Você está na página 1de 36

June 2011

AGAPE

June 24-na Kum 2011 No. 228


Lak man

AGAPE
Kum khatah Copy khat ` `

2 June 2011
50.00 4.50

EDITORIAL BOARD
Editor Joint Editors Circulation Manager Member-te : : : : Vanlalsawmi C. Lalneihkimi Laldawnkimi Lalrinkimi 1. Biakengi 2. C. Lalneihthangi 3. Dr. Vanlalhruaii 4. Rev. Thangzauva Rev. Lalzuithanga (0389) 2326372/9862068537

Publisher Agape Phone No.

: :

A chhunga thu awmte 1. Editorial 2. Kristian chhungkua : Chhungkaw Maicham 3. Sermon : I dam em? 4. Character Study : Hmeichhe thi put tihdam 5. Hriselna huang : Iodine tlakchhamna 6. Buhfai\ham Lalpa chanpual 7. Inkhawmpui Lian \anpuina petute 8. Bial kilkhawr Inkhawmpui Lian kalna... 9. A rel thiam ngei e chung Pathianin 10. Ei siam dan : Mai Soup 11. Kan hruaitute chanchin 12. Hriat atan 3 4

- 10 - 14 - 16 - 18 - 23 - 25 - 28 - 30 - 31 - 33

June 2011

AGAPE

RINNAA DING NGHET - KRISTIAN NU Pathian hruaina avangin kum chanve hmel kan hmu chho ta der mai a, Kohhran Hmeichhiate pawhin Tualchhung, Bial leh Central-a kan rawngbawlna kawng hrang hrang tluang takin kan ti chho thei zel a, a lawmawm hle a ni. Mi mal leh a huhova kan rawngbawlna thlir let ila, kan dinchhan angin kan la kal zel em? Rinna lama hnungtawlhte kan hruai kir em? Kan rawngbawlna huang hi la tel ve ngai loten tel an chak em? Kan rawngbawlna hrim hrimah hma lam panin nge kan kal tun hma kan phak tawh lo tihte inen let ila, siam \hat ngai a awm chuan insiam \ha sauh sauh ang u. Awle, nipui khaw lum kan hmang zo mek a, kan hmabakah hian FUR a lo thleng leh dawn. Khaw lum leh vawt, nisa leh ruahsur hian rawngbawltu leh ringtute nihna a tilang chiang hle \hin. |henkhatin an rawngbawlna kawng hrang hrang leh mawhphurhnate \hulh phah nan an hman loh laiin \henkhat tan erawh chhuanlam remchang tak siamna a ni thung. Chhuanlam hi siam thiam deuhvin kan han sawi phei chuan a ngaihnawmin a awihawm rum rum \hin; mahse, Lal Isuan amah zuitu nihnaah eng chhuanlam mah hi a pawm lo va, a nuamah leh hrehawmah rinawm taka zui tlat turin min ti mai a ni. Zawlnei Jeremia chuan Lalpa ringtu nihna hetiangin a sawi, Khaw lum lo thleng hlau lo... khawkhen kum pawisa lo, rah chhuah \hulh chuang lo, a ti. Hetiang ringtu, boruak chi hrang hrang lo thleng pawhin a tihbuai loh nghet taka ding Kristian Nu nih i tum \heuh ang u.

Agape June 2011

June 2011 Kristian Chhungkua

AGAPE

CHHUNGKAW MAICHAM Leviticus 6:813 Rev. R. Vanlaltluanga Lecturer, ATC Thuhmahruai Khawvelah hian hun hrang hrangah Harhna chi hrang hrang a thleng \hin a; zirna lama harhna te, hnathawh lama harhna te leh Thlarau lama harhna te a langsar hle. Kum zabi 20-na laihawl vel a\ang khan chhungkaw ngaih pawimawhna kawngah hian mi tam tak an \hang harh ve mek bawk a, a lawmawm hle. Pathian duh dan anga kan chhungkua kan inenkawl theihna tura hmanraw \angkai ber pakhat chu Chhungkaw Maicham hi a ni a. Hemi kawngah hian hma kan sawn zel a \ul hle. Maicham leh Chhungkua Israel-te chanchin kan thlir chuan hnam pum huap zo maicham a langsar hle a. Amaherawhchu, uluk taka kan t hlir chuan maicham kan hmuhna hmasa ber ber te chu Chhungkaw Maicham an ni tlat. Nova te chhungkua khan tuilet zawha leilung an rah ruala an ngaih pawimawh chu Lalpa tana maicham siam a ni a. Chu maichama halral thilhlan rimtui chu Pathian pawhin a hria a ni (Gen. 8 :20) . Abrahama pawhin chhungkaw maicham a siam \hin a (Gen. 12: 7,8; 13: 18). Isaka pawhin a chhunzawmzel a (Gen. 26:25), chutiang zelin a fapa Jakoba pawhin (Gen. 33:20; 35:3). Joba pawhin a fate pualin maicham a siam \hin (Job. 1:5). Het a kan chhinchhiah tur pawimawh tak chu maicham hi chhungkua nen a inzawm thuk hle a ni. Hnam pum huap maicham kan hmuh hma hauhvin chhungkaw maicham hi an lo ngai pawimawh hle a ni. Tin, amah Pathian ngei pawh hi Israel-te Pathian a nih rualin Abrahama Pathian,

June 2011

AGAPE

Isaka Pat hian leh Jakoba Pathian a ni a; hei hian Pathian leh chhungkaw mal inlaichinna pawimawhzia a tilang chiang hle. Maichama mei chu a mit tur a ni lo Kan innghahna (Lev. 6:813)-ah hian maichama mei chu a nung reng tur a ni a, a mit tur a ni lo tih thu hi vawi thum lai kan hmu. He lai thu hlawm tawi teah hian Pathianin vawi thum lai a sawi nawn a nih chu! A va ngai pawimawh em! Engvangin nge Pathian hian a ngaih pawimawh em em? Engvangin nge chhungkaw maichama mei chu tihnun reng tur a nih a, engvangin nge a mit (a rem) a phal loh? Chhan a awm tur a ni. Ni, chhan tam tak a awm, a pawimawh zual \henkhat chauh kan ngaihtuah hman ang. 1. A hmasa berah chuan Maicham chu Pathian leh a mite inbiak pawh tawnna hmun a nih avangin a mei chu mit tur a ni lo. Mihringte hi Pathian be tura siam kan ni a, Eden huanah khan chu chu a takin kan hmu;

Pathian leh mihring hmasa berte kha an inbe \hin a, an inpawl a, an leng dun \hin. Sual avangin chu inbiak pawhna hrui chu tihchah a lo ni a. A biak tur Pathian a biak phak tak loh avangin mihring chu biak tur zawngin a tuihal ta huam huam mai a ni. Pathian be tura siam a nih miau avangin biak tur dik tak a biak hma chuan mihring nun chu a chawl ngai lo. Sakhua a din chawp a, eng emaw chen chu a inbe lungawi chawp ve mai thei a; mahse, rilru a thlamuan zo lo va, sual ser a tireh thei hek lo. Hemi dinhmun chhe tak hi Pathian hmangaihna chuan a thlir liam mai mai thei lo. Eden huana a hloh tawh mihringte chu amah zawkin rawn zawng chhuak lehin, An zinga ka len ve thei h nan hmun thianghlim mi siamsak rawh se, (Exod. 25:8) a ti a. In zingah ka biak buk chu ka awmtir ang a, ka nunna chuan a hnuchhawn lo vang che u. In zingah ka cheng ang a, in Pathian ka ni ang a, nangni pawh ka mite in ni ang, (Lev 26:12) tiin inbiak

June 2011

AGAPE

pawhna tur kawng a rawn siam a ni. Nisa rum vul mai hnuaia tuihal tuarin tuisik vawt raih mai a tawng ta ang hian biak tur zawnga chau mihring chuan biak tur dik a lo be thei ta. A va lawmawm em. Hei zet chuan rilru a thlamuan zo va, sual ser a tireh thei a, nunna a siam \ha \hin. Tin, he inbiak pawh tawnna hian inlaichinna a siam a, a tinghet zual sawt a ni. Mihringte zingah pawh hian kan biak fote nena kan inlaichinna chu a nghet a, kan biak ngai meuh lohte nena kan inkar chu a hla ru ih mai. Ni t in chhungkaw maichama Pathian betute chuan he inlaichinna hi ni tin an siam thar \hin a lo ni e. Kan chhungkua leh Pathian inlaichinna tinghet a, amahah kan chawlh ve theih nan kan chhungkaw maichama mei chu a nung reng tur a ni a, a mit tur a ni lo. 2. A p ahnihnaah chuan Maicham chu Pathian hnena lawmthu sawina hmun a nih avangin a mit tur a ni lo. Pat hian malsawmna leh

enkawlna, a venhimna leh kaihhruaina an dawn avangin a mit e chuan maichamah lawmthu sawi inthawina an hlan \hin. Kan chhungkua pawh hian Pathian hnenah hian lawmthu sawina tur kan ngah hle mai. Hla siamtu chuan Thilthlawnpek ngun takin chhiar \heuh la,Mak ti rengin i fak phawt ang - a Petu, tiin a lo sawi a, a dik a ni. Pathian hnena lawmthu sawi tur hian dawn tam aiin rilru dik a pawimawh zawk awm e. Tam tak dawng, lawm nachang hre si lo an awm laiin an dawn ang anga lawmthu sawi thei an awm bawk. Chhungkaw \henkhat chuan an neih saah lawmthu an sawi mawlh mawlh a, \henkhat thung erawh chuan an la neih loh neih hunah lawmthu sawi tumin an neih saah lawm nachang hre lovin an buai \hin a ni. |henkhat leh chuan an chan leh mi dang chan an khaikhin a, mi dang aia chang \ha lo deuh nia an inhriat chuan an lawm lo ngawt \hin bawk. Pathian hnena lawmthu sawi tur hian ngaihtuahna dik

June 2011

AGAPE

neih a pawimawh hle mai. Thil inang tawngtute pawh hi kan rilru put hmang azirin kan nun sukthlek a danglam thei khawp mai. Chhungkua zawng zawng hian vanduaina leh vanneihna kan tawk kawp zel dawn a. Kan chunga thil lo thleng \hinte aia pawimawh zawk chu a dawngtu thinlung lam hi a ni. Natna hlauhawm cancer natna t e ngei pawh hi a t uart u \henkhat chuan Pathian laka vui phah nan an hman laiin \henkhat chuan Pat hian awmpuinna leh thlamuanna hmuhna hmanruaah an hmang hlauh thei a. Sum leh pai malsawmna pawh hi a dawngtu thinlung lam a dik loh chuan chhungkuain an chhiatpui hlauh thei bawk. Ni, thil inang tuartu leh dawngtute pawh hi an rilru put hmang a danglam nasa thei hle. Kan hringnun tukverhah hian a \ha lam hmutu nih a va pawimawh em. Zawng rawh u, tichuan in hmu ang tih thu hi a dik khawp mai. Thil reng reng hi kan zawn kan zawn chuan hmuh hun a awm nge nge \hin. Kan ramah hian zu hi khap a ni chung hian

a zawng chuan in tur an hmu leh mai \hin a ni awm e. Kan ni tin nunah pawh hian kan zawn chu kan hmu \hin. Sawisel tur zawngtu chuan sawisel tur a hmu a, vuina tur zawngtu chuan a hmu a, thinrimna zawngtu pawhin a hmu nge nge \hin. A lehlamah thung chuan lawman tur zawngtu pawhin lawmthu sawina tur a hmu ngei \hin bawk. Kan chhungkua hi vui reng mai chhungkua nge kan niha lawm \hin chhungkua? Pat hian min hruaina leh enkawlnaah te hian lawmthu sawina tur kan nei ve zel em? Kan nei a nih chuan chhungkaw maichama lawm t husawi inthawina mei chu kan timit tur a ni lo vang. 3. A dawt lehah chuan kan chhungkua hian Pathian kan mamawh zel dawn avangin chhungkaw maicham mei chu a mit tur a ni lo. Kristian chhungkuat e hi t unlai khawvel hian na takin min nek reng a, min nek na tial tial dawn niin a lang. Natna a pung a, thihna rapthlak leh zahthlakin min hual vel a, sual hi kan tuallaiah a ngampa sawt hle

June 2011

AGAPE

mai. Hetiang hunah hian eng nge kan mamawh ber ang? Pathian kan mamawh ber. Engkim a kal tluan lai hi chuan Pathian kan mamawhna hi hriat a har fo va; manganna tawp khawkah erawh chuan sum leh paiin min muan zo lo va, sanna leh thiamna te hian chawlhna min pe hek lo, Pathian kan lam leh ruai \hin. Hlauhawm kan t awh lai chauhvin, kan thlaphan mangan laiin; Amah kan hre leh si \hin, Chu mai chu a tawk lo ve. Mi t am t akin kan chhungkaw venhim tum dante hi ngaihtuah chian a ngai khawp mai. A \ha ber ai hian \ha ve tho hi kan buaipui nasa hle. Sum leh pai chuan in (building) \ha tak a sa thei; mahse, chhungkua a venghim zo lo. Khawvel thila finna leh thiamna te hi a hlu em em a; mahse, chhungkua a chhandam zo lo . Kan chhungkua hi chhungk aw maichama \awng\aina hrui fei takin van lama kan himna kulhpui nen khian ni tinin thlun zawm tlat ila, chu chu chhungkaw himna hlun leh tlo ber a ni ang.

4. A dang lehah chuan kan fate thlarau nun chawmna hun \ha leh remchang a nih avangin chhungkaw maichama mei chu tihnun reng a ngai. Thufing chuan Naupang chu Pathian Biak dan zirtir la, thil dang chu Pathianin a zirtir tawh mai ang, a ti a, a dik khawp mai. Kan fate hian an hun tawn chi hrang hrangah Pathian auh nachang an hriat chuan, chu aia hlu a awm thei lo vang. Tunlai child theology hian 4/14 window a sawi uar hle a. Chumi awmzia chu Pathian rawngbawltu leh ringtu \ha tam zawk hian kum 4-14 an nih laiin an nunna atana pawimawh duhthlanna an siam fel tawh tihna a ni. Kan Bible pawhin Naupang chu a kalna wm kawngah chuan zirtir ula; a upat hun pawhin a thlah lo vang, a lo ti reng a ni. Kan fate hi an la naupan deuh lai a\anga kawng dik kawhhmuh hi a pawimawh hle mai. Chumi atana nu leh paten hun remchang leh \ha ber kan neih chu chhungkaw maicham hi a ni. Chhungkua kan inenkawl danah hian fate thlarau nun

June 2011

AGAPE

hruai dik hi a pawimawh ber hial awm e. Lehkha thiam nih te hi a \ha, phat rual a ni lo; mahse, lehkha thiam nun dan thiam si lo an awm \euh mai. Kan ramah hian nu leh pate kan rumna tam ber pawh hi in leh lo tlakbal avang leh retheih avang aiin fate nun dan dik loh avang hi a ni ngei ang. Nu leh pate hian kan fate hi kan dampui reng dawn lo va, eng nge kan hnutchhiah dawn? Pathian biakna chi nung hi hnutchhiah ila, chu chuan nun dan a thiamtir ngei ngei ang. Nu leh pa tam tak chu kan bei a dawng hma mah mah \hin niin a lang. Eng emaw chen kan han \ang ve hram hram a, kan beisei ang result kan hmuh loh chuan kan beidawng thuai \hin. Beidawnna hi S et anna

hmanraw hriam ber pakhat a ni tih hi kan hriat reng a \ul hle mai. Kan fate chu tunah rih chuan tunlai sualnain hruai bovin la \hen bo rih mah se, chhungkaw \awng\aina hrui fei taka kan thlun tlat chuan lo kir hun an nei ngei ngei ang tih hi i ring tlat ang u. Pipu pawh hi a han thn bo vang vang a; mahse, a hrui a chah loh phawt chuan a rawn thn kir leh ngei ngei \hin. Mi tam tak chuan kan fate an then bo san lai tak hian an tana kan \awng\aina hrui hi kan tichat ta \hin a, lo thn kir leh tur hi an awm ta \hin lo a ni. Maichamah mei chu a nung reng ang a, a mit tur a ni lo. Kan fate kan thlunna \awng\aina hrui hi ni tin i tinghet deuh deuh ang u. Lalpan a thu malsawm rawh se. Amen.

I fate Lalpa lam kawng i zirtir loh chuan ramhuaiin sual lam kawng an zirtir tho tho vang - C.H. Spurgeon

Mi tu pawhin nu, Pathian ngaihsak mi a neih chuan a rethei lo vang. - Abraham Lincoln

June 2011 Sermon

AGAPE

10

I DAM EM? - C. Lalneihthangi Committee Member Central Kohhran Hmeichhia I dam em? Kan han tih hian kan taksa hriselna hi kan inzawt a ni ber \hin a. Kan thlarau lam dinhmunte hi inzawt ve \hin ta ila a \ha hle awm e. Johana lehkhathawn pathumna chang 2-ah chuan, mi, a thlarau nun chu a taksa hriselna ai maha \ha zawk dinhmuna ding hnena ziak nia ngaih theih kan hmu a. Tunlai mi tam takah chuan hemi letling chiah hi kan dinhmun niin a lang. Kan thlarau nun lam hi kan ngai pawimawh tawk lo fo \hin. Keini hi lo inthlahdah viau \hin mah ila, kan thlarau dinhmun hi eng nge a nih tih min ngaihsak em emtu a awm tih kan hriat a pawimawh hle. Kan han dam loh hian a chang chuan mahniin damdawi kan inchawh ve mai a, natna nep deuhvah chuan kan dam ve leh mai chang a awm fo \hin. Amaherawhchu, dam mai loh avanga doctor pan loh theih loh hunte pawh a awm \hin a. A chang phei chuan doctor-in, Lo kal hma deuh la, a \ha tur, a tih changte pawh a awm \hin, kan thlarau nunah pawh hei hi harsatna kan tawh ni fovin a lang, kan thlarau nunin natna a tawhte min hriatpui a, min tuam dam theitu hi pan vat thei \hin ila, chu chuan he natnain a ken tel lungngaihna leh lungawi lohna lakah min chhan dawn a ni. Sam ziaktuin, Ka nunna hi tidam ang che, i chungah thil ka tisual si a, (Sam 41:4) a tih angin Pathian chhan chhuahna kan dil vat \hin a \ul a ni. Hun tam takah kan tana \ha turte kan ngaihthah avangin kan dam \ha thei lo fo \hin. Doctor-in damlo a enkawlna tam tak zingah a langsar zual hetiang hian han tarlang ila. 1. Kan ei leh in : Ringtu \ha tak thlarau nun kawnga

June 2011

AGAPE

11

chak leh hrisel takte pawh hi a chang chuan Pathianin a fate tana tih tur a duhte ngaihthah avangin thlarau nun chau takin a awm theih fo \hin. Mi tam takte nun tuihal leh chauva awmin pan tur dik tak pan hlei thei lova nun chang a awm thei. Pathian hian a fate hi kan dam min duhsak a, amah nena inpawh taka awm tawh, tun hnua hlim thei tawh lo te, a rawngbawl pawh nuam ti tawh lote a awm theih a ni. Hetiang dinhmuna awmte hian a chhan leh vang an hriat chhuah a \ul hle. An ei leh in dik tawk loh vang emaw, insawizawi \hat loh vang emaw a ni thei ang. Pathian thu, kan chaw kan ei loh emaw a duhzawng kan tih loh emaw chuan thlarau natna kan vei awl em em a ni. Kan Lal Isua ngeiin, Mihring hi chhang chauhvin an nung lo vang, (Mat. 4:4) a ti a, Mi tirtu duhzawng tih hi ka chaw tui ber a ni, a ti bawk a. Nute hi kan buai hle a; mahse, kan tum phawt chuan Pathian thu chhiar nan hun rei lo t tal hi chu kan pe thei a ni,

kan duhzawng leh tui zawng tih nan hun kan pe thei hle \hin si a. Pathian thu hi kan thlarau chaw a ni. 2. Damdawi : Kan dam loh chhan azirin doctor-ten damdawi min chawh \hin a. Chutiang deuh chuan kan thlarau nun chak lohnate pawh chhan hrang hrang a awm thei a. Entir nan - itsikna te, mahni hmasialnate leh thinchhiatna te. Kan Lalpa hian heng natna atan damna min pe thei a. Itsikna aiah mi dangte ngaihsanna te, mahni hmasialna aiah thlarau rah hmangaihna t e; t in, t hinchhiat na aiah mahni inthunun theihna te min pe thei a ni. Kan thalrau nun tihnawk thei dang tuna kan sawi bakte pawh a awm thei ang. Lalpa hnenah thlen nachang i hria ang u. Nu pakhat zaidam tak mai nen kan titi dun a, a thusawi chuan min tiphu deuh zawk mai. Mi thinchhe tak a nih \hin thu leh chu chu a thlarau nun atan a hnawk a ni tih hriain tih tak zetin Pathian hnenah a thlen \hin a, a hlawhtling hle a ni. 3. Ch awlh hahdam : Natna \henkhatah hi chuan

June 2011

AGAPE

12

doctor-ten chawlh hahdam an chawh bawk \hin a. Rilru leh taksa hahdam hi damdawi a ni reng a. Mi tam takin harsa an tih Pathiana hahdamna thlarau nun chawlhna hi ringtute hian kan va mamawh em! Kan thlarau chauh ni lo, kan nun pum pui, kan ngaihtuahna, kan harsatna, hun lo kal tur, kan mamawh leh engkimah ama hnena kan tluk luh a pawimawh a ni. Pitar pakhat thawnthu lar tak - A thil phurh nena motor driver-in a phurh thu kan hre tawh ang a, a phurrit tak motor-a a nghah lohna chhan driver-in a zawt a, amah pawh a motor-a a chuantir tawh laia a phurrit leh zel nghah chu a inthiam lo a ni tih a hrilh a, a nuihzatthlak hle. Mahse, mi tam tak chu chutiang ang chu kan ni fo \hin. Keimahni chu Lalpaah chawl intiin kan thlarau chatuan chawlhnaa a awm tur pawh kan hlimpui viau va; mahse, ni tina kan rit phurh, lungngaihna leh harsatna kan nuna lo thlengah te hian ama lama chawlh hahdamna kan pan lo tlat \hin. Pathian min hmangaihtu, a chhiahhlawh

vanneihnaa lawm \hin Pathian kan nei tih hre rengin a hnenah i tlu lut \hin ang u. 4. Boruak thianghlim : A dawt leh atan chuan boruak t hianghlim hi doct or-t en hriselna atana pawimawh an sawi \hin a ni leh a. Boruak danglam han hipte pawh taksa tan a \ha a. Mi tam tak neihin a tlinte chuan hmun dang tlawhin boruak dang han dawnte duh vangin an zin kual fo \hin. Kan thlarau nun hian zing thawh a\anga buai char char ngawt hi a lo hrisel phah thei lo tlat a. |awng\aina boruak \ha kan hip a \ul \hin, chuti a nih loh chuan kan thlarau nun a hrisel thei dawn lo a ni. |awng\aina tel lo chuan hmelmapa do let a har a, \awng\aina tel lo chuan Pat hian nena inpawlna hlimawm tak neih a theih loh va, \awng\aina tel lo chuan ni tina har sat na lo t hleng lo hmachhawn turin chakna neih a har a, \awng\aina tel lo chuan kan nun hi a chauvin a sawprawp mai \hin. Ringtuten boruak \ha (oxygen) kan hipna ber chu \awng\ai hi a ni. Thil lian thamah chauh ni lovin, t

June 2011

AGAPE

13

t hama kan ngaihah pawh Pathian hi i au mawlh mawlh ang u. Hlaah Kan thlen apiang hi a pawm tih kan sak \hin ang hian. 5. Inzai (operation) : A tawp berah chuan kan taksaa natna kan tawhte enkawl lohva rei tak kan tuar chuan doctorten damdawi maia tihdam theih a nih tawh loh thu sawiin inzai (operation) min chawh \hin. Int hlahdahna avanga kan thlarau nun lo chau lutuk tawh dinhmuna awm hun a awm thei. Chutiang hunah chuan a fate chungah chem t a lek hun a awm \hin. Kan lo harh chhuah

theih nan na tak kan tuar a, harsatna kawng chhuk chho kan zawhte min phalsak tlat \hin. Hetiang hun khirh tak a lo thlen hian hriatthiam a har hle \hin a, vui chunga a ni lo zawnga kal maite pawh a awl \hin. Min hmangaih bertu a ni miau va, kan duhzawng a ni emaw ni lo emaw engti kawng zawng pawha a hnathawh hi i pawm thiam \hin ang u. Kan thlarau nun damna leh chakna tura kan chunga thil thleng duhawm lova kan ngaihte nen lam hian Lalpan, Hei hi keima tih a ni, a ti a ni tih i pawm thiam ang u (I Lal. 12:24).

I HNENAH KA INPUMPEK E - KHB. No. 446 He hla phuahtu Judson W. Van de Venter-a hi kum 1855 December ni 15 khan Michigan-ah a lo piang a. Khawvel eizawnna lamin a tibuai \hin a, lemziak thiam tak a ni a. Kum nga chhung teh meuh lemziaktu ropui nih nge Evangelist nih a bk a . A tawpa h Pa thi an l am thl a ngi n, I h nena h k a i np um pek e. I k e bu la h ba wk kh up in , khawvel lawmna k a kalsan e. Aw Isu, min nei ang che, tiin a lo au chhuak ta a ni.

June 2011 Character Study

AGAPE

14

HMEICHHE THI PUT TIHDAM Mat. 9: 20-22; Mk. 5:25-29; Lk. 843-48. Laldawnkimi Asst. Secretary He hmeichhe thi put chanchin hi Chanchin |ha bu thumten an ziak a, a vanduai dan leh a thil tawrh hrehawm turzia hi sawi thiam phak pawh a ni lo. Hmeichhiate chuan kan hre \heuh anga kan thla tin bi a lo thlen ni 4/5 chhung lek pawh mi tam tak chu kan buai \hin a nih hi, kwng n, tai n, khawsik, awm nuam lo... a tam mai. Inkhawmpui leh zin chhuah \ul a awm chang te, Krismas leh hunpui eng emaw lo thleng nen a innan fuh changtea kan nunphung a tihkhaihlak dante sawi vek sen a ni lo, he hmeichhia kum 12 chhung lai mai thi put tawh hi a khawngaihthlak hle a ni. Eng ang chiaha put nge kan hre lo, tlem t t pawh ni se a hun chhung a rei tham em a, chauhpui tham a ni hrim hrim tawh mai. Doctor tam tak an rawn a, an enkawl a, an neih zawng zawng pawh an khawh ral tawh, dam ahnekin a zual zaw mah bawk si, amah maiin a tuar lo va, an chhungkua a tiretheiin a tibuai tak meuh tawh a ni. He hmeichhe khawngaih thlak tak hian Lal Isua chanchin, a thilmak tih tam tak te, mitthi a kaihthawh te, damlo a tihdam te a lo hria. Inkhawmna in hotu Jaira fanu thi chhawnga awm mek tidam turin an rawn ko va, chumi lam pan chuan a kal tih a hria a, a taksa chak lohna te, a rim chhiat dan tur te, a hmelhriatten an lo hmu ang a, eng angin nge an ngaih ang tih lam pawh hre chang lovin, dam a duh em avangin A puan hmawr chauh pawh dek ila ka dam ngei ang, tiin mipui karah a va inzep ve tawlh tawlh a. Juda dan a\anga chhut chuan hmeichhe thi put leh thi neih lai chu bawlhhlawh lai a ni a, eng mah an khawih tur a ni lo, an khawih chuan an khawih

June 2011

AGAPE

15

apiang chu an bawlhhlawh nghal a, inthen fai a ngai, hetiang hi a nih avangin mi zinga awm ngam chi zia zang an ni lo. Mahse, thil mak a thleng ta, a vanneih asiamin a va khawih fuh ta hlauh mai a, a beisei ang ngei chu hmuin chawplehchilhin a thi put a hul a, a na a dam ta, a va lawm dawn em! Lal I suan a thiltihtheihna a chhuak tih a hria a Tu nge ka puan dek kha a ti, hmeichhia chuan hlau leh khur chungin amah a nih thu a sawi a, chu veleh Lal Isuan an Juda dan lam a ngaihtuah hman tawh lo Ka fanu, i rinna i dampui a ni , thlamuang takin kal la, i natna ata lo dam hlen tawh ang che, a ti ta hmiah mai a ni. Amah mai ni lo, an chhungkaw tan a va lawmawm dawn tehlul em. Awle, he hmeichhia hi a huaisenin a rinna a nasa hle mai. Engkim huamin Ka nih nih ka ni ang tiin a thawk chhuak

tawp mai a, a huaisen man a hmu ta. Lal Isua pan turin lo inthlahrun te, lo zah te hi a hlawk lo va, mamawhtu chuan pan ruak ruak mai tur a ni reng a ni. Lei leh vana thuneihna zawng zawng a hnenah pek a ni tawh; kan rilru, taksa leh thlarau natnate tidam turin nakin nghak lovin hun remchang kan neih lai hian i pan ang u. Amah ngeiin Tu pawh ka hnena lo kal chu ka hnawt chhuak t awp lo vang, a ti. Isua hi natna neitute tan damna a ni. Tin, Lal Isua tihdamna changtuten min tihdamna ngawih bopui mai lova huaisen taka kan puan a ngai. Hla siamtu chuan Aman min tihdam avangin ka lawm a, kumkhuain mi tinin i chawimawi ang u a ti. Kan taksa leh thlarau tihdama kan awmna i puang ang u Thinlunga ringtuten felna an hmu, kaa \anten chhandamna an hmu bawk.

Harsatna hian Pathianin a thiltihtheihna a lantirna tur dawhsan (platform) a buatsaihsak \hin. - J. Hudson Taylor

June 2011 Hriselna huang

AGAPE

16

TLAKCHHAM NATNA TLANGLAWN ZUALTE (IODINE TLAKCHHAMNA) - Zonunpari, Nutritionist Iodine hi kan taksaa tuihnang (hormone) pawimawh tak siamtu atan a \angkai tih kan tarlang tawh a. Kan ei leh ina a tlem lutuk chuan kan awrbel (thyroid gland) hian Iodine kan ei chhun chhun kha hman \angkai tumin \an a la nasa hle a, amah kha a lo \hanglian ta \hin a, chu chu awrpuar kan tih hi a ni. Iodine tlakchham hi a pawi hle a, awrpuar hi chu a langsar viau na a, a ve chauh a ni zawk a, a langsar lo lamah hian nasa takin taksa a khawih pawi thei a ni. Io dine t lakchham hi hmeichhia nau pai thei rual leh naupang kum 15 hnuai lamah a pawi zual a. Nu naupai laiin a tlakchham chuan nau chhiat, nau thi saa piang leh hlamzuih a awmtir thei. Naute dama a pian pawhin a thluak \hanna nasa takin a \huanawp bakah Iodine tlachham sain a lo piang chhuak a, mi t kan tih mai te, \hang thei lo, rilru lam rual ban lo, taksa chet vel dan dik lo leh bengngawng tein a piang thei. Tin, naupangin a tlakchhamin a rilru a fing lo va (IQ hniam), zirna reng rengah a hnufum \hin. Rilru lam rualban lohna a thlen thei bawk. |hang thei lo, zawi, tihrawl chet vel dan dik lo, che thei lo, \awng thei lo leh bengngawng te pawh a thlen thei. Iodine tlakchhamna hi tlakchham natna dang ang lo takin ei chhiat vang a ni lem lo va, ram leilungah Iodine a tlem hrim hrim vang a ni deuh ber. Mizoram leilung, tui leh thlai reng rengah a tlem em avangin Iodine tlakchhamna hi a tam a, Iodine kan mamawh kan hmuh theihna awmchhun chu Iodine chi ei hi a ni. Iodine tlakchhamin a nghawng hi a

June 2011

AGAPE

17

pawi em avangin sawrkar pawhin a ngai pawimawh hle a. India sawrkarin Five Year Plan pahnihna tawp lamah National Goitre Control Programme siam chhuakin Iodine tlakchham tamna hmunah Iodine chi an ei theihna turin hma a la a, chu mi chu Iodine Deficiency Disorder Control Programme tiin chhunzawm zel a ni. Tunah hi chuan sawrkar hmalakna avangin Iodine chi kan ei tlangpui tawh a. Kan hriat tur pawimawh tak erawh

chu Iodine hi a bo awlin a chhe hma em em a, bur phui takah ro \ha taka dah a \ul a, a hnwng emaw bur phui lo emaw a nih chuan Iodine hi a bo thei. Chawhmeh kan al pawhin a hmin dawn lamah chauh al a \ha, chuti lo chuan chawhmeh so hu-ah khan a kal ral thei. Tin, Iodine inchiuna a awm bawk a, vawi khat inchiuvin kum 4-5 tlakchhamna lakah a veng t hei. Amaherawhchu, a to deuh va, mi tin tan a harsa thung.

H R I AT T I R N A A hnuaia tarlante hi lei tur a la awm a, Kohhran copy bakah Bial leh Kohhran hruaitute tan phei chuan neih ngei chi a ni e.

1. Buhfai\ham Centenary Souvenir : Bu 1 Rs. 20/- Buhfai\ham in\an dan leh \han zel dan te, Buhfai\ham testimony te, Sap ram thlenga kan Buhfai\hamin chanchin a neih dan te, mi hrang hrangin thu ngaihnawm tak tak an ziakna a ni. Hei bak hi Buhfai\ham chungchang mumal taka ziakna lehkhabu a awm lo. 2. Inkhawmpui Lian Golden Jubilee Souvenir : Bu 1 Rs. 50/- a hralhtuin bu khatah Rs. 10/- zel hlawh tur a ni. Inkhawmpui Lian lo in\an dan leh \han chhoh zel dan, ram pum huap Kohhran hmeichhiate hmalak tawh dan hrang hrang tarlanna. 3. Buhfaitham Drama Bu : Bu 1 Rs. 20/- man. Buhfai\ham Centenary pual Drama inziaksiak 1-3-na thleng a bua siam.

June 2011

AGAPE
BUHFAI|HAM LALPA CHANPUAL

18

- Rallianthangi I.T.I. Veng Pe rawh u, chutichuan pekin in awm ang, \hahnemngai taka teh a, beng muka, sawi muk a, liam zawih zawihin, in mal chungah an pe ang che u. In tehna ngai bawkin an tehsak leh dawn si che u a, a ti a (Lk. 6:38). Thuthlung Hlui hun lai a\ang rengin Pathianin a mite nena inzawmna \ha a awm theih nan a miten an tihpuitlin tur thil phut a nei \hin a. Chu chu a miten an tihhlawhtlin chuan Pathian nena inremna nghet tak an neih phah a, malsawmna hnar a lo ni bawk \hin. Bible-ah hian Buhfai\ham tih \awngkam chiah hi kan hmu lo va. Mahse, buhfai\ham hming sawi rik ruala kan thinlunga lo lang chu Pathian hnena thilpek a ni. Thuthlung Hluiah thilpek chi hrang hrang kan hmu a, chutiang bawk chuan buhfai\ham pawh hi Pathian hnena thilpek chi khat a ni a, duhthua thil hlante zingah a chhiar theih awm e. Lalpa hnena kan thilpek chu Lalpa chanpual a ni a, buhfai\ham kan \ham pawh hi Lalpa nena kan inzawmna thil pawimawh tak a ni. 1. Buhfai\ham \obul Buhfai\ham lo pian chhuah dan chu Khasi hmeithai pakhat tih chhuah niin sawi a ni \hin a. Mizorama bul min \anpuitu chu Pi Zosaphluii (Mrs. Katherine Ellen Williams) a ni a, Kum 1910ah Mission Veng Kohhranah bul \an niin Mizoram hmun hrang hrangah Hmeichhe Tirhkohten hma lain an din zel a, tun thlengin \hang duang takin kum 100 a lo tling ta a ni. Buhfai\ham hi a hlu em em a, Buhfai\ham hmanga rawng kan bawl thei hi kan vanneihzia i inhria ang u. Kan thil neih dangte hian a rawngbawl turin min phut sela kan thei lo vang. Mahse, chhung tinin kan neih, a tel lova zan khat pawh kan riah ngam loh, mi rethei leh hausa pawhin kan neih vek buhfai tlem te tea kan \ham khawm hmanga rawng kan bawl thei hi a va hlu em? Kan taksa leh kan rilru Lalpa lama min chettirtu a ni bawk si. Chuti khawpa rawngbawlna tlawm leh hlu si chu a ni a, Lalpa nena ni tina nun inzawmna min siamsaktu a nih avangin chhungkaw tinin kan chhungkaw lungphumah i phum tel \heuh ang u.

June 2011
2. Lalpa chanpual a ni

AGAPE

19

Buhfai\ham hi Lalpa chanpual liau liau a ni. Thuthlung Hlui hunah chuan Pathianin Israel fate hnenah ama chanpual tur an hlan chu a \ha ber zel pe turin a phut. Chuvangin, vawiina ringtute pawh hian Lalpa chanpual kan dah hran turah hian engti angin nge kan pek? A \ha nge a chhia? Bible-ah Abela leh Kaina thilpek chungchang kan hmu a, Abela thilpek chuan Pathian a tilawm a, Kaina thilpekah chuan a thinur a nih kha. Lalpa chanpual a nih rualin mihring lamin chanpual kan nei ve. |ah hla 3:24-ah chuan Lalpa chu ka chanpual a ni, ka nunnain a ti a; chuvangin, amah chu ka beisei ang, a ti. Lalpa kan chanpual a nih loh chuan amahah beiseina kan nei thei lo vang a, a malsawmna chauh kan duh a, amah kan chanpuala kan dah ve si loh chuan Pathian malsawmna kan beisei thei lo vang. Amahah beiseina kan neih theih nan a chanpual buhfai\ham kan pek hi kan bat a ni. Buhfai\ham kan \ham hian tu nge kan \ham chhan nia kan hriat? Kohhr an Hmeichhe hruaituten buhfai \ham \hin tur leh a bel serh hrang ngei tura min ngenna kan zah avang hian kan hruaitute hi kan \ham chhan a ni

mai em? Lal Davida chuan, Thil zawng zawng hi i hnen a\anga chhuak a ni a, i ta chu kan rawn pe leh mai che a ni si a, a tih angin kan neih zawng zawng hi Pathian hnen ata kan neih a nih avangin a hnena lawmthu sawi nan leh chibai buk nan buhfai kan \ham \hin tur a ni ang. 3. Kan dawn ang zela pe tur kan ni I Petera 4:10-ah chuan Mi tinin thilpek in hmuh ang zelin Pathian khawngaihna tinreng enkawltu \hate angin, chung chuan rawng inbawl tawn \heuh rawh u, a ti a. Pathian hian kan neih bak leh kan tlin bak min phut lo, Kohhranah pawh hian pe tam tur ringawtin kan inzirtir ngai lo. Amaherawhchu, kan tih ngei ngei tur chu a malsawmna kan dawn ang zela pek ve thung hi a ni. Hmeichhe Tirhkohte rawngbawl hun lai chuan pa \henkhatin Chawlhni tuka buhfai in khawn zo zai hi, ei seng hian kei zawng ka ring lo, Hmangaih Lal Isu i \am em ni? tiin an lo sak fiamthu khum \hin. Kan Lalpa hi a \am vang leh \anpui a ngaih vanga pe tur kan ni lo va, amah kan zawm nan leh keimahni lamah rah chhuah tur a duh vanga pe tura min phut

June 2011

AGAPE

20

a ni zawk. Philippi 4:17-ah Thilpek chu zawng ka ni lo va; rah, nangmahni lama pung tur chu zawng ka ni zawk, a ti a ni. Pathian hnena thil kan pek hian kan hek dawn emaw kan tih avang hian kan ui fo \hin. Keimahni lam insengso lova rawngbawl kan tum fo \hin bawk. Mahni kan insenso zawh poh leh kan rawngbawlnain hma a sawn \hin. Kan Lalpa pawh a insengso va, a fapa neih chhun kan tan a pe a. Pu Zadawla Evangelist pawh Rs. 10 chiah a nei a, thawhlawm atan thleng nawi a tum a ni awm e, chutih lai chuan Pathian aw a hria a, chu aw chuan Zadawl, ka fapa ka pek lai che khan ka thleng nawi lo a ti a, a thleng nawi ngam ta lo an ti. Chutiang chiah chuan keimahni tan a phek hlai hlai kan hman laiin Pathian hnena kan pek tur hi kan thleng nawi fo \hin. Buhfai\ham pawh hi kan ei tur aia chhia leh thlei lohte hi kan pe \hin em? Pathianin a fapa duh loh min pe lo. A neih chhun min pe tih hre rengin kan neih thil \hate Pathian tan i hlan ve ang u. Tichuan, amahah beiseina kan nei ngam ang a, a malsawmna kan dawng thei bawk ang. Sam ziaktu chuan Ka chunga a thil tih\hat zawng zawng avang

hian Lalpa chu eng nge ka pek ve thung ang? Chhandamna no ka la ang a, Lalpa hming chu ka lam ang, a ti (Sam 116:12-14). Kan chunga Pathian \hatna hi kan chhut chiang ngai em? Ni tina kan khawsak dante hi han inchhut let ila, kan chunga chawp leh chilha phuba la nghal zel ni sela, eng nge kan an ang? Vawiin ni thleng hian khawngaihna hun min la pe a nih hi. A duh loh zawng kan tiha kan ngaihtuah nasat teh reng nen, chuti khawpa kan chunga zahngai thei Pathian chu kan chawimawi dawn lawm ni? Zai ka thiam lo a ni thei e, lam ka thiam lo a ni thei e, lehkha ka thiam lo a ni thei e; mahse, mi mawl ber pawhin kan tih theih buhfai\ham hmang hian kan chawimawi thei. Sam ziaktu sawi ang hian ka chunga Lalpa \hatna zawng zawng ka ngaihtuah hian Lalpa chu eng nge ka pek ve thung ang? Buhfai\ham bel serh hrangin Lalpa chanpual atan Lalpa hming lam chungin buhfai kan \ham zel dawn lawm ni? 4. Malsawmna hnar a ni Kornelia chhungkua kan en chuan a \awng\aina leh a thilpek thute hriat reng turin, vanram lehkhabua chhinchhiah turin Pathian hmaah a thleng chho tih kan hria. Kan thilpekte hi a tam

June 2011

AGAPE

21

leh tlem lam hi a tehna dik a ni lo tih chu hmeithai thawhlawm thawh thuah kan hmu. Mihring number leh Pathian number a inang lo va, kan Pathian chuan a la bang a\angin a chhut \hin. Buhfai\ham pawh hi no tam lam ai chuan, kan thinlunga lawm taka kan \ham khan Pathian a ropui \hin. Ei tur kan neih chhung chu kan buhfai\ham bel a ruak thiang lo. Buhfai \ham tur ka neih dawn loh ai chuan ka chhum tur kha ka titlem phal mai tur a ni dawn lawm ni? Kan tana Lal Isua inpekna ngaihtuah chuan kan ei ai pek pawh hi a phu hliah hliah a ni. Zawlnei Elijan Zarephat khaw hmeithai hnena tui tlem te leh chhangphut (chaw) a dil khan hmeithai chuan chhangphut vei khat chauh leh sahriak tlem te chauh a neih thuin a chhang a. Chu chu an ei zawh chuan thih mai an hmabak a ni tih a hrilh a. Elija chuan pe hram turin a dil lui a, Pathianin a phut anga a tihsak chuan a chhangphut bel leh a sahriak um chu a kang dawn lo tih a hrilh a. Tichuan, Elija sawi ang chuan hmeithai chuan a ti ta a. A chhungte leh Elija nen chuan an ei ta a, chhangphut bel chu a ruak chuang lo va, sahriak um pawh a kang hek lo va, a pangngaiin a awm ta reng a ni (I

Lal. 17:10-16). A ring ngamten Pathian thiltihtheihzia a takin an hmu \hin. Kan neih chhun pawh kan pek phalna khan Pathian a awm hle hletir thei lo va, Pathian a chettir a, a malsawmna chu a let tam takin a thlen belh bawk \hin a ni. Thufing 17:8-ah chuan A dawngtu mitah chuan thilpek chu lunghlu ang a ni a ti a. Lawmthu sawi nana kan \ham khan tlem te pawh ni se, Lalpa ngaihah chuan lunghlu ang a nih chu. A va ropui em! Pathian thu vekin, Mi a thilpekin kawng a tihkuaksak a, mi ropui hmaah a hruai lut \hin, a ti (Thuf. 18:16). Kan thilpek hi kan pe satliah lo, kan thilpek hian vanram kan panna kawng hi min sah kuaksak zual a, kan pek tam poh leh a kawng a nuam a, chu chuan mi ropuite zingah rochan min siamsak ve dawn a ni. Buhfai\ham Lalpa chanpual chungchang hi chhungkaw inthlah chhawn zelnaah pawh hian inrochuntir zel hi a \ul a. Kan thih hnuah pawh kan thlah kal zelte hnenah thu a la sawi zel dawn a ni. Hebrai 11:4-ah ... tin, chu mi rinna avang chuan ani chuan thi tawh hnuin thu a la sawi ta fo a ni, tih kan hmu. Keini pawhin kan thih hnuah

June 2011

AGAPE

22

pawh thu kan la sawi fo theihna tur chu Buhfai\ham rawngbawlna kan chhungkuaa nghet taka kan tuh hian kan tu chhuan eng emaw zat thlengin thu kan la sawi thei dawn a nih chu. 5. Chanchin |ha hrilna a ni Thuhriltu \henkhatten kan hnam hian Pathian thuthlung tluksan ta ang hialin an sawi \hin. Israel-ten Pathian Thuthlung an tluksan a, Zoram Kristiante hi chuan kan la tluksan lovin ka hria. Pathianin Isr ael-te chu a thuthlunga awm reng turin a phut a, keini pawh min phut a ni. Israel-te chuan Thuthlung an tluksan tak avangin rah chhuah tur hnam keini hnenah ngei hian pek kan lo ni ta a ni. Lal Isua thupek ang ngeiin ram hrang hrangah Missionary kan tir chhuak a, chu missionary-te tihchakna tur chuan he buhfai\ham hi rawngbawlna pawimawh tak a ni a. Chu Chanchin |ha hrilna hna chu buhfai\ham hmang hian kan thawk a ni. He thil hi thlahthlam lova kan tih chhung chuan Israelte laka Lalpa thinurna lo thleng ang hi kan hnam chuan kan pumpelh dawn a ni. Tunah hian he buhfai\ham hmanga Zoram pumin Lalpa tana

kan pek khawm pawh Rs. 6,73,58,648 (April 2009 - March 2010) a tling pha a, hei pawh hi sawrkar rate pawh ni pha lo, kei chuan khawngaihna rate ka ti. Chuti chung pawhin heti zat hi buhfai\ham a\angin hmuh a ni a, a van ropui tak em! Veng chhunga mi rethei leh harsa berte pawhin kan lei theih vek tura rate hniam kan han hmang tlat maite hi Chanchin |ha hrilna a ni tawh reng a ni. Kohhran Hmeichhe hruaituten buhfai\ham thilpek min zirtirin \ham tam ringawt turin min zirtir lo, chhungkaw tin hi Lalpa chanpual buhfai\ham bel hian luah se, chhung tinah hian Lalpan chanpual nei se tih hi an duh ber a ni. Hengte hi harsa kan la ti em? Kan Mizo hla pakhatah chuan Khawngaih thil nawi te te, man nei tham lo hi, Remthu leng atan chuan ro aiin a hlu tih kan nei a. Buhfai\ham hi rawngbawlna hautak lo tak a ni a; mahse, keimahni leh Pathian kan inremna tur atan chuan tangka leh rangkachak ai pawhin a hlu zawk si. Chutiang a nih avang chuan, Ro aia hlu Buhfai\ham hi Lalpa chanpual atan i serh hrang zel ang u. Lalpan a thu malsawm rawh se.

June 2011

AGAPE

23

MIZORA M PR ESB YTER IAN KOH HRAN HMEICH HE INKHAWMPUI LIAN VAWI 44-NA 2011 INKHAWMPUI TH LEN GTU K AWN PUI |A NPU IN A P ETU TE
Sl. No. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. Petu Vaphai Bial Venghlui Bial Ramhlun N Bial Chawngtlai Bial E. Lungdar Bial Va\huampui Sesawng Bial Khawzawl V.T Bial Bairabi Bial Tlungvel Bial Phuldungsei Bial Keifang Bial Hnahthial Bial Hliappui Bial Dawrpui Vengthar Bial Serchhip Vengchung Lungpho Bial Sialhawk Bial Muallungthu Bial Kawlkulh Bial Bawngkawn Bial Kanghmun Bial Chanmari Bial (Azl) Maubawk Bial Sairang Bial Kelkang Thenzawl Field Veng Khawruhlian Chawngte L Hlimen Bial Pek zat 500 5,000 5,000 500 500 200 500 1,000 1,000 500 370 500 300 500 3,000 500 500 200 500 500 2,500 1,000 5,000 1,000 500 500 500 500 500 1,000 31. Hortoki Bial 32. W. Phaileng 33. N. Vanlaiphai Damdawi in Veng 34. Darlawn 35. Durtlang Bial 36. Champhai Vthlng. 37. Lunglei Chanmari Bial 38. E. Phaileng Bial 39. Bilkhawthlir Hmar veng Bial 40. Kei\um Bial 41. Chhingchhip Bial 42. Baktawng 43. Chhiahtlang Bial 44. Hmunsam 45. Phullen 46. Rengtekawn Bial 47. ITI Bial 48. Kawrthah 49. College Veng Aizawl 50. Lungdai Bial 51. Madanriting 52. Lawngtlai Chanmari 53. Chawngte P 54. Lairam Isua Krista Kohhran 55. N. Hlimen 56. Champhai Vengsang 57. Dawrpui Bial 58. Serchhip 59. Kolasib Venglai Bial 1,000 500 1,000 500 2,000 2,000 1,000 300 1,000 500 500 500 1,700 500 300 100 1,000 500 2,000 500 1,000 500 150 1,000 200 1,000 6,000 1,000 1,000

June 2011
60. 61. 62. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70. 71. 72. 73. 74. 75. 76. 77. 78. 79. 80. 81. 82. 83. 84. 85. 86. 87. 88. 89. Lunglei Venglai Bial Chawnpui Bial Suangpuilawn Mission Vengthlang Lawngtlai Bial Khawbung Biate Luangmual Bial Chhinga Veng Reiek Mualpheng Phainuam Bial Rawpuichhip Bial Lengpui Bial Ratu Bial Mamit Bial Shillong Bial Lungleng I Kolasib Hmar Veng Bial Aibawk Bial Kawtethawveng Synod Bookroom Leitan Bial Buarpui Cherhlun Thenzawl Bial Lallen Bial Farkawn Bial Pastor B. Sangthanga (ITI Bial) Himali Kohhran (Chanmari)

AGAPE
1,000 2,000 500 3,000 300 300 300 1,000 3,000 1,000 300 200 500 1,000 200 1,000 2,000 300 1,000 500 500 1,000 500 100 200 500 500 1,000 2,000 200

24

90. Vairengte Bial 3,000 91. Vairengte Kohhran 2,000 92. Diakkawn Kohhran Kolasib 2,000 93. Vairengte S Kohhran 1,000 94. Thingdawl Bial 2,000 95. Electric Bial 3,000 96. Mission Veng Bial 14,000 97. N. Vanlaiphai Bial 1,000 98. Thingsulthliah Bial 800 99. Khawzawl Dinthar Bial 1,000 100. Khawzawl Venglai Bial 1,000 101. Bawngkawn Bial 2,500 102. Vaivakawn Bial 3,000 103. Venghnuai Bial 2,000 104. Armed Veng Bial 2,000 105. Kulikawn Bial 1,000 106. Kanhmun Bial 100 107. Bungkawn Bial 5,000 108. Chaltlang Bial 3,000 109. Zote Bial 500 110. Ramhlun Bial 3,000 111. Republic Bial 1,500 112. Zemabawk Bial 2,000 113. New Serchhip Bial 500 114. Tanhril Bial 2,000 115. Khatla Bial 2,000 116. Bukpui Bial 200 117. Sateek Bial 500 118. Bungtlang S Bial 500 119. Zonuam Bial 1,000 120. Saiha Bial 1,000 Total 1,53,820

June 2011

AGAPE

25

BIAL KILKHAWRIN KHAWMPUI LIAN KALNA ATANA PAWISA PETUTE LEH A KAL BIALTE
Kum 2011 Kohhran Hmeichhe Inkhawmpui Lian chu a kum 50-na (Golden Jubilee) lawmna nen tihkawp tur a nih vangin Bial kilkhawr zawka awmten an hman ve ngei theih nan Aizawl khawpui chhung Pastor bial leh Kohhrante an theih ang ang pawisa thawh tura ngen an ni a, heng pawisa thawhtute chungah hian Central Committee chuan lawmthu a sawi tak zet a ni. Heng a hnuaia kan tarlante hi a petute leh pek zat leh hemi pawisa hmanga Khawmpui Liana kalna tur pek bialte an ni e. S/No. Petu 1. Bawngkawn Kohhran Hmeichhia 2. I.T.I Bial Kohhran Hmeichhia 3. Chaltlang Bial Kohhran Hmeichhia 4. New Capital Complex Kohhran Hmeichhia 5. Zemabawk N Kohhran Hmeichhia 6. Airfield Kohhran Hmeichhia 7. Chanmari Bial Kohhran Hmeichhia 8. Dinthar Vengthlang Kohhran Hmeichhia 9. Bawngkawn East Kohhran Hmeichhia 10. Bethlehem Kohhran Hmeichhia 11. Zemabawk Kohhran Hmeichhia 12. Bung Bungalow Kohhran Hmeichhia 13. I.T.I Veng Kohhran Hmeichhia 14. Bungkawn Bial Kohhran Hmeichhia 15. Zemabawk Vengthar Kohhran Hmeichhia 16. Venghlui Bial Kohhran Hmeichhia 17. Chanmari Kohhran Hmeichhia 18. Zemabawk Bial Kohhran Hmeichhia Pek zat ` 5,000.00 ` 3,000.00 ` 5,000.00 ` 1,000.00 ` 1,000.00 ` 1,000.00 ` 3,000.00 ` 1,000.00 ` 500.00 ` 2,000.00 ` 1,000.00 ` 300.00 ` 2,000.00 ` 5,000.00 ` 1,000.00 ` 5,000.00 ` 2,000.00 ` 2,000.00

June 2011 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47.

AGAPE

26 ` 4,000.00 ` 1,000.00 ` 5,000.00 ` 6,000.00 `10,000.00 ` 5,000.00 ` 2,000.00 ` 500.00 ` 6,000.00 `10,000.00 ` 5,800.00 ` 2,000.00 ` 2,000.00 ` 2,000.00 ` 3,000.00 ` 2,000.00 ` 3,000.00 `10,000.00 ` 1,000.00 ` 5,000.00 ` 1,000.00 `10,500.00 ` 9,500.00 ` 6,000.00 ` 6,000.00 ` 3,000.00 ` 5,000.00 ` 2,000.00 ` 2,000.00

Bethlehem Venglai Kohhran Hmeichhia Dawrpui Vengthar West Kohhran Hmeichhia Dawrpui Kohhran Hmeichhia Mission Vengthlang Bial Kohhran Hmeichhia Ramhlun North Bial Kohhran Hmeichhia Armed Veng Bial Kohhran Hmeichhia Chaltlang Kohhran Hmeichhia Bethlehem Vengthlang Kohhran Hmeichhia Mission Vengthlang Bial Kohhran Hmeichhia Ramhlun N Bial Kohhran Hmeichhia Armed Veng Bial Kohhran Hmeichhia Chaltlang Kohhran Hmeichhia Chhinga Vengthlang Kohhran Hmeichhia Bethlehem Bial Kohhran Hmeichhia Tuikual Kohhran Hmeichhia Khatla S Kohhran Hmeichhia Venghlui Kohhran Hmeichhia Mission Veng Bial Kohhran Hmeichhia Edenthar Kohhran Hmeichhia Durtlang Bial Kohhran Hmeichhia Tlangnuam West Kohhran Hmeichhia Electric Veng Bial Kohhran Hmeichhia Ramhlun Bial Kohhran Hmeichhia Chhinga Veng Bial Kohhran Hmeichhia Zarkawt Kohhran Hmeichhia Saron Veng Kohhran Hmeichhia Tuikual N Kohhran Hmeichhia Maubawk Bial Kohhran Hmeichhia Bungkawn Vengthar

June 2011

AGAPE

27 ` 6,000.00 ` 3,000.00 ` 1,80,000.00

48. Republic Bial Kohhran Hmeichhia 49. College Veng Kohhran Hmeichhia Total

A DAWNGTU PASTOR BIALTE S/No. Bial Hming 1. Buarpui 2. Bungtlang S 3. Chawngte P 4. Chawngte L 5. Cherhlun 6. Damparengpui 7. Haulawng 8. Lawngtlai 9. Lawngtlai Chanmari 10. Lungsen 11. Marpara Ramthar 12. Pukzing 13. Sangau 14. Saiha 15. Tlabung Chawnpui 16. Tlabung Zodin 17. Tuipuibari Centre 18. Va\huampui 19. Zaite 20. Zawlpui 21. Zobawk 22. Karbi Anglong Field 23. Phuldungsei Total Pek zat ` 7,000.00 `10,000.00 ` 8,000.00 ` 8,000.00 ` 6,500.00 `10,000.00 ` 6,000.00 ` 6,500.00 ` 6,500.00 ` 6,000.00 ` 3,600.00 ` 3,600.00 ` 8,000.00 ` 7,500.00 ` 4,000.00 ` 8,000.00 ` 6,500.00 `13,500.00 ` 7,000.00 ` 8,000.00 ` 5,000.00 `12,000.00 `10,000.00 ` 1,71,200.00

June 2011

AGAPE

28

A REL THIAM NGEI E CHUNG PATHIANIN


Rev. P.C. Pachhunga Synod Secretary (Sr.) Pathian thil rel dan chu a va mak em! Hriat phak rual loh a ni, a tum zauzia; Thil t ber pawh a veng, Van thil a rel kim e, Pathian ruat ang zelin engkim a thleng Hla phuahtute hian thil an lo chhut thiam \hin mang e. I ngaihtuah ve teh ang, lawmna tur a tam teh a nia. Duhsak bik nei hauh lova mi zawng zawng hnena hun inang tlang min han pe hi a lawmawm teh e. Mi hausa leh mi rethei pawh, mi ropui ber leh mi tlawm ber pawh, mi thiam ber leh mi mawl ber pawh, mi fel ber leh mi sual ber pawh, tu mah duhsak bik nei hauh lovin ni tin darkar 24 \heuh zel min pe a. Mi thiltithei deuhte hi duhsak deuh bikin hun rei deuh pe dawn sela, mi dangte chu hun tawi deuh min pe thung ta sela chuan kan ni khat te hi a inchen lo zung mai dawn tihna a ni ang a, a buaithlak hle ang le. Mi zawng zawng hnenah ni tin darkar 24 \heuh min pe hian buaina tur tam tak chu a ching fel nghal thlup mai a nih hi. Kan hna \ul tinreng kan thawh nan chhun khaw eng leh kan mut hahchawlhna atan zan khawthim min pe te hi a fel thlap mai bawk. Pathianin hun min pek hi khaw eng t el lo, khawthim hlir ni sela chuan kan va buai dawn em. A reltu lam hi chuan a rel fel thiam mang e, a hmangtu lam hian kan hmang thiam lo mai \hin pawh a ni. Khaw en hun chhung rei tak tak mut bosan a, khaw thim hnua rei tak men leh kan tum si hi siamtu remruatna dan kalh a ni ang em? |hal, khaw \hat hun leh fur, ruaht ui tlak hun min siamsak te hi a \ha mang e. Hun bi hran awm lovin a duh hun hunah khua \hain a duh hun hunah ruah sur mai sela chuan

June 2011

AGAPE

29

thingtlang lo neitute phei chu kan buai nasa dawn mang e. Nipui khawlum hun lai leh fur ruahtui tlak hun innang te, thlasik khaw vawh hun leh \hal khawro hun innang te hi a va fuh chiah chiah em ve le. Nipui khaw lum hun leh \hal khaw ro hun hi innang sela, thlasik khaw vawh hun leh fur khawchen hun hi innang ta mai sela chuan kan khawvel hi a va hreHawm dawn em. Nang leh kei hi tuisik mai kan nih hma a\ang rengin heng thil zawng zawng hi Pathianin a lo ruahman fel thlip thlep tawh zu nia. I tana a rorelna felzia hi ngaihtuah la, inkhawm apiangin amah fakin lam ringawt rawh, i ti sual lo vang. Eng mah hre lova i zan muthilh laia i lungphu leh thisen kal zawng zawng lo ven himsaktu che kha Pathian a ni a. A dik tak chuan i mena i harh fim lai ngei pawh khan i lungphu leh thisen kal vel chungchangah khan nang tehlul khan rel fel theih leh tih theih i nei lo. I muthilh lai chauh pawh ni lo i harh fim lai ngei pawha ven himsaktu che kha Pathian a ni. I dam leh hriselna kha i sum zawng zawng khan a lei zo

lo, a thlawnin, a thlawn liau liauvin Pathianin a pe che a nih kha, amah fak leh chawimawi hi tim suh, inthlahrung suh, i inchhir lo vang. Zing a lo ni a, khaw eng \ha tak min han pe leh \hin te hi a va hluin a man pek tur ni se a man a va tam dawn em. I electric chhit, eng \ha lo leh regular lo takah pawh khan thla khat bill eng zat nge? Pathian min pek eng \ha lutuk leh regular lutuk hi a bill rawn siam ve ta sela eng zat tak ni ang maw? A thlawna i dawn tamzia hi ngaihtuah rawh. A thlawna tui a pek zozai che hi chhut teh. I tui connection atan khan eng zat nge bill i pek \hin? Kum khat chhunga a thlawna tui a pek che hi i dawn sen loh a nih hi le! A bill siam se i pe seng dawn em ni? Heti taka i chunga rorelna fel leh thil thlawn pek nasa petu che Pathian hnenah hian lawm nachang i hre lo a nih chuan ani pawh i chungah a lawm loh ni a la thleng ngei ang. Lawmin au la, zuang rawh, inren suh. Pathian hi fak tlak Pathian a ni asin. Fak tawk zo lo mah ila amah fak nachang kan hriat chuan, chutin kan lo hlim zawk ngei ang.

June 2011 Ei siam dan

AGAPE

30
Malsawmi, Mission Vengthlang

MAI SOUP Mamawhte Mai sakhat \ha lai Magarine or Butter Purunsen Spring Onion Chini Chi Corn flour Tui Tomato te bial chi Bawnghnute

: : : : : : : : : :

750 grams Thirfian lian thum Chan sawm Inches khata seia chan tur Thirfian te khat Hmet khat Thirfian te hnih No li (1 litre) Pum 10 vel Litre chanve (Taza emaw Amul Kool emaw a hman theih ve ve)

A siam dan Mai chu tui chuan chhum hmin la, grinder-in tisawm \ha la, bawnghnute chu pawlh la, chini leh chi telh leh ang che, tichuan dah \ha rih la. Bel chhah deuhvah butter or margarine chu titui la, a sat deuh hlekah spring onion leh purunsen thlak a, a sen \hapah tomato tihsawm sa chu telh la, ngun takin chawk la; tichuan, mai hmin sa tihsawmah corn flour chu telh la, a vaiin a rualin chawhpawlh tawh la, tui emaw bawnghnute emawin a tihdal theih a, ngun takin chhuang so leh la, a inpawlh \hat hunah suan la, a ei theih tawh mai e. A chhawp dan Soup bowl-a i suah hunah a chungah dhania hring tlem t dah den den la a tihmawi nan a \ha hle.

June 2011 Kan Hruaitute Chanchin

AGAPE

31

H. LALPIANTHANGI, GENERAL SECRETARY Pi H. Lalpianthangi hi Pu Thangzuala leh Lalmawi (L) te fa paruk zinga a pangana ni turin Ni 26.12.1965 khan Hortoki-ah a lo piang a. Kum 198 1 a\ angin lehkha zir t ur in Bawngkawnah a awm a, kum 1996 khan Upa Chawngkhuma Chawngthu nen inneiin fanu pali an nei a, an chhungkuain Bawngkawnah an khawsa a ni. Zirna lamah B.A. a zawh hnuin Aizawl Theological College-ah B.Th. a zir a, chumi hnuah UBS Pune a\angin B.D. a zo leh a ni. Rawngbawlna lamah K.T.P-ah Group Fin. Secretary, Branch Comt. Member, Branch leh Bialah Treasurer te a lo ni tawh a, Kohhranah Thuhriltu, Ramthar Comt., Building Comt. leh Intermediate Leader te a lo ni tawh bawk.Tunah hian Thuhriltu niin Puitling S.S zirtirtu a ni mek bawk. Kohhran Hmeichhiaah kum 2007 a\ang khan Committee Member-ah a awm \an a, kum 2010 a\angin Central Kohhran Hmeichhe Committee-ah a tel a, tunah hian General Secretary a ni mek. A Bible chang duh zualte chu Marka10:45; Philippi 4:6; Sam 25:3, 27:5 te an ni a, a hla duh ber chu KHB No. 45-na A Hmangaihnaa ka chawlhin, tih a ni. Kum 1993 a\angin Asst. Director (L.T.E)-in Aizawl Theological College-ah a thawk \an a, kum 2010 a\angin Kohhran Hmeichhe Department-ah Asst. Co-ordinator atan dah a ni leh a. Kohhran leh Committee kaltlanga Pathianin chanvo ropui tak leh hautak tak a kova nghah a nih avang hian theihtawpa \awiawm tur leh \awngtaipui turin Kohhran mipuite a ngen a ni.

June 2011

AGAPE

32

LALDAWNKIMI, ASST. SECRETARY Pi Laldawnkimi hi Pu Tlawmlova (L) leh Pi Sawichhungi (L) te fa niin March 1, 1963 khan Sihfa khuaah a lo piang a. An unau hi 8 an ni. February 3, 1995 khan Lalnunhlima nen inneiin fanu 1 leh fapa 1 an nei a, an chhungkua hian Ramhlun Vengtharah an cheng mek a ni. Thiamna lamah B.A a ni. Eizawnna lamah Middle School zirtirtu hna rei vak lo a thawk a, 1985 a\angin Aizawl Theological College-ah Office Assistant-in a lut a, kum 1995-ah Archivist-ah kaisangin Synod Office-ah a insawn a, vawiin thlengin he hna hi a thawk a ni. Khawtlang lamah YMA Chhang leh Branch YMA-ah hruaitu a ni ve \hin a, MHIP lamah pawh hnuhma a nei ve nual, Secretary a zawnin kum 10 a chelh a, MHIP Hqrs.-in hruaitu hlun chawimawina Certificate a hlan ve nghe nghe a ni. Kohhran lamah Senior Department a\angin PTSS-ah kai lovin zirtirtuah a \ang nghal a, Dept. hrang hrangah Leader leh zirtirtu a ni \hin a, tunah PTSS zirtirtu niin Thuhriltu a ni bawk a, Kohhran Committee peng hrang hrangah a tel ve nual. Branch K|P hruaituah kum 1982 a\angin a tel a, Secretary, Asst. Secretary leh Fin. Secretary a ni \hin. Kohhran Hmeichhe lamah a inhmang hma hle, kum 1983-ah Secretary niin Asst. Secretary, Treasurer leh Fin. Secretary-ah a kual viau tawh a, tunah hian Fin. Secretary a ni mek. Ramhlun Bial leh Ramhlun South Bial Hmeichhiaah Secretary leh Fin. Secretary te a ni tawh bawk a, he bial pahnihah hian Buhfai\ham ziaktu a ni ve ve tawh. Central Committee-ah hian kum 2009 a\angin a tel a, tunah hian term hnihna hmang mekin Asst. Secretary atan thlan a ni. Zaithiam tia sawi tur a ni lo chungin zai lam rawngbawlna leh zaipawl nuam a ti a. NPSS intihsiak leh Kohhran hmeichhe zaipawlah hla hruaituah a \ang \hin, tunah hian Synod Music Committee Member a ni mek. A Bible chang duh Johana 3:16 a ni.

June 2011 Hriat atan

AGAPE

33

1. Central hruaituten Retreat nei


Term thar apianga neih \hin Central Kohhran Hmeichhe Hruaitute Retreat chu March 31 - April 2, 2011 chhung khan Synod Multipurpose Training Centre (SMTC), Mission Vengthlangah neih a ni a, heng mite hian hun an hmang - Rev. Lalzuithanga, Exe. Secy. i/c Women; Rev. F. Lalrinnunga, Programme Director, SMTC; Upa Lalrinmuana, Gen. Secretary CK|P; Pi Lalrinkimi, Co-Ordinator; Nl Vanlalsawmi, Asst. Co-Ordinator. Programme ruahman angin tluang taka hun hman a ni a, hruaituten hlawk an ti hle.

2. Zin Report

April 2-4, 2011 chhung khan Sesawng Bial huap Leadership Training leh Kristian Chhungkaw Campaign, Sesawng Kohhranah neih a ni a. Nl. Vanlalsawmi, Asst. Co-ordinator; Pi C. Lianpari, Committee Member leh Pi Rosangpuii, Committee Member-te an kal. Bial chhung Kohhran hrang hrang a\angin member \hahnem tak an kal a, tluang tak leh hlim takin hun an hmang. April 25, 2011 (Thawh\anni) nileng khan Kulikawn Pastor Bial huapin Leadership Training, Tlangnuam West Kohhranah neih a ni a, Pi Laltlanmawii, Chairman leh Pi Hmingkhumi, Committee Member-ten he hun hi an hmanpui. April 30, 2011 (Inrinni) nileng leh zanah Ramhlun North Bial huapin Ramhlun North Kohhranah Leadership Training leh Kristian Chhungkaw Campaign neih a ni a, Pi C. Lalneihkimi, Ex-Chairman leh Pi Rochhungi, Committee Member-te an kal a, mi \hahnem tak an kal a ni.

June 2011

AGAPE

34

April 29 - May 1, 2011 chhung khan Ruantlang Bial huapin Ruantlang Kohhranah Leadership Training leh Kristian Chhungkaw Campaign neih a ni a, Pi Lalrinkimi, Coordinator; Pi Lalchawimawii, Committee Member leh Pi Lalrindiki, Committee Member-ten he hun hi an hmanpui. May 6-9, 2011 chhung khan Cachar Kahrawt Bial chuan Leadership Training leh Kristian Chhungkaw Campaign, Kahrawt Kohhranah a buatsaih a, Pi Laldawnkimi, Asst. Secretary; Pi Raldochhungi, Committee Member leh Pi K. Lalthangmawii, Committee Member-ten an hmanpui. May 7-9, 2011 chhungin Kolasib Venglai Bial huapin Kolasib Venglai Kohhranah Leadership Training leh Kristian Chhungkaw Campaign neih a ni a, Pi Lalnuntluangi, Committee Member; Pi C. Lalneihthangi, Committee Member leh Pi H. Kapthangi, Committee Member-te an kal. May 13-15, 2011 chhung khan Khawzawl Venglai Bialah Leadership Training leh Kristian Chhungkaw Campaign neih a ni a, Pi Khawlvuani, Vice Chairman, Pi K. Lalthanpari, Committee Member leh Pi Liansangi, Committee-te an kal.

3.

Flag order theih


Bial leh Kohhran Hmeichhia flag order theih a ni a, a hnuaia tarlan hnenah hian order theih zel a ni e. A man pakhat Rs. 400/- a ni. Vulmawi Arts Gallery Canteen Kual Aizawl Prop. Pu Buta Ph. No. 9436151063

June 2011

AGAPE

35

2011-2013 INKHAWMPUI LIAN HRUAITUTE


Chairman Vice Chairman Secretary Asst. Secretary Treasurer Fin. Secretary 1. 3. 5. 7. 9. 11. 13. 15. 17. 19. 21. 23. 25. 27. 29. 31. : : : : : : Pi Laltlanmawii Pi Khawlvuani Pi H. Lalpianthangi Pi Laldawnkimi Pi Lalsawmliani Pi Liankimi

Committee Member-te Pi C. Vanlalhmuaki 2. Pi Raldochhungi Pi K. Lalthanpari 4. Pi Biakengi Pi Malsawmtluangi 6. Pi Lalnuntluangi Pi Lalchawimawii 8. Pi Hmingkhumi Pi C. Lianpari 10. Pi Rochhungi Nl. Lalthantluangi 12. Pi C. Lalneihthangi Pi Rosangpuii 14. Pi Zohmachhuani Pi Parchhuaki 16. Pi Liansangi Pi K. Lalthangmawii 18. Pi Vanlalpari Pi C. Lalrinliani 20. Pi Ramngaihsangi Pi Rochuangkimi 22. Pi Laltlanthangi Pi C. Lalrotluangi 24. Dr. Vanlalhruaii Pi Vanlaltluangi 26. Pi Lalthansangi Pi H. Kapthangi 28. Pi Lalrinzuali Pi Lalrindiki 30. Pi Lalrinkimi Nl. Vanlalsawmi Co-ordinator Asst. Co-ordinator Ex-Officio Member-te 1. Rev. C. Lalsangliana, Synod Moderator 2. Rev. P.C. Pachhunga, Synod Secretary (Sr.) 3. Rev. Lalzuithanga, Executive Secretary i/c Women 4. Pi C. Lalneihkimi, Ex-Chairman KOHHRAN HMEICHHIA

Thupui : Thuhretu atana koh (Tirh. 1:8)


Din chhan 1. 2. 3. 4. Kohhran pum rawngbawlna tihlawhtling tura thawhho. Kristian chhungkua din nghehtir tura \an lak. |anpui ngaite Krista hminga \anpui. Chanchin |ha puan darh.

June 2011

AGAPE

36

Você também pode gostar