Você está na página 1de 36

May 2011 AGAPE 1

www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 2
Kum 24-na No. 227 May 2011

Lak man : Kum khatah ` 50.00


Copy khat ` 4.50

EDITORIAL BOARD
Editor : Vanlalsawmi
Joint Editors : C. Lalneihkimi
Laldawnkimi
Circulation Manager : Lalrinkimi
Member-te : 1. Biakengi
2. C. Lalneihthangi
3. Dr. Vanlalhruaii
4. Rev. Thangzauva
Publisher : Rev. Lalzuithanga
Agape Phone No. : (0389) 2326372/9862068537

A chhunga thu awmte

1. Editorial - 3
2. Kristian chhungkua : Inrenchem - 4
3. Sermon : Fanau Enkawl - 11
4. Hriselna huang : Thisen tlakchhamna - 14
5. Character Study : Tun hun - 16
6. Naisingpara kang mei tuarte Synod-in a \anpui - 19
7. Kohhran Hmeichhe Inkhawmpui Lianah ka tel ve - 23
8. Hmeichhiate leh zuk leh hmuam - 26
9. Buhfai\ham Centenary leh Mission Veng... - 30
10. Ei siam dan : Vawksa Vaipaden - 32
11. Kan hruaitute chanchin - 33
12. Hriat atan -
www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 3

NGAIHHLUT TUR DIK ENG


NGE NI ANG?

Tunlai khawvel hun inher danglam leh changkang zelah


hian Information technology leh Media lam hian chhungkua
leh khawtlangah nghawng lian tak tak a nei chho m>k a.
Chung zinga pawimawh tak pakhat chu, kan ngaihhlut zawng
min thlaksak daih hi a ni. Entir nan: kan \halaiten Computer,
Internet te ngaihhlut nachang an hria a, a lawmawm e. Chutih
rualin an nun, hun leh theihna zawng zawng sengin an buaipui
emaw tih mai tur hian mut nachang hre lovin zan rei tak
thlengin an meng a, zingah thawh nachang hre lovin
hnathawh hun chu mut nan an hmang leh daih a. An ngaihhlut
zawng chuan an nunphung a thlaksak dawrh dawrh a ni ber
mai. Chutiang zelin Telephone pawh, kan hriat ve theih chinah
tlem te a awm laiin kum rei lo te chhungin connection 6,00,000
chuang zet a lo awm ta. Kan ramin Phone Bill-a sum kan sen
pawh a tam ta hle. Chutiang zelin, Motor Car, Bike, Scooty,
incheina thlengin, heng kan ngaihhlutte hian kan nun a thlak
danglam m>k chu a nih hi.
Hengah hian ngaihhlut tur dik chu eng nge ni ang? Lal
Isuan, ‘Miin khawvel hi a pumin nei sela, a nun chan si sela,
a tan eng nge sawt ang?’ (Mk. 8:36) tiin a sawi a. Greek
\awngah “Zawe” tih chu “nung” tihna a ni a; hetia kan \hu
a, kan kal a, kan ei/in che vel mai hi ni lovin Lal Isua nena
nun inzawm, thih hnu pawha chatuana nung reng tawh, nun
nei ngei chu Lal Isuan “nung” a tih chu a ni. Lal Isua nena
nun inzawmna nei si lo chu “nun chan” chu a ni mai.
Chuvangin, Lal Isua chuan a ngaihhlut leh a ngaih
pawimawh ber mai chu Amah nena nun inzawmna neih hi a
ni. Miin khawvelah hian a duh duh neia, eiin, silhin feng thei
se, in leh lo leh thil hlu tinreng, thiamna leh finna te pawh nei
mah se, Lal Isua nen nun inzawmna a neih si loh chuan eng
mah a ni chuang lo, ngaihhlut tlak a ni lo ve, a tihna a ni ang
chu. Kan hring nun a tawp ni meuh chuan, thil neih \hat,
incheina, sum leh pai, thiam leh finnaten tih theih an nei tawh
lo. Chuvangin, ngaihhlut tur dik tak kan Lalpa nen nun inzawm
a, a duhzawng tih hi inzirtir zel ang u. www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 4

Kristian Chhungkua
KRISTIAN CHHUNGKUA LEH INRENCHEM
- Liankimi
Fin. Secretary,
Central Kohhran Hmeichhia
Bible-ah Pathianin a mite mamawh a pek \hin thu hmun tam
takah kan hmu a. Lal Isuan a mite chu kan mamawh kan dil chuan
min pek a tiam a, ni tina kan \awng\ainaah pawh ‘Ni tin kan ei
khawpin chaw min pe ang che,’ tiin kan dil \hin a. Kan dilnate hi
chhangin Pathian chuan kan mamawh min pe \hin a ni.
Kan sum hmuh leh thil dang Inrenchem kan tih hian
kan neihte hi Pathian min pek a sum leh thil dang kan neih ang
ni tih kan pawm \heuh va; hmang phal lova kawmpui tlat
chuvang chuan Pathian hnena lam a kawk lo va, kan neih ang
lawm thu sawi nan thawhlawm ang ruahmanna fel tak nena
pawh kan pe \hin a ni. “Thil hmanga, daihzai zawk leh
zawng zawng hi i hnen a\anga \angkai zawka hman a kawk a
chhuak a ni a, i ta chu kan rawn ni. Kan ngaih dan dik lo deuh
pe leh mai che a ni si a,” tiin I pakhat chu mi inren thiamte hi
Chronicles 29:14-ah kan hmu a mi uikawm, mahni it ngawih
ni. Amah leh thawhlawma kan ngawih pawh lei ngam lo, mi ti
pek bak kan sum la kawlte hi kher kher leh mi rual pawl lo leh
Pathian min pek tho a nih kawm hrehawm niin kan ngai
avangin fimkhur taka hmang tur \hin. Hei hi a dik lo a ni. Mi inren
kan ni tih hi kan ngaihtuah ngai thiamte chu mi fing, mahni
em? Kan sum hman ralnate hi invawng fel, mahni inthunun thei
Lal Isua hriatpui tlak, Lal Isua leh mi remhriate an ni zawk a
ni se a hman vena awm reng a ni. Lal Isua ringtute chu
ni ang em tihte hi kan rilruah inrenchem nachang hria, a
awm fo sela a \ha viau ang. Dik hmanna tur pawimawh taka
taka sum lak luh inzirtir a fimkhur taka pawisa hmang
pawimawh tlukin dik taka sum \hin; mahse, mamawh loh lei nan
hman kan inzirtir a \ul a ni. chuan sum hmang mai mai lo mi
kan ni tur a ni.
www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 5

Eng vangin nge Kristiante hi mi dang lo chang ve pha lote


inren tur kan nih? pawhin an chan ve phah thei
1. Inrenchem hi Pathian ang a, ren lo taka ka lo hman
duh zawng a ni. Pathianin mai chuan khawi laia mite emaw
malsawmna min pekte hi chuan an lo chan loh phah thei
\angkai taka kan hman tura min a ni. Inrenchem hi Kristian rilru
pek a ni a. Tlaran taka kan nen a inmil a ni.
khawsak a, leilung hausakna 5. Inrenchem loh hi corruption
min pekte ren lo taka kan hman bul a ni fo. Nu berin pawisa kan
ral mai mai chuan min petu hi a hman thiam loh chuan kan indaih
lungawi lo vang. “I sumin Lalpa lo reng mai \hin a, pa ber tan
chawimawi la, i thil lo pung chuan nupui fanau mamawh ang
hmasa ber zawng zawngte pe thei lo nih ai chuan dik lo deuh
nen,” tih Thufingte 3:9-ah kan pawha sum hmuh dan zawn mai
hmu a ni.
a awl \hin.
2. Kan neih ang angte ren
Inrenchem chungchang kan
taka kan hman chuan a daihzai
sawi turah hian sum leh pai
ang a, harsa lo zawk leh rilru
chauh ni lovin, kan vela boruak
hahdam z awkin kan awm
leh tui te, thing leh mau te,
thei ang.
leilung hausakna hrang hrangte
3. Kan ram hausakna te, kan pawh hi a huam tel vek a.
sum leh paite remchem taka Amaherawhchu, nu kan nih
kan hman chuan kan tu leh fate angin sum leh pai leh in chhung
tan kan kheksak tihna a ni. Kan khur hi kan ngaih pawimawh
hun laia ren lo taka kan thil hmasak a ni lo thei lo va, chu
neihte kan hman chuan kan chu sawi hmasakah kan nei
thlahten hman tur an nei ve dawn a ni.
dawn lo a ni.
Sum leh pai : Rim taka hna kan
4. Mite tan malsawmna kan
thawha, kan hlawh chhuah te hi
nih theih nan kan inrenchem a a enkawl dan kan thiam loh
\ul a ni. Entir nan ren taka chuan ho takin a ral leh mai mai
electric leh tui ka hman chuan \hin a ni. Chuvangin, pawisa kan
www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 6

hlawh chhuahte hi \angkai tak inrenchem theih zawk nan mi


leh daihzai taka kan hman hi mal tinin kan tih theih \heuhte han
min sawmtu duh dan pawh a ni. tar lang ila:
Kan sum lak luhna kawng (a) Chawhmeh kan leiin
a inang lo viau hlawm ang. kan it zawng ringawt lei ai
Loneitu te, sawrkar hnathawk chuan kan taksain a mamawh
te, sumdawngte leh ni tina ei lei a \ha. A tlawm tih vanga kan
chawp dapte pawh kan ni ang. chhungkuain kan ei tawk aia
Ni tin emaw, kar tin emaw, tam kan lei hian kan tichhe leh
thlai thar lai emawa pawisa la mai mai a, sum sen ralna a ni.
lut kan nih pawhin kan lak luh
ang ang kha renchem taka kan (b) Ei rawng kan bawlin kan
hman thiam a ngai a ni. Sum chhungkaw ei tawk awm vel
thawk chhuak tur chuan rim hriat a \ha khawp mai. Kan ei
taka thawh a ngai a, taihmak sen loh kan paih hian sum kan
leh remhriatte a ngai tel bawk paih a ni tih hria ila. Mi \henkhat
a. Chutiang bawk chuan sum chuan a laklawh tih vangin kan
renchem tur chuan remhriat te, ei tawk aia tam kan siam a, a
taihmak te, hmangchang \hing kan paih leh \euh \euh \hin.
hriatte a pawimawh em em a Lal Isua pawhin ei bang paih a
ni. Inrenchem tura kan tih theih phal lo va, a ruhtir leh vek a nih
thil harsa lo te te han sawi dawn kha.
ta ila.
(c) Kan taksain a mamawh
(1) Ei leh barah : Ei leh pawh ni lo, puarna tak tak tling
barah hian sum kan seng hnem si lo hmawmsawm lei nan
\heuh awm e. Kan taksa hrisel pawisa kan hmang nasa. Hei hi
tur chuan kan ei kan tih\hat naupang nei chhungkuaah hian
pawh a ngai a, chaw \ha leh kan a tam bik. Kan tu leh fate ei tur
taksa mamawh thil dang kan ei \ha pek aia an duh zawng
a ngai a, chuvangin sum senna hmawmsawm, an pum pawhin
lian ber pawh ni awm tak reng a ngeih lem lohte kan leisak fo
a ni. Amaherawhchu, ei leh hian sum hehna bakah an
barah hian \ul lo takin sum kan hriselna thlengin a khawih pawi
khawhral nasa hlein a lang. Kan thei a ni.
www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 7

(d) Nu tam tak chuan hi chin loh a \ha khawp mai. Ka


thingpui dawra ei tur lam mai hi pawisa neihin ka thawmhnaw
kan ching. Thingpui dawra mi duh kha a lei thei lo a nih chuan
ei aiin mahni ina siam ve mai ka neihin a tlin hun nghah emaw
hian pawisa a hek lo. Dawra mi a nih loh chuan neih loh emaw
pahnih ei man zat khan in lamah ngam mai tur. Tin, nute hian
mi 5 ei a siam theih a, a hetiang hi kan chin chuan kan
thianghlim zawk bawk si. Hemi fateah kan tuh sam khawp mai.
tur hian inzir peih ila.
(d) Second hand hi a \ha em
(2) Thawmhnawah : em a, thawmhnaw \ha tak tak
Mizote hi incheina lamah kan he laia kan hmuh phak ve loh la
sang hle mai a, inchei pawh kan thar tak takte tlawm tein kan lei
uar sawt a, hma kan sawnna thei a, thlasik lai phei chuan
kawng tak pawh a ni awm e. manhla tak a ni. Mahse, a
Amaherawhchu, kan neih mil
lehlamah chuan second hand
tawka inchei hi kan inzirtir a
hian kan mamawh lem loh min
pawimawh khawp mai.
leitir hnem khawp mai. Hmuh
(a) Mahi inhmeh zawnga chawp duh chawp hi kan ngah
inchei thiam kan zir a \ul hle. phah. Chuvangin, kan mamawh
Mi mawipui ang kha ka mawipui tak zawn bik kan nei a nih loh
ve kher lo mai thei. Chuvangin, chuan second hand en kual vel
miin kawr man to tak an haa an mai mai hi kan mamawh lem loh
nalhpui avang khan neih ve i tum leina a ni duh khawp mai.
lo vang u.
(e) Kan tu leh fate
(b) Kan neihin a tlin tawka thawmhnaw man to tak tak
inchei hi a mawi a ni. Ka haktir hi chin loh a \ha. An
\hiannu neinung deuhvin kawr naupan lai a\anga thawmhnaw
man to tak a hak avang khan man to an hak \hin chuan an
neih ve kher ka tum tur a ni lo. seilen hnuah pawh a man tlawm
‘I vengte thawmhnaw awt suh’
kha an hmusit mai ang a, an
tih a nih kha.
hautak viau ang. A to apiang hi
(c) Puk chawp/ba/ a \ha a ni kher chuang lo.
instalment-a thawmhnaw neih Thawmhnaw a man a tlawm

www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 8

avanga hnualsuat mai kan ching Sahbawn them hi a tharah


hi a dik lo. hmehbelin a tawp rak thleng a
(f) Chhuahvahnaa pawisa hman theih. Mombati bung dah
ah chhuah tam loh a \ha. Hei khawmin chhuan tuia a thar
hian thawmhnaw kan hmuh chhun nan a hman leh mai theih.
chawp; mahse, kan mamawh Hetiang hian thil tam tak ren
lem loh lei maina lakah min veng. dan a zir theih.
(g) Kan thil lei tur hi kan (d) Electric leh tui ren kan
mamawh vang nge kan it zawng zir a ngai. Nichina kan sawi
a nih vang maia lei tum kan nih tawh ang khan kan mamawh
tih hi inngaihtuah fo a \ha. bak hi hmang lo ila kan bill a tlem
sawt ang a, pawisa kan save
(3) Thil dangte
tihna a ni. Chu bakah, mi dang
(a) Kan choka almirah-ah tan kan khek a ni a, mi tana thil
hman ngai reng reng loh tea set \ha ti kan ni.
leh dinner set kan tlar tuar a,
hei hi kan intihhmuh khawp (e) Mi tam takin pawisa kan
mai. Ka mamawh reng reng sen \euh \euhna; mahse, kan
loh kha sum tam tak sengin ka sawi tam duh vak lohna hi chu
lei tihna a ni. mobile bill-ah hian a ni. Nute
chu a seng tlem pawl tak chu
(b) In chhung bungrua - kan ni ang. Mahse, kan fate
sofa set, dawhkan, tar mawi
thawh chhuah la nei si lote hian
etc. man to tak tak kan lei a,
ren lek lovin mobile an hmang
kan enkawl ngun zui leh si loh
a, a tuartu chu nu leh pate kan
hian ho takin pawisa kan seng
ni leh tho si. Chuvangin, kan
ral mai mai tihna a ni. Kan
fate pawh hi \ul lova mobile
bungrua neih ang te hi uluk
hman vak vak hi pawisa a hek
takin enkawl ila, rei tak min daih tih i hrilh fo ang u.
thei a ni.
(f) Zuk leh hmuam leh
(c) In chhung khawsakah kuhva manah pawh hian kan
inren kan zir a ngai a, seng nasa khawp mai. Kan
hmangchang hriat a \ul. taksa tana pawi turah hian sum

www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 9

kan seng \euh \euh reng mai a bill, naupang fee, bazarna, etc.
ni. Hei hi ngaihtuah chian a ngai te kha envelope-ah an dah
khawp mai. hrang sa thliah a, hei hian indaih
(g) Thing leh mau, kan ram lohna lakah a veng em em a, an
hausaknate hi kan mamawha zawngchhang hle a ni.
kan hman tura Pathian min pek 2. Tunlaiin nutling, fate
a ni. Mahse, ren miah lova kan kawrhnuai takngial pawh \hui
hman bawrh bawrh chuan engtik thiam lo kan tam ta em em mai
niah emaw an la ral dawn. Thing a. Nau puan tlang thleh pawh
leh mau kan suat nasa lutuk hian man chawiin kan \huitir ta zel
kan boruak a tilum a, tuihna a hi chu a zia lo deuh a ni. Kawr
tikang a, harsatna tam tak min nalh taka \hui kan thiam lo a nih
thlen a ni. Kan ram hring nuam pawhin kan mamawh zualpui tal
tak mai, boruak thianghlim tak intum thei turin i inzir ang u.
hi tichhiain kan thlahte tan thlaler Chutiang bawkin laphiar leh thil
kan hnutchhiah mai dawn em ni? dangah pawh mahni intodelh i
Kan tih theih dangte tum ang u, nasa takin pawisa
kan khawl a ni mai. Nute hian
1. Kan sum hman dan turah
kan fanute kan zirtir a va
hian ruahmanna fel tak siam
pawimawh em!
lawk a ngai a ni. Kan
chhungkuain pawisa kan lak luh 3. Bank emaw, mi mal emaw,
aia tlema khawsak kan zir tur a hmun dang emaw a\anga
ni. Nu ber remhriatna a pawisa puk hi fimkhur a ngai
pawimawh khawp mai. Kan thla khawp mai. Loan kan lak
tin buhfai mamawh zat, gas, dawnin emaw, pawisa kan puk
naupang fee, bazarna etc. hmain emaw a rulh lehna tur
mamawh zat chu nu ber hian ruahman fel sa kan nei a nih loh
kan hre \heuh va, hemi a\ang chuan loan te hi lak mai mai tur
hian ruahman lawkna kan lo a ni lo. Sawrkar a\anga loan kan
siam thei a ni. Nu \henkhat lakte hi bat ral mai mai theiha
chuan thla tirah hian an sum ngai mi tam tak kan awm. Hei
hmanna tur hriat lawk, entir nan hi a dik lo, eng hunah emaw
bawnghnute bill, electric leh tui chuan kan rulh leh tho a ngai.

www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 10

Tin, engtin tin emaw lo sawi bo 7. Bank hman \angkai a \ha.


thei pawh ni ta ila, Kristian tih Vaiho hi chu Rs. 50 dah tur
atan chuan a mawi lo. pawhin bank-ah an kal \ang \ang
peih. Keini chu kan hman bang
5. Inrenchem tur chuan
taihmak a ngai a ni. Kan pawisa chauh khawl kan tum a, hei hi a
dik lo a ni. Mizo zingah hian
hmanna kan chhut fel fo a ngai
a, a tir lamah phei chuan kan natna khirh deuh tuar dawl lo kan
tam khawp mai. Pawisa kan lo
mamawh zat tur kan hriat loh
avangin lo inrin lawk dan kan khawl loh avangin natna emaw,
thiam dawn lo va; chuvangin, harsatna emaw kan tawh hun a
lo thlenin a manganthlak lutuk
taima taka kan mamawh zat kan
chhinchhiah a ngai dawn a ni. \hin a ni. Sum khawl hi tum hram
hram ila, eng emaw thulha
Tin, mi dang kuta kan in chhung
khur inrel dan kan dah nasa harsatna kan tawh pawhin kan
buai chhe lutuk lo vang a; tin,
lutuk hian min tihautak a ni.
Pathian zara hetiang hun harsa
6. Nu leh pate hian kan fate hi kan tawng lo a nih phei chuan a
an mamawh apiang kan tihsak vanneihthlak dawn hle a ni.
a, hei hian inrenchem \ulna a
A tawpna atan chuan
hriat lohtir a, pawisa khawl \ulna
pawh a hriat lohtir a ni. Marwari Pathianin malsawmna min pekte
(vai mi hausa)-ho chuan Rs. hi amah chawimawi nan hmang
ila. Chu bakah chuan inren thiam
3000 an neihin Rs. 300 hman tur
neiah an inngai a, a dang zawng takin daihzai taka hman tum
bawk ila. |ul lo leh kan awh
chu khawl turah an ngai mai an
ti \hin. Kan rama vai mistiri-te zawng mai mai atan hmang lo ila.
Chutichuan, kan khawsak a lo
hi kan tluk lo em em a ni. An
awlsam ang a, kan hlim bawk
khaw lama an chhungte thawn
tur hi an khawl thei reng a ni. ang a, Pathian pawh kan fak thei
zawk bawk ang.
(He article hi April thla khan tihchhuah a ni a; amaherawhchu, phek 7-
naah March thla chhuaka phek 7-na kan lo dahluh palh avangin chhuah
nawn leh a ni a, tihsual palhah ngaihdam kan dil e. Manager, Synod
Press)

www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 11

Sermon
FANAU ENKAWL
- K. Laltlankimi
Bethlehem Venglai
Kristian Chhungkua tih \awngkam hi a ri a mawi a, a awmzia
a ril a, Paulan, “Thu ril, thuk tak,” a tih ang mai hi a niin ka hria
– “Chhungkaw member zawng zawngte Krista zuitu.” E! A va
ropui em! Hla pakhat chuan, ‘Lalpa hretu ni mah la, Lalpa
hriat i nih si loh chuan, chatuan nunna i nei lo’ng,” a ti.
Kristian chhungkua buaipuia, kan \ulpuia kan tuipui em em lai
hian Lalpa hian a hnung zuitu chhungkuaah min pawm ang em,
tiin ka inzawt \hin. Ka tlin lohnaah zahthlak ka ti a, hrehawm ka
ti \hin. Mahse, sawi ve tur neiin ka inhre si a, ti hian ka’n ziak ve
a nih hi.
1. Fate enkawl thiam turin : a chhang a. Solomona chungah
Chhul khat kual \heuh \heuh Pathian a lawm em em a, a dil
pawh hi an lo inang lo thei hle tel loh thil \ha tinreng pek a tiam
mai; pakhat chu tih a nuam hle ta a ni (II Chro. 1:10-12).
a ni thei, a dangte chu tihnuam Solomona hnena finna leh thil
tak an ni kher lo. Ze inang lo \ha tinreng pe theitu Pathian hi
vekin an lo piang a ni ber. Chu kan Pathian pangngai reng a ni
vang chuan, nu leh paten uluk a, fanaut e kan enkawlna
taka fate mizia zir chunga kawngah pawh hian Pathian
enkawl a \ul. Solomona chu lal hnen ata finna dil chunga
atan hriak thih a nih khan fimkhur taka enkawl kan zir a
Pathianin, “Eng nge ka pek ang pawimawh tak meuh a ni. A
che, mi dil rawh,” a ti a. duh zawnga fate enkawl kan
Solomona chuan, “Heng mipui duh tak meuh a nih chuan
hmaa lut leh chhuaka ka awm chutiang mi chu Pathian puih
theih nan finna leh hriatna mi chak zawng tak an ni ngei ang.
pe ang che. I mi heti zozai hi tu Hawh u, tlangnel takin finna i
nge ro relsak thei ang le?” tiin dil ve ang u.

www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 12

2. Zirlaibu \ha nih : Paulan, zawng zawng an laksak a, khua


“Mi zirtu ni rawh u, kei pawh an lo hal bawk. Davidan engtia
Krista zirtu ka ni ang bawk tih tur nge tih Pathian a zawt a,
hian,” a ti. Kan \henawm Pathian rawn chunga a kal
khawvengte hnenah Paula ang avangin Pathianin a \anpui a, a
hian ‘mi zirtute ni rawh u...’ kan chân zawng zawng a hmu let leh
ti ve ngam kher lo a nih pawhin vek (I Samu. 30:1-8). Kristian
kan tu leh fate chuan kan duh chhungkuaa beihpui kan
emaw, duh lo emaw min zir, thlaknaah hian, “Anmahni in
min entawn hrim hrim; kan nun chhungah eng mah ni bik si
hi tu leh fate tan zirlaibu \ha a lo, Kristian chhungkaw cam-
ni nge ni lo mahni inhriat i tum paign-a vak daw daw reng
teh ang u. Kan tu leh fate kalna mai ,” t i t e, “An fat en
atana kan duh kawngah chuan khawtlang nu leh pa lu an
nu leh pa kan kal hmasak a tihhai tehreng nen, amah lah
ngai a, kal lo se, ti lo se kan chu a lam a lam bawk si,” ti
duh chu kan tih loh hmasak, tea min seltu, min ei lo tak tak,
kan kal loh hmasak a ngai. Krist ian chhungkaw nun
Dawt sawi duh lohvah te, mi buaipuitute veitu an lo awm ve
rel ngai lohvah te, dik taka sum bawk. A ni reng a, Kristian
lak luhah te, ruih theih thil tih chhungkuaa mi \ulte hi mi fel
lohvah te, zuk leh hmuam tih hlang kan lo ni bawk si lo. Mi
lohvahte zirlaibu \ha kan ni em fel hlang ahnekin \awng\aipui
tih inen fiah a va \ul em! ngai em emte kan ni zawk. Chu
Inkhawm, \awng\ai, Bible vang tak chuan Pathian rawn
chhiar leh Pat hian hnena chunga kal, Pathian rawn
thilpek pekahte tu leh fate tan chunga hmalak, Pathian rawn
entawn tlak, zirlaibu \ha i ni chunga campaign a ngai. Mi
mawlh teh ang u. min sawi dante hi a dik chiah
3. Pathian rawn chungin : chiah a tam mai. Mahni in
Davida leh a sipaite ral dova chhung khura theihpatawp
an thang hlanin Amalek-hovin chhuah hi kan bat, thil \ul hmasa
an khua an lo run a, an neih chu a ni, kan chhungkuaah kan

www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 13

hlawhtling vek lo a ni mai thei, Tlangkawmna : Kan ram, kan


chu vanga kan chhungkaw piah hnam damna ngelnghet a lo
lama kan rawngbawlna kan awm theih nana \ul hmasa ber
hlamchhiah mai chuan Kristian chu ‘Chhungkaw dam’ hi a ni.
chhungkaw campaign beihpui Chhungkua a dam chuan a
thlaktu tur an \hahnem lo fe mai dang zawng zawng chu a fuh
t hei si. Chu vang chuan, vek dawn a ni. Chhungkua a
Davida anga Pathian rawn zel dam tlan nana \ul taka hma kan
chungin, mahni chhungkuaah lakna hrang hrangte hi Pathian
leh chhungkaw pawn lamah hriatpui hmalakna, kan Pathian
pawh kan Lalpa tan i thawk zel pawhin a ngaih pawimawh tak
ang u; chawl hman kan ni lo ve. a ni. Chu hmalaknaa kan tel ve
4. Nupa inthurual : Fanau avangin, Lalpa ngaih
enkawl kawngah nupa kan pawimawh tak rawngbawlna
inthurual a ngai; tunlai khawvel hna thianghlim chhunzawmtu
hipna chak lutuk tak lakah hian kan nih ve avangin i lawm ang
kan fate hi Kristianna hruia u. Heng rawngbawl hnate hi
thlung nghet tlat turin nupa thawh reng pawh tum ila, kan
inthurual a \ul tak meuh. kovah a awm reng dawn lo
Inthuruala kal dun tlat pawha chiang mai, mi dangin an la
hlawhtlin a har vei nen, kan rawn ti ve dawn, keini chuan
int hurual loh phei chuan mual kan liam mai dawn. Hun
hlawhtlin a har lehzual tih hre \ha kan neih lai hian kan Lalpa
chiangtute kan ni ang. Kan tan i thawk ang u. Kan tlin
inthurual lo a nih chuan fanau lohna a tam ngei ang, mahni
enkawl kawnga harh zawk pawh insiam \ha zelin Pathian
zawk chu bang lova \awng\ai a \anpuina dil ila. Ram hla zawka
\ul ngei ang. Anania leh Saphiri- kal pha ve lote tan hmun leh
te nupa anga thil dik lo tih hmuna rawngbawlna tur kawng
kawnga inthurual erawh Pathian inhawng hi theihtawp kan
malsawm châk loh zawng tak a chhuahna atana Pat hianin
ni tih theihnghilh lo ila. kawng min hawnsak a nih hi.

www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 14

Hriselna huang
TLAKCHHAM NATNA TLANGLAWN ZUALTE
(THISEN TLAKCHHAMNA)
- Zonunpari, Nutritionist
Ei chhiat vanga thisen tlakchham/tlem hi hmeichhe nau pai
thei rual leh naupangte zingah a tam em em a, a bik takin
chhungkaw khawsak harsate zingah a tam lehzual. Iron tlakchham
avanga thisen tlem hi a hluar hle a, folic acid leh vitamin B12
tlakchham vangin a awm bawk.
Iron tlakchham avanga kut ke a dâng em em \hin. Tin
thisen tlem hi ei leh ina iron a a ro va, a tliak hma a, thirfian
tlem vang emaw, taksain a hip ang deuhvin a er turh thei.
luh tlem hrim hrim vang emaw,
taksa a\anga a chhuah nasat Thisen tlakchham/tlem hian
(thisen chhuak, rulhutkawm nu raicheha thihna te, nau pian
pai) avangin a awm thei. Kan hun hmaa hrin te, nausen piang
ei leh ina iron a tlem hrim hrim hlim buk zang lutuk te, natna
vang ai mahin a hip luhna daltu kai hma bikna leh harsatna
‘phytate’ buh lam chia mite leh dang tam tak a thlen thei.
‘tannin’ - thingpuia mite kan ei Naupang zingah pawh
tel tam avang leh hip luhna puitu thisen tlakchham hi a hluar hle
vitamin C leh calcium-te kan ei a, a chhan chu ei leh ina iron
tel tlem avangin kan ei leh ina tlem vang te, rulhutkawmin
awmchhun pawh kan hmang thisen a ei nasat vang te,
\angkai lo a ni mah zawk. naupangin iron khawl \hat
Thisen tlakchham chuan (store) a neih tlem vangtein a
luhai, chaw ei tui lo, chauh awm thei. Naupangin iron
ngawih ngawih leh eng emaw khawl \hat a neih tlemna chhan
hleka thawchham mai te a awm chu nuin a pai laia thisen a neih
\hin. Thisen a tlem chuan taksa tlem vang te, thla kim lova pian
a dawldang a, vun, hmui, lei, vangte leh laihrui tan hma lutuk
mit vun hnuai chhung lam leh vangte a ni tlangpui.
www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 15

A enkawl dan : Thisen hip lut har deuh. Vitamin C


tlakchhamna a nasat tawh viau hian iron hip luhnaah a pui hle
chuan ei leh in a\ang ngawt chuan a, a chhan Fe +++ kha Fe ++
enkawl \hat a har \hin a, iron leh ah a siam a, taksain a hip lut
folic acid mum ni khata vawi hnih awl \hin. Tin, chaw ei khama
vawi thum emaw ei a ngai. A tui thingpui in hian thingpuia
chi pawh tam tak a awm bawk. ‘tannin’ awm leh iron kha a
Iron telna lam chi reng reng hi inbelhbawm tlat a, taksain a hip
chu chaw ei khama ei chi a ni. lut thei lo bawk. Chaw ei
Rulhutkawm emaw, malaria vang khama thingpui in ai chuan thei
emawa awm a nih chuan mi thur ei chin a \ha zawk hle.
thiamte rawn vat chi a ni. Thlai hnah hring te hi ni tin ei
tel a \ha.
A v enna atan : T hisen
tlakchhamna tam ber hi iron Thisen tlakchhamna veng
tlakchham vanga awm a nih tur hian sawrkar pawhin hma a
avangin a veng tur chuan ei leh la nasa hle a, iron leh folic acid
in lama \an lak a ngai a, iron mum, nu leh naupangte hnenah
tamna lam chi ei tam a \ul a ni. Health Department kaltlangin a
thlawnin sem a ni a, heng
Kan ei leh ina iron awmte
sawrkar hmalaknate hi hman
hi taksa hian a hip lutin a hmang
\angkai a pawimawh hle mai.
\angkai har em em a ni. Ei leh
inah hian iron hi chi hnihin kan Tin, rulhutkawm pai an
hmu a, haem iron leh non- tam viauna hmunah heng tihbo
haem iron an ti. Haem iron-te hna hi ngaih pawimawh a \ul
chu sa, sa thithun, sathin, hle. Ek in neih te, tui thianghlim
sangha leh sa dang reng renga chauh in te, ke lawnga kal loh
mi hi a ni a, taksa hian a hip leh thianghlimna kawnga \an
lutin a hmang \angkai awlsam lakte a \ul hle. Rulhut hlo ei \hin
bik a, ei theih hram a \ha. Non- te pawh a pawimawh hle
haem iron chu buh, be, thlai bawk. Malaria ven hna pawh
hnah hring leh thlai danga awm hi thisen tlakchham venna
hi a ni a, heng hi chu taksain a pakhat a ni thei a ni.

www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 16

Charecter Study
TUN HUN
(Marthi leh Mari nun a\anga thlirin Paula’n eng nge a
sawi ang?)
(Eph. 5:15-17; Lk 10:38-42)
Laltlanthanga Zote, M.Th.,.
1. Hun rei lo te chauh khawvelah kan nei : He changah hian
Paula hian kan dam chhung hun rei lo te hi fimkhur taka hmang
turin min chah a ni. Sam ziaktu chuan, “Kan dam chhung kumte
chu kum sawmsarih a ni a, chakna avangin kum sawmriat
pawh a ni thei e,” (90:10); “LALPA, ka tawpna tur leh, ka
dam chin tur chu engtin nge ni tih, mi hriattir la; ka derdepzia
hi mi hriattir ang che,” (39:4) tiin mihring dam chhung rei lohzia
leh Pathian tel lo chuan kan hun hman dan tur kan hriat lohzia
min hrilh a. Chuvangin, kan Bible chuan naktuk thila innghah
luattuk leh ngaihtuahna inthlahdah lutuka muan luat leh, duhdah
taka nung lo turin min zirtir a ni.
Tun hun \heuhva kan nun 2. Remchanna lei zel tur :
hman dan hi kan ngai pawimawh Khawvelah sualna a pun zel
tur a ni. ‘Vawiin chuan ti hian avangin Paula hian ringtute chu
ka ti phawt ang a, naktuk thil \ha ti turin hun zawng zawng
a\ang chuan thil \ha chauh ka a remchan dan anga hmang
ti tawh ang, ka sual tawh lo hram hram turin min fuih a ni.
vang’ tih chi a ni lo. Kan tan Lal Isuan Setana hi suamhmang
naktuk a thleng tawh lo palh ang leh rukru, a theih ang anga kan
tih a hlauhawm a nia. Thil \ha hun \hate thil sual tihna atana
tih tur hria chuan TUNAH tih hmang tura min ruksak tuma
nghal a fuh ber. TUN hun hi a min veh rengtu a nih thu min
pawimawh ber. Kan dam hrilh. Thil \ha ti lova hun kan
chhung hunte hi a rei lo va, an khawhral mai mai \hinte kha
hlu a nia! Hmang \angkai thiam mahni han inngaihtuah let ta ila;
ang u. chhungkaw tana \angkai lo,

www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 17

kohhran leh khawtlang tana kan ngai pawimawh hmasa tur


\hatpuina awm lo, mahni tan a ni. Sum leh pai, buh leh bal,
pawha hlawkna awm lo kan tih in leh lo \ha tak tak pawh nei
\hinte i han mitthla teh ang u. mah ila, kan chatuan nunna
Khang hun zawng zawngte kha chabi, Pathian leh a thute kan
hun hlu leh \ha, Setanan min lo ngaihthah chuan boralna kawng
ruksakte an ni tih kan hrethiam zawh kan lo ni reng ang.
em? Setana hian kan hun tam 3. Pathian duh zawng eng
thei ang ber hi chan tumin kan nge ni tih ngaihtuah chunga
ngaihtuahna leh kan nun zawng hun hman tur : Paula’n he thu
zawng hi a dawi \hin a ni. hi min chah uluk khawp mai.
Mahse, uluk taka nun kan “Chumi avang chuan â duh
hman a, thil \ha leh Pathian duh suh ula, Lalpa duh zawng eng
zawng kan t ih t lat chuan nge ni tih lo hre zawk rawh
Setanan hun remchang a hmu u,” a ti. Pathian duh zawng chu
thei dawn lo. engtin nge kan hriat theih tâk
Thil \ha tih tlat mai hi ang? Heti zawng hian kan
Setana hnehna a ni. Mahse, ngaihtuah ngai em? Keimahni
\henkhat tan chuan sum leh pai, nun \heuhvah eng nge
eizawnna leh hnathawh ngaih pawimawh bera kan hriat? Mi
pawimawh lut uk avangin tu emaw an ni em, eizawnna
chhung inkhawm, Pathian zawk em ni, nge, sum leh pai,
biakna hun leh a t hu in leh lo zawk? Ringtu tan
ngaihthlakna hun pawh nei lo chuan Lal Isua neia, Pathian
khawpa thil danga inham buai nena inzawmna nghet tak neih
ve theih tak a ni. Lazara farnu hi a pawimawh ber mai.
Marthi ang maia mahni chauh Chutiang nun kan neih theih
inngaihpawimawhna hian nana min dâl theitu zawng
chhungkaw nu tam tak chu min zawng chu kan paih thlak ngam
lo tibuai ve reng thei a nia! a ngai a ni.
Mari ang hian he khawvela kan Kan hun Pathian pawl nan
mamawh leh khawsaknate ai kan serh hran phal a ngai. Ni
hian vana kan chatuan nunna khata darkar 24 chhungin

www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 18

minute rei lo te tal \awng\ai leh han ngaihtuah ila, in leh lo bakah
Pathian thu chhiarin, Amah chenpui t ur chhungkua
pawlna hun atan i serh hrang Pathianin min la pe hi keini chu
t hei em? Mi dangte t ana kan vannei hle a ni.
\awng\aisak theihnghilh ngai TUN hunah Pathianin eng
suh. Chu chuan mi dang bakah nge ti tura min duh tih ngaihtuah
nangma tan malsawmna a thlen chungin kan hnat hawh
ang che. Mi dang zawng zawng apiangah rinawm leh taima,
aiin i chhungte bulah i hun tam thawk rim leh malsawm tlaka
ber hman t um rawh. thawk tur kan ni. |henkhat chu
Chhungkhat nu niha, pawn lam hun kal tawha an thil tih avangin
ringawt a hun hman hian an inchhir a, an lungngai \hin.
chhungkaw tan malsawmna nih |henkhat chuan hma lam huna
a harsa. Kan in hi hotel ang harsat na t hleng t hei an
chauhva riahna leh chaw eina ngaihtuah a, an huphurh bawk.
atana hman chi a ni lo. Kan A dang leh chu an hun tawn
awmna tur, kan chhungkuaa mekah duhdah takin an nung a,
kan chen hona tura Pathian min Pathian pawh an ngaihsak lo.
pek a ni. Tunlaiah in leh lo nei Heng zawng zawng tawpna chu
lo tam tak an awm laia, mahni thihna leh chatuana hremhmuna
in luma chhungkua chenpui tur tawrh a ni. Keini chuan TUN
kan nei hi kan vannei hle a ni. hun a\ang hian kan nun hmang
Hmanni lawka Japan ramin \ha ila, Nunna Lallukhum chu
chhiat a tawh avanga chenna kan la chang ngei ang. (Rom
tur in leh lo nei lo tamziate kha 13:11,12; Thup. 1:10).

Heng thu zawng zawng khaikhawmna hi i ngaithla teh


ang: Pathian \ih la, a thupekte vawng rawh; hei hi mihring zawng
zawng tih tur chu a ni mai. Pathian chuan thiltih zawng zawng
chungah ro a la rel dawn si a, thil inthup engkim, a chhia emaw,
a \ha emawte pawh, tih hi.
Thuhriltu 12:12,14.
www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 19

NAISINGPARA, TRIPURA-A BRU REFUGEE-TE


IN KANG |ANPUINA PEK DAN REPORT
- Upa D.P. Biakkhuma
Synod Secretary (Jr.)
Mizoram Presbyterian Church Synod chuan Tripura ram
Naisingpara hmuna Bru Refugee kang mei tuarte chanchin
lungchhiatthlak leh runthlak tak mai a han hriat chuan \anpui \ula
a hriat avangin March 23, 2011-ah Mizoram Presbyterian Church
Synod Officers Emergency Meeting a ko nghal a, a theih ang
anga \anpui dan kawng zawngin Synod aiawha kal turte a ruat
nghal a - Rev. C. Lalsangliana, Synod Moderator, Upa D.P.
Biakkhuma, Synod Secretary (Jr.), Tv. Peter Lalanpuia, Cam-
eraman leh Pu F. Rawntlinga, Driver-te chu kal turin a ruat a,
anni hi March 25, 2011 (Zirtawpni) khan Naisingpara pan hian
an kal a ni.
1. Kang mei chhuah dan : Mizoram Presbyterian Church
March 19, 2011 zing lam dar Synod chuan Naisingpara
10: 30 vel khan an khaw bazar hmunah function fel fai
hmarchhak lam hret daifemah tak buatsaihin Mizoram Bru
leipui/chuktuah huan an hal a, Displaced People Forum Vice
chu chu thliin an khaw lamah a President hnenah Synod Mod-
beng phei a, an inte hi rap in a erator Rev. C. Lalsanglianan a
nih hlawm avangin a kang hi a hlan a. |anpuina hlan zat chu
nasa zual niin a hriat. hetiang hi a ni:
2. |anpuina hlan dan leh a) Thuamhnaw/mutbu 668 bags
hlan zat : Naisingpara kang- b) Bungbel - 82 bags
mei tuarte hi kawng thum - c) Silpouline - 200 pieces
Tripura Sawrkar (Sub Divi- d) Pawisa Rs. 5,12,000
sional Magistrate), Mizoram (Pawisate hi Synod
Bru Displaced People Forum a\angin Rs. 4,50,000;
(MBDPF) leh a petuten mahni Kohhranho thawh khawm
ngeia sem tein a pek theih a, a\ angi n Rs. 58,000;
www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 20

Bethlehem English School, 1) In zawng zawng - 2895


Noagang, Tripura pek Rs. 2) In kang ral - 2085
4,000 te a ni). 3) In kang lo - 810
|anpuina sum erawh hi 4) Thi - 17/18
chu kang mei avanga nunna 5) Hliam - 40
chân (thi) te, in leh lo chân te, 6) Presbyterian Kohhran bik
hliam zat etc. hi sawrkarin a) Kohhran in 200 aia tlem lo
tuartute tuar dan a en fiahna a b) Koh. member1000 chuang
chhuah huna pek/sem turin c) Dan zawhkim 819
Tripura Mission Field Secre- d) Kohhran mi in kang152
tary Rev. C. Zorammawia e) Thi 1
hnenah hlan rih phawt a ni a. f) Hliam 4
Ani kaihhruaina hian Pastor Heng bakah hian kan
A.K. Dawia (Kanchandpur), Kohhran miten Pathian biak In
Past o r Zot hankima an neih chhun chu a kang fai
(Zawlnu am), Past or R. vek a, a bula an lungphun
Lalhmuchianga (Kanhmun), pawimawh tak pawh a kang
Pastor Lalhruaitluanga Ralte bung nghe nghe a ni.
(Darchawi), Pastor C.S. Rila Naisingpara hmunah hian kan
(Noagang) leh Naisingpara Kohhran mite an la awm zel a
hmuna kan Kohhran aiawh nih chuan an Pathian Biak In
Kohhran Upaten a \ul angin an hi tun din leh thuai theih ni se a
lo sem dawn a ni. duhawm khawp ang.
3. Kang mei tuarte dinhmun : 4. Naisingpara hmun tlawh
Tripura-a Naisingpara khaw thu : Mizoram Presbyterian
kang hi ralkhat a\anga Church Synod aiawha kalte leh
suangtuahna ai daihin a lo nasain Missio n Field a\anga
a rapthlak a, veng fianrial deuh, rawngbawltu hrang hrang lo kal
mei alhin a man phak loh tih loh, khawmte chuan a theih chen
veng inzawm pangngai deuh chu chen fangin an thlir kual a. He
a kang fai vek a ni. Hetiang hi khuaa Presbyterian Kohhran
kang mei an tuar dan tlangpui Biak In dinna hmunah chuan
chu a ni:
www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 21

inkhawmna hun tawi tê neiin Kohhran, chhungkua leh mi tin


Rev. C. Lalsangliana, Synod hnenah Mizoram Presbyterian
Moderator, D.P. Biakkhuma Church Synod chuan lawmthu
(Synod Secretary Jr.), Rev. C. a sawi a ni.
Zorammawia (Tripura Mis- Tin, Synod aiawha kalten
sion Field Secretary) ten thu harsatna an tawh lohna turin
an sawi a. Rev. A.K. Dawia sawrkar lama kan hotu - (1) Pu
(Bru Refugee-te tana Synod Lalrinmawia, Parliamentary
Mission Board-in Pastor Secretary; (2) Pu Z.S. Zuala,
ata na a rawi h) chuan MLA; (3) Pu Hrangnawna,
Naisingpara khuain kangmei a DIG; (4) Mamit D.C. leh S.P.;
tawrh dan report a pe bawk a, (5) Kanhmun O.C leh (6)
\awng\ai rualna hun hman a nih SDP O, Kanchandpur,
zawhah he hmun hi chhuahsan Tripura-ten theihtawpin hma a
leh a ni. la a, Synod aiawha kalten
5. La wmth u sawina : harsatna tawk lovin him takin
Mizoram Presbyterian Church an kal t hei a, heng mit e
Synod-in Naisingpara hmuna chungah hian Mizoram Pres-
kang mei tuarte \anpui thei tura byterian Church Synod chuan
Pathianin chakna leh theihna lawmthu a sawi bawk a ni.
min pek avang leh harsatna 6. Kang mei tuarte tun
tawk lova min hruai avangin dinhmun : Heng kang mei turte
Pathian hming chu fakin awm hian chenna tur in leh lo an neih
rawh se. Hun chep tak karah loh avangin school leh hmun
SMS leh TV Scroll hmangin remchang dangahte an cheng
ngenna siam a ni a, Kohhran khawm a. Sawrkar leh
leh mi mal inphal tak takten tlawmngai pawl hrang hrangten
Synod ngenna chu chhangin ei tur leh \anpuina chi hrang
sum, thuamhnaw/mutbu leh hrang an pe zel bawk a. Kang
bungbelte rawn thawhin a hma mei tuarte chuan an hmun hlui
lama kan sawi zat khi kang mei leh hmun remchangahte an
tuarte hnenah hlan theihin a lo chenna tur bawktê, hlam bial lek
awm ta mai a. Thilpek petu leka lian, a ban pawh kezungpui
www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 22

tiat lek lekte phunin an inkhawr pe rawh, a tui a hal chuan in


\an mek a, thlipui leh ruahpuiten tur pe rawh,” tih a lo ni bawk
a nuai ang tih a hlauhawm hle! a. Chu bakah, rinnaa mi
Tlangkawmna : Kan hriat huaisen kal hmasa Tirhkoh
\heuh angin Mizo leh Bru Paula chuan, “Thil \ha ti atan
unaute inkarah hian inhriatthiam Krista Isuaah chuan siama
lohna a lo awm zeuh zeuh tawh awmin, ama kutchhuak kan
pawh a ni ang, Lal Isua zirtirna ni si a; chu thil \ha tih chu
kan en chuan, “Ka t hu kan awmna turin Pathianin
ngaithlatute u, ka hrilh a che a buatsaih lawk a ni,” (Eph.
u, in h melmate chu 2:10) a lo ti bawk a. Hnung
hmangaih ula, a hua che u lama thil awmte theihnghilh a,
chu an \hatna tur ti ula,” hma lama thil awmte bana
(Lk. 6:27; Mat. 5:44) tih te, hetianga kang mei tuarte \anpui
“Chutichuan, thil engkim hi thil \ha ti kan nih phawt
miin in chunga an tiha in duh chuan Pathianin Mizoram Pres-
tur ang api ang chu mi byterian Church Synod chu
chungah pawh ti ve rawh u,” Bru unaute hmangaiha an tana
(Mat . 7:12 ) a lo t ih t e, t hil \ ha t ih t heihna hun
Thufingte 25:21-ah chuan, “I remchang min siamsakah ngai
hmelma a ril\am chuan ei tur ila, \anpui thei dinhmuna kan
awm hi i lawm ang u.

TIHDIKNA
March thla Character Study ‘ESTHERI BU’ phek 18-
na, para khatna, tlar kuanaa ‘Mahni inchawisan duh mi
chu mihringin tihhniam tum mah se an ding chhuak dawn
tho tho tih a lang reng’ tih kha ‘Mahni inchawisan tum chu
Pathianin a tihniam thiam a. Pathianin a chawisan duh mi
chu mihringin tihhniam tum mah se, an ding chhuak dawn
tho tho’ tih tur a ni.

www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 23

KOHHRAN HMEICHHE INKHAWMPUI


LIANAH KA TEL VE
- Lalrohlua
Committee Member, Central K|P
Mizoram Presbyterian Kohhran Hmeichhe Inkhawmpui Lian
Vawi 44-na (Kohhran Hmeichhe din a\anga kum 50-na
Golden Jubilee ni bawk chu) hmangin March 3-6, 2011 chhung
khan Central K|P aiawhin Rev. K. Lalpiangthara, Leader CK|P
nen Kawnpui khuaah kan zuk tel ve a, Kohhran Hmeichhia nge
nge a ropuiin kan zuk tel ve thei hi vannei ka intiin chhinchhiah
tur tam tak awmin ka hria, chung kan thil hmuh leh tawn a\ang
chuan tlem azawng han tarlang ta ila.
1. Hmeichhe Inkhawmpui nuho zaipawl zai leh tura
Lian hi kan Pathian tan pawh inbuatsaih mekte hmel han
malsawm loh theih loh niin ka hmuh khan ropui hlein ka hria.
hria. Ram chhung leh ram pawn 2. Golden Jubilee kum a nih
a\angin palai lo kal nu valai, upa vang nge, inkhawm apiangin
deuh tawh leh tar lam thlengin Lalpa Zanriah Sakramen hun
hmuh tur an awm a, heng rawn tih lovah chuan Bial Zaipawl
kalhote hian kalsan lian tak tak pahnih (K|P-ten Bial zaipawl
- an pasal fanau, an tu leh fate kan neih ang ni lovin an Bial
an nei hlawm asin, chung kar chhunga Kohhran Hmeichhe
a\anga rawn kal an nih vang infin khawm zaipawl tihna)
nge, inkhawm programme an an han zai ziah theite hi a ropui
neih reng rengin an ngai hle mai. Zaipawl member-te hi
pawimawhin an ti tak tak hmel ka lo chhiar ruk danin 80-100
han hmuh te, lamtuala leng lo bawr vel an ni tlangpui a. An
khawp lam thei an awm reng Bial chhunga an inbuatsaih dan
te, inkhawm ban tawh hnuah tur han ngaihtuah phei chuan an
pawh haw hlei thei lova \ul tak fakawm tak meuh meuh a ni.
tak, vaivut zinga bingbilet te, lo Zaipawla ka la hmuh ngai loh
\awng\ai ngawih ngawih te, zaipawl member-te an kut an

www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 24

pharin an lam a ni mai lo va, a ni a, zingkar a\anga rorelin


zaipawl conductor \henkhat hun thawl \ha an nei thei hi an
zingah Pathian faka zaipawl an entawn tlak hlein ka hria, Cen-
hruai mek laiin lawm avanga an tral Kohhran Hmeichhe bul
bianga mittui tla zawih zawih, tumin rorelna hmunah tuk\huan
zaipawl hruai ngai bawk site an buatsaih nghal bawk a ni.
han hmuh chuan a lo thlirtu mai Thurel tam tak awm mah se
ni mah ila, hnuk ulh \euhvin kan pahnih khat an thurel zinga mi
lo ngaithla thei hial a ni. ka’n tuihnih ve teh ang.
3. Inkhawmpui chhung hian 1) Women Centre atana
Rev. Zosangliana Colney, Ex- an hmalakna hi a ropui hlein ka
ecutive Secretary i/c Women te, hria, Kohhran Hmeichhia tawh
Rev. C. Lalsangliana, Synod phawt chuan ui miah lovin hemi
Moderator te, Nl. Zohmangaihi, atan hian sum i thawh zel ang u.
M.Th. Secretary for Women’s Kan tu leh kan fate, thingtlang
Relation PWF te, Pi lama mi harsa zawkte tan pawh
Lalengthangi, Missionary te kan hruaituten hmachhawp (vi-
bakah Central Kohhran sion) an nei \hain ram dang
Hmeichhe hruaitute a\angin a\anga rawn kalte pawn an
Pathian thu \ha tak tak kan tlawh duh tur chhan chhuahna
ngaithla a, ka lo thlir dan chuan hmunpui tur hi chak takin han
thusawi kawngah pawh hian kalpui zel teh u.
Mizo hmeichhiate an duai lo hlein 2)‘Mizo Hmeichhia Theo-
ka hria, an inbuatsaihna a \hain, logy zir chhuakte hi Synod
Pathian thlarau pawn mal a Hmangaihna In leh Rescue
sawm hlein ka hria. Bible Study Home etc.-ahte hman \angkai
hunah II Timothea hmangin Pi ni rawh se.’ He agenda hi an
P.C. Laltlani, Librarian, ATC- sawi ho laiin rorelna hmunah kan
in a buatsaih chu kan zir ho va, awm a, an sawi hona a\angin
lei duh tan a bua lei theih a ni leh kan lo ngaihtuah zui theih ve atan
zelte kha a ropui hle mai. tun dinhmunah Mizo Hmeichhia
4. Ni 4.3.2011 zing dar 6 - theologian 120 vel an awm ve
1:30 p.m. kha rorel leh inthlan tawh a, an zingah hian fel tak
www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 25

tak leh thiam tak tak kan tluk brick-in an do va, lamtual zau
loh tur eng emaw zat an awm a tak an zuah bawk nen a hmuh
ni, chungho chu engtin nge kan a hahdam hle mai. Kan
tih ang, tun hma deuh kha chuan economy thlirin pandal ropui
Pathian thu zir hmeichhia eng tak tak hi thil \ul ber niin a lang
emaw zat an awm ve deuh reng lem lo, kan unau Khasi-hote
\hin a, tun dinhmunah erawh pawh khuan khawmpui an
chuan hmeichhe Pathian thu zir thlenin simple takin \hutthleng
hi India ram pumah tlakhniam an rem mai a, keini angin
lam a pan zel an ti. Ordination pandal an zar ve lutuk lem lo
chungchangah chuan ngaih dan niin a lang.
zau tak mai chu ka nei ve a; 6. Sawi tur tam tak ka la nei
mahse, ka sawi ve hrih lo vang. a, report ziaktu tur ka nih chiah
5. Pandal leh stage simple loh avangin duh tawk ta ila, a
t ak a an siam ngam kha tawp bera ka han sawi nawn
Kawnpuiho ka’n fak teh ang, leh duh chu Kohhran Hmeichhe
khawmpui hautakzia kan sawi Inkhawmpui Lian hi Pathianin
kan sawi a, chumi avang pawh a la hmang hle niin a lang a,
chu a ni mahna kum khat danah palai kal \hat/tamah erawh
kan hman tak hi. Khawmpui beisei in pha chiah lo deuh niin
Lian sawmt u pawh kan a lang. Inrinni chhuna Golden
haihchham ta deuh niin a lang, Jubilee lawmna inkhawma
a enga pawh chu ni se, Aizawl khawpui chhung
Kawnpui khua an fakawm, an Kohhran Hmeichhe Zaipawl in
pandal kha simple takin an \hahnemin in zai thiam hle mai,
siam ngam a, Rs. 5,00,000 pr ogramme sheet leh
(nuai nga) bawr vel an seng niin thawmhnaw inbelah Mizo kan
ka lo hria a, a lawmawm hle nihna pholang zawnga hma in
mai. Ceiling an siam lo ngam la kha a r opui bawk, in
a, a bangah pawh puan an zar rawngbawlna \heuhvah Lalpa
mai a, \hutthleng atan Synod awmpuina in chan zel nan
thing phel neih sa hmangin duhsakna ka hlan a che u.

www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 26

HMEICHHIATE LEH ZUK LEH HMUAM


Dr. Jane R. Ralte
State Nodal Officer/Project Officer
&
C. Zothantluangi
Project Coordinator, Smoke Free Mizoram
Mizoram State Tobacco Control Society

Thuhmahruai
Mizote rilruah hian zuk leh hmuam han tih mai pawh hian thil
thar kan la hriat ngai loh a ni lo a ni tih chu kan hre vek awm e.
Zuk leh Hmuam hian Mizo nunah thuk takin bu a lo khuar tawh
a, hmanlai kan pi leh pute hun lai a\ang tawha kan lo chin \han
leh kan culture-ah pawh lo bet tlat \hin a nih avangin kan taksa
tana pawi a khawih nasatzia hi kan ngaihthah lui emaw tih mai tur
a ni hial tawh a ni. A \hat lohna lam hi nasa zawka kan inhrilh hi
a hun hle tawh a ni. Kan khawtlangin vaihlo kan tih nasat avanga
natna hlauhawm tak tak kan tawrh mai bakah thihna hial pawh
kan tawh nasat hle tawh laia, a \hat lohna inhrilh kan la ngai cheu
erawh hi chu a zahthlak zawk hle a ni.
Survey report : Mizo hle bawk. Kum 2009 – 2010-
hmeichhe zingah hian vaihlo ah khan Civil Hospital Aizawl,
hmang hi kan tam hle a, India Mamit District leh Kolasib
ramah pawh a hmang nasa ber District Hospital-a nu nau pai
kan ni hial a ni. Global Adult 243 hnenah vaihlo an hman dan
Tobacco Survey (GATS) Survey neih a ni. He survey
2009-2010 report a\anga a lan result a\anga a lan dan chuan
dan pawhin Mizo hmeichhia heng nau pai zinga zaa
zaa sawmruk pakhat laiin vaihlo sawmsarih pariat (78%)-te
hi kan hmang a ni. Hmeichhe hian zuk leh hmuam hi an lo
zingah hian nu nau pai mekte hmang chhin tawh a ni. Nu nau
pawh kan bang bik chuang lo pai zingah hian vaihlo an hman
www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 27

hian anmahni mai bakah an nau kan taksa tana a pawi theih dan
pai lai tan a pawi theih ring hi lam hi kan ngaihtuah tel a hun
99% lai an ni thung a ni, hemi a tawh hle a ni. Zuk leh hmuam
nih avang hian vaihlo \hat lohzia hman avang hian hmeichhe tan
hi chu kan hre hle hlawm lawi hian a pawi em em a ni tih hi
si. He survey neih a\anga a lan kan hriat a \ul hle awm e.
danin nu nau paite hian vaihlo Vaihlo hman avang hian
hi an hmang nasa hle tih a hriat hmeichhe tan cancer chi hrang
theih a, chumi bakah chuan hrang – ka chhung, chuap,
vaihlo hmang ngai lote pawh pumpui, chawdawt, hrawk,
an pasalte meizuk khu an chhul cancer-te a thlen a. Heng
dawng nasa hle bawk a ni. Tin, bakah hian hmeichhe tan chuan
heng vaihlo hmangte hian an vunte a chuar hma em em
nau pai lai hian an chauh bawk. Zuk leh hmuam timi chu
ngawih ngawih thu te, an nau an thla tin huna thi neihte pawh
pai chhung zawngin an taksaah a mumal lovin an tuar na bik
harsatna chi hrang hrang an vei em em a, an thite pawh a hul
nasat thu an sawi a ni. Hemi hma bik a ni. Nau pai kawngah
bakah hian \henkhatte phei pawh harsatna an tuar nasa
chuan vaihlo an hman avang bikin nau pai theih lohnate
hian an naute chu a zangin a pawh a thlen thei a, nau an pai
chak lo nia an hriat thute pawh a nih pawhin harsatna an tuar
an sawi bawk a ni. Hetiang nasa \hin a ni. Nuin nau a pai
taka vaihlo \hat lohna an hre laia vaihlo a hman \hin chuan
tawh chung pawh hian 96% te ama tan chauh ni lo, a pum
hian nau an pai avang hian chhunga naute awm tan hian
vaihlo hi an hmang reng tho va, nasa takin pawi a khawih \hin
an nghei phah chuang lo a ni. tih hi kan inzirtir a hun hle tawh
a ni. Naute hian nu pum
Vaihlovin taksaa nghawng
chhunga a awm lai hian a paitu
\ha lo a neihte
a nuin a thil ei te, boruak hipte
I. Hmeichhia leh nu-ah : leh nu chakna thleng hian a lo
Vaihlo kan hman avang hian ring ve \hin a, vaihlova tûr chi

www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 28

hrang hrang awmte kha a thisen (1) Low birth weight


kaltlangin a nau p ai kha a pe (Naute pianghlim zang lutuk) :
chhawng ve reng tihna a ni a, Nuin nau a pai laia mei a zuk
naute tan thil pawi tak a ni thei emaw, meizu mi bula a awm
a ni. Tin, kan hriat t ur reng emaw chuan a boruak hip
pawimawh dang chu nau pai luh tur leh nautein nun nana a lo
laia zuk leh hmuam hmang \hin rin ve tur kha a tlem phah \hin
chu an hah hma bik em em \hin a, hei mai bakah hian a pum
a, nau pai chhung zawngin chhunga naute \hanna tur kha a
harsatna tam tak an tawrh phah dal \hin avangin naute khan a
nasa em em \hin. Chuvangin, mamawh zat chaw \ha leh
naute pian \ha leh hrisel tak neih boruak thianghlim kha a hmuh
kan duh chuan vaihlo hi kan theih loh phah ta \hin a, nautein
hman loh a \ul hle a, nau pai lai a tuarin a rih tur ang zat thleng
phei chuan inenkawl \hat a pha lovin a awm phah ta \hin a ni.
pawimawh hle a, chaw \ha leh
ei tur \ha kan ei mai bakah hian (2) Sudden Infant Death
zuk leh hmuam laka kan fihlim Syndrome (SIDS) : Nausen
hi keimahni tan chuah ni lo, kan kum khat tlin hmaa chhan
pum chhunga naute lo \hang awm lova thih thutna a thlen
chho ve zel t an hian a thei a ni.
pawimawh a ni tih hi vawn tlat (3) Natna thleng thei
i tum \heuh ang u. dangte : Naute hi a lo pian
2. Naute-ah : Nuin nau a pai chhuah hnuah pawh nasa takin
laia vaihlo a hman \hin avang a hriselna a khawih pawi theih
hian heng a hnuaia kan ziahte phah \hin a, heng natna chi
hi a pum chhunga nautein a lo hrang asthma, TB, cancer,
tawrh phah ve \hin a ni. Nuin a bro nchit is, pneumonia,
nau pai laiin vaihlo hmang ngai bengkherh leh chuap lam natna
lo mah se a chenpuiten mei an hlauhawm tak tak hi an vei sam
zuk khum fo chuan (Second bik em em a ni.
hand Smoke) heng a hnuaia
(4) Mi scarriage (n au
natna chi hrang hrangte hi a nau
chhiatna) : Nau chhiat theihna
pai hian a tuar thei tho a ni.
www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 29

a thlen a, hei hian nu hriselna tawh a; mahse, bansan tumna


thleng pawhin a khawih pawi tak tak kan nei chuang lo hi a
thei \hin a, a hlauhawm hle. pawina a ni. Hre reng chunga
(5) Ectopic Pregnancy kan sim duh loh chuan
(chi kawnga nau pai) : Chi keimahni tan chauh ni lo, kan
kawnga nau pai a thlen nasa a, thlah lo kal zel tur tan pawi kan
naute lo insiam chho mek tan a khawih thei a ni tih hi kan pawm
hlauhawmin nu nunna thlengin a a hun hle tawh bawk. Kan thlah
khawih pawi thei a, chu mai lo kal zel turte tan malsawmna
bakah nau pai leh zelna tur atan kan lo nih zawk theih nan vaihlo
harsatna nasa tak a thlen thei a ni. lakah i fihlim \heuh ang u.

6) Placenta Previa : A tawp berah chuan Kristian


Chhul innghak a awmna tur kan nihna hi kan tihlan a hun tawh
pangngaia a awm loh hian chhul hle a, I Korinth 3:16-17-ah
kawngka inhawng turah khan ‘Pathian in in nih leh Pathian
block a siam theih avangin nau Thlarau nangmahniah a awm
neih dawn hunah harsatna chi reng tih in hre lo vem ni? Tu
hrang hrang an tawk \hin - thi put pawhin Pathian in chu a
nasate a thlen avangin nu nunna tihkhawloh chuan chu mi chu
thlengin a hlauhawm phah thei. Pathianin a tikhawlo vang;
Pathian in chu a thianghlim si
7) Premature Delivery a, chu in chu nangmahni in ni
(a hun hmaa nau hrin) : Nau e’ tih leh I Petera 1:15-16 ‘A
a hun hmaa hrin a thlen thei. kotu che u a thianghlim angin
Tlangkawmna nangni pawh in chetzia zawng
Hetiang hi Mizoram ngeiah zawngah lo thianghlim zawk
kan dinhmun a nih avangin rawh u; Nangni in thianghlim
vaihlo hi hmang lo tura rilru kan tur a ni, kei ka thianghlim si
siam a pawimawh hle a, kan lo a’ tih thute hi a taka kan zawma,
hmang \hin a nih pawhin kan keimahni tan mai bakah
nghei ngam a hun hle a ni. \hangthar lo la awm zel tur tan
Mizoramah ngei pawh survey malsawmna kan nih theihna a ni
kan neih a\anga a lan danin tih hre rengin zawm i tum \heuh
vaihlo \hat lohzia chu kan hre ang u.

www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 30

BUHFAI|HAM CENTENARY LEH MISSION VENG


KOHHRAN HMEICHHIATE
- Lalhmachhuani, Buhfai\ham Ziaktu
Kum 1910-ah Mission Veng Kohhranin Biak In sak \anpui nan
buhfai an \ham \an a. Pi Hluii leh Pi Sinoboni te sulsutu pawimawh
tak an ni. Nuhovin puan hmawrah bawkin Pathianniah maicham
bula khovah an dah khawm \hin. Biak In sak zawh hnuah pawh
titawp mai lovin an chhunzawm zel a, Bible Women pahnih - Pi
Chhingtei leh Pi Khuangi te lawmman atan an hmang \hin. Hei hi
kum 1913 kha a ni. Zosap Missionary-te pawhin Mizote hi buh ei
kan nih avangin thawhlawm ke pawimawh a la ni thei ang tih te an
ring ni tur a ni. Khawvel awm chhung hian he rawngbawlna hi
chhunzawm zel thei ila a duhawm ngawt mai. Zosapte haw hma
pawhin nasa takin hma a sawn chho va. Min hawsan hnuah Mizote
kuta a awm hnu pawhin hma a sawn zel a ni. Theihtawp chhuahtute
zingah kan Kohhran Hmeichhe hruaitu lo ni \hin - Pi Zolawmi, Pi
Saptawni, Pi Biaksiami, Pi Thangnghilhlovi, Pi Lalzingi te bakah
kum tam tak lo khawn tawh mual liam ta zawng zawngte kan
theihnghilh lo va, an \hahnemngaihna avanga tun hun thleng thei hi
kan ni tih kan hre reng a ni. Vawiin kan thil tihte hi vanram a\ang
chuan min lo thlir reng ang. Vawiinah ngei pawh hian heng mi
hmasate rawng lo bawlpuitute min la dampuia, kan hotute nena he
hun hlu tak kan hmang ho thei hi a ropui danglam hle a ni.
Mission Veng Kohhran in thawk mek a ni. Kum a lo thar
766-te hian buhfai kan \ham hian kum tir teah buhfai\ham
vek a. Kan Bial pawhin \ham khawntute hlanna inkhawm
kim lawmman pawh kan lo la urhsun tak bialtu Pastor hovin
tawh \hin a, a lawmawm hle neih \hin a ni. Biak In hnuai
mai. Upa bial 16-a \hen a ni a,
berah dah k ha w m in
chumi chhu ngah chuan
Thawh\anni tukah hralh \hin
buhfai\ham khawntu bial 138-
ah \hen a ni leh a, mi 138-in thla a ni. Centenary lawm thla
thum dan zela khawnin kum November thla thlenga kan
khatah mi 552-in he rawngbawl thawh chu Kg. 56,973 a ni a,
hna tlawm leh \angkai tak hi an Rs. 5,69,730 lai a tling a ni.
www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 31

Kohhran Hmeichhe Nia tak tak te che vel hian Pathian


Buhfai\ham Centenary lawm ropuina a tilang hle mai. Kan
tur hian kan inbuatsaih nasa ve Upa leh Pa stor hovin
hle a, Kohhran Committee Buhfai\ham Centenary ruai
chuan Rs. 1,50,000 lai min pe ropui tak kan \heh a, he hun
a, kan lawm hle a ni. Hei hian thleng theia kan awm hi kan va
Pastor leh Upahoten he vannei tehlul em! Pathian
rawngbawlna an ngaihhlutzia a hnenah lawmthu i sawi ang u.
entir hle mai. Buhfai\hamtu in
Kum za dang lo awm leh
tinah Buhfai\ham Centenary
frame Logo pek vek an ni a, tur hi engtin tak ni ang maw tih
Upa bial 16-te chu Group 4-ah hi rilruah a awm reng. Kan tu
insiamin kan theih ang angin kan leh fate hi an naupan lai a\anga
inbuatsaih a , Buhfai\ham kan zirtir a \ul tak meuh a ni.
Drama zir a ni bawk. Ni Kan zirtir \hat phawt chuan he
26.11.2010 ( Friday) zing rawngbawlna hi a kal zel ang
\awng\ai inkhawm pawh a, hma a sawn zel dawn a ni.
lawmthu sawi \awng\ai rual Kum za dang a thlen hunah
nan hman a ni. Chawhma chuan kumina kan tih dante hi
inkhawmah Central Kohhran an la rawn zir ang a, an report-
Hmeichhe Programme siam te chu van lam a\angin kan lo
hman a ni a. He ni atan bika ngaithla ang a, a ropui dawn
phuah hla leh chang ngaihthlak mang e. He rawngbawlna hi
a ni. Buhfai\ham rawngbawlna kan inzirtir \hat loh erawh
chanchin han ngaihthlak hian chuan in tina buhfai\ham
rilru a khawih thar hle mai. Mi khawna kal kual te, Biak Ina
250 lai kan inkhawm thei, dah khawm khera hralh te ‘a
chhunah thingpui ruai kan hmanlai, a \hing’ te an la
chang ho va, chawhnu rawn ti mai ang tih a hlauhawm
programme chu Kohhran Hall- a ni. Kan \ham \heuhte hi lei
ah kan hmang a, Drama, Group emaw tlan mai emaw \ha zawk
zai, Hruaitu hluite lemchan, ti te, \ham lova a bag-a pek mai
Solo, Buhfai\ham thuinchhang \haa hriate kan pung zel ang tih
te ngaihthlak a ni a, hlim taka a va hlauhawm em! Inveng tlat
zai ho a ni. Kohhran ang u. Centenary lawmtu zawng
Hmeichhiate zingah zaithiam te, zawngten ‘Thlen chin a\anga
lemchan thiam te, talent nei \ha hmasawn zel i tum tlat ang u.
www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 32

Ei siam dan
VAWKSA VAIPADEN
Telh turte
Vawksa \ha tak : ½ kg.
Purun sen : Pum hnih lian \ha tak
Sawhthing : Zailep 10 vel
Hmarchapui : Tlem te, duh loh chuan telh loh tur
Ajinomoto : Tlem te
Chi : A al tawk
Ghee/hriak : Table spoon thum vel
Iskut : Pum lian tak, chang \ha tak
Ser tui : Tlem te (table spoon ½)

Siam dan
1. Vawksa chu sin te tein chan la, dekchi te-ah dah rawh.
Ajinomoto tlem te telh la, ser tui telh nghal bawk la.
2. Purun sen, a var, sawhthing, hmarchapuite chu sin te tein
chan la, belah chuan dah lut la, a chim chinin tui leih la,
ghee/hriak telh rawh.
3. Iskut sin te tea chan chu telh nghal la, phui takin chhin la.
Mei na lo tein a tui kang thlengin ur rawh. Tichuan, a ei
theih a ni mai.
(Iskut aiah hian thlai chi dang, bean-te leh an\amte pawh
mahni duh zawng zawng a hman theih a. Vawksa aiah hian
sa chi dang a hman theih tho a ni).

www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 33

Kan Hruaitute Chanchin : PI KHAWLVUANI


Pi Khawlvuani hi Upa Liansiama (L) leh
Pi Tlangtimawii (L)-te fa 7 zinga 5-na niin ni
22.2.1946 khan Hlimenah a lo piang a. Kum
1957-ah Saikhamakawnah an pem a, kum
1966-ah R. Sangzuala nen inneiin fa fapa 3 leh
fanu 2 an nei.
Zirna lamah matric (HSLC) niin Health
Dept.-ah LDC-in a lut a, Assistant a kai hnuin
Dte. of Higher & Technical Education-ah sawn a ni a, kum 2008
khan pension-in a chhuak a ni.
Rawngbawlna lamah chuan a nulat laia naupang lam S.S.
zirtirtu ni \hin a ni a. Kum 1975-ah Melthum Kohhran a\anga
Saikhamakawn Kohhran a lo indan khan Kohhran Hmeichhe Sec-
retary hmasa ber a ni a, chuta \anga kumin (2011) thleng chawl
lovin Office Bearer dinhmun chi hrang hrang a chelh a, tunah
hian Chairman a ni mek. Kohhranah Thuhriltu niin Puitling S.S.
zirtirtu a ni bawk.
Hlimen bialah 1978 a\angin O.B. nihna hrang hrang a chelh
a, Central Committee-ah 2009 a\anga a tel a\angin Bialah hian
Ex-officio a ni. Central-ah hian term hnihna a hmang mek a, tunah
hian Vice Chairman a ni. Kohhran Hmeichhe aiawhin FG & CC
Committee-ah a awm a, Mizo Synod aiawhin PWF Nomination
Committee a ni mek bawk. Kulikawn biala an awm lai (1981-
85) chhung pawh khan Office Bearer-ah a awm \hin.
Rawngbawla a inhman tawh hnu kum 1982 khan inhmu
chhuak tharin a tih tur a kova innghat chu hlen chhuak zel turin
Pathian hnenah a intiam thar leh a, tun thleng hian a la hlen chhuak
zel a ni. Pi Khawlvuani hi mi rilru zau leh inhawng tak a ni a,
Kohhran leh a rawngbawlnaa neitu em emte zinga mi a ni
Bible bu pumah hian Sam No. 23-na hi a duh ber a, chang
malah chuan Sam 92:12-14 thu hi a duh ber a ni.

www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 34

HRIAT ATAN:
1. Buhfai\hama sum hmuh zat : April 2010–March 2011
chhunga Synod sum hmuh dan tihchhuah a lo ni leh ta a.
Synod sum hmuhna head hrang hrang - (1) Pathian ram (2)
Mission hnuaiah te kum 2010–2011 chhunga sum hmuh tura
beisei chu khum \heuh a ni a, a lawmawm hle. Hetih rual
hian Pathian ram head hnuaia Buhfai\ham suma hmuh tum
zat Rs. 5,90,00,000/- chu April 2010– March 2011 chhungin
Rs. 7, 55,28,608/- hmuh a ni a. Budget hi
Rs. 1,65,28,608/-in khum a ni. Chhung tinte rawngbawlna
leh inpekna a\anga hetiang zat a tling khawm thei hi Pathian
khawngaihna leh malsawmna ropui tak a ni. Chhung tinte
Pathianin malsawm che u rawh se. Kum 2011–2012-a
Synod-in buhfai\hama sum hmuh tur a ruahman zat chu
Rs. 7,00,00,000/- a ni a, budget tlin tur hian \an i la sauh
sauh ang u.
2. Agape chanchinbu laksaktu : Thla danga kan tihchhuah
\hin ang bawkin missionary-te tana Agape chanchinbu
laksaktute kan han tichhuak leh a; mi mal, chhungkua, bial
leh kohhran, missionary-te tana chanchinbu laksaktu zawng
zawngte chungah lawm thu kan sawi a ni. April thlaa
missionary-te tana Agape laksaktute leh lak zat rawn
inhriattirte chu hengte hi an ni:
Sl.No. Laksaktu Lak zat
1) Pi R. Lalhmachhuani 3
2) Pi R. Lalsangpuii, Chanmari Koh., Lunglei 5
3) Pi Sangtluangi, Republic Veng, Aizawl 4
4) Pi Thangliantluangi w/o P.C. Chhunga 5
5) Dilkhan Kohhran Hmeichhia 10
6) Kanghmun Kohhran Hmeichhia 10
7) Ramthar North Kohhran Hmeichhia 20
8) Ramhlun Vengchhak Kohhran Hmeichhia 20
9) Sialhawk Bial Kohhran Hmeichhia 20

www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 35

2011-2013 INKHAWMPUI LIAN HRUAITUTE

Chairman : Pi Laltlanmawii
Vice Chairman : Pi Khawlvuani
Secretary : Pi H. Lalpianthangi
Asst. Secretary : Pi Laldawnkimi
Treasurer : Pi Lalsawmliani
Fin. Secretary : Pi Liankimi
Committee Member-te
1. Pi V. Vanlalhmuaki 2. Pi Raldochhungi
3. Pi K. Lalthanpari 4. Pi Biakengi
5. Pi Malsawmtluangi 6. Pi Lalnuntluangi
7. Pi Lalchawimawii 8. Pi Hmingkhumi
9. Pi C. Lianpari 10. Pi Rochhungi
11. Nl. Lalthantluangi 12. Pi C. Lalneihthangi
13. Pi Rosangpuii 14. Pi Zohmachhuani
15. Pi Parchhuaki 16. Pi Liansangi
17. Pi K. Lalthangmawii 18. Pi Vanlalpari
19. Pi C. Lalrinliani 20. Pi Ramngaihsangi
21. Pi Rochuangkimi 22. Pi Laltlanthangi
23. Pi Lalrotluangi 24. Dr. Vanlalhruaii
25. Pi Vanlaltluangi 26. Pi Lalthansangi
27. Pi H. Kapthangi 28. Pi Lalrinzuali
29. Pi Lalrindiki 30. Pi Lalrinkimi
31. Nl. Vanlalsawmi Co-ordinator
Asst. Co-ordinator
Ex-Officio Member-te
1. Rev. C. Lalsangliana, Synod Moderator
2. Rev. P.C. Pachhunga, Synod Secretary (Sr.)
3. Rev. Lalzuithanga, Executive Secretary i/c Women
4. Pi C. Lalneihkimi, Ex-Chairman

KOHHRAN HMEICHHIA
Thupui : Thuhretu atana koh (Tirh. 1:8)
Din chhan : 1. Kohhran pum rawngbawlna tihlawhtling tura thawh ho.
2. Kristian chhungkua din nghehtir tura \an lak.
3. |anpui ngaite Krista hminga \anpui.
4. Chanchin |ha puan darh.

www.mizoramsynod.org
May 2011 AGAPE 36

www.mizoramsynod.org

Você também pode gostar