam Brazilie 13 GWp

Pelton-Turbine
Grote opvoerhoogte
Kleine debieten
Kenmerk:
Tangentiale
aanstroming
Turgo-Turbine
Middelhoge
opvoerhoogte
Kleine debieten
Kenmerk:
Combinatie van
tangentiale en axiale
aanstroming
Cross flow-turbine
(Ossberger)
Middelhoge
opvoerhoogte
Lage debieten
Kenmerk:
Radiale aanstroming
Pico-hydro
(mini Kaplan)
Pico-hydro

mini Kaplan

mini Pelton
Vermogen uit waterkracht
Figure 6.4 Hydro Efficiency
100 P e lt o n

C r o s s f lo w
80
E ffic ie n c y ( % )

60 F r a n c is
P r o p e lle r

40

20

0
0 0 .2 0 .4 0 .6 0 .8 1 .0
F lo w a s a P r o p o r t io n o f D e s ig n F lo w
Source: Paish (2002, Renewable and Sustainable Energy Reviews 6, 537–556,
http://www.sciencedirect.com/science/journal/13640321)
Waterkracht en broeikasgassen
 Methaan ontstaat door anaerobe vergisting van
organisch materiaal van ondergelopen land (deze
uitstoot neemt af in de tijd)
 Methaan ontstaat ook door organische componeneten in
slib dat de dam in gespoeld wordt
 Directe uitstoot door verbranding van fossiele
brandstoffen tijdens bouw en tijdens productie
materialen van de dam
 Studies wijzen uit dat voor sommige projecten (met
name waar oerwoud plaats maakt voor water) de
lifetime CO2-uitstoot hoger ligt dan die van een
kolencentrale
GETIJDENENERGIE
getijdenenergie
Vrije
getijdenstroming
Vrije
getijdenstroming
Energie uit vrije getijdenstroming

Een massa m met een snelheid v heeft een energie

E=1/2 *m*v2 [J=Ws] [1]
per seconde gaat door een bepaalde oppervlakte A een massastroom A
dm
/dt=fm = v*A*r [kg/s] [2]
[1] en [2] gecombineerd geeft het vermogen v
P=1/2 * r * A *v3 [Ws/s=W]

Voor een vrije stromings getijdenturbine geldt:

Protor=cp* 1/2 *r*vwater3 [W/m2]
Pel.= Protor *hmech*hel [W/m2]
vtip=w*R [m/s]
Golfenergie – Wave Energy Converter

Monochromatisch

Polychromatisch

Golfenergie: afbeeldingen met dank aan Miguel Prado

WEC Concepts - Floating Heaving Body
WEC Concepts - Submerged Heaving Body
WEC Concepts - Pitching Body
WEC Concepts - Surging Body
WEC Concepts - Oscillating Water Column
Overtopping
WEC Concepts - Rotating Body
WEC Concepts - Rubber Body
 History – WEC’s at Sea
1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000

Scotland - 500kW China - 50kW

Scotland - 750kW Denmark Netherlands - 2MW

Australia - 300kW Denmark Sweden - 10kW

History – WEC’s at Sea
1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000

Ireland USA Denmark

USA Ireland Finland

India Norway USA Israel

 OTEC- Ocean Thermal Energy Conversion 1
0

200

400

600
Depth (m)

Hawaii

800 Puerto Rico

1000 The Gulf of Mexico

Naul
1200

1400

0 5 10 15 20 25 30 35
Temperature (°C)

Source: www.xenesys.com
Geographical variation in the difference in temperature between the ocean
surface and ‘deep’ water
(typically at a depth of 1000 m)

Source: www.xenesys.com
A closed-cycle OTEC process based on the
Organic Rankine cycle

Warm Surface Working Turbine

Fluid (Vapour)
Seawater
Evaporator Generator

P
Pump Condenser

P
Pump

Working
Fluid (Liquid)
P
Pump
Cold Deep
Seawater

Source: Khan and Bhuyan (2009, Ocean Energy: Global

Technology Development and Status,
IEA-OES Document T0104 )
Energie uit zout-zoetwaterscheiding 1
Osmose
Energie uit zout-zoetwaterscheiding 2
Osmose

B ra c k is h w a te r
P re s s u re
Exchanger
Power
W a te r
F ilte r

S e a w a te r M e m b r a n e M o d u le s
T u r b in e

B r a c k is h w a te r

F r e s h w a te r b le e d
W a te r
F ilt e r

F re s h w a te r
Energie uit zout-zoetwaterscheiding 3
Omgekeerde elektrodialyse