Você está na página 1de 63

Zonat kulturore e civilizimit islam ............................................................................................ 3 Brzezinski: respektim t dinjitetit politik t muslimanve.......................................................8 Islami n dy tre fjal ................................................................................................................

9 Shkndija e udhzimit............................................................................................................10 Nj miliard musliman n krah t Muhammedit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem.....................12 Zgjedhja e shokve................................................................................................................16 Prgjegjsia e edukimit t fmijve.......................................................................................18 Morali i shoqris muslimane................................................................................................21 Mkatet gjat vers...............................................................................................................25 Hifzi-msimi prmendsh i Kur'anit.......................................................................................29 Sqarim pr hadithin e Nexhd-it .............................................................................................31 Dispozita islame pr adoptin.................................................................................................33 Definicioni i Sheriatit ..............................................................................................................37 Konflikti mes mendjes dhe epshit..........................................................................................38 Arti i t dgjuarit....................................................................................................................41 Babi, mi jep 10 euro!.............................................................................................................41 Kshillat e Lukmanit drejtuar t birit t tij .............................................................................42 Dy fjal nga zemra, motramotrs .......................................................................................44 Imam Zuferi............................................................................................................................45 Imam Ebu Theuri ...................................................................................................................46 Imam Ibn Salah....................................................................................................................47 Ibn Haxher El Askalani.........................................................................................................48 Tema: Pastrimi dhe namazi i t smurve ............................................................................50 Gjendja jon e dhimbshme ....................................................................................................52 12. Vlera e zuhdit n kt bot ............................................................................................62

Fjala jon

Falnderimi i takon Allahut, At e falnderojm dhe vetm prej Tij ndihm dhe falje krkojm. Tek Ai krkojm strehim prej t kqijave t veteve dhe punve tona. K udhzon Allahu nuk ka kush e humb dhe k e humb Ai, nuk ka kush e udhzon. Dshmoj se Allahu sht Nj i Vetm, pa ortak, ska zot tjetr prve Tij, si dhe dshmoj se Muhamedi sht rob dhe i Drguar i Tij. Me rastin e publikimit t numrit t shtat me radh t AlbIslam.Com, ju lajmrojm se mirpresim kritikat, sygjerimet, propozimet dhe kshillat, pr konceptin e ri t ktij publikimi q, inshaAllah, do bhet pr numrin e trembdhjet, n muajin Rexheb 1425. Allahut i mbshtetemi dhe prej Tij ndihm krkojm.

Ramadan Ramadani kryeredaktor AlbIslam.Com

edicion i botuar / viti i par / nr: 12 botues: ALBISLAM kryeredaktor: Ramadan Ramadani redaksia: Bekir Halimi, Talha Kurtishi, Alajdin Idriz redaktor teknik: Azem Zaimi 2

www.albislam.com albislam@albislam.com str: 386 no: 11 lokal: 44 1000 Shkup fax: +389 2 3290 408

Aktuale
Zonat kulturore e civilizimit islam
Njerzit shpesh flasin pr islamin arab, persian apo turk, sikur t ekzistonin tre islama. N realitet, ekziston vetm nj islam, por me nuanca lokale t lidhura me tiparet etnike, linguistike dhe kulturore t popujve t ndryshm q jan br pjes e komunitetit islam. Kudo q ka arritur islami, ai nuk ka tentuar t rrnoj deri n themel strukturat ekzistuese kulturore, por ti ruaj dhe transformoj nse ata i kan kundrshtuar fryms dhe forms s shpalljes islame. Rezultati ka qen krijimi i nj identiteti islam. Rrafshi i gjer i Atdheut islam (dar ul-islam), prandaj, ka zhvilluar nj varietet t dukshm n planin njerzor, derisa gjithandej ka mbajtur porosin e Kuranit t shpallur prmes Pejgamberit. Ky varietet etnik dhe kulturor, karshi t gjith faktorve tani m t prmendur, pr ti br m t qart modelet t cilt, t vendosur njri mbi tjetrin, kan krijuar nj llojllojshmri t madhe n unitetin ekzistues islam. Zona e par kulturore n botn islame sht ajo arabe, e cila shtrihet prej Irakut dhe gjirit t Persis deri n Mauritani, ndrsa para vitit 1492 sht shtrir madje deri n pjest jugore t gadishullit t Iberis. Nuk sht nevoja t theksohet, pr dallim prej asaj q mendohej n Perndim, q bota arabe n asnj mnyr nuk sht sinonim me botn islame. N t vrtet, muslimant arab prbjn m pak se nj t pestn e t gjith muslimanve, ngase Arabt jan n numr diku rreth 220 milion, mirpo me q Kurani i sht shpallur nj Arabi Pejgamber t islamit, dhe pasi q grupi i par islam sht krijuar n Arabi, zona arabe e Shtpis s islamit sht pjesa m e vjetr e komunitetit islam. Fjala arab sht term linguistik dhe jo etnik kur prdoret n fraza si bota arabe. (do t thot, mendohet n nj popull q flet n gjuhn arabe). Gjithashtu ka pasur shum migrime arabe n kt pjes t bots, mirpo ajo q e ka br kt bot vendosmrisht arab ka qen prqafimi i gjuhs arabe prej Marokut deri n Irak. Madje edhe vendet me nj t kaluar shum m t lasht si sht Egjipti, jan br arabe, dhe n t vrtet, deri m sot ka mbetur qendr e kulturs arabe. sht interesant t krahasohet ky zhvillim me prhapjen e krishterimit n Evrop. Duke u br krishtere, Evropa gjithashtu deri n nj mas sht br pjes e bots abrahamiane, mirpo mbetet m pak e semitizuar se muslimant joarab t cilt e kishin pranuar islamin, sepse krishterimi i Shn Palit edhe vet ishte br m pak semitik para prhapjes n Evrop. Ktu qndron arsyeja prse krishterimi i Evrops nuk sht shoqruar edhe me prhapjen e gjuhs arameite apo nj gjuhe tjetr semite n mnyr t njejt n t ciln ishte prhapur gjuha arabe n Lindjen e Mesme dhe n Afrik, si dhe ndr Persian dhe Indus, t cilt i prkasin drurit t njejt gjuhsor dhe racor si dhe evropiant. Jo vetm q ugjijt kan qen t shkruar me gjuhn greke dhe jo at aramei3

te me t ciln ka folur Krishti, por gjithashtu edhe vet Bibla sht prkthyer n gjuhn latine si Vulgata dhe kshtu u kput n aspektin gjuhsor nga burimi i saj. Gjuha latinishte u b m e afrt, pr nga roli i saj si gjuh fetare dhe shkencore n Perndim, si do t bhet gjuha arabe n botn islame, me dallimin kryesor q arabishtja sht gjuh vrtet e shenjt e islamit, si sht hebreishtja e jahudizmit, ndrkaq q latinshtja sht gjuh liturgjike e krishterimit bashk me disa gjuh tjera liturgjike, si ajo sllave dhe greke. rndsia e gjuhs arabe tek muslimant joarab nuk mund t identifikohet me krishterimin e Evrops dhe rolin e gjuhs latine n Perndimin mesjetar Zona e dyt e kulturs islame, populli i cils ka qen grupacion tjetr q e kishte pranuar islamin dhe bashk me Arabt, kishte marrur pjes n ndrtimin e civilizimit klasik islam, sht zona persiane, t ciln e prbjn Irani i sotm, Afganistani dhe Taxhikistani (me disa qytetet n Uzbekistan). Gjuha dominuese e popujve t ktyre vendeve sht gjuha persiano-iraniane Persiani i par i cili e kishte prqafuar islamin ka qen Selman el-Farisi, rob t cilin Pejgamberi e kishte ndihmuar t bhet i lir Mirpo do t ishte gabim t supozohej q Persiant gjithnj kan qen shiit, kurse Arabt sunit Shiizmi ka zn fill n mesin e Arabve, ndrsa n shekullin dhjet, sipas Isait, alejhis-selam, pjesa m e madhe e lindjes arabe ka qen shiite, ndrkaq q Horosani, krahina kryesore persiane, ka qen qendr e mendimit sunit. Vetm pas themelimit t Safavidve, Persia u b kryesisht shiite, ndrsa kjo mazhoranc u shtua kur Afganistani, nj pjes e Baluxhistanit dhe pjesa m e madhe e Azis s mesme, q kan qen kryesisht sunite, u ndan nga 4

Persia dhe kur u themelua Irani n formn e sotme. Kur sht fjala pr Afganistanin, gjat periods s Safavidve deri n shekullin tetmbdhjet ka qen pjes e Persis. Pastaj prijsi i fiseve afgane mposhti Safavidt dhe arriti ta vras mbretin e fundit safavid. Zona e tret e kulturs islame sht Afrika e zez. N prcjelljen e Pejgamberit, krahas Selmanit, ka qen edhe nj shok tjetr i cili nuk ka qen Arab. Ai sht Bilal ibni Rabah el-Habeshi, mujezini ose thirrsi n namaz i Pejgamberit, i cili ka qen Afrikan i zi. Prania e tij ka simbolizuar prhapjen e shpejt t islamit n mesin e zezakve dhe krijimin e zons afrikano-zezake t kulturs islame, e cila prfshin nj siprfaqe tejet t madhe prej rrafshlarts etiopiase, ku islami u prhap q n shekullin shtat, deri n Lai dhe Senegal. Pr pasardhsit e Bilallit flitet se kan migruar n Mali, duke themeluar klanin Mandinga t KeititDisa prej shokve t Pejgamberit gjithashtu kan migruar n ad dhe atje e vendosn islamin nj gjenerat pas Pejgamberit. Sidoqoft, islami u prhap n Afrikn e zez kryesisht prmes tregtis, ndrsa fiset si sanhaxht, t cilt me hert vet e kishin prqafuar islamin, u bn ndrmjets midis muslimanve arab n veri dhe Afrikanasve t zinj. N shekullin njmbdhejt u themelua mbretria e fort islame n Gan, ndrsa n shekullin katrmbdhjet perandoria e Malit e cila ishte muslimane, dhe ishte njra ndr m t pasurat n bot. Sundimtari m i njohur, Mansa Musa, ka qen njri prej sundimtarve m t shquar n mbar botn islame. N Afrikn lindore e cila e kishte pranuar islamin para Afriks perndimore, procesi i prhapjes s islamit ka marrur rrugtim t ndryshm dhe ka qen nn ndikim t thell t migracionit si t Arabve ashtu edhe t Persianve n viset

bregdetare t Afriks. N shekullin dymbdhjet u themelua mbretria Svahili me kryeqytetin Kilvi, ndrsa nga przierja e gjuhve arabe, persiane dhe bantu u krijuar gjuha e re svahili, mbase gjuha m e rndsishme e Afriks s zez muslimane. Mirpo, pr dallim nga bota arabe dhe persiane, ku dominon nj gjuh, zona afrikano zezake e kulturs islame prbhet nga disa nnzona me gjuh tejet t ndryshme, duke filluar prej hausve dhe fulanve deri te somalitt. Me disa prej ktyre gjuhve komunikojn edhe t krishtert, ndrsa n aspektin kulturor ato gjuh jan t rndsishme pr krishterimin afrikan. Ndonse veriu afrikan ka qen tanim arab q nj shekull pas paraqitjes s islamit, vendi i quajtur Sudan, q prfshin stepat dhe kullosat deri te Sudani i sotm dhe Senegali, gjithashtu sht br n mas t madhe muslimane para m se nj mileniumi. Mirpo vetm prej shekullit nntmbdhjet islami ka filluar t deprtoj edhe n brendi n regjionet malore n jug t Sudanit klasik. Ekzistojn, natyrisht, edhe regjione dytsore midis veriut arab dhe Afriks s zez, ku kto dy zona jan pikpjekur, si sht Sudani i sotm, Eritreja dhe Somalia. Zona e kulturs afrikano-zezake islame, me nj popullsi prej rreth 150 milion banorsh sht shum e ndryshme dhe paraqet panoram t dallimit etnik dhe kulturor brenda unitetit lokal t kulturs s afrikano-zezakve dhe unitetit universal t vet islamit. Zona e katrt e kulturs islame sht zona turke, e cila prfshin t gjith popujt q flasin njrn prej gjuhve altaike, prej cilve m e rndsishme sht turqishtja, por n gjuht altajase bjn pjes edhe gjuht: azere, eene, ujgure, uzbeke, kirgize dhe turkmene. Populli turk, i cili fillimisht kishte qen nomad, ka migruar n jug prej maleve

t Altait pr ta pushtuar Azin e mesme prej Persianve, duke ndryshuar natyrn etnike t saj, por e cila n aspektin kulturor ka mbetur tejet e afrt me botn persiane. Turqit jo vetm q mposhtn sundimtart lokal persian, si jan Samanidt, porse deprtuan n perndim kah Anadolia, duke i shkaktuar humbje armats bizantine n Betejn e Manzikertit (Malazgirt), n vitin 1071. Kjo ka qen njra prej betejave vendimtare n historin islame. Ajo hapi kullosat e Anadollis pr nomadt turq dhe solli turqizimin e Anadollis, themelimin e perandoris Osmane dhe n fund pushtimin e Konstatinopolit, n vitin 1453. Turqt ishin t fort ushtarakisht dhe kan sunduar n shum vende muslimane, duke prfshir Persin dhe Egjiptin, ndrsa roli i tyre n historin e mvonshme islame vshtir se mund t tejtheksohet. Sot popujt turq, q jan m se 150 milion, jan t prhapur prej Maqedonis deri n Siberi, dhe m tej deri n Vlladivostok, dhe n aspektin gjeografik jan grupacioni m i gjer etnik dhe kulturor brenda bots islame. Ekzistojn grupacione t rndsishme turke brenda viseve tjera q nuk jan me shumic turke prfshir ktu Persin, Afganistanin, Egjiptin, Jordanin, Sirin dhe Rusin, e cila ka pakica t mdha etnike turke q jan mbetje e popujve t mbetur gjat ekspanzionit t perandoris ruse Zona e pest e rndsishme e kulturs islame sht ajo n siujdhesn e Indis. Q n dekadn e par t shekullit tet sipas Isait, alejhis-selam, armata e Muhammed ibni Kasimit e pushton Sindin, dhe kshtu filloi deprtimi i islamit n kt siujdhes, q zgjati n disa dekadat e ardhshme Gjithashtu kan qen edhe invazionet n Indi t ndrmarra nga disa sundimtar turq, ndrsa prej shekullit njmbdhjet e ktej, deri n kolonizimin britanik t Indis, 5

sundimtart musliman kan sunduar pjesn m t madhe t Indis, ku Mogult themeluan perandorin e madhe n shekullin gjashtmbdhjet. Islami indus n planin etnik kryesisht sht homogjen, me disa elemente persiane dhe turke, por n aspektin kulturor dhe gjuhsor sht tejet i ndryshm. Gjat pothuaj njmij vjetve gjuha persiane tek muslimant indian ka qen gjuh e intelektualve dhe shkrimit, por disa gjuh lokale, si sht: sindi, guxharati, panxhabi dhe bengali, gjithashtu kishin rol t madh si gjuh islame. Gradualisht, prej shekullit gjashtmbdhjet deri n at tetmbdhjet, gjuha e re u lind duke kombinuar gjuht induse dhe at persiane si dhe elementeve t gjuhs turke, dhe kjo gjuh e re u b e njohur si gjuha urdu. E shkruar me shkrimin arabopersian, si svahili, gjuhs osmane-turke dhe disa gjuhve tjera islame, urdu s shpejti u b gjuh kryesore i diskursit islam dhe m von u pranua si gjuh zyrtare n Pakistan. Zona indiane e kulturs islame prfshin Pakistanin, Bangladeshin, muslimant e Indis dhe Nepalit, dhe Shri Lank. N kt regjion jetojn rreth 400 milion musliman; prandaj ka m shum musliman n kt pjes t bots se n fardo regjioni tjetr. Arsye pr nj popullzim aq t madh sht shtimi i popullacionit t prgjithshm n tr Indin prej shekullit nnt, duke prfshir indust dhe muslimant, dhe faktit q m se nj e katrta e indusve e kan pranuar islamin Muslimant indus kan krijuar disa nga veprat m t mdha t artit dhe kulturs islame Zona e gjasht e kulturs islame prfshin botn malaje t Azis juglindore. N kt pjes t bots islamin e kan prhapur tregtart arab nga gjiri i Persis dhe deti arabik, por edhe ata t Indis prej shekullit 6

trembdhjet e kndej. Islami malaj tregon gjithashtu homogjenitet t madh etnik dhe posedon tiparet e veta lokale. Islami malaj, ku dominojn gjuht malaje dhe javane, prfshin Indonezin, Malezin, Brunejin dhe pakicat e mdha n Tajland dhe n Filipine, si dhe pakica m t vogla n Kamboxh dhe Vijetnam. Sidoqoft, jan reth 200 milion musliman n kt zon, dhe ndonse kjo pjes e bots islame sht relativisht e re n Shtpin islame Krahas ktyre gjasht zonave t kulturs islame, duhet gjithashtu t prmenden edhe disa m t vogla. Njra sht islami kinez, prejardhja e cilit shkon prapa deri n shekullin shtat, kur, s shpejti pas arritjes s islamit, tregtart islam i vendosn n disa pjes t Kins si sht Kantoni. Prej ksaj kohe n Kin islami ka qen gjithnj prezent, por kryesisht n Sing-jang, si e quajn gjeograft musliman Trikistanin lindor. Popullsia islame e Kins prfshin si popullin me prejardhje turke, si jan Ujgurt, ashtu edhe Kinezt vends t quajtur Hui. Madje edhe n mesin e Hanve ka pak musliman. Numri i muslimanve n Kin mbetet mister i vrtet, kurse prmendet numri prej 25 deri 100 milion. Ekziston nj arkitektur dhe kaligrafi e posame kineze, si dhe nj tradit intelektuale Ekzistojn, pastaj, muslimant evropian jo enklavat turke q ndodhen n Bullgari, Greqi dhe Maqedoni por grupet etnike evropiane q jan musliman tani e pes shekuj. Grupacioni m i rndsishm n kt aspekt jan Shqiptart, t cilt jan t shtrir n Shqipri, Kosov dhe Maqedoni, dhe Boshnjakt, t cilt jetojn kryesisht n Bosnj, por nj numr i vogl i tyre jeton edhe n Kroaci dhe Srbi. Kto grupacione jan pema etnike evropiane, ndrsa t kuptuarit e kultur s tyre sht me rndsi pr kupti-

min m t mir t spektrit t islamit n trsin e tij, gjithashtu edhe pr marrdhniet m t mira t islamit dhe Perndimit n Evropn e sotme. S fundit, ekzistojn bashksi islame n Evrop dhe Amerik, duke prfshir edhe emigrantt dhe konvertitt (ose ata q muslimant m me dshir i quajn revertit, respektivisht ata q i jan kthyer religjionit parsor/primordial, e cila ktu identifikohet me islamin). Kto bashksi islame prfshijn edhe disa milion afrikano-verior n Franc, rreth 3 milion turq dhe nj numr t konsiderushm kurdsh n Gjermani, rreth 2 milion njerz, kryesisht nga gadishulili i Indis n Britanin e Madhe, dhe nj pjes m t vogl por t konsiderueshme n vendet tjera evropiane. N Amerik ka si emigrant, t cilt jan kryesisht nga Lindja arabe, Irani dhe gadishulli i Indis, ashtu edhe konvertit, kryesisht nga amerikant e Afriks, por edhe nj numr nga t bardht. N kt proces roli i el-Haxhxh Malik el-Shabazzit, t njohur si Malkolmi X, ka qen me rndsi t veant. Aktualisht ekzistojn rreth 25 milion musliman n Evrop, rreth 6 milion (ndonse disa operojn me shifra prej 5 deri 7 milion) n Amerik, gjysm milioni n Kanada, dhe mbase mbi 2 milion n Amerikn Jugore. Pr ta shqyrtuar spektrin e islamit n trsi, do t duhej gjithashtu t merret n konsiderat komunitetet islame n Perndim, posarisht ngase lozin rol tejet me rndsi si ur lidhse midis Shtpis

s islamit(darul-islam), prej nga kan ardhur, dhe Perndimit, i cili sht atdheu i tyre. Kto zona t kulturs islame, t cilat ktu jan prshkruajtur vetm shkurtimisht, dshmojn pr gjerdanin e jashtzakonshm t popujve, gjuhve, formave artistike dhe konditave t ndryshme pr jetn e njerzve. Islami praktikohet prej xhunglave n Borneo deri n majat Hindu Kush, por edhe deri n shkretirat e Mauritanis. Islami prfshin njerz t racs s bardh, zez dhe t verdh, dhe praktikisht prfshin edhe do tip ndrmjets. Ithtart e islamit jan flokzinj por gjithashtu edhe flokverdh, sy t prhimt si dhe asosh t kaltr. Mirpo, n kuadr t ktij varieteti t dukshm, ekzistojn fusha t unitetit t krijuara nga islami, unitet i cili mund t vrehet n recitimin e Kuranit n gjuhn arabe prej Lindjes deri n Perndim, n namazin ditor q kryhet n drejtim t Meks, n pasimin e Sheriatit,, dhe n shum faktor t tjer. Uniteti n islam kurr nuk ka nnkuptuar uniformizm dhe gjithnj ka prfshir dallime. Pr tu kuptuar ky unitet dhe ky dallim brenda unitetit, do t duhej kuptuar mnyrn n t ciln islami sht n gjendje t prfshij aq shum kualitete njerzore dhe t respektoj dhe moj dallimet e dhna nga Zoti dhe njkohsisht t krijoj nj civilizim grandioz i cili sht i bashkuar dhe n t ciln mbretron principi i tevhidit
S.N. Prktheu: Dr.Selim Sylejmani Editor: Zekerija Abdullahi Copyright: Drita e jets-Gjilan 2.7.2004

Brzezinski: respektim t dinjitetit politik t muslimanve


The Choice: Global Domination or Global Leadership (Zgjedhja: Dominim global ose udhheqje globale) sht titulli q mban libri i fundit i Zbigniew Brzezinski. Autori i librit sht nj ish-kshilltar pr siguri nacionale i SHBA-ve, njeriut q tr kohs ishte afr Jimmy Carter-it, (Xhimi Karter). Shkurt thnur njeriu q nga krejt funkcionet dhe postet q kreu gjat kariers s tij t bujshme me siguri meriton epitetin the man behind those who pull the strings-njeriu pas atyre q trheqin penjt. Ky libr sht botuar n prill t ktij viti nga Basic Books dhe nga recensionet e shumta q pati ky libr duket se do jet literatur kryesore n shum qarqe por sidomos pr ata q duan t dijn pr ardhmrin e politiks s jashtme t SHBA-ve. Nn titullin The American Mission? William Pfaff n prestigjiozen The New York Review of Books shkrojti recensimin m t plot dhe m t bujshm pr kt libr. Ai aty librin e cilson si nj turne npr horizonte n vitin zgjedhor i politiks s jashtme, m e sofistikuar n analiza dhe rekomandime dhe n temperament m burrshtetrore se shkrimet e fundit t prkrahsve t politiks s adminisrats t Bush-it. sht nj ekspresion i nuancuar i urtsis konvencionale ndr ekspertt amerikan pr politik t jashtme dhe nj qortim pr arrogancn vethumbse t administrats t Bush-it pr dy vjet e gjysm rresht. Prve shpress se dikush mund t marr prsipr sjelljen n shqip e ktij libri, ajo q neve na shtyni t shkruajm pr librin, autorin dhe muhabbetet prcjellse ishte deklarata e fundit e Brzezinskit gjat nj interviste pr VOA news. Ku ai n pyetjen e gazetarit pr problemet me t cilat ballafaqohet bota sot e t cilat autori n librin e tij i emrton Global Balkans (Ballkani global) dhe zgjidhjen e parashtruar pr to mes tjerash tha: n rend t par me respektimin e dinjitetit politik t muslimanve. Ngase nuk mund t silleni ndaj nj religjioni, ... duke iu qasur regjionit n nj stil kuazi-kolonialist pose imperialist. Na duhet patjetr t kuptojm se ai relacion ai lloj politike i takon t kaluars. Ajo nuk sht ardhmri.
Hasan Kahvexhi, 9.7.2004

Artikuj
Islami n dy tre fjal
1. Muslimant e adhurojn All-llahun, i cili sht nj dhe i pashoq, dhe i cili i ka emrat m t bukur dhe cilsit m t larta. Kshtu q qllimet dhe aspiratat e muslimanit jan t prqndruara te Zoti dhe Krijuesi i tij; ai i mbshtetet Atij dhe prej Tij krkon ndihm, durim dhe prkrahje; ai beson se All-llahu sht i mundshm pr t br do gj, dhe nuk ka nevoj pr grua apo djal. All-llahu i krijoi qiejt dhe tokn; Ai jep jet dhe vdekje; Ai sht Krijuesi dhe Mbajtsi prej t cilit robi krkon furnizim. Ai sht Gjithdgjuesi i Cili i prgjigjet lutjes s robit t Tij, dhe prej T Cilit robi shpreson prgjigje. Ai sht i Gjithmshirshmi dhe Falsi, t Cilit robi i drejtohet me pendim kur bn ndonj mkat ose kur ka mangsi n ndonj adhurim. Ai sht i Gjithdituri dhe Gjithshikuesi, i cili i din qllimet dhe at q e fshehin njerzit n zemr. Robi turprohet t bn mkat duke e dmtuar vetveten ose t tjert, sepse Zoti i tij e mbikqyr at dhe e sheh ka vepron ai. Ai e din se All-llahu sht i Urti, i cili e sheh t padukshmen, prandaj beson se ajo q Allllahu e urdhron sht n dobi t tij, edhe nse ai nuk mund ta kuptoj urtsin e saj. 2. Efektet e adhurimit n zemrn e muslimanit prshijn kt: Namazi e mban robin n kontakt me Zotin e tij; nse ai e bn at me prulje dhe koncentrim, ai do t ndihet i qet dhe i sigurt, sepse ai e lut nj Prkrahs t Plotfuqishm, q sht All-llahu, qoft i Lavdruar dhe i Lartsuar. Pr kt shkak, Pejgamberi i fundit, Muhammedi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, e kishte zakon t thoshte t qetsohemi me namaz. Nse dika e shqetsonte at, ai do t nxitonte pr tu falur. dokush q prballet me shqetsime dhe sprova n namaz do t gjej fuqi, durim dhe ngushllim sepse ai sht duke i recituar fjalt e Zotit t vet, t cilat nuk mund t krahasohen me fjalt ngushllese t ndonj krijese. Nse fjalt e nj psikologu mund t ofrojn nj ngushllim t vogl, ka mendon pr fjalt e Atij i cili e ka krijuar psikologun? Zeqati e pastron shpirtin nga kopracia dhe egoizmi, dhe i mson njerzit q t jen zemrgjr dhe tu ndihmojn t varfrve dhe atyre q kan nevoj. Kjo do t sjell shprblim t madh n Ditn e Ringjalljes, njashtu sikurse format e tjera t adhurimit. Zeqati nuk sht i rnd (ngarkes), sikurse taksat e vendosura nga njerzit; por sht vetm 2.5%, t ciln muslimani i sinqert e paguan me gjith dshir dhe nuk mundohet q ik prej saj, apo t pres derisa dikush ta ndjek at. Agjrimi do t thot prmbajtja nga ushqimi dhe nga marrdhniet intime. Ai sht nj form e adhurimit, dhe nj mnyr pr ta shijuar urin e atyre q jan t provuar me te. Ai poashtu na prkujton begatit e Krijuesit, dhe sjell shprblim shum t madh. Haxhi sht vizita e shtpis s shejt t All-llahut, e cila sht ndrtuar nga Ibrahimi, alejhis-selam. Me kryerjen e haxhit ne e ojm n vend urdhrin e All-llahut dhe thirjen pr t ardhur dhe pr ti takuar muslimant nga e gjith bota. 9

3. Islami urdhron do gj t mir dhe ngalon nga do gj e keqe. Ai nxit pr sjellje t mir dhe trajtim adekuat ndaj t tjerve. Ai i urdhron karakteristikat e mira si: sinqeritetin, durimin, maturin, butsin, prulsin, modestin, mbajtjen e premtimeve, dinjitetin, mshirn, drejtsin, guximin, dashamirsin, mjaftueshmrin, pastrtin, sjelljen e mir, tolerancn, besnikrin, mirnjohjen ndaj dhuratave dhe vetprmbajten n kohn e hidhrimit. Islami e urdhron muslimanin q ti prmbush obligimet e veta ndaj prindrve dhe ti mban lidhjet familjare, ti ndihmon atij q ka nevoj, t jet i mshirshm me t vegjlit dhe ti respekton t moshuarit, t sillet mir me robrit dhe kafsht, ti largon gjrat e dmshme nga rruga, t flet fjal t mira, t fal n kohn kur ka mundsi t hakmeret, t jet i sinqert me shokt e tij musliman, ti plotson nevojat e muslimanve, ti jep

borxhliut koh pr ta shpaguar borxhin e tij, tu jep prparsi t tjerve, ti ngushllon t tjert, ti prshndes njerzit me fytyr t buzqeshur, ti viziton t smurt, ta prkrah at q sht i shtypur, tu jep dhurata shokve, ti nderon mysafirt, t sillet m gruan e tij mir dhe t shpenzon pr at dhe pr fmijt, ta prhap selamin dhe t krkon leje para se t hyn n shtpin e tjetrkujt, q t mos sheh dika private q ai nuk don ta sheh. Disa jobesimtar mund ti bjn disa nga kto vepra nga edukata dhe sjellja e mir, mirpo ata nuk krkojn me kte shprblimin e All-llahut dhe shptimin n ditn e gjykimit. Nse i shikojm gjrat q Islami i ka ndaluar, do t vrejm se kjo sht n dobi t individit dhe gjith shoqris. T gjitha kto ndalesa shrbejn q t mbrohen relacionet n mes robit dhe Zotit t vet, dhe relacionet e tij me vetveten dhe shokt e tij.
Muhammed Salih el Munexh-xhid marr nga: Islamway prktheu: Omer Islami 25.6.2004

Shkndija e udhzimit
Un po kthehesha prej nj udhtimi t gjat dhe Allahu kishte caktuar q vendi im n aeroplan t ishte ngjeshur me nj grup t paprgjegjshm, t rinjsh, zri i lart dhe t qeshurat e t cilve ishin shum t larta dhe ajri ishte mbushur me re tymi nga duhani i tyre. Hiqmet i Zotit, aeroplani ishte plot dhe un nuk mund t ndryshoja vendin. Un u prpoqa t ikja nga problemi duke fjetur por ishte e pamundurkur un u mrzita nga zhurma e tyre un morra mushafin tim dhe filova t lexoj far mundesha, 10 nga Kurani, me nj z t but. Pas pak kohe t gjith t rinjt filluan ta ulnin zrin. Disa prej tyre filluan t lexonin gazetat dhe disa prej tyre ran t flen. Pa pritur njri prej tyre tha me nj z t lart madje edhe pse ai ishte i ngjeshur me mua: Mjaft, Mjaft. Un mendova se un e kisha shqetsuar at sepse zri im mund t kishte qen i lart kshtu q un i krkova ndjes atij dhe vazhdova t t lexoja me pshpritje t cilat vetm un mund ti dgjoja. Un e pash

at duke e mbajtur kokn e tij me duart e tij, pastaj duke u prkulur n sediljen e tij, dhe duke lvizur shum. Pastaj ai e ngriti kokn dhe m tha me zemrim: T lutem, ndalu, nuk mund ta duroj. Pastaj ai u ngrit nga sedilja e tij dhe u largua pr pak koh, pastaj u kthye m prshndeti me selam dhe krkoj ndjes. Ai heshti dhe un nuk dija se far po ndodhte. Por pas njfar kohe ai u kthye tek un me syt e tij plot me lot, dhe m tha duke pshpritur: Pr tre vite ose m tepr un nuk e kam vn ballin tim n tok dhe as q kam lexuar ndonj ajet! Nj muaj t tr un e kam marr kt udhtim dhe nuk ka patur t keqe t ciln nuk e kam kryer. Pastaj un t pash ty q po lexoje Kuran dhe bota ime u kthye prmbys dhe zemra ime u mbush me dshprim. Un u ndjeva sikurse dikush ishte duke m shtrnguar n fyt... un ndjeva do ajet q ti lexove duke m ardhur mbi trupin tim si nj kamxhik. I thash vetes time; sa koh kjo neglizhenc do t zgjas? Ku kjo rrug do t t oj ty? far do t vij pas ksaj loje t marr? Pastaj un shkova n banjo, a e di pse? Un kisha nj nevoj t madhe t qaja dhe un nuk mund t gjeja asnj vend tjetr pr tu fshehur nga shikimi i njerzve! Un i fola atij n vija t prgjithshme rreth tevbes (pendimit) dhe t kthyerit tek Allahu pastaj ai heshti. Kur aeroplani u ndal, ai m ndali dhe dukej se ai donte t largohej prej shokve t tij. Ai m pyeti me nj shprehje serioze n fyty-

rn e tij: A mendon q Allahu do ta pranoj pendimin tim? Un i thash: Nse ti je i sinqert dhe serioz n pendimin tnd, ather Allahu do t ti fal gjynahet e tuaja. Ai tha: Por un kam br gjra t tmerrshme, shum t tmerrshme. Un i thash: A nuk e ke dgjuar se far Allahu ka thn: Thuaj: O robrit e Mi, t cilt e keni ngarkuar me shum gabime veten tuaj, mos e humbni shpresn ndaj mshirs s All-llahut, pse All-llahu i fal t gjitha mkatet, Ai sht q shum fal dhe sht mshirues! [ez-Zumer 39: 53] Un e pash at duke qeshur me gzim, me syt e tij t mbushur me lot pastaj ai tha lamtumirn dhe u largua. SubhanAllah. Nuk ka rndsi sesa e madhe t jet e keqja dhe gjynahi tek nj njeri, n zemrn e tij ka nj far mirsie. Nse ne mund t arrinim at dhe ta rritnim, ather do t jep frut, inshaAllah. Kjo mirsie gjithmon lufton n zemrn e njeriut madje edhe kur sht e mbuluar nga dshirat dhe epshet e zjarrta. Kur Allahu dshiron t mirn pr robin e tij, Ai bn q shkndija e udhzimit t shndris n zemrn e tij dhe ta udhzoj at tek rruga e atyre q jan t udhzuar. Allahu thot: At q All-llahu dshiron ta udhzoj, ia zgjeron zemrn pr (t pranuar) islamin. At q dshiron ta lr t humbur, zemrn e tij ia bn shum t ngusht sikur t ngjitej n qiell. Kshtu All-llahu lshon dnimin mbi ata q nuk besojn. [el-Enam 6: 153]

Ahmed Ibn Abd el-Rahman el-Suvejan Marr nga revista el-Bejan nr. 152, Rabiul al-Ahir, fq. 66-67 Prktheu: Ammar Ardit Kraja 2.7.2004

11

Nj miliard musliman n krah t Muhammedit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem


Nj organizat e Vatikanit, kishte nisur nj kampanj me titull: "Nj milion misionar kundr Muhamedit". "Shoqata botrore pr prkrahjen e vuls s pejgamberve" me seli n Arabin Saudite publikoi nj deklarat dhe ia nisi kampanjs me moton: "Nj miliard me Pejgamberin, Muhammed". Kampanja synon q t gjith muslimant t japin mundin e tyre pr t sqaruar t vrtetat dhe realitetin mbi personalitetin e Pejgamberit t All-llahut. Vall, sa musliman t sodit do t kontribojn n kt kampanj dhe sa prej tyre do ta vjelin frytin?! ....................................... M 30, Maj, 2004 gazeta gjermane Welt am Sonntag, publikoi nj raport mbi nj organizat t Vatikanit, e cila kishte nisur nj kampanj me titull: "Nj milion misionar kundr Muhamedit". (http://www.wams.de/data/2004/05/30/2 84942.html) Kjo organizat me qendr n Vatikan, sht organizat q sht themeluar mes viteve 1566- 1572, nga papa Pius. Kjo organizat ather njihej me emrin "Lidhja e murgjrve", kurse tash e ka emrin "Lidhja e murgjrve pr kristianizimin e popujve". Kjo organizat posedon buxhet vjetor q fillon nga minimumi 200 milion dollar, e q mund t arrij deri n 500 milion dollar. Posedon 85 mij prift, 450 mij organizata fetare, m shum se nj milion msimdhns pr krishterizm, ka 42 mij shkolla, 1600 spitale, 6 mij organizata ndihmse, 780 strehimore pr t smurt nga kanceri dhe 12 mij shoqata humanitare dhe bamirse anemban bots. 12 Ky raport, t cilin e ka botuar kjo gazet gjermane, ndoshta edhe nuk shpalos dika t re, sepse kto aktivitete vazhdojn me dekada, madje edhe me shekuj, mirpo rndsia e ktij raporti nxjer n shesh urrejtjen q kan ndaj Muhammedit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, Pejgamberit t Islamit, njherzi edhe Pejgamberi i fundit pr mbar njerzimin, edhe pse n kt koh t fundit dgjojm pr shum konferenca dhe seminare pr bashkjetes dhe mirkuptim, sidomos mes muslimanve dhe t krishterve. Kjo kapmanj nuk sht e para nga ky lloj, para disa koha Papa krkoi nga t krishteret q t mos martohen me musliman, sepse muslimant jan t egr kundrejt grave dhe se e krishtereja q do t martohet me muslimanin do t privohet nga t drejtat e veta! Kurse n vitin e kaluar n Amerik u ngritn disa priftr ungjllor (fanatik t krishter), si sht Xhimi Fallwell, Pat Robertsoni, etj, duke e njollosur personalitetin e Muhammedit, sallall-llahu alejhi ve sel-lem, dhe duke e emrtuar me emrtime t ndryshme neveritse. Vatikani dhe organizatat q punojn nn mbrelln e saj pengimin e prhapjes s Islamit dhe shmtimin e pozits s Pejgamberit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, e kan prcaktuar si synim t vehtin, pr realizimin e t cilit synim i kan n shrbim t gjitha mundsit materiale, kurse pas 11 shtatorit, shoqatat humanitare dhe bamirse islame ballafaqohen me vshtirsi prej ma t ndryshmve, gj e cila ua prkufizon mundsit materiale dhe ua prkufizon hapsirn e veprimtaris. Shoqatat dhe organizatat islame akuzohen pr prkrahje t terorizmit dhe me kt u ndalet veprimtaria, kurse organizatat pr

kristianizim u jepet liri e gjr n zhvillimin e aktivitetit t tyre an e mban bots. Me kt liri, me kt forc njerzore dhe me kt shtrirje botrore, kto organizata dhe kt pasuri, veprojn organizatat misionare. Ky sht shembulli i vetm nj organizats. Kurse organizatat e thirrjes islame, duhet t dihet buxheti i tyre, emri i donatorve dhe ku jan harxhuar ato donacione. E gjith organizata duhet t ndshkohet nse nj puntor i asaj organizate ka marr pjes n ndonj gabim, kurse qeverit ku gjindet ajo organizat sht prgjegjse pr te dhe duhet ta llogarit ate pr punn q ban. Pasi q Vatikani e filloi kt kapmanj, "Shoqata botrore pr prkrahjen e vuls s pejgamberve" me seli n Arabin Saudite publikoi nj deklarat dhe ia nisi kampanjs s kundrt, me paroll: "Nj miliard me Pejgamberin, Muhammed". Kjo kampanj synon q t gjith muslimant t japin mundin e tyre pr t sqaruar t vrtetat dhe realitetin mbi personalitetin e Pejgamberit t All-llahut, Muhammedit, alejhisselam, duke i thirrur ata q t vazhdojn n thirrjen n fen e All-llahut, n prhapjen e Islamit n mbar popujt. Kt deklarat e ka prfunduar me frazn: Ju, nj miliard muslimant, vall, jeni me Pejgamberin tuaj, Muhammedin, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem?! Ne mendojm se t gjith muslimant duhet ta japin mundin e tyre pr t sqaruar t vrtetat e Islamit, ta njoftojm botn me personalitetin e Muhammedit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, t cilin e zgjodhi All-llahu, subhanehu ve teala, q ta drgoj pr mbrar njerzit dhe me te ta vulos vargun e pejgamberis. Ne duhet t vazhdojm n rrugn e davetit dhe prhapjes s ksaj feje, duke patur parasysh ajetin Kur'anor: "E Ne t drguam ty (Muhammed) vetm si

mshir pr t gjitha krijesat". (El-Enbija: 107). Lufta kundr Islamit Urrejtjen dhe mllefin q kan kundr Islamit del n shesh edhe n problemin e jugut t Sudanit. Ata kt vend e konsiderojn strategjik dhe konsiderojn se nse deprton islami me fuqi n kt pozit gjeografike, kjo domethn se ka pr t deprtuar n mbar kontinentin afrikan, n burimet e Nilit dhe t liqeneve, rajon i cili konsiderohet strategjik dhe udhkryq i Afriks, andaj kisha ka vepruar me ngulm q t largojn do gjurm islame nga ky rajon. Lord Katshneri, n vitin 1982 thot: "Ska dyshim se feja Islame sht duke i pritur ngroht nga banort e ktyre vendeve, e ns forcat krishtere nuk i kapin kokat e eshtjes s Afriks n dor, besoj se arabt do ta arrin kt gj. Ata do t kenq pozit qendrore n mesin e kontinentit dhe me te do t arrijn t dbojn t gjtiha ndikimet civilizuese n bregdet, kurse vendi do t bie n kt skllavri". Kurse prifti Arshid Kunshu e sqaron kt gj qysh n vitin 1909 duke thn: "Nse nuk i ndryshojm kto fise t zeza n vitet e pakta t ardhshme, ata do t bhen muhamedan, pasi qky rajon sht strategjik pr qllimet e kristianizimit". Pastaj thot: "Nse kisha ka nevoj pr vend q t strehohet, ajo sht ktu pr ta penguar prhapjen e Islamit dhe eliminimin e msimeve t pejgamberit t rrejshm". Kjo sht edhe porosia e konferencs misionare botrore n Adenbera, q sht mbajtur n vitin 1910, ku mes tjerash shkruan: "Gjja e par q krkohet t bhet, nse mundet t prfitohet Afrika pr ineteres t mesihut, t hedhet nj forc misionare e fuqishme n zemr t Afriks pr ta penguar deprtimin e Islamit". 13

Misionarizmi mjeti i tyre n kt drejtim Misionarizmi sht lvizje politike koloniziatore, e cila ka dalur n sken pas dshtimit t kryqzatave, me qllim pr ta prhapur kristianizmin mes popujve t ndryshm, n botn e tret n prgjithsi dhe n mesin e muslimanve n veanti, q ti fusin nn sundimin e tyre. N kt drejtim u ndihmon prhapja e varfris, injorancs dhe smundjeve n shumicn e vendeve islame, dominimi perendimor n shum pushtete islame, dobsia e qeveritarve musliman, t cilt heshtin para tyre ose u mundsojn qndrimin n kto pozita, me stimulime ose friksime. Q nga shekulli i pesmbdhjet, gjat zbulimeve portugaleze misionart katolik kan hyr n Afrik, e kurse nj koh t gjat pas ksaj kan filluar t deprtojn atje misionart protestant, ungjllor, gjerman e francez. Ja disa informata q tregojn dendshmrin e veprimtaris misionare: Henri Martini (vdiq n vitin 1812) kishte rol t rndsishm n drgimin e misionarve n Asin perendimore dhe e kishte prkthyer Tevratin n gjuhn hindu, persiane dhe ermene. N vitin 1795 sht themeluar shoqata misionare e Londrs, q m pastaj ta pasojn ajo e Skotlands dhe Njujorkut. N vitin 1819 u morrn vesh kisha protestante me krishtert e Egjyptit pr t themeluar dergesa t misionarve dhe ata e morrn prsipr prhapjen e Ungjllit n Afrik. N vitin 1849 drgatat e misionarve filluan t qarkullojn edhe n tokat e Shamit. N vitin 1855 u themelua shoqata e rinis krishtere, prej anglezve dhe amerikanve, kurse synimi i tyre prkufizohej n futjen e mbretris mesihore n mesin e rinis. N vitin 1895 u themelua shoqata e unionit t studentve t krishter n bot, e cila inetresohej pr gjendjen e studentve n t 14

gjitha vendet dhe vepronte n prhapjen e krishterimit mes tyre. Samuel Zvimeri, i cili ishte kryetar i drgatave misionare arabe n Bahrejn, ishte poashtu edhe kryetar i organizatave misionare n lindjen e mesme, ishte kryeredaktor i revists "Bota Islame", q botohej n gjuhn angleze, t cilin e kishte filluar qysh n vitin 1911. kjo revist akoma botohet nga Hardvardi. Drgatat e Zvimerit dalloheshin m shum n veprimtarin medicinale, andaj edhe kishte hapur ambulanca dhe spitale n Bahrejn, Kuvajt, Maskat, Uman, etj. Ky njeri konsiderohet shtylla m e lart e misionarizmit modern, andaj n emr t tij kan hapur edhe nj institut hulumtues n Amerik pr kristianizimin e muslimanve. Keneth Kraxh e zvendsoi Samuel Zvimerin n postin e kryeredaktorit t revists "Bota Islame", nj koh ishte profesor n Universitetin amerikan n Kairo, ishte kryetar i katedrs teologjike krishtere n Hardvard, i cili konsideorhet si institut i misionarve. Prej librave t tija sht edhe libri "Thirja e minares", i cili sht botuar n vitin 1956. Pengimi i unitetit mes muslimanve sht qllim i tyre Prifti Simon thot: "Uniteti islamik e grumbullon shpresn e popujve musliman dhe u ndihmon pr tu liruar nga dominanca europjane, kurse misionarizmi sht element me rndsi n thyerjen e fuqis s ksaj lvizjeje, andaj nprmjet misionarizmit duhet ta pengojm unitetin e muslimanve". Lorens Brauni thot: "Nse muslimant bashkohen n nj perandori arabe, kjo mund ti bj ata mallkim pr mbar botn dhe rezik, ose mund t jen dhunti, mirpo nse mbeten t shprndar, ather mbeten pa pesh dhe pa ndikim".

Misionart e kan zakon t prhapin gnjeshtra dhe gjra t kota n mesin e ithtarve t tyre q ti pengojn nga hyrja n islam dhe pr ta shmtuar bukurin e ksaj feje. Henri Xhezbi thot: "Muslimant nuk i kuptojn fet, as nuk i vlersojn sa duhet, ata jan hajna, vrass dhe t prapambetur, kurse misionarizmi ka t veproj n qytetrimin e tyre". Kurse ermeni Lutfi Lefonan, i cili ka shkruar libr kundr Islamit, thot: "Historia islame sht nj varg i trishtueshm i gjakderdhjes, luftrave dhe masakrave". Adisoni duke folur mbi Muhammedin, sallall-llahu alejhi ve sel-lem, thot: "Muhamedi nuk kishte patur mundsi ta kuptoj krishterimin, andaj ai n fantazin e tij kishte vetm fotografi t deformuar mbi t ciln e ndrtoi fen e tij, t ciln e solln arabt". Misionari F.Xh. Harber thot: "Muhamedi n realitet ishte adhurues i idhujve, sepse perceptimi mbi realitetin ishte karikatorial". Samuel Zvimeri n librin e tij "Bota Islame sot" thot: "N duhet ti bindim muslimant se t krishtert nuk jan armiqt e tyre". Gjithashtu thot: "Kristianizimi i muslimanve duhet t bhet prej njerzve t tyre dhe nga rradht e tyre, sepse pemn duhet ta kput dega e vet". Koalicioni i kishes botrore dhe sionizmit Sionizmi botror, Vatikani dhe Kshilli botror i kishave, e kan zvendsuar armikun e vjetr duke krijuar nj armik t ri, q nprmjet tyre t realizojn qllimet e tyre strategjike afatshkurte dhe afatgjate. Ata dshiruan t godasin ma shum se nj zog me nj gur n kt form: - I ndezin luftat historike kundr islamit dhe muslimanve, nprmjet tjerve. Ata preferojn t fusin individ, organizata dhe

shoqata q jan me "dekor islamik" q t shkaktojn fitne mes muslimanve. Pastaj nga ana tjetr kjo bhet shkak q t ndrhyn perendimort n eshtjet e brendshme arabe dhe islame, i stimulojn thirrsit e dhuns q t veprojn kundr vataneve t tyre, i strehojn dhe prkujdesen pr logjistikn e tyre, i fusin n tokat e tyre q t bjn fesad, her her n emr t fes, e her her n emr t politiks opozitare. - Angazhimi i arabve n konfilkte me t tjert, duke e haruar Izraelin, e me kt i japin mundsi Izraelit q ti arrij qllimet e veta n tokat arabe. - Veprim pr t dridhur sigurin dhe rehatin e tokave arabe, q ti thuhet bots: Izraeli sht i rezikuar nga destabiliteti i fqinjve, andaj kjo bhet shkak pr t penguar do tentim pr marveshje ose zgjidhje t problemit. - Hulumtimi i fronteve t reja, pasi qjan skajsuar Egjypti, Jordani, e disa shtete arabe, n konfliktin arabo-izraelit, e me kt rehatohet Izraeli, sepse te arabt nuk mund t kihet qndrim unik, i cili do t ndikonte n vendimet e tyre dhe do ta turpronte para opinionit ndrkombtar. - Prishja e raporteve politike dhe mardhnieve e miqsis mes shteteve arabe dhe islamike, duke i ngjallur projektet t cilat mbshteten n shembujt perendimor, n aspektin politik edhe shoqror, stimulimi i institucioneve politike perendimore q t imponojn krkesa prej arabve dhe muslimanve, t cilat arrin deri te ndrhyrja n eshtje t brendshme. - Disa ekspert t tyre thon: ekziston plan sekret pr shndrrim t tokave t shenjta islame an e mban bots n "rajone t izoluara", ku zhvillohet ritualet fetare, t udhhiqen nga institucionet fetare, t cilat nuk kan lidhje me politikn ndrkombtare, prve aspekteve q kan t bjn me fen, duke 15

patur si shembull n kt Vatikanin n Itali. - Kurse lobi grupet ifute n Amerik krkojn nga administrata politike europiane dhe amerikane q t themelojn pushtete t reja politike m t moderuara n rajonin e Gjirit Arab, pr t bashkpunuar m me shum pozitivizm me Amerikn dhe perendimin. Ne asnjher nuk duhet t harojm ate q na ka treguar All-llahu, subhanehu ve teala, para shum shekujsh, si kshill dhe porosi: "Ata duan ta shuajn dritn e All-llahut me gojt e tyre, po All-llahu e plotson (e prhap) dritn e vet, edhe pse e urrejn jobesimtart. Ai (All-llahu) sht q e drgoi t drguarin e vet me udhzim t qart e f t vrtet, pr ta br mbizotrues mbi t gjitha fet, edhe pse idhujtart e urrejn. O ju q keni besuar, a t'ju tregoj pr nj tregti t bujshme q ju shpton prej nj dnimi t dhembshm: T'i besoni All-llahut dhe t drguarit t Tij, t

luftoni n rrugn e All-llahut me pasurin tuaj dhe veten tuaj, e kjo sht shum m e dobishme pr ju, nse jeni q e dini". (Es-Saff: 8- 11). Andaj n fund ne duhet t dim se: Cili sht qndrimi yn prball ktyre lvizjeve misionare?! Vall, mos ishte shkaktar 11 shtatori, q Vatikani ta shpalos fytyrn e vrtet?! Vall, mos jan veprimet e dhuns ato q e stimulojn kt veprimtari?! Cilat jan mjetet, sipas teje, pr ta mbrojtur, ndihmuar dhe prkrahur, Pejgamberin, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem? (N nj artikull t publikuar m hert n Albislam ka disa mnyra pr t ndihmuar Pejgamberin, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem: http://albislam. com/artikuj/artikull.asp?NrArtikull=197). Vall, sa musliman t sodit do t kontribojn n kt kampanj dhe sa prej tyre do ta vjelin frytin?!
Bekir Halimi, 9.7.2004

Zgjedhja e shokve
Njerzit gjithmon kan qen krijesa shoqrore dhe t nvojshm pr miq dhe shok. Nj pjes e mir e jets son na kalon n bashkveprim me t tjert. Pr muslimant sikurse jemi ne, q jetojm n shoqri ku jemi pakic, shtja e zgjedhjes s shokve t mir sht esenciale pr ta ruajtur fen ton. Shoqrimi me muslimant e udhzuar dhe t moralshm sht i obligueshm pr t qndruar n rrugn e drejt. N nj hadith t vrtet Pejgamberi, sallall-llahu alejhi ve sel-lem, ka thn: Njeriu sht n fen e shokut t vet, andaj le t ket kujdes me k shoqrohet [transmeton 16 Ebu Davudi dhe Tirmidhiu]. Shoqrimi i dikujt me pasuesit e fardo rruge tjetr prpos rrugs s udhzimit rezulton n ndryshimin e sjelljes, moralit dhe qndrimeve t tij. Nse ne shoqrohemi me ksi lloj shoqrie, ather do ti trashgojm zakonet, sjelljet e ndoshta edhe fen e tyre. Nj musliman i till do ta gjen veten n nj situat ku do t jet i gatshm q ta fsheh islamin e tij ose saj prpara atyre q e nnmojn at dhe do t ndahet prej besimtarve. Kur t ndodh kjo situat, sht arritur nj pik ku ka shum pak dallim n mes ktij muslimani dhe shokve t tij t kqij. Shum

her muslimani nxitet nga shokt e tij (t kqij) q t bn vepra t liga dhe ti haron obligimet e veta. Rezultati sht se ktij muslimani shpesh her i vjen turp q ti len ata dhe ta fal namazin, kshtu q kta shok bhen shkaktar q ky t devijon nga rruga e drejt. N vend q t shoqrohemi me t devijuarit ne duhet t shoqrohemi me t udhzuarit, mirpo prsri t sillemi n mnyr t mir dhe t drejt me t tjert (kuptohet prderisa nuk na dmtojn sh.p.). N nj hadith tjetr Pejgamberi, sal-lallllahu alejhi ve sel-lem, ka thn: Shembulli i shokut t mir dhe shokut t keq sht si shembulli i shitsit t miskut (parfumit) dhe farktarit. Sa i prket shitsit t miskut ai ose do t dhuroj misk (er t mir), ose do t blesh prej tij, ose s paku do t knaqesh nga era e mir q i vjen. Sa i prket farktarit ai ose do ti djeg teshat ose do t marsh er t keqe prej tij. [Buhariu dhe Muslimi]. Gjat komentimit t ktij hadithi Imam Neveviu, rahimehull-llah, ka thn se Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, e ka krahasu shokun e mir me shitsin e miskut dhe ka folur pr mirsin e shoqrimit me shok t mir, t cilt kan sjellje fisnike, devotshmri dituri dhe kultur. T till jan ata prej sjelljes s t cilve prfitojm. Dhe ai, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, na ka ndaluar t rrim me ata q bjn keq, q bjn shum mkate dhe vepra tjera t kqija, si dhe me bidatxhit, prgojuesit, e kshtu me rradh. Nj dijetar tjetr ka thn: Shoqrimi me besimtart rezulton n arritjen e dituris s dobishme, sjelljes fisnike dhe veprave t mira, prderisa shoqrimi me t kqijt t ndalon nga t gjitha kto. All-llahu, subhanehu ve teala, n Kuranin fis-

nik thot: At dit zullumqari do t'i kafshoj duart e veta dhe do t thot: I mjeri un, ta kisha marr rrugn e Pejgamberit! O shkatrrimi im, ah t mos e kisha br filanin mik! N t vrtet, pasi e gjeta rrugn e drej, ai m largoi mua prej asaj, e djalli sht ai q njeriun e humb dhe e l t vetmuar. [El-Furkan: 27-29]. Ai, subhanehu ve teala, gjithashtu thot: At dit shokt e ngusht do t jen armiq t njritjetrit, prve t devotshmve. [Ez-Zuhruf: 67]. N dy transmetime t vrteta nga Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ne jemi urdhruar q t shoqrohemi vetm me besimtart, dhe na sht thn se personi do t jet me at q e don (n ahiret). Kshtu q nse ne i duam dhe i shoqrojm ata q jan t devijuar, duhet t friksohemi pr besimin ton. Njeri i menur sht ai q bhet gati pr botn e ardhshme, jo ai q e neglizhon fen e tij dhe bjen n kurthn e shejtanit, i cili i thot se do ti falen gabimet dhe se mund t bn far t don. Nse ne me t vrtet besojm se fjala m e mir sht fjala e All-llahut dhe se udhzimi m i mir sht udhzimi i Muhammedit, sallall-llahu alejhi ve sel-lem, ather ne duhet t veprojm sipas ksaj, sepse prndryshe do t sjellim argument kundr vetvetes. Nga ana tjetr, besimtari sht pasqyr e vllaut t vet, dhe nse ai sheh ndonj gabim te besimtari tjetr, ai ia trhjek vrejtjen n nj mnyr t pranueshme, i ndihmon t largohet dhe t pastrohet nga do e keqe q mund ta ket. E lusim All-llahun t na bn prej t udhzuarve n rrugn e drejt dhe t na jep shok t cilt do t na largojn nga zemrimi i Tij dhe do t na udhzojn n knaqsin dhe xhennetin e Tij.
Marr nga: Islamway.com Prktheu: Omer Islami

17

Hutbe
Prgjegjsia e edukimit t fmijve
far do ti jepni djalit tuaj n ditn e darsms s tij pr dhurat? Nj Mitsubishi apo nj Honda apo do ti jepni nj rreshk buke? Kur djali i Ibn Kajjim-it ishte duke u martuar, ai e gjeti veten n nj dilem n lidhje me kt dhurat. Ai mendoi dhe mendoi dhe vendosi ti bnte nj dhurat q nuk do t kishte dobi vetm ai prej saj por t gjith muslimant. Ai ndezi qiriun, ngjeu pendn e tij t famshme dhe filloi t shkruante. Dhurata? Nj libr dedikuar djalit t tij dhe nuses s djalit, rreth martess dhe t drejtave t fmijve. Ai e titulloi librin Tuhfetul Vedud bi Ahkam el-Mevlud. Kostoja e dhurats? Pa vler n para. Vllezr dhe motra! Shum koh ne dgjojm rreth respektit ndaj prindrve, sepse jan shpesh mu prindrit ata q flasin. Sa her dgjojm t flitet pr t drejtat e fmijve? Me t vrtet ata kan shum t drejta, e q jan prej para 9 muajshit t krijimit t tyre ata kan t drejtn e dhn nga Zoti, q nna dhe babai i ardhshm t zgjedh nj partner q do ti msoj atyre rreth Allahut dhe t jet nj shembull i shklqyeshm pr ata. Ibn Kajjim ka nj kapitull n kt librin q ai shkroi pr djalin e tij: Kapitulli i 25 Pr obligimin e msimit t fmijve, displinimin e tyre dhe t qenurit i drejt ndrmjet tyre. Nj nga t drejtat q ne dshirojm t flasim sot sht e drejta e fmijve tan pr nj edukim islam. Allahu, subhanehu ve teala, na urdhron 18 neve: O ju q besuat, ruane veten dhe familjen tuaj prej nj zjarri, lnda djegse e t cilit jan njerzit dhe gurt. At (zjarrin) e mbikqyrin melek t rrept e t ashpr, q nuk e kundrshtojn All-llahun pr asgj q Ai i urdhron dhe punojn at q jan t urdhruar. [et-Tahrim, 66: 6] Ne jemi t urdhruar nga Allahu teala pr t shptuar vetet tona nga Xhehen-nemi. Por nuk mbaron aty. Urdhri zgjerohet tek familja jon, ne duhet ti shptojm ata gjithashtu duke prdorur t gjitha mundsit tona ne duhet ti shptojm ata nga flaka e Xhehenemit. Dhe arma m e madhe q ne kemi pr ti mbrojtur ata sht dija t ciln Allahu dhe i drguari i Tij, salallahu alejhi ve sel-lem, krkon nga ata. Sepse me t vrtet njeriu sht armik i asaj q nuk njeh. N nj ajet tjetr ne shohim: E nse ata t dy tentojn q ti t m prshkruash Mua shok, pr ka ti nuk ke kurrfar fakti (dije), ather mos i respekto ata, po n shtjet e jets s ksaj bote t kesh mirkuptim ndaj tyre, e ti ndiqe rrugn e atij q sht i kthyer kah Un, mandej kthimi juaj sht tek Un, e Un do t'ju njoftoj pr at q keni punuar. [Llukman 31: 15] Analizojeni sesi Allahu teala e prmend shirkun pr n t cilin thirret fmija si dika q ai nuk ka kurrfar fakti (nuk ka kurrfar fakti (dije) sepse nuk mund t ket dije (fakt) pr dika q nuk sht e vrtet dhe nuk ekziston.

Dhe ende n nj tjetr ngjarje, Allahu teala e prshkruan diskutimin midis Nuhut dhe djalit t tij: Ajo lundron me ta npr val si kodra, e Nuhu e thirri djalin e vet, q isht n nj vend t ndar: O djali im, hip bashk me ne, e mos u b me mohuesit! Ai (djali) tha: Un do t ngjitm n nj kodr q do t m mbroj nga uji (vrshimi)! Tha: nuk ka sot mbrojts prej dnimit t All-llahut, pos at q Ai e ka mshiruar! Vala hyri mes tyre t dyve, e ai (djali) u mbyt n uj. [Hud 11: 42-43] Thueht se rreth 90% t asaj q mson fmija, sht ajo t ciln ai e mson brenda 1 deri 5 vitet e para jets s tij apo t saj. Fmijt n at mosh t pafajshme jan aq t prkushtuar ti knaqin t rriturit n jett e tyre veanrisht ata q i shikon dit pr dit. SubhanAllah, sht nj aftsi q Allahu teala e ka krijuar tek njerzit. Sepse nse ata nuk do t kishin kt dshir pr t knaqur msuesin ata nuk do t kishin nj zhvillim intelektual n jetn e tyre. Nse do t shkonit tek nj shkoll publike, imagjinoni m prpara kopshtin e fmijve ose klasn e par dhe sesi ju vepronit me msuesen tuaj. A nuk prpiqeshit ju ta knaqnit at n do moment q ju do tu jepej mundsia? A do t bnit gjra vetm pr t fituar knaqsin e saj? Histori e tmerrshme ndodh kur nj fmij sht vendosur nn kujdesin e nj jo-muslimani, nn kujdesin e dikujt q nuk di asgj rreth obligimit ton ndaj Allahut dhe t drguarit t Tij, diknd t cilin fmijt musliman jan t padshirueshm pr ta knaqur. Nj her ishte nj vajz e vogl n nj shkoll publike n nj vend musliman msuesja e s cils nuk e praktikonte islamin. Vajza e vogl duke ndjekur shembullin e nns s saj do t shkonte n shkoll me hixhabin islam. Hixhabi megjithat ishte dika

q nuk plqehej nga msuesja e saj, SubhanaAllah, kshtu ajo i tha vajzs ta hiqte ate dhe t mos guxonte t kthehej n shkoll me t, t nesrmen prndryshe ajo do t vuante pasojat. Vajza u kthye nga shkolla dhe i tregoi nns s saj sesi msuesja nuk donte q ajo t vishte hixhanin n shkoll dhe se ajo vet nuk dshironte t mos i bindej msueses s saj. Nna e saj me qetsi i tha: K dshiron t knaqsh athere, msuesen tnde apo Allahun? Vajza e vogl e shikoj n sy dhe tha: Allahun! Ditn tjetr vajza e vogl u kthye me hixhabin n kok. Kur msuesja e pa at, shprtheu me qortimet: Si guxon t mos m bindesh mua! Fjalt t dhimbshme filluan t dilnin dhe dilnin nga goja e msueses derisa vajza uli kokn e saj, duke menduar. Pastaj ia ktheu: Un nuk e kuptoi, cilin jam e supozuar t knaq ty apo At? At k? pyeti msuesja. Allahun! Syt e saj u zgjeruan dhe nj frik hyri prmes saj. Msuesja pushoi s foluri. Nga prapa t qarave t saj vajza e vogl tha: Jo, un do t knaq Allahun dhe vetm Allahun, dhe le t ndodh ka t ndodh. At dit msuesja i drgoi nj letr n shtpin e vajzs s vogl drejtuar nns s vajzs me fjalt: Sot fmija yt me tregoi mua kush isha un dhe kush me t vrtet sht Allahu. Ju faleminderit pr edukimin e nj vajze t t till, t bekuar. Kto kanale televizive dhe shkolla publike sot jan duke u prhapur nj helm t shkatrrueshm q ec prmes gjakut t rinis son. El-Hasan Ibn Ali, radijallahu anhu, thoshte shpesh: Edukoni veten tuaj sot, sepse sot ju jeni t rinjt e shoqris, e nesr ju do t plakeni. 19

Elhamdulilah, Un kam takuar shum t rritur t zgjuar n udhtimet e mija n haxh. Kur un ulesha me kto vllezr dhe u mrekullohesha me intelektin e tyre, un uditesha me veten: far ky person do t bj pr islamin dhe komunitetin musliman nse prindrit e tij do ta kishin edukuar at rreth fes islame? T dashur vllezr dhe motra, ne kemi ktu nj nxns n klasn e tret i cili di m shum se 7 xhuz t Kuranit. Ai sht 8 vje. Un e di q nuk mund t gabohem nse them q ai di m tepr Kuran sesa 95% e t rriturve pjesmarrs n kt hutbe. Ai sht 8 vje. Un kam par student aq t zgjuar sa ky q hidhen n shkolla publike zgjuarsia e tyre zgjerohet mbi majat e piramidave ndrsa ata nuk mund t shqiptojn grmat e gjuhs s tyre amtare. Jahja Ibn Humejd ka thn: Ne shkuam tek Imam Hammed Ibn Selame njher dhe e gjetm at duke ndenjur me fmij duke i transmetuar hadithe atyre. Kur ai mbaroi dhe fmijt ikn, ne iu afruam atij dhe i tham: ... ne jemi pleqt e fisit tnd e t cilt kemi ardhur pr t msuar nga ti. Pse ti na l ne dhe i kthehesh ktyre fmijve?Ai u prgjigj: Un njher pash nj ndrr se si un isha i ulur buz lumit, duke mbajtur nj kov me uj pr t pir. Pasi piva uj, un ktheva mrapa dhe pash kta fmijt atje dhe kshtu i dhash atyre kovn e ujit pas meje. (Ibn Ebi ed-Dunja) Said Ibn Rahmah el-Asbahi i ka treguar studentve t tij: Un do t vendosja nj tent jasht xhamis me shpres q do t zija vendin m t mir n halkat (bisedat apo ligjratat) e Abdullah Ibn Mubarak. Un kisha shok t moshs sime por asnjri prej tyre nuk vepronte ashtu si veproja un. Kur koha pr halka (ligjrata) vinte, Ibn elMubarak do t vinte dhe me t do t vinin 20

edhe pleqt. Ata iu ankuan atij: Kto fmij na e kan kaluar ne n halka (n msimet e tuaja), nuk ka vend t afrt pr ne tek tij. Ibn el-Mubarak iu sht prgjigjur: Kto fmij jan m t dashur pr mua sesa ju. Ju sa gjat do t jetoni? Kto fmij ndoshta Allahu do ti oj shum larg. Saidi athere u thonte nxnsve t tij: Sot nuk sht askush gjall nga ajo halka-ja (rrethi i ligjratave) t Ibn Mubarak prve meje. Kur fmijt bjn eksperimentet n shkoll ka nj instrument q ata prdorin, ai sht termostati. Kjo sht nj vegl q reflekton at nxehtsi q vejn nga nj objekt apo zon. Kur ne shikojm ummetin musliman ne do t shohim se si komunitetet tona nuk jan asgj vese termostate. Kur ka nxehtsi q vjen nga Bosnja regjistron nj reagim n namazin ton, duat tona dhe librat ton. Dhe kur ka nxehtsi n eeni regjistron nj reagim n namazin ton, n duat tona dhe n librat ton. por kjo sht nj vepr e termostatit. far ne duhet t kemi jan kondicionerat, ti ftohim gjrat kur ato bhen shum t nxehta dhe ti nxehim gjrat kur ato jan shum t ftohta. Sot secili sht duke par vllezrit dhe motrat tona n Palestin dhe sht duke shkulur flokt e tyre sepse ata nuk mund t bjn asgj. T dashur vllezr dhe motra, mos lejoni gjrat q nuk mund ti ndalni tju frenojn ju nga t kryerit t atyre gjrave q ju mund t kryeni. Vallahi, ajo q kam pr qllim me terma afatgjat jan kta fmijt tan. Nse ne nuk qndrojm n sfidn pr edukimin e tyre n islam dhe duke i rritur ata n m t mirn mnyr q ne mundemi, ne me duart tona jemi duke paralizuar t ardhmen e islamit n kt vend. T gjith ju jeni barinj dhe t gjith ju do t prgjegji pr tufn tuaj

Por kurr mos mendoni q puna q ju bni pr prmirsimin e fmijve tuaj n edukimin islam mund t shkoj kot. far sht pr mua, ne gjithmon pyesim. Shum begati... S pari: Allahu teala do t mbroj fmijt tan pr shkak t devotshmris son. Shembulli i dhn pr ne n Kuran sht ndrtimi i murit pa asnj kompesim, ai i tha Musait pse-n: Prsa i prket murit, ai ishte i dy djelmoshave jetim t atij qyteti, e nn t ata kishin nj thesar (ari) dhe babai i tyre ka qen njeri i mir, e Zoti yt dshiroi q ata dy (jetim) ta arrijn pjekurin e vet dhe ta nxjerrin ata vet thesarin e tyre. Kjo ishte mshr e Zotit tnd (ndaj tyre). Dhe un nuk e pranova tr at sipas bindjes si-

me (po sipas udhzimit t Zotit). Ky, pra, sht sqarim i asaj pr t ciln nuk munde t kesh durim! . [el-Kehf 18: 82] S dyti: Me edukimin dhe mbrojtjen e fmijve musliman ju do t plotsoni amanetin q Allahu ka vendosur mbi ju. Dhe n plotsimin e amanetit besimit mbshtetet suksesi dhe planifikimi pr n Xhennet. Allahu, subhanehu ve teala, thot: ...ata t cilt me kujdes i ruajn ato q u jan besuar (sende ose fjal), e ruajn edhe premtimin e dhn, dhe ata t cilt i kushtojn kujdes kohs s namazit t tyre. T tillt jan mu ata trashgimtart, t cilt e trashgojn Firdevsin dhe aty ata jan prgjithmon. [el-Muminun 23: 1-11]

Muhammed Sherif Marr nga: islaam. net Prktheu: Ammar Ardit Kraja 25.6.2004

Morali i shoqris muslimane


-IO ju musliman! Ju porosis ju dhe vetveten q t jemi t devotshm, sepse devotshmria sht shkaku i do lumturie dhe suksesi dhe rruga e do fitoreje dhe shptimi. Musliman t nderuar! Muslimant jan t prballuar me valt e fitnes n do aspekt, i rrethekojn shkaqet e prarjes, t kqijave dhe sprovave. Armiqt veprojn pr t prar rradht e tyre, japin kontributin pr t mbjellur farn e armiqsis n mesin e muslimanve, gzohen kur shkputen rradht e muslimanve dhe prahet fjala e tyre, jan t lumtur kur prhapin shpirtin e urrejtjes n shoqrin e tyre dhe kur fusin mllefin n mesin e rinis s tyre. Andaj muslimant kan shum nevoj q t kapen pr metodn e cila ua pastron zemrat, ua rehaton gjoksin dhe nprmjet tyrer prhapen principet e dashuris dhe pajtimit n shoqrin e tyre. Muslimant sot kan nevoj pr t rilexuar metodologjin e shkolls s madhe t moralit. Ata kan nevoj t madhe pr t realizuar shkolln e rregullave t vlerave t larta. Shkoll e cila prmban principet e mdha t dashuris dhe pajtimit dhe bazat e mdha t veorive fisnike. sht metodologji e shko21

lls islame, e cila kujdeset q t themelon shkaqet e dashuris mes muslimanve, mbjell rregullat e vllezris dhe afrsis mes besimtarve. Zoti yn, tebareke ve teala, thot: "S'ka dyshim se besimtart jan vllezr, ". (El-Huxhurat: 10). Kurse, Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka thn: "Ju robr t All-llahut bhuni vllezr". (Buhariu dhe Muslimi). Kto principe fisnike dhe kto vlera t mdha e drgojn ummetin n do t mir dhe ua realizon do dobi. Principe q jan baza e prqendrimit t shoqris, lumturis s jets dhe realizimit t interesit t tyre. Andaj njerzit e urt kan thn: "T gjith popujt q duhet, kujdesen pr njri tjetrin, e kur kujdesen pr njeri tjetrin bashkpunojn, e kur bashkpunojn veprojn, e kur veprojn ndrtojn, e kur ndrtojn jetojn gjat dhe u jepet bereqeti. Pr kt n kohn m t mir dhe shtetin m t mir, All-llahu, subhanehu ve teala, flet pr eshtjen e ensarve me muhaxhirt: "Edhe ata q prgatitn vendin (Medinen) dhe besimin para tyre, i duan ata q shprnguleshin tek ata dhe nuk ndiejn n gjoksat e tyre ndonj nevoj (pr zili a tjetr) nga ajo q u jepej atyre (muhaxhirve), madje edhe sikur t kishin vet nevoj pr te, ata u jepnin prparsi atyre para vetvetes. Kush sht i ruajtur prej lakmis s vet, t tillt jan t shptuar". (El-Hashr: 9). Nga kjo piknisje, Pejgamberi yn, Muhammedi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, u drejtoi porosi t prhershme ktij ummeti duke u thn: "Mos keni zili mes jush, mos urreni njri tjetrin dhe mos u largoni njri nga tjetri, e bhuni, ju robrit e All-llahut, vllezr. Muslimani sht vlla i muslimanit: nuk i ban padrejtsi, nuk e tradhton dhe nuk e nnmon. 22

Secilit muslimani i ndalohet ta prdhos: gjakun, pasurin dhe nderin e muslimanit". (Buhariu dhe Muslimi). Ummeti islam! Nn hijen e ksaj metode t madhe duhet t jetoj muslimani n shoqrin e tij, sipas tij e zhvillon jetesn dhe aktivitetin, i lidhur me vllezrit e tij, q sht lidhja m e madhe. Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sellem, thot: "Besimtari pr besimtarin sht si ndrtesa: e forcon njri tjetrin; e i shtrngoi gishtrat njri me tjetrin". (Buhariu dhe Muslimi). Vllezr musliman! Nn hijen e zotriut t njerzimit dhe njeriut m t mir, duhet t jetoj individi musliman, i cilsuar me cilsi t larta dhe i stolisur me domethnie madhore, baz dhe princip i t cilit sht t jetoj n shoqrin e tij muslimane dashamir i vllezrve t tij musliman dhe duke ua urrejtur atyre do gj q ia urren vetvetes. Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, thot: "Askush prej jush nuk beson prderisa nuk ia don vllaut t vet at q ia do vetvetes". (Buhariu dhe Muslimi). Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, duke i dhn ummetit t vet deklarat t prhershm thot: "Ktij ummeti tuaj i sht br shndeti n fillimin e vet, kurse pjesa e fundit e ktij ummeti do t goditet me sprova dhe gjra q do ti mohoni. Do tu vijn fitnet e do ta coptojn njra tjetrn. Do tu vin fitnet, e do t thot besimtari: ky sht shkatrrimi im, e pastaj do t largohet kjo fitne. Do ti vjen fitneja tjetr e do t thot besimtari: kjo sht ajo. Ai q dshiron t hyj n xhennet dhe t shptoj nga zjari, le ti vij cdekja duke i besuar All-llahut dhe Dits s Mbram dhe le tu ban njerzve at q t tjert dshiron tia bjn atij". (Buhariu dhe Muslimi).

Nj rregull pejgamberik, i cili i prmban t gjitha domethniet e t mirs, principet e pastrta dhe moralin fisnik. Nj rregull, t cilin e jep njeriu me moral m t mir, bamirsi m i madh dhe njeriu me vlere m t madhe. Ky rregull i cili i prballon sfidat e do kohe dhe gjendjeje, krkon q t cilsohemi me domethniet e afrsis, vllezris, butsis, mshirs, ngrohtsis, sjelljes s mir, altruizmit, solidaritetit, largimit t vshtirsive dhe kryerjes s nevojave. Pr kto domethnie fisnike dhe vlera t larta Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, duke cilsuar gjendjen se si duhet t jet shoqria, thot: "Shembulli i besimtarve n dashurin, mshirimin, solidaritetin mes tyre jan sikur shembulli i nj trupit. Nse i ankohet nj gjymtyr, i tr trupi ankohet nga pagjumsia dhe temperatura". (Buhariu dhe Muslimi). Gjithashtu Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, i cili sht i mshirshmi dhe i but, thot: "Ai q vepron pr tia kryer nevojat vllaut t vet, All-llahu sht n ndihmn e tij, ai q ia zbulon nj muslimanit nj breng, All-llahu ia zbulon nj breng t ahiretit, ai q ia mbulon muslimanit nj t met, All-llahu e mbulon n dynja dhe ahiret". (Buhariu dhe Muslimi). Rregull pejgamberik shum i madh krkon q t largohemi nga zilia dhe urretja reciproke n shoqrit e muslimanve, shkakton ndalimin e dmtimit dhe pengimit t besimtarve. All-llahu, subhanehu ve teala, thot: "E ata q fyejn besimtart dhe besimtaret, pr ka ata nuk jan fajtor, ata kan ngarkuar veten me nj mkat shum t madh". (El-Ahzab: 58). Kurse Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka thn: "Mos keni zili mes jush, mos ia shtoni mi-

min gjat shitblerjes njri tjetrit, mos u largoni nga njri tjetri, mos t ndrhyj dikush n shitblerjen e tjetrit. Bhuni ju robrit e All-llahut vllezr. Muslimani sht vlla i muslimanit, nuk i ban padrejtsi, nuk e tradhton dhe nuk e nnmon. I mjafton e keqe nj njeriu ta nnmon vllaun e tij musliman. Secilit musliman i ndalohet ta prdhos: gjakun, pasurin dhe nderin e muslimanit". (Muslimi). Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, duke vnduar rregull n shoqrin muslimane thot: "Mos i ban dam as vetes e as tjetrkujt". (Hasen, Ahmedi dhe t tjert). Musliman t nderuar! Kto jan premisat tona islame, rregullat e ndrtimit t shoqris muslimane. Rregulla q luftojn prishjen e siguris, kundrshtojn dmtimin e vendit dhe njerzve, pengon prishjen dhe orodin. Andaj secili musliman le t kapet pr kto domethnie fisnike, pr kto udhzime t ndershme, q t jetoj n shoqri si njeri q dashuron dhe e dojn, q mshiron dhe mshirohet. Vetm n kt rast do t jetoj jetes t kndshme dhe dakorde. Zoti yn, All-llahu, subhanehu ve teala, thot: "Besimtart dhe besimtaret jan t dashur pr njri-tjetrin, urdhrojn pr t mir, e ndalojn nga e keqja, e falin namazin dhe japin zeqatin, respektojn All-llahun dhe t drguarin e Tij. T tillt do t'i mshiroj Allllahu. All-llahu sht ngadhnjyes, i urt". (Et-Teube: 71). Kurse Pejgamberi yn, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka thn: "Nuk do t hyni n xhennet derisa nuk besoni. Nuk do t besoni derisa nuk duheni mes vehte. A tju tregoj dika q nse e veproni do t duheni mes vehte?! Prhapne selamin mes jush". (Muslimi). 23

All-llahu na dhasht bereqet n Kur'anin fisnik, na baft dobi nga sunneti dhe sqarimi. E them kt fjal dhe krkoj falje nga Allllahu pr ju, pr mua dhe pr mbar muslimant nga do mkat, andaj edhe ju krkoni falje prej Tij, sepse ai sht Fals dhe i Mshirshm. - II E falnderojm All-llahun, i cili sht Mik i t mirve. Dshmoj se ska hyjni tjetr prve All-llahut, i cili sht Nj dhe pa ortak, i cili sht Zoti i mbar botrave. Dshmoj se zotriu dhe pejgamberi yn, Muhammedi, sht i drguar dhe rob i All-llahut, sht zotriu i pejgamberve t drguar. All-llahu yn bekoje dhe prshndete ate, familjen dhe mbar shokt e tij. O ju besimtar ju porosis ju dhe vehten time q t jemi t devotshm, sepse kjo sht porosia e All-llahu q ua ka dhn njerzve t par dhe t fundit. Robr t All-llahut! Armiqt e ksaj feje nuk lodhen duke br fesad n mesin e muslimanve, ata vazhdimisht veprojn q t mbjellin shpirtin e urrejtjes mes muslimanve dhe t mbjellin farn e prarjes mes besimtarve.

Andaj muslimant e kan obligim kudo q jan, pasi qIslami ua ka sqaruar rrugt e t mirave dhe shkaqet e shptimit, t prqndrojn n porosit e ksaj feje, sikur kodrat e mdha dhe tia bjn vetvetes obligim q t kapen pr ato udhzime t bekuara. Muslimant jetojn n dhunti t mdhaja dhe t mira t qarta, pr kt edhe ua kan zili shum armiq t islamit dhe muslimanve, pr kt muslimant kudo q jan duhet t bashkohen n sunnet dhe udhzim, t bashkpunojn n t mir dhe devotshmri. T gjith muslimant duhet t jen nj dor me prgjegjsit dhe dijetart pr t realizuar prfitime t mira dhe interese t shpresuara dhe t gjith duhet t kujdesen nga shkaqet e prarjes, hidhrimit, ndarjes dhe dobsimit, me qllim q njerzit ta ken t ruajtur edhe fen edhe dynjan, t jetojn n rehati, siguri, komoditet dhe mirqenje. All-llahu, subhanehu ve teala, na ka urdhruar me nj gj t madhe, e cila na e pastron jetn dhe na e bn t lumtur ahiretin, e ajo sht drgimi i salavateve dhe selameve mbi Pejgamberin, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem

Husjen Alu Shejh Imam dhe hatib n xhamin e Pejgamberit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem. Hutbe e mbajtur me 23/4/1425 Marr nga: alminbar.net Prktheu: Bekir Halimi 2.7.2004

24

Mkatet gjat vers


T nderuar vllezr musliman! Jemi n fillimin e pushimeve verore, prjetojm temperatura t larta, jemi n pushimet verore dhe n vend se ti shfrytzojm kto pushime dhe kohra pr tiu afruar m shum Allllahut, ne me disa veprime q i bjm gjat ktyre ditve, m tepr largohemi nga All-llahu. Ne, duke tentuar t freskohemi n kt koh me temperatur t madhe, e fitojm denimin e All-llahut me zjar t xhehenemit, q sht shum m i madh se sa kjo temperatur. Ne, n vend se ta shfrytzojm kt koh t lir t pushimeve, pr projekte m t mdhaja dhe m t gjalla, ne e humbim kohn kot n vepra t padobishme, ose n vepra q sjellin fatkeqsi pr mbar popullin ton. Ne, e kemi obligim t flasim dhe ti shpalosim kto anomali, me qllim t shrimit t tyre, nse dshirojm t shptojm t gjith ne nga denimi i All-llahut, i cili i kaplon q t gjith, edhe ata q i zbatojn msimet dhe kshillat e Zotit edhe ata q bjn mkate, nse kta t part nuk urdhrojn n t mir dhe nuk ndalojn nga e keqeje. Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, na ka msuar dhe na ka thn: "Pasha Ate, n Dor t t Cilit sht shpirti im, ose do t urdhroni n t mir ose do t ndaloni nga e keqeje ose s shpejti do t'ju kaploj denimi i All-llahut, e pastaj do t luteni, mirpo lutja e juaj nuk do t pranohet". (Hasen, Tirmidhiu). Andaj, ne t gjith, e kemi obligim q dukurit negative q prhapen n shoqri ti parandalojm, se prndryshe t gjith ne do t fundosemi n detin e mosbesimit, imoralitetit, dekadencs, paarsimimit, dembelis dhe prtacis. Prej dukurive q paraqiten gjat pushimeve verore jan kto: 1- Lakuriqsia Me arsyetim se sht nxeht, se duhet t freskohemi, t shumta jan ato muslimane q veshen dhe dalin lakuriq. Islami i ka msuar muslimant q mos t dalin lakuriq, sepse lakuriqsia sht shenj e primitivizmit, kurse mbulesa sht shenj e prparimit. Pastaj lakuriqsia sht shkas i dobsis s nderit dhe moralit n mesin e t rinjve dhe t rejave dhe shkak q sjell prostitucionin n mesin ton. Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka thn: "Dy kategori njerzish prej banorve t xhehenemit nuk i kam par: njerz q n duar e tyre kan shkopinj si bishtat e lops, me t cilat i rrahin njerzit dhe grat e veshura, mirpo t veshura, q lkunden dhe dridhen, i kan kokat sikur shpinda e deves, ata nuk hyn n xhennet, as q do t nuhasin aromn e xhennetit, edhe pse aroma e xhennetit ndihet nga nj largsi shum e madhe". (Muslimi). 2- Przierja e burrave dhe grave Kjo dukuri fatkeqsisht n shum mese muslimane sht br dukuri normale, saq edhe npr pllazha t ndryshme, rrin bash burra dhe gra, duke iu beshur njri tjetrit. Duke e shpalosur turpin e vet secili para tjetrit. Imam Aliu, radijall-llahu anhu, ka thn: "A nuk keni turp ose xhelozi. Kam dgjuar se grat tuaja dalin n tregje dhe shtyhen me burrat kafira". (Zevaid Musned, 1/ 133). 3- Shikimi pa kontroll Pasi q disa gra xhveshen, burrave, n munges t besimit t fort dhe zbatimit t msimeve Kur'anore, nuk u mbetet asgj prve se t hapin syt dhe t shikojn at 25

q u del para, ose edhe t hulumtojn q t shohin gjra sa m joshse dhe trhjekse. All-llahu, subhanehu ve teala, na mson dhe na thot: "Nuk sht pr ju ndonj mkat, nse hyni n shtpi t pabanuara, e q n to keni ndonj prfitim. All-llahu e di at q e shfaqni haptas dhe at q e mbani fsheht. Thuaju besimtarve t ndalin shikimet (prej haramit), t'i ruajn pjest e turpshme t trupit t tyre se kjo sht m e pastr pr ta. Allllahu sht i njohur hollsisht pr at q bjn ata". (En- Nur: 29- 30). Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, i ka thn Aliut, radijall-llahu anhu: "Ali, mos prcjell shikimin me shikim, sepse e para sht pr ty, kurs e dyta kundr teje". (hasen, Ahmedi dhe t tjert). Ibn Kajjimi, rahimehull-llah, thot: "Momentet (e shikimit) jan prijsit dhe t drguarit e epshit, nse i ruan ato e ruan edhe organin, sepse ai q shikon pa kontroll, shikimi i tij e shpien n shkatrrim". (Xhevabul-Kafi, fq. 106). 4- Mkatet q paraqiten npr dasma dhe ahengje. - Konsumim i alkoolit: Fatkeqsisht, t rralla jan ato dasma n mesin e muslimanve t vendeve tona, ku nuk prdoret alkooli. Dikund e fusin n mnyr ilegale e dikund n mnyr legale. Edhe pse futja n mnyr legale dita dits po bhet m i zshm. Kurse All-llahu, subhanehu ve teala, na ka treguar n Kur'an se alkolli sjell probleme n shoqrin muslimane: O ju q besuat, s'ka dyshim se vera, bixhozi, idhujt dhe hedhja e shigjets (pr fall) jan vepra t ndyta nga shejtani. Pra, largohuni prej tyre q t jeni t shptuar. Shejtani nuk dshiron tjetr, prve se nprmjet vers dhe bixhozit t hedh armiqsi mes jush, t'ju pengoj nga t prmendurit Zotin dhe t'ju 26

largoj nga namazi. Pra, a po i jepni fund (alkoolit e bixhozit)?. (el-Maide: 90- 91). Andaj shum her n dasmat tona nga ndikimi i alkoolit vjen edhe rrahja ose vrasja, Zoti na ruajt. - Harxhimi i tepruar: Dasmat e sodit nuk bahen pr gzimin e familjes por pr inatin e rrethit dhe fqinjve. Andaj n rrethet tona bhen dasma q kushtojn me mijra euro, q padyshim sht tejkalim i do mestares dhe normales n harxhim. E nse po t njejtive u krkon ndonj ndihm pr shkollimin e ndonj studenti, ose ndrtimin e ndonj xhamie, ose organizmin e ndonj kampingu, ose prgaditjen e ndonj tribune, i gjen se nuk jan t gatshm t japin as nj prqind t asaj q kan harxhuar n dasma dhe ahengje t tilla. All-llahu, subhanehu ve teala, na mson q mos t harxhojm pa mas, por t jemi mesatar duke i prshkruar robrit e tij se jan: " Edhe ata q kur shpenzojn nuk e teprojn e as nuk jan dorshtrnguar, por mbajn mesataren e jan t matur". (El-Furkan: 67). Sufjani ka thn: "do gj q harxhohet n vepra q nuk jan adhurime, ajo sht harxhim i tepruar, edhe n qoftse sht pak". - Muzika, prania e kngtarve dhe kngtareve dhe vallzimi burra e gra: Ky mkat, fatkeqsisht, sht br fenomen i pandar nga dasmat tona. All-llahu, subhanehu ve teala, i drejtohet shejtanit duke i thn: "Dhe me at alarmin e zrit tnd, mashtroje at q mundesh prej tyre, me kalorsit e kmbsort tu thirri (brtitu) ata, przieju me ta n pasuri dhe n fmij dhe premtoju atyre, po shejtani nuk u premton tjetr, prve mashtrim". (El- Isra: 64). Dijetart kan thn se kjo sht muzika. Kurse Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka thn:

"Do t ket n ummetin tim njerz q e konsiderojn t lejuar zinan, mndafshin, alkoolin dhe instrumentet muzikore". (Buhariu). - Mosthirrja e t varfurve npr dasma dhe gosti: Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka thn: "Sa ushqim i keq sht ushqimi i dasmave ku thirren t pasurit dhe injorohen t varfurit, kurse ai q nuk i prgjigjet thirrjes ai ka br mkat ndaj All-llahut dhe Pejgamberit". (Muslimi). - Fotografimi npr dasma sidomos n mesin e grave: Kjo pa dyshim se sjell shum probleme n mesin e muslimanve, sepse ato mund t kapen n situata t palakmueshme, e t bhen objekt i ngacmimit t epshit ose talljes. E kjo mund t shkatoj probleme shum t mdha n familjet e muslimanve, si sht xhelozia, rrahja, ndarja, akuzimi pr jonder, etj. 5- Shkuarja n plazh Dita dits shkuarja n pushimet verore, shkuarja n plazh sht duke u br pjes normale n planfikimet tona. Kjo nuk ka qen e njohur n mesin e muslimanve tan, mirpo ja, fatkeqsisht, nga ndikimi i kulturs s perendimit dhe imitimit ton t verbr, kemi ardhur edhe ne n at grad q t pasojm zakonet dhe adetet e jomuslimanve. Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, na ka msuar q mos t shpalosim trupin dhe nderin ton, duke thn: "Mos t shikon burri pjest e turpshme (avretin) t burrit, e as gruaja pjest e turpshme t gruas. Mos t flej burri me burrin nn nj mbules e as gruaja me gruan nn nj mbules". (Muslimi). 6- Udhtimi n vende t ndryshme pr t br imoralitet All-llahu, subhanehu ve teala, na ka thn: "Dhe mos iu afroni imoralitetit (zinas),

sepse vrtet ai sht vepr e shmtuar dhe sht nj rrug shum e keqe". (El-Isra: 32). Kurse Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, na ka thn: "Kush m garanton at q ka mes nofullave dhe at q ka mes kmbve i garantoj xhennetin". (Buhariu). 7- Moskujdesi pr namazin, e sidomos pr namazin e sabahut Nga shkaku i ndejave t gjata gjat nats, nga shkaku i habis n argtime na kalojn namazet dhe i harojm ato. Andaj, All-llahu, subhanehu ve teala, na krcnohet duke na thn: "Pra shkatrrim sht pr ata q falen, T cilt ndaj namazit t tyre jan t pakujdesshm". (El-Maun: 4- 5). Ibn Kethiri, rahimehull-llah, thot: "Ose duke e vonuar nga koha e par, ashtu q prher ose zakonisht e vonojn nga koha e vet, ose nuk e kryejn si duhet, me kushtet dhe ruknet e urdhruara, ose nuk kan prulje dhe koncentrim". Andaj nse vonimi i namazit e ka kt krcnim, ka t themi pr ate q e len krejtsisht namazin?! Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka thn: "Mos i bn All-llahut ortak, edhe nse coptohesh ose digjesh, mos e len namazin obligativ, sepse ai q e le namazin me qllim ka humbur garancn e Zotit, mos konsumo alkool, sepse sht elsi i do t keqeje..". (Sahih, ibn Maxheja). Normalisht se n mesin e namazeve m i rndi sht namazi i sabahut, andaj Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka thn: "Nuk ka namaz m t rnd pr munafikat se namazi i sabahut dhe jacis. Po ta dinin se ka n to, do t vini edhe zvarras. Dshirova q t urdhroj muezinin t thrret ikametin, pastaj t urdhroj dikend t'i fal njer27

zit, e t marr nj flak e tua djegi (shtpit) atyreve q nuk kan dal akoma". (Buhariu). 8- Udhtimi i gruas pa mahrem Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka thn: "Nuk i lejohet gruas q beson n All-llahun dhe Pejgamberin t udhtoj hapsir nj dit e nj nat, pa mahrem". (Buhariu dhe Muslimi). 9- Dhnia pasqyr t keqe pr muslimant Kur ne nuk i respektojm rregullat e mdha t fes son t pastr, ather ua mbushim mendjen t tjerve se edhe kjo fe nuk sht aq e vrtet dhe e mir, sepse po t ishte feja e mir, do t ishin edhe muslimant e mir. Edhe n kt mnyr, n vend se ti afrojm mosbesimtart n fen ton, ne i largojm ata, andaj All-llahu, subhanehu ve teala, na ka msuar q t lutemi, duke thn: "Zoti yn, mos na bn sprov pr ata q nuk besuan dhe falna, Zoti yn, Ti je ngadhnjyesi, i urti". (El-Mumtehine: 5). 10- Humbja e kohs Humbja e kohs bhet n shum mnyra. Sot jan krijuar institucione t tra pr tua harxhuar kohn njerzve n gjra t kota. Koha harxhohet kot duke: - lexuar revista dhe libra q stimulojn imoralitetin; - shikuar filma dhe telenovela t dmshme; - dhnia e flakt pas ndeshjeve t ndryshme sprotive e sidomos pas ndeshjeve t futbollit; - kalimi i orve t tra n internet; etj. Koha sht ymri i jets dhe mejdani i ekzistimit t njeriut. Koha sht nga ari, madje edhe m i shtrenjt se ari.

All-llahu, subhanehu ve teala, thot: "Pasha kohn! Nuk ka dyshim se njeriu sht n nj humbje t sigurt. Me prjashtim t atyre q besuan, q bn vepra t mira, q porositn njri-tjetrin t'i prmbahen t vrtets dhe q kshilluan njri-tjetrin t jen t durueshm". (Sureja El-Asr). Ibn Kajimi, rahimehull-llah, thot: "Koha e njeriut, n realitet, sht ymri i tij. sht lnda e jets s tij t prhershme n dhuntit e pafundshme. sht edhe lnda e jets s tij t vshtir n denimin e dhembshm. Kalon shpejt si ret. Ajo q koh q sht pr All-llahun dhe me All-llahun sht jetesa dhe ymri i tij, kurse format tjera nuk llogariten pjes e jets s tij, edhe nse jeton n at koh sikur kafsht. Nse e kalon kohn n neglizhenc, pagjumsi dhe shpresa t kota, nse koha m e mir q e kalon sht gjumi dhe dembelia, ather pr te sht m mir t vdes se t jetoj". (Xhevabul-Kafi, fq. 184). 11- Disa alternativa a- Udhto pr t krkuar dije dhe pr ti shoqruar dijetart. b- Mer pjes n kurse fetare dhe kapmingje. c- Mer pjes n kurse t aftsimit n gjuh, zanate, informatik, e t ndryshme. d- vizitn e vendeve Islame. Normalisht se kto jan vetm disa sinjale, edhe pse veprat q mund t bhen gjat ktyre pushimeve verore jan shum ma shum se kjo q kemi paraqitur n kt hutbe. E lusim All-llahun ta ruan rinin ton, t ruan nderin ton, t na e shtoj dijen n fe dhe veprat e mira dhe t na mbroj nga sprovat q i dim dhe q nuk i dim.
Bekir Halimi, 9.7.2004

28

Tema
Hifzi-msimi prmendsh i Kur'anit
N raportin e saj t dats 17. 06. 2004, kanali televiziv el Xhezire n versionin e saj elektronik publikoi nj raport nga korespodenti i saj n Islam Abad, Mehjub Huder n t cilin publikohet se q nga pamvarsimi i Pakistanit nga India n v. 1947 e kndej, ndr popullin e Pakistanit, dukuria e kapjes s popullit pr fen Islame vjen gjithnj duke u ritur m shum dhe nga dukurit m t dukshme t ksaj sht drejtimi i tyre drejt msimit t Kuranit fisnik. Ajo q m s shumti bie n sy nga kjo sht orientimi i prindrve ndr to edhe ata laik-drejt msimit t Kuranit fisnik prmendsh (hifz) fmijve t tyre. Kjo nuk sht e prhapur vetm n nj shtres t mass n t katr provincat e Pakistanit, por ajo sht e prhapur n t gjitha shtresat e popullats n mnyr t barabart, si n ato t varfrat, t mesmet poashtu edhe n ato t pasurat. M tej n kt publikim tregohet se motivi fetar ka luajtur pa dyshim nj rol jashtzakonisht t rndsishm n orientimin e prindrve q fmijt e tyre ti orientojn drejt msimit t Kuranit fisnik prmendsh, mirpo ekzistojn edhe motive tjera q i kan nxitur ata n kt hap t rndsishm, sikur t mposhtmet: bindja se hafizt e Kuranit jan m sipror n msim krahasuar me shokt e tyre q nuk jan hafiz, bindje kjo e prforcuar edhe me disa hulumtime analitike t atjeshme lokale. Pozita e ngritur dhe autoriteti q e gzojn hafizt n rrethin n t cilin jetojn, etj. Kshtu pra, t shtyer nga kto motive, shum familje pakistaneze i nxjerrin fmijt e tyre nga shkollat e sistemit pr t mund q q nga moshat e tyre t hershme tu bashkangjiten hallkave t msimit t Kuranit prmendsh. Pr nj afat kohor prej 1-2 vite, aq sa prafrsisht sht kohzgjatja e nxnies s Kuranit prmendsh. Sipas informatave t grumbulluara rreth numrit t hafizve n Pakistan, del se mesatarisht n do tre shtpi gjendet nga nj hafiz e kjo rezulton n ate se numri i tyre nuk sht m pak se 7-milion hafiz. Mnyra e hifzit (nxnies prmendsh): Shkollat e hifzit t atjeshme e prdorin metodn e telkinit (msimit gojarisht) me t cilin e fillojn msimin e nxnsit me nivelin e ashtuquajtur nuranijje, pr nj koh afr 3- muaj, e q nnkupton msimin e pastr t shqiptimit t harfeve (shkronjave kuranore). Pastaj nxnsi fillon me msimin e tre ajeteve prmendsh dhe leximin e tyre para muhaffidhit (msuesit t hifdhit) t tij, dhe nuk kalon n ajete tjera q pasojn, pa i msuar dhe shqiptuar mir kto t parat. Poashtu caktohet koh e mjaftueshme pr do dit pr ta prsritur hifzin e kaluar dhe zakonisht kjo sht n nj or para namazit t sabahut dhe kshtu pastaj vazhdojn halkat e hifzit deri n namazin e akshamit, mes t cils ekzistojn edhe dy pushime. Vlen t prmendim se shumica e atyre q msojn 29

hifz flejn n xhami dhe kjo tregon se atyre u jepet njo koh e mjaftueshme pr hifz, larg nga familja dhe nevojat e saj. Zakonisht me hifz fillohet nga drejtimi i kundrt, pra nga xhuzit i fundit (pjesa e 30-t e Kuranit). Banort e nj vendi n bashkpunim me prgjegjsit e halkave t hifzit- e shfrytzojn rastin e kryerjes s hifzit t ndonjrit prej nxnsve, pr pregaditjen e ndonj programi, i cili shpesh sht n nivel t lart n t cilin marin pjes familjet e atij rrethi ku n prezencn e dijetarve t mdhej t cilt m pas e bjn mbshtjelljen e allms n kryen e nxnsit q e ka kryer hifzin, e cila n traditn pakistaneze njihet si mirnjohja (diplom) e vrtet pr hafizin e Kuranit dhe e cila e bn at q t ndjehet krenar. Kshtu pas vnies s saj n krye gjat ktij ceremoniali ai m nuk ec rrugve pa t mbi krye. Pas prfundimit t hifzit, hafizt kryesisht ndahen n dy grupe: 1-Grupi i hafizve t cilt kthehen n shkollat e tyre t sistemit q t vazhdojn me shkollimin e tyre t ndrprer, dhe 2-Grupi i hafizve t cilt drejtohen pr ndonj pun, mvarsisht se far pune ju mundson diploma e hifzit q t ushtrojn n at shoqri q jetojn. Ky lloj i dyt i hafizve ushtrojn detyra dhe aktivitete t ndryshme, nga t cilat veojm: -tahfidhi (msimin e nxnsve hifzin) n halkn e hifzit n t ciln kan msuar apo n ndonj tjetr, -faljen e namazeve t teravis me hatme npr xhamia (pra me leximin e trsishm

t Kuranit), -leximin e Kuranit n raste t ndryshme Pik me rndsi q nxit n msimin e Kuranit prmendsh sht edhe ajo se nuk paguhet asgj gjat qndrimit dhe msimit 1-2 vjear, kshtu q harxhimet i mbulojn vet qendrat e hifzit nga donacione t ndryshme. Kjo gj konsiderohet e rrall krahasuar me shoqri tjera, veanrisht kur t kihet parasysh numri i madh i atyre q msojn hifz. Vlen t prmendim se edhe npr vendet tona, ku jetojn shqiptart musliman praktikohet msimi i Kuranit prmendsh. Ashtu n Maqedoni tashm 30-vjet e m shum, molla Mahmud Asllani, muhaffidhi (msuesi i hifzit) i mirnjohur i xhamis s Larme t Tetovs, ka nxjerrur m teper se 100 hafiza kryesisht t moshs s re, n mesin e t cilve m i riu ka qen nj 7vjear. Kurse fshati Studenian, n afrsi t Shkupit sht i njohur si fshati i hafizave pr shkak t numrit t madh t hafizave n kt fshat. -N Shqipri jan hapur qendra t ndryshme pr hifz kurse edhe n Kosov e Mal t Zi sht gati se e njjta situat, ku kryesisht kte e kan br hoxhallar duke i msuar nxnsit e tyre npr mektebe. Kt shkrim e prfundojm me nj hadith t Pejgamberit, sal-lallahu alejhi ve sel-lem se M i miri prej jush sht ai q e mson Kuranin dhe ua mson tjrve me qllim t nxitjes n msimin e Kuranit. Allahu i shtoft hafizt e Kuranit dhe ata dhe muhaffizt e tyre i shprbleft me xhennetet e Tij. Amin.
Emin Limani 19. 06. 2004 25.6.2004

30

Sqarim pr hadithin e Nexhd-it


Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka thn: O All-llah bekoje Shamin. O Allllah bekoje Jemenin. Disa than: O i drguar i All-llahut, edhe Nexhdin. Mendoj se t tretn her Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, tha: Atje do t ket trmete, sprova dhe fatkeqsi, dhe prej aty del briu i shejtanit. (transmeton Buhari, Libri i Sprovave, Kapitulli Fitnet do t vijn nga Lindja 9/166) Hadith i cili sht keqkuptuar (me qllim) nga grupe t caktuara njerzish, t cilt mundohen ta shprndajn dalaletin e tyre dhe ti mashtrojn muslimant q nuk kan dije. Pasi q ta hulumtojm dhe ta shqyrtojm kt hadith, si dhe pasi ti lexojm fjalt e dijetarve t mdhenj do shohim se ky hadith nuk i referohet Nexhdit i cili gjendet n Arabin Saudite, por se prkundrazi ky hadith i referohet Irakut. Ndr dijetart t cilt ia kan referuar kt hadith Irakut jan: Ibn Haxher el-Askalani, Imam Neveviu dhe shum dijetar tjer. Shkaqet pr kt jan t shumta dhe t qarta: 1. Hadithet e shumta t cilat tregojn se Fitneja do t vjen nga lindja Buhariu kt hadith e ka vendosur nn kapitullin Fitnet do t vijn nga Lindja: 212- Nga Ebu Selimi: se Pejgamberi, sallall-llahu alejhi ve sel-lem, qndroi afr minberit (dhe bri me gisht kah lindja) dhe tha: Fitnet jan atje! Fitnet jan atje! Prej atje del briu i shejtanit.. 213- Nga Ibn Omer i cili ka thn: E kam dgjuar T Drguarin e All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, i cili prderisa ishte i kthyer kah lindja tha: Me t vrtet fitnet jan atje, prej atje del briu i shejtanit. 214- Hadithi i Nexhdit pr t cilin po flasim. Hadithe t ngjashme mund t gjenden n Sahihun e Muslimit (1/83+, 4/6938+.) 2. N prgjithsi fitnet dhe fatkeqsit e para erdhn nga Lindja, shumica prej tyre nga vet Iraku Ibn Haxher el-Askalani duke e komentuar Hadithin e Nexhdit ka thn: dhe t tjer kan thn se njerzit e lindjes ishin pabesimtar n kohn kur Pejgamberi, sal-lallllahu alejhi ve sel-lem, na informoi se fitnet dhe fatkeqsit do t dalin nga ai drejtim dhe me t vrtet ndodhi ashtu si tha ai. Dhe sprovat e para q doln, doln prej drejtimit t lindjes dhe ato ishin shkak pr prarjen e reshtave t muslimanve, e kjo sht ajo q shejtani e don dhe e plqen. Gjithashtu bidatet doln nga ai drejtim. (Fethul-Bari 13/58). Prej sprovave q doln nga Iraku dhe nga Lindja ishte mbytja e Aliut, radijall-llahu anhu, vrasja e nipit t Pejgamberit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, beteja e par n mes muslimanve ndodhi n Irak, dhe shum fatkeqsi tjera. Imam Neveviu prmend se nj nga sprovat m t mdhaja q do t paraqiten nga Lindja do t jet dalja e Dexh-xhallit (Sherh Sahihul-Muslim 2/29). Prej bidateve q u paraqitn n lindje, e sidomos n Irak, sht fakti se shumica prej sekteve t hershme devijante si jan Kaderijeh, Xhehmijeh e t tjera, u paraqitn atje. N kohn e Pejgamberit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, kishte 13 vende t njohura si Nexhd, kjo sepse Nexhd gjuhsisht do t thot tok e ngritur. Pr kt shkak Arabt nga respekti ktyre tokave u thoshin Nexhd. Nj nga zonat q m s shumti sht thirrur n at koh si Nexhd ka qen zona ku sht Iraku i sotshm. 31

3. Nexhdi n drejtim t lindjes pr ata njerz q jetojn n Medine sht Iraku Ibn Haxheri ka thn: El-Hatabi ka thn: Nexhdi n drejtim t lindjes, pr at q sht n Medine do t jet shkretina e Irakut dhe rrethinat e saja, e kjo sht n drejtim t lindjes pr banort e Medines. Kuptimi i fjals Nexhd sht toka e ngritur, e kundrta e el-Gaur q do t thot ajo q sht m e ult. Tihameh (Rrafshina bregdetare n drejtim t Jug-Perendimit dhe Jugut t Gadishullit Arabik) sht plotsisht el-Gaur dhe Meka sht n Tihameh. Ibn Haxheri vazhdon dhe thot: nga kjo (fjala e el-Hatabit) shihet se Nexhdi sht n drejtim t Irakut, e kuptohet dobsia e fjals s Ed-Davudit i cili thot se Nexhdi sht vend specifik. Kjo nuk sht kshtu, prkundrazi do vend q sht i ngritur thirret Nexhd ndrsa regjioni m i ult thirret Gaur. (Fethul-Bari 13/58-59). El-Mubarekfuri i prmend kto fjal n komentin e tij t Sunenit t Tirmidhiut (TuhfetuElhvedh, 10/314 nr. 4212). 4. Hadithi n Sahihun e Muslimit (nr. 6943) Selim Ibn Abdull-llah Ibn Omer ka thn: O njerzit e Irakut, sa e uditshme sht q m pyetni pr mkatet e vogla ndrsa i bni mkatet e mdha? (e ka fjaln pr vrasjen e Husejnit, radijall-llahu anhu). Un e kam dgjuar babain tim Abdullah Ibn Omerin duke thn se e ka dgjuar Pejgamberin, sal-lallllahu alejhi ve sel-lem, i cili kur ka qen i kthyer kah lindja ka thn: Me t vrtet trazirat do t vijn nga kjo an, prej atje ku paraqitet briu i shejtanit dhe atje do ti goditni qafat e njri-tjetrit.

5. Hadithet e qarta q nuk ln dyshim se pr cilin Nexhd bhet fjal -Hadithi i Ibn Omerit i transmetuar nga Ebu Nuajmi n el-Hilje (6/133): Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka thn: O All-llah bekoje Medinen, dhe bekoje Meken, dhe bekoje Shamin, dhe bekoje Jemenin Nj person tha: O i drguar i Allllahut dhe Irakun ton, pastaj ai u largua pak prej tij dhe tha: atje do t ket trmete, sprova dhe fatkeqsi dhe prej atje do t del briu i shejtanit. (Shuajb Arnauti n Sherhus-Sunneh thot se isnadi i ktij hadithi sht i vrtet, 14/206-207). -Hadithi i Ibn Omerit i transmetuar n El-eusat se Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, e fali sabahun pastaj u kthye kah njerzit dhe tha: O All-llah bekoje Medinen.. Nj person tha: Edhe Irakun o i drguar i All-llahut? Ai, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, tha: prej atje del briu i shejtanit dhe sprovat dhe fatkeqsit do t vijn si dallg. (el-Hejthemi n Mexhmeuz-zauaid 3/305, kapitulli prmbledhja e duave (pr Medinen) thot: transmetuesit jan t besueshm). -Hadithi i Ibn Abbasit i transmetuar nga Taberaniu: se Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, u lut dhe tha: O All-llah bekoje Shamin dhe Jemenin. Nj person tha: O i drguar i All-llahut edhe Irakun?, Ai, sallall-llahu alejhi ve sel-lem, tha: Me t vrtet atje sht briu i shejtanit, dhe sprovat dhe fatkeqsit do t paraqiten si dallg, dhe me t vrtet ashprsia sht n lindje. (el-Hajthemi thot: transmetuesit jan t besueshm).
Marr nga: islaam.net Prktheu: Omer Islami 2.7.2004

32

Dispozita islame pr adoptin


Dispozita islame pr adoptimin dhe dimensionet e tij njerzore dhe sociologjike: Shoqria arabe n kohn e injorancs jetonte sipas botkuptimit dhe ligjeve t njohur tek shoqrit e tjera si romakt, grekt e vjetr si dhe sipas botkuptimit tek disa popuj e qytetrime n kt periudh bashkkohore. Bazamenti i ktij botkuptimi ishin ligjet racionale, tiparet individuale, zakonet e popujve, si dhe supozimet me dijapazon t ngusht. Ky botkuptim nxiste n ekzistimin e disa zakoneve t trashguara q kundrshtoheshin me bazat e moralit t lart, parimet e shoqris s shndosh si dhe me unitetin dhe harmonin familjare. Nga kto dukuri t prhpura n shoqrit e till sht edhe adoptimi i fmijve. Adoptimi definicioni dhe shkaqet: ET-TEBENNI-(adoptim i fmis) q don t thot: Lidhja q mes adoptuesit dhe adoptuarit krijon t drejtat dhe detyrat q ekzistojn mes prindrve dhe fmijve- sht nj nga dukurit negative q u prhapn si prgjigj instiktit natyror i shfaqur n dashurin ndaj fmijve n rast kur prindrit nuk kan fmij, si dhe nga dshira pr adoptim t ndonj fmij me vetdije pr faktin se prindi i vrtet i atij fmj sht dikush tjetr dhe se ky nuk sht babai i vrtet i tij. Nga motivet pr kt dukuri sht edhe prkujdesja pr fmijn e braktisur, me prejardhje t panjohur ose fmijn q nuk ka familje q do t kujdeset pr t. Gjithashtu shkak pr t adoptuar ndonj fmij mund t jet dshira q fmiu ti bashkangjitet trungut gjenealogjik t prindit adoptues i cili ka pozit dhe respekt t madh n shoqri. Varfria, mbrapambeturia, egoizmi si dhe mosmundsia pr kryerjen e obligimeve prindrore ndaj fmis jan disa nga shkaqet q inicojn shitjen apo dhurimin e fmis i cili do t rritet n ndonj familje apo shoqri krejtsisht t huaj. Kjo form e adoptimit me kto motive sht nj nga rastet t cilt ne sot i dgjojm dhe i shohim npr mjetet e mass medias elektronike. Pasi qbota n vitin 1952 arriti t pajtohet t ndalon robrin erdhi koha q t ndalon edhe adoptimin i cili sht nj form e tjetr e padrejtsis dhe prplasjes me natyrn njerzore e cila ndrtohet mbi barazi dhe e cila krkon q do fmij ti atribohet prindrit t tij e jo ti atribohet adoptuesit (Sipas legjislacionit kosovar: Kur adoptimi i plot sht miratuar, ather mbiemri i t adoptuarit shkruhen si mbiemri i adoptuesit. Tek adoptimi i plot adoptuesi regjistrohet n rtifikatn e lindjes si prind i t adoptuarit neni 179-) (Te adoptimi i plot t drejtat dhe prgjegjsit ndaj prindrve t tij/saj dhe personave t tjer n marrdhnie me fmijn shuhen neni180-) (Pas krijimit t adoptimit t plot njohja e atsis dhe amsis s fmijs s adoptuar nuk sht e lejuar neni 181-). Me kto ligje ndalohet q fmija e adoptuar ndonjher ti kthehet prindit t vrtet dhe gjith lidhjet me ta shuhen. A nuk sht kjo padrejtsi q i prngjan robris. Prgjigjn ksaj dileme do ta jepni vet ju. Adoptimi tek arabt para Islamit: Tek arabt adoptimi ka qen dukuri prezente n kohn e injorancs si dhe pas ardhjes s Islamit, sepse ligjet e Islamit shpallshin gradualisht, duke e edukuar popullin dal ngadal . Kur ndonjrit prej arabve kur i plqente fuqia apo trimria e ndonj fmis e konsideronte nj nga fmijt e tij dhe ai e 33

fitonte t drejtn e trashgimis sikur q kishin fmit e tjer. Kt fmij ata e thirrnin me emrin e adoptuesit t tij . Edhe Muhammedi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, para se t bhet i Drguari i Allllahut, e kishte adoptuar nj djal nga robrit e Shamit (Siris) t cilin e kishte bler Hakim ibn Hizam ibn Huvejlid e ai ia kishte dhuruar halls s tij Hadixhe binu Huvejlid e cila ishte gruaja e par e Muhammedid, sallall-llahu alejhi ve sel-lem, pastaj ajo ia dhuroi Muhammedit, sal-lall-llahu alejhi ve sellem. I Drguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, e ai e liroi ate nga robria por Zejdi id ha prparsi mbetjes n pranin e t Drguarit dhe nuk i kthye n Sham. Kur e Muhammedi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, e adoptoi tha: >O fisi i Kurejshit dshmoni se ky sht biri im dhe ky do t m trashigon mua e un do t trashgoi at< Kjo tradit sht e njejt me shum tradita q nuk u ndaluan prnjher n fillim t Islamit, por gradualisht si pirja e alkoholit, kamata dhe disa dukuri negative t kohs s injorancs. Zejdi n at koh thirrej: Zejdi biri i Muhammedit. Kjo zgjati deri sa Islami e ndaloi adoptimin e fmive sepse misioni Islam ishte q ta edukoj shoqrin dhe ti largon dukurit negative q jan prezente n shoqri n mnyr graduale. Muhammedi a.s. thonte Jam i drguar ti plotsoj virtytet e larta (transmeton Buhariu n Edebul Mufred, Hakimi dhe Bejhakiu nga Ebu Hurejreja, radijall-llahu anhu). Dispozita Islame mbi adoptimin: Argument pr ndalimin e adoptimit t fmijve i kemi tre ajete kuranore si vijojn : E as nuk ua bri djem tuaj t adoptuarit tuaj (fmijt e tjetrkujt q i adoptoni si t juaj). Kto jan vetm thnie tuaja q i shqiptoni me gojt tuaja, e All-llahu e thot at q sht realitet, dhe Ai udhzon n rrugn e drejt. (El Ahzab, 4) Ju thirrni 34

(mbshtetni) ata n etrit e vrtet t tyre, kjo sht m e drejt tek All-llahu, e nse nuk ua dini (nuk dini se kush jan) etrit e tyre, ather ata jan vllezrit tuaj dhe t afrmit tuaj n f. Nuk sh ndonj mkat juaji ajo pr ka keni gabuar, por (sht mkat) ajo q zemrat tuaja e bjn qllimisht, po All-llahu sht q fal, sht mshirues. (El Ahzab, 5) Muhammedi nuk ka qen babai i asnjrit prej burrave tuaj por ai ishte i drguari i All-llahut dhe vul e t gjith pejgamberve, e All-llahu sht i dijshm pr do send. (El Ahzab, 40) Q don t thot : Muhamedi nuk sht babai i vrtet i asnjrit nga burrat tuaj, e as q sht babai i Zejdit. Pas ksaj njerzit filluan ta thirrin Zejdi biri i Harithes q ishte babai i tij i vrtet, e jo Zejdi biri i Muhammedit si thirrej m pare. Kt dispozit poashtu e vrteton hadithi i Muhamedit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, i cili thot: Kush thirret n emr t dikuj tjetr i cili nuk sht babai i tij i vrtet dhe ai e din at i sht ndaluar hyrja n xhenet Transmeton Ebu Davudi, Nesaiu, Ibn Maxhe, Ibn Hibani dhe Hakimi nga Ebu Hurejreja. N hadithin tjetr sht thn: mbi t jan mallkimet e All-llahut t njpasnjshme deri n ditn e gjykimit transmeton Ahmedi, Buhariu, Muslimi, Ebu Davudi dhe Ibn Maxhe nga Sad ibn Ebi Vek-kasi dhe Ebi Bekrete. Islami e anuloi kt zakon i cili kishte mar hov t madh tek arabt si dhe sot n kohn bashkkohore, dhe ka urdhruar mos t thirret dikush pos n emr t babait t tij t vrtet. Kjo sht kur fmiut i dihet babai, por, n munges t babait t tij thirret si ndihmsi, i mbrojturi nga ose vlla n fe. Me kt emrtim ata hyn n familjen e gjr t Islamit e ngritur mbi bazat e vllezris, solidaritetit, mshirs, dashuris dhe kujdesit q mos t humbin lidhjet mes muslimanve.

Urtsit e kesaj ndalese: 1- Lidhja e ngusht familjare n Islam mes prindve dhe fmijve ndrtohet mbi lidhjen q formohet nga gjaku dhe prejardhja e prbashkte nga nj mitr. Kur ky element nuk ekziston paraqiten probleme q burojn nga vetdija se kjo familje sht artificiale dhe nuk e ka at lidhshmrin e gjakut dhe prejardhjes s prbashkt. Kjo mes t afrmve shkaton, grindje, armiqsi, gjaktrazim (incest) dhe dukuri tjera negative. Pr kt shkak sistemi i adoptimit kundrshtohet me fundamentet e ligjit hyjnor dhe moralet e larta, dhe fmiu i adoptuar sht i huaji n familje me gjitha pasojat q i ka vetdija pr kt fakt nga antart e tjer t familjs. 2- Islami n t gjith dispozitat e tij juridike bazohet n drejtsi. Nga kjo nnkuptohet se fmiu duhet t thirret n emr t babait t tij t vrtet, e jo n emr t babait t falsifikuar ngase e drejta e s vrtets sht q ajo t ndiqet dhe t respektohet. 3- Sistemi i trashgimis n Islam sht i kufizuar n afrsin nga gjaku dhe nse nga t afrmit nuk ka trashgues fmiu i adoptuar nuk fiton t drejt trashgimi. Poqse ne e lejojm adoptimin a thua vall far do t ndodhte (probleme mes trashguesve me t drejt dhe t adoptuarve)??!! Ruajtja e drejtave t trashguesve sht obligim t cilin e mbron Islami 4- Adoptimi nuk e realizon t drejtn e atsis. Ai vetm e verteton pretendimin q nj njeri t bhet prindr i ndonj fmijut. Kur t thirret dikush n emr t dikujt tjetr q nuk i ati i tij kjo thirrje sht e falsifikuar, t ciln nuk e pranon as ligj hyjnor e as logjika e shndosh. Obligim sht q fmiu t thirret n emr t babait t tij t vrtet. Allahu si ligjdhns vendos ligje t drejta, e thot t vrtetn dhe udhzon n rrugn e lumturis. Ju thirrni ata n etrit e vrtet t tyre, kjo sht m e drejt tek Allahu

5- Fmiu i adoptuar qoft mashkull apo femr ai sht i huaj n rrethin e ngusht familjar dhe n kt gjendje nuk mundet t ket harmoni morale e as fetare. Kjo ndodh se ata n vete e ndiejn nj lloj largsie mes njri tjetrin sepse nuk jan me prejardhje t njejt. Ky realitet mundet t shkakton rregullime nga aspekti moral (imoraliteti) 6- Me adoptim i merret e drejta dhe i bhet padrejtsi prindrit t vrtet dhe njkohsisht i mkmbet nderi njerzor dhe t drejtat e tij si prindr (shih nenin 180). 7- Shoqria homogjene n zakone dhe tradita sht baz e stabilitetit familjar, si dhe baz e reciprocitet t dashuris dhe simpatis mes t fmijve dhe prindrve. Kjo ngjajshmri q nuk cenohet nga elementi i huaj, i cili ndoshta vjen nga nj shoqri plotsisht t ndryshme, siguron unitetin n piknisje dhe realizimin e synimeve t prbashkta q jan trashgimi kulturore dhe shoqrore e familjs n rrethin e gjr t shoqris homogjene. N t njejtn koh largimi i fmis s adoptuar nga rrethi i tij kombtar, fetar, shoqror e privon nga formimi i tij individual nn hijen e trashgimis shoqrore t cils ai i prket. Kshtu tek i adoptuari jan ndrprer gjitha lidhjet mes tij dhe tiparet kombtare, fetare dhe shoqrore t familjs s tij. Ai n kt mnyr bhet si druri rrnjet e t cilit jan prer. Familjet adoptuese n shumicn e rasteve nuk e ruajn identitetin kulturor t fmis dhe nuk i kan parasysh besimet dhe prkatsin e tij fetare n origjin. (Kjo ndodh kur fmijt adoptohen nga familje t huaj prej shteteve t ndryshm) zgjidhje ofron Islami: Fenomeni i fmijve t braktisur nuk neglizhihet nga Islami. Nga piknisja e humanitetit Islami kujdeset pr do njri dhe mundohet ti garanton jet dinjitoze duke ia garan35

tuar t drejtn pr jet dhe plotsimin e nevojave t tyre. Preventimi sht mjeti m i mir pr zgjidhjen e ksaj dukurie. Edukimi i fmijve, lufta kundr varfris, parandalimi i keqprdorimit seksual, sanksionimi i njerzve q keqprdorin naivitetin e vajzave jan vetm disa nga mjeteve parandaluese. Fmiu i braktisur n shumicn e rasteve sht fmij i marrdhnieve seksuale jashtmartsore: ndrat e lumturis dhe premtimet e princave shpeshher thyhen para realitetit t idht. Fjalt e mbla harrohen ather kur paraqitet problemi i fmis s padshiruar ose paplanifikuar. Vajza, e cila me siguri sht pala m e dobt n kt rast shpeshher vendos t lirohet nga barra e padshiruar dhe bn abortin ose braktis fmin e saj. (N kt realitet t idht, nga i cili vuan tr bota dhe mikropjesa e saj e njohur me emrin trojet shqiptare, del n shesh urtsia e ndalimit t marrdhnieve seksuale para legalizimit t tyre me an t kontrats martsore, kurorzimin. N munges t kontrats valide fmiu i padshiruar sht viktima.) Dispozita Islame mbi fmijt nga marrdhniet joligjore: Pr kt fmij kujdeset prijesi i shtetit Islam ose personi t cilin do ta cakton prijesi, shnohet si fmij i nns dhe nuk e trashgon atin e tij e as q trashgohet nga ai. Fmiu nga marrdhniet jo t ligjshme ne jurisprudencn Islame nuk prgjigjet pr veprn e palejuar q e kan br prinderit e tij e as q do t mirret n prgjegjsi para All-llahut, subhanehu ve teala. All-llahu, subhanehu ve teala, thot: Askush nuk do ta bart barrn e tjetrit. (El Enam, 164) Kush e udhzon veten n rrugn e drejt, ai e ka udhzuar vetm vetveten e vet, e kush e humb (rrugn), ai e ka br humbjen kundr vetvetes s vet, e askush nuk do ta 36

bart barrn e tjetrit. E Ne nuk dnuam ask para se t'ia drgojm t drguarin. (El Isra, 15) Ndrkaq, nuk do ta bart asnj mkatar barrn e tjetrit. Pastaj, e ardhmja juaj sht vetm te Zoti juaj, e Ai do t'ju njoftoj me at q keni vepruar. Vrtet, Ai e di shum mir se ka mbajn zemrat. (Ez Zumer, 7) Shejhul Islam Ibn Tejmijje, All-llahu e mshiroft, thot: Fmiu nga marrdhniet seksuale joligjore (pasi qarrin moshn e pjekuris) do t shprblihet ose denohet n baz t veprave t tij. Nse ka br vepra t mira do t shprblehet dhe nse ka br vepra t ndaluara do t dnohet pr t (nse don All-llahu). Dnimi dhe shprblimi sht i varur nga veprat e njeriut e jo nga prejardhja e tij. (Fetvat e Shejhul Islamit Ibn Tejmijje, vll.4, fq.312) Fmija i braktisur q nuk sht domosdoshm nga marrdhniet seksuale joligjore: Fmiu i braktisur n Islam sht e lir dhe obligimi i prkujdesjes pr t sht obligim kolektiv (Fardul kifaje). Prkujdesjen materiale e ka shteti n rast kur n pranin e tij nuk sht gjetur ndonj pasuri. N rast kur n pranin e tij sht gjetur pasuri ajo shpenzohet pr prkujdesjen ndaj tij. Ai q e ka gjetur fmin e braktisur sht kujdestari pr t por me kusht q t jet i drejt. Nse pas nj koh prinderit e tij krkojn kthimin e fmis u mundsohet kjo gj sepse kjo sht me mir pr fmin. Nse m tepr se nj pal pretendojn se jan prindr t fmis prcaktohet me an t analizs pr vrtetimin e atsis. Opsioni tjetr: Nga opsionet zgjidhese Islame n rregullimin e statusit t fmis s braktisur sht edhe tajitja e fmis nga ndonj grua. Me an t gjidhnies (tajitje) (tajita: e ushqej me gji nj foshnje t huaj, Fjalori i shqips s sotme, fq.1321) krijohet lidhja prindr

(prej gjiri)-fmij (prej gjiri) dhe vlla (prej gjiri)-motr (prej gjiri) mes fmiut dhe familjs q kujdeset pr t si dhe menjanohen problemet q do t ndodhin pas rritjes s fmis (vshtirsohet jeta sepse femiu i moshritur bhet faktikishti i huaj n rrethin familjar me gjitha implikimet q i ka kjo fjal) I Drguari i All-llahut, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem,ka thn: Lidhja familjare e krijuar me an t tajitjes ndalon ato q i ndalon lidhja e gjakut q don t thot: Ndalimi i martess dhe ndalimet e tjera mes t afrmve pr shkak t lidhjes familjare bhen t ndaluar edhe kur krijohet lidhja me an t gjidhnies. Kjo procedur i ka kushtet q duhet plotsuar: 1. Numri i tajitjeve t jet m tepr se pes her dhe ato duhen t jan ngopese 2. Qumshti i gjiut t jet pr shkak t shtatzanis. 3. Tajitja t ndodh brenda dy viteve t para nga mosha e fmiut 4. Nuk sht kusht q fmiu t thith drejtprsdrejti nga gjiu dhe mundet q at ta

bn edhe nga ndonj en. 5. Gjat ushqimit me qumsht t ngrir nga bankat e qumshtit duhet t dihet nna, fmiu dhe numri i tajitjeve 6. Gruaja q dyshon n numrin e tajitjeve e merr pr baz numrin m t vogl nga numrat pr t cilt dyshon 7. Pr kt gj pranohet dshmia e muslimanes t menur dhe besnike 8. Vllzrit e fmis t tajitur (prej gjakut) nuk e marrin dispozitn e tij pr nga ndalesa e martess me fmit e tajs (grua q ushqen nj foshnj t huaj, Fjalori i shqips s sotme, fq.1321) 9. Bashkshorti i tajs konsiderohet prindr i foshnjs s tajitur me nj prjashtim ata nuk trashgohen mes veti 10. Kujdesi i madh duhet t kihet parasysh para s t ndrmiret ky hap pr shkak t konsekuencave q rrjedhin prej tij 11. Futja e qumshtit me an t hunds ose ezofagut n rast t pamundsis t thithjes me goj e ka dispozitn e njejt sikur thithja me an t gojs.
Autor: Dr. Vehbe Ez Zuhejli Prgatitn pr publikim: Enver Azizi Talha Kurtishi 9.7.2004

Definicioni i Sheriatit
Definicioni terminologjik i Sheriatit (esh-sheria) sht: Sheriati sht trsia e rregullave q Allllahu, subhanehu ve teala, ia ka shpallur t Drguarit, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, dhe ajo prfshin parimet e besimit, dispozitata praktike sekundare si dhe rregullat etike. Kurse etimologjikisht kjo fjal ka kuptimin pirja e ujit prej burimi, rrug e qart, burim prej t cilit njerzit pijn, ligj etj.
Talha Kurtishi (Shnim pr librin n proces botimi nga NuN, me titull Historia e fikhut islam nga Sulejman Omer El-Eshkar.)

37

Konflikti mes mendjes dhe epshit


Normalisht se gjat vers del n shesh edhe ma shum ky konflikt, ndoshta ky konflikt sht edhe vendimtari n ecurin e njerzimit drejt asaj q i sjell dobi dhe t mira n kt jet dhe n jetn e ahiretit, po edhe t kqijat. Njeriu si duket edhe sht viktim e ktij konflikti, n t cilin, nga mungesa e prdorimit t shndosh t mendjes, fiton epshi. Ose nga shkaku se m shum i servohen elemente joshse epshit se sa mendjes. Kshtu q nuk ka emision, reklam, program, shkoll, universitet, rrug, kafene, ku nuk eksponohet joshja e epshit, kurse n t gjitha kto raste mungon eksponimi i joshjes s mendjes. N popullin ton m shum kemi raste ku organizohen koncerte muzikore, me karakter demoral dhe degjenerues, se sa promovime t librit. Madje edhe vet teksti i kngve m nuk ka ndonj karakter shkencor dhe letrar, por sht nj rnditje e rimuar e fjalve q nuk ka ndonj domethnie arsimuese dhe edukative. M shum vizitohen prezentimet e miseve t ndryshme se sa t organizimeve q kan t bjn me dijen dhe shkencn. Organizimi i panairit t librit, zakonisht bhet m i dobt se sa panairet tjera. Prgaditja e librave dhe prezentimi i tyre zakonisht bhet m i dobt se sa i prodhimeve t ndryshme industriale. Media shum m pak mirret me librin, dijen dhe shkencn se sa me gjra shum t zbehta t realitetit ton. Po edhe vet shkolla m nuk e ka at pozit t arsimimit dhe edukimit q ka patur dikur, ose t ciln duhet ta ket. E mos t flasim pr familjet, te t cilt jan prishur t gjitha kriteret, ato tradicionale, ato fetare edhe ato shkencore. Epshi dhe njeriu Epshi sht i natyrshm te njeriu, sepse n kt form e ka krijuar All-llahu, subha38 nehu ve teala, njeriun. Islami e konfirmon kt emocion dhe e nderon, andaj e ka br t ligjshme martesn mes dy gjinive dhe sunnet t pejgamberve, si prgjigje e ksaj nevoje, kurse kt akt martesor e ka emrtuar si marvveshje t rnd, pr t treguar rndsin dhe madhsin e tij. Ky instikt sht prej instikteve m t fuqishme te njeriu dhe m i rezikshmi, andaj All-llahu, tebareke ve teala, e ka br prej epsheve t para, t cilat ia ka zbukuruar njeriut. All-llahu, subhanehu ve teala, thot: "Njerzve u sht zbukuruar dashuria ndaj t kndshmeve, ndaj grave, djemve e ndaj pasuris s grumbulluar nga ari e argjendi, ndaj kuajve t stolisur, bagtis e bujqsis. Kto jan knaqsi t ksaj bote, po tek All-llahu sht e ardhmja m e mir". (Ali Imran: 14). Kontrollimi i epshit Andaj, nse i lirohen frert ktij instikti dhe i hapen dyert gjr e gjat, n munges t kontrolluesit fetar dhe moral, ajo nuk le asgj shndosh, e shkatrron edhe gjendjen edhe pasurin, shkakton prishjen e shoqris, humbjen e gjinis njerzore dhe sojit dhe shkatrrimin e popujve dhe njerzve. All-llahu, xhel-le shanuhu, na e ka trhjekur vrejtjen nga afrimi imoralitetit e ka thn: " mos u afroheni mkateve t hapta apo t fshehta, ". (El-Enam: 151). "Dhe mos iu afroni imoralitetit (zinas), sepse vrtet ai sht vepr e shmtuar dhe sht nj rrug shum e keqe". (El-Isra: 32). E kur All-llahu e ndalon nj gj, ia ndalon edhe shkaqet q shpiejn n at gj, andaj ka vnduar dispozita dhe ligje q ia lehtsojn njeriut largimin prej tyre. Pr kt, pasiq All-llahu e ka ndaluar zinan (mardhniet intime pa kuror) ka prcaktuar edhe ligje dhe rregulla q i mbrojn njerzit nga rnia

n knetn e poshtrsis. Ligjet pr kontrollimin e epshit Prej ligjeve pr kontrollimin e epshit jan edhe kto: 1- I urdhron All-llahu, dy palt (meshkujt dhe femrat) t ulin shikimin. All-llahu, subhanehu ve teala, thot: "Nuk sht pr ju ndonj mkat, nse hyni n shtpi t pabanuara, e q n to keni ndonj prfitim. All-llahu e di at q e shfaqni haptas dhe at q e mbani fsheht. Thuaju besimtarve t ndalin shikimet (prej haramit), t'i ruajn pjest e turpshme t trupit t tyre se kjo sht m e pastr pr ta. All-llahu sht i njohur hollsisht pr at q bjn ata". (En-Nur: 29- 30). 2- Qndrimi i grave n shtpi, pr ta ruajtur stabilitetin e shoqris. All-llahu, subhanehu ve teala, thot: "Dhe rrini n shtpit tuaja e mos shfaqni bukurin tuaj si shfaqej n injorancn e hershme, ". (El-Ahzab: 33). 3- Nse del pr nevoj, sherijati ia ka br obligim mbulesn islame, pr ta mbyllur dern e fitnes: All-llahu, subhanehu ve teala, thot: "O ti Pejgamber, thuaju grave tua, bijave tua dhe grave t besimtarve le t'i vn shamit (mbuloj) e veta mbi trupin e tyre, pse kjo sht m afr q ato t njihen (se nuk jan rrugae) e t mos ofendohen. All-llahu fal gabimet e kaluara, Ai sht mshirues". (El-Ahzab: 59). Dhe thot: "t mos zbulojn stolit e tyre prve atyre q jan t dukshme, ". (En-Nur: 31). 4- I ka ndaluar gruas q ti prplas kmbt pr t zbuluar stolit e veta: "Le t mos krcasin me kmbt e tyre pr ta zbuluar fshehtsin nga stolit e tyre". (En-Nur: 31). 5- I ka ndaluar gruas t llastohet gjat foljes: All-llahu, subhanehu ve teala, ka thn: " andaj mos u llastoni n t folur e t lakmoj ai q ka smundje n zemrn e tij,

po thuani fjal t matura". (El-Ahzab: 32). 6- I ka ndaluar gruas t parfymoset pr t huajit: Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, thot: "Secila grua q del nga shtpia e saj e parfymosur, kalon pran burrave q tia nuhasin aromn, ajo sht lavire". (sahih, Nesaiu). 7- Ndalimi i przierjes s gjinive dhe vetmimi i nj burrit t huaj me nj grua t huaj: Pejgamberi, sal-lall-llahu alejhi ve sel-lem, ka thn: "Keni kujdes e mos hyni n mes t grave. I than: e 'thua pr hyrjen e vllaut t burrit? Tha: kjo sht si vdekja, kjo sht si vdekja, kjo sht si vdekja". (Buhariu). "do her q vetmohet nj burr me nj grua, i treti sht shejtani". (sahih, Tirmidhiu). 8- Sherijati e ka br t ligjshme publikimin e martess dhe pranin e dshmitarve prej kushteve t martess. Po ti implementonin kto rregulla njerzit n jetn e tyre t prditshme, do t jetonin n harmoni dhe lumturi, mirpo kur i lan kto porosi edhe burrat edhe grat, edhe t rinjt edhe t rejat, na ndodhin fatkeqsi dhe prishet rehatia dhe siguria e shoqris. Reziku i shikimit t pakontrolluar Dera kryesore e poshtrsis dhe imoralitetit sht shikimi i pakontrolluar, qoft direkt n realitetin e prditshm t jets son ose nprmjet kanaleve t ndryshme satelitore ose nprmjet internetit. Fatkeqsisht shum familjar dhe njerz n vend se t kontrollojn kto mjete, ata edhe ma shum i lirojn dhe nuk i kontrollojn dhe me kt bhen shkak pr devijimin e fmijve t tyre. Pronart e internet kafeneve, n vend se t vndojn programe q i kontrollojn kompjuterat e tyre, ata prkundrazi veprojn q tua lehtsojn edhe ma shum kto shrbime. Ata veprojn pr t fituar ma shum, mirpo e tr kjo shkon n llogari t moralit t popullit ton. Pa dyshim se kur nj adoloshent do t 39

hyj n ato faqe, kjo do tia ngacmon epshin dhe do ta stimuloj pr zbatim t asaj q e sheh edhe n praktik. Ksaj sigurisht se ia ndihmon edhe shejtani, edhe do t mundohet q kt nevoj ta shfryn n mnyr t ndaluar fetarisht, ose me gjra pr t cilat ai mendon ndoshta se jan shrim, kurse aty qndron smundja edhe m e madhe. Kjo lind dshirn pr vizit t vendeve t pista, si jan diskotekat e ndryshme, kafenete, e shum vende t posame pr degjenerim moral. Pa dyshim se kjo mnyr e pakontrolluar e shrimit t ktij problemi shkakton probleme psiqike dhe pasoja negative n zhvillimin e personalitetit t tij. Na dhemb zemra kur shohim se rinia, n kulmin e fuqis dhe elanit t tyre, n vend se t miret me studim dhe prodhim, ai miret dhe preokupohet me epshin e tij, bhet skllav i epshit t vet, synimi i tij final sht krkimi i vajzave dhe vizita e vendeve t pista. Kjo sht brenga e tij kryesore, pr te jeton, mendon dhe pushon. Vepron q tia plotson dshirat e saja, haron Krijuesin e vet, haron namazin dhe adhurimet e tija, haron familjen dhe shoqrin. Koka i sht mbushur me vrapimin pas ktij instikti, andaj nse njeriun nuk e udhheq mendja, ate e udhheq epshi kah t dshiroj. Cilat jan frytet q i sjell kjo sjellje: Nj: Strese dhe frik q e kaplon nga do an. Frik q mos ti ikin vajzat, frik nga turpi, frik nga smundjet e ndryshme, etj. Dy: Dekoncentrim dhe mologjikim i shndosh, sepse epshi ia ka sunduar mendjen. Tre: Dobsia e rezultateve ideologjike dhe shkencore, sepse mendja e tij sht e preokupuar me gjra tjera, ka personalitet t thye dhe trupi i sht lodhur. Katr: Kallje epshore, ngacmim i instiktit, ky njeri i ngjan atij q pi uj deti, aq sa ma shum pi, aq ma tepr i shtohet etja. 40

Pes: Nnmohet dhe poshtrsohet duke tentuar t fiton sipmatin e vajzave. Gjasht: Dobsia fizike e tij. Shtat: Mriza, ikja nga prgjegjsia, mosdurimi, ndjeshmria e tepruar, hidhrimi pr shkaqet m t vogla, ngushtica e gjoksit, ngre nervore dhe smundje psiqike. Tet: humbja e kohs n knaqsi momentale, harxhimi i rinis n vrapim pas epsheve. Nnt: harxhimi i sasis s madhe t pasuris, t cilat mund t harxhoheshin n shum projekte t dobishme si pr kt jet si pr ahiret. Dhjet: Krimi i zinas sht borxh, t cilin e ka ai q bn zina, do ta kthen kt borxh n familjen e vet. Njmbdhjet: Dobsia e vullnetit pr t mir dhe dobi n mnyr shkallzore, sundimi nga epshi, derisa t bhet skllav i epshit, i cili duke krkuar t lirohet nga kufizimet fetare dhe shoqrore, fitoi lirin, sikur t papagallit, i cili gjindet n kafaz t arit, ose qenit, i cili sht i lidhur me zinxhir t arit. Dymbdhjet: Hidhrimi dhe mllefi i All-llahut, ardhja e fatkeqsive dhe defekteve, mosbereqeti n pasuri, ymr dhe fmij. Trembdhjet: Urrejtja e familjes dhe farefisit, moskujdesi pr zbatimin e obligimeve dhe mosdhnia rndsi prgjegjsis. T vrtetn e thot All-llahu kur thot: "E kush ia kthen shpinn udhzimit Tim, do t ket jet t vshtir dhe n ditn e kijametit do ta ringjall t verbr". (Taha: 124). E lusim All-llahun t na shtoj dijen dhe besimin! E lusim All-llahun t na shtoj nderin dhe moralin! E lusim All-llahun t udhzoj rinin ton! E lusim All-llahun t na mbroj nga sprovat q i dim dhe q nuk i dim! E lusim All-llahun q t na dhuroj t mirat e dynjas dhe t ahiretit! Amin!
Prgatiti: Bekir Halimi

Gruaja dhe familja


Arti i t dgjuarit
Nse nj person fillon t ju tregoj, qoft personalisht qoft n prezenc t t tjerve, dika q ju mund ta dini shum mir, ju duhet t bni sikur ju nuk e dini. Mos nxito pr t treguar diturin tnde ose pr t ndrhyr n bised. N vend t ksaj tregohu i vmendshm dhe i prqndruar pr bisedn. Tabiini i nderuar Imam Ata Ibn Ebu Rabah ka thn: edhe kur nj djal i ri do t m tregonte mua dika q un ndoshta mund ta kem ditur prpara se ai t ket lindur. Halid Ibn Safuan el-Tamimi i cili ka prezentuar kohn e dy halifeve; ate t Omer Ibn Abdul Aziz dhe ate t Hisham Ibn Abdul Melik, ka thn: Nse nj person t tregon ty dika q ti e ke dgjuar ose lajmet t cilat t kan ardhur koh m prpara mos e ndrpre at pr t shfaqur diturin tnde ayre q jan t pranishm. Kjo sht nj sjellje e keqe dhe e shmtuar. Imami i nderuar Abdullah Ibn el-Kurejshi elMasri nj shok i Imam Malikut, El-Lejth Ibn Sadit dhe el-Thaurit ka thn: Nganjher nj person do t tregonte nj histori q un e kisha dgjuar prpara se prindrit e tij t ishin martuar, srrish un e dgjoja sikur un t mos e kisha dgjuar at asnjher m prpara. Ibrahim Ibn el-Xhuneid ka thn: Nj njeri i urt i ka thn djalit t tij: Mso artin e t dgjuarit si mson artin e t folurit. T dgjuarit mir nnkupton mbajtjen e kontaktit me sy dhe duke e lejuar folsin t mbaron t folurin dhe duke u prmbajtur nga nevoja juaj pr ta ndrprer bisedn e tij.
Marr nga: Islamic manners Prktheu: Ammar Ardit Kraja 25.6.2004

Babi, mi jep 10 euro!


Nj njeri u kthye von prej pune, i lodhur, i irrituar, e djali i tij 5 vjear ishte duke e pritur te dera. Babi, a bn nj pyetje? Po, me siguri, ka t intereson? ia ktheu ai. Babi, sa para i fiton pr nj or pun. Ajo nuk sht puna jote! Pse t intereson dika e till? u prgjigj njeriu i nervozuar. Un kam dshir ta di. T lutem m trego, sa fiton pr nj or pun? ia ktheu djali i vogl. Nse e ke patjetr ta dish, un fitoj 20 euro pr or. Oh u prgjigj djaloshi duke e ulur kokn. Pastaj ngriti kokn dhe tha: Babi, mi jep 10 euro, t lutem! Babai u trbua. Nse t intereson se sa 41

para fitoj vetm q t mundesh ti huazosh prej meje pr t bler ndonj lodr qesharake apo ndonj marrzi tjetr, ather ik te dhoma yte dhe shtrihu n krevat. Mendo pak se pse je kaq egoist. Un punoj or t tra do dit dhe nuk kam koh pr lojra fmijrore. Djali i vogl shkoi te dhoma e vet dhe e mbylli dern. Babai u ul dhe filloi edhe m tepr t hidhrohet nga pyetjet e djalit t tij t vogl. Si guxoi t pyes dika t till vetm pr t prfituar para. Pas nj ore, ai u qetsua, dhe filloi t mendoj se ndoshta kishte qen shum i ashpr me djalin e vet. Ndoshta ai me t vrtet kishte dika pr t bler me ato 10 eurot, dhe ai me t vrtet nuk e kishte zakon t lypte para. Ai u ngrit dhe shkoi te dhoma e djalit t vet dhe e hapi

dern. A je duke fjetur bir? Pyeti ai. Jo babi, un jam zgjuar u prgjigj djali. Kam menduar, ndoshta isha shum i ashpr me ty m hert, tha babai. Ka qen nj dit e gjat dhe un e nxora te ti nervozn time. Ja ku i ke 10 eurot q i krkove. Djali u ngrit n kmb i buzqeshur. Oh, t falenderoj baba tha ai. Pastaj, e futi dorn nn jastk dhe i nxori disa monedha. Babai kur e pa se djali i tij paska patur para filloi t nevrikoset prsri. Djali i vogl i numroi parat ngadal, pastaj e drejtoi shikimin kah ai. Pse krkove para prej meje kur paske pasur? gjmoi babai. Sepse nuk kisha para t mjaftueshme, e tani kam, u prgjigj djali i vogl. Babi, tash i kam 20 euro A mund ta blej nj or nga koha jote?..
Marr nga: Islamway Prktheu: Omer Islami 2.7.2004

Kshillat e Lukmanit drejtuar t birit t tij


Kurani fisnik prmban dhjet kshilla t mueshme q ia dha Lukmani, alejhis-selam, djalit t tij. Ja n vijim kto kshilla, t cilat ua ofrojm prindrve musliman, q ata tua komunikojn ato fmijve t tyre, familjes dhe pjestarve t shoqris, e q ata t munden ti praktikojn ato. Nse kto kshilla t vlefshme i pasojm dhe i praktikojm, ather t gjith ne do t jemi n rrugn e drejt, e cila t drgon n Xhennet. Llukmani, alejhis-selam, n disa fjal e ka prmbledh mnyrn pr t arritur suksesin n kt jet dhe n Ditn e Gjykimit. 1. Lukmani, alejhis-selam, ia trhjek vrrejtjen djalit t tij pr zullumin (padrejtsin) m t madhe q njeriu mund ta bn: O djali im, mos i prshkruaj All-llahut shok, 42 sepse idhujtaria sht padrejtsi m e madhe! [Lukman: 13]. Lukmani e thirr djalin e tij duke i thn O djali im, sepse kjo ia trhjek vmendjen djalit q ai t mundet ta dgjon babin me vmendje. Pastaj ia trhjek vrejtjen djalit t vet pr Teuhidin. Shirku, Lukmani tha: sht padrejtsia m e madhe. Prandaj, ai i cili i bn shok All-llahut n adhurim, i bn padrejtsi All-llahut, Poseduesit dhe Krijuesit t gjithsis. Dnim i madh sht i caktuar pr mushrikun (at q bn shirk): Ai i nnshtrohet hidhrimit t All-llahut dhe dnimit t prhershm n zjarr. 2. Lukmani ia prkujton djalit t tij t drejtat e prindrve: Ne njeriun e kemi urdhruar pr (sjellje t mira ndaj) prindit t vet, sepse nna e vet at e barti me mund pas

mundi dhe pas dy viteve ia ndau gjinin. (E porositm) T jesh mirnjohs ndaj Meje dhe ndaj dy prindrve tu, pse vetm tek Un sht kthimi juaj. [Lukman: 14]. Lukmani e prmend varshmrin q e ka foshnja nga nna e saj pr dy vjet. Falenderoje All-llahun, pastaj prindrit tu dhe dije se kthimi sht tek All-llahu. E nse ata t dy tentojn q ti t m prshkruash Mua shok, pr ka ti nuk ke kurrfar fakti, ather mos i respekto ata, po n shtjet e jets s ksaj bote t kesh mirkuptim ndaj tyre [Lukman: 15]. Nse prindrit jan jobesimtar, mos e paso rrugn e tyre: t drejtat e All-llahut jan n rend t par. Mirpo, prderisa jan gjall, sillu mir n lidhje m shtjet e ksaj bote. 3. Pastaj Lukmani i tregon pr fuqin e All-llahut: O djali im, s'ka dyshim se edhe nse ajo (vepra) peshon sa kokrra e lirit, e t jet e fshehur n rras guri, ose n qiej apo n tok, All-llahu do ta sjell at, se Allllahu sht i but dhe hollsisht i informuar. [Lukman: 16]. Dituria e All-llahut sht aq e prsosur, sa q do gj q ekziston, e madhe qoft apo e vogl, sht n dijen dhe kontrollin e Tij. Lukmani mundohet ta impresionon djalin e Tij duke ia prkujtuar kontrollin absolut q ka All-llahu mbi mbretrin e Tij. 4. Nj kshill e madhe e Lukmanit drejtuar djalit t tij, sht q ai ta fal namazin rregullisht, n koh dhe n mnyrn m t mir: O djali im, fale namazin [Lukman: 17]. Namazi sht lidhja direkte n mes muslimanit dhe Krijuesit t tij. Prindrit duhet t kujdesen shum q ti thrrasin dhe ti msojn fmijt e tyre ta falin namazin. 5. Lukmani e kshillon djalin e tij: urdhro pr pun t mira, e ndalo nga t kqijat [Lukman: 17]. Nse do musliman e on n vend kt urdhr, ather n shoqrin muslimane

nuk do t ket vend pr t keqen. 6. Lukmani e kshilloi q t jet i durueshm gjat kryerjes s ktyre veprave, dhe gjat do gjje n jet: prballo me durim do gj q t godet, vrtet, kto jan nga shtjet m t preferuara. [Lukman: 17]. Durimi sht vepr e mir dhe urdhr i All-llahut pr t cilin ka shprblim t madh. 7. Madhshtia sht cilsi q i takon vetm All-llahut Krijuesi dhe Poseduesi i gjithsis sht i Vetmi q meriton t ket kibr. All-llahu u krcnohet njerzve mendjemdhej (atyre q jan kryelart, ja lidhin lart q n vete kan kibr) se do ti dnoj n Xhehenem: Dhe mos shtrembro fytyrn tnde prej njerzve (me mendjemadhsi) [Lukman: 18]. 8. T jesh i matur: mos ec npr tok kryelart, se All-llahu nuk e do asnj mendjemadh e q shum lavdrohet. [Lukman: 18]. All-llahu nuk i don pra njerzit q jan arrogant dhe mendjemdhej. 9. T jesh i matur n ecje dhe sjellje sht gjithashtu nj nga kshillat e Lukmanit: T jesh i matur n ecjen tnde [Lukman: 19]. Islami ofron rregull pr sjellje n do aspekt t jets. Edhe mnyra se si muslimant ecin dhe flasin sht e rregulluar. Islami ofron direktiva n kt shtje t cilat rezultojn sjelljen m t mir dhe do t jen shkak pr t fituar respektin. 10. Lukmani ia prkujton djalit t tij se nse sht i ashpr n t folurit e tij, zri i tij do ti prngjaj zrit t gomarit. Britma nuk i prfiton zemrat, prkundrazi, ajo do ti ofendoj dhe armiqsoj njerzit: ule zrin tnd, se zri m i egr sht zri i gomarit. [Lukman: 19]. Lukmani tregon urtsi t madhe n kshillat q ia drejton djalit t tij. Nse prindrit musliman e marrin kt shembull, dhe fmijt e tyre i praktikojn kto kshilla, ather me lejen e All-llahut, ummeti yn do t jet i suksesshm.
Marr nga: islaam.net Prktheu: Omer Islami

43

Dy fjal nga zemra, motramotrs


SubhanaALLAH, a thua jemi sa duhet t vetdijshm pr njmendsin e jets, pr qensin ton dhe mbi rndsin e t qnit ton si halif? Sa her ia shtrojm kt pyetje vetvets son, n heshtje ose publikisht? A ka jeta jon kuptim, motra, vllezr, po e haruam qllimin e t qnit ton? Ato dromca jete prditshmeris s nnave, motrave, bijave, kalamajve,n Palestin, Irak, Afganistan, eeni, dje pardje n Bosnje dhe Kosov e hapsiren mbarshqiptare, dhe ku jo n botn islame e joislame, n gjith tokn e ALLAHUT, t ktij planeti t vogl, do t duhej t na shtyenin t meditojm qoft edhe vetm nga nj ast n dit! Dhe ky meditim do t na shtyente ta vrasim sadopak ndrgjegjen ton shpesh t prgjumur ose apatike ! E nse jo, nse kjo nuk arrin t prek ndrgjegjen ton, ather motra dhe ju vllezr ku qndroka kuptimi i ksaj jete t shkurtr kalimtare? A thua jemi n sprov apo vetm djerakohs t ksaj bote? Kush duhet t ket prgjegjsi nse jo vet ne!!! A thua tr fokusi yn edhe sot duhet t kufizohet n komoditedin, begatit e ksaj bote t rreme, fmijt, pa mos u shqetsuar fare pr misionin e lart si halif tALLAHUT ! A ben ta harojm kaq shpejt t kaluarn e idht t dje pardjeshmes, plagt e s cils po i vuajm ende (shum prej nesh)? A duhet t ndalemi vetm n hallet tona t prditshme ose edhe t habitemi pas lakmive t ksaj bote? (Secili(a)le ti prgjigjet n heshtje ktyre pyetjeve nga thellsia e tij e padukshme!!!!!!!). Do tishim n lartsi t detyrs son fisnike, si krijesat m t dashura dhe m t nderuara tALLAHUT, nse vetdijsohemi zshm pr qensin ton, sidomos si musliman, nse nuk do t habiteshim pas dynjallkut me kotsira, nse do mendim, veprim yni do tishte n harmoni me thirjen ton t brendshme (shpirtrore); t reagojm denjsisht ndaj padrejtsive, shtypjes, dhuns, tua shtrijm dorn nevojtarve, hallexhinjve aq sa mundemi, ti kujtojm jetimt, t shtypurit, tua drejtojm nj lutje t robruarve, t bjm dy fjal t sinqerta miradije motrave, nnave, bijave muslimane t shumvuajtura por dinjitoze, kudo ku ndodhen!! E nse t gjith do t vepronim kshtu, motra, vllezr, do t ndjekshim rrugn e Pejgamberit ton t dashur,dhe nnave t besimtareve te para muslimane, Hatixhe, AJSHE, Fatime, Kulsum e shum t tjera, q lan dunjallkun pr ahiretin! Kshtu do t shpresonim takimin me ALLAHUN ; do t qetsonim e paqtonim zemrn, e shpirtin ton, pa llogaritur kundshprblim t ksobotshm! Rrugt pr fituar knaqsin e ALLAHUT, duke kryer obligimet tona, jan t shumta, t dshmohemi duke vepruar!
L.Kullashi

44

Dijetart dhe mendimtart


Imam Zuferi
Imam Zufer ibn Hudhejl, fekihu, muxhtehidi, dijetari i devotshm. Njri nga prfaqsuesit m t dalluar t shkolls juridike Hanefite, al-lameja dhe gjeniu Ebu Hudhejl, Zufer ibn Hudhejl ibn Kajs ibn Selem El Anberi. Ka lindur n vitin 120 H n Asbahan (Isfahan). All-llahu, subhanehu ve teala, deshi q ky njeri t prfiton nga shum dijetar n krye e t cilve ishte Imam Ebu Hanifeja, rahimehull-llah. Nga vargu i msuesve prej t cilve prfitoi dije do ti prmendim; El Amesh-in, Ismail ibn ebi Halid-in, Muhammed ibn Ishak-un, Haxhaxh ibn Ertah-un dhe gjeneratn e tyre. Nga Imam Zuferi prfituan shum nxns prej t cilve me prmendje do ti veojm: Hassan ibn Ibrahim El Kirmani, Ekthem ibn Muhammed, Abdul Vahid ibn Zijad, ebu Nuajm El Mulai, En Numan ibn Abdus Selam et Tejmi, Hakem ibn Ejjub, Malik ibn Fudejk etj. Shumica e nxnsve t tij ishin mocanikt e tij. Pr vendin e tij t lart mjaft flasin fjalt e dijetarve t cilt e prshkranin me epitetet m t lart; Ebu Nuajm El Mulai dhe Jahja ibn Mein-i thonin: Ishte i beshueshm, besniku El Hasen ibn Zijad El Fekihu thoshte: Zuferi dhe Davudi Et Tai kishin qllimin e njejt, t bhen dijetar. Davudi e braktisi fikhun dhe iu prkushtua adhurimit kurse Zuferi i bashkoi, fikhun dhe adhurimin. El Hasen ibn Zijad El Lului thoshte: Kur e shikoja ndonj fekih se si debaton me Zuferin, e mshiroja. Ebu Nuajmi thoshte: Kur takohesha me Zuferin m thoshte eja t ti shoshiti hadithet q i ke dgjuar. Dhehebiu kshtu e prshkruan: Ishte prej detrave t fikhut, prej t zgjuarve t kohs, msoi tek Ebu Hanifeja dhe ishte nxnsi m i madh i tij, bashkoi dijn me pun, e njihte hadithin n mnyr precize. Ishte imam, i drejt gjat hulumtimit, pasues i sunnetit. Thoshte (Imam Zuferi): Ai q ulet (pr t ligjruar dhe pr t dhn fetva) para kohs, do t nnmohet. I dinte hadithet e deroguara dhe deroguesit e tyre. Ishte i drejt dhe respektonte hadithin e sakt m t cilin punonte dhe i kshillonte njerzit t punojn me t. Pas jets s shkurtr n kt bot ndroi jet n vitin 158 H. All-llahu e mshiroft me mshirn e tij t gjr.Amin. Imam Edh Dhehebi, Sijer Alam Nubela, vll. 8, fq. 38-41
Shqiproi: Talha Kurtishi Imam Edh Dhehebi, 25.6.2004

45

Imam Ebu Theuri


Fekihu i Bagdadit, nxnsi i Imam Shafiiut, Imami, Hafidhi, Muxhtehidi, myftiu i Irakut. Besniku, i devotshmi, argumentiAutori i librave q hadithit ia bashkangjitn fikhun (kuptimin) Quhet Ibrahim ibn Halid ibn Ebil Jeman El Kelbi, Ebu Theur El Bagdadi. Lindi diku rreth vitit 170 H dhe pati fatin t prfiton nga imamt e ksaj periudhe t bekuar. N fillim u shoqrua me ithtart e mendimit t lir (Ehlur-rejj) q m von t takohet me Imam Shafiiun i cili ndikoi dukshm n prcaktimin e tij shkencor. Nga msuesit e tij me do ti veojm: Sufjan ibn Ujejne, Abide ibn Humejd, Ebu Muavije Ed Darir, Veki ibn El Xherah, Jezid ibn Harun, Reuh ibn Ubade dhe Ebu Katan. M i dalluar prej ktyre ishte Imam Shafiiu. Nga dija e tij t gjr prfituan imam si ishin: Ebu Davudi, Ibn Maxhe, Ebul Kasim El Begavi, Ahmed ibn El Hasen Es Sufi, Muhammed ibn Ishak Es Ser-raxh dhe shum tjer. Pr dijn e tij t gjr dshmojn fjalt e dijetarve: Imam Ahmedi thoshte: E njoh si pasues t Sunnetit prej kohe. Ai tek un sht n gradn e Sufjan Eth Theuriut. Shpesh her kur e pyetnin (Imam Ahmedi) thoshte: Pyetni tjert, pyetni fukahat, pyetni Ebu Theurin. Sulejman Esh Shadhekuni thoshte: Shkruaji mendimet e Imam Shafiiut dhe takohu me Ebu Theurin mos ia lejo vets q t mos prfitosh nga ai. Imam Nesaiu: Besniku, njri prej fukahave Ebu Hatimi kshtu e prshkruante: Njri prej imamve t bots, fekihu, alimi modest, njeriu plot virtyte. Shkroi librat t shumt, mbroi sunnetin dhe e komentoi at. All-llahu e mshiroft Edh Dhehebiu prshkrimin e tij e prmblodhi n kto fjal: Ai padyshim ishte Huxhxhe (argument). Ndrroi jet n muajin Safer t vitit 240 H. All-llahu e mshiroft me mshirn e tij t gjr. Amin
Shih: Sijer Alam En Nubela, vll.12, fq.72-76 Talha Kurtishi, 2.7.2004

46

Imam Ibn Salah


Njri nga dijetart fisnik t kohs s tij, alimi n lmit e tefsirit, fikhut, gjuhs dhe veanrisht n lmin e hadithit dhe shkencat prcjellse t hadithit. Imami i devotshm dhe shemblltyra e dijetarve pas tij. Quhet Ebu Amr Uthman ibn Abdur Rahman ibn Uthman ibn Musa ibn Ebi Nasr El Kurdi Esh Shehrezuri i njohur me ofiqin Ibn Salah Esh Sherhani Esh Shafiij. Ka lindur n vitin 577 H n vendin Esh Sherhan nj prej fshatrave afr Irbilit (rajoni t cilin e banon popullsi kurde), Iraku verior. Msimet e par n fikh i morri para atit t tij Salah i cili ishte nj prej dijetarve t dalluar n kohn e tij. M von udhton n Mosul ku vazhdon krkimin e dituris dhe specializon librat e medhhebit Esh Shafiij. Udhtoi gjithashtu edhe n Bagdad, Hemedhan, Nejsabur, Damask dheHorasan ku msoi lmit e hadithit. Nga msuesit e tij do ti prmendim: Ubejdullah ibn Semin, Nasrullah ibn Selame, Mahmud ibn Ali El Musili, Abdul Mushsin ibn Et Tusi, Ebul Fadl ibn Mugrim, ebu Mudhaffer ibn es Semani, Muveffekudin El Makdisi, Fahruddin ibn El Asakir dhe shum tjer. Nga nxnsit e tij m t dalluar jan: Fahruddin ibn Umer El Kerxhi, Zejnuddin El Faruki, El Kadi Shihabuddin El Xheuzi, El Hatib Sherefuddin El Azzavi etj. M pas filloi t jap msim n medresen En Nasirijje n Kuds t ciln e ndrtoi Salahuddin El Ejjubi. M von u vendos n postin e msuesit n medresen Er Revvahijje n Damask. Kur mbreti El Eshref ibn Ejjub ndrtoi shkolln Darul Hadith filloi ligjratat e hadithit n t. Si msues gjithashtu punoi edhe n disa shkoll. Ibn Halikani kshtu e prshkruan: Kishte dije t madhe dhe ishte shum i dvotshm. E vizitova n Damask dhe e shoqrova nj vit e gjysm Ishte Imam i madh, fekih, muhaddith, zahid i modest, msues i suksesshm dhe i dobishm. Banoi n Damask dhe n t e ktheu kohn e t parve tan, e zbukuroi me kopshte t dijs nga pemt e t cilve ushqeheshin krkuesit e dijs. Edh Dhehebiu thot: Ishte pasues i selefit, me besim t pastrt larg shtrembrimeve t apologjetve. Besonte n tekstet e shpalljes dhe nuk thellohej n tevil. I respektuar, me pamje t bukur, i mirpritur nga mbretrit dhe sulltant Thoshte: N gjum u inspirova me kto fjal: Largohu nga krkimi prej njerzve sepse do dit e re vjen m rrizkun e tij. Krkimi prej njerzve largon bukurin e fytyrs. Sa e mir sht ndihma q ia ofron atij q ka nevoj Hiseja t ciln ta ka caktuar All-llahu sht e ytja. Mos e prshpejto para kohs q t goditesh me humbje t shpress nga mshira e All-llahut. All-llahu e di m s mir. Shkroi libra t shumta nga t cilat m t njohur jan: Fetava ibn Salah n t ciln jan tubuar fetvat e tij dhe Ulumul Hadith i cili sht libri i par n terminologjin e hadithit. Jeta e tij prfundoi me 25 Rebiul Ahir 643 H. All-llahu e mshiroft me mshirn e tij t gjr.
Talha Kurtishi

47

Ibn Haxher El Askalani


Njri nga dijetart m eminent n lmit e hadithit dhe historis, autori i afro njqind veprave shumica e t cilave sht n lmin e hadithit. Nuk ka asnj segment t shkencave t hadithit pr t ciln nuk ka shkruajtur libr q sht referenc e paevitueshme pr hulumtuesit. Komentimi i tij q ia bri Sahihul Buhari n librin e tij Fethul Bari sht libr baz e shum studimeve. Quhet Ebul Fadl Shihabuddin Ahmed ibn Ali ibn Muhammed ibn Muhammed ibn Ali ibn Mahmud El Kinani El Askalani El Misri Esh Shafiij. Rrjedh prej fisit Benu Kinane q jetoi n qytetin El Askelan n Palestin. Ky gjeni u lind n Egjipt n vitin 773 H/1372 G. Q si fmij mbeti pa prkujdesjen e babs i cili ndrroi jet kur ai kishte katr vjet. Prkujdesjen pr t e morri prsipr nj nga tregtart m t njohur n at koh Zekijjuddin El Harubi. Krkimin e dijs e fillon prej moshs pesvjeare duke e msuar Kuranin para msuesit Sadruddin Es Sifti. N moshn nntvjeare bhet hafidh i Kuranit. Gjat Ramazanit t vitit 805 H ai ua fal si imam namazin e teravis muslimanve n Mesxhidul Haram n Mekke. Si fmij i ka msuar prmendsh librat Umdetul Ahkam t El Hafidh El Makdisiut, El Elfijje t el Hafidh El Irakiut, El Havi Es Sagir, El Muhtesar etj. Prpos n Egjipt ku sht rritur, ai vizitoi edhe vende tjer n krkim t dituris si: Hixhazi, Jemeni, Palestina etj. Pasi q e msoi Kuranin dhe Texhvidin, vazhdoi msimin e hadithit duke e lexuar Sa48 hihun e Buhariut n Mekke para msuesit Afifuddin Abdullah En Neshavuri. Kt vepr e lexon edhe para Salah Ebu Ali Ez Ziftavi dhe Abdur Rahman ibn Abdul Vehhab ibn Rezin. Nga msuesit e tij do ti prmendim edhe: Ebul Hamid El Mekki, Izz ibn Xhemaa, shejhul Islam Siraxhuddin El Belkini, Muhammed ibn Ali El Kattan, El Hejthemi, Et Tehuhi dhe Ebul Fadl El Iraki ndikimi i t cilit e determinoi pr tu specializuar n lmin e hadithit. Para Mexhduddin El Fejruzabadi msoi gjuhn dhe letrsin arabe. Sipas Es Sehaviut askush si Ibn Haxher nuk sht takuar me aq shum dijetar ekspert t lmive t ndryshme. Msuesit e tij i ka prmendur n El Mexhmeul Muesses bil muxhem El Mufehres. Sipas gjitha referencat Ibn Haxheri ishte dijetari m respektabil tek i cili msuan shum nxns t dijs. Si nxns m t dalluar do ti prmendim: Shemsuddin Es Sehavi, Zekerijja El Ensari, Xhemaluddin El Kalkashendi, Ahmed ibn Ebu Bekr El Busiri, Burhanuddin El Bekai etj. Punonte palodhshm n shrbim te fes. Plot njzet e nj vjet ishte n postin e kadis. Punonte edhe si ligjrues n disa shkoll. Ka qen hatib fillimisht n xhamin e Az'harit q m von t transferohet n xhamin e Amr ibn El As-it, radijall-llahu anhu. Gjat puns si prgjegjs i biblioteks El Mahmudijje prpiloi katalogun e dorshkrimeve n t. Kujdes t veant i kushtoi edhe shkrimit. Ganim ibn Abbas El Ganim redaktori i

botimit t librit Lisanul Mizan prmend listn prej 191 titujve q i ka shkruar Ibn Haxheri. Vepra m e rndsishme q e shkroi sht "Fet'hul Bari", vepr kapitale n t ciln komentoi hadithet q i ka prmbledhur Imam Buhariu n sahihun e tij. Kt vepr Sheukaniu e krahason me fitoren e muslimanve ndaj mushrikve gjat lirimit t Mekkes. El Mubarekfuri thot se kjo vepr sht fjalor dhe enciklopedi e Sunnetit. N kt vepr ai punoi plot njzet e pes vjet (817 H-842 H). Nga veprat e tij do t'i prmendim edhe: - Tehdhibu Tehdhib - Takribu Tehdhib - Lisanul Mizan - El Isabe fi Temjizi Sahabe - Bulugul Meram fi ehadith el Ahkam - El Metalib el Alije bi zevaid El mesanid Eth Themanije - El Isabe fi temjizi Sahabe - Te'xhilul Menfe'a - Ed Durer El Kamine fi A'jan El Mieti Eth Thamine - Nuz'hetul Fiker fi istilah Ehlil Ether - Ed Dibaxhe

- Tegliku Ta'lik - It'haful Mehere bil Fevaid El Mubtekere min Etrafil Ashere dhe shum tjer T tjert pr Ibn Haxher-in: Kur para vdekjes e pyetn El Hafidh El Iraki-un kush do t t trashigon (n dije) pas vdekjes? Tha: Ibn Haxheri, pastaj djali im Ebu Zur'a pastaj El Hejthemi-u. Ibn El Imad-i kshtu e prshkruante: Dijetar i madh i Islamit, autoritet i jashtzakonshm, Emirul mu'minin n hadith dhe hafidhi i kohs s tij. Et Tekij El Fasi-u dhe Burhan El Halebi-u thonin: Nuk kemi takuar t ngjajshm me t. Esh Sheukani: Hafidhi i madh dhe i njohur i hadithit, i dalluar n njohjen e hadithit dhe shkencave t tij. N mnyr precize i njihte mangsit e fshehta t hadithit. Ibn Fejd El Mekkij: Ka shkruar libra me vler t jashtzakonshme dhe m dobi t shumfishta. Me kto libra ua kaloi dijetarve bashkkohor. Jeta e tij n kt bot prfundoi n vitin 852 H/1449 G n Kairo. All-llahu e mshiroft me mshirn e tij t gjr.
Prktheu: Talha Kurtishi

49

Pyetje dhe prgjigje


Tema: Pastrimi dhe namazi i t smurve
Numri: 1182 Data: 12.07.2004

Pyetje: ka kan pr obligim t smurit lidhur me pastrtin dhe namazin? Prgjigje: Mnyra e pastrimit t t smurit Themi: Kto jan ca fjal t shkurtra pr t treguar se ka kan pr obligim t smurit lidhur me pastrtin dhe namazin. Ngase i smuri ka dispozita t veanta pr shkak t gjendjes n t ciln gjindet, pr t ciln gjendje sheriati Islam sht kujdesur. All-llahu, subhanehu ue teala, e ka drguar Muhammedin, sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem, me fe t pastr e t lart e cila sht e vnduar mbi themele t lehtsimit. All-llahu, azze ue xhel-le, ka thn: ...dhe nuk ju obligoi n f me ndonj vshtirsi.... (el-Haxh 78); All-llahu dshiron lehtsim pr ju, e nuk dshiron vshtrsim pr ju. (el-Bekare 185) dhe ka thn: Andaj, sa t keni mundsi keni frik All-llahun, dhe dgjoni e respektoni.... (et-Tegabun 16). Resulull-llahu, sal-lall-llahu alejhi ue sel-lem, ka thn: Feja sht lehtsim; (Buhariu (39)) dhe ka thn: Kur tju urdhroj me dika, veprone at sa t keni mundsi. (Buhariu (7288); Muslimi (1337)) Sipas ktij rregulli themelor, All-llahu, azze ue xhel-le, ka br lehtsime n ibadetet e atyre q kan arsye aq sa sht nevoja, q t ken mundsi ta adhurojn All-llahun pa ndonj problem apo vshtirsi. E falnderimi i takon vetm All-llahut. Si pastrohet i smuri? 1. E ka obligim t pastrohet me uj, t merr abdest nga prishja e vogl e abdestit dhe t merr gusll nga prishja e madhe (xhunubllku). 2. Nse ska mundsi t pastrohet me uj nga pamundsia, nga frika e shtimit t smundjes apo vonimi i shrimit, ather merr tejemmum. 3. Mnyra e tejemmumit: T prek n tok t pastr me duart e tij nj her, pastaj frkon fytyrn e pastaj i frkon duart mes vete. 4. Nse nuk mundet t pastrohet vet, ather i ndihmon dikush t merr abdest apo tejemmum. Ashtuq, ky personi tjetr prek tokn e pastr me duart e tij dhe ia frkon fytyrn dhe duart e t smurit. Sikurse, nse nuk mundet t merr abdest ti ndihmoj n marrjen e abdestit. 5. Nse n ndonj pjes t trupit ka plag, e lan me uj, n rast se uji e dmton ather vetm e frkon nj her me dor t lagur, e nse edhe frkimi e dmton ather merr tejemmum. 6. Nse ka ndonj gjymtyr t thyer, t lidhur me fash apo t mbshtjellur me gips, ather e frkon at me uj dhe nuk e lan, poashtu ska nevoj pr tejemmum kjo, sepse frkimi e zvendson larjen. 50

7. Lejohet t merr abdest n mur ose n di tjetr t pastr ku ka pluhur, e nse muri sht i lyer me di q nuk e ka esencn prej toke sikurse boja, ather nuk lejohet t merr tejemmum n at mur, prve nse mbi t ka pluhur. 8. Nse nuk mundet t merr tejemmum n tok, mur apo di tjetr t pastr q ka pluhur, ather nuk prish pun q ti sillet nj en apo leck me dh, dhe t merr tejemmum prej aty. 9. Nse merr tejemmum pr nj namaz dhe nuk e prish tejemmumin deri n kohn e namazit tjetr, mundet t falet me tejemmumin e par dhe nuk ka nevoj ta prsris tejemmumin, pr shkak se ende sht i pastr, dhe nuk ka ndodh di q ia prish pastrtin. 10. E ka obligim i smuri t pastron trupin nga flliqsirat, e nse nuk ka mundsi, falet ashtu si sht, namazin e ka n rregull dhe nuk duhet ta prsris. 11. E ka obligim i smuri q t falet me rroba t pastra, e nse i flliqen rrobat ather duhet ti pastrohen ose ti ndrrohen me tjera t pastra, e nse nuk ka mundsi, falet ashtu si sht, namazin e ka n rregull dhe nuk duhet ta prsris. 12. E ka obligim i smuri q t falet n vend t pastr, e nse i flliqet vendi, duhet patjetr t lahet ose ti ndrrohet vendi ose t shtrohet di e pastr mbi vendin e flliqur, e nse nuk ka mundsi, falet ashtu si sht, namazin e ka n rregull dhe nuk duhet ta prsris. 13. Nuk i lejohet t smurit ta vonon namazin e tij nga koha e vet pr shkak t pamundsis pr pastrim, por pastrohet aq sa mundet dhe e fal namazin n kohn e tij edhe nse ka ndonj papastrti n trup, rroba apo n vendin ku falet, t cilat nuk mundet ti largoj.
Muhammed ibn Salih el-Uthejmin prktheu: Omer Berisha (marr nga libri Fetva rreth shtyllave t Islamit-Muhammed ibn Salih el-Uthejmin, libri sht n proes botimi nga ana e shtpis botuese NuN) 12.7.2004

51

Albani
Gjendja jon e dhimbshme
Shejhu yn! E dim kto dit se Islami sht i sulmuar n t gjith rruzullin toksor, pa asnj kujdes nga qeverit, ne ka duhet t bjm n kt shtje? A kemi mkat me t ndejturit ton duke mos ndrmarr dika? Prgjigje: (Muhammed Nasiruddin Albani) Falenderimi i takon Allahut, Ate e falenderojm, Atij ndihm dhe falje i krkojm. Allahut i mbshtetemi nga e keqja e shpirtave tan dhe nga e keqja e veprave tona, kn e udhzon Allahu nuk ka kush e devijon, e cilin e devijon Ai nuk ka kush q e udhzon. Dshmoj se nuk ka hyjni prve Allahut t vetmit, t pashoq, dhe dshmoj se Muhammedi sht robi dhe i Drguari i Tij; O ju q besuat frigohuni Allahut n mnyrn m t denj dhe assesi mos vdisni ndryshe prvese si musliman (ajet) O ju njerz, frigohuni Allahut i Cili ju krijoi nga nj shpirt dhe nga ai krijoi iftin e tij e nga ato dy shprndau shum burra e gra dhe frigohuni Allahut pr t cilin pyetni dhe pr farefisin sepse Allahu sht q ju vzhgon mir (ajet) O ju q besuat, frigohuni Allahut dhe flitni fjal t vrteta, ua prmirson juve veprat tuaja dhe ua faln mkatet, e kush e respekton Allahun dhe t drguarin e Tij ka fituar fitore t madhe (ajet) M pas Fjala m e mir sht fjala e Allahut, udhzimi m i mir sht udhzimi i Muhammedit, sal-lallahu alejhi ve sel-lem, e sendet m t kqija jan ato t shpikurat dhe do e shpikur sht bidat dhe do bidat on n zjarr. Pyetja, si duket nga pamja dhe fjalt, si52 kur sht m pak se ajo q e ka pr qllim ai q e thot, me q ai thot: rrijm e nuk veprojm dika! E ka ka pr qllim ai me dika? -jo dika absolute, por dika t kufizuar, sepse nuk ka kush q thot: se muslimani duhet t jetoj si jetojn kafsht, nuk ndrmerr di-sepse ai sht krijuar pr dika shum t madhe, e ajo sht t adhuruarit Allahun, t vetmin, e pashoq, prandaj le t mos qarkullojn n mendjet e askujt pyetje t ktilla, se ai ka pr qllim q t mos ndrmerret asgj, por se ka pr qllim q nuk ndrmirret dika q prkon me realitetin q i ka rrethuar muslimant nga t gjitha ant. Kjo pra sht qllimi i pyetjes e jo ajo q duket nga fjalt e pyetsit. E n kt ne prgjigjemi: Realiteti i muslimanve sot nuk ndryshon as m shum e as m pak nga ai q ka qen daveja islame n kohn e saj t par, e me kt kam pr qllim periudhn mekkase. Dhe donjri prej neve e dijm se ai q e bnte daven atbot ishte i drguari yn Muhammedi, alejhisselam, e me kto fjal dua t them se daveja ishte e luftuar nga po i njjti popull nga i cili ishte i drguar edhe vet Pejgamberi, alejhis-selam, si tregohet n Kuranin fisnik. Pastaj kur filloi daveja t prhapet dhe t zgjerohet rrethi i saj n mesin e fiseve arabe, kur Pejgamberi, alejhis-selam, urdhroi q t bhet hixhreti nga Mekkeja n Medine, natyrisht q ne tani shnojm me majet e lapsave sepse historia e hershme e islamit dhe biografia e Pejgamberit, alejhis-selam,

jan t njohura n mesin e shumics s prezentve ngase kam pr qllim-prmes ksaj rezymeje t shkurtr-t arrij deri tek prgjigjeja n kt pyetje. N baz t ksaj, them: pasi q Muhammedi, alejhis-selam, e bri hixhretin pr n Medine dhe n kte e ndoqn disa sahab t tij dhe filloi q ti vndos qllimet e themelimit t shtetit islam-atje n Medinegjithashtu filloi nj armiqsim n mesin e ksaj daveje t re-gjithashtu n Medine-ku filloi kjo dave t afrohet te pragi i shtpis s krishterve, e q ishte atbot Siria, n t ciln ishte Herakliti, perandori romak. Atje u b nj armiqsi e re kundr daves edhe at jo vetm nga arabt e Gadishullit arabik por edhe nga vet krishtert e veriutpra nga Siria, e pastaj u paraqit edhe nj armik tjetr e ajo ishte Persia. Kshtu daveja u b e luftuar nga t gjitha ant; nga mushrik n Gadishullin arabik, nga krishtert dhe jehudt nga disa an dhe nga ana e Persis, ndrmjet t s cils dhe t krishterve ka pasur armiqsi t prbetuar si msojm nga Fjala e Tij xhel-le xhelaluhu: Elif Lam Mim. U ngadhnjyen Romakt. N tokn m t ult, por pas disfats s tyre ata do t ngadhnjejn, brenda disa viteve(Rum: 1-4) Ajo q vrehet ktu sht: assesi mos t habitemi tash me gjendjen e thirrjes islame n aspektin e asaj se ajo luftohet nga t gjitha ant. Nga ky kndvshtrim daveja islame q nga fillimi i saj i par poashtu ka qen e luftuar nga t gjitha ant. Ather vjen pyetja dhe prgjigja. ka t veprohet? ka bni Pejgamberi, alejhis-selam, dhe sahabet e tij, numri i t cilve ather n krahasim me muslimant e sodit ka qen shum i vogl, numri i t cilve prej ather sht zmadhuar shum? Ktu fillon prgjigja: a i luftuan muslimant arabt kundrshtar-d. m. th. popullin e

tyre-n fillim t daves? A i luftuan muslimant t krishtert n fillim? Prgjigja sht: jo. dhe gjith kjo e ka prgjigjen jo. Ather pra, ka bn muslimant? Ne sot duhet t bjm saktsisht at q e kan br muslimant e par, me q ajo q sht duke na goditur sht mu ajo q i ka goditur edhe ata dhe me ka e kan shruar musibetin (fatkeqsi) e tyre duhet edhe ne me t q ta shrojm musibetin ton. Dhe mendoj se kjo parathnie t gjith prezentve ju sinjalizon pr prgjigjen me nj isharet dhe se ky isharet do t jet i prforcuar me fjalt e qarta. Andaj edhe them: Nga kjo kronologji historike dhe logjike n t njejtn koh, kuptojm se Allahu, azze ve xhelle, u ka ndihmuar muslimanve t par, numri i t cilve ka qen shum i vogl n krahasim me t gjith kafirt dhe mushrikt, nga gjith miletet dhe drejtimet e tyre, porse Allahu u ka ndihmuar atyre me imanin e tyre q e kan pasur. Ather pra ilai apo shrimi i ksaj armiqsie t ashpr q e rrethonte daven atbot duhet t jet i njjti ila q duhet ta prdorin muslimant sot, pr realizimin e frytit t ktij shrimi si u realizua fryti i shrimit t par. shtja pra sht si thuhethistoria prsrit vetveten-. Bile m mir se kjo fjal sht q t themi se n robt e Tij dhe gjithsin q e ka krijuar, Ai ka br ligje t Tij q nuk ndryshojn. Ligji i Allahut, dhe pr ligjin e Allahut nuk mund t gjejsh ndryshim e as ndrrim (ajet) Kto ligje muslimani patjetr duhet q ti vrej e t kujdeset pr to n mnyr m t mir e n veanti pr ato t sheriatit. Pra, ka ligje sheriati dhe ka ligje gjithsie. Sot, n kohn ton, ndoshta edhe thuhet ligje natyrore. N kto ligje natyrore t gjithsis, t prbashkt n to jan muslimani dhe kafiri, i miri dhe i keqi. D.m.th. cili e rregullon jetn fizike t nje53

riut? Ushqimi, pija, ajri i pastr dhe t ngjajshme me to dhe kjo don t thot se ai veten e ka ekspozuar pr nj vdekje materiale! A mundet pra, t jetoj nse ai del nga t prmbajturit pr ligjet e gjithsis? Prgjigja sht jo: Ligji i Allahut, dhe pr ligjin e Allahut nuk mund t gjejsh ndryshim. . Kt, si thash edhe m lart, e njeh do njeri prmes njohjes empirike, ska dallim ndrmjet muslimanit dhe kafirit, t mirit dhe t keqit. Por ajo q na intereson tash sht q t dijm se ka ligje sheriati, pra t dijm se ka ligje sheriati! Ai i cili i mer ato ligje arrin deri tek qllimet e tyre dhe prej tyre vjel frytet, e cili nuk i mer nuk do t arrij tek synimet pr t cilat jan vn ato ligje. Pra, mu e njjta q tham pr ligjet e gjithsis, se njeriu nse i pranon dhe i zbaton, do t arrij tek qllimet e tyre! Po kshtu sht edhe me ligjet e sheriatit nse i mer muslimani, realizohet qllimi pr t cilin jan vn ato, dhe nse ndodh e kundrta ather jo. Besoj se kto fjal jan t kuptuara por ka nevoj pak pr sqarim, e ktu sht pika e synimit dhe ktu fillon prgjigja pr at pyetje t rrndsishme! donjri prej neve e lexon ajetin kuranor, e ky ajet ndoshta dikujt ia zbukuron mexhliset (ndejat) e dikujt ndoshta muret e shtpis, e ai sht Fjala e Allahut: nse e ndihmoni Allahun, Allahu ju ndihmon juve (Muhammed: 7) Npr levha q shkruhen me bukurshkrim t praruar n stilin rika (lloj shkrimi kaligrafik) apo ate persian, etj., e pastaj varet npr mure. Dhe pr fat t keq, me kt ajet vetm muret jan zbukuruar, kurse zemrat e muslimanve jan br t rrnuara, kur gati se nuk kemi ndjenj fare pr at n t ciln aludon ky ajet nse e ndihmoni Allahun (pra fen e Tij), Allahu ju ndihmon juve Prandaj sot gjendja e bots islame sht n shqetsim dhe turbullir sa q gati se nuk i 54

gjendet rrugdalje, edhe pse rrugdalja sht prmendur n shum ajete, ku edhe ky ajet sht nga ato ajete. E nse ua prkujtojm muslimanve kt ajet, mendoj se shtja nuk ka nevoj pastaj pr shum sqarime dhe komentime sepse shtja sht vetm prkujtim: sepse prkujtimi u bn dobi besimtarve! (ajet) donjri prej neve-inshaAllah-e din se fjala e Allahut: nse e ndihmoni Allahun sht kushtimore, prgjigja e s cils sht: ju ndihmon juve; nse han, nse pin, nseprgjijga sht do t jetosh; nse nuk han, nse nuk pin, ka? Do t vdessh! Saktsisht kjo sht domethnia n ajetin nse e ndihmoni Allahun, Allahu ju ndihmon juve, kuptimi sht n baz t asaj q e thuan dijetart e Usulit-t kuptuarit e t kundrts (mefhumi muhalif): nse nuk e ndihmoni Allahun, Ai nuk u ndihmon juve; e kjo sht situata e muslimanve sot! Sqarimi n lidhje me kt ajet sht cekur n shum citate t Sunetit, e n veanti n hadithe. Nse e ndihmoni Allahun, nga vetvetiu dihet se Allahu n kte nuk ka pr qllim t thot q ta ndihmojm At kundr armikut t Tij, me ushtrit, flotat dhe forcn ton fizike, jo! Sepse Allahu sht mbisundues mbi shtjen e Tij! Ai nuk ka nevoj q ta ndihmoj At dikush me ndihm materiale, dhe kjo dihet vetvetiu. Prandaj domethnia e nse e ndihmoni Allahun nnkupton se nse i ndiqni dispozitat e Allahut, sht ndihma juaj ndaj Allahut, subhanehu ve teala. Dhe tash, a e kan br muslimant kt kusht? E kan br -s pari- kt detyr? Pastaj, -s dyti- kjo sht kusht i realizimit t ndihms s Allahut ndaj muslimanve! Prgjigja sht tek donjri prej juve, se muslimant nuk e kan ndihmuar Allahun, xhel-le xhelaluhu, dhe ktu dshiroj t ceki nj fjal, poashtu nga aspekti i t prkujtua-

rit e jo nga ai i t msuarit, t paktn pr disa q jan prezent ktu, se muslimant n prgjithsi sot jan larguar nga njohurit e tyre apo njohja e tyre ndaj dinit t tyre, nga msimi i tyre dispozitat e fes s tyre. Shumica prej tyre nuk e din Islamin dhe nj numr i tyre apo shumica prej tyre edhe nse msojn (arrijn t kuptojn) prej Islamit dika, do t del se sht Islam jo i vrtet; e njohin nj Islam t devijuar nga ai n t cilin ka qen Resulullahi, alejhis-selam, dhe sahabt e tij. Prandaj ai t cilit i premtohet ndihma e Allahut, duhet q s pari ta njoh Islamin me njohje t shndosh, si ka ardhur n Kuran dhe Sunnet, pastaj s dyti, t veproj me to. N t kundrtn, njohja e till do t jet psim i keqe pr t zotin e saj, si ka thn i Lartmadhruari: O ju q keni besuar, pse e thoni at q nuk e veproni, mkat i madh sht tek Allahu q ta thoni at q nuk e veproni (Saff: 3) Ather pra, ne kemi nevoj pr ta msuar Islamin dhe pr t vepruar me Islam. Ajo q dshiroj tu prkujtoj, si thash edhe m lart, sht se tradita e shumics s muslimanve sot sht q fajin, pr nnmimin dhe poshtrimin q i ka kapluar, ta gjuajn mbi kryetart dhe mbretrit e tyre t cilt nuk i ndihmojn dinit t tyre, e ata pr fat t keq jan t till! Nuk i ndihmojn dinit t tyre dhe nuk u ndihmojn muslimanve t nnshtruar dhe t shkelur nga qafirt e mdhenj, jehud t krishterve edhe t tjer! Kshtu kjo sot qarkullon n mesin e muslimanve! Hudhja e fajit mbi pushtetmbajtsit, e sikur kta as q i kaplon ai faj q e gjuajn mbi pushtetmbajtsit! Ndrsa n realitet ky faj i kaplon t gjith, qofshin kryetar apo popullat! Dhe nuk sht vetm kjo, por ka nj grup prej ktyre qortuesve q jan qortues ndaj kryetarve t muslimanve, pr shkak se kta t fundit nuk i zbatojn dispo-

zitat e dinit t tyre. Ata kan t drejt me kt qortim por jan n kundrshtim me fjaln e Allahut nse e ndihmoni Allahun, e kam fjaln pr t njjtt musliman, qortues t qeveritarve kur i veojn vetm ata me faj, se ata i kan kundrshtuar dispozitat e Islamit, kur pr ndryshimin e ksaj gjendje t piklluar t muslimanve ndjekin rrugn n at mnyr q sht n kundrshtim me at t Pejgamberit, alejhis-selam, ku ata s pari i shpallin pushtetmbajtsit qafira, e pastaj, s dyti shpallin domosdoshmrin e huruxhit (dalje, kryengritje) kundr tyre! Ktu m pas ndodh fitne e verbr, e shurdhr dhe memece n vet duart e muslimanve, ku pastaj vet muslimant n mes veti prahen! E prej tyre pra jan edhe kta q tregova pak m lart t cilt mendojn se ndryshimi i ksaj gjendje nnmuese e goditse ndaj muslimanve duhet t bhet prmes daljes kundr pushtetmbajtsve! shtja nuk ndalet tek ky problem, por ajo zgjerohet edhe m shum deri sa t bhet prarje edhe ndrmjet vet muslimanve, e pastaj pushtetmbajtsi bhet i izoluar nga kjo prarje! Prarja filloi nga teprimi i disa islamistve n shrimin e ksaj gjendje t dhimbshme, se duhet patjetr q t luftohen kryetart e muslimanve pr prmirsimin e ksaj gjendje! Mirpo shtja shkoi deri aty sa q kta musliman armiqsohen me muslimant tjer t cilt mendojn se shrimi i situats s mjerueshme nuk bhet prmes daljes kundr kryetarve edhe pse shum prej tyre e meritojn daljen kundr tyre, pr shkak se ata nuk gjykojn me at q e ka zbritur Allahu! Mirpo, a bhet shrimi-si pretendojn kta njerz a bhet mnjanimi i asaj q i ka goditur muslimant nga ana e qafirve me at q ne t fillojm me gjykimin e kryetarve n vendet islame t muslimanve? Edhepse disa prej tyre i konsiderojm musli55

man gjeografik, si thuhet n kohn e sodit. Ktu ne themi: I renditi Sadi dhe Sadi ishte tubues-por kshtu o Sad nuk mblidhen devet (proverb popullor arab, sh. p. ). Ajo n t ciln nuk ka dyshim sht se qndrimi m i thell i armiqve t Islamit, e q jan jehudt, krishtert dhe ateistt jasht vendeve islame, jan padyshim m t dmshmit se disa kryetar t cilt nuk u prgjigjen disa krkesave t muslimanve q tu gjykojn me at q e ka zbritur Allahu! E ka munden kta musliman? E kam pr qllim nj an t tyre e q jan ata t cilt shpallin domosdoshmrin e luftimit t kryetarve t muslimanve! ka munden kta musliman q pr ta dalja kundr kryetarve sht vaxhib para fillimit me prmirsimin e vetes ton?! Ashtu si ishte shrimi me t cilin filloi Pejgamberi, alejhis-selam. Kta assesi nuk kan mundsi q t bjn gj! Realiteti sht argumenti m i madh pr kt! Sepse shrimi t cilin e ndjekin ata, q t fillojn ti luftojn kryetart e muslimanve, nuk e jep frytin e duhur, ngase dobsia, si thash edhe m sipr, nuk sht vetm tek kryetart, por edhe tek populli! T gjith ata pra e kan pr detyr q ta prmirsojn veten. Ndrsa ky prmirsim ka studim m vete, q kemi fol pr t shum her e ndoshta, inshaAllah, do t flasim edhe n t ardhmen. Me rndsi sht tash se t gjith muslimant jan t nj mendimit se gjendja e tyre sht dika pr t ciln as xhelozojn e as lakmojn! Por ajo sht nj nnmim dhe poshtrim t cilin nuk e njeh Islami! Pra, prej nga t fillojm?! A t bhet fillimi me luftn kundr kryetarve t muslimanve? Apo t jet fillimi me luftn kundr t gjith qafirve nga t gjitha vendet?! Apo t jet fillimi me luftn kundr nefsit q urdhron gjithnj n t keqe? Nga ktu duhet t jet fillimi, pr shkak se Pej56

gamberi, alejhis-selam, filloi me prmirsimin e shpirtrave t individve musliman t thirrur n fillim t thirrjes islame-si e prmendm n fillim t ktij fjalimi. Daveja filloi n Mekke, pastaj u shprngul n Medine, pastaj filloi prleshja n mes qafirve dhe muslimanve, pastaj n mes muslimanve dhe romakve, pastaj mes muslimanve dhe Persisdhe kshtu, si tham m lart, Historia prsrit veten! Tash muslimant le ti ndihmojn Allahut q ta shrojn kt gjendje t dhembshme, e jo q t shrojn nj an q nuk e jep frytin e dshiruar n t, nse kan mundsi q ta bjn at! Cila sht kjo an? T luftuarit e kryetarve t cilt nuk gjykojn sipas asaj q e ka zbritur Allahu!? Kjo, s pari -si thash edhe m lart- sht e pamundur sot q t luftohen kryetart! Sepse kta kryetar sikur t ishin qafir sikur jehudt dhe t krishtert, e muslimant sot a munden q ti luftojn jehudt dhe krishtert? Prgjigja sht: jo! shtja sht e njejt si kan qen muslimant e par n periudhn e Mekkes! Ata ishin t dobsuar, t nnmuar, t luftuar nga t gjith, t torturuar e t vrar, pse? ! Sepse ata ishin t dobt dhe nuk kishin forc dhe fuqi prve imanit i cili deprtoi n gjoksat e tyre pr shkak se e ndiqnin thirrjen e Pejgamberit t tyre, alejhis-selam. Kjo ndjekje me sabr ndaj vuajtjeve ishte ajo q e dha rezultatin e dshiruar, t cilin ne sot e potencojm. Cila sht pra, rruga deri tek ky rezultat? E njjta rrug q e ndoqi Pejgamberi, alejhis-selam, me sahabet e tij t nderuar. Ather pra, sot muslimant nuk kan mundsi ti luftojn qafirt, n fardo dalaleti qofshin ata! E ka duhet ata t bjn? Ata duhet q t besojn n Allahun dhe Pejgamberin n mnyr t vrtet (pra hakk!). Por, muslimant e sodit, si ka thn Zoti i t gjitha botrave shum prej tyre nuk e

din! (ajet), muslimant sot jan me emr e nuk jan musliman t vrtet (hakk)! Mendoj se edhe ju dini, bashk me mua, qllimin e ktij mohimi! Por un ua prkujtoj thnien e Allahut, subhanehu ve teala,: Besimtart kan shptuar, t cilt n namaz jan me hushu (frikrespekt i plot, prulsi), t cilt u shmangen t kotave (fjal a pun), t cilt e japin zeqatin, dhe ata t cilt e ruajn nderin e vet (intim), prvese ndaj grave t veta (me kuror) dhe ndaj atyre (robreshave) q i kan n pronsin e vet, pr t cilat nuk jan t qortuar, e kush krkon prtej tyre, t tillt jan q kan shkel normat e caktuara (Muminun: 1-7)-d.m.th tirant, zullumqart. E nse i marim vetm kto cilsi dhe nuk kalojm nga ajetet q i ngrthejn kto cilsi n ajete tjera, n t cilat prmenden disa cilsi q nuk jan prmendur n kto ajete, do t shohim se ato t gjitha sillen rreth t vepruarit me Islam! Te cili njeri realizohen kto cilsi t prmendura n kto ajete t lartprmendura dhe n ajete tjera, konsiderohet prej atyre pr t cilt thot Allahu i lartmadhruar: ata jan me t vrtet (hakk) besimtar (Enfal: 4). E ne pra a jemi besimtar me t vrtet (hakk)? Prgjigja sht: jo! Ather vllezr mos u shqetsoni! Ne namazlijt sot-kjo cilsi-: Besimtart kan shptuar, t cilt n namaz jan me hushu (frikrespekt i plot), a jemi me hushu n namazin ton? Un nuk flas pr nj person, dy, pes, dhjet, njqind, dyqind, njmij, dymijJo, por flas, s paku pr muslimant t cilt pyeten n mes veti, cila sht zgjidhja nga ajo q i ka goditur muslimant? Nuk i kam pr qllim ata musliman q zbaviten dhe bjn mkate, ata t cilt nuk iu intereson ahireti i tyre por i interesojn epshet dhe ngopja e barkave t tyre! Jo, por flas pr muslimant namazli!

Kta namazli pra a jan pajisur me ato cilsi t prmendura n fillim t sures Muminun? Prgjigja, si xhemat dhe si ummet, sht: jo! Pra, shpreson n shptim e nuk e ndjek rrugn e saj? Anija nuk lundron n t that! Ather pra, patjetr ti kapim shkaqet, t cilat jan prej plotsuesve t ligjeve t sheriatit pas atyre t gjithsis, derisa ta ngrej Zoti yn nga ne kt poshtrim i cili na ka kapluar t gjithve! Kto cilsi un i prmenda prej cilsive t besimtarve q prmenden n fillim t ksaj sure. Por kemi hadithe t Pejgamberit, alejhis-selam, pr t cilat i prkujtojm vllezrit tan, t cilat na e prkujtojn gjendjen e muslimanve sot, dhe se sikur q ata ta prkujtojn kt hadith do tu vinte turp q t pyetnin se pse na ka goditur kjo poshtrsi! Sepse ata haruan se e kundrshtojn Sheriatin e Allahut! Prej atyre haditheve sht edhe fjala e tij, alejhisselam: nse bni shitblerje me fajde, shkoni pas bishtave t lopve, dhe jeni t knaqur vetm me mbjelljekorjje, dhe e leni Xhihadin n rrug t Allahut, Allahu ua mvesh nj poshtrim q nuk e trhjek nga ju derisa ti ktheheni dinit tuaj (Ebu Davudi n Sunenin e tij nr. 3462, Ahmedi n Musnedin e tij nr. 5007 dhe 5562 dhe Taberaniu n Musnedushshamijin nr. 2417 dhe t tjert. T gjith, merfu, nga hadithi i Ibn Omerit) Pr kt hadith kam folur shum e shum her, dhe n raste t shumta, por un ndalem vetm te fjala e Alejhisselamit: nse bni shitblerje me fajde. Fajdeja sht nj nga llojet e kamats dhe nuk dshiroj q t futem n t n mnyr t veant, por a ka ndonjri prej juve q nuk i njeh mardhniet e muslimanve me llojet e kamats? Kto bankat q veprojn me kamat i kemi n do krah dhe do kmb n t gjitha vendet islame dhe t pranuara nga t gjitha organi57

zatat e akredituara n vendet islame! Srisht kthehem dhe them se nuk jan t pranuara vetm nga qeveritart por edhe nga t qeverisurit (populli) sepse kta t qeverisurit (populli) jan ata t cilt bashkpunojn me kto banka dhe po ata jan t cilt kur t bisedohet me ta dhe tu thuhet: ju e dini se kamata sht haram dhe se shtja sht sikur q thot Alejhisselami: nj dirhem (lloj monedhe) kamate t haj njeriu, tek Allahu azze ve xhelle sht m e keqe se tridhjet e gjasht zina (Ahmedi n Musnedin e tij nr. 22007 dhe 22008 edhe Darekutni n Sunenin e tij 3/16 edhe t tjer nga Abdullah bin Handhale), vllau im prse bashkpunon me kamat?! Ai ta kthen: e ka t bjm, duhet t jetojm! Ather pra shtja nuk ka lidhje vetm me kryetart, por me kryetart e edhe me t kryesuarit (popullin)! T kryesuarit (popullit) n t vrtet u prngjan shembulli i atyre kryetarve, dhe si thon: krymbi i prishjes sht prej tij dhe (kthehet) n t (proverb popullor sirian). Kta kryetar nuk kan zbritur n mesin ton nga Marsi, por lindn nga ne dhe ndr ne! E nse dshirojm prmirsimin e gjendjes ton ather kjo nuk duhet q tu shpallim luft t pakuptimt kryetarve tan e ta harrojm vetveten ton! Kurse problemi sht nga ne dhe n ne, sikur q sht problemi n botn islame! Prandaj ne i kshillojm muslimant q ti kthehen dinit t tyre dhe ta zbatojn at q e kan msuar nga dini i tyre, dhe atdit do t gzohen besimtart me ndihmn e Allahut (Rum: 5). T gjitha problemet ekzistuese, nga t cilat disa t rinj emocionohen e thon se ka duhet br, qofshin ato q themi se e kan goditur botn islame dhe arabe si sht pushtimi i Palestins nga ana e jehudve, apo ato q themi se kryqtart i luftojn muslimant n Eritri, n Somali, n Bosnj, n. e deri tek vendet e njohu58

ra sot, nuk mund t shrohen prmes ndjenjave (solidarizuese), por shrohen me dituri dhe vepr: dhe thuaj: veproni e pastaj Allahu do ta shoh veprn tuaj dhe i Drguari i Tij e pastaj do t ktheheni tek i Dituri (Allahu) i t fshehts dhe t hapts dhe do tu lajmroj pr at q keni vepruar! (Teube: 105) Tash t ndalemi tek kjo pik: dhe thuaj: veproni. . ! T vepruarit sot pr Islam n arenn islame sht n shum mnyra dhe n lloje t ndryshme, n grupe e partia t ndryshme! sht e vrteta se kto parti jan prej problemit t bots islame t cilat problemin e strmadhojn edhe m shum se sa q e shohin disa prej tyre. Disa prej tyre e shohin problemin se sht n okupimin e Palestins nga jehudt, e disa, si e prmendm edhe m lart, e shohin se problemi sht tek luftimi i qafirve ndaj shum vendeve islame dhe banorve t tyre! Por, JO! Ne themi: se problemi sht m i madh, e ajo sht prarja e muslimanve! Pra muslimant vet n mes veti jan t ndar n grupacione dhe parti, n t kundrtn e fjalve t Allahut, subhanehu ve teala : mos u bni nga mushrikt, t cilt e pran fen e tyre dhe u ndan n grupe (partija), ku secila parti i gzohet asaj q e ka (Ruum: 32). Tash xhematet islame jan t prar n lidhje me mnyrn e shrimit t problemit nga i cili qahen t gjitha xhematet islame, e ai sht poshtrimi i cili u ka rn mbi krye muslimanve dhe cila sht rruga pr tu shporr ai! Aty ka disa mnyra: Mnyra e par: sht mnyra m e mir pr t ciln nuk ekziston t dyt, e ajo sht ajo n t ciln gjithnj dhe prher thirrim. Ajo sht t kuptuarit e shndosh t Islamit dhe t praktikimit t tij dhe edukimi i muslimanve n kt Islam t kulluar. Ky sht sunneti i t Drguarit, sal-lallahu alejhi ve sel-lem, si kemi prkujtuar dhe prkujtojm

pandrprer! I Drguari i Allahut, alejhisselam, filloi me sahabt e tij duke i udhzuar ata n besim (iman) n Allahun dhe t Drguarin e Tij, duke ua msuar atyre dispozitat e Islamit. Ata i qaheshin nga goditjet q i psonin nga zullumi dhe vuajtjet q ua bnin mushrikt, por ai alejhisselam i urdhronte pr sabr dhe vetm sabr! Dhe se ky sht ligji i Allahut n krijesat e Tij, q t luftohet hakki (e vrteta) nga batili (e kota, e pavrteta) dhe q t luftohen besimtart nga mushrikt, e kshtu me radh! Pra mnyra e par pr shrimin e ktij realiteti sht dituria e dobishme dhe vepra e mir. Ekzistojn lvizje dhe thirrje tjera t cilat t gjitha takohen n kundrshtim me at rrugn e par dhe m t mir e prv t cils nuk ka t dyt, e q jan: lerni Islamin tash anash, prsa i prket domosdoshmris s t kuptuarit t tij! Kurse sa i prket domosdoshmris s t vepruarit me t, shtja tash sht m me rndsi se kjo shtje, e ajo sht q ne t tubohemi dhe t bashkohemi n luftn kundr qafirve! Subhanallah! Si mundet ti luftojm qafirt pa arm? do njeri q ka nj grimc mend e din se nse ai nuk posedon armatim material, nuk mund ta luftoj armikun e tij t armatosur! Nse ndokush dshiron ta luftoj kt armik t tij t armatosur, ka i thuhet? Lufto i paarmatosur, apo armatosu e pastaj lufto? N kt shtje as q ka diskutim se prgjigja sht: armatosu e pastaj lufto! Kjo sht sa i prket ans materiale. Ndrsa sa i prket asaj morale, shtja sht shum m me rndsi se kjo, nse ne dshirojm q ti luftojm kufart! Pastaj, ne nuk do t mundemi ti luftojm kufart e Islamin ta lm anash, sepse kjo sht n kundrshtim me at q i ka urdhruar Allahu, subhanehu ve teala, dhe i Drguari i Tij a. s. besimtart n shum tekste, sikur ky n t

cilin thot I Madhrishmi: Pasha asrin (kohn, shekullin), njeriu me t vrtet sht n humbje! Prve atyre q besuan dhe bn vepra t mira dhe njri tjetrin e kshillonin n hakk dhe njri tjetrin e kshillonin n sabr(Asr: 1-3) Ne pa dyshim jemi n humbje njeriu me t vrtet sht n humbje! Pse? Sepse nuk hyjm n prjashtimin q e ka prmendur Allahu, azze ve xhel-le, kur tha: njeriu me t vrtet sht n humbje! Prve atyre q besuan dhe bn vepra t mira dhe njri tjetrin e kshillonin n hakk dhe njri tjetrin e kshillonin n sabr! Ne tash themi kemi besuar n Allahun dhe Pejgamberin e Tij, mirpo kur i ftojm muslimant e partizuar dhe t tubuar jashta thirrjes s vrtet, t kthehen n Librin (Kuranin) dhe Sunetin, thon kt tash ta lm anash, kur shtja sht edhe m e rndsishme, t luftuarit kufart! Dhe themi: me arm apo pa arm? ! Patjetr duhet me t dy llojet e armve! Arma e par: arma morale. E ata thon, tash lreni kt armatim anash dhe merrni armn materiale! E pastaj, nuk ka arm materiale! Kjo me q sht e pamundur pr gjendjet n t cilat tash jemi t sunduar, jo vetm nga kufart q na kan rrethuar nga t gjitha ant por edhe nga disa kryetar q na sundojn! Ne pra edhe sikur t duam, sot nuk mundemi q t bjm pregaditje pr armatim material! Dhe themi: dshirojm t luftojm m armn materiale! E pr kt nuk kemi rrug pr t arritur deri tek ajo. Kurse sa i prket arms morale ajo sht n duart tona e q sht: dije se nuk ka zot prve Allahut (Muhammed: 19), dituria pastaj vepra n suaza t asaj q mundemi. Ndrsa kt e themi n mnyrn m t thjesht: lreni kt anash? ! Kjo na sht e mundur dhe urdhrohemi q ta lm anash?! Kjo me t vrtet sht e pamundur! Prandaj themi: duhet t luftojm! E me ka 59

t luftojm? I humbm t dy armatimet s bashku! Armatimin moral t dijes themi ta shtyjm pr m von, sepse nuk sht tash koha e tij! Armatimin material nuk mundemi dhe mbetm t prishur, t shkatrruar dhe t dobt n t dy armatimet, at moral dhe at material! Nse kthehemi n shekullin e par m t ndritshm, e q ishte shekulli i par i Muhammedit, alejhis-selam, dhe t pyesim: a ka pasur armatim material? Prgjigja sht: jo! Ather me ka ka qen elsi i fitores, me armatimin material apo me at moral? Padyshim se me at moral dhe me t filloi daveja, sikur n ajetin: dije se nuk ka zot prve Allahut! Ather pra, dija para do gjje! Dija pr Islamin para do gjje e pastaj zbatimi i ktij Islami n suaza t asaj q mundemi. Mundemi q ta njohim akiden islame-natyrisht at t shndoshn-; mundemi ti njohim ibadetet islame, mundemi ti njohim dispozitat islame, mundemi ta njohim sjelljen islame, etj. T gjitha kto edhe pse jan t mundura, shumica e muslimanve me partit dhe grupacionet e tyre, ua kan kthyer shpinn atyre! Pastaj ngritim zrat lart: dshirojm xhihad! Ku sht xhihadi, prderisa armn e par e kemi t humbur e t dytn nuk e kemi n duar?! Sikur t gjejm ne sot nj grup muslimansh t tubur n islamin e shndosh dhe ta zbatojn at n mnyr t shndosh, mirpo ata nuk kan armatim, atyre u vjen urdhri i Allahut n ajetin e njohur: e prgadituni pr ata sa t keni mundsi force (mjete luftarake), e kuaj t caktuar pr betej, e me t ta friksoni (trishtoni) armikun e Allahut dhe armikun tuaj (Enfal: 60) Sikur ta kishim armn e par morale, ather ne do t ishim ata t cilve u drejtohet ky ajet pr pregaditje fizike. Ather pra, a t luftojm nse nuk kemi pregaditje (t arms) materiale? 60

Prgjigja sht: jo, sepse nuk e kemi realizuar kt ajet q na urdhron pr pregaditje materiale! Ather pra ka sht puna me ne? Si kemi mundsi t luftojm kurse kemi falimentuar n t dy armt, edhe ato morale edhe ato materiale? ! At material tash nuk e kemi n mundsi, kurse pr at moral kemi mundsi. Ather, Allahu nuk e ngarkon asknd jasht mundsive q ka (Bekare: 286) dhe frigohuni (me takva) Allahut sa t keni mundsi! (Tegabun: 16) E ajo q kemi tash mundsi sht dija e dobishme (ilm nafi) dhe vepra e mir (amel salih). Ndoshta e zgjata n kt prgjigje m tepr sa q duhej, por un tash e rezymoj dhe them: Vllezr, nuk sht problemi vetm tek Palestina, sepse pr fat t keq, nga devijimi aq i madh (me t madhe) q i ka goditur sot muslimant, ata dijen e tyre e kundrshtojn me veprat e tyre! Kurse kur flasim pr Islamin dhe pr vatanin islam, themi: t gjitha vendet islame jan vatan i do muslimani; nuk ka dallim ndrmjet arabit dhe joarabit, ndrmjet atij t Hixhazit dhe jordanezit dhe egjiptianit etj. Mirpo, kto dallime faktike jan dhe ekzistojn, dhe jo vetm n aspektin politik! Dhe nuk sht pr tu uditur kurr! Ky dallim sht edhe tek islamistt, p.sh. gjen disa daij (thirrs) se si i kushtojn rndsi vetm Palestins dhe i harojn vendet tjera, e nuk ju intereson ka i godet muslimant tjer n vendet tjera, si p. sh. kur ishte lufta ndrmjet muslimanve afgan dhe sovjetve dhe komunistve me ta. Prse? Sepse ata nuk jan, p. sh. sirian, egjiptian, e t ngjajshme! Pra problemi tash nuk sht i kufizuar vetm n Palestin, por ka kaluar edhe n shum vende tjera islame. E si ta shrojm kt problem t prgjithshm? Me t dyja armt, at morale t dijes dhe at materiale.

E me ka t fillojm? Para do gjje fillojm me at m me rndsi, dhe m t rndsishmen, e n veanti kur t jet m e rndsishmja e kollajshme. Ajo sht arma morale-pra t kuptuarit e shndosh t Islamit dhe praktikimi i tij i shndosh, e pastaj arma materiale nse sht e kollajshme. Sot pr fat t keq ajo q ndodhi n Afganistan, dhe armatimi q u prdor arma materiale-me t cilat muslimant i luftuan komunistt, a ishin arm islame? Prgjigja sht: jo! Ato ishin arm perndimore dhe ne tash nga aspekti i armatimit material jemi t robruar! Sepse sikur t duam t luftojm dhe jemi t fuqishm nga aspekti i forcs morale, ne kemi nevoj q ta importojm kt armatim, ose me mim ose me lshim ose me dika pr dika! Si e dini politika perndimore sot sht sikur ai proverbi popullor: m jep, t t jap. D. m. th. se cilido shtet sot as edhe me mim nuk t shet armatim pa t krkuar lshime. T bsh lshime ty o populli musliman pr t t dhn armatim t cilit gjithashtu ia paguan hakun. Pra, vllezr shtja nuk sht si e paramendojm ne, vetm ndjenja dhe emocione t rinis dhe revolucione, sikur fluska e sapunit e cila ngritet lart pastaj avullohet dhe shkrihet n tok pa asnj gjurm! N fund them: dhe thuaj: veproni dhe pastaj do ta shoh Allahu veprn tuaj dhe Pejgamberi i Tij deri n fund t ajetit. Por e prsris se vepra (ameli) nuk bn dobi pa qen e shoqruar me dije t dobishme (ilm nafi), ndrsa dija e dobishme sht: ka thn Allahu, ka thn Pejgamberi, si ka thn Ibn Kajjim-rahimehullah-:

Musibeti (goditja) e bots islame sht edhe m e rrezikshme, dhe ndoshta dikush nga ju e mohon kt q e them! Por musibeti i muslimanve sot sht m i rrezikshm se okupimi i jehudve ndaj Palestins! Musibeti i bots islame sht se ata e kan humbur rrugn e vrtet, se ata nuk e kan njohur Islamin prmes t cilit arrihet lumturia e ksaj dhe e bots tjetr, s bashku. E sikur muslimant t jetojn n disa rrethana t nnmuar dhe t torturuar nga kufart dhe mushrikt e t vriten apo t gozhdohen dhe pastaj t vdesin, ska dyshim se vdesin t lumtur edhepse kan jetuar n kt bot t shkelur dhe t nnmuar. Ndrsa ai i cili jeton krenar n kt jet dhe ai sht larg t kuptuarit t Islamit, si ka dashur Allahu dhe i Drguari Tij, ai do t vdes si fatkeq edhe pse n pamje t jashtme duket se ka jetuar i lumtur. Ather pra, Allahu ju bekoft, ilai sht: ikni tek Allahu, ilai sht ikni tek Allahu! Ikni tek Allahu (ajet) don t thot; kuptonie at q e ka thn Allahu dhe q ka thn Pejgamberi i Tij dhe veproni me at q ka thn Allahu dhe q ka thn Pejgamberi i Allahut, dhe me kt e prfundoj kt prgjigje. Ve sal-lallahu ala nebijjina ve ala Alihi ve Sahbihi ve sel-leme, velhamdulil-lahi Rabbil alemin.
Marr nga: islamvvay. com Prktheu: Emin Limani Muhammed Nasirud-din Albani, 18.6.2004

Dija sht ka thn Allahu, ka thn Pejgamberi kan thn Sahabet, e jo me maskim Dija nuk sht prpjekja jote e keqe pr ngatrim n mes Pejgamberit dhe atij t keqit Assesi, as mospranim i Sifateve dhe mohim i tyre kujdes nga prishja dhe turbullimi

61

Libri - Katrdhjet hadithe mbi moralin


12. Vlera e zuhdit n kt bot
Transmeton Abdullah ibn Omeri, radijallahu anhu, i cili thot: Pejgamberi, salallahu alejhi ve sel-lem, m vndoi dorn mbi supin tim dhe m tha: "Jeto n kt bot sikur t jesh i huaj ose si nj kalimtar rruge". Ibn Omeri gjithnj thoshte: kur t ngrysesh mos prit agimin e kur t gdhihesh mos e prit muzgun e mbrmjes. Merr nga shndeti yt pr smundjen tnde dhe nga jeta yte pr vdekjen tnde. Transmeton Buhariu. Allahu, subhanehu ve teala, thot: "E ti (Muhammed) paraqitjau atyre shembullin e ksaj bote q sh si nj uj (shi) q Ne e lshojm nga qielli, e prej tij bima e toks zhvillohet e shpeshtohet sa q przihet mes vete, e pas pak ajo bhet byk (pas tharjes) q e shprndajn errat. All-llahu ka fuqi pr do send. Pasuria dhe fmijt jan stoli e ksaj bote, kurse veprat e mira (frtyi i t cilave sht i prjetshm) jan shprblimi m i mir te Zoti yt dhe jan shpresa m e mir." (El-Kehf -45, 46) T jesh asket n nj gj don t thot t'ia kthesh shpinn asaj gjje dhe ta vlersosh si t vogl, t pavler q nuk prkon me ambiciet e larta. Selefi (gjeneratat e para t muslimanve) dhe ata q kan ardhur pas tyre kan spjeguar domethnien e zuhdit n kt bot. N nj hadith tjetr Pejgamberi, salallahu alejhi ve sel-lem, ka thn: "t jesh asket ndaj ksaj bote nuk do t thot t ndalosh t lejuarn apo t shkatrrosh pasurin porse t jesh asket do t thot q shpresa yte t mos jet m e fort n at q e ke ne dorn tnde nga ajo q sht n dor t Allahut dhe t dshirosh q nse t godet ndonj fatkeqsi t mos lirohesh nga ajo 0e qllim q t fitosh shprblime." (Transmeton Tirmidhiu i cili dhot: hadithi sht garib dhe nuk e njohim vetm n baz t ktij senedi). Vehb ibn Virdi lidhur me zuhdin ka thn: zuhdi ndaj ksaj bote sht: t mos ndiesh keqardhje nga ajo q t ka ikur dhe t mos gzohesh me at q e fiton prej t mirave t ksaj bote. Zuhriu kur u pyet pr zuhdin tha: ai q harami i tij nuk ia tejkalon sabrin dhe hallalli nuk e pengon nga ibadeti . Ahmed ibn Havarij, rahimehull-llah, e ka pyetur Sufjan ibn Ujejnen: cili sht asket (zahid) n kt bot? Ai sht prgjigjur: ai i cili falendron pr begatit e nse sprovohet duron. Ai prsri i ka thn: o Ebu Muhamed, ai i cili kur i vijn bgatit falendron Allahun kurse kur sprovohet bn durim dhe ndahet nga ato begati si mund t jet asket? Ai i tha: hesht! At q s'e pengojn begatit pr t falenderuar Allahun e as fatkeqsit pr t duruar, ai sht asket i vrtet. Rebia ibn Hajthem ka thn: kulmi i asketizmit sht mbledhja e gjrva me t drejt dhe vnia e tyr n vendet prkatse me t drejt. Sufjan Etheuriu ka thn: asketizmi ndaj ksaj bote sht shpresa afatshkurte, nuk sht ushqimi i paplqyer e as veshja e dobt. Pastaj tha: prej lutjeve q bjn ata jan: o Zot na bn asket n kt bot dhe na jep prej t mirave t saj, mos na privo nga ato q t mos lakmojm. Imam Ahmedi tha: asketizmi ndaj ksaj bote sht shpresa afatshkurte, kurse n nj rrast tjetr tha: shpresa afatshkurte dhe most lakmosh at qe sht n duar t huaja. Pr kuptimin e hadithit t prmendur n fillim t kapitullit kan thn: mos u fundos n t mirat e

62

ksaj bote dhe mos e bn at vatan tndin, mos i pshprit vetes pr qndrim t gjat n t e as pr prkujdesjen ndaj saj. Mos u lidh pr t si, bn gurbetxhiu me vendin e huaj dhe mos u merr ne t me at q nuk do t merrej nj gurbetxhi ne vendin e huaj i cili mendon q t kthehet n vendin e tij. Sa i prket fjals s Ibn Omerit .." kur t ngrysesh mos prit agimin e kur t gdhihesh mos e prit muzgun e mbrmjes" sht nj nxitje prej tij q besimtari gjithmon t jet i prgatitur pr vdekje, kurse prgatitja pr vdekje bhet me pun t mira, ashtu si mund t kuptojm nga hadithi nxitje pr t qen dshirat tona afatshkurte, pra t mos i vonojm punt e nats deri n mngjes e kur t gdhihemi t mos i pshprsim vetes pr mbrmjen dhe t'i vonojm punt e dits deri n mbrmje. Fjala "Merr nga shndeti yt pr smundjen tnde" sht nxitje pr t shfrytzuar shndetin, t derdhim mundin gjat kohs kur jemi t shndosh me frik q t mos na godet ndonj smundje e t paaftsohemi pr pun. Njashtu edhe fjala e tij " dhe nga jeta yte pr vdekjen tnde" sht nxitje pr shfrytzimin e ditve t jets sepse ai i cili vdes i ndpritet mundsia e t vepruarit, i kputet shpresa dhe i rritet ngashria. Ta dij ky njeri se do t'i vij nj koh e gjat e ai do t gjendet nn dhe, dhe nuk do t ket mundsi t vepron. Hadithet q flasin pr vlern e zuhdit ndaj ksaj bote jan t shumta, prej tyre: nj njeri i that t Drguarit t Allahut: m udhzo n ndonj pun t ciln nse e bj do t m doj Allahu dhe do t m duan njerzit! Pejgamberi, salallahu alejhi ve sel-lem, i tha: "bhu asket ndaj ksaj bote t don Allahu dhe bhu asaket ndaj asaj q e posedojn njerzit t duan njerzit" (Tranmeton Ibn Maxheja dhe Tirmidhiu i cili thot se hadithi sht hasen) Poashtu hadithi "ka shptuar ai i cili ka pranuar Islamin, ai q rrizku (q ia ka caktuar Allahu) i tij i mjafton dhe sht i kanaqur me t." (Transmeton Tirmidhiu) Ibrahim Ed-hemi ka thn: zuhdi sht tre lloje: obligativ, vullnetar dhe shptues. Zuhdi obligativ sht t prmbajturit nga harami (e ndaluara), zuhdi vullnetar sht mosthellimi n gjra t lejuara kurse ai shptues sht t prmbajturit nga dyshimet. Vlla i nderuar musliman! Dije se zuhdi m i mir sht ai i Pejgamberit, salallahu alejhi ve sel-lem, dhe shokve t tij t zgjedhur. Librat e kodifikimit t sunnetit jan prplot shembuj ku tregohet zuhdi dhe durimi i tyre, mund t prmendim fjaln e Omerit r.a.: kam par Pejgamberin, salallahu alejhi ve sel-lem, t cilit i kalonte tr dita e ai krrusej ngaq nuk gjente as hurmn e llojit m t dobt pr t'u ushqyer" (Transmeton Muslimi) Aishja, radijallahu anha, thot: "nuk sht ngopur familja e Muhamedit me buk thekri dy dit njra pas tjetrs deri sa ka ndrruar jet Pejgamberi." (Transmeton Muslimi) Ebu Hurerja, radijallahu anhu, thot: "nuk sht ngopur i Drguari i Allahut dhe familja e tij tre dit me rradh me buk gruri deri sa u nda prej ksaj bote." (Transmeton Muslimi) Nj njeri hyri n shtpin e Ebu Dherrit dhe pasi rrotulloi shikimin rreth e prqark tha: o Ebu Dherr! Ku i ke plakat e shtpis? Ai tha: ne kemi nj shtpi tjetr kah e cila shpresojm (ka pr qllim xhennetin sh.p.) ai prsri iu drejtua: patjetr t kesh plaka prderisa jeton n kt vend! Ebu Dherri ia ktheu: pronari i shtpis nuk na lejon q t mbetemi ktu. Omer ibn Abdulazizi n nj hutbe (ligjrim) t tij tha: kjo bot nuk sht vendbanimi i prherhsm i juaji, Allahu ka caktuar pr te zhdukjen kurse pr banort e saj udhtimin. Sa prej begative t mdha jan shkatrruar shum shpejt dhe sa prej banorve t lumtur prej saj kan udhtuar! Hasen el Basriu, rahimehull-llah, ka thn: nnmoeni dunjan se pasha Allahun m t lumtur jeni kur nnmoni dunjan. Ahmed Muadh Hakkij Prktheu: Agim Bekiri (pjes nga libri: katrdhjet hadithe mbi moralin)

63

Você também pode gostar