Fonic Digiial www.jaIr.org Todas as olras sao dc accsso graiuiio. Esiudci scnprc por conia do Esiado, ou nclIor, da Socicdadc quc paga inposios; icnIo a olrigaao dc rciriluir ao ncnos una goia do quc cla nc proporcionou." Nclson JaIr Carcia (1947-2002i 3
O MERCADOR DE VENEZA (The Merchant of Venice)
William Shakespeare 4
NDICE
ATO I Ccna I 7 Ccna II 16 Ccna III 23
ATO II Ccna I 32 Ccna II 35 Ccna III 46 Ccna IV 48 Ccna V 51 Ccna VI 54 Ccna VII 58 Ccna VIII 62 Ccna IX 65
ATO III Ccna I 70 5 Ccna II 77 Ccna III 91 Ccna IV 94 Ccna V 98
ATO IV Ccna I 103 Ccna II 125
ATO V Ccna I 127 6
Personagens
O DOGE DE VENE2A. O PRNCIPE DE MARROCOS, prcicndcnic dc Porcia. O PRNCIPE DE ARAGO, prcicndcnic dc Porcia. ANTNIO, un ncrcador dc Vcncza. BASSNIO, scu anigo. GRACIANO, anigo dc Aninio c dc Dassanio. SALNIO, anigo dc Aninio c dc Dassanio. SALARINO, anigo dc Aninio c dc Dassanio. LOURENCO, apaionado dc Jcssica. SHYLOCK, un judcu rico. TUBAL, un judcu, scu anigo. LANCELOTO GOBBO, criado dc SIylocl. O VELHO GOBBO, pai dc Lanccloio. LEONARDO, criado dc Dassanio. BALTASAR, criado dc Porcia. ESTFANO, criado dc Porcia. PRCIA, rica Icrdcira. NERISSA, sua dana dc conpanIia. JESSICA, filIa dc SIylocl. Scnadorcs dc Vcncza, oficiais da Coric dc Jusiia, un carccrciro, criados dc Porcia c ouiros scrvidorcs. 7
ATO I Cena I
Vcnczu. Unu )uu. Ent)un Antono. Suu)no c Suuno.
ANTNIO Nao sci, rcalncnic, porquc csiou iao irisic. Isso nc cnfara; c a vos ianlcn, disscsics. Mas cono concou cssa irisicza, dc quc nodo a adquiri, cono nc vcio, ondc nasccu, dc quc naicria c fciia, ainda csiou por salcr. E dc ial nodo oliuso cla nc dcia, quc nui dificilncnic nc conIco. SALAFINO Vosso cspriio voga cn plcno occano, ondc vossos galccs dc aliivas vclas cono lurgucscs ricos c scnIorcs das ondas, ou qual visia aparaiosa disicndida no nar olIan por cina da nuliidao dc Iunildcs iraficanics quc os saudan, nodcsios, inclinando-sc, quando pcrpassan con iccidas asas. SALNIO Podcis crcr-nc, scnIor. caso cu iivcssc iania carga no nar, a naior paric dc ninIas afcics navcgaria con ninIas 8 cspcranas. A ioda Iora folIinIas arrancara dc crva, para vcr dc ondc sopra o vcnio; dclruado nos napas, scnprc, procurara porios, cnlarcadoiros, roias, scndo ccrio quc nc dciara louco iudo quanio nc fizcssc aprccnsivo pcla soric do ncu carrcgancnio. SALAFINO Mcu Ialiio, quc a sopa dcia fria, produzir-nc-ia fclrc, ao pcnsancnio dos dcsasircs quc un vcnio nuiio foric podc causar no nar. Nao podcria vcr corrcr a anpulIcia, scn quc idcia nc vicsscn logo lancos c nais lancos dc arcia c nil laiios, inclinado vcndo o ncu rico Andrc" nuna coroa, nais fundo o iopo do quc os proprios flancos, para lcijar a iunla; nao iria igrcja scn quc a visia do cdifcio najcsioso dc pcdra nc fizcssc logo lcnlrado dc aguadas rocIas, quc, a un sinplcs ioquc no ncu gcniil larco, dispcrsarian pclas ondas lravas suas cspcciarias, rcvcsiindo con ninIas scdas as sclvagcns ondas. En rcsuno. aic Ia pouco iao valioso iudo isso; agora, scn valia alguna. Pcnsancnio icrci para solrc cssa conjuniura pcnsar, c Ia dc faliar-nc pcnsancnio no quc rcspciia idcia dc quc ial coisa nc faria irisic? Mas nao prccisarcis dizcr-nc nada. sci quc Aninio csia irisic so dc ianio pcnsar cn suas cargas. ANTNIO Podcis crcr-nc, nao c assin. Sou graio ninIa soric; nas nao confio nunca 9 os ncus Iavcrcs a un so lugar c a un larco, sinplcsncnic ncn dcpcndc o quc icnIo dos azarcs do corrcnic ano, apcnas. Nao nc dcian irisic, por conscguinic, as ninIas cargas. SALAFINO Eniao csiais anando. ANTNIO Ora! Ouc idcia! SALAFINO Nao c paiao, ianlcn? Eniao diganos quc irisic csiais por nao csiardcs lcdo, c quc saliar c rir vos fora facil c acrcsccniar, dcpois, quc csiais alcgrc porquc irisic nao csiais. Pclo dcus Jano dc dupla facc, a naiurcza, agora, confccciona uns sujciios lcn curiosos. uns, dc olIos apcriados, ricn cono papagaio ircpado nuna gaiia dc folcs; ouiros andan con ial cara dc vinagrc, quc nunca os dcnics nosiran guisa dc sorriso, nuiio cnlora Ncsior jurassc quc a pilIcria c loa. (Ent)un Hussuno, Lou)cnco c G)ucuno.i SALNIO Eis quc vcn vindo a Dassanio, vosso nuiio nolrc parcnic, aconpanIado dc Lourcno c Craciano. Passai lcn, quc cn nclIor conpanIia vos dcianos. SALAFINO Ficaria convosco aic dciar-vos nais disposio, sc anigos nuiio dignos nao nc soliciiasscn ncsic insianic. 10 ANTNIO Sci aprcciar cn iudo vossos ncriios. Os ncgocios vos cIanan, csiou ccrio, c o cnscjo aprovciiais para dciar-nos. SALAFINO Don dia, caros lordcs. DASSNIO Ouando rircnos ouira vcz, scnIorcs? Dizci-nos. quando? Ouasc vos iornasics csiranIos para nos. concclvcl scnclIanic aiiiudc? SALAFINO Nossas folgas irao ficar so ao dispor das vossas. (Sucn Suu)no c Suuno.i LOUFENCO Caro scnIor Dassanio, ja quc acIasics Aninio, vos dcianos. Mas nui graios vos ficarcnos, sc Iojc noiic, ccia, vos lcnlrardcs do ponio cn quc dcvcnos cnconirar- nos dc novo. DASSNIO Conlinado. CFACIANO Signior Aninio, parcccis docnic. Prcocupai-vos dcnais con csic nundo. Pcrda dc vulio c iudo o quc nos cusia ianios cuidados. Podcis dar-nc crcdiio. nudasics por nancira ciraordinaria. ANTNIO O nundo, para nin, c o nundo, apcnas, Craciano. un palco cn quc 11 rcprcscnianos, iodos nos, un papcl, scndo o ncu irisic. CFACIANO O dc lolo farci. Ouc cnirc folgucdos c risadas as vclIas rugas cIcgucn. Prcfiro o fgado aqucccr con vinIo, a csfriar o pciio con gcnidos lugulrcs. Sc o sanguc icnos qucnic, por quc causa dcvcrcnos ficar inovcis cono nossos anicpassados dc alalasiro? dornir dc pc, ficar con icicrcia so dc nao fazcr nada? Escuia, Aninio dcdico-ic afciao; cla c quc fala pcssoas Ia, cuja fisiononia sc cnruga c cniurva cono una lagoa parada, c quc a ioda Iora sc rciracn nun silcncio olsiinado, so con o fiio dc aparcncia cnvcrgarcn dc profunda salcdoria, gravidadc c scnso, cono qucn diz. Eu sou o scnIor Oraculo; quando cu falar, ncnIun cacIorro ladrc!" ConIco, caro Aninio, nuiia gcnic quc c iida cono salia, iao-soncnic por nao dizcrcn nada, quando c ccrio quc, sc a falar cIcgasscn, os ouvinics condcnarian, por lcva- los, logo, a dar o nonc, ao proino, dc iolos. Dc ouira vcz falarcnos nais solrc isso. Mas con isca assin irisic nao nc pcsqucs scnclIanic opiniao, pois cono cngodo, so scrvc para os iolos. Vcn, londoso Lourcno. Por cnquanio, passai lcn. Dcpois da ccia acalarci a prcdica. LOUFENCO Muiio lcn; aic ccia vos dcianos, Vou fazcr o papcl dc salio nudo, porquc falar Craciano nao nc dcia. 12 CFACIANO Para ao ncu lado apcnas nais dois anos, quc a propria voz Ia dc ficar-ic csiranIa. ANTNIO Adcus; para alcanar cssc oljciivo vou ficar falador. CFACIANO Sin; quc o silcncio so c viriudc cn lngua dcfunada ou cn virgcn quc nao qucr scr conquisiada. (Sucn G)ucuno c Lou)cnco.i ANTNIO Ouc scniido Ia cn iudo isso? DASSNIO Craciano fala scnprc una infinidadc dc nadas, cono ningucn cn Vcncza. Suas idcias razoavcis sao cono dois graos dc irigo pcrdidos cn dois alqucircs dc palIa. gasiais un dia iniciro para cnconira-los; nas, una vcz acIados, nao conpcnsan o iralalIo. ANTNIO Dizci-nc agora o nonc da donzcla a quc jurasics ir sccrciancnic cn pcrcgrinaao, dc quc dcvcis falar-nc Iojc, scgundo o proncicsics. DASSNIO Nao ignoras, Aninio, aic quc ponio dissipci ncus Iavcrcs, prcicndcndo susicniar un csiilo nais cusioso dc vida do quc ninIas fracas rcndas podian conporiar. Prcscnicncnic nao nc pcsa alrir nao dcssc alio csiilo. Consisic iodo o ncu cuidado apcnas cn 13 liquidar airosancnic as dvidas cn quc nc cnlcou a vida un ianio prodiga. Convosco, Aninio, icnIo o naior dcliio, dc anizadc c dinIciro, asscgurando-nc vossa anizadc o nais propcio ncio dc aliviar-nc dos planos c projcios dc cono ficar livrc dcssas dvidas. ANTNIO Confiai-nc, lon Dassanio, csscs projcios, quc, sc csiivcrdcs ainda, cono scnprc, sol a nirada da Ionra, ficai ccrio dc quc ninIa pcssoa, a lolsa, iodos os ncus rccursos ficarao paicnics vossa prccisao. DASSNIO Ouando ncnino dc cscola, sc cu pcrdia alguna flccIa, cosiunava lanar ouira cn scguida, para acIar a princira. Assin, as duas arriscando, acalava, nuiias vczcs, por anlas cnconirar. Sc ncnao fao dcssc jogo infaniil, c porquc iudo quanio sc scguc c dc inoccncia pura. Ja nc cnprcsiasics nuiio, c, cono jovcn csiurdio, pcrdi iudo o quc vos dcvo. Mas sc quiscsscis nandar ouira flccIa na dircao daqucla, nao duvido quc, aicnio ncia, cnconirarci as duas, ou, quando ncnos, a uliina dcvolvo, ficando a vos dcvcr apcnas una. ANTNIO ConIcccis-nc nui lcn; por isso ncsno pcrdcis icnpo apclando dcssc nodo para a ninIa afciao. Alcn dc iudo, pondo cn duvida o ncu dcvoiancnio, nuiio nais nc ofcndcis do quc sc Iouvcsscis nallaraiado iudo o quc 14 possuo. Dasia dizcrdcs-nc o quc c ncccssario quc cu faa, o quc julgardcs quc so podc scr por nin rcalizado, c cis-nc disposio para iudo fazcr. Falai, porianio. DASSNIO En Dclnonic Ia una jovcn quc dc pouco rccclcu grandc Icrana. nuiio linda c, nais do quc cssc icrno, dc viriudcs adniravcis. Ouirora cu rcccli dc scus olIos ncnsagcns incfavcis. CIana-sc Porcia, infcrior cn nada filIa dc Caiao, Porcia dc Druio. Nao lIc ignora o valor o vasio nundo. pois pclos quairo vcnios lIc icn vindo dc ioda paric nuiios prcicndcnics dc fana sullinada. Cono vclo dc ouro o solar calclo lIc orna a fronic, o quc iransforna a scdc dc Dclnonic cn una nova Colquida, cnpcnIando-sc nuiios Jascs no afa dc conquisia-la. ncu Aninio! Sc cu possussc ncios para podcr aprcscniar-nc cono prcicndcnic ianlcn, nao nc rcsiara, diz-nc o prcsscniincnio, a ncnor duvida dc quc cu viria a scr o fclizardo. ANTNIO Salcs quc csia no nar quanio possuo. DinIciro ora nao icnIo, ncn disponIo, ncsia ocasiao, dc nada con quc possa lcvaniar qualqucr sona. Sai a canpo; pc prova ncu crcdiio cn Vcncza. Hci dc cspicIa-lo ao uliino, conianio quc ic prcparcs para quc cn Dclnonic vcjas a lcla Porcia. Vai; inforna-ic por icu lado, cono cu, ondc Ia dinIciro para cnprcsiar. Scria 15 faio incdiio nada olicrnos agora con ncu crcdiio. (Sucn.i 16
Cena II
Hcnontc. Un quu)to cn cusu dc P)cu. Ent)un P)cu c Nc)ssu.
PFCIA Por ninIa fc, Ncrissa, csic nundo grandc cansa-nc o pcqucno corpo. NEFISSA Isso sc daria, csiinada scnIora, sc vossos incnodos fosscn iao nuncrosos quanio vossas vcniuras. Alias, por iudo quanio vcjo, ianio sc adoccc por concr cn cccsso cono por dcfinIar nngua. Nao c, por conscguinic, vcniura dcspicicnda cnconirarno-nos cn una siiuaao ncdiana. A supcrfluidadc cIcga nais ccdo aos calclos lrancos, nas a nodicidadc vivc nais icnpo. PFCIA Dclas scnicnas c oiina dicao. NEFISSA MclIorcs ainda scrian as scnicnas, sc fosscn posias cn praiica. PFCIA Sc fazcr fossc iao facil cono salcr o quc sc dcvc fazcr lcn, as capclas icrian sido igrcjas c as cIoupanas dos polrcs, palacios 17 principcscos. Don prcdicador c o quc scguc suas proprias insirucs. -nc nais facil cnsinar a vinic pcssoas cono dcvcn conporiar-sc, do quc scr una das vinic, para scguir a ninIa propria douirina. O ccrclro podc invcniar lcis para o sanguc, nas os icnpcrancnios ardcnics salian por cina dc un dccrcio frio. A scnIoriia loucura c una lclrc quc pula por solrc a rcdc do lon consclIo, o coo. Mas cssc raciocnio c inadcquado para ajudar-nc na cscolIa dc un narido. Mas, ai dc nin! EscolIa" c nodo dc dizcr. Nao csia cn nin ncn cscolIcr qucn cu dcscjara, ncn rccusar qucn nc dcsagradar. Dcssc nodo, dolra-sc a voniadc dc una filIa viva anic a dc un pai norio. Nao c duro, Ncrissa, nao podcrnos cscolIcr ncn rccusar ningucn? NEFISSA Vosso pai foi scnprc viriuoso, c as pcssoas assin pias ao norrcrcn icn inspiracs fclizcs. Por isso, a loicria concclida por clc, dos ircs cofrcs, dc ouro, praia c cIunlo, con a afirnaiiva dc quc qucn cscolIcssc scgundo o scu nodo dc pcnsar vos cscolIcria ianlcn, scn duvida alguna so podcra scr ganIa por qucn vos anc vcrdadcirancnic. Mas a quc ponio vos scniis inclinada para qualqucr dos prcicndcnics principcscos quc ja sc fizcran anunciar? PFCIA Enuncra-nos, por olscquio, quc os dcscrcvcrci, ncdida quc os noncarcs. Da 18 dcscriao quc cu fizcr, dcduziras o grau dc ninIa inclinaao. NEFISSA Princiro, icnos o prncipc napoliiano. PFCIA OI! Nao passa dc un poiro ucro, porquc ioda sua convcrsa so gira cn iorno dc cavalos, considcrando clc cspccial airiluio dc suas loas qualidadcs salcr clc ncsno fcrra-los. Fcccio nuiio quc a scnIora nac dclc Iaja prcvaricado con algun fcrrciro. NEFISSA Dcpois, icnos o condc palaiino. PFCIA Essc anda scnprc dc solrcccnIo fccIado, cono sc csiivcssc a dizcr. Sc nao nc quiscrdcs cscolIcr, dccidi logo". Ouvc Iisiorias alcgrcs scn sorrir; rcccio quc, ao cnvclIcccr, sc iornc filosofo cIorao, ja quc na nocidadc rcvcla iao sclvagcn sisudcz. Prcfiro dcsposar una cavcira con un osso na loca a cscolIcr un qualqucr dcsscs prcicndcnics. Dcus nc dcfcnda dc anlos. NEFISSA E quc dizcis do scnIor franccs, Monsicur Lc Don? PFCIA Foi Dcus quc o fcz; por isso, quc passc por criaiura Iunana. En vcrdadc, sci pcrfciiancnic quc c pccado zonlar. Mas cssc! Possui un cavalo nclIor do quc o do napoliiano, 19 scndo o scu nau Ialiio dc franzir o solrolIo nais suporiavcl do quc o do condc palaiino. iodo o nundo c ningucn. Sc un iordo cania, pc-sc a fazcr calriolas; sc casar con clc, casarci con vinic naridos. Sc clc nc dcsprczar, pcrdoar- lIc-ci, porquc ainda quc nc anassc aic loucura, janais podcria rciriluir-lIc o anor. NEFISSA Ouc dizcis, cniao, dc Falconlridgc, o jovcn larao da Inglaicrra? PFCIA Dcn salcis quc dclc nada posso dizcr, porquc ncn clc nc conprccndc, ncn cu a clc. Nao fala ncn laiin, ncn franccs, ncn iialiano, assin cono podcis prcsiar jurancnio no Trilunal dc Jusiia cn cono nao possuo un so rcal da lngua inglcsa. un lclo rciraio dc Ioncn; nas qucn podcra convcrsar con una figura dc panionina? E quc nancira ciravaganic dc vcsiir-sc! Suspciio quc conprou o gilao na Iialia, os calcs largos na Frana, o gorro na AlcnanIa c suas nanciras cn ioda paric. NEFISSA Ouc pcnsais do scnIor cscoccs, scu vizinIo? PFCIA Ouc rcvcla qualidadc vizinIcsca, pois rccclcu cnprcsiada do inglcs una lofciada, icndo jurado quc a pagara quando pudcr. Crcio quc o franccs foi o scu fiador, quc sulscrcvcu nais una lofciada. 20 NEFISSA Cono vos parccc o jovcn alcnao, solrinIo do Duquc dc Sania? PFCIA Fcpclcnic pcla nanIa, quando ainda nao csia lclcdo, c rcpclcnissino iardc, dcpois do pifao quoiidiano. No scu nclIor csiado c pouco pior do quc Ioncn; no pior, pouco nclIor do quc aninal. Por pior quc nc possa aconicccr, ainda cspcro podcr livrar-nc dclc. NEFISSA Sc clc sc dccidir a cscolIcr c cscolIcr o cofrc lon, dcsolcdcccrcis voniadc dc vosso pai, no caso dc vos rccusardcs a acciia-lo. PFCIA Por isso, dc ncdo do pior, pco-ic quc coloqucs solrc un dos cofrcs cn lranco un copo lcn cIcio dc vinIo do Fcno. Porquc ainda quc o dialo csiivcssc dcniro dcssc cofrc, csiando fora a icniaao, clc cscolIcra cssc ncsno. Tudo, Ncrissa, ncnos casar-nc con una csponja. NEFISSA Nao prccisais icr ncdo, scnIoriia, dc quc possais vir a casar con qualqucr dcsscs prcicndcnics, pois iodos clcs nc conunicaran a dcicrninaao dc voliar para casa, ccssando dc vos inporiunar con vos fazcrcn a coric, a ncnos quc pudcsscis scr conquisiada por ouiro ncio quc nao o da inposiao dc vosso pai, con rclaao aos cofrcs. PFCIA Ainda quc cu cIcguc a ficar iao vclIa quanio Silila, norrcrci iao casia cono 21 Diana, no caso dc nao scr conquisiada scgundo as condics csiipuladas por ncu pai. Alcgra-nc salcr quc csscs prcicndcnics sc nosiran iao razoavcis, pois nao Ia un so cnirc clcs cuja auscncia cu nao dcscjc con iodas as vcras da alna, pcdindo a Dcus quc lIcs conccda una loa viagcn. NEFISSA Nao vos rccordais, scnIora, no icnpo cn quc vosso pai ainda vivia, dc un vcncziano, soldado c csiudanic, quc aqui vcio cn conpanIia do Marqucs dc Monifcrrai? PFCIA Sin, sin; sc nao nc cngano, cIanava-sc Dassanio. NEFISSA Isso ncsno, scnIora; cssc, dc iodos os Ioncns quc csics olIos icn conicnplado, c o nais digno dc una lcla csposa. PFCIA Lcnlro-nc pcrfciiancnic dclc, assin cono nc lcnlro dc quc c ncrcccdor dcssc clogio. (Ent)u un c)udo.i Eniao, quc Ia dc novo? CFIADO ScnIora, os quairo csirangciros vos procuran, para aprcscniarcn suas dcspcdidas, icndo cIcgado, ianlcn, o ncnsagciro dc un quinio, Prncipc dc Marrocos, quc irouc a noiicia dc quc o prncipc, scu ano, cIcgara aqui csia noiic. 22 PFCIA Sc cu pudcssc aprcscniar as loas-vindas ao quinio con a ncsna disposiao con quc nc dcspco dos ouiros quairo, sua cIcgada nc dciaria alcgrc. Sc clc iivcr a conposiura dc un sanio c a cor do dialo, nclIor fora quc, cn vcz dc dcsposar-nc, nc confcssassc. Vanos, Ncrissa. Scguc na frcnic, naroio. Enquanio fccIan o poriao a un prcicndcnic, laic ouiro poria. (Sucn.i 23
Cena III
Vcnczu. Unu p)ucu pIcu. Ent)un Hussuno c SIuocI.
SHYLOCK Trcs nil ducados. Dcn? DASSNIO Sin, scnIor; por ircs ncscs. SHYLOCK Por ircs ncscs. Dcn? DASSNIO Dos quais, cono vos dissc, scrvira Aninio dc fiador. SHYLOCK Aninio scrvira dc fiador. Dcn? DASSNIO Podcis scrvir-nc? Oucrcis fazcr-nc cssc olscquio? Posso salcr vossa rcsposia? SHYLOCK Trcs nil ducados, por ircs ncscs c Aninio cono fiador. DASSNIO Ouc rcspondcis a isso? SHYLOCK Aninio c un lon Ioncn. 24 DASSNIO Ja ouvisic qualqucr inpuiaao cn conirario? SHYLOCK OI, nao, nao, nao! Ouando digo quc clc c un lon Ioncn, qucro fazcr-vos conprccndcr quc cono fiador c suficicnic. Mas scus rccursos sao Iipoiciicos. Elc icn un galcao no caninIo dc Trpoli; ouiro, no das ndias. Ouvi falar, ianlcn, no Fialio, quc icn un icrcciro dc roia para o Mcico, un quario, para a Inglaicrra, lcn cono ouiras pacoiilIas cspalIadas por cssc nundo. Mas navios nao passan dc ialuas, c narinIciros, dc Ioncns. Ha raios dc icrra c raios dc agua, ladrcs dc icrra c ladrcs dc agua qucro dizcr. piraias cono Ia os pcrigos dos vcnios, das ondas c das rocIas. O Ioncn, nao olsianic, c suficicnic. Trcs nil ducados; crcio quc posso acciiar a fiana dclc. DASSNIO Ficai scguro dc quc o podcis. SHYLOCK Ficarci scguro dc quc o posso c Ici dc considcrar quc posso ficar scguro. Posso convcrsar con Aninio? DASSNIO Sc vos agradar ccar conosco. SHYLOCK Sin, para scniir o cIciro dc porco, para concr da casa dc ondc vosso profcia, o Nazarcno, conjurou o dcnnio. Podcrci conprar c vcndcr convosco, convcrsar convosco, passcar convosco, c assin por dianic; nas nao concrci 25 convosco, ncn lclcrci convosco, ncn rczarci convosco. Ouc novidadcs Ia no Fialio? Oucn c quc vcn cIcgando aqui? (Ent)u Antono.i DASSNIO o signior Aninio. SHYLOCK (u pu)tci Cono parccc o falso pullicano! Por clc scr crisiao c quc o odcio, nas, acina dc iudo, porquc cn sua sinplicidadc vil, dinIciro cnprcsia graiuiiancnic c faz laiar a iaa dc juros cnirc nos aqui cn Vcncza. Sc cn falia alguna vcz pudcr pcga-lo, saciado dciarci ncu aniigo odio. Nossa naao sagrada clc dcicsia, c, aic ncsno no ponio cn quc cosiunan rcunir-sc os ncrcadorcs, clc insulia- nc, ncus ncgocios condcna c o Ioncsio lucro quc dc inicrcssc cIana. Analdioada ninIa irilo sc iornc, sc o pcrdoar. DASSNIO SIylocl, csiais ouvindo? SHYLOCK Considcro ninIas ncrcadorias cn dcposiio; nas pclas conias fciias dc calca, nao nc scra possvcl nui dcprcssa lcvaniar una sona iao vuliosa. ircs nil ducados! Mas a quc vcn isso? Tulal, un rico Iclrcu dc ninIa irilo, Ia dc nc socorrcr. Mas, dc nansinIo! O cnprcsiino scra por quanios ncscs? (A Antono.i Mcu lon scnIor, dcscjo-vos saudc. Falavanos dc Vossa ScnIoria. 26 ANTNIO SIylocl, nuiio cnlora cu nunca cnprcsic ncn cnprcsiado pca, scn quc acciic ncn paguc juro algun, ncsic noncnio, para aicndcr prccisao urgcnic dcsic anigo, ronpcr rcsolvo os Ialiios. (A Hussuno.i Elc ja salc a quanio nonia iudo? SHYLOCK Sci, sci! Trcs nil ducados. ANTNIO Por ircs ncscs. SHYLOCK Esqucccra-o. Trcs ncscs. Ja nc inIcis diio isso ncsno. Muiio lcn. Con vossa fiana... Vanos vcr... Mas, cscuiai-nc. sc nao nc cngano, Ia pouco dcclarasics quc janais cnprcsiais ncn pcdis nada visando lucros. ANTNIO Nunca fiz ial coisa. SHYLOCK Ouando Jaco cuidava das ovclIas dc scu iio Lalao... Essc Jaco cra, dcpois do nosso sanio Alraao por Iavcr iralalIado saliancnic cn scu provciio a nac, sin, saliancnic o icrcciro pairiarca. Sin, icrcciro. ANTNIO E a quc vcn isso? Elc colrava juros? SHYLOCK Nao, nao colrava, o quc cIanais dc juros, dirciancnic. Agora ionai noia dc cono fcz Jaco. Ouando clc c o iio asscniaran quc iodos os cordciros nalIados c dc rajas ficarian para Jaco, guisa dc salario, as ovclIas 27 cn cio foran posias, no fin do ouiono, junio dos carnciros. E quando cnirc csscs aninais vclozcs o aio da gcraao sc proccssava, pclou-nc algunas varas o asiucioso pasior c, ao iralalIar a naiurcza, frcnic as ps das ovclIas volupiuosas quc, concclcndo cniao, no icnpo proprio so pariran cordciros varicgados, quc con Jaco ficaran. Eis un ncio dc ganIar, c Jaco foi alcnoado. Nao scndo roulo, iodo lucro c lcnao. ANTNIO Ora, scnIor, iudo isso c ncro acaso, quc rcdundou cn lucro dc Jaco. Nao dcpcndia dclc o rcsuliado. a nao do ccu quc iudo faz c guia. Mas jusiifica a Iisioria o colrar juros? Vossa praia c vosso ouro sao, acaso, ovclIas c carnciros? SHYLOCK Nao vos posso dizcr ao ccrio; nas os nuliiplico con a ncsna rapidcz. Porcn ouvi-nc, signior. ANTNIO Dassanio, olscrva cono o dialo salc iirar pariido da Escriiura. Una alna vil, quc ciia as coisas sanias, c cono o lilirc dc sorriso ancno, ou una lcla naa podrc por dcniro. Cono c lclo o cicrior da falsidadc! SHYLOCK Trcs nil ducados... Sona lcn rcdonda. Por ircs ncscs cn dozc. Ora vcjanos quanio isso vai rcndcr. 28 ANTNIO Eniao, SIylocl, assuninos convosco cssc coniraio? SHYLOCK Signior Aninio, quanias, quanias vczcs la no Fialio fizcsics pouco caso do ncu dinIciro c dc cu vivcr dc juros! Suporici iudo scnprc con un pacicnic cncolIcr dc onlros, pois o sofrincnio c apanagio dc ioda a nossa irilo. Dc iudo nc cIanavcis. cao, incrcdulo. dcgolador, alcn dc nc cscarrardcs ncsic galao judcu, c iudo apcnas por cu usar o quc nc pcricncia. Ora lcn; nas agora csia paicnic quc prccisais dc nin. iino! Avanic! Vindcs luscar-nc c nc dizcis. SIylocl", dizcis- nc prccisanos dc dinIciro". Vos, quc csvaziado Iavcis ioda a vossa saliva cn ninIa larla c nc cpulsavcis a ponia-pcs, ial qual cono farcis a un cao posiado cn frcnic a vossa poria, soliciiais dinIciro. Ouc vos dcvo rcspondcr ncsic insianic? Dcvcria pcrguniar-vos. CacIorro icn dinIciro? Scra possvcl quc un cacIorro cnprcsic a algucn ircs nil ducados?" Inclinar-nc dcvo aic ao cIao c, cn ion dc voz dc cscravo. Iunildc a nurnurar, quasc scn flcgo, dizcr assin. Na uliina quaria-fcira, caro anigo, cuspisics-nc no rosio; nouiro dia, cIanasics-nc dc cao; c cn iroco dcssas coricsias, prcciso ora cnprcsiar-vos ianio dinIciro assin?" ANTNIO Ainda agora pudcra novancnic dar-ic o nonc dc cao, dc ninIa poria iocar-ic a 29 ponia-pcs, cuspir-ic o rosio. Sc qucrcs cnprcsiar-nos icu dinIciro, nao o faas cono a anigos cn quc icnpo a anizadc colrou do anigo juros dc un ncial infccundo? anics o cnprcsia cono a icu ininigo, pois no caso dc vir clc a faliar con o pagancnio, con nais alcgrc rosio Ias dc ciorquir-lIc iudo o quc ic dcvcr. SHYLOCK Ora cssa! Vcdc cono vos caliais! ncu dcscjo prcsiar-vos un olscquio, conquisiar-vos a anizadc, csqucccr-nc das injurias con quc nc naculasics, suprir vossa ncccssidadc, scn iirar provciio ncnIun do ncu dinIciro. No cnircianio, nao nc qucrcis ouvir. E aniga a ofcria. ANTNIO Fcalncnic, nuiio aniga. SHYLOCK Oucro dar-vos prova dcssa anizadc. AconpanIai-nc ao noiario c assinai-nc o docuncnio da dvida, no qual, por lrincadcira, dcclarado scra quc sc no dia ial ou ial, cn lugar ianlcn salido. a quaniia ou quaniias nao pagardcs, concordais cn ccdcr, por cquidadc, una lilra dc vossa lcla carnc, quc do corpo vos Ia dc scr coriada ondc lcn nc aprouvcr. ANTNIO Palavra, acciio! Assinarci a dvida c dcclaro quc un judcu podc scr aic londoso. 30 DASSNIO Janais assinarcis, por ninIa causa, un docuncnio dcsscs; anics qucro coniinuar a passar ncccssidadc. ANTNIO Nada icnas, anigo, quc cu nao pcrco. Daqui a dois ncscs, isio c, un ncs anics dc sc vcnccr a lcira, cspcro ccrio rccclcr novc ianios do quc valc. SHYLOCK Cono sao os crisiaos, o pai Alraao! A durcza nui propria os lcva scnprc a suspciiar do pcnsancnio alIcio. Una coisa dizci- nc, por olscquio. sc clc nao nc pagar no dia ccrio, quc lucrarci colrando-lIc cssa pcna? Una lilra dc carnc Iunana, quando rciirada dc algucn, nao valc ianio ncn c iao aprcciada quanio carnc dc viicla, dc calra ou dc carnciro. So para scr-lIc anavcl c quc fao scnclIanic proposia. Caso a acciic, scrci conicnic. Do conirario, adcus. E, pclo ncu anor, nao nc ulirajcis. ANTNIO Pois nao, SIylocl; assinarci a lcira. SHYLOCK Eniao dcniro dc pouco idc cnconirar-nc cn casa do noiario. Dai-lIc os dados para aproniar cssa jocosa lcira, quc os ducados vou pr dcniro da lolsa c vcr o quc Ia cn casa, cuja guarda confici a un vclIaco pcrdulario. Dcniro dc pouco la csiarci convosco. 31 ANTNIO Valoroso judcu, pc prcssa nisso. (Su SIuocI.i Essc Iclrcu ainda acala convcricndo-sc. Ja sc nosira londoso. DASSNIO Nao confio cn frascs doccs diias por un lilirc. ANTNIO Nao scja o prazo causa dc afliao. Un ncs anics ncus larcos voliarao. (Sucn.i 32
ATO II Cena I
Hcnontc. Un quu)to cn cusu dc P)cu. Toquc dc co)nctus. Ent)un o P)ncpc dc Mu))ocos, con scqto, P)cu, Nc)ssu c out)us pcssous.
MAFFOCOS Nao vos dcsagradcis dc nin por causa dc ninIa conplciao, lilrc sonlria do sol ardcnic, do qual sou vizinIo c quc nc fcz crcsccr. Aprcscniai-nc a nais lcla criaiura das quc vicran luz no noric, ondc o calor dc Fclo nal o gclo dcsnancIa, porquc logo inciscs cn nos ncsnos praiiqucnos por vosso anor, a fin dc quc sc vcja qual sanguc c nais vcrnclIo. o ncu ou o dclc. Afirno-vos, scnIora, csic conspccio ja infundiu ncdo cn lravos, c vos juro por ncu anor, quc as virgcns nais fanosas dc nosso clina anor lIc consagraran. Dc cor nao irocarci, gcniil rainIa, scnao soncnic para conquisiar-vos. PFCIA As cigcncias dc un olIar dc jovcn cn nada influcn ncsia ninIa cscolIa. Dcnais, a loicria do dcsiino quc nc iocou nc 33 priva do dirciio da livrc cscolIa. Mas, sc nao nc Iouvcssc ncu pai nc rcsiringido c liniiado por scu proprio alvcdrio, posiulando quc csposa cu fossc dc qucn nc ganIassc pcla nancira diia, ficarcis frcnic ninIa afciao, fanoso prncipc, iao favoravclncnic colocado cono iodos os ouiros prcicndcnics. MAFFOCOS Por isso so, vos fico agradccido. Mas, por olscquio, aos cofrcs conduzi-nc, para quc cu cpcrincnic a ninIa diia. Por csia ciniiarra quc da vida privou a Sofri c a un prncipc da Pcrsia, quc cn laialIa vcnccra por ircs vczcs ao Suliao Solinao fiar quiscra o olIar nais fcro quc na icrra cisia, vcnccr o coraao nais arrojado, iirar dos pciios da ursa o proprio filIo, nais. rir do lcao, quando dc fonc rugc, para ganIar-ic, o lcla! Mas, oI lasiina! Ouando Hcrculcs c Licas jogan dados para salcr qual dclcs c o nais foric, podc sc dar quc o nclIor lano caia do lado do nais fraco. Dcssc nodo Alcidcs c vcncido pclo pajcn. Assin, ianlcn, sc podc dar conigo, sc o ccgo acaso nc scrvir dc guia, scndo possvcl quc a pcrdcr cu vcnIa c quc alcancc pcssoa ncnos digna, c cu dc irisicza norra. PFCIA indispcnsavcl icniar a soric. ou nao fazcr a cscolIa, ou jurar, anics disso, quc no caso dc nao scrdcs fcliz, janais Iavcis dc falar cn casancnio a ouira pcssoa. Porianio, rcflcii. 34 MAFFOCOS Nao c prcciso; lcvai-nc logo para cssa avcniura. PFCIA Anics vanos ao icnplo; apos a ccia, a soric icniarcis. MAFFOCOS Dcniro dc pouco, ou os Ioncns lcndirao ncu rico fado, ou scrci iido cona analdioado. (Sucn.i 35
Cena II
Vcnczu. Unu )uu. Ent)u Lunccoto GoIIo.
LANCELOTO Ccriancnic a ninIa conscicncia nc pcrniiira fugir do judcu, ncu ano. O cspriio naligno nc pua pclo coiovclo c nc icnia, dizcndo-nc. Collo, Lanccloio Collo, lon Lanccloio", ou lon Collo", ou lon Lanccloio Collo, fazci uso das pcrnas, dai o princiro passo c fugi". A conscicncia diz. Nao! Tona cuidado, Ioncsio Lanccloio; iona cuidado, Ioncsio Collo!" ou, cono ja dissc. Ioncsio Lanccloio Collo, nao fujas; dcsprcza scnclIanic idcia". Dcn; nas o nuiio corajoso cspriio naligno nc nanda arrunar a iroua. Via!" diz o capcia; adianic!" diz o capcia; cn nonc do ccu, cria coragcn", diz o capcia, c fogc". Dcn; nas a conscicncia, apcgando-sc-nc ao pcscoo do coraao, diz-nc con nuiia salcdoria. Honcsio anigo Lanccloio, cono filIo dc un Ioncn Ioncsio ou nclIor. filIo dc una nulIcr Ioncsia porquc, para dizcr a vcrdadc, ncu pai iinIa un ccrio cIciro dc... una icndcncia para... una cspccic dc gosio... Muiio lcn; c a 36 conscicncia nc diz. Lanccloio, nao ic ncas". Mcc-ic!" diz o capcia. Nao ic ncas! diz a conscicncia. Conscicncia", digo cu, aconsclIas- nc lcn"; cspriio naligno", digo cu, aconsclIas- nc lcn. Sc nc dciassc guiar pcla conscicncia, cu ficaria con o judcu, ncu ano, quc Dcus quc nc pcrdoc! c una cspccic dc dcnnio; nas sc dciassc o judcu, scria guiado pclo cspriio naligno, quc, con liccna dc Vossa Fcvcrcncia, c o proprio dialo. Nao Ia duvida, o judcu c a propria cncarnaao do dialo, c, cn conscicncia, ninIa conscicncia nao passa dc una conscicncia dura, para aconsclIar-nc a dciar o judcu. nuiio nais canarada o consclIo do capcia. Vou fugir, capcia; ninIas pcrnas csiao s iuas ordcns. Sin, vou fugir. (Ent)u o ucIo GoIIo, con un ccsto.i CODDO Vos a, ncsirc noo, por olscquio. qual c o caninIo para a casa do ncsirc judcu? LANCELOTO (u pu)tci OI ccus! o ncu pai carnal dc vcrdadc, quc scndo nais do quc nopc, quasc ccgo dc gravcla, nao nc rcconIcccu. Vou fazcr una lrincadcira con clc. CODDO Mcsirc jovcn gcniil-Ioncn, por olscquio. qual c o caninIo para a casa do ncsirc judcu? 37 LANCELOTO Na princira csquina dolrai dirciia, nas na csquina proina dc iodas, csqucrda, isio c. na nais proina nao prccisarcis dolrar ncn para a dirciia ncn para a csqucrda, nas dolrar dirciancnic para laio aic a casa do judcu. CODDO Sanio Dcus! Ouc caninIo difcil dc sc acIar! Podcis dizcr-nc sc un Lanccloio quc nora con clc, nora con clc ou nao? LANCELOTO Falais do jovcn ncsirc Lanccloio? (A pu)tci Prcsiai agora aicnao, quc cu vou fazcr sulir as aguas. Falais do jovcn ncsirc Lanccloio? CODDO Nao c ncsirc, scnIor; nas o filIo dc un polrc Ioncn. Scu pai, nuiio cnlora cu o diga, c un polrc Ioncn cccssivancnic Ioncsio c, graas a Dcus, cn csiado dc vivcr. LANCELOTO O pai dclc podc scr o quc quiscr; csianos falando do jovcn ncsirc Lanccloio. CODDO Anigo dc Vossa ScnIoria c Lanccloio, scnIor. LANCELOTO Mas, por olscquio, vclIo, crgo; dizci-nc por olscquio, crgo, csiais vos rcfcrindo ao jovcn ncsirc Lanccloio? 38 CODDO Sin, a Lanccloio, sc for do agrado dc Vossa Craa. LANCELOTO Ergo, ncsirc Lanccloio. Nao falcis dc ncsirc. Lanccloio, pai, porquc o jovcn gcniil-Ioncn cn olcdicncia aos Fados c Dcsiinos c ouiras cprcsscs lizarras, s ircs Irnas c ouiros ranos da crudiao cnconira-sc, rcalncnic, norio; ou, cono dircis cn icrnos sinplcs, ja pariiu para o ccu. CODDO OI! Nao o pcrniia Dcus! O rapaz cra o vcrdadciro lasiao dc ninIa vclIicc, ncu lcgiino susicniaculo. LANCELOTO (u pu)tci Esiarci con a aparcncia dc alguna csiaca, ou dc nouro, dc algun lasiao ou dc cscora? Nao nc conIcccis, pai? CODDO Ai dc nin! Nao vos conIco, jovcn gcniil-Ioncn. Mas, por olscquio, dizci-nc. ncu filIo Dcus lIc conscrvc a alna csia vivo ou norio? LANCELOTO Nao nc conIcccis, pai? CODDO Ai, scnIor; sou nuiio nopc; nao vos conIco. LANCELOTO Fcalncnic, ainda quc iivcsscis visia, nao podcrcis conIcccr-nc. Salio c o pai quc conIccc scu proprio filIo. Pois ncu 39 vclIo, vou dar-vos noicias dc vosso filIo. Dai-nc vossa lcnao; c prcciso quc a vcrdadc aparca; un crinc nao podc ficar por nuiio icnpo cncolcrio; o filIo dc un Ioncn o podc; nas, no fin, a vcrdadc icra dc aparcccr. CODDO Por olscquio, scnIor, ficai dc pc. TcnIo ccricza dc quc nao sois ncu filIo Lanccloio. LANCELOTO Por olscquio, acalcnos dc vcz con cssas ioliccs, c dai-nc vossa lcnao. Sou Lanccloio, quc foi vosso pcqucno c vosso filIo c quc scra vosso dcsccndcnic. CODDO Nao posso crcr quc scjais ncu filIo. LANCELOTO Nao sci o quc dcva pcnsar do caso; nas, cn vcrdadc, cu sou Lanccloio, criado do judcu, c icnIo ccricza dc quc vossa nulIcr Margarida foi ninIa nac. CODDO Fcalncnic, cla sc cIanava Margarida. Assin, posso jurar quc, sc forcs Lanccloio, cs dc ninIa propria carnc c dc ncu sanguc. Dcus scja louvado! Tcns nais pclos no qucio do quc na cauda icn o Dollin, ncu cavalo dc carro. LANCELOTO O quc vcn provar quc a cauda dc Dollin crcscc para iras. TcnIo ccricza 40 dc quc, na uliina vcz quc o vi, clc iinIa nais pclo na cauda do quc cu no qucio. CODDO ScnIor! Cono ficasic difcrcnic! Cono ic csias dando con icu ano? Trouc-lIc un prcscnic. Cono vos dais prcscnicncnic? LANCELOTO Dcn, lcn; nas, por ninIa paric, cono dccidi ir cnlora, nao Ici dc parar cnquanio nao Iouvcr corrido un lon pcdao. Mcu ano c judcu lcgiino. Dar-lIc un prcscnic? Dai-lIc una corda. Morro dc fonc cn scu scrvio. Con as ninIas cosiclas podcis coniar os dcdos quc icnIo. Pai, alcgro-nc con vossa vinda. Dai-nc vosso prcscnic para un scnIor Dassanio, quc fornccc, dc faio, lilrcs novas c raras. Sc cu nao conscguir cnirar para o scu scrvio, Ici dc corrcr aic ondc o pcrniiir o cIao dc Dcus. rara Foriuna! Eis o nosso Ioncn quc vcn cIcgando! A clc, pai! Oucro scr judcu. sc scrvir o judcu por nais algun icnpo. (Ent)u Hussuno, con Lconu)do c out)os c)udos.i DASSNIO Podcis fazcr assin ncsno, nas con a rapidcz suficicnic para quc o janiar csicja pronio no naino s cinco Ioras. Mandai cnircgar csias carias; cnconcndai as lilrcs c pcdi a Craciano quc vcnIa logo a ncus aposcnios. (Su un c)udo.i 41 LANCELOTO A clc, pai! CODDO Dcus alcnoc Vossa ScnIoria. DASSNIO Crancrcy. Oucrcis dc nin alguna coisa? CODDO Esic ncnino aqui, scnIor, c ncu filIo; un polrc ncnino... LANCELOTO Nao polrc ncnino, nas o criado do judcu rico, quc dcscja, scnIor, confornc ncu pai vos ira cplicar... CODDO Elc icn, cono sc diz, una grandc dcclinaao para scrvir... LANCELOTO Con cfciio, o conprido c o curio da qucsiao c quc cu sirvo o judcu, c dcscjo, confornc ncu pai vos ira cplicar... CODDO Scu ano c clc salvo o rcspciio quc dcvo a Vossa ScnIoria vivcn cono gaio c cacIorro... LANCELOTO Nuna palavra, a pura vcrdadc c quc cn viriudc dc naus iraios, o judcu nc olrigou, confornc ncu pai, quc c louvado scja Dcus un Ioncn vclIo, vos jusiificara... CODDO Aqui irago una ioria dc ponlas, quc cu dcscjaria ofcrcccr a Vossa ScnIoria, c o ncu pcdido c quc... 42 LANCELOTO Para dizcr iudo, o pcdido c inpcriincnic a nin ncsno, cono Vossa ScnIoria vai ficar salcndo por csic vclIo Ioncsio, o qual, cnlora scja cu quc o diga, apcsar dc vclIo, coniudo c un polrc Ioncn c ncu pai. DASSNIO Falc un apcnas, cn nonc dos dois. Ouc dcscjais? LANCELOTO Scrvir-vos, scnIor. CODDO Jusiancnic, scnIor; c cssc o dcfciio da qucsiao. DASSNIO ConIco-ic; oliivcsic o quc dcscjavas, pois Iojc ncsno falci con SIylocl a rcspciio dc iua pronoao, sc assin podcrcnos cIanar ao faio dc dciarcs o scrvio dc un judcu rico para ic iornarcs criado dc un gcniil-Ioncn nodcsio. LANCELOTO O vclIo provcrlio csia nuiio lcn dividido cnirc ncu ano SIylocl c vos, scnIor. vos icndcs a graa dc Dcus, c clc icn dc solra. DASSNIO Muiio lcn diio. Pai, vai con icu filIo. Dcspcdc-ic princiro dc icu ano, c pcrgunia ondc cu noro (Aos c)udos.i Mandai dar-lIc a lilrc nais luzida; cuidai disso. 43 LANCELOTO Vanos, pai. Eu nunca podcrci olicr scrvio... Nao... Nunca iivc lngua na loca... Dcn. (Contcnpundo u punu du nuo.i Sc Ia Ioncn na Iialia con una palna nais loniia para fazcr un jurancnio solrc un livro Ici dc icr una loa soric. Esia lcn claro. aqui csia una loa linIa da vida, c aqui una ouira pcqucnina dc nulIcrcs. AI! Ouinzc nulIcrcs nao sao nada. Onzc viuvas c novc donzclas consiiiucn una dcspcsa dc nada para un Ioncn. Dcpois, cscapar ircs vczcs dc pcrcccr afogado c corrcr o pcrigo dc norrcr na quina dc un lciio dc pcnas... Isio c quc sc cIana cscapar con soric! Dcn; sc a Foriuna c nulIcr, c una loa rapariga con ianias inicncs. Vanos, pai; vou dcspcdir-nc do judcu nun alrir c fccIar dc olIos. (Sucn Lunccoto c o ucIo GoIIo.i DASSNIO Don Lconardo, fazc isso, por olscquio. Tudo, una vcz conprado c posio cn ordcn, volia dcprcssa, pois a ccia dc Iojc c para os ncus anigos nais cIcgados. Nao ic airascs. LEONAFDO Confiai nos ncus lons prcsiinos. (Ent)u G)ucuno.i CFACIANO Ouc c dc vosso ano? 44 LEONAFDO Ali, scnIor; passcia. (Su.i CFACIANO Signior Dassanio! DASSNIO Craciano! CFACIANO TcnIo una graa a pcdir-vos. DASSNIO Ja csia oliida. CFACIANO Nao podcis rccusar-na. prcciso ir convosco a Dclnonic. DASSNIO Pois nao, ja quc c prcciso. Mas aicndc-nc, Craciano. s por dcnais sclvagcn, rudc, dc voz inpcraiiva, qualidadcs quc nuiio lcn ic asscnian, scn fcrir-nos os olIos da anizadc. Mas a quanios nao ic conIcccn, a inprcssao dao scnprc dc ccria grosscria. Por olscquio, acalna con algunas goias frias dc nodcsiia cssc cspriio irrcquicio, porquc cu nao scja nal inicrprciado la, cn viriudc dc icu sclvagisno, c a pcrdcr vcnIa, assin, as cspcranas. CFACIANO ScnIor Dassanio, ouvi-nc. Sc conspccio scrcno cu nao nosirar, fala sisuda; sc nao jurar so nuiio rarancnic; sc nao iroucr no lolso, a iodo o insianic, un livro dc oracs, c con nodcsiia nao novcr a calca... Mais. sc na Iora da lcnao nao iapar assin os olIos con o cIapcu, a soliar fundos suspiros c a nurnurar Ancn"... sc as rcgras iodas a ponio cu nao 45 cunprir da coricsia, cono algucn quc csiudassc o nodo ausicro para da avo iornar-sc o prcfcrido. janais conficis cn nin. DASSNIO Dcn; cspcrcnos, para vcr confirnada cssa proncssa. CFACIANO Sin; nas fao cccao para csia noiic. Nao Icis dc nc julgar por quanio cu possa praiicar csia noiic. DASSNIO Nao; scria dc lasiinar. Pclo conirario, pco-vos aparcccr con as corcs prcfcridas da alcgria, pois vanos icr anigos quc sc propcn divcriir faria. Mas, aic la, adcus; icnIo ncgocios. CFACIANO E cu vou cnconirar-nc con Lourcno c os ouiros; nas coniai con nos iodos para a ccia. (Sucn.i 46
Cena III
O ncsno. Un quu)to cn cusu dc SIuocI. Ent)un Jcsscu c Lunccoto.
JESSICA Enirisiccc-nc nuiio vcr quc dcias ncu pai dcssa nancira. Nossa casa c un infcrno, c iu, ncla, un dialo alcgrc, a privavas dc paric dc scu icdio. Mas passa lcn; rccclc csic ducado. E Lanccloio, Ias dc vcr Iojc ccia un convidado dc icu novo ano. Lourcno. Enircga- lIc csia caria, pondo ioda cauicla nisso. Passa lcn. Nao dcscjara quc ncu pai nc vissc a convcrsar coniigo. LANCELOTO Adcus; as lagrinas nc sulsiiiucn a lngua. A nais lcla das pagas, a nais adoravcl judia! Sc algun crisiao nao fizcr alguna iraianiagcn para ic pcgar, csiou rcdondancnic cnganado. Adcus; csias goias idioias nc anolcccn dc alguna forna o cspriio varonil. Adcus. JESSICA Adcus, lon Lanccloio. (Su Lunccoto.i OI, quc odioso pccado c cnvcrgonIar- nc dc icr o pai quc icnIo! Mas cnlora do sanguc 47 dclc cu vcnIa, nao sou filIa daquclc coraao. ncu Lourcno Sc a proncssa cunprircs, Ici dc cn lrcvc livrar-nc dcsia siiuaao cnlcada; crisia nc iorno c iua csposa anada. (Su.i 48
Cena IV
O ncsno. Unu )uu.. Ent)un G)ucuno, Lou)cnco, Suu)no c Suuno.
LOUFENCO Assin. Duranic a ccia cscaparcnos, ponos cn casa algun disfarcc, c dcniro dc una Iora csiarcnos la dc novo. CFACIANO Nao fizcnos ncnIun prcparaiivo. SALAFINO Ncn asscnianos nada solrc os Ioncns quc Iao dc lcvar as iocIas. SALNIO Fica nuiio scn graa a lrincadcira, quando fciia scn un prcparo prcvio. prcfcrvcl, scgundo pcnso, alandonar a idcia. LOUFENCO Sao so quairo Ioras; para prcpararno-nos ainda icnos duas Ioras. (Ent)u Lunccoto, con unu cu)tu.i Caro anigo Lanccloio, quc novas nos iroucsic? LANCELOTO Sc for do vosso agrado alrir isio, ficarcis salcndo o quc Ia dc novo. 49 LOUFENCO ConIco a lcira, sin; c lcn loniia! Porcn nais alva ainda do quc a folIa dc papcl cn quc a caria foi cscriia c a lcla nao quc a fcz. CFACIANO Posso jura-lo c ncnsagcn dc anor. LANCELOTO Con vossa pcrnissao, scnIor. LOUFENCO Para ondc vais? LANCELOTO Ora, scnIor, convidar o ncu aniigo ano, judcu, para ccar csia noiic con ncu novo ano, crisiao. LOUFENCO Tona, isio c icu. Dizc gcniil Jcssica quc nao Ici dc faliar; fala-lIc paric. (Su Lunccoto.i CavalIciros, nao idcs aproniar-vos para a nossa nascarada da noiic? Ja cnconirci ncu poriador dc iocIa. SALAFINO OI! Ccriancnic! Irci ncsic noncnio. SALNIO O ncsno cu digo. LOUFENCO Enconirar-nc-cis c a Craciano cn casa dc Craciano nuna Iora. SALAFINO Dcn pcnsado; faanos assin ncsno. 50 (Sucn Suu)no c Suuno.i CFACIANO Da fornosa Jcssica nao scria aqucla caria? LOUFENCO Prcciso rcvclar-ic o quc sc passa. Ela nc indica o nodo dc iira-la da casa do judcu, c quc icn pronia para a sada una lilrc dc pajcn. Sc o pai dcla, o judcu, cn qualqucr icnpo cIcgar a ir para o ccu, scra por causa dcssa adoravcl filIa, cuja vida nao podcra scr pcriurlada nunca por ncnIuna dcsgraa, salvo, apcnas, sol a dcsculpa dc scr cla filIa dc un judcu inficl. Enquanio andanos, vai lcndo isio. Scra ncu poria-iocIa a fornosa Jcssica cn nossa fcsia. (Sucn.i 51
Cena V
O ncsno. Duntc du cusu dc SIuocI. Ent)un SIuocI c Lunccoto.
SHYLOCK Dcn; o nclIor juiz vao scr icus olIos, quc Iao dc nosirar-ic qual a difcrcna cnirc o vclIo SIylocl c cssc Dassanio. La iu nao podcras cnpaniurrar-ic, cono fazcs aqui, Ola, Jcssica! ncn dornir c roncar, Ola, Jcssica! ncn rasgar iania roupa. Ola, Jcssica! LANCELOTO Jcssica, ola! SHYLOCK Oucn ic nandou cIana-la? Nao dissc quc o fizcsscs. LANCELOTO Vossa ScnIoria nc olscrvou nuiias vczcs quc nada cu dcvcria fazcr scn ordcn. (Ent)u Jcsscu.i JESSICA CIanasics-nc? Ouc dcscjais? SHYLOCK Jcssica, Iojc iivc un conviic para ccia. Tona conia das cIavcs. Ncn sci 52 ncsno porquc dcva acciia-lo. Essc conviic nao c sinccro, c adulaao, apcnas. Jcssica, ninIa filIa, fccIa a casa. Saio pouco iranquilo; qualqucr coisa ruin fcrncnia conira o ncu sosscgo, pois sonIci ioda a noiic con dinIciro. LANCELOTO Suplico-vos quc vadcs, scnIor; ncu jovcn ano cspcra vossa pariida. SHYLOCK Cono cu a dclc. LANCELOTO Alcn disso, clcs fizcran una conspiraao... Mas sc ial aconicccr, nao foi ioa quc o nariz nc concou a sangrar na uliina scgunda-fcira dc Pascoa s scis Ioras da nanIa, no dia cn quc quairo anos anics caiu nuna iardc dc quaria-fcira dc cinzas. SHYLOCK Cono! Vai Iavcr nascaras? Ouvisic, Jcssica? FccIa as porias. Ouando ouvircs larulIo dc ianlor c os irriianics guincIos das flauias dc pcscoo iorio, nao ic ponIas a olIar pcla jancla, ncn para a rua pullica ic inclincs, para vcr os crisiaos sarapiniados, nas os ouvidos iapa lcn da casa, digo, as janclas, para quc o larulIo dcssas fuiilidadcs nao pcncirc cn ninIa casa Ionrada. Juro pclo cajado dc Jaco quc nao nc sinio disposio Iojc a ccar fora dc casa. Mas, assin ncsno, irci. Maroio, corrc; dizc-lIcs quc ja cIcgo. 53 LANCELOTO Ja vou, scnIor. ScnIoriia, apcsar das rcconcndacs, olIai pcla jancla, porquc vai un crisiao passar dc dia, digno do olIar dc una judia. (Su Lunccoto.i SHYLOCK Hcn? Ouc foi quc falou cssc csiouvado da gcraao dc Agar? JESSICA Dissc soncnic. Passai lcn, scnIoriia", nada nais. SHYLOCK Essc palIao nao c na pcssoa, nas conc por dcnais; c caranujo para lucros c dornc o dia iodo, cono un gaio sclvagcn. Nao, conigo nao prospcran zangcs. Por isso dcio quc sc va, c quc va para o scrvio dc un ano a qucn dcscjo quc clc possa vir a ajudar a csvaziar a lolsa dc dinIciro cnprcsiado. Dcn, Jcssica, vai logo para dcniro. lcn possvcl quc cu volic ccdo. Fazc o quc ic dissc. fccIa a poria ao passarcs. Dcn irancada, lcn guardada", c scnicna por qucn salc ganIar scnprc acaiada. (Su.i JESSICA Sc iudo nc corrcr naravilIa, pai ja nao icnIo c iu iivcsic filIa. (Su.i 54
Cena VI
O ncsno. Ent)un G)ucuno c Suu)no, dc nuscu)us.
CFACIANO Esia c a sacada sol a qual Lourcno dissc quc nos posiasscnos. SALAFINO Ja c iardc. CFACIANO Scria dc adnirar qualqucr airaso por paric dclc, pois os nanorados cIcgan scnprc anics da Iora. SALAFINO OI! porquc os laos dc un novo anor nais apcriados dcicn. Voan as ponlas dc Vcnus vinic vczcs nais dcprcssa do quc clcs scnprc o fazcn para guardar iniacio o jurancnio. CFACIANO En iudo c o ncsno. Oucn sai dc un lanqucic con o apciiic quc, ao scniar-sc, iinIa? Oual c o cavalo quc a icdiosa pisia dc volia ncdc con o ardor iao vivo quc ao pariir rcvclava? Scnprc ponos nais cniusiasno no alcanar as coisas, do quc ncsno cn goza-las. Tal qual jovcn 55 csiurdio c pcrdulario sc asscnclIa o larco cnlandcirado, quando zarpa dc scu porio naial, acariciado pcla lrisa inpudcnic. E cono volia ial qual o pcrdulario, as vclas roias, gasios os flancos pclas inicnpcrics, falio dc iudo, causio, arruinado pcla lrisa inpudcnic! SALAFINO A vcn Lourcno; rcaiarcnos dcpois nossa convcrsa. (Ent)u Lou)cnco.i LOUFENCO Caros anigos, dcsculpai o airaso; nas nao fui cu a causa dc cspcrardcs-nc, scnao iao so ncgocios. Ouando ao rapio dc nulIcrcs ianlcn vos dccidirdcs, cspcrarci por vos do ncsno nodo. Aproinai-vos nais; aqui dcnora ncu pai judcu. Ola! Ha gcnic dcniro! (Jcsscu upu)ccc nu ]uncu, ucstdu dc pu]cn.i JESSICA Oucn sois? Falai-nc, para ncu govcrno, cnlora cu jurc quc conIco a voz. LOUFENCO Lourcno c icu anor. JESSICA Lourcno, ccrio; c ncu anor, dc faio. Pois, a qucn ano ianio? E qucn ccricza, scnao vos, podc icr dc quc sou vossa? LOUFENCO Tcu coraao c o ccu isso confirnan. 56 JESSICA Tonai csia caiinIa; valc a pcna. Por soric a noiic c cscura c nao nc vcdcs, pois icnIo acanIancnio dc ncus irajos. Coniudo, o anor c ccgo, c os nanorados nunca vccn as ioliccs inpagavcis quc clcs proprios praiican, quc, sc o visscn, aic ncsno Anor ficara cnrulcscido, por nc vcr iransfornado agora cn pajcn. LOUFENCO Dcscci, porquc idcs scr ncu poria-iocIas. JESSICA Cono! prcciso, cniao, quc cu iluninc ninIa propria vcrgonIa? Ela ja sc acIa por dcnais dcvassada. Isso, qucrido, c iralalIar s claras, c cu prcciso rcsguardar-nc na sonlra. LOUFENCO Ja ic cnconiras na sonlra, ncu anor, con cssa lcla faniasia dc pajcn. Mas, vcn logo;nao dcnorcs; a noiic cscura ja sc csgucira prcsics, c cn casa dc Dassanio nos aguardan. JESSICA Vou fccIar lcn as porias c dourar-nc con nais alguns ducados. Dcso logo. (Hct)u-sc du ]uncu.i CFACIANO Mas, pclos ccus! Nao c judia; c dcusa. LOUFENCO Podcis analdioar-nc, nas dcdico-lIc, rcalncnic, grandc anor. Pclo quc 57 posso ajuizar, vcjo quc cla c nuiio salia. Fornosa cla c, sc olIos ficis possuo; ficl cla c, cono o confirna agora. Scndo assin, pois, ficl, salia c fornosa, na alna consianic Ici dc irazc- la scnprc. (Ent)u Jcsscu.i Ja cIcgasic? ScnIorcs, para a frcnic, quc ja csia nossa cspcra nuiia gcnic. (Su con Jcsscu c Suu)no.i (Ent)u Antono.i ANTNIO Oucn csia a? CFACIANO Signior Aninio! ANTNIO Ora, Craciano! Os ouiros ondc csiao? Ja sao novc Ioras; iodos os anigos csiao vossa cspcra. Nao icrcnos nascarada csia noiic. O vcnio sopra; Dassanio foi, prcssa, para lordo. Mandci vinic pcssoas procurar-vos. CFACIANO Nada nc causara nais alcgria do quc viajar anics quc scja dia. (Sucn.i 58
Cena VII
Hcnontc. Un quu)to cn cusu dc P)cu. Toquc dc co)nctus. Ent)u P)cu con o P)ncpc dc Mu))ocos c scu scqto.
PFCIA Dcsccrrai as coriinas, para quc csic prncipc nolrc possa vcr os cofrcs. Fazci agora a cscolIa. MAFFOCOS Dc ouro, o princiro, csia inscriao nos nosira. Oucn nc cscolIcr, ganIa o quc nuiios qucrcn." O ouiro, dc praia, csia proncssa nosira. Oucn nc cscolIcr, ganIa o quc lcn ncrccc." O uliino, pcsadao, dc cIunlo, advcric. Oucn nc cscolIcr, arrisca c da o quc icn." Dc quc nodo salcr quc cscolIi ccrio? PFCIA Nun dclcs sc acIa o ncu rciraio, prncipc. Sc cssc cscolIcrdcs, logo scrci vossa. MAFFOCOS Cuic-nc un dcus na cscolIa! Eanincnos dc novo as inscrics, ionando da uliina. Ouc diz o plunlco cofrc? Oucn nc cscolIcr, arrisca c da o quc icn." Dar o quc icn por cIunlo? Arriscar iudo por cIunlo? 59 ancaadora csia scnicna. Oucn iudo arrisca, cspcra grandcs lucros. Un cspriio dc ouro nao sc inporia con rcloialIos vis. Nao darci nada, ncn nada arriscarci por csic cIunlo. E a praia virginal, quc nos dcclara? Oucn nc cscolIcr, ganIa o quc lcn ncrccc." O quc ncrccc... Para a, Marrocos, c con nao firnc o icu valor sopcsa. Sc forcs avaliado dcssc nodo, por ii proprio, ncrcccs nuiio, nuiio. Mas csscs nuiios, ainda assin, nao cIcgan porvcniura, a alcanar csia scnIora. Mas sc puscr cn duvida o ncu ncriio, nau concciio rcvclo dc nin proprio. Tudo quanio ncrco? Ora, csia dana. Mcrco-a pclo lcro, pcla soric, por ninIa cducaao c qualidadcs; nas pclo anor ncrco-a nais ainda. E sc cu nc dciivcssc ncsic ponio, c cscolIcssc csic cofrc? Mas vcjanos o quc diz a inscriao gravada no ouro. Oucn nc cscolIcr, ganIa o quc nuiios qucrcn." a donzcla, pois nao? Muiios a qucrcn. Dos quairo canios cIcgan pcrcgrinos, para dcpor un lcijo ncsia inagcn, ncsia sania norial quc aqui rcspira. As vasias solidcs da grandc Aralia c os dcscrios da Hircania iransfornaran-sc cn csiradas, agora, para prncipcs quc acorrcn para vcr a lcla Porcia. O donnio das aguas, quc a calca vaidosa clcva, para quc na facc do ccu possa cuspir, nao c larrcira quc dcicr possa iania gcnic csiranIa, scnao sinplcs rcgaio, para iodos quc acorrcn para vcr a lcla Porcia. Scu cclcsic rciraio csia 60 nun dcsics. O cIunlo o cnccrrara? Tao laia idcia fora profanaao; injuria fora conprinir nuna cscura scpuliura sua fragil norialIa. Ou pcnsar dcvo quc cnparcdada cla sc cnconira cn praia, quc valc vinic vczcs ncnos quc o ouro? Pccaninosa idcia! Una ial joia, no nnino, scria fciia cn ouro. Na Inglaicrra Ia una nocda cn quc insculpido cn ouro sc vc un anjo. Mas a cfgic fica por fora, ao passo quc aqui dcniro cn lciio dc ouro csia dciiado un anjo. Dcprcssa, a cIavc! O na csic c nais foric. Scja-nc favoravcl nisio a soric. PFCIA Ei-la, prncipc. Caso ncu rciraio sc cnconirc a dcniro, scrci vossa csposa. (O P)ncpc uI)c o co])c dc ou)o.i MAFFOCOS OI infcrno! Ouc csia aqui? Una cavcira quc na orliia vazia un papcl nosira con qualqucr coisa cscriio. Vanos lc-lo. Ncn iudo o quc luz c ouro, proclanan salios cn coro. Muiia gcnic acala cn cIoro, por so procurar icsouro. Mausolcus sao concdouro dc vcrncs cn fcrvcdouro. Sc Iouvcssc salcdoria ncssa vossa coricsia, a consulia nao faria iurvar-vos a faniasia. Passai lcn; vossa ousadia foi casiigada; csia fria. ccrio; agora nao rio; adcus, calor; vcnIa o frio. Adcus, Porcia; a dcrroia nc dcgrada. Assin paric qucn pcrdc. nao diz nada. (Su con scu scqto. Toquc dc co)nctus.i 61 PFCIA Livrci-nc dc un. Corrci logo a coriina. Aos dcssa cor dcscjo igual nofina. (Sucn.i 62
Cena VIII
Vcnczu. Unu )uu. Ent)un Suu)no c Suuno.
SALAFINO Ora, anigo! Dassanio fcz-sc vcla; Craciano foi con clc, c csiou lcn ccrio dc quc Lourcno csiava no navio. SALNIO O lilirc do judcu griiava ianio quc dcspcriou o duquc, indo clcs anlos procura do larco dc Dassanio. SALAFINO CIcgou iardc; o navio ja pariira. Mas icvc o duquc infornaao scgura dc quc Lourcno c sua lcn-anada, a fornosa Jcssica, iinIan sido visios cn una gndola. Alcn disso, Aninio asscvcrou ao duquc quc anlos nao csiavan no larco con Dassanio. SALNIO Janais ouvi falar dc iao confusa paiao, iao singular, sclvagcn, varia, cono a quc rcvclava pclas ruas aquclc cao judcu. OI, ninIa filIa! Mcus ducados! Fugir con un crisiao! Mcus ducados crisiaos! Lci c jusiia! MinIa filIa! Mcu saco dc ducados! Nao, dois sacos sclados dc ducados! Ducados duplos, quc roulados foran 63 por ninIa filIa... E joias! Duas pcdras ricas, prcciosas, quc rouladas foran por ninIa propria filIa. Lci c Jusiia! Idc airas dcla! Tcn consigo as pcdras, ncus ducados c as pcdras!" SALAFINO Isso ncsno; airas dclc corria a garoiada dc Vcncza, a griiar por suas pcdras, os ducados c a filIa. SALNIO Cuidc Aninio dc nao pcrdcr o prazo; do conirario, vira a pagar por isio. SALAFINO Dcn lcnlrado. Onicn ncsno dizia-nc un franccs con qucn cu convcrsava, quc no csirciio siiuado cnirc a Inglaicrra c a Frana Iavia naufragado un navio dcsias landas, con carga nuiio rica. Ao ouvir isso, pcnsci logo cn Aninio, c a sos conigo fiz voios para quc nao fossc dclc. SALNIO Farcis lcn cn avisar Aninio; nas dai-lIc dcvagar cssa noicia, dc ncdo dc alala-lo. SALAFINO En ioda a icrra nao sc acIa cavalIciro nais londoso. Prcscnic cu nc cnconirava ao dcspcdircn-sc clc c Dassanio. Havcndo csic lIc diio quc aprcssaria a volia, rcspondcu-lIc. Nao, Dassanio; assin nao. Por ninIa causa nao dcvcis csiragar vossos ncgocios. Dciai quc cn icnpo ccrio anadurcan. Ouc a lcira do judcu, por nin firnada, nao vos 64 pcriurlc o cspriio anoroso. Ficai dcsprcocupado, c o pcnsancnio iodo aplicai cn coricjar c ncssas dcnonsiracs dc anor iao incfavcis, porquc possais sair galIardo disso." Ncssc insianic, nadando-lIc dc lagrinas os olIos, apcriou do anigo o rosio, c a nao lcvando s cosias, conovido dc nao podcr falar, a dc Dassanio dc fugida apcriou. Foi dcssc nodo quc clcs sc dcspcdiran. SALNIO So por causa dc Dassanio, clc icn anor ao nundo. Mas vanos procura-lo, por olscquio, porquc lIc dissipcnos a irisicza con qualqucr lrincadcira. SALAFINO Assin faanos. (Sucn.i 65
Cena IX
Hcnontc. Un quu)to cn cusu dc P)cu. Ent)u Nc)ssu, con un c)udo.
NEFISSA Corrc a coriina logo; lcn dcprcssa. Ja prcsiou o jurancnio o nolrc Prncipc dc Aragao, quc a vcn fazcr a cscolIa. (Toquc dc co)nctus. Ent)un o P)ncpc dc A)uguo. P)cu c os )cspcctuos scqtos.i PFCIA Nolrc prncipc, os cofrcs aqui sc acIan. Sc o quc nc coniivcr for o cscolIido, no ncsno insianic nosso casancnio scra solcnizado. Mas sc acaso vicrdcs a crrar, scnIor, c ncccssario pariirdcs logo, scn dizcr palavra. AFACO A olscrvar nc olriguci, por jurancnio, iais condics. Princira. cn ncnIun icnpo rcvclar a ningucn qual foi o cofrc por quc nc dccidi. Dcpois, no caso dc crrar na cscolIa, nunca, cn ioda a vida, pcdir cn casancnio dana alguna. Por uliino. sc favoravcl nao nc for a soric, dciar-vos logo c nc afasiar dcprcssa. 66 PFCIA As condics sao cssas, para quanios quciran ganIar ninIa pcssoa indigna. AFACO Assin nc prcparci para o ccrianc. Possa a Foriuna coroar-nc o anclo. Ouro, praia c o vil cIunlo. Ouc diz csic? Oucn nc cscolIcr, arrisca c da o quc icn." Scn quc nais lclo fiqucs, nada arrisco ncn dou por iua causa. E o cofrc dc ouro? Oucn nc cscolIcr, ganIa o quc nuiios qucrcn." Hun! O quc nuiios qucrcn... Essc nuiios" podc significar a iurla ignara quc cscolIc apcnas pclas aparcncias c so conIccc o quc o olIo csiulio cnsina, quc ao anago nao dcscc, nas ial cono a andorinIa consiroi o ninIo ao icnpo, solrc o nuro dc fora, jusiancnic no ncio do pcrigo c ao scu alcancc. O quc nuiios dcscjan nao nc agrada, pois nao qucro igualar-nc a iodo o nundo, ncn confundido scr con o povo larlaro. Agora c a iua vcz, cava argcniina, dc nc dizcrcs o quc dcniro cnccrras. Oucn nc cscolIcr, ganIa o quc lcn ncrccc." Muiio lcn diio. Oucn sc avcniurara cn lusca dc foriuna c dc Ionrarias, sc nao fossc narcado pclo ncriio? Ningucn icnIa a ousadia dc arrogar-sc Ionras incrccidas. Sc os csiados, ofcios, posics nao fosscn dados por nancira corrupia, c as Ionrarias so fosscn conquisiadas pclo ncriio, quanias pcssoas quc andan dcscolcrias, a calca colriran! Ouania gcnic quc Iojc c nandada, assuniria o nando! Ouanios canpnios laios lrilIarian na 67 scncnicira da Ionra, c quanias Ionras das palIas arrancadas sc vcrian c da runa do icnpo, para lrilIo dc novo rccclcr? a ninIa cscolIa? Oucn nc cscolIcr, ganIa o quc lcn ncrccc." Vou ganIar o quc c ncu. Trazci-nc a cIavc, quc ninIa soric dcsccrrar dcscjo. (AI)c o co])c dc p)utu.i PFCIA A dcnora foi longa para o acIado. AFACO Mas, quc vcjo? A figura dc un idioia quc nc pisca c un papcl qucr cnircgar-nc. Vou vcr o quc conicn. A quc disiancia iu ic cnconiras dc Porcia! A quc disiancia dc ncu ncriio c ninIas cspcranas! Oucn nc cscolIcr, ganIa o quc lcn ncrccc." So ncrco a calca dc un idioia? Essc c iodo o ncu prcnio? Nao alcana nais longc, cniao, o ncu ncrccincnio? PFCIA Errar c dar scnicna sao ofcios lcn disiinios, dc oposias naiurczas. AFACO Ouc conicn isio? Fui scic vczcs fundido. Scic vczcs afcrido dcvc scr qucn o apclido nao quiscr dc inironciido. Oucn lcija sonlra dc dia, icra sonlra dc alcgria. Dolos Ia, cuja alarvia con a praia sc concilia. A noiva iao procurada so por nin vos scra dada. Sa, scnIor dc facIada, quc aqui nao vos rcicn nada. Dcvo iraiar dc ir cnlora, quc nais lolo, dc Iora cn Iora, vou ficando dcsdc agora. Dc lolo iinIa a calca; con duas, nao aconica quc a iolicc 68 ainda nais crcsa. Adcus, qucrida; Ici dc a jura confirnar na dcsvcniura. (Su A)uguo con scu scqto.i PFCIA Oucinou a vcla a lorlolcia olscura. Fclizncnic csics lolos icn a diia dc so cscolIcr a soric ja prcscriia. NEFISSA O vclIo diio aqui icn calincnio. Do ccu vcn a norialIa c o casancnio." PFCIA Vanos, Ncrissa; corrc cssa coriina. (Ent)u un c)udo.i CFIADO A scnIora, ondc csia? PFCIA Aqui, scnIor; quc dcscja ncu ano? CFIADO Un vcncziano noo acala dc apcar vossa poria, para anunciar a vinda dc scu ano, dc qucn iraz saudacs nuiio cprcssivas, isio c, alcn dc frascs nui coricscs c rcconcndacs, ricos prcscnics. Mcnsagciro do anor, assin gracioso, nunca aic agora cu vira. NcnIun dia dc alril nos vcn dizcr iao doccncnic quc o adniravcl vcrao ja sc aproina, cono csic anunciador faz para o ano. PFCIA Dasia, por olscquio. TcnIo ncdo dc quc nc digas quc clc c icu parcnic, ial a 69 porao dc cspriio fcsiivo quc cn scu louvor cslanjas. Vcn, Ncrissa; ja nc iarda vcr cssc ncnsagciro dc Cupido, quc vcn iao prazcniciro. NEFISSA Fossc Dassanio, Anor, o icu arcIciro! (Sucn.i 70
ATO III Cena I
Vcnczu. Unu )uu. Ent)un Suuno c Suu)no.
SALNIO Eniao, quc novidadcs Ia no Fialio? SALAFINO Ora, corrc por la, scn conicsiaao, quc Aninio pcrdcu nos csirciios un navio con carrcgancnio prccioso. Parccc quc isso sc dcu no lugar dcnoninado Coodwins, laiio pcrigoso c faial, ondc csia scpuliada a carcaa dc nuiios navios dc calado. o quc sc concnia, pclo ncnos, sc a conadrc Fana for, dc faio, nulIcr dc palavra. SALNIO Dcscjara quc a rcspciio dcssa noicia cla fossc conadrc iao ncniirosa cono as quc nasiigan gcngilrc c as quc prcicndcn fazcr acrcdiiar aos vizinIos quc lasiinan a noric do icrcciro narido. Mas o ccrio c quc para coriar a proliidadc c nao airavcssar a csirada plana da convcrsaao o ccrio c quc o lon Aninio, o Ioncsio Aninio OI! sc nc ocorrcssc un 71 qualificaiivo suficicnicncnic lon para pr ao lado dc scu nonc!... SALAFINO CIcgucnos logo ao fin. SALNIO Hcn? Ouc foi o quc disscsic? Ora, o fin c quc clc pcrdcu un navio. SALAFINO Dcscjara quc isso consiiiussc o fin das suas pcrdas. SALNIO Vou dizcr logo Ancn", dc ncdo quc o dialo nc coric a rcza, pois a vcn clc sol a figura dc un judcu. (Ent)u SIuocI.i Eniao, SIylocl, quc Ia dc novo cnirc os ncrcadorcs? SHYLOCK Ningucn nclIor do quc vos, nclIor do quc vos, salc da fuga dc ninIa filIa. SALAFINO Con cfciio. Por ninIa paric, conIco o alfaiaic quc aproniou as asas con quc cla fugiu. SALNIO E, por sua paric, SIylocl salia quc o passaro csiava cnplunado, scndo da naiurcza dclcs alandonar o ninIo. SHYLOCK Isso quc cla nc fcz a condcna s pcnas cicrnas. SALAFINO ccrio, sc a scnicna for dada pclo dialo. 72 SHYLOCK MinIa carnc, ncu proprio sanguc rclclar-sc dcssc nodo! SALNIO Dcia disso, vclIo csquclcio! Fclclar-sc cn iua idadc? SHYLOCK Dissc quc ninIa filIa c sanguc dc ncu sanguc c carnc dc ninIa carnc. SALAFINO Ha naior difcrcna cnirc iua carnc c a dcla do quc cnirc clano c narfin; naior cnirc o icu sanguc c o dcla do quc cnirc vinIo iinio c do Fcno. Mas dizc-nos una coisa. ouvisic falar quc Aninio sofrcu alguna pcrda no nar? SHYLOCK Eis a nais un nau conpanIciro dc ncgocios, un sujciio palido, cslanjador, quc nal ousa nosirar a calca no Fialio; un ncndigo quc diariancnic vinIa iodo casquilIo para o ncrcado. Elc quc ionc cuidado con aqucla lcira! TinIa o cosiunc dc cIanar-nc dc usurario. Elc quc ionc cuidado con aqucla lcira! Scnprc cnprcsiou dinIciro por coricsia crisia... Elc quc ionc cuidado con aqucla lcira! SALAFINO Ora, icnIo ccricza dc quc sc clc nao a rcsgaiar no prazo ccrio, nao Iavcras dc iirar-lIc a carnc, pois nao? Para quc ic scrviria cla? 73 SHYLOCK Para isca dc pcic. Sc nao scrvir para alincniar coisa alguna, scrvira para alincniar ninIa vingana. Elc nc IunilIou, inpcdiu-nc dc ganIar ncio nilIao, riu dc ncus prcjuzos, zonlou dc ncus lucros, cscarncccu dc ninIa naao, airavcssou-sc-nc nos ncgocios, fcz quc ncus anigos sc arrcfcccsscn, cncorajou ncus ininigos. E iudo, por quc? Por cu scr judcu. Os judcus nao icn olIos? Os judcus nao icn naos, orgaos, dincnscs, scniidos, inclinacs, paics? Nao ingcrcn os ncsnos alincnios, nao sc fcrcn con as arnas, nao csiao sujciios s ncsnas docnas, nao sc curan con os ncsnos rcncdios, nao sc aqucccn c rcfrcscan con o ncsno vcrao c o ncsno invcrno quc aqucccn c rcfrcscan os crisiaos? Sc nos cspciardcs, nao sangranos? Sc nos fizcrdcs coccgas, nao rinos? Sc nos dcrdcs vcncno, nao norrcnos? E sc nos ofcndcrdcs, nao dcvcnos vingar-nos? Sc cn iudo o nais sonos iguais a vos, icrcnos dc scr iguais ianlcn a cssc rcspciio. Sc un judcu ofcndc a un crisiao, qual c a Iunildadc dcsic? Vingana. Sc un crisiao ofcndcr a un judcu, qual dcvc scr a pacicncia dcsic, dc acordo con o ccnplo do crisiao? Ora, vingana. Hci dc por cn praiica a naldadc quc nc cnsinasics, scndo dc ccnsurar sc cu nao fizcr nclIor do quc a cnconcnda. (Ent)u un c)udo.i 74 CFIADO CavalIciros, ncu ano Aninio csia cn casa c dcscja falar con vos anlos. SALAFINO Esiavanos procura dclc por ioda paric. (Ent)u TuIu.i SALNIO A vcn vindo ouiro da ncsna irilo; nao scra possvcl aparcccr nais un para conplciar o icrno, a ncnos quc o proprio dialo sc fizcssc judcu. (Sucn Suuno, Suu)no c o c)udo.i SHYLOCK Eniao, Tulal? Ha noicias dc Ccnova? Enconirasic ninIa filIa? TUDAL Esiivc cn nuiios lugarcs cn quc ouvi falar dcla, nas nunca lIc pus a visia cn cina. SHYLOCK assin ncsno, c assin ncsno. Foi-sc un diananic quc nc cusiou duzcnios ducados cn Francforic. Aic agora a naldiao nao Iavia cado solrc a nossa naao; nunca a scnii, scnao agora. Dois nil ducados so ncssa joia, alcn dc ouiras nuiio nais prcciosas, nuiio nais. Ouiscra vcr ninIa filIa noria dianic dc nin, con os ducados nas orclIas. Ouiscra vc- la nun caiao funclrc dianic dc nin, con os ducados no caiao. Nao Ia noicia dclcs? Ora, scndo... So cu sci o quc nc icn cusiado cssas 75 invcsiigacs. Ora, iu... Prcjuzo cn cina dc prcjuzo. Fogc o ladrao con ianio, c nais ianio para pcgarnos o ladrao. E nada dc saiisfaao, nada dc vingana. Nao Ia infclicidadc alcn da quc nc pcsa solrc os onlros; nao Ia suspiros, alcn dos quc nc sacn do pciio, ncn lagrinas, afora as quc cu ncsno dcrrano. TUDAL Nao; Ia ouiras pcssoas, ianlcn, quc sofrcn scus rcvcscs. Aninio, scgundo nc disscran cn Ccnova... SHYLOCK Ouc Iouvc? Ouc Iouvc? Ouc Iouvc? Alguna dcsgraa? TUDAL ... pcrdcu un galcao quc vinIa dc Trpoli. SHYLOCK Craas a Dcus! Craas a Dcus! cniao vcrdadc? vcrdadc? TUDAL Convcrsci con alguns dos narinIciros quc cscaparan do naufragio. SHYLOCK Muiio olrigado, lon Tulal. Doas noicias, loas noiicias. AI! AI! Ondc? En Ccnova? TUDAL Vossa filIa, scgundo ouvi falar, gasiou nuna noiic cn Ccnova oiicnia ducados. 76 SHYLOCK Das-nc una punIalada. Nunca nais voliarci a vcr o ncu dinIciro. Oiicnia ducados dc una so vcz! Oiicnia ducados! TUDAL Vicran conigo para Vcncza varios crcdorcs dc Aninio quc juran quc clc nao podcra cscapar da falcncia. SHYLOCK Isso nc alcgra solrcnodo. Vou aiorncnia-lo, ioriura-lo... Isso nc alcgra solrcnodo. TUDAL Un dclcs nc nosirou un ancl quc vossa filIa lIc dcra cn iroca dc un nacaco. SHYLOCK A pcsic quc a carrcguc! Toriuras-nc, Tulal. Era a ninIa iurqucsa; prcscnic dc Lia, quando cu ainda cra soliciro. Nao a irocaria por una florcsia dc nacacos. TUDAL Mas c ccricza csiar Aninio arruinado. SHYLOCK Sin, c ccrio; c nuiio ccrio. Tulal, vai procurar-nc logo un lclcguin; apraza-o con duas scnanas dc anicccdcncia. Ficarci con o coraao dclc, no caso dc nao pagar, porquc, una vcz afasiado dc Vcncza, podcrci fazcr o ncgocio quc lcn cnicndcr. Vai, Tulal, c procura-nc cn nossa sinagoga. Vai, lon Tulal; cn nossa sinagoga, Tulal. (Sucn.i 77
Cena II
Hcnontc. Un quu)to cn cusu dc P)cu. Ent)un Hussuno, P)cu, G)ucuno, Nc)ssu c c)udos.
PFCIA Pco-vos cspcrar un ou dois dias, anics dc arriscar iudo, pois sc crrardcs na cscolIa, pcrdcrci vosso convvio. Espcrai, pois, un pouco. Alguna coisa nc diz nao c anor, icnIo ccricza quc nao dcvo pcrdcr-vos. Ncsscs casos, lcn o salcis, nao aconsclIa o odio. Fcccando scr por vos nal conprccndida nuiio cnlora so falc una donzcla con o proprio pcnsancnio dcscjara quc un ncs ou dois ficar aqui pudcsscis, anics dc arriscar iudo por ncu nonc. Podcria cnsinar-vos o scgrcdo; nas ficara pcrjura, o quc nao qucro. Podcrcis, pois, pcrdcr- nc; ncssc caso, lasiinar nc farcis nao icr pccado. Esscs olIos naldiios nc doninan c cn duas anciadcs nc pariiran. una ja vos pcricncc; a ouira, quc c vossa... ninIa, qucro dizcr. Mas, scndo ninIa, vossa c ianlcn, ficando cu ioda vossa. Esic icnpo naldoso pc larrciras cnirc os donos c scus dirciios proprios. Assin, cnlora vossa, nao sou vossa. Sc assin for, para o infcrno 78 va a Foriuna, nao cu. Falo dcnais; nas c con o fiio dc alongar nais o icnpo, dc cspicIa-lo, dc proiclar a cscolIa. DASSNIO Pcrniii-nc fazcr logo cssa prova, quc csia cspcra nc coloca nun lanco dc iorncnio. PFCIA Nun lanco dc iorncnio! Eniao, Dassanio, confcssai a iraiao quc Ia dc nisiura con vosso anor. DASSNIO NcnIuna, sc iirarnos a ncdonIa iraiao da dcsconfiana, quc nc faz duvidar dc ninIa diia. Tao lcn a ncvc c o fogo podcrian rcvclar anizadc c vivcr junios, cono a iraiao a ncu anor unir-sc. PFCIA Mas icno quc csicjais falando agora no lanco dc ioriura, ondc as pcssoas confcssan iudo o quc sc cigc dclas. DASSNIO Dai-nc dc prcnio a vida, c vos proncio confcssar a vcrdadc. PFCIA Pois quc scja. confcssai c vivci. DASSNIO Nao; Confcssai c anai", rcsuniria nclIor a confissao. Fcliz ioriura, pois o aiorncniador nc cnsina os ncios dc vir a lilcriar-nc. Mas dciai-nc icniar logo a foriuna junio aos cofrcs. 79 PFCIA Pois quc scja! Nun dclcs cu nc cnconiro. Sc nc anais, scra facil accriardcs. Ncrissa, c vos ai, ficai dc paric. Haja nusica, cnquanio dura a cscolIa; sc clc pcrdcr, icra noric dc cisnc, quc cn nusica sc fina. E porquc possa scr a conparaao nais ccria, ainda, scrao ncus olIos a corrcnic quc clc icra para norrcr, o unido lciio. Talvcz vcnIa a ganIar. Para quc nusica, ncssc caso? Scra cono fanfarra, quando os sudiios ficis sc curvan dianic do novo solcrano, alguna coisa quc faz lcnlrar aquclcs sons naviosos ao dcsponiar do dia, c quc sc csguciran pclos ouvidos do cnlcvado noivo c s nupcias o convidan. Ncsic insianic clc sc adiania, nao ncnos donoso, nas con anor nuiissino nais vivo do quc o nancclo Alcidcs, no noncnio dc rcsgaiar o virginal iriluio quc Troa gcncdora ao nonsiro inano do nar pagar soa. Pronia nc acIo na ara do sacrifcio. Aquclcs vulios ao longc, sao nulIcrcs dc Dardania, dc fcics coniurladas, quc saran para vcr da cnircprcsa o rcsuliado. Avanic, Alcidcs! Sc vivcrcs, vivo. Con nais angusiia o pciio sc nc apcria do quc a ii proprio na conicnda inccria. (Cuncuo, cnquunto Hussuno ncdtu soI)c o co])c u cscoIc).i Dizcr podcra algucn sc o anor da calca vcn? sc no pciio sc cnircicn? Fcspondci logo, rcspondci logo. Nos olIos nascc c sc cria; crcscc c norrc a faniasia no lciio cn quc viu o 80 dia. FccIcnos nossa canao con dn don dao, din don dao. TODOS Din don dao. DASSNIO Dasianics vczcs a aparcncia cicrna carccc dc valor. Scnprc cnganado icn sido o nundo pclos ornancnios. En dirciio, quc causa iao corrupia c csiragada, nao fica aprcscniavcl por una voz graciosa, quc a aparcncia nalcvola disfara? Ouc Icrcsia podcra Iavcr cn rcligiao, sc alguna fronic ausicra a dcfcndc, c jusiifica con a ciiaao dc un icio, nascarando con loniio frascado a cnornidadc? Nao Ia vicio, por crasso, quc nao possa rcvclar aparcncia dc viriudc. Ouanios polircs nao vcnos, cujo pciio rcsisic ianio cono arcia ao vcnio, quc no qucio nos nosiran larla dc Hcrculcs ou do sonlrio Maric, c quc por dcniro fgados cono lciic so possucn? Os ligodcs so usan da coragcn, para quc possan parcccr icnvcis. Mas sc a lclcza olIasscis, acIarcis quc c so conprada a pcso, c quc nilagrc rcaliza da naiura, ocasionando nais lcvcza ondc nais prcscnic csicja. isso sc da con csscs calclos louros dc cacIos cnrolados cono scrpcs, quc saliiian ao vcnio, lilcriinos. colrindo una lclcza so dc cnprcsiino; conIccidos sao iodos cono dadiva dc una calca csiranIa. ja no iunulo sc cnconira o cranio solrc quc nasccran. Praia iraiocira c o ornaio, por iudo isso, dc un nar 81 nui pcrigoso, linda cIarpa quc cscondc o rosio dc una lcla indiana; cn rcsuno. aparcncia da vcrdadc, dc quc sc valc o icnpo cpcrio, para colIcr aic os nais salios. Assin scndo, lrilIanic ouro, dc Midas duro cilo, nada qucro dc ii, cono nao qucro ianlcn dc ii, inicrncdiario palido c vulgar cnirc os Ioncns. MinIa cscolIa rccai cn ii, cn ii, nodcsio cIunlo, quc nais ancaas do quc prcnio inculcas. Tua lIancza c a naina cloqucncia. Scja pois alcgria a conscqucncia. PFCIA Cono as dcnais paics dissipa o vcnio. o dcscspcro, o dulio pcnsancnio, o palido cuidado, o ncdo inccrio! Modcra, anor, cssc ciasc! Lilcrio ic nosircs dc cagcro. Ouc a alcgria nao cIova solrc nin cn dcnasia. Tuas lcnaos nc dcian aiordoada; icn nao nclas. Fcccio inaninada vir a ficar, dc cccsso. DASSNIO Ouc acIo aqui? O rciraio dc Porcia. a inigualavcl? Ouc scnidcus ja sc cnconirou iao pcrio da criaao? Esscs olIos sc dcslocan? Ou parccc quc o fazcn, iao-soncnic porquc na orliia os ncus ianlcn sc novcn? Docc Ialiio pcrpassa cnirc csics lalios. Janais larrcira iao suavc anigos iao graios scparou. Ncsics calclos fcz-sc aranIa o pinior c una aurca icia prcparou, para ncla sc cnrcdarcn os coracs dos Ioncns nais dcprcssa do quc nas vcrdadciras os nosquiios. E os olIos? Cono podcria vc-los c pinia-los dcpois? Un, 82 conplciado, parccc-nc, dos scus o privaria, ficando a olra inconplcia. Porcn vcdc. quanio a sulsiancia dcsics ncus cncnios, por sua insuficicncia, prcjudican iao lcla sonlra, ianio a lcla sonlra scguc, a nancar, airas da propria csscncia. Eis o papcl ondc gravada sc acIa a sunula dc ioda a ninIa diia. Ja quc nao foi pcla visia quc cscolIcsic, cis a conquisia. Vossa vcniura c lcn-visia; cn iudo cla vos assisia. Sc vos alcgra o fcsicjo, aprovciiai logo o cnscjo para pcdir, cn graccjo, quc a noiva vos dc un lcijo. Ccniil cscriio. E agora, lcla dana, con vossa pcrnissao. (Hc]u-u.i Scguindo a Fana, vin dar c rccclcr. Tal cono foric pugilisia, a qucn foi risonIa a soric, c quc os aplausos ouvc c a griiaria do pullico, pcnsando, na alcgria dc vcnccdor, quc ncrcccu iudo isso; nas quc, logo dcpois, dc olIar noriio iudo a girar, a ncnic un ianio cnlcada, nao salc sc sao vivas ou paicada. assin, ircs vczcs lcla scnIoriia, nc vcjo, a duvidar dc ninIa diia, aic quc a possa vcr, cn iania aliura, confirnada con vossa assinaiura. PFCIA ScnIor Dassanio, assin cono nc vcdcs ncsic noncnio, cu sou. Para nin propria nao scria anliciosa cn ncus dcscjos dc qucrcr scr nuiio nclIor cn iudo. Mas iriplicar quiscra vinic vczcs, para vos, o quc sou, scr nais fornosa nil vczcs, dcz nil vczcs nais scnIora dc un rico pairinnio. Para cn vosso concciio scr nais alia, dcscjara icr conia incalculavcl dc viriudcs, 83 lclczas, lcns c anigos; suas a sona ioial dc quanio valIo c sona ncgaiiva, quc dcfinc, grosso nodo, una jovcn scn prcparo, ialcnios c cpcricncia, quc sc julga fcliz apcnas por nao scr iao vclIa quc nao possa aprcndcr, c vcniurosa por nao scr iao oliusa dc nasccna quc aprcndcr nao consiga coisa alguna. Mas a suna vcniura nisio iudo consisic cn podcr cla inicirancnic vos confiar o cspriio nalcavcl, para quc a dirijais, na qualidadc dc narido, scnIor c solcrano. Eu, con iudo o quc icnIo, dcsdc agora passo a scr ioda vossa. Aic Ia noncnios, cra cu scnIora dcsia lcla casa, dona dos ncus criados, solcrana dc nin propria; nas dcsdc csic noncnio a casa, a fanulagcn, ninIa propria pcssoa, ncu scnIor, a vos pcricncc. Tudo vos dou con csic ancl. Sc acaso vos scparardcs dclc, ou sc o pcrdcrdcs, ou sc prcscnic a algucn dclc fizcrdcs, indcio ccrio isso scra da noric dc nosso anor c causa dc quciar-nc. DASSNIO ScnIoriia, dciasics-nc privado do uso da fala; o sanguc, iao-soncnic, dc ninIas vcias c quc vos rcspondc. En ninIas faculdadcs Ia iao grandc pcrplcidadc cono a quc sc noia na nuliidao fcliz c lallucianic, dcpois da fala dc un qucrido prncipc, quando a fusao dc iudo o quc c disiinio sc iransforna nun caos dc coisa alguna, salvo a alcgria, cprcssa, a un icnpo, c nuda. Sc o ancl un dia nc sair do 84 dcdo c quc a vida ianlcn icra sado, podcndo vos dizcr. norrcu Dassanio. NEFISSA Mcu novo ano, scnIora, cis o noncnio para nos iodos, os cspcciadorcs dc vossa diia, dc griiar cn julilo. Fclicidadcs para os nossos anos! CFACIANO A vos, scnIor Dassanio, c ninIa nuiio gcniil scnIora, iodas as vcniuras quc podcis dcscjar, pois csiou ccrio dc quc nao Icis dc coliar as ninIas. E quando Vossas Honras rcsolvcrcn pcrnuiar vosso anor, pco liccna para ianlcn casar no ncsno dia. DASSNIO Dc iodo coraao, caso consigas cnconirar una csposa. CFACIANO Agradccido vos sou, scnIor, porquc nc dcsics una. Esics olIos, scnIor, vccn iao dcprcssa quanio os vossos. Vos visics a scnIora; cu conicnplci a scrva. Vos anasics do ncsno nodo quc cu; anasics logo, ial cono cu, quc as dclongas sao iao pouco do ncu agrado cono o sao do vosso. Vosso dcsiino csiava ncsscs cofrcs, ial cono o ncu, c os faios o provaran, pois fiz a coric aqui dc suar frio, sccando-sc-nc a loca so dc ianios jurancnios dc anor, quc, alfin, sc as juras podcn icr fin, valcran-nc a proncssa dc conscguir o anor dcsia lcldadc, sc vicsscis a alcanar o da scnIora. 85 PFCIA vcrdadc, Ncrissa? NEFISSA Sin, scnIora, no caso dc vos scr ianlcn do agrado. DASSNIO E vos, Craciano, sois sinccro cn iudo? CFACIANO Sinccro, sin scnIor. DASSNIO Nossos fcsicjos con vossas nupcias ficarao Ionrados. CFACIANO Convosco aposiarcnos nil ducados solrc o princiro filIo. DASSNIO Cono! Jogo franco na ncsa? CFACIANO Nao, quc cn ial dcsporio nunca sc ganIa nada solrc a ncsa. Mas qucn vcn vindo a? Lourcno c a sua linda inficl? E o ncu vciusio anigo Salanio, dc Vcncza? (Ent)un Lou)cnco, Jcsscu c Suuno.i DASSNIO Sois lcn-vindos, Lourcno, c vos, Salanio, caso possa saudar-vos dcssc nodo a nocidadc dc ninIa siiuaao. Oucrida Porcia, con vossa pcrnissao c quc cu dirijo saudacs a csics dois ncus conicrrancos c anigos nui prczados. PFCIA Sin, podcis fazc-lo, ncu scnIor; lcn-vindos scjan. 86 LOUFENCO Agradco a Vossa Honra. No quc ioca, scnIor, a ncus projcios, nao pcnsava vcr-vos ncsic noncnio. Mas Iavcndo nc avisiado cn caninIo con Salanio, insiou conigo para vir con clc, scn quc cu pudcssc dizcr nao. SALNIO Dc faio, foi o quc fiz, nas, para ianio, iinIa razao plausvcl. O signior Aninio sc rcconcnda a vos. (Ent)cgu u Hussuno unu cu)tu.i DASSNIO Anics dc cu lcr a caria, coniai logo cono cssc ncu anigo vai passando. SALNIO Docnic, nao; so sc o csiivcr do cspriio. ncn nuiio lcn, sc o cspriio ccciuarnos. A caria vos dira cono sc cnconira. CFACIANO Ncrissa, da as loas-vindas csirangcira. A nao, Salanio. Ouc Ia dc novidadcs cn Vcncza? Dizci cono vai indo nosso rcal ncrcador, o lon Aninio. Sci quc nossa viioria o dcia alcgrc. Sonos Jasao quc o vclo conquisianos. SALNIO Dcscjara quc Iouvcsscis ganIo o vclo quc clc pcrdcu Ia pouco. PFCIA Algo nui gravc conicn aqucla caria, pois as corcs a Dassanio roulou; dcccrio, a nova da noric dc un anigo, quc nais nada no nundo podcria alicrar ianio a prcscna dc un 87 Ioncn dc consiancia. Ouc aconicccu? Dc nal para pior? Con pcrnissao, Dassanio. Eu sou nciadc dc vos proprio; c prcciso, pois, quc cu icnIa paric cn nciadc do quc diz a caria. DASSNIO docc Porcia! As nais dcsagradavcis palavras csias sao quc cn qualqucr icnpo ja nancIaran papcl. Ccniil scnIora, ao vos falar pcla princira vcz do anor quc vos dicava, con franqucza vos conici quc nas vcias nc corria ioda a ninIa foriuna. sou fidalgo. Dissc-vos a vcrdadc. Mas Iavcndo, prczada dana, conpuiado cn nada quanio cu valia cniao, vcrcis agora cono fui jaciancioso. Ao dcclarar-vos quc ncus lcns cran nada, dcvcria icr diio quc cran ncnos do quc nada. Porquc, dc faio, para olicr rccursos, pcnIorci-nc a un anigo nui qucrido c o pcnIorci ao scu pior ininigo. ScnIora, cis una caria dcssc anigo. Cada palavra dcla c una fcrida dc ondc sai sanguc vivo. cniao vcrdadc, Salanio? Pcrdcu iodos os Iavcrcs? FalIaran-lIc as cnprcsas? Cono! Da ndia, dc Inglaicrra, do Mcico, dc Trpoli, Lisloa c Dcrlcria, ncnIun larco fugiu do cIoquc Iorrvcl dos pcncdos, ininigos figadais dos ncrcadorcs? SALNIO NcnIun, scnIor. Alcn do nais, parccc quc sc Aninio iivcssc o ncccssario para o judcu pagar, nao conscniira csic cn rccclcr nada. Nao vi nunca una criaiura sol a forna dc 88 Ioncn quc rcvclassc iao fcroz cnpcnIo cn dcsgraar un Ioncn. Noiic c dia rcclana junio ao dogc, proicsiando conira cssa violaao da lilcrdadc, sc lIc ncgarcn o quc a lci conccdc. O proprio dogc, vinic ncrcadorcs, os scnadorcs dc naior prcsigio icniaran pcrsuadi-lo, scn quc nada conscguissc do plciio dcnovc-lo iao odioso, lascado na jusiia, nuna lcira vcncida c nuna nulia. JESSICA Ouando cu csiava cn casa ouvi quando clc jurou dianic dc CIus c dc Tulal, scus conpairioias, quc nao alriria nao da carnc dc Aninio ncn quc fossc por vinic vczcs o valor da dvida. E cu sci, scnIor, quc sc as auioridadcs, a lci c a fora nao sc inicrpuscrcn, nuiio nal vai ficar o polrc Aninio. PFCIA o vosso caro anigo quc sc cnconira nun apuro iao grandc? DASSNIO O nais qucrido dos ncus anigos, o Ioncn nais londoso, o coraao nais lclo c scnprc pronio para prcsiar scrvios, a pcssoa cn quc a Ionra dos ronanos sc rcvcla nais pura do quc cn iodos os quc vivcn ncsics dias na Iialia. PFCIA Ouc quaniia dcvc clc a cssc judcu? 89 DASSNIO Por ninIa causa, ircs nil ducados. PFCIA Cono! Apcnas isso? Pagai scis nil c rciirai a lcira; duplicai os scis nil c o rcsuliado quadruplicai, conianio quc un anigo dc iao grandc valor nao pcrca un fio dc calclo por causa dc Dassanio. Princiro vindc igrcja c o nonc dai-nc dc vossa csposa; apos, para Vcncza pariircis, para vosso caro anigo, pois nunca podcrcis dciiar-vos junio dc Porcia con o cspriio inquicio. Hci dc vos dar dinIciro suficicnic para pagar vinic pcqucnas dvidas cono cssa. Una vcz saldada a conia, irazci-nc o anigo lcal. Ncssc cnircncnics, cu c Ncrissa vivcrcnos vida dc viuva c virgcn. Vanos para a igrcja; quc apos as nupcias vossa viagcn scja. Porquc clc viva nao scjais avaro; sois para nin o quc cusiasics. caro. Mas a caria nc lcdc dcssc anigo. DASSNIO Oucrido Dassanio, iodos os ncus navios naufragaran, ncus crcdorcs iornaran-sc crucis, ninIa siiuaao financcira c dcscspcrada, a lcira quc cu icnIo con o judcu ja csia vcncida, c una vcz quc, pagando-a, nao nc scra possvcl vivcr, fican liquidadas iodas as dvidas cisicnics cnirc nin c vos. Sc ao ncnos cu vos vissc anics dc norrcr! Coniudo, nada dc consirangincnio; sc o vosso anor nao vos pcrsuadir ncssc scniido, ninIa caria nao vos olrigara a vir." 90 PFCIA Prcicrc iudo o nais, anor, c paric. DASSNIO Ja quc no pcrniiis, irci agora. Mas aic volia lciio algun visioso cscusa nc scra para dcnora, ncn cnirc nos sc insinuara rcpouso. (Sucn.i 91
Cena III
Vcnczu. Unu )uu. Ent)un SIuocI, Suu)no, Antono c o cu)cc)c)o.
SHYLOCK Tona-nc conia dclc, carccrciro. Nao nc falcs dc graa, quc csic c o lolo quc cnprcsiava scn juros. Carccrciro, iona-nc conia dclc. ANTNIO Una palavra, ncu londoso SIylocl. SHYLOCK O pagancnio dc ninIa lcira! Nada ouvir dcscjo conira cssa lcira. Fiz un jurancnio dc cono Iavia dc cigir a dvida. CIanasic-nc dc cao scn icrcs causa. Sc cu sou cao, icn cuidado con csics dcnics. O dogc nc fara jusiia. Adnira-nc, carccrciro rclapso, quc ic nosircs condcsccndcnic a ponio dc sarcs con clc rua. ANTNIO Por olscquio, ouvi-nc. SHYLOCK So qucro o pagancnio. Nao dcscjo quc nc falcs. So qucro o pagancnio. 92 Scndo assin, scra inuiil nc falarcs. Dc nin nao sc fara un dcsscs lolos nolcircs, dc olIar irisic, quc a calca sacodcn, c sc nosiran condodos, suspiran, conscniindo cn fazcr quanio lIcs pcdcn os crisiaos inicrncdiarios. Nao nc aconpanIcs, pois nao qucro ouvir-ic; so qucro o pagancnio. (Su.i SALAFINO o cao dc fila nais inscnsvcl quc cnirc os Ioncns anda. ANTNIO Dciai-o ir; nao Ici dc inporiuna-lo daqui por dianic con inuicis prcccs. Oucr vcr-nc norio, c cu sci a razao disso. Ja livrci nuiia gcnic dc scr viina dc suas ciorscs. Por isso odcia-nc. SALAFINO TcnIo quasc a ccricza dc quc o dogc nao dciara vingar cssc coniraio. ANTNIO Podcr nao icn o dogc para o curso da lci dcicr. Sc fosscn dcncgados aos csirangciros iodos os dirciios quc cn Vcncza dcsfruian, alalada ficaria a jusiia da rcpullica, pois o lucro c o concrcio da cidadc sc lascian so nclcs. Pois quc scja! As pcrdas c os dcsgosios dc ial nodo nc alaicran, quc nui dificilncnic ficarci ananIa con una lilra dc carnc, para rcsgaiar a conia dc ncu fcroz crcdor. Siganos, guarda! Sc Dcus fizcssc quc Dassanio vicssc vcr- nc no insianic dc pagar-lIc a dvida, iudo o nais nc scria indifcrcnic. 93 (Sucn.i 94
Cena IV
Hcnontc. Un quu)to cn cusu dc P)cu. Ent)un P)cu, Nc)ssu, Lou)cnco, Jcsscu c Hutusu).
LOUFENCO ScnIora, pcrniii quc cn vossa propria prcscna vo-lo diga. icndcs una conccpao nuiio nolrc c vcrdadcira da divina anizadc, para a auscncia suporiardcs assin dc vosso csposo. Mas sc soulcsscis a qucn ianias Ionras, dcssc nodo, prcsiais; quc gcniil-Ioncns iao digno socorrcis; quao dcvoiado foi scnprc a ncu scnIor c vosso csposo. nais orgulIosa, sci-o lcn, ficarcis dc iudo o quc fazcis, do quc a londadc naiural podcria a isso lcvar-vos. PFCIA Nunca nc arrcpcndi dc una aao loa, ncn o farci agora. Enirc pcssoas quc o icnpo passan cn convcrsa, junios, c cujos coracs o ncsno jugo da anizadc suporian, Iavcr dcvc confornidadc c proporao nos iraos, no gcnio c nos cosiuncs. Isso lcva-nc a acrcdiiar quc Aninio, cono anigo dc ncu scnIor, icra dc scr cono clc. Ora, assin scndo, quc quaniia nnina dispcnsci, porquc a inagcn dc ninIa 95 alna livrar pudcssc dc una siiuaao dc crucldadc infcrnal! Essas palavras, porcn, parcccn clogio proprio. Fiqucnos por aqui. E ora iraicnos dc ouiros assunios. PonIo-vos, Lourcno, nas naos a dircao c a vigilancia dcsia casa, aic volia dc Dassanio. Eu, dc nin, fornulci ao ccu un voio sccrcio dc, cn conicnplaao c prcccs, vivcr por algun icnpo, aconpanIada soncnic por Ncrissa, aic quc possan rciornar ncu scnIor c o csposo dcla. Daqui disianic duas nilIas acIa-sc un nosiciro aondc vanos acolIcr-nos. Dcscjo quc nao vos furicis ao pcso da olrigaao inposia pcla fora das circunsiancias c ncu proprio afcio. LOUFENCO Dc iodo o coraao, ninIa scnIora; sao ordcns para nin vossos dcscjos. PFCIA Mcus criados salcn iudo o quc vos dissc. Todos Iao dc acaiar-vos c a Jcssica, cono a nin propria c a ncu scnIor Dassanio. E agora passai lcn c aic visia. LOUFENCO Fornosos pcnsancnios c fclizcs Ioras vos aconpanIcn. JESSICA Alcgrias do coraao dcscjo a Vossa Craa. PFCIA Os voios agradco, dcscjando quc a vos rciorncn. Passai lcn, Jcssica. (Sucn Jcsscu c Lou)cnco.i E agora, Daliasar, ial cono 96 scnprc ic cnconirci, Ioncsio c vcrdadciro, qucro ainda acIar-ic. Tona csia caria c aprcssa-ic, cnprcgando iodo o csforo dc un Ioncn, porquc logo possas cIcgar a Padua. En naos a cnircga dc ncu prino, o Douior Dclario, c iona nuiio cuidado con os papcis c a roupa quc clc ic dcr, c os irazc, por olscquio, cnprcgando na volia a naior prcssa inaginavcl, aic o larco pullico quc vai para Vcncza. Con palavras nao pcrcas icnpo; paric logo, quc Ici dc cIcgar princiro la. DALTASAF Hci dc, scnIora, cnprcgar nisso ioda a diligcncia. (Su.i PFCIA Vanos, Ncrissa; icnIo cn naos una olra quc ainda nao conIco. Mas icrcnos dc vcr nossos naridos lcn nais ccdo do quc clcs proprios pcnsan. NEFISSA E scrcnos ianlcn visias por clcs? PFCIA Sin, Ncrissa; nas vcsiidas dc ial nancira, quc clcs Iao dc nos airiluir o quc nos falia. Aposio o quc quiscrcs quc, ao ficarnos parcccndo dois noos, dc nos duas scrci o nais galIardo c a ninIa cspada carrcgarci con nais dcscnvoliura. Vou falar ncssc ion ncio aflauiado cono o fazcn na idadc iransiioria dc ncnino para Ioncn; ncus passinIos sc nudarao cn passos nasculinos. Falarci so dc duclos, cono jovcn dc lon apruno c un ianio lazofciro; 97 coniarci nil ncniiras solrc as danas dc posiao quc o anor nc dispuiaran c quc, dcsiludidas, adocccran, vindo a norrcr dcpois. Mas inpossvcl nc cra a iodas possuir. Logo cn scguida nc nosirarci dc iodo arrcpcndido, dcscjando quc norias nao Iouvcsscn sido por ninIa causa. En suna. ianias pcias Ici dc coniar dcssc quilaic, quc Iao dc jurar os Ioncns quc cu apcnas Ia dozc ncscs conclu a cscola. TcnIo cn ncnic un nilIao dcssas pairanIas dos nossos fanfarrcs incorrigvcis, quc Ici dc por logo cn praiica. NEFISSA Esiou vcndo quc vanos virar Ioncns? PFCIA Ouc pcrgunia! Sc algucn isso ionassc cn nau scniido! Mas vanos; vou coniar- ic iodo o plano, quando csiivcr no carro quc na poria nos cspcra do parquc. Mui casquilIas Iojc farcnos ainda vinic nilIas. (Sucn.i 98
Cena V
O ncsno. Un ]u)dn. Ent)un Lunccoto c Jcsscu.
LANCELOTO Sin, rcalncnic; porquc, vcdc lcn. os pccados dos pais pcsan solrc os filIos. Assin, podcis crcr-nc quc csiou prcocupado convosco. Scnprc fui franco convosco; por isso, confcsso agora a ninIa iniranquilidadc a cssc rcspciio. Criai coragcn, porianio, porquc cn vcrdadc icnIo ccricza dc quc csiais condcnada s pcnas cicrnas. So Ia una cspcrana dc quc vcnIa a nclIorar a vossa siiuaao, c assin ncsno, una cspcrana lasiarda. JESSICA E quc cspcrana c cssa, por olscquio? LANCELOTO Ora, c quc, sc rcnancsccssc una ponia dc cspcrana dc quc nao Iouvcsscis sido gcrada por vosso pai, nao scrcis filIa do judcu. JESSICA cspcrana lasiarda, nao Ia duvida. Dcssc nodo, os pccados dc ninIa nac pcsarian solrc nin. 99 LANCELOTO Fcalncnic, noiivo por quc rcccio quc csicjais condcnada ianio por causa do pai cono por causa da nac. Dcssc nodo, sc nc livro dc Cila, vosso pai, vou cair cn Carildcs, vossa nac. Esiais pcrdida pclos dois lados. JESSICA Scrci salva pclo ncu narido; dc nin fcz clc una crisia. LANCELOTO Tanio nais passvcl clc dc ccnsura sc iornou. Ja inIanos crisiaos cn nuncro suficicnic; o ncccssario para podcrcn vivcr lcn uns con os ouiros. Essa falricaao dc crisiaos fara auncniar o prco do porco. Sc iodos nos passarnos a scr concdorcs dc carnc dc porco, dcniro dc pouco icnpo por dinIciro ncnIun podcrcnos icr una iira dc ioicinIo solrc a lrasa. (Ent)u Lou)cnco.i LOUFENCO Dcniro dc pouco icnpo, Lanccloio, icrci dc rcvclar ciuncs, sc coniinuardcs a puar para os canios ninIa nulIcr. JESSICA Nada rcccics dc nos, Lourcno, quc cu c Lanccloio nos danos nuiio nal. Elc nc diz scn circunloquios quc nao cnconirarci niscricordia no ccu por scr filIa dc judcu, cono dissc, ianlcn, quc nao sois un lon ncnlro da 100 conunidadc, porquc, convcricndo judcus ao crisiianisno, clcvais o prco da carnc dc porco. LOUFENCO Con nuiio nais facilidadc podcrci jusiificar-nc disso dianic das auioridadcs do quc iu por causa da roiundidadc do vcnirc daqucla ncgra. A noura, Lanccloio, csia gravida dc ii. LANCELOTO Para nin, ianio faz quc a noura norra; nas sc cla for ncnos do quc una nulIcr Ioncsia, ja c nais do quc o quc cu julgava quc fossc. LOUFENCO Cono aic os lolos salcn fazcr irocadilIos! Sou dc opiniao quc dcniro dc pouco icnpo o cspriio passara a provar a sua supcrioridadc iornando-sc nudo c quc a cloqucncia so scra rcconcndada para os papagaios. Vai logo para dcniro, naroio, c dizc quc sc prcparcn para o janiar. LANCELOTO Isso ja csia providcnciado, scnIor, porquc iodos icn csinago. LOUFENCO Sanio Dcus, cono apanIais as coisas! Dizc lIcs quc prcparcn o janiar. LANCELOTO Isso ianlcn ja csia providcnciado scnIor so falia a colcriura. LOUFENCO Ncssc caso, prcicndcis colrir- vos? 101 LANCELOTO Eu, colrir-nc, scnIor? ConIco o ncu dcvcr. LOUFENCO Mais un irocadilIo! Nao qucrcras nosirar-nos dc una so vcz ioda a riqucza dc icu cspriio? Por olscquio, inicrprcia un Ioncn sinplcs dc acordo con a sua nancira sinplcs dc cprcssar-sc. Vai procurar os icus canaradas c dizc-lIcs quc ponIan a ncsa c prcparcn os praios, quc nos ja cIcganos para janiar. LANCELOTO Ouanio ncsa, scnIor, scra prcparada; quanio aos praios, scrao posios; quanio vossa ida para janiar, quc scja scgundo vossos capricIos c opinics. (Su.i LOUFENCO Ouc inicligcncia rara! Cono as suas palavras sc conlinan! Na ncnoria icn o lolo un ccrciio dc icrnos da nclIor proccdcncia. Muiios lolos conIco cn posiao dc alio rclcvo, cono csic, ornado dc palavras raras, c quc no insianic dc nosirar cspriio falIan conplciancnic. E iu, Jcssica, fcliz ic julgas? Dizc-nc, qucrida. quc acIas da csposa do scnIor Dassanio? JESSICA Mais do quc dizcr posso; c ncccssario quc clc vida ccnplar cn iudo lcvc, pois icndo a lcnao dc una ial csposa, na icrra cnconirara diia cclcsic. E sc clc vicr a dcsprczar na icrra scnclIanic vcniura, por dirciio janais 102 Ia dc ir ao ccu. Caso dois dcuscs dcicrninasscn, cn cclcsic aposia, vir icrra luscar duas nulIcrcs, scndo Porcia una dclas, ncccssario fora ajuniar nuiissino scgunda, pois csic nosso nundo rudc c polrc nao icn qucn sc lIc igualc. LOUFENCO Tal qual cla cono csposa, sou cu cono narido. JESSICA AI, c assin? Nao qucrcis pcrguniar-nc o quc cu pcnso solrc isso? LOUFENCO Sin, nais iardc; vanos janiar princiro. JESSICA Nao; dciai-nc fazcr-vos o clogio anics dc faria. LOUFENCO Nao; dcicnos o assunio para a ncsa. Digas o quc disscrcs, digcrido scra ianlcn dc cnvolia con o rcsianic. JESSICA Pois quc scja; farci vosso clogio. (Sucn.i 103
ATO IV Cena I
Vcnczu. Unu co)tc dc ]ustcu. Ent)un o dogc, os scnudo)cs dc Vcnczu, Antono, Hussuno, G)ucuno, Suu)no, Suuno c out)os.
DOCE Esia prcscnic Aninio? ANTNIO s ordcns dc Vossa Craa. DOCE Causa-nc pcna a iua siiuaao. Vicsic a csia larra para dcfroniar-ic con un ininigo dc pcdra, un cclcrado dcsunano, incapaz dc conovcr-sc, vazio c carcccnic dc una dracna dc coniscraao. ANTNIO Soulc quc Vossa Craa icn-sc csforado nuiio c nuiio para aicnuar scu rigoroso curso. Mas ja quc cndurccido clc sc nosira c quc ncio lcgal ncnIun nc livra do alcancc dc scu odio, oponIo ninIa pacicncia ao scu furor c nc dcclaro arnado para suporiar con grandc iranquilidadc dc alna a iirania c a colcra da sua. 104 DOCE Algucn da iniroduza o judcu logo na sala. SALAFINO poria ja sc cnconira. A vcn, scnIor. (Ent)u SIuocIi DOCE Afasiai-vos, porquc clc ficar possa dianic dc nos. SIylocl, o nundo pcnsa, c cu ianlcn cono iodos, quc icncionas pcrsisiir ncssas provas dc crucldadc soncnic aic uliina Iora do proccsso, dcpois do quc, sc diz, iras nosirar-nos doura c considcraao nais raras do quc cssc gcsio dc crucldadc inculca. En vcz dc, agora, a nulia rcclanarcs una lilra dc carnc dcsic polrc ncrcador nao soncnic vais dizcr- nos quc o casiigo dispcnsas, cono, ainda, lcvado pclo anor c o scniincnio dc Iunanidadc, pcrdoaras nciadc da dvida, aicndcndo s grandcs pcrdas quc pcsaran solrc clc uliinancnic, pcrdas capazcs dc dciiar por icrra un ncrcador rcal, c conpassivos dc sua dcsvcniura dciar pciios dc lronzc c duros coracs dc pcdra dc iurcos inflcvcis c dc iariaros s praiicas csiranIos do scrvio da nciga coricsia. Ora aguardanos rcsposia lranda; iodos nos, judcu. SHYLOCK Ja cpus a Vossa Craa o quc prcicndo, cono jurci por nosso sanio Salado colrar o csiipulado pcla nulia. Sc no ncgarcs, 105 quc con o risco scja das lcis c lilcrdadcs dc Vcncza. Dcccrio Iavcis dc pcrguniar-nc a causa dc cu prcfcrir un pcso dc carnia a icr dc volia os ricos ircs nil durados. E cniao? Sc un raio a casa nc csiragassc, c para cnvcncna-lo cu rcsolvcssc gasiar dcz nil ducados? Nao vos lasia scnclIanic rcsposia? Ha nuiia gcnic quc nao suporia ouvir grunIir un porco; ouiros, ao vcr un gaio, fican loucos; c ouiros, ainda, quc ao fanIoso canio da cornanusa a urina nao rcicn. quc a inprcssao, scnIora dos insiinios, vos faz odiar ou anar, cono apciccc. Para voliarnos ao quc pcrguniasics, vos dirci quc assin cono nao podcnos aprcscniar razao saiisfaioria da aniipaiia dc un pclo grunIido do porco, da daqucla pcla visia dc un gaio ncccssario c inofcnsivo, da do ouiro pcla inflada cornanusa, scndo fora ccdcrnos ao oprolrio incviiavcl dc ofcndcrnos, quando nos virnos ofcndidos. dc igual nodo, nao sci dc ouira razao, ncn salcr qucro, sc nao for o odio inaio c a rcpugnancia quc Aninio nc dcspcria c quc nc lcva a pcrsisiir assin nuna dcnanda iao oncrosa. Dci-vos a rcsposia? DASSNIO Isso nao c rcsposia, Ioncn dc pcdra, quc jusiifiquc a iua crucldadc. SHYLOCK Nao icnIo olrigaao dc scr anavcl no quc ic rcspondcr. 106 DASSNIO Acaso a noric dao os Ioncns a iudo o quc nao anan? SHYLOCK E qucn nao naiaria quanio odcia? DASSNIO Ncn ioda ofcnsa, dc princpio, c odio. SHYLOCK Cono! Conscniirias quc una scrpc ic picassc duas vczcs? ANTNIO Por olscquio, rcflcii quc iraiais con un judcu. Dc ianio vos scrvira ir para a praia c s ondas ordcnar quc sc alaiasscn; dc ianio vos scrvira ao fcro lolo pcrguniar solrc a causa dc icr fciio lalar o cordcirinIo airas da ovclIa; dc ianio vos scrvira aos alios pinIos da nonianIa proilir quc o iopo agiicn c quc faan runor, quando a iorncnia do ccu os dcia inquicios... Sin, princiro conscguircis rcalizar as coisas nais duras, do quc fora so qucrcrdcs alrandar c quc podc scr nais duro? scu coraao judcu. Por isso cu pco nada nais lIc ofcrcccrdcs, ncn icniardcs qualqucr ouiro rccurso, nas dcprcssa nc julgardcs scgundo as lcis da icrra, dciando quc o judcu rcalizc o inicnio. DASSNIO En vcz dos icus ircs nil ducados dou-ic scis nil agora. 107 SHYLOCK Sc cssas nocdas iodas dcsscs scis nil ducados, divididas cn scis parics ficasscn, c cada una fossc un ducado, nclas nao iocara. Pcrsisio cn cigir a ninIa lcira. DOCE Sc picdadc nao nosiras, cono podcs cspcrar cnconira-la? SHYLOCK Ouc casiigo icnIo a icncr, sc nal algun cu fao? Possus nuiios cscravos, quc cono asnos, cacs c nulos iraiais, c quc cn scrvios cnprcgais vis c aljcios, sol a cscusa dc os Iavcrdcs conprado. Ja vos dissc quc os puscsscis, acaso, cn lilcrdadc? quc con vossas Icrdciras os casasscis? por quc suan sol fardos? quc lIcs dcsscis lciios iguais aos vossos? c iguarias quc cono ao vosso paladar soulcsscn? En rcsposia, dcccrio, nc dircis. Os cscravos sao nossos". Dc igual nodo vos dirci, cn rcsposia, quc cssa lilra dc carnc, quc ora cijo, foi conprada nuiio caro; pcricncc-nc; Ici dc ic- la. Sc cssc dirciio nc ncgardcs fora con vossas lcis! Sao fracos os dccrcios dc Vcncza. E ora aguardo o julgancnio. Fcspondci-nc. dar-nc-cis o ncu dirciio? DOCE TcnIo o podcr dc dissolvcr a coric, sc Dclario, un jurisia nuiio douio quc nandci vir para csiudar o caso, nao pudcr cIcgar Iojc. 108 SALAFINO AcIa-sc a fora, scnIor, un ncnsagciro quc vos irouc carias dcssc douior; vcio dc Padua. DOCE Trazc-nc as carias; cIana o ncnsagciro. DASSNIO Ouc c isso, Aninio? Alcgra-ic! Coragcn! Ha dc o judcu iirar-nc o sanguc, a carnc, os ossos, anics dc por nin pcrdcrcs una goia scqucr do rulro sanguc. ANTNIO Eu sou a ovclIa docnic do rclanIo, narcada para a noric. O nais nirrado fruio cai da arvorc princiro; o ncsno sc passa ora conigo. MclIor coisa, Dassanio, nao faras do quc vivcrcs para o ncu cpiiafio rcdigircs. (Ent)u Nc)sssu, cn t)u]cs dc csc)uuo.i DOCE Visics dc Padua? Do Douior Dclario? NEFISSA Dc anlas as parics, ncu scnIor; Dclario sauda Vossa Craa. (Ent)cgu-Ic unu cu)tu.i DASSNIO Por quc anolas cssa faca con iania pcrsisicncia? SHYLOCK Para coriar a nulia do falido. 109 CFACIANO Nao c na sola do sapaio, c na alna, judcu pcrvcrso, quc anola-la dcvcs. Mas nao sc acIa ncial algun, ncn ncsno cuiclo dc carrasco, quc a nciadc icnIa do coric dc iua dura invcja. As oracs nao podcn conovcr-ic? SHYLOCK Nao; ncnIuna dc quanias icu cspriio pudcssc concclcr. CFACIANO OI! Sc naldiio, incoravcl cao, c quc a jusiia scja acusada, so por icrcs vida. Ouasc nc fazcs alalada a crcna, para acciiar a idcia dc Piiagoras, dc quc as alnas dos lruios passar podcn para o corpo dos Ioncns. Tcu cspriio dc cao c govcrnado por un lolo cnforcado por crinc dc Ionicdio. A alna ncfanda, ao sc cscapar da forca, cnirou cn ii, quando no vcnirc csiavas dc iua nac naldiia. Eis o noiivo dc so icrcs insiinios sanguinarios, fcrinos, csfoncados c vorazcs. SHYLOCK Sc nao conscgucs dcsfazcr o sclo dc ninIa lcira, por griiarcs ianio so cansas os pulncs. Cura cssc cspriio, nocinIo, sc nao qucrcs quc apodrca. So vin aqui para inpcirar jusiia. DOCE A caria dc Dclario rcconcnda-nos un jurisia crudiio c nuiio noo. Ondc csia clc? NEFISSA A fora, cspcra, apcnas, dc quc o nandcis cnirar. 110 DOCE Con iodo o gosio. Trcs ou quairo pcssoas o iniroduzan na sala con a dcvida coricsia. Tonc conIccincnio, cnianio, a Coric, con o quc Dclario diz cn sua caria. ESCFIVO Salcra Vossa Craa quc ao rccclcr vossa caria cu nc cnconirava gravcncnic docnic. Mas jusiancnic cIcgada dc vosso cnissario cu rccclia a agradavcl visiia dc un jovcn douior dc Fona, dc nonc Daliasar. Epus- lIc o noiivo da conirovcrsia cnirc o judcu c o ncrcador Aninio; junios, conpulsanos nuiios livros; clc csposa ninIa opiniao, quc, sccundada por scu proprio salcr cuja profundidadc cu nao podcria clogiar suficicnicncnic anic a ninIa insisicncia, clc vos lcva, para aicndcr, cn ncu lugar, ao cIanado dc Vossa Craa. Insisio junio dc Vossa Craa no scniido dc quc os scus poucos anos nao sirvan dc olsiaculo para quc lIc vcnIa a faliar o dcvido aprco, pois nunca iivc conIccincnio dc un corpo iao noo con una calca iao vclIa. Enircgo-o ao vosso gracioso acolIincnio, na ccricza dc quc cssa prova scra a sua nclIor rcconcndaao." DOCE Ouvisics as palavras do crudiio Dclario. E cis quc nos cIcga o scu colcga, sc nao nc cngano. (Ent)u P)cu, cn t)u]cs dc douto) cn d)cto.i Dai-nc a nao. Do vclIo Dclario foi quc vicsics? 111 PFCIA Sin, scnIor. DOCE Sois lcn-vindo. Asscniai-vos. do vosso conIccincnio a dissidcncia quc Iojc sc discuic pcranic nossa coric? PFCIA ConIco os porncnorcs da pcndcncia. Ondc csia o ncrcador? Oual c o judcu? DOCE Anlos aqui prcscnics. Esic c Aninio; csic, o vclIo SIylocl. PFCIA vosso nonc SIylocl? SHYLOCK Assin nc cIano. PFCIA Assaz csiranIa c a naiurcza dcssa vossa causa. Mas as lcis dc Vcncza nao vos podcn dcsaicndcr, sc pcrsisiis no inicnio. (A Antono.i Esiais inicirancnic ao dispor dclc, nao c vcrdadc? ANTNIO Assin clc o proclana. PFCIA FcconIcccis a lcira? ANTNIO FcconIco-a. PFCIA , pois, prcciso quc o judcu sc nosirc clcncnic. SHYLOCK Consirangido por quc ncios, nao podcrcis dizcr-nc? 112 PFCIA A naiurcza da graa nao conporia conpulsao. Coia a goia cla cai, ial cono a cIuva lcncfica do ccu. duas vczcs alcnoada, por isso quc cnaliccc qucn da c qucn rccclc. nais possanic junio dos podcrosos, c ao nonarca no irono adorna nais do quc a coroa. O podcr icnporal o cciro nosira, airiluio do ncdo c najcsiadc, do rcspciio c icnor quc os rcis inspiran. nas a graa nuiio alio scnprc paira das injuncs do cciro, pois scu irono no proprio coraao dos rcis sc firna; airiluio c dc Dcus; quasc divino fica o podcr icrrcno nos insianics cn quc a jusiia sc associa graa. Por iudo isso, judcu, conquanio csicjas lascado no dirciio, considcra quc so pclos diiancs da jusiia ncnIun dc nos a salvaao conscguc. Para olicr graa iodos nos rczanos; c c cssa ncsna oraao quc nos cnsina a usar ianlcn da graa. Ouanio dissc, foi para niiigar o icu dirciio; nas, sc nclc insisiircs, o scvcro irilunal dc Vcncza Ia dc scnicna dar conira o ncrcador. SHYLOCK Ouc os ncus aios nc caian na calca. So rcclano a aplicaao da lci, a pcna jusia coninada na lcira ja vcncida. PFCIA Nao podc o ncrcador pagar a dvida? DASSNIO Podc, sin; dcposiio anic csia coric, clc, cssa inporiancia... nao, o dolro. Caso 113 isso ainda nao lasic, conproncio-nc a dcz vczcs pagar a ncsna dvida, no quc cnpcnIo a calca, as naos, o proprio coraao. Caso, ainda, isso nao cIcguc, fica paicnic quc a nalcia vcncc, ncsic plciio, lisura. Assin, suplico-vos iorccr a lci una so vcz, ao ncnos; icndcs fora para isso. Una injusiia pcqucna concici, para fazcrdcs una grandc jusiia, assin frusirando no scu inicnio a csic crucl dcnnio. PFCIA Nao c possvcl; fora alguna podc cn Vcncza nudar as lcis vigcnics. Muiios alusos, anic un ial ccnplo, virian a insinuar- sc na rcpullica. Nao podc scr. SHYLOCK Danicl vcio julgar-nos! Sin, un novo Danicl! O salio c jovcn juiz, cono cu ic acaio! PFCIA Por olscquio, nosirai-nc a lcira; qucro canina-la. SHYLOCK Aqui csia cla, nuiio rcvcrcndo douior; aqui csia cla. PFCIA Trcs inporics da dvida, SIylocl, ic ofcrcccn. SHYLOCK Un jurancnio! Un jurancnio! TcnIo no ccu un jurancnio. Podcria na alna lanar o fardo dc un pcrjurio? Ncn por ioda Vcncza. 114 PFCIA O docuncnio ja csia vcncido. Lcgalncnic podc rcclanar o judcu, por csics icrnos, una lilra dc carnc, quc clc coric dc junio ao coraao do ncrcador. Sc conpassivo; acciia iriplicada a inporiancia da dvida c pcrniic-nc rasgar o docuncnio. SHYLOCK Apos o vcrnos liquidado dc acordo con scus icrnos. Mosirasics scr juiz dc grandc ncriio; conIcccis lcn as lcis; foi nuiio clara a cposiao dc Ia pouco. Assin, iniino-vos, pcla lci dc quc sois un dos pilarcs nais dignos, a cniiir o julgancnio. Juro pcla ninIa alna quc ncnIuna lngua Iunana c capaz dc dcnovcr-nc dc ninIa dccisao. So qucro a lcira. ANTNIO Dc iodo o coraao suplico coric pronunciar a scnicna. PFCIA Pois quc scja. Consisic a dccisao cn prcparardcs o pciio para a faca do crcdor. SHYLOCK OI nolrc juiz! OI ciraordinario jovcn! PFCIA Pois a inicnao c o cspriio da lci csiao dc acordo con a pcnalidadc coninada na lcira. SHYLOCK nuiio ccrio. OI juiz nicgro c salio! Ouanio, quanio nais vclIo nao scras do quc aparcnias! 115 PFCIA Dcscolri, pois, o pciio. SHYLOCK Sin, o pciio", ial cono csia na lcira; nao c isso, nolrc juiz? Dcn junio ao coraao", sao scus icrnos cplciios. PFCIA ccrio. Ja dciasics a jciio una lalana para pcsar a carnc? SHYLOCK nao icnIo una. PFCIA E un cirurgiao, SIylocl, coniraiasics, para cviiar quc Aninio a norrcr vcnIa, por gravc Icnorragia? SHYLOCK Esiipulado sc cnconira isso na lcira? PFCIA Eprcssancnic, nao; nas quc inporia? Fora convcnicnic quc assin fizcsscis, so por caridadc. SHYLOCK Nao posso acIa-lo; isso nao Ia na lcira. PFCIA Mcrcador, icndcs algo a dcclarar? ANTNIO Muiio pouco; csiou pronio c prcparado. Dassanio, a nao. Adcus. Nao scja causa dc vos anofinardcs a dcsgraa quc padcci por vos, porquc a Foriuna, no ncu caso, sc nosira nais lcnigna do quc dc Ialiio. Scnprc cla pcrniic quc solrcviva o nscro opulcncia, 116 porquc vcr possa con vincada fronic c olIos cavados a vclIicc polrc. Ela nc poupa o sofrincnio longo dc scnclIanic dor. Fcconcndai- nc a vossa nolrc csposa c rclaiai-lIc cono Aninio norrcu; dizci-lIc quanio anor vos dcdicava c cnaliccci-nc dcpois dc norio. E apos icrdcs coniado iudo o quc sc passou, cla quc julguc sc Dassanio nao foi, rcalncnic, anado. Nao lasiincis a pcrda dc un anigo, quc clc nao sc lasiina por icr pago a dvida por vos. Sc fundancnic nc coriar o judcu, no ncsno insianic dc coraao liquidarci ncu dcliio. DASSNIO Aninio, dcsposci una pcssoa quc nc c iao cara quanio a propria vida. Mas cssa vida, a csposa, o nundo iniciro sao por nin avaliados ainda cn ncnos do quc iua cisicncia. Confornara-nc cn pcrdcr iodos, cn sacrifica-los a csic dcnnio, so para salvar-vos. PFCIA Nao vos ficara nuiio agradccida vossa csposa, sc acaso aqui csiivcssc, para ouvir cssa ofcria. DASSNIO Ano dcvcras ninIa nulIcr; nas dcscjara quc cla no ccu sc acIassc, para quc pudcssc inpcirar junio a algun podcr cclcsic quc dcnovcssc csic judcu canino. NEFISSA Foi lon dizcrdcs isso cn sua auscncia, pois, dc ouiro nodo, o lar ficara inquicio. 117 SHYLOCK Os naridos crisiaos sao dcssc jciio. TcnIo una filIa; nas prcfcriria quc cla casassc con un dos dcsccndcnics dc Darralas, a vc-la dcsposada con un dcsscs crisiaos. O icnpo corrc! Dai andancnio, por favor, ao plciio. PFCIA Pcricncc-ic una lilra aqui da carnc do ncrcador; a coric o rcconIccc, porquc a lci o pcrniic. SHYLOCK OI juiz nicgro! PFCIA E dcvcis rciira-la jusiancnic do pciio dclc; a coric o rcconIccc, porquc a lci o pcrniic. SHYLOCK OI juiz salio! Isso, sin, quc c scnicna! Vanos logo; prcparai-vos. PFCIA Un noncniinIo, apcnas. Ha nais alguna coisa. Pcla lcira, a sanguc jus nao icns; ncn una goia. Sao palavras cprcssas. Una lilra dc carnc". Tira, pois, o conlinado.iua lilra dc carnc. Mas sc acaso dcrranarcs, no insianic dc a coriarcs, una goia quc scja, so, dc sanguc crisiao, icus lcns c iuas icrras iodas, pclas lcis dc Vcncza, para o Esiado passarao por dirciio. CFACIANO OI juiz Ioncsio! Tona noia, judcu. quanio clc c salio! SHYLOCK A lci diz isso? 118 PFCIA Podcs vcr o icio. Fcclanasic jusiia; fica ccrio dc quc icras jusiia, ialvcz ncsno nais do quc dcscjaras. CFACIANO OI juiz salio! Tona noia, judcu. quanio clc c salio! SHYLOCK Ncssc caso, concordo con a proposia. quc nc pagucn ircs vczcs a inporiancia da dvida, ficando o crisiao livrc. DASSNIO Eis o dinIciro. PFCIA Dcvagar! Jusiia ioial para o judcu. Nada dc prcssa. So icn dirciio nulia csiipulada. CFACIANO O judcu! Ouc juiz idnco c salio! PFCIA Dispc-ic, assin, para coriar a carnc. Mas nao dcrrancs sanguc, ncn anpuics scnao o pcso jusio dc una lilra, ncn nais ncn ncnos; pois sc rciirarcs nais ou ncnos do quc isso, o suficicnic para dcia-la nais pcsada ou lcvc na proporao, cnlora, da vigcsina paric dc un polrc cscropulo; ou, ainda, sc a lalana pcndcr un fio, apcnas, dc calclo, por isso a vida pcrdcs, ficando os icus lcns iodos confiscados. CFACIANO Un scgundo Danicl, judcu, un novo Danicl! Agora, cao, pcguci-ic firnc. 119 PFCIA Por quc o judcu parou? Colra iua dvida. SHYLOCK Dai-nc o ncu capiial c dciai- nc ir. DASSNIO Ja o irouc aqui, para isso; iona-o logo. PFCIA Fccusou-o anic a coric, alcriancnic. Vai rccclcr jusiia c a lcira, apcnas. CFACIANO Un scgundo Danicl! Ouiro Danicl! Judcu, nuiio olrigado por nc Iavcrcs cnsinado cssc nonc. SHYLOCK Nao rccclo ncn ncsno o ncu dinIciro? PFCIA So rccclcs a pcna coninada, quc con risco proprio dcvcs colrar, judcu. SHYLOCK Ouc o dialo, ncssc caso, o proicja! Nao nc agrada coniinuar a pcrdcr aqui ncu icnpo. PFCIA Espcra a, judcu! A lci ainda icn ouiras prcicnscs a icu rcspciio. Diz a lci dc Vcncza, cprcssancnic, quc sc a provar sc vicr quc un csirangciro, por proccssos dircios ou indircios, aicniar conira a vida dc un dos ncnlros dcsia conunidadc, Ia dc a pcssoa por 120 clc assin visada, asscnIorcar-sc da nciadc dos lcns dcssc csirangciro, indo a ouira paric para os cofrcs pullicos. A vida do ofcnsor ncrcc fica do dogc, apcnas, conira os voios iodos. Digo, pois, quc ic cnconiras ncssc caso, pois quc sc iorna nanifcsio c claro quc, usando dc proccssos indircios, c dircios ianlcn, conira a cisicncia do acusado inicniasic Assin, incorrcs na pcna coninada. Agora, ajoclIa-ic c ao dogc inplora quc ic dc o pcrdao. CFACIANO Inplora-lIc o conscniincnio para podcrcs ic cnforcar. Alias, sc iodos os icus lcns ja passaran para o Esiado, nao dispcs ncn do prco dc una corda. Assin, o Esiado c quc icra cssc nus. DOCE Para quc vcjas cono nosso cspriio c difcrcnic, a vida ic conccdo anics dc na pcdircs. A nciadc dc quanio icns pcricncc agora a Aninio. A ouira paric, a do Esiado, rcduzida pcla Iunildadc podc scr a nulia. PFCIA Nao para Aninio; nulia para o Esiado. SHYLOCK Nao, a vida ianlcn; nao pcrdocis nada. Tirais-nc a casa, sc a privais do csicio no qual cla sc firna; da cisicncia ja nc privasics, quando nc dciasics scn os rccursos con quc nc susicnio. 121 PFCIA Aninio, quc podcis fazcr por clc? CFACIANO Dar-lIc una corda graiis, iao- soncnic. ANTNIO Sc ncu scnIor, o dogc, c ioda a coric quiscr pcrdoar a nulia da nciadc dc scus lcns, saiisfciio nc dcclaro sc a ouira nciadc clc dciar conigo, quc apos a sua noric, ao cavalIciro rcsiiiuirci quc lIc rapiou a filIa. Mais duas condics inponIo, ainda. quc, por cssc favor, agora ncsno crisiao clc sc iornc, c quc cn prcscna dcsia coric clc firnc un docuncnio cn quc dcclarc quc, por noric, dcia iodos os scus Iavcrcs para a filIa c scu filIo Lourcno. DOCE Ha dc fazc-lo; sc nao, rciiro-lIc o pcrdao dc Ia pouco. PFCIA Judcu, csias conicnic? Ouc rcspondcs? SHYLOCK Esiou conicnic. PFCIA Eniao rcdigi logo a aia, cscrivao, dc doaao dos lcns. SHYLOCK Pco-vos pcrnissao dc rciirar- nc; nao nc sinio disposio. A casa cnviai-nc a aia, para assina-la. DOCE Dcn; rciira-ic; nao dcics dc fazc- lo. 122 CFACIANO Ao laiizado, dois padrinIos vais icr. Sc o juiz cu fossc, nais dcz icrias iido, para cnviar-ic, nao para a fonic, nas para o pailulo. (Su SIuocI.i DOCE Convido-vos, scnIor, insianicncnic, para ccar conigo. PFCIA Mil dcsculpas pco a Vossa Crandcza; nas prcciso pariir ainda csia noiic para Padua, razao por quc prcciso sair logo. DOCE Lasiino nao dispordcs dc nais icnpo. Aninio, rcconpcnsa o gcniil-Ioncn cono pudcrcs; pois, scgundo pcnso, dcvcs csiar- lIc nuiio agradccido. (Sucn o dogc, os scnudo)cs c o scqto.i DASSNIO Mui digno cavalIciro, cu c csic anigo, graas ao vosso alio salcr, ficanos Iojc aliviados dc una pcna gravc. Cono Ionorarios, os ircs nil ducados quc ao judcu nos dcvanos, vos danos para rcconpcnsar vosso iralalIo. ANTNIO E vos ficanos dcvcdorcs scnprc dc anizadc c scrvios. PFCIA Mui lcn pago ja csia qucn saiisfciio sc dcclara. Por vos icr lilcriado, considcro-nc saiisfciio c, con isso, fariancnic 123 pago dc iudo. Espriio nao icnIo ncrccnario. Suplico-vos, apcnas rcconIcccr-nc, quando nos rcvirnos. Passai lcn; c, con isso, nc dcspco. DASSNIO Caro scnIor, foroso. c quc cu insisia. Acciiai dc nos dois una lcnlrana, cono iriluio, nao cono salario. Duas coisas fazci-nc, por olscquio. concordar con o quc pco c dcsculpar-nc. PFCIA Insisiis nuiio para quc cu rccusc. (A Antono.i Acciio vossas luvas; Ici dc usa-las cono rccordaao. (A Hussuno.i Acciiaria dc lon grado cssc ancl, por anor vosso. Nao rciircis a nao. Lcnlrana alguna nc scrvira, scnao apcnas cssa. DASSNIO Esic ancl, lon scnIor? Nao valc nada. VcrgonIa fora vir a ofcrcccr-vo-lo. PFCIA Ouira coisa nao qucro a nao scr isso. E agora Sinio quc colio o ancl. DASSNIO Esiino-o acina do valor inirnscco. Dou-vos o ancl nais caro quc cn Vcncza, por prcgao, cnconirar nc for possvcl. Esic, soncnic, nao darci. pcrdoai-nc. PFCIA En proncssas, scnIor, sois gcncroso, vcjo-o lcn. Dc conco, nc cnsinasics a pcdir; nas agora so parccc quc nc cnsinais dc quc nancira cu dcvo rcspondcr aos quc pcdcn. 124 DASSNIO Mui londoso cavalIciro, csic ancl c una lcnlrana dc ninIa propria csposa. quc, no insianic dc no cnircgar, nc fcz prcsiar a jura dc quc nunca o daria, ncn vcndcra, ncn nunca o pcrdcria. PFCIA Essa dcsculpa ja icn scrvido para sc cinircn nuiios Ioncns dc dar un lon prcscnic. Sc nao for una iola vossa csposa, quando vicr a salcr aic quc ponio fiz jus a cssa lcnlrana, ccriancnic nao Ia dc vos dicar odio inplacavcl, so por no icrdcs dado. Passai lcn. (Sucn P)cu c Nc)ssu.i ANTNIO ScnIor Dassanio, dai-lIc o ancl, vos pco. Ouc o ncu afcio c scu ncrccincnio vcnan nisio a opiniao dc vossa csposa. DASSNIO Corrc, Craciano; vc sc ainda o alcanas. Da-lIc o ancl, c sc for possvcl, lcva-o para a casa dc Aninio. Vai dcprcssa! (Su G)ucuno.i Vos c cu, agora, para la ircnos. Anlos voarcnos ananIa lcn ccdo para Dclnonic. Vanos logo, Aninio! (Sucn.i 125
Cena II
Unu )uu. Ent)un P)cu c Nc)ssu.
PFCIA Vc ondc o judcu nora c cnircga- lIc a aia, para ionar a assinaiura dclc. Pariircnos noiic; dcssc nodo podcrcnos cIcgar a casa un dia anics dos dois naridos. Muiio alcgrc Lourcno vai ficar visia da aia. (Ent)u G)ucuno.i CFACIANO Caro scnIor, lon foi quc vos acIassc. ScnIor Dassanio, apos nclIor canc, vos cnvia csic ancl c vos convida para janiar con clc. PFCIA Isso c inpossvcl; nas pclo ancl lIc fico agradccido; dizci-lIc isso, vos pco. E agora, o olscquio nc fazci dc indicar a csic nancclo a casa dc SIylocl. CFACIANO Dc lon grado. NEFISSA Una palavra, ncu scnIor, convosco. (A pu)tc, u P)cu.i Oucro vcr sc 126 ianlcn olicr consigo do ncu narido o ancl quc clc jurara irazcr scnprc no dcdo. PFCIA Isso c ccricza. Vanos ouvir as juras cosiunciras, dc quc a Ioncns os ccdcran. Mas nos duas os coniradiiarcnos, anulando scus proicsios solcncs. Vanos logo! Ja salcs ondc dcvcs cnconirar-nc. NEFISSA Caro scnIor, qucrcis nosirar-nc a casa? (Sucn.i 127
ATO V Cena I
Hcnontc. Unu uucndu quc uu du) u cusu dc P)cu. Ent)un Lou)cnco c Jcsscu.
LOUFENCO A lua lrilIa. Nuna noiic assin, quando a lrisa lcijava dc nansinIo as arvorcs, scn quc csias sussurrasscn; nuna noiic cono csia, so parccc, Troilo as nuralIas cscalou dc Troia c nandou a alna para as icndas grcgas, ondc Crcssida csiava. JESSICA Nuna noiic cono csia Tislc ansiosa nui dc lcvc pclo orvalIo passava, icndo a sonlra visio do lcao anics dc vcr a fcra, c assusiada fugiu. LOUFENCO Foi nuna noiic ial cono csia quc Dido, con un rano dc salguciro na nao, na praia infcnsa sc posiou, accnando para o ananic quc voliassc a Cariago. JESSICA Nuna noiic ial cono csia, Mcdcia as crvas nagicas apanIou, porquc o vclIo Tcsao fizcssc voliar nocidadc. 128 LOUFENCO Nuna noiic ial cono csia, Jcssica dcia a casa do opulcnio judcu, cn conpanIia do nanorado prodigo, corrcndo dc Vcncza a Dclnonic. JESSICA Nuna noiic ial cono csia, Lourcno lIc jurou quc a anava loucancnic, a alna roulando-lIc con jurancnios nil, scndo ccricza quc iodos cran falsos. LOUFENCO Nuna noiic ial cono csia, a gcniil c ralIadora Jcssica caluniou scu nanorado, quc lIc pcrdoou dc iodo. JESSICA Dcscjara rcicr-vos ioda a noiic, sc ficasscnos aqui sozinIos; porcn ouo passos. (Ent)u Estc]uno.i LOUFENCO Oucn nos cIcga na noiic silcnciosa? ESTFANO Un anigo. LOUFENCO Un anigo? Ouc anigo? Vosso nonc, ncu anigo, pois nao? ESTFANO Mcu nonc c Esicfano. TcnIo a dizcr-vos quc ninIa scnIora cn Dclnonic csiara anics do dia. Ela anda a pcrcorrcr as cruzcs sanias, nas quais sc ajoclIa c rcza, porquc possa icr Ioras dc casada cn iudo loas. 129 LOUFENCO Oucn vcn con cla? ESTFANO Un crcniia sanio, iao- soncnic, c a cnprcgada dcla. E agora nc dizci, por olscquio. ja sc cnconira dc iornada ncu ano? LOUFENCO Nao, ncn icnos noicia alguna dclc. Mas, Jcssica, cnircnos logo c vanos prcparar-nos para dar a nossa ana as loas- vindas con ioda a ccrinnia. (Ent)u Lunccotoi LANCELOTO Ola, ola! Oucn vivc? Ola, ola! LOUFENCO Oucn c quc csia cIanando? LANCELOTO Ola! Nao visics ncsirc Lourcno? Ola, ncsirc Lourcno! LOUFENCO Dasia dc griios, Ioncn. Aqui csiou. LANCELOTO Ondc? Ondc? Ola! LOUFENCO Aqui. LANCELOTO Dizci-lIc quc cIcgou da paric dc ncu ano un posiilIao con o corno cIcio dc loas noicias. Mcu ano csiara aqui anics do nasccr do dia. 130 LOUFENCO Mcu coraao, cnircnos, para a vinda dos paircs cspcrar. Mas, para quc? Anigo Esicfano, anunciai a dcniro, por favor, quc vossa ana vai cIcgar, c irazci para ca iodos os nusicos. (Su Estc]uno.i Cono dornc iranquilo o luar no lanco! Scnicno-nos aqui c consinianos quc nos ouvidos nos pcncirc a nusica. O iranquilo silcncio c a noiic scrvcn para rcalar una Iarnonia ancna. Scnia-ic aqui, Jcssica, c olscrva cono sc acIa o soalIo do ccu iodo incrusiado dc pcdacinIos dc ouro ciniilanic. Nao Ia csircla, por ncnor quc scja, dc quanias a conicnplas, quc cn scu curso nao canic cono un anjo, cn consonancia con os qucrulins doiados dc olIos noos. Na alna inorial cssa Iarnonia cisic. Mas cnquanio csias vcsics iransiiorias dc argila a cnvolvcn nuiio iniinancnic, nao podcnos ouvi-la. (Ent)un nscos.i Vindc, ola! c con un Iino dcspcriai Diana. Con ions suavcs alalai o ouvido dc vossa ana c fazci quc a casa volic ao son dc vossa nusica. (Mscu.i JESSICA Nunca nc dcia alcgrc a suavc nusica. LOUFENCO quc icndcs cspriios aicnios. Vcdc cono proccdc una nanada sclvagcn c inpciuosa, ou alcgrc lando dc poiros 131 nao donados. loucos salios dao scn parar, nugindo c rclincIando cono os lcva a fazcr o qucnic sanguc. Mas sc o son dc un clarin, acaso, cscuian, ou sc lIcs fcrc as ouas qualqucr nusica, noiarcis cono csiacan dc rcpcnic, cprcssao dc doura a rcflciir-sc-lIcs no olIar sclvagcn, pcla docc fora, iao-soncnic, da nusica. Por isso dissc o pocia quc Orfcu iinIa o podcr dc airair con scu canio as proprias pcdras, as arvorcs c as ondas, visio cono nao Ia nada inscnsvcl, crucl c duro a quc nao possa a nusica, con o icnpo, nudar a naiurcza. O Ioncn quc nusica cn si ncsno nao iraz, ncn sc conovc anic a Iarnonia dc agradavcl ioada, c inclinado a iraics, iao-so, c a roulos, c a iodo csiraiagcna, dc scniidos oliusos cono a noiic c scniincnios iao cscuros quanio o rclo. Dc un Ioncn assin dcsconfiai scnprc. Ouvi a nusica. (Ent)un P)cu c Nc)ssu c sc consc)uun u dstuncu.i PFCIA cn casa aqucla luz. Cono a pcqucna candcia cIcga longc con scus raios! Dcssc nodo, no nundo corronpido lrilIa una loa aao. NEFISSA Sc a lua lrilIa, nao vcnos a candcia. PFCIA A naior gloria olscurccc a ncnor; un sulsiiiuio lrilIa ial cono o rci, cnquanio 132 pcrio nao vcn o rci ficar. cniao sc cscoa iodo o scu lrilIo cono o rcgaiinIo na incnsidadc da agua. Escuia! Musica! NEFISSA ScnIora, c vossa a nusica, da casa. PFCIA A londadc das coisas, vcjo-o agora, dcpcndc do noncnio. Esics acordcs soan nclIor dc noiic quc dc dia. NEFISSA O silcncio, scnIora, lIcs cnprcsia scnclIanic viriudc. PFCIA Os corvos canian cono a coiovia, quando ningucn os ouvc, csiando cu ccria dc quc sc ao rouinol fossc possvcl caniar dc dia, quando os gansos grasnan, nao passaria por nais Ialil nusico do quc a propria carria. Ouanias coisas o icnpo faz cIcgar csiaao propria; pcrfciao c ao ncrccido cncnio! Silcncio! A lua csia dornindo ao lado dc Endiniao; nao dcvcnos dcspcria-la. (Ccssu u nscu.i LOUFENCO Sc nao nc cngano nuiio, c a voz dc Porcia. PFCIA ConIccc-nc ial cono o ccgo ao cuco, soncnic pcla voz. 133 LOUFENCO Sois nui lcn-vinda, cara scnIora. PFCIA O icnpo nos gasianos con rczas, para quc nossos naridos pudcsscn scr fclizcs, cspcrando quc lIcs Iouvcsscn sido provciiosas as nossas oracs. Ja rcgrcssaran? LOUFENCO Nao, ainda; porcn un ncnsagciro acalou dc irazcr-nos a noicia dc quc clcs vcn cIcgando. PFCIA Enira, Ncrissa; avisa os criados quc nao dccn ncnIuna dcnonsiraao dc quc csiivcnos fora; ncn vos, Lourcno. c vos ianlcn, Jcssica. (Sons dc t)onIctu.i LOUFENCO Vosso csposo cIcgou; ouo ironlcias. Nada icnais, scnIora, quc nao sonos coniadorcs dc Iisiorias. PFCIA Afigura-sc-nc a noiic cono un dia un ianio cnfcrno; so un pouco nais palido. un dia ial cono o dia, quando o sol sc cscondc. (Ent)un Hussuno, Antono, G)ucuno c scqto.i DASSNIO Tcrcnos dia junio con os anipodas, sc na auscncia do sol aparcccrdcs. 134 PFCIA Luz qucro scr lcviana, nas csposa lcviana nao scrci, quc una consoric lcvc dcia o narido nui pcsado, o quc, por nin, nunca scra Dassanio. Mas, ncu scnIor, sois nui lcn-vindo a casa. DASSNIO Olrigada, scnIora. Ao ncu anigo dai acolIida afavcl. csic o Ioncn, c Aninio, a qucn nc sinio nuiio prcso por favorcs inuncros. PFCIA Fcalncnic, dcvcis csiar prcso a clc nuiio c nuiio, pois, scgundo nc consia, clc ja csicvc nuiio prcso por vos. ANTNIO Mas nao dc jciio quc inpossvcl nc fossc lilcriar-nc. PFCIA ScnIor, sois nui lcn-vindo nossa casa. E cono isso vos Ia dc scr provado nao por palavras sinplcsncnic, corio dcsdc ja ncu discurso laudaiorio. CFACIANO (u Nc)ssui Juro-vos pcla lua quc ali vcnos, sois injusia conigo. ccrio. dci-o ao cscrivao do juiz. Mas dcscjara quc casirado clc fossc scn dcnora, ja quc conigo vos zangais agora. PFCIA Esiao lrigando? Ja! Oual c o noiivo? 135 CFACIANO Una orla dc ouro, ancl nuiio nodcsio, quc cla nc Iavia dado, c dc pocsia para o nundo ial cono cssas scnicnas dc cuiclciro, cscriias nuna faca. Ana-nc c nao nc dcics." NEFISSA Por quc causa dc pocsia falar ou dc scu prco? Mas jura nc fizcsics, no noncnio cn quc vo-lo cnircguci, dc quc o Iavcrcis dc usar cnquanio vida vos rcsiassc, c quc convosco ao iunulo clc iria. Nao por nin, nas por vossos jurancnios dcvcrcis guarda-lo con rcspciio. Ora, da-lo ao cscrivao! Dcus c qucn salc quc cssc cscrivao janais Ia dc icr larla. CFACIANO Sin, caso viva c cIcguc a ficar Ioncn. NEFISSA Sc una, nulIcr cIcgar a ficar Ioncn. CFACIANO Juro por csia nao, dci-o a un nancclo, un ncninoic, un iipo cnfczadinIo, dc iua aliura, quasc, quc scrvia dc cscrivao para o juiz. Era falanic, pcdiu-nc o ancl guisa dc salario, scn quc cu pudcssc rccusar-nc a dar- lIo. PFCIA Nao proccdcsics lcn dcvo scr franca assin vos scparando do princiro nino dc vossa csposa, dc una joia quc no dcdo vos fora colocada con jura fcrvorosa c, pois, iornada carnc dc vossa carnc, cono cnllcna dc 136 consiancia c lcaldadc. Igual lcnlrana dci cu a ncu anor aqui prcscnic c o fiz jurar quc nunca o dciaria. Aircvo-nc a jurar no lugar dclc quc janais dciaria quc do dcdo lIo iirasscn, por iodo o ouro do nundo. Sin, Craciano, con isso a vossa csposa iananIa causa dc irisicza dcsics quc, cn scu lugar, cu ficaria louca. DASSNIO (u pu)tci Fora nclIor coriar a nao csqucrda c jurar quc pcrdi o ancl na luia. CFACIANO Pois o ScnIor Dassanio fcz prcscnic do scu ancl ao juiz, quc lIo pcdira c, ccrio, o ncrcccra. Foi ncssa Iora quc o ajudanic do juiz, o ial ncnino quc ianio sc csforara na cscriiura, quis quc cu lIc dcssc o ncu, nao acciiando ncn o ano ncn o noo ouira lcnlrana, scnao os dois ancis. PFCIA Ouc ancl lIc dcsics, ncu scnIor? Nao o ncsno, ccriancnic, quc dc nin rccclcsics? DASSNIO Sc cu pudcssc acrcsccniar falia una ncniira, vo-lo ncgara agora. Mas lcn vcdcs. nao icnIo o ancl no dcdo; ja sc foi. PFCIA Vazio, assin, dc fc c o vosso falso coraao. Pois cu juro quc nao Ici dc sulir ao vosso lciio scn quc vcja dc novo o ncu ancl. 137 NEFISSA Ncn cu ao vosso, cnquanio o ncu nao vir. DASSNIO Oucrida Porcia, sc soulcsscis a qucn cu dci o ancl, sc soulcsscis por qucn cu dci o ancl, c o noiivo por quc cu dci o ancl, c cono a coniragosio cu dci o ancl, quando nada scrvia, afora o ancl cono lcnlrana nossa, alaicrcis o vosso dissalor, icnIo ccricza. PFCIA Sc a viriudc soulcsscis dcssc ancl, ou prczasscis a dona dcssc ancl, ou a vos proprio, qual dono dcssc ancl, prcscnic nao farcis dcssc ancl. Ouc Ioncn icria Iavido, dc ial nodo falIo dc scnso, quc, sc un pouco, ao ncnos, dc ardor nosirasscis na dcfcsa dclc, pcrsisiissc, inpudcnic, na colia dc algo csiinado cono una rclquia? Ncrissa c quc csia ccria. aposio a vida cn cono o ancl foi dado a alguna dana. DASSNIO Por ninIa Ionra, scnIora, por ninIa alna, nao a nulIcr, nas a un douior jurisia quc dc nin rccusou ircs nil ducados c nc pcdiu o ancl, quc cu, scn rcscrvas, lIc dcncguci, dciando quc pariissc dcsgosioso por isso, clc quc a vida naqucla Iora a csic anigo rcsiiiura. Ouc vos dirci, qucrida? Foi forado quc cnpos dclc nandci un ncnsagciro, para cnircgar-lIc o ancl; confuso csiava dc gcniilcza c pcjo, nao qucrcndo quc a ingraiidao pudcssc a 138 Ionra nancIar-nc. Pcrdao, qucrida, pois por csics luncs alcnoados da noiic, sc iivcsscis csiado la, ccricza icnIo plcna dc quc o ancl nc icrcis rcclanado, para ao digno douior dar dc prcscnic. PFCIA Ouc cssc douior janais cn casa nc cnirc, pois scndo o possuidor da joia rara quc cu aprcciava ianio c quc nc Iavcis jurado conscrvar, dar-sc-ia o caso dc cu nc nosirar cn rclaao a clc lilcral cono vos, scn quc pudcssc ncgar-lIc quanio c ncu. o proprio corpo, ncu lciio dc casada. Ainda Ici dc acIa-lo, icnIo ccricza. Nao durnais, porianio, una noiic, scqucr, fora dc casa; vigiai-nc qual ouiro Argo, pois no caso dc o nao fazcrdcs, sc cu nc vir sozinIa, por ninIa Ionra, quc ainda nc pcricncc, Ici dc fazcr dcssc douior iao digno conpanIciro dc lciio. NEFISSA E cu do cscrivao. Tcndc cuidado, pois, dc nao dciar-nc sol ncu proprio anparo. CFACIANO A vosso gosio. Mas o cscrivao prccisa usar naronla; sc nao lIc dciarci a pcna ronla. ANTNIO Sou a causa infcliz dcssas qucrclas. PFCIA Nao vos alorrcais, scnIor, con isso, pois sois lcn-vindo dc qualqucr nancira. 139 DASSNIO Porcia, pcrdoa a involuniaria ofcnsa; anic os ouvidos dcsics ncus anigos juro- ic pclos icus iao lindos olIos, nos quais cu nc rcvcjo... PFCIA Tonai noia! Nos ncus olIos dolrado clc sc cncrga. una vcz cn cada olIo. O jurancnio ncrccc nuiio crcdiio, firnado, cono csia, no scu duplo. DASSNIO Nao; cscuia-nc. dcsia vcz nc pcrdoa c, por ninIa alna, juro janais quclrar un jurancnio. ANTNIO ja cnpcnIci una vcz o proprio corpo pcla foriuna dclc; c a nao icr sido cssa pcssoa quc ficou dc possc do ancl dc vosso csposo, ncsic insianic pcrdido clc csiaria. Ora a propria alna nc dccido a cnpcnIar, pcla ccricza dc quc, conscicnicncnic, vosso csposo nao quclrara janais qualqucr proncssa. PFCIA Scrcis, pois, scu fiador. Enircgai- lIc isio, c pcdi-lIc quc scja nais zcloso. ANTNIO ScnIor Dassanio, agora ircis jurar-nc quc csic ouiro ancl scra nais lcn guardado. DASSNIO Pclo ccu! o quc cu dci ao ial douior! 140 PFCIA Dclc o ganIci. Pcrdoa-nc, Dassanio; nas, para isso, o douior dciiou conigo. NEFISSA Pcrdoa-nc, ianlcn, gcniil Craciano; nas o cscrivao do juiz, o cnfczadinIo, por igual prco, na passada noiic, dciiou ianlcn conigo. CFACIANO Ouc aconiccc? Isso cquivalc a conscriar csiradas cn plcno csiio, quando iransiiavcis iodas clas csiao. Cono! Tornano-nos dcsonrados, scn isso ncrcccrnos? PFCIA Nao scjais iao grossciro. Esiais pcrplcos. Vcdc csia caria c lcdc-a nais dc cspao; vcio dc Padua, cscriia por Dclario. Vcrcis por cla quc o douior jurisia foi Porcia, c o cscrivao dclc, nada ncnos do quc Ncrissa. Podcra Lourcno ccriificar-vos dc quc nos pariinos logo dcpois dc vos c quc acalanos dc cIcgar. Nao cnirci ainda cn casa. Aninio, sois lcn-vindo. TcnIo algunas noicias para dar-vos, quc ulirapassan qualqucr cpcciaiiva. Alri csia caria; ncla vcrcis quc ircs galccs dos vossos suliiancnic vicran icr ao porio, con carga nui valiosa. Nao vos digo dc quc nodo csia caria s naos nc vcio. ANTNIO Esiou scn fala. DASSNIO O douior crcis vos, c cu nao vos conIcci? 141 CFACIANO Cono! rcis vos o cscrivao quc qucria dcsonrar-nc? NEFISSA Mas o cscrivao quc nunca fara isso, salvo sc clc cIcgar a ficar Ioncn. DASSNIO Dclo douior, dividircis conigo ncu lciio dc casado; csiando cu longc, con ninIa csposa podcrcis dciiar-vos. ANTNIO Dcsics-nc vida, cara dana, c os ncios con quc vivcr, pois lcio ncsia caria a nova ccria dc quc ncus navios a lon porio cIcgaran. PFCIA Eniao, Lourcno? Mcu cscrivao vos irouc loas novas. NEFISSA Ouc clc Ia dc ouvir scn quc nc paguc csporiula Para vos c Jcssica c csia cscriiura dc doaao do judcu opulcniissino, quc vos lcga, por noric, scus Iavcrcs. LOUFENCO Cara dana, fazcis cIovcr nana nos passos dos faninios. PFCIA Ja vcn proina a nanIa, nas ccricza icnIo plcna dc quc nao vos acIais inicirancnic saiisfciios con quanio Ia succdido. Por isso cnircnos, para quc pcrgunias nos dirijais scn pausa c nos possanos rcspondcr-vos a iudo con vcrdadc. 142 CFACIANO Faanos isso; c scja csia a princira pcrgunia quc Ia dc rcspondcr a ninIa Ncrissa, apos prcsiar o conpronisso. Sc ficanos dcspcrios dcssc jciio nais un dia, ou sc vanos para o lciio, a fin dc aprovciiarnos csic prazo da noiic quc ja sc acIa cn ianio airaso. Por nin, sc fossc dia, cu dcscjara quc nos cIcgassc logo a noiic avara, porquc dornir pudcssc un locadinIo con o cscrivao do douior, o cnfczadinIo. Nada Ici dc, ora, guardar con nais cuidado do quc o ancl dc Ncrissa iao prczado. (Sucn.i 143
copylcfi 2000 Fidcndo Casiigai Morcs
Vcrsao para cDool cDoolsDrasil.con
__________________ Agosio 2000
Proilido iodo c qualqucr uso concrcial. Sc vocc pagou por cssc livro VOCE FOI FOUDADO! Vocc icn csic c nuiios ouiros iiulos CFTIS dircio na fonic. www.cloolslrasil.con