ANO1 - Nº 1 XORNAL GALEGO DE DEPORTES E CULTURA Marzo de 2011 - 2€

SALVATERRA DE MIÑO
ESCOLAS DEPORTIVAS, Castro Barreiro
FOMENTANDO O
DEPORTE DENDE 2005
e A Feira
enfróntanse
de novo no
entroido de
Páx.13 Páx. 36
Salceda
TOMIÑO

O Concello de
Tomiño inicia a
construción da
área recreativa e
deportiva de
Sobrada
Páx. 7

A GUARDA
O CIM conmemora o
Día Internacional da
Muller

Páx. 29

O PORRIÑO
As rúas do centro de
Porriño acolleron a
uns 2000 corredores
na V Interrunning
Páx. 11
2 Opinión - Marzo de 2011

CADERNO DA VIAXE
EDITORIAL
A Xunta remata co audiovisual
Un problema de
adaptación e *Xoán Antón Pérez Lema:
Avogado

axuste ingunhas datas independentes e vencella- longametraxes “Pradolongo”

N
estes últimos anos sufrimos todos, ainda que uns
máis que outros, a causa de non estar prepara-
dos para as vacas fracas. Estabamos tan acos-
tumados á “superabundancia” que cando chegou Paco
N mellores ca estas,
coincidindo coa
entrega dos Óscar e
co segundo aniversario das
eleccións que lle deron a
das a entidades financeiras
ou grupos industriais e pro-
fesionais (técnicos, especia-
listas, guionistas, actores,
directores…)- que acadaron
ou “O soño dunha noite de
San Xoán”.

Pois ben, todo este tecido

profesional e empresarial
coas rebaixas os dedos se nos fixeron hóspedes. maioría absoluta ao PP, para importantes sucesos mesmo está a piques de se destra-
analizar o continuo proceso fóra de Galicia, coma no gar, porque o recurte nos
Vivir vive calquera. Respirar tamén. Pero estar de afogo e destrución que caso de Luis Tosar ou Mabel recursos públicos destinados
preparados psicolóxicamente para situacións de
están a vivir, no contexto Rivera. Asemade, fronte a a estas industrias supera con
emerxencia xa é outra cousa.
desta recesión, as nosas unha certa desafección que moito o 50%. Malia as boas
Neste campo levamos vantaxe os que nacemos e industrias audiovisuais e, en o público español vive a res- intencións e oficios do con-
nos criamos noutros tempos, onde todo estaba xeral, todas as nosas indus- pecto dos seus produtos selleiro Varela e do director
máis axustado; alomenos nunha maioría de trias culturais. Industrias e audiovisuais, os galegos gus- xeral Alfonso S. Izquierdo.
casos. Agora non; vimos de pasar un tempo cheo actividades empresariais que tamos moito dos nosos, Pero a orde de deixar estas
de luxos e superficialidades; de vicios e despilfa- achegan o 2% do PIB galego e como amosaron hai anos as industrias á súa sorte seme-
rros, o que nos produce esta sensación de aban- un 2,2 % do noso emprego. series “O bar suizo” e lla vir do máis alto nível da
dono, de miseria física, porque a outra, a mise- “Mareas vivas” ou hoxendía Xunta, mesmo suxerida
ria mental, non produce acougo, é algo estructu- A creación da CRTVG en 1984 “Libro de familia”, xunto co polos dirixentes do PP esta-
ral co que vivimos e crecemos. Quen se laia da
tendía sobranceiramente a éxito das tal que adoitan aconsellar
pobreza cultural, intelectual, que invade esta
sociedade? Ninguén. Por que o ían facer se todos
garantir canles audiovi- ao Presidente Feijóo nas
vivimos opíparamente instalados na mediocrida- suais que atendesen á súas fulcrais decisións estra-
de, na simpleza, no burdo, no grotesco? normalización da nosa téxicas.
lingua, si, mais tamén da
Pero claro, cando chega un momento de des- nosa cultura. Velaí que a Semella, pois, que é a hora
axuste; un momento en que temos que baixar da Lei do Audiovisual de da unión entre as industrias
torre do luxo, dos coches de gama alta e dos 1999, consensuada entre culturais galegas e os seus
pisos a carón da praia, entón é cando sentimos BNG, PP e PSOE, fixese profesionais, superando
unha extraña sensación de abandono, cando da promoción do audiovi- incomprensións e receos
notamos que hai outro mundo máis aló daquel
sual galego un principio antigos. Unha unión que ha
en que nos tiñamos instalado e que descoñecia-
mos absolutamente. Era o mundo real.
reitor da actividade da abranguer tamén ao teatro,
CRTVG e da propia políti- á edición bibliográfica e á
Custa adaptarse. É un problema xenético, tal ca da Xunta. A “excep- animación e creación cultu-
vez. Algúns pais herdamos cousas que lles deixa- ción cultural” á libre ral. Porque estamos a piques
mos aos fillos. Non son materiais; non serven concorrencia que a UE de perder unha inmensa
para mercar roupa de marca, pero sí serven para lle impuxo no GATT riqueza cultural, profesional
mellor adaptarse aos malos tempos que corren; aos USA afondaba na e empresarial pola cegueira
cando unha artificial burbulla se pincha. plena legalidade e e incompetencia dun
na necesidade de Goberno.
Esa idea fixa de acumular euros en vez de facer
protexer os produ-
traballar as neuronas; esa manía de presumir dos
intereses que producen as contas bancarias como
tos culturais pro-
se nos fora niso a propia existencia é unha mala pios.
herdanza que non prepara para os malos tempos.
Sobre estes ali-
Alguén dixo que un mundo no que a gañancia é o cerces,
único obxectivo é un mundo tan pobre que non Galicia
merece a pena vivir nel. Fagamos un mundo rico xerou un
en valores, es expectativas, que nos mostre unha importante
nova polar. Deste xeito estaremos mellor prepa- tecido de
rados para os axustes que outros nos impoñen.
produto-
ras -

Enderezo: Colaboradores: Guillermo Andión, Juan Louzán (Madrid),Coki

Director: Carlos Rey Bárcenas.
Edita, maqueta e imprime:
Publicaciones Tameiga, S.L.
Avenida do Aeroporto, 83,
Tameiga, Mos. Galicia.
Enderezo electrónico:
redaccion@hermeseatenea.com
publicidade@hermeseatenea.com
Teléfono: 986487480/658585049
Rodríguez, Alicia Rocha, Vicente (Nova Iorque)
Alló, Xoán Antón Pérez Lema, Pablo
González Mariñas, Anxo Fernández Fotografía: Arquivo, Hernández
Saborido, Antonino García, Emilio
Ínsua, Anxo S. Porto Ucha, Xoan Publicidade: Depto. propio
Xosé Pérez Labaca, Raúl Daniel
Sotelo, Manuel Rosende, Miguel Depósito Legal: VG195-2011
Marzo de 2011 - Deporte 3

Xoán Xosé Pérez Labaca mento para a caza e a gue-

rra. Os homes primitivos
historia do depor- practicaban o deporte, sen

A te remóntase a miles
de anos atrás. O
deporte, entendido
como a variedade de activi-
dades que permiten mellorar
ferramentas, pero si nas
súas tarefas cotiás; corrían
para escapar dos animais
superiores, loitaban contra
seus inimigos e nadaban para
en velocidade, forza, axili- desplazarse dun lugar a
dade, habilidade, etc, é tan outro atravesando os ríos.
antigo coma o home. Pero as
primeiras noticias que temos Xa no ano 2.700 antes de Cristo,
sobre práctica do mesmo sábese que eran practicados
remóntanse a hai uns 2.000 pola sociedade china, xa que
anos. Daquela, o deporte foron atopados diversos utensi-
utilizábase como adestra- lios que levan a pensar que rea-

Historia do deporte (II):

aparición do deporte
lizaban diferentes tipos de
deporte. Vai ser esta civilización Momento do acendido da
china a primeira que fai caso antorcha olímpica nos
aos exercicios físicos por medio Xogos Olímpicos de
do Kung-fu, se ben este terá un Atenas en 2004
carácter relixioso e tamén un
carácter curativo.

A danza primitiva nace a partir

da asociación de movementos do
corpo coa imaxinación; ao princi-
pio estas danzas estaban someti-
das a fins culturais, pero co
tempo adquiriron carácter
deportivo.

Os monumentos aos faraóns

indican que unha certa cantida-
de de deportes, incluindo a
natación e a pesca, eran norma-
lizados e regulados hai miles de
anos no antigo Exipto. Outros
deportes exipcios incluen
o lanzamento de xavelina, o
salto de altura e a loita.
Destacaron tamén algúns depor-
tes na antiga Persia e a arte
marcial iraní. Onde os deportes
estaban verdadeiramente esta-
blecidos foi en Grecia e naquela
sociedade a cultura militar e o
desenvolvemento dos deportes
influenciaronse mutuamente,
dando lugar aos chamados Xogos
Olímpicos da antigüidade.

Os antigos Xogos Olímpicos (cha-

mados así por celebrarse na
cidade de Olimpia) foron festas
relixiosas, culturais e deportivas

Continúa na páxina seguinte

4 Deporte - Marzo de 2011

Baixorrelevo grego clási-

co que representa a un
atleta olímpico

Vén da páxina anterior Os Xogos tomaron rápida- honor a Zeus e a Pélope, carreiras a pé, e máis mantíñase acendida no
mente unha grandísima heroe divino e rei mítico tarde fóronse introducindo altar de Zeus durante os
celebradas na antiga relevancia na antiga de Olimpia, famoso pola a loita e o pentatlón xogos antigos.
Grecia, en honor Grecia, alcanzando o seu súa lexendaria carreira de (proba de cinco modalida-
aos deuses olímpicos. cénit nos séculos VI e V carros, polo que na súa des deportivas que inclu- En Olimpia chegáronse a
Neles participaban antes de Cristo. Os Xogos honra se celebraban. O ía os lanzamentos, o salto, celebrar 293 Xogos
os atletas que debían ser Olímpicos posuían unha número de probas aumen- a carreira e a loita). Ao Olímpicos, ata que o empe-
cidadáns ou homes importancia fundamental- tou ata vinte e as celebra- tempo tamén había varias rador cristiano Teodosio os
libres, e que se adestra- mente relixiosa con con- cións prolongáronse duran- competencias artísticas mandou abolir no ano 393,
ban durante anos cursos alternados con te varios días. As primeras coma música, poesía e despois de Cristo, por consi-
nos ximnasios. sacrificios e cerimonias en competencias foron as danza. A lapa olímpica deralos pagáns.
Existen moitas e variadas
lendas acerca da orixe
dos antigos Xogos
Olímpicos. Segundo unha
delas, a citada por
Píndaro, foi Heracles
quen chamou “Xogos
Olímpicos” a unha serie
de eventos deportivos na
honra de seu pai Zeus e
quen estableceu ademais
o costume de celebralos
cada catro anos.
Marzo de 2011- Deporte - Salceda de caselas 5

Salceda organiza a súa I andaina

Concello de Salceda Seguirase o sendeiro pasando ros das Greas, humedais, camiño

O organiza a I Andaina, que

percorrerá os camiños e
sendeiros do concello e
dos arredores.
polo monumento de Sobredo
ata chegar ao punto de partida,
terminando os 30 km.

No segundo roteiro, de 20 quiló-

portugués e ribeiras do río Louro.

Esta proba está incluída na copa

Galicia de Andainas. Componse de
dous roteiros de 30 e 20 quilóme-
Con esta iniciativa, preténdese metros, percorreranse tods os tros, aínda que non é obrigatorio
familiarizar aos participantes barrios da parroquia, polos sendei- facer os 50 quilómetros.
neste tipo de proba longa, así
como potenciar e dinamizar os
fermosos itinerarios polos que
discorre, podendo verse moitos
dos máis importantes paraxes dos
que goza o concello.

A andaina componse de dous

roteiros; o primeiro de 30 km e o
segundo de 20 km.

O primeiro roteiro pasa por todas

as parroquias do concello; sae do
Centro Cultural O Coto polo sen-
deiro dos humedais ata cruzar o
río Tinto. Alí continúa cara arriba
ata o seu nacemento, na parte
oeste do Faro de Budiño, pasando
por máis de 20 muíños. Súbese
logo ao Faro pola parte oeste ata
o cumio. Aquí pódense ver, a
vista de paxaro, o val da Louriña,
os montes do Morrazo, etc.

Comézase a baixar do Faro polo

norte, dirección A picoña, pasan-
do polo merendeiro das forcadas
de San Xurxo.

Aquí cóllese o sendeiro GR 131,

de gran fermosura, con moi boas
vistas, ata o muíño do Pitón. Aquí
déixase o sendeiro á dereita e
éntrase no paseo do río Caselas
ata o final, onde se colle á derei-
ta ata o pazo de Pegullal. Aquí
cóllese a esquerda un novo sen-
deiro ata a Casa da Música.
I ANDAINA
Síguese a rúa Zunzunegi cruzando
todo o pobo ata a devesa, crúza- CONCELLO DE SALCEDA
se o monte ata pasar por debaixo
de vía rápida, onde á dereita se
entra no sendeiro entre Entienza
e Parderrubias, dirección ao
barrio de O Pantel. Aquí , á
esquerda, súbese ao parque do
Faro de Entienza onde desde o
cumio, se pode ver todo o
Condado, Paradanta e Baixo Miño
ata a Guarda.

Neste parque está previsto

facer unha parada para almor-
zar. Seguirase logo dirección a
Soutelo, baixando polo norte da
canteira, cruzarase a estrada,
para entrar onde o sendeiro
que atravesa os montes de
Soutelo ata o Borralliño.
6 Salceda de Caselas - Deporte - Marzo de 2011
Marzo de 2011 - Deporte - Tomiño
O Concello de Tomiño inicia a construción
da área recreativa e deportiva de Sobrada
omezaron estes días na parro-
C quia de Sobrada as obras da pri-
meira fase de construción da
área deportiva e recreativa, na
que está previsto realizar varias pistas
multifuncionais e distintos espazos de
esparcemento, dentro dun proxecto
máis amplo, que contempla a futura
construción dun centro socio-cultural
(nas instalacións das actuais escolas
unitarias), un parque biosaludable, un
xardín botánico, gradas, vestiarios e un
paseo peonal.
Campionato de tiro ao prato en Tomiño
Estas actuacións iniciais ocuparán un espazo
de 7.358,92 m2 dentro dunha parcela máis
ampla de 27.184 m2, cedida temporalmente
ao Concello pola Comunidade de Montes
Veciñais en Man Común, e que albergaba o
antigo campo de fútbol.
Variedade deportiva
As vellas instalacións están sendo derruídas
para construir un pequeno aparcamento,
pistas polideportivas, para a práctica de
tenis, baloncesto, balonmán e fútbol sala,
así coma un cuadrilongo ou pista de area
ste mes tivo lugar un
E Campionato de Tiro ao
Prato, na modalidade de
percorrido de caza, no campo de
tiro das Fronteiriñas, en Figueiró.
O sábado 19 foi xornada de
entrenamento con premios para
os mellores clasificados.
O domingo 20 celebrouse a tirada
oficial con premios para todos os
participantes e un trofeo especial
para “damas”.
A Comisión de Festas de San
Campio de Lonxe-2011, de
Figueiró, organizadora deste even-
to, agradeceu a colaboración da
concellería de Deportes e Lecer do
Concello de Tomiño, así como das
distintas empresas e casa comer-
ciais da parroquia e da zona que
doaron trofeos para este evento.
7
que permita a práctica de deportes coma o
horseball ou a hípica.
Prazo
O orzamento ascende a 210.000 euros, e pre-
vese que as actuacións estarán concluídas
nun prazo de 6 meses.
Segundo o concelleiro de Deportes, Fernando
Álvarez, “trátase dun proxecto ambicioso,
xenerador de actividades ao aire libre, con
varias zonas de disfrute e aptas para a prác-
tica de distintos deportes que, sen dúbida,
xeneran sinerxias que permitirán dinamizar a
vida social, deportiva e cultural da parroquia
de Sobrada”.
Agradecementos
Pola súa banda, Germán Castro Barbosa,
representante veciñal da Comisión de
Seguimento das Obras, agradeceulle á conce-
llería de Deportes o esforzo realizado con
esta inversión que permitirá reducir as
carencias que actualmente existen en
infraestruturas deportivas.
Tamén aproveitou para insistir na necesidade
de executar a segunda fase, especialmente a
construción do Centro Socio-Cultural.
Finalmente, o tenente-Alcalde, Pablo
Baquero, quen estivo acompañado, ademais,
polo xerente da empresa adxudicataria,
comprometeuse a realizar as xestións nece-
sarias para que a execución integral do pro-
xecto sexa unha realidade.
Os comuneiros de
Sobrada subvencionan
ao deportista local
Rubén Millán
A Comunidade de Montes de Sobrada
(Tomiño) acordou subvencionar con 1.200
euros ao deportista desta parroquia
Rubén Millán Rodriguez, padeeiro de
elite e posuidor de distintos títulos e
medallas tanto a nivel autonómico como
de España e mundial o que lle augura un
futuro prometedor, e así o esperan os
seus veciños de Sobrada, quen din que
aínda que rema no Club Piragüismo de
Tui, este rapaz non renuncia ás súas ori-
xes de Sobrada.
A Comunidade de Montes de Sobrada
maniféstase sentirse orgullosa de
Rubén Millán, e valoran nel o esforzo a
concentración, o sacrificio e a entrega
ao deporte.
8 A Guarda - Deporte - Marzo de 2011
Da Guarda á
Serra d’Arga
pasado sábado 26 tivo lugar a primeira
O das andainas de primavera organizada
polo Concello da Guarda.
O percorrido iniciouse no Centro de
Interpretación da Serra d`Arga, de onde parti-
ron os 60 participantes cara ao punto máis
alto do percorrido, a uns 800 metros de altitu-
de, onde conflúen as autarquías de Caminha e
Viana do Castelo.
Desde esta cima o percorrido, guiado por
membros do Centro de Interpretación da
Serra d`Arga, dirixiuse ata o nacemento do
río Áncora e continuou ata a ermida da
Nossa Senhora da Conceiçao do Minho, onde
se realizou un pequeno descanso para comer.
Aquí a neboa permitía ver xa a paisaxe que
describe o val do Lima e as vilas que o
rodean, como Paredes de Coura, Ponte da
Lima e Viana, onde desemboca o río do
esquecemento.
A baixada cara a Arga de Cima transcorre
por camiños empedrados nos que os carros
de bois cargados de pan deixaron as súas
pegadas. Logo de atravesar o Paso do Lobo e
as pontes que cruzan o río Arga, rematou o
percorrido en Arga de Cima, desde onde o
grupo de camiñantes emprendeu o camiño,
xa en autobús, de volta para a casa, botando
en falta que a néboa non levantara antes
para poder contemplar as espléndidas paisa-
xes que do Coura e do Miño se contemplan
desde estes altos.
Marzo de 2011- Deporte - O Porriño 9

O Club de Patinaxe Ribex de Porriño

proclámase subcampión galego
grupo show do Club dolles moitas máis vitorias e este non foi o único triunfo obti-

O de Patinaxe Ribex de
Porriño vén de pro-
clamarse subcampión
galego e campión do Trofeo
Latina Internacional nas
últimas semanas. Un éxito
polo cal M. Alejandro
Lorenzo, como concelleiro
delegado de Deportes, o
alcalde Nelson Santos e
todo o equipo de Goberno
do Concello do Porriño se
congratulan e danlles as
súas felicitacións desexán-
conquistas.
Adestrado por Carolina Figueroa
e Santiago Alonso, este grupo de
once mozos -10 mozas e un
mozo- de entre 13 e 21 anos
conseguiu que por primeira vez
na historia un equipo de patina-
xe de Porriño suba ao podium do
campionato galego. Foi o sábado
5 de febreiro, en Vigo, cando
estes patinadores de Ribex, ves-
tidos de papagaios, proclamá-
ronse subcampións galegos coa
coreografía Protección. Pero
do este ano que acaba de come-
zar, pois o pasado sábado 19 de
febreiro alzáronse co Trofeo
Latina Internacional disputado
en Madrid interpretando a
mesma coreografía.
O Club de Patinaxe Ribex naceu en xunta directiva encabezada pola
2008 e desde entón non deixou de súa presidenta, Mª Sonia Pérez. O
cultivar éxitos tanto en grupo club dispón ademais dunha escola
como en categoría individual, de iniciación na que se forman
logrando premios recoñecidos a nenos e nenas desde os dous anos.
nivel autonómico e provincial. A día de hoxe uns 60 patinadores
Para iso foi fundamental tamén o compoñen Ribex, dos cales o máis
traballo incondicional de toda a pequeno ten 2 anos e o maior 21.

Porriño foi testigo da confirmación

de Iván Pozo como campión do
Mundo Hispano de peso galo

O municipio de Porriño, do, Iván Pozo, revalidou O alcalde mostrábase

un lugar con tradición no
mundo do boxeo, foi a
primeira fin de semana
de marzo o escenario da
velada na que se dispu-
tou o título de
Campionato do Mundo
Hispano do peso galo.
O campión do ano pasa-
o título ao gañar contra o durante o evento moi
nicaraguano Adonis Rivas. satisfeito da elección da
Non é a primeira vez vila do Louro para aco-
que Porriño acolle com- ller esta velada de boxeo
peticións desta índole, que reuniu a persoas
pois en anos anteriores afeccionadas a este
celebrouse un campio- deporte chegadas de
nato de Europa e outro toda a comunidade gale-
de España. ga e de fóra.
10 Publicidade - Marzo de 2011
Marzo de 2011- Deporte - O Porriño
As rúas do centro de Porriño acolleron a
uns dous mil corredores na V Interrunning
s rúas de Porriño acolleron o
A domingo 27 de febreiro a V
carreira popular de atletismo
Intersport Piñeiro, máis coñe-
cida como Interrunning.
A saída e a meta estiveron instaladas
no mesmo punto, na praza Arquitecto
Antonio Palacios, diante da Casa
Consistorial. Realizaronse once clasifi-
cacións atendendo ás once categorías
e abarcando todas as franxas de ida-
des, dende os máis pequenos ata os
máis veteranos. En base a esas once
categorías establecéronse tres circui-
tos diferentes.
O circuito A, de 100 metros de distan-
cia, para a categoría Pitufos, os máis
pequenos do evento, foi o último en
O Porriño, “referencia
para o atletismo”
A competición foi pre-
sentada o 22 de febreiro
no salón de plenos do
Concello polo alcalde
Nelson Santos; o conce-
lleiro delegado de
Deportes, M. Alejandro
Lorenzo; o xerente de
Intersport Piñeiro,
Fernando Piñeiro e o
organizador do evento,
Fredy Velasco. O rexe-
dor local destacou a
11
disputarse, ás 12.45 horas. Benxamíns
e alevíns foron os primeiros en saír, ás
10.30 horas, e realizaron o circuito B,
cunha lonxitude de 800 metros; os pri-
meiros deron unha volta e os segundos
dúas. Finalmente, o circuito C, de
3.300 metros, acolleu gran parte das
categorías. Ás 11.00 horas iniciárono
os grupos de infantil e cadete, cunha
única volta, e media hora máis tarde
as categorías de xuvenil, junior, pro-
mesa, senior, veteranos e supervete-
ranos, con tres voltas, que fan un
total de 10 quilómetros.
A entrega de premios tivo lugar na
praza Arquitecto Antonio Palacios.
O evento contou con numerosas sor-
presas e coa participación de depor-
tistas de elite.
consolidación desta Por outra banda, Nelson
proba, “convertida xa Santos subliñou que O
nun referente do atle- Porriño “recibe moitas
tismo que atrae a cen- peticións para ser o esce-
tos de persoas ao nario da celebración de
Porriño”. eventos deportivos de
diversas modalidades” e
Asimesmo, asinouse o destacou que este feito os
contrato de patrocinio “enche de orgullo”, e por
por medio do cal o iso tratan sempre de
Concello é entidade aceptar as solicitudes e de
patrocinadora oficial do colaborar na medida das
evento. posibilidades municipais.
12
Pereiro e Froiz crean un novo
equipo de ciclismo en Galicia
mañá do 28 de febreiro
A levouse a cabo en Lourido
(Pontevedra), sede do
grupo alimenticio galego
Froiz, a sinatura do acordo alcan-
zado entre a Fundación Oscar
Pereiro e o Grupo Deportivo
Supermercados Froiz que posibili-
ta a creación e o posterior desen-
volvemento dun novo equipo de
ciclismo categoría junior en
Galicia, equipo que se denomina-
rá “Fundación Oscar Pereiro –
Supermercados Froiz”.
Dando a oficialidade oportuna a
este acto estiveron presentes os
representantes de ambas entida-
des deportivas, Evaristo Portela,
o xerente do Grupo Deportivo
Froiz e Óscar Pereiro, presidente
executivo da fundación que leva
o seu nome.
Ademais dos representantes de
ambas entidades, tamén estivo
presente un nome propio do
ciclismo en Galicia, José
Teixeira, que será o máximo res-
ponsable deportivo deste pro-
xecto. Neste sentido cabe resal-
tar a lonxeva e grande experien-
cia que acumula Teixeira no seu
haber, xa que leva máis de 35
anos vinculado ao mundo do
ciclismo base e profesional.
Ao longo de todos estes anos José
Teixeira desenvolveu diferentes
funcións dentro deste deporte,
desde ciclista profesional a direc-
tor deportivo en diferentes equi-
pos, co valor engadido de formar
parte durante varios anos do plan-
tel de masaxistas que integran os
máis prestixiosos equipos dentro
do ciclismo profesional.
“O asinado hoxe aquí é unha moi
boa noticia para o ciclismo base
en Galicia. Poder ofrecer unha
formación deportiva e educativa a
novos valores deste deporte é sen
dúbida unha satisfacción para
todos nós, porque se de algo estou
convencido é de que en Galicia
hai futuros ciclistas de gran cali-
dade. Por iso, é de agradecer á
familia Froiz o apoio que ofrece a
este deporte desde hai moitos
anos e en concreto a este proxec-
to, porque con isto posibilita ofre-
cerlles aos mozos a oportunidade
de coñecer e de aprender un ofi-
cio que lles reportará uns valores
que tamén aproveitarán como
persoas no futuro” comentou
Pereiro trala sinatura do acordo.
Evaristo Portela tamén fixo refe-
rencia a que o feito de que
ambas entidades apostaran por
un traballo en común era sen
dúbida unha moi boa nova para o
ciclismo galego e en concreto
para os mozos que practican este
deporte. “Facer realidade un pro-
xecto deste tipo é unha ilusión
que tiñamos en Froiz desde hai
bastante tempo, porque se algo
queremos é axudar e apostar pola
canteira do ciclismo en Galicia.
As cousas ás veces non poden
facerse cando un quere, pero
reuníronse todos os requisitos
para poder comezar a traballar
neste sentido e facendo as cousas
Mos- Deporte - Marzo de 2011
na mesma liña de traballo que
nos levou a ser un dos equipos de
ciclismo referentes en España.
Para finalizar, Teixeira fixo refe-
rencia ao ilusionate proxecto
que se presenta; “quero aprovei-
tar a ocasión para agradecer a
Pereiro e Portela a confianza
que depositaron en min para
dirixir este equipo, así como a
todos os patrocinadores e cola-
boradores”. “Todos os que for-
mamos este novo equipo fomos
ciclistas profesionais, coñecemos
á perfección este deporte e a
súa estrutura, ademais de ter a
experiencia e a ilusión necesa-
rias para converter este equipo
nun referente da canteira en
Galicia, formando ás novas xera-
cións tanto no ámbito deportivo
como persoal.”
O novo equipo Junior deu as súas
primeiras pedaladas o domingo 6
de marzo en Asturias, coa disputa
do XIII Trofeo José Manuel Fuente
“el Tarangu”.
Marzo de 2011 - Deporte - Salvaterra de Miño 13

Equipo Alevín A

Equipo Cadete

Equipo Alevín B
Equipo Infantil

Escolas deportivas de
Salvaterra
As Escolas
Deportivas de
Salvaterra levan 5
temporadas, dende
o ano 2005, traba-
llando a prol da
dinaminazación
deportiva no conce-
llo. Na actualidade,
arredor dun cento
de nenos adestran e
compiten nelas, dis-
tribuidos en seis
equipos de fútbol:
un equipo Mini, un
Benxamín, dous
Alevíns, un Infantil e
un Cadete. Seis
Equipo Benxamín
adestradores encár-
ganse de formar a
estes pequenos
deportistas, baixo o
mando do seu direc-
tor deportivo, Edgar
Martínez philippon,
e a atenta mirada
do presidente,
Antonio Bernárdez
Gándara.
As Escolas funcionan
grazas á subvención
que achega cada
Edgar Martínez Philippon, ano o Concello de
Equipo Mini director deportivo Salvaterra.
14 O Covelo- Deporte - Marzo de 2011

Novos éxitos para o Club de

Patinaxe Covelo
sábado 26 de conseguiu o Ouro, e

O marzo as
nenas do Club
de Patinaxe
Covelo participaron
na segunda fase do
Sheila Sánchez quedou
sétima; Erea Abalde,
en categoría Xuvenil,
tamén conquistou o
Ouro; en categoría
Trofeo Deputación de Benjamin, Nair
patinaxe organizado Pimentel Gil obtivo a
polo Club Carpa no Prata; e por último en
Pavillón do Carme en categoría Alevín María
Vigo, acadando moi Moreira conseguiu o
bos resultados. Bronce, mentres
Carmen Moreira que-
Así, en categoría dou cuarta e Antía
Cadete Candela Alonso Pimentel sétima.
Marzo de 2011- Deporte - Ponteareas 15

Recoñecemento aos ponteareáns medallistas

no Campionato de España de wushu
alcalde de

O Po n t e a r e a s ,
Salvador González
Solla, e o concelleiro
de deportes, Alberto Novoa,
recibiron no salón de plenos da Casa
do Concello, aos deportistas ponteareáns que acadaron
m e d a l l a s n o C a m p i o n a t o d e E s p a ñ a d e Wushu, celebrado en
Villaviciosa de Odón, acompañados do seu preparador e selecciona-
dor galego, Luis Argüelles.

Os deportistas ponteareáns acadaron un total de 11 medallas (5 de

ouro, 3 de prata e 3 de bronce), o que sitúa a Ponteareas no máis
alto do deporte do wushu en canto a medallas obtidas, xa que a
selección galega acadou un total de 18 medallas.
Os medallistas ponteareáns son os seguintes:

Cora Represas Pérez (3 ouros), medalla de ouro en man baleira de

sur (Nan Quan), pau de sur (Nan Gun) e sable de sur (Nan Dao);
Alejandro Lamora Bermúdez (2 ouros), medalla de ouro en man
baleira de sur e sable de sur; Bruno Sotelino Coro (2 pratas e 1 bron-
ce), medalla de prata en pau de sur, medalla de prata en man balei-
ra de sur e medalla de bronce en sable de sur; Óscar Boente García
(1 prata e 1 bronce), medalla de prata en man baleira de norte e
medalla de bronce en espada (Jian Shu); e Kevin Macía Lorenzo (1 O wushu, coñecido tamén
como wushu moderno ou
bronce), medalla de bronce en pau de sur.
wushu contemporáneo, é á
vez un deporte de exhibición
e de contacto, derivado das
artes marciais de China. O
wushu compónse de dúas dis-
ciplinas: Taolu (rutinas) e
Sanda (combate).
As rutinas de Taolu son
patróns de exercicios e
maniobras de carácter xim-
nástico baseados nas artes
marciais chinesas, a partir dos
que se xulga aos competidores
e se lles asigna unha puntua-
ción segundo unhas regras
específicas. As rutinas com-
prenden movementos básicos
(posicións, patadas, puñadas,
equilibrios, saltos e xiros)
relacionados con algún estilo
tradicional de arte marcial
chinés.
As rutinas abarcan varias dis-
ciplinas, xa sexan con armas
como pau (gunshu), sable
(daoshu), lanza (qiangshu),
espada (jianshu), etc., ou sen
armas ou rutinas de exhibi-
ción de man baleira, indivi-
duais e en grupo (chang quan,
nan quan, duilian, etc.).
Como deporte tradicional, o
wushu forma parte da her-
danza cultural do pobo chi-
nés, que o ten enriquecido a
través dos séculos cos seus
movementos elegantes e
efectos saudables.

Campionato Galego de Natación Infantil

na piscina municipal ponteareana
A primeira fin de semana de marzo
tivo lugar na piscina municipal de
Ponteareas o Campionato Galego de
Natación Infantil de Inverno. A presen-
tación oficial, no Concello, contou coa
asistencia do presidente da Federación
Galega de Natación, Carlos Touriño, a
presidenta do Club Natación
Ponteareas, Pilar Gallego, o alcalde,
Salvador González Solla, o concelleiro
de deportes, Alberto Novoa, e o ades-
trador, Andrés Carrera.
No Campionato participaron 200 nada-
dores de 24 equipos de Galicia. Esta
proba de categoría infantil Foi moi ilu-
sionante porque todos os participantes
loitaban para mellorar as súas marcas.
O Club Natación Ponteareas conta
cunha das mellores infraestruturas de
Galicia, como é a piscina municipal.
Nesta tempada o equipo de maiores
conseguiu ascender á División de Honra.
16 Publicidade - Marzo de 2011
Marzo de 2011- Deporte - O Condado 17

O secretario Xeral para o Deporte visita dúas

pistas polideportivas en Crecente e As Neves
secretario xeral para o

O Deporte, José Ramón

Lete Lasa, visitou hoxe
os concellos de
Crecente e As Neves nos que a
Xunta investiu 70.000 euros na
construción de dúas pistas poli-
deportivas. Lete Lasa trasladou-
se tamén ao Concello de
Ponteareas, onde presidiu a
recepción dunha furgoneta para
o Club Ciclista do municipio.
O secretario xeral visitou primei-
ro o Concello de Crecente, no
que a Xunta investiu máis de
32.000 euros na construción
dunha pista polideportiva no
CEIP Manuel Sieiro. Esta pista,
orientada para nenos de entre 8
e 13 anos, ten unha superficie
de 22x11 metros de formigón
pulido con coloreado e pintado
de liñas de xogo.
A segunda parada do secretario
xeral foi o concello das Neves e
concretamente a parroquia de
Vide, onde visitou a pista polide-
portiva de Chan de Vide. A cons-
trución desta pista recibiu unha
subvención da Secretaría de máis
de 37.000 euros. Trátase dunha
infraestrutura de 44x24 metros
con pavimento de formigón puli-
do, pintado e coloreado para
diversos deportes, destinada a
persoas con discapacidade e
maiores de 15 anos.
Lete Lasa trasladouse, por últi-
mo, ao Concello de Ponteareas,
onde presidiu a entrega dunha
furgoneta para o Club Ciclista
Ponteareas, na que a Xunta inves-
tiu máis de 16.000 euros.
Circuítos biosaudables
Lete Lasa aproveitou a súa visita
aos concellos da comarca do
Condado-Paradanta para coñecer
algúns dos circuítos biosaudables
subvencionados pola Secretaría
Xeral para o Deporte. O secreta-
rio visitou o parque de
Crecente, no que a Xunta inves-
tiu 8.850 euros.
A Secretaría Xeral para o Deporte
subvencionou tamén un circuíto
biosaudable nas Neves cunha
achega de 8.850 euros, e investiu
case 40.000 euros no parque do
concello de Ponteareas.
O Secretario Xeral para o
Deporte, José Ramón Lete
Lasa, acompañado por repre-
sentantes do Concello e dos
clubes de ciclismo da vila,
asistiu durante a súa visita ao
Condado á entrega dun fur-
gón ao Club Ciclista
Ponteareas, que contou
cunha axuda de máis de
16.000 euros para a súa
adquisición.
O alcalde, Salvador González
Solla, agradeceu ao Secretario
Xeral para o Deporte as actua-
cións realizadas en Ponteareas
e manifestouse moi satisfeito
“tanto pola entrega deste
novo vehículo como pola dota-
ción dos parques biosaudables
instalados no Parque do
Conservatorio e na Perillana”.
O pasado ano, a Secretaría
Xeral para o Deporte xa sub-
vencionara con 30.761 euros a
instalación do circuíto de xim-
nasia de Pardellas e este ano a
axuda para os parques biosau-
dables acadou os 8.850 euros,
ou sexa, case 40.000 euros de
axuda económica ao concello
para ditas instalacións.

Na imaxe, momento da sinatura do convenio entre o ciclista Álvaro Pino e o presidente da

Peña Cicloturista Tea-CentralEléctrica Sestelo en virtude do cal a “Marcha Cicloturista Tea”,
con 13 anos de historia e un gran prestixio, sendo a proba máis concorrida de Galicia e con-
siderada como unha das mellores de España a nivel organizativo, pasará a levar o nome do
ilustre ponteareano a partir de 2011. Á esquerda, os dous asinantes posan no Concello con
representantes municipais.

Por erro, no número anterior de HERMES E ATENEA publicouse unha fotografía da

Asociación Deportivo-Cultural A Picaraña en relación coa reportaxe sobre a Peña
Cicloturista Tea.
18
Gaspardo, un artista
plástico excepcional
Francisco Puñal Suárez
O arxentino Luís Fabían
Gaspardo vén de obter o primei-
ro premio de caricatura persoal
na Bienal de Santa Cruz de
Tenerife, nas illas Canarias, cun
retrato do tenista Rafa Nadal,
inspirado no cadro de Velázquez
“O deus Marte”.
A caricatura persoal, como eu a
concíbo, interésame para achegar
o sentido do humor á arte. Non se
trata de reducir o misterio que
somos. Un retrata unha persoa e
probablemente esa caricatura a
sobreviva -di Gaspardo, nacido en
Santa Fe, en 1969.
En relación ao seu debuxo pre-
miado, el mesmo explica o pro-
ceso creativo: “Con Nadal eu
quería expresar a un guerreiro,
a un gladiador moderno. Pero
tamén algo máis. Para min,
Deporte - Marzo de 2011
Nadal é a máxima expresión dun
ser humano na práctica dun
deporte. É case máis que huma-
no, porque leva os límites do
posible máis aló dos que xa esta-
ban con Federer, que parecía
imbatible. Pero á vez é humilde.
Cando tiven claro a quen ía
retratar e que quería contar, era
cuestión de esperar. Senteime a
convocar estes elementos, dei-
xalos conversar e mesturarse. E
nun momento lembrei o cadro
de Velázquez: “O deus Marte" e
souben que ese era o camiño.
Velázquez pinta un Marte en
repouso, descansando, aínda coa
arma na man, coma se acabase
de sentar. E pon a súa cara en
sombras, (o que era un desafío
extra, porque a cara de Nadal
tíñase que ver e moi claramen-
te.) Pero Marte vese tan humano
e Velázquez píntao cunha auste-
ridade, cunha naturalidade, que
me pareceron perfectas para
contar a parte humilde de
Nadal. E á vez un sabe que é un
deus, pero iso un só debe acep-
talo polo título, porque en todo
o demais, salvo na beleza do
torso, é moi humano.
Luís Fabián Gaspardo obtivo pre-
mios como escultor, pintor e
caricaturista e traballou para os
máis prestixiosos medios de
comunicación de Arxentina,
España e México, entre eles
Rolling Stone, O Gráfico, Sex
Humor, Xenios, Caras e Caretas,
Para Tí, Revista H, Tres Puntos,
A Nación, e Don Balón.
Marzo de 2011 - Cultura
Anxo S. Porto Ucha
S
obre os valores lévase escri-
to moito. Dunha forma ou
outra, todo ser humano
está optando, a través da
súa conduta, por uns valores
determinados. Negar os valores
sería, dalgún xeito, renegar da
condición humana (García Aretio
e Ruiz Corbella). O termo procede
do mundo económico (prezos,
custos) con derivacións referidas
ao ámbito da moralidade (a ética,
o ben). De aí a perenne actualida-
de deste tema, máxime para o
eido da pedagoxía e da educación.
A axioloxía, como ciencia dos
valores, permite entender a edu-
cación ao largo da historia, inter-
pretar as correntes ideolóxicas, as
múltiples realizacións e funda-
mentar os fins da educación.
¿Que é o valor? Estamos diante
dun concepto multidimensional,
difícil de definir e acoutar. En
principio, os valores son algo
natural, propio de toda persoa,
algo que non nos deixa indiferen-
tes, que responde ás nosas necesi-
dades, destaca pola súa perfec-
ción ou dignidade, rompe a nosa
A educación e o
mundo dos valores
indiferenza e nos move a obrar. Os
valores son proxectos ideais,
opcións, crenzas, patróns, carac-
terísticas da acción humana. Son o
motor ou impulso permanente que
dinamiza e orienta os comporta-
mentos e a conduta, como fontes
de orientación e motivación.
Marín Ibáñez defíneos como “toda
perfección real ou ideal, existente
ou posíbel, que rompe a nosa indi-
ferencia e provoca a nosa estima-
ción, porque responde ás nosas
tendencias e necesidades”. Entre
as súas calidades, destaca a pola-
ridade (cada valor cobra sentido e
forza na medida que existe o seu
contrario), a infinidade (ningún
valor se esgota nun elemento,
acción ou obra) e a xerarquía
(estamos de continuo preferindo
unha cousas sobre outras).
Dentro das teorías clásicas sobre o
valor (Rickert, Windelband,
Scheler, Hartmann, Le Senne), con
distintas interpretacións, mentres
o subxectivismo axiolóxico ten en
conta a dimensión subxectiva do
valor, é dicir, o acto de valorar,
para o obxectivismo axiolóxico, os
valores son obxectivos, existen
independentemente do suxeito que
valora. Para esta corrente, os valo-
res non se crean, descóbrense,
están aí. Gervilla, máis que falar
de subxectividade ou obxectivida-
de, pon de manifesto o carácter
19
relacional dos valores, a relación
dinámica entre o suxeito e o
obxecto, “unha relación de corres-
pondencia específica entre o
obxecto e o sentimento de valor”.
A filosofía dos valores leva estable-
cido diversas clasificacións coa
finalidade de clarificar o abundante
e tamén desconcertante panorama
dos valores. A pesar da diversidade
de épocas e formulacións, hai unha
coincidencia fundamental, con
pequenas variacións nos distintos
autores: lóxicos – estéticos – éticos
– metafísicos – vitais(Munsterberg);
verdade – beleza – moralidade –
Continúa na páxina seguinte
20 Cultura - Marzo de 2011

Vén da páxina anterior
santidade - amor – felicidade (Ri-
chert); intelectuais – estéticos – mo-
rais – relixiosos – vitais – útiles (Or-
tega e Gasset); verdade – arte – mo-
ral – amor (Le Senne); intelectuais –
estéticos – morais – espirituais -
afectivos – económicos (Lavelle).
Como xa mencionamos, todo valor
fai referencia ao seu antivalor, que
o acompaña como unha sombra: a
enfermidade amenaza á saúde; a
verdade remata superando á igno-
rancia ou o erro, etc. É o que se
designa como polaridade dos valo-
res. A educación debe propoñerse,
e realizar, os valores positivos e
reducir no individuo e na sociedade
o ámbito do antivalor.
teñen moito que ver. Na actualida-
de, estamos inmersos nunha socie-
dade pluralista na que non nos
serven xa as coordenadas axiolóxi-
cas de antano, con multitude de
posibilidades, ás que hai que
aprender a dar coherencia na nosa
actuación, tendo en conta os valo-
res dos demais.
Sabemos que a educación é un
intento de realizar valores na
persoa e na sociedade, valores
valioso para cada educando. É
preciso atender a quen, que,
como e para que da educación
(Gervilla).
Pero non debemos perder de vista
que os valores non se impoñen,
móstranse e transmítense dentro
dun clima de liberdade. É verdade
que cada cultura, cada comunida-
de, posúe, acepta e transmite,
como é lóxico, unha serie de valo-
res. Non obstante, iso non quita
recreando os valores máis altos da
xerarquía axiolóxica.
E para que se poña orde e dirixa o
quefacer docente na escola, habe-
rá que seleccionar os máis ade-
cuados e vixentes. En cada situa-
ción, a tarefa urxente que se pre-
senta é a de seleccionar as súas
formas e concrecións “máis efi-
cientes e alicientes” (Marín
Ibáñez), para convertelos en fins
da educación, como elementos

O escepticismo e o relativismo
valoral radical sosteñen que os
valores non teñen ningunha con-
sistencia máis alá das valoracións
persoais ou colectivas. Porén, se
iso fora así, ningunha acción
tería xustificación. O ser humano
actúa para acadar algo que esti-
ma valioso. Para moitos autores,
o escepticismo valoral levaría á
imposibilidade de toda acción e
máis aínda no plano educativo.

De todos os xeitos, o que o relati-

vismo pretende explicar é un feito
indudábel: a multiplicidade cam-
biante, discordante e aínda con-
traditoria das valoracións, tanto
no presente como no pasado. Os
valores fundamentais enumerados
polos autores clásicos poucos os
discuten, pero sen dúbida recla-
man unha actualización e tempos que hai que facer explícitos, que sexa cada individuo o que debe fundamentais do curriculum esco-
e lugares, individuos e colectivida- expresalos con claridade. Por asumilos ou rexeitalos, á vez que os lar. Ademais do exemplo, o xogo
des, cuxas necesidades e prefe- medio da educación no soamente vai dotando do seu acento persoal. –do que falaremos noutra ocasión-
rencias evolucionan sen cesar. se axuda a descubrir valores, amósase como unha ferramenta
Fálase constantemente da crise senón a establecer a propia En definitiva, cada sistema educa- moi axeitada, como unha estrate-
dos valores, non é ningunha novi- xerarquía. Educar é ensinar a tivo defínese polos valores que xia moi útil para educar en valo-
dade. Os cambios propios de cada vivir, polo que necesariamente pretende realizar. A vida lograda res, tanto nas institucións formais
momento histórico e cultural esixe transmitir aquilo que é fórxase ampliando, profundando e como na educación informal.
Marzo de 2011 - Especial Eleccións 21

Especial Eleccións Municipais

22 de maio de 2011

stamos a punto de que queren meter con calzador unha nalistas e os fotógrafos, por que teñan feito. Pero para iso xa

E remate o prazo de presen-

tación de candidaturas.
Practicamente tódolos par-
tidos e plataformas electorais
presentaron a súa oferta en canto
suposta racionalidade en canto a
presumir de gastar mellor ou
peor os cartos públicos.

O feito é que imos coñecer as

ás persoas que van neses longas
listas de candidatos, non así os
seus programas, que se están
cocendo nestes momentos.
Os dous grandes partidos acorda-
ron non facer propaganda do seu
labor nos respectivos gobernos
das institucións que controlan,
durante a precampaña, ainda que
logo xa buscaron unha porta falsa
para sustituir as inauguracións
polas visitas. Non sei onde está a
diferencia; quizais sexa entre
“queda inaugurado este encoro
que se fixo ploa xestión do meu
goberno”, e esta outra “como se
pode ver as obras están moi
avanzadas”; entre as dúas frases
obras que os representantes dos
diferentes partidos están execu-
tando ou a punto de executar,
porque serán convidados os xor-
Todos na grella de saída
suposto. Logo, onde está a dife-
rencia? Pouco importa. A estas
alturas da película xa todos
sabemos de que pata coxea
cada quen.
O peor de todo isto non está,
tanto no autobombo que se dean
uns e outros coma na xestión real
se están curando en saúde. “A
situación está mal, por culpa de
xa sabemos todos quen, e non
puiden facer máis, porque com-
petencia sóbrame”, dinnos todos.
E os cidadáns quedan apoucados,
coa boca aberta, preguntándose
“pero este non é o que nos ia
solucionar todo pasara o que
pasara? Si, pero iso era en cam-
paña electoral. Agora está dando
contas do que non fixo e tratando
de convencer ao personal de que
se o deixan é terrible, o que pasa
é que lle poñen pegas; por exem-
plo, non lle deixan despilfarrar
todo o que quixera.
Vostedes vaian escoitando, con
tranquilidade, obviamente, e
cando chegue a hora D pensen
ben o que van facer.
GUIROFER

Xosé Manuel Sendín, candidato do BNG á alcaldía de Covelo

“O BNG é a única forza política

Que é o que o anima a con-
tinuar encabezando a lista
que presenta o BNG en
Covelo?
Entre outras cousas, o apoio
das compañeiras e compa-
ñeiros que integran o BNG
de Covelo. Son persoas que
me transmiten a súa ilusión,
son coñecedores da situa-
ción que vive o noso munici-
pio, consecuencia dos máis
de trinta anos que leva
gobernando o PP, e que leva-
ron ao Concello á situación
que hoxe vive, de parálise e
de falta de ilusión. Tamén
me animan moito os veciños
e veciñas que me transmiten
que traballa por Covelo”
a necesidade
dun cambio que
permita que
Covelo saia do
actual estan-
camento.
Como valora
estes últimos
anos de
goberno do PP?
Dun xeito moi negativo. O
PP non foi quen de sacar
adiante os proxectos pro-
metidos a pesar de ter
maioría absoluta. Temos
varios exemplos: o polígono
industrial, a urbanización
do caseiro, o cámping de
Maceira, que non esta en
pleno funcionamento, os
saneamentos das parro-
quias... O PP limitouse a
seguir coa dinámica dos
últimos anos, indo sempre
a remolque dos acontece-
mentos, sen tomar deci-
sións e sen contar cun pro-
xecto que permita a Covelo
encarar un futuro con boas
expectativas de desenvol-
vemento.
Que lle ofrece o BNG á
veciñanza de Covelo?
Nós, o BNG, só temos un
compromiso, que é mellorar
a calidade de vida dos habi-
tantes de Covelo. A creación
de emprego, a atención á
xuventude e aos nosos maio-
res. Permítame un dato, a
pesar de que Covelo ten un
numeroso grupo de persoas
maiores, na súa maioría
pensionistas, non conta cun
centro de atención aos
maiores, un centro de día,
que permita atender ás súas
necesidades. Cando o BNG
tivo responsabilidades de
goberno na Xunta abriu en
Covelo unha gardería para
nenos de cero a tres anos.
Quero dicir con isto que
sabemos das necesidades da
veciñanza de Covelo e sabe-
mos darlle solución. Igual
que os nenos e nenas de
Covelo teñen dereito a ser
atendidos no seu propio
municipio, os maiores
tamén. Hoxe Covelo so
conta cunha residencia da
terceira idade privada. Isto
que comento é so un exem-
plo do que queremos e
sabemos facer. Outro dato:
algunhas comunidades de
montes apostaron pola natu-
reza, dando a coñecer a
riqueza natural do noso
municipio a través da crea-
ción de rutas de sendeiris-
mo. O PP copiou este mode-
lo e o Concello comezou
tamén a facer rutas de sen-
deirismo. Benvido sexa,
mais isto non é mais que a
proba de que o PP non
conta con ideas propias,
está estancado, presenta un
candidato sen ideas e des-
gastado politicamente, dado
que o propio PP provincial
non lle ofrece o apoio nece-
sario para facer un polígono
industrial. Os veciños e
veciñas queren mudar esta
situación e nós ofrecemos a
posibilidade de cambio.
Con quen conta para facer
posible este cambio do
que fala?
É unha pregunta moi intere-
sante e de fácil resposta. A
candidatura que eu encabe-
zo conta con homes e
mulleres comprometidos co
seu país, que traballan en
diferentes colectivos
sociais. Outros son persoas
que ofrecen o seu apoio a
un proxecto que lles parece
interesante, con futuro e
sobre todo que se pode
facer. Son sabedores das
dificultades que pode ato-
par o BNG, pois non conta
con gobernos amigos, pero
os veciños e veciñas de
Covelo saben que o BNG é a
única forza política que tra-
balla polos dereitos do país
e da veciñanza de Covelo.
22
Marcos Besada, Alcalde e Candidato á Alcaldía de Salceda polo BNG
“Conseguimos un concello onde
vivir, traballar e desfrutar”
as eleccións municipais
N de 2007 vostede foi
elixido como Alcalde de
Salceda. Agora volve
ser o candidato do BNG para
revalidar este cargo. Que
balance fai, de xeito resumido,
deste mandato que está a
piques de rematar?
Moi positivo. Os/as veciños/as
valoran positivamente as novas
actuacións que inciden no
benestar: os avances en servizos
sociais, a ordenación do tráfico
e aparcamentos, as obras e
infraestruturas como o sanea-
mento ou o abastecemento de
auga. Demostramos que sabemos
gobernar e que o facemos en
equipo, con eficacia, dialogo e
negociación constante, tratando
con igualdade a todos e todas e
pensando sempre no ben públi-
co. Conseguimos un Concello
onde vivir, traballar e desfrutar.
Que aprendeu neste tempo
como Alcalde?
Principalmente a escoitar á
xente e a buscarlle solucións
aos problemas. Tamén aprendín
que só é imposible o que non se
intenta. E a estar mais orgullo-
so do meu pobo, se cabe.
Vostede dirixiu durante catro
anos ao equipo de goberno
salcedense. Cales son as
razóns que o levan a presen-
tarse de novo á Alcaldía?
Salceda iniciou hai catro anos
unha nova etapa para o seu futu-
ro. Moitas e moitos abriron os
ollos e danse conta dos moitos
anos perdidos polo goberno do PP.
Estamos convencidos de que os
cidadáns non van permitir un
retorno ao pasado . O BNG é
garantía dun goberno aberto á
xente, transparente e responsa-
ble. A miña responsabilidade léva-
me a estar a disposición para
continuar ese camiño, grazas ao
apoio dos/as compañeiros/as do
BNG, que acepto e agradezo.
Cales son os obxectivos que se
fixa para os próximos catros
anos se sae reelixido?
Imos seguir apostando por un
urbanismo pensado para a
xente, pola recuperación de
espazos públicos, tanto na vila
“Demostramos que sabemos
gobernar e que o facemos
en equipo, con eficacia,
dialogo e negociación
constante, tratando con igual-
dade a todos e todas
e pensando sempre no
ben público”
como nas parroquias: o pro-
xecto de humanización e posta
en valor do antigo Campo da
Feira da Devesa está xa en
marcha, cun orzamento de
medio millón de euros, un
novo paseo no río Caselas,
dende As Pontes a Cabreira,
continuar o Plan Director de
Saneamento, comezando polos
proxectos de Budiño, Entenza
e Soutelo, xa redactados e a
Especial Eleccións - Marzo de 2011
posta en marcha do novo
Centro de Saúde, unha vez que
o Sergas xa ten os terreos.
Como vai a confección da lista
electoral?
O BNG vai presentar á equipa de
persoas capacitadas para seguir
traballando pola nova Salceda.
Unha equipa formada por perso-
as serias, solventes, responsables
e con capacidade, e o máis
importante, persoas de confian-
za, que poñen os intereses do
Concello por enriba de calquera
outro. Unha equipa de 23 homes
e mulleres que presentaremos o
3 de abril no auditorio.
Que resultados agardan o 22
de maio?
Creo na intelixencia e sensatez
dos/as veciños/as de Salceda.
Penso que van seguir apostando
polo camiño emprendido hai
catro anos e non por un retorno
ao pasado. Agardo liderar o novo
goberno municipal. Salceda non
pode dar marcha atrás.
Marzo de 2011 - Especial Eleccións 23

Transparencia, igualdade e benestar social, eixos da proposta nacionalista que se dará

a coñecer no Centro Cultural Municipal do Concello

Raúl Francés presenta o 25 de marzo a

candidatura do BNG para O Porriño
oa proposta de

C gobernar O Porriño
“con intelixencia e
transparencia, e de
colocar de novo ao benestar
social no centro da política
municipal”, Raúl Francés pre-
senta a candidatura do BNG
este venres 25 de marzo no
Centro Cultural Municipal do
Porriño ás 20:30 horas.

Cunha experiencia de sete

anos ao fronte da alcaldía
do Porriño, Francés subliña
que “a xente xa coñece
como traballamos, isto xa é
un garante para nós porque
xa saben como é o bo facer
do BNG”. E sen descoidar
os proxectos xa emprendi-
dos polo seu grupo como o
centro urbano peonil, máis
espazos públicos, a exten-
sión de servizos básicos,
novos equipamentos,
mellores servizos sociais e
de emprego, aposta pola
cultura, a mocidade e o
medio ambiente, o cabeza
de lista incide nas priorida-
des da súa proposta de
goberno en relación “ao
emprego, á axilidade da
administración cun plan de
optimización do concello e
ás políticas de Benestar
como cuestión transversal”.
Este é o camiño segundo
Raúl Francés polo que
aposta o grupo nacionalista
como modelo de futuro que
“logre facer do Porriño un
concello para as persoas”.
Para acadar este obxectivo
o cabeza de lista do BNG
conta “cunha candidatura
diversa, competente, pre-
parada para iniciar un
novo ciclo no concello, xa
que as condicións cambia-
ron bastante no Porrriño
nestes últimos anos e
necesítase abrir un novo
proxecto e esta candidatu-
ra está perfectamente pre-
parada para pilotalo”, sen-
tencia o candidato. Raúl
Francés, Xosé Ramón Paz,
Mónica Bugarín, Marcos
Rodríguez, Victoria
Cardoso, Gustavo
Domínguez, César Lourido,
Begoña de Almeida e Laura
Freiría forman parte dun
equipo diverso de veciñas
e veciños comprometidos
co Porriño.
Na actualidade o concello
“perdeu transparencia,
amabilidade e igualdade
entre os veciños, en xeral
perdeu en democracia e
gañou en totalitarismo”,
destaca o candidato nacio-
nalista á alcaldía. Por iso a
aposta do BNG para O
Porriño é “gobernar coas
ideas claras e sen intere-
ses, escoitando a todas e
todos”, explica Francés,
quen considera que “ao
longo de sete anos demos-
tramos que temos un pro-
xecto para o concello e
capacidade para facelo rea-
lidade. Agora ábrese unha
nova oportunidade para
avanzar conxuntamente no
camiño do benestar”.
Modelo de futuro
Como exemplo do bo facer,
Raúl Francés, incide na
transformación da vila
durante o seu mandato. Co
benestar como eixo funda-
De esquerda a dereita: Laura Freiría, Xosé Ramón Paz, Mónica Bugarín, Gustavo Domínguez,
Raúl Francés, César Lourido, Victoria Cardoso, Begoña de Almeida e Marcos Rodríguez
mental, o candidato desta-
ca a labor realizada a prol
da vila “poñéndoa ao servi-
zo das persoas, creando
rúas e prazas libres de
vehículos, promovendo as
actividades na rúa, regu-
lando o tráfico e o aparca-
mento e aumentando a
seguridade viaria, tamén
nas parroquias”. E subliña
como un dos proxectos
máis ambiciosos “o de
estender a rede de sanea-
mento a todas as parro-
quias. En sete anos canali-
zamos 35 quilómetros
novos e deixamos outros 23
quilómetros listos para
executar. Renovamos a
rede de abastecemento de
auga, melloramos as estra-
das e camiños das parro-
quias, creamos parques
infantís, un punto limpo, e
construímos dous novos
campos de fútbol”. E agora
mira cara ao futuro cunha
intervención inminente
“mellorar as comunicacións
para que O Porriño siga
sendo competitivo no futu-
ro”, salienta Francés.
E seguindo a liña transver-
sal na procura do Benestar
para O Porriño, o candidato
do BNG enumera os equipa-
mentos sociais cos que
dotaron ao concello “cons-
truímos un Centro de Día
para as persoas maiores,
abrimos un centro para o
tratamento do Alzheimer,
creamos unha nova escola
infantil, levantamos viven-
das sociais, facilitamos o
acceso ás novas tecnoloxías
no Centro Neural de
Torneiros... E plantámoslle
cara ao paro cun plan de
emprego que conseguiu mil
insercións laborais”. A
aposta pola educación e a
formación para toda a cida-
danía é outro dos puntos
clave da proposta política
do BNG para O Porriño.
A cultura e o medio
ambiente, tamén están
presentes nas accións leva-
das a cabo polo grupo do
BNG no Concello. Segundo
Raúl Francés a cultura
“abriuse a todos os públi-
cos e compartimos con
centos de persoas a paixón
polo teatro, a música e
moitas outras actividades
nas escolas municipais e
parroquias. Reflexionamos
sobre a nosa historia, preo-
cupámonos polo patrimo-
nio, recuperamos a memo-
ria co Arquivo da Imaxe,
démoslle nova vida á
Biblioteca e apoiamos as
iniciativas da xente moza”,
manifesta o candidato.
Tras un produtivo camiño
de avances, Raúl Francés
afirma que “aínda queda
moito por facer e que este
é o momento de darlle un
novo pulo a este proxecto
escoitando a voz dos cida-
dáns do Porriño”. Durante
sete anos “fíxose máis do
que se fixera en dúas déca-
das e traballouse no gober-
no para facer realidade un
concello pensado para as
persoas”, afirma o candi-
dato do BNG. Para acadar
ese concello, Francés
defende como modelo de
futuro para esta “socieda-
de nova, plural e creativa,
orgullosa da súa historia”,
unha aposta decidida “pola
nosa industria, traballando
para que a educación, a
formación e as melloras
das comunicacións benefi-
cien por igual a todas e
todos os veciños”.
*Texto remitido pola organi-
zación do BNG de Porriño
24
Salvador González Solla, Alcalde de Ponteareas e candidato do PP á Alcaldía
“O PP é o único partido
que está en condicións de
obter a maioría absoluta”
L
ogo de tantas idas e voltas
rematou producíndose
unha escisión no Goberno
Local ponteareán.
Membros da UCPA fóronse para
conformar unha nova candidatu-
ra ás eleccións de maio, a
Alternativa Ciudadana de
Ponteareas. Como ve salvador
González, actual alcalde, esta
situación?
Ben, o certo é que dende o PP
tratouse de conseguir unha candi-
datura de centro dereita consen-
suada. Non puido ser e agora, tal
como vostede di, unha vez consu-
mida a escisión, hai que dicir que
o Partido Popular é un partido
forte, que estamos gobernando no
Concello, que temos as mellores
relacións coas administracións
máis achegadas, Deputación e
Xunta, que en pouco tempo tamén
teremos ao goberno de Madrid e
polo tanto, na situación en que
estamos, calquera concello se
daría cun canto nos dentes se dis-
puxera de todos estes apoios.
Dos cinco concelleiros que for-
maban goberno con vostede tres
fóronse e dous quedaron no PP.
Que pasou nas conversas? Que
foi o que pedían e non puideron
ou non quixeron dar e que foi o
que eles non aceptaban do PP?
Efectivamente, dous concelleiros
entenderon que a mellor opción
era quedar no goberno porque
viron que somos os únicos con
opción de seguir gobernando.
Outros, por personalismos nada
máis, fóronse aducindo que o fací-
an por Ponteareas. Fano polo seu
propio beneficio, polo seu ego
crecido, non polos veciños.
Pero resulta evidente que tivo
que existir algunha razón impor-
tante para que se dera a ruptura.
Eu penso que non compartían as
decisións do PP, neste caso a miña
eleccións como candidato á
Alcaldía e outras cousas máis. Eu
penso que non compartían nada.
Nos últimos anos xa se viña obser-
vando a súa actitude, que rema-
tou na saída que comentamos,
pero os veciños de Ponteareas
saberán valorar o comportamento
de cada quen.
Sen embargo eles acusan ao PP
de incumprimento de acordos,
de que non se fixo a fusión e
que non se celebraron prima-
rias para a elección do candida-
to á Alcaldía.
-Ben, o primeiro incumprimento
foi a non disolución da UCPA, tal
como estaba acordado; logo se se
cometeron outros incumprimentos
non o sei. O certo é que a pesares
de estar afiliados ao PP dende
marzo de 2008 a día de hoxe a
UCPA segue existindo como parti-
do; non foi disolto como se acor-
dou. Polo tanto está demostrado
que estaban connosco por intere-
ses persoais puros e duros.
Tal como está o panorama políti-
co resulta evidente que non vai
haber maiorías absolutas. Se isto
é así, como ve Salvador González
Solla, candidato do PP o vindeiro
goberno de Ponteareas?
Aquí penso que non enganamos a
ninguén se afirmamos que os úni-
cos que están en condicións de
acadar esa maioria absoluta somos
nós, o PP, porque nestes seis anos,
preto de sete, que levamos gober-
nando, fomos quen de invertir no
concello máis de 36 millóns de
euros; cousa que non viña oco-
rrendo nos últimos anos. Hai quen
di que as inversións foron grazas
ao Plan E; a estas persoas infór-
molles de que o plan só achegou
5,5 millóns de euros. Logo, os res-
tantes trinta millóns longos puxé-
ronos a Deputación, nunha grande
maioría, e o Concello, quen só en
tres obras (pavillón de deportes,
tratamento de auga potable e
auditorio) achegou máis de millón
e medio de euros. Todo isto é
unha realidade. Pero hai que cofi-
nancialo, porque os proxectos
redáctanse co 50, o 60 ou o 70 por
cento de achegas doutras institu-
cións, pero quedan eses restos
que ten que poñer o propio conce-
llo. As obras están aí e outras moi-
tos quen están en marcha.
Este é o compromiso da Xunta e
da Deputación con Ponteareas.
Tivemos a sorte de contar con
estas administracións que nos axu-
daron, cousa que non ocorreu nos
anos anteriores coa outra Xunta.
Agora estanse desbloqueando un
montón de obras como a 5ª fase
do saneamento de Xinzo-Arnoso, a
rotonda da rúa Bouza Brey e
outras que xa están en fase de
execución.
Dacordo con todo iso, pero a
Alternativa Cidadana de
Ponteareas di que nunca pactará
con Salvador González Solla; logo
de non obter maioria absoluta só
lles quedan os partidos de
esquerda para pactar un gober-
no. Está vostede disposto a iso
ou a gobernar como lista máis
votada, de darse esa situación?
Vólvolle dicir que nós somos os
únicos que, cun bo traballo,
podemos acadar esa maioria
absoluta; mellor ca ninguén. De
non ser así o PP estará aberto a
pactos puntuais cos demais parti-
dos naquelas cousas que redun-
den no ben dos veciños e veciñas
desta vila; nós non estaremos
pechados para ninguén.
O que significa que vostedes
están dispostos a gobernar en
minoría con pactos puntuais coas
demáis forzas?
Repito que nós pretendemos, e
creo que o imos lograr, esa maio-
ría absoluta para gobernar sen
hipotecas. De non ser así estaria-
mos abertos a posibles pactos
Especial Eleccións - Marzo de 2011
para sacar adiante eses grandes
proxectos que están aí agardando
materializarse.
González Carrera, líder de ACIP,
nunha recente entrevista para
este xornal declarou que eles,
coa súa boa xestión a fronte da
concellería de Facenda, rebaixa-
ran a débeda do concello en máis
de 2 millóns de euros. É certo
iso? Cal é a débeda real deste
concello? Como se está pagando?
Hai que aclarar que o señor
Carrera, ou a xente do seu grupo,
foron responsables da Facenda
dende 2005, antes fora responsa-
blidade do PP; que os maiores
problemas económicos vivímolos
xa en 2004 cando tomamos pose-
sión da Alcaldía. Pense que por
esas datas as débedas coa
Seguridade Social eran tales que
nos retiñan todo o que nos corres-
pondía como institución: máis de
340 mil euros ao mes. Xunto con
outros millóns que nos cobraron
posteriormente foron máis de 9
millóns de euros os que pagamos á
Seguridade Social, dos 10 millóns
que se teñan asinado nun conve-
nio; tamén pagamos as débedas á
Facenda pública, polo que nestes
momentos o Concello pode acudir
a todo tipo de subvencións exis-
tentes, cousa que non podía facer
anteriormente.
Marzo de 2011 - Especial Eleccións
Por moito que se diga, a
situación actual do
Concello, neste campo,
mellorou moitísimo; proba
delo é que nestes momen-
tos os empresarios queren
traballar co Concello, cousa
que antes non ocorría.
Os ingresos do Concello
son suficientes para
cubrir os gastos normais
sen contar con todas esas
débedas anteriores?
O que está claro é que
este Concello ten unha
serie de servizos que non
son propiamente munici-
pais e lles absorben unha
importante partida de
ingresos. Pensemos no
Centro Social da Terceira
Idade, na Gardería
Municipal, na Biblioteca,
en Asprodico, etc., servi-
zos que apenas reportan
ingresos suficientes para
atendelos. Tamén temos
que contar que a enerxía
eléctrica subiu máis dun
50%, os gastos da recollida
do lixo e outros que non
permiten dispor desa parti-
da para inversións que a
todos nos gustaría.
Sempre se dixo que o
Concello de Ponteareas
tiña unha excesiva carga
de personal. É verdade?
Claro que é verdade; sen
embargo hai que aclarar
que este Concello presta
unha serie de servizos
antes mencionados que lle
esixen unha gran cantidade
de traballadores. Cando eu
cheguei á Alcaldía a por-
centaxe sobre os orzamen-
tos do capitulo I, personal;
andaba arredor do 70%;
hoxe xa baixou bastante
25
paro ainda está en algo deira lexislatura este capí- cións en temas de electri- unha programación para
menos do 50%, cantidade tulo vai ser un dos priorita- ficación, arranxo de cami- todo o ano. Faremos de
que segue sendo alta. rios para nós no goberno. ños, etc. Claro que temos inmediato a presentación
plan previstos; un deles é dese gran proxecto de
Por que Ponteareas ten Outra cuestión non menos a creación dun equipo de actuacións en rede.
que cargar con eses servi- importante son as grandes monitores de animación Falando de orzamentos.
zos non estrictamente inversións feitas nos cen- socio-cultural e de tempo Está xa listo o deste ano?
municipais? tros culturais das parro- libre; para iso xa destina-
quias que poden volverse mos unha partida nos Nós temos xa un preparado
Porque no seu día se deci- centros de bingos e actuais presupostos muni- para levar a Pleno, pero
diu municipalizalos. Ainda tabernas de aldea. Hai cipais. A nosa idea é que non dá tempo a sacalo
máis, o Centro Social foi adiante antes das elec-
rescatado para o Concello. cións. É un orzamento
Nós tentamos transferir á semellante ao que temos,
Xunta algúns destes servi- porque cos tempos que
zos pero nestes momentos corren non se poden facer
dinnos que non é doado. moitas variacións.
Só nos queda concertar
plans de axuda que palían Falemos da candidatura.
un chisco a carga que ao Dise por aí que está tendo
Concello lles supoñen. vostede algún que outro
“problemiña”. É certo?
Falemos do mundo educa-
tivo. Eu teño a teoría de Problemiñas, non; todo o
que máis que faltar prazas contrario. Hai moita xente
escolares estamos fronte a que está encantada de axu-
unha deficiente planifica- dar e que quere estar
ción de espazo. Ou sexa, nunha candidatura que será
colexios nos arredores de integración da experien-
cáseque baleiros e outros cia e da novidade. Temos
na vila ateigados. Que un banquiño superabundan-
pensa o Alcalde? te para confeccionala.
Estarán os mellores para
Eu concordo con vostede. conformar ese goberno.
Que se fai precisa unha Non imos ter ningún proble-
boa zonificación para ma para iso.
aproveitar toda a capaci-
dade que temos de prazas Ben, pero non me negará
e posibles ampliacións que os dous concelleiros
pequenas nalgúns casos de UCPA que quedaron
que liberen a vila de todo algo previsto para darlles os colectivos musicais, de será para ir en postos de
o alumnado das aldeas. vida máis aló desas dáuas teatro, corais etc., con saída, obviamente?
Isto ten que facelo a actividades habituais? axuda do Concello, actúen
Xunta dunha maneira polas distintas parroquias. Bueno, eu non falaría de
seria. O cal non significa Efectivamente, nós apos- Deste xeito colaboramos postos. Hai moitos conce-
que paralelamente teña tamos por dotar as aldeas con eles e dámoslles ás lleiros que queren ir pero
que afrontar a mellora de centros culturais nos aldeas a posibilidade de os números son os núme-
das instalacións dos cen- que os veciños puideran ver, escoitar e disfrutar ros; hai listas paritarias e
tros educativos, algúns reunirse e tratar os seus destes ben culturais que son moitas as mulleres que
con moitos anos enriba. problemas, así como cele- antes dixen. Isto non quita teñen que estar na candi-
As dúas serían unha boa brar actos lúdicos e cultu- que veñan á vila a disfru- datura. Estou certo de que
solución a este problema. rais. Actuamos en 19 cen- tar da programación dese todo o mundo vai estar
tros de 18 parroquias, Auditorio recentemente satisfeito coa candidatura
De calquera xeito na vin- ademais de outras actua- posto ao día onde temos que axiña presentaremos.
Imaxe 1: o alcalde de Ponteareas, Salvador
González Solla, inaugurou o novo depósito de
augas do barrio de Soutelo, na parroquia de
Celeiros, invitado pola Comunidade da Traída de
Augas desta parroquia ponteareana.
Imaxe 2: González Solla asina un convenio de
adhesión de Ponteareas a Axencia de Protección da
Legalidade Urbanística, en virtude do cal delega
na Axencia de Protección da Legalidade
Urbanística as competencias municipais de inspec-
ción, supervisión, sanción e restablecemento da
legalidade urbanística.
Imaxe 3: o alcalde de Ponteareas comprobou as
últimas reformas que se fixeron no Centro
Cultural os Muíños de Oliveira, de cara a que esta
infraestrutura quede perfectamente habilitada
para o desenvolvemento das actividades que lle
son propias.
26 Especial Eleccións - Marzo de 2011

Alternativa Ciudadana de Ponteareas

posiciónase no tema da planta de biomasa
candidato á alcaldía de ría tan solo a autorización da

O Ponteareas por
Alternativa Ciudadana de
Ponteareas (ACIP) e ex-
tenente de alcalde do Concello
de Ponteareas, Juan Carlos
González Carrera, quere poñer en
coñecemento de todos os veciños
e veciñas de Ponteareas a súa
postura e a do seu grupo ante a
instalación dunha planta de bio-
masa en Ribadetea.
Segundo explica Juan Carlos
González Carrera, veciños da
Freixa mantiveron contactos cos
diferentes partidos políticos da
corporación municipalpontearea-
na coa finalidade de solicitarlles
información sobre a planta de
biomasa xa que, segundo afirma
o candidato de ACIP “en ningún
momento, según manifestaron
os propios veciños, o Concello se
puxo en contacto con eles con
fin de informarlles sobre a insta-
lación desta planta nin sobre a
posibilidade de presentar alega-
cións á súa ubicación”.
Juan Carlos González sinala que
“non é de recibo que o Concello
deixe sen información aos que,
en principio, serían os máis afec-
tados pola instalación desta
industria xustamente enfrente
das súas vivendas”.
O candidato de Alternativa
Ciudadana de Ponteareas afir-
mou que, unha vez escoitadas as
queixas veciñais, mantivo con-
tactos con representantes da
planta de cara a estudar un
lugar alternativo para a súa ubi-
cación. González Carrera subli-
ñou o feito de que “a empresa
mostrouse moi receptiva por
canto eles mesmos xa manifes-
taran, públicamente, que non
instalarían dita industria se exis-
tía oposición veciñal á mesma”.
Para Juan Carlos González, a
ubicación alternativa é moi sin-
xela, xa que este tipo de plan-
tas enerxéticas “están autoriza-
das pola propia Lei a instalarse
en solo rústico, polo que non
existiría inconveniente ningún
para que se ubicase nos terreos
do que será o futuro Parque
Empresarial Val do Tea, aínda
que este non estea construído e
sen necesidade de que exista
un Plan Parcial”, afirmou Juan
Carlos González. A instalación
desta Planta de Biomasa nesa
zona e en solo rústico “precisa-
Xunta de Galicia” e permitiría,
afirma o candidato de ACIP,
“que outras empresas estudasen
seriamente o seu emprazamen-
to no futuro parque, ao dispo-
ñer dunha planta de biomasa
que lles facilitase a enerxía
necesaria en condicións moi
beneficiosas”.
Con esa iniciativa, “facilmente
realizable, conseguríamos o
dobre obxectivo de ofrecer unha
alternativa á instalación da
Planta de Biomasa e impulsar o
Val do Tea, utilizando ademais
unha situación que é aceptada
pola propia empresa”.
Estudio das posibles
alternativas
Finalmente, Juan Carlos
González Carrera afirmou que a
súa formación política estudará
todas as alternativas posibles
para conseguir que esta planta
de biomasa quede en
Ponteareas, xa que “non nos
podemos permitir a alegría de
perder, nestes tempos en que
andamos, unha empresa que
xeneraría 200 empregos”.
Intentar acadar unha solución
que satisfaga tanto aos veciños
coma á empresa, e evitar que
esta se vaia a outro concello
“debería ser, como é para nos,
unha prioridade para o Goberno
Local, cousa que polo que pare-
ce, non sucede así”.

on Juan Carlos González

S Carrera, candidato á
Alcaldía por Alternativa
Ciudadana de Ponteareas.

Diríxome a ti co obxectivo de
construírmos xuntos un pro-
veitoso futuro para a nosa
vila, Ponteareas.

Levaremos o Concello a cada

cidadán, formando un gran
equipo, con representantes
de todos os sectores, que
aporte o seu traballo, ideas e
solucións.

A miña Función neste Gran

Equipo, é aportar unha ampla
experiencia na xestión muni-
cipal, así como o meu traballo
e dedicación plena ao servizo
dos cidadáns.
Marzo de 2011 - Publicidade 27
28
Aula da Uned de
A Tui organizou,
conxuntamente
co Concello de
Tui e a Cámara
Municipal de valença,
un Seminario
Internacional que baixo
o nome de “125 anos da
Ponte Internacional,
unindo xentes, territo-
rios e culturas” se des-
envolveu en ambas cida-
des os días 18 e 19 de
marzo ao abeiro das
actividades programadas
co gallo do 125 aniver-
sario da inauguración da
ponte sobre o río Miño.
Neste seminario, que con-
tou cun intenso programa,
Guillermo Rodríguez, colaborador
de HERMES E ATENEA, durante a
exposición da súa comunicación no
seminario
“125 anos da ponte internacional,
unindo xentes, territorios e culturas”
participaron destacados
especialistas universita-
rios e investigadores que
ofreceron unha visión
muldisciplinar sobre
diversos aspectos das
relacións entre Galicia e o
Norte de Portugal e que
teñen na ponte metálica
construída por Pelayo
Mancebo o seu principal
símbolo de unión.
Nas sesións deste
Seminario participaron
como relatores Luis
Dominguez, director da
cátedra da eurexión da
Universidade de Vigo,
Carlos Nardiz Ortiz, cate-
drático da ETS de
Enxeñeria da
Universidade da Coruña, cións artelladas en catro
María Rita Jardím do
Museu Nacional
Ferroviario de Lisboa,
Lourdes Montero Mesa,
catedrática dde didáctica
mesas redondas que se
celebraron ao longo des-
tas xornadas, nas que
participaron profesores
universitarios, investiga-
da Universidade de dores e especialistas en
Santiago de Compostela, diversas materias vence-
Albino Prada Blanco, pro- lladas ás relacións luso-
fesor da Facultade de galaicas. As sesións deste
Económicas da Seminario tiveron lugar no
Universidade de Vigo, Salón de Actos da Aula da
Marta Cendón Fernández, Uned de Tui, no antigo
profesora de arte da convento de San
Universidade de Santiago, Domingos e no auditorio
e Pedro Nuno Meda da Camara Municipal de
Magalhães da Associação Valença do Minho.
Portuguesa Amigos do Para o concelleiro de cul-
Caminho de Ferro. tura tudense, Moisés
Rodríguez Pérez, a cele-
Completaron o programa bración deste Seminario é
un total de 17 comunica- unha aposta dos munici-
Na imaxe, pola dereita, o alcalde
de Tui; no medio a directora do
Tui- Cultura - Marzo de 2011
pios tudenses e valencia-
nos xunto coa Uned de Tui
para afondar nos múlti-
ples aspectos das rela-
cións tranfronteirizas
entre as terras de Tui e
de Valença, e por exten-
sión entre Galicia e o
Norte de Portugal.
Rodríguez Pérez agrade-
ceu á Aula da Uned de Tui
o esforzo na organización
deste Seminario que reu-
niu en Tui a prestixiosos
especialistas e investiga-
dores convertendo, nunha
nova oportunidade e
como hai 125 anos, ás
localidades de Tui e
Valença en protagonistas
das relacións transfrontei-
rizas luso galaicas.
Centro Asociado da UNED e ao
lado o presidente da Cámara
Municipal de Valença
Marzo de 2011 - Cultura - A Guarda 29

Actividades do CIM da Guarda no I Concurso

Día Internacional da Muller
ara conmemorar o Día
P Internacional da Muller,
o 8 de marzo, o Centro
de Información á Muller da
Guarda presentou distintas
alternativas culturais que se
iniciaron o luns 7 coa exposi-
ción “Un Mar de Mulleres”,
que se puido ver ata o día 11
na mesma Casa do Concello.
“Un Mar de Mulleres” é un pro-
xecto de divulgación promovi-
do polo Grupo de Acción
Costeira Ría De Vigo-A Guarda
que tenta trasladar a situación
da muller no ámbito laboral do
mar nas costas da Ría de
Aldán, Ría de Vigo e Baixo
Miño, ámbito da GAC 7.
Este proxecto quere dar a
coñecer os diversos oficios que
as mulleres realizan a pé de
mar, desde as cubertas das
embarcacións e as rochas per-
cebeiras, ata a unión nas aso-
ciacións e os despachos diri-
xentes, dalgunha maneira,
visualizar que cada día avanza
nas nosas costas un Mar de
Mulleres que impulsa a pervi-
vencia e a continuidade do sec-
tor produtivo mariño.
O día 10 de marzo chegou ao
Centro Cultural o espectáculo
de teatro-cabaret “Área de des-
canso”. “Área de descanso” é
un espectáculo inspirado no
código do xénero cabaret, onde
dúas mulleres narran as súas
peripecias dende que deciden
dar un xiro á súa vida e perco-
rrer o mundo á marxe de crises
e conflitos internacionais.
Cunha linguaxe sinxela e mesmo
achegada ó absurdo, analizan a
actualidade e os problemas dun
sistema económico e social
esencialmente dominado por
homes no que non atopan o seu
lugar. A idea da viaxe/viraxe
que acometen vencidas e can-
sas da inflexibilidade do seu
entorno, é o punto de partida
en contraposición á inmobilida-
de que tradicionalmente se aso-
cia ou identifica coas mulleres,
na eterna espera dun factor
externo (normalmente masculi-
no) que chegue a mudar a súa
situación. En “Area de descan-
so” estas mulleres falan, opi-
nan, critican e analizan todo
con acidez e ironía e toman
postura ante o que acontece
sempre dende a súa propia
natureza e razón de ser, paro-
diando por momentos os roles
masculinos típicos, pero sen
deixar que estes acaben sendo
os protagonistas pasivos.
Escolar para o
deseño dun selo
de correos
A Sociedade Filatélica
Guardesa convoca a todos os
nenos dos centros escolares
d’A Guarda, con idades com-
prendidas entre os 6 e os 13
anos, a participar nun concur-
so de debuxo, no que expresa-
rán gráficamente como ven A
Guarda, a través dla historia,
natureza, gastronomía ou
pesca. O prazo para a entrega
de traballos finaliza o día 3 de
maio. Os debuxos obrigatoria-
mente terán que ser realiza-
dos nos horarios dos centros
escolares.
O xurado outorgará un primei-
ro, un segundo e un terceiro
premio entre todos os partici-
pantes. Ademais o debuxo
gañador servirá para ilustrar
un selo postal de correos, que
se presentara no mes de outu-
bro durante os días da
Exposición Exfimiño que se
celebrará no Recreo Artístico
Guardés. Nun acto conmemo-
rable de dita exposición farase
a entrega dos premios.

Axenda cultural de marzo - A Guarda

Venres 25 de marzo Sábado 26 de marzo

Proxección da curtametraxe “Dies Dei” Celebración do Día Mundial do Teatro no

No centro cultural guardés, ás 21 horas. centro cultural guardés, pola tarde. Con
Proxección a modo de remate do peri- motivo do día mundial do Teatro a Escola
plo desta curtometraxe dirixida polo Municipal de Teatro da Guarda prepara
guardés Nani Matos polos diferentes un acto para explicar á súa traxectoria e
festivais europeos. presentar un pequeno avance das obras
que argallan.
Sábado 26 de marzo

Andainas de primavera. Ruta polo Río

Xabriña (Covelo) 1
Saída: 8:30h. Bus desde o colexio da
Sangriña ata o lugar de Paraños-(Covelo).
Hora aproximada de regreso: 16:00 h.
desde Paraños.
Distancia: 18 km
Dificultade Media-baixa.
30 A Guarda- Cultura - Marzo de 2011

O novo albergue A Omix guardesa informa das

da Guarda abre actividades de verán para mozos
as súas portas
Oficina Municipal de
O albergue da Guarda xa está a
disposición dos peregrinos que o
soliciten.

Trátase do primeiro albergue

público do Camiño Portugués da
Costa, ten unha capacidade de
36 prazas distribuídas en dous
dormitorios e conta con cociña.
No caso de grupos numerosos é
preciso informar con antelación
para asegurar a dispoñibilidade
de prazas e un correcto funciona-
mento do albergue.
Aqueles peregrinos que realicen
o camiño en pequenos grupos
unha vez que cheguen A Guarda
deberán chamar ao número de
teléfono 986610025 ou 696986515
para solicitar seren atendidos no
albergue. Ditas solicitudes aten-
deranse sempre que se realicen
antes das 21.00 horas.
A Información Xuvenil
guardesa (OMIX)
informa da apertura
do prazo para solicitar, den-
tro da oferta da Campaña
de Verán 2011, praza nos
Campamentos de Verán
dependentes da Dirección
Xeral de Xuventude e
Voluntariado da Xunta.
Acción de Verán é un pro-
grama de actividades que
ten lugar durante os meses
de xullo e agosto, tanto en
Galicia como noutras comu-
nidades autónomas. Está
composto por diferentes
áreas, que comprenden
actividades de ocio para
toda a xuventude e activi-
dades de voluntariado en
campos de traballo nacio-
nais e estranxeiros.

As actividades da campaña
de verán están dirixidas a
todos aqueles mozos e
mozas que desexen pasar
un verán diferente, coope-
rando en iniciativas sociais
ou compartindo experien-
cias con outros rapaces en
campamentos de todo o
estado.
Campamentos
Pódese escoller entre distin-
tos campamentos en fun-
ción das actividades que se
leven a cabo nel: activida-
des do mar, iniciación ao
teatro, rutas en bicicleta e
cabalo pola natureza, acti-
vidades de multiaventura...
Poderán participar na
Campaña de verán 2011
rapaces e rapazas de 9 a 17
anos. O prazo de incrición
remata o 22 de marzo (na
OMIX se entregarán antes
deste prazo)
Campos de traballo
Para mozos e mozas a partir
de 18 anos. Pódese escoller
entre Campos de traballo en
Galicia, noutras
Comunidades Autónomas ou
no extranxeiro.
Actividades de 18 a 35
anos
Actividades e programas de
lecer e tempo libre para
mozos e mozas de 18 a 35
anos (pódese facer a reser-
va de praza a partir do 8
de marzo)
Máis información na OMIX
da Guarda ou no teléfono
986614546.
Marzo de 2011 - Cultura - Tomiño
Tomiño acolleu o II Concurso-
exposición da Camelia
pasado 19 e 20 de
O febreiro tivo lugar
na Casa da Cultura
do Concello de
Tomiño o II Concurso-
exposición da Camelia,
organizado pola
Asociación de Vigueses en
Baixo Miño, coa colabora-
ción da Concellería de
Cultura de Tomiño.
Un concurso moi popular
O evento acolleu un gran éxito
de participación e asistencia
en xeral. O xurado do concur-
so tivo moi difícil a elección
dos premiados, pola extraordi-
naria presentación dos lotes a
Concellaría de
A Cultura, Educación e
Participación
Veciñal, adica o mes
de marzo ao teatro, con
catro producións galegas de
renome que ofrecerá cada
sábados do mes. O ciclo
abrirase o día 5 coa obra
“A Arte de Vivir pola Cara”,
a cargo de Os Clocló.
A programación, organizada coa
colaboración da Escola
Municipal de Teatro e a
Federación Terramiño, continúa
o día 12 coa compañía Fulano,
concurso. Cada vez o concurso
vai gañando máis popularida-
de, e este ano, varios partici-
pantes viñeron de concellos
veciños como Vigo, Salceda de
Caselas, Oia, Soutomaior e A
Guarda.
A clasificación quedou do
seguinte modo:
Categoría A (persoas físicas e
asociacións):
1º premio: Beatriz Estévez
Ferreira
2º premio: Cristina Martínez
Álvarez
3º premio: Pilar Castro Calzado
Catro producións galegas no
marzo teatral de Tomiño
Mengano e Cítano e a súa pro-
posta “Viva a Crise”. O sábado
19 será o grupo Produccións
Contrabutaca, quen suba ao
escenario coa obra
“Frantasmas”.
Pechará o mes de teatro o día
26, Atrezo Teatro con “Os Vellos
non deben Namorarse”.
Categoría B (establecementos
comerciais)
1º premio: Bazar Bouzada
2º premio: Tecidos Anamar
3º premio: Expert Tomiño
Este ano, todos os participan-
tes foron agasallados cun
recordo conmemorativo deste
II concurso-exposición da
Camelia de Tomiño, que xa
está recoñecido internacio-
nalmente na Asociación
Española da Camelia e na
International Camellia
Calender, organizadora de
todos os eventos adicados á
camelia no mundo.
A Concellería de Cultura salien-
tou unha vez máis a calidade dos
actores e das obras que se van a
representar durante esta terceira
edición do mes do teatro en
Tomiño, “todas elas cunha cuida-
da posta en escena que seguro
que responderá ao público máis
esixente e nos fará pasar a todos
uns momentos moi agradables”.
31
Conferencias
sobre Faustino
Rey Romero
A concellería de cultura, educación
e participación veciñal tomiñesa
organiza unhas conferencias e unha
exposición fotográfica sobre
Faustino Rey Romero.
As conferencias estarán a cargo de
X. Ricardo Losada o vindeiro 17 de
abril. Terán lugar na casa dos mes-
tres en Amorín para ás 11.00h e na
casa veciñal de Currás para ás
19.30h.
Inauguran a
remodelación do
torreiro de San
Salvador de Tebra
O pasado día 13 tivo lugar a inau-
guración das obras de mellora e
acondicionamento do torreiro e
entorno da igrexa de San Salvador
de Tebra.
O Concello de Tomiño investiu
170.000 euros no proxecto de
ampliación e urbanización deste
espazo público mediante a dota-
ción dun novo firme, novos acce-
sos, zonas axardinadas, bancos e
un novo sistema de alumeado.
Neste mesmo acto tamén foi inau-
gurado de maneira oficial o Centro
Cultural construído pola
Comunidade de Montes de San
Salvador de Tebra que contou coa
colaboración do Concello de
Tomiño a través dunha subvención
de 80.000 euros.
Todas as actuacións terán lugar
no Auditorio Municipal de Goián
ás nove da noite.
32 Tomiño - Cultura - Marzo de 2011

O “Venres de Foliada” reuniu en Tomiño a máis

de 30 comparsas con máis de 1600 compoñentes
4 de marzo tivo de Foliada”, un dos máis Entre as numerosas com- contouse coa 1ª carreira grupos D’moda e

O lugar o tradicional
desfile de Entroido
de Tomiño “Venres
populosos da comarca e no
que participaron este ano
máis de 1.500 persoas.

No evento participaron 31
parsas participantes no
desfile destacaron as
agrupacións locais
“Estrelas da Noite”,
“Revolution Show”,
de carretillas, con pre-
mios á carretilla mellor
tuneada e aos mellores
disfrazados, e a partir das
nove da noite baile-con-
Saudade 73.

comparsas con carroza e
outras 6 sen carroza, ade-
mais dunha rondalla e as
treboadas do municipio,
que confiren ao espectá-
culo gran dinamismo e
sabor popular.
O percorrido tivo a súa
saída ás 22.00 horas no
Colexio Pedro Caselles
Beltrán, subiu pola rúa
Gondomar, xirou na rúa A
Guarda ata a Praza do
Seixo e rematou na rúa
República Arxentina.
O martes 8 á unha da
tarde póidose degustar o
tradicional cocido. Acto
“Luces de Tomiño”, “Os curso de disfraces ameni- seguido tivo lugar o gran
Terribles de Tebra”, etc, zado polas orquestras desfile, a partir das
que foron acompañadas Anagrama e Nevada. catro da tarde e co
por outras recoñecidas remate do desfile,
comparsas das comarcas Organizada pola degustación de sopa para
do Baixo Miño, Louriña, Asociación Entroido de tódolos presentes.
Vigo e zona de influenza. Goián coa colaboración
da Concellería de Ás nove da noite houbo
Entroido de Goián Cultura, a festa conti- baile amenizado pola
O Entroido de Goián, de nuou o luns 7 a partir orquestra Los estelares e
gran tradición na zona, das nove da mañá, cun o grupo Azalea. Por últi-
comezou o domingo 6 de pasarrúas de Treboadas. mo, o mércores 9 o tra-
marzo. Ás doce da mañá Á unha do mediodía foi a dicional Enterro da Taíña
foi o desfile infantil; ás “Gran Tortillada”, e a pechou os actos festivos,
catro da tarde houbo partir das nove da noite, desfilando pola Avenida
xogos populares, ás seis baile amenizado polos Ordóñez ata o río.

Entre as iniciativas do grupo

Exposición KDD’s Vigo en Tomiño destacan as “kedadas” ou saí-
das fotográficas, nas cales
abarcan distintos campos,
5 de marzo a Concellería de flickr, hai pouco máis dun ano.

O
Cultura de Tomiño inaugu-
rou no Auditorio de Goián a
mostra de fotografía do grupo
KDD’s Vigo, que permanecerá na
sala ata o 31 de marzo.
KDD’s Vigo é un grupo creado
por iniciativa dun dos seus
membros no portal de Internet
dende a fotografía da nature-
Trátase dun grupo sen ánimo za, paisaxes e urbanas ata a
de lucro co único obxectivo de fotografía deportiva, social,
unir a fotógrafos de Vigo e festas populares...
arredores para compartir o
gusto pola fotografía. A exposición que presentan
agora é unha selección de 32
Actualmente o colectivo conta fotografías a cor e en branco e
coa participación de máis de negro, de 32 autores distintos e
500 membros. de temática variada.
Marzo de 2011 - Cultura - O Porriño 33

O Porriño inaugura o
O Concello do Porriño iniciou novo local da escola
municipal de teatro
as obras da Casa da Mocidade
A Escola Municipal de Teatro xa está en
marcha. As novas dependencias, sitas no
barrio de San Sebastián, foron inauguradas
polo alcalde Nelson Santos, acompañado
de concelleiros, alumnos e profesores.

Foi un acto emotivo ao que acudiron

tamén veciños e membros do grupo de tea-
tro Fontevella de Porriño dirixido nos últi-
mos 16 anos por Pampillón, quen se mos-
trou moi agradecida e con moitas ganas
de comezar as clases.

Como novidade este ano, formarase tamén

un grupo especial para a preparación dos
exames de acceso á Escola Superior de
Arte Dramática de Galicia e á Real Escola
Superior de Arte Dramática de Madrid.

O centro contará cunha sala de

gravacións e ensaios musicais

proxecto de rehabili- estas persoas situado no xías en xeral, acondicionarase

O tación e recuperación
do antigo edificio
que albergaban os
xulgados de Porriño para con-
vertelo nun local sociocultural
Multicentro de Torneiros.

destinado a todos os veciños,
especialmente aos máis
novos, xa se iniciou e os tra-
ballos avanzan a diario para
que todo sexa unha realidade
a finais deste ano 2011.
No marco do Obradoiro de
Emprego Val da Louriña III, 12
porriñeses fórmanse e traba-
llan na especialidade de ins-
talacións de elementos de
carpintería para contribuír en
gran medida á consecución
deste proxecto. O alcalde
Nelson Santos e o concelleiro
de Emprego e Formación, M.
Alejandro Lorenzo, visitaron o
lugar de traballo de todas
Constitución da Casa da
Mocidade
Con esta reforma o antigo edi-
ficio dos xulgados pasará a ter
“un uso sociocultural destina-
do a todas as idades distribuín-
dose cada planta a actividades
determinadas, dando cabida a
todas as asociacións existentes
no municipio para que poidan
facer uso das instalacións”,
explica Lorenzo.
A primeira planta será a desti-
nada unicamente aos mozos
constituíndo a Casa da
Mocidade. “Alí poranse en
marcha diferentes actividades
lúdicas, culturais e deporti-
vas, realizaranse talleres de
diversa índole, haberá acceso
a Internet e ás novas tecnolo-
unha sala de gravacións e
ensaios musicais -para uso dos
múltiples grupos existentes en
Porriño- e, ademais, haberá
outras salas dispoñibles para
actividades varias, un punto
de encontro e reunión para os
mozos porriñeses”, aseguraba
O Porriño publica o
M. Alejandro Lorenzo, tamén
concelleiro de Mocidade.
primeiro número do
boletín Porremprego
Respecto das demais plantas,
no soto seguirá situado o
Servizo Municipal de Coa posta en marcha do novo Plan
Prevención de Municipal de Emprego de Porriño nace
Drogodependencias, que en unha nova ferramenta de gran utilidade
breve inaugurará tamén as non só para persoas desempregadas senón
súas remodeladas instalacións; tamén para emprendedores e empresarios
a planta baixa será o escenario que queiran acollerse a unha determinada
da celebración de actividades liña de axuda ou subvención. Trátase do
lúdicas para diferentes idades boletín semanal Porremprego, unha publi-
e o segundo piso albergará ás cación que recolle de xeito actualizado
numerosas asociacións existen- ofertas de emprego e convocatorias de bol-
tes en Porriño. sas, axudas e subvencións.

8 de marzo inauguraron unha xorna- Os alumnos do Obradoiro Val

O celebrouse o
centésimo ani-
versario do Día
Internacional da Muller
e o Concello do Porriño
non quixo pasar por
alto tal acontecemento.
Así, a primeira hora da
mañá o alcalde Nelson
Santos e a concelleira
de Igualdade, Mª
Carmen Palacín, xunto
co edil delegado de
Emprego e Formación,
M. Alejandro Lorenzo,
da organizada especial-
mente para conmemorar
este día na que partici-
paron todos os alumnos
do Obradoiro Val da
da Louriña II conmemoran o
Día da Muller
minas de ferro, un traba- día nun acto organizado
Louriña III. llo a priori para homes polo Concello que se cele-
A primeira das activida- pero que a protagonista brou o día 11 no Círculo
des consistiu no visionado asume con éxito e moita Recreativo Cultural, acto
da película En tierra de valentía. ao que foron convidados
hombres, un drama que Precisamente, por desem- os 32 alumnos do obradoi-
narra a vida dunha nai peñar traballos tradicio- ro que, tras visionar o
solteira con dous nenos a nalmente masculinos des- filme, participaron nunha
seu cargo que loita por tacan tamén as seis mulle- charla coloquio sobre o
sacar adiante á súa fami- res porriñesas que foron tema oficial do Día
lia empregándose nunhas homenaxeadas por este Internacional da Muller.
34
Porriño celebra o seu entroido máis
participativo e local dos últimos anos
orriño celebrou o
P
entroido máis partici-
pativo e local dos últi-
mos anos. 1.400 perso-
as formaron parte dos desfiles
de comparsas nos que partici-
paron 21 agrupacións, 20 delas
compostas por veciños do
municipio.
Tras catro días intensos de
festa, o entroido chegou ao seu
fin na vila do Louro co tradicio-
nal enterro da sardiña o mérco-
res. Tralo velorio no círculo
recreativo cultural, a comitiva
fúnebre trasladou o féretro á
Casa Consistorial, onde se pro-
cedeu á lectura do testamento
O Porriño - Cultura - Marzo de 2011
O Concello do
Porriño potencia a
integración laboral
da mocidade
Co obxectivo de potenciar a integra-
ción no mundo laboral do sector da
poboación máis nova, e que esta
alcance un maior enriquecemento
cultural e persoal, desde a
Concellaría de Mocidade do Concello
do Porriño, que dirixe M. Alejandro
Lorenzo, póñense en marcha dous
cursos do programa Actívate 2011 da
Deputación de Pontevedra. Coidado
de persoas maiores no fogar e
Primeiros auxilios son as accións for-
e, finalmente, léronse as últi-
mativas ofertadas este ano dirixidas
mas vontades e queimouse a a mozas de entre 16 e 35 anos do
sardiña na Ponte do Valo. municipio porriñes.
A programación destas festas Inscricións
de entroido foi organizada pola Os cursos, cuxa duración é de 30
Concellaría de Festexos que horas, celebraranse durante os
dirixe M. Alejandro Lorenzo. meses de setembro, outubro,
novembro e decembro no
Multicentro de Torneiros.
Os impresos de solicitude deben pre-
sentarse na Oficina Municipal de
Información Xuvenil (OMIX) de
Porriño, ata o día 6 de xullo, ou na
Deputación de Pontevedra, ata o 12
do mesmo mes, acompañados de
fotocopia do DNI, certificado de
empadroamento e cartón de deman-
dante de emprego (se se posúe).
ANÚNCIESE
AQUÍ
publicidade@hermeseatenea.com
Marzo de 2011 - Cultura - O Porriño/Mos 35

Mos fomenta A piscina municipal de Porriño aumenta

as políticas
de inserción nun 40% o seu número de usuarios
laboral
piscina municipal de ras, dúas bicicletas estáticas,
A concellería de
Formación e Emprego
mosense, encabezada polo
edil Gerardo Alonso, conti-
núa a loitar polo desem-
A Porriño rexistrou un
aumento significativo no
número de socios no últi-
mo ano. Deste xeito, pasou de
ter 300 socios en 2009 a máis de
dúas bicicletas elípticas e dúas
máquinas de remo.

Desde o Concello animan a todos

prego no municipio de Mos
a través de diversas políti-
cas activas de emprego.
Con isto, durante o último
ano no Concello de Mos
medrou o paro un 3,30%
menos que no resto da
provincia de Pontevedra,
un 3,02% menos que en
Galicia e 1,40% menos que
no resto de España.
A actividade de fomento do
emprego que realiza a con-
cellería de Formación e
Emprego mosense vai da
man da formación dos des-
empregados e conta con
varias iniciativas fundamen-
tais, coma o programa
Integral de Emprego (Xerae
2010-2011), o labor da
axente de emprego, o obra-
doiro Alfacuca II e o servizo
de orientación laboral.
400 en 2010, o que supón un
ascenso do 40%. Este aumento
foi máis pronunciado a partir de
maio, cando se abriu a nova sala
cardio, ubicada nas instalacións
do polideportivo e de acceso gra-
tuito para todos os socios.
A iniciativa de acondicionar esta
nova sala partiu da concellería
de Deportes, que dirixe M.
Alejandro Lorenzo, “e vistos os
resultados foi ben recibida por
todos os socios que fan bo uso
dela”, sinala o concelleiro. A
posta en marcha desta sala foi
un dos factores fundamentais na
consolidación dos usuarios e,
sobre todo, na atracción de
novos socios que poden acceder
a ela gratuitamente en horario
de mañá e tarde, de luns a ven-
res. A sala conta con oito
máquinas, dúas cintas andado-
os veciños que así o desexen a
facer uso destas instalacións por
un prezo mensual de 23,76 euros
ao mes (con descontos trimes-
trais e anuais), no que se inclue
o acceso á piscina, á sala cardio
e á sauna. Este importe varía
tamén en función do número de
familiares socios e en caso de ser
pensionista ou deportista federa-
do en equipos de Porriño, casos
nos que descende a cuota a
13,97 euros por mes. Ademáis,
O alcalde Nelson Santos e o concelleiro
todos os socios terán un 50% de
de Deportes, M. Alejandro Lorenzo,
desconto nos cursos de natación. nunha visita á sala cardio
36
Carroza do barrio de
Castro Barreiro
Avatar enfróntase a Bob Esponxa no entroido de Salceda
U
n ano máis o entroido
de Salceda foi todo un
éxito. Centos de perso-
as participaron das múltiples
actividades organizadas polo
Concello.
O desfile dos nenos e nenas
dos centros escolares do
municipio; o IES Pedras
Rubias, o CEP Altamira, o CRA
Raíña Aragonta, a Galiña Azul,
a Escola Infantil Xoaniña e a
Ludoteca Parrulos reuniron un
total de máis de mil cativos
que luciron os seus disfraces
polo centro da vila.
O sábado tivo lugar o aberto
de pincha valedeiro para a
Liga Nacional de Billarda,
seguido dunha festa infantil
de disfraces con maxia, desfi-
le de disfraces e actuación
das Dinamik Dance.
Salceda de Caselas- Cultura - Marzo de 2011
Carroza do barrio da
Feira
O domingo foi o día grande comparsas. Este ano a pro-
da programación municipal. gramación complementouse
A Banda de Música Cultural cunha exposición de fotogra-
de Salceda ofreceu o seu fía que fai un repaso á histo-
tradicional concerto. A ria deste entroido, do que se
Continuación, celebrouse a ten constancia documental
XIII edición do Concurso de de que existe polo menos
carrozas e comparsas, con dende o ano 1888.
oito agrupacións participan-
Nas imaxes superior e
tes compostas por case mil
inferior, comparsa
persoas. Milleiros de persoas do barrio de Castro
asistiron como público a Barreiro
este concurso. Mentres o
xurado tomaba a súa deci-
sión celebrouse o IV
Concurso de Coplas de
Entroido, e rematou a festa
coa actuación do grupo
Limón.
Enfrontamento de barrios Sobre estas liñas, comparsa
O luns e o martes foi o turno do barrio da Feira
dos barrios de Castro
Barreiro e A Feira, que pre-
sentaron as súas carrozas e
Marzo de 2011 - Cultura - Salceda/ Salvaterra 37

O Concello de Salceda edita o libro

“Lembranzas da miña terra”
Concellería de Cultura O autor, Florencio Fernández,

A de Salceda de Caselas,
que dirixe Teresa Pérez,
ven de financiar unha
nova obra literaria, que pasa a
engrosar a lista de publicacións
editadas por este Concello.
Trátase, neste caso do libro
“Lembranzas da miña terra”. O
seu autor, Florencio Fernández,
fai un percorrido polas lem-
branzas e tradicións do barrio
da Feira, pasando polo entroi-
do, os muiños, o centro cultu-
ral, os ranchos, as estradas, a
agricultura, as celebracións, as
escolas, a traída de augas...
O pasado domingo 20 presentá-
base a obra no Centro Cultural
de A Feira, ante un salón ateiga-
do de veciños e veciñas que qui-
xeron coñecer de primeira man o
libro, e que alí mesmo puideron
facerse cunha copia.
aproveitou para expresar o seu
agradecemento a todos e todas
os que colaboraron na publica-
ción, especialmente á
Asociación Cultural A Feira, por
ceder a meirande parte das
fotografías empregadas, e ao
Concello de Salceda pola finan-
ciación do libro.
Teresa Pérez, Concelleira de
Cultura de Salceda, louvou o
traballo realizado por Florencio
Fernández, xa que “sen tratar-
se dun autor con traxectoria,
Florencio consegue sacar o Marcos Besada, Alcalde de tes de Castro Barreiro, desta-
mellor da historia do barrio da Salceda, felicitou tamén a cando o enfrontamento limpo e
Feira, elaborando un libro cer- Florencio polo traballo levado a deportivo entre ámbolos dous
cano e moi fácil de leer por cabo. Aproveitou ademais a oca- barrios. Nun discurso emotivo,
todos”. Así mesmo, a concellei- sión para felicitar ao barrio Marcos Besada lembrou a espe-
ra destacou a importancia das polas magníficas festas de cial relación que tivo o seu pai,
fotografías que se recollen na entroido e sobre todo polo xa falecido, con Florencio, polo
obra, e que constitúen un ver- exemplar comportamento xunto que este libro lle facía unha
dadeiro tesouro. cos veciños e á vez contrincan- especial ilusión.

ENTROIDO 2011 EN SALVATERRA DE MIÑO

Concurso de disfraces de adultos

Desfile escolar de disfraces

Desfile escolar

Concurso de disfraces de adultos

38
A Xunta impulsará o acondicionamento
da Casa Sindical de Salvaterra
conselleiro do Medio
O Rural, Samuel Juárez,
desprazouse o pasado
10 de marzo até o con-
cello de Salvaterra para manter
unha reunión co alcalde, Arturo
Grandal, sobre o proxecto de
acondicionamento da Casa
Sindical co que pretende cola-
borar o departamento que diri-
xe Samuel Juárez.
O edificio, que naceu como
sede da desaparecida Cámara
Agraria e que conta con máis
de sesenta anos de antigüida-
de, precisa dunha reforma case
integral para poder adaptalo ás
novas necesidades. Nesta xun-
tanza, onde o conselleiro esti-
vo acompañado pola delegada
territorial da Xunta en Vigo,
Lucía Molares, e o director
xeral de Desenvolvemento
Rural, Antonio Crespo, anali-
zouse o proxecto de rehabilita-
ción que consiste na instalación
de aulas de formación e ofici-
nas, para reunións e para a
propia xestión do centro. Nelas
facilitarase a posibilidade
tamén dun espazo onde capaci-
tar aos centos de veciños e
veciñas que se atopan en situa-
ción de desemprego e axudar-
lles a mellorar as súas condi-
cións e competencias de cara
ao mercado de traballo.
Neste senso, a formación en
competencias relacionadas co
mundo rural é un obxectivo
prioritario para o departamen-
Salvaterra de Miño - Cultura - Marzo de 2011
to que dirixe Samuel Juárez,
que vén sendo o condicionante
primeiro para levar a cabo
esta rehabilitación.
Novo uso dotacional
Neste eido, hai que destacar que
unha das principais actividades
económicas da zona é a viticultu-
ra, con varias adegas de gran
importancia na D.O. Rías Baixas.
De aí que, a formación relaciona-
da co mundo da enoloxía e os
traballos básicos propios da viti-
cultura, sexan dúas das especia-
lidades prioritarias a homologar.
Con este proxecto tamén se
benefician actividades como a
xardinería e o acondicionamento
de zonas verdes, ou o viveirismo.
Os aproveitamentos forestais, a
agricultura ecolóxica e as acti-
vidades auxiliares en agricultura
en xeral, son eidos de coñece-
mento por promocionar. Na
actualidade, un dos espazos da
planta baixa deste edificio está
sendo empregado para impartir
o programa de cualificación
profesional relacionado co tra-
ballo da madeira e do cal se
pretende dar continuidade.
O novo uso dotacional que se lle
quere dar á Casa Sindical será
contribuir á mellora da empre-
gabilidade dos veciños do muni-
cipio e ao desenvolvemento de
actividades relacionadas co
mundo rural. Para a súa rehabi-
litación integral precisase unha
cantidade de 234.445,88€.
Marzo de 2011 - Publicidade
TENDENCIAS EN PERRUQUERÍA - 2011
Moda feminina
As últimas tendencias para o
ano 2011 márcanas os flequi-
llos, as capas e ondas suaves.
Para aquelas mulleres que se
animen a ir un pouco máis
lonxe seguiranse empregando
os cortes asimétricos e o toque
de mechas coloridas.
Non moitas se atreven a levar o
pelo curto, xa que deixa o ros-
tro moi ao descuberto e precisa
que a muller estea moi segura
de si mesma. A tradición asocia
a feminidade co cabelo longo e
levalo curto é símbolo de libe-
ración feminina.
O pelo curto aconséllase para
rostros de corte delicado, xa que
poden chegar a dar unha grande
suavidade a súa aparencia.
Nas media melenas son moi
aconsellados os cortes asimétri-
cos, de estilo moi divertido e
que fai romper coa rutina.
Nas melenas longas, nesta tem-
pada lévanse as capas, que pro-
veen ao cabelo lacio, ondulado
ou con rizos de gran movemento.
Moda masculina
O denominador común para
os homes é o pelo cortado
a navalla en capas, para
lograr animar o cabelo
opaco e engadir textura
dunha forma refinada, e
xogar así cun estilo diferen-
te cada día. Pódese esco-
ller entre cortes suaves ou
con máis protagonismo,
39
dependendo da personali-
dade de cada quen. O fle-
quillo longo peiteado a un
lado da cara ou para arriba
e atrás, é outra das opcións
para os homes.
Os máis audaces apostan
por mechas de cores, para
buscar algo diferente.
Os cortes de pelo clásicos
tamén seguirán de moda e
son unha excelente opción
para os homes que gustan
dos estilos formais.
Antes de facer un cambio
de imaxe, é importante
consultar cun profesional,
quen saberá indicar que
cor, corte e detalles van
mellor co rostro de cada
home ou muller.
40
IMAXES DO ENTROIDO 2011 EN PONTEAREAS
Actuación do coro, a orquestra de corda e a banda
de música do Conservatorio Reveriano Soutullo
vindeiro venres 25 de
O marzo a partires das
20,30 horas o audito-
rio municipal de
Ponteareas contará coa actua-
ción do coro, a orquestra de
corda e a banda de música do
Conservatorio Reveriano
Soutullo.
A orquestra de corda do
Conservatorio Reveriano
Soutullo de Ponteareas foi cre-
ada no curso 1995/1996 por un
grupo de alumnos dos cursos
de grao medio do conservato-
rio. Na actualidade este grupo
de cámara enfoca o seu traba-
llo cara a un repertorio máis
Barroco e aproveita as activi-
dades que se desenvolven
dende o conservatorio para
mostrar o traballo desenvolvi-
do ao longo do ano.
A Banda de Música do
Conservatorio creouse no
curso 2000/2001 como conse-
cuencia do alto número de
alumnos matriculados nas
especialidades de vento-metal
e vento-madeira e percusión.
Ponteareas - Cultura - Marzo de 2011
FOTOS: HERNÁNDEZ
Na actualidade está formada o de Móstoles, Reus, Gijón,
por máis de 40 alumnos dos
cursos de primeiro a sexto de
grao profesional. Esta agrupa-
ción realiza varias actividades
ao longo do ano entre os que
etcétera.
cabe sinalar; os concertos de
Nadal, Semana Santa,
etc., e ten
participado
en inter-
cambios
con
outros
conserva-
torios coma
Marzo de 2011 - Cultura - Ponteareas 41

Adenco celebra o seu 21 aniversario

Asociación para a Defensa da Natureza do ciación co obxectivo de defender a natu- outros colectivos e non se esquece todo o

A Condado (Adenco) celebrou o 23 de

febreiro o 21 aniversario da súa fundación
co obxectivo de seguir loitando para
defender o medio ambiente das agresións na
comarca e no país.
reza e loitar polos intereses colectivos
no Condado.

Desde a súa fundación a actividade do

grupo mudou, desde accións directas nuns
relacionado coa educación ambiental e os
temas do día a día.

Adenco celebrará en breve a súa asem-

A elección da data reflicte o ambiente
no que un grupo de mozos deciden, o 23
de febreiro de 1990, constituir unha aso-
concellos nos que as cuestións ambientais
eran temas residuais a hoxe, cando se
manteñen actividades xa consolidadas,
incorpóranse outras, interactuase con
blea xeral anual co fin de refundarse,
incorporar novas caras ao colectivo e
establecer un plano de traballo para o
futuro, sen deixar de lado as cuestións
que afecten ao Medio cada día.

Reabriuse ao público o Auditorio Reveriano Soutullo

A última fin de semana de
febreiro reabriuse ao
público o recén remodela-
do Auditorio Reveriano
Soutullo de ponteareas.
Segundo idicou o alcalde,
Salvador González Solla, o
auditorio sitúase “como
un referente da cultura
no sur da provincia” ao
contar cunhas instalacións
modernas, funcionais e
capaz de albergar calque-
ra tipo de iniciativa cultu-
ral, independentemente
da súa complexidade
escénica.
O festival de corais cele-
brado, no que participa-
ron preto de 400 persoas,
amosou ben as claras,
segundo González Solla,
“a capacidade que ten
este remodelado Auditorio
Reveriano Soutullo para
acoller actos culturais de
moita relevancia sen nin-
gún tipo de problema e,
nese sentido, o recen
remodelado auditorio será
o referente cultural non
so de Ponteareas, senón
das comarcas do Condado
e A Paradanta”.
42 Cultura - Marzo de 2011

Bacallau con pisto A RECEITA DO MES

Por Miguel Andión*

e vinagreta de cacahuete (6 racións)

Cociñeiro e propietario do
Restaurante Punto&Textura

Para o pisto:
1 pemento vermello
1 pemento verde
1 cebola
1 berenxena
1 cabaciño
3 dentes de allo
2 tomates moi maduros
Picamos todas as verduras en
xuliana e comezamos refogando o
allo cos pementos, a cebola e a
berenxena; logo engadimos o
cabaciño e o tomate tratando de
que todas as verduras queden no
seu punto.
Para a pataca:
Cortamos en láminas duns 3 milí-
metros de grosor as patacas xa
lavadas e sen pelar. Fritimos dei-
xando case totalmente crocantes.
Para a vinagreta de cacahuete:
30 grs de cacahuete
30 grs de vinagre de xerez
140 grs de aceite de oliva virxe O lombo de bacallau recomendo Outón é ideal para esta receita.
extra que o merquedes dun bo grosor e Agardo que disfrutedes deste
Un chisco de sal desalgado. O bacallau desalgado de prato
Licuamos todos os ingredientes e
reservamos.
Para o bacallau:
Lombo de bacallau desalgado
Outón (300 grs aprox. por ración)
Aceite de oliva 0,4º
3 dentes de allo enteiros con pel
suavemente machucados
Nunha cazola pomos un chorro
xeneroso de aceite de oliva e friti-
mos levemente o allo, retirámolo
e a lume moi forte comezamos a
fritir o bacallau primeiro polo lado
da pel, logo baixamos o lume e
dámoslle a volta deixando que
remate de se facer a unha tempe-
ratura máis baixa.
Presentación:
Dispomos na base a pataca, logo o
bacallau co pisto enriba e regamos
coa vinagreta de cacahuete.

bacallau común, bacallau do Atlántico ou poden chegar a alcanzar os cen quilogramos de graxos Omega-3, así coma en vitamina A e

O bacallau de Noruega (Gadus morhua) é

unha das preto de 60 especies dunha
mesma familia de peixes migratorios e
vive en mares fríos do norte. Polo xeral o bacallau
é de tamaño pequeno, anque algúns exemplares
peso, cun tamaño de ata case dous metros.
Aliméntase de peixes máis pequenos, coma
o arenque. O bacallau é aprezado pola súa
carne e polo aceite do seu fígado. O aceite
de fígado de bacallau é moi rico en ácidos
vitamina D. De feito, estas propiedades
foron moi explotadas durante anos, suminis-
trándose o aceite cru aos nenos como com-
plemento alimenticio para a fixación do cal-
cio nos ósos.
Marzo de 2011 - Cultura 43

MESTRES E MESTRAS PARA A HISTORIA

Segundo Abal Padín

Anxo S. Porto Ucha Con data 5 de maio de 1938, dende o cárcere
de Pontevedra, onde ingresou baixo a acusación
egundo Abal Padín naceu en Padrenda (Meaño). de rebelión militar, escribiu unha carta de des-

S Era fillo dunha modesta familia que compaxi-

naba o labor no campo cunha pequena tenda
de ultramarinos. De acordo cos datos que temos
recollido no Apéndice “Relación de mestres que rema-
taron a carreira na Escola Normal de Pontevedra entre
os anos 1923 e 1940”, en A Escola Normal de
Pontevedra (Universidade de Santiago, 1994), rematou
a carreira no curso 1930-31. Figura alí tamén Ángel
Abal Padín, que rematou a carreira de maxisterio no
curso 1935-36. De acordo cos datos que me facilitou
Germán M. Torres de Aboal, Ángel Abal Padín nunca
puido exercer. Ambos os dous pertencían ao Plano de
Estudos de 1914, no que a carreira para mestre,
segundo o R.D. de 30 de agosto daquel ano, con
Francisco Bergamín no Ministerio de Instrución Pública
e Belas Artes, duraba catro anos. Para matricularse nos
estudos das escolas normais, tanto de mestres coma de
mestras, era requisito indispensábel ter quince anos
cumpridos e ter aprobado o exame de ingreso.
O 5 de maio de 1938,
dende o cárcere de
Pontevedra, onde
ingresou baixo a
acusación de rebelión
militar, escribiu unha
carta de despedida aos
seus pais e irmáns
Segundo Abal Padín ingresou na FETE-UGT en
1932. Nese mesmo ano iniciaba a súa actividade
profesional como mestre en Tenerife, en Puerto
de la Cruz. Regresou ao ano seguinte, obtendo
praza en Castrogudín, na parroquia de Cea
(Vilagarcía de Arousa). Foi un dos organizadores
das eleccións sindicais en Vilagarcía, en 1933.
Ingresou no cárcere de Pontevedra o 1º de agos-
to de 1936. Segundo Abal Padín figura no Boletín
Oficial da Provincia de Pontevedra (BOPP) entre
os mestres e mestras que se suspenden dos seus
cargos o 1 de setembro de 1936, por orde do
Gobernador Civil, o tristemente célebre Ricardo
Macarrón Piúdo, nun conxunto de 438 profesio-
nais do ensino primario que temos recollido no
anterior traballo Mestras e mestres pontevedre-
ses depurados polo franquismo (Alén Miño,
2008). En xullo de 1937, Segundo Abal estaba
preso en San Simón. Foi acusado de pertencer ao
Partido Socialista e á “Asociación de
Trabajadores de la Enseñanza”.
pedida aos seus pais e irmáns, Unha copia desta
carta foinos facilitada pola familia, con motivo
dun acto celebrado o 10 de setembro de 2005,
no Colexio “O Piñeiriño”, en recordo de Roxelio
Pérez González (Roxerius), Segundo Abal Padín
e Luis de Saa Bravo, que foran suspendidos
daquela dos seus cargos e encarcerados, tres
ilustres docentes que loitaron pola liberdade.
Grazas a Germán M. Torres de Aboal, e no con-
texto das actividades de Escola Viva, asistín a
ese acto, no que tamén participou D. Herminio
Barreiro Calvete, igualmente fortemente
represaliado entón, un xove mestre que hoxe
conta con máis de cen anos. A súa dona, a
mestra Concepción Rodríguez Gómez, á que lle
dedicamos un apartado no anterior libro
Historias de vida (Alén Miño, 2003), e mailo
seu fillo Herminio Barreiro Rodríguez, entrañá-
bel compañeiro na Facultade de Ciencias da
Educación da Universidade de Santiago, xa non
están connosco.
A carta, tamén recollida no libro publicado
recentemente por Xesús Alonso Montero, Cartas
de republicanos galegos condenados a morte
(1936-1948) (Xerais, 2009) di así:
Queridísimos padres y hermanos: No quiero
dejar para el último instante –aunque sé que
luego no me faltaría tampoco valor para hacer-
lo- el dirigirme a vosotros, para pediros, en
primer lugar, perdón, por tantos disgustos que
os he dado. En particular a ti, mamasiña queri-
da, que habrás sufrido como ninguna madre. Os
tengo a todos por igual en el corazón, que
reboza de ternura y cariño hacia quienes no
han reparado en sacrificios por salvarme. Oh!
padres míos, vosotros que conocéis mi corazón,
bien sabéis cuanto yo daría por evitaros este
trance a que la desdicha nos ha llevado. Pero
¿qué le vamos a hacer? Resignación y paciencia;
y sobre todo, valor padres míos.
Quiero que sepáis que muero agradecido, con
la convicción de que nadie haría por mí lo que
vosotros habéis hecho. Os venero en estos ins-
tantes de todo corazón. Estoy tranquilo. No he
cometido ningún crimen; no he robado...
Ninguna mancha os dejo [segue un fragmento
borrado pola censura carceraria].
Sólo os hago una petición: Quered a Otilia
[Otilia era a súa noiva] como la pobriña me
quiso a mí. No lo olvideis hermaniños; ella me
llorará con vosotros.
No quiero quitaros la creencia, la fe que tenéis
de que aún pueda salvarme. Podeis acertar; yo
lo deseo por vosotros, que bien merecéis un
rato de alegría, después de tanto sufrimiento.
Tú, mamasiña, ¡cuánto te admiro por el valor
que posees! Tanto es el cariño que me tienes
que aún cifras las mayores esperanzas en mí.
Ánimo, mamasiña, a veces pienso en que tus
vaticinios suelen cumplirse, llego a creer lo
mismo que tú.
Sea lo que quiera, padres míos, vuestro hijo
está preparado; nada me cogerá de sorpresa y
si llega la hora de morir –que creo sabré afron-
tar con el máximo valor- quiero dejaros conden-
sada en estas breves líneas toda mi gratitud.
Hermaniños: quered mucho a papá y a mamá.
Os abraza con todo cariño,
Segundo.
As cartas dos que estaban “en capela”, espe-
rando o momento tráxico das sentenzas, dis-
poñendo con serenidade as derradeiras vonta-
des, quedan para a historia como unha espe-
cie de literatura tráxica, arrepiante. Un non
acaba de entender tanta serenidade nos últi-
mos momentos. Ou si. Fixen relación a esta
cuestión, en “De rexeitados a esquecidos, o
exilio interior dos mestres e mestras galegos
depurados polo réxime franquista”, en
Sarmiento. Anuario Galego de Historia da
Educación (2005)
O mestre Segundo Abal foi fusilado por consello
de guerra o mesmo 5 de maio de 1938. Sen
embargo, a xeito de sarcasmo, Segundo Abal
Padín figura aínda no BOPP de data 11 de maio
de 1940 coa sanción de “separación definitiva
del servicio y baja en el escalafón”. O réxime
non tivo compasión coas vítimas. O seu expe-
diente consta no Arquivo Xeral da
Administración, en Alcalá de Henares (o AGA),
co número 32/12880.
44 Cultura - Marzo de 2011

O coitelo en novembro
Marilar aleixandre
(Xerais, Vigo, 2010)

unha novela ou un conxunto de textos que estamos a ler, asina-

Inma Otero Varela
O título do libro pertence a un
dos relatos incluídos no que se
reconstrúen os últimos momen-
tos de Franco no hospital, cando
os bisturís dos médicos rachaban
un corpo practicamente inerte.
E isto xa nos pon sobre a pista
do que imos atopar. En primeiro
lugar colócasenos ante un dile-
ma xenérico: estamos perante
contos? Aínda que se incorporan
textos indenpendentes, percí-
bense elementos que os cohesio-
nan. Un deles tería que ver coa
reincidencia dalgunhas liñas
temáticas: as aristas do exerci-
cio da autoridade por parte do
franquismo, a revisión dalgúns
mitos históricos e ficcionais
desde unha perspectiva feminis-
ta, a reflexión metaliteraria e o
tributo aos contadores de histo-
rias por termar da memoria. O
outro elemento que lle aporta
unidade é a inclusión dunha
serie de capítulos intercalados
que comparten título (Alf laila
wa-laila, é dicir, As mil e unha
noites) e que presentan a
mesma protagonista; unha inves-
tigadora que está a estudar o
labor de recuperación cultural
levada a cabo polos exiliados
galegos en América. No proceso
de indagación, descubrimos que
é este personaxe quen atopa os
dos polas iniciais A. M. que coin-
ciden coas da propia protagonis-
ta e coas da Marilar Aleixandre
cambiadas de orde. O xogo de
espellos en torno á autora e á
estrutura incrementa as interro-
gantes ás que debe respostar o
lector: quen conta as historias?
Como chegan ás nosas mans?
Que papel xogan os intermedia-
rios? Que narracións se perderon
polo camiño?
Así, con todos estes fíos vaise resta moitos lobos á afouteza
tecendo un tapiz que ofrece un dos protagonistas masculinos
debuxo alternativo ao que con- destas narracións.
vencionalmente deseña o paso
do tempo. Un debuxo protagoni- Entre todas elas destaca Xerezada,
zado por personaxes marxina- protagonista e narradora ao
dos, nomeadamente mulleres, mesmo tempo, homenaxe feita
que reclaman que se visualicen carne ficcional a todos os cronis-
as súas versións tantas veces tas, xa que, de todos os retallos
censuradas. De aí que se lle dea que compoñen este libro, é xusta-
voz a Dulcinea, a Penélope, a mente a calidade de cada un dos
Xohana de Arco ou a relatos o que nos debuxa o sorriso
Carrapuchiña vermella, o que lle máis compracido.

Presentan a primeira película galega en 3D

Propoñen recuperar
os nomes antigos da aixo o título de xe hase facer case íntegra- película precisará prazos máis

cidade de Vigo B “Celtia, a filla do

Os centros de ensino da bisbarra
metropolitana de Vigo están traba-
llando na recuperación dos nomes
tradicionais e antigos da cidade.
Durante boa parte da historia manti-
veron a onomástica de orixe medie-
val, pero foi desde a segunda meta-
de do S. XIX e primeira do s. XX, que
o progreso da urbe levou por diante
nomes máis asociados ao campo que
a unha cidade de progreso. Así
nomes como o da Praza da Herba,
da Leña a Baixada da Pulga foron
ignorados debaixo do asfalto. Hoxe,
os escolares vigueses aprenden, por
exemplo, que a Baixada da Pulga
nada ten que ver co parasito senón
que fai referencia á Torre da Pulga
que existiu naquel lugar.
Vigo pasou de ter 3000 veciños a
principios do S.XX a ser a cidade
máis poboada de Galicia con
300.000 censados, constituíndose
na poboación que en proporción
máis medrou no século pasado. Isto
pasoulle factura á identidade cultu-
ral da urbe que hoxe os centros de
ensino valoran e recuperan.
vento”, contará a rela-
ción que se establece entre
unha nena e unha poldra
salvaxe. Será unha historia
“dirixida a un público fami-
liar, cunha mensaxe centra-
da no respecto ao medioam-
biente”. Así o explicou
Ignacio Vilar quen tivo a
idea de facer un filme en 3D
logo de visitar a Rapa das
Bestas de Sabucedo. A roda-
mente nas inmediacións
desta aldea estradense.
Vilar pretende realizar o seu
filme a través da produtora
da cal é fundador, Vía Láctea.
Para este ambicioso proceso,
considerou necesario un orza-
mento duns 5 millóns de
euros, polo cal recorrerá a
buscar financiamento interna-
cional. Pola complexidade das
súas características, esta
longos do que require habi-
tualmente unha produción
máis sinxela.
O director aclarou que, por
exemplo, tan só a rodaxe das
escenas con animais poden
supoñer 9 meses de traballo,
cando o habitual é que unha
película destine 7 ou 8 sema-
nas á totalidade da filmación.
Neste momento, xa se está a
traballar no guión, que pode-
ría estar listo a finais deste
ano. Encárgase desta tarefa o
guionista estradense Carlos
Asorey, quen xa colaborou
con Vilar noutra películas
como Pradolongo, ou Vilamor,
a cal se está a filmar nestes
momentos.
Ignacio Vilar amosou a súa
opinión de que o cine gale-
go debe volcarse na integra-
ción das novas tecnoloxías.
Tamén valorou a importan-
cia da industria cinemato-
gráfica á hora de crear
emprego, tanto no número
de persoas ás que ocupa
directamente, como na
repercusión que supón nos
lugares onde se roda.
Marzo de 2011 - Cultura
Sabías que...
n Vigo miran no canto de
E ver? E non só na cidade olí-
vica, senón que dende
Pontevedra e cara ao sur da
provincia non hai a distinción
entre os conceptos ver-mirar.
Pero non é nada novo, trátase
dun trazo dialectal no que a
forma mirar acapara os usos
que os outros falantes recoñe-
cen como ver que xa se docu-
menta no medievo. O trobador
vigués Martín Codax nas súas
famosas cantigas achadas polo
libreiro Vigués Vindel xa dicía
nun refrán “e miraremos as
ondas!”
o rotacismo? Pois trátase
É dun trazo lingüístico dia-
lectal que consiste no paso
de [s] a [r] diante de consoan-
tes sonoras (derde, ar vacas, ar
mans... no canto de desde, as
vacas, as mans...). Rexístrase
esporadicamente por Galicia,
pero pódense localizar zonas
onde se dá de xeito compacto:
sur de Lugo, interior da provin-
cia de Pontevedra (comarcas de
Tabeirós-Terra de Montes e
Deza), no Bierzo e boa parte da
provincia ourensá. Recoñecerálo
cada vez que oias a alguén dicir
pircina no canto de piscina.
o “volg”? Pois para nada se
É trata dun licor ruso, se é
iso o que estabas a pensar.
É, nin máis nin menos, que
unha base de datos creada polo
ILG (Instituto da Lingua Galega)
e pola RAG (Real Academia
Galega) para acoller todas as
palabras que están recollidas
polo estándar do noso idioma.
Pódese consultar en liña e serve
para comprobar se algunha
desas fermosas palabriñas que
ti dis é ou non normativa.
lingua galega non é sexis-
A ta? A lingua non é sexista,
pero si o é o uso que dela
facemos. A linguaxe é o medio a
través do cal nos comunicamos,
polo tanto reflite o pensamento
colectivo, e con el estamos a
transmitir unha gran parte da
forma de pensar, sentir e actuar
de cada sociedade. A través da
linguaxe estamos asumindo
papeis de xeito consciente e
inconsciente, conformando
estereotipos. Así que como
somos as persoas as que usamos
as linguas, seremos tamén as
persoas as que nos teñamos que
definir ou non como sexistas.
45
Galegolab, “Orgullosos do noso” e Eufalo.tv,
nominados aos Premios Mestre Mateo
Academia Galega do Audiovisual deu a mellor obra interactiva. Trátase dun documen-
A
coñecer a listaxe de producións candi-
datas aos premios Mestre Mateo, que se
han entregar o próximo 17 de abril no
tal colaborativo sobre a lingua e os falantes
que está a favorecer a reflexión sobre usos lin-
güísticos entre os galegos.
Auditorio Municipal de Ourense. Entre os nomes
que optarán ás estatuíñas hai tres iniciativas A CGENLG (Coordinadora Galega de Equipos
relacionadas coa normalización do idioma; a pola Normalización da Lingua Galega) é a única
web interactiva Galegolab, a iniciativa audiovi- iniciativa non institucional nin comercial que
sual de Eufalo.tv e mailo anuncio da opta ao premio ao mellor anuncio pola campa-
Coordinadora Galega de Equipos pola ña “orgullos@s do noso, orgullos@s do galego”
Normalización lingüística “orgullos@s do noso, que avoga por prestixiar a identidade lingüísti-
orgullos@s do galego”. ca dos galegos.
O premio polo que foi nominada a web
Galegolab é o de mellor obra interactiva. Esta
web vén funcionando desde maio de 2010 e
consiste nunha rede social crowdsourcing que
une esforzos de persoas anónimas co obxectivo
de promover actuacións encamiñadas á norma-
lización do galego, coordinando os recursos e
executando as actividades. Arestora a rede
está composta por 831 usuarios rexistrados e xa
levaron adiante proxectos coma a tradución do
twiter ao galego ou, pinchadas de música, 24
horas de fullscreen, que “galego” fose o tema
do momento no twiter, entre outras.
Eufalo.tv é outra web que opta ao premio como
A Coordinadora de Traballadores/as de apoiar e promover o uso norma-
lizado do idioma propio.
Normalización da Lingua leva o idioma Así foi que solicitaron aos dis-
tintos partidos políticos que a
ás eleccións política lingüística estea incluí-
da nos seus programas electo-
É unha entidade que representa creados. rais de cara ás vindeiras elec-
a máis de sesenta concellos
galegos onde existe un servizo
de normalización lingüística.
Debido á inestabilidade destes
Declaran desde a coordinadora
que “a normalización lingüísti-
ca é un proceso social que pro-
cura, ao abeiro da lexislación
cións municipais, promovendo
o seu uso e prestixiando o
mesmo en todas as accións
municipais. Para isto cómpre
organismos, a CTNL vén de diri- vixente, a xustiza no ámbito que se potencien os SLN
xirse aos distintos partidos polí- sociolingüístico” e poñen o [Servizos de Normalización
ticos para que creen novos acento nas administracións que Lingüística] existentes e que se
Servizos de Normalización e son as primeiras responsables leve este servizo a outros con-
potencien e estabilicen os xa por obriga legal e moral e cellos onde non os hai.
Masashi Oki, desde Tokio,
relata o gran sismo do Xapón
Masashi Oki é un xaponés namorado de para os nipóns: gastronomía, xeografía, fes-
Galicia, por iso abriu un espazo en internet tas, lingua… e para nós comenta na nosa lin-
[blog.livedoor.jp/Galicia] para establecer un gua aspectos da vida xaponesa que nos resul-
diálogo cultural galegoxaponés: “quero intro- tan curiosos e sorprendentes.
ducirvos a cultura xaponesa aos galegos e a
cultura galega aos xaponeses! O intercambio No momento de se producir o sismo viña de pre-
cultural construirá unha boa relación entre sentar un libro para dar a coñecer na Illa a nosa
Galicia e Xapón” declara na páxina de inicio. terra, baixo o título Os 50 capítulos para coñecer
Galicia (Akashi Shoten). El é autor do apartado
Masashi saltou á actualidade informativa relativo á historia e a política de Galicia;
canda ao sismo xaponés ao relatar a tempo “Perdoádeme que non puiden ensinarvos a publi-
real e en galego como viviu os primeiros cación. Quería informar mais pronto, pero uns
momentos do Shindo. minutos despois de twitear sobre isto, ocurriu o
Na súa web fala moito de Galicia en xaponés terremoto”. O libro publicouse o 5 de marzo.
46 Cultura - Marzo de 2011

O capitán da Marina Mercante, historiador e investigador defendeu na Delegación da Xunta en Madrid a orixe
galega do famoso navegante con documentos e datos

Alfonso Philippot:

“Colón e Pedro Madruga son a mesma persoa”

Juan Louzán/Madrid italiana, e deles destacou a Bartolomé de Segundo aseverou o orador, “hai moitos
Colón, pertencente ao Gremio de San Juan documentos que o aseguran, entre eles o
pasado día 15 do presente Bautista, que representaba aos carpinteiros datado o 14 de outubro de 1496 no que

O mes, o capitán de Marina

Mercante, historiador e inves-
tigador vigués Alfonso Philippot
pronunciou na Casa de Galicia en
Madrid a conferencia “A identidade
de ribera; pai de Domingo de Colón, “O
Vello”, e de María e Blanca de Colón, casa-
das, respectivamente, con Juan de Viana e
Alfonso Gonçálves de Soutelo.
figura unha finca ubicada en Pontevedra,
herdanza de Xhristobo Pero (Cristóbal
Pedro) de Colón; nome representado coa
abreviatura XPº”.

de Cristóbal Colón”. Nela concluiu,
que, despois de máis de corenta anos
de investigacións, as pezas do que-
bracabezas encaixan e ten documentos
e datos para asegurar categoricamen-
te que “Cristóbal Colón e Pedro
Madruga eran a mesma persoa”.
Coa asistencia de cerca dun cento de per-
soas, José Ramón Ónega, delegado da
Xunta e director da Casa de Galicia en
Madrid, fixo de gran anfitrión presentando
a Alfonso Philippot Abeledo, de pai italiano
e nai galega, calificándoo como “un exper-
to da chamada Ruta de Colón”. O capitán é
o autor dun denso libro sobre o tema, de
case 800 páxinas, que inclue máis de 200
fotografías e documentos, a maioría inédi-
tos, planos e 110 árbores xenealóxicas, do
que xa saiu á venda a quinta edición.
O capitán e conferenciante Alfonso
Philippot manifestou que “a xenealoxía da
familia está moi vinculada ao comercio
marítimo. Bartolomé de Colón era vicario
de dito Gremio, cargo que adoitaba asig-
narse aos máis veteranos, razón pola cal
supoñemos que debeu afincarse nesta pro-
vincia a finais do século XIV”.
O razonamento de Philippot baséase tamén
na seguridade de que Colón non podía per-
tencer a unha familia humilde, dado que
era moi ilustrado e ademais entre as suas
amizades estaban as personalidades máis
relevantes e das familias máis destacadas
de Portugal, Galicia e Castilla. Despois de
analizar as árbores xenealóxicas das máis
grandes, todo apuntaba nunha dirección:
Cristóbal Pedro Colón de Soutomaior, máis
coñecido como Pedro Madruga. “Era o fillo
ilexítimo do señor Soutomaior e da galega
Constanza Colón, que foi aporfillado unha
vez que a barragana se casou con Juan de
Rivero, algo común naquela época, coa
intención de que fixera carreira no clero”.
Ao parecer, as intencións do pai chocaron
coa falla de vocación do fillo, máis aventu-
reira, que se fixo navegante nas propias
naves do seu proxenitor.

O conferenciante empezou a traballar Engadiu o capitán outro episodio de Pedro

sobre a hipótese de que Colón era galego, Madruga: “cuxa historia daría para moitos
seguindo o iniciado máis os documentos libros, como cando salvou nunha contenda
que aportou Casto Sampedro, fundador e ao Rei de Portugal, o que o levou ao exilio
presidente da Sociedade Arqueolóxica de no país veciño e ao cambio de nome para
Pontevedra, a finais do século XIX. Analizou evitar ir á cadea alí, pois os Reis Católicos
os principais personaxes de apelido Colón, colocaran vixías en todos os lugares para
que figuran como veciños daquela cidade, a capturar aos rebeldes. Deste xeito as pezas
partir de 1428, e probablemente de orixe encaixan perfectamente.

Feiras do libro novo-2011 Vigo

Viveiro
Do 1 ao 10 de xullo
Praza de Compostela Do 13 ao 16 de agosto
A Federación de Libreiros de Galicia convocou as seguintes Xardíns de Noriega Varela
Feiras do Libro Novo, que terán lugar ao longo de 2011:
Cangas
Foz
Ferrol Lugo Do 21 ao 25 de xullo
Alameda de Soage Do 18 ao 21 de agosto
Do 6 ao 10 de abril Do 17 ao 22 de maio Praza do Conde de Fontao
Cantón de Molíns Praza Maior

Ourense A Coruña Monforte

Santiago de Compostela
31/05 a 05/06 Do 1 ao 10 de agosto Do 24 ao 27 de agosto
Do 30 de abril ao 8 de maio Praza do Bispo Cesáreo Xardíns de Méndez Núñez Rúa Cardeal
Paseo Central da Alameda
Marzo de 2011 - Cultura 47

Francisco Rodríguez, doutor en Filoloxía Románica e catedrático de Literatura,

ofreceu unha conferencia na Casa de Galicia de Madrid sobre a escritora e a súa obra

Rosalía de Castro antepuxo a

literatura á maternidade
Juan Louzán Segundo Rodríguez, foi
Madrid en Madrid onde Rosalía
de Castro “tomou con-
osalía de ciencia de que Galicia

R Castro foi unha

persoa dunha
gran cultura
que intentou vivir
como escritora profe-
estaba en situación mar-
xinal e moi discriminada
no Estado español que
estaba en construción” e
quixo contribuir á súa
sional a literatura e é evolución sentando as
autora de novelas bases dunha literatura en
novidosas e revolucio- lingua galega, desenvol-
narias tanto desde o vendo a súa obra nunha
punto de vista da vertente en castelán
intención como da para vender e vivir dela
estrutura, que viaxou e noutra “vertente rei-
a Madrid con inten- vindicativa, para xente
ción de triunfar no culta” en lingua
mundo artístico e que galega.
antepuxo a súa profe-
sión á maternidade. O conferenciante
Estas son as conclu- refiriuse tamén ás
sións que explicou o relacións sociais da
catedrático de escritora galega
Literatura Francisco e ao seu matri-
Rodríguez na confe- monio co
rencia que impartiu na intelectual
Casa de Galicia en Manuel Murguía,
Madrid, “Para com- do que dixo que se
prender a Rosalía e a baseou na comple-
súa obra”. mentariedade inte-
O acto realizouse en lectual e social. O
colaboración coa marido, explicou,
Asociación de Mulleres apoiaba a súa creación
Galegas no Exterior literaria e procuráballe
Rosalía de Castro. O con- editoriais e xornais nos
ferenciante foi presenta- que escribir. Tamén
do pola presidenta da houbo complementarie-
Asociación, Elena dade sentimental e afec-
Veiguela, que estivo tiva, cando menos duran-
acompañada polo coordi- te os dez primeiros anos,
nador de Actividades da mantivo.
Casa, Ramón Jiménez.
Chamou a atención sobre
Entre os numerosos asis- o feito de que téndose
tentes había deputados casado embarazada, en Por último, Rodríguez unha visión artística e de Literatura en institu-
galegos de distintas for- 1858, non tivo máis que refiriuse ás característi- cultural de Compostela to e que foi discípulo e
macións políticas como ese fillo ata 1868, e cas da xeneración rosa- que o conferenciante colaborador de Dámaso
Olaia Fernández Dávila, cando declinou profesio- liana, ás súas relacións, ofreceu coma unha alter- Alonso. Tamén que é
Francisco Jorquera, nalmente, e o matrimonio a como vendían os seus nativa turística á da militante do nacionalis-
Celso Delgado, Ceferino comezaba a ter proble- libros, por suscrición, e á peregrinaxe. mo galego e que foi
Díaz, Francisco Javier mas, tivo ata sete fillos súa relación coa cidade deputado no Parlamento
Carro e Carmen Marón; a en períodos de dous anos de Compostela. Este Na presentación do con- de Galicia e no Congreso
anterior presidenta da entre un e outro, co que punto desenvolveuno coa ferenciante, Veiguela dos Deputados.
Asociación, Pepa Nieto, e o conferenciante concluiu proxección dun docu- lembrou que Francisco Ademais, dixo que con
Marisa Vázquez, portavoz que Rosalía antepuxo a mental, “Compostela Rodríguez é licenciado e este acto a Asociación
da Asamblea local do súa vocación literaria á baixo a mirada de doutor en Filoloxía celebraba o Día
BNG en Madrid. maternidade. Rosalía”, que presenta Románica e catedrático Internacional da Muller.

Lois Tobío, tradutor
exquisito e políglota (I)
Emilio Xosé Ínsua
intelectual viveirés Lois Tobío Fer-
O
nández (1906-2003) encarnou un
galeguismo europeísta e universal,
verdadeiramente antitético ao que a
miúdo se nos presenta nesa visión tópica dos
nacionalismos que hoxe tanto se estila, como
doutrinas do exclusivismo e do desprezo por
todo o alleo.
Ben polo contrario, Tobío e moitos
outros membros da súa xeración, a do
Seminario de Estudos Galegos, demos-
traron por activa e por pasiva que só
desde o amor e a identificación cordial
co propio (lingua, historia, costu-
mes...) se pode acceder á percepción,
á comprensión e ao verdadeiro gozo do
distinto, do foráneo, do alleo. Ser uni-
versal e universalista non é, non pode
ser, renegar do particular e do propio,
nin tampouco menosprezalo, senón
proxectar ese particular e ese propio
ao mundo e sobre o mundo, para o
enriquecer. Desde esa perspectiva,
amar, valorizar e coñecer a propia lin-
gua, a propia terra, a propia cultura
non é senón a chave mestra para amar,
valorizar e coñecer todas as demais.
Políglota activo
O amor do galeguista Tobío polas lin-
guas e o seu poliglotismo activo son
síntomas clarísimos desta actitude
aberta e autenticamente universalista
de que fixo sempre gala, pois para el
“o coñecimento dunha nova lingua é
coma entrar nun mundo novo, coma ter
outra vida” (Décadas de T.L., p. 343).
Ao castelán en que foi educado polos
seus pais e pola escola e ao galego dos
seus amores, zugado desde o berce no
Viveiro popular de comezos do século
XX e na Compostela e arredores da
Amaía dos anos 20, foi agregando
durante a súa dilatada existencia o
coñecemento e o cariño por outras
moitas linguas: o francés, o alemán, o
portugués, o búlgaro, o catalán, o
Xornal Galego de Deportes e Cultura
Director: Carlos Rey Bárcenas
Edita, maqueta e imprime: Publicaciones Tameiga, S.L.
Avenida do Aeroporto, 83, Tameiga, Mos. Galicia
Teléfono:986487480/658585049
Enderezo electrónico: redaccion@hermeseatenea.com
publicidade@hermeseatenea.com
Colaboradores: Guillermo Rodríguez, Alicia Rocha, Vicente
salvado a antiga e nobre lingua dos
meus” (Décadas, páx. 194).
O seu coñecemento do alemán foi moi
profundo. Comezou a adquirilo cando
adolescente en Compostela, da man
dos profesores José Arbaiza Basoa,
Marcial Rodríguez Cebral e Emil
Blechmann. Nas Décadas explica a este
respecto (páx. 117): “Ademais ma-
inglés, algo de checo, algo de ruso... triculeime no curso de alemán pois,
Nas súas Décadas deixou reflectida a anque só era obrigatorio para os que
decepción que o embargou por non ter
seguían medicina, coidei interesante
disposto no transcurso da súa vida aca- coñecer unha lingua coma esa xa que
démica de bos profesores na lingua de tiña ocasión. E esta decisión que tomei
Roma, “pois non sei o que hoxe daría un pouco á lixeira e sen moito pensar,
por poder ler en latín de corrido a por sport, coma se dicía entón, ha ter
Tácito ou Ovidio” (Décadas, p. 81). grande importancia na miña vida”.
Tobío perfeccionou definitivamente o
A súa intensa experiencia viaxeira, seu alemán durante a súa estadía en
quer como estudante, quer por razóns Berlín no curso 1929-1930. Nesa
do traballo como diplomático, quer cidade, que fervía daquela política e
polos avatares penosos da súa traxec- socialmente, nos prolegómenos do
toria cívica de republicano e galeguista ascenso ao poder das hostes hitleria-
exiliado após a guerra incivil, quer, en nas, coincidiu e conviviu con Felipe
fin, por puro pracer, espertou nel unha Fernández Armesto (Augusto Assía),
especial sensibilidade cara á diversida- Francisco Ayala, José Canedo, Corpus
de cultural e cara ás linguas en que a- Barga e Vicente Risco. Do seu saber
quela, efectivamente, asenta e se sobre a lingua teutónica valeuse, xa
manifesta. nos anos 30, Emile Skézely, futura
esposa de Salvador de Madariaga, para
En 1926, contando tan só vinte anos de dar cumprido cabo a unha tradución da
idade, o mozo Tobío atreveuse a obra de Hans Fallada (pseudónimo de
impartir no Seminario de Estudos Rudolf Ditzen, 1893-1947) intitulada
Galegos un curso de Fonética Galega, Kleinner Mann, was nun?, traducida
“en comparanza coa dos demais idio- para o español como ¿Y ahora qué?.
mas peninsuares”, segundo reza a nota
que a tal respecto inseriu o boletín Namorado da literatura francesa
ourensán Nós (nº 35, 15.11.1926). No Canto ao francés, aprendido na escola
verán de 1928, para celebrar a súa desde neno, foi idioma empregado
licenciatura, Tobío pasou na Guarda acotío por Lois Tobío no seu labor
uns días na casa do seu amigo e com- diplomático, tanto en Bulgaria como,
pañeiro de estudos Xoaquín Sobrino e xa durante a guerra incivil, noutros
aproveitou a ocasión para visitar por países da área mediterránea. Como
vez primeira Portugal. Alí, segundo veremos, Tobío foi un namorado da
confesaría máis tarde, sentiuse como literatura francesa, desde François
na súa casa, “pero nunha casa enri- Villon (en homenaxe a esta figura
quentada, en que as cousas dadoito medieval bautizou unha sección súa no
estaban como enlevadas, dignificadas, xornal de Montevideo El Día co rótulo
a comezar pola fala. Vía como a miña de “Nieves de antaño”, inspirado
pobre fala, desdeñada, esquecida pola nun verso seu), ata os decaden-
nosa burguesía e señorío, botada do tistas decimonónicos finisecula-
mundo oficial e do ensino, tiña alí sta- res todos (Baudelaire,
tus senlleiro e total con todos os bene- Rimbaud, Verlaine...).
ficios e vantaxes que lle cumpren. E,
xa que logo, sentía vergonza, envexa e Na capital búlgara, Sofia,
mágoa polo que na miña terra pasara. tratou moitos xudeus sefardís
Pero dábame certo consolo saber que, (descendentes daqueles ex-
gracias a Portugal, nel e noutras pulsados no século XV da
nacións espalladas polo mundo se tiña Coroa de Castela pola raíña
Alló, Xoán Antón Pérez Lema, Pablo González Mariñas, Anxo
Fernández Saborido, Antonino García, Raúl Daniel Sotelo
Emilio Ínsua, Anxo S. Porto Ucha, Xoan Xosé Pérez
Labaca, Manuel Rosende, Miguel Andión, Juan Louzán Este xornal
(Madrid), Coki (Nova Iorque)
imprímese en papel
Fotografía: Arquivo, Hernández
Publicidade: Depto. propio reciclado
Depósito Legal: VG195-2011
Isabel a Católica) e mercou libros es-
critos nese arcaico castelán, aínda que
acabaron perdéndose nas reviravoltas
da guerra do 36. Tamén durante a súa
estadía en Bulgaria, Tobío, segundo as
súas propias palabras, “no desexo de
coñecer máis a fondo aquel pobo e
tamén por curiosidade intelectual”,
púxose a aprender o búlgaro e tratou a
varias escritoras nesa lingua, como
Dora Gabé e maila autora de O eterno
e o sagrado (Vechnata i svyatata),
Elisaveta Bagriana (1893-1991).
Á nómina de linguas que aprendeu
aínda hai que engadir aínda o catalán
que falaba a súa muller, María del
Carmen (Melu) Soler, e o inglés apren-
dido durante a súa breve estadía como
exiliado en New York e en Cuba, antes
de recalar en Montevideo.
Loxicamente, Tobío aproveitou este seu
dominio de diversas linguas de moi
diversas maneiras. Fundamental foi, por
exemplo, o seu saber do alemán e o
francés para aprobar a oposición de
ingreso na Carreira diplomática, en
1933. Valeulle tamén, profesionalmente
falando, para entrar a traballar, en
1947, no departamento de publicacións
e propaganda da casa farmacéutica
“Roche” (para facer traducións desde
e/ou para francés, inglés e alemán), e
algún tempo despois, acceder a un
posto de tradutor na ONU, ao que non
obstante renunciaría axiña. Cando foi
xubilado pola “Roche”, en 1973, dedi-
couse durante medio ano a facer tradu-
cións de índole comercial, ata que puido
reingresar na carreira diplomática.
E, como explicaremos nun vindeiro
artigo, as traducións foron actividade e
complemento económico fundamental
para Tobío poder afrontar as cruezas e
intemperies do duro exilio americano,
após o tráxico 36.