r r"

t
^ "

*
 E

«1^' -d«te •><^|

t
^

fO^^I^O
l'fj

s iKrijtberg SA- ^^

I
AMSTEIi\K»AM.
 Jf0[^, -VA

r%
1
 ELEIVCIIUS
AUCTORUM ET OPERU3I
QUI IN IIOCCE \0LIMINE CONTINENTUR.

COLLET,
Tractatus de Pœnitentia.

S. LIGUORL
Praxis Confessarii.

S. CAROLUS BORROMiCUS.
Monita ad Confessores , etc.

EDITORES.

Canones Pœnitentiales.

DU JARDIN.
De officio Sacerdotis quà judicis et medici.

THEOLOGIA PICTAVIENSIS.
De distinctione specificâ et numericâ peccatorum.

INDEX RERUM.

in via dicta c'Amboise, hors ia barrière d'Enfer.

 Digitized by the Internet Archive
in 2010 with funding from
University of Ottawa

http://www.archive.org/details/theologiaecursus22mign
 ,

TIIEOLOGIJÎ
. CURSUS COMPLETUS,
L\ ÏUACTVTIBIS OMMLM PEKFECTISSIMIS LBIQLE. IIABiTIS, ET A MAGNA
PARTE EPISCOPORLM KECNON THEOLOGOKLM

EUROPE CATHOLIC.E,
L'NIVERSIM AD HOC INTERROGATORUM , DESIGNATIS

UNICÈ CONFLATUS;

Plurimis annotantibus irreshyleris

ad clocendos levilas pasccndosve populos allé iJosilis.

ANNOTAVIT VERO SIMUL ET EDIDIT

J.-P. M •

TOraUS VIGESIMUS-SEGUNDUS
DE POEMTENTIA.
— MONITA AD CONFESSORES.
PRAXIS COXFESSARII.

CANONES POEMTENTIALES. — SACERDOS QLA JUDEX ET MEDICUS.

DISTINCTIO SPECIFICA ET NUMERIGA PECCATORUM.

PARESIIS,
APLD EDITOREM,
IN VU GALLICÈ dicta:

RUE d'amboise, barrière d'enfer.

SEP 271961
 im

TRxVCïxVTUS DE POEiMTEiMlA.
AUCTORE COLLET (1).

En prodcnnl Prrolcdioncs nostra? de Pœnitcmià ;

'
dem nnnnilii! in malerià contrilionis; sed pacis studio

quodquc ut volis theologonim lia;rendnm duxi; lielquo forlassis, ut mature poiide-

opiis cxpotiliim din ,

non omninô iinpnr oKiccreni , nulli peiiè lal)oris ac ralis qu;e ullro cilroque coiigessi , non IioRnanl alii

Ll taincn falcar, qnod ros vel do( tiorcs vel |iaulô audenliorcs. Deuiùin in id,
suidiorum modo po|)orci. ,

plurimùm ne qucmadniodiiin ninllo ex pro more milii in bujnsmodi operilius sacro, loius
est, vcrcor ,

scmine infelix lolium sierilesque avenas plcriimqiic incubui, ut nemincm sincère calholiciun pcluianler

capil dcliisus agricola , sic cl où lanliim recideriiil impeterem. Quinel quempiam, oui non uuum stigma

conalus moi , ni lillerariam rempnblicam sub niniiâ inurere liceliat, ne siio quidem nomine, sed nec apcr-
liujusmodi opeimn mole falisccnlem jamdudùm ,
tis, qui iKMuinem reddi-reiit, coloriburi expressi.

aboriivo fœin opprimcrem. Vix tamen dissimulare possim, nihil mibi, lot et

Ea nimirùm, nisi malè auguror, scriploris cnjus- tam varia de dogmalicis quxslionibus exscrihcnli,
qiic conditii) esse debcl, ut si minus plenos succcsàus ad dolorcm acerbiùs contigisse ;
quàm quod illa

spondenl sibi, at sallein aliquantos speret. Victusego tanti niomenti capita, in conccrtationibus publicis,

pneconceplà traciandi argumcnti difficuliate ; icrri- vel omnino pnclermiili, vel ad meras arirulx oujus-

lus cliam niumis llicologorum criminaliunibns ,

quo- dam meiapbyjsic.e legcs, ab anuis plus minus quindc-
rum aliis alii rigidiorem disciplinam , laxiorcm alii cim, discuti conspicio; ita ut qui grave aliquod, seu
largis fancibus in hâc poiissiniùm malerie objectant ;
Scriplura;, seu Palris cujuspiam argumenlum propo-
id de me unum primo à limine conjeci^fulurum scili- suerit, is vel criidili, conlemptim scilicet, vel mona-

ccl , ut iis naufragus accederem ,

qui idem sulcanies citi nomen ferai. Quasi nimirùm lii soli acadeinicos
mare, in ces nunc, nunc in istos scopulos miserè im- gradus peritè cl iriumpLanter deourrant, qui argu-
pegerunt. liis quibusdam, parlim ex impio Baylio, partim
Eranthîcc profecto, quœ fluctuantem ad minus et è proprio penu erutis lurgidi, sacra Religionis mvsle-

incertum à novoconamine déterrèrent. Obsiilit porro ria ad unam rationis norniam metiri et appendoi c vi-
tum justi obsequii iex crebrô et eiiixè imminens; deiilur.

tum et experla non semel lectoris benignilas ; tum et Hanc cquideni novi studii melbodum et breviorem
spes nonnulla indulgentia; alicujus, ab iis proeserlim, r esse, et niullô faciliorem, non ilhibeus coiditeor. Ab->

qui me ad istud iaboris genus coegêre niagis quàm jectis senit'l niullam parlcm Scriplurâ et Palribus,
invilavêre. quorum profuiida leclio mora; plurimùm cl tempoiis
Utut cril ( liabent enim sua fata libelli ,
qu.T nec exigit, eô quis iho'sim siiam celeriùs inslruit et pré-
peritiores aslronomi ccrlô pra?dicerc, nec livor vcl parât, quô ralione niagis furit, etforcundus n;e!iiarum
amor muUuni in tcnipus subvertere valeanl), quam I
medilator, evanidis subtilitatibus menlcni pascit et
in prx'viis iractalibus teuui methodum , banc è vesli- oppict cerebrum.
gio seciitus sum in pnvsenti. Dialecticœ formam, quaî Sed , beu ! ne errate animis, dilectisi-imi leclores,

gravibus viris faslidiuin parit, servavi, quia candida- non eà iricarum via Pelavii, Thomassini , Bossueli,
lis quandoque etiam junioribus magislris
seniper ,
aliiquc quotijuot bacienùs prodicrunt, seu vindices
utilem. Ubique théorise quce sola parùm prodest, ,
roligionis, seu vera; tbcologia; principes, immortalc
praxim qn;e ad oniiiia utilis est , conjunxi. Nullam è ;
sibi nomen pepererunt. Philosopbicas, quaîcumque Iio-

quocslionibus, quai ad dograa, vel libéras schola; dis- :

diedùm eruperunt, sublililales congerat junior candi-

putationes spectaut , si cujus bx'C monienti foret, daUis ,

quamdiù liis unisadeô iniix'rebit, ut traditioni^

prœtormi^i. Dissertalioncs ,
quibus gravia qu;cdam peneignarusappareat,sterilom nielhapby.-ici, vol me-
bi^tori.v capita enucleantur, passim injeci ;
quod in ibapbysicèdeliranlis, laureolani Ibrlassè obtincbit; at
quidem quaî liactcnùs meo nisi potiùs alieno,
aliis , tlieologi famamcinomen àsensaloneniiiie pronierebi-
nomine prodierant, voluniinibus prœstiteram, sed non tur; niirumque si, utolimllieronymus, quia Ciceroni
I

ita distincte. Sentenliam de unoquoque conscienti?e ;

addiclior, ab angelis duré vapulavit ; sic et ipse, quia
casu, meam, qualiscumque bcec esse poiest ,
paulô ]
Arisiotelicai dialecticœ studiosior, à Deo, qui niajesta
forte audacior, sed et obsequentior protuli. Hœsi qui- lis scrulaiorem opprimit glorià suâ, percelli non
I

; mcrcatur. Sanè quàm amari prodeanl fruclus è nalu-

Vide hiograpbiam Collet vol. 17 Curs. compl.
(I) ,

Theol., cr.l. 9-10 ad tractatuni de Censuris cl Irre-

,
rali mysteriorum indagatione multiplex lapsis relrô,
gularilatjbus. i nostrisque etiam temporibus comprobavil exporiraeu-
TH. XXIÎ fUne.J
H TIIACTATUS DE mCNITKNTIA. l'AUS I. 12
(uni. L'tinain aliciio sallom pi ri( iilo snitiiiiit, qnihiis mut se, ut sivc disputent , me scribant , Scriptuidin

iiccdùin coMlij^il s;ipcrc siio ! sacrum, satulurumquc Valrum libros ne legisse tjuidcm
Noqiic lia-c lanicii sic iiilollocla voliiii, iil onmum videdninr. Non sinl oculis noslris ihoologi ,
qui niliil

inlidiiis vol pliilosoplii;»' iisiiiii à scholis cliri>«liaiiis aliud sunl rpiàin sopliisla; , ut id(;ni ibidem ait, vana-

rxloncm (ssn ( oiilfiulain. Llilis diibio prociil pliilo- rnnxpie ar^'ulalionuni niolilorcs. Ilaque, cl id

sopliia . {|ii.i' iiiciilciii lacit rwlain, iiii^cniiiiii acuil, uiunn iiilendiniiis, lioc qu'idem ophumliuvi gcnus pelln-
arlom Iradit dibinilandi, sopliislas prnpriis ariiiis rc- tnr c medio ( est ettim tolum improbabile et impium ),

liindit et dohellal, qiiin cl iiiulliplici docliinâ movel, qui, si minus nnimo, al faciis cl agcndi raiionc , opi-
dclot l;il, et qnaïuIcKiiic aiiiiiios ra|)il. Iliiic, (jiiod itinitttr (ipliurn tlirologo ea anjumenta esse, quœ cx
pci"s;rpi! cxpciUis siim, vix speraie esl rnliiniiii ni in raiionc, qnàm ca quœ ex uncloritate ducantur, idem iltid.

ihiïologicis prosporc succédai, (jui pliilu^opliicis non H;ee nui)is volorum summa; sil cl li.ec iiobis duri

incubncril scdulù. Al id pcro[>lo, cl cnixc procor, ut laboris mcrccs ; ncc lani nobis quàm Lcclcsia;, quye
in studiis iiosli is sue sinl , tnni Scriplurae, luin et ul à verbo Dei lam scripto quàm iradito descendit,
Iradilioni polissiin;e parles; ne cx eornm ordine si- sic cl iisdeui arniis contra profanas cujuscumque ocvi
iiius, qui, ni loipiilnr Molt iiior Canus , lii), 9 Loc.
j
novilatcs viiulicari deljct.

riiool., usqiieadeb in<iHmentis à rutioneiliiclis, aildixe

DE POENITENÏIA.
Prœscnlera de Pœnilenlià iraclatum eo animi cor- salicm i^cûy.ulis procul dimoveamur, qui triste fidei

disqtic pavore aggredimur ,

quo rndis quispiani cl naul'ragiuni invebunl.

inexpcrlus marc i)rocellis famosuin ingredi suscipiat. Dua; erunl iiosiri hujusce tracta lus partes: prier,
Faxil propilium Nunien, ul si operosi curriculi mêlas caque brevis, de Pœnilenlià ut virlule; poslcrior de
obliquo lanliim cl iiiccrlo Iraniile appclliïtius, ab iis càdem in ralione Sacranienli consideralâ rtisputabit.

PRij\u. p^ms
DE POENITENTIA Uï VIRTUTE.
Circa Pœnilentiam ut virUilcm quinquc nobis sunt melius commutai, ut prislinos lapsus seriô deploret el
e\pi-udeuda 1° qu;e sil ejusdem esscnlia
:
quce causa ;
T abliorreal. Ul aulem cui slandum sil parti pleniùs
5" qua; niateria; 4'
jpsius son efficicMS seu finalis ; inuoiescat, simulque loia Pœnilenlià; ratio declare-
qualc objeclum ;
5° qua^ affectiones. tur, sil
CAPUT PRl.MUM. Co.NCLusio PRiM.\. — Yox pœnilcniiaî non importât
DE NATLRA PCtMTFNTI.'E. solam consilii niulalionem, seu nova; vila; propositum,
1. Quod Lalini Painlenliani, bnc Gra'ci iMTv.Joi.a.j
scd delestalionem peccali commissi , el congruam
dicunl :uU'iusque aulcm luijusNOcainili varia est apud ipsius expialionem.

varios originalio seu clyniologia. Alii Pœnilenliam 4. Prob. 1° ex Scriplurâ. Picg. 5, cap. 21, sic de-
dcducuiil à pœnà vel punilioue. Sic Isidorus iiispalen- seribilur impii haclenùs régis pœnilenlià : Scidit

sis, lib. G Originnni, et m Exborlal. ad Pœuitcnliam :

Acliab Vcslimcnla sua , cl opcriiil cilicio cnrnem suam,
A punilioue, inquit , Pœnilenlià nomen accepit, quasi jcjunavitque et dormivil in sacco, et ambutavit démisse
punilenlia, diim ipse liomo punit pcenilendo qv.od malè ciipite. Job. 42, v. 6.ldcircb me reprehendo , et ago
tidmisit. Sic cl anliquus auclor libri de Verâ elFalsâ pœnilentiam in favillâ et cinere. Joe! 2, v. 12, el 13:
Pœnilenlià, cap. î) : Pœnilere, idem esl ac pœnani te- Conveniniini ad me in loto corde vestro , in jejunio, et

ncre, ut ncnipe liomo semper punial in se ulciscendo in flelu , el in planclu; et scindile corda vcslra, et non
quod commisit peccando. vestimeiila veslra. ioux o , \. G: Surrexil rex Nmive
2. Alii verô Pœnilenliai nomen dorivaul à ponè de solio suo, et abfccil vcslimenlum sunm à se, et indutui

tenerCy quasi pœ; ilere idem omninô sil ac postcrius esl sacco, cl sedit In cinere. El clamavit, et dixit in JS'i-

consiiium Icnere. lia ,

qui hàc in parle Lv.lhero pne- 7Hve cx ore régis et principnm cjiis... Operiantur saccis

lusil Erasmus, in Annotai, ad cap. 5 Maliluei. Uanc liomincs, et clamenl ad Dominum in forliludine, elconver-

enini acceplionem lubenler arripnêre Proteslantes, talur vir à via suà vialù, etc. Psalm. 1 18 : Exitus aqua-

ut, quod summoperè anibiuut, pœnilenliam in nova rum dcduxerunl oculi niei ,
quia non cusiodicrunt legem

tanlùmvilâ reponant. tuam.

3. Longé aliter senliunt calholici, quibus ea solùm Ex iis, aliisque pluribus qua; congeri possinl, sic

virlus merelur Pœniienlicc nomen, quai sic mores in disputo : Non aliunde meliùs quàm cx Scriplurâ di
i; CAP. I. I>E NATIHA POEMTKNTI.'E. M
gnosci polC!-!, qiiid in roncci>lii sno iiiiporlol PoMii- •» liain, solanuiiic Mh'.à iniiliitioiicin consilii ne vit;c nu

IniùiC iiorneii. At(|ni St r pliira millilii iVi'nilciiliaiii viialcui iniporlal. Prob. minor. luni ex Terlul., iil».

dosciiliil por solaiii \il:f iDulaiiiwiom. 0";»-' L'iiiin resi- 2 advorsùs .Marcion., cap. 24, ubi sic: /.« Grœco $ono
piscLMilia' sou ooiivorsioiii dist'i tf adjuiuil altiiin do Pœniieuiiœ uomcn, non ex dclicti confessione, sed ex

pr;vlorilis iioxis dtiloroin, simnlipio dobiuo salisfaolio- aninti deinututiuue compositum est; luni ex Laclanlio,

iiis pœnas, ca utùpicad pœniloniiani ali(|iiid solà nio- (jui, lib. G In^lil., cap. 24, b;i'C scribit : /* quint facti

niin coiivcrsiono loii!-»'* graviiis rcqiiiril. Alipii Scri- sut pœnitet, errorcm suum prislinum intelligil ; ideoque

pliira.... l'alol luinor ox cilalis loxlihiis, (piurum alii Gra'ci meliiis et siguificantius iit-.ù.iOia.idicunt, quam nos.

floliim, plantlimi, lacrvinaruiii foritos, ao oordis scis- latine possumus resipiscenliam dicere. Ergo.
sionem coininoinoianl ; aiii saccnni, favillaiii ciiie- l). II. Pra lonuissà majore, quia vox Pœnilentia}
rein ci similia, qiiibus adinissuai crimcii expiari possit. non soliiin melanœam, sed el appendices eidcm in
Ergo. Scripluris annexas cxpriniit ; dist. min. : Melanœu so-
5. Prob. 2° ex Patiibus, quibus igDOlam pr.c Lu- lam exprimii resipiscenliam, si nudamvocii origincm
Uioio fuisse pœniloiilia> noliotieiu pnidons iionio sus- et elymon spcctcs, concedo ; si nominis signilioalio-
pioolur. S. Cypriaiius, iract. do Lapsis : Quant magna nem cl u>um, ncgo. liaque si sola Gncci nominis
diliquimus , tam çiranditcr defleaimis ; alto vulueri dili- origo speclelur, liaud ncgabimus Metanoian non ine-

geiis et lotiga mcdk'ma non dait : pœiiitenlia criminc pte rcddi per resipiscenliam, proul à Terlulliano et à

minor non sil. Lîtflanlio solam vocis elymologiam spcctanlibus red-

5. Auguslinus, scrm. 551, lunn. 12 : yon sufficit ad dila est. Verùm niliil indc conlra nos ; ciim ccrlô
Pœmtcutiinn mores in vielhis muUirc, et à factis inalis oonslel accuraïas rerum noiioues, non à vocuni eiy-
recedere; vcrUm ctiam de Itis quœ fitcta sunt salis fiat Deo mologiis , sed à sensu iisdcm vocibus constanter in-
ptT Pœmlenliœ dolorem ,
yer liumililalis gcmilum, per diio desumendas esse. Sic homo, elsi juxta plurcs
conlrili cordis sacripciuw, coopcraiitibus cleemosynis. ab bumo dériva tur, nequaquàni per bumum, sed per
S. Grcgorius Magnns, liomil. 54 in Evang. : Pœni- compositum ex anima el corpore coalesceiis definiri
tentiam agerc est perpetraia malè plangere; et ptan- débet. Sic lanietsi pbilosophia sit amor sapientix-,
genda non perpclrare. CaMeros inillo qui in decursu non lamen pbilosopbiam callere dicetur \ir idiola et
occurroiil. Jani vorô in his loxlibus pnulcr vilai no- agreslis ,
qui sapienliam amaverit. Ponô constat ex
viialcm rcquiruniur dolore^ saiisfaclio. probalionibus nostris, pœnilentiam à populo Del,
6. Prob. 5" vt'l ex ipsis Elhnicis, qui pœnilcnlLin quin el à gtntilibus sic semper inlcllcctam luisse, ut
per doloreni de admissis sceleribus, coruinque casliga- cum novce vil;e studio conjnngert t odium vcleris,
lionem passim expiimunl. Sic Tullius, lib. A Tuscu- eamque debiiâ saiisfaclione elueret.
lan. : Alexandritm regem vidimus, qui citm inleremissel 10. Elvcro, Mallli. ll.elLuc. 10, ubi sic loquilur
Clijtum familiareni suum , vix à se matins abslinuit Chrislus : Siin Tyro etSidone faciœessent virtules, quœ
tanta vis fuit pœnilendi. Sic Ovidius lib. 1 de Poiito,
,
factœ sunt in vobis, olim in cinere et cilicio pœnilentiam
eleg. 1 :
egissent ulerque evangelista Mclanoiœ vocabulum
;

Pœnitet, et faclo torqueor ipse meo. adiiibuit; prout el M.itlh. 12, ac Luc;e 11, ubi lau-
Ilinc Ausonius Punilcnliani, quani genliles uti doara dalur Ninivilarum pœnilenlia ; alqui Pœiiilenlia qune
venerabantur, Iioc disliclio depiiigil :
cinerem, cilicium, lerroresijue et gemilus Ninivila-
Sum dea, quœ facti, non faclique exige pœnas. rum involvit, non resii)iscenliam nudain, sod acre
JS'empe ut pœnileal, sic Metanœa vocor. pr.iieriti peccali odium, ejusque vindiciam iniiiortal.
Ubi Preiiileulia et piwlerilu; culpa; deleslalioncm Ergo.
involvit, cl viudictani quam quis de se eaui ob cul- 11. Idipsum asiruunl objecii Paires; Lacianiins
pain expeiit; uli notai BcUarminus, lib. 1, cap. 7. De quideni in ipso qui opponilur loco, ubi sic coniiiion-
bis plura vide apud Moriiium in erudiio opère de Pœ- ler pergit : Resipiscit enim, ac menicm siuim quiisi ab
niiculià. insanià recipii, qucm errati piget; castigatque
I seipsum
7. Merilô igilur Tridonlina syiiodus, sess. 14, iio- dementiœ, etc., ubi is solùm verè resipiscil,qui dolori
l
valores somcl cl ilonnn perslringil bis vcrbis, can. de noxà concipto ejusdem iioxix; pœnam adjungit;
I
12 : Si quis dixerit, totam pœnam simul cnm cutpâ re- Teriiilliaiius vorô, tum in lib. de Pcenit., cap. 9, lum
I
milti semper à Deo , salisfactionemque pœnitenlium non alibi sx'piùs, ul iiifra liquebit.
esse adam quam fidem quà appreliendunl Chrislum pro 12. Obj. 2" ex Apost.,Galat. G, 15 : In ChristoJe-
eis satisfecisse; analliema sit. El can. 15 : Si quis dixerit su, tieque circutncisio aliquid valet, ueque prœputium,
pro peccatis quoad pœnam lemporalem minime Deo per sed nova creatura; alqui nova crcalura niliil est aliud
Christi mérita satisfieri pœnis ab co infliclis et patienter quàm nova vita. Hinc triliiin iihid apud universos Pa-
loleraiis, vel à sacerdole injunclis sed ncque sponiè
,
tres : Oplima pœnitejilia est nova vita. Ergo.
susceptis, ut jejuniis, orationibus, cleemosynis, vel aliis
15. R. : Dist. maj. : In Cbristo valet nova crealura,
etiam piclatis opcribus, atque optimum Pœnitcnliam ide'o s sed ea solùm creatura verè nova est, qurc praîteritos
esse taiHiimnovamvitam; anaihema sit.
|
lapsus plangit et eluil, quo solùm sensu nova vila vo-
8. Obj. r : Nihil aliud est Laiiuis Pœnitenlja quàm nt et optims Pœniieniice locum babet, concedo et
| ;

€ïaecis Melauœa; alqui Meianœa snlain resipisccn- ad novam creaturam sumcit simplex proposiii
| et ino-
15 IR.VGiATLS 1)K PŒNITKNTIA. l'AflS I. 16

ruin imilalio, iu;^i). Ila(|iie novam vilain cxigil Apo- (jui iniMiodcralo abrepli dolorc in despcralionciti

sloliis coiilra jiulai/aiilcs, (|ni Icgalihiis invictè addicli agiinlin-, jironl Juda; et Gain contigil, quorum aller

saluliMii ail o\lii i(iril)iis ( arciuoniis oxpoclarc vido Pœnitentià duclun, laqueo se suspendit (Mallh. 27, 2

banliir, qiiaM calices iniiiitlarc, aiil vcslimoiila sciii- et 5) ; all(;r suî iiiipos exclamavil : Majorent iniijuitas

dere siiriiceicl, diiiii iiilciiiii cor odic» inrgcrct cl mea quàm ut veniani merear. Addi possil, Pœnilenlioc

rapinâ. Verùm ah cà quani exigil vilaî iiovilatc iiculi- matcriam esse difficilem : cùm nibil sil ardnniu magis

quàm cxclusil Aposlolus odiiiin vclcris poccali, gc- (|uàin id odissc quod animum allicil, carni(|iic et san-

nuinaiiKiuo ojiis rcparalioiicin. Caiulco, aicbal 2 Cor. guiiii porplaccl. Ergo.

ad \)a')iUc)iliiim 17. Olij. 1° Virlus oiuiiis jiroplcr se expeliliir.
7, V. 9 cl 10, (jnid coiilfisliiti rslis :

Qucv cnim sccuuditin Deuin triatilia est, picmlcnlldm in '.

Al(|ui Po'iiilenlia non cxpeliUir propler se, sed pro'

salnlcin shdiilcm opcrulur, etc. El vcrô (jui loties iii- pter culpa) malnm, ijuod tollere inh-ndit. Ergo.

gcimiit, (piôd l)lasplieinus luissct cl pcrscculor; qui 18. R. 1" : Ncg. niaj. ad sensuni objcclioiiis, quar,

laboin liaiic loi aiuniuis ac laboribus cxpiinxil; qiio nihil pcrspicui priefeil. Qiiidiii eniiri vera virlus sit

paclo purà cl siinplici caîlcroruin rosipibcciilià coii- cldicalnr babilus boiiiis, elsi propler alitid, vel oc-

tcnlusi fiiissct? casionc allerins cxpelaliir? Annon virlus erit tcmpe-

l-i. Non alla luit mens Patiuni, ciim Pœnilcnliani ranlia, si quis lum ex timoré Dei, tum ut graves qui
in nova vilà rcpoiicre visi sunl. lli cnim vitœ litijus ex gulâ inmiincnt morhos arceal , dchiluin in cibo et

novilaicni, cl viLt; vclcris odio, et coiigruâ salis(;\- poln modiim servaveril?

clioiic slii)ari vohuMunt. Neque id nobis aliuiide pro- 19. il. 2°: Neg. min. : Pœnilenlia enimlicct vulgô
banduin quam à Calvino, qui rem aperlam iiificiari cxpelatur consequenlcr ad aliud, peccalum ncmpe;
non poluit. Sic ille, lib. 3 liislil. cap. 3, n. 58 : Pa- expelilur laïucn propler se , scu propler proprium

rmi me movent, quœ in velernm scriptis de satisfaclione quem inlendit finem : is verô est ut et salubri odio
passim ocairnuit. Video equidem eorum nonmillos, di- delcat malurn culpx , et Pco ofîcnso congrue salis-

cam simpliciler, omnes ferè quorum libri exsktut, aut in faciat.

hùc pnrle lapson esse, aut nimis aaperè, vel dire locutos. 20. Confirm. : Rcslitulio supponil furlum, et me-
Sed de bis pleniùs suo loco. Unuin liîc animadver- dicina morhos : atqiii tamcn rcslimiio actus est

tisse sufficiat, nimirùm pscudorcformalos, ul in plu- virlulis , et niedicina inler artes bonas censetur.

riJnis aliis, sic cl in prasenti puiiclo ad nos ex parle Ergo quod malum supponil, virlulis rationcm liabcro
rediisse. Sic Dalhcus, lib. 3 de Pœiiis cl salisfaclio- polesl.

nibus, Bcllarmino concedif, in communi Scripturœ Inst. : Vcrecundia non est virlus, uli post Arislolc-

usu, Pœnitentiam duo propric complecti, dolorcm ncmpe lem, lib. 4 Elhic, cap. 5, docel S. Thomas, 2-2, q.

ex peccati, cujus nos pœnitel, sensu orluni ; et vilœ 144, art. 1. Alqui ideô vcrecundia non est virlus,
emendandw verum, non ficlum , serium, non levé aut quia peccalum supponil. Ergo nec virlus erit Pœni-

inane proposituni. Dalkeuin ullra progrcdi debuissc in- lenlia quœ supponil peccalum.

fra evincemus. 21. R. 1° : Non désuni (|ui vcrecundiam virlulibus

CoNCLUsio II. Ilabilus pœnitentia) est virlus pro- annumcrcnl eum Ricaido in 4, q. 14, art. 1. Ncquo

priè dicta. id incplè, quando(|uidem vcrecundia idem ccnseri

15. Prob. geminâ ralione quam affert D. Tbomas, possil ac ingcnuus illc pudor, qui ad turpia crubescit :

5 p., q. 85, a. 1, prima sic proponi polesl. Non dan- is verô, cùm in medio consistât (alii enim plus, alii

lur prœccpta Icgis iiisi de aclibus virlulum ; cùm Icx, non salis verecundantur) ;
quidni virlules inter ad-

polissimùm diviua, cô tendat, ut homines facial vir- scribi valeat?

tuoses. Atqui danlur pra;cepla de aclibus Pœni- 22. R. 2" : Neg. min, : Nequc cnim ideô verccun-
tenliic, Mallh. 4: Pœnitentiam agite; Luc. 15: dia, proui ab Angelico doclore inlcUecla est, é virlu-

Nisi Pœnitenliam egeritis, omnes similiter peribitis. lum alho expungilur, quia peccalum supponil; sed
Ergo. quia pcr se compalilur cum afl'eclu peccati, lantùm-
IG. Sccundam sic ferè exhibet Conclus, hic, disp. que forniidat opprobrium quod ex lurpi fado iraml-
j

2. \irlus esthabitus secundùm reciam rationcm inler net ; uude vel cxternam dunlaxal mali excculionem
duo exlrema eleclivus , atque idcè in mediocrilale vel solùm puhlicam, nonautcm occultam excludil. At-
consislcns. Alqui Pœnilenlia, 1° est liubitus, nimiriam verô Pœnilenlia hominem efficacilcr inclinai ad do-
qualilas ila de se inhairens, ut nonnisi coiilrario ac lendum de pcccalo,ul cum Deo reconcilielur. Insuper

libero voluntalis aclu dcstrui possil. 2° Est babilus vercc(mdia peripalelico sensu accepta à solis nalurac

secundiim rectam rationem electivus. Quid enim ralioni disposilionibus orilur : Pœnilenlia verô ab eleclione

magis conscnlaneum quàm ul homo pcccala sua volunialis pcr graliam adjutjc.
,

prout sunl offensa Dci, defleal, cadein(|uc salubri 23. Obj. 2° Virlus in prosccutione boni, non aiiiem
:

pœnà eluere niialur? 3° Est liabilus intcr duo exlrema in fugâ mali consislil. Alqui Pœnilenlia lola est in

eleclivus. Si cnim vcrè pœnrlens eos cxliorreat, qui fugà mali. Ergo.

vel lœlantur, ciim maté fecerint, et exsultant in rébus pes- 24. R. 1° : Neg. maj.; quoe, ut cl aliœ qua; hic
9mi$ (Proverb. 2 ) , vel peccala molliùs défient et circumferuntur nugatoriu; diflicullaics , nihil liabet

expiant : haud minus sibi cavct ab eorum exemple, clari. Quxro cnim cur babilus ,
qui juvantc gralià in
il CAP. 1. DE NAILUA f'ŒMTKNTI/l' 18

niali fiigam ac deleslalioiiein inclinât , vii liilibus ac- v ne ab ipsis eliain insontibns cxcludi debcal l'œnilen-

consori non possit? lia, ut inl'eriùs palebii.

^2."). U. 2" : Nt'};. min. ;

pd'iiilcnlia cnin» <io se ten- Obj. ()" : Si Pœnitcnlia sil virlus, vel spccialis,

dit in (ielesl;irn)M(>ni peccali, et idoneaiii jtro eosatis- vel generalis rpiaî in virlutum collectiune consislat ;

faclioiieni. Al(|ni honnni est cl opliininn peccala item vel su|U'rnaluralis cl infusa, vel nicrc naluralis.

deleslari, ac pro iisden» facere salis. Iilrgo iNniileiilia Atqui nnllum ex bis dici polesl. Pro solutionc sit

bonnni qnid et optimum proscquitiir. Co.Nci.isio III. — Pœnitcnlia est virlus spccialis.
2li. 01)j. 5° : Nnlla virtns csl passio. Atrpii PuMii- lia eum suis S. Tbomas, lue, art. 2.

lenlia est passio. l'œnilenlia enim in liistilià et do- 5i. Prob. 1" : Ka virlus mcriio dicitiir spccialis,

lore poliNsimùm consislil. Doior autem et ti isiilia voiaî qu;c in objectum spéciale ex spcc iali inoiivo lendit.

6unl passiones. Atqui l'œnilenlia.... Scilicel cnim objectum pœniteu-

27. Conlirm. : Virtus qii;eiibeldelcclanlcr cxcrcc- liaî est offensa Dei quatenùs diluenda per intcnumi

t«r; atqui c contrario Pœnitcnlia : cùm ci anncxus eordis dolorem et parcm offensx- vindiclam. Atqui
6il dolor, Inctns, eordis compmutio, etc. nulla pru'ter PciMiilcntiam polest assignari virlus, qux.

28. II. ad priinnm Neg. min. ad socnndum

: ; : dist. : circa idem objectum et eodem modo verselur. Elsi

Doior cl tristilia indeiiheralc rece|Ua snnl passiones, enim quadibel virlus oppositum sibi peecalum lollit,

conccdo; dolor ex voluntalis deiiljeraliono susco- al neuti(piàm lollit illud ipiatcnùs est offensa Dei. Sic

pliis,proul gralià juvanle suscipilur Pœnitcnlia, lemperanlia intempcranliam debellal prout csl cxces-
iiego. sus in cibo cl polu. Sic lorlitudo ignaviam anfcrt

29. Ad confirm. neg. min. : Elsi cnim dolcl pœni- proul est defcclns in adeuiidis periciiUs. Neulra verô,
tensdc peccato quod commisit,gaiidcldc dolorcqucm uWi à Pœnitcnlia imperetur, vitia sibi adversa emen-
cxpcrilur. Ingcmil quôd pcccavcrit, sed nnnm limel, dat prout suiii offensa Dei. Ergo.
ne non salis gemal. L'nde juxla Angust. : Dulciores 5o. Prob. 2° : Si Pœnitcnlia non sit virlus spccia-
suut lacrijmœ jncnitculium qumn gaudia tlicatrorinn- lis, vel eril collectio virlulum, ut Alensi visun) est;
Dolcl ila(iue Fœnitenlia de ol)jo(lo suo, sed de actu vel ad religionem, alianive quanipiani virlulem ciit
suo laMaïur, quod ad virlutem sufticit, ut liic aniaiad- revocanda. Atqui neuirum dici polest.
verlii Sylvius. Non primum Ideù cnim censet Alcnsis Pœiiilen-
:

C;iDterùm , elsi virtiis aclus suos sponic , lubenler, liam esse quoddam aggrcgatum ex mùversis virtuli-
non coaciè cxercere dcbel, baud necesse est ut ces bns, quia deteslaiido peecalum onine, delcstalur mala
exerccat cuni illà dcleclalionis specic, qux pœnam j
virlulibns onmibiis contraria. Atijui ruinosa csl iix'C

omneni abigat. Sic c6 usquc in exercitio palienliùR

j
ratio. Ut enim Pœnitcnlia detestando vitia cunclis

insudabat Aposlolus , ut eum \it:c eiiam Uiideret. virtulibus opposita, earum naturam inducret, neccs-
Sic polenti conaïuine indiget forlitudo ,
quoe circa j
sum ioret ut ca in'.pugnarel viiia, proul eadem impu-
icrribilia occupalur. Sic castilas et lemperanlia non- gnaiil siiiguhe virUites. Atqui non ita se res babet.
nisi slrenuè et a'grè dimicando vicloriam reportant. l'œnilenlia cnim id solum in unoquo(jue vilio respi-
50. Obj. 4°:Nulla viilus versalur circa impossibilc: cil, quod sil offensa Dei per geniilus eordis et veram
atqui Pœiiilentia circa objectum impossibile versalur. salisfactionem cxpianda. Hanc porrô offensac ralio-

Optai enim viv pœnitens non peccâssc ; id verô pror- nem non considérant aliœ à Pœnilenlià virlulcs ; uii
sùs impossibile est. r|
slalim oslendimus, et facili induetione palebit.

51. R. ad prinuini : Neg. min. : Pœnitcnlia si-

Confirm. : Si Pœnilenlià; virlus ex caelerarum vir-

quidem duo prœcipuè inlcndit, scilicel ut pra-cedens lulum congeric coalescat, non poteril home pœniiena
peecalum non super^it in ralionc offensa; Dei ; et peccala virtulibus omnibus adversa unico actu à Pœ-
ut illud a;quâ pœnâ pieclat. Ulrumque auleni possi- nilenlià elicito deteslari. Atqui falsum consequens-

bile est. Miiior palet : quaiiduquideni conslet peccala ctiam

oblila per unum eumque perbrcvem conlritionis ac^
Yult cquidem,seu poliùs vellcl pœnitens nunquàm
lum dimilli posse. Prob. itaque maj. ex bypoibcsi
pcccâsse ; al non répugnai esse aliquos virlulis aclus
qiiùd Pœnitentia ex jiistiiiâ, casliiate, lemperanlia,
inel'ficaces circa objectum in)possibile; dummodô ea-
c;cterisque virtulibus coalescat, haruni unaquœque
dem virlus pcr pra'cipuos suî aclus possibilia atlin-
spéciale babebil objectum quod impugnet ;ergo lem-
gal. Sic oplare quis polest ut Deum aniet, quan-
peranlia inleniperantiam quidem deiesiabilur, sed
lùm amari mcrclur : quod nalura; crcata; vires ex-
non luxuriam ; casiimonia luxuriam exhorrebit, sed
cedil.
non injusliliam ; justilia parileroppositam sibi iniqui~
52. Obj. 5° : Si pœnitcnlia sit virlus, peccalor pœ- talem aversabitur, sed non ccctera qua^aliis virtulibus
nitens innocenleni virlule superabil. Absurdum con- advcrsantur viiia ; ergo fieri nunquàm poteril ut bonio
sequens.
per unum uniusque momenti actum juslificelur, sed
53. U. : Neg. niaj. : Neque enim ex solà virlutum ci eliciendi erunt virlutum omnium aclus. Id aulem

multitudine, sed ex qualitale ipsnruni niclienda est quàm falsum sit vel uno Davidis exemplo liquet, cu-
perfeclio. Alioquin Cbristum vincercmus perfeclione, jus ad hanc unam vocem, peccavi, translata est ini-
«ùm is canierit fide, quam habemus nos. Addc quôd quilas.
19 TRACTATIS DK l'QtNITPlNTlA. PARS I. 20

Non seciiiiduiii : Qu;c eiiim Nirtus li;ibcl (tbjoctmu [i Ad .si't.iiiidiiiu : iNeg. aitl. : Cliarilas ciiirii, lainelsi

fiiniialfal» (iltjctlo srti nli}j:i()iiis, stu allcniis rujiis- pn)|iri(nn cl spéciale boiunn ii)l(;iidil niiiiinini anio-
ciuii(|mi virtiilis oltjoclo (lisliric.liiin, (si saiiù iioc ad reni l)ei |inipter se, onmi lamen Icliiali |)e(:(:;ilo adver-
religionciii, iieo ad aliain, (niaciinuiiic oa sil, virlu- satur, ut modo dixiinus. Sic crgo Poenilcnlia peccata

tem revocari polest. Alqui Poenilcnlia.... Scdiccl omnia impugnat, non quideui siib eâ ralione, sub qu&
cnim i)l)ji'cliim Ptriiilcnliic est oiïensa I>ci proul abo- à singulis virtulibus impngnanlur, sed sub ratiuno
leiida. Scd objccliiin illiid ila Pœiiilfiiiia; |)ro|iriiiin g<"nerali ollensa; divin.u.

esl, ni niilli abi virliili conipolat. Non rcbij'ioni, fjn;i; 3'J. Inst. : AUpii virtus, qua; pcccala omnia impu-
iiihil alitid inl( iidil qnàni cnllnni Doi in rcco^niliu- gnat , eo ipbo specialis virlus cssc non polesl.

iien) snprcjnai cjus cxcellenliic. Non charilali, quai Ergo.

pccralnm (|iiidcm odio habcl, scd ni nialiim exlrin- Prob. subs. : Virtus, qua; idem babol objeclum ac

sccnni Dci (piom diliiîil, non vcrô ul offonsani cjus aliae virlulcs, eo ipso specialis esse nequil. Alqui vir-
qiKL' ox|iiari dol)cal. Non obcdienlia', qua; s(Jain légi- lus , qu;c peccala omnia impugnat, idem babel obje-
tima; sni»jccli(>nis boneslaloni rcsi>icil. Non juslili;c clum quod ca;tcra) cl singula; virlulcs. Unaquasquo
(alias cnim omillo virlulcs, qux nonsunt ad allerum); cnim virlus fincni suum proscqucndo, vitium eidcni

juslitia cnim vcl commntaliva est, vcl dislribuliva, adversum odit et impugnat. Ergo virlus, qua; peccala

\cl vindicali\a. llarinn poirô nulla est qn;« idem lia- omnia impugnal , idem habcl objeclum ac c;cierai

Leat o!>jocluni ao Pœnitenlia. Non juslitia commuta- virlulcs. Ergo rursùm non polest esse virlus spe-
liva. lI;oc cnim où foniialitor tendit ul jus alicnum re- cialis.

parel ad scqualitalcm : porrô ;iequalitalcm banc non R. ad primum : Neg. subs., vel dist. : Virlus, quai
aDd)it Pœiiilenlia, quia novit impossibilcm. Non jus- peccata omnia impugnat formalitcr, concedo; quac
litia Ea quippe superiorcs inclinai ad
dislribuliva. peccala impugnat elïicienler clmcriloriù, nego. Porrô
servandain in pra'miis xqnè ac pœnis proporlioncm I
Pœnitontia meriloriè quidem cl cincienler peccala
jnler piiircs quod Pœnilcnlia non lacit, lum quia
;
impugnat cl exi)ellit proul cl facit charilas : scd ncu-
aclus est inferioris erga Deum ul supcriorem lum ; tra idcù virlus generalis dici polest, quia neuira id
quia inler Dei offcnsan) cl bominis salisfaclionem pr;x;stal formaliler. Neque enim charilas vcl Pœnilen-
j

iiulla esse polest proporlio. Non demùm vindicativa : i lia per se solam servat mediocritatem in cibo el polu,
4* quia liX'C residet in judicc vindictam in reum de- vel icqualilalem reducil in commutationibus ; sed id
cerncnte , Pœnilentia autcm in rco pcccaia sua ex- i à propriis virtulibus, lemperanlià videlicel et jusiilià

piante ;
2* quia juslitia solam dclinquentis punitio- lieri impcral.
j

nem, non veiô ejus cum parle l;iesà rcconcilialionem Ad secundum : Dist. min. Virlus qua; peccata
: om-
intendil : secùs de Pœnitenlià. Ergo Pœnilenlia à cic- nia impugnat, idem babet objeclum quod c;elera; vir-

Icris virtulibus l'ormaliler el specincè discrepal. lulcs ; si peccata illa impugne-l ex eodem molivo, sub
36. Polest lamen Pœnilentia inler polcntiales jus- quo à ca;leris virtulibus impugnantur, concedo; si ea-
tiliae commulativcc partes censeri : quia, licèl lolam dem impugnel ex molivo, quod cetera; virlulcs non
juslitia; ralionem el potenliam non atlingat, quate- allingunl, nego.Itaque habilus ab objecto formali spe-

nùs Deo ocquale reddere non valet , quodam lamen cicm sumunt, non à materiali lanlùm : alioqui meta-

modo ralionem juslitia; a;mulalur, non secùs ae pie- physica non dislingucrelur à caîteris scienliis, quia
tas, religio cl observantia, quas idcircù inler polcn- carum objecta sub ralione entis conlemplatur. Pœni-
tiales juslitia; parles annumeravimus, tom. 1, cap. 5, lenlia porrô idem equidem habcl objeclum aversio-
art. 4. Hinc S. Thomas, hic, art. 5, ad.ô : Skiu csi nis, quod virlulcs cx^terae : al illud divers;^ prorsîis
tommutatio quœdam in beneficiis ; ciim scilicet atiquis ralione altingit, nimirùni ut divini juris lœsionem
pro benepcio accepta gralinm rependit ; ila est commu- sincero dolorc reparandam. Hune vcrô specialem mo-
talio in offensis, ciim aliquis pro offensa in allerum dum non spectant aliie virlulcs.

i-ommissà, vcl invitas patilur, quod periinet ad vindi- 40. Sallem, inquics cum Alensi, Pœnilentia esl vir-
e^livam justiliam : tel volunlariè récompensât emen- tus generalis per aggrcgalionem aliarum virtutum.
dam, quod pertinet ad Pœnilentîam, quœ respicit perso- Prob. ant. : Virtus, ad cujus actum concurrunt alia»

iiam peccaloris, sicut justilia vindicativa personam ju- virtules actum hune imperando, est virlus generalis
dicis. De his qui plura volet, adeat Gonet., disp. 2; per aggrcgalionem , seu concomilantiam. Alqui ad
Grandii), disp. \, etc. actum pœnilentia; concurrunt, etc. Temperanlia enim,
57. Obj. 1° : Pœnilentia omnibus onininô peccalis castitas, juslitia, qua; dubio procul objecta sua
opponiUir. Alqui virtus, qua; omnibus peccalis oppo- amant, imperani Pœniteniiae ut peccata ipsis adversa
iiitur, generalis esl, non specialis. Virtus enim spe- detestelur. Ergo.
cialis, sicut prosequilur spéciale boimm, à quo spc- 41. R. ad primum : Neg. ant.; ad secundum, neg.
ciem desumit ; iia nonnisi spéciale aliquod maluni min.; T quia Pœnit-^iitia, utet charilas, non indiget
aversari potes!. aliarum virlnlum impeiio, scd aniba; juvanle gialià
38. R. ad prinium : Neg. min : Charitas enim est in aclus suos confeslim crumpunt. 2" Quia Pœnilen-
specialis virtus; et lamen cuilibet mortali peccato tia ab oblilis eliani et ii^notis mundat : ca;lcrœ verô
ila opponitnr, m cum eorum nuUo compati possit. '
virtules, nec eliciiivè , nec imperaiivè circa igoota
21 CAl'. 1 1)K NATIHA I'(II:NHKiNTI.1;. 22

Vcrsantur. 3* 0"'^ si nccossc sii viiiuiis aliciiji's ' ad deli'liuncm peccaii, flilludvelul Dei offensivum dc-

aclum ab ali:\ virlulo impcnui, polior i ril in iiiiperio itiià sa'.isr.iclionc cx|»nngendi.

PuMiilciUia, (luàiu Icmpcranlia vel juslilia. Lbi cuiiu 40. Insl. 2° : Aupii conlrilio, seu dolor h cliarilalc

esl IVviiili'nliavora, liic noccssariùoxsuigcl roparalio Itrollueiis lendit in dcslruilioiicm peccaii ; crgo nitlia

in;ri|iialilalis piT jiisliliaiu ; ul>i verù ost ro| aialio soliiiio.

iiKOijualilalis, non soiiipor otciinil vol sul>si'i|iiiliir l*rob. subs. : Aclus vel habilus qui boimni .-ditpiod

rtanilcnlia. 4" Quia rœnilenlia pcccaUnn (juod. iiiii- iiilendil , inlcndil conscquenter ruinani niali cidcin

que spécial ul oITensam Dci congruà saiisfaclione tlc- bono conlrarii. Ahpii charilas ejusqne aclns inlcndit

k'bilcni : luvc auieni consiilcralio, ne inipi'ialivè qui- Deum ul summum bonuni , cui pcccaliun oppoiiilur
dtMU atl alias virUilos porlinel. llaud indrior liori priMitovi o!ieii>.a Uei. Krgo charilas , ('jns(|uc aclus ,

ali(iuanilo, ul alia quritian» virliis rœnikMiliani pr.c- sou diilor, dis|iliconlia vol conlrilio nuiicupolur, inlcn-
coilal : al non idoo Pœnilonlia ex lnijiis aiil alle- dit dcslruclioncm iieccali proul est offensa Dei.
rius virlulis congerie coalescil. Cliarilalcni pnecediint 47. R. ad primtnn : i)ihl. subs. : Dolor à charilale
lides cl spes : ncque lamcn ex eannn viilulum aggrc- elicilus tondit in (leslrudionein peccaii ,
|>ront pccoa-

galo conslal charilas. liMU e>l malum Doi, ciijus bono unicè sUidel charilas,
42. Ol)j. "2°: Pœniieniia non disliiiguiliiràcliaiitale. conccdo; dohir à charilale elicilus lendit indestrnclio-
Eigo non csl virlus specialis. nein peccaii, prout est offensa Dei , id est, di\ini ju-

45. R. Neg.anl.: Charilas enini virlus cstiheologi-

ris Lcsio per satisfactionem resarcienda , nego. Siciit

carum prxciiuia : atqui haclenùs ncnio Pœnilciiliam enim in humanis jus hosum amici non per aniicitiam

recensuit inicr viriules Ihoologicas. Ex scilicel Deum ijjsam , sed per jusliliani roparatiir, sic in pnesonli,

inimedlalè liabeni pro objeclo : Pa-nllontia autem non jus Dei la'siim per solam Pœnilenliam ,
quae ex diclis

Denni, sed Dei oflensam pronl légitima salisfaclione nonnihil jiisiiii;c participai, resarciri polesl. Undc ad
dolebilem.
secundum n!sp. 1": Dist. maj. : Aclus vel habilus bo-
num ali(piod inloiidens, inlendil ruinam maii oidom
44. Inst. 1° : Virlus, cujus aclus proprius elicilur
bono adversi , inlendil, inciuam, sub eà rationc i-iib
à charilale, ab oàdem charilale non dislinguilur. Al-
quà malum illud opponilur bono quod lalis aclns vd
qui proprius PoeiiilcnlLc aclus, coiilrilio videliccl, à
habilus inlendil, concedo ; sub alià quàcumque ralione,
cliarilate elicitiu'. Dolor enim de pcccaiis propter
nego. Quapropler charilas loto quidem nisu expcUit
Deum summè dilcclum est conlrilio. Alqui dolor ilie
peccatum velul malum illius quem enixè amat; sed
à charilale elicilur. Quae enim virlus de boiiis amici
idem jion expellit uljuris divini Lesivum , et ul laie
gaudcl, liœc cadem de malis ejus dolel et affligiiur.
reparandum. Sic eadcm charilas infidelitatem et dc-
Alqui charilas de Dci summè dilecli bonis gau-
sperationem abigit lanquàm mala divins; bonitati ad-
dcl, elc.
versa : neutram verù praecisè ut veracitaii Dei, ejus-
45. R.ad primum neg. min.; aclus enim charilalis
que misericordise opi)osiiam impugnat; id enim lidei
vel sunl complacenlia in Deo lanquàm summè bono;
et spei propriumest munus. Resp. 2°: Neg. min. :

vel displiceniia de peccalo proul est i)rœcisè nialum

Charilas enim spécial quidem peccatum ut malum
Dei summè boni. Aclus vero Pœiiiiealia; est detcsia-
Dei, sed non pra;cisè ut offensam débita salisfaclione
lio peccaii, prout jus divinura la;denlis, et ut sic dé-
reparabilem : is enim respectus ad pœnilenliam per-
bita salisfaclione reparandi : seu, ut loquilur Ysam- tinet. Unde si Deus nullam de offensa sibi inuslâ re-
berl, disp. 2, a. 4, est complacenlia componsaiionis
parationem exigeret ; suus sempcr inesset locus cha-
facieiid;o pro injuria Doo per pcccatum illatà. £ù-go
ritali, non item Pœnilentiae. i

aclus charilalis et aclus Pœnilenlix' à se inviccm spe-

48. Inst. 5" : Aclus contritionis delet peccatum sub
ciiicèdifferunt.
quocumque respectu. Atqui aclus charilalis quo Deus
Ad secundum :Disl. min. : Dolor, prout dicildispli- super oninia diligiiur , idem prcestat. Ergo aclus
cenliam de peccalis qualcnùs sunl opposila bono di- contritionis nihil aliud est quàra aclus à charilale eli-
vino, seu qnalenùs sunl malum amici, Dei videlicet, cilus.
elicilur à charilale, conc. Dolor, prout importai deles- 49. R. min.
: Dist. : Actus charilalis perfeclae delet
taiionem de peccalis quatenùs jusdivinumhcdunt, at- peccatum medianie actu Pœnilenliae vel formaii, vel
,

que ideô per congruam satisfaclioneni expungi de- implicilo, concedo ; aclus charilalis per se solum et
beiit, elicilur à cliarilate, nego. itaque, ait làc ralione sui prœcisè delet peccatum, uego. Perfecla
S. Thomas, art. 2. ad 1 Si
: in actu pœnitentis coiisideretur '

charilas peccatum delet, sed quia positis rébus ut

sola displiceniia peccaii prœlerili, hoc ininudialè
perli- sunt, vel anncxuui habet Pœniteniiie actum, vel vo-
net ad cliaritatem, sictU el gaudere de bonis
prœteriiis : tum bujusce aclùs. Unde, si per impossibile diligeret
sed intenlio operaudi ad delehonem peccaii prœlerili quis Deum super omnia, nec lamen peccata sua œquo
requiril speciulem virlulcm sub charilale.
Unde resp. dolore ac salisfaclione congruâ expungere vellei;
2° Nego maj. Dolor enim de peccalis propter Deum
: :
quod ultimum in pseudoreformatis occurrit ; is peccata
summè dilecium ralione suî dici quideni polcsl displi- sua neuliquàni deleret.
ceniia, non autem conlrilio sriclè sumpta
quia ad ; 50. Inst. 4" : In actu quo Deus offensus super o;:i-
iauc prêter displicenliam requiritur inieniio operandi nia diligiiur, necessariô occurrit d<>lor de peccalc
 TRAr.TATUS OK POÇ'.MTENTIA. PARS I. 24

so sinmir honnm cl siininu': clilc '

'

nnlcni in inlcriori confis contribnl.ili nutln consistil.

pi-oplcr noiiin in

cUim. A(f]ni (Idliir ilIcM-t prccatiini ilcli'l i>(M- se, cl :i Addil rcccnlior ali(|uis , rcligiimcm iii Dcnm ul bo-

solA cliciliir. Vvnh. min. Cl)anlas sola ncfaclorcm , adciVpic ul placaimn fcrri ; Pœnilcnliain
cliarilalo :

Yiill bonum Dci ul simniic, dilccli. Krgo cl cliarilas vcrô in ciimdcm ul oiïcnsum ,
i)roliinc(pic ul piacan-

sola (lolcl (In inalo Dci iil siimnic boni cl snmniè di- dum Icndcrc. Quasi nimirùin Mosaic:n Icgi sua non fuc-

conscqucnlcr ad dicla ad i)rimnni Ncgo rint pro jwccalis sacridcia ! aul qua; ad assc(piendam
lccli. Ilosp. :

min. : l>ob)r onini proiil versaliir circa Dcuni siiinnic pcccalornm vcniam olTcrcliaiilur , ba;c iilacalum jam
«lilccltnn iinpcralnrcpiidoni àcharilalc , scd dicilnr à iiumcM snpponcrcnt.

rœnilcnlià. Idem vcrôdulor ni)n delcl pofcalmn, uWi 5G. Obj. 4": Kadcm pielalis virlus cl Palri ob col-
(jiialonùs ilhid obicic cl rcparare inlondil. lala bcnelicia gratias rependit , cl illalam cidcm inju-
f)l. Ad sccundnni : Conc. loliiin : (piid iiido? Vull riam compensai. Parilcr cadcm juslilia qn:n jcqualita-

cliarilas bonuni Dci, oibt chaiilas nialmn Dci. Quid loin serval, jus pcr ofl'eu'-am bcsuin rcsliluit. Ergo cl

lum ? Nihii prorsùs nisi probclnr sinud aul ciiarila-

, ,
una cademfpie leligio cl bcnclicia Dci rccognoscel, et

tcm odissc nialum Doi inicndcndo reparalioncni cjus pro illalis eidem injuriis salisfacere potciil. Ergo rur-

pcr debilam salisfaclioneni ; aul dcleri pcccaluni per sùs cùm virlules cilra neccssilalcm mulliplicari non
siniidox ipsiiis odinni, sine nllà ejnsdcni reparandi in- debcant, idem crit Pœnilcnlia quod rcligio.

tcnlionc. Neiilrum anteni probari polesl. 57. R. Dalo nnleccdenle ,

quod quanlùm ad jusii-

52. Obj. oVum Cajclano : Pœnitciilia; habitus idem liam neganl Solus cl Valcntia , cxislimaiitcs virtutcm,
j

esl cum liabiui rcligionis. Ergo. qu;c in commulalionibus icqualitatcm serval , ab cà

t)3. U.: Nego ant. i" (piia rcligio pro objeclo liabcl dislinclam esse qux serval icqualilalem in compen-
hoiieslaleni cullûs Deo pro|)ler siipromani ejiis cxcel- salionc injuriarum , respondco , inqiiam , ncg. con-

Icnliarn dcbili ; al pœnileiilia vcrsalur circa jus divi- seq. Namquc 1° virlus, que debiluui Palri lionorem

luini pcr offeiisain l;csnni, ci per salisfaclioiiem repa- pneslal, aul illalas cidcm injurias pari satisfaclione

rabile ;
2' quia Pœnilentia ofl'eiisani , seu propriaai, rcdimil , idem jus palcnium spécial , idcôque ab une

scu alienara necessariô supponit ; non ilcm religio, laiilùm objeclo specicm sumit. Contra vcrô virlus

qti .'
in slalu cliam innocenliic vigiiissel ;
3° quia gra- qnoc debilum Deo cullum rcpeudil ; et virtus qure in-

vis occurrit in exercilio Pœnilenti.e difiicnllas : longé

.'

jurias compensai, diversa pcniiùs jura rcspiciuut.

iiiinor in aclibiis rcligionis qui ni phiriinùni in sini- : Pi'ior ncnipe rcspicil jus illud dominii ,
quod in crea-
;

pllci divini cullûs inlentione consisluiit, proul diximus luras caruinque aclioues habet Deus tanquàm summus
alibi. rcrum omnium arbitcr. Poslerior aulcm spécial jus
M. Insl. 1" : AcUis Pœnilentiie pra^cipui in co sunt, illud proprietalis, quod Dcus, proul ullimusralionalis
4° ut liomo sese Deo subjicial 2° ut cideai salisfo- crcalune finis, luibet, )it univers:c noslra; aclioues ad
;

ciendo, debiluni snprcnioNumini lionorem inipendal ipsum ullimalè ordiuenliir : cl Imic postrcmo juri op-
;

3° ut peccala sua digne eluat. Sed bi lolidem sunt ponilur peccalum in ralione oflensic. Jam vcrô con-
aclus rcligionis. Pcr banc enim honio Deo subjicilur stat el jura ha;c longé diversa esse ; et ubi jin-a sunl
;

oidemque debilam satisfactionem impendil , sicqne diversa, diversas iiiduci virlules. 2° Ideù non niulli-

peccalum expiai. Hinc sacramenla, per quac, ut olim plicanlur liabilus juslilia:, sive liaic jus simplicilcr

pcr sacrilicia, dilnilurpeccaliuii, sunt aclus rcligionis. speclct, ul in commulalionibus; seu jus hr.sum atlin-

Quin et conlrilio sacrificii nomine donalurPsalmo 50, gat, ut in injuriarum reparalioue; quia cùm utrobi(]ue

ubi sacnficium Deo spirilus contribululus esse dicilur. servetur œqualilas juris ad debilum , idem occurrit

55. R. : Disl. min. : Aclus illi sunl aclus rcligionis, ulrobique objcctum formale. Alqui formale boc obje-

sed alio sensu cl alio fine à religione exerccnlur quàm clum non occurrit idem in religione el PœnilcnliA.

à Pœtùlenlià, coiicedo; codcm modo cl inluiUi, nego. Religio enim nudè sumpla non spécial jus Dei lœsum
TJt enim singulas objcclionis partes raptim perstrin- proul rcparabile per saiisfaclioMcni : id vcrô spécial

gam, religio bomincm Deo ulsupremo rcrum omnium Pœnilentia. Ergo aliam ab alià dislingui necesse
est.
Domino subjicit; Pœuitentia ni offenso,cujus gratiam
œqii.i satisfaclione aucupatur. Religio Deo satisfacit 58. Obj. 4° cum Durando : Pœnilentia niliil aliud

lioc sensu quôd summum ejus in creaturas omnes do- est quàm juslilia commulaliva. Ergo.

luiuium recognoscit : Pœnilentia nonnisi per genera- 59. R. 1" : Non negamus Pœnilcnliam revocari ad

lem cullum qui in quolibet virtutis aclu reperitur, ut

'
juslitiam commulalivam; el eu plus ad ipsam accede-
,

qui oinnis in lionorem Dei cedat. Demùm religio pec- re ,

qnô sludiosiùs ofîensam Dei reparare eniliiur.

cala diluit, non perse solam, sed mediante pœnilcn- Negamus solùm lolam justili;c commulaliva; ralionem

iià, (\i\x quolies à sacriliciis abfuil , vel nunc culpa- in ipsà rcperiri ,
quia nunquàmjus Dci Ix'suin possit

bililer abest à Sacramenlis morluorum, iram Dei ad aequalilalem resarcirc. Hoc solùm sensu, resp. 2":
accendit, non misericordiam invocat. Neg. ant.
Nec obest quôd conlrilio sacriliciuni vocelur id : GO. Inst. 1° : Virlus quK stricte débita ad œqualila-

enim lil latiùs sumplo sacrificii nomine pro eo omni tem solvit , totam babet justiÙLC comumlalivic ralio-
quod oiïensi Dei iurorem leuire possit. Certè sa- nem. Alqui Pœnilentia, 1° stricte dcbila solvit, ut

erilicium propriè dictuiu aclus est exlerior; conlrilio :

falenlur omnes ;
2" solvit ad œqualilaiem. Qux cnina
S5 CAP. I. DE NATIUA P(»:MTENTI^, 2flf

«ne coiUrilionis aclu cxliibcl ali(|ui(l lanlùm placcns m jns ill;i'siiin, et la'suin rcpararc, u( patol in jiisliliâ

|)orsoiia! Ixsae , (luaiilùin ei displiciiit olFciisa ,

hwv bumanà. Alqui non polest perlinerc ad Pœnitenliam,
profcclù solvil ad avinalilalom. Alqiii IVrnilcMilia por {
ul jus Dci ilbcsum scrvet. Aliocpii cssct Pœnilenlia
mium eonlrilioiiis acuini... Prob. min. Tanliini pla- inCbristo cl in angelis ,
qui ulupie jura l»ei servant

cct Doo convorsio ad ipsnni iil ad idlinunn (incni ,

ilhesa. Ergo ad INcnilenliam non perlincl jus Dci
quaiiliiin cideni displieuil avcrsio ab ipso lanqiiàni ah hesuu) reparare. Ergo necessum est ni id ad jusliliam
ullinio fine ;
iiiiô magis aliquo sensu : niidc lanla in , perlincat.

cœlis cxsullatio super uno pcccatorc Pœnilentiani 65. U. 1* miriun non esse si reparatio divini juris
I

agenle. Alqui Pœnilenlia vcl uno conlrilionis actu '

ad jusliliam perlincat : cùu) ex diclis Pœnilenlia ad

honiinem eonverlil ad Deuni , cic. jusliliam revocari possit, licct ab cà in quibusdai»

61. H. ad prinium elsccundnni :Neg. min. Ad Icr- deficial.

linm, 1" Neg. maj. Ncqncenim, ul Pœnilenlia reddat R. 2° : Neg. maj. Dari enim polest, etrcipsà dalur
I

ad ivipialilatem jnslilià impcralam, salis est ut aliqnid ;

virlus, quaî peccalum nccessariù pncsupponit. Atqui
XM|nè gralum reddal; sed ie(iuirilnr insuper ul id non eo ipso virtulis bnjus oflicium est uljus laisum re-
rcddal ex bonis crodiloris: (|ui enim ex œre crediloiis i parel, nullatenùs aiilem ul ipsum scrvet illœsum :

solvil, jacluram ejus verc non compensai. AUjui Pœ- quia quâ taie est extra activiialem ejus. Ergo ficri

nilenlia quidquid Dec solvil , solvit ex bonis ejus. polest ut qu;e virlus jus Issum resarcil, non semper
Imùquod uno lilulo solvil, aliis pluribus debel. Ergo. ;
illud scrvet illaesum. Sic in Clirislo erai babitus qui
2" Neg. min. Elsi enim conlrilio spcoiala ul eus mora- inlidelilatem et despcraiioncm ab eo abigeret ; nec
liler bonum non minus placeal Deo, quàmei displicet ;
lamen erat in eo habitus qui fideni et speni illcesas

pcccalum ;
quia eonlrariorum , subquo respectu sibi servarcl.
advcrsanlnr, conlrariic sunt rationes : Eadcui nihiio- : Confirm. : Juslilià Pœnilenlia} annexa participât ali-
miuùs conlrilio spcclala in ralione salisfaclionis; quo quid de juslilià vindicalivà exécutrice. AUjui justilia

sensu à Pœnilenlia profluil ; longé niinoris est corani execulrix pnecisè et formaliler reparando, quantum
Deo monienli ,
quàm illata ci por peccalum offensa. :
polest, alieno juri Iota incumbit : déco autem inco-
llxc enim ab objocli lœsi digiiilale gravilalem suam j
lumi servando ne cogilat quidem. Ergo.
Irahil ; ilia valorem suum à personà salisfacicnle : i
Aliam diflicullatis bujus solutionem dabil Gonctus,
proiit suo loco cxpcndunt llieologi. i
pag. milii 355, quam si poleris, inlelliges ; si voles,
Ad qnarlum, dist. maj. : Tanlùm placcl conversio \
sccpiere. Urget lempus utab iisce scholic tricis dimo-
spcclala in génère enlis moraliler boni, (juantùm, etc., I veamur. Sit tamen priùs
concedo ; lanlùm placel sjieclala secundùm valorem !
CoNCLusio IV. — Pœnilenlia, prout in praîsenti statu
qucm liabet ad salisfac.iendum , subdist. : Tanlùm spcclalur, est virlus quoad actum et quoad habilum
placel ob merila Cbrisli in eàdcm imbibila, quoe proinde I
supernaluralis.
sunt à Deo, eujus ex bonis satisfacil bonio, concedo ;
GG. Prob. : Virlus, cujus aclus omninô superat na-
j

laiiiùin placel per se et ralione soi, nego. liabet ergo tunie vires, est quoad actum et quoad habilum super-
conversio peccaloris salisfacloriè spectala uude sem- naluralis. Atqui Pœnilenlia; actus, prout ba;c à nobis
per à juslilià deficiat : nempe penès icqnalitalem , si spcclalur, nempe ut ad a;ternam salutem ordinata,na-
specielnr in se, cl penès reddilioncm è proprio penu, turcC vires omnino superat.
si speelelur proul Cbrisli merila , et Dci doua coni- Prob. min. lum generatim ex iis quae conlra Pela-
pleuuiiir. gianosdisputanturin traclalu deCraiiâ; tum speciaiim
G-2. Inst. 2" Supponunt soluiiones nostroî ad jus- 1"
:
ex Scripiuris, prout inielligi consueverunt. Jerem.
liliam requiri veram salisfaclionis cuni offensa œqua- 51 : l'osltjuàm converlisti me, proinde eùsolùm quôd
litaiem : alqui id faisum est. Non enim minus qiiis me converiisli, cgi pœnilenliam. Threnor. ull. cap. :

jusliliam servare polcsi elsi pro nutu a^qualitatem Converle nos, Domine, ad
,
te, et convertemur. 2° Ex
perlingcre non valeal; quàm possit egenus (juis nabi- Pairibus quorum in re aperlâ instar sit Augusiinus,
lum liberalitalis et maguificenlise assequi , licèl neu- qui, lilj. 5 conlra Julian., expendens id 'i: Boni- Rom.
trius virUUis aclus exequi possit. Atqui, etc. tas Dei ad Pœnilenliam te adducit, hx'C loquilur de Deo :

G3. R. 1": Defecturam senq)er vene jusiiiiic ra- Quantamlibet prœbeal palienliam, nisi ipse dcderit
lionem in Pœnitenliic aclibus; quia horuni prœcipuus (juis a(jit Pœnilenliam? y Ex concilio Trid., sess. 6,
valor eril ex ipso créditons bono. Resp. 2' ad pri- can. 5 : Si quis dixcrit sine prœveniente Spirilûs sancli
nium, neg, min. Ad secundùm, neg. maj. Disparilas inspiratione ; atque ejus adjutorio , hominem credere,
est quôd egeni inipoienlia merè sit accideiitalis, et sperare, diligere aul pœnitere passe, sicut opoiiet, ut
se tanlùm teneat ex parte subjccli, à quo vinci ab- ei justificalionis gralia conferalur : anatliema sil.

solulè polest, et de fado non semel vicia est; ut in Dixi : Pœnilenlia, prout in prœsenli statu speclatur.
iis paluit, qui de stcrcore ad principum condilioneni Poiuissel enim, ail Ysamberlus hic, disp. 5, art. 2,
erecli sunt. Alverù impolenlia illalam Deo injuriam homo in statu naturacpurœ, supposito quôd peccâsset,
œquâ mensurâ resarcicndi, lenct se ex parle objecti, aliquem de illalâ Deo offensa Pœnilenliie aclum eli-.
quod creaUc naturai vires superat. ccre; idipic elianinùm homo potcst per solas nalurs
64. Obj. 5° : Ad camdeni perliuel virUiiem servare i vires. Veriim, prosequitur idem iJieologus, in hoi
i7 THACTATIS DE IHJENITLNTIA. PARS I
2^
nostro tlalu lulis l\VHitcnfui <.sf uniiiiiili insulJkiens pro aclus virtutum eliam tlieologicarum ; quia virlus in-
oblittciulii ri'iiiissionc peccutoriim, ni [ht se li(|iu'l. feriorsuperioriscliam virUilis aclus i»ra;cipcre potcsl,

G7. OItj. coiitr:! lluîsiiii : Virliis sii|u',rii:ilmalis est cùni ils suiun ad liiicin vel iiidiget, vel nli commode
inl'usa pcf se : Alqui l'œiiilonlia non (isl virliis infusa polest. Sic miscriconiia crga proxiraum movet ad
per 86. Ll eiiini beiic disscril llonno lue, clisp. 1, aclus religionis, aul (haritalis; pula ad orandnm,
concl. 'i, ca solùiii virlns ost infusa pcr se, (|u;c nuUo vel vovendum pro oblincnd;^ cjus sanitate.

modo por aclus aoipiiri polcst. Al(pii l'œiiilenlia, 5. Aclus veiô l'd-nilentia! ciicili ii sunt qui ab ha-
fiupposilo fçralia' auxilio, ar<niiri polpsl por aclus sa:- bilu Pœnit(!nlia; imuicdialè producunlur; el in pro-
piùsiepelilos. Qiian(lo(pii(loin |)lushabeal facililalisad prium ejus objcclum non secùs ac ipsa tcndunl ex
pœnitcndum, qui plures, quàin qui nullos Pœnilciilix naturà rei.

aclus elicuil. Krgo. Ex liis porrô aclibus alii sunt proseculiouis , alii

08. U. Neg. niaj. Virlus cniui solùm pcr accidcns fugœ.

infusa, co ipso quo por solas naturrc vires acquiri G. Aclus proseculionis snnl amor simplex paci»
nequii, legiliuio sensu dicilur supernaluralis. cum Dcocomponenda;, adeôque pcccatum velul ejiis-
An aulem Fœnitcnlia sit viraus infusa perse, anuon, dem offensam delendi efficax intentio, proinde cle-;

conlrovcrsanlurlhcologi.Ncgant Scolisttc proplcr ra- clio el usus mediorum pcr (pi.x ad cum (incm dcve- ,

tionem niox allatam. Asserunt è diverse Tlioniista^, nialiir; gandium de obtcnlo boc liiie.

quia ex concilio Viennensi probabilius csl in Baplisiiio 7. Aclus fiiga' sunl odium sinq)lex peccali ut Dcimi
iufuiidi graliam et virtutes, non Iheologicas rnodô, sed offendcnlis, ejiisdem peccali deleslalio dolore slipala,

et morales, uti oliin docuimus, adeôquc et cum ipsis et ulriquc superaddila salisfaclio. lia ferme idem qui
Pœnilentiani. Vcrùm liac ralio non adniodùni urget. supra, Parisiensis Magister.
Virlus eniui (|uai infundilur in Baptismo non ideô esl
CAPUT 111.
infusa pcr se; cùin ex nalurà suà per aclus repclilos
I)F, OBJECTO MATERIALI l'OENITEMI.E.
acquiri possit, ut leniperanlia. L'iul est, novain hanc
lilcni coniponere ne lenlabimus quideui : nos longé Lx dictis absque ulio negutio colligiiur formale

graviora inanent. Pœnilenli;e objecluni esse peccalum pront lossivuin

divini juris, el ut talesalisfactionecongruà delenduni.
CAPUT 11.
Sed qnid bujiis peccali nomine inteiligendum sit, an
DE CAUSA. EFFICIENTE ET FINAL! PQEfilTENTI.î:. propiiiim duiitaxat, an cliam originale, an quod nec-

Rem obviara paucis expediemus. Sii igitur dùm delelum esl , an id eliam quod jam dimissuin

CoxcLusio PRIMA. — Causa eHiciens Pœnileiilia; pri- fueril; an lanlùm veri nomiiiis dclicla, an cliam me-

maria eslDeus. Causse verô disposilivè conciirrenles ra; imperfectiones , expendunt tbeologi ;
quod et nos
sunl pii adullorum aclus. tri|)lici conclusione perlicienms.

1. Prob. prima pars : Pœniienlia ex diclis est ha- CoNCLLSiO PRIMA. — Peccalum aclnale quodcumque
bitas veré supernaluralis. Alqui hujusmodi liabilws sil; babiluaie ilem ,
quin et jam dimissum , est

nonnisi à Deo principaliter opérante esse polesl. Im- Pœnilenliai maleria.

|

plicat enim in humanas vires refundi id quod naturic 1

1. Prob. prima pars : Quidquid relinquit offensam

vires superal. Ergo. Pœniienlia delebilem , esl materia Pœnilenliae. Alqui

|

2. Prob. secunda pars : Si enim pii adullorimi nctus peccalum acluale, non modo niorliterum , sed et ve-
|

ad fidem, speni et chariialem disposilivè concur- nialc, offensam reliminit , etc. L'irumqnc enim Deo
|
runl, non est cur ad Pœiiitenliara minime concurraiit :
displicet, el jus ipsius magis minùsve hedil. Ergo.
|
alqui, etc. 2. Prob. secunda pars : Peccalum liabituale est
|
Imô, ait M. Grandin, gralia sanctificans ccnseri f
ipsum acluale peccalum qualenùs moraliler perscve-
polest moralis causa Pœnilentise; quia virtules inlusa; rans. Alqui peccalum ni moraliler perseverans iiivol-
jj

ab ipsâ quadamlenùs raanare inlelligunlur. vii perseveranlem Dei offensam ,

qu.Te et deleri débet,
|
CoNCLUSio 11. — Causa linalis Pœnileiiîi;c rcmota |
et non aliter (luàm per Pœnilenliam , in re , vel in

proxima verô volo deleri polest. Ergo.

est offensa Dei ut congrue dclenda ;
,

3. Prob. tertia pars Ul peccalum cliam dimis-

est aclus quilibet quo medianlo eadem offensa deleri : ,

sum, sit Pœnileiili.e maleria, duo siiflieiimt :

1° ut
possit.

3. Prob. P<Enitenlia id unum intendit, ut per aclus de eo velut offensa Dei mage magis([ne dolere ;
2° ul

salisfaclorios offensam Dei expungat : ergo actus illos idem abundanliori salisfactione abluere possiimis.
proximè intendil remotè verù offensam ut per eos Alqui utrumque potest et facit homo verè pœailons.
;

delebilem. Qui enim cum Psalle dicit AmpliUs lava me ab iniqni- :

talc mcà; elsi jam lolus cum eodem dicit Lavabo pcr :

4. Porrô Paenilenti;e actus ni et alierius cujusque

virtulis, vel sunt imperati, vel eliciti. shignUts nocics leclum meum non quasi id absolulè
;

necessum sil sed ex siiperabuudanli sicut in male-

Pœniienlia per se non pa- , :

Imperatitii sunt quos licèt !

ria juslitix poluit Zacha;us rcddere quadruplum, Luc.

riai, ab aliislanien virtulibus prodiici jubet, ut eorum
ope ad fnieni suum, pacem videlicel cum lieo placalo 19, cl polesl qiiis in graiitudinis inaterià ullra bene-

ganciendara perlingat. In hoc ordine censeri possunt ficii preiiuui rependere.

 SLWECTO.
H i:ai>. IV. |iE p(»;mte.nti.e Si)

4. Quin el aliéna peccala posbuni ojjsc mau ria nca proseqiii. .\l(|ui Pu-nilcnlia inlendil ruinani p<'<

Pœnilonlia; quaiilùin ad alitjiios rjiis atUis. Si t'inin (;ili, cjiib(|nc cxpialioncm; cl hune [incni iisicquilur

humana jiislilia , non solùm oïlil injuriin» uli à se permahnn pu iiu> seu bponlè , elecluui, &eu ab aliéna

commissani, sod siniplicilcr el ubicuniquc ean» iuluc- manu pic busceplum. Ergo. lia Suarez. ibid., n. ii

tur : rceiiilonlia, qiix peccalmn in proprio subjoclo el lo.

odil ol avorbaïur, ilind oliam in alio execrari

polesl. CAI'UT IV.
DE POr-MTKMI.K SUBJE(.TO.
lia Suarez, disp. i, socl. 1, ninn.
!».

CoNCLtsio II. — Esl oliam originale pcccalum suo 1. Duplex esl Pipnilenli.i; subjeelinn, proxinuini
aliud, à quo eliciunlur aclus Pœnilctiliui aliud rc-
modo maloria virlulis Pu'nilenli>e. :

5. Prob. llUid nialeria Pœnilenlix censcri polesl

moium , (piod est ipsa persona PœnilenliiC aclus eli-

acliljus sihi propriis cxercere ciens.

circa quod iionnullosex
polesl Panilonlia. Alqui circa oiiginis pcccalum... 2. Circa proximum Pœnitcnliie t>iibjr( lum , duplex
esl error vulgi aller, Punilenliam in apiielilu sensi-
Aeius enim Pœniientiai proprii sunl dolor ac deiesla- ;

proul Deum offendenlis. Al(iui Pœnileiilia

livo conslilucnlis; unde nisi c\ dolorc tpiodam sen^i-
\\o pcccati,
honere bili ernmpalin lacrymas, se prorsùsPœnitenlià dcsii-
originale pcccalum, ul Dei offensam polesl et

deleslari elsi illud, ulpole aliéna vulunlale eommis- lui exislimal ; aller psciidoreformalorum, qui tolam
;

sum , lelraclarc nequit. Ergo.

ferc F'œnilcnliam in eo nienlis aclu consliluunl ,
quo

Elvero cliarilas ex divino molivo pcccalum origi- inlclleelus cognoscil ac judieal sibi à malo esiC ro-

nale el slalura illius odisse polesl. trgo et jusliiia ,

sijiiheondum ; de quo jam supra : unde pro pruîsenll.
,

cnjus pars qa;vdam esl Pœnilentia , idem ex proprio Di'O cum ag;niine llieologormn, Pœnilenliam à vi<

molivo cxliorrere polesl. Vide Suarem ubi slalim ,

lunlale clici ex pr;eviâ i!ilellec;ûs cognilione, cum
n. 13.
allipio, ul plurimùm, niolu appolilùs scnsilivi.

CoNCi.isio III. — Impcrfecliones ,

proal à pcccaio 3. Prob. prima pars : i°E\ Scripluris, quu; ad bo-
dislinguunlur, non sont proxima virlulis Pœnilenlia^ minis Pœiiiienliam exigunl ul is ex tolo corde con-

nialeria : possunl esse remola. vcrlalur, Joël. 2. Cordis enim nomine inlcUigilur vo-
G. Priib. prima jiars. Pœnilrnlia nec odil , ncc ul lunlas ,
juxla id Mallli. 22 : Diliges Dontinuin ex loin

offensam Dei abluere inlendil id quod reapsc non est corde tuo.

offensa Dei. Alqui impcrfecliones... Neque enim of- 4. 2° Ex Trid., sess. 6, cap. G. Lbi sic reconci-

fendilur Dens, eu quia propendcal homo in iram, vcl lialionis cum Deo per Pœnilenliam iucuniLe ordo
luxuriem ; iniô bine bominem probat maxime quôd ,
describilur. Z)JspoH»n<ur ad justiliam.... dinn pecca-

nalivie libidinis impelui omnimodè resistil. tores se esse inlelligcutes.... moveiilur adveisiis peccata

7. Pr(»b. seconda pars. Quod ad Dei offcnsionem per odiuin a'iquod et dileslalioncin. Odium verù et

disponit ,
polesl sub eo respeclu objeclum esse odii delcslatio peecali, ut el boni amor, ad vuhinialein

ac doloris noslri. Alqui , Ole. perlinont.

8. Quod de imperfeclionibus dictum est , idem de 5. j' Quia ex diclis P^mileplia quidam esl ju-

peocalis ex ignoranlià vcl inadvertentià invincibili sliliie aclus. Jusliiia porrô, ulpole vulunlas jus

commissis dicendum. H.ec enim el proxima non sont suum unicuique Iribueudi, ad volunlaleni jterli-

Pœnitciilia: maieria, quia Deum non offendunl ; et ma- ncl.

loria remola dicunlur, quia pravos pariunl habilus, 6. Ilis acccdil quod panilenlia', aclus opponitur
qui ad olfendendum Deum sensim inclinant. peccalo, qualcnùs pcccalum esl. Alqui pccc^ilum est
Quicres an omissio acliis boni ,
qui sit consilii tan- volunlalis aclus ; aliunde verù cadem est faeullas

lùm ,
pula omissio sacri in die profeslà, Pœnilcnli^e qu,e circa contraria versalur. Ergo Pienilenli.e, aclus
nialeria esse possit. ad volunialem referri dcbcl. Hinc Tridciilinum, cit.

9. R : Esse, nonequidem i)roximam, quia omissio sess-, can. i, Cn^iïnh libernm ({oininis arbiiri,um U.eo

roi per legem non pnecepkt, seclusà spcciali quàd.mi in pcccatoris convcrsione coopei'ari. Ergo.
sancti Spiriîûs inspiratione, Deum non offendil ; osse 7. Prob. secunda jiars, quia, ul bomo ad Poeni-

lamcn rem^lam, quia ad offensam Dei disponil ,

qua- lenliam movcalur, necesse est ul priùs se peccatvrcm
lenùs privai uberioribus auxiliis, quibus adjulus lionio esse inlelligat, proul slalim monebal synodus Tri-
à peccato lempi. ràsset. Hinc qui Deum tiinct, niltil nc- dcnlina. Ergo iiidigci Pa-nilcnlia pncvio inlcllei;l>v>

gligit , nec eum uHa partktila boni doni prœleril : Ec- aclu.
cles. 7, 19, et Eccli. 14, v. eod. 8. Prob. lenia pars, quia sicul voluulas erga bo-
10. Qu;vres insui)er an malum pœna;, sicul cl cul- num vehemenler concussa inferioreiu appclilum
pae sub Pœnilenlia; malerià comprebendalur. — Resp. commovel, secundùm id Psalmi 83 ; Cor u^cuiu el

comprehendi , sed dispari prorsùs ralione. Pœnilen- caro mea exullaverunt in Deum vivum ; sic et eadci\i
tia enim malum culpœ respicil, ul omnimodè de- voluntas odio niali et dolore saucia inferiores polçiv-
slruendum ; cnnlra verô spécial malum pœnai ul mé- lias qualil et conluibal, Hinc genuinum Pœnilen-
dium ,
per quod lubenler el piè susceplum mala tia; exemplar, David: Exitus aquarinn ded-uxerunl
culpi' deieri valcanl. Etverô ejnsJem est virlulis oculi mci. Defecit vita mea in dolore, el nuni uni /«
finem inlendere , et média ad oblinendum finem ido- geniitibus. Aruil cor meum. Coutui;b(ila, ^if,n,l osui mm.
51 TIIACTATUS DE P(f MTEMIA. PAIIS I
Zi
9. Siciil lainon lacrymrc aïquivuca siinl ^doloris IG. K. ; Disl. aul. : Agunt rcprobi Pœnilenliam, id
iiiclicia ; sic nec (xuloiuin siccilas ccrluiu est iiiipœ- est, infando lorqucntiir dolore propler dclicla sua,
nilcnlia«, ar^Miincnlnin. Ncm|»o ut iii Immanis cssc couccdo ; id est, experiunlur sancli illius,qiiin et
polesl (lolor imiliis, is(|iie sa'jx'ï gravior co (|ui foras tranfpiilii doloris scnsum , (pio fleclilur Deus et

cnimpil; sic cl in diviiiis. Iihiue pciisaiiiiiim à dirc- diluuntur peccala, ncgo. Legatur lextus, uiliil in
cloribus, no pœiiilfiiliam ubi desit teiiKuc suspi- eo occnrrct aliiid, quiun dolor alrâ dcspcraliono

cciaiir;el iinpoMiilenliam rcdarguaiit, ubi occurral condilus.

eiiicera coulrilio. 17. Obj. 2° contra sccundam parlem : Non minus

Jain diceiidiim de remolo Pœnilciilire subjecto; remancre polesl virtus Pœuilcnlia; in reprobis quàm
qiiod ul nilidè (iat. cbaracler per Baplismi Sacramcnlum imprcssus. Alqui
10. Not. r ciim Ysamborlo lue, disp. à, art. 3, manel in reprobis cbaracler , lametsi hic habiiub bit

Pœnilenliam possc spcctari, vcl sccundùm se, scu supernaluralis. Ergo.

pnroisè ut est babilus quidam spccialis; vcl sceun- 18.U.: Neg. maj. liabitus enim supernaluralis, qualis
diim aclus sibi proprios. Suporsunt ciiiiu iii bcalis est babilus Pœniienlia:, ordinalur ad adiones merilo-
virtulcs qua'dam, pula castilalis, tcnipcranlix', etc., nas,quarum incapacessunt rcprobi, cliaracler verù ad
quorum aclus cxercercjam non possunt. operalionem non lendit, sallem per modum jjrincipii
41. Not. 2° cuni codem , Pœnitenliam in gencre, pbysici; sed ad id prœcipuè dalur , ul consiguel ani-

tum aclùs, tum babilûs, posse spcctari, vel sccundùm \

niam ;
quai noia, cùm reprobis ad ignominiam codât,
propriam nomiiiis significalionem ,
quo sensu idem in iis perseverare débet.
est ac odium cl dolor de proprio peccalo ; vel sc- CoNCLL'sio II. — Pœniienlia quoad babitum spe-
cundùm cfficaciam rci ;
quo sensu niliil aliud est clala non remanel in viaioribus raorlali peccalo in-

quàni aclus vel liabilns tendens ad deslruclioneni feclis.

offensai Dei, sive liœc ex proprio, sivc ex alieno fa- 19. Prob. 1° : Habitus qui graliam sanclificanlem
cto procédât. pnesupponunt , et nioraliler lluunl à cbaritaie , cum
Jam quxrilur in pra^scnti an sit vel fuerit Pœni- ; qui infundimlur lanciuàm comités ejus, cà deslruclù
tenlia in damualis, in peccaloribus, mortali lue in- desirui debenl. Alqui babilus Pœnilenli;c graliam
fectis, in angelis viatoribus, in B. Yirgine, ac demùni [; elc. Virtus enim Pœniienlia; non infimum habct locum
in Cbrislo Domino; qux quia niaximam suî parlem cas iulcr quas juxla Yiennensis concilii doclrinam
liaud niultùm utilitalis babent, brcviler expedire ni- 1 unà cum gralià sanclificante infundi diximus alibi.

leniur. Sit 20. Prob. 2° : liabitus incompossibilcs in codem

Co.NCLUSio PRIMA. — Pœnilenlia,nec quoad aclum, subjecto mancre non possunt. Alqui babilus peccali,
née quoad babitum est in damnatis. lia S. Tbomas, i
quo quis peccalo adbairet super omiiia, incompalibilis
1 p., q. 64, art. 2, ubi opinionem conlrariam erroris esl cum babilu Pœniienlia; , vicujus delcstalur bomo
redarguit. peccalum super oninia. Ergo.
12. Prob. prima pars de aclu. Aclus Pœnilenli* 21. Obj. : Non minus in peccalore mortali labe
nonnisi graliie praîvenientis auxilio elici poiest, ut viliato remanere débet virtus Pœnilenliae, quam lidei
palet ex citato supra canone 5 concilii Trid., sess. et spei. Alqui fidei et spei virtulcs, licèt per se infusœ,
6. Alqui in reprobis iiullum est gratine praevenienlis rémanent tamen, elc. Minor diserte iradilur à Trid.,
auxilium ; tum quia auxilium illud, sicul et merilum sess. 6, can. 28. Prob. ilaque major. Ideô manenl in
ab eo profluens , buie viœ tempori alligalum est ; peccaloribus virtules fidei et spei, quia liarumce aclus
tum quia nulla est in inferis redemplio, nullum necessarii sunt peccaloribus ut se ad juslificalionis
proindc ad ipsam iler ; tum quia augclos, qui non graliam disponant. Alqui non minus eum in fiuom
servaverunl stium principatiim, vincitlis œlernis sub ca- necessaria est virtus Pœniienlia; ; ul per se liquet.
ligine reservavH Deus, ul Iraditur Judx cap. unie, Ergo.
V. 0. Ergo. 22. R. ad primum : Neg. maj. Ad secundum : Neg.
13. Prob. sccunda pars de babilu. Nullus babilus min. Longa enim est fidem iiiler et Pœnitenliam
supernaluralis perse ad agendum ordinalus, remanel disparilas. Namque 1" fides , ul spes, graliam sancli-
in damnalis; uude ab iis fidei et spei liabitus unanimi ficanlem pra;cedil ordiuc gencralionis : lia;c vcrô
calculo excludunl ibeologi. Alqui Poenilcnli;c babilus sallem nalurâ pra-ccdil Pœnilenliam, cùm Pœni-
et supernaluralis est, cl ad agendtim ordinalur.Ergo. ienlia simul cum aliis virlutibus gratiic et cbaritali
14. Conlirm. utraquc pars conclusionis : Aclus et accédai ut cornes , et ad eam vciuli colionestandam
liabitus virlulis Pœnilenliai (idem cl spem pr«suppo- infundaiur. Jam verô quod cbaritatcm prœcedit, non
nunl. Alqui neulra occurril in damnalis. Credunl qui- pendel ab eâ in fieri vel in fado esse. Quod autem ab
dem dœmones, ul dicitur Jacobi cap. 2, v. 19, al non eà quasi profluit eâdem *deslruetâ desirui débet.
, ,

credunl ex pio veraî fidei molu; scd lanlùm ul qui T Fidts et spes ad assequendam justificalioneni requi-
Dei judicis polenliam experiuntur cl ideô contiemiscunt. runlur; sallem de via communi, el quoad convenicntiam,
15. 0!)j. r contra primam part. : Sap. 1, rcprobi Ysamb., p. 16. Al verù babilus Pœniienlia; non rcqui-
exbibenlur ul Pœnilenliam acjenlcs. Ergo reprobis ritur ad juslificalionem ; cùm ba;c comparari possit,
«mpclil Pœniienlia. seu per aclum dileciionis , secuodùm id Christi apud
95 CAP. lY. DE ki:nitenti.'E SUnJECTO. u
Luram 7 : Rcmittuniur ri peccniu mulia ,
quonium ^ (loNri.i sio IV. — Mancl eiiam in bcaiis rœnilcniia

dilcxil mullimi ; son |n'r \ws doloris i-l (lclcst;ili(»iiis «luoad babilum.

acius, qui non inagis liabiluui Poenilcnlix» supponunl, 2U. Prob. .Maiicnt in bcaiis virtules iîsdcm infus»

quàni litloi liabiliiui supponanl pli crodulilalis aclus , qu;e nullam cum bcatiUidinc repugnantiam babonl

por qiiob lioini) nmliim li;ipli/.aliis ad rcpcnoralioiiis iinoct cam (pjadainlcnùs pcrficiunl. Al(|ui l'œnilcntiaî

graliain si-se disponil. 3° DciiHini lialtiliis vor.i- (idei ,

liabitus, 1° non rcpngiial bealiliidini. Ksi onini babi-
licctnoM \i\x, niiiii iiabel incompaliltilt! cuiu pcccalo tus illo sunnna proclivilas ad delcslandum quidquid in
niorlali , nisi sil islud infidelilalis. Pœnilcnliaj vcrù via commissum est mali , aot commitli potuit. .Nihil

babitus cuni babituali ad peccaluin aiïccln oolKirerc porrô babct disposilio quod bealilndini pahiœ rc-
illa

non polosl. pugnct ; siciit nec qnidquam cidcm advcrsiirn babent

Co.NCLisio m. — Pu'nilenlia, quoad liabiliim spc- virtutt's alla-, (piaruni lainen in cœlis aclus clici non
Clala, fiiil in bonis angclis vialoribns, in proloparcn- possur)l. Qnin cl liabitus Pœnitentix , non scciis ac
libus anle pcccalun», in B. Virginc anle niortcni. alii virtuliiin infusarum babilus, bealiludinem suo
23. Prob. Pœnilcnlia quoad babilum rcpcrilur in modo adaugent ;
quia aniinam cxornanl , et bonuni
juslis omnii)us qui ex condilione suâ capaccs sunt novo boiio cumulant. Krgo.
fliciondi aclus PœniU'nli:c proprios. Alqui angeli , cl ;

27. Obj. 1° : Pocnitcntia est doior; is aiitem euro

alii de quibus in conclusione nOslrà soimo est, ex na- bealorum statu compati ncquii. — U. dist. niaj. : Pœ-
lurà suà capacescrant.... Minor constat de angclis et nilcnlia quoad actum est dolor, concedo quoad ba-
;

proioparcnlibus ; bi cnini, absolulè loqucndo , vcnia- bilum , nogo. Sic enim est lantùm proclivilas ad do-
liter peccarc poteraiil ,
proul alibi docuimus cuni S. Icndum. Qux' ciim perpeluo ab aclu separari debeat,
Tbonià ; crgo et proprios Pu nilcnliaj aclus elicore non magis bcatiludini répugnai, quàm babilus casii-
poloranl. Idem l'crmè dicemluni de B. Virginc : bocc talis et temperaniiit,
enim, liccl ab exlrinscco inipcccabilis foret, ob singu- 28. Obj.:2°Non niancnt fidei et spei babilus in bca-
lart nialcrnilalis pri\ ilegium ; eral tanien ab inlrinseco iis. Ergo nec Pœnitcnli;c. 29. R. Xego conscq. Fides
peccali capax, ulpole liberi ad nialuni cl honum ar- enim cl spes babent aliquid sibi dircclè contrarium in
bitrii p;uliccps. Ergo. cœlis, ncmpe lumen gloriiC, et fruitivam divinrc cs-
21. Obj, : Ul in aliquo admiltatur babilus Pœnilen-
senti;t posscssionem. Al Pœnilenliic babitus iiibil in
licc non sufllcil ul pcccare possil , sed requirilur ut
,
cœlis babet, quod sibi è diamelro adverselur.
ccrlô sil peccalurus : ad quid enim babilus qui nus- 30. Quin et bealorum Pœnilcnlia duo ba-e operari
quàm in acluni erumpere debeat. Alqui positis rébus
polcsl, 1° ul aliornm offensani, si fieri possel, expun-
ul à Deo eranl ordinatce, nec angeli , née i)roioparen- 2" ut de cjus aboliiione per aliuni faciâ
gcre cupianl ;

ics venialiier peccaluri cranl, uli cuni aliis docuimus vebcmenter exultent, secundùm id Luc. 20 Gau-
7, :

in loco pàulô anlea cilalo ideraque dicendum de Dei-

;
dium erit in cœlis super uno peccatorc Pœniienliam
parâ. Ergo. agcnte.
Deinde , esto venialiier deliquissent angeli , annon CoNCLisio V. — Non fuit in Chrislo Pœnilcnlia so-
culpam banc per solos Pœniientiae aclus, sine ejus- cundùm nominis significationem : fuit verô quoad ef-
dem virlulis babitu, reparare poluissenl? ficaciam rei.

25. R. Neg. niaj. Si enim virlus à quopiam subjeclo 51. Prob. prima pars. Pœnilcnlia secundùm vira

excludi debeat, quia inisquàra in actum crupiura sit nominis esi dolor aclualis vol babilualis de proprio
negandum eril parvulis posl Baplisnium moriluris in- peccalo. Alqui bujusmodi dolor non potuit inesse
fundi fldem , spem , ca;lerasque virtules : quandoqui- Christo, qui peccatum non fecit, \ Pelri 2, v. 22 ; scd
dem res sic à Deo disposiUB sint , ul nuUos unquàm ex naturâ suà scgregatus est à peccaloribus , liebr. 7,

caruni aclus sint eliciluri. Alqui doclriiia b;cc adduclaî v. 26.

supra Vicnnensis concilii doelrinse omninô répugnai 52. Prob. sccuiida pars •.
In eo fuit Pœiiilenlia

quanlùm ad (idem cl spem ;

probabilissimè verô ,
secundiim cfficaciam rei ,
qui de alieno peccalo doluit

quantum ad cicleras virtules. Sicut ergo infanlibus in- sincère, et illud efficaciler abolevit. Alqui Cbrisius
fundunlur cuni juslilià virtules aliie ad decus et orna- ulrumque pneslilit. Is enim ipse est, qui pcccala nostra

nicnlinn ; sic decnit angclis unà cum cbarilate infundi perlulil in corporc suo super lignum, i Pelri 2 : qui

Pœniienliam. atlrilus est propler scclera noslra, Isai. 55; qui ul Deo

Atque bine patet solulio ad confirm. Potuit enim ambos populos recoiicibarct, per crucem interfecit ini-

Dcus, qui amicos suos nimis bonoial, Psalm. 158, inicilias in semctipso. Ergo.

quLvdam ils largiri ad ornalnm, non ad agendi neces- Quin ei bactcnùs persévérai in cœlis voluntas Cliri-

silaleni, ul patci in cliaraciere sacramenlali quo tara sii de abolendis vi meritorum suorum peccalis nostris,
,

carere possint Cbrisiiani in cœlis, quàin angeli vol pa- quatenùs sunt offensa Dei; ergo et eo sensu Pœni-

Iriarcbx. tenlia.

Adde quôd inslrucli Pœnilentis babilu angeli niullô An Pœniienliam egcrint viri quidam in Scripluris

faciliùs et connaluraliùs offcnsam Deo per peccatum célèbres, potissimè verô Salomon, expendam ad cal-

illaiani réparassent, quàm eodem habilu dcsliiuii. ccm capiiis sequcntis ; ut mentem, tantâ scbolaslica-
35 TUACTATUS Dlî l'UENITFNTIA. PARS I. 36
sumal pcccaloris ton-
mm diflicuKatum inolc quasi opprcssam, lanlispcr ^
narii) fil iil à liiiiore iiiitlum

vcr.sio.
Ic^are ac reliccre possim.
CoNci rsiolll. — A<'lii.sPœiiileiili;iifonnaIilcr, qiiisci-
CAP13T V.
licel ex proprio virlulis l'œnileiili;!; molivo clicinlur,
DE AFFECTIOMUIIS l'dCNITENTIiC. non csl absolulù et pro oiniii casu nccessarius ad sa-

Tria idc affeclioiium loco cxpcndinms :

\" an Pœni- '
IlltclU.

lcniia sil prima virlulum; T an à liniorc princii>ium 4. Piob. A<tus qui pcr aliiim supplcri polesl, non

ncccssaria. De cpiibus est pcr se cl foiiiialilor nccessarius ad salntem. Alqui

ducat; 3° an sil sil

—Pœnilcniia ncc dignilale, ncc aclus Connalis l'œnilenlia; supplcri polesl pcr acluin
CoNCLU&io i>RiM\. ,

perfcclx» cliarilalis qui idcircô diei solcl aclus virlua-

nalu^;^, prima esl virUilum. ;

Proi». prima |)ars, (piia iheologicic virlutes Pœ- lis r<5enilcnlia; : undc |»r;cccpluin de Pœnilcntiâ pcr
1.

nilcnliam vincunl dignilale.

virlualcni iini)lcn polesl. Krgo. Scd de liis fuslùs ubi

1° quia (ides et spes diari- de conlrilionc, cap. 1, a. 3.

2. Prob. sccuiida pars :

5. Ex liaclenùs diclis coUigilur tandem vcra nolio

lalem pr.TCcdunl ordine nalunc, et charilas Punilcn-
aliaî virlutes infusic, mora- Pœnitentia; ; Iiccc itaque dcHniri polesl : Virlus ino-
tiam ,
qua; ab ipsù, sicut
T, Qtwd est per se, est prius eo quod esl ralis infusa, seu, habilus supernaluralis mcnlcm in-
liler iModiiit.
Tbomas, eàdem q. 85, arl.
clinans ad delcslandum peccalum, cl de eo dolendiirn
per (icchlens, ul loquilur S.
icmpcranlia elc, qualenùs est offensa Dei, cum cnicndalionis salisfa-
6. Atqui aliœ virlutes, ut religio , ,

Pœ- clionisque proposilo, el spe ac pelilione vcniaî. Sive,

per se videntur esse necessaria'. ad bonum Iwminis ;

ncmpe supposito utbabet Culcchisnius concilii Trident, sincera homi-

nilcniia anlem lanlùm per accidens ;

peccato prœcxistcnli. Ergo.

nis ad Dcum conversio, pcccalorum dcteslationi ad-
juiicla, cum gravi aninii dolore, ac firnio nonanipiiùs
CoNCLusiolI.— iMulliplexcstPœnilentiacprincipium.
pcccandi proposilo, el spe niiscricordi;c à Deo consc-
3. Prob., quia, ut bic discurril S. Thomas, art. 5,
qiicndaî. Brevior, scd miiuis compléta videri possit
Pœnitenlia vcl spcclatur quantum ad liabilum ; el sic
hxc Magislri sentent., lib. 4, dist. 14, definilio : Pœ-
immédiate à Deo inj'unditur sine nobis principuliler ope-
nileniia esl gralia et virlus, quà malacommissa plan-
ranlibus, non lamen sine nobis dispositivè cooperanlibus
ginuis el odinius.
per aliquos aclus ; vel speclaUir quanlian ad aclus, qui-
Pœnilcniia vero in gcnere actûs speclala, est odium
bus Deo operanli in Pœnilentiâ cooperamur. Quorum
acluale, dolor et deleslaiio peccati, prout esl offensa
acluum primum principium esl Dei operalio converlenlis
Converte nos,
Dei, cum acluali emendailonis et salislacllonis pro-
cor,secundiimiHudTlirenor. cap.ull. : <

posilo, elc.
Domine , ad te , el converlemur. i Sccundus aclus esl
Ilis de Pœnilentiâ ut virtute paulô diuliùs immo-
violus fidei ; < Credere enim oportet uccedenlem ad
rari oporluit;quia ut, habet CatechismusTridentinus,
Deum, quia esl; t Hebr. 11, v. 6. Terlius est moins ti-

parle 2, hîc n. 5: Ilitjus virtulis acliones lanquhm ina-

tnoris servilis ,
quo quis limore suppliciorum à peccatis
teriam prœbent, in quà Pœnilentice sacramentum versa-
relraliilur, juxia id Eccli. i : « Timor Domini expetlil
lur ; ac nisi priks, quœ sit Pœnitenliœ virlus rectè in-
peccalum. » Quarlus esl moins spei ,
quo quis sub spe
teUigalur, Sacramenti etiam vint ignorari necesse est.
veniœ consequendœ assumil proposilum emendandi; se-
cundiimid Mardi: i Conlide, fili,remillu7ilur libipec- .

motus charitulis, quo alicui pcc-

^

dJl^HïtatiÛ l)lêtOVlCa
cala tua, » Quinlus esl \

calum displicet secundum se ipsum, et non jam propler \

DE PŒNITENTIA SAMSON, HELl ET SALOMONIS.
supplicia. Sexlus esl moins llmoris fili(dis ,
quo propler Trcs iilos sunimi noniinis homincs seligimus è
revcrentiam Dei aliciuis emcndam Dca volunlarius of- . iHuliis ,
quia et celebrior sit eorum memoria, et ex
fert; prout Ilis offerebat verbis Prodi(jus,Luc. 15, v. 29 :
j
eorum exitu nemo non coUigere possit, quo nisu sibi
< Jam non sum dignus vocari filius tuus ,
fiic me sicut s sit in bono perseverandum usque ad finem.
unuin de mcrcenariis luis. » § 1. De Samsone.
Uanc graduum coiivcrsionis scriem, sed online pau- 1. Constat Samsonem mulliplici peccalo fœdatura
lulùm iiunmlato, admisit Tndenlina synodus,sess. 6, esse :
1° enim ingressus est in Gaza ad mulierem mère-
cap. 6, ubi nibil habet de poslremo limoris filialis tricem, Judic. IG, v. 1. Ingredi porrô ad mulierem,
aclu. Scd quia per aclum hune inlellexissc videlur S. est cum câ misceri, juxta phrasim Sripluraî , ut 2
Thomas vohintariam salislaclionis debilscoblalionem, Rcg. 3, V. 8 : Quare ingressus es ad concubinam patris

quam diserte magis expressit conciliuin; constats. mei? et cap. IG, v. 22 : Absalon ingressus esl ad con-"

Dociorem sacrai synodo non adversari. Vide Suaresii cubinas palris sui. Idem habcs Gènes. 15, 58, elc.
Commenlarium. Elverô Pœnilentiâ cerlo acluum or- 2. \'ix dubium est quin vile scorlum fueril Dalila

dini alligata non esl. Alii enim inlerdùm ad convcr- j

htec, cui tanto amorc adhaesit Samson. Id enim, licét

sionem moventur iiiluilu aeternae felicilalis sibi , si \ reclament SS. Sulpitius Severus, Chrysostomus et
forlè in peccalis moriantur, defuluraî. Alii ex consi- Epbrcm, tradit 1" Josephus, lib. 5 Antiq. , cap. 10
I

deralione divinai bonilaiis, cujus divilias misrrè con- ubi Dalilam raerelricem nuncupal; 2" Hieronymus, in
tempserunt. Sed quia, vix potentifts quopiam moven- ilistorià sanctà versatissimus ,
qui, epist. 126, ad
lur homincs quàm «tagni ardenlis nieUi, hinc ordi- Evagrium ; Samscn quoifue amalor meretricis et paupe-
37 PISSERI . DE PdENlTENTIA SAMSON, HELI ET SALOMONIS.
ris Dani(e. 5* Ambrosius, epist. ii, lil». 3, qu^icslad Samsoiiis una est h;i'C cl trucnta oratio : Domwé
||
Vii;ilimn, nlii liaec : S.nuson juiiinn fida cxycrlm ntie- Ihus , mcnunto met, et redde milii nunc forliludinnn pn-

mg-iia- uxoris prima connubia.... fnuliiru laiiioii /rtnii- slinam, Dius meus, ut ulasKir me de liostibus tncis, el
copulam mm di-clinavil. 4* litoin snailcl sacer pro amissione duorttm lumtttuin unam ultioitem rcci-
cariir
coloril»us depingiliir piam. Ergo.
ciiloxins , in quo iinrelriciis

Dalila. Ad oam voiililal SanisOii ul ad l'Mraiieain ;

G. I{. Neg. maj. Elsi enim Samson sibi mortem in-

solcnl n\o- Inlil; al non dcsperalè ncque co lunlùin inlnilii ut

inmi|iiàm h;rc ad Samsoiiis donuiin,
:
ni

ne qiiidem liabcl Samson, iiumanam de Pliilisl;eis viiidictam expclerel sed ut,

ros. Apnd illani faniuliiin ;

qno de slniclis sibi iiisi-

(pialeiiiis Dci ac genlis sanclie \ index pubiicus, laudes
lifèl Isnoliianim prinoi-ps, à

adnionoaliir. Iniù noscil domrtslaltbras cl divor-

idolo Dagonà Pliilistœis ob se captum attributas adime-
(liis

ipsuni ini- rct, et Deo vero restilueret, Comel. à Lap. ; idqiie non
lioiila, in quibns abscondi possint iiiililcs
verisimiic lanlùm, sed et certo cerlius arbitraniur;
poliliiri. llis accedil vecors illa cl olTrons inipiideiilia, ,

tiim quia Samsonem coinmendat .Aposlobis à (ide el

quà dolonsnm Sainsnncm cœpit abigcrcet à sercpclUre
Posilo igilur quùd vir validus et for-
forliludine : lum quia eoedem hanc cl ruinain ju\it
scc-losia mulier.

vmlicm accensns ignicnlo messcm suœ , Deus insigni miraculo, quod impiae orationi gratis iri-
tis, unius ipse
bui non potcst.
pnuit loquinir Anibrosius, sen qiiis-
!

lirlittis amisit,
7. Elverô, qui seipsum inspirante Spirilu sancio
qnis esl auclor alleriiis apokigix pio David ,
qiKi ri-
peremil, nonnisi pium in (inem se percmit. Al.jui
riliir an nœvuni biinc pari Pœiiitenlià diUierit. C)"'>
Samson... lia docet pluribus in locis Auguslinus,
de sil

CoxcLt'sio : Samson, Pœniteiitià, cl niorle forlilcr

prsecipuè aulem , lib. 1 de Civil. Dei, cap. 21, ubi
h;cc : -> ce Samson aliter excusatur, qubd se ipsuni cum
ac sanclè oppelilâ, prieris vilx' niacnlas dcter^il.
ô^ 53 hostibus ruina domi'ts oppresserit nisi quia Spirilus la-
3. Prob. 1° ex Sciipiurà. Ilcbr. 11, v. el :
;

me tempm, ait genlium Doclor, cmrmntem tenter hoc jnsserat qui per illuin miracula faciebot. El
Deficiet ,

de Gedeon, Bamc, Samsoii, Jephie, Daiid, Samuel et lib. l conlra Gaudenl. , cap. 51 : Qubd cuminimicis
proplietis, qui per fidem vicerunt régna, operati sunt oecidil seipsum Samson... Non suâ sponle fecit , sed
jnstitidm, adepti suni reinomissioues. Alqni homo in hoc Spiritui Dci tribuendum est, qui ttstts est eo ut face-

poeealo el inipœniler.lià niorluus, nequaiininn iis an- ret, qnando illi ad fuit, quod faccre non poterat, quan<io
nnnierarelur sanctis, qui per jusliliam adepti snnl re- ;
idem Spiritus defuit. Sicut Abraliœ factum, quando fi-

proniissiones. Ergo. j
Hum voluit immolare ,
quod Deo jubente fuit obedicnlia,

4. Prob. 2* ex Paîribus, quorum ne nnns quideni Deo non jubente quid ftiisset tiisi dementia ? Quo in
I

Pcenilenliam et saluleni Sanisonis vocal in dul)inm ;

lexlu Sanisonis mors, non in solam S. Spiritus inspi-
plures exerlè docent vel supponunl. Epiphanins, bœr. ralioiieiii sed et in mandalum ejus rofunditur. Ergo
50, qu;c est Ebionilaruin. Clemens, inquit, Elxam, non humano et proprio molu occidit se Samson
Davidem, et Samsonem, omnesquc prophdas commen- sed speciali divini Numinis instinclu Tel poliùs impc-
dat ; Ebionilw delestanlur. Atqui non coiinnendaretur rio.
Samson cuni Davide, nisi ut is, sic ille Pœniteniiam 8. Nec obslat, ail Mabillonius ubi infrà, quod dicit,
egissci. ut ulciscar me de hostibus mcis, quasi privalaiii injiiriain
5. Paulinus, epist. 23: Moite Samsoiiis commori ulciscendi cupidus. Nam injuria Samsonis Injuria eral
disco liostibus mets, hoc est, mortificando carnem memn publica, ut qui judex essel populi , et pro ?aluie ejus
simul interficere peccatum. Et infra : ^'oll invocàsset pugnaret. Irrisio quoque ejus irrisio eral Dei Israël
ille vir Dominum in suœ virtutis auxiliuni , nisi mentis cujus in conlumeliam PhilistxM pro capio Sainsone
oculos liabuisset incolumes, quitus lumen est Cliristus diis suis solemnes in templo gralias agcbanl.
in cujus tumine videbinius lumen. Sed qui pivodilus in- 9. An aulem Samsonis aciio, si facia suppoiialur
colnnii nienlis oculo, carnem morlificando simul in- cilra consilium r?ei, à peccaio excusari valeal, dispii-
terfecit peccatum, non ulique decessit aversus à Deo lalur. Negat S. Bernardus , lib. de Pi.ec. et Disp.
^
el impœnitens. cap. 3 , bis verbis : Quod ulique factum Samsonis se-
S. Ambrosius Samsoiûs mortem magnis exornat ipsum imà cum hostibus opprimentis, si defcnditur non
laudibus, epist. 24. fLec iiide nobis sufiîciant. Virtu- peccatum,
fuisse privalum habuisse consilium indubi-
tis fuit, qubd victoriarum 7mmero diem clausit nec ca- tanter credendus est , etsi de Scripturâ hoc non habe-
ptivum exilum, sed triiimphalem inveuit.... Cadaveribus mus.
hostium humatus est, proprio teclus trinmpho, clarum 10. Al Bernardum bis eô loci lapsum esse coi.ten-
insigne relinquens posteris, etc. At.ir.i iiioris non est duiit alii plures, 1° de Scripturisquôd crédit nihil lia-
apud Paires, ulhominem in staiu peccali morluum, beri, undc Samsonem divino impulsu semetipsuni iii-
lot célèbrent encomiis, eumque posteris ut clarum in- leremisse deduci possit. Longé aliter Augusiinus,
signe exliibeant. Ergo.
lib. 1dcCiv. Dei, ubi sanclas feminas, quac ut iitse-
5. Obj. 1° Qui sibi morlem desperatè
:
inlulit, eo suœ pudicitiœ devitarent , in {lumen se projece^
cttttoivs
tantùm Une ut iiiimicss suos ullioni mactaret, impie, cerunt sic excusai. Quid si enim hoc fecerunt, twn
,

ncdùin sanclè, occubuit. Atqui Samson...

Prob min! humaniliis deceptœ, sed diiiniliis jussœ , nec errantes,
Ek apcrto Scripturce icxlu, Judic. 16, v. 28; ubi sed obedicnles? Sicit de Samso.^e alud nobis fas .nok

<^\
««».
 TKACTATIjS DL I'(f:MTl..NTIA. PAllS I. 40
BST cnKDKIiK, utiqiic ob Scriplura; auclorilali-ni.
] j
(|iii(|ii(! ad iiiMiin (:\\\Uv. wcx noiiiou , doloiis iinpo-
2" 0"«>d cxislimal Samsouis lactnm socluso spiîciali ICDs <'^;i>ril :iniiii:iin. Sil laincii

Dei conï>ilio oxcusari non posso. Klsi enim, iiupiimit ,

(loNCi.i SU) : Niliil lial)(;t Scriplura quod Ili'li l'utiil-

cxcusari non potcst, qui niorlcni suam direclè intcn- lonliam salis aslrual : lialtct iradilio quod ci vchciiicn-

dil, oxcusari lamcn, imôet comnundari nicrelur, qui Icr advcrsclur.

proplor iwlrix bonuni, hoslium caidcm primariô in- 2. Prob. prima pars : Qiirc grave Ileli peccalum
lendcns morlem suam corlo cl ineluclabili cvenlu oxpriinit, niillibi vcro dignani |)ro (.odciii pcccalo sa-
inde fuluram pati lorliler eligit. Porro Samson non in- lisfaclioiuMii cxliihcl , ca l*(i;iiilciiliaiii Ilcii non salis

Wrfccit se ex inlcnlionc , sed votuit liusles opprimcrc cl asliuit. Aupii Scriplura 1" gramic Ilcii pcccatuni gra-

intcrficcrc, ad quod secula est mors ipsius ; ciim alioqui pliioè cxpriinil.Cinn enini is jani liliossuos, al non eâ
oplàssel illos'perdere, se satvo , si fieri potuisset. Hoc »piA dcccbal sevcritalc , corripuissel , missns csl ad
mtlem sine nova revelatione liabclur ticilum. lia Fran- ouin proplicta ,
qui sogniorcm ejns indolcnliam, Del
ciscus à Viclorii\ in Kolcctionc de llomiridio, (picni noniinc, liis ad ciini vcrbis exprobrarel, i Ilcg. 2, v.

citai nec rcdarguil Mabillonius in fusiori!)us nolis ad 27 : Ilœc dic'tl Domiims....Qu(irt' calcc ahjcchlis vicli-

supra laudatuniHernardi lexluni. Idipsum docenl vitiin mcmn, cl viagis hoitorâsti (ilios luos (juàm me ,

Lyranus, Dom. Solo, Cajetanus, Lcssius, Cornélius à ul comcderclis primilias omnis sacrificii Israël. Proplcr-

Lapide Mal. Alcxandcr , disscrl. 20 in llislor. vet.

,
ca, ait Dunmms.... Eccc (lies vemunl , et prœcidam
Toslam. El licèt solutio isliia;c non paucis obnoxia sit brachium tuum, brachium domûs patris lui, ni non sit

diflicnllali!)us, lieri lacilè potest, ul qui ei practicè scncx in donio tui'u... ul deficianl ocnli lui, et lubescal

adbxrerct, omni à culpà propler bonaui lideni exinie- anima tua , cl pars magna domûs luœ morielur.... Et
reiur. suscilabo milii sacerdolem fidelem, quijuxla cor mcum
Obj. 2° : Revelaliones sanclac Mccbtildis, lib. 5 , cl animam meam faciel, de.
cap. G, fcrunt voiuisse Deum , ul hominibus ignola Nec niulto post gravioribiis eœlum inlonuit minis ,

foret sors a>terna Samsonis , Salomonis et Origenis. quia priorcs oliosic roniansissenl. Semcl ol icrliôvo-

Ergo dubia est sains Samsonis. — Uesp. 1° pnedictas cavit Doininus pncrucn Samueleni , el dixll ad eum,
Erce fuciam vcrbuni in Isracl quod
reveiationes perperàm ei affingi cujiis nomcn proefe-
ibid. 3, V. 11 : ecjo

runl; cùm absurda niulta el incpla contincanl Quo : quicunuiue audicril , linnicnl ambce aures cjus. In die

de Baronium ad an. COi, lomo

aiii A. Resp. 2° re- illà suscilabo advcrsUm Ileli omnia quœ loculns sum

veiationes, qu;x; cum Scriplura malè coliXM'ont, nullius \

super domum cjusiincipium clcomplebo. Prœdixi enim

posse esse momcnli, proul diximusubidesaluleTra- ci quod judicalurus essem domum ejus in œlernumpro-
'
pler iniquitalem, eb quod 7wvcrit indigne agerc filios
^^"''
§ 2. De Ileli. nuos, et non corripuerit eos. Idcircb jiiravi domui Ileli,

l. Lc^onli hisloriam suninii hujus ponlificis exci- |: quod non expielur iniquilas domûs ejus viclimis et mu-

diinl lacryma; vcl invilo. In Ileli nempe repcrirc libi i neribus usque in œternum. En ergo grandis iniquilas

vidcaris virum gravem plénum pielalis, el où si)lùni

,
l doniùs llcli : Opbni quidem et Phinees, quia vicùma
infeliccm ,
quôd viiiosam prolem edideiil. Evolvo, et |
rum primilias arripercnt; Ileli verù quia eos non cor-

si potes, tempera à suspiriis, evolve, inquam,

postrc- ripcret; imô cum ipsis vesceretur primiliis sacrifi-
j

ma h;ec capitis 4 lib. 1 Reg. verba ,

quic lucluosum ciorum.

Cïsi ad triginta pedilum millia Israelis et captac Dci 3. Atqui 2" nuHibi lanta liaec iniquilas idoneâ sa-

arc;c eventum referunt. Currcns autem vir de Betija- lisfactione redempla videlur. Par enim elidonca lanlo
in Silo in die illà scissà veslc cl sceleri satisfactio in eo fuisset , ut et corripcrentur
vùn ex acte, venit , ,

vcnissel Ileli iniqui sacerdotes pari ad facinus suuni animadvcr-

conspersus pulvere capul. [Ciimque illc ,

scdebat super scllam contra viam spectans. Eral enim sione, et à sacris, qu;c impià manu lemerabant, im-
poslquàm misericorditerabigerentur.Neulrum porrô Ileli fecisse
cor ejus pavens pro arcâ Dei. Vir autem ille ,

ingressus csl, nuntiavit vrbi;ct ululavit omuis civitas. iegitur. Ergo congrue, et utinam minus, dissercre

audivil Ucli sonilnm clamoris, dixilque Quis est hic videlur, qui patris cl filiorum iiiiquilalem nuilis un-
El :

venit, et quàni viclimis el muneribus expiatam fuisse conjicil.

sonilus tumullùs hujus? Al ille feslinavil , et

tmntiavit Ileli. Heli aulem eral nonaginta et octo anno- 4. Prob. secunda pars de Iraditione. ILcc enim

rum el oculi ejus caligaverant, et videre non poterat. mullù plus è velerum Patrum, quàm èrccenlioris aivi
,

El dixit nd Ucli : Ego sum qui veni de prœlio, el ego qui tlieologorum scriniisestrepelcnda. Sed antiqui Patres

Quid actum est, lilimi. in asserendam Ileli impoenilentiam calculo pencuna-

deacicfugi hodiè. Cui ille ait :

Rcspondens autan ille qui nuntiabat : Fugit, inquit ,

nimi conspirant. Etsi enim plerique bunc propiià vità

Israël coram Philistiim, et ruina magna (acta est in po- i mirabilem esse fatentur ; at eum ex remissiîis cor-

pulo ; insuper et duo filii lui viortui sunt , Ophni et rcplâ filiorum agendi ratione reprobatum esse con-

arca Dci capta est. Cùmque ille nominàsset joctant, aut expresse docenl. Sic S. Grcgorius Mag.
Phinees, el

arcam Dci, cccidil Ileli de sella rclrorsiim juxta oslium lib. 2 in cap. A Reg., et part. 2 Paslor., cap. 6: Quia,

et {radis ccrvicibus mortuus est. Senex enim eral vir intiuit ,

(alsâ pietatc supcralus ferire Ileli delinquentes

el grandœvus , etc. Hic boniinem babcs qui stragcm fdiosnoluit, apud districlum judiccm senuiipsum cum
Isracl, el utriusquc nali inortem conslans audieril ;
'iliis crudcli damnatione percussit : hinc namque divinà
M niSSKUl . I»K roKMTKNTlA SA.MSON, HEU KT S\L()M0NIS. 4î
roi\' ci didlur : llonuràsli ('itios litos jilna quant nw. |: Ditm rrgo dirit : Doniimis est, de. Pofiits cleglt mhui-
Sic S. Ci^aritis Arolal., Iiom. !."> : Qn'ia illos non riun Dci cnusas incurrere, quàm de perpelratis iniquila-

grandi fi'rilalc disliin.xil.... nonwn cjus de lihro Vila- tibns filios condcninmc. Eadcni e>l HiquTti exposilio ,

delt-tum est. liieautem iicct prima fioiitc non nilid oiïcndat, re-
Sic S. Kiiclieriiis : lleli taccrdos ;iro ftliorum ini- vinci facile non polcst.
quiUilc ditmnn'.us est, qu'od cos pccmnlcs niiniis scvcrà 9. 11.2° : Disl. maj. ; qui inferendis sihi pœiiis hu-
iiuimtidvcrsionc plecldial.... Qnà scntcntià discant s'i- mililcr acqiiievil, simnlqiie cai iiu) causam oiiini nisu
ccnlott's qi(om:)d'o cliam jiroplcr filio: um scclern piDiiiin- siislulil, coiiccdo; qiii aequievil sterililcr, ila ut qn;c.
tur; cl quninvis sancli sint , culpn tnnien subditoruni liartemis neglcxei'i.t , deinccps qiioque ncgiexeril,
eisdem, fi non cocrccant, imputelnr. iiego. Itaqiiô vcrc esset humilis llcli, si se ad emenda-
Oinillo Basi!imn,llioroiiyimin), li!>. 1 coiilra Joviii.; lionemculpœ pro quâ arqucbalur, obtulisset : id aulem
r.lir\>osloiiuiii) , hom. 59 in Cencs.; B. Poirnin Da- ncc fecisso, iiec tentasse probaii polesl. Vix pHifeclè
iiiiMMi, loin. 3, episl. l(i,onp. 18; S. Fplironi, Iknlani, (iubiloni, quiii Ileli, vir iiali\à indole bonus, ubi gra-

cl ;»Ii()> |iliircs qiios daliiiiit Meiid )za tt Cornélius à ves Dei minas audiil à propliclà pilori, sallcni in
Lnpitle. qui tanien poslerior Angii.>tinum perpcrain corde dixeril : Dominus est, etc., qui enini ci lot et
cit. ne viiloliir. }ii porro quàm iilmiuni pnfpoiiclorajit, lanla per Sanuiclem exprobravil Deus, non e.X|irobra-

et aiic orilate viiicmi! , Lvia:nim, Dionys. Carl'.ms. ,

vit quùd priuros minas dcspexisset. Atqni tanicn non
'J'()sl;iltim, Serraiiimi, et alios rcccnliores qi.'os ad- deslitit Dens de eo graviter conqueri, eo quod noterai
iluciiiU et scquiiiilur Mendoza el Cornélius à Lnpide. ind^nc agcre filios suos, et non corripuerit eos. Ergo et
Sed islornin moinenta libreiiiiis : hxc enirn in re posl \isionem Samnelis perseveravit eadcni divinaj
ancipili si prxgvavent, a'nnnm psl ul assensnm ra- qucreKe ratio. Ergo rursùm ex pnrfatâ Holi subniis-
pianl. Ilaqijc sioiie, nibil iuferri polcst, quod l'œiiil.'ntiam ejus ccrtô
5. 01»j. 1° : lïoli filios suos corripuit, iiiqiic t.im vel probabiliter évinçai.

acrllcr ni vorlia cjus grr.voin Uieologis difiicultalein 10. Obj. 5° : llle obiil vcrè pœnitens, oui potier
facessaiil. Dixit cnini eis, ibid.,cap. 2 , v. 23 : Qume fuit rciigio, quàm populi ac ip^a fdioruni siiorum
fnciiis rcs hujusmodi qiins ego audio res pcssimas, ab vila. Atqui Heli potior luit religio Eral enim eor
omni populo. Nolile ,
filii met Si peccaverit vir in ejus pavens, non pro populo, non pro naiis, sed pro
vintm ,
placari ci polcst Dcns ; si atitcm in Dominuni orcà Dei : unde timc tanlîim dolore oppressas est,
piCcavciil vir, quis ovabit pro eo ? Ergo. ciim nuiilius.i pr.'.lio advc:;ien^ nominàsiet arcaniDei.

0. R. cum S. Eiicliorio : Equidem coercuit Ileli fi- Ergo.

lios, equidcm corripuit, sed lenitate et mansuetudine 1 1 R., disi. maj. : Gui polior fuilreligio, c.\ summâ et
patris, non severitale el cudoritate poniificis. Et verù supernalurali in Deum charitale, concedo; exnalurali
remijs ;m istud et molle corripiendi genus eô us(jne quodam affectii, ncgo. Non is esl scopus noslcr, ut
di>p!iciiil Deo, ut illud primo pcr prophelam, deinde s Ileli inipœnilenleni obiissc probenms ; id enim in ejus
pcrSnmuLlem redargueril; alquc bine piiores minas tbesauris signalum esl, qui solus bominum corda no-
minis gravioribns cumulaverit. vit, et in eis inscrutabili judicio quidquid vull opera-
7. Obj. 2° : Qui comminalis sibi à Deo pœnis bii- tur. Unum boc volumus, nimirùm Pœnitenliam ejus
mililer acquievil, is ulique prtcteritam molliliem mdlà sat firinâ ralione probari. Eam porrô qiue ex
gravi diluil Pœnitenliâ. Atqui Ileli.... ; cùin enim iii- ipsius in arcam sUiJio deducilur, levis adniddùm esse
dicâssel ei Siunuel univcrsos sermones Domini, placide uiomeiili opiiiamur. Qiiare porrô? Quia Juda.n eliam
el submissè respondil : Dominus esl ,
quod bow.Dn est scelesliorcs pari urebantur doloris sensu, cùm suus
in oculis suis facial, ibid.,c. ô, 5, 18. Ergo. arcœ sancloC ac lemplo deinccps lionos nei'ariè auferc-
8. R. 1" : Yerba hiïc, Dominus esl, etc., alium in batur. Cujus quidem rei innumera exlant in bisloriis
ore hominis subirali, perpeluisque comminationibiis excmpla. Sic audito arca^. caplx evenlu ululavil omnia
defaligali ; alinm in ore bominis sincère conlrili sen- \
civiles Silo, quse lamen non Iota conslabat ex sanctis.
suMi babcre : uli ea secum repclendo facile quisque Sic uxor Pbinees eodem evenlu, simul et parlùs dolore
intelliget. Incerlum porrô esl, quo animi molii, quo, ; oppressa, cxpiravit dicens : Translata est cjloria Israël,
ul ila dicam, vocis sono ea prot ileril Ileli. Nec certè , quia cupla est urca Dei; nec lamen liinc liilô colligi

bic sibicoiisenliunt Paires. Si qui enim hinc œquani- polesl ejil^dem sanclilas. Sic Agri|)pa, qui et apud-
luem ejus divinaî vu!iinir.ti obseqr.eiiliaia commen- ^ Liicam lierodcs, cùm à CaioCaligulà didicisset, men-
dant, ut Theodorelus et Cbrysoslomiis ; alii niliil in icm ejus cs:-eutpro Deo baberelur à Juda;is, ideôqua
eis priïler fictam liumiiilalem, aul forte pervicaciam simulacrum ejus in Jerosolymilano templo coliocare-
deprebendunt. Idem est, ait S. Ephrem in Apologià lur, aujius, et prœ )nc!u singula momcnia colore mutait,
de Ileli, quasi ditat : Dominus quod buraun est in rubicundus, luridus, lividus, à verticc ad culcem lior-
oculis suis facial. Ego vcro filiis meis molesliam in ferre rore correplus est ; et tremore membra quatiente, solu-
non possujn, eosve perpétua insequi. Jsta responsionis I
tisque nervis collapsus fuisset, ni eum sustentassent
hnniilitas, ail bic Gregorius Magnus, sisubtiliter i7ispi- proxinii; qui jussi domum illum retulerunt uiliil sen-
ciulur, veru humililas non est. Yerè esset hnm'lis, si se lientcm, et subitcmeà vi mali sopituni et slupidum, etc.
ad cmendutionem cnlpce, pro qvà arguebalur, obtulisset. \
i Aiqui ex eo tanlo dolore, qui dulorem Ileli proxiraô
TH. XXII.
 TUA(.T.vTlJS DE i'OEMTEMIA. i'AKS I. U
adu'cjnal , liaiitl iiiferrc liccl, Agripimin , inaclaloidii ad libcroi titos, cl incilari stultilium tuum, ut fareres

illuiii JiJcobi, l'olri (Iflciilorcin iii viiirulis, ;ib anijolo iiiipcriumbiparlilum, etc., ubi divina ultir) lilios Salo-

ob lininaiM'iii siiiiciliiain |icrciissuiii, lioiiiiiiciii fuisse nionis propicr |)c(cala palris , uli(iue non dclrla
Ycro Deo pic cl sanclc addiclum. Sic dciiiùm iibiiiiic vexai et ins((piitur.
iiolum esl, quod el scripsil Pliilo , Judœos non unam, 4. Pugnant 2°, et maxime, quia si Salomoncm pec-
sed mille, si ficri posset, mortes iubilnros ciliiis , (juiim c.'ili sui sincère |iœniiuiss(>t, is dubio procul aliqua
suiimercnl vclilnm aiuiuid facirc, in loiii|»lo pra!s('rliiii, rcliquibscl Pœnilcnlia; sua; momnncnla, el oblatum
(|nod adcô rcligiosè coliinl , m cirlu mors projwnatur populis |)eccandi occasioncni abstiiiisset. Alijui niliil

ultra septuin interiits pciictranlibus : iil lii laïueii Jii- praler fana cl idola rcliquil Salonion : caque, lanielsi
dx'i Doinimmi occideraiit, ejnsquc Aposlolos, quù- populo gravis essent occasio pcccandi , ad a-tatcm
cnnique confugerciii , inscqucbaiilur. Krgo polest usque pii Josia; manserunt, ul palet ex 4 Ucg. 23 v. 13,
Heli dolor in alTocluni incrè naluraleni icfundi. '

ubi bx'C : Excelm (juoqiie ,

quœ crunl in Jérusalem ad
Alque utinam à sublimioii inincipio origlncni du- dexteram pariem monlis offensionis , (juœ œdificaverat

xeril : id cquidoin oplan)iis enixè ; al crcdimus non SalomonAstarolh idolo ISidoniorum, (t Chatnos offcn-
satis probari. sioni Moab, et Melcliom abominalioni fdiorum Ammon,
§ III. De Salomone. polluit rex Josias, et contrivil statuas , et snccidit lu-

là. Notior est Salonionis bisluria quàin ut b'ic cos, etc.

receuseri; flebilior, quhni ut enienlilis coloribus pingi 5. Atquiba^c, licèlgravia, imminui tamcn possunt.
dcbeat. Noscit nemo priiicipcm illum , cujus supien- Ad primum enim dici polest, 1" Adie, Lolhi el Sam-
tiam rcgina austri à finibus Icrrœ audire venit, à Dco sonis Pœnilenliam in Scripturis diserlè non exprimi,
turpitcr dcfocisso ; cjusque, ciini jani essetsenex, cor ncc lameu in dubium vocari posse ;
2" non ila rcti-

per mulieres depravalum esse , ila ut sequerelur Deos ceri in sacro textu Pœnilcutiam Salonionis , ul indo
(Uienoê, etc. Quacrilur an facinora ha'C dignis Poenilenlise nulhUenùs colligi possit; quo de infra ;
3" cxcidisse

labonbusdilueritSalomon,adeùque au conclaniala sit libres |)lures, lum Salomonis ipsius , ut puta librum
salus ipsius. Quâ de re triplex versalur erudiioruni verborum dicrum Salomonis, 3 Reg- 11, 41, lum pro-
opinio : alii enim pro salute Salomonis certanl ;
quos phelœ Nathan, Aliiœ Silonitis, el Addo Videulis contra

inler non sine fructa legeris Joannem de Piiiedà, Jéroboam, in quibus reliqua operum Salomonis priorum
Hispalenscm iheologum è societatc Jesu. Alii Salomo- el novissimorum scripla erant, 2 Parai. 9 , 21). lu liis

ncai diris devovenl. lia inter alios Pbilippus abbas '

porrô libris verisimililcr apcrliùs descriptaui fuisse

boiiœ spei, in Opusculo de daninalione Salonionis; Salonionis Prenitenliam, qua; in Scriptura superslilc
cnjus senlcntiam vcluli probabilioreni sequilur Bel- obscuriùs indicatur.
larrainus , lib. 1 de Yerbo Dei, cap, 5. Alii deinùm Ad secundum quo Salomonis viudices
;
quasi obrui
reJ)us diù et mature perpensis hierenl inceili : ita subindicat Nal. Alexander, non una est responsio.
inler alios Nat. Alexander, hic, dissert. 3, ubi partis 1° Enim conjici polest, fana b;ec et idola à Salo-

ulriusque niomenta, eorumque solutiones proponit. mone qiiidom fuisse subversa; sed vel ab Amon,
Hune, sed non innoniiaatuni, quod fecit recenlior ali- aliisvc impiis rcgibus iusiaurala esse in iisdem fun-
(juis, è vestigio sequeraur. Sit damenlis; unde factum sit, ut antiquum nomen ex-
CoNCLUSio. — IncertaestPœnileniia, incerta proinde celsorum Salomonis servavcrinl, proul forte porlicus
salus Salomonis. Salomonis, de quâ Act. 3, v. 11.
2. Prob. : Illius sors respectu nostri plané in- 2° Dici possit , templa quidem ei idola satis sub-
certa est , cujus reprobaiio , aut salus œlerna nuilo versa fuisse , ut jam ad ncfarios idololatria; usus in-

certo vel Scripluraî lexlu , vel consensu Palruni servire non possent; sed non ila ul uullae eorum su-
vel Ecclesiye judicio probari polest. .^tqui repro- peressenl ruina; , cùm peccali Salonionis , lùm etiam
baiio aut salus alterna , etc. Minor probaïur per illius Pœnitentia; lestes. lias itaque ab Ezecliiâ , rege
parles. sancto, inlactas permansisse; quôd criminis occasio-
5. Prob. itaque prima pars, nimirùm, l^reproba- nem r.emini prœberent : à Josià verô ex singulari

lionem Salomonis, nullo, qui assensum verè cogat pietatis molu ad radiées usque fuisse dirutas.
Scripluraî textu probari. Qui enim desperaiam esse 5" Nec improbabile est Salomoncm fanis à se ere-

r^is hujus salulem volunt , bine pugnant, 1° quôd clis pepcrcisse, quia vel illa clausissel , vel alios in

hominum peccaiis,
Scriptura recensitis quorumdara usus convertissct. Et verô , si peccavil Salonion ca
eorumdem Pœnilenliam commemoret puta Davidis ,
relinqucndo, pcccavit et Ezecbiasea non snbverlon-
2 Reg. 11 12, Eccli. 47, poiissimè autem Psalm.
, V. do. Idem enim penè est , si peccandi occasioncm de-
50 ; Manassis, Paralip. 2 , cap. 23; Salomonis verô deris ipse , aut ab alio daiam volens, et muUiiudini

iniquilas disertira exprimatur, ut 3 Reg. li , et regendae pra;posilus, conserves, i'orrô non arguilur
Eccli. 47, nullibi verô legatur Pœnitentia ejus. Quin Ezecbias ob minime subversa Salomonis dcliibra :

cl cam ablegare videtur Siracbides bis, quibus Salo- iinô pielas illius commeudatur, 4 Reg. 1^, et Eccli.

ivinuem comperat, verbis, ibid., v. 21 et seq. : Incli- 48, 25.

nàsti femoratua mulieribus Dedisli macidam in glo- 4° Obiit indubiè Manasses piè pœniieus ut faien- ,

riâ luû, el profnnàsti setnen tuum inducerc iracundiam ; turomncs. Atqui Manasses abstnleral quidem dtoi
 DISSKKT. 1>E 1'()I:NITKNT1A sAMSON, mi.l LT SALOMONIS. i6

alienoi, et simutncrum de domo Domîni ,

aras quoqiu' V.UAv. in Psal 126 : Ipsc Salomon mulicrum nmator

quas fcccrat in moule domùs Domîni , 2 Paralip. 3"), fuit, clrcpnbatus est à Dca Optinid igilur etiam

48. Al non inmcn abslulit omnia prioiis sua- inipio- hoc eijit miscricordia Dei el Spirilus cjus , ul quidquid

talis nioniMnonia : Quandoqiiidcni Josias alluriu, qnœ boni per Salomonem dictum est, Dco tribucrelur : pce-

feceral Mauasscs in duobus alriis lempli Domini de- calum autem hominis homini. Undc obiler infères de-
itrurît, cl dispersil riucrcm cornm in torrcntcm Cedron, cipi eo«, qui in aniinum bibi inducerc ncqueunl , fieri

4 Ut"». 23, M- FrgopoUiit Salonion cl orciilore pœ- poluissc ul canonicorum librorum scriptor aliquis

nilens, el non oninia iilohtlalria^ su.v leslinioiiia de- pcrirel.

nioliri. Ergo sLit 1' reprobalioneni Salomonis nullo, S. Gregorius Magnus , lib. 2 Moral, in Job, c. 2 :

qui ineUiclabilis sil, Scriplur.T lexlii fulciri. Salomon, inquil , sapienliam non perseveralurut acci-

7. St'd noque radeni reprobalio à iradilione ,

aul pil. Ergo circa Salomonis pœnilentiam Paires Palri-
I

. Ecclesiae judicio inconous>è dediici polcsl. Non ab bus adversanlur. \U\\ic licèt poslremorum nommlli

Ecclosi;iî judicio ; cùin nuilinn cjiis cà de re dccrcUim |

bénigne exiioni possinl, non inde plurimùin conva-

prodieril. Non à iradilione; hxc cnim ui finna sit, lescunl Salomonis parles; quia ejus inler defensores

ninltô pneponderanlcm Palruni consensiim rcquirit. nuilli sunl ,

qui de sainte ipsius benè ominenlur ob

Sed deesl pntponderans illa consoiisio in re praiscn- Sapienli;ie libres :qued an solide factum sil, ulcxpcn-
li, ubi Paires Palribus, docti xquc dociis adeô adver- damus
sanlur, ul propè tcmcrarius vidcalur ,
qui parlem al- 9" Prob. second;! pars luinoris, nempe Pomilenliam
tcram alteri prctulcril. Salomonis , nec ex Scriplurâ , nec ex iradilione, nec
1° Cy- El quidem
Enimverô Salomonis Pœaitenliam aslruunt, ex Ecclesi;ti judicio eflicaciler deduci.

rillus llicrosolym., calcch. 2 ad Uiumin. ubi : Cer- r conslat ex modo diclis, cerli niliil erui po^so seu à

Jii5, inquit , </«ôrf pœnitenlibus dalur salus. Et Sa- iradilione, seu ab EcciesiiB judicio; cùm in pr>r senti

lomon ceciderul : sed qitid inquit ? Poslea ego Pœni- materiâ Paires Palribus advcrscnlur , el niliil circa

lentiam cgi. banc ab Ecclesiâ delinilum sit. Slandum igilur Scri-

2° S. Hilariiis in Psalm. 52 : El ne, ait, per Aarou, plurœ ; atqui nihil in eà esl ,
quèd Salomonis Poeni-
David el Salomonem ,
pluresque isliusmodi , bonitalis tenliani salis osler.dal.
Dei ejcmpla pcrcurram, quibus ,
increpitis demulalio- Prob. min. : Quatuor potissinuun Scriplurâ; teiii-

num cffensis, ob (idei lamen merituni adfuil Pœnilcnlia bus nilunlur Salomonis vindices , T nempe bis Dei
prodivis. Idem in Psalm. 12G, Salonioncm donat verbis ad Davidem, ubi sic de Salomone : Ego ero et

sancti nomine. in Patrem, et ipse erit mihi in filium : Qui si inique ali-
5' S. Epiphanius, hœr. 42, Marcionem redarguit eô |
quid gesserit, arguam euni in virgà virorum, ci in plagis

quia Abetum , Moyscn , Davidcm ac Salomonem , à filiorum hominum : misericordiam aulcm meam non
Chrislo ad infères desccndonte , illic reliclos esse uuferam ab eo, sicut absluli à Saûl, quem amovi à facia

conieuderet. Sensit ergo Epiphanius earadem esse meà, 2 Reg.7, H. Atqui, inquiunt, misericordia quant

Salomonis sortcm ,
qu:e Abolis , Moysis , Davi- spondet hic Deus Salomoni, muUè minus terrenunï
dis, elc. regnuni spécial, qnàm xteriium. El vcro , ait Tyclie-
S. Ambrosius, seu quisquiscsl aucior Apulogiie 2, nius, quid prodest , id esl, quid prodessel tavidi, si

pro Davide : Si David , Salomon et Paulus errave- propler euni filius ejus rcgnum terrœconsequerclur, cœ-
runt lanqnàm homines, peccalum suum lanquùm jusîi leste perditurus ?
agnoverunt. Nilunlur 2° loiis Ecclesiaslai el Proverbiorum li-

S. Hieronymus, cpist.9 ad Salvinani ; David el Sa- bris ,

quorum priorem his ordilur verbis Salomon :

lomon vicii sunt quasi homines , ut et ruinœ nobis ad Vanitas vanitatum , el omnia vanitas : in posteriori

cautionem , et pœniludinis ad salutein exempla prœbc- verè sic habcl , c. 24 ,

juxia versienem Septuaginla :

rent. Cseleros millo quos fuse expcndil Pineda. Novissimè ego egi Pœnilentiam , respexi ut elifferem di-
8. Non nego è Palribus magni nomiiiis pluies sa-- sciplinam. El c. 50 Slullissimus sum virorum, elsa-
:

lulcm Salcmoiiis habcre despcralain. Sic, oniisso pienlia non esl mecum. Utrunsque poirù opus à Salo-
Chrysoslomo,qui in parlem Salomoni propiliam modo, mone sub vitai ilnem scriptum esl. Elrunique igilur
modo in advcrsam propendet : S. Cyprianus, lib. de insigne esl ejusdem Pœnitentiac monumentum. lia

L'nil. Ecclesiae : Quisquis ille confessor est, imiuit. Sa- Baccliiarius aucior ecclesiaslicus seculi V, in episl. ad
lomone major, aul melior, aiU Deo carior non est, qui Januar., de Recipiendis lapsis.
lamen postqnàm dereliquil viam Domini, perdidil ISilunlur o" his verbis 3 Reg. 43 : Dormivil Salo-
el Domini graliam Et ideb scriptum est : Tene quod mon cum palribus suis, el scpullus est in civitate David.

liabcs, ne alius accipiat coronam tuam. Quis porrô regem idololatriaî ad extrêmes usque spi-
S. Auguslinus, lib. 22 contra Fauslimi, c. 81 : Sa- rilus mancipatum , in sanclâ civitate sepultum esse
lomon ad profundum idololalriœ lapsus atquc dcmcrsus, credideril? Nullibi cerlè impii reges cum patribus
verilale nullius personam acceplanle proditns est. Cap. suis dormiisse ac sepuiti fuisse dicunlur, ul con-
88 : Jam de Salomone quid dicam ? Quem vehementcr \ slal de Joram fdio Josaphal , de Ochosià , de Joa8
arguit sancla Scriplurâ alque condemnal , nihilque de \ el Achas.

Pœnitentiâ ejus vel indulgentià Dei commejnorat. Et l ilunlur 4', et

Nil maxime, 2 Paralip. il , v. 17, ubf
17 TUACTATllS I>E l'OT'MTF.NTI A. PAIIS MSSEUr. DE Hf'.m. 8AMS0N, etc. i8
i\u\\nv nmbitlàssi- Ilubumnin vils David et Siilomouis pn»cid sancti rogos, nt Ludovicus IX, pliirics rcpeli-

(tniiis liiitliiiii liibià. \U\\\\ , ail Pinotia, lib. 8 ,

n. M ,
vorinit.

ini>(iu;im (il iiKMilio in l)()iuim ri«rH»H roj^is riijiis|)iaiii, Non iibid : ^ovissimè ego cgi Pœnilcntiam; lum
nisi is viiam saiiclo clauscrit. Ccrlt; iiriores via; Asa qnia ba;cex alicnA perron:^ dicorc poluit; proul ipso

sanrla; ol roligiosu; fiioriiiil; lier, laiiit;ii (

qiioniaiii ah cl :ilii sniploros s(t!(;nl, qui sapins ex porsonâ pcc-

iis niisiTÙ (lolVcit) sanclus Josaphat in viis palris siii catormii, pciuiilcnlinnivo, aut juslorum, Clirisli cliarii

anibnlàsso dicitnr. ant Ecclcsia; loqnimlur , uli abundc patet ex Canlico

V.u sninn)alini qu.nc saccr If^xlns habol Salonionis Canlicorum. Ttini (piia niagis llcbraio tcxliii conso-
cansa; nia:;is favcnlia. Al(|ui in liis niliil csl (piod nal Vnlgala noslra, qna; solùm liai)Cl : Quod cian vu
prohabililcr soivi non possil. Undc, ncc iiioplè , rc- dissein, posui in corde meo , et cxcmplo didici discipli-

spondciil adversarii Salonionis. miin. Qncm sensum exliibent Chaldaica Paraplirasis

10. Ad priiniim, promissioneni illam Dci do Icmporali et Syriaca versio , qucmadmodùm animadverlil et
solùin rcgno cssc inlclligondani ; ila ni sensiis sil, probat Nat. Alexander.

Salonioncni, si liiUninu sil aliinando ni à via jnslilia; Nom iilnd : Stttltissimus sum virorum , etc., 1' qnia
deficiat , aliis quidL'ni pœnis ,
qti;i; virgd vironim liic dubiiini csl an verba li;fc sinl Salomonis. Sic ciiim Ib;-

appellanlin-, casligaUun iri; non aulem regni priva- braicè incipil capul illud .30 : \'erba Agliitr filii Juche
lioiic, proul Sailli coiiligit. Alque ha;c cxposilio con- qua; Lalinus inler|)res reddidil : Verba Congregantis fi-

linnalur ex 1 Paralip. 17, 2, ubi post rcpolitam cam- lii Vomentis. Itaqnc ail Mcnochius, lioc caput propriè
dom prcinissionem conlinenler siibjungilur : lîl sla- Atictorcm Itiibet Agliitr, cujus tamcn dicta Salomon suis

tuatn ctim in domo meà et in rcgno mco iisque in sempi- adjunail Purabolis, ut illis consetitienliu et iisdeni pleine

ternum, et llirouus ejns eril ftrmissimus in perpetmun; (ligna. 2" Quia eliamsi verba lia;cSalomoniadscriban-
qnia ncmpe , sccùs ac facluni est Sauli, habebil c tur, qui mysiicum sibi nomen sumpseril nihil aliud ,

sanguine suc, qui sibi in perpetunm succédant ; crgo probant , ut ex loto tcxtu liquet quhm crrorem et ,

Dci promissiî), non ad Salonionein dunlaxal perlinet, ignoranliam ,

quibus bonio in lioc iiatura; corrnplae

scd ol r,d poiteros cjus. Ergo non niagis ex ta coUigi statu obnoxius est, adeôquc qnàm rébus supernis cx-
potest xîcrna cjnsdoni salus, quàni regum qui ci suc- plicandis im|)ar sil, nisi cœlilùs illuminelur : at verô

cesserunt. Ejusdeni solulionis verilas constat ex proe- nec Salomonis Pœnilenliam , nec humililer eonfcs-
dictione Ahiaî Silonilis ad Jéroboam, quain vido 3 sam pcrsonalium cjus peccatorum slullitiarn osten-
Reg. ll,28etseq. dunt. Hoc generali sensu de se aicbat Ames, cap. 7.
Neque nocet objeciio à Tychonii verbis pelila. Ncc 14 Non sum proplicta et non sum filius Prophetœ
: , :

cnini hominis est prœscribere Deo , ut hoc vol illud scd armentarius ego sum velHcans sycomoros.

spondeat , niullô minus ut spondcat salutem , cujus 12. Ad lorlium, errasse Baccbiarium , cùm credidit

explorata cognitio tumidam securitaleni parère 'pos- rcges impios cum juslisrcgibussepeliri non poluisse.

sil. Ca:tcrùin magnum quid spondebat Deus , cîmi Id cnim etsi nonnuHis conligil , ut fort objeciio : non
poUicebatnrDavidi non deluluros è femorc ejus prin- [amen omnibus. Nainque 1" ex lib. 3 Ucg. 14, 31 :

cipes ,
qui rognum cjus amodô et usque in sempiier- Dormi'At Roboam cum patribus suis , sepultusque est in

num possiderent. civilale David. Atqni tamen ex 2 Paralip. 12, 14 : Fe-

1 1 Ad secundimi Negant libros : Ecclesiaslis et Pro- cit Roboam malum, et non prœparavit cor suum ut quœ~
Verbiorum à Salomone sene conscriptos esse, 1° quia reret Dominum ; 2° ex 3 Reg. 15, 8 Dormivit Abias :

c. 2 Eccles. ait Salomon Sapienlia quoque pcrseve- : cum patribus suis, et sepelierunl eum in Civitate David.
ravit mccum. At id do se fari non poluil Salomon sc- Atqni is nibilominùs ibidem, v. 5 : Ambulavil in omni-

nex, oiiuiis proinde libidinum et idololalria; cœno diù bus peccatis palris sui : ncc erat cor ejus perfeclumco-

imnicrsus. T Qnia,iUi notant Bonfrciius et Bollarmi- ram Domino suo. Idemdixeris de Amasià, ex 2 Pa-

nus, lib. 5 de Yerbo Dci, c. 5, polissiniùm Salomonis ralip., c. 25 , vers. 28 et 14. Ergo quia rex quipiam
facintis fuit idololalria. Porrô ncc idolorum, nec ido- cum regibus juslis sepullus fuerit ncquaquàm bine
,

loîairiaî in loto utroque libre uspiani meininil; quod

sanolilas ejus inforri débet : sicul nec impœiiilenlia

lamen faccre debuerat si eum illius vcrc pœniluis- ,

ejus bine deduci potest, quôd cum iisdom sanclis rc"

sct. 3" Qnia Jésus fdius Sirach libros Salomonis anlc gibus sepullus non fueril. Obiil enim Manasscs roli-

lapsum ejus commémorât. Eruditus es, ail c. 47, in giosus cl pœnitens : et tamen in domo suâ sepullus
JHi'cntule tnù et implelus es quasi flumen sapienliù....
:
est, ex 2 Paralip. 55, v. 20.

In Canlilenis, cl Provcrbiis, et comparatiunibus, et in- 15. Ad quarlum, mentionem Inc fieri de prioribus
terpretaliouibi(S tuis rniralœ sunt terrœ Etiiiclinàsti aiinis Salomonis, cosque solùm, non annos posteriores

femora tua mulieribus Dcdisli mnculnni in (jlorià viis David comparari. Nec verô insolilumessein Scri-

tuà. 4° Quia qu;c ex Ecclcsiastc vol Provcrbiis in pluris , ut priora vilœ régis alicujus exempla , vel in

graliam Pœmtentia; Salomonis eruuntur ,

parùm bonum, vel in malum proponanlur, elsi ab iis poste-

probant. riora niullîim discrepaveriiil. Sic, ut anlmadverlit Pi-

Non iîlud : \unilas vanitattnn ,

quod vir mundana neda ipse, 4 Reg. 21, v. 20, diciUir quôd Amon fecit

omnia perspicaci oculo contemplatus , non minus malum in conspeclu Domiui, sicut feceral Mariasses pa-

eloqui poluit, quàm homo pœnitens ; <]uodque dubio ter cjus : et ambulavit in omni rià per fjuam ambulave-
 49 i».\KS 11. Dt i»oi-:mtk NilA LT SACHA.MEMO. :,0

rai putcr ejus , elc. Id aulcm ilc urioribus Uinliim 15. Quod aiunl Salonioneni in pnediclis librisido-

Manasso viis accipi opoiU't. Quidiii erj^o objocliis lo- lolaliiarn non dt-leslari, non adcô urgol, 1" quia nul-

cus ad prioros lanliim Suloiuoiiis aniios n'fi'raliir? la csl nielior idoloialria; di-lcîîlalio ,
qnàni unius Dei
Eu iir.i'cipua qiui^ in latidalis atuloriluis oociirro- iTo.iloris , jiulici>, vola ninicupala rxigentis, iinpios

lunl in gniliam vcl odiiiin Saloinoiiis arç^imienla. Quod ptT palionliani suslinenlis, lani aperla , loliesiitio in

eiiim olijitil Piiicda, ihid., ii. 75, (îraiialcnsos libres j

eodeni voluniine re|ielila conlessio. 2' Quia idola jias-

in plunibcis laniinis arabicè ,

jam inde à Jacobo lii- siin vocanlnr vanilalcs, ul Dculeron. 32, 21 : IrriiU'

5|ianiariiin doclore, coiisciiplos, in (juibus Salonionis vcrunt me in vunilalibus suis, i Heg. 17 . l.'i ; .lorcni.

rœnilcnlia bis di'scribilnr vcrbis : Kl llcvit flclu vehc- 'ri, 10. Porro lotus csl EcclosiasUi! hbcr in vaniialuni
nieiui, et condonatum est illi : et obiit fidelis et seeurus; dctestalioiic ; cl licél vocula lurc alio sensu non rarô
id, inqiiain, nullins csl nionicnli, (piia iinllius cslcer- ibidem assumalur polesl lamen cl idola nonnunquâm
,

tx fidei. Qnin cl amarè comincrilur Nat. Aicxander, cxprinicre. 5' Quia (|iii in Ecclesiaslc ca-leros suus
quod Ilispani psendepigraplia nioniiinenla gonli eni- crrorcs condemnal Salomon , in alio (pii cxcedcrit
dilornni vendil;ire vt-linl ;
quasi liiiic fncns liodièipie libro idola detc^lari poluil, ni jam diximus.
fier! f;icilo possil. Iliiid vero capilis 2, v. U : Supienlia quoque persc-
14. Si forlo inquiras qi:ani in parlcin cinis ego el verfuil mecum, vel refcrlur ad Icmpus, ipio Sabimon
pulvis propcndoam : in eani falebor ,
qnju Salomoni mulla sapienter didicit,\b\d., cap. 1, v. 16, cl sic nc-
prttpilia esl. M'ivetnic id prx'cipuè quod Ecclesiaslis cesse non est, ul do toto vil;e ejus cursu intclligalur ;

liber bominis à vanilaleonininiodà reversi proies esse vel aiiimalem tanlùm sapicnliam iiidigilat, scu f-oii.r-

videlur. El id suadel 1° constans iiebneoruni Iradi- liani in cxcogilandis novis voluptalum generibns au

tio , quai non nullius prelii in pnesenti ncgolio esse gendis(pic deliciis, luxu el opibus. lia S. Gregor. >'):>-

debel. 2° Anliquiorum Palruin consensus , Cyrilli senus, el Hugo à S. Yiclore.

Uierosol pricscrlini , el Ilieronymi , in Judaicis ré- Quod spécial ad cap. 4 Eccli. Sirachidcs laudal
bus versalissinn. 5° Quod EcclcsiasLe liber scriplus quidom opéra qux' aille lapsum suum cdidit Saloniou
videlur ab hominc nauseabundo ad vanissinias volu- {nisi,quod in Scriplurà frequens esl, ordinem inverlal,)
ptales, quas sensil. 4° Quôd niulla coniplcclilnr, qnie at non negal libres lapsu posleriorcs ; hosaulcni pnc-
signilicenl lioraineni oinnia pcnù experlum. Ego, in- lermisil quia lolus est eô loci ul oslendat quàm fune-
qnil , cap. 1, fui rex in Jérusalem , (|uasi jani funeri stos liabuerit exilus Salomoniscrimun iu posUriscjus.
vicinus, nibil jani sil. Cap. 7, iô : Hoc quoquc vidi in Et ba^c sufliciant de re quam Dcus voluit csso inlri-
diebus vanitatis uieœ. Ibid. : Yirum de millibus uiium calissimam , ut jnsliores quiquc ad morlem usquc
reperi , mulierem aulem ex omnibus non inveui. Haec opéra sua vererenlur ; et ipsi nos jam senes, idenli-
autem cui conveuiant meliùs ,
qnàn» boniini qui uxo- dem in bx'C cruniperenius vcrba : .Vc projicics vie

res duxerat mille, el ne uni quidein se poiuisset com- in tempore seneclutis : ciim defeceril virtus mea ne , dC"
niillere. relinquas me, Psal. 70, 9.

DE POEjN'ITEIN'ÏIA UÏ SACRAMENTO.
Secundam banc iraclalûs noslri paitem absolvent 2" A Grrecis scriptoribus dicta est exomolo(jebis, qune
novem capila. Primum eril de exislcnlià Sacramenti vox licèt vi proprià nonnisi confessionem sonct, lol.ini

Pœniientiai ; II. de ejus efficacià, seu polestate ; III. nibilominùs Pœnitentiam expriniit ex usu : Unde T( r-

de malerii\ in génère ; IV. de Conlriiione ; V. de Con- lullianus, lib. de Pœnitenlia, cap. 9 : 7s, inquit, acliiy,

fessioncM. de ; Salisfaclione ; VII. de forma ejus- qui magis Grœco vocabnlo nsurpatur el freqncntntur
dem Sacramenti ; VIII, de ministro ; IX. de effecii- exonwlogesis est, quâ delicla Domino nostro confilcmnr,
bus. non quidem ut ignaro, sed quatenùs Satisfactio Confes-

sione disponitur, Confessione Pœnitenlia uascilur, Pœ-

C.\PUT PRIMUM.
nitenlia Deus mitigalur, elc.
DE EXISTENTIA SACRAMENTI POEMTEMI^.. 5° >'ec infrequcnter dicta est secunda post imufra-

1. Pœnitenlia proul sumitur in proesenli , variis gium tabula, quia sicul naufragum , nisi tabnlam ar-
,

apud paires donalur noniinibus ; et quidera 1° idenli- ripiat ,

perire necessum est ; sic et pcccatorem ,
qui

dem vocalur imposilio manuum , à rilu scilicet ,

quo à Baplismatis navi excidit, nisi confugiat ad Pœnileii-
peccatores reconciliari consueverant. Manùs impositio, tiam. HincTertullianus ,ibid., cap. 4 : Eam,lu yecca-
ait. Auguslinus , lib. 3 de Bapt. contra Donatistas, tor, ila invade , ila amplexare, ul nanfragus (dieu jus
cap. 16, non, sicut Baplismus, repeti non potesl.Vltwi- tnlulœ fidem. Hœc de peccalorum fluctibus pcrkvabit

temhaecmanuum imposilio ab eà secernerctur, quaiin et in porlum divinœ clemenliœ properabil. Eodcni no-
Confirmalione vel Ordine adhiberi solct,passim dicta mine Poenitenliam designàrunl PP.Tridenlini, sess. 6,

est imvositio reconciliotoria. cap. ii.

 Bl TRACTATUS DE PŒMTK.MIA. PARS II. 83
\' Vocatiir oliani jiassiin Itaptismus luboriosm, Iht- r In umdom scopulum {I ( pari de causa impcgissc di-
ytismus lurriimiirnm ; qui;) olIi'Olimi ojiis iioiinisi pcr I

ciiiiliu-, liim Caïani , à (iriosticis circa an. \Ar, exorli,

gomiliis et laltorcs consofini polost lioiiio pœiii- et inqtcnsi Caini ac Judaî Iscariolis laudatores : bi
i-nim S.
leiis. liicronymi a-vo rcdivivi diccbanl me aliqua
rr Dicitiir al) llicroiiyino Itot-iin plarabilis à Chry- lUHcAln, qnœ Chriilus non possit puryare sanguine
;
ma,
Boslonio, lioiii. 8 Pœiiil., lurdrla deiklonim, con- ac nndlô minus Kccicsia
(l(!
vi clavium romitlere, Tum
snniplifl iniquHatum, iirmaliira contra (liaboliun , xpes .Manich.Ti, et ii qui Matboinalici dicuntur à S. C.esa-
snliilix, (Icspcrtitiouis prolhijnho ; al» aliis nciù pliiri- rio, scrm. 253; bi eniui inductû falali ex sidcribus
J)iis. riimuiuiiio, pa.r cl tccoucilialio. Mis ohilcr praî- peccandi necessilale, et pcccalum
,
, et ex conscquenti
inissis, Pœnitentiam aufcrebant. Tum et ii, qui cum rdicis-
PœnileiUia dcfiniri solet à Calholicis : Sdcrumciitum simo et aliis saccrdolibus quinque eidcm sociatis
à Clirislo Domino inslilntinu, quo, per juridicmn sarcr- lapsos cilra Pœnitentiam ullani rcconciliabaiil, in
rui-
dolix abr,olulioncm , honiini contrilo , confeaso cl sads- nam salutis ctcvcrsioncm animarnm ul conqucrilur ,

faciioncm spondcnli , reniiltuntur peccata posl liapti- ('yprianus, episl. iO apud Pamelium, 43 vcrô apud
tmuni commissa. Poarsonium. Tum et ii demùm ,
qui circa an. 400,
Quoniam verô definiiio hrcc non admlllitiir ah iis non Pœnilenlià, scd exacte pretio peccata dimillcnda
omnibus, qui Chrisliano noininc ccnscrl voliinl ; iil (•ss('garricbanl, prout rcfcrtS. Maximus, Taiirincnsis
sua cidciii vorilas asscraliir , duo nobis pniîsianda anlislcs, boni. iO, ex iis qiias juris publici lecit Ma-
stinl {" roconsondi suiil iioslri liiijiis dogmalis bo- billon., (OUI. Musici
; I Iialici. II;ec fermé Tourneiyus,
8tes pnrcipni ;
2" vidonduni an non strcnuô rcvinci qu.ie nescio an prorsùs accurala sint.
possint. 3. Vel enim dicere vuit doclis. scriptor , eos quos
ARTICIJLUS PRIMUS. rcccnset , adinississc quidem Sacramcnti Pœnilenliae
Recensentur hœrctici qui Pœnitentiœ Sacramentum substantiam , scd cl .sinnd nonnulla admisissc qurc
,

expunxerunt. cum eâ malè cobiercrenl ; vel significare inlendit, eos

Hocreticos, qui Pœnitcnii;e sacramentum subverlc- ipsam Sacramcnti substantiam rcjecisse, quia fides
runt , duas in classes dividii doclissimus Tourncly :
ejuscum primoribus ijjsorum principes cobsererc non
quarum prior illud indircclè tanlùm et quasi per posset. Neutrum verô dicitur accuratc. Liberlini enim
lalus impugnaverit , directe posterior et apertâ Anabaptistarum jiropago , ut et Anabaptislai Pscudo-
fronte. reformalorum, Sacramentum Pœnitcnlia- è nicdio tol-

2. In primo ordine recensentur, V ii omnes ,

q^ii lebanl. Molinos verô , licèt à Confessione pcr annos
tit Gnostici, id est, Spirituales , nuilum in sectae suae duodecim absiinuerit , el in eâ nollel à perfeciis suis
pcrfectis pcccalum agnoscebant, ctsi , ait Iren. 1. 1
cerla qux'dam depoiii pcccala, quœ in solam dicnionis
Il

conlra b;îr.,c.G, a]iàsl,etc.,2o, aliàs, 24 j/JsojKm p«-- violcntiam refundebat; nusquàm lamcn Pœnilcnliam
Il

fecti ea iniimoralc operari audercnt ,

qnœ non tanlùm jl ex Sacramentorum albo delevit. Mein dici possit de
dicere cl audire non est fas nobis, sed ne qiiidcm in men- Gnosticis; bi enim, cùm non nascerenlur, sed ex
tis conccplionem venire, adeô lurpia sunt et obscœna. i
[ML-sycliicis fièrent Gnostici, seu spirituales, Pœniten-
Unde scelesli illi et flagiliosi homincs ,
qui Clirislia- j;
tiam admillere polcrant, médium per quod ab
uli

nos conleros conlemtim vocabant Plisycliicos, idesl, unn slalu ad alium licret transitus. An aulem eam de

carncdes et animales, mcrilô ab aliis dicli sunt Borbo- facto admiscrint, certè definiri nequil : admisisse
rilœ, quasi cœnosi, ob ncfariam scelerum ingluviem pr.x.'suîni possuiil; quia qui eos inscculi fuère sancti
,

oui se inter sacra sua turpiler immergebant. Ita Au- Patres, nullibi iilos sublalcc prorsùs clavium virtutis
giislinus , lib. de Ilan-esib , cap. G, cl Tbeodorelus ,
coarguissc videnlur.
]ib. 1 barctic. Fabular., cap. de Borborianis. i. Ad secundani Pœnilenliae adTcrsariorum classem
2" Et eâdcm de causa PrisciUianista% qui circa an- referuntur bicrclici plures ,
qui illam non unà , sed
)ium 580, duce potissimùm Priscilliano, à suis subiu- dispari prorsùs ratione impugnârunt, ut ex proximè
de ad Abulensem episcopatum eveclo , Gnosiicorum dicendis conslabit.
ca^lerorumque penè hœreticorum deliria renovârunt. 5. 1° Enim Montanistae , sic dicti à Montano, é
De bis agunt SS. Auguslînus, hxv. 70, et Leo,epist. Mysià Pbrygia) provinciâ oriundo, unde appellati sunt
93. Cataplinjges, ut et Pcpusiani à Pepusà ejusdem Pbry-
5° Pseudospirituales qui ex Anabaptislis egrcssi gi;ie vico, ubi agcbant convenlus suos, et quem Jero-
,

Liberlinorum nomine appellati sunt ,

quia liberlatem solymam vociiabant ; circa annum aliis 173, aliis 184,
cbristianam in eo collocabant , ut nibil non homini docuerunt 1" ex peccatis alla esse remissibilia , nimi-
regeneraio permissuni essel. Conlra eos scripsit Cal- rùm cjraviora quscdam et txiliosa qualia sunt homici-

vinus opusculum, cui titulus : Adversiis fanaticam ei dium, idohitulria, fraus, ncgalio, blasphemia, uliquc cl

fiiriosam seclam Liberlinorum, qui se spiriluales vocant, mœcliia et fornicatio, el si qna alia violalio templi Dei.

inslructio. Ilorum errores jampridem obsoletos reno- lia qui ad sectam banc miserè defecit Tertullianus
vârunt Crassiores Quielislre, duce ac prœceptore Mi- lib. de Pudicit. , cap. i, quod et sxpiùs in qperis de-
cliaelc de Moliuos, ab Imioceutio XI solen)niler pro- cursurepetil, ubi vilia (|ua;dam appellat inconcefsibi-
gcripli die 20 novenib. an. 1687. lia et in>mu>idibili(i ; quacdain verù donabilia : de quo
 Îi3 CAP. I. DE KXISTKMIA SACU V.MLNTI l'UtMiKNTM:. U
ville capita 9, '20 oi -^l'I. spiritalcn) , (|ui in s|)irilali Montanislarum gregc bila

Vcrînn duo hio i-nicigiinl ihibia, f|ii;R vix snlvi pos- crat ) , uuiversu dclicta donarc : al cà potestale non
siiil ob amhignam et incertain Tciliilliani lociilio- uti, ne alii ad ddinquendum sjk; venix» induccrenlur.

noin : Prinmiii, an Mcmlanisla! ca solimi pcccala jkt Quanrpiàin novas nu)vcnl ambages alla lia-c ibidem
Ecclosia> clavi'S roiiiilli crodiili'riiit ,
qna; stricto vc- TertuUiani vcrba ; Ecclesià proprir et principcditer est

nialia diciiDiis ; an non cliani niorlalia ipsa ,

inodù Spiritus, in qno est 1 rinitas unius divinilalis... El idco
minus giavia foronl (piàm lioniicidiiini , idolola- Ecclesià dclicta donabit. Tbi per Ecclesiam quu' pec-

tria , etc. ; sccundiiin , an ca gravionun poccalornni cata condoiial, non visi!)iiis qua'piam socielas, sed
irroniissibilitas qnoddant cssot apiid Monlaiiislas tidci ipsa invisibilisTrinilas significari vidclur.

dogma, annon nicniin disciplina' capiil. Sed jnm jilns a^qno li;erelici simul et deliri scnis
Quod ad prinunn allinot, cxistiniat doctis. Tour- commenta expendiiniis. Unum addcre liceal , Monta-
noiy, niorlalia ipsa ,
ju\ta Montanistas, ab Ecclesià nistas, etsi nnllam ab Ecclesià graviorum criminum
condonari poluissc, dummodo ad certuni atrocitalis veniam sperabant, nusquàm negasse peragendaui cssc
gradum non assurgorcnt. Nililur illc liis Terlnlliani
I
pro iisPœnilcntiam. Unde ibid. Tertullianus, cap. 19:
vcrbis, ii)id., cap. 10 : Jonnucs commcudavilqubd siiit Ilœc erit Pœnilenlia ,
quant et nos dcberi quidem aguo -

quivddm dclicta quotidianœ incursionis, quibus omnes scimus... Sed de venià Deo reservamus. Uiulo Ii(picl

fumus suhjecli. Cui enim von occidit , ant irasci inique leviorum deliclorum condonationcni Ecclesi:c permis-
et ullm solis occasuni, aut et manumimmittere, mit fa- sam esse à Montanistis; graviorum soli Deo. IIlcc de
cile inaledicere, aut temerè jurare, mit fidein pacti dc- Monlano.qui cura, Deo ita permiltente, populos annis

struere, aut verecundiâ aut itecessitateiiteiiliri? In nego- iOdecepisset, laqneo, instar proditoris Judœ, ab insano

tiis , in ofjiciis, in quœstu , hi victu, in auditu quanta spirilu incitatus, sibi, ut fama est, vilam aJemil; quod
tentamnr? ut si nuUa sit venia istorum , uemini salus cl suo lemporo fecisse dicilur Maximilla. Vide Euse-
compeiat. Porrô ex cjiismodi noxis pluros siint quaî bium.libro o Ilistor., capilo. 16, et Tillcmont.,

grave peccatum consliluanl, ut temerè jurare, viamini tom. 2.

immittere, quod, uti observât Pamelius, ivlcm esse vi- 6. 2" Ejusdem propè dogmaiis artifices fuêrcNova-
detur ac percutore, fidem jiacti destruere. Ergo. tiani. Hi pro anlcsignanis babucrunt Novatum et No-
Uxc lum quia nul-
tanicn probaiio mihi dubia est ,
'
vatianum illum Cariliaginensis Ecclesice, bunc Eccle-
;

liim est ex allegatl-sin eo texlu pcccaiis, quod ratioiic sià; Roman.Tfi sacerdotem. Horum prior ut imminentem
niatcria! vcl subreptionis veuialeesso non possit; lum sibi à Cypriano censuram effugeret , Romam conten-
quia de iis loquitur Tertullianus peccalis ,
qucc incur- dit; ibique junclis viribus cum Novaliano , cumdem
sionis sunt quotidianœ, quibus austeriores quique^ qua- potenler adjuvit, tum in sebismate, quo, prinuis om-
les se fmgebanl Monianistx , omnes subjccti sunt nium antipapa factus, contra Cornelium legilimum ac
;

quorum si negelur venia , nemini etiam justiori salus sanctum Pontificcm insurrexit; tum in bacresi, quam
competat. lii porrô cbaracteres nonnisi peccalis vcnia- ambo omni aique opcrà disseminârunt.
nisu

libus stricte sumptis conveniuiit. Jure igitur dubilari Hujus porrô lu-creseos, quantum ad nos alliuet in

possit an mortale ulluni per Ecclesice claves dimiiii praîsenti , varii gradiis exstilére; quos tamcn ob va-
j

vellet Tertullianus. Unum constat ex Hieronymo , ep. riam antiquorum loculionem diversimodè assignant

54 ad Marcellam , nimirùm Montanistas ad omne penc erudili. JSimirùm ccnsent ex iis plures, 1° uîrumque

delictum Ecclesiœ fores obserâsse. Novalorem, anlequàm omnia erroris sui capiia aulmo
Ulrùni verô peccatorum irremissibiiilas quoddam j
benc prajconcepissel , iis tantùm qui in perseculione

csset Montanistis fidei dogma an merum disciplinai lapsi essent , Sacriftcalis videlicet et Libèllulicis , non
,

caput, dubium faciunt hjecejusdem TertuUiani verba, autem cccteris cujuscumquc ordinis pcccaloribus, in-

lib. jani citato, cap. 21 : Si et ipsos beatos apostoios dulgcnliam denegàsse. 2" Utrumque deinccps ad om-

taie aliquid id est mortalia in Deum peccata indui- 1

lies cujuscumquc criminis reos id extendisse ,
quod
, , ,

sisse conslaret, cujus venia à Deo non ab homine compe- primo de solis in perseculione lapsis sancitum essct.

teret, non ex disciplina, sed ex potestate fecisse. Et in-

3" Austerius istnd dogma à nonnuUis >'ovalianis tera-

fra : Sed liabel , inquis potestatem Ecclesià dclicta peralum fuisse et emollilum; adcôul gravioribus qui-
,

donandi. Hoc ego magis agnosco et dispono, qui ipsum dem deliclis, sed non iis qucc forent leviora , veniam

Paracletum in proplielis riovis Montano, Priscillà cl denegarent. Quae tria crilicè discuiienda veniunt.
(

Maxiniillà) liabeo dicentem : Potest Ecclesià donarede- Et quidem 1° Novatum et Novatianum iis tantùm

liclum;sed non faciam,neet alii délinquant... Ergo Spi- qui in perseculione lapsi essent , reconcilialionem ab

ritus verilatis potest quidem indulgere fornicatoribus inilio denegàsse, non obscure indical CypriaiiUs,cpist.
veniam, sedcum plnrium malo non vull... Et ideb Ec- 52,ad Anlonianum,ubi bicc : .Si se cordis et renuni scru-

clesià quidem delicta donabit ; sed Ecclesià spiritus per talorem constiluit et judicem Novalianus, per omnia
spiritalcm liominem, non Ecclesià numcrus episcopornm. œqualifer judicet : et... fraudatores et viœchos à latere

Dontini enim, non famuli est jus et arbilrium, Dei ipsius, alquo comilatu suo separcl : quando multb et gravior et

non sacûrdolis. Ergo à novis suis proplielis didicerat pejcr sit mœclii quàm libellatici causa. Kl paulô inferiùs :

Tertullianus, possc Ecclesiam (non equidem catlioli- ! y ce sibi in lioc novi bare'.ici hlandiunlur, qubd se dicant

cara, qu38 ex episcopis et sacerdotibus constat, sed '

idohlalris communicare; quando sintapudillos et adul-
ha TRACTATUS DE l'ŒMTI.NTIA. l'AHS II. 56
tni et fraudntoirs , clf . Cni porm iiotior ossc prUiiit 't ci vnii:im iiofrftssc, non Inritùm iis qui do'mouihm im-
Novaliani li.Ticsis , iiiiàni ("ypriano , (|iii t'I loliiis ici tiiiddViimit, scd cl iiscliani onniihns, qui po&i Uaplisniuni
sprien» à Coriiclio iiapfi, sihi ronjunclissinio, ilidicc- niincn Itlliifcruut coiiiiuisisscut. Ilinc suinnia illa (piani

rtl; et ad Anloniaiinin (loslc roarsoiiio, cni pra-dicla vcndital Socralcs Novalianinn inlcr cl Corncliinn di-
cpislola csl nnni. îi.'i) scribohal an. Clirisli S'iâ, id est, srroitantia ;
qnornm aller viliis onniibns odiluni pta.'-

qno It'inporc plcniùs cl avidiiis iiidai^abantnr Nova- clndcjjal ; aller snos ad umiic criininum r/('«HAinvciii'!).il.

liani eiroros, nec cortè ininiiMiicIianliir. I^rgo slando Iniic Socralis Icxliii, crcdi (acilc po-bit

Idoni doccl Knsebins, lih. G llisl. ctcles., cap. Aô, Novaliainini jani ah inilio omnibus Iclliilcromni ( li-

his verbis : JSovalus (Novalianinn inldligc ,

qncni vc- niinuni rcis paccin cl vcniani rccnsàsso.
tcrum nudli unnni cuni Novalo lioinincm foccrunl), Alqiic id aporlcdocct S. And^rosius, lib. 1 de I*œ-
Ecctesiœ liomunœ prcsbylcr, arroijniilià advcrsiis cos iiil., cap. 2, nbi de Novalianis aivi sni sic scribil :

{(lui pcrsi'cittionis lenipore prœ in/irmitiite (luUm Itipsi Sed (liunl se , exceplis gmiioi il/us ciiiiiinibus, rclaxnre
tranl) cliilits; r/H«si tiulht spt's !i::liitis ipsis posthàc sti- veniu'.n Uviovibus. IS'on hoc (juidcnumclor vestri erioris
fcrcssel, tamclsi oinuia explcroit, (juœ ad sinccram cou- Noviitus, qui iiciuini Pœniltniiiim daiidum pulavil....
versioucm puramqnc confcisio)iein pertinent, propriœ lu eu iqiinrpalicvi vcslrnui propriù datuuutis scntentià.
eujusdam scrtcc eorum qui liituore mentis elali se ipsos ', qui diiUinclioneni facilis pcccatotum, quœ aolveuda à
CaUiaros, id esl, piiros coynominàrunt, auctor cxstilit. nabis pulelis, et quœ sine remédia esse arbilremiiii....
Non pareil eu loci I']nse!)ins Novatiano ; oui lanicii lia ncc Xovalus probains, qui voiiwn inlerclusit omni-
ununi id quoad pr;esens capul objicit, quùd iapsis bus; nec vos imitatores rjusdeni, sed condemnulo-
veniam dene^^aret. res, clc.

Idem conlicere nilitur Totiriielyns ex Socratc, qui Nciinc bine recedil Kpiplianins, lucr. 59, nbi licèt

et ipsc Novatianâ bie baud piirinn iiifoctus cral. Ve Novaliani crroris priniordia roisclal àscvcriori aj^cridi

rînn is adeù ambiguë loqnitur, ni vix qiiidplam corli ralionc, qnani leiicbal Novnlianns crga cos qui in

ex ejiis lextn coliigi p.issit. Sic ilie, lib. 4 llisl., cap. pcrsecuiioiic lapsi eiant, snl)dil inilisliMClè : Ad enm
28 : ÎSovatus , id est, Novalianns ,
presbytcr Ecclesiœ se convertit Itœresim 'Nosalns, id est, Novalianiis, n!...
Jiomanœ, ideb dissidium fecit, qu'od Cornélius episcopus qui post Baptismum deiinquercl, nuUc.m crcja cum mi-
fidèles, qui temporc perseculionis à Decio iniperalore sericordiani adliiberi passe arbilrareUn'.
contra Ecclesiam cxcitatœ , idolis sacrificaverant , in Idem, nec niinns gencraliîcr, jiioiinnlial Pliila-

communionem suscepissct. Unnc igiliir ob ctiusani ciini slrius, !ib. de ILeres. , 5i, idii Novalianos se ab Kc~
êecestisset, ab episcopis qui idem cum ipso scntiebant ad clcsià catlialicâ séparasse dici!, qnia doceronl r.oit

pontificatuni evecius ( 1 ), scripait ad omncs ubique Ecclc- esse fideli post Baptismum locum (iliquem Pœnitenlio!.

êia$, ne cas qui dœmonibus inimolaverant , ad sacra my- \ix ergo è Palribns cerlô resciri polcst qiiis [:rior
ileria admitlcrcnt. Benè : baclcnîis Cypriano et ilieo- fucril Novalianœ bxreseos gradus.
dorelo conscnlit Socratcs : al iis pergit vorbis, qu;ii âlilii laincn , si niea sil optio, adliioroiiduni Cy-
sensnm longé generaliorem prxferunî. Ilis Novali.aui priano exisliniem ; Inm quia in ipso disjiiiîationis

lilteris ad omnes provincias perlalis, singuti pro moribus U'Stu vixorit; luni quia pluriini ejus inlcrcral N()\ali,

suis, de his quœ Quod

significabanlur tutcre judicium. sacerdotis sui , enorem , errorisque graduui cogno-
enim ille siynificaverat, ad sacramentorum communionem visse ; tnni (jiiia à Cornelio rt'i lolius leste nibil non
admiltendos non esse eos qui post Uaptisuium crimen edocebalur.
letliiferum conimisissLnt, aliis qnidem accrba et immitis His acccdit ,
qui diii anle Ambrosiuin scripsil

videbalur hujus regjihu promulgatio ; alii verb hune Ensebii aucloritas, cui in suppelias veuire possil So-
régulant, et justam et ad slabiliendam emendaiioris vilœ ï\ craies ipse. Is enini, bciiè an malè sibi cohaereiis

disciplinam inprimis utilem susceperunt Diim . hœc agilur \

Allicuni Palriaiclia:n Conslanlinopo'ilanum sic cum
coHlroversia, »upcrvcncrunt lillcrœ Cornelii Romani Pon- i
Asclcpiadc >;ovatianorum episcopo colioqucnlem in-
lificis, quœ iis cliam qui post Baptismum deliquisscnt ;
ducil, lib. 7, cap. -25 : Ego Novatum quidem laudo
indulgentiam spondebant. lia utrisque contraria iutcr qu'od cum iis qui sacrificaverant, communicare nolnerit:
se scribentibus,etsacrarumLitlerarum lestinionioscntcn- \ idem enim et ipse fccissem. ?<ovatianos verb tninimè

tiam suam confirmanlibus, unusquisque,ut fieri solet, ad probo ,

qui ob levia delicla laicos à communione exclu-
eam parlent se contulil, ad quam jam antea suopleingc- dunt. Ad hœc vero Asclepiades iia respondit : Prœler
nio erat propensior. Nam quibus peccare in deliciis cral, sucrificium idolorum, sunl cl alia niulla peccata ad mor^

hi arreptà occasione indulgentiœ, quœ tum concedebalur, tcm, ut loquunlur Scripturce ,

proplcr quœ vas quidem

eâ in posterum ad omne criminum genus abusi suut. clericoSyUosverb etiam laicos à communione remave-
Haec Socrales , ei quidem luxTCiicâ pravilaie. Alqui vius, sali Deo polestatem condonandi illis relinqnenles,

lexlus ille, si benè penselur, duo probat, 1° Novatia- Atqui ex eo texlu Novalianus quodam saltcm leniporc

num à Cornelio deficisse ,

quia is veniam indulcr^vot solis sacrificatis communionem negabat.
Sacrificatis;T eumdem longe ultra progressum es.^e, Nec esl qimd vim facias in bis verbis : Novatiani
verb ob levia delicla, etc., quasi Novalianus ob qiiod-
(1) Dissimulât hic Socrates et corrumpit lotam or- denegaverit •

dinalionis Novatiani historiam. Hanc qui siiiceram

cumque grave peccatum veniam reis
,

•volet, adeat Eusebiuni, lib. 6, cap. 43, pag. 198. I Novatiani vcrù di'.cc suc auslcriorcs eam ob levia
57 CAP. I vy: existentia sachamenti P(*:mtenti.e. s»
cliam pccc.Ha rociisavciiiil. Constat eiiim oa ab Al- nis alii universis post ISaplismuni critninii)ns, alii

liio lev.a diti iioical.i. iiuii t\\\x. al)t.olnlc lo\ia fo- ,

((iiilra soli idoiolalria» pacem el veniam dencga-
ri'iil, soil qiKi! I''vi:i viiltrciilur coinparalè ail idolo- IkiiiI.

latriam, (in;»' Ni)valiaiiis, et ipsi Altico iii ouriiin Ca'Ienim Novaliani nusi|U;imeo usqucdelirùrunt.ul
scctaiu pn>|ioiKloi!li , stmiimiin i.clas viJebatiir. graviorum criminum rci)«àPœnitenli;eaclibus exime-
rent. Aiuul
NaiiHiue r non pniiiil Allitiis contra notam faoli , , in(piil Andirosius , lib 1 de Pu-nit., cap.
vnit.îletn Novaiiaiios iiinisare, qiïùil ol> dclicta rea 2 , se Dowiuo déferre rivire)itiam , cui soti rcmilleudo-

pso levia arccrcnl à comiiumioiio : Pn>h ! (jiiîciiir. rum triiuiiium potesltilem reservant. Alqui nusipiàni
procor, conuiuinicàssi'iil? Ctiiii in nuiliis oITeiKlaïuus crediderunt à' Deo rcmilti peccala impcrnitenlibus ;

omiies. 2° Qiioil loivral Novaliis, id se faclnriim fuisse quin è contra. Undc sic conlra eos insnrgiiCyprianus ,

IcslaHir Attioiis. Aliini Allicns oh iioxas idololatiià episl. r)2 ; hœreticœ inslitulionis incfficax cl vana
lovidivs, tamcisi roipsà lelliilt ras, voiiiaiii iicii notîàs- Iraditic : liorlnri ad siitisfaclionis pœnilentiinn , et sub-

set. Quandoqiiiilein, ut ar^iiil Asclepiados, cam pro traliere de salisfaaiune mcdicinrnn : Dkcre fnitribus

c;rloris petcatisad inortoni, si uon clcricis, al saltcm nostris: Plangc et lacrijnias fiinde , el dicbus et uoctibui

Jaiois iiidnlgorcl. Ergo Novaltis. vol potiùs Novaliamis ingemisce... sed extra Ecclesiam post oninui isln mo-
aliquaiido solis sacrilicalis vcniam iiogavit. rieris. lliec de Novatiaiiis operosè, utiiiam recic, dicta
Qiiod sj'eilal ad alloriMii lusliiO liiijiis qiiniiliilan sufliciant.

disserlalioiiis cajuil, u.U.Ï i;i co est (juod gravom 7. 5" Pœnitcnlia; Sacramontum exlinguerc uiolili

iiioram injicore pos>it, iiiio eiiim ore falciiliir scri- sunl .Massaliani , Mebliani , el Aposloiici.

piores; Novatiaiios, ntiqne quia prcmcrenliir à callio- Apostolici Calliarormn gcrmen , Apoiaclici etiain

liiis porpctuô iiuniJ! entibus, cur daretui" vcnia adul- dicti sunt, quia coîijugio el bonorum possesiioni re-
toris (pii spoiitè , lum libellaticis qui coaclè lipsi nuntiiiront. At non in eo situs eial eorum orror, i:li

esscnl; c6 seiisim dcvcuisse ni graviorum i)eccaiori!in observai Baronius, ad an. 2G0 ; sed quia in suam Com-
reos à communione excludcrcnl. Aique id liqiicl ex muuioncm non reciperent iitenles conjugibus et res pro-

adduciis modo Icxtibus, 1° Socralis, quo leste vohiit prias possidcnles , ex Aug., lib. de H;cr., cap. 40, et

Novaliamis ab iiiduigcnlià excludi eos qui fost Bapli- nidlam veniœ spem hipsii rclinqucbanl,c\ Epipli., baT.
snntin criiuen lelltiferum coDiiuisissent : otsi eiiim Gi. El idc'o, pergit Aiigiistinus, swil luvrctici ,
quoniam
inliciamur id oonligisse jam al) inilio NovatiaiKi; hx- se ab Ecclesia séparantes , nullam speni pulant eos lia-

rcsis, pnsinîodôlamcn factum iiificiari non pos<umiis; bcrc, qui uluiitur liis rcbus ,
quibus ipsi curent.

2° Ascbpiadis modo citali ,

qui generaliter (salvà Meleliani à Mcielio , Lycopolis apud iEgyplios epi-
Jueniiiiaiii cnmmentarii revcreiilià )
peccala ad mor- .scopo, nomen sorliti , circa ann. 50G. yolentes orare
tem à solo Deo condoiiari déclarât, o" Epiplianii et cnni conversis,id cst,eisqui in perseculione cecidcrunl ;

Pliilastrii, qui idem dotent indi-linclè. proinde et iis veniam neganles , schisma feccrunt, ait
Secundùm Imno, qui diuturnior fuit et prspcipuus Auguslinus lib. de ILercs., cap. 48. Et tamoii Melc-
erroris Novaiiani siaïus, respexerunt Tridenlini Pa- lium hune non solùm idolis sacrificâsse , scd et Ma-
tres, sess. i, cap. 1, ubi sic : •Soinlianos, rennllendi xiiuiiii perseculiunem imnianiler adjuvisse scriiiit

poleslutein oliin pcrt'maciter neganles, niaguà raliotie Baronius ad an. 506, n. 52. Excusai quideni Epij.ba-
Ecclesia calholica lanquàm liœrcticcs cxplosil alque nius , ïixv. 08, Meleliinn, quasi is protrabi tantùm ,

condemnavit. non omninô ncgari voluerit Pœnitentiam iis qui in

Demùm non minus constat vel Novatianos cô tan- ;
perseculione lapsi essenl. At Epiplianiinn ex falsâ
dem rediisse , ut veniam gravioribus duntaxat dcli- .Meleliani alicujus bislorià deceptum fuisse conlendit
ctis, iicgarent, piita idolulatrite, niœchiœ et bnnii- Petavius , quem consule.
cidio, non autem ciïleris, quai hisce criniinibtis Mas>aliani ,
qui el Eucinjfœ seu Precatorcs ab ora-
leviora forent ; vcl , ut soient h^re'.ici , divorsam lione ; aliquando eliam Sacccpliori à sacco, quo induli
iniisse agendi rationem; ita ut alii letbifero cuique prodibanl , nomen babuerunl , circa an. 560 , vim
posl Baptismiim peccato veniam adimerent ; alii verô precibus laniam tribuebaiit , ut per cas solas sine
idijlolatri.c tantùm. Baplisnu) el Pœniîc;iliâ homines .à peccalis mundari
Primum palet ex Anibrosio , supra ; Scd aiunt se assercrent. ///o5 qui ad se confugiunt, u'il Damascenus,
exccptis gravioribus criminibus rclaxare veniam levio- lib. de Ihrresib., variis licèl criminibus obnoxios,nuUo
ribus. Aore hoc qnidem auctor vestri erroris ]\'ova- Pœnitentiœ cdito fructu, nullà sacerdotum atictorilate
tus, etc. munili , nullà liabità ratione graduum,quos ecclcsiastici
Secundùm conjicio, tum quia semper stelit, sta- canones Pœnitenlibiis prœscribunt, onini se slaiini pcccati
bilque illud Augustini : Qui se ab unitate prœciderunt lobe mundaturos pollicentur, ope pntsertim oralionis ,

in quoi frusla divisi sunt? Tum quia AUicus ille, ille cujus ,
qnod hodiè perpaucis conlingit , assiduiias ni-
et Asclepiades, quorum dialogus refertur à Socrale mia iisdem verlerat cerebrum ; ita ut et diabolum, ne
niihi ambo Novatiani fuisse videntur. Asclepiades nnceret , diù et suppliciler exorarent. Horum srtricni
longé rigjdior, mitior Atlicus, sed qui tamen contra Inget Epipbanius, bier. 80. Vide et Theodoret., lib.o
Ecdesicï sensum Sacrificatis pacem denegàsset, qnod luoret. Fabul.
non hici§set vir siucorc catholicus. Ergo è Novatia- 8. Ilis aiinumcrat Tourncl vus Luciferianos, qui duco
t>9 THACTATtS DE I'0!:NITEMIA. l'ARS II. 60
I.iiciroro Calaritnilo ii) Sardiiiià cpiscopo, pr.Tsnlcs et Wmrntum, qmd ajo hh duobus accensni, signo visthili et

cliMiciiS, Arimini (H alilii i>:issiiii lapsus ,

pu-iiilciiUs diviiiiliis iiistilntd rurrl.

liccl, suis reslilni scdibus delrcclaiido, scliisma fcce- Eadem doctrina; incertiludo liodiôquc vigcl apud
ruiil an. 3G2. Yoriim ipso so rofollit vir dodissimiis. Eulbcranos ; undo liormn alii Confessionom abiginil

Si oiiim ,
qnod l'alctiir, Liiciloriani iis qui ab Ariaui\ alii relinoiil cl inlcr lios Succii, proul ab coruni niio
faclioiio (li'ccpti oraiil, coinniuiiioiicin I.aicam iii(iiii- didici. riicpic (lonfcîssioncni aslriiil oalccliisniiis ini-

gobaiil; iiidiil^j'cliaiil cl pia;viaiii iiuic, cDiiiiiiuuioni iior il LuIIkmo (îxaralus, nbi ininislcr andilâ Confos-

veuiani. Ul (|uid orgo inlcr Pœnilcniia; hoslcs reccn- sionc pcccalorum oinniinn, quai p(i;nilcniis memoriai

seanUir? Proliabilo est, ail rocenliorquispiam , Luci- occurrcrunl, cum sicinlcrrogal : Numcredis remissio-
ffiiauos iiullain sebisiiiali suo ba:rosiu» addidisso. iiem quant libi do y esse rcmissiouem I)ei? Ilespondct

9. Longé Mirliùs I*œriileiUi,'n advcrsariis aiinume- pœuiteus: ]ta. Tum niinistcr : El ego ex Cliristi man-
ratur Pcirus de Osiiifi , Sahnaliccnsis tbi'olojjns, qui data reniitto libi pcccata tua, in numine Patris, clc.

ann. 1478 , imillas inlcr proposilioncs à Sixlo IV rc- Vide bislor. Variation, l. 3, n. il, et scq.

jirobalas, hani; asseruil : Pcccata vwrtalia quoad culpam Idem docere vidclur confcssio Auguslana , à Me-
et pœnam (illerins seculi , sold cordis coulritione sine laiicblono, an. 1550, Carolo V exbibita, qu.c inlcr

Coitfessione et ordine ad clnves remitluntur. articulas fidci, bunc habel, num. 12 : I)e('onfessione
pcccatorum doccnt Evangclici, quod absolutio privala
10. 4* Dubia quandoqiio fnilopinio Waldcnsiuni cl
in Ecclesiit; rctinenda sit, quanquàni in Confessione non
>VicIerislaruni de Sacranienio Pœnilenli.'B.Al jam cru-
sit necessaria delictorum enumeratio. Est enim tmpossi-
diiioribus probaluni est quod scribil illnslrissinuis
enumeratio omnium delictorum juxla iltud Deli-
Weldeiisium prajsul , lib. M llislor. Variai, n. 80,
bilis ,
:

cla quis intclliijlt ?

401, 110, Waldenses circa ipsam Sacraincnii hujus
Idem punctum fusiùs infrà explicatur inlcr arlicu-
subsîanliam niiiil innovasse, lum quia , ul tradil Pc-
ios de abusibns nuilatis, num. 4, ubi hicc ad rem no-
irus Pylicdorf. ,
qui seclse illius indolem , crrores et
stram : Confessio in Ecclesiis apud nos non est abolita.
progrcssus appriniè nolavit , subvcrlebanl illi quid-
Non etiim solet porriyi corpus Domini, nisi antea explo-
quid Ecclcsia in a:dificalioneni fuielium insliluissel
ratis et absolulis... Scd de Confessione docent nostri,
exceptis Sacramcntis ; lum quia peccaia sua confilc-
qubd enumeratio delictorum noi sit necessaria, nec sint
Lanlur. Deccbanl equidcni ,
qnbd mdlus possit absolvi
onerandœ conscientiœ cura enumerandi omnia dclicta,
à malo sacerdote item qnod bonus laicus potestalem
I

;
etc. lia articuhnn hune refert Vilus Pichlcr ad cai-
hnbeal absolvetuli ; prout scribil Rcinerus , cap. 5.
non rem
cem ibcologia; sua) polemic.T, qui ceriè longé ab eo
Veriini ulerqne crror Minislrun» langil ;

discrepat quem osliibet Corpus et synlayma Confcssio-

Sacraincnli.
num, Gencvaî edilum, an. 1054 ,
part. 2, pag. 29,
41. Quod spécial ad Wiclefuni, leslalur, qui piures
utique quia, quantum conjicio, crrores suos cmollie-
cjus libros logerai Henricus Warllion, se in iis do-
rint Lulherani in confessione imperalori oblalà, cos-
clrinam purgalorii, invocalionis sancloruin, ne sep-
dem verô poslmodùm minus verccundè prodiderint.
lem Sacranienloruin deprebcndisse; uli videris apud
Ulut cslde Confessione h;ec docot Fridcm. Beclnnan-
Jacobum Lenfanl in Ilisloriâ concilii Coiislantiensis,
nns in Acadeinià Jenensi theologi;c professer, 1 "
eam
lib. 2, n. 58. Occurrit eqnideni intcr damnalos Wi-
in Lulhoranis Ecclesiis relincndam esse de jurs lin-
clefi arlicwlos is nuni. seplimus : Si homo débite fue-
muno et ecclesiastico, non autem ut neccssariam jure di-
ril contritus, omnis confcssio exterior est sibi super flua
vino ;
2' non tamen damnandas esse Ecclesias in
et inutilis. Verùinasscrlio hxc confessionis necessila-
quibus non est in usu, ciim sit ea res per se indi/j'cnns ;
tem plus langil quàni subsîanliam. Nec dubium quin 5° coiifessionem illam auricularem posse omilli,
Wiclefus in diœcesi Lincolniensi parochus de Lullle-
necessilate sic exigcnte, v. g., si appropinquaiilibus lio~
AYorl, ad morlem usquc, de more lune in Angliâ cl
slibus maximus sit numcrus eorum, qui ad sanctam Cœ-
ubique rcceplo, confessiones excepcrit.
7iam accedere volunt; tune enim si non sit tenipusseor-
42. Quod de Wiclefo , idem dicenduni de Joanne sim confitendi, suffîcit confessio gcneralis : et in morbo
Hus. Eum enim seplem admisisse Sacramenla docel et graviori potcst omitti ;
4° non hîc agi de confessione,
ex professo probat vir bonœ lidei, ne.pie profectô su- 1
,^„^^, j^papatuin usu est, et fit cum specinli peccalorum.
specliis, minisler la Hoque. Vide Hossuctum nbi su enumeratione eorumqiie circumstantiis , sed qualis, ait
pra, n. 465. aurlor, in nosiris Ecclesiis nsitata est, ubi pœnitens
43. 5° Supercsl utdeLulbero et Calvino dicamus. seorxim ecclcsiœ ministro pcccata sua in génère confite-
Lullierus, lih. de Cajitiv. Babylonicâ siib inilium. tur, aut, si conscientia id postulct, nonnnnquum etiam
Principio, inqiiit, ncganda milii sunt septem Sacra- unum vel allerum in specie, sine coactione tamen, révé-
vienta, et lantiim tria pro tempore ponenda, Baplismus, lât, îla-c Bechman. loco 9, conlrovers. 2, quic si à
Pœnitentia, Panis. En ergo Pœnilenlia Sacramenlum Calviiiisticâ doclrinâ plurimùni, à Catholicâ non pa-
est, sed pro tempore : unàc in fine, non allcrius, scd rùm discrepanl.
ejnsdeni lihri; si rigide loqui velimus, ait inconslans Al dubium niihi est an iis magnoperè fidendum sit :

iiovator, lantiim duo sunt in Ecclcsia Saeramenta, Hcèl enim Lulherani in id omncs conspirent, ut se
ftempè Baplismus et Panis... Nam Pœnitenliœ Sacra- Augustanœ confessioni , vclul quidam fidei symbeio

I
61 CAP. I. DE EXISTENTIA 8ACRAMENTI POEMTENTI^i. M
se discor- '
médium per quod homo h(»minem solvil h pcocatis.
adiiiclos profileantiir, larilu csl ooriim iiilor

di:i, ut imlla rcriio, niilla c'niinx , null,i ncadrwia, im'o Aicpii médium quo liomo bomincm solvil, nc-

nulla propt- fmuilia ycrfeclè concordet cnm alwrn in us, cessarift est externum. Talc cnim esse débet médium

faciciidn suni idoiu ViUi^ Piclilrr, iliinl, ut liomini cou'itot se vol solulum es^.e, vel liga-
quo' crcdenda cl ; \U\

Et crrlt', Apologia Con- linnmanen! : ad id autem non minus opusestexleriori

Jiirpii luijiisco tcslis ociilntiis.

Vtrè Sacrmncnta, inedio, cùm de pccratis actualibus agiiur, quàm cùm

fcssionis hxc liabel : iijiiur sutti

Sncrnmcn- de originali in Baplismo. Ergo.

Paptismus, Civiin Doiuivi, cbsolittio, qna' est
1(5. Prob. 2" Mediinn quod qui negavcrunt, illico
oinniiiô srMilitint Nico-
:

tum Pa'nitcnliœ. Aliiid (atiiiMi ,

Juanncs. ab universA Ecclesià, idqiie purioribus ejusdem secu-

biis ScInt'C'tiis, P;rdn?i>gi;r pnrt. 2; 'NVi-
lis, reprobati fucre, omninù adiniili débet. Sed qui
gand. iii Moiliodo doctrina* Ecclcsix' Magdcbnrgcnsis,
j

cap. H; Matihias Flaocus llliricus in pnefal. libri,

nicdimndequo agimus in prxscnti, negare, vel etiam
qui d(' Seclis et Dixsidiifi pontifinorum inf^rribiliir.
imminuere ausi sunt, ubiqiie genlium hxrciici au-
1 i. Q»oA ad Calviniiin piMlinct, is Pœiiitciuiam c diêre, et ab EcclcsiA conlinuù reprobati sunt. Minor
[

Sacrainentoriim albo discrliin expiingil, nogalqiic cam palet ex iis quip de Monlano, Tcrlulliano , Novalo,
distingiii 5 Baplismo, cnjus mrmoria, propler apprc- Novatiriiio , eorumque asseclis diximus , et statini

honsionem fidei, peccala Bapiisinum scqiienlia re- abundè magis dicturi sumus. Ergo.
niillit. Aplissimc dixcris , ait hncrcsiarcha , iib. 4 Prob. 5' : Dalur Pœnilcnlia; Sacramentum, de quo

]nslit.,cap. 19, § 15 et scq. : Si Baplismum vocavcris niox. Atqui eo ipso dalur médium exlerius, quo di-
P(vnitciUiir Sacrameutum cùm in confirmalioncm gra- n)itli po«sinl peccala.
;

tta', et fiduciœ sigittum, iis datus sit qui Pœnitentiam 17. Obj. r : Ex Aposiolo, Hebr. 10, 20: Yotunlariè

mcdiianlur. peccantibus nobis, post acceptam in Baplismo notilîani

Hiiic duo deduciint Calviiiiani maxime commoda, veritatis, jam 7wn rclinquilur pro peccatis hostia : terri-

1° peocaia posi Baplismum câdcm quâ in Baplismo bilis autcm quœdam cxpectalio judicii, et ignisœmulatio,
remilli facililale ;
2" iiullas supercsse pœnas qucc post etc. Atqui si exlarcl in Ecclesià remcdium , elc,
Baplismum solvi debcant, ut nullae supersunt, cùm superessel hostia pro peccatis. Ergo.
poccala in Baplismo condonanUir. 18. Respondenl ibeologi plures post Chrysoslo-
Marciis Anlonius de Doiiiiiiis è Jesuilû primùm epi- mum, Thcoiibylaclum, et Augusliimm in expositione
scnpus Signiacensis, ac subinde in Dalmalià archie- inchoatà Episl. ad Rom., por lioslium inlelligi Bapli-
piscopus Spalaiensis, ex archiopiscopo apostata, tum snnim ipsum, qui semcl rcccplus, denuô rccipi non
dehinc apost.isiae ejiirator, ac demùm relapsus, Iib. 5, polest : iia ut Aposloli .soiisus sil, eos qui accepta se-
de Republicâ Ecclesiastic.^, cap. 7 cl 12, docei qubd niel per Baplismum justificalione à peccatis , in ea-
actio ministrantis Baplismum sil sacramentalis et venun dem rccidunl , nullum dcinccps habere rcmedinni in
Sacramentum ; aclio autcm reconciliantis , neque est Baplismo, uipoîèqul pluries rccipi non possit. Qiii-
sacramcntalis propric, nec verum Sacramentum. Haud bus porrô dccsl Baptismi hostia, non ideô stalim decst
tamcn negat poccala qusedam Ecclesiic clavibus sub- hostia Poenilontia; ; cùm per eani reconcilialus fuerit
Jicicnda esse, sed manifesta lantùm et scandalosa ; ! inceslus Corintliius.
non occulta, qunc ut Deura laniummodô lestem ha- 19. Verùni ba;c apostolici lexlùs expositio regici-
bcnt, sic cl ab eo vi solius inlorioris Pœnitenliœ sa- lur à pluribus; 1" quia nuiiibi Bapiismus /ios//(Cvoca-
nantur. His historiée pnemissis, jam firmanda nobis biilo oxprimitur ;
2" quia ex eo quod ii qui post Ba-
est dogmalis calholici verilas. plismum cedunt, denuô baptizari nequeant, non
ARTICLLIS II. sequilur iis nibil aliud expeclandum esse quàm lerri-
Yindicanlur sîngulœ dogmalis calholici partes. bile Dei judicium, et ignis œmulalionem nisi probe-
;

Tria docent Calholici 1* esse in Ecclesià

médium tur (juibus deest secundum
, iis Baplisma, et aliud
cxtcrius ,
quo remiltunlur peccala post Baplismum quodcumque médium déesse. Ilinc
commissa 2° remcdium illud esse veri
; nominis Sa- 20. Respondenl alii plerique aposlolum per vo-
cramentum, etàBaptismo disiinctnm 5" nullum esse ; luntariè peccantes, eos intelligere, non qui quomodo-
peccalum quod virlule illius deleri non possit. Po- cu'nquc dcliiiquui:l, sed qui in cerlo
,
génère peccant ;

Riromum bunc ariiculum expendam capite sequenii; id est, qui accepta evangelicoc verilalis noliliâ et f:de,
de cneteris sit
ab eà per apostasiam deficiunt et ad Judaismum re-
CoNCixsio PRIMA.— Datur in Ecclesià remcdium ex- grediunUir. Ilis cnim nulla jam superest pro peccatis
terius, quo remiltunlur peccala post Baplismum com- i hostia, seu in veleri lege, ut poièjam morluâ, seiiin
missa.
!
nova lege, quia Clirisluin, unicam legis bujus lio-
Ici. Prob.l"ex Seripturà : Malih. 18, v. eod. : Quœ- siiam, dedignanlur et abjiciunt.
I

cjmiquealligaveritis super terram erunt ligala

et in cœlo : I Hune autem esse aposloli sensum mulla evincunt.
et quœcumque solveritis super terram , erunt solula et in ]
1° Namque loius est in hâc suà epislolà Paulus, ui He-
cœlo, et Joan. 20 22 Accipite Spiritum
, :
sanctum : '
braios confirmel in fide susceptà, et à Judaismo revo-
quorum remiseritis p.rcata, remittuntur cis, et quorum 1 cet; 2° quia, v. 2j, eosdem adhorlatus erat, ut non de-
retinuerilis, relenta sunt. Unde sic ; Dalur in Eccle : sererent colleciionem , seu cœiuin fldelium, ticul con-
C5 TIJACTATUS DK rOi:NITEMIA. l'ARS II
Ci
sueludiiiis crat (luihusdam, ((nibiis doscrlio h;rc |iiiiniis et inicrprcles. Alii, perrcnovationcm ad Pœuitcnliam,
cral ail oiiiniiiioilani (Nïscrlionciii ^radiis; 7>' rpiia de quA l<i(piitur A|)()sl()lus, eaiii iiiK^lli^unt, qu.r; post
Aposloliis voliintariiiin illiid iirccaliiiii de (jiio l()(|(iitiir, l{:il)lisuiuiii iicragi debcl, ul cpiis cum Deo rccoiicilie-
comparai, v. 28, ciiiii ixîccalo CDiiim (|iii iniliiDi fa- inr. S(!(l ijuia iiiiic slaiiiii c.olligere est, iis igilur (pii

ciiiiil U'tjcm Moysi; at(|iii allt'iiià vi (liu'ca; vocis qiià prolapsi sunt, impossibile esse ut resipiscaut; per vo-

iisiis esl Apostolus, irrilaiii f.iciTe icfjeni Moysi, est

i
cem liane, impossibile, niliil aliud sigiiiTicari volunt,
caiii lolam cjurare por aposlasiain, ([ua; sine nllà uii- quàm arduum (|uid et valdè diflieile. Quuniam verô
teraliouc, duobus vfl Irihus tislibiis, iiiorlc plecleltaliir, aj^rè admodùm (•oiici|)ilur, quomodo Pœnilcnlia, cujiis

Dciilcr, 15, 5, (!, 8, 1"2, 10. i' Quia pcr peccaliim ope (piolidiè rcsuigunt peccalores, enm iiaberc; jiossil

(]iiod co loci iiiso(piiliir AposUiliis, sangiiis Clirisli, in diflitullalis gradiim.qui .solo impossibililalis iioininc
quo quis sanctificatns cral, al) oo ul pollittum quid du- cxpriniatur; ideô censcnl plures, apostolum de bis
ccbaltir, ut li(|iicl ex v. il). AUpii is soins verc et solùm prolapsis loqui, qui à fide pcr ;ipostasiam di.fc

propi'io Clirihti sangiiiin'in ul iuimuiidnui quid cl pol- ccruiil. ilos cirlè polissiim'ini urgel el iiiscriuilur Pau-

liiluui liabcl, ([ui à Clirisli lide dclicieus , (ninuleui lus iu Epist. ad llebr., uli proxiiiiè vidimus.

Chiisluui ul seduclorciM, pro ciiniiuibus suis cruciitâ Solutio lia;c mulliplici monicnto lirmatur ; cl i*

et jusiâ morte damnatum, respicil. Ergo jam nulla ci auclorilate Velerum ; ulOrigenis, et Tlieoguosli apud
supcrcst Iiostia , non ex parte Ciirisli qucin rojicil ;
Atlianasium, cpisl. 4 ad Scrapion., qnos scculi suni
non ex parle iegis ad quani revcrtiUir; qua;(]ue jaui Anselmus et recenliores plurimi ;
2" ipsà texlùs c\i-

confereiida: ju^lificalioni inipar est, uli fusé in totà denlià, qui scnsum buiic adeo priefert, ul epislda
Epislol;\ prol>avit Apostolus. Poslerioreiu liunc liostiyc ad Ilebruios diù iu canonein Scripturarum à niullis

Mosaicai defeclum à Paulo nnicè iulendi existimat recepla non fucrit, quia Moulauislis ac Novalianis
Maldulius, disscrl. IG, in luiuc locum. His pric- favere vidcrelur : camque deinceps rejecerit Lulbe-
niissis, rus, quia peccaloribusconvcrsionisviam pr;ecluderet ;
21. R. iu forma, disl. niaj. : Yoluiilariè peccanli- 5° ipsà coulexlùs série, el ordinc verborum, in (pii-

bus, id esl, aposlatis à fido, non relin([uilur liostia in bus post Baplismi nomen adbibelur noiuen Pœuilcn-

veleri loge, oui lanien soli iiunlunlur, qu* proiude tiLe;quxduo in alterû expositioneconfunduntur , ut

ipsis et mortua est et mortifcra, coiicedo; non relin- slaliin liquebit.

26. Is tamen inlellectns suas babet difficultatcs 1°

quilur lioslia iu nova lege, subdislinguo : Non relin- :

quitur lioslia ex defectu aposlatic, qui Iiostiani hanc namque juxla euin vox impossibile idem est ac difficile.

uli pollutani al)jicit et cxecralur, concède; non relin- Liccl autem sa'piùs occurral promiscua ulrius(iue

quilur lioslia ex defcclu, seu iiosliac ipsius, quasi liacc acceplio : al nusquàm in liàe cpistolà, ut vidcre est

codem cap., v. 18; cap. 11, v. 0; cap. 20, v. 4;

cuicumque dclcndo crimiui non sullicial ; seu Ecclcsix,
2° Si impoisibile idem sit Paulo ac difficile vix ulla
quasi lixc onini conlra cerluni peccati genus remedio ,

destiluta sil, nego. Idenim nec dixit, iiec subindicavit est versus bujusce couiicxio cum praiccdentibus.

Aposlolus. Esse tamen débet et luaxima, ut palet ex coiijun-

22. Insl. : Conlra primam solulionis parlem. Pejor clivà enim. Ilinc

iudubiè erat conditio volunlariè peccanlis, de quo lo- 27. Existimant alii plures, vocem, impossibile, stri-

quitur Aposlolus, quàm Judaci alterius Evangelium cte esse accipiendam : at PœnilcnliLC vocabulo eam
inteliigi debere, quic adulloriim Baptismo prncmitli
involuntariè ignorantis. Atqui posilâ nostrâ, qua; Mal-
ulriusque condilio. consucvil. Unde hune esse volunt Âpostoli sensum
dulii esl, solutione, par fuissei.

liostia in veleri lege, utpolè à v. 1, ad 4. Quoniam ut dixi, cap. prœced. Perfc-

Nculri cnini supererat
ctorum esl solidus cibus, juvatnuuc, omissis Ciiri-
jam pcnitùs inuliii.
stianai rudimenlis, ad allioia ejusdem doclriiuc ca-
23. R. ad primum, neg. min. : Judaîus enini in-
pita assurgere. Non rursUni igilur erudiam vos de iis
vincibili veritalisnotilià laborans, ctsivi Iegis niorlua;
sunt Cliristianismi fundamenta, qualia suni,
juslifieari nonpotcrat, nedùni pcccarct eaiii obser- (luœ

vans, ex pio quo eain observabat niolu, ad fidein cerlo tum Pœnitenlia Baptismum praicedens, quà recedi-
Ad minus, ex eoruni crat numéro lur<i/) opoiibus morluis; tum ea quai spectant ad dj-
modo disponebatur.
quibus competeret id Christi : Dimitlc illis : ne&ciunt clrinam calechisticam de Baptismo. Quid enim iic-
-
cesse estvobis inilialia bœc et ad Baptismum dis|;(
euim quid faciunt. Id autem de Judico criminosè apo-
nenliarefricare?Certè remédia ha;c vobis jam aiîpli-
stalà quis dicere ausit?
cari non possunt; cùmex Dei ordinalione imposs-biie
24. Inst. conlra secundam parlem Si voluiitariè :

ut qui àgralià exciderunt, eam dciiuô perbapiis-

peccanlibus superesset hoslia quicpiam in nova lege, sit,

possent hi ad Pœnitenliam renovari. Alqui ex Apo-

malem Pœnilentiam, seu per Baptismum recupcrarc
Impossibile est eos, qui scmel possinl, etc.
stuio, ibid. cap. 6, v. 4 :

(justavermt cliani donum cœleste et Hujus autem expositionis multiplex est momon-
sunt illuminali , ;

tum. I. Desumitur à pnicstanti Assertorum ejus aucl

>-

participes facti sttnl Spirilùs sancti , et prolapsi sunt

rursiim crucificjentes ritate. Sunt enim ii Athanasius, Cjïillus, Epiplianius,

rursiis renovari ad Pœuilentiam :

Tbeodoreuis, Cbrysostomus, el qui eum sequnnlur,

sibimetipsis filium Dei, etc.
Tlicopbylatius, et Œcumenicus : é Latinis verô Am-
25. R. Duplex Cbl loci hujus expositio apud Patres
t'J CAP. I. m KXISTENTIA SAC.UAMr.NTI ['(jF:MTr:NTf.i:. C6

hrosiiis, Aiignslimis, aliiciuc ciiin iis propemodiim î (Us, uiium Ktipiisma. Arz/Mc nom ail : Impossibil,' <.m
iiiiiiinien. pivinlere ; scd : Impossibile esl uhlentn Paititcnliœ ;io,i

II. ('.l'un ail nposlolus, inipossihilc ossc ul qui sc- renovare. Kst enim inqens inler hœc dicta discrimen. Is
nicl illiiniiiiali siiiil, pcr l'œiiilonliain rciiovcnlur, enim qurm pœnitel, peccare quidcm desiuit , retinct lu-
caiii sanc Pa'nilcniiam eiprimit, de quA serinoiicm men vuhuium cicatrices. Qui aulcm baplizatur, vclercm
fo( er.it, V. 1. .\lr|iii ruMiiieiilia cnjus iiieiuiiiil Apo- ex-ail homitwm, et reuovatur snpcrni' qcuitus Spirilùs
sloliis.v. I, et ciijiis /"lUK/^i/iioiMiDi M(r,si<.s jacorc iioii gralHi. Idem docct Ambrosius, lib. 2 de Pœnil, cap. 2.
vult, ip>issinia c^l rœiiiU'tUia baplibiiialis, scii iia- El polihsimas responsionis noslne parles egrc-
iiiic

plisiiio pr;e\ia : ea videlicel qiiie c(tiivcrsionis fiin- giè confirmant.

dainenliim est ; quanique proîdicabal S. Pclrus, Act. Unum liic addidcro, nimirùm objcclos tcxlus ncc à
2, 58, liis vorhis; Pwmd'utiam ogile, el bapliietur •Monlanislis, nec à Nr)valianis primi el lerlii stalûs, ad
uuus(misqn£ veslrùm, elc. vivum rcsecari posse : aJioqui enim nulbnn forel gra-
III. Loqiiilnr S. Paulus de ci Pœnilciilià quaî ve pcccalum, (juod po.-l Raplismum remilli possil :

illuminnlos rcnovat. Alqui rcnovare illuiniiiatos so- Cl id quidcm ulrique sccUe adversatur.
liujH est Pœiiilenli;e at)leJ)apiismalis. Ilinc idem Apo- Aiios Scripiurx' tcxlus, qui innuere videanlur cer-

stolus, Til. 3, 5, Baplismuni vocal luvacrum rcgenera- lum esse pcccali genus, quod nunquàm dimitli possil,
tionis et rt:iiovutionis Spirilùs sancli. Liuie liicapposilè infrà cxpcndcnuis.

S. Cliiysoslomiis : Rcnovare, scu novos facere solius 51. Obj. 2° : Id S. Ambrosii in Psabn. H8 : Faci-
est Baptismi : Pœmtcnliœ aulem est eos, qui postquùm litas veniœ inccutivuni prœbet delinquendi . Unde sic :

tiovi facti suiil, à peccatis deinde invc^.eraveyunt, à ve- non debuil, ideoque ncc poluit Deus inslilucrc mé-
tustate liberare. Quasi dical, rcnovari iioiniiicin bapli- dium delinqucndi incenlivuni. Alqui médium, quo
sniali Pœiiileiilià, eunuloiii vcrô Pœnilciilià Bajili- peccata qiiolidiè dimillerenlur, inccnlivum esset de-
siiuinisubscqiienlc resarciri. linqucndi. Ergo.

Poslerior h;cc cxposiiio, lamclsi invietc probali 52. 11. 1° : Relorq. argum. : Non debuil, ideôque
non esl, co sallem noinine vidcliir aheri praeferenda, nec poiuii Deus, cujus naiura boniias, el omnes via;

qiiôd plurium Ecclcsi;c doctorum sufTragio muiiitnr. misericoidia, consliluere ordincm dcspcralionis in^
Scd quia suos cliani , nec cei le ijuperilos habel vin- cenlivum. Alqui liunc rerum ordincm consliiuisset, si

dices prior iiilcrpretatio : ulraniquc jungemus in omncm Pœnilcnliai adilum pra'clusisscl pcccalori-
solutione. Ilaqne bus. Diceret enim sibi peccator : Lcce peccavi, ecee
28. R. Dïsl. min. : Impossibile est eos qui lapsi scelus admisi, jam milii veniœ nullus est iocus, Pœni-
sunt, rcnovari pcr Pœnilcnliam anlebaplismalem, tentia infnicluosa esl, damnatus sum : quare non juni
scu pcr novnm Bapiisma, conccdo; impossibile est vivo, lit volo. lia Augusl., boni. 27 inler oO, nunc
eos rcnovari pcr rœuiteiiliain qu:c lijplismum se- serm. 5u2, sub fiiiem. Ergo.
quatur, subdislinguo : Impossibile csl, id esl, admo- 53. R. 2° : Neg. min.; Pœnilenlia enim, si con-
dùm diflicile, pncserlim si sermo sii vel de aposla- irilioni verae ex parle poenilentis, et correctioni ac-
lis, qui Chriilnm rursùs spi'ciali ralionc truci(igunl ;
curaLt ex parle minislri conjuncla sit, ul esse débet,
vel de iis pcccaloribus, (jni perpelnù relabunlur : à peccalo cfficacitcr revocal, ncdùm ejus incentiva
imilali videlicel tcrram, qua? licèl sœpè vcuieiitcm sil. Quod autem eà plures abulantur, vilium esl par-

super se b'ibiil imbrem, indcsincnlcr pjo/"efi spinas ac tim pœnilenlis, qui nequam esl, quia bonus est Do-
tribulos, conccdo ; impossibile esl prorsùs, ncgo. So- minus cjus; parlim minislri, quem in objeclo loco
lulio conslabil, lum exdidis, lu m ex aposiolici con- redargnil Ambrosius; quia cùm duas liabeat claves ,

tcxtùs Icclione; lum c\ agendi ralione apostoli qui altciam quâ aperiat, aJkeram quà claudal prudenlcr;
el inccslo Corinlio remisil facinus, quale uec tnler prima lanlùm ulilur crudeliler misericors, non sc-
génies andiebalur; et fidèles ubique ad Pœnitenliam cundâ sagacilcr auslerus.
invitât. CoNCLUSio II. — Remedium illud quo peccala di-

29. Si cum Eslio inlerroges qnorsum Apostolus tam millunlur. seu Pœnilenlia, verum csl novae legis Sa-
sollicité doceat Ilcbrœos Jion passe semd baplizatos crainenlum.
ileriim baptizari, citm milla liistoria tesletur, aliquos 54. Prob. i° ex cilatis supra Scriplurœ Icxlibns,
fuisse tempore Aposlolorum, qui Baptisnii Sacrameti- Maltb. 18 : Quœcumqiie altigaveritis , elc. , et Joan.
tum semcl acceplum répétèrent, aut repelcndum docerent. 20 Quorum remiseritis peccala, elc. Unde sic in for-
:

50. Reponam cum S. Albanasio, cpist. 4 ad Se- ma. Sacramcnlum csl rilus exlerior annexam habens
rapion.: Quod in Ejnsiolà ad Hcbrœos dictiun csl, non grali;i; promissionem, à Cbrislo pcrmanenler inslilu-
excludit à Pœnitentià peccatores ; scd oslendit, unicum
'

liis, cum pra^ceplo eumdem usurpandi. Alqui Pœni-

et non duplex esse Ecclesiœ Catliolicœ Baptisma. He- i lenlia, elc.
1" Quidcm signum sensibile.
''

brœis enim liœc scripsit ; et ne ilti Pœnitentiœ obtentu esl rilus exlerior, seu
exislimarent, juita legis consiielndinem luulta esse et Ubi enim esl ex unâ parle declaralio pcccali cum cx-

quotidiè Baplismala, ideb eos ad Pœnilentiam horlalur; ;

terno dolore conjuncla; ex allerâ verù parle exlerior
unawqueesse per Baptisina renovahonem, ncc secundam \
judicis, scu solvcnlis, seu liganiis scnlenlia, ibi nc-
fuperesse normal ut el in alià dicit epistolù : Una ces-ariô est rilus exterior. Alqui, posilâ ulriusquQ
fi- \
G7 TRACTATUS DE FUI iUlTKMIA. PAUS 11. es
|)r;v(itali ti-xtûs vcrilMlo, iioccssario occurril ox parle est an, 1181, linn ex decrcto Florenlino, ubi Pœnl-
l'œiiilciilis dcilaralio iiccxali, uli vi»lcbiimis agciido tentia Sacramcntis annuineratur.

de cunfcb&ione ; uccuiril cl ex parle iiiliiislri senlciilia, Idem conslal de Ecclesia Grajcà, luin ex Simeonc
(|ii:\ jtiridici- ligal aiit solvil. Kigo. Tbcssaloniccni^i, Jereniià Constanlinoi). patriarcliâ in
'i" Kilds illo, seii exlciiiis sigiiuin, aDiicxaiii lial)el rei.pons. ad (iennanos, (Jabrieh; Pbiladclpliiensi in
graliaî i^roinissioiiom : cùin peccalor ex iniiiiico Dei open; de si;|)lcni Sacramcntis linn ex Allalio, Ar- ;

aiiiicus Goi'i, (H à dolidis solvi non possil nLsi pcr cudio, aliisqiie pluribus, (piorunï cxtanl nioiujmenla ,

gralian), can)(|uc prinii ordiiiis, ulpolè à morluis loni. 3 pcrpeluilalis fidei ad fiiiein. Jam verù, ul lo-
suscilanloin. / ties alibi dixinuis varia; Grittcorum conimunioues nec
5* Idoni lilns à (lliiislo iiislitulus e.sl. lllc enim ri- à se inviccm, nec à Honianà Ec(;Ic.sià suuni illud do-
(uin juiliiialom iusliluil, (ini solvciidi cl lii^aiidi po- gnia miiluari poluerunl : cùni fcruli odio et à se cl à
toslaloin dodil : dedil auleni Clirislus, ul ex iisdcni nobis (lividanlur; cl scliisnia fcccrinl alla; seculo V,
(exlibus constat. aliai posterioribus. Ergo lideni liane jain à quarto se-
4° l:;i is rilus perniancnler iusliliilus est. Tiim qnia culo tcnerc debuciunl. Id porro quod tula seculi
ul veilta lucc : lie, baplizale, ad solos aposlolos rc- quarti lenuil Ecclesia, ab initio tencri dcbuil, nisi

striîijji non possiinl ; sic nec isthuic : Litjale, solvite : supponaïur portas inferi adversùs Ecclesiam penè na-
tuni (jnia vooos <iitorum et (juœcmmjue, generali quera scentcm praîvaluisse.
cxhibeul sensu, accipienda sunt, nec pioinde ad Iio- Pars niinoris altéra, quce nega.i ullam liuc inve-
iiiiiios cerli alicujus lemporis reslringi dsbenl : tum ctam fuisse, aut invciii potuissc mutalioncm, tum ex
(juia vi promissionis biijus iiiillinu fiiil bacleiiùs sc- aficrcndis modo Patiuni lextibus, tum ex objcciiO'
culiiin, quo Kcclcsia; niinistri non solvoriiil aut liga- num solulione manifesta evadcl.

vorint; ul mox palebil. Ergo. 57. Prob. 3" ex Palribus. Origcnes, liom. 2 in Lev.,

5° Exlal divnwnn ejiisdem ritûs cxcrcfindi

sic habel : Non eriibescit pcccator sacerdoli Domini
pra;-
indicare peccalum suum, et quœrere medicinam.
ceplnm, Joan. 20 : Skut misit me vivens l'alcr, ail
CiirisKis Apostolis,
Cypiianus, tract, de Lajisis, cap. 12: Confiteanlur
et ego m'Hto vos. Accip'de Spiii-
tum sanctum. Quorum situjuli... diim satisfuclio et remissio facla per sacerdo-
remiserilis peccata, etc. Ergo
ad opus suuni inissus esl Christus les apud Deum valet.
siciil à Paire, sic

cl ad peccalorum remissionenî Apostoli. Ergo ad

Idem epist. 57, aliàs 54 ; ad Cornelium papam :

bunc tciic;ilnr divinà lege ergo cl

Nec enim fas erat, aut pcrmittebat palerna pietas el rfi-
; iis in liàc parte
vitia clemenliu, Ecclesiam pulsantibus claudi... ut de
obseqni debcnt pœnilenlcs ; ergo ulriquc codeni pr;i'-

ceplo adslricli sunt, quidcin ut solvant,

seculo rccedentes sine communiculione et pace ad Domî'
alii alii ul ac-
cédant solvendi. num dimillerenlur ; quando permiseril ipsi qui legem
dédit, ut ligata in terris eliam in cœlis lignta essent ;
Confirn). : Saccrdotes, si alibi usquàm, cerlè in re-
solvi antem passent illk, quœ Inc priiis in Ecclesia sol-
concilialionis ininisterio pro Cliristo legalione fuu-
vereiilur.
ginilur , 2 Cor. 5, sed legali mandalum habent à
S. Pacianus, iJarcinononsis Autistes, vir Hicrony-
Domino suo. Ergo.
mo ob caslitalem et ficundiam probalissimus , el
ôo. Prob. 2" ex lolius Ecclesiae sensu. Constat qui circa an. 390 obiil admodùm senex, plures adver-
niniirùm Aîontanistas secuiido seculo, et Novatianos sùs Novatianos epistolas scripsil. II;cc porrô habet
tertio, stalim ul Ecclesiai denegârunt poleslatem re- epist. 1. ad Sympronian. versus fiiicni. Solus, iiiquies,
niitlendi pcccala, ubique pro bœrclicis liabitos Cuisse,
Deus poterit ignoscere Pœuilenii. Verum est : sed et
Roni3è pra^scrlim à S. Cornelio, in Alricâ à S. Cy-
quod per sacerdotes facit, ipsius poteslas esl. N/tm quid
priano, ac deniînn in gcucrnji synodo Nicœnâ, i,
est illud quod apostolis dicil : Quœ ligaveritis in terris,
can. 8. Atqiii MontanisUe et iNovaliani pro hacreticis
etc. Cwr hoc, si ligare hominibus ac solvere non ticebat?
haberi non poluerunl, quin sua Pœnitentiaeasserere-
An lantiim hoc solis apostolis licet ? Ergo et baplizare
tur Sacrainenli dignilas. Stalim namque ut constat salis licet, et Spiritum sanctum dure solis, et solis gen-
peccata pcr Ecclesiae claves remilti, constat in eà lium peccata purgare : quia tolum hoc non aliis quàm
esse visibilc niinislerium, quod et à solo Cbristo in-
apostolis imperalum est. Quod si uno in loco, et resolu-
slilui potucril, cl graliam pernianentcr conférai. tio vinculorum et Sacramentî poteslas datur aut totum
;

Ergo. deductum
ad nos, ex aposlolorum forma et poteslale

5G. Condrni. id quod pari consensu, ante exorlas est, aut nec illud ex decrelis relaxalnm est. El infra :

Lutheri et Calviui noviiates, admiltcbal utraque Ec- Si ergo et lavacri cl chrismalis poteslas... inde descen-

cl'esia , Occidenlalis videlicel et Orientalis, nisi re- dit; et ligandi quoquejus adfuit, alque solvendi.
cenler induclum probetur, primaivai tradilionis fœtus S. Clirysostomus, lib. 3, de Sacerdolio, paulô post
censeri débet. Alqui utraque Ecclesia Pœniîenliam inilium. Qui terram incolunt... iis datum esl ul potesta'

uti Sacranienlum admittebal Minor constat de tem habeanl, quant Deus oplimus ncque angelis, n''ijnt

Occidenlali Ecclesia, tum ex Petro Lonibardo, lib. i archangelis dnlam esse voluit. Ncque enim ad illos di~

Sent., disl. 14, cl omnibus cxindc ihcologis; lum ex clum est : Qua'cumque alligaveris in tcrrâ, etc. Ha-
Lucio III, cap. Ad abo'.endnm 9, de Ihcrclicis, quod bent quideni et terrestres principes vinculi poleslatem,
09 CAl». 1. Iti: l.\ISTr.NTI\ SAC.KAMKNTI iMflNITEN'II.i:. 70

Itl nulrin quod duo saicrdutum

lùflcsiù cldvcs miiiislrantur : cl tanquiim bonus jam in-
sed corjwrum solinn.
viiicuhnn ipsum etiain animum condiigit, alque ad ae- cipit'iis esse (ilius, à prapositis Sucrantcnlorunt accipiat

los usiiuc inrvadit : m«(/hc adeb itl quwcuinquc sacerdolcs saiisfaclionis suœ inoduni, clc.

ilh eadem Dcus stipcruè rata lui- El cap. 5, n. 12, in Hue : Ecclesiœ clavibut quod-
infime coiifcceriul,

beat, ac scrvoriim scnlcntium Domiiius coiifmneî. ht- cumque in terra solvitur, cliam in cœlo solulum promit^

enim quidnam lioc aliud esse dicas , uhi omnnn rcrum litur.

cwifslium potcstalcm illis à Deo coucessam. Oiioruiu- Serm. o.*)2, cap. 5, ii. 8 : Jam procesierunl àmorte
ciiinqiie cnim, ail, peccala relinucrilis, relcnla suiil. Pœnilenles : nam non confilercnlur, ni&i procédèrent.

Qunnam, obsccro, polcstas liàc iiiià major esse qncat ? Ipsum confileri, ab occulto cl tencbroso procedere est.

Palcr oiuiiifariiiin Filio poWsiatein dcdil : cœleriim vi- Sed quid Dominus l'.cctesiœ tuœ ? Qii.e solvcritis, in-

deo ipstnn eamdcm oimifariam poteslalem à Deo Filio quit, in t('i'r;\ sobila criml et in cœlo. Proindc Lazaro

mis Iradilam. procedente, quiii impttiit Dominus misericordiœ suœ bo-

Ilursùs ibidem : Corporis lepram purgme, seu veriiis ntim.... jam cœtera implet Ec'clesiœ minisierium : Sol-

dicuni, haiid purgurcquidem, sed purgalam probare, Jh- vite illiim el siiiile abire.

da-onon saccrdolihus soth lictbat. Alverb nostris sacer- Demùni S. tioctor, lib. i, de Adulterinis conjugiis,
dolibits,non corporis lepram, veium auimœ sordes, non cap. 28 : (i"«' Uaptismatis, inquit, eadem reconcilia'

dico purgalas probare, sed purgare proniis conccssum tiouis est causa.

est. S. Léo, ep. 83, aliàs 91, cap. 2 : Multiplex miseri-

S. Ambiosius, lib. 1 de Pœnit., cap. 2, n. 7 : Domi- cordia Dei ila lapsibus subvcnit humanis, ut non sa-

nus pur jus el soUendi esse voluH et ligandi, qui ulrum- liun per Baplistni graliam, sed eliam per Pœnitcnliœ

que pari conditione permisit. Krgo qui solvendi jus non medicinam spes vilœ reparetur œternœ... Medialor enim
habel, ul se non habcre dicuni Novaliani, nec ligandi Dei el liominum liomo Christus Jésus hanc prœposi-
habel... Ecclesiœ ulrumqtie lied, hœresi utrumque non . lis Ecclesiœ Iradidit polestalem , ut el confiicnlibus

iicet : jus enim illud solis permissum est sacerdotibus. aclionem Pœnitentiœ darenl; et eosdeni salubri satis-

Reclè Iwcigitur Ecclesia vindical, quœ veros sacerdo- factione purgatos , ad communionem Sacramentorum
I

tes habel : liœresis vindicare non polest, quw sacerdolcs ]

per januani reconcilialionis admilterenl. (kctrrus omit-
Dei non habel. to, lum ne Ucdiuui afferal prolixior docirina lum ;

Porrô jus iilud ad occulla eliam delicia extendi, sc- quia horum plures récurrent ubi de necessitate con-
«îis ac Spalalensi visum est, esertc docet Anibrosius, : fessionis.

ibid.,lib. i,cap. IG : Si quis igilur occulla criminaha- Jam sic in forma. Qui in Ecclesia agnoverunl mi-
bens, pr opter Chrislum lamen studiosè Pœnilenliam nisierium extci lus, per quod remittunlur confitenti-
egeril, quomodb ista recipit, si ei communia non refun- bus peccala eliam occulla, et reconciliantur qujcuiu-
I

dilur. Yolo veniam reus sperct ; petaleam lacrymis, etc. que peccatores ; minisierium, quod in ipsis meaiibus
S. Uieronymus, ep. 1 ad Heliodorum, Pœniten- operatur, et earum sordes mundal ; minisierium, ila

tiam comparât cuin Baptismo et Eucharistià, bis ver- solis concreditum sacerdolibus, ulneangelis quidcm,
liis : .\bsit ul de his quidquam sinislrum loquar , (jui iiedùm principibus compeiat ; minisierium (jiiod Ba-
npostolico gradui succedcnlcs, Christi corpus sacro ore ;
plismo et Eucharistie comparatur; minisierium, eu-
conficiunt ; per quos et nos Cliristiani sumus ; qui ctaves jus eadem est causa quœ Bapiisniatis ; minisierium
;

rcgni cœlorum habenles quodammodb anle diem judicii denique, cujus defectu perire possunl cl rcijsà pe-
judicanl. Et inl'ra : iN'on soliim sacerdolcs, ciim régéné- reuiit Chrisliani comphircs; bi dubio procul non mi-
rant; sed ciiam postea, condonandorum peccalorum ob- nus Pœnilenliam babtiëre pro Sacramcnlo quàm
linoit poteslalem. Daptismum. Neque enim aliud per Poeniicniiae Sa-
S. Augusiinus, ep. 228, aliàs 180, n. 8 : An non co- cramenlum intelligit Ecclesia Calbolica, quàm bujus-
pilamus, ciim ad istorum periculorum pervcnilur exlre- '
modi minisierium. Atqui SS. Patres unanimi consen-
jii.T, nec est polcstas ulla (ugiendi quanlus in Ecclesia I
su adniisère ministeriun!, etc.
ftcri soleat ab utroque sexu, alque ab omni œlale cou- '
58. Obj. 1° : Per Sacran^.enlum Pœnilentia; dimit-
cursus, aliis Baplismum jlagitantibus, aliis rcconcilialio- \
lerentur peccala à sacerdolibus. Atqui ex Marci 2, 7,
nem, aliis eliam Pœnilentiœ ipsius actionem, omnibus i nemo polest dimillere peccaia, nisi soins Deus. Non er-
consolationem, et Sacramentorum confessionem et ero- !
go sacerdolcs.
ga'.ionem? Ubi si ministri desint, quantum exitium se- j
59. R. dist. niaj. : Dimilterenlur peccala à sacer-
quiiur eos, qui de isto seculo tel non rcgenerati excunl, \ dotibus, lanquàm minislris, concedo; lanquàin vi
vel ligati. Si aulem ministri adsint omnibus snbve- ; proprià, el principalilcr operanlibus, oego. Solutio est
nitur : alii baptizantur, alii reconciliantur. ! S. Paciani in lexlu supra cilalo.
Idem, serm. 551, cap. i, n. 9 : Quisquis ergo post 40. Obj. 2° : Pœnilenlia in veteri lege non fuit ve-
Baptismum aliquorum pristinorum malorum opère obli- rum Sacranicnlum, ul fateiilur omnes. At.]ui eadem
galiis lenelur, usque adebne sibi inimicus est, ut adliuc Cblin uovà lege Pa-nilontia, qu;e in veteri. Prob. min.
I

dubilcL... coufugere ad ipsas claves Ecclesiœ, quibus ex Acl. 10, -iô, et alibi passim, ubi Apostoli profilen-
;

sclvatur in terra, ul sil solutus in cœlo.... Judicel ergo

I
lurse earadeni pnL-dicare Pœnilenliam, quam pryedi»
te ipsum homo,... venial ad antisliles, per quos illi in ; rârunt propbctre.
n TIlACTATL't- m: 1'(H;MT1:MIA. l'AllS II. ?ï

41. R. (list. iiiiii. : Kndcm osl in iiov;'» et vctcri Io},'c bus If'pram |)ur,','arc , scii poliùs pur^alam probaro;

PœiiilciUia s|)CMt:\l:i in lalioiiovirliilis, conccdo ; si)c- cvan^clieis vero anini:i; sordes niundare conccssil,

clala iii ralione Sacraincnli, ncgo. Ila(|iie, ail Triil., nti supra docuil nos Clirysoslomus. — U. 2° Puni
Scss. ii, cap. 1 : Omni leuiporc ad (jraiinm et jusiitiain tcntiam ut Sarramcntiun l'u>nitenliâ ul virtulo nnillô

asscqut'iulttm I*œnitciitia mrcssaria fuit m qui se mor- esse pra:s(nntiurem ; Unn quia niajoris sil eflicacia",

tali nlitjHo pircato imiuiiiùsseiil... scd ut'C aille advcn- nipole qiKc ex o|)ere ojxMalo cU'eftinn suum pariai;

tHHi Cliriiiti l'a'iiilfiilia cval Siiciamnitimi, ticc posi ad- lum quia rein(Mlinm pra:be:il et longé cerlius, et (piid^

venluin illiits ctiiquain atilc liuptisiuuin. quid sontiaiit multi , longé facilius. De qiio inlVa.
ISo(|nc vcrô niiniin qiiod aposloli oanidcm se Pœ- AG- Ergo, iucpiies, aposloli aliam Pœnitenliani ante

niloiiliani praulioaie dixcrinl, (luam pioi)licUuannun- liaplisnimn , aliam posl l'aplismum pnedicaverunl;
liàriMil; lum (pila I œniU'iiliani liane ul plnriinani si((pie duplex Evangelium.
pr;idicabanliu)ntliini Hapli/.alis, (jui soliiis PœniU-ntix' Al. \\. dist. : Aliam aulc et post IJaplismum Pœ-
viilulis capaces ciaiil;Uun quial'œnilomix' virUisSa- nilentiam |)raHlicaveruntquanliim ad aliquid, eonccdo;
cramcnlinn Pœnilcnli.i; nccessario proiccdil vel co- (luanliim ad onuiia, iiego. Pra,'dicàruiil aposloli non-

niitalur. dùm regeneralis Pœnilenliam ul virtulcm ; regener.ilis

AU. liislabis : ÀKpii vcl Pœnilcnlia .iiiam prœdicà- verô Pœiiileuliam ut virtulcm niiuisteiio claviuin ad-

ninl uposlDli, non liiitveri noniiuis Sacramenluni, vcl juvandam. Id enim jaiii à pricuibus seculis l'ecit Ec-
eà (piani pr.cdicàrinil propliota: eodcni litulo
insigniri c'esia :Unde verô lacicndum :iccepit nisi ab ajioslo-
debel. Ergo nuUa solulio. lis? Nequc hinc duplex Evangelium sed idem pro- ;

Prob. subs. : Ubi idem plané rilus fuit, eadem cl portionala omnibus salulis média aperiens.

efdcacia, ibi vcl eadem, vcl nulla debcl esse ralio Sa- 48. Obj. 5" : Sacraniciilum omne nov;ïî legis ver-

cramenli. Sed in anfupià Icge idem luil liUis, clc. bis et rclms coiistare debel, juxta Irituni id Augnslini

Prob. min. : Pœnilenlia apud Ponlilicios cxsurgit ex serm. 80 in .loaii. : Accedit veibuui ad elementum , et

Conlrilione, Conlessionc, Satisfaclionc cl Absolulione. fit Sdcramenliun. Alqui Pœnitentia non constat rébus

Alqui onuiia iiscc vcl in unà Davidis Pœnilenlia oc- et elemenlis.

cunuiil. Conlrilio, caipic tanla ul (idenler diccrcl : 49. Confirm., quia S. doclor ad Sacramenluni rc-

Cor contiilum, Deus, non dcspicics, Psal. 50. Con- quiril signum visibile. Alqui niliil laie occurril in Pœ-
lessio : Dixi . ConfUebor advcrsiimme injuslitiani meam, nitentia.

Salisfaclio induit cilicium, i)anein suuiu 50. l\. ncg. min., quaî i«erperam fundatur in ob-
Psal. 51. :

cum cinere manducavil, lacryniis rigavil stralum jeclo Augustiiii tcxtu. Vel enim S. doctor ad Bapli'
snnm. Absolmio deaiùm, iis à Nathan verbis efficaci- smum alludil, ut indicant hoîc ejus verba : Detralie

tcr conccssa Dominus Uanslulil peccalum tuum 2

: , verbum ,
quid est aqua nisi aqua; et lune nibil contra

Reg. 1^, 15. Ergo. lia Kemnicius. nos : Vel démenti nomine maieriam intelligil sensi-

45. II. ad primum, nog. subs.; ad sccunduni eller- bilem. Uœc autem Pœnitentia; non deest, ut iniVa vi-

lium, ncg. min. Elsi eniin non ongrè suppoiiimus,

: debimus.
Coni'es.sionem disliiiclam apud Judaeos in usu luisse ; 51. Ad confirm. dist. : Augustinus ad Sacranienluin

prout erudili plurcs exislimanl quod lamcn nialè : requirit signum visibile, id est, signum quod seii.-,u

probarelur ex objeclis Psalm. 51, verbis, ubi l;nilùm percipi possit, concedo; quod necessariô cadat sub
de criminis noli publicà ad lium ilitalcm dcclaralione oculos, nego. Reclè dicimus, ait ipse S. doclor, lib. 1

agilur Constat, iiuUi unipiàm prophétie dictum esse:

:
Confcs., cap. 55 : Vide quid sapiat , vide quid sonet

Tibi dabo daves rcgui cœlorum : Qitodcunique ligaveris, vide quàm durum sit. Alqui tamen nec sapor, nec

etc. Undc non dixil Nallian : Ego solvo le, seu, à te, sonus aut durilies ad oculos pertinent. Ergo visibile

vi niibi concessà, traiislero peccatum luuni : benè dixil, quidquid sensu aliquo percipi polesl. Quan-
verô : Translulil Dominas peccalum iuiim ; ijuibus ver- quàni liabel cl Pœnilenlia unde oculos feriat : bis

bis déclarai equidem spiritu prophelico suum Davidi enim et actio Pœnitenlis peccaia coufilcnlis, et

scelus àDeo remissKin esse; scd judiciariam polesla- dolor externus, cl minislri absolulio percipi possunt.

lem non exercel, quà ipsuni verè rcmiltaL Alque eo 52. Obj. A". In quolibet Sacramenlo dislingui
sensu subjungit prophela Non morieris. Ncque enim : debent iria liœc : Sacramentum lanixim , tes Sacrtt-

cxpriir.eie vult sibi concessas esse à Deo clavcs vitai menti, et Sacramentum simul et rcs Sacranicnli. Alipii

et mortis ; sed divinain de scrvandà régi pœnilenli tria lixc in Pœnitentia dislingui non possunt.

vità benignitalcm aperire. 55. l\. 1" ncg. maj. ILcc enim distinetio , nedùm
Ai. Ip.st. cum eodem : S:ilteni neccsse non fuit ut necessaria sil, eàdem quà admiltilur facililate , rejici

Pœ;!ilciili3 ad sacranicnli raliouem eveherelur. Cùm polesl ; cùm nuUum in Scripturà vel iradilione funda-

id omne efliceret in anliiiuà lege menluni babeat, uli ex card. de Lugo adnolavinius
prout est virlus
quodjuxta nos i'atii in no. à quatenùs est sacramen- alibi. Absil aulem ul ex ejusmodi Iricis nulel aut
suspensa sit calholici doginatis lidcs.
luni.

Ao. I\. r Sacramentorum cxislenliam, non ex ma- 54. R. 2°iieg. min. Rem enim liberrimanij el scho-

jori Yoi miiioii necessilalis gradii repotcudam esse, ,

lae litigiis maxime permissam peiiè pro nuiu quisquo
expliearc polesl. Unde Thomislae Confessioiicm çt
ged ab uno Hci beneplacito, qui Ecvilicis sucerduti-
7S CAP. 1. DE EXISTENTIA SACRAMENTI PCENITENTI/E. U
absolulioncm liabent pro Sacramenlo taiilUm ,
quia M quis à naturà siirdus ; nequo, is lanicn vcrbonim scn-
graliam praclicè sigiiificaiit , cl à nullà alii re signifi- sum in specic nssequi potcsl ; sed tanlùm ex aliquibus
camur. iidem vcro graliam seu rcniisbioncm pcccato- signis gcncralim inlclligcrc se absolvi.

runi liuboiil pro re Sacramcnli ,

quia Ikit biguilioalur 00. Obj. r»° : Pœnitcntia Sacramentum à TridcnlinA
polissiuiùm per al)solutioiiem, cl niliil aliud signilical. synodo parlim probalur è veleri Testamcnlo, parlim
Deiuùiu in conlritiouc rem et Sacramentum sibi de- ex Mallh. 18, cl Joan. 20. Alqni utrumque probalio-
preliendere videnlur. Rem ,
quia conlrilio pcr Coii- nis genusomni ex parle vacillât. Primùm qnidcm, ut
fessionem signilicalur cl sic ulcunique cflicilur sensi- per se liquet, cùm Poenitentia in veleri loge ralioiicm
bilis ; Sacranv^nluni vcrô, quia significal alque parluril Sacramenti non habuerit. Secundùm vcro. quia si ex
graliam. Alilcr noduiu hune sceal Lugo, juxla quem his verbis : Quœcumque sotveritis, iiiTerri qiicat pole-

pas aninix in Pœiiilonliâ ioeuin habel luni rei, tuin siaiem solvendi esse Sacramentum pari ïurc ex ;

cl Siicrauienli. Hune consule, si voles, ne diuliùs nugis his jvocibus : Quœcumque ligaveritis inferendtmi erit ,

immoremur. polesiaiem ligandi esse Sacramentum. Alqni id pbiiè

55. Obj. 4° : Eamdem apostolis iradidit Christus absurdum est , cùm Sacramentum graliam conférai à
poicsialem, quam à Paire acceperal; ut liquet ex quà excludunt qui ligant. Ergo.
Joan. 20, ubi : Sicul misit me vivens Pater, et ego milto 61. R. neg. maj. pro prima parle. Neque enim Tri-
vos Quorum remiserilis peccala , elc. Atqui non denlini Patres è veleri Testamcnlo probant S.icra-
acccpil Cbrisius à Paire polesiaiem reniiltcndi pec- menlum Pœnilentiae, sed conditiones virlutis Pœni-
cala per SacrameniLun. Ergo uec eam iradidil apo- lentiie ,
quam ostendunt non esse posilam in solâ
slolis. viiai mulaiione, quia Davidis, Manasses et Ninivi-
56. R. dist. maj. : Eamdem Iradidil potestatem tarum Pœnilenlia , non nudam vitae noviiaiem , sed
quoad vim et efûcaciara , concedo ;
quantum ad mo- velcris odium ac deleslationem , cum ccquà salisl'a-

dumexercilii,nego. IneratcnimCbrislopoieslasexccl- clione complecteretur. Eaque conseculio admodùna

lenlix, vi cujus et Sacramenla condebat, et solo nulu légitima est : si enim eadem fuerit in uirâque loge
dimillebat peccala. llaiic aulem quoad aposlolos cerlis virtus Pœnitentiœ , eaedem debent esse iliius condi-
'
voluit alligare sigiiis, lam in Pœnilen'ià ,
quàm in tiones.
Baplisnio; ut ulrobique inlelligerent Ecclesi* mini- 02. 2° neg. min. pro secundâ parle. Probationis
slri, se Dei mysteriorum dispeosatores esse, non do- verô neg. maj., ut quœ falsô supponat potestatem
minos. absolvendi imô absoluiionem ipsam esse Sacramen-
,

57. Inst. Si Christus clavium potestatem per aliquod tum. Sunl enim haec tanlùm partes Sacramenti; vel,
exlerius signum exerccri voluit , debuit et iustiluere si mavis, actus sacramentales. Porrô necesse non est
signum illud , seu rilum aliquem, quo peccala remil- ut actus quilibet sacramentalis graliam immédiate
lerenlur. Atqui non inslituit : cùm de ritu illo allùm ex ipso confessionis aciu li(iuet; sed
conft-rat, ut vel

sileai Scriptura. ad eam, ubi omnia necessaria concurrent,

sufficil ul

58. R. ad primum , neg. min. Christus enim insii- disponat. Jam verô is ipse actus quo iigalur œni- j

luil et dolorosam de peccatis confessionem , ut suo lens, ad graliam disponit. Non enim ligaïur, vel po-
loco dicemus; et juridicam ex parle sacerdolis sen- liùs ligatus declaratur, nisi ut gerainalis cor.aiibus
tentiam ,
quâ peccator pœnilens et confessus à noxis dirumpai vincula sua, cl veniam promereri cnilatur.
suis absolvatur. Utrumque porrô et signum est sen- Hinc quse eidem imponitur pœna, semper medicina-
sibile , seu ritus exterior ; et è Scriptura salis colli- lis est , et ad indulgentiam lendit.
gilur. C3. Obj. 6°
Sacramentum quo diluerentur peccala;
:

His adde 1° non déesse theologos graves, qui , salvâ summoc peccatoribus necessiiatis esse debcrei. Atquï
fide, credunt Sacrameniorum plurium materias à Deo Pœnitentioe Sacramentum nuUius est ad dilueiida pec-
perniissas fuisse Ecclesiai disposiiioni. Adde S"" non cala necessitatis. Ad id enim necessarium non est
ideô negandam esse signi alicujus exterioris existen- Sacramentum, quod per alia média cenè obtineri po-
liam , quia de eo sileat Scriptura cùm Scripturse test, eliam in lege nova. Atqui peccatorum remis-
silenlium in multis suppléai traditio. sio...Prob. min., quia remissio hœc per veram con-
Confirm. solutio. Sic insiilulum est Pœnitentioe Sa- iritionem, et actus tum chariiatis, lum et misericor-
cramenium , ut et judici consiare debeat quandonam diie semper obtineri potuit, uti constat ex Psalmo 50 :

solvere vel ligare leneaiur; et reo, quaiido solulus Cor contritum et humilialum, Deus, non despicies; ex
sil, vel non. Atqui neulrum sine esleriori signo tieri Ezechiel. 18, 21 : Siimpius egerit Pœnitentiam ab om-
poiest. Neque enim per se solum polest homo hominis nibus peccatis suis vità rivet et non mcrictur. Haec
alterius sensa penelrare. Ergo. aulem quaî in veleri lege dicta sunl , absit ut in nova
59. Malè igitur, inquies, Ecclesiae Romanae mini- non valeant; cùm lex graiiae nibil de viriuie contri-
ilri peregrinà linguà absolvunt : cùm nusquàm hoc lionis delraxerit. Hinc misericordia in pauperes, per
paclo intelligere possii pœnilens an solvatur à vincu- quam peccata sua redimere poterat Nabuchodonosor,
lissuls;an iisdem ligaïus remaneat. — Resp. neg. Daniel. 4, 24, idem praestat sub Evangelio, secundùm
illal. Nusquàm enim absolvitur pœnilens, nisi à con- id Chrisii, ,Luc. 11, 41 : Date eleemosynam ; et ccce
fessario prapmonitus se absolvi. Certè absoM potest omnia tnunda sunt vobis. Hinc 2* in lege evar.gelicà

TH. XXil. ^"

fTrois.;
7« TRACTATUS DE I>OENI TENTIA. PAHS II. 76
romissa siint Magdalcnaî inucaUi mnlla ,
quia dilcxit rncndavit, nec Pœnilcn'lîa'fa noc forte Baplismdrïi
mnltuin, il(iil.7, 47. lN('(|iit; jiosl vinLiUiiii iiisi[;iii pcc- insliluissc. Adde et eleemosynam mundandis per
c;il() liaplisiniiin rciiiisil l'ciriis Siinoiiciii ad saccnlo- se poccalis prorsùs esse imparcni : cùm non opes lan-
ttis, (juasi alic'iijiis ruMiil(-iiii;i: Saciaiiiciili ininistros, tùm suas , 6cd cl corpus suum llammis Iradere quis
'seii ad solaiii rœiiilcnliu; virluleiii : Pœnitent'mm âge possit, et niliil css(! cornm Dec, uil docclAposlolus.
iib Jiàc iiequilià luà , cl roga Deitm , etc., Acl. 8 , 22. 67. Non icrlia, (jda; ex amorc Magdalenam justi-
Eigu. ficanlc deducitur.Tmu quia necdùm insiilulum erat
Gi. II. ad priiiiiini , iiog. min., ciijiis i'iilsilas , clsi Sacramentum Pa'nitenlia; lum quia Chrislus per :

)»i()li\o (loiiicci s denionsliabitur ex iis (iii;i; dicaiTi suam cxctllonlia; polcslatem indcpcndentcr à qui-
(io Confessioiiis iicccssiialc, conslal ex iis quu: jam buscumquc signls peccata rcmitiebat. Ccriè hic anle
dicla suiU. Si ciiiiu Chrislus Ecclesi;B siisc claves dc- Bapiisiuum jusfificalur Hlagdalcna, ut et dcinecps
deiil ul solval, conseiiucns csl , ut si iniinus ei coii- Cornélius cenlurio. Quis aulcm liinc Baptisnii exi-
cessei'il non siipiMiluuni, uiiiciii(|iic logcin ifijtinxcril btenliam vel necessitalem {mpugnarc ausit?
iisdcni seclavibussubjiciciuli. Unde Auguslinus, seiin. 68. Non quarla, qu;c ex fado Simonis Magi repe-
392, aliàs 49 intcr 50 : Neino sibi dicat : Occulté ago I
titur. Illud cnini indubiè Simoni prxceptum est Pœ-
Pœnilentiani ; apud Deuin ago : novit Deus qui milii nitentia; genus, quod iota dcinecps servavit Eccle-
ignoscat y quia in corde ago. Ergo, regcrit S. doclor, sia , nec servarc potuit, idsi quia ab aposlolis acce-
sine causa dicluni est : « Quœ solverilis in terra , t etc. l)lum. Ideo atilc;ii forte non slalim ad saeerdotes
Ergo sine causa claves dalœ sunt Ecclesiœ. Frusirawus remissus est iufelix magiis, quia vir in [elle amaritu-
Evangeimin Dei , fruslramus verba CItristi. Quibiis coii- dinis, et obligalione iuiquitatis cxistcns, diù ante pro-
sonaiit lixc S. Leonis verba , ep. 82, aliàs 91 : Multi- bare se ipsum, et ingcmcre debuit, quàm clavium ope
plex misericordia Dei ila lapsibus subvenit liumanis , ut solverètur.
non solùni per Buplismi grutiani , sed etiam per Pœni- 69. Obj. T : Niliil fatum magis ac cerlum esse dé-
tentiœ mcdicinam spes vilœ reparetur œlernœ... Sic di- bet, quàm quidquîd ad Sacramentum pcrtincl. Atqui
VINJEUOMTATlSPK^ESlDUSORDINiVTIS.UT LN'DULGENTIA DeI niliil c conlra magis interium est ac controversum,
MSI SUPPUCATIOiMBUS SACERDOTUM NEQUEAT OBThNEIlI : quàm qua; ad Pœniicnliam spectani. Neqde enim
Ilinc illud Luthero temerè irrisum, sed à tolà agiiitiuu conveniihil Calhûlici vel de parlibus ejus constituti-
traditionc, Pœnitentiam vidclicel esse secundani post vis, vel de tempore qao inslituta fucrit, vel de sensu
iiaufiagium tabulam, nec lapsis nccessariam niiuùs texluuin unde illa deduci possit. Minor palet quoad
quàm nondiun regeneratis ipsura Baptisina. priinam et secujidam parlem : (juoad tertiam vero
Ad secuudum, neg. min., et dico peccatorum ve- non minus aperta est.Id enim Joan. 20: Quorum re-

iiiam nonnisi per solum Pœnitentitc Sacramentum miserais peccata, etc. Pairum alri de Evangelii prae-
in re vel in voto posse oblineri ; adeù ut tametsi ali- dicatione, alii de potitico quodam et exteriôri mini-
quando contingat conlritionem charitate perfectam lio- sterio, alii de Baptisnii memorià explicant. Ergo
mineni Deo reconciliare, priusquàm lioc Sacramentum niliil est in eà niaterià quod certum et âxum ha-
aclu suscipiatuVy ipsa niliilominiis reconciliatio ipsi beri possit.
conirilioni, sine Sucramenlivoto, quod in illà includilur, 70. R. hég. màj. frr sértsu objeclionis : sunt enim
non sit adscribenda , proul doeet Trid. sess. 14, c. 4. iniiumera, cùm Ih {ïhysicis, tùm in melhaphysicis et
65. Nec nocent objectiones supra congestx. Non moralibus cerllssima quoad subslantiam, de quorum
prima quye petitur ex primœvà virtute conlrilionis. conslilutivo et probalionibus controvertitur. Sic Dei,

Ke<iue cnim Pœnitenlia; Sacramentum suara démit sic peccati, sic acslûs mariiimi existentiam admitli-
coiiiritioni virtutem, sed eamdem supponit et corro- mus omnes, nec tamen de essentià consentimus.
borai. Uuic equidem adjicienda est in nova Lege po- Ilahc enim, quoad Deimi perlinct, alii in aseilate,

leslas clavium : sed niliii inde. Sicut namque niliil alii in omnimodâ perfcctioiie conslituunt. Quoad
dfilractum est à virtute contriliouis, quia jam prictcr peccalum, alii in ente posilivo, alii in nudà priva-
ipsam ad regeneraiionem reqiiiritur Bapiismus, tione ; et ulrique ex Scriplurà pugnando. Ergo rata .

qui anle Ciirislura non requirebalur : sic nec ei ;

esse potest Sacramenti, ut et aîlerius cujuscumque
quid(iu:im decessit, quia ad reconcilialionem praitcr rei existentia, licct baud salis perspecta sit ejusdem
ipsam requiritur clavium usus,qui ante Christum per essentià.

sacrilicia supplebatur. Et verô Baplismum pro Sacramento habent Lu-

66. ÎNon secunda, quae desumitur ex efficacià ope- tberani. Atqui circa matcriam ejus et formam tam dis-

rura misericordiae. Hacc enim, ut olim, sic et hodiè |

\
sentitint à Luthero, quàm dissenserit Lulherus ab

ad jusiilicalionem disponunt. At sine prœjudicio me- ;

EvangeliOjUl alibi probavimus, Ergo.
dioniiii quae Chrislus insiituenda judicavii. Quapro Ca'terùm longé nilnOr est hâc in parte dîssehsio

plcr, sicut cùm Ciirislus praecipiendo eleemosynam nostra, quàm lingunt adversarii. Quod ut pateatam-
quâ muudareraur, non negavil strictam Bapiismi vel pliùs, et mage ac magis coftvellantur haîrelica eo-

Ëucliarisiiae necessilatem ; sic nec clavium neces- ,

ruradem commcnla sit ;

siiaiem in eodem casu negâsse dicendus est. Âdde [ |

CoNCLusio III. Pœnitèntiac Sacfaïnéntnrn, nec in
Clirisiiun, quo tempore eleemosynoe raeritum com Baptismo Baptismivc memorià, nec in Evangelii ora;-
:? CAP. I. DE EXISTENTIV ACKAME.NTl PŒMTKMI.l 1g

diraiionc, nec niinistorio proryîif in cxtcriori ron- rum ncnio T'œiiitenliani rtim Baptismo confunderc
si<(i(. aiis'ii. Ergd nec Pœiiilchiiam.
71. Prob. prima pnrs. Qikt diverse (omp»irr, di- (.niifirmalur ntraquf par*. Qurdistinxit anliqiiilas

versi nintorià. diver^o fine, direrso niini-^lro in- Iota, sou caiholica, seu h.Tretica, etiamnùrn dislingui

slimia snnt, unani et idem censeri non dol>ent. Al- dcbcni. Neque enim oi Luihcranos subtraiiunius cr-

fiMJ B.iplisnnis et Pœnileiiti.i, !" divorso tcinpnrc rori, orbeni iiniversom ad Lutbernnorom usqiic lem-

diver>is<]ue rerbis instiluta sunl. B.ipliMiius qiiidom, pora errasse mciilirn)ur. Alqui Pœnilcntlam à Bapti-

(iini Ciiristm anlcqnàni p;((»'roUir, siibslaiili.in» rjns smo disliiixil tola rclrô auliquilas.

cl modum prascripsit; Pœnitentia vero cmn idoni Distinxil antiquiias lia?reiica. Montanistx' enim et

Christus omnimodam aetu solrendi vel ligandi po- >'ovaiiani Baplismalis adilum omnibus aperuére : Poft-

to>i;iit*m conce«sit; quod prrcipiiè post passioncm nilenliam verô paucissimis.

fiiHiiii est. 2* Diversà matcrià. Baplismus ciiim in- Disiiiixii antiquitas caiholica. 1* Quia Baptiimum et

stitiilusi^l ut in a.piàseniel tanlùni administrandus : Poenilentiam habuit pro rcnicdiis omninô disparibus.

potestas verô elavium, nec por aquam, ner scniol Sic Tertnllianus, lib. de Pœnit., cap. 7 : Hœc, inquit,

duntnxat exercetur. 3* Diverso fine. Baptismiis nam- peccatorum venena prvvidens Deus , etausâ Uc'ei igno-

que ad reeeneralinnem institntiis est, et ita utetiam scentiœjanuà, etintinclionisserà obstruclà, aiiquidadhuc

j«ar\ iilis applicari possit : Pœnitenlia é contrario ad palere permisil. Collocaril in veslibulo Pœnilentiam se-

eorum renovationem qui à regenerationis gratià esci- cundum, quœ pulsantibus patefacial. Eamdem Pœni-
dcnint; ita ut nonnisî adullis peccaioribns applicari tcntiam, cap. A, vocal sccundam poit naufragium tabu-

valeat. 4* Diverso miuistro, cùm bapiizare possint lam; et cap. 7, secundam tpem. Hic aulem Pœnitenlia
iaicus. femina etiam cl infldelis : nli verô clavibus est adqvid tam diversum à Baptismo, quàm domus
non possint nisi sacerdotes, uti suc loco dicemus. apcrla à domo cujus sera jain ob>irucla sit ; vel sc-

Ergo siat 1* Pœnilciitiam, seu cl.iviiim polcstatcm à cunda post naufragium tabula à navi, à qiiâ quis pcr
Baptismo penitùs esse disiinctam. Sed nec minus peccalum dcjecius sit. Sic in adduciis supra texlibus

dislincta est à memorià Baplismi: unde Ambrosius et Pacianus conlra Novatianos probant,
"2. Prob. secundapars: Niliil à pseudoreforma- eiiam sublalo Baptismi remcdio, per quod semel lan-
lis admitti potest, quod in Scripturà non conlinea- lùm renafci possumus, superesse in clavibus Pœni-
tur : est enim hxc unica et x-terna les ad quam nos leniiai remedium. Sic Augusiinus, cilaià episi. 228,
îndesinenter revocant. Atqui lioèt illi, pro mira suà reconcilia lionem quac fil per Pœniteniiam apeité di-
Tel misera sagacilate, quidqnid volont, et id anum stinguit à regeneratioîie qaae fît per Baptismum; et
quod Tolnnt, deteganl in Scripturà , ne textuni qiii- suppoiiit ad utramque requiri Ecclesiae miuislros,
dem ab eâ deproraere valent, qui Pœnilenliani idem cùm lamen in Reformalorum sysiemate possit sibi

esse ac Baplismi memoriam subindicet. Centra verô quisquc Pœniieniiam applicare. Idem S. Doctor,
ubicumqne de obtinendâ peccatonim venià sermo ep. 98, aliàs 23, ad Bonifacium, n. 2 : Semel, ail,

fuit, fuit et altum de Baptismi taemoriâ silenliura. perceptam Christi gratiam parvuliu non amitlit, nisi

Sic Peirus, Aci. 8, Simonem non remiltit ad mcmo- proprià hupietate.... Tune etiam propria inciptet habere

ri im Baptismi, sed tanlùra jil: Pœnilenllam âge ab peccata, (ju.e non regenerulione auferantur, sed aliàcu-
liùc nequiiiû tuà. Sic et PjuIus inceslura Corintliium ralionc sanentur. Et Enc'.iiridii Câp. 46 : Ide'o quisque

ligavit primùm, tradeDdo Sû/ohû? in interitum cantis; renoiciluT , ni solvalur in eo quidqnid peccali est cum
et postea, nihil occinens de Baptismo, Pœnîtenlem quo nascilur. Nam peccata quœ malè agendo postea
absolvit, 1 Cor. o, et 2 Cor. 2. Sic Joannes, epi;i. committunlur, possunt et pœnitendo sanari, sicut etiam
1, cap. !, peccatorum veniam, non revocalà Bapti- post Daplinnium fieri videmus.
Sîiii memorià, sed bumili Cenfessione oblineri dé- 2° Eadem caiholica aniiquilas conslanter docuit
clarât. Si confileamuT peccala jiostrp, inquit, fidelia peccata post Bapii-nium commissa longé difiiciliùs
est et justus Detu ut reiv.itlat nobis peccala nostra.S'ic dimilli, quàm quae Bapiismum praecedunt. Unde Au-
Jacobus, cap. o : Confilemini allenttrum peccala re- gusiinus, serm. ô-jI de Diversis, cap. 5 ; A'ow sufficii
slra et orale pro inticcm ut sairemiiii, ils qui post Bapiismum lapsi sunl, mores in melius
SoA equidem nego revocaLim in animuni Ba- commutare, et à factis malis recedere, nisi etiam de là»
pti;mi memoriam ad hoc inservire, ul sentiat bomo quœ facta sunt, salis fiât Deo pcr Pœnitentiœ dotorem, per
quàm malè stelerit promissis Dec faclis ; et sic ad humilitatis gemitum, per contrili cordit sacrificium , co-
Inger^am Infidelitiilem snam disponatur; at constan- operanlibus eleemosynis. Atque hiuc, ut nolal Tridenti-
t r nego memoriam banc per se salis esse ad recon- num, sess. 14, cap. 2. Pœniîeniia, ulpo:e por quam
ciliaiionem. Et cerlè, si Baptismi memorià, quîa ex- ad novilateni et integritalem vitœ sine magnis nostris
citât fidem peccalorum dispcsilivè remissivam, fJelibus et laboribus, divinà id exigenle jusiiiià, perte-
unum ex Baptismo et Pœnitenlia Sacramenlam nire nequaquàm possumus, nieritb laboriosus quidam
(rficiat , eadem memorià unum ex Baptismo et Eu- Baptismus à SS. Patribus dicta fuit. Jani verô und;;
charisliàSacrameiilum efBcîet; quia poiesl qui ad lanlimi iliud discrimen Pœnileiiiia idem
, si bit ouni
nucbarisiiam accedit, in fide et gratià corroborari Baptismo? cortè faciiius est Baplismalis recordari
p-.r Baplismi nv'.- . Alqui Limon adversario- jMoiii i iom recipere. Rfdet equidem Lutherus sum-
7;1 TUACTATllS I)K l'fH MTENTIA. l'ABS. II. 80
'
iii.i:> ilias rœiiitClUi:» diUicullatcs : al iiialiiimis ridcri (iuniirni. (ilirislus nonnisi e\iiiiiuiii «piid et siiigu-

simili ciim Palribus, qiiàin ciim Lullicro deridcre. j lare, cum lanlo rcriim et verboriim :ii)paralii, Eccle-
""
Aiiliquilas lola solos siicordoles lial)uil pro Vœ- \
sia; sua- laryjii itoliiil. Alqni si polilic;iiii (anlùiu l'a-

iiil 'iili;r niinislris. Al(|iii rœtiilcrilia, si solam Hiipli- cullalcm Iriidiissct, nimiiiiiii indii^noscjicieiidi à sacris

sirii rcriM-datioiiiMii iiii|)()rl(;l, non in(lii((d)it niinislciio '

coiivciilibiis, cl digiios adiiiiltciidi, jam niliil lam oxi-

s <-('i-d()laii. Polesl cnini wnus(inis(|Ui; Iia|)lisnnnn niiiiin, lam singulare Ecclesia: sua; concessisset. Ju-
'

.suuni, alquc cjus obligalioncs sil)i in aniiiiiini n;vo- dajieniin, imù cl quicnmquc convcntus sibi .sacros
'

t:\vt\ liabent, ab iisdcm jtrofanos arccre possunt.

Coiiiirin. Sacerdotale minislerinoi ligarc potcsl, ni 3" Quia poleslas peccala solvendi
\el retiiiendisie
cl suivons. Al<pii in liypolliosi advtMsariorinn non po- scmi)cr à Palribiis inl(;llcct>i est, »t ipsain conscJcn-
tcril ligarc. Nc(|ue cnini inipedirn polcsl quoniinùs liain, ijisam animain afliccrcl; alrpii poleslas meré
(idelis qnispiam recepli oliin à se Baplismalis nictno- exlerior animam non laiigit; nec propriè suivit iii

riam sibi rcvocel. Ergo slal 2° Pœnitenliani à Bapli- cœlo. Ergo.

snio cl IJaplisnii nienioriù distingiii. Jam itaqiic ]
7j. Obj. 1" conlrapiimam parlciu : Si Pœnilenlia
73. Prob. icrlia pars, Pœnitcnliam videlicct alind sil aliqiiid à l5aplismo dislincuim, lola /idcliiim niiin-

omnino cssc ab Evangelii pritdicalione. Qna; enini dalio non ciil Bapîismo tribuciida, scd Pœiiilenti.e ut

diversos minislros, diversa prorsùs subjecla, diversas plurimùm. Alqui loLa fideliuin seu Ecclesia: uiundalio

(tniniiiô disposiliones rcquirunl, h se uivicem iienilùs soli Bapîismo iribuitur in Scripturà. Prob. min. ex
diolingiii ncccsse est. Alqui Pœnitcnlia et Evangelii Eplies. o, v. 26, ubi sic Aposlolns : Munduus eum la-

praîdicalio, i" diversos exigunt minislros. Pœiiilentia vacro aquœ. Alquc id s.itis exprcsscial Cbristus, ci'im

cnim solis à sacerdolibils adminislrari polcsl; polcsl dixit Marci IG : Qui ciedideril et baplizalus fueril, sal-

verù E\angcliuni prœdicari à diaconis ; ut olim à vus eut. liîc cnim salus in unâ Baplisini susceptione
Slcpiiaito Jorosolyniis, et à Philippo in Samarià. Nec f'undalur. Ergo. — Kcsp. dist. min. : Tola Ecclesia;
diibinni (|uin suîpè nnjlto cum fruclu ab infcrioribus iniiidalio Iribuitur Bapîismo, quantum ad peccala
clcricis, (juandoîjne ctiain à laicis aiunintialuni luerit. qua^ Bai»lismum pra;cesserunt, concedo ;
quantum ad
Qiiin cldiiiconissic lie qnibus Aposlolns, 1 Tiniol. 5, |
ta etiam pcccida (jux Baplismuni subsequuntur,
rudes n)ulicrcu!as duccbanl ex concilio Carlbag. IV, |
subd. Tribuitur Bapîismo fundainentaliler, praisnp-

(.an. 12. T Diversa exigunt subjecla : Siquidem cla- [

posilivè et dispositive, concedo; cilicieiiler, ncgo. Ila-

ves Pœniteiilia; eos solùm liganlvel solvunl, qui jani |

que prima illa mundalio .seu juslilicatio, qiiam reci-
bai)li/-ali fucre. Ev;ingcliuïii verù cliam inlidelibus piunt qui ab infidelitatis caligine conveisi ad fidem,

,<ra'(iicalin'. Deniùm cl disposiliones longe diversas Ecclesia; nicnibra ei'liciuiitur, à Bapîismo lola pro-
rei|uiruul. Pœnilenlia cnim eos solùni à peccaîis sol-
j
fluit. Quin et cidem Bapîismo fundamcnlaliler et pne-
vH (pii ad veniani suis se gemitibus disposuerunl. i supposilivè tribiii dibit quidquid deiiiceps recipit

Evangelii verô senien in omne bunii genus cadil, et ! homo justificaiionis; quia Baptismus est omnium Sa-
ils cliani (jui corde duri suntel incircunicisi non rarù j
cramcnlonim jaiiiia, et Cous sanclificaJonis noslr.u.

pncdicalin-. Ergo slal 3" Pœuitenliam à fidei praidi At non ideo Baplismus solus bduiinem deiiife|)s vcTè
calione disiingui. et eflicieuler mundat. Sicul ciiim ex advcrsariis inJi-

74. Prob. quarla pars, i° quia verba liaic : Quœ- \

gel jusius Eucliarislià ut juslificetur adliuc, sic eî

cumque solverhis, etc., generaliori que possunt sensu Pœnilenliae adminiculo indigct, ut à peccaîis resur-

inlcUigi debent ; cùm ab eo dicta sint qui prœnionuit gal ;

prout pluribus à nobis probalum e.4.

se aposlulos niittcre, sicul et ipse à vivente Paire Psecobslat islud : Qui baplizalus fueril, salvus erit ,

niissus est, sibique dalani esse poteslaleni onincni in quandoquidem id scmpcr sub multiplici conditionc

cœlo et in terrù. ÂUjui Ikcc eadeni verba indubio Ca- inlelleclum fueril ;
pula si baplizalus in accepta jusli-

ibolicoruni sensu atque adeô de interiori niinislerio tiâ perseveret, lapsusve peccala sua diluât, et quid-
inlelligi possunt, cùm non lopugnet niagis peccala quid sibi in Icgc prœscriplum est , adimpleat usque
post Baplismuni conimissa reniiiii per Pœnilenliam, ad finem.
quàm per Baplismuni remilii, qua; ante ipsum com- 76. Iiisi. Alqui Baplismus à peccaîis ipso etiam

missa fuerinl. posierioribus verè et erficieiiter mundat. Prob. subs.

2" Poleslas in exteriori (antùni niinislerio consi- ex Auguslino, lib. 1 de Nupt. et Concup., cap. 55 ,

.'ilcns, nibil aliud foret quàm poleslas ferendi et n. 58, ubi li.xc liabet : Eodem lavacro regeneralionis

lollcndi censuras. Atqiii pra;ler poieslatcin Icrendi et verbo saiiclificatiouis omnia prorsii$ rnala liominum
censuras aliam semper agnovit Ecclesia, et agnoscere regeneratorum mundanlur alquc sammlur ; non solitm
debuit. Qui cnim censuram aufert, elsi exteriori Ec- peccala quœ nunc rcmitlunlur in Bapîismo; scd cliam
clesiai communioni bominem restituât, non tanien quœ posleriiis hutnanà ignorantià vcl infirmitale

verè sol vit peccatum ejus quod coram Deo sa^piùs

; conlrahuntur ; non ul Baplisma, quolies peccatur, tulics

permanet; aut si non permanet, antè solulum est in repetatur; sed quia ipso quod semel datur, fil ut non
cœlo, quàm in terra, cùm è contra juxta Patres in soliim anlea, verùm cliam poslea quorumlihcl pcccato-
foro coîisciculite sententia Pétri genlentiam cœli pra;- rum venia fidelibus irnpelrelur.
ceUat. Neque id semel et obitor diclum est à S, doclorc ,
 SI CAP. I. DE EXISTF.NTIA SACRAMENTI POENITENTI^. 82

8ed plurios el conslanlor. Inde rursùs, op. 185, aliàs m 70. II. disl. ant. : Appellat Sacramcnlnm fulei et

ÎK) : Quidtiuid ab iw r»* pt't acci'plum liaptisma h'ic vi- Pœnilenliai respeclu adullorum ,
qui Ecclesiam non
tun( , infirmi' 'ir biiivinà contrahilsr quarumcunique j
ingrediuntur , nisi fidei el Pœnilenlia; de pnelerilis
culparuin, propUr ipsuin lavacrum dimitiilur. Idem peccalis signa exhibuerint. secundiim id Potri , Ael.
docol, lib. 2 de Gralià el pcccalo orig. , cap. 59 cl 2 : Pœnilcntiam agile, et baplizctur unusquisque vcs-
40 ; lib. 3 ad Boiiirac., cap. 5; lib. G conlra Juliaii. , /riim.elc, concedo; respeclu eorum qui posl Baplisma
cap. 15 el li. Alcpii hic oiuiiiuin prorsùs peccatonim, lapsi sunt, nego.

Otirtiin oliaiu quœ posl liapiismum conlraliuutur , rc- 80. Nihilo plus urgcl quod objicilur è Luc. 3. Est
iniabio rorundilur in i>a|ilibinuiii. Ergo. enim is luijus loci scnsus , lolam Baplismi Joannis
77. U. dist. min. ul slalim : Uefundilur in Ba- vim fuisse, non in ipso ejus Baplismo, sed in pœ-
plisnuuu ul in radicem necessariù praisupposilam nilentià quam prxdicabal ; cùm è contra Baplisma
subsequenlibus salulis subsidiLs, concedo; lU in cau- paulô posta Clirislo instituendum ,
justiliam vi pro-
sam proxinian), et sccliisis aliis (juibuscumque niediis prià, etsi non sine pneviis disposilionibus, collaïunmi
plenè sufliciciiteni, nego. Eninuerô, ul solide obser- esset.
vai Paribiensis Magisler, argunienlalur Augustiiius de 81. Obj. 2° conlra secundam part. : Ad pcccaloris
supenialuiali qu:e à Baplisuio dimanat regciieralionc, juslilicationem duo sufficiiml ,
1° ul Deus inviolabili
sioul de nauirali vilâ quam accipiunt homines gcne- lege sese ad faciendam cinn peccalnre pacem ad^(rir)-

raiionc carnali. Qieniadniodùm enim in ordine na- xerit, modo is promissiones sibi à Dco facias in nie-
lurali, quôd liomo pcr œUilem crescal, quôd conva- moriam revocel; 2° ul pcccalor promissiones illas sibi

lescai ex niorbo, quodha-res inslitualur,qu6d demùm in animum eflicaciùs revocare non possit ,
quàm Ba-
jioel niorlenî rcsurreclums sil , id lolum ualivitaLi plismi sui recordando. Atqui utrumque constat. Et
suJB, lanquàm prinia- radici debel, sic lamen ut insu- quidem i" adsiriiixit se Deus ad pacem cum pecca-
per veié indigeal alimeiilis ad augnientuni, reniediis tore sancicndam , modo is promissiones sibi à Dco
ad restimendam sanilatem, et speciali ad resurreclio- ftclas in menlem revocaret. Exsiat enim promissio,
iieni adjiitorio : ita spiriiali per Baplismum regene- tum Osex 2, bis verbis : Sponsabo te milii in sempi-
raliuni adscribi débet lanquàm primne radici quôd ,
lernum; tum Hebr. 13, ubi ait Dominus : Non te de-
lidelis per condriiiationcm in juslitià perliciatur, per seram, neque derelinquam. Exstal aulem promissionis
Eucharisliani spiritaliter vegetetur, per pœuitentiam !
condilio in sexcentis Scripturae locis , ubi jubenlur
satietur, et aliquaiido per lumen glori.e Iruiliva; Dei Israelil.'E meminisse pacti quod pepigit Deus cum pa-
visionis b;eres eflicialur. Neque magis média haic in i
tribus eorum. 2° Non potest homo promissiones sibi à
ordine supernaliirali excludi debent, aulab Augustino Deo facias revocare eflicaciùs quàm per memoriam
exclusa sunt, quàm
in ordine nalurali alimenta, medi- Baplismi , in cujus susceplione promissiones ipsas
ciuiP, etc. Sic enim pergii S. doclor ineodem capite, suscepil. Ergo.
lib. 1 deNupl.el Coi\cup.:Quideinmprodessetvelaule 82. R. neg. min. pro utrâque parle. 1° Enim nus-
Baplismum Pœnilenlici , uisi Buptismus sequei-clur, tel qiiàm conlentus fuit Deus slerili promissionum sua-
posteà, tiisi prœccderct 7 In ipsà qnoque Dominkâ Ora- rum recorda lione sed quemadmodùm sanxit ut ab ;

tione, quœ quotidiana csi nostra mimdatio, quo frucln, ;

eis excideret homo si averleret se à justitiâ Ezech. , ,

quo effcau dkeretur : « Dimittc iwbis débita nostra, » nisi 18, 2i, sic nec ipsura in eas redintegrari voluit, nisi
ab eis qui baptizali suut, dicerelur. llimque elcemosyna- média quaecumque sibi prsescripta sunt, sedulô adijii-
ru.n largiius cl beneftcentia quatilalibel , cm tandem ad plerel. Unde sicut, non obslanle quàcumque Ba-
dimillcnda sua peccala prodessel , si baptizalus non plismi memoriâ, tenetur idenlidem manducare carnem
esset? Poslremb regeneratorum ipsa félicitas.... quorum Filii hominis , el bibere sanguineni ejus , sic el ad Ec-
eril, nisi bapiizalorum? Ergo luce apcrtâ clarius est clesiiB claves recurrere tenetur ,
proul sibi prxce-
Bapli>mum licOt
el nobis prima sil
, Augustino ut jwum est. 2° Tune tanlùm fideiis promissiones sibi

non magis Poeiiilenliam vcluti

juslilicalionis origo , in Baplismo facias verè et eflicaciler in animum re-
médium ab ipso Baplismo dislinclum excludere ,
vocat, quando condiliones ,
quibus promissa Uxc al-
quàm Eucliarisiiam, oraiionem, eleemosynam, et alla ligata sunt, implere salagil. Absil aulem ul promis-
pietalis opéra. Et verù pœiiitciiliam à Baplismo lam sionum condiliones adimplere dicatur, qui solummodô
evidenler secernil S. doclor in lextibus supra ad- promissionum meminil. Ergo hxc è longé qusesila
duclis, ut pleuâ meridie Cîcculiat qui id non per- novatorum argumeniaiio omni ex parle caduca
, est.
.«pexeril.
83. Obj. 3° conlra lerliam part. : Asserlio quaî pœ-
78. Inst. r : S. Fulgentius , lib. de Fide ad Pe- nitenliam in Sacramenlum transmutai , nitilur bis
Irum, cap. 50, Baplismum appellat Sacramcnluni
fidei I
prœcipuè verbis Joan. 20: Quorum remiserilis peccnta.
et Pœnitentiœ. Ergo ul Baptismiis plena est , fidei Atqui verba hsec passim interprelantur Paires , non
professio, sic et plénum est Pœnilenlia; exercilium. de romissione, quae per modum judiciifialin Iribunali
El vero, Luc. 5, venit Joannes prœdicans Baptismum Pœiiitenliie, sed de remissione qure fiai, parlim per
Pœnitendœ in remissioneni peccalorum. Porro per Baplismum,
, si vi cujus renascimur in Christo ,
parlim
Joaspiis Papiismiim remiltebanlur pccc atq dçbeni per Evangelii prœdicalionem
, I
qu.-c homines retrahit
m ï ^mm\ \m\\\ ^^r fi^jiH^nuai ChHsi!. il. PvÇÇsMQ !
?' ?rf virtiitem
,

potenter iiniiat: S'C enim

 85 TRACTATUS DE l'ŒNITKNTIA. PARS II. 84
t-atipllcat S. Cyrillus, lil» 1^2 in J»:m., cap. 56; sic sibi à fralrc siio injiiriarn condoiiel. ll:i \im)\n; locnia
||
et S. Ilieronymiisiii cap ii Isiiin-, iihi : Solvniit cos bimc inlorprclalur Aiigusliiius , sciin. ili do Verbis
îii(|uit, aposloli termone Dci ci icstimoniis Srriptura- Domini ;
altpie id aperlè dcmonslral conlcxlûs séries.
rum, et exhortatione virfiituin. Qiiin cl Angiisliiius ,
Si peccaverit in le fraler luus, vade, el corripc euni in-
Iracl. 121 in Joan. , docei charitntem Kcclesiœ, qitœ 1er te et ipsum solum ; si le nudierit, lucralus es frutrcni
per Spirilum sanctum dil]itti(HtHr in cordihus iiostiis ,
tunm ,
el sic absolvisli. Si non audierit , die Kccle-
parlicipum peccala dimillcrr ; eorum (lutcin qui twn siœ ,
Ole, nbi, si ligal Ecciesia cxcommunicando,
euiit participes rctincre. lùgo (('li-bris illt- Jo.iiinis Icxlus soivit fidelis qiiisque condonando.
Jiiliil aliijil iinpoilai (|uàin is .Mallh. -2S : Kmles erqo 87. \\. ad primum, neg. raaj. ; namque Apostolus
docetc omnes génies, baptizantcs cos, clc. ligando cl solvciido iisus quidem est clavium pole-
8i. H. iicg. min., m (pire in advcrsarionim sensu slate, sed non tolâ, cùm ex bypolbesi facinorosum
falsô supponal Paires, vcl explicalioncni iioslram cx- sacramcntaliicr non absolveril. Cicterùin an absens
cluçjerc , vcl lia siiam adslniere , ul Iiœc gcnuinum, absenlem solvere possii, suo loco expendemus.
naluralcm el non metaphoricnm verborum Cbrisli 88. Ad primum Coidirmalionis , neg. min. ; ad
sensiim cxliibeal. Utnimque cnim insignilcr à vero secnndnm ,
1" neg. maj. : deni])lis enim verbis
abhorrot. lidem cnim qni objiciunlur nobis Ecclcsioc Mallb. 18, abmidè inl'eriur polesias ci.ivium , lum
doctores, poleslalcni claviuni ,
qiialis in Eccksiâ c.n- ex Mallli. 10, v. 19, ubi cidem clavc;, Pelro promit-
tbolicà adinillilnr, «t ipsi conslanter admillunl. Sic luntur; timi ex Joan. 20, ubi Aposlolis omnibus tra-
Cyrillus Alcxandrinus in eo ipso qui objicilur loco :
diMilur. Neuter porro locus de injuriaruui condona-
Dnobiis modis, impiit, Dci Spiritu pleni vel afflati ho- lionc irileHigi polest. 2" neg. min. : qui enim fralrem
mmes peccata remittmt, ac rclincul, vcl citm dignos ad- cbaritalesuâ lucralur, cfficit quidem ut is non merea-
ir-iUiini fid Ihptismum, ne indignas cxclndunt; vel ctim tnr Ecciesia; demmliari , alqui ideùne ab ipsà ligolur?
pœnitentibus igtwiçunt. Sic Anguslinns et Hieronymus Alsicul non ligal eum ipse, sed Ecciesia, sic nec cuni,
in adductis siipra uiriusipic lexiil)iis. Cùm ergo iideni cùm seinel ligari ineruil, solvere polesl, sed Ecciesia

Paires Joannis verba ad Evangelii pra^dicaiioncm de- sola. Hune esse lexlûs sensum probat vel rapida cjus
torquent, eadem, ul plurics solcnl, mctapborico sensu lectio. Si non audierit , die Ecclesice : si aulem Eccle-
interpretantur : undc ni)iil contra proprlani ipsorum, siam non audierit , sit liln sicul etlmicvs et publicanus.

riiDlerorumque conslantem doctrinani extundi polost. Eccur pnrrô jam babendus sit instar publicani cliam

Ergo Joannis verba disparcni oninino sensiim habent corani Deo? Quia quœcumque alligaveritis super ter-
à verbis Matlbaù. lUcc enim infidèles docendos, pro- ram, etc.

hinc necdùm baptizatos respiciunl : illa jam baptiza- Ad Auguslinnm quod atlinet, cxlcndil is quidem
tos, de quibus solis ligando vel solvondo Ecciesia jn- myslico sensu verba Cbrisli ad injuriaruni condona-
diciuin ferre potest. Merilô igitur sic sanxil ïrid. (ioncm ,
qualenùs banc Deus ralam babel in coelo.

synodiis, sess. 14 , can. 5 : S. quis dixeril , verba illa Yoiùm alibi et snepiùs eadem verba ad lillcrani inlel-

Domini Salvatoris : i Accipile Spirilum sanctum ,

quo- ligil de sacerdotali clavium potoslale, ut conslal pn-
« rum remiseritis peccata , t clc. , non esse intelligenda lissimùm ex epistolâ ejus 228, supra.
de potestate rcmittendi et retinendi peccata in Sacra- 89. Ex iis qux in hoc primo capile haclenùs dispu-
mento Pœnilentiœ , sicnl Ecciesia catholica ab initia lala suiil, jam penè colligere est qiiàm aîquiiin, quàm
sempcr intetlcxit ; dctorserit aulem contra instilulioncm Scriptune el tradilioni conscntaneum sit duplex illud
livjus Sacrumenli, ad quctoritatem prœdicandi Evangc- coïK'ilii Trid. anathema, soss. li, can. 1 : Si quis di'

lium ; anathema sit. Isautem canon, ut apposilè obser- xerit in catholica Ecciesia Pœnilentiam non esse verè et

vât post Eslinm Toiirnelyns , non adversatur quiims- propriè Sacramcntum pro fidelibus ,
quolies post Ba~
dani SS. Patrum cxposilionibus , etsi viiniis propriis plismnm in peccata labunlur , ipsi Deo reconeiliandis
;

quia isléc calholicum sensum non exclusêre, ut slaiira à Christo Domino noslro instilutum ; anathema sit.

dicebamjs. Can. 2 : Si quis Sacramcnta confundens, ipsum Da-

85. Obj. 4° contra quarlani pari. : Apostolus, cùm ptismum Pœnilentiœ Sacranwitum esse dixeril ,
quasi

incestura Corinlhium jigavit primo, ac deinceps ab- hœc duo Sacramenta distincta non sinl; atqucideb Pœ-
solvit , lotà claviuni polcstote usiis esl. Alqui lamcn nilentiam non rectc secundam post naufragium tabulam

illud Apostolj minislerium omninô exlerius fuit, non oppellari ; anathema sit.

autem tetigit illud quod dicimus conscienlia^. forum. Ul solvanlur a!i;c quanlam difficullales supra pro-

Neque enim absens absentem interiùs absolvpre pp- pos ita^,

luit. Ergo clavium polesias merè est exterior. 90. Qux-res 1" an Cbrislus Pœnilenliai Sacramen-

86. Confirra. : Polesias quà fidelis quisqne erga tum post resurreclionein inslilueril. — R. afiirinal. ;

fratrem suum uti potest, merè est exlrinsoca. Alqui tune enim Pœnitenliam iusiiiuil Cbrislus ,
quando
potestate clavium uti polest.... Prob. min. : Polesias summo cum apparalu dedil aposlolis poteslaicm re-
clavium prsecipuè infertur ex bis Cbrisli verbis apud niittondi velrelinendi peccala; alqui id fecit, cùm re-

Matth. 18 : Amen dico vobis : Quœcumque allirjnverilis diviviis à morluis insufjlavil in apostolos diccns : Acci-

super terram , etc. ; alqui poleslate ibidem conccssâ pile Spirilum sanctum ;
quorum remiserilis peccata ,

uti potest fidelis quisqijp. Ad i(J gjjim sufficit ut factam ij remittuntur cis, etc. Ergo,
 85 CAP. I. DE E\1STFNTI\ SACUAMENTI POEMTENTI/E. «U

91. Conflrni. ex synodo Trid., sess. 44, cap. \, iibi ,

proprift virUHe, concedo; pncdicavil Pu'nUcnliam ut ,

'
Dominus aiUcm Sacrmnentum Pœuilcvdœ liiuc Sarrauu'iitum , el ejus quà lalis vlrlule dimisil pec-
hic :

Itracipuc instiluit, citm à uiortuis excitniiis iiiiiKlJlarit in cala, nego.

tijwslolos snos dici'ns, cic. Qtio (am iusigni fnclo ,

el 91. Obj. 3° : Polesias ligandi el solvendi omnilius

veibis liim perspkms potcslalem remilleirdi et relinciidi omninô aposlolis concessa est. Atqui polesias dala,

ycccatu ad reconciliniidos fidclrs post Uaplisiiium lapsos Joan. 20, non omnilius aposlolis concedi poluil. Time
apostolii et eoniDi Iciiilimis succcssoribus fuhsc comiitu- enim aberat Thomas, isqne incrcdidiis erat.

tiicalum, uiiivcrsornm Viitrum consciisn sciupcr vttelle- 98. W. Ciirislum vcl inicnlioncm suam ad omiics
.ril Ecclesia. Idcô auloin voculain prœcipuè adliibiiit eliam absentes direxisse, ut crédit Cyrill. Alexand.,
sacra synodiis, vcl i|uia j.uii plurios aposlolis promissa lii). 12 in Joan., cap. 56, vel postmodùni in Tlioniâ

ciai suiiiina illa ligandi cl solvcndi polo-las, pnla supplevisse qnidquid eidcm defuissc poluil.

Matlli. IG cl 18, vcl quia iis jain coiiccssa fiioral po- I

99. Obj. i": Ecclesia in eodeni ordinalionis rilu sa-

Ics-las ordiiiis ad Po;iiilciili:i; admiiiislralioiicm ncccs- ccrdolibus dat potcslatem in corpus Cbrisli naluralo

saria ; vel quia, ut conjiciunl noniiulli, Chrislus in ul- et mysticum. Ergo censcl Christum idem fecisse.

timà cœnà insliluliouciu Pœnilciiliic prœdixcrat , cl 100. U. licg. conseq. ;

poluil enim Chrislus divcrsis

apo>lolos docucral quo rilu cl modo cani forent ad- Icmporibus id facerc, quod Eccicsia in unius actioiiis

niinistraluri. decursu cfficit. Lllanicn hanc lemporum diversilalem

92. Ûbj. r : Vcl Chrislus Pœnilcnliam iiisiiluit ulcumquc exprimai, confert primo polestatcm in cor-
cùni ante passioneni dixit Pelrb : Quodcitmqne solve- pus Christi naiurale, luni dein in corpus cjusdem my-
ris, Mallli. 16. C;vleris vcrô aposlolis, Quœcumquc al- slicum.
liqaverilis, Mallli. 18; vel malè ex iis Icxtibus probat Qua;res 2° an el qiiandô nccessarium sit Pœniten-
Eccicsia polcstaleni ligandi el solvendi aposlolis fuisse liic sacramcnlura.
concessam. Atqui poslerius dici non potest. 101. R. r cum Trid., sess. 14, cap. 2: KslhocSa-
P». neg. maj. : Ut enini ex ulroque Matlhcci Icxlu cramentum Pœnilentiœ lapsis post Baptismum ad sain-

logiliniè concludat Ecclesia collatnm fuisse aposlolis tem necessariiim, utiwndiim regeneralis ipse Baplismus.
claviuni potcslatem, siiflicil ut b;cc in codem ulroque Unde
tcxlu proniissa fiieril. A proniissis cnini illius qui est 102. R. 2°P(tnilentiam esse in re vel in volo neces-
Fidelis et vcrax, k'gitimè concluditur cxccutio. Atqui sariam necessitalc medii. Est enim illud nccessarium
dubio procul promissa c?t Pelro polesias clavium, necessilale medii, quo eliam inculpabiliter omisso sa-
Mallb. 16, prout dcmonstrnnt verba iiœc : Tibi dabo lus obtiiieri neqnil. At omissâ eliam inculpabiliter
cluvês Eccleshv. Nec aliuin pro teniporc scnsuni ferl Pœnilenliâ in re vel in voto , nequit oblineri salus ab
iJ, Malll). 18 : Quœcumquc alligavcrilis, etc. Tunccnini iis qui post Baptismum lapsi sunt. Unde qui in ebrie-
«u'ila cral ecclesia à quà possctquis, inconsullo Chri- tale repcntino quopiam casu opprcssus fueril , dubio
sto, ejici. Ergo. procul peribit in ociernum.
93. Confirin. 1° quia pcrperàni Chrislus lantà cuni 105. Dixi, in re vel in voto ; quia Pœnilenliâ in re, id
Sdlcinnilatc id deniiô aposlolis concessisset, qnod jani esl, aclualis per clavium virtulem rcconciliaiio, neces-
rcceporanl ;
2° quia ulcuniquc non decebat ut po- saria non est; cùm vicem ejusgerere possil conlritio.
lesias in corpus Clirisli niyslicuni anlè iraderetur quàm Neque h-ïc lamen per se prx'cisè, sed per aimesu.m
polesias in cjusdem corpus naturale. Hanc porrô in sibi Sacramenli volum justificat, ex Trideniino, ibid.
ultimà tanlùin cœnà rcceporanl apostoli, cùni iis cap. i. Non requiritur aulem ut votum illud sit for-
diclum esl à Chrislo Hoc facile in mectm commemo-
:
male; sed sufficit virluale, in hoc positum, quod qui
raliouem. coîjlerilur, saltem viitualiicr intendat omiiia servare
9-4. Obj. 2° : Tune Baplismuni insliluil Cliiislus ,
pniccepta quse sub mortali obligint, qualc est pra:-
cùm bapiizavii ipse, el suos baplizarc jussil. Ergo à cepluni grayia quœcumque sua peccala clavibus subji-
pari lune Pœnilenlinni instiluit , cùm Pœnilenliaiu ciendi. lia M. Grandin., p. 45.
propdicavil, et peccaia dimisil. Subsumo : Alqui Chri- 104. Objicies rconccssumquidem fuisse aposlolis ut :

slus anle passioiicm id prrdicavit Pœmtenliam

: agite. soiverent, mu auleni id iisdeni pra^cepluni fuisse.
Diniisit eliam peccala ,
paralylico nimirùm , mulicri Qui enim dixil lie, baplizate; non dixil: Solvite ; seô,
:

aduhera% Zach^eo, Magdalena», etc. quod bine plurimùm discrepat Quœcumque solveri- :

95. R. ad primum neg. conseq. ; est enim in Evan- tis, elc. Ergo sicul fidèles à veiùalibus absolvi quidcm
g'''io unde inferalur Cbrislum Baplisma inslituissc, possunl per claves, ne<i lamen ad cas recurrcre tenen-
ciim suos jussil bnpiizare; nihil est vcrô unde inferri
,
lur; ila possunt à morlalibus pet claves solvi, nec ta-
j
possil eum Pœnifenliam insliluisse, cùni dixit : Pœni- nien claviuni adininiculo absolutè indigent. Ergo 1

tnitinm agite. Quin è coiilrà cùm

: qlioqqi anlca Pœni- rursùin neuliquàm iis nccessarium est Pœnitenlise
ti^iitiani inslituissct quàni Bapiismum quandoqui- Sacramenl'.mi.
;

dem niinistcrium siuim à prœdicaudà Pœnileiifiû or- R. neg. ant. cùm

;
10.").
; Chrislus enim, dixil : Quœ-
sus sil.
cumquc, sçlverids, publicum instiluit tribunal, et ordi-
96. Ad scçu!!(|im3 djst.
Chiislus anlq passionem
:
nari;)s judicçs apud (jims peccalorum causae aganlur.
pr;ediravii Pœnilcnliam ut virtulem, etdimisit peccala Al(jui ubi est publicum tribunal in cerlo cenere . bic
 87 TRACTATUS DE POEMTKNTIA. PARS H.
causas agi et dirimi nccesse est, nisi constet de I
beni in peccaiis morialibus, non antem in iisquae so-
disiH'iis.iliono, de qui piofeolù in pr.tscnli casu non iùni venialia fiierinl. Ergo huîc possunt quidem non
constat. Kr|;o non solnm iiislitiili siiiit apostoli ut dirnitli à sacerdote, veriini ab eo propriè relineri non
S(tlv(To possint ndcics, si lii solvi volnerinl, sed ut possunt.
iidi'ni (idoles soso solvendos sislanl. Undc Christi 108. Inst. T : Vcrba ha;c Cbritti : Quœcumque sol-
vcrba nogiitivnni luinc scnsum iiabent : Non solvetur, veritis, quœcumque ligaveritis, cùm admodùm simplicia
nisi quem solveritis : quia ego jam nonjudico qunmquam sini, et indislinclè prolata, eodem quantum ad omnia
in liàc vità quoad pcccatorum rcmissioncm. At(jiie id peccala sensu inloiligi debent. Ergo si non sigtiKi-
sonsit et l)ollè exprcssil Augustinus , his veri)is cant peccala venialia simj)liciler
, , relineri : neque
serni. 592, allas lioni. 49, inler 50 Agite Pœnilentiam
: eliam significanl, mortalia relineri simpliciter. Ergo
qualis ogitur in Ecclesiâ Nemo sibi dicat : Occulté ilerùm nec borum confessionis nec proliinc Sacra- ,

ago, apud Dcnm ago. Si onim sic ficri potcsl Pœnitcn- menli Pœnilcnlia; ncccssitalem probant.
tia ; ergo sine causa dictum est : Quœ solveritis in tenu, i09. Confirm.: In bàcgcminâ Ciiristi propositione :

eniiil soluta et in cœlo : Ergo sine causa sunt datœ clii- Quorum remiscrilis peccata, rewitlunlur eis; et quorum
ves Ecclesiœ Dei : frusiranius Evangelium Dei : frustra- rctinucritis peccata, rctenta sunt, nomen peccala non
vius vcrba Christi: promittimus quod ille ncgat. Ergo, débet laliùs in uno membro sumi, quàm in alio. At-
inqiiani ego, affirnialivum islud : Quœcumque solveritis, qui per nos sumcretur mullo latiùs. In priori siqui-
ncgalivo ac contrario hoc sensu inlelligcndam est : dem membro, mortalia et venialia ex œquo comple-
Noiiiiisi por miiiistcrium vestruni solvam quidquid pcc- clerclur; (piia ulra(iue ex tequo remilli possunt : in
catoiem à cœlostis regni introitu removerc polest. posteriori aulem mortalia solùm comprebenderet
Aique hinc sanclus Bernardus et alii Paires sum- non autem venialia ;
quia ha;c relineri propriè non
niani iliaiu commendant apostolorum potcnliam, ex possunt. Ergo.
quà fit ut liominis senlenlia senlentiara coeli praî- HO. R. ad primum, neg. ant. Cùm enim vox pec-
cedat. cala ,
quà utitur Cbrislus , sit analoga respcclu pee-
Confirmalur à priori. Saeerdotes ita habenl ex mi- cali mortalis et venialis , necessario postulat diversi-
iiistcrii siii virtute potestalem solvendi , ul et simul modè inlelligi, proul morlale vel veniale significat :

liabcant polestateni ligandi, seu relinendi peccata. Al- diversimodè inquam quoad aclum relinendi non
, , ,

qui si confessio ex parte fidelium voluntaria foret, jani item quoad actum solvendi. Sieut ergo proposilio
saeerdotes peccata rclinere non posseiit; quia quan- islbaec : Nisi peccatorum Pœnilentiam in hoc mundo
lùincumiiue ea non reniitterent ,
posset semper pec- egeritis, eorum veniam non consequemini , licèl in spe-
cator absque ullo ad claves respectu eoruni veniam, ciem simplieissima, duas includit propositiones, affir-

sive per contritionem , sive aliâ via consequi. Ergo malivam unam : Si Pœnilentiam egeritis, peccatorum
'

ut saeerdotes suam hanc polestalero quoad utrumque veniam consequemini ,

quse non minus venialia , quàm
aclnm esercere valeant, oportet ut fidèles non solùm mortalia compleclitur ; negalivam aliam : Si non ege-
possiiil, sed eliam teneanlur uli clavium remedio tan- ritis Pœnilentiam in hoc mundo, veniam non oblinebiiis,

quàni ad peccalorum remissionem necessario. quac non œquè comprehendit venialia et morlalia :

Confirm. itcrùm : Datae sunt Ecclesiai claves regni sic et in Christi propositione , licèl penès verba sim-
cœlorum. Atqui vox clavium melaphoriea demonstrat plici, duplex includilur sensus , aller juxla quem ve-
rcgnuni cœlorum absque hujusniodi clavium usu non nialia ut et lelhalia dimilti possunl ; aller juxla quem
palere. Illiid enim verè sub clavi clausum esse dicitur, lelhalia propriè retincri possunt, non item venialia.

quod sine clave aperiri non polest. Unde Apocal. 5, 111. Et verô œquum erat ul poleslas suffieiens ad

postiiuàm de Cbrislo sub eâdem melaphorâ dictum solvenda mortalia ,

quai in perpetunm arcenl à regno
est : Qui liabct clavem David , conlinuô subditur : Qui cœlorum , et gravem Deo irrogant injuriam, ad le-

claudit, et nemo aperit. viora peccala extenderetur. Haud verô decebat ut

lOa. Inst. r : Potest sacerdos venialia peccata reli- poteslas ligandi ad leviores injurias extenderetur.
ncrc , et Sicpè retinet , cùm Pœnilens non est rite Utique sancita clavium polestas non mutavit natura^
dispositus ad absolulionem. Atqui lamen inde colligi peccali venialis ; ergo manet, ut erat priùs, temporale
non polest necessariam esse venialium confessionem. impedimenlum quod in purgatorio auferri poterit.
,

Ergo née ex eo quôd mortalia relinere possit sacerdos, Ergo non debuit in perpeUium relineri, sieut reiine-
inferri polest, etc. tur morlale. Unde
107. R. disl. niaj.: Polest sacerdos venialia reli- 112. Ad confirm. neg. maj. : Ut enimbenè Marlinof..
nere secundùm quid, qualenùs nempe potest ea non hic, disp. 45 , n. 4, favor remissionis à Deo summ6
diniiliere sacramenlaliter, concedo polest ea reli- bono ampliari debuit ad peccala eliam venialia.
;

nere sin)pliciler et propriè, nego. Tune enim dunla- Odium verô retentionisad ea reslringi debuit peccala,
xal peccatum propriè et simpliciter reiinetur, cùm quœ bomines irae filios et selernaî damnalioni obno-
,

retinciur adeô efficaciler, utvel maneat culpa, si cla- xios conslituunt. De toto hoc difficili argumenio adi

vis non erret, vel eâ errante maneal semper obligalio Suarem, disp. 17, sect. 2.

accusandi peccatum in iribunali Pœnilenli* , ibiquo U3. Obj. 2" conira secuiiçlani p^rtem : ^on magis
89 CAP. H. DE EFFICACIA ET EFFECTIDUS SACRAMFNTI PÛRNITENTLIÎ. 00

lenlije, quâm cura voto rcsiiiiiemli ,

jejunandi, elc. liilionem prorsùs esse denogandam ) :benè vcrù an
Contrilio eiiim non magis includil proposiluin Pœni- ali(|uod sil supremi urdinis crimen, cujus veniam sibi

leiuise ,
quàm allerius cujuscumquc prsecopli. Ergo. ila reservaverit Deus , ut nolueril illud cuipiani ejus-

il-i. R. iK'g. ant. : Elsi eiiiin in coiilrilioiic inclii- :

dem conscio , légitima etiam Pœnilenlia; argumenta

dilur votum servandi qu.TCUiuquo pra'cepla, nicritù pneforenli ,

per Ec<lesi;n claves relaxari. Quâdc re sit

lamen per cam cum voto Pœniiciiiiii; , non aulem CoNLi SIC : — Nullum est quanlumvis grave crimen ,

ouin voto reslitutionis jejuniive aul similium ,

justi- I quod per Ecclesià; claves diniilti non possil : ncc

(icari dicitur peccalor, quia non moilù dalur praice- aliler judicàrunt antiqui Patres.
I

ptum Pœnilenliae sicut et reslilulionis , sod insuper A. Prob. aliqui in bunc niodum. 1° Non esl dclerior

inslitula est Pœnilenlia ad producendani per se gra-

'

Cbrislianorum condilio conditionc Juda;orum. Atijui

tiam priniani : RcsliUilio aulem , licèt prJ>cepUi essel infinité delerior, si quod cssel in nova lege pcc-
sil , non lamen ad producendam justilicalionem insli- ,
calum irremissibile. Nullum enim laie fuit in legc

tula esi. i antiquà , ubi proplielae eos etiam qui in graviora

CAPL T II. 1 quaeque crimina proruisscnt, ad Pœnilenliam, simul-
DE EFFICACIA ET EFFECTIBLS SACRAMENTI POEMTENTIE. '
que spem venia; adbortabanlur. Sic Isaias, cap. 1 , v.

Tanla est materisc hujus capilis affinilas cum pra^- IG : Lavamini, inquit, mundiestote... quiescite perverse

cedenti, ul ulianique conlinuo duclu perlraclandam ! agere... et veniteel arguile me, dicil Dominus : Si fue-

Expendendum igitur in praesenli 1" rinl peccata vestra ul coccinum, quasi nix dealbabuntur
judicaverimus. , j ;

an nuUum sil adeô grave peccaluni , ul per Pœniten- et si fuerinl rubra quasi vermiculus , velul lana aibu

tiani remilii non possii; 2° an ea sil Sacramenti ef(i- erunl. Sic Ezecbiel, 18, 21 : Si impius egcril pœnilen-

cacia ul moriale unum sine aliis dimitiere valeal ;

liam ab omnibus peccatis suis ,
quœ operalus esl , vitâ

5° an peccaia verè remitiat, solùmve reniissa decla- vivet ; omnium iniquilalum ejus non recordabor. Cur
ret ;
4° an ut culpam , sic et omnem pœme reatum verô ad Pœnilenliam illos lam amanter inviict, banc
toUat ; b" an ila tollat peccaUun ul nusquàm per iio- scmper valiluram ralionem subjnngit , v. 23 : A'umjt

vum peccalum rcviviscat; 6° an nierila per peccalum quid voluntalis meœ est mors impii , cl non ut conver-
niortificata redintcgret. talur à viis suis, el vivat ?

Et verô qnis unquàm scelcstior Manasse ,

qui 2
*-... ARTICVLUS PRIMCS.
Paralip. 53 , in ipsà domo Domini œdificavit allaria
An quodcumque peccalum per Ecclesiœ claies remitli
cunclo exercilui cœli , Iransireque fecit filios suos per
possit.
ignem in voile Benennom , el seduxit Judam el habila-
Ex iis quœ centra Montanislas et Novalianos supra lorcs Jérusalem. Quod uspiam crimen gravius faciiiore

disseruimus constat esse generatim loquendo in Ec- Judseorum, qui a«c/orem vitœ inleremcrunt , suspen-
clesià remedium ,
quo gravia etiam peccaia dimitli dentes in ligna? el lamen pro ipsis oravit Chrislus,
possinl. An autem remedium illud sic ad graviora eosque post exprobralum deicidium , ne despcrarent
qu.-eque prolendalur, ut ex iis nullum sil, quod per ad resipiscenliam horlalus est S. Pelrus, Acl. 2, bis
claves Ecclesiae remiiii nequeat , lis esl in proesenii verbis : Pœnilenliam agile... in remissioiiempeccalorum
dirimenda. veslrorum, et accipielis donum Spirilûs sancli.
i. Richardus Radulphus, Anglus quibusdam, cae- 5. Yerûm hi lextus, necclavium poieslatemastruunt,
teris Ilibernus, in Oxoniensi acaderaià iheologiai pro- nec Montanislas percellunt; qui lamen potior esse
fessor, deliinccancellarius, demùmque à Clémente VI, débet prassenlis controversiae scopus. Non astruunt
an. 1547, ad arcliiepiscopalum Armaclianum in lii- poleslatem claviuni, cùm nec Manasses, ncc ipsi qui
bernià promolus, vir cujus opéra caulè legi vuli Bel- Dominum crucifixêre Judaei ,
per claves rcconciliali
larminus , lib. 9 adversùs errores Armenorum, cap. fuerinl. Non feriunt Montanislas ;
quia in horum syste-
27 , docere videlur esse peccala quœdam adeô gravia I
mate, ut Judici per conlritionem veniam à Deo con-
iiullà ut pœnilenlia diUii possint. sequi poliière; sic et hodiedùm posstint Cbrisliani,
2. Joannes Morinus Oratorii presbyler in prolixo graviorum etiam criminum rei , secundùm id tum
siniul et erudilo commentario de Disciplina in admi- TerluUiani, lib. de Pudicitiâ, cap. 19 yos deberi qui-
:

nislraiione Sacramenti Pœnilenliœ , lib. 9, cap. 28, dem ab bomine Pœnilenliam agnoscimus ; sed de veniâ
hscc jam à lilulo pmefalur : Antiqui Patres plerique Deo reservamus; tum Socratis, lib. 4 Histor., cap. 28 :

crimen uiiicum adeb execrabile judicâruut , ut illius reis Novalus scripsit ad omnes ubique Ecclesias , ul iiorli-

vodatn ueque ab Ecclesià , ncque à Deo unquàni esse rentur quidcm idololalriaî reos ad Pœnilenliam ; indnl-
concedendam dixerint. Et liœc questio, inquit, ad llieo- genliam autem criminum relinquerent Deo, pencs (jUi \ii

riam pertinet , non ad praxim ; ciiin dato taie esse possr jus arbilriumque est crimina remiltendi. Unde noqiii-
crimen , vix unquàm hommes illud dignoscere posaiut. doin juxia .Montanislas pejor esl Cbrislianorum suis
3. Ut aulem omnis tollalur a;qui\ocatio, notandum sorte Ju(l;Porum. Quanquàm non pejor, sed diflicilior

velim, sensum quaestionis non esse an Deus cerlis dici possil, quôd cui plus donalum est gratia;, plus

quibusdam peccaloribus denegel média conversionis ab co peli possit Pœnitenli;c.

ei Penileniiœ, qqarum defeclu ab Ecclesià solvi non Prob. itaque eflicaciùs ex generalibus Chrisii ver-
pariât {
ooniiM enUn oalcuntqaâ iH'Hd^eiii^ ^Uq^
 91 TRACTATIIS DE PŒMTENTIA. PARS II. 02

vvritis super lirmiii, rrunl liijulii cl in cwlo, de. Diiil(! lib. G Hist. , cap. 4. In Africâ , ul leslalnr Episloli^

sic : Yerha ^cnciMlilcr (tnjlal;» , cl (|ii;k ncc iii Scri- Syiiodica , (|n:i; est inler Cyprianicas, nmn- î»'»- In

pliirà, nec iillihi in Iradilioiic rcslringnnUir, ad oniiiia CappadociA , ni scribil ad Cyprianutn Firtnjlian||> ,

prprsiis pcccala cxtoïKii (l<'l)oiit. Alqni vciba qnibiis hnjus provinciic niclro|)oiita. Alcxandriic, ul çx Dto-
pcccatorniii roiiiissioiicm largiliirCliiisliis, cl iiiaxinic nysio cjnsdcni urbis cpiscupo connucnioral Euscbiu-»

gcnoralia siiiil , ni dcnionsliat vox ,

Qnaruiiuiue ; cl ibid. lib. 7, cap. 8.

ncc in Scriptnrà rcslringnnlnr, ni patchil ex soliilinnc 8. 2" Eaindcin s( ri|ilis , agcndi ralione , cl pari ad
'objeclionum ; ncc iu Iradilione, ni clarnni fiel ex Icxli- scientiani studio cxagilavcrunl illiiis xvi doclores, aut
l)ns nipx allcrcndis ,
qui sulidù coiivclli non possiuil. insigiiiorcs Cbrisliani; cl inler alios Apollinaris ilie-

Krgo. rapcJilani!' Ecclesia; episcopus, apnd Eusebiinn, lib. 4,

C. Prol). 2" id in(lid)ic sno modo, id csl, jkm- clavcs cap. 27; niarlyrcs Engduncnses tolo Orlie meniorati,
suas pplcslKcclcsia, ciijiis l'acicndi oxcmiilnni rcccpil, ibid. lii). t), cap. 2 cl 3; Milliades, Apollonius, Scra-
Uu\) à Clirislo, tum ali apo^lolis. Alqni Ecclesia, Unn pio Anlioclicnus, Afric:e et PlirygiiC cpiscopi, ibid.,
à Clu-islo, luni cl ab aposlolis gravia cliani peccala cap. 16 et seq., une verbo, Ecclesia; omnes, proul
indislinclè rcmiltendi excrnplnni acccpil. Quid enim , Icst'atur in suo contra Montanistas opère idem qui
ail S. Pacianus, cp. 1 ad Scn)proniannni iNovaliannni, supra Apollinaris. Unde extra angustam Novalorum
quid illa lot similitudimim domiukanarum argumenta socictalcm nemo eral nbiqnc gcnlinm ,
qni ciun Ter-
respondml? Qubd draclonani invenit mulier, et cjratula- tulliano adhuc Calholico nondicerel : Omnibus deliclis,

tur inventam? Qubd Pastor oveni reportai erraticam? seu carne, seu spiritu, seu fado, seu valunlalc commissis,
Qubd l'ilio revcrtenti post prodacta omuia bona , et cum qui pœnam per judicium deslinavil , idem eliam el ve~
merclricibus et fornicariis epotala, palcr blandus occur- niam per pœnitenliam spopondil, lib. de Pœnit., cap. 4.
rit... i Filius, inquiens, meus hic mortuus fuerat , et 9. Idem cum islis dociière caitcri Paires : pancos
« rcvixit. t Quid illc in viù vulneratus , àsacerdote et Lc- in re jam non scmel probalà, et ex passim dicendis

vilà prœterilus? Nonne curatur ! Revolve quœ Spiritus confirmandâ, seligimus è multis. Cyprianus, epist. 52,
dical Ecclesiis , Epliesios deserlœ dilcclionis accusât ; ad Anlonianum : Mirer, inquit, quosdam sic obslinalos

sluprum Tiatliijrenis imputai; Sardos in opère cessantes, esse, ut dandam non putent Lapsis Pœnitenliam, aut
Pcrgnnwnos docentes diversa rcprehendil ; et lumen Pœnilcntibus existimcnl veniani doiegimdinn. Kl longé
omnes ad Pœnitcntiam satisfaclionis invitât. infra : Aemincm putamus à fructu satisfaclionis arcen-

His addo 1° Paulum, qni facinorosuni Corinlhium ,

dum, ciim sciamusjuxta Scripturarum divinurum fidem,

per se quidem ab anatliematis vinculo, per Corinlhios auctore et korlatore ipso Deo , et ad agendum Pœniten-
anleni sacerdoles ab inccslu absolvit. Qiio pressus liam peccntores redigi , et veniam atquc indulgentiam
argumenlo Terliillianus jani Montanisla, contra tolins Pœnilenlibus non denegari. Idem aslruit S. doctor lolo
Ecclesiai sensum negare coactiis c t, lib. de Pudicit., libro de Lapsis.

cqp. \i, unum cunideniqne fuisse honiineni ,

qucni 10. S. Pacianus citatâ loties epistolà ad Sempro-
Aposloliis, 1 Cor. 5, iradideril Salanac, cl 2 Cor. 2 nlan. post congesla exempla graviorum peccalorum,
vcniâ donavcrit. quœ à Deo miscricorditer dimissa sunt. Nemo, inquit,
2" Joannem aposlolum ,
qni , ni ex Clémente Ale- sine fructu venia; impei-at laborem Pœnilenli;c. Nun-
xandrino refert Euscbius, lib. 4 Ilistor. , cap. 23 quàm Deus non Pœnitenli comminarelur , si non igno-
jnvenem quenidam sceleribus alque lalrociniis fanio- sceret Pœnitenli. Et epist. 3 , ad eumdem bierelicum
sum novaque parantem facinora quia jam de sainte ,
Novaiianos eo telo confodit, quo lempornm omnium
sti(\ desperaverat ad bonum rcduxil; nec priiis abces-
, bœrescs confodi possint ; nimirùm ex opinionis novi-
sil,quàni illum Ecclesiœ restiluisset , mngnumqiie sin- tale, el proband;E"missionis impolentià. Sic ille : No-
cerœ Pœnilenliœ cxemplutn , et ileralœ regencralionis vatianus, inqnis, hoc docuit. At vel quando, [rater, vel

ïngensdocumentum,etconspicuœ resurrectionistropliœum quibus temporibus?... Post Ireeenlos propè unnosdo-

omnibus ostendissct. Ergo non eadem eral erga gravio- minicœ Passionis. Quid ergo tune ? An ipse lantum au-

res lapsus agendj ratio apostolornm ,

quoc Novaliansi cloritalis accepil ? Linguis locutus est ? Prophelavil ? Sus-

l'aclionis. cilare morluos potuil? Horum enim aliquid habere

7. Prob. 3° ex unaninii Ecclesia; consensn, in hune débiterai , ul Evnngelium novijuris inducercl.

modum. Opinio, quie statim ut caput cfi'erre ansa est, Etinfia : Dominns dicei'do : Quœcumque solveritis,

j
ab omni Ecclesia reprobala fuit, qnam nndocuntqne 1
OMMNO NiîîiL ExciPiT. Quœcumque , iminit, vel magna ,

i impetierunt sancli adœquè et pii doclores ,

quae per '
velmodica.
ipsani calhqlicai Ecclesise praxim conslanter explosa I
H. S. Ambrosius, lib. 1 de Pœnit., cap. 2. Scd
est : Ea, i-nquani, opinio cnnclos erroris cbnractcres j
aiunt Novaliani, inqnit, se Domino déferre reverenliam,

praefert, nullos verilalis. Atfiin lalis fuit Montani cl i

cui soli remillendonim criminum poteslatcm reservent.

Novaliani fabula. 1
Imb nuUi majorem injuriam faciunt, quàm ei cujusvolunt
1' Siquideni banc nbiqnc lerranwn reprobàrnnt mandata rescindere... Nam ciim ipse in Evangelio suo

cpiscopi, Roma), in concilio prœsulum sexaginta, dixerit Dominus Jcsus : Accipite Spiritum sanctum,

quorum judicio posl scrinm examen acquievorunt \

quorum remiserilis, etc. Quis est qui magis honorât,
dispersi pertotumorbem antistites, ut refert Eusebius, I utritm qui mandatis obtempérât, an qui rcsislil ? Ecclesia
 ^7, CAP. II. DE EFFICACIA ET PFFi:(CTIBL'S SACRAMENTI POENITENTIA:. fll

in utroque servat obedinitiam, ut pcccatum et (tUigct, et geri, aut pro ipsis deitidis uiiliicr orari posse. Sint
rdiixet. Hic Ecdosia' loltiin id Irihiiitiir, (jiioil ciiloiii igitur graviora, c;eleris paribus, dirisliaiiornni pec-
ahnogabanl Novatiani. cata, (|iiàni fuerinlJudaicx' genlis; al cl longé cffica-
12. S. IliiMoiiyimis, lil). i ailveisùs Pclagiaiios, ciora snnt remédia. Ergoùpriofi stalu ad posteriorem

cap. 10 : lialimaltir peccalor smiguhu' Salvaloris, aut nulla est consecutio.

iu domo Daptisniatis , aut in Pœnili'udà , quœ imitatur 17. R. 2" nulium esse ex o|)jcçijs Icxlibus, qui ad
liaptismatis yroliaw, per ine/fabilem clemenliam iîulva- prasenleni controvorsiani facial; in bùc enim agitur
loris, qi(i uon viilt pcrirc queniquam, uec delectutur doEcclesiû, in illis aiilom ut |)hniniùni scrM|0 est
}uorlibus ]
cccati^nim ; scd ni convertautur et vieaul.
de Deo; nec lamen negabant Novaiiani pogse Deum
! Ergo siciit Haplisiualis gralia oniiiia piorsùs pcccata aut vclle peccaloribus sinccrè conversis vcniani im-
!

'
dclere potcsl , ne quisquam pereal ; sic el gralia Pce-
pertiri.
nilcnli:r, qucc Bapii^mi rjrdtiam iniilalur, pari de causa Ad prinium Sensus bujus loci non est, ncqua-
:

ad omnia pcccala cxleiidilur. quàm potuisse Esau Deum sibi per Pœnilcjiiiam pro-
13. S. Aiigiislimis, Hb. do Agonocluibliaiio, c. 31, pitiare; sed, penès Ipsum non
;
fuisse, ut Isaac patrera
Iiis Novaliaiios verbis porslriiigit : Xec eos audiamus suuni moverit ad pœnilenduni bcnediclionis quam
qui negant Ecclesiam Uei omnu peçc vta posse dimil- dederai Jacob. liane enim ncdùm revocare voluerit
ire, de. Cxtcros omillo.quos fnsè dabil Na(. Aloxan- Isaac, ils conlirmavit verbis : DenccUxi ei , et erit bc-
der, dissert. 2:2 in bislor. secnli III.
ncdicius.
14. Unuiu lerlio loco addiderim , vidclicct Novalia-
Quod si apostoli texlum, nialè qijidem, scd iqmçn
uam liarcsim perpeluà E(clesia; praxi biissc rcproba- cuni nonnullis, de ipsâ Esau Pœnitcniiâ inlerprelari
lani. l'bique eiiini peccaloribus ciijuscuniquc ordinis,
voiueris; diccndum Esau non invenisse Poeniicniiam,
quo ctiani temporc severior vii;el al disciplina, paccm quia amissam luercdilalcm deflebal, non pcccala sua;
01 veiiiani, niodù vcrè conversis induisit. Ubique pcr cùm eo ipso lempore quo in L-jcrymas cnimpebal, fra-
concilionnn décréta, Patrum slatula, libroriiin pœni- ; trissui neccm nieditarelur, secumque dicercl. Cènes.
tL'nlialiiuu sanctioncs, certani Pocnitentiae nieiisurani
21, 47 : Yenient dies luclùs patris met, et occidam fra-
gradum et tenipus prodiversàscelerum graviiale prae-
tretn nieuin Jacob. Prima? adbitrendum solulioni, ut
fcrijisit. Ergo ubique, seinper et ab omnibus crediluni
qux> sola gcnuina sit. Nec dubinni quin, judicealicubi
est, niilluui esse sccleris genus quod per clavcs re-
Codello, lenu-rariiis babeaiur, qui |isa|j ;^b a;lernà sa-
niitti non possil.
inte reprobalum asseruerit.
15. Ubj. r graviora sunt Chrisiianorum pcccala,
Ad secundum Non : inquirimus in prqesenlian Deus,
quàm fueriiit eoruni qui ante Cbristum vixére; ut do- posl ceriau] peccalorum nicnsuram, sonies ab omni
cet, t!nii ratio , tum et Aposlol-us Ilcbr. 10. Aîqui excludat niiseiicordià, sive eo>dom subilà et inopinft
fuêre ante Cbrisiuni peccata ,
quai nullà Pœnitenlià morle tollendo è vivis; seu vel oninia, vcl sallem efli-
dilui possent. cacia conversiopis aijxilia ijsileni denegando ; id unum
Prob. min. el exeniplis et variis Scri]itura3 lexli- inquirimus an exslel aliquod peccali genus, quod qui
;

bus. Sic 1° Esaù posl crimen suuni , cupicns liœredi- comniiscrint

: qiiauliiinvis Pœnilcntos ab Eco!eM;e in-
,

tare benedictionem, reprobatus est; non enini invenit dulgeiilià exchiçli debcant. Aflirniâruiit Novaiiani; at
Pœnitenliœ locum ,
quanquàm cuni lacrijmis inquisissct pessimè <i% pbjeclis Icxlibus probayerpnl. Iniù semet-
ecim; ut docoi Paubis, Hebr. 12, 17. Sic 2" de urbe ipSGS pcrstriiigebanl ; ç|jni à Deq y^mam oblineri posse
pcrversâ irenienda \\xc ait Dominus, Amos 1 , v. 5 :
contenderenl; qijod prrofali lextus ad liltcram inlel-
S«;j«" tribus sceleribus Dainasci, et super quatuor non lecli negare vidcntur. Cerlè, si quartuni pcccaluin sit,
convertam eum. Sic 5° de Antiocho pœnilonle, cl qd ut Ilieronynio videUir, impqt;niieiilia fiiiaiis, scu con-
omne boni genus paralo dicitur, 2 i.'acliab. 9, 15 : Gra- junclio inortis cum slalu pcccaii, niliil niirum si Dous
bat hic scelestiis Dominum , à quo non cssci misericor- super eo non convertat.
diatn consccuturus.
Ad leriium, dicendum cum S. Tliomâ, in 4 disl. 20,
Faciis consenliunt dogmalici lextus. I Reg. 2, 23, q. l, art. 1, quaesliunc. 1, ad I, qubdveniam consecu-
ait ad fiiios suos He!i : Si pccaiverit vir in virum, pla- tus fuisset Atiiioclius, si verc pœniluisset; sed non liabuit
cari patest ci Deus : si autcm in Dominum peccaverit vir, veram Pœnitenliam, quia non ex amore juslitiœ de pec-
quis orabit pro col Prov. I, 25 Despexisiis omnecon-
:
catis cqminissis dolebat, sed limpre pœnœ quant exspecta-
silium meum, et increpationes meas negtcxistis : Kgo bat, vel dolore pœnçcquam susiinebat. Et koceliam mul-
qnoqiie in inlcritu vestro ridebo et subsannabo... Tuncin- tis in fine Pœnilentibus conlingit, quia non est facile ut
vocabunt me, et non exaudiam ; manè consurgent, et non affcctus, quo homo loto tcinpore vilœ suœ inclinctvit in
inventent me. Jerenii:e 14, II lYo/i orare pro populo
:
aliquid, subito ad contrariutn retrahalur. Erat ergo An-
isto in bonum : ciim jejunaverint, non exaudiam preces liocbi peccatum ratiope suî remissibile; sed raiipne
eorum. Ergo.
subjecli nunquàm remiltendum, prout etiam imillis in
16. R. r cilata exempla esse extra rem. Neque enim solo vit,-" fine Pœnilenlibus conlingit ; iwn quod ujiquàm
ctiipiam ante Cbrisli lempora dicluni erai Quœcum-
:
sera sit Pœniteniia quœ séria sefi q^j^ rarôserjasit ;

quesolveritis, etc., nec suâ agendi ralione demonstra. ; quae sera, ut benè Cornélius à Lapide.
verat Salvator, aut filio lurpiter prodigo slaiim iudul Ad quarlum : Pefprt qqidepi |gfipfur^ verba Ileli,
ds TRACTATIIS DF, iXMCNITKNTIA. PARS IF. d6
ui Jonnnes, ,
"1 , reforl liaec c;«ci nali vcrba : Sci- vitam revocaii, nihil Pœniientiac proniissionnmqnc
,

vius ifuia pcnalorcs Dcua non nndit. Siciil crgo po- suarnni memores , ad voniilnm suuni niajori «juàm
Blrciiia lia'c aïKloritaliMii fidci non habcnl , sic ncc anlia l'urore reversi sunt. Si enim vcl in ilio po'^ironio

liecossai'iinn vidctur ni cani liabranl itriora. inslanti iira-lcrila niala piè et .sanclc |ilangero;.l , ox-
Ne(|uc tanien soliitionis expcrs est lexltis llcli. llc- perirenlur non inaniter ac fncosè dicluui : Omnis qui
spondcnt itaqnc plurcs cuin S. Anibrosio, lib. i de invocavcril nomen Domini , salvus erit. Joël , ^, TA , et
Poinil. , cap. 1), n. i, contra Novaliaiios, (jni iisdcn» vcrô, sevcra Ux.c Kccli. 21 vcrba : Quasi rompliœn
abnlol)anlnr verbis : Scr'iplum non esse : t l\iilliis bis acuta omnis iniquitas ,
pliigœ illius non est sanilas ,

I orabil pro eo : > sed : t Quis orahii pro co? adebqiic, » misericordiam onmcm non excludunl : unde paulù
iiit S. doclor </n/s sil ille ,
qui in lali casn orme possil, supia dicilnr : De pristinis deprecare , ul libi dimil-
(juamluv , non cxcltidiiur. Qiia^rilur aulcni, (|nia non lantur.

qnivis passini , sod singnlaris vilœ (iliqnis débet orme Ad sexlum : Verba b.icc : Noti orare pro populo islo,

pro eo (jui peccm-il in Dominum : qub cnini major cnlpa, bis parallela sunl Kxodi 32 , v. 10 : Dimitte me ut ira-

cb majora snnt quœrendii sn(l'r(i(fut. IIoc sensu pcrgil scatur furor meus. Isllucc porrô, clsi gravem Dei iram
,

Anibrosius, dicilnr in Psabuo 1 i : Domine ,

quis liabi- dénotant, non lamcn omnem misericordiae adilum
labit in tabernacuto lue? Non enim uullus, sed probalus prcecludunl. Optât enim Deus et gaudel sibi ad vindi-
habilubit. Sicul ergo non qiiicumque de vnUjo pro Ju- ctam accincto ligari manus. Unde Ezecb. 22,30:
dœoriim populo , sed Moiiscs, exinii* sanclilalis vir, Quœsivi , ait , de eis viruni qui inlerponcret sepem , et

enicacilcr rogavit, quando vituli capul, fidei immemores starcl opposilus contra me pro lerrà, ne dissiparem eam;
adoraverunl ; sic ncc pro inipiis saccrdolibus ,
qtio- et non inveni. El verô eadem jam comminatus erat
rum peccalum oral grmide nimis corani Domino, cffica- Deus, Jcrem., cap. 7, v. \Q, et tamen ad Pœnitentiam
ciler orare polerat, nisi alius quipiam Moyscs.. hortabalnr, cap. 8, v. 4 et seq.
Kespondent illi bic non excUidl quanicuinquc ora- Quod autcni negal se illorum preces, cùm jejima-
lioneni, sed eani soliun qu;i: liorcl per sacrificiuni vi- ||
vcrinl, audilurum esse, ideô negal, quia Iiis pessimas
sibile ad cxpjanda saccrdolum peccala dcsliiialiim; qiiasque dispositiones adjnngcrenl; iisquc qui, ut Je-

idque non absolulè, sed bypoihelicè, et in casii sin- remias, resipisceniiam pniRdicabant, immania quxque
gulari ;
q\ialenùs sacrifiolnm à neniinc prorsùs in gra- cl ipsam mortem intentarenl; uli Jeremi?e prophe-
liam Ophni et Phinecs cfficacitcr oITerri poterat. Non tiain levioribus oculis perlcgenli conslabit. Quis porrô
ab ipsis, nlpolc filiis Bclial, qui nuHo religionis sensu tam malè aficclos à Deo bénigne audiii confidal?
niovercntur; non à populo; tum quia filii lleli liomincs i8. Inst. Atqui jejunia et preces eorum de (piibus

à mcrificio Domini rctraltebant, sicquc pessum ibanl vi- verba faciunt Jeremias et alii, non ideô rejiciunlur,

ctimae propiliationis ; tum quia sacerdotum eral pro q-.iia bi malè affecti sint ; sed quia certum admiscrint
suâ populi iguorantiâ sanguineni offorrc , Hoir. 9, 7.. crinicn, quod nuUà artc sanari possil , scu in veteri
Utraque solnlio, lametsi prior posteriori pr.ife- loge, seu in nova. Ergo nuUa sobilio.

renda videtur, in unam conipingi potest. Unde dist. : Prob. subs. ex 1 Epist. Joannis, cap. S, v. 10, ubi

Si vir in Dominum peccaverit, non polest orari pro vel ipse pacis ac dilcctionis Aposlolus sic loquilur:

eo per visibile sacrificium, ex bypothesi nonipe quôd Qui scit fratrem suum peccare peccalum non ad mor-

vel offerri dcsinat, vcl nialè olTeraUir, concedo ; non tem, pelât, et dabitur et vita peccanti non ad morlem.
potest orari per aiiiid oralionis gcnus, sub. : Non po- Est peccalum ad morlem, non pro illo dico ul roget quis.

lest orari efficaciter .'i quocunique, concedo; non po- Unde sic : Peccalum pro quo nequidem orare licct, est

lest orari à quopiani eximiae piclatis, ul olini à Moyse prorsùs irremissibile. Atqui pro peccalo ad morlem
în graliam populi Judaici, nego. orare vetat S. Joannes. Ergo.
Ad quinlum Non : desunt qui bic sermoncm baberi 19. R. mullipliccm esse loci hujus apud Patres inlcl-

oredanl de inipiis in inslanti niorlem subséquente ;

leclum ; uli observai el recenset doclissimus Tourne-
quales et ii sunt qui Sap. 5,5, dicunl intra se Pœni- lyus. Alii cuni Anibrosio, lib. 1 de Pœnit. , cap. 10,

tentiam agonies, et prœ angustiâ spiritùs gementes : ccnscnt non excludi à Jeanne quemcumque pro linju.s-
m sunl quos habuimus aliquando in dcrisum, etc. Qualis niodi peccalore deprecalorem sed indicari quàm dif- ;

eliam fuit dives ille epulo, qui jam crucialus in ilam- ficile invcnialur, qui bac in parle apud Deum inler-

mis auxilium Abrabs inquielè , sed pcrperàni sollici- ccssoris nnnuis obirc possil. Coincidil ba;c responsio
labat , Luc. iîi. Porrô nibil niirum si jam a;ternis cum quart à prœcedenle.
devoli suppliciis, Dei misericordiam inutiliter flectcre Alii cumîlieronymo, lib. 2 adversùs Jovinian., exi-
conentur. slimant eô loci non impossibilitatem veni;c, sed diffi-

Quôd si cum Menocbio et aliis plerisque textum cullalem exbiberi. Cernis , ait S. doctor, qubd si pro
bunc de impiis in inslanti vil;ic exilum praicedenle pcccalis minoribus deprecemur, inipetremus venimn ; si

inlerprelari velis, sensus erit eos à Deo dcrideri, quia pro majoribus, difficilis impetralio sil.

ad ipsum non e\ sincerà peccalonmi dclestatione Alii cum Augustino, lib. de Sermonc Domini in

sed ex solo ingruenlis calamilatis melu recurranl. monte, cap. 22, per peccalum ad morlem illud intel-

Ua «l eiianmîim CQrde et animo açîhffireani peceatis li^uni , cujus veniain rcus eâ quâ par est Immilitale

nunquàm ùepreoaiur ;
pro quo quis proliiîie fruswi
 97 CAP. II. DE EFKICACIA ET EU ECTIBUS SACUAMENTI rOENITENTIiE. 98
orarci, curii olnliirniio et i)ii|HViiiloiilia pcccaloris ir- Slatuimus 3" baud lamen prorsùs impossibiloc.tsc,
ril.is f.ioiat saiirUiriiin pio i jtis conversione oralioiirs ;
ut liujusmodi pcccalorcb ab impiclalc suà rcgrcssi,

ubi saiiclus piMMil in oxiMii|tluiu pcccali ail iiiurloiii vci.iam cjus consequanlur lum quia non cquidcrn
;

addiicil srolus Jiul;e pnuliloiis; in cxenipliMn verù pr.ccipii, sed, quod caulè noiandum, non cliani velal
pcccali ntiii ad niorlcni, liinani S. Pclii ncgalioncm. Aposlolus, ne pro ipsis orelur ; imù ncc prohibere
El li;vc qnidoni omollivil Ant^nsliniis, lib. 1 RclracL, potuisscl; ciim oralio quui non prodesl peccat«ri , I

cap. 19, n. 7, liis vorbis : Addcnduin fuil, si petcalor nmllùm prosil orantilum quia eliamsi cuipiam sub-
;
'

ille in liàc tain sccicratù uientis pcrvcrsitutc /iiiicril liunc liaiiatur oninis sanctorum oralio, polest auxiliante i

vitam : ijnomam de qiiocuiiiqnc pcssiino in liàc vità con- idcntidem gratia ad nicborcm frugem rcverli : ncc
stitulo , non est utique desperandum ; ncc pro illo im- desunt relapsorum excmpla quibus id confinnari
prudcnter oratur, de quo non desperatur. possil. Ergo, uti supra aiebal Auguslinus : De quo-
Alii deniùin ni S. Pacianus, Ep. 5 ad Syinpronian. cumque pcssimo in Itàc vità constttuto non est despC'
Ilioronyinns iii cap. 1 i Jorcnii:r, Anguslinns ipsc, lib. randuin, etc.

do Corr. cl Gr., cap. 12, pcccnlum ad niorlcm illud 20. Obj. 2° celebrcm Matlba;i Icxlum, cap. 12,
cssc volunl in quo quis impœnilens decedil ; el qucd V. 51, ubi sicloquilur Chrislus Onine peccatum et :

uliquc, cùni milla sil in infoiis rcdomplio, post liane blaspitemia remittetur liominibus : Spiriiùs autcm bla-
vilain diniilli non polcsl. lùjo dico , ait Aiiguslinns spliemia non remittetur. Et quicumque dixeril vcrbum

nbi sialini, pcccatum ad morteni esse , fidem ,

quœ per contra l'ilium liominis, remittetur ei; qui autcm dixerit
dilectioneni operulur, descrcre usque ad mortcm. Et Hic- contra Spirilum sanctum, non remittetur ei; tieque in
ronynjus cilalo niox loco : Jejunia el preces, et victintœ, hoc seculo, neque in future. Alqui juxla bunc lexlujii
et Itolucausla tune proficiunl, cian recedinius à viliis, cl
j
blaspbemia in Spirilum sanclum omninô irremissi-
flenius antiqua peccata. Sin auteni in sceliàbus perma- j
bilis est. Quod enim pênes veniam opponitur bla-
nentes, putitverimus votis atquc sacrificiis redhnere nos ,
spbemiui admodùm difticili remissu , nullo modo
velienicnter erramus. Consonat id concilii ÎSicjeni II remitti polest. Alqui blaspbemia in Spirilum san-
can. o : Peccatum ad mortem est quando quidam pcc- ctum opponitur {blaspberaiae admodùm remissu dil-
cautes incorrepti persistunl. ficili. Nimirùm blaspbemiae in Filium bommis, quse
Eki suHicci e possunt soiutiones isLcc ,
qiuie non profcctù nomiisi difficillimè remitti potest. Ergo.
niinimam ab aucloribus suis , coninieudalioaem 21. R. l"argumentum bocin eos à quibus opponitur,
babenl, clariiis lamen, el quaniùm videlur mibi bifariàm mililare : i" quatenùs ii vel saltem graviora
apposiic iiiagis ad Aposioli meulcni , resp. dist. non pauca subirahebant Pœnitenliae hic verô Cliri- :

niaj. : Peccalum, pro cnjus vcnià orare non licet tam slus omne peccatum etiam contra Filium hominis
,
,

peccalcri ipsi quàni aliis, est inouiissibile , concedo ;

uno tanlùm excepto, remitii posse asserii. 2° Quia
peocaumi pro iiuo non licct aliis orarc , subd. : Pro soli Ecclesiae non autcm ipsi Deo graviora quœque
,

quo non licct orarc siiiipliLilcr, concedo ; pro quo peccala dimiltendi poleslalem abuegabant bic verô ;
,

noii liccl orare sccundùni quid, id est, lani confi- si verba crudè receses, ne Deus quidem,
post sanci-
denler quàni pro alio levions pcccali génère orarenl, lam à se legem, peccalum contra Spirilum sanclum
iicgo. Alqui.... dist. pariler min. : Pro peccato ad dimitiere poierit. Ergo quod bic lelum Caiholicos
niorleni orarc non licel reo ipsi , nego ; non licet ferit, idem et graviùs forsitan, Novatianos atque
Mou-
aliis, id est, non possunt eà fiducià precari, quâ pro tanistas transigit.

peccalo minus gravi orarenl, concedo ; non possunt

'

R. 2° locum bunc , ut in ardiiis evenit , mullipli-

absolutè qu;ecumque oralio iis sil interdicta
, ([uasi ,
ciler inlelligi. Très verù potissimùm vel quatuor cir-
nego. Tria slatuinius, [" peccalum ad niorlem nibil cumferunlur ejus exposiiiones.
aliud esse videri quàmaposlasiam à lide Clirisli , seu 22. Prima est Tbeognosti et Origenis in hune lo-
per reditum ad Jiidaicas snpersliliones, seu praecipuè cum qui peccala contra Spirilum sanclum
omnia illa
pcrnovani idololatriai professionem. Id auguramur, esse crediderunl, quae à Cbrislianis post Baptismum
lum qitia viiium boc pra; coRlcris inseclali sint apo- prrpelrantur. Id j)orrô sensit Origenes, quia, ut ibi-
sioli ni indignum venià ,
prout liqnct ex. Hcbr. G, dem videris, exislimavit Palrera esse i:i rébus omni-
V. 4,5 el G, cl -2 Pelri â, v. 20; lum quia idem bus eliam ralione deslitutis, Fibum in soiis rationaU-
caput concludit Joannes bis verbis : Filioli, cusiodile bus , eliam elbnicis ; at verô Spiritual sanclum in
vos à siniulacris; lum quia coincidit ssnsus hujusce solis regeneraiis; unde cùm homo in eam peccet
loci in eum quem affinximus bis Pauli verbis : Volimta- porsoiiam quam in se babel , sequebalur elbnicorum
riè peccantibus nobis, non relinquitur pro pcccutislwslia. peccata esfc in Filium , Cliristianorum aulem in Spi-
Staluimns 2" esse admodùm difficile ut qui ad rilum sanctum.
banc vomitùs speciem reversus fuerit, veuimi illius Vcrùm opinionem banc merilô et solide confulat
coiisequatnr tum quia unam : salulis viclimam ,
S. Atbanasius , tract, in illud : Qui dixerit verbum in
Cbrislum Dominum, abjicit; lum qiiii ne pii quidem Filium hominis, etc. 1° Quia alLoqui onmia baplizaio-
et sancli conlidere possunt futurum ut pro bujusmodi riiiii peccala plané irrcmissibilia forent; quod abso-
peccaioribus deprecaiiies exaudiantur. biiè falsimi est, ut licjuet ex jndulgeulià iucesio
90 TUACTATUS l)F^ l'CJÏ-MTKNTlA. l'AltS 11 4 00
•
"2' rodhririiil Clifi'-liis l'Iia-
Coriiilliio ronctssft. i}\ùi\ I)!a.plii'inia ,
2" (|u6(l sit ccrla pfcrali spccics. Al(pii
iis;i>OH ptTCMti in Siiirilnrii s;inMiim; et lii t:iiiicii
pcccalinn ex nialilia , nec ccrla c4 spccios pcccaii,
Chiisliaiii non oniil. ô' Oiii;i lalsiini csl, qiiod pliii-
cùm n ulliim sii pcccalum quod ex maliliâ connnilli
Origcnes r.ilrcni in iilinilxis esse rc-
clpii loc'O UAhv.1 noii possil ; nccpic ncccs&ariô csl Maspbcmia cùm
biis qiiîun iMliiiin , Kilinfii in plui ibiis (luàm SpiriUiin plurcs alj éisdcm Ihcologis assignontur spccics pec-
sanclilni. Klsi ènini Spiriliis salicliis spe(i:iliUM- lia-
caii in Spiiiltnn sanclnm, dcspcralio nompc, [tvx-
rcnatis in liis lanicii siiiil l'alor et Filins,
liilal iti , Slnnplio de divinrimisi-ricordiâ , iinpœnilcnlia , scu
qiiilxiscum cl in ca.'li'iis incsl SpiiNliis samlns. (la S dd- proposiluni non pœnitcMidi, fralern:c gratia: inviden-
clur, et ex ipsoBellaiiiiinns, lil).:2 de l'u-nit., c. <G.
lia , etc., (pucblasplicmiani noii important.
25. Socunda opinio eoruni csl qui poocaliiin cou- 25. Quarla igitiir exposilio, qua; Christi scnsum
da Spirilnni sanclnin in inipœnitcnlià (inali coiisli-
rccliùs allingcre vidi;tnr, noniine pcccaii conlra Spi-
luunl. OpinioiUMn li.inc Angusliiio posl Holianliinuin riium sanclum inloliigil illam hlasplicmi:e specicm ,

Iribiiil Toiirnclyns. Vcn'nii S. duclor, serin. 71, quA quis non ex ignorantiû vcl infirmitale, sed ex
aliàs 11 de Verbis Doniini in quo iiu^estioneni eim-
,
,
nicrà nialilià conlra vcrilalcm sihi cognitam, Spiritûs
clealissiinè, quantum potttil, pcrlractal. iil ait ipse Eii-
sancli opéra diabolo allribuil , et co animo Spiritûs
cliir., cap. 85, non dicit siinplicltcr pcccalum conlra sancli virluti dclrahil, ne rcgimm Dci in hominum
Spiriluni sancUim esse pcccalum inipcenilcnllur; , sed cordibus diiïimdalur, et vcra fides apud [lOpulosgcr-
impœnhciUia' coulra cionnm reconciiiutionis, quœ fil in
niinct. IIoc porrù genus pcccaii dicitur Ci»ntra Spiri-
Kcctesià in Spirilu suiiclo ,
pcr quani scilicet impœni- luni sanctum, non quia non etiam sit contra Patrem
teiitiam liomo récusât in uhilate corporis Christi ,
quod et Filium, sed quia Spirilui sanclo Iribultur miraculo-
vivilicat Spirims sanctus ,
reniissionein accipae pecca- rum operalio, et mcnlium iiiuslralio ad cognosccndam
torum; proul loquilur ipse slbi inlci-prcs S. doctor, verilalem, Joan. lG,el Undc sicut pccca-
1 Cor. 12.
tuiu eodcni serin. 71, tum cpisl. 185, aliàs 50, ad lum ex infirmitale dicitur contra Palrem, cui Iri-

I3onit'aciuni. buitur poieniia pcccalum ex ignoranlià, contra Filium,

;

Ulut est , neutra exposilio satisfacit. Non prior :

cui tribuilur sapieniia , ila et pcccalum de quo nunc,
namque 1" peccalum quod nunquàn» rcniitlenduni dicitur contra Spiriium ;
quia huic tribuilur bonilas
cssc déclarât Christus , est dubio procul spéciale ali- et illuminalio, quae per banc pcccaii specicm insigni-
quod peccalum, quidem blasphemiic AUiui ûnalis
et ler oppugnanlur.
iuipcenitcntia , nec blaspbemi;c pcccalum est uec ,
Ideô aulcm pr.c reliquis placct pôslretna hicc opi-
spéciale peccalum sed circumslanlia generalis qu.e
; ,
nio, l"quia unanitni penc vetcrum consensu Iradila sit,

peccalum omiie concomitari polest. Ut cnim impœni- Athanaîli videliccl , Cbrysostonii , Basilii , llilarii ,

tens wori polest, qui contra Sptriiuiu iia ci qui

,
Ambrosii, cl aliorum, quos fusé recensent Bellarmi-
contra Patreni vel FLlium blaspbcmaverii aiquo 2°
,
nus et Cornélius à Lapide ; quia Christus eu loci
ut is, sic et aduilcr, lur, ebriosus, etc. 2" Impœni- ul reos peccaii in Spiriium sanclum inseqnilur Pbari-
tenlia linalis noniiisi in ipsà morte conlingit. Alqui Sccos, qui ipsum in Beelzebul ejicere daînionia clami-
lameu Pharisaei rei erant peccaii in Spiriium sanctum labanl. Erat aulem id manifesta cognilae veritalisim-
mors immiiieret. 5" liiipoenitenlia
diù anlequàm ils pugnatiool opcrum S. Spiritûs refusio in operationcm
linalis nunquàin sanalur. Quis verô assercre ausit é diaboli. Jamul satisfial objection! proposiUe.
Pharisaeis nemùiem unquàm resipuisse ?
2G. R. 5° : Ad primum, neg. min. ; lixc enim
Non postcrior ; si enim rcus sil pcccati conlra Spi -
verba :Non remillelur in hoc scculo, nequein fuluro,
ritUm sanctum, quisquis peccaiorum rcniisbioncm \
elsi magnam remissionis difûcullalem exprimunl,
qua^rit extra Ecclesiam ,
quam solam viviflcat Spiri
non lamcn impossibililalem omnimodam. Id aulem
tus sanctus; nullum eril hœrelici vel scbismalici l

liquel r ex auclorilate Palruni. Sic Cbrysoslomus,

peccalum quod non sil aul esse possit conlra Spiri- ,

bom. 42 in Mail.: Spiritûsne, in(iuies, blaspliemia

tum sanctum. Id aulem à Chrisli mente alienum csl ;

j
non (Imillelur pœnileutibus ? hoc omuinb falsuni esse

cùm bic singularc aliquod peccalum perslringat ;

et
|
palet. Nam et hoc peccalum dimissum sciruus, ciim

quidem quôd diù ante mortem commilli possil cùni : mullis eorum qui talia in Spiriium sanctum dixerunt

dicatur nunquàm remitlcndum in hoc scculo. Poriô |

ifjnotum esse conslet. Quid icjilur csl hoc quod dicii?

impœnitenlia finalis nonnisi in niorlc con)pIctur. Shjnificarc voluit, mult'o niiniis cœleris hoc esse icjno-
I

24. Terlia opinio eorum est qui i)eccaliim in Spi- |

scibile, elc. 2° Ex siujilibus bcbraisniis, qui ubi ple-

rilam sanctum illud omiie esse velinl quod ex nialilià nam impossibililatem sonare videnlur , summam lan-

commlltitur; slcut peccalum ex inHrniitalc dicitur lùm dil'ficullalem exhibent. Sic Malt. 19, ail Christus :

cssc in Patrcm peccalum verù ex ignoranlià conlra

,
Facilius est camelum per foramen acùs Iransire, quàni

Filium. Hacc sentcnlia, ait Bellarminus, prie cœleris divitem intrarc in regnum cœlorum. Sanè qui ha:;c au-

videlur plàcuisse Magistro sent. , lib. 2 , dist. 45, et dieril , slalim inclamct cum aposlolis, v. 23. : Quis

D. Thomœ, 2-2 , q. 14, tameisi opinioncs alias non ergo potcrit salvus esse ? al répond ipse Cbrislus :

objiciunt. Apud homines hoc impossibile est; apud Deum aulem

Sed neque opinio haec nodum omnem solvil. Pocca- omnia possibilia sunt. Sic rursùs Isai:c 54 : Monic
liaLct, 1° quùd<^ commovebuntitr cl colles cnj-trer,!!.' cri'.!, vùsericordia au-
I^Wi cnim in Sjiirilum sanclum duo J
 101 CAP. Il, DE EFFICACIA ET EFFECTIBUS SACUAMENTI POENITENTIiE. 102

/cm mea non rcccdel à le. Sio deiuùm, cl iiidiùs Jcrom.

'
quia semper Spiritui sancto resislcnles, uadunlur
15 : Simniare potcsl /Elltiopi pcllcm suam , ctpardus l.indtMn in rcprobuni scnsum, iia ul, vix ac ne vix
ttirietdUs suns ; et vos poierilis beucfaccre, cùm didi- qiiidcm ab insanià suà resipiscanl, concedo; quia nec
coiiis lûalc. VM nort oiiiiilmocla reriim iinpossibilitas, onn/nio per gratiam resipiscere, nec, eliamsi resipi-
seil diflloilltas suitiflia indicaiur. scanl, ah ErclcsiA solvi |)ossint, ut volehanl Montanl-
'
liU'6 auiom tam difllcilis est pcccnii illins condona- sta*, nego. Sanè coincidunt objecta Pas'loris vcrba cuin
liu, 1" quia iiiliilcsl qtiod inaliliain cjtis iinminual. Jn iis Jcremi;e : Si vmttirc paient jElhiopspetlem suam...

cœlcris fKccaUs, ail S. Pacianus, cp. 3, aut errore la- et vos poterilis benefacerc, citni didiceritis malè. Atqui

bimUr nul prmigimur mctu, aut carnis mfmnUute su- lia'c, etsi magnam difficullalem sonant, non tamen
peranmr : Mie tola pcccandi ratio csl facitiorosa veri- inipossibililalcm omnimodam. Didiccral enini ma//*
latis aportè Inipugnalio; 2° quia pcccaluiii noniiisi et pessimè, seu lalro è CInisti lalcre affixus cruci ;

per lumen etcalorein Spirilûs saiicli solviiur. Uirique seu juvenis ille furum princeps, quem veluii ovcm
aotctn ocillds pr;L>(;ludit, et obsliiialè pnocludil, qui perdilam qu.ncsivil Joannes apostolus. Neutri tamen
opcraiioneS cjus in hoslem salulis refundcre audet. defuit regressus ad vilam per Pœnilentiae lacrymas.
'11. Ad secuiiduin neg. niaj., ulciiim penèsveniam Obj. 5°: S. Clemcns llomanus, Consiii. Apost.,
longUni intercédât discrimen inler pcccala duo, quo- lib. 2, cap. 23, aliàs 27, byec loquitur : Cravius deli-
rum aliud bit contra Filiuni hominis, aliud contra elum idololalrik non reperitur : est enim in Deum im-
Spiritum sancluui, necesse non est ut posterius sil piclas : nihilominiis tamen et illud per sinceram Pœni-
reiuissu prorsùs impossibile ; sed suflicit ut condona- tenliam condonatum est. Si quis verb instruelâ veluti
tio liujus longé difficilior sil reinissione alterius cliain ttcie rebellis delinquat, tenlans Deum quasi malos non
magnoperè diriicili. Sic in supra cilalo Cluisli texlu, insectantem; hujusmodi lewid carebit. Atqui remitti
til canielum inter cl divilem sil opposilio, non rcqui- non poiesl peccatimi quod venià caret. Ergo csl ali-
filur ùl salus plané impossibilis sit divili; salis est ut (juod peccatum irremissibile.
hdec ei difficilior sit, quàm camelo iransilus per fora- 32. R. i''cum docliss. Cotelerio, Conslitutionum Apo-
knen acùs. \
sloliearum Opus esse apocnjphum et pseudepigraphum,
Inst. : Atqui verba Chrisli de omnimodà remissio- ab aposlolis non profeclum, nec ab aposlolico Clémente;
nis iinpossibililale inlelligi debcnl. Ergo. Prob. subs. quoniam quidem prima Ecclesiœ tempera latuit, à san-
"Vèrba Clirisli eo modo inlelligi debent, quo à majori Palribus ignoralum fuit aut neglectum plurimis
clis lot
;
docliorum Patrum numéro inlellecla sunl. Atqui, etc. suspicionem movit falsitatis, plurimis cerlitudincm dédit
Hinor ex eorumdem Pairum lexiibus liquebit. Uude. falsilalis; illnd Ecclesia Catholica à Canone Scriplura-
28. Obj. 2° : Ilermas apostolorum discipulus, qui- rum divinarum exeludil ; ac denique sexcenla comple-
qiie ante excidium Jerosolymiianum, proinde anleau- clilur cum verilate, cum verisimililudine
pugnantia, etc.
num 70, scripsisse videlur ; in libro, oui Pustoris ti- Quoniam vero non désuni quœ in hoc opère commen-
iulum fecit quia in eo refert mandata duodecim sibi ab denlur.
angelo custode sub specie venerandi Pastoris Iradila ;
53. R. 2° : Qui Deum tentai... venià carebii, quia
qnod quideni opus lanli fuit apud Veleres, ut eliam in ul plurimùm ante rapietur à Deo, quàm Pœnitentiam
Ecctesiis publiée legerelur, teste Eusebio, lib. 5, c. 5, egerit, concedo ; carebit venià, quasi vel absohilè Pœ-
et à S. lrena;o, lib. 7, cap. 57, sub nomine Scripturai nitentiam agere nequeat, vel si egerit, ab Ecclesia
citatum fueril, Hermas, iiiquam, nec semel, necam- reconciliari non possit, nego. Itaque, qui cum Am-
biguè docet esse cerium peccali genus, quod remiiii mone, Manassis filio, quem eo loco exagiiat aucior
uon possil. Sic lib. 5, simililudine 6, n. 2, ils, ait, Const. Apost. dicunt : Paler meus à puero mulla inique
qui posiqiiàm Domini nomcn nefaiidis verbis insectaù cgit, el in senectule Pœnitenlid duclus est; et nunc ego
suntf se lotos hujus seculi desideriis tradidôre, non ambulabo prout desiderat anima niea, et posleà ad Do-
est per Pœnitentiam regressus ad vilam. Hujusmodi ho- minum me convertam, etc., lii profectô, aiebal S. Cv-
mmes morti sunl deslinali. Idem pené de iisdem repe- rillus Alexand., orat. de Exilu animx-, etc., à dœmo-
lil similil. 8, n. 8, quod et siniilit. 9, n. 19, ad pro- nibus illudunlur; et quoniam ullrb peccant, eis pœnilere
ditorcs servorum Dei exiendit. Ergo. 7ion dalur, sed in juvenlule morlis falce demelunlur, ni
29. R. 1° librum Pastoris, lametsi ex Ilieronymo \
Ammon Israelilarum Rex, etc. At non ideô, quandiu
niulia habel uiilia, nedùm in canone Scripiurarura in hâc vilà constiluti sunl, omnimodé à venià, seu ex
usquàm fueril, non pauca baberc noxia, seu Iklc aliéna parle Dei ipsius, seu, quod noslraî hujus coniroversic
manu assuia fueriul, seu sint ipsius aucloris fœtus. cnpul est, ex defectu poiestalis claviiim excluduntiir :

Ceriè librum hune inler apocryphes, id est, caulè lé- quàcumque enim die cos vcrè et sufficienter pœniluerit,
gendes rejecit Gelasius papa in concilio episcoporum ul pœniluit Manassem, reconciliari poterunt. Ncquc
sepluaginla, cujus decrelum vide disi. 13. Hinc poirô id nobis aliunde, quàm ab objeclo auctore probandi.ra
plurimùm elevaiur auctorilas Ilerma;, in iis potissi- est. Sic enim loquitur cap. proximè seq. : Episcopus
jmùm iii quibus à communi lemporis sui opinaiione conversas à peccatis, poslquàm sanaverit, recipiat; sin
vel lide recessii. verb pœnitentem immisericors ipsc non admiserit, delin-
30. R. 2° disi. ant. : Docet Hermas quibusdam i quel in Dominum .... Hune ad itam provocant qui pœ-
pcccatoribus non esse regressani per Pœnitentiam, 7}itcnles e.vcludunt. Ille siauidciit Mnllhauni anleà pB-
103 IUA( lATlS 1)1, PŒMTENTIA. PAIiS II. 104
blicauum non cnihitU; cl l'ctiuni, iiiti cnm tiv propicr ] lalcin, ul Io(|nitur idem Hicronymus; 2° in cjusdem
victuin nrtidvcriil ; siiiiililcr l'uulniii, fl-si inilio in liltris advorsùs Praxcam, advcrsùs Ilermogencm, de
tioDicn siinclum bldu^thriiutisci. Kl ciip. M : Sin vcri) Anima, de (Janic CInisli, de Pœnilcntii occurrcrc
prœ- proposiliones non paucas,
'

PcriiiU'iUciii HOU (((Imiscris, iiusidiulorihits dcililiuin qua; vel erroneœ sinl, vel
bcs Ittco Jeiciniiis lul Ptviiitciitiam iiititaiis, ait : i
cerlè suspecta'. lia monet, a;quus nlique judex, Bcl-
NiiiiKiuid qui caclil, non rosiirgd?.... ^>ii;uc cigt» ! laiminus, lib. ilidcm de Script. Eccl.
avcrsiis est popnliis meus avcrsioiie iiiipiidcnli?.... ic-
|
Ad Cyprian. iniraRcr quôd auclorilalc cjus abusi
verliniini, lilii ivl)cllos, clc. Ifjiliir Pœnilcnlcm recipe ;
'

sinl Novaliani, quoriun imniisericordem scnlentiam

ui'c te nllati'itiis dubiUnc fucidul, aul à proposito relia- <

ad exircmos uscjue spirilus cxagitavil ; ni conipcrtum

liaiil, qui iinniisciicorditer dicuul, twn oporlae cuin liu- babcrem, solcmne id esse novatoribus, ut qui sibi
jtumodi coiiiquinari, ticquc vcl scrmone cointnunicaii'. maxime advcrsanlur, borum palrocinium sibi vcndi-
Alqui liic cl suppoiiil auclor cos cliani, qui uvcrsioiic lenl. Cerlc in priori loco aliegal simpliciter S. martyr
impndcnli à Deo rcccsscrunl, ad ipsuiii rcvcili possc ;
verba lum Clirisli Matth., tum lleli, lib. I fteg., iisque
non solùm ab Kcclesià ne conimenlarii quidem voculam anneclil.
'

cl doccl cosdcin rcci|)i possi;,

sed cl onniiiiô rocipi dcbcrc ; ilà ul in ip^mn Domi- Quod ad alium texlum spécial, oslendil S. doctor

uum delinqual, qui Pœnilentcm immiscricors ipac non ;

contra Lapsos, qui martyrum prccibus ac libcllis ni-

admiseiil. Lrgo. miùm confisi, stalim et pra;termisso solitac Pœnilcnliac

|

54. Oltj. 4° Africani Paires corlinn ailmisèrc pcc- j

cursu, pacem sibi ac veniam indulgeri flagiiabanl,
cali genus, quod rcniiui non posscl. TeiluUianus, lieri, ncc rarô fieri, ut justiorcs quiquc niliil à Deo
lib. de Pœnil., qiicni anlè lapsuni conscripsit, b*c per prcccs suas consequantur in gratiam eorum, qui
liabel, cap. 7 : CoUocavil in vestibulo Pœnitenliam sc- ncc orant ipsi pro se, nec Pœnitenliam agere salagunt,
cundam qnœ pulsantibus palcfaciat ; sed jam scwel, quia secundùm id Dei ipsius pronunliatum, Ezech. 1-4, 13:
secundo, sed anipliiis nmquàni, quia proxîmè frustra. Si fuerinl 1res viri In in medio ejus, Noe, el Daniel, et

Ergn qui seincl reconcilialus est, anipliùs nnnquàni Job, non libcrabunt ftlios, neque filias, sed ipsi seli

rcconciliari polcst. suivi erunt. Hinc légitima ba;c el prorsùs Anliiiovatiana

Concinil inagislro disc'ipulus : Cyprianus ncnipe S. docloris consecutio : Confiteanlur singuli delictum

lib. 5 Tcstinion., n. 28, ex verbis Unn Chrisli apud suum, dum adliuc qui deliquil in seculo est, dum admitti

Matlb. Unn lleli Basileion 1 : Si delinquendo peccel vir confessio ejus polest, dum satisfactio et remissio fada
adi'crsiis viruni, orabiinl pro eo, elc, coUigit esse pec- per saccrdotes apud Dominum (jrala est. Convertamur

cala qua'.dam qu;e rcniilli non possinl. Idem, lib. de ad Dominum mente totà, et Pœnitenliam criminis verts

L.ipsis, qucm an. 251 cdidit, adduclis Moysis, Jere- doloribus exprimeutcs, Dei misericordiam deprecemur

miic, Noc, Danielis, cl aliorum qui plus apud Deuni ipsi non per alios lanlùm.

polerant, cxemplis, probal juslos ipsos pcrperam Quod ad Firmilianum atlinel, clsi non lanlac sit

pro cerlis deliclis orarc quo loco ulebanlur Nova- : auctorilalis cpislola cjus, quaceffusis contra S. Sleplia^

tiani. nnm Papam conviciis scalet ; id unum dixil, cpiscopos

Eadem fuil mens Finniliani, Cxsaricnsis in Cappa- el saccrdotes non remitlere peccala pro nulu el arbi-

docià, minoris Asiic provincià, episcopi. Sic ille in trio, sed juxla sancitas sibi à Clirislo leges, qua; ve-

Kp. apud Cyprian. 75, loqncns de Lapsis, quibus im- niam nonnisi pœnitentibus tribui prxcipiunt. Quôd
posila Tuerai Pœnilenlia : Non quasi, inquil, à iiobis enim plenam admiscril in Ecclesia peccala solvendi
remissionem peccalorum consequantur, sed ul per nos poleslalem, indicanl haec ipsius ibid. verba : Poteslas

ad inteltigenliam delictorum suoruni converlanlur, et Do- ergo remittendorum peccalorum apostolis data est et Ec-
mino pleniiis salisfacere cogautur. Ergo Ecclesia re- clesiis, quas illi à Cliristo missi constituerunt, et episcopiSf

missionem peccalorum non confert. qui eis ordinalione vicarià successerunt.

.j5. R. ad primum neg. anl. quod ex adduclis Pa- 36. Obj. 5° : Ex S. Athannsio, Ep. 4 ad Serapionem

iribus malè coUigilur. Unde ad TeiluU. mens ejus est Tbmuitanum in ^Egypto episcopnm, num. 9 : Origenes,

ut ostendal, non ideô peccanduni quia Pœnilenlia eruditissimus el laboriosus scriptor, et Theognostus, ad~

peccali remedium esse possil, quia quô saipiùs, eô dil- mirandus ille et studiosus liomo aiunt illam rsse in

remillunlur peccala. ISemo, ail ibid., idcircb Spirilnm sanclum blasphemiam, citm ii, quibus in Ba-
liciliùs

deterior sil, quia Leus melior est, loties delinquendo, plismatc donum Spirilus sancti Iribuilur, ad peccala reci-

quoties iynoscilur. El posl objecta verba : Verion jwn dunt; idebque illos remissionem non consecuturos aiunt :

succidendus ac subruendus est animnr. despera-

I

quemadmodùm el Patdus in Epist. ad Hebrœos ail : Im-

slaliin

lione. Piijeat sanè pcccare rursiis, sed non picjeal pœni- possibilc est, etc., idipsum ambo diciint : Quod quidem
lere Ileratœ valetudinis ileratida est mcdicina. adduclis eorum teslimoniis probal S. doctor. Ergo

Coîlerùm, clsi teste Hieronymo, lib. de Script. senscrunt ab Ecdcsise inilio cruditiores quiquc, ma-

Eccl., TcTluUianus non alios posl Lapsuni libros scri- gisque admirandi Patres, 1" peccatum quodcumque

Fnqà de Exhort. ca- Christianorum esse Blaspliemiam in Spiritum san-

pserit, quàm de in perseciitione,

de Muno^iamiâ, de Pudidtià, el de Jejnnio, duo clum; 2° idem peccatum, quà laie, non possc dimitti.
slilulis,

R. 1° banc uiriusqne auctoris opinioricm qua-

lamen cerla sunl, 1" ex coiise(pK'nli auctoris errore 5.7. ,

dctraciam fuisse sçriptis etiam probabilibtts auclori- t'^iv'.s fmiiia cl sola baptizalorum peccala , totideia
iOB CAP. II. DE EFFICACIA ET EFFECillUS SACHAMKMI FCM-iMTKNTIA 1ÛG
cssc il» Spiriluiu sanctuin hiaspliomias coiiloiulil ,
ab ] 39. Inst, Alcpii juxia S, Atlianasium crcdiderunt
crrorc cxcusari non posse, al(|iii> iliiilcii) holidc inipu- Origenes et 'iliei»gnoslus (mniia baplizalorum peccala,
pii.iri ab Allianasio , mm cxemplo Corintlii posl Ba- non comparatè solùin, scd cl sinipliciter cssc irreniis-

plisininn Pdiiilciiiis ; luni et excmplo Pliari>;i'oriini siliilia. Ergo.

qui lici'l i;o Joaniiis qnidoni Biiilisiiia acct'pissiiit rci
,
l'ntb. bubsinnpl. ex iis ibidem, n. 15, Allianasii
oraiil blaspluMni.i' "m S|)iiilum samîiiiu. An anlcm où verbis •.
Si eorum causa qui posl tavacrum peccant, di-
progrossus sil uleniue, ut blaspliemiain oiiiiicm in
ctum id fuisset, luni à Clirislo, blasplieniia in Spirituui
Siiirilum sanolum , atqne icicô quacuniquc rogoncra- non remiltetur; lum à Paulo, impoi,sihile est eos qui se-
lornm pcccala, dimilii iimiuàin possc ncj,'avcril , ani- mcl illmniiiali snnt, etc., et illi renimn pecculorum obti-
bigi pclosl ob iinplicalam Atli;inasii locnlioncin. No- ncre non passent, cur liowincm apud Corintltios pirni-
bis pars fayorabilior ami>k'c(oiHla vidoliir, iindc tentem in cliarilate confirmai Puulus, Calatas verb
38. R. 2', disl. leMum S. Alliaii. Aiuut baptizalos, relrorsiim abeuntes parturit?... Cur vero yoviitum cul-
si recidniil, veniani non conscqui, id est, niullo diffi' pamus Pœnitentium lollcntem , ac diccntem nullam su-
ciliùs conscqui ,
quàm ante Baplismum, concedo ; id
peresse iis veniam, qui posl lavacrum peccaverini, si liœc
est, nullalenùs posse conscqui, idque defecin polosla- verbu de illis qui post lavacrum peccaverini dicta fuvre.
tis in Ecdosià ncgo. P'io nenipe in scriplis Palruin
,
Alqui absurda foret cl extra rem Iota li:ec S. docloris
diligoiilor observanda snnt , uti ex Albaspiiiao, lib. 2 Origencm
argumentatio, nisi cl Tbcoguoslum de om-
Observai., c. i, appnsilc nionel Parisiensis iheologus; nimodii irremissibililalc inlellexisset. Ex eo enini
«num quùd pcccaia anie Baptismum coinmissa ndcô quùd pœnitenlcm recopil; ex co
Pauliis Corintbiinn
exténuent , nt nuUa nul fermé nuila appareaiil : allc- item quod Novatum pœnilentiam lolloîileui cul pat
runi quôd ita exaggerenl poccal» post Bapiis.iiuin Ecdesia, scquilur equidem gravia peccala remitti
pcrpctrala ,
graviora potis>imùni, nnlla ni iis spes posse, neutiquàm verô quod sine magnâ dil'ficultale
venix* superesse videaiur. Neque verô soli bunc in remiui possint. Ergo credidit Albanasius peccala ba-
modnni locuti sunt Origenes et Tbeognostus sed ,
plizalorum, in Origcnis et Tlieogno^ti mente, non
Clemens Pxom., ep. 2 adCorint.; Irenx-us, bb. 4, c;ip. sohini diilicillimè reniilli , scd imllo prorsùs modo
5; Pacianus in ipsis ad Synipronian. Epislolis; Epi-
remiui posse.
pbaniiis, b;vr. 59, n. 5; Hieronynius, ep. ad Dcnie-
R. adprimnm, ncg. subs. ; ad sccundum, neg. min;
triadem, c. 8; bis porrù, quorum mulli de indusirià
ut enim absurda non sil Allianasii raliocinatio, suffi-
iS'ovatianos oppugnàrunt , fuisse crimen aliquod irre-
cil ul in Origcne el Tbeognosto impugncl sonsiim ad
missibile, imo graviaquiccumque Cbrislianorum pec-
quem andjigca eorum verba trabi poleranl. Id enim et
caia extra veniani fuisse, ncmo cordatus exislimaverit.
nos quotidié facimus , qui obscura adversariorum
Ergo nec idem exislimari poiest de Tbe(^gnosto et
verba in omneni movemus sensum, ut vel elabi nou
Origcne, (lui non aliter locuti sint, quàni pra-dicti pa-
possint, vel œquivoca; eorum loculionis periculum
ires.
demonslremus. Atqui sallem qu;edam ulriusque scri-
Confirm., quia Origenes phiribus in locis contrariuni
ptoris verba adcô iuipicxa erant, ul ipsi dubium esset
Iradil ; sic tomo 13 in Maltb. exerlè docet . eum ([ù
Albanasio , num forlè profundior quœdaniin ipsis mens
post Bapiisnia prolapsus sil, Pœnitentià reparari posse.
laleret. Ergo nierilô ea , in omnem , ul ila loquar,
Sic lib. 3 contra Celsum Cbrislianis exprobranlem
cvcnliim, refeliit, ne cui sint offensioni et scand.do.
quod etiam post Baptisuumi honiincs variis inquina-
Yerùm ul ba;c penlliùs inlelliganlur, invcsliganda
los sceleribus suam in socielaiem reciperent : Jam
est ipsa Allianasii opinio, qua; non parùm facessit
erga peccanles, inqnit, quàm severa est disciplina, prœ-
difiicultalis. 1 laque
cipuè coiUaminalos libidiiic ,
quos c suà llepublicà eji-
40. Obj. 6° Albanasius phiribus in locis docet
ciunt uostri I Et tamen rcsipisccnles , liaud seciis quàm :

redivivos recipiunt tandem pcst longiorem mclioris men- I

blaspbemiam contra Spiritum sanctuin prorsùs esse
tis approbalionem ilà ut nibilominùs quoniani lapsi ;
irreniissibilem. Sic eàd. epist. , n. 12 : Ciim auleni
; ,

sunt , ab omni Ecclesiastico gradu cxcludi dcbeanl illos, Pbarisœos nempc, de inutiis criminibus priiis ac-
;

proul ibidem oslendit Adamantins. Ergo nusquàni is

cusaret Salvator, quod scilicet legem de lionorandis pa-

credidit borum peccala non posse omninô dilui. Alqui renlibus lalam propter pecuniam Iransgrederenlur , cl

idem conjicere est de Tbeognosto . cujus nuUa bodié I

propkelarum dicta respuerent, ac domum Dei domum
supersunt opéra, et oui non plus Iribuit erroris Atha- 1
facercnt negotiationis ; altamen liortabatur eos ut pœni-

nasius, quàm Origeni. Ergo. j

tentiam agerenl. Veriim ubi ipsum dicerent, id est, di-

Confirmalur iterùm, quia neutrius scriptoris sysle- cerc cœperunl , in Beelzebulein ejicere dœmonia, non
ma erui certù potest ex S. Albanasio hoc ultra pcccatum sinipliciter, scd blusplicmiain dixil
,
qui ambigebal
ipse an eorum menteni essol asseculus. Ego, ait S. esse tantam, ut qui lalia proferre ansi essent, nec pœnam
doclor, ex his quœ didici, arbitror ulriusque sentenliam
i
ejfugere, nec veniam obtinere passent.

mediocri quàdam inqiiisilioue et observalione îndigere I Et num. 15 : Posteaquàm qv.i videntur liabcre legis
ne forte profundior quœdam in ipsis illorum diclis mens scicnùdm, quales lum erant Pliarisœi,in insaniam versi
laleat. In bocautem dubio reis favendum est; pra'ser- fueriut , et. . divinita'.is opcra diabolo cjnsque dœmoni-
lii» cùm alibi porspicuè locuti sunt. f. bus atlribucrinl, vieril'o pro tali impielate indeprecabili^

TH. XXII. {Quatre.)

iOl TRACTATUS DE PŒMTENTIA. PARS H. 108

seti, ni iiifn loijuitiir, iuvcniabili , snnl »»;;/)//Vio ob- Il Siott iilii, ijui in Spiiiliim smutum impiiigunt, ntqiic ila

no.nij v.U\ in (Jiristi deilatini blu.sjtlicniius dicnnt , niinirun qnbd

Ex iis sic : PcocHliim quod noc piniani cllu^eri! in principe dainoninruni cjiceret divnwnia. De. islia in-

ncc veniam ohliiioïc polcsl, (|ii(k1 est indcprecubilc cl lelligcndum al quod ail : .Non ronillelur nc.qiut in pr;e-

inveuinbile , duI)io prociil irrcniissibilo ccnseri dcbel. scnli seculo , ncqnc in Tuluro. Quin et liac observan

Alqui, ex S. Alliaiiasio, blasphcinia in S|iiriliim san- dum est, lion dixisseCJiriitum, blasphemauti el Pœnilen
cluiii osl pcccaliiin (piod iicc luiMiam clluj^cri' po- liant ugenti remissionem dandam non esse, sed blasplie-

lesl, clc. manti el in blaspliemià manenli; qu(mdoquideni nullum

il. U., disl. iiiaj. : IVccalnm (piod voniain oljlincic est peccalum irremissibite in illis, qui verc et ex animo

non polcsl absolulè cl siniplicilcr, csl prorsùs irrc- ul par esl Pœniteuliam agunt. Ilinic (piidem libruin
:iiissil)ilc, conccilo pcccaUini quod vcniam oblincrc Atiianasio nonnulli abjudicaiil. Sed similia liabcl ira-
;

non polcsl, comparatc lanlnni , ncgo niaj.; aUpii... gmenlum Comnienlarii in Maltli. apnd nencdiclinos,
l*arilcr disl. juin., l)laspli(Mnia in SpiiilniM sanclnni 2. pari., id)i sic Non dicil Cliristus Qui blusphc-
: :

vcniam oblincrc non potcsl , coniparalc ad b'asplic- miam protulerit ,egeritque Pœnitenliam, veniain non con-
miam in Filium liominis, id esl, longé difficiliùs rc- sequelur, sed qui in blaspliemiâ perseveraverit. Digna

niillilnr, conccdo non polcsl absohtlè, quasi simpli- enim Pœnitenlia omnia soleil peccala. El infra. Al blas-
;

cilersil inexpiabilis, nego. llaque conli'iidil, elnicrilô,

pliemiœ udversiis Spirilum (quoi esl infidelilas, cui nulla

Albiuiasins cani cssc blaspiieniiic in Siiirilmn sanf luni conceditur venia, nisi quis fiai fidelis) neque liïc, neque
condilioncni, ul longe dilTitiliùs rcniillatnr qiiàni aliud in fuluro seculo impielalis et injidelitatis peccalum di-

qnodcunKjuc pcccaluni ; ()nia ilhiin ipsuni SpiriUim ,

millelur. Jam vero pcccaluni, qiujd vcl infidelibns re-

quo peccala rcmillunlur, dircclc iinpclil, cl qnasi in milti polesl, si (idcles liunl, vel aljis, si Pœniteuliam
d.Tmoncni iransvcrtil quo nihil polcsl ,
ininianius egerini, non esl absolulè et simpliciler irrcmissibilc.

fnigi, nibil scclcslins. Al nusquàm docuil.Alhanasiiis Ergo.

pcccalum illnd oninino vcni:i! incapax esse. 1° Enim i2. Insl. 1° : Atqui Alhanasius expressim docct
peccalnni iilnd iis opponil quir in Chrislum ut lionii- blaspliemiam in Spirilum omninô esse irremissibilern.
nem commiltunlur; cl h;cc chb ac facile rcmilli dé- Ergo nulla solulio.

clarai. Magnoperè quidem peccani, ail codem num. 43, Prob. subs. ex cilalis supra S. Alhanasii verbis :

posmnl /«m^n CELEuiTER, Pœniteuliam agcndo, veiiitim Si eorum causa qui posl lavacrum peccani id diclum
coHsrqui , civn luibeunl pro excusmioite iutbecillilalein fuisset, car hominem apud Corintliios pœnilentem in
corporis Chrisli, qucm vident silicntcnt, vcl Inborctnlcni, charitatc confirmai Paulus, elc. Undc sic argumciitor.
vel prilientem, elc; cl ilerùni : Illis cito redpiscenlibus Qui supponil blaspliemiam conlra Spirilum in sysle-

veniuin Clirislus donare potest. Ergo ul sulficiens cxslet maleTheognosti el Origenis prorsùs esse irremissibir
jnter ulranique pcccali speciem opposilio, suffloit ul 1cm, iisdcmquo hoc in punclo consenlil, lioc unum
quod coulra Spirilnai sanclum coniniittilur, ncc cilô, redargucns, quod ulcrque scrintor conlenderet om-
ncc cclerilcr pœnilcnlià dilui possit. nia posl Baplisnuun peccala illam esse contra Spiri-
I

2" Aihauaàius, nuni. Id, peccali conlra Spirilum lum blaspliemiam ; is cerlc blaspliemiam in Spirilum

8nnclnin rcos facit Judaeos aurei vituli adoralorcs in sanclum non difficile tanlùm, sed prorsùs irremissi-
de.;crlo. Âtqui non ignorabal S. doclor Moysen lio- bilern cxislimavil. Alqui Alhanasius, 1° supposuit

riiiîi pluriniis veniani oblinuisse, Exod. 32. Ncque blasphcmiam conlra Spirilum in mente Theognosli et

cliani prorsùs assercre poluissel, ex iis qui posl cri- Origenis esse prorsùs irremissibilern; uti |)aul6 an(è

nicn illud, inilio non pauci, sed plurimi occisi suni, ne falebamur. 2° Quod capitale esl, iisdcin in hoc puncto
unum quidem fuisse, qui, ingruenle morle, veniani consensit. Qui enim è duobus inaximi monieiKi capi»
vel supplex à Dec precaUis fueril, vcl oblinueril. tibus unum lantumiuodô negal, in alio aiilcin idem
5" S. doclor Pliarisscos el Arianos ex a^qiio rcos prorsùs cum adversariis suis locpiilur; ille iisdem
l'acil peccali in Spirilum sanclum, ibid. n. 2-2, et tant conscnlire eenselur. Atqui id facil, el nibil aliud,

mis qunm istis, nutlam fore snpplicii liuic fnujilio dcbili Allianisius in lolâ ad Sera[»ioncm epislolà. Probat
remissionem déclarai, ibid., n. 23, quod el ad Piieu- equidem excmplo Pauli qui Coiinlhio lacinoroso, et

matomachos extendit, ep. 1, n. 3, et cp. 3, n. 7. Galiilis relrorsùm abeunlibiis induisit, non omnia
Alqui non idcô existiniavit Arianos vel Pneumaloma- regeneratorum peccala esse binspliemias in Spirilum :

ciios Venise prorsùs esse incapaccs. IIos enim càd. al blaspliemiaî luijus irremissibiliuilem à Tlicognosto

ep. 3, n. 7, ad Pœnilentiam horlalur, quia, iocjuil, elOrigcnc, ul sibi videbatur, asscrlam,nedùui inipu-
fartasse vel serb tandem resipiscentes,anteinsitumcrro- gnel, cum iis supponil ;
quandoquidem projtriis eo-
rem abstergent ab anima suà. lUos verô, Arionianilas rum verbis banc ubique dical inveniabitem, incondo-
dico, admisit ipse ad paccm in synodo Alexandrinâ, nabilem, elc. Ergo.
an. 302, servalâ eliam prislinâ dignitatc iis qui hx- 43. R. ad primum, neg. subs.; ad secundum, neg.
rcseos auclores non fuisscnl ; quo de rnli Benediclinos min. pro utrà(!uc parle : Neque enim vel supponil
in Alhanasii vilà ad an. 5G2, n. 9. Alhanasius blasplicmiaio in Spirilum Theognoslo et
4" Ipse suî inlerpres Alhanasius in lib. de com- Origeni prorsùs esse irremissibllein vel iisdem, in
;

niuni essenliâ Palris cl Filii, etc., hcec loquilur : hào liypollicsi consentit. Non supponil primum ; tum
4y.j i:.\i>. II. DE F.FFICACIA ET EFFF.C riBllS SA( KAMRMl lHli:MTEN ÎLE. 110

sanrlinn p^o^sn^ iinini^bibilib !>uppiinilur?

quia anibigcbal ipse do «liiiisquc aucloris sensu; riluni

tiiiu quia aliiid esl aiiibigua! cl periculosaî lociilioiiis i.'i. II. ad primuin t>l set nndiun, neg. min. , Ad
sonsii» oiniios exculirc el impugnaro; aliml ul cer- lerliinn 1° disl. : Vincrbaiil ipiantùm ad alitpiid No-
Uiiu suppoiuTi-, auclorcui »'j»s pfj<ircm seiiMiiu
\iùc:\- \aliani, si, etc., concedu; vinci'banl (pianlniii ad om-
jiixta seiisiiiu
(lissc. Scd iicc cliaiu uliiqiio scriplori, nia, ucgo. Duplex erat crrorii» Movaliani ( apni ; pri-

Iiiinc iiilellcclo coiisonlil. Parùm eniiu vol iiiliil eo mum, (|uôd, Ralicm juMa niullos Paires, (juos liiu

loro (.olliiilus qiià ralioiio blasplicmia in Spiritum ^eqniUir .\natliasius, omni.i bapli/.atorum peccala il-

dicalnr irrcmis^iitilis ; lioc iinuiu intoiulil ni probcl, lam credcrcnl esse blaspliemiam in Spiritniu sanclnm,
non omne bapiizalonun criinon a'Sliniari possc blas- de quâ (ibrislus in Evangelio. Sccinidnni, cpioil <;iiri-

phemiam in Spirilum sanclnm. Id aulom nnllà cer- sli verba rigidiori sensu mterprelantes , blasplu-iniain

liori via poleral astruore, quàni, qjiodani argiiinenlo illam omnino irremissibilem esse credcrenl. l'inniiquc
ad boniinem, blaspbenii:K hujns irremissibiliialem culpabanl F'alres, simnl quandoque,quandoqnc di\ i^ini

cxaggiTando. Qno onini major fingebatur, cô perspi- Primnm in objeclo loco rcdargnit .Vllianasins ; cl me-
ctic niagis apparcbal, incesli Corinlhii, el
Galalaruni rilù : tpiia cùm conlenderet Origencs, omnia bapliza-
qui liaplizaii fuerani, peccala, non esse blasphemias toruni peccata esse illam in Spirilum sanclnm blas-

in Spiritum sanclum. Iliuc pbemiam , idem liâc ex parle senliebal cum Novalia-
Ad lerlium, neg. min., duplici de causa, 1" quia nis. At secundum eo loci non atlingil S. Ooclor.

poler;ii Aibanasius in iino capitc accessorio ex adver- Forlè, quia necdùm cxaminàsscl gravilalem |icccali

sariorum suorum vcrbis ,

quasi ad bomincm argu- conlra Spiritum sanclnm ;
quod ulcumquc bis snliln-

mentari , ut cos in alio capile, quod praîscntis con- dicat verbis, qune ejus ad Serapionem episiolam clau-
troversiac summa oral, polenliùs revincerel. 2" Quia dunl : llœc paucis tibi, ex iis quœ didicerain, scripni.

reipsà non idem loquilur Aibanasius, quod apud eum Tu ver'o non ul perfectani docirinam, sed timlum ni oc-
Tbcognoslus cl Origencs. Hi enim blaspbemiam con- casioncm à me tibi dalam accipc. Restât tibi ul accura-

tra Spiriuun adeô irremissibilem facere videnlur, ul liorem sententiam ex cvaiigelico dicta cl ex l'salmis de-
noniiisi accersilis aliunde lesUbus vindicari possint. cerpens, etc. Imô non ila dirficiiè crediderim, S. do-
Conlra vcrô Allianasiss sic phrasim suam tempérât, ctorem lune Icmporis nonnibil in id propendisse, ut
ut de quàdam lanU'im, non de omnimodà irreniissi- peccalum in Spirilum irremi.ssibile crederel, non
bilitale inlolligaUir. Opponil cniin blaspliemiam in eqnidcm ex parte claviuni, sed ralionc \<dijntalis,
Spirilum peccalis, qu;t; summà cum benignilale ab qua; Cbri>li propitialione deslilula, in nialo coufir-

Aposlolo condonata fuerani. Ut auiem slet opposilio mata sit. Quanquàm, uli diximas,suas sicvoces sem-
isilucc, haud necesse esl, blaspliemiam in Spirilum per lemperavit, ul et semper Icgiiimi sensûs capaces
prorsùs irremissibilem esse ; sufficil ul nonuibi difli- forent ; et ipse, clariùs deinceps lo.piendo, proul lo-

cillimè reniiltatur. culum ostendimus supra, u. 59, varidalis ledargui

41. Iiisl. 2°: Sic proscquitur Aibanasius : Cnr ver'o non posset.
Novaluniculpamus PœiiUentiam loUenlem, etdicentem, -iG. R. 2°, aliter dist. Vincebant, seu culpandi non
nullam superessc iis veniam, qui post lavacrum peccave- eranl Novaliani, qnalenùs dicebanl omnia peccala ex
:

rint, si liœc verba (Non dimilleUir, neque in boc, ne-

parlû Dci esse irreniissibilia, id est, diKicillimé re-
que in fuluro seculo) de illis omnibus, qui post lava-
missibilia, concedo; qualcnùs dicebanl esse irreniissi-
crum peccaierint, dicta fuérc? AUpii hxc verba bilia ex parle claviuni, nego. Hue ergo redire poiest
manifesté probant blaspbemiam contra Spirilum san- Aibanasii raliocinalio. Culpantur Novaliani dum di-
!

clum, in menic Aibanasii omiiinô esse irremissi- cuiil, n'.œcîiiam, v. g., nomiisi diniclLimé posse le-
bilem. niilii cùm eam facile et cilb remiscrit aposlolus in-
;

Prob. min. eamdem blaspbemiiv hujns irrii-

: Qui
ceslo. Alqui in eo culpandi non erunt, si valeal Ori-
missibililalem admillit quàm quoad cœlera peccala
,
genis senlenlia. IKcc enim si valeat, omnia Cbrislia-
adraitlebant Novaliani, is omnimodam ejus irremissi-
norum peccata sunt conlra Spirilum sanclnm. Alqui
biliialem admillil. Atqui Aibanasius eamdem adniil-
peccala onuiia, qn;\; sunt conlra Siiiriluni sanclum,
til ineniis-ibililalrni blaspbemiai in Spirilum, quam
ex parle Dei sunt irreniissibilia, id esl, remis^n diflicil-
adiiiitlcbant Novaliani ciuoad cictera peccala. Vince-
lima. Id enim borum niise-
et lalentur Novaliani, qui
banl enim, lesle Allianasio, Novaliani, si omnia ba- ricordiam à Deo concedi posso nunquàm negaverunl;
plizalorum peccala, tolidem cranl blaspbemioc in etNovalianis non illubenler coiicedunl calbolici. Er-
Spii ilura. Alqui non vicissenl , nisi blaspbemiam in
go adniissà Origenis senlonlià culpari no:i possunt
Spirilum prorsùs irremissibilem supposuissel S. do- Novaliani quanlùm ad irremissibiliialem ex parle Dei.
ctor. Id enim plané est ac si dicat Aibanasius Si sa-
Hanc aulem solam, non verô eam quae
:

se icnet ex
pitOrigenes, qui omuia posl Baplismum peccala ba-
parle clavium, eô loci expendit Aibanasius.
bet uli blaspbemias in Spiritum sanclum; sapinnl
il. Iiisl. ô" conlra ulramiiue solniioiieni. Ex Allia-
uliqne, nec culpandi sunt Novaliani, qui omnia ba-
nasio, in syslemale Origenis cnlpari non pojsunl No-
plizatornni peccala censenl prorsùs irremissibiliaesse.
valiani, proul Pœniteuliam tollunt. .\lqui Novali^inij
Cur porrù si sapil in uno Origenes, sapiunl in alio
proul Pœniienliam tollunt, tollunt Ecclesiie clavfc»|
Kovatiaai, nisi quia reapsè blaspbemia onmis in Spi-
i\\ TRACTATIS DK l'OEMlKNTIA. |>AI'.S il. 112

cl gravis ciijuscuiiuiiic pcccali inciiiissibililalcm ad- I .M. U. ad primum cl socundum, neg. min. Ul cnim
sinuint. ['>go. I jani ad Alhanasium advcrlimus, duo eranl Novatiani
II., (lisl.niiii.: N()valiani...,('t liaiio ilogmatis conim erroris c.ipila ; altcrum , (piod onuiia ba|)li/alorum

parloiii lion spécial co loro Alliniiasius, conceilo; sc- pcccala forent conlia Spiiilum sanctum ; ailiTiini,

cùs, iicgo. Is (Miiiii iiiius oral S. docloris scopns , ul cpiod pcccilnm conlra Spiriluni sanctum irremissibile
oslcmlorcl, adiiiissi'i sciiicl Oiigcnis oi>inioiie, rcdar- forci. Piiiiiinn solide inqtelil l'aciamis in objcclo loco;

gtiinon possc Novalianos scu dùni univcrsos posl ,

\
alleruni , ul Scmpronianum acriùs urgcal, pcrmillit,
BaplismuiM pcccatorcs dure liaclarcnl, ulpole reos ;
sed non conccdit. Imô iam atile diserlim ncgaveral
I

onines poccali conlra Spiriluni sancUim ; scu dùin bis vcrbis : Ciim enim Uiristus dixil : i Quœcumquc
cuiuia baplizalonini pcccala ex parle Dci ipsiiis ccrlo j
< soleerilis, erunl solutu , » nihil excepil , non magna,
quodani sensu irreniissibilia proliterenlur. Qiiod verù , non modica peccuta.
pcrlinct ad claviuni polcslaleni, non est Allianasii 52. Elvero, idque nolatum velim, Pacianus aliifiuc

mens circa illud capul in Epislolis ad Scrajiioneni in- j

EccIesiiC doctores, ciim blaspbemiam in Sj)irilum non
quirenda : cùn» de illà ne vcrbum quideni liabcat. j
remilli dicunt, nibil aliud dicunt quàm quod ipseCbri-
Quod aulem eô loci non docnit , docuil alibi , luni j
slus. Ergo non magis dicendum est ab iis onuiimodam
sciiplis, luni suà erga Arianos ad unilaleni rcdeunlcs i
blas|iheniia; luijus irrcmissibililalem admilli, (piàm à

Agendi lalionc. De quo snpra, n. 41. CInislo admissam fuisse. Ergo sicut Ciirislus de
48. Obj. 7' : S. Ililarius, c. 12 in Mallh., n. 17, summà tanlùm dinicullale intelligi débet, ita et Pa-
liscc loquilur : Ciim cœlera dicta (jestaqtie libei'ali veniâ I
très. Ergo cùm blaspbemiam banc irrcmissibilem, vel

relaxciilur, caret miscricordià , si Deus necjelur in Cliri- [

potiùs, nunquàm rcmiltendam staluunt, non de abso-

sto... Omninb pcccata cnjuscunuiiie gencris remillenda, '

lutà, sed tanlùm de comparalivà irremissibililale in-

hlasplicmium in Spiritum sonctum non rcmiUmdam esse. I
telligendi suiit, quia videlicet longe difliciliùs remilli-

Quid cnim tum extra vcniani est, quàm in Cliristo necjare lur illud peccali genus, quàm aliud quodcunique. In
qubdsit? Alipii peccalum quod misericordià carcl, et cœteris quippe peccatis, ait ibid. Pacianus, aut errore
quod extra veniam est ex parle Dei, irremissibile est '
labimur, aul metu frangimur, aut carnis infirmitate sn-
ex parle Kcclesiu;. Ergo. veramur. lilc verô summa qu.iodam cl infanda cœcitas
49. K. 1", neg. min. In pra^senli eiiini EcclcsiLC cum est non vidcre quod videas, et Spiritùs sancti opéra dia-
Novalianis conlrovcrsiâ, illud dunlaxat peccalum ex bolo depulare. Solulio bœc nonnullis aliis Patribus,
parle Ecolesise irremissibile dicerelur, quod Ecclesia Ambrosio prjesertim accommodari polcsl.
Iiomini licèl sinccrè conirilo reiaxare non posset ; non o5. Obj. insuper S. Ambrosius, iib. 2 de Pœnit.
:

aulem illud quod defeclu conlriiionis et gratine non cap. 4: Hos ergo qui hœc loquuntur, Id est, qui Cbristi

rcniilterclur. opéra diabolo tribuunl, ncgat ad veniam pertinere. Et

U. 2", dist. texlum Ililarii : Blospbcniia in Spiritum paulù infra : Rcsponsum est igitur à Domino blasphemiœ
earel veniâ illà liberali, qu;e cselciis peccatis non ita Pharisœorum ; et ideb his potestatis suœ gratiam ncgat,

œgrè iribuitur, concedo; oinni prorsùs veiiià, ncgo; quœ in rcmissionem peccatonim est, qui cœleslem ejus

infra enim , cap. 18, n. 10, tradil S. doctor, quôd polestalem diabotico fuUam su/fragio vindicârunt. Sed
omnium omnino peccaminum veniam Deus nobis largia- qui à veniâ, imô et à gratiâ, veniœ principio, cxclu-
tur; quam de facto largitus est, non iis lantùni qui duntur, peccali remissam oblincre non possunt.
Chrisliun negaverant, sed et necaverant. Et verô 54. 1»., dist. min. Qui à veniâ cl gratiâ excludunlur
Ariani Dcum neyabant in Cliristo : et lamen Arianos sccundùiii quid ,
peccali rcmissionem oblinerc non
ad unitalem sinccrè redeunles ambabus ulnis susci- possunt, nego; qui à veniâ et gratiâ excludunlur abso-
piebal Ililarius. lulè, subd. : Non possmit peccali rcmissionem obli-
50. Obj. 8" : Nemo Calholicum dngma meliùs in- nerc, ex defeclu bon* dispositionis, concedo; dcfectu
telloxit quàm S. Pacianus : Alqui is rotundè agnosce- clavium, nego. In pra;scnli materiâ occurrunt fmilimoe
bat ciun Novalianis veniic tolius expers esse peccatum quïcsliones dua;. Prima, iiùm Deus iis à quibus cerlum
in Spiriluni sanclum. Sci'.icet enim respondcns Sem- usque ad gradum dcscrlus est, omncm omniiiô gra-

proniano, qui illud Evaiigclii : Non remittetur ei in hoc tiam subtraliat. Secunda, num Ecclesiœ probibitum

secxdo, etc., adomnia postBaplismum peccalaexlendc- sitcertum peccali genus dimiltcre, iis etiam qui con-

bal : Aut ego fallor, inquit, aut istud exemplum contra te grua Pœnilenlia; indicia dederinl. Non désuni è ibeo-
valet. Nam si omne peccatum et blaspliemia relaxabilnr, logis, qui omncm cerli generis peccatoribus gratiam

video veniam Pœnilc7itibHS non necjari. Sed qui in Spi- sublrabi conlendant ; et bi circa lextus Patrum objectes
rilu sancto blasphemaverit, ail, non remittetur ei. Soles nibil babentdifficullalis; quia quôd Ecclesia impœni-
totas percurrere lectiones ; cur Inc non Icgisti ,
quid sit tciilium peccata remitlerc non possil, culpa est ipso-

istud , Hoc est in Spiritum sanctum

in Spirilu sanclo. rum , non Ecclesia; dcfeclus.
detiquisse, in ea blasphémasse quœ per Spiritum sanctum Sed quia mitiorem, et, (luanlùm videtur, consen-
gerebuntur.... Hoc est ergo quod non dimittilur : reliqua taneum magis divin» longanimilali , Scriptume, et
bonis Pœnitcntibus , Semproniane frater, donanlur. Tradilioni senleiiliam amplexi sumus in tractatu de
At.'iui lue unum sallcm peccatum, Novati sensu, irre-
I
Gratiâ, credinius idcircô Ambrosium cl alios Patres,
inissibile confitetur Pacianus. Ergo.
Il
doccre quidem corta quœdam peccata ,
qualis est
113 CAP. II. 1>E EFFIC.UJV ET EFFEC riBUS SACRAMENTI I»()I:MTENTI.E. 111

blnsplicmi.i in Spiiilum h:iiictuin , long*' diffuiliùs crilegii plenitudo est; quia qui Spiritum neqai^l, Deum
quhm alia roinilli ex piulo Doi, cl coiistMincntiT ox Patrtin negavit et Filium. AUpii peccatum <piod ex-

parte clavium : al docoio siimil ca absdlulc cl simpli- (ludilur à venià et vcni.c exoralione ,
prorsùs irro-

cilcr roinilli posse. Iil anioiu nobis do Ambrt)sio po- missibile esl. lia fermé Morinus , I. de Pœnit.

lissimnm consul. Sic cniin ibid. Novaliaiios conipcllat: cap. 28.

Revcrlimiiii ad Ecclesiam, si qui vos separâstis iwpiè ; 58. U., ulscnipcr, dist. : Est irremissibile ex parle
omnibus cnitu convcrsis pollict'tur rruiani ; quia soiplum clavinm ,
iicgo ; ex parle sidijecli , siibd. : Qualmiis
est : Onniis qui iiivocavcrit iiomcu Domiui , salius erit. admodùm diflicile est, ut lanlnm crimen |»ari salisfa-

En générale principium, oui ne qiiidpiani desit, sic clione elual , conccdo; (piasi id prorsùs inq)ossibile
proseqnilur Ambrosiiis : Deniquc eliain Judivorum po- j
sil, ncgo; ilaqnc longé difliciliùs rcniilliiur peccatum
pulus, qui dicebal de Domino Jcsn... In ln'clz(bub prin- I
quod cù loci impngiKit And)rosius, proplcrea quod
cipe da'moniorum cjiiil dirnioniu, qui proliiiic blaspbc- illi plus iiisil maiitiie ac siiperbia: quàm infirmitalis

niabal in Spiriluni sancliini, Pétri prœdicalionc voculur i

peccalo : at non ideo iilud omnis iiuiulgenti;c expcrs
ad Baptismum, ut scclcris tanti mérita deponat ; Lbi facit S. doclor; lum quia nullum crimen à veniâ ex-
blaspbeniiii; in Spiriluni pra^paralur ex parle Dei rc- ceptum tum quia .Macedonianos ab li.c-
fuisse docet ;

medium in Baptismo. Sed ncqne idem rcniodium lapso nusquàm exclusit à venià, et bi tanieu
resi redeuntes

ulli deesl ex parle Ecclcsi;v; sic enini jain ab cjusdem ex corum numéro eraiil, qui sancti Spiritùs dignitutem,
operis limiiie loquilur Ambrosius, lib. 1, cap. 2, sed majestatem cl potcstatem inunani ndcrilegio abnega-

neganl Novatiani liis oportere reddi communionem ,

qui bant.
prœvaricatione lapsi sunt. Si unum lantitm crimen exci- 59. Inst. 5° : S. Ambrosius, lib. de Lapsu virginis
perent sacritegii, cui veniam negarenl, dure quidem, sed consecratiB, cap. 8, n. 38, liicc loquilur: Inhœre
lamen divinis tantitm redarqui viderentur senlcntiis, asser- Pœitilenliœ tisque ad extremum vitic, nec tibi prœmuias
tionibus tamen suis convcnirent : Dominus cnim crimen ab humanà die veniam duri; quia decipit te, qui hoc tibi

nullum excepit ,
qui peccata donavil omnia. Ergo ne polliceri volueril. Quœ cnim propriè in Dominum pec-

unum quidem est crimen, cujus coiiscio, modo pœni- càsti , ab ipso solo te convenit m die judicii exspectare

tenti, communionem juxla divinas sentcniias reddi remedium. Ergo est aliquod ciimon quod à Deo solo,
non oporteaf. non aulem ab bunianà die rcmilli possit.

ao. Insl. 1° : Ilic concedil Ambrosius de blasphe- GO. R. l"* : Non dosnnt qui libnini bunc S. doclori

miâ in Spiriluni, quod negat de cxlcris peccatis, Alqui abjtidicenl. Cerlè non neganl Benediclini operis hujus
niiiilù plus de blasphemià in Spiriluni concederel, pbrasim ab Ambrosianâ differre.

quàni de cœteris, aut saliem de pluribus peccatis, nisi Gi. Respondent 2° iidem, quondam Ecclesiœ moreni
banc baberet pro omninô irrcniissibili. Noque cnim fuisse , ut utrocium quorumdam criminum rets , ne in
is erat S. doclor, qui omnia qua:cunique prieter morte quidem veniu et rcconciliatio concederelur ; quod
blaspliemiam banc peccata, facile rcmissihilia esse c.|uidcni quanlùm ad oxiremo supplicio coni'icicndos,

crederct. Ergo. viguit in Gallià. Porrô graviora inter criniiiia re-

56. R., neg. min. : Duo generatim Ambrosio, ut et

idiù
censeri ! indubiè poluit crimen lapsœ Susannac ,
qusc
aliis Novalianorum impugnatoribiis probanda incuni- !
post promissani ad aras virginitalem, viliari se ab
bubaiit, 1° blasphemiam in Spiriluni esse spéciale impudico adolescenlc sa'piùs passa, ciiam ex eo con-
j

quoddani peccati gcniis, proinde non omnia hapiiza- ^ cepluni infanlem necàsse dicebalur, non sine magna
toruni pcccala esse blaspliemiam in Spiriluni ;
-2°
ne- Jud;eoriim ac genlilium scandalo. Unie ergo , si ve-
I
quidem blaspbemiani banc oninis prorsùs veniae e.^- niam negat Ambrosius, aut quivis aller, non ex cla-
perleni esse. Prinium ut oslenderenl , utctimque vium defeclu, sed ad terrorem, et ex severitale dise:-
accedenles ad >'ovalianos argumcnlabanlnr ex ipsà plinic. Sed de boc infra.

peccati in Spiriluni sanclum irreinissibililate ,

quœ G2. R. ô", et bunc Ambrosii sensum e^se posso
cùm ei specialiter atlribuatur , consequens est, non quôd lapsa virgo apud Dcuni longé principaliùs quàni
onine peccatum esse in Spiriluni sanctum, et boc facit apud Ecclesiam , dolicli sui remissionem iiiquirere
Ambrosius in objecloloco : Ut aulcm adsiruerent se- debeat : quia sceleris tanli condonaiio, quasi Deo re-
Qundum , varia è Scripluris polebant teslimonia , ex I
servala sil ; eamquo lioniiiics liinidè lanlùm et incertè

quibiis perspicuimi foret, Dominum nullum prorsùs à ! p:)lliceri possini, licél vcrè pœnitentibus d.irc non
venià crimen exclusisse, euuique partim in Baptismo, I probibeanlur; cùm nullum à venià crimen exduscrit
partira extra, peccata omnia condonâsse; et id in ad- j Salvalor, prout aUbi docet Ambrosius. Et vcrô S.
duclis texlibus facit Ambrosius. \ Doclor loto viriuni conalu lapsam virginem boriatur
57. Inst. 2° : Idem S. doclor, lib. 1, de Spirilu san- i ad Pœnilenliam : Ilœc tu tecum cogilans, inquil, proprii
clo, cap. 5, expendens bunc ipsum Evangelii lextum, I facti tu ipsa judex estocrudelior... Talis vita, talis uclio
ait Quod si quis corporis specie deceplus humani re- i Pœnitcnliœ , si fuerit pcrsereraus audebit sperare, ctsi
:
,
,

missius aliquid sentit de carne Cliristi quhm dignum est, i non gloriam, cerlè pœnœ evacualionem. Alqui ex Am-
liabet culpam; non tamen exclusus est à venià. Si quis I brosio ipso, lib. I de Pœnil., cap. 1 : Nemo potesl

verb sancli Spiritùs diynitatem , majestatem et polesla- I benè agere Pomilenliam, nisi qui et à Deo et ab Eccle-
tem abnegel, non polest ibi esse exoralio veniœ , ubi sa- I: sià spcraveril indulgeuliam, Ergo.
115 TUACIATUS 1)10 l'ŒMTENlIA. l'AKS H. 116

65. ()l)j. fl" : Illoronymns, cp. :i(l Miiiciîlhiiii, iil)i illiid pircnlum est irremissibile; et hoc vocatur peccare

c\|>cmlil (|iii(l sit l)l:isplioiiiia in Spiiiliim .smiicUiiii, in Spirilum sunclum. lirgo.

piist(iii;iin tlixil non esse illiiis rconijin tormaitis com- (i(J. h., (iisl. anl : Est irreinissii)i!e ob pravas sub-
jmhi et viniis eviscrrali crucialibus, Domiiinin (Icncqâx- jecli disposilioncs , cl volunlalcm in malo conlirma-
sciit, sic pcrgil : Vrobel itaqtte Novali;inns aliqui-m de lam , tuncque nomiisi moralilcr esl irremissibile ,

liis qui sacripcare compnUi siint unie trihuml judicis, concedo ; est irremissibile defectu poteslatis in Ec-
rc^ pondisse, omuia qnn'. in Kvanqclio scnjild siiiit, non cli'.^iA , nogo ; ila(|no certornm crimimnn reis sidilra-

à l'Hio lui, st'dà lictlzi'hnh principe dœinoiiiornm fuisse iiunlur uberioresgralia; ;

qu;e aulem non neganlur,
perfecla : cl lune polnit upprobnrc iireiiiissihilem in suo per obdiiralam volunlalcm frustranlur eiïectu. Al
SpJriluni sauctnni esse hUtsphemimn. Vx inlra : Doreal nec ideo labascil clavium auctorilas ,
qua; alioqui no

igifur Novalianiis aliquem ne(j(ilorem, lieelzebub vocàsse in extremis quidem ob a;(|uivoca conversionis signa,
Christum, et ultr'o refa-ain qradum, uegatorcm non Imjusmodi peeeatoribus succurrcre possel ; née sla-
passe veniiim consequi posl ruiiuini. Idem docel in tap. tuilur onmiiiioda ex parle Dei irremissibiiitas , qui
12 Matlhii'i. Atqni hic atlniiUil Ilicronynnis hiasplio- ipsos eliam induratos , ctsi ut plurimùni iimliiiler,
iiiiani ipso Novatiani sensu incmissil)ilcm. Kl liinc visitai in miserationibus suis. liinc falelur in decursu
falemr fulnnun ul ncgaloros veniani consc(|ui non Anscinms peccaium in Spirilum absolulè remilli possc.
pos-enl, si anle judicuni lril)unal Christum vocàssonl 07. Obj. M" ex Palribus: Facilitas veniuî est in-
Bcol/.eliub. Ergo. cenlivum licccandi. Alqui non decebat ul Clirislns
64. R.,Neg. min. Nam /KTi/ii/ziniiiideni Uiciony- Eeclesi;e Iraderct facullalem , (|uu; incentivum cssel
iiuis, scd non concedil blaspliemiani in Spiritinn esse peccandi.
hremissibilem, proul jam de Paciano et Ambiosio 68. U., disl. maj. Esl incentivum peccandi ab iis

diximus. Scilicctenim, ni apposilè Iradit Nal. Alexan- qui sanctam Evangelii severilalem nesciuut, el pul-

dor, cil. dissert. 22, Novatiani peccala (judibel à villos consuunt sub omni cubito ad capiendas animas, con-
Cluislianis posl Baplismuni coiiunissa expiari posse cedo ; secùs , nego. Hic extrcma duo , desperaiioiiis

pcrnegabanl, maxime vero Cliiisli ciiiisliani(iuc no- aliud, aliud incendendai per faciliorem veniam, libidi-
luinis abnegalionem, li(>c freti argumenlo : Pecca- nis. In primum impingunt Novatiani. Si enim , ait

inni blasphemio; in Spiritum sanclum est incmis- Augustinus , hom. 27 , inter 50 , clauderettir aditus

sibilo. Alqui negalio Ciirisli, el fidei cjuialio est Pœnitentiœ , nonne ille peccalor tunlo tnagis adderet

Llasphemia in Spiritum sanclum. Ergo est irrcmissi- peccala peccalis ,

quanta magis desperarel sibi ignosci.

Lilis. Hoc im[)edila argumenlo Marcella recnrril ad i Dicerel cnini : Damnalus sum ,
quare jam non vivo ut

HioFonymùm, penès quem eral utramque, aul ulram volo ? In sccundum proruunt qui levia et gravia pec*

^(.'liet propositioncm inficiari. Sed quia n)ajor inlri- cala paribus aeslimanl mensuris. Ulrunique déclinant
cata eral, plusque cxigebat examinis, quiun lune im- qui sanctas disciplina; legcs è vesligio sequuntur.
pendere poterat S. doclor, idcircô banc non cquidem An EcclesiiE quidam cerlis criminibus veniam olim
concedil, sed philosophoruni more permillit, ul mi- denegaverint , infra disculiemus. Unum lue monere
uorem omninô lalsani esse dcmonslrel, lum exemplo est , id , si quandoque faclum sil , non sens» Nova-
Pétri ciii trinsc iiegalionis crimcn dimissum est ; tiim tianorum , seu ex exisiimalà clavium inipotcnliâ ; scd
quia in Novaliano syslemalc blasphemia in Filinm ex rigore duntaxat disciplinée.
liominis eadem foret cum blasphemia in S|tirilutn
AKTICLLUS H.
baiiClum. Cur aulem Novatiani argumenli parlem al-
teram tune lemporis noi) expendal Ilieronymus, banc An môrtale unum sine alio dimitti possit.

ipsc ralioiicm reddil .-FMtTrt^ quidem, inquit, prolixiiis Quàm fuso prcccedenlcm , lam levi quaistioncra

disserendum ; scd quonimn (imicis, el qui ad noslrum pra;senlem calamo expediemus.

hospilioluni convenerunt, priusentiani iiostram negare Nol. porrô difficullalem moveri lanlùm de remis
lion possnmiis ; el libi non statim respondere, visian est sione peccali proul secundùm viam ordinariam lieri

arrogantis; lalam disputalioneni brevi sermone compre- consuevit, id est , vel per contrilioiiem pcrfeclam ,

hendimus. Cseterùm alibi idem cum ca-teris sentit S. vel per ipsius Sacramenti applicalioiiem. An enim de
doclor, supra. potenlià oxlraordinarià possit Deus per extrinsecam
Quod addil idem in cap. 12 .Mallh. citteris peccalis condonalionem peccaium unum sine alio remillere

veniam daii, non aulem si quis vel blaspiteniaverit in (prout existimalSuarezius, ad q.80, disp. iO, secl 1,
Spiriliun sanclum ; vel de Filio hominis dixerit : Ini- n. 5) parvi admodùm interesl, quia id nus(inànî

mnndum Spiritum linbet ; probat mngnani ulrius([ue facturus sit. Quaslione igilur bis conclusà limilibus,

]!eccati vcnia; difficultatem, pr^eserlim ex parle pec- sil cum S. tboraâ , eàd. quœsl. , arl. 5.

non omnimodam impossibililatem.

caiilîs, CoNCLUSio. Non polest per Pœnitenliam peccaliwn
65. Oi^j. 10° S. Anselmiis expendens .Matthaei
: unum mortale sine alio remilli.
cap. 12, de iis qui verilalem cognilam iinpugnanl, G9. Prob. 1° ex lib. de verà et falsâ Pœnilenlià ,

Jiax ail : Taies indiubolicum peccaium cadunl, et Deus quod opus elsi perperàm Augustino al'lingit S. Tho-
deseril cas sicut Judam, ita qubd non possunl pœnilere, I
Bias , cùm auctor adduclam quamdam AugusliHi sen-

tiechumiliare se, sed per obslinalimem detenti svnt ; et '| lenliam inipugnel , botm lauien nolaj esse conslat. Sic
 CAP. 11. PF. EFFK.ACIA ET EIIIXIIIILS SACItAMKMI Kll-IM TENTI/E. liS
'
'
aiilcm habot cnp. C : Suvt plures quos pcniitrl perçusse, (b-sinit (piidcm babitus niiius xitii , cl non alius, in-

»e<i lion onuiinb ; rcsmaiiUs iibi qua-dam in quihin dc- irfzrà nianeiilo f ulpà , ait ibid. Suarez , in Cominen-
leclciiiur , non aniinndrerlentes Doinhinm simul niutitm lario.

cl siirdnm à damimio libérasse ,

per hoc doeens ,
nos 78. Obj. 5° : Peccala per Dei dilectionem remil-

nuiiqiiùm de omnibus sanari. Ubi onclusio iiostra ex- Innliir bninini. Alqui polesl Dt-us hominfui dili^rero

presse Cdiilinolur. qiianlinn ad unum , et ei olTeiisus esse (jiuiniiuii ad

70. Prob. i° : Pecratiiin non potcst rcrnilli sine alind. Deus enim pcccaloreni diligil quanliim a<l na-

vcrà Pcenilcnlià. Atqiii nulla est de uiio peccnlo mor- inrani, et odit quantum ad cnipam.
tali vera Pœnilenlia , nisi sininl sit de cx-lcris omni- 79. R., dist. min. : Polesl Deus diligere in ordine

bus. Vera enim Pivnilenlia pcccalum odit ,

quia eut nalurali el ofTensus esse , concedo ;
poic>l diligere in

contra Deum super omnia dileclum ,

proul ibid. loqni- ordine çrali.i; vel glori:r, ad qiien) periinel reniissio
lur S. Tlionias. Atqiii virlus qiue peccalum odit boc peccalorum, et simul odisse, nego. Sic enim lutnioel

sensu , necessario pcccatuni quodcumque mortile duobus dominis servirel , et à Deo , dùm etiam Di^i

odit. Ergo. inimico servirel , diligeretur. Sed cl quidiii lune ai)

71. Prob. 5°: Non remiltitur ,

juxta solilas Pro- utroqnc posl mortein suo modo rcmnnerarelur?
videnliie leges, moriale peccalinn ^iI)e inrusionc gra- Qu;ercs an (|uaMlùm ad rcinissioncm cadi-ni sil pcc-

tis. Al(pii gralia incompossibilis est cuni quocuniqne cali venialis ralio, qua^ morlaiis.

inortali peccaio. Àiioqui idem homo simul esset 80. R., neg. : Conslalenim veniale unum sine alio

amicus et inimicus Dei , cœli bseres simul et inferi. remilli posse , cl sxpiùs de faclo remilli ;
quia qiiie

Lrço. inipediunt ne moriale ununi remillalur sine alio, non

li. Obj. 1° : Eorum qn;e non sunt connesa, uniini niililant in puris venialibus. Quandoqiiidcm gralia

poleslauforri sine alio. Alqui peccala non sunt secum jnslilicans ,

quîc morlalia omnia abigit , vel nnllum ,

connexa, ut fatentur omnes. venialia compatitur. Deinde morlalia omnia secum

73. R. cum
S. Thoinà , ibid. ad 5 Peccala non : quoad aversionem à Deo connexa sunt ; non item ve-
sunt connexa quantum ad conversioneni ad bonum nialia.
cummutabile qui enim pecuniam iniiiat
: nuilicres , Cx'teras, quae bic circavenialium remissionem pro-
non rarô aversatur, concedo. Non sunt connexa quan- po:ii soient, qu;csliones commodiùs, meo quidcm j-.idi-

tum ad aversioneni à Deo, nego. Jani veio qui à Deo 1

cio, expendam ubi de conlrilione.
in uno axersus est, cum eo in gratiani redire nequit.
ARTICCLLS m.
Ergo manet , ut ante, inimicus Dei. Ergo idem j

manebit semper, nisi quas contraxil labes , simul

•
An Pœnilenlia peccala verè dimiltat, soliimve dimissa

et semel abluai. dcclarcl.

I

74. Obj. 2° : Peccala sunt qiuedam débita, quse in I Circa praesentem conlroversiam triplex est potissi-
Oratione Dominicà relaxari nobis pelimus. Atqni I
niùni senlentia.
unum debitum sine alio diraitli potest. :
81. Prima beterodoxorum, qui solvendi polestatcm
7-5. R. cum eod. ad 4, dist. Debitum : rei ejclerioris, Ecc!esi;e concessam reponunl in exteriori ministerio,
j

puta pecttiiiœ, potest dimitti sine alio, concedo ; debitum 1 perquod concionaloriè déclarant pastores, sua rcM-
culpœ, nego. Reniilti potest debitum exterius sine 1 piscentibus peccala remlssa esse. Doclrinam banc
alio, quia debitum hujusmodi nec ex parle debito- j
nigro Ibeta perstrinxit Tridenlina synodus, sess. îi,
ris , nec ex parle crediloris contrarialur amicitiœ, can. 9, bis verbis : Si quis ciixerit absolulionem sacra-
imô banc sx-pissimè supponit. Alvero debiluni culps- menlalcm sncerdntis non esse octtim j'idicialem, sed
es parle Dei et honiinis amiciliam dissohil. Hicc au- ;
nudum minislerium pronuntiandi et declarandi remissa
lem, nisi tota simul rcdintegrari non potest. esse peccala confitenli, modo tanluin credat se esse abso-
76. Insl. ex S. Gregorio, hom. 10 in Ezech., ubi lutum..., anatliema sit. Hujus aulem decreli veriias
alludit ad id Amos i : Plut super unam civilatem, et patel ex iis quœ diximus cap. 2, concl. 5, ubi ligandi
super a'.teram «on p/HJ,cùmaliquisa6 a/ifs se viliis cor- et solvendi poteslaleni ab Èvangelii priedicalione
rigit, alqne ab aliis emcndari contenmil, una eademque onmiiio diversam esse osieudiiuus.
Civilas et es parte compluilur, et ex parie arida remanet. S2. Secunda est 5Iagislri Senlentiarum, lib. 4, dist.
Unde pergit sanctus pontifes : Sunl quidam ,
qui alia 18, qui principii instar suppont-ns contrilioneîii p'r-
in se ritia rasecanl, sed in aliis graviter perdurant. Sed fectam in Pœnitenlibus prs:reqûiri, ui à sacerdole ab-
qui ex coelesli pluvià vilia quidam resecant , dùm solu validé possiiil, bine deducil quôcl Sacerdotes pec-
perdurant in aliis, unum peccalum sine alio auferunl. cala dimilliinl tel rclineul, ditm dimisiu à Deo vel rclenia
Erço. judicanl el oslendunl. Idem cum Magisiro sensérc
77. R. , neg. mia. : lilud enim verbum Grcgorii S. Bonaventura, Gabriel, Major, Aleiisis, aliique nec
non esl inlelligendum quanliim ad remissionem culpœ, pauci, nec infimi noininis.
sed quanliim ad cessalionem ab actu ; quia inlerdinn ille Hàc occasione dubiui:; emergil duplex, Tan isthœc
qui plura peccala eonsuevil committere , de^erit unnm, Lonibardi opinio ab beterodoxorum opinione reipsà
no:i lamen aliud ; quod, elsi anxilio divino fit , non la- dilïcrat. 2' An salis diflferaf, ul Tridenlino analhemali
:n perlingit usque ad remissionem culpœ. Unde | subli ahi possit.
 **• TUACTATIJS l)i: l'UHNITKMlA. PARS II.
120
83. Qiiod ;i(l iniiiiiim aUim;l, consliil iiovatorcs
!s disi. IS, § 3. Kl hanc partcin amplexa est sacra fa-
c.*! schol.islicoriiiu opiniduo, quasi crrori siio consona
H p:
la I ciillas Parisieiisis, cùiii a iiiio 1G38 noiavil
doctrinain
fDirt, iiimierilù prorsiis gloriari. Scilicel ciiim tloccl Claudii Segiicnol, Oiatoriani presbyteri.
Quo de inlVa.
<iim sivinacibiis suis Maj^islcr. 1" Pd-iiileiiliain vcriim Sil jani
nova; Icpis Sacniiiciiliiiii
(•.ss(;
ciijiis iiiiiiisUM' non

soli'im aj,'al(iiviii;t; chMiieiiliu' pra;(oiioiii

,
CoNCLUSio. —
Absolutio saciamcnlalis, non lanlimi
;.S(;(I judiceiii, déclarai reinissa esse iieccala, scd ea vcrè
et propric
(|iii aii(li(;\ pœnitciilis coiilossionc juridicô dcclanU coraiii Deo dimillil.
pcrcaiaesscrcinissa.2''C(»iitrili()noiuqiiariliim(nii)qiic
«ri. Prob. 1" ex Scripturà. Matlb. |(i, 19, ail Cliri-
pcrfoclaiil 11011 dclcrc poccata nisi in ordino .id claves stus l*elro Tibi dabo claves reqincidonun,
Kcclcsiaî. 5" Alisolmionoiii prodiioi-ie
:
et...quod-
graliani seciin- cumque solvcris super lenam, etc. Alqui danlur claves
(lain ,
son atignicnliiin gralia" saiu lilicaiilis. Novalo- ut v.'Mc aperialur osliuni, non ul jani aperluin fuisse
ribus vcrùnoc Pœnilenlia Sacranicnluni est,
ncccon- dcclarctur.
fossio neccssaria , necabsolulio acliis
judicialis, qui
Joaii. 20 23 Sicul misil me vivens Pater
aiiiniam facial mundiorem. Undc iiulla , :
, et cyo
liis claviuni
mitto vos.... Accipite Spiritum sancluin.
poleslas, nisi vel praidicalio Kvangelii,
vel exlerioris
Quorum re-
miseritis peccata, remitluntur eis, etc.
pœn;c imposilio, aul cjusdcin relaxalio. Undc sic priniô
Clirislus câdeni aposlolos suos instruit
84. Quod veiô spcclat adsecunduin, nogant mulli iiolcslato ,

proscriptam fuis.se in
quantum ad pcccaloruni lemissioneni quani ipse à
pseudoreforniatoruni opiiiione ,

Paire suo accepcral. Alqiii Cbrislus

opinioncm Magislri, Tquia h?ccab il!â capilalilcrdis- non acccperal à
Paire solam polestalem declarandi
crciial, ut niox vidimus; 2" quia Doinin. Solo peccata esse re-
cl
missa, sed et cà verè remiltendi. Ilanc
Alphonsiis Salmoron, qui Tridoiilino coiiciiio illuni sibi vin-
iiilcr-
dicare intelloxerunl Pbarisrci cùm
fiu'rc, Magistri opinioncm rcfellunl, , audicrunl diccn-
liic quideni lonio
icm Paralytico, Luc. 5 lîemittuntur tibi peccata, bine
11, tract. 18; ille verù in /*, dist. 20, q. 2; ncnlcr la-
:

istliœc coruni querimoiiia Quis

iiicii eam à concilie daninalam fuisse affirmât. In idem
: est hic qui loquilur
blasplu'inias? Quis polest dimiltere peccata nisi solus
adducit Tonrnelyus verba b;cc Andréa; de Vega,
iib.
Deus ? Neque verô bis adeô mirum accidisset
15 de Juslilical., cap. 33: Exisliiiumdum von cxt cos ,
quôd
Cbrislus declarâssel sua Paralytico dimissa
(vctcres scholaslicos) saisisse cum esse pec-
illis novaturibus,
qui absolntionem sacerdotum inanemcredunt.
cata, cùm
id Davidià Nalban facluni esse non
ignora-
Nain cl ad
augmcnlum rent, Nedùni aulem bunc P!iaris;corum intcllcclimi
gratiœ, et ad reinissionem pœnœ debitœ pro
pcccalis omnibus, rilè sua
emendaveril Chrislus, statim cl vcruni esse, et imine"
peccata confessis nlilcm eum I

esse Iradiderunl; et liâc raiione tueri eos ritùrcdarguicomprobavit reslituta pcrmiraciiluni Pa .

possumus, ne
ralytico sanitale Ul autein scialis inquit, quia Filius
vidcantnr adversari dcfinitiombus Ecclcsiœ. : ,
Mihi laincii i

liominis liabet polestalem in terra dimiltcndi

dubi(iin est an lexlus isle Trideiilini iheologi peccata, ait
nienlem
Paralytico : Tibi dico : Surqe, etc.
exhiboal; tum quia Vega opus suum pubiicijuris fecit
an. 1348, proinde tribus cirtiler annis anlequàm 2° Vox rcmittere, non aliud significal, cùm agitur
ba- ,

berelur scssio décima quarla conciiii ïrid., tum

et
de Pœnitenliâ ,
quàm cùm de Baplismo. l'irobique
I

quia nonnisi sessionibns Pauli lil inlcrfuil, uti enim eodcm sensu proferlur cl accipilur in Scriplurà
vidoris :

in Indice Jacobi Quetif. Ulut es!, Pallavicinus, et iradilionc; secuiidùm idjam adduclum
qui in Cyrilli
j

liis plurimam merclur fidem, excrlè AlcxanJ., 1. 12 in Joan. Duobus modis Dei
scribil, Iib. 12 :
spiritu
Hislor. capite 12 Concilium eoniin lanlim afjlaii liomines peccata rcmitlunl ac relinenl, vel cùm
, :
erro- di-
rem danmavisse, qui dicebant absolntionem esse gnos adiniitunl ad Baptismum, et tudignos excludunl
nudnm ;
minislerium declarnndi peccata esse vernissa. Aliunde vcrô vel cum pœnilcnlibus ignoscunt. Alqui rcmittere, cùm de
s;ï>|îiijs repetil idem scriplor,
Baplismo agitur, non idem est ac rcmissum dcclarare,
sollicité caulum fuisse
TridentinisPalribiis, ne opiniones utrinque dispulatas Ul ipsi sponlé confitenlur adversarii.

in Scholis ulialcniis Iccderent. Quin et post Tridenli-

5° Si vox rcmittere, Joann, 20, metapboricè pro
,

num non defuèrc graves Iheologi, qui teste être ferenle nudâ remissi peccali declaralione accipi polest à Cal-
Launoio in Dissert. deMenle conciiii Trid. circa con- viniaiiis, polerit et à Socinianis eadem vox Luc.
,
5,
trii.iDoem, etc. parle 2, cap. 2 et 3; Wilassio, q. 5,
,
et alibi passim accipi nielapboricè ; cl sic corruet
p. 193, etc. Magislri sententiam de pncrequisilà ad grave quod bine adversùm Socinianos urgent Calvi-
absolutionem sacramentalem perfectâ cliarilale pro- niani argiimentum ad probandam Ciiristi divinitaiem :
pugnaverint quod dubio procul non fecisseiit si
:
,
nbi enim de simpiicissimâ voce agilur, quod aliis licer,
liane à Tridentino rcprobalam fuisse conslilisset. aliis illicitum esse noii polest. Alqui tamen graviter
Falendum lainen opinioncm banc, elsi à Wi- succensenl Calviniani Socinianis, q;:od bi peccatori»:ii
clefi aliorumque novalorum crrore insignitcr discre- i
remissionem quam sibi vindical Cluijlus, mcl.',ibc-
pai, liaud salis cum
Tridentino congrucre, quâ p rie i
ricè inlerpretcnlur.

conieudit absoliilioncm non reiniitere culpain scd il 8G. Prob. 2° ex Palribiis. Qui enim '
,
cl jisorlim
romissam dcclarare. ilinc eam plerique ul lemera- docenl peccala à sacerdotibus verè
]: cl pr^"-,ié remitii;
riam alque erroucin) rejiciunt cum Vasque, Lie, vel cerla constiluunt principia qu;c
jt cum opinione ab-
q. 84, dub. 2; Sunrc. disp. 19, .sect. 2: Kslio, in 4. solulionis nierè deciaratoria; compati non
I possmu ;
Ui CAl'. II. m LFIICACIA KT EFFIXTIULS SACRAMKNTI I'(H:NITENTI,4'. i2i

lii profoclù senUMili;»; iioslnu prorsùs sulTinijaiiHir. Aiiguslini, op. 22S, cxposinlalio de iis, «pii morlis

Ahiui c\ Palrihiis alii, oie. molli fngilivi (ivci suas oniiii in oxlrcmis aiixilio spi-

87. Prol). min. jiro iiriinà paito, 1° ox Ailianasio in rilaii dc>lilnlas rolin(|uobanl. Ad quid aiili-iii lanli

isUiil Kvaiif^clii : Imriiiilis pulluin alHijulum, \\\n sic oonquf-.lus, si rcapsè l'œiiiu-nlia MO\as non solvil,

lialicl S. (loclor : Si nomiiun solnlii suiil viiuula luu, sed solutas supponit ?

luidc le if'snin discipulis Jcsn : (idsniit aiiin qui nos Dooonl 5" piccata jtcr ciavos solvi non so<i'is ac

solvmil accepta cà à Sulvaturc potcslutc : QitodcuiiKiue per Haplismuni. lia poiissiiniun Paiianus, Ambrosins,
ligaveriiis super lerram, de. et alii qui Novatianos aperliori Ironie impngnàrunl.
2' Fx S. Cluysoslonu), lib. 5 de Sacord., cap. G, Cur baptizalis, aiebat Ambrosins, lib. 1 de Pœn.,cap.
cnjiis vcrba sic roddJilil iiovus iiilcrprcs : Corporis 8, aliàs 7, si per liouùncni reniitli peccata non licet? In

leprain purgarc, inib potiiix )iull((tenits punjare , sed Baplisnw cnini ulique rcmissio omnium peccalcrum est :

purgntos probarc lantitm, Jiidtvonim saccrdudbus lice- quid inlercst ulriim per Pœnilentiani, an per lararrum,

bal, m verb, novaî logis sacerdoles, von leprum cor- hoc jus sibi dalum sacerdoles vendicenl. Sivc baptiza-

poris, sed immuudiliam anima', non pnrgatam probandi, mus , ail Paciaims, ep. l ad Symjiron., seu veniani
sed prorsits purgandi poteslalem accepeninl. (per Pœnitentiam ) relnxanius, Chrislo id auctore tra-
5° Lx S. Amljrosio, lih. 2 de Pu'iiil., CJp. 2 : 7m- ctamus. Jam voro Baplismus non declaivl remissa, sed
possibile videbalur per Pœiiitcitliani pcccala dimitti : con- vero rcmillit peccala, non infanlijjus modo, sed et
ccssit hoc ChrisiHS aposioUs ,
quod ab apostolis , ad aduilis. Ergo à pari.

sacerdotum officia iransmissuni est. Idem docent alii Doconl demùm pcccalores jacere morlnos, douce sa-
plurinii è quibus adi S. Leonem, ep. 82, allas 91 cerdotum judicio resurganl. Sic Ambrosins ibid. exem-
cap. 5. .\lqiii liic tradilnr poicslas vincula solvcndi, plo Ea/ari rcdivivi Novatianos c.irpil : Vos, ail, i;t-

non laiiliiin sulula dcclaraiidi ;

poicslas purgandi ani- diguumini , el contra Ecclesiam congrcgutis concilium ,

mai inmmndiliam, non purgalam probandi ;

poleslas quiavideti: mortuosinEcclesià reviviscoi'e, el... resusci-
dcntùm lanla, ut eam morlalium cnipiam conccdi im- lari. Idem babent Ililarius in cap. 18 Mallli., Au-
possibile viderelur : qualis sanè non est poicslas merè guslinus serm. 551, el alii passim. Alqni absolulio ,

declaraloria. Ergo. Jam veniio ( l viUe lanlùm declaraloria, non suscilal iiior-
88. Prob. Cad. min. pro sccundà parle. Si sacerdo- luos, s d suscitalos priesupponit. Ergo.
tum iwtcstas meré forci declaraloria non delereiitur 89. Prob. 5''
cadem vcrilas ex diversis Ecclesiae
peccala in terris, nisi priùs solula esscnt incœlo; nec Decretis, cl quidem 1° liùcfaciunt synodi omnes, quœ
cerlè solvcrentur per Pœnilcntiam ut solvuntur per Montanistas et Novatianos percussère. ELeenimulrius-
Baplismum ; nec demùm de corum salule meluendum que seclic erroivm in sensu ab aiicloribus inlcnlo rc-
forel, qui anlè morcreiilur qnàm à sacerdotibus soluti probaverunt. Hi porrù ncgabant peccala, sallcm gra-
essint; qnandoquidcm jam priùs à Dco soiuli essent, viora, per Pœnilenliam remitli , ut remillunlur in
et ex morliiis susciiali. Alqui conlra docent Paires, Baplismo. Ergo e;cdem syiiodi veram banc el propriè
1' peccata priùs solvi in Icrrà qnàm in cce!o, ila nt diciam remissionem admiserunl in Pœnileiilià.
sacerdolis senlenîia senlenliam cœ!i pr.ccedal. Sic S. 2" Idem suadcl Bulla Martini V in (juâ ([ui ^Yiclcflsmi
Ililarius in cap. 16 Mallh. : Beatiis cœli junitor, suspecli sunl, si ad Ecclesiam redire voUnninl, iiiler-
citjiis arbitrio claves œterni adilûs Iradunlur, cujus ter- rogari jiibenliir , ulriim credant quod malus sacerdos
restre judicium prœjudicata auclorilas fil in cœlo ; îit verè absolval. Alqui verè non absolviî.qui ab alio jam
I

quœ in terris ligala sint aitt solula, slatuli ejusdem con- absolulum dunlaxat déclarai.
dilionem obtjneant et in cœlo. Sic S. Chrysosloiiius, 5° Ex Florenlino, siciil per Buptismitm spirilualiler
hom. 5 liû Verbis Isaùe : A terra judicandi aitclorila- renascimur, ita per Pœnilcnliœ Sacrameutum s',)irilaa^
temsnmit cœlum. Nam jtidex sedet in terra; Dominus lite^- sanamur. Atqni per Biplismum verè, propriè ,

seqiiitur servum. Sic S. Léo, serm. de Traiisfigura- non declaraloriè lanlnm imindamuràpeccalis. Ergo
,

lionc : Nec in ligandis aut solvendis quôrumcumque et per Pœnilenliam.

caiisis aliud ralnm esset in cœlo, quàni quod Pétri ces-
i" Ex Trid., sess. i4, cap. G , absolulio sacerdolis
sissct arbitrio. Sic S. Bernardus, serm. de NalaJilio
1 non est solion nudum ministerium declarandi esse re-
Pclri el Pauli Petro quid potenlius, qui claves cœli
:
missa peccaïa. Imô anathema esse jubelur st qiiis di-
tam singaluriter accepit, ut prœcedat sententia Pelri xerit absolutionem sacramentalem sacerdolis non esse
senlenliam cœli. aclum judicialem, sed nudum ministerium pronuniiandi
Docent 2° el conseqnenler, sunimc periclitari salu- et declarandi remissa esse peccula, can. 9.
ib'iô.,
tem eornm, qui, seu inlolerandâ pasiorum durit ie, 5° Idem concilium exertè supponit ibid., cap. 4 ,

seu eorumdem in perseciitionis a^slu fugicniium iner- perfeclam illam coniritionem, qux bominem D.?o ré-
tià, ligali vel minime' soiuli excedunl è vivis. iliiic conciliai priusquùm Sacramentum Pœnitenliœ actu
,

graves ilia; querimoniic, Cypriani, Paciani, Ambrosii, percipiat , ad idem Sacramenînm necessariani non
Cœlcstini ilcnsel Leonis, parlim advcrsùs Novalianos,
esse. Alqui suppositio ha!C, qiiam alibi vindicabimus,
partial adversùs quosdam Novaliaiiai severitalis ;emu- Pelri Lonibardi, et Asseclarum ejus systema oninino
lalores. Hinc rursùs ilia lum Victoris Vitensis, lib. 2 cosivellil. Hinc
de Persecutione Yandalicà, uini el superiùs adducla Cùni P. Seguenot
(3 in nolis ad Auguslini librum
423 TRACTATUS DK I'Oi:.Nm;MIA. PAIIS II. 121

lie s;\n(là Virginilnlc (1) fonlondissel , abs(.liilioncm lyus, inde pclitam, quôd si sacerdos confitenlem verè

iiiliil aliiid ('»s(' (iiiiim jniitlicMm pcccali jam coinlo- non absolvil, plus babiliira sil oncrisconfcssio, qiiàm

nali iiMnissidiiiMii , condoiiali, iiiquaii), porfeclA illA ulililalis. Ad id cnim lanlùm inserviol, ùt discal pœ-
coiilrilioni' , «iiiaiii idem si liplor ad Sanamciili va- nitens sibi sua jam rcniissa esse |)eceata : biccautem
lorem |»raM(((iiiicl»al , Sacra Facullas Pai isioiisis sic militas non tanti esse videlur, ut praieepti confcîssio-

jiidiciimi cxprcssil Qiiiv Inidil auclor nis gravilatem compenscl.

smnn oà do ro :

iiisiifftdcntià cl cottlrilioiiis ex perfcclù Accedil, el ba:c est nova Eslii ratio (piôd liax
de (itlrilionis , ,

necessitntc ad rcàineiiduin Sacra- absolulionis deciaratio vel ntiltum vel exignum vsuin
chmilcle abso'.utù
vieiitum Pieiiilenliœ; el ({uœ addil cl iipprobal de (ibso- habel. Non cnim fil Deo, gui omnia novil ,
gniijHC ni

haione quod iiiliil aliiid sit (juam jitridka dcclariilto opinio nia vull picnilenlem jam aniea absolvil ; ncgue
,

peccali jam remissi, dnmnaiit qnuqiic fdcullas ,

cl ccn- fil Ecclcsia', quia non est hoc forum exterius ; neque
suil lios projwsilioiies esse quielis animaritm pertnrba- ipsi saccrdoti ,
quia deciaratio fteri débet ad ullerum.
comiuuniet oiuninb lulœ praxi Ecctesiœ contrmins, Al ncquc eliam pœnilenli,quia, cœleris'paribus , meliiis
t'ivas,

Saciamcnti Piruilcutiœ im)mnutivas,cruisii]ier videt in corde suo vcram contrilionem per quant jam
ciJicdciœ ,

lewcru'iaseterroncas. Censuniî Iniic acquievit auclor, anie (cslimatur absolnlus, quiim possil ex cjus confes-
congicgalio sione
scd ;u! lempiis. Obsoqucnlior Oralorii el signis exlcrioribus sacerdos cognoscere; et proinde

fxosam sibi opcris luijiis doclrinam, pra;posili gcnc- liûc declaralione sacerdolis non opus liabet.

ralis cl loliiis corporis nomine prolcslala est. Eam- 91. At neutra lucc ratio admodùm urgere videtur.
(!cm banc opiiiioiiem in Castro Viiiccnnensi ejuravil Non prima : lanli enim est graliie augmenlum ; lanli

Ycigeriiis abbas S. Cigiraiii , iii)6 cl, iiisi memorià el illa sui generis certitudo, qi»à ex pra:dictà declara-

lapsus sit, pcrjurê asscruit suam nuiKiuiun fuisse. De lione coufidit iHi-nitens sua sibi remissa esse peccala,

quo vide Libvum , al in uumiullis inbdè edilum ,

oui ni banc confessionis pretio non icgré mercelur cor-

lilulus : licciicil de plusieurs pièces pour servira C His- dalus quisquis cl verè pœnitens. Et verô quoti pec-

toire de P. II., pag. 87 et scq. cala sibi jam olim dimissa conlitcntur, ul graliam

90. Prob. 4" coiiclusio ralionibus iheologicis. Prima bine percipianl uboriorem?

desuniilur ex bujus Saoramenli eflcctu. Is ciiim ex Non seconda : qiiotidianà enim exporienlià constat,

decreto Florciitino est absolulio à peccatis; ex Tri- eos qui nibil vel minus liabcnt conlrilionis ,
plenio-

dciiiiiio autem scss.l4, cap. 5,reconcinatiocura

Dec. reni sibi ssepiùs gratulari : conlra verô qui plus ha-

AUpii iu opiiiione iioslr;c contraria pœnilenlia iius- bent, sibi ut plurimùnj abeneipectorisconscios videri.

quàm effoclum bunc verc et propriè pareret. Non Verbo dicam , constat bominem nusquàm flebiliùs

eniin verè absolvilur per Sacramenlum, qui verè jam caîcutire, quàm in rébus propriis. Qnidni igilur tolum

contrilionem perfectam absoluliis est. Nec verè se alieno subjiciat examini ut quadamlenùs edocea- ,
per
reconciliatur per idem Sacramenlum ,
quem Sacra- lur, amore utrùm an odio dignus sil. At de hispenès
menlum jam omninô reconciliatum esse déclarai. te, lector bone, judicium esse volo.

Conlirm. Sacramenlum quodiibel graliam sibi pro- 92. Obj. 1' : Non facil bomo quod solius Dei est.

ex opère operalo. Atqui gratia Sa- Atqui soltus Dei est dimiltere peccata prout ipsc do-
priam prodiicit ;

oramenli Pœnitcnli;c propria , non est vel niera cet Isai. iô, 25 : Ego sum, ego sum ipse, qui deleo

peccali condonali deciaratio, vel simplex gratiic iniquitates tuas. Hinc Luc. 5,2t : Quis potest dimitters

augmenlum , sed illud gratine gcniis, quo quis, per se peccata, nisi solus Deus? Ergo.
loquendo, à morte rcvocalur ad vilam. Unde Pœni- 95. B., dist. min. : Solus Dens ut causa princcjs et

lentia, ut et Baptismus ubique nioriuorum Sacra- independens dimillit peccala , concedo ; soins per

menlum nuncupalur. exclusionem causoe secundariœ el minislerialis , nego.

II. Eodem modo sol vit sacerdos peccata ,

cùm in Ut enim jam ex S. Paciano animadvertimus ,
qnod

adminislralionc Pœnik"iili;e dicil : Ego le absolvo , per saccrdoles facit, ipsius est potestas. Atque id Nova-
cùm Baplismo dicil Ego te tiani ipsi admiltore cogebanlur, lum quoad Bapti-
ac eadem solvit , in :

Atqui in Baplismo, miuisicrialilcr qnidem

sniuni, ubi peccala dimilluntur hominum ministerio ,
baplizo. ,

non lanlùm solula dé- lum (|uoad leviora delicta, quai per claves remilti
at verè tamen solvit peccaUi ,

pleri(pie falebanlur.
clarai.
rationem ex Estio proponit Tourne- Quod aiunt Pliarisiei , Luc. 5, vel signiticat, solius
Terliam
esse Dei priniarià poteslale dimiltere peccata, et tune
(1) L'absoliilioîi n'est qu'une
déclaration qui; les
nibil ad nos ; vel significal non posse Deum potestatem
péchés sont remis. Liv. delà sainte virgimié, p. 129.
dimilti'ndi peccata alligare exlerioribns signis, qu;e
Ojius islud sub Segnenoti nomine ab Abbale Sancy-
raiio vulgatum prodiisse, ex famâ refert Pinlberelhis abbomine applicenlur; et lune merus est error,qnea)

il! iibro suodeAtlrilioiiis sufficientrà, ubi aliasejusdcm aliis pluribus adjecère.

abbalis propositiones pra'dicl:r, omninô siiniles addu-
04. Inst. : Aetio peccata dimiltcns : antnrani attin-
cil p. 5. Narrant, ail P. Davrigni ad an. 1(338,
asser-
lum fuisse à B- P. de Gondren, coram Card. lUcbclio, gil. Sed Deus solus actione suà animam atlingcre po-
doclrinam libri de Sanctâ vrrginitale, ncdùm Oralorii test. Ergo.
foret, ne qnidem doclrinam fuisse Segnenoti, cnjus in Solus polest vï proprià et ut
9o. R. dist. min. :

librum è Sancyrani scriptis ignotâ arle translata esset.

^ corda hominum habcns in manu suà, concedo : solus
Aide bis viderint alii.
 «5 CAP. II. DE EFFICACIA KT El FI.CTIIU S SACKAMENTI PŒMTENTI.E. 12(1

polot, quasi ad ici murlaliiiiu iiiinibliMio uli iiDiipos- pruiliii-, uisi quod ocrultum inil ,
jnriis proacre? Qni
sil in Pa-iiiti-iilià, ni in l.ivairo, ncgo. coufilctur, forits \n-odit : foras prodirc non possct , uni
06. Olij. i" : Polissiina conclusionis noslr.f probalio viveret : vivcrc non pusset, iiisi rcsuscitulus cssel. .Ahnd

ex hisilcsiiiiiilnr vcrlii- : Quorum rciitiscnlis,oU\ Ali|iii (iicgiiiii Magiii, (|iii boni. 2ri in Kvang. Tuuc, infpiil,

vci!>a h.ic nicrani ctuulonali poccali diTlaialioncni vcni csl (.hsululio prœsideuiis, ciim aicriii firbiliiuiti se-

non raio signilieml. Sic illnd Luc. 7, i8 : lii-milliin- quilur Judicis. Quod bcui- quulriduani morlut rcsuscilit-
tur tibi pi'ccnta Ina, idem est ac : Dcclaro rnuissa. Jani tio iltasiynifical, quœ videlicel demouslrat quia prius ,

cnin) ivapsèdimissa eiaiit, cùm v. i", dixoral Chri- moriHum Domiiius vocuvit cl vivificavit, diccns : Ltivire,
sliis : Heiuittuiilur ci pecculu mulla , iiuuuinm dilexit vi'ui foras ; cl postmodum is qui vivcus cqressui fuerat. à

viullùm. discipidis est solulus.... Eccc illum discipuli jam viven-

97. R. 1° ncgo min.; ncqne eniiu quia rcmithri', tcm solvant, quem muffister resuscilavit morluum. Unde
scmel idem ftieril ac remissnm declarare, idcù id unnm sic Quod snpponil pœnilenlem , cùm soiviiur à sa-
:

ubiqne significabil; cl ninllô minus, cùm ad pni- cirdoliljus, in co esse statu, in quo cral ve! lepro-
priiim cl lilleiakin rcniissionis sensnni dttorniiiia- S!is tnin niissus est ad sacerdoles, vel Lazarns, cnm
biliir. Alqni Maltl». IG, cl Ji)an. ÎLO, vox soiveiidi cl sobilus est à discipuli^, suppnnil nliqno eum jam sjii-

remiltendi ad pr«ipiium vene remissionis seiisinn lilii gi'aliuî vivcnteni , proiiinc jam veié absoliilum à
manircslè dolerniinalin-. Siqnidem MalUi. lG,viill pc(j( aiis. Alqui sacerdolalis absolulio snpponil, elc.
Chrislussemelip>o dignam coiilcssioni Pclri mcrce- 100. II.ad prinium el secundum neg. min. Nam , :

den> rependore : Joaiinis auleni 20, apostolos cà di- supponunl ecpiidem Patres, in peccatore, ad iioc ul
gnainr polo^tale , cuni qnâ à Paire suo inissiis est; instar Lazari à discipulis solvi possil, cerias S|tirilaii:j

à Paire , inquam, quiomncm in cœlo et in terra po- vilLC incboationes pnereqniri , qn;c si desint , manet
tesiatem Filio dédit. Ila'C porrô exigunl ut Cbristus ille in sepulcro , nec usquàiii à vinculis suis expediri
aliquid concesscrit longé pnrslantiiis potcstate sim- potesl. Al non doceiit necessum prorsns e^se ul dis-
pliciterdoclaralorià, que ipsi Natban concessa fuerat. posiliones iii;e uscpie ad plenam \ilam, sen ad
ver.i»
l'ndo hancn)idtôsnl»Iiniii)ri sensn tola seinper intolle- justilia! stalnui perliiiganl. EnimTcrô Augnsiinns ,
xil Ecclesia, ni abnndè haclenns probatuni est. qui argumciitum illnd fusé versât , concionc 2 in
El verô, uli opliniè notai Tournelj us, si Pseudorc- Psalm. 101, sicnienlem suam evolvil : Hemissiu pec-
forinatis Iice;rt verbuin remitteic melaphoricè inter- catorum, solulio Quid enim prodesset Lazare, quia
est.

prdari , quia forte seniel meiapborico sensu accipia- proccssit de monumcnto, nisi dicerelur --Sotvite eum
et
lur in Scripturâ; licebit el Socinianis nonieii Dei sinile abire? Ipse quidem voce de sepulcro snsàtavit,
j

nietaplioricè lanliuii Chrislo allribuere, quia nonien ipse clamando animam reddidit , ipse Icrrenam molem
I

Hlûd n n adeo bilrequenter accipiatur melaphoricè, sepulcro impositam vieil, et proccssit

j
ille vinclus; non
puta cùm Dcus ipsc el jndices appellal deos, et Moy- ergo pcdibus propriis , scd tirlule producenlis. Fit lioc
sen Pharaonis Denniconsiituit. Ut quid trgo lam acri-
I

in corde pœuileulis : ciim audis Itominem pœnilerc pec-

ter Socinianos impeliint Calviniani, ut eos cliani cuturum suorum,jam revixit
, : citm audis Itominem con-
qiiôJ erga Servetuni fecil Calvinus flammis d vo- filendo pro ferre conscienliam,
, jam de sepulcro educlus
véant? est, sed nondUm solulus. Quande soMlur ? A quibus sol-
98. !i.2° nego min., aliis de causis, et 1' quia vitur? Quœ solverilis in lerrâ, inqnit, erunt soluta
et in
vox remiltuntur, si de actuali veniâ inlelligatur, eum- cœlo. Meritb per Ecclcsinm dari soltitio
peccalorum po-
dem in ulroque versn sensum ferre pol >t; qualeiiùs tesl; suscitari aulem mortuus, noiinisi inliis clamante
quod Pharisico déclarai Christns, v. 47, idem decla Domino polest : liœc enim Dominas interiits agit. .Uipii
rat et confirmât Magdalenic v. 48; ^' quia icxlns ba;c verba jam
,
, revixit ,
jam de sepulcro educlus est
Grœcns pro remUlunlnr , habet remissa swit, unde no:i expriniiiiit plenam banc el omnirnodam vilam ,
lollilur omnis difficultas. qnà status peccali n<'ces^a^iù excindiliir.
Alioqui jam
99. Obj. 5° : Quod snpponil pœnileiilem jam verè non darelnr per Ecclesiani solv.tio peccalorum;
nec
absobilnm à peccaiis, et spirilu gratiie viventem,pec- lautoperè lis meluendum cssel, qui ex
hàe vilà mi-
cala ejus A'erè non ï^olvii. Alqui absolulio sacerdolalis grant, anlequàm à sacerdotibus soltui
fnerint; quod
snpponil... Prob. min. dnpiici exempio, quo fréquen- repngi:al et Augnslino, lum in texlu mox
citato, fum
ter utuntnr SS. Patres, Leprosi scilicct, quem post- in eo quem supra prodi:\iinus.
quàm niiindavil Cbristus, ronnsit ad sacerdolcs
non Non aiiam esse S. Giegorii menlem
,
, ex ipso qui
ut ininidarelur sed nt muiidiis declararelur
,
; et La- objiciliir ioco maiiifeslum est. Cansœ ergo pensandœ
zari, qui anlè ad vilam revocatus crat, quàm à Chri- sunt, inquil, et tune ligandi atque solvendi
potestas
slo discipulis iraderelur solvendus. Ex phiribus qum exercenda. Videndum est quœ culpa prœcessit, aut quœ
eà de re adducil Launoius teslimoniis, duo suflieieiit,
sil pœnilentia secuta post cnipam , ul quos omnipot'-ns
Auguslini unnm qni serm. G7 de verbis Evaugelii
,
Deus per gratiam compunctionis visitai, illos pasloris
allas 8, de verbis Domini, sic loquilnr Mortuus
:
est sententia absolvat. Ubi sic |;ncreqnirilnr en parte De;
pcccator ; mcximè ille quem moles consueludinis pre- visitalif), ut ex parte pasloris sequi debeat absotmio.
viil...
...
Quis eum
,
mav,t d,cens: Lazare, prodi foras
suscitabil, nisi qui
'
'

?
remoto lapide
•"' cla
""*
Quid est autem foras
— I

flj
iiiai. 4°
i">. Insl.
101. . Jiixta
:1*i/.\i»ciiatos
citatos Patres nimk) pins pos-
fffrres nihik)
sunt sacerdoi.-s erga peccalorem, quacu feccrint
nos
disc{
\^11 TRACTATUS DK PŒNITENTIA. PAUS 128

ciim liiinc, viuciilis suis solvo- solcmni , (|uani sic exponil Ilicronynius in cap. l(j
l>!ili cr:^;» L:r/.ariiin , i\
j

Lazaium non snscilàrunl Malllia:i : Locitin »s/j(i« ; Tibi dabo daves regni cir.lo-
iiml. Al'|ui (liscipiili rv.'\\\y.\

iiii/ilo. Krgo Mcc pcccalDicni vcro solvunl saccr- runi, cpiscopiet prcsbijteri uon intelligenlcs, aliquid sibi
j\

(IdIcs.
de Pliarisœorum assumuiH siipercilin , ul vcl damnent
10^2. U. ,(lisl. in;ij. Mliil plus possuiil s;i((;nl(>li;s innocentes, vet solvere se no.rius arbitrentur : ciini apud
conuiiniioiicin cl con- Deuni non senlenlia sarerdutuni, sed reorum vita (fuœra-
crga |)icc;iion'in, (luaiitnin ail

voisidiii'Mi cordis cjus , concodo; qiianliini ail aliso- Inr. Leijimus in Lcvilico de leprosis, ubi jubentnr ul

liilioncni pcccati, ncgo. Ad jiislincalionem pcccaloris ostendanl se sacerdolibus , el si leprani liabuerint, tune

quadani ex parle Dci nccossaria sunl, qna; saccrdos immnndi fiant : non quod sacerdolcs leprosos fariant et

snpploro nc(piil. Qnaiiaui cl, jnMa divinain ordinalio- ininiiindos, sed qub liabeant noliliam leprosi et non le-

iicni, noccssaria sinil, ((ua; Dciis iioimisi por sacerdo- prosi , et possint discernere qui mandas, quive imniun-
tale minisleriuni exe(pii solil. Ex parle l>ci necessun» dus sil. Qnoinodb ergo ibi leprosum .rieerdos niundum
csi ul pcccaloris nienleni illnslrel, cor cjus salubri li- vel immundum facil, sic el lue alliqat episropus cl pre-
morc configat. elc. lla-c aiileni sacerdolcs non niagis sbyler, non eos qui insontcs sunt vel noxii ; srd pro o(fi-

pra'slarc possuiil, quàni polucrinl discipuli pcr se so- cio suo, ciim peccatorum audieril varielales, srit qui
los Lazari aniniam in cadaver ipsius revocarc. Yerinn ligandus sit ,
quive solvendus. L'nde sic : chrisliani sa-

si ex liâc parle eadeni est saecrdoUnn coiidiiio crga cerdolcs nibil aliud |)ra.'slant quoad peccatores quos
peccalorcs ,
quai discipulorum fuit crga Lazarum; ex solvunl, quàui sacerdolcs levilici quoad leprosos. Al-

alià non pariun diffcrt, sicul nec parùni discrepabal qui levilici sacerdolcs non niundabanl leprosos, sed
condilio Lazari à condilione pcccaloris. Sciliccl eniin niundatos declarabant. Ergo.
in tadaverc morlui nec sensus inesl, ncc vilalis (jui- lOi. H. dist. niaj. : Nom aliud pr.ieslanl cbrisliani

piani nidlus , cujus ope indieia vit;e exhiberc possit. sacerdolcs ,

quàm proeslabaui levilici quoad leprosos
Contra verô in honiinc per pcccaluni niortno non si)eclatos ratione iminundiliai legalis , coucedo ; ra-
paiicaoccurrerepossunt vita'priniordia :qiiia prieler 11-
tione ininiunditiac naturalis , subd. : Non aliud prtc-
deni et spein, qnas ul pluriniùm ilUcsas serval, à Spi- slant quantum ad aliquid , concedo ;
quantum ad om-
rilu saiiclo illuslrari polcst, salubriler terrcri, sicquc nia, nego. Itaque, ail idem qui supra llicologus , du-
eos inducrc sensus ,
qui afflanle cœli-sîi aura landem plex immundilia iii leproso et in peccatore dislingui
in Pœnileniiaui adolescunt. Scnsim itaque loràs pro- débet. In leproso qnidem alla est inunundilia nalura-
dil peccalor, vivere incipil, et quadamlenùs resusci- lis, qu:ii ex ipsâ pulidi niorbi condilione exurgit, et
lalur. At necdùm lune spirilualiler vivus censerl po- propter quam ne cœleros infesiet, ab eorum consortio
lest ; sicul nec cerlo sensu vivoruni ordinem ingrcssus arcelur ; alla est immundilia legalis ,
qua; homiues eâ

erat Lazarus, quamdiù nec loqui, ncc gradi, nec cne- labe inlcctos excludebal à sacris. hi pcccaiore pariler

tcras vivenlitun l'uncliones obirc polerat; unde sicul duplex est iinnuuidilia, alla aclualis, per quam et men-
liuic necesse fuit, ul à discipulis solvcrelur; sic et illi te c;iecus divina obliviscilur, el durus corde iubiat ler-

necessum csl ut solvalur à sacerdolibus. Id ergo renis. Habilualis alla, quaî est ipsa peccali labes ex
unum trilâ liâc sua coniparalione exprimere volue- pr;x)lcrilis delictis rcsullans. Transacto enim peccali
runl Paires, quôd sicut aposloli frustra Lazari cadaver aclu manet realus, ul alibi docuimus cum Auguslino.
solvisscnl, nisi pi iùs Chrislus voce niagnà clamando : Jam verô levilici cl cbrisliani sacerdolcs in nmltis
Lazare, veni foras, eidem vilœ spiriluni reslituissel conveniuul(|iiantùm ad lepram ex unâ parle, el pec-
quod non erat virlulis aposlolicae, sed onmipolenlia; calum ex allerà. Ul enim primi naturalem lepram tôl-

diviniic ; ita temerè et perperàm saccrdotalis nianus ière non [Wlcrant, sic nec secundi caecilalem mentis
peccatores solvere pnicsumercl , nisi priùs efficaciler ac cordis duriliam auferre possunt. Rursùm , ul primi

audiissent Deuni inleriùs clauianleni : Converlimim ad non aille leprosum quemquain admillebanl ad sacra,
me in loto corde vcslro. Qui plus quidpiam in oà siuiili- quàm rilè probàssent an desiisset morbus ; sic neo
tudine rcquiret , contra naliu-am comparalionis , cui secundi peccalorem illum anteà rcconciliare debcnl,
lamiliare est ut claudicct, is à Palruni iiislitulo pror- quàm sulïicicnlcr exploravcrint annon eliamnùm ad-
sùs abervabil. Qui enim alibi docent peccalorem lani- lisereat peccalo. Demùm ut primi legalem immundi-
diù niorluum esse, doncc saccrdolum minislerio re- liam verè et propric lollebanl , cùm hrec lamdiù su-

surgal ; ila ul eodeni secluso minislerio interna cjus peresscl, donec declarâ-sel sacerdos eam desiisse; sic

sal IS siiuimoperè periclitclur, bi profeclô longum in- verè cl propriè secundi babilualcm peccali macu'am
slituunl discriinen iiilcr spirilalem cjus vilam , anle- loUunl; ct'iin lioec îaïudiù maneal , donec per daves,
quàna absolvalur à sacerdolibus, et naturalem Lazari aut per conlrilionom in ordine ad claves, sublata

vitam , antequàin is à discipulis solverelur. Alqiii ex fueril. Invebit tamen lerlia Ii.tc levilicos inier cl

supra diclis Patres, etc. lia Tourncly, llaberl, clc. evangelicos sacerdolcs simililudo summam iiiler

103. Ip.sl. 2° : Alqui sacerdolcs non niagis peccalo- ulrosque dissimililudincm. Levilici enim sacerdolcs
rem spirilalilcr rcsuscilant absolvendo, quàin disci- nullà vcrborum arlc in corpus leprà infcctuni efficaci-

puli Lazarum naluraliter suscitavcriut , ciun insiilas ler agere potcrant : noslri verô sacerdolcs in aniinam

ejus solverunl. Ergo nulla solulio. peccali laiie sordidam agunt potenler, eanique virlulo

Prob. subs. ex alià comparalione apud Paires cequè I sibi à Cbristo indilâ ex atrâ super nivem dealbanl. Id
iîd CAP. 11. DE EFFir.AClA ET EU E( mis SACUAMENTl POEMTENTfyE. 130

porr6 ;^ oaMeris palribu^ coiislantor n-ïiiiiiim , ncc us- cgo,Si'd Cliristits. Ilinc rursùm, tract. 3 in Joan. Ser-
quàm ncpavil, iioc in liiibiiim vocMvil Hioroiiymns. ins, inquil, agere secundiim Ugcm potest; solvere à rea-

Qii;c ij;itiir mous saiicti (liiclori>. ? liia lia'c , ni conim tu legisnon putest. Ergo.
Icniorilalcm caslii;ot, qui, quasi |mo arlùlrio i«ct o.ilo- lus. U. ncg. maj.; qui enim doccnt poloslatoni li-

rcssaiinrc possiiil vel cnecarc ,

millà luorili vol de- gandi vol snivcndi ad Deum perliiicrc, doccnt ccpiidcni
nicrili lialntA ralione absoliilionoin nogaiil aiil conco- 1° Doinn primariam ossc ju'-lincalioiiis noslno cau-
ilmil : ciiin ô conira pro offxcio stto, cl pcccntorniii sani; bominom verô ministori:dom dnniaxal; 2"oimi-
lar'ultiUs, cl Pœiiiloiiliimi allcouis tlip;iioscoro(loltoaiil, <lom bomincm (pialonns minislorialilor ligal aul sol\ il,
ul soii'C possinl quis //f/(/;u/i(S sit ,
quimc solvciulns. Kl non oxorcore pnioslaU'in absolntani, mdlisquc adslri-
vcrô, quod eo loci redarguil llicronymus in opiscopis ctani logibus, scd ita consliliitis ad- à Cbrislo regidis
vol prosliylcris ,
qui clavium polosiale abusi iiialc li- diclum esse dcberc, ut qui cas, vel indignos solvondo,
gabaiil aiilsoivobaiit, hoc nliqiie in iisdom rodaigtiis- vel insonies ligando, violaverit, non dispensalor fide-
sol, si vol iii'iii:nos admisisscnl ad l}a|ptismiim , vol lis, scd ini'iuiis dis^ipalor a^stimari dobcal. Vcrùm
dignos ab codon» roniovissonl. Alqui non idoo snani nnn idoo docenl, hominem verè cl propriè non sol-
Bapiismo viriuiem aden>isse ccnserelur. Ergo ncc vere, seu in Pœnitonlià, seu in Bapiismo, cnjus oa-
siiani clavibiis vini in objeclo icxlu adcniisse ccnscri dem est in pra'senli conditio qu.-c Pœniienli.o. Id aii-

dol)ol. lem si de ullis, cerlè de objeclis Palril)iis con.stal, qui

t05. Insl. 5° : Ex Hicronynio, apud Donni non cùm ex profosso Monlanislas et Xovatianos oppugna-
quivrilur senlonlia saccrdolUin , sod rooruni vita. Al- vorinl ,
qnam doxlrcà manu Ecclcsi;e assercbant li-

qui si sacerdoles réuni verè oi propriè solvcrent, non gandi solvendi potest:»iem, eidem sinistrâ abri|)ere
el

lanlnm quœrorclur viia cjus, scd cl inipendiô qux-ri nobierunl. Unde ut objectos texlus levi calamo por-
deberol senlonlia sacerdolum. Ergo ex llioronynio slrinpam
sacerdoles verè el propriè non solvunl. Dioo r, ad Cyprianum , eos tantinn ab ipso impoli
106. 14. disl. niaj. : Non (|n;oriUir sacerdolum sen- sacerdoles, qui iniempostivà misoralione pacem lapsis
lonlia, quasi b;vc sufficiat seclusis pœnileiilinm dis reslitucbanl ante expi/ita delicta, anlc exomologesim
posilionibus, concodo ;
quasi bx-c cnm piis eoruni factani criminis , anle pnrgatam conscientiam. Ecquis
disposilionibus necossaria non sil, ncgo. Sanè apsd cnm sancto martyre pacem banc falsam, periculosam,
Douni qua-rilnr reorum vila, quia nonio rcus soivi po- imù exiliosam dantibns, et accipienlibtis niltil profutu-
lesl, nisi bunc Deusdigimm judioel qui solvakir. 7'«hc ram assereie dubitel?
enim, ait Grogorius Magniis, bom. 2G in Evang., vera Oico 2°, Ambrosium, co loci divinilateni sancti Spi-
est absoluiio prœsidenlis, ciiin œterni arbilrinm sequitur ritùs hinc probaie, quôd peccala vi proprià dimiliat;
Judicis. Inde perperani et sacrilège prcsbylori vel cùm niera crealura, quaiis est liomo , in remissionem
damiiarc innocentes, vel solvere se noxios aii'ilrantur. pcccatorum minisleriuni quidem suum exbibere valoat;
At nnn idoô vel oliosa esl absoUilio, cùm logilimè [iro- sod nnlluni alicujus poteslalis, qiiale scilicet eam
oxcr-
forlur, vel veni;BJam oblenUenierè doclaraloria. Sicut cet Spiritus sanctus, id est , suproni;c et divinx
jus ,

enim cl pneviic rcjuirunlur disposiliones ad Ba|)li- exercerc possil. Inde autcm quid contra nos?
smum, el is lamen verè solvii peccala ; sic el pr.eviae Dico 5°, Cbrysoslonii textum esse eMra rem. >'e(ine
ad pœnilenliani requirunlur, cilra dispendium eflica- enim bîc loquiiur de polosiale Pœniienii.oSacramonto

c'ix ejnsdem. exercendà, scd de eâ dunla.xat, quani extra

Sacra-
107. Obj. i" : Qui unanimi consensu doccnt pole- menium exercent Ecclesiie pasiores, cùm pcr bona
siatem ligandi et solvendi solius Dei esse, docenl exempla cl pias exborlaliones jam renalos bAont in
consequenler boniinem pcr claves verè et propriè non pietato, et à prislinis viiiis deierrcnl. Cxicrùm ad so-
solvere aul ligare. Alqui SS. Patres... Prob. min. 1" ex lam Clirisli virinLm poilinero ut à j.ulredine peccalo-
Cypriano, iracl. de Lapsis , ubi bxc babcl : So/ms runu seu per se immedialè , seu mediante hominum
Domiiius misereri polest. Yeniam peccalis quœ in ipsum ministerio liberct , nemo nisi blaspliemus nega-
commissa sunt, solus potest ille largiri. 2° Ex Ambro5io, verit.

lib. 3 de Spirilu sancto, cap. 18 : Pcr Spiriium san- Dico 4° Auguslinnm, tract. 3 in Joan., boc unum
clnm pcccata donantur ; liomines aulcm in reniissioneni velle, ut sorvus, quia causa t:\nluni ininisleri.ilis cl
pcccatorum niinislerimn suum exhibent, non jus aliaijits dépendons, secundiim Icgem ngat: cùm à reatu legis j.ro
polestatis exercent. 5° Ex S. Chrysoslomo , iloni. 15 ,
nulu et arbitrio solvere, sit Dei solius, non bouiinis.
in cap. 5 Mallbxi : Liberure à putrcdine peccatorum ,
Cilatâ verô liomilià perslringit lumorom vcl sluj.u-
Cliristi profeclb virtulis est : ut aident ad illa ileriim non reni Donaiislarnm , qui sacranionlori:m eflicaciani ex
revertonliir, uposloloruni curœ est ac Uiboris. llis conci- sua privatà pielale pondère rali , Sacrameiiluni ab
nunt ca^teri, quorum instar sit Augnsliniis, senu. 99 ba;reiico, malove minislro, id est , ab eo ohini qui
de Yerbis Evangelii S. Luc;o , aliàs bom. 23 ex '60, Donaiista non essel, collaïuni, nullius esse viriuiis
ubi Iktc oxplicans Chrisli verba : Si cui diniiserilis palan) effuliobant.
peccata, dimilluntur ci : Hoc est, inquit, Spiritus dimil- 109. Obj. 5°. Eadem est omni tempore absolulio-
tif, nos vos. Unde illi qui lumidè dicil : Ego dimitto, ego nis effioacia. Alqui absolulio quar.doque sallem est
pivudo, ego sanctifico, responderi vult S. doctor : y on ri.orè declaraloria ;
pulà cùm invenit Dcccalum iani
151 ruxciAiiis 1»! |'(m;niif,mia. paiis ii. iô-î

:mlf ikmIVcI^ coiilrilionc dclctimi. I rgo. - Uesp. 1", (laraioria dici poicsi. lit poslrcma poslrem.'c linju-i

iic^'. iii:\j. .kI scnsiim olij('('rK)iii>. Il cniiii ;il»s<)liilio rcsponsionis jiars plcnins inlclligalur, sil

non (li( Mliir siinplicilor dcclanilotia ,

liaml iciiniriliir AIITICI lus IV.

m sciiipcr pcccalorcm siiscitcl à iiKniuis; j-cd salis An l*<rnilenti(i ul cnlpinn, sic cl prnœ rcatuni tollnl.

csl m atl ciiiu siiscilaiuliiiii insliliila liiciil , cl liiiiic 113. (icrium csl ajuid pseudorclbrinalos ul ctapud
cITc'Cluiii pariât commimilcr. Qiicmadinodiun, iil \V.\- (latliolic.os, 1° iPlernam pœnam lelhali cnili'K'i |)eccaio

plismiis dicaliiiSaciaiiioiiliiin rcgciioratioiiis, iiccfsso ies|)oudcn'. Tumidi» cnini ri incrediilis , et cxocrulis,

non ost iil oos cliain adidlos rogciicrcl ,

qui lier ca- et lioniicidis, cl farnicaloribus, clc, pars illovnm cril in

sliiin Dci aiuorcni jain fiicrini rc^'ciicrali ;

scil salis xliiijno (irdcnti iijnr cl sttipfinrc, A|)0(al. 21, 8; 2" cssc

est iil de se viin liahcal regoiicraiidi , cl de fac.lo cos aliqiiam UMnporalcin pœnam, niorlein scilicet cllinjus

rcgencrcl, (pii ox pripolciili ol larà Del iniscricdidià vila; miscrias, rpKc nullà l'œiiitcnti;"! cxpungalnr; 5°
jain renali non r;iciiiil. esse et a!i(|nain, (|n:5! dilui possit, seu per Bapli>inuiii,

110. U. 2°, iicg. Miin. Sicnl cnini sol pcr se cl j)!»)- scii |Mîr vim marlyrii , scii per anlenli>,simam conlri-

priè oorain iicpicraccro diciliir, clsi liane noininn([nàin tioneu). At contriivcrlunl iidein iiiiersc, an delclà

ex sui>posilo igné li(inelaclani invoiiial; sic cl ab^oln- pcr Pœnilenliam culpà , deleatur scnipcr realus

tio per se cl propriè recoMcilialiva dici debcl , cisi cujnslibel pœna; tcmporalis. Affirmant cum Lutlie-
raiiis tjdviniani altiue iiinc infernnt 1° vanam esse
homiiuin rpiandocpie jannecoiicilialiMn invcnial; cnni ,

Purgatorii et Indulgentiarum fidem 2" pcccalorem

pra'serlim recoHciUalio ipsi conlrhioni sine Sncritmeuli ;

voto, qnod in illà includilnr , non sil adscribcnda, nli qui semel ab iiTupiitalis via rcsi|)uit, ad nullam oin-
docet TrldenliiiMin, scss. 14, cap. 4. Qnapropter, si ninù pro pra^lerilis lapsibus satisfaclioiicm leiicri.

res peniliîis iiispicianlnr, ul absoliilio merè dcdaralo- Quâ de rc sit

ria dici possct, ncccssuni l'orol ut pcccaUim scnipcr Co.Nci.Lsio. Quoiios per Pœnilcntiam loUitur realus
pra'vià conliilionc delctniu snppiuicrol. Hoc aulern culp3c , lollitur et realus pœnaî »lcrnai; al non toUi-
licèl à llieologis non paniis , pnceipiiè anle Tiidcn- lur semper, sed saipiùs manet realus pœnu3 tempo*
linain synodiini, adiiiissuni luerit, procul rejicicndiini ralis. l'iraque pars est de fide.

existiinaniiis. 1 1 i. Piol). prima pars, 1° ex Aposlolo, Rom. 8, 1 :

m. Obj. G° : Ut opinio noslr;« conlraria admitli Niliil dmnnutionis csl lis qui sunl in Cliristo Jesu. Sed
possit, salis csl ut solvere idem plané sit ac solalum quibus dimissa est per Pœnilcntiam ciilpa, ii sunt in

dcclavnre. Alqui... Nanupie 1° jndex in cxleriori foro Christo Jesu pcr gratiam juslificalionis. Ergo liberi

injuste accusalinn absolvcre dicilur, cùni ciini iiison-

sunt lum à poccalo niorlali quod est causa dainnatio-

icni esse déclarât. 2° Peccalriceni absolvissc dicilur

nis, tuin ab ipsà damnalione.

Chrislus Luc. 17, licèt laiitùm diinissaipsi fuisse pec- 115. 2° Ex Trid., scss. G, cap. 14, ubi declaratur: Sa-
jam tisfactionem, jejunia, eleemosynas, orationes, et (diaspi-
cata sua renunliavcril. 5° Ei qui peccala pluries

absolula conlilelur, non mcndacitcr dicilur à sacer-

rituaUs vilœ cxcrcitia prœstari , non quidem pro pœNA
dole : Ego le absolvo ; et is lamcii non absolvilur verc, .ETERNA, quœ vel Sacrmncnto, vel Socranienti voto unà

sed absolutus dcclaratur. Ergo.

cum culpà rcmitlilur, sed pro pœnà temporcdi ,
quœ , ut

112. R. ad prinnnii , ncg.raiii. Idem eiiini sibi vult Sacicc Lillcrce doccnt, non tola semper, ul in Baptismo

quod abluere Baptismo fit, dimittitur.

absotvere in Pœuileiilià ,
in :

hic porrô non idem est, ahlucre, ac ablutum dcclarare. 116. 5' Quia , ul benè eadem synodus , ibid.,

Nec noccnt olijecla exempla. Non primum : Judcx cap. 7, miiKiuàm remiitilur peccalum morlalc citra

enim injuste accusalum siniul absolvil à faliis criiui- infnsioneui gratiam sanctificanlis, <iuà homo ex injuslo fit

jnslus et cv ininiico cuicus, lU sil liares secundùm

nalionibus, et iunoceutem déclarât. Absolvil, inquam, ,

exlrinsccè, prout cxtrinsecè accusatus cral. $pem vilœ œlernœ. Sed qui juslus esl. De» amicus , et

Non sccundum. Utruniquc enim pra-slilii Chiistus :

vitsc aîlernx hxTCS, is a'ternaî pœnie obnoxius esse
nequit. Ergo.
nmiirùui et pcccatricem absolvil, cùm in eà cœleslcni
jllam succendit charitatis flammani, qux vitia onmia 117. Prob. securida pars, quam, ul siatim aiebat

consumil; et ipsam à peccalis liberam esse declaravil Tridentinuui, sacrœ Litierœ exerlim docenl.Prob., in-

in domo Pharissei quo de jam supra. : quam, pluribus Scriplunc exemplis. Gcnes. 5, proto-

Non Icrlium. Cùm cniin ad euni queai jam pluries à parens Adamus in delicti sui po3nam id audiit à Deo :

certis peccalis absolvil, dicil saccrdos : Ego te absol- Maledicta terra in opère tuo. In sudore vullùs lui vesce-

vo, non dicil : Ego dcclaro liia tibi dcinissn cs'-e pecccila : ris pane, pulvis es, et in pulvcrcm reverteris. Alqui

id enim satis inutile foret respeclu Pœuilentis, qui aîrcmnas illas toto vitx' decursu sentit Adam , licèt è

ccnlies et eô plus islud audierit ; sed aquivalenîer di- delicto suo cductus esset, ut dicilur Sap. 10. Eigo re-
dit : Ego do tibi gratiam , de se quidein rcmissivam missà culpà non semper remilliiur leniporalis pœiiie
pcccati ; sed nunc mage uiagisquo cuin Dco rcconci- rcatus. Uiide Irena'us , lib. 5, cap. 3o. Londcmnalio-

lialivam quâ scilicet et in ejus amore crescas cl tibi ; nem Iransgressionis accepit homo, lœdia cl Icrrenum la-
;

niinuatur aliquid pœiiae, eui , dclelà ciiam per Pœni- borem, cl manducare panem in sudure vuUûssui, et am-
lenliaî Sacramenlum culpà , obnoxiuj est pi'ccalor. vcrii in icrram ex quâ assumptus est. Simililer et niulier
j

Ergo ne in hoc quidem casu absolulio simpliciier de I

lœdia et labores , et geniitus , Iristilias partùs, etc., ut
«33 CAP. II. DE KFFICACIA KT EHKCTIHLS SACRXMKNTI K*:NITENTI.1:. 134
»(i(/H(' malciiicli à Ih'o in lutum périrent , muine sine in- <
accepli()hi.-> persoiiariun undirain edii^^ial.
crcjnitione persevcrnnlis l)enni cuntemncnnl 118 Prob. 2" ex Pauibub, (|uoi(nn alii llioiin no-
Nuin. ii, coiidoiial Dciis M.uia; pccLalum inuniui- slram expresse eonsliluunl ; alii (oiiscciuenler, (|uale-
nilioiiis :\(Ivorsii> MiissiMii ; alqiii iiiliiloiniinis jiilx-l niis dorent liuinini ctiani à peccalis mund.ilo ojius
\. \\ , oaiii sepicm dicbus cxlra caUni à populo sepa- esse jejuniis, oralione, cleciiio.synis, carnis alllielaiio-
lari. Num. 20, cxcludiiiiliir Moytics cl Aaioii à lenà nibus, ul poccala sua redinial , compcnscl et U'^M,
pi'uiiiissioiiiâ , eb qubd iurrcdiili fiierinl uri Doiiiini ad Judicem suum placando. lia Onj:enc.s, liom. {'> in
aqtias contradiclionis , V. 1 1 cl 21. AUiiii diiltio prociil Eevil. ,
idn jiia li.ec (qicra vocal prtiium, quo pcccata
uloniuc suam liaiic noxaiu salubri l'œiiilciilià dilue- rcdimuntur. Cyprianns, cpisl. 3 el 8, nbi Iradil salis-
rai. Ergo diUilo cliaiu poccalo inaiiel realus pœiuc. faclionibus dclicla redimi , et sordes posl Uuplismuni
2 Rcg. 12, David scclcris sui voiiiain proiiicrclur, cl contractas cleemosijuis ablui. Ambrosins , lii). ad
rccipil his Nallian verbis : Dominus Iranslnlil paca- Virginem lapsani , ubi graiidc scclus grandeni neces-
tum iHuni, non moriehs. Alqiii laincii proplcr idem sariam habet salisfiiclionem. Qiiibns concinil id cjiis-

scoliis gra\•i^siInis pa-nis allicilur. Vcnnutumcii , uil deni S. dotloris iib. 7 in Luc. : Compensulionc churi-
PropUeln, quoniam bliisplieniare fecisù inimicos Domiiii Intis.... vel satisfaclione quacumque peccali pœna dissol-
propler verbum hoc, filins (jui naluscsl tibi , mor(e nio- vilur. Augusliims in psalm. 50, ubi h;rc : Aliquando
rietur. Neque ob pœnilcnlis régis lacrymas rclraoïala Deus, cui ignoscil in future scculo, coriipit cum de pec-
csl ca qiiani aille audieral coiniuiiialio : Xon rccedcl cato in isto seculo : nani et ipsi David, cui diclum jani
gladius de doino tnn , eb qubd dcspexcris nie , et Inleris fueral per prophetam : c Dimissuni al pecculum luum, >

uxorem l'riiv. Atiiui bic iiidiciliir pœiia Davidi , non evcnerunt quœdam quœ minatus eral Deus propter
solùm in emendaiiouem ejus , aut alitauni icrrorcni, ipsum pecculum. Et rursùs : \erilulem dilexisli , id
nli cum DalUio reponunl Novalores, sed in pœnani est, impunita peccata etiam eorum quibus ignoscis , non
pcrpelrali criniinis. Niniirùni qiomam blasplicmare rcliquisli... Sic prœrogùsli misericordiam, ul servares et

l'ecil inimicos Domini ; e6 qi ou contempseril Deuni, verit.item ; ignoscis conftleuli , sed seipsum punienli.
clc. Ergo. S. Grcgorius Mag., Iib. 9 Moral., cap. 5i, aliàs 17:

Neque alia esl novai logis ralio, quàm fueril ami- Delicluni sine tdlionc non deserit Deus : aut eiiim ipso
qu;v. Mors enim cl alia) viia; luijus a;runinLC lolideni hoc homo in se Pœnitens punit, aut hoc Deus cum ho-
siint ni plurimùm peccali pœnœ. Alqui niorli snbja- mine viiidicuns pcrcuiil... Sic David posl confcssioneni
cent el seruninis vila; ii etiam quibus in Baplismo di- audire meruil : « Dominus Iranstulit pecculum luum, i

missuni esl peccaliim originale. Ergo sublalo pcccalo cl tamen multis posl cruciatibus afjliclus et fugicns ,

nianenl pœna;, non ad cxercilalioncm virlulis , ni rcatum culpœ (;uam yerpetraverat, cxsolvit. Sic nos salulis
palel in infanlibus, sed ad ullionem peccali. undà à culpà prinii parentis absolvimur, sed tamen rea-
Ex iis, ad prœoccupandani li;erelicorum ca\illalio- lum cjusdem culpœ diluentes, absoluliquoque, carnaUter
neni , sic argumenlor cum Gregorio de Valenliâ obimus ; ubi conclusio noslra cl Iradilur, el inviolé
loni. 2, disp. 6, q. 17, p. 5. probalur. Quod enim reponit Keniniliiis, li;rc pntribus
Si qiiibusdam ceriorum peccatorum reis décréta c: l inconsideralè excidisse, cosque, ciim lalia scripserunt,
à Deo posl remissam culpam lempnralis pœna , non hyperbolicè mag'is locutos quàm verè ; non tam incon-
dubium esl quin aliis ,
plus , Ltqué vol minus rei'^, sidcrala csl liypcrbole, quàm putidum cvaiiidi cere-
congrua peccato suo pœna decernaiur. Alqui conslal, bri delirinm.De bis nu'.llù plura de seculo in secu-
quibusdam certorum peccatorum reis lemporalem lum dabit Bcllanninns, Iib. 4 de Pœnit., cap. 9.
pœnam à Deo constitutam esse. Minor p:Uel ex di- 119. Prob. 5°, quia elsi Deus, ut X'ternam , sic et

clis. Prob. ilaque major. i° quia nulla est ralio, po- omnem pœnam cum cul|iâ remiltere possil, band
tissimùm in Scripluris quai una sunt adversariorum tamen decet id ab ipso fieri. Sanè enim, ail Trid.,
régula, cur Deus lemporali pœnâ peccatorem bunc sess. 14., cap. 8 : Diviuœ juslitiœ ralio exigera videtur
plectal , islum verô a-qué vel magis reum impuiieni ut aliter ab eo in graliam recipianlur, qui anie Bapli-
diinillal. Esl verô é contra cur onincs pari lance me- smum per ignoranliam deliquerinl, aliter verb qui semel
lialur, ut nempe et à peccato deterreantur, et exer- à peccalo el dœmonis servitute libérait, et accepti Spiri-

cendai virlulis maleriam babeant. Hinc Augustinus, lemplum Dci violare, el Spirî-
lus sancli dono, scieuter

tract. 124 in Joan. : Productior est pœna quàm culpa, lum sanclum contristarenon formidaverint : et divinam
ne pana putaretur culpa , si cum illà finirelur el pœna. clemenliam dccct , ne ita iiobis absque ullà satisfaclione
Ac per hoc vel ad emendaiiouem labilis vilœ, vel ad exer- peccata dimitlanlur ,ut occasione accepta, peccata leviora
cilationem necessariœ patienliœ , temporatiler hominem putantss, vclul iiijurii, et conlumeliosi Spirilui sanclo,
delinet pœna, cliam qucmjam ad damnalionem sempi- in graviora labamur Procul dubio enim magnoperè
ternam reum tion delinet culpa. 2° Quia Deus inviolatà à peccalo rcvocant, el quasi freno quodam cocrccnt hœ
loge opus hominis reddet ci, el juxla vias singulorum re- satisfacloriœ pœnœ, cautiorcsque et vigilanliores in fu-
sl'.luet m, ul dicitur Job. 54, cui consonal psalm. Ul, lurum pœnilentes efficiunl, medenlur quoque peccatorum
Piov. 2i, Piom. 2. Ergo si Imnc leniporaliler pleclit, reliquiis ; et vitiosos habitus malè vivendo comparalos,
pleclil et aliura. Alque id quadamtenùs débet, ul contrariis virtulum adionibus tollunt, etc. Ergo debuit
juslà erga peccatores omnes proporiione aliqualeni l nicumque, qui suaviier et foriiier omnia disponi»
155 TRACTATUS l)K VU MTKNTIA. PAHS 11. 130
Di'ii';, poroalori cliam coiivorso INniilciiliaDi loi lio- ini(piitalis; quia lemporalcîs id gi'nus pœiia:, non
lioriim l(M:i(('iii coiisliunTt'. iiiodicii- lanlnni, scd rcipsii mdia- snnl, si conqiare;!-
{"h). ()l»j. 1° ciim Kcniiiilio : V.\ allcgalis .siipra Inr vcl ad alcrnas, (jums piomciiiimns, vcl ad biliiiaMi

Icxlibiis colligi iic(|iii(, diinissiiin |ior(-altiin salisl'a- gl<»riain qiia: rcvrialtilnr in nobis.

cl'.triis pœnis rediini debcrc , nisi coiistel cosdciii (lonlirm. Ko modo obiiviscilur Deus iiiiquilalnni
lc\Uis de pra'(li( lis pcrnis iiilclligi dcberc. Alciiii non ptccaloris (pii ad i|)sum ex loto corde converlilur,
conslal Tcxliis cnini (|ni do punis ad cxiMciliiini (|U() obiiviscilur jusliliaruui illius qui ad perciiinu
palicnlii- ol pcccali fnj,'ani inilictis cxponi pos^nnt, dcd'-dit : ;i!qua eiiim csl ulriusqiicî concblio apiid
(II' pd'iiis salisfacloiiis pcriHMàni iiilcllit,'iniliir. Alrpii l)ropbelam. Alcpii Dcns , licèl biijiiscc jiisliliarum
addncli snpra à noI)is Icxliis cxponi possiinl do \kv- obliviscalur quoad vilam a:ternam, mm laun^n cas
nis, (•(('. Icmporali aliquà rnercede defraudal ; ni doccnl S.
\-l\. 11. ad priniiini ol sctiniduni, wj, min. Tqnia Cbrysosl., bon), (il; Hicronym., in cap. 29 Ezecli.;
ti'Xliis illos n()slii> Calliolicoruni sensu iiilclloxil Augusl. bb. l."i de Civ. Dei, c. 15. Ergo à conlrario,

universa liadilio ; (piin et diù Luih.Tiis ipso, ni alii)i elc. ha (ircg. de Valenlià.
Dco daiilc oslondonnis. Poriù boni consiilcl buinilis 124. Oi)j. 2" Cum Lulbcro in lib. de Capl. IJaby-
iiiodosUisque Kemnilius, si Sciipluram Patruni sensu lon. Cbrislus cùni adullcram absolvil, Joan. 8, non
poliiis (piàni ipsius inlorpielcmur. 2° Pœnrc, qua* aliam ab eà salisfaclionem cxegil, nisi iil deincops
Itroplcr percalnm pia'loriluni el diniissuni iiifliguii- bcnè vivercl : Vadc, inquil, cl iioii ampliiis peccare.

lur, in pi'ccali vindiclam cl salisradioncin iiilligi Idi|)sum conligil cùm sua scu paralylico, seu iMagda-
nicrilô dicunlur, non anlem vcl ad siniplox virlulis leu;e poccata din)isil Salvalor. Ergo.

cxcrciliani, vel ad allcrius similis pcccali caniclani. 125. U., ncg. conseq. quu;ex adduclis excu)plis pes-

Alqui pœn:ï? qnas reccnsuinius prop^er peccalnin pra^- sinic dcducidir. Quod cnini spécial ad nnjlicrem
icrilnm inlligi dicniiliir. El veiù quid sibi.vult islud adullcram, 1" non conslal ex Scriplnrà an Cbrislus
Micbiea; 7 : Ircim Domini portaio, qicmam pcccavi ci, iilam absolverit à peccalo, an solùm à lapidaliono

nisi islud : Elsi jam Doi aniicus, niala qniccumqno adullcris indiclà liberaveril. Gerlè, ail Bellarminus,
milii à Domino obvenicnt, palicnlcr fcrani, quoiiiani ibid., cap. 11, verba islba;c: Nec ego le condemnabo :

iis pcccando, me dignum leci. 3" An mors .Moysis cl vade cl noliampUus peccare, id ununi significare vi-
Aaron in descrlo cos poluil faccre exindc canliores? denlur : Neque ego le lapidari velini sed cave «c ;

12-2. Obj. 2° id Ezccli. 18 : Si impius ecjeril Pœni- oodcm poccalu in idem periculnm recidas. 2° Eslo

tentidw ab omnibus iniqmlcaûms suis... omnium iniqui- suum aduileric peccalum dimiseril Cbrislus , ut pa-

talum cju$ non recordubor ; ibid. : 53. Omnia peccata ralylico el îilagdalen;e , annon lanlam in iis parère

ejusquœpeccavit, non imputabunlvrei. Idcmadslriiunl poluil conlritionem , ut nuUà iusuper satisfaclione

innunicri alii lexliis, in qnibus exhibclur Dons uti opus esse judicavcril. 5" An quia Cbrislus de salis-

jiosl lorgiim vcl in profundum peccala semel dimissa l'aclione siluit, nullam cxegil deinceps? Annon fulu-

projiciens, caqne lion impulans. Alqni in opinione rain Magdaicna; Pœnilenliam pncnoveral, etc.? 4°
noslià lecordarelur Dciis illiiis eliam iniquilaiis , de NoMiiC Cbrislus ul suam cxcellenliu; polcsialem si-

qiià qiiis Pœnilenliam egissel. Ergo. nuil et niansucludinem commendaret, poluit singu-
123. R. r bine scqiii nnllum usquàm bominem in lari privilegio pœnam omnem simul cum culiià remil-

bàe vilà, posl dimii^sam sibi culpam, temporali pœnà tere? inde verô quid coiilra solitas Providenliic

fuisse ;\iroctum. Id aulem Iblsnm esse confilcntnr ipsius legcs loties alibi assenas ?

adversaiii plures, qui solùm negant banc dimissi se- 12G. Obj. 5° ex Rom. 8, v. 1 : ISihil dumnalionis

mel peccati vindiclam gonerali Icgc à Deo conslitu- est iis qui sunl in Clirislo Jesu : alqui in iis foret da-

lam esse. ninalionis non parùm, si lemporali pœnaj obnoxii fo-

R. 2" , disl. m.ij. Cnm impius agil Pcjeiiiten- rent.

liani , Dcus iiTupiUalum cjus non rccordalur, neque 127. r»., neg. min. Absil enim ut damnalionis instar

ea impulal ad pœnam a:ternauf, sed ealcnùs Icgit, el babeanlur pœnœ, quai divinam justiliam exarmant,
projicit in profundum , conccdo. Ad lemporalem ,
qucc quasi freno quodam revocaiità peccalo, quie lan-

subd. : ^'on rccordalur, si impius acri el vebemen- dem scternum glori;e pondus operantur in nobis. Alqui

lissinio Punitenlia) sensu peccalum omne expungal, pœn?c, quas vel immiltit Deus, vel spontè imponimus
proul :\!agdalenœ, Paub), et aliis quibusdam eximi;e nobis, vel ab Ecclcsia; ministris injunclas lubeiiler

cbarilalis Pœnilenlibus conlingere poluit, conccdo ;

suscipimus, divinam justiliam exarmant, etc.; ergo

secùs, ncgo. Ilaque pcccali per sinceram Pœnilen- bas pœnas non cxcludit Aposlolus à renatis in Cbrislo,

liam deloli non rccordalur Deus in furorc suo ad scd laulîim mortem œlernam. Et lioc sensu danma-

a-^lcniam pœaani ; al illius rccordalur in mis^cralione tionis nomensumil, lum eod. cap. bis verbis : QuorHin

suà ad i'oenam tcmporalcm; lum ut m.ijoris nicrili damnatio justa est ; lum et bis cap. 15 : Jpsi sibi

ansam pra'beal iis quos corripit, ni eliam falcnlur damnalionem acquirunl. El vcrô quod damnationem
adversarii; lum ut animas sibi jam dileclas «mp/iùs vocal Aposlolus, v. 1, illud murtcin vocal, v. 2, liis

lavct, cl iii iis vel rubiginis umbram pcccalo :',d!ux;- verbis : Lcx spirilùs vitœ in CInislo Jcsu liberavil me à
non csl propriè recoidari leqe peccaii et morlis, Alqui vox viortis liic xternann
fentem delergat, Alque id l
J37 CM». 11. I)i: KFFICACI.V ET EFFECTIBUS SACKAMENTI l'aLNITE.Nll^. ISS

iiioriem indubic signilical ; cùm ab cà soh\ immuness W quàni

quài noslra , rcdimere conaremur. L'ndc saiisfactio

liant qui rcnascuiilur iii CI)rislo. Ergo cl vox dnmm - I

j
nosl a non est pretium rcdcni|»lionis, quod supcr-

tionis xlornam laiiliiiu oxprimit. Ergo qui nibil iiibi abundè exsolvil Cbrislus, sed nicdium quo pretium
SciipHirà videiil psoiitlo-rcfonuali, Scriplurain iic- saiiguiiiis Chrisli noitis ajjpbcalur. .Nec m:\</\s nocel
i'\

appiicatio Ikl-c inlinilo valori salisfaclioni-) Ciiiisli,

quiclcm iiUelligiiiit.

128. Obj. 4° Eoden» modo

:
remillit nobis Deus quàni Sa( ramcnla et lides, sine qnâ fruclum pahsiunis

debila noslra, que nos dcbiloribns noslris; id ciiini Chrisli non percipi falcnlur Protestâmes. De bis adi

poslulari vult et spoiulot iii Oralionc Dominicà. Atqui Trid., sess. U, c. 8.

13G. Inst. Plus nobis profuil obedienlia (iiiristi,

débita rcmiltimus dobiloribus nostris cilra ullain
iil-

lius pœnai imposilioncm. Ergo et Deus. quàm nocuerit inobedienlia Ad;c, Honi. ii, l.j. .\lqui

129. R., disl. maj. Eodem modo remillit Deus, id è conlra erit, nisi Deus pœnam omneiii et tnlpani si-

ex toti cordis propensione, conccdo. mul tollat. Ergo.

est, sincère, et
quasi dimissam culpam nunquàni idc- 157. R., neg. min. Ut enim plus prosit obedientia
Eodem modo,
ctat, ncgo, qiianqnàm nec ex bàc parte disorepant ho- Clirisli, quàm nocuerit .Adcc peccalum, haud ne-

mincs adeo. Palcr cnim cum eliam quem diligil filium, cesse est ut siniul et scnicl omne inalum à jirolopa-

corrigit : nec redargui polest, qui agit ut ablaia sibi renle invccluin lollal : alioqui et omnes viLe iiiijus

resliluanlur fams vcl forlunoc bona. miserias et morlem ipsam toUere debuisset. Sed suf-
Kemissio debitorum ex parle Dei picna licit ut vel hicc tandem loUat, vcl in aliquid nobis
150. liisl.

est et perfecla : alqui talis non erit, nisi omncm pror- melius commutcl. Atqui pœnam lollit Cbrislus ,

sùs pœnam dimillat. per pias Pœiiilcnliic noslnc exeicilalioncs, quaiuni

151. R., neg. min. Est enim plcna, quia modicum ipse fons est et principium. .Miserias vcro et ipsam

hoc quod exigit Deus (modicum dico comparalù ad mortem in aliquid melius commutât; quatcnùs in ils

œlcrnam pœnam, qua; Deo misericordiler relaxaiur), à spontè susceptis uberiorem sanclis suis merilor(nn et
et in plenius nosln bonum exigit et abundè pr.TStal , gloriaî segelem conslituil. Ergo plus in noslra eliam
unde solvamus. Est ctiam perfecla, quia debitoris hypolbesi prodest Cbristi obedienlia, quàm nocuerit
conditioni perfeclè propnrtionala est. Is namquc, nisi Adcc peccalum.
pro delicli mensurà mensuram plagarum sibi immi- 158. Obj. 6° : SS. Patres saiisfaclionis noslrai ne-
nere crederei, in eadem qiue deflevit vitia, facile rela- cessilatem excludunt. Sic Ambrosius, lib. 10 in Luc,
beretur. n. 88 : Lacrymas Pétri lego, salisfaclionem non lego.
152. Obj. 5" : Satisfaclio Cbristi copiosa fuit et cu- Sic August., lib. 2 de peccal. .Merit., cap. 3i, n. 54:
mulata. Alqui si icnealurbomo pro peccalo salisfacere, Hespondemus vite hujus îaborcs ante remissionem eue
mulila fuit satisfaclio Chrisli, nedùm copiosa redcm- supplicia peccalorum, post remissionem antemcertamina

1>tio. Prob. min. Non offerlur satisfaclio, nisi adhuc cxercitalionesquejtistoruvi. El m psalm. 84. : Opcruisti
supersil debilum aUquod quod persolutum non fueril. omnia peccata eoriim... ulnon illa vindicares. Sic Cbry-
Atqui ubi superost debitum, quod persoluluni non soslomus, boni, de Pœnit., etc. : Imponil nobis Deus
fuerit, non poiuii prjccedere copiosa et abundaniis- pœnam, non de peccatis suppliciimi sumens , sed ad fu-
sima satisfaclio. Ergo. turanoscorrigens. Atqui haic ipsissimum sunt Calvini
133. R. 1" : Ut supra , argumenlum hoc in ipsos syslema.
eliam adversarios recidere ; cùm bi fateanlur, è san- 159. R., neg. min., quae nullum in objeclis icxlibus
ctis per mérita Chrisli cum Deo reconciiiaiis fuisse praesidium babet.
aliquos qui propter injurias anlea Deo illalas punili Non in Ambrosio, cujus ea tantùm mens est S. Pe-
fuerint. irum crimen suum deflevisse, non autem excusavisse,
R. 2° ad primum, neg. min. Queraadmodùra enim prout ii faciunt, qui, ulsuam sibi culpam exprobran-
lamelsi copiosa fuit oraiio Chrisli, adhuc lamen orare libus salisfaciant , eanidem pro virili imminuere siu-
debemus ; neque orando, divince delraliinius oralioni; denl. Unde apud S. doclorem satisfaclio eô loci idem
sed é conlra, lum quia sic ordinem à Cbrislo pniîscri- est ac excusalio, apologia quœdam ac defeiisio. Alquc
plum sequimur ; lum quia loiam suam vim habel id demonslrant haec quœ coiilinuô sequunlur verba :

oraiio noslra ab oratione Chrisli : sic et iisdem de Quod defendi non potest, ablui polest. Et verô ad quid
causis satisfaciendo, divinam commendamus saiisfa- Peiri lacrymal, nisi ut scelus suum dilueret? Cerlé,
ctionem, nedùm ei quidpiam deperire velimus. aiebat supra Ambrosius : Grande scelus grandem habet
15o. Ad secunduro, neg. maj. Offertur enim satis- necessariam satisfactionem.
faclio pro re jam persolulâ, sed cujus possessionem Non in Auguslino ; is cnim vult dunta.xal, miseriis
cerlis condilionibus allegavit Christus ; sicul funditur qu3e sunt supplicia peccali, hoc eliam post conduna-
oratiopro re jam in graliam noslrîoblenlà, sed quam tum peccalum accedere utilitaiis, ut justis qui eas pa-
Christus à nobis de facto oblincri noluil, nisi et banc tienter ferunt, prosint ad viriulis exercitium ; ila ut
nosinipsius nominedeprecaremnr. Quapropler solvit ii per hoc Deum magis ac magis sibi dcvincianl. Qua-
Chrislus in aclu primo debili noslri pretium supora- propler sic slaluii S. doclor, mortem esse exorcilatio-
bundans; at debilum illud in aclu secundo expungi neni viriutis , ut earadem non neget esse prtteriti
noluil , nisi illud per bona opéra quœ plus ejus sunt peccali p>ïnam. Cerlè, lib. 15de Ci?. Dei, c 6, ntrum-
TH. XXII. fCinq.J
151) TUACTATUS IJE POliNITENTIA. PARS ÏI. ViO

que siimil conjungil. Cmwj, inquil, ex primi lioinlnii tenus ( ;i de rc varient Scholac, (llcccrtantil)us aliis

jHtfutiKitù iiioptitj'mi' procul dnbiosit morspœna nasccn- pro condigno, aliis pro congrilo, aliis excludonlibus

lis ; lamcn, si pro pirtutc jnsliliihiuc pciidiititr, fu tjloria iiininupie', v(d ab utroque pr.Tscindeniibus, ila ut
reiiiisccntis ; et chin sit murs pccatti rtAnbiilio, (ilUixinndo rem tolam ex sob'i Dei benignitatc, ac libcrali pro-
impcliitl ut iiiliil relnbnitlnr pccailo. Kl voiô an mors missiono pondère vclint.
iiifanlibiis, aul justls, qui siibilo casu rapiunliir, vir- 142. Obj. 8" : Dcus gratis pcccnia rcmitlit, jnxia

tulis cxorciliuin esse jiossil ? lia Toiirncly, Wi- id Rom. 5, 21 : Justîficnti tjrnih i)er aratimn ipsiita, per
lassiiis, de. Kx allero lexlii sc(niilur eqnidcin Deuin ïi'ilcinplïoncm quœ csl in Chrislo .Icsu. Alqui id)i est

sic ()j)criro poccala (Hkc diniillil, iil cadoni aHoriiù graluila rcmisslo ox parte Dei , nalla cxigi po-
|)œiià non pleclal ; non aiilein ni unllani prorsiis do, lesl salisfaclio ex parle bominis. Nihilcjiiin opponilur
lis sumat ad Icmpiis. Contrariiini luculcnlè
ullioncin magis graluitse remissioni ,
quàm salisfaclio ; cùm
probant Angusliiii icxUis liic passim adducli. b;(!C ad justiliam pcrtinoat, illa ad graliam.
Non in Ciuysoslonio, quîcuni libcnlcr falemur, 145. R. 1", retorq. argumentum cum Socinianîs
Dt;uni il» pcceali pœiià, non lanlùni, ul Icrrcni ju- salisfaelionem Chrisli impugnanlibus. Dcus gratis rc-
diccs solonl, quxTcrc vindiclani ; sed, quod palris miltil peccata. Alqui ubi est gratuita rcmissio ex parte
oplinii csl, ulililalent eoruni quos plcclil ; ila ul rnisc- Dei, nuUa potest esse ex Chrisli parte salisfaclio.
ricordia cl verilas obvienl sibi, justilia et pax scse Ergo, etc. Quomadmodùm igilur, ut argumenlum hoc
osculentur. Quod aulcni pro peccalo salisfaclionem élèvent Calviniani, rcgcrunt et Deum gratis remitlcrc
dcbcri non nejiol S. doclor, liinc liqticl quod ibid. poccala, quia gratis Fiiium suum dédit, quo ea redi-
asscrat, pecc«<orcs non mcinere inullos , his à Deo merenlur lamcn
; et satisfecisse Christum, quia pro
conslilin pœnam, non remiui suppliciuni, elc. lia idem delictis nosiris passas est; sic cl reponimus nos
^Vilass. Deum gratis ipsam eliam peccali pœnam remillere ;

UO. Ohj. 7° : Non exigil Deus ab homine pro offensa quia et a;lcrnam commutât in lemporalem ; cl id
ojus quidpiam ([uod vires ejus onininô superot. Alqui omne opcraïur in nobis, quo tcmporalis bœc pœna
si satisfaclioncui exigercl pro oiTensâ, cxigeret quid- redimalur. Unde
piani bnnianas supra vires i)osilinn. Ad vcram enim
144. l\. 2", neg. min. LU enim Deus cl gratis re-
saiisfacUoncm duo rcquirunlur, 1" ul par sit offensœ ;
millal pœnam peccali, et pro eâ nonnihil salisfa-
"2" ul sit ex aliàs indebilîs. Âlqui ulràque Iiocc condilio
clionis exigal, suflicit ut gratis donct id unde satis-
hùmanas vires exccdil. Prima quidcm, quia offciisic
faciamus. Alqui donat uliqiie, cùm ab co bonùm
infinikcfinila hominis salisfaclio paresse non polcst.
omne noslrum tanquàm à Paire luminum descondat.
Secunda vorô, quia niliil Deo offcrrc polesl mortalis
Ergo.
lionio quod eidcm innuineris litulis non debeal. Ergo.
145. Inst. : Si peccala nostra eu gratis rcmilti di-
141. R. \°, dist. min. : Si salisfaelionem cxigeret
cantur, quôd Deus iribual nobis satisfacicndi graliam,
rigorosam, qualis fuit Chrisli, conccdercm; si sa-lis-
dicendum erit, ea Chrislo eliam, qui bœc in se sns-
faclionem exigal, veram (|uidcm, sed minus rigoro-
coperat, gratis condonala fuisse. Impium conseciuens.
sam , ncgo. Salisfaclio rigorosa iraiisceiidit iiond-
fdin. palet, prob. maj. Qui gratis accepit id nnde sa-
nis vires ,
quia niliil Deo rclriljuere polesl quod
tisfecit pro nobis, ci gratis condonala sunt peccala
non acceperil , uihil quod de se cl per se il-
nostra. AtquiChristus gratis accepit et corpus, et alia
laiam Deo injuriam ad;cquè compensel. Ve;ùm
dona per quai satisfecit. Ergo ci gratis dimissa sunt
non ideô cuivis salislaclioni impar aisliniari dé-
quie in se susceperat humani generis peccala.
bet. Si enim verè et propriè mereri polOit, prout ali-
14G. R. Ad primum et secundum ncg. min. :Chri-
bi probavimus; quidni verè et propriè salisfiicere
mox sUis enim non tàm hiimanilalem accepit quàm pro-
possil? Falemur tamen cum cilalo llieologo, sa- ,

prio wutu assumpsit et idoù quia voluil oblatus

lisfaelionem noslram, ncdùm sit ad slriclos juris api- ; ,

esse; cam enim fuisse dicitm*. Idem vcrô assumplà bumanitale , non
oes, mulliplici lilulo inipcrfectam
aliéna , sed suâ lanlùm virtute indiguit , ut infinitum
favor et gralia Dei mulliplcx pr;ïccdit et coniitatur.
operibus suis valorem impcnderet. Ergo ex propriis,
Nam r Sponsorem pro nobis accepit, iniô cl dédit,
quiJquid possumus. 2" internas et simul ex indcbiiis satisfecit. Ergo non gratis, sed
in quo uno possumus
summo à nobis repctcrc polerat, pretio miKjno rcdemil nos. Nos contra et mcrili princi-
pœnas, quas jure
pium, ctmerilum ipsum à gratiî\ in nobis, non tamea
commutai in temporales. 3° Hascé pœnas, quas et
sine nobis, coopérante rccipimus.
graves eldiulurnas esse oporlebal, brevi cl cxiguo la-
borfi redimi misericordilcr consentit. 4° Graliam 147. Obj. 9° : Rcmissio peccatorum fit in Pœni-
pKtebet, unde depromil salisfaclio nostra quidquid vi- icnlià per virtutem passionis Clu'isli. Alqui passio

rium et valoris habet. 5" Salisiîiclionis instar habcre Chrisli abundè salisfactoria est pro pœnâ ut et pro ,

dignatur opéra quae ut alio, née uno, nomine débita culpâ. Imô pro pœnâ magis quàm pro culpâ. Ergo.
cxigere posset. Hsec idem Parisicnsis Magisler, qui 148. R. dist. maj.: Fit per virtutem passionis Chri-

addil, ab Ecclesià definilum non esse, an ea eliam sli, sed seeundùm aliquam taiilùm niensuram appli-

salisfaclio, (juai ab bomine eliam justo depcnditur tat.e, concedo; applicat* seeundùm id omne quod
pco pro pœnà tcmporali, sit cxcondigno ; cùm hac- habet efticaciic et virlutis , ncgo. Alqui ,,... Parilcp,
 141 CAP. II. itL EFFIC.\C!\ Ll l.l 11.(1 IIU^ ^AL11A.MLM1 PC*..NnEMLE. Ui
«li^l. luiii.: l'assio Cluiàlisociuidi'iin louiii sui \irluteni li^é, lum quoad macuîam , tum quoad roalum pœn.u,
est abuiidc sali^facloria , coiiœdo ; passio Clirisli, adcù ul Dcus, qui prius peccalum condonando, rc-
proul liane Chrislus applicari voluil; subd. : K^l sa- nunliaverat jiui luui aversandi boc numéro percalum,
lisfacluria, qualeiuis est |iriiKipimu salisfaclionis no- lum cl illius puiiirndi, in jus illud regrediatur, cl fa-

slrx', coucedo; per se sinnilicilcr, cl t.cchi*a liominis ctam à se cundunalioncm rescindai; el boc aliijui

• oopcralione, iiego. Saiic mm ininor osl salisfaclioiiis vocanl reviviscerc simpliciier, seu quoad omnem efle-

Clirisli eflicacilas in l'œnilenlià quàni in Baplismo. cluin ;

4° ila ul redeanl ituproprié el tecunditm quid,
,

Ei'go ul in Bapli>M)0 culpnnt (iniiicin simul cl pœnam si ncmpe pcccatuni veniam consequcns, fiai gravius
loUit, sic el in IVvnilLnlià lollcrc poleral. In eà aulem lain quoad maculam, quàm quoad reaium quia plus :

luili ntdiiil Ch^^lu^ , ne ingrali . qui posl accoplain odii el pœn;c nierealur is cui jam remissa fuit ini-
gratiam rclapsi siiul , là cuni indulgculiâ traclarcn- quilas sua ,
quàm cui gralia ha;c nusquàm couccssa
lur, quà, cùni primùm renaii siinl in Cliristo, exccpli fuerii. Jam
fucre. Id auiem non magis vini salisfacliunis Chrisli 154. Ceriumestr peccaia semel delela re\ivi:-cere
énervai, quàra vcl boiia opcra, vcl Sacranienla ,
qu;c posse secundùm genus el sj)eciem. Neque enim jusii-
ab adversariis usurpanlur, Chrisli nieriluin infirmenl. ficalio per Baplismum aul Pœniienliam collala, ho-
Sed jam phira de bis, qiuc ex supra diclis sal inlel- minem facil impcccabilcm. Hinc monel, nec perperàm
ligi debueranl. monct Aposlolus , ut qui furabalur ,
jam non fuielur,
449. Insl. l'œna lemporabs faciliùs remiuitiirquàm Lph. 4, '28.
a-lerna. .\lqui poena selerna in Pœnilenli.i remiltilur
155. Cerium esl 2° peccalum non redire quoad enii-
pcr passioneot Chrisli. Ergo à foriiori pœna lem-
tatem physicam, seu quoad aclnm : quod enim semcl
porabs.
desiii, idem , saliem de Icge commun!, redire non
150. R. dist. niaj. : Faciliùs reniillilnr ,
per se lo-
potesi.
queudo, irauseal (quid enim est faciliùs respeclii Dei
156. Ccrlum esl 5° nec redire peccalum nioi-aUler
dieere : Dimitluntur tibi pecmla tua ; an dicerc : Surge
quantum ad eamdem numéro maliiiam tum quia bic
cl ambula? ) ; faciliùs diniitlilur posità Dei ordinalio- ;

militai ratio mox allala lum quia maliiia

; baic vel à
iie, nego. Hàc enim ordinaiione consliluliun esl. ut ,

Deo poncrelur, vel ab honiine. Non à Den, qui malitia:

t'i x'terua pœna niuteiurin leinporaleni, et pœna ba-c
lemporabs X'quis Pœiiilenlice laboribus re<limalur.
aucior esse non possit.Non ab bomine qui prateri ,

lum quid rcprodnccre nequcal. Unde tritum id à

Quod autem nonnisi laboribus plurimis indigcl diiïi- ,
,

privaiione non dari regressum ad eamdem numéro

clliùs lolblur, quàm quod solà egel sacerdoiis abso-
forma m.
lulione.
157. Toia igitur quœsiio in eo csi an ]ieccaia se-
Obj. 10": Reniolà causa reniovetur effeclus.
,
1.51.
mel condonala reviviscant imputalivé, id esl, an Deiis
Aiqui per Pœniienliam reraovelur causa pœnce, uem-
bccc quasi nunquàni condonala. oderit aul piiniat, vel
pé cuipa. Ergo.
simpliciier el absoluié vel secundùm quid et alirpio
loi. R. ncg. maj. : Quae et in pbysicis falsa esl, ,

laniùm sensu. Primum affirmant aliqui de oriinibtis

cùm remolo igné calor diù perscvei el ; el in arlifi-
peccaiis. Alii lantùm de odio fraieriio aposlasiâ à
cialibus, cùm pereunle arcbiteclo, non corruat adi- ,

moralibus, cùm lide, conlempiu confessionis, et dolore de faclâ oiim

(iciuui ; el in praelereunle Baplismo
Pœnilentiâ; quod codisticho èxpressuib voluêre
non praeiereat juslilia ; el sublaià per Ipsum noxâ :

originali subsistant pœualitales quœ ab ipsâ prufluunl. Fratres odit, aposlata fit, spernilque fateri
Qaidni ergo pariter remolâ culjjâ maneal realus pœ- Pœnituissâ piget, prislina culpa redit.
na;, sicut elapso pcccali aclu manel realus culpoe ? Alii demùm de omnibus negani : Quibuscum sil
De bis rursùm aliquid iufra , ubi de necessilale salis CoscLcsio PRIMA. — Peccata semel per Pœniien-
factionis liam vel aliter dimissa , non redeunl simpliciier cl
absoluié.
ARTICCLUS V.
158. Prob. 1" : Si peccata semel condonala revivi-
Ail Pœmtentia ita tollal peccatuir ul miiKinàm rcvi-
scerent simpliciter et absoluié, vcl quoad culpae rea-
viscat.
ium vel quoad reaium pœnce, vel quoad ulinim-
,

155. Quœritur an peccaia in Baplismo vel in Sa- que simul. Alqui nuUum ex bis cerlo vel proba-
cramenio Pœniteniiae delela , reviviscant , cùm is cui bililer dici poiesl; lum quia nullum est ex bis
diniissa fuère, in novum peccalum prolabilur. Ha:c quod ex Scripturâ vel Iraditioiic deduci possil
;
porrô pcccaloruni rcvivisccnlia miihipiici sensu, benè lum quia conlrarium ex utrâque colligilur; 1° enim
vel malè inielligi poiesl, 1° ila ut peocaln jam delela Rum. 11 sine Pœnilentiâ sunt doua Dei; ergo quod
,

rcdeant sccuîidùm genus vel specicm, pula ulquianle donavit semel, non rétractât. 2" Ezech. 18, 50, dici-
Pœniienliam fnrabalur , dennô vcl alia vel eadem fu- lur pure el simpliciter Convertimini
: el agile Pœniien-
rari incipial 2° ila ul peccala jam delela proprié re-
'

liam ab omnibus iniquilalibus vestris,

;
et non eril vobis in
deant vel physicè cl qnoad enlitaleai; vel moraliter, ruinam iniquitas. Alqui dubio piocul esset
i
in ruiitam
ol quoad eaindem numéro mabtiam, quae transieral iniquilas, quae sicut priùs, adeulpam
; nul pœuam im-
3" ita ul redeant. non nuniericè quidem, sed impula- putarelur. 5° Demùm ubicuoKjue dimiitunturjicccaïa.
n$ TllACiAilS DE PŒMTKISTIA. l'AHS 11.
144
iiulla apponitiir coiuiit'io ,
.|M;t: declaret cndcm rcdi- prius illud idololatriac peccatuni puniii Deus ob
pec-
lura esse , nisi homo in accciplA jusliliù porscvercl. catinn subsequens.
Ponù rciu lanli momcnli non pix-lcrinisisscl Scri- 1G3. il. 2", dist. niaj. : Dimisit Deus idololatria; pec-
plura. (•:itmn, (|uantnm ad alicpiid, quia nempè non dclevit
Ili'ic faciiinl, liini ca sani Icxlrts loca, in qnihus lolam gcntem, prout v. 10 oonnninalus crat, cl fe-
tribuilnr Kcclcsia) potcslas rcnnllencli peccala , cilra cisscl, nisi furorcm ejus sedàssel Moyses, concedo
;

ullani fiituri cvcntùs condilionoin ; {uni cl ea , (]ua^ dimisit intégré, cl quoad oninia nego. Iline, v. 55. ,

asscrnnl pcccatorcs converses dcaibari snpcr iiivcm l'crcussil ergo Dominus popnlitni pro rcatu viluli.
cornmquo poccala abolcri, exinaniri in proliiiKlnni , 1G4. Obj. 2": Constat ex piuribus Scriptura; loci»
maris projici. Eano enini de iis qux prima dalà oc- |)(ccata eliam dimissa redire in niemoriam Dei.
llinc
casionc, vcluli planta; ad Icaipus lalcnlcs cruniperonl, 5 Ucg. 17, 18, Sareplitana niulicr ad Eliam ail: Quid
merilù diccreniur? milii et tibi, vir Dei ? Ingressus es ad me ut rememora-
Confirni. ex Naliuni I, nlii i>ro ou (piod Ijabcl Vul- rcntur iniquitales nicœ? llinc Psal. 78, 8 : Ne memineris
gala : Non cousuracl duplex Iribulalio, lo[,'nnl Scplna- inujuitalum nostrarum antiquaruni. Et Psal. 108,14:
ginla : Deus non punict bis in idipsuni. Sed si ad novi In mcmoriam rcdeal imquilas putrum ejus in conspectu
pcccali posilioncni redirent anliqna pcccala, Deus bis Domini. Alquisi dimissa scmel peccata non redirent,

idipsum pnnirct, novain scilicct cxigcndo rœnitentiam Deus corum non recordaretur.
pro eo quod jain Pœnitentià pari diluiuni essct. Ergo. 1G5. R. dist. maj. : Peccaia, quoad culpam tantùm
159. Prob. 2" ex Palribus, qnos in rc vix contro- dimissa , redeunl in niemoriam Dei , esto ; dimissa
versâ pancos adduxisse sufiiciat. S. Prospcr, lesp. 2 quoad culpam simul cl pœnam , nego. In objeclis
ad object. Gallor. : Qui recedil à Chrislo... non in id lexlibus, vel agitur de peccalis, quoad culpam dimis-
quod remissum est, recidit, nec in originati peccato dam- sis, quîc Deus oblitus cssc videbatur, quia liorum
nabitur. differcbat pœnam ; et quorum tandem videtur memi-
Gelasius Papa apud Gralian., dist. 4 do Pœnit., nissc, dùm novis exacerbatus peccalis, hcec simul
cap. 24 final. : Divina demcnlia diniissa pcccala in plcclit cum prioribus ; vel agitur de peccalis, qna; po-
ullionem îdteriiis redire non palilur. liùs dissimulala sunlquàm condonata, ut Psal. 108.
IGO. Prob. 5" rationibiis Iheologicis. 1. Si peccata Nibil autcn) mirum, si Deus, qui hœc quasi oblitus

actualia ad posilioncm novi pcccali redirent, rediret videbatur, novis, quœ iram ejus inflamment, succe-
et ipsuni originale peccatuni : cîini ubi par est ratio, dentibus peccalis, severc plectal.
par esse debeat efl'ectus. Alqui non redit peccatuni ICC. Obj. 3° : Chrislus, Maltli.18, adduclâ parabolâ
originis... Alioqui enim jam deleri non possel, scu à régis, qui à servo in conservum suum immisericordi
Baplismo, qui non ileralur ; scu à Pœnilenlià, qure ad repetit illud eliam debitum quodeidimiserat, prosequi-
ejus delelionem inslitula non est ; seu ab aliis Sacra- tur in hune niodum, v. 35 : Sic et Pater meus cœlestis
mentis, qua;sunl vivorum ; seu deniùm à contrilione, |
faciet vobis, si non remiseritis unusquisque fratri sua de

cùm haec non juslificet, nisi cum volo Sacramenti cojdîfrî/sres/ns. Ergo peccata priùs dimissa redeunl ubi
Pœnitenlioc. deest cbaritas fratema. Hsec autem tollitur per quod-
II. Si reviviscerent peccata, utique per Pœnitenliae cumque mortale peccatum; cùm per istud lollatur

Sacramentum, quod iis rcmiticndis instituluni est cbaritas simpliciter.

deleri deberent, prohincque denuô Ecclesia; clavibus 167. R.,neg. conseq. duplici de causa, 1" quia pec-
subjici. Atqui consequens lolius Ecclesia; praxi adver- catum servi illius, elsi ex parte liominis dimissum,
sum est. Sanè, ait Benedictus XI, Exlravag. Inier relpsà dimissum non erai ex parte Dei : neque enim
cunclas, \, de Privileg. : Absurdmnesl, quod per Pœni- qui intuelur cor Deus , bominis in conservum suum
tentiam dimissa peccata quis confilcri debeat, et quod ad crudelitatem usque duri peccatum condonaverat ;

liberalus debitor adfiuc ad sotvendum remaneal obligatv.s. 2° quia, ut scilè posl Cbrysostonium observant Suarez,
III. Non potest peccatum prius per subsequens Maldonatus, Tournelyus, et alii , in parabolis , non
revertl, nisi per istud rescindalur remissio tum culprc, sccùs ac in liumano corpore duo sunl parllum gênera,
tum et pœnse à Deo fada. Hacc auteni rescindi nequit, quaedam ad usum, quœdam ad ornamentum : ha; ad-

nisi sub eâ condilione facla fueril, ut si is qui rcmis- jectilia; sunl, nec ad vivum resecandœ ; ill;c necessa-
sionem banc consecutus est, iterùni peccet, condona- ria;sunl, et dogmalica;. In pra;senli parabolâ, rex ,

lio prior nuUa censeatur, et totuni jus puniendi duo servi , condonatio decem millium lalenlorum
reviviscat. Alqui id licèt à Deo sic conslitui potuerit, debitum centum denariorum quos duriùs repelit im-
de facto lanien , ex benignissimà ejus miseratione mitis servus, partes sunt necessaria;; atquc ex lus
constilutum non est. Ergo. lia Sinionnet Universitalis colligendum ,
quod Chrislus colligi voluit, nempè à

Mussipontanœ olim cancellarius, toni. 9, p. GO. nobis condonandura esse proximo, quidquid is in nos
461. Obj. 1° : Deus ad Moysis preces Israelitis di- deliquerit, ut condonel Deus quidquid in ipsum pec-
niillit idololatriaî peccatuni, Exod. 52, 14. Atqui caverimus. Cictera verù adjectitia sunt, nec citra fidei

tanien peccatum illud severc ultus est, uti ibidem periculum urgeri valent. An enim Deus relatu bomi-
promiserat, v. 54. Ergo. num indigct, ut discal quid cgeril servus cum servo?
162. R. 1° iocum hune esse extra rem : neque enim An remitlit debitum, aniequàm fratri dimiUanuis? etc.
na CAP. II. DE EFFICAHA ET EKI ECTlBUS SACIIAMENTI KlTNITENTiyE. liC

Ouod iMgo ail Augiisliiius, lib. 10 tlo C.iv., c. 2, siib lanlùm de peccalis, qtia- licèt apparenter dimissa sinl

rmeiii, in piopliolicis liisloriis . qiicmatlniodnm in cy- reipsà nibilomimis dimissa non furre. Eoquitur cnim

tharis, non oniiiia rcsoiiaio, iili|>Miin nos cuni docliss. de peccalis bominis , (pii in odio fralerno per>«everaiis

Toiirnolyo (fe parabolis afiiiniarc possnnnis. Itaplismo linctus est: is aulen» pfccalonuii veniam

168. Insl. r. Angustinusserm. aliàs 15, de Vcrbis verè oblinerc non potuil. Ergo nec liuic propriè

Domini , niino 83, cap. G, sic ox addiictis Chrisli vcr- redeunl peccata, licél impropriè redire dici possint

bis loqnilur : Z>»n< /^c"s, Dimillc cl (litiiillitur libi (|ualeiiùs iis , qu;c deiiuù commiltil ,
peccalis adjun-

yamsiiwn dimiscris, revoaibo te; cl (luidqiiid dimisc- guntur, et ipsi simul in damnuni ccdunt.
ram, replicabo tibi. iS'ou ciiim... fallil aul fidlitur Cliri- Confirm., quia aperle docet Auguslinus, lib. 5,
stus, qui subjecit dicens : Sic cl vobis faciel Pater vester cap. 22, eum, qui malè disposilus et fralris sui osor

qui in C'rlis est. Sec! qui dncct , dimissa cis roplicari ad Baplismuni accedit ,
pcccatonnn veniam non ob-
quibus diniissa erant, ncccssario dooct eadoni revivi- linerc. l'ieri non potest, inquit, ut eis peccata dimittan-

sccre. Qnod et expresse iradil S. Gregorius Mag. tur, qui fralrcs à quibus diliquntur , oderunl cl in ipso

1. i Dialog., cap. uit., ubi bivc : Ex quibus dictis con- odio baptizantur. Idem alibi sx'piùs inculcal.

stat, quia si hoc quod in nos delinquilur, ex corde non 175. Inst. 3". Auguslinus eod. lib. 1 , cap. 13, lo-

dimittimus ; et illud rursits à nubis exigilur, quod nohis quens de liomine, qui fralerno resluans odio suscipit
jam per Va'nitentiant dimissum fuisse gnudebamus. Raptismum, sic inlerrogal Donalislas: Quid ergo dici-

109. R., neg. min. Fieri enini potcst ut qn;e senicl mus ? Dimittuntur peccata liuic liomini , an non dimit-

dimissa suni, non reviviscanl formaliler, et lanien no- tuntur? Prorsixs quod volunt, eliganl. Sienim dimittun-

bis replicenliir virlualiler etmqnivalenler ;

1° quia pcc- tur, continua redeunt : Evangelitim loquitur , Veritas

caïaqna} veniamsequunlur.ingratianimi vilium invol- clamât. Alqui bic ex oequo supponil S. doclor et pec-

vunl, et eô gravius, ac plcclcndnm niagis, quo et plura cata ei de quo loquitur, dimitti, et dimissa continua
el faciliîis condonala fiicre. 2° Quia qui ad voniiluni redire. Ergo.

reverluiilur, bos sa^pè ullrix Dei juslilia toi in sordes 17i. R., nego min.; aliud est eninî adversario quî-
proruere palitur, ut nec rei minus , nec minus pic- cum disputas, aliernampariemperiiiillere aliud eam- ;

Clcndi évadant, qnàni si nullam anleà veniam obli- dem babere pro verà. Permiliit equidem .Auguslinus
nuisseni. 3" Quia dimissoquoad culpa^ rcaliimpcccalo ut bomini malè disposito peccata pro instanli dimitti
luenJa supererat pœna leniporalis, seu in bec seculo, et slalim redire dicaniur, prout permiliit ut dicalur
seu in purgalorio igné : iucc auteui, elsi per novum peo- costrarium : quia utrumlibel eligant Donaiislac, sequi-
calum proprié non redit, quia cxsiincla non eral, è tur contra quod senliebant, non magis apud nos quàm
teaiporali in œternam comnmtalur, et in inferis exsol- apud illos itcrandum c^se Baptisma légitima forma ,

venda est. Ergo Auguslinus et Gregorius alio quàm sed tamen sine efl'eclu collatum. .\l reipsà, nec lenet,
objcctionis sensu intelligi possunt : Si autem possunt, nec dicit S. doclor, bomini malè disposito peccata ad
debeiU, ne à irilà via recessissc dicaniur. tempus et transiloriè per Baptismum dimitti. Dikn
170. Inst. 2°: Auguslinus, lib. 1 deUapt., c;ip. 12, enim id supponi palitur , lotis pedibus in oppositam
solulioni nostr;Tî aditum oninem priccludit : Sic enini partem festinat, ut constat tum ex loiâ verborum ejus
loquitur : Redire dimissa peccata , ubi fraterna charilas série, Uim ex lextu anleà citaio.
non est , apertissiniè Dominus in Evangelio docet in illo 175. Insl. V : Sic pergit Auguslinus, eod. cap. 12,
servo, à quo dimissiun debituin dominus repetit, eb quod n. 19 : Oculi quidem ejus {qui fictus fictione disposi-
ille conservo suo debilum nollet dimittere. Et infrà : Nec lionis ad Baptismum accessit) in tenebras perpelub di-

tamen illud quod nondiim conserva dimiserat , impedivit riguntur, sed non potest lux nisi perfundere transeun-
dominum ejus ,
quominiis in illo tempore accipiendœ tem. Si hoc ergo dixerint, hoc etiam in eis intelligant

ratiouis, dimitleret ei omnia qvue debebot. Sed quid pro- fieri, communionem, sed tamen Ba-
qui extra Ecclesiœ
fuil ? Quandoquidem in caput ejus propler odiorum per- ptismale Ecclesiœ baptizantur, quod ubicumque fuerit
severantiam rursiis omnia continua repticata sunt. Ergo sanclum est per se ipsum , et ideb non est eorum qui se
juxta saiiclum doctorem redeunt peccato dimissa. séparant, sed ejus undè se séparant : valet tamen et apud
171. R. 1° textum hune ab omnibus qui Christia- cas hactenus, ut per ejus lucem transeant ad dissensionis
num nomen prolilenlur, necessariù emolliri debere: suœ tenebras , continub redeuntibus peccalis, quœ Bapti-
cùni naturaliler sonet , iis etiam dimitti peccata, qui smatis sanclilas in illo temporis puucto dimiserat , tan-
fralerno urimlur odio, et in eo persévérant. quàm redeunte obscurilale ,quam lux in transitu excusse-
172. R. 2°, dist. conseq. Redeunt, et quidem ini- ral. Unde sic Eo modo juxia Augustinum, pelluntur
:
,

propriè ,
peccata dimissa apparenter , concède ; pec- lenebrae peccaii ab bomine eliam apud schismaticos ba-
cata verè dimissa, nego. Itaque , si loquatur tantùm plizalo quomodô'pellitur noclis obscurit s ab bomine
,

Auguslinus de peccalis ,
quje Baptismus delevit equi- qui à lenebris transit ad lucem slatimque ad tenebras
dem quantum de se erat, id est, qucepoluit dimittere, redit. Atqui ab isto pellitur obscuritas, non apparenter
sed/eipsà ob malam subjecti disposilionem non dele- tantùm , sed verè, licet ad brève tempus , ergo, etc.
vit. jam ex eo nibil decerpi potest contra nos, qui lo- 176. R., neg. maj. ; neque entra id concedit Augu-
quimur de peccalis reipsà et in actr secundo dimissis. slinus, quod ab eo concedi supponil objeclio ; sed il-
Atqui luce raeridianâ clarius est S. doctorem loqui li)(l permiliit Donaiislis , uteos, quidquid tandem
 ^7 TKACTATUS Uli HlKNITENTIA. l'AltS 11
US
diguiii, ut'gnai iusiaïUiùs. Ili neinpc ul vcram esse deunl, ut pesteriorcui icinnlanlur. Al non idoô pro-
I

Ecclo iam sii;uii |irol»aroiil , sic argiiiiionlalianliir. Yol I»riè reviviscunl ooruin delicla : quia quidcpiid eorum
lii qui ba|iluaiilur iii l^ctlcsià Donali ,
peccatoniin cxpinicluin esl, nova pœnù non cxpuugilur , ul çx
Yçjuiaiu in Baplismo con$c(|iiunliir, vel non. Si priu$, probatioiiibus noslris conipertura est. Ut pleniiis iu-
crgo SpiiiUis sanctiis ,
pn- qiicm (liniiUunlur pcccala, lelligaliir responsio li;oc , sit

osl apml Donatislas. Si poslcrins , cigo ucc vaU'l 15a- Co.Nci.usio II. — Peccala ciiam delelaper posterio-
ptisma à scliisnialicis collaliiiii, (iiiod lanicn vainc ra rovivisoiuil seeundùm qiiid cl virluaiiler.

agiioscnnl Calliolici. Ulab cà (lilliciiUalc se CNiiodial Ili). l'roi). 1 '

Duplici sonsu intelligi possunl pcc-
Auguslinns, probandnm suscipit , valcic possc Ba- cala redire virluaiiler per çoquens pecealum ,
1" si

pUsnia , absquc co qnod conférai , vol sallcni solide redoant in simili , quomodô febrim dicimus redire ,
conférai Spirilum sanclnni. Id aiilcn» ni pntbel , sic cùm in illam recidil qui ab eà saualus oral ;
2" cùni

ipso aliud conira Donalislas iiisliliiil diloinnia, ibid. causa sunl cur poslcrins pecealum gravius sil.çt
,

c. 13, n. 21, vol honiinibabcnli i//ù«!C»)u (/({t';»i/(iV/H(s- graviùs plocli moreatur. Alqui pcccala jani dimiss^
simè oderil , et in subUo periculo luorlis posccnli Ua- JKM- poslcriora redeuni ulroque hoc sensu prior^ :

plisinuiv, diiniltimlur peccnta, vol tion dinnllunlur. At- quidom, quia poslerius pecealum eamdcm inducit ac
qui uirundibcl diianl Donaiisloe, slal valcre, ncc ilc- prius gralia; privalionem , cumdem cl a;lerna; cnlpae

rari posso Daplisma , dianisi non diniisoril anl sal- roainm. Tosleriori vero , lum qui i sicut rclapsus in
tem inulililcr diinisorit peccata ,
prohidc vcrè non fobrim pcricuiosior est , ila quoquc poslcrins pecea-
dt'deril Spiritnni sanciuni. Si non diinisii, res exlra lum quodammodù lit graviùs priori ; lum quia gra-
dubium osl. Si dimisil, nonnisi Iransilorio dimisit, quia viùs esl ingrali animi vilium in eo ,
qui misericordi;e
jUSla Evangcliuiu conlinub redeuni pcccala ci cui dimissa sibi primùni pr.-cstilîc oblitus , denuo relabilur ; lum
^unt , dùm frati cm suuni odisset. Ergo lanietsi Ba- quia cxacerbatus repctito dolicto Deus gralias sub-
piismns il!o el valide roUatiis fncril, et idcircô ilcraii Iraliil uborioirs, quaruin defoclu pcccalor noxas
non dohoal, voie luneii el solide non dedil Spirilum noxis cumulai ; adcù ulloslc Ciirislo, Mallli. li, fiant

sancluin. En, tola §. docloris raiiocinaiip , ad qgani 7iovissima liominis illius pejora prioribus. Ergo.

neçes§e npa est iit sçcundam dilcmipaiis siii pai içni 180. Obj. Si res ila sit, in quolibet relapsûs pecca-
de pcccatis ad niomentum in Bapiismo diniissis le- lo duplex occurrelculpa, alia quidem furli, v.g., vel

nueril, sed salis esl ut banc à Donalislis tencri posse adullerii, alia ingratiludinis. Alqtii faisum conscquens.
supposuoril. Alioqiii h;Tcc ingraliiudiuis circumslanlia in confessio-

Hiiic ideni , cap. \i , poçlquàm Sinionis niagi Ba- ne nccessariô apericnda foret : quod lamen nemoçp-
plisroiini, CQ niodp , quo staiîm Baptismum boniinis gilat. Pro solulione.
înimicum suum iniquo odio proseqnontis cxpcndil N6l.:Ingraliludoduplcxdistinguilur, malerialisalia,
sic proseqtiilin' : Sicnl in illo qui ad Baplisnnnu ficlus alia formaiis. Ingralilndo malcrialis ca esl, quâ inad-
accesscrat , fit ni non dcnu'o baptizeliir , sed... ut quod verlCMler fit aliquid conira dcbitum gratitudinis. In-
antc datum est , tinc VALF.Rr: inçipi.vt ad sali'tem ,
gratiludo formaiis, vel estdirccla ctexpressa,velindi-
çùm illq fiçtio vemci confessione. recesseril : sic etiam rccta et intcrprctativa. Directa ea est, quâ quis accepto
iste ,
qui Baptisma Christi iji aliquà liœresi mit scliismate remissionis bencficio rursùm peccat, non solùm scions
aççqnt , QUO SACRILEGO SCE^ERE PEC<;ATA EjyS NON DI - id displicere benefaclori, sed eo eliam animo ut displi-
MiiTLBANTLR, ctim sc corrcxerit , et ad Ecclesiœ socie- ceat, et ostendat se parvi beneficium et benefaclorem
tutem unitGtemquc veuerit , non itcriim baplizandus est ;
facere. lodircela ea est quâ quis in codem casu peccat,
quia ipsà ei reçoiiciliatione prœstatur , ut ad remissio- advertens quidom aut adverlere valons id benefaclori

^EM PECCATORUM EjyS in UNITATE JAM PRODESSE INCl- displicere ;baud lamen eo animo, ut eideni displiceal,
p^T, quod açceplum in scliismate prodesse non poterat . et beneficium ejus aspernari videatur. Ilis posiiis,

Alqui bic non obscure indicatur, peccala reipsà non 181. Resporident aliqni neg. maj., quia, inquiunt,
dimilli iii Bapiismo inalè recepto , sed lune deniùni lieri polest ut in relapsu occurrat lantùm ingraliludo
sic baplizato dimilti , cùm à iiclione snâ reresscrit. malerialiâ, quae q^à t^lis irppulari non possit in pec-
Ergo. ealum.
Inst. 5° ; Augnstinus in Psalni. 108 sic loquilur de Sed quia paucj açlniodùm inielligent ,
qui fieri pos-
Judà : Si erqo Judas tenerel illud ad quod vocatus est sit ul bomo morlaliler, proinde sciens el volens , re-
nuUo modo ad eum vel sua prœterita, vel parentumini- labaUir ; el lanien noc advcrlal,nec adverlere possit,
qnitas pertineret : quia ergo non tenuil adoptioncm in fa- id benefaclori suo displicere ; idoô,
iHilià Dei rediit iniquitas Palrum ejus in conspectu 182. R. adprimum; Neg. ^iiin.,açl second""! diço,
Domini , ut in eo etiam ipsa puniretur , etc. Ergo re- circnmstantiani ingratiludinis aliquando \n conles-
deunt in nos, lum nosira , tum et parenlum peccata. sione aperiendam esse ; aliquando salis ex ipsâ con-
178. R. dist.conseq. Redeuni quoad pœnain, elqui- fessione intelligi , ut necessariô non sit aperieu-
dem sec!încl;:m q'ùd , concedo ; redeuni qucK] cul- da. 1° Enim si, quod n.iun! exislir.io, directa '\\, ne-

pam, et simpliciler quoad poenam, nego ; sanè aequum cessariô erit aperionda. Eril enin\ lune gravi^.^in»um ,

est ut graviùs pleclanlur ,

qui poslquàm et snam , et quin et diabolicum , atque ideç) spéciale pecealum.

Jgaternani inipielnlem ejnravernui , ad priorcni re- 2° Si indirecla sit, videtur etiam tune esse spécial*
i
140 CAP. II. m EFFICACIV KT KFFECTIHUS SACUAMENTl r.F.MTFNTKH. ir.o

pcccntnm. l'hiciimqno oniin agiliir conlr.i spécial»^ Suarent , teinerariuni sit et in (ide |
ericnlosuni , cani

debitinn alicujns \irliilis, ibi repi'ritiinnalilia propria, inficiari.

seu spotialis poccaiitli ratio virliili illi opposita. Sod ISl. Prob. 1" ex Scripluris. E/.ocli. 53, 12 : Impir-

qui pcocai posl romishi poccaii benclii iiiin, agit cou- las iiiijiii non nocebil ci, in <intkum(jve die conversus

Ira spéciale (lobituni {jraiitudinis : Cùm ha'C ccMlà cl finril ub iniquitalc suà. Atqui si non rcviviscerent nu;-

incoiicnssà lego homincm obbgal, ne nialnm pro bo- rila per pcccaluni mortificala ,
plurimùm, e\ quideni

Ergo ingiatiliido baîc lolà a-ternitale, nocerel pcccatori inipielas sua quaii-
no rcpcndal l)encfaclori suo. :

specialem habci lualiiiam , et sic spéciale est pccca- doquidom propter eain nomiunquàni pnvslanlioribus
glori:e su;e radiis orbarclur.
tiim.

Nuroquid igilur aperieuda cril in tribunali? L'tique, Joël 2, ubi postquàm v. 12, dixil Deus : Converli-

si Ycl gravissima sil et exlraordiiiaria ; vcl licèt tati- mini ad me in jcjnnio, Ih'lu cl planclu , conversionis

tnm gravis, non sat ex confessione intcUigatur. Si Imjus nicrcedem subjungil, v. 25, iiis verbis : Heddam
cniin ex conressione snnicientcr iiinolescat, ut fit apiid vobis aunos , (jnos comcdit locnsla , bruclius et rubi(jo cl

eos, qui vel goiieralem vitic tolius cxomojc^gcsini cruca , id est, ait posl Ilieronynuui) Glossa : y on jui-

faciiiMl ; vel eodeni quo priùs , uliintur confcssario ,

liar pcrirc uberlalcm, (jiiam peccando amisistis : ilta un-

niliil erit cur cxpressini dcclarotur : (piia de câ vel ex tem ubciias csl merilum bonoruni opcrum, qncd pcr prc-
loliiis vitic docursii , vcl ex confessionibus qua; prai- catuni fuit perdilum.

cesserunl, abundè consiabit. Galat. 3, Galatas ad Judaismum dclleclenus sic

ARTICtLLS YI. compellal Aposlolus, v. 5 : Tanla pussi estis sine causàf

An Pœnilentia nierila per peccatuin mortificata si tamcn sine causa. Alqui nibil aliud sibi volunl po-

rcdiutegret. strema h;cc verba , quàm redilura Galatis passionum

185. Quadruplex dislingui solct in liominc opcrum suarum mérita, si ad saniorem mentem reyerluntur.
geniis. Alia suiit viva, quie abliouiinc jusiilicaloprocc- Hebr. G, 10 : X on enim injustus Deus, ul obliviscalw

dunl , cique tribuunl jus ad gloriani. Alia sunt uwrlifi- operis vealri et dilectionis quam oslendilis in nomine ip-
cala, qux ab boniiiie quideni juslo prodierunt, sed dcin- sius, etc.; qux verba Tridenlinum , sess. G, cap. IC,
çeps pcr morlale subscquens. peccaluui cxcidunt à justificatif liominibus , sive acccplam gratiam perpetu'o
iyre qiiod ad vitam yeternani iribuebant ;
prout mor- conservaverinl, sive amissam recuperaverint, proponenda
lificata corporis luunaiii nienibra à fnnctioiiibus suis esse dcf l.nral, nec inunerilô. Hic enim alloquilur Apo-
impediuntur. Alia sunt morlifera, qux gratiam, vit;e slolus Hebra-os omnes : alqui adniodùni vcrisiniile
animani ,
pcriniunt, ut peçcala qux'cun)que letlialia. est ex iis plures lapsos fuisse. Id enim , cautè licèl et
Alia deiuùni suul uiortua ,
quie cùm flanl ab boniine urbanè proposila, lellurispluricset perperàni irrigalx
in sUilu peccaii cpnsliluto, laraetsi quandoque ex gra- comparalio satis iiidicat. Ergo exigit quadamienùs
lià elicianlur, jus ad gloriani non tribuunl; quia ca- juslilia Dei , ut iis praiterita sua nierila imputel ,
qui
renl priiicipio ad mcrituin condignuni nccossario. ?>e- amissam gratiam recuperaverint.
que lameii id operum geiius omiii merccde privalur, j Prob. 2" ex Palribus. Ambrosius, lib 1 in Lue., n.
unde vêtus idadagium : Qitœ cùm morlali bona fiunl 55 : Vide, inquil, quàm bonus Deus, et facilis indulgere
demi bona terrw , ut palet in iEgypliis obstelricibus peccalis : non soliwi ablata reslituit, sed eliam kisperata
qua? Hebrœoruni mares servaverunl. Cor fachmt Itu- concedit. Sed qui ablata reslituit, mérita per Poeniten-
mile, quia peccalorem qui bonis opcribus incumbil, tiam rcdinlegral.
illustral Deus et ad humilem peccaii sui notiiiam et Hieronym. in citala cap. 5 ad Galatas verba : Qui-
ConYessionem impellit; et utitiuimt lormenla gehennœ. cumque ob fidem Clirisii laboraverit , et poslea lapsus
Minuunt , inquara , non positive ,
quasi pro pœnà ex fuerit in peccaium, sicut priora dicilur passus fuisse sine
parle salisfacianl : sed négative ,
quatenùs certa qiuv- causa, diim peccut ; sic rursiis non perdet eu, si ad pri-
dam prcecepia iniplent ,
quorum violaiio graviorem in stinam fidem cl anliquumstudium rcverlalur. Qua; verba
inferis pœnam induxissel. thesim noslram continent.
Jam in prœsenli non agitur ,
1° de operibus vivis Chrysostomus, boni. 6 in Gènes. : Per misericor-'

quae enim seaiper vixêre , reviviscere non postulant ; diatn Dei, si modo condemnare fada noslra xoluerimus,
2° de operibus mortuis, quia juxta aliud effatuni , vi~ polerimus slalim ad prislinam abundantiam redire. Idem
,

vere non poterunt. quœ niaïqiûwi viva fuenait ;

5^ nec à docet in 5 ad Galal.
fortiori de operibus mortiferis : absit enim ul per Pœ- ISo. Prob. 5° ralionibus tbeologicis.l.Ex Tridenti-
niteiitiam vivant ,
quœ Pœnilentia destruere saiagii. no supra : Niliil justlficalis ampliiis déesse credendum
Tola igilur quaesiio est de operibus moriiflcalis ; an est, quominùs plcnè, iUis quidem operibus , quœ in Dca
scilicet haec ita per Pœnitcntiam resurgant, ul iis sua sunt fada... vilam œternam suo tempore . si lamcn in
cliamin cœlo nicrcesrespondoat, quasi nusquàm mcr- gratiàdecesserint, consequendam promcruisse censeantur.
lificaia luisseni. Sit Alqui mérita per peccaium mortificata , iriplici hic
CoNCLisio. — Meriia peccato mortificata , redeunie designatâ conditione gaudent. 1° Enim bi Deo sunt
per Pœnitentiam formalem aut viriualem gratiâ , se- fada, â° sunt et opéra b(miinis justificali. 5° Demùra
cundùni se tola reviviscunt. Proposiiio , licèl non de sunt opéra boniinis qui in gratiâ. non quideir conser-
Cde, adeQ Uieologis omnibus probata est, ut, juxta valâ, sed pcr Pœnitentiam rqiaratà deccdit. Ergo uihii
 riUiTATllS DE POtNITEMIA. PARS II. ir)2

iii dretise viilihu ilitiniiiuiis vitdii: irlnmiut proiiit;- 1!li. Iiisl. 2" : yE(pie vel |)liis valet iMiceatimi ad de-
I

rviiiil. slnicnda mérita, ijiiàiu t^ralia ad deslriKuida peccala.

4S(». II. Kxigil Doi iiiisciicoidi;» , <|ii;r jndicium su- .\l(|ui gralia peccala iii i)er|)eluunidestruil. iMinorcon-
j)rrc.inll(tt , ni opéra in fjns gloiiani |)t>r|)elrala , suà slal. Prob. maj. Peccalum J'iaiilia; est inlinilui : gratia
dvnonlnr nioi'('c<li>, (uni iinlliis ohsistil roniuncrandi vero (inili valoris. Alqui, etc.

obcx. .\l(|iii in lioniinc pcr PuMiilcnliani icstitulo , 19."). R. dist. maj. : Plus valet peccalum ad deslru-
i.ullus jani irsislil ohox. Krgo. Ml vcio (piis suit Dcii cnda mérita secundiim se speclala, iranseal. Plus va-
;ul rcinnni'randtnii procliviiui , (piàiii ad |)iinioMdiini , let ad deslrueuda mérita speelala |)r()ul sub^uul divin:u
co'ioipinl iioniineni, ipii lolo longa: viuu sladio , omni miicricordix', qu;c ea in perpcUnnii aceeplare voluif,
virlnluin cxcrcilio incnbnil; cl obilcr lapsns , instar modo vel nullus pcr peccalum ponerelur obex, vel po-

Pciri cidpam snani illico donevil aniarè, et inde qnasi silus auCerretur pcr Pœnilenliam, nego. Solulio liquet
veiçoiior oxsunvxil; nndinii onininô coiani Dei oculis ex probalionibiis iKjslris.

apparorc? Dixi, tru'iscat, lum quia peccalum non est malili;c

187. III. Plus viriiiiii non liabcl cnipa, quàni (^ralia. intrinsecè in(iuil;e; et aliunde gratia Pœnilentiu; in-
Krgo si pur culpani morlilicantur mérita, aiqunni est, volvil secum merila Ciiristi infinila; lum quia pecca-
mpor graliani, qu;eculpasoinnespcriniil, rcviviscanl. lum mérita non dcstruil praicisè rationc maliti;c su:e,
188. IV. Qii;e maneiil in acceplalione divinà, tan- scd ralione sua: cum gralià juslificanle incompatibilila-

liini(|ii(' ox inlcrposilo ol)icc non iinptilaiiliii' , ca snb- tis. Ilàc autem |>cr Punitenliam sublalâ nibil est cur

laU) landen» obice iinpiitari debcnl. Alipii bona liomi- merila, coram Deo minime cxslincla,sed quasi depressa
nis jiisli, scd aliqnando lapsi, opéra niancnt inaccc- non reviviscant. Undecomparatioquam institiiit S. Tho-

platiiinc divinà. Nnsquàin cnini Ikoc abjecit Deus, mas inler opéra mortiflcnta claninialia morlua, aliqua-
elsi poccalorem abjccerit. Ergo snijlaio per Pœni- lem lautùm, non onmimodam inler ulraquc simililu-
lentiani obice, dcbent, ut prii'is, ad nieiitnin inipnlari. dincm inducit. Mortuum enim animal, non solùm omni:
18!). Obj. 1": Ezccii. 18, 'ii : Si av.'ricrit se juslits à operationc, sed et omni vita; prineipio carel. Contra
justiiiâ sud, omîtes jusliliœ ('jus (juas fcccral, non rccorda- vert) mérita mortilicata efl'eclu (juidem suo privnntur,
btinhir : Sicut nec recordabunUir iniipiilalcs ejus, qui quamdiù subsistit peccalum; sed vitalem coram Dec
Pcenilentiam egerit , ibid. 50. Alqni nnilatenùs recor- radicem servant, vi cujiis, rcnioto obice, germinare
danlur iniqnilates ejus qui Pœnilcnliani egerit. possuut et refloresccre.
190. R. 1° Neg. niaj.; nain ScripUna dicil cquidcm 196. Insl. 3° : Lbj merila quasi radicalitcr subsi-
Deiun nec jusliliarum justi cadentis , nec peccatoruni slunl, subsistit jus ad gloriam. Alqui jus ad gloriam
impii resurgentis nieniinisse; sed non dicit ununi per peccalum morlale omninù cxstiuguitur. Ergo per
fieri siciu aliud : vocula enim , sicul ,
paritaleni onini- peccalum lollitur l'undilùs radix qua;cumque merili.
inodam inducit, quam non inducit sacer lextus. 197. R. disl. maj. : Ubi.... snbsislil jus ad glcriani

IDl. R. 2° dist. maj.Si averteril sejuslus à jiislitià radicale cl remolum, concedo; proximnm, nego. Ni-
suà, et in illà aversione morluus l'ueril, non recorda- bil autem niirum, si peccalor, cum proximo, ut ila

buutur jnsliti* ejus, concedo ; si avcrlerit se, etdcin- loquar, ad damnalionem jure, jus ad gloriam remo-
ceps aversionishujus Pœnitcnliain egeril, nego. Utruni- lum servare dicatur, vi cujus, Deo sic misericordiler

qnc solulionis menibrum suppeditat ibid. prophela. indulgente, in priera sua merila pcr Pernilcntiain rc-
Priinuin bis verbis : In prwvaricutionc quà prœvaricatus gredi possit.
est, cl in pecaito cpiod pcccavii, in ipsis niorielur. Se- 198. Obj 2' : Si merila olim niorlilicata rcviviscanl,

cundum istis : lutpietas inipii non nocebit eiin quàciim- niclior eril condilio pcccantis cl Pœnilenlis, quàm ejus
que die cojwersus fuerit, etc. qui non peCAîaveiit. Priori enim gemina dobetur mer-
192. Insl. 1°: Eo modo per peccatum sujjsequens ces, nempe anliqui merili et Pœnilenlis; posteriori
ïTioitilicanlur mérita priera, quo per Pœnileuliam suij- non item.
sequenlem delentur peccala praetcrita. Alqui hœc ila 199. R. neg. maj. Elsi enim polcsl, ut S. Pelriis
deientur, ut iiunquàm redcant. Ergo et illa ila morti- negationem suam ubcribus toi à vit à lacryniisdcfleudo,
ficantur, ut nunquàm reviviscant. plus moruerit ,
quàm qui Chrislum nus(|uàm abncgà-
193. R. neg. maj. 1° Quia Scripturaet Iraditiocon- runt; constat tamen ,
per se et caitcris paribus lo-
irarium non obscure indicant, prout liquet ex dictis. qucndo, plus mereri qui non pcccal, quàm qui pecca-
2° Quia miserieordia Dei qujc exigit ut peccala per lum Pœuilculià diluit. Tum quia tanli est demerili
seriam Pœnilenliam expuncla nunquàm redeant, exi- peccalum, ut in illud cccidisse vel scmel, salis sil cd
gerc videtur, ut mcrila morlificata, per eanideni Pœ- flclus sempilcrnoS, prout aiunt Patres ; tum quia lolo co

nilentiam restituanlur; 3° quia peccala sinipliciter lempore, quo quis ad peccalum abusus est, consnani
rollunlur per Pœnilentiam : atverô mérita morlifi- suam, sua et mérita duplicare poteral.

«*antur quidem per peccatum, scd non exstinguuntur 200. Obj. 3" : Ex Tridentino ut quis gloriam per

sinipliciter, quamdiù manet homo in statu viic : unde bona opéra consequatur, neccssum est ut in gralià ad

quantum de se est in acceplalione divinà [jcrseverant, fincm usque perseveret. Alqui non persévérai, qui in
semperquc, si toUatur peccati obex, foras erunipere grave peccalum promit. Min. liquet . prob. maj., ex

idoiiea sunl. lia S. Tliom., q. 89, a. K, ad i. can. 20, sess. G, ubi sic : Si quis dixerit juslos non rte^
153 LAP. II. DE EFFICACIA KT EFFK( Tini S SACRAMFNTI l'O.MTFNTI.C. 154

k€re fto bonis opfribus ,

quœ in Dec (uirinl fada ,
ai- Patres prioris >il.r meriia; lum quia peccalor, M
plené resurgit, ex divinà misericordià jus babet proxi-
spidare W iperare œtcrnam retribnùonem à Dco per ejus
uduricordiam, el Jctu Chriui meritum, si benc agendo,
mum ad gloriam merilis prioribus corrcspondenlem ;

usquc in (ineni perseic- ei^o et ad {iraliam, cui innilitur jus lotum ad glo-
a dirina mandata custodiendo ,

anulhema «/. Ergo. riam.

rarrrini;
201. R. 1% neg. m:ij. ; nara ail quidem Tridenli- 2U7. Longé major esl dirCcullas circa sccund;un
iiiun, juslosdcbcrc pro merilis suis exspeclare rclri- quaeslionem de gradn cl quantitale in quibus rcvivi-
pcrscrera-
bulioiieni alemani, si in bono ad finem usqtu viscunl mérita mortificala. Toi enim sunl cà de rc
werint sed
; non ail jusl'ts, nisi peTsexeruitrinî, non posse opiniones, ut \'i\ certi quidpiam in pr.tsenti constitui

pro bonis merilis, perdilis quidem, sed aliquaudo re- possil.

paraiis. .Tleruam mercedem exspeclare.

r Enim censent plures meriu omnia per Pani-
iOi. R. 2', disl. maj. Ul quis.... necessc esi ul in
quamcumque, eliam renii><am, modo veram,
:
tentiam
gralià ad Gncm usque perseveret. id esl , ul in slalu
re>iviscere; iia ut pœnilens ille lot gradus gratis, el
gralia; decedal, concedo; id esl , ul nu^quàlll à slalu
jus ad lot gloria; gradus recipiat, quoi liabuissel per
gralia: eicideril , nego. Tri.lenlinum enim, cilalo su- c^
pracedeniia mérita, si haîc nusquàm mortificala
pra cap. 16, q-.iod quxdam objecli c-anonis explicalio
Suarez in speciali de me-
sent, lia inler alios el fusé
est, unum id, ul quis ex l>onis operibus coronam glo-
ritorum reviviscenlià opusculo.
riic reporlcl, exigie, ul in gralià decedal. mor-
2' .Alii è diamelro oppositi exislinianl mérita
203. Obj. V : Senlenlia, qu;c nierilorum reviriscen-
tificala, per Pœuitenliam quantùmvis inlensam nun-
tiani asiruil innumeras invehil difliculiales ,
quibus
rcviviscere hoc sensu, quod jtœnitens priora
,
qnàm
salisflori ncquil. In eâ eniin explicari non polesl
mérita ex loto vel ex parte recuperei, et ex bis jus ad
1* an meriia ex misericordià, vel jusiiiià Dei, vel eliam
cerlos gloria; essenlialis gradus ; sed tanlùm eo sensu,
ex rei nalurâ reviviscanl ;
2° an oninia redeanl , vel
quod et noN"um suum jus ad gloriam cssentialeui du-
aliqua lanlinu; 5 quo lempore, an ipso jiislilicalionis
plici niereatur tiiulo, ncmpcet ratione pncsentisilis-
Ittnpore, an lanliim in in^lanti morlis.
posilionis, el ratione praecedentium meritorum, el
204. R. Nu» ideo Llsam esse opinionem ,
quia
quod jus acqiiiral ad novum praemium accidentale ,

piuribus, iisque gravissirais, difûcultalibus obnovia

nempc gaudiura magis de piisquceante peccatum per-
sii; ei id ex apquo faieniur cum iheologis philo-
pelraverai operibus. lia Bannez, Sylvius, Conten-
s<^bi. Qnanquàm ex objeclis dlfliculLalibus nulla
son, etc.
est praeler secundaro ,
qux* gravem moram ùijicere
5" Alii docent poenitenlem semper quidem aliquid
possil.
praecedentium meritorum recuperare , sed secundùm
205. Non prima Ebi cnim ex probatioiùbus nosiris
:
mensuram conlrilionis cum quà resurgit. lia ut si quis
quxdam subindicanl, Dei jusliliam, ipsanique aliqua- ante lapsum mérita habuerit ulviginli, et resurgat per
teniis naluram rerura exigere, ul mérita per peccatum
contritionem ut quatuor, gratiam recipiat ad oclo
moriilicaia vivificei : muliù lamen satius esl id miiera-
gradus, quatuor ob pnesentem coiitrilionem, quatuor
tioni ejus Iribuere. Ei enim soli impulandura est, lia Valeniia, et cum non
ob praecedeniia mérita. aliis
1* quod Deus peccalorem excitet ad Pœnileniiam,
paucis Gonet bic disp. 6, art. 2.
sine quà non revjviscerent pncterila hominis mérita ;
208. Ex liis opinionibus secunda quae est Banne-
,

2^ qui>d pœniienlem jusiificet; 5' quod ad gloriam sue sii, plus à vero dislare videtur. Siquidem ex diciis
lempore projiler bona opei-a in slalu gralijc édita, non admiitenda est vera et proprié dicla meritorum revi-
requirat perseveranliam in illo slalu minime inter-
Nisceniia. Alqui non subsisiit bx-c in Bannesii sysle-
rapiam. Conirarium enim sandre potuil , nec saocire mate : Mérita enim reviviscere, niliil aliud, si serio
omLsil, nisi quia pius, cleraens el inflnilé raiscricors. loquamur, esse polest, quàm ea priorem hommi ju-
El verô, nulla est absolula el necessaria ratio cur sub- sliliam reddere, aique adeo hune efficere dignuni
|

lato peccalo lollatur poiiùs meritorum mortificaiio aliquà sallem gloriâ, quam ante peccatum promeritus
qaàm pœna lemporalis. Adde quôd esigit quidem de- fuerat. Aupii in opinioiie Bannesii, nec redit homini
letio peccali , ul et lalis macula deleatur , et pooatur prior justilia , sed nova lanlùm daiur duplici ti-
lalis gralia sanclificans; sed nullatenùs exigil positio iulo nec ille hinc quempiam gloriiC essenlialis
;

gratis hujus, hujusve maculie deletio , ul bona opéra gradum acquirit , sed duntaxal gaudium accidenlale.
reviviicant. lia Grandin., pag. 174, el alii plures. Ergo in eâ opiiiione non salvatur nierilorum revivi-
Falendum lamen ex supposilà, quam hic ref»eriri scenlià cum proprielaie, sed sulùm pênes noraen et
erediraus, Dei proraissione , exsui^ere aliquod ju- tiiulum.
slîlia; debilum , ut benè Suares , ubi infra, n. 12 209. Elverô, ait ibid. Gonet, n. 25, ponantur homi-
el seq. nes duo, quorum aller per annos 80 vel lOU Dec piis-

20G. Non lerlia : sat enim probabile esl, mérita per ;imé scrvierit, et in mortale crimen lapsus, ab eo per
peccatum mortiûcala in ipso justilicationis iaslanli re- cnlritionem inlensam ut quatuor surrexerit; aller
TÎvisccre; tara proplcr illud, Luc. 15 : Cilb proferte per idem lempus in omni viiiorura cœno immersus
Btûla-.n primam, el induite illum, ubi per slolam primam demiim per paris mensursc contritionem resurgat.
prodigo filio confesiim reddiiam passim iriLelligura Quid, aniabo, cônsequetur prior pnc posteriori. Glo-
M TUACTATIIS [>i: P()i:.MTi;iNilA. PARS. M. IfiC

riain, iiiqiiics, diiplici lilulo ; cl iiisii|H>r in:ijiis gaii- solùm se habor»; p(!r moduin rcmovenlis obicem, bcd
diiiiii ncdJdcntale. Sed \' an «ami csi gloiiam miovcl cl simul per niodiim disposilionis. Alqui id gratis as-

duiilici tilulo coiisoiini, rùin liaiid iiinjoioin conscqne- seriliM'. Vel enim dispo;,ilio liau; csset neccssaria ad
ris? An iipiid 10 icvivisccro (licciiliir ngiicola; lahorcs, rovivisccnliani, ut ad friatiani himpliciler, vel nt ad
81 |»(isl(|iiàin(li('l>iis lolis dcccm disudavil in agro Ino, l;il(\m graliam. Non primiim. (àalia cnlm banclilicans
linlns lanlnin dici lahoroni , si'd dcccni liltilis rorini- nullani ex se disposilionom pliysicain praircquiril ;

dits. 2° KxTridonlino, sess. C, cap. IG, valent vivKi- quia ipsa est veliit prima lorma bujiis ordinis ; undc
oala lioniiniij nierila ad conseqnendam suo tempore vi- cl infaïuibus per Baptismum infunditiir sine disposi-
lam œlcrniim. \U\\\\ vita u'iorna yandinni est csscn- tionc. Non sccimdum. Si cnim disposilio \\xc ad re-
lialc. Krjço },Mndiuin isUid iiccos-sariù inlcnnil et priera viviscentiani qtià lalem necessaria dicaïur, ila ut revi-
j

cl nuvn liuniiiiis ni(>rila. visccntiain inloi- ot actiim per qucm illa obtinctur,
Snpcrcsl igilur, ni vol oninia prorsîis iiicrila per ccrta inesse debeat proportio rignrosa ; liomo neqni-
qnanicnniquc Pa'nilonliain rcvivisccie dicannis cnin dem per intensioies cliaritalis actus, meriti cliam
Suarczio ;vcl lanlùm pro gradn et mensnrA Pmiiiten- romissi revivisccnliam obtincbit. His enim aclibusre-

tiuî cain Yaleniià. Uliqnc tola résurgent ad menlein spondet gralia babitnalis, qiia; plenani cum ipsis pro-
Suarczii, si Pœnilenlia bc solîun lial)o;\t nt reniovens porlioncm liabel ; sed ubi acenrala servatur proportio,
obiceni pcccati, per qnod nicrita niorlificala fiioianl : non débet id qnod jam pari gratià compensalum est,

sul)lato cnin» obice, qui solus cnecliun aliqucni impc- aliam pra^terilam acccrscre. Ergo Luic liomini salis
dii, cU'octuni totum rosurgere necesse est. Contra crit ut justificetur, sicui alius qui pr.nclerita mérita
vcrù non résurgent nisi pro nicnsurâ Pœnilcntino, si non babuit : proinde nec priora ejus merila, qnan-
Pœnilentia non solùm se iiabeat ni romovens obicein, tùmvis reniissa snpponanliir, revivisccnt.
scd etiam nt disposilio in nicritorum rovivisccnliani 211. Necdicas, ex Tridcnlino, sess. 6, cap. 7,

nioralilcr inlluens; majori cnim disposiiioni major me- graliam bominibus conferri sccundùm propriam cujus-
ritorum copia, niipori minor, respondere débet. At (jue disposUionem ; prohinc remissam, si remissa;
undc judicabimus, an contrilio tantùm rcmovcat ol)i- sint bominis disposiliones.
ceni, an verô sit insuper disposilio in meriloruni re- 212. Reponct enim Suarez ibid., n. 2G, eam qui-
yiviscenliam nioralitcr infUicns. IIîc proreclù hiiorel dem graliam, qu;e per se infuiulilur ex vi juslilioa-

aqna , ci'ino niiiil perspicui eâ de re doceai Scripiura lionis, semper esse contritioni, seu disposition! com-
vel Iraditio. mensuraiam ; at simul contondet necessum non
210. Pugnanduni igitur utcumque ex conjecluiis : esse, ut gratia, quae per accidens se habet respecta
at suas babet ntraque opinio nec prorsùs conlcnincn- justificationis ,
proportionala sit disposiiioni ;
quia
das. His nempè pu^nat Suaresius, vel potii!is Sn;irc- gratia bœc non est à disposilione tqnquàm à causa
sii asseclae. per se, scd lanquàm à causa removcnle obicem pcc-
I. Quia ex contraria opinione sequerelur Denni caii. Neque verô, inquit, ad banc priecedentium me-
no.n reddere annos quos comcdit locusla ; impielatcni riloruni graliam requirilur nova disposilio per se;
impii eideni eliani converso nocere; Deum, contra quia ipsa mérita sunt sufficiens ejus causa , modo
quod poUiciUis est, oblivisci operis nosdi : qua^ oni- lollatur obex, qui impediebat ne cadera mérita afle-

nia citatis supra Scripturx' lexlibus répugnant. clum suum parèrent.

H. Ex Apost. iloni. 5: Ubi abundavit detklum, su- 215. His non obstantibus consent plures, revivi-
jjerabundqv'U el gralia. Undo juxla auclorem libri Ily- sccnliam gralix', quœ prioribus merilis correspondel,
pognostic. queni alii Apibrosio, alii aliis affingunl, extendi vel restringi secundùm mensuram dispositio-
Pœnitoilia est res oplima ,
quœ omncs defcctus revociU nuni, ex quibus peccalor justificationis gr.T.luai con-
ad perfeclum. Porro in bypolhesi adversariorum, nec sequitur.
gratia super delicluni abundarel, nec Pœnilenlia dc- Probant 1° auctorilale Angelici Doctoris , hic
l'eç.tus onines rcyocaret ad perfectuni. q. 89, art. 2, in Corp,, ubi sic loquitur : Co)i<i;if/i< m-
III. Quia ex Tridenlinp, sess. 6, cap. 16 et can. 32, tensionetn motûs pœnitetûis quandoque proporiiomlam
ut quis per bona opéra vjtani a^ternam , cjusque a«- esse majori cjratiœ, quàm illa a quâ exciderat per pec^
gmentnni nierealur, satisestulqui ea elicuit justifica- catiim : quandoque autem œquali; quandoque verb mi-
ius, in gralià decedat. Id autem in prœsenti loctnu nori. Fa ide'o pœnilens quandoque resurgit in majori
liabet. gralià, quandoque autem in œquali, quandoque verb in
lY. Quia alioqui ex duobus, quorum aller à gratià minori. Et in resp. ad 2 : Pœnitenlia ,
qmntiim est de
ut viginti, altéra gralià ut duo excidit, prier majorem se, liabet virtutem reparandi defectûs ad perfectum, et

non cunsequerelur frnclum quam poslerior, si uterqiie etiam promovendi in ulteriorem statum , sed hoc quan-
lanlùm resurgeret nt duo. Id autem absurdum csl, doque impedilur ex parte Iwminis ,
qui remissiiis

cùm apud euni qui non obliviscilur operis nostri, polior movelur in Deum et dctestalionem peccati. Et art.

debeat esse condilio illius qui longé plura mérita ha- 5 , ad 5 : Qui per Pœnitenliam resurgit in minore
buit, quàm (|ui pauciora. charitale , consequetur quidem pra;mium csscntiale,

V, Quia contraria opinio necessariù supponit Pœni- secundiim quantitatem charitatis in quâ invenitur,

teutiam, ubi de nerilorum reviviscenlià agitur, non etc. Alqui si mérita niorlificala, per actus etiam re-
 157 C\V. 11. ni: KFFICAUA .KT EIFECTIBIJS SAUIAMKMI Hj!M 1 IN Il.i:. ir,8

niissos PœnitoniuL* rcviviscorcnl sccniidiim omncm sam cbaritatem in iisnon dcicgi, (|ui per P<r niieniiani
luciili graiiniu, quoin aiilo penalum lialmoniiil, jam rt'inissani é viliorum coiio enicrgunl. Ma^fua onini
quanUiin ad hoc essel lioiniiii imlifforens, an in via- ( l.oriias magna opcralur, nedinn oiiosa lungneat et
jori, vcl ininori graiià resnrgerel; nec quia lesiirgc- segnis. At<|ui in his qui remisse adinodùm surrexc-
iTl in iiiinoii, iinpcdirctiir Pœiiiteiilia ne defecius ad runl, niliil magnum operalur cliaritas. Nempe id ge-
pcrfiilum lopararcl ; ao domiini |irxMnium essenliale nus lioniines videas a'gré ad |tielalis (ipera lerri, ctd-

conscquoroliir lioino, non sccuiidùm, Si-d longé ullia caribus indigcre, \i\. ab assuotis viliisdelcrrcri. Hnra,
quandtatem charilalis in (jini iuicnirclur. Krgo. ail S. Bornardus, illorum compuiiclio, oralio $inè de-
Probani i° ex l'rid., sess. 14, cap. 2, ubi sic : Ad votione, tepida convcrtatio, animalis cogilalio. Conlrà
qumn noviialem et ivlegritatcm peccalo depcrdilani verù qui per intensam et vehemenleni Pœnilenliam
per sucramcntum Pivttitent'uv , sine magnis uostris (leti- rcsurrexerunt, lot el tam s[>lcndida novccpribiina([iie
bus et laboribus , divinù id exigcnte justiliù ,
pcrvenire charilalis argumenta prx-benl, ul eos (luasi ad ocu-
nequaquàm possumus. Atqui sideperdila vilu; inlcgri- luu) animadvcrlas meliores esse pluribus juslis (pii

tas I
er conirilioncm cliani remissam oblinerelur, non indigent Pœnilenlià. Ex ipso sua dolorecompuncii,

haiid niique lanii flelus, taiiti et labores ad eam ail, cilalâ boni., S. Gregorius, inunlescunl in amorem
doiiiioconiparandani necessarii forent. Dei, scscquc in magnis virlulibus exercent, honores fu-

Probani 5" quia in revivisoenlià nicriloruni , sic giunt, acceplis contumcliis lœlanlur, flagrant desiderio,
sua niisoricordiic jura servari dobcnl, ni non violcn- ad ca'lestem pntriam anhelant , concupiscenlix', cui
tur jura juslili:e. Atqui banc in opinione contraria cva- babenas laxaveranl, impelus fortiter comprimunl, et
ncscunl. Snpponanlur enini justi duo, quorum aller quos longâ consuctudine induerant viliosos liabilus,

arclioreni vilam professus sil , aller paulo laxioreni ;

qiiasi sentes in anima radicalas contrariis operibus
utcn|ue per deceunium, quo elapso niorialur posie- sollicité et indesineuter evellunt. Ergo. lia idem qui
rior ; prior vero in alrocia qua-dara scolora proruat, supra Parisicnsis Magister.
douce proxinius morli per remissam Pœnitculiam Elsi moraenla bœc non improbabililer solvi pos-
ad Oeum reverlalur. Is in opinione contraria, slatim simt, ut videre est apud Martinon., disp. 47, seci. 3,
evadit altero longé sanclior , Deoque acceplior , ob ;
nobis taracn polior videtur secmida istbxc opinio,
copiosa ,
qu:e lapsuin ejiis prancesserunt et intégré lum propter auclorilatem D. Tboma; qua; in ejus- ,

reviviscunl, mérita; unde et longé majori quàm alle-r modi dubiis haud flocci »stimanda videtur lum quia ;

gloriâ donandus erit ; atipii liic adeô miuuutur san- hoc pacto misericordia et veritas obviant sibi, et fe-
cise Dei severitaiis jura, ejusque jusiili;e loges, ut vis lici ncxu cohérent ; lum quia nuUa est ex adversa-
ejusmodi hypoihesim palienler ferant Cln-islinx au- riorum raiionibus, qu* nientem aliô rapiat.
res. Cùm ergo aiunt Scripiurce peccatori coiivcrso 214. Non I. Quaro enim qniluis Deus reddercton-
reddi stolam prislinam , niajusquc de ipsius rediui, nos, quos comedcrat locusla : an non iis solùin qui
quàm de stantis jusli perseveranlià, in cœlo gaudium : ad ipsum ex loto corde el dominanter convertebantur;
concipi; de eo indubié loquunlur, qui, non qualiler- '
quce disposiiio in antique loge, non modo ad nierito-
cumquc, sed pienéadDeum revertilur : Quia nempe, \ rum rcviviscentiam, sed et ad simplicem jusliiiam
ait S. Gr^orius Mag., hom. 54 in Lucam dux in , necessaria crai. Cœlcrùm, penès impium est, juvanie
praiio plus eum milileni diiufu, qui post fugam rever- gratià, eflicere, ut nec ci noceat impieias sua, nec
sus liostem fortiter preinit , quàm illum qui mnquàm Deus operis ejus obliviscalur ; ad utrumque enim
terga prœbuit , et nunqumn aliquid fortiler gessil. Sic suffioit ut pro mensurà recipiendic graliai mensuram
agricola illani ampliùs îerram amal, quœ post spiîtas adbibeat disposilionuui : alioqui enim aequuni est ul
uberes fructus proferl, quàm eam quœ nunquàm spinas qui parce seminat, parce et métal.
habuit, etnunquàm ferùlem messem pioduxit. Non 11. Ubi abiuidavit deliclum, superabundat gra-
Probant 4° quia qui snnclè el salubrilcr omnia dis- tià, quanlùm est ex parle Dei, qui non modo vult ho-
ponii Deus, eum in meriiorum reviviscentià ordinem minem esse jusium, sed eijusium justificari ampliùs.
non pœnitentium socordiam foveret. At-
elegit, qui Hsec tamen graliae abundanlia secundiim propriam cu~
qui socordiam banc insigniler fovet opinio contraria. jusque di)<posilionem tribuilur. Adde quùd Aposloltis
An enini mœrore conficielur, an large coram Domino loquatur de graiià Christi, qiia; ad delcnda qux'cnm-
ingemiscol, an alel jejuniis preces ut in pristinum sta- que peccala plus quàiu sufficicns est.
tum resiituaiur, cui persuasum est se id quàcumque Ad id quod ex libro Hypognost. objicilur, diceJidum
Pœnilenlià, cliam rémission, modo non flclà, conse- qubd Pœnitentia quantiim est de se, liabet virtutem re-

vîulurum esse? Non id facile suspicabilur qui seriô parandi dcfcctùs ad per(ectum, et etiam promovendi iu
perpenderit, quoi el direclores et pœniienics para- uUeriorem slatum, sed hoc quandoque impcditiir ex parte
bolà fiiii prodigi in alienam et suam pcrniciem ab- homiuis, qui remissiiis movetur in Deum, elc.
ntanlur. Non III. Tridentinum enim per Tridentinum expli-
Probani 5° quia ubi reviviscunl priora mérita in cari debel : atqui alibi docet Tiideniinura graiiam
priilino perfectionis statu , reviviscit non rarô magna unicuique dari secundiim suam disposiiionem ; ergo
el intcnsa, qux lapsum praecesserat, cbarilas. Atqui et id in eo etiam qui obiicilur loco suppleri débet.
quotidianâ palet experientiâ magnam hanc et inlen- Unde ,
quidquid triumphanter obloquatur .Martinon
^59 TUACTATIJS l)K P(* NITI'NTIA. PAliS II. KU)
«jiiasi pt'iif opihio Mi;i cilra |,'iavo (ick'i (liscnnit^n in autk ri.us I'KImus.

(liil)iiiiii vocaii non possit, lulù dici potosl cimu Va- J)i' miilcnù remulà lUrnilodue.

lonliA, (iisp. 7, (|. 6, |>uii(l. ô, ex co concilii hx'o V.\ ipso Pdïnilenli.c vocabulo constat malcriam
laiiliiMi prohari , (|iiù(l opéra niorlilicala rcviviscanl, illius esse pcccatum ,
quateiu'is diliiendum. Sed quia
tuni absointù (|noad raJioncni nicrili vila; a;lcriia!, peccalum aliud est originale , aliud acluale ,
quod vcl
(uni qiioad pristinani inoriti quanlitatem imlelcrmi- n)ortale est, vel veniale tantùm , andjigi potest quse
tialc ; (uni (pianlilas ali(|MaIis nnnqnàin à nicrilo se- in individuo sit maleria PuMiitentia;.
liaiotur; non aulcni cpiod scnipcr i("vivis(anl (Iflermi- 2. Id aulcm ut l'acilius intclligalur, iiolandum ma-
note <nH)inl lolani inorili qnanlilalcni , id est, (pioad lcriam liujus Sacramenti aliam esse necessariani, quaî
toliiiu iMcrili nntiqui valorem. Qiiùd nulcin sequa sil nonnisi per claves , vcl aliquid in ordinc ad claves de-

praîscns solulio , liinc liiiuet quùd ut sx'piùs seiipsit Icri possit ; aliam sulïicienlcm ,
qua; per claves cqui-
Palavieinus, niis(niàni inlenderil conciliuni qunslio- dcm dclcri valeat , al lis necessario subjicienda non
nés in seliolisliben'' agilalas diriincre : cjnanto aiilein sil, quia per alia média destrui queal.Hisobiler prse-
iiiini'is id fecissc crodenduni est m lilc, (|ii;»! nec ex missis, sit

veil)o Uei dijudicari valel, nec adversariorinn sensu , Co.NCLUSio l'uniA. — Peccalum originale non est
nisi coiilra expressaui salis D. Tiioma; meniem , dé- materia Sacramenti Pœnitentijî.
finir]. 3. Prob. 1" quia ex institutione Clirisli peccalum
Non IV. 1" Quia nlliil absurduni, si ex duobus qui originale per Baplismum delcri débet. At(|ui ex diclis

ad ibosannun b)ngè dispareui jus babenl, aller non Sacramenlum Pœniteniiai à Baptismo plané distin-
plus allero opuni liiiu; rcporlel, (]uia non plus repor- guitur.

tare conalur. Imô œquilaii consonum videlur, ut qui A. T Quia peccatum originale ,
per se loquendo ,

pnxi quodam aninii lorporc diliorcm suuni fundiim suppoiiit bominem nondùm Ecclesia; subditum. Alqui
excolcro ncgiigit, niiuori liabcalur prclio ,
quiun qui Pœnilentia nonnisi in liominem jam Ecclesiai subdi-
ex lalonlo suc dopromil, quidquid liinc dcpronicre lum per Baplisma , exerceri potest. Pœnilcnlia enim
potost. 2' Quia cùni incommoda omnia vilaii non ex Tridenlino, sess. 14, caj». G, exerceturpcr modum
possunl, saltom vitari debciit graviora. Giavius ponù judicii. Porrù, ail Aposlolus, 1 Corinth. 5, 12 : Quid
est incomniodum, quod ex advcr.sarioruni seitentiâ milii de ils qui foris simt, judicare?

sequi osleiidimus in lerliâ nostrà probalionc, quàm 5. 3" Quia ex Tliomâ lue, q. 84, art. 2 ad 2, Pœ-
qiuxl in prascnli objiciunt. Ergo. nilcnlia de iis tanlùui propriè est, quac volunlale
Non Y, quod quia Acliilleum est adversx partis Hosirà comuiisimus. Alqui peccalum originale non est

teluni, pressiori stylo expendimus. Unde noslrà voluutate peractum, nisi forlè in (juanlum volun-

Ad primum, neg. min. Non cnim gralis asseritur, las Adœ reputntur nostra. Si tamcn ,
pergit S. doctor,

quod gravibus nititur momentis. Atqui cxdictis, etc. large accipilur Pœnilentia pro (juâcumque deleslalione

Ad secundum, neg. iterùm niiu. ; ad probal. dico rei prœterilœ ,

polest dici Pœnilentia de peccalo origi'

ex eà quidcm coulra advcrsarios sequi , bominem nali, sictil loquilur Atiguslintis , vel quivis aller in lib.

non babere jus slriclum ad mérita, à quibus per pec- de Pœnilentia.

calum excidit; prohinc divin;xi miserationi primariô G. Obj. Qui malè dispositus Baplismum recepit,
imputandum esse, quôd ea per PœnUenliam recu- origiualis peccali ,
quod sibi dimissum non est , ve-
percl. At non sequi, quùd Deus dùm ea misericor- niam consequi polest. Atqui lioc nonnisi per Pœni-
dilcr reviviscerc concedit, sancirc debuerit ut revi- icnliam. Ergo. •

\iscerent sine ullo ad bominis disposiliones respeclu. 7. R. neg. min.; lune enim Pœnileulia tollit obi-

Tudc niliil velat quominùs dispositio pliysica ad cem eo autem sublato reviviscens Baptismus tollit
;

aclualnn Pœnilenli?c gratiani , sit moraiis ad rcvi- originale peccatum prout dicilur ubi de Sacram. in ,

viscenliani gratiae procleritoe. génère.

Agunt eô loci plures de effiencià Pœnilenliai CoNCLCsio II. — Peccalum acluale Baplismum con-
quanlùm ad venialium rcmissionem. Yerùm id in sequcns, est remola Poenilcnli;t materia, mortalequi-

docursu commodiùs expendendum opinamur. dem, necessaria ,

quamdiù directe remissum non est;
vcuiale autem el mortale jam directe remissum , li-
CAPUT III.
,

béra cl sufficiens.
DE MATF.niA PCœXITENTl E.

1. Ut in loto pbysico vel artificiali, sic in Sacra- 8. Prob. prima pars, V quia illud est remola Pœ-
nilenliaî maleria circa quod dclendum versatur,
nientis per analogiam distinguunlur maleria et forma.
,

proxima. Matcria tum materia ejusdem proxima, tum et forma Sacra-

Maleria porrù alla est remola , alla

quod deslrucu- menti. Alqui circa peccatum acluale, etc., occupan-

remota Pœniientiae est id omne circa
tur tum proxima Pœnitanlia; materia, conlrilio nimi-
dum versatur Pœnileiitia. Maleria proxima sunl par-
rùm, confessio, etc., tum etabsolulio. Ergo.
tes minus dctermiiiataî ex quibus coalescit Sacramen-
9. 2° Quia materia Pœniientix est illud omne et
lum Pœuitentiac. Dico, partes luinhs determinatœ ne ,

pars inlrinscca Sacramenti ad solum quod EcclesiLC clavibus subjici potest , vel dé-
forma ipsa , uipole ,

bet. Alqui onme et soium peccalum acluale Bapli-

materiam revocelur; quod lamen aliqui non illu-
smum consequeus Ecclesiie clavibus subjici potest, aut
benter faciunt. De utràque bâc malcrice specie duobus
disserendnm. etiani subjici débet. Vnde
arliculis
461 C.U'. m. DL MATEIUA l'dtMTENTIyt.
10. Prob. secunda pars. Qux necessariô Ecclesix» M anie actioncm Bapiismi incœpcrit , |>erseveral posi
clavibiis subjicicndasuni , ncccssaria suiil Sacramciiii inslans cjustleni aciionis lerminativum ; ergo ex hik
Pœnitenlix niatcria. Alqni peccala iiiorlalia, (inanuliii parle est pccc^ttum hominis bapti/.ati, prohincquesolo
direclè rcniissa non sunt , Ecclcsi;c clavibus ncccs- Puiiitcntiaj Sacramento deleri poiesi. Et verô noxa
sariô sul)jici debenl. Uiide non is lanlùin qui pcr per Bapiismum romissibilis , débet possc rclractari
acliim cliaritaiis juslificaliis cssel à pcccalis , caclen» anic Bai.li.Mnutn complulum : quod bic lociim non
tribunali Pœnilenlia} subjicere teneiclur ; scd dis liabct.

ctiara, qui ab iisdein iii iioc tribunali solulus fiiisscl 15. Obj. 2° : Impa-nitcnlia (inalis grave esl pccca-
indirecte, puta quia ha;c vcl in pnvcedenii confes- tun). Ncque tamen est n)ateria Pœniienlia^.

sione oblilus esset, aiil jiislà de causa non confcssiis : 10. II. Impœnitenliam (inalom esse peccatum in
quia pncceptum Christi, utpolègencialo, nulluin nior- quo quis moritur. Nibil porro mirum, si peccatum in
lalc cxcipit à lege confessionis. Ilinc proscripla luit quo quis morilur, non magis per l'œnilcnliMin deleri
an. 1G65, ab Alexandre VII, propobilio is.tlia.'c, nuni. possit quàm vulnus ex quo quis aclu deccdit per
,
,

11 : Peccata in confessione omissa , seu oblita obinstans medicinam sanari.

vilœ periculum aut ob aliam causam non Icncmur in 17. Obj. 3" contra secundam parlem. Habitus
, , vi-
sequenti confessione exprimere ; quai rursùni an. 1700, tiosi sunt eliam necessaria Pœnitcntiic materia. Atqui
à clerc Gallicano declarata est lemeraria, erronea,el tamen babitus illi non sunt per se peccata.
confessionis integrilati derogans. 18. R., neg. m.aj. : Habitus enimviliosi, ut et iîiiperfe-
11. Confirm. eadem secunda pars ex Trid., sess. li, ctiones, qux ad summum sunt peccalorum effoclus
can. 7, ubi iisec légère est : Si quis dixerit in Sacra- non autem peccata non subjacent per se Pœnitentiac
,

menlo Pœnilentiœ ad reinissionem peccalorum neccssa- Sacramento, sed tantùm ralione culpac sibi annexac.
rium non esse jure divino confiteri omnia et singnla Ha S. Tiiomas, bic, q. 83, art. 2 ad 2.

peccata morlalia ; anathema sit. 19. Obj. 4° cou Ira leiliam parlem : Materia Pœni-
12. Prob. lertia pars de vcnialibus, ex eod. Trid., tentia;, utsolvi, sic et retiiieri, seu ligari polest. Atqui
sess. 14, cap. 5, ubi sic : Yenialia, quibns à gratià Dei ex concesàis venialia retineri non possunt. Cùm ea
non excludimur , et in quœ frequentiiis labimnr ,
quan- post Tridentinum multis aliis remediis expiari possc
quàm rectè et utililer , cilraque omneni prœsuwptionem faleamiir.

in confessione dictmlur ,
quod piorum Iwminum usus 20. R., dist. min. Non possunt retineri quoad pœ-
:

demonslrat ; taceri tamen dira culpam , mullisque aliis nilenlem, quasi is corum veniam extra Sacramentum
remediis expiari possunt. Unde sic in lormà : Quac per oblinere non possit, conccdo; non possunt retineri
Pœnitenliam, simulque per alia remédia expiari pos- ex parle Mmislri, nego; polest enim iste, vel absolu-
sunt, ea merito dicuntur et sufficiens et libéra Ptrni- lionem diffcrre , vel negare prorsîis , ciim nulla in
tentiae malcria. Atqui venialia et expiari possunt per pœnitente delcgit suflicientis emcndalionis indicia.
Pœnitentiam ; cùm generaliter dixerit Cbrislus : Qux- \
Cailerùm exigebant divina bonitas et liominis jusli
cumque solveritis ; et per alia remédia, ut ait Trid., conditio, ut qu;e absolulè sine clavibus solvi polerant,
prxsertim autem per orationem Dominicaai, quam non subjacerent onerosai et odiosa; legi absolulac re-
Augustinus , cap. 60 Enchirid. quotidianam Pœniten- tentionis.

tiam et satisfactionem appellat; de quo infra. Ergo. 21. Inst. : lllud solum esl Pœnilentiœ materia, cu-
15. Prob. quarta pars de mortalibus jani remissis, jus vitandi homo absoUitum et efficax proposilum
1° ex Benedicto XI, in decretali Inter cunctas , 1, de liabere polest. Atqui non homo habere propo-
poles.t
Privileg., in Extrav. Commun., ubi sic : Licèl de neces- silum eCficax vitandi omnia venialia cùm id sibi im- ;

sitate non sit eadem confiteri peccata, tamen propter eru- possibile esse sciai lum experientià , lum ex Trident.,
bescentiam, quœ magna est Pœnilentiœ pars, ut eorum- sess. 6, can. 13.
dem peccalorum reileretur confessio , reputamus salu- 22. R. vel cum S. Thomâ, hic, q. 87, a. 1 ad 1 ,

bre, etc. 2° Quia idem adstruit comraunis piorum et hominem habere posse proposilum vitandi omnia ve-
dociorum usus , qviem uusquara redarguii Ecclesia nialia distributivé, quomodô occurrunt in praxi; non

imô commendavit, ut patet ex textu mox cilato; aulem collective quomodô tmnquàm in praxi occur-
,

3" quia Cbrislus solvendi poiestalem ad unum remis- runt vel cum aliis, posse hominem habere proposi-
;
;

imô nec restringere de- lum quantum est de se efficax omnia prorsùs venialia
''

sionis aclum non restrinxit,

Luit, lum ut pœnitentium securitatimeliùsconsuierc- vitandi, quod quîdem proposilum incompatibile est
lur ; lum ut major ex Pœniteniià fructus obtineri pos- cum omni affectu peccandi venialiter, quamdiù durai :

set. Ergo. eisi deinceps proposilum illud mutaturus sit pra; fra-

14. Obj. 1° contra primam partem, peccatummor- gililalesuà, quas ipsi absolulè displicet.

lale in ipsà Bapiismi susceptione commissum , non 23. Obj. demùra contra 4 part. : Sacramentum de
committilur post Baptismum. Atqui tamen peccatum novo conferendum novam exigil materiam. Atqui ubi
illud per Sacramentum Pœniteniice tolli débet. Ergo confilelur quis peccata jam remissa, novam non prae-

falsum est quôd solum peccatum Bapiisma consequens bet materiam. Ergo.
sit necessaria Pœnitentia; materia. 24. R. dist. maj. novam exigil materiam proximam»
R. neg. maj.; hujusmodi eniui peccalum , licèt conccdo; remolam, nego; porrô in prsesenii diversa
1G3 TUACTATUS I>K l'OilMiKMiA. l'AHS H
osl hlàtcri.l proNima, divcrsa niiniriim coiilrilio , di- ] cali volcris accusalionc nova cl major gratia produci
vcrsa acCusalio, etc. M aiilfin suflicit, proul palcl in possil. lia Ilcnuo.Crandin, etc.
liaplismo, iil>i cadi'in iiiimi'ro acpia polcsl cssc nialc- ."1. Hic tria obil(;r nolanda, l" ils qui âllqiidj prof!-

rin rcniola nuiliiplicis Haplisiiii, iiiudo rcpelaliir ina- lerilic \il;c peccalum sa-piiis confilonlur, tuianduni
loria pruviiiia, iiiiiiiri'iiii a])!iitio. oiiixo (Il aliquo oig.i i])sum doloiis cl crubosoentiac
:2.'). liisl. l":SaIl(Mii niali'iia Sacranionli rcinola dé- nioln afdoialur. Quid enim pncslaio possit accusalio

bet osse aliquid vol pliysiiiiin, vol inoiale. Alqui poc- quasi mocliaiiica cl onuii dcvolionis sensu deslilulâ?
caia rcniissa iiiliil oiniiinô sniit, seii pliysicc, scu iiio- Alquc id sodulù nioncudi sunt pfrnilonlcs, ne per
raliler. sicoain peccali plurios deposiii acousationcm, pèâ-
26. R. iicg. min. Pcccala cnin» diniissa licol niliil siniè, quod tauien inleudunl, Sacramcnli scourllali
sinl physicè vol nioialiler in laliono oIToiisa; pcinia- consulant. 2' Cùm percala jam dimissa, libéra sint,

ncnlis, non dcsinnnl cssc ali(piid in laliono oHcnsx, non aulom noocssaria Pœnileniia^; matcria, licilum
qnsc sicut c.\ parle honiinis pcr nbeiiores lacryn)as cs<c ex bis qurrdam, non sccùs ac ccrlù vcnialia, pro

indesiiienlcr dcllcri poiest ; sic et ex parte Dei pcr nulu omiticre. 5° Saiiùs cssc lurpia qu:cdam jam ad

ubcrioroni niiscricordiam magis et niagis condonari œquos juris apiccs dcpnsiia, gencrali quôd.im latione,

potcsl, scurationc pœnai Icniporalis, cujiis quandoquc quàm in individuo coidilcri ; ne dislinclior roi peri-

diù dchilor osl Ivonio ; scu ralionc giati;e rcniissivcc ,

culosa; mcmoria pltis noccal, quàm prosit. Quan-
quoc major et major donari potcst , sccnndùni id quàui Ikcc non |)arùin pondent à circumslanliis, scu
Psalni. 50 : Amplins lava me ab iiiiquilale meâ. movcnlis Spiritûs, seu huniilialionis hic cl nunc pœ-
27. Inst. 2" : Matcria Pœniteniiie renioia, non qua- nitcnlibus neccssariic, scu nccessilalis novo inno-
litcrcumquc subsisicro débet, sed -ta ut verificari dc- tcsccndi confcssario.
bcat lorma qua; circa ipsam profcrtur. Alijui forma
SOLVLNTLR VARI.-E QUESTIONNES CIUCA. REUISSIONEM PEC-
hooc : Ego le absolvo, circa peccala jam absotuta veri-
CATI VENIALIS.
ficari non polesl. Ergo.
Ego Ut quai ad venialium malcriam pertinent, simul et
28. R., neg. min. Scnsus enim fornisc Iiujus
'

: le

absolvo , is isle est : Ego confère libi graliani de se

scmel invcstigemus, nonnulloî hic cum S. Thomâ,
alqui ad bujusce sensùs verilalcm q. 87, proponeiidoe sunt, et pro virili solve::d3C diffi-
remissivam peccali :

cuilaies.
necesse non est ut peccalum liactenùs diniissum non
o2. Qu.cres ilaque 1° an veniale peccalum cilra
fuerit : quia alioqui falsa esset , saliem materialitcr ,
]

omnibus daUB qui ad Sacra-

Pœniteniiam ullam rcmilli possit?
forma absolutionis iis ,

Nota Pœnilentia triplex distingui Solet, liabilualis,

perfeclè conlriti accedunt. Ergo ad furnire
:
mcnlum
quse idem est ac liabilualis displicenlia peccali cu-
iilius verilalcm salis est , ut vel deleat peccalum ,
si

priorem Pœnitenlis graliam

juscumque ex charilalis perfecla; habilu provenions;
subsit ; vel si jam absit ,

formalis, qiuic est dolor ac deteslatio explicita pec-

adàugeat.
cali prout fieri solet in Sacramento Pœnileuli^e ; et
29. Inst. 5° : Si res ila sil, poiest homo bis in id-
virtualis, quaî consistit in pio mentis aclu excludenle
ipsura exlcriùs judicari in eodcm Iribunali , bis à vin-
•^t'^'cctuni ad vcnialia, et vi cujus homo ea formaliler
culis corporois solvi, bis eamdem religionom profi-
''olestaretur, si tune menli ejus occurreret eorum
leri , bis cum eàdem malrimonium conlrahcre. Falsuni
cogilalio.
coasequens. Major autem proposilio non minus quàm
Jam triplex est de proposità qucestione opinio. Alii
minor aperla est. Pœnilentia enim pcr modum judicii
nempc ad peccati venialis remissionem censenl suf/i-
exercetur; per cam solvilur bomo à peccali vincu-
core quemcumque aclum bonuni, qui Deo placeat
lis, etc. Ergo.
magis, quàm eidom displiceat veniale peccalum, etsi
30. R., neg. maj. : ideo enim nec bis ni idipsimi actus ille ad hujus peccali remissionem non ordine-
judicatur quis in exleriori fore, nec bis à corporois lur. Iluic senlentite favet Scotus, quom lamcn béni-
\inculis solvilur; quia et secundum judicium inutile
gne inlerprelanlur orudili ejus discipuli. Ahi formalcm
i'oret; et secunda vinculorum diruplio niliii aiiferre
Pœnilcntiam requirunl : ila Duraudus. Alii virlualeni
potcst, quod jam plenè ablalum non fuerit. Aliud lantùm cum S. Thomâ, hic, art. i. His pra;notalis,
porrô est in Sacramento Pœnilenlicc quoad peccata R. Nullum veniale peccalum sine omni Pœiiitenlià
rcmissa. IIic enim posterius judicium, et pœn?e ali- remitlilur. Al nec suflicit habilualis, nec roquirilur
quid aulorre, ot majorem graliam inipertii i polesl :
', formalis : unde roquirilur et suflicit virtualis.
proinde ul superlluum liaberi nequil. 55. Prob. prima pars, 1° quia Scriptura justos
Quôd verô nec eamdem Religionem homo Solemni- eiiam borlalur ad Pœnilentiam de venialibus. Siqui-
\ev voyere, nec cum eâdem denuô conlrahcre valeal ;
dom Apocal. 2, angelo Porgami, qui Christi nomen
inde fit quôd novus scu cum Roiigione, seu cum |i tenebat ex v. 15, diciturv. IG : Pœniteniiam aye. kà
uxore conlract'is rcquirerel novam ulriusquc perso- quid porrô Pœnilentia honiini, qui peccalum suum
iiaî trauslalionom, quce saîpiùs repeli nequil. Contra per quolidiana pielatis opéra delevissel ?

verô absolulio non requirit novam peccaloruii! remis- 2° Ex Patribus : Augustin., epist. 4,8 ad Vincent.,
sionem, sed duntaxat subjectuni in quo ex nova pcc- ubi sic : ^ec quemçuam pûtes ab errorc ad veritatcm
i^ {.av. m. i)K m\ii:ki\ I'iuimtemij-:. lliG

vri (I quûcnmque, wh hi(J;/H(>, scu parvo pcccalo ad cor- opponilur. Alqui virlualis pœnilciiliu bullicieutcr np-

rcclioih'iu sine po'iiilciitià passe tratixire. Ilieronym., (Hii I

poiiiiiii- voiiialibus. Id eiiim vitii liai)eiit veiiiaiia, (|uùd

ep. 4() ad Uusiicum , cap. 4 , sic ail : Scplics ciiUit M)lunlat( III iia feiaiit in creulunsin , ul idcù prompte
;m<(m, et resurpt : si cadil, quoinodô juslits ? Si justns, in Deum ol ea qu;e Dei sunl ferri non pohsit. Alqui

quomvdi) radil ? sed jiisli vocalniliim non amiltit qui per eirecluin directe uppo>>ilu!u paril Pœnilenlia virluatis;

pœHiWnliam sentpci resurqil. cùni per cam ei recédai homo à creaiuri^ , et in lis

y IVccalirm vciiialc aiuiexam iiahe't dconliiialio- (pue Doi Sunt luoniplum se et iiilarcm ellicial. Ergo.

ncm voiuiilalis, qiix' tonlia legeni ad boiiuin creaUiiu Conlirin. quia ex dicendis vak-nl Sacramenlaliu pié

coiivcrtiuir : unde , licél non périmât subslanliam, cldevolè suscepta ad venialium leniissioncm. F>go ad
niHuiil iiihilominùs fonoroui chaiilalis, qiKv lola in idem \ alebil à fortiori aclus quispiam cbarilali-?, ulpolù

Deum feilur. Alqui Iiabilualis Ikcc doordinalio sine qui plus vcnialibus opponalur, quàm Sacramenialia.
arKjnà pœiiilonlià lolli non polesl. Dijpobilio cnini Alqui cliaritalis aclus virtualem lanlùm Pœnilenliam
conlraria nonnisi per conliariani lollilm. Alcpii dis- inq)orlal, non furmalcm et explicitam. Ergo. De hib
posilio priediclic deordiiialioni conlraria, niliil aiiud adi illusir. Bossuetum, lib. 4, de Variis orationis sta-

esse polcsl quàm ptenilenlia quiedam, id esl, displi- tibus, n. 4 et seq.

cenlia vel reiraclaiio peccaii. Ergo. 57. Obj. 1° contra primam parlera cum Cajclano. Si
El verù, si per quodlii)ol opusnicriloriuni snllicien- quiscuni affectu ad veniale documberel, et dormiens
ter rclraclarelur vcniale peccaluin ,
jusli ,
qui opéra subiret pro Cbrislo niorlem quamanlù acccplàsset, is

sancta quasi perpeluù exercent , fretiucnler onini ve- uliquc venialium remissionem consequeretur, alioqui
niali peccalo carercnt , eoque caruissct pne cseleris cnim oiari pro eo posset contra trilum id Augustini :

Aposlolus Joannes, qui Deum lani inipensè lamquc Injurinmfacit marttjri, qui oral pro malyre. Alqui tune
ellicaoilcr redamabat. Alqui is claniabal lanien : Si sine Pœnilenlia remissionem consequeretur. Ergo Pœ-
diicrimus quia peccalum non liabemus, ipsi nos seduci- nilenlia ad venialium remissionem generaliler neces-
mus. Addc quôd salis imitiUlor iu?lilula cssent lot saria non est.

remédia pro veuiabum deleiionc , sic bac per aba 58. H. 1° non inmieriiô conjici eiini qui vicinam
quaecunique pieiaiis opéra cerlô remillerenlur. lia moriem ex ardenti Cbristi amore acceptât, virlualiter
Sylvius, hic, pag. 440. pœnilcre omnium quœusquàniadmiserit peccatorum.
54. Prob. secunda pars : Si habilualis pœnilenlia Lndc Cajetani supposiliout fieri, sic et negari potesl;
ad veniabuni remissionejn sunicerct , nunquàm esset mullùque nicliùs negari quàm admitti.
peccalum veniale simul cum cbariiaie ;
quia uLi est 59. R. 2" dalâ bypolhesi, disl. maj. : Si quis... is
cbariias, ibi esl el pœnitentiae infusac liabilus, et lia- venialium remissionem consequeretur in insianli se-
bUualis displicenfia peecali, proul ibid. docel S. Tho- paralionisanimœ à corpore, concedo anie mortem ;
,

mas. Alqui falsum coiisequens. subd. ;

si quod de divinâ miseratione meritô prsesu-
,

55. Prob. lerlia pars, 1° ex S. August., Eiicbir. mil'ir, erumperel in acinm ferventissima: charilaiis
,
cap. 71, ubi sic : De quolidianis , brevibus, tevibusque aut conlrilionis, concedo ; secùs, negq. Iiaqne, vel is
peccatis, sine quibus luvc vita non ducilur, quotidiuna cui dormienti caput abscinditur (quod foriassis nulîi
oraiio fidelium salisfuài. Alqui licct oralio bœc ali- bactenùs martyrnm coniigit ) sat anle animie cxces-
qucm imporlet Poenilenlia; nioluni , ex quo deiicla sum temporis habet , ut in rapidum dilectionis acluni
noslra nobis generaUler diiititli precanuir; nullaiu erumpat quod divimt suos
; in martyres vigilanliic
lamen importai expressam ei forrnalem liujus vel illius plurimùm congruit : et lune nihil mirum si anle mor-
detesuiionem ; nuilaiu proindc foi malcm pœniten- tem ab universis venialibus solvatur ; vel, ni foveanlur
tiam. Ergo formaUs bjcc pœniiciiiia non esl absohitè llicologica; hypothèses, nihil moniltis, nihil evigilans ,
Hecessaria.
pleno sommo , brevi icUi obruitur, ei lune per fer-
â" Quia ut ibidem ail S. Tiiomas
, , e.riijilur ad re- ventem ciiaritatis aclum , non equidem per modum
missionem peccaii niortalis perfectior Pœnilenlia ([imu
meriti, cujus jam effluxit tempus; sed per modum
ad remissionera venialis : et merito, cùni istud fer- contrariai disposilionis, ab omni venialium culpâ
vori laiilùm et perfeclioiii cbarilatis, illud aulem cba- et pœnâ solvilur. Cur verô potiùs solralur martyr,
ritati ip-i adverselur. Ergo quLC ad morUile requiritur qui cum
i venialibus decumbit, quàm justi alii, qui
Pœnilenlia formaUs et explicita, non requiritur ad in pari casu tôt annos in purgatoriis ignibus lan-
veniale.
guent, mihi duplex raiio afferri posse videlur:
ô" Quod ad morlalis vcniam sufûcere aliquando i° ingens marlyrii prœrogativa, illo cmpta génère
poiest ad venialis remissionem salis esse débet.
,
charilaiis, quâ nemo H!«/or^»i hahere potest 2° quia ;

Alqui ad veniam morlalis suliicit aliquando virluaUs alioqui pejor esset condilio martyris quàm justi al-
i ,

Pœnilenlia, putain co qui lam cilù ad marlyrium

I
lerius , cùm pro isio orel Ecclesia, pro illo orare non
raperetur, uT ipsi nihil alind licerel per lempus quàm ausit.
in actum charilaiis prorumpere. lia Gonct. disp. 5, Neque verô hinc
,
inferas , eum qui scbismaii , aliive
«. 14; Ysamberi., disp. 2o, art. 2, etc.
gravi peccato addictns, ab inimicis fidei necarelur , ab
36. Prob, qttarla pars Illud Pœhilcni.iai genus ad mortalibus solutum
:
ils iri. i" Quia si exigil misericor-
delelioncm vcnialiun) suflicii, (piod iisdem suflicienler dia Dei ut bénigne agatur cum amicis, esigii et jusii-i
J67 TUACTATCS Dh I»0I:N1TKNTIA. I'AHS II 16»
lia iil (liin; oxcipiaiUiir iniiiiici. T Quia posl vilain iKîin loiius pœnaî temporalis : qnandoquidem hxc sit

haiic iiiiilari polcsl accitItMilalilcr (ointilio liomiiiis ,

ctiani oI)(>x gloriam rclardans.

qui quail.miU'iiiis osl in vi;\ ad Icriiiiimiii siinplicitOr ;

4(i. Obj. .")':
manil.i |)(ccati vcnialis consislit in

alioqui jiistisqni vcnialiltiisohslricti moriuiilur, imlliis roalii, sou (h-bilo pa-na; l<;inporalis. Atqui pœnu; tem-

esscl Purgatorii finis. Conlr;» vcro niulari esscnliali- poralis dcbilum cilra Pœnitentiam dimilti potest.

ler nciinil coiulilio, scii jusli pcrfocli, scu pcccaloris; 47. R., neg. maj. Dcbilum enim pœnoe temporalis
qnia nlcrqiio est in loiiniiiosiniplicittM- : irtriqiic pio- prolluil h maciiiù pcccati ,
quam proinde supponit,
liiiic coinpelil id Ecoles. 11,5: Sicccidcril lignum ad non constiliiit. In quo autem sita sit hujus macula;
atislrum, aut ad aquilonem, in quocumque loco cecideril, ratio coliigi pot(!St ex iis qua; diximus in Iract. de

ibi erit.
Pcccalis, part. 1 , cap. 5, arl. 1 , el part. 2, cap. 2,
-40. Inst. c\ S. TlioniA , q. 87, a. 1 ad 2 : Passio pro snb finem.
Clirislo susccpln obtinct vim liaptismi : cl ideopurc^al ub 48. Obj. 4°, contra terliam etquarlam partcm. Nul-
omni culpà el venudi et morluli , tiisi actmlitcr volunla- lum peccalum aliler tolli polesl, quàm pcr oppositum

tem peccato viveiierit adhœrcnlem : crgo ex S. doctorc suum. Alqiii sola formalis Pœnitenlia, non item vir-
ad vcnialium rcmissioiiom non ncccssariù requirilur lualis, vcniali peccato opponilur. Devotio enim et
Pœnilentia. charitas qua; à nobis pro virtuali Pœnitenlia habentur,

R. neg. conscq. Imô Pœnitonliam cxigit S. doclor, nuUain,v. g., cum mendacio jocoso oppositionem ha-

cùm cxigil ul volunlasnon adiKxroat i)Cccato. Eienim bcnt cùm mendacium divina; veritati repngnet, non
:

lamdiù inlixrcre censolur, doncc illud pcr acliun con- autem devolioni vel charilati unde ulraque cum
, :

Irariuin rciraclaverit : is auleni actiis Pœnilentia est pcccalo vcniali subsistere potest. Ergo.
saltem virlualis. Et verô codcm modoloqnilur Angc- 49. R. ad primum, neg. min.; virlualis enim Pœni-
licus pmcccplor de mortalibus quo de venialibus pec- , tenlia, virlualis est relraclalio peccati. IlaiC autem satis

calis. Atqui nemo credidcrit morlalia per Baptismuin, venialibus opponilur, ut corum veniam mereri possit.

niartyriumve sine iillo doloris motu rcmitti. Quod Ad secundum fatetur Sylvius , ubi supra , venialia

ergo in objecto loco pressiùs dicil S. Thomas, expli- non remilli quovis opère bono , tametsi mcritorio ;

candum est per id quod doect in corpore arliculi. Ibi quia id genus opéra existere possunt cum affeclu vc-
porrô ulrunujue peccalum, niorialc et veniale per Pœni- nialis pcccati , et consequenler sine virtuali Pœnilen-
tenliam remilli Iradit. tia illius. Al negat opéra ,
quœ virtualem peccati dis-

41. Obj. 2°:Actus qui gloriam œlernam merelur, plicentiam important , ad venialium remissionem
meretur à fortiori venialiuin remissionem qui enim ; haud enim opéra hœc, pula devotio,
suflicere. Etsi

plus merelur, minus à fortiori meretur. Atqui actus non opponantur mendacio, v. g., secundum raiionem
omnis dilectionis Dei , licèt nequidem sit Pœnitenlia ejus specificam; at ci taraen opponuntur secundum

\irtualis, gloriam œternam meretur. Ergo. rationem genericam peccati : Cùm enim, ait Gonet,
42. R. 1", neg. maj. Stal enim etaclum charitatis prompte tendat in Deum, opponiturrelardationitendentiœ
vitam œlernam mereri , quia per se ad ejus meritum in ipsum, quam retardationem peccalum veniale secun-

ordinatur; et eum venialium remissionem per se diim raiionem genericam importai.

prœcisè non mereri, nisi liorum displicentiam impor 50. Hocc solutio modicam sanè aliis , muliam mihi
tel. Unde vêtus istud axioma : Qui plus potest, potest difficullatem facessit. Quœro enim 1° an devotio de ,

et minus, in iis duntaxat locum habet, quœ vel ejus- qiiâ siaiim , virtualem peccati displicentiam semper

dcm sunt ralionis, vel sibi invicem subordinata :

imporlet. 2° cur eam non œquè importet
An si sic ,

qualia non sunt venialium remissio , et meritum vitœ quod expresse negat Conclus.
actus fervidus charitatis,

œiernaî. lia Gonet, disp, 4, n. 15 ;

Sylvius bic, arl. 1, 5° Quando actus merilorius virtualem Pœnitentiam
involvat quando non 4" an aclus ille qui elicilur
concl. 2, etc. ,
; ,

43. R. 2°, neg. min.; qui enim vera; charitatis ab homine nullum peccatum expressim rétractante,
actum elicit , Deum omnibus prsefert ; ei à forlioii iis omnia venialia simul exstinguat, num aliqua tantùm ;

quce diviiiam ejus majestatem offendunt. Sed qui et cur hicc prcc Oplandum profeclô ut qui tôt
aliis.

Deum omnibus hoc sensu anteponit, virtualem lia- alia cxplicuère D. Thomae interprètes, capiia hxc ter-

bere Pœnitentiam videtur. Annon enim in excessu lium prjccipuc élucidassent. Intérim hxc vel ex
,

charitatis suae iis renuntiarel, quœ Palrcm el amicum ipsis, vel ex D. Thomâ colligo.

suum lœdunt, nunc cogitnret?

si de iis hîc el 51. De primo h.-cc habet ibid. Sylvius : Non quœlibet
44. Inst. contra primam solut. Qui meretur finem, devotio est Pœnilentia virlualis, sed ea demiim, quâ quis
Deum ut vellet hîc et nunc (neque
meretur toUi impedimenta ad finem. Atqui venialia sic in afjicitur,

sunt impedimenta ad gloriam. Ergo qui gloriam me- enim agitur de condilione contingenter in posterum
retur, meretur toUi venialia. fulurâ, quia ex eà non pendet pra^ens peccati remis-

45. R. cum eodem ibid., n. 17 , dist. Qui meretur sio ut docel hîc Suarez in Comment, pag. mihi 124)

peccala sua venialia deleslari, si occurrerent mcmoriœ,.

finem, meretur tolli impedimenta essentialia ad finem,
concedo;accidenlalia , ut sunt culpœ veniales ,
quœ De secundo idem quoad charitatem etiam fervidam
tantùm retardant à (ine, nego. Alioqui enim qui glo- docet Gonet quod statim de devoiione Sylvius. Ili
perfectio-
riam merelJjr , siniul et seinper mererctur remissio- !
scilicet in charitatc geminam distinguant
i69 CAP. III. l)L .M.\TERIA l'OE.MTENTIi*:. 170

ncm. inlcusiram quai orilur ex conatu polcnlix'; cl quouiam peccatum non liabemus, ipsi nos seducinius. t'i

exleiisivain, qiuc vohmtalom ad Deiim ooiivorlcns, fnim scilc observai, qui nihil non scitè observai S.
cnindein al) uno vol nuiliiplici pcccalo formalitor vcl Tlionias , (|. 79, art. 4, ad 2 : Illud Joannis verbum
virliialiier avtTlit. In islà non aiiloni in illA, virliia- non est inlclligciiditm quin aliqua liorù possit homo esse

lem PaMiiliMiliarn agnoscinil, qnâ, propter viitualcni (U)sqnc oinui rcalu peccali venialis; sed quia vilant

ojus ctnn pltiribus pancioribii^ve pocoalis opposilio- islam sancii non ducunl sine peccalis venialibus : imô
ncn), pcccata h:uc dcloanlur, Yeri tamen simile est, nec assererc nsquàm possuni nunc esse :i , se liic et

ail il)id. Siiarezin.*, disp. Il, n. 10, eum, qui lait fer- pcccato immunes; quia sapô labunlur, nec nsquàm

vore aiiiat Deum, dclcstaliirum ftiissc peccatum vcnialc, corl' sunl de suflicicnti disposiiione ad omnium ve-
si ci occurrcrct, proinde in ipso adniilli possc virlua- nialium reniissionem necessariâ. lia Sylvius, càd. q.

1cm Pœnilenliam, vi ciijus Dons ipsi rcmilal vctomuia, 87, a. 1, p. 441.

vel aliqua peccata vciiialia, juxla dispositioncm suœ sa- Qu.xres 2" an venialia rcmilti possinl per actum

pientiiT. El hx'c opinio nobis sapit plnrimnm. conlrarium solis natiir.-c viribus elicitum , pout sense-
Ad terlium sunl qui Pœnilenliam virlualem in iis runl Gabriel , Major elalii quidam.
l;u)lùm nieritoiiis aclibus involvi velinl, qni ex gene- o2. R. iipgalivè cum S. Thomâ hic , art. 2, ad 3,
rali oblinendoe remissior.is inlenlione eliciuntur. Opi- et arl. 4, ad 2. llatio est 1° quia sanguis Chrisli emun
nio liaic cl difficullalcm prorsiis élevai ; cùm in lui- dat nos ab omni peccato , l Joan. 1. llinc justi ipsi sua
jnsmodi inlenlione manifesté occiirrat Pœnilenlia sibi dimitli peccata prccanlur in Oratione Dominicâ.
virlnalis, seu displicenlia in universali tantiim, ut lo- Frustra autem oral quis , et quolidiè oral id quod pê-
quilur S. Tbomas ibid., ad 3, cl in praxi adlnliiis in- nes se babel, uli sapé inculcal Auguslinus.
servire polesl. Qnidni enini in bonis suis operibus cu- 2° Quia ex can. 14 concilii Arausicani 2 : Nullus
rel homo goneraliler iniondere venialium suorum miser de quanlàcumque miseriâ liberalur, niai qui
remlssionem ? Quod enim exigit Sylvius, ut inlentio- miscricordiâ Dei prœvenilur.
ncm banc necessariô sllpet vcra, salleni \irlualis, 3" Quia peccatum venialc est malum ,
quod ralionc
displicenlia ;
gratis peti videlur. Implical enim, ait elTectùs perlinet ad ordinem graliœ ; cùm impediat
Henno, pag. 57, ut qnis pcr aclum intendat venialis ne anima in Deum ut fiiiem supernaturalem prompte
peccali delelionem, et in illo sibi complacere pergat : feralur. Atqui malum hnjus generis nonnisi per divi-
aliàs nollet peccatum, ciim intendat ejus remissionein ; et nx gratiae auxilium lolli polesl , cùm unnmquodque
siimil vellet illud, citm complacentia in peccaio sit ipsum conlrarium à contrario suo lolli debeat. Ergo.
peccatum. 53. Obj. conlrarium contrario lolli potest. Atqui
Quiauiem D. Thomte slricliùs adhœrenl, virlualem veniale est acius cl naturalis , et virtuti nalurali con-
Pœnilenliam in aclu merilorio imbibi dicent, quolies trarius. Ergo.
actus illc ila elicitur, ut pro tune certain habeat in- Etverè lolli potuisset veniale in slatu naturae purae,
compaiibiliiatem seu cum omni peccaio veniali, seii Atqui solùm per actus naturales.
cum hoc vel illo peccali venialis génère. (Id aulem 54. R. ad 1 , disl. min. : Est aclus naturalis.... et
parlini ex actuum nalurà, parlini et niagis ex modo, simul hoc statu contrarias perfeclioni supernaturali,
in

quo , afflanlc Spirilu sanclo, producuntur, discerui concedo; secus, nego opponiiur enim et chariiatis ;

utcumque potest.) Hoc sensu loqui videtur S. Tho- fervori.el sanclae cum Dec familiariiati : ul sic aulem
mas, q. 7, de Malo, art. 12, ad 4, ubi sic : Fervor nonnisi per aliquid supernalurale auferri potest
cliartlalis non œqualiter semper se liabet ad omnia, sed Ad confirm. nihil niirum si venialia in slatu naturae
quandoque aliqua respicil in speciati, et contra ea cffica- puroe, uipotc nec fervori supernaturali , nec super-
ciiis operalur , et si, in generali respiciat ea, polesl con- naturali cum Deo familiariiati opposila, per naturale
tingere quod non habeat eumdem e/fectum in omnibiis, quidpiam lolli potuisseni. Al vel bine elucei ea in
eb quod affeclus lioininis aliquando liabilualiler est in- praesenti slatu raediis longé disparibus
lolli debere. '

clinatus ad aliqua peccaln veuialia commiltenda, ila sci- Quoeres 3° an ad venialium remissionem reijuiralur
licel quod si in memorià liabcrentur, non displicerenl ; gralia habilualis ; vel antccedculer qmsi venialia sola
,

vel forte, si opportunilas adesscl, comniillercnlur. Unde nemini unquàra nisi juslo dimitli possint, \e\ conco-
non illubens credidcrim , Pœnilenliam virlualem mitanler ,
quasi opns omne quod venialium remissio-
quandoque inleriori sensu percipi posse, rarô aulem nem oblinet, simul gralisc habilualis augmenlum me-
sufficienler explicari. rcri debeat; vel formaliter, quasi veniale expelli non
j

Ad quarium : Sequilur è proccedenii responsione possit nisi per habitualera gratiam , ut per formani
eflicaciam Pœnilenliai virlualis c6 nonnunquàni pro- opposilam.
gredi , ni venialia omnia deleat ad tempus; aliquando 55. R. ad 1 : Ut venialia dimiilanlur, necessariâ
aulem et sxpiùs , eô solùm ut qnœdam tanlùm diniil- est antccedenter gralia habilualis; seu, quod idem
lal; quia fréquenter in intimis aninne penelralibus est, homini morlalium reo nullum unquàm dimitlitur
lalilantmulla, quac si in memorià haberenlur non dis- veniale, douce mortalia ipsa dimiilanlur. lia S.
,
Tho-
plicereu!.
mas hic , a. 4.
Nec prima? responsioiiis hnjus parti de venialium Prob. 1° : Si venialia homini raorlaliler reo dimitli
pmnium remissionc obest id I Joan. 1 : Si dixerimus
'

nossent de via communi scilicet , darelur casus in

TH. XXII. (Six.)
|7i TRACTATUS DE l'CliMIENTIA. PAIIS 11. «M
quo qiiis pccoali 8iii vcniain liabricl ,
«^isi ncciliim 11 imniiii iililia Itigcru voles, adi Gonolmn, lih. 4 de
ipsc Iralri suo peccatum suum diniisihSi^l. Alqni iliud Virlul. Tlicoidg., disj). 10, ii. lil ot S(.'(i., ubi quid-

csl contra cx|)rcssam liane Clirisli scntcntiam, Matlli. (|iiid iiialuriain liaiic s|ieclaL ineihudicù congcslum

, § ir> : .Si HOU diiuiscrilh liominibus, ncc Pntervester val.

(timiltcl vubis pcccata vesira. in. II. ad Icrliiiiii, ^latiaiii iialiiliialciii non rcquiri
Prob. "2' : N<tn toililur olVensa uisi per salisCaclio- lui'inalilor ad rcniissioncni pcrcali vciiialis.

iicni pcrsona! i;cs;c laclam. Al([ui boniinis gralià l*H)\). l'eccaliiiii vciiialc consiblii, non quidcin in

sanclificanlc dcsiiluli, sou morlaliler rei, nulla polest privaliouc graliic hahiUialis, riiiani in jublis conipali-

esse ad Ucum salisr.iclio. Uominis cnim ad Deun» tnr, scd in privaliouc (crvoris, aliovc quopiam, qnod
salisraclii>, ob inlinitam ulriusiinc dislantiam, non in inslar Inli et pulvcris, aniiiia: jusUc. niloroni inipc-

juslitià fuiidalur, scd in aniicà (!t gralnità Dci aecep- dil. Alqui cl ca fcrvoris privalio, et illnd nitori.s spi-

lalionc. AUjui nilùl liabcl opiis iniinici uiide aniicè in ritiuiliii inipcdinicnlum, tolli pussunl i'orntaliter sine

salisfai;l|onem acccplari mcrealur. nova inlnsionc gralia:, niniirùni per aclus à gralià

Prob. 3 : Veiiialium remissio familiarilatem Dci re- proccdcntcs, ut ail S. Thomas, cod. art. 2, ad 3.

diiilcgrat, animamque et Deo graliorcm reddil, cl Ergo.

quoad se nilidiorem facil. AUjui iiec in familiarilatem 58. Obj. 1° conlra primant parlcm : Si ad venia-

Dci rcsliUii polcsl, qui nciiuidcm Dci aniicus sil; ncc linm rctnissionem jjrairequiralur gralia lialiilnalis,

eidcni lieii accepiior, qui ne simpliciicr (piidem ac- ! nunquàm peccatori graviter rco dimillelur peccalnm

ccptus csl, scd c.xosus ; ncc in se nitidior, qui squa- I vcniale sine morlali. Falsum consccjnens, i" (juia alio-

lore inununda quicque superat. Ergo. qui venialc peccatum quandoque aitcrnâ pœnà ple-

56. K. ad 2 Inccrlum csl an venialium remissio

:
'
ctcrcttir, in eo nempe qui cum morlali cl veniaiisi-

seuqier habeat adjunclam novœ gralix hai)ilualis in- mul morerelur. Id autem merilô neganl Scoliiluî, é

quibus vide llcnno, lom. 2, pag. 2° quia puer,

iusionem ; ncc proinde constat hanc ad iilam conco- 9.j;

nilanler rcquiri.
qui cum vciiiali et originali decederct, proplcr ve-

Prob. r quia si graves iheologi exislimant nuliius niale illud pœnam ignis ferrct in fclernum ;
3° quia

mquàm venialis rcmissionem oblineri, quin nova peçcalum vcniale necessariam cum morlali conne-

homini infundatur gralia sanclificans, id ex advcrso xionem non babcl ; ergo sine illo delcri potest. Et

neganl graves Ibeologi, prsecipuè verô borum prin— ,

quidni tollalur per aliquod opus ex transeunlis gra-

ceps S. Thomas hic, art. 2, sic ille : Ad hoc, quud li;e auxilio perpetralum? cùm sua bis operibus re-

quod m[un- spondcat merces de congruo 4° quia habilus infide-

peçcalum veniale loUalur, non requiritur ;

daliir diqm habilualis grdtia ; sed sufficil aliquis motus lilalis loin potest per fidem ab homine cielcroqui in

pluribus facinoroso. Ergo à fortiori, quod longé mi-

ijnuiœ tel churilatis ad ejus reiu'mioiicm.
Prob. 2° Si ad venialium rcmissionem novus requi- ;
nus cal, peccatum veniale.

relur graliio habilualis gradus, vel ex nalurâ rei, vel

R. ncg. 1" min., cujus singulae probationes non ad-

ex Dei inslilulo. Alqui nculruni. Non prinuun ;

si modùm urgent. Unde

quidem post hanc vilain rcmiltuntur juslis vcnialia ci- % 59. Ad primum Dico cum : S. Thomâ, q. 7, de Malo,
(ra ullam novio graliic infusioncm ;
alioquiposl mor- art. 10, peccatum venialc per accidens aiternâ i)œnâ
^

icm augeri possel gralia et gloria esseatialis, quod plecti; cùm ex conditione peccatoris in impœnilenlià
lalsuiu est. Non sccundum, h;cc cnim Dei conslilu- defuncti rcmilli non possil. Discrepat tamen veniale

lio, (juà facililale supponilur, càdem rcjici polest. à morlali ,

quia islud per se œlernam pœnam mc-
Pi'ob. 5" : Ideô ju.vla Suarem et alios, non polest relur.

romilli veniale sine novo juslilicalionis gradu, quia 60. Ad secundum : Nihil est absurdi, si culpa ac-

aclus qui remissioncm liane merentm-, sinml et sem-

I lualis in aclernum perseverans, per accidens in œter-
pcr mercnlur novuin gloriic gradum, adeôque au- num punialur. Neque tune punitur ultra condignum,
I
gmenlum gralia-, quie est gloria: senien. AUiui pro- ratione subjecti, in quo persévérai formalis vel vir-
I

l.alio hocc admodùm dubia est :

1° Quia dubium est lualis ad culpam affccius. Caslerùm negat S. Thomas
I
an aclus formalis vel virtualis Pœnilentiae, quia ad (ieri possc ut primum hominis necdùm regenorali

venialium remissioncm sufliciel, sufficiat ad meritum peocaluni, sil dunlaxal vcniale.

glori*; cùm hanc, juxla piurimos, ii solùm aclus me- 61. Ad icrlium, neg. conseq. Non enim ideô vc-

reanlur, quos clicit charilas, vel inq)cral. T Quia niale solmn reiuitli ne(p!it, quia connexura sit per se

docet pcnè unanimis Thomistarum schola graliani cl cum morlali; scd quia iimica salisfaclio, qn;e ad cu-

charilatem per actus, ejusdem gratiac habilu remis- juscumque peccali veniam requirilur, in inimicis Dei

siores, non augeri quantum ad physicam realilalem, locum non habet.

id est, in esse habilûs ci qualilalis sed tanlùm in ; Ncc obest quôd ii bona qua^dam opéra per gratiam

esse gralice, quatcnùs juslus, quo instanli benè agit, eliccre possint : h;rc enim ad aliud quidem valere
acceplalur ad majorem gratiam, scd S!)lùm suo tem- possunl, sed non ad salisfaclionem, (luic nisi ab ami-

pore conferendani, id est, vel cùm homo actus elicicl cis profluat, à Deo non acceplalur.
charitalis habilu inlensiores; vel in ipso vila: 62. Ad quarlum 1", neg. ant. Sola enim vera fidei
sua;
seiernae ingressu : de (piibus, si obseura, inamœna, I
virlus habilum infulelitalis destruere potest. Vera au-
m tAI'. III. lU: MATKKIA iMJt.MTEiMIi* i74
teiii fidei virlus, elsi cùni sciucl infuba cbl, amissà raentalia remittantur. llurum deliuitiunes alibi ro|)u-

eliaiii cliaiitalc pcrbcverarc pussil, liaud taiiioii siiio riunliir.

charililo iiituiiilitiir, ut culligcre est ex S. Tlioiiiù 12, "1. R. 1° : Veniale per Sacramenla et sacranjcn-
([. 65, arl. I. talia rcniittilnr ; modo adsint légitime subjccli dis-
i° iNeg. coiibeij. Idco niniiiiiin lolleicUir liabilus piibitioncs. ires sunl parles, luima de Sacranienli»,
inl dolilalis por lideiu supcrveiiieiitein, quia liuic il- seconda de Sacramenlaiibus, tertia de disposilionibiis
iius coiilrariuin furel ; imù eUi lune lollerclur habi- subjecti.

iiialib inlidcliia^, nou tauicn rcaïub culpoi. Jain vcrô 1-2. Prob. prima pars, i* ex S. Tiiomà, secundum
in uiiiniâ (ju;v \c\ uniini niorlale rclincl, nun pulosl (|ncm bic, a. 3, per omnia Sacramenta novœ Ugis, in
puni cunlrariuni ciilp;v venialis, baiteni de logo ordi- quibus conf>rlur gratia, peccata venialia rcmitluntur.
narià. Sanè quidqiiid alloni poloril ad probandiini il- Etvero juxla S. doclorcm, quandocumque de nova gra-
lani sine peccalo niortali deieii poSbC, probabii cl tia infunditur, si nibil obsit, peccata venialia rcmitlun-

inoiUile uuuni sine aiio posse dimilli. ha parlini Syl- tur. Nnllum porrù est Sacramenlum per quod nou
vius hic, a. 4, Gonel, càd. disp. 4, n. 43 cl seq., etc. infundatur gratia prima vel secunda.
05. Obj. i" coiilra secundain parlem ; Nunquàm 2° Quia ut sileam l'œnite.ntiai Sacramentum, quod
iiifuitditiirgralia liabitualis, quin fiai (jiiorunidani ve- eliani in venialium remissionem inslilulum est, Ba-
liialiuoi reniibsio. £rgo à conlrariu nunquàm fil vc- plisraum item, qui ciim mortalia deleat, venialia à
uialium romissio, quin iDluiidalur nova grada habi- fortiori delere potesl, constat Eucbaristiam ex Trid.,
(ualis. sess. 15, cap. 2, antidolnm esse, que libcramur à
04. l\. 1° malè id nobis objici, qui in bâc salis in- culpis quolidianis; proul alibi oslendiraus. Constat
ceriâ niaicrie ba;renius suipcnsi. Elsi in opinionem quoque verba ba-c sacerdoiis Exlreraani L'nclioncm
D. Tboniaî, praîcisè quia D. Tlionia; sil, propende- conferenlis : Limiitat libi Deus quidi^uid deliquisti, de
mus. venialibus polissimirai inlelligenda esse.
65. R. 2°, neg. conseq. cuni codera S. Tboraâ, sic Major est de ca;leris Sacrainenlis difficulias. Sed
ille ibid. arl. 2 : Ad lioc qu'od peccatuni icniale tollalur, nec ea gravis est quoad Confirmationem qux* cùm
;

non requiritur quud slalini itifundaliir aliqua liabitualis ad aniraa; robur, et spirilalis vilje incremenlum insli-
graiia ; sed iufficil aliquis motus gratiœ et cliaiitatis ad luia sil, venialia, qux robur illud, illud el incremen-
ejus remissionem. Quia tainen in habenlibxis usuni liberi lum niinuunt, propeliere débet.
arbilrii, in quibus salis posstint esse venialia peecala, non Quod ad Ordinem et Maliiraoniura spécial, duo
contingil esse iiifusionem cjratiœ sine acluali motu liberi sunt qua; quadanitenùs exigant ut per ea Sacra-
arbilrii in Deuni et in pcccalum ; ideb quandocumque de menla deleantur venialos culpce primum, quùd Sa-
;

nova gratia infunditur, pcccala venialia remitlitntur ; si cramenla eliara vivorum delicla cliam mortalia se-
r.cwpe nibil obslcl ex pane siobjccli Et enim, qui :
cundariô delere valeant. Secundum, quùd Sacramenla,
mente distractus, aul cum affeclu ad veniale pcccatnm, ac- ulpote ad animarum sanctificationem inslitula, eos
ccdil ad aliquod Sacramenlum, infunditur quidem gratia lollere debeant obices, qui prohibere possint, quomi-
hdntUiiUs, vel ejus augmentuin, sed non remiltuutur ve-
nùs finis ille obtincatur, et is pra;cipuè qui cujnsque
nialia; quia tali remisiioni ponit impedimentum : ut Sacraraenli proprius est, ul summa pietas in Ordine,
notai idem Gonel, ibid., n. 55. castitas conjugalis in Malrimonio. Jara verô venialia
66. Obj. 5° conlra terliani parlera : Pcrillud reniii- totideni sunt obices qui Sacramentorum finem impe-
lilur veniale, quod per se incompalibile est cura onrai diunt. Ergo decuit ul per eadera Sacramenla tolle-
peccalo. -\lqui gratia babilualis per se, etc. Est enini rentur.
gratia baîc naturœdivinae pariicipaiio. Ergo ut nalura 73. Prob. secunda pars de Sacramenlaiibus. Ve-
divina peccaluni orane excludil, sic et illa. nialium remissio obtinetur per Pœnitentiam forma-
67. Conflrm. gratia babilualis in palrià veniale lem aut viriualem. Atqui é sacramenlaiibus alla f(.r-
quodcuraque fornialiler expellit. Ergo et in via, cùni nialera Poenilenliam important, ut conlessio gcneralis,
sil eadera in u troque statu.
pectoris perciissio, Oralio Dominica, quà à debilis
68. R. cura eod., ibid. n. 49, ad priniuni, neg. noslris solvi poslulamus. Alia vero involvunl pium in
min. Ad secundum, neg. conseq. Gratia enim nosira Deum el res divinas reverentia; molura ; adeùque in
non est nisi accidenlalis etadraodùra diminula divimt his sallera quos nulla boni doni parlicula prœteril, vir-
naluroe participalio. Lude licèl divina sanctitas vel tualera eorum omnium quibus offer.ditur Deus, displi-
un:brara levioris peccati excladat, nou lanicn bu- ceniiam. Ergo ulraque venialium remissionem obtinere
mana, qutccumque ea sil, nisi accédai spéciale Dei possunt. Âtque bine
privilegiura. 74. Prob. tertia pars. Ad venialium remissionem
69. Ad confirm. dico excludi quidem veniale in prreviâ opus est pœnitenlià saltem virtuali. Ergo ubi
pairiâ, sed fornialiler per araorem beatificum ; non ea deeril prorsùs, ne ipsa quidem Sacramenla, quo-
verô praecisè per graliara, sanclilicantera, quie in via nnn ampîior vis est el certior, remissionem hanc
major esse posset quàm in pairiâ, nec taraen venialia producent.
oniiiia expellere. 75. Obj. 1° conlra primara parlem: Qui veniale
"IJ. Qu^eres 3° an venialia per Sacramenla el sacra- ununi confiietnr, alia verô de industriâ relicet, lio«
175 TRACTATUS DE POKNITKNTIA. PARS H. 176

mm vcniani non conscquiinr, licèl sil)i in islis non j

lùm vol aliqua. Neuirum. Non omnia : neque enim
coin|ilaccal : alioqiii siipoillminj foret plun con- vcnialilnis omnibus répugnai fcrvor pcr Sacramenla
fiU'ii, ciim nniiis confcssio :ul oiiiniimi vcniam snl- Ordiiiis vcl Malrimonii produclus. Non aliqua: cur

fu'crel. Kr,L,'i) luiU:» lii por alla Sncranicnla rcinis- cnim iiof pra; isto ;
|)r.t's(MliMi cùm is (|ui Sacramen-
sio vcnialiiiiii. l'rob. conscq. Satiamonla ca-tcra,
,
lum rccipil, de omnibus a'fpiè, non aulem de une
iilpote in (piibus niilla fiai venialiiim confcssio, ad inagis quàm de alio, plerùmque dolcal.
onniia venialia se habcnl, sicut se lial)el l'œnilcii- 82. R. ad prinnim , neg. min. Ad secundum, dico
lia ad ca quai reliccl pœnilcns. Atqni 1i;pc non di- quodiibcl Sacramcnlum piè et cum juslo de peccalis
iiiilliintnr. Krgo noc illa. dolore susccplinn ca pra;scrlim peccala rcniitlcrc,
70. lU'spondol Nugno apud Goncluni, disp. /<•, n. qu;especiali cjus fini opponunlur; ca;leriim niliil ab-
02, euiii (jui venialia (piadain rclicel, co ipso (iiicm- siirdi esse , si pro gradii fervoris quem in boiiiiiie

dam ad ipsa alVeclinu scrvarc : annoii cnim ca iil parit , ca.'lcra eliam omnia dimillat. Id tameii raro
cxlera confilcrelur, si ut cx'tcra odisscl? ficri crcdiderim; quia, ul docetS. Thomas, q. 7, de
Venim soliilio li;ec, qucc cidcm Concto liaud im- Malo, art. 12, ad 4 , rarb conlingit homines in liùc

probabilis cbl, niilii adniodùm faisa vidclur. Novi morlali l'ilù viventcs, ab luijusniodi a/Jectibus libéras

cerlè pias coniinunilatcs, qiiibus in usu sil venialia esse.

solum pnccipua, Uia vcl quatuor conlilcri, ne aiixie- 83. Quœres i° quomodô Sacramenla et Sacraraen-

lati nimice aut scrupulis locus dclur, qucc aulcm lalia remissionem pariunt venialium. — Resp. eam
tune quis rcticel, non uliqne quia his adhœreat, rc- per Sacramenla produci ex opère operalo ;
per Sa-
ticL't. cramenlalia, lanti'im ex opère opcranlis. Ulraque pars
77. Respondcl 2' idem tbcologus, num. 04, neg. probala nianet ex iis quse disserunlur ubi de Sacra-
conscq., scilicct, ait, confessio sive morlalium, sive menlis in génère. ;

vcnialiuni est pars Sacranicnli Pœnitenli:e, non au- 84. An aulem Sacramenla et Sacramenlaiia venia-
tem alioruni Sacraincnloruni undc licèt in Sacra- ; lium remissionem oblincant immédiate , seu proxi-
menlo Pœnitenliae non remiltantur venialia, quie ex mo suoactii; an médiate lantùm, qualenùs ex Cbrisli
inlenlioiie relicentur, possunt lamcn luvc, lamelsi mcrilis, vel Ecclcsiœ prccibus, quxdam à Deo oblinent
non confessa, in aliis Sacramenlis remilti. auxilia ad cliciendos supernaluralcs Pœnilenlia; forma-
78. R. 0° Nego ant., cl dico cum qui venialia qu3C-
: lis vel virtualis aclus, nova est quicstio à quâ nobis cre-
dam deponit, quscdam a-què sibi exosa siipprimit, dimus lemperandum.Mcdialam lantùm efficaciam ad-
puta ne vel scrupulum injiciat sibi, vel confessariuni niiltil Gonel hic, n. CO. Imniediatam ego non œgrè
fatigel, ulrorunique veniani consequi. Ad id cnim admiserim , lum in Baplismo, Pœnitentiâ, et Extre-
siiflicit virUiaiis displiceniia; hic aulem occurrere |
mà Unciione; quia lixc pcr se et aclu proprio ad
polest eliam formalis. pcccali remissionem tendant ; lum in iis sacramenla-
Neque lamcn suporfluam est ea confileri. Super- libus ,
quic proximè pcccali remissionem postulant;
fluuni enim est id quod prodcsse nequit. Prodesse qualis csl Oralio Doniiiiica. Quidui cnim precalio hocc
aulem polest distincla hujus vcl illius pcccali confes- pic cl fervontcr einissa : Dimitle nobis débita nostra,
sio, lum ad deprcssioncm Pœnilenlis, lum ad dolo- pcr se obiineal, id quod pcr se petit? Sed de his penès
FJs augmenluni, lum ne venialia quaedam parvi fa- alios eslo judicium.

cere assuoscal. 8o. Quœres 5° an et qualenùs venialia post banc

79. Obj. 2° : Quœ niliil in iiomine pariunt cum ve- vilam remilti possint.
nialibus incompatibile, venialium remissionera ope- 86. R. ad primum, mulliplicem esse eâ de re senten-
rari non valent. Alqui Sacramenla... Ha^c cnim ni- liam. 1° Enim Hugo Yiclorinus cl alii quidam apud
liil in bominc pariunl pniclcr graliam aut gratiexi au- S. Bonavent., in 4, disl. 21, q. 2, senserunt lieri non
gmenluni. Alqui neutruni incompatibile est cum ve- posse ut quis cum solis venialibus decedcret, subin-
nialibus quandoquidem eorum nonnuUis adbœrere
:
deque quod venialia post banc vilam quoad culpam
possil bomo ctiam inlensre cbaritalis. Ergo. dclercnlur.Horum ratio eral quôd juslus, vel facit ,

80. R. ad primum, neg. min. Ad secundum, disl.

aillemortem quidquid polest, ul eorum veniam con-
min. Ncutrum cum venialibus incompatibile est ra- sequatur vel non. Si primum, de facto eorum remis-
;

tione suî priccisc, ut probat objeclio, conccdo. Neu- sionem quoad culpam oblinct. Si secundum ,
graviter
irum incompatibile est ralione fervoris, quem pa- peccat; prohinc juslus esse desinit, quia saliitem
riunl Sacramenla piè suscepla, quique facile babet suam asperiiatur, qui, cùm polest, beaiiludinis suie
anuexam virlnalem pcccali displiccnliam, nego; impedimenta removere non salagit.
merilô igilur cl ponderosè S. Tbomas Quia non con- 2° Alii ut Alensis, parte 4
:

, q. 57, mcmbro 8, ali-

lingit benè disposilis esse infttsioucm gratiœ sine quantùmàfme, ceiisenl venialia cilra ullum animse
acluali motii tiberi arbilrii in Deum et in peccatum, separataî actiim remilti per solam graliam finalem
idco qtiandocumque gratia sanclificans de uovo infun- qu;\: ex vi lermini reddilur polentior quàm antea ad
ditnr, peccata venialia reviittuntur. venialium delclioncm; aut saltem efficaciam banc à
81. Inst. Si Sacramenla ralione illius, quem pa- tolius vitîc mcrilis depromil.

riunt, fervoris, venialia diraitlerent, vel omnia lan- 5" Existimant alii nuUain à veniali peccalo produc^
 177 CAP. ni. DE mati:ria KIEMTEMLK. 178
maculam qux delcri debeat scd tanliiminodô rea-
, ; % soliilè ; vcnialc auleni sccuiidiim qiiid. Dcus criiiii jus
tum pœiKt. Hanc porrô pœiiaiu exptiii^'i volunl por iiabcl odii niagiii vcl modi(i in pcccatum, quamdiù
rigidain satisfactioiiom , (|iiain spoiilè iii Piirgalorio retraclaluin non est ; cl jus illud à jure |)iiniciidi pror-
siibeiinl aniiiKC so|)aral;i<. lias ol pliiiiiiias id gciiiis sus discrcpat : cùm sublalo jure odii, mai.. :il lrc(|ucnlcp
opiiialionos lejjcris apud Marliiioii, di>p. io, ii. 5U cl jus innigeiid.e ixt-na- , scu in |ira'seiili, seu in futuro
seq., cl Gonet, disp. -l, n. 80, etc., quoniiii in liùc seculo. Krgoinprimisdici non polestnuilamper.vcniale
materiik, nec in cà tanlùm, aller allcri phiriniùm de- peccalmn produci maculam ,
qu.e posl morlcm cliii

bel , nisi iilerquc communi Magislro. Mis posilis, debeat.

ï\. "l" : Pecoatuni vcnialc in allcrà vilà iiuocumque 88. Sed nec dici polcsl 2" maculam liane semper
tandem modo cpioad culpam icmilliliir. in juslis anle morlcm delcri, 1° quia id gratis prorsùs

87. Prob. Si vcnialc pcccalinn qnoad culpam in al- asseritur ; nec gratis laniùm, sed et conlra Patres mox
lei à vilà rcmilli non posscl , vel quia millam parerct adduclos, qui vcnialia quoad culpam in fuluro seculo
macnlaui, quai delcri debciU, ul vull Icrlia opinio; vcl rcmilli et purgari docent; 2° quia plures sunt casus,
quia macula hœc morlcm semper delercliir in
anle in quibus non possit liomo vciiialium suarum culpas
juslis , ul docct prima vcl quia Dens nuUum con-;
eluere ante nioilcm, ut cùm vcl plna-ncsi corripilur,
stiluissel locum in quo vcnialia dimilti possinl, uli vo- vel repentinocasu obruitur; vel ad graviora Vax suaa
lunl pseudoreformali. Alqui nullumcx bis dici polcst. peccaia conversus, obliviscitur leviora, etc.; 5° quia
Non primum : Licèlcnim peccalum vcnialenon ad pcrperàm eô quis saluteni suam conlemnere dicilur
lelbiferi modum animam inquinet, constat tamcn per quôd non lollil obices omnes, quibus itlerna sua féli-

illudproduci maculant tamdiù inlix-reiitem donec pur- citas retardari possit. Alioqui salulcm conlemnere
gala fuerit. Nimiriim 1° docct id S. Thomas, q. 4, de censeretur, qui jiro venialium pœnis in bàc vilà non
Malo, arl. il, ciim longé majori theolngorum parte. saiisfacerel ; cùm per eas neccssariô relardelur ejus
2°. Id antc D. Thomam tradidêre Patres. Sic félicitas. Sicul ergo, Deo sic indulgente, non est om-
GregoriusMag., lib.4DiaIog.,cap.39, expcndens islud niiiôneccssarium ul anle mortem pro venialium pœ-
Cbristi apud Matlli. 12 : y on remhtelur , neque in hoc nis salisfaciat liomo ;
quoniam id et post mortem ficri
seculo, ncqtie in fuluro :In bâc, inquit, senlcntià dalur polest, sic nec omninô necessarium est , ul antemor-
inlelligi, quasdain culpas in hoc seculo, quasdani vcib in tem diluantur culpœ, qure post obilum dilui possunt.
futuro passe laxari. Quod enini de une negatur ... palet Ulique si necessaria foret ea venialium quoad culpam
quia de quibtisdam conccdilur. Porrô culpœ, qii;ii in fu- remissio, necessaria viderctur eoruin confessio, saK
turo seculo laxaiiiur ,
post niorlem supersunt. Sic tem in extremis : quia esset hœc médium longé lu-
S. Bern:irdus, serm. 66 in Caul'ic. : Cnr hoc dixil, si tins ,
quod, ubi de salute agitur , minus tulô post-
nuUa manel in fuluro remissio purgatiove peccali. Hicc poni non polest. Ergo.
autem et alia id genus, quae repereris apud Augusti- 89. Al neque 3° dici polest nullum esse in altéra vilà
num, lib. 21 de Civ., cap. 24; Isidoruni, lib. 1 de locum satisfaclioni pro venialibus. Id nimirùm et
Olfic, cap. d8 ; Bedara in cap. 5 Marci , liaud inlelligi Scripturae, et loli iraditioni adversum est.
possunt de remissione veiiiaiium quoad pœnam ; tum 90. Objicimilur nonnuUa , et T quôd pcccatum di-
quia lexlus aliud sonant; luni quiaalioqui loquendiim milti non possit sine Pœnilentià , vel merito : Hxc
non fuisset de venlalibus solis, sed eliam do gravioribus ;
autem in altéra vilà locum non habenl.
cùm pœn;e iis debilae posl mortem in Purgatorio cx- 91. 2° Quôd gratia finalis par sit omni concupi-
pien:ur. Elverô , ut benè Sylvius, q. 87, a. 1, Purga- scentia; exslinguendce,atqiie ideô pariendic venialium

torium dicitur à purgando ; nihil autem propriè pur- omnium reniissioni.

gatur nisi à sordibus. PœuDc porrô non sunt sordes, 92. Quôd juxta B. Gregorium, lib. 4 Dialog., cap.
'j°

sedmiseriœ, quaecruciani quidem, sed non coinqui- 24 culpœ juslorum in morte resecenlur. Elverô quis
,
I

iiant. Ergo justoruni animai iaaliâ vitâ purganturà hominein charilatis liabitu donatum negol in Deum
peccato, quantum ad aliquid à pœnâ diversum. Unde per cbariUitem niovcri , cùm exlrema sibi imniincrc
Ecclcsia non solùm oral pro defunctis, ut à cunclis videt.
reatibus absolvantur, quod de pœnà intelligendum : 93. 4°
Quôd ad veniam pcccati necessaria sit vo-
sed ut sacrifiais purgali, et à peccatis expedili, indul- immulatio ;hocc aulem non magis honiini post
îunlalis
genliam pariter et requiem copiant sempiternam. Item viiam banc possibilis videalur , quàm angelo post
ut quœ per fragiHtaicm carnis commiserunt, Deus venià hipsum. Yerùm bxc admodùm levia sunt. Unde cum
pielatis absterfjat. Alqui pur(jandi et abslcrgcndi voccs ']
Sylvio.
solis peccalorum maculis conveniuiit. Hue usque cla- 9i. R. ad primum non esse quidem post banc vi- ,

riss. Sylvius. tnm locum vel merito, vcl Pœnilentiie qnâ status ,

5" Idipsum probant raliones neutiquàm spernendce. mutetur essentialiter, seu de malo in bonum :.cd esse ,

Macula enim pcccati nihil est aliud quàni irrecliludo locum Pœnitenti.e, seu displicenti;r, qu;ï licèl non
ex peccato pncierito moraliler perseverans, et \i habcal locum meriti locum babel disposilionis con-
,

cujus Deus ralionabiliter indignatur bomini, quamdiù trariae peccato , et quà talis idem expellere valet.
placatus non est. Atqui irrecliludo ba;c pcccatum 93. R. ad secundum : Gratia finalis nibil ad gra-
quodcumque consequiiur : mortalc iimpliciler et ab- tiain loto vitce decursu babitara adji. il prœter dura-
 Î7é TRACTATIIS DF- I'()!:\ITI:MIA. PAIlS IF.
idô
tioiDin iisr|iir nd iiitrritiiiii ;i(lroi|ii(; iiiliil :ini|iliiis claliinide ciilpa nuindari dicatur,
;

I
non pœna. Non sc-
ronliii (()Mcii]iis('(Miliaiii opcMMlnr ,
(|ii;mi mile opérai:! eiMidinn ut cnini oniillani exisliniarc theoiogos plurcs,
;

sit. lani inlra quant cMra scliolam doctoris sublilis, venia-

9(5. II. ail lorliiini : F-'ah'iniir in inorlc rosecnri ciil- linin jiœnam in inferis dimilli, non item culpam; duo
pas jiisloriiin , «jni oxlrcini moi lii doloros liihoiili arii- olislarit ne allata opinio Icnealur. Primum, quôd in eà
nio cl ex iiilonso cliarilalis ardore acceplaiil. M autcm culpa condilionem pœna; seipii d(;beal, proindc s;epiùs
licèt o\imlô saiidi fiO(|iiciitcr pryosUMit , haiid laiiien ad longissinnnn lenqms pcrdiiran; : id autcm crcdilu
jtisli oiiiiK^s ; (inoi'imi non paiioi 06 iiscpie vi ac diu- connnuni llK-oIogoriim doclrina; répu-
diiliciie est, et

tiiriiitale doloniiii d(>falig.iiiliir , ut vix ab oiiini pcc- gnai. Sccnndimi, quod nidia venialis culpa citra aii-
cali) aijsliiii'anl. quam pcccaii dclcslalionem condonclur. Ilanc porrù
97. 15. ad quarlum : Licèl volnnlas posl niorlem dclcslationcm non importât praidicla salispassio, nisi
essonlialitcr nuitari non possil , sciliccl quantitm ad anqiliùs dcclaretur. l'iidc
fiiiciu , vcl quantum ad cliarilalcin nul graliain ; polcst 101. Dico i" : Vcnialia rcmitluntur post hune vilain
tamcn accidenlalHcr mulari , noiiipc pcr rcinonuncm bn- quantum ad culpam, co modo quo rcmitluntur in hàc
pcdimeitti, ut tradit S. Tiionias, cil. q. 7 de Malo, art. vità: scilicel per actuni cliarilalis in Deum, rcpugnunlcm
Il, ad 2. venialibus in hàc vilâ commissis. Ita S. Thomas, citalâ
Supcrcst ut expcndanius quoinodô vcnialia quoad loties q. 7, de Malo, art. ii, qui et in Rcsp. ad 9 :

culpani rcmillanlur posl niorlem, quâ de re paucis. liemiltitur, ait, in Purgatorio peccalum veniale quantum
98. Dico 1° vcnialia non deleri per solam finalem ad culpam, virtute gratiœ prout exil in aclum charilatis
justiliam,qu;c vi lermini reddalur eflicacior ad ciijus- deleslanlis peccalum.
cumquc culp* delelioiieni. Ratio esl 1° quia nostra haec opinio caeterispraestal;
Ratio est 1" quia gralia nccdùm per visioneni bca- 2° quia veniale in aliâ vilâ, nonnisi per formam ipsi

lificam consummala ,
qualis ea esl de quâ loquimur, rcpugnanlcm auiem forma (saltcm
dimilti potest. Ihcc
incompossibilis non est cum peccalo veniali , nisi positâ divinâ acccptatione, de quâ paulô posl) vel ipse
quoad gradimi vcl efficaciani crevissc supponalur ,
est contritionis aut cliarilalis aclus, pcr quem anima
quo inslanti anima à corpore separata est. Id aulem peccalum illud dctestatur et retraclal; vel
aliquid ex
gratis et citra fundamenlum supponitur. El verô si ,
eo actu resultans; 3° quia quod gcneraiim docuère
in aiigelis non minus à mortalilate solulis quàm animse Patres cl concilia, peccalum sine aliquo Pœnilenlise
separata; , non ea fuit cflicacia gratioc , ut eos adver- actu non dimilti, ad slatum via; reslringi non de-
sùs mortalia firmarct ;
quî fieri possil ut gralia hnec bel, nisi id ralio quœpiam gravis exigat. Atqiii nul-

animas separatas, non tanlùm munial adversùs vc- lam hujusmodi proponunt adversarii. Quod ut ia-
nialia quo de non agitur in praisenli
, sed quod ; ,
notcscat,
loiîgè diversum esl , abluat à venialibus. 102. Obj. r : Aclus qui venialis culpx' remissionem
2° Quia genoratim docenl concilia et Patres actuale parcret, debercl esse meritorius vol satisfactorius. Al-
Ijeccaîum nunquàm remilti sine Pœnilentiâ, vel actuali qui nullus hominis justi aclus posl vilam banc potest
ad Deum conversione iisdem peccalis opposiiâ. Hnec esse, etc. Merilum enim vel satisfactioadstaluni, non
autem lam gencralis assertio ad liujus vilsc slatum termini, sed via; pertinent. Ergo.
temeré reslringi non débet, uti animadverlit Mariinon, 103. Respondcnt aliqui neg. min.; quia, ut ait S.

eâd. disp. -45 , n. 57. Thomas, in 4, dlst. 21, q.l,art.3, ad 4, etsi posl hanc
99. Dico 2" neque eliam deleri vcnialia vi prœce- vilam non polest esse mcritum respeclu prœmiiessenlialis,
dcntium meritorum quasi ea bùc usque ex intentione , potest esse respeclu alicujus accidenlalis, quamdiii ma-
i

Dei rcsorvala si ni. nel homo in statu vice aliquo modo ; et ideb in purgato-
Ralio est \° quia rcscrvalio hœc plané commentitia rio potest esse aclus meritorius quantum ad remissionem
est; 2° (juia (ieri potest ut adidlus paulô posl suani culpœ venialis; sed quia gratis fingi vidctur merilum
in Baptismale jusliricalioncm venialis culpa: reus décé- posl niorlem.
dai, anlequàm meritorii qnidpiam perogerit; 3° quia 104. R. 2°: Neg. maj. Fieri enim polest ut vcnialia
ctsi meritorii quidpiam fecissc supponalur , sua huic quoad culpam dcleantur pcr aclus displicentia;, quinec
mérité respondit adsequata inerces in augmente gra- Il
verè meritorii sinl, nec propriè satisfactorii, ut in prre-

tis et gloriae. I
senti vilâ, sed quamdain babcant cum peccalo ropu-
100. Dico 5" non i liam remilti vcnialia in pnrgalo- I gnanliam; et qui proindc, saltcm Deo sic acccptaiile,

rio pcr coiidignam poen?c solutionem, seu, ut aiunt, 3] illud removcanl ut probibens.

pcr rigidam salispassionem, quse iUatam Deoinjuriain 103. Obj. 2° :Si aclus, quos eliciunt aniinœ scpa-
rcparet et auferat. rat;c, valcanl ad culpte remissionem, vaiebunt cl ad
Ratio est quia si pcr salispassionem vcnialia rcmil- rciuissioRCni poense. AUpii non valent. Alioqui animic
tantur , vcl quia hiT^c solnm inducnnl popn;e rcalum, ill.ie, qucc lanto impctu fcrnntur in Deum, qn:v lam
qui persolutâ pœnâ toUi débet; vcl quia solulâ pœnà cnixè detestantur qnidquid felicitati su.ic moram ciel,

rcmancre non potest rcatusculpjî. Alqni neiiirunidici abomni pœnà quàm cilissiinèlilicrarcnlur. Undo vix pro
potest. Non primum; constat eniin csdietisalind esse ipsis unà bebdomade orandum cssel quod Ecclesii») :

culpam, aliud pœnsc realum ; cùm hic ex illà sequalur : praxi adversatur.
4ftt CAP. III. 1>E MATKI \\\ PtJEMTENTIZ. iÛ
100. II. ncg. mnj. ; Romissio cnim poonnc rcmissio- l(»9. 2 Ex adrerso Thomisi.T aclus pœnilcniis pro
nom ciilpr \cn'u«lis iieccssario non comilatnr. Cùm Sacramenli nialcriâ assignant ; iUi ;il contritio et con-

hAc AvWih illaiu adluic soki i:ccosse sil : alque licol fessio partes sinl ad ipSum csscnlialiter rcquisil.'c;

rharilas, cùm intensa est, pœnnm omncni in liâc vKâ satisfaciio. lantùm ut pars inlei'rans.

IoIIltc possil : quia viTè et propriè inoriloria vol sa- 1 10. 5"(>nsont alii unnm dnniaxal èprrcdictis acli-

lisfacl< ria ( sse polest ; non Uimen in alià, ulti nec bus esse cssentialem Pirnilcnli.i- maleriam : et bune
vcrè mcrclur, noc propriè salisfacit , nec nllam cuni Durandus in confessione statuil ; nequc bine admo-
I>œni inconipaiiliilimiem liabel. dùm recodil Melcbior Canns ,
qui conlritioncm pro

El vorô, si (linii>sà cnlp;\ reniilterclnr po'na, ipii à 1

aile tanlùm intégrante comptilal.
morlalibus plurimis in ipso \il;r exiiu , cl auto oni- 111. V Palndanus aclus très pr.xdictos c\ a-quo in-
ncm saiisfaclioneni absolulus csscl, nulli in allorà trinsccas Sacramenli partes faoil. In idem coiiicidit

vilik pœn» obnoxiiis foret. Quod impendiô falsuni Petrus de Osina, qui idcircô nnllam esse voluil abso-
est. lulionem sine pncvià salisfaciione concessam.
107. Quares 6° quar.do anima? separa!;c illum cli- 112. 5" Demùm nonnulli manuum imiiosilionem

cianl contrilionis acium, quo vcnialia dimilliuilur. instar jiroximx Sacramenli nostri materi;c assigna
Respondenl aliqui acium bune ab anima elici eo runl. lia .Marianus Viclorius.

ipso ir.sianli quo à corpore separalnr quia lune qnid- ;

113. Ab iis omnibus pari , licèl absimili , mensurà
quid in peccalo suo niali esl , senlil el cxIioitlI. Alii rccesserunl Lutheruset Calvinus : prior quidom.cùin

acium bune ad Purgalorii ingressuni usquc dilTeruiit. duas tanlùm admisil Poenitenliae su:e partes, nimirùm
nec idcircô, quantum opinor, niwllùra dilTerunl. An terrorcs conscientiis agn'Ko peccalo incussos, et (idem ex

auiem iîlicô effectum suum pariai actns ille , an suc- Evangelio vel absolulione conceplam, quà crédit quis si-

cessione tcmporis, di>pulanl ibeologi. Nec désuni, bi per Clirislitin remissa esse pcccata ; posterior, cùm
qui efleclum hune pon tam in ipsam vim conlriliunis, totam PœnileiUi;e rem collocavil in viliorum morli-
quiiin in Dei aceeplalioncm , semper jusiam , sed el ficatione , et pio bcnè deinceps vivendi studio. Ab
forte buminibus imperviam , refundendum esse judi- utriusque Novaloris opinionibus exordium ducam. Sit
cent. Si enim charilalis fervor vel in ipso charilalis ilaque
Aposlolo Jeanne, venialia ex se compaliebalur : an- CoNCLisio PRIMA. Noc torrores aut fides Luiberi
non ca compaii possil in lot jusiorum myriadibus, sensu, nec mortificalio aut vivificalio Calviniana par-
qui per vilam in inflmo tanlùm gradu jii^li fuêre, tes sunt inlrinsec* Pœnilenliaï.
et posl morlem esse pergunl, quia post niorlem non 114. Prob. prima pars de terroribus.Qux pœniien-
crescil jusliiia ? Deinde an aclus ,
qui nec mereiur, tiam prœcedunt, neqne necessariô prœcedunt, nequc
nec salisfacii, per se el ex naiurà roi ,
proinde in iclu verè pariunl, ea parles inlrinsecœ Pœnitenlirc nculi-
oculi peccalum expellil? Aliud sané siipponere \iden- quàm diei debenl. Partes enim non prsecedunt lotum, et
tur preces ,
quas pro dL-funclis f undit Ecclesia : aliud aliundeeidem necessariô el efficienlerinexisiuni. Aiqui
Patres, quos vide apud Pignalclli , lib. o Montis propi- lerrores conscientiae incussi 1" Pœniicnliam pra;-
tîalori, q. 7, n. 18 el seq. cedunl. Ad eam enim movenl et excitant ; cùm ideô
De venialium remissione in Pœnileniiui Sacraraeiito plures ad Pœnilenii.ini confugiant, quia pœno.s scclc-
dicam ubi de Conlrilione. ribus suis débitas liment ; ul palet in Niuivitis ,
qui
Ireinore concussi , non per ipsum liuiic treir.orem, sed
ARTICULtS II.
per pia virluiis exercitia Poenitenliam egerunl. 2' Nec
De rmterxà proximâ Pœnitentiœ.
praicedunt necessariô ; cùm possit quis solo Dei et
.Materia Poeniteniiae proxima débet esse quidpiam jusliliae amore impulsns Pœnilenliam amplecli, prout
quod circa peccaia versetur, eo ferè modo quo me- illi conlingerepotuil, oui dimi^sa sunl pcccata multa,
dicina circa morbos. Cùm aulem in Poeriileiitiâ nihil quonimn dilexil nuilliim. 5° Nec pariunl efficaciler :

circa poceala versetur, quàm vel aclus ipsius pœni- cùm lerroribus mulii qualianlur instar dacmonum, qui
leniis, contritio scilicet confessio el satisfaciio; vel
,
credunl , contremiscunt , nec unquàm resipiunl à pec-
aclus minislri, a})Soliîlio nimirùm el raanûs imposi- polissimè
calis ,
proul frequens docuil experienlia ,

tio; necessum est ut in horum quopiam, nisi forte de Antiocho

aulem de Ballassar rege , Danielis 5 ;
,
in omnibus simul, reponalur maleria Pœnilenli de Felice, qui disputante Paulo de jusli-
i-.
2 Macbab. 9 ;

Vcrùm quodnam ex iis prse alio eiigendum sit , non tià et caslilate, et dejudicio fuluro, Iremefaclus est, nec
convenil inler iheologos.
conversus, Aci. 2i, 25. Ergo.
108. 1° Enim Scotiste post ducem suum in 4, dist. ll-S. Idem propè dicendum de Lulheri fide. Ii3:;c
16, q. 1 , lolara Sacramenli Poenilcnli.c ralionem in enim vol est ibeolOL'ica virtus, per qnam rovelalis as-
unâ reponunl sacerdolis absolulionc qunm sub di- , senlimur ; eaque Po iiilenliam | racedii : iiinc Jonse
verse resf^eclu formam simul el maleriam esse volunt.
3 : Credidcrunt Niniviiœ in Deum, et prœdicavernnl je-
lii proinde très pœ:iilenlis aclus, non ul
parles in- junium, et induti sunt saccis. Vel esl cerla fiducia, quâ
irinsecas Sacrameiiii habent, sed ul disposiliones in-
confiJil homo sua sibi dimissa esse peccata ; et ha-c
snpplcbiliter requisilas. Opinioncm banc nmplexus csi pra'ierquàm ciiimerica esl, uli docent ibeologi in
Maldo istus, pan. 5, de Pœnii., ihesi 7. de Jnstificalione, fadam peccaiorum
tract, remis'
183 THACTATUS DK POEMTLNTIA. PAUS II. 18.4

sioiiciii , ;iUni(' ;i(lc»') Pœnilciiliaiii prx'snp|ioiiil. Er- !

lencnlc, ul(um<|uc obsorvalur. Ad nibil est undc inlerri
|)()ssil rilinii biuic |)artcm l'iiisse Sarranicnli csscnlia-
il(i. Coiilirin. iilnciiio i>:iis assorlioiiis iiostno. Icm : iiiio csl unde contrarium deduc^aliu'. Itilus
Tcrioros Liillicraiii ul cl Lullicraiia litlcs ad minus enim qui et pluries rcpelcbalur , et ab aliis (iebai quiun
nbslraiiunl à cuiirossionc clabsolulionc sacrainciilali, à Saccrdolibus, cl extra Pœnilenliam usurpabalui ,

cl (•(tMliili(tiicii) , scii (lolorcii) (le pcccalis, alqiio sa- liaud uli(pu! csscnli.'ilis eralPa-nilcMliic. AKjni nianùs
lisfac'lioiiis proposiilmu cxcIiuliiiU. AUpii co ipso iumi imposilio cl plui ies ilerabalur in cjuxlcui Pa'nil(nli.c
suiil idmica; parles Pœnilenliu; ;
qua; vel omiiia lia-c, derursn, ut piuribiis dcmonslral cxempiis .Moriniis ,

vol lionim sallem aliqua csseiilialilcr cxigil. Merilô lib. de Pœnit., cap. 8, unde et diù liebat anle abso-
igiliir Tiidoiilinum , scss. Il, can. A, h:r,c Io(|iiitur : lulioncm : cl leste Cypriano, episl. 10, fiebat eliam
Si r/!(/s dixcril ditiis tautiim esse pœmlvtilkc parles , ab inlcrioribus clericis, qui profeclù Pœnilcnli;e mi-
tenorcs sciliccl incttssos consch'nti(C (ujnilo pccculo ,
nislri non orant:cl posl ipsam Kucbarisli;c rcceplio-
et (idem coiteeplain ex Evaiujelio vel absoliitioiic, (juà nom usurpabaliu-, ul liquel ex concilio Carlliag. IV, c.
crédit (juis sibi per Cliristum remissa peccalii , oiuithe- 78, et Arausicano 2 , c. 3. Nibil ergo niirum,si iri-

via sil. deniina synodus, qiiœ tam solerler singnias Pœnitcn-

117. Prob. secmula pars :
1° Quia iiiorlincalio cl li;e parles indagavil, ne voculam quidcm liabeal de
vivificalio Calviniaiia, non seciis, iinù niagis qnàm ntanùs imposilionc.
Luthcrani tcrrorcs, confessionem , aliosque luni pœ- An cl quomodo rejeclà liâc opinione absolvi pos-
nilentis, tuni ininislri aclus cxcludunl. sil moribundus, qui nec pcccala coidilcri, nec ullo
2° Quia , ut solide Ifellaniiinus , lib. 1 de Pœnit. signo dolorem suum cxbibcrc queat, infra disculiemus.
cap. 19; Pœnilcnlia ex Scripluris via e^l ad juslifica- CoNCi-Lsio 111. — Très pœnilcnlis aclus, conlrilio
tioiiem ,
pi'oinde prior ipsà juslilicalioiie. Palet id ex nimirùm, confessio et salisfaclio sunl proxima Pœ-
Ezccli. 18 : iS'i Pwnileutimn egcril impitis , iniquiUdum nilcnlia; maleria, scu parles maleriales ex (piibus
eJHS non recordabor ; Act. 2 : Pœnitciitium agite... in inlrinscfc componitur SacramcnUnn Pœnilenliu;. lia

remissionem peccatorum ; ibid. 3 : Pœnitcinini.... til pars ibeologorum longé maxima contra Scoium, qui
deleantur peceata vestru ; Act. 8 : Pœnitentiam arje..., isla tria, Conlrilioncm, elc. nulle modo Sacramcnli
si forte remiUatur tibi liœc cogilatio eordis lui, elc. Jam parles esse diserlim asscvcrat.

verô morlificalio et vivificalio Calviiii non sunl justi- 119. Prob. r inquâcumque maleriâ ibeologicâ ca
licalione priores. Ulraque cnim juxla Calvinuni et prœlerri dcbel opinio, qua; conciliorum dccrelis ma-
Bezani fruclus est fidei ,
quani juslificanlem dicunt. gis congruit. Atqui lalis est opinio nostra. Sic enim
Scd qnod fidei juslificantis fructus est, juslificationeni loquilur Florenlinimi in decrelo : QtiartumSacramen-
sequiliir. Ergo sicul cirant Lulberaiii, (juia Pœnilcn- tum est Pœnilcnlia, cujus quasi materia sunt aclus

liani in bis motibus collocanl, qui veram Pœnilen- pœnitenlis, gui in 1res parles dislingunulur ,
guaruni
liani praecedunt ; ilà et errant Calvinisla', quia Pœ- prima est eordis conlrilio, ad quam perlinet ul doleat

iiilcnliam in his acUbus constituunt, qui veram Poe- de peccato commisse, cum proposilo non peccandi de
iiitcnliam sequuntur. cœtero ; sccunda est oris confessio, ad quam perlinet ul

5° Quia jiisli non egent Pœnilenlià, Luc. 15, alqui peccalor omnia peceata, quorum memoriam liabet sua

jusli niorlificalione cliam et vivificalione indigent. sacerdoli confiteatur integraliter ; tcriin snlisfactio pro

Prior enini in viliosarum aiïectionum rcfrenalione, peccato, secundiim arbilrium sacerdolis, elc. Sic rursùm
poslerior in pio benè et consianlcr operandi studio babctTridenlina synodus, sess. 14, cap. 3 : Sunt quasi
posila est. Atqui utriusquc nécessitas justis incumbil, maleria linjus Sacramenti ipsius pœnilentis aclus

qui et corpus suum in servilulcm redigere, et ad nempe conlrilio, elc, qui qualeniis inpœnilente ad in-
lucnsuram plenitudinis Chrisli exurgerc pro virili de- legriialcm Sacramenti, ad plenamque et perfeclam pec-
bent. Ergo. catorum remissionem ex Dei inslilulione requiruniur,
CoiNCLUsio II. — Manûs imposilio non est pioxinia hàc ratione parles Pœnitentiœ dicunlur. Ibid., can. 4 :

Sacramenti Pœnilenliaî materia. Si quis negaverit ad integram et perfeclam peccatorum

118. Prob. non débet assigiiari Pœnitentiaî ca ma- remissionem requiri très aclus in pœnilcnte ,
quasi

tcriic species, qnx ncc ex Scriplin-à,nccex Iradilione, maleriam Sacramenti Pœnitentiœ , videlicel conlri-

nec ex anliquà Ecclesiae praxi coliigi polcsl. Atqui lioncm , confessionem , et satisfactio>iem ,
quœ Ires

1° nullatenùs ex Scriplurà coliigi poîesl, manûs im- Pœnitentiœ partes dicunlur ... Analliema sit. Alqui opinio
posilioneni esse Pœnitcnliyc nialeriam. Cùm ubicum- noslra longé plus hisce dccrelis consonat, quàm Sco-
que de Pœnitentià sermo esl,puta Maltb. 16 et 18, et lislica. Sciliccl enim 1" aclus pœnilentis ita dicunlur

Joan. 20, altum sit deeà imposilionc silenlium.2°Nec quasi maleria Pœnilcnlia;, ul nullam aliam assignent

ex Iradilione ; cùm ba^c nibilo plus quàm Scriplurà Florcnlini et Tridenlini Patres. 2" lidcm aclus vocan-

impositionem banc ut partem Pœnileulia; inlrinsecam lur parles Sacramenti parles porrô îoluni componunl.
,

cxhibeat. 5° Neque ex anliquà Ecclesiai praxi. INam- 5" Pra;dicli aclus co modo parles Sacramenti dicunlur,

que ex eà inferre quidcm est, iniposilioncm manûs quo verba absolulionis dicunlur forma : ha;c aulem
rilum fuisse erga Pœnilentes adbiberi solilum ,
proul verba ideô forma nuncupantur, quia veram forma; ra-
«une eiiani à sacerdote nianinn versus eos elcvatam *' lioncmbabenl; 4" quia ScotisUe subliliùs quàm alilei
m CAP. m. m MATI'RIA POI'MTE.NTIyE. 48t
,ib eo nodo se se exlrincaiil , ni infra palcbil. revocare \ideamur; (juain iile ex ipsis concilii actis,
120. Prol). 2°. PiriiiU'iilia ex uniiiiiiin C.itliolico- il foMlibiis Vaticanis di'pi(inip>il. Kl vcrô c<pn->lat,

rum consciisu instiuila est per luodiiiii |)nicessus jii- lu)dic(|ue ilkesu (idc Scoliblicani opinioucm Icncri :

dieialis, in qno poccator iili reusciiin Deo à saeerddlc id aulcm qua^so an ficrel, si concilium iisdcm nudù
taiiqnàin jiidiee reeoiuiliari iiileiidit. Alqui ad judi- vcrbis, qu;c è Catecbismo objecta suni, sensuiii suina

ciaU'in luijn^niodi atlnni perlinciil cssoiilialilor liia ;

apiTuissel? Dicoquœ objecta sunl : Kbl enim in aiio
iiompe rci eonfessio, dolor de admisso pectato, el cjusdem Opeiis tcMn unde noiiniliil respirent Scoli-
proposiliini salisfacieiuli ,
quibus comporlis , vcl sLe, ut videris apud Frasscn.
abessc cxistinialis, niintsler scnleiUiaiu ferai ,
quù 125. Nec uUius est pundcris quod urgel Ilcnno de
vel rcconciliet, vel ad icinpus rcconcilialionciu dif- forma. Cùm enim b^uc in nulle Sacranienlo sil sub-
férai. slanlia, necesse nouerai ul in Sacmmenlo l'œnilcn-
Dixi propositum satisfaciendi, seii salisntctio quate- ti;u quasi forma nuncuparclur. Aliud eral de malerià,

nùs coiuiolala. An enini salisfaclio in aclu cxcrcilo quie si non in omnibus, sallem in priucipuis Sacra-
sil pars inlrinseca Sacramcnli paulô post cxpcn- nienlis subslanlia est.

dam. 126. Niliilo plus urgct, quod addil idem, aclus pœ-
1*21. Obj. 1" : Polior asserlionis nostrœ probatio nilenlis non dici parles inlrinsccas, sed lantiim parles

exconciliis Floreiilino cl Tridenlino desuniiliir. Alqui ad inlegrilalem, sacramenli requisilas ;

quod, in(pjil,

niliil iiidè. ll;rc enini concilia doccnt qnideni pœni- argumenlo esi eosdem aclus ad Sacramenlum neccsa-
lenlis aclus esse quasi maleriam Sacranienti, al verc riôquidem et insupplcbililer requiri, sed ad essenliam
esse maleriam ne indicant quidcni. ejus non perlinere.
i22. Nec est quôd ciim Catcdiismo Romano rcpo- Namquc 1° constat quasdam esse parles, qu;c sic
nas id faclum, non quia pncdicli aclus verœ niuleiiœ lotuni unum intégrant, ut ad ejus snbstanliam spc-
ralionem non habaanl ; sed quia ejus gencris materia clent. Sic in bominc corel capul ; sic in Confirmatioiie

non sil, quœ exhinseciis adlùbealur, sicul aqua in Ba- qux quoddam esl lolum hclerogeneum, balsamum et
plismo , clirismain CoH/în»fl/io;it'. Sicnim ila foret, re- oleum, ila bominem tolum, tolamque Sacramenli ma-
geril Ileniio, d. 2, q. 3, concl. 2, pag. 28, debuisset leriam intégrant, ut iis sublalis bominis ul cl Sacra-

ipsa cliam absolulio vocari quasi forma, cùm neque menli substanliani perimi necesse sil. Cx-lerinn ul in
cliam ea sil subsl.iulia : et laincn absolulio vocatur limnano corporc pes cl oculus parles sunl cilra quas
sinipliciier forma. bomo subsislere polest, sic et in Sacramenlo Pœai-
123. Perperàm quoqiie insiiteris in co quôd Tri- lentia; salisfaclio pars esl minus praecipua cilra quam
denlinum eosdem actus vocel parles Pœnilenli;c. Nc- subslanlialis cjusdcm Sacramenli maleria subsislit.

^juc enim illos vocal parles inlrinsec;is, sed parles, 2" Cùm alibi disscril concilium de disposilioniiius
quœ ad inlegritatem Sacramenli ex Dei instilulione re- ad alia Sacramcnla necessariù requibilis, niisquàiu

quirunlur. Porrù aliud sanè est perlinere ad inlegrita- eas quasi maleriam, parlesve ad eorum inlegrilalem
tem rei , aliud ad ejus essenliam : pes enim, nianus, requisilas appcUal et multô minus partes ex inslilu-
;

oculi ad boininis inlegritatem, non ad subslanliam lione Dei requisilas. Ergo cùm parlium nomine ulilur

ejus perliiicnt. Ergo. ubi de Pœnilenliâ, iulrinsecum quid designare inlcii-

124. I\. ad primum neg. min.; ad secundum neg. dit ; subobscurè tamcn, ne scbolarum liberlaii uo-
anl.;tum propler raliones modo allaïas, lum propter ceat.

adduclam Calecbismi Romani auclorilatcm 5^ Si conlrilio et alii pœnilenlis aclus ideô partes
quam ,

nemo facile el xquè aspernabilur; ciim ei allaborave- vocanlur, quia ad Pœnitentiam necessariù et insup-
rinl infulali ibeologi plure> paris ad pielalem scien- plcbililer l'cquiruntur, pari jure fidcs, spes aliique

tiai, el genuini leslcs sensùs concilii cui inlerfuerant pielatis molus, lum Baplismi; lum el Pœnitentio.' par-
;

et aliunde tolum Opus suffragio suo comprobaverint tes dici polerunl. Id aulem quis lenlet, nisi qui nova
non modo Synodi plurimai, sed Romani ponlillces
el ctinaudila teniare volet?
Pius Y, el Gregorius XIII, quibus pro more suo ad- A" Demùm si pœnilenlis aclus non sinl maleria

hx-sit clerus Gallicanus in conventu Melodunensi. Pœnilenliie inlrinseca, nnlla erit maleria ejus. Quod
Tum denique quia Florcnlini decreli verba ex ipso enim ait Maldonalus bâc in parte Scotista, absolutio-

S. Tiiomâ, opusc. o, deprompla snnt. Nemo autem ncm, prout exlcriùs proferlur, maleriam esse, prout
inficiabilur Pœnilenlis aclus doclori Angelico verara verô graliara signilical, esse formam, non salisfacit.

esse Pœnilenli.e maleriam. Ul enim scilè animadverlil Tournelyus bic, in Sacra-

Neque lamen negaverim, voculam quasi, eo eliam liiciilis lani forma débet esse scnsibilis, quàm maleria.

fine à Florenlinis el Tridenlinis Palribus adiiibilam fixe aulem forma; significalio sensibilis non est : aut
fuisse, ne perslricla videretur Scoli senlcnlia prout si sensibilis est, nihil aliud dicit quàm eadem absolu-
exeriim iradil Pallaviciuus, lib. 12, Hist. Trid., cap. lio in génère maleriaî speclala.
12. Elsi enimscopum huac non expressère Calecbismi 127. Insl. 1" : Concilia Florenlinum et Trident,

Tridenlini edilores; al nec eum negaverunt. Absit, eodem modo salisfaclionem dicunt esse parlem Pœ-
Ut dùm Catechismum Rom. débita prosequimur ve- nilenlis, quo contritionem el confessionem. Alqui
neratione, Pallavicinx' bisloriai vcriiaiem in dubium eadem Concilia nusquàm salisfaclionem habuerunt
187 TR.VCTATUS DE PŒNITENTIA. ^ARS M. 188

pr;i pnrt(^ cssoiUiali. Krgo me (.(niliiiionciu cl (Ion j

(•cnlolcm proiiulo lam cssc Sacramcnli niinislruin,

fcssioiit'in. qiiàni modious sil arlis su.t, minister.

128. \\. ncg. min. : Salisfaclio cnim, non (niiilcni 13i. Obj. 3" cnm codcni : Illiid est loUini Sacramen-
{n IV, st'd por nimlmn coiinotali csl Pœniionlirc osscn- lum, quod prtnil lolum Sacramenli eirecttm). Altpii

lialis; un(l(> sine oxplicilo vol implirilo cjiis volo sal- absolulio sola ponil Sacraiiionla enim id produ-
vati iiiMiuil SarranuMili siibstaiitia. Polnornnl cr^'o cunl (piod signilicaiit. Alqui absolulio signidcal rcmis-
concilia gonoralini loipii do Salisfactiono, sicnl cl do sioiiom peccalorum. lirgo pra-nupiiiinilur equidcm
Conlessionc, (pi;v ncc ipsa, si rigorosc sunialur, cs- conli ilio cl confcssio, sed ut dispositiones qnaj pra;-

seniialis est Sacranionto. paranl, non ut concaus.c (pi;c efTecium sigiiificent :

QiKul si Satisfaclioncni sumas socundiim se lotani, aliàs pœnitens se ipsum absolvcre dicereiur, sibi pcc-
iiiliilo plus piofioios. Tnnc cnini vcrba concilii iitrins- cala remitlcre, ([uod non est roi, sed judicis.

(pic intciligonda cninl pro subjcctà nialori:\ ila ni 13."). R.ad priiiimn, ncg. min. Si enim, utdocelTri-
Ires pœniloiilis aclns dicanlur partes Pœniloiuia! d(>nlinian, scss. 14, cap. 3, vis liujus Sacramenli pnc-
inalcrialos eo modo q«o esse possunl : conslal porrô ci[)uô sila est in absolutiono, conscquens cssc videtur,
salisfaclioiicm in re, non eodem modo ad Pœnilon- ni in ipsis etiam pœnilentis aclibus, licèl minus prseci-

liain oncnnerc, qno confcssio et contrilio; cùm sa- imô, sila sil.

lislaclio Sacranienlum c>sentialiter consliluUim siip- Ad socunduni, dist. min Absolulio signilicat magis
j)oiial, secùs de conlrilione, etc. precipuc, concedo; signilicat pcr se solam ad exciu-
129. Iiisl. 2° ex Trid. scss. 14, cap. 4. Conlrilio sioMom acluum pœniieniis, nego ; confcssio cnin) sa-

liominem prœparat et disponit ad Sacramenlum cnm ciamcnlalis contritioni mixla signilicat peccata à corde

frticlu rceipiendum. Alquiquod est disposilio ad Sacra- cxcludi. Utra([ue autem absolutioni conjuncla ex insti-

nienlum prscparans, non est pars cjus intrinseca. Ergo. tutioue Dei, ad csee sacramciilale elcvatur. Ergo quà
150. R. dist. maj. : Contrilio liominem ina;paral ad talis dobot eli;mi .vignificare peccalorum rcniissioncm,
Sacramenlum inadéquate suniplum pro absolutiono, licèl minus aperlè quàm forma.
concedo; ad Sacramenlum adacqualè sumptum pro Ad tertium, neg. maj. Is enim solùm absolvcre,
composito ex materiâ et forma, nego. Polcsl aulem, alquc idcô peccala remitlcre propriè et simpliciter dici

ait iiic Tournclyus, idem esse in Sacramento Pœiii- polest, qui per modum judicis cooperatur prodiiclioni

toMli^E sinuil et disposilio et materia. Dici ctiain possit grali.e, non autem qui ad id lanlùm concurrit per
quidem dispositiones ad cffe-
pœnilciilis actus esse modum instriuiicnli , lanlùmque maleriam pnebet,
clum Sacramenli, non autem ad ipsum Sacramentum, que nunquàm per se ad esse sacranientale attoili po-

cùm illud compoiuml. lest. Alqui sacerdos solus per modum judicis coopc-
151. OI)j. T ex Trid , ibid., cap. G:Sacerdos,ot is riilur, etc.

quidem solus, minister est Pœnitoiiliai. Alqnisi pœ- El verù docet idem tbeologus ubi de Ordine, pag.
iiiteiitis actus sinl ejusdem Pœniteiiti» materia, jam 394, maleriam presbyleratiîs , proul dat poteslatcm

sacerdos solus non ejus minister. Et is enim minister in corpus Cbrisli, verum esse conlaclum calicis cum
csl, qui maleriam Sacramenli suppedilat. Atqui pœ- vino, et palejiœ cum bosliâ ;
quairo an qui bœc langit

nilciis maleriam suppedilat. ordinandus sibi graliam Iribual, an vi form» ab epi-"

13:2. 11. ad primum, ne^. min. ad sccuiidimi, ncg. scopo prolatse accipial. Quidqnid bic responsi doderit

maj.; i> enim solus est Sacramenli minister, qui formam Henno, adversùs se dalum existimet.
applical maleriGO, seu Imec ab ipso ponalur, vel ab alio 13G. Inst. 1° Sacramenta non lanlùm ralione forma',

quocnmque, ut palet in Baptismo Confirmalione, Eu-

,
sed et ralione materiit graliam producunt. Ergo si

charisliâ, elc. Nequc id in Sacramentis dunlaxal locuin poenitens actus praebendo, prsebeat materiam, ipse sibi

Label, sed cl in physicis, ubi agens dicilur composili graliam conferre, sibimet peccala dimittcrc dicendus
causrt et artifex, licèl vol formani so'am iiulucat, ni cril. Conseq. palet, prob. aiit. à simili. Sic enim in

ignis igiKm gcncrans, vel inatcriani solam i.i\TSlet, ut Baplisaiate ablutio, in Confirmalione unctio graliam
liomo generans hominem. Unde pœniieniis aclus sunt pariunt. Ergo.

quidem signa gralioc efficacia, sed quatein'js cum abso- 157. R. dist. consequens : Pœnitens sibi gratiam
lulione conjnngunlur; subquo rcspeclu ad signilican- coiifcrre dicelur, id est, instar instrumenli concurrcre

dain jusliliain à Cbristo insliluti fuère. Sicul aqua, ad gialiain sibi conferendam, concedo; id est, operari in

non cquidcni simpliciter, sed proul forma baplismali se trrniiam instar minislri et judicis, nego. Sicul ergo

unilà, ad significandam regenerationis gratiani iiisli- juxl;) advcisarii opinioncm is qui prcsbyler consecra-

tula est. tur, dùm vasa sacra langit, concurrit quidem ad hoc nt
133. Insi. cum Henno, vel maleria ponilur à saccr- sibi conferalur gratia, nec lamen gralipc minisler ant

dole, vel non. Si primum, ergo sacerdos contcrilur, c;uisa proncipua dici polest : sic et in praisenti qu;c-

confitetur; quod est ridicnlum. Si secunduni, ergo non stio c concurrit pcr actus suos pœnitens ad gratiam

est Sacramenli toliu'?, sed partis lanlùm minisler. pcccali remissivam, sed instrumenlalilcr cl secunda-

R. ut stalim, maleriam poni à pœnilenle, sicut riô. Romissio culpre , ail hîc S. Thomas, q. 86, a. 6,

morhi dcclaratio ab œgi-olo ponilur; materi;ç buic ett cl]'cctus Pœnitcntiœ ,

principuliùs quidem ex virluîe

jutigi formam, sicut morbo applicalur medicina ; sa- clavinm quai habent ministri , ex quorum parle accipi*'
189 CAP. III. DE MATKUIA l'UTAITENTIif:. (90

tur irf nnod csl foriualiur in hoc Sacraweuto : sccunda- • tem non solam judicis scnlcnliam, seo cl insupcr ac-
ri'o 'lutfin ex \i aciuum jurniletilis pcrthuutium ad cusati(uu>ni rei, dolorem ejus, cl salisfaclioncm in
rc
tirluttm Pcrmlciitiœ , linucn prout lit (tclus nliqualiter vel in voto importât.

ordiunulur ad clavcs Ecclesiœ. Neque verù id gratis ficlmn. sed è profundo Angc-
^Ci\nc laiiiCM qiiin pœiiitons sccuudario ad rcconci- lici docloris pcnu onilum. Sic hic, q. 90, art.
illc, 2:
liatioinm siiaiii roiicnrrit, cum à se ligari tel ahsolvi Alto modo fit recotnpnisnlio offcnsœ in l'œuitcnlifi, cl

(liconiiis •
qiiia o;e vooos ad sij;nificaiidam principalis in vindicativà honiinuni jnstiliâ. iVaw in vindicativâ
cansT, sen ininislri oporalioneni destinala; siiiit. justitiù fit rccompt'nmlio sccuiidiun arbitrium judicis,
C:vlerùm pcrperàm argiimentaniiir advorsarii c\ non seciindian voltintatem offendcnlis vel o/fensi. Sed in
ablulione vcl chrysuiaiionc ; tum quia in Saoranicmis Pœnitenlià fit rccœnpcn»otio offensœ secundinn loliinta
I

non valet raliocinalio à pari; inni quia rcipsà ablulio tem peccantis et secundiim arbitrium Dci in quem
, pec-
cansa os^t minus principalis grati.r : liim quia formcn c'ituy : quia liic non qnœritur sola rcinlegralio nqnalitatis
minister, esl etiam alilulionis minisler : in Pœnitcn- jusliliw , sicut in justitiù vindicativâ sed viag'is recon-
;

tià auloni minister alisnUilionis, non est aotuuin pro- ciliatio amicitiœ : quod fit dum o/feudens récompensai
diictor ; siciit in Ordinalionc ,
qui tangit instrumenta sccnnditm voluntatem ejus quem offcndit. Sic iyitnr
non is utiquc est qui formam pronuntiai. rcquiritur ex parte Pœnitentis ,
\° quidem volnntas re-
Hinc corruil, qnnd ohjieiunt alii, niateriani proxi- compctisaudi, quod fit per conlritiouem ;
2" quod sesub-
mani debere esse proprium niinisiri actuin. An enini Dei, quod fit in ccufcs-
jiciat arbitrio sacerdotis loco
qui rem ita eonsiiluil Deus in Raptisnio , etc., aliter sione; 3° quod recompenset secundiim arbitrium minislri
in Pœnitenlià consliluere non potuit. Dei, quod fit in salisfactione. Ergo, licèt foronsia judi-
138. Insi. 2" Christus totuni Pœnitcntiae sacra-
:
cia, qua; pro magistraluiim arbitrio offensas plcctunt,
nie!;lum iiisliluit. Atqui solam inslituit absoIutioBem, ex solà eorum sententià coalescant : non idjui est de
non vorô acius pœniienlis. Ili enim anic adventum Pœnitentiœ Sacramento; tùm ci essenlialis sit volun-
ejus peccatores mundabant , sccundùni id Psal. 50 :
taria Pœnitentis recompensaiio. Ergo itcrùm contritio,
Cor coiUritum et liuwiliatttm, Deus, non despicies. confessio et satisfactio meritô ponuntur partes Pœni-
139. R. dist. min., non instituit aclus pœnitcntis , tentiœ.
quantum ad vim quam ex opère opcranlis habent
143. Inst. sic mstilutum est Pœnitenlià; Sacramen-
disponendi ad justificationem, concedo non instituit ;
tum . ulipsius vis prœcipuè sila sil in forma, uli doccl
quantum ad vim efficaciler signilicandi gratiani, eam-
Trident, sess. 14, cap. 5. Atqui si aclus prenitciitis
que ex opère operato producendi , nego. Sic Christus
Sacramento essentiales forent ,
jam vis ejus non iu
aquam non instituit quoad substantiam : at eam tamen forma praecipuè, sed aequè in materià sila essel, cura
instituit quoad vim regenerandi , niodô formce Bapti-
perinde habeatur ab essenlialibus
eflicacia , nce iilla
smi uniatur. pars magis sil essenlialis quàm altéra.
140. Obj. i° cum eodem : Absolutio juxta Trident.,
Confirm. quia quod dicit sacra synodasde prsecipuà
sess. 14, cap. 6. Est cd instar actûs judicialis ,
que ab
fornKi; pœnitenlialis vi, non dicit de Raptisnio, Con-
ipso, sacerdote , velut à judice sentenlia pronunliatur.
firmatione, Ordine, etc.; id verô cur? lisi quia in
Atqui judicium non importât principaliler nisi sen-
illis materia et forma ex îcquo ad substantiam per-
leiiliam judicis , caitcra verô tanlùm connotat uli ad
tinent; hic auiem sola forma.
justam Pœnitentiam praerequisita. Ergo absolutio
144. R. 1° rciorq. arg. ex Trid., ris Pœnitenliie
connotat quidem et proesupponit confessionem pecca-
pr.iecipuè sita est in forma; atqui 1° ubi est forn)a,
torum, at illam non importât magis qnàm peccata
ipsa, qu?e nemo dixerilesse de esseniià bnjus Sacra- ibi est materia à forma distint ta. Nulla ciim est for-

nienti. ma sine materià distinctâ, ut in aliis Sncramenlis et

141. R. 1° conc. totum. Neque enimdicimus abso- caeleris omnibus palet. 2° Ubi vis proc'cipuè i:i niio

lulionem, de quà solà in objecio textu loquitur Tri- sita est, est aliud in quo etiam sita sit, licèt minus
dentinum, constare partialiter ex aclibus poenitentis :
praecipuè. Porrô istud aliud nihil esse potest pnipîer

dicimus Pœnitentiic Saciamenluni constare tum ex .".ctus pœnitentis. Illud quidem reponit Henno in sa-

iisdem aclibus , tum ex absolntione sacerdotis. Con- lisfaclione . qi!;n peccata qnoad pœnam teniiioralein

trarium autem non evincit objectio. lûllJl. Sed nuni vis Sacramenti prœcipua in eo sita

QuôJ si dicas , ut revcràdicit Henno, Sacramenlum est, quod Sacramenlum constitutura supponit, quod
Pœniteiitis insiitutuni esse per modum juJicii, id est, |,
ipsum diù post seqm'tur , et ssepè non sequiiur, ut

per modum sentenlia? judicialis; tune extra rem erit in moribnndis? Prœlerea, cur concilium, quod imme-
texius è Tridentino adductus, quia in eo non de toio \,
diatè post de tribus pœnitentis actihus loquitur, so-
,

Sacramento agitur, sed de absoluiionc solà. Undc hoc

'

lam saiisfactionem indigilâsse censeamus ?

sensu 146. R. 2° ad primum, neg. min. Major enim est in

]

142. R. 2° negomaj. Sacramentum enim Pœniten- I omnibus, pniesertim aulem in Sacramentis, formre ef-
liai ad-i'cjualè sumpium , non insliluluni est simplici-
'

ficacia, qiiàm materir, qu;e per forni;:m a.i esso sa-

ler per mud;na judicii, iJ esl, se;i!entix> à judice pro- jf' cramcntale elevari indiget , ut effedum suum sorlia-
ferendue, sed per modum processus judiciarii : is au- Jî tur. Notum est et tritura id Auguslini : Quid est
101 TBACTATLIS DE POENITKNTIA. PARS II. 192
ttijua , uni at\ua ? (ircedil vcrbum nd elimnitnm, et fil Sa- 2" Dist. Non alio njodo potest quid cssc pars Sa-
cnnnciilniii. (lamcnti, (piàm (pio sensibiie est, seu |)er se, seu per
QikkI aiilem sacra synotJns juMimU! non dixcril aliud, aut per accidens, conccdo ;
quàm quo sensibilo

prucipnain naplisnii viiu in forniù |)Osilani cssc , ni- est |)er se, nego. Solulio ex pnccedentibus responsis
liil coiichulil. Ncc cni .1 quidqiiid vcrum cial dixôrc cunslal.

Tridt'iilini Patn.'s, nec, (luidqiiid i oticiicniiil illico

Qua;r(;s an nibil censurai niereatur
,
l.'iO. bnctenùs
veruni osso deslnil. Corlù iii IJaplisino pi;v(ij)uas
coniulala Scoli opiniu.
ossc fonna; partes dcnioiujtial lociis Auguslini niox
151. K. non dccssc apud Lugo , disp. 12, n. .58, qui
adduclus.
o[)inionem banc redarguerint , alii cuui Cajctano, ut
liC. Obj. 5" : Matcria Sacramcnli débet et scnsi-
erroncam , alii ut lemerariam , et plus quàm Icmera-
biiis osse , et forma; prcCstijiponi , aiil salleni co-
riam. Absit vero ut scliolai adniodùm catbolic;e, et
cxistcio. Al(pii lix'c locnni non habeiil in aclibiispœ-
de Ecclesià in mullù gravioribns ,
per famam et igno-
nitcnlis. Naniipio 1" oontritio sen>ii)ns percipi no-
miniam consianter benè mérita; , ea lal'cs inuratin-.
qnit. 2" Confossio sa'piùs non cocxislit absoliilioni,
Liquet profoclô ex diclis sua esse scnlentia; illi mo-
sed eam diù prœcedit. 5° Mullô minus forniam
mcnta, suos et primi subsellii vindices ,
quos , di'ua
pra3ccdil satisfactio qn;c post absolutioneni perfici-
,
artifici verborum temperamento inlaclos relinquit
lur. Ergo.
concilium générale, à privalis bominibus non decet
l-iT. 11. ad primum, neg. min., et dico l°conlri-
offendi. Et banc, aspirante Deo, cum iis omnibus qui
tioncm band cquidem per se, sed per aiiud sensibilcm
in Ecclesiœ catliolicai sinu dcginit, metliodum servarc
esse, nempe per confessioncm, et alia quae editpœni-
enileniur.
tens doloris signa.
Dico 2° conlessioncm lormae prsesnpponi aut co-
Co.Ncmsio IV. — Satisfactio in actu exercito pars
est integrans, non cssentialis Sacramenli Pœnilcnlicc.
cxisterc quantum nccessc est in tolo, non pliysico ,

sed morali quôdque ila conslilutum est , ut ex par- li)2. Prob. Ideô conlrilio et confessio parles sunl
,

tibus suecessivis necessariù coalescal; quandoqui- Pœnitcnlicc essentiales, quia sine iis tanquàm prima-
dem in eo sontis accusalionem sequi debeat judicis !
rio constllulivis stare non potest Pœnitcnlia. Atqui è
senicntia et senlentiam execulio Pœiiitcntiic seu sa- contrario stare potest, et stal quotidic Pœnilentia sine
,

tisfactio.
salisfactione actu exercilâ ; cijm bœc absolutioncm
Dico 3° nihil mirum si satisfactio in actu exercito
validé dalam, ideôque Sacramentum csscnliuliter

cùm conslilutum, sequatur. Ergo.

nec prœcedat formam , nec eidem coexistât , ea
pars sit Sacramenli integrans lanlùm, non essentiabs ;
153. Obj. 1° ex Trid., sess. 14, cap. 3 : Conlrilio,

de quo stalim. confessio et satisfaclio , Pœnilentiœ parles dicunlur ,

148. Inst. contra primam sobitionis partem. Quod quatenùs in pœnilenle ad inlcgrilalem Sacramenli reqni-

nonnisi per abud sensiblle est , non per se, et proinde runlur. Ergo non minus essentialis est satisfactio

per accidons est pars Pœnitentiaî. Atqui conli ilio per quàm conlrilio.

aliud tanlùm sensibilis est. !\Iinor Uquet ex concessis; 154. R. neg. conseq., tum quia, ut jani moniiimus,
prob. niaj. Non alio modo potest quid esse pars Sa- concilii verba pro subjeclâ maierià intelligi debenl ;

cramenti, id est,signi sensibilis, quàm quo sensibiie tum quia, ut benè Tournelyus, concilium de iiiduslriâ
est. Ergo si conlrilio per accidens tanlùm sensibilis générale inlccjritalis nomen adliibere siuduit ad signi-
est , etc. ficanda ea omnia quce ad Sacramentum Pœnitentice
149. R. ad primum , neg. niag. In matriraonio enim concurrunl, ne qua;slioneni inler seliolac tbeoiogos
per procuratorem consensus tum lum feminaî viri, disputatam dirimcrot, reliclâ unicuique liberlale per
principis, nonnisi per internuntium sensibilis est, imô illam inlcgrilalem, vel essenliam, vel aliquid, ut phi-
nec usquàm per se cadit sub scnsus. Alqui lainen losophi soient, ab essenlià diversum intelligcndi.
per se , non autem per accidens , est Matrimonii nia- 155. Obj. 2° : Si satisfaclio sit pars tanlùm Sacra-
teria : unde eo intùs snblalo loUitur coniraclus, et menli integrans, oliosa eril, ncc quidpiam producel.
exinde Sacramentum. Ergo quod per aliud sensibiie Absurdum consequens.
est, per se , non tamen sine alterius adminiculo , est 150. R. neg. maj., tum quia quod necessariô conno-
niateria Sacramenli. Dici quidcm potest conlrilio esse tatur ab aliquo essentiali non potest inutile esse; sa-

Pœiiilentiyc maieria per accidens, eo sensu quôd ne- tisfaclio aulem à volosuî, quod Pœnilentia; esscntiale
cesse non sit ut contritionis actus semper in Sacra- esl,connotalur; tum quia satisfaclio opère compléta non
mento elicianlur potest enim quis ut intra sic et ;
, utilis tantùm, sed et necessaria esl ad remissionem
extra Sacramentum ingemere. At non eo sensu quôd temporalis pœnae, quœ post condonatam culpam et

Sacramentum sii-.e contritionc , \elut parle sui inlrin- pœnam a;lernam, luenda superest. De quo infra.
seci'i , subsistcre valeat. An olim Ecclesià satisfaclionem absolulioni neces-
Ad secundnm : l°Ncg() ant. Slat enim id quod per sariô prxmitlendam judicavcrit an proinde meriiô ;

aliud , seu , si minus propriè loqui velis ,

per accidens Sixtus lY Pelruni de Osmà Salmaticensem llieolo-
est sensibiie , esse materiam per se, ut palet ailato gum damiiaverit, auia ila sentiret, expendemus in

niatrimonialis consensus exemplo. decursu.

id5 CAP. IV. DE CONTRITIONE. 194
CAPIT IV.
'
]
t>sse qu.ini lorrorcm qiienidam oonccplnm ex consi-

I)i: CONTUITIONE. deralione Inm peccali, lum cl supplieionui), qiix' di-

Tanl.r iiiolis osl prxsciis disccplalio ; toi liinc cl vina lex pcccaloribus comminatur. Qno è princijiio

indu sotpiilis olisila, toi, taniqiic avorsis secta semi- tria b:cc p.">radoxa dediicil , iiempc conlrilioncm !i-

lis, quas alii ad inotaiii ducore folicitor, alii ad pr;c- beram non esse, sed eoaclam, imo passionem moram,
cipitiiim tialuMO, boiio, ul videtiir, iiliicjiio aiiiiiio non aclionem; camdeni pertincrc ad kgem qiia: ler-

coiiclainanl; lix'ical ul vd à limite incciius viator, rcl, non ad Evaiigclium ,

quod consolalur; illam de-
saliusquejiidicel, cos o ponu inlucri.qui fragilcm au- niùm, non modo non esse opus bonum,sed liominem
dcnliorcs Iruci oommiltiinl polago lalem, quàm iisdcm omni bono spoliarc. 2° Docuit in homine pœnilente
se ilinoris procollos.! sociimi adjmi^ere. LiigoïKliim nocessarium non esse odium veteris viia;; sal CiSe

sanè, qnod qui naiK Icii priiKiiùs partes agerot pr;e- n()v;r vil;e propnsiUim. 3' iJociiil, conlrilione, quanta-

ceplor Angoliciis, opcm in pi;rscnlià ferre non pos- cum(|ue ea sit, nunqnàm reconciliari pœnitentes ;
quia

sil. Sublatus nenipè è vivis, qno tempore conUilionis id solius fidci proprium sit. 4° Docuit gebenna} limo-

argnmenlum vorsibat animo, lucluosum suî, at inutile rem , nednm ad jnslificationcm prosit, homincm fa-

desideriimi roliijnit. Etsi cnim siip|ilenienlo, quod ex cere hypocritam et niagis peccntorem. De bis, necnon

ejus in i Sentent, scriptis concinnârimt dis(ipuli et de Lulhcranorum circa liœc dissensionibus adi Bel-

ipsius, sua sit auctoritas ; miner lamen qnàm Summœ, larminum, lib. 2, cap. 1, i, G, cic.

quia illic parles agebai inlerprctis, hic doctoris om- 159. Longé diversa sunl qua- eâ de rc profert sy-
iiimodè consunimati. Ejus lamen confisi patrocinio, nodus Tridenlina, sess. 14, cap. 4; sic illa cathuli-

quod, sacrum ejus caput Tolosaj amplexi , supplices cam doclrinam seplem capitibus compreliendit Con- :

efflagilavinius; diflicilem maleriam , non cquidem irilio quœ primum locum inlcr dictas pœniientis aclns
,

novè, quod nec lieri debeat, nec lieri jani possit; at liabct , animi dolor ac detestalio est de peccato com-
quà clariori raelhodo polis erit, pertractabimiis. Di- misso, cum proposito non peccandi de cœtero. Fuit au-
cendum igiiur 1° de conlrilione generalim spectatà ;
aulem quovis tempore ad impelrandam veniam pecca-
2" de conlrilione perfectâ; 5' de cuntriliono impcr- torum hic conlritionis moins ncccssarius , et in homine
fecià, quLC in scliolis allrilionuncupalur. *posl Bnptismum lapso ilà demitm prœparat ud re-
AIITICILIS PniMLS. missionem peccalorum , si cuin fiducià divinœ miseri-
De Conlrilione yeneralini sumptà. cordiœ, et vola prœslandi reliqua conjunctus sit, quœ ad
457. Coiilritionis nomcn profanis scriptoribus vix rite suscipicndum lioc Sucrameutum rcquirnntur. Décla-
cognilum, frequenlissimè vcrô usurpatum in Ecclesià, rai igiiur sancta sijnodus, hune contritionem, non solinn
deducilur à verbo, contero, sicul et à verbo , aitcro cessationcm à peccato, el vilœ novœ proposilum et inchoa-
nomen alirilionis. L'trumque aulem à corporels ad tionem , scd vcleris eliam odium continere, juxta illud :

spiritualia per melaplioram iranslaium est. Sicul enini I Projicile à vobis omnes iniquilales veslras , et facile

Corpus dnrum atteri dixinius , cùni niullas in parles , « vobis cor novum el spiritum novum. > Elcerlè qui illos

non adcù minutas dividitnr; conteri verù, cùin ablalà Sanclorum clamoresconsideraveiit : t Tibi soli peccavi
duriiic, et tumore deposilo, solviiur in pulvcrem; sic t el malum coram le feci. Laboravi in gemilu meo. La-
cor peccatoris , è duro , et adversùs divinam Icgem c vabo per singulas noclcs Iccluni meum ; recogilabo libi

lumidé conlumaci, plus , minùsve per graliam emol- t omn'^s anncs meosin amariludine animœ meœ ; i facile
lilur; alque lia comminuilur, ut tandem eô se flectat, inlclligel eos ex vchemenli quodam anleactœ vilœ odio ,

qnù gi alla vocaverit. Et i!lud est niutalionis cenu> el ingenti peccalorum deleslalione manàsse. Docet prœ-
quod Deus spondet homini, et ab homine exigil : lerea , elsi conlrilioncm hanc uliqunndo charilale perfe-
spondet quidem Ezecb. 11, 19 : Aufermn cor lapidenni clnm esse conlingat, hominemque Deo reconciliare
et dubo vobis cor carneum ; exigil vero, ut Joël 2, 15 : priusquàm hoc Sacramenlum actu suscipiatur; ipsam
Scindile corda veslra. nihilominus reconcilialionem ipsi conlrilioui, sine Sacra-
Jam ut praicipua , quoe ad contritionem in génère menti voto quod in illù includitur, non esse ascribendam.
spectanl, capila expendamus, videndum 1" quid sil Illam vero contritionem imperfeclam ,
quœ atlritio dici-

conirilio, 2^ qux' ejus alFectiones, 5° qux ejus obli- tur ,

quoniam vel ex turpitudinis pcccati consideratione
gaiio incumbat, 4° cujus sit illa meriii. nascilur , vel ex gehennœ el pœnarum metu communiter
Sectio prima. — De naliirâ contrilionis. concipitur , si voluntatem excludat cum spe
peccandi
lo8. Ut conlritionis nalura penitiùs inlelligatur ,
leniœ, déclarai non solitm non fucere hominem hijpocyi-

pra^mitlere juvat qu;e de eà iradidil Lulherus, et qiicc lam el magis peccalorrm; vcriim etiam donum Dei esse,
contra opposuère Tridenlini Patres. Primum quàm cl Spiritùs sancti impuisum, non adhuc quidem inhabi-
breviter lieri polerit, expediemus ;
quia uii observai lanlis , sed tuntinn movenlis, que pœnilens adjutus viam
Bellarminus, lue, lib. 2, in Pr;tfat., Lulbcrani jam sibi ad juslitiom parai ; et quamiis sine Sacramenlo
peiié recesserunl ab erroribus quos inilio de conlri- Pœnilenliœ per se ad justificalioneni perducere pccca-
lione Lutlierus docuerat. Secundum grandem moram lorcm nequeat ; lamen eum ud Dei graliam in Sacra-
non afferet , et aliunde plurimùm proderit in de- menlo Pœnilenliœ impelrandam disponit. IIoc enim
cursu. limore utiliter concussi JS'iuivitœ ad Jonœ prœdicationefttf
Docwilitaque Lulherus. l°contritiononi, nihil aliud pli-nam Icrroribus Pœnilentium egerunt, et misericordiant
 19» TUAOTATL'S DK POKNITIÎNTIA. 1»AKS 11.
19a
il Domiiw imihtnhuiil. Qiuiiiwhirnt fiiU'o (luUlam ailtim- vera." iegi advorsatm-, pcr coinniissionem vel omis-
uimilur calholicos sciiploirs , iiuitsi irudidenni Sacm- sioncni.

viciitHiu l'œniti-ntiw , absiiiu' bono wolu siiscipienthim, Dicitur 5° </e /j(Tf«/o jam comniisso, proprifi scilicol,

griiliiim confirre ; quod tiuiuinàiii Kcclisin Dei ducitil non aliéna volunlalc. Cor cnim conteiilur, (piau-ni'is
uec somit. Scd cl fnlah duceiil contrilioucm esse c.rlor- diuiun fuil, ul (loccl S. Thomas, Su|>|)l. q. 1 , art. 2.

tam <7 coiiclam , non libcritm cl voliuitanani. Cor aulen) , ucc ex alienis, ncc ex lis ([uu; positmodô
1G0. Pr;i'C'i|iiia (iiiarli Imjus capilis dogiuala com- comiiiiltere polcrit, peccalis induruil. Si tamen de-
ploxi stint Patres, eau. 5 ojiisdotii sossioiiis : Si quis, lestalio et dolor iatiùs sumantur, niliil e»t cur et
aiunt, dixcrit cam conlritioncm quœ purulur pcr discus- originale peccalum, el aliéna eliam peccata odisse cl

sitDicni , follfclioni'ni cl dclcsltiliuncin pcrcaloiuin ,

qiiù dcleslari negcmur. Odil cerlè Deus iniquilalem. Do-
quis rccoyilat annos sttus i)t uniuriludine aniniœ stiœ Icbat et cnixè dolci)at Tlicrcsia de; infideliiim tcne-
poudi'rundo pcccntorum morum grnvitatcm , ninllitudi- bris, casque lacrymis pcrpeluis defleb.il,

ncm, fœditateni , amissioncni a'tcrnœ bcaliludinis , el Dicitur G" cum proposito non peccandi de cœlcro , id
œternœ damnalionis incursum,cum proposito meltoris est , firmâ et sincerA voluntale à peccalis abslinenili,
vitœ , non cssc vi'runi et ulilcni dolorem , nec prœparare el divina ohservandi mandata. Et vero eonlrilio sin-
ad graùam , sed faccrc liomincm liypocritam et nuigis ccra omnem ad peccata affeclum excludere d(;b(;t :

peccalorem ; dcmiim iltmn esse dolorcni coactiim, et non porrù aiïeclum bunc non deponit pcccalor, nisi liabeal

liberuni ac voluntarium ; annllicma sit. Ikcc, quod et iirmum deinceps à peccato absiincndi proposilum,
alii feccrunt, duximus prx'miltcnda , lum ul consuli Qwîd prodesf ait ubi supra S. Gregorius, si peccata
,

faciliùs possiiil; tuin quia pcdcs noslros in câ, quâ luxuriœ quis defical , et tamen adliuc avaritiœ œslibus
tirndieiidum sit, via dirigent. anliclel ? Quid prodest si irœ culpns jam lugeat , el ta-

IGi. Jam crgo Icgiliinè (iiiilur eonlrilio ut sic :

men adhnc invidiœ facibus tabescut ? De fictis hujiismodi
Animi dolor ac detcstatio de peccato coawiisso , cum pœnitenlibusamarè conquerilurDeus apud Jeremiam,
proposito non peccandi de cœtero : quibus si addideris :
3, 10 : Non est reversa ad me prœvaricatrix soror cjus
Kt volo prœslandi reliqna ,
quœ ad rite snscipiendum Juda in toto corde suo, sed in mendacio.
Pœnitentiœ Sacramcntum requirtinlur ,
plcna cxsurgct Dicitur 7° cum voto prœslandi omnia, quœ requirun-^

tibi definitio contrilionis proutad praeseiitem Evangclii lur ad riiè pcrcipicudum Pœnitentiœ Sacramenlum, id
staluni pcrtinet ;
quseque rcipsà non differt ab istà est , confilendi ac satisfaciendi. Illud enim volum, seu
veterum scholasticorum,quara refertetadoptat S. Tho- desiderium negligi scienler non potest ; cùm confessio

mas in Snppî., 3 part., q. i, art. 1. Contritio est dolor et satisfactio ex institulione divinâ ad Pœnitenliam

de peccatisassumptus cuni proposito confitendi et satisfa- evangelicam , suo qurcque modo, requiranlur, uli ex
ciendi. dicendis patebil.

1° dolor, id est, Irislitia

Ut Trideniinam hanc definitlonem à lemerariâ no-
Dicitur autém , ac vcluti
valorum insu)talioncvindicemus,simul et qux'Stiones
tritura cordis ,
quâ, qui se conterit , irascitur sibi ; el
aliquot saivà fide in seholis agitatas solvamus pro
se liabet iralum , nt Deum hnbeat propiliuvi ,
prout
modulo, varias contrilionis affcctionos indagare cona-
loquiUir Augiislinus Eiiarr. in psaim. 74. Iliiic Gre-
bimur.
gorius Mag. , hom. 31 in Evang. Pœ7Ùtenliam agere,
est et perpetrata mala plangere , et ptangenda non per- Sectio II. — De affectionibus Contrilionis.
pelrare. Scrium hune dolorem graviter exprimunt
162. Ne dicta repetam , aut levioribus nimiùm im-
illi sanctoruni gemilus, quos supra retulil Tridcnlina
morer, suppono 1° coulra rigidiorcs Lutheranos,
synodus : Laboravi in gemitu meo, etc.
conirilionem illam ,
qua; Pœnilentiae pars est prceci-
Dicitur 2° dolorommi, sou ab intime corde profluens,
pua, silam non esse tantùm in tcrroribus conscientiae
quia quod pcccati priucipium fuil geuiituuni ejus
,
incussis. Licèt cnim admilli possit aliqua eonlrilio,
principium esse oportet; ncque parlciu , ul vocant,
(|uœ actio sit Dei solius contercntis petram, Jerem. 53,
sensiiivani nioveri salis est , aut uecessariuui quia
;
29, id est , duriora quœque corda Irangentis ; constat
penès licniinem non est quôd sensibililer comniovea-
j cam, prout merum est Dei opus, esse quidem princi-
tur. Uude etsi sœpè conlingit ut ex temporaii damno, pium nostra; ad Deum conversionis , al noslram ip-
pulà unigenili morte, magîs conciilianlur sensus , \
sam conversionem non esse. Alqui tamen sol;i nostra
qiiàni ex graviori peccalo , nialè inféras, le, vel aliuni,
conversio, Pœnitenliae nosU"c pars est. Tune enim
plus animo dolere de jacturâ temporaii quàm de per- i

tanlummodô locnm habct Pœniteniia nostra, cîun so-

ditâ Dei aniiciliâ.
Icmne hoc prseceplum adimplemus : Convertimini ad
Dicitur 5" detcstatio, idest, odiuni eificax, el abso me in loto corde vestro. Id aulem non per solani Dei
hila peccali reliacialio, onmem voluntatis ad illud :
operationem , sed })er acium ,
qui Dei simul sit et
aîTectuin cxcludens. Etsi auicm ubi est dolor, occur- noslrî, exequimur. Sed do his jam supra dixiiniis.
;

rat siniul et odium ac delestalio, iion tamen ubicum- 2" et scquitiu- ex niox diclis, coniri-
163. Suppono
que occurrit odium , reperitur dolor , ut palet in
lionem, prout est pars ejusdcm Sacramenli, aclum esse
beatis, qui citra dolorem peccata deteslantur.
hominis, non passionem meram. Elenim actio nostra,
Dicitur 4° de peccalo ^ id est, de eo onmi quod quôd à nobis hcri exigit Deus ; exigit porrù contri-
j
197 CAP. IV. 1>E (.O.MKITIONK.

lioncm ul nosiram , his vcrhis Jool, 2, 1 3 : Sf i«rfj'«' t momlà ,

qiiac pro goiiuinS j dol.iioio liabcalut. Al-

cordii lestra. qui, clc.

nirsiim ox iir.i-codtMilibiis so- 160. Pi(»b. 4" Si ad veniani pctcali valcrel

!64. Siippono 5 el :
liu-

qiiiUircoiUritioncm ossc aclioncmct lihor.unel bonain. jusmodi ((inlritio, vol per vim Sacranicnii, vd ob cer-
Libcnjiii est cnim id à quo nimiô pliircs absliiioiit ;
lam eâ de re Del promisïioncni , vel propter bonam
b'>n!iin id ad quod liortaliir Dons. Alqui crcbcrrimè ]i(inilcnlis fidom, vol pro|iler laudabilom ejus aiïo-
borl:iUir Peiis ad coiilrilioiiom, Jool 2 : Sciuditc cvnlu ctum. Alqui nihil borum dici polosl.

Vt'slra. Aol. 3, 19 : Pirniteiuini.... , ut dclcantur pcc- Non prinium, (juia Sacranienlum opcrari non polost
caia vfslrn. Aliiiiido nimiô pbiros ab eàdem siiiccrri nisi in logilimà n'aloriik, aul cum di«,| osilimiibus iii-

conlriliono absiinenl : vocanlur, cl reniuint, etc. supplobilitor roquisilis.

165. Snppono \' niillam esse verani contrilioncm Non sccimdum ; nedùm enim ccrtâ ad id loge .se

sine vila> veteiis odio. Isliid eniiu iniporlant oiunos obligavcril Dons , imô dodaraxit aporlè el s:opius, se

ponè Scriptiir.v vcl traditioiiis lextus ,

qui ad Pœni- non rerum «uiiorficiom, sod fnndum inlurri. .Von
lentiam «pcotant. Sic Isai. 58, 15 : Bccogilabo tibi om- jtixta inluilum hominis ego judico , ait ipso, 1 Ilrg. 16,

nes antios meos in muariludine anima: me(C. Ezccb. 18, 7 ; homo enim videt en quœ parent , Dominua aulem
51 : Projicite à vobis iniquitales reslras. Sic Basiliiis in intuetur cor. llinc Psalm. 7, 10 : Scrutaus corda et

Rogtilis Brevior. , cap. 10. Primiim, inquil, malè renés Deus.

anicactam rilam snain odissc débet anima, ejusque Non lorliuni , lum quia est via quœ videlur liomini

memoriiim abhorrere et detestari. Sic Ilie^onyniU^, justa, novissima autem ejus ducunt ad mortem, Proverb.
episl. ad Ruslicum : Sisi oderimus malum ,
bomim 14. Tum quia potest quidem bona fides cxcusare à
amare non possumus. Sic Augustinus, seu (luivis alius, peccaio, non aulem rei essontialis vel omninô requi-
serm. 117 in Append. : Pœnilcutiam cerlam mu facit, siue dofoclum supplere.
nisi odium peccati et ainor Dd. CivlerOs millo ,
qni Non quarlum, 1° propter raliones modo proposilas.
odium vit^ vcteris yirimnm ad novam vitam gradum 2° Quia quod in ordinc lanlùm naiiirali laudabile est,
eçse asseverant. Hinc à Lulhero ,
quatcnùs in nova nnllam cum ordine supernaturali ,
qualis est peccato
lanlùm viià Pœnilenliam constituebal , reccsscre non ris roconcilialio, proportionem babel. 3° Quia diibium
Calvinistae tantimi, sed el Luiherani ;
quo de adi Kcm videri possit , an laudabilis reipsà sil afTotlus cio quo
]iilium, 2 parie Exaniinis conc. Trid. agilur. \el oiiim fucaUis illo pœnilens bi;rol in nalu-
His ergo sepositis jam disculiendum ,
1^ an coiilri- ralibus defecln graliae, vcl quia prx-sonli graliâ non
lio neces<ariô debeat esse vera ;
2" an inlerior; 5° an ulilur, ul potest et débet. Primum non dicent ii qui-
supeniaturalis ;
4* an suprema ; o" an cl quomodô buscum congrcdlmur. Si autem secundum admiserint
universalis ;
6" an cum esplicilo deinceps non pec- quœro an à peccato excusari facile possii, qui in na-
candi proposilo. luralibus eô sisiit, quia grali;e ad supernaluralia sol-

§ 1 . An coiUritio debeat esse vera. liciianti resislil, quo praîserlim tenipore urgcbat gra-
Vera esl coniriiio , cui nibil eoruni deest, quae ad vissin.i momenii pricceptimi. Ergo ad justificaiionem
essenliam ipsius perlinenl : faîsa, quse ab iis defici.'. aclu vcl dispositivè requiritur vera el sincera con-
H;çc aulem vcl cogr.oscitiir ul deficiens, vel per crro- iriiio.

reni habelur pro geiiui; à. Quinrilnr an existiniala hxc 170. Hxc autem non ex pœnilcnlium veibis, qui
coniriiio eumdera, qnem vera, eflccluni parère possit. sibi, quod et juslis aliquando conlingit, de bono opère
Asseruerunt nonnulli cum Filiulio , el per istam gra- s:iîpiùs blaudiuntur; sed ex oporibus maxime, ex oc-
viora crimina deleri senserunl. Sil conlra casionum fugâ , ex veloris hominis dopositi< ne , ex
CoNCLisio. — Coniriiio, ul deleal peccala, vera esse virtutum praxi, n.etienda est; unde, quoliès praeser-
débet. lim de inveleralis reccaloribus agilur, i>lud Christi
1G6. Prob. r es ScripUiris ,
qua;, ut scitè advertil pr?e oculis habere debenl confessarii : A fruclibus eo-
Parisierisis Iheologus , ad dimissionem peccati requi- runi cognoscctis eos ?
niîit , ut pcccator malum delesletur , ut avertatur ab § 2. An coniriiio debeat esse inlerior.

impictale suà , ut ad Deum ex loio corde sue conver- CoNCLUsio. — Coniriiio inlerior esse débet.
lalur. Atqui niliil borum proestare potest fallax el fu- 171. Prob. Inlerior dicilur coniriiio, qu;p non ab
cata coniriiio. Uxc enim niiiil immulal in corde, ncc ore lanlùm, sed ex inlimo cordis affoctu prnfluil. At-
affecium ejus allô trahit, quàm quo ferebatur anlea. qui lalis esse débet coniriiio. i° Quia bine prodire
Ei^o. débet conlritio unde prodcunt peccala omnia. Alqui
167. Prob. 2° quia coniriiio à Tridenlino deOnita, de corde exeunl cogiluliones ntalœ , homicidia , adulte-
sess. 1-i, cap. i, fuit, ex eodem concilio , quovis tem- ria, fornicaiioncs, furta. etc., Malth. \o, 19, et Mai ci 7,

pore ad impelrandum veuiam peccatontm necessaria. 21. 2° Quia coniriiio essenlialilor est dvloranimi;
Alqui dubio procul vera esl non in opinione lanlùm, , ergo el moins inlerior. 3" Quia ubicunn;ue iu Scri-
sed à parle rei, coniriiio definita à Tridenlino. Ergo. pluris agilur coniriiio , requiritur convcrsio cordis
168. Prob. 5° non magis debilum horainis ad Deum ipsius : Convertimini ad me in loto corde vestro, Joël. 2.

per conlrilionem falsô habilam pro verà expungi po- Scindite conox vcstra, Ezecb. 18. Facile vobis cor no
test ,
quàm dobilura hominis ad hominem adullerinâ vum, Isai. 46. Redite, prcevaricalores , ad cor, ibid. 31.
VJ9 TKACTATliS DK I>UI:NITI:NT1A. PAHS U. 200
4' Quia iil ipsiim oro iino docciil l'alrcs. ('yprianus, leiili fiière, dummodù li.'cc 6up(!rnaturalis forci

lib. (le l.apsis circa fiiioni : ConveiKmur ad Dumiiium quoad modum : ut pula, si qnis de admisse poccalo
uu'Hlc lolà , cl Pa-uilcntiam criminis vcris doloribun ex- (lolcat ad morbuni, dedcciis, cgeslatem, aut similia,
piiiiienlcs , Dci miscrii-ordidin dcpreccmur. Illi se ituinta (|u:i' sii)i à Dco lanquàm criminum ultorc immissa

firobttTiiul, illi mtfstilia salis fuciut, illi spcs omuis iiiiimi- exislimcl. Sit

bnl... Ad Domiiiuin lolo corde rcdeamus... A(jile Vœni- Co.NCLUsio. — Contritio, proiit ad juslibcalioncm

li'iiliiim plénum : dolciilis ac lameiilanlis animi probatc inlra vcl extra Sacramcntum disponil, débet cssc
iiurslitinm. Chrysosloimis , lib. 1 de Coiiipniict. cor- supernaluralis, tum ralioiic principii, tum ralione
dis : Aon requiyil Dcus ciliciorum pondus ncque con- , molivi.

clndi inlcr anaiislins cclliilœ , nequc in ubsciiris antris et 17i. Tiob. prima, pars. Contritio vera, plus mi-

feuebrosis sederc jtibel : hoc solttm est qnod exposcitur à nus |)ro gradu suo disponit ad graliam ex Trident.,
nobis, ul seinper recordemur , et ad unimam rcvocemus ubi supra. Atqiii ad graliam disponcre se nemo po-
nudii uoslra, clc. El lib. 2, circa médium Propkela : Icsl soiis natur.x viribus, uli apcrlè definierunl con-
erijo luvc iiiluois, cl ex liis omnibus corde compunclus, ac cilia duo, Arausicanuni II, cujus canonc G advcrsùs
jndicii fnluri inira se mcnwrium relexcns, diem (iuo(iue Scmipelagianos decernitur l'œnilenliam, sicut et cœte-

illutn scniper in oculis hubens, numpiàm à tribululione rasvirtutcs, per inspiralionem Spiritûs sancli infundi ;

aninii et compunclionc cordis vacabul Ilœc crgo Tridentiimm, sess. G, can. 3, ubi analbemale per-
peccatorem facere non est magnum clc. Ambro-
,
cellilur qui dixerit, sine prœveniente Spiritûs sancti

siiis, libro 2 de Pd'nileiiliâ, capilc num. 40: Au-

G, inspiratione atque ejus adjutorio, liominem crcdere,

dianl aijui agunt Paniilenliam, qnomodo agcre de- sperare, diligcre, aut pœnitere posse sicut oportet, ut

beant, que studio, quo affectu, quà mentis intenlione, ei justificationis gratin conferatur : ubi Pœnilcntia

quâ intimorum concussione viscerum, quà cordis con- pari quoad supernaturalitalem gradu babetur cum
versione: TiV/i', inqiiit, Domine, quia tribulor, venter virlutibus ibeologicis.

meus turbalus est à flelu meo, conversum est cor meum Idem docent Paljcs, ii vcrô potissimùm, qui Pe-
in me. lagianam luicresim polenliùs oppresserunt. Sic Au-

§ 5. An contrilïo supernaluratis esse debeat. gustinus sexcenlis in locis, prxcipuè aulem lib. 2
172. Ad conlrilionem laliùs sumplam duo concur- de peccat. Mcrit., cap. 18, n. 51, ubi lia;c: Quod à
ruiit, priuciplum videlicct, et molivum. Ulrumque Deo nos avertimus, noslrum est : quod verb ad Deum
aulciii vcl iialurale est, si à nalurâsolà, solâve objccli nos convertimus, nisi ipso nos excitante et juvante non

naluralis considcralioiie oriatur, vel supcriialuralc ;

possumus. El lib. de Gralià et lib. Arb.,cap. 5, n. 10:
priiicipium quidein si sil à gralià intùs opcranle; ISisi donum Dei esset etiam ipsa ad Deum nostra con~

molivum verù si sil quidpiam proposilum à (idc, et versio, non ci dicerelur: i Deus virtutum, converte

par fidem apprebensum. Dolct, v. g., fur in vinculis, i nos. » Verùm de bis quœ ad gratia; maleriam per-
plurimùm dolel de peccalo, proptcr infamiam et tinent, plus salis.
et
175. Prob. secunda pai-s, 1° quia actiones à moti-
pœnas quas mox bominum judicio daUnus est; en
molivum iialm-ale, et molum, qui iiaturai vires vis pnTccipuè speciem sumunt ; ergo si contritio su-
et

nculiquàm transcendit. Dolct è contra fur ne quidem pernaluralis esse debeat, débet et supernaturale esse

suspcctus, quia per facinora sua Deum offendit, adi- motivum ipsius.

tum cœli sibi prœchisil, et œlernam mereiur pœ- 2° Quia quod hominem ad gratiam disponil, ali-

nam en et molivum supernaturale, cl actum qui qucm Dei cultum imporlare débet. Atqui ubi dolor de
;

à Spiiilu sanclo movcnle oriri mcrilô prœsumitur. peccato ex motivo pure naiurali profluit, nullus est
bujusccmodi cultus. Qui enim, ait Auguslinus in
Jam
175. Multiplex fuit cà de re opinio. Alii nenipe Psal. 77, propter bénéficia terrena Deum quœrunt, non

allrilioiicm naluralcm, modo honestam, sufficere ulique Deum, sed illa quœrunt. Eo modo timoré servili,

tum ad fruclum Sa- non liberali dileclione Deus colilur sic ergo Deus non
crediderunt, luni ad valorem, ;

Solo, et Canus apud Dia- coliiur. IIoc enim colilur quod diligilur.
cramenli Pceniicnliic; it;i

apud ^Yilas&ium. Alii allrilio- 5° Conlrilio qurccumque ad juslificationem dispo-

nam, Filiutius cl alii

nem eamdem salis quidem esse crediderunt, sed co nit, peccandi volunlalem excUidere débet. Atqui do-
lor è naturalibus molivis profluens volunlalem banc
lanlùm casu, quo pro supernalurali baberctur; lia

apud cumdcm Fagundez, Tamburinus, etc. Alii at- non excludit. Ulique enim , ut demùm agnoscere

irilioncm merè naluralcm voluerunl sufficere, ad coacli sunl adversarii, cxcluderel, quia in eo quidam

valorem, non aulem ad fruclum Sacramenli unde :

sitrcspeclus ad Deum, à quo mala, doloris noslri

Sacrameulnm informe quidem, sed nibilo- moliva, in nos lanquàm à scelerum ullore dciivari
câ posilà
niinîis validum esse docuerunt, adcô ul nuUa superes- credimus. Atqui nibil in eâ cnnsideralione proccisè

sot obligaiio eadem peccala clavibus denuô subji- sumplâ occurrit, quod volunlalem peccandi propel-
ila Capreolus, Cajelanus, Victoria, et alii lat : nibil cujus aperlum spécimen non exbibeat An-
cicîuli;
ille ultricem maïuim Dei Israël, di-
apud Vivam, ad propos. 57 Iimoc. XI. Alii demùm, liocbus. Scnsit
vinâ admonilus pUujà, et mauifcstam Dei virtutem in
si miiîùs ad Sacramenli fruclum, saltem ad valorem
naiurali con- semetipso contestans, 2 Macb. 9, recordalus est,
ma-
illius, aiiriiione quoad subsianliam
 m Jciusalcui, cic.
CâP.
cl is lauicQ
IV. DE CO.NTUITIONE.
180. Obj. 5° ex Trid., Sess. 7, can. 8 : Sacramcnta
Itt

iorum qniù fecerat iii ; \

célèbre est oibc loio licix Pœniieiilla; oxcuiplum. mvœ Icgis graliam conferunl non ponettlibus obkem.

alcalor qualilercunKiiie pcnli- Scd (jui dolel de pcccalis ex niolivo naturali, non po-
El vcrô quis , aiil

ius, si rein cloineslicaii», saiiiuiemve amissaiii do- nit oiticcm grali.r, sallem si exisliniet se bcuè CSSQ

leal, id cilra Dci miluni el proviilcnliam bibi conligissc

dispobilum. Ergo.

iuficiclar? Alqui nihilominùs, nccà scnsalo quopiam, 181. 1{. r, disl. niaj. : Sacranunla graliam con-
licc à seipso pœniloiis rcpulabilur. Ergo. ferunl non ponenlibus obiicm, modo ponalur nialcria
4" Quia geiicralilor cl iiidisliiiclc protrila Cbiab Iii- eum forma, conccdo ; si sublraliainr uiak-ria Sacra-
«oceulio XI llicsis h;cc, n. o7 : Probabile est sufjkere menli, nego. Porrù sublialiit maleriam i'œnilenlix,
attrilioncm 7inlnralcm, modo honeslam; ciquc notain qui bonu vel malà (ide allrilioncm naluralom lucu su-
liaereseos alVuil clerus Gallic an. 1700. pernaluralis exliibet.
176. Obj. 1 : Vera fuil Niiiivilaruiu Pœi)ileiilia.
182. R. 2', neg. min. Qui enim culpà suà acliim
Au^ui fuil hxc admodiiui naturalis ralioiic moli\i.
naluralem pritbet, cùm adjuvante gralià supernalu-
Uujus eiiim niùlivum fuerunt viciiue niorlis ireuior, ralem praebere posset, verè ponil obiccni gralia;.
el proiima urbis su:c subversio. Alqui possel is de quo loquimiir, juvante gralià,
177. R. neg. min. Mors enini el civilalis ruina l'ue-
qu^c in necessariis non deest, aclum pra;bcre super-
runl equideni Ninivills occasio pœnilendi ; at, quod naturalem.
valdè diversum est, non fuerunl PoeniteiiliLC ips<»riim l8ô. Obj. 4° : Conslans esl veteruuï scliobe doclo-
luolivuni. Sané , dùni aurcs percellebal vox Jonio, rum opinio, dari posse Sacramenlum Pœnilentiae,
aufercbal Deus cor lapideum : Ecquis Pœnitentiam validum simul et informe : nec cuipiam veucrit iti

cum lanlo doioris apparalu in cinere el cilicio per- meniem senlenliam banc qiiam diseriè iradit .\ngeli-
aclani à rege, à potentaiibus, ab infinilà plebc, idqiie cus in 4, dist. ab .Vposlolicâ Sedc
17, q. 5, art. 4,
ad ignoli bomlnis voccni, inler celcbriora gralijc uii-
fuisse reprobatam. Atqui si allrilio naturalis r.nn-
racula non compulare ausil? Ncque vero id soli Ni-
quàm Sacramenlo, pessum
sufticiai in ibil opinio prx-
Jiivai conlingil mulli enim quolidiè, scu morbi, seu
:
dicla. Ergo allrilio bxc quandoque suflicere débet,
aniissi parentisoccasione, Deo jum pridem ad uicliora
et ad minus cum boni fide aslimalur supernaluralis.
vocanli, landein oblemperant.
R. cum Vivà ibid. : ConsUU ex de fin'uionibus Tiidcn-
178. Obj. 2' : Allrilio qucc ex consideralione tur- lini, non posse jam suslineri possibililalem Saciainenli
piludinis peccali procedil, luerè est naturalis, ciim
Pœnilenliœ vatidi et informis, juxta tarins vias otim ab
ex niolivo natnraliler cognito procédai. Atqui allrilio
Aucloribus cxcogitatas ;
pula : Si quis non doleut, et
Lœc ad juslificalionem disponit ex Trid. supra.
cognoscal se non dolae, confueatur lamen latcni indispo-
Nec est qnôd dicas atlriiioncni banc ex Trid. esse silioncni : Si quis careat dolore in cà jnlensiDnc, quœ
Del donuni. Non enim id dicit sancla synodiis de al-
requiritur ad frucliun Sacramenli ; vel si liabcut attriiio-
trilione solà, scd de allrilione quai sit cum spc vev'iœ :
nem putalam; Ex
el similes. liàc Ihesi damnalà infertur
Alque adeô sufficit ul vcuix spes sit snpernaluralis,
etiam, non subsislere opinioncm admillenlium possibili-
quidquid landem sit de ipsà atlritionis subslantià.
talem hujus Sacramenli vatidi et informis, ex hoc quod
179. R. neg. uiaj.; sicut enim supernaluralis est
ponatur sotiim allrilio naturalis. liinc tamen non se-
charilas Ibcologica, elsi naturali luce cognosci potest
quitur, opinionem de islo Sacramenlo valida cl informi
Deuui esse amabilem ; sic cl snpernaluralis esse po-
onminiodb damnari; probabililer enim esl hujusmodi
lest allrilio, quia peccali lurpitudinem per lumen
juxta viam Suaris el Lmjo ; videlicel : Si quis habeus,
lidei allingere polesl. Quùd aulera eo modo banc de-
V. g., duo peccata, furti el homicidii, doleal solùm de
beal atiingcre, ul ad juslificalionem disponat, palet
liomicidio dolore supernaturali conccplo ex motivo lur-
1° quia disposilio débet proporlionem babere cum piludiiiis propriœ lalis peccali, et invincibiliter oblilus
forma introduccndà : naturalis autem dolor, utpote
de peccata furli suscipiul Sacramenlum Pœnilenliœ : in
ordinis inferioris, nuUam cum graliâ proporlionem
quo casu danlur omnia constitutiva Sacramenli, unda
habel; 2° quia ex Trid. conlrilio generalira sub quâ
esl validum; sed dalur obex graliœ ob peccalum in-
conlinetur allrilio, ut species sub génère, ad jusii-
vincibiliter oblilum et non relraclalum, uudc Sacramen-
licationem disponit lanquàm pars Saçramenti. Porrù
lum est informe ; el in hoc sensu inlerpretandus Angeli-
pars Sacramenli, non ratione alterius laiiliim, sed et cus loco laudalo, ubi dicil quod Sacramenlum sit
ralione suî, débet esse supernaluralis ;
5° quia Tri-
validum quando quis non accedit conlrilus; non enim
deniinmn cit., can. 3, sess. 6, post Arausicanum dé- potest significure, quod sit validum, si absque ullo pror-
finit, non tanlùm actus fidei, spei et cbarilalis, sed
sits dolore suscipialur. Quare dicendum est juxta men-
eum etiam Pœnilenliyc aclum, qui ad juslificalionem
tcm Angelici, Sacramenlum esse validum, si quis habeat
disponit, esse à prœvenieiile Spirilûs sancti adjutorio.
doloran supernaturalem de uno peccata , et non sit
Ergo cùm attriiionem, quatenùs ad Sacramenli gra-
conlrilus de alio invincibiliter oblito ; cl idcircb solitm
liani disponit, donum Dei esse docet, de e.idem in se,
lenetur deincepc confileri hoc peccalum oblilum, etc.
non autem solùm ratione spei loquiiur. Et sic soluta
Hlcc ille , quLC pro postremà parle infra expen-
'
iiianel tota difficultas.
demus.
. u.1j- th. XXII. (Sept.;
tOïl THACTAÏUS DE POLNITLMTIA. PARS II.
t04
184. Qiiacrcs an dclcslalio pcccaii liront Unpiiiuli- in exlonsiono, gradus dinturnitaiis omnes cxigii,quos
jicin haljcl opposilam Doo lanquàni auclori naliint', babore valeal alioqiii crnnl duo suninià disparis
:

possil esso supcrnaluralis, cl ut sic ad Sacrameiiii onniino mcnsura;. Sinnnms crit dolor hcbdoniada;,
graliam tlispoiicrc. snriinitis mensis, summus lotius vil». Alii ddorcrt
Negal (;onel, hic, disp. 7, ii. 74, quia ad conlrilio- extensivè summum eu m nunaipant, qui ad plura vel
nem, pronl disponil ad graliam, non siilïicit (|iiiiil)ci oninia pccrala oxtondilur ; ade(^ ni qnemadmodùm
molus pcccalo conlrarius, sed requirilnr moins (jui in inlcnsio spécial snbjcctmn, in r|uo auj^eliir per gra-
Dcnm ul lincm snpernaluralem convoitai, saltcni im- dus ; apprelintio objerlum, quod caileris omnibus prx-
pcrfeclè. AUjui doior de peccato propt(;r Doum natura; ferlur, elsi id loto animi conatu non fJal ; sic euemio
auctorcni clicitus, non is est qui in Ucmn ul fincm pcccatorum nndtitudinem respiciai.
supcrnaturalom convorlal. Mens erat tritam hanc sximmi intensive et mmm
Aliter ceusel Vasqucz, p. '2, disp. 11)4, c. 4, n. Sa; appretiativè dislinolioncm cum Solo ut nihil pcrspi-
et censcl altritionem hanc posso esse donum gralia; quàm nomina babentcm inseclari. Asl
cui, nihil aliud

pcr Clnislum, adeôque ad jusiilicationcm disponere ab eo temperandum duxi, tnm ne conirilionis mate-
eliamsi subslanlialiler sil ordinis naturalis. Cerlù, ait riem de se jam arduam salis, novis implicarcm am-
idem tlicologus , dcleslatio peccali qualenhs Dco lan- bagibus ; lum quia est unde jam vcrcar, ne pcricnlosa
quàm naluric auclori opponitur, Deogratioresl,quàm ex ejusdem dislinctionis subvcrsione eruantur conse-
quœ ex pœnarum motivo concipilur. i
ctaria, qua; procul à lectionibus mcis esse velim.Qui
Equidcm, ailibid. \iva n. 18, cum Scolo, lUpaldù, paucula qu;cdam cà de re volet, adeat tractatam de
Lugo, censco aclus iiatimtles non di/fene à supernalu- cliaritate. Sit igitur

rulibus exobjecto [ormali, sed prnecipuè ralione princi- Co.Ncixsio PRIMA. — Opianda quidem est conirîtio-
piorum timle promanunt : quarc sicut aUrilio ex pœna- nis iniensio quoad gradus , non tamen est absolutê
rum tempcralium mctu est snpeniaturalis si lumine , neccssaria.
fidei illœ pœnœ attinganlur ut à Deo vindkeinfl'ujendœ ; 188. Prob. prima pars •
Oplandum sanè ul quod
ila allrilio ex lurpitudine peccati qitatenùs est contra smnmè odibile est, et bono summè diligibili adversa-
Dcum auctorcm tiaturœ, polerit esse supernaluralis, si tur, odio, quoad fieri possit, maximo habealur. Atqui
hoc ipsum cognoscatur lumine fidei. Potest enim lumine peccatum , etc. Unde Cyprianus , tract, de Lapsîs :

fidei cognosci illiid ipsum quod potest hmùne naturali Quàm magna deliquimus , tam grandiler defleamus.
Cognosci ; et de facto in, symbole credimus Deum crea- Alto vulneri diligcns et longa medicina non desit : pœnî*
torem cœli et terrœ ,
quod potest etiam lumen naturale tentia crimine minor non sit.

manifestare In praxi tamen semper curandum, ut 189. Prob. secunda pars, 1° ex communî theologo*
ûttritio procédât ex motivo supernaturali. Hœc ille. rum sensu, qui temerè conlemni potest.

§ 4. An contrilio summa esse debeat. 2° Quia summœ hujus intensionis nécessitas, née
Sensus quaeslionis est, nùni in contritione ut ad in Scripliirâ, nec in tradilione fundamentum Iiabét.

juslificaiionem disponat, incUidi debeat ccrtus doloris Qu8C enim sequenliconclusione proferemns, dedolore
graduSjSeu quoad niensuram doioris ipsius, seu quoad apprelialivè summo inlelligi debent, seu, ul loquitur
ejusduraiionem. Unde Melcli. Canus, parte 5 de Pœnil., de tolalilate integri-

Dolor potest esse aut fingi summus vel intensive talis et perfectionis , non verb de tolalitale gradualis

vel appreliativè,vel etiam, ut aliqui volunt, extensivè. intensionis. IJinc passim alibi Deuspro suàinhomines
183. Dolor intensive summus, quem pliires obscure bcnignitate id ab eis tanlùm exigit , ut à viis suis

salis explicant, vel is est quo nullus vehemcntior in convcrtanlur, et ad ipsum rcdcant sincère. Quiescite,

ullo pœnitente reperiri possit; et is simpliciler inteii- ait Isai., 1, 16, agere perverse, discite benefacere..., si

sus dici potest, vel is est quo pœnitens velicmeiitio- [uerint peccala vestra ul coccinum, quasi nix dealbabnn-

rem concipere nequil; et is àPolmano dicitur sum- tur. Et Ezcchicl., 18, 50 : Convertimini et agite pœnî-

mus ubsolulè; vel is demùm est, quo pœnitens de tentiam... et non erit vobis in ruinum iniquitas. Hinc

peccato vchenientiùs dolel, quàm de alio quocumque Chiysosiomus ,ep. 5 ad Tiieodorum lapsun», et refer-

nialo, etsi plus doleret,si secundùm totam graliœ suic tur cap. Talis, 28, de Pœnil., dist. 3 : Talis, mihi

summus comparative.
latitudinem doleret; élis dicitur crede, talis est crga homines pictas Dei : nunquàm sper-
summus ille est, quo quis
186. Dolor appretiativè nit pœnilentiam, siei sincère et simpliciler offeralur ...

peccatum magis aversalur quàm aliud quodcumque quantulamcumque et quamlibet brevi tempore gestam non

malum dclestabile ita ul malum quodvis subire ma-

, respuit poenilenlium : suscipil etiam ipsam , nec patitur

lit, quàm peccare ; licèt id facial avcrsione remissâ et quumvis exiguœ conversionis perdere mercedem, etc.
conatu debiliore. Ita idem Polman, Sylvius in Suppl., 5' Quia si ad conlritioneni requiralur dolor inten-
q. 3, a. 1. sive summus, vel is qui summus est simpliciler, et

187. Dolor demùm extensivè summus is dici solet, quo nullus major ubicumque esse possit ; vel is qui

qui multùm durât. Meliùs tamen dixerint,qui semper summus dicitur absolutê , et quem conciperet homo
durai, quantum moralit^r fieri potest. Sicut enim si onmi graliic suai mensurà uteretur; vel alius qui-

quod in inlensione summum est, gradus habet oinnes vis hujusmodi. Atqui nec opus est dolore simpliciler

iuleusionis, quoâ haberc possit; sic quod summum est intensive summo; tum <q«iai is çîerùmque homioi
 iOîi r,AP. IV. i)K CONTRITIONE. ÎVG
secundftm cns quas haliol gialixMircs , impossibilis 1 aniitilià Dei cxcidcre : Lxigunt insuper ul qu6 gra\ iora
osl; luin (]iiiu vix raiii()>i (|ui({uc pœniiciilc!», iil Tliais, d(li([uiuius, cù graviuri dolnru uiuveauutr; el id nos
Maria ^t'ypl'^ca, eic, vorè et ceriù conirili fuisse etiaui cxi^iuius ; nec idcù tameu bunuauui iu dulure
(licoieiiUir, (|ii:)iiil()i[iiidoni iis alii pluies inlcusiuruiu graduiii iiilciisiouiâ requiri arbiliauiut

duluris giaduui liaLiere |Kilucriii(. 194. Obj. 5" : Lxigil nium luluia ul uiiuniiiuodi|ue
>o«iuo tliaiii opiis dolore ahsolnlc suiiiino 1" Quia sccuudùm condiliducui huam
:
vci diligamuï vcl d>U%-
ut poccaium auiiciliaui Dei di^solval, Laud ncces:>aiia temur. Alqui Jiinc Deus summè diligibilis esl, inde vei
e&l siimma in aclu inlensio. Ei^o iicc ul dolor cum Dco peccalum summè dcteslauduin. Lrgo.
recoiicilicl , suiniua requirilur ejus iiilcnsio; 'i° quia R. r iu objeclione esse Irausiium à dolorc ad dc-
eadem est meiisura doloiis de pcccalo , (iu;c auioi is tcslalionem ;
qua;, clsi iu liàc malcrià salis proiiiiscuè
Dei : porroox auinre juslilicalur qui Deur.i rcbus oui- sunuuitur, lougè lameu ab iu\iccm disciepanl. Plc-
nibus pni'posueiit, elsi.quud non paucoruiucsl.onuii rùmque enim jilus inest doloris, ubi minus esl od.i, ul

iu eum conalu non lendal 5° quia ; unum id iu pœuilen- in eo palel qui denlium malo, siuuil et lenlà febri cor-
tibus spécial Lcclesia, an peccaïuiu plus odei inl (|uàui ri'plus, plus dolel dénies quàm febrim , cl nnà pins
abud qundcuniqiie uialuni ; -l" quia conlraria opinio odil febrim, quàm denlium doloiem. Idem inc rarô
perpeluis nienlem scrupuiis defaligarel. Cui euiin videre est in amico, qui amici mortem vciiemenliùs
consiare possit, se quidquid landcui penés se eral luget quàm palris, elsi banc pr;e illà ederil, el palris
prioslilisse. Sanè, ne ipsis quidem aposloiis, qui , si jacluram jacturà amici, si paierelur Deus, cenlies re-
in niulùs offondcbanl , et hic quoque iulerdùm pole- diuiere |)aralus sil.

rant delicerc. 195. R. 2"dist.,exigit ordo ut unumquodque seci:n-

Srd neque requiritur dolor quocumque alin dolore dùm condiiionem suam , sinud et nosiram diliga-
veiiemenlior. Alro-qui cnim, ail Syivius, èduobus qui nius, ele.,coucedo; seciis, nego. Ea esl porrô misoriae

aequo dolercut de aduilerio, juslilicarelur uuus qui noslr.e condi;io ut sensibilibus longe niagis aflieiamur,

\ehemeuiiùs de scelerejllo do'.erel (|uàm de moi le quàm spiriialilus : el id qui ligiuenlum UDSlruui co-
palris, non aller qui ^velieuieuliùs pairis morle coni- guo\ il Deus, bénigne iudulgel, cùm cieleroqui coida
moverelur quàni cnniiue suo. Id aulem quàni sit noslra sibi dominanler adhaercre conspicil.
absurdum ncmo esl qui non inlelligal. 196. Ex bis c(dliges 1° non ideô SHSpeclam viderî
Ralio à priori est, quia aclùs iiilonsio procedil à deberc contriiionem pœnilenlis, eè quia palris, ciin-
luodo quo volunlas per objecluni niovelur. Alqui vo- jugis, amici moriem aul inlamiam doleal vebemon-
luiitas quasi sensit)us iiliî;ala iu islo nalnne corrupUc tiùs, non sensu solùm, scd cl inlernà mentis auiariiu-
slatu, longé plus à sensibilibus movelur quàni ab iis dine, quàm peccalum. Id enim, uli pnemonuimus, ex
qux sensus non iuliuiè pcrvaduiit, qualis esl oÛ'eusa slalu naliinc sequilur; et in praxi quasi emendaiiirà

Dei. Priora eniui quasi direcio impelu menleni con- gralià. Sic Ulaiica, qua; audilo (ilii peccalo foilé non
culiunt et exagilaul ;
posieriora vero per solius fidoi expalhiissct, audità verô illius morle poluisset dolore
médium apprebeusa, nieiilem iclu longe debilioii al- conunori.eum lameu ii/à elregno privatum maluisstt,
tlngunt. lia quuad subslauliani S. Tliomas. quàm lethulis peccati retim. Id tamen curandum, ut
190. Obj. r:Scriplura, Joël. 2, Micbeae i, Isai. iO, quàm aUissimura fleri potest de peccalo dolorem con-
et alibi passim, ad veiani Pœnileniiam requirit con- cipiamus, cùm ex eo fiai, ut peccalum magis cliam
\ersioncm ex loto corde. Alqui b^ec dolorem exigit appretiaiivè deteslemur.
intensive summum. 197. Colliges 2° cerlum figi non posse doloris gra-
191. R. neg. min. Sicut enim pncceptum de dili- dum, qui ad contriiionem necessarius sil ; tum quia,
gendo Deo ex loto corde subsiauiialiier impleiur per ul bené Wit;iss. lomo 1, p. 114, Scriplura*, pra'ler-
loialilalem apprelialionis, ila tu diligcus uikil cogilel missis bujusmodi gradibus, id unum pr,ici|<innt ut
nihil vêtit, qiiod diiinœ dilectioni sit conlrarium, proul peccaior ad Dcuni sincère reveriaïur, secundùiii id
loquilur S. Thomas; non aulem requiril inlensionis Isai. 50, lo : Si revertiiuini et quiescatis, salvi eri is;
tolalitaiera, quœ semper ignola perpeluis menlem tum quia si quis eo fiai inimicus Dei, quôd ab ijiso
cruciarel scrupuiis; ila et coiilrilionis pr.cceplum id précisé avcrlilur: quanlô plus ad ejus graiiam se dis-
tanlùm exigit ul Pœnilens nullo quaulumvis allicienli ponel, qui ad ipsum seriô redibit; cùm ad fnisericor-
objeclo ad peccalum jam flecli paralus sit. diam longé sil quàm ad iram propcnsior; tum quia
192. Obj. 2° Paires ad Pœnilenliam dolorem summè gradus ille ne ipsis quidcin pœnilenlioribus, el
minus
intensum requirunt, sic Cyprianus in lexiujam alialo: muliô confessariis notus, œierna foret scrupulcnmt
Quàm magna deliquimus, etc. Sic Ambrosius ad Virgi- segcs. Unde sapicniiores quique Pœiiiienli;c nnnisiri
nem lapsam : Fortiiis est dolendum, quia fortius est unum id à suis exigunt, ul peccalum super uaïuia
peccatinn. Ergo. deteslentur.
193. R. neg. ant. Horlantur equidem Patres ad do- CoNCLLSio IL — Ad conlrilionera requirilur dolor
lorem, quantum fieri potest vehemeniiorem : at non appretiativé summus, quo pœnilens doleat el dete^ie-
idcô rcspuunt illud doloris genus, quo quis licèt in lur peccalum, super omnia detestabilia quae peccalum
minori gradu perciius de peccalo, quàm de filii niorte, non sunt.
inali( tamen filii jacluram cenlies ferre , quàm ai) i
198. Prob. r ex Scriptiu-â, Deuter. 4, 29 ; Cùm
207 TKACIATIS 1)K l'UliMillMIA. l'AUS II. 208
quœsiais Dominum Dcum
'
luuin, iiivcnics ntm, si tmiicn adnioiliiin lirniis locuni liahcrc polesl.

tolo corde qtiœsicm, et lolâ tributallonc animœ tuœ. 201. Ohj. contra conclus. : Dolor \n conlrillonc iil-

Jocl 2 : Coiivcrlimini ad me in loto corde t'csfro, in jc- mius esse potcsl. Alqui iiimius esse noqiiit, si apiirc-

junio, et in pclu, cl in plnnclu, cl scindile corda ve- tialivèsunnnus esso dfb(;L Minor constat., prob. niaj.

stra, Ole. .M.illli. 10, 57 : Qui anial paircni aut malrcni Dolor est à Pd-nilcnliâ , (juk; prout \irliis inoralis

plus (jumn H/p, non est nie dignus. Luc. li, 26 : Qui non coiisislil in niedio. Sed virlus in incdio posila,ut defc-

odit jjairem stiitm et matrem, id est, qui coniparalionc clum, sic et cxccssum habct sibi advorsanlem. Ergo.
nU'î nnn niinfis diligit... »ioh potcsl meiis esse discipntns. 20.'). 11. ad priinum, dist. m.ij. : Dolor sensibilis po-
Alqiii lii Ifxliis sensu sallcin approlialivo iiiloUij,'! ilc- tcsl esse nimiiis, ut si cui caligenl ociili ;i fletu , vcl

l)ciit, ila iil tcncalnr liomo plus odissc Dci ofl'ciisnm, corpus languorc labcscal, coiicimIo; dolor ,
qui vcrc

quàm nialiun quodcumquc vcl, quod in idem rccidil, ;

conlrilio osl , cl in rationc suhjcclatnr , nego; hujiis
itaDeum diligcrc ut plus jacluram cjus quàm boni
, ,
enim doloris principium est amor Dci, ciijus cùm nio-

cujuscumquc perlimcscat : adcô ut divinae innixus dus sit esse sine modo; ita cl doloris.

miscrationi oxclamet cuin Apostolo, Uoni. 8, Z^o.Quis Ad sccundum, disl. min. : Virlus in medio posila

trçjo nos svpcirabit à charitnte Clirisli? Tribulatio , an habel cxccssum, qui ab ipsâ virlule non proflnil, sed
fingustia, an famés, an niiditas ? etc. à potenliis in qtiibus cadom virlus rcsidet , conccdo ;

199. Prob. 2° ex Trid. supra, conlritio quxcurn(iuc sccùs, ncgo. Vt virlus aligna dicatur esse in medio, non

ea sit , omneni peccandi vohinlatcm, onincm proinde oporlel quod ab eâ elici possit aclus excessivus ; sed sa-

pcccali alTcclnm excludcre débet. Atqui id prceslare lis est quod polenliu possit eum elicere circa malcrimn
iicquit, nisi ut apprelialivè sunima. Id enini ut piac- tulisvirlulis; et hoc sensu polest voUmtas deleslari pec"

slct, débet pœnitcns sic animo paratus esse, ut poiiùs calum lanquàm irremissibile, ul fait Cain, Gènes, i, et

in omni casu possibili n)ahim quodcumque cligat ita per accidens excedcre in dolorc partis rationalis ; i(u

quàm offensam Dei. ll;cc aulem disposiiio involvitdolo- Sylvius, ibid., a. 2.

remillumaislimativè summum, quemindaganuis.Ergo. 206. Obj. 2" : Non polest dolor esse summus appre-

200. Prob. 3° : Eadem débet esse mensura doloris lialivè, quin sil intensive summus. Atcpii non requiri-
de pcccalo, qune anioris boni eidem peccalo opposili. tur ad conlrilionem dolor sumnuis iiilcnsivè. .Minor

Alqui b!)num peccato oppositum, Deus nempè, quale- constat ex concl. prima. Prob. ilaque maj. Qui dolet

iiùs uliimus finis, super omnia amari débet. Ergo, etc. de peccalo apprelialivè, dolet de peccato super omnia;

201. Dixi : Super omnia detcstabilia qiiœ peccalum sed qui dolcl de peccato super omnia , de eodem do-
non snnt. Nequc enim si de proximo delraxi, teneor, let in gradu intensive sunimo.
aul ordinale possum, detraciionem banc plus dete- 207. H. ad prinium , neg. maj.; intensio enim et

starlquàm aliud quodcunique possibile peccalum, à aeslimatio à disparibus omninô principiis prodeunt.

nie, vel ab aliis commissum. Intensio videlicet, si sumnia sil, al\enixoconalu volun-

202. Sed ncque ciiam necessum est ad veram pec- latis : ccstimalio aulem àjudicio, quo uninn allcri prse-

cali detestalionem , ut magis paratus sim perpeii id ferendum esse dccornilur. lllud aulem jsidiciuin cerU\

rtuod juxla divinam ordinalioiiem perpeti non debeo, aul sallem maximà voliwilalis iiilensione non indigct.

fjuàm à Deo pcr peccalum reccdere. Quapropier non Ad secundum, dist. min. : Qui dolet de peccato sa-
requiritur ut pœnilens \i contritionis nialit inferni per omnia, inlcnsivc dolet, etc., conccdo; qui dolet

pœnas ferre quàm peccare letbaliler, quia in rei veri- apprelialivè tanlùm, ncgo. lîœc aulem appreliaiivi do-

lalc, et juxla ordinem à Deo constitutum, necessum loris mensura ad juslilicationem qnaniùm salis est,

esse non polest, ut quis, quô peccalum vitet, inferni disponit; quia pcr cam à peccalo cflicaciùs quàm ab
pœnas suslineat. lia Simmonet, p. 91. alio quocumque malo relrahimur.
203. Cœlerùm , tametsi peccator ila aflectus esse 208. Insl. : Fieri non polest ut qui remisse tantùni

debcl, ut in generali quamlibct pœnam pati malit, quàm dolcl ex parle inlensionis, summè doleat, non aulem

redire ad voniiluni, non tamen per singulas pœnarum remisse duntaxal, ex parte ccslimaiionis. Ergo.
species excurrerc débet, ut exploret an hoc illudve 209. R. neg. anl. Polest enim esse intensio sine l

'

opprobrii , aut morlis alrocissimoe genus eligat proc niagnâ leslimalione, sicut et ;cslimalio sine intensione.
peccato. Quinimb, ait Sylvius, inlerdiim, et plus quàm Sic uec rarù amor malris erga lilium nalu niinorom ,

interdùm , stuilè ageret is qui se vel alios in tribunali dùm is parvulus esl, magnus est intensive, cl ccsii-

soUkitaret, an mallet, v. g., perdere omnia sua, omnes- malivè minor. Conlra cjusdem amor in iilium jani
que parentes, poliiis quàm peccare. Utique, animadvcrtit adolescontcm , minor est intensive, et apprelialivè

S. Thomas, quodlib. 1, art. 9: Sicut delectabilia plus major, quia filium grandiorem pra;fertalleriadhuc in-
vwvénl in particulari considerala, quàm in commHni,ita fanli, quem lamen intcnsiùs diligit.
terribilia plus terrent si in particulari considerentur... Pari modo dolor de peccato, quandoque magnus
Et ideh desccndere in talibus ad singula, est inducere est intensive, cl ccslimalivè parvus; ut cùm quis ve-

Jiowinem in tenlationem, et prœbere occasionem pec- hementor dolet de peccato propler inconnnodum ali-

candi. IJnde quod subdit Sylvius, eum qui ita firmus quod temporale ;
qui dolor, quà naluralis, parvus est!

est, ut sic apvd se statuât , non maie agere, sed contri- tcslimaiivè , nec voluntalem peccandi excludcns pro,

tionis suse perfeclioiiem oàlendere : reipsà noimisi in quocumque casu ;

quandoque verô magnus est x-sli'^
 'JIT

500 CAP. IV. DE rONTRITIONE. 210

niniivt', Cl inJonsivr parviis ; ui (iini quis iia de [^oc •
plus est , cnro nutem infirma ;
3° quia formalc conlri
rnlM(l()I.'t, m yen'' p;inltis sil lualiim alitiil iiiiodliltol lionis moiivum , dolor uempe de offcnsA Dei, ad
pprpoJi, poliiis (luàni in porcaliim rcculiTO ;
(piamvis omnia |)cccata sese ponilùs cxleiulil ; iino ,
qu;n sola
circa iili-ni poocatiimnonversclur ciiinapplicalionc vc- esse possel dislincue qnoad aclus conlriiionis ratio,

i li<»nicnli cl cnixo potcnli:r coiialu. lia idem Simnionct. ad singula pro gradu et ordinc sue, ita ul de niinori-
•
Coot.i sio l!I. — Noipio ctiaiu noccssiim osl ut contrilio bus minor , gravior de pravioribus doldr bal»eatur :

silrunuiiaoxloiisivô.lil laim'ii pnidciitor iiitclligendiini. Quomadmodùm, ail ijjid. Sylvius , art. 3 ,

quando quis
210. Prob. Conltilio Itifiiriàin intolligiliir siiinma dibgit unam comniunilatcm vel aliiid totimi , virtute
pxlonsivc , tiimirùni ralionc tciiipoiis , (piasi pcrdiù pbis diligit bas aut illas parles, secundinn ordinem
jlurare debcai; cl ralione ohjecii, quasi pcecata sln- quem in loto illo aut iUA communilale Iiabenl. Ergo
gnla sigiila'.im dolcslari tencalur. Alqui contrilionom absolut*' sufficit uiius conlriiionis actus, qui ad omnia
allcnilio seusu suiniuam esse uccossuiii non osl. peccala roferatnr.
Non priori, l'qiiia losiaiilnr Scriplunr Deum pccca- 212. l'iraqne tamen concbisionis bujus pars pru-
loribus reconcilialiim iri, «liiim ut ad Deum sincère denler intoUigenda est, prior poiissimùm. Elsi cnini
rcversi fucrinl. Impietas inipii , ait Ezecb. 32, 12, fieri potcst ul quis c profundiori graviorum pcccato-
non noccbit ci in quùcnniqnc die conversus fneritab im- rum crrno semel et simul emergat ,
proul Davidi lur-
piclale snà. 2° Quia in idem conspirant E*atrcs : sic piter adullero , et turjiiùs bomicidic contigil; ccrtô
Cypriaii. Ep. ad Domctr. In ixlo mundo Ptvnilenlia tamen constat iis qui longâ peccandi consneludine
ntilla sera cal... Liai snb ipso cxilu et viUv temporalis tenenlur, multo , ut plurimùm , tempore opusesse,
oi'cnan, pro déliais roges, et Deum ftde implores , venta ut ad cerlam et idoneam absolutioni conlrilionem de-
cnnfilcnii dn!ur. Sic Chrysoslomus, cit. cp. 5, scu, ut veiiiant. Aique id unaniml concentutradnntScriptura
inscnbuni, alii , lii). 1 , de Ileparat. lapsi , cap. -4 : et Paires.
Talis est erga liomines pietas Dei; nunquàm spernit Scriplura quidem Ecoles. 1,15: Perversi difficile

Pœnitenlium , si ci sincère et simpliciler offeralnr... et corriguntur; Pro\.%^, 6: Adolescens juxta vimn suam,
quamlibel brevi t empare gestani suscipit. Sic Augusti- etiam ciim senuerit, non recedet ab eâ ; Jercm . 1 3, 23 Si :

niis , Enchir. cap. C5 : In aclione Pœnilenliœ non tam mutare potest .Elliiops pctlem suam, aut pardns larieta-
considertinda est mensura temporis, quàm doloris. Sic tes suas, et vos poterilis benefacere, cùm didiceritis malè.
S. Léo ; op. 82 ad Theodorum : Misericordicc Dei nec Paires vero: sic Cyprianus de Lapsis:/>r!/s, inquit, '

mensuras possituius ponere, nec tempora definire, apud quantum Patris pietate indulgens sempcr et bonus est,
quem nullas putitnr veniœ moras vera conversio, dicente tantùni niajestate Judicis nietvendus est. Quàm magna
Spiritu Dciper propliclmn : < Ciira conversus ingemue- deliquimus, tam granditer defleamus... Putasne tu Do-'
lis, salvus cris. > 5° Idem aslruunt nolaDavidis et pii '.

miuum citb placari posse, cujus templum violàsti ?

lalronis c\onipla. llorum enim aller ad iianc vocom ,

Cbrysoslomus , hom. 12 in Ep. ad Hebr. : Melius
peccavi, confeslim id audiit : Dominas quoqtte translulit est immundo tuto pollui, quàm peccalis. -Vfl»i qui illo
pccca!um tuum , 2 Rcg. 12 , 13. Aller ad paucula hoec : est inqvinatus, brevi tempore abluitur... Qui autem ce-
Domine , mémento mci , cinn veneris in recjmim tuum cidit in barattirum peccati, accipil iniquinamentum ,
'

islud meruit audirc : Amen dico tibi : Ilodie mccum eris quod aquâ non mundatur, sed mullo tempore, perfeciâ-
in paradiso, Luc. 23, 42 et 45. De bis adi Cbrysosl., que Pœnitenlià, lacnjmisque ac planclibus , majoriqiie
hom. 27 in Genesim. 4° Idipsum probal praxis Eccle- ac vehementiori tamentatione, quàm quœ propter cliaris-
si;p, quoe purioribus seculis peccatores in exlremo dis- simos ostenditiir.
crimine pofeitos, si quâ darent Pœnitenlice indicia ad Auguslinus in Psnlm. 6 : Ditm nos converlimus, du-'
veniam admisil ; et scmper voluit, ut nulla sit casuum rum sentimus et laboriosum à terrcnarum cupidilaturii
reservalio in arliculo moriis, ne hùc ipsà occasione aliquis caligine relorquei-i... et ideb posiquàm dixit : Conver-
;)erof;f ;ut habelïriJ., sess. 14, cap. 7. Ergo, ait Nat. tere. Domine, addit, et crue animam meam, tan-
.^lexaiidor, bic, cap. 4, a. G ,
[prop. 2 , niomentanea quàm inhœrentem perplexitatibus hujus seculi, et spinas
contrilio, modo vera sil et sincera , sufllcit ad veniam quasdam dilaceranlium desideriorum in ipsà conver-
poccatorum quovis tempore obtinendam. sione patient em.
2!i. Sed nec posteriori sensu conlrilionem sum- Senseral id et proprià experionlià didiccrat S. do-
mam esse necessum est :
1° Quia soppiiis impossibilc clor :quàm pœnosum sibi ad Pœnitenliam iter
qui
e^l , ut ii pricserlim peccalores , quorum iniquilates ineundum fueril, quoties cum hoste, poiissimùm in-
numerum capillornm capitis supergresscc suai, quique leriori, dimicandum, grapbicè pingit in libris Confes-
s;Tpiùs in uno crimine crimon babent muliiplcx, et sionum. Sic lib. 8 , cap. 5 : Suspirabam ligatus , non
Oiiinia ac singula peccala rccenseant sub ipsism abso- ferro alicno , sed fcrreâ meà voluntale. Y elle meuui te-
liilionis lenipus , et suura unicuique aclum conlriiionis ncbat inimicus el inde milii catenam feceral , et co«*
,

adjungant 2' quia quandoquc vcreri plurimùm

; esset, slrinxerat me : quippe ex voluntate perversà facta est.

ne noxce quaedam lune temporis in specie alomâ rc- libido ; et diim senitur lihidini. fada est consuetudo, et
\

vocalne, doloris loco scnsiim cxcilarent voluplatis, et !

dnm consuetiidini non resislilur , fada est nécessitas...

quod in bisurioc materià pronum est, retraherent ad

I
Voluntas autem nova, quœ milii esse cœperat, nnw
crimen, proul conligi>se didici : certè spirilus prcm- i, diim ernl idouea ad superandam priorem velv&lai.t
51, TRACTATUS DE POTNITENTIA. PARS H. 4l2

T»bornlam. Ità duce voluntatei niew , niia velus, alia W 74, (U; Divers., rrripihir qnod f;rmel nmhmm est : «/

ciiiin citu redirel lionio ad pristinum bealiludinem, ludus

tiova; illn earnalis, illa spiritatis, conjlujcbanl,
iitlcr se,

nUjuc (lisrordando diasipahinU (miiiuim meam. Kl cap. 8, J illi esset pcccaudo cadere in wioircm. Sanè, i»qtiiliii Psal.

Il) ; ircinebiim spiiilit iiidiyumis turbitlentisiDnà in- G, S. doclor, quod facile sunatur, non multinn cavelur.
II.

diiinulione, quod non hem in pluàluni el piuluni lunm, K\ bis (jux à conressaiioruni oculis cxcidere non
Dius wcus Al pr;csl;»l lotiiiu <'a|)\il cl sciiuciis perNi- drbciil, jaiii intelligeie est (piàni caiilù sibi runi iis

gero, qiiàin fngniciila, <ni.i! non possunl pcrinde cai- ageudum bit, <|ui in babilu pcccandi vcrsanlur. Verùni

pliiii nitonlcxla viiu siiam scrvare. de bis suo loco. '

2ir>. ilisaccedil ralio niiiUiplcx , cU° cxporienlia Addil S. Tbomas in 4- disl. 17, q. 2 , a. 4 : Contri-

frei|uciis. Jij bcnc mnniiii , :iit Bcruardiis, serni. 7*), lionis teinpus esse lotum prwsenlis vitœslaluni. Conciiiil

do Divcrsis , in loto citnonc Scriplurantm timm lalro- S. Tbouias à Villa Nova, serm. in Doin. P;issioii. bis|

item invenics sic scdvatuni. Uiidc Augusliiius nervosè cl vcrbis : Quarlu condilio doloris est qnod sil perpeluus :

Licvilcr : Il uns est, m despercs : unus est, ne concidas. nam Pœnitentià cum vilâ finienda est... Non lanien sic

2" Nalura volunlalis, qiuc cùiu, diù pr.-escrliin, est inlelliqendnm quod dolor ille continuatus durel per

cadiicis rebns aftixa esl , iis anioio veluli visco adli;c- lolam vitam : hoc enim quis possel? Sed quod quoties

resclt, vix ut indc possil divcHi. Ilinc S- Thomas, in pcccdtum tibi occurril in memoriani, teneris odio liabcre,

4, disl. 20, q. 1 : Faci-le non esl, ni affecius, (juem et delestari , ut te pœniteat fecisse illud. Quidam dicunl

liomo loto lempore vilœ suœ inclinavil in (diquid, snbilb quod sufficit, ut non placeat : sed lutius est ut etiam di-

tid conlrariuin rclruluilur. spliceat. Unde Psalmus : Peeealum menm coiilrn me

3° Vis ipsa pccxali. Omnis cnim qm focil pccculum Cbl semper. El ileriwi : Totà die, idesi, totâ vilâ, con-
j

servus esl peccati, Joaii.S, 3i, iH'oiiidc diaboii, à quo |

(ristalus ingrediei)ar. Ilucperlinel illud Kccli. li : De
caplivus leneiur ad ipsius volunlalein, 2. 'liniolli. 2, propitiitto peccalo noli esse sine metu.
26. Unde, ail S. BerHardus, serm. de iriplici Mise- 214. Circa sccundam cfinclnsionis parlem animad-
ricordià : Difficilis prorsiis res, el soli divinœ virluti vertcndiim , singula peccata in examine conlessionî
fossibilis , susceptum seniel peccali jngmn à cervicibus ]tra'vio ,
quaiiliun moraliter ficri poiesl , recogilanda
suis exculere. Quod el diù anle vivaci calanio monuc- esse; luncque ulocrurralur periculo prava; voluplalis,
rat S. Grcgoriiis Magnus , lib. 4, in 1 Rog. liis qua- distinclani banc recensioiiem pi'rveilere valeal

verliis : Quibus peccnta dominanlur , ab eorum jiiqo per mrnleni ad Deum, qui limore suo conlignl carnes no-
$e libcrari nequi'unt : nam aœpè ud Domintim ciim prcci- slras, convcrlendam esse. Poslmodô aulem ,
qui in

bus veniunt , libcrari pcluiit , sed cxnud'm non possunt. sacre tribunal! eliciclur conlrilionis aolus , cùm in

D'vino siquidem jndicio cum cisaqilur, ni qui noluerunt omtiia sigillatim recogilala cadal, ila cadet in singnla,

mula vitare ciim passent, non possinl vitcire ciim volunL ni liâc ralione non immcrilô s^pecialis dicalur : Ad ea
4° Vulnus à peccalo iliaUnn anima;, cl ex vulncre verô qu3C c memorià excideriul, generali câcpie sulTi-

infirniiliis, qn.iR nonnisi longâ Icniporis niorâ curaii- cienti ralione scsc cxlendet. Mis respeclivè scn-

lur. lliiic Cyrillus Alexandriiius, lion». 5 iii Jcrem. sibus inleiligenda veniiuil catecbismi Trid. veiba,
Tmupore opns est, sicul in intlneribus ad cnrationem, sic pari. 2, n. ô9 : Maxime liorlandi el moncndi sunl fidè-

in coiversione ad plenè et pure converlendum se ad les, ni ad singula mortalia crimina proprium conlrilionis

Deuin. Jnde esl quod Clerus Romanus, ep. ad Cy- dohreni adhiberc sludeanl :ila cnim Kzecliias conlriiio-

priaii. eos redaigiiens qui pncproperam spirilali nem describil, ciim ail: Bdcuqliabo tibi omnes annos
inorbo niedicinum afferebant : Vbi, aiebat, poteril in- meos, etc.. Atquc in liane senlenliam S. Augusl., lib.

duUjentlœ mcdicina procedcrc, si eiiam ipsemedicns in- de verà el falsà Relig., cap. 14, inquil : Consideret

tercepta Pœnitentià indulqel periculis, si tnntitmmodb peccator qualitatein criminis in loco, in lempore, in ve-

cperil vuliins, nec sinit necessriria temporis remédia ob- vitale, in personà.

ducere cicatricem? \
CoNCMSio IV. — Augenda est pro varie peccatorum
Nec vubius dunlaxat, sed el mors per pcccalnm
5"
|
gradu contrilio.
îUaia aiiiniie porrô, monel apposilè S. Laiirenliiis
: I
2io. Prol). rquia ubi major est'doinris ratio, vi-
Quantisclamoribus inlrorsiis, qnanlisve exhor- delicel offensa, ibi plus doloris esse débet 2° quia
Jusliiiian.: ;

tationibus sacris excitatur peccator, aniequàm de morle, idi'm in dolore ordo esse débet, qui in amore,
seu somno delictorum evigitet ! Sed et vigil effcclus , à cùm ex ipso orlum ducal Ordinata aiulcm dilcclio :

quoi blnvditiis, quoi rationibiis ,

quoi promissionibns majiis boiium praîferl niinori; 5" quia kl incûicniil
quoi putsulHr terroribusac flagcllis, priHsquàmvoInntalem Paires : Cyi)riai)us de Lap^s : Quàtn magna deHqni-
peccandi dbjiciat, et sincère animo acdeliberatione con- mus, lam grandilcr defleamus , etc. Ambrosius, lib. 1

stanli iotws divino mancipetur obsequio ! Nec imnierit'o : j

de Pœnil. Majora crimina majoribus ahiuunlur flelUms. .

tôt quippe funibus tenelur obstrictus, quoi sceleribus pm'- Graviora peccata majoribus sustentanda fulcris docu]

gravatnr ; tanii'qne spiritualibus esl compcditiis vinculis, misericordiaCliristi. llicronymus, cp. ad Eusiocbiuii

quantixrebus caducis immoderale inhœret affectu, clc. de Paulà : lia levia peccata plangebat ut illam gravis
6° Demùm ipsa divfn;c gratioe œconomia, qu;c quasi simonim crîminum crederes rcam.
pcdelenlim et per gradus resliluilur iis qui conlem- 210. Nec obest, ail bîc, a. 5 ,
Sylvins, quod omne
plimabeidefecerunl. Paj</atmj,ail Augustinus, serm. pocea'nm merlale, sil maxime et super orania mala
jyj CAP. IV. DE CONTRITIONE, H4
doloiultim. Quamviscnim super quxvis alia inala i\w. 1 lavibus subjicil, venialia omnia non dolet. Is cnim in

pecAala non suiil, ilcU'blandun» sil ; iiiium laiiicu [ui- feacramenli niateriam aliqiiid proponit quod ejusdem

caluin cuiu allero peccalo coiiiparaliim , siciU inajo- maieria esse non possil. Ergo siciit mortalitcr pec-
remiincliil offonsam, sicodio haboiitluin csi graviori. cat, qui cinn triliceis panibus hordeaceuni offert ad
De alienis autcai, clsi luaxiiiiis poccatis, iiiiiiùs conssecralioneui; ila el à pari,

doleiidiimesl qnàiu dcprcipiiisniinoribus; parliiii quia Sunt qui id laii^anlur. Verùm opinioncm banc me-
de his siilis csl piuprio coiilrilio ;
parliiii quia poc- rilô carpit Conclus , disp. 7, n. 77, ut rjgidam ni-
caïuiu propriuin oliam vcnialc , magis viiandum est inis. Sicut cnim venialia inler conlilendum reliccre
quàni alieiiuin : y on sunl cniin facicnda mala , til eve- possunms, sic et ca sine debilo dolore possumus con-
uianl boita, ïioiu. 5, ila idonj Duaccnsis llicologus. fileri , modo alia simul cum juslo dolore conlitea-
§ 5. An Cunlriùo dcbeal esse universalis. niur. Ea aulem quai nocdùm doicmus salis non in ,

Coulrilio diiplici sensu dicl potesl universalis, vel ordine ad absohilionem deponimus, sed parliin ut ex
qualenùs pecealum quodcuinque morliferuin inscqui- conlessarii moniiis ab iis sensim deinceps revocemur;
tur, vel qualenùs ne ulii quidcni vcnialinm pareil. Sit parlim ut ille quidcjuid in nobis est niali pleniùs et
Cû.NCLisio luiiviA. — Conlriiio ia onuiia piorsùs le- ubcriùs inlueatur: quà eliam do causa vitiosos babi-
tbalia, nullo exciplo, feni débet. lus, nativas in malum propensioues , occasiones de-
217. Piob. 1% quia uiiivcrsaliialen» banc exigunt linquendi, casque quibus refragamur tenlaliones ape-
Scriplurse. Ezccb. 18, 50 : Converlimiui el agile Pœ- rinius inlerdùm.
nilcntiam ab omnibus iniquilalibus vesiriSt el non eut Ilinc liquct aliam esse Pnenitcniiœ , aliam Eu-
in vûbis in ruinam iniqnitas. Et V. 51 : Projicile à cbarisliai condilioncm. In liâc quidquid matcrla;
robis OMNES pra'iaricationcs lestras.... cl facile vobis instar offerlur , de se tendit ad consecralionem.
cor novum.... et quure nioriemini, domus Israël? Hic In illà quaîdam et mulla confileri licet ,
quai ad in-
auleni de leihalibus peccalis, de iis videlicei quai firmiialum medelam , Pœnilentis regimen , salubrc
Bioriem animai iaferuut, seimojiem esse lexlus ipsi consilium , novre vila; cuslodiam, non ad absohilio-
aperiè clamant. nem ordinentur.
2iS. Prob. 2' ex Palribus, quorum in re aperlà 222. Inst. Qui de singulis venialibus non dolet, ui
vices gerel Cbrysoslonius. Sic ille, iib. 2 de Com- par est, Sacramonium ex parte irritum reddit, ideô-
punct. çordis, paulù anle flnem : Oportebat nos non que et falsam ejus formam. Atqui id citra grave pia-
$oliim tcire el confileri ,
quia mal ta in nobis délie ta culum ficrinon pôle?;!.
sunt : veriim el lmmqi:odûle peccatim cl majus et 223. R. neg. niaj. Is enim impedit quidam ne Sa-
minus quasi in tibio , ila in corde nostro liabere descri- crnmenium (oto suo donetur effectu ; at illud non
plum ; idque [leciuenliiis rccenscre , alqne anle oculos reddit verè irritum : sicut nec Eucbaristiam reddit ir-
ponere; et tanquàm lueç nuper admissa lugere. Ha'C rilam ,
qui ad eam paulô tepidiùs accedit. Ratio est
aulem luiiversim dicta disiinciiùs evolvit S. doclor, quia in utroque casu suus est quoad substanliam valor
hom. 42, in Mallli. ubi bac y ce fornicationcs
: soliun Sacraniento.
el adulleria , ulqueilla quœ onines perliorrescnnt , colle- Sed neque idem poenilens falsam efficit formam :

geris; verinnetiam occulta insidiarum consilia, el cùm is ejus sit scnsus : Absolvo te ,
quanlùm in
calumnias, oblreclalioncs arcanas , inancm yloriam, me est, et secundùm Cbrisli inslitutionem, à pecca-
invidiam, cœleraqiie liujusmodi onmia coilige... Multb lis qucc rilè et idoneè deposuisli. Aliud foret, si quid-
melius est à nobis isla conscribi, ut à Deo deleanlur, quid sulijicitur absolution! , sine vero dolore subji-
quàm horum nobis omnium oblilis prœ ocuUs noslris in cerelur. Sic enim periret Sacramentum quod nus-
,

diejudicii hœc à Deo proponi. quàm sine oninimateriàChristus adminisirari voluit.

219. Prob. 5° ralione tbeologicà. Conlritio non An qui bonà fide venialia sola quai non satis do-
solùm est dolor de offensa Dei , sed et dolor ejusdem let, deponit, exoidat à gratiâ,quaîstioestsuoloco ex-
offcnsic veniam dispoiiens. Alqiii dolor ad veniam pendenda.
offensie disponcre non potesl, nisi ad omnia le- 6. An et quale deinceps non peccandi propositum
§
llialia feraiur. Non enini verè dolet de offensa Dei includere debeal Conlritio.
qui p\ alif}uà parle in eâdeoi qualenùs graviter lali 22i. Propositum deinceps non peccandi aliud
sibi complacei; nec ad veniam se préparai, qui cùm formale explicitum
est , quod expresse et distincte
ab uno sine caileris solvi nequeat, uni buic adluerere concipitur animo : aliud virtuale, quod etsi[ distin-
pevgii. Eigo.
cte non efformatur , in verà et sincerâ peccati de-
CpxcLLsw II. — Ad contrilionem prout ad jusiiliani testaiionc includitur. Quod enim quis verè et sincère
praep^rat^ uoô requiriLur dolor qui in venialia singula faclum abhorrel, id certè non faciendum intendil.
cadal.
Rursùs propositum aliud est efficax, quo pœniiens
220. Prob. : Idcô dolor ad omnia prorsùs mojti-
sic affcclus est, ut nihil non pati malit, quàm peccare.
fora exlendi débet quia unum sine alio dimilii ne-
,
Aliud incfficax, quo quis staluit ab hoc vel illo peccati
quit. Atqui ralio bccc in venialibus locum non génère absiinere, nisi aliud exigat fortunce sus, suneva
babet. Ergo.
valeUidinispericiil im,autaliœidgenusconsiderationes.
^iJ- S;diem, inquies, peccat ieibaliter, qui quai Denique aliu.l est absolutum , quod nd omnia pec-
 Vt5 TRAC.TATrS DE PrtFlXlfFNtlA; PAUS II.
SIC
v:iia , imlli) tlciiipto ,
|>i'Oten(lii(ir : uliiul rosiricliini sarinin est lormale deinceps non peccandi propositum*
qui) Pd'iulons colla pocrala quoad se cl quoad ot- liaud lamcn est de ossenlii\ conlrilioni'^. lia Sylvius,
rasioiies proxiinas lui^i'ic iiitciulit ,
non oiimia qurc- ibid., concl. 2 cl 3.

Clllllt|IIC. 229. Prob. prima pars : Per se cl ordinaiiè lo-

Ex liis qiix'Slioiiilms una tantiim osl qnrc nioram quendo elici débet nov.e vila; propositum eo modo
cicrc possil, an viilolicet proposiluni fornialc ad coii- quo ab Ecclcsi:^ pra^scribitur. Atqui Ecclesia formale
trilioiioni csscinialiler perlincat. Asscninl inulli, qiios nov;u \\ix j)roposilum pr.cscribit. Alioqui friislra
inlcr Wilassiiis, pajj. 128, «pinioncin coiilrariani ina- dclinilioni conlritionis bas addidissct voces : Cum pro-
•1)1 i, saiiioii, (>i aiiliquioii lIieol()},'oinm paili advor- posilo non peccandi du cœtero ; cùm in priori istfi dc-
sam cssi; conlcndil. Pro cà lameii piigiiani non pauci (inilionis parle, dolor de peccato commisso, iaiplici-
imilla; laniai doclorcs, ul Joanncs Major, Jacoluis Al- inm conlineatur cjusdcm nova; vila; seu quod , ,

inainiis, And. Vega , 1. 15 in conc. Tiid., Sylvius idem importai, deinceps non peccandi propositum.
suppl., q. 1, a. I, concl. 2. De liis omnibus nobis b;vc Ergo.
vid(.nlur slalueiida. Confirm. 1° quia Tridenlinum, sess. G, cap. G, ubI
CoiNCi.usio PRIMA. — Fidc cerluin est ad conlri- disposiliones ad jusiilicationom necessariascnumcrat,
lionem iciiuiri piopositum non pcccandi de cclc- recensot novtc vila; propositum, ut aliquid ab amorc
ro, leilialiier vidclicet. lia Sylvius, ib., concl. i. Dei, atque peccati odio cl deleslaiione disiinctum.
225. Prob. i" o.\ Soiipluiis, Isai. \ , id : t Lava- Quis aulem condition! lam crobrô commendala^, tam
< mjiii...q)iiescilcagftrepcrver.sè, discile benefaccre.» facili, tam idonea; quœ illalam Doo injuriamcompcn-
Ezccli. 18 : « .Si inipiiis egeril Pœiiilenliam ab omni- scl, sciens el voiens déesse ausit ?
'

« !>tis petcalis suis...... et custodieril omnia prxccpla Confirm. 2°: qui à fide vel spc, per aclus iisdcm op-
• inca, Ole, vilâ vivel.i Kl llerùin : « Projicile à vobis positos miserè defecil, pcrformalcs fidci et spei aciui?
« oiiiiic.^ pnevaricalioncsvcslras, cl facile vol)is cor no- ad Deum, moraiiler loquendo, redire tenelur, pront
« Yum.p Ani<)s5 : « Odile malum , cl diligile bonum.» passim docenl tbeologi ubi de juslificalione. Quidni
Alfiiii in bis loxlibiis non (anlùm exigitur cessalio el ergo, qui à Deo, vilcc sanctioris propositum vioiando,
odiiiui pecc.ili, scd novae viUc pcccalis contrarioe in-
!
recessit, ad cum reverli lencalur, idem propositum
'^
slilulio. Jani vcrô nova b;ec vila non absolutè exigi- rcnovando ?

lur quoad acium ; cùni ex iis qui ad Deum redeunt, 230. Prob. secunda pars : Si novae vila; proposi-
poîi^siniùin in cxlroinis, plures sintqui jam nequeant tum ad esscnliam conlritionis perlincat, eo eliam in-
cviiiia Dci prœccpia iniplere. Ergo nova baîc vila quoad culpalè omisse, dcficict substanlia conlritionis ; sic-
proposiluii) exigitur. ;
que conclamata eril salus Pœniicnlis, qui peccato
j

22G. Prob. 2" ex Palribus. Ambrosius apud Gra- super omnia detestando intentus, de fuluro non co-
!

lian., disl. 3, de Pœnit., cap. 1 : Pœiiiteniia est mala gilavoril. Atqui boc, milii quidem absurdum , aiiis

prœlerila plaiigcre, et pluncjenda non admitlere. Idoin verô doclioribus ridicuium vidotur. Peribit ergo qui
icpelnnt Gregorius cum
'

Magnus,
bom. 5i in Evang.; inlùs el medullitùs dixcrit , scu Prodigo, Luc.
Bernardus, ep. 142, ad Uenricum Senon. Arch. l^i : Peccavi in cœhtm et coram te, scu cum Publicano,
;

Clirysoslomus, oral, de S. Pbylog., ubi : Discede à ma- i

ibid. 18 : Dens, propitius csto milii peccnlori ; nec ultra
lo, désiste ab mujuUate, pollicere postliàc ista non com- i
formaliler et explicite progressas fuerit. Id aulem du-
vnssurnm. j
rum est el difficile credilu.
227. Prob. 3° ex conciliis : Florcnlinuin in de-
'

Confirm. quia David, slatim ut in cam irrupit vo-

I

crcto : Prima pars Pœnitenliœ, inquit, est cordis con- cem : Peccavi, facinoris sui vcniam conseculus est.
trilio, ad quant pertinet ul doleal de peccato comuiisso, Atqui vox illa nonnisi virtuale novae vitae propositum
<"dm proposilo non peccandi de cœtcro. El Tridenti- involvit. Idem de pio diccndum latrone, qui pcccala
lium, sess. 14, cap. 4 : Déclarât sancta synodiis liane sua equidcm agnovit, confessus est, doluil sincère, et
contritionem, non soliun cessationcm à peccato, et vilœ plus quidpiam eiïecissc probari non polest.
novœ propositum et incltoationem ^ sed veteris eliani 231. Quapropter, ait Sylvius, diccndum cum Na-
cdiiim continere. Et infra ad allrilionem , quù ad varro, ad conlrilionem per se requiri formale non am-
gralian» in Sacraniento percipiendam disponat, rc- pliùs peccandi propositum, cùm vel de vilâ deinceiis
quirit ut cxcludat voluntatem non peccandi : li;oc agenda, vel de peccalis iisdcm aul aliis aliquandù oc-
aulein ipsum est deinceps non peccandi proposi- cursuris mentem subit cogilalio ;
(quac quidem cogi-
lum. ;
lalio baberi débet quantum polesl) : per accidens
228. Prob. 4° ratione. Ad contritionem , uli pro- lamcn sufûcere implicitum; modo, ait Navarrus, pec-
liavimus, requiritur vera cordis ad Deum conversio. catorem ita peccatorum snornni pœniteat, qu'od si adver^
Atqui Ikcc ncc esse, nec intelligi potest sine verà ei- teret ad futura, proponeret de nunquàni ilerando en,

dem placendi et obsequendi volimlale. L'bi autom Unde, pergil Sylvius : Si qitis occnpatus, vel in cxanii-
occurrit vulunlas illa , occurrit necessariô et simul nandù suà conscienlià, vel in dcteslandà vitc'i praieritâ,

propositum ab iis abslinendi quac Deo displicere pos- vel in implorandà Dei misericordiâ et pctendà veniâ, vel
sint. Ergo. |
in excitando se ad amorem Dei el dolorem de ipsius of-
Ço:<ci,usiolI.— Perspcimoraliier loquendo neces- '

fensa, non cogitet aclii dicens inlra seipsum .•

Yolo cnien i
4i'7
C\V. IV. DF. r.( »NTnmoNR. 11^

dare Tiinm , \olo ab&iiiiore à poconiis : n'd hoità /i*/.' ulM>riii«. explicetur lotum id quod in conlrilionc oc-

xaiiam pelai, currore consucvit. 2° Quia idera conciliuin ad contri-

eut ad confcssioitcni, ibiqui' st accusaiis ,

conhitiis, inlisiiue cjus conffssio csl boiia tionem exigil fiduciam dh'inœ misericordiœ ^ ad allri-
ii iiMv l'sl

quia in illo jn-cctitorum ad fncicmlim coufi'ssioucm crn- lionem voroiç/tci» veuiœ ; et lamen neutrum explicité

luinc cl (iclt'slalioiii', veniivque à Dca peliliotie, sudidcus roqniritur in aclu conlrilionis : unde nulla altcrutnus
nioulio in ('alccbismis. Krgo.
ineludilur proposilitm uon pcccaudi de ca'lcro.
232. Oltj. 1° conira primani parloin. Quod sufficil 2i0. R. bine qiiidom conlirmari tlicsim noslram

aliquaiulo in malcrià coniiilionis, scinper su(ficit. q\iatenùs formale proposilum ad esscntiam conlrilio-

Atqui ex noitis virluali^ proposilniH aliqiiaiulo sufficit; nis pcrtinere negat ; non aulem labcfaclari ,
quatenùs

nempè ci'nn mens alio iiilciilior, do eo non cogilal. idom proposilum aliunde rcquiri conlcndit. Alque id

V 253. R- nc^- niaj.; sicut cnim confessio inipliciia, ex ipsâ qua? proponitur objectionc patescit. Fcclesia

si sir loqtù fas est, qiiandoqin*, pulà in extremis, suf- enim ,

qnaî ul supponiiur, actum spci expresse

fioil, ncr lamon sempor snflioil ; sic et propositnm non postulat , actum proposili expresse requirit. Ergo
inipliciliiin in rasil)iis niox reconsilis salis est, quia ad jndicavil niajorom esse unius explicité spcclali neces-

conlrilionis cssonliam non pevtiiiel ; noc tamon in silalem, quàm allcrius.

onini casH siilficil ,

quia et re(piirinir ex praccepio ad- 211. Obj. 5° : Quod pcr seneccssarium est ad con-

modiim ralioni consontaneo, cl, dompte l)on;t; fidei tritionem , ad eam necessavium est esscntialiler. At-
MMi, vix citra contomplimi omilli posse vidotnr. qui ex concessis proposilum formalc perse, etc.

231-. Olij. T : Si qnis imploto Pasrhalis prrrcopto, 2i2. R. 1" : Nondixi, proposilum per ^e simpUciler

M post mcnscm in pccratnm relapsus, do codom pec- sed per se moraliler et ordinario necessariuni esse.

ralo perrcclè contcratur, is duWo procul justifioationis R. 2° neg. niaj.; baptismus enim perse ad infaniis
pratiani oblinebit. Alqwi oblincbit , vol oblinorc po- salutcm necessarius dici potest, et solet; nec lamen

lorii, eilra proposiluni formalc. Prxcoptnm enim for- ad eam cssentialitcr necessarius est : cùm vicem ejiis

malis propos) li , cùm , ulpolè affirmai ivum, non olili- supplere possil marlyrium.
^l't pri) sempor, tune tompnris non obligabit. l>go. CoNCLLSio HI. — Proposilum non peccandi de c.x-

23"i. R. ad primum, 1° hiuc ad summum sequi, tero débet esse efficax affective : dcbet et esse abso-
nltra oasus à noliis cum Syivio assignalos qnosdani lulum quoad mortalia omnia : imô et quantum ad
superesse , in quibus formale proposiluni non requi- veiiialia quccdam , si hrc duntaxal clavibus subjician-

r.U'ir. tur.

2?1(5. R. 2" : Subîalo inndvcrtentioc invinoibilis casu, 2i3. Prob. prima pars proposilum affedivè efficax :

ncHjo minorem. nibil aliud est quàm sincora disposilio,vi cujuspœni-

Ad secundum, dist. anl. : Pncroptum formalis pro- lens vel bono quocumque naturali privari , vol quoli-

positi non oblignbit pro tune absolulo loquendo , con- bet ejusdeni ordinis damno afiligi nialit, quàm rursfis

cède; non oliligabil ex bypodiosi quôd poccatcr cum peccare. Atqui siucora ba;c di>posilio ad veram con-
Dec- in gratiam regrcdi volit, nego. Ilaqiie, si lune lritioncm uecessaria est. Contrilio enim peccandi vo-
temporis non tene:ilurpcecator formale emendaiionis luntatem verè excludere débet. Atqui ul excludat, ne-
proposilum cmittere, non id orit, quia in boc casu cessum est , elc.

sufliciat virluale, sed quia, juxta tîioologos pbiros, Dixi, affeclivè : neque enim requiritnr ut proposi-

non tonotur tune ad Deum por conlritioncm ro\ orli ;

lum illud sil efficax effecùvè ,
quasi vi illius ficri de-
de quo sc]. art. Al ex liypoihosi ,
qiiôd debeal, nul beat , ut pœnilcus nusquàm peccalum quod doluit ,

eliam citra debilum, contritionem in se parère voli!, aliudvc perpelrel. Alio^jui qu;Blibel gravions noxa'
formale propositimi, moralilcr loquendo, oliccre le- itcr.)lio iusuflicionliam doloris et proposili semper
nebiiur. arguerot : quod eisi non rare verum est, sed nec rarù
2?)7. Olij. 3°: Salloni non obligat lo\ proposili for- falsum. Al de bis infra.
malis in uUimâ vita; jicriodo. Ad quid enim proposi- 244. Prob. sccunda pars : proposilum absolutum
lum vitro melioris, \ibi niliii remanel vilac ? lia Sunrcz illud est ,
quo sialuit pœnitens ila siugulis suis gres-
pro peculiari illo casu. sibus iuvigilare , ul nullo unquàm lempore excidat ab
25S. R. neg. ant. : Ut cnim benèlTenno, polest in- auiicitiâ Dci. .\tqui disposilio lia-c ad contritionem
fîrnuis eliam ad morlem vorgens, peccare; ergo cl uecessaria esl cùm : isllixc aliter nequeat involvoro
peccali fugiendi proposilum emilterc dobot. Prœterea, siucerani nunqnàm graviter peccandi volunlalem.
quoii jam penè agcnles animam, è portis lellii ad au- Ergo proposilum de quo agimus , absolutum esse dé-
ras revoeaiiUir ab eo qui pro nulu morlificat et vivi- bet, lum ex parle objccti , tnm ex parte temporis.
(icat. Ergo lune conditionale sallom novce vilcc pro- 2io. Prob. lerlia pars : Contritio lalis esse débet
posilum olici débet, si vila supcrsit. ni Sacramenli nullilalem impcdiat. Alqiii ut impediat
250. Obj. 4" conira socur.dani parlom. Formalis Sacramonli nullilalem , débet compiecli proposilum
proposili nécessitas polissimùm fundatur in Triden- vitandi sallem qunedam è venialibus.quc Pœnilentia;
tiiio, ubi fit mcîitio cjus diseria. Atqui ratio ha?c non fino subjiciunlur. Qui enim borum nulli rcnuntiare
probat ,
1° quiaTridenlinum proposili fnrmalitcr mo- volbl iiialeriam culpabiliter auferendo , Sacramcn-
,

nihsisse poiuit , non quia vcro noccs'^arii, sed quiasii lum cu'pabililer irrilumcfficerct. Ergo,
 )^iP TRACTATL'S de rŒNiri-NTlA.) PARS II. â20
240. Obj. conlra piimani partem : rroposiUim cf- I| coulemlur? momenlum licet tiare In pcc-
iicc eiiiin per
ficax non poccaiuli de c;eU:ro , impoilat proposiluin calo ; imminct cnim maximum dumnalioni$ œtcruw pe-
crflcax (liviiia luaiulata servaiuli ,
proiiiiJu pcccala riculum.
dcbilu teniporo confileiidi. \U\u\ proposiUiiii icinpon; Alii ex adverse contriiioncm cilra novi peccaii |>o-
dcbilo c()n(ilenclt non pcrlinot cssoiilialilcr aJ con- ricadum ad icmpns dillerri possc crcdidorunl. lia S.
Irilionoin. Kadcni enini csl (]iioa(l sublanliani conlri- Tlinmas ad 4, disl. 17, (|. 8, a. 1, qu;csliunc. 4, ad i,
tio nova; Icgis ,
qua; Musaic;c. Alqiii in islà baud rc- bis vcrbis : Aon est de nece&silate salutis corporalis,
qiiirebalur voluin oonblendi , cùni sine ipso vcrani quod slalim medicina quœratur, nisi (inaudo necesutas
conliilionoin babncril rcx jtropbola. lirjjo. cural'ionis incumbil; cl simililcr esl de morbo spirilali.

I 217. FI. ad priinnni, dis!, min. Non perlincl ad Aliud lanu n dcnnini scnsisse vidclur S. doclor, in
oonlrilioneni ul sic, pionl ab uli àcine b'go alisUaiiil, Sunnnà, opcrum siiornm pctslrcmo, ubi sic, 2-2, q.
concedo; ad contrilioncin proul à Cbrislo pra'ccpla G2, arl8: Manifestumesl quod nec per modicum lem- '

est lis qui post Haplisnuiin lapsi sunl, nego ; Inni pus licct in peccalo moruri ; sed quilibel icnelur statim

j
quia déclarai Tridentina synodus Sacranienli volinu pcccalum deserere : (\\\\iin locum, ne priori contrarius
\ in contiilione incltub; Inni ([iiia Sixlus IV banc an. dicalur, cxponunl unilli de peccalo qnoad affcclum,
'
1-478 daninavit propositionein Pelri Oxonicnsis : Pcc- in (|uo nec uno in->lanli morarl licilum est.

cala morlalia dcleiiliir pcr solam cordis conlrilionenif Qiiolum anlcni in Icnipus difTerri possil conlrilio ,

sine ordine ad claves. iliiic S. Tiiomas, Opusc. 17, nova csl qu.ie doclorcs dividil controversia. Quidam
aliàs 22, cap. 2 : Nidltis repulalur conlrilus, uisi ha- nimiri'nn scnserunl fiominem ad eain nonnisi in arli-
beul propositum stibjiciendi se clavibus Ecclesiœ. cuio moi lis len(;ri per se. Per se dico ; et bi cnim cuniï

Ad secundinn, dieu cuni Sylvio conlritioncni in aliis ialebanlnr, conlrilionis pnecc|)lnin s.'Cpiùs obli-
Ulràque Lege eaindeni esse secundùni genus, sed gare per accidens, pulà, cùin vel implendum est prae-
diversani secundùm speciem, quia in nova lege ali- ceplum aliud, quod juslilia; stalum cxigil, vel vincenda
quid omninù exigit, quod non exigebat in anii- gravis lenlalio, etc. Alii conlra conlrilionis legenfï

qnà. quotannis urgcre judicâruiit. Alii banc ultra quatuor

248. Obj. conlra secundam parlcm. Proposiliim anl quinqne, mcnses differri non possc opinali sunt-
absoluluni pcccandi, non ad peccala lanlùm, sed et Alii vert), Scolisl;e praiserlim , sed non omnes, cen-
ad pcccali occasiones exlendi deberct. Alqui penès sent cum quem necdùm admissi peccaii letbalis pœ-
tioniinem non est ut occasiones peccandi niiiversas niiuit, leneri feslis diebus actum conlrilionis cliccre;
fugial. Alioqui onini debuerat de hoc mundo exusse,l quia ul in cap. 1 Isai. scribil Ilieronynuis: Omnis con-
Cor. 5,10. venins, qui non nffert liostias spirituales , nec audit quod
R. disl. maj. : Ad pcccali occasiones proximas, in Psalmo UOcanittir : Sacrilicium Deo spirilusconlri-
concedo ; remolas, iiego. Qui vult efficaciler fnicni, bulalus, elc. abominabilis est Deo. Undc Gregorius
debel cl média ad finis conseculionem necessaria .Mag.,lib. 4 Dialog.,cap. 59 : Necesse esl , ut ciim Imc
velle, proinde l'ugam occasionis proxini^e, quai cl de afjimns, nosmclipsos Deoin cordis conlrilione mactemus.
se indiicil ad peccaium, et qu;csila de se pcccalum Panio aliam iniit viam Parisiensis tbeologus , et

est. At non idcù occasiones etiani remolas fugcre Ic- docuil bominem, slalim ul pcccala memoriui occur-
nelur; (piia, ul probal objeclio, id ad minus moralilcr nmt, debcrc conteri saltem imperf'eciè ; caclerùm , si

impossibile esl. defeclu allenlionis ad olTcnsam Dei non pœniteat ,

Sectio m. — De necessilate et prœcepto conlrilio- ccrlô definiri non posse ;

quanta debeat esse procra-
nis. slinaiio, ul ejus negligenlia grave peccatum cen-
Duo bjc inqnirunlur, 1° an conlrilio peccalori scalur.
necessaria sit; 2° an slalim à peccalo necessaria Ab bis omnibus dilTert S. Bonavenlura , in 4, dist.

sil. 17 ,
parle 2. Is cnim promplic conlrilionis legi reli-

Circa primum nulla csl diirioiillas, ni slalim palc- giosos subjicil ,

quia bis lempus vitœ est lempus Pœ-
bil;at seriam invebilqnaîslioncm cajuil secimdiim ; nilcnlue. i.aicos vcro ul confessionem , sic et conlri-

uiidc lue, ul in ardiiis solenl, minim qiiaiilùm scin- lionem ad (piadragesimale lempus dilTerrcnon impro-
dunlur tbcologi. i
bal. Asllucret anceps ubi de clericis , quia médius sit

249. Alii videlicet pcccalorom slut'an ut culpam corum status rejigiosum inler et seculftrem. Qucu do-
fuam animadverlit, in conlrilionis aclinii erumperc clrina, inq«jil Ileimo, pag. 07 , si non onminb lenenda^
(lebere conlcndunl. lia pr;e i:;uloris Francisciisl.ami non csl lumen coutcmncnda.
(",
congregalione S. .Manri, in opère ciii liUihis : Lellres Elsi vix ccrli quidpiam in lanlà opinionum varie-

! liéologiques et morales sur qnelqnes sujets iniporîanU, laLc slatui polcst ; id Lantcn nimc conjiccre li< eat

:*aris, 1708. Idem prajdqcueral S. Anloainns, ô p., quod uno anle morlem inslanti fecisse, et alios edo-

lit. 14, cap. 18, ubi sic scribil: Quantum ad pcccuta cuisse vcliinu?. Sit
ifiorlalia, de quibus qnis noiiduni kabuil contritionetn, . Coscix'sio inuii\.- Conlrilio lapsis per se el régu-
vidcttir quod semper teneatur, (juando pcccalum mcnli lai iicr, necessaria est , lum necessilale prœcepli seu ,

occnrrit, ad actu odicndum el delestandum peccatum, naluralis , sou diviiîi , scu ccclesiaslicilum el neccs- ;

aliàs p^ccat mortaliler peccnlo or};::ch:ùi, q;io::y;iu' ,[

ti'.alc mcdii. \
^( CAP. IV. DE CONTFUTIONE. iif
S'iO. Prob. priiM pars. Jure naturali lenelur qnis- (^)rilirm. 2" ex censura trium Bail proposilionum,

quc iiijiiriam allcri il!;it:»m romponsarc, palii polis- (piaiinn prima, (pi.e est inler re|>r()balas , iiuni. 31,

siintiin , amito , liciiefaclori. Al(|ni por pcccaluin il- sic habel : LItarilut perfecla et tincera, quœ est ex corde

laia osi 1)00 injuria ; Dco, inquam ,

quo nemo magis puro, et conscientià bonà et fidetion ficlà, lam iii cale~

paltM- , clc. (liiimenis quàm in pa'iiilenlibut poteM esse sine rcniii-

2.')!. Pnth. sociiiula pars ex Siri|iUnA ,
qui codex sione pcccatorum. Sccnnda, (pia: csl nuni. 32 : Clia-

est iliviiii jnris. Kzoch. 18, 30 : Coiiverlimini et agile riia» nia, quœ est pleniludo leyis, non e$t semper con-

Pannlriiliam ub omnibus iiiiiiuitatibus vchlris. Luc. 15, ! junctu cum remissione peccatorum. Tcrlia demhin,
5 : Msi Pwnilculimn habucrilii , oiuucs pcribilh. kleui I
num. 70 : Homo existeus in peccato niorlali, sive in
asiniiiiU c;vleri l-'\tiis passiui (ilali. Acct'dil qiiùd reatu a'ternœ damnalionis, potest habere veram cfiari-

ronirilio necessaria sil nocessiiale nioilii : (|uoil aulein talem : et churitas etiam perfecta potest consistere cum
in eo jïrailu necessarium osl , à pruviilo legislalorc reatu œternœ damnationis.
iniperari dehuil. Conbrni. 3" ex S. Tbomâ, 3p.,q. 87, art. 1, ubi sic:
2.V2. Proli. liMlia pars ; ex pr;vceplo Ecclcsiastico Virtualis displicentia non sufficit ad remissionem pee-
anniKP oi'nf<'Sï.i()iinis ,
qu;i; uliqiio valida esse didjcl cati mortalis, uisi quantion ad peccata qblita posl dili-

et sine conlrilioiie valida esse non ijoicsI. gcutem inquisitioncm. Ergo ad Ikcc sallem sufficit.

253. Prob. quarla par5. Cuiilrilio pars esl Pœrii- Alqui ubi est perfecla cbarilas, est et virlualis displi-
tcnli.e poli-siina. Alqiii Pœiiitenlia lapsis ouiniiiô ne- centia peccali. Quo euim aclu in bonuin fertur va-
cessaria csl , ul , sailenï do polenlià ordinarià , in Dei lu nias, eodem malnm bono buic adversum implicite
graliam icsiiiuaiitiir : in liane onini nslilni non pos- reprobal et aversalur. Ergo.
sunl ,
qnaindiii cor nnncliil axorsii'.u à Deo : nianebit 2.-),^. Obj. r conlra conclusionem. Marci ult. : Qui
auloiu douée ad enin sorià Pœiiilenlià reverlanlur. crcdiderit el baptizatus fueril, salvus eril. Alqui h.X'C

Unde \ngnslinn'^,Iih. de dnabus Animabus, cap. 14 : vcrba dubio procul ad peccalores extendiintur. Ergo
Polesl alùjuis Uiccrc se non peccarc :nl nnlUi est barbaries his suflicil fide« cum Bapiismo.
quœ direre autleal , uoii esse pwiiitendnm , si pcccuvirit. Confiim. Hapiismus non minoris est efficacice
Merilo igilnr Trid. supr •, cap. i : I- iiil riuovis tcmpore qnoad adullos, quàm quoad infantes, .\tqui Baplismus
ad iiiipclraiidnm vcitiam pcccatorum liic cviilrilioiiis ciira coniriiioneni peccala delct in iiifuntibus. Ergo
motus tiecessarius. et in adullis.
2oi. Dixi cum Svivio , ad q. 87 , a. 2 ,
per se et 2 jG. II. ad primum, dist. maj. Qui crcdiderit eâ
regulariter, quia per accidons pole&l inlordùin snflioore (ide (|ua' serval omnia quœcumqnc maiiduvil Cliristus,
Pœnileiiiia , proindc contrilio virliialis , qnalis in ut diciUir Mailii. 28, 20, conccdo. Qui credideril fide
amorc Dei super omnia continclur: ul si qiiis peceali slerili et oliosà, iicgo. Porrù (ides, (pue omnia Cliristi

commissi oblilus invincibililer , in pcrfecUnn diviivic pr.eccpla servare nilitur , ul per dileclionem operari,
dileciioitis acium crnmpal , nibil cogilans , niliil pie sic peccala digne deflere débet, licét neuirimi in ob-
adeo de |.ecoalo dolens. lleni si quis ad niarlyi iiim jeclo Marci tcMii exiiressim contincalur.
raplus repenlè , ila circa charilalis aul forliludinis Ad conlirm. dist. maj. Non minoris est efficaciro,
aclus ocrnpeiur, ul peccala mémorise ipsius non oc- sed majores in adulto peccatore cl positivé in pœni-
curranl. Elbi enini el ipsis (pii deli(pierint niarlyribus tenti reperitobices, nimirùm ex actuait peccato, quod
ijjcumbil per se obligalio Pœnilcnlicc in Scriptnris ut vidunlariè commissum est, volunlarié persévérai,
generaliler praiscripla , cerluni vidclur euin qui pro conccdo; secns, nego. Soluliovel minimum altendenti
Domino Jesu ad mortom fesiinal , nec peccali dolo- patel.
rcm omiilit, nisi quia sanclà paliendi volunlalc sagi- 257. Obj. 2" : Scriplura remissionem peccatorum
nalus , inculpalè peccali obliviscitur , id cxperlurum oralioni et eleemosyn;c tribuit ul et conlrilioui. Sic
Cbrisli : Qui me confessus fucril coram homimbus, con- Marci 11, 24 : 0»(?iia quwcumque orantcs petiiis

filtbor et ego eum corum Paire weo. accipielis. El Luc. il, 41 : Date eleemosyncmi ; cl ecce
El voro, qui generaiim dixil : yisi Pœnilentiam omnia munda sunl vobis. Idem de cbarilalc constat
linbucriiis, etc., dixil eliani Pro\. 8 : Ego diligentes me ex icxlibus paulô anie adduclis. Alqui tamen ueç
diligo. Jean. 14 : Qui diligit me , diligelur à Pâtre elecmosvna, ncc oraiio aul cbarilas ad peccali mor-
vieo, 1 Pclri 1 : Cliaritas operit multitudinem peccato- talis remissionem necessaria sunt necessiiale medii.
um. 1 Joan. i : Um)iis qui diligit, ex Deo nains est, elc.
Ergo.
Alqui ba^ asserlioncs nuUam in casu inadverlenli;e 258. R. i" Non probamus ex Scriplura conlrilio-
vcloblivionisiiiculpaUcexeeplioncm baberemerentur. nem neccssariam esse necessiiale medii sed ex na- ;

Ilinc Auguslinus, tract. 9 in Episl. Joan.: Timor lue- ;

lurà rci, quiascilicetaddelelionem peccali necessaria
dieamentum : cliuritas sanitas, et rursùs: AwijHa»»os/»a sunl, odium veteris vitre, vit;ic novae proposilum, el
fœda est per iniquitalem ; amaiulo Deum pulchra effi- anle oniuia convcrsio ad Deum, et injuriae eidem il-
ciliir.
lakï reparalio ;
quœ quidem sine coniritione baberi
Confirni. 1° quia perfccla cbarilas pcrfecla est non possunt.
cordis ad Deuui couversio : ha?c auteni ejusdein est R. 2" dist. maj. : Scriplura remissionem peccato-

diguiialis cum cojiiriiione, oujus votum inchidii. rum (rib'iil oralioni, etc., sed modo prorsiis dispari,
 m TRACT ATIJS ni: l'OriMTMNTIA. PARS II. ^U
tanc&àa; cà<l^m raiionc, liPgo. Scriphira cnim cou- V liiltciii , salis proliibciii ne niuiiiuiiir [^\M\a. Al rcni-
siiiiili liadilionis ol sniKK llico!o[^ia' sonsii iiiU^llfCla pcralio grali.'c, seu (piod in idem reciilit, injnrii; Deo
jusliliratiuiicm Iriliiiil cliaritati laii(|iiiiiii roiilridoiiis illat.i; reparalio, speciali icge iniperari deciiil, rpiia cl

vicario, oralioni vcro cl olcoinosyiia', l.iiifiuàtii iiiodiis propriam liaiiel boneslalem (.-Inullù alià legcdiblincU;

idoncis, non lanion, ul in convcrsionc S. l'aiili cnii- salis pra-cipitur.

cuit, scmpcr nbsolulc ncccssariis ad oblincndn graliic 2Go. Al, inquics, conlrilio sufficicnlcr impcratur
convcilcnlis auxiiia. At rcinissiononi poccali Iribnil prjRcepto cliarilalis. Ergo non dcbnit alio pnecepto
conlrilioni , lan(|ii;nn nicdio, per se, vcl pcr siii vo- juberi.

tun» , corda à Doo avcrsa ad Doinn rcvocanli. Ca.-lc- 260. R. neg. ant. ; ciiaritas cnim iiisef|nilur pecca-
rùm oralio nicdii ncccssilalo, connniniiler lotpn.ndo, lum ul esl bono Dei adversum. Conlrilio vcro idem
necessaria est. Vide Iracl. de Religionc. impngtiat, pront jus divinuni Ledit. Unde cliaritas m-
2")0. Insl. Nnsqiiàin disciliiis conlrilionis vini coni- direcU"; duutaxal , el sub aliquo lanlùm rcspcctu con-
nicndanl Scriplina cl Paires, qnàm cùni per cani peo- irilionem altingil. Debout porrù adus virtuales pcr
cala deleri et operiii assennil. Alr|iii i)ariU'r Scriphira se el directe pr;ecipi.

el Paires pcr f liaiiialcm dicinil oporiri niulliludiiiem 267. Insl, : Oninia nalurœ pr;eceiil.i conlincnlur ia
peccalorum. Eigo cadcm plané est utrinsque effica- Dccalogo. Ergo et iu eo continctur praiceptum conlri-
fia. Er^o allera altorins viecm supplerc polest : lionis. Atqui in nullo alio quàm in primo Dccalogi
proindc nenlra, vel utraque necessaria csl necessilale pr.Tceplo coiilineri polest. Ergo in eo continetur.
incdii. Ergo rursùs pncccplum cbarilalis conlrilionem im-
2G0. R. dist. min.: Per diarilalem oporiri nnillilu- perat.
dineni peccalorum mediaic, conccdo; immédiate el 2C8. R. ad primum, dist. ant. : Conlinenlin- in Dc-
formaliler, nego. Sinccrus I)ei amor ad odium pce- calogo formaliler vel virtualiter, dircclè vcl iiulircclc,
cali, qnalenns Dei nialnm est, niovet el CNcilal ; cl sic conccdo, Conlincnlur omnia formaliler etdircctè.ncgo.
medianle conlrilione lioniincm réconciliai cuni Deo. Ilaque qui jir.ecipil ul Deum super omnia diligamus;
Al id non pr.TSlat per se solum, quia cliarilas praecisè pr.i;eipil ex consequenti ul quidcpiid eidem displicet,
sumpla abslraliit ab odio et doiore formaii peccali. delestemur. At decuit ul generali buic pra;ccpto, quod
lilruniqne autem ad peccali morlalis vcniam neccssa- ; praîsens lempus spécial, acccdcret aliud quo pra;te-
rium esl per se el moralilcr; pront supra prol)aluni
'

rila mala praclicè expungeremus; et illud est de quo

est. I
loquiniur spéciale conliilionis pr.X'ceptum

. 261. C)l)j. 5° : Speciali pra;ceplo opponilur spéciale 2(i9. Obj. 4" : Sallem adullus in Baptismo à morla-
pcccalum. Atqui nullum csl spéciale peccalum quod i
libus abluilnr , modo iis ex affeciu non adliaereat,
opponalur conlrilioni seu Pœnitenliyc. Hoc enini pec- eliamsi contritus non sit ,
prout docet Ambrosiaslcr
calum dubio procul forel inipœnitenlja. Islbuic porrù in Commeuiario ad Epistolas S. Pauli. Ergo.

non esl peccalum spéciale, sed generalis circunisian- 270. R. neg. ant. ,
quod et Scripturrc adversnlur

lia peccali in quo quis deccdil. ubi Ad. 2, ait Petrus : Pœnileiitiani agile , et brtpdze-

262. R. ad primum, negando min. , et dico Pœui- iur nnusquis'iue veslrùm ; et Tridentino, scss. 6, cap.

lentiîc opponi impœnilcntiani , non pnecisè linaiem 6, ubi slaluilur Pomiteuliam unie Boptismnm agi dc-
banc quœ est conjunclio morlis cum slalu peccali
, ;
bere.

quamque amens vel delirus, qui jani nullo Pœiiiten- Ncc nocet auctorilas pseudo-Anil)rosii ,
qui bic
li:c praîceplo tenenlur, incurrcre possunl; sed eam, lit in pluribus aliis , c.Tcutiil. Vide RcUarminum de
qu.ie vel est formale non pœnitcndi proposilimi , vel Scriplorib. Eccles,
omissio conlrilionis, quo tempore urgct ejus pniccc- 271. Obj. 5" contra limitalioncm conclusionis. Ut
plum. Ha;c autem adeô peccalum est spéciale, ul in charitas per se solani aliquando juslificet, ad minus
confcssione aperiri dcbcat. Sic cliarilalis dcrecliis.est necessum est ul includat voium contriiionis. Atqui id

lantùm circumslanlia peccali in quo quis persévérât, gratis supponitur; et allundc votum illud non suiïi-

quando non urget cbanlalis prccceptura : si verô ur- cerel; 1° quia Tridenlinum, mullis quidcm locis con-
geal, est spéciale peccalum, et quà laie accusandum ;
lrilionem exigit, at nullibi subindicat votum ejus
nisi è cxleris pcccatis sat inlclligatur. Hinc palet so- suflicerc ;
2° quia alioqui dici possit sufficerc voliioi
>jj

lulioad2, caque Iota est S. Iboma; in 2, dist. 45, q. I, fidei ;

3" quia sicubi conlrilionis votum sufficiat, cor-

a. 3, ad 5, ubi sic : linpœuilcnlia, secundhm quod dicit lè in Pccnilcnliâ, vel saltcm in Baptismo; in uiro-
propositum non pœnitendi, est species peccati in Spiii- que autem rcquiritur conlrilio à Pt^lribus Tridcnli-
tum sanctum ; secnndinn autem (jubd dicit permnnen nis.

tinm in peccato usqne ad mortem... , sic esl accidens el \ 272. R. ad primum neg. , niaj. pro ulrâfjue pi^.rle :

circumstantia aliorum peccatornni. El quidem 1° qui pcrfcclae cliaritatis aclum elicil,

263. Insl. Nullum exslat spéciale pricceplum de
:
Deum suum inlùs et profundè diligil super omnia.
conservand^ gralià. Ergo nec de eâdem recuperandà. ! Ergo in sensu composilo liujusce aclùs , non possct
204. R. negando conscq. Idcù scilicet nullum esl sua, si memoriaî lune occurrerent, peccaîa non dele-
spéciale gratiam conservandi praiceptum, quia sin- slari, cum firmoab iis deinceps absliuendi proposito.
gula quœoue prœcepla, qucc morlalelioc vel illud pro- Ergo tune via'lualem corum displicciUiam , aique ideo
:i25 CAP. IV. DK CONTHIllONE. aaC
displiccnli;c foiinalis proposiluin", seu vuiiim , habcrc l'tum aliud rilù iu>plcrc non possit ;
pula cùm quis
dicendus est. lu |ieccalo cxislens Sacrauu-nlunj aliquod minislrarc
2" Idem Vdliim suflicil coram oo (lui solà , modo (ouliccro, perficerc, vel susciperc débet. Idem est,

sincorà , curdis pra-paralioue conlouliis Cbl ; iiecinc ail licmio, cùm };ravis urget leulalio vel occasio pcc-

cxigit ut niliil c labili mortaliuin mcuiorià cxcidut. caiidi, (piuî per cas solùm spéciales gratias vincatur,
Nec iiooenl qii.c coiilr.i olijiciiuilur. (juie solis amicis dari consueverunl. Idem demùm
Non priiiuiiii ;
quod eiiiiu exprtSbo iiou dcclaravit dit, si coiilrilio noecssaria judicelur ad avertcndam
Tridentimiin, ciii pOb!^ibile «lOu fuil uiiivorsas iheolo- à populo u'.anum Domini, ijuia postulat legalis jusli-
uivO diflicullalcs riuiari , hoc salis aperuil Scriplura lia ul conuiMiiiilalis membr.i nialuin tolius avertcrc

salis Paires, salis EcclestcC Komatia) dccrela. cnilanlur.

Non socundiiui , luin quia niliil est in Scripluià , CoxcLLSio iil. — Lrget cliam couliilioni!» aliqualis

Paliibus, PonlilicuuKiuc docielis, unde culligi possil pricct'plum , (juaiido mcnli occurrit peccatum ,proul
suflicore voliim lidci ; lum quia lide , ulpiUo prima est olVeusa Dei. Itallabcrlus.

juslilicalioiiis radiée, uibil est prius , in quo volum 27o. Prob. Vel euim, cùm auimo recurrit pecca-
cjus conlincii possil. Quanquàin non répugnât ccrlum tum ul urï'ensa Dei , iu co sibi complacet pcccalcu', ul
impHciUX! fidei goiuis , in quo vùUun lidei niayis ex- ii i'aciunl; r/.;/ Uclanliir, ciiin mule fecerini, Itov. 2,
jilieiLo) coulineri possit. ii; vel illud indiiioieuli oculo resjjicil; veladilludnon
Non Icrlium , nibil cuim est vi cujus pœnitens, qui retloclilsiue ali(pio doloris et displicciili;e sensu. Al-

pcecala sua deponil , cxcaselur à conuilioiie ,

quain qui dubio piocul pecc il in prima et secundJ bypolhcsi*
uo\ii parleni esse Sacramenli prxcipuani ; est verù In prinui quidem ,
quia bujusu)odi deieclalio, nova
ciir ab cà excuselur, qui peccatorum suorum ncc me- qua;dam csl prxlerili niali apprubalio, novum proinde
luinil, ncc meminisse polebt. scelus iu co gcucre, cui corde apjdaiiditur, mœi;bix,

Quotl ad liapiisnumi spécial, rcponil Simouuel, V. g., si gaudealquod jimlierem seduxerit ; viudiclx,

p. 81, in co non suilicei'c voUun conlrilionis; quia licèl si exullet quod graves de iuimico pœuas sun»pscrit
Uaplismus possit esse sine contriliouc formali, lion etc. in secundà verù ,
quia palrcm conleumil iilKis,

lamen eiïeelasejus, qui csl moilalium romissio. Cùm cri.aiorcmctomnimodcbenefactorem crealura, eoipso
tonlrilii) formalis sil condilio ad eum divinilùs jne- quo iujuriam ejas, quasi exlranco, nescio cui, faciam
rcquisila, exScrijilurà, Palri!)u.-, Conciliis otunivcrs;c palienlersuffcrl. trgoutnialab;ecdeviletpeccator,saU
Ecclcai.ii sensu : qisce è contrario docent extra Bapli- icnumperfectc couleri débet, stalim atqucmcminit se
&muui et Pœuiienliani suflicere possGvoium contrilio- i
iu Deum peccàsse. Et id ut mininmm docet Serapbicus,
uis. lUcc ille. cùm iu -i, dis!. iO, q. 2, scribit pcccalorem pro loco
Verùm paucis sciscilari liceaî, an qui lelhaiis ciilp;e el lein>/orc debere couleri videlicet àim rccogiUU inula ,

invisibililcr oblitus, jamque s;Acr;c proximns ablu- ':

siui in quibus offendil Dcnm.

lioni , perfecuc chariktlis actum eniitlit, juslidcari Co.NCLisio IV. — Quisquis studiosusestsaUilissuiC,
pos^il,-annon. Si poie^l, corruil igilur rcsponsio pr;e- '
eam in fulurumsenlcutiam sequi praclicè cl aliiscon-
cedcns. Si uoii potest, cur miiior est cbarilalis D'.pti- sulcre débet, <iu;e conlrilionis pra'coptuuï urgere ccii-
smo juiif.tx eliicacia, quàni iiiius quo; à Baplis-no so- sel, slalim ul actus cjus exeri polest.
clusa sil? 270. Prob. lu re admodùm coutroversà prxslat
Falendum lamen animadvtrsionem banc , si cujus, eam opinioncni sequi ,
quie bine quidem uibil babct
ruodici profLClô usùs fore in praxi, quia adullus ncmo periculi, indc autem absque niulîiplici periculo, magis
ad Daplisnium acccdeiis caret peccalis, qua' sallem iiîinùsve certô negligi non polest. Alipii lalis est opi-

confuse detestari possil; débet aulemqui polest. nio noslra :

1° quidem uibil in fulurum babet periculi.

Co.NCLUsio II. — Pra;ceptum coniiilionis per se Procul est sanc ab umbrà periculi ,
qui slaluit, cul-
saltcm aliquando obligat ; alLquar.do per accidens. pam, si quae sibi excidal ,
praeserlim gravem, niox ut
275. Prob. prima pars, quia pncceplum iilud obii- animadverlerit, coram Domino dellere. 2° Ilabet pe-
gat per se in evidenli aut probabiii morlis , vel riculi plurinuim advoisa opinio, qu;e ad dies aliquot,
ameulia; conlinu;cpericolo : qui euim lune Poeuiteu- ad mensem, meuses qualuor autqiiinque, imù ad au-
tiam omiliil, expouilur periculo Dunquàm pœnilcndi, nujc confessionis icmpus conirilionem protrabi per-
adeôque moriei;di in peccato. mittil.

Dixi , in periculo evidenli vel probabiii ;

quia ubi 1" Euim vix aut parùm consonat buic Spirilùe
œterna salus agiiur, nibil icmcrè negbgcndum est ;
saticti u.ouilo, quod praîcepli speciem prx'fert : A'ou
unde ad contritionera lenenlur, uon ii solùm qui pe- tardes converti (iil Doniinum, cl ne diffcrus de die in diem;
riculosè scgrolant, sed et milites ante pugnam, nnu- siibitb enim venict ira iiiius, el in tempore vindiclœ dis-
tici viatores ante proceliosam navigalionem ,
pr^e- perdet te, Eccll. 5,8; quù perliuct id Apocal. 3, v.
gnantes anle puerperium saltem difficile, etc. eud. : Pœniienliani âge; si ergo non vigilaveris, veniani
274. Prob. seconda pars, quia prxceptuni illiid per ad le lanfjHàm fur, el nescies qiui liorà veniarn ad te.

accideus seu ralione allerius obligare dicilur, quod Qua ro autem an bis oblemperet , an comminationes
liisi iniplealui', aliud débité iuipleri ncquit. Sed muiii illas tiuieat cl revcrealur, qui de die iu diem ad mqi-
^uiit casus , iu quibus qui cojiiriiioni defucrii, pnvçç- sçs îres, auauiui", et eô plus, pœniteutiam differt.
^7 TKACTATUS 1)K POEMTENTIA. PAUS II.
%28
2" Noquo consonal PAtrihiis, qui iii illaiii coiilii- m cuiii illiid foiinidaïc dcbéfil : Quare pëcmaam mmn
ionis proc-rnslinalioiiciM
tionis iiiio iiiipclii iiisiirrcxcninl; !
»/"" '/(''//«'is ru/ /«((/««m cl ex lalcnio lidci ac siici qiiod
nionoiilos alii ruiii AiiKiisliiu), Dciim, (jni viMiiain pol- crcdidoram vobis ,
nulliini lucrum fccistis? /«H/ifeot
'
licilus csl pœniteiili, (rislinmii non piomisissc poc- servum rjintc in tencbras exlcriorcs.

calori ; alil cuni Clirjsoslomo, \\, in Malth., quod non Secundurn verô, quia ut docetS. Crcgorius , boni.
dolrrc iitiin pcccnvcm , mngis irasci fucit Dcum quàm ,
M iniv.ecli., el mcUùs doccl quolld'iana roruni expo-
illud ipmmciund and' prccnvcras. Iliiir aiili(|iii dctclo- ricnlia ,
pcccntum quod per Pœnitcnliuni non ddctur
,

ITH, ncc pauci , iioc inliiiii noiniiiis opinioncni illarn suo pondère in nliud trahit.

ftbjecôrc, prrcsorlim vpio S. Anloiânus, S. Tiionias, Terlium dcniquc, quia iscst inipœnilons omnis, di-
alsi aliquando siibobscurc, Guillcln)ns Parisicnsis, qui strictus ensis eui super impià cervice pendet. Omnibus
lion ad conlrilionom tanlùm , scd cl ad confcssioncni quidem diclum csl : Vigilate. Al poccatorl pra'cipuè
graviter lapsos obligal. diclum vidolur : Quà horà non pulatis, veniam. Ilinc

5" Ncc congruil san;e raiioni , scd ab ci\ niullipiici- in pcccalores irrucrc dicilur repcntina calamilae, et

tcr inipugnaliir , Uim qiiâ parle Deuni n Sfiicil imp(f>.- ingruerc interitus quasi lempeslas ,
quasi dolores pa-

nilenlia haec , liiin et qiiii parte respicil peccatorcm, rientis. Et vcrù quàm mnlli quotidic lectun» pelant
El quidoni quod ad Deuin perlinet, conslat euin vcgeti, qui uno post instanti illud audiunl : S/hZ/c,

«inc nova ciilpà ncc irrideri posse, nec contemni, uec hàc nocle auiniam tuuni répètent à te; ita ut primo
honore sii)i debilo spoliari ; honore, iminani, quem ,
mane nuntiel niortem publicus rimior, qui ncc mor-
licct cjus non egeret , Filii sui sanguine ac(|uisivil. bum iiidioaveral. Mcrilô igilur idem S. Crcgorius
Atqtii Deuin irridet peccalor conlrilionem suani difle- boni. 12 in Evang. : Si scirel quisque de prœsenli seculo

rens. Qiiis cniin deniùin Dci irrisor ccnsebiliir , nisi quo lempore exiret, aliud tempus voluptalibus, atque
qui aiidilà illà connninalione : JSon lardes converti; aliud Vumtcntiœ aplare potuisset. Sed qui Pœnitenti

alioqui vcuiam ad te Innqnàni fur, (d)(irmalo conlra veniam spopondit, peccanli diem crastinum non promi-
minas et minanlem aninio , nocle et die in reheilionc Scmpcr ergo extremum diem debemus metuere, quem
sit.

su5 persévérai ; nec limet ,. niiserè securus , inciderc nunquam possumus prœvidere. Ecce hune ipsum diem ad
jn nianus Dei vivenlis. Sed et idem Deuin conleniuil. inducias conversionis accepimus , et tamen mala qucs
în euni enini quadral id Aposioli, Rom. 2,4: An di- fccimtts, flere recnsamus. Breviter et nervosè Sapiens,

vilitts bonilalis ejiis , et palieudœ et loucjanimitatis con- Eccii. 5,27 : Cor durum malè habebit in novissimo, et

tenmis? Ignoras quouiam benignitas Dei ad Pœnilcnliam qui amat periculum, in illo peribit.

te adducil? Secundiim aulein duritiam tuutnel impœnilens 277. Momenla hsec magnâ ex parle conlraxil La-
cor thésaurisas tibi tram in die irœ , clc. Dcnitiuc Deuni micus in opère anlea cilalo, unde paucula h;ï!C dc-
honore debilo spoliai. Exigit enim lionor Dei, ul nun- cerpere non pigeai, pag. 2 : « Demander si un homme
quàni ab eo ad vileni crcaluram iransferalur ratio ul- tombé en péché mortel csl obligé, dès qu'il s'en aper-

linii finis. Porrô suani illani (inis ullimi ralionem Deo çoit, de s'exciler à la conlrilion; il me semble pour
subripit peccalor , et qiiamdiù in peccalo complacct, moi ,
que c'est deniaïuler si , après avoir commis un
subripere pergit. Sicut ergo peccala geminal, (jui crime de lèse-majesté divine, on peut se voir dans
erepiani vicino suodomum, non resiiluit, cùin polest, réloignement el la disgrâce de Dieu , et y demeurer
ila etverendum ne pecc;Ua multiplicel qui quod Deo ! de gailé de cœur. C'est demander si un bommc, qui
furalus est, redderc non siilagii. Nec obslal quôd bo- '
se voil dans un éiat de haine el d'aversion réciproque

mo è privatione domùs delrimenlum capiat, non ileni avec Dieu, peut s'y reposer tranquillement. Cesl de-

Deus ex illalà sibi injuria. Id enim ad rem non lacil, mander si un bonimc, qui se connaît ennemi de Dieu,
quia peccalor quantum in se est Deum la?dit , et jura I
el l'objet de son mépris , de son vomissement et de
ejus violai; nec proinde minus reus est, quàm si son indignation, peut en sûreté de conscience ne pas

eum reipsà spoliarel. Sic verè reus est, qui hominis penser à changer de disposition, et à l'apaiser. C'est
probi et omnibus noii laniam , irrito licèl conatu te- enfin demander si un homme qui vient d'allenler sur

mcrare pertentat. la vie du prince ,

peut demeurer de sang froid en sa
Neque verô minus rationi adversalur eadem opinio présence, sans penser à le satisfaire, et sans donner
quâ parle respicil peccatorcm. Sibi profeclô pessimè la moindre marque de repentir, t

coiisulit, qui sese exponil periculo lum jaclura; teni- El infra, p. 155 : i Croyez-vous que ce fût faire un
poris.tumè peccalo in aliud peocatuni prorucndi, bon compliment à Dieu que de lui dire : Mon Dieu, je

lum et acternœ damnalionis. Alqui triplex illud peri- travaillerai tôt ou lard à ma conversion; mais en at-
culum incurrit, qui in habitu peccati Iranquillus re- tendant , mon Dieu ,
permettez-moi de vous haïr de
mahet. tout mon cœur : souffrez que jusque-là je demeure
Primum quidem ,
quia etsi peccalor non peccal in dans l'idolâtrie : permettez-moi , mon Dieu , de vous
omnl opère, constat tamen eum in via salutis non pro- outrager encore quelque temps, en vous préférant la
gredi, nec quidquani ex operis suis percipere lucri, créature. Agréez, mon Dieu, que je lui défère encore

qtiod flctcrnœ vilac condigniim sit, juxta id, 1 Cor. 15 : l'espace de quelqaos mois , l'honneur de la fin que je

SI charUatem non habuero, niliH sum, nihil inilii pro- vous ai ravi. Je sais, mon Dieu, que de droit mon
(lest. AiïDon verô oliosi ici genus bomines Evangcli- 1 cœur vous apparlieiU: mais dispensez-moi, raonDieu^
429 CAP. IV. DE COMUlTIONt:
de vous le rendre si tôt ; je l'ai donne à voire esclave I
ncgaiivinn, conccdo; afflrmativuni simpliciier, nego.

encore pour queliiuos jours; ne nie pressez pas lanl, lia cnim pr.vcipil ainorem Dei , ut pra-cipial ne Dci
num Dieu, Uou\o/. bon qne je demeure encore un inimici sinuis , et lran(|uil!è mancaums. Id cnim si

jour dans la révolie ;

i»crnieUez-nioi dn moins . mon Icrrcnus patcr in filio abborrel ,
quanlo plus Dcus in

Dieu, de vous mépriser h mon aise, encore un demi- nobis? Ilinc aliud isltid pr;pceptum : Aoh lardes con-
jour, encore une bcure, encore quelques nioiuenls vt'tli ad Doininum, de.
mon Dieu... Qu'on se flallc lanl qu'on voudra : ce re- 28'. Insl. Non dicilnr tnrdaro, qui non lacil qiiàin

L)rdenienl délibéré et de sang froid renl'crnie loul cilo polesl, sed qui non facii, qnando l'aciendiun est.
cela. > Sic non dicilnr lardarc (pioad sacrimi ,
qui gradilur
278. Conlirmalur asscrlio noslra. Conslal ex di- cùm oporlel, elsi ciliùs ire polerat. Sic, 2 Pelri 3 :

ciis, ubi «le charilate, leneri hominem frequenler eli- Son tardai Deus promissionem suam , licèl cani noti
cere aclus amorisDei super omnia. Sed pneceplnni slalim ac polesl, sed siio tcmpoïc adiuipieal. Ergo ut
iliud in quo pcndenl univcrsa Icx el pro|diela' , ab eo peccalor mone in Ptinilcnlià redargiii nuqueal, salis
impleri non polcîl, qui pcceali sui conlrilionem dif- est ut debito lempore converlaïur, iicèi non slalim
ferl. Cùni Deus super omnia diligi non possil, nisi ab ul moraliler polesl.

eo oui ^lispiicct pcccalum. Ergo. 286. R. neg. conseq. Sicul cnim non concii)iunt ad'
270. An aulem ul in fulurum sibi salubrilcr pro- vcrsarii, quomodo non ullia debilum lemjjus conlri-
spicil , qui slauiil peccalum , si quod sibi exciderit lioneiu prolialiere dicaîur, (pjî per quatuor nicnses
sincero dolore expungerc ; sic el sibi quoad pneleri- placide in odio etiià Dei,itU'rna'que daumalionis aleà

luni consulere dcbcal, qui praxi buie defuil; an pro- persévérai , sic nec capimus nos (piî fieri possil ut
indc omissionem banc, ni unum vel multiplex pecca- qui vel unà die in eo statu frigide ])crmancl , ex bàc
lum conlileri debeal, nova, si lamen nova, est qu;e- ipsà nmrà rcdargui ncn mereatur. Nec quid(piam iit

>lio, qu;« ex jadis mox priiicipiis liand difliculler contrarium j)robanl ol»jecla ab adversariis exemp.'a ,

resolvi possit. Elsi aulem pars afiirmans , ul lulior, seu Dei promissionem suam non lardanlis, seu Cbri-
sic el probabilior vidclur, praxim ejns arbilror parinn sliani lemplum, miss;c causa ,
paulô seriùs adeunlis.
lubere diflicullatis ;
quia omissio Pœnilenliaî ul el \
Neuler enini idlà lege opus suinn maiurare pnccipi-
actunni cbaritatis ex coiifessionis série sat vulgù iii- lur. Al pra-cipit vei ipse pielatis clamor, ut qui Cbrisli
icUigilur : nec cseleroqui dillîcile esl sciscilari à pœ- sanguineiu conculcavil, el cujiis vila singnlis momen
uilenle, an iis aclibus perdiù dcfuerit. Lnum addo lis velut à texenlc pnecidi polesl, nihil non tenlet, ut
nimirum momenla allerius opinionis nibil liabere so- è miserrimo illo statu quàni prinunn erumpat.

Ijdi, nibil quod cbrislianuni peclus polenler movere I

287. Insl. 2° : Ideô peccalor è statu suo, quàm jiri-

possil. Quod ul iiinoiescal, j

niùm moraliler polesl, prodire teiierelur, quia in ipso

280. Obj. 1" : Priccepluni contrilionis : Pœnilen- volunlaric pcrmancns, cumdem velle censerelur. At-
tiam agile , est aflirnialivuin. Atqui ea esl prœccpli qui non ideô stalum bunc suum velle el approbarc
aftirnialivi natura, ul non obligcl stalim el pro seni- censeiur, quod nefarium foret; sed laniùm permit-
pcr; sed determinalo lempore, el posilis ceriis cir- lere, quod à volilionc positiva mullùm discrepal.Pos-
cumsianiiis, quai in praisenii niaierià locuni non ba- sum enim pcrmillere furi ut occidat me, nec tamea
bent. Ergo. id velle possum.
281. R. 1° : Reverenier inlerrogare liceat eos, <iui 288. R. r : Ergo stando in jure nalurafi peccaloi^

argumeiilum islud proponunl , an è viginli peccalo- non ad quatuor aul quinque menses, sed ad annum,
l'um niiliibus, qui ex eodem argnraenlo conlrariain ad bicnnium et ultra, conlrilionem suam, cilra novi
noslr^e opinionera seculi , ad unum duosve nienses sceleris periculum, dilïerre poleril : quia erit id qui-
conlrilionem dislulerunt, ne unus quideni in a:;lcrnu!u . dem l'unesli stalùs conlinuata permissio ; volilio ne-
perierU, liàc pncserlim xlale, quâ nibil crebriùs au- quaquàm.
{

dilur quàni subiianece mortes. Magninc porrù erit ar- 289, R. 2' : Neg. min., elsi enim permiltere et
^umenlum, quod vel unum bomineni dauinal. velle à se invicem mullis in casibus discrepanl, idem
. -2S-1. R. 2" : Argumeiilum idem ab iis pcnè lolum nibilominùs repuianlur, cùm quis id pcrmitlit quod
fioivi debere à quibus projioniiur. li nenipe novo sub- lanquàm gravissinmm nialum avertere débet el polesl.
jiciunt peccalo eos qui Pœniieniiam ad 1res aul qua- Sic virginis aul vLneye ruinam velle censetur, qui eam

Uior inenses dilïerunt : nec lamen desinil affirmaii- non avertit, cùm polesl, elex officio tenelur. Pari ra-
Yum esse Pœnilenliie praicepluni. Aiunl quidem id lione, qui rem alienam invilo rationabiliter domino
exigere ralionem periculi quod crescit in dies. Al me- sciens el adveriens deiinet, priùs ejusdem furtum ra-
Biinisse debueranl irilum illud, unà inierdùm die con- lum babere judieaiur. Jara vero peccalor Deo furtum
tingerc, quod toio acmo nec semel conligerit. leeit cordis sui, gravem prohincinjuriam inlulitCrea-
285. R. 5" : lu affirmalivo Pœnilenli;xî procceplo (ori. Ergo quamdiù ba;c non rétractai, velle et appro-

involvi pr^ceplum cbarilalis ; illud aulem, cùm ex baie ccns''t!ir, el quidem insullaloriè niaj^is, quinn
tolo corde , loùsque viribus impleri debeal ,
pcr Ucs ( ùiu [uimùm peccavil ; lune enim passionis inijielus

fuaiuorve lueBses omiui non posse. deliberaiionem minuendo, culpam imminuerc poiuil :

284. R. 4° ; Dist. uui. : Est afûrmalivum siuiul et bic autcm sedatior animas excusationem loilit. Ncq
iSf TiiACTAiis m: V oi:mm:niia. paks ii. 252

(lubiuin quin ripiul soiisalos oiniics lous niagis Iiahca- nova- lalirica: bomineni cognoveril Augusiinus. Miinm,
lnr, (jui iinpiirlà n-^'\ \)\\i'\)ro\n:vii alapà, placide sliit .lit S. ddclor, iib. 2, de l'cccal. mcrilis, etc., cap. 18,

coiain co, quasi iiiliil consciiis ,

qiiàm (iiiii alirciiliis .m' iujIuiiIos polcst in mcdiixpiodam ila ronsiilcrc, ul iiec

liiiorc , c6 i)riinùiii iiisolciilia' dcvciiit. Mis addc jk:- hoiiii, ucc Dudusil. Aul ciiiiii juslitinni diUijinius, cl buiia

riculiiin quod subit capilis isle, pcccalor vcrù a'ionia' csl... Aul si omuinb non diliyimus, non bona est, $cd

dainiialioiiis. mala cl pcssiina. Quxro aiileni an jusiiliam diligat, qui

200. Al, iii(|iiiiinl, pericuUiiii illtid diiiita.vat. rcino- injusliliam suam, non delestalur, cùm potcsl.
tiiiii Ohlorga pcccaloioin. 29j. Obj. 2': Si |)r;ccei)liun conlrilionis obligarct

291. Sod coiilra, 1" crgo inoliùs laliotiiiaiiliir, qui slalim ul post |)eccatum inq)leri nioraliler potcsl, pec-

cunlrilioncin ad aiiniiin cl cù plus, dilTcrri possc <:cii- carct liomo quoties illud nogiigcret; ccnlies proindft

scnt. Nc(iuc ciiim jiivcnibus pnv^serlim vcijolis adeo in borà, si ccnlies in memoriam rcdcal peccatum. Al-
crescil pcriculuui , ul rcriiin roiidilioncni laiitupcro qui ba'C sunt nimis dura, cl contra scnsum lidelium,
iuiniulol. qui de iis peccalis non se accusant, nec de iis h con-

Contra 2" : Si collcctis in iinnni boniinibus nnivcr- l'essariis iiiterrogantur. Ergo.

sis nioncal Dcus, se ex lis, qui priniùni in quod dcci- 29G. II. Kl bujiis quoquc difticullatis soluiionem
deiinl pcccaluin, non slalini deflcvorint ,
qualuor pro pra;slolamur ab adversariis. Ii nenipè i'alcntur, 1" bo-
aibi(rioa;teiiiis pœiiis imniiscricordilt'r damnaluiuni; niincm in probabili morlis periculo, probinc ab initio
nonio «nus est, qui in co casu posilus, se reniolo peiiculos.e navigalionis, icneri ad conlrilioncm; 2° el

dunlaxat periLulo obnoxiuni jiidiccl. Al(iui IV'Us, rc- id quoque indulgenler concedunt, cum qui ad qua-
bus , ul à nobis vidcntur, conslitulis, minas inlonuit tuor, vel quinipiemcnses conlrilioncm differt, novi
longe graviores : ciini cxpcrientiâ conslct, non (jua- tandem peccati reum ficri. Dicant ergo quoi admittat
luor tanlùni in orbe, sed multù phu'cs esse, (pii ob peccata, qui per longum procellosa; navigalionis lom-
dilalan» vel unâ die coiivciiionein, a'iernùn» pereanl. pns, ne scmcl quidem ingcmuil quod Dei liostis esscf,

tigo pro reniolo babcri non polesl poriculuin, oui etsi qiiolidie pra'senlem sibi inlcntarent omnia nior-
sesc objectai pcccalor : nibilquc vcrius, quàin (juod à lem. Dicant quoties peccata geminel, qui funesluni al-
crepundiis audiviinus, gercrc viperani in sinu, qui tigil lempus, quo tandem urgere incipit serii doloris

corde peccaluni geril. Undc Eccli. 21 : Tauquùm à prœceptum. Quod responsum dabunt , id à nobis da-
j'dcic colubri (luje peccadtin. dalum pulent.
292. Iniô, in(iuiunl, niulta bic occurrit disparilas : 297. Quod addunl , confessarios non sciscitari à
Vipera enini senipcr niordel, non ila peccalum babi- pœnilenlibus quolo tempore officii bnjus ncgleclum
luale, cujus vobnilalcin inlerruplain supponiinus. protraxerinl ; sicul, inquiunt, 7iec interrugare soient eos

293. Sed contra ilcrùm : Nocel, cl nîullô plus qui ab anno non sunt confessi, an per id tenipus actus

qnàni infcrni igncs noccl, quod magis facil imsci Deuni, fidci, spei el cluirilalis elicuerinl; ad summum probat,
quàn» ipsa pniucedciis culpa, quod boniinoni corani è confessariis esse non paucos, qui muneri suo desint.
Dco dx'nionibus babilualilcr pejorein facil quod
,
Novimus ccrlè ,
qui de bis interrogent cùm opus esf.

cmndom c numéro iiliorum cxpungil; ita ni quocum- Erit aulem opus, nisi defeclus ille è confessionis série

que graduni fleclal, Deum babeat sibi infensuni. Uli- salis intelligalur : ut in iis slalim intelligitur, qui iii

que enim , aiebal Cbr\ so!>lomus : Si (luis est (jui meute babitu scelerum , et plenà Dei oblivione degentes
ac sensu prœdilus s'il, is ccilè yelieiinœ pœnam toleiure niliil pra;ter lerrena sapiunt.

malit, quàin udierso Dco sture. 298- Obj. 5° , auctoritatem S. Tliomœ qui in 4,
Ncc adversarios juval ca quam vendilaiil inter- , dist. 17, q. 5, art. 1, quœst. 4, et babelur in Sup-
ïupUo pcccaii, quai niera est cessaiio ab aclu. Quid plcm.,q. 6, a. 5, ut probet non teneri peccatores ad
enim lanli est, si aduller non scmpor vaccl libidini, confessionem slalim posl peccatum, quamvis pericu-
canive non perpclno revolvat aniniis. An ideù niiita- losum sil diffère, sic loquilur : Non est de necessilate
lur volunlas ejus? an dcsinit cor baberc Deo capila- scilutis corporalis, ul slalim medicus qua'ralur, nisi

îiler inl'ensum? annon graviter irasci facil Deum, cùm (juando curalionis nécessitas incumbit ; et similiter est

dorniilurus leclum lran(|uillè pelit, unde liàc ipsà no- de morbo spirituali. Alqui id licèl de confessioae di-
cle ad tribunal Dci vivenlis rapi potcsl? Apage nugas cUim, pariter militai de pra?ceplo conlrilionis.
in negolio sabjlis alterna;. 299. R. Quidfiuid sil de illâ animse inler et corporis
Addo suspcnsionem banc,quà peccalorjuxta arU
29i. curationem comparatione, magnam profectô esse in
vcrsarios ila noxam suam recogital, nt cani nec inipro- nioralibus S. Tboma; auctoritatem, sed cùm de mente
bet nec approbet, nierani esse chima^rani, cl vix abbi ejus salis constat, ul in varias partes discerpi non
quàniinsiudeiitium mnsa;o occurrore. îNimirùm filii bu- possil. Porrô in pr^esenli maleriâ , qui longé diversa
jus seculi bis pra^cipuè viliis indulgent, avaritia% gula^ cogitant, S. doclorem qui(pie ad se Irahunt. Et vcro
liberiori, et ei qua; niundum lolnm pordil, impudici- ibid. S. Tbomas lise liabel : Dicendum, quod ciim
liaî. Ubi porrô genlium invcnietnr vcl avarns, vel dc- proposilmn conftlendi sil annexum contritioni , tuuc
ditior venir], vel impudicà iabe affeclus, (jni Hbidinis tencfur aliquis ad hoc propositum, quando ad contritio'

&u;c objecta, libralo pariter assensuni inler et dissen- nemtenetur; sciucet quanuo peccata memoiU/E occlr-
6UIJ) pondcrc , atlinlorovol^al. Muliùni diihito eumne r.iM ;
;ira'fi/?nc cion in periailo mortis existit : vos
25"> (.AP. IV. l»E CUMFUTIONE. jt,^

oiiiin pnràpuc jjoricialo Aiigolioi priiicipinm non i

iii praxi ab (Olcrna damnaiione liber.'isset, ntcdere
nsiringil, sed Uintùni pro ccrlo casu graviùs confir- j
aiisil?

iiKil mule dixoniiil aliqiii, I>. ïlioinain, si ullimani

:
|
SiXTio IV. — De mcrito Coniriliouis.
Smiima* sua' inamim appo>uis>cl, anslcriorom liane I Qn.Trilur in pncscnli an conlriiio dici possil caus.i
jiivonilis ;v;vi sciilonliain lenipiTaliirnni riii>sc. Asl reniissioiiis peccalorum, caipic meriloria. Nogaiit
[

iil diviiiando, cl nialô divinando coiijocluiii vidctur.

'

quoad piiiiiiini Luilieriis in Assert, art. 12, Calviuus.

Sic enini in ipsA Smnmà iotiuiliir S. doclor 2-2, Iib. i Iiistil., cap. /*, iium. 3; Kemiiilius, part. 2
(]. (i9, aii. 8 : Manifestum csl, qu'od ncc per modicum Kvam. Ilonim ratio esi.qcùd peccalorum remissio soli
tniptts licet in pccailo uwrmi, sed quitibct lenetiir pcc- (idei sit ailsciibcnda.
citlnm slaliin dcsercrc, sccuudinn illud Eccli. 21 : Quasi Qiiod ad sccundiim spécial, non dcfuérc
iheologi,
à facic colubri fiige pcccaluni : el idcb quilibct tcnctnr qui licèt conliilionem causam remissionis
poccalo-
slalim resiituere, si polcst. El in rcsp. ad primum sic nim lubcnier laterentur, eamdem liujus causam esse
opinioiiis conlrari.c rundamcnlum dissipai Diccn- meritoriam negaverint, quia
:
nullum liominis nisi
(iiiiH, qu'od prœccptum de reslilnlione faciendà,qH(ninis jusii meiilnm agnoscebant. Uiidc mciili vocabulo
sciuiidiiin formam sil afjinmlivtim, iinplicat (amen prœ- dispositionis nomcn substiluendmn e«se rebanUir.
ceplnm negutivum,qno prohibcmur rem allerius detineie. Sit

Non crgo, ail Conleiison, rclraclâsset in Summâ CoNci.Lsio. —

Coniritio causa est remissionis pec-
S. Thomas senlenliain olim iradilara, sed in cà calorum, camqiic nicielur, non quidem simplicitcr et
porslilissel conclusione, Suppl. cil., q. G, a. 5: de condigno, sed de congrue.
Quauquàm statim omnes di: suis pfxcatis dolcrf. te- 30i. Prob. prima pars Idée solam (idem
:
jiistifica-
NEANTLR, ei confessioneiii differre periculo non careal ; lionis causam esse contendunt Lutlieiani, quia ex
de uecessilale tamen satulis non est, ul siatim quis pcc- ipsà solà jusiificatienemsecuiidùm Scripiiiras
i^rofluc-
cala sua confîleatur, sed hahilà copia confessoris, et re imagiiianlur. Atqui Scripturaî justilicalionem
pec-
slctulis pro Pœiiitenliù lempoiibus. Lbi illud coiifessio- caioris à coiilrilione proflucie déclarant. Sic Psalm,
nis iiilcr cl conliilionis pnKCepla discrimcn siaïuil 30: Saerificium Deo spiriius contribulalus, cor contri-
S. doclor, qiiod prius aliquid paliaiur nionc, poslc- tum cl humilialum, Deus, ixon despicies Sacriliciuni :

rius siatim cl ab omnibus inipleri dcbcat. porrô causa est cur placeiur Deus, ejusque
miseri-
500. însiant : S. Thomas iii loco è 2-2 objecte lo- cordiam allicit. Sic Ezecb. -18, 27 Cùm averlerit
se :

qniliir de liomine, qui in peccalo raanet quoad afle- vnpius ab impielate suà... ipseanimam suum
vivificabil.
ctum, qnatcnùs non restilui!, cùm polcst. Atqiii niliil Suœ porrô justiticaiionis causa certo sensu dicit
po-
inJe advcrsùs contrilioiiis dilatores inferri poiest. Si- tesi, qui animam suam vivificat.
Sic Luc. 7, 47 Rc- :

quidem, ait oorum quispiam, Conelusid nostra proce- miltuntur et peccata mulla, quoniam dilexit viultiim
:
ditde liow'ine,qui in pccculo remanet, quoad reatum, seu ubi pensanda causalis particula
,
quoniam.
hnbituaiuer latitian, siiic affeclu ad ipsum. 305. Prob. 2°: quod ad gratiam disponit,
cl pecca-
ÔOl. n. 1° à S. Tlioniâ générale islud principium lorum veniam impelrat, vero et genuino
sensu dici
staliii, non liccre PERMODiCiM iempls morari in pec- polest causa juslificaiionis; alqui ntruniquc
priestat
calo, sed manifesté leneri quemlibet peccatum statim contriiioex synode Trid.,sess. 6, cap.
6, et sess. U,
descrere. Porrô principium illud non limitalur per c. 4. Neque eo à Palrum doclrinàvei unguein abs-
in
excmphim detenlionis aliénai ici, sive cniin alicnum cessit sacra synodus, ni ex allerius partis
probatio-
ex aff'clii ipsius deliuealur, ni srcpè fil, sive ex iner- nibus liqucbit.
tià lanlùm aut habiiuali odio, ut eliam, nec iiifre- 506. Prob. ilaque sccunda pars ex Palribus,
qui
queniiT, conlingif, sial semper inconcussa «uijus pro- eam consianter tradidère. Tertuiliaiius lib. 4 in
pooilii^iiis Veritas : Manifestum est, qubd ncc per mo- Marcion., scribil Acbab rcgcm veniam meruisse Pœni-
dicum tcmpus licet in peccuto morari. tentiœ nomine. Origenes, hom. 11 in cap. 20 Levil.,
302. R. 2°, illam relus suspensionem, quâ peccator
Pœnilcnliam, inquit, digne gerat peccator, ita ut me-
criiiion suum spécial, nec approbando, nec inipro- reri pro eà veniam possit. Cyprianus , lib. de Lapsis
bando, esse comuienlum, uii jam dixinius. >'e-
futile
sub fmcm Qui îcT\\dc Deo satisfeccrit... lœlam fuciet
:

que verù à crimine immunis foret frigida liaic indiffe- Ecclesiam; ncc solitm Dei veniam mcnUilur, sed coro-
rcnlia, quo casu tanti intcrcst illaiam Deo iiijuriam uam. Ambrosius in cap. 22 Luc;e Lacrymœ veniam :

rcsarcirc. Mirum prof(.clù, qiiùd qui régi numnium non postulant, sed merentur. Anguslinus in Psalm. SO :

siibripiendo, Deuni cl regeni uno scelere offendit, yinivitœ Pœnitentiam egerunt, et cerlam misericurdiam
dùm de rege cogitât, afleclum ad noxam suam ser- merucrunt. Idem sciibit Grcgoritis Magnus, lib. 5 in
varc snpponatiir cùm de Deo, in ulramque parlem
;
lReg.,cap. 4. Alqui vocem lolâ retrô anliquitale
anceps cl suspensus hœrere posse exisîimetur. admissam nemo prudens fastidire aut rejiccrc au-
30 -•. R. 5' hinc ad summum
dubiam esse An- sequi sit.
gelici .'cntcntiam. Quis porrô ob dubiam Auguslini
507. Prob. lertia pars : Coniritio prout ad justifi-
ipsius auctoritalem, abopinione longé lutiori, longé I catioiiem primam disponit, aclus est homiiiis adliuc in
magis cbrislianam pietatcm spiranle, ab opiiiione de-
I
peccali slalu conslituli. Alquinullum peccaloiis opus
piLim, qu?e neminem damnai, et inJubiè
plurimos l de condigtio quidpiam mcreri potest. Ergo si jusliti-
TH. XXII.
fHwt.J
235 THACTATUS W. l'ΠNITIINTIA. PARS il. 256
oalionom fiiindaiiitcniis mcrclur liomo, ni iiuMCri as- /«/i(»/i nuiuirilur orditiata affeclio : omuis autem affvctio-

scvcraiil ralrcs, iicccssum est ut mciralur di; coii- iiis radiv et prinàpium est amor. Si auiem iiileHiya-
griu). 0"i pl»i"> J« 'ï'I'» ^**'^'^' t:<>i>^i''i>'' Iraclalum lur de amore charitalis, non dnlur per hoc inlelligi quod
nostniin ili* acliluis liiimanis, caj). 4, ubi cl qua; lue qua libet alia virtUo cssenlialiter sil charilas ; sed quod

jTiVicari pobsiiil objcclioiios, solviiiilur. om>ii's aliœ virtutes aliqualiter à charitalc dependeant.
Idem Iradil S. Doclor 2-2, (]. 17, a. 8, cl <]. 19,
auticulus n.
art. G. Ex iiis li(pi(;t cum qui peccaium odilcx molivo
De Contrilionc pcrfcclù. amoris liujus lalè sunqtti , idem odisse, quia ordini
Jain è Tridoiiliiio supra didiciimis conUilioncm advcrselur.
aliani cssc perfcclum, (juain coulin{,'il hotnincui Deo 309. 2" Est amor (juidam concupisccnlix' quo Deum
rccouciliaro, priiis(HKMU Sadanioulniii aclii suscipia- diligiimis lani|nàm summum bonum , et ullimani
lur ; el Ikvc conlriliouis uomkmi icliucl : imper fcclam noslri relicitalcm. Amoiem liunc cpiidam malunt di-
aliam, quae peccalorem ad Dei graliaui iii Saciainenlo ccre spei, quàtn conciipiscenli;c : quidam verô amori»
PœuiloiUi;B impclraiidam disponil; el liuîc allrilio spei nomen habcnl pro barbarismo; quia spes non sit

voeilaUir. Exigil nuiic rcrum ordo ul ulriusque nalu- amor, sed bcné lida boni fuluri exspcctalio, quae amo-
laii), proprielatcs, cdecius, de quibus laiilo cum fra- rem concupisccntia) snpponit, el ex co dimanal. Quo-
gore dcccruiur in Scholis, quàn» iiiaimè (ieri polc- niam lamen spes inlcr motus appclilivos recenscri
rit, invesligcunis. A conlrilione ul nobiliori auspica- videlur à S. Ibomâ, autem
2-2, q. 17, a. 8, appeliius

binuir. De eà ponô inquirunlur prsocipuè qualuor, rationalis quidam amor haud ita barbare loquilur,
esl ;

1° quiic sit ratio ejus spccilicè consliiutiva, el per (|ui in spe amorcm admitlit, quem in ipsâ iideadniisit
(|uani ab allritione discrepct. 2' An scnipcr, an in Augustinus. is autem spei amor ab amore concupi-
aliquo tanliun casu, pula necessitatis, bomincui jusli- sccnlia; à quo ul p'urimùm prolluit, !ion uno nomine
ficct ,
priusquàm aclu percipialur Sacramenlum. dislinctus videri queat. Fieri enim posscl, rébus me-
3°An disposilio sit noccssariô requisila ad Sacra- taphysicè speclalis, ut mullùm concupiscat, qui pa-

menlum Pœiiilonli;x;. 4." An ad ipsam requiralur for- rùm speret, proul iis conlingitqui vix à desperalionis

male Sacramenli votuni, quando exira confessionoin prtccipitio cohibcnlur. Hursiim (ieri idcnlidcm polesl,
an suHicial tanlùm virluale. De his, ait
jusiificat, ul mullùm speret sanclissimus quispiani , non ex in-
doct. Tournelyus, cùm nihil expresse à Tridciiiinà teressalo , ut loquunlur, concupisccnliae molu; sed vi

synodo dcfinilum sil, salvâ fide dissenliunt ikeoloiji : amoris Dei propler se, cui bonum quoddam vull,
sed non omninô salvà tenierilale, ul ex jam dictis qui Yult illiusesse in a;ternum.

constat, et ex dicendis constabil. Dicendum igitur 1° in molu spei , utpolè qui sit

Sectio PRiM.v, — Opiniones variœ de ralione Conlri- certa quaidam boni sporali prosccutio, vel in iden»
tionis spécifiée couslitulivù. boimm leiidenlia, esse aliquid amoris, 2" amorem
Quandoquidem contriiioet verum etsuper- allrilio bunc amore concupiscenlia; et difliciliorem cssc cl

iialuralem de peccatis dolorem important, palàm esl nobiliorcm. Difficiliorcm ,

quia Jacilius est concupi-
aliani ab alla non penès objectum, sed penès molivum scerc, (|iiàm sperare; nobiliorcm, quia sperare possis,

dislingui. non quidcm sine conimodu luo, sed non fornialilcr et

Oinissisaulem motivis naturalil)us, qua) ex diclis pra;cisè ex comuiodi lui molivo. Ex his sequiUir cum
ad (inem supernaluralem imparia sunt, polesl pœni- qui ex molivo amoris concupiscentise vel spei odit
lens peccaium mulliplici de causa lugcre el deiestari, peccaium, idem odisse ut advcrsum b(mo quod vel
potissimùm autem timoré pœnœ sensùs et damni , el sibi concupiscil, vel à se possidendum sperat.

amore Dei. 510. 5" Esl amor bcnevoienlia; : is aulcm , aiunt

Quoniam verô summè ambiguum est nomen amo- TboiuiMla) plures, vel esl bcnevoleiUi;c S!nq)Ucis, vel

vis Dei, iniô el, quod pressius videri possit, nomen bencvolenlia; amicabilis; s'we, ul breviùs loquamur,

charitalis, praecipuas ejus species referre juvat, ne vel est benevolenlise, vel amiciti;c seu charitalis. Amor
nova maleriae mirabiliter iiilricalai olTundatur caligo. benevolentia) esl simplex actus ,
quo volumus alicui

508. 1° Itaque amor idem esl aliqiiando ac prose- bonum sine redamalione ex parle cjus : talis illo est,

culio boni et recli ,

quo sensu intcHigunt pluies id ail S. Thomas, 2-2, q. 27, a. 2, quo quis duos in prjc-

Augnslini, lib. do Gratià Chrisli, cap. 21 : Quasi verb lio viilcns pugilcs, sibi parilcr ignolos, voit allorum

aliud sil bona volunlas quàm cliarilas. illud item ejus- vincere. Amor amicitia; seu charitalis esl actiis, quo
dem S. docioris, lib. de Morib. Ecclesiae, cap. 15, bonum alicui volumus , sed rcdamanli. Rom sic ex-
apud D. Thomam, 1-2, q. G2, art. 2, ad 3: Quœlibet plicat S. Thomas, ibid. , q. 25, art. 1 : i Dicendum
virlus esl ordo amoris, in quie verba sic scribit, cil. loco, cum pliilosopho, quôd non quilibel amor liabel ralio-

Angelicus : Licèt charilus sit amor , non tamen omuis nem amiciliae, sed amor qui est benevoleiilia, quando
amor esl charilas stricte sumpla. Ciim crgo diciiur : scilicel amamus aliquem ut ei bonum velimus... sed
quod omnis virlus est ordo amoris, polesl intellicji tel de \
nec benevolenlia sufficit ad rationem amiciliir , sed
amore communiter dicto , vel de amore cliarilatis. Si de requirilur quxdam mutua amalio ,
quia amicus est
amore communilcr diclo, sic diciiur quœlibet virlus esse amico amicus. Talis autem mulua benevolenlia fun-
çrdo amoris, in quanliim ad quamlibel cardinalium vir- dalur supor aliquà(inler amicos; communicationéi
 837 CM' IV. DK ( ONTHITIONE. 25g

Cùm crgo sil aliqiia coinimmicatio liominis ad Dciini p^i exlrenuim, eani dnntaxal contrilionem liabuc^ro

secundùni quôd nobis siiain boaliliidiiiem cominiini- ,

pro verà ,
qii;i' à graiià sanelilicanle iiroflncrtl ; et

cal (hic quidom in spc pcr gratiam, in |talrià auleni por idoô atlrilioiiis noniinc eum omneni coidis iiioIuim

gloriani), super liano conininnicalioiiL-m (»i>orlcl ali- donari volnonml ,

qui chariiaiis li.iliilu inrorinalus

quam amitiliam fiindari ; de qiià quidom cominunica- non cssol; u(, iiiqiiain, oitsolcias id gcnus conjeclalio-
lione dicilur ad Cor. 1 : l'idilis Dcus pcr qucm vucati ncs praitcrmillam, (juinquc, n( inliieri possum, célé-
hstis in tocietatem Filii cjiis. Ainor aulem super liane bra ntur in Scholis de rc prxsenli opiniones.

communicalioncm fiuidalus , est charilas : l'ndc nia- Prima eorum est, (|ui allrilioncni ex solo pœnnrmn
iiiifosluni osl quùd cliarilas aniicilia quxdam csl lio- mctu in Sacramenio sufliccre raii, nullum ad eam
minis ad Dcuni. i
amorem oxignni, qucni è cotilra ad conlrilionem po-

Ex quibus sequilur iria ad aniiciliain scu charila- slulant cl qnidem chariiaiis projiler Tridenlini auclo-

Icm requiri, 1° quôd sit araor benevolentiic, non con- rilalem. Sanc enim ea ralionc niolivi ab invicem dis-
ciipisccnlix; 2° quôd sit mulua; 5° quôd fundolur in lingui constat, quorum aliud amorem chariiaiis re-

aliquà conimunicatioiie ,
pula bonornra , secrcio- quiril, aliud limorem solum. Brevis al longa differen-

rum, etc., inlcr amicos. lia, linior et ainor.

Quoiiiam vcrô bine primo inluilu colligi posse vi- Seconda eorum esi, (jui uiio vel gemino passu ul-

detur, puriorem esse amoreni simplicis benevolenlix tra progiessi, ad allritionem requiruni amorem con-
quàm chariiaiis , nionenl iideni ibeologi , unionem il- cupiscentiic vel spei, ad conlrilionem vcro cumdem
lam scu redamaiionem ,
quae in ciiarilate reperitur quem alii chariiaiis impulsum. El hi quoquc conlri-
non esse raiioncm diligendi Deum , ipsique bonum iionis et allrilionis discrimen nullo negolio as^>ignant.
volendi , sed conditionem seu modificaiiouem , sine Palàm est enim procul ca dilTerre, quorum aliud cha-

quà is benevolenlix aclus, que bonum \olunius Deo rilalem involvil, aliud molivum inoiivo chariiaiis

solo ojus inluilu , non noslrî , nec polest esse aclus longé inferius.

amiciliai seu chariiaiis , nec Deus verae aniicilia; ob- Teriia eorum est, qui posiremos eliamprrclergressi,
jeclum. Sic, inquiunt , Deus non visus cl nobis veri- adaliiiiioncm requiruni amorem benevoleniicc sim-
laies revelans, est Hdci noslrue objecluni; non quia plicis,ad conlrilionem verô amorem chariiaiis seu
esse non visum sit.ralio Deo per fldeai assenliendi amicitix. Nequc bi eliam in assignando conlriiionis
;

sed quia sit condilio , sine quà assensus nosler non et allrilionis discrimine plurimùm laboranl; quia
essel fidei, nec Deus revelans objeclum fidei. Sic rur- amorem simplicem et amorem muluuin uli duo insi-

sùs bonum nisi apprehensum non diligilur, nec cora- gniler dislincta apprebendunt.

bnrii ignis , nisi applicaïus : nec lanien vel appreben- Quaria eorum esl, qui rali charitalem aliam esse
sio est bono ralio formalis et moiiva ut diligalur, vcl super omnia, aliam non ; priraam requiruni ad con-
applicaiio igni vim Iribuit comburendi. Haec illi, qu:i; lrilionem ; secundam in aliriiione, cui, ut peccalum
ipsorum lerminis referenda duximus ,
quia moneiil super omnia delesietur, adminiculi instar jungunt
à limine, vwgnâ Itatlucinatione laborare eos, qui be- poenarum limorem, qui sallem cum illo chariiaiis
nevolciuiani cura amicilià seu charilale confundunt. rnolu efliciat, id quod imperfecia ea charilas per se
tl ex bis sequilur euni qui veî ex simplici benevo- solam priislare non possil. Juxla hanc dicendi ralio-
lentià , vel ex cbarilaie peccalum delCilaïur, idem nem facile dislinguilur allrilio à conlritione ;
quia
dcleslari , vel quia simpliciler adversaïur bono Dei bac proflual à charilale quœ sil super omnia, illa

vel quia bono ejusdem Dei ut redaraaulisadverselur. minime. Opinionem hanc alii paulo aliter exponunt,
511. 4" Amor chariiaiis est vel fingiiur muliiplex, de quo infia.

alius qui sive in remisso, sive in inlensiori gradu sil Quinla eorum esl, qui cùm cLarilalem oninem su-
super omnia; alius, qui in remisso gradu non sit per omnia esse existimcnl, lolam conlriiionis quœ
super omnia per se solum, sed ad id adminiculo quo- juslifical, et allrilionis quai jusliûcando impar esl,
d.im indigeal, pula timoré poenarum, sallem cùm dislinclioncm repelunt ex inlcnsione vel remissione
bonio in occa^ioiiC periculosà cobibendus est à nialo. graduum chariiaiis, quibus e.TC informantur. Unde ca
Alius ,
qui juncius dolori de peccalo, lune lanlùni demùm est et dicilur vera contrilio, quœ acri et in-
? conlriiionis nomen niereaiur, cùm à graiià sancliG- tensà charilale perficitur ; allrilio aulem quae iniliali
. canle procedil, et babiluali charilale inforraalur; laniùm el reniissà movetur.
alius qui, ul dicalur contrilio, solo iuitialis chariiaiis Ut ex bis opinionibus una seligatur prse ctteris,
nciu conieuius sit, nedùm babilualem requirat. quxdain necessariô pr-Bniitlenda sunt, poiissimùni de
512. Ex bis jara percipit quisquis oculos habel, aliriiione. Iiaque paiienliam habe, lector, el omnia
non camdem ab omnibus assigoari ralionem dislin-- reddam pro viribus
libi, scilicet nieis, non pro argu-
clivam conlriiionis et allrilionis, proul bœcadjusli- menli dignilate. Intérim caetera quaa ad conlrilionem
ficalionem in Sacramcnlo snfficil, illa exlra Sacra- specianl, indagare juvabil.
nieuium. Et reipsà, ut eorum opinionem prxleream, Sectio II. — An contrilio perfecta semper juslificel
qui ad conlriiionis essenliam requirentes influxuin unie Sacramentum.
chariiaiis, ad allritionem nibil aliud exegére quàm Duae sunt eâ de re opiniones : docet prima per coït'
luolivum naiurale, modo honestum ; vel in aliud la- tritionem stalim ut perfecta esl, deleri peccala. Ceo'^^
27,0 TRACTATUS DE POKNITENTIA. PARS II. 240
•sH sociiiula piT o:>m dolcii (|ui(Iom pocrrUa , ciim por- 5l.'i. Prob. 2" ex Palribns pnç.sim snpra addiiclis,

fcclissima est, |)r(»iil luit iii David»;, ciiin à .Nathan è (jnibns snfliciat rcvûcàssc, lum illnd Chrysostomi
aiiilirc nieruit ; Duminiis iransliilil peccatum ttiitin ; lib. 1 de Réparât. lapsi,cap, 4: Pietas Dei nunquùm
c.Tlor(>(|ni aiilr.m non doli'io ordimtr'ù' , m\l fréquenter, spernit pwnitentium, si ci sincère et simpliciler offerniur
;

ac wulli) miiiini senipcr, sed rari), cxlia casiis iieccssi- et qnmntibet hrevi lempore ijestum susc pi t ; Utm cl ni
i

talis, (|iialos siiiil arlinilns inorlis, liiii»!' scaiidali aiil S. Leonis,ep. 84 : Apud Deum nullas patitur veniœmo-
altciiiis ppccali iiiciiiroiidi, si absolullo pelaliir. lleiii ras vera conversio, dicentc Spirilu Dei pcr proplietam :

qiiaiulo qiiis oinnino non |)olesl, aul ccrtè dinicillimè Ciim conversus ingemueris , salvus cris. Atqiii li;(;c ge-
polcsl oiiportiino tompore adiré saccrdolcin à quo noralitor et indistincte prolata nnliam Iiabenl anl fc-

absolvalur, pnla si lial)ilet intcr iididcles, aut iciiealur ruiit rcsliiclionen), qui solis nccessitatis casibus
h\ vinculis. lia Ksliiis in i, dist. 17, § % ubi sic permit :
'

coinpelcre dicantiir.

An sil cerlns aliquis (jradus inleiisiouis , nd qncm cùm 510. Prob. 5" ex Tridcnlino, sess. 14, cap. 4, ubi

pcrlUfcr'n contrilio , vcl dikclio Dei in Catecliumeno vcl lidcc : Etsi contrilionem hanc aliqnando charilale per-
pœuilente, perpétua lege conjuuelam lud>c(il rcmissiouem fectam esse conlimjat , howinemqve Deo reconciliare,

pcccalornm, inecrlum est, imb non uppurcl. IntVa tanicn \

priusquàm hoc Sacrumentum actu suscipialur; ipsam
falelnr Davidcni ox ardonli conlrilionis niotu veniani I
7iiliilominiis reconcilialioncm ipsi contrilioni, sine Sa-
pcccali conlinuo inipelràssc. Sit cramenti voto, quod in illà includitur, non esse adscri-

CoNCLUsio. Conliitio perfecta non lantùm in casu bendam, etc. Al(]ui verba !ia;c inobvioelnaliiralisensu
nccessitatis , sed scmper liomincm Doo réconciliât, intellecia,doccnt contrilionem, quandoperfeclam banc

ante(]iiàm Sacranicnlnni nclu peicipialur. esse contingil, bomincm reconciliare antc usum Sa-
515. Probant pliiros quia contrilio pciTecta elicitur cranienli, non auleni alifpiando reconciliare, aliqnando
ex molivo cbaritatis, (\n:v qiianlnlocnniquc sit in gradu non. lia cerlè univcrsis sancloc synodi Patribns pcr-

semper jusiificat. Ast ab illà probalione, ulpotè dein- suasumerat,nullain esse perfectam contrilionem, quae
ceps fusiùs perpendcndà, in prœsenti abstiiicmus. non anle Sacramcntnm reconciliet, ut paratnnv csset

514. Prob. itaquc 1° ex Scripturâ. Ezccli. 18, 21 : canonis anallienia advcrsùs eos qui contra sentirent,
Si iinpii'.s efjcrit pœiulentinm ab omnibus peccatis suis.,., uti scribit Pallavicinus , 1. 12 Ilisl. suoc, cap. 10. Ab
omnium iniqnitalnm ejus non reeordabor. Ibid. 55, 12 : eo quidem abslinnêre Patres, quia monnit Baltazar
Jmpietas impii non nocebit ci , in quâcumque die con- Ercdia Caiaritanus Arcbiepiscopus, opinionem hanc
j

versus [ucrit ; ubi dics pro hoi à et niomento accipitur ab Adriano et Cajetano propngnatam fuisse ; at inde
Ilebraicà pbrasi, ut Gencs. 2, 17 In quàcumque die | saltemconjicereestqiiie l'iierittotins synodipropensio;
:

comederis ex co , morte morieris. Alqui iis in locis ge- imô qu;e sentcnlia licèt hanc in canone definire î ,

iieraiim promiltilnr cuicunique vcrè et perfectè con- noluerit.

verso remis^io peccatoruin, e:'.qucsla;iin concedenda. 317. Prob, 4° : Conlritio perfecta ea est qua; ex
Ergo. pcrfectà charilate elicitur, sive hœc ratione suî, seu
Nec valet quod repoiilt Eslius , § 2, ad 4, nenipe taniùm ralione gradùs perfecta sit, quod in pr.Tsenti

ex verà conversione cerlam fieri spem remissianis non allinginms. Atqui perfecia cliaritas pcccalnm

peccalorum per Sacramentum conseqnendic; qno eliam mortale abigit, nec illud vcl uno inslanti secuin

sensu intelligitur id Gènes. 2 In quàcumque die ex eo : compati potest. Prob. min. ex censura quarumdam
comederis morte worieris , id est ,
pro certo eris pœn;ii Baii proposilionum. Erat hoec n. 31 : Cliaritas per-

mortis obnoxius, quamvis niors ipsa niullù post se- fecta et sincera, quœ est ex corde pure et conscientiâ

cula fuerit. bonà et fuie non fictà, tam in catechiimcnis, quàm in

Non valet, inquam, 1° quia Deus in allatis locis pxnitentibus polcsl esse sine remissione peccatorum Il;ec .

non soUnn veniae spem injicit, sed veniam ipsam pro- aulem, n. 08 : Per contritionem etiam cum cliarilate

millit, sicut ibidem cadcnli juslo, non fuluram, sed perfecta et voto suscipiendi Scicramcntum conjundâ, non
actualcm jnstiliarum ejus oblivioiiem spondet. T Quia remittitur crimen extra casum nccessitatis aut martyrii,

nullum crat Ezccbielis tcnipore Pœniienliic Sacra- sine actnali susceptione Sacrcnncnti. Alqui hic reproba-

mentum per quod deinceps supploi-i possct contri- tur ipsissinia Eslii opiiiio ; camquejam antc Pium V,
tioi'.is dcfeclus; nequo enim hune suppicre poterant cujus constitutio data est die novemb. 1, an. l';GG,

antiquix; legis Sacramenla ,

quœ , licèt in diversura damnaverat facullas Parisicnsis eo judicio, quod die

propendeat Estius , ex solo operantis opère effectum junii 17, an. 1560, flagitantibus aliquot Belgii theolo-

suum pncstabanl. gis, advcrsùs plures propositiones lulit, è quibus crat

Nec obest id quod è cap. 2 Gènes, objicitur; id istbxc : Per contrilionem, non adltibito reatiler Sccra-
enim : Morte morieris , inlelligilur de morte animai mento Baplismi aut Pœnilenliœ, non diniillitur peccatum
qualenùs mortem corporis ccrlè induclurâ. Unde extra casum martijrii aul ticcessitutis .'bocc aulem pro-
sensus est : Quàcumque die ex eo comederis, mortis positio à Parisiensibus magistris declarata esl hœre-

certx sentcnliam et necessitatem ex eâ luâ inobedien- lica et schismatica.

tiâ incurres. Unde Symmachus verlit : Mortalis cris. 518. Prob. 5° è synodo Laleranensi Romre habita

lia Hieronymus , Auguslinus, et Theodorctus apud sub Benediclo XHI, an. 1725, cujus in appendice,

Cornclium à Lapide. cjusdcm concilii jussu édita, sic légère est pag. 404 ;
211 CAP. IV. DE CO.NTKITIONE. 242

Clii fti un iitio di coiitrhionr, in eut anco s'include lu à'I'l. .Mull») minus favet eadcni objeclio iis qui ini-

toloiild di confcssursi, il pccctito c pcrdonato subilo da !

lialcm in Sacranienlo cliarilatom cxigunl. Sic cniiii

Ùio. Ul osl : Qui conliitioiiis acUiin oinillil oiiiii |)ro- doccre doljcnl, peccala cxlra Sacramcnliun , no mid:à

Hiisito coufilciidi, huic peccatum à Deo slalim ol su- quidcm cbarilalc ddcri ; cùm pcccatrix aiitc audila

liiJô coïKloiialur; qiiae cùm in vulgari fulelium ca- Cbrisli verba mulliim diligcrcl, et nccdù», ut volunt,
toi^iisino II adantur, Ecdesicu Uoiuaiue sonsuin iiidubiè recoiuiliala esscl.

ixhihciil. IJcponnnl illi cciuidem , niulicrciu liane , cisi ftnlca

519. Prob. G" ralione llioologicâ iiuilliplici : Elqui- nuillùm diligi-rcl, nniliùmquc dolcrcl de pcccalis ,

doin 1° consiaiis csl docloniiii cl inducloniin opiiiio, nondùm lamcn cum anioris dolorisquc grad.im alli-
ad ACiiiaii) peocaloruin sufficerc verain cl siiicerain gisse, qui cum niagniludinc scelerum a;quari conferri-

lioiiîinis ad Itoiim coiivorsioïKMii ; ipiia Iki'O lollit que posscl.

av(M>io:ieai cordis à Doo, (iiià suldalà buam is liomiiii Verùin sohilii) Imc aliis ad nuliini llcla vidcbitnr.

iniscricordiam spondet. Alqui ubi csl pcrfccla coii- El unde babent cjns aiiclores, mulicrem qn;u Clirisli
ti iiio , ibi el iiccessai'io est vera cl sincera con- amorc publicum opprobrium gcncrosù pcrpcssa est,
\orsio. cujus insignis pielas à Chrislo commendata est et vin-

2' Quia, falcnlc Eslio, conlrilio pcr-^îcla in arli- dicata, quam Patres uti Pœnilonli;c exempîar propo-

culo niorlis jusliflc^U. Id aulcm uliqiii; non habel sucrunl; minus de pcccalis doluisse, quàm David de
à niorlis arliculo, qui vim ejus non adaugel, sed suis, qucm nibiiominùs ab iis plcri(iuc contiiiuo abso-

idoniidem imminucic potest. Ergo id habet e\ na- lutum fuisse consenliunl? Quis, ubi sineparlimn stu-
Uirà suà. dio el sysiematis necessitalc Evangelium legeril , eain
ô° Contrilio in vcleri Loge juslidcabat, slatim ut in Magilalenà non percipiat charilaUMU ex corde puro ,

oral peifecla; iieque qui id ia diibium vocal Eslius, et conscicnlià ccrlè non fictà, quam cum peccalo cimu-

iiisi negal, dubiu:n hoc ralione ullà è verbo Dei, quod pati non posse declaravil Aposlolica Sedes? Quis de-
lamcn in rc lanîi nionionli haud siipcrlluum foret, mùm confessarii expers, vcl sacrum in neccssilatis

coinprobare polesl. Alqui les nova vim conlrilioni casu facerc ausit,vel in arliculo morlis à despera-
suam non adeniit, sed lanlùm pra:cepil Sacramcnli tione rctrabi possit, si truito cumamore subsil grave

susceplioneni, idque in suppelias infuinilalis r.oslno, peccatum , seu poliùs cerla existimatio diaLoH intùs
ul dicenius arl. 5. Ergo. in'.iabilantis ? Eximont forte cum Eslio à loge gener.di

5i0. Obj. 1": Indubiè perfccta fuil conlrilio Pecca- casum neccssilatis. At unde , rursùs precor , id babe-
tricis de quà, Liic. 7, ail Ciirislns : Remiduudir ci pec~ bunt? Non à Scripiurà , vel à Iradilione. Confugient

Ctita mulla, quoniam dilexit mulliim; aliiui lamcn pec- ergo ad divinain misericordiam. Ilanc equidom com-
calrix non slalim perfcclâillà suàconlrilione juslificala mcndant Scriplura cllraditio, sed iibique, sedsemper,
esl ; sed lune lanlùm , cùm ad Salvalorem accessit. sed non in solo casu neccssilatis.
Unde nec in pra^lerilo diclum est ci : Remissa sutit 5-23. Insl. : Auguslinus, serm. 99 de Vcrbis Evang.,
iicc in pra^se.'Ui, quoniam diligil, sed, quoniaiii dilexit. aliàs hom. 25, inler 50, c. 2, de Pcccairice liicc lo-

Ergo coiîlritio eliam perfccta , ncc ordinaric nie fré- ([uilur : Accessit immunda, ut rediret niunda. S, Grcgo-
quenter peccaia dimiliil. ita Eslius, cit. § -2. rius Mag., boni. 55 in Evang. : Ecce quœ ad medicum
Argununlum idem proponunt ex iis plurcs qui venerat œcjra, sanala est. Et rursùs : Nondùm bila, sed
quoddam cbarilalis inilium ad juslificalionem in Sa- lavanda ad fontem misericordiœ cucurril. S. Bernardus
crameiiîo cxigimt ut cbarilalis actum cum pcccalo
,
serm. de S. Magdalcnâ : Tangit pcdes mundi aU^ue
morlali compati posse osteiidont. lia iiiler alios Pi. P. inundantis immunda, et vesligiis Crealoris muiier crimi-

Lamberlus Gaud, in Disserlatione quam infra pluries nosn procumbit. Mquï bis \erbisdcconl SS. Patres
laudal/unus. At crudiii viri pace dixero , noliin tanla; mulicrem, etsi mullùm contrilam, mullùm 'Jil:2enien\

lilis delinilionem ab hujusmodi momenlis, quae non anlejuslificaiam fuisse, quàm ipsi diclum fuerii à

ad minus probabiliter solvunlur, esse suspensam. I

Chri^to : Remiltunlur tibi peccala. Ergo.
lia((ue 524. R., neg. min. 1° quia P.tres cilra vim ullam
521. R. ad primum,neg. min., el dico peccatri- i;itc!ligi possunt de loto mulicris accessu adivqualè
cem vi suce esmultâ dileciioneconlriiionisillicù fuisse sumplo, prout et veniendi proposilum , et alia quae

jusiificalam, itautdolor ardenii succensus ciiaritaie, oxscribit Lucas, pielalis officia cxcrcendi , volum
ciijus ea muiier lot spccimina dédit, peccalorum ve- complcclilur. T Quia aliud esl mulicrem cùm ad ,

niam solà , ulaiunt, prioritate naluraî , non autem pedes Jesu procubuii , bactenùs immundam fuisse ,
lemporis ,
pra;cesserit. aliud fuisse immundam, donec idaudierit : Dimittun-
Nec nocelverbum id priesentis lemporis, remiltun- ti'.r tibi peccuta : inler utrumque cnim mullùm fluxit

lum quiaGra^ci, Syri et Arabici codiccs habcnt,

tttr, lemporis , ut ex Evangdio compertum est. Porro ne
ranissa suul; lum quia vult Chrislus absolutioncm jnm unum ijuidcm Palrem dabunt advcrsarii ,
qui peccatri-
dalam coram hominibus declarare el confirmare : sic ccm non anle juslii:calam fuisse dical,qniHn veiba ha.'C
Marci o niulieii ait, v. 54 : Esto sana à plaçjà luà , et I prululcrilCbristus. Dabimusiiosquicontrai'ium exerlè
hjcc tamcn jam sffHnraeratà profluvio sancuinis, rébus intimé di^cussis doceant. Audiatur
ibid.,
I doceant cl ,

V. 29. '^ Bernardiîs, serm. -i ia Dedical. Ecclesi*, qui, noi»

 213 TIIACTATLIS DK IHH MiliNTIA. PAKS II. 2U
utaliii.si|iii|)i;tni do Magclulcii:'i, gciiuiiius csl, iiiiiii. ^ '
]) 328. Obj. 2° : Nihil est (hibii quin Paulus plenissimè

Ermbttl s'uiuidcn lMi;uis;rii.^ , //«« Uiminitm mlliuc pcc- t conlrilus fueril, cùm in viù Damasci divinik voce pro-
catrici'in horrcbul^ quw diiinis iiiliu'ieiis i cut'uiiis , r'uju- slraliis est. Al(pii lameii V('l lune Icjnporii; juslificalns

biU flclibus, tergebul crhtibus, oscttlo prenwbnl, umjehiU non csl, ut docct S. Augustinus, scrm. i, et 21), de
uuijiu'ii(u. Qui» ciiim... ccin inxruliio'in cernent, i/uœ Sanclis, ubi Ikcc ; Aminias baptizavit Inpum, et fecit

tlititi coimiiissd déplorât , otiil iiiiinitatem...? NHiiiquid aguuin ; vel saltenKpiideconlrilionecjus dubitarc non
'
jiossibile est re(iii<iic pcccntum in (tniino contrito et spi- |M)lcral Ananias, ad minus de cjusdcm juslilicalionc

rilii iiiijniiisceiiti , aitt tum uiitlta cliarilds operit umlli- did)ilavil, ul ex his illius verbis palcl ; Quid morari»?
ttuUncin peccnlorum ? Diinissn siuil ci pcceatu ninita ,
lùurye, et baptizare, et ablue peccata tua. Ad. 22.
quunitiin dile.vit initilinn : mérita proiiid.- jam non pcc- 329. H. 1" l'rivoia sanè esse argmnenla, qua; ab
cnlri.r , olc. li'u , diccro liccal, non piiî^iiat sola , cl onniium pailium lliei)h)gis proponuntur : co aulem
iniillo minus amltiyiia aiictorilas, scd ralio, (|iia; iiifir- qiujd expcndinnis, (;l mco (piidem judicio, nlcnniipjt;

niioros ociilos peicellal. ca'lcris fcliciùs ulimlur Ivslii sequaecs, ut probent ne

I
32u. Insi. 2° : Yerba lia;c Chrisli : Remillunlur tibi perfeclù quidem et inlcnsâ charitale peccata Crequeii-

pecaita lua , eo debcnl inlolligi sensu, qncni pnn se ler deleri. Idem urgent, qui ab Eslio dissident ciiari-

foninl. Al(iiii vciain pr;e se feiiinl cl aclnalcni pecca- lalis inilialis vindices, ut probent possc banc slarc
lorinn reiiiissionein ; al(|uc oo modo inlellecla suril à eum peccalo rnorlali. Deni(|ue idipsum adhibenl, (pii-

convivis, qui ex iis olîensi dixerniil : Quis est hic, bus pcrsuasum eslper ciiarilalemsemper expellinior-
qui etiam peccata dimittil? quique liaiid profeclô lies! lale peccatum, non aulem per eum bcncvolcntiai sim-
csscMl, si Clirislus dcclarâsset laiilùm sua jam à Dco plicisamorcni, qucm soluni in Sacramenlo rcquirunt,
]\Iagda!ena; dimissa esse peccala ; cùin id Nalhan Qux porrù cssc queat vis argumenli, quod omnibus
Davidi declarcâsset, 2 Reg. 12, 13. Ergo. causis inservit ?

326. R. r . Esto lolum. Annon potuit Cliristus 330. K. 2" neg. min. , et dico eum S. Tlioniâ, 1-2,

scniel et iterùm eadem peccala condonare quomodô , q. 112, art. 2, ad 2, Paulum quo iuslanli divinâ voce
Cliiibli minisler eum qui jam perfectissimâ coDlrilioiic percussus, se ad omnia paratum bis c.\hibuit \'crbis :

jiislificalus est, iterùm liis absolvit verbis Ego te : Domine, quîdmevis [ncore? juslificalionisgratiam esse
ci>so/i;o?aunoDJam,in adversariorum saliem pUirium conscculum. lia passim iiilerprelcs, ac noniinalim S.
sciiteiilià ,
jusiificala est Magdaleiia, cùm dixit Chri- Gregorius, lib. II .Moral. , cap. 7, quibus placcladdi

tns,Y. 48 : Remittunlur ei peccata muUa? et tamen islud D. Bernardi, serm. 1, de Convers. S. Pauli :

eamdem ileral veniam Salvalor, v. 48, ubi ait : liemit- Ilœc plané, fratres, perfect.'E conversiouis est forma...

tunlvr tibi peccata. Sic aulem stat Pharisacorum oH'cu- Domine, quid me vis facere ? verbum brève, sed plé-
sio. Quaiiquàm possct quis ex eorum inlellectu argu- num, sedvivum, sed eikicax, sed dig.nlm omni accei'ta-
lueiitari à conlrario; quandoqiiidem conslct iis ia usu TiONE. Quàm pauci i)iveniuntur in liàc perfectœ obe-

fuisse , ul dicta et l'acta Chrisli nialè intelligerent et dientiœ forma, qui suam ita abjecerint votunlalem, ut ne

pejus iiilerprelarenlur. ipsum quidem cor proprium liabeanl, elc. Et Serm. 3,

527. U.2", neg. min.Hoecenim verba : Remittuiitiir in Fcsto SS. Pelri el Pauli ; Ibat Paulus diruni loto

tibi peccata, ex quibus offensi fuère Phaiisaii, ab co corpore virus exlialans, et subito in clectionis vas, non

prolala, qui jam declaraverat remilli Magdalenœ, pec- deslinalione, qu;e ex utero matris facla erat, Gai. 10,

cala niulia, quoniammullùm dilexerat, lam poiuerunt 15, sed opère mutatus est.

inlelligi sensu declaralivo et confirmalivo remissionis 331. Nec iiocel 1° id Ananiaî : Baptizare et ablue

jam faeLc, quàm alia h;ec Chrisli verba ad inulierem peccala tua ; tum quia istud Pauli : Quid me vis facere,

à sanguinis Hnxu iiberalani : Eslo sana à pUujâ tua ,

inciudel)at proposilum Baplisnii, quonegleclo non sle-

sensu ejusdeiu curalionis declaralivo et confirmalivo lissel Pauli juslilicalio ; lum quia Ba])lismns venialia,

intelligi poluerinl ab iis qui miraculum in eà jam opc- si qu;ie supererant in Pauio abhicbal, onniemque tani

raluin resciissent. Alqui, elc. iis quàm lelhalibus jam ex conlrilione remissis, de-

Qnod spécial adPiiarisaicamoifensionem, rinicjua bitam pœnani expungebal ; lum quia monilus quidem
vi'ieri ea possil, vcl in sacrilegà ipsoruni Chrisli erat Ananias, Paulum à Deo ad grandia, sen facicnda,
hominis puri exisiimalionc. Nec enim dixil Chrislns : seu pcrpetienda deslinalum esse ; al quLO furent Paiili

licmittuntur tibi à me, sed simpliciter : liemitluntur dispositiones, quanlus jam in eo vigeret charitalis ar-
tibi peccata tua. 2" Quôd Chrislus vel primùm vel dor, non didiceral : id aulem nos ex .4cl. 9 et com-

secundo remiilerel peccala Magdaleu;\!, idem omninô minii Palrum sensu didicimns.
crat Piiarisuîis , qui sciebanl eum non , ul Nalhan 33:i. Nec nocel 2° Angnslinus. Namque 1° si crrarc

aliéna virtule,sod proprià id operari; quique jam polnilS. doclor, I^auH juslilicalionein ad Ananiie ad
illum audierant pure et simpliciler dicentem Paraiy- venlum dilTerendo, ulieum errasse docet R. P. Gaud.
tico, Ltic. 5, 20 : Homo, remitiuntur tibi peccata tua, Quidni in alio capite errare potuerit? Errât foriè ,

liincqne indignali dixeranl : Quis est liic qui loquilur cùm quoquo modo nocet : non errai, cùm prodest ?

blasphemi-u ? Ergo infirmior osl islh;r:c adversariorum 2" Quia reapsè neulro modo erravit S. doclor; unde
objectio, quàm ut ex eâ solidum quid et cogens deduci quod ail Ananiam de lupo agnum fecisse, non eo in-
Dussil. telligcnduni est sensu, quasi Paulus usque ad Bapti
545 C\P. IV. DE COMIUTIONE. Uê
snmm lupus esse pcrrexeril : id cnini vclut lilasfilicmuin corde mililin luà. pansus me fturim unà horà tedcre in
qiiiil fi.rni liant clirisliaiui' aiires ; J-«'d (Hiia Uaptisinus cathedra mcnducii (undo yuiri niidtldtiles non leyciu
ncces-ariiiin eral jusiilioalionis Panli sipillmu, scucon- tuani..., ied insanias mcndaccs, el be'.lu forenaa, nur-
dilio ojusdeni ncoes>arioconfirniali>a. Alque id, qnod carcntur ex ore mco arma (urori tuo, ibid. n. i) ; sed

liirl ab AiigiisUno non diclimi crodercmus, Uïnien lu. Domine, miiericordissime, nonne et hoc peccatum
roai'Si!' dotolAugustiiuis. Sic illc, serin. IT"., allas 9, de cum cœlerii horrcndis et funereis , in aquà sanclà

vcrbis Aposloli : Atiauias ods interpretaiur. . . loqucba- iijnovisti el remisisli mihi ?

lur ori PastoT Christui. ..Respondil paslori oris, \unii\ii,: 556. Obj. 4' cum eodem Esiio : Si perfccla con-
Qui) me viillU, oiem ad lupum ? Sed ille non auditil tiilio iiominem ordinarié \cl fréquenter vi proprià
hune trcusalionem. ova in ntedio lupo-
. . Si miisœ tunt reconciiiaret, utique ante Baptii.ni;nn, ut el anie l'œ-
runi, quare trépidas ire, Anania, tid eum qui jam nun nilentiam ; inio ma^'is, quia calccbumeni rclapsii Ter-
en lupus ? Lupum limebas ; ted respondet tibi Dominus ventiores essc consueverunl. Atqui contritio honii-
Deus luus : De lupo orem feà. neni anie Bapiismum nec ordinarié, nec fréquenter
Ô53. Obj. 5" : Cerius erat moraliler Augusiinus de justificat. Prob. min. ex Palribus, qui Baptismi neces-
suii in Deuni amore, ciim aiebal, lib. 9 Confess., , silaleni adeo coinmendani, ul, regularit<T loquendo,
cap. i Sngiltateras tu cor noilruni charitaie tuà;
:
neniinem sine ipso justilicari as^e^anl Sic Augusii-
aiqui timon non idoô de sua jubtilicaiione ante Ba- nus, iract. 15, parte 2 in Joan.: Quanlumcumque ca-
pli^nlun^ certus erat. Sic cnim, ibid., loquilur, cap. 4 :
lechumenus proficiat, adiinc sarcinam iniquilalit por-
Gaudcns in fidc laudari noincn tuum, et ea fides me se-
tât non à éimittitur, nisi ciim tenerit ad Baptismum.
;

curum eise non ânebat de prœterilis peccatis meis, quic Et tract, k : Oninin peccata super illum suni, et nisi
viihi per Baptismum (uum nondiun remissa erant. El venerit ad salutarem Baptismum, ubi peccata sohuutur,
c-ap. 6 Bapiiiati sumus, et (ugil à uobis solliciludo
cum omni sua
:
! exceitenlià nou potest inlrare in regnuin
tila prtvleriiœ. Ergo. cœlvrum, El tract. 11 in id Evangelii : t Jésus non
ô5i. R. 1° : Et istud quoque argumenium à Tbo- se credebat eis t : Taies, inqnil, sunt omues Calechu-
amo-
I

misiis duubuâ pn>poni, quorum aller charitatis

meni : ipsi jam crcdimt in nomine Chrisli, sed Jésus
I

rcm ri'jitiJ, ul per se jnslifioalivum ; aJiniliil aller

i non se crédit illis. l'.l, lib. de liiil. Eccles., cap. 25 :

ulcuDi IcUiaii ^.cccaio conipolibiiem. Miiumautcni si

Ulrumque neccssarium est ad regnum Dei adipisccndum,
lani diversa ii^dou1 uiomeuiis solide probeiilur. et Bupùsmus et jmtilia. Vnum sine allcro pariun est,
\

33o. R. i°, neg. niaj. Si eniui adversanorum aliis ait, 1. 4 de Bapt. c. 22. Vtrumquc perficit œtcrnœ pos-
tum Estio dicere liceal, Aiigusiinum moraliler cer- sessionis hœrcdem. Atqui haec mullam sni partem falsa
lurn fuisse de cliarilate perfeclà; aliis cuni Lainb. et absurda forent, si perfecta contritio per se solam
Gaud, L'uindom morahler certum fuis-e de iniliali
jusiificaret. Quoi enim , Augustini a:vo, viderc erat
cl»aril-le; aliis deinùm cum recenliori, S. docloreni
fefvidae charitatis catechumenos , quibus sola baîc
ncc de isAk, nec de illà, cerium fuisse, sed laniùni de cum Baptismi voto ad salulem salis fuissel!
aniore bénévole : quis viiio verlat, si dicaialius Au- 557. H. ad primum neg. min. Ad
, secunduin, neg.
guslinuni vividos quideiu in se ei^a Deum motus ex- ant. , in quo à dicto secundùm quid arguitur ad di-
fieiluiu fuisse, quibus veluli sagillis percuierelur; cium simpliciter. Neque enim loquilur Augusiinus de
inierim taïuen veriium esse, ne, quod frequeniei- omnibus universim catechumenis sed de ceriâ spe-
,

evenire docei S. Gregoriuî, de bono opère sibi ni- cic qu e uli coi poreis nioibis conlingit
, , , lune tera-
n)iiim hlandiretur, ei quod palea foret, illud baberet porisdoniinabatur, quantum ex Auguslini scriptisconji-
\<ro iritico. HuiiC ceilé statura justissimi quique ex- cere Cil : de iis nimirùm loquilur qui suà conlenli ,

periunlur. Tinieal pius sacerdos ne lorlé aul vif^inenj sanctilaie, quam plurium bapiitalorum sanctitale ma-
l.beriori inUiiius sil oculo, aul iocaulà voce famam jorem sibi gratulabaulur , Baptismi recef»lionem ev
proiiini graviter imniinueril. Teneatur is ob confes- faslidiojâ ricgligentià oniittebant. Et iios jure ac me-
s.rii defeclum confessione omissà celebrare, contri- riiô ait, q<iantùmcumque oculis suis proHciant , sar-
li'ui quan» Ucebil véhément! ssinise incumbel; nec cinam iiii iuilatis su;c portare, donec aiijectâ porverî^à
aiito lainen cordis pactm recuperabit, quàm Poeni- suà seniiendi ralione , humiiiler Baptismum susci-
tentiae Sacramenlo ablueril conscientiam. El buic piant. Hanc esse S. pnesulis mentera constat ex ipsis
niiiiiominùs poteril esse persuasum vel unâ ver;c quoe olijiciunlur locis. Quare, inquii i-.so tract. 13 in
charitatis s^cintillà dtleri peccaïuni. Unde igilur trepi- Joan. , oportebal ut Dominus baptizsrelur ? qttia mnlli
dabil : quia verebitur semper, ne cliarilalis iniagi- contempturi erant Bapiismum , eô quod jam majore
nein pro ipsà charitaie sumai? gratià prœditi viderenlur ,
quàm viderani atios fidèles;
V.xc autem soluùo eô plus in Augiistinam quadrare jam
V. g. , continenter tfivens calechumenus contemne-
videri posait, quôd eo ipso tempore, quo sagiuabatur coujugalum
ret , el dicerel se mefiorem efse quàm îHe
cor ejîis amore, qusedam cum illo amore minus con- sil fidelis , itle calechumenus posset dicere in corde sno:
ïona sibi facere viderelur, ui iodicat conteslus ejus- Quid mihi opus est Bapiismum accipere , ul hoc hcbearm
dem capilis i, quod his conciudil verbis sanclus el quod et iste, quo jam mdior sam .' Ilnjusmodi bomines
liuniiiis Owtor : Peceàise me in hoc quisquitm servo- qui in se confidcl>anl lanquàm jnsti quique
, fîctiliâ
rum luorvm. fretnm me'jrum ëixerit, qnbd jam pl^no i gloriabantnr excellentià m«ritô re<larç»iil Augiistinus i
 ^47 TUACTATUS DL POENITKNTIA. PAUS H. ns
^ Nequc cnim, :iil ip'^o lih. t di' napl., r. 2"), ullo
^
ns(|ii(' ad Iciiipiis J^iplisini. At([iii Aiigiisliims coiii-
ntudo diccndn est cinwcraio coi dis <td I>cum , ciim Dei (tarai.... Sic cnini bxpiilur lib. 1 de tli\i;r>is Qu;cslio-
Siicriiineiitiiin cottleiuitilitr. nib. ad Simiilicianum , 2, nuni. 2 In (pùbniidum
q. :

."08. No(|iic <3;i;ivciii iiijieciol iiioraiu Aiiguslimis, lanla est gralia fidei (jiumlu non siilJîcil ad obliuendum
,

si gencialiùs lociiiiis cssct : qui onim crcdimus ve- regnum cœlorum, sicut in calcclnimenis, sicul in ipso
raiii ac siiictMani convcrsionein ad juslificalioiioin lu»- Curnclio , antctiuàm Sacramenlornm partieipaiioiie in-
iiiiiiis siiKiccrc, iioc cicdcic lenciniir, uvr. rcap^o < ro- corporarclur Kcclesiœ. 1 n (juibusdam rcrb laulu al , ul
diiiuis, illainaiila(lcùracil('iii,aiila(l(>(')(()iiiiiiiiiiciiiess(>, jam Corpori CInisli cl sanclo Dei (eniplo deputeutur...,
ul ox (à quivis sccuruiii so arbiliaridcboal, cl miillo l'iunlergo inchoalioncs quœdam (idei , conccplionibus
minus .Tlcrni illi Daplismalis diialoros ,
quos quarli cl similes : non lamen solùni concipi , scd etiam nasci opus
qniiili scculi Doclorcs conslaiilor iiisci nti suiil. Cerlè ,
est, ut ad vitam pervcnialur œternmn. Ergo.
ail Clirysoslonuis, lioin. 15, in K|). ad llcb., wullos uovi 315. H. 1" .variare Palruni scntonlias de ju'.titiA
qui spt' Uaptismatis miilla peccdbaiit ; circa dkm autem Cornelii , antc(inàm (idei mysleiia à Pelro edoclus
viorlis discesseruiil vaciti. essct. Alii eum in via gralia; , sed nccdùm in gralià
Unde ad Anguslini texl'ini in forma , disl. : Cale- fuisse exislimanl:i(a Chrysoslomus.Œcumcnius, Ba-
cliunienus, quantùmcuniqiie proficial, id est, sibi pro- silius, in Regulis breviorib., reg. 224. Favet pr.Tter
fioere vidcalur , sarcinain iiii(iiiilalis portai , si vol objecUnn locum, id Auguslini , lib. de Pr.od. SS.
conleninat , vel ex gravi negligenlià Baplismum omit- c. 7, n. 12 : Si possel Cornélius sine fide Clnisti
lal, vcl j)ro viribus non curcl in se acccnderc iicrl'e- salvus esse, non ad eum œdificandum mitterelur ar-
clani ciiarilatem, concedo; portai sarcinam iniquitalis, ! chitectus Apostolus Petrus, Acl. 10. Aliihominem,
elianisi verà cl plcnà cbarilalc infonnctur , uti censcl qui dicitiu' religiosus, limens Deiim faciens clee-
,

Esiius , nego. niosijnas niullas, et dcprccans Dcum semper ,

peccali
359. Inst. 1° : Qui supponil calechunienuni , di- et d:i'nioiiisniancipium fuisse sibi in aninuim inducere
vinâ flagraiileni ciiaritatc , iniô et quadaralcnùs non possunt, eumque pro justo liabent : lia S. Gre-
sanclificaium,à regno cœlesii extorrem esse, nisi per gorius, hom. 9, et 19; Beda , Alberlus, Bonaventura
Baptismum rogciiorelur, nccessariô supponil chari- Tliomas, 3 p., ([. G9, art. 4, ad 2; cl favcl Hierony-
tateni perfeclam cuni peccalo conipaii possc. Atqui mus in cap. 5 Ep. ad Gai. Cùm ergo incerlum sit

Augustinus... Prob. min. ex lib. 4 de Bapt., cap. 21, uiri adba.scrit senlenlia; Auguslinus , forsanque di-
ubi hœc : Nec ego dubito calcclmmcnum callioltcum vosis lemporibus ulramque leiuieril, vix cerlô solvi

(iivinà charitale flagrantem liœretico baptizalo autepo- poiesi ditlicullas ex ejus lexlu petila. Unde
nere; quac comparatio salis indicat quid do catechu- 544. II. 2° neg. min. Nibil cnim est in objeclo
iiieno nccdùm tincto sonlirel Auguslinus. El pressiùs Auguslini lexlu unde coUigi possit cjusdem judicio
lib. 2 de pcccat. Merilis, etc., cap. 2G : Sonclificalio Conielium aille advenlum Pelri perfoclà donatum
calccliumeni , si non fuerit baplizatus , ci non valel ad fuisse cbarilale. Inio in eo, ut in iis plerisque qui
intranduni regnum cœlorum. Ergo. calechunieni (ieri incipiunt, quasdam lanliîm fidei

3-iO. U. 1° hinc sequi , ne in casu quidcm neces- inchoalioncs conccplionibus dmiles adniillere videlur.

silalis salvum fore calecbunienum vi perfecia; cha Ex porrô ad justitiam disponunt, sed non sufficiunt.
ritatis, quod vel ipsi Baio adversalur, ut palel ex Yidelur quidcm Auguslinus illas lidei inchoaliones in
proposilione ejus G8. Cornelio conlinuare usque ad tenipus, quo is jjcr Sa-
541. R. 2" neg. min., quae ex neuiro lexlu sequi- cramenlorum parlicipalionem Ecclesia; incorporalus

tur. Non ex priori , ubi calecliumenum seu lucretico esl ; verùm id de parlicipatione in voto proximo inlel-

Lapiizato , seu caiholico ad Baplismiun fictè accedcnii ligendum est, ne Augu linuset Scripiunc, Acl. 10, 44,
prxponit quideni Auguslinus ; scd an calcchumenus et sibimct in lexlu inox cilando palaiu conlradicat.

ille vi cbarilalis siilk jusliliam obiinuerit, vel non, 345. Quôd si cuin docli-s. Tournelyo dicere maiis ,

minime cxpcndil. Non ex posteriori , ubi non agitur et Conielium cl catechumenos eidem Cornelio pares,
de interna sanclilicalione, sed de exleriori , ncmpe verà cbarilale pradilos supponi ab Auguslino; di-
crucis signo, imposilionenianuum, salis deguslatione, cendum erit ulrosqiie ad hanc charilalem disponi pcr
aliisque ca'remoniis, quibus ad Baptismum proepara- quasdam (idei iiiclioaliones al cà jam in corde ra- ;

banlur, et quasi sanclificabanlur catcchumeni ; alque dicalà lioniinein nihilomiiiùs egere Baplisiiio, quem
îneriiô ait S. doclor, hujusmodi unibraticam sancli- si conlra Cbrisli niaiidalum culpabililcr omiltat, sal-
ficationem nibil ipsis prol'uluram, nisi ad Baplismuia vus esse non polerit, quia qui Cbrisli mano'.Uum
accédant. Quanquàm et si de interna sancliiate lo- aspernatur, à gralià , sibi sub condilione implcndi
qiicretur Auguslinus, jure diceret eam inutilem fore, hujusce mandati concessâ, excidil. Si Cornélius, ait
seu potiùs licliliam, si catechumenus ex gravi S. doclor, lib. 4 de Bapt. , cap. 21, eliam Spirilu
negligenlià, vel ex contemplu Sacramentuni non per- sanclo jam accepta , baplizari nolitissel ,
contempti
ciperei. tanti Sucramenti reus fierct. Simiiia Iradit Auguslinus,
342. Inst. 2° : Qui calechunieni cliaritalem com- ibid.,cap. 22, et lib. 3 Quœst. in Levilic, q. 84.

parai cum cbaritale Cornelii centurionis, et hune ;

Ego quidem prima; solutioni adli:erereni : cùm cnim
cbarilale suâ , lamelsi pcrfeclà non juslilicaluni fuisse in tfxtu mox cilalo docet Auguslinus Conielium Spi-
docot, ille 8U[>[»(>nit cliaritalem slare cum peccalo rilu sanclo plénum fuisse, quando ad Baptismum ae-
349 ^'Al>. lY. DE CONTUITIONE. 250

cossil, loquiUir de plcuidulino posl advcntum Pclri casu iiiinirùm, quo Paslores por"^ 'Culionismctu crédi-

collai.'», Act. 10,41. ^)u:iriimis porro nos an aille illiul tas sibi ovcs, aufugiendo, dcrelintjuunt.
2" neg. min. Ksiii», fj f i.ipiam
Icnipiis cliaiilalom lialuioril Cornélius uiià cuni pcccalo 5,";o. II. -'ii.T , falsa

nrnlali. Eblo atitcni ddciKM-il Auiîiisliniis Coincliuni in vidcri dcbcl. Fatetur enim ille ibid., § 5 ad 8, con-
poocalo fuisse nsquo ad Pelri advonlum, cl, (iu;i; ad- lrilionem pcrfeclam adcù raram esse in pœnilcnlibus,

venlmn liuiic pioximc sccula esl, Spirilùs sancli de- Jj

ni ])iinci adinoditni ad hune qradum itcrvcnianl. Alipii

scensioncm : al probari nequit ex oodcm Aiiguslino ubi pauci adniodùm ex conlritionc perlectà juslilicari

Cornelium liacieniis pcrfeclam charilaiom cnm statu possuni, magna esl uliquc cl summa nécessites Sa-

peccaîi conjimxisse; prout Uicri dobcnl Eslii sequaces, cramentorum ,

qu;T^ def.-cliun luinc su|)pleaiil. Ergo
si quid proharo volinl. jure culpanlur Pasiores qui pcrsc( iilionis icmporc
31G. Insl. 3° : Ex Aiigii>lino cliaritas niliil alitid est ovibus suis désuni : quantum enim iiidc scquiiui cxi-

qnàm bona voluntas. Quasi verb, ail S. doclor, lib. de tium !

Graiià Chrisli, c. 21 , cl alibi passim, aliiid sil bona vo- Hinc solvilur quod objicit idem Eslius, videlicel in

luiitus, qitàm cliarhas, quam Scriptnra nobis esse clameft opiiiione nostià sentcnliam Pelri non pnecedcrc sen-
ex Dco, et à Paire datant, ul filii ejus essemus. AUjui tciiliam cœli, sccùs ac docet S. Heinardus. Ut enim
lani in calliecunicnis quàni in pœnilcnlibus siare po- id apposilè dixcrit mellifluus Pater, liaud nccesse esl

tesl bona voliuilas cuni peccalo mortali. Hinc Lnc. 2, ut perfecla contritio nunquàm extra Sacramentum
14, proniiliilur pax seu jusliTicalio hominibus boiiw vo- rcconciliet; alioqui enim nein extraordiiiariis quidem
lunlulis, qui pruhinc ex bàc suà bonà volunlate ncc- Estii casibus reconciliaret : sed sulficit ul raiô rc-

dum juslificali erant. conciliet ,

quia rara est , et non recoiiciliot nisi cum
547. U., disl. niaj. : Cliarilas est bona voluntas ple- volo scnlontiiï Pétri.
na, eflicax, perfccUi, concedo; est quœvis bona voluii- 551. Obj. 6''
cum endein : Trideiilina synodus, sess.

las, subd.: Cbarilas laliùs sumpta, pro quolibet pio in 15, cap. 7, el can. il, staluit atqtic déclarât illis quos
Dcum afleclii, cnnrcdo; cbarilas simpliciler dicta, de conscienlia peccati morfalis qraval , qiantlmclmqle
quâin(ibjcctolocodisseritAuguslinus,ncgo.Pariterdist. ETiAM SE cONTniTOS EMSTiMENT luibilà copiâ confessO'

min.: Siarepoteslbona YoUiiiîas qiutdam cum peccalo ris, neccssarib prœniilteudam esse confcssionem sacra-
inortali, concedo; voluntas perfecla, etc., nego. Ita- mentaient, ne Eucbraristia indigne, atquc ide'o in mor^
qne si loquatur Auguslinus de illà charilate qu.'e est tem sumatur. Atqui si perfecla contritio ordinariè
plenittido Iigis, qureque neniini nisi justo inesse po- reconciliaret , iiibil essel ei timendum qui inacjtttun

te>t, iiidubiè constdbit bonani illam volunlalem, quam conîritioJiis doloreni sentiens , absque pricvià confes-
cbarilali synonymani facil, neulitjuàni cum mortali sione, non lamen sine voto ejus, ad Eubarisliam ac-
peccalo conipali posse. Alqui dubioprocul loquiturS. cederet.
doclor de charilate quai est ipsa legis plénitude, etc. 552. R. neg. min., lum quia contrilio perfecua elsi
Nimirîim de oà cbarilatis specie loquitur, qitœ virlus ordinariè, iii.ù scniper reconciiicl, non est ordinaria,
esl, quam qui babet, ex Deu uaiiis est, cl ideù non pcceal: sed, juxta Eslium , rarissima, sa'pcque in iis nii-
ijuit rad'ix est bonorum; quâ lilhomo arbor bona istud :
nima est, qui maximam sibi inesse confidunt; tum
aulcm cliaritalis genus, quis vol cum quàcumquebonâ verum habeat confessionis voium,
quia limere esl ut
volunlate confundere ausit, vel in peccaloribus repe- qui cùm bic et nunc facile possel, confilcri non vult;
riri conteiidal? tum quia sub imaginariu' contritionis prx'texlu ipsi
Hinc ruil objectio è Luc. 2 contortè pelila. Yel enim ctiam recidivi sacris operari , non scniel, sed plurics
bonœ l'ohmtatis ad Deimi refertur, vel ad bomines. Si auderent.
prinium, sensus est: Pax sit hominibus, quibus Deus
555. Insl. Idem concilium , sess. 6, cap 6, iiiter
lam impensè benè vult, ut suum ad eos Filium mit-
alias baptizandorum di^positioncs banc requirit , ut
tere dignatus sit. Si sccundum, sensus est : Pax sit
Deutn tanquàin omnis justiliœ fontem diliqere incipiant.
liOiiiiiiibus, qui missum rcdemplorem gralo et docili
L'nde sic : Dilectio Dei lanquàm fonlis juslilia) est
corde suscipicnl. Nculro autcm sensu bona voluntas
perfecla cbarilas. Atqui lamen cbarilas illa non ju-
l»crfectar.i in bomine cbaritalem supponit.
slificat. Xcquc eiiim adBaptismum requirit sai-cla sy-
548. Obj. 5" : Auguslinus, ep. 228, aliàs 180 ad
nodus disposilionem quâ homo anlè Bapiismum ju-
flonoralum, loquensde populo Sacranienla flagilante,
slificclur. Ergo.
tcmpore irruplionis boslilis : Si viinistridesi>il,u\qu\i,
{fuvilum cxitium sequitur eos, qui de isto seculo, vel non 534. R. neg. maj. : Quid ponô per banc Dei dilectio-
rcgenerati exeunt, vel iujati. Alqui, ait Eslius, deplora- nem inlelligat aul intclligi paliatur sacra synodus, in-
tio li;cc non videiur locum babere, si eiiam extra ne- fra expendere conabimur.
cessiuiis casum ordinariè sufficil voium Sacramenii. Jam nionuimus in tract, de Baptismo, ubi quœstio-
Ergo. neni banc fuse salis versavimus, vi.>um fuisse Grego-
549. R. r argumenlum hoc malè proponi ab Estio. rio Nazianz. el Prospero, nemincm extra casum mar-
Is enim fatetur conlrilionem perfectam sine Sacra- tyrii sine Baptismo in re saluttm consequi. Al nio-
mento actu perccpio sufticere in casu necessitaiis. Ai- nuimus simul opinionem banc ,
quce cicleriim Eslio
Qui de i!!o necessiiatis casu loquitur Auguslinus : de •
ipsi adversatur, ab Ecclosià non adniilli.
251 TIUCTATUS Dlù l'U.MTl.M .A. l'ARS II. 2o2

Skctio III. -- An iKifccta conltitio ud l'diiilcntiœ -•

T laiiicii lolani Kcclcsiin Calholicic doclriiiam spiral et

Sacramciiliim uecessuria s'il.

'

reddil. Jiixla liane eniin non in eo lanlùm sila csl

Sci il.il Morimis lib. 9 (l<; Pu-nit . c:»;k 11, n. 8, vis Pœiiilcnlia', iil jain vivonloni vilfi doriel iibrrioii,
,

Theologos plmiiuos (hMlrinam de conlrllionc c.oii- scd iil niorliiiiin siiscilel ; !ic(|iie iil Icniitoraleni pd;-

Icssioni iioccssariô pr.rvià , niilo Tridoiiliniin» liiissc nani diinillat, (|ui'iii in scopiiiu |)riiiiario iiisliiniu

aniplexos ; iicc |iosl TiidciHiiniiii dcfiiisse viros yra- 111)11 csl.sod ul culpam aulerciido, aMcriia; qua; i|'.si

vca cl cclchres qui oaindcin doclrinaiii loiiiicriiil. debel»alur pcBJi.x realiim conniiulel in Icinporalcni.
,

ririiis(nie ilassis Sciiploniin lon|,':iin scricin lexiiil S.'iO. Prob. 2" ex Trid., qiiod scss. 14, cap. 4, dé-

.'uul(>r iiliri cul lilnltis : De lu Conlriliuii uéccssuire ponr clarai contitKjere atiquando conlrilionem esse cttaritule

obtenir la rémission des pichés duna le Sacrenicnl de la pcrfeclitm , el liooiincm l)co recouciliure priustiuàm

PéiiiU'HCC, Lovanii 1G70. Qiiod et ex parte pncslilil Sacramcnlum Pœnilenliœ uctu sitscipialur. Undc sic :

Joaiincs Laimoiiis in Opusculo de menle Coucilii Tri- Dispofitioad Saciamcnliim nccessaria, non aliquando
denlini drca conlrilionem cl atlrilionem, cap. 2 cl 3, cl lanlùm , scd ordinariè, sed seinpcr repei iri dcliet.

]i()St ulriiuKuiL'. Witassius, q. 4, arl. 5, sccl. I. Uonun Al(|iii ex Trid. non semper, sed aliquinido laniùin
qiiidom aliciiiol suas lu parles allialicrc IciiUw il Fran- coiiliii!,'il ul conlrilio sil cliarilale pciCecla. Kijîo

ciscus Pinllicrcau, lib. de AUritionis sufficiemià , Pa- conlrilio non csl ordiiiaria ad Sacranicnlmii Pœni-
risiis 1654. Quo successu superfluum fueril iiidagarc : lenli;c disposilio.

jaui cuini ([uoad pra^scns caput sedala videutur ilico- -jCO. Condrin. Facilior esl innova lege, quauitun
logoruui dissidia : aUjue uiiuarn el iii aliis a;quc, aii- ad conlrilionem alliiiel, poecatorum renii^sio, (juani

quaiido tandcn» conquiescanl ! Sit fueril in anli(iuà ; lieèl alioqui muilain inveiial difli-

CoNCLUsio. — Coalrilio perfecla non est condilio cullalcni ex parle confessioiiis. AUjui niliilo facilior

ad Sacraineiilum Pœnilcnliie nccessariôpracrcquisiia. esset, si perfecla nunc, ut olim, prx'rc(|uireretur con-

ôîjo. Prob. r. Conlrilio perfecla semperjustificat lrilio. Minor palcl. Major, quâ pluies abulunlur,
cliam cxlra sacranienluni, ul probavimus seel. \)rx- | sensu noslro tradilur à Calecbismo Uomano pari, ,

ced. Atqui conlrilio per se juslilicans, non esl con- | 2, n. 4C,'nbi bœc : « Quoniain pauci admodùm ad
dilio ad Sacramcnlum Pœnitenli;e prœrequisila. « hune perfecla'. conlrilionis gradum perveniren»,
1" Quia Ecclesia veram à Cluisto recepil potcstaleiii « fiebat eliam ni à paucissimis bàc via peccalorum
dimiltendi peccata, non autem lanlùm declarandi ea j venia speranda esset. Quarc neoessc fuit ul clemen-
esse dimissa, ut probavimus, cap. 2, a. 5. Atqui si ad « lissiinus Doniiims facii.ioui ratione communi lio-

Pœnilenliam pra;requiralur conlrilio justificans, Ec- d niinnin saluli prospicerel ;

quod quidcni adinirabili

clesia verè non dimilteret pcccata, sed jam dimissa f consilio effecil, cùm claves rcgni cœlorum Kcclesiai

declararet. 2° Quia Pœnilentia eô sacramcnlum mor- : c tradidit. >

luorum dicitur, quôd per se inslitula sit ad susei- ;

361. Prob. 5° ex Calecbismo vulgari Ualiaî , in

tandos bomiiies à morte peccati. Atqui id nec prx- l citatà jani appendice ad conciliuin Ronianum Dene-
starel, nec pnestare posset, si semper bomines inveiii- ] dicli Xill, ubi sic habelur, pag. 404 : // sentimento
ret jam à peccali morte per conlrilionem suscitalos. Oggi commune è, clie il dolore, o contrizione perfctln

556. Nec est quôd reponant, in bâc etiara opinione ,

è buona, ma non necessaria per la confessione; bastattdo

suam servari virtulem Sicramento , tum quia con- il dolore imperfello, civè l'allrizione, etc., id est, Fert

lrilio non reconciliel bominem sine Sacramenli volo I bodie coninninis senlenlia, bonam quidem esse, at
quod in cà iiicludilur ; lum quia Sacramcnlum el minime nccessariain in confessione conlrilionem por-
graliani adauget, cl pœnam peccatis debilam relaxai. feclam ; sed sufbcere dolorem impcrfeclnm , allri-

557. Neulruin cnimsatisfacit.Non prius, lum quia, lionem videlicet, etc.

ut solide observai Tournelyus, praecipua biijuscc Sa- 562. Prob. 4° auclorilale cleri Gallicani in genci a-
cramenli vis juxla Tridonlinum posita csl in verbis iibiis Comiliis, an. 1700, ubi duo ex sanclà synodo
form;e; luec aulcm in bypolbesi qiiam impugnanuis, îî Trid. doccri vult et nioncri : « Primum, ne qnis pu-

nibil operabitur quanlùm ad pœniientis reconcilalio- « tel in ulroque Bapiismi et Pœnilenliœ Sacran;cnlo

nem ; tiim quia conlrilio, elsi in iiovà lege votum « requiri, ul praîviam, conlrilionem illamquac sit cha-
Sacramenli includere débet , non taraen vi propriâ [ \
« rilale perfecla, et qusc cum voto sacramenli anlc-

Sacramenti ; et virlute claviiim , sed tanlùm ex « quàm aclu suscipialur , iiominem Deo réconciliai.

opère opcranlis jiistilical, prout in anliquâ Icge ante ,

t Ailerum, » etc. His accedit censura Facuilalis Pari-

Sacramenli bujus inslitulionem. Unde sequiiur pec- siensis in Seguenoli Ibcsim noslnv adversa!>i ; de
catum, juxla adversarios, nunqnàm dimitti per cla- quâ supra.
ves el ex opère operaio : quod Ecclesi;îe doclrinse 565. Duo bîc objiciuntur pr;eler ea qu;c cil. ait. 3

lepugnat. Quapropler el incriiô sacra facuUas Pari- solvicnus; primum, quôd neino cor verè contrilum cl

siensisopinionem illani uli Sacramenli Pœ.iilenliyc iiumilialum habel nisi in cliarilale. Porrô qui cliari-

imminulivam reprobavil. De quo slatim. latem liabel, dignus est vilà : nemo aulem vilà siiiuil

358. Non posterius licèt enim opinio quam im- ; el morte dignus esse polest ; ila Magisler apud Esliuni

pngnamus, h Pseudord'ormalorum er.rorenon parùni 1 in 4 dist. 18, § 4. Secnndnm ,

quôd ea eliam opinio,
dislet, proul, nec scgrè agnoviinui, cil. art. 5, liaud quu! perfectam in Poenitenticà conlrilionem lequiril,
2;,3 CAP. IV. IH-: CONiUmo.Mi 2.<>4

loUiii Sarramcnlo viin s\iam consrrvoi ; (niia ([iii ad i li-x i(a|)lisiiu c-l l*(niil('iili.i> piotniul^'ata esl. U:i(ioiics

Sacramoiilum aciossil l;iiil!im ;iUiiUis, vis ejusdciu I

rjiis iM' sniil, i" (|iiùd TiidciiliiiMiiii de roiidilidiK! lo-

adeù imimilalur, ut coiiliiliis cvadal : ila iil allrilio sil qiinis, dislinclè loquiliir de Saciamcrili volo (|ii(id iii

dis|iosilio ad (onlritioiicMii. oàdoiii ('i)ii(i'iiioiio iiicludiliir. Al(|iii siipcrnuiiiii (iiissul

5lU. Oe priori difliciillalo diooimis ail. scm|. Poslc- laiii dislinctù l(i(|iit de Sacramcnti vuto, si snriiccrct

rior Idia liiilil in aiiibigno. Miiiiriim vcl imilalio illa virtiiali! cl iiiiplicitiiiii ; ciiiu corlù coiislcl liuccc iiii-

Iiominis de allrito in cdiiliiliiiii lil xirliilo Sanamonli plicili voli giiiiis iii coiitrilioric seiiipcr repcriii; qiKC

nclii cl formalilcr ptTccpli ; vcl icmporc aul sallom ? nii>i licla esl, omnium Dci maiidalorum observaiiiiam

naUirà r.vccdil actualom illiiis susceplionom. Si pi i- I sibi indiibiè, .salteir. generaliler, proponit.
[

iiium, niulalio illa efl'ecius esl Sacrainciili , non aiilein 370. '"2"
Quia volum mcdii adsalutemex ordinaiiono
dispo>-ilio ad ipsuiii pr;vro(iuisila ; ideôqiie prodesl ! divinà absoUilè necessarii, débet diversum esse à voto

Saciamonlum ei oliain qui ad ipsuin siiio pori'ectà rei ex praci-plo tantùm necessaria*, Lucbaiisli.e piita

coiilrilionc acccsscril. Si secuuduni, remanel lola dif- vei ExlreniiU (jnclionis respeclu moribniKii. Atqui

ficullas, nimirùm pœiiilonlem scmper aiilè juslilicari, rei ex pra;ce|il() tanlùm necessariie volum ad minus
qiiàni à .'accrdole absrivalur, proiude absolulionen» débet esse implicilum ; crgo votum PœnitentiiC débet
nierè csscdcclaralivam. Ca;lerùui, dixil quidcm Tiid. esse explicitum. Alioqui non magis necessarium essct
syiiodus allrilionem disponere ad graliain in Sacra- Baplismi vcl Pa'iiilenlia; volum, quàm alterius cujus-

nieiilo pcrcipicndaui , non verù di.vit caiu disponere cumque mandali Ghristi.

ad contrilioncm. Ratio est , iKTgit vir clarissimus, quia cùm Sacra-

Sectio IV. — .4» el quale Sacramenti volum ad per- menlum re perceplum necessarium est necessilale

ft'ctam Contritionein requiratur. medii, volum illius,Dco ila indulgente , supplet in

363. Volum nibil aliud esl quàm desiderium , vo- nccessiiatis casu vices Sacramenli. Ergo Sacramenti
luiitas, proposilum rocipicudi suc lempore Sacramenti. j
luijus votum specialius esse débet quàm votum obser-
Youim duplex, formale aliud seu explicitum, quod î vandi cxtera Dei mandata. Cùm aulem votum Ikcc
roi cognilioncm suppouil, et expressam ejus volunla- obscrvandi debeat esse implicilum, coiisequens est ut
teni importai. Aliud implicilum et générale, quo quis !.:llud de quo loquimur, formale sit et explicitum.
Vuii rem , non quidem in se , seu quia hanc ignorai 371. Contrarium suppnnit Suarcs, disp. 4, sect. 3,
seu quia ad ipsani non allendit ; sed in alio, quod verè n. 2. At, saltem quantum detegcre potuerim , non
et perl'ectè velle non jioiest, nisi necessaria ejus con- probat, l'orlè quia indubium crediderit. Eaque opinio
sectiiria velii. Jam quxritur au et quomodô volum Sa- mihi fundatior apparet. 1° Enira nec ipse, quantum
cramenti Pœniicnliic, seu confessionis , necessarium opinor, Tournelyus damnabil bominem, qui, pcnè ut

sit, ut quis veram cl perfeciam conlrilionem habere Jonas, è mari medio in quod demersus est, prxslan-
censealur. Sit tem clicit contritionis aclum , omisso voto couCessio-
CoNCLusio. — Volum Sacramenti Pœnilenliœ ad per- nis, quain videt impossibilcm. T Nec, opinor, justifi-

feciam conlrilionem requiritur. calionem illius, qui dolore taclus profundissimo, ccn-

36G. Probalur prima jiars : Ad perfeciam conlrilio- lics repetet i^tud Publicaiii : Z)e!(s ,
propilius cs<o, etc.,

nem requiritur proposilum ea omnia iniplendi sine suspendet dunec is addiderit : ConfUebor quàm pri-

quibus slare non potest peccatoris justiûcatio. Atqui miim; idem de iis dicendum, qui delcstandis peccalis

posilis rébus ut suni, siare non potest juslificalio pec- acriler intenli, de Sacramenlo non cogitarent. 3" Aclio
caloiis sine Sacramenlo Pœnitentia;. Quia et^i pecca- bumana in génère suo esseniialiter compléta effectum
torum remissionem actu et de fado oblinet quisquis suum slatim parère débet, nisi pravâ quâpiam cir-
verè et sincère coniritus est, eâ tamen solùm lege ob- ciimslanlià viiietur. Atqui conlril-io ante volum Sacra-
linet , ut peccaia sua clavibus subjiciat. Atque bine menli esseniialiter compléta est in génère suo ; cùm
Tridenlinum , citato loties cap. 4, sess. 14, docet, juxta tlieologos plerosque in solo peccati dolore , vcl

rcconciliationem, quai à contrilione orilur, ipsi coiitri- ad summum in dolore et odio consistai. Aliunde vcrô

tioni , sine Sacramenti veto quod in illà includitur, non nuUâ pravâ vilialur circunistantiâ in co qui confessio-

esse adscribendam. nis volunlatem ex inadvertenlià invincibili omiltat.

367. Obj. Ex dieiis supra, peccatasemel dimissa non I 4° Magis necessarium est in conlritione proposilum
reviviscunt. Atqui reviviscerent iii bypolliesi nostrâ. i non peccandi de cactero, quàm confitendi prius enim :

368. R., iieg. min., nam desinit equidcni juxlanos 1 ex naturà rei requiritur ; unde et in anliquà lege ne-

jusiiûcaiio peccatoris, ciim debilo lempore, legcm sibi cessarium fuit : poslerius verù ex posiiivâ tanlùm
I
impositam non adimplet. Sed non reviviscunt peccata a Chrisli instilnlione necessarium est. Atqui ad conlri-

per conlrilionem expuncia : unde subcsl nécessitas ea Itionem sufficit proposilum virluale non peccandi de
clavibus subjiciendi, non quia remaneant, sid quia c;\:tero. Eigo à fortiori et virluale sacramenli propo-

sic à Christo consiilutum est. Vi aulem davium quo- ] simili-

dammodô complelur et sigillatur eoruni coiidoiialio. 37-2. Nec mullùm movent quai supra inconirarmm
369. An aiitem volum illud formale esse debeai, an objecta sunt.
sufticiat implicilum, ambigunt llieologi. Pro cxplicilo Non primum, quod è conirapro nobis facit. Non enim
certal Tournelyus, siquidem de iis sermo sit quibus i dicit sacra synodus ,
ad contrilionem requiri formate
,
as THACTATUS DK l'OI- MTKNTIA. PAUS II. 256

Raorainonli Vdliiii», stid voluiu illi id in conlriliono in- il aliqua j^Mlccta vel iinjxîrrccta ad Dcum corn
convcrsio et

cluili. i;ij;o ([iiisiniis ;itliiiii loiitr lionis cli<il , co i|)so 1 avcrsio à pcccalo : sicut ijcccatinn aliqua luit ci;onversio

Sacraiiiciili volmn siiriicicnlfr clitil- "i" (l'iiiciliiini in

'

id ( i('.itiii-,im, et avcrsio à Dco. Qucniadmodùm igitur

pcccator ad crcatiiram convcrtitur, |)roplcr

siiâ coiili ilionis dcliiiiliono, vcl potiiis deafiiplioiH' di-
ali(iiiani

sorliiii cliam cxpriinil proposiliiiu non ju^ccandi de pcricclionem, seu veram, scu poliùs iniaginariam : sic

ci'lno, ([uod lanu'ii iniplicilnni ObC sid'licit. pd-nitens ad Dcum converti débet propter aliquam

^o^ "2, (|iu)d fx lalsà nircusani dcfiniliono n;»- cjus pcrfcclioncm ;

pula v<j1 quia supcrior sit, eut
7>~o.
oblcnipcrari a:quum est; vcl Icgislator snj)rciiiiis, cu-
sdlnr. Nonipe ,
jnxla Polniamnn ([ui dclinire nov(;rat,

illud qiio cliam in- jus auctorilas per peccaium cl pcccalorem vilipcn-
noccssarhnn ncocssilalc niedii csl
dilur, etc. liinc alias inlcr proscripia csl, an. 1700, à
culpabililcr omisso , Unis oblincri non polesl : luijiis-

Gallicano clero proposilio istba;c Allritio ex geheimcc

modi tnn» IJaplisnuis vol niarlyriuni rcspcclu
:
stnil,

conliilio lespcdii adulli graviter ici

melu su(ficil eliam sine ullù Dei dilecilone, sine ullo ad
infaiilis; Unn : is

Deuin olj'cnsitni respcclu quia talis lioiu",la et superna-

enini si à criniinc roconsinsaniat.defoclu conlrilionis, ,

liccljani cjns incapax sit, salulcni asscqni non polcst. Inrulis esl , sub bàc censura : llœc propo:.!lio, quà à

Subsunjo : Alqui oinisso incnlpabililCi' Pœnilcnlitc Sa- dispositionibiis nccessariis ad absotutionem exchidilur

cranuMilo polesl oblincri sains. Lrgo, elc. iinilibct ad Dcum o/fensum respeclus , temeraria est,

ôl'i. Iland lainen nego,Pœnilci!li;c voUim praicipnâ scandaloso, perniciosa et in liœresim inducens.

quàdani jalione esse ncoessarinni. Undc enitcndinn Potissimam igitur bujusco articidi difficullas circa

niagis non soiùni ut Iiabeatur, scd eliam iicab co pra:- atlrilioncm ex gebcnna; melu conccplam vcrsalur :

siindaiur. Qui eniin illud, sicul el proposilum non quam ut pro modulo solvamus, \idendum inprimis
peccandi, sciens et volcns excluderct , iinù cl clicere quid el quoluplcx sit timor.
I

iiegligcrct, pcssimè consulcrel sahiti snse. Ycrùm id 57G. Timor in génère definitur motus animi rnalum

non agitur, scd ulrînn rcconciliationis expcrs sit, qui aliquod inmiincns relugienlis.

peccaium ex suniino Del amore dclcslaïus, de confes- Timoris spccics quatuor enumcranlur à S. Tbomâ
sionis voto non cogilarel. 2-2, q. 19, art. 2 , nimirùm timor vel est mundanus
Scd de bis salis jam et ultra : Sic cnim Cbrisliano- vcl servilis, vel filialis, vel qui inter utrumque médius
rum quisque à pucro didicit , conlrilionis aclun» à est initialis.

Sacramenti volo finire, ut nenio hic unquàm aberrct. 377. Timor mundanusWXi^. est, ait Angclicus doctor,
ARTlClJLi:S m. quo quis sic malimi limel , ni recédai à Dco , seu quo
De Allr'Uione. quis Deum offendit , ne temporale malum sibi alioqui

AUritio, ut ex diclis conscquilur.est proprii peccali à crealuris infercndum incurral; prout ii facicbant,

deteslalio, cl dolor ex supernalurali niotivo, ci lanien qui Joan. 12, 42, propter PItarisœos Cbrisium non con-

inferiori quod contritioneni pcrficit , conceplus , cum filcbantur, ut à S'jnayoqà non cjkcrentur. Prout el fecit

proposiio non peccandi de cœlero, et spe ac petitione Pelrus , cùm Cbrisium negavit. De islo mclûs génère
veniaî. Motivum illud à cbarilalis molivo diversum non agitur in pra^senti : hune ccrlè reprobavil Scri-
eidcmque infcrius, vel est pcccali turpitudo, vol ge- ptura Mallli. 10, 28, ubi : Nolite timere eos quioccidunt

hennai cl pœnaruni melus, vel amor virtulis, bealitu- corpus, aniniam aulem non possunt occiderc. El Isai. 5,

dinis atténue, elc. 1 : Quis lu ut timeres ab liomine mortali?

De attrilionc quLcrunlur duo polissimùm ,
1° an 578. Timor servilis ille esl, quo quis peccaium fu-
bona sit el ulilis : alque istud pertinet ad dogma ;
2" an git, quia servorum more pœnam peccalo praparalam
sola sufficiat in Sacraniento Pœnilenli;B : alque boc verelur. Id aulem cùm dupliciler fieri possit, duplex

pcrlinet ad clamosam, si quœ usquàm exsliterit, scbolac distinguitur timor servilis ; aller simpliciler servilis,

disccplalionem. De ulroque dicendum. seu, ut loquunlur nonnulli, servilis absque servilitale :

Sectio PRiM.v. — Utrùm Attritio ex geliemicc et pœiianim aller scrviliter servilis ; seu servilis cun» servilitale.
melu bona sit el lionesta. Servilitas enim non pertinet ad speciem timoris servilis ;

57d. Etsi allritio, juxla Tridentinum , ex turpilu- sicut ncc informitas ad speciem fidei informis, ait S. Tho-
dine p. coati , ut et ex gebennaî melu concipitur , de mas ibid., art. 4, unde vilium est limenlis, non ipsius
}

00 tamcn lurpitndinis motivo parùm disputant Iheo- timoris.

logi ; scd ad summum animadvcrtuiit ,
1° eo nomine Timor scrviliter servilis ille est quo quis abstinct
non inlelligi illam solùm consideralionem ,
qtià quis quidemexleriùs à peccalo quia pœnam mcluil, sed ila

peccaium abjicil, quia ex ipso quamdam in bominum esl sallem implicite arfcctus, ut si abcssct pœna, illud

0, inione iiifaniiam conlrahil; 2° ncc cum duntaxal commilteret.

voluMlalis niolmii, quo quis peccaium dclcstalnr, prout Timor simpliciler servilis ille csl, quo quis abstinct
rcclcC ralioni nalurali répugnai. 5° Proinde ad allri- quidem à peccalo laiiquàm induclivo pœna; , scd sine
tioncm ,
qualis à Tridenlino describilur, requiri ut affcclu illius commiltcndi, bac abcssel; vel sallem si

ponnitcns peccali fœditatem detestcînr, prout ba-c ra- abslrabit ab co quod agerel, si pœna peccatoribus non

tion! seu divina; voluntali per fidem apprebensai ad- esset inlenlala. Si aliquis, ail S. Thomas eâdem q. 10,
vorsatur, vel ad Dcum aliquo modo pertinet. Scilicet a. 2, convertatur ad Deum et ci inhœreat provtcr timorem

eivim oiunis vera et salularis Pœnilentia débet esse vœnœ, erit timor servilis.
267 CAP. IV. l)i: CONÏKITIONK. S(»8

Ô79. Timor filinlis ille osl quo qnis culpam liiiuM, ' (lapitis 27 is est titiilus : l'r puro timoré pwnœ non
non m iiuliiclivam \HV\nv scd iil Hci paliis o|)liiiii ,
potcst ila jiigi pccciitmn, ut nnlluni aliundr prccatum
, , j

oflensivani : uam lUiurum est timerc vU'fii!,am patris ,

ail inrurralttr. I".l in Icxlu cnpilis : Doctorcs scliolastià

ibid. Aiigclicus. ph'\i(f\te doccnl, onniiiib nos possc in alitiuo acln ex solo

Ô80. Timor inilialis, qui rs/ mrdius iiitcr nliumqnc timoré pivnœ omne ptrcnttnn fuijere ac detestari... Scd
tiimrciH, is osl qno (\\m pccoaliim l\i|^il, liim (Hiia iii- '

omninb slutnendiim est inipossibtle ut ille qui in peccan-

duclivum pœiuo, lum (|uia olVoiisiviim Doi : ila lamoii di proposito constitulus est , solà pœnœ formidinc

m, juxla S. Tliomam, ibid. ad l, socundariô pœnam, ita mutel voluntatcm , peccatumque detestetur ut non
primaiiù aulcm olTonsam limcal. pcccet.

QiKXîslio liic milla est de limoro liliali nul eli.im iiii- Ibid., cap. 18, ciica fincmposl relaliim et ppssimô
liali. Quamvis cnim Lullicnis in asserlionc ,
ail. , inlelleclum Auguslini Icxlum : Fxce, iiupiil, persj/icuè

docuoril iliiid omnc esse peccaliim ,

quod (il al) lio- asscrtutn, quod ille qui non concupiscit rem proximi non
niiiic nondùm jnstidcalo ; al non id conslanlcr dociiit. soliun timoré liominum, sed eliam timoré Dei, reverà
Aliundc vcrù non osl quod orrori iuiic, cnjns principia adliuc concupiscit rem proximi sui... quod istenefariis

alibi cl plmies excussimtis , debcllando in pni-soiili ac sceleralis, ac latronibus par sil, qui cinn nequissimnm

inunoromin- : ciim pnosorlim sorvilis inclus honilale liabeanl volunlatem , timoré compressi niliil exteriiis

vinditalà, à forliori vindicelur bonilas nielùs inilialis. nocenl. El cap. 50 : Timor enim continet munum,
Ccrlè, ul docel ibid. S. Thomas, art. 8, timor iniliatis non atiimum, qui eodemnwdo ac si non timeret peccalo ,

et filialis non diffcrunt nisi secnndùm perfcct'wnem clia- alicui affixus manet.
ritatis : quis porrôaclum ex cliarilalc iiccdùm pcrlectà T Idem adslruunt damnal:cQiiencHi proposiliones
elicilum negcl boniim esse el landabilem ? à sexlâ usque ad sexagesimam oclavam. Scxagcsima
xNcqiic eiiam quccsiiocslde liniorc servililer servili, prima, qua; iisdem propè verbis à Jansenio dcprom-
qui peccandi volunlalem non exciudii. Ul enim reiis pta est, sic habel : Timor nonnisi manum coliibct ; cor
csi adullerii, qui ab codem non abslincl, nisi autem tamdiii peccalo addicilur, quanuliii ab amore yi>-

quia ni.irili furorem nieluil ; sic cl qui ila alTecUis sliliœ non ducilur. Scxagcsima scciiiida : Qui à nuilo non
csi, ul illud cominiilorel, si nullà à Deo pœnâ plecle- abstinet, nisi timoré pœnœ, illud commiitit in corde suo,

rclur. et jam est rcus coram Di'o. Scxagcsima scplima ; Tinwr

Scd ncque eliam qu.icstio est an gebenna; timor penès servilis non sibi reprœsenlat Deum, nisi ut Dominum
Siibslanliam cl ralione officii bonus sil : cùm cnim pcr durum, imperiosum, injuslum, inlraclabilem.
eum limeal homo id quod verè limendum est, non csl o" IJcm ncc minus cvidcnlcr docel scriptor opcris
quôd bâc ex parle culpari possil. nialè insoriiili : liéponse au premier avertissement
Summa iiaquc biis in eo est, an limor servilis qno de M. l'Evcque de Soissons. !s quippe, posiquàm pio
quis abslinet à peccalo ex gcbcnnai molu, quem ad faclionis more timorcm dixitbonum et salularem ; ila

Dcum proplcr se dileclum non refcil, vcl in se uuilus ut adversarium siuim quasi qui bonilatcm banc ni'get,
sil el iiioidinalus, vcl sallem verum iiicUidal pcccalum Lulberanismi réuni facial, sic loquilur, lomo 2, pailc
omissionis, qualcnùs ad Dcum ex (barilaie dileclum 2, cap. G, n. 18 : Daiis les propositions du P. Q. il

non rd'erlur. De hoc aulein non una est omnium ;

n'est parlé que de la crainte seule, par conséquent d'ime
senlcnlia. Janseniani enim limorem servilem viliosum crainte sans amour. Il rj est parlé d'une crainte toute Ju-
esse conlendunt, non equidem penès subslanliam, daïque.. . d'un sentiment de crainte qui rend un homme
scd defoclu finis, quem, quamdiù ab ipso cbaritalis
j
semblable aux bêles. Il est donc certain que le P. Q. ne
fine divorsus csl, seniper pro viiioso habent. Ne parle point de la crainte en général ; mais seulement de
autem id iisdem perperàm imponere credamur ; banc ]
lu crainte .^ervile el naturelle; de cette crainte. Monsei-
facti quccslioncm anle quiesiionem juris expendcimis. gneur, que vous osez appeler mauvaise ; ce que le P. Q.
Sil igilur n'a jamais ni dit, ni pensé. II;cc sccum conciliabil (pii

CoNCLUSTO PRIMA. — Aclus liiiioris sine cliarilalc volet : quomodù eiiim bonus cril limor, qui liomincm
sallem iniliali propriè diclâ clicilus, ncque supenia- facit besliis insipientibiissimilem?
luralis est, ncque sine peccalo clicilur, juxla Janse- Idem, n. 19 : Quoique la crainte naturelle soit tou-

nium, Quenellum, el ulriusque discipulos. jours défectueuse à raison du défaut d'un bon motif £l
Ô81. Prob. i° ex lucuientis eà de re Janscnii cl d'une bonne fin; elle est quelquefois bonne à raison du

aliorum icxlibus. El qiiidcm 1° Janscnius, lib. 5 de du devoir ,

quand on craint ce qu'on doit craindre.

Gralià , cap. 20, sic vel à litulo pnîfalur : Ubcriiis ISum. 23 : ine crainte purement senile, qui serait

os;cndilur ex Atiguslino, timorcm pœnœ, el opus est ex sans amour ,

pourrait être appelée un don de Dieu ,
et

isto Ihnorc faclitm, non esse ex gratta Cliristi, sed naturœ comptée entre les grâces extérieures de providence ,
que
vhibiis suppositâ fide. El illico sub inilium capilis : Dieu nous accorde par Notre-Seigneur Jésus-Clirisl.
Timor pœnœ limites naturalis provideuliœ quanliim ad El jam ab iiiilio, n. 5 Comme il n'y a en général :

substauliam non cxcedil : cnjusmodi gratiam eticim Pela- que deux amours, on ne doit aussi distinguer en général
giani multis modis agnoverunt. Ex que fit ut Augustinus que deux sortes de crainte. Nom. 4 : La crainte de

ils qui ex timoré operantur, gratiam disertis verbis dari perdre des bietts temporels , et la crainte des peines de

tieget. l'ei^fer étant l'une et l'autre sans amota-f l'une et Cautre

5f)9 TRACTATLS DE IMHCNITKMIA. I»AUS II. ^260

»e raiipuitf)it à la cruhite scrvile. VA iiiim. G : Les ./<!- i prolluit a vobinlale sine grali.V ad nihil qiiàni îid

suites... oui imtiiiiiic un milieu cuire la cruiiUe servile eani vuincrandam ins(!rvire jioh'sl. Oiiatcnùs expers

et la crainte filiale, sous le nom de crainte anrnalurelle ( b.iiilalis, al) (;() amore procedil, quo nos ipsos ac

lie l'enfer; cl ils font proposer celle uonveauté par des nnindmn diliginms; qtiiqne tiun ad Deum non re-
éic(]nes. ferai quicad Ipsum rcferenda sunt, proplerea fil malus.
\'.\ ih oninilxis sic argiiiiu'iilor pro piiinà )i;irto. Illc Krgo.

linior nierè iialiirnlis rsl (|iii ad j,m aliain (llirisli pni- 583. Obj.: Jansenius, Iib. 5, cap. 20 et 21, ac Que-

pric (liclaiii non i)crliiut; scil ox viriltus iialur.e cli- nellns passiin, limoreni esse bomim et salular(;m ple-

(iliir; qui iialiiralis providciili.c liiiiilcs non fxc(;(lil ; ins laucibus éructant. Timor gehcnnœ, ail Jansenius
qui Cbl gralia incrè Pclagiana ; (jni iilcni a-sliniari vel in ipso litulo, cap. 21, secundiim se consideralus,
dobel ac liin()riialiir.dis,(jui proindo proplcr dcfccUnii licilus, bonus, reclus e.sl. Imô Confulalor Siicssioiien-

boni bcu ullinii linis scnipcr esl siliosus; (lui dcnii'ini sis adiiioiiilioiiis episcopuin Siiessionenseni, iinnc Se-
csl anior diblinclus à cliaiilalc supcrnalurali , cxlra noiienscm arcbiepi.scopiim, Liilberanismi postulat, eô
quam anior quilibet est lUCrè naluralis. Alqiii lalis est quia banc limoris vanitalcm inlicielur. Ergo.
linior servilis ex Janscnlo, et discipulis ejus. Ergo li- 584. R., dist. ant. Ex Jansenio timor gehenna; bo-
inor illc non est siipernaluralis. nus est ralionc finis, nego; secundùm se et quoad
2 Aclus ON eodeni timoré
'

clicitus seinpcr csl pcc- su'»st;Hiliain, subd. : Bonus el simul inordinalus,

tatiin». Attiis cnim qui pcccandi voluntalem seinpcr adeoqne nonnisi per nominum abusionem bonus di-
includit ; actns qucni qui clicit , intcriùs coniniillit cilur, concedo ; bonus est propriè et in génère nioris,
ni;ihMn à qu6 cxleriùs absliaci, ita ut nefariis ac nego. Ilaque juxta Jansenianos timor ab aliquo eliari-
sceloralis lalronibus parsil; actus qui ad Dcuni non talis iniiialis molli pnecisus, semper vitiosus esl de-
relertur, sed est ipsc suî anior bu;rens in crealurâ ;
feclu debilîc ad Deum relationis, uli modo probaium
acUis, (lucui qui elicil, Deuin non aliter repr.esenlat est. Niliilominùs limorem liuiic bonum dicunl secun-
sibi (|uàn» uL iJoininuni duruui et intractabik-m, aclus, dinn se, dùm etiam eum inordinalum esse falenlur,
inquain, liujusmodi bonus esse non polest. Actus quôdiis qui seclxiUiusdictionarium nesciunt, niiruni
enim bonus nioraliler non dicilur lalis à subslanlià, videri i)OSsil. Timor geliennœ, ail Jansenius siib (iiiem

sed palissiniùni à fine. Alqui lalis est actus hominis capilis 21, secundiim seipsum bonus est, site dicatnr

ex timoré sine cliariiate salteni iniiiali operanlis. ordinalus, sivc inordinatus. Ordiualum dicunl, quiindo

Ergo. plus culpa timetur quàm pœnn : inordinùtum, quando

582. Prob. 2" ex ipsis Baii Jansenii et ulriusque as- plus pœna quàm culpa, quam eliam servilem dicei'e io-
seclarum principiis, inler quai primam sibi vindicant lent. Egregiam porrô boiiitaleni, qua; reperiUu !n aclu
scdem iix proposiliones. Prima ,
quie est Daii 27 :
inordinalo, et per inordinatioiieni banc pcccaminoso;
Liberitin arbilrium sine gratiœ Dei adjnlorio nonnisi in aclu qui cùm non sit à cbaritate, necessariô esl à

ad peccandum valet. Secunda ,

qua) est Jansenii, iib. cupiditale, qu;TC ubicumque régnai, omnes bominis
•l de Statu natunc lapsai, cap. 8. Anie gratiam propriè acliones corrumpit, teste Quenello, propos. Aï) : Accipe
dictam non est libernni à peccalo abslinere. Terlia, in- nunc Danaum insidias, elc.

ter Quonellianas, n. 59 : YoUintas ,

quam gratia (Li- 585. Obj. 2° : Tbeologi graves el de Ecclesiâ benè
beratoris, ex propos. 5S) non prœvenit, niliil habet vi- inerili idem qiioad pr.'ïîsens caput docent cum Janse-
riuni nisi ad se vulnerandum , est capax omnis malt , cl nio. Sic r Sylvius, 2-2, q. 19, arl.4, ubi sic pag. 107:

incapax aa umne malum. Qiiarla ibid. , n. 40 : Sine Terlib considcrari polest timor servilis, qualcniis per

gratià niliil amure possianus nisi ad nostram condem- eum sic meluitur pœna, ut propler illam abslineatnr qui'
nalionem. Qiiinla ibid. rursùs, n. 44 : Non sitnt nisi dem ab opère cxterno peccati, sed tamen relineu'.ur vo-
duo amores... Amor Dei, qui omnin agit propler Deum, lunlas peccandi, si peccari possit impunè. Ilâc ralione

qncniquc remuneralur (et qui ideo anior est cbarilatis, consideralus timor servilis polest quidem ipse nnllum
(juia ex propos. 50 : Deus non rémunérât nisi churila- esse peccalum ; sed tamen quiciimque sic timel, vl aclu

tcni ; et ex propos. 54 : Sola cliaritas Cliristiano modo Vii linbilu peccat, quia adituc geril volunlalcm legi Dei

facil acliones Cliristianas, per relutionem ad Deum cl contrariam.

./. C.j, et amor quo nos ipsos ac mundum diligimus , Sic 2° Dellarminus, Iib. 2 de Pœnit., cap. 17,
qui quod ad Deum référendum est non refert, et propler Quartus timor, inquil, esl propriè servilis, quo videlicet

ipsnm fil malus. ita peccator Deum. punientem timet, ut solius pœnœ fu-
Alqui slanlibus bisce principiis, plané impossîbile gicndœ causa à peccatis perpelrandis caveat, et de per-

esl, ut qui agit ex timoré sinipliciier servili, destituto pclralis doleat : qucni limorem ita expUcal Auguslinus,
proinde cliaritalc iniiiali, seu amore Dei propter se, conc. 25, in Psalm. 118: « Timor quo non amalur
in eo suo aetu non peccet. Siquidem timor ille, juxia « justilia, sed timetur pœna, servilis est, quia carnahs

Quenellianos, merè est naluralis, non est à graliâ Dei « est, et ideo non crucifigit carnem : vivit enim peccun-
propriè diclà, cl ex bypothesi expers est eliaritalis. « di volunlas, i elc. Et cap. 18 : Sciendum est duos

Aupii actus bujusmodi sine peccalo elici non polest. quasi grailus distingui passe in timoré servili. Primus
Nimirùm quâlcnùs naluralis, est à libère arbitiio, est, quando impcdit opus peccati exlernum, sed non vo-
quod se so!o nonnisi ad peccandum valet. Quaienùs lunlatem; et hic timor esl bonus.'., sed quia conjunclus
m CAP. IV. i)i: i;ontkitiom:. 262
est cum uiulà vohtulaU', non gignil coulrilionem iiequc rit cl supciduum. l'iramque lamcn rer«*rcndam esse
atlritioiwm. tluximus, ut senliret unuMpii>qu(; (pii;ni linudo gradu
MiNH viilotur iloccrc S. Tlioiiiav, ^1 -2, (|. 19, art. 9, in bis maleriis sit pnign'dicndinii. Qncii cnim suli-
tihi ail : Timor seriilh non est numeniinlus iiilei seplcni st;inliani ciun accidrnie confundcnles, mcluui servi-
(io)i(i Spiriiùs suncti, liciu sit à Spintn smiclo ; (juia, lem in se malum csm- judicanJ, nisi peccandi vidunta-
til Àut]iistimis dicil, lit. rie Sat. et Craliâ, cap. 57, po- tom cxoludat. C;i terùm nova ha-c qtia;slio ad
Icsl lidlhre annexam voliinlatem peccandi. Cùin eii/iii vindicandam Tridonlini Concilii dcîiiiilionnn iieces-
ail Lamborlus Gaucl, de voliintatc peccandi genera- saria non est. Quod ul palcai, ^il

liin suniptà iiUt"Ili|;onda sint iilius vorba, qiiùd scilicol CoNCLLSio II. — Allrilio ex solo gchcnna» nielu con-
do eàdeiii volunlale loqualiir Aiigiislinus (inein cilal, ccpla, id est, allrilio qu:"* Pœiiitens pra-cisè dolcl de
aliiiiide verô cerlum sit limorem qui esl à Spirilu peccatis commissis, cl admillendis abstinere proponil,

s»nclo, esse bomim ; sequitur bomim esse liinoiem ad vilandam, quam timcl, damnationcm alcrnau),
pœiiiiî, quanivis liabiliialem aiit eliam aclualem pec- bona esl et iitilis.

candi volunlaleni secinn annexam liabcal. Neque, 587. Prob. 1'^^

ex Scriplurà. Exodi 2, 20 : it pro-
pergii docior niox cilalus, id niirum videri dcbel :
baret vos i\-)iil Duviiims, et ul lerror iilius risi' in vobis,

in eo nanique qui gehcnnam lia limel, ut actualem el non peccetis.

peccandi volunlaleni relineat, si peccari possct ini- Proverb. 1,7: Timor Domini principium siipicnliœ,
punè, qualis cciiè ille est in (juo linior, iicèl à et cap. 14, 27: Timor Domini fons vilœ, ut dcctinent à
S'ùrilu s:in<lo, noii lanicn onininù efficax est; acUis ruinù morlis.
dnplox dislingui dcliot , lintoris aller , aller bona; Eccli. 1, 20 : Radixsapienliœ esl timcre Domiiiian...
vohmialis, iiil porrô implicat quin prior bonus sit, Timor Domini cxpcUit peccalum ; nam qui sine limore
nialas verô poslerior. IIocc illc. Jam vero qnae in esl, non polest justificari ; ibid., cap. 2, v. 19, cl seq. :

isiis iheologis rcdargui non pos>nnt. cur in Jansenio Qui liment Dominum inquirent qnœ placila sunl ci...

culpcnlnr? Qui liment Dominum prœpurtibunt corda sua, et in con-

586. R., neg. ani. Iniô vei ex eo qnod objicilur ca speclu iilius sancii ficabunl aiiimas suas... cl palienlinm
pile insigniler difCerunl pra?dicti iheologi à Jansenia- liabebunt usquead inspeclioneni ejus, dicenles : Si Pœ-
nis; à quibus cliain in eàdeni niaîeriâ mulliplici allô nilenliam non egerimus , incidemus in manus Domini,
noniine discrepanl. 1° Enini ol)jccli mox llieoiogi do- el 7ion in manus liominum.
eeni limorem servilem esse à Spirilu saiiclo, licèi ne- Hune a;ternce pœnœ limorem vcluli frcniim pccca-
gent eum esse propriè ununi è sepiem donis Spiriiùs toribus objiciunl prophctse , cl ipsc Chrislus. Isaias,

sancii ; ut eàdem q. 19,

videre esl apud Sylviuni, cap. 52, 14: Qiiis poterit habilare de vobis cum igné
art. 9. Conlra verô Janscnius timorem hune negal à dévorante? Quis Itabilabil ex vobis cum ardoribus scmpi-
gralià Chrisli profluere, et in solas nalura; vins re- lernis?

finidil. 2° lidem iheologi acîum limoris quandoque Mallh. 10, 28 : yolile limere eos qui occiduii! corpus,
bonum esso, quandoque malum agnoscunl, prout ab animam uulem non possunt occidcre; scd poliiis limete
eo separaïur, vel non separalur mala serviliias, ut eum qui polesl el animam cl cwpus perdere in (jchen-
apud eumdeni Sylvium ibid. videre est. Contra autem nam.
Jansenius docel, nuUum ex solo timoré fugi posse Ex quibus onmibus sic dispulo Aclio, cujus : moli-
peccalum, nisi per aliud peccalum. 5" lidem theologi vum boimm est et salulare, nonnisi bona et ulilis

pro cerlo habent actum limoris à charilate proicisum, esse polest. Alqui atirilioîiis vel ex uno gelienp;« nieiu
p^sse viriuaiitcr referri in Deum ;
prout expresse tra- moiivum, bonum est et salulare. Moiivum enim quod
dit Sylvius, ibid. an. 4, ad 2; conlra Jansenius slatuit et juslis proponitur, et peccaloribus universis iis pro*
actum limoris, nisi à cliaritale dimanet, manare à inde qui nccdùm uUo vci a; cliarilatis sensu moventur,
cupiditale, quyeomnia bominis opéra inficil. bonum est cl salulare. .\lqui allrilionis molivuni, ipse

Non désuni lamcn theologi, qui niclum servilem videlicel gebenna) melus, el juslis proponitur, cl pec-
vel poiiùs actum ejus moraliter malum esse vclint, non caloribus; c quibus mulli semper fuére prœsertim
tantùm cùm per eum limeliir pœna tanquàm summum apud Judoeos , durai cervicis gentem , qui vix gravio-
cl principale malum ; quod et Sylvius ngnoscil cum rum suppliciorum Ibrmidini cédèrent, nedùm tenerae
aliis ; sed et quando iia per eum timelur pœna, ut cbaritatis impulsu Iraherénlur. Ergo.

lic.éi propter eam abstinealur ab externo peccali Confirm. quia id psalmi 110 : Iniiium sapienliœ li'

opère, iniùs tamen relineatur peccandi voluntas : quia mor Domini , de servili nielu inlelligit Auguslinus in
sicul in prima bypolhesi peccalor plus timet pœnam psalm. 1-49, ubi: iV/si, inquil, limore incipiul liomo
quam offensam, quod inordinalum est, cùm majus ma- Deum colère, non perverdet ad amorem ; iniiium enim
lum pius limeri debtal quàm minus; sic et in bypo- sapienliœ timor Domini. Idem est sensus D. Tliomai,
lhesi secund3, ubi dicil peccalor : -Von dehslurcr pec- 2-2, q. 19 , a. 7 , : Timor servilis, inquit, est sicut
calum, imb illud act:i commilterem, nisi ei constiluta principium extra, dîsponens ad sapientiam ; in quantum
csnel gelu'nnœ pœna, plus reapsè timelur pœna quàm aliquis timoré pœnœ discedit à peccalo. Ergo.
offensa. lia idem Galdus, pag.'56. 588. Prob. 2° ex Palribus,quos pluresreferl auclor
Ctra dicendi raiio pntvaleai, indagare longum fue Tractalùs Théologie! ad propos. 60 ei seq. Quenelli)
20! IIIACTATIJS W. POKMTKNTIA. PARS U. n\
et è qiiibus iiiiiiin laiili'im aiil alliMiiiu rt'l'i'iain oxlia non l'sliiiijuelur. Audiunl liwc homincs.... liment , et

Au|];iisliiuim. Hoc cniiu vcliil uiio jiulicc piignaiil ail- continent se à pcccato. llabenl timorcm, ci per limoreni

vci^aiii, ([iiMsi in oo solo lola slel Kc(k!si;c Iradiliool continent se à peccato. Tintent equidem, sed non omanl

IbiUiiia. jtistitiam ; ciim antem per liniorem continent se u pec-

S. CI(MU(Mis Aloxaiuiriniis, lib. 7 Slromal. : Juslilia cato , fit consuetudo jusiiliœ ; cl incipit quod durnm
est dnpli'x : una (juidem propicr chunlulcm , uim vcrb crut amari. Texiuni hune rcpelit S. IJcrnardus, serniJ
proplcr weluin. Juin verb abslincnl'uim ù nialis opcratur 4 de Timoré.
is qui limct. I-^tnum. 8 : Jlle limor nondiim castuspra'sentiam Do-

hk'iii, lib. 2 : Timor cl spes cl lUviiilcntin cuin tôle- mini et pœnus timcl : timoré facit quidipùd tioni fueit ;

rcntià proficieulcs nos ducuitl ad cluinUUeiu. Qui liino- non timoré amittendi bonum illud, sed timoré putiendi

remanU'in accus.mt, Icgcin iiiseclanlnr; qubd si k(jem, illud malum. Non timet ne per dut amplexm pnlelierrimi

cUtrnm est quod illnin quoque qui Icgem dcdil. sponsi , sed timet ne mitlalur in gehennani : bonus est

Umlc sic : Timor de (pio bic lo{iniliii- S. Clcincns, isle limor, ntitis est, sed nondiim est iste castus perma-
est scrvilis; alqui liiiior illc supoinatuvalis oslctom- uens insccnlumsecnli.

niniodè bonus. Eigo. .Major constat. Timor CMini qui à Undc sic : Timor, de quo liic loquilur .\uguslinus,

chaiitatc scparaliir, qui ipsam piM'Ccdit, qui est liinor est simi)liciter scrvilis, uti Jansenius falelur. Alqui
U'gis, utique scrvilis est. Prob. itaquc niinor. Illc li- timoris bujusce actus hominem coram Deo reum non
inor supcnialuralis est cl oninimodè bonus, qui absli- facit. Aclus cnim que quis absliucl à pcccato, alquo

nenliani à peccatis opcratur, qui ad charilalcm con- tam ulililer timcl , ut coiilrabat juslitiie eonsueliidi-

ducil sicut Cl ipsa spcs, qui cerlam habet jusliliani

« neiu, ex quâ scnsim assurgit ad dulccdincm amoris ;

sibi anncxam, qui accusari non potcst, nisi et ipsa is, inquam , actus hominem pcccati coiani Deo reum
|

Icx accusctur ; ut oani nianifcstuni est accusari , luni | I

non facil. Imô ncc aclus illc merè naturalis dici po-

à Lulberanis, tuni à Janscnio, jnxia qucni. Icx vêtus tcst. Ecquis vcrù ex aclu nicrè natm-ali cxsurgeic di-
fonjcntuni pravoc ciipidilati ex profc^so impcndebat.
'

;
cal jusliti;e consucludincm , in eo polissimùni syste-

AKpii limor, de quo S. Clcnicns, nedùm cor pcccato :

niale, in quo omnisiibori arbitrii pcrgraliam non ad-
aclu addiclum rclinquat, abslinentiam à malis opcra- ^
juti aclus vcrum est pcccalnm. Alqui per limorcm de
lur, ad charilalcm conducit, ad quam luiUus homo
actus j ! quoloquitur Aiiguslinus, continclse à peccalo
nalu!alis,potissimùmvitiosus,conducerepolcsl. Ergo. ; ;
et tam saiubrilcr timet, iil liabittmi juslilice et amoris
TorluUianus Ubi metus nullus, | scnsim comparel. Ergo
, lib. de Pœnil. :

emendalio proinde mdla; ubi emsiidcilio nulla, Pœnilen- Idem S.doctor, scrm. 15, nunclîiO, de Verbis Apost.
tta necessmib vana. Et cap. 5 : Si idcircb te dcliquisse n. 14 : Qii adiiitc idko bexe agit, quia pœnani timet,
pœnilucral ,
quia Dominum cœperas limere ; cur quod Denm non ainat, nondiim esl inter fdios : ulinam lu-

gessisti, rescindere maluisli , nisi quia meluere desiisli. men vcl pccnam limeat ! Timor servus est , cliarilas li-

Sed actus qui ad cmendalioneni ila disponit, ut co béra esl ; et ut sic dicamus, timor esl servus charilalis.
j

posilo ha^c sequalur, et sublato loUalur, u!idccumque Ne pos&ideat diabolus cor tuum ,
prœcedat servus in

bonus est. Ergo. corde tuo, cl servct dominœ venturœ locum. Fac , fac
S. Basilius, in Reg. fusiorib., ad inlerrog. 4, /!s,in- VF.L TIMORE P(EN.'E, si nonditm potes amorejustiliœ. Ve-
quil, qui ab inilio rudes , modb ad pielaiis verœ cultum niet domina, et servus abscedel : quia consummala clta-

inducauiur, eaquœ per timorem fitinformatio utiiwrest. rilas foras mittit timorem.

Sicut sapienlissimus vir Salomon admonel , ciun ail : Et scrm. aliàs 18, nunc IGl, de Verbis Apost., cap.
Initium sapientiœ limor Domini. Alqui nedùm uiilior, 8, luim. cod. S. Doclor ulrunique tcmporalisetfeter-
sedpessima foret informalio à timoré ducla, si timo- ni danini limoreni prolixe disculil ; et quarit ab ho-

ris liujus actus Ycl hominem facerct magisbypocrilam, rnine in aduUerium propenso, cur, quod facile possel,

ut LulluTO placet , vcl manum solam à malo cohibc- crimen non commillat. « Rcspondebis, iiiquit, quia

ret, uti Quencllo \isum csl. limco gcbcnnam , timco supplicium ignis xlcriii , li-

589. Cieteros omitlo devcnlurus ad Auguslinum mco jiidicium Cbrisli , timco societatem diaboli , ne
quemsuum esse impendio eonfidit Jansenius, lib. 5, c. puniar ab illo, et cum illo ardeam.... Quid dicturus

21, cl alibi passim. Is aulem ut S. doctoris suffragio sum ? Malè limes ? vanè timcs ? Non audco ,
quando
condemnclur , pcnè sulikial eos quos ipse producit qiiidcm ipse Dominus ablalo timoré hominlm sulijecil

Augustin! lextus allegàsse. Ilaquc S. pr.csul in Psalm. liniorem gehen.n.e , ubi dixil : Nolite limere eos qui

27, n. 7, très secernit timoris species, quaruni prima occidunl corpus.... Sed eum timete qui habet poteslc ,

constituit liniorem caslum ; secundamelum servilem, Icm et corpus cl animam occidere in geliennam ignis
quo quis timet ne qiiid in lerrâ palialur mali , ne illi ila dico vobis, hune timete. Cùm ergo Dominus timorem

œgriludo accidat, etc. ; tcrlia quidquid dical pra^ten- incusserit , cl velicmenler incusserit , et repetcndo
sus Admonitionls Suessioncnsis conlulalor , bis de- j
Ycrbum comminalioncm gcminaverit, dicturus ego
scribit verbis, Réponse au 1" avert., p. io2 : Adituc ! sum Malè limes ? Isla non dicam. Plane lime nihil
: ,

andi : Alius non in kâc lerrâ pâli limct , sed geliennam 1

meliùs times ; nihil est quod magis limere dcbeas.
timet, nnde lerruit et Dominus. Audistis, cian Evange ;
Sed inlerrogo te : Si non te vidercl Dcus, (junndo fa-
lium legeretnr : Ubivermis eorumnon morietur,cliguis |i cis, ncc quisquam te convincerel in judicio illiys
j
 CAP. IV. Di: CONTRITIONK. iM
fiiceros ? Tu le vide... Si f.icores, ergo pœnam limes est. Ipsc enim moriis limor rationc ofticii l)onus esl
casliUiten; noiidiiin amns, liariialcm
i nntuliiin liahos : il ncressarius. Ergo.
scrviliter limes ; fomiido OM mali , noiuiiim dileclio Qu«)d autem servilis ille timor, non gratia^ ju\anli,
l>oni. Sod lime lamoii, iil ist.t formido cii^lodiat te ,
sed minaiili liller.-c Iribuatur à S. doclore, neminem
ut (terduoal te ad dilertioiiom. liiiior eiiiiii isle qiio movere dciict. M enim eo dictum e^i sensu, quod
gelieiiiiam limes, cl ideù mala iioii (.nh, coiiliiiet le; '
L'ralia lerreiis ad anlii|uum poliiis quiun ad novum
ei sic volentem peccarc auimiim inU-iioroin nonhiiiil. Testanifulum pirlineal; lied cl in novo debeal rc-
Est eiiim quidam cuslosiiinor, quasi p.Tdagogus legis ;
periri, seciindùm id S. Di-doris inPsalm. 77 : Inilium
liilera e>l minans , noiuliim graiia juvati?. Cuslodial est velus Testanutitum, finis novum : Timor enim prœ-
Lnmen le timor isie dùni non facis liiiiendo, cl véniel mlct in Lege, sed et in nova inilium supientiœ limor
cbarilas.... Quanlùm illa inlnii, taniùin limor exil. Uomiui. A'isi enim, ait S. Pr.Tsnl in Psalni. 1 l'J, li-

Timor eiiim id agobal ne faceres : charilas id agit more iucipiat liomo Deum colore, non pervcimt ad
ut iiolis facere, cliamsi impunè possis admiltere. » amorem.
Alqui hi S. Doeloris lexlus QiicncUianum sysiema 390. Mem, lib. de calechiz. Rudibus, cap. il, n. 26
fundiliis subverlnnt. Ihi quippc agilur de limrTe ser- et 27 : Siml, ail, qui proplerea tolunt esse Clirisiiaui,
vili, per qnem vidclicet sciiini iïomo à peccalo ab^li- ut aut promercantur hommes à quibus Icmporaliii com-
nel, ita ul in alià liyp;iihesi, in qua limore illo fiiissel moda exspeclont, aut quia offendere noluut quos tiim^nt.
deslitiiUis, reipsà pcccàssct, cùm èconirà liomo clia- Sed isli reprobi sunt.... Qui aulempropler beatilitdincm
rilate motus, ncquidem malura opcrari vellel in cà sempiternam et perpeluam requiem, qr.œ pcst limtc vi-
bypolliesi in quà ni!iil baberet meluendum pœn;c. tam sanctis fntura promittilur, vull fieri C/iristia'iux, ut
Alqui qurecumque de boc timoré docet Angiisliniis, non eat in ignem œlernum eum diabolo, sed in regnum
é diamelro adversanlur iis qua: de eodem limore œternum iniret eum Cliristo, verè ipse cumstiams
docet Quenel'.us. EST ; cautus in omni tentalione, ne prosperis rébus cor-
1° Enim docet Augusiinus eum qui ex boc timoré rumpalur, et ne frangalur adversis.... Qui etiam prefi-
agit, nec malé agore, ncc in vanum. Alqui quaulùm- ciendo pervcniet ad taUm animum, ut plus omet Deum
cumquc limoris servilis bonilatem vendilare videan- quàm timcat geliennam, elc.
liir Jan>eniani, docent lamen eum qui ex eodem ti- El boni. 25 inter oO, cap. 6, nunc serm. 99, n. Q :

moré operalur, et in vanum et malé operari. In vanum Adulter rion fuisti in illâ tuâ prœteritâ vitâ, nondiim
quidem, quia ex propos. 53 Qucnelli, qui currii ex illuminalus, nondiim bonum malumqne discermns, non-
alto impulsu, et ex alio niolito quàm cbarilatis, i;i va- [
diim credens in illum qui te nescientem regebat. Hoc
num currit ; malù veiô, quia ex propos. 4o, ubi non tibi dicit Deus tuus : Ilegebam te mihi, servnbam (e milii.
régnai amor Dei, régnai mala cupidilas, quae omnes Ul adulterium non commilteres suasor defuit ; ul sunsor
cordis c.ctiones corniwpit. deesset ego feci. Locus et tempus defuit ; et ul hœc
2" Loquiiur Augusiinus de eo limoris actu, quem deessent ego feci. A/fuil suasor, non defuit locus, non
Christus iiu-ussit, el vehcmenter inciissit. Alqui Cbri- defuit tempus ix nox co.nsextires ego terrli. Agno-
;

stus nec vebemenier nec parîim pnccepil eum limo- sce ergo gratiam ejus cuidebes et quod non admisisli.
ris actum, qui Cbrislum jwn sibi rcprœsentat nisi ut Ex iis qtise quasi propbetico in.Minclu advcrsùs
dominum durum et iutractabilem ; qui(]ue ralione Quenellianas noviiaies dicla videntur, sic dispulo in
finis semper est perversus, adeôque veri nominispec- forma, lile limor verè bonus esl etsancttis, qui est
caium. effeclus gralia;, qui impedil ne bomo criniini consen-
5° Loquilur Augusiinus de lim-ro , qui limenteni liat, qui eum suo modo facit verè clirisiianiiMi. qni
cuslodit, qui ad dileclionem perducit, qui cbarilali eumdem munit conlralenlaiiones, qui deiuùni mciitem
l'jcum préparai, et ita préparai, ut juxla S. doclo- ejus ita proeparal, ut plus Deum amet quàm limeat
rera, tract. 9 in Ep. Joan., si non est timor, non sit gebennam. Alqui hxc pracslal limor gebenna; ex Au-
qub inlrel ckarilas. Atqui metus servilis, qui juxla gusiino.
JaDsenianos merè naturaiis esl, et gralia pure extc- >91, Prob. 3° ex S. Tbomâ pluribus in locis. El
rior, bos effeclus parère non potest, nisi in Pelagii quidem 1' quœril S. Doclor, 3 p., q. 8-3, art. 5, ulritm
syslemale. priucipium Pœniientiw sit à limore, et afïinualivè ccn-
4° Loquitur Augusiinus de limore qui efficil ne dia-
dudit, secundùm illud Isai.26 : c A limore luo , Do-
1k)1us cor bominis possideat, quique animum etiam mine, concepimus, et quasi parluridmus et peperimusspi-
interiorem JAvn peccare volenlem, jam feslinanlem ad ritum salutis, id est, Pœnilenliaîsaiut;iris.) Alqui aliud
scelus eoniinet, et peccare non sinil. Alqui bœc con- concliideredebueral, si Pseudo-Augusliniaiiorumpriu-
oibari non valent eum syslemale Qucneliiano, juxta cipiis nixus esset. Priucipium enim Pœuilenlia:! sa-
quod timor manum quidem cobibel. cor verô et ani- lutaris cor ipsum à peccalo coliibere debel. Alqui ti-
mum cohibere non potest.
mor ex Queneilo nonnisi nianum coliibei. Ergo.
o' Loquilur Augusiinus de limore qui differt
à Et in corp. art. : c Primum principiuiu {Pœuilen^
mortis naturaiis limore ut bonum
, differl à malo. î liœ, quanlùm ad acius quibus Deo operanli in Pcs-
Ergo loquilur de linirre, qui non tanlùin pcnès sub- ( nilenlià cooperamur) esl Dei operatio converlenlis
stanliam et ralione of;:cU, sed et undecumque
bonus f cor.... Secundus actus est motus fidei. Tertius a>>
TH. XXII.
i(î7 TRACTATUS DK PŒNlTK.MfA. PAHS II «GS
« mollis liirioris scrvilis, qno ([nis liiiiorc stipr'irifi- ^ lin:; poicsl qtu.'.cm mllnm esse peccalum; scd trmicn
i mm à |)cccalis relraliiliir. (Jiiaitiis, » clr A (qui quicumqne sic limrl, vct cicin tel linbilti peccat; <]wa

actus pcr ([iicm Dco cor nostrnm coiivcrlcMili coopc- adJiiic gcril volmlatem leq'i Dei contrariam. Jam vcrô
raiimr, (|irK|ii« înslar litlci, et posl (iiicm ad l'œiii- in doclrin.^ S. Thom;c ficri poicsl ni limor scrvilis câ

toiiliam <lis|H)ni(, omiiimoilis bonus osso ilc.'liol, iicc malà scrvililalc carcal, <\\y.v. \cl pfriiam plus timct

ah oxloriori lanlnm piMcalo iclralioro. FCigo. (piàm oiïcnsam, vcl implicilam initrit pcccandi vo-
Ildd.ad 3: < DiccmJiim, ail S. doclor, qiiôd ipsc liiiitalcm. Atqiic id expresse iradil S. doctor ibid., his
I ctiam molus limoris proccdil ex aciu Dci convcr- vcrbis : Si servilitas, inordinaia nimirùm, esset de ra-
t tciilis cor; (indc diciliir Dcuteroii. fi : Quis (Ici cos lioiie timoris servilis, operteret qnhd timor scrvilis esset

t Inicm Itabcve mentcm ul limcunt me? i At(|iii, ilerùm simplicilcr malus. Ergo limor scrvilis sine malà scrvi-
dioam, qiiod proccdil cv aclii Dci coiivcrtcnlis cor, lilalc siibsislcre poicsl. Idem fusiùs cvolvit S. Thomas
ncc iialuralis csl iiisliiiclus, iicc iiichulil acliialc pcc- ibid., art. 0, qucm cum Sylvio perlcgo.

catidesidcrium, scd ejus displicciiliam, uldocetibid. 31)5. Ad sccundnm, dist. maj. : Ille operalur ex ti-

Anpîclicus Doclor ad \. Ergo. moré scrvili ul servilt, qui non amat juslitiam amorc
3Î>2. Idem luculenlcr confirmai S. Thomas, 2-2, ctiam laliùs sumpto, adeôqnc qui solùm timcl pœ-
r|. 19, qiix Iota csl de limorc. Sic aiilem loqnilnr nam, vcl ut principale malum, vcl cum vero cl ac-
f>r(. 2, : « Quandoqiic homo propicr inala qii;e li- tnali ad peccalum affcclu, conccdo ; ille operalur ex
t met, ad Dciim convcrfitur el eiinliaerel; quod qui- timoré scrvili, qui non amal juslitiam ex amorc ca-
I dcm mahim est duplex, scilicel maliim pœn?o, cl sto, quique adcô indigctmclûs auxilio, ut à peccato
< mahim ciilp;« : si ergoaliquis convcrlalur ad Deum |
dctcnealur, nego. Iiaque, qui à peccato icinpcrat
» ut ei inhicreat propler liinorcm pcinio, cril timor sine ulloprorsùs amorc justilix-, imùpcr actum amori
( scrvilis; si autem propicr limorcm cnlpsc, eiit li- illi conlrarium, quo vcl pœnam ut principale malum
I mor (ilialis.... Si autem propicr ulrumquc, cril veretur, vcl aciu inlcrii'is iiulril dosideriiim pcccandi,

t limor iriilialis. > Alqui si timor scrvilis sompcr in- is non tam ex mctu serviti quàm ex malà mclûs scr-
cliideret tacilam pcccaiidi volunlal(>m, uli advcrsariis vililalc agit, et ideô malè agit. Scd non rdoo quisquis
placcl, pcr eum non converteretur homo ad Deum, à peccato simplicilcr a!)slitict ob gehcnnic mctum,
cique inh;creret. Eigo. noiulùm autem ex caslo illo juslili;c amore, qui ad
Idem, ibid., art. 7 : « Timor scrvilis eslsicut prin- Deum propicr se dilccliim tendit, ex metu servili in

c cipium extra drsponcns ad sapicnliam ; in quanlnm quantum servili agcre dicendus esl. Nequc id, scd
i aliquls timoré pocn.T disccdit à peccato, et habili- conlrarium diserte Iradil S. Thomas, qui ibid., in

< tatîir pcr hoc ad sapicnli;c effeclinn, sccundùm illiid argumei.to Scd contra, sic lofiuilur : Nullum mulnm
€ Eccli. i : Timor Domiiii expcllil peccalum; t quis csl à Spiritu sunclo : scd timor scrvilis csl à Spirilu

f.errô dixcrit homincm per acliim peccali lia disce- snncio : quia super illnd, Rom. 8 : « Nonacccpislis api-

dere à peccato, ut per hoc ad sapieniiam disponaïur ? rilum scrvilulis, > dicii Classa : Unus csl Spiritus qui fa-

393. Dices ciim anclore ïlexaploruiu : S. Thomas cil duos timorés, scilicel scrvilem el castum. Ergo limor

ibid., art. 4, 0, sic loqnilnr : Timor scrvilis ex parle servilis non est malus ; hcèl, ul ail S. doclor ibid., 0,

servililatis liabit quod sit mcilits. Alqiii limer scrvilis servilitas ejussllmala: servilitas, inquam, (Mia», ut

non subsislit sine sirvililale. Si qiiidem ex S. Tho- m.dè cl contra S. Thoinjm supporiil objcclio, non est

mâ, ibid., ad l, ille operalur ex timoré scrviliin quan- de ratione timoris servilis ; quia n'mor servilis secundiini

tum est senilis, qui non amal justiliam, sed soliiin pœ- suam substanliam non importât nisi timoreni pœnœ, sive
nam timct. Scd quisquis ex timoré scrvili operalur, timeatur ut principale malum, quod servilitatcm pro«

non operalur ([uia jusliliam amet, beiiè vciô quia i

prie diclam cl ideô nialam consliiuil ; sive non limea-
poenam irmcat. Ergo. • tnr , ni principale malum ; ibidem 0, el ad 3.
SOL R. ad primnm, ncg. min. Ul enim jam à li- 590. Prob. 4" ex Tridcnlinâ synodo, qiuc doclri-

niine observavimus, est limor scrvilis cum servilitate, nam banc lam fre(juc!!ler inculcat, ut penè satius sit

sen serviliter serviens; est et (iii)or scrvilis siinplici- cnni Saiicyranoconcilinm illud in scholaslicorum coiv

Icr, son scrvilis sinescrvililate. Timor simplicilcr ser- vcntum iranslonviarc, quàm fulilibus responsis tex-

vHis pœnam timcl, ul niaiuni ingcns, non lamen ul luiii ejus obïscurare vclle. Sic poriô advcrsùs Lulhc*

smïimum, nedùm ad fugiendam pœnam pcc-

ita ut rum loquilur, can. 7 : Si quis dixcrit opéra omnia quce
care velit, uteam fugiat, dcclinetà peccato
è contra ;
! ! ante jusli'iicalîoncm fiunt, quâcumque ratione facla sint

quamvis ad islud vilandum nondùm feralur amore vera esse peccala, vel odium Dei mereri ; aut quant'o qui\t

simplici jusli;i;c, sed melii vinditlaî. Timor verô ser- vrlienientiiis iiilitur se disponcre ad (jraliam, tantb eum
vilis cum servililalc, vcl pœnam liiiicl lanquàm sum- cjrdvïus peccare; anathcma sil. El can. 8 : Si quis di-

mum .';C princi[;a!c malum, proinde magis quàm Dci xcrit qclienncc mcinm, per qucm ad miscricordiam De'i

offensam; vclita pœnam meluil, ul dùm i;roplér eam \

de peccatis dolendo confuçjimus, vel à peccando absti-
ab extcriio peccati opère tempérai, inlùs servei vo- ineums, peccalum esse , aut peccafores pejores faccre

lufllatem pcccandi, si peccare impunc posset. Primus anulliema sit.

timor, ail hic Sylvius, bomis est, cl bonum esse esl El scss. Il, ubi Paires idem ex profosso versant
de fuh Socnndtis mabis est, ulpole inordinaliis. Ter- f areumontum : Si quis, ainnl can. o, rUxeril, enm cvn
 CAP. IV. DE CONTRITFONE. «»•

dhcu$sionm, toUcct'wncm ri pl.r, niim. 14 cl 15 Timor geltennœ non est tuperna-

qu(t paratur pcr
:
ln/iori«^ffl.

dt-lestalioiicm pccrnioruw, quà quhrrcogilnl mmos skos iiir. lis. Aliriiio, quœ ffelienita' et pimurum niHu conà-
aiiwnindiiw anhuœ svœ, pondi-rnudo pcccalorum auo- pituT sine diUrliime baierulintiu' I)i i propler se, non
in
mulliluditiem, fa'diluici», aiiiissioiu'in est bonus motus itc su]>crnnlHTalis.
tum {iravilalem,

îcicrii;r bcnliliiilinis, et (Tlernœ damnnlionis iitciirsum, Niiii (|ii:u(uiii ; h rc «'iiim wiba : Si vuluntatcni pce-

mclioris rUœ, non esse vernm et ttlilem candi cxcludal, niaiiifotè siippomuil tlari altiitl'Utii),
cum poposito
dolorem, nec pr<rparare ad ffratimn, sed (ucere homiiiem <|(i:i' voliintateii) pi ocanili <;\<luU';l : a!i(i(|iii cuiiciliiiin

ttrjpocritam et tmgis peccalorem ; demum illum esse do- pio dis|Hisili(>nc ad jusliliL,;ilioiicni riiiitiilc (nopoiicrct

lorem eoactuiu, et non liberum ac voluntarium ; ana- ailriiioni'in, qu.i; in roi uni natiirà iioii c\slal; cl Lu-
thcum sit.
liiori d(>( Iriiiarii d:iiiniarcl soliiii) in casa iinpd-sibili,

Ibidem, cnp. t, doclnrai sancta synodus, illam eon- in eo sciiicel quo atlrilio cxtludcrel poociuidi viibin-

Irilioncm imper fcclnm, qn(P afiritia diciliir si roluu- laleni, qiiani de facio nunquàni cxcludcicl.

lalcin pcecandi excludat, dontiin Del esse et Sphitùs 597. Conlirni. Vol alIrilio de quà loquilur ((mci-

saiicli iinpitlsum, non adlmc qnidem inhal'iuiulis, sed liuni. pcr se exr'r.dil voiiinlalei!) piccumli, vcl jcr
tftntùm vwvenlis, qno paniilcns adjutus viam sibi ad ju- aliiid, noiupe iniiium abquod aiivoris bt-ncvoli, proul
stitiam parât. adversariis pbu'ibns videlur. Atqui posteri<JS i&lud dioi

Ex lis sic conlra recentiorcs nonnullos dispiito. Si 1

non polcsi. 1" Quia conciliun» coiiiriiioiicm gcne-

allrilio abonde viliosa sit, vcl quia est ab boniine â ralim diviJii in eam qiue cliarilalc furniaia esl, et

peccalore , vel quia esi à solis nalura; virilius, vel j

in eam qn;e ciim cliaritale lorniala non sit, aliriiio

quia licèt >il à graiicà, non tanien à cliarilalû saliem nuncupalur : crgo posierius nicnibruni opponii pilori

iniliali, vel quia non excludil vobmlatcm pecc;\ndi. Al- quantum ad mulivum utriusquc spécifiée diïlinctivmn ;

qiiî slanle Tridenliui doclrntâ nnlUini ex bis dici polest. non slarct auleui oppositio bac, si in niesite concilii
Non prinmm; cùni ex tilalo can. 7 consicl, quod idem quoad siibsiantiani es^ct contritionis cl altri-

aliimde indubium e>l, non oniiiia qu;\» anle jiistinta- tionis niolivun», sciiicel motivinn ciiaiilaiis.

tionem fiunl opéra esse peccala, ideôque cupidilalem, 2" Quia mens coiicilii esi ul deliiiial allritioncni Innc
dùin eliani in hominis corde doniinaïur, non omnes saltcm esse donum Spiriiùs sancii, cùm ab ipsà ex-

ejvs aciiones corrumpere. cluditnr peCLandi voUini.as. Atqui non stat dolinilio

Non secuiiiium ; (jnod cnini ad graiiam di?pcnit, ha-c, nisi atlril o per ?e excludal pet candi voîunla-
quod viam ad ju<litiam paraf, qi'.od esl ex imp'jisu tcin. An Ciiini de (ide vel spe ^apicnl(;r in gi-nere di-
Spiritûs sancii, in scias nalurrc vires rebintii ncquit, xerim eas cs;e dona Spirilûs s:incli, si ope cbaritalis
Hl fBrsùm constal ex Trid. sess. 5. can. 5. Atqui ex cxcludanl desideriuni peccali ?

eodeni Tridenlino citalis cap. -1, et can. o. atlritio 5° Quia quoi! eo loci staluil synodus Trid., id dubio
ad gratiam disponii, etc. procui st;ituil contra Lutlicruin. Alqiii nlbil roverà
Non terlimn ;
1° ciiim si atlrilio viliosa sit qualenùs staluil coiilra Luilurum, nisi tlalual atlrilioiiem per
iniliali cliaritale deslituta, viliosuni erit opus quod- ' se solam excbidere posse voiunlateni peccandi Fa-
ciimque non proflnct à radiée chariialis. Id autem in- tebalur enim Novalor per conlritionem iuiliali ciiari-

signiter aberrare à vero probalur in iractalu de laie slipalam, peccati volnnlalem excUidi ; idquc palet
I

Actibus humanis. â''

Bona est ex omni pane bo- !
lum ex tlicsibus Lypsicis, lum ex as-eilioi.c ariieulo-
nà aliriiio, (juani in pnrdictis textibus commcn- rum per bul.am Leonis X pruscripto. uni, ubi sic lUc:
dat Tridenlinum, ut ex adversariis quidam faten- :
DûHcc ab amore legis ineipiant pœuitere, scse liypo-
tur. Sed, quidpiid reclament, ailiitio bœc bona non i
critas esse sciant. L'nde Ken.nitius novaloris n(!valor

est ex praisenlià charitalis initiabs. Jam enim non per discipiil^s in esauiine eoijcibi Trid. non :!liîi;n re-
nietum, sed per cbarilatem mclui liuic annexani à probal limor m, qiiàm qt'i non oritur ex diicclioa^
peccaudo al>slinereuais; ati[ui lamen ex coneilio, Dei : Contrilio, impiit, expaic^cens considerutioiie irai
sess. 6, ca<i. 7, per nietum à pcccando ab&ttnenivs. El ^etjudicH Dei, si non orialur ex dileclione Dei, eiiumsi
verô, atlritio quani Paires docent ad juslilicalionem accédât fidcs pctens remitli nobis peccata propler
in S:icramci;lo dispouere, eô usque pr.escindil ab Clirislum, lamen non est salutaris, sed Jitdœ Pœniletilia.
amore, ni voluerint eradi dilecii mis nome/i à decrelo. ; tigo ea solùin contnlio Lnîbero displicebal, qu;e non
qsiale primo conceptum erat. tiim enim, uti refcrt jj conclpilur ex amove jiistiliie et dilcciione Dei. Ergo
l'aHavicinus, lib. i2, cap. 10, priùs dccretum slatueret conlrilio, que à PP. Trideuliiiis, quibus nec Lypsiccc
aitrilionem ex timoré servili natam sufflcere ad Pœ- ibeses, nec Apologia Lutberi, ignoœ erant, siatuitiu'
nitenliai Sacramentum, quia sine aliquo dilectionis in ii bona et siipernalm alis, voluntalem peccandi per se
Denm nwtu vix esse qnent ; monnit Tuddanus episco- soiam, et indcpci'.donlcr ab amore excludil. Non ncgo,
pus, falsôsupponi atlritioncm vix uiiquàm sine amore quod l;;men diserte incilalâ Apologia negat Lulbcrus,
esse : Qvainobrcm, ail Pallavicinus, decrctum sicul mmc cum o!im ultra progressuni, pro malo babuisse, quid-
cis/or, refortimhtm est. Ergo alTritio Tridenlina per se qi'id à cbaritale habituali non oriretur : ast poluit Ec-
solam, n-.iîi aulem ex charitalis ccnsorlio bona est : I clesia varias erronei systcnialis parles rcprobare; el
idquc constat ex censura geminai hujus proposiiioiiis I de facto reprobavii canonibus 7 et 8, sess. 6. Ceriè
pb Vl?xandroVm,an. 1690. die 7 decemtiris pros^ri- doclrim de atiritione, quani danm.'^t Trid. «ynodus.
I
 171 rnACTATUS DE POENITENTIA. PARS II. 272
c\ sormono 2 in narralivà qu.T. sua non est, sed dercnsornm atlrilio-
80SS. \\, lolulciu vcrliis dosuiiipl^ t'sl

Hic verô no oliilcr (Hiulcm in- nis foiMiidolosa:. Sed I" uiide, i)r('cor, id babct |»r.K-
Lullicri (lo Pu'iiiloiitià.

vitiosuin ossc mcliim omiiem, qui à dictns tbeologus? 2" quoniodô permisisset pontifex,
sinuai illo, sibi

cliiirilalo li;\l»itii:ili luni proHiial. llirc coulritio, impiil, ut defenderetur attritii) lanquàm ad Sa( ramcnlum

facit liouiiucin liijponitam cl uuujis pcccatorcin; quia sufilcieiis, si dubiuin fiiisscl num ci annexa foret

tolUm timon- ^nœccpli, et dolorc damui id focil, clr. p('<('an(li volimtas? clsi enini tolerari aii(|uaiido po-

V
Ouia Triticnlini paires sanxoruiil oo i|)So limoro
tcst niatoria, de. qiià dubilatiir an siif(i(ial; al non ea

cxcludi peccaiuli voUiiilalcm, qucin Tudelanus cpisco-

permitli polest de qiià dubilatiir an peccalmn sit,

inni\nit possc sine aniorc con(i|)i. r,rt,'0 sonscrunl nccne.

p^l•^

volinilalcm pi'crandi solo nieUi el indopendenler al» Ad primam confirm. neg. ant. ;
peccandi cnim vo-
Ll vero paliilnis, luntas non taiiti'im sol(» gelionna; melu excludi polest,
inllnxn eiiarilatis oxcludi possc si

peisuasiini fuissel sed et necessariô excludi débet cùin alio(|ui niclus

ciini decrcUnn suum reforniârunl ,
:

fulciri, non dixis- ille assequi non possil fincm àSpiritu sancto intcntum,
liujusinodi meluin charilale aliqnâ
sed dixissenl videlicet fngani geiiennie.
senl : Si volunlatem peccaudi exclndal ,

absoliitè : Volunlatem pcccandi cxiiudens. Qui cnim Ad secundam conlinn. :

\" si ubicuniquc est vera

jam propè definiluri oraiil allritionem salis esse in attrilio, il)i sit inchoata cbarilas, ut quid lanlopcrô

Sacramenlo, quia eam vix sine aliquo dileclionis molu de cbarilalis initialis necessilatc digladiamur? 2° neg.

esse exislimabant, ii profeclô per iuuic dileclionis min., sicul enim proposilum jcjunandi non est jeju-

motum peccandi volunlalcm cocrccri, non inficia- nium, sic nec diligendi Dei proposilum est dilectio

banUir. formalis, sed lanlùm disposiliva. Alioqui proposilum

I 398. Reponil Hcnricus à S. Ignalio, num. 1910, illud non lantùm esset dilectio initialis, sed el perfc-

non magis ex eo quôd dicat Tridentinum : Si volunla- cta, cùni non initialis duntaxat, sed et perfect;e cbari-

tem peccandi excludat , colligi posse volunlalem banc lalis proposilum sit.

per soluni metum excludi; quàm colligi possil, spem 400. Reponil 2" idem Henricus damnalimi fuisse à

Teni;« concipi posse solo melu, ex eo quod idem Tri- Tridentiuo Lutberum, non quia in atirilione cliarila-

denlinum dical, cum spe veniœ. Alqui poslerius ncmo tem indioalam exigeret; in eo nimirùm consentienles
colliget. Ergo Tridcnlinum eo loci non loquilur de babebat calbolicos ; sed quia vitiosuin jeslimaret opus

allrilionc ex solo meUi conceplâ , sed de atirilione quodcuniqne sine charilale habiluali eliciluin; adeô ut
quic cbarilalis aliquid involvat. in articulo 4, ex iis quos Léo X reprobavil, doceret

I
399. Confirm. V, quia peccandi voluntas solo imperfectam cbaritaiem impedimento esse ad introi-
amore excluditur. 2° Quia attrilio Tridenlina impoilal tum coelestis regni, propler vilium imperfeclionis

proposilum vilre melioris , adeôqnc proposilum ser- hujus.

vandi mandata divina, inter qua; primas lenet prse- 401. Verùm objeclio boec ex diclis confulala ma-
ceplum Dei super omnia diligendi. Alqui proposilum nel. Constat siquidem Tridcnlinum, non eos solùm

illud sine iucboalâ qui^dam charilale baberi non po- damnasse, qui scnliebant omnia hominis ante juslifi-

tesl. Ergo. cationem suam opéra lolidem esse peccala ; sed et

•
R. ad primum, neg. maj. Nulla enim est à prima eos, qui conlcndebant gehennœ metum, per quem à
condilione ad secundam illaiio. 1° Quia facile adeô peccalo ubslinemus, pcccatum esse, aut peccalores pe-

inielligilur spem actualem venire ab ipsà spei virlule, jores facere. Ergo ne concilium bis idem damnasse
non autem aliunde oriri, ul nemo bic decipi possil : dicalur, certum esse débet, perculsum ab eo fuisse
contra verô tam difficile inielligilur, volunlatem Lutberum, tum quia aliquando graliam babilualem
peccandi per ipsum gebennœ meUim non excludi, sed operi bono procrequirere visus essel ; tum quia limo-
peraliud, dequo nulla ibi fit menlio, imô quod de ris actum in se sumplum peccandi volunlatem exclu-

indnstriâ subialum est à priori decrelo, pula per ini- dere inficiabalur.
tialem cbarilaiem ; ut omnes penè, posilâ objectons Et verô si semel steterit hsec Henrici objectio, jam
sententiâ, decepli fuerint. ex Tridentino colligi non potcril gehennse metum , si

2° Quia concilium loquitur de spe in obliquo, ila solilariè et quoad subsiantiam sumatur, esse super-
ut manifesté videatur solam ejus prresenliam exigere. naturalem. Dicam enim supernaluralem esse eum
Contra verô loquitur idem concilium de exclusione duntaxat metum de quo loquitur Trid. synodus :

voluntatis peccandi, lanquàm deefibctu per allritionem porrô, addam, non loquilur synodus de metu solilariè

producto ; si excludat, inquil. Ergo exclusio baec ipsi etsecundùm se sumpto; sed de metu, qui per cbarita-
tribuenda eslallritioni, nisi verborum sensus el ordo tem inilialem excludat volunlalem peccandi. Ergo,
plané immulclur. pergam, ex Tridentino colligi nequit metum esse in se
3" Quia idem luculenté Iradit Alexander VII, in supernaluralem. tamen negat Henricus ipse,
El id

decrelo dato an. 16G7, die maii 5, ubi ait scliolasticos juxla quem meritô proscripl;* sunt ab Alexandre VII
inter se contendere, an illa attrilio, quœ concîpitur ex proposiliones îs/oî Timor gehennœ non estsupernatura-
:

melu gehennœ excludcns volunlalem peccandi , cum spe lis.Allrilio, quœ ex geliennœmelu concîpitur sinedilectione
l'eniœ, requirat insuper aliquem actum dileclionis Dei. benevolenliœ Dei propler se, non est bonus motus et «i*-

Reg'^rit quidem idem Henricus, pontificem id dicere pernnun-ntis. Fixuni ergo fit per gehennae metuti)
173 CM'. IV. Kt: l ONTKITIONE. Ï7*

evcliuli vohintatem peicaiuli, prmil :ilit> ilci rolo loIl|^c f pcllenlis. Alqiii niliil esl in lioc niedio quod illegiii-

C(•lob^iJri Srinxil (leiiitMis M . ciim liaiic jirosoripsil iimin ccnseri valcal. Saiic, si qnid bic redargni possil,
Quciielli .isscrlioncm , luini. (Il : Tiimt uuiiiiisi ma- maxime implicila quxdam cl lalilans pec&inôi volunias.
num coliibi't, clc. .\l(pii lioc non. Verùm enim clab ipsisScripinris pro-
40i. Ue|uti)iiiil 5° aliiTritloiUinum loqiii tic liinorc pnsiliim fui,'ieii(la' gcbcnna' médium id oiniK-cxcIndcre
per qucm ad I)t'i tuiscricordiatn coufn(iiuius : pono, drlii'l, <pio{| ficboiMiam iiiereri pule^l. Alqui ipsa pcc-
aiuni, linior noiii)i>i ab iniliali diaiitalo lialicl, (inùd ( andi volunias gclu-nnam mercretiir. Erg(» allritio vo-

ad Dci niiscricordiam conrngial. Ergo liinor, de qiio . luntatcm hanccxcluderc dcbct el ; si non cxcludal, liaud
Tridciitimim, inilialom cliaritalom imporlat. El vcro cril veri nominis allritio ; cùm bac sinccrum mclioris
si por se solnni, non mtù pcr cliarilalis sulisidiuin, cl vitui propositum includere debeal : ci aliiinde aclio ,

ad Dt'i misoricordiani confiigcivl. et poccandi volini- qu;e est à Spirilu supernaturaliler opcianlc, cuni
inlo'ii cxcliidorct, frustra condilioncm liane adjo- acluali criminis aniore compati nonposscl.
cissel conciliuni : Si voliintatem peccandi eoccludat ;
3" Demùm allritio ex parle finis ultimi culpari non
qnnndoquidem allritio omnis volunlatcm liane exclu- polest. Ealenùs cniifi ex illâ parle redargui pnssct
dcrc sialini iiilolligoreliir. (jualcnùs viliosa diccrelur aclio omnis, qu c ad Dcum
403. Sod non pluris est nova h;vc ohjoclio, (piàm propler se dilcclum, seu, qurc ad Deum ex inolivo
qii.i^ inox proposiue siint. Uiide ad primnni ncg. iniii.; tharitatis sallem inchoatre non referlur. Alqui prin-

polest enim peceaior ad Dci raiscricordiam confuge- cipium illud solide confutatur in tract, de .\clibus
ro ex eodem amore, ex quo viiare vull geliennrc ma- immanis.
liim quod sibi liniel , ideùque ex aniore eonciipiscen- Et verô, ul ibid. et alibi passim diximus, aclas spei
li;e vfl sprl. Non ergo facil gelieniuE limor ut ad Dei es omni parte bonus est cl utilis. Sed aclus timoris,
misericordiani recurramus, quia procédai à cbariiaie alque idcô allritio ex eodem elicila, à virtuie spei

Uiiali vel initiali; sod quia, juxla Trideniini ipsius de- [ nascitur. Ejusdem enim est principii bonum alLquod
claraliontni, melus illc, ul sil disposilio ad graliam, '

aniare , et contrarium eidem malum odio prosequi ;

dobcl esse conjuiiclus cum spc venia? , spes auleni et secundùm id Augusiini, lib. 8", 09, q. 33: Sullidii-
in inisericordià fundatur, et ah amore coneupiscentise bium est, nullam oliam esse mclnendi causaui, uisi id

Originem diicit. quod amamus. Alqui principiuni amoris, quo bealitu-

Ad seciindum ncg. maj.; allritio enim generatim dinem, bonum malo gebennœ contrarium, diligimus,
spectala sequilur condilionom nielùs cui Lnnililur. est ipsa spes. Ergo aclus quo gohcnnam odimus,
Metiis auleni alius est naturalis, alius supernaturalis; proinde allritio inde nata , non ineplè ad spem revo-
alius ser\ ilis serviliter, alius lanlùm servilis ; alius calur.
proinde excludens , alius servans peccandi volunta- 40o. Obj. 1° quod opponiiur cbarilali, bonum esse
toni. Ergo ne subesset errori locus, nierilô déclara vit non polest. Alqui melus, ideôque el allritio inde nata,
Tridenlinum , se de eâ lanlùm allrilione loqui ,
quœ opponiiur cbarilali. Quod enim expellil ciiaritas, cba-
peccandi vdlunlalem excludat. rilali opponiiur. Alqui... Prob. min. ex 1 Jo:in. 4,
401. Prob. i" conclusio ralionc theologicà.Eaaciio 18, ubi timor non est in cliaritalc, sed perfecta ciiaritas
undequàque bona esl ,
qu?e bonura habel objecium, foras 7nitlit timor cm.
quai in illud perniedinni legiiimum tendit; qurcque 406. Conûrni.:Malè fit, quidquid fit ex alio quàm
ex parte finis ultimi culpari non polest. Atqui talis est Evangelii spirilu. Sed qucd fit ex timoré.... Prob-
ea de qnâ diseeplamus allritio. min. ex Ilom. 8 : J\'o» accepistis spirititm servitutis ite-

Qnidem bonuin habet objecium et ralioni con-

1^
, riim in timoré : sed accepistis spiritum adoptionis filiorum.
gnium maxime. Scilicelenim objecium seu finis proxi- Et 2 Timolb. 1 : JN'oh dédit Deus nabis spiritum timoris^
D1US aiiriiionisesiruga pœnx> omnium maxinne. Hanc sed virtulis et dilectionis. Ergo.
porro pœnam vereri et fiigere juxla legem Cbrisii, , 407. R. ad prinium, neg. min. ; ad secundùm dist.
bonum est et opiimum. Unde supra Augnstinus, serm. Ciiaritas expellil liniorera, sicut magis perfecluni ex-
461 : Tune, nilnl est quod wcKjis liniere debeas. U tique, cludit minus perfeclum; quo sensu visio bealifica
si ntioui coiisenlai'.eum quâomni polero sil, ut banc, lidem et spcm excludil, concedo; expellil timorem,
via, averiam à proximo qui fiai ut eam omnimodis :
ut contrarium sibi in génère mali, subd. ; expellit
à me averlere non enilar? Et verô Timor mali aii- :
limorem mundanum vel serviliter servilem, concedo ;
cujus speciem, proinde honestatem, suniii cxbonocui servilem simpliciler, nego; si enim ciiaritas gelien-
nialuniilIudopp(,niliir. Atqui boiiuni,cujus possession; na; limorem ut malum sibi conlrarium propelleret,
opponiiur malum grlienna\ per se maxime boneslum ubicumque esseï vera chariias, bic et sialim desineret
esl, cl omni acceptione dignissimum. Ergo et per se timor. Id autem falsum esse constat, lum ex Auguslino;
maxime honesta est fuga niaii contrarii. juxla qucm martyres ipsi morlis timorem timoré inferi
1

2° Allritio in illura finem tendit

per médium legiti- vicerunl ; unde sic apud ipsum loquunlur, conc. 1 m
umm. Médium enim quod ilh assnmit, est emendalio Psalm. 68 : Majore timoré minorem conlemnimus.,.Quis
viUi;, detesta'Jo peccati, firmum ab co deinceps absti- non bibut tribulationis temporalis poculum , metuetis
nendi propositum , idque juxla motuni Spiritûs saneti, ignem geliennarum? Tum ex S. Thomâ, quo auctore
Dondùm quidem inhabiianlis,sed lanien efficaciter im- 2-2, q. 19, art. 6 cl iO. chariias nisi ad perfeclum
g?;; ih\L'i\TUî5 ul iMjtMitMiA. l'Aitb ii. 570
^radiiiii ()o\riiciil, liiiiurciii loliiiii non |iiu(jiiU;il. mpninttHralts ; coiisequens csl (i<;ii ali(|uaudo ni benè
E(|uidoiH ex Aiigiisliiu), liacl. 1) iii I Jo;iii. HlojOr oj)ir('iur, qui solùm ex cbarilalc latiîis suiiiplà
:
opcra-
cliurilas, iiiiiior linior, (luautiiin illu crcscit, limliiiii ///< lur. Slel crj;o j)eccaloroni <|ui o.\ gebcijn;i; melu
itccirsàl. Al iiidc scdiuitiir ad minus liinoioin dii'i ( uni ilcclinal à malo, sua |»ic cl oi(nualc (juxieie, iicc

cli;irit:iii; consisloiciinio linioris aiixilinni vel ipsis omiUcrc qua; Dci sunt.
inariyrilin.s j)rodis-c di.-claial S. doclor in Icxln anle il I. Ad inimani condrm. neg.ant.; imù quia timct
ci lato. pcrralor o(rcnsam ul induetivani poome, timct ut of-
408. Ad co.firni. disl. : Mali; (il tjndd (ilexalii), id . (ciisivam Dci, quia noimisi ul offcnsiva Dci csl indu-
csl, ex spirilu positive conliario spiriUii Kvatigclii, clivfi p«;nx'. E(|iii(lcm iiccdùm limcl ul oflcnsivam
concodo; (piod (il ex alio, id est, ex sj)iiilM qin in Dci proplcr se summc dilccli : limct lainen ul olTcn-
Kvanj,'i'lip non doniinalur, nec lanicn ab coexclndilin-, si\ani Dci, in ciijns inanus incidcre liorrcndum bit.

ucgo. Elsi poirô S|iiiiliis liinoris in Icgo JOvaiigelii iloc autcD) moiivum, quo solo interdîim jtiovcntur
doniinaii nciii debcl, nec jan> doecl ni Cluisliaiii , jiisli,quidni pcccalorcs ntilitcr eoucutial?

Jiid.voniii) iii^iar , liniO)'U polissininni inuvcanlur ; 412. Ad Hccuudan) confirm. : Nego cum quipœna;
conslal lanioii cos iiliiiler liniore coiicnli, id(|ue ali iiieiualisliiict à pcccalo, fiigain |)œii;c inluc)i uKincm
jp.->i) Ciirislo pi\cccpliiin csso, M;illii. 10. Undc timor suiim ultinmm : cam cnim lantiun iiabct pro fine
cl anior ikui adcô sniil lola ulriiis(|ue Tcslaiiienà proxiiiio, qui sanc bonus est et laudabilis, cladDciim
diflpreutia, ut vt| nuUus m qnli(|uo l'iicril aipor, vcl ul (incm ullinmm rcfcrtur, lum ex ipsâ aclûs nalurâ,
nuilus in iiovo sil linior : sed quia in antique pncvalc- quod ad itonilalcmsufficil juxlaconslantcm S.Tbonie
bal timor, amor .lutcMn in noyo. Vtmnique in ulroqiic d-.)Clrinani ; tum ex proprià inlcnlionc , non quidcia
est, ail Augu.-,lin;iS, iil}, 1 do Morib. Eccl. ,
prwvalet niolâ pcr (•liarilalcm slriclc sumptam , sed per caiii

taiiien in vdtere liinor, amor in uovo. El verp, ul ail amoris goneralis speciem, sine qiiâ a;lio quaî csl à
CliiysDslomus, boni. 15: Nisi bonus cssel limor cliam Spirilu sancio \ix ac ne vix quidem i)ilcl!igi polesl.
iu Evangt'licâ lege, non mullos impendisset Cliiislns Et vcrù si quisquiscx gclieim:c metu agit, fugam pc^uji
sermoiies de illà pa'nà ci de suppHdo loqucns. iiMbcrct pr(» ullimo fine, babcrcl cliam pro ullinio fine

-iOD. iiisl. : Cliai'iias uli mahim expcllit ijuidquid I

j
bonumcui contrarialur pccna. AUjui id prorsùs falsuin
inordinani:;! e:>l. Alqni timor gcbeniiiy... lUc enini csl. Alioqui timor servilis sinipliciler esscl ui(dus,quod
limor iijordinaujscst, quo nuis sua quaiiil, non aulein cilra crrorem dici non polcsl. lia S. ïiionias 2-2,

qua; Dei suiu. AUjui limor servilis sua quaril, nimi- q. 19, art. 4.

rùni ne anis.at : non aulein qu;icril qu;c Dci Siinl : Confinn. : Il!e fugam pœnae, cl proii;dc proprium
iieqiieeaim oiïcnsani Dci quia olfensam vilat, sed quia i suuni commodum, cui cadcin puMia coiitrarialin', i
ro

iiiduclivam pœnic. L'i'.de pœn;c liigam spécial vclut ;

uiliuiO fine non babet, ((ui diiiii pcccaUim Aigil pro-

linem suutii ullimum ; cl ila carcnliam pcccali, qu;c i plcr pœiiaiii, iulcndil ad peiTeclius abquid paulaliai

niajus est bonuin, rcfcrt ad carcnliam pœiioc, quœ \

assurgere. Alquj dùm bomo à Spirilu sancio molus
Ijuiium csl longè minus. Id auteni (piàm ab ordiiic |
peccalum fiigit, dubio procul ad perfeclius aliquid
dcvium sit, nemo non videl. assurgere iulcndil. Yult cnim rcconciiiari cum Deo,
4îO. R. ad prinnim cl secundum , ncg. min. In novam vil;c ralionem insliUiere, mandata omnia, et

aclionc cnim lioniiiiis qui à peccando proplcr gclienn;ie priuumi pncscrtim, adiinplerc îbcc aulcui qui, licèt

jncluu) absliiiel , bœc neccssariô occurrunt, 1* quod adbuclcnuiler otimperfectè, medilalur, ullimum siium
limcat di'lrimeriluin animic suce, cjiisquc saluti con- fiucm in se ipso non consliluit; sed in Deo, nondùni
sulat; 2° qiiùd Deo gclieiinam aiernam rcvclanti quidem perfectè, quod solacbarilas facil, sed remotè,
|

«rcdal; 5° (|uôd eideiu gcbcnnai biijus mclum pricci- \

disposiiivc, clpcrdcsiderium.quod amor latèsumplus
])ienli obsequatur; -4" quoi! suam banc aclionem ex j
ficcrc iioîcst.

iinpulsu Spirilûs saucli, noiidùm quidem inbabilanlis, 415. Ad tcrliam confirm. : Inordinatum quidem est
sed tamen vcrè niovcnlis, proinde ex cbarilaîe lalii'is majus bor.uni referre ad minus, lanquàm ad fincni
Sbumplâ, ad Dcum referai. Alqui lu bis quatuor niiiil ullimum : al majus bonum ad minus lanquàm qd
est nisi sanctiim cl salulare, nedùm quid sil in(irdinati. i
(ihcui proximum ordinale referrc niliil vctal. Sic cnim

Consulil lioino saiuti aiiimie su;j;, cjusque miserelur: ! incariialionem Filii sui, qu;ic bonum est inrinitc ma-
at sccundùm ScripUir;e cl piclalis Icgcm. Crcdil gc- |
jus, ordinavit Deus ad bominum saliilcm, qu;i' bonum
lien am : at quoli ptTCunt ,
quia non credunl! Deo ! csl longe infcrius. Ideô aulcni in bâc Dci ordinal'.ojie

gebcnnic mclum praitipicnli obicquilur; at non eà !

nibil est iuordinaUim ,
quia cl Incarnalio, et jpsa bo-
de caiità culpabis ,
quem anlè opposilà de causa cul -
i
miiium sâlus ullcriùs ad De: gloriam refcrebanlur.
paveras. Relerl ad Deum aclioiicin suam ex amorc Ponôqui ex supcriialur.iii gebemia; melu carerevult
Jaliiis suuq)to ; sed lune ainplius qui(!([!i.un ab co prccaio, utcaieal gcbiMinà, suuni bunc cliani acUmi
« vigor-, qucni Spirilûs, qui ubi vull cl quomodô vull, ad Deum referl ,
qualcnùs ad ipsam veraui cum
spir.il, solo j lu lune limoris impulsumovcl? C^rlc, si |
Deo rccuncilialionem ,
quà solà gclienna cniL-u'iior

itKTitô proscripta sit tbesis isib •.

c : -l/rri/jo
,
qnœ \ vitari polcsl , assurgere sibi propouii. Qui autem
gchennœ cl pœiiarum melu concipilur sine dilectione \ Dcîim sibi placatum iiabere vull, utique proplcr rpuui
benevoleutin' D:i proplcr se, non es! bonus moins ac \\ opcralur.
877 CAP. IV. UE CONTIUTIONI «78
l'r.iuicà, si idtolablicam futiliialoiu seponcrcvcli- slalnrpd'/iam (|iiani nii(>ani, cui (iiiiia luituit tri ino-

IHUs, qui iieuaUim {u^\l, ul Ut'^'iM fc-t'IifiiMaiu, inaj'is li\uni, Kil.i ralio limcndiel deleslindi culpam. hiijui-

Ixtiiuin lio.'i it'fcii luopiic ail uiiiius; scil iii;ijiis bo- «IfMi IX nilo .ixiomale : Profiler quod unumifuodi^ue
niim niii|)lecliiur c\ luniivo Uiiiioris : ai<iiii in hoc liile, et illiid nimjis; hic qui incdicmum \uU pr. j)(cr

uull.t c&l iuunJiiialio. Qui ciiiiii aliquoil aiiipicclilur saiiitalcm, uul sanilalcui uuicc amat, aut plus Muiin-
Loiiuiii, iioii k-iKliir R'iiiper illnd c\ piifoclissimo I
lom (luàm nirdicinam. Alqui peocatum linu'iili cl do-
oiniiiuni iac«li>) airplccli ; el itiiillù iniiiùs, cùiii laii- tcslanli propte;- };cli<;nnam, }^e!*<nna loUiHi ttl mo-
liua iiic il iiuiic t'x pc'irccli6.>-iiiio O|)0i.iri non pnlcst. livum, de. Subi.iloenim m< lu g<-lirnna; non limeretur

Alii!(|ui iiiiii (aiilùii) rcuâ Oiisot, qui c\ liiuuu' ïiiiiplici culpa, qu;t« propler SfOlam gc! cni:am\iUin suppoiiilur.

fugcivl pcicaliim, hcd cl qui ilItiJ fugcrcl ex cliari- 418. CouJim). ex S. Tbomà, eàd. q. 49. a. 4. ubi
late laïUùni iiiiliali , vl iiiuid) Uiagis (|iii iK siinpliii timor scrvilis ille dicitur, quo ])œna liinclur lait'iuàm

iliu:.ui(iir iieiic'volciili;e, de (|iii) sujum. principale mfdiiin; quod, Ail S. doct<ir, contingit in non
El viTÙ caU.-iiùs rcd.irgiii p;>s>t't ijui iiiajiis Itoiiiiii» habentecharitalem.
qii.iril per liiiiuiâ, qti:iteiiùs, vcl boiiuui iiiajns vitiosc 419. Respondit aliquis olim Toloi;e professer, dici
coni|Mrarel cuni iniiiori, \el etiain cxcUuicrct. Atqiii '
posschominem simpliciler altritnm magis pœnam de-
liouiruni facil (jui |ioccaliiiii vilat ex nielii gehenncc. lestari quàm culiam, eo sonsu quùd pœnam magis in-

ISequc ctiim velgi Ijciinx" nioliviiiii cnmparalaiit pnc- dcpeiidontcr deteslelur; qualoniisad giliemiredelosla-

ferl iiioliuh dignioribus, qiialia suiil ralio oîïi'iisa' Doi tionem non aliud adliibel mediinn, qu:Vn considera-
tanquiini sunimè b '-ni, iiijtirix' Tain o; litiia iilal;c, in- lionem ijtsius gelicnn:e ad deteslaticnem vcro :

obediejUix.elc, vel nioliva illa formalilcr au! virlira- peccati, aliud adliibel médium quàm peccaii conside-
liler cxcIudiJ, sed ab iis prœscindit, et iinain, quoi ralinnem, videficel consideraliononi gelieiiiue. Nlliil

j>ibi oITerliir à saiiclo Spiiim, liiiioris impressions m auleru vitiosi facil, qui lioc modo plus pœnam quàui
seqniiur. Ibiubiier iioia, ciiin agiiur de .iiiritioiie ex peccalum deieslalur. Ilx'c ille, quai oltjectioMeni seriô
$ûlo melu coiiccplà, voculam so/o,pr.x'cisivè suuii.non pcrpeiisam salis solveic videnUir.
comparative vcl exclusive. 420. R. 2° consctpienter ad dicta, neg. maj. Sicut
41-i. liisl. 2' : il!e limer verè inordiiialus est, que enim non valet ilialio Ikcc : Deus iucarnalioncm voLùt
quis plus liiiict peccaij pœnan),<iuàm culpam pcccali. pro|)ler lioniincs; ergo plus amat liomines quàm iii-

Sed (jui movclur limore scrviii, plus limct pcLcali carnalioiiom; nec islhxc quoque : Servus diligitdo-
pœnam, elc. minum propler cibum; ergo plus cibum diligit quàm
415. R. 1° id inordinatè habere objeclionem hanc, dominum nec istademùm David scrviebaiDeopio-
; :

aiiasqiic ejusdem furfuris, quai hic caiervaiim jtro- pîcr relribulioncm ; ergo plus relributionem amabat
poininUir, quod et à Lulbero polissiimini adinveiilai quàm Deum : sic nec valet ilialio quae objicilur. Ralio
sinl ; cl in idcnt penè omoes, diver&is licct verbis, re- ullerior est , i° quia aclus supernaliiralis el à Spirilu

cidanl. sanclo direcius , nonnisi convenienti ordine in obje-

41C. R. 2° dist. maj. Qui niovetur timoré serviliter clum suum lendere polesl : adeôque magis cesiiraaiivè
servili, plus limct f œnam, concède ;
qui niovetur ti- id delestari débet, quod majus est malum. 2° t>uia è
moré servili sineservilitale, subd. : p^us timet, id est, duobus que ad eunidem acliim concurrunt, tune de-
Diagis intensive, concedo ;
plus limet apprelialivè ,
mùm uiuini pluris quàm aliud aestimalur, cùm vel iu
ncgo. Fatcor ilaque quùd plus limct pœnam, quàni eo uliiniaié ccnquiescil home, ul in saniiate, qui
culpam, qui solo serviliter servili melu movclur, quia inedicinam suaiii vel unum cum ; aliero comparât.
Imniaiius ejusdem linior ni'iil in perverso corde opc- Alqui nec cojtquioscit bomo aitrilus in solâ geî'.cnnai

ratiir. Faletir rursùs, aul saUein non nego, qiiôd qui fugâ , sed ad luclius qiiid anhelarc incipit , uli jam
limore simpliciler servili nioveliir, |»liis, idcst, inten- dixiinus; nec gelieniiam comparai cum culpâ; sed
sive magis pœiià movealur quàni culpâ. Al ncgo et lanlùni culpam odil propler gehennam : quo ferè mo-
con>ianier nego, quôd poenam magis appretiaiivé et do furem suspendi videt, furtunj odit
vir juslus qui

sijmalivè limeal quàni culpam. Il!e enim non timet propler suppliclum nec lamen plus odii suspcndiura ;

pœnam icslimalivè magis quàm culpam, qui praclicè (piàiii fiirtum.

jndicat culpam esse pejorent pœiià, uipoie pœn^e 4::!. Ad proLalionein ex axioniate Arislolelico pe-
cmsam. Sed qui ex melu agit, pr.iclicè judicat... litam, dist.: [iropter quod unum quodque laie, el iliud

Prob. min., 1° quia eo modo judicat, quojudicarc de- est magis , vel prioritate, vel intensiune , idqiie iu

bcl honio à sanclo Spiritu eflicaciler motus. Alqui ualuralibus quai sola nôral pbllosophus, concedo; vt
liomo à Spirilu sanclo eflicaciler motus, eic. 2* Quia illud magis a.siimaiivé seiiiper, ncgo. Quando enim
liomo ille ila judicat , ul ad (inis sui conseciilionem id quod est majus, ordinalur lanquàm médium ad
scse dispoiicre possit, scilicet ad immunilalem à ge- aliquid minus lanquàm proximum finem, non idco
hcDDà hxcenim est Spirilùs sancli volunlas. Alqui
: magia xsiimalur minus bonum , si amor .«-it reclus et
nequaquàm ad hujusce finis conseciitioncm scse ordiaaius, lit palet ex allato incarnaiionis exomplo.
di>pnncre po;?ei,si inordinatè judicaret pœ:^am esse ha Marlinon., disp. 47, n. 111.
qwid culi>à gravius. Ergo. 42-2. R. 2° : Aliier dist. : propler quod unum quod-
417. luil. 5° : Ille nvigis œsiimativè limel et dete- | quo taie est, et iliud magis, quando ningis esse potesl,
Ï7» TUACTATUS DE POENITKNTIA CARS II 280
concetlo; si non possit iiiaf^is ossp , iiogo. Ilnqiio, j
Tliomas, ail. pra'senti in corp. cl ad 3, doccal obje-
gonciMlilrr lo(|iini(I(), jiliis liîilx-l caiis:! qiiàin ofTccliis, '
( inui limoris scrvilis esse poinam , sivc illa linieatiir

(|tii:) plus li;il)cit' poli'sl. Al si ropiif^ncl til raiisa vc! ! l.'iiiipiàn: principab* maliini, sivc liincalur cuin ordinn
nii'diinii plus lialical (piàin cnVcliis vci liiiis, alilrr ad Dcinn si( iil in (iiKMu ;
pcr accidens aulcin esse li-

statnciulitin cril. Itcpii<;nal porto ni po^na , rpia; ex nioi i scrvili sccnndùm liabilum vcl snbslanliam con-

ii)i|'>nlsn grati:i> tiiiiclnr , pins linicalnr (piiiiu ciiipa. sidcialo , nlro islorum inodorum pœnani respiciat.

l'diia ciiini eriicaciter linicliir , cnm ad lioc liinoroni Undcarl. 7, dicil limorem scrvibîin disjjoncre ad sa-
ojiis inspiicl Dt'iis, ni landcni vilt'lnr. Al(|iii non linic- picnliam, in qnanluin aTMiuis limorc [xiMia: discedit à
rolnr oUicacilcr , si |ilns linn'rclnr qnàni cnlpa ; (jnia peccalo ; (piod de timoré scrvili accipiendiim esl.
vanè ol inonlinalè linicrclnr. Eigo licèl pœna non (lùin ergo dicit, art G, limorem [loeua; non dici servi-

laiitinn oc.casio, scd cl niolivnm limoris slaliialin-, lem , nisi qnando pœna formidalur siciil principale
quia lanîcri vilaii ncquil , iiisi culpa inagis liincalur maluin ; loquiliir de timoré secundùm iihun aclnm
cliicil Spirilus saiulus ni inagis cnlpa liincalur. Kl *pii sil slriclissiniè scrvilis , tam ex parte obji'Cli.^

vorô OUI' liinel iionto? uli(pie quia anial l)caliluiiineni quàin ex parte subjecti. Uxc Duacensis doclor ,
in

snam , cujiis asscculioncm inlcndil. Ihnc pono ni (juibus ob materiac gravitalem nibil immnlalum
assoqiiainr, plus oulpani liincre dcijol qnàin poL'nani voiui.

cl qnxcnniqnc inala. -i27.0bj.2°cnm auclore(1)TrinmpliiTliomistariini,

425. Al. inquios, qui cnliiam deleslalur siqu'a oin- cl aliis pliiribns : Dolor ad graliain per^SacramenUmi
iiia, culpain dctcslalnr sn|)ia goheniiain. Al(ini allii- Pœiiileiili;e oblincndam disponens , excliidil volunla-

Uis nfjn dclcsialur culpani supra gehcnnani. Impliral lem pcccandi : Si volunlatem peccandi cxcludal , cum
cniin ni (|ui ex mclu gclicnna; culpain fugit, malil spe vaiiœ; ail Tridcntinum. Alqui dolor ex solo mclu
gelicnnaiM aiuplccti quàni culpani. Alioqui geliennani conccptns non excludil volunlatem pcccandi. Dolor
eodcni ampicclerolur actu ,
qno ipsani l'iigit, enim ille pcr se solum non excludil, id qiiod soins
i'-li. l\. 1° ex cliiinoricis suppo&ilionibus niliil so- amor jusliliiTcexcludcre polest. .\lqui pcccandi volnn-

lidi deduci posse : poirù diinierica est supposilio laleni... Prob. min. Iripliciler, \" ex Augusliiio, 2° ex
qiiùd quis ni cnlpam fugial, geliei'.nam ,
qiu« nonnisi S. Tbomà, 3° ratione.

pcr culpani indncilur oniplccti dcbeat. , El quidem 1° : S. Augnstinus apertc id doccl sex-

Ai5. R. 2° ?.d pi'iniiini neg. min. ; ad secnnduni ccntis in locis, lib. 2 conira adversariiim logis et
iicg. ant, Ea enim nienlis disposilio vi cnjus lioiiio propli.,cap. 7 : « Desiderium peccandi non exslingni-
p;iralus sil goliennain subirc poliùs, qnàin cnlpam, si tur nisi contrario dcsiderio rectè faciendi, ubi (idi'S

gclienn;v perpossio médium forel ad cuipam vilandam per dileclioncm operatnr. > E|!ist. 145, aliàslli,
neccssarium , adoô parînr. incompossibilis csl cuni n. 4 : « Inaniter ille pulat viclorem se esse peccali
clïicaei odio geliei>n:c, ni ex liis aclibiis aller alte- qui pœnœ timoré non peccal; quia elsi foris nonim-
inni iralial ; qnia oflicax gchonnoc odium nccossariô pletnr negotium niake cupidilalis , ipsa lamen niaia
impcritro dcbel aclum qiicmcnmquc aliuni, qui ad cupiditas intùs est hoslis ; i quic , ni addit S. doctor,

vilandam geliennam nccessarins supponilur. Qua- i quantum in se est, mallet non esse jusiiliam pcccala
proplei bomo illo por liniic actiini n.on amplecteretur proliibentem... inimicus ergo jusliliac est, qui limore

pœnas gcliennat, quasi cas amnndo vel cnpicndo ab- pœnœ non peccat : amicus aulem erit , si ejns ainorc

isoliilè, scd ofl'erciido se etqnidcm sincère ad eas sub- non peccet; tune enim vcrè timebit peccaie. Nam (pii

eundns , ut ipsas pcr oblalioncm liane efl'ngial : quo gebennas meluit, non peccare meluil, sed ardere. Ille

Icrè modo se quis judiei oflorrcl ad morleni , sciens aulem peccare meluit ,
qui pcccalum ipsum sicul ge-

se niorlcm evasurum , si ad hanc se oiïerat. Quem- bennas odit. Tantùm porrô quisque paîcalum odit
îidinodùni igilur liomo isie non vull absolnlè mortcm, quantum justitiam diligit ,
quod non polerit Icge ter-
cùm se ad cam snbeuiidam non ofleral , nisi ni ipsam rente per lillerain, sed Spirilii sanante pcr graliain ; >

vilel: sic pœnilens gclienna; pœnas vull absolnlè non ila ut , addit Augnstinus, « siciit nullus vos ad pec-
pâli , idque vull pcr cum aclnm (juc se offerl ad cas candum cogebat timor,sed libido volu])lns(iue pec-

subeundas : cùm aclum eo elicial fine ut ipsas vitet. candi; sic ad juste vivendum non vos snpplicii nietus
Vei uni absit ni spccnlaliva liacc pœnilentibus , non nrgeat,sed ducat delectaiio cliaritasque juslili;e. i

dico, solo nielu pcrcussis, sed niulto cliam amore Idem doccl Encbir., cap. 121.
flagranlibus, proponantur. Ilis plané suflicil ni parali Lib. de Spirit. et Lit. : « Timoré pœna; faciebant ,

sinl omnia ferre inala, quorum pcrpessio in lioc re- non amore jusliliae, ac per lioe coram Deo non erai
ruin ordiiic ad peccaluni vilanduni ncccssaria esse in voUnitate, quod coram hoiniiiibus apparebat in

possit imô cavciidum ncsibi asperiora qu;cque,qncc

: opère. »

niiseranlc Dco non occurrenl, proponant. Salfueril,

si innixi gralLic ,
pro cunclis viribus à peccalo recede- (I) Erat is,jnx(a Macarinm llavermans, in libro
re sempei" parali sinl. insciipto, Examen
Pcntnlogi Diaphoriri, R. V. Carolus
:.b assumplionc Ord. Cariiiel. tUscalc. Piovineia; G.il-
i26. Ad S. Tiiom. respondct Sylvius, ibid., p. 107,
î lo-Belgiea; provincialis; ulebar, cùm base an. 1727
non omntin limorem servilem esse de |>œnà ut sum- scriberem , secundà ejusdem libri edilione , Duaei
mo cl prjncipali malo quandoquidem ipseraet B. :
H, 1673
 Î8i CA1>. IV. DE CONTUITIONL. 282
Lib. ilo Nalurû el Griilià , cap. lil : < Qui liiuore qnis peccalum limoal sien! gebennam, débet ex Aug.
j

fiupplicii quoci Io\ iiiiiiuliir, non rinoro jiistilia: , se ad benévivendum duci, non siipplicii nietu, sed dcle-
senlil alisliiicro al> opère poccali , noiKiiiin liber est, tialioiic el t liaritale juslilia-. Al(pn iinpiicat ulrumquo
liei' alioiiiis à voliiiilalo peocaïub. In ipsA oniiii vobiii- roperiri, ubi soins est linior.

lale roiis est, qiu\ niallol , si ficri posscl , non esse i" Qui aclu in ipsù voluntale reus est, actu pccral.

quotl limi'al, iil bbciè facial ([uod occiillè dcsidcral. Sed, juxta Augustimnn ,
qui c\ nielu serviii agit,
CoiM'. 25 in Psal. 1 18 : Timor, qno non amalur jtisli-
|
actu reus esl in ipsà volunlale. Ille enim aclu reus est
tia, st'il linu'tur piriia, senilis est, quia ianinlis csl, et in vobmiate, qui ila afli'clns esl ut peceaie mallol,
idi'i) non crucifuji! atruent. Mvil enini pcccitndi vulunUis, (piàm abslinere à pcecando, si pu'iiam non limcret.
I
quœ linic opparct in opcrc, quondo spcralur intpnnitas. Alqui sic se babet ex Auguslino.qni agit ex solo melu.
Fa ilerùm : Qui (imore p(vn(C,non aniore justitiœ, opus liane enim pervcrsam ejus intenHonem soins exeln-
legia finit, projeclb invitus fncit. IMnra id gcniis dabil dcrc poiesl justiti;c amor, quo deslilui supponilur,

Ipr.'usis, lil. 5 do f.ialià Chiisli , c;ip. 27, 28 et 29. (jni ex metu solo agere supponilur.
lu ennidem scnsiini loqiiiinliir SS. l'rosper, Grego- Ncc est quod nieliis vindiccs ad recoclam loties
rius Ma{j[iius , Isidoriis, Anselmiis et Boinardus, qui oramben recurranl, et Augustinum de limore nimi-
poslrenius sic babel, cpisl. 11 : Sola cliaritas est, quœ dano, aut servilitcr senienle. non aiilem de siinpli-
ab (tmore sui et mundi avertere possil aninium, cl in cilcr scrvili itilerprclenlur. Nainque loqnilur S. doclor
Dcum dirigcrc. Sec limer quippc, ncc amer privalus de timoré, cujiis s|)irilum acceperant .Jud:ei, de timoro
convertit itnimam. Mutai inlerdum vuttum , vcl actum, dato per lilteran», prout opponilur spiiilni nova) legis,
affeclum mutquàm. de limore qui esl à Spiritu sanclo. Sic enim Augu-
Ncque verù bax solius osl Auguslinidoclrina. liane stinum iiitelligil D. Tbomas, 2-2, q. 19, art. 9, cujiis
scilicei ante cl posl Ipsum docuêre cxMcri Paires. Sic verba snbinde referemus.
Chiysoslomus, boni. 4 in 2 Cor. : Ciim peccaveris Probanda cssol 2° ead. min. auclorilaleS. Tbomoe.
ingemisce , non qubd prnam laturus sis, niliil cnim hoc Al id paulô differendum credimus, ne geniinaLe ac
est, scd qubd Deum tam bcnignum, tamque te amnnlem dcnsatœ prol)aliones,conrusionem pariant, el nimiùm
o/fcnderis. Sic S. Prosper, serni. 172 : IS'emo benè facil, dislenl à solulionibus. Unde jam
etiunisi bonum eslquod facil, quia uiliil prodcst spiritus 428. R. 1" generatim cum Parisiensi tbeologo, Pa-
timoris ubi non est spiritus cliaritatis. Sic S. Gregor. , tres ila passim prre timoré commendare charitalem ,

lib. 1 Mural. : Cum timoré à malo peniliis non rece- (juasi limor omnis viliosus esset; « vel quia meta
ditur. Va in Pastorali , cap. 17 : Qui proplereà bona !
pœnce non pcccare, legis veteris servilulcm sapit , vel
facit, qubd tornienloruni mala metuit, vull non esse quod \ ad majorem cbaritatis commendationem; vcl quia
metuHt, ut audacter illicila commillal. Sic dcniùm, ne timor aliquis conjunclus esse polost cum alfeclu pec-
nndUis sini, S. Bernardus, ep. 87 : Est timor inulilis, candi ; el qui nnnqu.im nisi melu vel bonuni faceret,
tristis , elc. Ll lib. de Diligendo Deo , cap. 12 : Sola vcl ab opère malo declinaret, effectum illum peccandi
est cliaritas, quœ ab amore sui et mu)idi convertere potest retincrc merilô putaretur. » Sic Cbrysostomus, boni.
aniniam : nec timor quippc, nec amor privalus convertit 4 in 2. Corinlb. quasi nibili timorem fiicit qucm
, ,

animam. utilem esse docel , boni. 15 ad popul. Aniiocli. Idem

Ex bis lexlibus mulliplex conficilur argunienluni. de S. Bernardo el aliis dicendum, qui metum alier-
1" Eniin volunlas peccandi non exlinguitur nisi per nis laudant et deprimunt.
desiderium reclè faciendi, e.v S. Augustino. Alqui ex 429. U. 2° è cïEleris prœler Augustinum de quo
(

eodeni S. doclore, desiderium reclè faciendi non lia- stalim Palribus multos esse qui perperàm obji-
)

Jjeiur per solum liniorem. Non *^nim habelur deside- ciunlur.

riinn illud, ni=i ubi esl amor juslitix* el fides qu;ï per Sic Cbrvsoslomus qui etsi objeclo loco borlaliir,
,

dilcclioneni opcralur. Alqui ubi esl solus linior, nec el merilô ui peccalum ex nobiliori quàm gehennae
| ,

esl, ncc esse poiesl fides per dileclionem operans. motivo defleamus , alibi lamen suam nec modicam
Alioqui jam limor solus non essel. Ergo. timori ulililatem adscribit. Nimirùm b;ec babel, bom.
2' Aclus qui intcrnam peccali volunlalem exclude-
15 ad popul. Antiocb. : « Gebennam melu nibil uti-
rel, boniinem efOcercl ulililerviclorem peccali. Alqui liiis.... Melu (illo) animas noslras detinenlo, illibcra-
ex Aug. tinior non facil bominem... Ille enim non lium nulia perlurbalionum nobis facile subrepil : sed
esl uliliier vicior peccali, qui quod exteriùs non facil omnes fugiunl el pellunlur timoris imperio....
Née
peccalum, inlùs aclu non odil, proinde inlùs aclii boc solum esl quod ex limore lucramur; verùm et
amal. Alqui ex Augiist., qui ex solo agil litnore, inlùs aliud boc nmllù majiis non enim improbas tantùm :

non odil... Non enini odil peccalum, qui peccalum noslras expellil passiones, sed el omnem cum nndlà
ipsum non niclnil, sed lanlùni gehennam. Sed qui ex lacililale Quod ergo doleamiis de
viriulem inducil. i

limore solo agii, is ex boc, cilalà ep. 145, gebennam peccaio proptcrmelum, 1° nilnl est coniparatèad mo-
rnclnil, el quirJcm solani. livum cbaritatis, ex quo pr;tcipuè conandum ut dolor
5*^
Ex Aug. ibid.: lUe solus peccalum odit, qui pec- nosler bauriatur : sed nuiluim esl el magnum abso-
calum sicut gebennam
Sed qui ex solo timoré limei. lulè. 2° El forte melius ad sensum Cbrysosiomi, nibil
agit, non limei peccalum sicut gebennam. Ut enim est obsoluiè in ordine ad salulem si peccalum do-
1 ,
285 IKACTATUS DK i'(*. MILMIA. PARS 11.
iU
Icjinua ub pwiiaiii ;il) lioiuinibiib proJcunlciii. liiiiic cl liortarcnair ,
si snpcrstes csscl, ul quemadmodùm
esse S. tlocluris sonsuni liiiic conjici pussil , (|ii()d in manu pié crudcii Jibrum sinim ciii litidus crat . /Vn-
U)U\ iiotiiilià iiiliil <lo (^clicniii'i, scil i>oli'iiu do iniili^ tiiloijus diiipliorinis, sivc quiiiquc di/]Wnilmrum raliories,
:iliis l()(|ii:iliir. i-iie c(iiiil)nrcresub cxTonuminii alionis lala; scntcn-
Sic S. l'robpor pobl Aiujiisl. iii Psal. 93, ii. 1 de tia! pœnà
jussus est, an. 1G79, à dclinitorio ordlnis
niclu sei'vililor sorvili loi|iiilur; dt; <;() iiiiiiin'iin ex sui gcncrali ; ita et pessiinam illam de quâ mmc opi-

quo liuiiio liDiiiiiii allori non iiddI, (|iii;i iioniiniiiii nioncm revocarcl.
jusliliaiii vcrctiii'. Cu-Umùiii cliaritalis iioiiii'ii laliùs Coiifirm. 'J'imor, qui csl à Spirilu sanclo, cl sallpin
siiiuil S. l*ios|>ci' ad iionii.iiii Aiii,'ii.sliiii pro lioiià cl remolè ad jusli(i( alioncm disponil, id onmc; cxciiiiicre
))ià voliiiilale, (|iià non caret (|iii iiuMu divinilùs in- d.bcl, sine quo acius cjus , non modo, uliqne c-ndr.i
ciisso inovolur. iuleiitmn S|>irilùs nioventis, fincm suum assequi ncn
Sic S. Giegoriiis, vel loqiiiliir de liniorc, qui licèl posset, scd cliam iiovum cssel pcccalum dcfoctu legi-
iintli ciiiiKiiie hoiiiis, pcr se ad jiislilicalioiiciii nmi timi (luis ; adeôque bomineni Caccrcl magis pcccalo-
sullicit; vel de timoré oiiiniiiù sorvili, iindc |)aiil() rcm. Alipii , si (imor ille aclualcm peccandi volunla-
jiosl sid»jiiiigil : Saiicla t'Ucloiuin Kccles'ia siiiiplicild- lem non excludal ,
jam cjiisdcm aclus , non modo
tis et reclitudinis vias timoré inchoat, scd cliaiilulc cox- finem suum consequi non poleril, etc.
suinmal. 431. Ad primum resp. 4° neg. min.; desidcrium
Qiiod aulem objicilur ex Pastoral!, de teinporaliuni onim novam incuudi vilam, cl jam nnnc abstint ndi à
pœnaruin iiictu inlelligoiiduin est. Saiiè supiilicii peccalo, est desidcrium reclè facicndi. Alqui altrilio,

u;tenii inetum paulù posl inspirai S Grcgoriiis, mm ut], Ole qua; sub ( -.nlrilioiie, ul species sub gencre
ut in eo sislatur , scd ut ex ipso ad amoris gralimii conlinealur, iir.porlal nov;c vita; desidcrium, etc.
devenialur. Ergo.
Sic deniùm S. Bcrnardus limorem , ab eo qiicui 452. R. 2" ad primimi etsecundum, dist. maj, : Vo-
jnulileui et Iristcm vocat, longé diversiini liis admillil luutas peccandi non cxtiuguilur, ex Aiig., nisi per
vcrbis : Est sujuidem liinor pins, huuiilis ,
frucluosus ,
desidcrium reclè facieiidi ; non cxlinguilur, inqtiam,
qui cuilibct, quautumlibel pcccntori, facile miscricordiinn id csl, non tollilur quoad babilum, coiiccdo; non ex-
promeretur. In libro auteni dé Uilig. Dec, loqnilur de linguitur qiioad aclum, subd. non exlinguilur, ubi :

timoré bominum , non aulcin de liaiorc Dei : cl is dcesl lidcs opcraus per dileclinnem laïc vel slritlè
quidem licèl niahua bominis voluntaloiu coiiibcrc sumplam, coucedo; smnplum slnodori scumi, tirgo.
possil, cani laniea de nialà juslam el sanclaiu lacère Ul indidiia sil bac solulio pro scctmdà parle, quie
non polesl, nisi per auxiliuni cbaritalis quani intro- sola difiicullalem faccssil, duo sufticiunl, 1" ul Augu-
duci-l, ul servus doniinum, teste Aiignslino,el ulsela siiims expresse agnoverit in eo qui ex nielu opcra-
linum, ex D. Tbom., 2-2, q. 19, a. 8, ad 1. His jain tur.ad prœscns perimi desidcrium peccandi ;
2° ut

sepositis laciliîis solvetur objeclio pra:cipua, quùd ut dum eliam dileclioncm, imù et cbarilatem ad bonum
liai per partes, bominis opus requirit , non requirat eam cbaritalis
430. il. ad prinium cl seciindum, neg min. inlel- specicm, qiiar Deo propler se dileclo inbarct, sed il-

lectam eo sensu quo abadversariis inlelligi débet, i;i- lud tantùm pi;c afl'cctionis genus ,
quod in eo qui ex
mirùm qiiôd limor gebenhae vel cxcludat amorem ju- melu supernalurali agil , non deest. Alqui ulrumque
sliliiTi latiùs sumplum, vel nibil boni operari possil, constat. Primum quidem : si enim credidisset S. do-
nisi subs'idio vera3 cbarit;itis, saltem incboatu'. Lalet clor, vigere in bouùuc qui ex metu agit, desidcrium
igitur vel à limine anibigui qiiidpiain in eo, quo uli- malc facicndi, ncccssariô cxislimâssel bomincm banc
liir Triumidialor Tbomislicus, jusliliiv vocabulo. Si aclu peccare inlcriùs, dum ab cxleriori peccalo abs-
enini per aliqucm juslili;e amorem inlelligat cliarila- linet. Alqui conlrarium directe docet Augustinus,
tem sensu laliori sumplam pro ,
quocinn'jiie boni cil. serm. 161 : Quid, ait, dicturus sum bomiiii à cri-

amorc, amorem liunc vel iii ii>so metu repcriii faciles mine abslineuli ne cum diabolo ardcat. Num ci dicam :

concedemufi. Oniiiis enim vohmialis aclus ,

prout est M aie limes , vanè tintes.-, ista non dicam... Time; ut
lendenlia in objectum , amor dici potost : Quid csl ista formido perducat te ad dilectionem , elc. Porrô
amare, nisi velle, ait auctor lib. de Vocal. Genl., lib. aclus quo quis intùs rous foret adullcrii, à quo ex
I ,
raj). G, et Augustinus, lib. 85 Quaîst., q. oG. Amor melu abslinet exleriùs, ulpolè aniiexum bahcns gra-
iho'.us Ci,t ifuiddin ud (iUqnid ; adeôque in actu , quo ve pcccalum, b;;ud uli(pie eum ad dileciioticm per-
pcccalam koIo, quia pœiiam cidem à Dec, juslo vin- duceret. Secundum non minus constat. Si enim Au-
dic' , iiilcnlaiam vereor , est amor quidam qiio in gustinus in aficctu eliam naluraii charilaleui licilam

I)(Uin leror; iiondàm quidem quia in se bonus est, el reclarn admiserit, dubio prutul admisil in aciione
q;: là est molivuni cbaritalis , sed quia cum limeri qu;« producitur ex impulsu Spiritûs sancti. Alqui
pra'copil, (jui corpus et animam p; iderc polesl in gc- charilaleui licilam et reclam vel in ipso naluraii aiïo-
h'.'iii m. .\t si enixè velit auctor, citra emn justilia; clii admisil Augustinus. Noium est id S. doctoris,
am iiiu , (|ni sil blriclè et rigorosè cbarilas , nibil in serm. SiO, aliàs 52, do Tempore : Clmrilas alia est di*

ordine naiiirai vel gralia>. eli( i posse, qund bonum sit : vinci, fdia est humana : alia liumana ticita, aliu il'licita..,

liâud veiemur eumcrroris pUirics protrili rcdarguere : Licita est liamana charilas, quâ uxor diligilur , itlicita
 385 CAP. IV. DE CONTRITIONt. UÙ
quà mcrelrix tel uxor (ilienu. Ucilam ergo cliarilaleiii * :il) ('(ult'iii iiefario rriinine liMiipcral ex loclii. Unit' i.i

Imbrtc : Innuana est «crf, ut diii, lidla est. .Vo« solitm pie ajîit «isi in alià, (pi;i\ juvanlc jam
, ; l)i-o, sibi ex-
aitl'-in ila lirila est til coticdtiliir, scd iln luilu, ut si de- ti:iM(' K s(. hy|)((Uieyi posiliis, forlee stt fuUirum, ul Jj-

juait reprclieudiitnr. Ll vciô qn;i' in loMil)iJS supra bidinc vinceretur. Ccrié, ul apud Galduni
,
fapi<'ij|,r
Hl<>t;:>lis doriiU S. iVa-siil lic suiniuû liniuris ndliiic obserxal M.ircus ii Serra in 2-2, q. i9, a. 4 ; Disposi-
sorvilis iilililalt', poccssaiio siipiioiiiiiil ,
iii iiieiiJe .ioties /nibituales iiuii inducinU peccutum, nec homo ju'
i|)<.ius .actiwlti fH.'(candi dcsidi liuin alio qiiiiia cliari- dicaiidus est de his qitœ iitjeiel ociurciile ùccatitm\ s.d

ialis iMopri.i' molivo oxliiigiii pi) se. de his quœ (ujit aclu, vuluiitale aut opère. Qnapropi. r

4">!>. .Ad senindmii iiigo iriaiam cl secimdam min. Ul allrilio xiliosa foret ex co (judd ol)jicilui capilc,
nie eiiini «liliicr est vicior pecx-aii, qui vincendo ex mccssum foret nlexplicilé vel implicite pravum lumc
ni:iii pocc.iiiim. pervonil .-id dilcclioiiem. Alqiii ex affeclum includcrel Peccala uon delcslarer,
:
si uuila
Aiig. . -Vu», ail S. d'iolor in f'sal. i\9, timoré incipifit eis imposiln csset pœna ; alqui licel allrilio merè bii-
homo Di.iM cotEui-, mm ])encmet ud dUeciioncm. VA niana allVclum buiic incbiderc poissit,non lanien ei
vcro, si liiuor niiiiaunùs hominein facial viclorem qnx- supcrnaliinlis est cl efiicax. Ha-cenim, ut loties
peccaii; ergo peccaior vcl malè tiinet, vel ad minus cecininms, domnn est SpiriliU sancti peccalorein ab
t>mi^. Alqui conlrarium docet Anguslinas , serni. inii|nitatis via ad viam jusiitiae rcvocare studcnlis;
ICI. prout Ninivitis conli;;il. Iniplicat porrô ut malo labo-
43i. Ad lerliiinidist. primammin.:quiaj,nloxtiniore n-t alleciu opus qnnd est ab efficaci 6. Spirilûs in»-
servililor scrvientc, gchcimani nieliiit, non pcccaUuii. pulsu. Ne(|ue liic falkmiur adversarii, ni^i quia nie-
concedo vquiagilex tiniorcsiniidicilcr scrvili, ncgo. tnm ex graiiù prodeuntenj cum inetu pure nalurali,
Solniio CslS. Tlioni;r, qui cùm sibi o'.ijecissel id Au- qualis est in servo vel in fure, comparant; aliumque
gusiini ajiud Giossaui : Qui liiiioro aliquid facit, elsi ex alio metiunUir. Equidem Auguslinus quicdani
bonuin sit quod facil, uon tameii benè fucit, sic respon- ulriusque tinioris propria ità connectil, ut nisi exlre-
dcl: Ad primum diccnduin, fiu'od verbum illud AïKjuslini ma cum cxlrr-mis seduio confcrantur, facile irrepat
intelligendum est de eo, qui facil aliquid timoré senili error. Ast ':ùiii ipsc serm. 161, aliàs J8, de verbis
ÏH quuntum est seniiis; ila ul furis inslar, qui solani Apostoii, moneat se loqni de meln semiliier servili,et
crucein limel, sulani is inferni posnam limeat, nec alibi nec rare mctuni, bonamque ejus affccliom'm
ul!o ju^litix* studio niovcalur. Mominem ponô qui à conmienJel ; U'qnum est ut qua; minus Aivorabilia
Spirilu sanclo ad coMvorsiononi ex mclu dispojiilur, di\it de timoré, in cum qui cum scrvilitaie scivilis
amore langi nemo [ ius coiicipiet.
Duilo juslilia; est, refundantnr; caetera verô in quibus Trideniino
455. Ad id quod additur, disl. ni quis peccaliini : praludil, de timurc simplicitcrservili,
timcat, debci duci, non inelu supplicii sed amore ju- 457. Ast, inquiuiit, loquilur Auguslinus do ti-

slilia', suniplo pro supcrnalurali , qui^quiti illc sit, moré cuj!is spiritum acccporant Jud;ei, de linioro
boni amore, concède ; amore juolilia:, qui sil vera et dalo per lilteram. Alqui timor illu ,
qucm loties re-
propriè dicta cliarilaô, ncgo. Si ciiiiu slriclè diclà darguit Auguslinus, debuit nihilominùs esse superna-
charilale opns esset, vel ad aclionem clirisiianam in luralis.

génère, vel ad itanc speciem aciionis, puta aUriiionis. 458. P». disl. : Loquilur ùc timoré cujus spiriluni
Nculriim porrô dici polesl. Nonprimum, quod mulli- I accoperani Judaù, id est, gens dur;c cervicis, et cor-
plici tiiulo liicreiicum esse demonslravluius in iract. dis incircnmcisa,' ,
quic Spirilui semper resistebat,
de AtJib. Non secundum, quod
làuni., cap. 4. nidlà qiixque ideô vel dcnum Dei corrumpebal, vel eo non
nititur raiime, lanlùmque ex venenato duorum anio- utebatur, concedo. Loquilur de timoré, qui ex nalurâ
rum fonte deduciiur. sua lalis sil , ut nemo eo benè uti possil, aut de facio

45ii. Ad leriiuu) neg. prim:im min. ; ad secuntlnm, ',

benè ulalnr, ncgo. Fuére profecto è carnalii)us Jm-

disl.: Qui ex nielu agit, mallct peccare.scd extra in dieis plures qui non ex eo timoré cujus spiritum ac-
polliesini in quà vtrsatnr, et in sensu divino ti;);oiis, cepcrant; sed ex meta nalurali mortis prx'vaiiLalori-
concodo ; maliet, id est, aclu mavult in sensu com.u- bus inferend;e, Icgem Mosaicam implerent nec dii-
;

sito limoris, subd. : cùm humano laniùm et

mavult biumquiii cChrislianis plures paribusmotivis à peccalo
nuturali timoré movelur, concedo cùm eliam move- ; ajjsiineant. Yerùm cl bi et illi extra tliesim noslram
lur meiu supernainrali, ncgo ; itaqiie qui ab adulterio smit. Non inquirinuis an supcrnaturalis melûs locnm
facili abslinel ex mclu gehenme, in illnd forlè, se- occupct abijniindo timor pure bumaniis. Quœrim'.is an
cluso eodem ii;eUi, proruerel : sicnl (jui ex cbaritalc per timorem movere possil Spiritus sancius snperna-
iiùliali ab eodiiin adulierio abslinei, forlè libidini nec- luraliler operans, pront deîiniit Tridentinum; cl aii
dùra exsiinciiii cederet, cedendum essct, vel
si vel posiloquod sic, benè cl uliliter operetur, cpii motiii
airox niorlisgenijs subeundum. Quemadniodùm igilur iiuic oblemperat. Asseriiuus, cl cum Anguslino as-
bcné et piô agil qui à scclere ex cliaiilaie iniiijji sererecredinius. Ad quid enim loties S. doclor excir.-
abâii et, quia eti baud forte ab eo abstineret in omni p'io Ciiristi ad timorem boi talus cssel, si mal>, siiw.è,
liypolbesi, revcrii tamen aclu a])slinel ; nec pericu- si lanlùm jirdaicè limeri posse arbilratiis essel?
luàè cl ruiibier indagare teiselur, r:ii rii.illct vi\us 43>9. Yeniendum nunc ad alleram partem objoctio-
coiuLuri, quàm amasice precibus ccOere; sic cl qui $ nis, quie e\ Tbomà pelilur. ilanc autem desumit ^u
587 IKAC lATUS DE POENiTKNTIA. l'AUS II
tS8
clor aiiloa l;uid;iliis ex 1--2, q. G, ail. 7, ad 2, ubi sic nam mcdilari incipiiint , ila lapsus sues dclcslantur
InqiiiUir Sol aiiKclicus : Qitod per vwtttm agitur, qtio- ex mclu, ul niliil in liâc deUîSlalione siibsil involun-
danniwdo est iiivoluiilmiiim : <|(ii:» ihnidus (ujH contra larii. Nec dubiinn quin eu^a islos longé eflicacior sit
id (ftioil cliam unnc .si'fit)itlHiitsc vull. Kx iis sir paiicis infcrnoruni niclus, (piàni erga alios : quanipiàm et
connciliir ai'j^dinciiliiiii, (piod illo t'iiso ad Lvdiiiin pro- ex bis non pauci plcnam lerroribus Pœiiilcniiam la-
poiiil. lu 00 rciiianol |)(>ccaiidi voluiilas sallcin iiiipli- ciaul.

f ila et liypotiictica, ni loquiliir W'iUtssiiis, qui vnlt Wi. Quod aiïcrtur mcrcaloris exenq)lurn , juvat,'
pocc.ihim scciindîim so, linH illiid oxplicitc non vdii non nocel. Vult enim nierces suas secundùm se, quia
'

ol) ciroinnslanlias. Sed (pii ex inctii a^'it, vull poccalinn cl volinilas islh ic licila esl , el niliil ad\crsalur lin!
•

secinidùni sc.Tirnorcnini sorvilii) liabcl naturain linio- (lucin sibi proponil mercator. Ycrùm actualis amor !

ris ni sic : aUpii iialura linioris ul sic Ikcc osl, ni cnrn co peccali secinidùm se, et malus est, cl noccl cffic:ici

voiiniiis sccnndinn se et aiileccdenler, id à quo conse- vi(and;n gcbenna^ inlcnlioni ,

quam babet homo mo-
(incnlor proj)U'rcircinnslaiiliasaljstinciniis. Sic qui nau- tus à S|>iritu sanclo : unde clsi buic non displiceal
traijii nu'tuniercessnas projiccrc vull in niarc,acln, ol pcccalum nisi occasione gclienn;e, displicct reipsà se-
qnaiiUnncsl de se, relinel volunlaloni easservandi, si cundùm se.

posset. Kgo à pari, qui nietu inferni non pcccat, elc. 445. Alque hinc solvi polest id Augustini, conc. 2
440. R. 1 neg. min.; ut eniin monent erudili S. Tiio-
"
in Psalm. H8 : Qui timoré pœnœ, non amore juslilico
ni:c discipuli, vciba ojns nioraliter loqnendo inlelligi opus lecfh facit , profectb inviius fiicit. Vel enim , ait
di'JHMit, non auleniqnasi in ornni casn prorsùs ncccsse idem celeber Tbomisla, loqinlur S. doctor de timoré,
sil, ul qui ex niolu operatiu-, secundùm qiiid invo- qualis ut plurimùm contingit, scilicct de timoré, qui
luntaiiè agat. Si enini, ait Galdus, alicui ad polandum cùm cfficax non sit, secum babet annexam conditio-
paratissimo incutiatur metns ul bibat , tune potaiio natam saltem peccandi volunlatem : vel loquitur de
ejiis ex volinilario el involnnlario niixla non oril. Id limorc pa-nie à Deo quidem intenlalao, sed ab lioml-
verô si in biunanis iocuni baboat ,
quanlô magis in nibus infligendae ; cùm einm ad banc vilandam salis sil

supernaluralibus? ut exlcriùs ponalur actio lege pracccpla; et lisec vulco

441. R. 2" dist. min. : qui ex metu agit, vul pec- ila ponalur ab improbis , ut dum exteriùs obtempé-
calum secundùm se radicalitcr et in poteniià, concè- rant legi, intùs renilantur; meritô dicuntur morali
de; aclu et formalitcr, subd. : vull, si ex mctu nalu- concionum stylo, inviti opus Legis adimplerc.
rali, pula infami;e solius agal, cancedo; si ex niolu Neque ba;c quae admodùm commoda est solutio,
cbrisliano, ncgo. Ilaqric ,
qui ex mctu agit , vull ra- pricdicti tanlùm aucloris est; sed et Bernardi Van-
dicalitcr et remoiè peccatum, quia necdùm pcccati Roy, non uno nominc Augiistiniani; is enim cxpen-
habituni dimisit : ea est aulem habituum condilio ut dens id Augustini:» Desiderium peccandi non exstin-
in actus snos inclinent ; alque co eliam modo pecca- guitur nisi contrario desiderio rectè faciendi, ubi lides
tum vull, juxla adversarios, qui ex initial! tanlùm perdileclionem operalur;i respondel elquôd«S. Pater
cbarilale ab illo abstinot. Rursîis, qui ex liumano solùm intendat, plerùmque, seu ordinariè, peccandi
solùui timoré ab externo peccali opère cessai, idem desiderium nonnisi charilale exslingui : qiiamvis sub-
in corde perficit. Ast aliter dicendum de eo qui ex inde hic elTeclus solo timoré queat obtineri. i Et an-
snpernaturali inelu abstinet à deliclo. Efficit enim teà : « Non minus probabile est ,
quôd affeclus parti-
Spiriliis sanclus, qui conversionem ejus vull cl pnc- cularis erga hoc vcl istud peccatum vi limoris penitùs
parat, ut in pcccalo delogat ratioiicsidipsum in se et exlirpari queat. Clavus enim clavo et affeclus affeclu

simpliciter delcsiaiidi ,
pula vcl quia nos arcet à bea- pellitur... Sanè si mercator certus e.sset se naufragii
tiludine , vel quis summè maluni ju licannis, id cui ruifiam cvadere non posse, nisi cum mercibus affe-

pœncc lam graves à juslo jitdice decernuntur. Unde clum ad cas abjiciendo; quod cliam amori niercium
quod minus perfectnm est in limorc ul sic, corrigilur renunliarot, puiem. t Docet is quidem alia eodom
à gralià ;
quomndô perficit el quasi cmendal cbarilas, loco qux cum prcecedenlibus malè salis cohicrent :

id quod (ides ut sic minus babet perfccli. El sic patet sed 'brlè quia clavus clavo pellitur. Legatur vel tlieo'
soluiio ad secundùm. logia ejus, vcl praxis ejus fori pxenitentialis.

llis adde, principium illud, quo qurc (iunt ex moUi, 444. Iiisl. cum eodem : S. Thomas, 2-2, q. \0,
pnrtim involunlaria dicunUir, de bis lanlùni inlelligi <\rl. 9, b;vc babet : Timor servilis non est numernndus
quibus cliamnùm ex alTeclu adbncrcmus ,
proul nier- intcr septem doua Sjriritûs sancti , licèt sit à Spiritu
cibus suis adba^-ere supponilur, qui cas projicit in sanclo ,
quia ul Augiistiniis dicit in lib. de JWilurù et

mare. Porrô baud necesse est ul in co oinni qui ex Gralià, potest liabere annexam volunlatem peccandi;
metu agit , reperialur affeclus ad id quod dimiltit. dona aulem Spirih'is saucli non possunt esse cum votuntats
Sic non is solùm qui h\v, inipolcns amicum suum oc- peccandi, quia non sunl sine charilale. Auguslini I(!c;i3

cidil , nullum ad boc faciinis ,

quod ex mctu inferni ad (picm bîcalludit D. Thomas, liabetur cap. 57 de
dolet, serval, Irap.saclo furore, aireclum ; scd et benè Nalurà el Gralià, el isesl Sub lege est qui
: limorc ,sî(i>

multi ,
qui niundi perfidiam diù exi)ei;l sunl, landem- plicii quod lex niinatur, tion nmore justitiœ se sentit abs-
quc ralionis oculos aperiunt , nedùm afloclu ,
quin lincre à veccalo , nondiun liber est , nec aliemis à vo->

liorrore rauudum prosequuntur. Hi crgo, ciim geben- lunlale peccandi.

989 CAP. IV. DE CONTRITIONE. 290
Undc sic : Ex ailvcrsariis, qiios inicr Suarez, 3 p., I
vcibis : lîegnal carnatis eupidilas, ubi non est Dei chu-
disp. 10, socl. l, aciiis cxcliidoiis voliiiilaloiu pcc- ,
ritas.

caiuli, tlebcl cum ipsà incompossibilis cssc. Alqiii illc •iiO. R. ad prinumi, ncg. min.; ad socundiim di^t.
cliaiu liiiior (|tii osl à Spirilu saiu lo , non c>l inconi- Nuliinn cbl irilcr ulramc'ue mcdiuni raUowr. su!)jccli ,

po.ssihilis ctnn voliml.ilc pcccandi. Ciini ox Ang. el conccdo ;

raiione aciùs vcl molivi ex quo operalur
Tlionià ainiexan» liaborc possil voluulaloni pcccandi. liomo, ncgo. Ilaquc nullum est médium cupidila-
•iij. il. ad primuni, nog. min., vd dist., ni slalini. icm inicr el cbariialcm scu bo- , ralione subjccli ,

Ad sccnndiim disl. ; liiiKir pront est à Spiritn sancto, minis; quia Iiomo vcl Dci amicus csl per babilum
polosl annoxani liaborc volnntaton» pcccandi bal)ilna- (barilalis, vcl inimicus per Iiabiliim viliosa- cupidi-
leni, conccdo; aclualcni, subd. ;
polc^l ii\ co (|ni li- lalis, ut in olijeclo loxtn doccl Augiisliniis , cl ante
niore Wo vcl non nlilnr, vol nialè nlilni , conccdo; po- Angustiiuim ratio. Al nomo nisi ha;rclicè aberrans de-
tcsl cl de f.iclo babcl in eo qui vi cjiisdcin linioris ad diiccrc bine polesl cum Qucnclio, prop. 45, actuni
Juslilîcalioncm se disponil, ncgo; ilaqiic qncntad- oinnem qui à \er\ cl siriclc dicià cbaritate non pro-
modùni dixil Angiisliniis , Iracl. 7 lu Ep. Joan., n. lluil, iilicù produorc à viliosà cupiditate, cl ideo ve-
: llabcre Bapthmum... el malus polcst ; liabcre clia- rum cssc pcccalum ,
1" quia alioqui omnia, non
ritnicm et malus uon potest ; sic cl diccre liccl : lla- infidelium modo, sed et fidelium in stalu peccati

bere liniorcrn el nialiis polesl. Sed sicnt ex co qiiod conslilulorum opéra, lolidcm Corcnt peccata , ne ex-
baberc Baptisnium el malus polesl, pessimc quis col- ccplis quidcm fidei el spei aclibus, qui ex propriis
ligat, nemiiicm Baplismo piè cl salubrilcr uli ; sic cl barumce virtulum molivis clicerenlur. 2° Quia iianc
ex. eo quod limor generalitcr spcclalus anncxam ba- Daii proposilioncm, n. 4, tola cum Pio \' proscripsit
bere possil peccandi volunlalcm, pcssimè quis colli- Ecclcsia : In om7iHms suis aclibus peccator servit do-
gal , mancre aclu volunlalcm banc in eo omni qui ex minanli cupidilali. 5" Quia non magis necessum est ut
metu ab cxicrno peccali opère abslinel. Ilinc non dixil cupidilas in corde bominis rcgnans omnes ejus aclio-
Angelicus quôd limor anncxam babcal, sed quôd an- nes corrumjxu, quàm neccsse sil ut cbarilas in jusli
nexam baberc possil pcccandi volunlalcm quai lo- : corde dominans, omncs ejusdem aclus sanclificct.
qnendi ratio subindical volunlalcm banc rariùs adessc Poslerius aulem islud ncdùm necesse sil, error est in
quàni abesse. fide; cùm ccriù conslel justum scplics venialiter ca-
Cieterùm an Anguslini locus quo ulitur S. Tbomas dere. Ergo.
de limore simplicilcr servili inlelligi debeat : an 450. Insl. ex S. Leone, serm. 5 mensis scplimi :

iiem et quomodô sil à Spiritu sancto limor, qui pec- Duo amorcs sunt , ex quibus omjies prodeunt volunta-
candi volunlalcm includore polesl ,
prout cxislimal les, ita diversœ qualitatibus, sicut dividuntur auctoribus.
posl S. Tboraam Beliarminus loco supra cilalo : du- Ralionalis enim animus ,
qui sine dilectione esse non
plex est quLCSlio à cujus examine abslinendum judica- polesl, aut Dei amator est, aut mundi. In dilectione au-
mus , proul à Galdo insigni Tliomistà ulcumque fa- lem mundi cuncta sunt noxia, prout ibidem ait sanclus
clum est. ponlifex. Undc sic : Allritio, qua>dain utiquc esl bo-
UG. Insl. r idem S. Thomas 1-2, q. 107, art. 1 , minis volunias, scu quidam bumana) volunlalis aclus.
ad 2 : Lex velus, inqiiit , dicitnr coliibcre manum non Alqui, juxla S. Leonem , aclus omnis qui non est ab
animum ; quia qui limore pœnœ ab aliquo peccato absli- amore Dci, est ab amore mundi. Ergo allritio est ab
nel , non simpliciter ejus volu)ilas à peccalo recedil, si amore mundi. Ergo iterùm cliarilalcm inter et cupi-
eut recedil voluiUas ejus qui amore jusliliœ abslinet à pec- dilatem nullum est médium ralione aclûs.
cato; et propter hoc Icx nova, quœ est lex amoris, dicilur 451. R. 1° S. Leonem in objeclo lexlu per amorem
animum cohibere. Unde sic : Ule limor volunlalcm Dei non eum duntaxat intelligere ,
qui sil stricte et
peccandi non cxcbidit, qui non cobibet animum propriè cbarilas, sed molum omnem, que piè in Deura
sed manum ; ncc facit ut volunias à peccalo recédai l'erimur. Addo quod jim supra in pari casu non ex
simpliciler. Alqui ex Angelico Sole sic se babcl mctus. me, sed post graves Tbomislas admonui proposilio-
,

447. R. noslrum esse bunc D. Tliomcc locum ; non ncm ejus, si de cbaritate stricte sumplâ intelligalur ,

enim negat S. doctor , limorem cohibere animum, non posse intelligi sensu metapbysicè gencrali , sed
sed negat cohibere sicut cohibelur per cbariialcm, morali ,
qui ad bujusmodi as'^crtiones sufdcit , nisi
qu;\î propria dos est, proprius et nova; legis cbaracier. prcsbiorera et prorsùs universalcm requirat malcria.
Id aulem sponlè conlilemur. Al nogamus animum Primum palet lum quia S. Léo ex relato lexlu con-
;

nnllo vero sensu à limore cobiberi. Sic enim loquitur, cludit, inhœrendum ergo œlernis bonis, qiiod sp"i vel
S. doctor in 3, disl. 40, q. 1, a. 2 : .Etcrna pœna nox concupiscenli;c amorem dénotai ; tum quia juxla S.
TANTCM MANUM, sed eliam animum coliibet. Vide utQuc- doclorcm, serm. 7, de Quadrag., cap. 3 : Humanilas,
nello consentit Angelicus. quœ propter ijysam nalnrœ commnnionem juvando ho-
4-i8. Obj. 5° : Quod procedit à viliosâ cupiditate mini ab liomine ]nœbetur , lande suà fraudauda non
,

viliosum esse débet. x\lqui allriiio co ipso quo non est. Humanilas aulem illa cui sua debclur nierccs
procedit à cliarilale , procedit à viliosà cupidilalc. cùm propter ipsam natnrœ communionem praîbeaUir ,

Prob. min. ,
quiainler uiramque non delur médium , nequidem à cbaritate supernaturali nedùm à cha-
,

ut luculenter docet Augustinus, Enchir., cap. 117, bis l rilate strictiùs surapfâ profluit. Secundum non minus
201 TRACTATUS HE rOff^'FTFNTIA. PARS II

cvîdcns est : si oiiiin in co qui Del aiiialor csl, volilio siiiii. lia ciim (Jnillclmo Parisicnsi, trflct. de Ponnit.
oinnis al) amore Dci pioilin-l , cl in «'o (iiii ainalor CI Sairn.'ronc, in cap. S, Kpi>,l. ad Rom., cciiscnl Syl-
est niiinili, volilio oniiiis al) amoïc niiintli ; iioc jiislns viiis 2-2, q. 19, a. i, cotid. 2, Philippns h S. Triiiî-

vcnialil'M- iinqnàm iit;liiif|iicrc; ncc pcccalor i)i>ni (|ni(l talc, jiixla qncni tinior scrvilis non est viitus siniplici-

iispiain clicerc posscl : iioulnim auleiii calliolicc ad- ler, sed qmd minus virtule, ud instar continenliœ, quanti

niilli polcsl. Hinc Card. Noaillius in Pastorali onira non esse virlulem docet I). Thomas 1-2, q. 38, art.
iSciido-Myslioos docnmonlo, an. 1C97, ii.x'C loqnilur: 3, ad 2, clcum pliiril)us aliis. Gabbis, qncrn, si vacal,

// cm vrai , comme /'« dit S. Aufiuslin ,

que In cupidité consule, elc, aiii vorô, qiios iiilor M. Or.indin, ailri-
règne toujours où lu clinrilé ue riijne pnx : uiaisil ii\'sl lioiK 111 à PuMiilcnlià impcrari vobml ; à divcrsis au-
pas vrai pour cela que tout ce qui ne vient pas de la lom virliilibus pro molivonim diversitate eiici. Qnnc-
charité , vienne de la cupidité. Cette erreur est très- slioncm hanc cafamo non proscqucmur, quia
fiisiorî

contraire aux principes de S. Augustin : elle est con- nec jiicundam, nec ulilem, panca h.xc tamen rcle-
damnée par le Concile de Trente , cl pur le Saint- rcnda dnxiinus, ne quis, quod j:irn incaiitè facliim
Siège, etc. est, cos de allrilioMC malè opinari crcdal, qui eam
Neqnc verù niirum csl Pairum dicla morali tanlùm virliitis aliciijus actum esse ncgavcrint.
sensu inlcHigi : cùin multue sacri texlûs locnlioncs 455. Quod additnr, atiritioncm procedere ab amore
eo tantùin sensu conlenlai sint, imôncc alium fcrant. proprio vcrum et falsum CGSC potest. Vcrum si do
, ,

Sic proposilimes isl;c : Nisi quis renalus fnerit ex \

amore illo inlclligatur, quo piè cl juste in nos airecli,

uquà, etc. Nii>i vianducaveritis carnem l'ilii hominis, \ alterna qm; iniprobis imminent supplicia nicluimiis.

etc. Omnis hov.w mendax. Non est liomo qui non pec- |
Falsum, si do iiio amore iniclligalur, qui suum
vilioso

cet, elc, suas iiabcnt cxccplioncs. Prima incasu niar- ! in se ipso (inem uliimum conslituit. Nediim enim rd
lyrii eliam intaiiUum. Sccunda in casu ncccssitatis. facial qui timct, quin rdeù limct, ut juTantc gralià ad
Terlia in B. Virginc, etc. i
cbarilalcm cl sapientiam assurgat. Rem solide, ul

4o2. R. 2" ncg. min. quatcnùs falsô supponit vol |

assuevil, explical S. Tbomas , 2-2, q. 19, a. 6, 0:
allrilionem sine omni prorsùs Dei et jusliliic ainore Diccndum , inquit, quod timor scrvilis ex amore sui
|

eliam laiiùs sumpto concipi ; vel eo ipso quo concipi- ! caiisatur ; quia est timor pœnœ ,
qnœ est delrimenlum
lur sine vero et stricte dicto cliaritaiis amore, concipi proprii boni... Amor autcm sui tripliciter se potest lia-
j

ex amore mundi, seu viliosâ cupidilate. El verô atlri- j

bere ad charitatem. Une enim modo contrarialur chari-
tio, cùm conlrilionis naluram participct, ut spocies <
tati, secundiim quod uiquis in amore proprii bejii finem

participai naluram generis, sincerum peccati oditmi, I

constiluit. Alio verb modo in charitate includitur, se-

'/eramque ejus dotesiationem importai. Quis porrô cundiim quod homo se propter Deum et in Deo diligit.

oredidcrit ex cupiditale, fœcundà pcccali radico, Tertio modo à charilnle quidem distinguitur, scd chari-

essurgere deleslationem pcccali; nisi qui credet in tati non contrarialur : pula, citm aliquis diligit se ipsnm

Beelzebub ejici dycmonia. secundùm rationcm proprii boni, itrt tamen quod in hoc

Confirra. Quia ipsa luec adversariorum objeciio in proprio bonu non constittuit finem. Ergo dalnr aliquis

ipsos quoad charitatem inilialcm retor(|iieri polcsl sui amor, aliquis el limor ex suî amore procédons, qui

suppono, amores duos de (piibus loqui- cbarilali nullatcnùs adversetur.

Quod ut flal, ^

lur S. Léo, dubio procul esse amores intensos, et in '

j
450. Qu*res an attriiio ul fuluram ,
juxia nos, sic

corde hominis pneduminantes : amor enim à quo et prateritam pcccandi voluntalom lollat.

omnes profluunt amores, uli(iuc is est (|ui in corde I

iNegaiit Van-Roi, ilcnricus à S. Ignalio, Haverm.uis,

polenler dominatur. Hoc antcin pr;x;suppiisilo sic ar- |

et aiii, quibus allrilionem dcpriinere cnne esl. Afiir

gumentabor cum iis qui omnia peccaloris opéra pro | manl îibi è contra cuni lleimo, pag. 109. lia n ni aiii

peccatis babent. Malum est quidqnid produit ab ancipiles quam in pariem se feranl; quia quu-itio

amjre mundi, seu à viliosà cupidilate. Alqui acius nihil pcrspicui offert animo. 1° Enim concipilur qui-

veniis&;e lanlîimque inilialis cbarilatis à viliosâ cupi- dem voluntas pcccandi , relative ad pra-sens vel ad

dilate profluit. Omnes enim amores ab eo diiiianuit fiilmum. Voluntas aulcm pcccandi pneierila vix , si

qui in corde dominanlur. Alqui in corde illius qui vix lanicn, inlelligilur. 2° Qutcro quid illa sit volunlas

Deum diligere incipil, vel incipi're sibi videtur, iu- pcccandi praitcrila , an supersles è peccato macula?
dubiè dominaltir viliosâ cnsuditas. Cùm is, jnxla ad- an doordinalio qu:edam habilualis? an aclualis ad
versarios, non obstante tcnui suâ cbarilalis scintilla piailciiiuMi peccatum a(Toctus?Si primum et secun-

eliamuùm adba'reat pcccato. Ergo. dùm , nihil slupcndi est, si ncutrum allrilionc solà

455. Obj. 4° : Si attriiio ex solo timoré bona sil, lolli dicatur : qnaiidoquidem ncutrum solà iniliali

€ritaclus virtuiis. Alqui non csl : cùm procédât ex | charilate lollatur jnxta adversarios imô ne per se :

amore proprio. |i cum cbarilaie perfeclà repugnet, iu eorum opinione

454. Respondcnl communiler Thomishï", ncg. maj. 3 qui cliarilatcm pro ullimâ lanlùm adjuslificalionem
Kimirùm, inquiunl, ulaclioquaîdam bona sit, necesse | dispositioue
iiabent. Si secmiduin, assonmus consian-

non est, ul ab habitu bono, seu à virlule proced;il ; | ter co sensu toUi ex allrilionc volunlalcm peccandi
sed salis est ut ab auxilio Dei orialur. Pon-ô altritio- I prieterilam. 1° Enim timor efficax gehennœ, efsi

iiemexdivino auxjlio oriri probant qurebactenùs dicta | quemadmodùm initialiseharilasjuxla adversarios, pe|
 us CAr. IV. nr:

onine
coNTmTioNE
(onslet; ô' an practicè secura
m
se sninm ncqiicat cor rcforniarc, dohol saliom ul 1 sil opinio, qu;e -itlri-

af) nrfu :ihig(TC (piod gclioiin.o imlii(ii\iim Tu cl ; (a!is lioMC ccgniLl lali ronlenta est; \° quo landiin admi-
nulom forol aiiiialis ad |)r,i(oiiliim pcrcalimi allocliis. I
nictdo altrilionom f(d(iri nocesso sil , si pi r se solara
2" In 00 ([iiî pcccaliim coniiiiisvun) dt'lc»(aliir (>\ inelii 1
proxiiiia ad bominis justificationtm disposilio cssc
g('homi:v , nihil fcmancl mule dici |iossit volIc pec- !
no:; possil.

carp. Qiiidfidid cniiii rcmaiicl , csl ipsa niacida , \d l'i NCTUM PRiMi M. — .In dc/hiicril Tridenlimun Atlritio'
lialtiliis pcccati : Inde antom lioiiio non dcnoniinalur ncm solmn siilficcic cuui Sturamcnlo.
volons pcccarc. Alioqni, ut diilinn osl, diccroliir Asseruèrc non i)auoi : nrganl liodiè niiillù i-lures
{•irani peccarc voile qui cliarilateni li:d)Ol p:m"nn in- cnm Eaunoio in opcre ciii tiiubis : De mente concitii
icnsam; qnod negant advcrsarii. Qiiod si dixeiinl in Tiidcnlhii dira contrilioncni et altrilioneni,
.
l'arisiis edi-
hujusmodi hoininc rcniancrc aclualcni quomdan» ad to, au. 1G53 ; sit cum istis

pnrtoritain culpam affeclnni, dicani ego euni (jni so- Conçu sio.—Tridentinum nullibi dcfiniil altrilioneni

mcl furatus est , continua furari affeclu; clbi ex infe- sufliecrc in Sacraincnlo rœiiilenli;e.

rorum nietu furtum deiesictur, jamquc ex codcni -4G0. Prob. r ex card. Pallavicino , lib. 4 Ilistor.
meta ablaia roslilucrit. Id autcni quis, vcl sonmiando Trid., cap. 10, ubi subindUat bcmpcr à concilie cau-
copiiavit? hactenùs citalus iFieologus. tuni esse , ne quid pra-judicii inferrct Jiberis scbola;
457. Diccs : Attrillo, per nos tollcrc débet id omnc opinienibus. iN'ec cnini, intpiit, collecta fuerat stjnodu»
quod geliennam inducit. Atqui macula et Iiabitus pec- ad dccidcndas ephnones , sed ad enores rescindendos.
cali geliennam dubio procul înducunl. Atqui sYiiodus, delinieiido atlrilionis suflicientiani
458. R. disi-, débet tollerc secundùm suas vires, et puram pulam scbohc opinionem pari ad minimum
disposiiivé, concède; débet tollere formaliter, nego; hinc et inde contendeniium immere agiiatam, deliniis-
nllritio în inienlione Spiritijs saiicti cpiasi primus est set.Ergo.
ad convcrsîonem peccaloris gradus. Non decct aulcm 4G1. Prob. 2° ex eodcm cardinali qui prcssiiis no-
ut qui viae primùm se dat, sla'.im torminum altingat : slram in rem ba;c scribit,
12, c. 10 t Quantum ex 1. :

idque ut et alii admillere debent cbaritalis inilialis aclis conjicio,Ibeelogorum mens eral ut ba;reticorum
dcfensores. errer daninaretur, lanqu Jni inlioncslum
improbantium
459. Sed quidni, inquics, pari jure dicatur altritio- r-œn.TC timorem non ilom ut ferrent senienliam de
;

nem disposiiivé qnideni tollere actiialcin pcccandi !

scbolaslkà quaeslione, an bujusmodi timor,
non so-
affoctum , sed non formaliler, ulpolù lanlo effeclui lùm absqueanimi conirilione perfectâ (de que
j coiilro-
iiflparcin ? versia vix lucrat, sicut patebii), sed eliam
absfjue eo
Quidni, ais? 1° quia in eo systomatc agens ex quod ullus exr.itelur anior imperfeclus,
j
sufficial ad
n)elu, intus et animo pcccabil : prohincque magis fiel peccatorum rcmissionem. In Patruni conveiilu id pauci
peccalor : quod Lulberanum csl. 2" Quia idem agcns ! aliigeruiit. Aliipiod dunlaxat vestigium comperio opi-
ex motu , agcl ex cupidilale ,
quatcnùs non agcl ex nionis neganlis necessitaicm amoris in iis qua; Gra-
ciiaritate : quod Jansenianum est. 5" Quia idem agens nalcn:,is dispulavit : at vcrè Joannes .Eniilianus, Hi-
ex nietu, Deum non repnrsenlabit sibi, nisi ut judi- spaniensis Tudetanus Autistes extremum opposita3
cem fures, id est, tanquàm Dominum duruni et intra- senleiili;i<. Icnuit; boc est, opus esse conirilione
per-
clabileni : quod Quenellianum est. 4° Quia do limorc, feclà. » Ex iis pntlcr supcrius quod hùc redit argu-:
magnà et efilcaci Dei gralià , idem quoad efTccliim mentuni , sic disputo Si pryesentem liicm dirimere
:

opinari licebii ,
quod de nalurali melî! : quod inipium voluissent Patres, eam dubio procul in prcoviis cen-
est. siilt^ilio.aibus pro more suô vcmilàssent. Atqui nuliuni

El broc in speciem fusiora, in rci vcritale brcviora, discussionis luijus, qnx ob sumuiam maleri:t difficul-
de timoris ac prœcipui ejiisdem aclùs boiicslale suf- latcm summa esse debucrat , cxstat monimienium
ficiant. Nescienl sanè quibus haîc nimia videbuntur, , seu in aclis concilii, quae sedulô perlegerat Pallavici-
quàm potenter calholicum islud dogma liodicdùni im- nus, seu in scriptoribus qui conciliosuppares fuerunl;
pugnelur. vixque una circa islud capul in ulramque partem ex-
SccTio II. — An Attrilio sota suffidal in Sacranientum cidii vocula, seu Granatensi, seu Tudetano episcopo.
Pœnilentiœ. Ergo.
Et h;T:c illa tandem est famosa discoplatio, qu.ne tôt 462. Prob. 5° si quce à Trid. Patribus prodiisset cà
omnimoda; molis peperit volumina ; lot malè sonan- de re defiiiilio, buic, non secùs ac cx-teris indubic
libus dicleriis libros tbeologorum oppievil; lut jn adba^sissenl tbeologi, seu polissimùm qui concilio in-
utrins|ue partis excessus accivit Sedis Apostolir;e Icrfucrant, seu qui eidem cojpvi aut propé coaîvi vixe-
fidmina lot in matcriem de se caliginosam nubes
;
, runt. Alqui ex iis nec pauci, nec iidiinae n(vi:r, atlri-
sparsii, spargendo lumen, ul prx fulgorer.ibil videas. lionem ul justificando per se imparem explo.^ère
;
Ilanc ut salieni clarà melhodo perlraclemus, viden- ca-leri vcrô nuUâ ces censura tune teniporis alfL-cére.
dum 1°
an aliquo, pnçserlim Tridenlinœ synodi , dé- Sic 1° Didacus Lainez, aller post S. Ign:iiium Socie-
crète constel, atlrilionem ex solo geîienna;
meiu lalis prjposilus, el Ponlificis in concilie liieologus.
conceplam, ad rcconciliaiionem salis esse in Pœniten- 1 teste Pallavicino ubi stalim, dixit,
Sacramento esse ne^
tix Sacramente 2' annon sufficientia h.TC aliundo
;
| cesmia, Pceniientiam, timorem, dileciionem, contrition
 t9ir IIIACTATUS i)K l'OEMTKNTIA. PARS II
296
vcni, abxnluliotiem. Sic 2° Claiulitis .laiii';, (pii ca-dcin b pnra ,
b al piii tiuclla che c comjiunla con qualchc
sauô ad P(nii(ciiliain oxcgisscl disj)osiii()iics, (\\v.\s ad priiicipio di amor bewA'olo verso Dio : ii, ciie iiima.no
Daptismum, ad htinc dilcclioncm pr:i'rc(|nircbal ; ciiiii MNOIIA INDIXISO DKLLA SANTA SEDE Id C.-l : « Coui-
cnim, lit srrihit Pallaviciims, soss. 0, cap. G, « iibi nnniis hodie cslsententia , bonaniesse in coiifessionc,

agiUir de disposilionilms ad naplisimiiii iioccssariis, non lamen necessariamconlrilionem perfcctani; (pian-

pcr lenorcm dccrcii priùs dcliiicali, milla licicl di- dofjiiidcm siiHiciat atlrilio, seu |tura, seu ad snnnninn

Icctioiiis nicnlio, Salvalor Aloppiiis an liiciiiscoixis jiincla cum aliipio bcncvoli erga Deum amoiis prin-

I
Turrilamis, Claiidiiis Jaius Sociclalis .le-.ii, IJppoiiia- cipio; yi;ob iiactous mankt a sanctasede indecislm. >
mis Vcronciisis adjulor, et Pins Franciscanorciin Secundum liquetcx cclebri dccreto Alexandri VU,
pr.TSCS admoinioniiil, ut aliquis cliarilalis aoliis iiisc- dalo die quinlà maii, an. 1007, quod quia nudli
rcretiir. > Sic 5" Salineroii, (pii el ipso intcrfiiit Tri- sit in fragosà bàc qua:stione momenli , totum exscri-
dciilino, loin. 5, tract, 'i'i, do (^mtico /;icliari;c : l)ere lid>et. Sic illud : c Sanclissimus D.'N. Aiexan-
< Non imnuilat, ail, cor ipsiun limor scrvilis, scd der Papa VU, cùm acceperit non sine gravi animi
opéra diiiilaxat: coercet quidcm iiiiqiiilaleui, sed non mœrore scbolaslicos qiiosdam acriùs , ncc absque
jnslifical volunlaiem. t Idem docuêrc Canisiiis in Ca- fidelium scandalo inter se contendere , an illa atlri-

Iccliismo, Edmiuidus .\iigcriiis, vir Apostoliciis in lio, quac concipitur ex melu gehenna; excludens vo-
Oporc siio de Pœnilentià, C.anlin. Tolclus, lib. 3, de luntalcm peccandi cum spe veniae, ad inq)elrandam
Instnicl. saccrd., cap. i, nnin. 8, cdil. Roniip, An- gratiam in Sacramenlo Pa'nilcntiac requiral insuper
tuerpi;c cl Colonia", an. 1599, IGOO et l(i01 (alias aliquem aclum dilectionis Dei; asserentibus qui-
etiiin cdiliones postmodùm tiirpiler adiilleralas esse, biisdam, negantibus aliis, el invicem adversam sen-
ncmo enidilus ignorât), ac pnic c;rteris card. Palla- tcnliam censuranlibus... Sanclilas sua cnixè cupiens
vicinus in episl. ad pastores Gaiid. ubi lix-c loquiliir : pacis vinculum inler lidelcs servari , omnemquc
t ^>]niden1 in bâc qua'Stionc super (pià me conipel- scissur;o fomilem exslinguere, auditis volis En», ac
lerc vobis placuit, an ad gratiam justificalionis, asse- RR. DD. cardinalium adversùs baîreticam pra\italein
quendam in Sacramenlo Pœnitcnti;c, aliquis actus generalium inquisitoruni, necnon Dom. consultorum,
charilatis crga Dcuni, non qiiideni perfectus, scd im- el quaiificalorum sacnie congrcgationis , boc pra;.senli

perleclus cl per se ad jiislificalioneni insufficicns, sit decrelo in virtute sanctac obedienlÙTe , et sub pœn&
nccessarius? affirmaiili scntentia; semper adbx'si, excommunicalionis laUe sententiac iiuic saiiclac Sedi
eaniquo in Academiâ Roniauâ S. J. publicè docui ;
rcscrvalae aliisque pœnis ejusdem S. Sedis arbilrio

adeôque in quodam Iraditœ à me doctrinic de Pœni- taxandis ,

praecipit cunclis et singulis fidciibus ,
quo-
lentià Rreviario, typis evulgavi. Qiiaui opinioneni ali- cumqtie gradu ac dignitale , etiam episcopali , et ma-
qui ex eâdem Socielate Pnrccplores amplexi erant, jori, imô et cardinaliiiàfulgcntibus, ut si dcinceps de
el ante, et posl nie, » etc. Piures extra Socielatein nialerià allritionis praefatae scribent, vel libros aut
qui idipsum à Tridentinis temporibus senserint, da- Scripturas edent, vel docebunt , vel pracdicabunt , vel

bit Launoius in opère praccitato, part. 2, cap. 2 alio quovis modo pœni lentes, aut scholaros, c;cle*

et seq. rosve erudient, non audeant alicnjus tiieolngicc cen-

Ncc minus constat ibeologos, qui altritioncni ser- sure , alteriusve injuriae aut conlumcliic nolâ laxare

vilcni luiti sunt, nnllam bis qui aliter sentirent, no- alleram sentenliam , sive neganlem necessitaicm ali-

tam inussisse. IIos inler scilicet primas lenent An- qualisdileclionis Dei in prœfalà attritione exgcbcimae

dréas Vega et Domin. Solo, uteniue concilii tbeolo- melu conceptà, quae hodiè inler scbolaslicos commu-
gus. Uter(|ue porrô nedùm eam reprobarct opinioncin, nior videtur, sive asscrenlem dict;c dilectionis neces-

quae in attritione, ni in Sacramenlo prosit, aliquod silalem, donec ab bâc sanctà Sede fuerit ali(|uid bâc
';
cbarilatis inilium requirit; ne eam quidcm censura m re definilum. s Ubi Iiaud extra rem fucrit obser-
noiari voluil, qna; porfoctam reipiirit in eodem Sa- vasse, allritionis formidolosai senlenliam eo Alexan-

cramenlo charitatem. Adi Vcgam, lib. 13 Comment. dri Yil teinpore fuisse communiorem ;
quia lune flo-

in concil., cap. 53, et Sotum in 4 Sent., dist. 20, rerel tam numcrosa Casuistarum laxiorum cobors ,

q. 2, art. I, aut sallem Launoium, ibid., cap. 1. ut ferè lune nibil non probabile baberetur; penèquc
463. Prob. 4° si allritionis pur» sufficienlia in Baiani audirent, qui minus luto tutius in Sacramentis

Tridenlino definita fucrit, nuUi sanè nolior esse po- pra'fcrcnduni esse ccnserenl.
luil definilio luec, quàm Sedi Aposlolicœ. Atqui Apo- 464. Prob. 3° ancloritate cleri Gallicani ,
qui in

stolica Scdes cl dclinitionem banc ignorai ; el qui generalibus an. 1700 Comiliis proposilionem banc :

eam supponendo, allritionis impugtiatoribus nigrum « ConciliumTridenliimm adeô expresse staluil, atlri-

thêta inurant, analiiemale perccllit. tionem quac non vivificat animam ,

qua-que suppc-
Priunnn palet ex concilio Romano, an. 1723, ubi nitur esse sine amore Dei, snfficore ad absohitionem,

sic el adniodùm lempcranter legitur in Appendice ,

ut analbenia pronunliavcrit advcrsùs negantes ; re-

ejusdem concilii jussu édita, pag. 404 , edit. Bruxell. probavit ul falsam , temerariam , concilio Trid. con-

// senlimento ocjg'i commune è , che il dolore, b contri- tra; iam, et inducenlem in errorem. »

zione perfelta è buona , ma non uecessaria per la con- 465. Praciverant cenlum cl duo Parisiensis scbolae
fessione; bastando il dolore imper fetlo , civèl''attrizione, magistri ,
qui in causa cpiscopi Pontispoleos , non-
 CAP. i\. l>l. LU.NTUmO.NE. 29»
nuItAS prApositiones , qnibus a<.«crla ah cctlfui \\r.\- T quà uinniiio caroal extra S;urain»-nhnn. Alqni f xlia
suie altrilinnis servilis iiisnrririenli:) , iili Tritleiili ut 1 Sarramcnliim rcmnla i si ad pr.iliain di>p'>sitio. Ivgo
ad\orsa redargut^lmliir. tnuqii.iin fntuas , leinerarins , in Sacrainoiild proxinia est cl siifliiii-ns dis|M>siliii.

tcandntoiat, syuodo Tndeniiuœ hijurio&as , cl in praxi ô°Qui.iqiiidi(;ittnnirain lianc leviorem liifniali lemp ro
p<Ttfu/oM« condemnaverunt, M felir. an. !G!'8. non snflicpre, sLnlim inlcPigilnr dicerc , eam -alis

•160. Proh. 6* : Non defiiiiil Tridi-iilina tyrindiis id es>e aslivo. trgo à pari. 4" Quia is esM* d. I» l in liy-

qiiod definire non poluit. Alqui ;iHriti<'iiis niin Sarra- p'ilhcsi nrisiià sensns coiuilii , qun vix iiiCplior qtiis-

tnenlo siifûoionliain drllnire non puliiil. No!i rniin de- piain fingi pn^sit : « Kl qnamvis aiiriiio ixlra Sa ra-
liniunt con< ilia iiisi id qimd iu Scripliii-à v: 1 iradiiioiic nicnlinn per se ad juslilicaiidin-m pcrdun-re nc(|iieal
;

deprehendniil. Al quod stif(ici:it allrilio ncc ex Scri- !

lanicn in Sacramcnio pe r se ad eam non penlncii. »

ptiirâ cnnstal , r ce c\ Iradilione. Unde ad- crsarii va 470. R. nd primnm cl f-ecnn inni, ing. min .Non
rios qiiidem f ongrnint U'Xlus , qui limoris lioncslatin enim supponi pol<-sl tynndnm alind Inniiani fuisse,
ei snperiialiiraliialom prob'-nl ; ne niiiiiii aulciii qui aiind Vxpii volnis-c. Alqni syiiddns verlifi disponii con-

eam ad reconciliandnm riim Oeo peccaiorein salis css-e snlio n>a est, ne deîiniret aiirilione n in Sa«ian>enlo

subindicï't. ReciiFrnnl illi quidem cuin Pint'iorcH*) ad suniiere. Prub. min. lesli!nn:iio scripliris, qm om-
ve»«'res iheolojios : veriim el ex liàc par'.e lain splt-n- nium maxime acia el mcnlem cmicilii a>s.'Ciilus e>l;
didé va|Milârmit, ut nul'a Inde S| es saluiis affuliçeal. Pa!!a\iciiii niminnn : sic ille, lib. 12. cap. 10, !i. 2o:
Cïlerùni in liàc p'isireinà proiialione hnnianiim In- « Pneslo irai Dccrclnm à n<)lnmili'^ adornalmn in bac
quor. .\bsit enini ut Eccic-sif sag:icilalein ex lennilale i
< verba : lllam c<mlrili<>iicm , qnam ibeologi allrilio-'
meâ dimeliar, vel pulem ab eà non videri possc, qnod « nem vocanl, quûd imperfecla sil et sulnin vel ex
privati ocnli aciem fngiat. c inrpiuidiiiis ppccati consideratitwic , vel gelieunaj
467. Ol'j. 1' : TridcMiliniim , se.«s. 14, cap. 4. brcc f Cl pTfsiarinn metn . qui servilis timor dicitur. c( n-
loquitur : « Qnanivis aitriiio sine Siicraun iilo Pœni « cipial'ir,si\o:uniaUn; peccandi exdnda', eidol rem
tenlix per se ad justidcaiiimeui perducero picciilorem < (pialemcumqne de cummissis deliclis exprimât
nequeal, lanien cum ad Dei graliam in Sacnimenlo ( slaluil sai'Cta synodus el déclarai . non soliim non
Pœiiilenlinf im|velr.tndi!m disponil. y l'nde sie : Lo- « faccre bominem liypocrilam et magis peccalfircm
quitur eo loci Tridciilinnin de allritione ineré Serviii. « (ni quidam blaspbemare imn vercnlur). veriimetiain
Atqui dooet idem c ncilinm aliriii-nfm liane in Sa- « snfficere ad Sacramcnti bujus constitntionem, eldo-
crainento suftlcere. M.tjor el niinor unâ strie pto- « unm Dei esse, el Spiritùs sancii impnisum verissi-
band% veniuDl, quô faciliùs peroipialur lola dirûcul- < muin, non adiiuc quidem inliabilarlis. sed lantùin
las. L'nde € movenlis ,
quo icenitens adjuius (cnm sine aliqno
4G8. Prob. niaj. Quia v. 1 l^qnilur conciiinm de at- * dileclionis in Deum niolii vix essrqne.il) viam silii ad
trilione pure servili , ve! (uti volunl Lnpns cl Farva- « jnslitiam mm.il, et per eam ad Dei graliam Lciliiis
quius, qui lanicn aliquando senlentiani niulavil, ( impelianilam dispnniiiir. Cûm anlcm nionnissi-t
Ethica amoris, (^tc.) locjuiiiir de altrilione, qnj; ali- « Joannes iEmilianus Tndelanus | rasul qui slabai
,

queni cbarilitis iuilia'is acluin inclndat. Alqui non o- c pro contrition s perfc Ue ne» es-silaie, faiso dici hii-
quiliir c. nciliuui do atiritione qu;u ali(|nod amoris hci « jnsmodi doloiem >\m- aniore vix un piàiii ((.n<ii4
propter se inititun inciii lai. 1° Quia coticilii mens est c posse : (piod anlcm bac altiilio salis e^scl S.icia-
ulprobei coi;ira Lniheruui ceriatn esse aiiriiioais ^pe- I menl') consiituendo, iia ul homiiii altnlo de eaiiliir
ciem , qua^ sit ab impulsa Spiri ùssajicii, eam, nimi- « peccata vi supervcnienlisabsoluticnis, variar anclo-
rùm qu3e pt-ccandi voluu aleni excludil. Alqui id pes- « rum scnlentia>; alque adiô id ess<- t<illenduni: Dc-
sUnè probâSbCt, si de aiirilion::iioa solà, sedcliarilali crelmn sicnt nunc exslal, reforn;aium
I
e^l. > Saaè
uecessario conjnnclà seruiniiem fL'Ci>set. Quis enim non com
deiinivil ilium id quod solemniler di claravit
loculioiiishujnsce seiisus? Alliiiio donum est Dci, si se defijiire nolle. Atqui declaiavit ccncilium se dcfi-
aclus cbaritalis peccandi volunlalem cxcludal. 2" Si nire nolle snfucienliam altiiiiouis ; dum ex priori
conciliura de eâ lanàim atlriliiiiie disscral quam Decrelo expunxil vocem
, .su^Ve/-^, quia circa suflitien-
charitali supponal conjuncLim, cur coriditionalcdixit ; II. m liane \ariabanl ibeologormii senlenlit^. Er"0.
Si rotuntalem petcandi excludul : an sacre synodo Conlirm. : Ideù in priori detreto sialiiebaut ilieo-
dubium erat, num peccaiidivoluiilatem senlpcrexclu- K'gi aiuilioncm in Sacrainenlo s:if.;cere, quia cxisli-
de^eulla^iLlà?Seddebissalsupra,n.416elbeq. L'nde nial)anl duloreni ex gehejinai meiu vix iine anwre
469. Prob. min. C .ncilium docel eam de quâ lo- esse j)osse. quod falsum e;se monuit .imilianui.
quitur aitriiionem ad graliam in Sacramei.lo dispone- Ergo ideù tanliim altrilioncra sufficere judicaban!,
re. At.iui xerbura diiponae, uomiisi de proxiuià (j'iia amoris ali(juid involveret ; quoi attrilion.^ri:B
adeôqne de sufiicienli di-posiiione inlelligi polest. opiiiionis jugulum direcîé peiil. Ergo iieriim slnlini
l'rob. niin. i° quia xcrbura illud euindcm in posle ut snpposuerunt cum iEmiliano, aiiriliiimni sire
j-ioji decrelo sensum habere dt.i)el queni in priori.
, amoie cojicipi posse, judic.:ie dchiîcrm.t eam in h'.;*-
Atqui in priori ij.lelligcbalur de proximà el siinicicnli cianicnlo non siifficcre. Jam vorô n<in deciaiâruni
disf>osilione, ul ii.jjei ex ttxln Palavicini. 2' Qiiia S'iMiciens id quod insufûciens judicabant.
coucilium ceriam vim iribuit riiiriiioMi in Sacrai'ipnio Ad piiniam parlera argnmcnii lerlii n?g. jnsj. In
TH. XXII.
29') TKACTAllS DE rOKNlTL.M lA. lAllS 11. 500
priori ciiiiii (Iccrolo vox dispunnc ex ndjiiiiclis tU;- I
sel, si dix(H-is , banc ,
qnam pur liiemeii induere non
L'niiii):il).iliir :ul si^'iiidcaliiincni (lisposilioiiis |ir(i\i- h((!l , lunicain , disposiliiram ad vesliendum a-slale.

iiKk; : i.iiiiii'tiiii :illrilii) ibid. (Iiccl):iltii' sufficere. iitl Al vcio non lerl coiinnunis usns ni qiiod simplicilcr
lonsliluliuncin linjns Sitcruincnti : (piod aiilom J\d S;i- disi)i)iu!rc dicilur , ad j;raiiain , ad cam suriicere con-

ciaiiUMili (-oMsliliilioiioiii siillicil proxiiiia c^l ad i|i- cipialur; prc.scriim cùm sui)laium cbl sunicienlioc
suin disposiliu. Pr^lerca compilaloros prioris ilccrcli, vocabiilum , ne id exprimerelnr,
cùiii snpptiiioroiil atlrilinnciii siiic aiiioro Dci non Al(|ue ex bis palet, qnàm dist(;l Tiidcntini scnsuS
osso, clariiis indicahanl t;am Miriitero in Sacra- à lidiculo sensu de quo supra in obji-clioiic. is cnim
nicnlo. Ct'un vorù oaui à tiiarilali' sc^paraii posso aii- n-apsé esl ; elsi allrilio per se iiominem cxlra Sacra-
(lioninl, j.ini ncc illiiis siii'liclt'Mliani cn-deru debiuv nienliim , uti conlrilio pcrfecla , rcconciliare non
runl, noc ccnseii canidoiu doccr*.-. Suhlalu enini do- possil : iililis lamen el boua est , cùm cuin disponat
condi l'undanioiilo, lolli debuii id (jiiod aiile d<.)cebatiii-. ad rcconcilialionem Sacramciili ope ali piando rcci-
Ad scciind.iiu parlein iicg, ilorùiu H)aj. N('(pie pientlaiii. iilc auleiii ,
quid, quicso, nugalorii ?

cnim, ul coiislaiiler el inalè siippoiiiint adversarii, 47"2. Inst. i" : Conciliuin allrilioni in Sacramento
Tridonlini paires allriiioiicm exlra Sacramonlum lribnil,(pi()d staliui triiiueral conlrilioni exlra Sacra-
conipaianl vol opponnnl allritioni inlra Sacrantcn- menlum. Alqui ex concilio conlrilio extra Sacramcn-
linn ; nec proinde cideai in sacrainenio as^.ignanl inm niiinia csl ad jusliiii:alioiicm dispositio. Ergo el
vini (|iiâ tarc;il cxlra Sacranïcnliiin, id csl, vini dis- allrilio in Sacramenlo. Kigo rursùs conciliuin allri-

posilioiiis proxinKO. 1" Quia non l'aciiiiil Palirs id lionciii extra Sacranientum opponit allrilioni io Sa-
,

quod no l'accrcnl, decietmn suuni refoimari volue- craiiipiilo.

lunl. 2° Quia alioqiii ore rotiindo dicere dobinssent, 473. K. neg. maj. Tola cnim comparalio quam
altri'ioncui , elsi , coiilrilionis perfecla; instar, bouii- coiitrilinncni iulcr el allrilionem insliliiuul Paires,
iieni ad jiislitiani per se deducere non pussil extra in costal quôti conlrilio exlra Sicrainoiiium boniinem
Saciauicnliini, cnm taincn ad jiislilian) per se pcr- Deo rccoïKilicl; allrilio auleiu id pra'stare non pos-
ducere in Sacranicnlo. Spécial ergo sacra synodus sil , sed lanlùm disponai ad graliam in Saciaineiito
aUrilioncni ul in se esl, non verô qualenùs in Sacra- ret'ipicndam. Cerlè in tolo cap. 4, sess. 14, ne uiia
mcnlo aut extra S.icranionluni; de eà aulein sic (|uideni est vocnla, uude colligi possil atlrilicHicm eo-
spe< talà aflinnal ,
qiiùd licèl per se ad jiisliliani (l(Mn modo operari in Sacianienlo, (pio conlrilio cxlra
pcccaloreni peninciTe aequcal, euin tameii ad griitiam Sacranicnlimi. Unde Patrnm sco|tus is iinicus fuit,

in PœiiUenliœ Sacramento , ubi sohnn jnslilia pecca m aitrilionis servilis iKuieslatem viiidicareiil , non
toribus vulgô conlerri solet , impetrandain disjwnil. aiilcm nladsiruerenlsufncicnliam ejus,idque,uticilalo
Alquc Iiîc caulè nolandum à sanclà syuodo non dici loco notai Pallaviciflus , liquel exe.iplo Ninivilarura

quùd alliitio in Sucramenlo ad hnpelrandum Dà quo Pains uluiiMr. a Ccrtnm euim est eo lempore ,

grutiam disjwnat; sic eniin de allrilionc in Sacra- 4 quo Pœiiilenlia! Sacramciilum non exstabat, eam
mento siwclalà loqui vidorelur ; scd lanlùm quôd < roimidilosani Poenileniiam minime suffecisse per se
Ollrilio ad Dei graliam in Sacramento impetrandain < ad peccatum deiendum, sed vim lanlùm habuisse ad
dispouit; qu;ie duo longé discrepanl. Id ergo sibi « isiipctrandam novam graliam cujus ope adjicerelur ,

lanlùm synodus voluil, qr.ùd iicèl allrilio per se non « ( qucm omiies necessarium fuisse
liarilatis allcclus ,

po:^sit rcconciliare boniinem cxlra Sacranicntuni, ul « falenluranle novam legcni ad jusliliain recipiendam. »
conlrilio pcrfecla , non sil lanicn inulilis cl niala ,
474. liisl. T : Triiientinnm sic inlelligi necessariô
ul Ltiiberus pronunliabat , sed peccaiorern disponai débet, 1° ut errorem Lntheri proscribal ;
2" ul deler-

ad graliam in Sacranicnlo posteà oblincndam. lia miiiCl quiï! sil malcria Sacramenli Pœuitenli.'e. Atqui
Yilassius et (pii eum exscripsil Galdus. neuirum prrcslare poluil , nisi dcliniendo allrilionem
471. C:ir ergo, iniiiies, couciliuin niciilionem fe- in Sacramento siiflicere. Primum palet : Argnebat
cil Sacraiiienli ? Sal cnim fuerat dixisse : Eum lumen cnim Caliiolicos Lutlierns cô quod allritionem inerani
ad graliam dispouit. ad graliam in Sacramento recipiendam proxim dis-

l\^ eum ilsdem , omilli quidem poluisse Sacramenli ponerc as^ercrenl. Ergo ul eum revincerent Patres ,

uienlionem ; faclam lanien , inm ijuia lune de Sacra- defiiiiiii dcbueriinl verissinium esse id quod ilie re-
nicnlo el de disposiliiMiibus (|ua; ad conversionem prebcndcbal. Secuidnm ii-què coiislal. Vel euim con-
conducunl , agerelur ; lum quia reconcilialio pecca- ciliuin in Sacramenli materiam assignai coi.lriiionem,
toris in Sacranicnlo fieri coiisuevil. Proinde uiium cl I
vel allrilionem. Non primum, ul falenlur omiies
idem moraliler sonaul : « Ad graliam Dei disponeie ,
irgo aut secundum assignat, aut nnlium prorsus : ho^
« el disiionere ad graliam Dei in Sacramenloimpeiran- •luicni poslremum dici iiequit. Alioqui coucilium de-
« dam : > quia exlra rarum perfecUc contrilionis ca- luissel proniissio.ii , f|uâ in proœmio, sess- 14 , spon-
bum gralia uoiinisi in Sacrameulo impclraliir. del exacliorem et pteniorcm eorum qua3 ad Pœiiilcn-
Ad tcrliam parlem neg. conscci. Ideù eniin vcsiis liam pertinent definiltonem.
qme hlemali lempore incjiigrua dicitur , œsiivo sufli- 47o. R. ad primum neg. min., el ad primum sc-
cere inlelligilur ,
quia ita fert communis usus , nec cundi, dico Lulheri errorem proscribi debuisse, et

ullœ obsunt circuui&tpuiiia'. Aliud enim inlelligi pos- absaue eoqnôd

J rcipsà proscriptum fuisse, deOnirelM»'
 m <:ai'. IV m: cuNTiuiio.NE. sot

attriiitHieiu siinioere in SHcraiiioiKo. Mmiriiin phm rcqiiircreinr cotilnlio «a gr.iliain in Sacrmirniu ï*oe-

Calliolicis olijiciflul Lulliorus, quadain Calliolicis niltiilir oblincndam, neces^enon cral quôd conciliutn
on>nihus communia, piila qiiod liniorem gelieni.t' bo- proltarcl alirilionem r^sc aclmn bonnni, ni indi- iti-

inim Cl s;iliilaroni essv docerenl ;

qiurdani à iiiiihiis- forrel Sairanionlinii I*flenilonii;i' non conferre graliam
dani lanlùm Caiholicis beiié vd malé aclniist.a ,
puta sine itono inolii v<is( ipienlis : sunieil eiiini ad Imc

quôd liinor ciim Sacra menlo sufficerel ad jusiidca- inferendnni, quod conlrilio |ierfec»a sil ai lus l)onus ,

tionem ; iniù , til volebanl iioiinulli , eliam nierè na- posilo quod Sacramonlum I'œnil.;nli;e non |>ossil sine

turalis, sallom si siipernaliiralis ;t^liii\an'Uir. Priniuni illà graliain conferre. »

proicripsil sacra Synodus. Al secnndum licèi ropre- 478 .H. Ad itrintuni, neir. mij. Naniqne concilium re-

liciisuni à Liilhen) non maqis ai>piobaii' dcb<iil, qnàm niovel qnidcin al) atlrilionariis calinnuiam Lniln-ri

terlium; quia si lerlium hcc, quo slalnilur nauiralis cos generalim incu anlis quod Pipnilenlia: Sacra-
,

melAs siiffîcienlia , lidci diserlé répugnai ;

secuiidiim menlum sine bono animi molu conferri docerenl à :

qno suiluiuir mclùs siiperiialinalis suriicicnlia in Sa- quà prorecio impit-ta'e procul distant ,
qui lui'nlur

cramenlrt, cuni lolà relroanlii|uilalo, cl ^labililis pas- sunirieniiin alirilionis serviiis; cùm liane S,iiiilûs

sim ab ipso concilie piincipiis non admodiim cohicrci. impulsnm esse conslanter asseveraverinl ,
qui I Ctlc-

476. Ad secnndum secundi dico 1°, necessum non si;e Calb<die:e doclrinani assecnli su t. Al non ideô
fuisse ut concilium in specie aiomà dcierminnrel cpuu banc dociiinam in se su:np(ain probal ; cùm imlli

sil essenlialis Pœniienlix- maleria ; sicnt iiecesse non scbol.c jira'judiciom inferre voln -rit : quod lamcn cl

fuil ul delcrminaret que sil essenlialis inateiia, ninllnin frci-set , si ni.vani banc nnius partis opi-

sivc Co ifirmaiionis , an clirisma, an inanuum inipo- nioiiem , snam fecissot approbaiido.

silio , an ulrumque simul ; sive presbyleraiùs , an I

Ad secnn.lum iseg. nrin., b-giiima enim et natnralis

ùnposiiio manuuni, an insirumenlorum coniuelus. est Trideiiiini ralioeinatio. Iiis(|ue paucis concludilur ;

Sic baud eliam delemiinavil an sacerdos sil oialii- t Tbeologicaiboliii,(|ui minimum in Saeramenlorequi-
uionii minister, necne. runl, elid.osolà conlenli sunlallriliotn', eamdem su-

Dico T seu aiirilio serviiis sufllciai i;i Sicranienio, pernalnrale S. Spiriiù-.domuu esseconiend;nil. Ergo

seu non sufticiat, non ideô delenninaiam esse ejus- noimi>ipercahnmiiam dici inHcst, ces docere quod Pœ-
deni Sacramt-nli inaleriam : cùm ne liodié qu.deni nilenli lî Sacramenlum sine binio susciiieniiinn molu
cerlum sil ires pœnilenli-. aclus esse niaieriani l'oe- conferaliir. i Quapnq«er necessum im ai ul Trideniinum
nileiiliic : quandoquidem id Scolisiae onines ei palani probaret aitiitiojKin esse acuim bonum , n;Mi modo
ei caihoiicè negont. quia id falsô et b;erelieé negabat Lullurus, sed eliam

Dico 5" : Concilium, juxta Thomislas, conlriiionem quia osteiidendum erat , eos eliam è Calbolicis qui
,

assignasse pro niaierià , ejusdem veiô nioiivum non solius alirilionis suflicienliam adinittebaiil , non ideô
assignasse : unde proniissis suis sielit ;
quia id ouuie admisisse , quôJ Pœuiieiilia sine bono et superna-
defuiiil quod et iniaciis Cailioiicorum opiuionibus de- lurali poenilenlis a( lu gialiam cojiferrel.
finirc poluil; et contra dhersonun, qui lune grassa- 479. Insi. 4° : Si sacra synodus non sensisset al-

banlur, errorum mulliludinem deûuire debuit. El verô irilionem solam sui'ficere , sed necessarium esse ini-
sacra synodus iniacliini reliquii an conflieri oporicai tium aliquod dilectionis , vocem dUeciionis no:i ex-

circunislantias inlra camdeni speciem aggravâmes, an punxissct à priori d.cretn. Alqui vocem illam cxpun-
formali non peccandi pruposilo opus sil, etc. xit , ut ex relalo Pallavicini lexiu constat. Ergo aliri-

477. Insl. 5* : Trideniinum bis verbis capul quar- lionem sufîiccre judicavit.
tum concludil : < Quamobrem falsô quidam calum- 480. R. Tneg.maj., qnatenùsinnuii Trideniinum iia
nianlur calbolicos sciiplores, quasi tradiderinl Sa- non déclarasse sufficienliani alirilionis, ul nmoris ne-
cr.imenluni Pœniteiilia; absiue bono moUi suscipien- cessilalemdeciaraveril.Iduti«|ueMondicinius, porsuasi
lium graliain couferre ;
quod nunqiiàm Eeclosia Dei sanctain synodiini suas voccs ila tempérasse , ut nec
ducuit et sensit. > tnde sic cum Gonet et Martiiion anioris nccessilaieni, nec alirilionis suflicienliam ex-
argumenlari licel. Tridenlina synodus bis verbis ap- pressim stabilirel. Faiemur lamen ex principiis ejus
probal, iniô et supponil opiiiionem scriplorum quos niullô niagis subverli qiiàm adslrui sulBcienliam aliri-

caluniniabaïur Lullierus. Alqui scriplores illi lue- lionis ;

quo de infra.

banlur opiniuneni de sufflcientià alirilionis forniido- 481 R. T disi. min. Yocem diiectionis expunxil , ul
losx'. Lrgo api^robal et ^upponit concilium suf/icien- declararel dilectionera non semper aul ferè seniper
tiani alirilionis formidolos^e. Major et niinor eodem conjunclam esse cura aiiriiione ex melu gel.e n»
argumeuio probanlur. concepià ,
proui ferebai prius decrelum liis verbis :

Concilium probat, Sacranientuni non recipi sine Ciim sine aliquo dilcciionis in Deum molu esse non pos-
bono susciiiienlium molu, quia attriliocum quà reci- sii , concedo ; ut sialuerel alirilionem sufficere , non
pluir, nusquàm ipsa est sine bono molu. Alqui pro- verô requiri aniorem, nego. Solulio liquel ex Paila^
halio b;ec nulla forel, vel admodùm distoria , nisi vicini lexlu.

concilium siq>p(>Derel, alirilionem pcr se solam suf- 482. Atque bine patel quàin falsô dicant atîrilio-
iccre ifi Sacramenio. < Ceriè, i ait posi Auti-Janse- narii , rejeciaru non fuisse à Tridenlino nudam baac
ium Gonelus, disp. 7 n. 44, < si ulira aurilioueiu assertionem ; At;ritio ex melu servili sujfiât in Soeru'
505 TR\CTATIJS DE POl:INITENTIA. PARS II. 50*
turiilo . «('(I cniisali'H) U.rnr : Alhilio sti/fuil, ijula s'iiu' in m capilc. pruindi: in caîleris omnibns, falsi su-
aliijho tlilci lioiiis iiitilu i$\c non patt'.st. s|ii('i(iiii'm iiicin r(M'i'.

Sii|ii;ili-iii II j('('t:i luit iiisc|)iii:iliilil.is , :iiit vix iiise- Nec Mi( bi:I;iiiii jnvai.l argumenla qiix polit iilc ex
pnr l'i'i as ainnris alinliiitioni-, laM)|iiàiii ^al^6 ass(Ml:i; v:iiii-« 'rridciiiiiii indicibns, 1" t|iiiu uhWos il!i à pri-
njccta vcrn liiil :itii iiioi.is ipsius siiKiciuiitia , (\\\.:\ \aiis hoininibiis, non anlciu Aixislolicn; Sedisjussu
ciria i|ii isiioiioiii liaïc xnrialianlniiclDriiiii scri'.f rilia;. cditi, no.i miido abbalcs, n-gula-iiim },'cner.de^, llico-
I rgo riunii! r.iciiiiil . qui siiriicioiiliaiii alliilii iiis ù liij^o., VA abeniiimi pnic.iiaioies phiiiinos prt UMinil-
CiiiicIIm iI( liiiil.iii css*; ixisliinant. l'A vcro Drirctiiiii tnnt. s(.'(l (!|>isf(»|ios cciitimi et co plus, ni consiat ex
priiis rcronii.iliini est ad inslanliaiii yLiiiiliaiii. An <;i'- lalalogis bnigè acciiratiorilHis, cpios in Rmiiaiià snà
'^0 |>i>liiss(>4 illu ni siipiiriiiKTOliir aiiioris iioccsâilas , concilii Trid. edilione pniiiici jnris fccil, an, 1673,
|.rt> t|iià pli}; i.itiat ipse ctiiii OiJacu Laiiicz , Jacobo Abbas Micbacl Jiislinianns. 2° Quia in imlicilins ab
Fi-rraslo «-l a!iis ? codrin abbalc! cdi is dciiii riinl et « Joaii. yEmilianus
483. (»l>j. 2" pr i( i(iin coik liisiimis iiostra; raiio « t'piscdpiis Tn(bîiisi^, 1 jiniii I5i7. Dcindc rpisc(i|ins
polilin ex llislorii |*allaviriiii, (pialciiùs is sciiliil < Legioncnsis, die jnlii i8, 1";64, pia-sul d'ictns, ma-
diXTi-ttini pi'iiis i-diluiii ad inslanliaiii ililiniliani Tiidi-- « giMis elceinosynariiis (faK) fiinclns i'.n. 1578, et plu-

(aiii Aiilislilis n'ronii.iliiin Inissc. Al(|iii Pallavicini « lies) Ra^lbasar de Ercdià Sai(bis, ortiinis Pra-dic aln-
hisinr'.a iiiillaiii l.àc in pirlc lid m iiicn'tnr ; stui dc- « rnin, epi^Cl»p|)s | limi'im Russrnsis vci R()ss:ineii.<,is,

cip'M'e voliu r l, iil siiaiii de i.isiiriicicnli a:irili'iiie « deinJedio 31 a' gnsli an. I5i8, (laiarilamis aicliie-
opiiiioïKMii adjiivai'Ol ; sca, qiiod iiialiiii, decei'liis « piscopiis , ( ciii, diiin ad coiiciliuni n^diret , Geomo
fueril ex acii-, (pia; d.iiii ad ipsutii ex Aicliivio Apo- I
< deinorluo sncccssit ) die 4 novrinb. 13 8, Aiitonius
slolico delVifliaiilur, in iiudià communkatwnis via,
I
• PaiT.iges , amoa Trcgostimi-. «'|li^^•oplls, > cl inter

lVa!id:-iii passa sinl. '

aicliicpi-copos Paiili IV, (pià lalis rccciisitns : unde
Pioli. min. : Ka l,i.->lnria iiiliil nicrcliir fidei, qiia» !
solviliir (|n;e lot .Miciieii'i scriipulos cicbal, gi-niini
cxliilu'l ut limita de coulrilioi.e et nllrilioiie in cuii- sinnd in eàdem se.li; arcbie|iisciipi diriiciillas. 3° Qnia
ciiio di>>si rciiles, opisiopos qui coiicilii» non iiilcr- [
idi;m doret iiUcslatio cam in rciii cCalari ad Porpliy-
f.éri', iicc r rtè ns(piàiii in rcniii: naliiià oxslilcrunl. ricnsCin eplscopiim missa al) Ignaii:i Ma/.oncs,cjnsdein
Attpii lali^csl liisluria Pal!.i\iciiii. Niniirinn si andia- sedis vicaiid gcneraii ; i|iia'qiie lidem lacil (in caler ef-
liir lli l lingripliii- ille, inulla in loncilin pra'tlaiè \
(ij^ii'i) fjiisdcMi Haili asaris, « (pia; asspr\alnr, in anià
l.iciili ••iinl (le piM'Sei.li m.iicr;'! IJallhasar F^iedi.i Ca- « ar(:liif|>;sc(>pali, (ba c)de verbo ad \(M'i)inn logi D. Fr.
!;iriia.ins aiclii -piscoims, et Jiiaiuies ^liliniliaiius, Tii- ( Raliliasar de Eicdià llispanns episci)|iiis Bosanensis
deiaiiii» Aiili>les. Lienjui' p;irrô vclabluil à concilio, f translalns ad scdem Calarilan un in conrilio Trid.,

V 1 l'oi'tè niisi|iià:ii init. Scilicet eiiiin coiicilii Icinpure <! an. 1548, ibi pie interlnil nsipie ad 1552, ad siiani

Ca!ari!:tn un Scdeni lenrlial, non qnispiain lùivdia, i Ecclesiam rev(;r.-us, in(l('(|nc Romain adicns obiil

scd Aiii(»!ini> l*.iir:i|;e.s de ("asiil jii > llisjiaiiiis; pio.il « Gcmia', 26 mail, aiiii 1558. > 4° Deminii quia

ex ip>n pr.isnlniii calalugo rnincl. Cùai eigo cadeni ;

Dominiciis Riera arcbivii aiwstolici llolis Adrianoi
scdi-s à diiobiis sinitil lencri non p liurit, constat pr;el'ocnis, inspcclis jiissu Clenicnlis XI aclis Triden-
Ercdiaiii niliil a'ind esse (piàin liclnni honiiiiem. .\l- ,
tini concilii, Bjllbasaris de Eretlià, et Jiliiiiliani Tu-
qni idem de iJimi.iauo coasial. Nimirùm, ait R. D. detani iiomin.i ropcril « in sessionibus siib Jniio IV
Aiigîi l:niis Micliei, cannnicus regularis, S. T. elJ. ;
« celebiatis, signanler in qiiarlâ, quai in <ird ne scs-

y. doilor, in discnssione llieologicà adversùs Lambcr- « sioniim ejusdcMU concilii est décima ([narta. v lirgo

Inin Le Dntii Poiphyricnstin episcopum, f con- constat sua ijislori;e Tridenlinie verilas.

( qiiibivi succi'ssivé septemdecim exemplaria diver>îe 485. Sallem, inquies, poluil Paliavicinus, ut iui-
I

i iinpressionis concilii Tridentini, quorum quodlibet j

nianum est, bislorica niulta quai in Actis logerai , rc-

f exbibel)al inlej^rum catalogum episcoporum, qui Tri- licere , ne atlrilionis purse vindicibus arma minislra-

i dentino iiiterfuerant, sed nullum ex omnibus babe- retadversùm se amoris iuilialis defcnsorem.

4 bal iascripla nomina Ballhasaris Eredia aicb. Cala- Verùm absitut misera bccc artificia, hominc modi-
i rilaiii, aut Joannis iflmiliani episcopi Tudetani.... ca; probilalis indigna , viro pio , dodo de , Ecclesiâ

< Scripsi insuper ad Ahiiam Urbem, à qnâ laie re- insigniler merilo , ab eâ tandem purpureis bonoribus
c scriplum obliiiui : Nomen J. Jîmiliani episcopi Tu- donalo, gratis et lenierè affingantur. Veritati cognilie
« delani non reperilur in antiquissimâ concibi Tiid. obnili, quadam est species peccati in Spiiilum san-

4 cdilioiie an. 1503, neque in lomo 33 concilioruni ( tum : islud aulcm, quod vix de perdito quopiaiu su-
t edilionis Parisina; ann. 1644, neque in edilione Ro- spicari licebit , an de inlaclse fanuc religioso , sacer-

« maiiâ, subaiin. 1615, faclààBartboI.Zanetlo,» etc. dole, cardinali demùm suspicari liceal? praeterea , an

Efj^o. quai eidem aperta fuère apostolici arcbivii scripta, eo

484. R. ad primum, secundnm el terliiim, neg. nsque ca.>leris onmibus occlusa sont, ut nemo fraudera
fliin. Vix cerlè sine slomadio audiri possil, Pallavi- detcgere poluerit, aut delectam re\elare?
cini hisioriam ex intimis arcliivii apostolici scnplis, aiiis- 486. Iiisl. cuin Henno : Saltem non potuit Pallivi-

que quaj snppeditâral Alcxander VU inonumcnlis ciiius ex aclis morluis post annos 100 à Tridenlinio,

adoinutaij), alque orbis dilboiii i siiflVagiis ii!?igneiii, iAÇïx synodi raeulcai vertus ac meliùs erucre ,
qnàm
SOS CAP. IV. ItE CONTRITIONE. M
tlicologi qui Tridcnlino inlorfiicruiit . nialcrinin dis- : insiruelioiic pro Pasiorilms provinri.T r.amcr.ic<*nvi8,

•'us«;cniiil , vcnlil.'iniul , rpsnlvorinil. Al |ni ex liis .nlii (MIT an. lot)7 pf xliii , cl an Ifi'lS à synn.lt .\iiiloiiia-

Siirici<'iili;\m alliiliniiis à n)niili(» (Irliniiam siisliniiê- j

rensi enaiiiiendaln esl. 5" Siiiinn Vig ir Narb ik'ii is

re .niii non rocîaniàninl . lainotsi iil vid.M'iil à vnriis l areliii'piscnpns in serin. Doniinic r I l p si Tri nla-
tl of'logi-i iinipiipiiari. l\nc niini ();il.>iii (loiMicro l'ati- \
leni. 4" r.crîliaiins llt-rvi-lus i i Ciieeii. G illicn. ,/

lus à l'alaci't, rirca an. l.'iOi, Micliai-I Ti ilcr ejnsciira |

l'an, .\nioii. Pa ;in-a Li'lemi^is ep se ipn- , l un. 3

an. 1079, .Moliiia (lt'in(c;>s , etc. Quis pinrô crcdiilor;! Opnse. , e p. 1 1 , (>l alii plun-s qnoN daliii i.annoins,
'

siipeislik'S n)iit i!ii P.^ios adco ohninluisSi' à l):inis , p:ul. 2, eap. 2. .M |ui I i oniiic- Tri len'i o i ilcrfiii*-

ul ciini dociriinin lime p<r omnos Enropa; acade- |

la l. Qiiid porro aJ islos mer pie Palacio , .Moii-

niias ,
q',ia>i à Tiuleitliito dt'fiuilam serpcio viilcnnl, |
iia, eie.

sinl leivioiilaieui liane Mire 1° iv-n eral (jnfti paiiîô pnsi Tridcn'innin sy-
ne vitIio ipiid-in niiiliii v.-liili

Tiid syiiodt» injniia n enerccro? Priiloclo Si lorlc l'a- ,

iiodnni inidlntn réel nnarei l |
anri illi pr.i-siil"S qui
iPi-silii nnn «Todid ii:î! duclriuam liane à conciliit de- i
sessioni 14 ii.lcrfneranl ;
q';ii ni-cdi'ini pa'r n '^ plu-

cisam fuisse. < scicl aiil ïanicn Tiissc in eni.ciiio ila I

ies iiaela eral servilis allrili >.
'2* llcel oiiab ml vai:3

coniiiiuni'iii, i'a ioci-piam , ni i;o:i ercderenl fcrè nul- j

(pii Si-nè snggeslo, seii in cileelii-«!iiis aliiid dieeîtaiil,

verf^ali sni, lonmi iim liindini esse coiilradicon.liini : qiiàin alliilioiMrii. 5° Mnlla sinil (pia> ad ieiiip is loe-
aliiis prorsns fnissi m iiioxcu aliiles (eoiiliccndoj in rai)liir,iic inali iniiiori> cmnpr -S'-in mal un giavins
nialcr à nlii do l .1 lioiiiiiinni saliilc agilnr. > indiic.ii : quoi nefari r proposilicaes din iiiiael c , do-
4S7. 11. 1° pt'riior.uii |iignari coijectnris , cnm de liil:^ landein censura, sen A Roiiiaiii\ Sedc, seii à Gal-
faclo ovidv-nli agiiur. CdmsIiI porro ex liislorià Palla- licanis aliisvc pra-snlibns porenss.e suiil !
4° I".6 laei-

viriiii, ex .Mexiniii Vil doerolo, ex jiidi' io c'ci Tial- liiis pcrniilti polnil atlrilionis doelrina . (p:o I eani
Jieani.cx longé coniniiinioii lioJieniornin llicol g nniii mmo se(piitur in praxi : rùin el ininisiri et po'iiileii-
eonsonsii Tridciiliiinni pr;!cal fiii^^c à defiiiicmlà ser- li'S iis se vel alios ni livi^ad Pœiiiieuli m dispon tnt,

viiis nietùs siifiicienlià. ld(|ne lini ap rlnni esl ni qii:r .à leiii-ris niignibns didicére in c ilctdiisiiiis; et
Ilciwio ipsc,arl. 9, sei]., opini<iiiem liane respicin ninilô pliK iis q'ia; à Spiriln saiicio edoeeiilnr.
ailiilionis cngnllx* ul Udis in praxi niiiii;nè lulam fa- 491. Obj. 5° ex Tridtiuiiio, Sfss. 14 , cap. 4 , eon-
lealur. Irilio in génère c-lp:ir>, iiliipic sufiiciens, l.iijns sa-
488. U. 2° neg. niaj. , si niinor de fpiihnsdain Inn- rramenli. Ergocl aitritio- Pinb. roiscii- Q.iod toavc-
tiim coneilii llieoloi;is iiilelligalnr, ni dL'Iiil Polnil nil gi-ncri, eonveiiil el speciei. Er^o.
eiiim \\t iiigenii piiiriiui aeia eoiieilii nialniè pe:pi'ii- 492. R. ad priiMiiiii disl aiil. Esl pars Iinj^wSicra-
deiidrt , ennciiii iii«;i.leiii pliiiiùs asseqiii , (juaiii eani iiiciili . qnaii;!o id oinne baîv l qiiod ex Iradiiioiie et

rctiîiiit'rii.l Paires n<iiin.iHi, qui ipsiiiiel ediieilio in- Tridenliiio ipso reqniriUir ni sil pars Sicranieuli,
lerfneranl. .oli propriDiniii scrijuornin iimneiiiores coiiredo; seinpfr el m qiinciiniqiie ca^ii , n -g). Sicut
ex îiis ipsis aliqnaiidn revir.cniilnr? qnanlô nia.:^is qua- eniiii ad Saeraineiiînm poie.sl non reqiiiii, i-t de fa-
in Cdiieilio Icgnnuir , iis (|ni qiiolidiè iiovahgniil el clo iHMi retpiiiilur coiilrilio pi-rfecla; sic ad Sa^raniei!-

audinnl, exeiileie pn.s>i.m? Iiini poiesl non sid'liierc qnaeinnque allrlio. liane
489. II. 5° m-g. iiiiii., ni qii:e fa'so snppnnil atlri anleiii en diiims reipsà non s fficere. cinn ex solo go-
lionis stifiiciciitiain in eo.ieilio disenssam fiii-se lunna; iiiclu coneipiliir; qnia pins qnid, iain rcquirit
venlilauiin, resoiulani. Conlrariuin Lquei ex P.Iiavi' eonciliiiin, ant exlra < onciiiiim Iradilio.
ciuo. i'jo. Atl spc'.in itiin eadeiii redil sol;;lio , vel aliler
490. Qui d addilur, Pairnm alios doclrinam liai.e disl. (Ji'.od coiiveiiilgeiieri , eoiivenil speciei, quando
nii à contiiia dt-liniiain irail^disse; alios n:m retla- specits in génère sao compléta <'sl , coiieed.»: secù.s,
uiàsse. cnin eani à \aiiis llieologis iili eo;ic;ii! deli- iie,:;o; ailrilio an:eni, ciiin aliipian io ex solo geliCiin.c
nilidiie:!) propngiiari vidcrnul, Ldsiini est pro priiiià nielu, aii(p;an(!o e« snperinri inolivo cmeipialiir, aln
f)arli' ; d.iliiir.n el liiiiil probnn-; pro scLMiiulà. qnaiido incoiiiplcla esl , ali(piaiido coniplela ; et ide^
Qnod laisuiiisil pro | iiiiiâ |.aric liiiic li<|ncl i°ijnùil ipiandoque sufiicil, (piaiido pie non.
ne niuis (piidem addii; aUir CiHicilii episco;iiis , qui al- 494. Q lod dii iiiiiis , alirilioiieni alVinando ex di-
trilioiicni reiuli à Tiidculiiio dciiiiiUini lui.iis .sil; gniori ipiàni melùs niniivo eoncipi ; liis iiiiiiliMir Tri-
2° qiîôd Caiiu-. el iJoiii. Solo, qui Tridrutino inlerf.iê- dcnlini verbis : i lUam verùcunlrilionem im.ierreelam,
n% opiiiioncn» <\\\x jij'o ràJe'm a Irilione deecrlai, pro qiLC ailrilio dieilnr, qiniiiam vel ex InrpilndiMis pec-
dubiâ, ::li[ue : di pro luiiiiiié (iecis.i l.abneriiu; 5° cali coiisiileralioni', vtl ex gelieiiu.i; cl pii-iiaruni melii
qr.ù.l prip.iis à Tridenliiio leinp^ribiis piilinr essel el coMML.MTER oiicipiliir , > clc, id cnim communiier
fil quiiiilior inMiriicienlis atlrilionis opinio, qiiàni coii- subindical alirilionein ex alio eoque prasianliori
Iraria. Illain tnini pr.eler supra n.eiiioralos Paires (piam gelieiina* moiivo possc oriri. Inde è priori d«j«
socielaiis, qni.>rnni alii eoiu ilio adfuoraiil; alii liis qui tit'lO; libi ailrilio solitm vel ex lurpiludinis peccali coii"
adfuis-eiil Ci)nvixfraiil , t:iiti suai 1° Ficdericus >'ai!- sidifiUione , r .7 ex g.hciuiœ el pœnarum nieiu co:;cipî
sea, Viennensis < pi^eopus, in ealeclii-nio, qneni Colo- <Ii('ebaiur, vox iolum, à Paliibiis deleri ju.^sa esL
iii;e edidit, iino posl. sess. 14, oui subscripsil, aniio. Qiiapru|.ler caveiidum, ne, qnod jain pl'iriesevenil,
2° FraîiciïCiiS Ricliardol Alrebatensis episcopMs jn in calcchismis nudè et simpliciter dcQaiutur ailrilio
^ ;
no7 THACTATIS DK VΠ.iTr.NTiA. r\n% ii. :Mg
Doloy ,'.r qflwnmv mt'tu com-eptus : sic ciilm rostringi- rcporinnlmnlliin liabilnnil pecoandi volunlale, quam
lur foiuilii (Icfinilio, (niie laliorem DOiisum luliliir , si lirnor sobi» non propulsai. Scd inesl »ua huic rcepon-

hon prorsùs pxigil. sioni diflicnltas.

-i!)."). Iiisl. aiqni lUlrilio pma lolum id hahel quod ;.()!. Insl. Vel iilterior illa dispositio, quam ailrilo

conlrilioni, (|ii:« est ipsiiis pt'ims, oompclil. Trol). déesse rredinms, eidem vi attrilionis sua; iid'allil)iler

snlis. : ('onlritio in geiMMi; ibul. à coiicilio dcliniliir : eoiilerinr; vel non. Si |)rin)urn, qiiid de attrilionis

Aiiiiui do'or ac deleslalio de peccato, cum proponilo snflieienlià digladiamnr, enm rpiisqnis eam habet, vi

uoii peicdiidi di'ca'iero. M(\\ii lola li:«'C (Iclinilio, iil ejns jn» bal)eat ccrinm ad (pia'ennxpie silii neces-

(liià iiiiila fil (lilcftionis Dci nidiilio, coiiipolil allri- saria?Si seeundum, snbverliliu' Tiideniina synodns.

lioiii. l'jgo si conlrilio ul sic ad Sacianu;nliini siif- Ila-c e^iim einn deliniit atlrilionem dis[>one)'(; ad gra-
(icial, dolicl cl ad ipsimi salis esse allrilio. liam in Sacramento, hicula est indubiù de disposi-|
idii. Il adi.,dist. snbs. Allrilio lolum id liabcl lione sacranientali. Atqui disposilio gacramentalis
quiid ritiivcriil conlrilioni gcnorico sninpiaî, co: ccdo; gialiani infallibililcr paril.

snn.pla» pronl est pars Sacranionti, ncgo. Ilafine II. alliiUnn (pii eonee sa sil)i sancli timoris gralifi

sicul conlrilio speclala pronl cslgcnns rcspcclu con- l)eiiè ntitnr, mcreri de con;;rno niterioreni graliain, cl

irilionis perfocta! cl impcrfccla;, csl dolor animi,clc., bnjns ope novani quà vel in Sacramcnlo, v> i eviam

iia et allrilio est animi dolor. Vcriim nihil indc ad- cxira Sacramcnlum ju8li(icctiir. Ca;ternm perpcràm
vorsùni nos.decoipi polcst, nisi prol>cUir onuicni cl siipponit oi)jcclio, allrili<»neni de quâ loqnilnr Triden-
qucmcnniqr.e animi doiorcnn de pceeato, clc, siifli- linnni , (iis])osilioiiem esse sacranienlalcm : naniqiie,

ccrcad oblincndam iu Sacramonlo graliam. El vcrù ni observavinnis, disponitca, non in Sacramcnlo ad

si ex priiicipiis adversarioruin dispnlaiido, dixcrini : gi aiiain : scd ad gratiam in Sacramento ,

qu* duo
Allrilio lotnni id iiabcl qnod lialieleonirilio; aupii valdè discrepant.

coiilrilio jn^lillcabal in anTupià b'go. Ergo.et in eà- PiJNCT. il. — An (d'mnde vera sH opinio qnœ docet atlri-

lionem siifficere in Socranteulo.

dcni jnsliiieal'al allrilio: reclanial)nnl conrcsliuï ora-
lioni ine:P, cl diecnl : Jnda'os jnslilicalos non fuisse Tamelsi TridcMlinnm non delinierit allritii>ncm

pcrcoiilrilioncm logicè spcclalani, scd per eani de- sniïiccre in Sacranicnio, posset iia:c illius snflicicnlia

nn'nn qn;c in cerlo gradii moraliler pcrfecla foret; alitnide colligi : netpie enim vcruni non csl qnidquid

quidni ergo pari jure liccal n()i)is diccre, coiilrilio- à saerà synodo deliniluni non fiicrit. Videndum igilnr

iicni esse (]nititMn parlen) Sacranienli, sed Innc dnn- an qui iniparibusarruis ex Tridenlino decerlant Allri-

laxal, cinn alupiid gcnrrieâ snà dolinilioiie praî- tionarii, paribns aliundc non pngnenl. Sit

sianlins coinpledilur ; id est, aliquani Dci dileclio- CoNCLisio. — Nullà firnià ralione probalur atlrilio-

ncm. nem soiam suffiecre in Sacramcnlo Pœnitenli;c.

497. Eccnr, inqnies, concilinm dileclionis Iiujus 502. Prob. 1° quia Allrilionarii vix aliunde pngnanl

in snà delinilione non nieniinil? qnàm ex Tridenlino, ut eornm scripta legenli consta-

U. id faetuni, 1" qnia (puedam de conlrilione eliam bit. Alquicx hâc parle infebcilcr puguant, telumque

amoris experte contra Luiberuni ntililcr sialucnda torqnent imbelie et sine ictu , ut modo prol)aliim

cranl. "-l" Qnia nihil pra^jtidicii inferendum crat rece- csl.

plis Calbdlieonim opiiiionibus. 5° Qnia qnis csset 505. Prob. 2° qnia attrilionis sufficientia ex Scri-

con: iiii sensiis do conlrilione in ordine ad Sacra- piurâ, vel Iradiiionc, vel ad minus ex conslanti theo-
nicnla salis coiligebatnr ex iis qn;c scss. G dispntata logornm sensu probari dcberct. Atqui nihil hinc de-

eranl. Sicelsi (ides oninino reqniritiir ad gratiani in cerpere po^sunt adversarii quod parles suas inviclè

Sacramento recipiendani, nuUa ejns lit nientio in adjuvet. Non ex Scriptiirà vel tradilione, qu;» licèt

tolâ scss. i i. At silenliiini hoc abundè supplent qna; tiniorem commendent, nuUibi déclarant eum eliam

de es dicta sui.l, cil. scss. G, cap. G, 8 cl 9. in Sacramento ad jusiinealionem suflicere. Non ex

498. Obj. 4" ex Trid., sess. 6, can. G. Sacramenla theologomm sensu ; cùm lii varias abeant in parles,

gratiam non ponentibus obkeni conferunt. Sed non aliis pneviam reqnircntibus conlrilionem quai chari-

poiiit obicem qui solùm attritus ad Pœnitenliam ac- lale pcrfecla sit; aliis minori quidem contenlis dispo-

eedit. Neqne cnini allrilio, donuni Spirilûs sancli, sitione , sed qnae lamcn nobilior sit solo metu ; aliis

obex dici poiest. Ergo. qiiidem slantihus pro metu, sed iis anle Tridenlinimi

499. R. 1° pari ratione dicendnm crit enm qni tam paucis numéro ut vix numerari mereantur. Sianl

solâ inslrnctus fide accedit ad Sacranienlnm, gra- enim cxadverso Hugo Viclorinus,mortuus an. 11 iO(ij,-

tiam recipere: neque enim fides, liieoiogica virtus, Robertus Pullus cardinalis cl Ecclesi;e Romana; can-
obex ju.--ti(icaliiini esse poterit. cellarins, post an. 1150; Pelrus Lonibardus, mor-
50(». li. 2° dis!, min. Non ponit obicem ex parle tnnsan. MG4 ; Ricardus Viclorinus morluus an. 1173 ;

attrilionis, concedo; ex parle defcciûs disposilionis (1) In istà dironologià secntus sum auctorem libri

tiîlerioris, ncgo; unde allrilus, si posilivum obicem cui tilulus: De la contrition nécessaire pour obtenir la
rémission des péchés dans le Sacrement de Pénitence,
non habel, habet negativuni quia caret aliquo neccs-
;
Lovanii 1G7G, qneni lamcn quoad Parisienscs epi-
sario. sc(»i)os(leprchendi dissonum à Callendario llistorieo
Dixi: SJ vosil'mim obicem non habet ; hanc enim Paris. Eeclesia', edilo an. 1747.
S09 CAP. IV. DE CONTRl'ilONE. 110
Pclnis Blcsonsi'; morliiiis rirrn nn. 1200 ; l'oiriis r.m- nofïo. Porio qui f olo limnris ,
pVrùmqiif^ rtiani nn-
Icr K(rlosi;r PariNitMisi>^ ; K:uliil|iliiis unions, iilcniiie ^(•l'iilis nn>lu :igiliir, qnainvis ad Dcuni redire inci-

circa an. elinm i-200 ; Iloiialns-Pelrns Picr.iviinsis jiiai, procid, et diù saRpissimcdistal ab co conversio-

Parisioiisis EcolcNia' canrcllarins , morliiiis oirta nis gradu, qnom extra cl inira Sacramonlinn cxigit
an. |-20.'). pra'piisilivus non procnl liitir nnivcrsilîtlis Dons, jjine S. Tlioinas, cit. art , de fiiuorc nitnc ngi-

Paris, tanffllaiiiis ; Giiil «•hniis, Anlissuulort nsis pri- wiis scciiitditni qn'vd per ipsum aluinn modo ad Di'um
nii'ni», tit'inde Parisicnsi>; cpisCdpns, nionnns an. 1^13 cotiviTliiuitr. Absil anicm nt ad recoiicihatioui'in ciim

>vJ Iil9; Innoconlins III, nmrlniis an. filG; Alensis Deo, qnam lot lacryniis émit Magdalona, lot annoruni
niorUiMS an. \'iV); Joaii. do Friliiirpo moilnus circa labore Angusiinns, snriioiilalicinalis coinxMNio. Cerlè
an. l'â.'il; S. TlKmias nnirlinis an. t"274; S. Bmiaven- lon^è il ma ad ipsam requirit synodus 1 rid., ul ex di-
tnra mon nus ood. an. 1-271; S. Kainumilns Ponnafor- cen lis conslabit.

tius nunlinis citca an. l'27.N; cl alii qtios nnà ciim 508. Insl. r ex S. Tliomà, in i, disl. (J, q. 1,

texlibns conlinuà série «labii auclor (ipt-ris iti pi:vce- arl. 3, ad 5 •

< Ad boc ni bomo se pra'paret ad gra-
donli nniâ citali En liis (|ui(l(in aIi(inoN sihi vindii al, tiam in Raplismo pcici|iien(lani, praexigilur (ides,
el aliis iicc pancis tm-lnr se Piiiilicrcriiis, in co (pi( sed non cbaritas, qnia suflicit al iritio précédons
ttdvcrsits Buinuoa cdidil liluo de suffich'utià Aitritiouis. elsi non sil conlritio ; > unde sic llcniio, pag. 110.

Al (juiljus illam f.icii cpia'Slion' m , ipianta esl , scqui Ii!e«") alicpiid cliarilalis exiginms ad pœnilenliani,
non licct, licebil sallem unnm aul allerum c prœcipuis qnia jnxia nos eani cxigit Tridenlina synodus ad
repetere. Quanipiàni esi id acinni agore; ciini sponiè lîiplisnnim. Alqni Triilenlina synodus non oxiglt

hi)C confilcaiiUir poiiores advcrsaiii. : ic lîoin. Solo ,

id quod non exig Tbomas cùm probabile
'bat S. :

in 1, disl. 18, q. 5, an. 2. « Docliina lue de ailii- non sit sacram synodum S. doctori conlrariam
lio:ie, qux' in Saciamenlo lilallrilin, (piainvissil vcra, fuisse.

non est lanicn ita inullnni velus. Paires eniin anTupii 509. Confirm. 1' quia jiixla Auguslinum , lib. de
solam cdnlfilioneni agnosccbani nccessariani esse ad Adniler. conjiig. , cap, ull- : Qiiœ Uaplï.'iDiittis, eadem
confi ssioncm. > El disl. 19, q. 2, a. 6 : « Non esl est rccoucilluiliuuis causa. Ergo si allrilio sine cliari-

evangolica asscrlio, aul Ecclosiasiica delir.ilio; ne- late ad Baplisminii snflicil , suflicit et ad Pa-nilcn-
que apud Aiigu.>tinuni , aliunive isliiis duTisis an- liam; qn;c non secùs ac Oaptisina Sucrainentum est
Ctureni rcpenlur. > Idem ducel qui prarcipuiis fuil nioilnnrum.
Opinionis Inijiis parens, .\ndreas Vcga, lib. U in conc. 510. Confirm. 2° : Minor rcqnirilur disposilio ad
Trid., c. 28 : « El qnideni , inipiil, diloclidneui Uei Sacianienla vivoriun, qiiàm ad SacranuMila mortiio-
esse dispo^ilionenl ad jnstiliain, dciclrina e>l (.iiribli, rum. Al(;ui jiixla S. Tliomam, 3. p, q. 72, a. 7, ad
aposlolornin el SS. Ecclesix' d(>cloruin,> Qiiibus ergo 2, cl q. 79, art. 3, allrilio pnlata conlritio suflicit ad
fundamchiis nililur opposiia? roci|)iendam graliam in Conlirmalione et Eucliaristiâ.
50-i. Prub. 3°: Si neqnidcni siiffitiat ad Sncramen- i Si adullus , inquii S. doctor, cil. , <;. 72, eliam non
Inni anior concupiscenli;e vcl spci , non suKiciel porfocié contrilns accédai .nd Conlirmalionom , dnm-
ailrilio servilis, quani ex delcnsoribus ejns mulli niodô noii fictus accédai, per graliam collatam in boc
amore onuii desliluiam cciisent. Al(iuie.\ Jn(rà dicen- Sacramontoconsequelur rcmissionem pcccalorum. »

dis, etc. Ergo adretipi ndam graliam in Baptismoei Poenilen-

505. Obj. r : Ad justificaiionem salis est ut bonio lià sufficit allrilio ut lalis cognila.
ad Deuni convcrialur. Alqui per allrilioneui ex molu 611. H. ad primuni, neg. min ;
quatcnùs supponit
servili bomo ad Deum convertilur. Major constat S. Tbomani per atlrilionem niiiil al.ud inteliexissc

ex cilato loties Ezochielis lexlu, cap. 3 : Iwpietas quàni quod co nomine liodiè intelligimus , id est, do-
impii non nocebit et in quàcumque die conversus fiient. lorem ex solo geheiuix melu conctpium : ab eo uti-
Min. prob. 1° ex S. Bernardo, serm. 8 de Divers., qiie sensu procnl dislabanl veieres llioologi ,
prout
ubi ail : t Jani incipil esse sub Domino, qui lan(|uàni supra ex Vivaido, Vigneii», et Moiano didicimus : nec
servus carccreni timet, ei nieluil ne subigalurpœnis: qnidquam est in S. docloris lexlu nndc id dcdici
in (|uo sanè sintn co.nyersio est exiiusqne à .•^ecuio. » po^sit. Dum enim ait in 4, disl. G, non pr;ccxigi cba-
2° Ex S. Tboniâ, qui 2-2 , q. 19 , art. 2 , h.ic iradit : rilatem in co qui ad Bapiismnm se praiparat , mani-
I Si ergo aliquis convcrlatur ad Dciim ciuue inh;c- feslum est eum, non modo de cbarilaie inlensà loqni,
reat propler linioreni pœna; , crit linior sei vilis. > quœ sobilio prorsijs nobis sufficeret; sed de cliarilaie

Ergo ex nielu solo convertilur peccator ad Deum. ctiani haliiluali. En texlnm ipsius : c Recta inlenlic,
506. R. r bine scqui melum soluin ad juslilicatio- requiriiur ad conseqiiendam rem Sacr.imentl. Fides
noin salis esse eliam extra Sacranicnium, n;'qi!e enim aulem intontionem dirigil; et sine eà non polesl esse,
ad Sacranienlum allendcbant seu Ezcciiiel, ut per lira-cipiié in neopinjlis, recla intenlio; sed cliarilas ui-
se liquel , seu MclHfluus el Ange!icu> doclorcs, qui in li ritis facit inlcnlionem nicriloi iam : et ideô ad boc
ol)jectis textibus generaliier loipiunlur. i;l liomo prœparel se ad graliam in Bapii<s.nio perci-

507. 11. 2°dist. niaj. Salis esi ut bomo convertatur îipi.'ndam, pncrequirilur fides, sed non cliarilas,»
quantum pra;scribil Deus, coiicedo ; ut convertatur I
non, inquim, ea cbarilas, cujus est efficere ul intcn-
quomodocumque , id esi, ut .id Deum redire incipiat, I lio sit vilx pc^"rn:c mcriloria , ao pr-tinde babitualis
t\\ TRACTATr^ I>E POriNiTHNTlA. PARS IL 5i2

El hlnc pMi'l nd priniaincoiifirmalioiioin. | nssninpsoniX ni dirimerpiil lilom, ciijiis à jiidicio Tn-

rospf^ii^îio

nii. Ad scci-ndain in'g. ron-cq. m S(>n-^u advri- (It'iitiiiiiiu alisliiiiiisse iinvoiniil, n-ipsà lameii conlra-

i'i:r o|iinioiiis, non scci'is ne 'i'ridiniliniiin i|)Siiin, rnii-

sniii-Mni. I.oqiiiiur rni M pin ii.nrc suo S. doclor do
ailii.i'iit*, \fl pdliùs de coiiliilirHie ad jnsiilicarKiiicm (lanionln jcci rii^.l. Sic cuiiii ihiil. I()i|uiinliir, § 41 .

lune loinpiTis N;itiirn «|ii(>f|iio ipsa cl rali(» plmt'; osltntliint, ad

iiisiifli. irnli ; p oui ini< lli},M'li:ilnr : <>a < illa

vrn» iinn roiislalial (>\ niclu pure >('rvili. sed p rliri- (•(viilrilioiii'iu esse iiipriinis in-ci-ssaria : dolorom scili-

pali.il ii.tl rani yow. cniitrilioiiis. M aniciii ex ipsis rot [itrcaii adiiiissi , <'i pmposjiimi r.'uiiioiiemfpie, nfl

piolianduiii 1 ci;; (|u:i> olijiciiinliir. aiit plané siMiililni>. (|iiid hiijnsiiKidi in piisiciniii coniinillaliir. Nam qiii

Sir cigo lo |iii iir H. Tlioma»^, cil. q. 70, arl.."S, 0: aiiiiro ncoiiciliari vclil, *|ii('ii) injuria aliqiià affecerit,

« (Jni non fuit sur(i<ii'nicr «oiiliiins , devoir et rrve- cl (lolfal oporlfl (piod in (Miin injiiiinsus cl conlunio
por hoc lidsiis fiicril et dilifîcnlcr icli(|n(» Icniporc providcat,
rt'iiUr ;irccdiMis . co .si'fpichir i'u-tharistiœ ;

Su i-anu>. Iiini <;raiiani cliarilalis, qui; conlrilioiicin ne qn.'» in rc aniitiliani lasisse vidiMliir. » Ergo re-

|>i'i!iciei. i Ai(|ui diaiilas niciuin sor\il«'U) non peili- qiiiril Calccliisinns ul qnis de pcccalis doleal qiiale-

cil. sed imtiiK foras niiilil : conl'a vcrA cliarilas do- nùs suhl iiijinia sou ofToiisa Del. Si:l)Siimo : Ali|ui

lo (MU ex ainoro Dfi conceplmn ppilicil cl adaugcl. dcti'stalio prcciiti ul est o/frnsa Dei, est uclm chmilalis,
Krg > Id mrolligi poiesicxq. 80, a. i, ad 5, iibi Anire- ut omnes coucedunt , ail ex adversaiiis Beccanus liic,
iicns idcrn vorsans aignnifiituMi : a Polesl, inqiiit, caj». 50, q. 3. Kigo.
«on inijorc sine cnipâ (iit quis in poccalo niorl;ili ad .S15. Ulij. 2" : Sorvus, de quo Mattli. 18, omni in

Eui l);iMSliani accédai); pul:i diiin doliiil d;; pcccalo dominuni sniiin Itcnevolo all'eclii desliiiiliis eral, lan-
sed iH):i e^l siiKicieiiter conliilus ; et in tali ciisu non iiiniqiic ad pcdcs (JUS procidil, quia liniehal ne ve-
pocoal siiniiMid.» corpus Clirisli, quia hoino pcr cerli- niinitlarelur ciiui u\ore el (iliis. Al(|iii lamcn is ol)li-

ludinein scire non polesl ulrùui i^il verè conlritus. » nuil lalontoruni dccem niilliuu) condonalionem. Ergo
Alqui aml)i;,'crc quidein polesl lionio an in co contri- : allritio sola suffirit. Pariicr prodigus filins do quo
tii-; sil gradu , ipii atl delcn ium pccc.Muin sufficiat ;
Luc. lu, non ainorc moius, sed prcssus famé, rediit
non auieni an soifiin ex melii gelienii;« dclcsleiur ad paireni. AUjui tamen el slalim slolA prima dona-
pccciiliiiii, cnni sentit se eo soiùin nmlivo tan'M : el id liis est.

pneeipiiè verui!) csl apnd adversarios, qui do allri- ;| 510. R. 1° argumenta hoec nimiùm probare; liinc
lioi:e co^'iiili^ (\:h laii toi el tanla dispnlanl. Ergo. 1 enim scquerelnr ad justificalionem sufficere naliifa-
lla auclor disserlalioiiis de coiilrllinne ad monlcni '

lem nielum, imô nietiitn , quo dul)ium sil an excluda'

S. Thonia- , volerunu|iie Tiioiiùslaium ,
pig. y el 10. Uir volunlas oninis pcccandi. Quidquid enim sit de
515. Iiist. 2° : Neuio nient m S. 'l'iioina; pleiiiùs ;
lilio prodigo, constat servum dehitorem ex solo cor-
asscqui di'liiiil, (piàtn discipuli cjus , C;ileclii-nii Ro |
pore;c jœiue melii ad Domini sui pedes procidisse.
niaiii hoii Tridcnlini editores. Alqiii lii seivilis allri- 1 Nec minus snspicijri licel enm pessimè inlîis affeclum
lioiiis sufliciei.liain aporlè doceiil. Sic enim liabent fui^se, cùm vix eijrcssns, unum de couservis suis, qui

p.irl. 2, § .47, de Confessione : a Ex (idei doclrinà dibibitt ei cenlum denarios, teueus suffocarel, qnem
otniiihus cn'dcMiduin el constaiiter aflinnanduni est et tiiisil in carcerem , donec redderet debittiin. El id iii-

5:i qnis ita aniuio affcclus sil, ul peccata admissa do- dical is parabol* epilogus : Sic et Pater meus cœlestii

leal, siunilqse in pnsicrum non peccare constituât , !

fuciet vohis, si non raniseritis unusquisque fralri suo de

c:si II JUMU idi doiore non arilcialur, qui ad iinpelran- cordibux vestris.

dani veniaiM salis esse possil, ei tamen, cùm peccata 517. R. 2° ad argumentum à Maithoeo pelitum,
Saccrdoli riiè conf(;s>us fiieril, vi clavium scelcra oui neg. cimse(|., qnia condusio in quâ de l'oro Dei agitur,
nia rmiilti ac condonari, ni merilô à Patribus cclc- non coniinetur in pra-missis, quae, ul observai Cor-

bia'.iim sit , Ecclesiae clavibu-i nditiim in culinn ape- nélius à Lapide, in sensu liiterali de foro tantùm bu-

riri. » Unde sic : E\ fidci doclrinà constat scelcra vi mano loquunlnr, ubi el dominus maliim servi affe-

clivinm iis oninibiis roniilti, qui peccala adinissa cluin ignoraiis, eidem debiluin conilonal; el veniam
doirnl, siiniilipie in poslerum non pcccare coiisii seniel concessam , ob ingraii aninii viiium rétractât,

liîuiit , Ole Sed pcr atliitionem etiam amorc dcslitii- (piod Deus non farit. Non ergo spectari debent para-

laii, dolel liomo peccala sua , seriôque consliluil non bobe contextus, aut appendices, sed conclusio inde
peccaie in posleruai. Ergo. à Cliri lo dediicta : lia'c aulem soliiminodô docet, curn
ol4. R. ad piiiiinm, (.nclcrniissâ majore, qu.x pr;e- qui fralii suo quidquid ab co pissus est iiijuri.'c, ex
S'Mi is insiiiiiii non csl, neg. niinor. ; ad secundinn inlinio coidis alTeclii non dimillit ,
jiidicinm sine mi-

liisl.: ex (idei doc irinà constat iis remitli scelera, qui si'iicordiâ experliirum esse. Ilinc beiiè S. Tliomas
U c dolent debilo modo, proinde ul sunt offensiva (piod el p'urics in bujus tlicoloj,M;e decurs'i (d)serva-

Dii , coiicedo; qui ea dolent taniùm qualeims pœna- tiini fuit : Non rectè arguitur ex metaplioncis locutio-

rum indiicliva, nego. Alioqni de lide foret allrition -m iiibus extra se pinn scilicet ,
prout Dionijsius et AuyU'
siifficcre in Sacratuenlo, (|U(>d et à Pai isicnsi lac dlale, stiiius dicimt; opusc. 25, ali.îs 22, cap. 2 ad 2.
et à cUmo Gallicano dainnalnm est. Cctei ftm liîo pro 518. Qiiod spécial ad parabolam de filio prodigo

.vtcrno suo more Citecliismi Rom sensuni adulL-rant valet liu'C ul el pra-cedens, qiianlùm exigil scopus

adversarii. Licèl enim cdil'ircs bujus nusfjuà!!i id sibi ; Clirisli : porrô Cbrisli scopus est ul osiendat, niitiimà
SI5 CAP. IV. DE CO.NTRITIONE. »U
Indign.iniliim, sed oxiiliandiim ô conlr.i, qnotics poc- inm aliquid rcqiiircrc ,
quod jnslificando impar
caloroin ad Dciiin reveili coiiliiigil : non aiilcm ul sil : ai(pic iia se rem babcre nianifcsluni licl ex di-

singulos vcr;v Pœiiilonli;i' gndiis ad amussiiii dt'sori- (•endis.

bal. Oi':'nq";>"' «''fi polcsl pnuligmn è miseii i- sii:i' 52.'». Oltj. .'»"
: Ex apomolo, Rom. 3, v. 28, jiistifi-

sensu a»l soomis iiiolioros facile cl Im-vi assmrcxisse : ( alnr humo fier fidi'm sine opertbus Icçjis ; scu tion ex

il.i ul 1° criniiua sua vcliil caluuiialis Mi:e roules dc-

opiribns jnstido', ad Titinn 3, v. 5. Alqui si non ex
tesialus sil; i" paicrnuin qiicin indigne hrseral aino- meiu, scd ex cb:irilale jusiilicircliir, luc justi icare-

reni rcvoherit aninio; 5" praleiilani suam agendi ra- iiu- sine opcribus logis; cùm cbarilis sit opus legis,

lioneni , ut optimo pairi iiijnridsaiu lune sailem \n\à pleiiiludo leffis, noc juslilicarolur sine opcribus

e\li(irriieril, cùni dolon; laclus inlinio, in ha'C flobi- ju-lilia-; ci'im cadcm cbarilas vol sil opus juslilia-,

lilor eriipil : Pahr, peccavi in avlnm et corani le; vel s:dlcm ex naluià iralial graliam ju^tificalionis
,

proul doccl Augusiiniis , lib. 2 Qu;csl. in Evang. , q. tanquàm ulliiua disposilio. Ergo. Ita Riccius.

23. Porrô (jni pccralutn ut supcriii cl terreni Palris 52G. R. r bine qiioqne sequi, ut ex plerisqiie ad-

olTensivuni deflcl , non nliquc ver! orga nlnnnqne versariorum objeciionibns, Iniminom extra Sacra-
ainoris cxpers censeri va!ei. Ergo cl lia;c lilii prodigi menlnm solo niclii justilicari. Vcriim est enini ubi-

parahoia noliis in pruiiationem cedit. ciuuipie boiiiincin jnsiilicari sine opcribus legis, et

519. Obj. 3^ : Acl. 19, 17, bac leguntiir : Cecidil graluilà Dci miseraiione, uli docct Trident., scss. 6,

tinior super omnes illos , Jud;ens aUpie gentiles, qui cap. 5 el 8, cl can. 1 ac 5.
Secvfc lilios à diçnione pi^ssimo , in noniine Clsrisii 527. R. 2" ni'g. min. Siquidem Apo?t-ilnspcr opéra
legis, son jnsliiia', qnœ
toinerè adjuralo, penè discerpi videruiil : midlique f ci mus nos, vel inlclligit lé-
credentium veniebant confitentcs et unnniuianles actus gales caTcmouias, circumcisionem, ncomcniam, sab-

suos. L'iide sic : Credenies iili solo linic timoré nr»- balimi , vel ul Rellarinino placct, opéra solis halurre

vcbanlur. Atqui lanien acius suos confossi dubio pto- viribns, et per solam legis litleram absque adjutorio
cul absolvebanlur. Ergo. fidei in Christum elicila. Ergo lidiculum est cbarita-

biO. U. neg. maj. :

1" Quia bine pari jure cnlligi lem, eu quia sil plcniludo legis, iiitcr opéra legis, aut
possil sulficere melnni uaiuralcm : nc(|ue euiui naïu- bumana; jnslili.i! reC(Nisere : proinde nec pr;usentera
raj vires supcrat nielus de quo iigiiur. 2° Quia niciû> ) c nlrovcrsiam allingit Aposlolus. Quaproptcr futilia
vices facile exciperc poluil dileciio iii priniis crcdcn- lia-c argumenta, qn:i'. solidi niliil babent, missa con-
tibus, aut sailem ei se socium f;iccre. Id quidcm non I
sullô facimus. Qui istha^c oblrila videre \oIel, adeal,

exprimil saccr lexlus : scd nec Euiinclio. qui à S. scd sagaciler, disscrtaiiones qiialuor Lnmberli le

Philippe baplizalus est. Act. 8, aliim exprimil dis; o- :

Drou, ex Ereuiilis S. Augusiinl ad Porpbyriensem
silionem, quàm quôd ciediderit Filium Uei esse Cliri- episcop:iiuii evecii.

stumJesum, ibid. 5", nec lanien, ul opmor, si la fides I

528. Obj. 0* : SS. Patres constanter docent ge-
ad Baplisuiura sudicit. 5° Quia ntg.itil ni'.dii cil. licnisa; moium csseboniim ac laudabilcm, el per eura
cjp. 19 Acl., agi de Confessione Sacraineiilali. iolii |)occandi V(duntalcm. At(pii ïxxc sulïiciunt ut
521. Obj. 4' : Id Aposioli, Rom. o, v. 8, et 10 : \
idem niclus ad juslilicalionem proximè in Sacra-
Commendat charilatem suam Deus in 7tobis, quoniam ,
mémo perducal. Jlajor consiat ex Palrum texlibus
ciim adliuc peccatores essennts, Cliristus pro Jiobis mor- : supra cilatis; quibus duos adjungerc liceal; unum
luusesl Cum ininticiessemus. reconciliuli suinvs l)eo, Angusiini in Psalm. G8, ubi ba;c : t Majore limore
J

elc. Alqui, ail Riccius, si ulira nieluni requirorclnr ;

minora coiilonniinius, et majore a;lcrnilalis cupidilate
charitas, jani non reconciliarenUir peccatores e; :
omnia limporalia fastidinms. > Alterum Gregorii
iniiuici. Neulrura cnim sunl qui cbaritalcm ba- Mag., lib. .) Moral , cap. IG, aliàs 15: «Mens,» impiit,
I

bent. I
« in limore Domini coii^lilula non invenit extra quod
522. R. r
Necdùni diximus chaiilatcm repiiri in
: meUiat : quia duni rei lo mclu Condilori omnium
attrilionc ad Sacranienlum unde qu.e forlè comra : jnngiiur. poieslale quadam supia omnia subicvalm'. »

aljos valere polest objectio, necdùra salteui vaîel con- Minor videiur cerla. Num enim, quxso, juslificalioni
tra nos. impar erlt ca menlis disposilio, qux tam sublimis est
523. R. 2° ex objeciionc sequi nietum sorvilem ul lemporalia oiunia ra>tidiat; tam efficax, ut Condi-
tam in veleri quàm in nova lege, el in liâc extra non lori juncta supra oinnia sublevelur?
sccùs ac intra Sacramentum valere ad juslilicalionem. 529. R. neg. min.; si enim limor ad juslificationeni
U inversé eniin de omnibus dix il Aposlolus : Ciun ini- proximè disponat, vel quia bonus esi el salutaris, vel
niici essemus, elc. quia pcccandi vohmlattm excludit. Non primnm ;

524. R. 5° rcconciliaiionis nomine illic non intol- Paires enim aclus (idei cl spii bonos et laudabiles
ligi formalein juslificatinnem à pcccalo, scd satisfa- diixeriint : nec lanien ausit quispiani eos instar pro-
clionem pro nnbis adbuc ininiicis et peccatoribus à xinia: ad graliam disposilionis assignaro. Non secun-
Clirisro oblatani Palrl, proul bunc in lociun oxponii diiu! si enim exclusio volunlalis peccandi, proxima
;

D. Tbomas. Qirôd si locus il!c de formali juslific- I foret ad graîiam dispos'lio, Tridcruina synodus, quse
tionc inlelligalur, l'ibil inde contra cos, nuiiîus pra-strlim juxia adversarios, definiit, per meliun ex-
Sf-r-
I
vilJN meius non suflicil : possunt enim bli ulira m».-- ci'.idi nosçc voir.nlatcm hanc, neccssarig dcrimissct,
I
Sts TRACTATUS DK POI-INITFNTIA. PARS M, SJÔf
allrilioncm in Saommenlo sufacore. Iil aulcm m^Aul I solo melu a{.'ilur , vorù esse Cliristianum , ij eftt, ad
lioilir pliiivs ex allrilionis st;rvilis viiidi<:iliUS, cl ex Iidoni niomcnlo verè Gbrisliano iiiolinari, coiioetio; id

tliclis iiicriK" };aiil. Ncco'^smii est if;iliir ul sicul osl, incbnari ad (idem nioinenlo, «piod uiliiii:i sil dis-

lidfi, sic «a allnlioiii vonial aliiiiiul in snppolias. posilio ad ri'concibaiioiioni cum Dco, salUmi si de lis

Isliul vciù (iiiiil landiMii sil, siibiiidc liiiiaimniir. sormo sil qui actiiaba pcccaia commiserunl, nego.

[)7)\). N«'C 1101 tMil (dtjocli Paires ,

\" Quia cùm gc- Ila(|uc (pii (^briiilo nomon d^tnt, sou ul hoinines stbi

iicialim Io(|iiaiiliii-, do alliilione eliani extra Sacra- 1

domereanlur, seu ni caduc» i)ona oblineanl, ii cùm \

nii'iiliiiii iiilc.Uij,'i possiiiil. Alli iliniicin poriù oxlra uiilb'i movcanlur robfçiono, verè Cliristiani non sunt;
Sat raniciiliim jiislilicationi parcm oso vcl ipsi advcr- sod [xiliùs esse liii;^unl, ul dorol Auguslinus il)id. ,

sarii ni'ganl. 2" Quia ni pliiriinùni lo(puinlur de cap. l). Al qui fidcm amplocluntur ul gebonnau) vi-
molli, non qualis oocnnil in pcccaloribus, qni vix à tent, et bealam vitam oblineanl, ii et clirislianic fidoi

pcrcalo rolralii incipinnl; sed prout est in juslis, lumen scquuntur, cl verè laudandi snnl ; qaamvis
qui. (uni giavior innninol lenialionis ncslns, in ar- onim nccdùm ila sinl affocli ul vcrà cbristianos decct,

donlioroM» gclicnn;ii losluin dcsccnduiil animo, ne dubio prooul (i(!l ul brcvi à timoré ad amorein assur-
succiimbant : iicc alio sensu inleliigi polest S. Grc- ganl, ncc Deum timoanl dunlaxat vindiccm, sed Pa-
go)iiis, cùm de lis verba facial ,
qiiibiis incsl fiducia trem amont. El id, cit. cap. 5, docot Auguslinus, dùm
rortiliuliiiis, cl quorum mens super omnia elcvalnr. ait, f de ipsà severilalc Dci, quà corda morlalinm sa-
ô" Quia iidoni Paires passim alibi ad juslificaiionem luborrimo lerrorc qualiunlur, a-dilicandam cliarita-
molivum molivo limoris pcrfeclius exigunl; prœci- tcm, ulaboo ([uem timet, amari se gaudons, cuiw rc-

piiè verè Auguslinus, de que infra. damarc audeal. » Est igilur timor opiima ad melius

551. Instant 1° cl qnia Auguslinum appcllavimns, aliquid disposilio : al molius illud ad jiislirioâtionem

miltiml nos ad Auguslinum. Is porrô, pnstquàm lib. requiri non nogal S. doclor, sedconlrà: unde, cap. 4,
do calccliizand. rudibus, cap. 17, asseruit cos qui poslquàm admonuit « totam legem cl propbeias in ilïis

fidcm amplocluntur, seu cupidine bominibus pli- duobus pondère pra'ceplis , diloclionis Dei et pro-

cendi, seu terrenac felicitalis inluitu, verè Chrislianos ximi, » sic calecbisiam alloquilur : c Ilâc ergo dile-

non esse, lerlium assignai genus eorum qui pœnne clionc libi tanquàn) fine proposilo, quô referas omnia

jctcnuc melu Cîiristi nomen ol)liganl; de bis porrô qua; dicis, ila narra, ut illc, calechunienus cui loque-

islb;iec pronuiitial jam snperiiis à nobis comniemo- ris, audiendocrcdat, credeiidosperel, sperandoamet.»

rala : «i Qui propler bealiludineni sonipilcrnam , et 53'i. Insl. 2" : Juxla SS. PP à quibus non recessit
perpriuam requiem qu;c post banc vitam sanctis fu- Auguslinus, Triplex est classis eorum qui salutem con-
lura promitlilur, vult (icri Ciirislianus, ut non eat in sequunlur, quntiadmodhm ex cvangelicis sermonibus di-

ignem a-tcrnum cum diabolo, sed intrel in regnum scimus, el nt magmis hic vir Gregorius Nazians. ilUnc

a^lernum cum Ciirislo, verè ip; e Cbrlslianus est, cau- mulnatns in Oral. 5 de Baplismo dicil, nimiriim servo-

lus in onini Icntalionc ne prosperis rébus coi-rumpa- i; rimi, qui pœiiarum metu ad bonum cxcilanlur ; merce-
lur , et ne frangaUir adversis in iribulalionibus nnriorum, qui ob wercederti, quant Dominus iis prwbet
forlis cl paliens : qui otiam pronciendo pcrveniel ad qui probis operibus student ; cl filiorum, qui non ob
l:;lcm aninunn, ul plus amot Dcum quàm tiineat ge- qnidquam lioruni , virlulis officia fungi velint , sed quia

hennam : ut oliam^i dicat illi D.'us : L'tore doliciis in liirro ponant pnlri (jratum faecre : ila Elias Crelensis

caina'.ibus sempitornis et quantum potes, pccca : ncc in cit. Grogorii Naz. Oratioiiem. lia el Clcmons Ale-
niorici is, ncc in geliennam mittcris, sed lanlummodô xand. , lib. 4 Slromal. , Basilius, Proœmio in Reg.
mccum non cris, cxborrescat et omninô non peccel, fusiùs disjut.; Gregorius Nisson., Ilom. 1; Ber-
non j:nii ut in iilud quod limcbal non incidat; sed ne nardus, episl. 11, cap. 8, serm. 3 de Divers.,
ilUuu quom sic amat , ofteinlat. » Ex quibus sic cum n. 9; S. Tliouias 2-2, q. 2-i , art. 9, etc. Alqui b?cc
Uiccio. Qui vorè <3iirisiianus est, is sallein in Sacra- Irium ciassium dislinclio absoiia est, nisi attrilio ser-

nienli) babilis esladveniam pcccatorum. Alqui Au- vilis sallcm in Sacramcnto ad juslilicationcm suffi-
guslinus bomincm, qui, ol quaienùs sdIo liinore mo- cial.

votur, doL'(!l verè osso Cliristianum. Eum cuim solo 533. R. 1

'
cilatos Patres generatim, non aulem pro
adliuc liniore movori suppoiiit Augiisliiui.s, queui sup- solo Sacramonli rccipicudi casu loculos esse : ergo
ponil doiucops ex co liinoro porvciiliirum ad amorcm : j' lexlus eorum vel nimis probant, nempc cos qui m
Nouio onim ad id proficore dicilur quod aiilè liabe- 1
solo niolùs gradu morton» oppelerenl, salvari sine

bal. Alipii snpponit Auguslinus, etc. Sacramcnto; vol ad rem non faciunt. llos aulem ex-
552. Ii. i" loi|ui Auguslinum de Catcobumeno in tra rom osse constat, quia SS. doctores de vario vitae
ordine ad Bajaisuaiui : pauoioia porrô ad Baplisinum cînislian;e statu loquunlur, non aulem de praeviis ad
roijuiri, quàm a<l Pociiitonliam , ul docent Patres : Sacramenliiiu dispositioiiibus.
unde tlsi profundus al(iiieefricax timor qucm ibi pin- 55G. R. 2" neg. min. duplici de causa , d° quia tri-

gil et sii|>ponil Auguslinus, snpponatur pioxinia in plex illa classis in ipso juslorum ordine reporiri po-
lîaplisiualo ad juslilicationcm disposisio, non slalim tcsl. Ex bis enini alii debiliorcs melûs ac spoi incita-

scipiolur, eunidoni in Picnilonlià siifficcrc. monlis adcô indigent, ut nisi bis munianlur, grave
535. R. 2" dist. min. : Auguslinus doccl cum qui siibo:.nl poiiculum ruinse, quam etaliquando, tôt licèt
W7 CAP. IV. DE CONTRITIONB. 3l8
Rdjiiti pr.Tsidiis , non oiïiignint : nlii , ii<inc slnolifi"> '
triiio pnra , el omnis nnioris cvpors. Alqni contra
filii, Dfo lam profundè aUliaToiil, ul siibl;Uisgcli<iiiià ailnlio d4; qu:\ loqnebanUir, ainori iniliali juncta cral,

et païadiso, iiec morlc, noc viJà, nec cnaiurà ullA cl ideo ab curum nonnullis allrilio porfecta nnncupii-
al) ejiis ol»se<iuio so|taraii possiiil. Kl là oimit^ ilubio balur. Kes constat e\ tribus magni nominis tbeologis,
prociil, nl|M»ir Hco };iaii, ad ;tl»'riia' salmis purUiin {
qnt» ibidem addneil Gallieus siriplnr sUilini cilatiis.

dcveniro possunl : al liiiio iiiliil o>l qund ad pra-sen- I

li vrro sunl ,
1° .Mplmnsns Vivaldus iu (^andrlabro
\cin Cdiilrovcrsiam infciatur : nec oiiim ea est d^ aiueo, lit de AUril., q. i, et precipiiè 9, id)i b;ec :

justis (|iii ex loelii agtml, scd de injuslis, qui solo < Qn()tiescun)qnc in\cnitnr in diKloribusquùd allrilio
I

'1" contrilio, vei allritus

iiielu à inalo U-niporanl. (}uia ni iriplex ca classi^ I
lit (il conlrilus, esl inleliigcn-

subsistât, liaud nocossuni osl ni uikkjii r(|ue ad sain j

dum de allrilione perfectà, id est, de cà qnâ propler
leiu siiflioial iht se , sed salis esl ul ui)a(|U;enne ad I Ikuni |)nré doleinns de pcccalis, sed non i(a lervidè

eam dispoual magis \v\ niiiiùs proximè. Alipii linior I

cl super onuiia ut par eial. » Neqne id ab eo lenierè
reinolè, spes pauiô propinquiùs, cbarilas denuiin ina- I
asserlum, sed cclebriorum, quus uiagno numéro ap-
gis proximè dispoiiil ad saliilcin. Krgo cùin in saUilis j
pellal , snfl'ragio roboratnm.
negolio polissiniiiin et>nsiderenlur Simi principia con- 2" Vigueriub qui in suis de Sacr:imenlo I œni-
I

vcrsionis, seu nioliva quu; fro<pienliiis hominom iv- t' iili:e Inslilulionibus , à lolâ Parisiensi ra<uitalcso-

Iraxeruiil à niaio, non imiuerilù dicilur Ires esse ;

lemniler a|tpri)l)aiis, an. 1519, sic loquiiur, cap. 16,

salvandorum classes, quarum una timori, altéra san- j

V. 10 : « Sciendum est quùd si allrilio dicalur dolor

cue C(>ncupiscenli;v; , terlia ciiarilali felicilalem suani I

de peccalis volunlariè assumptus propler tiniorcui
dcbeal. ll;ec ex Wilassio Galdiis : nos parlim ex
'

scrviiem, sic quùd prineipium ejiis sit timor servilis,

ulroqne. i
ul scilicel sil dcUslalio iieccalomm projiler ineluni

557. Obj. 7° id llicronynii in cap. i Malach. : « Vult pœnœ, lune allrilio nuiiipiàm (il conlrilio, nec ex at-
primùm Dcus ut fdii ejus sinius : et bonum voluniate I
trito aliquis (il conlrilus, nisi ad bunc sensum quôd
faciamus : si bnc conseqni nobnnns, ul salleni nos ser- !
post allrilioiieni venil conlrilio, sicut dicinius, ex

ves babeai , el à maiis per snp|ilicio!uni formidinem ; mane (il meridies, et ex injuNio fil ju^lus consecu-

recedamns. i Lnde sic : Qui in eo est slaln in quo vull '

livè...Si verù allrilio dicalur dolor volunlariè assum-

Deus ipsiim esse, babilis esi ad juslilitalionem. Sed ;
plus propler Dcuni sumnie dileclum , sed non cum
qui à nialis ex sup|)licii formidine recedil, elc. sufiicienii et requisilà inientionc sive gradu, puta
R. 1° ul semper, bine seqni bominem solo cxlra quia non ex loto corde el ex lolâ nienle, sic allrilio
Sacranienlnm liinore jusiificari : hic eriiin à Sncra- per conlii:ualionem, vei applicalionem absolulionis, fit

menlis pnvsciiidit liieronynnis , ni perse liqnct. conlrilio : el sic inlelligilur id (piod à docloribns com-
538. U. i° ncg. min. Qni .î maio abslinet ex nioiii, muniler dicilur, qiiod virlnte claviuni ex allrito fit

facil equidem quod Dcns vnlt , qiianlînn ad fu;4am conlriluî. >

pec(ali ; qtiia vnll iVns ni qni à peecalo non rercdil 5° Joamies Molanus, Lovaniensis doclor (vir judice

ex amoïc filiali , ab eo saltem recodai ex liniore scr- B.sr.mio, de Ecclcsià Dci et veritate catlioUcà oplim^
vili. At non idcirco in eo esl staiii in (pio ijisum esse meritus, el enjus nec brcveni sclwdulam depcrire œqna-
vull Deus : sed lanlùni ad inm sibi viam parât. nimiter paliebalur idem cardinalis) in Comi)eiidio
559. Obj. 8" ex cojistanii velcrnm Ibeologorum tboologia; praclicaî edilo an. 1585 de Contrit., n. 40 :

axiomale pœniteus in Sacramento, ex attrito fit contri- « Saniores sebolasliri, inqnil, cùm asserutil viriulem

tu$. Atqni eo ipso conslans est veternm llicologdrnm Sarramonli Pœnilentiœ ex allrilo conli iliim bominem
scntenlia, altrilionem solam snfiicerc in S:icrainenli>. facere, loquuiilur de allrilione quie adjuncinm babet
Si enim ultra altrilionem reqnireretur cbariias, jain airettnm ,
quo Pœnilens incipial diligere Deum tan-
pœnilens ex allrito non fieret conlrilns , sed ex re- (piàm iimnis jus!ili;e fonlem. >

misse contrito coniritus mngis : quia ubicumqne esl 542. Ex iis sic : Raleniis snfficeret allrilio nd jnstifi-
dolor de peccalo ex nmlivo cliarilalis, ibi ut vcra est calionem, qnalenùs vi clavinm fi Tel cnnlrilio. Alqni
cbariias, sic el vera cnnlrilio. jnxla veiere> ibeologos allrilio meiè servilis nunquàm
540. K. 1' axionia iilud perperàm tribni antiqnis fil conlrilio. Ergo. El h:cc nobis quarla eril probalio
omnibus iheologis; cùm eorum pars major ilbid om.' j
pnecedenlibns uliiiler adjnngeiida.

ninô nescierit; uti monet anclor libri cui timbis : ! 543. Obj. ît" : Riluale llomamini pra'cipit, et qui-
Kctaircissement de cette célèbre et importante question ,
dem non temcrè, ni absolvaliir moribundus conlileri
si le concile de Trente a décidé ou déclaré que Cattri- non valens ,
qnando per lestes constat , cum dedissft
tion conçue par la seule crainte des peines de l'enfer, et j
signa doloiis. .\lqui eril id timeré pnvceplnni , si li-

sftns aucun amour de Dieu , soit une disposition suffi |i mor servilis non snfficiat. !« enim lacilè babelnr, non
santé pour recevoir la grâce de la justification au Sacre- 1
aulem ipsa Dei propler se dileclio.
ment de Pénitence; quem adi part. 1, cap. G, pag. 54. I
544. R. 1' arjnmonlationem banc, ut alias penè
541. R. 2" npg. min. Ut enim ex illo qnornmdam onines in itr.ecijiilium Irabere. Sic enim, nec omnium
veterum axiomaie inferri po>sit atirilionem pnram , primus, dispulabit ipiispiam. Riluale Rom Alqui
suflicere inSacramento, necessum est ut aiiritio quam j
eril iil icmerè prsp.cepium , si non suflicial raeius na-
locuerunt fieri conirilionem. sit in eorura menie al '
hiîvdis 's enim facile babeiur, qiiia penès bominem
S19 TRACTATLS DE POUNITEMIA. PAUS II. T.SO

csl; non autcMu siipcrnaluralis ,

qui à gr:\lià , eà(iuc 1 Siicrnmonio gnliatn vidciiir idonoiis. Mliil cniiM nxi-

criicaci ,
poiiticl. Kif-o. gil Deiis ad per<-aloris jiislilieali(nicni (|ii:mi ni is in

545. II. 2", nog. min. Sirnl cnini confi-rlnr Hnpli- {•ra'iani sccnin ie},Medi sincère velil. Alipii siiicerani '

Bmus in liqnorc, de fpio ;imiii;<iliir iinniaipi:! sil , (jui^) iiaiie \ohnilaieni lialx-l <pii vcré allrilns aeeedil ad
in extremis evlrnm lenl;\ri 0|)orl('t : ^U: ri p:\ri de S^iernmi-nlinn. Qnnre enini accedil, iii>i ni Di'i ani-

causa dobel al)S(tl\i moribimdns, (l(^ (pio dnhinm sil an inino sibi rceoncilicl?

solo metu, an nlio nobilinri iiioivo ariicialur. 550. W. ncg. min. ;

1" (piia reluis propii'is iiispcelis

ÎJi6. Oi)j. 10° : Si quid obsli'l qiioinimis alliilio cl a lien là solà limoris natnr;'^ , rpii ex pnro j;clirmi.'C

pnra suf icial in Saerameiilo , id sanè ipiod ix'ccatidi ineln peicala (bdet , non lani Dei amiciiiam irupiirit

ToInnUiU'in non excludat. Si eiiim cxcludal, jam nul (piàni ne enm t-ibi iralnm bal)c:!l, el ab ipso mali ipiid

lus manel in corde olx-x ad graliain : muN; ciim ex palialin'. Islnd aniem niolivnin. qno ne icrrenus qui-
Trhl , sess. G, can. G el 7, Sacramenla gialiam coii- dem paler verc conlenlns sil, an picnam graliam in-
feranl non priie; liitns obicom , niliil eiil cnr simpli- veniri coram eo . eni si cor dedt-ris , toiiim dedisli ; si

ciler allriin-; non jnslilicclur. Atqni allrilio ex loties negivcris, vel darc non salagas , niiiil lerniè, anl
diclis pccraiidi volimlalrni al)igit. niliil sallem ipso (iii;niim dcdlsti? 2° Kl consefinciilcr,
I

rilT. Hcspondciil plcriqnccliaritatisinitialis viiidiees qnia is solùm sinei-ram liabel iiicimdn! enm Deoanii-
eliam Anli-Ouenelliani, disl. min. Allrilio exciudil I| cilia; voliinlalom, qui ad id média idonea adhibct.
If.'

vobuitalem peeeandi aclualem, coneedo; iiabilnalem, ii Non adliibel aulem qui solo meln laiigiinr : pclat
snbd.; excbiilil oceasionaliliM", et ralione dileelionis, ||
enim el enixè pelai sanehe dileclionis primordia ; et

qnam introdncit , sicut seta introducit liuum , W\l .\u- \l ^h no dabuntur qin vi nil i;.;nem miileie in terram
gust., tract. 9, in 1 Ep. Joan., ooneed); l'orniaiilL'r i noc qnidipiam vnll magis qnàm ni aecendaliir.

el ralione snî , nego. Uliquc legitimmi essiî oporîel |j

551. Inst. î" : lllo siiicerarn liabel ineundoi cum
solutioiiem à tôt eximiaî notne doctoribns Iradiiam. il Dco grali;e volimialem ,
qni (inmim babci divina
At, qnod mibi uni vorlendum est viiio, fateor me | mandata servandi proposilnm ,
qni(pie mori malit
illam non salis asse<pii. Vel enim , ni jani dixi , bidii- |
qnàni vcl lanlilln i: aliqnid poragere (|iioil divin;e ami-

Inalis isllixc volimtas, est ftmdiis quidam adlia-sioitis | cili;e advorsclin-. Alqni alliilns (irmnm babel, etc.

pccealo, vi onjns cxira gehenmv hypolbesim |!

verili« 6j2. II. disl. maj. : Qui lirnium liabel... proposiluni

peccarel bomo; vel snperstes pncleriti peecili ma- i inlnilu Dei, conccdo; inluilu snî ipsins, bimo qnidem
cula , vel aclualis ad pcccalum affoclns , vel alind l el landabili, scd Inip^-rfeclo, cl qni plus Jiubeum de-
nescio qnid. Non primmn , mm qnia, jnxta eosd.-n) ,
||
ceal (piàn) clirisiiamnn, nego. Sobiiio ex dictis con-

liabilualis lia-c adliaîsio locmn no!î babel qnoad omnia sial, el anq)linsc(nislal>il ex dicendis.
peecata : nec enim qni ex gravi metu peccavil, radi- 555. Insl. T : Alqni proposilum mandata deinceps
cilùs adha-ret peccalo sue; nec qni amicum ex ira; servandi , licèl ab iniperfcclo molivo exorialur, suffi-

i^nnetu occidil, idem facercl snblato gebcnn;^ metu : cere dobel cmn Sacramenlo. Er^o.
tum quia nec ipsa qiuedam inilialis cbaritat s scinlil- Prob. sid)s. : Ul niolivnm ilind snfficial, salis csl nt

la, qujc Iiabilnalem à Doo aversionen» lollcre non i Cl.ri-lns à dignioii molivo, quia difiiciliori, nos libe-

polesl, pnediclum peccalo adba'sionis fiindum loUil : I raveril. Alipii libcravil. Fecil enim si debuil; debnit
tiim quia, ni olim posl Serram adnolavimiis, non jn- aulem, (juia iniposiiil novum confessionis onn.s, è re
|

dicat Deus bominem ex iis qnœ in bâc vel illà ocea- I aiilem eral , ulqni biiicgravabal, indeabonere levaret.
sioiic laclnrus reum jam ai) ultimne
esset : alioqui 554. II. ad piimnm, neg. subs. Ad secundum et ler-

Cœnîc moMienlo balmissel Pelrum, à qno, minore linni , neg. min. Aiisil etiiin ut qni anliqn.iiâ limoris

qnàm moi lis metu, abnegandns eral. Non so.cundnin, loge, igne.iin ainoris legeni è cœlis in terras ailulil, ab
quia pcccali macula, si sil qnidpiam ab babiluali illà ,1 amoris jugo, quodnicescil (piidipnd in Evangelioacer-
p.'ccaiidi volnnlale diversum, ne ipsâ quidem iniliali :| bnm csl, fidèles suos levaverii. llis qnidem uberiores
cliaritalc auferlnr. Non lerlinm, quia iniplical ul I el p:;lenliores gialias confert , scd pnecipuè amoris.
achiali ad pcccalum affeclu fœdaUis sil, qui ex giali;e j! Non nego eosminori iiidigere di' positione enm Sacra-
impulsn peccatum sui>er omnia dctestari suppnniinr. ||
meiito qnàm indigucrinl Jndiei Sacramenlo deslituti ;

Si (]narlnm quld iiliid sil, assignai c ne dedigiun- ji sed id laclum est, non lam nt conpcnsarclnr or.us

Uir sobilionis hujus aiiclores : vcl iioliùs solutio- confessionis, qnam enidili mulli apnd Judxos in usu
nom ips.im reddanl incndi , et, (jiiod saiiù possufil , i fuisse volunl , (piàin in gialiam amoris ipsius : videli-

ciiCMmfus:imbisomnibuscaligincia excntianl. Intérim il cet ni oeins juslilicarcnliir fidèles, celcrinsqnc babi-

548. R. Neg. maj.; ncque enim insnf-iciens videtnr ij Inali ciiarilale insirucli, dignos Evangelio fiucUis in

allrilio, quia poccandi volnnialem non cxcludal, si d | opcnbns singulis ex cliarilatis molivo vel sallem in-

qnia excludat ex molivo imperleciiori , eo nempe j|

lluxu eliccrent.

vi eiijiis deleslaUir quidem bomo peccalnm, ul malnm |i| 5o5. Inst. 3° : Constat Icgem novam cssc logeni
Riiî, non aulem ul maluin Dei, seu ul aver»ionem à ;|
grali;e. Atqni lex grali;c non eril, sed poliiis rigoris,

Dco lanqiiàm à fine idlimo. si iillra limoiis nioliim aliqiiid exigat. Isindeniin,
||

549. Obj. iV : Qui sinceram habcl ineundic cum quidipiid tandem sil, difficiliiis liabelnr qnàm liniur.
|

Deo reconciliaiionis voluniatem , nd oblincnîam in 11 550. Il.l" liinc à Pelagianisaniequopiamdcdi'Clurai

521 CAP. IV. DE CONTKITIOXE. 33S
iri iiictum nalunlem in S;uraiiicnlo su.ficcre : is enim r cMra oninem aloam positinn loM«'ri in pr.txi. Suppo-
cùin naturiu viros non suporcl, faciliùs lialchiliir nil liiie (pix'slio rem agi cuin Pœiiilonle, qurni c(ti6

(in:im linior snpcriMilnialis. «oiisict, non alio ipiani limons niotivo detorrcri à
bol. II. i' w^. niin. rni.'lori|nàm c lini n()\a lox pcccalo, idipic extra rasnm niorlis. .\n anlem pœni-
le\ gralki: non tlicilur, qnasi nilnl ea aJ finoni kuuin len^ ijise latilè ac ci riù scrulari possil, quo inovcalur
e.\igat laboris , ciun c\ Chrislu ipbu apiid M.aili. 7, spiriiu, inelù^ne solùm an eiiam aiiioris, qnatslio est

arcta sil via quœ ducit ad vitam, cl clirislianns (|uisr]ne niiva, qnam in prroscnli non ex; endimus. Sit
ciiiii uietu cl Iremore salnlcin snani 0|.ei'ari dcbcat; CoNCLi sio. Opioio (jua- ailriiionis pura- suflitientiaiu
cerlum esl evan^flitan» legcin nnilli|ilici liliilo tlici docel vfl co rejicicnda esl, (piùd in praxi iiita non sit.

logeni grali:n, « t liiiid»-»» 1" quia pr;rcc|iia longé paii- b'Jd. Prob. rOpinio, quà.eliamsi spéculative sup-
"1^ quia Cliiisiuui ipsuni liabtl,
ciora coinpleclilnr; ponalur probabilis, praclicè uti non licel, estopinioiii
quem laiilùm pia ligurabal lex Mosaica ;
5" (juia gra- ordiiie ad mores prorsns rejicienda. .AUpii ojjinione,
lias laigilur ubrriuros, casque poiissiniùni sancla; qn;e ailriiionis SiTvilis suflicicMli.im ad^lruit, uli non
dilecliunis : unde lam facile esl chrislianu aniaie licel, eliamsi. etc. Llcnimopinio i.ila nnlbuii praclicè
qiià:ii olini Juda'O linieie. Non ergo qucrendiiin esl usum bal)crci)ObSil.suriiciunl duo Ikcc, Tut eadem opi-
de difticullale anioris, scd querenduni (luùd inler lot nio lainetsi pr ii)abilis, imôeloppositànonniliil proba-
aniandi niotiva el auviiia diabulico quudam niiraculu bilior (quoduliquenegamus)dnbia lamensilctincerla;
Irigescinius. ^^ ul, cxlra nccossilaiis caMum, illicilum sil in sacra*
ob'S. Al(|ue liiuc solvilur qiiod objiciunl aiii , vide- ineiilis confeirndis seiiui opinionem incerlam el dn-
licel jugtun Clirisli csse suave el onus ejus levé. Qui l.iam , elsi probabileni, leliilà tuliori, qualem esse
enim bxc dixil tbrislus , cl conressionein pni:cepil oppo>ilam lalonlur omncs. Alqui ulrumquc constat.
el aniorein L)ci ex lolo corde , ex iota iniimà , ex lotis Primo enim opinio qu;e pro allrilione pnguat, in-
viribus; aupie in eo niandaio Itgem el prophelas con- ' ceila Cbt et dubia. llla siqnidcm opinio incerla esl
Sliluil : unde seu sullicial aliriliu in S.icramenlu, scu cl dubia, cnjiis o|)posila non improbabilibus fulcilur
ullra ipsani aliud quid reqniralur, redil scniper c. m- niomcnlis. cl leneri polest ut probabilis. Ilatioest,
ineiililia b-gis difiieuilas ; vei , ul veriùs dicani , bine quia ut opinio opinioni wrx oppisila, vera esse ne-
corruil unde repeli videlnr. lil enim ail S. doct irgra- qnil, sic ncc ojiinio opinioni indnbix' opposila , mo-
liae Cl cliarilalis : « Dunnn \id(lur qi:od Doniiniis raliler probabilis esse poiesl. Alqui opinio opinioni
inqieravil ul si qnis vnit enni seqni, altni'gel seniel- '
de suflicicnlià formidolosie ailriiionis opposila, est ad
ipsum.Sed non eslduiuni nec grave quod ille inqicral, minus pmbabilis. « Qnis > enim, ait lleaiio ipse, posl-
qui adjuval ul fiât quod in)|)eral. Nain el illud veruui ' qniun onmes intendit nervos, ul aliritiononi pnram
esl quod ci dicilur in Psabn. IG : Piop'er verba lubio- vihdicaret; c qnis diccre aiisii nioraliler improbabi-
rinn luorum C(jo cuslodiii lias duras. El illud veruni esl lem esse o| iniunem, qnam boc icmpore toi siiïtincnt
quod ipse di.vil ; Jugum mcuiii lene est, cl omis ineiiin opiscopi, academiu! et ibeobigi, ul exi>)liiîieni lot esse
levé esl: Olidulid e.mm uiklm E!>t i.n pr.£ceptis, lt [iro, quoi contra. Sané, ail Sleiaerl, episc.;pi episco-
siT LE.NE CUARITAS FACiT... Considcialc quanliiu) bi- pis, acadeniiie academiis, scb(du: scbolis I âc in parle
borenl onuics amalores, necsenlinnl (juôd lalioranl :
adversanlur. » llùc facil ,
pcrgit idem ilenno, quôd
et lune plus ab eis luboralur, quando à labore quis([iie 0|iinio qu;e fonnidi losam allriiioncm rejicil ,
1" ra-
probibelur. > Aug., serm. 90, abàs 47, de Divcibis, lioncs alierat « non spernendas Inm ex Aiiguslino,
cap. 1, el lib. de Naïuià et Gralià. c. 60 : Cliristi sar-
i
lum ex aliis Palribus, Inm ex ; nti(iuis tbeolo^is, tum
cinsi LM charilati levis esl. Durœ sinit limori vi;e Do- eliam ex Tridenlujo deprompias; 2^ quèd auclorilati,
j

mini, levés otiiori. Ergo nedùin grave sil jugnni (iiiri- !

quam ex Tiidonlino desunq)scrat opinio pro servili at-

sli ,
quia dileclionem exigil, bine lene est quod el j= iritionc deccriuns, non parùnidclraxil Tridenlina Pal-
dileciionem requirit, el dal dlligendi vires. ! laviciiii Ilisloria, nbi asseril et probat à Palribus sub'
Alias id genus objecliones flores qui reperire volet latam fuisse voceiu, suflicere, quia nibil circa maleriani
cura solutionibus , adeat citalum jam opus Porpby- j
bîc agitai am deciderc voluerint; 3° qnôd anle Triden-
riensis episco|ii, d.ssert. 3, cap. 12. i linnm vix reperire sit auclores, qui dixerint sufficere
Plnct. III. — An supposilâ probabililate opinionis, quœ ailriiionem sine allipio Dei amore bonevolo. Unde
atlrilionem servilem sufficere docet, eadem oyÀnio sil Siiarez, scribens posl Iridcnlinum de lioslrà sontenliù,

praclicè tiita. diccbat, p. 3, q. 90, a. 4, disp. 13, secl. i, n. 17 : »

Revocanduni in mentem quod asseritur in ira- llla opinio nec vaîdè antiqua est, ncc mullùm comniu-
ctatu deConscienlià , nimirùm opinionem eiiani con- nis. El Dominicus Solo, qui Trideniino interfuerat...
traria probabiliorcm praclicè leneri non possc, nisi sic ait,disl. 18, j«4, q. 2, art.(j : Doctiina !i;iiC(loaltii-

ea niullô probabilior sit. Id .lulem, si qiiâciimqnc in tioiic, qu.K in Sacramenlo (il coiilrilio, licèl sil vera,

nialerià vernm est , al in iis|prLx:ci| uè qua: jn.-liiiam non est lamen mul:ùm velus : et sic concludit : Pie-

proximo dcbilam el Sacramenta speclant. Jam ergo verà eum qui mihi diceret se non pœnitere propter
espendenduRi,an eliambiservilisaUrilioisissufficienlia Dcum,absoivere non audcrcm. Si «OH aM(/can7/e,7/a"dr-
iis nileretur molivis, qu.c difiicullaiem baud conlcni- ca hoc liienlcni conciiii penelruvcrat, an prudenter audebi.»
liendani faccssereui, posset hœc ut ctrUini quid cl imsnQf? Di'l'-vrùl r.ie, prosequilurSolo, non essearlicu*
Si) TIIACTATUS l)K I»(*:MTKMIA. I'AKS II. Sti

Non «'nim est rxinrssa i;v;(M{;<>lic;t ;»SHPr- (Cl cl , si forlc lalfia kit , ut à mnltis crkc conjicilur.
Imn (Idoi...

AiignsliiHim, aliimi>e isliiis clns- npinio ipsiiis ; sic à pc<-calu inniimiis qiiidcni cb^e
lio. lni(S iiciiiifi :>!»"'

r('|i( riliir, sed csl scliolasl coriim col- possitl, qui ad Pœnilcnliain acccdcrcl cum atlrilione
8is aiirldirin
coiuliisio) qiiniuniinii sil vcra, non soià : al non idco salnlcm conscqncrclnr in liypollicsi
Icclii) (iti csl, (in;i'

csl lanuMi iligna, oui liilantcs p('r|)»!ln;c nomr;i! s:ilii- |ii'()l)ai)Hilcr vciA, qnùd scrvilis allrilio pcr bc sulaia
SMcntnicnlo non
aul duniniilionis coiilid;>nius. 4° Qnoil ciùtm p>œ-
in siilïicial.
lis
sutlc-m in ar- l)ii\. (Jl)j. 1° Tiila praclicc o|»inio, cnjns praxiin
cipui seiili'iiliœ hnjus pnlroui mlniil cnni, : c>-l

liculo mords, case practknndiim, ob j^ravo, ut

ahuit, approbat lllcdcsia. Alqni Illius cnini opinionis

dannialionis pcricnlnni .Si giavr perknhim ; crgo uon

:
praxiin ;ipprobal Kccicsia, (piam scil cl iicrniillil do-

tanin ci'iiHitdn. Il.rc illo. ((!ii ni \ciaiii cl praclicè Inlani. An cnini )»ia malcr,

Sccnndô, iii Sacianicnlis coiiforcndis non liccl pra- j

opiniuiicni ox qiiâ loi sc.ilniiicnl sarrilcf,'ia, lot lioiiii-

clicè scqiii opiiiioncn» (lul)i:wu cl inccrlani , clsi

pio- iinin dininaiio, iili vciaiii cl liilain doccii siiieret,

babilcm, reliclà alià Uiliore. 1° Quia dainnala csl al) iiisi cjns praxiin oniiils expcrtcm pericidi judicaret.

Innotcntio XI, an. IGTD, cl à cicro Gallic, an. 1700, Alqni scil fù( Icsia cl pcrniillil doccii opinioncm at-
illicilum venin
h;vc jnniuium casnislarnni assdlio j\o« est : Iritionis forniidolosa;, ni cl Inlani ; veial(Hie ne
in Sacrameiith confcrendis sc(iui opiniouem
probnbilem iillà lia'c nolcliir censura, ni palcl ex decrcto Alexan-

de v(dorc Sncramcnti , reliclà luliore. 2° Qiiia rcipsà dri VII. Ijgo.

non liccl se(ini opinioncm ,

quse a;lernai niinx' pcri- 502. U. ad primnm, neg. min. ; ad scciindiim, 1° re-

cido cnm exponil à qiiopraciicc Icnelur. Alqni opinio, lonpico ai'gnnicnlnm. Illius opinionis praxini iin[)ro-

oui sufficicns osl atlrilio forniidolosa,,

VUIOllllIvlviiciv,.j»,*.v*
ulpolè ncc in- V, , quain scil cl
bal Eccicsia,J'I" ad minus
---, rcjici ut
--Ipcrniillil --*
dubia ncc cciia , asennu danmalionis pcriculo cuni j falsam cl imllalcniis sccurain in praxi. Alqni scil Ec
Suarcz,
exponercl, à que itiadicc lencrciiir, ul dotel j. clesia Ncqne vcrô ignorai Aposlolica Scdes ,
quae

vel sallem vuldè probubililer ab aiiis docerc Iradil :

sit eà de re senlcnlia seu tleri Gallicani , cum is eara

imô cxi)onercl adliuc, si, (piod uiiqiic difliiemur, oppo- pnblicis monumcnlisinscripseril; seu innumerabilium

silà probabilior supponcrcUir. Ul cnim in bàc eliam lolo orbe ibcologorum ; cùin ex bis alii suos eâ de re

liypolbcsi cxponal icieriKC damnalioais pcriculo,

salis libros Rom. Ponlilici , ul Clemeiili XI Porpliyriensis
est ulqui eaiu sequilur, maleriani dubiam cl Incorlam cpiscopns; alii minislris cjns , ul non ila pridem pro-

adbibeai pro cerlà sine neccssilalc id enim

nclas : Icgato Avenionensi Galdus, nuncupatoriis Epislolis
Sed qui solà conleiilus dedicaverinl.
esse jam conlileiitur omiics.
esscl allrilioiic scrvili, niaieriam dubiam adliibercl 5G3. R. 2'"
Neg. maj. :
1° Quia ihesis isla... i De-
pro cerlà, adeôquc Sacranienlnm expoiiercl
nullilali, bel opinio ccnseii probalsilis, diim non constel rejc-

cilra nccessilalem. Ncciue cnim ncgabunl

adversarii ciam cssc à Scdo Apostoiicâ lanquàm improbabilcm, i

Dciim, qui impossibilia non jubcl , eas, urgenlc pra;- qux' csl nuni. 27 iiiler damnalas ab Alcxandro Vil,

ceplo, gralias largiri ,

qu;c ad dcieslanduni ex pcrfe- an. IGGo, « qualcnùs silcnlinm cl loleranliam pro Ec-

cliori quàm ailrilionis moiivo rcquirunlur. Quemad- clesi;c vel Sedis Aposlolic;e approbalione sialuil , falsa

modùm ii^ilur liccl speculalivè probabilissil, aul eliam \ declarata est à cloro Gallic, an. 1700, scandalosa, sa-
opposilà probabilior supponalur opinio l). Tbomaî
de luli animaruni noxia , elc. » 2" Quia si quis ailrilionis

sulficienliâ panis siliginci inEucbarisliâ,

peccarel ta-
|
sufficicniiam approbâsset , maxime Glcmens X , dùrn
qu;e subesse possit ne- banc, non secùs ac opposilam senlenliam ullà censura
men qui cxlra extrem;c , si ,

cessilatis casum siligineo pane ulerelur. Quemadmo- nolari veluit. Porrô Clemens X, Lovaniensibus depu-
rursùs pcssimè audircl medlciis, ([ui oiuissâ cilra Fcrvacqiiio, renunliavit, se in eâ esse sen-
dùm lalis, lesle

causam mcdicinà iiidubic profulurà, aliam probabili- ; iciilià qu'od rcquiratur aliquls Dei anior propler se in

ter lanliim profuturam dard icgrolo. Sic à

pari in i
Sacramento. 5° Non niagis Ecclesia scrvilis ailrilionis

pr;csenli maierià sunicicniiam probare ceiisenda esl, quia illam doceri

5G0. Nec dicas , leste Esparzà S. J. ,

Romaitoe in- sinal, qnàin approbâsse ccnsenda sil lot elliicœ chri-
|

quisilionis qualilicatore, (jui pnvsens adcrat ,

quando sliaiioc corruplclas , (juarum aliquot tandem proscri-

roprobala esl proposilio : Non est illidlum ,

de, in- |. jisit, alias , Dco danle, prosciibel dcinceps. Imô erat
allii- magisquàm illam proscriberel. H;Te siquidem,
laclam pcnilùs fuisse opinioncm de sulficienliâ ^
ciir i.>las

lioiiis scrvilis, liccl lime examini

subjecia fueril : imo ; pula quôd iiilcnlio inlcrior in oKicii recilalione ne-
banc ex uiiaiiimi Consorum suflÏMgio rcmansisse in- I
cessaria non sit, etc., fréquenter nocere possuiit illa :

columem. '
vix uiiqiiàin ullra rarum altiiliowis quà talis cogniuc

Aliud csl enim opinioncm non improbari , aliud \ casum : ciini ne unns quidcni vel jiœnilens reperiri
camdem judicari moraliler cerlam. Ulique inlacla re- i
possit, qui pcccalum siium quo mcliori poiesl niolivo
mansil haclcnns opinio D. Tboma; qua: pancm sili- non detesletur vel confessarius qui ad deteslalio-
:

, ; ,
I

gincum ad Eucbaiisliuî maleriam salis esso conlendil. \

nem banc pro virili non accendat- Sanè, ail laiidalus

Ccdo quis eam in praxi icncrc ansil? Addc, quôd sic-

| ^upra Uu-ologus, i à viginli quinque annis salis assi

m bona fides illius ,

qui jiropler D. Tiiouix- anclori- ] jj^.-, e,)nlcssi(incs cxcipio, cl ne unum reperi ,
qui

talem siligineo pane uicrelur, eum qiiidcm à pcccaio solà aliriiionc fueril conlcnlus, liccl ab omnibus mibi
|

eximerc posset, nec tamen Sacramculiim verum efû- |i jncogniiis aclum doloris cxcgcrim verbis cxpressum,
 §Êi CAP. IV. DE r.ONTUmONE. 316
Qiiod niilii accidit, snnè accidil ol aliis. ITi'ic de rc cor- anlisiiic: an. l.'iSO, insoila nibliolliocm; Palrum opcra,
tîor Ecclcsia, aliisqiio latmnilms iiKila, iiiliil circa lioc *!";» i"l<'i" 1 infiino loco srdci //,»• Paradisi, iibi sic
dccidil. » Kl \orô , (|ii(it Ikmi ! turb:iniii) origo esse Kobciliis illc il qiK» iioincii si i li;ibct Sorbona :

poU^l dcfiiiilio cliam a-cinissima. « Qn;iii(iini(iimipic de pcccalo dolcas (inalilcr propler

504. Obj. i" : N(tn Icnfiniir in matcrià salulis viaiii b(K(piû(| sci>> ledaimiaiidiini, el ronscciilnriini mor-
bcmpcr cligcrc luliDrom. Alioqiii iioqnidcii) sidn<rrt'i Icin iiilerni |mt pccc.ilum Iniim, cl si rog.ivcris Do-
tliarilasinili;ilis,ciiinliili(»isilcoiiliirK) |ierri'Cta.Krj;o. Miiiiiiin ni lui iniMicaim , non cxaiidicl le lied bona
5(>'>. R dist. ;!Jil. : Non IciuMinir viaiu cliiiiTC liilio- i.liniia propler Ik.c facias, » de. ;2" Quia scrvilis al-
rcm, ct'irii |ti;uslo osl alia vcrè liita, miiccdo ; si lia-c II ilioiiis Miriicicnliaà sacra laeulialcposl ccnsuram, ut
dcfic'ial, ni in (ir.vsi'nli faloiilnr vcl ipsi pi a'ii|iiii con- anie,iiiiu;ipi(iressoribiis, liiin à librornni censoribiis,
Irari.p opinaiinnis assciloies , iiogo. Non roi|iiiiiliir imii à scbol.iblicis inler pnbiicas disimlaliiiiios liiolli-
coiiliilio |!»'rft'< l.i, i|nia Iiano ikmi n'(|niri pcno aNSciiiil gala liiii. Sic, ni Sainboxiiim pra-leiii;illam, doclis-
Scdt'S Apo^tolica in Icxlii ad calccni coiicilii Koiiiaiii siiiiii-> i>. IVieiicl in rcgiâ Navarrà prolessor, ipicm
ap|iOsi((); ci c\pit's>cilcliniil Callicana Lcclcsia, nnlià seiisns laia- in. 1058 censtira: hilerc non poinit , cùin
in conlrariuin diclis vri Taiiis roclaniaiiio. Alii|iiid is niins l'iiisscl è Depiilaiis à Facnllale ad examinan-
verô iillra inclus sorvilis inipnisiiin probabilissiinc ad ddiii Sciiiieiioli Libnim, iiu/Jc/«/j.s-, an. IG47, opinio-
sccui'ilatcin rcipiiii c'<)n>lal ex iiiliiiitis prnpé iiionii- nem, (pià ad SacrainenliMii rei|(iiriliir anior Dci eliam
mciitis ,
quoniin aliipiDl ilcinceps cxculioiniiî;. L'mlo super cmma, ul prudciitiorcin et luiiuiein amplcclilur.
qui adoù allrilionc niuiiiliir, iil, snlloin orc icniis cl Sic apprubalus luil an. IG5I , à docloribus qnalnor
iiilcr schohi; clanioros, in oà speiii consliluerc suaiii .Morini liber ,
quein siiuiii non esse nôriinl allriliona-
vidoanliir, iiâc rcUindciidi suiil Angnsliiii voce, serni. rii. Sic demiim pnblicis in lliesibns, qnariini cxslant
40, aliàs lioni. il inler 50 : Ecce dm l'ib'i sccuniaicm pluies ab an. IGiO, fiequenlissimè propiigiialinn esl,
fffocurutor : quid tibi prodcsl , si l*alcrfamUiàs uon iic « midu'iin delralicrc verilali ,
qui sine aciu amoris
eeptet. Cogilare niciiin niliil poiiil in rc, aicbal Sco- Dei homiucm joslificari posse affirmai, el qui sibi
lus : unde, siconlia quud scnliunl Allrilionarii , in- siiaderc conalur deliniisse Tridenliniim alliiiionem
valida sii confcssio (oraiii siipremo Judice , ncc ex piirain cum absoliilione sacramcnlMli ad juslificalio-
sensu, noc ex diclis illornin valida cfficielur. neni siifficere. » De bis adigcminimi Opus, alind quod
5tiG. 01)j. 5° Non ca nmpiàni facullas Pari- jam
: fiiil cilaviiiius, inscriiiUiin, ÉcUihchsemmt, de, part.
siensis, qu;c opiniuncm niiiiiinè lulam approbaix-t. 4, cap. 8, aliud cui lilulus : De la conliiiion nécessai-
Alqui Facullas illa, caicran;m omnium païens , ser- re, de, in ipso Gne.
vilis allrilionisdoclrinanicoinprobavil, cùin an. i()58, 569. Quod spécial ad Cermania' L'iiivcrsilales, qux
proposilionos à Sciiiicnolo tiadilas < de allriiionis Micbelii opus approbàiunl, rcpnnit Poipbyiiensis
insuHicieiiliâ ccnsnil esse (piictis aiiimaruin pertuba- cpibcopus in Coufittalioiie disciissionis llieologicœ ,

livas, cominiini cl oainino Uike praxi Ecclesiie con- r ex adverse poïiendo universitalem Parisiensem
trarias, I cic. omnium malretn , ac rursits Coloniensem ( ubi Mi-
5(J7. Idem an. 1715, prœsiiiernnt primariœ Ger- cbelius Irislem passus est repulsam ), cum utriusque
manise uiiivcrsilalos, Vionnciisis, Pragcnsis, Ingol- filià Lovanicnsi cl Duaccnsi. 2" Vicniier.scm cl alias
sladiensis, Dilingana, cl Salisbingeiisis ,
quae dis- deniplâ SalisburgeIl^i ,
quem PP. lienedicliiii in tlico-

cussionem ilieolo^icam Augusiini Michel exaraiam logicis nioderanlur, Palribus Socielalis in disciplinam

advcrsùs qnaluor Disserlalioncs Landjcrli Le Drou, iraililas esse : iios porro, cum lesle Fraiicolino,
non sine ciicoinio approbavère. Ergo. lib. 2 Operis de dolore ad Sacramentum PwniU'iiliœ
bas. il. ad primnni, neg. min. ; aliud cnim csl ap- ueccssario, c. G, § "2, n. 17, pro scrvili allrilionc ila
probare snilicienliam nllnhouis, quam cl adinilliinl P'.igncnl , ul opinio lia.c fcrc b;ibcri possil lanquàm
omnes, quibus non seciis ac clero Gallicano pcrsua- scnienlia Sucielutis, pro se ipsis, non ul judices , sed ut
suin est, non rcqniri in Sacramenlo conlrilioiicm parles sulTr igiim» Inlisse. Ernnl verù lorlassis qui
,

perfeciam ,
proiil exislimabai Scgncnoins, ant pro co anclorem biinc non lam ul llieoloqum aljtxlu vacuiun
alins i|uispiam : alind seivilis ultrilionis sniliciciiliam qnàni ul parlcm, hic snll'iagiuni icirepnicnl. linl csl,
lueii. Primiim fecil sacra facullas Pari.-iensis, cnjiis lalenle ipso (an. 171G) , uon ila pridcm in opinionem
docirinam Inbcnlcr ampl-cclinnir : de secundo ne co- illam concessil sociclas. Alqiii falciilc alio Lambcrlo
giUix il quidem : cl id inviclo dnplici momenlo conslal ; (an. 1741 )
plures ex eàdem socielale variis in Colle-
1" <iuia sacra Facullas, quic non onini doclriiue vcnlo (fis professores opinionem de allriiionis scrvilis snfficien-
circnaifcilur, (ipjios'lam seiilonliani (piâ dalâ (»cca- liù Imdie spernunl. Ergo liis id pcnc conlingil quod
biune aniplcxa esl, [inla cinn dccies ad mii.ns Ida celcbrioribus scbolis, qu:e circa quasliones necdum
japprobavii libros in quibus scrvilis allrilio palàni el ab Ecclesià defniilasconlraria in sludia scindunlur;
rolundè explodebaliir, ul an. 1549, lustiiniioncs ad cl cdilos hinc et indc libros' approbanl, iiio<lo in iis

1
7ialiHalem plùlosopliiam Joamiis Yiguerii è Pianlicalo- nilii! lidei advcrsum conîiiiealiir.
rum fan)ilià , docloris ac profcssoris Tolusani ; an. Pl.nct. IV. — Conocctaria è prarcdculibus.

1552, JnstUulionem Clirisliani homiuis adiersus Imjus Conclusio. Adjusiificaiionem in Sacramenlo requi
femporis hœrescs, auctore Stephano Parisio, Avellano ritur aliquid ullra molivuui limoris,
 >n TIIACTATUS DE l'OEMTKNTlA. l'AUS M. 328

f)70. Piolt. 1" oxdicliâopiiiio flll,l•s()l;Ullll•ilio!1ccl>n• iiiteiiiiuni salus. Age veiô cxitlorcmus an ila sit.

tollla i-sl. ni'ccnl:i csl s|iociil:ili\o, iicc |ir;>(tiiè lui:». 571. Noslra lirec de aiuilimie <'onli()vcfsia vel à

Kijjonllrà :illiili<'iiciiin;'|mi iluriiliiiiiiil iiiS.K T.iiiii'i.lii. .laiisniiaiiis eonlta Anlijaiiseniauos, vel ab Aiilijan-

Priil). "1" anciiiriltle cit'ii G:»llic.;uii, (pii an. I70v) scnianis inl(T se agiialur. Si piiniuni; imilililer iiio-

Iia-c slaliiil : « Di' diloclioiic Doi, sicul ail SacianM'ii- vcliir. Niniirùin id oinnibu-i Janseiiii discipulis so-

(iiin Ua|i(iMiii in atliiltis; ila ad S'Craiiiciiliiin Ptrni- leniiKM-sl, ni (iinncm Clirisli gratiain, gialiam esse

ti'iitia", (|wa! est laljoriosiis IJaplisimis, iioci'ssarifi.li ic cliaritalis tueantur. Vel ergo qni ad PdMiitcnlia' Sa-
dii!) iiiprimis ex sacri) saiiclà Syiiodo Tridt'iiliiiù iiio- cramcntuni accedil, grali,^ alicpift inuv(;lur, vrl nnllû.

uciida el doceiida esse duxiniiis ; priiiimn, ne (piis Si iiullà , nnilo in syslrnuiic jusli(ie;d)ilur ; ncc ccrlô

pulel iii iilroipie Sacraniciilo ic iiiiii ni pr;e\i;iiii coii- cam (|nà iiidigel graliam liabcbil à Novauguslinianis.

Iriiionem cam (pia; sil eliai italc perleela, cl ipia! ciiiii Si ali(piA; niquid fiagor lanlus, cùm gralia bâte, co

voloSacraiiieiiti. aiilcqiiàm aelu siiseipi;iliir, hoiiii- ipso (pio gralia csl, sil vera cbarilas, sallein iniiialis?

iiem Deo iceoiiciliri. Alieriiiii, ni" qiiis piilei ùi iilio- Milii aiidire vidcor nied cnm , (pii corani Israelilis in

quc SaeraiDoiilo Si'curiiiii se esse, si pia-lir lidei et descMlo \agaiitibus , loiigà argninentornni série pro-

spei acliis non inelpi.il (lili[ierc Doiiin Uuniuiiin oiiinis barc velil, periluioscx ipsis (piotqnol divcrsuin quid
juslili.e foiilciu. i à mamià deguslaverinl. Pap:r dixlssel ! lioruin quis-
'
Eliiifrà: i Placcletiam caveii àSacramcnii Pœai- piam quorsùm Uia lia;c oralio? iiescis
, vel bic pcr-

lciili;c adniinislris, ne in lioc Pœiiiionti;".' Sacraniciilo, ciinduin famé, vel maiinâ vescctidum; quia islic esca

aliisipie Sacramcnlis conlerendis , secpiaulnr «pisiio- j

vel milla est , vel manna est.

neniprobabileindevalorcSacramenli, reliclâ luliore ;

j
Si legcruiil >\\\\ cma; esse ut pro viribus pœnilen-
iicvc pœniteiiles ipsoruni fidei animain siiani coiundl- leni borlenlur ad cfllagitandam Spirilùs sancli opcm,
j

tcnles ndnionere cessent , iit in pœnilcndn imlioala: giatulabor, qnando(piideni sic profiteantur orationcm

sallcin (lileclionis Dei ineanl viani, qw.v. sula sccnra h pi'ceatoris iioviim non esse pec( atuin. Inleiiiii tamen
sil giaviler peceatnri in lioc salulis diseriniiiie, vel sciant , id qnod in graliam pœnitenlium faciunl , ab
;

eo solo (luod cerlis inceita pra'ponant. s Ahpii in liis !

aliis a que ad minus (ieri. Ulrainque junior directo-

evidentcr requiriUir alitjuid nnn modo ullra meliiin nim speciem experlus snm : nec me l'ugil quos sense-

gclieniiie, sed el ullrà spei actiis;si laineii gcliciiniç ;

rini omni ex parle accuralioies.
tiinor al) aciu spei divelli possil , ul adversariis vide- 572. Qcùd si res iiiler Catliolicos agalur, non miillo
|

iitiliitr videlur lola ba c disceplnlio 1" quia qui allri-

Inr. Krgo. :

PuNCT. V. — Quid tandem idira motivuin liinoris requi- liouem piiram suflicere jndicanl, digniori inotivo poe-

rat aliritio. nilinU'S siins cciislanler insliuunl; sicqne quod sjk;-

cnlalivè doceiil abjiciiint in praxi; 2° quia lœniien-
Ex dielis seclione priiiiù arlieuli secnndi pr.rsonlis ; ,

liujns cajiilis, seqnilnr, (pia'silani liane tanlo labore tes ipsi eam in se contiitionem cfTomiare sludenl,

gcniniain : qiià aliiilio peiiici deliel iilgraii.tni in Sa- I

cnjns noiniani |.ncriili à Calliccbi-mis iianserunt : ea
cramonto
spei, vel
pariât, esse vel ainoreni conciipisceiilia; aiil

amorem sinipiicis benevolentia; vel anioieni

•
:

:i
vcrô nequidem loqnilurd
. .....
pra'Cipilum; qnia ne ipsi quideni pœnitenles discer-
•
pœnis gebcnniB
.
;
5° el id
,.

ch<lPita:is, icinissuni qnideni, sed qni lainen de i-e sil ;l iit'ie salis possunl, qno aganiur spiritii , metùs an
snper oniiiia ; vel dfiiuini anioreni diaiilalis, qni per inioris Erunt (pii sibi Scrapliim ardenliorcs videan-

bc soluni non silsui.cromniii, sed à consortio linioiis, il lur ,

qniqiie niliilomiiiùs vix snpern;iUirali moveaiilur

aileriu'-ve id genus molivi, liabcai (jnod oniiiia salulis impulsu. Eriinl (pii se silice dmiores a^slimenl, jani-
obslaciila siiperct. que penè reprobos, (jui lanien Dei logciii plus diligant,

Ex liis opinionibiis nnlla est qn;t' suos vindices nacla i:

quiim millia anri el argenti. Cadiicum igilur cstquod-
Don l'ueril; sed ila pani qiiani seniel aniplexi sinl ad- li cuni(|ne molivi eos aflicienlis examen : unaqiie cerla

dictos, lit (piicnnique in aliain velpropenderit,gravcni ]\ bic régula conslitui polest, ut ex fruclibus dignosca-

is apud cx'teros nolain suslineal, et sibilo explodalur. I lur arbor, scn, ut pœnitens ex conslanii mandaiorum
Tant.xne aniiTiis cœlesiibiis iraî? lahtisne iiisiillatio- i
Dei obscrvatione judicelur.
iiibus vindicanlur cliaritalis jura? 573. Nequc lisec , noslra tantîiro , sed et alioruia
Illud ul effugcr^m infortunium, si lainen vilari po- plnrinm est opinatio. Sic Meldensis ille Bossuelus

test, è re nicâ decrevi esse , ut uniuscuji-ssqiie opinio- ji t. 2 Liiter. et Opuscnl., pag. 59 : « Ceux qui font lanl

nis pi'iïcipua comnioda et iueonimoda, quâ niaximà de bêles ibèses pour ramoiir sans rapport à nous, se
polis cssel fide, leetorum ociilis subjicerein, ul quis- donnent un soin inutile d'amuser le monde ; » et Sup.,
(jue rébus corain Deo peniaiis id arripiat quod satius pag. 57 : « Celui-là est le plus parfait qui absolument
esse judicaverit. aime le plus par quelque motif que ce soit, i Sic et

Quod anleqnàm facio paucis cxpenderc liccat, au qni unus apud quosdam pro millibus computatur , ce-
,

tanli sil pnesens (pueslio ul tiinU) cuui luiiuillu agi- li'hris Abbas S. Cigirani, tritojam noininc Saiirir;»,-
,

tr.ii me: ealur. nus, interrogalus in Castro Yinccniiarum an. 1639, à

AfliniiaLlcquidcmpiurcs; jamqueab opernmsuo- | Jaobo Lescot doclore et professore Parisiensi ,

rum exordioprafanlur, qu3CStioiienipra;senli nullam | posiinodùm aiitcm Carnutensium episcopo, annon

esse gravioicm; cùm ab râ pciKleiit atcriia pa> | vcrai/i/onlrilionem, in Sacramenlo requiri aliquando
 CAP. IV. DE CONTRITIONE sso
docuisset ; liis cxpressim vcrbis rcspondil , n. 85 : I que sil in gradu. Si tnim cbarilalis pcrfeclio non ex
I A dil ii'.tvgir jam.iis parle à (|iii que te soil, si lallri- inlcnsioiie graduum, scd ex forniali ac 6|»eci(ico
ttoii ou coiilrilion cinil nécessaire au sncremcnl de cjus nioti\o diirilur, jam nccessum esl ut cbarilas
Pénilcnre pour obtenir rémission de ses pédiés , sa- f>senlialiler el ralione motivi, in quoctiinque gradu
clianl bu 11 qtio le diMcrnenienl de ces niuiivonienls ,
ca sil, liomincin Dod reconcilicl. .\tqni liuniaiis
a sa\*iir allrilion cl cunlrilion , c»l impossible à celui irrfedio non |»cn(!elix iiilenbionc graduum, sed iota
même qui preicnd les avoir, à plus forte raison au\ ducilur ex rurniali fju>> nioiivo.

autres. > II.TC ille, qu;c vero consona videntur : Nec Prob. min. niulliplici argumeiito, cl qiiidem 1*

dubilem ,
quin , ul saiW* baud credendum est Pœni- quia si ad cbarilalis pcrreclionem requircreLir cerla
tenli contriliMneni snani pr.Tdicanti ; sic quandoqne graduum quanliUis, vel summa in se. quà major ba-
baud credendum sit panitenli , qui lacrymis ora suf- bcri non posscl : vel summa comparatè ad aiia amo-
fusus, pcné jurel se nullo langi amoris sensu. Id la- ris noslri objecta.

nicn D. Beniardi meminissem : < Non est onniibus 577. Non primum , lum quia siimmi liujus conati'is
creilendum , sed nec decndendum. » His pr.Tmi!isis vix capax est bonjo in bâc vità. Unde ex Augustino,
,

qu;v .••i paniMi prolicicnt . pariim nocebuni ,

jam deli- lib. de Perfect. Jusl., c. 8 : i Cùm adbuc esl aliquid

bandx sigiliaiim opiniones superiùs rccensilo?. carnalis coiicupisceiilix- ,

quod vel conlincndo frcne-
Opimo eorum qui solo spei amore contaili sunt. lur; I est aulem seniper in b:»c vilà ; nori omni modo
Amorem spci ad justilioalionem in Sacramcnlo ex lotà aniiuà dHujitur Deus. Tum quia , juxla D. Tlio-
suflicere, unà tanlùni nuionc probal claris. Tounie- mam 2-2, q. 24, 0, ad veram cssenliaiilcr cliarilalcm
Jyus, qaœ sic institui polc>t. satis est, < <ju6d homo babilualiter loium cor suum ponat
574. L'iamor spei satis sil in Sacraniento Por-nilen- in Deo, ita scilicct qiiod nibil cogilel aut velu <pjod

IJx, duo sufliciunt. 1° ut amor ille, licèt compaiaté ad divinaîdilcclioni silconirariiim : qux' cbarilalis pcrfe-
amorem charitaiis niiniis perfectus, sil Utiuen in se clio commiinis est omnibus cbarilalem babentibus. >

cas IIS, graluilus el boneslus. 2° Ut qui pracler eum à Tiim quiainlensior eral in Peiro amorCbristi.quàin in
liOimuUis requiritur amor cbarilalis, pcr se semiw-r, captcris discipulis, ul liquet ex Joan. 21, 15 : Simon
adeo«iueel extra S.icramenlumju5tiricet. Constat cnim Joanuis, diligis me plus liis ? et in bis tamen vera erat
es clero Gallicano non requiri, seu in Baptisnio, seii cbarilas, eaqi:e ad juslilicalidnem abuiidé sufficiens.
in Poenitenlià, eani conlrilionis specieni, qiui) antc- Non sccundnm quia vix intelligi poiesl quo-
578. ,

ifuàm Sacramenla bxc aclu suscipianlur, hominem Dca modô debeal bxc coniparalio. Vel enim fieri
ficri

reconcilicl. deberel eum quolibet amore possibili; et lune nulius

573. Aiqui 1° amor spei caslus est, graluilus, etc., assignari poleril bujus intenvionis terminus; sicque
cùm eum proponat Sci iplura, coniiner..ieiil Paires, et recidil exposilio haec in absurdilalem prioris senlei.tiac.
I

in conciliis suis vindicet F.cclesia. Hune proponil ! Vel facierida eiit ea comparalio eum amore quera
Scriptura, Deuter. 6, 5 : Audi, Israël,, et observa ut aliquando babuerit bomo : id auiem prx'terquàm
faciasquœ prœcipit tibi Dominus, et benè ^t libi ; Maltli. adraodùm difficile est, nuUatenùs esl necessarium :

19, 29 Omnis qui reliquerit doimmi vel fralres aut so-

: quia s.Tpè conlingil ut volunlas inlOiisiùs in obj(Clum
rores... eitam œlernam possidebil ; 2 Tiniolh. 4, 7: oliam malum feralur , el tamen leviùs peccel ralione
Bonum ccrlamen certavi... in rcliquo reposila est mi/ti maleriiC levions ,
qiiàm dùm minus intense objectum
coronajustiliœ, etc. Eumdem célébrant patres mi bo- aliud prosccula est , sed ciijus gravior foret maleria.
uum et casUim ; Âugustinus, serm. 554, allas 48, de Alque eliam Oeri polest ut dolor de lemporali damno
Sanclis : « Hoc est Deum gratis amare : de Deo Deum inlensior sit dolore de damno spirilali, absque eo
sperare, de Deo properare impleri. j Serm. 118, quodlemponlespirilali prceferalur; ul supra djximus.
allas 19, de Verb. Apost. : < Aliud est limera pœnam, Vel demùm comparalio facienda est eum amore quera
aliud est amare juslitiam. Amor castiis in le esse aclu babet bomo el id non minus absurdiim est; lum
:

débet, quo amare desideres videre non coelum et quia esset hœc comparalio ejusdem eum seipso;
torram, etc., sed desidera videre Deum tuum... Ecce lum quia dùm cûjiterilur bomo nibil necessum est ,

propter quam visioncm fac bonum, i etc. Enarrat. ul dislractam è comparalionibus volunlalem gerat.
in Psalm. 72 ( Faclum est cor caslum, gratis jam
:
579. 2' Quia Scriptura
cbarilalem et Iradilio
amalur Deus, non ab illo pelilur aliud pr.ïmium... exhibent ul aliquid quocumque in gradueliam remisse
Pneminm Dei ipse Deus est... si aliud dilexeril homo, essen lia Hier perfecium, adeôque semper par bomini
non erit casius amor. > jusiificando. Id aulem
Dcmùm amorem banc vindicat Ecclesia : Si quis 580. Prob. 1' négative : Scriptura enim nullibi
dixerit, ail Trid., scss. 6, can. ôi, juslificatum pec- ccrlum gradum lanqiiàm ad essci.tiam cba-
r;ssi;.'i al
care, dum itiluitu œternœ mcrccdis operalur; anathema rii.Tlis ieces?arium. Requirit ea quidem Joël 2, 22,
sir. Lege cjusdera sess., cap. 11 el 16 ; à pluribus et Matih. 22 , 58, ut bomo Deum ex toio corde diligat.
enim tempero, quia alibi honeslatem spei contra Vcrùm h.ïc,ad rigorem lillene suinpta,
lestimoiiia
Quielisias vindicavi. non aliquem lantùm, sed summum d'^signarent inten-
576. 2° Amor charitatis qui solus ultra spei amo- sionis gradum, q^iem ne ii quidem esigunt quibuscum
rem requiri possil, per se solum justilicat quocum- cor.gredimur. Unde suÛicit ut ii similcsque textus de
TH. XXII. fOnze.J
531 rilACTATUa OK PÛKMTEMIA. PAHS II.
33i
cluiiilJle uppi-eliativc bimiinà iiit('llii;aiiliir. bai). IV. Avorsioquaicumquc, oïlani romiisa, à Deo
i)til. i'iol». i |)(>bili\è : (|iii:i S( ripliira ,
aii iil ul l:iii(|iiàm al»uliiiii(t(iiiograiiainsaiicli(lcaiil(Mnperimit.

liuiiKi \ho t;ralii^ sil cl :ll((llUl^, iiiiain I)i;i {lileclio- Ei>;o (|ua;cum(|iio ad Deum laiu|iKini ad fmcm nilimum
liuiii oxigil, niillii Hiclà Hradiiiiin (l iiiliiisiouis iiicn- coiiversio camdcm graliam rénovai : Dcus (|iii|ipo

lioiic. l'rov. 6, 17 : liyo diliijeiilcs me diliqo; { l'ctri b)n;(t; propensior est ad vcniam quàm ad vindicUm.
4, 8 : Chdritas opcrit tuultitudinem pcccnlorum ; ioan. f)8(j. V. Cbarilas pcccaitnn non dcslruil raliono
14, 23 : Si quis diluiit me , sermoucm mcum scrvubit, gradùs cl inlensionisj, scd ralione snljslanlia:; prout

ri Pater meus diliijet eum, clc. iicmpf: estanuM- Di;i propler se .sMi»er omnia dilccli

Idoiii (loccnlSS. Pi*. Angiisliniis, serin. 55, aliàs 2 (|ui cum peccato morlah compati non polesl. El vcr6
(le Diveisis : < DciiB iioliis de conipeiidio se olTert : (|uid in bomine Deum bu|\;r omnia ex molivo cbari-
clamai nobis : Arnalo nie, et liulu-hilis me ;
quia iicc lalis ddigenlc, licol aclu nondùm intenso, dcsidcrari
poieslis aniarc me, ni^i liabiiciilis me. » (|U(;al lit Deo rcconcibetiir ? Delcsialur h peccalum ;

Tract. 5 in Kp. Joaii. , cap. 3 : « Non discornmiliir finiium babtlai) co deiiice|)S absiincndi proposilum
;

filil Del à (iliis diaholi, nisi ciiarilate. Qui liahent clia- voliiiilas ejus in Deum quo perfccliori polcbt molivo
rilalem, nali suut ex Deo; ijui non liabenl, non sunl convcrlilur. Ergo.

nali ex Deo... Nemo inlerrogel liomincm , redeal 587. llisaddc, ex iisquiamorisnccessitalem majori,
quisque ad cor suum : si ibi inveneril cbarilatem, si iia loipii fasest, impetu luontur, ()uosdam esse, qui

securus sit, quia de merle Iransiit ad vilam. > aniorcm Dci ut nobis boni ad ipsum charilalis prvce-
Tracl. 9 in Joan. Qiiam cbarilatem cuM iiabere plum portinere el sufficcre vtliiil : lia HcimIcus à
cœPEiUT HOMO, Spirilum sanclum habebil : quam si S. Ignatio, bb. 3, cap. 2, n. 9, qui bàc ratione exisli-

non hubuerit, sine Spiriln sancto erit. mal conciliari facile posse tbeologos « super divini
Lib. de Naturà elGraliâ, c. 70 : « Ciiaritas inchoata, amoris necessitale ad juslificationem in Sacramento
incboala juslilia csl : cbarilas provccla ,
provccla l'œiiitenliic : Cùm, inquit, exeeplis paucis rigidis

JHSlilia esl : cbarilas magna, magna juslilia est. k Hic Mîiiinislis , ca-leri ferè convenianl, sallem amorem
auteni cliarilas etiam incboala bominem juslum elïi- spei, sive Dci qualenùs summi boni et ultiini finis

cere supponitnr. nostri, ad eam necessarium esse. > Quibiis denuô

Ibid., c. 58. « Si in Abel juste cliarilas Dei, quâ unâ adjurigere liceat, inler slrenuos illos charilalis asser-

vcrè juslus est quicumque justiis est, adbuc crat qno lores non déesse (visa et audila loquor) qui amorem
posscl et dcbcret augeri ; quidquid minus eral, ex Dci purum, el sine iiUo ad intéresse iioslrum respeclu,
vilio crat. > Ubi homo eâ eliam cbarilale juslus est judicent impossibilcm.
quai cjcsdcm boininis vilio minus inlcnsn est. En prœcipua momenta opinionis hujus, quaî, ut

Eadom est 8. Thomie docirina , 3. p., q. 70, a. i, cvidens est, facile specificam conlriiionis el allritionis
0, ubi : « Minima gratia polest resislerc cuiHbel con- i
disliiiclioiiem assignat; quateniis banc à molivis planô

cupivscentiîo , et vilarc omne pcccaMim mortale... disparibus repelit, cbaritalis scilicet in conlriliojie
minima enim cbarilas plus diligil Deuiii ([uàm cupidiias concupisceniise verô vel spei in attrilione.
la'ûlÏA auri et argenti. « Et 2-2, q. 2i, a. 5, O : « Mi- Momenta contraria.
itinaa cliarilas se extendil ad omnia illa qme sunt ex
588. I. Probationes modo allatse eos lantùm inipe-
cbarilale diligenda. » Si minima cbarilas ; crgo ea
liinl, qui cffecium cbaritalis ex gradibus ejusdein me-
cllaw qnce est in gradu remisse , duramodô vera sit
tiuntur, ul Jucniii Witassius, clc. Est porrô systema
cbarilas.
inler baec médium , idque ad minus duplex ;
quod
^8^. klii})«um confirmât Tournelyus ratione quin-
nempe nec solo amore spei conienlum est, nec lamen
[' vcriE et piopriè diclsc cbaritalis molivum exigit in
1. Non potest assrgnari quis rcquiralur gradiis ut
allrilioue : de quo infra.
cb;nilas essentialiier parique ad juslificationem modo
589. II. Valent quideim probationes quibus cvincit
sU^compiela ; unde gvadum bunc soli Deo notum esse
Touinelyus, spei amoren? boniim eis^ el laudabilem.
fatentur adversarii post Alensem in 4, q. 17. Hinc
Âl non omne dubium tollunt Qaî qHibps.offjcerc niù-
porrô, ut apprimè notât Canus, sequitur bominem
'

lur, cliarilalis eliam reiniss?c aplum s»;mper esse

porpcl^iô ignorare invincibilitcr , an babcndic contri-
parem bomiivi juslilicando,: biv siquidem S|VlvJ pro-
lionis prscepto salisfecerit.' Inde vero quaiila animœ [

qune scrupiilorum sfges! Adde (piod

^
babililer possunt» ut videbiraus jn cxposijLone secundic
fideli »nx>ieias !

•
opinionis. Alqui in maleiià sa/:ran\enialidijbiara et
de ignolis non deniur pra'Ccpla, ne donliir de impos- j

'iuccrtam opjnionem, lenerg non li^el, cùm supcrest

siUiH. Ergo si^ prorsiis nesciat iiomo quo indigeat
jalia clàiidubiè luta,, et.quac.probabililalis
cxpers^en^
gradu ad juslilicàtioneni-; non est cur ad bunc vel
|seri noapogsil.. UndejCl pr.oçipuè
illum «graduin* teneatuf
Citala cloiiCallicani declaratjo aliqiiid
5S5.' IR Fidés-et'spes quocnmque<sint in gradu 590; III.-

A«ior enim spoi aliud

vereeismit 'cssentittliler.ei perfect-.« viriuics. Erço et *nUra spei amorem exH;il. niiiil

cbaritàS'.' |c'SC polest quàm acUis aliquis spei.' Alqui TOal-clfi-.,

5S*t. lll^Cbamias habrlualis' independenter à 'gra- rus Gallie. « ne quis palet- in .ulPoq»e'.JBaplis»«i<«<
^^p,ynitrvii^ Sacramento «ecHTunv^fift.essft^j si^'i)rKtw
<îibnseswhl4a34fer compléta est. Ergo-et acliialis.
533 CAP. IV. DE CONTRITION^- >54

lamniùm 12. Atqui YCia baec lolius conli» conversio ri ipt,06

fulei et spcl nctus non iucipial DciHU tlili|j:t'rc

iiiivu: Içfi^ lidclcs»pcctai; cl &ine «lUQrc çl^^rii^tiit»

oimn>« jiiîsUli.i' fouloui. »

(oulinu. 1° Julti'l iJi'tu tloius » couft'NS»! lit» Mijnr uniiiia baberi iiou piHesl.
;>yi. :

|Keiii»oHUv>, ul in i>aMiiloiulo l"Spi'cla,tcli;iui novuî U'ÎJ'S liilcles: çii^n bis ctiam

iudo^ineuUr ;uliuoneri «

iiiclMWUB salicm «iileclwnis Dei iueaul viaiu, (\ux ^U lexlusnddiicliapplicontiirii Pahibii> ; "ic (iyprianns, tr

Amor (incm leijuiruiil l'V. de Lap^tis < Convcrlaniiu-;^d.Uouiiii,iivu niO>>tC l(>l'i-

seciua sil. » lude sic :
:

(cilliiaiù. solusmaieriaiu Saciaiuouii luluiu ollicil ad Domuunn lolo corde redcai^iu,^ : > ubi $• Martyr

>"\my\ pro- l'Ob qnoquc compellal, qui Sic ad lV't»itcn|,ia; Çacia-

:imi>r \oro (luoiu tncliulunl nialoiiaiii lat il

spoi ammoiu iu.'\leiiam niciiUiiu disponunl, ut dcnionsl,raiil b;vc qiue pia'ce-

babiloiu. Alifui dici noo polosl
anioreui vcrù vel bouevokivi*
dunl vorba : t Coufilcaiilui; singuli ddlclum suiim,
esse quiu sola lula sii.

vel inclioaUiî maloriam cssc solùm jiro-

cliaritatis,
t dùm adbuc qui deliquit in sgculo est, dùm admilli

babilom. Krgo amur (luein roquirunl, nouent aiuoi" c confessio ejus pote^t, dùiu $aiisiaclio ^t, remissio

soliiis spci.
i fatia ptT sacordotes apud Douiu gra'.a est. » Sic S.

prœsuks, Eligius, boni, i in cœiià Donùui, à l'geiiileutibus, quo

592. Coiilirm. 2° : Duo JaciuiU Callicani
Puuileiiliaî absni\i |iOssinl,exigil«i ad Dcnm ex loto corde couver-
1* cavcnl ne presbyleri in Saeraïuenio
lantur. Sic deniùni Pi*. Tridçi^liiii laud;it ^Scriplui:^
coiiforciido scquaiiliir opinionem prohabilem de \a-
•2" doclaraiU opinio- textusaddncunt, &ess. 0., cap. Q, et s^i;^. i\, c. 4, ut
lorcSacramenli reliclâ luiiore;

in aurilioiie inchoalaui sallein Doi dile- veram el gcrnianam contriUoneni, utii|ueChristiauis,

nem, qiiae

esse qua; socura Ergo de quibiis pnecipuè soilicilÀ craul , ncce$sariai;n de!i-
eiionein requirit, solam sit.

neent.
opinionem hanc non solùm probabilem, sed et secu-
2° Vera bîec et e.\ loto corde ad Dçuûi cc^versia
ram opponunt opinioni altori probabili qiiidom scd ,
,

non >ecur;c. QuaTO auiem, ail l'arisiensisibeclo^'Us, sine çiiaritale qu;ii super oninia sil bal>eri non polest.

qui" sil illa de allrilioiie fo-obabilis opiaio in coiuni

1" Quia sicut vera ad Deuni conversio YcnuuDei aino-

monte. Au opinio qua^ altriliouem naliiraleiu sulti- rcni includit , sccuudùni id D. Bcrnardi, e^iisl. 1 1 :

oere docei? al illam damnant ut ba'relicam. Au opi- Sola cliaritas comcrtU aiiimas ; sic conversio ad Douna

nio qiix statuit gebenna^ melum suflicere ctiam sine ex loto corde, Dei amorem qui sit super Oim^a , ne-
cessariù requirit amor coDCupisçcutU' reipsà 2" Quia
ullo ad Dcimi offcnsum respeclii , cl ideô sine wllà Dei .

dileclione?ai liauc dcclarani esse lemeiariaw, scaii- non jraferi Deum omnibus quandoqwidemcumnou ;

dalosau) perniciosam, et iuduccnteni in ba-resiin. praiferat proprio coannodo, cl.ulbeuè ait S. ïomas,
,

Ergo superest ut solam opinionem de aiirilione ex 1-2, q. 27, â.ô, ex amore concupisçenlia^ aimai pro-
gebennai meiu et amore spei conceplà agnot.canl ut prié awet seipsum ; quia, ytaii A^giisAiv^i^, bb.l S>o!i-

probabilem, sed mini;Kè seeuram. Ergo eam solam loq. Quod nonproplcrse amalur, non amaùfr. Alque
:

pro securà habent quai aliquam Dei dilectionem dile- ex liis labilur quod ait Tournelyus, amoroni coucu-
ciione spei nobilioreni admiitit. pisctntia.' esse non slniplitittr, sed in aliquo génère
Nodtim bunc ab iis sotvi non po&sc exislimo, qui super omnia . Quod enim non esl supra prnpiium
solum spei aniorem posiulanl. An inde sequalur re- commodum, nisi verbis ludalur, super omuiA dici i.on

quiri charilalisactum ad justificalionem, jiaulo posl potest. lia parlim Wita^^s., paitim GalJus.

expendara. odi. II. Arguuut è multis no\i Tcslameiiii Iqci.

Jean. 14, 23 : Si ([uisdiiujil me, diliyelur à Paire meo

Opinio corum qui iiutia.em cnanlatem super omnia el ad eum vciiicmus, el inmi&wucm apud eum [aciemus.
exigunt.
Hic dileciio pouilur fanquàiu condiiio absoluié, in ipso
Omiiio probalionem à multis inde peiiiara, quùd proinde eliarn Sacraipen{o, fidjuslificationemnec&s&a-
solus geliennaj linior nonnisi maiinin eobibeal ; ria. Atqui dileciio illa non polest esse anior yel bei-e-
quodve viliosuni sit defectu legilimi finis quidquid à voleniiœ siipplicis, vel concuiùsceuli .=j.
.\()o bfcuevo-
cliarilale non dimanal. Hœc enim non sunt argii- lenliai : is enim cùm !iec super omnia siJ , ncc cordi
mcnla , sed errores. Hjç ergo ,
qiiï passiin coijfuia- domiiieinr. £tid pcfc^iiafijeciupi secuni no|iraro com-
vùiius, scpu?ii;s, non opmia quidem, qua: in niiniuL' paiiaiur, «iqn suffiçii, ut ep ;e|iuin i;iira Sacramentum
nioli-i voliimina excreverunt, sed prâccipuq luijus posjlo Pater el Fiiius ad Jiomiiiem vei.iaut, n;3:i&ionem
parti? uiQiuenla brrvLier proponam. ;
•
?p)jd Lysuni faclurj. j-Non ctiaoi est ynjoj- conci^pisccn-
593. I. Ad obiinendam, eliam in rœnitenua; Sa- tia; : ouiic enim locuni de cbarilate cxiiimU S. ïho-
€rajyie.iUo, j»,iïli|icaljoi!Js ^raiiani, requiriUir vera et nms. Solus porro Dei proj^ici- se aatornwniaeiJiarita-
quqc e^ iQlo sit cprde ad Peum conversio , jusl? id tuni li.> iiisijjnilur.

\losi.s Deul.er, 4,29 : Ciim quœsierh.... D.ominwn Ueiim 1 CpiiUitli- i6 : Siqiiis r.oa Ànnat Pûmnum J. C,
tuiim,.ùncme^ eum,si lanien toio ccrdc quœsiLrh; iwu analhema sil. Foii,p gui iu;ua.Uenia esl, aiil esse wc-
Sfilpinonis, 5 |ie|. 8, 4^, cl oO : Si rei^rsi fH(^{ut ad rciiii-, ad jys^ûjCtliqneiii non.Cat dis^p^situs.
inmiycrso cçade sup
If , el tptà ofùmà suit.... jirqpi- Cu^p^li. 7 :
fiuf .secMiiduffi Daum irktiiia ^sl , «Péi?-
ùçberis populo luo^ui peçcavit tibi^el j)i)iti,i/)ufi yùqu\^a- uiletiliqm .{n^iuim MabiUpi aperaiur : itl.cât, -int«r-
lUms ^orum. ljl,uibus conciiw.it Ezecijias, ^2 jt*ara- prçiejiunc |iî.lQciim J). ,Iiipn}â, lTisiii,ia.,qi^f^am*re
lip 50, v„i8.et 19; EiÇçbiel.1,-8, v. 50 et 5J; jQel.-2, , j Dei cau?atur,^^^iifi .facit AQS,libafi4r ,Mfw>e J)m^
 TRACT ATLS l)L l'Ul^MTliNTlA. PARS 11.

êCilicct qHtniif Itonoriin Ihi et vaaire J)co ilnlcilcr : ]

KîKi. FOamdemscntcntiani Armant c\ Patrihns,
I|[.

alqiii anior ijik) Hfi lionoicin sollicilc (|iia!iimiis ,

quoruni ne obruat multiiudo, iJra.'cijHios refcne salis

cl Di'o vaciiiiiiis tlulcilcr , iicc est, nec jiolc.sl esse sil. Ililarius, lib. 8 in Mallli., c. 4 : Kovissinium pcnè
«mor ct>iicii|)isceiili;c : cîim is Dciim praecipiiè qu:cral quadrunlcm solvemus, uisipyelio ciiarilatis«//V/««H/o)Hm

ii( lioiHim sil)i. ciiminum culpa redinuUnr. \U\yn falsum id e&scl, si

1 ,l(»aii. T) : Qui non diligit , imncl in moilc. Liidc solo conciipisccîntia; ainore , (|ui ccrlè chaiilas non
sic : Qui iinmcl in lUDrlc non esl capax s|)iriliialis esl, criminum cnlpa, saltein in Sacramenlo, rcdinii
lucditinx. Sed (pii non diligil aniorc cliarilalis , nia- possel.

nel in niorle. De oo «nin» anioro lotinilnr liic Aposlo- Augustinus, lib. 2 coiilra Pcliliainnn, cap. 77 :

Ins (Iiaiitalis. VmU'. nionol Auf;ustinus in Joannis t Teneamus cliaritatem, sine (pià Cl cum Sacivmien-
Fpislolà uiliil nobis vkkjis coninicndayi quàin cliaritatem. < lis el ciim li(.î(! nihil sunuis. i Krgo ne cuni Sacra-
i Cor. \7> : Si dislribucro in cibos pnuperuni fiicui- mentis quidem suflicit anior r|nivis à charitale di-
tales mcas, et si tradidcro corpus vieum ila ulardenni, versiis.

chdùtaleni aulcmnon habuero, nihil milii prodesl. Unde S. Prospor in Sentent., cap. 172 : « iNihil prodesl
sic : Sine co non prosunl Sacraiiienla, sine qno nec ( spiritus limoris , ubi non est spirilus cliarilalis. >

prodesl ninrlyriuni, quod Sacranicnloruni vices gcril S. Chrysologus, serin. î)i : « Absoivi vis? ama,
in casn neccssilatis. Alqui sine ciiaiilalc nec ipsnm « charilas cooperiet muliiludiiieni peccatorum. » Ubi
prodesl niarlyriiim, ex Aposlolo. de absolutione generatim suinplà .scrnio est. Lrgo
Nec dicasAposloluni loqui de liabiluali cliarilalc. \
etiam intra Sacramentum à peccalis absoivi nemo po-
Quandoqiiideni lexluin ejus de acUiali cliani, qu;e tesl sine cliarilalis amore.
niarlyriiinielSacranicnla pr.ecedal, inlelliganl Patres. Qu(;d aulem is cliarilalis ainor super onmia esse
Sic S. Clirysoslonuis, lioni. 51 in 1 ad Cor., illani de debeal, constat ex aperlis corumdem vel alioriim Pa-
quâ loqnilur Aposlolus, charilalem cxpendens : Prœ- Irum lexlihus. Sic S. Juslinus, dialogo cum Tri-
dur nm liane , 'm(\m{, actionem Inudare aggressurus. phone : t Quicumque diligit Dominuin Deum ex
Sic Angtl^linussernl. î>3, de Tenipore, n. i: « In om- « tolo corde... is demùm verus juslus fuerit. » Porrô
< nibiispr.vocplis Dei, charilas oblinel principalnni, simplicis bencvolentiiie anior Deum super oninia di-
I sine ciijiis perleclioneDeo nihil placere posse Pau- ligere non polesi.
< lus Aposlolus leslalur, quia nec marlyrinm, nec Cyprianus, lib. de Laps. : « Converlamur ad Deum
< scculiconlempluni, nec eleemosynaruni largitionem mente lolâ , el pœnilenliam criminis vcris doloribns
< sine cliarilalis officio quidquam proficere posse os- exprimentes , Dei misericordiam coiisequainur. » Lo-
€ lendit, i Ubi pondéral GaUlus, Inni id sine cliaiitalis quilur eo loci S. martyr de Pœnitentià anlesacramen-
officio, quod aciuni sonat, non babiUnn; luni el id, lali, et ad eam re(|uirit conversionem ex totà mente.
in omnibus pra'ccplis Dci ; (juod rnrsùs actionem de- Alqui conversio ex lotâ meule liaberi ncquil sine
iiolal; cùnidcaclibus lanlùm,non aulem de liabitibus amore qui sil super omnia.
dcnlur praicepla. Yerùm cl id quoque ponderare de- S. Grcgorius 5Iag., in cap. 3 lib. 1 \\q^. : i Nihil
bueral, nempc 1° Sernionem hune non esse Augus- liomini prodesl quod pœnilendo conii)iiiigiiur , nec
tini, nnde in appcndiccni,n. 108, rcjcclus esl. 2''Aa- qiiôd flendo conlilelur, si iiiemendalà el incorrcclâ in-
cloreni non solîini de cliarilalc loijui, sed de cliarilalis leriùs pulchriludine bona; voluntatis, luce Dei ima-
per[eciione, à quâ pluriniùni dislanl qui sola ejus ha- ginis nequa(iuàm radiare cognoscilur : imago cnim et
î)enl initia. Uiul esl, sic S. Thomas , 1-2, q. 114, a. siinilitudo Dci esl inclylo odio nialum odire,el amore
4, ad ô : « Aclus Pœnitenlife el fortiiudinis non esl perfeclo Deum diligere. s Ergo ut inlerior liomo in
I nierilorius, nisi aliquis ex cliarilale hoc operelur, ipso eliam sacramenlo renovelur, necessum est ut
f secundùm illud : Si tradidero corpus meum, » etc., niovealur amore Dei sallem essentialiier perfeclo,
ubi S. doclor lextum Aposloli de acluali charilate in- qualis ilh soins est, quo Deus propler se el super
terpréta tur. omnia diligilur.

Confirm. rursùs ex Angust., lib 15, de Trinit., cap. Accedil quôd ex constanli Palrum doclrinà, ad ob-
18 : « Nisi lantùm impertiatur cuique Spirilussanclus, linendarii ubicumque peccali veniam, verum reqiiiri-
I ut eum Dei et proximi facial amatorcm, à sinistrâ tur peccali odium, secundùm id Auguslini, vel poliùs
f non Iranslerlur ad dexteram : nec Spirilus propriè allerius, viri lamen pii el gravis, serm. 117, allas 7,

< dicilur donum nisi propter dileclioncm ,

quam qui de Diversis : < Pœnilenliam cerlam non facit, nisi
t non habuerit, silinguishominum loqualur... et scic- odium peccali et amor Dei. > Jam verô illud peccali
« rit onmia Sacranicnla, niiiilest. » Ergosine adnali odium sine amore justili;« babcri non polest juxla
cbaritalc de quà loquilur S. Doctor, qui oniniii scierit, isttid Augn^lini , Epist. 143, aliàs 144: « Tanlùm
id esl, habuerit Sacmmenta , à sinistrâ ad dexteram quisque pcccaluin odit, quantum justiliam diligit. i

non transferlur, adeôquc nec solvilur à peccaio. Ita Alqui isjustili;« amor, sine quo peccali odium liaberi
idem Galdus. Al icxlum hune frustra qufesivi in loco ncquit, vel est saltem inchoat;e charitalis amor, vel
undecilatur : etsi indices etiam consuluerim, ut vide- illum inckulil. Prob. min. ex Augustino, eâd. epist.,
rcin an scire Sacmmenta, idem sit ac reciperc Sacra- ubi quani vocavii dilectionem justitiae, vocal dein-
Hicnia , annon poliùs intelligercmysteria. ceps '. charitatem justitije, charitatem quâ fortissinf)us
 7>ll CAP. IV. i>i: to.NTurriuNK. :r>s

ille jiisliti;o tlilocior oxdamal : Qiiis nos sop.irabil à |i '2" PaMiiJemia ibidem à TridiMitiiin rp.iiiisiia dcl et
charilalo Chrisli? (i»;iril;iU'in I)ti (|ii;r osl iii Clirislo ossc proptcr
proDt offaisnm, non auleni propirr pœnnm tan-
Jesii, cliarilalom qiià Clirislo oolia^rcimis. » Qwx ccrtè 1 'M»i . quia alinipii <'S5if infrucluosi. Alqui PEfiiienlii
oiniiia ci soli compelcre possunl cliarilali qux sil Dci ,
(]\Mv de penalo tbilil propler onTcnsani Dci, sine nrHi
ainur super omiiia. I
cbarilalis cssc non potosl. Siqnidem, c\ I). Tbf)ni;i ,

No(pio alla inons est Angclici solis, (|ni 2-2, q. 10, 1-2, q. 115, arl. .'>, ad 1, ad canidem virlnlcni
a. 8. ad 2, de Timoré iiiiliali lia-cscribil : < Acliis ojiis perlinet prosequi inniin opposilonim , cl n.'fngerc
innnotcum charilalo iiiiperfec-là in co qui non soliun aliud. Alqni gaiidere de bono Doi , quia Dci Itoniim
iuo\eUir ad benè agendinn ex amorc jusliliae , scd est, perlinet ad cliarilalem ; ergo ad ciiariialdn jicr-
eliani ex timoré pœn;e. » L'bi juslilix* amor vel idenj liticl (bilcre (bi pecoalo ,
quia est mahim seu olFensa
est cum cbarilale balleni inipcrfcclà , vt-l illam an- Dci. bique disertim docet Aiigelicus , 3 p., q. 85, a.

nexani babet. 5, ad 1, bis verbis : < Peccalum bomini dispiicere....

îiOn. IV. Pugn.Tnl, et mco quidem judicio , longé , propler Dei oiïensam.... perlinel ad cliarilalem: i

validiùs et clariùs ex Tridcnlino, sess. 6, cap. 6, ubi unde Becanus, bir, q. 3 cap. 50 : i Deteslalio pecca-
disposiliones ad jnslillcaiionem bis cxprimit vorbis li, ul oiïensa Dci, est aclus cbarilalis, utomnescon-
<;aora svnodus : « Dispamintnr aiilcm ad jusliiiani, cedunt. » Vasque/- in 3 p., q. 8.5, a. 2, n. il : i Om-
diini excilali à divinAgralià... à diviii;r jnslilia- limore ^
ncs falenlur, pra'tcr Alexandrum quod impossibilc
,

quo nlililer conculiuntnr... in speni erigunlur, (iden- \

sil ut aclus odii peccali, proul es» offensa Dei, sil al-
tes sibi Deum propler Cbrislum propilium fore; iUum- lerius virlulisquàm charilaiis. i Marat.,disp. 5, sect.
que lanquàm oninis inslili;c fonlcm diligere incipiunl ; •i : < Gauderc de bono Dei, (piia bonum ipsiiis e^t, est
ac proplereà niovenlur adversùs peccala per odium aclus cbarilalis. Ergo dnlcre de malo ,
quia nialum
ali(jiiod cl delesiaiioncni, boc est, pcr eam pœiiiien- cJMsdem est seu offensa, est aclus cbarilalis cùm :

liam , qiiam anie Bapiisnunu agi oporlel. ) L'bi cum ejusdem sit ferri amore et gaudio in bonuni sibi pro-
Pallavicino, lib. 8, cap. 15: < Adveriendum est, per prium, et odio ac dolore in nialum illi bono conlra-
lonorem decreli priùs debncati nullani Heri dileclio- riuni. ) El verôqni peccaluin dtleslalnr quia sil of-
iiis nienlioneni, scd Sal valorem Alepium arcbiepisco- Icnsa Dei, non propler connnodum sumn, scd propler
puni Turritanum , Ciandium Jaiuni Socielalii Jesu, ipsum Dei f/j/erfssûagil , adcoquc ex cbarilale movc-
Lippomanuni Veronensis adjulorem, et Piimi Franci- lur. Unde quod reponunt quidam bic agi de offensio-
scanorum proesidera , monuisse , ut aliquis ciiariiaiis ne Dei, non ul in se boni , sed ut vindicis , faisi ma-
acius inserereiur : cùmque id ad omnium Patrum nifesté arguiUir : cùm ad deleslandum peccalum qua-
judiciuni relalum csset, viginli très illud approbàsse, lenùs offensivum Dei , ul irali, sufficiat dolor propter
adcùcjue iiiserlum decreto; sed posteà aliis baud pro- pœuam tattlùm ; qui lamen ex Tridenlini menle non
batum : verùm à tbeologis strenuè propugnalum, et sufficit.

per ha?c verba retenluni Non est sermo eo loco

: c 5" Dilectio quam requiril Tridenlinuin est dileclio
« de iiabilu cbarilalis ; sed cùm in particulà quse lo- Dei ut fonlis jusliii;ic, seu quia sit fous jusiiliic omiiis.
< quilur de Pœnilenliû, nulla fiat mentio amoris, vi- Sed Deus sccundùm se , Deus ut Deus, est foi;s om-
i suni est cum fide et spe jungere aliquem dileclionis •

nis jusliliie. Unde juslilia de quà loquilur Tridenli-

« aclum ; quia si Pœnilenlia loia esset ex timoré, \
num, ea est non quic homincm, sedquœ Deum ipsum
t sine amore justiiia} , et dolor esset propter pœ- perûcil ;
1° quia alioqul Deus ante secula non fuisset
namianiùm,elnon propter Dei offensanijinfrucluosa fons jusliiiai ;
2" quia banc esse Tridenlini mentem
\

< esset. ) agnoscunt aoerriiui attritionis vindices. Sic Suarez,

^ Ex iis sic in forma : Eadem ad minus in Sacra- lom. 1 in 3. p., disp. i , sect. 8 : « Diligere Deun» ut
niento Pœniientiae requiriiur disposiiio, quae in Ba- onniis juslitiae fonlem , non est diligere amore con-
plismo , uli docebat an 1700 Clerus Gallicanus ; et cupiscentine, sed est diligere Deum ut auctorem gra-
merilô, cùm nec major sit efûcacia Pœnilenliœ, quàm liai quoinodù cbarilas diligit illum ; » secundùm id
Baptismi, sed minor ; nec minora peccala post Bap- S. Tbom», 2-2, q. 2G, a. 4. « Deus diligitur ut prin-
tisn)um quàm aille, sed majora: unde Pœnilenlia cipium omnis boni , super quo fuiidalur dileclio cba-
Baplismusest laboriosus. Alqui ex Trid. requiriiur in rilalis. > Sic Tannerus, tom. i, disp. C, q. i, dub. 2,
Bapiismo aliquis Dei propler se anior. Naraque ex n. 7i: I Cerlum est in bis Tridenlini verbis rtanquàm
Trid. requiriiur ad Baptismum amor quo Deus diligi omnis jusliliae fonlem, sermonem esse de amore cba-
incipiat lanquàm fons omnis jusliliie. Alqui amor ille rilalis ; lum quia constat S. Tbomam , cujus vcstigi.i
in menle concilii est amor Dei propler se. sequi voluil concilium, de boc amore loculum lum
;

Prob. min. 1° quia amor à concilio requisitus, is quia amor concupiscentia; erga Deum nalurà su'i
ipse est quem inseri postulaverunt Alepius et Jaius. prior est spe, non posterior qui proinde ex spe non
;

Sed lu postulaverunt ut aliquis charilaiis aclus insere- orilur, sed spem anlecedit ; eademque est conimunis
reiur ; nomine vero cbaritatis simpliciler dicLie inlel- mens et sentenlia doclorum. > 5" Quia, ut ibident
ligilur amor Dci propler se ; neque aliud iiilclligi po- slaiim aiebat Taimerus,el agnoscit Domin. Solo, con-
tesi, cùm amor ille actibus fidei, etspeisuperadditur. cilii ibeologus, Tridenlini Patres, dùm pr^evias ad ju-
Ergo.
,
I
stificationem dispositiones recensuêre , D. Tbom»
 nr.O TRACTATL'B lU: i'Ul .XiTKNTlA. PAUb 11. 34a
iiuntoiii ol voetigia Hoqi.ii voliionHKl. Al()ui D. Thomas i I m'irti in iwarsenli pro nihilo cnirqtnlai'i p(is->itV Al de
])oretiiii ainoris iicliiiii , qui iii jiislilicHlionis it(*(;()lio his adi l/iunoium , Wiia^siuni , (.alduin, elc.
fidcni l'I siKMii 8iilisc(iukiir, ainon-iii cliaiidilis bi>|)(;i' VII. Piigiianl ralionibuî haudcei'tc cofilomivndis :

oniiii:i, 1)011 nuleiii beiievoleiiliio shmi»lici8 \t'l Cimcw- quoniam vcnà non onwies pari liaciliUile intelligunUir,
|jis(H>nli;i! hilcIligU. Sic en i m Io(iiiiinr S. doclor, 3 p., è pluribus cas seligam quu; plus me niovcnl et otoviae

q. 85), «. 5>, : < AHd modo possiiimis loriiii (U; l'œ- niagis vidcnlur.
jiiltDliù, i;u;;ntiini adîuHus, (luilnjslh'oopcraiitiiii l'œ- 600. Prima sic babel: Non miniisioqniiilnr ul quis
iiiteiilià , ( oo|UM:iriitir : quorum priniiiin irriiicijnnm Dei la-si gratiam recnperct , quiim ut liomims. Sed
esl Dei op^ralio converlenlis o<>r.... Secundus acliïs ul qiiis ofJensi bominis gnitiam rccuperel , culpara
osl mollis lidei. Tcriiiis est motus timons scrvilis... quam in eum admisit, ralionc illius, non ralioiiesuî

Qiiarlus osl moins spci... Qnitilns acliis esl moins clia- i| lanluin dolere dd)cl. Si enim , ail card. CIcntens do-
rUaiis, <]iio aliciii poccalum disjiliccat *;ccniultim se l('r;i in Institiilionibns à card. Micliaelc (iislerio, sub-
ipsum, et non jam propicr supplicia. » Erf,'o. l'e lits indo siimino p(uiti(ic4; approbatis : t Si servua do-
plnra videiis apiid Hciiiicuiii à S. Ignatio , loin. 3 ,
mino qncm odeiidil , dicerel : Doleo cquidem vehe-
pag. 52 Cl /iS5 , Galdnm, pag. MiS, elc. nienlcr (|«od le odenderini ; non lamen propter le
[y97. Conlirm. Privaius nenio Tridenlini scn&nm
'

sed propter me doleo ;

quia nimirnm ob tiian» ofïcii-

meliùs asscqnl pra'snmel, qnàm G.iliicana Ecclosia, \

sani niorit<\ ca^dor , vincnlis conslriiigor , bonis, qui-
lot coiistaiis episcopis pietalo paritcr et doclriiiâ iii- bus tilii obsequenles stiaviicr perfriiuntur , ego mi«crè
signibns. Alqiii (iallicana Eoclcsia in generali,an. 1700 careo : Numqiiid I>œnileuiia buiusmodi impclraiet
conveiitn , nnnm hoc à |iœnitcMtibus cxegil, ul I)eum veniam ? d .\lqui h:vt crudè quidcm minus , sed verè
laiiqiiàm omnis jiistilhc fontera diligcre iricipercnt :
lamen ef virlualiler loquiUir, qui peccatum ,, vel ut
iiec lameu diibilavil qiiin vcra; chaiilalis iiiitimn c\i- ii
ge!iè»n;c indnctivum , vel ut sunim-j; sua; foliciiatis

gerot : atqiie hanc fuisse cœlùs mcnlem \ivâ voce pMv;ilivum odil ; scctis de co qui idem peccalum odit
declaiavertinl , Ludoviciis Anlonius card. Noalliiis ex motivo cliariiatis : cùm is ita sit aiTeclus ul pecca-

Parisionsis, et Carolus Mamilius Le Teliier, Uemei^is Irnn odisset , etsi nec pœuam , nec beatitudijiis pri^-

archiepiscopus proui lestaïur Habert. Scio Cquidera vationéiti inducëret. Eigo.

;

aclis crcdi , non privalis hiijitsniodi declaratioiiibus :

GOi.Secunda sic instilui potest. Magnum Dei super
At ils siium lioiiorciH debcfi qnis neget ,
piu'serlim omnia p^opler sedillgendi mandalum aliquando ur-
cùm iiiillo contrario niomento immiimi possur.l ? get, ul probatur ubi de cbaritate. Atfpii nuUnin
598. V. Plures proferuni S. Thoinoe lexUis, quo- \ est tempus quo urgeal magis cpiàm cùm homo in gra-
rum instar sit is , 3 p. , q. 86 , a. 5 : t Ad ralionem \
tiam cum Deo regredi salagil. Dicanl nempèndversa-
verae Pœnitetiliaî requirilur ni peccalum dispiicoat rii, qui post Innocentii XI censuram, amaiidi Dei le-
quia est contra Deum super omriia dileclum. > Unde gem ad quliiqueniiiuni difforre non ansinl ; dicanl *

sic : Amor , cui displieet peccatum quatenùs est con- qui» potiùs lenipore incunibat suavis Deum diiigendi
tra Deum super omnia dilectum , verus est amor ii
quàm cùm majoribus rebelles iilios beiic-
nécessitas,
cliariiatis super omnia. Aiqni ad ralionem verœ Pœni- j
cùm suam erga inimicbs cbarilalem
ficiis cuinnltit \

leniia?, sine quâ peccatum ne in Sacraniento quidcm \

commendat cùm infidelem sponsam eà suscipit be-
;

dimiltitur , requirilur amor cui displieet peccatum nignilale, quà suas non suscipianl miseri mortales;
qu.itenùs, etc. IN'eqiie id gratis assertum à S. Tlrvmà. cùm collala bomini doua et abeo sacrilège concnlca'.a,
\'iflus enim Pœniteutioe, utpotèqu;edamjustili;e spc- eideni revocat in memoriani , non tam exprobrando,
cies , Deo laeso satisfacere nititur , eidemquc rcverà quàm, ulolim Davidi Nathan, majora poUicendo. Qui
satisfacil. .Atqui sine amore super omnia Deo ealisfu- i
igitur fieri possit ul tuiiC ab iifimani ingrati animl vi-

oere non potest. Non enim salisfacit, nisi qui pro vi- i lio immunis censeatur, si non amot? An dicenl dées-
rili resfrtuit quod abslulil. Alqui ut peccator quam i se tune cliariiatis gratiam ? non pulo. An eidem ci'

Deo per affectum abslulit finis ullimi ralionem , ei ira periculum tuiic eliam resisti possc ? At cui tandem
dem restituât affectu , necessum esl ut ad cum se ;
certioris vi;e sludioso persuabebunt ?

coiiverlat per ejus tanquàm finis nitimi amorcm su 602. Terlia sic proponi solel. Ea opinio admitli

pcr omnia : proindc nec per amorem concupisccntiae, ;

non polcsl, quà posilà h.i!res Doi et Chrisii cobivrcs

qui non esl supra piioprium commodum , nec por \

fieri jiossit bonio, qui ne ununi qnidem lolà vilà clia-
amnrcm simplicis benevolentiœ, qui non est super do- riiatis actum elicuerit. Alqui in adversaiiorum opinio-
minaiitem cupidiialcm. Ergo per amorem qui eit ac- no.... Sit enim qui plures in omni flagiliorum scclero
tus inciioal;<" charitatiï. annos iransegeril, et solo aclus gehcnn;8 metu pec-
599. VI. Longam cdunt aciem theologorum cujus- cata omnia confltealur, probabililer judicans fiiluriim

vis Iribûs , linguae etoi'dinis, quibus semper fuit per- utexmorboconvalescat;proinde suo eladversnriorum
|

scnsum neminem sine iiichoatù charilalft owm Deo F judicio imniunis à If^pe qu.v in extremis ad ci uriialis
r
pus e rcconciiiarî. Jam verô penè imanimis ilia lot \ actum obligat. Alqui is in opposilâ opinionc t.'.lt'li.'iu

(ioctorum, qui in aliis phtribus sibi invicem sponic consequetur ; siciiue lolà a,'ternilate amabil Dciim,

adversanlur, in ai^iercndain banc cliaritatie necessi- qui nec semel in vilà eum artiaverit. Id auiom quam
talcii) conaiiiralio , cùm in cuilcris maleriis (anti fiai, a-grè forant Cbrislianai aures, quàm primo et maximo
«41 CAP. IV. HE CONTKITIONt:. S4«
niaiirt:iio r<>pugnct , nenio est qui primo intoitu non raris-simè fîerî ulanteactualemBaptismi \el r.iiiiicn

aiiiinailvorlnl. linn fiuscoplioncm vciiia pcccaloruni obtîncatur. Ku\\\\

Arc , infiniiinl , allriliis iii ip^:*i S:icrahion(i siis- id nou i(a rarù , sed Satiîî frequcntir coiilingerct, si

^ép^one sppcinlilcr jiiv.iliir ad clicicndiiin oharilA- onuiis de peccalo doldf ex amore Deî super omni.'f
li6 artiiiii : sicqiio acllis, qui priiniihi cral alliiiio- conceptus, ad jusiifiralionem extra Sacramcnlum suf
iilfi . opitniahie ah^oluiionls praiiA , fit actus cofitri- (icofet. Minor cnnslaf. Nequo ciiim rarissininni est
lintiis. sed satis frctpiens, ut ii salfcin qui poccatis addicti

Erpo , rcpniiit G.tidns , p. 25(), liahomiis iiilon- simf, fanliinupie o\ fragililatc dolfqueruat , ad f)ouni
liiiii . qtiâd scilicot abs.'i(io dilocliono ,
qn;r sil sal- s^atim ex aliiiuo cliarilalis moKi rèvcrtantur. Née du-
teiu inolioat;R clinrilalis actus, juslificaliorus gralîain biiim quin oodcm agcrefituf impulsu càlecimmeni
in ipso cti:im SacramenlO ncmo obimcat. plures , qualcs fuère tum Auguslinus, lum et ii

Von'im rosponsio li:rc vidotiir extra rem. Non (juOs ipsc doscfibil, lib. de Fide et Operibus , cl
oiim iiiqniriltir an vi SiorAincnli homo clcvctnr ad tnict. I in J(ian., ùude iota diffîcullas est in Ma-
cliaritalom ; sod iitn'tm sine ullo prxvio cliaritnlis jore.

aeiu sat dispositus sil, ut in Sacrnmcnlo ad cliarita- flanc nutcm probant 1* ex Cypriano, qui epist. 2u

Icm elcvari ulCnmqne nicrcatur. ad Chalcedoniuni volt ut é.ncranienlaliter absolvanlur

ij

Ego quidcm transiltim lunic ah uno statu ad aliiim, ii è lapsis . qui deinde conversi, cuni Chrîslo, ulique
I
tel negarem vol habcrem suspectum. Qnarc porrô?
, pcr verumaliqacm cliarilatis amorem, starecoeperant;
quia qui sine ullo amoris sensu accessit ad fiacranien- i < quia, inq'iit, jacere ullra Sub diabolo prostraH nou
lum , nou fecil quod in se eral : ciim Dons teniporc debenl, qui extorres fac^i, et bonis suis omnibus
et loco graliam amoris non denegct. Qnid minim au- spoliatî , erexerimt sèsc, et cum Cbristo stare cœ-
teni, si is qui ciilpA sufi indisposilusaccedit ad Sacra- periml. > Ergo supposuit S. martyr (ieri posse ulsMfr
menlùm, vi ejiis non immalelur ? diabolo proslralus jaccrel ,
qui ad Dcum ex cbaritale
605. Qù irla ralio polissimnm adversoc opinionis eliam efiicaci convcrsus esset. Mac enim dcslilui ho-
monicnliini directe impelit. Hic enim qui amorem nc- mînes qifi cxiiium et bonorum ]actur?.m pro Cliristo
gant vd aslriiunt, eodem penè molivo ducuntor. Ti- passiesscnl, vixconcipi potest.
nient i!!i, ne, si abSjue iniiiali saliem charltaie accé- 2° Ex S. Cyrillo Jcrosolymilano qui catocli. 5 my-
,

das, malè dispositus, et ideù sacriji-gè acccdas. stngog , sic l.a])et : « Iste împudens dacmon ad ipsa-;
Verenlur hi ne, si chariialcm exigant,cani exiiiant usque sabitares undas te seqnebalur Pharao in mari
;

dispositionom, qux* vim minuat Sncrame.'iti , et abso- subnier.NUS est; isleinaqnassaliens sufTocatur. > Ergo
Imionem feddat merèdeclaratoriam. Iiaqucsic dispu- censet S. docîor catecbumenuni, nioraliter loquondo,
tant eharîtatis assertores: nonnisi ipso Baptismale justifioari. An porrù c nsebat
Ideô juxia adversari'is non requirilurin Sacranien- catccbumonos iroralilcr biquendo nulle oliarilatls
, ,

to charilas eliam inilialis, quia Ii.tc quanlnlocuinqno motn donari ante Baptismum?
sit in gradu semper justificat. Alqui id faisnm est. Mi- 3" Ex nolo illo Augusiinl texiu tract. 13 in Joan.:
,

nôrem, qura res raultî sil momenli, multiplici argii- «Ouanlumcumquec^.leclunnenusproficiat, adbucsarci-
mcnio probant. nam iiiiquilalis sn.T portai : non ei , ordinariè scili-
GO-i. Et r ex Tridentino. Siquidem , ut jani obser- cel , dimillilur pocoalnm, nisi veiieril ad Baplismum.»
valum est, sacra synodiis inter dispositioncs Baptisiiio
Neque enim ait Galdus verba b:ec de co solûm ca- ,
,

prtvvias aliqucm charilaiis motuin requiril. Ergo vol (ecbumero iniclligî debenl, qui Baptismum contem-
porsuasum erat .synodo Baptismum nunquàm jus(ifi- nît, proinde altrilionis expers est sed de illo poliùs
;

c.ire adîdi îs.quod nemo dixeril; vol eidem porsua-uni qui licèl nmllùni profioiat, ordinario tamen profoctu
erat cliaritatcni quiic, utpolè disposllio, Daptisunun
,
duiilaxat proficit ,
qualis exîra Sacramcnlum contin-
icmpnro pr.iecedere solot , non senipcr per se éolani gere solct. Posiquàm enim S. doclor assoruit Ciiri-
jiislific.ire. Atquc id evidcntcr indicai.t qua) scribil slum Baplisnia susccpis.»;e quia mulli se Baplizalis
,

PaJiavrcinus, lib. S, cap. li. Cîim enim ariimadver- ipsis meliores rali , Baplismum contompturi erant ;

lisscnl lîieologi quidam, charitalem recensai, caphe 6, postea ut generatim probet Baptismum à calecbume-
inter ea qc e pr-iparant .\ximlm .\d jlstiti.vm siscipiex- no nomine cs>e coiilemnendum, snbdit de quocumqne
d.vm; poshavero, nmurum , cap. / , tanqaiwi ipshis \ catecbumeno, proinde de eo eliam, qui nedùm Ba-
JHs/J/te /"orHU/Hi quod nonnibil contradictorium '"^ " -
'
;jo?/i ; plisma contemnal, prolicil,
" -
profectu licél ordinario
vidobaïur : t Responderunt decroti formatores, in Quaiiluincumque catechumenus proficiat., etc. Ergo
primo loco, id esl, cap. 6, sormonem esse de quodam juxta Pairum sententiani stare polest charilas remissa
charilaiis actu , cùm sil ali'iua dileclîo in liomine, non cum peccalo.
quidem oblinonle, sed cxnptanle jusliliani : al in se- ()06. Prol)ant 5" ex S. Thoniâ, pluribus in locis è
,

cui!d(^ hoc est, cap. 7, significari babilum charilaiis. quibus duos seligo; sic
» ille 1-2, q. 125, arl. 10: c ^si
Ergo sensêre Tridentini Paires dari aliquem eharîta- iste communiseï consucius cursus jiiSlilicaiioiiis, ul...
aclum qui disponat quidem ad jusliliani sçd ]u-
tis , , 1 hoftio converlalur ad Deum primo quidem comer- ,

sliliam nonnisi in Sacramento conférât. i| sioue imperfeciâ , ut postmodù;;» a>l pejfotUnn d«JVo-
èOo. rrobarilS'ex Palribus. Ilieniiupassimdocenl 11 niatj oui charilas inchoaia mcretur augeri , ul aucta
547. TRACTATUS DK POLNITENTIA. PARS II. 3»4
inertMliir jinlici , siciil Aiigiisiiinis dicil. Kif,'() jiixla T SacraiiiCHlmii (loiiliriiialionis
> :i(l
essonlialilci rc(iui-
D. 'I li(iiii:iiii , in coiiiiiiitiii cl coiisiii'lo jin-tilicaliotiis I laliir, clo.

Ciit'Mi tl.'iiiir ali(|iia i-liarilas, jxt (|iiain lioiiio ail Ih'iiiii (iO!>. l'robant .'>"
c cominuiii sentonlià veleium
,Coiiv(Mliliir iiiiporfcclè : alii)(|iii extra rein lorrlloxliis tlicologorum, quibus pluies adduul è socielatc Jcisu.
qiioin »H Adgiislino ndcliK-il S. doclor. Al'|iiiiii com- Ili nimirùmuiioorc docueriint, lu allrilione, qiix' lio-

niurii cl coiisiiclo jnsiificaiionis cimmi , non soient lio- mini juslificando par foret, aliqiicm cliarilalis niolum
I

inines ad Deum converli convorsioni! (|n;e anie Saera- ' rcrpiiri : cl tamcii ex iis plures non anle de soiilo ciirsu
ineiilinn juslilieel : ne(|uc in pcifecla , sed ."idniodiini jnslilicari PciMiitirnlcm ( redideruiit , (juàni ciavimii
perfecia forci eonversio pcr se solani reconciliaiis. vil Iule solverclur. Ergo bis persuasum fuit daii clia-

Ergo daliir acHis cliarilalis ,

qui anle S.icramcnluni rilalcm qu;c se solù non juslificet. Argumeutum lioc
'
non jiislificel. non urgcmus ,
quia multas iuvolvat facti qux'slioues
Idem S. doclor, Z p., q. 8li, art. '>, cxpendens an qua; nos in loiigum duccrcnt.
Smidnu'vtuw Pœniteiilia; sii de nrcessilalc salulis , sic GIO. Prolunl G' variis eorum cxcmplis, qiios siiain ,

loqniliir ad 2 : « Ex quo aliquis pcccalnni inciurit, auto juslilicationcm aiiquà cbarilale motos fuisse ne-
cliarilas, (ides et niisericordia.nou libérant liominem gari vix polest : quales fuère pcccalrix priusquàm I
,

ù pecoalosiiicPœnilcntiîV » Alquisi cliarilas oninisper Pliarisa;! donium ingrcdcrctiir ; Paulus, cùm, afllaute
\

se Ponilenlcnireconciliarct , liiuic lil)erarcl à peccalo ;

graliai aura, exclamavil : Domine, (jutd me vis fucere?i
sine Pa'nilcnli;« Sacramenlo ;iclii siisceplo. Krgo clia-
'.

Auguslinus anle l{apti-,nuim. Vcriiin jani diù moniii-

rilas, qnalis in coniniuni juslidcalionis cnrsn adesse nius exempla b;cc, si minus inviclè, probabiliter sailein
solol , niniin'un inipcrfccla , liominem non juslificat. elidi possc. Ut (jnid pnrrù dubiis arniis pugrient, qui-
Sed de liis pitira apud Galdum, pag. 2ii, ctauclorem bus cerliora non désuni.
disscrlalionis de coutiitione in Sncrameiilo Pœniten- Momcnta contraria.
liœ vcccssarià ad mettlem S. Tliomœ, cap. 6, pag. Opinioncm moxcxpositam dtiplici via impelunt ad-
148, clc. vcrsarii, 1° fundamenta cjus subverlcndo; 2° proba-

G07. Probant 4° ex calecliismo Romane, part. 2, do lioiiibus directe opposilis.

Sacram. Pœnit., iibi liœc num. M legunUir :< Ut enim El r contenduul cerii niliil et solidi crui possc, seu

lioc coiicctiaiiuis, conlrilione peccala deleri extra Sa- ex vcieri, seu reccntiori Tesiamonto, seu ex Pairum
crament'im : qnh ignorai, illani adcô vcbcnienlcm ,
traditione.

aciem, iiiceosam cssc oporlere, ut doloris acerbiias 611. Non ex vcteri Testamenlo; quia lune lemporis
cuni scelernm niagniludinc onqiiari confcrrique possil; ad jusilficalioiicm rcquirebatur vebemens i!Ia, acris et
sed quoniam pauci adinodùm ad liunc gradiini pcrvc- iricensa contrilio ,
quam supra coinmemorabat catc-
nirent, fieretetiam ul à paucissimis liâc via peccalo- cliismus Romanus. liane porrô liodiènon requiri, quia
runi venia speranda essct. Quare necesse fuit , ut Clirislus, claves refjni cœlorum Ecclesiœ suœ Iradendo,
clemcnlissimusDominusfaciliori ralione communi lio- ! faciliori ralione commnui homiman saluti consulucrit,
miuum salut! consuleret : Quod quidem admirabili falenlur omnescum codem catcchismo. Ergo firicciiali
cousilio effccit, cùm clavcs regni cœlorum Ecclesiae textus, aliique ejusdcm geucris, quos opcrosè congc-
tradidit. » Ergo conlrilio licèt apprelialivè summa runt adversarii, extra rcmsunt, nec quidquam probant
non jdstidcat , nisi certum altigerit inlensioiiis gra- j
in pr.tsenli.

dum, et cmvi quidem qui cuin nKigiiiludine scelernm Numquid igilur, dices, dcsiit in nova Icge prscceplum
coiiforri possit. Jarn verè palet ex catcchismo, ibid., amandi Dei? An placide audicnlur, qui ciim Gonclo
n. 35, ciimdem cliarhalis cl contritioiiis modumstatucn- ccnsenlDcum ab bâc primarià lege dispensasse Cliri-
dum esse ; utiquc quia charilatis amor sit principium stianos? Quis vel Maliumelauus non exborrcal, si

contritionis extra vel intra Sacramentum justificanlis. nostris in scliolis audierit Chrislum nalum ac passura
Ergo ucc ipse charitatis amor extra Sacramentum esse, ut discipidos suos ab amoris lege eximerel?

justificat, nii-i sit in gradu intenso. G12. Grandia sunl luvc, et lacunda, quœsiio est an-

G08. Reponiml equidem Tournelyus et alii , » non non in .xquivoquo ludanl. Amandus est Deus, aman-

esse lanlam prœdicli calechismi auctoritatem, ut in dus est amore cliarilalis, amandus super omnia
rébus inler tlicologos salvâ fuie conlroversis, necesse amandus non iuiliali tanliim, sed et perfcclàcliarilalo,

sit ad senlcntiaui auctorum illius accedere. > Verùin cà scilicet quae sit ex totà anima, ex lotis viribus, ex
hîc altnm réclamant alii : et licèt falcanlur liujus lolâ valentiâ. Quis id pntter impuros quosdam ca-
oiieris verba non babercvim definitionis fidei ; conleu- suistas negavcril? Non lia'C est qiix' inler mis nioveliir

dunt in iis sanam coulincri doctrinam ,

quœ in praxi controversia : tota II? est au li;cc média sint ad obli-

lencnda sit. Ha'c et nos nionuimus ab inilio liujusce ncndam in Sacramenlojusti(icalioiicm uccessariô \)rx~
traclalûs. Dolendum tamén quôd calechisnio , ,qui requisila?annon poliùs sacramenlalis lia'C juslificutio

à scbolai iricis liber esse débet, lanliimcjuc fidei médium sit ad isia perfectè adimplcnda? Jani falenlur
dogn^.ala vel propouere, vel evolvcre, quœdam in- adversarii justificari possc liominem si;'.e cliaritnte

scrta sint, qiKC palàin improbari valeanl; puta quod perfeclà ; etsi Icx velus pciTeclam in objoclis lextiinis
aquacalicis Eucharistici priùs in vinum qiiàiii in Cbri- requiral. Fateanlur iiisuper sulliccrc aliquid minus
Sli saiiguinem convertatur; quôd baisami admixtio cbarilale propriè et rigorosc snmplA, vel saltcm cha-
 3'.5 CAP. IV. DE CO.NTIUTIONE. 3i0
riiaie quif per se sobin t.ii siipor oiunia ; cl pax periè l'nl liquibil ex Iriplic. qnod posluKuliim evohnnus
saiiciu» oril. liUcriin ^labil oos m;ilc è vclori Tesla- .s>.>,lL'niale.

iikMilo; inalè parilor è Palribus, (pii «'jiisdciii voUtIs 618. Ad argitnicnlationem iiidc «Irdnciaui quùd
'J'o>.iaiiioiiti loca t\pli»aiil, argunicnlari ; (piia qui ni-
I
cbarilas super omnia eum perrali slalii enliiirero
niis pmliat, riliil |tnilial. possil , repununt iideni nibil esse (piod S(ri|ilur;e et
Glô. Non ex novu Toslamcnlo: quolqnol cnim ex co P.ilribus niagis advcrselur; prout conqtertiun est ex

deproiiiuiiltir (exins , rliaritaloii) imlicaiil pciTcclain ,

priibalionibiis supra, n. flT.'i.aiidiiclis. Nec nocent ob-
qiiam a«l jiisliliealioneii) in Sacranu'iUo consc(|ueiHlain jceia monienla.

exipeic non amlenl inilialis cliarilalis asxTtoros. Eo 61'J. Non piiniuni quod pelitur è Tridenlino; cnin
vero an. jn\la ipsos, l*ater el Filins apnd eiini niaii- elsi saiicla synodns amorem Dei proplrr se reifuirero
sionen) facient , (pii cliaiilaie (anii'ini inolioala |)ra'(li- snp|ioiialur, non ideô supponeiida sil re(piirei(; anio-
lus dit? Annon uiancbil in niorlc qui cliarilalein iia- lem super omnia sensu adversariorum.
bueril minime inlensam? an nascens cbarilalis scin- 620. Non secundum quod pciilur è Palribus hoc :

tilla oiiiniu crédit, omiiia su/ferl , omiiia SHi>tiiiL'l? Ciini enim si prc^siiis urgealur, probabitquod noluiit ad ver-
]

auteni analhema esse Jicilnr qui Clirisluni non anial, sarii, sed ab Eslio pr(q)iigiiatiim esl, boniineni ne
vel iil accipioncluni osl conlrarii-, ut scn>us sil : Qui perfeelà (|nidem cbaritate ante Sacrainenlun*. recon-
•Jil Cliri>lU!n, ul oderunt Judici et inlideles; anallie- tiliari. Et verù amion intenso (Jagrabant aniorc ,
qui
ma sil; vel de dileclinnc qualicumque; pr.escriim libertatis et bonorum jacliiram palicbanlur, cl ipsi
cùm Ciirislus r.li llcdenqilor el Denefaclor diligi so- niortis periculo sesc objectabanl, ut lapsiun suum rc-
leal. Et viro nuni anallicnia cril, qui Cliiisluui diligil pararenl? Annon gce.eralim supponil Cyiillus Jeioso»
auiore concupiscenlix'? j lymil. calliecumenos tamdiij subjacere di.ibo'o, douce

GI4. Non ex Palribus, 1° quia Paires nibil aliud vo- regenerali sinl : et lanien eo lenipore, quàm acris ut

lunt quàni objecli Scriplunc lexlus, è quibus dicla sua plurinnim. quàm incensus fervor calbecumenorum !

conqirobant; alqui , ut niox dicliun csl, pnccilali Quanqnàin diei polest dicmonem calliecumenos eliam
Scrij liira* lexlus doeeiil eqnidem id unnni bomiiii ex anmie juslilicalos insequi usquc ad Bapli-nium;
,

saiagendmn esse ut ad pcrfeciiorem quam poluerit quia bis polenliùs insidiatur et vividiiis, pnvsertini
,

Dei diieetionem lendat : scd nullaienùs expendiinl, an cinn sacram absolulionem non ex gravi quidem , sed

dileclio b:ec médium sit ad justifieaîionem in Sacra- ex aliquali negligeulià difFcrunt. Annon deni(|uc Au-
niento pro morluis inslilulo assequcndam nccossa- gnsliiius universaliler dicit calbccumenum, (lunnlum-
rium. 2" Quia Paires cbarilalis nomine pierùmque in- cunirjuc pioficiat, adbuc sarciuam iniipiilaiis porlarc?

lelligunt quemcumqiie castum Dei amoreni qualcm Qno aulem jure de profeclu ordinario, iniù iniliali ex-
,

esse amorem concnpiscenlia; agnoscunt , uli supra ponil Gaidus, quic de quanlocumque proîectu dicunlur
oslcnsum esl. 3" Quia lieri poluit ut nounulli Paires ab Auguslino. Nibil ergo certi quahlùm ad pra:seRS
conlrilionen» cbariialc perfeclam el inlra el cxlra Sa-
caput è palribus cxtundi potesl : pneserliui cùm bi

cramenlum nccessariam judit arcul jirout sensêre

passim supponaiit , et eum qui non diligil niauerc in
,

quidam veleris scbolic magislri qui sanè id in Palri-

inorlc, el eum qi;i diligil, non inclioalj laiilùm , scd
;

bus deprebendere sibi visi sunl. Hisne autem neces- i et perfeelà viiâ vivere; uli ex allaiis eorum lexiibus ,

sariô assenlicndum eril ? ila fermé qui cbarilalis ^

supra, n. GOo cl scq. constat.
Cx'lcra; probaliones in jnatoriâ libcne tiieologoruuï
amorem supra omr.ia rcjiciuiit.
^ dispulalioiii permissà, non tanli suiit ut aniniuni ra-
Glo. Nec mullù plus eos movcnt argumenta cnclcra.
. pianl : a^què ut phn iiuinn allritiouis scrvilis defenso-
Non qua; à Tridenlino petunlur. Ex eo enim colligilur
res , non alios feriuiil.
quidem ad juslificalionem in Sacramenlo salis non
Neque verô salis est docloribus, quorum nur.c
es>e gebeiin;e mclum , vel spei amorem at iieuli- ;

racnlem cxbibere nilimur, aliéna spicula relundere :

quàm colligi potcst , requiri amorem cbarilalis super
;

•
vibrant eliam propria , sed meo quidem judicio quic-
omnia, ul iofra palebil.
dani minus leliciler.
616. Non qucc à S. Tbomâ depromnntur lum ; quia G21. Arguunl ilaque 1° quia requiralur in
si Sa-
de mente ipsius bodiedùm disputant insigniorcs ojus '
cramenlo vcra cbarilas ,
pejor erit quoad reconcilia-
discipuli; lum quia ubi scliolai duces sibi invicem ad lioiiisfacililatem condilio Cliristianorum quàm .Tuda;0'
versanlur, non tam auctorilale pugnandum, quàni ra-
rum. mis enim pra;ler cbarilalis aclum , cnjus ad
lionibtis. An si S. doclor pliysicani pneniolionem ad subslanliam, non secùs ac Judiei icncbnntur, ineum-
omnes omnis slalùs actiones adniiserit; incumbct
bil grave confessionis onus , à quo imnmnes crnut
omnimoda eidem adbxreudi nécessitas ? Judx'i.
617. Non qua; desumunlur è ralionibns Ibeologicis : C22. Yerùm j robalio bccc diq)l:ci ex capilc IVan-
ha; enim tanlùm probant ad ju.>tificalioneni pra-re- gilur, vel sallcm imuiinuilur ab adver^arii5; Hepo-
quiri, ut pœnilens peccatum lanquàm Dei ofTonsivum iiuiit siquidem, 1° confessionem in specie apud Ju-
dcteslolur , et ut magnum nov;u le^is maudatum im- dx'os ul nuucapud Cbrisîianos in usu fuisse, proul id
plere incipiat. Haec aulem slare possunt absque eo docent plures ,
qui rem peniliùs expenderunt , ut
quôil neoessarius sit amer cbarilatis super omnia ;
Waldensis, lib. 2 de Sacram., cap. 107, ubi ait se id
847 KACTAttJé bÊ ^ofe^•nK.STIA. tahs ii.

à Jiiil;ns ipsis accopissc ; Calaliiiiis, lil). 10 do At- '

W\ amoi lialioi ralioncni amicillrc ,
sod anior (|iii est
bcncvolcntia, ([uando KCiliccl ainanius
canis, cap. ô, (piod opns Juda;i ipsi suis ciicoiiiîis do- ali(|iicn), ut ci

CtMiohrardiis In Psalni. 51, v. 0. Monacliius )onnni vclinnis... Scd nccbcncvolenlia silfficii ad ra-
iiavèir ;

Judii-oriim 2 cap. 12. niifloilliis lionen; auiiciliic «.cd i cqniritiir (|nadnni nuiliiii aina-
d." ncpiil»li(:\ lil). , , ,

laiiiclsi Liilliciamis, lil). de Syiiagog. .Iilda-or. cap. lio, (|iiia an)icns cslaniicoainicus. 'l'alis .'rnlcni nintiia

ircodiiiil Aiiglicaiii crilici in Syno|isi bcncvoienlia fundalnr snpcr ali(in.'i coniinnnicaiione...

20, à (pio vix

ad cap. '), lil). Niun.: nonliciius in cap. G Levit., Ainor aiil'ni stqicr banc corMniur)ic.1lihncni fnndalus,

ubi puncluni islnd solide versai; Cornclins à Lapide est cliariias. « Ex quibus llqiicl oirihètn *.'bari(:ilis

in c:ip. IG I.<'vil., V. î), iil)i Ikvc sciibil : « Ilcbnci |)rnpriè dicl;«! acliim suppoMiîreDct/m rcdafnanlun ci
nnilnlri; (ptcd sine juslilicationc boniiniè conlin^crc
cli;imnnin banc sp(Mi;ilcni i)CCcatornni confcssioncm
facinnl in die cxpialionis; cl loc» salisfaclionis sibi non p6(/-st. lia vidgô ii ô Thoinislis, qui ivjecto

plagas indigunl, iill ex ipsisniet andivi. Vide crgo cbaiilalis ainore^ solius bencvolcnli:?; arnorem poslU-
qnàin parlicnlaiis fuoril Jiidaoornm coiifessio, quain lani.

luTi-elici apnd Clirislianos gcneralcni esse volnnl. > O^î». 2° Quia proscripla esl lia'c Raii llicsis, num.
Murinns, lib. 2, cap. 20, 21 cl 22, nbi ex aiili.|nis- Si : < Cliariias [jorfecla pt siirccra ,
qure est ex corde

siniis Jnd;i'()rnni libris pluribnsiiue vclcruni ac re- puro, eic, pole«l esse sine roniissione piocra forum. >
,

cenlioinni rabbinorun» lestinioniisoslcndit qiiod cap. Porrô cli;irilns eliam non inlensa , co âensu pei fecta
,

1, n. 12 dixerat , ncmpe qnôd « Judo^i onines antî- est el sincera, qnôd sit ex corde puro. Krgo Inijus-

quissiniî cl rcccnliorcs porpelnn conscnsu tradidc- modi cliariias nunquàm esl sine reniissiono peccalo-

confessione dnrâqne riifn.

runl ,
peccata sine spcciali ,
]

à Deo non ren)iUi quôcbitie G2G. Sed neque bis nioinenlis ccdunl adversarîi.
eliam Siilisfaclione , sibi ,

confessio isia non in génère diinl.ixal, sed in specîe Non primo, quod meram de nomine qiKcâiionem in-
,

vebere videuir. Eo eniin ipso quod exignnl «moris

facicnda essct, quelles offerendnm erat prô péccato |

sacrilicium. » Ac demùm Simon in opusculo

Rie. ,
benevoleniiîc Patroni amorem qui ad beum |iropler
,

se dileciumlendat, etquo, ul ipsi voluni, pricccpluni

cni liluhis : Difficullh proposées anP. Botiliours, pag. !

45 cl soq., ubi R. Moisis auclorilale nililur, etc. Ll I

dileclionis , adeôfiue magnum nov;e legis .mandalnm ,
\

snflicienlcr adimplealur; parvi refoil an amor ili

ba'C adversùs Calvinianos confessionis objurgalores \\

simplicis benevolenli* dicatur, an cl)urilali.«;. Iloc

adnolanda. ^j

023. Rcponunt 2° mullô faciliorem esse sub Evan- h onim tanlùm el nibil ultra postulant, qui ciiaritalis

gelioviam ju>lificalionis , (luàm fuofît sub lege ;

quia iniiialis amorem postulant; nisi quôd eorttm alitfui

incensa requirebalur conlrilio ad quam pcr iimorem simplicis benevolenliae babitualcnt pee-
lune :>cris cl ,

pauci admodîim dcvenicbanl; nuiic aulem minus in-

candi voluntatcm excludi negant : quod quidcm nec

lensa suflicit ob uberiorem bujusce slaiûsgraliam

et
clarnm esl ,
quia vix inleliigilur, ([uid sii babilnalis
;

faciliùs babetur. C;clerùm, qui obtrudunt id Cbrisli :

ilia peccandi voluntas; ncc vcrnm videlur de amore
eilicaci benevolenli*. Quidni enim is peccandi volun
Jugum metim suave est, nieminissedobent islud optimi
Matlb. 7 Qiiàin arda via est, quœ durit laiem excludal, quantum salis est ut Ijomo recipien-
Salvaloris , :
\

ex amorc polissiniùm miligalur vi;c da; in Sacramento grati;£ maturus sil ?

ad vitam. Iraô i

cœleslis asperilas. Ilinc leste D. Tiiomà in 3, disl. \

627. Non secundo : Baiana siquidenï proposilio

semper eo sensu proscripla fuisse inlellecla esl> quôd

40, jugum suum non dixit Domintis -uave,
q. 1, a. 4, j

|)erfect;im seu inlensam cbaritalemcum pcceato com-

quia sccundùm se non sit laboriosum, sod qnia « b x
amore; pati doccret; non aulem eô quod id de quantiilâcum-
cvangelica ad mandata implenda inducil ex
'.

onmia que cbarilalis veme scintilla opinarctur. Li verô, Si

juxta islnd Augusiini jam cilalum • fiunt fa-
ivs ilà foret, Apostolica Sedes, qu.ic décréta sua cô-
cilia cbaritati, cui uni Cbrisli sarcina levis est. »

ram violari non palilur tranquille , dubio procu'I in-

6âi. Arguunt 2" quia ad jusiilicaiionem in Sacra-
aiiie Sacramenti cboata; cbarilalis vindices, qiià data Qccasione, per-
mchto non requirituf aclus, «[ui

Alqui, inquiunt, slrinxissct. H;inc aulem viam nednm secula sit, secula
snscepîionem infallibililei juslificct.
1 est adversam. Sic Clemcns XI Woraîem ut Wcant
actus cbarilalis ,
quanUimvis remissus, somper jusli- ,

Gfatianopolitanam , à Francisco Geilétto Vrtslorien-

fical antesusceptionem Sacramenti.
sium episcopo cxaratam , in Ilalîà lyp?s mandari to-
est actus
^^ ^^^^^^ ^
Probant min. l'quia actus cbarilalis ^ arai-
li'it V^oul rcfer,>nt Cbristopborit, k S. Josepho
clli^«erga Deum; ideôqus rt'sctTs'omniramicilïai |
,

generalis Carmelitarum llispani:r procuWKrr, et .l!u-

importans vefô sunt ul feratur in
proprieiai.es
' '
; e.«
ut nobis nniluin
... ]:
i
slrissimus Matlb. Petitdidier MacrenSfs cpi^cOjfytrs.
IkMKn ut amicum , ul ledamanleni , \

Sic amoris necessilalem Roma> hi publieiâ scrj/?tis

pei bealiludiiiem in re , vel in spo. Alqui ubi est ac-
tuili sunt cardin:ilis de Laurea , Fridorictis Nicnlaus
lus snpponens ex parte Dci rcdanialioncm el uiiionem
neccssarlô Gavardi , Franciscus Maria Campioti. Sto Lam'iertys
ejus laiiquàm amîci cuiii amico , ibi e.'t

le Drou Porphyriensis autistes, (}iia(dfipirtri;im s»wû

àcins involvens honiinis justificationera. Mtnor per se ,

thomie doctrina.
\

disscrlationen» Clementi XI nnncnpavit. Se Oenedi-

aperla esl. Major ipsis iu'.a est l).

enim loquiiur S. doclor, 2-2, q. 23. art. 1,0: \\ dus XIU Summam Alexandriuamtx Morali (b«^dogi;\
Sic
non qnlli- liNal. Alexandri digcstam Tulgari pf.ecepil. IXwùin
( Ulcendum qiiùJ secm.dùii) Pbilosopliuin
5i9 CM». IV. l\E COMIUIIOXÉ. 5;,û

ci^m.in li'TÎ grnvissimx cohtr.i Lov:liiiehs(^ii ar.-^- nintis prftliîirt' ; vidclioci tx I>ro h.-ïlHfil c«;*fe eimi
dciniain m Ix cs^imU (iiit'ri'I:c ;
qhnsi c^ liocorel varins cliani qui et S(db t-oncnpiscrnllài vH bêni'vnlciiii:e
opinii'ii's npo^ldlii'is iliYlt'îis roiilr:»rins : i oll' fjit ill:J aiMore diligcrct : rftul Ibl gcunaiim loipii vidcalur
do( lri:ia' sii;«' ailiciilo^, co:>tl«'i)iiiiif ,
por dopiiiaibs Al.(lSlolu^.

suos Iiiiioooiilii XI, liiik'siiiiiini poiililici>, jiidicio tû- ()!)Scrvanl 2''(cn(pic responslo cuni pnvccdenii non
vereiilcr subniisil : in liis pum» nporlè lra(lel)ainr, adniodùni coii^fuil ) Apnsioluin loqnl de dilcctione
attriliiiiiiMn, !)onani liotH cl iililcm.noii siirfioor»; iii pcrmanciiier! bal)ilna!i:ciMn cliaritalis bdbiluni dc«i-

SaorainiMilo sino Doi jMopliM' so dilocliono. H:rc an- giicnl bac (pia- <e<|nniilur verba : Qui mnuel in elitniinte,

tom (loilriiia , olsi svpiiis cnrim einin. sncrx' congro- in Dco wanel, el heus in co. C/.clcrùni si lextiini bnnc
gaiioiii^ canliiialiltus ad examen roVoc ila, cl discns^a, (' • aciuali amore inlelligcre juvel , luhil esse cur de
Inlacla ovasil. Ergo nihil liabel cun» Baii dpinioiiibns perfeclo et intt^nso non accipiatur.
coniiiniiic 63.'. Çilod dicit idem Joanne?, enm qut twn diligii,

G-28. Nec obsiinl viil;;ali ii Scriptiir.c texlns ,

quos manere in morte, probat qniddm à coiilrario Sensu,
liltoiilcr cilat Toiirncly : Ego diligciUcs me diligo, eun» qui diligil, jam viverc , vel vilâ perfecli, si dili-

Pruv. 8 ;
Qui dUigil me, diligclur h Paire meo, Joan. gàl cliaritalc liabiluali aut aclnhli perfcclâ ; vcl viiA
14 , 2i ; cl alii id |,'cnus, in quibils gtalia ei ainicilia incboaià, si initiali sobjm cbaritaie dili^al : sed non ma-
Dei oMini diligcnli piomilliliir. gispr()bal,cum,siex(iii:V-mnqiie rbarilalodiligal,plp-
C29. Quoniadmodùiu cnini alii isli icsins : Qui cre- nè vivere ;
qiiàm id Marc! Ifi : Qui credidcril et Inipli-

dldcril in etim, uon coiifundctur, 1 Pclri 2; Quicumque zntui fuerxt, salvus eril, probet qiialiictimqnc (idem nd
invocaverit nomen Dotuiiii, salvu^ êrit , Joël. "2
; Oinuis salutem âullicere cuin IJapliSmo.
qm pcïit, accipil, Malib. 7; Qui manducat fittUc pauem, 63i. Id Peiri : Chafilns operit muliithdinerti pâeca-
l'iiet inàicrnum, cl alii siiuiles, iiilclligniiliir set-vatis !
îorum, qnod ex Prbv. 10 desiimpiiim est, iibi Hebrai-
Scrvaiidis; adoixiue de iis qui crediml, qui invocant, cè legilur : i'niver&a delicla bperit clinrilas; id inqiiànj,
qui j eluiit, quanliim et quomodô opnrlot : sic et lox- non de propriis i'jus qui charilaiem liabcl ,
peccntis
tiis qui Dei aiuorcni spondciil honiini Deuni amanli, iiiteliigiiur , sed de alieiiis , qn* chnritas dissimulhl
iiitcUigi debenl de liomine Deum amanie quanlùrt) ei quibusqué pûrcit quantum polcst. Quôd Si uirumque
quoiiioilo oportcl. texlum de proprii jieccaii deleiionë interpreiîirl velis,
C"0. Coiifinnant 1° quia verèdîligil, qui diligil su- dicoodum ciii univcrsa delicta operiri pel^ cliàrilatcm
per oniuia ex anioro ci)ncHpiscenli;c. Nec dubium vel bibilualcm vel inlensam. Alquc id liqiiet ex pr.t;-
quin ad liane eliam anioris specieni invilelur lionio ab cedeiitibus verbis , ubl 'ait apostoloruin princcps :

eo qui se exbibct ul bominis mercedeni magna in ni- AntÈ omhia ûulém muttïam ih tobismelipiis clinrilslem
mis Alqui lanien nemo ex solo concupiscenlia! amore eontinuam, son, ut legunt alii, vc/ienienlem, habenles :

jusiilicalur. Ergo Sciipliu'a dùui lioniinis aniorem vnx eniin conliîtuani , babilnm cbarit.lis; vox verô
aniorc divino rependi docet, cnn) resUiclionc inteili- ivliemctitem, ejusdeni cliaritalis inlensionem désignât.
gi debel. Ideô autem neque Aposiolus , nf'qne alii scripiore^
651. Confirmant 2° qiiia aliud est Deilrti fcdamnre sncii , vaHos dlleciioniâ gradus disiingiinni qnia ad
;

diligentes se , aliud Deum iis stalim juslificalionis Sacramcntordm circunisi mliarii noh Spéclant : rioc
graliani largiri. Sanè amat paler filiuni, qucni paula- hieliorac tiitiorest via, qiiSad perfeclam cbarilalein,
lini è liliidinis cœno emergere conspicit '.
sed amat loliui Evangelii f^copum, pervcniatur, qiihm frcquens
pro emersionis bujus gradu : neque si duos babeat ciiariiatis , tiunc incboatiP , nunc et provccl;!; exer-
fdios ,
quorum aller instar prodigi evangclici in se cilinm.
plenè revertalur; aller dcpcsilo quo anlea in |
airom C3o. Al inqliiunl, ex Àpôslolo, Hom. 13 : PlenUu-
furebal a^slu, patcrni amoris scinlillam lanlùin conci- do legis est dlleetio; prolndo qui sallem Snper onuiia
,

pere incipial, ulrunique codom oculo iiiluebilur. Unde diligil Doiim, legern impIcM. Alqui le-^ls lotios imple-
appiicari bic po>sil qiiod ait Bellarminus lib. do J;:- lio ab aniicitiâ Dei, et Sic à jùsliflcalioiic feeparari
,
nc-
Slilical., cap. 17 : i Dens prior diligil nos, et diligen- quiî ,
juUa i-lud Chrisli oi'aculilm Joarl. Id : Vos
do faciljuslos, sed paulatimct per cerla medi;i. Quos umiei mcî èslîs, si fccerilis quœ prœcipio voMs.
eniui di'igil, primùm vocal ad fidcni, lùin speni el ti- GÔG. Al facile respondelur, vel bnjiisee loci sens';in
morem el dile* lioneni inclioalam inspiral ;
poslremô es«o, qii6d legis scopussil dileclio, et ea qnidcln que
juslilicat, clcliarilalcia perfeclam infundil.i Favcl vol :
ad coiiiplendam Deimi inier cl bomincm .tniiciîi.nn
ipse qui objicitur leslus ex Prov. 8, iibi Hebraicè lia- :
sufiîciai; uti belle dbcet Angf'lièus, 12, q. W, v.n. 1,

belur ; Diligentes me diUgam. \

ad 2, bis verbis : !^kut Apoilotus dicit 1 ,-:,/ Tima!!i. i :

Pari facililale dilnunl, aul diluere credunt phteipua ;

Finis prœcepli est charilas : ad liane ciii.n (nihiis Ic.c
Script ur;o et Palrutii loca , ex quibiis supra evincere j
tendu, ni awicitinnt constilunt, tel iimninuiU ad ihficem,
nitebalur Tournelyiis, nullaiu esse verani diaritalei!!, ]
lel liomimscld Dcnm; vel eitm qui diliarit , Xc^viw \n\-
quas per te non jusliQcct. Prxcipuà peis!iingam,quia plerc êo modo quo diligif . alqiîe adeô J5ferf;'clê , si

Solvil onuiia, qui uiium solvciit. pcffectè diligal; imperfectè vciô. tatilfiihqué br prt--
G52. Ad id quûJ dicilur, 1 Juan, i : Omnh qui di- paraiione animi , si tenaem lanl^rn chriniaiis f-cinlll-
ligit, ex Deo natus est; observanl 1* ârgmnenlum hoe i , lam gerat in corde. El verô quis ù quôpiaifi Icgeni lo
 S'il TKACTATUS DE l'ŒMTLNTIA. PARS II.

liim iiupU'ii rredal, slaliiiuil ciim, si ita iociiii fascsl, inltflligcro malneris, non alinucnl ; modo pcr inclioa-
li'|i(iiis t;ra(liim allij;il , in quoin si à priiiiaîvo siio lam jiisliliam non cam iiiUlligas i\u\ liomo piciiè Dei
forvitro tlcsceiidal juslus, vcicri dcitcal m; ox orc Dci ami( us cnnsliluilur ; scd infcrioris spccici aliam (pià
cvoiiialiir? atl liane Dei amiciliam disponinnn'. Ne aulcm liclum id
Kii lit cxlricaiit se Coiilrilionarii à Sciiplura; icx- gratis cxistimes, rcvocabunl tibl in aninmm protrilant
liiins : iiei[uc (iiiia oos liinitaiil, iillain silii afiiiigi vo- Tiiisse liane Itaii asserlioncm,num. G5 :( llla dislinclio

liiiit toiiiriiUilis laheni : siciil iioc iilla iis iiiiiri po- diipr» is jublilia;; alleriu^, qw.a fit per Spirilum clia^
tost, (jui ^eiioialia ha;c rcslringiiiil : (fui crcilil in nie rilalis inliabitaiilcm ; allerius, (pia; (il ex inspirations
liuhi'l vittim ivtcrnam, Joaii. G; Aibiliuiiiur justiliciiri (piidem Spirilrts saiitli, cor ad l'u-nilenliam cxcilan-
liomincm per fidem, Rom. 5, clc. lis, scd noiidùm inhabilanlis, cl in eo cliarilalcm dif-
•
057. Neqiic plus niovenlur aucloritate Paliiiin, (jiii fundcnlis, qnâ divinao Icgis jnslificalio implcalur, si-

à Tomiiflyo ohjiciobaiiliir supra, nuni. ."iSl. mililcr est rcjicicnda. >

Quoi! dicil Aujjusliiuis , scrm. 55 , cuni qui aniat, 038. Dlurcs Datrnm lexlus oxj)emlcre supcrflimm
liabcrc Doum, cxplicanl non deaiuore lantùin iiupcr- fui;rit; cùm ex diclis palcal portas omncs câdem ela\i

fcclo, scJ de co (pii sit ex lolo corde , cl ex loiis rcserari. Sic islud Chrysoslomi , boni. 7 in 2, ad Ti-
viribiis , adcùiiuc inlcnsus. liane auleni iiilcrprelalio- motli. : Vbi citarilas est , omnia snbluta sunt inala, d(i

jicni non minus sibi licilam esse conlcndunl, f|uàm cliarilalc vcliemeiili aceipiendinn esse probant ba-e qn;o
Tonnielyo licilum sit cumdcm lextum dosolocbaiila- pricccduiit verba : (.lunitnlis fervor, (juocunKjuc incide-

tis, non aulem de concupisccnlia! amore inlcrprelari. rit, omnia periniit. Id vcrô ejusdcm Cjiist. 5 ad Tbco-
Quod addit idem S. doctor , Iract. 5 in cap. 3, dorum ; < Dei pielas quanlamcumque cl quamlibct
,

Episl. 1 Joan., solâ chariUile discerni filios Dei à filiis brevi tcmporc gcslam non rcspuil Pœnilcntiam ; » de
rfjafco/i , etc. , inlelligunt vcl de cbaiilalc babiluali, Pœnilcntià quidem ex cbaritalc rcmissâ inlelligendum
quam quis, uliquc lan(iuàm bonum permancnsi/ivcj/Ji videlur : ast ex eo quod Deus impcrfcctam Pœniten-
in corde sito; vcl de charilate actuali , seu iiitcnsà ex- liaui non rcspual, scquitur quidem qiiôd cam acccplct
tra Saciamcntum, seu iniliali cumSaciamento. Quan- lanquàm disijcbitioncm cum Sacramenlo snfficienlem ;

qnàm et cbarilas quailibel filios Dei in re vcl in voto sed non scquitur (|U()d proplcr eam slatim dimitlat
disccrnit à filiis diaboli, non equidem discreiione pcr- pcccala, et graliam juslilicantem largialur.
feclà , scd tamen incboalà; cùni juxta Auguslinum , 059. Inslant : ex August., lib. de Gratià et libero

scrm. 55, de Tenip. Inipsâ, seu per ipsam fidem Arbilrio : Inerat Pclro pnrva lanlùm et imperfecla cba-

calbolicam disiiwjuaniur fûû Dei à filiis diaboli. Nculra rilas, r/wr/wf/o dicebul Domino : Animam vienm pro te

responsionis liujus pars probabililalc caret prima : ; ponam. Alqui cbarilas illa ad Pelri juslificalionem
lamcn veri magis similis videlur ;
pnicserlim ob islud salis erat :Cùm, leste Cbrisio, Joan. 13,niundi essent
S. doctoris , lib. 15 , de Trin., cap. 18 : Nulluin est ! Aposloli omnes dcmplo Judâ. Ergo cbarilas parva
,

isto dono charilalis cxcellenlitis : soliun est quod di- licèl et imperfecla sulficil ad juslilicationem.
vidit inter fdios regni œlerni , et inter fdius damna- 040. Respondent disl. maj.: Inerat Pelro cbarilas

tionis œternœ : ubiAiigiislinus idipsun» docet quod cil. imperfecla , sed babilualis , vel actualis ab babiluali

tract. 5 in Joan., et manifesté loquilur de babiluali ||

proccdens, concedo; secns, ncgo.
cliaritate , cui soli nomcn doni excellenlis compclit. Responderi eliam possit , charilalem qu3C sufficit

Istud verô S. doctoris , Iract. 9 in Joan. : Quam \

ut bomo à juslrtià non décidai , non suflicere ut bo-
cbaritatem liabcre ciim cœperit liomo, Spiiiliim san- mo è peccato rosurgal ad vilam graliac. Cerlè per-
cliim liabebit ;
pari ratione inUlligunt vel de charilate sévérât in juslilià qui ex solo spei amore hoc vcl

babiluali, vel de actuali quac vebemens sit; vel de illud peccalum fugit : an dicent adversarii salis esse

actuali imperfecla ,
quiB habcal Spirilum sanclum aniorcm spei ut homo ad jusliliam reverlalur?Quan-
non stalim inbabitanlem sed in nol/is operanlem , quàm cbarilas Pclii, licèl aliqiio sensu parva, longé

quia cbarilas omnis eliam remissa à Deo est non à ,

i
vcgelior erat iniliali illà cliarilalc, quam ad juslifica-

viribus nalura?, ut mentiebantur Pelagiani ,

quos ubi- •.
tioncm requirunl Conlrilionarii. Alque idem dicen-
que vexai Auguslinus. Consonal id Iracl. 74 in Joan. : dum de cliarilalc Abd de quâ Auguslinus in texiu à

Nisi habeamus Spirilitm sanctum, nec Deiim dilitjcre Tournely allcgalo,

possumus , nec ejiis mandata servare. Potest enim cui 041. Instant ilerùm ex D. Tbomà, 5 p., q. 70, a. 4 :

nccdùm inbabilat Spiritus sanclus, et Deum alicpjo ( Mininia cbarilas plus diligit Dcum, quàm cupidilas

modo diligere, et mandata ejus quicdam cxequi: aliàs millia nuii et argeiili. i> Lri^o minima cliaritas veram
peccalum essel quidquid facit peccalor quod crro- ;
Dcum inter cl bomincin amiciliam consiituit.

neum est. 042. Respondenl 1% ncg. conscq. Quamvis enim,

Ad istud è lib. deNalurà et Gralià : Cliaritas incltoa- inquiunt, minima cbarilas plus Deum diligat, quàm
ta, inchoatajustilia est, clc. Falenlur principiis seniel ami cl argenli; cùm cbarilas Dcum
cupidilas millia

posiiis adli.Tcrenies, jusliliam crescere prout crescil proprio suo commodo pral'erat, supra quod cupidilas
cbarilas babilualis; illam proliinc incboari , cùm in- non aiiiat aurum cl argcnlnm non lamen sufiicit :

cboatur babilus charilalis ,

provebi cùm is provehi- ad constiluendam per se vcram Deum inler et bomi-
4ur, elc. Quôd si Augusiini verba do actuali cliarilaie nem amiciliam , nisi vel babilualis sit, vel aclualis
S.',5 CAP. IV. DK contkitio.se. -..'.i

qnidcni, scil inlcn&a. El vcro auior spei, ciini siini- slare possnnt ,
quod vel homo vegolus , m-, im on-
nms csl a|tprcliali\t' ,
plus Dcnm dili^'it quàiii cupi- diuni.

ditas niillia aiiri ri ari;enli ; ciii» oiuii \ii.L' propria- (U.S. .Non in 5° ibiil., n. 581. Ralio csl cadem, quia
niilopoiial, oui auniin non aiUepnnil cupidilas. An eadoin (•>! difli(ullas.

crgo amor spci por se soluiu par cril lnMnini jnstili- 6i;>. Non in 1°. ibid.,n. IHo. Tun» quia non salis

cando? inlelligiiur quid adxcrsarii intclligant noniin<^ avcrsi»>-

Glô. Ucponunl i° lexliim P. Tlioma' osso oxna nis rcmiss.T à Deo; ciini pcr quodrumque niorlalc

rom , quia in eo agilur do tliaritnle liabiluali , iil pa- pfcalmn honïo à Deo tolalilcr avcrlalur ; Miiii quia
icl logeiili qiKC pra'cedinii; Iktc nciiipe.qnotl i>la uhpiis Dei ininiicuni SI- coiisliluat, salis est ul actu
gralia facial digiium fila œtcrnày qui sanè cffcclus csl cTcalurani Deo pra:fcral , quod sine gravi ejns injuria

gralix liabiUialis : quod et indical islc arlicnli lilulus : fieri non pwiesi; at verô ut quis amiciiiam Dei iccu-
L'iriiin circumciiio conferebal graliam juslificimlcm. pcrel, non sufiicit ut crcaluram Deo poslponero inci-

Addiinl , duo hjfc loto cœlo difTerre : Miniina gralia piat; sed ul eain in cerlo quodain perfeclioni^ gradu

polcst cuilibcl coiictipiscitUiœ resislerc, clc; et Mininia poslponat. Et vcro, qui ad ciinicn potcntcr ilkclus,

gralia esl amiàlia cum Deo. lia Porpliyriensis episco- ab euilem ex poena- meiu ab-linel, Deum crcalurx
pus, dissert. À ad olijcct. 26. pnefert; nec lamen justificaiioni proxiniè idoneus
C44, Eadeni csl solulio ad icxium pclituni è 2-2, ccnselur.

q. H : Qui enim vel obiler lescril , art. i cl o, illico CdO. Non in 5°, ibid., n. 586. Nani veruni qnideuj
depreheudel S. Thomani loqui de diarilale ut virtulc, est quod ciiaritas habilualis, ulpoté vera cum Deo
ut liabiiu, ut forma qua? augcri potesl. amicilia, pcccalum, i)er quod homo inimicus Dei cfli-

6^lo. Arguil nihilominùs 5° doclissimus Tonrnely, citur, destruilraiione subslaniix anx. Ast ccrio pro-
et nrget quôd assignari nequeat ille charilalis gradus, . bari nequit, chariialem actualem eliam in gradu
qui ad jusiilicaiionem sufliciat, eic., ui supra n. os2 remisso id pcr se solam pr.-eslare. Sicut enim ignis,

Cl seq. nisi cerlo sit in gradu, non dcslruil formam ligni, et

'

Respondent porrô niliil in quintuplici clarissimi do- mullô minus bumidi ac gelidi; sic nec nascens cha-
cloris argumento esse, quod ciiarilatis necessiiatera rilatis scintilla deslruendoe peccati formée par ^idc-
subruat. tur. Alque id supponit Trid. synodus, cùm ad justi-

046. Non in i", quod ciiim adeô niirum >idc'tur ficaiionem in Sacr.imcnlo recipicndam ,
prxlcr (idei

Tournelyo, lolideni verliis docelur à S. Thoniâ , in ac spei acltis, nonniliil cbarilalis ex€-git.

QunDst., disp., q. 2i, art. lo, et in 4, disl. 17, q. 2 Col. Ergo, inqnics , Dei inimicus est, qui Dcum
art. o, ubi sic : < Non qualiscumque molus volunlaiis super omnia diligit : id autem quis capiat?
est sufOciens prceparalio ad graliam, sicut nec qu dis- 652. Re«p. emii qui diligil non esse inimicum Dei,
cunique dolor sufficit ad remissioncm peccali : sed id esl , infei'.sum ,
quasi manJalis ejus reniii pergat.
oporlcl esse aliqueni nioduni delerniinaluui , Qii qii- Esse (auien exo>nm Dco, propter remanentcm | ec-
DEM UOJIIM NOTIS ESSE >0N POTEST.) CoHCinil Roill. c;»li macu'.ain ; donec banc proporlionalâ disposilione
catechismus, dùm ad contriiionem perfectani , m ex- eluf rit. Sicut autem banc per solum concupiscentise
tra Sacramenluni juslillcel, requirit ,
quôd reheiiiens araorem non abstcrgit, sic nec per chariialem Um-
adeb acris el incensa sit , ut doloris acerbilas cum ma- tùm iraperfeclam absiergere videlur.
gnitudvie i^celerum œquari , conferrique possit : cui au- 653. Arguunt 4° alii. Deus non vuil niorlem pecca-

lem facile innotescet gradùs hujusce inlensio.' loris, sed ut converlalur et vivat. Ergo ci média salu-
Neque hiiic oriiur scrupulorum seges , aut ideo de tis ,
qure omnibus proporlionalâ cssent , prx'soribere
impossibilibus danlur praccepta. QiieniadiHodùm enim debuit, non aulem passirn bumanis viribus majora.
citra juslum scruptdum accedit homo ad Eucbari- Alqui pura Dei dileclio, quai à proprio diligcnlis com •

sliara , elsi nescil absolulà ccrliluJine , H/r«/?j amore . modo prcescindit , non c-t médium midliludini, ple-
an odio digmis sil Eccl. 9 sic et poslquàmpensalâ
, ; beiie prœserlim et rudi proporliotialum. Ecquis agri-
corani Deo scelerum snorum magniiudine, omni quâ colas, pecuarios, nislicos ulriusque scxùs adolescen-
tenelur \ià coiialus esl spiriluni doloris et amoris tes, aliosque ejusdem gcneris tanlùm non belluas
atirahere; confidere raoraliier potest , eura qui non bujus amoris capaces exisliinet ,
quem erudili piiires

voit niorlem peccaloris ,

qui cor conlrilum et bumi- miseris morlalibus impervium judicàrunt ?

lialum nunquàm despexil, qui jara largitus est gra- 654. Confirm. 1", nnia debuil Deus (hummiuin lo-
liam, vi cujus peccalor propriuni, qno scandalizaba- quor} eam amoris speciem praecipere, qu;c polentiùs
tur oculum eruerit , sibi in necessariis minime dcfu- ad observauliam legis suaî movet , non eam , qua; ad
lanun. nibil magnum , nil arduum sollicitai. Atqui amor spei
I 0-lT. Non in 2\ ibid., n. 583. Eslo enim charitas ad divinaî legis observalionem polenter irabil : amor
aclualis quocumque in gradu sil vera esseiilialiler verô purus, el sine uUo ad bonuni nosiruin resjiectu,
cbaritas : at non quxcumque cbarilas essentialiler languet et penè frigescit. Yicerint martyres equuleos,
lalis, eamdem cum cbaritalc perfedà virtulem babet. candenles laminas, lentos ignés, tartareos carnilicum
Est infans essentialiier homo, et sciniilîaessentialiter cruciaius, el in unà morte mortes geminalas ; id con
ignib nec lamen vel infans vel scintilla idem pra- cioi''nf. qui scivorinl eos aspesisse t» remunefviionem
555 TRACTATUS DE rŒMTKNTIA. PARS II. 350

tantoqtic nioiivo susU'nl;iii<li oraiU, et loipsù

•
ipsi aniorem rai.i?Amal bodioque Trajainnn Con-
Al tali ,

Qitid milii profit inarlyrcm occunihorc, slanlinnni Maj^'oum, Tliçodosiuni, llenricum Magiuiin,
6u.^t»>iil:»li l'iK'ic

nlJcsum Cliristiim invc- (pii cnniin iiistoriain scdniiis versai clsi nibil al» ois
Cijo siio, ;ii.-l»al S. Ii;ii:iliiiS
;
.

hjiiis, nux, bcslia'.... cl loin li>niu'ula diiibuli, in siKM'cl aut limcat. Annon poliori jure Dcnni ainabil
uimi.
me veimtil; (uutnm CItmio fimr. An vcio laiii alatiis qui piclani orlx; l(»to niajcslalis cjus ac bcniguilalis

fiiissel S. Martyr, si spcculalivà laii- liisloriani (|ualicnnujuc allcnlione pciicgcril .'

ad palicMulimi
tiim Dri lionitale motus fui^scl ? G59. Ad socundam conlirmat. neg. primam el se-

(Vôo. Conlirm. 2" : .\ilii\illi iioinlclxît opinio falsa^ cundani min. ,

qua; niera; siuil dcclamalioni^s. Niini-

iiiccila spcctila.ivc praclicc vcrôsiiin- rùni coiislat Ibeologos Tridenlino confilio anlicpiio-
\cl ;»cliiiO(liiiu ;

iiiopcrè pei-iculosa. Al.iui lalis est opinio

qua' aliquod rcs, nnllani nitnia; aspciilalis in admini-trandà Pd-iii-

puri aniQris uioliviiin, iili nrcessariain ad Saciaiueii- Icnlià noiam su^liiiuisse. Alqui lamcu ex iis niulli

pqsilà iic- pro cbariialis alicnjus imô in Sacramenlo necessiialc

liim dispositioncm exigil. Opinio oiiim qiià ;

doiialtilur, sumiiiopeio non pauci pro necessiialc pcrfeclse conlrilionis dcccr-

ino l'orè ab^ioliilioiiis benclicio

Kcqiiis vcrù in nidil)iis, in labaiil. Krgo scliobe syslemala vix ac ne vix qnidcni
ebl poricuUisa. AKiui
cliarilalis vcsli- in disponsalionem absoluliotiis inlbnint. Vidimus ri-
niulicrcnli^ ccilù dcprcliondal para;

gia? Rospondcbuul quidoni inlcnogati, pcccaliini sil)i, gidiores, amorem purum babcrenl pro impossi-
(jui

lit Dei in se snniniè boni oHensivum, super omnia

di- bili. Numqnid ii ob inilialis cbariialis delectum pœ-
spliccrc. Al in bi^ ciunl vorba cl voces, nibil praî- nilenlcs arcebanl à Sacramçnlis? Numqnid qui tolos

(pia'sicris annpn sincère x-lernani annos sacra comninnione privant purioris vilae san-
tcrca. Coulra , s^l

dauini ac^cnsùs \mi\\n ciïugere velinl ;

qui aclns !
cliinonialcs, cas iniiiali amorc deslituj supponunt ?

amorem nccçssariù inv^lvil; pronipli Est ergo aliud inclemcnliix; bujus principimn, de que
con^cupisccnlia;
rcponenl ^d uiiuin se oplare veliemenicr. judicct IJeu^.Unum çonslai, sibi suisque poçnilenlibus
et alacres
piè consulerc cos, qui non ex foliis , flyribusve , s,cd

Argqnienlm|i inuHP ">«»'? PV^Pal. \'-

1" ex fruciibns de arbore judjcant.
UoG. U. :

plcbcios à Icgc Dci i)ropler se amandi prorsùs GGO. Arguunl 5° : Ea opinio admitU non de^)et
ddicet
valent, dum qu;c Ecclosia; praxi conlradicil. Alqui... Prob. min.
CbSe iniiuunes. Si enin» banc implore non :

Permillil Ecclosia in Trid.

ad Pœnilcurue Saçramcûlum acccdunt an alio icm- , , sess. 1.5, cap. 7, ul sa-

ccrdoles confessario
pore faciliùs implcbunt? Quôd si qui? eô usque bohes , delicienle celebrenl absque

foret ul bine Dci propler se diligcndi plané incapax

,
praîviâ confçsS;ione , lanlùmque requiril u^ lonlcili

efiiceretur ; non dubilem quin eum Deus alii quâ- sini. Alqui non supponit Ecclesia eos perfoclç cpfl-,

cumque via juslificaret. Scd nibil inde contra thesim, tiilos esse, cùm teste calccliismo Trid., pauci ad-]

spécial ul nioraliler esse consuevcrunt. luodiim ad perfcctam contrilionein perveniant. Aliuiide

tjuyc homi|ït?;^

657. U. 2" açl primum, neg. min.; neque enim verô non permillil eadem Ecclç^ia ul celebrenl in

cbariialis araor opus est bunianse indusirice, sed

gra- slatu peccaii morlalis. Ergo supponit eps quàcumque,
liiu cœlesiis ; bitcautem parvulis
abundè révélât, quœ ciiam iniiiali, cbaritale extra Sacramentum jusii-,

bincvel ipsce ruslicai mulieres, ficari.

sapieniibus abscondii :

6Gl.Respondo^^lad primimi nog. min.;adsecundura

cùm Dei obsequio inlùs mancipaiic sunl, lam allé de
divinis, quandoque eliam de abstrusioribus fidei mysle- dicunt cum Sylvio iu Snpplem., q. 5, art. 1, conci. 2
disserunl, ul admircnlur Kibescenlesomncs snpieules
ad objec^. 12 et 15, vcl in boc çasu Dçuo) invisibiJiler
riis
ununi è fralribus suis, laicis si me- minisirare effectum Sacramenii quod spla excludit
ienœ. Alque id , ,

assirens non necessilas ul doconl Auguslinus el Inn.Qcenlius

niini , docebal S. Conavcnlura ; lieri , lil,

qui omnif» nôiuni aul nossç proximè rcferendi; vel permilli ut sacerdos çelebrel,
rarô, yl dmx liilerali ,
,

crediuU, in «ebuf Dçi hobpiles smil , çl oculos h.^\ non quia sua qualicumque conlritionc jusiifiçatus s.np-

bomiiies idioilx el sine litievis or.inia (sçratçiiiur, pe- ponalur ; sed quia id sine pçççalo in casu neçessil|î^tis

lu'-que pro^unda Dri. El veio (nud non, agonie Spiiitu praîstare possit. Addit Sylvius verisimile es§e, quod qui
in boc statu célébrant aul Eucbariçliam recipiupt
saupto, senserunl, loculi sunt , pcri^ossi siuit lot iidi- ,

mavtyres? Aberrant pcccali remissionem in devolâ conimunionc impc-

soriis conCessores, vii^inc?,
:

ivu)^
Favçl solulioiii islud S. TboniiC 5
ergo qu\ puifum amoreni ab humauis Ircnl.
yiri^ii? susj|).e|i- loti , p., q.

dunt el metiunlur. 80, £^. 4 ad 5 : « Quôd non babet aliquis ço;içcienliam

primam canliru;!. neg. ma"). qualenùs peccati sui ,

polesl coplingere dupliciler : uno modo
(io8. A(i ;

falsô el absm-dè su; poiiil , Deun.t ila puruin suî anio- per culpam suam... alio modo sine culpà ipsiiis, pula

scu. ani,o.ris sp,ei cùin doluit de peccalo, scd non est suiïiciouler coa-
ren). pripclperc, ul proprii, CQmn.i.ot|\ ,

exiçiujtlal. Ccj,"lè, nt a.i,l çlt. çpisi. ^5.9, \\\\\i?l. irilus, et in laii casu non peccat sumendo corpus
n*o*iv.^

B,!»^S;i!elus , cba;ila,s swlpbid^ria ?p(;\ pip.MYa ^,^cilçr Cbrisli ;

quia bnmo per cerliludinem spire flion polest

;jdl*U)el : ^>ec dubUu^i est quin à ipc ud chaiila.l,çni an sil vcrè contritus : uude ^liam per acpidens pri-

Limite î^v^le^iif • Qpl?,^ siVi aiV^na p^uju lauqiùu^ \)Q- mam graliam riîcipil. >

nm», Vf>!i<i>*%»Pi n¥^f »:i£()j\\ein , ianquà|i^ Ojn^^^ ^xfy- GGi- Ar^uupi Ç° : S^i vera cliari^s eitra ^acfa-

ciMuà* imm m ^ mf^m ^^^ wy)>5m^^m ni,(j(itt|n]i n9ij J,<^^|ilicel, p.qii^leos ^çl caf^^ypiep^ç
frehi conMjf»j»lemç, ila a^duyro çsi in eor-uçn propler qui cip "^ mf^fiSlm ^bsque Sgçfameçlp jnyinoibjli-
857 CAP. IV m CO.NTBITIUNE. ZS9
'

ter oml&so ,
perit>il in xicrnum. Abbiintiim et liur- recta, spoi< pia, cbarilas sinccra, quaMalis esse polcst,

renduin coiisuqiicns. l'O"'^ '''''"' ii<)iip(tU>>ltilMibnt'o, elianisi non sil perfecta; ln;ic ego ob sobim aipiani

cujiis iiiiseratioiies omiiia ojiisilfin oprra pnrIiTjne si dcrnerit, neqtiaquiim onniii.ù possnin dcspciaro
diunliir, in a'l»'riiiim pere.iJ ,
qui DeMim tciicrè dili- salulcn», » etc.

goiido niorlutis e^l; iisipio iinmisoricordilcr i)rivolur Addi jKissini, tiim ,\nibrosiiis in oral, df obilii Va-
bonis qu(B Dcus prœparavil diligrulitiut ie. 3° Quia bMitiniani, ubi S. prxsnl, qui de intense principis bnjiis
,

cùm anima in oo slain a.'U'rnùni inansura sil, la qiio (baiilalediibilarc polerat, de ;rtcrna ojns .^-a'ntc niliil

repeiielur, cùni c coipurc cniigravil , fiiliirnni o^sc liabct dubii ;

lum Inm ceniins III, qui c. i,de Pivsbv-
dt'bcl , ni iiueni in nllinià vila- pcrindi) super oinnia loio non baplizalo sic slatnil : « Pr.sbyicniin, q'icni
dilexit Deuni pi-rpelnù aiiU'J. Aliini lini nL-ipiil ni do- siih'undà B.iplismatis exlremum dieni clausisscbi^nifi-
irusa in tailaruni anima, ubi nibil nisi borror, dcspc- càsli; quia in sancLe M.Hris Eccicsiu; fide, el Clirisli

ralio , slridor denlinm , Deum amcl pcrpeluù ; cique odminis confessione perseveraverit, ab originali pcc-
conlilealur in inferno, ubi ncino ci confilelnr ex calo solulum, et cœlesiis patria; gaudia adepluni a»-
P&i.lui. G. Ergo. serimiis incunclanli-r. i

C(13. Rcspondcnt 1° argumcnlnm lidc ab iis e>se Idem tradunl concilia, Cartliaj;incnse IV, an. 398,
solvonduni, (pii (jueni ad Sacramenluni reqnirunl spoi can. 79 Vaseuse sub an. 442, eau. 2 Arclatense
; ; II,

amoiein super oninia, per §e lauicn juslilicalioni suf- an. 442, can. i2; Tolctanum \l cujus Virl^n
I
, , lie et
ficere inficianlur. Nam el in bàc opinionc damnabilur limida magis exhiberc juval. Sic ergo habel : < De lus
quis eliam super omnia Deum cl (juidem iiilen^è di- ijui accL'j) a œnilenlià anlc(]uàni rcconcilienlur, ab
] ,

ligcns. Quiu cl camdeni diilicnllaicm do liniorc Dci bàc vilàrecesserunt; quanquàm diversitas prœcepto-i
super omnia proponi posse exislimal Toiirnelyus , q. rum de hoc capilulo babcaiur ; iliorum tamon nubis
4, an. 1, concl. 1, ubi circa fmcni bœc bal)el : < Me- sentenlia placuit, qui... dccrcverunt, ut et memoria
lapb)sic;B illx supposiliones in rébus praclicis cl talium in Ecdcsiis conimendelur, el oblalio pro eo-
moialibus non ila morose mgeri dcbenl; aujuc divino rum deliclo à prcsbytcris recipialur. > Krgo à longé
judicio rclinquendum ,
quid liai de bomino in diclâ pluribus contra paucos pro ccrlo tune tcmporis babe-
hypolbesi con^liliuo : sivc Deus nunquàm pcrmitlat batur, eos qui sine Poenitcnti;e Sacramenlo è vivis
ex inbnilà suâ uiiaericordià , bumincm sic bcné alTe- abeunt, el qui ut plurimùm non vehenienli il!à el in-
cluni luori siue vcri coutrilionc el cbarilalc; sivc bo- censâ, scd ordinariâ el communi cbaritale prx'diti
nam ejus volunlatem, quanciuàm inipeifcclam, acce- sunt, à cœiesii regno non cvcbidi.
plel ; sive quocumque abo modo bujus bomiuis saluti Idipsum et aliquid eo plus docct Aiigelicus pricce-
pio\ idéal, i pior : ceiiseï enim à Deo, eliam extra casum neccssi-
(564. Rcspondcnt i" neg. seq. maj., ncque enim latis, snpjiteri légitimai dispositionis defeclum, in co
dubilanl quin Deus ia bis angusli;iruni casibus , vel qui bona fide ad Çonflrmaiionis et Eucbarislix' Sacra-
per se suppléât visibile sacerdolis niinislerium ; vel menia accedit. Sic ille, 5 p., q. 72, ait. 7, ad 2 : « Si
ut abi Tobjul, remis>am pœnilenlis cbarilaleni ad enni aliqnis aduilus in pcccato existcns, cujus conscienliani

gradui» provehat, qui oblineud;e jusliiicalioiii sil ido- non babel, vel si eliam non perfectc conlrilus accé-
neus. dai ;
per gratiam colialam in boc Confiimalicnis Sa-

Quoiiiain verô slattm ioterroganl c;iriosi <^idam ac cramenio consefjuelUF remissionem peccaiorum. »
difficile credentes, unde id babcalur, numque id an- Idem de Eucbarislià docet, ibid., q. 79, art. 3.
gélus quispiam revelaverit : ropo:iunt id se à deccs- GG5. Cielerùm perperàm supponit ohjeclio, transi
soribus suis accepisse. c Si forlépeccalor pœniicaf, > lorium iucboal;t eliariuilis nioUnn, babcri debcrc pro
ail Hugo à S. Victore, part. 14, de Sacrani., cap. 18, vero a;!iina! stiU;-, in quo, quia actuai bunc in extre-
« scd interveiiienlc a^ticui<> necessilalis ad confes- mis elicueril,3eternHm permanere debeat. Statu enim
sionem perveiiire non pbssit : confideiiler crcdcre dc- f ondilio est ûxa cl permaner.s, qu;e proinde non ab
bemiis , quôd summiis bacerdo-s complet in eo, (luod aclii, sed ab hal)ilu lestimanda est. Q<iaj ropier pecca-
morlalis non poLuil quia confcssionem non con- tor incnoati« cliaritatis aclum elieivns extremis vil«
lemplus excliisit, setl iiupcdivii nécessitas. » Ïiemporii
temporibus, im>h in amoris, sed potiùs in realûs, ma-
Wem docenl Paues de eo , qju ad recipiendam in cula; et peccali stata moii dieendus foret :atque is ilKî
Baplisnio gratiam dispositus , ante Sacr^menti bujus cbarilalisacîus, non secùs ac, jiixlaadversarios, actns
susceplioneni à vivis excessiu t Invcnio, ail Au- limoris supernaluralis , stalim evaiivscerct ; nisi vel
gyslidus, lib. 4da Hapl., cap. "12, non taiilùni pas- à sunimo s;icerdolc acceplaniur, qualisest; vel, ut
sioneju pro iwi^une CbrJhtj , id quod.Baptismo deerat 1
volunt alii, ad eum proveberetur iniensionis gradum,
ppsse, suppier(&; ^d. ciiïini, fideni conversionenique qui boniini exlra Sacranientum justiflcando idoneus
conUs, si. forte ad celei>riuulum m)>leriHuvBaiJtisiui, est.
noij couieutpt(« reiigiouis , sed. ai ticuJus necesi.iiaiis 66Ô. Ha>c illi, quro pro prima parte ikhi omnibus
proiiai'.lur. CensenL enim pkircs cum H:iberlo, Sa-
CoMfeQoai.id BÉrivardJ, epi^t, 77-: «.SI f^uia vûluerit orame«tii defccliun aliquando quidom s»>f»pleri, ut in
et peu* wt Jjapiuari ^ scdc n^clist iv^iiQ<ci:iiixaus.aj-ti- t lairoii4> adiGhriOi liUus cruciTiKO, C4ijus e^euipium^af"

cuk, forte.obiiaeçe, nequiverit; dam non desit fidos | fort Angustinus; at-ne^antid sçmper fieri, qui» nulla
$M TKACTATDS HK POIO.MTKMIA. l'AUS 11. Î60
cxlol in Srriplnri^ vcl liadilioiic proinissio Dci pcrfi- m 070. Hespoiideiil Marliniim ('jiis(|iie tuonaclios iiio-

cit.'ii(l;(; cliaiilalis in Imjnsniodi rasihns. Ccrlè, ail pinani catecbumeni ejus morlem (li-novissc, vel cpiia

iloclor nio\ laudaliis, oonclndi id non pdlcsl ex snf- r( ili non erant an in rh occubiii^SLl disposilionft,

fragiis lùclcsia- ; <nin ca non dcncpt'l, nisi ils (pios (pi i: iiitra Sariamcnliim necessaria esl, el ad (piani

impaMiilonlosobiisso constat, tl vcrù ex iisqni dere- i|isiim, si diuliiis vixisset, paulatini in!'ormâssent ; vel

diinl, pluies jani vi inorbi non sunl ralioiiis con'.polcs, (juia tune Icmporis non ila rerla foret asscrlionis

(Il (pii in eis rcmissus crat anior intendi ac perfici liujns suaî vcriias, ac niinc est.

pubsil : nndo si anior ille per se ad jiislidcalioiieni Iles|)(inilcnt 2' nccessnm non fuisse ul in eo cas»

non suliicial, ni C-ontrilionarii volnnl, pienilenles illi sui)|ilcrcl Dci bcnignilas Haplismi defeclum : qiiaii-

cmn diaiilale siipor oninia daninabunlnr, quia lia;c do(|uidem decrevisset Deus Catechumcnum liniic ad
nondùm pcrfccia sil, quod longe aJjsurJissiniuni vi- preces S. Martini suscitiii'c. De cxteris, qua; oniiltcre

dclur. Jain cieleias allrilionis vindieum objcclioncs cogor, quia ciclcroqni volumen islo majiis datura,

prosoqnor. leganlur Lamberlus Le Drou, elLambc.rlus (Jaud.

01)7. Inslanl ilaqnc : Passim doccnt Paires non Opinio corum qiti solo siniplicis beucvolmùœ amorc
rarù licri ul honio a;lcrniun pcreal defecln Saera- contcnli sunl.

menli. Alqui, posilà pia.'ccdenlis rcsponsi vcrilate, Suppoiiuiil bujus opinionis auclores, V nulliim esse

uenio honio pcrircl defeclu Sacramcnii. Major con- cliarilatis amoroni, qui per se non juslificcl, quia
Auguslini, cpist. 80 ad llonoraluni Si cbaritas essenlialilor sil amor muluus. 2° Dari anio-
stat ex liis : »

Minislri désuni, ([uanluui cxilium sequitur cos, qui de rein Dei jtioplor ipsiiin et super omnia, qui muluus

isio seculo vel non regenerali cxcnnt, vel iigali!) non sil : uli dari [lolest duos inler liomincs, quorum
Quod idem docent suniini ponlificcs Julius elCœlesli- aller alleri benè vull, cisi ab co non redainetur. llis

nus, cap. Si Presbyter, et cap. Agnovimtis, XXVI, q. 6. posilis

Miiior non minus perspicua est. Yel enim qui siuc 071. Probant asscrlionem suam 1° ex Tridentino,

Sacramcnlo morilur, inclioalam Dci super omnia di- quod aliqnam in ulroquc Baplismi el Pœnilenlia^ Sa-
Icclionem liabci ; vel alti ilioiiem ex melu pure scrviii. cramcnlo dileclionem re((uiril; ut supra oslensum

Si prinium, non périt, Deo id supplenle quod decsl. esl. Alqui non banc vel cliarilatis, cùm cbaritas amo-
Si secundum, péril quidem, sed defeclu disposilionis, rem muluum imporlet; vel concupiscenli;e, cùm
ir.m Sacramcnii, quo eliam posilo perirel. Ergo. amor spci neccssariù fundelur in amorc concupi-
CG8. R. ad priuuun ncg. min. Ul enim multi pe- sccntia», sccundùm id S. Tlioni:e 1-2, q. 40, art. 7 :

rçant defeclu Sacran\enli ad sensum Palrum, sulTicit Nec est spes nisi de bono desideralo cl anmlo ; coneiliuin

ul pcreanl quia Ministri djsunt, uli loquilur Augusli- auiem aliquid ultra spei cl coucupisccnliaj actiis rc-

nus. Constat porrô multos defeclu ministerii saccrdo- qiiirat, uli loties baclcnùs diximus.
talis perirc. Quia niinislri , si adforent, animam 672. Probant 2°, quia nulla allritio ad juslificalio-
plerùmque faliscciiti cotpori unicc inlenlam revoca- nem in sacramcnlo consequcndam sufficere poiesi,

reiil ad Dcum ; despcraiionem, cujus grave iis pr;ï- nisi sil odium jjcccati, ul esl nialum el offensa Dei.

serlinï qui in vilio consenuerinl, pericuium imminci, Alqui non potest esse odium peccali ut est malum
abigerent ; Sacramenla, qua; contra poslremi bujus Dci sine amorc benevolo. Minor constat, quia, ut ait

icmpîiris tenialiones roboranl, et muniunt, porrige- S. Tliomas, 2-2, q. 2o, a. 6, ad 1 : Ejusdem esl ra-

renl. Esto igilur Sacramcnii et ministri defcclus non tiotiis odire malum idicujus cl diligere bonum ejus. Ma-
boniinem, at perdit per accidens adco jorcm veiô probanî, 1" ex S. Tliomà, qui 5 p., q. 85,
periial per se

lijgendum, ut meritô dixcril Cœleslinus : « Quid boc, art. 2 el 3, diserte docel ad ralioiicm vera; l'œuiten-
quàm morienli mortem addere, cjus-
rogo, aliud est, li;c rcquiri ul sil de jieccato, ul esl contra Deuni su-
per omnia dilecluni, el ejus offensa. 2° Quia pecca-
quc animam suà crudeliiale, ne absolula esse posait,

occidere? » tum formaliler ul peccaluin esl , est nialum et

x\lquc liinc meiilô sanxit Ecclesia in Trid., sess. offensa Dei, ut coUigerc est ex S. Thoinâ 1-2, q. 71,

l'i, cap. 7, lU nulla sil reservatio in moriis arlicitlo, a. 6, ad .^. Alquiiiulla altritio ad juslidcalioiiem

ne liùc ipsà occasione aliqids percat. Quia ut reservatio ! sufficere potest, nisi sil de peccalo formaliler ul pec-

ba:c lollerelur, salis erat ut per accidens nocere calo. Namque vera Pœiiilcnlia seu conliilio ut sic,

posscl. proul esl genus commune ad conlritionem pcifectam

Martini legitur, ijisum et impcrfcctam, definilur à Trid. : Aninii dolor et de-

009. Instant : In vilà S.
ejiisque monachos insolabililer luxisse morlem cale- teslalio de pcccato covimisso, quod proinde convcnit

chumeni sine Baplismo defuncli ; el meritô quidem, conlrilioni imperfecta% quia species participai ralio-

cùm anima ejus, slalim ut avulsa est à corpore, sle- ncm generis. Atqui definitio b;cc débet intclligi de

leril anle tribunal summi Judicis, à quo sevcram peccato ut formaliter peccalum est. Alioqui definitio

passa senlenliam in tenebrosum carcerem amandala Ira'C non essel formalis et propria, sed malerialis et

esl. Alqui nec lot fudissel lacrymas Marlinus cum per accidens, ul si quis dicat, sapidum videtur, et

Beum in extremis snpplere id coloralum guslatur. Ergo altritio ad juslificationeni

suis, si crcdidisscnt

quod cbariiali deesl ; nec lam severum lulissel Deus sufficiens débet esse de peccalo ut formaliter tali.

judicium, si rêvera id suppleret. Ergo. C73. Confirm. ex eo S. Thomœ principio supplcm,

 SI CM\ IV. Dt CONTfUTIONE.
3^^
q.3,a. 1.1(1 t:« Oiiia hoiiio iIcIk-I ma,:,is Utuiii(|nàin se «li siiiiplitis .iiiiore coiitenli buiil? Llniiiitino cbi .unor
ipsuiii (liiigi-ro, idt'o tlclicl plus odin- (-iiI|kiiii iii (|iiaii iifi pro|)l(T se ol sii|)cr omnia, iuqiar lauion juslili-
liiiu osl oirtMis.-» IK'i, qiiàiii iii (iiiaulmii i-sl i|»si no- oalioni exlra Sacramenluni allioicnd.c. Ko igiiur lan-
civa. » Liulo sic : Il ti»is salis de peccalo doleal ad lùni à bcnevolenli.c assorloribns dilloram,
quod clia-
jiislilicalioncin iit Sairainenlo consei|iicndain, dcbel rilalcm dixcro, quod illi cliarilalis nomine donauduin
ilolcrtMonroniiiteradreclaiu ralumoiii ; iii;i;.'isproinde osse ni'gaiii.

do majoii nialo, <iualt' osl |>oooaluiii iil olloiisa Doi ; Al, in(|uiunl, cliariias est amor muluus, non item
niiiiii!» de iniiiDri, «iiialo osl idoiu pocoaliini iil honiini benevolenlia.
nooivimi. Al(|ui iiisi lionio auiorc salleiu beiu'volo Sané lalobor liominis orga liomiiicm bcnevolcniiam
iiiuvealiii', non solùin non niagis dolel de peccalo ut non semper esse muluam ; ut cùm qui^, i-notiun sibi
csl oiïensa Doi, scd do eo (jnà tali non dolol ullalc- pugilcm ex arenà viclorcm |»rudire (îxopi.t. Si;d . uî
nùs. Ert;o. rcvinci possim, bi conlondam Deum, (jui intima qux--
674. l'roIiiMil y linn qnia, jiiMa doclrinaMi Pa- que scrulalur, quique solum bominis cor ab boniinc
Iruni, rarissinu» sil vcia rœiiilonlia, qiue usijue ad expctil,cidem cor suum nmluo prieberc; ilà ut inva-
finem vil;e difforlur ;
quod non cssel, si ad oaai sid- rialà lege diligentes se diligat ? Annon cordalus quis-
fioorol «imor sine ullo amure Doi bcnevolo; ciiin in que eum slaiim redamai, qucm didicii sibi eliam
arlicnlo niorlis maxiino urgeal moins [.'olionna^ Tnm ignolo super omnia favis&c? Llique, quo liberior est
quia falsum sil palmarium coiilrari;o opinionis fiinda- ab onmi propri;c nlililalis studio noslra in alicjuem
nicnluni, vidolicol liominem anle Sacr.imenliim per benevolenlia, eo plus iilum nobis devincil.
Pix-lercà
quemcuniqne Dei anioreni benevolum Juslificari. Al sit cliarilas acris et iiitensa amormuiuiis; ;,n ideù
probaiioncs illas omilliinus, quia ex diclis pr.ccedcn- muluum amorem invel.el cliarilas tanlùm inilialis?
libus salis iulollii;uiilur. Respotidcbilur quidcm liane malè charilalem
\ocaii;
Momenla contraria. at palàm eiit conlrovorsiam banc ad nieiam de no-
G75. Coiilra proposilioiiom banc argui priccipuè mine quacsiionem rcduci.
possil quod amor simpliciter benevolus babiliialem Quia lamen in opinione Lâc quae cœtcroqui
, com-
pcccandi vulunlatcm, qiiin cl aliquando aclualcm sc- moda forol, lalcrc aliquid potest, quod non salis iii-
cuni coinpalilur. leiiigam : opto, et erudiios cjus dofcnsoies enixè
67G. Al sciendum est amorem benevolum secerni precor, ul rem lolam ampliùs cxponant, alque con-
dupliconi, alium qui nec sil super omnia, ncc cordi firmcnl.

dominelur; alium qui sit super omnia. Priinum salis Opinio eoriim qui aliquam Dei charilaUm
, non lamen
esse doccnt aliqui de quibus stalim loquemur : el hos super omnia, exigunt.
impclil objeclio apud Galdum frequens : beiiè an nialo, 679. Supponuiit illi cmu Habci lo, cap. 8, 8, i, a:iio-
niox expeiidonius. Secuiidum cxiguni ii quorum niox rein cbarilalis non s^cciis ne tirnorcm Hci , aliura
opiiiioucin cxposuimus : el in lies objeclio non cadil; esse filialem alium inilialcm quia in
, : illo ulroque
cùm implicel, ni qui pcccaluu) prout raaium Dei super timoré includaïur amor charitaiis,^, ..,v...uuiu3
incboaius quidem
nuiuem
omnia dilecli deleslaïur, cjus commillendi volunlalcm ] ("limperfeclus in iniliali, robuslus vero cl
pcrfectus
s/>tA-^i
servei. j in filiali.
1
077. Argui meliùs possil contra probalioncm , quà Tnnor perfeclè filialis, ait mox cilatus doclor, solo
exTridenliiio demoiiîliare volunt, ad altrilioiicm re- molivo infinitcc Doi bonilalis mentes accondit ad
quiri ut bccc imporlel odium peccati formaliter ut illum amandum, mandata ejus
observaiida, et offen-
lalis, scn prout est malum Dei. Quod enim aiunt defi- sam propulsandam. ^iern;c quidem felicitalis
I
pro-
nilioncm banc : Coniritio est delestalio pecculi, etc., rnissa, et inlen[at:c pœnarum mince
occisionein illi
altrilioiii ipsi compelere, quia species participai ra- pra-bent; sed indc vires non accipit per
se fonis est :

lionem generis, indubiè vorum esl. Sedquod adduni, ac prx'validus ad fiangendos nodos omiies,
quibus
in liàc ùeliiiilioiie peccatura sumi formaliter ut est aniiiii vinciuntur ac relaidanliir
Fortis est ut :
mors
malum Dei, falsum videiur ex pr(!prio ipsorum con- (^''<^^'io Aquœ multœ non pclncriint cxstinguere
fesso. Sic enim adversùs ipsos disseri polcst : Dalur chnrilutem, Canl. 8.
attrilio ex solo gehenme metu concopta (juandoqui- Timor inilialis, in quo inlelligitur cliarilas
,
inchoa-
dem ex lioc molivo concipi solcal juxta Tridenlinum. la, ex duobus molivis coalescit, scilicct ex moîivo
Atqui allriiio ex solo gebennaî metu concepta non divina; bonilaiis, quœ voluntatem suaviler allicit ad
imporlat odium peccati prout est malum Dei. Alioijui diligeiidam justiiiam , ac praosertim toiius justiiiae
possimè probarclis eam non sufficere in Sacraincnlo, fontem, Deura nempè, ejusque oiïensam
dcleslandam;
quia in Sacramcnlo requiralur odium peccali prout et ex molivo spei, qux iiijicit timorem
gebenme et
c-l nialam Dei. Eigo. amorem concupiscentiae in beaiitudinem.
G7S. Arguitur 5°, qnia opinio hocc eo tanlùm à Inilialis limor efficit latione inchoatic cbariiaiis
praicedenli discrepat, quôd per amorem simplicis be- quam includit, ut Deus et mandata cjus buaviler dili-
nevolenti.e id inlelligat, quod alii nomine inchoalic gantur, scd nondùm fortiter, nisi rationc spei adjun-
cliarilalis. Quid enim, quieso, si inilialcm
cbarilatem cLc. qu;e timoré gehennoe el desiderio felicitalis
admiserlm, plus admi.eroquàui oui bolubenevolentiac
JUiernui mentem erigit el corroborât, alioqui facile
^^- ^^"' (Douze.J
Sir. ni ACTATUS [)K l'IJKNirKNTIA. l'AllS II. S6*

graviliiis pr;os(!ilini Iciilalioiiiljii'; cc-siiram, iiisi iilro- '

b^ant pro objcclo, in illud molivo infinilo fcranlur;

(Hie liuc molivo siislontareliir. Conira vorô tiinor pnla fides divinù veritale, spes luisericordià onnii|»o-

filinlis ilà |icr so soliim (iiiiint hoiniiuMii, iit ol)vias Icnli, cliarilas infinilâ bonilale, etc.,

(|iias(|no »ciil:i;i()n('S pr:i-(crv(il('t sol;^ Doo displicciuli (i83. Ftoponcl idem Ibcologiis, primiun cnjus(|uo
('(irmidiiif : it:i taiiicii socnMà d lati'iKo, ul iiilfrdiiiu (inis (ilTeclum csso volilioncm cjiis. Porrù, inquil, vo-
scsc tioii siiciubuis.'^o (liiiiinîHir, (jiiia illos qiiil)iis lilio hx'C scu simpicx amor prircedit sallem nalurà
ardel cor siiiiin , (iivini aiiioris i*?ii('s sensu non pcr- ((|iiin et communiler tem|)ore) d'ficax ejusdem finis

cipit. dcsidcrium, ex quo proccdil inediornm eUîOlio et

His posilis, (liiodocenl, 1" arnoioiu |icifeclc filia- usus. Qncmadmodiim igilur bnmiiilas spoclala in ra-

leni m quovis yioiln liomincin I):'o rocoiiciliarc extra lione finis rnovet primo ad snî amorom, qui, ni docet

Sacramcnliim ;
"1' idem non pr;fsl;iic inilialcni, nisi S. Francisons Salesius, est bumililas inciioala ; sic af-

in Sacramcnlo. leclus credcndi in bominc necchim plenè calbolico,

G80. Pars prima niliil li;djct difficullalis : si cnim est quoddam fidci inilium; cl inilialis ])oi ac maiida-
delur amor juslilicaiis , ni dari falcntur omncs, is torum ejus dibtclio est iiichoata qiifcdam charilas. Et
cerlè (\n\ forlis est ni mors, qiiiquc ex se valet ad in- vorô cur Scmipclagiani allrii)Mlaî libcro arbilrio fidei

fringendos omnes diemoiiis impclns. Qnod autem ail accusali snnl, ni-.i qnia i)rinias credcndi radiées na-

Ilabcrlus, aniorcm illnm in quovis grashi esse ex loto lur» viribus adscri|isèrc?
corde, super omnia, forlcm, praîvalidiim ;
idem est Superest ergo ut inilialis amor, non qiiidem per se
ac si diceret, amorcm qui ralionegraduum veliemens solum, cùm super omnia non esse siipponatiir, scd
est, et incensus, in quovis gradu esse vehemcn- ralione mclûs dominaiitis quo fuleilin-, juslificcl in

tcm, eic. Sacramcnlo. Et iddenn'nn doccl Ilabcrlus § A.

681. Secunda pars probalur; quia si amor iiiitialis GS-i. Unum video quod specialim contra 0|)inionem
essct ultima ad juslificalionem disposiilo, exlraSa- islam proponi possil, id nenipè. Conslal juslificalionem

cramenlum, vel ralione suî pra;cisè , vel ralione in Sacramcnlo pnccipuè Iribticndam esse amori, qiii-

actnnm spei, sciliccl intcnsi timoris gehenna^, cl fcr- cumquc ille sit. Alqui in opinionc flabcrli juslilicalio

vidi desiderii bealiludinis, quibus admixlus robora- non cril pra'cijtuè Iribuonda amori, scd limon. Ni-

tur. Neulrum porrô dici polest. Non secundum; hac- |

mirùm cùm juslificatio pcndeat à deleslalione pec

tenus enim in scholis inauditum fuit, quempiam extra cali, id praîcipuas in juslificalione parles babcre

Sacramenlura solo gebenn-nc nielu , aul solo concu- débet, quod facit ul pcccalum super onjnia odio ha-

pisecnlia; amore juslificari. Non primum, lum qnia bealnr. Alqui id non facit inilialis Ilaberli cbarilas;

inilialis amor per se debilior est quàm ut volunlatem cùm cam adeô iufirmam esse supponat, ul non sit

ab illicilis afleclibus prorsùs avellal : unde non magis super omnia. Ergo id facit solus limor, oui proinde

graliam sanclificanleni parère polesl ,

quàm primus polissiraa; justificalionis parles adscribenda; erunt.

hunùdo flammam cierc possil;

caloris gradus in ligue Jam verô qui fieri possit ut limor pnccipuas in jusli-

tum quia Deus dona sua confcrre non solet, slalim ac ficalione parles babcat ; cùm juxta Habcrlum ulen-
expelimtur, scd differt, donec ruptis rcpagulis in ea tem vel abulenlem Auguslini doclrinâ, qui liniore

lolo corde feramur. Petendo el quœrendo crescis ut pœua; non conciqiiscil, reipbà non concupisoat, quia,
Auguslinus, serm. Gl, aliàs S, de Vcrbis ail Haberlu-;, thnor cupidilatem comprimil, ne in acluin
copias, ait

Dom. « serval libi Deus quod non vult cilô dare, ut erumpat, sed eain non toUit : id est, ut ferè Iiquct,
;

« ot Ui discas magna magne desidorare. j ElChrysosl., manum coercct, non anlmimi. Quô icndunt alii non-

bom. 30, iu Gènes. t Non reniions

:
noslras preces nulli lexlus, qui cùm al'is ibcologis in objeclioucs
sint, Habcrlo sunl in argumenta.
«dillert Deus, sed hàc arle nos scdulos effioicns ad

scmelipsum allrabcre vulu Placebat Auguslino ca- i>

G8o. Respondcri lamen possil, 1° parvi intéresse
f

ad cam an boc vel ilhnl motivum pra;cipuas in juslKicalione

slilas incomparabili affeclu, neque lamen

pervenit, quamdiù, ul loquiliir ipse, confcss. 5, se- parles habeat, modo ex hoc el illo coalescat lolumad

debilem babuil cjus consequendac vo- juslificalionem sufficiens.

misauciam el
2° Polissimas in eo cliam systemale esse eharilniis
luiilalem. Et sic quolidie suspiranl alii pro bumiii-
oçcasionc su- pailcs, quia ba;c pœnilciitis cor fcritquà in parle i'c-
l.ilc, alii pro palienliâ; el lamen data

molibus persœpè abripiunlur riendum est, quia insuper magnum novœ logis mari-
pcrbiie el impalienliai ;

datum implel, ut pro lune impleri polesl; quia demùin

quia necdîim intégré ac forliler amant virtnles quas
eam timori et bealiludinis dcsiderio dignilalem im-
b.'.bcre velint. Porrô si iniliilis donoruin infcriorum
perlil, sine quà ad juslificalionem provcbero non
dilcclio non slalim eadem dona oblinet, an debilis

nascens amor illico conscquilur graliam sanclifi- possunt. Cœlera quai ex Habcrlo objiciunlur, auclo
el
quai est ju- ris caulè legendi vilium esse possunt, non syslemalis.
cantem, eamque perfeciam charilatem ,

Opinio eorum qui infliixiim, non tamcn aclum propriè

s!ili;x; plenitudo ?

quemcumque cliarilalis amorem diclum charilatis exigunt.

6S'-2. Si objioias,
Ad liujus opinionis inlelligentiam quxdam cum ejus
..ecessariô esse ex lolo corde, proinde forlem per se
summum quia eo à nioralibus discre- asserloribus sunl praîuolauda.
el appretialivè :

virUilcs, quod isUe cùm Dcum ha- C86. i" Elsi unaquceque virtu:^ proprium liabeal
pcul theologiciu
un C.\P. IV. DE CONTRITinVE.
molivum, lieri tamen facile polesl ul aclio bona v \
quaiililale commixlis, noc balsamuin, twr (i|<>iiiii

plitnbus lll^tT^is laolivis procédât, qiue suo unuin- |Mtlesl.

quodijue Diodu in aclioneiu illain itiduaiit. Idijue sic- li'Ji. En qu.T poiioris momenli rirca tumullunsam
ubi veruiu esl, cerlè in pra-scnli malerià; cùni jiixla de altritionis suriicientià quxslioneiii delo^orc potui.
Scripluras el Ecclesi;c doctriiiam summa peccaii de- Ex quibus colliges 1° cerlum esse altritionis genus
tesUtlio à propriis nielùs, spi-i, el cliarilatis niolivis quod à caliioliris ()innii)us rcjiciatnr. Rcjicilur enim
orialur : undc oniiiia h:oc nioliva prupunit Tridenli- allrilio quafcumque vel naluralis, vol sine ullo ad
nnn), ul vel divisim, vel simul homincni retrahant à Deum ofl"ensum rospeclu •
vel qua; volunlatem pec-
peccaio. candi non excluderel, vel qu;u conjuncta non essel
687. 2° Molivum virlulisalicDJilS in aclum cum aliis cum spe Venise, vel quae omni prorsùs dileclionc de-
pluribus uiolivis indueiis, vel in eum influil dominan- slitula foret.

ler, ila ul ad acluni per se soluni, cx'lerisque i)r.icisis Colliges 2" : In omniverâallrilione, ualis in ciitlio-

dctcnninarel ; vel influil prorsùs dependenler ab licis scholis admittilur, aliquem Dei amorem includi.

aliis, ila ul vi cjus solius, si cxiera defurent, non 1" Enim qualenùs esl dolor de peccato ex gehennoî
ponerelur aclio. melu conceplus, et ex desiderio illius beatiiudinis
688. 3^ Aclus, cujus in exercitium non influil do- quaî in Dei possessioiie sila esl, aliquem Dei amorem
uiinanter propriuni alicujus virUitis niolivuni, ejus- importât. Deum enim amal qui Deum d'.-siderat, ul
dem virlulis noniinc insigniri non potesl. Sic charila- aiunl AugMStinus cl Gregorius Magnus. 2' Qualenùs
lis aclus non dicelur actus ille ,
queni molivum dolor ille includit propositum non peccandi de ccetcro
cliarilalis per se solura non producerel; sicut nec el scrvandi omnia Dei mandata, inclndit consequen-
vinum dicilur liquor ille qui œquè vel magis aquâ ter volunlatem eliciendi suo lempore actus pcrfeclae
conslal quàm vino. Sicul tamen in islo liquorc verè charilaiis, h:cc aulem voluntas dici eliam polest nli-

esl aliquid vini, sic in aclu qui partialiler ex cliarila- qualis Dei amor. 5° Qualenùs dolor ille cum spe
lis molivo elicilur, negari non polesl quin aliquid oc- Venise conjuncius est, conjunclam quoque habet ali-

curral charilaiis. quam Dei dilectionem. Spes enim veniae essenlialitcr

689. 4° Aliud esl exigere ul homo ad juslificaiio- involvit desiderium aliquod reconciliationis cum Dco
nera se disponens babeat aliquid dileclionis; aliud, et ejusdem amicitiaî : hoc aulem desiderium veré est
exigere ut habeat cliarilatem. Primum requirit Tri- aliqiialis Dei dilcclio.
denlina synodus ex Pallavicino : secundum non ila. 695. Colliges 3° : Jure ac merito ambigi an amores
Âiiunde Atirilionarii purx altritionis nomine eam illi, quos simples quisque Attritionarius admittere
qu« ex gebennce melu et boni conirarii
jnlelliguni, tenelur , sufficienler ad justificationem disponant.
amore coucipitur cùm qui agenle gralià malum ali-
: Unde
quôd declinare cupit, bonum eidem adversum neces- 69i. Colliges A° requiri in aîlrilionc aliquam Dei
saiiô diligai; et, ut observai Tounielyus ipse, gehen- tanquàm finis ultimi, seu ut nunc inlelligimns, pro-
na ad;cquaiè sumpta pœnam damni et sensûs com- pier se amati dileclionem. An aulem dilectio hcec ra-

pleclaliir; quam proinde pœnilens efl'ugere velleseriô tione suî dominans esse debeat ; annon suiTicial ut
non potest, nisi supcrnam beaiiiudinem amel. Ergo ratione allerius, pula timori>, sit super omnia ; imô
qui solum concupiscenliae vel spei amorem exiguiU annon sufficiat ejusdem influxus cum aliorum moli-
in Sacramenio, rêvera Altritionarii sunt, minùsque vorum influxu, ex prœcedentibus dijudicabunl qui ea

exigunt quàm synodus Tridentina ut è ; contrario medilari volent. Erunt cerlè plures, qui pœnitenli de
plus quàm ipsa exegeril, exigere videntur, qui cbari- salule suâ sollicilo Iransitum à limore ad initiur:i ali-
laleni dominanlem el super omnia exigunl. Ergo ilc-
'

quod charilaiis non adcù difficilem exisliment. Dicat

rùm habel poslrema hœc opinio unde placere possit, '

is secum : Mcrui, el centies merui gehennam. Si prae-

quia debiiura inier exlrema médium serval. Quaris cisa essel vita niea, uti decem et octo illorura super
ad jusiificaiionem ul Pœnilens ad Deum ex tolo corde quos cecidit lurris Siloe, janidudùm agerem apud in-
converlalur : lïabes. Quieris ut conversionem banc feros : Misericordine igilur Domini, quia non sumus
ingredialur inilium dileclionis Dei p: opter se ; et id consumpti : de nobis aclum eral, si defecissenl mise-
qiioquc babes. Qiixris ut nihilominùs Pœniienlia sit ratioiies ejus. Quid relribuam Domino tam clément! ?

Sacranientum morluos per se susciians >'ec islud eliam : Confitebor ei, non quia mihi bonus fuerit, sed quia

liliideeril.
j
qui mihi omnium nequissimo bonus fuerit, summé in
f)90. At, inquis, juxta me cuilibet tiarilalis aclui se bonus, summè amabilis sit, elc.
resfioiidet juslilicalio. Alqui in hâc eliam opinione re- Hi porrô sensus non tam ex confessione oris, quàm
quii itur actus charilaiis. ex totâ pecci loris agendi ratione .Tsliraabuntur. Li-
691. R. neg. min., requirilur quidem influxus cha- cebit in eo amorem supponere, qui olim avarus, dis-
rilaiis ; sed quia chariias illa ncc per se solam, nec pergit nunc pauperi ;
qui impudicitiae deditus, pactom
dominanler in aclum illum influil, sed lantùm de- '

jam cum oculis suis pepigil tam austerum, ut ne de

pendenler à pluribus quse ad eum concurrunl motivis, virgine quidem cogitet ;
qui libcntiùs audil dicentes
idcircù aclus inde resulians non potesl dici aclus de Dec, quàm olim audierit iniquonim fabulaliones.
tharilalis : sicul resulians ex balsarao et oleo pari Dicat is el inclamet se solo agi metu gehennae ; ab«
5o7 TRACTATUS DE POEMTE.NTIA. PARS 11. S0g
solvam iiilropiJiis ; non quia soluni pu;n:i: liinorcin ' ros.i, non iiiida et liistorica narratia, qnalis forci, si

bali^< t'sse trodani; scd <iiiia ci coiilra se tcslinioniiini nullo informaictiir dolore. 2" Quia contritio reddi dé-

feniHli non crcdani ; sicul ncc Boniardo, se nionarlii bet scnsibilis ; non cCficitur aulcin sensibilis nisi per
lioiiiino indigiunn |iro(il(Mili, aliisvc sanclis se d.riiio- conressioneiii, quani proiiide pra'cossisse, et in quà
nibus pcjori's esse inj^cnienliltiis cicdidcMO. iii(»r;diler perseverare débet. 5" Quia confessio siiio

Sulvuntur dilfiiultutca qutcdam practicœ. dolore vel |»r:cvio, vel coniilanle, non niagis recon-
Qua'rc's 1" (|iio leniporc debcal clici conlrilionis cilialiva sit, quàm absolulio sine codem dolore im-
aclus, ul ad jiistilicalioncm in Sacranicnlo rccipicn- pensa.

dain sniricial; iiinii aille confcssloneni, nom ipso con- Censenl laincii alii communiler salis esse ul contri-

fcsbiouis leniporc, nom ad niiiiiis aiile absoliilioncni. tio conressioiiem sequaliir. Alque id probant ex Irilâ

Gt)u. K. 1" conlrilionis acluni ad minus ciici debere confessai iorum praxi, qui conlrilionem à pfeiiilenli-
llalio csl 1" quia pcccalor sine biis posl confessioiiem ipsorum sollicilè cxigunt,
anle absolulionein.
dolore non est pœnilons, ncc disposilus ad peccali non antea. Ita Navarrus, Tolel, Suarcz, Elliica aino-
reniissioiieni. Ergo subseqncns absolulio, ex defeclu ris, cap. 180.

ïnalcriiC suo IVuslrarelur cffcclu. 2" Quia voluit Cbri- Neque movel eos triplex objeclio qu.t; in coatra-
stus ni sacerdos laiiquiun Judex, ad largiendani abso- rium movelur.
lulioncm niovcrclur pcr accusalionem cl dolorcni 098. Non prima, quia ut confessio dicalur dolo-
pœnitcnlis. Ergo dcbci ulraque prœcedere. 3° Quia rosa, necesse non est ut eam prrteedal d(dor, scd
pcr absolulionein dcbel honio ficri de inimico aniicus : sufficit ut illa ad doîorcm seculiirum referalur. Quan-
lalis aulem fieii non polcsl, qui pcccaUiin suuni coii- i quàm, aiuni, curandum est ni confessioiiem comite-

gruo dolore non reliai laveril. tur aliqua displicenlia, ne liisloric;e poliùs quàm
Censenl quidem Taniburiiius cl alii nonnuUi, salis accusaloriic peccalorum exposilioiiis ralionem liabere
|

esse ul dolor eliciaiur sub absolulione, duinmodù anle videatur.

lincm illius : quo ferc modo ad comparandum libri 699. Non seconda, 1° quia cum Ilcnno dici possit,
doiuiiiiuni non rcquirilur ul ab iiiilio loculioiiis con- conlrilionem rcddi scnsibilem ex confessiono, cpiia

sentias donalori, scd salis eslul doiialioncm acceptes, h;ec indical dolorem autcsse, aiil fuisse, aut liilurnm

cùm is Ycrba absolvit. esse; 2" quia quamdiù pœniteiis flexo poplile binnili-

Est cavendnm ab opinione islà, qusccùin salis luta ler Judicis sentenliam exspeclat, ceiiselur moraliler
non sit, Sucranicnlum ntiilitati cxponere polcst, uli ,
in faclâ confessione perseverare, et biec implicilè

cum aliis nionel La Croix hic, part. 2, n. 697. Neque loqui : Ita csl, Pater, liorum ommum reus sum, alque

pœnitoitiam supplex deprecor. Sic au-

'

vero de Sacramcnlis senlienduni ut de coiilraclibus. absolniionem et

In his suificit accepialio sub (inein, quia persévérât lem jungilur conlrilio confessioiii.

moraliter voluntas donaulis : in illis vcrô non sufficit, 700. Non tertia, quia confessio non est reconcilia

quia eorum cfl'cclus suspendi non polesl, sed operari liva pro lempore quo cmittitur, sed pro lempcre ab-
debcnt dum fiunt vel appiicanUir. Unde, ail Lugo, soUilionis secuturoc : absolulio autcm reconcilialio-

disp. 1-5, n. 48, non suflicil consensus suscipienlis j

nein proximè paril.

Sacranicntuni post verborum (iiiem, quia jam dcsiit 701. Monenl lamen qui sic seiiliiint, pœnilcnlibns
Sacramenlum : neque eliain suflicit consensus post curandum ul conlrilionem priTîmitlant confessio;,! ;

prolalam niediam parlem forma; vel applicaiam ma- tum quia fieri possil ul deinccps dislracli, vel abso-

teriam ; (juia illa pars non operalur, ut nunc raora- lulione pntvenli, Sacramenlum non recipiant defctu
liler persévérât, sed ut lïiit, quando physicè fuit. Ihcc conlrilionis ; lum quia, ail P. Anlonius, ubi de sa-
ille. cramenlis agilur, teneiida est pars tiiiior, lameisi

Ccclerùm cùm absoUilionis forma in bis esseiitiali- minus probabilis. Unde, inqnil, pœnileiis, qui sine

icr verbis consistât : Absolvo le à ceiisnris cl peccatis pr;t;viâ conlrilione deposuissel peccala, deberet post

luis, salis absobitionem prœcedit conlritio elicita, dum elicitum ejusdem conlrilionis actum dicere : Acctiso

à sacerdote proferuntur veiba qu;e cidem absolution! me de peccatis jam declaratis ; vel coiTessaiio qu.c-

prœmitii soient. Ilinc conlrilionis aclus à j

œnileiite renli annon denuo ea accuset, respondcre : Ita.

conlinualur per lolum icmpus quo loquiUir Sacramenti Yerùm, propilio Deo, modici est usùs praisens lia,-c

minisler. disceplatio. Quis enim confes^ionem seriô inedii;ins,

C9G. R. 2° necessnm non esse ut actualis dolor Pbilosopbi instar ad conscienliic examen, ciir.i invo-

conrcssioncni comitetur. Ratio est quia impossibile calam sancli Spirilùs opem, et abscjne ullo duloris

sit, ul qui lolus ad peccalorum suorum accusalio- sensu, accédai? Quis non miillà prece tnium illuni

nem , ad confessarii inierrogaliones, ad responsa quo indigcl dolorem accersere conetur? Quis confi-
iisdem facienda inlcndit, conlrilionis actus intérim dal, fuUirum ut brevi eo tcmporis spalio, quod accu-

eliciat. salionem inlcr et absolniionem médium esse solet,

G97. R. o° anibigore Iheologos an contritio confes- quodque totnm penè audiendis Cinfessarii nionilis

ni seqnalur. deslinalum est, irruat in se ea disposilioiium coiige-

sionem prœcedere debeat, an sufllciat

Sunt qui cam pnccedere velint, ila Coninch, cl alii ries qu;e ad recipicndum utiliter Sacramenlum re-

perpauci, 1" quia confessio esse débet accusaiio dolo- quiritur?

 S69 CAP. IV. DE CONTRITIONE. 37^
Qii.Trcs 2° tin tu] Snoranionti valorem siiffici:!! oon-T 707. Ailirmanl pbircs cum Lugo, Elbir.'i auioris,
irilio, qui' conror^sioïKMU iliii .iiili' |)1m'ccnsli il, std la- il»id.,n. 12."i(i,clc., (|iii;( (jiii de peccatis dolct sincère,
nicii in otdiiic ad ip>i:iiii. sinccraiii luibel volunlatem r.uiondi qn;c necessari.i
702. R. variarc cà de re casnislnniin oi)iiiioiies, sunl ad siiani cum Itco recoiiciliiiliun ni : in IiAc, purrù
ita lit :ilii|iii vcliiil siilficoredolorem «'ti:iin aiilo pluies Vdluiilale iiicludiuir viiluiilis inlei.lio coiUilendi dalù
annos lialiidnn, iikkIù relraelaliis non fiicrit : alii, qul- occabioiie. 2° Quia niliii iimcdcest eoriim qua- ad ju-
bus nieril») displitel l.ixior lia-e cl infiiiulala opinio, Klilicationem à Tridenliiio rcipiirlinlur : non dolor ex
I

adniillanl doioien) qui nno taiilùni mense confessio- bypollicsi, non ejusdeiii doloris cum confessione unio,
noin pra-ccbscril : alii ddlorom qui qualuur aut quin- qii.c (il per actum scquentcm ,
quo is ad illain ordi-
que diel)us : alii cuni qui unâ die : alii, (|ui tribus aiil natur ; non confossio, etc.

qiialuor lioris anlecesseril. Nobis ba'C vcri niagis si- 708. Aliter sentiimt Bonacina, Henno, Anlonius,
1" quia pars iiegans est lulior, iiec imitiobabilis;
in lia vidonlnr. cùm
705. 1" Necessuni est ut contrilionis actus sacra- in lolo morali, qiiod ex intenlioiie agenlis peiidet,
nieniali confessioni unialur, non quideni pliysicè, sed pars ad comp:irlem referri debeal. 2° Quia idcù, v. g.,
moralilcr, eâ niniirùm simuttate, quai ad acium judi- inB iplismaie ablulio ut sil maleria Sacramenli, exigit
cialem sufTicil et requirilur. Halio est ,
quia coniposi- inlcnlioiicm f onficiendi ejusdem Sacramenti , quia
tum conslare débet ex pariibus seeundiun ejiis natu- al'lulic de se indiirerens est ad liuiic vel ad illum
ram conjunelis alqui Sacramentum est coniposiluni
; effecliim. Alqui paiiier conlrilio de se indifferens est
iDorale, non pliyiscum. Ergo coalescere débet ex ad justilicatioiiem in Sacramenlo, aul extra. Ergo se-
pariibus, quic sibi, non physicè quidcm, sed morali- clusâ ipsius ad Sacraraentuin relatione non erit aciio
lcr coexislanl. sacramont;ilis.

70i. 2° Copiritio absolulioneni aliquaniô praecedere Ilœc momenta non equidem invicta sunl; quia
polest. Scilicct Sacramentum Pœnitenti;i^ ad norman» tamen dubii qiiid générant, postrema; buic opinioni
foreusis jndicii instilutum est. Alqui in forensibus praclicè adh;erendum. Quaî Dei gralia est, non ita
judiciis potesl maleria cerlo quodam inlervallo prai- difflcilis est conlrilio, ut iterùm cl tertio elici ncqueat.
cedere sentenliara. Ergo idem dicendum de Pœniten- Qureres 4° an novo opus sil dolorc, quoties nova
li;i, cùm Clirislus niliil circa ipsam bâc ex parle im- '
recipilur absolutio : pulà cùm quis olililus peccali
jai:tàsse videtur. lia non plures, qui lamen caulè paulô post impensam sibi absolulionem redit ad con-
inleiligendi sunt : quia cùm Pœnitenlia non judicii fessarium denuôab co absolvendns.
tantùm, sed et Sacramenti rationem habeal ; Sacra- 709. ^Y>gant Ledesma Ilenricus , à S. Ignalio, et
mentum verô cerlam materiae ac form;i; unionem alii communiter, 1° quia ad novam absolulionem suf-
exigat, minus in eo disjungi pnssunt conlrilio et ficil nova confessio cum dolorc moraliler perseveranti:
absoluiio ,
quàm in judiciis forensibus maleria et qu?c duo in pneseiili c.isu con<urrunt. 2° Qnia alio-

sentenlia. qui infirmus ,

qui peccali obliins revocarei confessa*
705. 5° Si dolor virtualiter perseveret in aliquo rium , ab eo non posseï absolvi, si anlecjuàm novum
suo effeclu, pulà cùm quis conscienliam examinai, aut concepisset dolorem , excidisset ab usu rationis.
in iribuiiali posiliis confessarium exspectal,!iujusmodi 1
5° Quia in bis casibus neque novum eliciunt (ideles,
dolor, eisi aliquol boris absolulionem praecedat, modo neque novum ab ipsis exigunt confessarii doloris
per peccatum siiperveiiiens non fuerit relractaliis, ad seiisum.
absolulionem snflicere cn^ditur à non paucis;quia Hœc opinio admodùm probabilis videtur : ab eà ta-
salis cum eâ uniri alque connccli videlur. men in praxi recedi vult P. Anlonius, tum quôd omni-
706. 4" Si quis elicilo doloris aclu mentem ad alia, nô cerla non sit, tum quia nova forma novam mate-
pulà ad studiuni, ad episloLe scriplioiiem avcrlcril, j
riamproximam exigat. Quasi verô dolor per^everans
aul volunlarià dislraclione ad alia sil dilapsus ; etsi I cum confessione ad materiam proxiinamnon sulficiat.

Sacramenti suscipiendi volunlatem non abjecerit cu- ; j

Utut est, parvo nec operosè eliciUir novus cf.nlritio-
randuni in praxi ut dolorem breviler renovet, sallem nis actus : parvo nec operosè à confessnrio monelur
in flne confessionis : quia in maleria lanti monientv eliciendus.

dimis.-o incerlo adbacrenduni est certiori. lia ad mi- Quaeres 5" an dolor semel conceptus per subse-
nus suadet La Croix, n. 70G, cujus pruden.ior cl tu- queiis peccatum relracletur.
lior videlur opinio, quàm Henrici à S. Ignalio. Yerùm 710. R.r retraclari per peccalum lethale quia ;

et li*c (|uoque discussio haud magne est utililalis; per illud relraciatur et peccali delesialio, et aniiCxa
ciini poenilenlis conlrilio absolulionem sacerdolis ex ver.e conlriiioni volunlas non peccandi ampliùs.
i}>so sncordolis moiiilo concomiteuir. Qnanqnàm i:i- 711. R. 2° cum Logo, disp. 14, n. 143, Etbicâ
lerdùm fieri polest ut scriipulo>i , dùm anxiè secum n. 12o8 , non retraclari per lapsum in veniale ali-
inqnirunl annon boc vel illud peccatum omiserint,
, qnod, dolorem de aliis seu vonialibus seu lelhiCeris.
contrilionis aclum omillanl. Raiio est quia cum sincero de moitalibus, aut ve-
Quseres 5° an dolor de peccatis conceptus sine or- nialibus plurimis dolorc slare polest effectus ad a!i-
dine ad Sacramentum in eodem Sacramenlo inser- , quod veniale, ut palet in justis. Unde dolor de uno
vjre possit. ,
vel muUis venialibus pcrmaiurc sallem liabitiiali'er
S71 TUACTATUS DE POI-NITFNTIA. PAUS II. 372
censoiiir, qii:im(lin rcvocahis iirm fiicril pcr I;ii»siiiu im l>ixi, sine contridone de alujuo, qui onim do nliquo
in cadi'iii pircala. t)iiia laiiicii dccisit) \\.vx\ non caret ! vcn'; corilcriliir, cl^i non do aliis, ci'iin validurn Swcra-

diflicullalc, ul nioncl La Croix, n. 71.') : i Pio niajori nicnto maleri.im |)r;cl)cal. gravem cidctn injmiani non
seciirilalc expediel cliccre aliuni acluiii doloris circa inCcrt. Ksi lainen irn;v(;r(!nlia aliqtia cl mondaciuin ,

Miorialia, aul rcsi:mplo univcrsali molivo innovarc conlitcri veniale alitpiod de que non doleas : Ulenim
|iriorcm acluni circa oninia. » ex Siiare notai Anionius, conlilcns pcccaliun, eo ipso
Quiircs 6° an ad vonialiuni in Sacramcnlo rcmis- cxercilc dicil, se illiid dolere cl ab eo vclic absolvi.
Bioneni loqniralur conlrilio vcl allrilio. Uiidc cùm salins sit siicre (piàm nicnliri, satins fuerit
71:i. K. allirni. lia onini nccessaria est saltcin al- pcccaliun illud rclicerc, qnàin irrisorié qnadamlenùs
lrilio , lit qui venialia sola sine uUo dolorc ,
et ullo confiteri ; nisi illud confitearis quasi consiiinm cl mo-
cniendationis proposilo culpabiliter coiililctiir, nior- nila salntaria rogalurus, aut ojusdcm naturani edo-
lali se peccato obslringal. llalio csl, quia Sacramcnlo cendus.
matoriani omninô ncccssariam subtrahil quod bine 718. 11. 2" : Non pcccat Iclbalitcr, qui bonfi fide
; ,

gravi piaculo lieri non polest. sed falsô, contrilum se cxistirnans, venialia conlitelur.
713. Aliud essct si quis plura venialia confilens, lia idem Castoricnsis episcopus in eodem opère, lib.

quxdani scriô dolcat, servalo ad alia qux'dam affectu. 1, cap. 22, cui cum aliis pluribus concinerc vidclur
Tune cnim, quia subjicil maicriam, supra quam abso- Dugucius , lom. 2 Epist. , episl. 9. Ratio est 1° quia

lulio validé et légitimé cadat, Sacramcntum non omninô si scniper in eo casu occurrcret letbalis noxa, ntique
irrituni eflicilur. Unde discrcpalabeo, quiplures iiitcr quia magnum Sacramcntum suo privarctur cfTeclu.
formulas iriliccas hordcaceam unam offert sacerdoli, Atqiii fieri j)Otcst ut Sacramcntum cffcctu suo privctur

is cnim totaliler irrituni reddit unum totale Sacranieii- sine gravi noxâ ; cùm scilicet crédit pœnitens se ul par
tuni : cùm toluplex sit sallem in ralione convivii spi- est contrilum esse, aut aliàs sufficienler disposilum.
rilualis Sacramentui.i, quotuplex panis qui consecra- El vorô fructus Eucbarisliac primarius est, utanimam
tnr. Quodinpeccatorumabsolulione minimèconlingit. spiriluali dulcediiie pascal, cjusque vires exiuclâcum
Kcque cnim totuplex est Sacramcntum, quotuplex ab- concupisccnliis nonniiiil Lcsas instaurct. Alqui tamon
solviturpcccatum. !
ab boc fruclu polest quis citra letbale crimen excidcre
714. At, inquies, nemo serium habere potest pro- propter distracliones quibus mens abripilur. Ergo à
positum vitandi venialia omnia cùm nemo intendere
; pari.

seiiô possit id quod judicat inipossibile. 2° Ille unus morlaliter delinquit, cujus ex anima
715. U. satis esse ut proponat sibi pœnitens vitare expellilur Dei amor : is autem nisi majori crcalura-

Tcnialia,quomodôvitari possunt. Possnnl verô distri rum amore non expellilur. At(iui in hoinine pio ,

bulivè, seusingula; non collective, seu omnia. Iluic |

qui ad Sacramcntum, minus quidem disposilus, sed
autem venialia singula vitandi proposilo addi débet | bonà (ide accedit, nuîlus fmgi polest amor perversus

proposilum aliud majori studio vigilandi ad eorum di- 1 crealuraî, qui amorem Dei propulset.
niinutionem. Hujus porrô vigilantia:! debitum, elsi Cbri 5° Constat saiiciam esse et juslioribus quibusque
stianis omnibus incumbit, at prœcipuô reiigiosis, qui- familiarcmcrebr.TCCOnfessionispraxim, quam quolidiè

bus, cùm ex ollicio eniti debeanl ad profeclum in via frequenlàrunl Pelrus àLuxemburgo, CarolusBorrom.
salutis, in quà juxla SS. PP. non progredi, regrodi cùm pênes se erat, Clcmens XI, et ad mi-
Xavcriiis,

est; omnimodè satagendum, ut abslergant veniales nimum semel in hcbdomadâ piaj quacque sodalitales.
eulpas, veluti sordes quae spirilalem profectum retar- Alqui iiulla eril praxis qn;Te plus babcat periculi, plus

dant. invcbat damni, si nullum sit médium frucluosam in-

ter et sacrilegam confessionem. Quoli euim eô per-

716. Neque tamen quia quis denuô in venialia lapsus
fuerit; aut animis cadere, aut malè de prœterilâ con- ibunl, qiiù plus proliccre conabanlur !

Qmd enhnin confessa venialia i" Si oblineal contraria asserlio, juslus, qui immi-
trilione angurari débet.
nente morte ut leviores eluat maculas conliletnr
fréquenter quis relabatur, provenit ex impossibililale vi- , , ;

inquit Hcnricus à S. fgnal., n. 22G2. Ipsi sed vel adslantium lacrvmis , vel vi dolorum , vel
tandi omnia;
institutione dislrnctus, baud salis
Apostoli, arietes Dominici gregis, ait episcopus Casio- tcstamcnti
| diflicilis

opère cui titulus Amor pœnitens, lib. 2, c. veniale, cui forliler adhœrebat, peccalum dcleslatur
riensis i'n :
|,

^2, de his peccatisanimiliis quolidiè dolcbant, et tamen |

ideô duntaxalin œlernum peribil, quiaenixiùsvolucrit
(ibiliis se ipcos non omninô continebanl : unde quolidiè |
coram Deo mundus comparere. Si enim peccata ba^c
eisusurpanda erat liœc oralio mmille nobis debila sua non confitealur non ulique peribit. Ergo bine
,
:
|
pnccisè périt, quia Deo probatiorem se facere enili-
nostra. I

Quœres 7° au qui légitima destilutus contritione ad |

tur. Id autem quis ferai?

5" Demùm, si juslus in bis circumstantiis mortifère

Sacramcntum venialia sola conlessurus accedit, sera- |

per gravis noxai realum incurral. | peccel, vel quia impedit elfectum Sacramenti, vel

quia dcbitam eidem maleriamsubtrabit neutrum

dici
717. K. r incurrerc, quolies venialia sola sine Ibr- I
:

quia potest. Non primum quia sua Sac.amenU) uiiliias

niali et efûcaci contritione de aliquo coafitelur :
f
,

grave est sacrilegium quôd Sacramenlum defectu es- | citra gra-em noxam sublrahi polest, tumobrai.onem
P'imo loco aliataiu lum quia Sacramcnla sunl ve-
senlialis materi* voluutariè nullum reddatur. |
;
&t: CAl'. IV. l)t COMIllTI(K\E. S74

luli ribiisel medioina aiiinia\ L^l ergo inodiraincni;! caïuiH, {.'cneraliter lan)en ut plurimum, confiteri ; sed
sic ;iccipi possiint, u( ncc prosinl , in'c lolliifrrc olli- ila ul iliud verè el ex aninio deicslclnr.
ciant; sic cl Sacnincntn. Non seriiiuliiin, (|iii eiiimeK Quxres 8° an cunfessio sine coDtriiiune fada po^sii

(li>lr:Hlionclanlilliim(iiIpal»ili aqiinin Ittco vmi fiiiide- siinid e.\se valida cl inforniis ; id isl, habore parles
rt'l in caliceiii . irrilum facorol Snc rainrnlmn , ii-'c ouuiosad valorem suum requisilas, cl lamen circclMm
lanioii praviler rciis jiidiraroliir. Ne(iii(' l'iiioi nilpa },'iatix' non parère propler indisposilioneni siilijrcli.

e\ subreplionc,e( admotti'iin venialis culpai» Iclhalciii Oedil, V. g., Petrus se conlrilum, licèl non sil : cen-
parit. S' t Joannes se solius furli reum esse, et ideo furluni

Censel quidcm roronlior illc de qiio Elliica anioris >olum deleslatur, mm autem perjurium, cnjus invin-
Jolo cap. 183, moiialilcr porcarc oum qiiem anle ( iliiiitcr obiiliis est. Ncutcr sano rccon» iliadonis gra-
morlom non pœnitot ciilpre venialis fjnia hoc ipso :
tiam cotiscqiiiliir, quia caret aller vrvit , allor uni-

s;iliUoni suam conJeninit. Unde seqniliir niinquàm versali conlrilioiie : al numquid idoô invalida eril

conlingere ut liomo è vivis cnm solo veniali excédai. confessio uiriusque, et ideô, comperlo defectu, repe-

Ven'im opinio h.vc »p'am Nnsrniis vocal errmem in Icnda ? annon |)0liùs valida, et snblalâ poslmodùm fi-

fjde,cl qiia^ rcipsà malè coluvrct cuni fido Piirealorii; ctione efTcclmn suum parilura?
liaoc, inqoam, opiiiio vel eo solo rojicienda est, qiiod Duplex est eâ de re ihcologorum pari penè numéro
nnllà nitittir aucloril.ite vel rafiono. Quod enini ait et pondère senlenlia. .Affirmai prima Sacramenlum
anclor ejus , non caderc sub pr.'Esenlem providen- simul aliqnando validum esse el informe ratione do-
liam , ut justus improvisa nriorle stalim ab admisso loris, lia pniîcipuè Suarez, Tolet, Lugo, et Tbomistse
V( niai! è vivjs rapiatnr, fiiiolidinmini siiio ullà neccs- plures cum Gotielo, di«p. 10, art. 1.
sitate niiracidum inducit. Dictndum igilur cuni S. 722. Probant 1° ex S. Th"iiici, Siipplem. (j. 9, a. 1,
Grcg. Mag., lib. 4 Dialog., cap. 59 QHasdum ciilpas
: ubi sic loquitur, : i Confessio potesl esse in eo qui
in hoc ieculo ,
quasdam verb in allero seculo posse re- non est conlritus... El quamvis lune non percipiat
laxari. LpgaturS. Thomas, q. 7, de Malo arl. II. absolulionis fnictum, tamcii recedenle ficlionc perci-
719. Dicos.si jiislus, quem supponinuis bonâ fide pere i4icipiet ; unde non tenelur po^tmodùin ni<i suam
se con'.rilum salis arbilrari, ad obtinendani coiilrilio- fictioncm confueri. » Alqui lue admiltiltir confessio et
nem fecissel quod in se erat, cani diibio procul fuis- informis et simul valida. Informis qnidem, quia tune
sel censecutus. Ergo sacramenli nullitaiem sibi im- non percipit pœnilens fructum ejus : valida verô, tura
putare débet. quia nemo pneieriue absolulionis fructum deinceps
720. R. esto verum sil quod hic supponiiur, et quod percipere potest , nisi h.-ec anlè valida fuorit; lum
lamen innumeris in casibus ex solo corporis lorpore, quia si Sacramenlum prorsùs invalidmn fuissel, non
aul involuntarià mentis e%agatione falsiim esse po- sufiiceret confiteri fictionem , sed repetenda essel
test. Este, inquam, nonnihil liberae negligenlirc irre- confessio : quod lamen fieri debere negat S. doctor,
pserit : an perdet Dens amicum suum ob levcm dum fictionem solam confiteri jubet. Et ila senserant
negligenliam ,
quam is ob liiimanœ menlis fragili- creteri penè omnes usque ad Vasquem, quem alibi se-
tatem neqnaquàm adverlerii ? Si sic iniqiiilales obscr- cuti sunt.

vttveris , Domine, quis susiiiiebit ? Quis salvus cril ? 723. Probant 2° quia cûm effectus sit extra esseniiam
721. C.Tterùm raerilô animadvertunt iheologi , in- causae, potest ille ab eâ separari, ut palet in igné,
stanler monendos esse eos qui sola saepiùs venialia qui ob indisposilionem subjecti non seniper in eo ca-
contitenlur , ul nusquàui ad sacerdotem accédant lorem poril. Alqiii confessioncm validam esse simul
qui» ciintrilionis donum à Deo fiieiint deprecali ora- et informem , niliil est aliud qiiàm ipsam ab effectu
lione feryidà , sensunm morlificaiione, eleemosynis ,
suo separari, licèl de se ad ejus produclionem len-
aliisque pistatis operibus ; el deposilo pro viribus al- dat.
fectu eorum qua; sibi sunt fréquentions lapsus occa- Prob. 3° quia in hypothesi juxta quam pœnilens
sio , expresses conlriiionis aclus elicuerinl. Nimirùm morlale unum sincère dolet , non aulein aliud quod
vereri est, ne qui vix uUam sibi vim iiiferunt, deler- sibi invincibiiiter excidcrit, confessio necessariô est
ininatâ volunlate adhceFcant peccalis qu:c confiteiitur, informis : cùm lelli.-île uuum sine alio remilli non pos-
adeôque ut minimum tepidé vivendo, iremendam il- sit. Atqui lamen eadem confessio prorsùs valida esse
lam, quce Laediceno episcopo in Apocalypsi facta est, videtur. Xulla enim deest ipsi pars essenlialis. Xon
comminationem in se accersant : Scio opéra tua , confessio, cùm intégré confessus fuerit quidquid oc-
quia neque frigiduê es, neque calidus... sed quia tcpi- currebai memorix'. Non absoluiio, uli supponiiur.
dus es, ittcipiam teevomere exore meo : quia dicis quod Non deniùni dolor de fiirto, v. g., cùm illud delestc-
dites sum et hcupletatus , el nultius indigeo : et ucsas tur ex hypolliesi.
quia tu es miser et miserabilis, ei pauper , et cœcus el 724. At.inquies. qui furtum detestitur , ul ge-
nudus. Duo igitur praeslel sagax director : erigat ani- lienna; inductivum , vel ut oflfensam Dei , simul per-
mes , ns se rupulo vel desperatione concidant ; terri- jurium si quod commiserit deleslatur. Esto , repo-
Icl . ne mentem invadat socordia. Intérim ne pœiii- nuiil : quid lum ? Sanè , non (juivis dolor, sed is
lons salis forlè non doieat de venialibus , in quae non tanlùm qui per coiifessionem §ensibilis sil , pars est
infrequenter labiiur, curct grave anteac^e viUe pee- hujus ïacri^menii. Atqui dolor de perjurio non est sea-
 *78 TUACTAT13S DK POKMTF.NTIA. PAI\S FI. 376
f.il>ilis p(^r oam de qiiA loqniniiir conrcssioiioin. Is onim I ulriiqniî casu dillicile est til absolulîoiiis c.ipax judi-

1 lanli'iin duloi' |><'r coiircssioiiciii sciisihilis clliciliir , cclnr. Vel non excludil ; cl lune (iifdciiiiis est ni do-
'
qui ( (tiifcssioiuMu iin|»(Mal : adcù m lia'c i)rout cITc- lor à SpiriUi sauclo proeedens ad omnia prorsùs non
r.iiis (loloris cimidoiii dulorcm proiilcausain suam ina- exlendatur.
iiifoslt't. Alqiii dolor de peccalo , à (|iio qiiis se invin- 728. Probant 5": ut valida sil fiuli confessio, débet

<il»ili(('r liliormn crcdil , non iiiiporat liane confes- ea includere : 1

"
cfficax divin;»' rci oncilialionis (kiside-

sioiicin. Krgo eliamsi dolor ille adosse sii|i|t()iialiir, l'ium ;

2" sincerum vitaiidi omnia morlalia proposi-
(Hiod gnilis sii|>poiiiliir , non cril pars l)iijiis Sacîra- luin. Alqui ricutrum baberi ]i(itcsl , (piiii dolor de
nienli ; siciil jiee esscl pars liujus Sacramenli , do- nno peccalo, ad alia qu:ecumque oblila esse possunl,

lor quem qnis conciperel de pcrjnrio antc IJaplisrnurn dilTundatur. IIujus cnim exlensionis ncgalio et diviiLi)
in slalii peecali rcceplMin coinmisso , clsi dolor ille reconciliaiioni contraria foret et veram dennô |(cc- ;

Tiorossariiis forel ad eireclnni Sacramenli l'œnilcnlia', candi volinilalom , vel poliùs actuale novi peccali
qiiod poslrà ad delcnduin alind peccalnin à IJaplisnii excrcilium includeret.
tcinimre perpclralum rocipcretnr. Undc liqiiol aiiiid 729. Ueponil La Croix , n. G74 ,
propnsilum non
esse quôd dolor ad efleclum Sacramenli rcqniralnr ;
peccandi cxlcnderc se ad omne pcccalum morlale tan-

alind quôd sit pars Sacramenli. De liis adi La Croix ,

qiiàm l'ugam pro fuluro , non lanquàm retraelalio-
n. 072. nem pnelerili. « Kl ratio est, inqnil ,
quia possel qnis
Secunda seiilenlia quani tenent Adrianus , Major, proiionere nunquiim pejerare in poslerum , et tamen
Mcdina , Vasques, loni. A, in 5 p., q. 9"2 , arl. 2 , non dolere do perjurio pr?elerilo ,
quod sibi .«specia-

n. 15 ; Ganiacliius, cap. 21 , et alii quibus suscribit liler fuissct utile. >

Sylviusin Siipplem., q. 9, a. 1, negant confcssionem Verùm clsi propositum merè nalurale ad fuliirum
validam simul cl inlormcm fieri possc. dunlaxat, inlaclo praîlerito speclare possil; quis idem
725. Probanl 1° quia ex S. Tbomà , q. 20 , arl. 8, censeat de proposilo, quod à speciali S. Spirilùs in-

conlrilio est de essentiâ Sacramenli Pœnitenliœ ; alquc spiratione oriatur : quale illud esse débet, quod ad
id docenl Concilia Florenlina etTrid., quaî cùm hujus validam confessionem sufficere supponilur?
Sacramenli parles assignant , scn:per conlrilioneni 750. Nodum bunc , meo quidem judicio , foliciùs

primo locoreponunl. Alqui ubi déficit pars essentialis, dissolvit Henricus à S. Ign. Hic cap. 192 , quicum
seu ex ignoranlià , seu aliter , tolum subsistere non Dico 1° confessionem posse esse sininl validam et
polesl : ut palet in eo qui ex inculpatâ fide baptizal informem ; cùm nempè qnis omnia qua; sibi post de-

in viiio. bitum examen occurrunt peccala confilelur ; al sine

726. Probant 2" quia Trident. , sess. 14, c. 5, do- snfficienti contrilione : quia conlrilionis defectus

cet : « Nibil aliud in Ecclesià à pœnitentibus exigi ,

impcdit quidem effeclum confessionis , sed non va-
quàm ut poslqiiàm quis diligenliùs se excusserit , ea lorem ejus : unde nec apud eunidem confessarium
peccala confilealur ,
quibus se Doniinum mortaliter repetonda erit ; sed ei solùm declarancVi ficlio seu
ofTendisse meminerit : reliqua aulem peccala quic di- defectus conlrilionis, posiquàm innolueril , ut abso-

ligcnler cogilaiiti non occurnuit, in universum eàdem lulionenï répétai. Et id unum, addit idem llicologus,

confessione inclusa esse inteliiguntur, pro quibus fi- intendit S. Thomas in texiu pro prima opinione ad-
delilercumproplielàdicinius: Ab occultismeis niunda duclo.

me , » etc. Alqni peccala oblila non possunt eàdem Dico 2° : Sacramenlum nusquam informe esse et

confessione includi , nisi per dolorem cidem confes- simul validum : quia vel recipilur cum disposilionibus

sioni amiexum relractenlur. Ergo dolor ille in omnia neccssariis, et lune non modo validum est, sed et for-

prorsùs peccala cadit. malum : cùm disposiliones quae valorem ejuspariunt,

727. Reponunt prioris sententi;xi vindioes , Triden- et ejus effeclum : vel sine iisdem disposilionibus reci-

tiiium loqui de rcbus ut se ordinariè liabcnt , non pilur , et tune invalidum est et informe. Unde
aulem ut per aecidcns et rarô coiilingun!. Dico 5" in allalà bypotbesi informe et nullum esse

Sed 1° cur generalia Concilii verba gratis et peri- Sacramenlum ab co snsceplum, qui perperàm credi-
culosè restringunt? Gratis ,
quia sine causa cogenle, dit se sufficienli dolore instriTctum esse. Unde com-

quin ei sine fundamciilo. Periculosè, quia pro valida ,

perlâ deinceps rei verilale , et confessiones sic facîas

minime repetendà, babenl confessionem, ilerare siquidem confessarium mulaverit , et per no-
et ideô pro ,

cujus validUas cùm dubia sit , et summè controvcrsa, vam prœeepio ecclesiastico salisfacere lenebiUir. Nec
nienlem in maieriâ Sacramenli tranquiliare non me movebit auclorilas D. Thomae; cùm is , vel juxlà

Henricura à S. Ignalio, aliud intenderit ; vel leste

polesl.
2° Yel is qui furli simul et oblili perjurii reus ,
Sylvio, cit. q. 29 , art. 8 , tacué relraclaverit ,
quod

ferlum solum dolere supponilur , excludil perjurium dixerat dist. 17, unde desumplus est art. 1, q. 9

à dolore , vol non. Si excludil , ergo vel supinâ labo- Supplcmenli.

rat ignoranlià , dum ncscit cum pueris dolorem ad Dico 4° formatam sinml et validam esse confessio-

omnia quorum reus esse possit homo, peccala exten- nem illius, qui oblilus perjurii, de solo quod accusavit

profnndà superbiâ, dum crédit fieri fm-lo sibiulcumquevisus estdoluisse : quia reipsà do-
didoberc; vel

iio:i uosse ut aliiiuid sibi cxciderit à niemorià . cl in lor ille ca.'iera qu^e memoriœ excidcrant peccala. sa!
 377 CAP. IV. DK contritiom:. -ift

Il III iinplioilo alYt'cil. (>nan(lo(|iiiil(Mn ronlrariiiiii siiio " fidcre ftinnideiil. Alii niiiil de saluto suà solliciti vix

o\pro>»à ol diioclà iiiltntiniu' c(»iiliiit;fro ii('i|iiil : Uxc Itoiii ({iiid>|nam , niultùm vciù mali (|uà data o<Ta-
aiiloiii iiilonlio si in ainonle (|uo|)iam . :il imu in lio- siitnc |terpetranl : hi vcrô (|n.iiiliiiii alii ab aliis dis-
luiin' Mil coiiipolo suiipoiii |u)U'Sl. crc|iant ! Alii niediâ peiiè inler ulrosqiie viù gradiun-
C.ittriiiii |)iinia novlni- liujusnsp 'iisionis pars iiul- tur, non boni pioisfis, non iinpeiidio niali.
lam fulililuis aiiviolaloin paioro polosl : iiO(Hic ideo Inpriinis ca ipsa quam aguiil vil;c ratio, sufficicns
(lo ivpclendis suis cdiifissioiiibus soiîitili osso del)onl esse solel conlrilionis argumeiituiii. Raruiii est ut
< quia non retpiiriliir al) ois corliltido , scd suflicit graviter pcccent; el si quid ab ois sulilo niajus cx-
probabilis existimalio, (luùd oinnia ad ln)iiam confcs- lorscrit Iransiens (luidam oculonmi aut lingua; pru-
sioiicm necessaria adriiciiiil- Si voro lorlassis in illà ritus, contiiniù ad l'olii nonnain lloiit vol iiigomimt
suâ oxistiuialioiio t'allaiiliir, (luanidiii siiiociv a;,'iiiil et aiiiart', voniam enixè precanlur el supplices i l'aire
dofocluin non advorlunt, exciisaiilur ; et (iiniiiuin misericordiaruni, piopi-rant ad niodiium, sonlenliie
remissionem conscqnenlur pcr proxiiuain confessio- ejus quitcumqiic ca fueril, iiumililor subscripluri ;

sionen» dohito modo factani. > Ilà Sylviiis ibid. ; el peiièque id ununi liment ne indulgentiorem cxpc-
Ikvc jKiiideraïuIa. rianlur. Ili ergo vix (iuid(iuani face-suMl dillioullalis.

751. Sed (jiiid jiiris, inquios, si quis furliim dolnorit Secundis non siifliciel, vel desideriiiin alifjuod ver;e

ul grave poccatiim, perjiiriuin verù ,

piila in graliam conlrilionis, elpiaaliqnaadeamexcilandamconsidera-
innoceiitis faclum , vel luillarcnùsdoleal, veladsum- tio ; vel quod ex conlrilionis inolivo quidquam per-
niiim ex Purgatorii melu doleat ;
quia à viro doclo, peiiderint ; vel quod noqtie necessilale, noqiio consuclu-

sed niendaci audierit, iliud in hàc occasionc, vel non dinc, sed pio niolivo ad sacrum tribunal accédant ;

esse peccalum , vel esse pcccatuin duiuaxal veniale. vel quod peccala bumililcr et exaggoianler , non au-
R. esse qui confessionem lune leniporis et vali- tem minuendo, vel excusando conliteanlur ; vel quod
dani et inforniem esse credant. Al mcliùs dixeris Pœnilenliam quamvis diflicilem et monila salulis
eam vel validani esse et formalam , vel inforniem et promplo animo acceptent. Vidimiis enim qui baic et
nullam, pio gradu ignorantice ex quà perjurus pec- niullo plura fecerini, qui penè suis nos lacivinis ob-
calum suum vel imllum vel levé judicavorit : ila ut ruerint, qui instar Esau irrugierint clamoiibiis nia-
valida sil , si invîncibililer perjuni graviialem igiio- gnis, cl tamen conslanlcr vitiis suis adhjcserint. Hcêc
raverit ; invalida, si viiicibililer. Ratio est quia in se- igilur bona licèt et optima, nec rarù idonea qua; con-
cundà liypolhosi necessario dolore culpabililcr caruit. fessariuni moveant , sa:pè eliam haud sufficiur.t, non
In prima, vel à dolore simpliciier, vel saltem à dolo- Linlùm erga eos qui inimicilias gcrunt veleres; qui
ris gradu ex bonà suà fide cxcusatus est. Et id si alienam rein vel faniani injuste relincnt qui in ,

minus in perjurio, cujus graviialem vix ignorant proximà peccandi occasionc versanlur, qui pravjc
agrestiores; in aliis propè innunieris casibus, i|)sis consueludiiiis nodo irrelili sont ; sed et erga eos quo-
eliam eruditis quotidiè conlingit. Quanquàm , ut vi- que, qui mira facilitatc è bono ad nialum , é malo ad
tetur a:quivocaiio in hàc materiâ frequens, satius sit boiiuin flexu perpotuo transeunt ; qui si peccalo non
dixissc confessionem in utroque casu validani esse, adlixTCscunt constaiiter, non eliam diù in virlutum
Sacramcntuni verô in uno taiilùni casu validuni. excrcilio persévérant ;
qui per tempus sou Missionis,
752. Quaeres 9" an salis sit si pœnilens doleat se scu secessùs annui vivunt angelicè; post hcbdoma-
non dolere. des aliquot, non in flagiiia, qu;c naluraliler liorrcnt,
R. Neg. : Si illud non dolere oninem de peccatis sed in ea lamen quae verè gravia sunt peccala, loiis
doloreni cxcludcret ; quia requirilur dolor de pecca- pedibus revcrsuri. Hi ergo cognoscendi primùm à
tis, non de doloris defeclu. Secijs, si ut socpè ,
polis- confcssario, deiiide ex praileritis judicandi, probandi
simiim scrupulosis evenit , non doloreni , sed certain deminii diutiùs , nt videatur, non dico an impeccan-
doloris qnalilatem excludal ;
pula vehemenliam , aut tes futuri sint; neiuecniin id ab bominc exspeclar.-
sensibililatem. Porro de intensione doloris non tam dum ; sed an ab iis immineat idem qui anlè boni et
ex pœnitentis ore ,
quàra ex agendi ejus ralione judi- mali circulus.
candum. Terlia peccatorum classis ,
quoe miserriniis hisce
Quaîres 10' quibns signis dignosccre possit con- temporibns,quibus maledictum et mciidacium,el lioini-
fessarius conlrilioneni pœnitentis : constat enim cuni cidiinn , el fuilum et adulleriiu» hmndavcrunt , PaslO-
in re lanti niomenli aberrare non posse, quin gravi rum gaudium et corona esse videlur , cùm ipsa sil
sese exponat indignnm absolvendi periculo. Constat lepidorum classis aut ad banc proxiniè accédai
, , ex
rursùs è centuni confessionibus invalidis nonaginla eà Scriplnrai rcgnlà ponderanda est : Scio opéra tua ,

novem defectn conlrilionis irritas esse. quia neque frigidus es , neque calidus ; ulinain frigidus
755. R. certain hic pro omnibus legeni conslitui esses, aut calidus : scd quia lepidus es.... incipiam te
non posse. Unde, ne inferiîis dicenda pracoccupemus, ciowere ex ore meo , Apoc. 5, i'J. Qnid porrù non ve-
triplex sccerni priccipuè débet cîassis eoruni qui se rei sil de eo slalu qui jndice Deo ipso moilalis
i , ,

sacro tribunali sislunt. Alii Deum liment, cl piè vi- pcccali statu ulcumquc delericr sii ? liic ergo coiialu
vunt; elsi intérim pro biimanà fragiîilalc in aliq-.ia [iliirimo indigel œnilens pncseiliin quia cxoundura
| ,

labanlur. quorum rei in minus suprcmi Judicis in- ,

sit ex via, qua; cùm aiquilalis et jusiiiije speciem prae
570 TIIACTATUS DE POIîNITENilA.' PAUS II. 38(1

Kl" ferai , nihil (iITtMTC vidoi.iir ,

(jiumI mhiIIo dilni do- cliarilas (Ilirisli, (pii è cuîlis desccndil ovcm pordilani

Ilis poi rô roiialibiis si dcsiiil pu-iiilcMi- (pi l'silurns, (pii (pi riens sodil la-siis qui non invc-
loir iiidi)'!*:»!. ,

fermé soient, coiislal conim parles à Coiiles- iiit nisi cniciun [lassiis ; (pii diini ab rit iniiliiiim inno-
tcs , iil

sario esse sni)i)leiulas. Cnin cniin curare dcbeat ne reni |)ro jure suo cxsiicclarcl, odiinn pro dileclione ,

Sacranienliim polioris inatcri» defcclii irritum fiât iiovain cruccm pro graliarum actionibns, novos dolo-
necessum esl ni (piasi iiiduat paMiilenliiini pcrsoiias ,
res, iiovnm Calvaria; geiius, el iiiliil nlli i coiHccutus
iis(|iu' , non rudibus lanltini , sed eliani spcculalivè est. 7}" Slupenda peccaloris canilas, (|iii Deo ,
palri

erudilis, nervosà , el ( nico quidoni jiidicio, nisi aliud ainico , lideli in proinissis , iminifiei) reninncralori ,

cxigat retdsa pœnilcnlis inibecillilas) brevi oralione da'moncm pr;clcrt, quo nihil Inmiini inlensius , nihil

:ipetial, qnàn» p';ncuIosum sit opus Dei facerc negli- crudclius, nihil fallacius , nihil quod hominis cxilium
gcnlcr , (piàii) l'aeilè iironianl in graviora ,
qni levibns inagis siliat, fingi ant animo coiicipi pol(!Sl.

sine scnipnlo assnefinnl; (iiiàni s;epè gravia siiil, qii;e Vcrùiii alisil, ni (piiiUpiid siii muiieris est, iiiiplc-

babeiilnr ni niodica ;
qnàni fluxa sit qu;c è pcccalo vissc se crcdal Sacramenli minislcr, (piia h;cc cl alia

prodil vohqUas ,
qnàm niagnis privet bonis ,
quanta id goinis in aurcm pœnilenliuni insnsurraverit. .i(/?/io-

in hoc et liiluro seculo invehal niala ,

quàai l;edal ucve polcrit per strepitimi vocis : si non sit inlits qui

l'alreni palrnni oplinunn , clc Unde moncnt, inanis erit strepitus ejns. Ilunc autem Spiri-
Qiueres 11 "
(jnibus uicdiis agere debeal direclor ni Inm, qui iiilùs movel, sola oralio, soli, ii(|uediulurni

in corde pœnilcnlis contrilioneni gcnerel. inler vcslibiiium cl allare gemilus eiiciunl. Tolis igi-

73i. U. Salagcndum conlessario 1" ul è pielalis li- lur viribus incumbal direclor , ut excmplo Ciiri^iti
bris ,
potlssiinùni autcm , ut è meditatione , et îniimo sanclificet se pro pœnilenlibus suis. Eo pielalis aldalu
cordis pcnu eniat ea moliva ,
qu;tt pro condilione et si deslilutus sit , timendum , ne, licèt forlè Tulliiim

slatu pœnilcnlis , animain ejus concntianl ;

2° ul cnm facundiâ supcrci, sitrcs sonans, et cyinbalum linniciis.
eo aclus odii , senique de pcccalo doloris eirormel ;
Eo contra si plennssit, licè't , ul Moyses , lardioiis

5" ni eum bis pcr se soluni eliciendis assuel'aciat; dato lingucc, mira operabilur. Is ille nimirinn esl Dei Spi-

ali(iuo, proui iiidiguerit, lemporis inlervallo, breviori, rilus, qui Ambrosiis dal lacrymas ,
quibus duriorcs
vel longiori , ut in bis , non ore tenus , sed ex corde ad flendum compelhuit : qui Xavcriis pra;bet flagella,

tolo scsc exerceal. quibus proprii sanguinis dispendio , sanguinem è vc-

Cùni auleni lunnana mens duobus praecipuè movea- nis alicnis eliciant : qui demùm voci cassai eliam et

liu- , limorc videlicct et amore : allerulro utendum infirmée dal voccm virlulis.

eril pro genio el indole pœnilcnlis. Cx'lerùm , ait P. Anlonius in praxi scmper, quan-

Rudiores , aiit qui in pcccalo tandem induruêre ,

tum potesl , adducendi sunt pœnilenles ad elicicndam
inclu inprimis conligi debcnl. Eorum igilur orulis conlrilioncm perfeclam ; tura quia actus ejus Deo gra-

apcrionduni illud ignis ac sulphuris slagnum, in quod tior est , ulilior pœnitenli , et idoneus qui suppléât

angcli rebelles , civilatnm malè famosarum incolse defeclus qui ex parle minislri, vel pœnilcnlis ipsius
,

Cere cuni Dalan cl Abyron , ipsi forlè pœnilentium occurrere possunt; ul si allcruler non esscl verè ba-

amici , cô picrumque quôd amici , vivi missi sunt ,

plizalus. Tum quia aclus charitalis sa'pissimé in vitâ

iiocle ac die in «ccula seculorum cruciandi. Inde ut eliciendus est ex prœceplo.

ad Deum sensim adducantur , subjicienda erunt bona

CAPUT V.
quii)ns se peccando privavêre , thesauri gratiae ,
pre-
lium sanguinis Chrisli , Filialio Dei el haîredilas su- DE CONFESSIONE.

pcrna a-lcrnum illud gloriiie pondus quod oculus

, ,
Dft confessiono nobis ha;c veniunl expendenda
non vidil,et auris non audivil.Proponelur subinde spes 1
"
quid sil; 2" an divino el ecclesiaslico jure praece-
damna pr;elerila resarciendi , oblinend;ie denuô slokc ;

jila ;
5" (puo ejus malcria ;
4° quic condilioijes ;

quâ se ipsos miserabililer spoliaverunl; primseva jura 5° quod feubjccluni.

recuperandi. Denmm ad Dei amorem sine quo nutal ,

omnis paulalim ileclenlur. ARTICULLS PRIMUS.

vcl concidjt pœnilentia ,

Inspectis oculo fidei , seu suppliciis quse promeruêre, De 7iûmine et cssentiâ Confessiotn^.

seu bonis ,
quae adhuc comparare possunt ,
paulalim I. Conlcssio in Scriplurà triplex distinguitur, alia
Cet ul confiteanlur DominO/, quoniam summè bonus, |
laudis, quà Dei magniludinem et benelicia pra'dica-

el in seculum misericordia ejus. niiis, secundiim id Psahii. 54, 18 : Confitebor tibi in

Elsi verô motiva hsc sobriè proposila penè omiii- Ecclesiù macjnà, in populo gravi laudabo le. Alia ficlei,

bus proficero possunt; lamen qui animam à natmâ ils quà fidem nostram exteriùs profitemur juxia id ;

sorlili sunt nieliorem, quique mullô plus ir. virlulem P»om. 10 Corde creditur ad justitiam ore autem cau-
: ,

quàm in viliiim propendenl, alia digniora proponi de- (essio fil ad salulepi. Alia denique peccalorum, qu;iç

ccl. His ergo , sed gradatim, subjicialur ,

1" summa vel Deo fim, confitebor advcrsiim ine
(il, ut Psal. 31 :

Dei majestas ,
quse à vili creaturâ contemnilur, infi- I injusliliam meam Domino ; vel homini sive quà tali ,
nita bonitas, (]ua; à propriis filiis. enutritis lenerrimc, î sivc ul minislro Dei et hœc nec Jud;ris ignola fuit ;

efùisè in ordinc natura: cl gratis dilectis, niisericor- ,

ut vidimus cap. praiced.; nec ipsis ethnicis, cùm teslq
dilcr exaltatis ,
pelulanler offenditur. 2° Immcnsa '

Plularclioin Apopbllicgmatis.seuscitèdiclis Anlalcida

 581 CAP. V. DK COM-ESSIONt
582
qnidnin priiisquàm iniliarclur, saccrdole inlerroga-
î»
Iquandoquc tolam Pa;iiiienii;i; actloncm , secundùm id
liis riiciil, ciijiis m:)\iini scclciis sihi coiisciiis cssct TerliiIliaMi lib. de iNniit. c.ip.
; , , !) .-
, Kxoniob.grsis
noo corlèCIiiislianis ossc dobel, ul paiilù posi oslcn- liroslcrncndi cl buniililicandi liominis disciplina
est...
deiims. de ipso «iiKKpio babilu cl viclu mandai, sacco
j
et ci-
2. ('oiifossio liominis :ul liominciu alla o>l civilis , ncn iiicubare, corpus sordibus obscurarc, animnm
[

(]\\^ ifiis crimcn suiiin coiaiu Jiidirc conCKclur, ut mœroribus dejicerc. >

pliiriiiiùm oxindo condeniiiaiidiis : alia sacramcntaiis,

AIITICULUS u.
<]iià pocoator dolioUim siiiim accusai corau» Kcclosia;
mini^lro, ul ab oo absolvalnr : cl b;vc f ra^scnlis csl
An et quo jure prœcepta sit Confessio.

insliuiti. Confessio vel juris divini esse polesl , si à Clirislo

3. Confessio boc sens» suinpla defiiiilnr : Accu- institiila sil et praicepla , ut lîaplismus; vd juris
salio pcccatorum proprioruui posl Baplisnia comniis- laiitùm ccclcsiaslici, ut jejimium quadnigcsimaie.
soruni à pœuilcule legilimc fada coram iiiinislro Ulnmiiiuc an allcruirum dici dcbcat cxpendinnis in
couipclcnle ad illoruui absolulioneni virlulc claviuni pracsenli.

oblincudani. Sectio l'iiiMA. — De divino confessionis prœcepto.

4. Dicitur 1° accusatio, proinde non simplex de- Quod Ecclesiyc dogmatibus conligit , ul
caeleris
claratio, non bisloiica narralio , nuiltô minus dissi- nenipè ab hairelicis impelcrcntur et non semper ,

nndalio , cxcusaiio , vel oslenlalio. Ut cnim advorlil iisdem onminô ralionibus vindicarenlur à Catiiolicis
j
calccliisinus Trident. ,
part. 2 , n. 51 ; « Pcccata ila id ipsi eliam confessioni accidissc debuit , et reapsè
coninicmoranda non sunt, quasi scclora noslra oslcn- accidit.

tenuis, ut ii faciuut qui la>tantur cùm malè fcccrinl; 11. Divinam confcssionis inslilulionem , ejusque
aul sic enarranda , ut sirem aliquam gcslam oliosis adeô neccssilaiem de jure divino , ncgavcrunl, non
aiidiloribus deleclandi causa cxpouamus vcrùm ac- ; e(}uidem ut Bcllarmino visum est, Montanishe cl No-
cusalorio aninio ila sunt cnumeranda, ut ea eliam in valiani secundo scculo ; cùm iii gravicribns tantùni
nobis vindicare cupianms. > peccalis veniam negarent. Non quarto scculo Au-
5. D'mlxir '2,° peccatorum propriorum ; islhscc enim diani; qui licél laboriosa
posl confessionem opéra
confcssionis nostnc sola sunt matctia , non defoclus supprimèrent, confessionem ipsani impcrabant. Son
cl icnlaliones prorsùs involunlariic, non aliéna dolicta vergente scculo XII Waldenses , qui admissâ con- ,

quà talia ; secùs si ralione oniissionis vel commissio- :

fessionis subslanlià , dunlaxal crrabant circa mi-
nis nObtraî liant. nistrum ,
quem onmem et solum probuM ho:i.i:!em
G. Dicitur 5" posl Baptisma commissorum, qu.x cnim ;
esse opinaii sunt , donec agenle Farello Calvinia-
aille ipsum commissa sunt, virlute cjus, si piè suscc- numgregeman. 153G, adauxére. Non deniùm IIu.,si-
pliun sii, dolela fuêre. An autem si malè rcceplum tae , ut scilè probat illustrissimus Bossuet., lib. II
fueril, deleri debeanl per claves, gravis csl difficullas Variai., n. 161.
qu;c expendilur in tract, de Sacram. in génère. 12. At negàrunt 1° juxla plurcs AViclcfus circa
7. Dicitur -4° à pœuiteiile fada : vera cnim anie an. 1570. Is enim , inquiunt , lamelsi confessionis
Deuin confessio procedit ex dolore , sine quo nenio usum non abrogabat , baud tamen eam à Chrislo
,est sincère pœnitens. Ulique cui non displicent pec- sancitam esse, aul semper nccessariam opinabaliir.
cata , SLcpiùs incidit in illud quod à se amovere ni- Unde is ejusdem arliculus num. 7, queni synodus
lebalur rex proplieta, Psalm. 140 : Ne déclines cor Constanliensis an. lilo, sess. 8, proscripsit : Si
mcnin in verba maiïtiœ ad excttsandas excitsationes in lionw fuerit débité conirilus, oninis confessio exlerior csl
peccalis. stiperflua et inutilis. Verùm liaic non parùm babenl
8. Dicitur 5° légitime, id est, cum conditionibus dubii ; ut conslat ex diclis , p. 2, cap. 1, n. XI.
universis , qu3e à nobis deinccps exponenlur; quod 13. 2° Petrus de Osmâ, Salmanlicensis doctor, qui
quia salis importai illud, à pœnilenie, poterit is vel docuit , « confessionem in spocie ex Ecclesiic uni-
prx'cedens arliculus à delinilione noslrâ expungi. versalis s:atuto non divino jure sancitam esse et
, ;

9. Dicjtur G" minislro conipelente, proinde non pcccata morlalia quoad culpam , et pœnam allerius
I

laico , non clerico inferiori , imô née sacerdoti cuili- i seculi, absijue confcssione , solâ cordis contrilione ;

bet, sed tantùin junsdictionem nccessariam habenli , pravas verô cogitalioncs solâ displiceniià deleri. t

de quo inlVa. Errorem hune allrivil Sixlus lY, an. 1478.

10. Dicitur 7° ad obtinendam virtute clavium absolu- 5° Et praicipuè Lullierani , CalvinisLc et qui ab
,

tionem; quai verba confcssionis fmem ejusque effica- ulrisque secerni debenl Anglicani.
ciam exbibenl : ac per hoc, ait catecliisnnis Trident., 14. Lulberus confcssionis usum et utilcni et reli-
diilinguitur confessio sacramentalis à confcssione quœ neiidum Iradidil , lib. de Capiivii. Dabylon., cap. de
(il in judicio civili ac forensi , tibi pœna et supplicium I Pœnil.iibi, < occulta confessio, > inquit,» quomodoce-
non culpœ venia conslituta est confitenlibus. lebrauir, miro modoraihi placct, etuliiis, imô nccessa-
Idem porrù est apud Graîcos exomologesis ,
quod ria est, nec vellem eam non esse, cùm sit afilictis con-
i Laiiuis confessio, nisi quod confessio unam lanlùni scieniiis remedium. » Hinc in minori secUe Luthe-
I

Pœjiiientiae parlcm cxprimit : exomologesis vcrô ',

ran« calccbismo , docelur, ministris con/itenda esse
387> TRACTATÏIS DE POI'NITENTIA. PARS II.
384
'

juci-dla , (\nil(Miiqne ponc <\\\x npiid c.'yllioliros yr.v- plnra liabcs qna; pondcrari mcrcanlur : Confessio in-
Miiliiliir riiriii:) :il)s(iliili s, iili (livimiis cod. (.'ip. 1, slilnlioniscsl Evangclicic. cl niinnn accendcndir pii;-

II. |-.. lalis instinnii nlnm. Malè ij,'ilnr banc sustnlère iNcii-

Al , scii miliiscmii ;ilii|ii;iii»l() scnsciit Lnllirriis , iit (luicfoinialon-s? Nc(|iiaipi:irn proi'-ùs ; irrcpscruiit

viiliMiir I5()s nclM.lil). 7t V;iiint., ii. 40, scii iiiiM|ii;'im iiàc ex parle graves Ronian;c Ecclesiu; abiisus. Quî
( Tcdidcril conro-^siDiiis laniolsi iililissim:»; l('i,'Cin :i
pDiio? Ncscil Iioscniundus : ni l'uisse siispicaliu'; quia

(ilirislo oriri, ni cxisliiiKil Toiinio'yiis ; roii'-lal iisiiin nisi peccatuni sil à nobis, Angiicanani Ecclcsiani pcc-

(oiilcssioids, (|iialis s;dl(Mn in Kccicsià catlKdicJi vijçiîl, câssc laliMidum eiil , elc. A page liilibîs n;enias , et

al» ipso cjiisdtMiKpie assoclis, iicc soiind , iicc iiiodo- roiundt; dicilo , (piod, leste Grotio, viri probi el in
rati" larpliini. Ipse eniin in Asscrlionc ailicnli I\,(os Psendorcforniaiionein benè aiïecli jam pridcm advcr-
itilor qiio'i damiiavit Lco X , conrosFioncni nuciilam Icriml, vidclicet Relorinationis patriarchas , in omni-
cnrnifuiiiain vocal. Milinr Mclanclilon , coiixrioilianiin bus penè arliculis , in qnibus ab Ec( Icsiu: fide disccs-
lai;iieutn. An;,Mislana Confcssio, an. ITiâO, plané inipos- scrinil, alxMràssc. Sublalo hoc penè, niliil non loquc-
sibiU'tn. Inlcr oblalos Tridcnlino consnia- ailifiilos ris vcri : quod de pncsenti qua;stione slalirn liqucbit.

Ludicri, quos rcforl Pallavicinns, iib. 12 Uisl. Trid., '

17. Anie verù quàni id pra>slamns , duo breviter
cap. 10, occurrcbat islc : « Coidossio socrola s;i(ia- notanda, 1" starc posse aliqnod fidci dogma , elsi qu:c
mcnlalis jnris divini non esl, » elc. Is quoqno : t Con- in graliani cjus profcrnnlur argutnenla , non omnia
fcssio pc< caloriim ,
qtiain Ecclesia faciondani pr;cci- omnibus cjusdcm cflicaciic vidcanlnr. Slat, v. g.,
pit, est inipossibilis , el Iradilio buinaiia à piis abo- inconcussiim SS. Trinitalis dogma apud reformatos ;

Icnda , I elc. iiequc tamen (idem cjus pari rolwre aslrui dicent per

15. Calvinns elsi , Iib. 3 Inslit. , cap. i, § 13, con- momcnla omnia quae eà de re solerler el crudité con-
fcssionis ulililateni plurimùm coauncndal; eani ibid. gessit Josue Placeus. 2° Subslanliam confessionis ab
passiin ut lijrannidern rem pcslilenlem
, muUisque no- ,
ipjius modo secerni debere. Sicul enim Cbrislus le-
viinibus EcLicsiœ noxiam dopriniil. Addit in Antidolo, gem Bapiismi indiccre potuit , non priccipiendo ut
tntlhnn fuisse per uniios mille in Ecclcsià confessionis immersionc poliùs quàm inlusionc conlerretur ; sic

usum , donic Iiiiwcenlius III , in Lalcranensi concilio confcssioncm poluit instituere ,

permillcndo ut ad
laqucum Ituitc populo Chrisliano indnxit. Eaque , ut
Ecclcslae nulum vel pubiica quandoque lorct , vel sé-

Joaiin;e Papissa', fabula apud Calvinianosadeô incre- créta , seu auricularis. Unde quod in quadripartitâ

vit, ul ii conlessionem Tormcntnm Innoceniiunum nun- adversùs confessioncm disscrtalionc, ad objecta sibi

cupare consueverint. Patrum teslimonia reponerc solet Dallx'us, in liis agi

10. Confcssionen» proul antiquilùs observahatur, de confessione publicâ ; eisi tam verè reponerelur,
relinuit Anglicana Ecclesia sub novo suocajjiie lien- quàm f'aiso, niliil omninô ejus causam juvat. Publica

rico YIll, ut notât Dossuelus, lil). 7 Variai. , n. 57.

enim sit confessio, vel secrela , qnid tum , dummodô
Verùm li;cc, ut alla siiicrr;T; Religionis dogmala, sub et vera confessio sit , et ad oblinendam vi clavium
alio cjiisdeni Ecclesia; capile ob^oIevit. peccati condonaiionem necessaria? His quaedeinceps
Atque id qui
sanins sciilieltaiii, uti nialiini inservieiit praemissis, sit
ingens hixêre. Andialnr
eâde re scriplor (1) Operis an. 1710, typis Amstclo- CoNCLL'sio PRIMA. — Ncccssiias confessionis sacra-
damensibuscdili, cui mentalis eificaciter probaturex Scripiurâ.
liluliis : Histoire de C Église grec-
que; sic ilic p. 11) : La confession auriculaire esl encore 18. Prob. ex gemino Evangelii lexlu, alio 'apud
un des grands appuis de l'Église d'Orient
Mallh. 18, ubi concedenda peccatorum remillendornm
Je ne sais
pas bien a quel point l'Eglise romaine peut avoir abusé poteslas aposlolis promillitur. Amen dico vobis, qnœ-
de celte louable Institution évangclique de cette excel-
cumque alligaveritis super terram, erunt ligata et in cœ-
,

lente partie de la pénitence , de cet admirable moyen lo : et quwcumquc solverilis, erunt soluta el in cœto.

d'enflammer la décotion, et de conduire par les diffé-

Alio cap. 20 Joannis, ubi eadem polestas de fado
rents degrés de ta piété. Il n'y a que trop d'apparence traditur bis vcrbis : Accipîte Spirilum sanctum, quorum
que les premiers réformateurs en rejetèrent l'usage
remiserilis peccala remittuntur eis, et quorum relinueri-
,

quand ils en eurent reconnu l'abus. L'Église anglicane, tis, relenta sunt. Atqui, ail Tridenlinum, sess. 1-4,

inspirée de l'Esprit de Dieu..., prit le parti cap. 5, ex iisverbis universa Ecclesia semperet mérita
modéré de
suspendre pour quelque temps ta discipline de à Domino intégrant peccatorum
intellexit instiiutam esse
la péni-
tence ; mais dans l'intention de la rétablir dès que tes
confessioncm.Quôd semper intellexerit, demonstr.ibi-
temps te permettraient, ou que les hommes se seraient
mr couclusioue scqucnti. Quôd merit'o, jam probaa-
rendus plus dignes d'une institution duni.
si salutaire. .. C'est i
ce que porte l'office de la commination marqué pour Ut ex iis verbis jure ac merilô colligalur integram
le

premier jour de carême. Aussi , peccatorum confessioncm à Ciiristo inslilulani esse,

les tliéologiens de celle
Eglise recommandent dans leurs sermons et dcms leurs tria sufliciunt :
1° Ut Christus aposlolos corumque
successores instiluerit lanquàm judices eorum qui
écrits la confession dont nous parlons; et la litur-
gie elle-même semble en établir post Baplisinum lapsi sunl; 2° ut eosdem sinud con-
la nécessité , etc. Hic
sliUierit peccatorum medicos; 5° ut neulrum niunus
(1) De Rosemond. sine iniegrà peccatorum declaralione exerceri possi-:.
585 CAP. V. DE CONFESSIONE. -.80

AlfiiiiClirislus... Elqnidf^m 1° co loci nposlolos insti- examen siipponit, facilior esset rcconcilialio jui-^i Ba-
tuiljiklici-s. Qui onini apislolis slii|toiid:iiii illaiu po- plisMium (piàm anle : quod liaclenùs in Eccicsià fiiil

loslalcm coiiccssil, vi cujus diim uimm ahsolvmil in iriMidilmu.

culo cl iii lorrà. altcniin in lorrà cl in (œloliganl, Non de ministcrio pra-dicalicniis qualenùs (idem de,

ilie profci lu aposloios veré consiiiuil jinliccs : siciil reinissioiie peccaloruin cxcilare puicsl. 1" Quia vel
jn-incops oos vcrc facil, scd in graiin sinnmù infciiori, evciialur lide> de remissione jam oblcnlà, vel de ob-
juilicos, qnibus plonan» dal \il.c cl nioilis poiesiaicin. liiemlà • iieulroaiilem sensu vcrè solvilur pcccalum,
H' Eosdem constiluil niedicits peccalornn». Qui cniiii scd vel soluluuj aij alio, vel solvendum declaralur.

aposlolos niisil, siciil ip>o à Paire missus cral, adcù- 2" Quia non lanlùm Milvcre possunl saceid(»les sed cl
(|ue cuni cidcm polcsi.ilo sinuil ot volunlalc, non in- lii;are : aKpii in iiypolliesi adversariorum ligare non
loiidil ni ligaiont sini|iiiciler, scd ni ligarcnl in ordi- pissenl; ipiia proliibere non possuiiliie quis in se li-

iie ad abioluliducni, quia in ordino ad saluleni, ipii dem iilam excilel. 5" Quia solvcre el ligarc solis sa-
iinicus fuildivina; (.lirisli niissionis scopus- Alqui ut cerdolibus coinpelil, ul iota ab inilio docuil Eccicsia :

ligarcnl in ordinc ad saluleni, nonjudicuin moriô scd aîqui (idem in aliis excitarc poShiinl eliaiu laici, cl
cl medicoruni parles agere debuerunl; niiniii'ini coii- plerùmquc ntililcr cxcilàrunl. Qnin cl idem jus sibi
grua pra-bcndi> lidciibus remédia, quibus à niorle pcc- in Anglià vindicanl nmlicres cujusdam secl.T, ni nô-
cati ad vilani grali;c rcsurgercnt. ô' Noulrum niunns ruiil omnes. L'rgo.

sine intégra peccaloruin confessione exerceri usquàni 21. Obj. 2° : Si Cbrislus confcssionem saiiciie \o-
poluil. Judcx enini in staluendis pœuis .-Kqnilalcni, Itiissel, diserlam cjiis nienlioiic;!i fi-oissel, non sccùs
niedicus veiô in dcsi^^nandis reinediis apliluuiiieni ac BapiibUii el Encbirisii.e : ;.lq;ii non iecil Joaii. 20,
sorvarc dcbcnl. Alqui neo icquie reo pœn.L' deceini unde ne Homaiii (piidem doclores inlcr se consen-
possunt. nec iduiiea inlirnio renicdia pr.fseribi, nisi liunl an c\ illo ca])iie inferii possil confessionis iii-

rens cl a'gor, non in gencre lanlùm, sed et in specie slilnii ». Ergo.

delicla cl vulnera sua apeiianl. Ligo. llinc paicl 22. U. Disl. niaj. : Diserlam fecissct confessionis
quaui lemeiè, quàni faiso dical Calvinus, lib. 5 In- menlioiicm, id e>t, sicloculus fuis^et, ul ex ejus ver-
slilul., cap. -i, 8, 18, sacerdolcs nosuo-. à seipsis ju- bis inviclèdeJucalnr neccssilas confessionis, concedo;
dices crcari. Nuniquid cnini proprio niaile, cl «juisi id Csl, i;is(nn confessionis vocabnimn usurpàssel, ne-
conspiramlo, aliialiis ligandi et Sidvendi pôles. a, cm go. Porio ex concessa solvendicl ligandi polesiale lam
imperlierunl? Annon eam a C'irislo Domino ivce- perspicuè colligilur necessilas confiiendi, ul hàe sub-
pêre?Aniion qui circunicisionis onus.qnia grave, lalà iilam tolli neeesse sil Ergo non a!ià «-xpressiori
excusscrunl, omis confessiiini> gravius, s;.Ium m.igiià opMS fnil nienlione confessionis; sicul nec opus fuit
Ci parte, c\eussissonl, ni^i id (!bristi ipsiiis auclori- dis:inc:â conlrilioiiis cl salisfaclionis nienlione; licèl
tate in.liiclum essel cl lirmauim? abs.pic conlrilione et salisfaciendi proposilo non di-
19. 0:)j. i'':Ex Joan. 20, niliil in confessionis gra- miilinlur peccala, proul ex dic;is li{|uel pro priori, el
tiam cxlundi pol-e!«l, si collala ibidem ligi-niJi el sol- ex dicciidis pro posieriori coiislabil.
veiidi pole.-las per Baplismi vel praîdicalionis mysle- Nec nocel (pnid calholici ([uidam doclores dispii-
rium exerceri debeal. Alqui... Verè eiii.ii s(dvil,(nii lenlde robiirc aigimienti ex cilato lexln p,:liti : uua
digrmni baplizat, ul vcrè ligat, (jui indignuui eji- quia pauculi doclores Ecclesiam non faciunt; lum quia
cit. iidem doclores ctleris con>eiiliunt quantum ad sub-
20. R. neg. min., el dico Juamiis 20 nec de Ba- slanliani dogmatis ; lum cpiia Proleslanlcs in eodein
p(ismo agi, nec de pra-dicalione. Non de Baptismo. casu el longé llebiiiùs versanlur, cùm ex illis alii ar-
Vel enim de Bapiismo suseipiendo agerelur, vel de gumenta pelant ex cerlis Seripturée bbris quos alii

ejus jam suscepli memorià. Non primimi :

1" (piia posl Lulberum, uli slramineos et divinoSpirilu pror-
Ba.ptisnms semel taiilùm conferlur; alqui absolulio de sùs indignos, rejiciunt.
quà Mallh. 18, cl Joan. 20, non scmel, sed pluries 25. Oiij ô' : Conles-sioiii^ d gnia in eo tolum fun-
conferri potesl; ul indicant luiu voces quorum el dalur, ([uod sacerdolcs in Pœnilenîia.' negolio juiiiecs
quœcumque, qnx' générales sunl cl indefiniiic; lum el suit prupriè dieli, vel pœnilcnles piœloria polesiale ab-

magis humana condilio, quic, cùm frcquei.ler inlirma solvant. Alqui judicialis illa el praiioria poleslas me-
sil, frecpienli egct niedicinâ.2'' Quia poleslas ciaviuiu 1 uni esl coinmenlum. 1° Quia totuni iiOv;e Ic-gis sa-
ibidem à Cliristo concessa, esl poleslas verx-ac pro- cerdoîum munusesl, ul pro Christo le^ationefungan-

priie jurisdictionis ; cùm cliam cxleriiis è Iribunali lur, bomineS(pie obsecrenl ul réconcilient se Deo,
per censuras exerceri possil, uli ex co ioco inferun» 2 Cor- 5, 20, alqiieliinc se fidelium scrvos prudicant,
ipsi Proiesianles : alipii poleslas jurisdiclionis pr> - nuscpiàm auteni (ando, auditum est PrœtO'
ibid. 4, 5,

pri;c in eos lanlùm exerceri polesl, qui jam sunt in rem reorum de quibus jiidicat servum dici. 2" Quia cri-
Ecclesiâ p;>rBapriSinum. Ergo. Non secundum : lum me:! co.ifossum sonli remillere, illius solius esl qui
quia alio(]ui non posseul sacerdolcs pecc.ila relinere, supra leges constitulus esl, niinirùm monarcl);e :

cùm impedire non |)Ossinl ne lideles Baptismi idim nmlo si sacrificuii noslri peccala dimillanl, supremi
à se suscepli recordenlur; lum cjuia, cùm facilior sil e: u!ii chrislianorum principes. 5° Quia non magis ju-
Baptismi recordalio quàiii suscepiio, qu.c sacerdoîum diecs dici debent presbyicri, dùin peccala dimiilunt.
 587 IT.ACTATIS DK lUH.MTKM lA. PARS H. r>8g

<|(i:iin siilvalort's, (liiiii >alv;iiil, pioiil tic se dicoijal corum conl'essio. Tum quia in haplismo excii^nl jii-

l'aiiliis, lloiii. 11, 11 : .*iJ ijuomod'o... snivns fiu'nim ali- diciiun , (pio dignos admilluiil n-jectis indignis : cl
(juos (•ii//)s. Al(iiii, Ole. \Uv DallaMis, (iniluis si cm- lamcn nullain in sp(!cic conlcssioncm cxigunl, scd ge-

pliasiiii, iriipi'oporia claspcrnaiuli iiiodiiii) suslutcris, ncralem Innlùn), (più calcchnmcnns agnoscil se pcc-
oinnia siislulisli. I(a(pi(', calorcm esse, cl prisliiiani delcslalus vilain, spondcl
21. \\. ad primmii ii(>jï. iiiiii. cl dico saoerdotcs jii- mclionîm. Ergo |)arilcr ut sac(;rdos oiïiciinn judicis in

di('\iin iiimius poloslnl(î sil)i à ("-l)iislo conccssà obirc; 'i'ribunali Pœnilt'nlia; adinqiU-at, neccsse non est ut

poicslalc, iiiquani, non pr.xlorià, qnani uii icmpora- in spccic, scd suHicil ul gcneralilcr se pcccalorem
noam alijccérc S9. Paires, scd merè spirilali. Nec agnoscal pœnilcns, cl absoivi snjiplex clflagilet.

ohsinil qna! conira proponnnlur. 27.11. ad prinnnn ncg inaj.: disparilas Icinporaneos

Non prinunn ; niliil oiiiin vctalfpioniiniis saocrdolos, inicr judices cl (liirisli niinislros, Iriplcx polissimùm
ul Dci logali niaiidala ejns dcrciaiil, ul A|)()Sloli ad occurril. Prima (pind islis davcs dcdcril l'cgni cœiornrn,
resipisccnliani hortenliir, ul judices, non snâ, sed nec uli(iuepcrpcràm. Atqui pcrpcr;imdedisscl,nioraIiler
Clirisli auclorilalc, peccaia dhniltant; quod indubic loqnendo,si aliâ longé faciliori via palcrel inlroilus ad

fachuil in HapliSMio. Noc moram facil nomcn servi, idem rcgnnm. Ecqnis, gcneralilcr loquciido, non maiit
qnod si civiltMn praUorcni dcdccer, iis placct snpra cum Calvinislis soli Dco confilcri, quàm otnnes fœilali
nioduni, qui vel in ipso Pœnilonlia; lril)niiali, uhi din cordis rcccssiis pandcrc lioiiiini? Seconda, quod sa-

noclu(iiic pro nuUi populorum assiderc Icnenlur, servi ccrdolii)us daUnn sil non lanlùm solvcrc, scd et ligare.

sunl ciirislianrt; picbis. Atqui in adversariorum bypollicsi possenl quidem cos

Nonsccnndntn, qn.T, rccocla esl velcrum hKrelico- solvere, quibus ipsorum operâ uli placcrcl ; scd verè
rnni crainbc : Elsi cniin vi prnpriù rcinillcrc pccoatum, ligare non possenl. Qnomodo enim cos ligarcnl cfli-

soliiis sil snprenii ac priinarii judicis, Doi niinirinn : cacilcr, qui solo suo ad Dcuni acccssu, vel solvcrent
polnil is tanicn vices suas minislris suis commillcrc. se, vel sese suivisse imaginarentur! 5" Quia elsi pri-

Sanc, unns esl Dens qui solo vcrbo morlificcl cl vivi- valus quisque litem quam cum privalo alio habet, sine

(icpl : El id lamcn Pclro cl Elisco concessit. llis addc publici judicis scntenliâ componcre possil ; cam la

qiiôd preshyleri, non pro nulu peccala diniiltanl, scd men quam cum ipso rege babcl, qnamque rcx nonnisi
juxla legcs sil)i à summo Judice conslitutas, à qnibus per judices à se conslilulos dirimi vull , liornm dun-
si reccfisci'iiit, pcccalum sibi slruunt, non solvuiit alic- laxat minislcrio finire valet. Alqui peccala noslra
nnr.7. « (lansic crgo pensandcc sunl, n ail belle S. Grc- quaidam sunl noslrî liles cum Deo. Ergo ea nonnisi.
gorius Magiius, lioni. 26 in Evang., « cl lune ligandi per judices à Deo conslilulos fuùri possunt. Licct
I alque solvendi polestas cxcrccnda. Yidendun» est quidem ad Deum sincerà cordis conlrilione accedere :

« qurc culpa prœcessit, et qna^ Pœnilcnlia seeula esl nec dubium quin is anlè Minislri scnlcntiam absolv.re
« posl culpam : ul quos omnipolens Deus pcr com- possit. Verùm absolulio luec, quam multi lalsù p»"ai-

« punclionis graliani visilat, illos pasloris sentenlia sumerenl, à Clirisli minislris dijudicanda est, ut olim
« absolvat. » à Judx'orum sacerdolibus mundatio Icprio. Idquc eo

Non terlium, lum quiaSalvatoris nomcn ei soli pro- verumesl magis quôd nulla sil vera eontrilio sine vo-

pric roscrvatum esl, qui salulis noslrai auctor et con- lunlale tolum id pricslandi quod injunxit Ciirislus :

snmmalor, dedil semelipsum redemplionem pro omnibus, injunxit porrô ul se sislerenl sacerdolibus. Unde licct

\ Timolh. 2, minùsque coinpetil iis qui mera sunl ejus expressim non oixerit : Quœ non solveritis, non criint

inslrumcnla : Nonien verô Judicum per se denolat soluia, sal uli(jue bis dixit verbis : Quœ ligaverilis,

liomines à summo principe ad ferendam senlenliani erunt licjata, etc. Cùm aulem nihil laie sanxeril prin-

conslilulos, adeôquc dependenles. Tum quia si Joseph ccps quoad lerrenos Magislralus, perspicuum est, Ion-
^gypti Salvator dici poluit, el judices Deorum no- gum cos inler cl sacerdolcs esse discrimcn.
minc insigniri ;
polesl nervatorum nomcn, scd benè 28. Ad primam confirm., ncg. conseq. Ea enim so-
exposilum, et in sensu summè inferiori, Ecclesiyc mi- lùm peccala clavibus necessariô subjici voluil Chri-
nislris ulcumquc attribui. slus, quœ bominem verè ligant, quûcque adeô onini-
25. Obj. 3° : Eslo sacerdolcs à Chrislo consliluti modis relineri possunt. Alqui non hujusmodi sunt
sinl judices; cerlè non magis bine colligi polesl ne- venialia, quœ nec cbarilaiem perimunl, nec à cœ-
cessiîas confessionis, quàni quia consliluti sinl à rege lorum inlroitu excludunl absolulè.

magislralus, coUigi possil non alio quàm ipsorum mi- 29. Ad secundam coniirm., neg. anl. Elsi enim ca-

nislcrio liles componi posso. Atqui colligi islud non techumeni disposiliones explorare débet Baplismi nii-

. polesl. Possunt enim liliganlcs vel nogotium compo- nisler, haud lamen veram in ipsum jurisdiclionem, vé-
{ ncre, vel rcclà tendere ad rcgem. Ergo à pari, cinn ronique adeô, quod sine jurisdiclione ferri non polest,
rigitur de pcccalornm remissione. Ncque enim dixit jndicium excrcel. 1° Quia veram in cos qui foris sunt,
: Ciirislus : Quœcumque non solveritis, solula non erunt : jurisdiclionem baberc ncqnil. 2° Quia laici ipsi, ips;e

scd quod bine longé differl : Quœcumque solveritis, etc. et m.ulieres, Baplismum admihislrare possunt, uli olim
Ergo. probavimus ; neutri lamcn capaces sunl jurisdiclionis

2(). Cohfirm.: tum juxla nos possunt sacerdolcs ve- Ecclesiaslicœ. 5" Quia qui judicio de quo loquitur

hialia peccala dimillerc; el tamen nccessaria non est Christus, subjacenl, ila ligari possunt, ut etiam cano>«
 389 r.AP. V. DK C ONFKSSIONE. seti

jiii'is l'UMiis cocrcpanliir : quod in hnpti/aiidiâ locuin 1

nientn : in his (amen «pia^ditm dclegunlnr X'siigia
non li:il(Ol. Sod ilo liis j;»ni cap. I, ii. 100. confessionis.
50. ()I)J. i" : Non dilx-l fi(lclil)iis iin|Kiiii jugiiin 54. Rarnalms in Epist. qiiam gcnuinam habenl
grave, qu(»(l noqno Srripliira, neque Aposloli iisdeni plures cun» G. Cave, sic loqnltnr num. IG : ConfUe-
I

iiiiposiu'ie. Alqiii iicc ScripUira conressionis jiiguni mini peccuta veslra.

iinposiiil ; riim iiliiqnc vciiiain spoiuloal lis qui verè et 5.''>.
(Siemens, episl. 2 ad Cor., cujus supcrc^t fra-
ex aiiinio puMiilcnles fiiorinl. Ncc Ajwsloli, cùin nul- gmentiim : i Quaniditi, inqnil, sunnis in hoc nnnido,
lilii Icgaiilnr confossionem sacrameiiUlcn) cxogissc à « de malis carne ijcssimus rx loto corde rcsi-
<|uu; in

Mdolibds. « piscamus, ut à Domino salvcmur, duni habemns

51. R. neg. min. cujus Talsilas ex probniione no- t tompus Pœnilenliic. Postquàm enim è mimdo exi
slrA, ulique ex Scripluris pctilA, iiquidô constat. « vimus, non ampliùs possumus ibi confilcri, aul FVe-
Née noool 1 (iiioti Soripluia plurilms in loois vo- « nitentiam adlnic agere. >

niam spondel pœiiiioiililjii<, cilra nicnlionoin oonl'es- 5G. Auclor cpist. ad .facobum, quie licèt Clomctili
sionis, cùin in addiiclis à Dallx-o loxliims, iiulla eliani abnogetur, lantx' est anliquilalis, ut è Gr.cco lalinè
fiât nienlio Baptismi, quem lanien necessarium esse versa sit à Riilino, seculo lY, sic juxia ejnniem Rn-
faloltitur nalia.ni>, vel contra Dallx'um orlns clirisiia- fini versioncin locpiilur, num. Il : i Si forlèin aiiciijiis
niis. Rcquiril itaquc cl conimeiidal Scriplura vciam « cor, vel livor, vel infidelitas, vel alitinod mahim ia-
cordis coiivcrsioiicni. Al, ul vcra non est cordis con- « tenter irrepseril, non erubescat, qui anini:c suaî
versio sine vohmlale recipicndi Baplismalis, ciiin de » ciiram geril, conbteri bac ci qui pnccsl qu6
iis agitur, qui necdùm sunt baptizali ; sic nec vcra I possit fide intégra et operibus bonis pœnas aHcrni
est, cùm de hapiizatis agilur, sine confessione aut « ignis effugcre. »

ejns veto : quia uirumque à Chrislo cequè praîscri- Ex bis qu:c muluam sibi iucem prabeni, et dul>;a
plum est. cxplicant perspicuis, sic disputo. Confissio nilill est
Nec nocet 2° quèd Aposloli confossionem exegisse aliud quàm declaralio necessaria peccatorum ctiain
non leganlur : quia negativ» hujusmodi probationes secretorum facta sacerdoli ad obtinendam à Dco
probalionibus prœvalere non possunt. Et

L
posilivis remissionem. Atqui in pra'diclis texiibns iiabelur
verô uiilem esse confessionem faleniur advorsarii :
1 "
declaralio peccatorum : Confitetniui pccctttu icstra.
sed dicanl ipsi, quandoquidem quidquid vilenl, in 2" Eliani socreliorum, qnalia suul livor, infidelitas,
Scriplurà vident, ubinam Apostoli utilitatem illam vel quodcumque aliud maluni latenler in cor irrepens.
coniniendaverinl? Dicant, ubi scripluni sit Icgilimuni 5° Declaralio necessaria; ulpotè facienda dum tempus
ac validum esse Picdobapiismum ? habemus Pœnitenliœ. Qnid enim, si necessaria non sit,
D'à. Ex Oratione Dominicà Deus eo modo
Obj. 5" :
inlerest, quôd postquàm è mundo exivimus, non am-
peccaluni dimillil bomini, quo bomo fralri sue Atqui pliùs possumus confiteri? h" Facienda sacerdoli, nimi-
bonio bomini sic dimillil peccaluni, ut nuUani ejus, riini ei qui prœesi. 5" In ordine ad obtinendam à Dec
saltem in specie, confessionem exigat. remissionem ; ut nempé possit pœnilens pœnas œterni
55. R. neg. maj. Yox enim, Meut dimitlimns, di- iynis e/fugere. Ergo.
niissionis subslanliam spécial, non nioduni. El vcro, ul È secundo seculo-
apposilè Tournelyus, Deus peccala bomini dimillil per 57. Irena'us audilor S. Polycarpi ,
qui et ipse
infusionem graliie : bomo autem in eo cui dimillil pcc- S. Joannis auditor fuerat, lib. 1 contra bajreses,
calum, nibil operalur. Deus nonnisi diligenlibus se di- cap. 9, de mulierculis pluribus à Marco quodam bse-
millil; bomo aulem'eliaminimicodimillerelcnetur, etc. relico simul et pra;stigialore corruplis, sic ioquilur:
Qnapropler in Oratione Dominicà precamur, ul, qaia « Ux ScTpissimé converss ad Ecclesiaiii Dei, confessa;
proximo misericordiler iiidulgemus, Deus nobis eliam « sunt, et secundîim corpus exlerminalas se ab eo, et
indulgere dignelur : persuasi fulurum ut non indulgcal, 1 velut cnpidine inflamniatas valdè illum se dilexis-
nisi sancitam ab eo confessionis legem adimplcamus. « se. » Atqui bic occurril confessio, non tantùni pu-
Coxci.LSio II. — Confessionis usus et nécessitas an- quale foriassis fuerai malum cum Marco
blici sceleris,
liquà et conslanti Ecclesi^e Iraditione nititur. commercium, sed et occulli qiiabs fuit infl^mmalus ,

Vorilalom liane loto uno volumine (1) contra Cal- ille amor, quo eaedem mulieres Marcura hune deperi-

vinisias, et pra'cipuè Dalkïum diligenler et erudilè bant.

asseiuit Dionysius Sanmarihanus é congregalione 58. Reponil Dallaîus, lib. 5, c. 5, p. 202, textum
S. Mauri. Hui>c ita sequemur, ut paucos lanlùni ex huiic esse extra rem quia confessio de (piâ Irencens,
,

unoquoque seculo auclores adducamus; quia singulos fada videatur coram omni Ecciesià , ad.ôque et co-
adduci non paiilur ratio inslituli nostri, quiie brevila- rani laicis, qui juxla nos confessionis miiiislri non
lom iiiler cl prolixilalem média esse débet. sunt.

È primo seculo. Verùm biec quid ad rem? Annon sacramentalis

Pauca admodùm snpersunt hujus seculi monu- esse potest confessio, qu;e corani toià Ecciesià fiai?
An veluit ClirisUis ne p.nlam deponerentur peccala?
(1) Traité la Confession contre les erreurs des
de
Calvinistes par Dom Denvs de Sainte-Marthe. Pâ- An negat lren;eus peractam fuisse iilam banc confes-
tis. Roulland 1683. sionem coram aliquot saltem sacerdolibus ? fmô an in
«191 TRACTATIJS DE P(M NITEMIA. PARS il. iO-i

ipso l)all.i:i sysltMiialc , inuliurcs faciiiorosx-, |ic^alios lumn rvidenliii, faleri coactus csl BcaliH UboJianus,
(jiiiiin pcr Kcclosia; luiiiislros, cci'Iesiaslicae cuiiumi- sed cl (inuiinù esse necessariam ;
\" (piia cà sulil.ili

liioEii rcslidii poloraiil? péril pc(,(;ator penès aniniain, (picmadniodinn sui>.»l:\

,"9. lil<Mii S. (loclor IcMiiiciis (le Ccidoiic , lil». ô, jncdicooccullicl V(Te<:un(lioiis morbi cognitionc, périt

cap. 4 : Molli', iiiquil, erat lutcnlcr doiu'us cirorcs suos, a'ger secundiim corpus. T Oiiia ex ejusdcni oniis-
vwJb exonwlixii'siin fucicns. Alqui , (iiiaiiUiiiivis claniot sioni; cflicitur, ul danuialus lateat, seu ut lalons, ac
DalLuus iiieplè hic cl inscilè pcr cxoinologosim iiilcl- peccata reliccns damnetiir, qui poccala sua conntens.
li(;i coiift'ssioiicm , Iria non paiitis Dallaio facile cru- absolutus cssel. .T Quia eadem confessio quoad pcc-
(lilioril)iis constant, 1" cxonioloj^csini noiniisi paulô c.Ua iiilinclioncm seu I{aplismnni (uniscenla, idem
poKl Ircna'i tonipns lolani l'œnilenli:»; aclioiicni signi- facil quod inlinclio quoad pccealaii»sam pra'ccdenlia.
ficàssc, 2" ïolain liane aclioncni , à confc>sione, Ergo confessio non antiipia tanU'nn, sed et prorsùs ne-

qu;o scnipcr pars fuit Pœnilenlicc spcclalissiina, cxo- ccssaria est. Jani vcro eadem confcs.sio de omnibus de-
inologcsis noiiion nuilnalani csso. 5" Proindc , aiilc lictis, scH carne, seu spiriln, seu facto, seu votuntale
Ircn;cinn cl Irciiici :cvo, cxoniologcsim idem prorsùs conimissis, uno vcrbo, de iis criininibus ,
qu.e liomi-
esse ac dolicti confcssioneni ,
qna'cumqnc landem ca num oeulos, utarcana; qua-dam inlirmilates, oculos

esse possil. Vid. Sanniarllian. , cap. 3 ,

pag. "lo. inedicorum fiigiunl, lieri débet juxtà ïertiiiliaiuim.
àO. Tertuliianns, qui secundo ac tertio seculo vixil, Ergo.
lil). de Pœnit., poslqiiàm dixil, cap. A, i omnibus de- 43. Eadem verilas indubié constat ex uKtà tune
lictis, seu carne, scii spiriln , seu facto son vuhiiilale Montanislarum luïresi. 1" Quia, ul diximus, 2 p.,
conimissis, pœiiam pcr jndiciiim dcslinari à Deo, et c. 2, n. 7, hatc ubique gentium protrila est, c6 (piod
veniam sbmd per Pœnilcnliam spouderi; » cap. 9, de cerlis criminibus veniam per claves negarcl. 2" Quia
confessione hccc scribil : « Tanlùm relaxai coiifessio Montanisla; siclevioradelicla solvebant, ul non iis

delictorum, quantum dissimniatio cxaggerat. Confessio lantùm, sed cl gravioriijus indicerent Pœnitenliam,
enim satisfaotionis consilium est, dissiniiilalio contu- etsi liorum absolulioncm à Deo solo posse ol)lincri
maciic. IIiijus igitur Pœnitenli.e secundoî cl niiius contenderent. Alqui née levia solvero, ncc gravibus
quanlô in arclo negoliuni csl , tanlô opcrosior pro- congruam Pœnitenliam deci:rncre poterant, nisi utra-

batio est ; ul non solà conscientiâ praeferatur, sed ali- que cognoscerent, quod sine confcssionis subsidio
quo eliam aclu adminislretur. Is actus ,
qui niagis fieri non polerat. Ergo.
Gncco vocabulo cxpriiiiitur et frequeirlatur , Exomo- E tertio seculo.

logesis est, qnàdeiiclsim Domino nostrum coulitemur, Terlii scculi (idem apcrieiil Origcncs cl Cyprianus.

non quidcm ul ignaro, sed quatenùs salislaclio con- 4i. Origciics, liom. 2 in Psalm. 57 : « Vide, > in-

fessione disponitur, confessione Pœniteniia nascilur, quit, < quod cdocel nos Scriptura, quia oporlel pecca-
Pœnitenlià Deus niitigatur. t Ergo confessio de quâ lum non celare inlrinsccùs. Fortassc enim sicut ii

Tertullianus, non m solà consciciilià cniillitur, sed (il qui habenl inlùs inclusam cscani indigestam... si
per âclum exleriorem. Ergo iterùm Domino fieri di- vonmcrint, rclevanlur : ita ii qui peccaveriml, si

cilur, non quia soli Dec liât ; huic enim suflicercl quideni occultant et retincnl inlra se pcccalmn, inlrin-
conscientiâ ; sed quia (il sacerdoti qui Dei vices gerit. sccùs urgentur, et propcmodùm suffocantur à phlc-
Unde gmate cl humore peccali : si autem suî accusalor

Ai. Idem cap. 10 : « Plcrosqiie tamen lioc confes- fiât, dum accusât semelipsum et conlilettir , simul
sionis opus ut publicaiioiiem suî aul sulTugere, aul de evomil cl doliclum, nique omnem morbi digeril cau-
die in diemdifferre pnvsumo, pudoris magis niemores sam. Tanlummodô circumspice diligentiùs cui de-
quàm salulis : velut illi qui in partibus verecundio- beas poccalum confiteri; proba priùs medicum, cui
ribus corporis contracta vexatione, conscieniiam me- debcas causam laiiguoris exponerc... Si inlellcxerit
denlium vilanl, et ita cum vcrcsccntiâ suâ pereunt. . lalem esse languorem tuum, qui in convenlu lolius
Grande plané emohimenlum vcrecundiic , occuUatio Ecclosiap exponi dcbeal etcurari, ex quo fortassis
delicli pollicetiir ! Vidciicel, si quid human.c notitijî et cseteri acdificari polcrujit, cl lu ipse facile sanari ;

SUBDUXERIMUS, PROl.NDE ET DeUN CELABIMUS? AdEOQUE inuUâ iioc deliberalione et salis pcrilo medici illins

EXISTIMATIO HOMINUM ET CONSCIENTIA, DeI COMPARANTUR? consUio procurandum est »

An melils est damnatum latere, quam palam ab- 45. Idem hom. 2 in Levit. : c Est adliuc septinia,
SOLVI? » licct dura et laboriosa ,
per Pœnitentinm rcmis<io
42. Et cap. 12 : « Si de exomologesi rétractas, id peccatorum, clm peccator non erubescit sacerdoti
est, si durum tibi vidcatur peccata confiteri, ge- Do.MiM indicare pccc^tuni suum... in quoimplelur et
liennam in corde considéra ,
quant tibi exomologesis illud quod Aposlolus dicit : > Si quis infirmalurvocct
exstinguct . . . Igitur , cùm scias adversùs gelieimam, | presbytères, etc.
poïl prima illa intinctionis Dominicœ muninicnla, 46. Et hom. 5 ; « Omni génère pronuntianda sunt,
esse adlmc in exomologesi secunda subsidia,cur salu- et in piiblicum profcrenda, si quod in occulto gerinius

tem luam deseris? » si quod in sermonesolo, vel eliam inlra cogiliilionum

Alqui ex liis omnibus constat, non modo antiquam sécréta commisimus cuneia necesse est publican
;

çsse confessionem, quod, premente liorumce lex- cuncta proferri proferri aulcm ab iilo, qui cl accu-
;

I
 yjÔ CAP. V. DE CONTESSIONE. 501
snior osl po<o;in, pt inoonlnr, ipsc cnim nos, iit pcc- slincir nmncri cl circnmslantianim ? faccssanl ittfp-iœ.
cciniis iiis ijj.it : i|iso«'li:niu'iim|>iHT.ivt'iiiniis,:M"r;usal tii). Ad icilinm : Ncqiie uns cliam ron'inuô, dùm
Si «•ijçitin vil;'» pr:i>v(>ni:)iiiii> cimi, ol ipsi imslii a<'cii- Kxomiilogoim boilannir, liane saccrdnii facicnd.im
s.'U.M'cs siiiiii» ; iic<|iiilL)iiMli.ilK)li iniiiiici iio^^lii cl no- esse diciinus; «plia siippniiimiis id nolimi csso. Asl
tiisaloris cllii^iiiuis. > p.ilicnii:iiii lialical Dalla-us, cl daiilc Dco. n <n :diis

Alipii in liisci; loxii' ns duo opcric coiiliniMiliir ; (piàiii Eccle-i:t' niiiii-,lris dctcpMida esse pi'ccala , ex
r I
lona poccalornii) occnllioruni dedaralio; oonini c(tn lai'li Kccicsia' sensu dcmonslraliimus : el «x ipso
\iiii'li»cl , qin! eliam iiilra cogilahoncni secrit'o coniiiii- plllis^iln^lm Origcnc, non i.biipieipiidem, ([uodiicccsbc
&i mus, cl (\\H' Il aiiini.i; iioslnt* pcniicioni noi)is à non esl, scd cilatà boni 2 in Lcvit.
dialiolo, Mi^i L'iiiii liiiniili coiirossinno pru-vi-niaoïiis,
51. Ad qiiarlnm : Dolcnibim, uli àSanmarlbanxd)-
e\pi'ol)i-ai)iii.lui'. ^'' CoiiIVssio non iitiiis laiiltiiii^sed et
scrvaluai csi, (piùd Dali. eus liurdalaMini de ddciidi
nores>ai'ia, liiin (piia se liabol rpioad peccala, sicul
peccati incdiis concionanieMUion aiidieril : nam ci is
vuniilus qiioad esann iiiiliiji'slain, (pi;c ni.-.i ojicialiir,
quoquc eiccnio^yiiam, a!iioiem Dei, confe-sioncin
lioDiincni siiU'ucmI; Iiiiii ipiii sine «A vilari m;i|uiL of-
veniam iiijnriarnni hu;c inler nicdia iiiiocoalexiu rn-
fic.iX di.iiinlicxpri)lir..lio; liini quia dctlucilurcx Stii-
censnisscl. An iJeo raluscssol nnuin'|u:idquc horum
]ilnris; liini doniipic, (piia su!us nova; Icgis Arlilcx
salis esse? neqiia(|uàiii profecio II quid cig • ciCili
poliil inq)onei(' j'iginn, vi cnju-. prccalor juxla pni-
dciimns, singuLupia! lecensel Oi.geiics veni i- à Dco
dcns inini^iri nibiliiniii S( cicra sna in coitvenlu loiiiis
impcliaiid.e nicdia perse scia ad id suriiccre? Iiilc-
i.Vc/t'sJ(i-' cxpoiK rc Icneiolur; proul ferebal discip.ina
rim coiisUil sallcin couressioiiis iisus ex eo Orig nis
Oi'igcniaiii lonijinii-;.
bico : ejiis vcrô nccessilali'ni ,
quani onmibusin locis
47. Hepoiiii Dallauis, 1° lanlam esse incpliain lio-
asirui ncccssc non fuil, abbi duccl. Nec magi-, (|uia
milio in l'.>aini. 57, ni nicrilù abnegclnr Origcni
amorem Dci enunicral inler média venia;, colligi po-
qiiod cl susiiicalus esl Erasnins. 2° Non loqiii Urigc-
Icsl ciiarilalem absque conlessinne siiflicere qnàm ;
iioni de c'onri-ssioiiconininni in individiio poccaloiiun,
quia inler cadem média eleeniosyoamel amorem divi-
qnalcni adniilluiil Koniaiii. 5' Nihii osse in cilalù
nun: n-ponil, coIli;4i queat elecmosynam sine amoris
l.omilià, unde i.ilcrri possil conrossiononi liane sacor-
auxibo viMii im promer. ri.
doli lacien-aniossc. *° Confeàsioncni ab Origi-ne nu-
52. Jam il' Cyiri.iiiO, pra-cipuo secnli III aiiclore.
méro scpliniani recenscri varia inler média, quibus
Is lib. de Lapsis in cos insiirgeiis. qui clbnicis jacii-
peccatoruin remissio possil obtineii. Sed qui peccala
,
ficiis fœdali, solemnis Pœnileiilia; sladiuin ingrcdi
lot viis dek'i'i posse judicavit, confcssioncni non lia-
recusabanl : « Quanlù, iiuittic , cl fide majores, cl li-
l»uit pro neccbsanà.
more meliorcs sunl , ipii qiiamvis iiiillo sacrilicii aul
Vciùm , ul cum Dallco conlra Dalla'um locjuar bb<'lli facinore conslricli, ol'«).m.v.m tamen de not; vel
hœc iiiaiiia suiH lioininis caiisw sludio excœcaii (igmcnta. coGiTAVEr.Lxr , hoc ipslm apld saceui)()ti:s Dei do-
Undo, LENTER ET SIMPLICITER CO.NFITENTES, CXOlIlOl >ge>im
48. Ad prinium : Si loi scalel inopliis hnmilia 27, conscieurKn faciunt, animi sui pondus expoiiiinl...

quid non cas reconicl Ibliaus? An usi|Ui; adco exlia scieiiles i-criplum esse : Deus non dcrUUiur. Dcridcri
omncm !;if/)//a',sU5picioiiemp:isiluni secicdil, u^ sii)i, cl circnmvcniri Deus non polesl... Plus imè delimpiil,
supremo vclul boni el mali oracido, indidii.im (idem qui secuiidiim liominem Dcuin cogilans, evadeie se
haberi vc'.it ?Nihil cerlè babel loia liaîc homi'.ia, quud pœnam criminis crédit, si non palàm criiiicn adiiii-

auclorcm pium el gra cm non rcdolcal, uli obscrva- sit... Coiifileanliir singuli... delicliim siium, dùm
vil Sa.imai'liiaims in invesligalioiiibus ad libii sui adliuc (|ui dcliqnil in seculo esl, dùm admilli con-
calcem apposilis ; nihil quod ab Origcnianà doclrinà fessio ejus potcst , dùm salisfaclio el remissio facîa

diâsonct, cà pncsertim quam iradit, liom. 52 in Levil. per sacerdoies, apud Dominnm graia esl. i Aiqni
el 17 in Lucam, ubi : « Si levelaveiiraus, inquit, pec- liîc confe>sio el fieri jubelur , el fleri sacerd^ti, et
cala noslra , non soliim Deo , sed et bis qui possunt dcmùm (ieri de peccalis secrcllrnibus. 1" Fieri jube-

medcn vulnoril.us noslris alquc peccalis, deiebunuir lur; tum quia alioqui deridetur Deus , quasi bominis
j et cala nnslra. >
instar ignnret crimen quod non p:dàm adinissnni est;
Dcii'd.-, eslo, quod innuere vidotm' Erasmus, vir, liim quia qui dùm adlmc in secuio est, delictum suum
jux'.a Dallaemn, de conlessionis nccessilalealiuJ sen- coH/î<eri omisil, giatam deinceps Dco s.lisraclii>iiem

lieii>-à Calliolicis : Esio, inciuam, homilia hiccl'œiu-i sit exhiberenequit.quia lia'C nonnisi per sacerdoles apud
U.ili:n; ejusd m pe è in graliam noslri eril pondcris:
Denm grala est; imde 2° amU'^'S'O apud saccrduiea
cùm flallero posl Origonem scrub» vixeril ilniinus :
dotenter el simpliriler (ieri pra'ci|ilur. 5' Demùiii fa

tt nul.iu^ unquàm circa coiifcssionem enoris poslu- cieiida pr.ccipilur de peccalis secrctiiuibu-; iiiniirùm
lalus iiu'ril
de iiis cliam qu.e n«n palàm, imô, qu;e S"l.^ cugila-

Ad secundum LoqnilnrOrigtMies pnnil elnoslo

Ad. :
t'one commi>sa sunl. Ergo coiifcssio , non lanifim
qnimiir, cùm ad accmalam conressidnem onmia pror- scandai 'Sa qu;c publiée. Pa-niicnlie subjide. d;.
,

sùs peccala a| et irnda esse dicinms. An nulabil fidcs craiit ,

peccala, sed el occulta spécial, (e-ie Cypra-
liOilra, quia unoqnoque passu non mcniinorinii's di- no ; co nimirùîn homiiie , qui omuimn Afvicai episco-

TH. XXII, (Treize.J

mi TIIACTATUS DE POï:^^ITlNTIA. PAHS M. HOC,

mm ûrgaiium ci quasi calamus œsiimari iiierilô îir;. S. iliiaiius, Comment, in cap. ISMatlli., n. 8 :

p I

l^ossit.
« .\d lerrorcm metils maxiiui, huiuit, quo in pra-sciis 1

É quarto seculo. omnescuntincrenlur, immobile severitalis Apostolicae j

.'j3. Primus omniuni Iiic occniiil I.iicius Coccilins jiidicium pra;inisil; ut (pios in terris ligavcrinl , id

Firiui:uius Lacliinliiis ,
qui Cri^-pi (];i'saiis iirincipis est, peccalorum nodis inuexos rclicpierinl ; el quos

opliiui qiioniiam pra'ocpior , sul) iiiiliuin scculi IV ,

solvdiiil . conlessione videlicet venia> recepcrinl in

scnex admculùm, cl sponlè paupcrriiiius diein tiausil sal.itein; hi aposlolicx condilioiie seiilcntia) in cœlis

exirein.im. Is porrô , lib. 4 Iiisill., cap. 17, Ikcc scri- ! quoque aul soliili sitit, aut ligali. i

Il : < Ob liane caiisam Dons circumciswtiein Judœis ne. Ueclamat eqiiidem Dallxus, lib. 3, cap. 9, et

purcipicndo, imdari pudmdam corporis putlcu: ju>sil, pro vocibus coiifessionc vcuiœ ,
qnoc seiisuni oniiiinô
m hi>caigiimeiilo nos adnioiiorcl.ncinvoluluni pccliis ob>)Curuin l'aciunl (1), Icgi vull, cuncess'ione veniœ.Sitd

lèiilKTCnms, idcsl, ne qiiod piidcnduiu faciniis iiilia r huic , (|ua; i cipsà clarior videlur , Dali, ci leclioni

con^Cionliac sccrcia velcmus. Ilxc csl cordis circuin- obslanl codices ad nnum omnes, scn manuscripii seii

ci>io, de qn.'* prophcue loiiiimiUir, (Hiani Deiis à edili, ut observant, (jui omiics summâ curi\ perlege-
carne «Ktriali ad aniinain liaiisUilil, (pia! sola nian- l'unt , BiMiedicliiii , in postreinâ llilaiii cdilione.

snraesl. Volens cnim vil;K ac saluli nosli.c pro aueinà 2° Quù obscuriorcst Icclio commiinis, cô minus mu-
suà piclale consulerc, l'œiiilcntiam nobis in ilià cir- lalioiiis suspecla est : qu.e cnim perspicua sunt, ab

Cur.uLione proposuit, tr si cor nodavehimus, id omnibus in obscura mutari non soient. 3" Quia Irilx
E^T, SI PECCATA coNFESsi salis Deo fccerinius, ve- leclioni insislendum esse suadent li;rc qux' paulô posl
iiiaiiiconscquaniur, qu.cconliini:icibus et aumissa sua sequunlur S. docloiis vcrba : « Ergo venia omnis ex
CELAMiBUs DENEGATCR ab 00 ,
qui iion l'acicm sicut eu csl, cùm cliam ea qua; iii se sint peccala, post
honio, scd inlima el arcana iicctoiis intuelur. > rcdilum confessionis indulgeal. » 4° Quia elsi sua

54. El cap. 30 ejusdem bbri, ubi lolus est Laclan- Dallu-O iiidulgcalur correctio , non ideù plus profe-
tius. ul cerlis nolis Kcclcsiam dislingualab baoreli- ceiit : si cnim omnes qui pcccaverunl, in prœsens
corum ,
prx'cipuè aulcni à Monlanislarmn el Novalia- Aposlolicà sententià solvi debcant, constat iis in-
noriiin Seclis , sic loquilur : c Sola igilur Calliolica diciam esse confessionis legem : cùm nec igiiola

Ecclosia csl, qua; verum culluni relinct.... Sed quia peccala solvi possiut; nec occulta, nisi per confes-
siiiguli ([uiquc cœius hx-reiicorum , se polissinu'un sionem cognosci.
esse Cbrisiiaiios, el suani esse Calholicam Ecciesiara 57. Idem cl plurics adslriiil Basilius. Sic (ut 1res
pulant, sciendinn csl illam esse veram , in qnà est cjus ad Aiipliilocliium caiionicas epislolas omillam
I
,

coiifessio el Pœnilenlia, qu;e peccala et vulncra , quie suam singulis peccalis Pœniienliam indicunt ;

quii)us subjecia esi imbccillilas carnis , salubiiicr quod sine dislincliori eorum nolilià, adeoque sine
curai. > pr;cvià confcssione, fteri non poterat) in Regulis
Alqui lis in locis agilur de confcssione occullioris brcvioribus, inlerrogal. 110 qua'ril : 4 INumquid con-
Ciijusque delicli ,
quod nempè pra; pudovp intra con- veniat,DiM soror presbvtero co.nfitetcr, eliain an-
tcicnliœ secrela velari possit. Agilnr de coiil'essione tistilani ipsam adosse ? » Et interrog. 288 : i Neces-
I

cfiic^cilcr sabibri ,
pcr qiiain, junclà salisfaclione , SARiô, inquH , iis peccala aperiri debent ,
quibus
veniam conscquimur. Agilur de conlessione prorsùs crédita est dispensalio mysteriorum Dei. » Alqui hic
neccssaiià, luui (juia per eam non minus nudari débet \ liabcmus confossionem 1" sccrelam , cùm vix adesse
anima ad salulem, quàin apaid Judxos caro ad cir- permillalur anlislila, .'/hjm soror coH/j/cnir; 2° neceS"
j

cumcisioncm ; luni quia res vcl indlIFerens , vel , ui sario faciendam; 5" faciendam sacerdolibus, iis nempè
blasphémant pseud'UL-lormali, exilialis, verai Eccle- quibus crédita est dispensalio tmjsteriorum Dei 5" om-
;

sijc nota esse non possit. nium, qua; anininm gravare possunt, peccalorum :

Alque è poslrcnus iilis Lactantii verbis mihi colii- cùm juxta S. doclorem , inierrog. 229 : Omuinb in
goii; videor, frequculem lune fuisse confessionis usum peccalorum confcssione eadem ralio sit ,
qiiœ in aper-
iii Ecclesià calliolica : ciini luoc pcr confcssionem tione viliornm, seu infirmilaliim corporis. i

Si'cirneielur ab licclesià Novaliaiiâ, qu:Tîn()n omuem 58. His addi possiut 1° Basilii frater Grogorius
conlcssionis praxim suslulerai, uti pinries diximus , Nysseuus, qui serm. adversùs eos qui alios acerbiùs
Cl pi-obal Morinus, lib. 3, cap. 8. Quanquàm opinari i judicant : « Audacier, inquil, ostcndo sacerdoti quae
quis piissil ,
populos Novaiianx- parti addiclos ,
quo- sunt rccondila : Animi arcana tanquàm occulla vuinera
rum graviora pcceala, lorlèque oinnia illa quœ conlra niedico delege. » \

Dcnm commisissenl, non ampliùs à Novatianis solve- 59. 2" S. Pacianus in Para;nesi ad Pœniienliam ,

baulur; ab oneroso inuliliter coiililondi more sensim ubi his fidèles ad confcssionem peccalorum horlatur
ul plurimùm delecisse. Cerlè, cùm catiiolici opiscopi
verbis, qua; calliolicis pastoribus hodiedùm plenè
pœnilenliarios instituère , nullos inslilueruiil Nova- sufficiatit. « Rogo ergo vos, fratrcs, ail, eliain
tiani, ludiscrlim aiiimadverlunt Sociales el Sozome-
(l)Mihi confessio veniœ nihil aliud esse videlur ,
nti3. Unde vel admodùm rara, vel forte niilla apud
quiun confessio quiTelit ad veniam sieilt apud Bcdain :

N(rv»iianos, pluribus salietn in locis, coufessio eva- infrà num. 84, Confessio emendationis ea csl qua; lit
<^isse v(<l«tar. ad emendalionem.
 DE rOM FSSIONE. 398

pro ^x'riciilo inoo, por illiiin Domiimm qtiem occnlla (i'î. Ilomil. de Mulicrc Samarit. < Iraitcmur cl nos,
noilfilllunl.desillile VtLNV.RATAMTEr.EnrCONSCIF.NTIAJI. inqnii, banc mulicrcm Saraarilanam, cl ob propria
Priuli'iilosTfïii incdicos non voirninr, ne i\ occultis poccala non eruboscamus jam 'Cro conlrarium
qiiiilcMi tdipoiinii parlilitis secaliinis, eliani p^nislu- fieri video : nam cum qui nos judicaliiru^ est, non
ros. El peccalor khiuiscet pcrpoliiani vil:im prscle- roformid.imus; cos vcro (jui nullatcnùs nos la dunt,
rili piidoi-c mcirari... An sir. ii i.i mui.us i;st i'i:RinE.> perlioiTcscimus, et i^^nonnniam ab ipsis inureiidam
Ergo pcric, qui nialo pudoie occulta spiriiali mcdico rdormidanius.. Qui uomim detegeke teccata euubes-
aporiro forniidal. CIT, NEQUE CONFITERIVULT, NEQUE PûEMTENTIAM ACERi:,
00. 3' Amlji-osius, qni non scriplis modo, scd cl IN DIE ILLA judicii NON COIIAM U.\0 VLL DtOBUS, SED
f.*clis, confossionis nsiini alqiic nocossilaloin docnil. UNIVEHSO ÏEIlUAnUM ORBE SI'ECTANTE TRAOUCETUR. »

Sic 0(1.01 siinimain cjiis in jiœnilonles hcniguilalcm 03. Et liom. 9 in Epist. ad Hcbr.: i Cujusmodi crgo,
ro<in««Miioial Panliniis, ejusdciil diaconns, in illius inquii, est medicamenium Pœnitentia', cl quomod6
vici ail S. Auguslinuni, nom. 39 : cKrat gaiidcns cum conficiiur? Primo ex peccaiorum suorum condcmna-
faii.l(Milil)ns, nens ouni lleiilii)us. Siqnidi'iii quoiies- tione et dcclaralione. > Quod aulcm dcclaralio bcec
(iiMiqoc illi aIii|Mis ad percipioiidain Pœiiiiciiliani non Dco, cui iiiliil ignolum est, (ieri dobeat, scd Dei
lapsus suos confos>us e^sel, ila flebal, ut ei illnni ministro ,
probant quj; subjicit S. pracsul, ncmpo
fleic compellerol Causas alte-m criminum quas 1° quôd oporteal se in sacerdotes, ut convenit, gerere;

ILl.l CONFITEBANTCR, NULLI NISl DOMI.VO SOLl , APtD QLEBI 2° qiiôd peccata sigillaiim cis distincte enuntiari de-

iNTEr>cr.iiK.B.vT , loquebaUir. » Kn sanè ooiilcssioncni biant. Sic ciiim prosequilnr : i Sin aiilcm dicit
adniodiun sccrolam. Aapii confessio liac Anibrusii (pœnilens qui coiililclur): Sum peccalor; ca aulcm
lonip II' ncccssaria judicabatiir. Sic eniin de cjusmodi per specics non cogitai et supputai, et non dicit : Hoc
pœniteiiie pergit Paidinus : « Ipse snî accusator est, et illud peccaluni admisi; nunquàm cessabii, scmpcr
HCC cxpcclal acciisatorcin, scd prj;vcnil, ulaccnsando quidcm coiifiicns, curam aulcm iiuUam gercns cor-
snuni allovel deliolmn, ne habeal qnod adversariiis reclionis. j

ciiininelnr dans bonoreni Dco..,. qui voit vilam C4. Dcmùm, ne quid desit, opportunum crnfitendi
niagis pcccaloris, (piàm morlcm. » Etgo per confes- tempiis désignât S. docior. Siipiidem , Ilom. 30 in
sioncni allevalur deliclum, prx'venilur aiioqui fulura Gènes., quam liabiîit in majori Ilebdomadà : c Quia,
diabuli acciisaiio, cl vita scciindùm Dei voluutalcni inquit, in niagnara banc Ilebdomadim perveiiinujs
ciigitur pi\3e morte. Dei gralià, niuic maxime cl jejunii cursus iiitcndcndus,
È seculo (luiiilo. et magis conlinuaiid.e sunt prcccs, faciendaque di-
Primas bîc sibi parles vindicat Chrysoslomus, qui ligens et pura peccaiorum confessio. j Atqui hic,
ubi(|ue lolHS in eo desudal, ni et saccrdolum in rc- sicut quantum ad observanliam jejunii, sic qiioad
niiltendis pcccatis pdlcsialcm comniendci, cl ncccs- cnnfessionis legem profliganlur Calvinisme. Quod cidin
silalem ils siia ijiioad numeruni délit la apL'.ieudi; iiiiô pro more suo reponit Dallant, agcrc eo loci Cliryso-

et lenipns, qiio id prrcipné frjri debeat. slomum de conrcssione Dco faciondâ, revincunl liacc

Gl. Lib. 3 de Sacerd., cap. 5 : i Qui terrnm inco- (\i\M scquuiitur S. docloris vcrba : t Scit enim inimi-
lunf, daJnm est ut poicsiatcm balicanl, tioam Dcus cos no^ter quod per icmpus illud possumus de iis

oplimus ncque angclii, neque arcl!ang(;lis dalam cssi; qu;c ad saluleni noslram aitinenl, loqui, cl peccata
vobiit. NcijU '
cnini ad iiliis dicluni est : QnœcHm:^uc dcdarare i-cii aperire, et dolcgcre vulncra medico, et
alUfjm'crilis, etc. llalicnl 'luidcni cl Icrresirc-. |irinci,i('S saiilalem coiise(pn. t Uiviagilnr l'decoiifessioiicccrto
vinculi p(»l<'>laieni, vcrnui crirporum scdinn. id auicni prit'sertim tcmporc facicndà cùm confessio omni tcm- ;

quod dico sacerdo:uni vincidnm ipsain cliani aniniani pore Deo fieri possit. 2° De confessione quac fil

conlingit. » Neipio jii vciô siià illà polcslal(>, juxla leqiieudo ; cùm confessio apud Denm non indigcat
S. do(t'in>ni, |)r;vditi sont lanliiin cùm i)a|;ti7,:ml, scd veri)()rum adnii:iiculo. 5° De (Oufcssione facicndà
posleà oliam. cum nobis peccata condonmU. Unde cos mcdico; quo nomine à Palribus conslai.ler designaii-
comparai cum Levilis, qui corjioris lejiram purgabanl lur sacei-doies. Uxc in pncseiili de Cliryso^lomo,
vel poliùs purgalara pndjabanl ; cùm c contra nov;t qocm nullibi Dalla-o favere ostcndemus in resp. ad
legis sacerddtes hnmnud'nlam ipsam nnimœ, non piir- {d)joc!., nom. 1 îG et seq.
gaUiiii probaiidi, sed prorsus purgaiidi poteslatem acce- b5. Uieroi.yinus in cap. 7 Ecclc. : t Si qucm
peiiiil, i! id. cap. G. serprns diabolos inoniorderit, et nullo conscio cum
Ne (juis aultm sii)i fiiigal possc quidcm fidèles soivi peccali veneno infocerit; si tacueril qui percussus
à sacerdotibus, al id necessum non esse ; duo addil csl, et non egerit Pcenitcntiaui, nec vulnus suuni
summè nolanda, 1" otnueni rerum cxlesliiim poti'stntem IVairi cl niagistro voluerit confileri, magisler qui lin-
saooidolibiis à Dco coiicessam esse; quia Pater omne guain biibet ad cnrandum, facile ci prodessc non
jiidiciinn Filio dédit ipsum vcrô judkiuiu à Deo Filio poieril. enim nngrotus vulnus
: Si erulicscat medico
tUis tradilHin est; T manifesta leiieri insaniu, qui de- coufiteri, quod ignorai medicina, non Alqui curât. »

spiciunt tantum principatum videlicet sacerdoialem, bic sermo est do peccatis nullo conscio admissis^
siiit' quo liée saluHs, nec promissontm bonorum compotes pioiiide secretis : de peccatis ynagistro apcriendis,
fsstf XHhssumus proinde sacerdoti : de peccatis necessariô aperieo-
 Z09 TRACTATL'8 DK POÏiNITliNTlA. PARS II, 400
ilis ; qiil.l quoil hjiwrut uiodichin, tion rnrnt. Krgo. '
gulaliin ren-iiscns. si inoris fiiissel uni Deo confiicri ?

C(>. S. All^;ll^timls, soriii. 353, aliàs lioin. "27 iiilcr (>;el('riim parvi lelert situe loniiida iia-c Fiilgcnlii,

KO, II. 8 : « Klevaiiis est Lazaïus, piocessii de (ii- UnspPihis Episcopi, inlcr Augiislini discipiib.s pri-
imilo : el lii;:aiis rrat, siciil siiiil liomiiics in coiifcs- mai ii; an Fnlgcnl i altrriiis. Asligilani in lli^pnniA

sioiic iiecrali agciiles l'œiilo..liam. Jaiii |inic(;ss«Tiiiil inasiilis, halris S. I^idori. Is cniiii et oxciinle boc

à iiKdlc : nain lum conlilcirninr, iiisi piucodcicnl. .M'ciilo viNil , cl Ecclesiie lidein ex aqiio |:oluil le-

I])siiiii conlileii, al) occiillo t;l à IciioIjiuso proci'dcie sta ri. I

est. Sed (|nid Doininus Eccl«si;c sua;? Quœ solveiitis, 70. Joanncs, ciii nonicii Cliniaco , à iibio OiV/;H/a

iii(|nil, in tenn, solitta crunt cl in colo. l'roinde I> i- firiidiitiiu , (piibus ad | crrcclioiicni ascfiidiîiir , stv.te

zaro proci'di'iilc, (juia iiiiplovil f)(»niiiiiis misriicordia! biijiis f/c«r/u 4, ubi disserit de coniritii.ne : « Aiile

siia; Ikiiuiiii, pcrduieie ad conressioiicm inoilniiin oinnia , iii(|iiil , ciiipas noslro vcncrabili Jiidici

laliMilcni, pult'iil m : jam cxlcra iinplct Eccloia; conliteaniur, vei soii, vel coram omnibus, si ila ilie

mini>lerinin.i El iiiiin 'J : « Soient indc etiam Pagani jiissrrii. t Ucfcii siibinde bisloriain latronis, ipii oin-
«]iia i in.^uha^! ludiis Vos, iiKpiiiiiit, facilis ut nia sua faciiioia |>.>i:iiii conliicri jiissus est ab abbalc :

pccci'iit honiiiies, ciim illis proiniiiilis veiiiaiu, si is porio à Joaniie Cliniaco inlcrnigaliisciir ila cgisscl,

egeiinl Pu'iiiieiiliain, » elc. Idem iisdi'in poiiè vcri)is respoiidil, quo^dain in doino siià esse moiiacbos, qui

repetit S. d ic or, conc. 2, in Psalin. 101. Jam vciô iiecdiiin pcccila sua confessi esseiil : Quocircà, \n-
hic habi'liir |)erci)nfe.ssioni'm iis factam quibns dalnni qiiit ,
jam et illos ad confesiionem hoc exempta provoco,
Cbt ni solvercnt, pcccalunim etiam lalcnlium reinissiu; SI.M; Ql.\ MJI.l.US RFMISSIONK l>F.CC ATOIll M l'OTIF.TlR.

cacpic ila omnibus nota, ut inde Pugani Ecclt'si;c 'l'iiin snbdil, in cniifessioiie .siwip/Jo/.T esse mcdico

insnli.indi ansam airi|)erent. Ciini aulcm seiics obii;- spiritu.Ji (ipcrienda vuhicra , tamintnn ipsi Deo.
riiit S. lliernnymns an. 420, et S. Augusliniis an. 450, 71. Adbacqiiid Dail.ius? bic sermonein e*se de
tcstos suiil lidei quarto et quinto seculo in Ecclesià disciplina inonacboriim proprià ,
qna: ad reliquos
vigenlis. ndeks iii'n pcriinerel. Sed contra, 1° (pi:e l.ic lo(|ui-

G7. Eamd<m non minus confn'mant SS. Innocen- liir Joannos Climacus .ib aliis Falribiis gencralim

lius 1, et Léo Magnus. Prior EpiNt. ad Decenlium, adeoque pro bdeiibus oiiiniluis dicia fncie ;
2° voces

sciipla an. 416 « De pondère aslimando delic:oruin

: ea;, sine (juà uultus, etc., iiullain feninl reslrictionem ;

inqnil, sacerdoiis csljudicare, ut allendat ad confes- 3° resiriclionis vel un^biain abignnt nota; qiias in li-

sionem |
œnilentis, et ad fletns alqne iacrymas corii- brum Scalœ soripsil Joanncs abbas Railba, cujus bor-
genlis, ac Unie jiibcre diniilli, cùm videril congruam lalii librum do Scdlà coinposiiil Joaniies Climacus. Ad
satisraclionom. > ba'C cniin islius \erba : Sine (ptù nulliis remissione

68. Po.slerior e|>ist. 82 : « MediatorDei et bomin'im prccatomm potietur , sic sciibil : a Quùd eniin C'>ii-

Iionio Carislus Jésus banc pnepositis Ecclesi:e iradi- (ileri siniprcilor peccala leneamur ex ncccs-silate

ilil poiestaleni , «loi conlilenlibus adioncni Pœ .i- divini inaiidali ,

polcl ex tiadiiionibiis a|>ost(iIicis , ac
lenliaî darenl , et eosdein salnbri confessione purga- rcgiilis ab eis piopositis Ecclesi.e calboiicaï pcr Spiri-

|os, ad couimunioneni Sacramenlorum per januam luiii sancUim; quonini canmics cl institiila lencntes,
/ccoiicilialionis adinillerenl. > Dei sacerdoiiluis juxlàcoruiii pra'copluin peccala coiî-

llis adjungi in prasens possenl Socralcs et Sozo- lilenles, indulgenliam et reniissionem peccalorum
ineniis : al récurrent ambo , cùm venluin erlt ad ob- accip(>re efficimur digni. » Alqiii b'ic in a'icinum op-
jeciiones. priiiiilur Dalla^us. Ibi cnim daliir diviniim peccala
È sexto seculo. oninia coiifilendi niaiulatuni. AUiui niandalum illiid

69. Fidgenlins formulam generalis peccalorum pro Monacbis qui necdiim cranl, condiinm non fi;:i,

omnium confessioniscondidit, quam quis(jue suos ad Ergo maiidalum illud omncs omnino Clnisiianos

Ubus accommoilarel. Iii bâc poriô foimnlà, qnain Me- langil.

nardus Sacrinncnlario S. Gregorii allexuil, Pœnilens 72. Joannes Conslantinop. paliiarcba, qui ab alis-

ait : Confiteor tibi , Pater Domine cœli et lerrœ ; et la- linenliâ siià , Jejunatoris , ab elccniosyni» , Kl'rmco'j'

ji en quod peiisandum , Confessio lieri dicilur corani nnrii , à virliitilms , Sancti noini'n apud Grâces oi;l;-

homine sacerdote ; peigit anlem in liunc modiim poe- niiil; etsi Gregorio Magno displicuit, rpiia episco.i

iiilciis : « lilulla inala cogilavi... Ego corpus Domini œcnmenici ûwûwm arripcrel; idem niliiloniinùs cor-

et sangtiinein cjus pollulo corde clcorpori', sine con- slaiiler sensit do conressioiic quod Eccicsia Romai a ,

fessi';iieei Pœniicnlià scions indignus accepi. » AUpii ul patel ex libio ojiis pn'iiilenliali . qii m :id ojioris

lie slaluilur cnhfossiodc iis eliani prccaii^ (piuicoyi- siii calcem. an. 1051, cdidil Morii.us ex coiiice aiino-
tatioue conimi^-sa suit. Eadom conlossio fil boniini nim circiter SCO. In ooaiuein Riliiali, quod Ec(k'si;c
sic lanien lit Deo, cujus vices geril saecrdos, ficri vi- Coi slaiitiiiop. lui alianrin Ecclcsiaiinn matris (idem

dealiir. Deiin'im confessio lucc adeô iicccssaria est, lit et disciplinam exbibil, dcduc lum coram allai ij;oeni-

qui «Min f)misil aiile Encliaiislia; suniplionein , reiis iciilcin , sic alloquiliir saecrdos : « Spirilualis (ili :

sii corpnris et sanguinis Domini. Ergo lune ubiipie ego confessioncni luam primario cl priccipiiè non re-

^ confessio in specie necessaria judicabatur. Et vero icipio, nec tibi ubsolulioneni conccdo , sed per me
9^ quiij fonnala confes?ionis, peocaia oiunia iin- Dfus.. peccalorum tuopim confessioneq) guscipit, ef.
401 CAP. V. DE COM tSSIONE. m
por noslram voooin lioriim romissionciu dispensai et i
laies. Venial iiaque for.'is nioriiius, id es!, ciilpim

Im'i^ilnr , siciit pcr pro|iriaiii vocoin ipsc (lc(laia\il. coidili nliir peccalor : vcnieiileni ver6 foras &ol\aiit

cilii» ilà di\il : Qua'ciiniquc ^u|(tvc^ilis,^^^c. Kcvria igi- discipnli , ut paslores Ecclcsià; ci debeaiil |œii:in)
iHr cl déclara coram SS. aii};elis , miiiiqik me cela ainovcrc, ipiaiii incriiit ,
quia non enibuil conlileii
K.OniM QC.C A TE CI AM JACIA SI NT , >.'ltll si l'eo qiiod fc( il t

occiilla niKiiiiin Cf'gnosccnticonlilori'iis.. Licoiciiiiii 7i. Ilom. ^0 : i Qiiid esl peccaloruin ronfessio.
lioc p'idtMidiiin cl prolirosuiii tihi xidcatiir, opéra iiisi qii;edani vulneniiii rnpiio? quia peccali viiu-. sa-

prnliris « t piidori obiioxia rcvclare, allaiiien oxiiniè lubriler aperilur in coufossioiie, ipiod pcsiiferé lalcbal

cl aiTiiralo lilii poisii;isnm oslo pcr pra-seiilciii piido- in incnlc... (iiiirilcndo |»ecc.ila, ipnd aliiid ajiiiiins ,

roin le à liiiiini libérai i, rx mv.ndatis obkdiunoo, nisi in;diiin (piod in iiobis lalcbat a|)criinus? .. Docio-
non modo iiidiilgciilià , sod eti.nii coronis le digiiuiii rcs sain li diiiu in conres>i(uie peccali no^tii i.os iii-

fiori. ) struiinl, (jnasi vul.;iis inenlis pcr lingu.iin tangnnt ; et

Ne qiiis verù Dalla'iis lia^c nirsùin ad iiionaclios de- quia nos, loqueiido, à peccalis eripinnt, quasi las-
I

lorqiiorel, sic porgil : » Posiea , si vir esl qui coiill- gcndo viiinera ad salulcm reduciiiit. •

leliir , iiiDD'-l ciiiii m capiil aperial, liccl diadema 1:j. Atqni in bis locis serino est V de omnibus
gesicl •
Non aiilein si niiilior. Si verô abbas, ciiciil- prorsùs peccalis, ils eliain qua- pesiifoè lalcnl in
Iiim ,
qui super capiil ejus esl, depoiiere jiibeal; mcnle, cl intra conmcnliam abscondnniur. 2' Ocomni
dciiide procidcre aiilc allaro , ei dicei e : Coiiûlcor dclinqiienlium ppecic , nimirùm de ils omnibus qui
lil)i , Palir, sic Dumiiic faclor cœli cl terre. » siiiit in culpà. 5° De confcssione f..cieiidik Ecclcsiie
Al for; è coiifessio bac in goiicie tanlùm fiebal docloribiis ,
pastorlbus , iis demùni qui vice D,i pec-
nnn in specic; imù adeôiii specio, iil nihil di-liiu liùs cala relinere aut relaxare debcnt. 4' De confcssione
in infinii a-vi osuislis occurral. Vull cnim iiiteirogari lam necessariji peccaiori ul rcsurgat, qiiàiii iiece-suni

an c corrupla (sil pœnilciilis) virginilaspor foriiicaiio- fueril Lazaro vcnire foras ul rcviviscerel. Krgo.
nein , vel per niolliliein . aul alii;i..:d coruni quae suiil Sonnalius Reniensis arcbiepi-coiiis , in Sialutis,
contra ictiuram; » ruiMiuique « in quoi inuiiores in- caii. 8 : j Neino, iiupiit , icmpoie Quailiagosiin;c
citleril , aiileqiiàin iixoreiu (hiccrcl ; nuiii abquaî ip>a- pœuilenliiiin confessiones audial prjeter pastorem :

riiin esseiil aiuilia', quoi vidu:e, el quoi nupla- ; niiin bujiis eniin esl ovein rccognoscere ,
pro qnà animain
aliqii.ï? nionaclia' et quoi. Siniililer, inquil, el de ina- siiam fœnerat Domino. > lla-c ille sub an. CôO, ubi
sculoniin concubidi inlcrrogare oporlel .. inlerrogaii- pluribus ante seculis pracscribil, quod in Ealeranensi
dus piieleroà .m brûla iiiieril ; (ao) iii diias soroies in- concilio sancilum esl.
cident. > Eat mine Didianis cl dislinctam peccaloruin 70. S. Eligius , Noviomensis aniistes , et facto et
cxoinobtgoini ab liinocenlio 111 luiiociiitiaiiaiu niin- verbis confessionis nsum edocuil : facto, quia, ulscri-

cu]icl. .\s>.eral illaiii Ciin->lanliiiopoli ignoiam , dùm bil in ejus vilâ S. Aiidoenus ipsi admodùin familiaris,
câ in urbe sedercl (".brysosloinus. Suis liicuni faccre omnia ab adolcscenlià sua coram sacerdote coufcssus
polerit, quia docipi amant : sed neniini sensalo est; verbis aulem, quia in prolixo sermone sic loqui-

iilndel. liir : i Quotiescumque peccalis, iiolite exspcclare

E seculo seplimo. mortiferà securilale ut vulnera veslra putrescanl, sed
73. A.îmen ducet Grcgoriiis Magniis , an. 590 ele- conliniiô per Pœnilenruc confcssionem remedium
cliis in Rom. ponlilicem, al viani univcrs.ne caniis iii- vobis adbibere feslinate. Nec enim , »ailscrm. Il,
gressiis . ail GO-i. Is porrù eam in Oecideiile tiadebal « polerit iiidulgentia Iribui , nisi ira Dei pos-it con-
fidem , qiiani servabanl Ecelcsi;e Oiieiilales. E }luri- fcssione placari. > IJecnrrat bîc , si polest, ad publl-
Liis locis duo seliginius : Iloni. 2G iii cap. 20 Jo;in. :
c un suam pœnilenliam Dalkeus, ciqiie el Eligiuiu et
I Ecce , inquil, princi|ialum superui judicii sor- pœniteiites, (y«oN't;sc«m</Mepcccassenl, obnoxios fuisse

tiiinlur (discipiili), ut vice Dei cpiibusdain peccala leli- conlendal : rideri inerebitur, an confulari?

neant , (piibiisdain relaxent. li>iinin prolectô imiic in 77. l'iura ecdem seculo exempla conlcssionum da-
Ecclcsià Kpiscopi loeiini leuonl... Grandis bouor, sed bil Saiimarlbanus, cap. 15, et tpiia curiosé ac con-
grive pondus... Cause pensand.e suni, et lune ligan- leinpiiiii qii;eril Dalbens, ul sibi liiijiis lemporis prin-
di atqiie solveiidi poleslas exercenda. Vi.leiiduiii esl cipiim coiifes arii as-igm-niur, prout nostronim assi-

qua' culpa praccssil, aut ipue sil I oenitentia seciila giiaii possint ; iiidic:d»il idem scriplor Ansberlum
posl ciilj ain , utqiios oinnipolens Dciis per coinpiin- Aiidueni in Roiiiomagensi arcbiepiscopatu successo

Clioiiis gr;iliaiii vi>ilat , ill(*s p.isloris senlentii absol- rem, ut Tbeod<uici l confessorein ; S. Wironein, ut
val. I El infrà : « O.niiis pecc:ilor, diini ciiipam siiaiii eodein fungenlein munere er^a Pipinuin, Caroli Mar-
inlia coiiscieiitiain abscondit, inlrorsùiii latel, in suis lelli paliem, qui « nec deiligiialusesl eum, Wiroiicm,
peneiialibus oecul:alur ; sed niortuiis vciiil foras, cùin graliâ confes>ionis discalcealus adiré , ejusque oris
peccalor neipiitias suas spoiilé confiictur. Lazaro imperio prompte parère, s etc.

ci-go dicilur : Vcni foras : ac si apertè cuilibct mortiio 78. Synodus Qiiinisexia, seu Trullana, cui an, 692
in culpà dicereliir : Cur reaiuin luinn iiilia coiiscien- inlerluère episcopi 200, et eu plus, ctim omnibus
tiam abscondià? Foras jain per confcssionem egrede- crieiilalis Ec, lesi;e palriarchis, sic slatuit, can. 102 ;

re, quiapud le iiUeiiùs pcr negaiionem (confes^ionis) , ,

< Oporiet eos, qui solvendi el lignndi potestatera à
105
-
TUACTAIL'S I)K POENITi:.MI\. PARS II
m
Doo acrcpôrc, poccaii (|iiriliiaicm coiisidcrarc, cl ojn clcsiasliti viri in cxercilibus commorcntur, iis can. 2
qui |>cconvit nii coiiversioiicm proinpiniii stiidium ; et cxceplis, qui liomiuibus prccala confitenlilmsjudicare
,

sic niorix» coiiveiiioiilcin alTcrro iiiodiciriaiii... Non et indirurc pœnitinliam possinl. Kranl crgo lune
lem-
ciiiiii siiii|ilfx ("Si niorliiis pcccati, scd variiis cl iiuilli- poris, ul iKisIro ('ss(; soient, s|iiriial('s IcgioMinn pne-
forinis. > Alipii siifcnlos ncc vaii;iiM iiioriti seu pcc- fccli, qui confessioMtîs cvcipc'renl. Quis porrô niilila-
cali (pi;ilil:ilcin considiM-are , iioc coiivciiiciiUMii uiii- n.'s viros, ve! ex merà dcvolione, vcl ad pœnilcntiam
ciii<iue iiK'dioinam afTcrrc polesl, iiisi ope coi.fossio- publicam pecrala deposuisse credat? '

nis ci'iiii pc«Tala inaxiniain p;irleiu laloaiil in corde, 8.". Idem Bonifaciiis, opisi. 10 ad
:
Ellicltaldinn Mer-
rrcço seciili» YII, in (niA oricnlali Lccli-sià i;»la cril cl ciorum regeni scrihens, ail Ceolieduin ngem sine pœ-
a(l:ni.>sa ('iinfossiotiis dislinchc ncd'ssiias. J.mi ver» uiwntià el coufassione de liàc lucc ud lormetilii iiifenii
non alia oral mens iMclisia* l-aliii;c, ciirn clsi in va- migrasse. Eigo Pœnilenlia cl Cfuifissio a.'(pi;i; ad salu-
ries Qiiinisoxla; synodi canoncs insurrcxcril, cnin de Icm nccessilaliscsse judicabaninr.
(jiio agiliir ne Icligciil qnidoin. Krgo. 84. Venerabilis n.'da, vir tanli in Ecclesià nominis,
È scculo oclavo. ul in eâ vel anle ip>ius niortcni Icgerenlur IIoniili;u.
79. In anliquà Iùcle-<i:«î Galiicana; Missfi , (|iinm ejns, coiifessioais piaxiin cl nccessilalcni di^erlè Ira-
edidil Malliias Fiaccns llliricns, !\lagdL'l>ni'g<Misiinn dil in cap. 5 Episl. J.icobi, ad illud bujus Aposlolide
cenliniatonnn facile priiic .ps , scxics ad minus Dciini Exircmà Unclionc diclum : Et si in pecralis fuerit
prccaliir sacerdos iil mcmineril cuiicluruni, iiKni.l, sua rciniileiilurei. Sic ergo Dcda : « Muiti pro|»U;r peccala
viUii pnccain coufiiciiliiim .., qui sua viilii delicla con- in aniii à facla, infirmilale aiit eliani inoric piccliinlur
fessi sunt. Ilinc aulcm facile colligilnr (]uàm conimmiis corjjoris... Si ergo inlinni in pcccalis sint , cl lix'C
forci confessio, incunle scculo vcl scpiimo, si Missa l>RtSIi\TEI',IS ECCLES1.« CONFESSI FLF.ni.NT , aC pCrlcClO
liX'C hnjus sil scculi, iil voliml llliriciis el Coinlius ad corde ca reiinqiu:re aupie cmendare salegerinl, di-
an. 001, vcl oclavo, si cadcm Missa uno minus Si'Cido milienlnr cis. Neque emm si.ne co.nfe-sione eme.nda-
anliqua sil, ut cxialimant alii cum Saumarlliano, TIOMS PFCCATA QIIEUNT DIMITTI. llldè ICClè SUltjUUgi-
cap 18. Uir : Cou(iiemini altcruiriim peccala veslra. In liàc
80. Crodogangus Melensis, in Régula qnani am- aulem senlcnlià illa débet esse discrclio, ul quoli-
j)*iorem edidit Lucas Achcrius , tom. 1 Spicilcgii : diana leviaqnc peccala alierulrum cotcqualibus con-
I Necesseest, » inquil cap. 51, i ul ((|ui), siiadcnlc lilcamur... Porko cravioris lepr/E immc.noitiam jlxta
<li;.bolo, niulla contra volunlalom el praueplnm Dei LEGEM sacerdoti pandamls; alf]ue ad cjus arbilriiun,
commisimus, per vcram liumililalem el confcssioncm qiialilcr el quanlo Icmpore jusseril , juslilicari cure-
cmendemus. » Et cap. 5:2 in tribus Quadragcsimis ums. t Alqui in co icxlu iraduntiir liiculenlcr exlen-
(1 anle Pasclia , 2 anle fcslura Joannis-RaplisUo, 5 sio, modiis et nécessitas confessionis : ei subjiciunlur
anle nalivitalem Domini ) : t Populus (idclis suam peccata cliam m anima facla. Levia non equidcm iie-
confessioncni suo sacerdoli facial. » Addit pins pne- cessariô conlilenda smil sacerdo'ibns, secùs do iis quaî
sul mcliùs facturum qui s;cpiùs condlebilur; liorla- gravions leprœ immundiiium babciil : idquejH.r/a Irgem;
turque pcciiitcnles ne quid ex pudore coMliccanl, quia adeô ul , swblalà iiàc coniessioiiC, peccala mqueunt
SINE CO.NFESSIO.NE NON EST INDULGENTIA. dimitti. Ergo.
81. Idem omninô tradit E-berlus Ebnracensis in 85. At, inquit Dallicus, per graviorcm lepram niliil

Anglià arcliiepiscopus. Sic ille in Pocuilenliaîi Lihello, aliud inielîigil Beda, quàm cerla quadam peccala, qua)
poslquàm capilalia oclo peccata conl'essioni subjcicnda sok'mniPœnilenlia!obMOxiaerant.idquepaietcvi.Jc:.icr
expressil : « Quando, incjuit, volueris confessio- ex lib. 5 in Luc, c. 17, ubi in Ilcc vcrba : Oceurre-
nem facerc peccalorum luorum, viriliier âge, et noii runl ei decein viri Icprosi, sic loquilur : « Le;u o.-i a; n
erubescere... quia sine confessione non esl indulgcn- absardè inleiligi possunl, qui scienliam vcre fidci non
lia. » Tuiu plures confilendi formulas, qu;e variis liabenles, varias doclrinas profitenlur crroris. ^ El in-
pœnilcnlibus inservire possiirt, proponit. Sic in se- fra : « Nulium Dominus eorum, quibus iicec co: ;:oralia

cundà : « Confiteor quia pcccavi nimis in sermonilius benelicia praislilil, invcnilur mi^isse ad sacerdolcs, nisi
vanisel immundis, et liirpibus, et otiosis ac nocivis. leprosos; quia videlicel sacerdolium Judœorum figura
Conliieor odia cordis mei, et dolosilaies, et invidias, erat fulmi sacerdolii regalis quod est in Ecclesià, quo
detracliones , » etc. In tcrtià : « In sanclà Ecclesià consecranlur omnes perlinenlcs ad corpus Clirisli...

dum ad opus Dei affui, mulia mala cogilavi et perpe- El quisqnis vel bccrelicâ priviialc, vel supcrslilione
travi, el locnlus sum, i elc. In quarlà : t Consecrala geiilili, vel Jiidaicà peilidiâ, vel eliam scliisniatc fra-
Dei minisleria ci sanclas reliquias, el sanclos codiccs, lerno, quasi vario loprosorum colore per Domini gra-
et sancla vasa indignus el poliulus teligi... Corpus el liam carueril, necesse e>t ad Ecclesiam veniai, colo- ,

sanguinem Domini polluto corde et corpore sine con- remque fidei vcrum, quem acceperit, osiendat. C;Elera i

fessione el pœ;iilenlià scienler indigné accepi. » verô vitia lanquàm valeUulinis el quasi membrorum '

Alqui in liis cx!iil)elur confessio secla adoù el dislin- anima) aUjue sensunm, per seipsum inleriùs in con-
cla, ul eam vix nostrac atlinganl. scienlià cl intelleclu Dominus sanal. »

82. Prima Germanise synodus, agente S. Bonifacio, Unde sic : Ea solùm peccala confessionis niatcria
Moguntino archiepiscopo celebrala ,
probibet ne ec- sunt, qu;e Dominus ad sacerdotes deferri voluit. Atqui,
40!$ CAP. V. DE CONFESSIOXE. 400

juxin BeJam, sola inniùm liyrcsis, supcrsiiiioniseili- dotali similitor auxilio non dcbcmus absoivi peccaiisï
iiUM', Jndaisnii et se lli^lualis iiccrala ml sactrdutos llac (ogilalc, seiiuimini vcstigia I>atrum, cl mdin; in
|'

doforri volnil nomiiiii>, |>n)iH l»>|ir.im solamiii aiilriiià (/iibolica; (idei religioncm novas imlucere sodas. >

Uyc l'iulo ca'Urii pcr se ipanm iiilmiii, suual in coii- Atqui (cl bac optima est cum liaTClicis dispulandi

sciciilià. KigDSola lutv qiialiior pcctala ^niil,

jiixla Bo- mclbodiis) niliil est in hoc lexlu , quod in Kcclesià

taiiUim in ordiiio ad ('.al!i(d;t;i è sacro suggcslu recilalum, cuipiani >il

daiu, iiialeria confcssionis, idiiiie

rœnili'iiliam piililicam. ofTen^'ioni. Idem vcrù lexlus, si à Genc\('nsi |'..rdi-

1" D.ill.fmn. dùm liic alios carpil, iiisigni- cant(5 ncilardur in Icmplo, gravissini:Mn in «nui
8G. II.

Icr lialliiciiiari. 1" ^Jiiia Miipiniit pcccala de (pubus tcmiiestatcm , et, quod probri apex fuerit , irir.i.ii

loqiiiliir Bt'da à lidilil)ns in IJtlesix' siiiu coniinissa l'aiiicol.e nomcn accerhCrct. Ergo sequimur l'-lnnn

fuisse: cùm l;unen evidons sil lucicsiih, Judaisniuni, vesi'ujia, à qnibus uovits indnci'ndo s:clus, aver:0 i»«.dvi

ellniicam suport.lilioncni , iniù cl scnisnia pioiriè recesscrunt Pseudordormati.

sumplum exlra Lccicsiam comniitli ;

1* quia Dalkvus E seculo nono.

qu;vcii!uqiie piibiica publio.i' ï'œiiilCDli.i: ob- 88. Ga^leris praibit Carolus Magnus qui in Capiin-
crimina
Alqiii opiiiio tiun Btda: lari an. 801, num. 1\ ,prœc'if,\tul cuncii sacerdoles omni'
Hdxia l'iiisse oxislinial. lia-c

Icxtu, proul à lalLio cxponilur, slaie non polcsl. Brda bi sillis coiifileiilibus eoium crimina, digttam Poeiiiientiim
enini quaiuor lanliim icccii&ct crimina ob qna: sacer- CHiii sinunià vigilmliù imponanl. Liidc purspic uè se-

dolcs adiri oporloal. Ergo cùni, juxia Dall.enrn, non- quitur confessionis accurala; praxim tune icmporis
nisi Pœnilenliie piiblica; cmiià adircnlur sacordolcs, admodùm vignisse.

iiixià eiimileni Dali mni non crimina qux'cumqiic pu- 89. SvKodus Turnnensis III, an. 813, can. 22 :

blicii, scd liornm quatuor dunlaxal publica; subjacuis- t EpiscOj i^ ac presbytcris diligenti coute'.à porlra-

senl Pœiiilenliai. clandnm esi, qiialiier bominibus sua sibi delicta

2°: Disl. confitentibus icmpus absiinendi adscribant, ul juxla

R. min., bacresls, ellinica snpcrslilio, elc,
pcccala qu.o Domiuus ad sacerdoles uiodiim peccaii pœMitentibus abstinenlia indicaïur :
sola sunl difcrii

voluil, pro oblinoiido in Ecclesiam ingrcssu, conccdn; qnoniaui varié ab aliquibus sacerdolibus et iniliscrclè

pro oblinendà sacramcntali absoluliono, ncgo. llaquc lia-c judicia profcmnlur. KIcô nece^saiium vidcbatur

sicni loprosus, ut sacrx' ac poiilicji Juda^oruni socie- nobis, cùm omncs cpiscopi ad sacrum palaiiiim con-

taii resliluereiur, anlea à sacerdolali collegio proljan- grcgati fnerint, abcis edoccri, cnjnsaniii|Uiri:iii liber

dus eral jnxla Bodam, pœniicMlialis sit potissimùm scquendus. » Erg" lunc
: hic, luerciici, genliles, Jmlx-i
l>assim prosbyieri conlessiones excipiebant. Ergo in
ac scliismalici, si in Eccie>i.c sandre grenduni rocipi
voluerinl. anle omnia sislerc se dcbcnl collegio sacer- his conlessionilms d peccatum el pcccati nioilus à

doluni, ibiquG prie: cm suum slalum conlileii et eju- pœnitenle e\plicabantur. Er^o multi lune, iique anti-
rare; ul seriù probaliveladniitlantnr, vclexcludanlur quorum, tircumfercbantur libri pœnitcnliale.-, i;i enm
sallem ad lenipus. Ai quid Inde coiilra fidelimn qui in (inemediti, ut à pœnitentibui delidorinn (inndum

alia pt'ccala pntlapsi siint, confcssioncm? Niliil pro- eliam in animo latitanlium confessio elicorelur. Quan-

feclô. Legilimani pono essenostram liane Bedie iiiler- quàm, quia ex bisce libris nonnulli laxioris erant di-
prelaiionem. palet 1" quia sic hune ejus lexlum expli- sciiliiix, non omnibus ex a;quo credei.dum foret:

unde expendi vulunt Patres qui putissiiniini sil

cueril GdffridusseuGodefridus, Abbas Vindocinensis,
qui jani undecimo seculo claiebai. 2° Quia lioc paclo sequendus.

postcrior is Bedie icxlus, cum eo qneni inlcr proba- 90. Synodus Cabillonensis H , ejusdera anni

liones allulimus, miré concilialur. 5' can. 5-2. Sed el hoc, iiiquil, emendaiione ini.i-
QuiaBedam pi;e- «

ter receiisila quatuor luriTsis, judaismi, elc, crimini, gere perspexinius, (juùd quidam dum Cdnlitenlnr p.c-

cala sua sacerdolibus, non plene id facilnt. Quia

alia seu publica, seu occulta, EccLsia; clavibus subje-
cisse, constat ex insigid caiholici cujusdam miliiis ergo constat hominem ex duabus esse subslanûis,

exemplo, quem, quia cliani in extremis confessioneni anima viddicel el corpore ; el interdùm animi molu,
negîexibSel, ad inferos cruciattis raplum fuisse scribil intcrdùm carnis fragilitale peccatur, solerti ind^ga-

idem venerabilis auctor, lib. o llisior., c. 14. tione dcbent inquiri ip>a peccata , ut ex utrisqne plena

87. Alcuinus vir snninii iiominis, et olim Caro'i sit confessio : scilicci ut el ea confileantur qu;c per

Magiii niagislcr, gravi^simis verbis aliquem impeiit corpus gesta sunt , el ea in quibus sola cogitatioxe

qui in Golhoruni provincià neccssilalem confessionis DEi.i.NQiiTLR. Insiruendus est itaque peccaiorum
S'.iorum confessor, ut de ocio principalibus viiiis,
elevare nioliebalur. Sic ille , epist. 7, aliàs 26:
i Spernis Aposlolicum pr.tceptum dicenlis : Confi- sine qnibus in bàc viià difficile vivitur, facial confi-'b-

lemiiii allentlnim peccaia vestra : Iionio homini sionem, quia aut cogitatioxe, aut, quod gravius est,

œgrolus niedico , reus judici... ab bomine possumus opère , eorum instinctu, peccavit. Odiumetenim, in-

abscondcre qu^c agimus, atnon Deo.... Nonne in Ba- vidia, superbia, vel c.tîterac hujusmodi animi pe-tes

ptismale sacerdolibus Ciirisli nostr* lidei confes^io- tanlôpericnlosiùshedunt, quantô subtiliùs serpunt. »

ncra darcdebemus?Cur etiam et iu secundo Pœni- Eo in Icxlu scrmo est de confessione pleuà , que
tentiae baptismale perco:ifessioncm bumililaiisnoslra; corporis et animi , cogitationis et facli peccata com-
A.B OiLMBCS post primumBapiisma peractis.... sacer- '
pk'Cialur. Alqui quanlnmvis reclaniet Dallaeus, ccfi-
i(>? TRACTATUS M: rOKNITKN'TIA. PARS H. 40S
li's^'o litPT oral in prrmcopto. Si «'irmi Iiltor;\ riiis».<'t ,
dus, can. 53, qii;eslionoin qune lune tcmporis movo-
(Il fsl «oiircssid vfiiialiiini, lit i|ii:(l Iniili c'(iii(|iic>liis b:iiiir; (|n;e(pic deiiiocps niiillo u;slu llicologos iiilcr

il<> iis r|iii inirgri; iioii ('(>iilit<-li:iiiliir? Ut qnid laiilu agiiaia rnil, an solâ conlritione, non tainen sine or-
l'iiii in iio'iiilt'iiic , liiiii in roiil' ssario iicrcssi;a> om- diiie ad (laves, deleanlur peccala : seii an D us stilii-

II ;i p •(•(•aUiniiii gênera comifscoiidi? l'i quid lam IcDi ac smi'nulem atiima' , iiivisibili o|i(Talioiio an e
iiii|'ciis('' In riai.ili , ^e('llll(lillll niili;iia riliialia, ii qui Sacranieiitiiin pra'Slel; an in SacraiiiiMilo diinlaxal
< niiressiiri st:iit, lie (|iii(l ex piidnre cclciil, aiinijni nidliruruni opcmliouc. Ponù allei nier sciisiis .idniilli

|)al;iiii in jiidicio extrcnio inanifi-slandiini ? Aiiiion ox •leb(!l, ne alioqiii canon. 35, et Irigcsiino secundo,
ii> s;il t(>lli},''liir iie(c>silns conliteiidi? Au liac siii- cl conslanli Inijiis lempnris fidci adverselur.
giirK in icxlilMis roiK'vaiuIa ciat, iil vcllct Dalla'iis? 1)3. IJniim est ipiod conli a prioreni sciisiim olijii i

An nlii(-iiiiH|iio apud a; liqiios el jniiiorcs de Baplisiiict possit, neiiipè iimd -râla Iia'C verlia, tiuidmn dicnnt ,

aiil ('.oimmiiiionr iraclatiir, niriiisiiiie ncccssilas ad etc., opiiiiniieni licilam potins cxpiinicrc (iiiàm eno-
uiiiusc ujiisiiui' periodi calccm rcccnseri solel? Apage. rem : crror enim anathcmale plcelcndus fuissct, non
91. At, iiiqiiil Dalhcus, si lune leiiipdris adinissiim sinipliciler referendiis.

l'uisset conri's^ioiiis ul ad s:iiu'.eni necessariu; docnia, Sed 1" non perciiiilur error censura , ni-i prirces-

ne. essilalein liane ncino in duii uni vocnn; poliiisscl, sciit eiTaiiliiim coiilumaeia. Veii aiilcm siiiiilîimiiin

(lira perieiilnni anatlienialis. Alipii falsiini coiise- est, eos qui sic siMitiiont , non fuisse (diiUnnaces. 2°

qiiens. Tune enim licitiini erat opinari oonressionein ;

Fieri poliiil ni paires cuncilii canlè adniodiim el pru-

Deo facl;ini siiniccre ; nec pleiiam leqiiiri qu r fioivl

j
denter ciiin linjus opinionis aiiclorilins agerc di;ben nt,
Kcilesiu! ininislro. lUruinipic palcl tx eoneilio Cabil ne, m sa;pè fil, duiiori ac pra'cipili censura daient
loiieiisl. l'iiiHiim qnidem e\ caii. 55, ulii sic légère ciTori vires. Qiia|)ropler saliiis jndicàriint , opiiiioiii

est : « Qiiidinu Heo Sdlimiinodù coiilileri debero di- liiiic loiius Eiclcsia; praxiin oiiponere : pcrsuasi sci-
ciinl pteiala, quidam veiô sacerdoliiius coidilenda liccl luliinim ul viri miniiiiè lielieies iiilelligercnl ,

c»s;î |iereensem ; (|Ui)d ulrumi|uu non sine magno abjicieiidain opinionein, (\\\:v. EccKsi;e piaxi advcrsa-
|

fiuclu iiilra Sinelani (il Leclesiam : ila duntaxal, ul reiur. El veto non dcerant teinpore S. Camli Bor.
et Deo qui rcinissor • st peecalonini eonfileaniur pec- saccrdoles , ([ui quoniam aiiorum conressiones exci-
eala iiosira... El seciindùni iiistilulii nom Aposloli, perenl, liberos se crederent à lege confcs^ionis : ne-
canfileamur ullirutium percuta uostra..,. Coiil'essio que in eos lamen ullà aniniadveisuin est censuf.^, quia
ilaque qu:e Deo fit, pingal pece:ila ; ea verô quie sa- leniori modo ad Ecclesi.e fide.n ac praxiiu revocari

«•erdoti lit, dorei (iu;tliier ips.i purgeutur peccala. Dcus poluére.

uamqiie salulisel sanilalis auclor tt largilor plerùin- Ulul e4, conslat synodum lioc ipso can. 53 ne-
qiie ii.iUc piadiel siuv poleiiti;e invisiliili adminislia- cessilalcin confessionis a-truere ; cùni senlenliam co-
tidiie, p cnimque niedieonini opeialioiie. » Ulii liadi- runi qui Deo coiifilen debere dicunt peccala, ilà dl".nt\-

liir lice inipriibalur coium catliolieoiiim opiiiio ,

qui XAT approbel aiit to'eiet, ul et Deo confileaimir, et
ciinless oiicm Deo faolain suflîeeie exisiiinabant. secundUm itishlutioiiem Aposloli, confittamur alterutrum

Qiiod aiilrni sulliceiel diinidialani sacerdoli con- peccala noslra.

r. s.siiii.cni r.cri, palcl ex praeedei.ti caiinne, ubi 04. Tliei)dnlphus Anrelianensis episcopus , liymni

<iclo liinlùm leceiiseiilur vilia , de quibus pœiiitenlcs Cluria laus ei lioior, païens , el circa an. 821, lalo

«.pnrleat inicmigari. funclus, eamdem in capilnlari suo doclrinam coiisi-

£2, R. r non aliud duhio procnl scnsisso Paires gnavil. Postqiiàni enim cap. 50 disseriiit de confcs-
cniicilii Caliilloneiisis, <iuàni quod seniireiit ejnsdein sione Deo singniis dielms faciendà , de sacrainenlali
:evi calliolici dociores. Atqui Alcuinus vebiii Sictœ cimfessione sic loquilur, cap. 51 : Confessiones dan-

uovœ aiielores liabebal eos, qui ciuifessionem lioini- d(c SHitl de omnibus pcccalis qiiœ sive in oi'F.re , sive

n iiiis faciriidain iiegarcnt. Llein p- riù apud Alciii- IN COGITATIONE PERPETRANTLU. Et Cap. 50 COIlfilCndî
iiiini silii vult DonKîii sectœ qiiod lia'resis, ni palet tum tempiis désignai : « lîebdoinadà unâ, > iiKpiil, « aille

c\ cjiis conlextu, liim ex iis qii* {Oiilia Elip niiiin iniliiim Quadragcsinuc confessiones sacerdolibus

scii|>>il. Ergo non alind sensisse sestiinandi siiiil dand;e sunl, i'œnilentia accipienda , el sic per l'œnl-

l*aires liiijus concilii qui alio(|ui can. 53 siibvei tenliain se rénovent, qu;e esl semniius iiaplisnius.
,

Sicul enim Baplisinus peccala, ila Puïiiile:itia piirga!

lissent id quod nicx, can. 52, iinnâ manu acdificave- :

laiil. et quia posl Baplisminn peccalor deiiuô non polesl

Qiiis rrgo obscuri bujiis cannnis sensiis? Duplex: baplizari , hoc iiiodicamentuin à Domino Pœiiiteiili;e

quod peccala non tanlùin Deo confitenda siiit, datiiin est , ut per eam vice. Baplismi pcccata posl
aller,

m (luidain dicutit : scd el sacerdolibus, pioul utrumque Bapiismum diluanlur. » Ubi cadoni esl l'œ lilcalia;

uvi sine i)i((gno fructu (H iutra Ecclesùun : adcô ul vis el iiecessilas quoad peccala posl Baplisinnm, qn;u
sleiil laela sacerdoli coiifossio non sulïicil, nisi simiil Bajili mi quoad peccala anlc ipsum perpeirala.
1:11 Deo per veram conlritionem : sic n 'c facla Deo 95. At (ii(es cum Dalbeo . subdil ibidem Tlicodiil-

s la siifficiat, nisi adjunclain babctl demissani sui phus niullipliceni viaiii ,

quà dimiitaniur peccala,
liiul presbyierum acciisalionein. A 1er, (|uôd staiii- i Baplisnia. videlieet, inarlyrium, Pœni e .lia n ,
ciiaii-

lilâ can. 31 lictcssilale confessioois, auingat syuo- H laiem, elccniosynas, injuriaruni vcniani. SeU qui do-
 40d CAP. V. DE CONFKSSIONE. 410
cel pcccala loi mediis ilelori posse ,
oonfessionein tl cm, mi iradii Rabaiius, lib. 2de liistilulioncCIcric'
absolnlc necessariani non ciodil. Ergo ;
o;ip. 50, iiiiiu' aiiicm coacta est cl per Icj-'cin pr.e-
Subsmno conlra D.ill.cinn : Sed (|ui duccl pcccala I
copia, i' (Juia nuiic plura accnsaiitiir pcccala
, (piiim
toi nicdiis dolori posse, IJ.iplismnui i)ro absoluli' ne- ;
imic Icmporis, ul)i oclo dunlaxal capilaliiim pcccalu-
ces.>«ari() non iiahoi. Ergo ncc Raplisini iic( csMlalom niiii c(»iirci.>io prarccpla cial. ,'> Quia iniiic coiilcssio
^

ad^iisil Tlieoduipluis. Id (|uidem forlè concedct (!al- 1

ail absoliilidiiciii ordiiiatiir : liijic verù ad solam joe-
>inisia OalLvus ; al rcclaniabii clirislianus orbis. ,
iiilcnlis inslriictioiieai, qiiâ cidcm cerliim vila; san-
Queniadmodinn ergo quisquis de lia|)li>mo calbolicc ciK.ris gciiiis praîscribclialiir. '
Quia iiiiiic soli sacer-
senlil , ad argunieutum islud rcponcl , nudla quidem ilolos liabenlur ni «'onfcsMoiiis initii^ri : luiic vcn^
à Tbeodulplio adniilli vcui;e oblincnda* média, sed diacoiiis abseiile presbylcro coiililoii licclial. Ila-c

quorum alia per s(> siirnciant, alia minime ( ncquc : pcrspicax ille cl aculus anliqiiilalis iiidagalor : vir ille

cnim eleemo>yna, iuiù niaityriuin ipsmn suflieil sine eximiiis, qnem fiilura seciila iil jxilissiiiuini , qui sc-
cbarilale ) adeoque ab erudilo pra^suie non excludi ciilo 17 llnidcril, ICcclcsi;c docloroiii vcncrabiniUir :

Baplisunnn, sed lanliun assignai i dispo-ilioues ,

qu.c .^i sallcm lialieaUir fidcs Psouilorcformalis : è quibus
ad effeclum cjus plus vel minus reipiiraniur : sic cl eum adi qui in coulutaiidà culliolicœ fidci expositiouc
ad miscram Dallu-i cavillalioncm respondemns , à iiiaiiitcr desudavii. Al debuil sallcm ù suis laudari,
Tlieodulpiio non excludi Pœnilenliam , sed lantîim qui laiilùni nicriiil à calhoiicis \apularc. Jain iil cori-
assi.gnari uiedi.i, sine quibus vel iuanis est , ycI minus Iradicia dis-solvaatur, quod lovi adniodùui iiogolio
cflicax Pœuileiilia. fiel,

9G. Jonas Tlieodtilplii successor, qui an. Sil diem iOO. R. ad piinium, Pœnilcnlia^ publicc usiiin vel
clausil, idem sensii cum di'cessore suo , seu poiiùs abrogaiioiicni niliil l'accre coiiiia subslanliam confes-
cum Ecclesià îôiâ. S:!;iiidem, lib. 1 de Insirncl. 1 li-
sioiiis (ialeiùiii pra'cipi à Tridcntino, sess. 2i, cnp.
cali, cap. 9, doctl quod « quia lîafiîisnuis ilcrari non
8, de Refiiriiiat.,iil qui publiée el in miiUonun compc-
poiest, neecssaiiô Pœnilenlia sil seciindus baptis-
ciu crimen cununisorint, liis condujna pro modo culpcc
miis. » (-ap. i.N : i yuod pia-lcr c inlessionem , (pi^e
pxnileiilin publiée injungilur : quod liodièque fil in
saccrdolibns absipie cmicialione fieri debel , alia sil
cei'liN Kcclesiis. Si aulcni praxini banc iiiiuiiun ne-
insuper confessi») necessario apud D.juni inslilnendi.i
uligi couliugal, non liiuc luulalio in (idc, sed ad sum-
Deminn c;tp. 10, ex peci ali-, aliu esse majora, quai
niuni cxoi.-sccus el nioilior disciplina infcrri polest.
succrdolibus confuenda siitt; alia levia, vciiniiia ac ipio-
tidiana, ijuœ cœleris quod piobalex UcM\
101. Ad seciindurn : Fucre qnideni iiono soculo
: et in Epi-,1.
qui confe-siouis necessilalem ncgare.U, ul luêre sin-
Jacobi. Ihuc aduiitUil Dali eus cum suis, lia;cc\e(pia-
giiiis seculis qui aliqiiod fidei dognia impelierint : sed
tur, cl à grcgalibus suis execulioiii mandari cm et :

ni islos, sic cl ilios inipugnavji Ecc'esia. Niniirùin ex

nec dubium qiiin ex co sailem capitc pax brevi nus
diciis liqnel eos qui soli Ueo conlitciiduni Yellenl,ab
inter el ipsum sil reslilueuùa.
Alcnino pro scciariis , id est pro h;creiicis habilos
97. F.itelni" lum lemporis occulta pcc-
is equideui, ,

fuisse.
cala subjaeuisse coufessioni al in eu nmtatam veic- :

10:2. Ad leriitim : Nihil esl sponlaneum niagis quàra

rem disciplinant concpierilur, alque inductam iiovila-

lem ^\UM principium

ciiarilaiis acUis : pnrceplum non ca-
isue igilur snb
, l'uci il mysierii iniquilaiis ab
dir? Idem die de coufessione, qn;csi. quod in pr;csenli
Innocc.ilio ill, doinùin co:isuuH))ali.
non |)crpcndinius , Eeelesiaslicâ Icge lune pra^cepta
98. Sed bx'c quàm frivola sint faciiè percipiel, qui
non crat divinâ iniperabalur uli loties probavi-
animadvericril , T frequcalatam fuisse à priuribus
, ,

nins.
seculis occulloruai ctiaui criminum con'essionem ,

uli probavinms. i' ,\uctoros secuii XI in anliquos 103. Ad quartini : Anliqui capilaliuni oclo pecca-

refundcre id (piod de coiifcssii ne santiunl : uinJe cl lonnn ccnfcssioaem pra-cipiebaut; al sub iis ca;lera,

corum œuitenliaiibus lil)ris ulunlur, in id nnum in- qu.B inde ul à slipilibus niuii pK-mananl, dclicla
I

tenii ul accuraliores aliis pr;efeianl. 5° Nullam in le

cotiipieclebanlur ; unde sub inipndi(iti;e tilnio sex ad
trilà, u>uali, quolidimà, saccrdnles, episcojios, sum- minus vencrei criniinis spccies ii;dicant, ut ex cilalis

mos ponlilices, viros et leminas princi, es pariler corum Pœnitenli dibus constat. Nos bodiè sept!>in
sp> étante, po:ui^^e lieri nuilalionem, quin imiccum- lanltim capiial a poccala nnmer.unns. quia vanamglo-
que erumiieiel ea vox : .46 initio non fuit sic. Sed do liam, prout lune nioris eral , non disiinguinius à
60 in r.i.
su|)crbià. Asl ad ea seplem faciiè cu-'tera oninia redu-
99. At , nrgei Dalbcus , confessio nono seculo fre- cimus.

qut-nlala insignilcr el mullif.iriàm ab eà disorepabal, lOi. Ad quinlum : Délirai Dalbieus, sen dùm anii-
qu;e nune apud Lalinos viget. 1 rJiini no.io seculo quos adin.>trnclioneni, non ad absoluiionem, seu tlinu

iu. ersles eral publica; Pœailenlia; disciplina, qu;e nos ad absolulioncm non ad inslruelionem pjccala
nuiic obsoievil. 2° Xecdùm innc ubique in nsu eral eoufessos fuisse , aut conliteri existimal. Ulrumquo
secrela confessio, cum, teslibus Alcuino et Haimone [lerindeabil à vero. Coufilebanlurvelfres ,
quia data
Albersudensi, essenl qui peccata soli Deo conlilcnda sil sacerdotibus absoivendi poieslas : idem faci-

esse cuuiéudereut. S° Quia tune confessio Kvomnnca | !rii=s. Conriicnmr , quia sac=^rdo;f;? pro aniicis, pro
 4M TRACTATUS DE K*: MTENTIA. PARS ïl.
*" "*

4t2
pro iii^^*!!!!» voneroiuHr : itloiti 1';» i((h;<nl, ' bumililer conlilealnr cl qnidq\iid ei îi naeerdolc fiierit
patribiH, |
;

ifiiuiicluin,a(siai»ips(»omnipol('niis(i)('i)orcosselpro-
:tiili<|iii.

10.>. I)»' s»'\lo verbn fiiclemu» »ihi de Pœnilemiu; laliim, ita diligentcrinlendat, elcanlissimùobscrvet. i

minislro : el l>j»ll lum h)o pro invarialo siio nioro Ubi duplex expresse dislini^uilur confessio, alia in

.ruuMitire oslondemiis.
ordmo ad INiMiilenliam |)ul)li(:am, (|iià bomo à Hacris

J F. srculo (lerhiio. per liMupns Quadratjesiina; cxulans, nl<inn(pieSalanai

Trovircnsi, tr.idcbainr in inlerilum carnis. Alla (pià ipiisquis im-
j
iO(). IW'ginolMuiniciisis al)l);>s iiidifiecest

virqiii, lesle Trilhcinio in lib. de Scriplor. Eccles., niacnlalam itaplisnii tunicam polluerai, onmes Irans-

vitcr dortorcs (U'rmuu'ue. sito Ipwpore facile obliuuil gressioncs secrclô conlilcbalur.

jv-imijuitum, cl ohiil «irca an. i)08, scupoliiis an. î)IO. Idem lib. 2, iiilcr alia vult n. 65 laicos inlerrogari,

in npoivquod \i\%cr\[><.\l De Kccirsinst. A>Jsn/)//H(.s,olc., an ( ad confessionem venianl vel unâ vice in anno,
ninlla Iradil (pia; confiîssionis iisnin, tcnipns olnccos- id est, in capilc Quadragcsimui, el pœnilenliain pro
|

sitalcni probcnl. Vult enim I. i, nurn. 57, ul ei)isco- peccatis suis suscipianl. > Ergoqux nuncia Ecclcsià

pus < pnroecias sn:c diu'ccseos visilann , « prcshitero oblincl lex de temporc confcssionis , eadcm quoqnc
inquirat, si fcrià qiiarlA anie Qnadragcsimain i)lcl)oni ilcginonis U)vo oblinebal. Ergo rnrsùs non sponluuea
sibi ronimissain ad corifcssioncn» invitct, et ci juxla ad nienlem Dalbci, sed neccssaria judicabalur con-

qualilalomdclicli pœnitenliam injiingn!, non ex corde fossio; cùm in cam adeo sollicite inquirere juberen-

SUD, sen pro nnlu, sed siciil in Pœnilcntiali scriplnm lur paroclii.

csl. t Ergo lune ul adhorlatioad confessionem uiiiim 107. Hallierius Veronensis anlisles ,
qui an. 973,

eral è pnecipnis parodii , sic et confossio unum eral vel seq. decessil, duo liabet qu;e ad rem pra:senlem
è pnecipnis lidcliun» ninncribus. maxime faciunl : i" enim in Synodicà ad presbytères
Niim. 95, cunidemiiilerrogarivnll, « si habeat Pœ- dirscesis sua;, idem iisdemqne penè verbis pr;c(igit

nitenliaie Uoniannni, vel àTheodoro eplscopo, anl à Icmpus confessioni quod Ilogino : « Ferià quarlà anle

vcnerabili presbytère Bcdàcditnm, ni secundùn» quod Qiiadragesimam, inquit, plebem ad confessionem invi-
ibi scriplnm est, inlcrroget conlilenlem, anl confesse lale, et ei juxta qualitalem delicli pœnitcnliam in-
moduni pœnilenliaîimponat. » Il;rc porrô Pœnilenlia- jungile, non ex corde vestro, sed sicut in Pœniienliali

eliam qnre solà cogilalione admissa essent, scriplnm est. » 2° Ne quis id meri consilii loco lia-
lia de iis

pœniienlem inlerrogari praccipicbanl. beal, in itinerario confcssionis, sic in sacerdoles bixu-

ElinCapitulis, cap. 103 : « Cùm sacerdos audierit ri* addiclos inlonat : Vide quanta li'tc conlinelur ad-

aliquem inlirmari in suà plèbe, quàin ciliùs ad euni versitas. Oblata enim ,
juxla Neocœsariensis synodi

pcrgat, cl iiigressus... omnesjnbcat exlra cul)iculurn decrelum, non permitterisconsecrare, si te peccàsse eon-

secedcrc; et appropinquans Icclo ,

qno iiifnnius de- fitemis : salutem non consequeris juxla Aposlolum
cmnbil, cnni blandè lenilerqne alloqnalur, ul... pec- SI ïE PECCASSE Nox coNFiTEARis. Ilanè vcrô libéra est
cala sua conûleatur, ut emendationem promillal, si confessio, quam qui omiserit , salnlem consequi non
Domiiius vilam concesserit. » petest?
Cap. 106 : « Inliimns ,
qui necessilate niorlis «r- 108. Fn canonibus Edgari Angii;c régis, an. 967
genle conlilelur peccata sua, sub eà condilione à sa- editis,plures occurruntqui ad confessionem speeiant.

cerdoleRECONCiLiETUB, ni si ci Dominns... sanitalem Dtios referre sufficial : Primus sic babet : « Qnando
rcddiderit, secundùni qnalilatem delicli oninimodis alicinis volucrit confessionem faccrc suorum peccalo-
pœnilcat.î Ergononad inslruclionemlanlùm, nlliu^il rum, viriliter agat, el non erubescat confiteri scelcra
Dall;eus, sed ad reconcilialionem, sen absolutionein, sua, se accnsande... quia sine co.nfessione .m'lla f.sî

ordinabalur conlessio. Ubi nola utrunique bunc arli- VE.MA : confessio enim sanal, confessio juslifical. »

culum depi'omplum esse ex concilio Nannetensi H, Canoneaulem 3t pœnilens sic confessionem insliluere
quod Coinlius ad an. 653 refert, sed nullà quai in- pnecipilur : tConfileor Deo omnipolenli, et confessa-

dubia sit auctoritale. rio meo spiriluali medico, omnia peccata quye unquàm
Cap, 288 : « Presbyleri debcnt admonere plebem perpetravi, sivein Aicle, sive in cogilalione, b etc. Hic
sibi subjectam, ut oninis qui se sentit morlifero pec- et neccssaria est confessio, cum sineeà nulla s'il venia;

calivulnere saucialum, i'eriâ quarlà anle Quadragcsi- elad omnia prorsùs peccata cslenàhur, cùm necfacti,
niam... cum omni buniilitale et conlrilionc cordis noc cogitationis delicla excipiat.
sinipliciler confessus snscipial remédia Pœnitonti;e Plura confessionis el confessariorum excmpla in

secundnm modum canonicis auctoritalibuspncfixnm, idem hoc soculum (iabilSanmarlbanus, cap. 24. Hinc
IraJatnrqne Salan* in inlerilnm caniis, ul spirilus nos qvKTidam depromemns in decursu.
salvus sit in die (Domini). N(»n solnm aulcm ille qui E seculo iindecinio.

I
mortale aliqnid adniisit; sed eliam onniis bonio qni- 109. Burchardus è mouaclio Lebiensi Wormaliensis
cumquerecognoscilse immaculalani (Cbristi) tunicam, episcopus , insignis anliquornm Canon\nn collecter,
I

quam in B;\plismo accepil, peccali macula poUnisse, el qui an. 1026, vilam cum morte conmiulavil , lib.

ad proprium saeerdotem venire feslinet, et cum pu- 19 dePœnit., mnlla è veleribus deprompsit, qu;u ad
rificatione menlis onmes iransgressioiies, omniaque rem noslram conducunl. Cap. 2, laudat canonem 288
peccaia, quibus (DeiJ offensam se incurrisse meminit, Re^inonis supra adduclum. Cap. 4, ut excutiat Qudo-
 415 CAP. V. DE CONFESSIONH.
4U
rcin qui miiltos ;\ confossiono dcloircl, acIdnoioOri epist. OG: i Facile confessioncm omnium pcccatoruiu
genisloxlu doiuouâlral, criinin.') nosira, h diabulu in veslnniiiu nouiinatim ab infantiA veslriJ, quantum rc-
ullimA judicii die in iioslrum dcdocus propalaiidn, cordari poloslis. *

ni>i li(in',dùin siiimis in vi\is, S|M)i)iani>:^ cdiife^sionc ll^l. n. Ivo, r.aniolcusis cj)is(opns, \ir intcgrilale
anlo\crlaimis.(;.i|t. 51, coiuilii Caitillontnsisdccrrlinn m(.n;m,aninii(()iislariii;i,('rudilioncui)nniediocricom-
de ploiià poccalonim solà eliain co-j'ilationo adini>s()- nun.l..ii<lii,;, qui(|iiean. 1115, aîiaiis sux80, decessil,
rum cwifcssioiie comiuoinoral. Idoin orgo de confes- de c()ur<;ssiouc pliiribus iii locis, proul nunc et seuiper
sittiic sciilitb;it vir pins ol crudilus, (fiiod Origones, Eccicsia calbolica, lo(piit.ir. Uu-nim o:i pra;tereamus,
quitd Rejjiiio, (juod (".abilloneiiscs opiscoi'i. Ilis porro qtia- liancin rom ex profi'sso congcssil loii parte 15
lixa enl ci râla lu'Ci-ssilas coiifessituiis. IK'.rL-ti.sic b;ibi>l scrm. 15, in capile jejunii.quod po-
110. S. Pelnis Damiani cardinalis (|ui an. 1075 lissimum fuisse conlilcndi leinpus liquct ex pluries

falis Cdiicessil, luulla disscril de confessiono, scrn». diclis : « Scindite corda vestra, ul intùs nihil clausum

58, qui secuiidus esl de B. Andréa. « Qiioiiiam,» in- renianeat, qnod compunclio cordis non cxpcllat, et
quii, j:ini à liniino, < occasifi coiife>si(>nis se oblulit, oris confcssio non apcriat... Effundite corainillo cor-

rediii-nduui mine cstquod alibi pro:iiisimus, lolnnïi|ne da vestra ; id est, onnioin inimuudiliain cordis veslri
proferendum qnod de confessione senlinins : vi.v f.xim pcr coiifessioiiem evomile... Qutccumque à vobis vel
EST SI.NE Ql'A NEMO VE.MT AD PATKEM ;
quailï qUi pCldi- occulta siiggcslione, vel aliéna persuasionc cominissa

dit, perdidil Deum. » El infrn posl dislinclos phires sunt, sic in confessione aperiantur, ul cliam de corde

Pœnileiili;e gradns : c Qnailus gradus, in(iuii, csl pcllanlur, quia lali confessione cuncta lavaiilur. »

confe>sio oris : bx'C pure f.uicnda esl, quia non est Pliu-a confessionis confossariorumque oxcmpla eo
pars peccalorum dicenda cl allcra rciincnda; neque seculo recen>iol Sanmartbaiius ibid. cap. 2G; sic lau-
levia conlilenda cl gravia diflilcuda... ul cnim con(i- danlur el S. Hugo Gralianopoliianus, quùd excipien-
leaniiir raiio monel, Dels cogit.i Demùm, poslquàn» dis confcssionibus sludiosè incuniberet ; et à GuilIcU
nionuil sacerdolcni , ne quid iisquàm rcvelet coruni moMalmesbur., lib. 5, dcGeslis Angioruni, cap. lo,
qu:c si'B MGNACLLO co.NFLSsioMS accepit, ila coiicludil Normauni ,
quùd anle pnelium folâ nocle confessioni

scrmonein : < Ecee quanlùni polui , de confessionis peccalorum vacarenl.

disscrni Sacramenlo. > Alqiii lue apcrlis cbaraolcri- E seculo duodecimo.
bus babcliir confessionis neccssiuis ex Icge Dci co- 115. Goffridus, seu Godefridus Abbas Vindocinen-
gcnlis prolccta ; ejusdeni inlcgiitas cl sigillum, digni- sis, idemquc S. R. E. cardinalis merilissimus ,
qui
Uis sacramenl;ilis : née deest minisier, his cxprcsstis dieni clausil post ann. 1129, confessionis maleriam
verbis : t Cùm de viliornm abysso disponis cmergcrc, ex professo tract. , lib. 3, episl. 16, ubi Guillelmum ,

ad il'iUni pnrcipuè sil rel'ugiuni luum , cui anima (ua quem oliui magistrum audicrat, quiqiic non oinnia
commissa csl. ) Ergo. sedqiialnorlanlùm crimina confcssariisapcricnda esse
1 1 1 S. z^nsclmus D. Lanfnnci di--cipuUis,ejii?qiii> in opinabalur, sic compellai : « Proposuisli quùd solum-
scde Cantiiaricnsis siicccssor qui boc et seq. seonlo n)0(lù quatuor peccala confessione indigebanl , Cib-
flornii, cùai niigraveril ad palriam an. 1109, annos lera autem à Domino sine confessione sanabaiitur;
naïusTG, boni. 15, qua; est de deceni leprosis, ad il- quod le invenisse asseris in exposilione Bedyc de
ludCbrisli: Ite, oslendile vos sncerdotibus ; ildest, in- Evangelio, ubi decem leprosi sanali à Domino mcmo-
quil ,
per InimUcm oris confessionem veraciler manifé- ranlur. Sed hoc ila inlcUigeiidum nùiiimè ccnse-
Slate OM.NES INTERTOP.ISLEPR.t VESTR.E MACILAS, ttl IliUn- mus; cl JixTA fidem ciiristianam sic inlelligere ncc
dari possitis. t possumus, nec debemus. Delerminanda esl enini isla
Lib. 1. episl. 56 : « De lapsis sacrosordines baben- senlenlia sapienlcr, ut.... ilia quatuor peccala, non
libus, Cl spontaneà bumililaie secrolè quibiis debeiil jam soli sacerdoti, siciU in ciieleris agilur; sed uni-
con(ileiilibu>, neiiuaquàm est asscrendnin, quùd cis- vers;e Ecclcsisc confileaniur : Cïcicra verù vitia, sicul
dem ordinibus ampliùs uli nullalenùs possinl... Ille dicis ,
perse ipsum Dominus sanat... videlicct quce

cui confilelur, magni criniinis rcus esse videlur,sico- sibi privalà in confessione revelantur. Sibi dico ;
quia
git. Nani quàm minus mahiui sil cuilibel
salis palet illi qui in ejus loco esse dignoscitur. Ceutum est ,

peccalori ad allare cum amore confessionis peracla? MUII. HOC CERTIIS, OM.NIA PECCATA VEL CRIMINA CON-
et spe misericordlLie accederc, quàm se cum odio con- FESSIONE iNDiGERE ET poENiTENTiA. > Ubi duo maxiniè
fessionis cl desporalionevcniîeinduralo corde lad alla- anuolanda, cùm aliquando dixèrc ronfe?-
1" veleres,

•
ris minisierium) ingerere. » Hic qui odio coiifessioncui sioncni soli Deo fieri id unum voluisse, quùd (ierei
,

babet, desperai vcniam, el indurali cordis pcriciilum niinislro qui locum ejus lcnct.2" Quùd omnium pror-

iiiciirril. Alqui non ila res se baberent, si confessio sùs scu crimiuum, seu peccalorum confessio, sil ca-

jvcl esilialis foret vel omniiiô libéra. Ergo. iholicic fidei dogu.a nulli violabile ; non aulem , ul

1 Idem iii Elucidai io: c Sicul in Baplismo originalia, comminiseilur Dallxus, opinio lune tcniporis domi-
ila in confessione remiltunlur peccala acluaiia. > Er- nans, nccdùm autom definila.

go par ulriusque Sacramenli condiiio, par et nécessi- 11-4. Fxadulpbus .Ardens, Gnillelmi IV Aquilani;p
tas. Aique bine S. prœsul maritum sororis suce Jero- ducis ecclesiasies seu concionator, serni. in Lilanià
solymani transmigraturum sic admonebat, lib. 5, niajori ,
qu;ci'nl, ciii debent fieri confessio. Suhjungil
•ils
TinrlAflS M' rC>KMTENTIA. PARS II. i\6

Confessio criniinaiiiun dclu'l (um saccnloli inni fr.-rax, priniiim snmn confessionis gi'ftliam mi-
vorO : <
i
in

ipii soins li;tl»t>l polcsialcni ligundi cl sdlvciiili. » Ad- laciilnm ediderit. Cùm eiiim vir nobilis .losberliis de

ilil licilimi csso vi'iiialia cui voliKsris , oliam inrciiori Firniil.ite, (îcdesiarum vexalor, al(pieo[tpresS'»r pau-
i'on(ilt>ii : Indi', iii(|uil , ciim isloiimi (UMil'ossioiiom perum, gravi morboab omnisensuinn iisu excidisscl ;

t'xcipiiiuis, non dkimtis : Etjo dimillo llbi pcccuta tua, filins ejns... el omues sitnul amici affliijebdutnr dolore,

Si'd dichuus orando : Miserealur tnî omiiipotens Dcus qubd sine confessioiic et Viutico vir viinpii ficus obirct;
l'Iii et stMliiiUir nécessitas j^ravia iiecc.ala saceidoli- Itcrnardus indict'i .losl» rti fdio rcstitulioiiis Eccle^iis
1ms apeiiciuli, el, ni coiijicilS:ininaiili:imis, forma ah- ac p.'inperibus f.icienda; eonditione, oblinnit, (|Uod et
sohilioiiis nmc ,
qiiibnsdain sallein in lotis ,
iisiir-
spoponderat, ul sua mulo vox redirct; quo facluni
l:at;u. esl ul nuillis eum lacrymis peccala eon(il(;relur. Ita
11;). Pclrus Cluniacensis , virnalalium splendore, rcferl in vilâ Rernardi Guillelmus S. Tbcodorici ,

ingciiii prcstaiiliâ, giavilale nioniin, uiidc Vmend'ilis vol ad mo-

cap. 9. Yifleal nunc Dallicus an confessio
noinen liabnit, cociesiaslirà scieiilià coiispicims; cpii- naclios solos pertincret , vel pro rc indifferenli ac
qne iiocdiim aiinos natiis "0, in ahbalem C.liiniacen-
merè libéra baberetur.
scm clijri prorneritiis csl; niiilla relert niiracnla, qna; 117. Idem unanimi coiisensu docent ejusdem sc-
si Proleslanlibiis fahniai videbanlnr, niliilominùscon- culi scriptores. pula Pelrus Ci-liensis ,
Roberlus Pul-
lessionis fideni indiiiiiè asserniit. Priniinn spécial jn- lus. Ilu|.'o el Ricardus Vicloiinns, el qui aim. lltîi
j!

vonem adnilorii rcnni, ciijns cùni vila gravi c\ nioriio dcnaUH esl Pelrus Lombardus, Ibcologia; scbolaslicoe
periclilarelnr , biviUtlus est ad cum vwrc ccclcsiaslico
princeps. Sic iile, lib. i Senl. dist. 17 : « Sicul prcc-
presbijfer , ul ejus confessioncin siiscipcrcl. Al is , chm ce; la csl nobis interior pœnilcntia ; ita cl cris confes-
j

inimani sacrilegio sceiiis sunm negfissot, Vialioum sio, cl exlerior salisfaclio, si adsil facullas. Unde nec
(leglnlirc non polnil (elsi alimenta cariera lra',iccrel I
verè pœnilens est ,
qui confessionis volum non lia-

facile ), douce plenam confesbionein in>liluisset ,

bet. 3

lih. 1 (le Miracuiis, cap. 3. 118. Ex illâ constanli tradilionis série colliffcs ,

Secnndniii esl de sacerdote, qui monaslicnm lial)i-

quàm inverceundè assertum sit à novatoribus, con-
lum indneral , cl ab agonià pr;vter omnium spcm re-
fessionem secrelam in concilio Laterancnsi IV , sub
versus, narravil se in visu verba b:cc aiidîssc : « Sci;>s
Innoccnlio III, a;i. 12I,"J, primùm im|ieralam fuisse.
nnllatenùs te posse salvari, nisi qnod perniciosè cila-
Iniù celebri illo caiione : Omnis ntriiisque se.rûs fidelis,
veras, balnbrilei' studeas confitendo maniCoslare , s
non l;im pra-cepta esl confessio, quàm delermina-
ibid., cap. 4. tum gencrali lege illius faciend;e tempos. Unde Trid.
Teriium esl de quodam ,
qui à militari professione Paires, sess. M, cap. ;> : «Nequeenim, inquiunt
a;l rcligiosam conversus, cùm in extremis à dn'mone per Laleranense concilium Erclesia slaïuit, ul Cliri-
immanilcr angerelur, lune demùm animi pacem na-
sti fidèles confiten'ntur, qu'id jure divine necessa-
ctus est, cùm quid(piid deliqwerat, apernil in conles-
riuni el inslilutum esse inleliexorai; sed ul prace-
sione. « Eum , ait Pclrus Yener. , ul siudiosè pra;-
plum confessionis, sallem semel in anno, ab omnibus
terilam vitam siiam perscrularelnr, el si quid noxinm
el singulis , cùm ad annos discrelionis pervenissent,
maxime de gravioribus, in câ recognoveril , confile-
implerelur.
rctur, borlalus sum.... Vieil certè Dens ncquam bo-
El verô non rnagis Laleranense concilium, dici po-
Slcm. Pcrfeclanï (inlirmo) purgationcm per plenam
lesl confessionem insiituisse, quia ejusd.-rn insti-
confessionis salisfaclionem ci largilus tsl ; * ibid.
tucnd;x; lempus fixit, quàm censeri possil Eucliari-
cap. 6.
stiam insiituisse, cl eju» suscipienda; neccssitatem,
IIG. S. Bornardns, qui, elsi juxla Ilofinan. in Lc-
quia eodem canone decrevil cam ab unoqunque fideli
habuit prœceptorcs prœter qnercus
j

xico , iiullos et fa-

!» Paschà esse recipiendam. A 'qui poslerius nemo
gos, fuit, leste Eras:iu>, in cap. 1 Ep. ad llom., vir et
dixeril. Ergo nec prius citra ridiculum dici polest.
dinstkiiiè doclus, el smiclè facnndiis, et piè jestivus; le-
Itaquc concilii sanclio spécial, non ad fidem, qii.c
ste ilidem Gui. Cave, seieulià theolocjicâ inslrnctissi- I

nbiqu" rece|ila eral, neque nova in re lanli momenli,

mns , adeô ul eum Lutln.'rns omnibus Palribus aii-
lanlaique difficnllalis, absque ingcnti tumulm p.)luis-
teponerc non dnbilaret : uno vcrbo vir il!e jiixia I

sel induci sed ad disciplinam, quoî conf.'ssionis l- in-

Proleslantes, melleœ eloquentiœ, admivandœ doclnnw,
;
I

pus, ejusdernque pro eo temporc ministrum detcr-

puijue el s«>i! seiiaùs scriplor, confessionis ncd-ssita-

lem el verbis el exoniplis confirmavil. Serin. 1 in 1

minai.

feslo omnium sauclorum : s Contra peccati con cien- Qiianqiiàm nec uirumqiie boc disciplinai capiil in

liam , inqnil , remcdium confessionis esi isistiln- Ecclesià novum eral el inaudilum. Annuam enim
Unii, elomnia in conlessione lavanlur. s In Exiiorlal. confessionem urgent vel iiidicant Cbrysostimius ,

ad milites Templi, cap. 12: « Verbmn in orc noxiam s 'rm in majore bebdomadâ ; Sonnalius Remensis
lollit confu.>ionem , no imi'edial nf.cf,ss,vri.\m co.nfes- in Staîulis, Tbeodiilplui- Aurelianensis, Regiiio, Rin-
siONEM... Quùd si qiiispiam confileri confundilur.. ebaiiius, Ratberins, Odo Parisiensis, (piorum alii coi.-
talis p, dor pccc;ilum adducil, > etc. fessio.iem ultra an;um diiïerri volant; alii eamdem
Id verô memorabiîe est, quùd Bernnrdus prodiuio- i tu empile jejuiiii lieri prvvcii>iunl, Quin et aliqui , ul
4H7 CAP. V. Dh CONFESSIONE. 118

ClM-0(li'j,'.'\ngn'< Mo^on^is popiiliim fulclcm lonino quo- '

marliiMunn consnlanl : hic nempè confessarios iinpc-

quc aiiiiu ciuiliicii jn^boniiit.

raiornrn Inni (îra-corum, tinn Occidcntaliuin, reguni

QiKtd ailiiicl ail eju>tlem confossionis ministnmi, el reginarnni Francia;, Anglir el llispanix*, aUiue
liiiiic |)nt|)iiimuss's;Ki'nlolcmiIccr('vcrimlSii;narms ,
eliani exerrilnuu) sal supprqne repi'rienl.

an. ClinKlt'i^aiij^iis 1:2U. Pr<d). 5° arginnenlo pra-scriplionis, (piod si

iiloiii in HiMiifiisi coiH ilio, (;r>0,

H.isilc- n- in nllà, cerlé in pr.cscnii malerià leiuni est intlucla-

ll:»ylo, seii Uallo ex AltbaU' Majinis Aii-ia-

qui an. 83G tlocossil, lU't;ii.t), IVlius bile. Sic igiiin- progredior : L'i Cfinfessionis proul ad
sis cpiscitpiis ,

sahileni n'-cessaria: lides à CbrisU) el Aposlolis pro-

Daiuiaiii.

Piob. 2" condiisii» iioslra ab cxonii>lis enruiii (|ni lluere dicalur; duo sufliciunt, T ul lides illa sit Gra;-

el ca; pariler cl Lat'.nc Ecclesi;c fides; 2° ul nulla circa

pei'cala sua di-posui^so logiuilur. Sic ciiini satlsliel

cu:io>ilali Dall.vi, (pii «ou cssionis bujiiN exciiip'a sol- piinc luin hoc in nlramcpie Ecclesiatn iirepseril aut

nogalivuui, (|Uod singulis reiiuè pa- irrepere polucril inulalio. Alipii confessionis ncces.>i-
licité rcipiiril; et
las Graîca; pariicr cl Lalina! Ecclesi.i; lides ccnscri
gitiis lecoquil, arguniculum cjus solvclur.
l,c;ip. 15, allas 9, scribit vi- debcl. Aliuiide nulla liàc ex parle irrepsil, aul irre-
ll'J. S. In-na-n-, lil>.

tialas ab luvrcsiarchà Marco lomiiias, aJ Kcclesiarn pere poluil in Mlranupie Ecclesiam mulali(».

lanJem reiiuces, suuui ilhul corporis cl aiiinii scolns El (piidem 1" «piùd Eccicsia Graca, non secns ac
confessas fuisse, llivc auten» confossio, son occiilla Lalina, ncci'ssilalem confessionis ut fidei punclum
fueril, sou oriiiuala ad puldicain Pœniieiiliam, uii admillal, rcs est plané indubia, 1" ex cjus libris Pœ-
vull DallxMis, nibil ad rcni. Modus enini coiifitendi ad niicnlialibus, q\ii perindeac noslri confessioiiein pr;c-

coulossiimis non pcrlinet. Uuiiiu .sciie cipiinil. 2' Ex Cabasil;^, qui licèt stbisniaticus, capiie
sub.^lauiiaiu

releil in pra'scnli, an scilicol (pii poctata palam vcl 19 exposiiionis Liiurgiie, cpiain circà médium seculi

sccielô confi ebanlur, eo lendoront, ul dilnlis pari XIV iradidil, Sacranienlalis confessionis nccessila-

Pœnilcnlià criminibus, boruni vcniam pcr Ecclesi;e tcni ddcet. 5° Ex Jeremià Conslanlinop. patriarclià,

clavos rcciperonl. Lo aiUeni inlnilu ol pœnileiiles dc- qui Augusianam Confessionem ad se missam à Liilhc-

lioia sua conlessos fuisse, el ils indiclam .à sact-rdoli- ranis, quia negaret peccala omnia per species in Pœ-
bus salisfaotionem, ncnio iicgaverit, nisi iini Eccle- nilenliie Iribnnali cnumcraiida esse, censura per-
si;o advcrsiis Novalianos el .Monlanislas pra;iia igno- slrinxit. i" Ex concilio Constanlinopoli.ano, quod
ravcrit. ;
an. 1642 convocavii Parthenius PP. CC. ul rescin-

S. Cypriiiiuis, supra, n. 52, eus ul fide majores et derel qnse pra'dcccssor ipsius, (-yrillus Lucar. vir

tinio.c ineliorcs laudal, qui vel ly.ii'Mn sacn(icii ma libelli ne(piani, el (^alviniano auro corrnplus, adversùs fi-

cogilalioncni, npud sacerdoles dolenler cl sinipliciler deni, coH/'t'ss/oHem pra'serlim ac l'œnitenUam eiWderat.

confilci)anlui'. b" Ex synodo apud Belbleem habita, an. 1672, ubi

Eusebitis, iib. G ili<t.. cap. 31 , scribit Pbilippuni eadem astruitur Graicorimi lides. 6° Ex auctoribiis,

C;csareni non ante in Ecclosiain cum reliquo pojntio qui Orienlalium dogmala meliùs nôrunt, et nôsse de-
admissiini fuisse ab episcopo, (jiiùm cunfcssionem sce- bnerunt ,
pnla L<one Allalio, Iib. 3, de pei peluà
leruiii fcchset, el iis qui Pœnilenliic slaiiiiim decnrrc- nlriusque Ecclesi;c consensione; Goario, qui in Eu-
hant, hc tidjuiixisset. Ili porrù onnics eô lenilebanl ut clioiogio rilum usilala; apud Gra'cos confessionis
tandem Deo el Ecclesiic reconciliarenim-. exhibel; Nicoleo, tom. 3 Perpotuilaiis fidei, ad fi-

Socralos, Iib. o liisl , cap. 19, el Sozonien., Iib. 7, ncm, elc.

cap. 10, famosam iliani nobilis nialr(»na; confcssioi'.eni 2" Nec ulla hic suborla est mulatio. Ea enim, vel
rcfcrunt, qna: lanlum in Ecclesià scandalum pepcril. coniigissel in concilio Lalerancnsi,ut absurde finguut
De cà nos inferiùs. Dalla;ani, vel anlè.

S. And)rosius, supra, n. GO, pœuileiithfm confasiu- Non in concilio : Iinic e;iim inlererant per se vel
vcs sccrclo exrijiiebat, Uslc Pauliiio. per piocuralores suos pairiarcha; orient des : quid-
S. Eleulbcrius Tornacensis anlisles, revulanlc Deo quid aulcm in synodo lalinè dicluin eral, illico veinm
sccrelum Clodov;i;i régis pcccalum cognovit, quod est gra.'cè. Qui porro ficri possil ut Grx'ci, qui in La-
cela!)at princeps nialè verecundus, ctcujus conlilcndi linis minima quLcque vellicabanl, puUi niodnm barl);e
cidcm aucior fiùt. Vide Cuintium Ainial. Francor., ac innsurai clericalis, ex conipaclo obniuluerint, ciim
lom. I, ad an. 499. ,
inaudilUMi in Ecclesià suâ confessionis accural;c onus,
S. Isidorus llispa'ensis morli vicinus, an. 03o, pa- sibi et aliis omnibus imponi, qnin et in magnum novai
lam el genor;ilim confessus est in œdii S. Viuceiilii, Icgis Sacranienluni iransformari vidernnl?
Icsle Uc(lenq)lo ejus clerico. Sod nequc anlo concilinm slupenda iiaîc nnilalio
Idem focil S. Eligius, supra, n. 7G. Idim el S. Tiilo nlramque Ecclesiam invasit. Nisi enim tôt te taiilœ
Abiia'-, apud Boilatidiini, die 7januarii. Idem dennnn Eccle.-ia' in luinin fidem simul cnaverinl ; quod nomini
nananl de S. Ijicbirio Aloninus . de 5. IMalOiie sensalo véniel in mcnlcm ; necessuni est ut vcl Latini
Tiicodorus Sui.liles, de Adamano Bcda. à Griccis, vel à Lalinis Gra^ci novimi hoc dogma liau-

Sed quia, ul jam advcilimus, idenlidoin postulant SL'riiil. Id aulem posi Pbolianum scliisma nono scculo
Calviniani, ut sibi assignenUir confessarii principuni, cxorlnm licri non poluil. Cùni ex lune Latini Grx-cos
proul assigna!'» i inv^ I'OSm-mI, obsecra'sus ul Smi- ut pej-dueiles li:crelicQî ooiifetaiit^r in^ct-uj siyt ;

i
4i9 TIlACtATtJîi W tnlI'MlEMlA. l'AKS II.
IBC
GrXci veri) oJio lanrc;i|(il;ili IiiumciiI adviiisùs L;ili- nom, semel bi nnno ; ei ob id siiadenduni esse lidcll-

nos, iil et ab iibJcm bapli/.alos dciiuô liiiijcrcm, oi biis, ul non conlilcanlur Icinpore Quadragcsiniu; ;

allai'ia iii quibiis cclcbrfksscnl Laliiii, voltil pollnla anatbcma sit. i

iiijiMlis aquis uniinlarciit. F>rjro iilroliicjiu; aiilo scliisiua Solvurtlur ohjcclioiips.

vi^jcbal liilfs toiirt'ssionis, qii;i; proiiulc ad ImiociMi- 122. Obj. r : Célèbre Ne<larii lalriarcba; Conslan-
tii III u'Iatcin din'oni iu'(|iiit. tinop. racliim, quod bis verbis reCert Soerales, lib. 5
Sed iiec sub ipsuin IMioliaiii scbismalis lempiis sub- llist., cap. 19 ; t Sub idem lempus presbytères Ec-
orta C6l inulatio. Jain enini à quarto sociilo scindc- clcsiarum, qui Pœnilenlia: pra.'eranl, placuil aboleii,
baiilur orieiilalos Kcclcsia! iii scclas sibi inviccin ca- idqiic ob bujusniodi causam. PosKpiàm .Novatiani se
pilalilcr iiilensas, Mclcliilariiin pra^sciliin cl Jacobi- ab Ecclesia scjuiixissent, c«> (piod cum illis qui per-
lariini, è qiiibns (juod iiiia pra-ler iiiorem iiidiixissel, sccnlionc Docianj'» lapsi fuerani, commnnicare noluis-

slatiin el indignaiiler icprobàbscl altéra. Atqui lanieii scnl; ex iilo lenipore episcopi pœnileiiliariuni pre-
seclui ilix' omncs in aslruendà confessionisnecessiiatc sbylcruni aibo ecclesiasiico adjeceruiil, ut qui post
coiiseiiliuiil. Ergo neccssum est ut dogma islud ab al- Bapiismnni hpA esseiit, coram presbyicro ad eam
tiori lonle, id est, à piimx'vo et unaiiiiui omnium roin conslilulodelictasuacoiililerenliir : el ajmd alias
Ecclcsiarnni coiiscnsu, non sccùs ac Liicbarisliau fi- quideni scclas bœc régula etiamnùni persévérai. Soli

deni repelivcrinl. verô llomomiiani, et qui cum illis in (ide conscntiunt

5" Dcmùm non modo nulla bic suborta est niulalio, Novaliani, presbylerum !*œiiileiili;cpia;positum reje-

sed noc ulla suboriii potuit. Si cnim, ut alibi osteii- coiunl. IVaiii Novaliani ne inilio qnideni snpjtk'nicn-
tlimus, nulla circa realcm Cbrisli in Eucbaiislià pra-- tum bocadmiscrunl : Ibimousiaiii verù ijui mnic Ec-
senliani oriri potuit niulalio; elsi luec solam mentis clcs-ias oblinciil, cùm hoc inslilnluin diù reliiiuissent,

adlia^sionem rc(iuiril; quanlo minus induci poluii no- tandem Acclarii episcopi lemporibus abrogàriint, ob
vilas in materiâ confossionis, quic bomini sibi reliclo facinus quoddam quod in EcclesiA commissum fuerat.

pondus videtur intoleranduin? Qnà animorum con- Mulier qua-dam nobilis ad pœnitenliarium presbyle-
versione faclum est, ut impcralorcs, Tiri ac l'emina; rum accedens, delicla poSl Daplismnm à se pcrpe-

principes, rudes et pcrili, nionaclii cl saccrdotes, id Irala sigillaiiin confessa cral : presbyier verô pra-cepit

jam sencs faccrc volucrint, quod juniorcs ne audiis- miilicri ut jejiiniis et orationibus vacaret;quô scilicet

sent quidcm esse faciendum. Ubique nnnc persuasum unà cum deiiclorum confessione opus etiam Pœniteni
est Calbolicis necessariam csscconrcssioncni; et banc li;e convcnicns ostendcrel. Piogressu leinporis mulier
nibiloniinùs non pauci rofugiunt; ([uid igilur, si nôs- (seu, ut verlilCIiryslopliorspnns, mulier in confilendo

sent eam seculo uno minus anfKpiain esse? Ergo in- longiùs progressa), aliud facinus confessa esl, Eccle-

vecta bujus tolo orbe novilas fabula est anilis, risu et siic videiicct diaconum cum ipsà slupri consneludi-

sibilo dignior, quàni confulalioue. nom babuisse. Id cùm dixisset, diaconus quidem Ec-
l'2l. Merilô igilur Trid. synodus, soss. 1-4, bœc clesia ejectus est ;
populus verô graviter commoveri
decernit, can. G : « Si quis ncgaverit confessionem cu'pit. Neque cnim solùm ob scelus quod pulrativra

sacramenlalem, vel inslilulam, vel ad salulcm neces- fueral, indignabatur : verùm etiam eô quôd labcs ba;:d
sariam esse jure divino; aut dixiMil modum sccrctè niediocris atijuc infamia hoc fado aspersa videbalur

confiiendi soli sacerdoii ,

querâ Ecclesia calliolica ab Ecclesi;v,. Cùm igilur eam ob causam ecclesiaslici bo-
initio semper obscrvavit et observât, alienura esse mines dicleriis appelcrenliir, Eudamon ([uidani Ec-
ab inslilutione el mandalo Cbrisli, et invenlum esse clesia; presbylir, Alexandrià oriundtis, episcojjo Ne-
bunianum analhcma sit. ;
» Clario snasii, ul poc:iik'niiaiinm (piid. ni pie^byternra

Can. 7 ; « Si quis dixeril in Sacranionio Pœnitcnlioc expungiiel : unun!(|ucmque verô pro arbilrio el pro

ad remissionem peccaiorum, necessarium non esse aniuii stii conscienlià ad Sacramenlorum communio-
jui^e divino confilcri omnia et sini^ida pcccala morla- iiemsinerel accedere, neijue enim aliter (ieri posse ut

lia, quorum memoria cum débita el diligonli pr;cnve- Ecclesia ab orani probro libéra cssel. Ha;c ego cùm
dilatione baboalur, etiam occulta, el qunsunl centra ab ipso Eudamoiic acceperim, liisloriae buic inserere

duo ullima Decalogi prxcepla , elcircunisianlias qu;e n n dubilavi... El inilio (luidem Enda'moni isla dixi:

speciem peccati mutant : sed enm confessiducm lan- '

Consilium luum, ô presbyier, ulrùm Eeclesi;c profue-

tùm esse utilem ad erudiendum cl consolandum pœni- ril, <inno;i, Dcus videiit. Ca'terùm ansam ex eo siiigu-

tentem, el olim observalam fuisse tanlùni ad salisla- j

lis datam esse video, ut delicla sua invicem ampliùs
clioMcm canonicam iinponcndam; aui dixeril eos, qui non coarguani, nec observent pnTîceplum illud Apo-
omnia pcccala confileri sludenl, niliil relinqucre velle :| sloli : ïNolile communicare opeiibus ii.fiucluosis leno-

divinx misericordia; ignoscendum ; anl demùm non brariim.sed poliùsred;irguile. Verùm de bis salis, i

licere confileri peceala vrnialia ; anallicma sit. > 125. idem sic narrai Sozomenus, lib. 7, cap. 16 :

Can, 8 : « Si quis dixeril, conCchsionem omnium d Per idem lempus Neclarius , Conslanlinopoliianus

peccaiorum, qualcm Ecclesia serval, esse inipossibi- episcopus presbylerum illum qui praposilus cral pœ-
leni, el Iradilionem bumanam à piis aboLnidam : ani nilciilibiis. prinius ex Ecclesia suslulil ; cujus exem-
ad eam non leneri omnes el siogulos uiriuaqire sexùs pluni omnes ferè episcopi posleà sunt seculi.... quim
0dele!«, juxla magni concilii Lateranensis constilutio- auiem ob causam sublaïus sit, alii quidem aliter for;»
«4 ( Al». V. ni-: CONFKSSIONE.

wssé innaiu : ego vcrô or« tlirsm qute Bcniio. Ciim 1 icligiTC ac ronvellew? i AlCâl^ino iftle crt-ieros ar
•

rnjvisdnm naturîe sil fl rigcndas c^se anres cmttendii (lalvlnisln nall.cu»

il) millo pfcrrne tlivinioris

luiiDaiiA j»r;\'vl;nilions iiopiiilonlilms vorA ,

etiamsi Mliil , ail bb. i, cap. 21 , rc/iji/ur , fiist qtwH ante
,

sa'piùs dcliquerim , veiii:im dai-e Oetis prseiepcrii fixum st/. Qiiomodô «nlem nnlè Ne<iarii lempiis
pocoatmn luirssaiio oonft- li\a esS(' poiuerii cotifessio , <pi* nonnisi oclingenlis
cùinque in itolondft vciiià

teii oporicat ^îiave el tiiokstum al) itnliojure einw- cxinde annis sub Innoifntio 111 ndiiiVenta esl ?
;

lili) vi>iim est, Mivrdolihtis l;m(]iiàm iii ihcalro, cir- {t^y. Sed iieipie vel puMieam coiifessionem ,
juxla

cunistantc toiins Ecilesia- nniliiimliiuî , criniiua «oa Dall.Tuin, al)<>levil Neclnrio^.quia haîc numinJun in usu

evulgarc. Ilaqiie ex prcsbylcris aliqncni qui vilM In- fiici il ; vel IVrnitenliam publicam.tiuia vix credi possit,
,

el laciuirnitaie cl pru- in tttn(A lamqxie celebii Ecclesià (ain lelhulem plagnm

Ufiiiaïc spécial issiimis essel ,

deiilià ptillorot lutiv ofli» io prîi>fcceriiHl : ad qneni ecclesiasticœ disciplintc infiictam fnhsc. Urtde Pa'nilcn-
,

accedciiles ii qui deliquerant, acliis siios confiuren- liic hujus praxim posl Neciariuui Constanlinopoli el

tur. Ille verô pro ciijiisqnc doliclo ,

qiiid aut faccre ubiquc persévérasse probai ex professe, ibid., cap.

siufulos, auilaereoporierel pœiuv locoindiccns, absol- 'ri. Quid crgo deniùin cxlinxil Neclarius? Ikerel hic
vebai confiienles, à se ipsis pœnas ciimiinim exaclu- novaior : el po?l mulia banc in rem dispulala, incer-

ros. Verùm Novaliaitis qiiidein ,

qui nullam ralioncm lus ubi liiigat pedem, eô redit cnm Baroiiio et Bellar-

liabcnt Poenileiilia-, iiihil liàc re opus fuil. Apud reli- mino, ul pccuiieniiarii officiuni à Nectario sublaium

quas auleni scclas liic mos eliainnùtn persévérai , cl asscral. Dùm auleni sic accedil ad Calliolicos , sen-

in occidculalibus Ecdesiis , ac prœcipuè in Ecclesià lenliani suaui prodil, ut sagaciler observai Witassius.

Romanà, aiudiosè observalur. lllic enim in propalulo Jani eniui nibil superesi, quod non niagis inPœnilen-

esl pœiiilenlium locus, in quo slanl mœsli ac vcluli liani publicani ab eo admissam ,
quàm in confessio-

lugentes.... In Conslanlinopolilanâ aulem Lcclcsià i

neni ab eo negalam mililel.

cerlus presbyter consiilutus crat ,

qui pœnilenlibus 12G. Caiholici vero alia alii eà de re opinati sunl.
pweessel, doncc inalrona qua-dani nobilis, ob pccca- 1° Enini Laiinus Laiinlus, vir teste Lipsio, probis-

ta qux confessa fnerat, jnssa ab hoc prcsbyiero jcju- simus senum, et omni liderafurâ inslruclus, lotain Iianc

narc.ac Deum supiiliciicrorarc, dûni hujus rei causa bisloriam, ul fabulam à Socrale et Sozomeno in gra-
in Ecclesià morareUir, à diacono se sUipraUim esse tiaui Novaliana; faciionis ad inveniam , ab aliis verô
prodi.lil ; quo cogiiilo plebs oninis veliemenier suc- è bonà fide .admissam explodil. Sanè constat ex S.
sensuil.... Nectanus verô eum qui siupruni admise- Gregorio , lib. 6 , episl. 51, Sozomeniun in [lislorià

rat , diaconalu exoit. Cùmque nonnuUi consilium ei nmlta esse nienliluni. Nec dcsunl bodié plures ,
qui
dédissent, ul unicuique ,
proul sibi conscius essel ac Ubellum Pœniteniiœ Lusebio et Theognidi à Socrale
liduciam sui babercl, ad sacroruni myslerioruni com- et Sozomeno asserlum , et quideni siiic uUo , ut no-
munionem accedendi iiberani facerel poleslalem ;
tai Tillemonlius, parlium studiit,consianter rcjiciant.
presbyieruin, qui agendx' Pœiiileniiae prœposiius erat, 127. Verùm réclamant Rellarminus , Vasquez , et

aboievii. Aique ex eo tenipore id firnium ac slabile alii plerique, l°quia bisloriam suam conscribere cœ-
permansit ; veUisiate eique adjuncià graviiale ac se- pil Socrates an 440 , adcôque quo tenipore supere-
verilaie, jam luui, ut opinor, in iaxam ac dissolutam ranl plures qui rem vidisse debueranl ;
quandoqui-
Vivendi rationem paulaiim delapsâ. >am anieà , ut dcm aimo laiilùm 597 decessii Neciarius. Quis porrô
eq.uidera esislimo , minora eraiit peccata , tum ob exisUmel Socralem, uli facium loti urbi aniplissimai
verecundiam eoruni qui st:a ipsi dclicta enunliabant; | cogniluni narrasse id quod nemo usquàm audiisset ?
luniobseverilalenijudicumquiadiderant consliluli. > g.
2° Quia scribit Sociales id quod à Nectario facluui
Ex iis sic : Quod ab Ecclesià iiistitulum esl Nova- oral Cou^iaiitinopoli, ab aliis penè omnibus Ecclesiis
tianoruMi occasioiie , ac deinceps ab eàdcm subi ;tum ejusdem exemple lacluin esse. Alqui uudecumque in
occasione gravis scandali, insiitutionis est lanlùm liu- iis Ecclesiis ad versus iufiduin scriptorem reclamalura
manas ; divina enim instilulio ei Novalianâ h;\;resi essel , si bœ vel nullum unquàm pœniienliarium lia-

anliquior est, cl ob scandalum aiiquod non abrunipi- buissenl, vel haclenùs retinuissent. 5° Qnia idem fa-
tur. Atqui peccatorum confessioab Ecclesià insiiiuia cium refeiunl Ljiiplianius, Nicepborus et Cassiodorus,
est, etc. sine ullà reprcbeiisione, proinde ul extra conlrover-
Aniequàhi argumcnlum illud solvamus , videndum siani omiiem positnm. Annon porrô concidet iota hi-
quid ex Nectarii facto inférant Calvinlstoc, quid de eo , storia-fides, si eventusnemini unquàm suspectos, quia
senlianl Calbolici. incommodi sint, in dubium vocare liceal.
124. EiquidemCalviiius,cni plures èsuis adslipulan- Al suspicari tamen liccbit cum doctiss. Petavio in
lur, M'.isculus pra-seriim ac MolinuMis, vull sublatam noiis ad Epipiian., p. 214, Socralem eô loci lectè ac
à Nectario confessioneni auricularem, quani probinc, ca!lidè Novaiiaua; asperitatis virus instillare , cùm
uii>oiè ejusde:n cum Novatianismo avi , faletur anli- fingil pœnilentiarium presbyieruin excipiendis lapso-
quam esse; sed negai diviniiiis iiisiiiutam. tnde suî r im peccatis instilulum tanlummodo fuisse postquàin
inipos sic Catholicos compeîlat, lib. 5 !n>lit. , c. 4 .\ov((tiani se ab Ecclesià sejunsissenl : quasi anteà No-
,

" Hic hic aui*es asini

t : « isii arrigatil. Silex Dei erai vatianorum crudeliiatem sequerelur Ecclesià. Longé
aurieularis confessio , qui ausus èssel îîectarîus eâm sequior Sozemenus qui presbyteri hujus originerq
,
42S TUACTATUS DE PŒMTENTIA. PAUS 11. 421

vi'tiià s.-ii obliiicn- lidrlimn conlcssionibiis par csse non potuissel luni
liiiic rcp.'lil. 'liK^il '» V'^liiiili'i ,
:)•! ;

m'ccar-urio coufilni Si'iapion, tosle apnd IÙH<;liium 41,

i;im pcaali icniissionom {Hicutuin
(|iii:i , l.li. G, c.

yorleut. Ihonysio Aicxand. n::i crirninc (pmd -acrilicand >coin-

1-28. T Alii cxisliinaiil snblalnin .'i Noclar'.o Coii- niisoral absoi\i-fciur, unum ex prcsbylcris, acei'iviri

fossidiiis ctiani si "fie lu'. Icgcin ; al«|iio ali co graviter prt'calns est; Inin qiii.i ex OriiTene cil. boni. 2 in

fà in rc liiisM- |k(c:iIiiiii. lia TLoiiias Ncllcnis, à iia- Psal. 7>1: Ciicuiiisj)ich'ii(litin est dilnj.'iilinsndpeccala sua

lali in Aiiglià suif» Waliltinsis hiin< ii|ialMS, cl C.innuli- coiifiii'dlHr pd'nilcns : si auli-m nui lanlnm coniilcri 11-

Ui, lom. % cap. lil, cl Melcliinr (/unis ,

pni. îi ,
de <nissi;t, (piis consilio el dclccliii locii->? 3' Qnia |
œni-
rœnilciilià ad arguniCMlnni G, (iiioiuiu pri.ir nblil an. licntiarnin binic, non pro onniibnsfpii pctccàsseni, scd

1130, po^lcrioran. loGO. Voniin si Icni pole-.l solii- prit bis tanlniii ,
qin in ccrlo génère ,
pulilica*. Pœni-
lio lia;c qiioad Ncclaiiiwii, inodica; vcl nnllins scicn- icntia* olmoxio, dclirpiissent, inslilntinn liiissc evincit

lioi liomincin , non cerlè ipiiKid aiil.sliles alios ipsa Socralis cl S(>/.omeiii nai ratio. \'.\ vh enim con-
quos Neclarii exoiuplma seculos fuisse iradil So- stat. 1' PuMiitciitiarioni biinc instiintnm liiisso advcr-
ciales. si'is illos qui in Ih^cianà pcrsecnlionc sacrilicundo lapsi

129. 5" Pjlaviiis in iiolis ad Epiplian. iia-rcs. 59, craiit ; (joixi dclictum solcnnii cl gravi pa-nilciiliii

et anlc cmn Ikllarniiniis, lib. 3 do Pœnil., (ap. \ï, nitdctari sol( bat. 2° Ennidcni snl>I;itnin l'iiisso occa-

non conft'ssioneni , scd PœniU'nli;ini piiltlicani à Nc- sione saciik-ga; constnpralii)nis , r|n;(! in notitiani po-
clario sul)laiani liiisso conlendiinl; mm (jiia id sna pnli vcnil, seii ex confcssione (riniinis palàin ri iin-

dcl Hislorin: tonlcMus : luni qnia id C;)nslanli..op!ili pnidt nier faclâ, scn ex Punilcntià pnblicA (pi;e scelus

sul)Ialnm est, quod KoniiC cl alibi passif persevera- inanireslaveril. 5° neni(iuc cju.sdeni presbyleri iiiunus

vit. Sed ncipie conjeclnra b;oo veri adniodùni similis fuisse ni pœnitt'Hlibus prœcsact. Anpii pœnileniiuni

vidoUir; tnm quia, ut solide, contra niorcm smmi , nominc apnd vcicres ii dcsignabantm-, (jni F'œiiilcn-

observai Dalhxius , vix crcdere sil , « in huilà lam(|iic tia; |)iililica! stadinm decnrnbant. Kitin pœmlcntem
rœnilenliani publicam toi caiioni- diciniis, ait conciliinn Tolel. I qiiiposl Uapiisinuin,(tut
celebri Ecclcsià ,
,

bns sancilam , inquc universali usu positam , et apo- pro lioinicidio , aul pro diversis criminibus, gravissimis-

slolicà ancloritale non ol»scurc snbnixam , s siinnl et iine peccalis publicam Pœuileulium (jerens, siib cilicio ,

luni qnia cnm Nfctarii excinplum dh'iiio fiieril recoiiciliaius alluriu. El vciù pœnilcnlia-
semel concidisse;
Cciistanlinopoli rins illc id in Eiclcsià (^onslan.inopolitanâ (ieri cnra-
scculi sint episcopi coniplures, p.oii \

laiilùni sed el in loto passim Orienli intercidissot \\ b;il, quod s'.udicsè oliscrvabaliir lionicu, ubi in propn-

Pœniienlia; pnblica) usus. Id auleiii falsum esse li(iucl luloeral pœnilenlium publicornm lociis, etc. Undcliquet
speclàssc qui ciiinina (pix'dam
vel ex ipso Cbrysoslomo , immedialo Nectarii fucces- officinin ejiis illos

niemi- l'œiiiteiili;e solennii subjecta pcrpeiràssenl. Jainverù

sore, qui plurlbus in locis public* Pœnitcnli;e
lollipotcst qui certo poccantium gencri opcrain naval,
nit, niaxiu.è aulem boni. 5 in Epist. ad Epbos. nbi :

Audis , inquit, prœconem stantem et dicentem : Quiciun- absipieco (pi6dabjicialnrca;lcn!rumcura. Ergo, erigat

que eslis in Pœmtenlià ubite. Legalur eà de rc Galli- vel deniillal anres Calvinus, slat 1" conlia ipsiim

cus scriptor vitic S. Cbrysostomi, lib. 11, cap. 17. pœnitcnliarium à Nectario lolli polui-sse , absque eo

150. 4° Alii sublatam tantùm confcssiouem publi- qnôd tollcrelur c^nfessio seerola.

cam occullorum peccatorum conlendunl. lia Morinus, 155. Neqne minus constat, reipsà sublalam non

lib. 2 de Pœnil., cap. 9, n.o ctseq. Ilis piieiniïisisjani fui-sc à Nectario confossionem. 1" Enim liane ad sa-

ad objeclioncm. hilcm onininô ncccssariam esse statnerunl Patres an-

151. II. nog. min., etdico 1° toUi potuissc pœniten- li(iui; idemquc fccitCbrysostomusNectarii succcssor,
]

tiarium prcsbyteruiu, de que Socrales cl Sozoïnenus utcxdiclis constat, el ex dicendis lirmabitur. Fccit
|

calbc- Joannes Jejunalor, ulriusque scdem an. 58S

(sicut nunc lolli posset ni.ijor pœnitcnliarius et cpii

draliam), absque eo quôd toUerelur coufessio sacra- | occnpavil. Fecit demùm TruUana synodus , supra,

nient.ilis 2" banc de facto non fuisse sublalam, n. 78. 2° Non graviora laiitùai , ac Pœniten liai pu-
;

132. Etquidcm quôd pœuitcnliarins iile citia con- blicac subjecta ; scd el vulgaria eliain confessioni sub-
1° quia ab jacuisse ex Sozomeno apertè conficiiur. Is enim
fessionis dispendium lolli potucrit , palet
sub 1° co Pœnitenliario rcquisitnni inprimis
Ecclcsiai initie inslilntus non tuerai scd tanlinn , scribit in

occasione Novatia- fuisse, ut prudentià et TAcrrt'RMTATE poUcret. Ad

Dccianx' pcrsecutionis tempus , et

quid auteui tacitm'nitas isll^ec, vel pnblica luissct

ne scilicet, ut notai Bellarminus, ibi(l.,/ar-
si
norum,
ret'tci illi catliolicos rrpreliendere passent ,
qii'od lapsos conic.ssio, vcl tantùm de criminibus pnblicis? 2" Mu-

ad conuminiomm nimis facile admitlerent. Ergo eodem licrcin iliam stia pœnitenliario dclicta pos( Baplisntitm

pcrpelrntu sigii.latim delexisse. Eânc verô niliil cogi-

subl.ilo rcs in co erant statu qiio fiicranl anle Decii
antci viguisse confcssiouem taliont; dcrnincraf nibil admi.scral quod sob-mnisPte-
lcnq)ora; luic auicin et
T Quia imcler pœiiitculiaiinm nilcntia' siadio non indigerct? 5" Idcô id faclum, quia
supra probavimus.
lum quia ad ob!incn(la(n vcuiam pecculnm nf.cf.ssakio confitcri
liunc cranl alii qui confessiones exciperent;
qualis cral Con- opurteat. Idne pon o sustiileiil Ncclarius quod fieri
solus in nunierosissimà civilale,
,

is
seu ad iuslruclioneui ut ucccssnrib deberet. Ergo stat 2° contra Dallicum cou-
sianliiiopolis . cx< ipicndis , ,

scu ad veniajn, ut volumus, omoiuni f<;sMoncni snblutant non fuisse,

palk'-'O p'acet , ii
 ii:> CM'. V. bh CO.NFESSIONE. 426
'2' Sublatd piriiilenliarn
loi. Iii>t. l'iAltolilio p(iMii(('iiti:iiii ;,'r:iV(>iii inliilil ]
l.'S. \\\>,\. : illins (illiiio,

CCclosi:i>li('.o disciplina' pla^î^in , ul iipiul FCiidaMiioiicm subiatuin est illiid onine (|ii()d pra-stabat |iii-nit(;iitia-

ipsiiin ( on(|iioslns csl Socratos. Al<pii non ila se rcs rius. .\t(pii po'tiitentiarius non publicà tanliiin, sed et
habuissonl , si siipLMTiiissol aliqtiis confossionis usus. occulta peccala excipicbal. Ergo sublalo cjusdem
An enini liodic conclainala osscl (iiicliiun salus, si in oflicio sublata est etiani occulli cujuMjue peccali con-
unà vcl nuiUiplici Ecclosi:\ Idllerotur major iia-nilon- fcssio.

liaiius? NeipKupiàin sano, (juia codoin aniolo non dc- 151). U. ncg. niaj. ; nam subhila fuit (piidem obli-
ficcrcnt alii. Ergo. galio confilendi illi p(i nilentiario , adco(|ue publicain
135. Conlirn» : Quia si supcrsiesm.'uisissclnsuscon- illam quam vel invilis impoiiobal pœnilcnliain sub-
fessionis, Eudionion Socralis quorelain facile cliisis- cundi : al nonmagis sublataest obligalio alii (iiipiarn
sel, rcgcrendo , id qnod à pœnilcntiario (iebal, pari confilendi, qiiàrn nunc loilerclur obligalio absi lulèct
succcssu pnoslandiiinab aliisprcsbyleris, qui fidoliiini simplicitcr (onfilendi, si lollerelnr major p rniliuiia-
confessiones cxcepturi erant. Alqui uiliil laie oppo- rius. El vero, tamelsi pœnilenliarius ille pcccalorura
snil Eud.ïnion. Ergo. eliam occullorum confessioncm cxciperel, quia erat
13G. R. neg. min. ; id enim vi orticii sui faciebal id neccssum ad iniegriiaiem confessionis ; non tanven
major pœnilcniiarius, qnôd à nulle alio crquè prav soins excipicndis fidcliiun confessionibus vacabat :

Slari poleral. i'' Enim morum sanclitali ccnsoriâ quà- cùm ad id ne cenlum qiiidcm in urbe C(»nslaii(iiiop.

dam e[ publicà auctorilalo invigilabat : cumquc in id salis fuisscnl. Mine oo sublalo pcrmansisse u-.um con-
unum csset inlenlus, jiigitcr el scriù invigilabal. fessionis icstanlur panilenliales libri Orieiilaiium
2' Non ca lanlùm, qucc sibi ullrô à pœniionlibus dofe- '
praîcipuè Joannis Jejnnaloris, Joannis Monaclii^ Nice-
rcbanlur peccala excipicbal ; sed audilis, ul perspi- pbori Carlopliilacis , Simennis arcliiepiscopi Tbessa-
cuè iradil Socrales, leslium dclalionibus, urgoltal lonicensis ,
Gabriolis l'hiladelpbiae melrojtolilani , ut
reos , ut SUD se Iribunali offerrcnl , ibidem congru:o vidcris apud Arcudiiim, Goarium, etc.

pœnilenliic addicendos ; quod indicare videliir Ori- 1-iO. Inst. 3' : Si sublalo pœnileniiario perniansisset
gcnes, cùm, lib. 3 adversùs Celsuni , ail : Apud Cliri- obligalio confessionis, non niagis quàm antea liberurn
stirnos quosdam coustitui ad inqmrendum in vilain el fuissel ad Sacramenla pro nulu et arbitrio acccdere.
tnorcs eorum qui ad Sacra acccdnnt ; ut ii qui lurpia Alqui ialsum conscquens : Cùm ex Socrale Nectarius
perpétrant faciuora, à pubiicis convcnlibus arceanlur. unicuiquc permiserit pro arbitrio et pro aninii sui con-
5 Post acccpla
'
secrelô pœnilenliuni flagitia ,
qua:dam scientiù ad Sacramenlorum communionem acccdere.
<!esignabat ab iis ,
proul Ecclesiie inlererat , in so- 141. R. neg. maj. et dico 1° abrogato semel pcsni-
lemni fidclium convenlu expianda. 4" Publicis bu- lenliario mullô liberiorem quàm antea fuisse cnrumu-
jusmodi pœiiile::tibuspra'erat, et scrutabatur diiigcn- nionis usum. 2° Non ila tamen liberurn fuisse ut imlla
ter, an el qualenùs imposito sibi penso salisfacerent. sup( resset obligalio confessionis proinde quod
: ait
Atqui exlinoio pœnilenliarii officio , nnlbis fuit qui Socrales, unicuique fuisse permissum ad Sacramenta
lanla hncc bona promovcrc possel. Non alii presbyle- accedcre pro arbitrio , non intelligendum esse abso-
ri ,
quia nullam ad id muneris babebanl jurisdiclio- lulè, sed comparaiè ad lempus pra^cedens.
nem; non cpiscopi, qui aliis dislenli nogotiis, buic El quidom V qnôd post ai)rogationem pcrnilcntia-
tanlo vacarenon polerant. Ergo supcrslile eliam pri- nuiltù liberior fueril accessus ad
lii Sacramenla, res
vatà confesiione disciplinam ecclesiaslicani gravilcr csl mcridianâ luce clarior. Cùm enim is anxié cl solli-
labefaclavit Neciarius. Exlunc enim Pœnilenliae non cité inquircret in mores fldelinm, delaiiones acciperet,
alii fermé subjacueruiil, quàm qui vel eam expelerent de dissidiis, de compolalionibus, de cx'tcris que scan-
sponlè vel scandalosum aliquid perpétrassent. Son
, dalo el offensioni fuissent, admoneretur; nenio eraf,
awpliits delicla sua invicem coarguerunt fidèles. Labenle publiée flagiliosus (quoti autem id genus occurrunt
in dies Pœnilenliâ publicà, quse qucddam erat excom- in urbibus populosis) qui nisi per eum ad Sacramenta
municationis genus , comnmnicalum est operibus te- accedere posset. Quin neque salis erat eumdem ad-
nebrarum. Demùm decrevit insigniter publicae confcs- iisse; nisi priescripla ab eo Pœnilenliâ implerelur ad
bionis consueiudo. ungueni. IIa;c autem omnia simul cum ipso penécoi--
Ex bis palet , magnum occurrere discrimen iiiler rueninl; adeô ut prêter cerli ordinis facinorosos vix
pœnilenliarios, quales erant Neciarii lempore, el innic quisquam à sacra mensà palàm excluderetur. At con-
suul. Unde non ila noceret eorumdem liodiè suppres- stat nibilorainùs 2° semper reniansisse confessionis
sio.quàra lum nocueril. Noceret tamen plurimùm : obligationem, qu*, tamelsi ab Iiypocriliseludi faciliùs
quoti nempé vel uno luajoris pœnilenliarii nomine de- poter.it, ut r.unc pote-t, verè tamen ligabat conscien-
terrenlur à peccalo !
liain. Unde suninia illa ad communionem accedendi
157. Ad confirmai. Palet ex diclis solulio : constat libertas, de quà conqueritur Socrates, non absolutè,
enim à nuUo alio prœslari potuisse , id quod à pœni- sed comparalé ad pr.xcedens tempus iuielligenda est.
tentiario prœstabatur. Ca;terùm, et id observari velim,
Si enim ex lune omnimoda unicuique fuissel libertas
non objiciebat Socrates, abolito jani pœnileniiario
ad Sacra pro arbitrio accedendi , nulla à fortiori re-
heminem fore qui peccala sua confiieretur, sed ncnii-
mansisset Pœnilenliâ publiea ; cùm lixc, el s.-epè ad
iieni fore qui alterius pcccata coarguerei.
longum lempus , arcerel à sacra communionc. Atqui
TH. XXII. 'Quatorze, ^
 mit rnACTATDS DE l'OILMiENTlA. PAHS II. in
laiiKMi nrgal Dalbiis siil)latam utià oiim |)œiiil(.'iiliaii() S:ine :i(l eum reversa est, qui cidem anle inslitiilio-

fuisM! |«iblicam l'œiiiloiiliam. Cur poriô? (inia cjus nrm, pd-nilcnliarii pracrat, id csl, ad cpiscopuni, (|ui

dcinrcps supcrsuiU inoniimcnla. Alciiii supcrsunl cl aliis distcnlus ncgoliis, cidcni (pianlinn opus erat»

confcsslonis ul siepiiis probaluin csl. Ergo. invigilare non poiiiit : el inde nova mali labes.
Mi. Iiisl. 4" : Sociales de dalo al) Eudaiiiionc pœ- 1 IG. Ohj.2" : S. Clirysostoniusconfessionisprivatai

nilenliaiii abrogaiidi coiisilio qncrilur, «juia , iiiquil leg('m iilinihus in locis subvcrlil; pr.j;cipuè autem
« aiileà minora cranl pcccala , Uim oh vcrcciindiain boni. 21 ad |)0|)iihim Aiilioih., niinc catechesi 2 ad
corum, qui sua ipsi dclicla enuntiabaiil; luin ob sevc- illuminandos, ubi sic : » Ncfiue hoc lanlùm est admi-
rilalcm judicum quiad id cranl consiiuili. » Alqui, si rahile, quod Deus nobis peccata dimillat vcrùm el ,

supcrstcs niansissel confossionis privaUc usus, incom- (luùd ipsa non revclel nec maMifesia facial, nec ac- ,

inoda b;ccIocuin non habuisscnl. Mansissclcnini, ul cl cedintes cogat in mcdio patrata cdiccrc, scd sibi soli

nunc csl, vcrccundia conlilcudi, cl judicum scvcrilas. rationcm reddcre jubcat, et sibi conlileri. » Stîd (jui

1-45. II. cuim pluia sublalo pœnilcn-

neg. min.
;
1" lantùm jubet liominem, sibi soli sua confilcri pcccala,
liario debucrunl esse pcccala, quia ncnio jam limcbat cidem non indixil Icgem honiini confilcndi. Ergo
ne coram co cilarclur, ne pcccali convincerclur à Deus, etc.

fralribus suis, ne public* Pœnilenli;e sladiuin ad 147. R. dist. maj. : Deus non cogil accedcnlcs ad
amussim pcrsolvcre lencrclur, aiil, si rcnuciol ,
pcr- l]a|)lisn)um pcccala sua rcvclarc, conccdo; non cogit
culerotur analhcmale ; bœc cuim jam noimisi insigni- fidèles jam baj)li/alos ,
qui ad p rnilcniiam acecdunt,

Icr cl noloriè facinorosls imminebaiil. 2" Major cral ncgo. Iiaque si Chrysoslomus co loci catechumenos
verecundia confilcndi cui noUes, cui aliqtiando nolus solos alloqualur, nihii ex co contra baptizatorum con-

esses quirjue ad publicam confessioncm possel le fessionem cxlundi polesl. Alqui reipsà solos cate-
,

adigcre, sallein juxla pliircs ; de quo infra. 5" Major chumenos allo(piilur co loci S. doctor. Minor palei,
eral scvcrilas iiominis mille inler alios elccli ut sevc- lum ex ipso homili^e hujus lilulo, qui sic habct :

rior esset, quàm aliorum comnnmilcr, ul probal Caicclicsis ad illuminandos ; lum ex sermonis con-
cujusque temporis cxpcrienlia. Ergo fieri nequit ut tcxlu, ubi bœc : Priiis dixi, et nunc dico, et dicere non

pœnilenliarii abrogalio sanclam EcclesiLC severilatem désistant : Si quis moruni vilianon correxil... ne bapli'
graviter non imminuerit. zetur. Porrù calecbumenos à confessionis Icge iiiunu-
Caiterùm, non abs re fuerit animadvcrlisse facile nes esse vel ipsis pueris nolum est. Scd ncdùm bine
potuisse dccipi Socralem in bis in quibus à Sozomcno inferri possit eâdem lege non tcneri,
cx'lcros fidèles

circa Neclarii faclum dissentil. Si enim Dallaeus, etsi imô contrarium quadamtenùs colligi polesl. Quai
lYiedio in Galliac sinu dcgcns, lot aperiè lalsa scripse- enim tanla ratio gralulandi calechumenis quôd cilra
rtt, puta , ecclesiaslicà jejunii loge, qualis apud nos confessionen» à pcccalis abluantur, si pari modo ctc-

vigel, solam à carnibus abslinenliam pnT;cipi,non teri fidèles veniam oblinuissenl peccaiorum ?

autem prohiber! abundanlcm cœnam; obligari nos 148. Inst. 1° : Indubiè de baplizatis loquitur Chry-
ad jejunium ferià 6 et sabbato; in Gallià vigere Ad- soslomus, boni. 50, quae est quiiila de incomprehen-
venlùs jejunium, non secùs ac Quadragcsimoc (1), sibili Dei natura, et alibi passim. Alqui iis in locis

quis mirctur si Socrales, cœleroqui Novaliana; fuligi- cxerlè déclarai , salis esse ut iidem Dco peccata sua
ïjis suspectus , vero minus et caulè de Neclarii fado confiteanlur. Sic ille : < Rogo et oro, fralres charis-

scripseril? sinii, crcbriùs Deo inmiorlali confilemini, cl eiiume-

IM. Inst. 5°, et quxres quid ergo abrogaverit Ne- ralis veslris deliclis veniam pelalis... Non enim te iii

ftarius. Juxla nos enim non abrogavit PœniU^jiliam llieatrum conservorum luorum duco ; non hominibus
publicam, quaî ubique deinccps in usu fuit. Non peccata tua detegere cogo : conscienliam tuam ex-
f^brogavit confcssionem publicam occullorum pecca- pande coram Deo ; oslende ipsi vulnera, et ab co me-
lornm ,
quam plures nusquàm in usu fuisse voluni. dicamenla postula. Licét enim laceas, cuncla illa

Ergo vel nihil prorsùs , vel confessionem privatam oplimè novil. Die igilur, ut id lucro libi sit : die, ut

sustulit. illis hic deposilis illinc abeas purus et à deliclis va-

'
145. R. mirum esse quôd hsec interrogemur, quasi cuus, el ab intolerandâ promulgalione illâ libereris. »

ex diclis non appareat, abrogatum esse munus pœni- Ilom. 5G quai eral 8, nunc 6, de Pœnitenlià, ad id
tenliarii, id est, inquisitoris morum, et judicis austcri, Pauli : Probet autem seipsum honio, etc., sic loquitur :

qui peccanles ad tribunal snum sisteret invitos, corum « Non revelavit ulcus, non in commune theatrum
delicta sedulô scrularetur, Pœnitenliam condignam accusationem produxit, non delictorum lestes siatuit,
indlceret, et adimpleri curaret. Certè qui bœc démit, iniùs in conscienliâ, astante nemine praîter eum qui
ctsi nec confessionem lege divinâ procceptam , nec cuncla videl. >

pœnitenliam publicam usu communi observatam dé-

Ilom. 57, nunc 3, de Pœnil. : Deo soli die pcccutum
niai, magna Uamen et gravia suslullsse merilô dicitur.
tuiim... et dimitlilur tibi.
Scd quis ergo deinccps Pœnitenliye public^e pricfuii?
Ilom. 2 in Psalm. 50, nunc inter spurias rejectà :

(1) DalhRus, de Jejunio el Quadrag., lib. 1, cap. 11 » Pcccala tua ipse commémora ut ea deleas. Al pudet
et 14. et lib. ^, cap. 5. * te peccata confileri ? Die ea quotidiè in oratione. Num
If^ CAP V. 1)K CONKESSIONE. 450

dico ni ca consorvo fxponas qtii to |ir{>l)ris impclal ? qn.i' ad t.idiimi tirgcntur h DalI.TO, i<! unum \u!l

|)io Deo qui lis (flcvItUir. i Cbrysosloinus,ul fidèles quolidiè antc soninum examen
Homiiiii, linin. J ili I.a/anitn :« Ctlr tt-, (ju rx», |itidol incanl conscienline su.t ;
quidquid p<r diem fecerint
ri onilicscis dircrc porcala ((la'.'Narn eiiiin lioiuiiii niali,sinct'rèdetestentur; etiii eo se consliluanl statu,

(licis, ut te pniliro nflirial ? Nimi ciiiiii consorvo con- iji quo suprcino judici, si forte liàc tioclc votet, rc-

(ilcris ut in piililiouili proférai? Itnù vcro ci qui Do- spondere possini, ejnsquc misericordiam experiri. Kl
minus csl, ^i qui iniciiram gfciit, ei qui humanus est, hoc sollicite adimplenl «pii pielatcm profitenlur; at
ci qui nicdicus bitf, oslcndis vuliicra. * Ergo. siciit non excludunt proposiliun ea deinceps pr;c-
1 19. II. l-Jlisogn icsliniodiis, si, quod inforluuium slandi quse necessaria esse possint; sic nec exclusissû

miscricors Dcus avcrlil, Calvinista nalus osscni, ad censendus est Ciirysoslomus. i

verum rcvocarcr. Ncnipè diccrcni inccujn Urgct iis :

Secundum non minus constat ex ipsis qua; obji-
in locis ac pntfipit Chrysostomus aliquid arduuni ciuntur locis < Non cogit Dcus, » ail S. doclor, t in
:

valdc, et à quo plurcs pudorc et rcrccundià dcicr- medio procedcntes qux peccavimus annuntiare. Non
reanliir. Krgo nrgot cl pnocipit confc^sionenl, qiiac
dico libi ul ea dicas conservo luo qui te pmbris im-
soli f>co ficri dicatur, quia (ial ininislro vices Dei gc- pctat. Non conliieris conservo tuo ut in publicurai
rcnli. Prob. sequcia : quia confcisio soli Dcofacicnda proférât. » Atqui h.xc excludunt quidem confessioneni,
qui cuncta videi , doloris (juidcm multùm parère dé- vel publicam, seu, ut loquitur Sozonienus, taiiquùm in
bet, scd nihil pudorîs illiiis, (jui nonnisi pcr crebras llieatro, circumslatile lotius Ecclesiœ mullittidine ; vel
exhoriationes vinci possil. Pudeal peccatorcm deli- faciendam consorvo alicui , seu paris condilionis ho-
quissc, nibil niihnii ; sod quod piideat ipsum dclicla mini qui audila crimina vel exprobret, vel evulget
, :

sua ei confiicri qui oinnia mcliùs nôrit quàni pecca- sed nullatenùs excludunt confcssionem ministro Dei
lor ipSe imô qui èa ut plurimùtn révélât peccatori,
; faciendam. Q'iidire porrô?quia apudomnes, polissiniè
alioqui eadcm vel niininic, vel non salis inlcllccturo :
vcrô apud Gr.rcos, confessio facta saccrdoii, soli Deo
id uliquc conccpluni supcrat. Ncquc liic aliud quàm fieri dicilur. Hinc, ut notât Jacobus Goar in Eiichol.
Pseudort formatcc gonlis Icstimoniuni requiro. Sanè Grx'cum, Gnccus saccrdos confessionera excepturus,
fatebunlur singuli, non id sibi arduum esse ul s:e- ait pœniienli t Ne, quxso, erubescas non enini mihi ;

Icra sua Deo confiteanlur, sed ut ab iis seriô et geine-

peccala enuniias, scd Deo apud quem consisiis. »
Lundè resipiscanl.
Hinc Joannes Jejunalor supra laudatus in Pœniten-
150. II. 2° disl. min. Docet Cbrysoslomus salis
:
tiali : Nec ego, ait ad pœnitentem, tibi absolutionem
esse ul fldeles peccaïasua confiteanlur Deo soli, salis,
concedo, sed per me
I
Detis. Hinc demùm Cbrysoslomus
inquam, ad dclcnda peccala, concedo ; salis esse ad hom. 50
ipse, in Matth., docel hominem non operari
iraplendam Ciirisii Icgem, subd.: cl lune \ox soli ex- Eucbarisliara ;
quia non à se, sed ut Christi miuisler
cludit confessioneni palam et coram omnibus facien- operatur.
dam, concedo; et excludit sacerdotem qui gérai vices
151. Confirm. 1* : Vel Cbrysoslomus, dum ait:
Dei, nego. Ilaque si tanlùm doceat Cbrysoslomus
Coiifitere Deo peccala tua et ea delebis , solâ bâc con-
1" peccala humili coram Deo confessione, id esi, verà
fessione ad justificalionem contenlus est, vel non. Si
et genuinâ conlrilione deleri ;
2° cadem peccala soli
non; ergo iulelligi débet positis ponendis : hx-c aulem
Deo aperienda esse, hoc sensu, quôd palam el coram
quaî sint ex aliis ejusdem texlibus dijudicandum est.
fratribus nostris aperienda non sii:t ; niiiil inde contra
Si sic; ergo, juxla Cbrysoslomum, nihil opusfuit, ut
nos, qui ulruniquc falemur, polerlt concludi ; et
fur ablaia reslilueret
, ut calumnialor laesam proximi
ninltô minus, si S. doclor, prêter confessioneni banc
famani repararet; et niultô minus ut qui sc^ndalosè
mnlla alia ad salulem necessaria esse agnoverit. Alqui
deliqueral , scelus suum solemni Pœniienlià expun-
hœc omnia constant.
geret. Uxc autem quàm absurda siot , nemo non in-
Primùm palet ex citai, hom. '1 in Psal 50, ubi
telligit. Alque bine.
sic Cbrysoslomus : < Peccala tua ipsc commémora ut
ea deleas... Die ea quolidiè in oraiione... Die el la- 152. Conûrm. 2* Non magis, dùm faclani soli :

crynias funde. Peccala tua in libro scrîpta sunt :

Deo confessioneni celebravit Chrysostomus, Sacra-
spongîae instar sunt lacryraa; luic. Lacrymas mille et
raenialem exclusit , quàm Poenileniiam publicam ;

obliterantur... Cùm aulem in lectum, hoc est, ad imô mullô minus , cùm haec illâ longé sit difficilior.
tranquillum porium te conjecisti, ncc ulius est qui Atqui banc tamen non exclusit, fatente et probante
ilbi molestîam exhibeat, die cordi luo et anima: tuai :
Dallceo ergo nec illam.
:

Lxe^imus hodiernam diem, ô anima : quid boni fe- 153. Inst. r : Qui negat homini confiiendum ,

cinius, aui quid mali admisimus? Ac gehennœ recor- quamcumque homini factam confessioneni excludit.
dare , ut metu affeclus bonum augeas , malum aulem Atqui Cbrysoslomus... Sic enim habet serni. 58 :

de medio toUas. Si in leclo sis, aique ibi peccala tua i At verecundaris et erubeseis enunliare peccala?
in nicmoriam venerinl, coUacrynia, atque hâc ralione Sanè quidem si coram hominibus ea dicenda essenl
in leclo delere poies. Deum tuum roga atque obsecra; etevulganda; non laraen ita pudere te oporteret...
sicque corpus tuum sorano trade ,
posteà quàm priiis Jam verô neque necessarium est lestibus prœsentibiis
peccata confessus fueris,» etc. In \m el aliis similibus. confiieri... Dcus lé conûuntem solus audiàt Deus ,
 i7>\ TI\ACTATl)S \)K l'ŒiMTIiiMlA l'Alls II

qui pcccala non exprolual, scd coiircssioiic dclcl. i .

disseral Clirysoslomus de confessione soli Deo im-
Ergo. modialè facicndA ; in aliis lameii, nec raro, facicii-
'
itH. II. (lisl. min. : Nogal liomii)i coiintcnduii) pa- !
dam saccrdoti conlessionem meininit. Qui enim do-
l'ini ot prœsi'iitibus li'utibns, qui ('(tufossuiii crinuMi (!\- cet oollatam à Cbristo fuisse sacerdoliims
polestalcm
pr()l)nMil aul evulficut , conoodo ; scciclo ol privaliin, rctiiKîiidi cl remitlcndi peccata ;
qui qux in terris li-
nc|,'(). Totus csl iis in locis Clirysoslomus , ul com- gantur ab iisdem, in cœlo ligari déclarai (pii fidèles ;

iiipudol bciiignitalem Dci, qui, oùm poroalnrcs ad pti- munit contra pudorem ex confessione homini faclâ
Micaiu dclicloruui suoruin conri-ssioncni adii^orc po- snbsequi consuctum ille prolectô confessionem ;

tuisscl , cuui Pœnitculia; ordiiicin ((tiisliliiit, in qiio agnovit, quie in sensu objeclionis média foret inter
citra ulluni fain;c dispcndiuni vcniani tonscqui pos- eam qu;e Deo fit soli , et publicam. Atqui constat ex
sint. < Si (|uis, > ait, lion). 21, ad populum Anliocii., probalioiiibus Clirysosiomum, etc. Unde id (|uod oh-
I ex secHlaiii)us judicil)us alicui caplorum latromwn, jicit Dalla-us, peccatores ab omni verecundiâ eximi
vcl corutii qui sci)nlcra clTodiunt, diccrcl ut poccata per Cbrysoslomum; oninino faisum est, si, ut débet,
confilcrotur et diuiillorclur : onuii ccrtc proni|»tilu- sumalur enim pudorem illum exculit,
geiieraliter. Etsi

dinc iioc Buscipcrct, salulis cnpiditatc pudorcm con- qui confessioni publica; inha;ret at non eum qui ar- :

temnens. Hic verù... peccata dimitiit, ncc cogitprae- canam confessionem utcumquc comitatur. Patel id ex
senlibus quibusdam ca palàm confiieri. Ci'iin ergo tcxtu i)aulô anlè repelito.

apud homincs rei et publiée notentur, et post pnbli- lo8. hisl. 3° : Cbrysostomus, hom. 56, qux e:t
cam peccaloruiii agnitionen» vitain amillani, contra oclava de Pœnitentiâ, evolvens illud Pauli mandatum :

apud Deum (tanta ejus benignilas est) et nullus infa- Probet autem se ipsum Itomo, et sic de pane Ulo edal,
miae timor est , et simpliei ac nudà , eâque secretà, sic loquitur : c Non revelavit ulcus, non in commune
peccatorum confessione salus illico comparalur. » Ubi tlieatrum accusationem produxit , non delictorum le-

publicam tanlùin eonfcssiouem icjici ipsc S. doctoris stes babuit : inlùs in conscientiâ , astante nkmi.nk,

scopus demonstral : vixque dubiuni tiuiii tantopeiè pra;tcr eum qui euncta videl Deum, institue judicium
confessionis secreto insislat, ut tacilè condeninet in- et peccatorum examen atque inquisitionem. i El
diseretam malrome illius contcssioncm, quue tanlum boni. 28 in 1 Corinth. , baec in eumdem sensum
Ncclarii tempore seandalum dedii; et subinsinuci babet : « Pro[iterea dicit Apostolus : Probet se tinus-
nibil jani taie limendum esse. Quod autein non ideô fjuisque , et tune accédât : neque jussil alteri alle-

CQiifessioiiis sacrameutalis necessilaleni inficiatus sil, rum probare; sed sibi se ipsum, faciens judicium ad
patet 1°, quia si confessio Deo facienda ad coniessio- quod populo non pateat adilus, et probalionem qua;
nem homini facieudani ordinala non l'uisset, niliil caieat tostibus. » Ut autem pateat quantoperè b;cc
erat cur lot in boniiliis onines lacundii^e su;c nervos sancti Cbrysostomi doctrina doclrinse Tridenlinsc ad-

intenderet Cbrysostomus, ut probarct excutiendam verselur, sufficiet islhaec, sess. 13, cap. 7, verba
esse ab eâ conl'essione vcrecundi.im oinncm : an eniui refene : < Connnunicare voient! revocandum est in

tantus pudorea euipiam con(il(!!idi qu;e longé pleniùs memoriam Apostoli prœceptum : Probet se ipsum hmno.
rôrit ,
quàm noverimus nos !
2° Quia reipsà Cbryso- Ecclesiastica autem consuetudo déclarai eam proba-
stomus alibi pluries docet confilendum eiiani Dei mi- lionem necessariam esse, ut nullus sibi conscius pec-
nistre. Sic, Homil. de Samaritanà : « Qui bominidete- calimortalis,quantumvis sibi contritus videatur, abs-
gere peccata erubescil neque confiieri vult... in die i
que prœmissâ sacramentali confessione ad sacram

illâ judicii , non coram uno vel duobus, sed universo Eucbaristiam accedere dcbeat. >

lerrarum orbe spectante traducetur. > Ex liâc, quâ nulla possit esse apertior, oppositione

1S3. Inst. 2° : lUe negat quamcumque confessionis sic dispute. Si quando urgeret nécessitas confessionis
homini t'acienda; necessitatem ;
qui nullam agnoscit sacramenlalis , tune certè cùm probare se ipsum
confessionem mediam inler secretam quac soli Deo débet bomo , ut ad Eucbaristiam accédât. Res patet
fit, et publicam. Alqui Cbrysostomus, etc. Qui enim ex Trid. Atqui ne tune quidem temporis necessaria

confessio'.iem soli Deo factam in secreto conscientiic ,

est confessio, juxta Cbrysoslomum. Confessio enim
semper opponit publicae, cilrà ullara mediae alterius ad eam probalionem necessaria non est ,
quie per

menlionem; ille nullam aliam agnoscit confessionem ipsum pœnitentem, inliiset nemine prœter Deum astante
quae inter utramque média sit. Alqui, etc.. fieri débet. Atqui ex Cbrysoslomo, etc.

! iSG. R. 1° neg. maj., lum quia secundiim Eccle- 1S9. R. 1° ad summum ex iis Cbrysostomi texlibus
siae, prssertim Grœcoe, pbrasim, confessio sacrameu- sequi S. doelorem existimàsse confessionem Euclia-

talis, non homini, sed Deo fieri dicitur, utjam ob- communioni non esse necessariô priemitlen-
rislicae

servavimus ; lum quia sacerdos vices gerit Dei, nec dam; non autem ab eo negatam absolutè bujusmodi
tam absolvit quàm Deus; lum quia confessio sacer- confessionis necessitatem. Sicul enim hodiéque inter

doti facta perinde quoad secretum se 'jabet, ac si catbolicos disputalur, an mortaliter reus antè debeat

fieret uni Deo : porrô secrclum boc pniccipuè allen- confiieri quàm Sacramenta administrel , nec lamen
debat Cbrysostomus , ut ex solà orationum ejus Ic- dubitalur an aliquando sit confitendum : sic Cbry-
ctione constat. soslomo videri poluissel, hominem vcrè contritumad
157, R. 2' neg. min. ; clsi enim quibusdani in locis communioncm accedere posse; et postmodùm con(i-
 4SS CM'. V. 1>K CONFESSION!: 4S4
leri. Sanè aliiul csl inquiroiv an coiifessio hit nccos- ' liir. cl laïupiàiii lioniibjani in« i|iicns esse filius , nta-

saria; nliml qiio loinpon» iir};c;U cjustlciii obli^a- it'niiMiim nicnilirorum (udim- «u>lo(lil(), à pr;i'p(isilis

lio. Ki-go slriolo ol provsim lotnicnio iiiliil ctmlra Sa(r;inuMil()riini accipial salisraclioiiis sii;e niodum...
sulistaiiliain confessioiiis ex Clirysoslomo deduci Il si peccalum ejus , non solinn iii gravi ojns malo,
polest. sed eliam in lanlo scandalo alioruni est, alque hoc

IGO. R. 2' nog. inaj.; non onin> iirgel noocssilas expedirc utilitali Ecclesi:i' vidclur aulislili, in noliliâ
coiift'ssionis , cinn lionio se pii)l)at, stni poslqiiàin miillornm, vel eliam totius i)!(bis aircre Pœnitcnliam
probavil se, et liào prolialionc, qiiro nierinn est coii- non recusel, » etc. En loiam prrparalionis ante Eii-
scienli;B examen , inliis el corain l>eo, «cse graviter cliaristiam neoessari;c mclhoduin. primo
Confiletur
peccAssc delcxil. Niniirinn probalio de quà eô loci cl agnoscit pœnilens delicla sua coram Deo. Secundo
disserit Chrysoslomus , ea esl quA homo siiî judicium sistit se sacerdoli, qui judicet num pcccala ejus sé-
inslituit , cl pcccala sua inquirit altjne exaiumat. II:ec créta Pœnilonlià , num eliam jiublicâ dilui dcbeant.
auloni probalio ol sine conlessione sacramcnlali (il, Tertio Pœnitcnliam hanc tioii recusut, ne letliali et

el ad eam necessario ex naliirà rei non ordinalur : mortiferœ plagœ per pudorein addal tumorem. IIujus
quia fieri polest ni quis se nullo gravi peccalo tencri porro probalionis parieni sccmidam attigère Patres
animadverlal, Hanc equidem probalioneni in graviter Tridentini, non cxclusà prima : parlem primam Chry-
rois seqiiitur alia probalio per sacerdotem facienda : soslomus , non cxclu'îà secniidà : ulramque Augusti-
verùm liane non cxclusil S. Chrysoslomus ,
quia de nus : et sic dùm omnia disrumpil Dalireus , omnia
ipsâ silncrit. Alioqui eum omneni qui conscientiam conciliantur à nobis. >

\erè semcl coram Dco discussii , sacrce mens^c om- 16-4. Inst. i* : Chrysostonms, serm. 57 de pecca-
ninô idoneum judicàsse dieendus esl. Absit porrô ut lis fratrum non evulgandis, publicaium concionum
tanta laiilo do^tori injuria irrogelur. Num enim si
uiiliiatem sic commendat : < Neque enim in mediuia
quis ex illà pricvià probalione cognoveril, se adver-
adduciis eorum peccala sic divulga-
peccatoribus,
sùs fralrom aliquid lial)erc, boni alieni esse delenlo-
mus; sed communi omnibus doctrinâ proposità, con-
rem, calumniam, ul polerat, non réparasse, liunc
scienlia; rclinquimus aiiditorum, ut convenientem suo
anie cœiiam eximel ab obligaiione reconcilialionis
vulneri ex ils qu;c dicta sunl elicianl medicinam
fralernie, reslilulionis, etc.; non dicel Dalkeus, ut
Prodil enim ab oraloris linguàscrmo, qui viluperalio-
opinor. Ergo sicul cogitur laleri lise à Clu-ysoslonio
nen» vitii continel, laudem virtuiis, reprehensionem
subinlellecla fuisse, vel ut omnibus nota , vel ut alibi
luxuria; , commendationemque castitalis... Procedit
plurjes commendata ; sic et bonus concedct , ut con-
igilur aperiè sermo, et cujusque conscicnliui insidens,
fessionem paribus de causis à S. doctore in objeck)
latenler suam adhibet medicinam, el piiusquàm œgri-
loco praetermissam esse dicamus. j

tudo publicetur, sx'pè restlluil sanilatem. > Alqui hic

iC>\. Confirm. 1° : Qui post probalionem pnedi-
sacra concio, uiique citra confessionem, sanat vul-
ciam, certos peccalores Poenitentisc publicœ jsujicie- i

nera. Ergo.
bat; elsi de Pœnilentiâ hâc non loqualur in allalis
163. R. soli Dallcco dalum esse, ul in ejusmodi
texlibus ; raultô minus eosdeni secretae confessioni
texlibus, el aliis qiios bine el inde exultanter corra-
sublrahere debuit : alqui falenle Dall^eo , Chrysoslo-
dit, subversam confessionis legem dcprehendat. Sanè
mus, etc.
qui confessionis necessilalem admiiiimus Caiholici
1G2. Confîrm. 2" : Ei non sufflciebat prima illa pro-
de verbo Dei idem dicimus quod S. doclor. Unde
balio, quae in solo conscieniiic examine siia esl, qui
in forma : Sacra concio sanat ruinera disposiiivé
plebem suam urgebat ut in majori hebdomadà dili-
qualenùs paril contritionem , cui, ut genuina sit
genler el pure spirituali medico , seu sacerdoli pec-
cata aperiret. Alqui Chrysost., hom. 50 iiiesse débet votum praestandi omnia, quae divinâ vel
in Gènes.
supra num. 6i. naiurali lege imperata sunt , concedo ; sanat vulnera
por se el absque ullerioris oneris proposito nego.
\6à. Conûrm. 3° : Quia Patres Chrysosiomo cosevi,
,

Quidquid hic el alibi pluries objicit Dalla;us vel

quique opéra ej us norant, geminam secernunt pro-
bationem, aliam quasi remotam, qune coram solo Deo
ex solà ,
quam admiltil ,
publica^ Pœnitentiaî ne-

fiai; aliam qua^, si opus sil, ad sacerdotes deferatur.

cessitaie convellitur. Si enim haec praeler sacras con-
ciones necessaria fuerit, quidni et confessio sacramen-
Sic Augustinus, serm. 351, aliàs ult. , inter 50,
laiis?
num. 7 : < Ascendat bomo adversùm se tribunal
mentis suae... alque ita constilulo in corde judicio, 166. Obj. 5° : S. Gregorius Nyssenus, epist. ca-
adsil accusatrix cogilalio, teslis conscienlia, carnifex
non, ad Letoinm, scribit peccala avaritiœ ,
quae ab
timor : Inde quidem sanguis animi confitenlis per la- Aposlolo omnium malorum radix vocatur, inconside-
crymas proflual. > En probalio prima, primum judi- rata el absqnc ciirà prœtermissa esse à Palribns seu,
,

cium, quse nulluin, praeler Deum, teslem habent. Al Balsamo

ul interpretatur , relicta esse impvniia et in-
sequilur probalio alia, prosima magis. « Cùm in se, > castigala. Atqui, ail Dallseus, lib. A, c. 23, toais is
pergit num. 9 S. doclor. c protulerit severissimœ palmarius totum confessionis Innocentianœ myslerium
medicin.e, sed lamen médicinal sentenliam, veniat ad subvcriit. An enim sine ciirâ priïlermissum essel cri-
anlisliies , per quos illi in Ecclosiâ rlavc^ niinisiran- nicn, quod necessario fnisset confiiendum , ut abso-
 TItACTATUS DE PU:: MTENTIA. PA«S II. 456
135
liilii) rjiis, ililtiiaqiic pœnilciilia actipaclur à iiiiiii- ut alibi prolKivinnis. El vcio si disjiuictiin jqmcretiir

blro Cliiisli ï
eo loci, diccnduui csscl coiife.ssioneni sine cinenda-

|(i7. II. (liijl. luiij. Scribil avariti;c pcccala siiicnirù, lioiie suflicere adveiiiani, noiisecùsafeniendatioiicm

^cll iiiipimiia lelicla cssc à ralriltiis, (piia iiiillx- ad- sine confessione. Id aiileni niilliis did)ito <|iiin l)alla-o

versiis ea taiionica; |)u;ii;i; dccrcla; cianl, concedo ;

iinprobctur. Et verù exertini Iradit ibid. Pomerius,
<|iiia lihera cssciil alj oiicrc coiirosbioiiii) , iicgo. l'oiiù « nobis (luosljbel pcceat.» sua, tan<piàn) mcdicis vnl-

(Jn'iSoriiiin in eà cpislolà de pœiiis publicis c^ ç^ijp- nera quibns qrgcnlur. aperire. »

iiicis lo(|iii , vcl ex ciintii'-i ojus loclioiic constat. 171. Ad tertium, erant ii quos lo((uentes inducit
Nciiiio alio intclligi posbunl sensu vcrba Giegorii, Aiianiantius, è desi)eralo et desperanli Monlanista-
1" (|iiia pralcr Dalla'iiiu iiciuo cnnlot, avaiiliam, (jiia: nini gicge. Longe anleni est à vero, quod in obje-
est idoloriJia scrvitus, sine omni iiroisùs (;i)rà ,
([iiabi clione sn|)poiiitur, cos ab Origcne non redargui. Cùm
vel iiullà iiidigercl, yel oiniiiiiô iusanabdis jijiJiiLprptur, ibid. varios inlcr vcpiic obiincnd:c modos bunc assi-

loliclaiu fuisse; quô lauicii ducit Gicjjt^rii lexlus, si gnat :

f Est adbiic seplima , licèt dura cl lai)oriosa

cnidè et ad apicoiu iulelligatur. T Qui;» ibid. S. do- per Pœnilentiam reniissio peccalorum cùm non
cloi- de avaro aliéna; lei dctcnlorc, bx'c slatuil erubcscii peccalor Sacprdoli Dpmini indicarc pecca-

çan. G : 1 Qui claip aUquid usurpât, gi pcr confessio- tinn suum. i

iicu) pcccaïuni sacerdoli aperucrit, vitii studio in 172. Obj. W id Auguslini, lib. 10 Confess., cap. 3:
contrariuni niulato a.'griludincn» curabil. > 5" Quia ( Quid mihi ergo est cum bominibus ut audiant con-
,

idem S. antislos : « In Lcclesia; litibus, inquit fessioiics meas, quasi sanaturi sint languores meos? t

Csl sigilbnn , deprecatio, Baplisnia, peecatoruin con- Ergo ex sancio doctore inulilis est confessio , ncdùm
tcssii). > Si confessio pcccaloruni ; crgo ipsius cliani sil necessaria.

avaritiie confessio. 175. R. neg. cpnseq. Neque enim lue loquilur Au-
1G8. Obj. r : Patres plerique doccnt pcccala solâ gustinus de sacramenlali confessione, sed de publicâ
conliilionc delcri. lia SS. Hilarius in Psabn. 51 ; quam scrijitis vulgaveral ipse peccalorum confessione ;

Basilius in Psaini.57; Ambrosius, lib. 10 in Luc. ; non utab bominibus sanitatem acciperet; quia ut con-
Augustinus in Psalm. 51 : aUi verù eniendalionem aut tincnter siibdit, curiosiim est id bominum (jeiius ad
confessionem iia commcndant, ut sufliciat alterulra. co(j)iosccndam vilam alienmn, desidiosum ad corrigm-
Sic Julianus Pomerius, lib. 2 de Yilà conteniplit. dam siuiin; sed ut à Deo, qui bumiles exaudit, mede-
ul)i b;L'c : t Ponù illi quorum peccata bumanam noti- lam consequeretur.
liam latent, nec ab ipsis confessa, nec ab aliis publi- 17i. Obj. G" : Gratianus, qui circa an. llol.Decre-
cala , si ea conlitcri àut eniendare nobierint , Deum tnm edidit, de confessione disputai, quasi niliil bacle-

queui babeiil testent, babituri sunt et uitorem. > Alii nùs super eo capite in Ecclesiâ fixum essel et dcfi-

quodcunque extcriùs venise médium excludendo nitum. Scilicet enim causa 55, disl. 1, de Pœnil. l'usé

confessionem necessariô excludunt. Sic Origenes, quaîslionem banc examinât : c TJtrùm solâ cordis con-
boni. 2 in Levit., quosdam sic loquentes inducit, nec lritione et secrelâ satisfactione absque oris confessione
redarguit : < Mcliùs agebatur cum anliquis quàm no- quisque possit Deo satisfacere. Sunl enim, inquil, qui
biscuni ; ubi oblatisdiverso ritu sacrificiis, peccanti- dicunt quemlibet criminis veniam sine confessione
bus vcnia prœstabalur. Apud nos uno tantum modo factà Ecclesiae et sacerdotali judicio posse prome-
venia est peccalorum, quae per lavacri gratiam in reri. »,

initiisdalur. Nulla post hœcpeccalimisericordia, nec Utaulem primam banc firmet opinjonem, (ju^

venia uUa concedilur. » Ergo. funditùs subvcrlitur nécessitas cpnfessionis, plures

169. R. ad primum juxtanos etiam deleri peccata

,
congerit Patrum et Scriplurac lexlus, puia id Am-
per solam, modo veram, conlritionem, sed non sine brosii : « Non invenio quid dixerit (Petrus) , itivenio

voie praestandi caetera necessaria. Id autem, quôd quôd (leverit... Lacrymoe lavent delictuin, quod voce
pncdictis in locis non expresserint Patres, duplex pudor est confiteri. > Id AugUStini : ISondhm momni-
fuit ratio, 1* quia importunus sil ,
qui di^nii boni tiat ore pœnitens, et lamcn Dcus jam audit in corde;

aliquid extollit, ea omnia receiiseat, quai cidem istud Psalm. 50 : Sacrificium Deo spiritus contribiUa-

adjuiigi debenl. Lnde iidem Patres resiitutionem, tus, elc. Ex bis porrù , ait Gratianus, cap. 5G, « evi-

elcemosynam , aliaque id genus, aliquando siluerunt, dentissimè apparel, quôd spià cordis conlritione sine

etsi cum conlritione necessaria. 2° Quia in objeclis confessione oris peccalum remitlitur. » El cap. 57 :

lexlibus loquuntur Patres de Davjdis et S. Pétri con- « Non ergo in confessione peccalum remitlitur, quod
lritione : quo autem paclo eidem attexuissent confes- jani rcmissum esse probalu'r. Fit ilaque confessio ati

sionem ,
qua; , cùm deliquit ulerque , necdùm erat ostensionemPœnitenli*, non ad impeiralionem venia'.
insliluta. El sicul çircumcisio daia est Abraliai in signum justi-
causam juslificalionis sic ccinfessïo sa-
170. Ad secundum, sensus Pomeriiest, peccata, liœ, non in :

quai vel reticenlur in confessione, vel decla: Ua non cerdoli offertur in sigiium veniie accepta», non in cau-

emendanlur, punitum iri. Unde in ejus textu particula sam remissionis accipiendae.

aul conjunctim et copulativè accipilur, quod apud Mis ila in favorem priorissentenlia; dispulalis, aite-
ram exponit ante caput 38 Alii è contrario iettan^
Sçripiores tam saçros quàm profanosnon rarôevenit, sic :
4BT CVP. V. I )E CONFESSION K. i»«

diii'Hli's «Mil' coufessionc orit et talisfaclione operis, 17G. Uespondenl i° nonnulli anctoriiatcni Gratiuni
liir :
|

iiCDiini'in il jur cuto poêsc tnuudari, siU'inpus snlisfackmli

lantani non esse, certuni ut ex eà argunicntuni de-
prnnii valoat 1° quia cùn» plures babeat nxvos, u(
:
hiit>nenl.
et solide (islendil Anloiiins Auguslinus, iib. de Emenda-
liane porn") opinionom fnicit variis lo-iiinoiiiis,
in Ik\c ctiain niaterià labi |)Otuil
V h-M.v 15, apiid (piem Domiiuis : Die iniquiUitcs tuas, tione Craliani , et :

ut jnsiifictfU. i Aiiibrosii jiixia (|ucin : :Voh polest lapsuni autcin de facto liinc suaderi aiunt, quùd niull«
,

ijuis uiim juililkini à pcccato, nisi unie fuiril peccaliim idontidom uilrù cilrùquc Patruni tcstinionia sino dc<

coiifessits, Ole. Ilis aiiloiu fiisoaildiKlis, ï.i( coiilra jiail. Icclu proférât: adeô ut .\nd>rosium pro ctcoiilra con-

1 tlispiKal , caj). liO: 1 Kx iiis iuxiuo a|)parel, quùd le-bsionis necessilaleni adducat, qui taiiien contrariant
ulramque opinionem tencie non poluit. 2" Quia la-
» sine coiilL'ssioiieoris cl salisfaclioiie operis pecoaliim
« non reniiiiiUir. Nam si necesse est (proiii diciinl pietUes un ac religiosi tiri, quos conlessionis necessita-
« ciuili lexlns), ul iniquilalcs nostras dicanuis, ul Icm rejecisse innuit Gratianus, vel ii ipsi sunt Patres,

< posloi jnslilici-nuir ; t'i iienio potcsl jii>li(icari à pec- quorum textus aliipioi profert : vel, quod vcrba ejus
I calo, hii>i anloà riierit contessus |)cccaluiii ;
si con •
sonant, aetaiis suai scriplores. Si priores inlellexit,

i fcssio i^aradisuiu aperil.... coMcliidiliir ergo qiiùd aberravit graviter, nec meniem eoruni salis assecutus
I nul lus aniè confessionem oris et sallïtaclionom est. Quanquàm ex mendosis codicibus decipi potuit,
i operis, pcccaii abolel culpam. i
[
uli sa;pè alios ex spuriis decepil, quos dabal pro ge-
Siibifide vert) libralis partis uiriusque inomeniis , sic nuinis. Cerlè in Pœiiitenliali Tbcodori Cantuaricnsjs.
iloiuùiu coiicludil, cap. 89: « Quibus auctoiitalibus, ubi Icgit Gratianus :C?uï(iaHj Deo solummodo confiler\
< Ycl (|uibusralioiium lirniauicittis iilia(|ue senteiilia... debcre peccata dicunt, lt Gr.cci, désuni poslremic eao
I iniiilaïur, breviter cxposuimus. Cui auteni barum voces, Mt iirœci, sicutet aliac quas uucinis inclusimu».
t pniiùs adb;ereiiduin sil , lectoris judicio rcscrvauir: Si verô per sapienles illos intellexerit Gratiaiju^

< ulraquc ciiini faulores babcl sapienles, et religiosos coœvos sibi scriplores; non minus à vero dcviavit.

t viros. Lndo Tbeodoriis, Canluarieii^is episcopus, ail Si enini obscini, nulliusqiic roipsà nominis scriplila-
i in l'œnitenliali suo : Quidanj Dec solummodo conli- tores quosd un tollas ,
qualis fuit Guillebnus ille ad-

< leri deberc peccata dicunt (ul Gryeci). Quidam verù versùs quem slyluni suum acuil Godefridus Yindocj-

i sjicerdolibus confiienda esse percensent (ut Iota nensis; certo ceriius est pnecipuos Gratianei secu|i
« furé sancla Eeciesia) : quod ulrumque non sine auctores necessiialem confessionis admisisse. Nequa
« niagtio fruclu lit inlra saiiclam Ecclesiam, lia duii- id gratis dicium. Gratiaui cnini coœtanei vel suppa^
I taxai ut Deo qui remissor est peccaioruni peccaia res fiière Bernardus , Godefridus Vindoc. , TbcQ'i

i noïlra con(iteanuir(el boc perfectorum est); utcum baldus Stampensis, Porrus Cellensis,RobertusPullu8,
( David dicamus DcUclum : meum cogiiiliim libi feci, elc. PetrusBlcsonsis, Pelrus Lombardus, Pclrus Picla-
i Sed tamen Aposioli inslilulio nobis sequenda est, viensis. Atqui borumnullus est qui necessiialem coiir

I ut coiiûleauiur allorutrum peccata uoslra... Con- fessionis vcluti dogma extra coiilroversiam posituin
* fessio ilacjue quie soli Deo lil (quod Cïl Jusloruni), non admiscrit. Sic, ul Bcrnardum et Godefridum su-
4 purgat peccata :ca verù quae sacerdoli fil, docct pra jam adductos prx'termiltam, Tbeobaldus Stam-
4 qualiter ijisa purganlur peccata. Dcus namque, sa- pensis, in epist. ad Lincoluiensem episcopum, faieuw
« lulis et sanctiiaiis aucior et largitor, plerumque necessariam esse confessionem, iia nibiloniinùs ut «»

f banc praebet suae Pœnilenliie nieJiciiiaui invi>ibili atiquo eventu confessio oris impedialur, non idcirc'ocon-
i administralione, plerumque niedicorum operalione. » fessio cordis infrucluosa reprobelur. Sic Pelrus Cellen-
Ex lis, qux Dallaei , licél jam ab an. 1670 denati, sis, Iib de Disciplina clauslrali, cap. 20 : t Maledicli|S

aures recréant, sic in lornià. Non pcriinet ad lidem id ;

OMxis qui probibel gladiuni suum à sanguine, id est,
quod illiçsà fide sapienles inler et religiosos viros qui non amputai per confessionem peccata qu;i; sunt
|

utrauique in parlem controverliUir. Atqui confessionis ex carne et sanguine. > Sic Robcrlus Pulhis, pari. 6
nécessitas, seculo XU , ill.esà tide coiilrovertebalur. !

! Senlentiarum, cap 51 : « Quisquis facinora sua sacer-

Ergo necdiim pertinebal ad fidem. Ergo novuni illud doli pandere nolucril, aul limore mundi perlerrilus,
dugipa iu (nnocentiuin iU nicriiô rejicilur. i aut inboneslale rei vcrecundatus, is nuUà ralioiie ve-
175. Quio et post (nnocentii tcnipora non defuère niam impelrat. > Cacteros brevitatis causa înittq
{

qui confessioneni impeterent. Sic Senieca Graiiani quos dabil Sanmarlbanus.

Glossalor in lit. de Pœuit. , disl. 2, scribit ; < Meliùs 177. Respoudent 2° alii cum S. Thomâ, Bonaven-
< dici confessioiiem inslilutani fuisse à (piàdain univcr- lurâ cl Anlonino, potuisse quosdam Graiiani aevo ne-

< sali Ecclesiic Iradilione, poliùs quàm ex novi et cessiialem confessionis inficiari, quia ha;c nondùi^j
« veterU T^slamenli aucloriiaie. > tlleriùs progredi- expresso et solemni decrelo sancita essel,
turMich^el Boiioniensis, GeneralisCarmelitaruni nii- 178. R. 5° cum aliis plerisqueapliùs et meliùs neg.
nister, qui circa an. 1578, sub Urbano M lloruit. Is min. argumenti supra propositi, et dico Graliaiiiipi
enini in Psalnt- 29, docel confessionem ad obliuendam nusquàm dubitàsse de confessionis pnecepto, sed de
veniam peccaionim uon esse necessariain. Quod et sen ejiis effeciu, an scilicet peccata dimillerel, aucadeip
sisse Pelruin ^e usina pluries jam conf^-ssi sumps. | supponcret per coniritionem jam dimissa. Nin^rùm
Ergo. I duplex est quaslio circa confessionem prima Calhq :
439 TIIACTATUS lit l'OhNlTKNTIA. PARS II. 440

licos iiilci' n liaMTtioos, an confrssio ()ii)iiil)iis in Rra- coiifossio ad oslensionom l>œnitiMili:H, non ad inqte-
via pcccala posr I5a|ttisnunn lapsis ncccssaiia sil. Sc;- Iralionem voni;e. » El nuMis : « Ex (|uo dalur in-

cumla, Craliani a;vo à lli(>oloi,'is volionuMilor a^ilala, trHi;^i,qiiùd anlcquàin sarcrdolibus peccala noslra
an ronlVssio i)occala dimitlal, vol ea jani per conlri- con(ilcamnr, à leprii peccali minidannir. > IJnde sic :

liononi diniissa invcnial : (piia cnim lune icmporis Si qui usquàin confcssionoin abslulisstMit, ii profeclo.

Cl nlondcltanl jihin's perfcclani coiilriliononi adsacra- (piibiis persuasum erat peccala solà conlritione di-

nionlnni ncccssario pra-riMiuiii, conscipicns cral iil niitli. At(|ui ii lamen, nlexsingulis ttîxtibiis modoal-
lioniincni anio juslilicari crcdercnl, {piàni peccala latis liquel, confessionem frccpicntabant ad ostcnsio-
si:« coniilcrclur. Porrù poslrcnianï liane qnacslioncm, iiein Pœnilcntiœ, el iicèl persnasi ijaud antequàm
mdUucntis anlcni primain à Graliano cxpcndi con- QuisQUE cmfilcatur ,
jam absoluius est à peccalo.
tciidiiniis; cl cpiia nohis fideni ncgarcnt Dallxani, Ergo.
innlliplii'i modo probainus inviclè. 8" Quia, ul (lixinms, qua'Stio à Graliano hic mola ,

Elquidcnil" ex ipso (piaisUonis litiilo, qui sic ha- ejus lemporc in ulramque partem agilabalur, pari
J)el : Ulriim solû cordis conlritione quisquc possit Deo opinanlium numéro cl auctoritalis gradu : undc
tntisfacere, seu, ut infra ail, peccalnm dclere. ulriusque partis scriplores à Graliano snpienles vocan-
T Qnia in lexlu Graliani loculio lirecambigua : An lur et rc/ù/iosi. Sed qui circa hoc tempus paucnli con-
conlritione skne confessione peccalnm dclealur, idem fessionem impugnâriMit, hominosfuèrc nullius nonii-
est ac islh;«c : An conlrilione anlc confcssiunem nis, quosPullus vocal ?n'»His audaces et prœsompluosos,
deleatur peccalnm ;cùm ulramquiî promiscuè usur- Hugo Vicloriiius perversos ac Scriplurui perver-
pel. Porrù qui inquiril an conlritione ante coufessio- sores, Goffridus, post Alcuinum, liœrelicos, seclarios,

nem delealur peccalnm, non negàl confessionis neces- et catliolicœ fidei corruptores. Ilosne, amabo, Gralianus
sitatcm. sapientes dixeril ac rcligiosos ?

5" Quia canidem confessionis ac salisfactionis ra- Ncque vcrù, quia circa hoc caput crraveril Gode-
tionem haljelGralianus. «Alii,» inquit, « è contrario fridi magisler, dubia magis videri possit confessionis
dicucil, sine confessione oris et satisfactioneoperis, fides ;
quàm hxc Dalhso post Lalerancnse concilium
iiemincm à peccalo posse mundari. > Atquinemounus dubia videatur, quia hic ex parle vel in lotum erra-
Graliani œvo dcprehendelur, qui hominem solà con- verinl Graliani Glossalor, Pelrus de Osma, el alii id

lrilione mundari credideril sine satisfaciendi propo- genirs nonnuUi ;

quos vel damnavil Ecclesia, vel suo
i)ilo. Ergo nec censendi sunl luisse, qui hominem tanlùm contemplu refulavit.

solà conirione sine confessionis proposilo juslificari 179. Inst. 1° : Gralianus adultcram mulierem in-
crediderint. ducil, qn;ie crimen sunm soli Deo confessa erat. Ergo
4° Quia semper loquilur Gralianus de peccalorum loquitur de confessione cordis quae sacerdotale mi-
remissione, nnsquàm antcni de salule. Ergo lune nisterium excludil.
quidem dubitabatur, an venia sine confessione aelu 180. R. ncg. conscq. Ficlilia enim illa niulier in-
obtineri possel ; non aulem an confessio ex Cliristi ducta est in occasionem insliluendaî quaeslionis, an
lege ad salulem forel necessaria. slatim ul quis Deo per conlrilionem sincère confiie-
5" Quia eô collineant lexlus omnes ex Scripturà tur, illico veniam oblineat. Cœieriim mulierem hanc
Palribus et Jure Cssareo per Gratianum congesli ;
sacerdoli eliam, sallem ad Pœnitentiœ oslensiotiem,
quid enim sibi vult id Auguslini : < Nondùm proniin- scelus suum confiteri debuisse liquel ex lotà Gra-
tia! ore, el tamen Deus jam audil in corde ? » Quid liani dispulatione.

illud petilum è Jure Yoluntalem pro facto repulari ?

: 181. Inst. 2° : In canone è Pœnilentiali Theodori
An conlilendi volunlalem habel, cui persuasum est Canluariensis pelito, qualem eum exhibel Gralianus,
su|)crlluaniesseconfessionem, malam,exilialem, etc., dicuiitur Gncci confessionem non admiltere. Alqui
ut blasphémant Calviniani? canonem hune non improbat Gralianus. Ergo non
6° Quia idem probant adducta à Graliano, capite 34 tanlùm cflicaciam, sed el necessilatem confessionis

el37, exenipla, lum leprosoruin qui aille mundali impugnat.

sunt, quàm sislerent se sacerdolibus, lum Lazari, qui 182. R. disl. min. Non improbat, sed nequequoad
ad vitam revocatus est, priusquàm solveretur ab apo- hanc partem approbal, concedo ; secùs, nego. Ilaque
slolis; lum
Abrahœ, qui anle circumcisionem ju-
et in hoc canone sic interpolato duo sunl, primum ex
Blus erat. Ex bis enim sequitur equidem peccalores ipso fonte pelitum, quo significari videtur eam esse
ante conlessionem mundari al non sequitur magis : vim conlritionis seu confessionis Deo incix, ut homi-
eosdem deinceps sacerdotali operâ non indigere, nem mundel à peeeaiis. Alterum, infidà assuiuni
quàm vel leprososminislerio sacerdolum, vel Laza- manu, quod innuere possit confessionis necessilatem

rum auxilio diseipuloruni, vel Abraham, post Dei à Grœcis non agnosci. Primum speclavit Gralianus :

mandalum, circmncisiono. alterum verô quia ad propositum suum non esset,

7° Quia idipsum ad oculum demonstrat consecu- praitermisil. Si enim confessionem haud esse neces-
tio quam è jadis principiis eruit Gralianus, cap. 57: sariam admisisset, quia in Canone suo Grœci ila sen-
t Non ergo inquit in confessione peccalnm rc-
, , ;
tire videanlur ; simul admisisset eam esse necessa-
miiiiuu-, quodjain remissum esse probahir. Fil iiaque i
riam, quia in eodcm canone tola ferè Ecclesia aliu(<
 44t CAP. V. DE CONFKSSIONr.. 442

à Giaxis cA do rc sonliro ilicaliir. Qu;« anlom Gra- |8I3, nulh\ nolA afficic!)anlur, qid confessionein soli

liaiio lides, si iilraiii(|iio ooiilndirlioiiis |iarlcin ad- I)co factani .suflic.crc opiiiabaiilur , ut vidcrc est in

niisissoi? cjusdem cuncilii can. 33, (pii cv l'œnilcntiali Tlieo-

lîfô. Kàdnit soliilioiK^ diliiiliir (luod aiiiiil, (Iialia- dori G.inluaricnsis dcsuinplus est, nisi bnnc; Tbcodo-
niini illiul profcno Amitrosii : /.(/cii/okj' lavciil ili'li- riis dcprompscrit è concilio ; vcl coik ilium cl Tlico-

cluiit, quod voct' piidiir est coiifileii. Ila'coiiiiii socnnda dorus è communi fonte.
pars (]iia> à vilililipatorc in ciMifessionis delnniciilinn 190. 4" Ubi viguisset sacramcntalis confcssio, vi-

iralii possil, à Graliaiio iic^ligitur. VA siifficil pars guissct cl ba!C qu;c apnd nos Irita est forma : lùjo te

prima qna> coiiliiiioiiis cfllcaciaiu commcndal. absolvo, etc. Non vigcliat aulem, scd lanlnm oratio
181. Al, inqiiios, SS. Thomas, HonaviMiUira cl (pia'dani, qui saccrdos pœnitcnli V( iiiain dcprccaba-
Aiiloniiiiis tostanliir confcssionis iicccssilalem anlc lur. lùgo.
Lateranciisc toiiciliiiin in lidei dogma reccplam non Mis adde cum DalKTO confcssioncui ci lidoliuni

fuisse. cl direclorum pudicilix infcnsam esse (quod ccriè

185. R. in liào SS. doclonnn opinionc duo cssc, parùin pudicc probal Novalor) ; eanidenj quoque saluli
nninn quod confcssionis nécessitas à concilio Lalcra- principuni adversari, etc.

ncnsi ddinila fiicril, altcnnn qnôd anlc concilium R. neg. maj. el min., ut qua; sub divcrsis considc-
illud, nlpotè nondtim delinita , ullrù cilrùquc salvà ralionibus verorcpngnonl, quod ex brevi Dallxanaruni
lide, agilari possel. Neulruni ad amussim vcruni est. ralionum examine li(picbit.
Non primnin, quia Lalerancnsis synodus non ipsain
191. Ad primum, ficri non poluit ut primicvi anli-
confcssionis subsianliam dclinivit, scd Icmpus. Non
slilcs ac presbylcri eamdem ac bodierni cxcipiendis
secmidum (quod cxcogilalum csl in favorcm Gialiani
confcssioiiibus opcram impenderent; tum quia vcrili
cl nonnuiloruni, qui de necessilale confcssionis minus
sanclam Ecclesi:c sevcritalcm calecbumcni plurcs
accuralc loculi videbanlnr), cùm ex diclis liquidù
snsccplionem Baptisuii protrabcbanl; s;cpèque lan-
conslct, islud (idei noslr;c capnt anlc syiiodi Lalcran.
lùm abluebanlur in extremis, prout nolum csl de
defmilioneni adcô ralum fuis^c, ni (|ni diù anlcà flo-
Conslantino ; tum quia baplizati pcnè inluilu marly-
ruerant Pnllus (1) Godefridus, Alcuiiuis, cjusdem
rii fidèles innoccnliam scrvabant niajori studio, quod
impugnatores ut pencrsores fidei, seclaiios, atque liœ-
ctiani adaugcbal Pœnilcnlia; public;c formido ; tum
reticos, nullo Calliolicorum reclamanle habuerint.
quia, qui oblenlà plurics venià denuo lapsi essenl,
Caeicrùm aliud est in nienic D. Tlionnc cl alionim,
diflicilè admodùm recipiebanlur, ne, ail Auguslinus,
dogma aliquod definiri ab Ecclcsià; aliud, dognia
epist. 153, aliàs 54, mcdicina vilis minus utilis cssel
illud fabricari. Dcfinire polcsl Ecclesia qua-dani quai
œtjrotis.
liactcnùs ulrinque agilari poluerant; puta valerc Ba-
piisma collatum ab haîrelicis : sed eo ipso quo hrec
Sed si, ut Dall;T;o placel, non vacabant episcopi
cxcipiendis coiifcssionibus quid ergo sibi vult id
définit, supponit eadcm ab ipso Christi fonle per apo- ;

Paulidi in Ambrosii vilà : Quotiescumqtie illi nliquis ob

slolorum ac Palrum canalcs, pcrpeluo, liccl idcnli-
pcrcipiendam PœnileiHiam lopms coufessus esset, ita
dem laienli, cursu ad nos dlmanàsse.
7' (lebiit, ut el illum flerc compellcret. Quid illud Bcd;e
18(3. 01)j. : Si coiifessio à prim;cvis lemporibus
in vilâ S. Eulberli, Lindisfainiensis episcopi : Non-
fuisset in usu, de eâ olim loculi fuissent Paires, ut
uuiifiuàin couptcntibus peccata sua, liis qui deliquerant
nunc Honiani. Falsum consequens-
187. Minor mullipliciinomento palet: tucrymas fundebat. An perperàm et cilra roi
prior...
renimbodic
laudanlur episcopi, qui audiendis fidclium conlessio- cxperimentum asscrebol Cyprianus eos qui cogila-
lionc solâ dcliquissent, lapsum liunc sacerdolibus
nibus vacant ; et ad id muneris polissimè infor-
confesses fuisse ? nisi forlè crédit Dallœus cpiscopos
nianlur sac^rdotes. Conira nec laudanlur Cypriani.
non esse primarios sacerdoles. Nulat ergo cl ex omni
Ambrosii, Martini, etc., quia confessioncs excipe-
parte labascit Carenlonensis ministri objectio et ri-
rent : neque arlem banc sacerdotes suos edocuisse ;

Icgunlur. suni movet, cnni quœrit an S. Eplirem confessioncs

188. 2° Ilodie moris est ut aille diulurnum iler, andiret : quasi verô is in diacoiii gradu non slctcrit

ante pr;elia, anlc prœcipuas fcsiivitaies, anle commu- usque ad morlem?

nionem, prsserlim verô anleniorlcnideponantur pec- Nibilo felicior est, ciim negat sacerdotes ad con-
cala. NuUuni auleni disciplin;c hujus vesligium repe- fcssionis minisleriumolim, ut nunc, informatos fuisse.
rire est in anliquis. Annon enim concilia qu;e prrrequisitas in Pœnilcn-
189. 5° Circa confessienem graviter inlor se ab libus ad veniani di>posiiioncs désignant, simul Sacer-
annis quingenlis dissident pontificii. Nulla verô fuère dotes nionent quàm caulè progredi debeant? Annon
priori a;vo id genus dissiJia. Quin cl liodie pro hac- ul)ique exigilur à presbyleris ut in eo niinislcrio
relicis habenlur, qui de confessione iiberiùs senliunl : fiuni sinl, discrcli, pleni coaritale? Annon Pœniten-
conlrà verù lempore concilii Cabillonensis 11, an. li;c Ritualia qu:c in Oriente cl Occidcnle jam à seculo
j

(1) Obiil Rob. PuUus circa an. lloO: Godefridus, !

M rcpcriunlur, nec ccrlè unà eâdenique die prodie-
circa an. 11-29 ; Alcuinus, an. SOi runt, ut pœnilentiuni, sic cl confcssariorum docu-
; B. lliomas et Bo-
{

navenlura, an. 127i; B. Anloninus, an. 14d9. menta craiU? sed de bis, quic jucundura foret, nisj
j
•43 TRACTATUS DE PŒMTKNTIA. PARS II 44i
loiipiim, prnsoqiii, vitio Sanimnrlliaiiiim, |)af(. MG ci nensi, an. 850, u!)i confessarius, qui fortnn in aliqno
(in a si'acliora pirnilciilis viihina (tubiluvciit , ad
i\H. Ad Sfciiiidiim 1° icriiirit inullainparlcin so- ('|iis(()|(um ; ('iiiscopus ipse, si bu'ioal, ad vicinog
liilio pnrcodciis; )i(M|iie ciiiiii t-oididMi v(.>l polcrarU aniisliles, iidem veiùad n)clropolilam, aut provincia-
cali'cliiiincni, vcl nbsolulù indigoliant Chrisliaiii ad 1cm synoduni, tacito delinipuMilis nontific, rcciirrerc
oiiiiio inortis gomis (piolidio parali. 2" Si nnlla crai jubcninr. Miriun, si in re liberA lot adhibila; fuissent
confossio, qiiorsiiin illu* Aii},'iistiiii (piorclaî (l(! paslo- caiiliones. Prompliiis fiiissel et nuiilù facilins soli Deo,
rilms, (|oi ingriiciilo p(>ri( iilo dc'scrcliaiil ovos, cl do- (^alviuiano more, condlori.
soic'iido (laïuiialioni oxpuncbaid. Cm-, loslo Viclore (air iiullà à coruilio (labilloucnsi i| iiolù gravi alT'c-
l licoiisi, lib. 2 do Persocul. Yaiidalicà, fidèles sic oti fuerint qui minus accuratc de cnnressionc bxpii
l)rcsI)yleros suos iii exiliuni ah Ilmiiicrico missos videbantur, causam dedimns supra, mnn. ',i7>.

compcllabanl : Qui jani vol>is al)soiilii)us, i Pd'iiiten- l*.)A. Ad quarlum : An absolulio iiKlicaiivè, vcl de-
lia; nniiius iiobis coIIaUiri siinl, cl iccoiicilialioiiis iii- prcctitoric trihui dcboal, ex difcndis constabit.
diilu;(Mitià, obslrictos vincnlis peccaloruin soluluri? l!)."). Ad quintuni : Nocore (piidom polest coufessio
Vobis cniiii diclum csl Oiiodcumquc solvci ilis super
: saccrdotis pudicilia^ si banc à Deo siipplex non cfflnr
lerram, > oie. 3"Ncc ccrlc desuiil cxenipla conl'essio- gilet, aut inordinalà ciuiositate inutilia multa per-
num et coiifessariorum in casibiis à DaIia;o incniora- scrnlctur. Sed an lolbmlur nupliu;, quia inlionesta
lis. Sic, ut stipra ex primo Germanise coiicilio prol)a- miiila pariunl? an chirurgia, quia fœdiores morbos
vinuis, imusquisqnccoUorUs prœfectus umim prcsbytcrum sollicilè examinai ?

babobat, r/în' liomiuibiis peccata confitculibus mdkarel Quod de principum salule comminiscitur Dallœus,
Pœmlentium. Sic liait» Basileensis episcopus, ca|)it. niliil qnàm despici meretiir. Nulià ccrfè cflicaciori

18, praccipil ut qui Romani peregrinaturi suiil, aule- quàm confessionis via à scelesto proposito revocabi-
quàra se dcdant ilineri, < demi peccala sua coii(itean- tur, qui |)rincipis pcrnicicm medilatus fuerit. Id unum
tur quia à proprio episcopo aut saccrdolo bgaiidi
; curai dicmon, dùm nefaria bx'C inspirai, ne baic
aut exsdlvendi sunt, non ab cxlraneo. > SicCyprianus cuipiam, polissiniè aulem confessario revelentur.
eorum crimeu exaggerat, qui Cbrisii corpus laugcre C;\;lerùm, qui audet Dalhcus bsec loqui : cùm ex eo
auderent, necdùm debilâ Pœnitenliâ mundali bujus : sil grege, qui Europam totam lacrymis et sanguine
aulem Pœnilenliie pars erat confessio. Chrysostomus aspersit?
verô, boni. 30 in Gènes., ad couresslonem in niagnâ De cxleris minorls niomenti objectionibus adi Sanr
seu sanclà Hebdomadà faciendam liortalur. Sic S. marihaimm, pari. 2, qucm in eo loto s^rticulo penQ
Eyberlus, Eboracensis episcopus, aitjam à Vilaliani unum seculi sunms.
Papce lemporibus, invaluisse morem hune in Anglià, An et quye peccata publiée coqfcssioni olim subja-
ut non solùm c clerici in monasteriis, sed etiani laici cuerint, expendemus ubi de Pœnitenliâ publicà.
cum uxoribus, etc., ad confessores suos anle Domini Solvuntur variœ (juœstiones circa necessitaterti confilendi,

nativiialem pervenirent. > Sic Clemens Romanus, ex jure divino.

epist. 2 : « Dùm vivimus, ex toto corde noslro con- 19G. Quxres 1° quinam divinà cqnfessionis lege
verlainur ad Doniinum... Poslquàni
euim ex boc teneantur.
niundo egressi fuerinius, peccata confiteri non pole- R. teneri adullos onines et solos qui post Bapli-
rimus. i Cyprianus verô : « Conlileantur siiigiili deli- smum lelbaliter deliquerint. Quôd (^neanlur soli ba-
ctum suum, dùm adliuc qui deliqiiil, in soculo est. > plizali palel, quia nenio exlra Ecclesiam positus ab
p]l Auguslinus, epist. 128: « Quanlnm exiliuni sequi- Ecclesià solvi aut ligari polest necdùm aulem
: est
lur cos (jui de islo secido vel non regenerali exeunl iutra Ecclesiam, qui in cam per Baplismi oslium in-
vol ligati;« quaidubioproculantemortem confitendum t;ressus non fuerit. Unde qu;e quandoquc à catecbume-
esse demonstrant. iiis fada legilur aute Baplismi susceplionem coufes-
193. Ad terlium. 1° Nulla anle Pelagiuni fuêre jur- sio pecçalorum ,
generalis erat non distincta, bumili«
giadeGraiià, de Prcedeslinalione, de Peccato origi- lalis non Sacrameuli.
nali. An idcircô nulla eral boruuice dognialuni in Quod leiieanlur soli qui in lelhale aliquod prolapsi
Ecclesià lides? 2' E jurgiis quse circa coiifessionem à sunt , non minus evidens est; quia morlale solum ne-
quinque seculis uata sunt, nulla confessionis substan- cessaria est confessionis niateria.
liani impetunt : pleraque spectant polestaiem regula- Quod aulem teneantur qiù graviter deliquerint
riiun, et confessionis praxim, quam alii ullra mêlas constat ex prxcedenii conclusione. Sj enim quibus-
asiioraie, alii ad scandalum lenire incusanlnr. An dain nccessaria sil coniessio, iis certè qui graviter
velit Dalki'us ut de Mendicantium puleslale disputa- corruerinl; proul définit Tridenlinuni , scss. 14,
tum fuerit, antequàm ii exorli fuissent? An quo tem- cap. 5.
porc sanctioribus regulis inlucrebnnl confessarii om- 197. Obj. contra secundam partem : Colligimus
nes, vigere debebat nimiai scveritalis vel indidgenli;e fidèles ad mortalium confcssioiiem teneri, quia Apo:
accusalio ? Coeterùni conrossioncm onini ;evo anxie- sloli, Joan. 20, receperint polestaiem solvendi mor-
lalis maleriam sacerdulibus piicslilisse liquel ex lalia. Alqui pariler ibid. accepère polestaiem venia-

lexiifius pagsjm pita.tis. Sed et liquet exconcilio Tici- l lia solvendi. Ergo pariuni ralione coHigerc dcbcniu^
 ii5 CAP. V. DE CONFESSIONE, 44G
fidèles nd vctiialiiitii coiife^siononi leiieri. commissa, sed ciiam ad prrcavcndnm fninra ; (um
i'JS. K. Il y. maj. Non eiiim iit'tcssilalem coiifos- deni(|ue (piia fn'cpienliori exporienli:^ conqHTluin est,

Miiliis iiiorlaliiiiu e\ eo pr.i;i i-e a^l^llinuls, i|ii(>(l A|k»- eos (|ni confessionis perisinn prolraliiinl de die in
bU>\[ oadem Mthere possiiil : sed 1° (|uia soI\eie pos- dicm, anlè rapi (|uàm conlilcri potuerint. IIicc rc-
suiil, cl vcrc ;»c propric rcliiiere; 2° (juia ex lolA nnnlial dies unaqua;qne, et triplex conlincnlcr une
Iradiiionis soriq coiislat, soluiii in re vel in volocon- minus scmestri oxcmplum dedil eadem famiiia.
fcssioneni nicdimn osse quo letlialia deleantur. Neu- 201. An anicm urgeal pra-ccpliim confessionis
trnni anleni valel iibi do vcnialilms senuo csl. Répète slalim nmra'ilcr posl admissum Ictliale, praclica esl
qnx dixinins, c;ip. I, n. 101, etc. el gravis dinicullas.

199. Insl. ; Yerba liaîc : Quorum rcmismdf, Ole. Neganl phires, 1° propter auclorilaiem D. Tho-
jnxia nos aslrunni poiosialoni rcmittcndi eiiani vcnin- m.T ;
qui Qnodiib. 1 , arl. H : « Diirorre , inquit
lia. Erj^o el Ik^c : Quorum rcduueritisy etc., adâlrunt I
confessionem u-quc ad lempus PascliT, per se lo-
ip^i eliani venialia rclinoiidi poltsl.ileni. lùgo ite- (piendù licilum est : sed per accidens polest fieri il-

lùm venialia nonnisi por claves rcniilti possnnl. licilum, pulà si immineat aliquis articnlus in quo
R. 1 1 jani non seniel, neg. conseq. Obstai cnim (uni confessio requiratur. > 2° Quia , ut notai Sylvius in
Iradiiio, el constaiis Eccle.siai docunicnlnm ; tnin ipsa Suppl. q. l), art. fi, calecbumcrii non lenenlur ad sla-
rcrum nalura. Ex co qnùd delegalus niajiis vincuhim lim suscipiendum Haptismum : imôolim vcuiit Eccle-
solvei'C possit, logilimè quidoni inforlur qiiôd minus sia ne sccluso urgentis neccs^itatis casu extra porvi-
in codein génère soivere valeat : sed quia niajus vin- gilia Pascb;e, et Penlecostes baptizarenlur. S"" Quia
culum relinere poleiil, non ideù idem poleril, quoad ca>teroqui Ecclesia, quoe dixinnm confitendi prtce-
minus , nisi de suprcmâ delegantis voluntato conslet; plum ad annuam taiilùra confessionem delerminavil,
quod in pra;seni\ locum non liabct. occasionem dedisset transgredienda; divin;c legis.

:2Ô0. Qua-res 2° quo tcnipore obligel diTinum gra- 4° Quia confessionis procceptum esl affirmaiivimi.
via conlitendi prxceplum. Ilaic aulem pnecepta pro omni tcmpore non obligant.
R. 1* Obligai per accidens, id esl, ralione alterius Addit Tournelyus non majorem esse confessionis
pra}cepli ,
quod cilra pranviam confessionem digne •
obligalionem, quàra contrilionis : banc autom non
inipleri non possit, 1° cùmrecipienda est Eucl.aiistia, statim à peccalo obligare. Al principium islud rejeci-
el adest copia confessarii , idque quanUinivis pœni- mus supra.
lens se conlrilum exislimet; ita Tridenl., sess. 13, 202. Aliineque numéro pauci,paucioreslamen, do-
can. Il ; 2° cùm sacra quéïdam funclio imniinet, qiise cent eum qui leilialiter peccaverit, statim, id esl, data
sialum gratice requirai, proul dixi alibi; 5° quoties prima loci, lemporis el confessarii opportunitale, ad
coiifessio médium esl necessarium ul vel à novo gra- confilendum leneri. lia quantum ad religiosos, S. Bona-
vi peccalo abslineas, vel gravem lenlationem superes. venlura in 4, disl. 17, p. 2, art. 2, ubi lix-c : « Religioso
R. 2" Obligai perse, 1° non solùm in ariienlo, sed lolum lempus vit;t esl lempus pœnitenli.ie, etideoba-
et in quovis probabili niorlis periculo ,
pnia gravi bilâ copia Sacerdolis, si peccaverit mortaliter, cred«
morbo, parlu cerlô difficili , vel de quo Icgiiimè du- quod tenetur sine morâ confiteri... Laicus verôpotest
bitari possit an fulurus sit difiicilis, qualis prior esse raiionabiliter expectare lempus Quadragesimale, quod
consucvii, navigalione periculosà, insiante confliclu, est lempus Pœnitentiœ. » Idem ad omnes exiendissedi-
vel opère unde mors evenire solet : ita penè synodus citur Guillelraus Parisiensis ; mibique opinio hsec, ut

Y Mediolancnsis, sub S. Carolo. Idem dicendum si animarum saluti longé tutiùs consulens, onmiiiô am-
quis vereri debeat ne deinceps confiteri non possif, plectenda videlur. 1° Quia ex probalis, cap. 4, n.
pula quia immineat sibi periculum amenliie, caplivi- 276, non licèl diu conlritionem poât peccatum dif-
tas à barbaris, vel ab b.Trelicis, etc. Ratio esl quia ferre, ob innnmera quie dilalionem banc sequunlur
iii periculo morlis adbiberi aiebenl n)edia ad salulcm pericula. .\tqui eadem ferè pericula confessionis dila-
necessaria : ex jiis auiem est confessio posl lapsum lionem sequunlur : quia difûcilis et admodiun rara
in culpam morlalem. Ilinc praceplmn medicis ab In- est contritio quœ extra Sacramenium justiflcel. 2""
Quia
noceniio 111, cap. 15 De Poenit. et Remis., ut apgro- vel ipsa iuminis naluralis prudenlia dictai remédia
rum qui graviter decumbunl curalionem non aggre- qune aliquando necessaria sunt; tune adhibeiida esse
dianlur, nisi eosante monuerint confessionis faciend*. cùm nequeunt opporluniùs adliiberi. 5° Quia opinio
2" Sspè per vil^im extra periculum morlis ; lum qu;t uni tanlùm imoquoque seculo ruinoe occasio fo-

quia qui legem indicit, nec iudicit lempus quo li;ec ! et, vel boc ipso mereretur abjici. Atqui vix diibilaro
debeat adimpleri, non vull ad exlremum usque, imô liceat annis singulis perire plures qui confessionem
nec diù, execulionem ejus protraiii ; lum quia pcc- dislulerint, quia ad Pascba usque cilra piaculum dif-

/ calor per se et indepondenler à morlis periculo lene- feiri posse credidermt. Ergo ab eàdem opinione,
tur adPœnilenliam secundùni leges-ii Ciiristo inslilu- c;iuiè quidera et prudenler, ut in quaislionibus admo-
tas ; tenetur et ad reconcilialionem cum Deo; cùm dum coniroversis; seriô lamen et eflicaciler rece-
non raori ^aniùm, sed et vivere in ejus amore et Sb- dcndum est in praxi.
sequio debeat; tum quia PœniienrLc Sacramenium à i
205. Nec muliùm movent quae contra objiciuntur.
Dec iiistiiulmn est, non modo ad remitlenda peccaia •'
Non prima, qua} hic unica esl, ratio Sylvii. 1° Quia
447 TRACTATUS DK I'(II:MTENTIA. PARS II. un
ijisi saltcin raicclinriiiiiii al» oiiiiii muvx nil[)à iiiiiiiii- prima ;
(|uia ul peccala oninia per SacranKMiliim iNt-
iics craiil; ii'iiii priirs oos non cssol ISa|ilisin(ini aille iiilciitia; riîmitlanlur, non rcfpiiliiiir absoliiU; omninni
liviim al» K(( icsià [ciiipiis rccipcn; : contra vcio (|iii coiilcssio, sod omiiiiim qKtft post dilig(!iis conscieiiliyQ

fonrossioiitiii tlilli^rt, siià ciilpàdillcil. ii" Quia is viilgo examen occiirrmit iiicmoria', ul docel Tridenl., scss.
crat calo('liunionorum foivor, ([ui liislralis aqua; vices 14, caj). 5. Non secunda, quia tcnenlur quidcm fidè-
siiiiplorc posscl ;
qiiod opliniè iioral Lcclcsia. An les confcssionis inlegritati consiilcre per examen mo-
poiTÙ idoni lervor pra'suini possil de loi Cliiisliano- raliler ctordinariè accnralum, non vero per summam
iniii iiiyriadihus, (|iii eonfessionoin ad aiiniini diire- et extraordinariam (lilig(Mitiaiii, (|iialis esl indilala
niiil ? .">
(Juia graves causa; propler (jiias i5aiilihiiii confessio. Alioqiii jiluies essent labilis meinori;n,
i

collalioiiein diUcrehal Ecclesia, in ncgotio conl'essio- ((iii velsiiigulis licbdomadibus peccata confileri icne-
iiis lucnin non liabonl. renlur, vel eadem scribcre, aul alio qunpiam signo
"lOi. Non secunda ; iicqiic eiiim ea fuit Ecciesie rcliiicre; quœ cl duriora esse el absurda, el contra uni-
njoiis, ul ada'qnalè delerininaret Icinpus, quo divi- versainn fidclitim pruxim uemo non videl. ILiîc illi.
'
niim eonlileiidi pr;ecepliiiii obligal pcr se, aul Uiljue- 208. Milii, faleor, imiltô plus sapcrel opinio contra-
ret dilleiTiidi licenliain scd soli'ini ni ncgligenliam ria 1" quia longé tutiorsit; porrô
; : illicilum est in
fl dilalioncm ultra annuni prohibercl : atquc idcè malcriâ sacramentarià scqui ophtionem tantùm proba-
addidil sallem semcl in anno. Et verô an quia veiai bilcm reliclà luliore, proul ab Innocentio XI,elàclero
Ecclesia ne qnis ultra aniiuni in exconunuiiicatione Gallicano delinitum esl. 2" Quia Navarri cl SyUii opi-
sordescal, ideù licenliain pia.'bcl anno lolo in eàdcm nio congruil qiiidem pœnileiitium socordix, sed nul-
remanendl? lo, quod piam menlem tramiuillarc possit, fundamen-
205. Non terlia.quyc fœcuiida fuit laxioruni opi- to nilitur. An enim ita arduum est jpeccala qiiscdam
nionuin origo, ita ul quia prœcepla affirmaiiva non graviora vel scribere, vel paulo post , ne excidant à
obligaiil pro semper, dubilaliim sil nuni inlra quiiiqne memoriâ, confileri? Annon id quolidie, quod miillo
amios icnorcliir vir Cbiisiiaiius acliiin eliccrc cliari- plus icmporis requirit, in rébus commcrcii sui prye-
latis. LUique, pnieceplnni non pernianeiidi in eo slalu stanl nicrcatores ? An usque adeù absurdum esl in ré-
in quo Dei ininùcus sis, et ir;e (ilius, negalivum est. bus quie ad aîternam salulem speciant, exigcre cen-
Hlud verô cerliùs quàm per confessionem adimpleri tcsimam partem corum quai pro caducis seculi rébus
nequil. spoiilè cl alacriter executioni maiidantur ?
206. Haud lamen credo vexandos esse ul novi ac 209. Réclamai, inquiunt, universa fidelium praxis.
spccialis peccaii reos, qui iiuicdefuerint offîcio luiii Grande argumenlum, et apud molliorescasuistas un-
;

quja facile liic excusare possit bona fides, ob sum- dccumque insonans. At non reclamabunt vcri nomi-
niani conlradicentium auctorilalem tum quia pecca- ; nis fidèles, si insiiluantur ut decet; et solide didice-
lum illud ex annuâ coufessione salis inlclligilur. Adde rint impolenliam in causa volunlariam ad culpamde-
i

quôd inlerrogandi siiil pœiiilenles quo primùm tem- pulari. Intérim non désuni hodieque innumeri ulrius-
porc post receplain absolulionis graliani relapsi sint, que sexùs, qui grave quod cxcideril peccalum veluli ,

ut inlelligatur aiinon confessiones anteà faclas itcrare colubrum ore evomant vel si dcsit copia confessarii,
;

tcneaiilur. omni operâ curent ne obliviscanlur.

Mullominùs redarguendus eril, qui confessionem 210. Quœres 5° an vi divina; legis ad confessioBCHî
ad aliquot dies differt, ul intérim peccalum qiioddam tenealur moribundus qui venialium dunlaxat reus
,

solilo gravius defleal, el uberiori oralione veniam sil.

ojiis consequaUir. Ulique non peccat qui ad anliquam R. negal. cum Tournelyo ,
quia peccala venialia
Ecclesi;e praxim lanlilliim accedil. quocumque Icmporc libéra sunt confcssionis materia,
Dis|iulanl hic Iheologi an quis eô pr.Tcisè tenealur cl iu extremis, ul aliàs, per alla remédia deleri pos-
quamprimùm peccala sua confileri, quod differeiido sunt. Teneri tamen polest quis per accidens ad eo-
jncurrat periculum eadem obliviscendi. Elsi quœslio rum confessionem, 1° ratione scandali quod hinc su-
luec nobis, qui confessionem differri nolumiis, niil- boriri posset. 2° Ad vitandum prjisumptionis pericu-
lius penè sil momenli, ei lanien noniiiliil immoran- lum. 5° Ne nimiùm sibi blandiendo, gravia habeatpro
dum arbitiamur. levioribus. 4° Quia per Sacramenlum Pœnilenliuî
207. Negal prima opinio quam lenenl Navarrus, ubcriora impeiranlur graliac auxilia.
Yicloria, Pelrus Solo, Sylvius, et alii plures. Niini- An jure divino tenealur pœnitens mortalium nu-
rùm, inquiunt, obligaiio confitendi propter oblivionis merum, specics et circumstanlias confileri , expen-
alicujus periculum, nec Scripturâ nilitur, nec Iradi- dam ubi de confcssionis inlegritale.
lione, ul evidens esl; nec naturâ prœcepti. Si enim Sectio II. — De prœceplo ecclesiaslico Confcssionis.
obligaiio haec in ipsà praecepli nalurà fundarelur, vel 211. Quœslionum in prœsenti seclione expenden-
quia sacramenlum Pœnilcnliae ordinalur ad reinil- darum normam dabil célèbre decretum, quod an. 1215
lenda per confessionem peccala, ul volunl Doni. emisit concilium Lateranensc IV , sub Innocentio lil,

Solo elNugnus; vel quia, ulTournelyo placet, débet cujushscc suiilverba, can.21 : «Omuis ulriusque sexûs
lidelis quantum in se esl elficere ut intégra sil con- fidelis, poslquàm ad annos discretionis pervenerit,
fessio. Atqui, pergunt, neulra ratio suflicil. Non oinnia sua peccata confitealur fideliler, saltem semcl
4iO CAl'. N. i»i: CONFF.SSIONE. i:,Q

in anno, proprio sacenloii, oi iiijunciam sibi pœniloii- vonses, quos an. 1G5C, gravi censura iierslriiixil dé-
liain sliiiU'at pro virilms a^liniploro, suscipions rcvc- nis (;:dlicanus, et subinde nolavif, an. 1059 , Alcxan-
roiiliT nd minus in l'asilià Kucliarisli.i! Sacranienluni : der Ml.
iiisi forlc de ((insilio proprii saoonlolis, ob aliqnani Piopilio iVo < oinpohila! sunt pêne bujusmodi liles,

ration;il»ilcn) cansam ad Icnipiis ab cjus pcrroplione uiidc ubi(|ue IVrinc \igtl média iiil<'r ulr;iinque opinio-

duxcrit abstincndtini : aliu(|uiii et vivons abEcclosiic neni recensilamsenlenlia; (juanMitcum c;elcrisluca-

ingrossii arccatiir, cl moriens clirisiianù carcal so- mur, sit

piillur;\... Si quis aulcin alicno saccrdoli volucrit juslà CoNCi-isio. — Proprius, de (juo ronciliiini l.alcra-

de causa sua conliteii poocata, licoiiliani |>riiis pos- nense , sacerdos est parocbus , salvo lanien U. Pon-
tulol et oblincal à proprio sacordole, ci'ini aliler illc lilicis et episcoporum jure.
ipse non possil absolverc vel ligarc. > 212. Prob. prima pars :
1° quia proprius sacerdos
Jam crgo qua;rilur 1° quis ille sit pro|)rius sacer- ncoessariù est pcrsona qu;i'dam ab aliis distinela , et

dos oui semel in anno confossio ficri debcat ;

2° qui- cui si>ecialior ccrli alicujiis gregis cura incombai:
iiani liujus confessionis legc icneantur; 5° quo Ikoc cimi sinecjnb licentià céleri gregem regere ac mode-
anni lompore facienda sit. rari non possinl. Alqni nolio b;ec paroclio apprime
§ 1. Quis sit proprius Lateranensis concilii sacerdos. convenii, ut ex lerminis palet.
Triplex bic enicrgit dubium, 1" an proprii saccr- 215. Prob. 2' : quia proprius sacerdos idem sanè est
dolis noniiiie inteliigalur parocbus, is nimiiùm sacer- can. 21, qui can. 52; alqui can. 52, proprius sacerdos

dos qui ratione tiluli sui iiileiibus sibi subditis Sa- ipse est parocbus. Poslquàm enim Patres cuililiclpa-

cranicnla dispensarc consuevit. 2" An posito quod rocbiali presbylero idoneam ex Ecclesix' jiroventibus
parochus sit indubiè proprius concilii sacerdos, talis assignavère portioncm, sic pergunt : t lliud aulem
sit ad exclusionem episcopi sui, aut eliani Romani pcnilùs intcrdicimus, ne quis in fraudem, de proven-
pontilicis. 5° An saltem talis sit per exclusionem sou tibus Ecclesi;c qua; curam puopiui sacerdotjs débet

rogularium, seu cujusvis alterius prcsbylcri oliam ab babere, pensioncm alii quasi pro bencficio conferre
cpiscopo approbali : adco ut nec bi , ncc iili absquc pr;v;sumal. t Hic porrô proprius sacerdos ille est, cu-
parocbi licentià confessionem subditorumillius validé jus unaquaîque Ecclesia curam babere debel ; et à

recipiant. quo décima; aliaque jura in alium, quasi pcnsionis be-

Multiplex olim fuit eâ de re opinio. 1° Enim sen- neficiaria; titulo, cilra fraudem transferri non possunt.
sère nonnulli, parocbum lam sirictè et rigorosè pro- Scilicet enim cùm parocbiani iis décimas solverent
priura esse Lateranensis concilii sacerdolera , ut nec à quibus Sacramenlu recipiebanl, poli-simùm len)po-

episcopi, nec ipse summus Poniifex per se eliani, re pascliali, parocbi quidam extra lerritorii sui mêlas,
mulloque minus per alios à se delcgalos, fideliumcon- lucri studio, excurrentes, alienos parocbianos, et cum
fessiones excipere valeant. Ita Joannes de Poliaco. Lis décimas ad se perlrabebanl ;
quem abusuni jam ab
ibeologus Parisiensis. Pra-iverant alii cum Guillelmo an. 797, comprimerenisuseral Tbeodulplius AureUa-
de S. Amore: sed et alii seculi sunt, quos inter ano- nensis (1). Jam vero abiisus ipse etabusûs conipressio

nymus quem persirinxit cicrus Gallicanus in genera- manifesté docent propriuni sacerdolem eumdem esse
libus an. IGoo comiiiis. cum parocho, qui etSacramenla disjjcnsare tenealur,
•
Ex bis tanien nonnulli aliler de episco{)is, aliter de et décimas cxigere possil.

Papa sialuerunl ; hune scilicet ratione poteslalis suiC 214. Prob. 5" ex SS. Ponlificibus; qui in execiiiio-

in decrelo generalis concilii dispensare posse, adeô- nem Laleranensis decreii jubeni fidèles unoi|uo(iuc
que cui vellet, potestaiem largiri annuoc confessionis anno seuiel proprio parocho conlileri , velanlque ne
recipienda; : illos verô non ita, ut qui legem à conci- obligalionem banc inipugnent Regulares. Sic Marli-
liogenerali lalam solvere non possint. Alii etPapam nus IV, an. 1281, in conslilulionc Ad Lberes :

et episcopos generalibus conciliis oequc subdilosrali, « Yoîunms , inqnit , ut qui fralribus confilebnnlur,
nulbni undecumque sit dispensationem bàc in parle suis presbyleris parocliialibus confileri saltem semel
Talerejudicârunt; et eo lendere videlur Launoius in in anno, prout générale conciliumslaluil, leneantur. i

speciali Dissertatione circà canonem Oinnis utiiusqiie Idem ante et posleà decrevêre Innocenlius IV, con-
sext'ts. stilulione dalà Neapoli , an. 1281; Benedictus XI, an.
2° Fuère plures qui in exlremum aliud prolapsi, 1504; Exlravag. Inter cunctas. Sixlus IV, an. 1478, (

docuerint :
1° Regulares, jure sibi quasi innalo pro- Conslit. Vice illius, etc. *:

prios esse sacerdotes, imô proprios magis quàm ipsi 213. Prob. 4° ex pluribus conciliorum particularium,;
sint parocbi. lia Joannes Gorellus Minorila, et Clau- decretis, qua; Lateranense decrelum de proprio paro-
^
dius Cusinus Prscdicalor ;
quorum doclrinani, prioris cho inlellexerunl. lia synodus Tolosana, an. 1228, H^

quidem an. 1408, poslerioris verô an. loK!, notavit ; cap. 15; Bilerrensis, an. 12.56, cap. ÎC ; Arelaiensis
sacra Facultas Parisiensis. 2' Eosdem Regulare-, qui ."•n. 1260, cap. IG ; Senonensis, an. 12G9, cap. 4, eîc.
sua habenl à SS. Pontificibus privilégia, posse, cliam
N'ullus presbyter fideiilnis de allerius prcsby-
(1)
non oblenlâ episcoporum licenliâ, fidelium conlessio-
lcri parocbià persuadcai ut ad suam Ecclesiam con-
nes quolibet annilempore excipere. Ita circa médium currat, reliclâ proprià Ecclesia, et snas décimas sibi
seculi XV IK propugnârunt Religiosi quidam Andega- deiil. Tlicodulph., cap. !i Copititlnris.
4,M TUACTATUS DE POENITENTIA. PAHS 11. 452
Idem saiiciunl Hiliiales lil)ii |i(Mh'; oiiiiics ; (|U()(I cl conrcssoreni. i Posl conculiiim verù ni anlè, instilue-

fxpiTSsiiii (locuit CIcnis Gallicaniià in Coiniliis, an. ninl c|)iscopi in oppidis cl urbibus confessarios

l;.7l), U'd't, 35, 40 cl lA'i. (piibus ipsi parochi , decani rurales , ca:teriquo prcs-

Ilis acccdil nMilli|tlcx jndiciiiin sacre fartillalis li.\ Icri pcccala sua confitei posscnl. i lia sanxil an. 1222,
]*arisionsis, (]n:r (-unlrariani noiiiiiillunnn rc^iilariuin id est , scpleni à concilio Latcnmensi anuis , Oxo-
opinionein icprohavit , an. I ÎOS, in .loanne (iorcllo; nicnsis synodiis sub Slepliano Canluaiiensi arcliiepi-

;ni. 1182, in Joannc Ani;i'l() Miiiorilà , ciijus ii;(;c sco|)() celebrala. Idem l'erunt Slaluia Pclri de Collc-
:iss('ili() : Parocliianns coufi'ssus Mentiicanlibus salis medio Itolbomagcnsis arcliiepiscopi , an 12.10; con-
ftrit (Icarluli : Oninis ulriu.s(pie scxrts, ucclcuclur confi- cilium Londincnse, an. 1237; l5ajoccnse, an. 1500, etc.
Icii proprio stio curulo sniu't in aunn , nec nb eo pclcte Ijgo.
licnitimn , ronllxa csl ul scamlolosn cl juii ammuni 218. Prob. o" ex variis conciliis, (pi;c per proprium
coutrmia ; et pro subdilorum ud prœlatos debilœ obe- saccrdoleinila parocbuni intelligunl, ul nec summum
dienliœ et rcvcreiUiœ observanlià ,
publiée revocunda , pontificem, nec episcopos, nec ab ipsis dclegalos ex-

lieinùni, an. 1510, in Cnsino. Ergo. cludanl. Claiomonlanuni,an.l203 « Proprium saccr- :

210. l'rol). sccunda pars ,

1" ex ipso canonis con- dotem dicimus duobus niodis; nenipc vel ex olïicio,
lexlu nbi liicc : < Si (piis auloin alicno saccrdoti vo- ut polè Papam cpiscopum et curalos vel ex com-
, :

lucrit juslà de causa sua confilcri pcccula , licenliam missione, sicut fratres pra;dicatores cl minores, qui-
priùs poslulet et obtincal à proprio sacerdolc, cfim busepiscopus conuniserit vices suas, i

alilor illc ipsc solvere non possit vol ligare. » Hic pro- Lingoncnso, an 1452 : « Ne rcmaneal aliqua ba;si-

piius saccrdos oppnnilnr alieiio, qui noniiisi de illiiis latio (juis iiropiiusdicalursacerdos, declaramus, prout
liccntià solvere polcst vel ligare. Atqiii dixeril (luiderii doclores et Jura déclarant ,
quôd proprius sacerdos
fanalicus quispiain , al sanus ncmo dicel S. i)onti!iccm est Papa , cjus logatus , episcopus , et pœnilenliarius

in lolâ Ecclesiâ, et episcopos in sua qucrnque Diœ- diœcesanus, et ejus vicariuf generalis ; et ille cui cura
fcesi, alienos esse saccrdolcs, (pii ab infcriori!)us pa- parocliialis ecclesiyc commissa est , sive reclor , sivc

rocbis llccnliani pctcrc cl obliiicre debeanl, ut Pœni- vicarius. >

tenli;c Sacramcnluni validé administrent, liane cnim Alrcbalense, an. UOO, lit.j de Pœnit., poslquàm
polcslaleni ab ipso Cliristohabent ; et virlnlc ordina- canoncm Lateran. retulit, sic prosequitur : t Per hoc
lionis suye qnidquid inferioribus sacerdotibus inest tamcn pnrjudieare non intendimus illis qnibus à Scde

auctorilalis, eniincntiori ralionc coiilineiit. Unde olim, Aposlolicâ est iiidullum ,

quod confessiones audianl,
vel audire valeant sibi conliteri volentium, etc. Ergo
ail Nicephorus Carto])hilax (1), qui circa an. 801 flo-
»

ad ipsos poiilifires aeccdere proprii etiam sacerdolis litulo gaudet S. Pontifex ut

ruisse vidclur, OjJO>7(fcrt; ,

suaque illis occiilla prodere ; et vei 6 fideliuin conles- qui ubicumquc ad audiendas confessiones delegare
siones excipiebal Ambrosius; quis autem id de eoruni, possit : quo de infrà paulô fusiùs.

qui lune parocborum vices gerebant, liccntià ab ipso Idem fermé videris in conciliis , Tolosano, an.

pricslituni crcdal ? 1530; Rothomagensi, an. 1581, cap. 37 ; Trecensi,

217. Prob. 2" : Laleranensis canon à suninio ponli- an. 1582.

lice et episcopis simul collectis conditus est. Atqui nec 219. lliuc cùm anonymus scriptor libri cui litulus :

S. pontifex, nec episcopi volucrunt, aut etiam poluc-

Défense du droii épiscopat, circa médium seculi proxi-
•

runl jus ordini suo indivulsè à Dec conncxum adi- niè elapsi, varias inter propositiones banc emisisset

mere. Id ergo fecerunt quod facit princeps , cùm in I

i S. Pontifex et episcopi proprii non sunt sacerdoles,
apud quos incolœ jura nisi quoad Sacramenla Confirmationis et Ordinis, el
l)rûvinciis consliluit judices,

sua prosequi lenentnr : ncque enini adiinit sibi pote- qunad casus quos sibi reservant; » adversùsdoctrinam

slatem quas voluerit lites ad Supreraum suuin tribunal banc in generalibus cleri Comitiis insurrexêre Galli-

tvocandi. cani praîsules, an. 1055, et scriplis ad ctcteros epi-

Confirni.Jus illud sibiadimere noluerunt episcopi scopos lilteris die Aprilis25, haec slatuêre : < 1° Quôd
in ipso concilio Laleranensi ac deinceps constan- etsi fidèles curatis suis peccala conliteri debeanl, hoc
quod
ter exercuerunl. Alqui et in concilio et post conciliuni tamen christian;TC Religionis oflicio apud omnes sacer-

cxercuerunt episcopi jus alios à parochis constiluendi, doles, etiam regulares fungi possint, modo siiit ab

qui confessiones cxcipcrent. Siquidcm, can. 10, sta- episcopis approbati. 2" Annuai conlessionis legem à

luunt, « lani in catbcdralibus, quàm in aliis conven- Lateran. concilio latam implere, qui apud regulares

lualibus ceclesiis viros idoneos ordinari, quos episcopi ab episcopis approbatos, iisdem permitteniibus, lem-
possint coadjutorcs et cooperatores liabere... ctiani porc Pascliatis peccala dcponunt. 5° Paroclios esse
in audiendis coiifessionibus... ac cocteris qurc ad salu- proprios sacerdoles, quantum ad annuoi confessionis
Quin et teste D. Antonino, praîceplum, sed proprii sacerdolis oflicium in proprii
lem pertinent animarum. >

part. 3 Chron. ad an. 1215, data est in eodem con- episcopi dignilalecontineri. 4° Fidèles, qui paschalis

cilio episcopis, aliisque pra;lalis inferioribus facullas, communionis intuilu confilenlur, non solùni suis

« ut practer superioris licentiani sibi deligere possint episcopis , eorum vicariis generalibus et pœnitenlia-

riis, verùm etiam quibuslibel sacerdotibus sccularibus

(1) In excerpto de Poteslate ligandl et solvendi,
vol regularibus ab episcopis ad id officii approbaiis,
tom. 3, aliàs 12, Bibl. PP. !

I
453 CM'. V. liL CU.NFESSIONE. 451
ejiisdoin cuncilii pnocepiuiu de aiiiiiià confcssionc ft'x est i.iniinn sacerdos conununis : idcmqiic de cpi-
iniplerc :li:ii)ci|iif('l:iUMilatii : l)c consensit imi oclioruiii, scitpis dicendmn, qui comniuncm tnntnm et genera-
<]iKiiii soli'iil c-piMopi ;ippuiioic in Lilleris, qiiiltus eos leni in lolani dia-cesini jinisdiclioncm lialienl.

.npprobaiil , <pius oxcipicixlis (li(rco>aii(ii uni snuriiiii lù-u.

cuafos^lunibus preliciuiil, condoscensûs esse, non Hl'i. H. no;^. niaj. Sacerdos cniin proprius
: mm
nccossilalis. >
connnuni opponilur, sod cxlranco ci iiitnirùm, qui ;

'i.'lO. Quàin vorù ab anonynii pra-dicli lenicrariÀ vel nullam prorsùs in tol.'i diœcesi jiirisdiciioncni
opinaiiono disorcparrnl paroclii l'arisieiises , noluni liaiicf, Vf! sallctn non liaJH'l in liane vel illani dia;-
fcceiuiil publicà doclaïalionc, (piani end. an. llioG,
ccsis parleni ; quales quorum occasione con-
ii eraiit
GallicjMO clcio c.cleroiinn noniincuhliilil paslorS.llo- diUis est canon Lalerancnsis, qui nempè altcrius loci
clii, idenupie yàcvx Tacullalis syndicus : in cà ninii-
parocliianos ad se accerscbant, ni cis Sacramenla ad-
rùni, 1 ajjnovcrunl illi episcopos proprios esse sacn- ministrâmes, décimas ab ipsis pi-rcipcrent.
dnlcs, qui jure divino, cl quiden» superiori ol ininic-
225. Iiibl. l":Si sacerdos proprius non oppona-
dialo possunl lidolibus vorbtnn Dei annnnliare,Sacra-
lur connnuni, jam cl oliosusest canon Lalerancnsis
nionla adniinislrare , et ({uiltus vuliiornil, ca adniiiii- ;

et iiaroclios jugulai, duin iisdemfavere videlur. Al-

slrandi facultateni concodcrc. >
(piiabsnnlum conse(|uens minor cerla est major
Prob. 4* auclorilalc ol judicio facullalis Pa-
; ;
2:21.
non minus constat. El quidcm T palet superlluuni
risiensis, quae niedio seniperexiremum inicr ulruni-
esse canonem de quo agilur. Quid enimdecernilnovi?
quc progressa gradu, siciil cos porslrinxil, qui regu-
necessariam esse jurisdiclionem ui quis confessione»
lariuiii parles lucbanlur ullra mêlas, sic cl iis ol)sli-
cxcipiat? id porrô quis vocel in dubium ? 2" Idem ca-
lil enixè, qui paroclioruni jura laliùs prolendebanl.
non reapsc paruclios jugulai. Idenimunum vererilia-
Sic 1% cùni Guillelnius, cui ab originis ioco cogno-
bent curali, ne regulares pracler licentiam suam pa-
nienZït; saucto Amore, luui in libre quem inscripseral
rochianos suos audianl in coiifcssione. Alqui, si in
de Pcricutismundi, luni in publicis concionibus, om-
canone Laleranensi proprius sacerdos cxlraneo dun-
nimudani regularibus scu pr.rdicandi, seu confossio-
laxatopponalur, non communi, jam invilis eliam pa-
ncs e.xcipiendi poleslaleni abslubsset ; iique apud
rochis poterunl rtgulares lidelium confessioncs cxci-
Sedcni Aposloiicam et episcopos de Parisiensibus
pere. Ad id enini salis eril ut generalilcr approben-
luagislris conquesii essent, qua.->i S.ponliiicis el episco-
tur à sacerdole communi, seu is Papa sit, seu episco-
porum auctoritatcni ininiinuerint, S. Facullas, quù
pus. Unde nostra liaec opinio in secundam rcipsà coin-
ab onmi se purgarel suspicione erroris, hoc evulgavit
cidit.
judiciuni, an. iio2 : c Omnibus prœsenieslilleras in-
specluris, .M. Ilaimerius, Canceiiarius Parisiensis 223. R. ad primum neg. maj., et dico proccila-
,
,

caelerique sacpoe Scripturic Parisienses doctores, quo- tum canonem nec superfluum esse, ncc parocliorum ju-
rum sigilla prx'seniibus liileris sont appensa, saluiem riadversum. 1° Non est superlluus, quia duodeceiniE

in Domino. Universilali veslraî volumus esse noluni, mullimomenli ;

primo sactxdotes vi ordinis sui exci-

quôd consulli fuimus à quibusdam ulrùm, sacerdole piendisddeliumeonfessioiiilmsidoneos non esse, eliam-

parochiali contradicenle vel invito,parocliianus ejus j

si raorum sanclilate l'ulgorent; prout, teste D. Tbo-
Domino Papx, seu pœnilentiariis cjus, vel suo epi- mâ,opusc.l9, finxeranl munaclii quidam, i qui desaâ
sanclilate prx-sumentes, minibtrorum Ecclesiac. oflicia
scopo, aut pœnilentiariis ipsius, cùm voluerini, pec-
caia sua universaliier valeant confiieri, atque ab cis-
proprio arbitrio usurpabant, absolvendo scilicet

dem pœnilentiam pro commissis reciperesalularem. peccaiores, et pnedicando abaque alicujus auclori-

Cui consuUaiioni respondentes diximus, el dicimus lale cpiscopi, quod nullalenùs eis licebat. > Se-
in hoc c.NA-MMiTER consentieiiles, prœdicta licilè posse cundo , illicilum esse parocbis extra lerritorii soi

fieri et debere. Si qui autem dicanlaul diserifllcon-

lines vagari, ut alienis ovibus Sacramentorum pabula
irarium quantum nobis est, reprobamiis, erro- conférant : cujus abusionis repressionem potissimè
, in

neun) rcpuianles. > Decretum islud quod apud inlendit concilium,uli jam observavimus.
IJouleuni videris, tom. 5 Histor. Univcrsitatis Paris. 2° Neque idem canon sensu eliam noslro inlelleclus^
suumquodammodofecitAlexanderlV, dura, an. 1253, juri parochorum adversalur. Jus enim parocbipraeci-
Guiilelmi à S. Amore doctrinam proscripsit. Idem puum est ut in gregis sui bonura unà cum episcopo,
quoad Joannem de Poliaco fecit Joannes XXII, an. primario lotius gregis paslore, pro virili conspiret»
1521. Idem rursùs eadem quse suprà Facullas, an. \tqui profecto in bonum ilkid conspirât, quando ire-
1484, cùm banc Joannis Lallerii thesini improbavit: mendum confessionis onns cum piis aequè ac doclis
t Confessi religiosis Mendicanlibus praesentatis et regularibus dividil. Quoti enim, ut cx'lera omitlara,
accepialis, secundùm formam Decreialis, Kz/rfjjm, non malint nusquàm confiteri, quàm proprio quem ode-
sunt absoluli, et teneniur eadem peccala confiteri runt paroclio confiieri ? Quoti, qui ab co pendent, aut
curato. I verenlur ne à suâ apud ipsum famâ excidanl, turpem
Sok'untur objectiones. lapsum eidem detegere nonausinl ? Quoti à Deo, ïbc-
222. Obj. 1°: Sacerdos proprius opponilur in Laie- resiui instar, por singularos vias deducii, senili indi-
fanensi synodo sacerdoli communi. Atqni S. ponti- I gent experientiâ, quam injunioriparochononhabeantt
-i:)ii ÏRACTATUS I)I<: I'CMmMTEINTIA. I'AHS II. m
Krgo lci>)orc iiijicilnr siiniin:i ill:i ic^^Miliiiiiiiii lonnido. ; scrvatas : gralia cnini non praîsuniitnr fa.la contra
do (|n;^ iiioltjciliimt'. Icgcni specialem , nisi siipcrinr expresse declarct vcllc
l'iii. (Idiidnii. (jnia ni solide l>. I lidiiias, Sii|i|)l. (|. Si' cidiMu N'gi dcrogare.

8, n. r>, ad 1, ul)i dUlicidlaU'iii .suit liis Ncihls inopo- 22S. Alcpii; bine palet secinidam (!l lerliam opinio-
silain (>\|i(>ii(lit : i Vidcliir (iiiod non possil ali(|iiis al- ncin niagno al) inviccm discre|)are inlervallo. In sc-
U'ii (jnàni in()i>no sacordoli conlilcri, cliam ex pri- cnndA enim quaî proprium sacerdotem cxlranco lan-
vil('i;io ol n)an(lalo snpcrioris ;
quia... Imc esscl in liiin opponit ,
proprius est sacerdos , quisqiiis vel
piajndicinni proprii sacordolis, » de. < Dicciuiuni, > ordinariam babet poteslalem , ul Pa|)a et (;|)iscopus ,

ihfpiil, « (piod pra'judicinni non (il alitni, nisici snb- vel poleslaliMU liabel ab iis generaliter deicgalam ;

IraliaUir quod osl in l'avorcni ojns indnilnin. .Iiuis- nude sic ai)pn)i)ali non magis quâcum(|ue anni icni-
diclionis aulcm potcslas non est conuiiissa lioniini peslale iiuligent consensu parochi ,
quàm ipsorum
alicui in favoreni snnni, scd in ulililalcin plcbis el consensu indigcat parocims. In terliâ verù ,
qu.nn no-
honorem Dei. El idcô si sni)Ciioril)nspra;lalis cxpc- slra est, o|»inione , eô usque annua confessio pa-
dire vidcaUir ad salulcm pli,'i)is, cl lionorcin Dei rocbo rescrvala est , ul à regidaribus el aliis gc-
proniovondnm ,
quùd aliis qua; stuil jiirisdittiOMis neraliler lanlùui approbalis sine i)iaculo excipi non
comniillant ; in «ullo fil pra-judicium inleiioribus possit.

prx'Ialis, nisi illis qui qua-runt quie sua sunt, non 229. Insl. 2° : Si episcopi possint delcgare ad au-
qu;ic Clirisli Jcsu , et qui gregi pra;sunt,nonutcuin dietidas , inviLjs parocbis , fidelium confessiones , id

pascant, sed ul ab co pascanliir. > Idem vcrô S. iiidubiè potiril Boni, poiitifex , cùm ampliorem lia-

Doclor in rcsp. ad 4, snbdit rquod « proplcrsialnlnm bcal poleslateni , (|nàm episcopi. Alcpii eo ipso cou»
Ecclesi;c de Confessionc (aciendà proprio sacenioli cidil jus parocbis asscrlum à concilio Laleranensi.

scmel in aiino, (is qui) pœnilenliario episcopi, vel allori Beipsà enim facullatem banc pluries concessêre rcgu-
ab episcopo commissioncm babenli confcssus fuerit, laribus summi pontifices ; nimirùm Alexander IV ,

eodem modo se débet babere, sicul iiie qui babet an. 12oG ; Clemens IV, an. 12G5 ; Bonifacius VIII ,

solùni venialia : (et ideô) vel solùm confitcri venialia, an. 1295 ; Benediclus XI , an. 1304 ; Eugenius IV ,

ut quidam dicunt ; vel prolilcri se à peccalo niorlali an. 144G , et alii plures anle Tridenlinum. Exinde
imniuneni esse ; et sacerdos
(proprius) ei in foro con- verô Clemens VIII, an. 1592 ; Innocentius X, in Brevi

bcieniiie credere tenelur. 2° Bonum esse quôd iilc ad Arcbiepiscopum Burdigalensem,an.l645; ubi hoec:
qui aucloritate episcopi confessionem audit, indu- < Non potest arcbiepiscopus Burdigalensis proliibere

cat confilenlem ad boc quôd confilealur proprio sa- t regularibus babentibus privilégia aposlolica , ne à
cerdoli : quôd si noluerit, niliilominùscuni absolvere « Dcmiinicà Palmarum usque ad Dominicam in Albis

débet. > Idem docet S. Bonaventura in traclalu qui I inclusive adminislrare valeant personis secularibus

inscribilur : Quare Minores praîdicent et confessiones j Sacramenlum confessionis ;

potest lamen iisdem
audiant. i probibere ut personis secularibus in die Pascbatis
227. Ad jid quod additur in opinione nostisi salis f non adminisirent SS. Eucbaristiyc Sacramenlum
esse ut regularcs generaliter approbentur; neg. ant. < eliamsi dictai personai seculares in alià die salisfe-

Si enim , ut conlendinnis ,
parochus sit speciali quà- « cerint pneceplo Ecclesise bâc de re edilo ; > quod
dam ratione proprius sacerdos ,
jam regulares ex gé- Brève executioni mandari jussit Ludovicus XIV , die

néral! seu W. Ponlilicis sive episcopi delcgalionc , II marlii ejusdemanni. Demùm Clemens X,conslit.
annuas fidelium confessiones renitente parocbo exci- Snpernâ, an.lG70, definiil: i Begulares simpliciter ab
pere non polerunt quia, jnxta banc nostrani exposi- : < Ordinariis approbatos ,
quovis anni temporo, etiam

lioncm, fidèles , non sim|)licilcr jubcntur seniel in I pascbali , et quorumcumque, etiam infirmorum
anno confileri , sed specialini confiteri parocbo siio , d confessiones audire , absque ullâ parocborum vel
vel sacerdoli alleri de illius consensu. Ergo cùni isla t ipsius episcopi licenlià.... et eos ,
qui diclis religio-

confessio sit parocbo rescrvata , non possunt regula- « sis simpliciter approbalis pascbali tempore confessi

res cam recipere ex generali Papce vel episcopi appro- I fuerint , Coustilulioni qua; incipit : Omnis utriusque
b^lione ;
quia ex régula 81 Juris. in G : 7» (jenerali « scxùs ,
quoad confessionem duntaxat salisfecisse

concessione non veniunt eu qitce quis non csset verisimi- « censendos. t Et verô jam ab an. 16G9 , cordinalis

lUer in specie concessurus. Porrô verisimile non est Antonius Barberinus in sy nodo suà sic slatuit Les : saiitls

Papam aut episcopum à lege per concilium générale Canons ont condamné ropinion de ceux qui assuraient
lalà sine speciali eâque gravi causa recedere. Ergo que les confessions sont nulles de ceux-là, que les Prêtres
,

cùm uterque vel alteruter regulares generalim appro- séculiers et les Religieux approuvés auraient confessés ,

l>at , non ideô ad annuam confessionem approbare même des malades , auxquels par conséquent les Curés

ccnselur. El verô,cùm cpiscopus sacerdoli generalim ne peuvent et ne doivent pas refuser le Viatique. Nous
concedit facullatem per lotani suam diœcesim sacra- disons le même de la confession Pascliale, vu qu'il ne

menlaliter absuivendi, non ideôcenselur iribuere li- nous appartient pas d'abroger ce que tant de souverains
ont a déjà longtemps el si souvent
cenliam , vel audiendi moniales , vel à casib'us sibi Pontifes , il ij ,

rcservatis absolvendi. Ergo nec pari jure Iribuere cen- devuis confirmé , etc. Ab eo quidem decreto ad Pari-

seiur facultaleni excipiendi confessiones parocbis re- siensem Curiaiu appellàrunt paroclii quidam Reraca-
iin C\r. N. I)K COM-ESSIONE. 4.^8

nosiiis ntlv»r a
SCS ah oSquc s.anciinni isl ul llciuonso concilium | iinii Clcniiiilis X. qnir\ li;r>c inoribiis
;
,

an. 1*)83 in liât; pailo oMciili ni nuuiliirtlnr. No- slalnerel. « 1 lU'giilarci praîvio examine cl intitrlidiU;

rùm . :iil ««•ntmiMilarioiiini llisluiictmnn autlor ad approlialtis, non lencri alind examen siibire, lied :•<!
diem ii ni:irlii l(iX7. sot ulan-s ('.\nir tlistipliiiani illiiil vocenlinab episcopis; 2° CDSilcm regidares iumi
ptilili-nin Uin-inil . non ipsiui lenini 'ulisianiiani. pu^se ab ainiiei.di^ cunlosiu: ilius sii-pt ndi, n.^i no<:\

530. W. tli-l. niaj. : Ptticiit snnuims PiiUilcx de- snp.rvi iiientc causa, ipix' ad ipsas ctnilcssitiui'S pi r-

pmiil in ilorifli-. snniini nnnni nli tlispensaie liacal; 5° epi>copinn incunsiiliù Stnle AposluUcà non
logart',

piilcsl, iil est , sctinuli'nn canonicis Ir^i's , l'I cilra pt):3se ntgare onniib(i> a:ici!jns niOi.a>(frii rrligiii>is

nllani onliiiis ilt'hiio ron-liuili siilivcrsioiuMn ,

coii- racullatcm andicndi i-ct niarinai coi.ffs-ioncs. » l",a-

tedo ; sociis, m-gn. Non ni'ivtMiir hic nititis t|nii'Slio ,

pnipier dicninm illnd clflagitanie cli lo snpprcsMt
niagisUr, de poloslalo S. Ptm- Paiisionsis Si.nalns, die 17 scplind)., an. IGTO, si-
ail 0|Hinié l'arisicnsis
am- biipu", ul anlca, licilum credidcic prasnies noslri,
lilicis, quam aqnoscimus jure divino snperiorein et

pliorein ense in ipso, quum in episcopis ; seil do cttin- vcl approbalioncm negarc, vel liniilarc, proul judi-

pelonlo ejiisdein pnie^lalis nsu ; (piinn uli(|ne Ciuisli cavcrinl.

vicariiis in a-tliicalloiieni lanliun à Cliiislo act e|til. .Vn vert) d cent ul passim cl ordinariè dcnlnr re-

Porto, si quantloipie cxigeiv pnlesl rcrn:n condiiii) slricle id gcniis appri^baliones, anl in iis excipialnr

m Pap I (jnosd.ini ex iilroiine vel allornlro cli-ro ilo- P.iscliaiis Qniiid/na, nosUinn non csl indagare, scd

leget, (|iii Ciinfes^inncs exi:i;iianl ; pu«a tùin inferio- corum (]Ut>s uli Paires vencrannir. Onmiu mihi Itcent,

ovinni ciirain «niniiiô noglignnl, vel ail bal .\po>i(iliis. scd non ( uitiia expedinni. Sane exce-
ros pra'l ili vel

iisdeni adminisiros sciiisma cl lia;rcsini spiranles plio lcn<|)()ris pasclialis quamilani pr.t lerl inlerdicii

pr:i>liciiinl, proul aliciibi in Kniopà cl e\lra Enro- spccicni, quà pi< las ipsa noimibil ctnnniovcalnr : et

]v\m fieri cnnipeiliini e^l : exigil nlerùniqiie de!»itiis isiud probii ^enns à Ueligiosis arcere volnisse \ileîi.r

onio, m coniTcdilain à Spiiiln sanclo singnlis cpi- Iniioccnlius X. L'iul csl, apiè, nisi f.illor, P. U'Avri-

scopis gicgis pmiionoin nni etnnni (uv.v diuiillal. El gny, lom. 1, p. 507 : Je dirai s> iilaiwiil. que connue les

verô an allixns nui Ittco \\. poiil.fex, el genoraiihiis

éiêqucs qni aiment la paij: ne pensent gncres à user de

Ecclcsi;e nrgoiiis disleiUns, nninscnjnsipie rcligiosi ces restrictions qni offensent les réyulie.s, ceu.r-ri ne s'en

mores, doclrinam, bonum vel ninlnm nonicn apjtcn- formalisent p^is non plus aisément, lorsqu'ils n'uni m vue
den; polesl in slalerà Sanclnaiii ? An ipji in Italià
que Dieu el les intérêts de son Eglise : la charité seule ani-

bonns snni Chrisii i)d t, alihi qiiuad niiilliorcm \\lx

mant leur zèle, ils le font céder, en tonte occasion, nu.

disciplinani, (piaiido pu; eliain tpioad lidei iiiligiila-

respect dû aux puissances établies immédiatement sur

tem snspedi esî-e non possunl ? Sicul ergo, pergil eux; el cela avec d'autant moins de peine, que le minis-

idem qui Siipra ihcclogns . non lam ex polesiatis tère n'a rien qni ne les effraye, elc.

qnà I! es nmiiix dcffcin , sna in cansis nialrùnonia- 252. Obj. 2° : Parocbi jnris snnt divini. Ergo medii

libns ac h n 'fitiariis restripla dirigil S. P< nlifex snnl cpiscopnm inler el plebt m, sicnl epi-copi Papain
ad .

ep'sc<'pos, qni faolnrinn vcrilalcni peiiiliiis indagare inlcr cl parocbos. Krgo sicul leslanle clt ro Gallicmo

valent ila nec Triilcnlinnm episcopos supra Papain in Coniiiiis an. 1053, à concilii Trid. leinporilins ve-
;

erexit, dfnn sanxil, sess 23, c. lo, t nnlliini eliani

luil conslanler Aposlolica S.'dcs, ne Re'igiosi absqnc

t rcgnlarem posse confessiones secularium, eliani sa- pra'.viâ cpiscoporum approbalione confessiones andi-
* cordolinnandirc, nisianl parochiale hi'nelicinm, ant renl (l);sic el velle debeiit episcopi, ne icgnlares

i ahcpiscopis per exami'n, anlalià^idoneiisjndicclur irtconsullo parocbo excipiendis fideliuai conrcssioniLus

;

« clianisi S dis A|io>liiliea' privil.giisel consnelutline vacenl.

a eliain innne:noiabilig m.loal; i Scd unnni id deerelo 235. R. dalo antecedcnle de que alibi, nego uiram-
illo significuvii , è re esse ni episcopi, qni propriori- que conseq. Paroi lii enim codeni diviiiO jure tju » in-

bus oculis oniiiia inlncri possnnl, bonas aul nialas sliiuli esse asserualur, episcopis adetj subordinaii

sacerdiilnni , qnos in sollicitudinis su:c parleni vo- sunl, ul iis onlinarià ctinunedialâ aucliirilaie, iionsc-

canl, tpi ililale> perpendanl. ci'is ac populo praisinl episcopi : unde fidèles timisso

251. Qnod sp cial ad privilégia rcgniaribns ab propr parocbo recurrcre possu;il immedialè ad cpi-
Alexandro IV, elc. concessa , liciuet ea qn.nc Triden- scopum, non vero ad S. pnnlificcm, (!mi^so ejiisc<.po
tinnni pr ecessêre , nnlliiis jam esse roboris , nipoiè nisi in casibus Aposlolica; Scdl reservalis. Et \eiô

ab co toncilio revocala. Qnx verô Tridenlinnm snb- Cbrislus in Ecclesià posuii episcopos, qui servaiâ ile-

seonla snnt, viin in Gailiâ non liabenl. Sic coiilra In- bilà ad R. ponlificeni subjeclione, non lantiim pl.i)cni,

nocenlii X derrc.uin, regià lirèt auciorilaie niuni- scd ( l ^acerdolcs (iu.iscum.;ue, non ul meiiios inîerse
Inm, insurrexére, an. IGIo, Galicani pra-sules ac ,
el populum, scd Ul cooperaiores cura; su:k immediaiè
veiuêre ne quis Rpgidirinm pascîiali lempore con- suhdilos regercnl. Alque id ugnoverunl, luin, qui lue-
fessioiies sine epi>cnpi, vel goncralis vicarii, vel pa-
rochi lice lia exciiierel; idqiie [\ox, el diinde Papa, (!)Depuis le concile de Trente, il nv a poiîii d'oc-
scribente Âlplionso Kiciielco, Lagduneusi arcbiprae- oasif n où le Pape ne renvoie tous les réguliers aux
é\C(|ue>, (lour recevoir d'eux 'e pouvoir de confc-ser ;
.'^uie ,
gralnm habere rogali sunl.
el ils ne l'ont point, s'ils n'obtiennent effec^i veinent
iNeqnc jiiinùs reclaraaiuni esl adv^is,",. rv>n:»i{,,!i,, î'^'ir approbation.

TH. XX II. f'Quinze.)

 TUACTAlUft DE rOKNlTKNilA. PAf\S 11. 469
lii'is jnrn snn nrtrinf, Pnrisirnsrs parnclii in l)c(i:ii-a- a.^7. Ad coidirm. neg. min. Ul enim solide S. Tho-

lioiK! an. M)")(i, c'oio (liillicam» olilal;^, du qiià sii|ira, mas, Siip|il. (| «, arl. 5, ad 2: i Kcclor Kecicsia! de-

II. 2-20, (uni l'arisienscs iiingislri in censura, <|«;^ die bel vnllniri sui pecorisagiiosccreduplicilei : nno lundo
inaii 'H'), an. I(i(ii, pcrslrinxùro liliinn» Jacolii de Vcr- |)(T sollicilam cxlei iori» conversalioiii^ consideralio-

ti.iiil C.arinrliM! (I). In vi\ siquidt'ni juili(Ml sacra fa- neni, quà invigilare debel siqter grcgcm sibi coiniuis-

< ult 'S, (iintoinni jnii^crKlinni-ni cssc- (iniilcni à Dro sum : cl in Ink cognilione non opoi tel (jnod credal
innn('(!ialù (itianliini ad prima: iani instiliitioiicni ; scd suixiilo, scd cerliUidincm lacli, in qnanlinn polest, in-
stilvà neiiipcr iniinctliiKù cpiscupornm in prwtalos iiiinores (juiral. Alio modo, per confessionis manircstalionem ,

n'ucnrutiis cl pUbcmsubdiltwi mtitoritule. Idem odocuil cl (|uanlnni ad banc cognilioncm, non polcst majo-
( !erus (ialli(:wnH, cùni, an. Kiof), conira cilaliim ano- rcm ccrlitudincm acciperc, «piiun ul subdito credal ;

nynii rnm doclai avil, clnitsuldiii, de paioclKtrinn ciin-

lii (piia boc Csl ad subveniendnin coiiscicMlia; ipsius.

.M-n.iu 7««m in apinoljuloiiis littcris soient episcujù up- Lnde in furo conscicnliic crcdilnr boniini cl pro se et

foueie, ex condesccnsu, non ex neccssilale apponi. contra se, non aulcm in rorocxleriorisjudicii. El idcô
Qna; ciiiu ila sini, porgit llaboilus, non minmi si ad hanc cognilioncm suflicil, qnod credal snbdilodi-
;

S. l'o.Jilcx saccidoles ciiam regulares ad cpiscoporum cciili, se allcri absolvcrc valenli fuisse coidessinn ; el
examen siinpcr reniillal, ut eos in Domino vel admil- sic palcl qiiôd lalis cognilio pecoris per itrivilcgium

(anl, vol excliuianl : cpiscopi vcioeosdoin ineonsnllis al:ei i iiidui!u:n de conlessione audicnJà non iinpedi-
(;ii:uiJ()(iuo pnrocliis depu!c:it, ul)i vcl iiecossc est, Inr. > Adde «piôd aiioqui non possel parodms alios

1
uia (ùm paiocluis injuste cuipiamèsuis nogal farul- adsciscere saccrdoies qui sibi in annua' confessionis ne-
lalem cxlia parocliiam conliliindi; vcl salltrn cxpcdil golio opcni firrenl. Adde rursùs qnùd plerùnique è
] ropicr ralioi.cs oidcm comiierlas. suis nudlos pessinè cognoscerel : cùm ex iis nonnulli
2r>i. Insl. 1" : Ki.ibcopi, licèl ]tarocl)is snporioics, gravia malinl lelicere peccala ,
quàm ca paroclio
corian lamen jma scrvaic dobenl; cl mnllomiiiiis ca- aiicrire.

dem coiiha conciîiigcnLralis slalninm inl'iiiigcrc [los- 258. Insl. 2° : Eornm ccrtè jura infriiigunlnr, qui
sunl. Alipii infringunl, ncdùm bcrveni.cùm ineonsnl- jani non p:issnnl, quod vi Laleranensis dccrcli olini
lis, (pian.lixpie eliam renilcnlibiis p;u'ocliis, regulares poleiant. Al ;ui pan.cbi jam, clc. Qui enim per se
dcj nlaiil, elc. ip>os approbabanl saccrdoles, sibi pro anuiià cou-
2j"i. C'.on'irm. : Inila vcl sallrm illicila es?e f!cbcl lessioiH; (q)eni lalnros, nec id jam lacère ausinl,
approbalio, (luàdivinnm mandatum inl'riDgiUir. Al(|ui bi iin.fL'ctù liodic non possunl, quod oliin poluê-
isUid Dei ad panciios mandatum, l'rov. 7 Diligi'titer : re, eic.

(ignosec vultuni pecoiislui, per Inij'.ismodi apijrolialio- 2.'j9. R. ad prinium : Ncg. min. Si enim parocbi
ncs iidVingilur. An enim jiccoris sai vnUum agiiosccl, aliipiai.do comminislios api)robav> rinl, non uli pie vi

(]i!i en.n ne inluebilur (ini.lem semel in anno? deireii Laleranensis; cùm decrelum illud elianinùm
250. II. ncg. min. INon enim a!i( iiinn jns infringit, snbsislal, nec tanien, ut laLlur objetlio, jus appro-
q:;i sniim serval : ponù cpiscopi, dîim aTupioi èclero bai.di liodie compeiat parocliis : scd quia pcrmillerent
seu seculari, scn rcgnlan excipicndis fidiiimn con- lime icniporis cpiscopi, ut parc bi ex iis qni ab cpi-

fessinnibns priiificinnl, servaiil jus si!»i à Ciirislo as- seopo ap|)robali lucranl, qnosdam pro arbilrio elige-
sert nni, cl (pio iicc à se ipiis, nec à concilio spoHari reiil, qnii)ns largireiiUir neeessariam ad cxcipiendas
potuèi(!. confe.^^s.oncs juri^dielionem. Ui,de non apj robabant
{)uvA lamen, mi sapiciilcr post Gcrsoncm mmict parocni, s( d jam appmbalis conrercl)ant jurisdi-

Tonn ilviis, pra^seiis (onirovcisia non lam snprcmo clionem, i\m scclusà approbalio mi lè condiliona-

par, inm jure, qni.m prudenlia* et ciiarilatis lcsil>us sol\ i liler data , in | raxim red gi non possel, nisi ac-
deliel; j oplinuim i>lnd pc;i)i'lna' pnrochos inter d re- cedeiile nova cl cxjjress.i rpiscnpi facnllat*;. Necpie

r/ii/ro-.-'s coneordii- vincnlnm l'iiuimm ni)l>is vidjjlnr, si enim plena incrat parodiis liberlas pro iiutu et

cpiscopi ex imà jiaile in lilliris suis ;;pprc.baliniiis tenieré quos vellc.it cxcbidenJi. l]j:dc, ul omnia
cliMsulam isl: ui sempcr insérant: De cona.iisn paio- drbiiè et sec im lu m ordiiicm ficrenl , sic slatuit

clioiHin; cl p;irocbi ex altcîrà, (jna i c\ [iiiI)r;co con- Arelalciiseconcilium, an. 1275, can. 21 : « Quoniam
dii lu, co ipso coiiSensiMU snmn dedi-sccensennlnr re- parocbialiOMS presbyleris curam animarum liai)enli-
gil r bus ad cxcipi iidam pi^clialem siiornm paro- bns speciaiilcr cl pr;ccipuè cura commissa est anima-
(liiunornm conlVs^ionpm, qiio ap robali illi sunl sine rum ; statuimus inbibenles, quôd inlirnianliinn con-
u'.là limilalione ab episcopàs ; > nisi conirarinm cet la et fe.>sioncs, nonnisi p r ipsos parocbialcs presbytères,

gravis causa cxigal. Et liacc praxis, Dec duce, jam si baberi potuerini, vcl |)er alios pre<byieros secu-

pcnèubiiuo vigil. lares vcl rcîiginsos de ipsurum licenlià, audiantnr :

OlaM LICr.NTl.VlI DAHI V0U:MI:S et PR.ICIPIML'S ,vb eis-

Eralis Operis liUiln> Ln défei'se de l'autorité de
(!) :

iV. /'. le l'iipc. de iSosscifpieiirs /es cardinaux... et

S. DEM liarothis iiberalit.r cl libcntcr, cùm fuerinl re-

de l'emploi des r lUfieux nienditi)>i.t, contre L.f erreurs de quisili. >

ce temps, rrodirr.il Melisan. iuo8. Faenlialis censu- 240. C.Tlcriim Juxlâ bodicrnam disciplinani dari
ram iénsurà siifi nolavil Aicxandcr Vii, die Jnnii 20,
an. 11>G5, alL'ullam cjus suppressitParisiensisCuria,
[
solct jurisdiclio cum approbatione nisi parochorum ;

die 20 ejusdeinaiini.
'

consensus, quem aliquando episcopi in liiii^ris suis

461 CAP. V. DE f.ONFESSIONE. 461

approbationisux hcccdcro Vdlutil, jiiii il.olioiiis vi«cs « «I m :orc ;iniinailvorlcii(liini. in conrpdpndA pnrorliiaiio

geiviT ilio;ilur, m rilpsà jî<ni pliirilms in .liti^ c>it:iis, Ij lir nlià s!i:i apnii oMia iL-nm s;i(rri|.iiciii picr.il.» mn-
iiUi slriiio nru'olnr i\i'< iillo can'mi'i. (tniiiis u:iins ! !
liliMuli, liabon l:ini ess»! ral.onein :iirii panuliiani.

que, Clc, (iii;ilos suiil r>i'iiicii>is, r.;ilal;miM':isis. Vir- Itini ri emircssaiii. t Si ergo, i ail rabidaiiiis, in 4,

dunonsis, «'l m à sciiiilihns atulivi, Tulliusis. Nnxirt- di<'l. 17, (|. 4, a. n, < si itarocliiaiinN pi-lii licetili mi
duiiensis, ol Scnoiiensis, in i|uii»us anima conrcB^în, ,
aileri confit' ndi indclerminalè, non di I, iiisi ^it vc •

sine pclilM cl nlilfntn paiochi cdUMMiMi facia, irrita el ri>iîni!e qnôd pelcns non rli|;et nisi aqnc tionniii vel

ilcrnniia diM-lar.ilur. Idem c>l Si-noiiilm- d • (inifi's- Mieliorem. Si a:ilen» ninninci sibi a'i picni de qno vi--

sione in nrliiul» nidilis, niitie qii i-d.tni I iijii^nv ili risinj.le est qnod sil a'(|;iè Ijunas vci nn-hur ad ni;;-

oiini pnroclii lifonliani oscipia, jusâ.i est ilcraii ; iti fcs^inneni aiidiiiidani, i;on ncjîtl; (|iiia Inrlè balc-l

aliis MTÔdiaTCsiliUs, ipia^ pr*dicli eantmis csccuiio- peccalnm qnod crid)escil cindilcri. Si vcro ap|iar.-i

jicni non urgciil, valelionlossio sine pirochi ciiisriisil <|uùd iK'n est .rqnè lunins ani per Tamam anl pi-r ^\-

extra parocliian» liula saccrdoli cu.libcl s^rnotai^lcr snni sn;c per oo;r, anl per convcrsatioiieii pcisinii-

UiiiliMn api>i()balo, modo adsil lacilus opismpi fiMi- rnm silii confiicniinni, (piia lia* niini'is rcliginsè cim-

sensus; qudis in rc pncsmli ad-sso mcrilù pr.«.'>n- versaiilar; innc siin|iliciler d'îbr'i d^'iicgare.... el l.ctl

niitiir, cinn vel iia reccplunfi est ronsuplu liiie, vel ali(piis debcat scniper rcpntirc nlinnl ineliorôiii sd

vidcl episciipus , iico, quod facile posse!, cotilra- simpliciter, nnii laincii qnantàni ud oniiiia ,
pnia

diciti rpiantnin ad nriicinin Ime Vid iibni. i

iW. lU omnom hàc in parte anxictaîcîn lidinnt pa- 2H. N'-qnc e>l qnod tilijirias «en cnm rîiMoriijns

roclii, suis è suggeslu, anle Pasciialis Quindcn;c initia, qni p itcntùni mcnsam amant , anl ndiuni rerei.tiir,

iiccHtiaih d;ire so'enl, vel ad (trdiiiarios sui»s dircc:o- sen cnm llclis pœnitentiiins, rpii aniiiùë Sicl^ vilinrra

res, vel saliein unnm è ricinis pluii' as (juos a-si-

ad fovere nialimt rpiàin cnarc; non !;gi impriiderilfr ab
gnanl, rofurnndi. Qu )d ulliinuin ciulc tieri débet, iis, qni se snr)sve conroiitont nii.ii-tris, (pios peiiios

si po!e-»l, nedùm treà niimina>, iiuarluni excludcado, Cl idoneos j'idicavit piirnarins grouis ensio^, episco-
uffendere videarià. pns. Constat eniin eos inter qin ab episcop) ap.iro-

3if i Duo hic summi moraenli animndvertenda ,

l)aiilnr, c>^se alios îdenlidein circa qnos ipsclaiso alio-

i° pàrochia lurandum, nt sais licentiani extra paro- rnm Icsiimonio dcelpi itur; aliii«, qni nugi» dediti, à
chia* fines eonlilendi facile ii!(!nli;e:int. ïuni (piia id mi'diorri,qnam lab(n-e inipridiiK o:npaiav4ia:it, yt.i-n«

prxscribtffJt concilia, ni Duidi^alcnse, un. Hîi'i, et lia puiC'is intra anno-î oamiiut evtidanl; ali i>. (]iii

Synod lie XI, sub S. Carolo BDiromi-o. Tuni (;tiia perili licèl et p'-rilis^ind. opin ones seqnan nr ii

niultiptici expérimenta C()in|»erlum est, eos è paio- praxi pern;cio~as, sen rigore niniio nModinn pc'.è
cbis, ([ui lomt'rè sibi bl indiunlur, e,u6J laiids-ra pa- ninvcrsaUi duinneni : sen nitnià nudltic. onnn ca:iii
roC-hiafHw oirin -9 eô addnxerinl ni apiid se peica! piivillds ciMisuaMl .td |iec('iOiduin ; sen ccriis a Idx ti

dep<Jltant, in causa e>secur plur.i coninii(la:itursaori- viliis, pilla cbiietali, ipiod &ibi ni pcccutillmn inJ;<l-

legià ; ipiiâ née rarô, paJor con.'itcnliîira ,

pncserlinn gcnl, i.i aliis redargnere tv nan^inl. y.!i.s antuoi l.li-

junîotum, ^oruinre qui pins a parocho deiJeudcirt, i)iis obrcptiiiè vel subrepiiiié approbaiis htc-s su .s

ora, eliam in morte, obstrnii. l;;i leS. Tiidin s in i, coniniilicie an^ii?

dist. !7, q. 3, a. 5, cl q. 8, Supplera. art. i : » Pec- DcinJc, csio , » inquit IlabL-rius , éxlranei éon-
caret saeerJos, si non essel fatilis ad pnebcndirn lessarii sint umncs pCritissi.i.i , satre d^éti^;»!!,
iiccntiâm coirfilendi alteri : quia raulti sunl ad(6 i;i- el acerriini l-gis lum divin» cu;n EtcIésràiU&B vin-
tirmi, qnod pntiùs siîie confessioni-, salicra intégra, dices, adinic li.hcndnm est ex parle ficii |
ôeniti nlis;

uiorererilur, quàm lali sacerdoli confitereulnr. l n.Ie nisi iniU.ititr ad pnibaios eoni'es.>ari..s, qui eï p'.iblieà

i!li qui snrit iiimis soilicili, lilcun^cieniins subdiloruni f.nià, vel [TiT sccrelarn paroclii .idnio.iilidnL'Jn, iflaid
per crriiLssio:iera sciant, silltfs laqcf.im DAMNATio:^rs novcrint. Is (piippe, cùni rdigio iili liou §!l usuraâ
I.NJICÏCNt, ET PtR COTSEQtESS Slfil IPSIS. * .\tqiIC il nC excrcere, co.^lr.iCtns injnstos inirc, ofntï f ^iië etiani

sanxit LrUart'H Tlli, Bullà 28, i ai si rcgnîuriim in graviorrbirs déesse, cerio c-rliiis pfjdèhlissinTd
corifessariis, c.tsûs alîcojus re<cr\nlî facullaii ra jre- eliani confcssano, bcacdiclioncnj iiiunorilam sulTu-
teiilibus, snperiiir dare nolueril, possint niiiilom.niis r;;bitur. *

coiife^snrri, if'3 vice pccnitentes regnlarcs, ciiam non § 2. Solvuulur dub'ia ab iiiilio ]rropo&Uài

oblcntà à saperiare facnlf.itc, absidvcre. > Ita Pon- 245. Qiares 1" an in icxiu Laieranénsi vos,
la§, fcrb. Curé, C:rs. ?i et ITabert, rtbi strpta, ru.i et omnis fidel'u , omnCs oiuniiiù baplizaioç éoniprebeif-
id sapiemer adjicîf, crpera- prelinm esse, i:t liurociins, dat.
maxime si solus in Eccîcsià suà confossio es exeipiai, VidolJir qnod non: V enirn i ofï t!écift# pr'^prrrfrt^

idcTrtrJem exffantK^ vocéi sacerduti-s, {roric iifqfte ij sini sacevvloiem coinivlecli. Cirm ti ((uiJê.n , \cf
aiipre ctîam orgfcat pafotfff;f;-o>, m i:';s 5o ûImH Si alii de lict nlià ip-iius, c t'ierî c inîilcri deîjc;ti.f; nenia
eniôî tctamêa iliud raoïii liibus ler in an' ni huîiilsil a::teni assigneliir oui confili-ri i;>sc lc?:ieïr'frr. Ad s\vm-
Tr.d. stiiodiis, ([fret fôfl&iiîfs fUâtid^Éî je;^h'ffff)ûs tri nniin i oint ei'iscopcv eut. file! i pnssrl. Ad fpîd.n p.orrô
deacgai.dtmî 7 recriifcTOt episcopu,? nnni li niam .A'é. P.nniiitenj?
i. 2*3. 2° Et id êtîaia fùiS ifîforqtîe in&j appeilaio 2" Qnia neque caulcros saeerdoics spccfcife tîdcfurde
 ir>r, riivcr.MCs Oh P(a:.MTi;.Mi\. i'.\iis ii. 464

oroltim L;il(>i;uifiist' ;
lum <|ui:i s.ici'nlolcs stiit siiii|»li- ni'inni , litct malciia ojiis reniiiia sil achis inlciior.

<:i lidrliiim lumiiiii' vtMiin; iii»ii solrnl ;

(iiiiH|iiiii lidcli's, Addc non adro ccilnni esse, (piod suiiponnnl ad\i;i'-

(k <]iiiliiis l(H|iiilur canon, Omiiis uliiustiur , de, lii saiii, acius inicriios ai) l'xcb.-sià non pr.r(i|ii; pionl
ip.sisiiiil, qui Kuclunisihv Sdcniinendiin in l'asclià .siis- divi in (lacl. de Lcgiiius.
propric s;hm rdolibus non coni- 2i.S, Qmeres 4" an qui sola liabct viiiialia, lenealur
lipnc ii»'l)eiU ; (|iu)tl

yelit; tnin (|nia jun cunslilnt-ral synodiis Liilcrancn- eadcin conlileri.

sis, caii. 17, id qnod sacoidoU-s langil, nimiiinn, ni Negaiil phiics : l'quia ex Laleiancnsi oiniiin pcc

ad luiniis riuulcr in <mno cciebiarcnl. Kigo non oral cala coidiieii icnennir. Al(|ui non omuia vonialia, cùm
riir alind oondorel docrcluni, oui iidcm ul)noxii fo- ex liisaliqua rcliceri possinl. 2' Quia ex Trid., koss.

ivnl. 14, cap. r>, conciiium Laieran. divinuin coiilcssionis

Consent la;n(>nv.jl;,M) Ihcolo^i nnn Snan», disp. 51!, praMcpInni scinci in anno iinpicii voluil. Aiqui ex

secl. 2, II. ri, V''i ipsnni U l'onlilicom, alios(pi.' idoo à cckIciii Trid. iidil. divinuin (oiirc-sinnis pr.cct'îiluin

fortiori sacordolcs liàc loge lencri ; lum quia ca sil ea lanlnin spécial |)(;ccala, i\n\hm Doiniiiuin iiwilulilcr

^(UPfdani dolcrniinatio juris diviui, cni sul)j;icel Papa ; oiTeiidiinus. Ergo.

turn qnia postulai naluialis irquilas iilcapul inendu-is Opinioncni conlrariani ni loiif^t"; lutioreni simul cl
consoncl : cùui vcluli sidj liàc oondilioiie logislalivain a'(piè ad minus pndiaiiilein ampiexi i-uinus in Iracl.

poleblatcni accopcrit; lum donicinc, qnia consucludo, de rr.eceplis Eeclesia-, loni. (i, |». GHO.

opliuia Ic'gum inlcrpres, ipsacinc vini liabens legis, CaMerùm, ail Siiares , càd. disp. ôG , secl. 2, n. î),

sic dccrolum de quo agimus, interprelaia sil.

Eslo igi- quxslio h ce non nmlliim ulilis est in praxi ; lum quia
tur satcrdoics loge illà direciè non aslringanlur al ; vix invenielur, qui loto aniio abslincat à morlaii, sal-

eos iptà indirecte cl occasionaliler ad minus aslringi lem du!)io, nisi sa;|)iù.s confilcatur; lum i;uia qui ù

ncmo negaveril. Quid lum autcm , modo \erè lenean- moitali |)roisùs al)slinuissel, lenerciur sailoni pro-

tur ? Passini lamen , in liis sallcni parlibus rcccplum priiun suum saccrdotem adiré, propler Eiicli uisiiam :

eî,l. ut sacerdolcs approi)alo cuilibcl in Diœccsi cilra quin el per se debel qui non conlilelur inlra anniim

paroclii licciiliam conltlcanlur. ralionem rcddere cur id non facial; quod moraliler
240. Quxrcs '2° an pneri câdem lege leneanliir. loquendo, nnlius (acit. sed confilelur ul potest. Inle-

Negavil Sa, verb. Confessio de pueris, (jui necdiini rini dicen'.i in foro I*œ.iileiili;e , se ab omni peccalo
pubcrlalem attigissent; alii,ul Diana, de pueris anlc gravi liberuni esse , lides baltenda foret , ?//si coiilra-

seplenniuni. Ulrique malè : Conciliuin enim legeni rium cvideuter coiistarct; vei, ul iorpiitur Simonncl,
^

suani non rcfert ad aUatcm, sed ad annos discrelionis, juslas liaiierel parochus rationes aliter judicandi.

id est ad lud lenipus , (juo mahim à bono morali

, i
2i9. Qii;eres 5" (|u;c ab implendo annux confessio-

discerni potest. Ergo si malilia uitatem supercl, ut nis pra'ceplo excusent.

sa'piùsoonlingit, puer qui mortaliler deliqueril coiili- U. Excusai r iinpossiltililas physina , neqiie enim
teri lenebilur. Deus vel Ecclesia impos-ibiiia jnbeni. 2° Incenimodnm
In dubio an puer pleno rationisusu gaudeat, pr.xci- grave, ipiod abexliinseco el pricler iiistiluiionem Sa-

piendus est conliteri; lum quia pars istha;c luiior sii; cramenli priidenler timelur; ut si juste vercaris ne

lum quia non solùni morlalia cerla, sed el dubia eliani unus qui pr.eslo est sacerdos, vel peccalum luum

confileri jubenmr. reve'.et, vei aperlnm tibi in cenfessione peccaiiim al-

Eximuntur lamen pueri à poenis quas comminatur lerius inlelligal. Alind esl, si incommodnm confessio-

decrcluin Lateranense : quia ex cap. 2 de Deliclis ni inlrinsecè annexum sil ,

pula quôd à sancli el pii

puciorum, lib. 5, lit. 25 : « In pueris relinqui solel famâ, quam apnd confessarium oblinueras, sil libi

innknn», qnod in aliis proveelioris ivl lis liumamc le- excidendnm. Esl enim omis illud coni'essioui proul à

ges ducuiil severiùs corrigendum. » Cilerùm nec in- Clnislo inslilula esl, moraiiter loijucndo annexum;
considto cpiscopo qnisquam, quia paschali officio de- cùm (ieri vix possil, ul ignoto scmper conliieamur.
fuerit , ecclesiaslicâ privandus est scpulturâ Iliijus- An idem dicendnm esset, si sacerdos parla per cou-
superioris senienliam pnerequi- fess.onem scieniià, tacite quidem, sed lamen verc
modi enim pœnœ
usurns priievideretur , intelligi polerit ex dieendis ubi
runt.
2i7. Quceros 5° an qui interna tantùm peccata ha- de confessionis secrelo.
Duo lue movenlnr dubia 1° an gravi jaborel iinpe-
Lel, eaden; clavibus annuis subjicere lenealur.
:

non po-
R. aflirmal. cusn Suare, ibid., n. 2, ubi oppnsitam dimeulo, qui per inlorprelem
nisi coiiiiteri

alicujus Oj/mionem vocal plus quàm temcrariam ,

el test; 2" an idem de eo dicendum sil ,
qui nisi in scri-

jure: \' quia canon Laleraiiensis simpliciler jubel plis confileri ncqiiil, ut si surdus sil sacerdos, vel

pp.ccala omtiia conlileri; sub iiis auiem conlinenlur mulns p(rnilens.

2° quia lioc generali sensu conslanlcr 2';0. Ciica primiim, censont Cajelaniis, ulcrqiie
eliam interna ;

3" quia pr.iceplmn S >to, Ledesnia, Victoria, ToleUis, lib. 5, cap. G, Sua-
înti^nectum est concilii decretum ;

pra-ccpli «luoad rez, disp. 5G, secl. G; Sylvius, Suppl., q. 11 a. 5 et

annu;P confessionis mera est divini ;
, ,

tomporis circuinslantiani declaratio : ex divinà aulcui alii passim, ab annuâ confessione immunem esse ,
qui

lege débet homo eliam interna confileri ;

4° quia prœ- nisi per interprétera confileri neipiil; lum (juia piaj-

ceptum Lateran, cs\ de rsi-hi oj r!;o , conO^ssiAnf nî- cep'a Erelosiasiica non obligant cum tnnlo onere ;
 4f;s CAP V. DE CONFESSIONi:. iW
tiim (\\\\.\ oa"on Lalfi.nioiisis, diim pr.Tcipil tant «un ,
1 lom coiifitcalur, » subdii ncnoratim : « Quando non pos-
m oiniiis fi(!ilis soins \u^rrM:\ sii:i ((mlilcaliir, cxiinil sinnu'> uno modo , dcbomus s<-cundùni qnod pussumus
conlilfri >
à iiiiliiicà 0(11 iim «•(in!('S<>i')iio.

I I \is(iiM:mi laiiKMJ noiiiiiilli, ni Sylvcslcr, vcii). Con- Al inquit (ionincli, disp. .'j, dub 10, n. 77, rpii sci-

fcssio. I, n. tî), r.amisol alii qtKinim in mcnicm vakic ret poccaium suuni vol imi rovilandnni à confossa-

propt'iulil. Siiaroz. iluil n. '>, lnmiiiiom in nv)rlis ar- rio, non lonorolur ci ooii.tiiori. Er^n nec ad id Irno-

lirnlt. vi pM-crpli diviiii ilo coiifossiono , (|iioil tlnl)ii> lur, si alius pratcr confcssarinm deboal peccaluni

per iiitciinclcru ctmlilori (•jus audire.

prociil nrgci Iniic loinporis,

ilcht^ro, si allier non po>sil ; iilqno prnrsns ncct-ssarinin 'J.M. Resp. I,u.:o, ibid., n. 7i, neg. anl. Noc cnim,
inquit, oxcnsatnr pœiiitons in arliculo morti^, propter
e\i- limai itleni Snarcz , n'un |œni«cns probabililcr

liniol, vol Jnl)ius csî de coutrilioiic snA quia sine Sa- S(dum illud poririilnui , >~i nnllum aliud linicattu* ma-
,

cranionlo o\ponit se periciilo daninalionis rrlcrna',

limi, qiiàni i.oiiiia alu-rius . qui eà in nul i:,s' r..jnli-

q'.i.o pr;p oinniltUî^ aliis incminnodis viliinda csl. cPos- eiinn uli possil. IJ hoc, ail (juoad ulratiiqne I.anc de-

<asn ca poc- oisionom F*. Anloiiie, puto scrvauditni inpi\:xi. MAii

set aulom, t ail. < in liv.jii';modi ( oiifilcri

cata, (jiia- cuin niinmi iiifamià o\p icaro posset, ncc

tanion magmnn videlur esse discrinien iutor ccuifes-

lenorolnr ad conrossioiicni tnalorialilcr inlogram : c^t sionem faciendam per interpretem soiidè pium, et

oniin lia'C oansa suflicions ad escnsandiini illnm ; ol facicndam confessario eamdcm iiiii porsona; revclatu-
ro is eiiim si uni polest revelaro, poicril duabus
ila iioc sulis c^scl ad rocijjiendnni lioc Sacianicniuin, :
;

cl conscqnciilor ad siibveniendnin saliiti t^uic : posscl secîis de interprète , qnalcin supponimns. l tut est

cnin» Unie ex ailiilo li<ri conîrilus. »

idem cnm Lugo sentit Dmdart, tom. 5, (.-ag. .107, ubi

non ol liioc subdil « Similis esl ralio lempore poslis vel

Suppnnil luoc olarissinii docioris ros' liilio :

pcsse linniiiicm ignola; lingiiio a!)s(dvi, nisi :tlii|na per naufragii, qnando non potesl fieri confe?sio, nisi pra;-

iiileiprclon» poccala conlilealnr. id anleni l'alsnin es^c scnlibub andienlibiis ; tune enini ad absoluiionem non

constat, ciim possil honio nniibus aliqna salieni pec- suflicitgcneralia coairiliouis signa edere, sod jure di-
vino débet oxprimi alifjnod peccatum morlale in s|,o-
cata a;:crire, iis etiam qnaiidoi|nc graviora, qua^ per
inlorproieni cxponi permillil Suaresius : unde alii sa-
ciali. > Alind foret de niililibus anle pra-lium : lii

lis os-^c volnnl nt exlraneus ille p-r nuliis , qno me- enim pcrperàm exprimèrent quod à confos^aiio andiri

liori niodi) poloiit, signilicel se renm esse et velle non posset.

absolvi. Que laclo, inqniunl, sacerdos poiesl ol debel Quod ad enm spécial, qui nonnisi per scripium
cuni absolvcre. hune qnidem à confessione cxiniunt
confilori potesl,
Ila'C ego scqnerer, quae aliorum judicio subjecla Navarrus, Mediua, et alii quidam. Veinm (qiinioncni
esse volo. 1° Non red;!rgnoreni peccali euin qni an- banc meritô rojioiuiit Sylvester, vcrb. Confasiio, ï,
iiu;t: confi-ssioni deesl, quia nisi per inlerprclem q. 15, Paliidanns, M.ijor, alii jue comniuniùs cum
coiifileri nequil-S" Si per interprcleni significarel, se Suare, ibid., n. 7. T Quia suam banc esse mcnicm
ve enieiilor doiere quidqnid pcccavit, seque paneni subindical S. Thomas cit. , dist. 17, q. 3, a. -4, quac-
foriiuni osurire, aiil co ad vin(e:vdam lenlalionem in- sliunc. 3 , ad 2. 2° Quia ecclesiasticum cl à fortiori
dii;ere, non nogarcin , cxplorala iriiis per me et per di\ininn confessijiis praîccplum obligat, quando
alios cjusdrin a^ondi ralione, et data p(:sl signa et coniinodè cl oilra grave qu<dpiam inconvcniens adim-
nains abï-oinlioiio. 5° Plus aiiqnid suadcrem in extre- plrri polest. Quôd autem bomo confitealur in scri] îis
mis , lioriareniue ad utoiidum interprète, modo is nullum habel inconvenicns, qnod pra;caveri fa'ilènon
.nol;r final frobiialis ac religionis. i" Si qund feminis possil. Peccali enim manifeslatio, qii;e Navarrum cl
faciliùs coniingil , invictam ad id repagnanl ain in eo alios in opposiiam soniintiam deJuxi-, viiabilur à
dolcgcrcni, lia-rerem incorlus. Non dosunt ccrtè qni pœnitcnto , si vel littoram nnitolvel in unâ chartà ;

cuni L'îgo . disp. 13 , secl. 5 , existiment euni qui in scribal oinnes poccatorum spccics cum nuascris, in
pericnio morlis nouni^i per iuterpreiem condleri po- alià verô mmieros solùm ,
posteà autem in confessio-
tcsl, leneri omnia per ipsnm morlal a accusare quia :
ne peccatum et numerum signe oslendat; vel demùm
uvinifcslalio iioccali apud dnis grves sigilio obslri- non antea scribat, sed coram sacerdole, et stalira
Cl'»?, est (juidem inroniniodum, sod non grivo adoô, rnmpai quod in brevioris mora} confessionibus fieri
;

ut propter illud divino niiulalia omnia confilendi pra:- non a^grè possit.

ceplo dee.-se liceal. Nequc lalis confessio pnblica 252. Quitros G' qiirc confessio neccssaria sil ut
ccnseri poîest , sicul i:ec ca quâ idem pcccaliim re- Ecclesiaî praeceplo salisfiat.

serv itinn, Si^pcriori H infcriori nianifesleinr. Et verô R. r non saiisfieri per confcssinnem sacrilegam,
quoti, nt ccrtani absolutidiii materiam pra béant, qua; qualis ea est qiice fit vel sine dolore idonco, vol
aliis pluiies confcssi snnt, dennô confitenlnr? Favet, absque pricvio examine suflicienti. Patet id T es
nisi pln-i docct S. Thomas in 4, dist. 17, q. 3. a. 4, censura bujus propositionis inter reprobatas ab
q. 5, ubi poçtquàm dixil : « In eo qui usum linguie Alexandre Vil, num. 14 : Qui facit confensionem va-
non liabi'l, sicut nnitus, vel qui esl allcrius iingua', lunlariè yiullam, satisfacit prœcepto Ecclesiœ. 2° Quia
suflicii quod per scriptum aul nutum , aut inkrpre- X Ecclesiue prx'cepium cerla quidam est juris divîni
Wl TRACTATUS OK PWCNnKNTlA. PARS II. 4CS

il<l<»rminftlii>. D'itiho RUlom jnrî liOn s:ilisril pcr sacri- Ariiruiant Sulns, .Médina, Cl alii nonnulli, ipiia

pr.i cipil Laicrancii.^ : ul fidèles oninia uiorlalia iioc

|{. "1" ii'viiif» cliiin ?aii>îri(Ti pcr conft!>;»iionfti«t rilô anuo couuui^^sa coiifiloaMltir. Al U)w^i', [)r(ih,il)iliùs

ficluM i> 'i'..h'u» siculà alisoliilidiie. Ualioesl, qiii;i, Il ^al ciiw) aliisi plmibiiii l.n^), n. l(>i , (|iiia Kcelesiiu

ul luiii.' 'y<'n\ cit., «lisi». IT», i). la!!, Kcclcîsia hl pr;v- ii'\ nuaui lanliiiu pi'acipil conres:.>iom'(u pcccaioruni

«('jiiil>,iiul o\ CluUli pr;ico|ilM!ei>iliiiii oral, proiil i

(jn e il piisli'ciuà Cdufossioiie uteiuoria! oc* iniiinl : liaîc

thci'l 'iViloiiliumn, si'ss. 14, cap. 5. l'orro Cln Utus I

aiiiein iiaii.c fada csl.

iiOii praC('|>il cniifofii>i()iicin ir.('mn(nu\ siil coiiTissio- iim. Qiiaics 10" (piihus suhjaccanl puiiiis «pii an-

iioai (]\\.v pcr .nulicin M'iilCiiliaiu Icriuiiiilur. i;u e confessioui Ucsunl.

\\. 5': Notiiie «Miaiu j'cr Saciaiiitiiluiii valiiliim cl I». t uiu Suare, disp. 5G, scct. 8, n. 2, nullaui jnr(»

iiiforiiie, iii darclui', saiisfiiicl pn-copio r.cclesia'. cdiiunnni pr.ccepli linjuscc lran-<gri ssorihiis iiiqioni

Halii> *«l, (luia, (|uieliiuiii coiiliadical Lu^o, ibiil., piiuiiui, qiKo ipso l'aclo iiicuiralnr. I.aleranensis cuiui

n. 157, prvoei'luiii Cliiisii, ai(|uo idoô lù-clcsi.r, non canon lautùui decernil, ut vivi ùb iinjressu lùclesia'

esl lai:liiiii (l(! SaoramiMiK» su^cipii-iulo, s,mI do Iriirlu (ircruiitur, po-t uiorlcm vcrù chrislianà sepullurà prl-

Saorainoiili; ac pioliiiic do on'cssioiuî rcco:i( ilialivA. veiiiur. Ulruiuquc aulein re(iuiril judicis seiilcnliam,

Qu< d addil I.UiJO f/er coininintioiu'iu , <m{ iiuditioncm ul ( .V vciho (irceaittur, conblal. Atqnc hiiic, ut notai

missit) uisque fiuctii fHWl^nii pi opter siatum pccciii, iiut C;in ', joena ha'c ineiuri non potesl, nisi cùui uiani-

inulniu fiueui quo tnissrt auditiir, (idlinc hnilcri piwce fosia csl con!cssionis oiui^sio.

plu coiinnuiiioiiis Vi'l sacri uud'unidi ; ii(»l)is à ((nilraiio In niullis laincn diœccsihus pleclunlur cxcomniu-

ia prolnuioiicin cedil : ciiin daniiala lu-ril al) iiiiio- i nicalionc ipso fado, ([ui coufessioni annu:c defue-

»C'ili(i XI, ii;vc pn>i)(>sili(t, i uni. o.") : P œc^-pio coni-

i
riul : Ikoc aulcin censina, cinii prohalioneui non
viniiionU nuiiuœ satisfit pcr sucrUcymi corporu Doiiiiiii reciniral, incurritur, quanlniueuiuque crimen sit

vuiiid cutioiiein. ocenlluni ; ul iialel iu hxrcsi occuUâ, niodù ex-

2' 5- Q'i;>'ivs 7° .in qui hoc anuo conlitoii omisit, lernâ.

pliira, diffi-rendo, peccala ((tmniiual, an niuiia. Ncquc vero his pœnis subjacent ii l^iilùm qni uni-

II. ouin uniiîs csso itum p-coali , srd |tl.iri!ius ! que coiifessionis el comniuuionis pruceplo defuerint,
3':,nivak'iilis, si pcnnancal idom non coislilendi pro- sed <iui a!li;rulri. EU\ cnim vcrha ha:c canonis : Qui

l)i>silum : |:lura vcro ah ci» C!<nimil(i peccala, si pro- alHer fcarit, etc. ,
posl ulruniquc pr,cceptuui appo-

piisiliun sil moraliter iiilcrru,iliim, cl p!uiios rcno- sila sinl, di>juuclivo lanien sensu accipieuda veu'iinl,

vnium, pilla quoiies iiov.u ojcummi coii(iieiuli occa- ul constat ex commuai doclorum intellectu, qui legi-

sioncs. limus Cïft canonum inlorpres.

Eisi nuîeni in iract. di' Prvcoplis Ecclesiaî dncni- i ()iialiier gererc se deheal parochus erga oos è suis,
mus, pcr uiiam liujusconrossionem sali.slicri pra'ceiilo j qui sanclam Lanc Ecclesiie legem aspernali, cxcedunt
liim anni pra;;erili, luni cl cnircnli^ : non désuni è vivis, dicilur iu Iraclalu de Pra;ceptis Kcdcsiae.
lameo qni, lancpiàin nioi.li Kc. losia; conlurninis, ;it- Yidc Gl dicta uhi de quarto Ecclcsia' prajceplo.
quc in pra\i mtiiis, consul aiil ni is s mol cl iicrnin,
AP.TICULCS ni.
oodi'in anuo cuircnlc, ctinfilcalur. Non fpio I vigci-iis
De liiateriù Co)i[cssionis.
coiifiieri Icncaur, cjui pcr annos vigi ;li conlVs-ioncni
omisit : sed (pii i di;liel (piis iinpleii' pra'ccplnm, dnni Elsi cadcm primo iutnilu vidi twr esse confessionis

fUrril adiinç <>jusden> iinpicndi icni; us. Idiuo j lurcs maleria ,

qu;e Pœnileulix' , constat tamen rc prc.piùs

IU»C |)r.cçipuè vcnnn exi'.limnil, cwm piior conl'e.^sio inpectà, nonnilii! inler utramque esse disçrimiuis.
fi( l.'i esl sul) iniliun» anni; (piia o>nrssi(i livc c» nse- liisnm eniut orii^inale pcccanmi suo modo matcria
lui- f.icla pro anno |i'à!tcrilo, cijus liccdinn snl)la!a esse i)olest Pœnitenlia", non tamen confessionis.

cr.it ohligatio : UDVa vciô per novuni eccalum ohli- Diceiidiim ilaque soliim actuaie peccalum, prout
[

li • j'odifcl. scilicel opponilur originaii, maleriam esse confessifi-

(j

Qucres 8° an prxciplnm imploverit, liis moriale (piidem necessariam quia iionnisi p: r

2o|. ciii : ,

rite confcssQ abioluiionem injuste dt-ncgavlt sa- claves, vel in ordine ad ipsas, remilli valel, ut supra

t^'nhis, proiiavimiis : vcniale aniem tibercim ,

qnia hcèt piè

I\. negal. Quia per oonfessioncm à Lnleranonsi et i;liiiler clavihus subjici possit, aliis lainon mediis

pra-ccplaui inlcllis,'iuir Pœniienli.i! s^^acramcuUun, son dclctnr.

ca confossiinis spccics «luani sequiiur ahsi lulio v.i- 2")7. Ast hic cmerg-t dnl)ium, an nempe possit
lida. Ci laincn s:ii)sil spi'S <d>iinfi:da: poilniodinn ab- Ecclesia veiiialium confessioneni pr;rciiierc.

.M>la;ioni^, lic.hii oxpeciare ad ii-nipus, ue eadcm Neganl Estius, Syhiiis, Gimel, limi. 'i, pag. ill,
; uril>u> ilcra.idu sil co.ifcssij, qu);l sanpiùs grave el alii plures quod ipudeni veriun crediderini, si de
:

;c lu-'IcsUmi csl. veiiialiiiin oni:inni confc-ssione sermo sit, « quia mo-

2,)'>. 'vjin V'-s 9° a-i qni posl conicssioiiem morla- « ri.liier impo&sih'.lc esl, nedùni ilia oiunia eonriteri,

r.uni, que 00 usqni! couunisiral , codiiu aiiuo in i veràin eliani pn!|iicr çorimi mulliindinem in nie-

JiJViuu Ivlliale iin.iJit, aJ uovaui ejus confesbiuiicni « uioriam rediicere- »

tcite^ilur. At corliiis nobis videtur cum Sylvio, hic, q. 6, a. 3,

 160 CAP. V. Di: CONFKSSIONE. 470

pm>c tcrlobiain vi polCklalis sibi it ( liiiilo iridil \\ T raln ncc ad.Tigcat, nec niiminl. De liâc condilioiic di

vci'i:<liuin (luoruiiidani ,
|iiiin cnnini «iiiiluis ex haliil<i ceuMi!; iiirra.

adli.ircin s, vi-I (]i\:v ad iimrlalo faciliiis iiidii:a :l,

I
Soi. y .\'ndri, non ii.ani verbdniin cirrnilii, nul

CiHifi'bsiiiiirni pr.i'oiiii'ii*. Ali|iii; id mmiIïi S. Hoiiavon- (irruni^l.inliis ad reiii ininiiiie p('rliiieiilniii>iiii|;!i-x i :

luia in 4 «libl. M, p:M. i, ail. 1, «l-

"i. lla.'Ml i|iiideiii m iii ii> e>l, qui ut ire vil i^uie p'ccaluni aociisci;!,

câ in ledoilor Aiigi'litiis, srd iidii iii^'ai, (jtii li.rrrl. Iiiii^'aiii li'xuiil hisluriatii oerasioiinii), quibii-i ad utrinii-
D. UQiiavunliir;!^ itiilH-ag >liir, liiiii II gida r.iiioiiira ([ue proiracii ruerinl. Qnod si (|iiis anibnres qui r.if,

S. C.odigiiigi , Milc'iisis ci.iiCdjii , i iijiis li;i-c siiiil i:l pircaliiin, >clgravoin ejus circtiinslanliaiii ociiii-
VL'ilia : Muiuu'lii in uuviiuoqne êtiblutlo roiifnsionein /"- icl, erii cfuilessi :• sanilc.'a.

ciuHl cicii boiiù lo/iniri/i* cpiscopo util piioii siio ; luiii 2(15. 0° h'req.tens. (iiim enim i aliipi's morlifiTO
I

CUnu'Mliiia lu cgio Domini, I, de S:alu muKucliorum, scileie iirgclur. iiiliil fi magis sabilarc es<e p «lest,

ul)i inuuachi timiuli siiuel in iiit'i:t>c euiililcri Jtibciilur: ,

oiiiiMilla qii.o iiii|»oiideii( vila; perj-ida, ipiàui slatini

absil aulciii m âcmpi r iiKHl.ili.i. piTcala sua oon'ili'ii... Tiirpt! prufctlù esl, riiin in

ARTICn.LS IV. cluendis corporis nul vesliuui sonlib i< lam diligi'n-

De condiiiuiiibus Coufcisiouis. (es siiiius, n ui càdciii salleni diligriilià curare, ne

Sosdccini immciai.lur confo^sioiiis condiliones, ani:iKe spleinlor liiipissiinis pcrcali niap«dis nbs'»!c-

qui' litèl, iil imial Siiai-fi. disp. il, soct. 1, sJH« vie- I
.scal. > Pi;«'s Tlim ciini i:ide cuiilrabatMr baliiltis pcc-
lliodo et vulgini modo poiitœ, à pasloribiis sedulù c\- ,
candi, cordis iiiduralio, ac deuiùni iinalis iiiipoc-

plic'Uiid.i: buni, el liib conliiiiMiliir veisibiis. nilenlia. Caiecii. Tnd. n. 70. De bac condilione in-

Sil simplcx, liuiuilis coiifcssio, pura, fiddis, fra.

}ieciion nuda, j'reqiieiis,diicre!n, libeiis, verecunda, ;

2GI. 7° Z)/sfretrt. qunnd Incnin, lonipnc.eleclioncm
luWgra, $ecrela, el lacrynuibiiis, accelerula, ,
confessori-i, ac coiiliU'iidi niodiiin, adi-ù iil iicc aliéna

Foriis etaccHsans, et sit parère parata. \

cilia ueces<iil:ilem, necpiopria lemciccl abs'pic jiislo

2j8. 1' SU simphx, iil csi, iil Uxiniliir calccliismns j

examine enuniieiilnr. S^d ol discrcla esse di'bol con-
Trid., pail. 2. n. (i7, non ariifidosè compos la, vcl bi- fe-ssio ex pane iniiiislii, iil nialiliaui tradieol, non
Sloricaii) narialiuiicMU sapiens, < iit à noiumil s fil, i|iii edttccal, praseilini in uiaieriàluxuriLe, ul seveiilalem
poiiùs viiuî su.u raiiunciii cxponcro viJiMilnr, qiiàni L'iiilale, vinumoleo lenipcret.
pecoalaconlilerj. lui ciiiiii confes>io esse debel, (|u;c î
SCj. 8" Lihens, luin aille adi'iim lrii)nn;ilis, ne so-
nui laies sacerdoli aperiai, (|iia!ej nus ip^os noviaiiis, I )paienlis vel Inri nielii ad Sacrauienluni adigi videa-
ccrlai|UJ pio ceilis, ac dubia pro duLiis dcmoii- innr; lirn pneciitnè in Irlbuuali, iibi cavondiini ne
ciinfessarius p.-ccala industrie cl quasi pcr ailein cx-
Coiilra banc legem peccanl, rpii, vel poliiis, qu;c lunpiere cogauir. Cerlè (pii crimeii nrjunisi coacUis
sxpiùs nionila-, à siipeiilnib el exiraneis abslincrc apei it. reliccre volucral ;
proinde indignas esl qui sla-
noliiiil; glori.iiUunpio qi.iiJ confcsiaiiu:!! bis m beb- lini absoivaliir.

domaùà ptr boiani occupeiil. Sed el peccanl conics- 26(j. 9" Verrcnnda : ob«rœna e:iini cl lurpia non
saiii, qui novuni n.icii piKnilenlem, n mien ejus, fa- obscieuis, sed ptidicis cl caulis verbis eCrercuda su:;l ;

miliam elbiiniîia inlcrrogant. Doc alsacerJjS niodum câ']Uî oralione, quœ pudorcni et viode&tiam conjwuta
coiilitendi atcnraluin, sed brevcm, clc. I liabeat. Id. ibid ,ii. G8. Sed el cavcndum snceidoli n.;

2o9. 2" liumilis. qnalisesse debel rci vciiiam siip- vcrjtUiidis (lek'rreat, sed allicial poiiùs, dilalâ ad fi-

pliciier deprecaiilis actusalio ;

proindu cum i;iiinio iiem corn-clione.
propri;v iiidigiiilaiis sensu, deposilo faslu scculari, 2G7. 10° Integra, qurc videliccl pcccaluni, peccati
oculis in icrrani deniiisis, exemplo i
ubiicani ,
qui spe>'!em, numemm el circuinslanlias, quaiilinn salis
eoa ad cœhun levare non aiidebat, llexo genn, elc. esl evolval De boc infciiùs.
Peccaiil cl contra liane iegein 1" qui graviasua d-- 2î)S. 1 1° Secrcta, (]tiia lum confitenli, Inm sicerdoli
feruut ail ignouini. ie\ia veiy ad ludinarinni dirotlo- niasi.nè laboraudum est, ut eornni scrnio iti confessiouc
rein : quiiinpiàm ila fieri iiicHus est qnàm sucrilegiuin secreio habcainr. Idem Caiccîiism., n. GO. L'iule u:cr-
coîumiKi : modo à graviiini conlcssi tue incipialur. que deinissâ voce, aller in alleriusamem loqui débet,
2° (jui ad cïousandas escusalinnes in peccaiis suis, si qui iircums;are possint.

cadem in conjiigcin, fralrei», donieslieos cunYi.'* t'ini; 2û9. 12" LacnjmuhiUs, non quia oxternos nelii=: re-
el bisid Aiigialmi ine.ilcaiidiini : Si te accusas, Dem quiral, sed ijuia jr.iigi debeal runi inliino, qui j nece-
te eicus-it. Si le excusas, Deus te uccmat. dat, ac prircipué qui accu.<;ali(uiein sequalur, aninii
2GU. y Pura; el ideô nec alienià re quam traclamus, dolore. Debel enim confessio doloris indicium esse
lernioncs inseranlur : necalius inlendalur Uns quàm di- sensibile.
vine graliie recuporalio : secùs ac ii faciuiit, qui 270. 13' Acceleruta, non remiMenda de die in diem,
enn-vlilà pielaie \cl oleemosynain corradero, vel con- mulioqne nii.iùs ad oclavam Pascbalis, ul scgues ef-
fcs>;!rii apud episcopum pulonlis favoreui aucupari (icere nôrunt.
nso'iuninr. 271. 14"' Foriis, qnm non timide et mollit "r, sed ge-
2SI. .4° Fidelis, id esl, vota el sincera, qu-c pjeni- '
nerosè et prop:er Dcum ac |iroprije pacis inluilu, gra-
tculis siatnin npeiîèot sinemendacio declaret, eipcc- jl viores animce plagas exbibeat
i7i TRACTATljS DK IMMÙNITENTIA. V\\\% I! 472
273. 15° Atrusiiiix, id osl, (|ii;c |U'(r:it:t iicc iiiiiiii- Si scrundiini, peccat innrialili'i', «piia nnllain vcram
iiiiil, lier exciiscl (li>|)<'mli'i vciil.ilis; sid oacamlulf, Sacraiin'Mlo inalcriani pr.chi.'i; ci sic Sananicnlum
<|unli:i iKiscniitiir, apcrial. initinn f.icit.

273. Ki' l'iinre pirata, lalis iicm|>c, ut puiiileiis, 27(i. 2" Qui inorialu (|tii)d non fccilcordiletur, pec-
qiia; pia: cl home iiiilolis liliiiniin dos ossc solcl, non (Ml niniiidilcr : qnia in inaiciiA gravi ac ncccssariâ
lOiiliadical saccrdoli, et adveisi'is cnni dis]Milcl : (piod ciMitcssariinn uccipil, cju^ipic jndiciiinipcrvitriil : cnm
sirpt! laciMMl nidcs ol scniidcvtili; laro ijni v(>iè cirans confcssarius in re lani giavi prndcns judicium
iloili suni, cl ([uaiido(|uc ipsis conl'cîssariis dorliorcs. fcirc iicqncal.
i!n< l'oiidiiinnos, ipiia nonnidla; in alins roiidunt, Idem de iis dicendnin, qui vel in nnincro morl.i-
in'iili ad quatuor coiistriclas «no hoc vcrsii coniplc- linm cxccdunl, vel ul ccrla accusant (piu;did)ia snni,
cUiniin- : anl vie ssim m didtia, qua- ccriô silii conslanl. Qnia
liilnjni ail, siniplex, linniilis, parère ptirala. cl In jndiccm in gravi qii.c ad judicium itcrlimi niale-
Hic (jualutir cvpondinins :
\" an cttiifessio oinni- rià falliml.

liiodè vera ossc delical; 2° an IVequ'^ns ;

5" an cl Sa-pè lamcn ralione bon:c fidei cxcusanlur, sallcm
qnali'niis inlogra ;
4^ an iieccssariôfaciendasit cl voce à inorlali, tum simpiices et rnde^, qui lalluni, pi-nè
Cl pra'sonli. ne fallanl; qniqne ex aiixiclalc potiùs qiiàni ex igno-
Sf.ctio nuM.v. De confessioiiis vcrilnle.— raniià, silii luliorcm vidcnliir eli^cre scniilam, cerla
Non ininiriiiM' an confessio vera esse del)cal si : evponcndo pro duhiis, cl lunncinm adaugcndo. liis

enim in caicrisomiiil)iis ijnœciimqtie vera loqni jnbcl adjuHLj'cndi sunl scrupnlosi, qui peccala vix dubia lia-

docior genliinn : à lorliori cr.l id in re pivcscMli ne- bcnl pro indnbiis.

ccssnrinm : scn>ns eij>o quaisiionis csl, an quis :nis 277. 5° Qin ncgal renm se morlalis, qnnd et

in c \\\ ssionc mcnlilin-, oo ipso deliiupial gravilcr, fecil, el hic et nunc confileri Ici ctnr, dultio pro-

pidindc Sicramcnlum oninino i,ulium cflicial. Quod cnl Icllialiler pcccal : ob ralioncm nuni. 27G pro-
ul nit'Iiti^iMiclligalnr, positam.
274. Nol. p:issc aliqncm in confessioiicnientiii dn- 278. i' Qui ncgal se fccissc vcniale qnod fccil, aul
plicinjodo: V nompe in m ilcrià confrssioni prupric nioiiale ipiod adnijsil quidcm, sed hic cl niiiic conii-

exlra icù ; (;u )d sa'i'è coiUingil iniilicrcniis, qua' sivc i

lcri non lencUir; vcn'.aliler lautnm peccat, modo la-

ad sol mien snum, sive ad proprii peccali innninulio- mcn aiiiwiili: sidîicienlcmabsoLilioni maleriam siibmi-
lunn, gravissinia diî pr*)xiino ciruliu:;l, son menlicndo nislicl. Uaiio csl qnia ncc videlur gravem irrogare
sim, liciler, scu è leviorihus monslra comi isigendo. injnriam coi;fcssirio, cui suinn illiid peccaluni ai)e-
2° In nialerià ipsius confositinis, quod quinMiplicilcr riic non lentlm- ; ncc formam Sacrair.enii innlilcm
cve.iie polcsl: 1" si ncgcl qnis se vcniale qiiodpiiini facil ; ncc inip<'(iil quomim'is dirccior prud(!ns
fcci^so quod fccil; T si negetse m-irlaio (piid perpé- de illo jiid.cium ferai, qund hic et nniic ferre débet.
trasse, «piod fccil (juidcni, sed liic cl nunc coniilcri 279. Ha c lamcn decisio pro ulrâqne parle icmpe-
non (OiicUii-, |)ula V I quia jam confe-isus sit, vel jti- raiidi csl. Pio prima (piid:-m. Sil enim puella, qua;
sl.un iialieal cjiis liio cl nunc rclicendi cansain ;
5° si incnil.icioci'iisia.'iler addicta, ideo à saciâ comniinnonc
i.eg.'l renm se moila'is, quod cl a<hnisii, cl hic el pluries cxtlu.^a sil, uli li. ri pnsse el debcre alibi ira-

liunc coniilcri tcnclur ;

4° si cnidiltalur vcniale tlilnr. Ilac i.licjiic mendacil. r negaiido se rursnm nien-
quod non fccil; 5" si conlilealnr mm laie, qnod tilani esse, conimunioiicm (piasi surripicl; neciue id
lion conimisil. i!ic porrù snpponiinus hujus inodi semei, sed iterùm el icrliô cflicere pilcril. Id anlem
decepl rem nienliri scicnier vel ex ignoranliâ culpa- quàni sil pericnlosinn ex iis li<pifl qu;e de frequcnti
Lili, non in;Ucri;diter laiilùni. Sil jam connnwnionc dispulavinnis. Ergoijuud gcneralilerdo-
Co.NCi.Lsio — iMiiidacinm in niaieriâ confessionis cenl script 'Fcs, enm qui m-gai se hoc vel iiliul vcniale
conmiissnin, qnandoque Icllialeesl, cl lune confcssio- peccalinn admisisse, à gravi culpà esse innnuncin ,

jicm , vel poiins S icranienliim irrilal : qnandoque cum grano salis inlclligeiulum videlur. Mini quidcra
vcniale taniùm ; cl lune non obest valori Sacra- lutins fiieril cjnsmodi coidcssionc*, alijue etiam com-
nieali. nnmiones suiisccnlas, vcluli dnbias ilerare.
275. Prol). casnuni mox roccnsilorum cnumcra- 280 Qnod spécial ad altciam parlent, de co qui nc-
lione. El (piideni 1" qui vcniale aliqnod quod non fe- gal se rcinn lelbalis peccali, quia vel ipsuin jam coules-
cii 00 ilitetur, vel siinnl aliqnod vcniale aul morlale sus fiierit, vel jusiisdcoansis liicet nuiic non tencalur
quod fecil conlilclur, vel non. Si primniii, venialiler confilcri; constat et banc etiam reslriclo sensu inteili-

tnilùni peccat, uli adversùs Cajelannni docciil Syl- gcndam esse. Poiesl enim peccaluni jam confessum
ve^^lcr, verb. Confessio, I, q. 8, ulcrquc Solo, Angélus, causa esse cur in serpicnli ciifessione dcnegelur, vel
ei alii qnos scquilur Syhins, Suppl. {]. G, an. 4, qua;- alio modo impendalur ab.solnlio ; ul si injimgenda sit

rilîir, 1° quia Inijusmudi pcccalum, ul polo in maU-rià resliiiilio, vel salislactii), aul pnescribenda conlra re-
e\i ac miinniè necessarià, nec confessario, ncc Sa- lapsiis pruximasve occasiones remédia. El in id con-
cramcnlo gravem injnriam faccrc videlur : sive pœni- senliunt omnes.
t»iis ïntcndal veniule fals'o uffirmalum factre maleriam 281. b° Qui iiiler confilendum mcniilur in re pro-
abioliuionis, quod vix ficri posse credideriuî : sive non. ][pria,' coufes^ioni exlraneà, graviler vel le vi 1er pcccaC'
473 CAP. V. liK CONKËSSIONE. 474

pro ralione niatcri.c ; gravin», inmcii (piàm e\lra Sa- f 280.

28(i. Ad lorlmmne
torliumneg. ani. Eorma enim sic pœniten-

cranieiilinn, ob irrogalain «•idem injuriam. Kl id caiilè ]

lem a((i« il, ut in ea tanlùm ejus pccrala cadal, qua- bic

obscrvaiuliiiu ; mm à pn-iiitonlilius, qui siiA, v. g., cl tiuiic rcmilli possunl direcic \cl indireclè : undc li-

gruvi dtMraditMie novnin romniitlmil soi-liis, iiodùiii ccl mortalc nnuiu alisque aliis nniMpuim rcmillalur ;

priiTiim ahstilmioiieiii rccipiaiil ; iinilc ol lolaiii haiic polest (amen vcniale uniim sine aliis condonari. lia

confi'Ssioncin ciim novo smiilcgii' dcliMclintiis poc- fermé Sylviu'î ubi supra. Quibiis (omnibus i-tsi nibi!

(Mto repctiTc IcneiiSiir ; liiin à coiifi'>s:\riis, ne garrii- dcrog.iium VI lo, faleor lanuii cnin llaberlo limcndum
las pIcruiiKpie niiilieres, qiri; vivornin ac (Icruiicloiiim c^<e nei'.ieiiilens (|ui in ipsà coidcs>ione menlilur, dé-

hislori.iin Icsunt, coiilra dobilnin auscMlitiil. Qiiid bita conlrilionc raie 1!. Di(fiile eiiiin iiildlitjitnr, euui

ergo de iis diciMidmn (pii ciiriosis iiikTiogaiioiiibiis gcrac cor conlrilum et liuiiiiUatum, (liviiiain justiiiain

plaaire, et ad vcn'iam iiiipclrtindain esse disposilum, qui

niiliva' lotiiiacilali paimliiin cl vires siiCficiiiiil?

28-2. OI>j ciim('.:iji'laiii) rNiilliim iiiconrossioiie nicii- actu Dettiu offendit, volitut iti ejus contrudicit, et novum,

daciiimà gravi ciilpà vacarc polcst. l"* Eiiiin iiienila- pcccati realHin incurril ; nisi ciiliiain ininnal pcrlurba-

ciiiin illiîd ralioiie loci csl sacril«'gium. Atqiii sacrile- tio ipia-dam animi, cl quandotpic inlempcstiva admo-
giiun illiid à gravi exciisari nccpiit pn»pt<T levilalcin dùm coiifes-arii inlerrogalio.

inalori;P : siciit 11*^0 pcrjiiriiim, qiiod in Irviori eliaiii 287. Quares an graviter pccool qui in confcssione

olijoclD proiiter gravcin qiiam Deo inoL;nl iiijiuiam, generali miscel peccala nondùm confessa cum jam
grave esse pcccaliiin pri)bahir in Iract. de Ueligione. coide^sis.
2" Qui pancm liordaceuin ciim Irilicco siipponercl U. 1° curandum pœnilcnli gcncralera confessionem
coiisccraiioiiis form.T', peccaret morlaliler. Ergo et peracliiro. ni peccala posl ullimam absolutionem eom-
qni voniale iion cnmmi«siin) ciiin conuiiisso sup|)iiiiii nnssa dec larel : rjuia id necessc sil ul pra^scns ejus-
abvnlulinni. 3° Forma in hoc poslromo casu rcddilnr dem status inU'ibg'.lur.

falsa : cnm absoliiiio materiam omncm à pœnilonle R. 2"^

emn qni novam omniimi delictorum confessio-
projiosilam alliiigat. Alipii nwliins Sacramciili forma ncm inslilnil, quia pncleiilas onines, suo, vel novi
cilra grave piai-uium falsa rcddi polest. confessarii judicio, liabel pro sacrilegiseï nuiiis, pos-

2 3. R. neg ani. ; nec iiivictè urijent probaliones se omiiia ejnsdem si)ecici peccala, scii confessa, seu
quibiis nililur, olsi ad id inscrvire debciil, liim ul pœiii- non, U!io conlexUi aperire : quia quiùfiuid baclcnùs
teitlesab oiiini mendaciorelralianl, iii re(|iiu; omnium deli(|uil, babcîur pro non confesso, el uli laie pu-
plus exigil cantloris ; imn ul coniessarios in inleno- nicndum venil, unà cnm ipsis confcssionibus. Sup-
gando Mulos ac circumspeclos reddanl. Sunl cuiia pono aclualcm poenilenlis slatum salis bâc via inno-

nec pauci qui bic peccenl. UaJiuc icscerc confcssario.

284. Ad primimi neg. min. Dalur enira srtcrilegiuni K. 5''eum qui in confessione generali, quasi animo
vcniale ob nialeri.L' levilalcm, ul palcl in lurtu rci le- pielalis aul ad majoi ein cauudam faclà, mcndacilcr
vis in Kcclcsià. vel dob)sè peccala nccdùm dcposila miscerel cum
Nec obe>t qnôd perjiirimn in reeliam levi grave sil. jam confessis, ila ut omnia jam confessa fuisse intelli-
Perjiirii enim deformilas tola cl imni.-di.ilè refiindiiur gere.'ilur; graviter peccaiurum esse. Quia in re gravi

in Ueu:ii, ([ui adhib .(ur lan^piàni fal-iis leslis, cl au- el neccssarià deciperel sa( erdolein ;
qui el ciliùs ab-
olor ac C();:ii^n^llor fjl.-.iiaiis. Dcfoiiniias a!iti-m rae;!- soîvit cimi qucni jam rite ab oiulura esse conjicit, el
dacii non item; scd parliui in coiifiienteiû, parlim in Ii'viorem ei dccernil poeniteniiam : unde pcrdolosam
coiifessarium, qui, ul plurimùm ex ineui cl vcrecun- id genus noviac veleris commixlionem insigniler va-
dià , dcci| i ur in re ad judicium ^uum non absoliiiè riareliir judicium minisiri. Al pie bine pœailens non
neicssarià. Inde quidcm nonuulla iil injuria Sacra- modo exordium duceredebcl à peccalis posl uliimam
menio, sed levior, quàra ul ad morlale pcrtiiigai. absolutionem commissis; sed el ea qu^e anle ipsam
283. Ad S'-cun(bim neg. coiiser].Multùm enim csl obiilus eral, tamiuàm non confessa dcclarare.
discriminis inler fonuim Eucharisli;e cl Poenilonliie. 288. Qu;Rres 2° an qui ma!à bdc peccalum aliqi;od
Prior per .se eîreclura snum de>ignal circa maleriam, reiicuii in confessione, confessioncsomnesexindeile-
qumi sialuil esse corpus Cbrisli ; proinde falsa evadil, rare iCMcalur.
proul i'alsa cidem subjicilur raat -ria. Poslerior vero U. buic ilerandam esse cum sacrilegii sui accusa-

per se dirigilur ad personam, cl significai remibsio- lione |)ri;nam illamconfessionem, el quascxindefecit

nem pecialorum : bic aulera effecius baberi pot^st , cnm peccali biijus inique suppressi memoriâ : quia
etiamsi peccalum aliqnod, vel levé mcndacilcr accu- ba'C lolidem fiicriiit, xer.e inlegrilalis defeclu, sacri-
saium aul negalum fucrit ; vel grave, quod bic el legia. Quôd si cl peccalum sacrilegii cansam,clsa-
nunc clavibus subjiciendiun non est, mcndacilcr sup- ;
criicgium ipsum di-inccpsinculpalè obiilus sit, coii-

pressum fueril. El verô, si de I'oe;iilenli;e forma judi- fesbiones exlunc boni fide peraclas repelere r.on Ic-
candum plané fi)rel uli de forma Eucbarislia', qui ve- nclur; quia lormaliler intégrai fueruni, cl aliis, ni
niaba qualuor accusando, nia tantùm sincère di)!cl ,
suppoiiilur. condilionibus informakc.
no!i miiiùs reus cssel, quàni qui bordnccum pancm 2S9. Qnx'fcs 5° quid ageiidum ci, qui advorlit
cnm lîibus iriliceis consecraudum offert. Atqui ab- sacerdolem tempore confessionis dormlre, aul dor-
âurdum el ubique rciectum consequciss. L'ude n):is"e.
475 TKACTATIIS DK I'(<i:Nm::NTIA. PAUS II. 470

II. Si i(J jidvcilal coii(iU:iidt», dL'))L'l ciiiu sus(!ilaiv, 202. II. niuUa olini oinissa fuisse, qux nunc salu-
| Dcu nova idcniidem
ol |iiislmiia rc|i(!lrro, ut iiil(>llig:il num andicril. SI brité.' tiunl; inspirante, qii:c vel

cdiilobsiom'iii advcilal, dcl)cl oblalaiu cliam ipsA sancià noviiale, vel probato nsn pieialem nuirire
j)():4

al>si)liiluiiii"m rt'ciisaiv, di)iii!C in <;;\d(Mii vol si'i|iif'nli jiossinl. Sic nec pnltlieè circunirMobalur cmpuiCbri-

foiilessioiK! dclofliuu biipplt'vcril. Si vciô iics'iic, sii in processioiiibiis ; nec cà, (jiià nunc, bob mnilalc
aiidila vel non aiuiila finMinl, dolciidiim (lifcrebalur ad .cgrolos, iicc paiam ex|ionebainr iu
possil ([11»!

qiiiduni, sod nccossuni ni dcniio loluni conlileaUir. altari. IJu'c aulem, licel iisabulantur impii, plui'ibns

llinc curare dcbenl conCessarii, ne co Uiniporc iribu- pariim cliam devolis prosuiHp Uuoli, ut c;otera la-

sonmo oltnii consiiinoiunl. ccam, per pnblicam, nt bxpiiniur mlufcin, vel ipiO
nali vacont, «jno ,

Str/no II- — 0^ fnuiucnliù (.unffssioim. baecbanaiium lempore, à peccalo, aliisquc l(.'mporis

Confcssionis fiT(|ucMliani alii laudanl iiiipcnsè, alii bujns deliriis retrabniitur ! Doleat igilur Ke^lcsia qnôd

rcdarj,Miuiil inipcnsiiis, ulique quia sub divciso in- niii sui ab eà pri(»ris ;cvi innoceniià rccesseriiit, cni

Alii pcccaloicni nisi jain à viiio vix ncccssaria crat confcssio : at cxsullel simul, (juod
lucniur rcspectu. ,

conliimcril se \wi Icingnui toiiipus, al) câdcni oxrlu- Dcus, ut lapsum fcrvorem in eâ suscitaret, varia in-

duiil : ila Vau-Uoy, (jucni j^Tavilor pcrstriiigil Ilcnno, slaurand;c làelalis média suppeditaveiit. Sic anic

disp. A. Alii iioniincni, vciè modo avcrsum à Gerson(;in pcnè ignota erat devoiio crga Yirginis
l>, q.
crimiiie, scd non antca (juàm sic avorsns sil , ad spon>nni, (|uam renovavil ïbcresia. Sic pietatem crga

idem Ileimo, qui dupliceni liane angelos rednxil Ebroiccnsis arciiidiaconus, Ilenricus
ipsam adniillunl- lia

slaluil rcjjiilam, vclut liujus Saciaiueiili insiiliilioni, Maria Boudon. Sic paneis ab annis incaluil saccr qiii-

ac SS. l'alruiii doclriiia! oonsoiiam : « Nuili ad Sacra^ dam aid^n' in Cor sacratissimum Jcsu, qui liinc, lem-

menlnm I'œnilcnli;e arcodciiduni, quaimliù, omnibus pornin lapsii, iu ipsum Maria; cor profluet. Non ergo

aMe;ilis, cl in slalorâ Domini iibralis, non vidd se in bujusmodi rébus opponenda anti(|n:c Ecclesiaî

E coaira Cuiii- praxis, ca'Ieroqui s;epè pariim imla, piaxi iiodiernae:

snfficienlerà peccalo aversiim. » : i

bel acccdendum, nbi bouà llde crédit se convcrsum, scd ex ulràiiue dccerpendnm quidijuid fovendat pie-

el à pecalo, pccc;ili(iue occasione remolum. i lati nosir;« idoneum magis cl accommodatum pruden-
Elsi verô in uialorià, qua; pro infmilâ circnms'an- ter exislimabilur.

liarum variclale varié dofiiiioiida es!, niiiil ccrlà ac 293. Dico, pmdeiiter. Nec cnim lemerc el i)assim

gei'.eiali loge definiri pi>tcst, juval r.iiiilom'nùs dupli-

omiiilius snadonda esi frequens confcssio : cùm baec
|)criculosa esse possil 1" qui in scrupulum ver-
ceni i.k' sialucro regulatn, qu» si forte faljii in miil- : iis

tis, piode-st' poierii in [ilnribus. gunl ; quiiiue, nisi direclori vel sacram synaxim, vel

290. Regila prima. — P'requens confessio, gone- missa; celeiiralionem jubenli piirere aNSueliant, eu

ralilcr lo(piL'm!o, iaudanda est, iiediim redargiionda. tandem, aiebu quis[iiam, devenieiit, ul peudulum é

quia banc suis consnluêrepiissimiqiii- cingulo confessorem gcrere teneantur. 2° Feminis,

Ratio est J°,

que ordinuin vtl roiigiegiilionum ulriusqne scxùs in- alque eiiam sanclimonialibus illis, qu.o liumano qno-

sliliilores idque api robanlibns, seu per se, scu per

;
dam afl'ectu directoribus suis inba;rent; miuùsque
nol;ic pictalis dcpulatos, episcopis. Aiqui vix ac ne conscienti;iD pacem cl mundiliam in confissione in-

vix qnidoin crcdi possil, bomines diviiio afflalu con- qtiiriint, quàm vel iiatiirale quoiipiam solalium, vel

slantpr motos, in ro tain gravi cieculiisse. exercen(!;e kxjiiacilatis occasionem. 5° El iis, qu:ri

2" Quia negari ncquil, cominuuit.iles, qnic i)ium el M cùm vix pciic pic niliil in pielale proficiani, vix aliud

freqiicntein babenl iisuin conlessionis, à viliis pluri- i

in frequenti confessionc, quàm immciilum pielaiis

bi'.s, iiec rarô ab ipsâ nia!i specie coerceri : ctsi ba- nomen ambiunl.
rum non pniioa', nt piielbe {]rucis, Providentiu", po- 29 i. Hegll.v II. — Frequens confcssio iis elianj

lissinic verô Cliarilatis , in ipso penè seculi a:slu ulililer suadelnr, quin et pra^cipilur, qui nerdùni se
verseiiliU'. vident sunicienlcr à pecciHO aversos, cl à peccandi
5" Quia praxiin banc exoniplo siio comprob;*irui!t occasione sejunclos,
sanclissinii quitine posterions an'i sacerdotes. Sic quo- Halio est, quia licèt id genus bomines oinninù in-

tidie, cùm peiiès se crat, levioraac levissima coiilile- digni sint absoliilione, plnrimùni lamen ex confes-
bauliir Iiidiarum aposîolus, et S. Carolus Horronianis, sionc ileralft capere possunt nlihtalis. Utique cnim
qui, ut sirii)it vita; ipsius auctor, sunnnarn illam bàc piis ac polciitibus egent consiliis, qui crimcn, v. g.,

via consecntns est cordis purilalem, quain in ipsobo- loto corde meditantnr, necdùm lamen ipsum exequi
diequc demirainur. Eadem erat démentis XI, iiite- polucrunl; qui jam pluries lapsi in continua denuô
gerrimi poniilicis, consuetudo. Millo alios,è qnibiis i labendi occasione positi sunl ;
qui baelenîis pccca-
ninlliplici eonipeitum est experimenio, rariùs pec- (um ni .nqiiam biberunt, quia sibi miscrè dimissi, vix
caie, qui crobriùs coi'.fiienliir. unouàm peceali gravilalem ac lri^les effeclus inlcl-

291. At, inquies, confcssio rarior erat prioribiis lexcrunt. Alqui sicnbi pia el effieacia consilia vigenl,
Ecciesia; seculis, nec lam, ul bodlè virlutis exoici- certè in sacro Iribunali, ubi leiiera à confessario exhi-

linm, qiihni opus neccssilatls. Al(pii dubio procnl c6 betur cbarilas; ubi pncslo est nnclio Spirilûs saiicli;
melior est praxis aliipia, quô plus ad vcii;rir>Fcclesi;o u!)i Âmhriisiorum lacrymcc lacrymas cicnt pœnitcn-
usum accelit. linni; ubi lenia priniùm injungnulur pii-lilis officia,
 Ht CkV. V. DE tONFKfcRIO.XB. 478
qua uunir'uioDcin corilie, viyilaiiliuiii, bUD* luniiiiiiiic, OKCTIO ni. — Di Çon[efsivnit inlc^rilate.
pr;cci|iiic \cro iii.iiuli^ aiij^iii , ai' l)i'i|ii|U-' M-i^ï^ Ll lia'C muUi moii|i'n|i maiiria ada'r)ualt'; ptrlra-
•f«em iillu<|i>ii(. |£iigii (iUiii|uhiii aratulitr <|uiti à cmi- ïlcllir, (•$!» "ndcndum, 1" an cl qnaliMiijs c()llf.•s^i(t jii-

fciisioiHi . i|iii.i clhiiiiii'iiii viliit uiHiu'ilmI. .>ii\iii)iis Icgra o&c dcbcal ;

2" an subsinl ab(|u:iMd() cans:e ab

«erlf viiiiiii, i|ni iiiiliiui» iiiiiiiiiiiii siciciiiiii liiUi iin- inil'ijriliit! i;i|.in(ji|i dcbilà cicns:iiil(>s , 7/ m absolvl
iiii'PkOâ, I) m itiu iinilol, i|iihiu rapial vl |i-;iliat ail • liiaiidfiqnc possil, qni inlogrè non conlilcUir; 4"qiiali
snonim Iribiinal : qnol aiiloni aii Dciiiii ifiluxeril ;
indigcat examine, qui ab omni ciica confcsMonis in-
(|ticit )|ui («)iia|ii!(.'liiin ('jus. Vieilli diabiili , clTugic- Icgriblcmcnlpà iunnimis esse sludel, A po.>,licmoli()c
j

baiil, in r.ovos lioiniiio^, <i|iiliihiiilo ^'ralià, lraui>rui>- capile, m qnod jn cxeculioneca-lcris pnceal, iniiinn)
mài'il, iici! iï \pte qiiiiJt'iM ei|ii|i)i-rart! v.ilL-a(. l'acieifius.

%0a. âai;)goiiiliiiM uulwM» confusiiario. Ul <|ilos sol- § 1, D^; crmuiiie Coiifcssiûui prccmiliemlo.

vore iioqnii, au so posl (Ii||)â cinilor luLiloniados rc- Nemini dubinm esl, qnin ad insliluendain dobilè
voci^l, iisi|tioa!i:|iioit cnioiidalioiiia iiiidiiin gialiilcliir, confessionom o[ius sil examine conscionlia'. Idnompe
luivos la|ia!is cai'i al, scil cilra vt^ihoniui aiiiariliidi- d"0cl, linn Tridcnlina syiiodns in lexln nidx cilando;

ncin ; liorlolnr, til ideiiliiiËiii, si Cicy'i iiotr&t, &:di in lum el lalio ipsa. Si enim Cbiislns inlcgrani pecca-
inflmo lompli angnio cxclamenl : |)t'HS , Dcits, pro- loiuin «"onfe>sioni'm prxcepeiit, el id jtr iccpil indu-
^tiuê esta inilii pcccalori. J\\\\ aIii|iioJini Patiiiloiiliir, l>iè, sine qno inlogra confessiu fieii ne |uil : onm qui
u^u , oc^abioninn ftigà , divini vcibi andiliitnc rulio- lin 'in jnbcl, jubeal el média :id a^seqiieudum linem
raioi , in au&ieriureni rœ:iitoii|i>p \i:ini |):tiila:iin necossaiia. Pono fieri cilra miiaculiim non polcsl, ut
indiicot ; donuc qitanlùin i»i\lU pi'ïl prûl)alog , ad quis cilra cxam n sibi iu memoriam revocel quidfujid
absoliilioi.cm priaiù , cl posl alii]iiot doloi'i» ,
ge- verbo, cogilaiionc et opère per longnm icmpus deli-
liiiliHtiu, uov.vquo pieimis dies, ad Agni co:ivi\iuin (piii. Tola ig'iiir quu'Slio csl de comliiionibus el niodo
{iilmiiiat. iiiijns oxamiiiis; quâ de rc sil

âOG. Snni qni poMiiicMilos in inrpinm haljiiilins po- Co.\ci.rs;o priiiiv. — Pr.cviuni confessioni examen
gili)^ ânininaljiu lanli'tin ainiiaiil in prjmà confes^ionc; càcurà ctsollioilndine inslilucndimi esl, quani exigit
iUque çeri» pi*;iiilis officia piwsciibaiit , cxpcrliiii res magni momenii.
luim o!)lcnij>oienl, nuni vinrula sua dinimpeie inci- 297. Proli. Tex Trid., scss. 1 i, can. 7, ubi h.xc :

piaiU, elo. Id uuU'in oriicinnl, (]uia dunini sil, et s;i>- < Si quis dixeiil in Sacranicnlo Fœnitenli;e ncccssa-

piiis iiuilile, Imigani el lotani Inijusinudi pixcaloruin riuin non esse jme divino confileri omnia cl singnia
couicbsiuueiu audirç ;
çiun coruni niulii lainquàni re- [iccrala morlalia, quorum memoria crsi débita ac di-
Ycriaiilyr. LICEMI PR.tMEDITATIOXE HABEATIR, Cl cirCUniSt'.nliaS
Praxiin lianç, qnam à viris piis ada^iuè clprndin- qn:« spccieni pcecaii ni'ilanl ; analliema sil. » Ergo
libns leni'i'i sciit, nec r'uIargînL're aiisini , nec com- co il'e.ssio praMcqnirit diliginis iilud examen, qnod ré-
niondaiii uuillùni v.deani. Qui plonani cgil vit;« liiiins bus ninhi monic:ili impcndi solel.
exomoîojîcsiui, qu-iii ab ininiani |)oiidere levaius, li- 298. Prub. 2" quia, ul solide calecbisnins Tiid.,
benins, m iiiilii videUiï, pra-^criplani à confcs.^irio 2 part- , n. G6, qui tnmis remisse coiisrieiiliam siiani

viam iiigrcdilni' ; el ne in vanuni laboravciil, longan) scrulaiiliir, adcoqnc McjUgcnia pcccnla udniissa uieiiio-

et ai'd ;ani lexeiido coiifossioi.cm, pas>i!;us suis iiivi- rh'i rcjieleic sli](lciU; ea lie recoidini quidrin voluhse
gilai, ul landem venjani oblinere pcissil. Conira verô meni'o lideri pïîisiml : ciim , ni supra nioiie!i;!inus

linieiidum, ne qui generatini taniùni apernil, se ebrie- (iiicm noile ponscatur, qui non vult média ad (ineni.

laii, vel lui^uriu' niancipalnm esse , nibit ullrà agal /(/ aulein, pergil caleciiisnuis, si fuclum fucril, confcs'
;

quia jani niiiil verc el piopi iè cgcril. Saliùs ergo ci o- siV.ju'j» ilcrarc otuninb opoiieiit , nul saîleni delccliim
dideiiiii, sailem si liceal per lenipus, poliorcm con- cJ!!S apiid cuindciii coiifessMriiim roparare.

fcssionis iiarlem cxcipere ; luni osiendore pœnilonli 31i9 trii vi 10 dcbiiiim cl sunieicns examen, licèt
jam pnesliluni ab ij»so id qnod erat pœnosum niagis; non in POipiliub ;vqnale. .\lii ci.im niajuri indigent,
horlari ul caulpros lapsus sedulQ examine perpcjulal ;
a!ii longé ni'i"'i'i • puta rpii <.'xlra peccaii occasiunes
demùni à leviori pœnilenliè sensini deducere ad gra- vcrsanliir, qui gravibus negoliis non vacaul ;
qui cie-
vioroni, ul snpra. brô peccala dcjonuiil, qni cùm jtisii sinl el îiinorali,

Aliud (iierii, si vereri esl ne pœnilens obcdiro rc- slaiil super yi.is suas : buriun enim ocidos nox:e cliam
nual : pula ne ssc^rdos çriniini dudilus, à cclobrando j
levCî sialiiu (ilTcud'inl , ila ut cas memoria reiiiieant
pcr aiiquoi menses abslinere nolit ; ne jndcx officiuni, facile , nec différant , si pra-lcr morem giavius quid
cui pîaiiè inipar csl, diniiilere recusel ; ne usuraiins cûnimibcriiil , lecurreie ad rœnilenli;c remcdiiim.
re;>ra!;Q commercio niniliuni romillere abneget. Ili
'
Aliud sanC i'^\ de iis cjui cjlrp consilium et reflexio-
cniin jam ab ipsQ iiniine inlorfnfiaiidi suni, an cou nein iii Qb\iuiu quodcuinque peccalum proi niml ; et
fcssaiio, qnidquid i§ ia;;deiii, rébus mainiv cxi>ensis, '
(>iul< b liabepl pleiios {..cesiabilis d- licii ; unde non
Slaliieril, obedire parali sjiit, Si sic qiiidcn., landeliir \
ai, nos (ai.iliiin, ineiispsvc aul hebiiomadas, sedet dies,
Dens : si secùs, ne qnidem audiendi, L'iquid enini | dii nunnque nipmeiHa lu amiriludiue anim;e su;c re-
audJas, quos absohere non possis couilaie debent.
500. Hianlpm. eisi grnviori indigent examine, non
 479 TRACTATUS OK TOINU E.NTIA. lAllS II. m
.'(» l:iiMt>ii <|iiimI omiiiiiù summum sil ; liim quia eu- V spocifin, qiicc aggravent cxpcnditui Tracl. do Pccca

randum m ionlVs^io ulilis sil , non onorosa niniiiiin ,

lis. (lis posilis sit

vl inhlarrarnilicina! cnicians ; luin (juia sic i>nivi«lrii- (lo.vci.isio l'itiMV. — Ad irgiiiiiiani conlcssionem
' dum csl Sac ranu-nlo, ni n:)n porii liuiiir cdriioris sa-
rc(|niritiM' iiili';„'iilas formaiis, iDn aulcm mahirialis.

nilas.aul ccrcbri couslilulio. l']t ila docciil ImnuinoLr 30i. l'rob. |

rima |iars . Inicgrilas Jornialis in eo

thooliigi.
sila csl, qnôd [lœn lens i:)oila!i:i omnia, quorum p.ist

r>0(. Iliiic coliigt'S 1" cuiu (|iii ox gravi nogligonlià diligens examen recordalur, clavibus snbjiciiii, (|uan-

j,Mav(! quid oniisit, moilalilor pcrcaiv ; oicpio ilcran- tùni liic cl nunc polest el débet. Alqiii inicgrilas illa

ad conli:ssionem requirilur.
dam ossi' cuiircssionom ; ni panlô aiilc dixinris. O"'"
el conl'ossariiis, (pios ad se inipaialos acoc'dcre ani- Prob. min. \' ex Pahibiis, (piorum in re cerlà in-

madverlil, lemincre dcbcl, doncc idoncani conscicnlia; star sit Cbrysostomns, liomil. 20 in GcMCsim, nbi sic :

indagandx" opcram adliihucrinl ; ipiia fiori nc(inil,nl « (,)iii Ikcc fecit, si volueril, ni decel, uli conscicnliro

rnbns non anlc rccogilalis , ad inlci rngala lilc ros- adjnmenlo ,

el ad confcssioneni l'acinorinn l'eslinare,
pondeanl. Nuntinàni tainon cmdôol accrl)(!oIijur|,'aii(li et nicdico oslendere nlciis, qimd curd et non expro-
suni, scd Llandè cl liumanilir, ne Iciriti in perpo- brel, aWpie ab ilio lemedia accipere, et scdi ci loqui

tuum recédant. Iniô erit paucis pnn;bc;ida iisdem de- nulb) alio conscio, et omnia dicf.rp. clm diligi^ntia ,

Lili cxaniinis mclliodns; ac indicandnin , si liccbil, facile peccala sua emundabit : conlessio enim pecca-
comnicduni lcni|ius, quo redire iiossint. Leniiis (|no- lorum al)olilio est. » Aupii omuia prccatu cum dili-

que agenduni cuni rudilius, et bebclis ingcnii, à (luii)us geiitià dicere, nibil alind est quàm conlileri omnia et

vix quidquain, \m\ ut parvulos interroges, exlundore singida ,

quLe po^l diligens ooiisoieiiliui examen oc-
valcas. A fortiori ddferri non débet, cui imminet ra- currunt meraoritc.
lionis vel morlis pcriculum. Idem esse possit, si con- 2" E\ Florenlino indecrelo Eugcnii, nbi i secunda
jicere bocal piienilmlem per inlci rogala et induslriam (Pœnilenli;»') pars est oris confessio, ad qiKun perli-
confessarii suflicienli'r disposituin iri : quod larô iis
nel ut pcccalor omnia peccala quorum menioriam
,

qui parùm Sacramenta frociuenlant, conlingel.

baliel, suo sacerdoli confiîeainr iniegralilcr. > 5" Ex
302. CoMiges 2° iis qui seduliim examen parant, Trideni., scss. M, cap. 5, nbi liicc légère est : « Ex
satagenduni, ut juxta Tridenlinam admoniiioncm con- bis oolligiiiir, oporierc à iiœnitenlibus om.-.ia peccala
scieiUiœ suœ sinus omnes et latebrns revolvant : bis pro-
morialia quonuAi posl diligenleni huî disciissionem
,

indc decurreiidas esse varias classes pcccatoium, qoaî co:.scienli;im babent, in confessione recenseri, eliara-
ad se pirliiient. Unde praîtor capitalia peccala sigil-
si occullissima illa sinl, et laiilùm adversùs duoul-
latim percurrant Dei et Ecclesia; mandala , ncgolia S

lima Decalogi prx-cepla. » El paulô infra : i Cùm uni-

quu; traclàrunt, aul conlra dcbiluin traclare omise- |
versa morialia peccala , cliam cogilaiionis , bomines
runi, b)ca, sibi pra'serlim piMicuîosa, in (juibus ver- j ine filios el Doi inimicos reddani ; neccssum est om-
sali fuère, proul sunl omnibus speclacnla ,
pluriî^ns \
nium veniam, ciim aperlâ el verecnndâ confessione à
caupona; ;
p.-rsonas quibuscuni egonmt ;
pccciila in j
Deo qua^rere.... Si enim crubescat a-grolus vulnera
quie l'requeiiliùs propendenl; geiieralia slalùs sui mu- j mcdico deiegere, quod ignorât medicina, non sanal, t

nia, quie intcr non infimam sedem lencnt cbiisliaiia j

ut loquitur Ilieronymus.
prolis educalio, cura dumeslicoruni, quara qui negli-
4° A priori, (jnia, ni ibidem Tridentinura : « Cbri-
gil, inlideli esldelerior : et alia (|U;eex divino luminc,
stus sacerdotes suî ipsius viearios rciiquil , lanquàm
si assidue et bumililer posluletur, dubio procul iniio- omnia crimina,
praîsides el judiccs, ad quos n)orlali;i
lescenl. deferamur. Alqui
(|naninm moraliler polest fieri, »

Quid bâc in parle à confessario pra3Slandum sit,

pœnili-nsomnia sua crimina non defert ad sacerdoles,
djinceps subjiciemus.
quaiilùm moraliler licèl, nisi oonlitealur omnia ci sin-
2 An et qua; in confcssione rcqiiiratur intcgritas.
§
gula, quorum per diligens examen meminisse polest.
503. IntPgrilas duplex secernilur in pr;psenli ;
ma-
Ergo.
terialis, quie est adiequata omnium plané <iu:e iiuis
quia integrilas materia-
503. Prob. secunda pars ;

et formalis, est
commibit peccalorum accusalio; (\n:\t
qiiandoque, son pbysicè, seu summè moraliler im-
lis
ac<usatio vel eorum duniaxal, qu;c posidiligens con- dùmconfessionis legem
l'.ossibilis CnI. Cbristiis p-rrù,
examen redcunl in niemoriam; vel eorum
scicnlia!
inslituit, impossibilia luec pr.scipere non inlendil;
qux. bie el nunc Ecclesiiu clavibus subjicere icnctur Ecelesia.
proul unanimiler per doctores suos iradit
pœnilens. Jam
De bis infra, § scciuenli.
ne-
Quieritur ulra integrilalis species in confessloiie
50(). Objiciunliir qnaliior conlra primam parlem.
inlc-
ccssaria sit. 2° An ad requisilam in confessione
r Quod unâ censura absolvi non ab
possit qnis ab ,

grilalem nccessc sil apcrire numeriim peccalorum,

alià. Ergoetabunopeccato,i!on abalio. 2° Quôdinjn-
circumslanlias speciem mulanlcs , easve qu e, licèt
dicio reus non omnia qua; ma!è fecit, apcrire lenealur.
speciem non mutent, peccalum inlra eamdem insi-
Ergo noc in sacro Iribunali.
3° Qnôd Carolo Marlello
gniier aggravant item peccala dubia, personamcom-
;

.-Egidii preces diniissurii sil orimon, quod ille

ad B.
çlicis, etc.; a"»"' P"""^^ cironmstanri;i)
mnlenl peccali
pr;e pudo°re non ausus fuerat confilcri. i°
Quôd mliil
 4»i CAP IV. m. COMKSSIO.NK. 482
•ipiis sil aronsniv ppocnla , :ilimi(lo coiilos^î.'irio iiolis- 512. Sed (piid si .<i:icfrd<ts, non lantùm sacerdotii
Miiia. ViTi'im lire fiidin n siiiit. riitio li't:i', sed el aliit, (piod privatim, vel ccrtis in congre-
Ad piiiiimii, in'g. ro:.S('i|. AiooItiJio onim s.icra- galionihus eniiscril, voto ad cislimoniam adstridus,
iii('iilali> onlinalnr atl juvliluMlioni'tu , <|ii:n slarc iic- alieui eonfiteatur, qui noviim boc ojiis vinculum igno-
qiiil iiisi 011 nia siiuiil iiiditalia (IckMiilnr. Alind est rel.

auli'iii «leçons !iMriiinrcl:»\:ilioii(', iili sno loco vidirniis. U. Uilins e»se ul b;re privali voli cireumslantia
Ad socinjduMi, M'g. ilerùnuousoii.,(|uia foricxlcini aperialur : tpiia inccrlum sil an iden» sil voli bnjus ,

Unis esl pœiia, qna' Indici polcsl cliamsi reiis «innm quoi Ordinis sacri vinculum : cùni negcnl non pauci
,

cujns posliilaliir, crinicn npcrial : finis verù Saera- casiilalem in Ordinatione volo sponderi ; eannpie solà
nienli e».l anima; sahis, ad quain nioilalium omnium tcelesi.e lege imponi conlcndanl : quo de suo loco di-
abolilio iO(|niriliir. cenms.
Ad leilium : Non valet argunicntalio ex fabulis pc- 515. Kx conclusione colliges r cos malè ac perpc-
lila. ràm confiieii , (|ui aiunl se ter aut ijualer, septies uv.t

Ad quarlnm : Non suffcil ni confessariiis sciât, sod dicies boc vel illud peccatuin admisisse , quasi de nu-
neoessdiu est ni per C(thro->sioncn) sciai pt coalinn pœ- méro (lubilenl, licèl de eo cerli sint, aut ex majori

iHlonlis ;
(jiio de cjiis conlrilionc judicare possit. lia examine cerli esse possint. Dubia enim Ikcc el aiiceps
Svivins, Siippl. loquciidi (ormula lune laniiim usurpai debel, cùm rc
(|. 9. a. 2. i

CcNci.isio 11. — Ut confessio sil formalilcr inlcgia,

diligenler expensà numerns peccaiorum ccrtô defi«iri
debciil exprimi nunicrns cl S|)ecics peccatitrum, nec- non polest. El verù qui cerlus se (juiiiquies pej<-ràsse,
nou Cl ciicaniblanli.e siiocicni nioraiiler cl niorlaliler ail se pejerâsse quinqides plus aut minus , dupliciler
ninlanlcs. iMcnliliir; (juinlnm enim perjuriuni, de quo sibi con-
307. l>rob. 1" ex Trid., sess. li, can. 7,cnjus icx- stat, uli diibium conbiciur; sexliim verù ul eliam du
lum adduximus. nuni. 297, bium, qnod lamen certù scil faisum esse. Idem fermé
508. Prob. 2° (|uia confessionis niinislcr jndicis ac est si dical, quinquies aut sexies ; nisi forlé, quod plu-
ni.^dici pei-îonam goi il, ni docel ïiid-, cilalo cap. 5. rimis contingit, numerum assignel juslo majorem, ul
Alijm ne.' mcdiei ollicium cxcqui débité polesl luliùs sibi consulat.
, nisi
vninerum numerum, ac sjjccies piobè nôrii; nec sa- 514. Colliges T eos qui aiilerii'is solas peccaiorum
nnm de rei statu judicimn ferre, nisi plenani habcat
sjiecies conlessi snnl, dicendo, v. g. : Quandoque de-
oaus;c tttiiis ciignilioiiem qnie dubio traxi aliquolics pcjernvi vel furatus sum non modo
; procul cogni- , , ,

lionein, lum nunieri deiicloi uni , luni eornm spctici ,

dimitlendos, ul no\ nm ei accuralius ineaiilconscienlia;
tum proinde circumslanliaiiim qii;o speciem variant, examen ; sed el iis ilerandas confessiones qiiol(piol
,

imporlil. Sanè verù aliiid Icrlnr jadiciuni boc modo apnd imperitus sacerdoies egére. Si lamen
de co qui
guLe induisit, alind de eo qui occidil fraireni ex accuraià bujus anni confessione pr;ccedenlium de-
: neipie
is,si semcl liomicida fucril, lani leelus inteliigi posset quia nimirùin uiiiformis fuerft
duré cxcipietur, ;

qnàni si bis maans suas crucniàril. Noc deninni, in pœnilenle Vivendi ratio; nibil opus forel liujusce-
si id
in agro feceril , câJeni afiicieliir pœnâ qnâ si in
niotli repelilione. Tune lamen pœnilenii subdenda
, ,

leniplo. furci.t paiicula lia-c : Accuso omuia el siiujula, qiiœ in

309. Dixi r c'ncunistnntiœ speciem moraliler mutan- cœteris rétro coufessiouibus uon expressi. Quùd si pec-
tes: quaî enim banc |)liy»icè tanlùm variant, ap( riend:c calaqua;dam ab iis qux' in postremà confessione de-
lion siinl in Pœnilenliic fino, ubi pusmt specie dibtincla anlécommisisset, b;ec denuo
iiiiiil curce de enli-
Lus pby.>icis, sed de nioribus, ad ccnfes- Unde nihil
ai,crire leneictur : unde erit buic dandum idoneum
sicinem, si aiium otcideris dexirâ vel sinislrâ manu; lenq'.us, quo conscienliam disculiat.

si sclopeto vil gladio, nisi forte 515. Colliges 5° ci, qui posl diligens examen certù
eum lentiori, proinde
duriori morie co.ifeceris. comperiie non polesl, quoi pra-cisé admiseril pec-
cata, curandum esse ut niimerum verù propioreni
510. Dixi 2' et morialiter. Si enim circumstanliai
exprimai bis verbis, pliis miiiiisve. Neque formula bàc
iiovmn (juidem, sed venialcm duntaxal aclui iribuant
uleiidum tcmerè el quasi divmando sed cùm rébus
n-alilia- graduni , poteril is , ul alia venialia ;
relieeri.
coram Dec pensatis verisirailior apparet nuraerus qui
Iniô, si circuniilaiilia lelbaiiter gravis fjcinori luo
ac-
assignalur.
cesscril ex ignonmlià wl inculiubili prorsùs , vel le-
^jui verù cerli nibil ac bxi dolegerc possunt
viter culpai.ili , baud necebsum cril illam conlileri scu ,
:

pula, quia per annos plures ab omni confessione absiinue-

si ierià sexlà, qiiani eo in lueo esurialem esse
nesciebas, gulo; el ebrielali indulseris.
rinl scu «|uia capiiis sui capillos supergressi sint ini-
;

511. His adde lune solùai aperie.:das esse

1 quimiibus suis, id saltem agere debent, m in quâlibel
circuin- peccali specie aperianl suum vivendi morem occa-
stanlias, qii;E speciem m tant, onm celeraqui <onfes- sion, s, propensionem
,

, incentiva libiduiis , sp;iiium

sario ignola; sunl. Li.de si saceidos sacerdoii suo tenijoris, quo in exercitio peccali, peccandi volun-
iiolus contra casiilalem deli^jnerit,
haud lenelur voli lale, lacii complacenlià, ejusdem apud alios, quoi et
sni circumsuinliaiu ui')oic sa.is
, comperiani , cxpri- quaies, jaciatione permanserini; ut landem omnibus
Were.
pensatis inteiligat confe^^nriu? quoiies circiter lapsi
 185

riioiisi-, iii licliihiiiiiMiri,

TUACTATU» DE l'OENITKMIA. PAUS
ilio. Sic ciiiii) slittiis pr:i-ec|ieril; quia
II
m
siiil II) iii lurli diq)li* qnàin fnorai majoris
l'oitlin iiili'Hiftc'.ili', (|ii:<iitniil |)u((;Ht. rcinn me reeisscm , sniis eril ul pro ralit.uc peccali
r>ll!. (Jiioil ( si l'es (M'il «'iiiil ii:4,i|iti dii'i i>l rilii^rifi jojunem vel rosliliiam. Ven'nu Ikcc vix in praxi, se-
ciiiii Hiiliilis iiK liriù ; iii iis pi-;cSei liiii pe(:C;ili<i , iii cinsà cvidonli directoris deelaralione, inscrviic jios-
(|iir l:i|) lis liibiicns cl rrc(|iions Cbl, iiisonliiiTiiil , ui sinil : (|uiH polesl cuipiani iargilio indiei dupL» major,
snii( pt'ccalu cariiis, prciscrliin soli (oj;ii:ili(iiic ;i(l- sou ul à l'nrto poleiiler coerceatur , seu ob alia quae
ii)i!«<«i), jdniiiu'iilii <>t nli:i id t((Miiis, (|ii:i! ox li:iliilii non comuiiscril peecala.
|

nîlhtcliilo (iluopoiT solciil, lia ni rui (Wrv.rc- illi (inidcin 520. yuîcrrs au (pii circuuiâlantiam in confossioiie
possinl (|M()ti('s circitor inli;» singiilns tlics, lichtlo- aperieiidam oblilus est, lotuui ad ipiod illa speclabat
inada*!, rïicnsc» inlla pccciiin iidriiisorini ; une (|u:iiiivi« peccatiMu dcnuù conlileri lenealnr.
dicanl , salis npiid andicnlcni pos^'inl :dii|ii:ini laciMO l'i. alfiriu., si tola bnjns circumslautie m liiiia cx-
lidotn : id safliMii ros|)nmU'ant , (piaiilo l(!ni|)()i(; ila luinii non possil sine peccali Imjns confessiono.
fiicrinl comparali, »il ad (nlaniiilxl occasioncm in en Unde qui tiupe qnid coram decem fecil vel loculus
rueront pnucipilc» , til landciil iiilclligal sacordns, est, ciminc scandali circu.iislaniium omisil ; et
qnhiii allô infixi sinl in liiiiO profiiiidi , cl de slntn ipsam elipsum scelus aperire neccssariù débet; quia
ipsontm :lIi([nod |)09sil faccre jndicium. * Riluale alioipii circumslanda; malilia non salis pcreiporctur.

Paris. Co.NCiusio lil. — Ad inlegrilalcm eoidessionis ne-

517. Ilic ptniù aMiinadvcrlendinn eo> , f|ni parti- cessum eliain est ul cxprimanlurcircnmslanli.e pecca-
ciihl pliis iiiiinisve dcbilè , id esl ,
posl idoncuin ac ina- linn inira camdem specieui uolabililer aggra\aules.
lurtim cxanjcti usi suiii, non lenerl faciS scmel con- lia passim liodiè tiieolngi.

fcssi(tn(* , majoreni , (piein jjoslcà fertô deicginl nu- 5-21. Prob. I ". Circumslanii;i; uolabililer agc;ravan-
incrtnn exiiriincio , si is minioiniii qnein cxprc^sc- les ea! sunl, qu i- ila morlalem acliouis maliiiam iu

ruiil, noiabiliîcr non excédai, l'ndc (|iii confe-.siis fiiil eàdem specie adangenl, ut unum peecatnm |tluribus

se (leeics, j)lîis aut minus blasplieinilsso , adnlte- :equivalens efliciaul, scu raliouc duratiouis , ul si

ràsse, dlc, Sî posleà deiirelicnd.il fte duodcics id fc- quis aurcos 1res fureiiu', seu rationc quanlitalis , ulsi
cisse, non lenelnr numernm liunc e\cedento(n conll- quis venerca; deleelalioui per boras plures indulgeat;

ICri; sccùs , si in iilroiiiie vel ailernlro gcnore qiiin- seu ralioue iiileulionis , ul si maia oumia , ipsamquc
tîecies lapsus sit. Ualio est, qnia in iiisi e Ibntiiilis, a'icrnam damuationem inimico suo cxoplet. Alqui
circiter, plus nul minus, non colnprctieiidilur excessus Cirenmslaniia; bujusmodi necessario aperiri debent.

vcl dcfeclus quictimque etiam hotabilis ; sed môd.cug, Ideô cnim Tridenlinum cit., (ap. 5 , aperiri vuit cir-

major lanicn vel niiiior proportionalè ad niimerum cumslaulias quoc sj)eeiem umlanl, quia alioqui confes-
cxpiessiuii. P()rr6 ni unuin ad qnin(inc Icvcm cxccs- s.arii née de gnmtule cvinùnum rcctè ccnsere possunt,

suin facît , sic duo vol tria ad deccm ; tria vol qua- iiec pro illis pœiuiin quinn oporlet, pœuitenlibus impo-

tuor ad vigiiili ;
quatuor vel quirique ad quiiiqna- uere. Alqui eadem ratio mililal pro circuinslauliis uo-
ginla , etc. ,
proinde à contrario quantor vel qulUqUé labililer aggravaniibus. Hae enim, uec rare » criminis
grandem faciunt exCcssnni relative ad decein ; et sic gravilalem magis adaugenl , adeùquc mnjorem pœni-
de c.vtoris. lentibus pa^uam imponi exigunt, qnàm circumstanliae

5(8. An si pœnilens per]\iria vigirili pro dccewi speciem mutaules. « Quis eiuiu , » ail llemio, « non
boiiâ fidc confessus sit, numernm bunc relractare videat majorcm esse maliiiam in eo, qui ut liominera

icuealur, ambiguiii llieoîogi. Negal post Dianam interflcial, priùs ipsi ampulal brac'.iia et pedes, oculos

lîeniio, qnibus eonsensère nanrmlli hâc de re à nobis elit'odit , nasum comburit , veutrem aperil , clc, quàra
consulii; Uim quia minor munerits conliiieatur in iu co qui s-.jIo iclu gladii allerum occidit in lemplo.
majore ; lum qnia si ouipiani lioc paclo nocuit pœjii-
,
Quis dubitet millies plus Deo displicero furlum bis

teHS,ccrlè sibi, cùm graviorcni cà de re Pœniten- mille aureorum ,

quàm furlum casula; exigui prelii? >

llam subire coactuâ Sit. Opiuio hac mihî à pericuio Ergo.

videlur immnnîs : qu.mqUiJm inatim, Si res cum eo- 5^22. Prob. 2" ex coiiciliis, quorum alla, tit Floi'ènli-

dcni confessario agalur, iiuditm verilatem subiride nuui iu decfeto, volUnt ul pœhileus, ômnia pccoata,

reserari sectis sr cum ft!io quia pîura suut qusc du-

: ;
quorum meminit, sacerdoli suo iiilêgraUler cOnîilea-

)um est pluries conlileri. tur; alia, ut Wormatiense, an. 6G8, jubcut Sacerdolcm
519. Sed lioiirse poîerit pœnilCffs hoc in casn hijiui- « in Pœiitenlià dandà singulorum causas siugiltatirn

clam sibi Pœnileiitiaut inadcrari, prout facinm esse à « considerare, originem quoque modumque cUlp.ifum

confessario , si rêrum , ut erant , vcrilalem h.<i)uisset 4 examiuare.» Alqui necPœiùlens iiitt grailler peecala

comperlam. conlilelur, si circumslantiam iiiortaliler aggravanleUi

U. non pusse quia periculosè quis suse se Pœni- reliceat; uec confcsSarius pro culparum modo Pœni-
;

ientia; quasi arbitrurti COnsiitueret. Aliter ccnsuerîm, h;utiam dat, si gravcm culpx- modiun ignofeU An
si satisfaeiionum numcfus certo peccalortim rnmfeio euiru condlctur integraliter, qui aureos mille luralus

indubiè rcspondorel. Si, v. g., (juia vigesies jejurii ifu dieii la!il{im : Pixcavi tnortaiUer in tnnlérin furti; vel

i\ me Oiniisum dixeriiu, jêjunia \igiuii imp)Sagril furatus sJtm pliires An Pœnitentiam delieto
(tUfcoi'!

Cculeisarius si nuumiorum irigiuta rênUfîîimïem pare.u iiniiouel confessarias, si vel cum qui niifle aU'
i
IK CAP. V. UK CONKESSIONE. i66

Tcos fiir:ilii'» sil, txcipial, (|ii;isi (|iii ilct t'îii ;

vol oiim f sclmlis, nii ex iiilcr ronfilcniliim îipfriri del)eiuil; iule

<|i:i dorcii), t'xci|tiat, ((uasi qui inillu Milnipiicril? non vcio iiobiit sacra syuixbis qiia'slionem schoiasiicoii

pu 10. iuicr doclorcs agilatam dclinire : (piod jam pUjrius in

3W. Al, li;(|iilos, somper cxpiimonda oril furli buju^co liact;itùs decursu advcrtinuis. Ca:lcrnni dici

qunnlilas, non quidcin ul circnnislanlia aggrnvans , potest Paires Tridcnlinos opinioneni noslraiu ini*

scd vol iil coiiri'«.sariiis rosliliilitmom pr.vcipial , vol

I
pli( ilé lrai!idisse , dnm sanxcrunl aperiendas cs>c
quia fm li in liidividno spoclali (iiiaiililas, non se liabel «'ir( unvilaulias (|u.i- h|iecicni mulanl, ul kncerJus
ut circiiiusianlia, scd iillnlis fiirii objectum, ac proiiide reciè de gravitatti ciiminum ctiiserc po^kil, ri con-

ul ad cjus yiibslaiiliam pcriiiuns. gruam salisractioncm isidicere : b:rc enim ratio a'<|nè

Scd 1* sci-'po fit ut poMiitens non îiidigeol ad rcsli- et sa'pè plus pro circuuist:;iitiis agjjravanlilius vaKl
(ulioncm niaiidalo coiirossiirii, ni >.i j;ini rosiimerii, (piàm |iro iis qu:e s|icciem mutant. El id ulii|uc ud
vel finiunn liabcal resiilucndi proposituin. Alinnde Tr.dLMiliiii meiitcm, doccl liomaims calecliismus
suRiciel ul confessarius gcncralini pr;i.'cipial ici lolius part. 2, n. G3.

furto subrepLc rcsiiuiiionom. 530. Nec dicas roncilium suis igilur prouiissis dc-
2* Si qunnlilas furli ad ejus in individuo speclali fuisse. Nam spo(>.indit eqnidcm accuratam qiia-stio-

substnmiain pciliiical, locus, dnralio, Icnipus, cl ai;a num calbolicos iiitcr et acallnlicûs agitatarum lic-

hujusmodi, pcrlint'bunl ad cujiibcum(|ue adiDiiis sub- linilioncm : al sinnd litcs solos inter (atliobcos
stanliam ;
proindc nulla jani eril aclùs in individuo raotas dirimcre noiuit, ut alibi doeuit nos Patlavicinus,

circumstanlia. Benèiiiilur S. Thomas, 1-2, q. 7, a. 3 et acta sacra; ac prudenlis synodi seriù Icgenlibus
ad 3. Circmnslantia esl in furlo ,
qubd sit magnum vel constabit.
parviim. 331. Inst. : Aperlè decl:iral conciiiun) uiliit tiUud à

521. Coiiflrmaïur proposilio nostra ab absurdis quae pœivteutibiis cx'uji, (piàm ut peccatorum numcrum el

conlrarian» sequunlur. Juxla banc cnini non major circumstantias ^p;•ci(icè discreiianles aperianl in con-
decerni possel Foenilenlia boniini qui vilhuu lolam, fossione. Al jui ratio bx'C loqucndi, niliil aliud, c;ctera
quàm qui aliquot sogrles incendio absunipsil. Non qux'cumfjue excIuJit.
major ci qui odiinii, vindicta; aninios, inipuiam cupi- 332. W. neg. maj., qua; niera esl el plena Tridcntini
dinem gesseril por ;innos viginli ,
quà n qui bis per lexlûs subversio. Ncm, è co loci inipngnat sacra sy-
quadraiileni fuerit ininioralus. Non dcnuifn major ini- nodus novaloies, qui confessionem appeliabant carui-^

iliico Inimiccm vivum lenlo ignc comburenli , quàm fichiam ammarnm quasi ad eara materialis inlegritas,
,

gladio pcrimcnl'. iLcc verô quis ferai? seu omnium prorsùs, qu;c quisque coramisissct, pecca-
523. Pob. 5" : Polesl reservari pectalnm ob circum- torum (l( ciaratio, rcquirerelur. Co.itra \crù docent Pa-
stanliain lantînn aggravanlem , ul Clorici pcrcussio ires , niliil aliud e.ri(ji à pœnikntibus, qitùin ul post di-
^iiia airox sit. Aiqui reservari non possel proplcr ligens conscienliic examen , ca peccala confiteantur ^

Uajasmodi circumslantiam, si ba'c neccssario in con- quibus se Doiniiium mortaliler ojfendls&e meminerint.
fessione aperienda non essel ; sir-ul veniale reservari Inde verè quid contra circumstaiiliarum nolabililer
non di'bct, quia necessariô confilendum non sit. aggravanlium ccnfc-sioncm?
526. Prob. 4" : Circnmslanlia speciem nmians, ex- 333. Obj^. 2° : Non esl addendum sine apfrtâ lege
primi débet., non pr.Tcisè quia niuial speciera , sed !
onus gravissimura oiieri jara salis per se gravi et
quia novam et gravera aclui de se raalo nequiliam odioso. Atqui obligalio circumsiantias aggravantes
j

addat. Unde necessariô non esset exprimenda, si bu- ! aperiendi in conressione gravissiniiun est oims; el id
jus maliliin cxpers foret ;
puta si quis mali tiuid agat quidem à uobis C(;nressioni de se salis oncrosse supcr-
in cœraelcrin, qur.d nescial esse benediclum, vel sine '
addilur sine apertâ legc. H;cc enim vel f.irel divina,
gravi Mosâ violari posse invincibililer cxi>limet, quia vel ccclesiastica. Neutrum porrô dici potest. Non
id à parocho audicril. .\lqui eliara circumsiantia lio- Iprimum, le\ enim divina in S(ripturà et Iradilione
labilitcr aggravais aclioni malitiam novam et gravem coniinetur. Ulraqucvero de bujiisiiiodi ciicumslanliis
superaddii. Ergo. silet. Non secundum, cùm es onccssis prx'sens islud
527. Prob. deniùm ex cominuni fîdeliUra sensti, Ciipul defiiiire noiuerit synodus Tridenlina.
qui'uus pcrsuisum est, se, si id genus circum.^an- 53i. Conlirm.,quiap()luil indubiè Clnistus id unum
lias suppresseriiii ,
geiitiiiisî confessionis officio de- exigere; ut peccala ipioad numerura cl speciem ape-
fuisse. rirentur in iribunaii. Ergo el id pro suramà sua i)e-
328. Obj. 1°: Tridentiimm, sess. li, ubi accuratam iiigiiitate qnadamlcoùs lacère debuil, ob summam
Sacrameiiii Pœniienlia! expositionem spoiidet et ideù enumeralionis biijus diflicullaltm, à quà (ilius per
iradil; cura cirrunistanlias in coiifessione aperiendas
palrem amaiilissimnm exirni decebat.
reccnsel; de lis tanlùm loipiilur qu?e specii in mutant, 335. G>nlirin. 2° : Quia si quie unquàm circa boc
nihi! auiem de iis qoa; solùm aggravant. Ergo censuit punctum prodiissel Icx, opinio nostra scmper in scbo-
istas posse reiiecri. doniinala esset.
lis Atqui é conlra, pitircs, eosque
329. R. neg. conseq. Neque eniin Tridéntiniini cir- graviores patronos nacla fuit opinio adversa. Hanc
cumstantias aggravantes siluit, quia in coiifessione enim ienuére Lessius, Delugo, Becanus, Toleius,
oinilli possint, scd quia bine quidem dispuiatur in | Valoniia, V;i?quez, Médina, Nav;.n-us, Angous do
fyi THACTATl'S I)K I>( «•NrtENTIA. PAIIS. II.
488
riavasio, Sylvcslci', Piilndainis, Diirandiis, SS. Aiilo- ' (plia li.pc furliim magnum ù niodico spécifiée dislin-

iiiiins, Boiiavciilnra, (M, qui uiuis plmiiim m^la^ csm; Hiial : «pioli meliii-i eiini S. 'Iliomâ rali , pmrnin et

(iflMt, Angclicns doclor, tiim in i, disl. 1(5, (;

.", a. 2, iiiarjniiin moras esse fnrli circumstantias, quanlilatcm
r|. .S, Kiiii i»i'.i'(iini("ï ail. !2, ad I^imIoioiu 15 saiiliimin, ejns sii| piiincicnt?
iibi U.vr : « C.iicimvilaïUias a-igravanlcs, (iiia> in aliud 5i0. Ad piiinam confiini. Poliiil cliam Cliiislus à
t geinis peccali non Iralinnl, non lonolnr linnio ronfl- circnmslai.liarum qu;e speciem ninianl,qiiiii el ab
« U'i'i sicul iicc pcccala vcniaiia , lied sil landahilc omni proisi'is coiif. ssioiic eximere : neqne id l.iincn ,

« qnùd hoino ca conlilcalur. s Qnin cl iiîc ani;rps slolil licèl siimniè boiins, fecil; iiiiù non fecil quia sniiimè
iloolor suliliiis , nlsi non illid)i>ns Ani'clici inipiigna- bonus; ciiin expeiimiiilo compcrlnin sit »x pià coii-
lor. Son est ita ccrlum, ait in i, disl. 17, n. 20, //?iorf fcssimie iiona inollncre innii i;i. Krgo non ideù qnia
oporteat illas rircninslanlias aggravantes con/ilcri : lioHis sit, aggravantes ciicnmstanlia.s tonCcssioni sub-
tameu tuluin est cl mile id fieri. AKpii; liinc. liahcre di-bnit.
35G. Conlirm. 3° : Lex non ohligal, nisi snflicionler 341. Ncipic sninmè difficih's est, ant moraliter im-
sil proinidgata. Aupii icx de linjnsniodi ciicinnslaniia- possi!)ilis eMiimeralio eircniiistanliariim de (piibiis agi

rum confessions, non salis esl proniidgala : Cinn cani Inr. Mac enim consistnnt vel in qiia lilale dainni
iicgavcrint ulrinsqne scliola; principes, Tlionias et iliatj, \el in dmalione aclùs, vel in «•jnsiiilcnsione, vel

DoJiavenlnia. Krgo. j
in insoienti i)i-ccaiidi modo. Atqui polesl (piixpie,
357. U. ad priinnm : rConfessionis logem ardiinm etiani nidis, di.>ceriiere an grandeui proximo snmniam
qnidoni esse, sed nialè odiosani diei. Neqne vero idem furaliis sil, vel graviter Leseril famam ejiis; an in ve-
est dil'licile ac odinsuni. Dil'licdo est, mm exercilunm nei'cà cogiiaiione, Deive anl fialris sni odio pir Inn-

pnelcclo, Inm el nierealoii, nxorem, liberos, amiros, giim tempos perscveraveril ; an ira, quà in aliuin ex-
palriam dcsercre, cl innin«cra belii ac maris adiré candnil, ad fnrorcm nscpic, vel rabieni sit progressa ;

dlscriniina : nentri lamen id odiosum esl. qnia nlor- an in peccalis cuîieroqiii viilgaribns ordinaiinm, quo

quc liinc g'oriam vel lucrnm sperat. Sic el <lif;icilis lia'c commiUi soient, modnm insigniler cxcesserit.

esl, non lamen iiivisa confessio ; (jnia ubcres in pi"C- Inio ploriiiiKpie fil ni adûs sui)stanlia propl^-r ejns cir>

senli pacis clgratiLC fruetns parit, gloria; aulcm spon- j

ciimsianlias rciinealnr, (piia lia; aniino profnndiùs in-

det in fulnro. j
sidcîit. Cateriim cas soiînn a|ieriri ncecsseesl. qiuc
538. R. 2° neg. min. Dorent cnim Scriiilune, con- ceriâ vel diibià fide ap|ii'clicndmilur ni nolabiliter ag-

cilia el Paires, doccl cl ip a rerum nalma, Pu-nilen- gravâmes. Q lôd si qnid in bis circa aclùs inlcnsioneiri

liam per modnm judicii fuisse iiisiiiulani. Dncenl ant diiralionem modo non prorsùs insolilam, omissum

proindc in cà aperiendmn esse, qnidipiid neccssnm sit. iiiliil iidc babeiidnm aiixielatis : luni tpiia lia*c

esl ul certum de gravi reornm siatn feraïur jndicimn, salis innotcscmit, dnm circnm circa, plus vel Diiniis à

seu ut iis pares décerna- inr pœn;c , sen ni «ongnia |icc .itenle accusaiitiir ; lum qnia abiindè inlelligit

pr;escribanliir remédia. Al(pii siciil (ieri id non potost, confessarius , vix iimpiàm duo ejusdem spe( ici pec-
quin apcrianlur circtnnslanli;c speciem variantes, sic cala, i^nsdem onniinô gradûs esse ac duralioiiis.

liée polesl (ieri qnin el eic detegantnr qn;e iiecca- ,

,
542. Ad secnidam conlirm. neg. maj. : Miilla;

lum nolabiliter aggravant, uli probatnm esl. Krgo enim sunl ac jam certissinue leges ,
qu;c à pinribus

si non expressim sallem ,

suflicienler docenl Scri- im)>iigual;e sinl , pra-cipuè vcio cîim grav(îni nacta;

pUira et Iraditio Imjiisniodi circumstantias reticcri sniil adversarium, cnjns aucloritate caiieri iraberca-

non posse. lur. Id aiilom conligil in pra;scnti , nbi scliol;« .An-

559. iSeqne diîsunl anclorilales discrt;t> (\\\x idem gelns opinionem à noslrà diversam ainplexus videtnr.

conlirmenl , ul videre esl in seenndâ noslrà proba- lla'C lamen vel îiinc simimoperè commendalur, quôd

lioiie : cui et id addi possit Cœlestiiii pap;e, cap. ISon Tbomam habncril conlra se. Qnantis enim nilî

dcbel , 10 , 50 , q. 1 : « Non débet cpiscopus aul pre- dcbuit momenlis senlenlia ,

quai adveisiis tanluni

sbyler conuniscori cum mnlieribus, qn:eei sua fnerint dociorem sese Inila esl , adeè ut ii etiam , (pii lit

confessa', pccea la. Si forlè, qnod absit hocconligeril : Angelci verba jurare dieunlur, ab ejns lilterâ re-

sicpœnileul, (piomodo de fiiià spiritiiali episcopus , codant.

quindecim annos, prcsbyler duodecim, et deponatnr; Quanqnàm conjicere esl cum D. Solo el Sylvio,

si lamei) in conscienliam pOj)nli dcvcnerit. » ilic ma- Sappl. q. 9, a. 2, D. Tliomam à priori illà snà opi-

jor pro secrète episcopi crimine, ipiànfi pro saceidolis I' nioiie recessurnm , si ullin:ain Sumina; su:c inannm
Poînilcnliaimponilnr. Atijni episcopi incesins ineesiu apposnisset : qnandoqnidem 1-2, q. 73, a. 9, et 2 2,.

saccrdolii eô soh'im pejor est, qiiùJ e.\ persona» cir- q. Gl a. 2 ad 3, doceal gravius esse peccalnm irt
,

cunisianlià aggravetur. Si dicas ex personâ variari regem, prii.cipeinve, aul personam exiniiè sancîam,
speciem criminis , rcponam id negari à pinribus ; et ;
qnam in priv:ilum, aul ordinaria; probitatis boini. em.
ex e.i, qna^ in mullis conlingeret, opinionum variclaie Ergo non sufficeret in même S. docloris, ut coidilc-

colli^,am necessariô aperiri dibere circmnslaati.is ag- i

rotur pecfalor ,
quôd bomini dedisset alapam ; sed

îiravanles , ne dnm aggravantes soiùni lacei'i ( reden- prrsona; (jualilas addenda foret; et hoc non tanlum eo

tur, eaj etiam taceanUir, qua; speciem nîntanl. El verô casu, quo pœnileus esscl isHtis rc(ji$ subdilu.:^, sed etiam

contcriditValcniia fnrti rr.nniit.Mcm confilendani esse, ri lias.

489 CM». V. DE CONKESSIONt! 400
ôlô.AtI (oi'li.uiicoiiliiiii. lu ^. min. V.\ cooiiin» (|iio(l qui- iiisi;,'niler minuunl. Plrgo nec qiiu; agj(i avant no-
ie\ à pnuituis (|iiil)iis(l.iiii i:i (liiliinin xoi :it:i fiinil, ;nil laiidiler.

eliaiii ii(>},"l:i, si'<|iiiliir lorlo illaiii iionnihtl ;ilii|ii.tii(lii

"10. R. iicf.. :iiii. Sicnl eiiiin illicilmn (aI pfr-
pasi«aiu fuis^o ditiitiillaiis: al mm s('<|iiiiiir m-I oaiii nilenli ntnncrnm peci atornni adaugf'n; , ila ei pcc-
non oxisliTC , vel iiuii salis fuisse proiniiIgMlam. Kl (aliim nmabilili ag^rnan;
r : (piia se confcssarii ju-
vero, si qii.iiiiinqiu.' in cnnlruversiain addiuta Minl, di<iiim graviter inverlerei. !Seipie idco [leccalor seso
ratioiioin non li;il)rr(>nl l('^'i> |)i(>niiil;^al:c, \i\ (|ii.(-piain ex( iisare dicendus csl, .sed .slalum suiim, pi oui corani
cssol Icv il) iniiiulo ()lilit;aiis, ne cà (iiiidciii doni])i;i,
Dco sebabet, candide apeiirc
qu.i; Dei ;iinoicni iinpciat. Qiiiii cl (vidoiu icx oljli.ua- 5.',0. Ex his colligos ciim Sylvio , cil. q. 9 , 1 In
l'cl qiniido(|iio (|n:iiid()i|no non pioiil variarciil do
, ,
inoestu rxprimendnm esse roMsaiigninilalis vel aflini-
cloiuni opiiioncs. Evj,:» liivina: Icgos à solo I>co |hmi- lalis gradiini : gravior enim est qiio in pnipinquiêrî
«lonl , non aiiloin à divcrsis docloniin (qiiiiioniltiis.
gradii, piilà ciim maire, (ilià, sorore, cognala sccundi
Sic l'isi crcdidi'iil 15. Tlionias iiinoconlfiu qui iio-
,
aiil lerlii gradùs commilliliir. :2° In adiilterio, an
ifiis pi'obaiiis sii, posse niaclaii , non idi'o prornui- simjilex fueril, an duplex, quia ulraque [lars coHJn-
gala ii(»n eril Icx , ipn' insonlein nocaii prohiliel.
gaia essel. 3" In impndiciliri ,
quod à saceid^tâ , eo-
F.ilonduiii tanien aliquando oxcusari qui gravi dcmque religioso Cdimuissa
,
sil , si banc ejus condi-
auclorilalc doce|ili conlra logfin i»ccoant • ipiia lionein ignorel confessarius. Idem est de, eà quaîcam
ob bonau) suain lidcin iiialcii.ililcr lanliiiii dclin- ipso peccavit. 4° Si quis ad contineiitiam solemni ca-
quunt. slilalis volo adslrictus, venerei grave (|uid admillat,
341. Ohj. 5" : Ideù Innliini apcriii (icI>onl cii- baiid snfliciet dixisse se conlra volinn deliciuissc ,
cuinsianlia^ qu.i' specieni iiiulant (|uia divoisa con-
,
sed exprimenda eril solemnilas voti. b" Neque eliam,
sliiuuiil i»cccata. AKpii circumslanliic nude aggra- si lalsum dicendo detraxcris, salis eril si gravis le
vâmes non consiimuiit divcrsa peccala , sed uiiuni deiraciionis incuses : sed aperienda eril gravis illa
dunlaxal.
faKi circuinslaniia. G" Qui jejuiiium solvil, vei carni-
315. R. r neg. nioj. Nam equidem ciicumsian- bus vesciiido, vel pluiies comedendo in die, non di-
li;c specieni mulanlcs diversa ul pluriiniim peccala
cel simpliciler Icgem Iraiisgressum esse,
se jejunii
consliuiimt , sed non idoo pia'cisè aperiri debeiit :
sed Iransgressionis inodum reserabil. 7° Qui plures
beiiè vero ([uia acluni iniillô pejoreni laciuiil ipiàin
,
uno occidit iclii , de pluribus une verbo detraxit,
rer se solum esse coiicipialur. AUjui idenï pra;- plures uni ca'umnias impegit , etc., varia Im*c
siani , el su'po magis , circumsUinliic aggravanles. recensere débet; seu (juia peccaium aggravent, seu
L'ndc quia mullij.licenl 8"
|)eccaU\. Qui alicui aflidalam
R. i' disl. min. : Circumstanli;e aggravantes non cognovil , débet , ut el ipsa , circuinslanliain banc
constiiiiiiul divcrsa peccala forraaiiler et nuinericè, aperire : quia licèlcrinien admiseril adiilterio minus,
concedo; virUialiter cl xquivalenler, nego. Ectiuis admisil graviiis simplici rornicalione. 9" Qui f.;rluni
ncgel l'urluin aiirei unius oclo unius nununi furlis niajiis commisil, quaulilalem aperire débet. 10" Ape-
3,'quivaleie? riri eliam débet relapsùs circuinslaniia , ul docet S.
346. Obj. 4° : Id solum in confessione aperienduin Tiiomas in4, disl. 2-2, ([. l,a. 5. In bis casibus pro

csl, liuod liabel ralionem peccali. Alqui peccali ralio- magnà parle conveninnl ii eliam qui circunislanlias

iieiu non habel ciicnm^lanlia noiabililer aggiav.uis. i

aggravantes reliceri posse opinaiiUir , uli à Sylvio
Qu;id ci'im peccali ralionem liabel , vol ad nunie- animadversum est.

ruin peccali, vel ad spcciem ejus pcrlinel. Ulrlipie 551. Tria siibdil idem theologiis ,
1" quod circiim-
porrô accidenlalis est circumstantia laiilùm aggia- stanli.c, quarum noiabilis gravitas diflicilis est co-
vans, ul palet in inlensione vel duralionc ,
quie est gnilii , nece-sariô conlileiida; non sinl, quia aiioqui
extra ralionem peccali , cùm illud consliiulum snp- scriipulis cl conscienliarum anxielali locus daretur,
ponal. lam in pœnilenlibns qiiàm in coiile-ssariis. L'iide, in-

347. R. (\\A. iiiaj. : Id solum... quod babct ralio- (inil,eie lanlùm accusari dcbent , de quibus ciideiis^

nem, id est, mililiam peccali, concedo: ralionem, id

(inl quasi cvidcns csl ,
quod valdè mullUin agyraveni
csl, esseiili;im, ac vehili subslanliam peccali, neg:». peccalimi.

Peccala enim pr(qiler maliiiam suani conlilenda suiii. 2" Cnnfessariiini haud niniio imporlunum cssedC'
Alqui s£piùs inlensio , quantilas , duralio ibis ba- bere in iiupiirendis ciicumslantiis soliiin aggravanli-
bcnt malilix (|uàm ipsa aclûs mali snbsl.nlia. Al- bus, « pr;eserlim quamlo pœnilcns iiuilam ejus rei
que bine r;ilio , seumaliiia pecdli (|uandoque nec ad pra'bel occasionein ne uiniis emungeiRlo .sa.igui-
; ,

iiumerum, nec ad speciem referlur, sed, v. g, ad nem eliciat. Neque eliam [lœnitenlem senienliye ^ro-
inlciisionem in odio, ad quaulilalem in iapinà,elc. babili adli;crenlem, ad suam cogal. >

Qiianiilas p(irrù in rapinà , elsi banc secundùm ge- 5° Circiunslanliam inlensionis , seu veliemeniis
nus constiluîam supponit , cjus tamen maliiiam conalùs ad peccalinn vel in pcccalo , ordinariè non
adaugci.
esse confileiidam. Ideinque judicaudum de contijiua-
348. Olti. 5°
Xon sunt : confilend;!} circuaisianlia) lione aciùs, uisi sil muliùm exliaordinaria. Inde si
JH. XXîî.
m TIIACTATUS DE POl :nite\ti\. paus ii. tm
millier e\ nimio amure valolii<liiicin siiaiii gravilcr Ineril pnidens niedicu;). 2" llùm clsi unam inorlalis

l.isil; si qiiis lolam dicin vcl nocUiii iii inipiidicis |)e('cali specicm rclin(|uant , aliam toibnil; nt bi eimi
colltxiniis, aiil aliis liiijusniDdi iii^miipail, (\\u) ci>|iti- inl( rfeocris, (pi( in liojnincm credeba», al iiivincibili-

lamobliiiiiori'l, cliaiiisi .sciiiel laïUiiiii oldiiiui-ril; ii ca- ter nesciebas esse sacerdotein.

pilali oïlit) iiiiinicuni lolo inciisc iii>c'culiis csl; apc- Quod si circumstantia minual quidcin pcccalum ia-

ricnla; rruiil iil g'-iius rirciiiuslaiilia! , (|iiia cl cxlra- Ira camdcni speciem , sed illud moriale relinrpiat,

onJiiiam', cl scilii f.icilos. llatcSylviiis. non eril ,

jiixia cosdem, necessario ('onlitenda, licèt

ô')-!. Vcriim liiiilox liac viri ducli aviiu; ac piii- cnlpani noial>iiil(;r innniniicre videalur ; tum quia ctr-

diiiilis rcsoliilio in |)liirii)us lallcro jjulesl. cnnistanlia, qu c sic à lanlo excusai, ut à tolo morla^
Kl qtiidcin 1° si diibia ul diihia upcriii dchciil, non cxcnscl, rcipsà iion minuit nolabililur, ila ul yMè
(|nidiii cl circiimslantia! , de ([ulhiis diibiiiiu sil au variet inorale conlessarii judicium ; lum quia csl in

vuldè nuillhm a^Ji^iavciil; idrocine non c;i! lanlinn de onnii peccalo latiludo (piu;dam ,
qna; à saecrdolc fa-
(juibus evidciis ont (juasi évident sit (|Uod insigniler ci'è appreliendiUir. Kl vero (pii decies iralus prornpit

aggravent. Qnx vciù lanla indo arixiclas, seu pœni- in blasjiliemiam , facile suppunilur (juandoquc majori
tenli , scu confessaiio , niodù prior post inaununi de causa ,
quandoquc ob nmllo minoreni excan-
examen rcs delci;al ,
qualcs esse incminil ;
poslerior duissc.

débité cl canlè inlen ogcl. 554.Qu«rcs an aclus exlerior, aUjue etiaiu cfiicclus

T Eslo imiK)rinnus non sit, al sallem sollicilns ex ipso secutus cxpiimi debeul.

esse debel saccrdos in inquircndis, non i)as.sini cl le- U. Affirmât. Kalio prioris prlilur i
'
ex coiuuuu^j
inerè , scd ubi opus eril , liujusmodi ciicumsianiiis ;
doctorum sensu , cl (ideliuui praxj. 2" Quia ëinc
proul esse dcbcl inqiilrcndo pcccalorum niiuieio ,
aclûs exlenii conlessioue non salis iiinolcscix aclùs

qiiem ea; circmnsiantia; viilii:>liier adaUj;ciit. iiitcrni cflicacia, iulcnsju, cxlcnsio, pruinde loia cjus

5° Si non débet conCossarius pœnilcnlcin pruba- gravitas. 5" Quia actus exlerior censuras , irrcgulari-

bili addiclum scnlenliu;, ad suam ipsiu.s cogère. Ergo lalcni, onus restiluendi , scandalum pleri'mujmi ijidu-

reniienieni circuraitaulias aggravâmes absohcrc ic- cil, à quibus imoiuiiis est uclus inlerJor. 4" Quia

iiebilur , cîmi juxlaSylvium, ibid,, ojtinio ,

qu;c eas dannuila esl ab Alexandru Vil proposilio istiiX'C :

contilcnJas ncgid, probai)iiis sil propter auclontaiem <f Qui babuil copulam cum sululà , saiisTacil piai-

doclonimnonpaucornm(iaiiUamdocenl.'S{)XnnVàmc\\n\. ceplo confes,>iouis , dicens : Commisi cum sulutà

conlessariuscaitcrosomn. s, parissecum, (luiiict s;cpè grave pcccalum coulra caslitalcm, non exprimeiuio

niajoris doulrinx*, sibi in omnibus conscnlirc jiibeal : copulam. }

alio(iui ne unus quidom crbc loto essel saccrdos, qui Raiio posterions est, lum quia effcclus, ulpotè vo-

alium absolvcre possel. Sed alind csl boniinem re- lunlariusin causa, quadanUenùs ad objectum pcccali

clum el doclimi opinioni su3C in arduis perniillcre ; pcrtinel; lum quia posiio effeclu incurruniur ali-

aliud ferre ut quo lenii)()re inniiniera omni penèproba- quando censune, irregularilales, dcbilum reslilucndJ»
biiilate deslilula, wopitT doclomm non paucorum auclo et similia, que sublalo eodem effeclu non immiueoj.
rita:ein probabilibui annumeranlur ,
quisquc quod Unde qui propinavil vcnenuin, qui alium c;edi jussiit,
,

prubabile ropulaveril, sequalur. aperire debel an mors, niorbus, mutilalio ipde secuta
4" Non ilUdjcns credidcrim iiilensionis circumslan- sint.

liani rarô salis aperiri dcberc. Sed aliud ceiisuero de CoNCLLSio IV. — Ad confessionis inlegriiatem ne-

circiimslaiilià duralionis , niiiltô minori qiiàm à Syl- cessuni e^t ut peccata dubia , quaienùs dubia ape?

yio assignclur. Si enin» laicus quis, cl à

fortiori clcri- riantur : seu dubilel quis de aclùs substanliâ, videlicct

in sacris, tnrpe qnid volcns qiiidcm, scd raptim an fecerit, necne; seu dul)ilel de grayitale peccali
cus ,

el vix niediàmiuulœ parte inluilus sil stalimqne ad , pilla nimi moriale sil, an veniale ; seu demùm dubitet

an, (jua-so eril is jamnc boc confessus annon. lia vulgô llicologi
ge reversns coiiliniicril oculos : , sil ,

mihi eodcm loco ac qui duabns plenè horis eidrm contra Caraniuel., Coninck, etc.

objcclo adhœscril? In id ergo tum pœnilcnlibns, inm 5o5. Prob. r ex censura à Leone X lalâ adversùs

el confessi'.riis cnllendun), ul accuralè,

el tanicn citra ('Cta\um huncLulheri arliculum : In primilivâ Ecclc

Ecrupuluni, orania, proul rebns corani Deo iiispeclis, s)à solùtn manifesté mortalïa confttebantur fidèles.

appnrcbunl, deleganl el delegi ciircnl. Sic (luidem AU\\n per manifesta peccata, non ea lanlùm inlelli-

non excipiclur anle meridiem coufessio goneralis g(,bal novaior, qu:e aliis nota forent, sed et ea etiam

quinque aut sex pœailcnlium : sed qnid adeô mali, qwx cerlô conslarcnt pœnitenti : unde sic loqnitur

si duo, tresve lanlùm audianlur , modo benè el in- apnd Roffensem : Ego de liis mortalibtis lociilus sum ,

tégré ? (ji-œntU aliis, aut sibi manifesta snnt.

Quod ad circumsiantias minucnles spcctat,

533, 55G. Prob. 2° quia ex Trid., sess. 1 i, cap. 5, débet

pœiiilCMs aperire morUilia omnia, quorum niemoriam

docel idem Duacensis niagisler cum Suaresio disp. ,

ac conscienliam geril. Atqui dubius au hoc vel illud

22, secl. 5, eas exprimi debere, {"cùm vel nnllum,
niemoriam ejus geril ex bypo-
vol veniale faciunt id quod aliàs moriale foret; unde Icihale admiseril, et

per Quadragesimam jejunaveris, iliesi, et conscienliam babel non quidcm eerlnm

,
inlerrogalus nnra
non pr.pstitum quia id ve- onininô, sed dub^am et opinanlem qure suo modo
respnndore debes id à te ,
, ,
iO' C\V. Y. Ut CONFtSSIONE. •iJi

loiisciL'iilla l'sl , cl qui lalis a«I miilla (ili'.igal. Krg'» duiiiial , coufilcatur ut corliim , n<^c pro co larupiàm
m colla pni («ilis ;i|)'iiri', sic ri tliiltia jirn «luU.is pro corli» salislacoro coi^alur ;
4" ipiia, ul bouc Sua- cz,
cijililori It'urliir : aluxiiii, ait S. Tli mas . Sii|»l)l <|. 'Ji-<p. i2, Mcl. 9, n, 7, iiulbun csl dubium do ucccs-
G, a. -i, ad 5, piccal mvrldliur, iiii<cin>nHi se coiuniit- siiaïc cduliicndi dubia dubio. CcUriun cbi non lenca-
tens, seu expoiicns se |icri( iilo leuceiuli id quod vciè liu- (p'is se vcl alium acciisare ,
quando liinc bibi vcl
coininibil : ciiin è coiilr.i, rom ul csl ;"noiiciido, iiulli allcri pra'puliciiun iiuuiinol, al sccùs, càm accusa-
so pi'iiciila ox|ioiial. lio ^ravc rciuo\cl ir.o Doi poriculum , ul in confcs-
ôol. l'nil». 5" quia duLiiiis iiuiii iicccavcril Icllialilcr, ."iou .

loiielur conlrilionisaduiii di; suci hoc poiralo cliccic : Non sccundum : si cnini in proximi grali;im judi-

cùm ncnùiii dul)i(> an à ^raliù Uei cxcidcril , licoal c;rrc loueor, donoc mibi constcl quùd m dus sil. .-,uia

luaiicrc liaïKinilliiin ; cl gralia, si forlo aini^sa est , aiiàs icuicrarii judicii pei iculum subircm , di'l)co ex
lion per dnhiiini siqKMvenkns , sod prr coiiliilidncia aiià jiailo talcm nie judicaïc, qualom me apjirchcnd'i,
Siilani roduci p(>!>>il. AU\u\ co ipso (jiio coiilori Itiie- idcoipic dubiiiui boi.usiie sim au malus : sic(]uc ju-

lur, icnclur cl conliuri; parlim qu a rara csl c 'nlri- dicium uicuui vcri el :rqui Icgibus congiuil.
lio,qu;c per se solain pcccatuiii cxpung.d; pariiiu quia ôG5. Ohj. 5" : Ex régula ol juris in G, contra cnin
vcra conlrilio voluui iiicludit confossi'Hiis. qui potii'U lc(jcin diccre apertHi," , est iitterprclalio fa-
508. l'rub. V ex praxi lidJiu;i!, quain, ail lleiino , ciendd. Alqui Tiidcnliuum Icgcm dubia dcclarandi
ulpolè non lia graiani nusquani coiison>u unauiini apoi le diccre poluil, cl uon fccil. Ergo.
j

iîiduxissenl pnpiiilenU's, u.si è vcleri liaiiiiione orUini ôCl. II. r :irgumcnUuu. es-.c de noi,i supponcnle.
banc inlullexisscnl. lluic aulem praxi quis novani ju Supiionii niiuirùiu Icgcm bxç vcl illa pecc-\la conQ-
nioruiu casuistarum opinionoin corlus oppunal ? lendi cs-,c merc iiuman.sm , cùm lanicn sil à Cbrislv,
Née dicas, (idoles ipsa eliam vcnialia siepiùs con- coulra qucm nuJla poicjl inlcrprolalio Hori.
fileri.Ul eninmoii iatiu.il.quia ncco-^sarium jiidiccnt, j
II. 2' di?l. niaj. : Coulra euui qui poluil, cl simul
sod ad lUolius ; eonlra veio dubia coiililoiilur, rati si dcbuil logcui aperliàs diccre , etc., conc::do ;
qui po-
secùs fecei'inl, defuissc se confussiunis inU-grilali. luil, scd uon debuil, nego; porvù non dcbuil gravio-
509. Obj. 1' : Ea soliiui pccoaia coiifileii Icncmur, ribus fidci ncgoliis dislenla sacra sjuodus, omiiia ,

quorum conscieoliani liabeuius. Alipn nenio dubii (piod iiiliniLc luissclalcx', llicologoruui jurgia coinpo-
peocali conscicnli.im babci. tonscionlia ooiiu csl nere.
judicium : sod qui anceps csl cl duLius judicaro uc- 5Go. 0!)j. 4' : Conslal 1° voltim in dubio impleri
quit. non dcbcre ; T dubia dclicla in externe fore non
"itJO. U. ad primum neg. min. ; ad sccundum disi, \ adm.tù ;
5° pcccala dubia non esse maleriam abso-
maj. : Cituscicnlia csl judicium, scd non simpcr ctr- j lulionis. Ergo.
tiim, cùm couscicniia di\idaiurin cerlam, proliabilem ÔUG. R. ad primiun neg. anl., cujus opposilum palet
cl dubiam, coaccdo ; ccrUim semper, nigo. Addcquod ex iis (lu.c dicuntur ubi do Volo.
dubitaus judicel , non qui<km se pcccâsse, vcl non \
jGT. r. ad .^ccunduni lu'g.conseq. In exleriori enim
peccâ.sse , cùm eà de re dubius supponalur ; scd 1° se i
foro agilur de pœnà, ad quam ccrlic requirunUu:
slaluerc non posse aniiou à Dci gr.Uià excidcril ;
probalioiios (
quanquàm tortura ob scaiiprobaiioiies,
2^ sibi pruinde in !ioc casu faciondiim . quod crga rc- qu .0 dubium non auiorunl , baud raro iudicilur ) : at
gem lacial aulicus, id esl, cniicndum ul à cruciante iu Poeiiileiilia' foro ajiilur de ipsâ pœnitcnlis venià et
illo dubii :»lalu cmergere uil iiur. absolulionc : hauc autom quis non euul dubii ul dubii
Couiirm. : Qtii rcipsà peccali conscienliam non La- accusalionc ?

bel, diccre pdîesl : yHiil milii coiiscius sum. id poirù 5C8. li. ad icrlium pcccala dubia, si sola sint, ma-
an dicel qui dubius esl annon ieibaliicr deiiqucrii ? leriam esse absululionis conditionaix-, sallcai in casu
5GI. Obj. '1"
: N.iu icuclur ad conlcssioiicm ,
qui ]'
nccessilalis ; eadcm vcro, si cum aliis ccrlis , scu vc-
dubium suum prudeulcr excuiere polcsl. Alqui du- i ni.ilibus, scu gravioribus accusentur, generali el ab-
bius an peccaveiil... Huic enim favcl du|>lc\ juiis j. solulâ simul cum aliis absolulione dilui, si coinmissa
principium : primum. (juôd j» dubio mclior s'il coudilio ]
fiiorinl. In |
ra\i curaiidum ut dubio jiCCcalo cerluni
possidentis ; sccuiidum ,
quod tamdiu dcbeat, ijuisquc ]
aliquod , sallcm jam coiifcssum, adjungal pœnilens. i

prccsumi bonus , doiuc conslcl cum esse maluni. Mimi Ad jleniorem rei liujus fréquenter praclic.c iulcl-
rùm dubi.)nnnconslal, quôd malus sil : insuper verù i
lecium
suœ possossoresllibeiialis, neciu du'jio lenclur seac- ;
5G9. Qiwres i" an dubium quodcumque sufficiat

CHsarc. ad induccudam peccala brcc conlllcndi obligalionein.

362. R. ad primum neg. min. Nec obslant duo qn;r — R. cum Syivio , câd. q. 6, a. 4, baclenùs dicta
opponmilur princii>ia. Non primum, 1° (juia in rauilis do veris dubiis accipi debere , in quibus , neque m
fallil exlra maleriam juslilii;; 2° ipiia coulra iidvcr- uiiaiu, noque in iilieram partem ficii polesl rosolulio.
sarios i'el<trqiieri polosl, cùm ) ossessio in pra'sculi Q:uk! aulem addil idem docior, eum » qui sic h;isi-
slct contra liboriaiem pro loge confessioiiis , ul ex li- t rot, ul proitabiiitcr opinarelur, vcl se non comiui-
delium firaxi oslondimus; 5° quia icvcrà melior esl sisse id de quo aiigilur , vel non c^se morlale, vel sa
ulcumqne conditio dubii, cùm nec peccalum de quo \ alla? fuisse confessum, i»iimn>fe'" l'ore h mort^H , i'kij
 iOS TIlAr.TATLS DK POENniCNTIA. l»Al;S II 4f)G

nui) coiiliicniio, qui:! licct S(>(|ni jiKliciiiiii prnbMliiN; : i nomnn aeensavil ni did)inin, imo el ocl;ivinn, ni pon-

i(l , in(|ii:iiii, c'iiilo :i( ( i|iii'n(liiiii , non ilc (|niM'iiini|ii(' déral Engo. disp. Kl, n. 78, tdii gravein baire dilïi-

|iiol).iliiIil:>lis };n(ln , scd de en (|iii jkI cciluin u^(]Uo ndlalem Insè versai.

cx(0ssnin |ini},'r('i!i;ilin-, ni liiimt ex (lacl. de (lon- 577. Uespoinlenl nonmdli, neg. inaj., qnia p:(r sit

s< it'Mli:^. nli()lii(jne rali». El egocpiidrin sic, responderc ni;d m,

r»70 ()ii;iTcs -1" an iiui confcssns csl nioiialc ni dii- (|nam à slabiliin peccala didiia conlitendi princi|ii()

l)inni , illnd Md)indo ni ((Minni coiililcii d^-ixal , si recedere : ijnia lanu.-n ajiud saniores llierdogos rc-
<iMliin> \cl nnillo [iroUaltilins dcpnîliondciil. — Ko- ceplinn esl , ni el dul)ia pitml (alla apei ianlnr , el (pii

s o:i(i('t) ciiniood. allirinal., 1" (piin |»cc("alinn oxprinii ninnerinn \ero pené a-cpialem aperiiil , «ompeii;!
dtbcl, pnuil osl il) conscicnlià pa-nilonlis. Alcpii jani eliam ninncri majoris ni el minoris verilale, irninpiil-
o.>l in pn iiilcnlis conscienlià ni ccrlinn , vel ni Ionise liis maneal ; ila ni id velnl (crlnni (piid in Kilnali
rcrlins , n(M|no ni lalo (•(niIVssnni csl. 2° ^nia si ai) Paiisiensi Iradalin' ( I).

inilin ceiluni liiisscl , doliuissel exprimi ni cciUnn. 578. H. neg. min., (piia, ni bené Marlinon, ibid.,

Ergo ol cxprinii di-bel ni cerlnin, chni posl confcssio- n. 90, major reipiiriiin' sedniilas in expiicandj^ peccati

iioni delegilnr corlnm esse : (inaiuloqnidcni nccdnin sid)slanlià ,

qninn in nnnicro. Unde saiicilnm csl nsu
sub liàc ralione ( lavibus snl)jcctnni Ineril. ."»"
Qnia c^iinnnni, ex (jiio magiscpiàm i'\ |)iiiieipiis melapliy-
aporienda esl ea cnjnscnnupic poccali gravitas, (|n;i! sieis de confessionis inlegrilale jndicari debel . ni nn-
ad prndeiis conlossarii jndicium noiabiliîor condiical. nierns chciler dedurelnr , (pianlns jinsl siil'licienlem

PoiTÙ cerliludo pcccali ceriani ci gravilalcm iinn'il, diligenliam oeein-ril. Elcerlé, lalcnle Lngo, cil. disp.,
qiKi; nolabililer varicl judicinm coiifessarii ; cùni dn- n. 588, apiid onines penè conslat.cnm qni conlilelnr
l)ia dclicla niin()rii)n- (piàni ccila pooiiis snbjaccanl. se qnaler anl (piiin|nies foinicalum esse, non leneri
571. Obj. I" : Qni dubins de volo \el iiiegiiiarilalc, posti.'a ad dislinclam (piinl:e l'ornicalioMis conf'ssio-

ulrlns(|ne dispensalionem oblinnit , si lîoslinodnm nem ,

qnainvis cerlô illins recordclnr : conira vero si

cerlô coinperial voli linjns vel iingnlaiilalis vincu- dicai pa'nilens, ccrium se esse de moiiali conlia ca-
lum , non icnclur novani ex])elcrc dispciisationein. slilalem cnlpà , non lamen recordari eamnecnm so-
Ergo à pari, elc. Intà vel conjngalâ commiseril, lalenlnr onines cnm
572. Et veio ([ni iiccoalnm dnbiè oonlessns esl, ab ad speciem peccali exprimendam leneri , si postea
00 direclè :il)soiuuis luil. Ergo non esl cur iliud de- eam fuisse conjngalam cerlô adverleril. Cur porrô ,

luiôcoiifileainr. nisi quia peccali species mulio explicalins aperiri de-

575. U. ad priinnni iicg. conseq. Disparilas est bel, quàm peccalorum nuinerns? AUpii, ut è proba-

qnod d.spensalio, apeiln, ni cognoscilnr, rcrnni slalu, lionibns noslris ii(jnel, discrimcn inler inorlale cer-
eonccdaliu' ai)Solnlè , el cilia nllnni nov;e dcciaralio- mm el dnbium speciem moralilcr nmial in online ad
nis omis : ideniqnc esl de absolnlionc à censnris confessioncm , cl confessarii judicinm. Id anlem vix
(modo lanien , ail Marlinon, disp. 50, n. 97, propo- ac ne vix qnidem conlingere polcsl, enm de solo nu-
.î;ila ad oblinendam dispensalionem cansa sulfiecrcl méro agilin-; ac muilô minus cùm agilur de numéro
ad volnm ceiinni ni ad dnbiuni ;
qnia :.lio'pii ii()n vi- qni dnbiè licèl , nlcnmqnc lamen expressns est. Et
derelnr valida voli cerli dispensalio). Alverù absoiu- verô qnis confessarins , andilà pinrium gcnerali con-
lio à peccalis, juxlà ordinem à Clnislo coi;slilnltini, '•

fessioin;, quorum alius per anno* decem iinpndit iliae

cà loge dalur, ni puMiilcns , si ipiam subindc dcpre- servieril, alins forlc plus vel minus per aliinmldies,
hcnderil peeoaii siii cirenmslanliam aggravanlem graviorem hâc de causa uni qnàm alii pœnilenliam
bancaperial. Esl anleni ceriilndo peccali circnmstan- im[K)nere possit , cùm ba'c n(mnisi confuse animo re-

lia qnaîilan» non parùm aggravans, clconfessarii ju- | lineri possinl ? Aliud sanè sit, si honmi (luis immane
dicium inimnlans moralilcr. Ergo, licèl is (pii dnliium aliquod conira naiuram scelus peipeiraverit, eic.
ni laie accusavit , directe sit absolnins ,
qnia lamen 579. QiiLvres 5° (piid juris , si pœnilens confessus
r.bsolntns non est, nisi cnm oncre rem ut in se esl sit peccalnm, cnjus vel ipse,vel confessarins , vel

(leclaraiHli , si possit , ad novam ejus ut ccilt con- utenpie tune coiifcssionis nescieltal graviiaten), sed
Ossioncm in casu noslro le. elur. quod poslmodô leclis vel audilis ibcologis moriiferum
574. Al, inquis, jam conlessns esl tolnm pronterat esse cognoverit.
in conscienlià peccaluiii, nenipc qnoad nnnierum, 580. i\. niliil esse cur dennè illud confileri lenca-
spocicm et circunislanli::s. Il (juid igilni- novo grava- j

(I) « Si alins occnrial nnmcrns , (|ni probabiiiler

lur oiif'rc? n jnclicelur ad vcnini acccdere eliam snlficid ae , is :
I

57.">. U. neg. anl. Qui cnim coiilèssns esl peccalnm i d licèl p(>ra('là coiirrs--ion(' rccordaretur j)0'nil(;ns veil

non « ac crrii nnnieii uoii delubii esse anxiu-- de illo ilo-

lit longé minus , lolnni conlèssiis esl. Porro (|ui ,

« n'ini in alià coulcssioiie apcrit-ndo, ^a] librr ciil ab

ni dubium apkMuil, conlessus est ut minus, minoii-
< illa oblig:itioHe per illnm innnernni pr(d)abil('m anle
(ine pœuâ dignum. i

a expresMun. ^ liiliial. l'mis. Lud. Àiil. de i\o(iiilis.

57G. Obj. 2° Qui confessnsestse oclies vel novies |
Idem docet liitnale .-\rgenlinense srronis. el cniin.
caidin.de Uolian : A' i«i /'or/è, inquit, UniUt occnr-
pejcrâssc , si novies se pejcràsse cerlo compcrial ,
j
ral innltiliido pccciloniin (quod difficilô couliiiçfi're
nonum perjnrium deinccps ncn
'

confitcri lenetur. pol^st), vt nvlidnliler excedut uuDieruni prins rero-

Aiqni tpneretur in hypolliesi nostrà ; qnia perjnrium \ fjitit"m.
 vj; CAF. \ 1»K tONFLSSIONL i\ii

lur; qnia |i*enc illtui qu<>ad siih^iaiitinm et rircniii- parem siq>pelai. qnàm « i< e t'bedienli.i; icmcdiiini.
stanti;is confessiis sii. No(iU"î fnim , aiiSxlviiis, nova Iline S. lJ<<rnardiis, lib. do Pricepld el Disp. , cap. U
ulln ocnirril cirriinisUiiilia ,
qu.T in coiifossinne ex- el 20 : « (Jnidqnid vice [Vi pr.-ici|)il Ikhiio , quod non
press « non fiieiil ; noo opns csl iil confoSMiius ilolor- sil lamen ccrluni displinre Heo , liaud sci ùs (irnninù
miiialè S4-ijt liOr vol illiiii |>er<nliini (|iiiiil in lnl<iiii.ili a(cipiiiidum e^t ,
qnàm iKus. Qnid enim
>.i i.r.icipi..l

aiulii , e^se leiliirmini , cnni id ii«^ dmiioios (|iii(lirii iiileresl, nirùm pcr se. an pcr suos minislros. slve
semiH r dijndiiare valeanl. « Si <|uis anloni conlilralnr boniines, sivc angélus. Iiominibus palefacial plati-
iM'cc.ilum f:dso pnians se illnd ( onnnisissc , el posiea tiim sunm neus?Si-d Immincs . inquis . facile falli i;i

coiiù sciai qnùd non conimisorii, non esl necessc illuni Dei vitlnnlale de reluis dubiis (lercipicnJà , el i>r.iti-
redire ad confeNsarinm , vel ;iliqnid de peeralo islo [lii'ndà fallere possuiil. Si d i:mm Qtib iiot iirriiii
loq'ii , aille vel posi ronnimnioiiim , qni;i cunfessio Ti.v , Qii co.NScus NON ES? pnrserlim cnm leneas lio

iilins l»ona fuit , née aliquiil accedit novi coiifilcnilnm Scripturis, M;ilacb. 2, (|Uod labia Sicerdoiis cuslo-

circn illnd. > lia idem , el nos jam supra cum con)- dinnl scienliamcl Icgem ex orc ejus requirunt...
,

mnni. El vrro . ail Anionins, carcnlia j>eccali non e<t Ipsum proinde quem pro Deo babemiis lanqnàni ,

ninlt'ria cunfessio.iij;. Deiun , in bis qi;;r aphutè non srnl coi Ira Denni,
381. (Jua-res ^° an scrnpnlosis eadeni iiicnmltat aiitlire dcbemus. > El cap. 10 : ( Imperfecli cordis et
necessilis peccala duliia confilendi, qiix- calcris. infirm:n prorsùs voluiiLalis iiidic ium esl, slalula sc-
— R. cum Ibenlogis omnibus negalivè ; siqnidem de niorum sludiosiùs di>culcre, barerc ad singida ((ux-
ils scrupuiosis senne sil qni limorali sinl, el à gravi- ii:jungunlur, evigerc de quibnscumque ralionein, et
bus , oxlernis pnserlini qiiornni iion deesl nccasio malè snspic.iri de onn.i pi n ceiilo , cujiis caiL-a l.une-
jh^ccaiis. Ml plnriiuùm ah-linennl. R;Uio e^t qnia c ncc uiiqnàm libenlcr obedire
ril , , nisi cùm aiidire
diiolins malis illnd eligenduni csl quod minus coniigeril quod
fucril. forlè libueril ; aiil quod non a!iler
Minus auleni inalum esl qnôd forlè dnbins scrupulo- bcere, scu expedire, monsiraverii vol aperU» ratio,
sns peecalM qua-dam omilinl qiî.iin ul porpelnâ vore- vel indîibilala auciorilas.
, Delicila salis, imô nimis
lur aiixieiale, se ipsnni cl (onfe>sarios jngilor defati- molesiaesl liiijnsmodi obodicnlia. Eadcm eslcoininu-
get , mœrure oliru;iiur, sensûs cl caiiilis | ericnluin nilcr Pairum a-serlio, ne iino quidcm doclorum re-
bubeai , qnandoque eliam dcsperalionis. Unde scru- clamanle. Unde dici possil ad smqiulosos , sibi ex
puiosis id geiius, qui sacpè el aliquando sxpiùs con- aucloriiale infallibili consiarc, quod non pecccnl,
fessinneni frequenuani modico opus esl examine cl dùm oblemperanl
,
, lio;i ini , qni el sapiens repulclur,
dfclaralionc brevi : iique, ncc nirô, eliam non audili, el in niillam maUc doclrina; suspicionem nxrilù ds-
Tel rek'brare , vel ad Euciiarisli im accedcre jul)endi veiieril.
suiil, ni in piaxi snà monel llaberliis. His addidcrim Quod ad aiiud spécial scrupnîosorum genns , qui
islL-ec Garaerii, tracl. de Odfic. Confess:irii scct. nigro vaporcdepasii, à peccalo ad peccali lorrorcm,
, 2,
a. 1 : « Yix unquàm permillat (direcior scmpuloso) indeque rur>ùm ad scelus perpduo circuilu transvo-
conressiones générales , ne scrnpnlis infinilam prrc- lanl, bi, juxia Ilaberlimi, qnanliirn ad pix-lerila au-
beanl maleriam. In qnoiidianis copfessionilius pne- dicndi non sont, donec adveisns pr.escnlia roborali,
Siribal aliquando nmdum, v. g., pœnilens vel de m aclualibus pcccalis nnnlium serio remillere iiicœpcrint.
cerlis lanliiMi cajiiiibus confileninr perse, vel respon- Deqiio adi ciLilam praxim, part. 1, cap. 7.
deal ad nonnulla lanlùm inlerr gaia, ne inler e.vaini- De causis à coiifessionis inlejrilale ccrlo exctt-
§ ô.
nandum niniis ci nscieniiam , pas aninii vcl amilîaliir saniibiis.
Ujla, vel niagi-à ex parle. %iu perniilt;il ahstincre à Nemini dubium esl qnii.
pœniiens piè et validé,
fieq lien tandis , ul opirlel, S.icramenlis, quod vidj-'ù lamelsi non intégré conlileri aliquando possil. Vcîùm
cupiunl omnes scrupnldsi, (ne sibi admodiJm uîili)sa- ainbig liir sallem pro ceriis casibus an ab eà inlegrita-
crainenialis sraliae auxiJio careanl. Vi\ unqnànj per- Icgc immunis
lis sil. Diias non paiici genemlim sla-
niil-ai scrnpulosos de blaspbemiis in Dcura, de dcsi e- liiunt causas ab
'I'i-tî inlc-grilislc illà e\cnsenl, pbvsi-
ralior.e, de mnnnuraiione crga divinam ProviJen- cam ncmpè el mondem impoienliam. Ueclé quidem,
liain de inlideliUde de pcccalis carnalibus niiqne sed fnriè panlù
, , ( c-'iiifusiùs. Sil cum aliis
secluso e.leriori actn), de odio fraierno confiieri. CoNCLLSio PRIMA. — Oblivio mculpala à confessio-
Soleni eiiini hic omnia venire in nienicm scrupulo- nis inlo.'riiale excusât. Idem est de ignorantiâ invia-
soruin, pra-seriini cùm penenérc ad summum. Scd cibili.
vix nniuàm . si lamen iionnu: qnàm pra-belnr ipsis 5S."i. Prob. Hiraqnepars, quia Deus impossibilia non
consensus. Imô... nec credendum scrupnbisis, cùm jubel. Alqni im; os>ii);]e esl confiieri, scu qu;e
pior>ùs
ariinnani se formaliier consensisse vix enim super :
é memoriàexciderunl ; s^u qure invincibililcrigj;oran-
ea re sunl sana- mentis. >
tiir Iiabei e ralioiiem mali. Hmc concilia non alia ju-
382. Qiiod si confessarium suum nulîo infallibilila- i)ent npcriri peccaLi, qn.im qu-rnin posi accuralum
lis jure frni causi-nlnr , moncndum erit, eum quem
, ex.inicn recurdainr poeniiens aique
, conscienliara
ei-leroqui pinni, [midentem ac doclnm salis esse sup- Befa. Alqu! nec ea meminit, qnorum oblitus est, nec
poninius el^i quoad se decipi possii, non lamen
,
eonim conscieniiam babet, qua; omnino peccaw esse
quoad scrupulosum, cùm isli nuilum aliud .id animre nesril.
4^^ TUACTATUS 1>L l'(*:Nni:.NTlA. PAKS. 11. 500

58t. W.vv l:uiioi> pcctala, si posimodnm ivilonnl iinm, staliin îicciisari voiiint, net,'anlnon pauclnovam
aiil(lele"':»ntiir,('riml clivildis siiliji( ii-ruia. M;uirl ciiim impiMidi dciicre abs )lntionein.

olilii^alK» lin^c, siciil uiaiii'l

(tl»lij^;ilio siiscipiciuli Ha- Ijint i;sl, vix nlliiis est momcnli prcsens qii.TSlio :

lismimi in ils (jui |>i'r Vdltnii cjn-, rcmissioiiciii pcrca- si ( nim, ul Sylvio piacci, ol)lilornm (;()iifc>si() ad lein-

lonini consniili siiiil.iil Itcin- Syhiiis. l'ml.- (piotl :>il |riis non ila brève prolrahi polest, pnieiimt iia-c cum
TridtMiliniim, pcccala qiiaî dilii^oiilcr nij^iiaiili »ion iiovis, (pia; à poslremi^ conlessione diibio procul ad-

occniTiinl, in iiiiivcrsimi eiVIcni coiirissinne incliisa missa luerinl, peccalis absoivi.

esse inH!lli|j[i , sic accipioiuhim est, (piôd inclus;» sint 387. U. ad lerliinn enin qui gravcm pcccali cir-
qiioail cn'ocliini icmissionis; non sic vi'iù, m qiiniidt) ( innsiantiam obbliis csl, ad conlilcndam i|)iam sce-
luemori.iî ()CciinTriii(,iion siiil cxprosi'; conlikiida. li ris spccieni leneri, si aliter ncpical circimislantiam

non cril noccssuin rcliqiia qiia; piiiis i|)sain salis apcfir(î : aliàs non. Lnde, (piidfpiid conlra
Tinic aulcni
son oid siU sciiliat Heniio, qui (urni' ationeinconlessus csl, oblilus
coid'ossa Minl poccalû denuo conlilori , in

iVrnitoi.Uiv inini^lro, nisj m gjiwati, Me : Aliàs voli caslitiitis quo iigabatiir, cl votumel romicationem
alii

coufcmis Inlc pcccalum, (piia ex deiuK) apcrirc tenebilnr neqne ei salis lut^rildixisse :
qnundo fui , oiiiisi ;

idem Syl\ins, Siqii»!. q. 9, art. 2,

Violuvi voluiH castilalis iii uiaterià ijruvi. Sic cniin ncc
aniniuc\tidisi>ol. lia
prior conlcssariiis lali-meni sacrilegii intelliget, ncc
mo- posterioi' tolam ejiis gravilatem. Violari enim et {ira-
Tria lik qn;icrunliir, 1° an qui pcccali ohllli

niinilanlcciannumior.cni, illiid stalini coiililcii leni^a-

viicr potest castilalis volnm , clsi ad copulam non
devenialnr. Si verô, ail idem, ccnlum i'uralus, ex
U'.v. T An gcneralilol- loqnondo diù diircrrc possit. qiiis

5" solain gravcni circinnslnnliani obliUis est,

ol)[i\ione quiiiquaginla laniùm accusàril, salis esl ut
An i\\n
in scfpieiili eonlessione deelarel quinqiiaginla, quia
jpsam pc'ccali jani confcssispccicnulonnô coiilileri Ic-
sic loUim peccalum cxprimil. Id quidem pro variis
iicalur.
circiimstanliis veriim aiil falsum e.«se opiiior. Verum,
385. R. ad piimnm nrgat., propler ralioncs alibi
si agalurd'i l'urlo quod ignorante domino raclum sit,
addiicias.
sapiùs vero faisum, si rci ablalœ dominus, comperlà
AdscoundiimrespondctSylvius, ibid.,ncccsstniinon
qncm aliud à
damni siii gravilale, in iram longé majorcm exarscrit,
esse (secluso coninninionis casu, tirca
jacltiram loiigè graviorem passiis sil, elc.
iioliis sentit) lit oblitorum conlessio fiat, slaliin alqiic
588. Dixi in eorclnsione, ohlivio incnipnta; si qiiis
mlil illorum nicnioria, sed salis esse qnôd tcmpore
enim deleetn examinis idoneilelliiCcrum quid omiserit,
opporlnno liai : Jmb, inqnil, nd evadendnm prœcepti
nnlla eril et irrita confessio ejus, nisi l'orlè olilivio vel
triDisgressionem, iicitèiii sequens Pasciin diffm-i potest,
per coii-
negligelilia venialis fiierit, quod clsi fieri absolutè
quiajain Ecclesi;e precepto salisf.iclum sil
pol'sl, non e>l (aeilè pra-suniendiim.
fessioiiem omnium quorum biibebatur meiMbiia.
5S9. Dixi nnsùn), icjnoranlia invincibilis ; qU;eenlra
Mihi lamen longé lutius est ut oblitornm confessio vincibilis esl, licèl non sitcrassa, (jualem exigere vi-
nondiircraliir in ninlUim lenipus; lniii,quia vcreri est
deitir Sylvitis, ned à sacrilegio, nec ab ilerandà eon-
ne rursiim è nicinoiià excidanl; tuin et inagis, qnia lessione exeu-a(, si res apnd alium coiifessorem agitur.
rcniissa non l'uerunl, nisi eà coiulilione ul clavibus El id ex priiuipiis qiia' in iracl. de .\clibu3 humanis
subjiccrenliir /Eipuim est porrô m cordilio acce;iiata, e\p<munliir, sponlè Huit.
cùm opportune plllc.^t, adimplealur.
390. An anlcm vincibilis lue-'it bu'pis vel illius

586. An aulein qui scia obliia coniilelur, nova do- pœnitenlis ignoraiitia, non adcô facile dijudicatur. Vi-
naiidus sil absolntione, non convenit inler theol )gos. dendum 1° an calcchismis et insiructioiiibus defuerit
Allirmal ibid. Sylvius; lum quia otnnis confessio sacra- ciilpâ siiâ;'2"an sallem leciione, vel aliter, jacliiram
vieia(dis {luovUdiiim prœsertiin pecailoruiii) ordiiuUiir hanc lesnrcire non païuei il 7)" an serimn coram Dec
;

ad absoliUiouem comequcudiim : evijo cliain coufasio inslilueril coiiscienlia; su;e examen; 4" an inler con-
mortuUn obliti; H\m quia <piando peccala per conlri- fitendiim sic essel allectus^ ut peccalum quod lacuit^

lionem peifectain rcmissa fuère, ea eliam conlileri aperiiet, si scivissel aperiendiim? annon paria vel
oportct, ac super iis dari absolulionem. eliani graviora deposneril, etc. Si enim res ila sit, pec-

Neutra liac dnclissimi viri ratio omni excopt'ono cati siippressio Vi'l in igitoraniiam invineibilem, vel in

major est : cùm pri^ir rite ponderala, niera sii pclilio obiivionem iiitnipatain rcfiiiidi pusse videbitur.

principii. Posterior parùm probat, 1" quia inisquàin 591 . An verô qui pluries in molliiiem iapsi, grave boc
cerlô coaslare possit, dcmpto rcvelaiioniscasu.bomi- pcceaMim retieuère qnia causenlnr ignolam ,
fuisse sibi

nem ex snlà cliariialc ju;>lilicatiim esse : ci verô qui ncqniliam ejus, à repelendis apiid alium confessioni-
rilè conli-ssus est, non minus certiim sil dimissum esse bus immuiics siiil, ambigilur. Pars negans, ut tiitior

pcccatmn obli.nm, quàm ca;lera, à (piihus licnnù ab- esl, sic et, nicraliler loquendo, vicb lur probabilior. Et

sulvi non jubetiir. T Quia inviolalà lege receplum est, verô qui pecealum illud siluit, vel ei eliamiuim adlioe-

ut qui ne indirecte quidem absolulus esi à peccalOj rebat, vel ab ejus con-uetndine resipuerai. ^-i pj imum,
ab eodcm absolvatur : non aiitem ut jam absolulus quis boniinem poliulioni niancipalum , adeôqnc in

indirecte,d.nuù absolralnr. Unde es bis qui pecca- giavi juris naturalis prineipio cieculicnlein, vcniaiti à

lum obiilum, si ante cuinnuiiiionom rodcat in incmo- S Dec promernisse lam cerlô conlidat , ni eum abiie-
 SOI CM». V. DK CONFESSION E.
rantlis coniossioiiilnis oximorc ausii Si scrundum generatini; tinn manu allcrà contra nnclns , :iltcr;"i

crgo siis|iit;ilialiir alKinul (>>se in ;>< lioiio liât- siiA iiior- contra iiiftros diniicans ,
propnaniqnc dcspicaïus

diiiuli. Seil ([ni a( lioiiis sua» inalnin su-iiiciilur, nus >ilini, liiic cl illi'ic ad singidus per diias lioras enat:)-

gradiim mnli non inquiral al> iis qiiibus Icpiani vit, et singulits prout ocrurrerant, novù donavil abso-
esl si

intor Pi It'pram l^l^(lM•norc incniiiliit.

lutione; \itamquc, quam scrvarc potuisscl (oral cnim
rclms sngarilor naiidi perilissinuis), pro Cbristo cl fralrum sainte pro-
Novi laincn, noc imporilos , (jui ,

di'-it.
e^pon^is, pcrnilenlos hàc o\ parlo lafisosnon aiisi siiil

mn\x flrtci rodirgiiore, fcMtassisqninpolliuid nonnul- 395. Ut autem ab integritate confessionis excusât

III tilliil cJiam tnnli rogllnntihns, lani lacilo conlin- impolcntia quv. ex parte pœnilenlis, sic cl qtn^- ex
pdt, tit MHi Tclmi Mioruin aliqnod naïunu Icvanien parte confessai ii iinminel. Lude necdi'nn inicgiè con-

repiiICMl. fcssis iniporlienda esl alisolulio, 1° cimi pœnilens

CoNci.isio II. — Kxrnsnl olian) ni; inlogrilato con- simnl et con^e^sarius, qui unns presto e^t, a-qué ad
fessionis inipolcnlia rcl .loln.îlis, vel iniiiinioti!:, sou ex interitum vergnnl, adco ut vercri sit, i>e sacerdos
p.lrlo pcrniiontis, son px parie confcss.irii. lingu;r usuin , et furtè vilain amitlal, priusquàm ab-
59-2. Prbb. Non nrgct confesslonis inlogrilas , ciim solvi pnssil pœnitons , si oninia conlitealur. 2" Ciiin
énm pralorniilli jiiliot rrqiii ac rocii raTni. Niliil cniin cerlnnt inipeiidct moriis periculiim confessario, si

sflnxil Chrisltis ntiifino adversnm. Âlqui confcssionis cnni pœniieiite comniorclnr ,

qnanli'nn opiis forci ai
integrllatem pra-diclis In casibiis oniitli jnlict œqui ac plenam confessioncm : pula si is contagioso morbo
récli ^atirt. Quod ex scqueniibus excmplis nbique rc- l.Tboret, et confessarins non possit ipsuni , etiani cmi-
<*pUS Ctinslabil. Ilaqnc niis absque eviJculi moriis pcriculo , diuliùs audire ;

593. Ab>oHi dobot p«rni4ens, licèt noodmn intégré tune cnim aiidilis aliquibus poli'sl ipsum pacificme et

fconfi'SSiiS. !"cfini Tcreriosl ne hi amoiUiam vel plne- absolieic Si eniin pœnitens ab inlegritalee.xcuselur ,

rieSiiti intidai; 2° cimi quia mulns , surdns , balbns- ob impendens sibi viluî discrimen , eâdem ràtiono
té, vél peiiè imperiliis lingiuiî, onuiia ad amnssim exrusari débet confessarins; qui lamen liortari débet
eëriRteri llofi polost. Ilïs cnini, cùin id quod possunt infirmuni, ut serib de omnibus peccaiis propler Deuvi
CcliiTessi fiieritit, imperlicndn est nbsolulio, twn in moriis oflVnsnm doleal , et cavcrc ne ipsuni perplextnn tel
pnicUlo tmtlltm , sed eliaiti quando prwceplum coiifes- anxiiini relinqual. lia post Suarcm, Taiinerum, et alios
Siotth obligat. Srlvius. 5° Cinn in ipso confessionis Sylvius.
âclu ingFuit pericnlnni moriis. 4" Cùm gravi laborans
Ô9G. Ilac resohilio in lerminis Sylvii nwiipe de ,

ihfîrniilatd candide fatclur sUpercssc alia qucD confl-

ei'/rfcH/î , adeoqne de extraordinario moriis pcriculo
ienda sini , séd ullra ob defaiig.ilionem alqne imbe- inlellecia, veri admodùm similis viditnr. Al simul
cillilatcnl non posse proseqtii. Ne(|no lune, ailSjMvins,
siatuendnm cum llenrico Scaillc, Lovaniensi profes-
écttipulnsè dilTerenda esl absolulio, clsi a^gcr in alle- sore, in tract, cui titulus : Obligalio acmodus admi"
râtii diein snpcrviverC pnsse videalnr ; ne, quod alicui
nislrnndi Sccmnienla lempore pesiis, cap. 24, paslores,
conligit, nioi-itius reperinltir, qui sperabalnrandien- religiosos, aliosque, qui lolunlariè se oblulcrunt ad mi-
dus. 5° Cùm lempnre pesiis, instanlis naiil'iagii, pra-lii
nistranduni Sacranienta peste infeclis , leneri ad exci-
l-fc'.alivè ad pœnilonieni periculosi , iiicendii doniùs
piendam iniegram subdilorum de mortalibus confes-
plenx' viriSj quibus desil exilns, non piis>uiil intégrai sioncm non obslante ordinario conlagionis periculo
,
;
fniiltorntn confessiones excipi:iunc enini vel dislincli
tum quia lanli non esl ordiiiarium vitic periculum,
ciijuspiani peccali confessio ab unoquoqae excipienda
quod crobrô propler saliilem proximi siibetindiim est,
est, idqiie slricli juris est, si fieri [lussil; vel onints,
ut propter illiid pars longé inccrlior cerliori pncfe-
Si urgeal (empus, pula privlii, confessioneni sinnil et reiida sil ; tum quia pœnitenlium mulli aperto len-
doloretn per exleriora signa, ut pecloris percnssioncm,
lationum , ipsius cliam desperalionis pcriciilo expu-
cdnjunctionem nianuum, gen\illexionem exliiberc de- nerentur iiec ob pr;ctextum periculi lantùm ordiiia-
,

benl; luncque pntmissâ anle, prout poleril, vividà et rii, traiiqnillari possenl, nisi omnia peccala sua con-
brevi ad conlrilionen» cxhorlalione , sub b&c absol- fiterentur.
venUir forma Ecjo vos absolvo à censuris et peccaiis.

Quod
:

subindical post Sylvcslnnn et Sylvium Honno,

Co.\CLt:sio. IIF. — Excusai ctiam ab inlegrilaie
confessionis .-cqna et probabilis formido damni gravis,
fOSse emnes simul aliqua peccata con^leri, et omiics sinitd
seu spirilualis, seu temporalis, inde provcnluii vel
nbiolvi^ si nécessitas id postuler, gratis peiitum vide-
confessario, vel pœnitenli, vel alii tertio.
liir. nisi coiifessarius plures simul audire possit ; (luod
si de uno et allero suppohi potost, vix ac ne vix qui- 597. Prob. tum quia posiliv.-e leges cura tanto
dem de numéro majori. Aiuliel unusquisque vicinum damiio noi! obliganl ; ut in ccteris legibus palet, luia

slinnij netîiintîm ferè sacerdos.

quia ubi d lo concurrunlpncci'pla qu;e semel servari

594. Caierùrti qui urgcnie periculo generaleni à non possunl, illud alteri pr*fcrendum est, quod ali»

èâccrdoie, idhil confcssi absolulioneni anliquius est, cl forlius pntseriini si id quod nunc
, receperunt, ,

debeht pa*>iea, si tempus fefat, distincli aliquid con- omiititur, stalo tcmpore impleri possit. Alqui cliari-

fitferi. Sic Bosoi^opua noster, submersus mari cum talis pra'ceptum anti(iuius esl et forlius prjecepto inte-
allis jHas îïiiftùs quinqnaginta, oinnes primùni absolvit grie confessionis ; aliuade verô jubet chariias grave
803 TUNCTATUS DK P(Ji:MITi:.N TIA. PAItS II

avcf li ilaiiiiniiii , scil à iiobis, scii ;i |i(i'iiilriil«' ,

^cii à stcl cos •loiinisi ex sciiipulo nov.iin conriîssio!;' m
loilii» (|ii'i|)iam ; nuo. adoi ili.

r»!KS. Iliiii' I". si coiifissnrio ,

quia (liiiliiis iU'Iiiro •'.01. lîiiic .7' miililari polcsl coiiiesiiio , si ex ijiis

riitn piriiid'iilo , iiiiiiiiiical ^r:\\i'. ]t(>ri(iiliiiii gravis inlegrilate inipi-ndeal (iliviii icrtio damnnin notaliili'.

rioil»i ,
porpolii:!; caplivilalis , iiiiililaiioiiis iiioiiiliro- Inde sacerdos (|ui pcccaluni siiiini pandere ncqiiil ,

rnin, potoiil is pd-nilciilcin non iMl('}!;rt' andilnni ali- ni>i audilum in confcssioni; allciiiis coiilcssaiio noli

K»Ivt'rt;, SI i(l po-liilcl jnsla causa, (pialis est ohlijçalin I)('((

aluni declarcl, sniim illiid silciilio prenicie débet,
.iniiiia* ciinrcssionis , caleroipii niiiltinn in Icinpns ^
idem cslo de pirniUîiile ,
qui si compliccm suinn ma-,
prolrahcnda;; ncccs^las iniinlundi se advcrsi'is Icnla- nil'.'slcl ,
prout ad proprii sui sceleris inlegram con-
lioncni niolcslissiinam , arccndi à se ini(|iiaMi siispi- Icssionem lenelur, gravis eidem causa foret dei ri-
cionci». iiunli ;
(piod (piidein cum aliiiiià cxccplione inti-lli-

Idem osl, aiunt, si vcroaliir ne ccrli peccali audilio geiidiiiii csl, ul paiilo posl iiipicbil.

sil sibi cansa riiiiiae elscandali, desil(|nc conlcssarius Circa liji'c qiKcdam observanda.
aller, ad queni pœnilens leniilti pnssil. Verùin opi- 402. Nol. itaque 1" : L't pcccaliim alirpiod reli-
nio Ikt'C non iino ex capile niilal, 1
'
qnia saccrdos ceri possil, qualuor li:cc coiiciirrere debent :
1° LU et
brcvi cl acii ad Dcnin confngio nialmn hoc à se pi o- grave sil maluin qiiod timetur , cl non ficliiià sed
,

pnlsare potcsi ;
^" quia nielhodiis isllia-c ad siiiniiuini probabili de caus;^ liinealur. Ncipie enim, ail Sylvius,

cum nidilnis prolicere polcrit. C;cleri cniin (|nii)ns |)ro]it('r l(!vcni mctuiii , suspiciomni pleriimqiic injii-

nicdiù , ni ila loqiiar , in via vo\ pracludclur , nilra riam, aiil diibium futile, licet relicere peccaïuin ui-
pergere volent; an verô infirmilalcm suarn apcriei lum, vel circumsianliam, qu:e iiic et nuiic neccssariù

con fessa ri iH? an dicel apud se quidem, non laincii conliienda sinl. 2" Ll desit confessarius aller, cui

apnd aiios, siifficerc qiue andiil? elc. mentcm lolam rite ac securè aperirc valeas. 5° Ut
599. Hinc 2" iininiinis csl al» inlegrilate pœn't- confessio in aliud lempiis commode diM'erri non possit,

ten$ , si ex illà grave sibi nialinn vel pcccaluni vc- pilla quia inissa vel commuiiio sine gravi scandalo
rcainr, ni 1° ne sacerdos confessionem siiani rcvelei iiâc die omilti nequeal ; vel ,
juxla Siiarem , morlali
;

ne grave cjus odinm persecnlionenivc incurral ; ne quis gravatiis, nnillo tempore à confessionc cl Eiiclia-
,

deinceps neccssariis ad vicluin ant veslilinn prive- risliâ abstinere debercl; quod , ait Ilenno, à fortiori
tur ; ne occasionc confessionis sme ad tarpia sollici- verum est de sacerdole quolidiè sacris oiteiari as-

lelnr quia id sciai aliisjain conligisse ;

2" cîim juslè suelo. Idem communiler docent pro casii quo urgeat
,

limel ne jme suniniâ suâ fragililale, novinn carnalibus confessionis aul eommiinionis anniia; pr.vceplum. Ma-
peccalis consensuin pnebeat, si diuliùs corum exa- lim tamcn luiic ad aiiquol dies diderri, si citra offen-
sionem possit. 4" Solum id reliceri debere peccatuni
mini iinnioretur : tune cnini liis le\ins iiisislenduin ,

lum à pœiiilenle, Inm à coiilessario ; ne Sacranien- cujus confessio periculum liabeat. Unde, ail Sylvius,

lum ad reparandani vilani iiislitulum fiât novai niorlis qui juslain Iiabet exlcrioris peccali celandi causam,
ot'casio. acluni interiorem, si tutô potest, aperire icnetur,

400. Idem docenl aliqui de pœnilenle qui nimiitm 405. Psot. 2° cum codem Syhio, peccatum quod ex
morosus sit et scrupulosus in nccusaudis et explictm- JHStâ causa fueril celatum ,
pos(ea esse confileinlnin,

dis peccalis : cùni eniin , iiiqniuiit , ningiia bic snbsil quando cr'U opportnnitas , ut divino omnia conlileiidi

confessionis difliciillas , et linierc sil ne confessio pr;ecepto fiai salis. Elsi aulem non crédit idem doctor
eidem odiosa reddalur, potest prudcns confessarius necessum esse quod slalhn oblalù opporlunilatc fiai illa

quando è re judicaveril pro bono pœnileniis, abrnin- confessio , iinô exislimeiit aliqni , eidem per anni se-
pere confossionem et absolvere. Commoda quidem qiientis confessionem in rigore salisfieri, fatendum ta-

dccisio , si sana sit, sed , utefTcrlur, plena periculi. men melius ac lulius esse ul iiiciusiim in pra'cedenli
An enim dimidiala confessio abruinpi polerit ,
quia coiifessione novai confessionis volum non diù negli-
po'niiens morosns sit, id esl, si qiiid b'ic cai)io, in ac- galur.
cusalione prolixior? annon invisa potiùs reddiiur con- 404. Not. 5", ci qui peccatum aliqiiod jnslâ de causa
fessio, cùm pœnilens non audilur eà palicntià, quam tacere potest, cavendum ne ad confessionem, ac mullô
exigil solameii niiseri , ac ipsa Sacranienti natura? minus ad Eucliaristiam accédai, si jure diibilet an-
Haiid ecpiideni feren iiim , ul eadom niulalis vocibus non ci peccato adb;ei'oat. Unde dimidiala; confes-
sciiiper ac seinper répétai; sed à peccato salis aj)cilo sionis doclrina /lusquàm iis prodesse polerit qui in
:»d aliud vocaiidus est. At non esl id abruinpcre con- liabilu peccali versanlur, rarô, si quando(|ue , iis qui
fessionem, sed curare ui intégra sit, non superflna. necdiim à proximâ ejus occasionc, quantum salis est,
Idem, servalà proportioiie,diceiidum de scrupulosis : recesserunl.
iiî praeserlim (piorum coafessioiies prima vice exci- 405. Se' qiiid si pœnitens uniiis tanliim,qiiod celare
piualiir. ili enim pencs esscniialia andiendi sunt, vel, (ÎL'hct, peccali morlalis consciiis sibi sit ; an venialia qu;E
;id meliiis iiilcrrogandi, minus (juidcm profundè ob cum i'io liabel, vel mortalia qiue aliàs deposuitpeccala
capiiù oeiiculum; sic tamen ut eoruin status quoad '

coutileii teiiebilur? — l\. affirmai., nisi ei moraliter

peccatorum species iiinotescat, nisi gravis qua'piam de suà perfectà conirilione coiislel, quod vix scnsalus
circumstantia contrarium suadeat; aut ab inilio con- quispiam cl liuinilis prxsumet. Conûteatur ergo aliquid
I
£05 CAP. V. bh CONKtSSIONE H>4
qiioj coiiliicri valeat , ni At o > «lircclc aiisniulus, iii- tieni palienler i* ivi . o iiii|>ti(el sibi d nnniini ikiiuni,

dTi'ciè niittMii a poconlo qu«Ml rvlicuil, securins ad qui liodiè (oiililiTi >alens, in craslininii distu.il.

comnn:niiWiOin afcodat. ilO. Ali MM iiiiduin , ing. min., I"qiii.i pcr nioi.n.i
54. De c.msis (iul'iii r,b iulcgritatc crcusunlibin. bit\eiii uiruiiiqiK- pi:ecnp(uni S; rvari |k)WsI; î" quia

Ilacloiiiis cxpiisilx rclicoiuli I ic cl iinnc |iorcati si st-mcl persiiasiim esscl conressionciii ex levi et oii-

rni!>;i- à llioologis «tmnibus adiiiilUiiitiir. Niiiu: diriici- vià liàc causa dimidiari possc, corriioieni per abiis'int

liores iionnullas ospciuii juxat, do qiiibu^ non una el inU'grilalis et ciiarilaiis pri rc[il:i.

scinnor fuit d'Clornm Ojiinii). I':c ncM) i|u<ini.ini nmlià ill. .\d ItMliiini, 1° rommiiiiinr opinio ni-{:al «>aci-i'-

liOM c.iicnl o\i>oviliono, sil tilia pr.i-l(uliini). diilcin ill casu pi.iiiido re'.tlirarc po^sf; 2^ clsi id
C0M.LIS10 rniyA. — Nnn excnsal à oonfcssionis in- possc siipponaliir, non idco dunidiari potcril confes-
legrilalc rrci|iu'ns poimli conciiiNus in die soicinni ; sio il cisn qnem cxpeudimu> , Inni (piia a ca'-u raro,

lit cl es inlogrâ prittiuni pœnilenliiini cttnfessione fu- qnaiis csl prcsbyteri sine confessione ad aiidiendain

tur ini ^il . ul nnil:i S;icranit-nlis cl indulgenliâ fcslo niis>ani celobianlis, nnlla csl iilalio ad casiiin frc-

aiini'X;^ privniiili nnl. <|iienlein , cl ipii ipià Uilis innunicra pai ent s.i< rite-

400. Pmb. 1" i-x ceiisuni ait Innncenlio XI ai). IGTO gia, qualis esset pa-nitcntium in magnis, qii.T crebiù
Inlà adviTbùs liane (|Uorinndam llicsini , n. dO : Licet rcciirninl , solcninilaiibiis, dimidialè ci<nlileiitiuni ;

sacTomemaiilcr cbsoltcre dimidialè ((nilum confesios , lum (|uia sacerdos citra coiifeSNitinein cclclnaiis, ne
Tatîone magiii concursùs pœnilenlium, qu.ilis , r g., po- die fcslà desil lllis^a•, c6 lueii se polot, qnùd ur,-'fat

test cculivg^re in die mmjnœ nlicujm fe^tivitntis tel iii- bic el nunc audiend:c iniss;e |iiMcepium. t.ontra \ero
dulije!iti(v; qa;c quidam prnpn-ilio, le.-le cleio Gallic. n<in nrgi't pnccepluin seu confessionis , seii Eucbari-
an. 1700, fcJsa e$t, tcnicraria, in crrorein inducil, sacri- sti;e pro magnis solemnilaiibus ; imo ne qiiidein pro
Irgiis faret Confessionis integrilati , atqtte ipsiits solemnitate pascliaii, cùm ad tcmpus dilTerri pussii.
Sacranteuii in$titHlioni ac fini dcrogal. Unde Ilaud e<iuiden' differri polesl indulgenliâ cxlra rasuin
•107. Prob. 2" : Ea opiiiio admilli ncqnit ,
qiià po- jiibiia-i; sed pi;cler (luàiii ilhi vanis in eccicsiis rcdil
silâ. |:aieni sacrilcgii riMlnm incnrrerciil cl saccrdos fie.|ueiiler, non i>eccal, secluso conlemptu, qui cam
ei pœiiiîcns. Alipii... sarcrdos enini i-cc lulù de ptt- lucr.iri omiltit.

nile ilis slatu judirare, ncc oppf>rluna cideni ad prx'- CoNCLisio II. — Nccessaria complicis apml solum
cuvcndos lapsus remédia largiii, ncc foitassis iiidi- Coiife sarinm infriinia non excusai ab inlegrilaie con-
gniini à sacra nicnsâ arcerc posscl. Pu-nilcns verù fessionis. lia nunc vuigô ibeologi c«tiilia Baiinem, Ni-
aperlnm sibi o>tiuni libenlcr subiens, ipsà pncseilim varruni cl alios quosdam apud Pcrez, disp. 5'), scci. 2.

pa>cl:a!is (:nindeii:v die, ubi ingens csl fideiiuni con- •412. Prub. 1° ex S. Tlioniâ, iqiiisc. 12 ad F. Gc-
cnrsus, vis cxauiinalus, levilcr confcssus, indi^nus rarduni, leclorem Bisanlinum, q. 6, nbi b;rc : Si (pœ-
dcinnni,quia band salis dignosci poluisscl ob prj.'cipi- nile is) spcciem peccati rxpriincre non fiossil, ui.yi cx-
tatiiMicni indignila» cjus , ad sacnmi synaxiiu , veluli priuiendo personam cinn quù pccccail puta si cum so-
,

g'.MiS >ancla, accedeicl. Inde auleni quanla sacrilegio- rore concubuit , necesse c»< ut espiimtndo peccali spe-
runi nubes cieni , exprimât personam. Sed , si fieri potest , débet
40S. Objicinnlur Iria, et 1" quôd licitum sit con- quœrere talem coufessorcm, qui personam sororis penitits
fcssioncni dimidiarc, ul vilelur grave vel proximi, vel non cognoscat.
suî daninuni. .\lqui indulgenli;e pK-;iari;c , inio coni- Ideui doceul SS. BonavcnUira Antoninus. el Rav-
,

n:uiiiunis j xlura, grave csl damniun. 2" Qnod pr.e- mundiis; sufficial luvc p^istremi verba reiulisse. Sic
ccflMin irilegnc confessioiiis non pr.i\ale.t pneceplo ille , lib. ô, 8, 24 : Cunfessio débet esse propria, ut se
cbarilaiis. Atqui in casu nostro concurrii intégra; con- ipmm tanliimaccusel, et non aliuni. ...... Fallit hoc ubi
fessionis pnrcepluni cum pneceplo cliarilaiis, qua.' circumsianlia facli lolis est ,
qnod iiliUs non possel con-
pr.vcij il ul Sfiiriuinle bonum sibi (|ui5([ue procuret. fi'.tri pcccatum; ut si cognovil mutrem vel filiam isuani;,
Ergo cùm isuid illi pncvaleal, elc. ô" Quia, jiixta pio- vel iimile ; et tune non est dicendus prodilor, quia non
babileni senlenliani qiiani tonenl Lugo, Tolelus cl alii d:cil ut alium prodat, vel gravcl, sed ut se liberel, quod
plures contra Suareni, de, polesl sacerdos , si desit allas facere non possel.
copia confes^arii , elicilo laiilùm conlritionis aclu ce- 413. Prob. 2° : Taiiliim vol plus liaboo juris ad ser-
lebrare, co laniùm ul audicndic raiss:c legeni adim- vandain famam muani ,
qnàm Iialical aller ul serxeni
pleal. Krgo à fortiori polesl pœnilens confessiuiiem fainain ojiis, atque id pras rtim locnm habet, cùm is
diinidi:ire, n; ni:igiio spiriluali bono defr.iuJetur in jure suo cessil; alqui leneor ego occnltum mcnm
die solemni. Verùni li.cc, qnac pnccedeuiem .\posto- crimcn cum infamià nicâ confitcri. Ergo et crimen
lîC;i; Sedis censur.im non averlerenl , nec judiciura complicis, cum r|uàdam ejus infamià. priL'>eriim fpna
nostnini suspendere délient. Unde is jure suo cos^it cùm enim sciret peccaliim bec à
:

•409. .\d i'iiiniini, iieg. niin.; 1" cnini non babclur me deteclum iri confessario , nequc sine complicis
pro gravi dainnum, quinl post aliipiot dies vel beltdo- m::iii!°esiatione deiegi posse, in aliqualem bancsui in-
niadas repai-ari poîesi; 2° quoi loco iiidulgeiiti;e no- famiaiii inlcrpreiati\é consousil, prout cl in nieum ex
vani sibi damnalioncin acquirerenl? an ul incerlain p;,rlc ipsijs coiisensi.

gratiam uni procuret Ecclesia, pluiium longé pen.i- 414. Prob. 5°, quia possuut ac debentreus ac Icstis
jjOT
TKACTATUS tlË KÈ Mll.NllA. PARS 11. 508

ùm |«(>siiil;ajii.rH ii rivilis iiilc- .sa(;(M(l()ti ncîcessari») facienda sit , licèl uni vel piini-
CoinpIi<vin :ip«Miiv, < iil

pl.'i ii:ii(iiic f^iaviiis (jukI iiii|»i ii(li:il iinscx liuniilitali' i'n-n (piiMl. lir^o, cùni cliam sic insti-
g^ila^ ; litvl liiii'-

coiniiliri , i|ii:iii> <|ii;i'ilniu iiil'amui: vpccies apiitl vinmi liiia lucril coidcssio, ni intégré lieri dei)eat, uisi gravia

{.apinilcin, iiiviol.ilA sct:reli It'iJC coiistritlmn. Krj^o à qircdaniobsteiit, de ijuibus ^ pr.i:ccd., declaranda est
coiuplicis persona cùni id exigit inlegritas confes-
piri polfsl lui'niloiis, (juisiiniil rciis osl cl lislis coiii- ,

plicciii apcrirc, ciim id posinl.il sacianioiilaIi> jndicii sionis.

iiilcgiilas. à±2. Obj. 2" : Slriclinsoliligal pra-cepluni naturalc,

415. Dixi , infainia iicccssmia , id csl, in pr.i sciili ,

(piàin posilivuni. Alqui pra^ceptuni servandi laniam

qil:i- vilaii non possil sine inc(>nitu()di>, piila (pila dilli- alleriiis c.^t naturalc ;
pnuceplurn vero intégra; con-

cilo sil ad confessoicni aliuin rccnrrcrc ;

son (piia is i'i'ssionis , divini qiiidcni juris, sed lanlùni positivi.

I(!iii;iii.> dislol, scii (piia oïdiiiarinsdiii'Clor noniii-^i ajjré 4-23. U. dist. niaj. : Stricliùs obligal iiriccepluni

imilari pos^il , oùcpiod pi'r|)li'xnin pœnilcnlisslalnni, nainrale, qiianidiù subsislil, concedo, strictuis obligat

cju-qiic ad Deuni condiicondi ai loni appi iiiiè inlclli- (l'un (Icsiil ob niutationeni nialcria- ex gra\i causa,
gal. Idcni si dinliîis leniaiiendani sil iii slalu i)Occali, ncgo. l'orrù sa'pè lit ni praocpluni quod in se ac .sitn-

qilia noiiiiisi hlùllo posl icniporc daljilse altciius con- pliciter ex nalurft obligat, ab illA priinitvà vi excidal

fessarii occasio. ob snperinductani matcriu; niulatioiicm. Sic tcneor

410. Poriù incoiiunodi gravitas ex gravilale ciimi- loge nalurali rcni alicnatn , (piamdiù aliéna nianet,
nis ulcunKpie nicliciwlà videliir. Ilils eiiini dlicore restitucre; nec larnen ad id teneor, cùni rem illam

debeo lie incc.4tim cinn nuire vcl surolc connnissum pr.escripsi, quia jam aliéna non est. Sic velor nltcrius

delcgïllii |:)aroclio, ifjuàiii ne libidiliosiiiii assetiiienlis secretum proderc, et lamcn prodere tcnebor, si cnai-

consrthgnliu-;!; àiilidfxUW revcleti). Ùiide niiiil ii) pcriam vergere illud in damnum reipublic;e. Sic com-
priori ca>ii esse \ idciilur du;t; vel (les ilineris leiic;ù , plicis crimcn rcvelare non debeo; revelabo tameii, si

lioinini prà'soi-lini Vegelo; niullîiir. vcrô el-niit in casii id exigat légitima aucloritas. Quidni ergo idipsnui apc-

posleriori. Si laiiieii pœnilcnliiun aller pnèinCirniilàle riam in confcssioue, cùm reipsà et non ita grave sit

ad alinm confessaiium recurrerc non jiôssil, non orit incommodum quod nielui videtur, el criminis coui-
cur aller exlranei sacerdolis minisieriiiiii iininirat. l)lices incommodum illud sibi mutuô condonaverinl.

417. OI»j. 1": Ex diclis § prxced., grave leiiiidaiiinuin Confirm., quia ex S. Tbomà 2-2, q. 73, art. 2, ,

eXctiï^at âl) intcgrilale confcssionis ; al(|ui in pr.TSenli vcra non csl delracl'io , cùm subesl légitima causa rcve-

coiiililex grave in faiilà snâ danihuni subit ex alleriiis landi occidtum crimen. Al(|ui ha;c subcsl in pra'senti.

coiifessioiié. 4'24. Inst. : Nulla iiic lingi potest mutcri:e inulatio,

418. U. dist, iriaj. : Gi'àve dainnumconfeàsionide se nisi supponatur cam à Cliristo prœceplam esse con-
liHH aniiexiiiu , item ei rationabililer invilo iilaluni ,
fessionis inicgrilalem, quà complicis crinien et infamia

eiciisal , etc. , coiicedô ;

grave dannunn ; nncxuni revelari deberel. Atqui veri non est simile, odiosum
pcr Se cdnlessioin , etc., liego. Itaiiuo si cuipiani con- illud iulcgritalis genus à Cbristo fuisse prtcceptum
illendlliil esset, HÎeiiîii vel alterins crinien revelaliuo, cùm per id plures dubio procul à confessione, et ideô
H(ln ulgferfel léx inlegrilâtis ,
quia qiiod lune vel pa- ab ips-à tide deierriti fuissent.

iëhël", ici pi'bcréai'éhi dainiiiun, rion sequitur ex na- 425. R., neg. min. ; stalim namque ut Clirislus pœ-
turâ et inslilulione conlessionis, iniô eideni adver- nitenliam iiislilnis per modum judicii, voluit ut in ipsà

saillr. Aliiid csl pror>ùs, cùn; el dainnum , ut in pr;!*- pœiiitcns nec sui, nec complicis opprobrium, (|U()lies

Senii, sieqniliû- ex ipsà côiiressioni-> lege, el averti non id exigerel judicii perfeclio, reformidarel. El verô
I

Iquidni exegissel, quod ubique

pOlfest àillii dispcndio boiii lôngè niajoris , et aliundc lerrarum exi^iiul secu-

lion iiirerliit' nisi personne quu; in id tacite consense- lares magistratus? An lanli est viro sapienli insnsur-

rit. Kt Cl rlè eadéiii est ratio daniiii pcenilentis, quie i rare in aurem id quod à se factum sit'pè sa'piùs glo-

dâhihl aliëiii. Atipii non excuialur ab inlegnl.ite pœ- j

rianlur peccatores?

niii'iis ,
qiiia raiiiie siiae jacllu'ain apud conressariuni Neque liaic agendi ratio odiosa* nonien nierelur, nisi

\)à[\ debc.il. Ergo iiec, etc. lyrannicam dicas praxim judicum ,

qui gravibns lor-

419. Insl. : Non lenclur quis, ni>i forte in morlis turis declaralioneni complicum eliciunt. Cicterùm haec

àrliclllb, pér mlei'iù'elein conrilcri, ne seipàuni iiil'a- confessionis diflicultas non relrahit à (ide, quani, els»

liici Éigo licii Iciictiii'ceiiilin aperiie pcccatum , ne palris , niatris, suiijue ip>ius odium exigat, nmndus
liiliiiilet ciJiiipliceiii. tolus susci'pit , sed à crimine. Qui verô in illud pro-
4^0. l\. 1" iii reinis hiàgni mohicnli iion esse exin- lapsi suiit; el quantum est candide et intégré conlilen-

Cëbdà clbbstuHs ârgiiinentaiidum, ne per geminatas lur, tam uberi recreanlur solalio, ut plus ex illâ suî

i^îiHl'illi:^ , riilit! èfenlIVci" iii aiiqiio deficiunt , îicèt non doniissioiie capiaiit gaudii, quàm olim ceperint ex li-

Billljjnl- bsléiidi liossil defecuis , cô taiidcni devenia- bidine.

ilîh, ut in diibiuni vocciilnr ccrliora. 4"2G. Qua^es an , iil aperiendum est criraeji cum
4^1. R. 2" : Nego ralioneni aaleccdonlis : qui cnini complicis infamià, sic el aper.endum sil cum inlaniià

tlegailt Ifeîiëi'l qiiciripiain ad confitendum per intcr- non complicis. Inlulit quis vim moniali, quce Iicèt rc-

protcm , non recurrunl ad nudiim iuràmi.c liiijus pe- nitens fucril, nescio quid inde contraxit probri. Occi-

ilculUiii ; sed quià sic iiisUtulâ est confessio , ut soli dit aliiis sororcm suain , quam ex aiieno crimine grar
 509 CAP. V. DE t ONFESSIONE. olO

vidnm csso rcsciorat. Pcrsonnn» nôral C(tnfess:^riiis ,

tiirale ni quisqnc snliili rii.t côh^uîal, lic(H biiir per
j

crinifi) non iioial; an n'ni lolam apcrin' loncbilnr accidrns 'e(|iialiir aliqund ;illerins dnmnmn quod ; qnia

sori)ri(i(la? culpa siiA p:ililiir, sibi debd im| ntare. Mine fi f»io V
FalcMliir onuKS cnm Lngo, disp. Ki, n. 'r2'>, in hoc cl (iregorio XV severé pr.eceplmu esl ni deiinnlii iilil^

ca-^n , niajori slmlio cl inroinnjoilo (lua-nnilnni , vol confe>s:irii ad tnrpia soltiriianlos : quriR le\ , ni p(»M-

Cliani omn aliqnà sni infimià o\>»p<'(laniIinn esse ad li\a, iKin \igel in Galliis ; ubi anlrni vicel. pon-b-inn-
aliqnnd temi>ns confc^saiinni cui pr «imis i<{iiot;L' siiil dinn id Angusiiiii, serin. i''>\, c. 4 : QunmviK Vtra sitit

|»er>(iii;e qua» criniinis (auliini oliji'cla fuoiinl , non quadam, non (amen judici fucilè creii udtt stinl, niti cer-

complices, qiiia non coniplex ne inierpirlaii\é qnidi-in tis indiciis dt-monslrenlur.

con-cnsii in inramia: su;c nianircslationcn). 429. R. î" : Licet eliam peccalum delogerc ad rel
m. Sctl (piid ileniiiin, si, (piod in liis pailibns ra- emeiidati(ttiem. Con><tal id Inin ex eo (Hiiisli : Vie Kc-
nini esl, ignrUis direcUir inveniri non ossii? Nol»is el | clesiw ; itiin e\ Aiii^'iislini», scrm. 592, c. \, nbi sic :

lulins cl proltaliilins videtnr ciiin tod. Lugo lonira Ljnsropus jubct, Ckrislusin me jubet... yolile [christia-
Snarcin, di>p. 51. setl. -2, detrgendam csso ailciiiis, nw mtdiert's) riros vesiros permillere fornictiri. Intet'

scu innoccnlis, scn nocenlis iiifaiiiiun, cùin aiioqiii pcllate conlra illvs Eccîisiam. Son dico judices piibti-

lotuni pa'nilenlis crinicn non salis apcriii valet. Ra- cos, etc.

lio csi qnia iiifainia liac apiriri (iel)el, si iiiciil|-alè po- Vcrùm liic duo cavenda ;
primum, ne fidcies veniant

Icst : cinn idco lantiim non videalnr npcriri posse, no in susp;<iiinc!ii violaîi à mini Iro confessioiiis sigilli;

violeliir jus aiierius iiiviii. Alqni reipsà polcsi aperiri. quod nialnm laiiti est , ul ci quodcumqiie pœnilenlis
Ad id enini salis esl, 1° ul vereri non sil ne Deus id vel rei boniim cedere deiieal. Setundnm , ne ficlis

vilio verial. Non verl' l anten» id qiiod so!o eirtcni pli- coiifessionibus accilumiiiis, qnibns perdiii ni">iiniilli

cendi desidcrio, cl ad niciilem sanioris llieologi;e fa- viros probos qiiandoqiie religionis oiilenlii impeUiiit,

clum liierit. 2" Fl magis , ul liceal aiierius pcccaluin locns deliir el occasio. L'iide rcsponsionis noslrne
aliis gravi de causa rcvelare,seu ad graveiu propriaiii, nsus pendei à circumstanliis, uli sagaciier nionet
seu ad lertii nlililatem, puU ad consilium capicndum, Tournelyus.
ad vitandum grave animi vcl corporis delrimenlnm ; § 5. An atsolii possil moribundui qui vet nutlûfenùt

quandoijue cliam ad solamen; quod ullinuim lau.en vcl intègre non confitclur.
canlione indigel plurimâ. Aiqui lice!... Sic, v. g., licet .Moribundns vel qu;vdam apud cniifossarium depo-
liero sccrciuni donieslici furtun), palri snspcclam filiie suit peccaia, vel nulla ,
quia vox vel sen-us aiue sa-
agcndi ralionem ,
parocho vcl supcrîori gravem infe- cerdolis advenlum defecerinl. Si nulla, vel qnemdam
rioris ciilpani ad cjus emcndalioncm revelare : porrô de pcccalis doioreni cxbibet per signa et nutus. vel
qux' in hnjirsmodi casibus nbique rcccplis niiiilanl non. Si non, vel confessarinm peliil, vel pelcre omi-
raiio'jes, r..ililanl in pix-senli. Exigil cnini luni grave sil. Si oniisil , vel cbristianain agebal vilain, ?acruin
nici connnoduni , luni el sacrauienlaiis judicii l'crle- el identidern Sacramenla frequcnlando ; vel dubia;
clio, ni id onine inier confiiendum rerolem ,
quo se- cral aut ignola* fidei. Sil jarn
cluso, hoc cerlam aniniiT! paceni adipisci valcam, nec Co.xcMsio pniMv.— Poiesl el débet absolvi nioribtin-
sacerdos cerlnrii de slaiti niei» j'idic.uui ferre possil ; dus, qui vel quedam lantùm p ccata , vel nulla in
pra-serlini cnm feveiatio lia-c el aUo precienda sil si- specie conlileri valens; aul in génère solùm déclarât
lentio, el vix uliamveri noiuinis iniamiaui pariai. Eslo se peecà>se, aut solùm, praseule vel absente iisini-

Ciiinl graviilani nnnliem, qua* pro virgine el pro san- slro ,

qux'dam prxbel pœiiitenliae signa in orJine ad
tlà babcbalur, (luil lum verô? Liigebil vir sapiens absolnlionem.
liumâtiam frag;iil:>lcni ; misericnrdiam sonli veslibu- 430. Prub. prima el sccnuda pars, 1° ex cnmmlinl
lurd inicr el aliare deprecabilur ; inio, ul poioril, ji:- doetoruin conseiisu ;
2° ex praxi Ecclesia; ;
5° (pi:a
diciuio suspcîidel, an oppres'-a tueril, an pnesligiis ninribundiis , qui vel solùm pcccala qU;rdam , vel om-
del«S9, eic. nia in geiiere déclarai, confessionls legeni adirapiti;
Confiroi., qnia pœnilons qui jus liabet nd faniani qnaiilùm bic el nulle poicst. Qui autem qiiod | niêst
sUàni , doPecius Suos etlani in( ulpaliiles aperire teiie- pr.vsial , ad ampîiiis non leneliir. Kt-i si^piùs fnrsan
llir, cftni id exigil confessioiiis inlegrilai. Sic qui spn- iiigemeie debel ^
quôd ncglexerii opporluno lemporé
rius nrdines vel bcneiiciurti absqne dispeiisalione ob- cmidteri.
linMiî, iliud oriainis snœ vilium nperire lenetur. Quod 431. Prob terlia pars, 1° ex conciliis : Carlbagi-
auîon erga me jussil Cbrislns, poiuii id erga alium nense IV, an. 598, can. 76 : i Is, inquit, i\m PtÈiii-
juheré. Poriô prresiuni debel jussis^e, quamdiii con- icntiam iii innrmilatc petit, si casn j dùm ad eum
stat de !ei;e, dnbium vcrô esl de disponsatione legis. sacerdos invilaliis venil , oppressus infirmil.ije obiini-
428. Q!!;vres i" an, SlîcIuso inlegriiatis liujiis casn, l'ierit , Tel in pbreiiesim versus luerit , dcnl lestiino-
lierai remit delegerc, sou ad propriam suam, seu ad rei iiiiiin qui eiiin audierunt , et accipiat pœnitenliam. Et
Ipsius nlililatom. — R. 1° id liciluin esse ad propriam si eciuiiiuô creililiir niorilurus , recoiicilielnr p;T nia-
po^fiiieiîlis iiliiiiatern, puia ui piiella contra importii- HÙ<; iniposilioncm, el infiindaiiir cri ejus Eiichari-
flas solliciialiofifes ohrirmelnr. rel ipse scdiicior revo- «lia. » Arausieanum 1, an. Ul , can. 12 : Snbil'o ub-

ceiiir tt malo proposito. Ratio est qnia dictai jus n.l- f nititescénSi prout sîatas eja» estf bapHzuri nul Pœniten'
iin TIIACIAILS IH. PŒMTE.VII.A. PAUS 11. .Mi

ri«Hi (ucipirt fwliHl,i>i ro/n/id///», (iii( pm'ti'rtuvtnlinio- aj,'niiii delicial, Milibus ri Mj^ni, (oiaUn .•,:i(:crdo.s

vium in alioriiui vcibis habit, nut iirwHeiilh in suu utilii. ipioad lieii poleiit, pcccala p(i;nileiilis oogii .sceic
,

Idi-ni colli^'crc est cv coiiciliis (::irlliaj,'im'iisi Ml, an. qnibiis iilnini(|ni.' \ei in gcneie vri in speeic cognilis

5117 , caii. ~yl , ol l'!|iaiii('.iisi |irii|>f A^aiimiiii an. .MT, vcl eliainsi coiililc;nli dcsidciinii» , sivc pcr i.e , sivu
caii. r>() , i|iiiliiis addiMidtiin id coticilii 'lt>l<;l;>ni \ll, pcr alio-. osleiiilcril , al.snhcndns csl. » l bi opinio
aliis \VI , ail. (>SI , r:ip. "i : « .Mullcts sa'i»' coiispcxi- noslra lain apeilè liadilnr, ul li'iiicrilalis imlani iioit

uiiis, cl in saillit' p(»sil()s, iilliiniun dcsitlcraiiles l'œiii- clluf-ial, (pii cdiilia ire ansiis liiciii. Jn.u rciis csM-t

tiMili.r IriicHiii) , l'I nir.siis niiiiiolatt; a'i^riliidinis , ila l.csa; (iiin diarilalis, Inin cl iiislilia' pa^-lur (pii banc
lt)i|ii(-h(li cl sciilicndi naliiraU; |icrdi<liïsc (iKiciniu, ni non se(|ncrelur in praxi , vcl bine lanliini (jiiod non
linlla illis ciua sua; salmis vidciolnr incsse , niiilo sil Cl rio lalsa , el ideo proilesse pfi.ssil, iio.i aiilcni

eliam piislina' dcNOlionis noscoii-iilnr dosidciio anlio obcsse.

lare ; (pioi nm laiiicn casilxis fralciiiilas cuiidoloiis ,
idem e\ Kiliialibns innllis ('\inci |iossel , (pialia

ili laliiim ntHi'Ssilales in fide susccpil siiâ, ni ulli- suiil Canieraeensc au. 10*22, Aliebalcnse an. 1G23,
numi illis Iriltnaliir viniiciiiii , scilicol ne sine IVncln Parisionsc an. 1701. Veiinn ab iis rel'eKîndis icmpe-
Po'iiilcnlia; vidcanUir Iransire c seculo. ^ Al(|nijn\la laiiius , (juia eu lera cilal, (|ni cilavil Kilualc Eci lesia;

li'ts lexlns alisoivi dclicl qni rcconc ilialionis vohmla- KoniaïKe , oinniinn niatris cl magistrat.
lent cxitibel vcl in nnln suo , vcl in aliornni Içsliniu- 435. Oi)j. \" coiilia sccnndani el leiliani parlons :

nio , etc. Vulnnias conliteiidi non snClicil ul (piis à pccculis nl)-

iù'i. 2" I']x SS. Ponlifu'ibns. Innoconliiis I , loi^a- soUalur; aUpii in en qui conlessarium cxpeliil , nibil

tns alj Kvnpono, Tolo-ano aniislilo, (pio parlo (inu aliud es! qiiain volunlas confilendi.

ils ai^cndnin sil,i|ni posl IS >plisnunn , inconliiioiilia: 430. I{. ne;^. min.; est eniin pra 1er ctudiUMidi i\r-

pcrpcmô dodili, landcin in cxlieiuo vila; l'œiiikii- sidcriiim aclualis qiia dam por inleiprclem ((Uilessio ,

liam et leooiicilialioncni expelnnl , sic rcspondol qnalis Iiic et iniiic baberi polo-st.

e|)isl. 3 : « De his observai io prior, dnrior ci al; po- 437. Insl. 1" : Conrcssio quielibcl petit del rinina-
Slei'ior , iiilervcniriilcî iiiiscricordià , inclinalior csl. tam maleriam ; ;ili|ui niilla est in pi;esenli casu.

Nani consiu'ludo prior leniiil ni concedci elnr cis Pœ- 43<S. W. ncg. min. ; ui)i enim eslqua'dam aecu>aiio,
iiitonlia , scd coniinnnio negareliir... posUpiàni vcro ibi est malcria suo modo dcierminala , in quant cadat
Dominus nosler {)aceni Ecclcsiis suis reddidil, jani absolulio ; alqni in casu pra'senli qu;cdani CjI pœni-

aposlasiu'. tcrrore dcpuiso, coniiniinioneni dari abcnii- lenlis aceiisatio, cuni dolere el doloris exliibitionc.

tibiis i)la(:nil. t S. Loo , epist. 83, aliàs 91 : « llis, Pelere enim coiilessarium, anl diceie quùd veiiscon-
iiiqnil, qui in lemporo inlirmilalis, eliii periculi ni- nieri,esl te peceali accnsare. iia:c aulem acensaiio,
gcnlis inslanlià, pra-sidiuin.... reconcilialionis iniplo- imperiecia licèt, tune snlficieiis est , cùm non aliam
ranl , ncc salisfaclio inlerdicenda csl , iiec reconci- permillit nccessiias. Elveiô qui peceali abciijus reum
lialio denei^aiida... At si ali(|uâ agriludine ila fucriiil i
se f.ite ur, sod qu<id vel <jua!c illiid sil aperire non
aggiavaii, ui qiiod paulo anle poscebaiit, sub pnc- polesl , dubio proeul absolvi débet, elsi niillum spe-
senliâ sacerdolis signilicaro non valeanl, lesliiiio- ciale pecc;itum eoulilealur. Ergo ad Saciamenli es-
nii eis circunislanliuni prodcsse df.'bebnnl, ul sinuil senliaiii sullieit inlerdùiii accusalio peceali in génère,
Cl Pœnilenli;Ttî el reconcilialionis bcneficium consc- ciim scilicel alia baberi neqiiit. lia Sylviiis.
qnanlnr. > 439. liisl. 2' : Absolutio , utpolé acliis judicialis,

/t33. Ncc est, ail Svivius, Siippl. q. 9, ail. 2, qnôd exerceri ncn polesl nisi causa cogiiilâ ; atqui in liypo-

dicalur. isia solùin inlelligcnda esse, vcl de aitSdlu- ibesi materiiï; peiiès genus lantùm delerminaia', da-
lione ab exco'iiniunicalionis vinculo, vel de non sa- relur judicialis absolutio iiicoj;nilâ causa Heap.sè
craniciilali piii)licoruni pu-nilenlium reconcilialione. enim incognila est causa , cùm judex niliil ampliiis
Nainqne 1° loquilur S. Ponlilex de iis generalim , (|ui iu)vitde pœnitente , (juàm antea iiovcrat; atqiii, etc.

subilà oppressi a'giiludine, jani pelere netiueuulqnain Quid (îiiiin de eo didicil? eum pcccàsse : al id jam sa-
anlea pelel)anl reconcilialioncni. Ex bis porso (piol ab lis super(|ne novcral.
excomminiicalione innnuncs erant? T El de iis veiba 440. W. ad primiim , nvg. min. ; non enim in casu
facil, de (|uibns dixeial ,
qiiôd oporlel nnumqueinque noslro lantùm rcscit sacerdos boininom bnne pcccàs-
Cliristianum non de die in diem di/j'erre converli. llaic se , sed el pcr alios qui vicem gcrunt inlerprelum ,
,

auteni ad onincs specianl. 3° Qui pnbiica; Pœnilciilia) rescit euiudem dolerc de pcccalo. Ergo , quamvis jii-
sUiilio defnngeliaiiliir, indnbiè ad ajtsoiulioneni sacra dicel ex causa non cogniiâ dislindè. non lamcii ex

nicnla eni lendebanl. 4° Deniùiu Pamilcnlia; benefi- causa absolnlè incognità. Ergo rursùs cogiioscit ali-

ciuin recipere, nilnl esi aliud apud velcres ,

quàm quid anlea ignolum sibi, nempe conlriliiinem pœni-

recipere Sacramenlun» , lu (jug et injungilur Pœnilen- lenlis. Née omiiinô necessum est ul peccala sibi lia-

.ia seu salislaclio, el reconcilialio pei" absolulioiiem cicnùs ignota excipiat; aliàs confiieri non po.ssem ei
damr. (pii peceali mei vesiis fuissel. Quauqnàm el in pra-sentl

434. Confirmaliir asserlio noslra ex Riuiali Roma- dici polesl confessarium cognoscerc permodum aecu-
ne Panli V , ubi ha-c : « Si inler conlilenduin , vcl saiionis, id (juod anlea lantùm noveratvià commuiii.
eliam antequàm incipiai confiieri , vox et loquela 1 H.TC porrô cognilionum gênera in ordine ad abso-
515 r.AP. V. nr CONFESSIONE. gu
liitionon\ |ihiiinuiiu :')
se ilis* i-i<|i;\iil , iil iieino iio'i Sacranienlo illudere voluisse. -2°
Sufficcre eliam du-
viiltl. liia signa, ul si vihus sil Calliolicns a-ger peclus lun-
"2'
iil. OI>j. : Niill;i c>l alisolulio (|iii-iii iiiilliiiii di-re, dL-volannuiagineni pie inlueri. oculos in C(i;luin
pi'rc;iliii:i il.roclr cadil. .\l<|iii lali^ o^t al)Miliiliii du loileie; i|uia iu liis angnsiiis pr.esnmi debtl ([uiscpiis
4|iia imiu'. l'occMliiiii oiiiiii dlivcU- aliM'hiltKii ii< ii csl :>nim;e su.i- salnleui nii-dilari.
dt'iiiiù ^ul•ji< icmliiiii tla\il»iis Kicli'^i.r. Aliitii iiiori- (.ONCi isio II. — heiieleliam ab.sol\i moril)nndu«,
biiiidos, b. coiivaluei'il, oiiiiiia iinccala (lavdins snl)- qui cinisliauain prolessus e^l religioncm, clsi im!la
jiciTC U'iifbilnr. Ergi» iiiilliiin ox \\\i> liiil diicclé ro- aille \ei posl saecrdolis advcnluni exiiiltueril signa
iiiissiini. coiitnliouis. lia eonlra »'ravi-s nnillos nndti graves,
ili. II. iiog. min., iH'i'cala (.•iiim do (|!ill»iis agilni', qnos inler Suimeron, Joannes llessciius. .Morimis,
iii conruso dircLlo r('iiiis>a stiiit, pruiil riM:iilliiiUiii' .McriKsius, Genclu>, Vasiiin<;nsis .\nf.isles, elalii (|uos

peoiMla iliius (jui inciiiiiiil quidom so petcàsïc, sed 4i) |)lurev n Icil aesequilur lienricus à S. Ignal., cap.
iiioulo coiifusus ignorai (]iio pra-cisè ii) ptinclo dcli- i*J7, n. :21|-2, ad..o ni mirnni sil opii.ionein liane à
(picnl. DcbenJ lanicn poccala \uv.c, si doiiicc|is lieii Coiielo iniprububilcin diei, ab aliis vcro conlrarium
posbii, di^liiicic accnsari, noi» defcclu al)SwIiilionis raliviii.

diivck', sod (|iiia ex Cliiisli niandato sin^^ula reoruiu 4.j0. Prob. 1° ex Auguslino, lib. i de adullerinis
dcliil.i jiidiii, ciiin liiel, iniiolesccre debeiil. Conjugiis, cap. 2G, ubi sic loipiilur : « Calecliuuienis
445. Olij. 5° : Nuii polc&l quis ab^ulvi, iii^i alii|uo iii Inijus viuc ullinio conslilulis, si niorlio, seu casu
sigiio C()nï>let emn ahsidvi veile. Alijui non confiai aii ;uo sic (>i)pressi sunl, ni (piamvis adlme vivant,
id L-\ signiâ nioribundi.Ila:c cnini sigua lani conlriiiu- petire lanien sibi Baplismuin , vci ad inlerrogaia
nen», i|n:nu dosid^riii:!! ab^olulioiiisindicaïc posbunl. re-<i)oniJere non jiossiiil; profil eisquùd eoruni in (ido
Lndeel ià Lullieiano adbibercnlur. trgo. chrisi;anâ jam nota volunlas est, ul eo modobapli-
m. il. .Ncg. niaj., qnia ul quis sailern sub condi- zenlur quoniodù baplizanlur infantes, quorum nulla
littne abiolvi valeal, salis est, ul quamvis cerlù ncin adbuc voluiitas paluil; non lanicn damnaie debemus
cuiialcl, nieiilo lanien conjici posait enni velle ali- eos(iwi timidiùsagunl..., qui bapliz.iiv non audciileos,
sthi. Idanleni jure de Calliulicis omnibus pia-sumi- \erili nef nié conlrarium g» ranl volunlali-, aibilriuni :

lur; quia Iklc cummunis conun inlenlio esse ton- qiicd de parvulis dici non iiolest, in qnibns adiiue ra-
sue\il; cl in dnbiis inspieinius quod etpiurimùin lieri li<aiis nuilns est usus. Sed non solùni incredibilc est,
sidel... El veroexleiiora ^igna nibil conleruMl ad ve- nec iii fine viue liujns baplizari calccbumenum velle:
lani corani Deoconliilionem. Ergo pr.rsnmenda siml verùin eliamsi volunlas ejus incerta csl , iniilio salins

•idalind quidpi;ini, proinde ad confessionis deside- csl iiolenli liare, quà n volenli negare, ubi velil aa
rium (udmari ; nisi aliud probent circumsianliie, ul nolil, si non apparel, ul lainen credibilius sil, eum,
prul>aiil in Lulberaiii), qui vel tonfessionein odii, vel si posset , velle se potiiis fuisse dicturum ea Sacra-
eà ap;!d Lalliolicu.n fungi dedignalur. Si lanien verè menla percipere , sine (juibus jam credidil ,se non
a-qui>oc-a sinl moribundi signa, erit si toiidilioiialc oportere de corpore exire. > El cap. 28 ; < Ego non
lanlùm :ibsulvendus. sohim alios cilecliumciiMs, veriim eliam ipsos
, qui

iVo. Ubj. 4" : Cun^eb^io nonnisi apud sacerdolem vivoniium conjugiis copnbili, relinenl adullerina cou-
fieri polesl. Al{|ui coiife&»io absente sacerdole Hicia jugia, cùm s.dvos corpore non admiitainus ad Ba-

per iiulus, non lii apud sacerdoleni, scd ad suniiuuin plismum, lamen si dcsperati (I) jacnerinl, nec pro se

apud iaico.-<, (|ui nuluum lesles snnl. icspondere pulnerinl, baplizandos pnlo ni eliam l.oc ,

44G. il. neg. min. ; nam lil quidem immcdialc peccalnm cuin culeris rcgeneraliono abluiilur. Quis
apud laicos, sed ul ab eis ad s:icerdolein défère, da. enim novil, ulrùni foriassis adullerina^ carnis illcce-

Ab lioc enim, liOn à iaicis jielilur absolulio : ad eiini brà usipie ad Baplismum slaluerant delineii?... Quai

porrô dirigunlur signa, à quo pelimiis absolvi. anleiii B.ipiismatis, c.idem reconcilialionis esl causa,
447. Insl. : Coniessio à Iaicis deforenda ad sacer- si forlè pœ:ii:enlem linienda) vila» pcricuium pr.TOC-
doieni, iilabsenli. .Uqni Cb-mens VIII reprubavilcon- cnpaveril. Nec ipsos enim ex liàc viià, sine arrhà suae
fcbsioiies absenli laclas. Ergo. pacis exire, velle débet nialer Ecclesia. » Lndesic;
448. l». neg. niaj. ; eonl'essio enim qnrc nioraliler Ex Auguslino cadem est reconcilialionis dand.i; causa,

peisevtral corani ipso sacerdole, non fil absenli. Ta- qua> Bapli-mi. Atqui ex eodem Auguslino debel con-
lisauloni eslea de qnà nunc lo(iuiimir. Unde decla- feni Baplisinns caleclnmieno qui nec liaplisinuia

ravil Dellarmino Clcniens Vill se casum iiunc de- petit aciu, nec peliil cîim irrnpil niorbus. IIuc ei:im
crelo suo complctli iioluisse. Sed de eo l'usiiis
leiidiml omnia saiicli docloris momenla, ul q.-ùd
deiiiceps. proail iiiijusmodi calccliunienis eoruin in fide cliris-

449. iiic duo noianda, t" suflieere unum tc^lcm, liaiin ju.n nota volunlas; quôd iucrcdibile sil caiec/iU"

qui per se videril, aulabalio didiccril, moribi;ndum mcnum ne quidem in fine vilœ baplizari relie ; quàd
sacerdolis openi voci.' aul bigiiis iinplorAtse ;
q:iia uni (1) In edilis exemp!:uibns legitur: Si despcraîi it
credilur, cùui dala ei (ides in lerlii pra-jiidicium inira bc pœiiilcntes , al verba Ii;lc in novissima edi-
non
lione posl manuscriplos codiccs expuiicta sunl. Ecquî
ce<iit. imô sulHecrel leslinioniuui ijilideiiis v«;l iia;re-
vciô coiisiare pussil an intra se pa-iiileat, qui nco
tici, nisi ulcrqno. qtiod rartmi e«l, pi ;is:;îii j". ss-t voi!>" :;oci!!iiu FœniîeiMia.ii indieare polesl?
h\ii TRACTATUS DK TOi: SITENTIA. PAP.S 11. L.IG

dcinnm siipposil:Miiijiisvoliinl:u;s iiKcriilii'lino, vitilio cl biijusniodi , oiamyis non rr.TirniT Svcramenta ,

siiliiis est iwirnii dure, (imiin volnili ih(j<nc, clc, <|i',()il (|iii.i e\ iiisperaio lalia accidci uni ; vel clianisi niabis
^

(ioiiiiiiii (MliMliiiiiieiiusillo et) liMiiiù iiiiitli» Mil li;i|)liz;iii cl olislinalus diii peiscveiaiis in |icccalis csl , cl diii

dus, qno btipliuiulur iiij'aii'.cs, tjnurum iiiilln tulhuc vo non ciiifc^sus ; si priiil saccidolciii ul conlileredir

liinids imluit. Kij,'(> S. dixlor de iis liiiii ciilccliiiiiu;- i

(islendil se raccre vclle omiiia (pi;c dcbel , cl iiilcrca

iiis, (iiiii oliiœiiiii'iilibiis l()(|iiiliir , (|iii siiiiiii m'u IJiip- facius (Si iiiiilns vcl plin-nclic IIS, cl priiciiliim csl iii

tisiiii, seii rccuiK'ilialioiiis dcsideriiiiii iiiilli alin ^igno iiinrâ, dcbel |»r:csuppoiii coiiliilns; e; (aciciilc aiiqiio

niaiiifcslùniiil, (|iiàiu ips;i c:iliïcluiiiioiialùs vol Pœni- coiircssioiicni gcneralcm pro co, sicut lit in pO|iulo,

lenli.c pnifessioiu;. Alipii (piod iili itpie cial professio saccrdos facint alKolmioniMii al) oiniii sei.lcnii:^ cl
ill:t, hoc esl lidi li clirisliaiia; irlifjionis prolrssio. peccalo; cl polesl injiingere circiimsIaiiriliiK aliipiid

Ergo m calecliiimciMis vcl |

œnilciis ex i; so siio slalii pio co lacicndum , vcl lia rcdibiis aiil ((insaiiguineis

pra'Siiiuitiii' velle napti^innin aiil ioc<>iiciliatii)iioiii ,

|)i() cjiis anima , si volnnl a((c|)lar(î. Dcinde débet
sic cl pra'Siiiiiiliir li-mio calliolicaiii lidon prolchsiis, daii ci Kucliaiislia , qiiaiiivis iioii sil coiifcssns » in

aljsolulioMCii) lilii Chrisliaiioruin iiilcii(i(;ie. spccic. Magiiiini proleclo, ail llcmiciis à S. Fgnalio,
•i51. Iliiic corniL'ic \idc!iir (piod ropoiiil Poiilas, n. 2'jO!), asserlioiii misH;e pondus accedilcx anclnri-
verbo obsoUiiion, cas. A, iicmiic et calcclimiKniiim el tale liiijiis Saccidolalis ( peiiiide ut ex auclorilalc
pœniloiilom do (luibiis locpiitiir Aiigiisliniis, pcliissc Aiigusiini et D. Anlonini in Conrcssionali, [art. 3,

illiiin (piidem IJaplisina, i^iiim \crb rccuncilialioncm : cq). 17), ulpoïc cujiis liluliis sic liabet : Sacerdolula
quaiidofiiiidein iicc piior caloclHinienis, ncc posicrior juxia S. Ronuinœ Ecclesiœ et aliainm F.cclrsi:tiitni

pœiiilciililms iusci ibi voliuril , iiisi lit aller ad liap- iisuin , ex apostolicœ bibliotliccœ et sunctoritin Putinm,
tisimiin , aller ad reioncilialionein deveiiirel. juriiun sinictionibus, et Ecclesiarum el doclonini scrip'

Niinirùin veiô calccliumciius ille Uaplisinuin pclc- lis , ad optalum coinmodum quorumcumijne saccrdolmn
bal vel voce, vcl inoribiis, vol ralioiic càtccliiimena- colleclnm, cl omni nuper diligentià cas'.igaliim, ac sum-

tûs qiiom spoulè snsccperal , cl ii> (|iio volens coin- niorum ponlificum auclorilalc mullolics approbantin.
,

niorabaliir.Non voce; impie onim pcliissel, qi'.nd iion- 45'4. Ne (piid lamcndissimulemus,falendnm poslre-
nisi impie reeipore polerat. Non moribiis, ciim Dap-
nia Iktc vcrba qiia; ponliliciam approbalionem cx-
primiint, in edilioiie Vcneliis faclà an. I5GS, deinpla
lismo advcrseliir slalus adulterii. Krgo sii|.ercst ul
Baplisnmm expelcrc diceretnr, quia permanens in or- l'uissc, uli iiolat Liigo, disp. 20, de Kuebarisl., n. 82,

dine caltclinmenornm, inlende!)at aiiipiando eorntn

ubi cl monet in codcin Sacerdolali nonuibil esse

ciirislianam quanliim ad missas siccas, qiiod corrcclione indigeal

bonis frni. Alqui idem iiileiidil (|iii-.ipiis :

amplexus religioncm, in ipsà persévérai; née fideliimi vel, ul lo iiiiliir disj). 17, de Pa'iiil., n. 56, ipiod ni

uUns reporiclur, qui inlerrogaliîs annon in exitn sub- (iliis cdilionibns liujiis libri jam corrigi ineruci il. Quan-
sidia Ecclesia; recipcre vclit , non illico respondeal id
quàm et bine juvanliir parles noslnc, qnùd niliil circa

unnni sibi maxime CîSO in volis. Non ipiùd nescial ina- pr.esenlem nialeriam cmendatuni sil.

i)ia esse Sacramenla moribiis non emendatis; sed ibo. Prob. 5° ex synodalibus stalulis Lcmovicensis
,

Cnjus Ecclesix' edilis in syiiodo an. 1620, cul intcrfiiêie

quôd speret fiilurum ni aii(|uanilo rcsipiscal.

admodùm duodccim doclores, ai)I)ales undecim, decani 1res,

volnnlalis execnlio lamclsi dubia est cl in-

muttb lamen salins est nolculi dure, qiiàm negare piM'positi seplem, dccem priores , arcbipresb) icii dc-
certa ,

cein, etc. Ikcc poriô sic liabenl cap. 21 « Polerit

volenli ;
pnvserlim cùm credibilius sH cuin , si posset , :

telle se potiiia fuisse dictuium ca Sacravtenta percipere, qiioque idem applicari remedium ci qui judicio, oni-
itiumqiie sensuum usu slalim ca|lus csl, non pelilà
si)i,e quibiis jam crédit , non se oportere de corpore
exire.
Pœiiileiilià , m lloqie co.ntritio.ms signo i;dito , cùiii

452. Hiuç el mullô aperliùsfrangitur qnod reponit violenlià morhi judicatur de re|)eiitè et ex improviso
,

pr.Tveniiis et oppressus, el chrislianè vixil, l'erri(|ue

Nal. AiexanJer, bic, ail. 7, neg. G, nimiriim sujiponi
polesl judiciuni ex aclionibus viliic et nioribiis, cuin
ab Augiisliiio calçeimmenos ilios in adullerimc cainis
illecel'ià perscvcrare nokiisse. Neqiie cnim stipponit libenler Pœnilenli;c Sacramenlum peiitnrum l'orc, si

esse, sed id ila esse posse. Qitis, tempiis et violenlià niorbi permisissent ; liccl in boc
S. (locior id ila ail,
casu niliil de absolulionis elïeclii promiilcie los^i-
rjuis novil titrùm foilassis aduUerinœ carnis illecebrà

usquc ad Daptisminn slalucrunt dclineri? Neqiie nos iiius. Sed aniniarum salvandariinicaM.-à nuUiim reme-

cù'u moribmidiim voliimiis absohi, snpponimus euni

dium omiltcre debemus, quod Deiis potcslali nostrac

commisil. t> Hic ihesis iio>tra cl diserlèconlinelur, et

aclu adb 1 rere peccalo ; sed lieii posse ul non adlKc-
docliina; Sacerdolalis romani omninù coiigruit.
rcal, et inlùs alleratur ,
proinde magiiinn ab absolu-
lione sibi impendendâ solamen recipial. 436. Probaliir 4° auclorilalc Gregorii XV, qui no-

455. Prob. 2° ex Sacerdolali Romano Vcneliis cdilo slrani banc opinioucm, dùm esscl Bononiensis arclii-

an. loGO, ubi hœc, fol. 62, Icgnnliir, quasi ex sanclo cpiscopus, non approhavll lanlùm, sed et in praxi
Antoniuo depronipia. i Talis iiifirmus nul jani aiiiisit suis à sacerdolibus leneri voUiit : sic ille in Mcino-
ioquelam , vcl usuni ralionis ,
pula quia pbrer.elicus riali confossorum edilo Bononi.m, an. 1625, cap. I de
aut non. In primo casu, si benèvivebal, ut bonus Forma Sacrani. Pœnit., n. 16: « Licel absolvcre mo^
fîdelis , el frequenlabal confessionem etconimunioncin ribundiiin, clianisi nullum PocniteniioG signuni det iij
 .•517 CAP. V. DE CONFESSIONE. ^ij
prrsonlià confussarii, si (.mien nliquis lostoliir ciiin confessio, sine quA non niajjis subsislerc polcsl S.i-
osloiidigso ooii(i(oii(ii (lisiiltTiu:n. Iiiiô aiUlil Sar«ril» cramcninni ilhid, ipiùm sii.c doiore. Al(]ui iti projjo-
lalo KoiiiaHiiin ox iloctrin:\ L>. Anloiiiiii, |M)s^c cliMiii silo <asu nnlla est ««infcssio saciainculaii>.S.i(.rauiCH-
ahsdlvi niurilMiiiiliiiii, .issiiiMiiiii rroi|iit-ii(aio coiii'es- lalis l'hiin coKfrssio est accusatio s(n" ad absoliniunt'ii)

sii>ruMii , (|ii:iiiivis ropciilino casii oppicssiis Sacra- sacranientalcm ordinala. Alj|ui nnlla e.U pr.L.^onli m
mciiliiin non pelicrit. Nequo solùni polcsl confessa- id g'inis accuialio. L'bi enim dt-esl quodcuinqnc bi-
rius in lii& «Inolius oasihns ahsolvore, sf.d et df.bkt : pnuni cxtcrius, ibi nnlla pulesi lingi arcusalio. lia
quia coiilin}(Oi'c |H)(os( niuribnndnm cssc tantnni al- Siinmonel.
tritum, Uiulo danniolnr, nisi ahsolvalnr. » Ilanc an- 4GI. R. 1° disl. niaj. : Ad Sacramentun» re)uiiilur
t'^in praxini, ntanloa, UMjcri pi-rnnsil, cnm faclusesl nnleria scnsibilis ex opinione, probabiliori (juidnii,
suninins ponlifev; uoc proindc luuu ns(iuàm judica- sed nondimi delinilà, conccJo rcqnirilur tam ccrtè ;

vil iniprobaUileni. ut conlrariinn (ciieri non possil, nego. Aliam enim

Vil. Prob. 6' : Ex advcrsariorum confesso absolvi Poenitenli.e materiam assignat Iota bcbolisiarum .\( a-
poii.'sl inoriljundns, si volunlalis pia'lorila' toslinvi- dcmia. Absit aulem ul prupler scljole dis.sidia

niuni liabeal in alioruni vcil.is. Al(pii is de qno lo- diniiualur sine absolulione, qui ex ejus defcclii
qiiinuir, lioc vcl a'qiiivalons leslinionicuii l>al)ct. Fa- in uîicrnum perire possil. Utiquc, ail S. Léo, ep 83^
icnlnr enin> adslantcs cnni calliolicè vixisse, cl saniini aiiàs 91, cap. ."5
: Uulluin utile ac neccssaiiuin est, ut
idenlidom eliani frequenlàsse Sacranienla. Alqni eo peccalorum reatns ante tiliimtim dicin saccidolali sitp-
ipso sa(is toslanUir cnm ai)sohili<)ncni voliiisse in ar- plicatioiie solvriliir. Unde sapicnlcr Mekli. Canus,
li<Hilo niorlis. Qu.iiidoqnidoni nioie Cliristianornni pari. G Uclocl. de rœnil. : lu praxi Itujiis Siicrmitciili

mori velle ceasealur, qui Cluislianornm more vixc- liabciidci est poiiits ratio eorum quœ ad uiores et faln-
ril. Ergo. ti'in animarum pertinent, quàm ad metaplnjsicam, sive
458. Prob. 6" : Licel in extremis dul>ià nli malcrià, speculativas quœstione<.
cnm ocria baberi non poiest. Sic licet siib conilitione 4G'2. Nec nilius est ponderis qnod reponnnt aliijni,

uli ad Daplismum iiqnore omni, de qno dnbium esse pœniienlis aclns, eisi non snpponanlur esse Sacra-
possil an sit aqna. Sod in pra-scnli casn siippelilma- menli inateria,omninôlamen ad ejus valorem requiri.
teria dnbia. Queniadmodùm enini aqna é vitibus slil Ilinc enim sci|nilur cqnidem qnod si desint, Sacra-
lans, prndenler in casu necessilatis adbibclnr ad menlnm frucin suo cariiurum sit; non vcrù qno mi- 1

Baplismnm, posilo qiiùd snniorcs cbymici dnbilenC an nisler Sacranienlnm cerlo exponal nuliilalis pcricnio,
abaqnâ nalin-ali snbslanliaiiter différât : sic et ai)S(d\i Poslrcnnnn boc per bc illicilum est ;
primnm vero, nt
polest moribuniius, posito qnôd viri omniniodè gra- in Uapiismo et Exlremâ-Unciione, sic et in Pœnilon-
ves dnhitenl annon vita cjns praclerila sit confessio tià, nrgenle necessilalis casn tenlari polcsl.
qnaedam snfficicns, cùin dislinctior alia baberi non 465. R.2°neg. min. ; eisi enim in illoniiserrimocasu
potCït. Atqui de iiGC ad minns dnbilàrnnt Angnsliiins, non occnrrat confessio fornialis et expressa, occnrril
AntoniiMis, aliique viri scienliâ paiiler et j.ielato in- tamen implicita et viilnalis; qnui sicul, jnxla adver-
signes, quorum aliqnot appcllavimus. Fadem fuit, sarios, salis babelur in externo acsenslbili voluniatis
teste Havermanno, Universilalis tolius Lovaniensis conlitendi signe quod pœiiîlens absente confessario
sententia : eamque probabilem censet Uiiivcrsilas dédit ; sic et juxta Romaine Ecciesi* sensuni, salis
Viennensis apud Caramuelem. Ergo redargni non po- babetnr in vità, qnam diixit nioribundns, cbrislianâ :

lest (|ni eam praclicé sequiiur; qniqne dnbitat annon cnm qui cinislianè vixil, non minus confessarii opcni
nioribnndi gemilus, snspiria, inluitns, aspir-itiones, instant'; obiln iniplorare censealur, quàm qui id nulii
corporoi moins, sint signa quibns is et contrilioncni sapé admodùm X'quivoco, visus est aperire.
aliiino,

suani, et absolutionis desiderium indicare velil. Sic Adde quod in rébus lanti momenli non iniincrilô
enim non semel conligisse narrant Marohanliiis, Fior. pr?osinni p' ssil, quxdam, nt sxpiùs faclimi csi, à
Decoq, et alii cum ipsis. Quin cl audivimus a!i(itiein, pœnitcntc dari signa, qtic pcrcipere non possil con-
edito pênes miitorem pedis digitum motn, cnntrilio- fessarin>; quj'dani eliam, qn;c licél signa sinl ex
neni suani tesiificnri vohiisse ; nec tanicn fuisse ab- nienle moriciitis, uli lalia non babeantur à confessa-
soluium, quia molus ille à nullo perciperetur. Sed rio. Ilinc

quidiii snpponalur pbirics conlingere, quod scmel Ad secnndimi et terlium neg. min. ; ipsa enim vila
evencril? chrislianè acla non inccrUnn est volitie absoinlioriis
459. Addunl non panci , rnentem qucmdain ex sigmmi, molus verô, suspiria, oculorum contuilus,
S.'Pclri fabricà à Clémente VUl bis verbis absoiulum ejnsdcm signa sunt incerla.
fuisse : Si es capax, absotvo le : vernm, ail Lngo, 4C4. Inst. 1° : Vita cbristianc acla niiiil est alind
di,sp. 17, n. 54: Hœc narratio millum liahel fundamen- qnàm constans clirislianae religionis exercilinm per
lum : ut didici à mnliis doctis et prudenlibus viris, opora bona. Atqui bona opéra nniialei.ùs sunt confes-
qui in hàc Romœ urbe ipsius Clemcnlis tempore ad- sio Yel enim opéra h;cc de se sunt confessio, vel
erant. ex inlcnlime chrisliaiiè viventis. Non l.;alioqui fi-
460. Obj. l"ad SacramenlumPœniicnliLC requirilur delis qnisqne perpeiao confiteretur. Non 2., cùm nemo
materia icnsibilis, potissimùm autpm sncramentalis audilionem missx, et alia pietatis opéra ad bunc po-.
611) TKACTATUS DK l'OlvMii.M A. I'\ns I II. 520
btroinin alisoliitioiiis llucin diiii;;)!. •i(ii>. II. 'r ncg. inaj. : Velle cnim condli ri, proul
Mi'i. U. ilisl. min. : Oponi l)(»ii;i yvr se sdVa cl in bic sinnilm-, est bic cl mine velle absoivi à pue alis,

oinni sMIii non sMiil confissio, coim rdo ; (i[)(>ra liiin;i (jiir (pioniodo posMuil, declaranlur. Alqiii voliiiobaïc

jiiii(-(:t moi 1)1) :itl fxilinn vorgotili, snhilisliii'^no; non (inoddam est non explicilic (|'iideni, srd lacila; con-
gnnl (onli-ssio explicila, concodo ; implicila (;l la- Icssionis geniis ; ipiod nisi siil'licial, ne is quidcni ab-
cila, ncj^o. Siciil cnim smil iniplitili' pclilio K\lri'm;i;- s(dvi pr)icril, (|ui sola cxliibct doloris signa. Tude
Uncliohiset siiUVai^iomm qnv. pro iiiDricnlihns oUcrri Kccicsia (pi:e nemineni imqiiam ab-^oivil, nisi hune
soli'nt, il.t siinl implicila qnavlam |)clitio al)-.oliilio- ex|)licité et formaliler conlrilnm sup|)onal, lubensa!)-
liis. Krjço siciil alisoliilioni-. pi-lilio pcr si^Mia cl nutiis ;
solvit cum (picm implicite peccalu hua coidileri videl,
csl malciia siillicicnlcr scnsil)ili-. ad absolnlioiimi, iia aul pic suspicaliu'.

01 p( lilio pcr vilam ( liri«,lianc inslitiitam maleria est 570. Inst. 7," : Pia Ikcc volita; confcssionis pra;-
in oxlicmo casu siillicicns. siiinplio nonnisi in cxirema; ncccssitatis casu ad iin-

.400. Ad sccuiidmn, paît;!, vilain clirisliaiiani nmi I)ciliendani absolntioncm suKiccre potisl. Al(|ui mo-
ossc de se pcrpcUianï conlcssioneni, scd lune cinn ribundus non est in co casu : vel cnim is bcnè
uijjel |>cricnlnm ; idijuc ex iiilenlione (iliiisliani di-|)ositus csl, vi'l non. Si i., ipsi succurri potcsl per
sallcm inlcrpiclalivà, in qnanlinn clnislianc vivciis LxUcmam-Lnclioiicm, (prc ni alla vivorinn Sacra-
censcinr tlnistiunè niori vciic, adctxiui! jiivari Sa- mcnla graiiam primam per accidens prodiicit. Si
cnmcMlis, (|ii:c in Kccicsià morienlibus exhiber! 2., imitilis cr-t absobilio.

soient, llini'. Gabriel à S. Vincenlio (Jarnicblà : iTi. II. ncg. min. : ncc nocel objeclum ddennna :

I Cimi, inipiit, pe>tis (Papi;c siiborta an. KiiD) (piia Exli'<;ma:-l]iictionis eflicacia, mera e>l sclioUc

in niiilli> slalim pin-cncsiin cansarct, vcl niaximiMii disccptatio, cui atcrna bominis s-alus nonnisi Ic-
capilis doU)rcm, ila ipiod mnlli dare iiciinirent doioris nicrè et imprndcntcr alligari j)olcst. Sicnl ergo ad
signuin inanifcslnm, absolvcbanliir : quia l'acilc lalis sanilalein corporis gcniinanlur remédia-, ul uno
dolor pr;csnnicl)alur. Imù confessarios rogabanl, ut, délie. ente aliiid prosil, sic cl in casu nosiro lacicn-
si t'orlè niorbo illo inlerficerenlur, illos absoiverenl... dmn, cùni Sacraincnla in bominum gratiani inslilula

(Juotl et ego meo conl'essario dixi, et iiluni roi^avi boc sinl.

obnixè, haruM) tanicn ignarus sciioia; scntentiariuii, 'h'2. Obj. 2": Ut quis absolvi légitime possil, re-

cùm adbùc juvcnis essem. » Quis porrô (ideliiim, au qiiirilur i;i ipso mutalio qua-dam posl peccaluiii : in-

dilà pnvscrlini morte aiicujus qni sine absolulione Icrior I».

r contriiionem , cxlerior per conlessionem,

deccsscril, palàin vel privaiim non exoptel sibi lioc qu;e iiilerioris signum sit. Alqui nulla pror.sùs appa-
in casu snccurri, proul prceabanlin- Papi^e fidèles? rel mutalio in moricnte de quo bxjuimur.
De bis adi Ktiiicaiu amoris, n. 2151, ubi et l);ec scribit 473. H. disl. niaj. : Ueqiiiritur mutalio cxlerior vcl

digna iiolatu : i Idem Gabriel à S. Vmcentio narrai formalis, vel implicila cl inlerpretaiiva, conccdo ;

se i.'i facli contingcntià, ropreliensum fuisse à inoii- formalis, subdislinguo : ut quis absolvalur sim|iiicilcr

buisdo, (picni repeiitino inorbo corrcptum, inabsolu- cl absolutè, eslo; ut absolvalur condilionatè, nego ;

lum diuiiscrat, (luod in ipso doloris pelita;(iue con- ni qnis in exiremo agone absoivalur, sufiicil mulalio
fessionis signa non viderct. Qui ad se reversus asse- dubia , et non irratioiiabililer pr i sumpla. Poriù c.x

vcranlcr dixit, se signa pro posseexliibuissc; quùdque vilà cliristianè aclà légitimé pnesiiinilur bomincui

pruinde debebal ipstnn absolvcrc, beiièiiiie de ijjso \clie id ((uod volunl c;eteri fidèles, nimirùm et à Deo
pra-sunicre. Addens quôd, si lune inorluus fuissel, ob indnlgenliam , cl à saccrdole absolutionem consequi.
delVcluiii absoliilioiiis de suâ dcsperabal salule. A quo 474. Inst. : Vita Cbrisliana non magis csl pr.c-

die pr.cnominalus Gabriel iirislinam mntavil senten- sumpla confessio pro arliculo inorlis, quàni prs) lerj-

liani, noslram amplcxus, precaliirquc Icctorem ut cl pore pnecedenli. Cinn nulliiin pro niorlis arlicuio
ipse nostram in praxi scqu.itur. » Id cl nos eiiixè ub- del volil;e coidessionis siguuni, quod aniea i.on de-
secranius. Al crunl seinper qui pneconceplis opinio- dcrit. Alqui vita cbrisliana non fuit confessio pr;c-

nibus niordaciler adluoreales, iratruni siiuleni |)en- sunipla pro lempore priecedenli. Alioqui cbri.>liaiiô

clilari inaliiit, (|uàm vel unguem ab cis recedere, vivens semper vcllel conlileri.
qu;e didiceriinl juvciics, cl benè vel lîialè docuerunt. 475. il. neg. niaj. ; non cnim pncsumilur quis sa-
407. Inst. T : Velle confiteri non est aclu conlileri : nus velle inlcrpretativè absolvi, (juia dîiui saïuis est,

sicul velle coiilritioiieni non est aclu contriiionem scil cl possibileni (;l neccssariam esse expliciiam coii-

elicere. AUjui in pra!senti casu moribundus ad sum- fcssionem : at praisuniilur quis etsanus el a'gcr vella

mum vidl confileri. in necessilatis casu absolvi, quocun)(|uc tandem modo

i'.JS. R. r objeclioiiem banc in prrccipiliuni Iraberc : absolvi possil. l'nde el ipso sanilalis ICinpore, dùm
probal cnim, siquid probal. absolvi non pos.se cum, cbrir-tianè vivil, ccnselur absolutionem velle, non liic

qui solùm coram testibusconressariuni peliil. Eliiuno el nunc ; scd ad minus, cùm eâ indigebil.

cnim moro.->U3 quipiam dissertator dicel voluisse (pii- 470. Obj. 5" : Sacra Facultas Parisiensis, die ô fe-
dcin coidileri; at de iaclo non esse confessum : unde bruarii an. lOOo, lumc proscripsit Ainedaîi Gidmcaii
nccluuicabsolvet, elsi concilia et Paires absolvenduni proposilionem : « Talis infirmus, qui amisil loqîicl.ini

esse sanxerinl « vel usiiin raîionis, si Ijcnè vivcbat ni bonus cl fidcliS,

 6*1 CAP. V. DE CONFESSIONE. bîî

f et fro(|ueiUabai confo^^ionem ci ittiimumionom doril pa'nilciili;c signa, modo nor impreniten' appi-

I qiiamvis nmi pi'lionl Saciaiiu'iila ; ijuia t\ iiis|)oi-.ilo n-at, ncc in llagranli d: lirto f ci il ili-pnluMi^iis. I14

( talia acciiltTiinl, dolxl prasiipponi coiiuilus, cl fa- .Marciianlins, Aversa. l'assi'iis, \<i\\\. Abioluiiu, 11 13,

t ciciiie ;ili(iii(» «oiifessioiioin ^oiu'i.ilom pro »'o, sicut el alii qiios sc(| iiiir llci un.

I (il il) populo, sactiilos facial al»s"Iiili(iiM'iii ;ib omiii 1<S1. Prol). . Ul liiijiisn o i moriliuinliis non iinpni-
« senlonlià et ptccalo. > Alcpii liis veiltis expressiin deiilcr absoivi possil diKt sulliciiiiil :
1" nt iiiira fia

proscribilur Koniani Sacerdotalis opiiiio, qua; Mo- Saciamenlo injuria; 2°iil lorionuiiiioroiislrliininii <':ii

riiii opinioiiis siiiiul ac iioslnc non levé fiindamen- hiiiic prorsùs indigimin esse qui ab olvaliir. Atqni S*

tian e^t. niilla lil Sacrameiito injuria: iimu lue pi-r ap;.' s laiii

•177. Rcspondonl aliqiii liane Sacra; Facullalis cen- c'Oiidiiionoin non minus toll iliir i roniicn iâ qniuii

Siiram eodom anna, die jnnii "lii, Ilonia^ iniprobatan» qnolidiè in Baplismo. 2° Nec (CMo c< n l;il noiibiiii-

esse: lirèl ca-leroqui Aniadii doclrinam non approba- dniii liuiic prorsùs indigniim cssftpii absolvalur. Cn;i',
'
rcl Sedes Apoxlolica, quae plus vel minus srriploris elsi ne niiidcm ralionis compos \idealnr, ficri |
ossii,

luiju-ie bbruin daninavil, die a aprilis 1GC6, 12 se- non lanliim ul inlùs doleal de pircaiis, sed, rpnid vel
plend). IGT.'), el die IG seplcnib. 1680. ipsis Tlioiiii^lis sunicere débet, ul ; 1 qnod dobiris sui
478. He^poiident a!ii ciini Toiirnelyo , de Pœnit. , signum cxliilical, milii quidem imperviiiin, sf»d tanieu
duo in addiiclà proposilione conlineri : nenipè 1° nio- seiisibile, pula per gemilns, per suspiria, aliosvo cor-
ribunduni bomnn et fidelem, onini deslitulum ralionis poris motus. Id enim, si non semel contigil iis qui
el sensuuni usu , esse absolvenduni ;
2" hune abso!- <allio!iiè vixisse noscebai inr, potist et 'grn'io coiilin-

venduin esse, cù qiioil p-œxupfwui (h beat conirrius; gère. Ergo qui eum absolve! , et chnriiaiis cl oflicii
quia, aiebal ip^e sibi inlerpres Guimenius, rarissime ;
sui partes implere sibi vidcbitur. Id anteiii quis à
cvcuit, ut tam citb scnsibus quis, diim actu peccnt, desti- I Deo piniieiidum credal ?

tuatur ; ut vicinus nwrli non velit suœ saluti covsulere 482. His addunl aliqui, qimd subinsinuat Coma-
I

per nliquam aiirilionem. Porrô, inquiuni, merilô i^ta- rus Hiiygens Lovanieiisis d(?rlûr, ni nioribiindus illô
luil Sacra Kaci lias, doctriuam Inijus propositiouis uni- ;
lulù absoivi queal, salis esse qiiôd è cciiiiim hoini-
versiin et ahilulè sutiiplcnn esse periculosam in praxi iiuin millibus, qui in eo niiserrimo casii ver.Nantur,
(neqiie eniin liane alià aiïecit nolâ) :
1" quia auclor sit vel unus, cui mm data absolulio prodesse valeat.
Iki'c e.xpui)g«*ns Sacerdolalis verba, si perieuliun est in Hoc autem posse quis
(ieri nisi divinando negaveiil?
morà, pra-cipilaiida* absolulioni locuin facere videba- 483. Dices : in lioc casii neccissariô danda ei il'ab-
tur 2" quia adiui^sa ab anclorc laxiori suppositio coii-
; solutio, non solùm sub condiiione facli, qualis est
I

tritionis in eo eliam ,
qui duni actu peccat, sensibiis gemiiia li:çc, si vivis, si es baplizatus; sed sub Iiâc juris
dcslimilur, eo generalini k'iidil, ut cuicuniipie pec<a- coidilioiie. si sis disposilus.
I Atqui absolulio sub coii-
lori, eliam in duello, aliove scelcre letbaliler vid..e- dili<iiie jnris d.ila. non solùm
,
illicila es(, sed el iiiva-
ralo laxclur absolulio. A( niisqiiàin inlendil Facnllas lida. nli doccl .\cadeniia Lovaniensis. Absolulio enim
j

opinioneni noslram sano intelleclam sensu reprobare: est esseiilialilcr aclu- diealis. Alqiii re()ugiiat aclui
j

cùm, ul episcopi, >ic el llieologi parisiense» aliud aiii jndiciali qnod fiiatiir sui» coiidilioiu' jnris. liiT>c enim
de piiuseiili qua'sii<ine opinenlur, prout nolal Haber-
i
coiidilio judicii -nbslaiiiiam evcrlit : cùm judex sen-
tus. cap. il, § 3, sub lineni; soliimque in eo consen- tenliam ferre non p:)>sii nisi de ipso jure jndicet.
,
j

tianl.negandam esse absolulionem el Unctionem- Unde ni ridicuius fiiciil, qui il cerrl Damno Tilium
:

Ex(remam honiini in ipso aclu criniinis, duello, v. g., Iriremibus, sicrimen ejusiriremium pœnam merelur; vel:
vel ebrielale, sensibus desiiinio. Doinnm ndjudico Joamii,
licuic si ejus sit, seu, si ad ilUim
i79. Obj. 4° : Concilia el Rituale Pauli V, ad mo- /«s liabet;
,
sic el arlio sua; ne.scius sit sacerdos, qui
rienlis absolulionem requiru-ii ul signa Pœnileuliai dicat : Absolvo te, si dispositus ti$; quia, ut secularii
i

per se vel per alios exiiibuerii. Ergo. ; niagislralus judicare débet, an facinorosus isie irire-
480. R. Id eliam lequiri à nobis, cum \ila callio- mibus plecli nierealnr, an doinns
'

ilia silJoai.uis; sic

Jicé duola sil Inijusniodi sigiium, quod nt Auguslino el spiritalis judex an
, is vel ille debilis ad absolulio-
ad Bapiisinum sufliciens erai sic el nobis ad abso- nem disjiosit.oiiibus in^lruaIur,
,
an non.
lulionem. Qnod si requirere dicanlur signum à cliri- 484. Respoiident aliqui per argumeuium hoc sub-
slianà viià dislincium; reponain vel id ab ipsis re- verii prasim Ecclesi;e cùm
: juxla eam absoivai sa-
quiri ad absolnlionem dandam absolutè, non condi- cerdos in quantum potest, qna; iiiquiunt
, , veiba cou-
tionaliler ; vel Ecciesiam id minisiros suos edocere dilioni pr;rdiclse a-quivaieni.
voluisse quod cerlum essel : csiera verô quae dubia 483. Verùm nuliius plané est momenii rcsponsio
forent, reliqui-sse intacla, non tamen negâsse ut pa-
; isthaîc ; licct enim verba hrc , in quantum possum,
let ex Tridenlino, ubi nihil de quodam aiiioris inilio in omni casn adliibere. Alqiii mm
-m ("«i de islis , id
in atlrilione, nihil item de circumsianliis aggravanli-
si es dsposilus; lumquia id non W-n Eci lesia* pr.ixis;
bus elsi neulrum uegare voluerit sancla synodus, lum quia nunquàin pœnilen- d
:
• oblm.a peccloruni
Cu.NCLisio 111. — ISeque eliam redarguere au.sini, si remissione cerlus essel, lum quia longé rimi.sMÙs
quis nionbundum in calbolicà regione invenlum con- incmnberet sacerdos investigandispoîiiiicnlium dispo-
dilioualè absolvat, elsi uuUa per se vel Der lesics de- sitiouibas : unde freouenter eos eiiam qui ia habilu
TH. XXII. (Dix'êept.)
 SHÔ IIIACIAIUS UL imNilliNTIA. PARS II. tiU
Cl Occasiono jiroxim.'i vcrsarontiir, absolvtirel ; <|uia Se(|nitm' ex di( lis paulo aiilè.

se al> (iiiini \k'i <(nitlitifiiiis liujus oiilclam , saciile- 1 401. ;2' llaud ni'ccsMun esse ut «ouditio illa veibis
lalio cxpriiiiatur 1" (|uia
gii |)cricult> imimiiioiii aihiliaicliir : (|iia!af,'(Mi(li : coiidilioiialcni id gciius Ibrniani

abusiis iiiniiineros, pcssimas vcrô praîseiliin (oiiiiiiu- nec uilibi jMieeepil , nec nsijuàm diserlé approbavit
nioncs invclierel. Lrgo non idem sunl verba lia;e m Keclesia, scu in conciliis, seu ritualibns, licètminima

quantum possum, ae isla , si es disjwsiliis. Ila(|iic (iu;e(|(ie ad IVnnilenliam el casum moribundi spectan-
/»8G. U. ad iiiiniuni neg. min. Sil enini (|iii sacor- liasedulù ac scnipido!,è explaticl; 2" (piia (bim dubiè
dolCMJ voccl, ul morilminio ad Tiiica- laliis posilo, et dispo^iii?, coiilcrliM' Hapli.^nnis aut iiiliimoriun Liiclio,

iTConciliationem llaj^ilaïui, Pœnilenliaiii adminislrcl. non addilur condilio si sis dispositus ; eisi aliaî eondi-
Currat sacerdos, el ulrum(|ue invcniat cMiemos agcn- liitncs cerlis in casibus admitli jui)eanlur. Nec refert,

Icm spirilus ; noc uniim ab alio seccrnere possit : ail clariss. Daelnian ,
quod in Pœtiilenlii'i , non aulem
inium id manet , <|iiaiiliiin opinor, ul ne uni dcsit, in Baptisnio vel Extremâ-Unclione agatiu" de in)pe-

circa iiliiuiHiiu! Ii;cc proleral vcrba : si sis dhpositus, dieiidà Sacramenti nullilale. Prima enim cura est ut

vcl, quod in idem redit , si Lcclesiœ opein cjjlayiles ,

averlatur Sacramenti jjrolanalio : pai vi aulem inte-

eijo le absolvo. reslan Sacramenlum per nullilalem, an per indignam

487. Ad sccundum, disl.maj. : Absolulio est aclus susceplionem profanelur. Z" Quia in diibio an qui
judieialis, scd qui (piaiidoque circa nialeriani dui)iani praislo est ad Baptismurn liquor, aqua sil, non ideô
versari polcst , concède ; secùs, ncgo. Sicul eigo (pii sub condilione bac conferlur Baplisnius; si aqua
dubius num grave commiseril peccalum ,
quod sibi islliœc sit nalurulis.i" Quod elsi plurium disposilio du-
prorsùs exaninio elfiigil , absoivi débet; ctsaliem sul) bia sit , cùm instante naufragio vel pugnâ datur abso-

liàc laeilâ condilione absolvitur, si capax es ; quidni lulio, ba;c tamen cilra condilionem dalur.
el sub islâ possil ([uis absolvi , si sis disposiius ? Cerlè 492.3° llaud tamen deliquisse credam eum, qui quam
11(111 magis inlenlio non absolvendi indispositum lollil mente formaliler aut implicite geril condilionem ,

veram inlenlionem absolvendi disposilum ;

quàm in- verbis exprimeret ;
quia banc si non ajiprobal, sal-

lenlio negandai incapaci absoluiionis , lollil sinecram tem permiliil Ecclcsia : cùm è lot ibeologis, qui eam
ejusdem, si capax sil, absolvendi inlenlionem. Tune in lialiâ, Ilispaniis et alibi passim commendanl, ne
auiem judex de jure judical ,
quantum et liic et nunc unus quidem bine lemerilalis aul periculosai novilalis
poiesi. probrum ineurreril. Imo ferunl episcopos quosdam
488. Ad lerlium, neg. conseq. Ideô enim ridiculus in Decretis suis eam velul uiilem proposuisse.

foret judex secularis ,

qui iriremibus damnarel sub 493. At, inquies , Tridenlinum , scss. 7, can. 13,
condilione demerili , aul domum cuipiam adjudicaret velal ne recepti Ecclesiœ catkolicœ rilus in solemni Sa-

sub condilione possessionis ;

quia tribunal ejus spé- cramentorum adminislralione adliiberi consueti... in no-

cial homines ,
quibus el coram quibus jus dicere de- vos altos per quetncumque Ecclesiarum pastorem tnulari

bel , ut suum cuique asseralur. Nemini aulem suum posse dicanlur.

asseril, qui jiidicium suum condilioni omnibus ignolœ Verùm nibil indè adversùs responsionem noslrara.
alligal. Non ila porrô est de sacerdole, qui quemquam Nam i" condilio addila forma; nibil in eàdem forma
sub disposilionis condilione absolvil. ila;e enim Cbri- immulat : baec enim est semper : Ego le absolvo ; id

slo priucipaliler absolvenli apprimè nota est; qui aulem si sis disposiius , non magis formam mutai
proindè, si reipsà disposiius sil pœuitens, ralam quàm istud , si vivis : quod tamen vix quisquam negat
liabei minislri sui senlentiam ; tamelsi nec ipse, nec addi posse. 2° Non polesldici, per quemcumque pasto-

puenilens de condilionis exisieniiâ cerlô judicare au- rem seu paiochuiii induci ritum qui ex commimiori
sinl. tlieologorum assensu , vidente , nec baclenùs inipro-
489. An aulem condilio quandoiermieapponi ,
de- banle Ecclesià, induclus est. Ulique ab eo forel absti-
bel, ore exprimi possil aul debeal , dissenliunt tlieo- nendum in diœcesibus , ubi probibcretiu' ab episco-

logi. Alii negant eam sine peccalo reliccri posse : ila pis. Iniô, cùm ex omnium penè consensu suflicial con-
nonnulli apud La Croix, lib. G, n. 85. Alii contra as- dilionem priediclam mentaliler apponi; ejusdem veiù

I
s( runl salis esse ut mente babealur, seu lormaliter, formalis expressio quibusdam offensioni esse inoi|iiat,

i
scu virlualiler el inq)licilè ;
prout babet, qui secun- el lumullum ciere ; salius fueril ab eà omniiiù cuiii

diun inslilulionem Cbrisli vel iiitenlidnem Ecclesiac Lovaniensibus abslinere.

conlessiones excipere vull. Alii negant eam sine pec- 494. Quieres quid sibi velit id S. Tbom* , opusc.

calo exprimi posse : ila illusl. auclor Moralis vulgo 65 : Si infirmus petit Pœnitentiam , el anlequàm sacer-
Gralianopolitanae. Alii demùm expressioncm illius dos venial ad eum sit morluus, velamiseril loquelani,
,

obessc validilali Sacramenti contendunl ; ila vir exi- sacerdos habeat eum pro confesso et posl mortem ab- ,

mius Carolus Gislenus Daëlmam in llniversitale Lo- solvat eum.

vaniensi S. T. doclor regens , eamque opinionem in R. 1" opusculum illud falsô adscribi D. Tbome.
illà celebri scholà comnmuiler doceri accipio. 2" Cilala verba esse inlelligenda de absolulione (pia-

490. De bis islhjcc ego lubens senlirem , si quid lis dari potesl , nemj)è à peccatis , si loquelA destitu-

niibi omnium minimo seulire licet :

1" condilionis tus adbuc vival; el à censuris , si jam egeril spirilmn.

bujus expressionem niliil nocere valori absolulionis. Cielerùm opinanlur medici quidem , manere animant
^i5 CAÏ'. V DE CONFESSIONE. UÎQ

in rorporc imo vel allorotiiiailraïUe i

osl inortcm miI- nus. aliiqui' sancli Oricnlalis Ecclcsir ainislili-, qui

garitiT c^i^linlalalIl. Opinio lia?r,:iilLaCri>ix,ii. !lG'i, caiioiiicas, n<c ceric laxiores de fiœnilonliA canonici

si ciii |>or .'tnclorilalciii vol r:ili<inein fi.U, s;iUcin Jiilii»' O|iislolas scripseruni, unaniini conrenlu >laltiunl

probabilis.altsolval sub coiiJilione. 0/);wMnii» autan ncMuini |«isl la|.stii,i p.ii.iti nli uc^andani es'O iccon-
egohactcttùs pntati,a adhuc piiio c$ic cerlum. ciliaruMicni.

î97. Connriii. i < \ ili-mia. <|<<i, liii. i. t'astoris,

3*irècvtatio t)ie'tLnica. inandaio 4, cujusvcrba refrrl CIcmciis Alexand., lib.

De VtTKRI EtCLESI.C DISCIPLINA tIRCA NKCATAM VEL 2S!r<nial., osan;^olijns>iiq'iilius'.il «-i j •c':M''-ar mœ-
V10nitL> VM SAMs QIAM l.>- ol.i.c sigilintini vi niain c<i!:ccdil. Ci'nn ci.n lib^T ille
CONCEsSAM CEKTIS l'El C 1

FltMIS ABSOLETIO.NEM.
Gr.rcè cdilus, lirèl in quibusdam deHcicns, nin^no in

protio es?cl aptid Ecclcsias orienîalcs, non vidclur

Qiu-csUocsl an nonMUiJMin.o Kccii sif, lloinnnasci-
probabile i|nod graviler lapsis absoluiionem in cxilu
litcl, r.arlba-ineii.Ms cl llispna, |iacem, comnnn.io-
negaveriiil.
nom, son absolutioneni sacranientaleni ali(juando ne-
498. Confinn. 2" ex S. Iren;eo,l. 1 advcrsùs hxreses,
gavcrint iis <jui can uiconnu ciiiuinuiu, idol'>lalri.c
vidclicel, huiuic.dii cl niœchiaî rci es.^enl, seu jKiceui
c;ip. 9, ubi rcf- ri muliere> à M.iicoh i-rcsiarchâ ronsla-

hanc pciiisseiil lanlùm inliiniiialis Icmpore , scii tam praïas, exoniologesi facià in Ecclesiam recepias fuisse.

sani cl aiilo nuubuni pclerc ii.ca'pi;senl. De hoc ;iu- 499. Ctmfirm. 5° ex Niaeno concilio, can. 15,
ubi sic sancilnm est De liis qui ad lilœ cxhum re-
teni non una esl cruditoruni opiiiiu.
:

49o. Alii niuiirùni ceiisCiil cujuscumque ab-olulio- uiuut, eliani nunc lex anliqua servabilur : ila ut si

nis speni pnecisani, qui idololalria; volun- qui$ egredilur è corpore, ultimo et nuxim'? necessario
iis fuis>e
laria: criinen inciirrisseul ; ila Duguelus, disserl. l(i. Vialico minime privelur. Quod si dcsperalus et conse-

Alii lis dunlaxai ncgalaiu fuisse rccoaciliaiioncm vo- cutus cumtmmionem, oblalionisqae particeps facliis ile-
iui.l.quicani Uinlùi:. ingruciUcmurLocxpt:liisscnl;non ritm convulescit, sit iut r eos qui communionem oratio-

veroiilis, qui Jani Pœnilciiliàderungi incœpisSciil : iia nis tanlumniodo conseijuuHlur ( id esl, qnod >upererat
Morinus, lib. 10, cap. 2el5. NalalisAlexander, disscrl. lemporis ad «anonicani pœnilenliam pr^esliluli eme-

7 in seciil. ill. .\iii dcniùni ccuscnl neiniui unquàui tialur. ) Generaliler auiem omiii cuilibet in exîiu posilo,

Cliaminexlrcniin i.egalani l"uis_-e al)soliilionei:i , modo et j'oscenti sii>i Eucliarisliœ graticm tribut, episcoput

tuHC lempoiis cxpclilani. lu Tounielyus. Sil probabililer (seu, jul alii Icguiil, jotlquimi probaverîl)

Co.NCLESiorRiMA. — Ncc Orienlis, nec majores Occi- ex oblalionc dare dcbebit. Ergo omnibus pœnilenliae
denlis Ec-clesi;v, ni Ro!u:!na,Carlli9ginensis, tli^panica sladium ingressi.-, juxla antiquain Ecclesix legem da-

lapsis gra\ionbus qni Pœnilcnlià funcli LS>cnl, vcl balur in exilu Viajicuni. Alqni Viaîicnm illud vel
fungi incœpiïscnl, absolulionem in exilu dencgûriml. eral Eucharisiia, ul Cabassulio videiur; cl lime du
Severior taraen quibusdam in iocis viguit disciplina. bio pr«icul reconcilialiouem sacre sviiaxi pneviam
Très suai jarics sup[)onebal : vel eral ipsamel absolulio, ut conicndil,

4%. Prob. prima pars de orieuialibus Ecciesiis. nec ma!è probai Nal. Alexander es can. 5 concilii
liis ucmpè rigor laiilns aflingi non del>et, adsi id exi Aransicini I, ubi b:cc legunlur : Qui rccednnt de cor
ganl vel expressa qiutdani Lujus excmpla, vcl PP. pore, PœnilL'iitià acceplâ, placuit sine reconcilialvrih

Gr.icornni teslus, <;iii loiiioii sc:isu i.ilclligi non pos- mmùs imposilione, illà uiiniiùîn S'denmi cl ullimâ
sinl. Alqui neulruii: ab advcrsariis pntsuiri poicsl : quo; non:iî-i i;;lrgrè Pœnilenliâ fiinclis inJulgeba-
quin ei uirumqne, lum exemplis, luni luculenlis les- liir, eis communicûri secuudiim definiliones Pcirum ,
j

Unioitiis iinpugnanius. i;ui liujusmodi communioneni congruenler Viaiicum no-

1° Eaim longe aliud exeuiplum dedil S. Paulus minûrunt : et lune foniialilor habeiuus inîenluni.
ciim, i Cor. i, iuesium Corii;lbium po>l Eigo stal 1" insigniores OnL'nli> Eccleii:.s paccni
aniii unius
pœnilcniiam absolvii. i>' Aliud Joannes evangelisla ,
gravissimè lapsis. mudù p i iiilciiîi'i ;- , nui dcne-
q»ii, lesle llicronymo, lib. de Script. EUiclcs-, loias gàsse. Jam
Asiœ fundaiil rexiUfue Ecdesias : is enim adolescen- Prob. secunda pais île insi^i.ic iiims ;alin.e lingux

lem iliiim prxdouu.ii ducem, de quo alibi diximus, Ecciebiis. îl.e ni;i:iiiun liicrunl Afric.ma. Hispaiûeu-

liomicidiis liièt âlii>({ue facinoribns squalentem. |ost ses, Romana polis-iniùni. Ahjui ex b^s iiu'la j acem
Iirevis puenilcnli.c sladiu:n conmmnioui resliluil negabal pœ.itlenlibus qua:ttunilibel rei oliin fuissent.

ul Hisl. lib. 5, cap. 17, ex Clemeule Alexand. referl iOO. Non AIricana, ul palet ex iîinuaieris lextibus

Euscbius. 5" Alla quopie eral Eccle-i e Alexaii<Jrin;e S. Cypriani, qni tolius Africi; occidenlalis Primas
praxis, ul conslat exJamcilaJo fado Serapi'.nis, ad di>ciplinain ojiis non ignoravil. Epist. H, !afi>o- qui

quem in eslreniis |K)siluui , missa esl Eucharislia, li- sii.e Panileniià pateni accipere volebanl , redarguit

cèl iditUs immnlàssel : fjuoniam, ait apcd Lusebiuiu ,

duilù ex lioniicidis cl adulteris forniailione. yam ,

lib. 6, cap 56, S. Dionv^ius Alexand., à me mar.dalum I

inqnit, ciuH in jiiinoribus dclictis. quœ non in Deum
eral, «/ qui jam estent vilà mitjraluri, sam'tori'.m wijs- » co-nmiitunlur, Panitenlio. agatur justo lempore... quanta
liTioru»! (dummodb pelèrent, et tel maxime si antea, mugis in his graciêsimis et extremis Sacrilicatorum
\

dum intégra valetudine eranl supplices peiiviisent] par- | ddictii cauii omuia et modcralè secundiun disciplinam
{ici pes fièrent. 4' E)emiim Basilius, Gregorius .Nvïso- £ t^omivi ohserrari onorf^f ' fl»e àcelc.ibu: Qij.ijtiscum-
 5Î7 lUACiATLS DE l'UEMTEiNTJA. PARS II. 52B

qui' pix iirnniilliliir, nioch^ ciiiiiiio sua jusio tcirporr sunt ililalionis suslinere , causa lenealur . rdriii»

rcspniuli'al. Idem, ••pisl. .iatl Aiitoiiia- auleni, quorum viLe su:e linem urgt-ns exilns tiiindu-
l'Oj .i;c;ili;«

liiiii. Miror, inqiiit, (fuosdam sic obslinalos cssc , ul neni l'erré non potesl , aclà Pu'nilenlià cl |u' le.-sù
'

diinliiiii non pulcnl lupsis Po'nUailiam, aut pœuUcn

'

freiiuenlcr suorum dclestalione peccatorum... lia de-

iibiii i\ïistinicn( veniani esse dnu'cjumlum. VA iiilra : nuim caillé cl sollicilè subvcniri ; Oeo ipso si i uLc quid
'

Aul si se cordis cl renis scrulttlorcni cunsliiuil et judi- (le lalibus iaeial... Nobis laiiieii anxiè curaiil.iMis , ut

cent N(»valianus, per omnia animUiler judiccl , cl ... iK-e pioiiam iioslram improbi lioiiiines laudeiil l.icilil.:-

fraudatorcs el mœclios à latere nique ù comilalu suo tcm ; nec verù pœnilenles accusent iiosiram qi.n i

ti'paicl... quibiis tamen cl ipsis Pa'nilenlia concedi- duram crudelilatem. > Hic veniu; expertes non sunt
lur. Hic lolo lacuiidia; sua: iuiiiclu iusurgil Cypiia- qui in perseculione iapsicrimeii suum pœuileniià di»

rtus iu Novaliauos, qui uiœcliis sod non liljollalicis , liiere iiicn pcranl : al in ejus decursu lelbali niorbo
pacem conccdebaul. Al (juis pulcl S. mailyii'u» lani liieraiil corn pli.

acri censura, stylo lain veliomcnli iiisoclaiuruui 504. Iiii.oienliiis I, episl. 3 ad Exuperium Tolosa»
fuisse discipluiain, qu:ï; Carlhagine, vci in aiiis Alri- niim pra-siilem, de liis disserens, cpii post Baptismura

cie pailibus lecepla luisselï Ilinc inlrepidè sic con- OUI i lenipiire impiidicis volu|ilalibusdevoli Pa>nilen-

cludit : ISeniinem putamus ù fructu salisfattionis cl liaiii ac pacem deprecabaiiliir ; f>(; //is, inipiil, ofcser-

spe pucis arcendum. El paulô post : (ruslnindœ vatiu prior, diiriur, postcrior, de, siip., ii. 432.

fraternilalis irrisio ! miseroium lamentaitlium cu- 505. Cœlesliuiis, episl. 2 ad episcopos provmciarum

duca dcceplio ! liœrelicœ inslitntionis inefficux el Vieimensis ac Niirbonensis. « Agni>vimiis, iiiquil ,

vana tradilio ! hortariad snlisfaclionis Pœmleiiliam , el Pœniienliam moncnlibus deiieg iri, nec illiMum dcsi-
subtmhere de salisfactione mcdicinam, elc. Ergo eral deriis anmii, ipii obilùs sui leuipnre liiic aiiim:e sii;c

id apud saniorcs «piscopos iusiar priiicipii, non e»e cupiiiiil rcmctiio subvcniri. Ilornuius, fil: or, laniu;

venià IVusliandos, quos ad l'œnitenliani iiotlari de impielalis allipiem leiieriri , ul d- Ici p elale drsj e-
Lcamus. Cùin ergo et Cyprianus et alii SS. doclo- , rel, quasi non j)0ssil ad se (piovis leii ptue cinciir-

res, omne peccatorum genus ad Pœnitenliam stiinu- ren'i succurrere... Quid li^c mgo a!iud esi, tyi»:n

larent, consequens est ul iis pœnilentibus paceu' ac niorierili niorlem addere. ejnstpn- aiiiu ain suâcrndeli-
veniam largireulur. lale, ne absolulaessepossii, occ deio?. .Quovis(ergo)
î)01. Idem de Uispaniensibus Ecclesiis, quod mox lenipore non esl diMie^amia itirniiiulia poslulanli. >

de Alricanà dici polesl. Et id quidem probalur 1° ex Qiiu! (nnnia veleris EcdeMa; discipliiiam el exhibent,

cilalo Nica'ni coucilii canone : cùm enim eidem con- et solide vindicant.

cilio pra;fueril Osius Cordubensis in Hispanià episco- 50G. S. Léo, opist. 85 : Ilis , ail, qui in lewpore in-

pus , et inleifueiiul diversannn genlium anlisliles firniiinlis,Qlc., ul supra, n. 452.

quibus dubio procul nec genlis sux' nec illuslriorum , ilis ac( cdil Trideiilimini. sess. 1 i, oap. 7. ubi occa-

Ecciesiarum iguola eral disciplina, miruni, si graviter sione reservalionis c;isuuiii sic loqiiilur : « Pic ndiuo-

lapsos sccundùm legeni anliquam recoiiciliandos esse dîiin, ne bâc ipsâ occasione ali(|uis pcieal , in • àdein

saiLxisscut, posilo quod vel vguissel penè ubique con- Ecclesià cuslodilum somperfnil, utniilli sii reserva;io

traria lex, vel luec recens ac novella luisset. in arliciilo niortis : aiqne ideo oinnes saceid:iles,
502. 2" Vel ex ipsà llliberilanà syiiodo, quie potis- quiislibel pœiiiieiiles àqnibiisli! el pecialisel cmsuris
simarn in prseseuli difliculiaiem facessil. Sic illa can. absolvere possinl. s Alqui (j'io.l souper cusl ditum

22 : c Siquis de calbolicâ Ecclesià ad ha;resim Iran- esl, tribus prioribus seculis cuslo.iiiiim luit : quud au-
silum fecerit, rursùsque ad Ecclesiam récurrent, pla- Icm in Ecclesià iiiuelinilè cuslodilum est , id sallem

j cuit huic Pœnitenliam non esse denegandam, eoquod in insignioribus Ecclesiis cuslodiri debiiit. Ergo.

! cognoverit pecealuni suuin... cui ( eliam )

postdecem 507. Prob. tertia pars, nimirùm ipiod severior qui-
pra-Slari coninnuiio débet. » Can. -46 : < Si quis busdam iiilocis vigueril diMiplina : Pro!)., iii(|u;nii, ex
Iannos
fidelis aposlala, per iniinila tempera ad Ecclesiam Cypriano, episl. 85, aliàs 52. jam cilala, ul)i sic : « Et

non accesserit , si tamen aliquando fueril reversas, quidem ajjud aniecessores nos.ros quidam de cpisco-
nec l'uerit idololatra ,
post decem aiinos placuit euni pis islis in provincià noslrà dandun pacem mœcliis
coniniunionem accipere. > Idem quoad conjugales, non putaverunl, el in loium Ptt'nilenli:eIocum conlia
qui sa;piùs niœchali l'uerinl , decernitur can. il adulleria daiiserunl : non lameii àcocj iscoponim suo-

proindè nec mœchi, nec apostalse, nec b;ereiici recon- rum coliegio recesseiiiiil, > ele. Sed ipii adullcris pa-
ciliaiioiie in Hispauiis privabanlur. Sed de lUiberi- cem negabanl, eam à forlinri iiegaie debuenml ma-
lano concilio inira. jorum criminum reis, qualia siiM indubiè liomicidiiim,

505. Mulio evideulior est Ecclesiae Romance con- ac pi\rcipuè idoldalria ,

quani TerUiiliaiius in siio de
sueiudo. Ihcc enim prœter quàm ex cilalo ISicœni ipsà libro vocal principale crinien generis Immani, sum-
coucilii canone alïatim deducitur, propriis suis moiiu- miiin seculi reatum, lotam judicii cmisam.

nientis constat plenissimè 1" enim Clerus Romaiius: 508. Idem cunfirmari polest lum ex praxi ,
quse

in Epist. ad Cyprianuni, inter Cyprianicas , n. 51, anno tanlùni 1596, in Galliis à Carolo VI abrogaia est,

sanxit, ut in suspeuso , usque ad novi ponlilicis insli- el jiixla quam in quibusdam hujus regni provint iis,

luii jiaiii, coruiii, lapsorum videlicet, « qui moras pos- non in omnibus tamen, sonlibusad niorleni damualis
 Bî<> CAP. V. nr r.ONFESSIONE. -. f;5fl

confcssio 01 alisoinlio iloncgahaim* ; lum , ail Wilas- (i<ii m vcri adinodi'im ^iiiiilo sil , cdirliim de qnd
siiis ox concilio Suloiisi, iibi ediiUiin csl ne Messa- loquiuir Terlullianus, nec '/.epbyrini esse, ni perpcraiii

liani , quia Ec(-losi:iiu s:i-piùs IndiUcali csscnl, ab eà exislimavii naronius,nec pioliinc Koinanu; Ecclesiaj

(Jiiiicciis ncip aiiUir. Scd iiiah' : ci'iiii deSMiodoSydse sciisuu' cxliibcrc. .XUpii id admodum vcrisimiie est.
luibilA paiica li.i'c c\ l'holio >»|)i isinlap id l.altl)eiiin, 1
"
Oiiia dccrciuni ab Aposlnlic'i Scde in iv. lanli iiio-

Cl Barcninm ad an. 383, n. 50 : i In concilio Syd:i' iiiciiii profccium, sa-pé sa'piiis instar reguke, pbiribus
lialiito Aldi'l|.|)ius licci l'irnihiiiiain pollicerelur, non sallem in locis cilaluin fuis>fit. Contra \cro decrelum
fsl admissis, qnanivis liaTosim dele-laii vidcrclur ; de quo iiunc aginius, uni noium luit Tcrlulliano , aul
quoiiiam non c\ corde l'crniicniia cl rcnimlialio lacla sall'Mn ab co uno produclum. 2' Quia post morlom
o-sol. • Eo JMilcin (|iiia rej. dus sil vir MispccUvadmo- Fabiani anccps eral llomana Eccicsia cpiid sibi fa-
diwn Pœ ileiiti;v, qt.is sot io oolligal poenilentcs lircrc- cicndum essel cum iis qui in Idololalriam lapsi csscnt,
li( os in pxilii rc ccos fui se? iiiliilque eâ do re ante conslilitlionem novi episcopi
5(10. l)l>j. I
'

conii.i I Cl -2 pari. : F.cclesia Roniana cl dccrelorio jndicio sancire \oluit; ni liquol ex citalâ
Afric.in.i prima. Il sii)t sedcin vindifaiil inlcr nobiliores suporiùs ejusdem epistoià. Atqiii , si publico edicto
E(«l >ia>. Al Mii iilra jn»^ ;inlc Zcphyiini ponli!i( alnm circa an. circiler 215, sanxissel Zephyrinus ncgan-
Il œcliis, lidiiiicidis ci ido ohilris ctiain pœiiilcnlilius dam esse sacrificaiis pacem, prnesio fiiissct agendi
pat cm d.'iiciiahat. Prob min. ex Ter nliiano, qui Ca- raiionis norma, qiuT'anxiciatem illam lolIerel.ô'Quia
lhiilici> insulialiinc cxprnbral noviialcn» dccrcii, que ex adductis supra mnnunienlis constat, aliam reipsà
priuiùiii I
ax niœ( bis |
romi-sa est. Sic iilc, bb. de fuisse Roinan.ie Ec( lcsi;c raiionem ,
quàm qu;e edicli
Piiilicil à, cap. 1 : « Audi;» cdiclmii esse propusilum, auclori iribuitur à Tcrlulliano. 4' Dcmùin quia iiihil

01 quidcin percmpi lium. Episcopus episcoponiin [

est in Tcrtiilliani lextu , unde edictura illud ponlificî

( Zeph\Tiiius(l) ) cdi(il : Ei^:» il niœciiijc el l'i rnica- Romano ailribualur. Quod enim snum boc edicluin
lionis delicla l'œiiileulià fun^ lis dimillo. > Tum cdi- aKingit episcopo episcopornm, nibil omaino probat. Tnni
cliim iibid vclliiaiis ii dcridcns, quia niœcbis , non quia ne unus quidcm baclcnùs Uom. Ponlifox fasUio-
aiilcin bonncidis ac idal ilalris paccm darct, sicpnise- sum illiid nonicn sibi assmnpsit, ac inullo minus Zc-
quilm-, caji. o : « Q .idagis niolbs ima el huinanissinia p'iyrinns, vir eximi;!; bumilitalis ; tum quia nesciebat
«li «ipl.iia? aui iiiii.ilnis ois crimtiiibus boc esse de- Erclesia Romaiia ampnilalis iisce ac juveniliter lu»
bcliis... aiii >i non oiiinilius, noslra esse. Idololatram mciiijbiis Ycrbis nli : Kgo et mœcliiœ el formciUionit
(Miidcni cl 11 iniii'idam seiiiel damnas, mœcinim vcrô peccain dimillo. Unde si cuipiam ailribualur cdiclum
de incdio i X iii , idfdoialr.e succcssorcm ( in Deca- illnd, non ccrtc Rom, pontifici ; sed alicui probabiliter
l(»g() ), buniicid.e ::nleccssoreni , ulriiisqne collegam : Africa* episcopo, ex iis quos epist. 85, indigila*
I

person:e acccpialio csl » El cap. ull. sic rem lolani I

Cyprianus. Potuii enim esse inter ces quispiam nomi-
coUigil : « y lacumque aucloritas, qu;vcuniipie ralio nis niagni, inultx'que auclorilalis, qui , coiilra coUe-
mœciio cl r. rnicalori paccm EcciesiaNlicam icddil ,
garum suorum morem , moeclios ab bomicidis et
eamdem dcbcbil el bomicida; cl idob)lalr.c lœnilenli- idolidatris secernens ,
quam bis ncgabal pacem , illis

bu5. > PoiTÙ, et-i Terlullianus, cùm iibrnm de Pndi- coiicedi voluerit. Inde autem mola est, quoc facile

cilià scripsil , ad .Monlani parles jani del'cte al , i.oii movebaïur , bilis Terttilliani : qnapropler eum con-
eu usiiue eral sensu dosiilulus , ni palàm assererel id teinptim in episcopum episcoporum iraduxit ,
quasi
cujus faisilas orbi universo comperta lorel. Uode, ail canoris legem indiccret.
Wilassius, pa.'. 818, et utcumquc Collaloi ecdtsiasti- 511. R. 2° cum aliis, Terlullianum, seu marie pro-
eus, disseil. IG, p. 296, dinum <'St cum .Morino el prio , seu falso deceplum rumore quem avide arri- ,

Nal. Alcxandro vociferari , Tertullianum pro more puerit, ut soient omnium temporum iiovatores et ;

b.ireticornm,ul errores suos adslnieret, faisa Catiio- ficliiium edictum cuidam episcopo affinxis!^e, et ira-

licis di.gmala iinpegisse. Tum quia Terlullianus, et petu quodam Africaiio simul et ba'relit o , Ecclesis
acri scmper ingcnio pr.cdilus fuit , et nusquàm ad disciplinam infideliter exbibuisse. Neque enim major
calumnias et pulida mendacia projeclus. Tum quia debelnr fides Tcrlulliano jam Monlanisla'. (juàm Tcr-
iiullmn in hoc ejus opère apparel nialai fidei vcsti- lulliano Calholico. Alqui Terlullianus, dùin c nosiris

giu.ii; cnm et iliic sponiè agnoscat se adversùs ea eral, nulle redarguente, delictis omnibus p;.ceni et

pr.cliari , qiuc olim defendissel ; et Caiholicoruni ar- veni 'm spondebal ab Ecclesià. Sic enim alioqiiebaïur

g!;sneira sununà fide referai. Ergo. mœchos et idoloialras in Lib. de Pœiiil., cap. 8:
il. ad I,neg. min.,quiaet constanlissimis quae pro- « OITondisti , sed reconciliari adimc potes, liahos oui
Irdinnj» nionumeniiscontradicat, et nullà certànitaïur salisfacias et quidem volentem id si diibilas, evo!ve
aji luriiaie. Lndc qii;e Spirilus dicat Eccle>iis : dcseriam dilccli< nein
.SIO. Ad secundura, nego cum Tillemontio, ex Ter- Eplicsiis imputât : stuprum et d.iloibxlornm esiim
I'jI iani veibis probari posse tune lemporis in cele- Thyatireiiis exprobat, etc , cl lamcn oniiies ad f-ï-
bi ioribus Ecclesiis incœpisse morem mœchos exclusis l
nilcnl!am coinmonet, snb comminalionibus quidcm :

I.Kjiiicidis et aposlalis reconciliandi. Ad id cnini suf- \

non cumminareiur autem non pœnitenli, si non igno-
sccrei pœnitenli. » Hic autem sermo est de reconci-
(IHJbiit an. 218. liaiionc à Dco per Ecclesiara obtinendâ : quia aïioqui
Ml TRACTATUS DE PCflXITENTIA. PARS II. 3^
non ivf.ssis>;ol -i |iriori sii;^ scnlofiiià Tcilullianus ad mali ab bouiitio cjiis indolis ,
prTscrtitn si animi ca-
M<nit;iiii-I:uiiiii p:irlfs (Icdcit'iido : cl lanicii n-ccssil lidi sil cl vcheniculis? Mevolvat aniino qiiisquis furlo

m (alfliir, Iil>. (!<' l'ii(li(ili:V('a|t. t,iilii : « Kril if,'itiir vixcrit <'um In rclicis, lla;;rautc pra-scrliui uovodis-
Cl liic advcrsiis Psycliicos liluîiis, advoistis incii; (|ii() pulatiounni a-slu; revolvat, in(piam, (piar vidit, qua'

que seiUoiiliaî rclrô |tcri('S illos sociclaloin, (|iio inagis audivil, qu;o legil; mirabor, si quid in insignioribus

lior niilii in nolani Icvilalis ohjcolonl. » calumuiis mirclur novi. Qiiauquàm ficri poinii ut Tcr-
.M2. (loidiini. Qnia aiiclori socniii niMiiifcsIi! pug- lidlianus non lam dcceptor ,
qiiàtii (locc|itus fuciit :

nanli, (|iiiiino gcininani ô divorso disriplinain in ma- uli supra uotavimus coiitigissi; Dalkeo, (pii lucdios

joruin criinimnn vcnià , llcolosia! allribiiit, milla inlor Calliolicos, et ad Luleli;e portas degcus , Iran-

prorsiis Jides liabori dobcl. Alqui in ipso de Piidicitià quillà manu scripsil ,
poulificios jcjimio adsiringi pcr

libro T(M'tiillianiis... 1" Eiiiin, ut snpponil objeclio, adveiitinn ; lis abimd intem cœnam csurialibus diebus
docct, Kccle^iain buniicidis cl idololalris absdbiliononi l)ermissam esse, clc, qiirc vix in lioquio pcr .auuuin

dcnogarc, qiiani ncc ila piidein \iitiilo novi <l('(icti apud nos couimorato lobuari possiiit.

mœcliis iiidulgel. T Doccl ex advcrso, eaindcin Kccie- ?)!!. El vcrô Tci'tulliainis iilc taula; apiid Witas-
siani pra.'diclis criminibns absolulioiicm iniperliri. sium probilatis, (iirpem Kcclesire ac marlyribiis ipsis

Vvùh. min. 1°, ex cap. 5, nbi liane sibi c Caliiolieis nolain inuril. ctun in poslnnio capilc libri de Piidici-
ol)jecli()ni'ni jiroponil. « Nibil ngendtini est frustra. tià exbibct martyres, qui lapsis libcllos conccdcbant,
Porrô IVustra agelur rueiiilenlia, si caret vcnià. Om- quasi absoluiam rcmitlenJorinn peccatoruiu potcita-

jiis aulcni (id est, omiiis peccali) Pœnilciitia agenda lem sibi viudicaront, baiicciui; ipsis tribuerct Ecclesia.

osl. Ergo onmis vcniam conseqtiatiir, ne frustra aga- « At lu, inquit, jam et lu martyres-luos elluudis banc
tur. Ponô frustra agetur, si vcnià earebit. Merilô ila- poteslateni... Sufficial martyri» propria delicia pur-

<pie ita oppouunl, quoniani hujiis quoquc rœiiitcntiiie gâsse. Ingrali vel superbicsl in alios quoqiie spargere,

frnctuin , id est, venian» in suâ potestaie usiirpavc- quod pro maguo fiieris conscculus. Quis alicnau»

runt. » Ergo juxla Tertullianuui Ecclesia criminibus morleui suâ suivit, nisi Dei Filius? » N(;uio unus ex
univcrsis , id()lolatri;e proiudè ac bomicidio ,
paccn» bis verbis Ecclesiic lertii scculi lidcm mcliri ausil. Ut
post Pœniti'nliani concedebat. quid ergo lanta CTleris fides? Semel mnlus cl mrndax,

T Ex Tcrlulliano iii codem opère nrgebant Catlio- sempcr prcvsumatur esse malus.

lici in Montauuni, tuin paral)olasovis piniil.e, et pro- Nobis b;ec ad pcriuicndam dinicullaleni è Tcrlul-
digi (ilii à paire in gratiam misericorditcr recepli liano pelilam sidliccrc videnlur. Ilespondcut lamcn
;

lum islos Scriptura: loxtus : s Sauguis Cbristi emun- aliiquidam apud Witassiuui, bic impuguari à Tcrlul-
dal nos ab omui deliclo. Si conlileniur delicta nostra, liano S. Zcpbyiinum, quia conlra receplHm liaclenùs

iidelis et justus est, ut cmundel nos ab omui injusti- Ecclesia' morem ,

pœuilenliyc tcmpus, (|uod moccbis,

AUjui Icxlus non mœcliis lauliun, sed ctiiui- ut bomicidis ac idololaliis, diulurnum erat, at(iuc ab
tiâ. » iii

buslibct facinorosis , modo pœnileutibus , vcniam episcopi volunlale suspcusum, moccbis undlô brevius
constiluisscl. Ex liàc lenilalc , aiuiil , ansaui smnpsil
spondcnl. Si

5" Pugnabanl conlra Montanistas Calbolici aucto- Terlullianus in piiim pontiliccm declamaudi, quasi

quam élevât Tcriulliaims, siujplicilcr vcniam laxàssel mn-cbis ,"aliis duobus non
ritate Libri Pasloris ,
si

jbid. cap. 10: « Cederem libi , si Scriptura Pasto- ;

item. Eacililalcm banc mirum in modmn cxaggcrat
,

ris, quoi sola niœcbos auial,... non ab omui concilio

Eccb'siarum eliam veslraruin , iuter apocrypba et si;T; usu, lum ex Tcrlidliani sciiplis lemperanda est.

patrona so- Hx'C ilii, «pia; ne b;T;rcticum cidpeul, penc culpant

falsa judicarelur adultéra et ipsa, el i.'ide ||

cioium. 8 Alqui Pastoris Liber non adulteris lanlùm. sauctuui lidci confesscu-cm. Ex bis respoiisionibus pri-

ma mihi lougè poiiof fueril. LU tanu'u suus sil bouos

sed et omnibus cujuscumque delicli reis iiululgenliam

promittit. Ergo Torlulliauus sibi lurpiler conlrailicil ;

secuuda',
|

non adscribil Eccle- 515. lusl. 1° Nisi Tcrlulliano ccclesiaslicam sui

vel, ut niullô certiùs videtur,
:
loti

siao, quôd niœclios exclusis bomicidis et aposlalis lemporis Iradilioncm rcfereuli lides adbibealur, nildl

reconciliet; sed ilii episc(q)orum episcopo, cujus dc- jam c\ libris ipsius exlundi poteril in gratiam jeju- ,

aulepascbalis, cuîlerarumquc id genus iradilio-

crelum , decrctique incons-cqueutiam tolis viribus cx- Ilii

plodit atque suggillat. .Mibi euim nova; islae probalio- num. Alqui id est inconveuicns eo gravius quod aver-
iies pr.ecedentis responsi veritatem omninù coiilir- lere conamur.

mare videnlur ; sic cnim nec (idei lurpiler nialu;, nec 510. n. neg. niaj. Polcrit cnim sempcr TerliiUia

csccae libidinis rcaluu^ incurril Terlidiiauus. nus adduci in lesiem traditionis , cùm nec sibi ,
nec

Palribus conlradicel, cùm nullo parlium slu-

513. Neque lamcn ab impingendà rrrtulliaiîo mabe ca'leris

Alqui el sibi el cicteris conlradicil in

fidei, vel sallem lutrelica; creduliiaiis uolà plurimùm dio abri|)ielur.

me delerruerinl Wilassii conjectura:. Fueril cnim pra^sciili casu, etc.

2" Terluliianus cod. lib., cap. 12 Uinc
Terluliianus acris ingenii, non fueril à nalurà meu- 517. Insi :
:

quod ncquc idololamcJ, ncque sumiumi

pax
dacii amans. At li;crelicu3 fuit, in Ecclcsiam iusigui- est, in(prn,

mldllur. Unde sic Ideô T.'riuiliano de

ter blaspbemus ,
pulidus .Moniani ejusque propbelis- ab EccU'sUs :

jcjunii^ disscrenli babelur fuies, quia

uisi mente Ko-
sarum admirator. Quid porrô non cxpeciari possil
8S3 CAV. Y. nr. r.0NrF«;sK)NE. rzi

sus slipponalur , non poinit in iiniverso sociili sni ma'(li(M-iim genori. Vel onim communionis noniinc iri-

conspei'Ui aliani evIiilH-i»' discipliiciin, qiiiun qux se- tclligiliu' absolutio, quant prioribus seciilis commu-
culi siii forel. Alipii oiuk'ni niililal ralio in pr.TScnli nionis vocabnio cxpressam fuisse falenlur Albaspi-
oasii , ui)i n'fril Kcticsiarnin <li>.ri|ilinani crjîa rcos ni'us. Sirmondus, Pelavius in Epi;dianiuni. cl lime
saii;^niiiis *M iilololalrii'. l'.r^o noc ci in lioc casu (idos iiiliil roinanel dir(i<ultalis; vcl inlellitîilur Fjubaiis-
abiif-jari liohcl. li"' [lariiripalio ; cl Itmc in idem rccidinnis; tùm o\
îilS. U. 1" iit'g. niaj. .N(»n eiiini idoù pra'tisè qnaii- \ Ambrosio, 111». 2 de Pœnit., cap. 3, dominicuj carnis
lùm ad jcjunii disciplinai crodilnr Torhdliano, (jnia : ( (Muniimio absolulionem indivulsè comilari solerol ;

iiicnliri non ]iu(iRM'i( , ciuu ouin in TmcIo niarlyruin ; unde quibus nogabaUir communio eucharisli< a , iis

dcci'ptuni a:il dccciiloroni Inis-o panlo anlr pr(il)ave- incgaliatur reconcilialio.

rimus : sod qnia de jfjiiiiiis (lisserons, née sibi, nec .')25. Mcspondcnt ormlili plurcs, non lurretici lan-
aliis adversalur. Al»pii aliud est in punclo de quo ,
liim, Calvinus. .Ma:.ideburgenses, et alii , scd et catbo-
nunc. Erjîd. lici , ut Carranza, Tolelanus archiepiscopus, Melcbior

511). 11. -2" neg. min. Neqtie onim per Ecclesias in- Canns, lib. ti de I.ocis tbeolog., cap. A, Baronius,
tellifjil Terlullianus Ronianani ani Koinan;e adluoren- ejusdemque Inslituli Bzovius , Bcllarminus, lib. 2 de
tcs, sod scliisnialicas laclionis su*. Inde, qnod jam Imaginib., cap. 9, etc., Illiberitanam synodum provin-
prideni observas imiis, synagogam Monianislarum au- cialem , non modo nusquàm ab Ecclesiâ fuisse gene-
dens uuncupal Ecctesiam Spirilùs, Ecclesiam in tribus raliter et in omnibus approbaiam, sed el nonnulla
yositam. Vide pra;falioneni PP. Henedictinoruni ad \
complecli, quoe Novaliani ac Vigilanlii erroribus vi-
Cyprianicani Balusii ediiionem. cina sinl.
5-20. Insl. 5" : Nemo nisi obtusus el bebes, qnalis 524. At solutioncm banc acriter el nervosè impu-
cerîè non fuii Terlullianus, ex principio negalo argu- gnat Ferdinandus de Mendosà in opère cui tilulus de
menlaïur lanquam ex concesso. Atqui Terlullianus confirmando eoncilio I Uiberitano ; cujus argumenta
ex observalà à calbolicis erga boniicidas el idolola- paucis à Cabassutio conlracia , vel confirmata hoec
tras severilalc argunientatur contra nuperani istorum sunt : 4°(|uùd llliberitani antislites viri fuerinl pielaie
I

niollilicni in causa niœchorum. Ergo terlô consiare ^

cl scientià conspicui ;
2° qnôd eorum canones quâ
débet Ecclesian» , Teriulliani x\o , pacem idololatris ihid occasionc laudaii sinl ut minime suspecli à de-
ac homicidis negàsse, quam tune prioiùm mœcbis ,
cretorum collectoribus, Graliano, Anselme Yvone ,
I

concesscrat. Carnulensi Burcbardo, etc. 3° Quod Arelatense con-

,
I

521. R. ui semper, dist. niaj. Nemo bonae lidei,

I
cilium, Auguslino plenarium , mullos lilibcritsnîP sy-
nemo sibi et aliis consenliens, nemo non c.x'co in Ec- nodi canones renovaveril, ut quarlum , sextimi , sep-
clesiam et vcrilatem furoreabrcplus, concedo; sccùs, il !
timum , nonum , undecinium, elc. i" Quod Synodus
ncgo. Solulio palet ex dictis. Intérim bine rui-sùs lul- ,, ^Vormaliensis, an. (i88, can. 39, iisdem penè vorbis
f itur prima noslra rcsponsio. . canoiicm 59 Illiberilanum répétât : qnod et fecit sv-
o22. 2""
Ol'j. : Conciliuni liliberi, non procul ab nodusMogunlina sub Habano Mauro, Illiberitanos ali-
urbo Granalensi iiabitum , circa an. ôUo, cl tui cuui quoi canones renovaiido. 5° Quod concilium Suessio-
^
cpiscopis aliis oclodecim iiilerfuit Osius Cordubensis, nonse gravem, quai inter Hincmarnm el alios quosdam
|;

sic babet cap. 1 : i Placuit inler eos (pii posl fideni episcopos suborla erat, causam definiat ex canone 75
|j
Baplismi salularis, adultà ;ctale ad lompluni idolalra- Idiberilano. G" Quôd , falenle Baroiiio, Imioccnliiis
Ij

turus accesseril... nec in fine eum connnuiiio;:em ac- |! primus auclorilalem pr.Tdiclis canonibus conciliel, in
cipere. » Cap. 2 : « Fl.imiiies (It, qui posl lidem la- l suâ ad Exuperium Epislolà, ubi, cap. 2, loquilur de
\acri et regeneraiionis sacrilicaverunl, elc, placuit vetcri observatione duriori quam tam';n jusiam redde-
1 ,

cos nec in Une accipere communionem. » Cap. 5 : :Bj bant eorum temporum perseculiones. 7° Quôd Adria-
I Item Fiamines... si posl Pœnilenliam fuerinl mœ- j. nus Iquam adin câ siiî defensionem undecumque
cbati, placuit ulleriiis bis non esse daiidam communio- 'f, concinnavil, canonum colleclione, duos insérai ex II- ^

nem, ne lusisse de dominità couiniunione videan- l|

liberilanà synodo canones, scilicel 52 et 75. UPtcerfo
tur»(2j. At(|ui liîc ab amplissimà Hispaniarum Eccle- Iji prnclerniissâ sobilione, qnam improbare debuerai Ca-
sià denegalur absolutio , Uim idololatris, tum cerlo 3 briel Musson, I

? 525. R. ad primnm, neg. min., el dico communionis

(t) Fiamines, justa Mendozam, ii erant, qui abdi-

cato gentilinm ^cerd I nomine in prxdiclis canonibus inlelligi, non absolu-

s >ti > ,fidem ciim Baplismo sns-
ceperant; sed nrgtMile ptrseiuiione magisiralibus ^
lionem, sed Eucbarisliam ,
qure ut nunc apud nos rei.s
dederanl mimera, iit immuiiiialis libcllos a"b iis reci- i ad morlem damnalis negalur, sic el juxla Hiberilanos
pen-ht, ne ad exercenda sacrilicia cogerenlur. Conlra
verô juxla doeliss. Albaspitueum ^
Paires, gravioruni criminnm consciis negari debuerit.
Fiamines crant ,

Cluisliani qui sacerdolio genlilium fungt-baulur, Eisi onim falemur concilia et Paires communionis
,
seu i
ambiiione acli, seu compuisi necessilate lia-c eni:n : vocabnio s;vpins usos fuisse, ut absolulionem designa-
il

numia erai.i palrinionialia, à quibus nomo excusaba-

reni al nobiscum falenlur omnes eodem nomine
lur. Mde Labbeum. ï : ,

(2) opinione recessii Baronius, quod et ei |fre(;uenler expressam fuisse 1° Eucharisli;c participa-
Ab liàc
gralulalm-Mendoza, apud Labb.. p. 1075. B. lionem ul in boc Cypriani texlu op. 54 Communi-
Rccessit , , :

et Pelavius in notis ad Sinesium.

calio à uobis danda est t(t qnox excitamux ad pra'tium. ,
 855 TR\rT\TUS DF PnrMTrXTIA. PARS II '.T,fl

)io)i iiiiynu» fie uudos reliiifiUdiuiis, .svd protcclione cor- |

iii- roniiiniinoins couccssa '(iialiUia homme» de recoiuilin-

poris lie siiiifjuiiiis Cliriuli tintn'nimiis. 'i" (l:uioni(Mii) lioiic s,'ciiros tion revociivcl ii liipsu, nciiiiln mijiiki coin-

ciiiii ilcclcsià ircoiK iliiiliimcni , (|ii,r (icl»:\l p'-r iiii|i()- iiiiiiiiu esl. IJiii pi-ol>alMli^siiiiiiin csl l'Ililiciilaiiani sc-

silioiifin iiKiMiitiiii; nt iii 'sln Coiicilii Aniiisiciiiii I vci'ilalcm al) lnn()C(;iili() appi'oitaii. Alipiiinni is(;ial

r;iri. T» : Qui rcccduut de corpon' , l'ii'nilenliti acccpin , \

liimirciilins qui absolnliniiis Sacianicnlalis, sinccrè

pliifuii s'nir icroiicirmionn mmins iinposilioiic cis coni- ! cl (lin cxpclila; dciicgalioiicin i i ipso inorlis arliiuilo
vitiiiiraii ; iilii iniliroclô ;\l simili i)cis|ii<:iu\ aslniiliir ;
appioharol. Ei'go llliliorilaiios caiioiics do soli\ lv.i-

pr:iTi|iii:) (|ii;i'(laiii coiiiiiiiiiiiciilio, r|ii.i> lii'l):il pci' ma- j

claiisticà oomininiioiic inlcllcxii.

luiiini impiisilioiiciii. Krgo jam :ul iiiiniis (liiliiiiiii osi l>-l!i. Coiilinii. 5": (piia varia concilia poMias lllihcri
iilram tlc^igiiarc iiiloiuleriiil llliliorilaiii pra'si'Ios. Al- saiicilas rcnovàiiinl.iil Coloiiiciiso, siiIj CaroloCrass»,
<pii cxigit :rqnitas, exigil cl ralio, ni in linjtismodi ipiod caii. siio 2G, canoiuMii 13 illilicrilammi de iie-

diiltiis ca piM rcraiiir opini >, (pi;i; syiiodo t-x saiidis gaiulà in cxidi cominnnionc viri^iniliiis posl siiain
coiist;iiili iiiliil Itarliaii al'(iiii;il. « Kcfiuis, ail lic Ca- coiiscir.ilioncm lapsis appioliavil : ipiod cl l'ecit coii-

hass' lins, Il 7, non alilitc rcai cl (hicslclnr, pd-nilcnli rilioin 11! Mogiinrninin snli AriiiiHo ; aliiid il m .Mo-
vt'iiiain in ipso vil;c e\iln ( imô <\i\\ aille exiliim), guiiiininn snli Kabaiio Maiiro. Alcpii iicmo dixcril
aiqiic iminiiifiitisjam irrcvi>caliili-> jiidicii limiiic, snp- poslrciiia lia!C concilia , coiilia iiolis^iininn (einporis

pl C 1er cl huryinosè roganti, icooiiciliaiionis opciii in sni morc'in ,

qiio jam rcinilii copcral ])ii nitcnlialis

laiilo discrimine siililralicrc? Qnis non pcrliorrcscal g disciplina' s(!ViMil:is; cl coiiinNicaMii coiicilii lci^<*ni

illius cnidelitaleni, qui proiiilioret ne (piisijuam ma- pirinlcnlilins absoliuioncm deiicgàsvc Ergo conimii-
num auxiliareni illi porrigcrel, qui siiâ ciilpâ in gnr- iiioncni ab lllibcrilanà synodu dcnegaïain, dt; Kiiclia'

gilcm prolapsus, et jam in lludihtis in)nicrt:eiK]ns, rislit A iiilcllexcninl, cl eo sensii siisccpcniiil. lia posl
supplices inanns iciideicl, ni discrimini crijcreinr; Mcndozani Nal. Alcxaiidcr.
pra-serlim si facilliiiiè, el absqne lilteiatoris pcricnio 529. Insl. I": lllibcrilani !*alrcssic sancîiml caii.CO:
eripi possel? s etc. Ergo «ne diram imnianilalcm, Si quis l'orlc liabciis u.ron'in, souci fiii'iil lapsits, pla-

quain licclcsia in liaTolicis Novaiianis cl Monlanislis ciiii , CHui (immjucnmum (Ufcre de ci'i ic p vniieiiiiimi , et

sempcr cxsecrala es', in isiud concilium let'undanuis, sic recoiicilidri ; iiisi nécessitas infirmiliilis coeijciii unie

il'.a comnninioiiis in ipso exiîii slaliili privalio, nul- | linipits dure coniniuuioiiem. Alqni, liiipiiiiiil licilarmi-

laleniii» vec'Micili.ilionis, sed Eucliaristiic Sacramcii- lins cl Albaspinx'iis, plannm csl hic synonyma cssc
liim acMineie censci:da esl. s l'cconcilialionis cl co'.nmiinionis noinina. Krgo , etc.

•:2G. Conlirin. 1", quia, iil solide Nal Alexandcr, Miror objedioncm liane à Nal. Alcxamlro, à G. Mns-
I

cit., disserl. 7, prf.p. 5, con'miinio doiuiiiica, coinmn- i son, elc, piM'icrmissam fuisse.
nio pacis vel punis, de qnà edunl (idclcs vel à ipià i 550. H. neg. min. Niliil esl enim cur reconoilia-
se abslincnl; communie demîim quai à diaconis in 'i
lionis cl commnniniiis vociibnîa liic promisour' siimi
necessil.iliS casu coiiferUir ; vel soicmnis esl ac ca^rc- i (licanlur. Doccl enim brcviter pro more sno syiindiis,
inonialis cnn» Kcclesiâ reconcilialio, vel Encharistin, r ciuijiigaluni , «|ui seiiiel lapsus sil, posl qiiiii(|ncn •

lion anlem absnlniio à peccalis, vl ex lolà liquel Ira- nalem paMiilenliam reeonciliari dcberc. Sed (piia liinc

diione, quai nb cnnKjue epitlielum , dooiiiiica, addil, infeiri poleral |uivaiidiim cnm esse coiniiinnione;
Eucli. ri^liam (le>igiial, elc. Alqni conimiinio de qnà quia, ob pra'cedcnlinm canonnm ausleriiatcm, qnod
•

Il
l'bberiiani Paires, el ii.«dem doininica vocalur, el de non conccdcbalur, vidcbalur ncgari ; deccl 'i" (iadcin

cà fdere illcnnlnr (idcles, elc. Sic, can. 3 : Si posl Pœ- i synodns qnùd urgente neccssilale, anlc emensuiii pœ-
iiili'iiii.nn funiiic mœchiUi ,
pl/.cnit vlh'riiis eis non esse iiilcnlia) cnrricnlmn ci reeonciliari debeai,cl corn
(linid.iin coniiuHiiiom'ni ; ne Insisse de domimca comwM- inunioiic relici. Nibil sauè absnrdi liabcl nosira Ii.tc

vione r.deiinlnr. bic. cm. 4" : Si quis jidAis liabciis inicrprelalio : sed cl niliil liabel violeiili.

iixorfin nirsiis fiuiit inmhiilns, pliicuil uileriiis non 551. Insl. 2° : Qiiicumquc rccouciliabanlur, parli-

i".:»i:i!r. ctuu de cnDimitnionc pmis , seii, ul alii legiml, cipabaiil Eucliarislia;. Alqni aliud dicciulum eril, si

ili' connu nioue punis. Sic, can. 54, deceniiUir iil pa- prœdicli canones sensu noslro iulelliganlnr.
reilles qui spiui'alioru.n (idem frcgerint, Iriennii lem- 532. U. neg. inaj., qurc liccl ni |)lurimùm prioribus
pore nl'slim'itni se à ioy,i)u:inioue Ul aulem reclè dici- sccnlis vcra forci, non lamen semper, el innilô mi-
liir ipiis ail E::clniislià absliiiere , sic pessimè , cl nus nbi de publicà pœnitcnlià sermo eral. Jn lerlio

n inqiiàai apu I scn. lines ccclesiaslicos , dicilnr quis enim pœnilenliœ (jrndu, inquil ibid. Albaspiiiîciis , pœ-
absliiiere -^e ab .liivoMilionc. Sic demùm.can. Zîi, lil nilcnles et subsistentcs erant reconcilinli , nec tamen

«li.icnnis polisias dandaî in aliqiio casu conimunioiiis ;

parlicipabant Euchdristiw.

!i )M iilii{ne absiijviiidi sacramentalilcr. 533. insl. 3' : lidom Paires slaUiunl, can. 22, qnùd
i)i7 (liiiiiinn. i" ol sinuil valide impetilur Bellar- si quis de Ciitliolicà Ecclesiâ nd liœresim irmisiluui fece-

r:i ans, cpii sy.iodnm liane nusfpiàui ab Eccicsià pro- rit, rursiisque recurrcrit, ci Pncnilcnlia non dcncgolur,
Ji liin fuisse conieiidil. Nempc verô vix aliam nuàm el post deccm annos prœslari commnnio debcat llic à
Il iberiuinam s^noilum spcclanl lixc lunoccnui 1 commuui Icgis sevcrilatc excipiunlur hrcrelici ,
qua-
Veiba cil. ! pisl. 3 : De lus observalio prier durior tenùs ad Pœuilenliam cl comnumionem admiiiuiiiur.

Nam ciim UHs leinporibiis cr-'hrœ persrevlioucs e-s'^ent Alqni exoeplio rogulam lirmal in contrarium, qnoad
 r;57 j.AP. V. DE roNrFst;io\r: K5«
oos qui non ov( ipiuniiir. Er|;rt Crtovis jtra'ier hncro- l>V.l Ad coiilirrn. luisset uliqnediveriia.Montanist.'?*

ticos nop;al>nliir IVrnilonlia cl nininiiinio. 'n i ( alb(di(oruni lidi-s. Scdqnid ad rem, si èdispa-
î)3i. U. ncjî. niaj. Favor onini li;rn'licis ad Frrlo- liliiK |ii(ii(ip is cadoiii niriqui' qnoad iiiorlcm mima»
siani rovcrsis «oihtsmi^ in t-o oral, (|ii('hI iis posi »le- nim rni.riiil(f>' st<lari:i ? lu ()(|n:id.ini <'nn> ; cerliinr
coni annoruni ita-nitciiliani pli-na locduc ili.ilid jum' (ni<sil Cadioliciirinn a'^'Ciidi ralii>. qn.àni .^'ontal)isla-
Eiirliaristiani tribucri'Uir; ca>teris vciùcliani in nioiie ruMi. Ili (Miim oxisiiinaltant s bi à C rislo vciimni l'Ssn
noprclur Encharislia. Absil vcrù ul his in'gaia Tuerii ne absilverenl: illi iiôrai.l penès se ess.- lilicrani ab-
Piriiilcnlia ; cinn liane in Novalianis cniclelilaloni >()lv('ndi farullalon).

siMnj)or (lolc>lala fucril Knle^ia. Iinô no ipsi quidcni (lovr.i.LSio II. — Nidiâ ((Miàraliimciiriibalurncfialau»
Novatiani drnogaltant Pn'iiilcnliani . ad <|nani iioita- olim geiicralilor fuisse absoluliouein pœnil' ntibisqui
iiandir, scd posl Pœnilonliaiu , absoiiilionem. Krgo eainl.inlùni inextremo murbo siiic>îrè petii-.s -ni. S c-
ni" Patres Illiherilano> Novalianis dnri<H-es facianius ,
ubi xero vignil li:cc disciplina , nec diù adniudùni
Vi-rba oonnn henijino sonsu iiol»i> iiitorprelanda sunt. n»'C nbiijue.

555. In>t. .1° : Tani pulnèie Palii's Illiiteiilani ah- Cniiclnsio pro prima parle est contra Arnaldnm, lib.

solnlioneni qnihnsd.un gniviornm scoleiuni reis de- de fioq. Comniunione, Moriinini, lib. 10, lap. 4, Nat.
ncgare, (iiiàin id oij,'a capiiaiiiiT rcos facere poluil .Ah'xandrum , et alios quos seqninitiir W.lassius,
En lesia Anglicana eiGallicana. Alqni, eir. .MiiSMin, etc. Ilis aulem omnibus non nna est Inijus
556. Conlirrn. Idoù canones llliberilanns Icnirc co- su.i' opinionis ratio. Alii ncmpi', ul Arnaldiis, eo leii-

nainiir, n- alioqni sancli pncsnies No\Mli;inani ininm- dimt lit probeut semper ab Kirlrsià priornni si cido-
n.laieni ;omiil.ili vidoanliu'. Ahjui ab eà seniper pro- rum flucci laclam biisse absolul. onem sine pra-vià
cul dislabani, eliainsi oerlis ciiniinibns absolul onem s.lisfactione impensam. Alii bàc scposilà opinaii^ne,
in exilu negàsse supponanlur. Nonenim inficiabahlur rigidiorcm scntenliam amplecluntnr, non (piia rigidior

cnui Novalianis dalum esse Ecclcsi;« poteslaleni de- sit, sed quia veteribns nionumeniis nia?i« (<)!'•; rnere
licla condonandi ;(iuodiia}relicum fui^sel ; sed lanlùm sibi videalnr. Eàilem de c^wsii [""l'endcnnis n<'s iii

eà ult'nduni e>se ccrlis incasibus; ne lalior deliclis oppositaiu : et^i sj)ontè latemur bic oinnia j:enè ivfcr-
januaaperirclur : seu ut in nialerià piopè simili ail ta esse arabagibus.
Augustinus, episl. 185, n. 45, uoti desperalione indiil- 540. Prob. priraa pars, 1° quia non iniprobabiliter
genliœ, sed rigore disciplina;. solvi possunt contraria partis argunie.ila , ni paulà
557. R. 1" non liic in(|uiii quid ab Illiberitanis Patri- posicomperlum erii.
Lus (îeripolnciit, sod qiiid reapsè facunn sit. Non pro- oil. Prob. 2°, qnia Cyprianns, qui plus facessit
[

balur auleni facluni, quod ad summum probalur ficri mono, non minimum parles nostras juval. Sic enim
poiuisse. loqiiiiur in celebri ad Anlcmianum Epislolà, an. 252 :

558. R. 2' neg. maj. i' Quia consuetudo reis Pœni- < J.icel ecce sancius fraler, ab adversario in acie vul-
tenliam denegandi, nedùni ullo sancila sii conciiio, neralns. Inde diabidns conalur oceidere quem vulne-
indireclè à llom. ponlilicibus reprobaia csl, ut palet ravil: bine Cbiislus borlaïur ne in loiuni pereai qiiem

tum ex CA\). Agnovimus 2ti, q. 6 , Uim es cap. Si redemit. Cm de duobns assisiinins, in cujus parlibus
Presbyter, ibid., ubi Julius Papa : Si pre^bijter Pœni- siamus? Llrùmne diabolo laveinus ni périmât, et se-
tenliam morientibits abnegaveril , reus eril miimarum. mianimem fratrem jacenieni, sicut in Ev;ingelio sa-
Egregiam porrolaudem, si prœluserini llliberilaià Pa- cerdoteseï lévites, pneterimus ? An verôutsacerdutes
tres opinioni, qu;e juxta Cœleslinum b nenda est, Dei el Chrisli, (juod Cluistus et docuiiet fecit imilau-
rcnm anim.num. 2°
juxta Juliuni, sacerdotem facit tes, vulrieratum de adversarii fancibus rapimus , ut
Quia cadem consuetudo ut barbara, clerc ei populo curalum Deo reservemus. > Et infra : * Miror aulem
flagitanle, sublaia est. 5° Quia hmgumeral discrimcn quosd.im sic obslinaios esse , ul dandam non putent
inter casuui rei qui capitale crimen commisenit, ei lapsisPœnilenliam, aul pœniienlibus evisiiment ve-
idololatr.e vcl nioechi de quibus scrnio csl in lllibcri- niam denegaiidam, cùm scriplum sit Menienlo itnde :

laiià synodo. Prior post crimen, et antequàm à jus- crcidcris, el âge Pœnilentiain Quod uliqiie ei di- , etc.
lili;t; minislris apprehenderelnr, sibi per Pœnilenliam citnr, quem constat cecidisse, et quem Dominus lior-

consukre poleral. Quin et insciis principe vel jndici- taïur [icroperarursùsexsurgere... Alio ilemlocoPœ-

bus polcral peccala in carcerc confiteri prom apiid nile lia- tempus datur, et Pœnitentiam non agouti
;

Gregorium Turonensem, lib. 5 llisior., cap. 23, fec.l Dominus comminatur Ilubeo in.;uil, adiersus le
: ,

Dacco quidam, qui à piesbylero, rege (^liiiperico nes- mtilta, quod lixorem tuamJesabel... sinis docere cl sedu-

cienle, Pœnitcntiain peliit, quà accepta interfectus es!. cereseivos meos, foruicariet mandiicare de sacnpciis
Contra vcrôadmissâ, quamaffingunladversarii synodo Ecc ego miliani eani in lecliim, et qui cum là jorni-
llliberilana;, disciplina, nenio, nisi canonnin irans- cttlisuni, in maximum tribnlationcm ; nisi Pœnile ..i.mi
gressor, miserum qui semel lapsus esset, etiani |!osl feccrint ub operibus suis : quos utique ad Poeiiil- nii.ini

decein, viginli et coplus i

œniicutiieannos, absihee Dominus non iiorlaretur, nisi quia pœniienlibus i.i-
potui sel. Id aulem, quid rogo, aliud est quùm morienti dîdgeniiam poilicolur, > etc. Aiqui omnii bac S. do-
mortcm addere , ait Cœleslinus, cit. cap. Agnovimus, eioris pnncipia invictè probant, non negandam, | ro-
imo vivenlem desperaiioni quotidianœ devovere. indc nec ab ipsonegalam fuisse reconciliutionem, iis
S59 TRACTATllS VI. POTNFTFNTIA. PARS II. )40

qui laiiliiin iii o\iln, sincoiv laincii, »;mi »'\|ii'l(M('nt. ei snniinfipfn"' diil)»um PSlansnI)Sliloril aliqnandù ; ni

Ilos oiiiiii vl ri'ilciuil Clirisins : lios ad INiMiilniliain (!X objcclionum solnlionc ii(»n iniproliahili innnics-
liortaliii- : lios scmianiiiics piM'lrril sacoidos, iil via- cet.

(oretn iii via Jnii'lii) viilniTalniii, cniii iis opcin r>45. Ohj. i° : S. ('yprianns posl vcrljasnpciins re-
siiain ni'gal.Krj,"» vcl se ipsuiii i»m|»ii») rniicmiu; |>('r- lata, n. Ad, sic ooncliidil Idciicô Pd-iiilcnlian» non
: «

ciissil (lv|)i-i:iiiiis, ci'iin paiilô pnsl iiilirnios à pacc; a;,'(>nlos, née dnloreni dclieloiuni snoiiirn loto corde
oxcliidcn' vitlcliir; vcl cjus vcrba Icnioii sensu iihîl- (,'l inanifeslà lanienlalionis sna- prolossione lestantes,

lijji di'brnl : de rpio inlVa. proliihendos omninô censuimns à spe cominnnlcatio-

."" aiino Pi-
512 l'iitl). liiinex .liilio I, rpii jiixia nis el paeis, si in inlirniilale alqne in peiicnlo ca-pe-
lliooos ciiciUM' nirijuvr sciilx'hal : i Siprcsitylor I*«;- rint (leprocari : quia rogaro illos non dclieii pdMiilen-

nilciilianinioiicnlihiis almoRavcril, rons cril aiiima- tia, sod inorlis nrgontis admonilio conipeiiit : ncc di-
ruin.... (jiiia vcia coiivcrsin iii ulliino Icmporc esse gnus est in nwrtc acciporc solaliiini, qui se non cogi-
polest, » ni fiiil in lalioiio. Tiini ex Coelcslino, citalà lavitcssc niorilnrnm. » Atqni hic perspiciui el evi-
jani s;opiùs opisl. 2, iii)i ^ic; : « A<ïnovinHis Pœnilon- I donler nogaliir aI)-i()liiiio iis onniihns qni in pericido

liani inoricnlihns donegnii, iiec illoriMU dcsidoriis an- soiiini veniani dopiocaii cœporinl. I^rgo addiicli su-

nni, qui obilns sui tenii»orc hoc anini;c sn;« cupiunl pra S. niarlyris Icxins ad cos qui sani Pœnitentiam

remcdio snhvoniri. Iloi ronuis, falcor, laiilcc inipic- inclioaveranl , restringi dohent.

lalis aliqucni nopcriri, qui de Dei piclalc despcrct, » I 5IG. R. neg. min.i" (|nia,ul aniinadvcrliinagotius,
elc. Undo sic : Si rogala fnissot jurnilenlihns in I
disscri. 2 de Pd'nilonliâ, palàni est ex toto r''pistoI;(i

exilu veniani loto corde (loprccalisahsoliiiio.idulicpio jî

luijus contextu C-yprianiin) de xncripculis tantinn lo

non ignorassent Ca'Iestintis, iniiilôqiie minus Jidiusl, qui. Qii.T autcm do uiio scoleris génère dicuiitur ad ,

eo nalus lenq>0!'e, (pto disciplina lia^c vigcret. Atqui crplera, iiisi prcinenlc ovidenlià, Iralii non debcnl. 2"
liane iilerquc prorsùs nosciil. An enini in impiani, at- Quia nec porspicuum est S. marlyrcm de omnibus sa-
que aniniarniii saiiili sacrilogè exitialem tradnecre crilicalis bxpii, sod de iis lanli'im, (|ui ne qnidein în
ausi esseiil disciplinani, qiiani saiicliorcs (|iii(iiie et iufirmUole (tique in pcriciilo enm exhibent p'ienilenliani,

doctiores episcopi calculo suo nuiniissenl ? Neino fa- ciijus a'ger capax sit ; undc nec doloreni ildiclorum
cile credet. suorum et loto corde manifcslA lamenlationis suœ pro-
543. Confirmant id plures cuni Toiirnelyo ex can. fessione leslanliir, ita ul in Iiis nulla deticii Pcenilcii-

13 concilii Nic;cni, nl»i iia^c leginilur : « De liis qui tin, sed solnx morlia nrqentis linior percipialur. An ve-
nd exilum veniunt, cliani nnnc lex anlir|ua regularis- ro qnia quibusdam aperic liypocritis negata l'iierit re-
que servahilur ; ita ut si qiiis egrodilur c corpore, conciliatio, Ikcc idco ca^tcris onniibus negata fuisset?

iillimo et maxime neccssario Viatico miniinè prive- Quid cnim si qnis jam correplus morbo, hincquideni
tur.... Geiieraliler anlemomnicuililielin exilu posilo, veniam postulàsscl à Cypriano; indè aulcm misissct
et poscenli silii oomnuMiionis graliam trihui, episco- ad lyrannos deciaratum, se idololatriam suam simn! et
pns proi)al)iliter dare dehehil. » idola doteslari, paralum esse et fortnnai et iesidu;e

Yerimi milii probnlio ii;ec immimii posse videlur. vile jaolur:nn pali, ul scelus siiiini redimat ; niliil pro-
Prima enimlmjiis canonis pars, qiKitenùs legem an- hinc optaiius sibi conlingcre posse, qnàm ut pro no-
tiquani rénovât , ces respicit, qni, dùm sani essenl, mine Cliristi vivus flammis iradatur : an liiiic pacem
Pœniloiiliaiii inchoavcranl, nec pr:c niorljo potucrunt nogâsset Cyprianus? Ergo cùm ncgavil, iis, tit meri-
pcidcore; tuin quia de liocinfirmoruni génère loquuii- tô conjicero est , solis iiegavit, qui forte siiii suisque
t!ir priiiii ejiisdem concilii canoncs ; lum qnia aliociui veriti,poslrenia cxspectabant vit;c momeiita, ut donuô
pars bnjus canonis secunda niliil aliud asirucrel quàm h fidem cilra periculiiin prolitereiitnr. Indè vcrô quid
prima. Qiiod verô ad secundam ejus canonis paricm li serii conlra nos ?

spcelal, dici facile potest in eâ jus novnin condi qiioad Ij 517. R. 2" incerlum esse an ipsis etiam sucrificalis
infirmos, qui iiecdiun Pœniteiiliam incœpissent. Non il pacem omniiiù denegaverit Cyprianus, an solùm par-
qu.vrimus poriô in piiesenli, quid quarto seculo san- licipationcm Eucliaristi;p, ant prifoclam illam ciim

citum sit : vix enini negaverit quispiam, subortam Ecclesià reconciiiationem , vi cujus lapsi in priorem

lune fuisse il! Ecclesiaslicà disciplina mutalioncm ;

restitiili stalum cum lidelibus ca-teris in oralione, ac

scd quid potissimùm à Dccii perscculione ad usque oblalionibus participabant. Nempc verô sumniè ani-
Diocleliaiii et .Maximiani pcrscciilionem circa a'gros biguum est apud antiques nomen commnnicntiouis.
iiecdmn aniea puciiilenles fiierit obscrvatum. Ab bis ji|i ac pacis, quoutitiir S. martyr. Qnandoque enim idem
autem non ita reciè cxlricat se Tonrnelyus. ijj est cum absolutione Sacrameniali ,
qtiandoqiio idem

54i. Prob. secunda pars Sicubi viguit auslera hcec :

i|
sibi vnil ac Enciiaristica communie, vcl rcconciliatio
disciplina, sanè in Africà : cùm soins penè Cyprianus '^. cum Ecclesià, ut palet ex Cypriani episl. 12, ubi dia-

gravcm in pra-scnli difficnllatcm moveat. .\d snmnuiiii '\V. conis lacultalcni concedit dandai pacis ac rccoiiciiia-

verù à Deciano persecutionis exitu , id est, ab lllj tionis; non lameii, ut suo loco probabimns, .sacra-

an. 251, perseveravi'iil usque ad conciliimi ]Nic;ciium, | mcnlaiilcr absolvcndi. Ergo de sensu vocum illariim

cùm nulla ejus aille Decium certaexstenl vesiigia. Sic [i judicari débet ex subjectà malerià et circumstan-

autcni liCC ubiqne, nec admodùm diù siil:stit!l. Quin ^ liis. Aiijni Iko el illa cxigerc videntur ul Cypriani lex-
 141 r\P. V. OR CONTRSSIONIt.
tus nnn di^ oninimod;^ roronciliniioiiis (lciio};;Ui(»iio Minor oonsiat. Prnb. maj. ex cpist. H apnd Pcarso-
inlolliguliir. Slai cnim h.i-t S. docloris seriiiociiinlio : iiiuni 10, ui)i statnit Cyprianus, 4 ul qui lilteiluni à
( SoripUiia sicloslioros (|iios(|uo liorlnltir :i(l Pœiii- maityiibus aocepi>runt si picmi inliiniilalc aliquà

tcnli:ini, non li(>il:ii°oliir , ni>i xoniain S|»()ii(ltM(i. Fa el periculo cff'pcrint , (•\()in(»Iogisi Cichi, et manu eis
vel |i.irlil)iis di:ilioli, qui soiniaiiininii Iralrnii non à (sarci(l(ilil)us) ni l'd.Miitciiliani iinposilà, cnm pacc à
conaliir ex iiifcri fancilms cripero. Krgn ci cliam, qui niarlyril)us silti proinissa ad Doniininn rcniillanlur ;

scrô, scil landoin ali(|nanilo \crè rosipiscil, non dc- calcri vorù qui nullo à martyribus Iil»ollo aeoeplo in-
bcl negari ai)-oliili(i. » Non slat aulcni coiisccuUo dî- vidiain faciunl ( niniix- nos sovcrilalis acni^ando
) ,

leclècoMlraiia, ni vcl niiiiiniiini altoniloiili palcl. quoiiiani non pancoiiiin, nec l'cdosia- nuius, nec iniius
518. Insl. I" : Pr;vMiiiiil Cy|iriaims non a^c dclicli Provincia», sed IkIIus Lccicsia- l)x>c causa est, exspe-
Pœnili'iitiain in iis , cpii solinn urgiMile niorlc recon- ctcnl antc de Domini proleclione Ecclcsia- i|)siiis pu-
cilialium-ni pelmit. AUpii cinii pnvsunjplione liàc slarc biicain pacein... Qui si niniiuni propcranl, lialienl iii

non polosl conocssio al)solulionis. suà poteslate quod poslulanl... Acics cnim adhuc gc-
5i0. II. disl. niaj.: Pra'MMiiil de oniniltns, ncg. maj. lilnr, ul agon qnolidie cxlebralur; si coininissi voro
ob ralioiRsallalas n. oiU. Prasinnildo (iiiibusdain cx- cl f trliler pœiiilct...Qiii difTerri non polesl, potesl
trema pené inonienla cxpcclanliijus , subd. Pra^suniil (marlyrium subcundo) coronari.» Hic infirniis, inarty-

quantum salis est v.l iis singnlares Ecclosia^ grali;c , rum inluiln concedilur, qiiod negalur ciclciis.

Eucliarislia niniirùni et pleni ac perfocla recoiiciliaiio ÎJjO. Ul iiilclligaliw soliilii), evolvcndus osl inprimis
negenlur, coucedo; pi\Tsuniit lia ul. qiiod paulo antè slalus conlroversiieCypriaiuim iiilcr et Ia|)Sos, ipsos-
impugnavit, coulendat diabolo conpcrandum esse, ni ; que fidi.'i Conlessorcs subort;e. Is pono sic se babcl.
in tolum pereal quem redeiiiit Clii istus, nego. I Cùm fin-enle Decianai persecnlioiiis a'Stu, riuai Fabia-
550. Inst. 2° Juxia Cvpriauum , generalim non est
I
num Ron). pnnlificeni suslnlil, an 250, è Cliristianis
dignus in morte accipire solalinm, ijui se non cogitavit plures lapsi csseiil, alii idolis sacrificando , alii ihus
I

esse nwriinrum. Alqui grande acciperel solatium, qui ! adolendo , alii pcrseculioiiom , acceplis à niagiilraUi
absoluiione donareiur. libellis, redinicndo; lii ne à (idclium socictalc diiitiùs

551. R. 1' iiis Cypiiani verbis non percelli eos qui sejungennlur, inartyrum carceres circuiernni, cl ini-
in gravi ac diulunio morbo seriuni delicli doloreui porlunis prccibus commcndatiiias ab iis lilleras cx-
manifesta lamenlationis suœ professionc lesiali csseiit. torserunl; qnaruni foriimlani bis referl verbis Cypria-
Et vcro juxla Cypriauum ibid. Deu» Jezabcl eiiam in nus, episl 17 : « Univcrsi conlessorcs Cypriano Pap;c
leclum missani, id est, juxla inlcrpreies plurinios , saluleni. Scias nos uiiivcrsis de (juibu^ apud te ratio

gravi afûiclam morbo, borlabalur ad Pœaiu-ntiani ; constiterit qnid posl comniisstmi egerint, pacem dé-
quam et utililer fecil latro cruci afiixus, qui nonnisi disse, et banc formani pcr le et aliis episcopis inno-
sub vilae linem cogitavit se esse moriturum. Etgo Cy- lescere volumus... Lucianus scripsil. >

priani verl^a ad certaui iurirniorum spcoiom reslringi Adversùs pra.'posleiaui banc confessorum inJul-
debenl, ul supra. Inde voro gravil(ïr infriugitur gciic- genliam, qua.* eliam, quod liorrcndum , à quibusdani
rabor adversariorum opiuio. data pecuniâ comparabatur, lotis viribus insurrcxit
552. R. ii"disl. maj. : Non est dignus accipere so- Cyprianus. Mo;iuilquo, epist. 10, martyres, quos inter
latium ,
proul ca'leri lideles ,
qui lotos se pœnitenlijî Lucianus quidam, vir iavicli roboris, sed niuii.e faci-
laboribus dederuut, coucedo ; non est dignus ullo litalis, quia displiu;v; i;,Miarus, ut ia concedondis cjus-
pror.->ùs solalio, nego. El cerlè oliserval iniKicenlius I s modi libellis caution ac |irudeiiliori passu gradiren-
denegataai non fuisse bujusmodi i.'ilirniis Pœiiiteii j
tur. Siinul verô lapsorum audaciain gravi repressit
liam. Sed quibns concedebalur Pœnileiilia , iis nus ! stylo, loto pr.escrlim iracialu de Lapsis.
quàm denegaia fuit venia pcccatornin. Ergo. Iiilerim verô acceplis à Clero Roinano ejMStuIis
555. Inst. 5° Iliaiii oanuiem inliimis pacom ncgat
:
! sede per Fabiani marlyrium et uiorlein vacante, qui-
Cyprianus, (piam coiuedit pœnileiilià limctis. Aiqui bus sancituiu erat, ul lapsorum, /jui nieras possimt di-
l

postrema ba-c in absoluiione saoramciitali sila erat, l? lationis suslinere , in snspenso causa lenenlur ; doiiec
654. R. disl. maj. : Eamdem ijuaiitùm ad aliqiiid , f aliiiin Deus Ecdesiic Rom. ponlificem d deril. lis an-
concedo; eamdem ad;e(piatè et quantum ad omnia, i| leni, quorum vilœ suœ fuiem urgens exitus ddalionem
nego. Pax pœnilenlibus conces^a el Euciiaii^liam, et ! non polerit ferre, aclâ Pucnitenlià , ciun spes vivendi se-
caiionicam cum Ecclesià reconciliationciii complecle- \\ cw.duni liominem nulla subaliterit , ilii démuni cautè cl

balur. ilscc autein, quorum piius bono (juocumque \\] sollicité subcenialur : Cyprianus pari, id est, proviso-
pr;eslanlius e^t, iniirmis qui ad morbum u-([ue non !f rio cliam decreto sanxii, ut qui libellum îi mirhjribus
resipueranl, seveiè denegabaiitui-.
i|
acccperunt, et auxilio eorum adjuvari apvd Duminuni in
555. Inst. 4^ Cypiiamis anicqii.àm illiid de quo ! delictis suis possunl, si premi infirmitale aiiqvù
:
, cl peri-
loqiiimur decrelura cuui suis coepiscopis eniisisset, culo cœperint, etc., ul supra. Ibi
![
,
prout notai Tiile-
fiduciario seu provisorio decrelo statuerai dandam montius
, |[ in Cyprian.,arl. 13, id qisod omnibus infinnis
esse pacem lapsis qui martyruin libellos oblinuerant. à iîouiaiio clero indistincte conce^sllm cral, iis -olùm
jf

Atqui imlla isiorum pnc aliis f.iissel j.r.erogativa, si à Cypriano indulgctur,

| qui libellum à martyribus ac-
lapsiomies p;j{£in in ipsâ inllrmilale obtiiiuissent. j cepmint.
545 TRAf.TATl S l»F POÏ NITF.NTIA. PAUS II Ul
pcmùin tnlA lApsornm oniisA in synodo. qiiaiii pro- oxinmis Pri'iiiteniiam o\ ronfessionom posinbnl, sii*

OavilConii'li»"' S. (xiniircx, tliscusMi, (Iccrflniio, i|iiimI l'opoinlLM : » Pc lus olisiT'aiio pin», iluri'ir; pnsU'-|
ntinaiii cx^tarcl, jiulirio coiisiiiiiiiiiii csl, i lit iior in iinr inlirvciiicnli- niisiTitunl.à iiiciiiiaiii»r csl. >aiir
toliim S|H'S (iMiininiiicalioiiis t-t |i:i('is la; si> ilciicg i- (iiiisiirliidu piiiir Icniiil ul coiiccdeieliir PnMiil. iiiia
,

reliir, ncdesperalionc ilclicercnt, > de, « lier laiiioii si-d coiiiiniiiiio negarctur. iSaiii ( iiiii iihs irniponlnis
rnrsùs oonsiira cvanp lira solvcrelnr, ul ad conniiii- nrbra; pei'se(utioii>-s esseni , ih- conmiKniDii s coii-

nicarioiicin Icmciè innsiliieiil, sod IralioicUir diii pœ- ccssa racilila> boinincsde reconcil at one scniros imn

iiitoiiiia... cl cxaiuin 'ri'iiliir caiis 1^ siiimiliniim. » clr. revocaicl à iaiisii . ncgala nici ilo commniiio l'Sl
,

Il' Cypriaims, cilaliis loiics «-pisl. I*aiiii'li.i .^â, aj^id roiK'cssâ Piniiliiiiià , iif loliim penitùs iicgarcini , cl

IVarsim. 5n, iilii niilla liliclloriiiii à iiiarlyiihiis dalo- dmioreni remissioncin fecit iciiiporis ratio. S d posl-
niiti nlio lialiori vidctiir, ni aniinadvcrlil Tillcinon- (|iiiiin Dominiis iiosicr paccin Ecclcsiis suis rcddilil,
liii'^, iiiid.. ;trl. 27), p. 98. Ilis pm-niissis, qu;c ni scil('^ jam teiTore dej)iilso, c nnonnionein dari abciinlilins

iiiIcllijçatiUir, oiniics jK'nè Cypriani epislolas peilt-gi placnil , et proplri Ditiiiiiii m'sciicordiaiii iiiasi \ia-

oport'itTii, licum proftMlnris, cl ikï .Novaliani bar lici in-gaîris

557. U. i° iiiiliiim fortt', nisi noniino tcnîis, liiissc vcniain, a>>pcrilatcni et diiriliam se«pii \idcaimir. Tri-

inicr lapsos diserimcn raliono libcllonini à niarlyri- biiilur crgo cum Picnilonliâ cxircnia coiiiniiiiiio , ut
busarcoplonini :qnia vix unus qnispiain eral lapsus ,
liomincs bnjinniodi vol in siiiircmis suis popiiitenlcs ,

qui lihoHos non accopissel, anl acoipeic possel ; cnni misoraiile Salvatore noslro à pci pi-tno cxilir) xindiccn-

eos plenâ ac loiigè faciliori manu darctLnciaiins. Inde lur. I Alipii , ail Moriniis, lib. 10, c. I, n. Il', liicft

conjici possit, liane lihclloruin nicnlioiicm iiijcclain (tarins csl, coinnuinioncin (|nain oliiii iirgalmi liiissc

Cuisse à Cypriano, urbanilalis causa , alijue ul ernai- (lioil liinoccnlius; ipsam c-sc i» pcccalis :ib-oliilio-

pens apud confessorcs niurmur, et sparsani do se n 'in, communio eniin qu;c vocaliir ^inlp!ic 1er nro»-
asporitalis opinionem cohiberet. lia pen.è Tilleinon- cilialio : qiue laudcm conccssa est, ne Eccicsia jYoï'rt-

tiiis, art. 13. liunornm, veniam se» absoliili nein neytmiinm, dépéri'

558. R. 2° neg. min., ut cnim magna (orct libellu- uiicm scqui viderclur ; {\\\v, ûawnwà à p.'ipeluo cxilio

torum prac aliis pnicrogaliva, salis est ni iili ad Eiicba- vindicat , ipsissima est Sacramcnlalis abs(»liitio. Alqtii

ristiam admillerenlur in exitu, bi vorô non iieni. Al- communio de qiiâ loquilur Innocenlins, elc.

qui sic se res habcbanl. Pa\ eniin lii)ellaiis concessa 562. R. ad primuni m g. min., et dico lunoccntium

ea ipsa erat ,
juxla Cyprian., cpisl.ii, quam ipsis per communioncm iniellexisse vcl Eucliarisliain, vel

concedi rogaveranl martyres ; el quam Clcrus Roma- plenam et canoiiicain cum Ecclesià rcconcilialionem.

nus jam provisoriè decreverat : ha'c autem eral eu- Neni|)e verô juxla liinocentium hujusmodi peccatori-

charistica communio, ul animadvertii idem qui supra bus nnnquàm dencgata csl Pœnitenlia. .M ,ui excon-
historiens, llaque vi Provisorii Decreti suns, isque non coiislanti P-Jlnim advcrsùs No\alianos diinicaniiiim

mediocris erat honos martyrum libellis ; cùm et iis docirinà, frustra est Pœnilentia, si non seiinainr vc-
muniti, si sani esscnt, indulgentiam mnllô faciliùs nia. Ergo ne vel sccnm , vel cum aii.s jniiincl Inno-

consequcrenlur, et infirmi sacra pra; ca;toris refice- cenlins, verba cjus de Sacramenlali absoliitioi.c inlel-

renlur communione. iigi non debeiil. INec nocel ratio triplex in contiariuin

559. Obj. 2°: Concilium Arclalense I, an. 314, cnn. pnï'posila.

;2, huîc slaluil : « De bis qui aposlalanl, el nunquàin 563. Non primum qn;c ni conclndercl invicè, ce-

se ad Ecclesiam reprœsenlanl , ne qnidcin Pœnilcn- cessnni d^rcl ni vcti-res reconciliilionis mimiiip, i.ibil

tiam agere qucerunt , el posleà inliriiiilaïc airepti pe- aliiid inicllexissent, quàm ali oliitionciii Al pii c ntr.i

communioncm, placuit eis non dandain ccMumii-

tuiit per l.ai.c vocem n< n rarô inlcllcxern l caiii>Mi<-a!n

nionem nisi revaluerint, el egerinl dignos frucliis Pœ- illam ciim Ecolesià nconcilialioncm, qna; lltbil per

nilentioe. » Hic communionis nomine inlelligilur ab impositio em manuiim, ^ic conci iiim Araiisifainun l,

sidnlio, ad quam pncrequirunUir digni Poenitentiae can. 3 : Qui recednnt de cori<ore, placuii aine rrcnnci-

friK lus. Atqni biiec negabalur iiidrmis, elc. liutorià maims imposilionc eis comminiiciiri, qitod ino-

500. R. neg. maj.; cùm eniin ad sacram synaxim rienlis xi fficil co. solalioni : nbi pra'Icr absoliilidncfu

digni etiam requiraiiUir Pœiiilenli;c IVuctus, non mi- iiidicatiir aia rccoiuilialidnis spcdc? per ma lis im-.

oaeni. Sic cl (Oicilisim Culbaj'ihi'iise IV,

nus de Eucharislià quàm de absolulione inleliigi po piisii

te-it pnediclus canon : iniô niagis cijm communionis can. 78 : Pœnileules qui in infiiniilule Vinlicum EncliH'

nonien in aliis caiioiiibus parlicipalio::ein Eiiciiari>lia' risliir, adeoipic et bnic pra-viain rcroiicilialio; cm si-

exprimat. Sic can. Il, puelke fidèles (iinv (joiiilibus \

craincnlalem acciperinl, non sd crcdanl nh.duiuA, su
jungtintur, aUquauto lempore à communione ^cpaI•an- !
plcnè reccncilialos sine mainh imposiiione. Ergo re-

tur. Dicilur autem quis ab Eucbarisliâ, vel fiih^linni Ci.ncilialioiiis nonien, ni et conm:nni mis, adcô .«qui- ,

communione, non aulem al) absolulione se|tarari. vocnm est, ul bine ccrli nibil exlnndi po.ssii.

561. Obj. 3": Innoceiilius 1 (i) rogaïus ab Exu- !

564. Non seciindum cùm eniin : Novatiani el ab-

perio quid agendum cum pcccaloi ibus qui tanlùm in i

solulionem omnem, el Eucliarisliam graviter icis d.:-
,

ne^areiil, i.iiiil a[itius ,

quô ab illoriini asperiiate

(i) Obiit an. 417. i

oninino recederetur, siatuercpoiuitlnuyceaiius,quàrc
 545 CAP. V. DK CONKKSSIOM.. 546
57t. U. ncg. 1" quia miruin forclabrog.'ilam
til II 10 ipsi'î oliam in oxilii pcrnilonlilnis couc-tli rcii iiiiii. :

(iir. .V> util iil o sii;i|Hinil iiiiiiii;i li rc j

i\l;i H-Inrii IminceitUi Icinporc disci[»li.iam, revixi^se tcnipurc

d'iNC pliii.iiiiriiis'')' < l.iii •!• iicj;.tl:i. Vi\ imilftiit >il»ii|iiis Leoiiis, qui non ila diii post Innoccntiuin scdil Ho-
in ;iriiiiiit!i iiuliiMMil r:iliOs, qui l:inio iiiiiH'in N:iv:t- ina.iiis poniifex. 'i'^nia loquitiir S. Lco, non de lioini-

liitiios oppiigii:initil, i«l f•L•i>^e m pravi, tpiitl liicorc- nibus, quibus ncgala sil absolutiu ex Ecclesixscnlca-

li«èo\M'«i:>ri viticii.ii.liir. lia ; scd qui cani, subiiA morte opprcssi, recipercnon

56'). Nmi loilidiri ; T'i 11 quia eloavi> Eiicli:>risli;L' poluerint. Ilis per aliipiod, brève tanicn, teinpus coin-

à \('loii!iii», ln;ioi(Hiii'pr.»'<»'rliin n .Xiigii-ttiim Iribui- nuinicarc noiuit Ecclesia Uoinana. Vcrùin cominuni-

liii-, ni rt peipeuo exilio vindiool; iiiin quia alioqui cabant ali;c, ut aniniadvertit et probat Tournelyusex
liiia nor «Imo ac iniali exilio inisori>s porcalo- can. 79 concilii IV Carlliagincnsis, ubi Iia!C : Pœni'
, d.scii |

rcs ira.liiiiss. t. iis nnn hhkIo Vialicuiii sali li>, Kiiclia- tentes, qui attenté le<jes Pœnitentiœ exeqnuntur, si cusu

ri.'-liaiii, si'il ol a!>s lilioiein eliani doiugamlo. Id in ilinere vel mnri niortui fucrint, idii eis subieniri non
aiilcni (puni niihc vdiili lail)arum cl iiiipiiiiii dilesla- possit, memorUt eorum el orationibus el oblalionibus

liir l'iia Clirisli Kcrii-sia, qui» oliin piè el saiicté la- commend, tur. Quibus consonant concilia, Arelalense II,

Cliiiii cn-didoril? can. 12; Vaseuse II, can. 2; Toielanum XI, tan. 12.

506. Iiisl. l" : Ex Innitceiitio duri(ir eral vêtus di- Ergo objcctns Lconis lextus esl extra rem. An aulem
scip'i la. .-Mqui diirior non fuisset, si vei canoiiicam ex eo sequalur praniissain semper fuisse absolulioni

tai.liiiii ivro ciliaiioiieiii , vol Eiiclian.sliam dmilaxat satisfactionem, suc loco expendemus.
dcnega >el. (a'iiii iiodièqiic apud nos rcis capilu ple-

cleudis doi.egolur Eucharistia. SECTIO IV.

567. U lu'g. min. Sicul enim Galliai disciplina, An Confessio necessari'o facienda sil tum voce, tum et
qu* ri'is nlliino supplicio alliciendis Eucliaristain ne- prœsenli.
gal, vicinaruin rcgioniim disciplina, (pianiiun ad ar- Du£ snnl hujus qusestionis parles : prima, an con-
ticuiuni liiiiic durior esl; ila cl diirinr eral disciplina,
fessio qux' fit pra'senli sacerdoii , fieri debeal voce,
que iciiio seculo Encliaristiam iiiiiuuicris penè in
cùm test. Seconda, annon aliquando absenti
p fieri
persecn:iiine graviter i;ipsis rccusabat.
possit, seu per lilteras , seu per inlernunlium. De
5t8. Iiisi. -r Vcleriserg ni'iiiciilcs disciplinée se-
:
ulrâipie dicendum duplici paragraphe.
vorila- idi-ùiiivecia eiMi, ne (ideles rft? reconcilialione
§1. An Confessio voce omninb fieri debeal.
snà s curi laciliùs lal)creiit'ir perseculiomnn lenipore. Qu;e ad banc raaleriam pertinent duplici conclu-
Aupii si liai < Inissctiuiic icnip iris abs(diilio, non de- sione solvenius.
siissiM il!a seciir.l.is; cnui li>ec ab^olll^K»nis, non CoxcLLsio PRIMA. — Nou cst absolulè necessariura
aiileiii Euiliaiisli.i , vcl caunnicx reconcilialiunia fœ- ul confes-io liai voce.
tus sil.
572. Prob. tum quia Christusconfessionerainslituens,
5o9. U. ncg. min- F.lsi eiiim non onininô deerat tantùm iniendit ul pcccata sacerdoti velut judici cuni
sccurilas reconclialionis cnin Deo, qualis scilicel per ddlore declarenlur; quodper Scripiuram et nutus sa.
3b.s<i|iiii.iDciiicl conlrilioiieiii liaberi potcbt : at deerat lis pr^slari polesl; tum quia ea esl Ecclesia* praxis
secnr las piil lua- ciiin Kcclesiâ reconcilialioiiis. LUde lit nioribundos, vocis usu carenles, ac muios i\u' suf-
cùiii ii <pii liacici.ùs blcii rai.l in (idc, vidèrent JapMis ficienter instructi videantur ,
per nuius aliavu signa
pciimiè lil c\couniiUiiiiai..s ba'jiii, non dubiuiu e>t conlitentesabsolval.
quin à l.ibendi ttnîaiitmt' p i-nler relraherenlur. Nec obest quùd Fiorentinum oris confe sionom re-
Ec ilis , lit compiis la siiiit li niiinuin ingénia, non qiiirit. Perhanc enim iiiliil aliud iiitelligit (pià n cx-
niagis a!) adiiiterio aitsl:iie;il nictii (xconiiiiunicatioiiis t.rnani pcccali manifesialionem ,
qua', quia or ; licri
dcn':nti.:nJ r, qnà.n silii dencg.md.i: à conlessaj'io ab- c nsiievil, oris vocitatur.
boLilioiii ?
Ca-l.TÙm non modo licila esl confessio nniil.'us vel
.\d(lc cpio.l longé securiiis salutem sperare possel. scripiofacla, sed necessaria pror>ù<, cùm quis aliter
q-ii «•jii> in Euciiarislià imj,miu< re< iitichai. el Sdleimii- conliieii non polest. Quia, iit heiié S. Tlioiu.is, Suppl.
trr Ecrj sia' ret< m ili.iiiis per nip isitio.icin niaiiiiiini,
q. 9, art 3,ad 2: Quando non possumusuno modo, de'
siiTr.igi.s cjis a Ij iv;ilialiir; q .à n {,ni , ut gi;iv.iis bemus secuudun quod possumiis confiteri. Sané confe.s-
l.ipsi. IiImc I
r.rsidiis des iliitns eral. sinnis iracci.tum oblig;ii. cuni sine gravi incominodo
570. OI)j. V : S. Lei), .pist.^^, aliàs 91 : Siculmn. confessioni extrinseco adimpleri piiie>l. P((rrô
modus
inqiiil. «//./«/s paî.ileiitiuni , pro ijubus Domino f.u]i- co;i(itendi in S(ri;)tis, de qno uno lia esse po.>sit, in-
plu i mua. ifiiH-u.n ,ue iniercepius tbtiiciilo, à nnuL'ie coiiimnduin mor. i^t r grave non invehil. Cùm, uti
jani
indul,,eihiœ pra's-'iiliii exddeiil, el priusciiuim ad consti- innniiimus, revelaiioni.s pcriculooccurri posait, parlim
lular.niedii prrveniat, teuipuralcm litu.ti Ituuinini con- p o ala qua-dain giavioraalienis expriinendo vocibus;
dùiotiefinierit,(]uod manensin corpore non recepil, con- larlim el nieliùs cliariani lacerando.
sequi, eiuius cirne, non polerit. Al.pii liic sn;i.'r»niiur Co.vcLLSio II. — Graviter peccat , i.Jeôque invalidé
gravissinios q'M)sdam peccatorcs qui in inliiinilale coniilt lur,
, qui exira casuni physicae vel moralis im-
tantiim Pœiiilentiaui efflagilabani sine sacramentali
,
puieniise scripio aui nuiiJjus , qou aul€ia soçq con-
abi>uiuiiuu6 ex liàc vitâ fuis:>c dimissos. "
fltelur. V
1^7 lIlACTAitS Dli l'UI MiK.NTIA. l'AUS 11. 548

'ol'. t*i()li. r i'\ KMi-avaf,'. Inlcr citiirtaH ,

I, de vi\ nna sil ([na; hoc paclo coiifllcatur.

PiivUiyiis , iilii lia'c IJciiiMlicliis \l : .Msi arlknlns ue- An qui vcrriaculà lingu^k conliloii nequil, pcr inle^-

Ci'ssitttlis ofiiiiritt ,
sdccnloli fatirndu uiis coiifi'ssiu cxi- prclcni id lacère debeal , cxpendinius supra, iniui.

gilur. Niilla yorrô csl iiccoshilas , iilii m- iiioiali^ iiiii- 251.

dom est iiii|U)loiilia. § "2. An Confcssio ubsenli iacerdoli fteri possit

Consoiial iil libri di; vi'ià ul l'alsà PœiiilcnliA apiid per litteras aut internuncium. I

de cap. 88 Dumiiiis ùocml Tria liic disculicnda veniiinl 1" an confcssio abscnti
Gralian., disl. 1 , l'dîiiil., :
:

corporali prirsciitiii coiifiicnda pixculu , iioii pcr nuutiuin fai^ta , el absolulio ab eodein ai)senlc d.ila ex nalurâ
rei valida sit. 2" .\n conressio li:rc ali(|nando licita
non pcr scriplnm moiiifcsldiidii.
574. Prob. T : Non licel sine {,'ravi caiiijà à gciierali lucrit. 3" An (dcuKMis Vlll , bnjusinodi confessioneni
|
'

Ecclesi.e usu, coque gravU)iis de caiisis iiidiiclo,rccc- suoannil(}02 dccreto non lantiun illicilain , sed cl

dcrc. Atiiui usiis voce coiililciuli cl iii Kt'dcsià iiiii- nullain prorsùs declaravcril. De liis aulem non una
ul omujos iiôruiil el gravibus df caiisis csl onuiiuni opinalio.
versalis csi , ;

induclus l'uil, nompe l" ne ciMbcscat pcccaluui cou- Alii enini conlessioneni abscnli factam niliil liabcrc

filcri ,qui non crubuit Deum oU'eiidtTC , el pleruiii(|ne putanl quod natiira; et instilulioni Sacranicnli rcpu-
de |)('ccal() gloriari ; T quia niullnm sulisfactionis ob- gnet, proliinc de se validant esse conlendunt ; ita

tutit, qui ertibi'scciitiœ domimuis, niliil conim quœ cum- Moriniiscuin alii-, ninllis (pios appcllal, lib. 8 de Pœ-
misit uunlio Dci aporire deiiegoiit ; o" (juia vel i|)se nil. , cap. 25 ; Tournclyns. Alii conirariuni lenenl :

VOcis sonus disposilionem |iœiiitonlis indical ,

quod ita Lugo, disp. 17, n. G4; Sylvius, cil. q. 9, art 3;
scriplura muta prasiare non polcsl. Uiide onnii sensu Gonel, disp. 12, art. 4, el apud euni ciclcri Tlioniisla;.

veruni csl ([uod ail Augustinns , verba in signi/icando Nec niinor est disceplalio de sensu decreli Clc-
lenere princijHiltim. Ergo qui in scriplis , cinn aliler nienlis Vlll. Quidam enim scnsêrunt eo prolnberi
polcsl , ccinlilctiH' ,
graviter in ipso confessionis aclu quideni ut illicilani , non aulem ni invalidam confcs-

delinquil , ncdînn veniani oblincal. Alquo lia;c coin- sionein abscnli laclan!. Quidam verù decrcluin illud

munior csl ibeologonnn scnUniia. Vide Snarom, disp. sic interpretati sunl, ul per illud probiberetur lanlùiu

21, secl. 3 ; Sylvium ,

q. 9 , art. 5 , contl. 2 , Vivuni ne siniul et abscnli liât confcssio, el ab absente dclur

in Append. ad proposit. damn., § ull. absolulio; non aulem ul absenli liai conlessio, modo
57o. Ab eà lamcn praxi excusant impolenlia , ciuu ab codem pra'senle dclur absolulio. Ita olim Suarez,
pliijsica ,
qualis occunil in inutis, iisve ([ui pra; morbi disp. 21, sect. 4. Uis praiuiissis, sit

gravilale vocis usu deslituli sunl ; luni cl uwralis , ut

CoNCLUsio PRIMA. — Spcctatà rei nalurà, ad mini-
SI œger oppiesso peclore nonnisi «gré loqui possil ;
\ mum dubia est validitas confessionis per lilleras factce
si unus qui pricslô est confessarius , quia ipse , vel ;

abscnli, el in ab>cnliâ absolvenli.

pû>!iitcns surdaster sit , non possil in xenodocbio ,
v, :

577. Prob. 1° auclorilale S. Tlioniui in 4, disl. 17,

g. ,
corifessionem excipere ,
quin pœnitcns ab aliis
q. 2, a. 4, ubi docel ni extremâ necessitate ulilius esse
audialur , audirive nieiilù l'oruiidet. Monent autem
confiteri luico prœsenti , rjuàm sacerdoli ubsenli. Alqui
lune curanduni, ut significet pœnilens et ha;c sua esse 1

contra se rcs liaberenl , si valerel coidetslo in casu

peccala et se de illis absolulionem peterc. Quanquàm
,
quem expcndimus.
circumslantia gravis niorbi vel sacri lril)unalis , in
578. Prob. 2°. Vel sacerdos absens absolulionem
quibus nenio censetur simpliceni vil;e suai bisloriam ;

profcrcl scripto , vel voce ; tcmpore scilicel ipsura

narrare , dubiun» onine sullicienler auferie videnlur.
inlcr et pœnilenlcm conslilulo. Alqni in priori casu
Intérim longe melius est et tutius , ut postquàm con-
al)solnlio plané nulla, in posteriori autem summoperé
fessionem Icgeril sacerdos, pœnilens hxc salleni verba
dubia videlur.
addat si polesl Pelo ab Itis absolulionem.
,
:

1° Qiiidem nulla est in priori casu quia absolulionis

\ 570. iSoii deruère qui credidcrinl possc confessa- ;

niodô taincn jnslà de causa qualis, formam bumanà et proprié diclâ voce expriniendam
riuni aliquali
!

, ,

non ruib est in puellis verecundia dispen- esse demonstral, lum perpétua Ecclesia.' praxis voiun-
inquiunt , ,

pœnilcnleni ab onere peccala vivà voce decla- lalcm Clirisli manifesté indicans ; lum el perspicué
jsarc
Florenlini concilii auctoritas ubi Sacrainenli Pœni-
randi. Id lanien ail ibid. Sylvius liaud facile adniit-
,
, ,
j

dispensare tenlia; forma in bis verbis qu;e profert sacerdos, clm

lendnin : cîmu non sil cnju>lib.'t coui'essarii

neque DiciT Ego te absolvo, posita esse deciar.iuir. Illud

Hu re tani coinniuniler per Eeclcsiaui receplà
:
:

aulem, ciim dicil, non ambigué signilicat, absolulionem

(verecundia possil excusare ne os loqnalur Dco ad ve-
verbis ore prolalis necessanô perliei.
jniam, qnod locutum est diai)olo ad culpam. Adde quod
'

.iconlessio obscœna niulla in scriplis continens, longé 2" Summoperé dubia esl cl suspecta absolulio in
I

al pluriniùni periculosior sacerdoli fulura essel, quam posteriori casu. Ut enim benè pondcial ex Cajelano
qn;e verbis rapide transeunlibus expriniilur. Si lanien Gonelus, ibid., n. 50, pronomen te, vel alind a^quiva-

eu nsque l'auces obslruerei pudor , nibil ul exlundl lens in forma absolulionis, non minus c\ Cbrisli insli-

possel, nisi inullô longiori lemporis niorà , lolerari tulione ad personam praîsentem dirigi videlur, quàm
posseï conlessio in scriplis. Verùni id tain rarvô con- vox, hoc esl, in consecralione ad maleriam praiseniem

lingil , ut è ducentis qnx graviter lapsie sinl fouiiuis, i dirigaiur. Ergo , bicut non polest sacerdos absenieiu
 549 <",AP. \ l»h t O.M- i:î>bl()M:.
.

55C
matcrinin coiisocnn^ , sic iioc ahsonloin qucin|»i;un bi'jiisnio.ii cumUis redigi polciit. En aUcriu-opiuionis
ab>olvcio pok'si. (imdaiiii iitiini ,
quod ne (luid dissiiniilcliir , (pi.tiiUjni

r)7'J. >('»• iiotol (1110(1 conressariiis iliocn; possil : est pi((|ios,uiintis. Elsi aiilcin i:iavc, non uli(i(ii!sr)lu

Absolve Pclium, \ol absolvalur Pelrus. L'inKiiic oiilni lionis expers. IJiidc

li;vc l'orma eateiii'is valida est , (iiialcnùs a'(|iiivalcl 585. H. ad ixinuun, nc^. min., el dico aii-ol(Uionis
isti : Absoh'o le , !>iihiii(lè(|iio (|«aU'iiiis ox circiiin- hujiis nuili(al(>m oriri ex nalmà iVniilcnlic , (pialis à
slaiiliis iiilcilii-iliir de l'olro jiersoiialilcr pia'bcnk'. Christo insliliila est, (pianumi o\ liadilioiic jiidicarc
ICrgo, si alisil l'clius , roipsà non absolviliir. Gouel. possdmus. .Nec enim vd dci?ss<-iil ccila cl plura
ibi(J., n. ol. liiijnvmodi confessionum txenq.la , si cas Ecclesia,
580. Prob. 5". Si minisler absenlcni absolv(;rc sallem in neccssilalis casibus, a|»i)rol>àt.scl vel easdeni
;

posset, iiiniinxM-a hujtisniodi al)$iihilioiiis siippclcrciil poslmalunim examen proscripMs>ct Aposloiica Sedes,
cxcmpla ; (juia iimiiincia' occiineniiil ojiis ocoasioiics, si ali(piand() poluissenl inservire. Inde

pra:sL'ilim l'oiviMile perscculioiuim aiAu. \U\o\ luilla Ad sccimd(mi, non probamus miilam esse absolulio-
ceria bujiis genoris occurnmt exeinpla, iili deiiaie nem ab absenle dalam, seu ex verbe sistere, quo ulilur
probabiiniis , solvendo conlraria Moiini argiimcula. Tridenlimmi ; seu ex possibili mutalione volunlalis;
581. Prob. 4". Veluit Cleincns VIII, ne opinio quia lut'c parùm lirma vidcnlur : sed ex co qnùJ
qiui; absoliitiouom abscnlis ab abseiue ial;tin babel atlenlis liadilionc et Ecclesia; usu judicium saccr-
,

ullo cnsu teneulur taïuiuàiu probabilis. Alqiii, ul hcuô dotis saoramenlaiiler nonnisi in pr;cscnlcm
cxerccri
pondéral Liigo, si absulnlio hœc ex ualurà rei valida possit.

essel, imù si vcrè dubia ,

posset saltcni in exlrenue 584. Nec obest qu(jd ai)sciis vel censuris plecli
neccssilalis casu icneri pula quoad incinsos in
possit, vel in l'orensi jiidicio absolvi.
;
Censma enim,
carcere niorti(iue doslinalos qui casus in Anglià
,
; ulpol(:' hnmani jiiris , ad Ecclesiie nuuim lolli poiest
frequens esl. Eigo. etiamab invilo, ul alibi dixinms. Forensia ver(jjudi-
582. Obj. cum doclis. Tournoly : Si absolulio
cia, pralerquàm piobaiis lanlùm cl allegaiis niumtur,
abscnli ab absente data ex naturà rei invalida sit, quaîcitra rei pra-scnliam cognosci et disculi j)0ssunl;
vel id habel ex raiione Sacramcnti ut sic, vel ex pro- id à legibus liabenl (pi()d in absenles
feni possint; ut
priâ luijiis Sacranionii conditione. Neulrnm dici sallem in efligie vel in bonis mulclenlur ,
qui pcrsonœ
poiest. Non prinumi : .Malriiiioniiunenimct vcrum est sua) , fugiendo consuluerunt.
Sacramenlnni , et iiiler absentes validé conlrahilnr.
585. Inst. : Non magis voces istie, te absolvo, pra;-
Non secunduui : unde enini prae Matrinionio haberet
senliani absolvendi requirunt, quàm isl;e : E<jo vos
Pœnilentia quod inter absentes perlici non possil.
,
conjuiKjo, maritandi pra2sentiam exiganl. Alqui hoc
An qnia per modmn judicii oxercetur? Al judiciuni,
non, Ul patet in Malrimonio per procuraiorera
potest, et de laclo
con-
causa cognilà , in :d)senleni ferri
iracio.
in inceslum CorintUimu laluni est ah Aposlolo. An
586. R. neg. maj. Kaiioest 1
"

quia in bisqua; ab insli-

quia, ut loqnitur Trident-, sess. 14, cap. 2, voluit
lutione Cinisii peiidenl,nunval(Hargmnenluin à
Clirislus pœnitent(^s aiilc Itoc Iribunat tancfuàm reos pari.
2" Quia Cliris(us Malrimonium elcvando
sisli, ut ab admissis pcccalis libcrari possciU. Al quidni ad rationem
Sacramenti non mulavit naiuram coniraclûs. Conlra-
sistere se Iribunali dicatur ,
qui confugit ad Iribuiial
clus porn') inler absenles iniri valet. Subdunl alii non
quantum potest; sicut ad decreli Florenliiii nienlem
esse uhiiis contrabenlis de inlerno allerius consensu
ore conliletur, quisignis, cùni aliter nequil, conûtetur ?
judicare, sed lanlùm de consensu exleriùs cxprcsso,
An qiiôd actualeni absentis disposilioneni non possit

exploratam babere cùni possit

qui quidcm ut in aliis conlraclibus, sic in Malrimonio
saccrdos salis ; (ieri
per inlernuntium exprimi potest contra verô sacer-
ut qui confessionein unà antè horà niisil, vel luulavil :

incumbat?
dolis esse ul de inleriori pœnitmlis vo!un(alc judicct,
aflecluni, vel eliam nialo aclu
quod non potest dùm absenlem absolvil. Verùm suiu-
Ât in bàc causa sufficit certiludo muralis : poiest
lio bac allerius seulenlia; patronis caduca vidclur
anleni sacerdos per lilteras vel per inlernuncium de :

quidni enim, aiunl, ut in necessiialis casu judical sa-

pœnileiilis dispositione cerlus esse. El vero annon ex
cerdos de morienlis voluntale, ex aliorum tesiimonio;
alioruni loslinionio absolvil nioribundiuu, elsi is anl-
annon absentes Malrimonio cùni moricns, qnanlùm ad id, sit veluli ab>ens sic
muni niulare potueril? :

cl in pari casu judicelex lilleris aul inteniunlio? Vrx-

Jmigil, iicèi ambo à priori proposito recédera po-
tuerint?
serlim cùm in extremis materià eliam dubià uli lici-

Nec est quod reponas, nioribunduni non pr^sunii, tum sit.

slanle eodein periculo, voluntalem mutasse, quia. 587. Obj. 'I" : Conslat pluribus apud Morinnm
neuio est qui non velit raori chrislianè. Uxc enim exemplis absohilionem olim dalam fuisse absenlibus.
ratio pro pra'scnii casu sapienter iniellcclo militai,
j
r Enim Serapio illc de quo Eusebius, lib. G, cap.

An enimdeienlusquisin inrri Londinensi, et morlem 44, per puerum ad se missum Euciiaristiam rccepil.
j

in craslinum vel ipsâ die expectans , merilo prasu- At(iiii vir qui idolis sacrificaverat, Eucharisliam reci-

meUir nolle mori cbristianè? Eslo igitur opinio \n£- pcie non potnisset, nisi anle recepisset absolulionem.

wns rarô iii praxim redigatur : at sallem in extremis 588. 2^ Koberlus Cicnoinanensis episcopus, gravi
 fôl TKACIATIJS 1)K POENITKNTIA. l>AJtS il. 5âi
d«Mîiiniltrn<! inorbo, à cmioilio Oiiïi m ««iisi (I), xipiiiii 1 poslnliivcrai, inlciisasnàcoiilrilionc jiisiilicalmnesse
;

iiiiliihtis i*) (ï:i-ii()iii:in(» (lislaiili, sii|>|)li('i cr *-\s|i siii- linii ipda non did)ilaveril qiiiii Kuciiarislia liomini
lavil, (iiKitriiiis pot siddi C|tis(u>pis ctrlitus colliilà, viii- \eic pœnileiili, elsi nondiun Ibrlè juslificato, graliam
cjiih pidcnlorum suoriiin riiodciil, ne, iii(|i!!l, cuiii te- |itiiii;iiii lai;,'iri |m)Sm;1 : iil per accidoiis (icri posst;

ftrobis dncar ad laitaro. Ilis pniro volis amniciis saii- doceni cominntiiler tlieologi. Al(jne id sidjindicat qui

tla syiiodiis epislolam (thsiilulioitis rcniisii ad llnlur- bisioriim illam apud Euseblum refert Dionysius
tuni, in quA, aiiiiil Palrt's, libi pcccuta tua cutililititi, Alexand.,cùin ail Si'ra|)ionem eôj/.s7!(e iHi'i7rtman««S(?,

per ecclcsidsliaim apostvlicœ auctorilalis puteslaleni donec essrl peniiiiH culpw vinculia sulutus. ilyec cniin

quam Domiiius iiosier Jésus Cliiistus tradidit discipitlis, sidtindicanl, scricm iilnm non antèsululum à peccalis,
dkens : Accipile SpiiilHin sinulum, clc, diniiltU iibi (|nàm Kru liarisliatn recepissel.

Deus omnia peccala ina, Ubcrel te <ib omiti iitato, etc. 595. Ad .scrniidum, neg. min.; ad absobilioncni
H;cc aulem veiba sacraiiicnlalcMi absolulioiiciii pci- eidm verè saeramenlalcm recjuirilur dislincla pceca-
spiciiè irulicaiil. l rnin con'cs i'i Porrù Hobertus peccala sua in gé-
TiSO. 3" Aliiid subdit SirmoïKbis in noiis ad loin. 3 nère laiiinn» diclaraveial. Ergo quai ad eum missa
Concii. Gallia', oxeniplnin absobitionis al> liiiuniaro eslai)silnlio, non sacramenlalis luit; sed vel canonica,
Rciiicnsi arcbicpiscipo luibsai ad ilildeboklum Sues qua; à censuris solverct; vel caircmonialis qualis ab
sionciisein episco|iuni. episcopis dari consuevit fcriâ V majoris beljdomadaj ;

^90. 4" C .nfessioiiem in scriplis, ideoque et abso- qualemelin ordine Cislercicnsi dal superiorreiigioso
liilioncM) piubal cxL'uipbnn alind Polaniii BracarciiNis niorienti, qu;eqne absolatio ordiiiis nuncupalur. Et
cpiscopi, (pii occnlliini cujiis rens oral criuien, Palri- vero si olim fiebat concessio apud laicos, à quibus
Lus conciiii Tolelani X scriplocoiit'essnsesl. ccrlè non sperabaïur absobitio sacramenlalis; quidni

591. 6° Idoni lit|iieiex agendi ralionc, liiin Grego- poluerit et lier! apud absentes cpiscopos, qui intir-

rii \'ll. luni et Alex.Jidri III, (luoruni prior absoiulio- mum suis apud Deuni precibus adjuvare poterant.
noin plurifs niisil ad absentes, pricscrlini ad Linccd- Neque bis obest, quôd episcopi absolulionis epislo-

nieiisein ('i)istopinn, qui nwllà erat censura iiieiiliis, lam ad Rol)erlum niiserint; cùm laluni absolulionis
«tvidere est in Kjtislolis ejus, loni. 10 Concii., p ig. non)en non semper de sacraraenlali inleliigalur, ut

35, 114, i~o, etc. Posterior ad S. Thomani Cantna- modo probalum est.

rienseni, qui niuiise sux Henrico H assenlationis in Nec obest etiam quôd episcopi Roberiuni absolvant
synodo Cl;ireniionensi veniam per lilteras cfOagila- poieslaie sibi à Cbrislo traditâ bis verbis : Quorum
veiat : de (|Uo vide Baroiiiuni ad annuni IIG^, n. G. rcmiscriiis peccala, etc. Omnis enim qu;e Ecclesiic in-
59"2. Conlirni. T (|uia lesle S. Anlonino, 5 p , til. est pi)U'slas absolvendi , seu sacranienlaliter , seu
14, !^ 19, et til. 17, § l2,inlerrogali in Basileensi con- exira Sacrameiilum.bis^Clirisli verbis imiililur, ni pa-

cilio ihrologi quidam de aljsoltilione data à niinistro tel limi in absolulione à censuris, quaî Sîepè sacra-
jurisdirlione n non lial>enle, respondernnl posse illmn, menlalis non est; lum in capilulari religiosorum p!u-
obtenlà poslniodo faciilialo, pu'iiilentoin uLicnni(|iie rium absolulione.
fuerit, absnlvere. 59i). Ad lertiumeadem cslresponsio. Cerlèsi sacra-
593. Conlirni. 2" quia, te^le Ilarnienopulo, sub menlalis l'uisset absoluMo ab Ilincmaro ad llidebol-
Lucà patiiarclià, inilili cuîdam qui cœdeni voluntariam duin missa, non indigui^set is nova et distinctà

commherat, episcopus quidam inlra prrexicjuuvi tenipus confessione. Atqiii tamen indigebat. Bonam tuam
absolutioiiem per bcripluruni concesserat. ÎNuila poirù devulionem commoneo, aiebat Hincmarus, ut prœler

anlisîiii illi mola est li-, ([uôd in scriplis ab olvisset ;

islam (jcneral cm coufessioue)n... specialiler ac sigillatim

s d (| od absulnlioneni non indiclûcanuiiicù pœiiiten- Deo et sacerduli salagas confiteri.

l.à «< neessi.ssel. tigo. 597. Ad quartum, faletur Morinus niliii ex isto Po-
idi. \\. ad priniuin, neg. ant. ; nullum enim est é tamii exemplo coUigi posse. lluic enim nec absent!
ci'alis n)onu:ne<itis mule .Morini senlenti.i salis pro- nec pr;rsenli data est absobitio : sed cùm praiscns

bel r. Unde ore conf.ssus esset quod scriplo aperuerat, deposi-

Ad 1 l'iuiinn, iifg. min ; elsi enim liodierni moris lus est, et perpetu;e addiclus pœnilenlise.

non est ni homiiii noii absoluto sacra nien la II ut tri 598. Adquintnm, collal;ïitum à Gregorio VM, lum
l.ualnr Eucharislia, potuil tamen li:cc ad Scrapionem cl ab Alexandro III, absoliiliones explicari debeiit de
inetdpale mitti a pre>byleni , tum (|uia crcdideril, dimissione canoniearum pœnarinn, quibus post la-

pœnilent m q-.i lot aimos lapsuni snnni dellovcral clam sacerdoli confes•^ionenl siibjacere dcbuissent,

et (jui sœpenumero in Ecclesià deimb rccipi supplex qui ponlificiâ illà absoliiiione donabanlur. Unde erat

ha-c qu:edam indidi-enli* species absenlibus, propter

(1) Krral Morinns. ,\i)solutioiiem ad RoIxMluin aulem
conlessioniseorum bumililalem. concess.T(î. Id
misère episcopi, (jui ('.arolo CaKo Andrgavuni conira
con^t'-nler liquet, 1° quia confessiones per litteras
ISornlallno^ oltsidcnli adcrant, uli reierl Aulnnins Le
Cor\aisier in llisiorià 'piscoiionim Ca'noniam nsinin, llmiiat.is ponlificibusfacl;ie, vel nulUun in specie pec-
jiig 509. Idem tradil Jacobus Longuevaj lu ili>lorià quod exprimèrent distin-
calmn exprimebanl, vel si
r,(clesi;e Gallicanai, lom. 6, p. 285, ad an. 875. Est
cte, pnblicumdunlaxat, omissis cœteris. Haec aulem
Duziacum, Douzi, pagus propè Mosonium; quem à
i^<;ncralis confessio omnimQdè disiai à
TuBbiaco, Tonzi, beccrn«re oporlct. dimidiaia vel
653 CAP. V. DE CO.NFESSIONE. 554
sacramoiitali. 2" Quia sic ainul rapain per lilleras sacraioiMiialilcr conlitori , cl ab codcm absente aljso-
coiJossis injimgebauir, lit tlolicla sua apcrircnl sa- lulioneni oblinere, ad minus uli falsain, lemerariam
ociiloli. Kl Ijoc cxpr«'>sim luaiiiial Tlioinaî Cauliia- cl soandaI(»saui cundcmnavil ac |irobibuil ;
praccpil-
rifiisi AlcxaiuliT III. Qiio facto, iuquil, id osl, facli quo ne deinccps isla projiosilio pubiicis |iiivalis(|uc

illà piMSiiili sacoitluli conlVs>>iono, miscricors Domi- Icclioniltiis, coiu icniibus , cl coiigrcssibiis d(;(:calur :

nus, qui uiulio ampliits ad cor rcs}>icit quiim ad acliis, m.vc uiujuàiu lauquàni abiiui» casu probabili-. deleii-
tibi cotisuefœ pietalis sua- miscralione delicia dimillel. ;
dalur, iinprimalur.aul ad praxim quovis modo dedu-
5" Quia iiilarli nioiis oral, ul absolulio ore pniforre- ( alur. Quod si (piis illain docucril, dcfcndcrit, iuipri-
lur; luvc aiilcni dabalur iu scriplis. i" Quia ad suni- Mii fcccril, aul ctiam de cà dis))ulalivi; iraclavcril, nisi

iiunii d.ila fuissol absolulio iu i>cri|tlis ul) inslaiilciii j

Ibr au impugnando , vcl ad praxim , scu diicclè vel
m'oe>silatis ca^uui, cl quia dcfuisseiil ininiblii (pii !
indirecte dtduxcril, pra-ler excomuumicalioueiu lala;

confessioiiom cxcipcreiil : lot pono Tiioiiuu lempo- seiilenli;e, quam ipso fado incurral , cl à qiià non
ribus cranl iu Angliàsacordotes, quoi nuuc scaltl illa possit, pr.clcr(piàm in arliculo morlis , ab alio quâ-
|>soud()niiuislris. 5' Quia absolulioues id gciuis iis ,
cuinqnc cliam diguilatc lulj^ciili, el S. Uouiana; Kc-
et'aui dabaiilur, (jui toiifosbi non cs^onl. Sic Grcgi)- clobi.c .Majori Ptcnitcnliario , nisi à |)ro It.'nipore cxi-
I

rius VII, iiou nioJo Alpiioiisuui llispaniaruui icgcni, siciile Uoniaiio pontilice absoivi , aliis eliaui pœnis
sed el proceres cjus siiuul cl scmcl absolvcbal liis arbiirio iiilligcndis subjaceal. > Alqui decrelum istud
vcrbis : Onmipolcns l)eus...auctorilu(e beatorum Apo- non lantùm illic/lam dcc'aral absoiulionem absenli
slolornm Pelri et Pauli nobis licèt indùjnis pcr eos dalam, ni aliquaiido credidil Ysambcrliis, qui re mc-
quuHcnnique coumissà, le tuosque fidèles in Clirislu ab liùs expensâ aliud sensit , scd cl prorsùs invalid-im.
omnibus peccalis absolvat, de. Quis porrù, ut benè Nimirùm velal, cl severissiniè vclal Clemens VIU, ne
Jneiilnus dixeril sacramcnlaleiii absolulioucm iis opinio jixc utlo unquàm casu ad praxim dcducatur. Id
fuisse concessam, qui ncc pcccala confessi csseul, nec aulcm pro cxtremie nccessitalis ca-u velarc non po-
ca forlè doleicnl, aul bâltem dolcre uUo modo cngiio- \ tuisset, nisi illani absolulionis specicm jure divino et
scercnlur? nalurali invalidam esse cxistim.^sset ; cùm in eo casu
599. Ad primum conliriii., iiiiiil vcl ex Anlonino quie de se certù vcl dubiè valida sunt , fiant licita ,

colligi polcsl ,
quia rein nudè commcnioral ; vcl es ! quia exigit cliarilas ul ad juvandum iu extremis pro-
pnpdicloiuin ll:eolugoruni seutcnlià,quialixc ncc pro- xiuumi remédia qu;ccumquc , modo non inlrinsecè
bala est, nec ul jacet ,
probari potuit. mahi, usurpenlur.
I

600. Ad secunduui :
1" Poluit cpisco[ius boniici-
I
602. Olij. 1' : Licel bodièque cum Tournelyo tucri
dani absolvisse praiscnlem , cjusquc absolutionein validilatem absolulionis absenli collat.c ; alqui eo ipso
I

confirmare in scriplis ul pœnilens haberclur, qui ,

'

rcdarguilur decrelum Clcmeniis Vlll , lum quia non

bomicida fuerat. 2° Poluil idem errarc abscnlcm ab- potuil pontifes ille pro omni casu reprobare id quod

solvendo, proul videtur cnàsse inlm perexiguitm tcm- , mag.ie ulililalis quibusdam in casibus cssc polcrai ;

pus absolvendo bomiucni qui diutiùs probari debue- tnm quia ne ipse quidcm Papa elïiccre poicsl ul quod
rai. ex inslitulione Cbrisli ralum est, fiai invaliduns.
CoNCLLSio II. — Eisi supponerelur valuisse aii- I 603. H. Eorum esse qui absoiulionem abseniis ex
quaudo dalani in scriptis absoiulionem : conslal cani 1
naturà roi vaiidam esse conlondiinl , suaiu liane opi-
Jani non valere post Decrelum tiomcnlis Vlll , ubi -
niouem cum Clcmeniis Vlll decrelo conciliarc.Mirunï
cumque iliud rocopuun fucrit. .sanè accidil milii ,
quôd ïournelyus pra>cii)uam ad-
601. Prob. ex celebri iilo dccrclo, quod emissum versùs syslema suum difficuilatem , supra , n. o2i ,

est occasione gravis eà de re jurgii, Doniinicanos in- pra.'termiscrit. Utut est, responderit forlè ad primum,
ler el Paires Socielaiis in Ilispanià suborli , slanlibus pro omni casu lolli posse id quod juxia omnes in
bis eliam in praxi, ut rumor erat ,
pro iiujusniodi ab- ouuii casu periculosum csset ; cl juxia multo plures
soluliynuuj valore , abis ex advcrso pugnanlibus. Sic inutile.

auteni babcl : < Die 20 nicnsis juiiii anno à Nalivilale Ad secundum , respondel id quod ex inslilutione
D. >'. J. C. 1602, in generali congregalione S. Ro- Cluisli ralum est , non posse irrilum declarari ,
per
mans; et Universalis Inquisilionis , liabilà iu Palalio mulati'jnem malcria; à Cbristo inslilutœ, et allerius
Aposlolico in Monte Quiriiiali, coram SS. D. N. Cle- subslilutioiicm; posse vcro per appositionem alicujus
menlc divinâ Providcnlià, Papa VIII, proposilà qusc- condilionis, qua; vel niiiiislros ad conferenda , vel fi-

slione ulrùm liceat per lilleras seu inlernunliuni con- dèles ad suscipienda Sacramenla inbabiles efficiat.

fessario absenli pcccala sacranienlaliier confiicri , et Sic sacerdos, ebi vi ordinalionis su.t absolvere possit,
ab codem absente absolulioncm oblinere? Sanclissi- nisi jurisdiclioncm accipiat, absolvere non potest. Sic
nius Domiiuis nosler, audilis volis Patrum ihetdogo- invalidé malrinionium contrabunt, qui sine parocbo

rum , el re cum illusti issiniis el revcrendissimis do- el lestibus contrabunt, ctsi ad id ex Cin'isti inslilulo

miuis cardinalibus contra bxrelicam pravitatem ge- inbabiles non sint.

neralibus inquisiloribus, malurè ac diligenlcr consi- 60i. Obj. 2° : .'Egerqui absente ministre confessio-
deralà, bai;c proposilionem, scilicet : Licere pcr neni peliil , licilè el validé absulvitur ; alqui is tamen
Jilteras, seuiniernuuiium confessario abseati jeccala . absenli coiifcssus est , ejusque confessio nonnisi per
TH. XXII. fDix-huit.J
85S TUACTATUS DE l'ŒMÏEMIA. PAKS II. 55C

snconloloin dcfcrliir cr^o. lem, (;l i..l( rprclis ad confcssarimii. Lndc siciil l'e-
nuiilios :>il ;

I\. iM»;,'. iniii-; ciim ciiiin doclaiavcrit CIcmciis hns jinnjatn vocis usu privaiidus, cùm sua pjido
»J0,*;.

lam in milhi casii valoïc; pi'crala a|)eril lit ea l'aulus sacerdoli venienli rej)e-
(•(>ll^(•s^i(tll(;lll :il»s(!iili fit
,
VIII
de- non dicilur per inlcrpr(;lem conliteri, nec
et aliiiiidè i>iM"M'iil('m iiioriljiiiuli casiiiii al) eodciu
lat, ila in

icstaiilur Bidlanniiiiis, alialo casii moribinidiis; et sicul in codoni casu l'drus

creto vivA voce oxccperil , iil

l-'raiir. Floronliniis, Lcssius et alii ,

iioccssuiii csl iil confessionom snam per Paulum ,
quasi per epislolam

vcl li.t'C iiioriliiiiidi coiifessio non censcaliir fada ab- dirigil ad saccrdoleni , adcôqiic ad abscntem , ila et

seiili, sed itraîsiîuli pcM- Icsles, (iiii iiil('ii)rcliiin \iccin lofiuons per si^ma , confessionem suam ad minislrum

geraiil ; vol (uiide jnvari possil Toiiniclyiis) ul Ch;- dirigil por adslanles, ut sint (pia>-i cli:irla vivons, qux
meiis Vlil non expoiideiit au coiifessio abseiili fada, confessionem ipsius exprimat. Ila;c llenno, qu;e cerlè

ex ipsâ ici naliirà invalida foret. De liàc gravissimà ,

gravia sunt.

ul Icqnilur, dil'iicullale, adi Gondum, cil. disp. 12, à €09. Si objicias , confessionem i)er ejtislolam fieri

n. 74 ad 81. absenli, confessionem vero per lestes lieii pra^senti,

An aiilcni sicul vi dccrdi Clcnienlini niiila est ab- qua tenus coid'essio censeliir pra;sens in Icstimonio
soluiio, si absenli per Hueras vol inlcrnuiilium con- quod de pœnilenle in ejus pra;sentià reddunl, repo-
fesso, detur ab absenlc, sic cl nulLi sil si per lillcras nit idem Iheologns, 1" fiori posse ut unicus fuerit si-
confesso deliir, cùm is se pr^scnteni cxbibucrit , aul gnorum Pœnitenti;e parociium
leslis, (jui (pia^ral, nec
vicissiin, nova est (iiiLCSlio circa quani scindunlur do- cum eo ad a'grum reverlatur ; lime aulem coid'essio
ctores. non fiel pr.Tsens per testimonium ejus, nequc is ali-
606. Exislimàrat Suarcs hic , disp. 2i, sect. 4, ter se habebil quàm cpislola ad sacerdolem niissa
, ;

Clenienlis dccietum conjunclivè ianlùm , non aii- 2° signorum lestes non conliteri nonune morientis,
leni disjunclini inlelligi; ila ab eo qnidein prolii- sed Ianlùm relerre faclain fuisse ab eo confessionem
berelur confcbsio simuhiue absolulio absenlis; non ante advcnlum, proinde in absenlià paroclii; adeoque,
verù vei absolulio absenlis qui anlca pr.-csens con- inquit, seiuper mcmet (ju'od confessio fada sit absenli.

fessas fuissel, vei, quod probabilius videbalur, ab- 610. Cxlcrùm exislimat idem nuUam esse absolu-
solulio prxienlis, qui anlca absens conlessus esset lionem ab absenlc collalam. Al nihil hinc adversùm
per lilteras. Verùm h;ec honiinis ad prodigiuiu llico- postremam liane suam opinioncm erui posse conten-
logi conjectura ,
quani Aposlolicj? Scdis judicio bii-
dit. Ideù enim, ait, non valet absolulio ab absente

niillimè bubjeceral, tum à Clenicnlc YllI, luni et à

data ,
quia in ipsâ proferendum est istud , te ,
quod
successore ejus Paulo , Iriplici Inquisilionis Uomanai pœniientis praescntiam requiril; contra verô nihil est
decrelo reprobata est anno 4G05, ut apud Gonctnni in confessione quod pra^sentiam ejus rcquirat.
qui ea nec ;rgrè relert, vidcris disp. 12, n. 58 et 59. dé-
on. Nedùm verô pulet se hàc raiionc decrelo
Unde jani cerlù constat, licite non absolvi vcl pra;-
mentis adversari, quia et eo assertionem suam non
senicm qui absens conlessus sit vei abseiilem qui
,
parùm juvari opinalur. Cùm enim pontifex illearclii-
conlessus bit, cùm esset prsesens.
episcopo ArmacanoelBcUarminodcclaraverit, se prse-
An verô absolulio haec prorsiàs nulla sil, ila ut no
fjlam morienlis confessionem decrelo suo complecli
in extrcniai quidem necessilalis casu lentari valeat
noluisse , et bœc absenli fiai, nli modo dicebalur,
elianiiiùui disceptalur in scliolis. Alii enim banc vei
constat ponlilicem liunc implicite déclarasse , istud
cerlù , vei probabilius invalidam esse consent , sive
confessionis genus à se non reprobari ul invalidum.
absolvalur absens qui pncseus confessus est; sive
casum hune ad praxim reduce-
Veluit autein ne extra
absolvalur prscsens qui absens confessus fueril. Alii cùm confessio h;ec à nuillis pro invalida
relur, (piia
eani in priori quidem casu invalidam fatenlisr; at in
habealur, Sacramentum exponerdur periculo nulli-
secundo validam putant.
talis.
007. Arguunt postrerase hujus opinionis defcnsores,
012. Ex bis sequilur decretum Clementis non lan-
r quia confessio in hoc casu vera est et propriè di-
sed Ucilum praidict;e confessionis; idque,
gcre t)rt/ic/M»i,
c!a suorum peccatorum accusatio, cùm ad cam omni-
ait citatus tlieologus , confirmalur, (juia pontifex in
nô indiffeiens sit ut reus pracsenti vei absenli pecca-
decrelo suo dixil non /i«re, nequaquàm aulem non
la suaddegat, modo inlc-rè detegat. Ergo cùm ei
valere praidiciam confessionem ; atque id significavit
deinceps prxsenli impcudelur absolulio, nihil hic
Bellarminns in epist. ad Lessium, data die 19 apriUs
occurret quod redargui posset.
Minorila ,'
an. 1008 : « Advertc lamen, inquit citaliis
608. 2° Quia ex dictis absolvi polest pœnilens, qui
1° confitenlem absenli exlra casum allât. mi invalidé
absente confessario Pœnileatiaj signa pracstilit; atqui,
confiteri, non quia de se invalida esl lalis confessio;
inquiunl ut supra, tune fada est confessio absenli.
sed quia illam insiiluens peccal mortaliter conlra
Si enim prasenli fada esset , non esset sacramenla-
decrdum Clementis 2° licèl validam dicamus con-
lis, utpole laico fada ; cùm laici soli supponanlur
;

, ] fessioncm faclam absenli , invalida est lamen ,

si fiât
praiscntes. Nec est quôd dicalur laicuni lune gercrc
animo rceipiendi absoUilioncm ab absente, sive inle-
vicem inlerprelis, quia non censelur quis per inter- ;

rim confessus sit in arliculo mortis, sive non. » Hacc

urelem confileri , nisi praesens sit confessarius : cùm '

, , . . • . -i- ..
...
d^beal
1 •

esse locuuo posniteniis ad inlerpre- |

• • 1 • . i illo
'"^» nue
'i"^^
lummis
'" lerniinis
in referenda duxiinus, ut miejUge-
iciciouua u o ,

confessio
«57 CAI V. DE CONFESSIUNE. î>58

SuncUB S<^ili addicliorL-s, sibi guorini si quis carcere inclusus alium e regione ad-
relur quoiiMiuc llicologi
(".Iciwi'iilis \ III tle(Ti-tiuui»roj;icciii>»»sst'viilcaiiliir.
slantem, et ciatà voce , vel otiain nutibus , si loqui
pobl
inalo c\roi;iUiU'i,Thoinislis non possii confltcnteni, absolvat, si id gravis quu;piam
Yorùm h.vctamobi non
eorum Causa evigcrel.
m pluriiniiin displiccnt; quanciuàni aliiiui

paiilù Jiniitlioivs absolnlioncm liane ccrlù nuUain dc- Quin et consent Bonacina , Lugo et alii apud La

liiiiro non audonl , sed taiilinn piobabiliùs nullam. En Croix, 11.1201, absolvi posso pœnitentem jamècon-
fossioiiali egiessuiii uliis')ue >iciiiis iiiimixtum etsi
praiipna eoiuni niomenla. , ,

casii non ampliùs videalnr, quia et salis prasens sit, ut

G15. 1.VcUiilClenicnsnc pra-dicla opniio ullo in
ici^ealiir, oliani disjunclivè, ul pakl ex diclis ;
alcpii absolulionis recipiend;c , si forte non receperit, vo-
si pricdicla absolulio valcret jani opinio à Cloineiitc luntatem servel. Sed quis non multô tutius esse vi-
,

pn.ssol disjunclivè iiicasunece;silalis. dcat, ut S|)coiatini vel generalim revocetur qui paulb
danmala Umumï
qui absous coii- antc egrcssus csl? L'ti(pje s:epiùs fil ut conTessarius
In eo onini posscl ai)>olvi pru;sens , ,

fossus essei. posl dalam vel dilatam absolalioîicm pauca quacdam

014. II. Cùm proposilio à Ciemcnle disjunclivè coiifcssioni extranea cum pœniltnle lo([ualur, cilra

proscripia sii , non est cur pars una poliùs leueaiur pœnilonlis ipsius aut a^lantiuiu offensionem.

quàni allera. Ergo sieul nune ex omnium confesse Multù niagis redarguendi sont, qui ad ab>-olutionem

non polcsl absolvi absous qui pra'sens confessus est, j

salis esse dixcriint, ut Sacerdos domum pœnilentis
sic uec pra;sons absolvi potest, qui absens confessus absolvendi conspiciat. Sic sanè absolvi posset distans

sii. I
quis leucis tribus vel quatuor.

615. ïll. Prcecipua conlrarioe asserlionis ratio cxeo ARTICILUS V.

dcsumilur quod Clenicns YIII declaraverit posse non De siibjecto Confessionis.

obsianlc suo decrelo absolvi nioribuudum ,

qui pcr De hâc qujestiono , cujus resolutio jam plenè con-
lestes confessionem peiiorit ; alqui haec ratio non slat ex diclis, sit coHc/«sio. Subjectum confessionis est

concludit :
1' quia in hoc casu prxsens est pœnilens, omnis et solus homo baptizalus ,usum b.abens di-
prasonlcs cl pbysicè vcl rnoialiler testes, pncsen- screiionis , sibique peccaii post Baptismum adraissi
confossarius ,
pnosens et ipsa per adstanlium testili- conscius.
caiionem confessio , eà scilicet pra;sentià ,
quaî suf- 618. Prob. Subjcctum confessionis est ille omnis
ficitut confcssario, quanliun fieri potest, conslet do et solus, qui Sacramentum Pœnilenticc vel suscipere
statu pœniteniis cujus ( cùm in extremis à priori necessariô tenetur, vel suscipere uîiliter potest; alqui
confiiondi proposilo non rccessisse meriiô praesuma- talis est omnis et solus homo baptizatus, qui et ra-
tur ) confessio muraliler persévérât , et adslauiium liouis usum baboat , et peccati p;isl Baptismum ad-
ore exprimitur; 2° quia dici potest moribundum non missi conscius sibi sit. Is enim vel sibi conscius est
absolvi vi prxcisè confessionis corara testibus editae ;
peccati gravis, quod nondùm clavibus riiè subjecerit ;

sed quia cùm ex eorum , aut aliorum qui id ab ipsis et lune necessariô tenclur confessionis lege , nisi
didiccrinl, relatione conslet , cum confessionem pe- obsiet physica vel moralis impotentia, ut supra dic-
liisse, ad minus dubilari potest, annon per gemilus ,
tum est; vel lanlùm reiis estculpie cerlô venialis ; et
suspiria , inUiilum oculi , aliosve nulus , et peccaia et tune Pœniieiiliam utililer frequenlare potest, ut et
Pœniteiitiam , sicque confessionem ,
qualiter potest ii qui gravia peccata jam rite confessa deuuô con-
exprimere conotur. fitenlur.

61 G. ÎLcc illi ,
quibus fusiori calamo expendendis 619. Obj. Adalti non baplizaii tenentur praecepto
non immorabimur, quia , re propiùs inspeclâ, qu;c- communionis ; ergo et prœcepio confessionis.
slio liœc jam practicè inutilis est. Vel enim qui per 6-20. R. neg. couse].; ideô enim non bapiizati
epislolam juslà de causa absens confessus est cùm , promulgato apud se Evangelio , tenentur Icgo com-
sisiit se sacerdoii , ralificat confessionem , quam per munionis, quia etsi necdùni communionis capacessint,
lillerasvel inlernunlium fccerat, vel ni.n. Si primuni, tenenuir Baptismum suscijcre , ut Cliri^li carnem
jam sacerdoli prœsenti confileiur; non secùs ac qui di- nianducare possint. Al non tenenlur confessionis prae-
cit : Accuso peccatum ,
quod heri , te praîsenle com- cepto, quia nec anle Baptismum capaces sunt confes-
misi. Si secundum (
quod certè nisi apud theologos sionis; nec tenenlur se illius capaces efficere ; nam
nielaphysicaet inania spéculantes non occurret), jam Baptismum quidem sibi procurare tenenlur : at
à nemine absolvi poteril ,
quia cilra causam in re sa- Baptismo suscepto peccare non tenentur ii porrô ;

cramcnlarià parlem minus tulam , multônue minus tantùm confessionis capaces sunt, qui post Baptismum
probabilem amplecletur. peccant.
617. Quseres quae sacerdotis ad pœnitentem prse-
seniia esse debeat. — Resp. requiri et sufficere mo-
ralem : haec aulem occurrit , cùm sacerdos et pœni-
lens non longiùs ab invicem distant quàra ul adluic DE PECCATIS OLIM PUBLICS CO.NFESSIOM OBNOXIIS.
,

jiossint ,
perse loqueudo, se audire, eâ loquentes Peccata vel occulta sunt ,
quse aut in angiilo , aut
voce ,
quâ homincs in commun! sermone uti consue- solo corde commissa sunt ; vel publica, quic aut palàm
Veruut , imô -et aliquantô altiori. Uude non redar- Jj
perpetrala fuêre, vel in judicio à reis confessa sunt,
m TUACTATIIS 1)K P«:NITEN'HA. pars n. 500

aiil il)'ult'IH ni) nli«|iu)l loslilms prolinlu. Oiia'iilur au primo (ispeclu omiiinb iiUcUigerd, proptcr adullerii cri-

iilr:i(|ii(! pnltlic;»' coulcssioni.s li'gi iii velori Ecclesià mon eam illis eue pœnam iiijunclam, el ficrel punilio

sulijaciiiMiiil. {hi.v. nîscimi loli sil facli , iioimisi ox causa morlis.

aiili<iiu»riMii li'hliiiioiiiis dcliiiiii polosl. Duo igiliir in 02 i. Eadcni dubio pnu.ul eral bomicidii ratio, cu-

1" An qiia; (inaudoqiic (iebal jus aporlam deciaralioncm cilra cvidcns honiicid.u
Hnvsciis ex|)tntlciula : ,

ocriillonim dcliclornin coiifessio , vi k-gis ccclosiasli- pericidum, exigerc non poluisscl Ecclesià , nisi Ibrlè

ca; lioii'l , an ex siionlaneo lanlinn dcvolionis alqno rci veniam ejus et abolilionem ab imperaloribus fuis-

Immililalis niolii;^" an pulilica; pœnitenlia; s(Mnpcr sent conscciili. El (amen lantum illud sci.lus |>ublicik

individiia conios IulmII conl'ossio |)ul)lica; son an anlc ac lolà ixenilonlià nndclalialur, uli doccl S. Jiasilius»

somper pnblicc conlilcnda fnerinl, (pi^c publica pœ- ibid., can. 50, nbi : Qui suà spoiite inlcrfccit, cl poslea

liitonlià sponlo vcl coaclè cxpiabanlur. AKiiinalivani pœnileiilià duclus esl, viijiiiti aniiis Sucrumento non com-
pro tilrà(iiie parle lenet Morinus , lib. 2, cap. !) et municabil. Viijinti aulem anni sic dispensubunlur : débet

seq. ; nej^alivani alii phncs, qiios soiiuiluiTouinclyus. quatuor annis dc/lcre stans extra fores oralorii, etc.
Sil (unn islis 025. Obj. Exoniologesis in Velcrnm Scriplis lolics
(^ONCLUSio riiiJiA. — PœnileiUia) piiblic^e subjacue- ceicbrala, vera eral el oralis confessio. Alqui exomo-
niiil non pauca, qnuj nusqiiàni vi ccclesiaslicu; legis logesis publicè licbal, quoties jungi dcbebal publicai

Md)jacucrunl oonfessioni publiCLc; midc non scniper pœnilenliie. Débet, aicbal slalini liabilius , de/lere...

puinilenliLO p\iblic;e coivies luil contessio publica. suam iniquilaleni pronunliuus. Alque bine nnjlicr à

021. Prub. 1% quia, juxta Morinum, lib. 5, cap. 9 ;

Marco corrupla , inlcr ipsos pœnilenlia; I ibores per

cl seq., peccata gravia, eliam occulla , snbjacuerunt omne vilœ lempus crimen suum confessa esl, leste Ire-

pœnilenliac publicae; quod an verum sil, infra cxpcn- na;o, lib. i, c. 13, aliàs 9.

dcuuis. Alqui nulià unquàni loge sancilum esl ul pœ- 02G. R., daiâ inaj., quia , ni alibi nolavimus, exo-
niUnlcs oi-culla deliela publicè tonfilcrenlur. « Elsi mologesis sa'pè, non confessionem solam , sed lolam
cnini, ail Tiidenliuuu), scss. 14, cap. j, Chrislus non [ Pœnilenlix>aclionem significabal, disl. min. : Exomo--
veluerilquiu aliquis iu vindiclam suorum scclcrumcl logesis publicè licbal, sed non seniper in specie, con-
iuî liuniilialionem , cùin ob aliorum cxeinplum lùm , ccdo; secùs, nego. Eral ilaquc cerla peccali confessio
ob Ecclesiui olfcnsae aidilicalionem, delicla sua publicè ,
in ordine flenlium , cùm provoluli ad fidellum geniia
con(ilcri possil, non esl lamen hoc divino prœceplo :
pœnilentes sese palàm rcos esse profilebanlnr. Al (piod
mandaUiiu , nec salis consulté lutmanù aliquà lege eorunj qui(iue sua qu;eque bomicidii eladullcriicrimina

prccciperelur, ul delicla ,
pneserlim seciela ,
publica in specie palàm semper aperirent, cum nianilcslo ipsius
essenl conlessionc aperienda. » Absil aulem lacluni capilis discrimine, vix ac ne vix quidem iutelligi po-

esiC ab Ecclesià, quod non salis consulic lieret. |

Icsl, et mullù nnnùs probari. Ulique ut sua sii Irenaei

022. l'iob. 2", quia sancli nonnulli , salleni labeu- diclis verilas, sufficit ut mulier conlinuà ipsâ Pœni-
|

libus scculis, solo pielatis aninio , el sine gravions; lenliie aclionc crimen suum confilerelm-. Quanquàm
pcccali conscicnlià, publicis se pœnilenlibus adjunge- lieri poUiil, ul illud dislinclè confessa sil, .scu quia

banl. Sic Wamba, Golhoruni rex , cujus liisiorici om- cerlum publicilalis gradum baberet, utpole à corru-
}

lies reUyionem et vilœ sauctilatem laudant el admiranlur, plore mnlliludinis exîortum ; seu quia exislimàsset

Morino lesle, ibid., cap.7,n. 7, pœnileniiara suscepil, sacerdos , oui privalim facta erat hnjus et aliorum

poslquàin in gravi uiorbo, scnsuum impos, mclionem confessio, è rc Ecclesix esse, ut luerelici pra'sligialo-

sancli olei, el commuuiouein corporis Clirisli recepissel. ris de;.ravalio palàm umolesecrcl. Verùm è parliculari
Quod aulem subindicat Moiinus, piissinium principcm façlo quis generalim concludere ausil? Ihec ul niagis

obnoxium fuisse uiorluli cuipiam deliclo, quia difficil- ac niagis inlelligantur, sit

limuin est quemcumiitia Clirisliamun ab omnibus pror- CoNCLUSiolI. —^Aliquando, no:i quidem ad milum

siis immuuem esse, id, qiiieso, quid aliud esl quàm vali- pœnilenlis, sed e\ prudenlis minislri consilio peccata
inler occulla quaxlam scligebaiilur, qu;e pœnilens pu-
cinari in nialuni?
025. Prob. 3°, quia adullerii cl bomicidii crimina blicè aperirel. Istud lamen confessiunis geiius nullâ

pœniienliac publicsc subjacebant, quanlùm fieri pote- Ecclesiai Icge prœcepium esl.

rat.Atqul non subjacebant publicoc conicssioni ne ,

027. Prob. prima et secunda pars ex Origene, iiom.
Psalm. 57, nbi Circumspice diligenliùs oui
quid sonlibus ex corum nolilià cvenirel mali. Ulrum- 2 in : «

quedocel Basilius in Epist canonicâ, nbi can. 54: debeas confilcri peccalum luum. Proba priiis niedi-

secrelù coufilentcs ob pie- cum... si inlellexerit el prxniderit lalem esse languo-

Adultenopollulas mutieres, el

non lamen noloriè com- rem luum, qui in convenlu lolius ecclcsiui exponi de-
talem,vel quomodbcumque ,

quidem paires noslri pioliibuerunt ne beat..., mullà hoc deliberalione el salis peritomedici
victds, publicare ,

eas aulem slares'me consilio procnrandum est. > Hic publica; hujus
convlclis mortis causam piœbemmis : illius

connmiiiione jnsserunl, doiiec implerctiir tettipus pœni- vel illius pcccali conl'essionis cura , non pœnileni; ,

liujusinodi mutieribus sta- sed midiœ pcriti sacerdolis deliberationi cominillilur.

tenliœ. Unde sua eaque unica
Qui cHim, ait in hune cano- 628. Idem, juxla Tournelyum, subindicat Augusl.-
tio eral inler consislenles. I

eas viderel extra Ecclesiœ am- ims, serm.55i aliàs hom. ult. inler 50 sic ille :

ueni Balsamo ,
divi)ios , ;

vel eliam cum Calecliumenis exeuiiles « \enial (qui peccalum suum sincère dolei) ad au-
ifiliis slanles ,
i
 '

561 CAP. V. DE CONFESSIONE. :,r,-2

listilPS Ecclcsur... et h pr.Tposilis Sarrnnionlonim }

El id ex soqiicnti lextu ccrto certiùs conslarc vi(b'iur.
accipial salisfactionis sua; moiium, ni in oflorcndo sa- Ila(pie

crificio cordis conlrihulali , id agat quod non soliin» C."j2. Prob. 3° cxS. Leone, cpist. 136, aliàs 18, cap .2,
illi prosil ad rccipiondain salnleni , scd cliain c:i*tcris ulii II PC stribil : c lllaru etiaiii conira a[>oslo!icam re-
ad oxonipliiin ; ul si peccaluni ojiis non solinn in guliin pnvsinnptioncm ,
quani nuper agnovi à quibus-
gravi ojiis malo, sod oliani in niaiino soand;ilocsl alio- d'.iin iliiiiià usuipaiione commitli, modis omnibus
rum , alque hoc expcdire ntilitali Ecclcsirc vidcliir consliluo submoveri, ne vidclicel de singulorum pec-
antistiti, in notiliA multorum , vel cliani totius plebis catorum génère , libello scripta prf»fessio piddiceiur;
agorc paM)il<Miliam non rocusel. > Yonnn iii en S. do- cùin reatns conscienliarum sulliciat solis sacerdotiijus
cloris texlii ai;ilnr do pocc.ilo qiiod in magno cral indicari confessione secrelà. Quamvis cnim plenitndo
nliorum scandalo; adoôqnc non occn!(o prorsùs, nisi lidei vidoatiir es>;e laudabilis, qu;c propter Del timo-
forte quia qune inerat gravis ejus suspicio ccrlis dofi- rom apiid homineserubescere non vcretur, tamen quia
cerct probaiionibns. CaMerùni Augusiinus pcr lixc non omnium liujusraodi sunt peccata, utea, qui Pœ-
verba agerc Pœnitetiliam , ipsam ctiani pul)licam con- nilcntiam poscuîil, non limeanl publicare, rcmovea-
fossioncm intolligil. Sola onini intcr pn'iiilenles com- Iwr tam iujprobabilis consuetiido, ne mulli à Pœ-
moralio non abslulissct scandaliim , saltcm si Angu- nilonti;c ronx'diis arccanlnr, dùm aul erubescunt, aut
slini tcinporc, viri pii, ex solo dcvolionis affoctu varias nictuunt inimicis suis sua facia rcscrari, quibus pos-
poRnitenliiim classes decurrerent. sint legum constitutione percelfi. Sufficii enim illa

629. Prob. lerlia pars, 1° ex cilalo Tridentini toxtu, coiifessio qu.T primùm Deo offerlur, lum etiani sa-
qno deolaralur, quod quisque niodullitùs sentit, uon cerdoli, qui pro dolictis pœnilentium precalor acccdit.
satis consulté liumanà lege prœceplum iri , ut dclicta Tune cnim plurcs ad Pa'nilentiam potcrunl provocari,
prœsertim sécréta, pnblicà essent confessione apcricrula. si populi a\nibusnon publicetur conscientia confilen-
Alqui, et bené Tournelyus, Ecclesia sancia , oui om- lis. I Alqui nec fieri potuit ut Ecclesia abusum evan-
nibus diebus adest Spirilûs sancli hnuen, nibil incon- gelicoe regnbc contrarium aniplecterelur; nec ut S.
sultè ac imprudcnier prxcipere polest, Léo tanquiun gravem abusum rcdarguercl id quod ,

650. Prob. 2° ex S. Hasilio, non soliini cit. can. 3i, Ecclesine magn.nc diù observavissent. Ergo nullâ mi-
ubi salteni muliebre adulterium à publicâ confessione quàm Ecclesiaî lege sancitum est , nt occulta peccata
cximit, sed el in regulis brevioribus , ubi ad interro- palàm aperircnlur fuitque is ad summum abusns quo-
:

galionem 229, an oporleat velitas actiones dira verecun- runidam locorum.

diam omnibus detegere, aut aliquibus duntaxat, respon- 6ÔJ. Obj. r : Secrela procul dubio fuerunt crimina,
del < servandam esserationeni eanideni in peccaloruni Uiin mulierum à pra^sligiatore Marco corruplarum ;

confessione, quai in delegendis corporis niorbis adlii- tum cl scclesti illius boniinis ,
qui gravem Narcisso
betur. Quemadmodùm igilur corporis niorbos non Jerosolymorum antistiti calumniam inipegit; atqui ta-
otunibus palefac'unt honiines , neque qnihusvis, sed men Iinec palàm aperuernnt, non utiquc proprio molu,
lis qui horuni curandorum periti sunt, ita quo([ue fieri quis cnim in malcria tam gravi spontè se infamet? Ergo
d^bet peccaloruin confessio, coram iis qui curare bœc vi logis, cui licèt durissimaj omninô cedendum esset.
possint. ) Ergo non niagis secreiiores aninK-e quàni 634. R. V neg. niaj., qua; gratis asseritur ;
1° cnim
corporis niorbos omnibus detegere b'citnm est. qnoad mulieros à prrestigiatorc Marco corruptas non
631. In eumdem fincni adduci soient nota hœc So- minus potuit lune temporis earum crimen ex vnriis
zomeni vorba bb. 7 Uistor. , cap. 16 : < Grave ac mo- argiimenlis certissimè conjici, quàm nunc, simile non
k'slum ab initio jure merilô visum est sacerdotibus uiiins mulicris crimen , elsi nullo oculo conspeclum,
tanquàm in tlieatro, circumstante totius ecclesice nnil- certissimè innolescat. Utiqne flamniae instar erumpit
tiludine, crimina sua evulgare. iLKpie, ex presbvteris amor impurus, ncque diîi celari potost. Quod spectat
aUquem, qui vit;ic integrilaie speclalissimus esset , et ad Narcissi calumnialorcm, tenebatur js inusiam san-
taciturnitale ac prudentià polleret, buic officio pra?fe- cto pra-suli labem simplici et aperlà retn'Ctatione di-
cerunt. > Porrù, ail Tournelyus, ad quid illasacordolis Itior*^, prout el fecit scelestus ille S. Francisci Salesii
bujus lam necessaria taciturnitas, si moris fuisset calumniator.
occulta eiiam peccata declarare ? 6ÔD. R. 2° neg. min. ; fieri enim potuit ul seelera
Yerijm ex postremà lexlûs hujusce parle scquitur Cii'leroqui occulta palàm innotescoreiit, cilra ullam
tanlàra non omnia peccata occulta pubbcae confessioni r-cc!esi.e legcm : sed 1° ex imprudenii zelo pront
,

subjacuisse; pars verô textùs prima innuere videtur, conligit matronse iJli quai sub Neciarii ponlificalu
l
quandoque,saUemalicubi, moris fuisse, ut nisi omnia, sninn cum diacono Aicinus evulgavit; 2'' ex sincerâ
saltem muUa peccata coram propalarentur. Grave, in- bnmilitate , prout hodièque non pauei graviora sua
quit, ac molestum ab initio jure meritb visum est. Uiiid, identidem aperiunt cxemplo Augustin!; 5° quia id
amabo, grave visum est? an quod nusquàm factimi est? exigebat gloria Dei el militas Ecclesi;«; proiit cxigebat
non credo. Fieri igilur potuit ut viguerit, seu àlego, seu i ut Marcus ille qui emenlitis moribus fucos fecerat, ut
à recepio more, publica confessio; non ubique gène- |
facerc soient novalores, ab omnibus tandem pro sce-
raiim. ut subindicat generalis locuiio Sozomeni ; mulrô ; leslo et furcifero haberetur.
minus ab irJtio , ut expressim ait . sed cerlis in locis, i 636. Obj. 2' : Origeiies, boni. 5 iji Levjt. : In omni
 r)63 TRACTATUS DE CŒNITENTIA. PAIIS II. tiU
gcucrc, inqiiit, pnmuutinudti ku>U percala, et in pithl'i- loquercnlnr. Sunl quidem bec apud bominos sibi di-
niiii proftiriulu cumin (juœ l'ijerhnns ; s/ (jund in uccnllo niivsos impossihilia; sed apud Deum grali:c sua; af-
(jcnnius, si cjiiid in si'rnione sulo, vr.i. ktiam intka co- (latu corda niovenlem iiibil est Impossibile.
cirATiONiJU sixitr.TA cOMMisiMUS, f H//f /rt uccessc est pn- Vcrùni ba;cqua' pro mullà parle .«,unt ad bominem,
lilicmi, ciincta /no/crri. Alqni uccessc non osscl piihlicaii midlô nieliùs intelligenlin- ex iis qu;o dicenms ubi do
l'ogitnlioiiuni .sccirta, si luillà ici loj,'(i pra'cepliiin forci. l'œnilcnliA piddieà.
()57. U. (lisl. in;ij. : Noccssc csl imbliiari, id csl, cxle-

riùs inofcni corain Ecdcsi.n minislio, coiicodo; co-

CAPUT VI.
rniti oiiiiiibus, ncgo. Publicaro niiuirùiii idoin est apud I

DE SATISFACTIONE.
Origoncm ac proferre cxleriùs, seii, ut ipse sibi in- /

Icrpres oM, boii!. 2 in P.-.al 37, iwtt celure inlrinseciis;

In boc capile expcndenms 1° an salisfaclio pœni-
alinii pid)licarc bue sensu, non csl peeealiini cpiasi è
Iculibus tun Deo recouciliandis neeessaria sil :
2°

lliealro palàni rccilarc. Elvcrù vult Origoncs ul (iua; ejus csse diîbeanl condiliones; 5" qua; ipsius nia-
|)ec-

calor, îcria; 4" an et quo imj)lenda sittcmpore; 5' an ne-

a-gri inslar, caiilè cl circumspeclè è mullis
eun» scligat, oui ccssario debeat esse personalis; 6" qui ejusdem sit
iiii niedico rcscrel aiiiinaî sia» nuir-
effectus 7' quo rilu in anliqui Ecclesià perficcretur
bos, ni expb)ret is aiinon expédiai cornu» qnosdam ;
;

in coiiventu loliits ccclcsiœ aperiri. .\d cpiid verô laii-

et id quidem spccialis eril prolixa; disserlalionis

luiii ilhul examen, si pœnilens gencrali lego ad pnbli- maleria.

ARTICULUS PRIMUS.
cam occullornni nianireslaliouem adsUiclns fuissel?
G58. Ut qnid crgo, inqnies, tam crebro Cyprianus, De necessitute Salisfaclioms.

Paeiaiiiis, Aiiilirosius cl aiii Paires spirilualilerugro- i. Triplicem in bomine graviter peccante realum
tosadliortanlnr, ne pneposiero pudore oeulos fralrnni adniitlunt Calbolici omues culpœ scilicel, pœnœ
,

snorum perlinicscant, ne eos imitenlnr qui secrelio- œlernœ , et qua; posl ulriusque bujus remissionem
rem morbum gerenles, cnnidenj apcrirc erubescnnl? luenda remaneat, pœnœ lemporalis. Priores duas à
— R. fd dicluin à Palribiis, luni adversùs illos qui ex Deo gratis et cilra prîcvium bonimis de condigno me-
malâ verecundià , ([uod s:vpè sa'piùs conlingil , vel ritum condoiiari docent. At tertiam piis fcqu;e pœ-
ipsi sacerdoli pcccala sua apcrirc rcfugiebant , lurn nitentice laboribus, quos salisfaclionis nomine nuncu-
et adversùs illos qui, llcèl salis publiée rei, publicèque pnnl, redimi debere conlcndunt.
forsan, ul nioris est, glorianies de pcceatis, ea tainen 2. Longé aliter seniiuntpseudoreformati. Docent ii,

in ecclesià conliieri rcnuebant, ne publica) pœnilen- nenipe i" remisso culpa; ac pœnae a;iernte reatu
tia; sladiuni decnrrereiU. Ulrunique boc pcccalorum nullaui deinceps reraanere lemporalem pœnam ,
quaî
genus invadil S. Paeianiis in Paricnesi, bis vcrbis :
in culpie semel deletaî ullionem luenda sil. Unde
t Quid facis lu, qui dccipis sacerdotcm ? qui aut igno- Purgalorium, indulgenlias ac snffragia pro morluis
ranleni fallis, aui non ad plénum scientem probandi peUilanter abjiciuni; 2° el consequenter pcccala
,

niFFiCL'LTATEConfundis. Rogoergovos, fralres, eliam post Baptismum commissa, non roagis quàm anle
pro peiiculo nico, pcr illuni Dominuui ,
qucn» oc- Baplismum perpelrala satisfaclione indigerc,imô ,

culta non fal'.unl, dcsinite vulneratam légère con- satisfaclionem à Calbolicis admissam salisfaclioni

scienliam. Prudenles a^gri niedicos non verenlur, ne Cbrisli officere; 5° jejunia , elecmosynas, aliaque
in occultis quidcni corporis parlibus eliani sccaluros, pielalis opéra , ad emendaiionem monim , ad caule-
eliam perusluros. > lam in futurum, ad exemplum proximi praïstanda esse,
659. Obj. 5* : Vel pœnilons.conrcssario prœcipien- non autem ad viudiclam delicti, ejusque salisfaclo-
li ut quxdaai occulia pcccala publiée aperirel, obsc- riani compensationem. Quin et audilo salisfaclionis

qui tenebalur, vel non; si primum, ergo eral aliqua nomine ,

pcnè deficiunl animo. Vehementer odi, ait

lex Ecclesiaî qux. occullorum manifeslationem certis Lulberus in assert, art. 5, et snblulum velleni hoc vo-
in casibus proRcipcrel ; quis enim sacerdos, nisi à Jege cabultnn Satisfactio. Habet enimpericulosum sensum,
adjulus, rem tanli momenli in se sumcre ausit? Si (junsi Deo quisquam pro nllo peccalo salisfaccre possit,

seeundnm, vix ne ne vi\ quidem concipi polesl l'uisse ciun (jral's ille ignoscat onmia. IJcm est Calvini seii-

qui gravia sua palàm confilercnlur, cùm citra salutis sus, lib. Inslil., cap. i, n. 59.

periculum reliccre pulcrant. Antequàm slaluamus cui adba;rcndura sit parti

640. R., nonaliam fuisse obligationem parendi con- videndum inprimîs quid sit satisfactio bumana. De
fessario in re pr.esenli, quàm ul amico ad rem Deo divinà enim, quam plenam exbibuit Chrislus , el unde
gralam el Ecclesià; ulilem adborlanli. Favet id Au- noslra vim lolam suam habct , agitur in tract, de
guslini serm. 551 : « iNos verô à communione quem- Incarnat.
quam probibere non possumus, quamvis hicc prohi- 5. Satisfactio, qua; in génère est aetio omnis, qnà
Lilio non sit morlalis, sed medicinalis, nisi aut sponlè quis priestat quantum débet, seu debilum solvendo,
confessuni, aut in aliquo sive seculari sive ecclesia- scu appositam eorum de quibus interrogalurrationem
slico judicio nominalum atque eonviclum. » Neque reddendo , in pr^e^enli dermitur volunlaria pœnre
ideô tamen deeraiii, qui occuiia sua lubenler propa- tnm ad compensandam injuriam
ntilioris toleratio,

Jarent ; imô forlè qui coercendi forent, ne nimio pbn-a Deo perpeccalimi illalani, tmn ad redimendam pœ-
ses CAP. M. DE S 41 ISFACTIONE. 568

ii.itii srrnvioron) p*^ idem ppccalum promoriuim. in sali>ractionc compcnsandam esse inxqualitaicni

i. Itiiiliir 1" lol,mtio, son pcrpossio pœuœ, quia non justiiio" tantùm, sed et amicilix conirariam. Si-
opiis so pœiinle cl af- (ul cnijnqiii allcniin hedit, jiisliliaui sininl el aniici-
ml snii>fa(iioiUMn ri"i|iiiriuir cK'

llictiMiin; do so, iiKiiiaiii : fa<il oniiii uiiclio Spirilùs liain violai, iia qui salisfacit, uiranujue rcdiiilcgrare

sancli , ut qiiandoqiie Chrisliaims in iis qu;ii cxlero- débet. Quud elsi atiquandu nnà aclione fieri polest,

qiii nflliaiorc nota siint, paiidio superabniidel. non lainen fit scmpcr. Sic coniprchensus quis à ju-

o. Diiilnr ii' po'iuv Mi//it>ns; ul oiiiiii coud ignac non dice , lanlùm aliquando subil pœn:i! invilus, quantum
sunl passioiios liiijiis icinporis ad fiiMiinin ploriani ,
alii injuriaMMlnlit , ad(oq\ii' sali>fa<it ut potest, nec

Bic nec ail pr;vp.\ralas inalloià vità passioius, iis qui tanicn eos inlcr rerormaiiilnr aiiiicilia. Conlr.i aiilcm

anle décèdent, qnàn» novissiniiim qiiadranlcm red- si quis alinu Icserit tam graviter ul injuriam liane

diderint. nonnisi longo tempore resarcire possil, poterit i&

G. Diciliir 0° voliiularia , id est, \cl proprià sponle quidem hnmili precc venia:n statim consequi; nec
vel ex alloKiiisniandalo lul)OMlor suscepia. Qwiv. cniin lauKMi nisi diù post pro irrogalà injuria sali^fa-

coaota forel, saiispassio poliiis quàin satisfaclio nuii- cicl.

cupanda foret. 11.Ilis pramissis qurr'dam lue constant, anl ex ali-

7. Dicitur -4° ad compensandam injuriam Deo per bi dicendispnesupponimlur. Et quidem 1° coiislalUo-

pcccodim illalam. Is enim est pœnilenlis scopus ,
nt niii;em pro culpà sua morlali de condigno satisfaceie
jus l)ei hvsiini resarciat, non nd ;rqnplital(Mn slri- non po~se, lum quia sali-faclio ha-c ad rcformandan»

clam, (iiiod non potest morlalis Lomo , sed penès hominis cuuj Deo amiciliam ordinari débet; atqui
aliqiiam proporlioneni. opus hominis qui Dei per morlalem culpam inimicus
8. Dicitur 5°, el ad rcdimcudam pœnam graviorem eva~iil, amiciliam ejns redinlegrare non potest. Opus
qu:c peccatori vel in liàc vilà imniinel. prout cxportus enim salisfaclorium , quà taie, Dei acceplalione iiidi-

est David ; vel in allerà liicnda niaiict. gcl : acceplalio atitem a:uiciliam praesnpponil; lura
9. Iliiic palet 1° satisfaclioiiem discrepare à meri- quia ut salisfiictio quadamienùs sit ad :rqiialiiatem
to ; meritum enim respicit praeniium à remuneralore necessum est ut sicul offcnsio quamdam ex parte ob-
cblinonduin , adeôqiie bonuin seu merenlis , seu al- jecti infiniiatem babuil, sic habeal satisfaclio inû-
tcrius cui nieredir. Salisniclio autein , licct sludeal nilalem aliquani ex parle principii sali^facienlis;

averlere nialum à satisfacieiite, sicqiie bonum ejus proinde requirilnr ut opéra satisfacloria fiant à

iiUendat, primariù lameii juris alieni rcparalionem ,

Spirilu Dei hominem inhabilante, sive al> honiine ut
atque ideô personsc offensaî inlendit; 2° satisfaclio- Chrisli membre, ac filio Dei jam percharilalcm effe-

ncm esse actum vii tuiis , el quideiii jusliti;c. Est aclus clo. Ergo fierinequil ul homo pro instaurandà cum Deo

virtulis : quia serval ralioiiem meô'ù. /Equalitas cn\m, ainicilià condigtiè saiisfacial. Unde doccnl llieoiogi

ait S. Thomas Suppl. q. 12, a. 1, 0, med'inm est, quod jioccalorem gratis à culpâ per Deum juslilicari. II;ec

suo nomiue satisfaclio importât ; qualcnùs qui salis fa- Tell rnànus, qu» fusiori egerent exposilione, sed non
cil, servat proportioneni œqualilalis ad aliquid. Est hujus loci.

verù actus justiti;c , tum qtiia hoc adverbium satis 12. Coîisla» 2° hominem ne pro vcniali quidem culpâ
(Cjualilalem proporlionis désignai, ul, ibid., art. 2, stricte et ad anmssii:i salisfaccre pos^e; lieét id ali-

adverlil S. Thomas; ir^qualilalis autem posilio ad ju- quo modo eliam condigno possit, supposità Dei beni-
sliliam spécial; tum quia salisfaciio actus est Poeni- giiilate.

tentiae : ha;c porrô pars est potcntialis jusliliae. Quôd id stricte et rigorosè non possil „ palet» quia

10. S;\liîfaclio dividilur 1' in sacramenlalein , qnce qua^cumque ejus saiisfaclio, non modo supponil et

est passiopœnx à confossario impositae ; el oxlra sa- grali.-c auxilium ad cliciendos aclus supcrnalurales, et
cramentalem, quoe est passio pœnaï seu qiiam quis blatum grali.e sai.cliiiianlis altpie adoptionis !.'ratuilè

sponlè eligit , seu quani ab alio extra Sacranieiilum collatse, e\ quibus aclus salisfocKirii saain quauicuii!-
înflictara volens et lubens recipil ;
2° in publicam
,
que condignitaiem Irahunl; sed et cerlà diviai juris

qujc coram omnibus vel nnillis subilur; et secrctam ,

relaxalioiie indig 'nt, ni ad exliiiguendam vonialis pec-

quiï in angulo el sine icslibus; o" in lïquivaleMlem cl cali cnli»am accepleulur, quia à Deo aliis de lilidisoi»-
jmproporlionatam , seu insufiîcienl'jm. Ulraquc lalis niriô siifiicicnlibus , exigi possonl. Et lies respectu<i

malerix ut cura quis vel lanlùm vel pro subjeclà materià polissin^ùm iiituenlm- tlieologi
est vel ralione ; ,

minus reddit quàm débet; vel ratione fornuc, et tune in tract, de Incarnaiioiie , ubi satisfaclio ad siricios

ea dicitur œquivali'ns, perfecla vel sufficiens, quse non juris apices expendilnr.

solùm debili valorem offert , sed cl cuiu offert ex pro- 13. Quod lameii po-sit aliui>de homo ?i(m virluté

priis, ex aliàs indcbilis et adeù plcnè , nt credilor aliciijus salis facliouls, lum cliam virlute cliarilatis ,
pec-
,

conienlus esse debeat. Conlra verô insulTiciens est cata veniaLia quantiim ad culpnm tollere, licct ea non
qujelicèt totum reddat, non lanicn ex piopriis bonis, semper lollat quanlùin ad lolum reatum pœnœ, cen-
aut alio lilulo indebilis; unde hujusmodi saiisfaclio senl plnres cum S. Thomà, 3 p., a. 5, ad 5, el inler

pendet ex paclo, aul donalione, vel acceplalione cré- ali.'s Suarez, iii.,i). 4 de Incarn., sccl. 11 ; Vasqucz »

ditons, ut notai Bellarminus, hic, lib. 4, c. 1, ubi et ibid., disp. 5; Lngo, ibid., di^p. i>, n. 122; Marlinon,

aMimadvorlil curn S. Thomâ,in4, disl. î5, q. 1, a. 5, de P.ïiii.!.. disp. 45, n. 60. Uornm raiio praciiMia est,
M)7 TRACTATl S DK POIIMTKNTIA. PARS II. 'ôC,8

«pind voiiialc porraliini, iilpoli; Icvis oflViisa Dci , dif- non (Wt'dii'imuH prœccplis litis^ ideo tradili sunius in di-

li( ilr<|m> (»l) Iniiii.inam IVa},'ililali'm vilal)ilis, non lanli replioneni cl caplivitalem ; Daniclis 3, 28 , Ires piicri in

sit apiiil hoiiin, ni aclns liomiiiK jii>li , à ^ralia- cl fornaccin niissi aiimt : Jn vcrilale et in jndicio in-

adopliiinis slalu niaxinir, liUjmficnli, non salis lialx^anl du.visli liœc omniu proplir piccata noslia ; ahpic bine,
proporlionis cnni pi-ccali Inijiis rrniissiono, i)r;rsorlim Provcrb. 3, 12, illud Sapieiilis oraculum : Quem diligil

ciini sal liabt anl concli;;nilatis cmn aiij^nienl» graliiiict Dominus corripil , cl quasi palcr in filio complacel sibi ;

gloria'. quod cl repelilur llebr. 12, (i, et Apocal. 3, 19 ; uiide

JainiM'^Ofpialiior qna'rnnlnr, I" an diinissà p(>rgra- sic : Jusli craiit Toiiias cl inlanles in loniaccm niissi ;

tian> culpà, diniillaUir (|n;i'('inn(ni(! Icniporalis po'na ,

ncc dubimn (|iiin cl gratiain Dci rccnpcràssenl pb;ri-

pionlin l)aplisin() cl niarlyrio conlingil ; T an posilo que ex Israclilis , quorum nomine ul et suo Tobias et
quoil homini à peccalis juslUicalo Incnda snpcrsit icni- Daniel lociili suiil; aKpii iii lanieii ob peccala sibi di-

poralis p(i;na ,
possit lucc pcr bona opcra rcdinii; niissa , à Deo , lanquàin ab amico paire , corripicban-
5" an Ikvc Icniporalis pœna; rcdcmplio congrue salis- lur; crgo dimisso ipioad maculam iieccalo non sem-
faclio niir.cnpoltir ;
-4° an si sic, cudciii salislaclio, per diniilliliir rcalus pœuT. Non enim dimissum est,
Inm sponlc assnniciida sil, Inm in Tœnilcnlia; Sacra- quod in vcrilule et in judicio luenduin lemanel.
17. Prob. 2" ex PalrilMis
iiicnlo

mini melhoduni
pcr saccrdolcs injungcnda. Qua;
proposila, cum eodein
jiixla

solvemus;
Bcllar-
ducendis ; quos cxplicare
,

dùm
sequcnli concliisionc ad-
siudet Dali;cus , nia-
i
qii:cdain laincn pancis, cl ad cxhibendain calliolici gislro suo conlradicit, ut sibi menlialur iniqiiilas. Sic

(loginalis scricin, qnia jani alibi pcrlraclala; sil enim Calvinus, lib. 3 Inslil., cap. 4, § 38, p. 2i7 :

igiliir Variim me movcnl quœ in veterum sciiplis de mlisfa-

Co.NCLUSio TRIMA. — Rcmissù cul|ià inancl perscppc ctione passini occurrunt. Video quideni eorum nonnullos;
debiluin hiendae pœna; lemporalis in vindiclam cjus- dicam simpliciter , omncs ferè quorum libri exslani, aut
dem cnlp;c. in liâc parle lapsos esse , aut nimïs asperè et duré lo-
i4-. Prob. 1° c\ Scripturâ.2 Uog. 12, David adulle- cutos. Al ))oni consulcl Calvinus , si iis quic eiïulil
rii sni vciiiain à Dco consequilnr bis vcrbis : Dominus non parùni , scd niiiil niovcamur; cunique non duré
tvanstulit peccalum tiium; alqui lanien idem princcps, modo, sed impie locutum censeanius. Scd de bis vide

non solùni in admonilioncni cavendi in futurum , vcl jani dicta cap. 2, n. 117 , ubi et praecipuas qu* bic

in aliorum lerrorem , scd vcrè et propric in criminis moveri possiml objecliones pro modulo solvimiis.

sui vindiclam pleclilnr. Veriim tmuen, ail Dons pir 18. Quod aulem quaril Luliicriis in asscrlimie arli-

proplielam ,
quomam bUisplicinare (eciali inimicos ho- culi 5, ut cioslcndainus in lolà Scripturà apicem vel
mini proptcrvcrbiimlioc, id csl, perscckis Hinm, ftli us
iola unum , ubi majoris Pœiiitenliie pro niajoribus,

qui naliiA est libi, morte morietur; cl v. 10 : Quam- Icvioris pro levioribus nicnlio liai; imô ul domus
obrem non recedel (jladius de domo tuà usqut in sentpiter- unum ex autiquis Patribns, in quo Icyantur quadru-

num, EO QUOD conlcmpseris me. L'bi causales parlicii- genœ , seplenœ cl similia , non abs re eiit respondcre
lae, f/«!«, eô (jubd , dcmonslranl Davidis peccalum, paucis, 1" quod siciit Clirislus, qua; ad jcjunium, Eu-
non occasioncm modo, ut cavillalur Dalkciis, scd et cbarisli;c receptionein , Baplismi conrcrendi modiiin
verècausam fuisse maloriimquse lulitprinceps adnller speclant, Ecclesinc determinanda reli(piil, sic cl sta-

ctbomicida •j'quodet expresse docelS. Gregorius, lib. 9 tucndo salislactionis subslanliam , modum ejusdcm ,

Moral., cap. oi, iiifra, n. 45. tempus et alia similia Ecclesiai su;c judicio permit-
Et verô, ait Ccllarminus, ibid,, cap. 2, nemo me- lere poluit; 2" illam seplemaimorum niulclam, quam
liùs innict;c sibi pœna; molivum inlelligere poluit, Lulbcrus sollicité qu;crit , cxbiberi in ipsà Scripturà.

quàm ipsomet David ; alqui David inlellexit niortem Sic Deus condonalâ Davidi superbâ populi sui emime-
filii in peccati sui ullioncm , non anlem ad cavenda ralionc, pœnam cideni indixil , vel seplcni annorum
în poslerum poccata , sibi à Dco fuisse impositam. faillis, vel breviorem aliam, sed duiiorcm , Irium
Hanc enim laciymis, jejiinio, bumicubalionc averlerc '

mensium , elc. ; sic et Nabucliodonosor pro superbiœ

conalus est; alqui vir sancius pœnam sibi ad cavenda peccalo septem temporibus , id est annis scplom ,
,

fulura uliiem, eoque tanlùm fine infliclam, averlerc pœnam, Deo jubenle, luit gravissimam; 5° immola
conalus non csset; ergo sensit banc sibi decerni in Dei lege conslilulum esse ut pro mcnsiirà delicli sit et

priL'leiili criminis pœnam quam ,

alio salisfaclionis plagarum modus. Denier. 25. Cui consonat id Apocal.
génère redimcrc voluissct. 18, 7 : Quanlitm gtorificnvil se, et in deliciisfuit, tanliim

io. 2 Hegum 24, David peccati quod numerando date illi tormentum cl luctum.
populum suum admiserat, sincère pœnitentiam agit, Quod verô precalur Lutherus, ut sibi in anliquorui.i

cl ideô cjus veniani oblinel ; alqui lamcn in hujus scriplis Palrum exbibeanlur quadraqenœ , seplenœ tl

superbia; peccati pœnam cogilur bellum , fanienive, \\ s/wi/îa , absit ul volis ejus refrageniur. Ilaque conci-
aul pestem eligere ; adeôque poslrcmnm lioc flagel- lium Ancyramim, an. 514, vctal, can. 7, ucliiqui se-
lum su* pœnam liabet, ulexclamot genio-
uli culpim cundo et tertio sacrificaverunt coacti , anle seplimum
bundus, V. 17 Ego sum qui peccavi.
: ; verlatur, ob- . . PœniteiUia! annuin perfectè recipiantur. Idem, can. 8,
secro^ manus tua contra me, elc. deceniiem Pœnilenliam iis consliluit, qui non soliim
16. Tobias, libri sui cap. 5,4 : Quoniam , inquit ipsi deviaverunt , sed etiam ad siniile (juid compulerunt
569 CAP. VI. DK SATISFACTfONE r;7o
"'2 noniinc s.Tpissimè
frntrrs. Conriliiim NicTiuim , nu. ,
lis (jui snie ite- poMinm poccalo debilam.
inlolligi

cessildlr snl) I.irinio lrn)ix<irrsxi suitl ,

Sic. (iencs. 41): \isi reduxcvo puerum iro peccali ,

mm pd^nileiUi.un roiisliliiit. Al do lus qiix- nui I.ntlioro reus in le omui lemporc ; Deulcron. 5 , et alibi pluries :

jgiiola snni, adoaiiHir Caiioiinni colleolores, Yvo proc- lieddens , seu visitans , iniquilalcm patrum in ftlios ; 3
serlim ol IJ(inliar»ln>, Rog. 1 , 21 : Erimus ego, ail Rcllisaiieo, cl filma meus
Covd.isio. M. — P(Vii;v lomporalis, qii.i: posl recii- pcccatores
,
'n\ est , pn-n i' devoveitimur. (^;i'leiiim , si

peiatam lU'i amicilinm liioiula Miporesl, realus bonis luitest lionio nondùm justificalus per opéra ex graliae
u|ic>ribiis irdinii ali(|iiaii(l() potost. auxilio elicila , culpam peccali ex corigruo quodam ro •

11). Prob. 1
"
variis Scripliiraî cxcmplis. Joremiix; dimcro, quanlo faciliùs vir jiisltis per opéra ex inliabi-
\8, ail Doiuiiius : lîcpcnlè loquar adiersiis (jentem et lanlc Spiritu facta jiœiiani lemporalcm peccalis delii-

advcrshs reijmun , ni cradiccin , et deslninm , cl dispcr- lam cxpinigore? Sanè mutidus à gravi ciiipâ eral Jol)

dam illud. Si pirnitcntiam egnit gens illa à lualo suo cl lamen aiebat , cap. 32, v. G : Ago pœnitenliam in

agam cl ego pœnileiUiam super malo qnod cogilavi ut faviltà et cinere. Sed de liisadi Hcllarmin., ibid.

facerem ci. Idem quoad scnsiim babclur 2 Paralip. 7, 21. Prob. 2" ex Patribus. Terlullianus, lib. de Pœ-
15; alqiii iiicper pœiiilcniiain non sobim delelur nit., cap. 6. : i Qu.im iiieplum, inquil, quàm ini(|uum
culpa, sed cl iiiloiilata eidein pœna rcdimiUir. pœnitenliam non adimplerc, et vcniani delicloruin su-

2U. Danicli i, 21, ail proplicia ad .Nabuchodonosor : slinere, lioc est, prcliimi non exiiibcrc, et ad merce-
Qnamobreni, »•< .r , cousUium lueum placeat libi , et pec- dem niamim emillcre ! Hoc enim prelio Doniinus ve-
calalua eleemosijuis rediiuc , et iniquitutes tuas miseri- niam addiccrc instilnii; liàc pœnitcnlia" compcnsalionc
cordiis pauperum; alqui eô loci redinicre peccala rcdimendam proponil Deus inipnnilaiem. » Alqui ubi
idem csl ac poeiiam peccalis à Dec comminatam aver- prelio et compensalione conslilulâ rcdiinilnr impuni-
tcro , ul ex capilis conlexlu liqiiei. Neque veiù loqiii- las à pœnilente, ibi quoad rem occurril sali^factio à

lur Daniel de redempiione quoad bomines, seu de Calholicis admissa. Quin et nomen ipsum, quod cx-
resliUilionc bonornm qii?e bine et inde corraserat Na- pungi Yolcbal Lutbcrus , habemus ibid., cap. 8, ubi
biicbodonosor, ul sonmiat Cal\ inus, 1
"
quia princeps confessio saiisfaclionis consilium est ; et cap. 9 : < Deli-
ille non injuslili^e duntaxal, sed cl niulliplicis allerius clum nostrum Domino conlilcmur..., qualenùs satis-

peccali reus cral ; bx'c aulem oiniiia rediini vull Da- faclio confessione disponilur, confessiono pœnitenlia
niel; 2° quia peccaluni pnccipuum quod Deus pleclere nascilur, pœniienlià Deus niiligalur. > Quoc si forte

voluil in Nabucbodonosor , luit supcrbia , ut constat de quàdam ex congruo salisfaclione pro culp:u realu
ex V. 27 , ibid., ubi priutipis liujus crimen fuit qiiôd intelligi possunl, niullô plus valent pro astruendà
arroganliùs diceret : yonne liœc est Babijlon magna, quoad pœna; reaium salisfaclione.
quam ego œdiftcavi. . . in robore forlitudinis meœ , et in 25. Origenes , boni. 3 in lib. Judicum : c Vide, in-
glorià decoris jjjei.'cùm cnim senno csset in ore régis, quit, benignum Dominum miscricordiara cum severi-
vox de cœlo ruit : Tibi dicilur , Sabucliodonosor rex : laïc misceniem, et ipsius pœnrc niodum jusiâ ctcle-
Regnum Irunsibit à te. nicnli libralione pensantem. Non in perpeluum tradit
2t. Idem constat ex valicinio Jonne. Ninivil.c scilicet delinquentes , sed quanlo tempore errare le nôsii
mcruerant id quod ipsis comminatus erat Deus, ut quanlo tempore deliquisli, lanto nibilominùs tempore
eorum civitas posl dics quadraginta subverteretur ; humilia te ipsum Deo , et satisAicito ei in confessione
iicc dubium quin id Deus posl eorum eliam poeniten- pœnilenlicc. Ergo modum pœnœ, cuià Deo in perpe-
i

liam prœslare poluissel , quemadmodùm utrumiiue luum addici posset liomo, polest et débet idem homo
Davidis eliam pœnilenlis delictum puniit. Alqui tamen longà salisf;\ctione eluere.
flagelhnn lioc jcjuniis procibusque et sacci bumili- 26. S. Cvprianus ubique lotus est in urgendà dign.-e
tale averlerunl. Ergo. saiisfaclionis nccessilale , iisque comprimcndis qui
22. Demùm misericordià et verilate redimilur iniqui- molliori disciplina lapsos, nccdùm verè pœnitentes re-

tas, Proverb. i6, 6, quod eliam docet Tobias, cap. conciliabant. Epist. 53 ad Cornelium : ( Elaborant,

4, V. 11, et Cbristus, Luc. 11, v. 41, bis verbis : Date inquil , ne Deo indignanli satislial. . . Dalur opéra
elecmosynam , et eccc omnia munda sunt vobiSm Jani ne satisfaclionibus et lamenlalionibus justis delicla re-

veiô , ut ibid. , cap. 8, animadvertil Bellarminus , tara dimanlur, ne vulncra lacrymis abluanlur. > Idem,
ad minus dici polest bominem pro peccalis suis satis- tract, de Opère et Eleemosynis : < Nec baberet quid
faccre, quàm ab co sua redimi peccala , cùm redem- fragililatis bumanac infirmitas alque imbecillilas face-

ptionon minus ad juslitiam spcctet quàm salisl'aclio ;

ret, nisi ilerùm pietas divina subveniens juslili;c et

imô magis quadamlenùs œqualitalem sonet. miscricordiLt operibus oslensis, viam quamdam saiulis

23. At, inquies, objecli tcxtus loquuntur de redem- aperiret, ul sordes posimodùm quascumque con-
piione cnlpcc, non autcm de redempiione pœnae. Nec traliinnis, eleemosynis abluamus. Loquitur in Scri-

verô dixit Daniel : Pœnas tibi débitas redime , sed : pluris Spiritus sanclus, et dicil : Eleemosynis et fidie

Peccala tua eleeiuûsijnis redime; alqui ex supra con- peccala purganlur ; non utiqueiiia delicla, qua; fuerant

cessis culpa verè et propriè redimi non polesl. Ergo anle Baplismum contracta; nam iUa C.iirisli sanguine

in adduclis locis non est seriuo de verâ et proprià salis- cl sanctificationo purganlur. > .\tqui bis verbis palàrn

faclione. — Resp. cum Bellarinino, ibid., c 8, peccali obruuntur novaiores. li nerape peccala post Bapii-
 ';7i rriACTATUS hv. poenitentia. pars II. r;72

voliinl, bci)inms, quamdiii siipradicta minuta pcccala, lanrpiàni

pmimi admissn non minus Rraluilô roiiiilli

.iiili; Ibplisninin coinniissa sint. Alqiiicon- li;;iiuni ct rdMiuni cl stipula consumanliir. > Si aiilcfi
(|ii:iiii (Hi;i'

liariiim :i|"'iU' *1<»'«1 r^ypiianiis. vcl iniiMila pi-ccal.t in bac vit:^ rcdinii dcbcnl, ne in

':>7. S. Anibrosius, lil). 7 in I-mc, n. 15G: «Sicutqiii allcrâ plcclantur , dci)(;nl à fortiori rcdinii ^rasiora.

)u>(iinias solvniil, (lei>iUiin roildnnt, noc priiis cvaciia- Scd (le bis adi HcilarmiiKim, ibid., cap. D, cl iiiirare

1(11- foenoris nonien, (|nàm lolius sortis ail numniunï (pio pudorc à Lulbcro dictuin sit islam noslrani snlit-

iisqnc (luociunquc solnlionisgencrcquanlilas universa (itclioncm nec in Scripluris, ncc in PcUribus inveniri;

solvalur, sic coniixMisalionc cliarilalis acliuiniqnc re- iuveuiri antem pœuam irrcmissibilcm à Dco impositam.
liquoruni, vcl salislaclionc qnàcuiniiiie, pctcali pœna 51. Dixi in conclusione, Icniporalis pnicc dcbilum
(lissolvilnr. > Alipii ubi poccali pœna salislaclionc dis icdimi niuinando possc, niniirîun, ut bcne Ucilaiiniînis
solvilnr.sicul dcljilnn» accuralà lolius sorlis soliilionc, cod. lib. 4, cap. 5, Deus ccrtas aliqnando parias ita

ibi non lanlùm noininc, scd cl re occnrril satisfaclio. constituit, ni nullalenùs velit eas redirni. Talis est in-

28. Idem ad Viiginem lapsain, cap. 8 : « Grandi priniis mors, quant nemo justus avcrlcrc potnil. Talis
plag;r, alla cl prolixà opus csl nicdiciiu^ ;
grande scc- fuit ct indicla Davidi pœna bis verbis, 2 Rcg. 12 :

lus grandcm nccossariani babet salisfaclioneni. » Quia blaspliemare fecisli inimicos Dom\m...y fdius qm
S. Ilieronymus in Jodcm : « Qui pcccalor csl, ia- nains est tibi, morte inorietur. Talis ct ca fuit, qiiâ

quil» cl qucm rcniordel propria conscicnlia, cilicio Moyscs ob peccatum ad petram Oreb commissum à
nccingaliir et plangal sua delicla, vcl popuii, et in- Icrrâ Promissionis irrevocabili jndicio cxclusus est.

grcdialur Lccicsiam, de quâ proplcr pcccala fuerat N«uter cnim llagellum istnd , scu ji',i(ntiis, seu prcci-
cgrcssus ;ct cubelvel dorniiatin sacco, ut pnctcrilas bus averlcre potuit, ut liquei ex cil. cap. l'2, lib, 2
dclicias ,
pcr quas offcndcral Deum , vitoc auslerilaie Ucgura, et Deuleron. 5. Atquc id expcndil S. Grc-

conipcnsct. > Idem, epist. ad Eusiocbium, de Obilu gorius» lib. 9 Moral., cap. 30, ad hxc verba Job:
S. Pauhv, banc ita loquenlem inducit : « Turpanda est Deus, cujus irœ nemo resistcre potesl.

faciès, quam contra Dei praîceplum purpurisso', et CoNCLusio m. — Opéra quibus jusii debitam pec-
ccrussà, cl slibio saepè depinxi ; afUigendum corpus, calis pœnam rcdimunt, vera ct condigna satisfaclio
quod mullis vacavit dcliciis ; longus risus porpeti dici possunt, non est tamen hacc rigorosa et ad apiccs

compensandus est flelu ; niollia linleamina, et serica juslitise.

prcliosissima , asperilate cilicii comnuilanda. » En 52. Prob. prima pars :

1° Quia ca satisfaclio dicitur

grapbicam vcra; salisfaclionis nolionem, ncc ccrlè condigna, quae rei debitae œqualis est ; aiqiii satis-

plus rcquirunl Calbolici, qui et utiiiam lanlùm obli- faclio nostra lemporali quœ peccalis noslris débita est

nerent ! Atqui ncc Paula lot jam ab annis insignilcr pœnoe moraliter acqualis esse potesl pœna cuim ;

sancta , nec alii passim Cbrisliaui, qui tam longum finita per satisfaclionem finilam œquari valet; attjui

dccurrcbant pœnitcntiac siadium, salisfacicbant pro pœna peccalis noslris post corum condonationem dé-
impetrandà simpliciter peccali veuià, quam ut pluri- bita, lanlùm finita est, lum in se, lum et quoad du-

niùm jam asscculi crant. Ergo salisfacicbant pro pec- rationem; ergo. Quin censet Cajelanus, 5 p., q. 85,

cali rcliquiis, scu pro expungendà pœnà, quam iis dé- a. 3, contrilionis nosirae actus adeo intensos esse

bitant esse noverant. possc, ui temporalis pœnœ debilum excédant, sccun-

29. S. Augusiinus, serm. 361, aliàs homii. SOinler dùnt id Job 6 : Ulinam appenderentur peccata mea
KO : t Non suflicit mores in melius commutare, et à quibus irani merui, et calamitas mea quam patior, in sta-

faclis nialis rccedere,nisi etiam de bis quai facla sunt, terâ ! Quasi arena maris hœc gravior appareret.
salisfiat Dco per pœnitenli;iedoiorem, pcr humiiilatis 53. Prob. 2" : Quce condignam cum aliquo majori

gemilum, per contritl cordis sacridcium, coopcranti- proporlionem liabent , cum minori babere possunt ;

l)us cleemosynis. Idem in psalm. 50, ad hcec verba:

n atqui bona bominis jusli opéra condignam babcnt
Et à peccalo meo munda me, sic ioquitur « Implora : proporlionem cum gloriâ ,
quam idcircô de condigao
niisericordiam, sed attende justiliam. Misericordia est merentur ergo ; et condignam babere possunt cum re-
ut ignoscat peccalo, justitia est ut puniat peccatum. missione pœnaî temporalis, quai utique minoris est
Quid ergo? quairis misericordiam peccatum impuni- ; momenti quàm seterna gloria.

tum remanebil? > Respondeat David, « respondeant 34. Prob. 3° ex Trident, sess. 14, can. 13, ubi qui
lapsi, respondeant cum David, ut misericordiam me- dixerit, pro peccalis, quoad pœnam temporalem, minime

reaiilur sicut David, et dicant : Non, Domine, non erit Dca perCliristi mérita satisfieri pœnis ab coinflictis^ et

impunilum peccatum meum , non impunilum erit patienter toleralis, vet à sacerdote injunctis, analbemali
''

sed idée nulo ui tu punias, quia ego peccatum meum devovetur; hic, juxta sacram synodum, homo simpli-

punio. i Atqui cô loci cxigitur satisfaclio, non ad exem- citer et absolutè Dco satisfacere dicitur : atqui non
plum duntaxat, polilicamque disciplinam, ut volunl satisfacit absolutè et simpliciter, nisi qui de condigno
hccretici , sed ut constilula peccalo eiiam dimisso saiisfacit, sicut non merelur absolutè et simpliciter

pœna voluntariâ bominis pœnilentià rediraatur. nisi qui meretur de condigno. Ergo.
50. S. Caesarius Arelatensis, serm. 1 de Eleemo- 35. Prob. 4° ex censura lum 59 Baii proposilionis,

synâ : « Si, ait, bonis operibusipsa (venialia) peccala lum et bujus quse erat num. 77 : Satisfactiones labo-

ï)on redimimus, lamdiù in illo Purgalorio moras ha- rioscajusti/icatorum non valent expiare de condigno pc'-
î;73 CAP. Yl. DE SATJSFACTIONE. '.74

r.am Irmjwralcm reslantem post culpnm condoualam. |

ex alTodii plnrondi T>oo, nn t pro fratn», ontio cjiis

Ergo minus saiiè opiiiaiiliir nviMilioics iioiiiuilli, (iiii liabel snnul \iiii de condigno moritoriaiii gloria' , el

nos de congruo lantùin saiisfaccre coiiloiidunt. vim impotratoriam l)(;ncficii pro allcro, quaruin ncu-
30. Prob. socimila pars : Ul salisfaclio cssel de ri- Ira aclivitalem alterius impodit, sic et jnstus eodom
gore justili.v, non niodô avpialis cssc dcbofcl, scd et o|wro ol meretiir gloriam , el pro pœn.\ sibi deliilâ

esse ex propriis, ex aliàs iiulclùlis, ncipinlota innili salislacil. Elvcro , si eodem demissionis ar(n possit
boiieficio crcdil:)ris ; aiqui ex condilionos in hiimanis (piis ol iram principis sedare, cl Itcncficia ejus pro-
salisfaclionibus reperiri non possuni, cùm eu; el ex mcreri, quanlô plus id polerit homo apnd Deum qui
bonis Dei pi\rstonUir, et fmidentnr in graliâ crcdito- dives e.'^l in misrraiionibus, qniqtic pro laloiilis deccm
ris, qui cas ab'o qnàni salisfaclionis liliilo oxigere deceni urbes, vel potiùs regmmi mundo loto prsRSlan-
possct. Unde sciliini illml 0. Bcrnardi : Deus uos lius muMili(C rcpondil?
onerat, ciiin exonérât ; oneral ciiim bencficm, cum exo- CoNciisiolV. — Valet et prodcst salisfaclio, seu
iieral pecentis. lubenter acccptetur, seu sponiè assumalur, seu impo-
57. Obj. 1
'
: Non solvil indigne», qui solvit pielium naïur à sacordote; utraque tamen certis egel condi-
ordinis inférions; alcjui viLc liujus pœna*, in quihus tionibus. Quatuor sunl partes; 1res primas docet Tri-
sita csl salisiaclio noslra, sinil ordinis plane inipro- donlinum , sess. 14, cap. 9, ubi t:inla esse Iraditur
porlionali pœnis Purgalorii, qu.u poccalis condonalis divin;ii munificenliae largilas, « ul non solùm pœnis
debenlur ; ergo. ;
spontè à nobis pro vindicando peccato susceptis, aiit

58. U. dist. min. : Sunl ordinis infcrioris in esse sacerdolis arbitrio pro mensurâ delicli impositis, sed
physico, conccdo ; in esse moris, ntgo. Esto igitur eliam, quod maximum amoris arginncntum est, tem-
allerius seculi [«œnx' ab hujiis revi pœnis pliY>icc diffc- poralibus flagellis à Deo infliclis, et à nobis palicnlcr
rnnt, al nihiloniinùs hnjns seculi pœnx exhibent pre- loleratis, apud Deum Patrem ,
per Cliristum Jesura
lium nioraliler sequalc redemplioni pœnnrum alterius salisfacere valeamus. > Jam
viUc. Satisfactoriai enim pœnne moraleni suum valo- 43. Prob. prima pars ,
quam ne hnnretici quidem
rem desumunt ex CInisli meritis. Is aiilcm valor lan- ncgare andenl, ut videre est apud Bellarmin., lib. 4,

tae est dignilalis ut purgatorios igncs imminucrc pri- cap. 4. Niliil est dubii quin Mo\ ses, Aaron, Israelitnc

mùm, ac deinccps exlinguere possit. Et verô gloria plurcs ob muraïur suum in dcserto mortui ; David et
xlerna pbysicè excedit justa bonorum opéra, ut el alii id genus innumeri propler peccata sua à Deo se-
pœnam teniporalem peccato debitani ; aiqui lamen verè castigati, flagella ejus bumilitoraccepfando, jiisli-

bona justoruni opéra gloriam raercntur de coiidigno, trce ejus satisfecerint : cùm is salisfacere dicatur, qui
ul docolar in tract, de Actibus bumanis. Ergo à for- piè luit id quod débet. Ergo.
tiori temporalis pœnœ remissioncm de condigno me- 44. Prob. secunda pars : Ex supra probatis satisfe-
reri possunt. Ulique ad merilum de condigno non cerunt justi per opéra laborrosa quibus seduli incu-
requirilur œqualilas arilhmetica seu rei ad rem, sed buêre; alquî ex bis multa erant spontè omninô assum-
suflicil ccqualitas geomelrica , seu proporlionis , vi pta. Sic Job neniine cogente agebat pœnitenliam in
cujii> qui taie opus elicil, laie prœniiuni ex benignâ favillà et ciiierc. Sic David ex pio ac volunlario motii
Redeniptoris libeialitate confidenter exspcclel. pobuil restimentum suum cilicinm, Psalm. 68; panem
39. Obj. 2° : David , ut fibi ex adulterio nali mor- sicut cinerem manducavit , Psalm. 101; per singulas
tem redimeret, nihil eorum omisit , qu« ad saiisfi»- nocles stratum suum lacrywts rigavit, Psalm. 6. Sic
ctioneni requirimus : alqni lamen nibil consequi po- spontc suà cilicium ad carnem induit Acliab, jejunn-
uiit ; ergo. vitque et dormivit in sacco, ut Deum placard. Unde
40. R. 1° bine sequi persnasum fuisse Davidi, ul el Dominus ad Eliam Quia : liumiliatus est meî causa, non
\

nobis, temporales foenas bonis operibus redimi posse; indueam malum in diebus ejus , 3 Reg. 21. Sic ul sex-
2" si David voli sui compos minime fuerit, centos id genus alios prxetermillam, Ninivitarum rex,
non quia
opéra ejus idonea ad redimendam filii mortem pro- nemiiie cogente, indulus est sacco, sedit in cincre, et
porlione carerent ; sed quia defuerit acceptalio divina. plebi su?e ipsisque etiara jumentis jejunium indixit.

Faleinur porrô Deum non semper acccplare pia ju- Ergo.

slorum opéra compensationem pœnarum, quas iue-
in 45. Idem docenl SS. PP., ut ex texlibus passini ci-
luctabiliier ceriis peccalis consiituii. At semper latis liquet : unde pauca bcec retulisse sufficial. Pacia-
acceptât in compensationem pœnarum viix alterius. nusil) Para^nesi ad Pœnitenliam t In quantum pœnae :

Nec dubium quin sœpé in bujus eliam vitae pœnarum veslrœnon peperceritis, in tantùm vobis parcelDeus.»
redempiionem acceptet. Gregorius Magnus, lib. 9 Moral., cap. 27 : « Delin-
41. Obj. 5° Eidem operi non respondet gemina qucnti Dominus nequaquàm
:
pareil ; aut enim ipse
merces ; aiqui bona juslorum opéra merentur de con- bomo in se hoc pœnitens punit, aul hoc Deus cum bo-
digno graii;£ et ideô glorice augmentiim ergo tem- mine vindicans
;
perculit. } S. Chrysosiomus, boni. 42
poralis pœnce redempiionem, quae alind est mercedis in Matlh. : t Ar.di Paulum dicentem : Si nos judicare-
genus , mereri non possunt. vins, non ulique judicaremur ; et quonam modo, inquies,
42. Resp. neg. raaj. vis enim merendi vim me
; salisfa- à ipso raliones vivendi, el supplicium exigam?^
ciendi neutiquam imminuit. Unde sicut cùm juslus, Largos lacrymaruni effunde fluvios, laborlbus ac vi§i-
K7r TRACTAirS DE POEMTFTsTIA. PARS II. îiYC

liis le ipsuni nfnijïo. » Krpo cl por opéra sponle susoc- Ycriitur, sanguinom Teslamenli polintnm durit ac ,

spiriliii gralia- conlumcliam l'acil, dmiùs babcnlur,

j>U salisraccic jiolesl Cliiislinims. j

i(5. Piol). lerlia pars ex Maltli. liS: Quarnnuiue alli- ((ii;im (pii aille liaplismiim, sine Deo, sine legc, sirie

gnvfiitis, clc. nmlc sic arguil Tiidciiliiiiiin, scss. li, iiiliîibilanU; Spiritii delir|ueral. 2° E rc eral ut si Deus
;

(•an. 15 : « Si quis di.vcrit, clavcs Eoclcsia; esse dalas pc(i<ala per nusericordiam gratis coudoiict, cadem
laiili'iin ad solveiiddin , non eliani ad li^'andnni, el pitclal |icr jusliliam , ut sic justilia cl pax sese am-
proplcroa sacordoles, dùin iniiionuni |i(i;iias ooidilon» plcclanliir. 7)' Exigcbat ijisa lioininis ulilitas ut iifin

liljiis, apiere contra linom claviiun, cl conlra instilu- ,

omiiis |Knia; cxpcrs manorcl, ne ex ipsâ Dci bonit:\lc

tioneni Chrisli..., anallionia si(. t K\ f]uii)us sic in i

(ieret dolcrior. lia S. Gregorius iNazianz. , oral. 14.

forma argnerc licel : Dala csl aposlolis corumquc Scd de liis plura dabit Bellarminus, cap. 5.
successorihus polcslas non solvoiidi tanliini, sed cl j
Qiiarla concliisionis pars ex art. seq. innolescel.

ligandi : alqiii polcslas ligatidi; non Uinliint im]U)rlal 48. Obj. conlra part, scciindam : Elcclilia; pœn'.ft

viin rolinondi poccata iinpaMiilciiliI»iis , sed et con- qua; corpus arnigiint, pugnant contra iil Scriplura; :

grnani pcrnilenlibus sali^>faclioMcni indicciidi. Non occides; Ilabelo honorem corpori. Eigo.
1° Quia polcslas ligandi ad ca omnia vincula se 49. R. 1° : Si ita est, viluperium , nedùm laudcii
exlcndil, qii;c ad saliilcni pœnileiiliiun insignilcr con- merenlur, quicumquc ex juslis, ui .lob, David et alii

duccre possunl; ncquc vcrù, ul observai Bollarniiniis, sancti, cor|)ns siiiim in scrvittitcm por jcjiinia, per
ibid. , cap. 13, noslrîiin csl gcncralia Chriili verba vigilias, per flagella rcdegcrunl. Mirum si ncscierinr
reslringcrc ; aiqui dubio procul salisfaclio scii pœni- illi Scri|)lurai seiisum ,
quem adeô scilè intelligupt
tenlia ad salulcm pœnilenlium insignilcr conducit; Lutherani.
cùm lanlopcrc iumc in Jineni ab nlroqnc Tcslamcnlo 50. R. 2° : Neg. anl. ;
jcjunia enim, sacci et cè-
coninicndcliir. Ergo ligandi facnllas indiccnd:i! salis- lera; corporis asperilales adeô non occidimt corpus,
faclionis polcsialem coinplectitur. ut vcteres eremilac, qui , ut Panluset Anlonius, bisce
2" Polcslas ligandi id omne involvil quod in ipsâ operibus prêter cœteros incubuêre, uterque vixerit
involvi scnsit Ida Chrisli Ecclcsia ; alqui in câ potc- centenario major ; dùm Lulberus, qui cùm Catliarinâ
slale poleslaleni indiccndac satisfaclionis lola scmper suâ cpulis el ccrevisiaî lubens vacabal, nec sexagesi-
agnovil Ecclcsia. Minor palel, lum ex innumeris ca- mum lerlium aplatis anmim priïlergrcssus est.
nonibns concilionim , Nicxni praiserlini, Carlbagi- 51. Niliilo plus urget illud : llabclo lionorem cor-
ncnsis IV, Arausicani I, quai ccrlum pœnilcnlibus ad pori, quod ex Coloss. 2 compiiigunt Lutherani. Id
salisfaclionem tcnipus, «tique auclorilate divinâ prx- enim unum probat, vel necessaria corpori providen-
scribiuit : lum ex Palribus, qui pro vindicandà salis- da esse, quod non ncgamus ; vel corpus non pcrpe-
faclionis ncccssilalc ad Evangelium el Dci logem rc- ràm et citra salmis sludium afdigi debere. Al quis,
currerunt. Sic Cyprianus, ul probet lapsis ne quidem nisi pseudo-inlerpres Aposloli, bine colligal, velilum
ad niarlyrum preccs delicta dimilli debere, nisi priùs esse Chrisliano ne membra sua mortificet, ne castigct
satisfccerinl ; « conlra Evangelii vigoreni, inquil, con- corpus suum, ne serpenlem concupiscenlia; flammam
lra Doniini ac Dci legem... laxalur incaiilis commu- fusis diu nocliique lacrymis reslinguat?
nicalio. Irrita et f'alsa pax ,
pei iculosa danlibus , cl
52. Obj. conlra lerliam part. : Salisfaclio chri-
nihil accipienlibus profulura. Non qua;runl sanctilalis sliana , si qu;ie sit , necessariô acceptari débet; cùm
patienliam , nec veram de salisfactione mcdicinam. »
id bis praiceplum sit Chrisli verbis : Agile pœniten-
El infra : « Conlra Evangelium facere non possunl, liam : Facile fruclus diynos pœnilenlice. Alqui recusari
qui de Evangelio martyres liunl. » Sic S. Léo, episl. 91 polcst salisfaclio à sacerdote injuncla. Polest enim
ad Tlieodorum : « Medialor Dei el boniinum hanc pœnilens, quas jiislilirc divin;c pœiias débet, in Pur-
prœposiiis Ecclesiie Iradidit poleslaleni ut el coiifi-
,
galorio laiilùm persolvcre velle. lia Melancbton.
tcnlibus aclionem pœnilenlias darent, el eosdem sa-
53. R. neg. miii.Quidqiiid enim senserinl paiici qui-
lubri salislaclione purgalos ad communioneni Sacra- constat apud saniorem cicterorum par-
dam theologi ,

menlorum per januani reconci'iationis admitlcrenl. »

icm, absolvi non possc liominem, qui sub obeuiidi
Sic S. Grcgoritis , lib. 5 in cap. 7 libri 1 Rcg. ;
indiclam sibi salisfactioncni re-
Purgalorii priiclexlu
< Affliclio pœnilenliae ad delenda peccala idonea csl,
docent lum catechismi omnes, qui
cusnrel. Alque id
cùm sacerdolis fnerit judiclo imperala; cùm ab eo salisractioncm Pœnitcnliic parlibus accensenl ;
luin
confilenlium aclibus discussis ,
pro modo criminis Tridenlinum, juxla quod concessa à Chrislo ligandi
onus eis deccrnitur afllictionis. » Cur porrô suam facullas, satisfaclionis injungendcc poiestatem com-
hanc delcndi peccali proprielalem liabet ex sacerdo
plcclitur.
lis judiclo pœnilcnlia , nisi quia sic à Chrislo consli- AUTICULUS II.

tutum est.
De condilionibus Satisfactioiiis.
il. Ncc \erô dcsunt ralioncs ob quas plané con-
54. Cùm salisfaclio sit opus hominis relative ad
gruum fueril, ut vcllet Deus eerlam in Pœnilenliœ

Sacramcnio mulclam per saccrdotes peccaloribiis im- Deum, constat ad eam quasdam requiri coiidilioncs,

quaruin aliic leneant se ex parte operis, alioc ex parte

poni. 1° Enim decebat ul qui posl accepta regcncra-

llonis et graiiarum bénéficia , denuô ad voraitura re- ï hominis. aliïe demùm ex parte Dei. Ex his porrô
 577 CAP. VI. DE SATISFACTIONE. r>78

qua^lam niliil diihii haheiit , qiKvdnm in conlrovcr- C(i!o rcvoranl , et quasi freno qrodam coercent saiisfa-
siaiii \eiiiinil. cloriœ pcriifr , raulior.'sque et vigilanliorcs in fulurum
5j. Kl t|iiiil<-ni fali'iiliir nniiios ex parle opcris ro- pipnitcnlisrffuiunl. .Ne(|uo ciiim, ait, ibid., S. Thomas,
quii'i , l'iil libiTuiii sil, qui.i alio(|iii non cssel arlio fiicilè honio ad pcccata redit , ex quo pœnam expertus
hnmana ; V ul sil boniun, quia si iiidiiïercns cssc fin- est. Inde juxla Pliilosophum : l'œnœ sunt medicinœ.
guiir, nec lautle dignum csl, ncc viliipcrio ; si aiilom Ergo.
nialnm s-il, pœnani nicrelur, non verù paMui; rcniis- (il. Prob. s.'cmida pars : Aclus onniis chriMianoe
sionern; 5" ni sil snpoinaUiralo : (pu d onini disponit virlulis menlcm crigil ad cadcslia, cl à tcrrcnis avo-
nos ad promplidienj Unis snpornalnralis conscciilio- cat; alqui nculrum sine aiiquù c.irnis alïlictionc fieri

nem, nalunu ordinem neccssariù evcedil : porrô opns polcsl; ul doccl frequeiitior cxpericntia de bis polis-
salisfaclorium, dinn lollil pœnani qux lioniincni al> simùm qui justiliic vias inire incipiunl , quiquc, qiiod
ullinii finis consecnlione lelaidal , eumdeni ad lineni cl jiistiorihus fréquenter evcnit, in (crrà dcscrià et
liunc propiiis allingondnm dispunit. Verùni ainbigitur inaquosà percgrinari sibi vidcnlur; ergo nullus est
an opus, m saii^facloiinm sil, pœnalc cs<c dcl)cal. Et virlulis aclus, qui salisfaclionis noslne niatcria esse
hac prima oril qux'slio in pra.'senli cxpcndenda. non possit.

! 06. 2' Lx parie salisfacicnlis nocessum e>l ul sil in 62. Obj. contra primam pari. : Majiis est vilnm
slalu via;. Kadcni enini esl salisfaclionis roiidilio i\\\k sclernani mercri, qnàmremissionem pa'ii;clem|)(iralis;
nierili, pnoserlini cùm actio qua'vis salisfacioria, sil atqui opus quodcumqncsupernaluralc homini-> jusli

eliam mcriloria ; ergo, sicut posl vilam liane iiuliiis eliam non pœnale , meretur viiam x-lernam ; ergo à
csi nieriio locus, sic ncc saiisfaciioni. Unde Christus fortiori remissionem lemporalis pœnx.
?cneralini, J(ian. 9 : Venit nox, quando nemo potest 63. K. ncg. min., ni qu.e falso supponat opus nllum
«perari. El vorù, si posl morleni possel lionio salisfa- boneslum esse, quod homini lapso pœnale ac laboiio-
cero, ;)Mr(/«H/^s animai qua^ indesinenlcr fervenlissi- sum non sil. Omne cnim bonum ojius vel carnen,
nuis conlriiionis ac charilalis aclus elicinnt, slatiin crucial ul jejuiiia, vel animam aftligit, ut frequens me-
pro gra\ioribus quibusque pœnis salisfacerenl ; ncc diiatio, Eccles. 12, 12, vel
corpori aul concupiscenli*
proliinc diii in flamniis delincrcnliir ;
qiiod cnin Eccli- uliliaqu.cdamautjucunda sublrahit; velsi nalura; pla-
si sensu pcssiniè congruil. .\l di>pulaluran ul salis- ce!, non qui laie, sed Dei inluihi, elici débet, liinc Tri-
f..ciat liomo, necessario in stalu graliic esse debeal. denlinum, cil. can. 13, docel , pro peccatis Deo per
El Ikpc secunda erit difiicnllas iiic discuiienda. Clirintum satisfiert pœnis spontè susceplis , ut jejuniis ,

57. 5° El id quoque receplum est, saiisfaclionem à orationibus, vel aliis eliam pietalis operibus. Unde, ul in
Deoacceptari debcre: qnia lanien ea res paulo fusiori onini salisfactorio opère mcrilum, sic et in incrilo

indigel exposilionc , eril ha;c nobis lerlia diflicullas omni salisfaclio reperilur.

eicteris aniicclcnda. Sil ilafjue CiCterùm fieri possel ul opus supeniaiurale, non
Co.NCLisio rr.iMv. — Ad saiisfaclionem rcquiriiur aulem pœnale, si quod darelur, vilam mereretur
opus pœnale ; al nulla hinc suborilnr diflicullas in aeternani, non lanien lemporalis pœna; remissionem,
praxi, cùm ('nine virlulis opus homini pœnosum esse quia vis ejus meritoria per nierilum grali;e et glori;c
reputclur. iota exliaurirelur; si cnim plus est niereri ghjriam
08. Prob. prima pars, 1" ex Scripluris, qn;c saiis- quàm diniissionem pancc lemporalis, plus cerié est
faclionem in operis pœnalibus consliluunl. Sic Joël 2 :
gloriam simul et pœme lemporalis condonationem
,

Converlimiiii ad me in loto corde vestro , in jejunio , in quàm allerulram taiilùm promereri.

fieiii cl planclu ; Mallb. Il : In cilicio et cinere pœni- G4. Obj. 2° : Si opus, ut salisfaclorium sil, pœnale
tentiam egissent. Et banc fuisse proloparenlis, Davidis esse debeat, tanlù minus salisfaclorium erit, quanlô
et Niniviiarum pœnilenliam manifeslum est ex ex niajori cliarilale elicielur ; alqui absurdum conse-
sacro lexlu. quens. .Minor palet. Prob. maj. , quia opus eô minus
59. Prob. â'exTridenl. sess. 14, cap. 8, etcan.13, est pœnale, quô magis ex chariiate praestatur, cùm ex

ubi salisfacliones noslnc vocanlursaiisfaclorix' pœiuc, Auguslino, supra, quod grave est in pruiceplis lene ac
pœn;e vel sponlc suscepLe, vi-i à Deo inflictoe, vel à levé efficial charilas.
sacerdole injuncLc. 05. R. ad primum neg. niaj. ad secundum dist. ; :

CO. Prob. 5" quia, ut solide S. Thomas, hic, q. 15, Opus eô minus est pœnale objectivé quô ex majori ,

art. 1, satisfactio fit, lum ul pleclantur pnçierila pec- chariiate eliciiur, nego; minus est pœnale subjective,
cata , lum ut cavcanliir futura ; atqui ad uiramque subd. : Et hune pœnalilalisdofeclum compensai ardor
rcquiriiur opéra pœnalis. Ad prinunn quidem,lum charilalis, conccdo ; secns, nego. Ilaque in laboriosà
quia aqiium estut qui phis juslo sibi induisit pccca;or, peregrinatione quam instiluunt homines duo, quorum
pic crudelis resecel qu.cnimiùm amavit, quoJ pœno- aller multô plus , aller longé minus habet cha! iialis ,

sum est ; lum quia, ni loquilur S. Gregorins, homil. 20 eadem est objectiva diflicullas : quin et quandoquî
in Evang. : Justuni est ul peccaior tanlb majora sibi major in eo qui plus diligil. Est quidem in istu diili-

iuf-i'^at lamenta per pœnitentiam, qiianto majora sibi in- cuUas longô minor subjcclivè ,
quia dat amor alaà
tuiil damna per culpam. Ad secundum verù, quia ex pedibus. Verùm absit ul ea facilitas qua} mcrili vim
Tlidenliiio, cit. cap. 8, procul dubio magnoperè à pec- adaugei, xiiii minual salisfaclionis 1 Sicut enim ltdarev\
679 TIIACTATUS DE POl MTENTIA. PARS II. 580
iltttorcm diligit Dcus , sic cl inJubic oiiiii pliib ^lili^il, '
licium, laus, graliarnm aclio, qua; licèt habeanl tuavi-
qui ainore sul cruccm ac pœiias celuriiis uc libciiliùs tulcm spiritùs, liabent lumen olJUclioncm carnis, ail liic

ainpicclitur. S. Tiionias, q. IG, art. 5. Ad (iccmusytKtm Ijcncficia

yiioil si aciio qua-piam pia nihil habcrel pœn.ie, ni (pia-cnniquc proxinio oxiiibila. Ad j'juuiinn oninia
abstiiiciilia in Carlbusiaiio sciic , non dcsincrcl Ikl'C «piibiis caro leri et doniaii solet , ul vigilia;, victûs
sali^lacloria esse, (piia lucililaloin ai)sliuciilia' hiijus as|)eiitas, lacryma;, soliludo. Vide Sylviun), ibid.

ccrlo quodani labore coniparari oporluil. Vciùm id CoNCLUSio II. — Opus in slalu niorlalis peccati ex
scniper pœnosi liabcnl biijnsniodi aclioncs ,
qiiùd, ne actiialis grati;e aiixilio facUiin, saiisfaelorium csl,non
buniano nioilo liant, ad Doiiin sodiiià alloiitionc (piiileni de condigm», sed do eongruo salleni latiùs
leferenda! siiit. sunijjto ; non lamen eàdein semitcr ralione.
GG. Obj. conlra sccundani pari., cuni Lodesmâ : G8. l'rob. prim. pars, nempe quùd bujusniodi ojjus
Qui delicaliuribus cibis ac cxquisilo vino uliiur Icni- saiisfaelorium esse possit , 1" quia opus non plané
peralè, acluni elicil virtulis ; alqiii non clicil acluni niorluum et pœnale polcst ulcunnpie satisfacere Deo;
pœnalcm : alioqui iiuic in pœnilcnliani injungi possel aupii opus (le cpio agilur et i)œiiale est ex bjpotliesi ;

usus cjnsmodi reruni, cpiod lidiculuni csl; eigo da- el ul ex auxilio aclualis gralia; elieilum , non onminô
tur^irlulis aclus,qui ncc pœnalis sit, ncc salisfaclo- morluum dici polcst. Se enini fermé liabet ul conlri-
rius. lio et confessio absolulioni pnevia; ; alqui lia;c, licèl
C7. R. ncg. min. ; est cnim pœnalc magis cibis cxlra slalum grali;c liant, nedùin opéra sinl niorlua

delicalioribiis vcsci niodcralè, qnàin aiiis. Undc laciliùs unà cuni absolulione ad Sacramenli consliUilionem
ex liàc parle pcccant, qui magnatinii ,
qiiàni qui j.ie- concurrunl.
beioruni mensis accumbunt. Nec dubium quin salis- G9. 2" Quia si salisfactio ab bomine nccdùni juslili-

l'aclionis instar iiijuiigi possil, non quideni ut quis calo procedcns onini frustraretur effectu, neque hanc

laulè vivat, scd ni ejadas inler splendidiores giiîani olini anie absolu'ioneni pra^slari voluisset Lcclesia

rcfrenel, cl ali(|iii(l eonnn qn;« pins saperont palalo, ncquo liodièquc idenlidem antea pr;cstari juberet. lia

eidcinsubripial. Ca'lerùm, ait Conclus, blc, disp. 15, llenricus à S. Ignatio, cap. 213, Martinon , disp. 51,

11. 17, qui lalcm injungerel pœnilcnliam, « peccaret, n. IG, etc.

idque niorlaliler, si conlessio fuisset de niorlalibus; 70. 3° Quia sicut ad merilum de congrue latiùs

vel venialiler, si de veiiialibus taiilùni : nani quando sumptuni sulficit aclio, qua; licèt pra-mium stricto jure

pcccala siint gravia, salislaciio débet essc gravis, non exigal, illud tanien ex aliquali decenli;e dobilo

atque adeù opus saiisfaelorium Mniplicitcr poenalc, pra;stolalur, ila el ad satisfaclionem suflicil aclio, cu-

quale est opus jejunii, vel orationis, vei clceniosynaî : jus aliquam à Deo rationem liaberi dcceat; alqui di-

non verù pœnale tantùni secundùni quid ,

qualis est vinara decet benignilalem ut satisfaclionem ab lio-

coniestio, eliani lemperala, cibi dclicali. » Qux sic minenecdùni licèt juslilicato factam nonnibiliaestiniet.
intclligo, ut peccel qui delicalioiis cibi usum sub ipsâ Eaque vidclur esse praclica confessariorum opinio.
eliani lemperanliLC lege pnccipiat : iion tanien qui INeque cnim pœnitentem qui proplor adulterium joju-
principi regiam ad niensani quolidiè vocale, et qui niis, pingiiibus eleemosynis, piis laboriosisque pere-

plus idenlidem gukî indulserit , injutigat , ut poiu et grinationibus vacaverit, eidem addicent pœnitentiae,

cibo tcmpcrantcr utalur. Esset enini id pœniicnlia; ac si nihil horura pnestileril; atque id doccre videtur
genus et culp« proporlionatum, et erudili palali viro S. Thomas, q. 1 i, a. 5, ad 1, ubi hcee liabet : « Quanlù
non ila facile. niajor est conlritio, laiilù niagis diiiiinuit de pœnù, et

Hic qua.'dani noianda, et 1° , non eos solùni aclus (piaiilù aliquis pluia bona faeil in peccato evisiens,

esse satisi'actorios ,
qui sponlè à nobis eliciuntur, niagis se ad graliam contritionis disponit, et ideô est

sed et flagella, quibus nos Deus cxeicet, quia dùni probabile quùd miuoris pœna; sit debitor ; et proplcr

sponlè acceplanlur, fiunt quodanimodù opus palieiilis; hoc deberenl à sacerdote discretù compulari, ut ei

uude monendisuntlidelesutmorboscicleraque incom- ininoroni pœnani injungal , in quantum inveiiit eum

moda paticnler ferant , si ea ad rcmissioneni purga- meliùs dispositum. t

torii ignis sibi prodesse velint. 2° Posse bominem per 71. Prob. secunda pars, videlicet quôd liujusniodi

aclus internes et externos satisfacere, quia ul tempe- j

opus non salisfaciat de condigno. Salisfactio , ul et

ranliœ , v. g. , sic et contritionis actus suam ex se meritum de condigno importât jus quoddam juslilia;

pœnani ac laborem ferunt. Elsi verù exlernum opus merituni quideni ad gloriani, SL.lisfaclioverô ad pœna;
opcri interno bonilaleni inirinsecam non addit,ut remissionem; atqui homo in peccali niorlalis slalu

alibi osiendimus, quia lamen pœnani specialeni ad- conslilutus jus illud babere non polest; jus cnim illud

dit, addit et pondus satisfaclioni : unde pluris est, divinàamicilià nilitur, ut ex supra dictis palet; liœc
caileris paribus, excculio jejunii ,
quàni simplex vo- verù non repcritur Deuni inler et hominem peccato
luiilas. 5° Etiamsi possit pœnilens multiplici via Deo mortali irrelilum.
satisfacere, id lamen polissimùm pnïslari jejnnio, 72. Ergo superest ut peccalor per pœnalia quœ ex
oralione el eleemosynâ ,
qua; in Scripturis , ut auxilio gratia; raoventis elicil opéra de congrue lan-

Tobiue 12, prœserlim commendanlur. Ad orationem tùni merealur remissionem pœna;; de eongruo, inqiiani,
revocaiitui-, qu<£ Dôum proxiiiiè respiciuut) ut sacri- (l'jod cùm jus amicdbile non importcl, sed aliuualis
csi CAP. VI. DE satisfactiont:. >8il

dtintaxaulecciiti^c dt-biliun, à nonmilli lalioritanlùin 77. Insl. ex Aposlolo, 1 Corinlh. 3 : Si distribucm

sensu coii^Tiiuiii niin«'ii[ialtir. in cibvs puupennn oinncs facultatcs mcas..., charitutcni
lô. Prob. loilia [lars, niiiiirùm qnùd idem opusnon autem non liabucro, nilnl milti prodcst ; alrpii in casu
scnipor eàileiu ralioiie salisfacloriuin iil ; iicinpe vci coiiclusiouis iiostne pœnitcns non babel cbarilalem ;

opiis illud à Pœnilenli:u ininisiro anle vel posl abso- ergo quidquid boni agerc possil, nibil ci prodesl. Si
lulioiiom iinpiisiluni csl ; vel à paMiiloiile spoiilè sus- nihil, ergo nuiltù niinds ad satisfaclionem.
ceplmii; al(|tii ulriusqiio dispar esse loiiditio videlur : 78. K. iieg. min. ; elsi enim, ul benè nolat ibiaem
opus eiiim saeramoiiiale eflieaciiis ad pcriiu; reinissio- Svlvius, pœnitrus quamdiù est siib peccati realu sit
,

^ncin coiulueii, qiiàm elecliliiini. L'nde siciil allrilioct extra slatiim cbaritaiis , non csl laiiien omninù sine
confcssio, lieèt opéra bominis sa'pissiinè iiecdùm jus- cliaritalc ; nnde, licèl necdùm sit simpliciler, id esl,

Uficali, ad Saciaiiicnti efreclum iisdein operibiis cor- ad viuim a-ternam, grains Deo, nibil vciat quiu ei ipse

rcspondcii'.em, niiiiirùiu diviiuc amieilia) reparalitjnoiii et opus ipsius sil Deo acccptum ad effecliim remissio-

conciUTUiit, sic et salisfaclio saeramcnlalis ad reiiiis- nis pœn;r; ul iiimirfiin minoris sit pœn;c teinporalis
sioiiem pœiuii ,
qui ejus est finis , concurrere débet. (lebitor, quando iili romiltelur xterna: quod et docel
Opus verù electiiium, cùm nec à statu personne , nec S. Tbomas, in (exlu ciialo n. 70. El verô, si, ul subin-
ab cfficacià Sacranienti viin ullain trabat , imiltù iiii- dical objeclio, non prodcssent opéra extra statum
noris corail! Deo niomenti esse débet. Quanquàm et cbaritaiis elicila, poeiiitenlium clceniosyn:e, oraliones,

id eflicere videtur, ut Dcus propter bonam banc sub- gcmilus et pœnitentia; anle jusli(icalioncm nullius fo-

jecli dispobilioucm abiindantiùs codât juri suc, et nii- rent momenti, nec proinde ad ipsam disponerent. Id
norem pœiiani répétai; quod et à conressario facien- autem quis ealbolicè sential ?

duin esse admonet S. Tbomas in textu supra citalo. 79. 01>j. 2° ex Trid., sess. 11, cap. 8 : Onwis glo-
7i. Falendum lainen salisfactioncm bominis justi rialio nostra in Cfiristo est, in quo vivimus, in quo tnere-
faciliùs oblinendie pœnariim remissioni parem esse ,
mur, in quo satisfacimus, facientes fruclus dicjnos pœni-
quàni iiijusti, quia status gratine etadoplionis, ul nic- tenliœ, qui ex illo vim habent; alqui bic ad satisfaclionem,
rilis, sic et satisfaclionibus protiuni dai morale sicut ut ad meritum, rcquiritun ut vivamus
:
in Cliristo, quod
cnim satisfactio Cbrisli eo fuit dignior quôd erat à sine graliâ sanclificanlc fieri non polesl ; ergo.
persoiiâ infinita:: dignilatis , cujus proinde bumiliaiio 80. R. i°neg. min.; is enim, nec ineplè, sensus
lantô erat pluris œstimanda ; sic et coelei is paribus concilio II ibui potest, nos, si vivimus, vivere in Chri-
major est moraliter satisfactio bominis, quô plus illc slo, si mcreniur aul satisfacimus, in ipso mereri et
grali.c habel. Est enim œsihnabiiius personam adeb salisfacere ; non autem iiecessum esse ut ad meren-
sunctam liumiliare se et affligcre volunlariè ; ita Marli- dum, vol salisfaciendum, in eo per graliain sanclifi-
non, eàd. disp. o\, num. 19. canlem vivamus; undequùdgraliai status adiiiciilum
75. Obj. 1° iitud Eccli. oi, v. 51 : Qui jejunat in requiralnr, aliunde
quidem probari potest, al non ex
peccatis suis, et ileriim eadein facieiis, quid proficil hu- objeelo textu.
miliando se ? Sed qui non proûcit, salisfacere non po- 81. R. 2° dist. min. : Ad salisfaciendum de condi-
lest. Ergo. giu) requirilur ut in Cbristo viià grali;e vivamus, con-
"G. R. dist. maj. : Qui jejunat in peccatis suis , iJ cède; ad salisfaciendum satisfactione iniierfeciâ,
est, vel maluin iu fiiieni, vel cum pcrseveranli in ma- nego. Sicut enim bomo necdùm reconcilialus imper-
lum affcctu, nibil proficil quanlùm ad salisfactioneni feciè et de congruo mereri potest, ita cl salisfacere.

concède; qui jejunat, in peccato quidem, sed cum af- Caîlerùm non desunt qui velinl 1° satisfaclionem,

fcctu placaiidi Deaiu, iiego. Ilaquc , ait Syhius ,

qui nec de condigno, nec de congruo pœnam reiiiittere,
diflicilem eà de re Angelici doclrinam solide evolvit ,
'

quia, inqiiiunt, voces ilkecompelunt merito, non sa-

qui aclti vel affeclu in peccato mortali penistit neque tisfactioni 2" satisfaclionem sacramenlalem
, ; de con-
jejunio, neque aliis operibus ,
potest Deo salisfacere digno remissivam dici posse largiori sensu, non equi-
pro tillis peccatis; luni quia satisfactio opus est pœni- dein ralione dignitaiis personœ, cùm bœc in peccato
tcnliœ; pœnitentiu aulcm vera esse non potest ,
quamdiii esse supponalur; sed ralione dignilalis operis viilule
vel d'i novo peccalur, vel peccatum placet; luni quia sa- clavium ad parlem sacramenlalem elevali; unde,
tisfactio includit studium placandi Deum : liujusniodi aiunt, palet, quôd licèl indignus sit peccaior illà graliâ
verb sludium esse non potest, quamdiii peccatum vel actu ralione suiic personœ, bat lamen illà dignus ralione
conimiltilur, vel affectu placet. Yerùra nilâl obstat quo- elevationis sui operis. Ita Ilenno, nec bine recedii
miiiùs qui adhuc est in realu peccati uiorlalis, sed af- Marlinon.
fectum ejus per veram ad Deum conversionein depo- 82. Obj. 5° : Satisfactio non majoris est eflioatiic
suit, imperfectâ quâdam sali5faclione,seudecongruo, quàm sacrificiuin et indulgentia ; alqui haîc non re-
sniislacere dicaiur. Ut eiiim de congruo per actus fi- miitunt peccati pœnam lemporalem ; ergo nec illa.
dei. spei et incboalcc chariialis mercri potest 83. R. diit. maj.
jusiifi- : Satisfactio non est majoris effi-
caiionisgratiara, sic et salisfacere potest. Xec dubium cacii^ quàm sacrificiuin speclaium secundùm lof.iim
quiii ita senserit Ecclesia antiqua, qua; salisfactionem valorem quem habel, concedo ; non est majoris efQ-
absoluiioiii, adeôque et sjepissimèreconciliationiprœ- cacice quàm sacrificium speclaium quanlùm ad effeclus
iiiiilebat. lia Sylvius, Suppl, q, 14, a. 2, :,d quos inslilutum non csl, nego. liaque prx'Slal in*
gg3 TKAtTATLS DE POENITKMIA. l'AUS II 58i

ciiililn'l liominis salisfaclioni, siciil '

i(is, qui nianet inimicus !»ei, pcrpctnù durai, quia ab
liiiilè sacriliciiiiu

inaslat quem- 00 Mun(piàm pcrsoivi polcst; lorlassè lamen, ail ibid.

cl Buplisino cx'lcris(iiic Sacramoiilis
: :

Syhius, polcst ncgari secpiela, quia elsi lalis non

adiiKxliim laiiKui Haplisiuus, liccl saciKicio infcrior,

cl pcrcalimi cl oiimciii poccali

pœiiam dimillil, quod possil placare Demn , ut ci supersiilcm hanc |iœnani
rclaxcl, nibilominùs (|uandoerilpassiis tanlam pirnant
non facil sacriliciiiin, ila salisfadio, liW'l luiiiurisquàm
sacriliciiiin cllicacia', pd'iiani in pcccalore (IcIltc po-
(|Uiinla i'(;slabal, non ani|iliiis pro iilo peccalo |)unic-'

non prxslcl sacriliciuni. Klvcio salisl'a- lur, sed suiinn ])ro aliis. .Ne(|U(; bine scipiilur (piùd
icsl, licèl i(l

ralioiic Sacraincnli susccpli jus liabel ad vel in inleris sit rcdenq)lio, \('.\ damn.ili pro iicccalis
cions , ,

rcmissioiiem pœiia; icmporalis : cîiin saccrdos ci Pur- Deo salisfacere possinl; sed lanlùni quod possinl salis

ltMni)oraIcin siib coii- pâli, scu, ni aiuni, salisfacere i)i pd'iii't, ul lui' qui siis-
galtuii pœiiain coniinulaveril iii

dilionc salisfaclionis ruliira;; ol sic non ci lit noviis pciulitur ;

non pro ^lœnù, ul idem fin , si per niiilclam

favor. Alqui iiuUuin similc jns liabol peccalor, ciii pccuniariam à suspeudio se rcdiniat.

sacriliciiun applicaliir, vcl indulgciilia. Ergo iicc bi- 8'J. Ad quarlum ncg. consoq. ; lÀclcsia onim, licèt

miloiu ab bàc vol illo clTccluin spcrarc polcst. jcjnnium indicendo, certum liuem iulendat, non la-

Quod (bxinius de salisfaclione in ipso Sacramcnlo men cum praMi|)il, boc sallem sensu, (piôd ad nova

imposilà, diccndiini vidclur do cà qua; anlc absolu- jcjunia oos obligal , (pii fini illi dofucriul. Saccrdos

Uonem adiinplola l'ncrit. ILcc cnini ul cl confessio vero, ul i>oi vicarius, oralioncm, jcjiuiiinn et alia id

suum, cùni scquclur absohilio, cffoclum parère debel. genus sub ralione salisfaclionis injungil; alipii ralio

8i. Obj. A" Salislaelio, nlpole pendons ab accc-

:
salisfaclionis non consistil sine |)ià Deum placandi

plalione Dci.cerlani cjiis promissioneni liabcrc dobot; volunlale ; crgo ul pneceplum cjus iniplcalur, pia li;cc

al(iui nullibi prouiisil Deus puccaloii salisl'acicnli rc- volunlas baberi debel. Non stal aulcm b;ec cmn af-

niissioncn» pœniie. feclu ad peccalum.

85. R. nog. min. ;

Cbrislus onim dùm sacordolibus 00. Ad quinluin, disputant inter se llieologi de sa-

pœnani lempo- lislaclione in slalu peccati adimpletà. 1" Enini non-

facuhalem dodil Purgalorii pœnas in

raloni connnulandi, Pnrgalorii laboros vobiil icnipo-

nulli eam ilerari volunt , lum quia pœnitenlia h;cc

bàc pœiià redinii, non proul bx'C vcl laie Obl opus, nullalenns exsolvcrc polcst rcatum pœua; lemporalis ;
rali

vel exerccUir in slalu gralio) ; sed qualcnùs à Sacra- lum quia non valet solulio immmo adullorino facta ;

nienlo, vol rcceplo, vel rccipiendo babel ul ipsà lum quia (|uipœnilehliam in peccalo morlali oxsequi-

Cbristi salisfaclionc inl'ormelur. lur, pcccat sallem venialilcr, quia Sacramenti parlein

80. Ergo, inquics, poleril bomo per opéra etiani indigne suscipil, cl ponil obicem cffeclui, nempc re-

olicila salisfacere. Prob. consoq., missiuni pœnai lemporalis, qu;e est cfl'eclus secun-
in affeclu pcccati
pendons à primario, iiompo à gralià sanclifi-
r quia opéra bax ipsà cliani Clirisli salisfaclioiie in- dariiis,

2" quia exislcns in a IVeclu poccali caule. lia Anlonius, art. 5, q. 9, ([ui lameii cum com-
forniari possunl ;

muniori senteiilià ncgal ilorandam esse iiujusmodi

morlalis polcst facerc opus et bonuni et pœnale ;

3" quia alioqui puairelur bomo in oclornum pro pec- salisfactionom. Mirum lamen quôJ qui peccal, sallem

bouiicida post obteidam scelcris veuialiter, adeôque forlassis mortaliter, satisfaclionem

calo dimisso; ul si
j

in liujus pcc- nibilominùs iegilimè implcal.

liujus absohilioiion), fornicarelur, alquc
:

po!nilenliam implerel, et 91. 2" Alii llieologi dislinguunt: VelcHim, iiKjuiunl,

cali affeclu injunclam sibi

4° quia qui in affeclu peccati jejunal, im- salisfadio injuncla, est aclio iransiens, quio mdium
moreretur ;

exlcriorem producil effoclum,ut oralio n c loiig.i, noc

plel Ecclcsia; pra;copUim ; crgo et qui io codem slalu
frofiucns; vel exteriorem parit cffeclum, qui Iransacto
injunclam sibi pœuilculiani adimplel ulrobique euim :

5" quia qui pœnilenliani in ctiam opère pernianet, ul jejuuium et eleemosyna, ex

est Ecclcsiic pra:ceplum ;
cam ilorandam urgori non solel. quibus debililalur caro, vel subslantu minuilur. In
peccalo implevit, ad I

priori casu pœnilenliani ilerari volunt non aulcm in

87. 11. ncg. sequel. ; ad primum et socunduui, ueg. ;

posteriori. lia S. Tbomas, câd. q. !i, a. 5, ad 3, ubi

anl. ca eniui solùm opéra salisfaclionc Cbrisli in or-
;
I

qu« liuiil sic Dicendum quod alicpix salislacliones sunt ex

dine ad delcndam pœaain inlormanlur,
: «

Dcum alqui opus, liccl alioqui bo- quibus manet aliquisaffectusiu salislacienlibus, ctiam
animo placandi ;

dùm in affeclu poccali, poslquàni aelus salisfaclionis Iransiil, sicut ex jejuniis

iium cl pœualo suppoiialur, iit

Deum; ergo. lia Icrè iiianel corporis debililalio, cl ex oleemosynaruiii lar-

non fil vcrè animo placandi
gilatione subslanliie diminutio. Et taies salisfaclii nos
Sylvius.
in peccalis faclaî non oportet ul ilerenlur, quia quan-
88. Ad lerlium, 1' idem inconveniens mililal pro
niam, tum ad hoc quod de ois mancl, per pœnilenliam Deo
casu iu quo quis post oblenlam prioris peccali v(
in aliud grave lapsus sil, anlequàm injunclam sibi pro accepuc sunt. Salisfacliones aulcm quLC non relin-
2" Exisli- quuiil ali(iucm effectum in salisfacicntc, iiostquàm
priori peccalo satisfaclionem adimpleverit.
aclus lransiil,oporletul ilerenlur, sicut oraliones
01 alia
«lal Dom. Solo, nibil esse absurdi quôd quis pro pec-
bujusmodi. Aclus autum inlerior, quia lotaliter Irans-
calo dimisso in oeternum pleciaïur; elsi enim,
inquii,

quoad culpam nullo modo viviiicatur sed oporlet ul ilcrelur. »

leraporalis pœna, quj^ ex peccalo di- iil ,
,

5" Alii, quibus subscribendum opinamur, circa

misso luenda superest, per se nunquàm transit in
9*2.

diflicilem hanc et magni momenti maleriam baec do-

scicrnam, per accidens lamen ralione status iiomi-
 CAP. VI. DK SXTISFACTIONE. >"8

cent :
1° proliabililcr v;il»'ie PoMiili'iiiiain in blatii, pl.uaie non intendal, qui in ininiicilià f>pon!è peini:i-
mudù non in :tirfclii poccali ox|ilelatn, noc proliinc ncl. liinc jijui;anli oliam popido ii:cul)uit ira Uci,
ileraiidain vulori. Scuuiliir ox supra diclis, caque vi- quia in die jtjuiiii invenicbalur voluulas cjus, Isaia; 58.
delur esse iiileiitio confcssariunini ,
pnuscrlim tùm Al potcsl quis salisfaccre :
1' pro vciiiali uiio ,

prolixiores pœiiitcnlias iiuliciiiil ; T (|uia (anicn opinio etiamsi allt rius aiïcclum scrvol ;
2" pro inoriali di-
Iltc iionniliil duliii |inlialtir, ciirandiiiii o?se coiifcs- misso , clsi pro alio non sali'-f.ii iat , quia slrul aller:,
sai'iis, (uni u( s^'niprr alitpiain injntigant pœnilen(i:c non sibi sali-.faclioneni snam aiqib» aro poli'Sl , sic Ci
pariciu, qux slatimab absoiulionc, proindt* in gratis; pro uno ,
non auicnt pro alio pcc( alo camdem polest
staiu adiniplealur ; inni iis qui pœuiienliam in applicare.VideS.TliomanielSylviuni.lilc, q. Il, a.l.
pcrcalo adiniplevcrint , solilA niajorem indicant CoNCLLSio III. — Ad salisradiiincm requnilurarcP-
protil illius pars major aiil niinor in pocfaln adim- ptalio ex parle Dei , seu Toliinla^ et pronii-sio rcinit-
plela fnoril. 5" Iluni qui pœniti'nliani snam non lendi jiœiiam (cmporalcm inluim uperis pii alqne
solùm in slalu, scd cl in affecln pcccaii implevorit, pœnalis.
inanere obligalum ad cani dcnnô inipleudani ; idquc 96. Prob. i" ex Tridentino quod, soss. U, cap. 8,
snb iiiorialis peciali rcaln, si nolabilis sil pœnilentia, tradit salislaclioncs nosiras i à Chris(o offerri P.ilri
1" qni.i salisl'accre exlra affectuni pcccati est pra;co- el per illum aceeptari à P.iire i cl cap. 9
, docet ;

plnm, ciijns gravis est niaicria; 2° quia pœnitcns in- «lanlam esso divin;c miini(icenti;c largilalem ul non ,

jnnclam sibi pœMitcniiani sub gravi et acceplarc cl solùm pœnis spontè à iiobis susceptis , aul sacordotis
implore icnclur; ergo cl eo cliani modo implcre qno arbilriopro mcnsuràdelicii imposilis; sedeiiam, ([uod
iujuncia esl : porrô injuncta esl ut Dcimi piacauira ;
maximum amoris argumeninm est, tempnrali!)iis fla-
3* quia sic cam inqlcre lenclur, ut sit pars Sacra- gellis à Deo infliclis, et palienler tolcralis, ;;pud
nienli, el Sacramenînni per cam inlegrelur; atqui, si [)e«m Patrem , per Cbrisliini Jcsum salisfacere va-
liai in affeclu pcc» ali morlalis, ncque est pars Sacra- leamus. > L'bi valent salisfaciiones nostnc quia ex
,

inenii ueque Sacramcnium per eam iulegiaïur, cùm

, Dei munificeniià, el summo aniore accepiantur.
non fiat animo Deum placandi, quod ad rationcm sa- 97. Prob. 2° : Ad id roquirilur bcnigna Dei accepta-
tisfaclionis perlinct. lia in lerminis Syivius, eàd. lio ,
quod Deiis ex justiliA acceplare non icnelur :

q. 1 i, art. 2, in fii;c. sicut requirilur dénions jjrincipis acceplalio ul liomi-

95. Ncc obcsl qiiod in veferi Ecclesià salisfaclio cida crimen suuin mucllâ pccuniariâ redimal quia ,

majorics parle aiileabsolnlioiiem impIereiur,proindc à posset pi inccps crimen iihid piorte per Icgem liomi-

uondùm jusiificalis, cùm rara adniodùm sit conlrilio cidis conslilutà plectere ; alqui Deus non tenelur ac-
per se justificans; naniipie 1° aliiid esl salisfactioiiem ceplare I
œnam leniporalem quim persolvit | œnitens,
in poccalo adimph-ri, aliud in affeclu ad peccalum; tum (juia bac alierius est ralionis qiiàm Purgalorii
2° probari ucquil, hua nec prudenter supponi, confes- pœiia cl eâ longe minor; lum quia posset Deus, uti
,

sarios unie tcmporis codem se gessisse modo cum iis !

supremus arbiler, quidqnid boni pracstamus, pluribus
qui in perpeiuo peccali babiiu canonicam pœniien aliis liliilis exigere.
liam decurrerinl, .ac cum iis qui iiilcriorem pœuiien- 98. Prob. 5", quia purgnnles aniniœ plures contri-
liam juiixisscnl exleriori ; nec dubium quin priores lionis acius eliciiuil, qui de se niin minus ad s;ilisfa-
novo snbjiccrentur examini. Ergo ex vcleri disciplina ciendum idoiiei sunt , quàm qui à nobis in bac vilâ
concludi lanlùm polesl compulari quidem salisfaclio- eliciuntur; atqni quôd aetus illi de lacio non saiisfa-
nem in slalu peccali faclam, quod si non habemus ciaiit , niilla polest alia ralio assignari
, quàm quôd
ut indubium, \wi\ lamen negamus; al concludi non po- in bunc finem non acceplanlnr à Deo, qui salisfacien-
lesl valeresaiisfaclionem in affcclu peccali pneslilam. di ac nierendi lempiis liujus viue limilibus
coicbisit.
94. Neque eliam obcsl quùd peccali affci lus cliara- Alqne bine eiianj lit, ni,licèl bomo salisfaciens rerais-
clerem sacnimenlaleninon impedial; nequeenim bine sionem pœ.iai ordinariœ qua; per se peccatis re-
,

sequiiur quôd non impedial effcctum saiisfactionis. spondet infallibiliter oblineat

, , liaud lamen conse-
Ciiaracter cnini. ut qui malis imprimarlur, cl in eis qualur veniam exlraordiiiaria; pœii;e
,
quam Delis
perseveret, nibilque ad viiam ;Llei nam conducal, nul- inlerdùm in pcccaii vindiclam deccniil: vie David, qui
lam Dei ad bon.iiiem aniiciliam supponil. Contra verô graviores adulterii sui lœnas redemi t, morlem '

filii
remissio pœnx niagnus esi Dei l'ivor, qui, si forte ini- ex adulterio progeiiiti , aliaque sibi per Nalhan prœ-
^

mico C(-needi polest, al non ci qui in inimicitià lubens î nunliala , ndimere non poluil, non tum quia deesset
el ex affcclu persévérai. operis ad pa-nam proporlio ,
quàm quia deesset divina
95. Quscrcs an possit quis pro pcccato uno salisfa- acceplalio. Quôd si quandoqne exlraordinaria; Imjus
cere, el non pro alio. — R. non posse liominem qui pœnae remissio vcl commutalio obiinealur ut ex ,

ad unum morlale affcctum serval, pro alio salisfacere; variis Scriplune exemplis inlerdùm oblineri liquet
ratio esl quia salisfaclio importare débet pœnileniiam non per modum
id lit salisfaclionis , sed per modum
el sludium placandi Dei. Qui aulem vil uni morlali ex iinpelraliouis ac merili de congruo. lia Gonel., disp.
afft'Ctu adba:rel, ncc offensoe sue pœnileniiam gerit 15 num. 26 el seq.,el iisdeni pciè verbis Marlinon,
,

Diagis q^àin qui pro alapù alteri data, se ci prosterna et, disp. 51, num. 51.
et aliam daret, nec Dei placandi sludium pnrfert, cùm 99. Obj. Qui quod débet
: sol vit id , non indiget
TH. XXII. fDiœ-'n nif.J
887 THAC.TATUS I»E l'OlùMTENTIA. l'ARS II

«(.'(•('Hlalioiic , scil fo ipso libor esl à ih.'Ijilo ; sod qui pra-ravcro. Qu:e oinnia per idoncam fialisfaclionen»

Knlisiacil , suivit 1(1 (|ti(>(i (Iflx^ : iibi fiiiiii ex |Kirlc nidoceirrideniinum, elcuin
saiiiliiTrirnè i)r.x*siaiilMr;

salisfaciciilis servaliir jiisiiiiu , cl ex parle credilorls Tridenlino expcricnlia. Ergo.

non lil conJoiiMlio , ibi slriulè solviliir (niod deblluni 10(i. Dixi, per se loquendo, quia si salisfac tio prorsfis

Cbl. Alqui , Ole. inqiossibilis sil, pulà lioniini jam sensibus desliUilo,

iOl). l\. disl. maj. : Qui solvil ad ;i'f|iiaiil:Ucin id (piiqiic geniinalo passu li.-ndii ad doniuiii alernitalis,
qiiod dcbol, ([iiiidijne ab ipso aliis liliiiis t'xigi non non esl ctu' inq)onalur. Neciue liine Sai.'ratiioiilo lirncn-

polcst, non iiidigel acceplalionc , concedo ;

qui sol- duni, quia salisfaclio, ulpolc pars lanlùni inlcgrans,
vil , cl id aliuiidè delicre potcsl qiiod solviL , riec in- non esl de neccssilaleSacranienli. Posscnl lanien nio-

super solvil quoad a;(|tialilalem , ncgo. Porrù nec neri qui a-grum circunislatit, ut einn, si forte ad tcni-

iisqiiàiii solvit lionio ;i;(Hi;de (|tii(lpiain pœiiis Piirga- pus reviviscat, ad acliis lidoi, spei el eharilalis aniino

torii quas dcbcl ; nie ii'jipiàni eô dcvonire poiesl , ul salisfai lorioeliciendos invilenl. Quôd si levior infnmo
Dcus ab eo aliis de liiulis rcpclere non possil ,
quid- gravidrinn peccaiorum reo pœiiilentia imponalur, si-

qiiid juvante gralià, boni pr:rstarc polest. inul iniponenda eril gravior alla condilionalc, si ni-
,

101 . Inst. Salieni sairainenlalis salisfaclio, quiï suanv mirùm convalescat, quia id exigit deliclorinn gravitas ;

ex opoïc operalo cflicacian) iiabel, de se idonca c^l ob- alqut! ila sanciluni esl cap. 1, 26, q. 7. Addil Lugo,
disp. 25, n. 47, infirnio injni.gi debere eleeniosynam,
tiiiend;e poeiiaruin rcmissioni.

102. R. saiisfaclionem sacramenlaleni nonr.isi ex si per banc salisfacere possil.

inslilntione Chrisli vim snam liabcre; si aulcni ex 107. Quoil censenlnonnulii, omilli posse iniposilio-

instilulione libéra, ergo el ex accoplalione. nom salisfaclionis, si prudenler judicciur pii;nilt>nteni

AHTICULL'S m. vel prorsùs per pnrvia opéra satisfecisse, vel plena-

De Sntisfactione proul àsacerdole huponendà. rinin indulgcnliam lucra:.d() salisfaclurum cssc,om-

Qu3B ad gravem hanc niaieriam periincnl, septuplici nino rejiciendinn esl, vel ex lioc uiioquod neiiiini cilra

conclusione defiiiiemus. revelationeniconst.ire possil an vel ipse velaliiii quis-

Co.NCLUSio TRUiA. Saccrdos, per se loquendo, pœ- piam peceaia sua ex aequo redeineritaulredenipiiirus
Hitonii quem absolvil, baiisraclionem injungere le- sil, qiianquiun nionuiniiis aupiuni esse ut confessariuS

neliir.
aliqiiani exbibilaî jam aut exbibendae à pœnilenlc sa-
lisfaclionis ralionem habeal.
403. Prob. 1" ex oonsianli usu EccIesi.T, quse nus-
qnàni sine salisfaclionf^ pœnilenles reconciliavil; atqni
108. Quin nec à salisfaclione eximerem eum qui
paulô post marlyrium subiturus lum quia po-
id necàniinislris tam conslaiilerlaclnui essel, née lam
sit, fieri

pœiiiliînlibtiS, nisi ulrisfiuo per- lest nt tyrannus à priori scnienlià recédai, trun quia
spontè aceeplalum à
salisr'.clio pic cxercila lobiir el conslanliani in lor-
suasiim fuissel salisraclioneni posse cl debere àsacer-
nieiilis nierebilur, luin quia constat de régula qu;e sa-
dolibus imponi.
iisfaclionem injungi pra)cipit, non aulein de exceplione
ii\A. Prob. 2° ex Palribus. Angnslinns, serm. 551,
pro casa marlyrii. Alque hinc graviter jieccabit sa-
vuli, nt pœnilens à prœpositis Sacramcntorum acciptal

modum S- Léo, episl. 91 Medicilor cerdos qui nullam pœiillenli graviter reo saiisfaclionem
salhfuclioiiis stiœ ;
:

iniposueril, si id sciens et voleiis, nonauloni ex inad-

Dei el liomimm, imiuit, liane Ecclesiœpra'posUistrndidil
verlt'Mlià oniillal. Ratio csl quia et gravem facil inju-
poleslnlem,utet confilenùbus aclionem Pœnilentiœ do-
,

adcommu- riam Sacranicnlo, quod culpabililer mutilai, cl grave

rent, el eosdern salubri salisfaclione pnrgalos
ad- inferl nocumcnlum ptienilcnli, qui rcmedio contra fu-
nionein SacrameiHorum per janiium reconcitiationis

aliiis aiiclor lib. 5 Uiros relapsiis privalur, elgravioribus Purgalorii poe-

viillercnl. S. Grcgorins, sou qnivis
Actio, seu, ul legnnf, nis obnoxius mancl; el, nisi bona fidcs excuset, ad
Exposil. in 1 Rog-, oap. 5 : alii

ilcrandam sallem in génère coram alio conl'essiunein

afjlicl'w pœnilenliœ addelenda peccnla tune demiun ido-
tenelur, ad eumdein recurrcre non possil; enim,
cUm sacerdotis (ucril judido imperata, cùm ab
.>i si
nca est,

actibus discussis, pro modo criniinis omis ul quis impositae sibi pœnitenlise commutalionem ob-
eo coulUentium
tineat, dcnuô, sallem in génère, peccala confileri te-
ei dt'cerniturafflklionis.F.xUh liqueldalamessc sacer-
pœnileulibus injun- nelur, quidni ad idem iCiicalur, cùm aliter salisfaclii^nis
dolibiis polcsuueni satisfactioins
non sierililcr el oliosè dala est ea po- I Icgem implore non polosl?
geiida;; alqui
ut excrcenda. Ergo, ul pœnilens à Sacra-
109. An aulem obligelur sacerdos sub gravi [XEni-
lestas, sod
prœposilis :iccipere debel salinfucliotiis suœ tentiam injungeie, seu pro venialibus, Seu pro gravi
menlorum
buiic prxposili iidcm indicere bus quidem, sed jam anlea rite confcssis, non una est
7nodiim, sic el aiodum
casuislarum opinio. Neganl quidam cum Lngo ibid.,
tenenliir.
quidem n. 49 1* quia, si gravis essol h:cc obligalio propler
105. Prob. 5' : Sacerdos in Iribunali bine :

oeuilenlis judex et nie- integritalem Sacramenli, tenerclur ipse eliani pœni-

csl Dei minister, indè vcrô j

atqui ut Dei niinisler debel el ligare per pœnas, lens sub gravi pœnitentiam cliara leviorem sibi impo-
dicus ;

elconsulereSacramenli integrilali, quae salisraclioneni siiam adimplere, ne mutiluui maneret SacramcnUim.

Ul pœnitentis judex débet illatam suprême le- Taiita enim est ad Sacramenli integritalem nécessitas
requirit. ,

injuriam justâ pœnâ ulcisci. Dcraûm, ut m*- saiisfaclionisinfactoesscquanlaejusdemprœcipiendc

gislatori |
dieu» débet et prseteritis vulneribus mediri, et fuinra f nécessitas; atqui tamcu fatentur omnesnon leneri ho-
58î» CAl». M. DE SATISKACilONE. 500
inincmsiil» morlaliad oxornlionfmsatisr:i( lionis Icvis- 113. KlViM'ô saccrdos liLoiani dosignans pœniicii-

siii»:v. 2' Qui.» si pociiilciis scimi|iiiIosus pliirics iiilra li.mi, ciii aiintTlal Icmporalis pai;ia: diniissidncm, su
Lor.ini rodil, ni ah olilili- |n'Ctalis aI)s()l\aUir, coii- habcbil ulponlilox laloni (.onti-dciis indnlgcnliaiu his
cocliiiit iniilli haiiil nrcissiiiH osso ni nova ipsi salis- (|ni l'cciosiani D. IVlii iiniserinl; aUpd in Imc casu
faclio iiH|iiiiialiir; at(|iii liiiic lanioii dosiitniliir Sicra- ponliR'x, noc(|ncni|)iain ligare, nec verani halibfac lio-
">"
iiHMiliim parle iiilcpranic. Quia saiisîaclio ad inle- niMi iiijuiigercdicilnr, quia noit injutiglliir, (piod licct

gril.Unii Sa( rainonli i('(|niiiliir, co luodi) (|ii() vindicla non v\(ii\\\\. Krgo nt c in liypolbcsi Su.irusii sac-rdos
nd comploniODinin jinlicii Iniiuani ; aiqiii non pcccnl pœnilL-nlianj veiè injungcre dici polcl.
giavilerpcliticus jndi'X, si rcninlcvi()ri<iii;inispr<Mnc- 115. Obj. r : Tani opus à coiilLSsario libcrù assi-
rnoiil puMi r n(tn addical; crjj'O ncc in codoiii tasu pcc- gnauni! vcraiii salisfaclionis lalioncni liabcvc piilciil,

cabil l'œiiiUMili^r niinistci'. quàn) opiisad bi> randaiii indulgcnliani asbignalaiii ù

ponlificc viriulcclaviuni liabcrc posait vim rcniillcnda;
110. K\i>limanl larnon alii morlalilrr pcccarc sa-
paMK-c. Aiijiii, etc.
cordo:eni (pii in islis cliaiu casibns salisfaclioneni ini-
pro vcnialibus 115. R. nog. iiiaj.; ilind cnini diinlaxal opcrisge-
poncie n«'glii,'il, (|nia,elsi pœnileniia
grave quidpiam
non dosinil ""^ ^'^^^^- '" l'unilcnlià balisfaclionis rali.nieiii iiabiTc
sil nuid in se levé, | ess.,-

PO»'Sl. qnod juxla CInisli inslilnlioneni à minislro

inoidinead Sacramenlmn, cui conlra Chrisli Icgem \

l;>i'qiiàm à judice liganle iniponilnr; (juod aulcm nt

parsniagninionienii adiiniliir. Alquo bincconcludnnl
niinislnnn, si nov:.ni pro (d.lilo poccalo absi^uliiinom '"«-'r"»» coiisilii opus assi-nalur, non iniponitur lan-
;

'1"^"" -^''"^ ''^^ '^'^ indulgonliis, qu;e ex solâ

impendai, novam q.icquo pœnilenliain inipcndcre de- ^» J''^'^-^'-

bere, nisi lorlè prima.n oiJinaveril ad ea eliam pcc-

S"'^«"^'' P^leslale concedunlur.
^'^- ^'^J- '^° Sacerdos per luec verba Quidqidd
calaqux- oblila fuisse quadan.l, nùs pnevidissel. El \\
:

boni fcceris et inali susliimeris, sit libi in remibiioiiein

liinr soivilin* secundadillicullas. i

Ad priniam verù irsp.uideri p pa^culonnn oninia pœnilciilis opéra ad condilionuni

.ssii, necessilaleui in- ,

rœiii!eiiti;e sacramenlalis cleyal altjui lamen non

jungenda: salisraclionis coniparandani esse non cum ;

ejnsdem execulione, sed cnni cjusdem cxequcndaî pro- omnia i)œnilenlis opéra bona sunt pnecepli, scd plc-
raque libcrrinia. Ergo opus eliam libcrnni poicsl esse
posilo. Uiide, sicul graviler pcc cal qui iovis eliam pœ-
l'œnilenlia: sitcranienlalis nialeria.
DiU'nli;e iniplond:e propo^iiuni non babol, sic el qui

eani culpabiliier non indicil.

ij 117. llcspDudcMi pbires : Neg. niaj., lumquiaalio-
qni ad eumdem eliam cHecluni elevareulur mérita seii
Ad lerliani, si gra\ iu r non porcat jiidex, ci'im rcum
B. Virginis,scu aliorumsanciorum de quibuslùc (il ù
à levi pœuà eximil, nliiiueve! quia idpern)iUil S'ipie
* sacerdute nienlio; luni quia verba Iijcc, sicul et pra-ce-
nins priiiC'.'ps, vcl (piia id graviu r non cxigil : alqui
denlia : Jliserealiir lui, mcrani saceidolis deprecalio-
ncc pcnnillil i>eus ut uulla peccalo decernaliir pœnn,
nein conlinenl; luni quia vix concipi possil omnia iio-
nec proijari polisl omissii/iicin banc ab eo ni quid
minis seine! coiifcssi opéra manere sacramenlalia
levé bab ri; ergo sallen» dubium esl an qui iiuilain
; nlpole perpétue) parles Sacranienli. Ulul est, nec li-
pœnilenli sali^fadioneMi indicil, ieviier solùni |»occel.
berun) esl liomini cliristiano abomni opère bano abs-
Quis ponô peccali ieibaliicr dubii realuni tranquille
tinere; unde qui in génère fulura bona opéra injungil,
incurral?
sallcm ncccssaria nmila injuugil, tanlumquebiiicargui
CoNCLisio il. — Sacerdos pœnilenliam imponere poicsl quôd aliàs débita injungal; nec arlissuai pcrilus
debel praxt-plivè, non aulcm ul liborè solùm et de diroclor omilteluuquàin specialia
\ quaedam opéra pœ-
consilio inqilendam. lia Vasques, q. 9i, art. 2, dub. 1,
nilenli itra;cipere. Confer n. U4, in liue, et n. 189,
n. 9; Lugo, disp. 25, n. 54, et alii pasbini conlra
infra.
Suareni, disp. 58, sect. -i, n. 2.
Alque hinc colligcs graviler ctfœdà alhicinari con-
111. Trob. r ex Tridcnl., sess. 14, cap. 8, ubi
j
fcssarios qui levés pro gravissimis facinoribus pœni-
iiijungeiida pnïcipilur saii>raclio, eô quôd clavcs sa-
Icniias indicunt, cô quia in fine hxc addanl verba :
cerdolumnonad solvendumdnntuxal, sedel ad ligaudum Quidquid boni fcceris, etc. Ilaud certé ignorabat Tri-
concessas, etium antiqui Patres cl credunt el docent.
denlina synudus v. rba buec à confessariis pronunli.iri
Undesic: Poleslasinjungend;c salisfaclionis orilurex consuevisse el lamen sanxilul proqualitate
:
; criiiiinum
poleslale davium nd ligandum; alqui salisfaclio pcr
idoneui
'

salisfaciiones injungerentur. Quod ut inagis

mod un consilii imposila non ligarel pœnilenlem. Is
i innotescat, sit
enini liber nianerct ul aulea. Ergo libéra id genus sa-
I
CoNCLUsio 111. — Sacerdos, per se loquendo, pa-
lisfaclio non orirchn- à poleslale clavium, necproindè rem crimini pœuileniiam injungere débet, id.jue
esscl verè judiciariael sacramenlalis. •
sub gravi ; prudenler lamen, el onmibus niaturè per-
112. Prob. 2* : S;icerdos pœailenliam imponit tan- pensis.
quàm judcx ul pœnilenlem plccial; alqui ul judex 1 18. Prob. prima pars: l°quia, ul animadverlil Dcl-
quà lalis verè pleclal, ad subcundam pœnam obligare larmiuHs, conc. 9 in Domin. i Adventùs, « Scripturae
débet; ueque eniin pleclere censebilur, quidixerit: sacr;e, cù:n de poenilenlià loquuntur, ubique cinerem
Servies in triremibus , si liibebii ; sin verô, manebis etciliciuni commémorant, el nuncplanclum amaruni,
demi. nunc luctura Unigeniti adhibendum esse docent , >
tn\ TUACTATllS l>E POI NITF.MIA. PARS H. ^92

iiniir, ni ol) orv.il r.ivf;f>iins Mngtms , liniiiil. ^iO iii inajori delnngi non pnssmil, pila mnribundis anl
Kxnii;;., f non solinii rriii'lii>> |iœii:li'iili:i>, srd ili^nos cliiin giavilcr agmiaal.bns, (p; bus proindè decla-
friicliis |iœiiil(>i>li,t- adiiioiicnl c^se l'ai ii'iidos. > \li|iii laia (piiiin pronn riii-rnnl, qna ii(|n<-, si coiivalcscanl,
< |H'r lioc ipioildiciliir : i'ucilc fincttis di jnas picuilen pcrliccio li-ncliiiMliir piriiil nlià, salis cl ni injun-
r/tr, iini(iHi'iijii><(|iio CDiiscii'iili:) (O.ivciiilur ,
ni laiilo gaiilin- anicris cl p iiicnli i: ;ic:ii>, |)lciia(pie diinissio

majora a('(|iiii'al Iioikuiiiii o|)i>niiii liicia yrv \

a;itili;ii- voinnlali^ (pi;e ninlii dolores, ac morlein ij)sain, si

liaiii, qnaiilù j^ravioia ."ilii iiiliilil daiiiiia |k;i'('iiI|) un, > sic Dio videltilnr, lnlienler accepicl ; (pianipiinn, si

ail idi'in S. l'onldix. plinibiis egca l mimilis, inclms csi ni saccrdos COg
119. Proh. "À" ex conslan'.' Iriidiliiino Palrinn, è ad se revcrii j dieal , ci'nn coiivalii'rinl , qiiô et
quiliiis (iaiica lia-c sidliciaiil. (^vju iaiin., lit), de La- inonila el parcin peccalis gravilius p<eiiilcnliam re-
psis : Q ('//Il UKiijna del'uin'imva , lum (jrnudilcr ilc/lea- eipiaiil.

«Hi.s'.... l'a'iiitciitiii criiiiiiie iiiiiior iion fit. Ihid. dcini- 12"). ilixi .")", et prudrnter ; saccrdos rpi'ppeex Tri- J
nistio iiiipaicui pœ ilciiliani injniigc île : l'iccdiuli, de.lino, iion solnin gri\ilalis, ipialilalis ac iininori
iiu|ni!, foiuiteiu snhiithihirnl, iiec conipiiiuil deiciii ille, |ieccaiorum, sed ol pa'iiiiciitiain fuciiltutis ralioncm
sctl niitiil... Inipi'ritua est mcdicns, ([iii tiiine trs vuliie- liabere debel, el sic conveiuciitcs sutisfuclioiics in-
riiin sinus munu purci'iite C'itilrcct'il — Apciieiiduiu est JHiigive.

vuhius cl s('cmidit))i, el jintmiiniiibus (iDiputatis uh'd.ln 12i. liiiic 1

"
cavcndinn ne iis cliani qui corpore
forliore curaiiduin. \ ociferelur et claim-t, licèl œgcr sani, laborc conlinno sibi siiistpie ad viclnm ncccssaria
i)Hj)iilieiis per dolorem, gratins agel posliiiodiuii, civii (oniparare d.benl, iniponanlnr |
rolixa; fcrialibus

si'useiit s:inil(iteni. Ch-iiis Koinaims. cpisl. ad (lypr.a- diebns oraliones. jejnnia saileni crcbri, vel elecnio-
ninn : « Ni; sinl miiioia n-nicdia cpiàni vidi'.cra. » .^nl- syna" fpias erogare non possinl. Mis crgo indicenduin

bio/uis, ad vir,:^iiieni lapsam : « l.randtr sccliis graii- inpi iniis ni à main ina'iqne oecasio.nlnis proxiinis
liem ncci'S aiiani liahel salis!acli()iirin... Nccossaria absliocaal; ni domiiiicis ae Icslis dicbns ollicia san-

pirniieiilia, qiia; aiil :r(picl < riniina, nul excédai. > cla religio^è l'reipn'nlenl ; ni anle vel posl oflicioruiti

llieion\n)iiS, in caj». 2 JcieMiia' : < l'ci r ila gr ivi i ... icinpns in U^nplo buniilcs ;ic dciui^si perniancant ;

HOC nilro, nec lieilià lioiilli dilni possnnl, àcd gra\i() ni ardcnliori slndio Denin in l'aïuilia siià coli curent;
rihus Iminemis indigc^nl. » CaMcros oniilUxiui in idem el de eo Ireqnenler loipianinr ; m po>i oCiicia piis !e-

nnania.i coiispiranU clio.iibns vaceni, anl, si légère ncscianl, jii.iin perc-

îiO. Idi|.snin a-lrninil oninis socnli concilia. Sic giinilionein ad viciinnn locnin, \el s )li, velcnai piè
Tnniiicnsc III anni cSlô, >Ialn l ni jnxtu inodiun pcc- alli ciis.snscipianl; iilconsnclis fidclinm precibns inane

cali pœnilvuliainiponatiir honnunnn, snl)Gr. g lio Mi, ne vcspre ('. rvciiliiH Cnnuanlnr; ni lab rem sumn,

cap. 5 : « Fd-as pœiiilenlias di(;innis, «pia- non se- l'orlima; vel polins providiiiii.c e.i-iis. liii)nlornin one-
cnndùm ancioiil leni . S. Paliiim |)r() (inalilalo cri- ra, el ipiidipiid obviiiiel ineonnnid;, l),o in pecealo-
iniunni iniponniilur. i Al liis onniilins majus cslipidd rnni reniissn'nein rrc(|iicnli'r ollera l, el aliipiando in

diiccl Tiiticniinnai, scs^^. 4, c::p. 8, iiis vcibis : a Do- laboris dccnrsn id Pnblicai.i conliilocoide prolerant :

benl ergo Sacc; dotes Donii.i, (pianliini spirilns cl Deits. piopiiins esto niilii peccaiori.

prr.deiilia sngges^cril, pio (piaiitale crimiinnn cl pœ- 125. Il i.c 2" coni| aiit-nilmn cli.nn sj irilnaliter in-

nil' nliinn facn-laU,', salnlares cl ciiiivcuicnlcs .salis- firin s, ila ni miligelnr s lli^^aclil^ cnin pœiiilens ad

fadiones injungoie, niî si fini;'' peccalis connivcani, graviiirein puMiile.ili im qnasi l.d).scil, el e.nn nlcum-
cl iiidnlgcnliùs cuni piRnilentiliiis agaul , levissinn» cpir dclreclal, non ex iierlinacia cordis, igiiavià vel

quivdan! opéra pn» giavis-^iinis deliclis injungcndo ,

lai;gnore voInnUirio, sed qnia |)ropii.e sibi IVagiliialis

alieuoi'iini peccalorum pailicipes criicianlnr. Il.il). anl conscins, vcreinr ne sd)i in eà per olveadà deficiat

(erg i) pi;e oculis. ni s .lislaclio quani injniigniil, >il aninnis, adi ô(pie ne cani panl.iiim oini l il, vel ctiani

non lanlùin ad nova; vili- cnslodiam cl inlir iiiilali-> dcsperel. Tn c ila Aie erigcnd i esi mens pcciiilenlis,

medicainenlnin, sed eliain ad pra'lerilornin peccalo- ni liic poin'i^ (inàm in purgai irio igné sa i -facial. Ex-
rum vindictam cl casligalionem. » liibe'ida ijsi sccicnnn ipsnis gravitas; ipiaii'm ex ipsâ
l'-2i. Ilincpaiel (|nàai incrilô dixerini confessariimi liOei.aiM pronn-nei il ; (piàm g aviicr in allero seculo

fld iil IcniMi si(/i ly'v/i'i; qna; enim gravior ohiigalio, lori|ncaiilur, qni sibi in praî-enli pcpt rcci inl. Verimi
qnàni oui déesse non po>sil sac crdos, nisi ulienoruin si Lis pra'missis eo us(pie lenlalionc perlmbalus ap-
se /jcc. a/ondii parlicipeni cflicicnd()?0":ii" '"''«^ Inncn- pareai, ni pœnilcniiâ- (lnlis^il), cl (jiia; eam non rarô

dnin ne plnres pndiala; cateri qui el an Icr.c \il;i; sequiHiInr. rclipsns ae desperalio limenda sint, ini-

saceid les, dnm snb oinni cnbilo pnlvillos consiinnl. liii-. agendnm eril, ne sub obienlii bi^ni majoris nia-

non ob propria, qu.u vel sediilô cfliigerniil, vel pari Imn gravi is iminineal, ci fianl novissima Iiominis

diliicniiil pœnilcniiâ, sed ob aliéna, qu;i' moliiori bnjns pejora prioribus. Tnne cnim Nalel tritnm id,

niami Iraclàrunl, peccala, in aby^suni priecipiles Ira- salins esse liominem citm iiiviion' pœnitenlià in Purgato-

dantnr. riinn niiltere, quàm in in:erus cum nxijuri. Alqne ila

12'2. Dixi inànper, per se loqvendo, qnia, ni aliqnando docel non llenno la.ilùin, sed ei perpeluus laxitalis

nul'.a injnngilnr salislaclio, puta morienlibns jani sensn impngnaior llenricns à S. Ignalio ; (|ni el bis nilitur

(deslilulis, sic el quandoqne miiior imponilnr, iis qui , i

(vhrysosUiini, vel poliùs Joannis Hierosolymiiani pa-
893 CAl'. M. UL SAlISFACilONt:. •94
iriarchic Xl.IV, verhi-, liomil. iS Dporis iiuppifecli 1 aliquol rerilalio? 'i' l'œnit.'iitia i-o Une insliuila esl,

io Mallii. •.
« Si fa-cciu sii|>i'i- hiiiucros ailoli'sctiilis. «/ « \iecciiU) rfvucct, et /juaii ficiio (iitoilnin cocrccni ;

qiii'iu lion pilcsl li.ijiilaie, |» isiicris, ncc(;-.s(' lialioi ni ergit pei cain seuiiri debei gra\ilas pcccali : an pono
aiil fa-coin o/uial, ;iiil snli poii.lcn' coiirriiig iliir ; sic ijiconlin.-nii.i- v»d rDrnio.iiidui.s pnn.iiis el j^ravilalcni

el litimini, ni. ^lavc inuul is jiœ litt'iitic p mis. iic- |)rse.,lii'i qiiis ex Coiome uuins riTiialimie? Ann m
ces.-C CSl m anl pœ titi-nliani Iiimiu n-jiciii, anl sii>ci- P'iiin-. sceiiT.» Ii.i'c rx. lODiileniia: le iiale nielieiido,

j)i»'ii-i, ilùr.i suircne uni pnli >i , ,-taiiil;ili/.aliis aiii- bb.'lni |iro pecvudiltis? y El is cliain esl pœ dlcnliai

lilins poccel. I une iianni' si cirainiis, Mi'»ilira:n p<iv s«up:is, ul i///osoji liabiliis, mule vivcndo eoiiii)(ir:ilus,

iiilcnlinin inij) ii mmIo , nonne niclins osl prii| Ut coiiiiiiriis virinuiH aclionihiis loll'it ; an . ain d>o, for-

misoric'ini.am raiiitncni rcililcie, (piàm proplor trn- ncalioais, niolliiei. blasiibiîini.e liabitiiiii lollei Ct)-

ddilatem? L'hi p:ilt'r hrjjiis csi, dispiMisaior noi de- roiia' unins jiersidiilio? i" ICl is (|iioi|iic ejns.leiQ

bel esse lenax. Si l)eii> l»enij;iiiis esl, ( iir sai-erdos aii- I

œnilenli.c Unis est. ni el a iioveal iniiiiiiieiileni à Do
slorns? Vis ai |i:irrie -annns? circa \ilaiu liiain cslo pa'U(iin;rl nus, duin stttisf.cieiido ptuiiiuir pro prcralis

anslonis, ciicii aliorum bcuignns. » uosiria. Cliristo Jau. qui pro pecciitis )ioslris smisfccil^

Idem liMilil S. Anloiiiiiiis, pari 5, lit. 17, cap. 20, cutiforin s iffirial; :ili|ui ti(;nlriiin pia-s-lal ca de qnà
ubi Iia'C ; « Si Sarculos non pos-il g;uideie de oniii- loqiiininr, putnitenlia: larvi. Non |iiiiniiin:an enim
niodà piirgali'Mic (
panilenlis). sallcni gaiilral qnod qiii> décades ipiiiiipii; recilaiiib) diciTc ansil cnin
libcrnluni à gehennà liaiisniilial ad Puigaioriiim. » El Ter nIli:.no, lib de l'œiiil. cap. Il : DelUpù in henni,
rursù^ : i ConfiS-or mi!lo niod • débet p rmillere per- el periililor r/ œlerninn perire. Itaiins nnnc pend o et

calorcindespi rauini nceilere àsc; se 1 potiùs iniponal mneiror, ni Uenni recuncHi,-ni niilii, qitcni delinqnendo
ei iinuin Palei-, \r\ alnd levé. » Cniicinniil Fian- lœsi ? Non sccnndiini ; sanè eiiini nnaniini sibilo ex-
ciscns Salesins el C rnliib Borronueus, (piornni prior |»lodereinr, qui è siigi,'e In pra-diearet, adn'leriîin,
haecscribil :«Coiifosbariusn!e'leis cl conscdiloriis ver- fomitaiorein, iindlein, elc, per reeilaiionorn Corourc
bis iniponere delii-i pirnileiiLMS Kl |ieifre siînipcr nnins, Cbiislo ad innrlcin iis(|ne pro i.oljis aniara
del>el :ib eo an piiMiilenlimi injniiolam libenli-r faeiat, qna-qic iiCrpi-sso, coiif Hineiii rilici.

quia, si videivl enm aiigi;siiari, rcrliiis facerel, aliani \-2~. IliiiC >° I
œniien.ia , ni ellicax sii el gennina,
ei levioreni impoK'ndo. > l'nsieri«>r vcro, pari, i pcccalis ex advcrso resjinndi'ie debi l. lia inler alios
Inslrncl. Pœiil. : « Si (sacerdus) iia oxpt'dii'' vidciil, dure l SS. Clll•ys(lS!onlU^ el Caioîns B irr. Prior,
(pœnilenleni) inieirog i, an possil, ann d ihilt-i poe lioinil. iO in Mallii. : « Ponilinliini dico , non
nilcnliani silii injinivlaiii peragcrc; alioqiiin eani niu- snliiin à prioribns inalis reecd;;re, vcrnin cl ([nùd
tabit, aiil niinncl > inajns esl, boni |tr,csl:iro. F«f j/*? , iiKpiil Jo innés,
Qii:e qui<ieni oumia, ne in pr;Ticipilinm Iraliant, alia fruclits dignos pœuileiil'œ. El quoniodo id faricnnis?
ex aliis lempt'iMiida su!;t ; ila ni el saceidi>5 nialnr si peccalis adversa lacianins : v. ••. , aliéna ra|tuisti?
semper cntivenienics /»o quiUlate crimnvm pocnilen- ijifipL* donare jain proj.ria ; longo lemjKire fornica-
tias indicerc; el:ib e.i aj^emli ralione, proul spiri:iis el liis es? pr.e-eri|t(o leinpnre ab nxore absline, ine-
prudentia suggesseiil, aliipiando (ledeclat, non qnideni dilare coniineuliam ;
proxininni vcl verixt, vel facla
propler durilioin aul soconiiun pœnilenlis, sed pro- violàs'.i? lefei- bcncdielionis verîia crniviciis, el p^.T-

pier qnanidain ejus p;^iil:iniiuilalein, el ne IVacliis ti- fiili;'iili,'S l(;, iin.ic olliciis, iiniic cliain b'n.diciis pla-
moré ilinerisiiiiiiii'ini ardni, jant iibiniliocaJalaiiiiiiis. carc Ci nie.ide : nc(p:e eniiii \nlneralo snTiicil ad
Unde f(»rsan sa.ins fiieril qui dam qnidein pr.i cipîMC, salnlcin laniiininiodo spieiila d* corpi)ie evellere, sed

sed cl duriora iprid un proionere per inodnm coiisi- eiiani remédia adiiiliere vidneribus. Delieiis aule et
lii, ul p-crarnpiol iiebdomadas e.xperialnr qnid pn>sil, lenndfnlià diriliieba!>? jejnni > cl aipi r. po.u niruimpie
qaidve non vale;il. Sic eniin cô luriè addu(cliir, ut compensa Vidisli impiidicis alienuni dccnrcm
quse priinùm ex consilio pr-rslilil, siibindè ex prje- ocnlis ? remiiiain jain omnino non \ideas , majore la-
ceplo adimplcai. clus canlione posl vninera, > i-lc.

12(5. Uinc 5° niliis gnviler à vcro aberrare vidcn- Posierior, in !n-iniclioi<c confessarionim : » Faeiat
lur, qui pro une niorl:ili nnbnario leipiani salis pœ li- (minisicr) ni miposila pœ.iilenlia peccalis rcspoa-
leniiam essepaianl Comnani qiiin(iiie decidum. Kniin deat.lla i
ro prccalis iuxnriie impoiiaiilnr jijnnia, vi-
vcrô in liâc qnà viviniiis sccnlmniu f.ece oidiii:fria gili.f, percgiinalioncs, cilii ii iisus , aliaqne liiijus-

suiil peccala forni<;iiii), niolliiies. «piin el piiiribiis in niodi iuac('ia:idii corpori propria. Pro avarilia; pec-
locis adulieriiim, bl.ispliemia iiem, pi'rjnriinn, cbric- ;
calo, pr.eler deliilas n-sliliiiiiines, eieemosynic pro
tas, delreclalio rriid I s ;ic po:iè eoiuiinia, eic An cujiisqne facnilalibus injnnganlnr. Sanandic snper-
verù scelera ba-c divisim coiigniè diliiel Coroii:e unins bia*, aîiisijui' p'ccaiis sp'.iilnalibus, oralio adliibe.ilnr,
recitalio! Non ciedenl (pii K-viori oeiilo p(cnilenli;iî qnà coiam Do vires el vigor acquin-nlnr, quil)u^ bis
naluram el sco; nin per-pexerint. Nimirùni l ea esse peccalis obsisuunr. Pro n gl gcnlià rernm cbiislia-
debelralio pœnilenliar. ni eonliaria cnrei conirariis, narnm qnas ignoranl, conciones andianl, el pcr a!;-
pula cleemosyiiis av:iriii:iin, Inxnriani inaceralinne (piod lempns d.iclrin:e cbri-«lian;e scIi"1ms (ml ecclc-
carnis, etc., proul diccinns nnni. se(|. An verô lasci si;u calliecbeses) freqiientenl. Indcvoiis el tepidia
viCiilcm caruis superbiam egregié domabil precum * juvobil imponrre, ul cccIesi;!S , diviiia officia oraiuri,
r;9S TRACTATUS DE POKNITKNTÎA. F»ARS II

snepiîis ndcQiil, iniiliasqiic usiir|K'iil or.iliones. Al vcrù ranliani excipias, curari. IJndc noulrius liabiliim
lingii:^ in Doiiiii cl s:uicl(is cocrccbit dircclor
L.I;is|)li(MMis , el s:icril('gi\ I

, nisi pœnilcnliii m iliil seve-

pcliilaiilcr iiialfdicis, pœiiilciiliiis graves ni diflicilos riori, cl ex (pi;"i inlciligii pu:nilcns se lani dil(icilé
ab
jiijimgi'iil. f|iiar(|iin ciil|);i! giavilali n'S|>()ii(loaiil. » co profundi linio sinrcriurinn (piàin in illud
, f;icilè
Idi-m in liislriicl. du Sacrain. Pœnil. : t Injiingcl proruerit. Ncc solùni gravit.ili criuuiiis, sed cl pccca-
(ci)nfi'ssarius) pœnilcnliain pro caiis;c cl porsona» râ- toris dignilaii uîqnaiidns p(iMiilculi:c l;d)or,
(!st sccun-
lions, ita iil stipcrltis liiiniililalis upcra; carnii; volu- dùtn id Ciirysosloiui de Sacerdotio : < Oslcnderc vo-
plalcni socl;inlii)tis ,
jfjnnia , alislinonlian), r.ilicii ge- iens Dcus , lioniinnni peccala longe niajori siqipliclo
sialionein , alianuine corpoiis niacoialioncni pro exjiiari dùiu à sacenlolibus, (piiiin di'iin à
, privalis
prccali gravitalc indical. In oralionc ncgligonlibns, /iiint, mandai (Levit. A), ut lanlumdeni à sacrdoli-
m siiignlis diel)ns , nianc sallcni cl vcsporc oralioni dus, qnanlinn pro univcrso popido sacridciuni ofTcra-
vaccnl , IcriA sccniidà , cl aiiis ccrlis diobiis pro dft- lur. Quod qiiiil aluid signilicat, quàm Saccrdolis vai-
fiinrlis orcnl; ccrlis ilcm dcfiiiilisquc diobiis dcvolù ncra inajori niedicaincnlo nique auxilio indigerc ;

Tjsiloiil slalioncs , cl pra<cipiuo dcvolionis ecclesias, alque adcù lanto, quanlo conjinicla sinnil universi
cl allaria ,
prcsorlini in Advenln cl Qnadragcsimù. populi vulncra indigent. > Mine presbylero, qui in for-
Miindi pompas, cliorcas, aii.upic opcra Salanaî cnn- nicalioneni lapsus cssct anlirpii canones poînile. liain
scclaiilil)us, can» pœnilcnliam iniponcl, ul in licbdo- decen» annoruni ; cpiscopo aul(;ni aniiortun quinde-
madà, maiic , ccrlis dicbus , sanclà nicdilalionc sil)i cini, ulique quia rnajnsex niajori dignilale crinien ad-
proposiU'i, soleniiiein iilam sponsioneni ,
qnani per niisissel, iniposncrnnt.

compalrcs in Baplisnio sanclc feccrnnt, rcdinlcgrenl, 130. Hinc 5* saccrdoli cavenduin , « ne ci qui in
inliniè Deum prccando. In quâ prc-calionc, (inno sla- aliéna polcslale est (ni scrvo, filio familiàs, uxori, et
Liliqnc aainii proposito, slatiiant Chrislo Doniino ad- siinilibus), eam pœnilcnliani injungal, quâ vcl pra;-
liXMCre , rciinnliareqiie ilornin alque ilcrùni scciili judicinm aiïcralnr iliius jiu'i (pii pOMiiieiilem in pole-
poMipis, ojcribns icncbrarum, cl diaboii inpriniis, cui slate babeal ; neve eam quà vel occasio delur spiri-

se advcrsarios esse professi snnt. t tualis ruinre , vel pûcnitcnlis, alteriusve peccatum
428. Snbdil sanctiis ponlifcxjuicc, juxla Eccicsix delegi, vol aliquod scandaluin suboriri , vel ipse pœ-
disciplinam , iniponi posse pro ralione peccalonim , nilens nintiùm dilerreri, rcinissusve et lepidus reddi
i 1° ni pœnilens vcsliiim sericarum nsu, aiiri orna- possit. Quamobrein laleni imponet qnalem ab CQ
,

nienlo, convivionmi apiaralii, vcnalione aliqiio icin- prrslari posse jndicci. l'roindè ali(|uando , si ita ex-
pore abslineat ;
2° ul cgenlibus bominibus cibnm pcdire vidcril, illnni inlerrogetan possil, anve dnbitel
suppediiei, ac niinislrct, pedes ilem lavcl; 5° ul pe- poeiilentiani sibi injunciam pcragere; alioquin eam
regrinos ,
pro facnitaUim ralione, bospilio excipial; mulabit aul minuel, > nli jam supra diclum est. Ita

4° ni in publicâ donio, iiospilali, iocove pio per ;>li- idem S. Carolus , ibid. , § de Modo iiiipoiieudœ

quot dies operam navel; 5" ni visilcl qui in carcere Pœnil.

sunl, cosdem consoielnr, cl càm per facnUilcs polest, 131. Hinc 6" habendum prae oculis mr.xwiié ul pœ-
alat cerlo prasiilulo tc.mpore; 6° ul se per aliquol nitenlia non lanlùni pœnalis sit, quod laeilè lit, sed
dies in nionaslerinm aliquod, aliumve semoium locmn et pnecipuè medicinalis. Est enim saccrdos, uli plu-
nbdal, nbi pœnilens vival; 7° ni ali(]nol dlobiis carne ries dixinius, cl modicus, qiii congruenlem niorbis
aul clian» vino abstincal; 8" ul cerlis diebus, pr*- mcdicinam ex officio adbibeal; el jndex, qui pecca-
serlini ferià à, 6, et sabbalo jcjnncl; 9° ul cliani ve- tum et peccali pœnam a'qnà veluli lance meliri te-
scalur solùm pane, cl aquœ polu ulalnr;10° ul cerlo ncalur; sic lamen ul inlirniis compati noveril ,
quia
alijuo tcmpore non equilel; 11^ ut, si facullales sup- pœnilenti;e tribunal non est forum ira; , sed miseri-
petunt, ccrtam pecuni;c, aul fruinenti, aul vin! (juaii- cordiae. Unde S. Bernardus, serin. 2 de Resurrcct. :

titalem in cleemosynam panperibns Cliristi conse- « Qiia^r;it anlc omnia (pœiiili nli;e mlnister) compas- j

crei ;
12° ul geiiibus llexis, aul eliam brachiis extensis
|
siouis aUcctum , deiiinc recliliidinis zelum , cl inlor

in niodnm crucis, cerlo temporo el boià pnïfinilà, b;ec discrelionis spirilnm non amiltal.... Sed quid
anlc crucem aliamve sacram irnr-ginem in ecclesiâ agimus, quôd noiniuUi dura cervice et allritâ sont

orel; 13° ul bumi aliqucndiù jaccat, cubetve ;

14° ut froHlc , ut qnô eis niagis coni|)alimur, tanlô magis
fiagolla cerlis pnrscriplis diebus sibi adhibeal ;
15" ut nostrà compassione et palientiâ ahulanlur.... Verum-
cilicium aliquol dies indual ; IG" ul religiosain abqnam lamen oporlel ui (orga islos eliam) priora sibi vin-

peregrinalioneni suscipiat, sanclèque conflcial; 17' ut dicet compassionis aireclus ; alioquin conlerimus

slalos Psalmos pœnilenliales , aliasque pœnitentiales quassaluni calamum , et lignum funiigans exlin-

preces pièrecilel aliquol dicrum spatio ; IS'" ul certas guinnis. i

ecclesias, piila slalioiiales , vel praecipua) dcvolionis Yerùm sicul non ille optimum est medicus, qui de
vlsi'ct. » H;t>c diguus Anibrosii, lolque aliorum san- omni morborum ironere sagacitcr disseril iniô qui ,

ciorum successor. onine advorsùs niorbos onuies pen.s se babci rc:iic-

129. Eisi verô gravia mnlta sunt pra^.ter impudi- diorum genus : sed qui remédia unicuique morbo ido-

ciliam peccala, i'alcndum lamcn eam, ulpolè adhœsi- nea allcmperat, el u'grum ul iisdem ulalur pruden-
vum maltim, difficiliùs quàm codera, si forte inlerape- ter disponit ; une verbo, qui plures sanai ."cgroios,
 W7 CAl'. M. DL SATISIACTIONE 598
qunmvis forlé ncc doctior sil, noc innllk qii^ni allor oratioiies, in quilius pœiiilins supcrbiani siia n ter-
,
I

rcmeilidrum copiii rcferlus : sic nec illc bonus dirc- renis adb.erioïKMn, tbiritiiiu cordis, confilcatur Do-
Clor iiiiiirii|>aii |>ossit, (|iii K»nr;iin inli^r ol lopram ac- uiiiio, e:upie ej(uet, ol sujipN.'x precelur grali.iui quA
Curatiiis (lijti(li('ar(> iiovil ; qui |iaMiilt'iilis conscioii- |irof(ni(Iè sancliir. Scciiriùs aiilen) cl cilit'is succcdct
tiani peniliùs cxrulil; qui in cxpoJicndis coiiscien- norl)i curaiio, si et pix Icctioncs pni'scribantur , et
l'uv. casihns non li:rrel , ul)i sudaiil alii ; scd illc scvcruni in fine dici examen, quod snbscqualur c;isli-
dcnunn boni ronfossarii lilulo insi<:;nii-i dc-bot , (|ui gatio p>'ceali quod lorlè extiderit.
cunctos rocoiuilialionis olùcos saliil.iiilius |ir;rstii-
133. Ncc csl quùd ol)jicialur bujus quidem genc-
piis roniovol, (|ui lonoros iiiliinii pcciiiloiilis griîssiià
ris pœniienlias esse .«.abdires, al picroninique pœni-
sic in viA bonù lirniat, ut nssuotani longo usu bcuii-
leitiiiim facullali uiiniuiè ac(oniniodatas ; ciijiis la-
lani |>ociandi dediscal , et virlulis iler stviualiir dc-
nien ralioneni liaberi vull TndenliinMU. Llvcro quis
luiiu) et ainol.
b;ec ab iis qui lril.is seculi vias aiidiiilanl . exij^erc
Al (|ueuiaibuiuli'Mn nicdicus niorbns iic-cil, nisi pro-
ausit?
fundà liiiniani ooipuris aiiaionio didicoril, qiio par-
tiuni disscnsu invorlalur admirabilis iiujus niachiiuc Ncmo enini est, son nidis , seu spiriliialis, seu in
seculo, seu in claustro degcns, qui, uW\ lanlùni sil no-
sanilas, sic neque spirilalis uicdicus niorbos animi
verè cognoscet, nisi profundè cognovcrit secrelos hu- lineClu-istianns, vcrbnm boo in praxi capcre nonde-
mani cordis reccssiis , et varia nioluiun qiiibus biic cl
l)Oat : Post concupisccntii's tuas non cas, et à volnntate
litâaverlere. l'.oc ilcin Qui sttnt Clirisli, cariioin ntam
illùc traliitur principia. Varia dico, quia ex divorsis :

crurifixennit cnm vilih et connipiscentih suis. Id deniùm

pleriunque alFeciibus ea-deni extra prodeunt sccK'runi
Vigilale et orale vt uon intreiis in tentationem. Atqni
faciès : ininiiciti;« ninurùm. iujuslilii', damnosa officii
,

eô unicè tendnnt médicinales poenilcnliic de quibns

erga Douin vel proximum ncgleclio; in bis quando-
Uquimur in pr.csens neque c:r vel ipsis rudibus adeô
quc (iriuiilur ex doniiiiaiito snporbià, in iliis ex livore, ;

graves sunl, ul fingil olyjeclio. An eiiim ila ardtmm

in abisex avariiià , in pliuibns ex in.^ilo reruui spiri- |
tualium f.istidio, quod acrdiam vocanl tlieologi. ILtc
est menleni ad Dcum idenlidem erigere , os sunm
qui minime nôrit , dùm indrmum pœuilcntem Ira-
'•|»l>l'"i '«P'^rirc et nUrabore spirilumgrntie, eonseieu-

tlare volel, id facicl unum, quod empirici ''^°* ^"'^ uoctem ind.gare quHl peccatum fuerit lu-
illi, qui j ,

niorbum tegunt , sed nu>qiiàm sanani quia mali

^^^^' proleiisis bracldis, vel L^ram d^'oscnlando , aut
,

P^r aliqnid gravius si licebit, dibicre Sanè b-rc ne-

radiées ut discernere nesciuni , sic ncc resecare l , ?

yaient. 1 "^""^ bominem jam absolutif nis gratiâ reconcilialum

Sed unde banc c^""^''^'"^ ei, utpote.jam amanti, sniilji-gimi suave,

alicni cordis scicntiam depromel 1 '

H'"^' a"'S animo deficiens, et à lenlalione graviter

confessarius ? ex proprii cordis insp.clu. Hnjus si I «'

'"^ctus, oralioni lanliilùm vel pis leciioni vacei, penè

accuralam dissectioncm instituai, mcuI cadaveris
piedicus, dciegei ^^^'''" «ese erigi seniiet, nescio quid sancli vigoris
qu;i; sint bujus vel iilius viiii se- ;

<^*^"*''aiiere à ni:do relrahi et coidirmari in bono.

mina, quoi radiées; an inordinalns suî amor, an au- i
,

^'^" *^'=" "''""' ^''^'elaut potest saiisfaclio medicina-

genda; fortuna^ siiis, an nativus erga Deum cl divina *
tepor, etc. ; sicque, dùm seipsuni emendare discct,
lis, cum necessana siteaetiam ,
qiiâ nulla major csl,

direct et emend.ire csieros necessiiate medii quaienîis neeessum estut peccaior

, secundùni id Prov. 18, ,

viliosos habitus coerceat et Cbristo capili nostro,

17 : Juslus, prior est accusator suî, venit amicus ejus, , ,

et invcstigabit eum. se coiiformel. Unde Tridenlinum in objccio loco per-

loi. Jamergout miltil quidem ul pro fucnliale pœiiitentium minuan-

salul)riter medicinalem pœni'cn-
liam indicat lur pœnilenliae vindicaliva; de quibus paulô posl at
confessarius , cam ncmpe ,
qux. quasi
, ,

freno quodam coerceal, et liliosos hubitus

non poenitenliîc médicinales.
walè viveiido
comparulos contrariis liilulum aclionibus tollat, wler- iùi. Ilis addiderim ad novLCvil;e custodiam mul-
rogabil 1" cur pœnitens illud furli , detractiunis tùm prodesse tum frequentem coofessionis usum, /
odii, etc., peccatum commiserit. Dicel farlè aller id à tum et memoriain votorum qu e in Baptisino emisi- ,

se facluni , quia despecius luit , et l;esa ejus fama, et nius. Etverô quid scqiium magis qiiàm ut qui susce-j
is superbus est ; aller, quia sibi illaunn crat dam- plani in FJaplismo ir.nocentiam recupcrare enititnr.i
num, et is avariliai fuliginem prafert ; aller ,
quia dolcal porfidiam ,
quà foedus cum Deo solemniier ini-
obiurbala est quics ejus alque vohiptas, et is servit tuin rescidit, illiid denuô tolus renovet, s^ondeatque
luabe libidini. Tametsi ei^o eadem in iis omnibus se deinceps niajori fide servaiurura ? i

foras eruperint peccala, non e;edem tamen sunt radi- Quod ad pœnalem pœnitenliani aUinct , constat ex
ces maloriim ; neque biïc adeô iisdem sunl curanda diciis pro facidiatibus ac ipsà fragililaie pœniieutium
remcdiis. Inde pr^ccipiet sapiens confessarius liumi- esse minueudam ( cùm è contra medicinalis pro ma-
lilalis exercititim contra inanem gloriam pielalis jori illorum
, i
fragriitale major indici dcbeat ). Qua-
contra acediam liberalitatis contra avaritiam; et, iiropter mitiùs quo.d jcjunia
,
, pcregrinaliones, etc.,
quia, jiixla Chrysoslomum, lib. 1 de orando Deo, ! âge, idum eum iis qui vel gravi labore incumbui-t , ut
viliil est quod non obtineat oratio, eliamsi mille peccalis agricoUc vel
; , licel polleant viribus, levis sunl et im-
obttoxius «s, sed veliemens, sed as^dua, prœscribet 1 becill?e volunlaiis.
B'jy TRACTATUS DK PO! NITENTIA. PARS II. 600

Scil qiiiil liiiiiloin jiins eiga cos (|iii Iiinc (luiilom (or? Is, nt oiiiiior, nniis, qui assislriccm divinx* ^cdis

viviiul loiiuilor, (li;>i|iio ac iiocle ad ali'iularii r;iniiliaiii hajiieiitiani si'dulo et iinniiiiliM- iiivocavcrit.

«Icsiulaiit? (|im; , niiiaix) , liis |iœiialis sali>raclio in- 155. Obj. contra concluMonoin :
1" Priidciiseslpœ-
•iingi qiioat? niloiilia , qu;e et ipsius Clirisli excnipl ) n.'gitfr, et
Dtî islis sic Parisionsis Magistcr, (nicm li'ic toliim |iœnilonlium viiibiis acconnnodalur; alqui iiajiisn.odi
si>i|iiimnr : Ycl ni gcims lioiiiiiKrs acri pcccili tloiorc snnl levioros pœnilenlie. Priniô nilunlnr ifisius (]iiiv

prrccliiiiiliir, vcl lomii ac iiiodico, ul s:ipo conliiigit. i

sli o\CMi|)lc), qui, ul faclis piobirct omis siinin csst

Si prius , id prrcipiiè scrvahil coiifossariiis ,

qnod Iev(^ , nec Zaclia:o gcnus
, nec peccalrici , aliisve id
dicluiii Psl II. 12i; prt'scrlim veiô nioncbil ni in ipso graves pœiiilentias iniposuit; pra;lorea accoiuinodan-
laboiis a'slii intcrdùin , sluilos vcl gcmi (Icxo c\cl;'- tur Ii()dieinopœnit(;iilinmcaptui,quos, si paulôgraviiis
luciit : //ic ure, li'tc seca , modo in (Vlcrniivi parcas. Si oncros ,
|)rorM"is à sacio (libunali romovcas ; (piicpn!

posUiius ,
pia-lcr inox dixla iinperabil coiifcssarius onnii's fermé in oo sunl statu, qui, juxta nos ipsos,
lit , (jiiod dilii)ns agiicolis facile est , ali(|(iid sublralianl satisfaclioiics imniinui cxigal.

giila) ; nt l'estis diuliùs coniinorentui* in tenip'o gcinc- j

15G. R. neg. min., ctdico 1°, Clnistum, cùm pr;c-
Lundi ; iitaliqiiando in aninix graliain faciaiil, qnod !
cursoris sui ore, non fruclus lanlùni, sed et d'uj'ios

g,Tj)c in tcniporaliniii gratiam faciunt, idc^l, ul do fmcliis pœmtciUiœ po.sliiIavii, non (pialemcnmquc, sed
Quùd
'

iioclc coiisnrgant ad oraudinn aliqiianlo tenipore ,

gravoni pœniienliani cxegissc. si nullain pecca-

«une prostraii, nunc br.ichiis in cnicis modunicxlen- 1

lrici vcl Zacliîco pœniienliani injuiixerit, lanlam in-
sis; soient eniin lenebrcc et nociis silciitinm addere 1
spiravii ulrique , ut iiic quadru|)lum rcslilueril , iila

calorem precibus , ot liorrorem criminis iiijicere. largos fleluum imbres cffuderit , tolainquc in airà,
Haec cui dura videbuntur, durior oxhibebilur iiifcr- quam iiivisimus, soliludinc, vilain lraii>cgissc exisli-

nus; exhibebunlm' cl alioi-nni exenipla ,

qiios idem' inelur.

spoiilè fecisse didicinms. Eril laineii in bis niollilcr \

137. Dico 2°, non lam fidelinin dcsidi.T, quàm plc-

el gradalini procedciiduni. 1
l'orumqiic confessarioruni molliliei iribueiiduin esse,

(}uûd ad eos spécial, qui corpnre valent, nec la- !

quôd oô usque frigescat pœnitentia. Etsi cnim vix
boiiosis operibus incundjuni, erilhis quidein nt'ganda bodiè quisquam difficiles canoiiic;c pœnilcnli;!! inetas

absolniio, doiiec sincoruni, ul debenl, divina' juslilia; decuriTicl, non desunt taiiien numéro plures,(iui
satisfaciendi proposilnin gérant. Ubi auteni ad oninia j
pares dcliclis suis pœnas alirpiando tandem esscnt
parali deprehendenliir, videndum eril quo) sil eorum subilnri, si hinc quidein seriô adiiionerenlur, quàm
animiconslantia, quaifragilitas. Si pœnani mullilndini graviter deliquerint, quibus se bonis oibaveriiii, qnàni
|

sccleruin parciii l'orre possint, injungctur. Si vereri sil iinniania, nisi seriô resipiscant, daluri sinl supplicia,

lie eà Ici rili dclicianl aninio, sicque fiai, ut muiidatum quanla tnleril Clirislus pro peccalis iioslris ,
quoi la-

quod erat ad vitam, fiai ad mortem ; imponelur débita crymis Pelriis, quoi laboiibns .\[)ostolus gi'iilium re-
niiuor, ne forlèabundnnîiori Irisliliâabsorbcalur, quiejus- demerint, ille melu cvlorîarn Domiiii negalioncm, isie

tnodi csl. Uiula Chrysosl., honi. 4 in 2 Corinlh : < Non quui ignorans in incredulilale blasphemavcral, etc.
j

quùd digiius sil , ne(pic quôd suflicicnteni cxbibucrit Inde verô in omnibus confessnriis cosdem sensus ea-
j

pœiiilenliani, sed quùd iuiirnius sil, idoô diguor illinn domque praclicè principia invenirent. Veiùiii quàm
veaià. » Et S. Tiionias in i disl. 20, q. l, a. 2: alilerseres habeiil! A coiifcssario unoad alium irnns-

« Quandoque ex iuduslriâ minorem poenilcnliam im- migral pœnilens, nt enq)tor à mercalore ad mercalo-
ponens, plus prodesl pœuilenti... qui forte magnilu- rem , donec aliquando demùm queinpiam naclus sit,

diiie pœii;« possel à pœnilenliâ peragondà inipediri, (|ui sibi placenlia loqnalur, el eriores videat. Dosinat
projiler debililalcm virlnlis in code novo récupérai;!^; à nobis lia-c prima niali labes , nec dubium qiiin ut-
ot ideô negligil minus damnum , ut inajus evitel. El
|
cumquc reflorcscat pœnilenlia. Grave profcclôe.sl, seu

ilerùui paulaiim conforlatus in eo divin us anior ad veterano niiliti abstinere à vino , seu ruslico medià
plura pœnilenlisc opéra perageiida ipsum incitabil pro- nocte surgcre ad confitendum Domino; alqui ulrum-
prià sponte, quàm sacerdos eidem secundùin quaiili- que scimns sponlè ac lubenier pnicstari.

tatem poccatorum injungere poluisset. » 138. Obj. 2° : Satisfaclio minus specianda est qiiâ

Hinc divinain legem sequitur, non autcm violât, parle solulionem debiti importât, :juàm prout est
qui mianrem jiislà de causa pœiiileuliani indicil; sicut vitandi peccali remedium , cùm sub priori respecta

qui voluu) , liccl divino jure obligans, Dcquâ de causa in fulnrà vità persolvi possit; alqui satisfaclio ut re-

vciaxat. medium acconimodari débet pœnitenlium caplui el

Ex his sequitur confessarium in istà salisfaclionis viribns.

matcrlà duos inler scopulos, cum magno suî el pce- 159. R. 1° neg. in.ij.; etsi enim iililior sit pœiiiteiui

niteuliuni perionlo, versari ;

qiios ul deviteî, cavendum ad coercondum peccatum satisfaclio, prout medicina-
ïpsi ul nec inconsideralo zelo austcriorem , nec cru- quàm ut merè punitiva; constat lamen in cà non
lis,

deli misericordiâ niolliorem pœniienliani imperei. parùm spectandam esse punilionis ralionem cùm ,

SU ergo Samarilanus , ail S. Bernadus, cit. scrm., passim à Terlulliano , Cypriano aliisque Patribus ut
obscrvans quando oleum vnscricordiœ , ouando vimtm delenlis v'mdicla, ut coinpensalio quà redimitur impuni-
fervoris exliibeat, Sed quis putas est fidelis ille disp^/isa- I
tas , ut rcdcmptrix peccatorum exhibealur. Et cerlè
 eoi CAP. \l. I)K SATISFACTIONE. (JOi

Tridenlina syiioiltis, qn;c s;aisf.iclioiiis iiauir:\m proliè T fla^iella, seii à Dco speci:ilil«r iii iwccali viiiJiel.'i:u

nover.a, iilr.unqiio pa-iKi' ac mcdicin.t raln'iu:iii m nnniitlanlnr, scu ex alià quàcuniquecautâ provenianl,

ipsi ex ;ri|iio iiitiu'liir. Ilabcmtt prœ octitis s:icor<loli-s, salisfactnria sunl , dnm sponté accepianlur, ul docol
ait o:ip. 8, ul salisfarlio quam imponuiil, non sit Inntuin S. Tbomas, bic, (|. I.'j, arl. 2 : al(|iii lamen ncccvsaria
ad norcv v'tice cnslodinm cl infirniitaiis nicdictnncntuni ,
sunl; i'pcrarlum ex cliariialt> dcbiiuni polest dcbilo
it'(/ ad prirtcritorum peccaloium vindictam cl casliga- jusliii;e saliMlicii, ut di'iui qiii> <q)ifi(i in exlremà iie-

tioncni. ccssitjic consliinto paclain mcrccdcm S(dvil: ergo el

UO. R. 2^ iicf;. min. in scnsti nb'cdionis, qu:c faiso pi-r unuiu eumdenwpie aelum iniphTi poie>lci Kcclo
snjiponit paMiiloiiliini doliclis lun;^»; niinoroin , osse si.f cl coufcssarii praceplum; 5° in saiibfactione iio-

verum cl oflirav contra fuUiros rolap-us nicdiranien. sirà non speclatnr jusiilia; rigor, sed mixla jubliliao

Conlrarium inim ([iiolidianà cxpcrioniià compL-iliun bencvolenlia , cùm salibfaclio pd'iiilentis et gnluilô
csl. semper adniillalur, el plus placeal ex bmiù inlenlione
Eisi voropcccali pœna inPnrgaloriocxsohi polest, et l>ei (ilFcnsi dileclione, qnàn) pênes arquam propor-
al noniiisi ronira Dei Icgen» ( ô reniiui pole^l , cîmi lidiieni ; atcpii opus aliimdé dcbilum banc Dei oflensi
voiiini ojiis qiialoiiiis in hâc vilfi, proiil per lenipns dileclioncni inqtortare polest. Addil Syivius, eâd.
liocbil persolvcnd;c , sit de nccossilatc salmis. Unde qua'St. 1.^, art. 1, post S. Tbomam, Qnodiib. art. 28 :

Angnsliniis, vt;l poliiis C;rs;iriiis, sein). 101 in Ap- E.\ quœ prœler injuïirlioneni expressain facil pcEfiilens,

pend., aliàs 41 , de sanctis lixc liabel ninn. .'i : f iili accipere tmijorcui vint expialionis culpœ prœterilœ, ex

anlom qui capilaiia ciimina coniinitlunl , si qii.Tmdiù illà (jmcridi sacerdolis in,unclioue : Quidqnid boifcce-
vivuiil, ca rediniore pœnilenlix niedicamonlis noliic- ris. etc., qnàm si sine lali injunclione assumerenlur,
rint,ad iilnmigneni.doqno dicil Apnsioliis, 1 Corinih. (juia. inquil, sunl quodanimodo salisfaclio sucrnmenla-
43, 1j : Ipsc auleni salvus eril, sic tamen quasi per lis, ubi vir aceuralns non ail opéra lia;c salisHiclio-
ignem, venire non polernnt; sed niagis illani dnram nem imporiare simpliciler , sed quodammodo sacra-
et irrevocabilom scntcnliani audiluri suiil : Discedile à mentalem.
me m.'^.U'dici i)i ignem œtemum. t 145. Prob. secui.da pars : Ul imponi pnssit in pœ-
lil. Obj. 5° : l*.irs ^ine qnâ Sacramentiim totaiii niienliam onlio pro mortuis , suflicil ut ea pœnale
suani csvcnliam, proindè cl ciïeclum halicre potcsl, qiiidpiani babeat , «pjod el inipclratorium esse possit
si non oniilli prorsns, et ccriè niiliur iinponi valet; pro mortuis, et satisraclorinm pro pœnitenic; alqni
atqui sine salis(:iciio!ie, ni qu;u pars tanlnin sit inte- res ila est ; ut eiiini cbarilas erga defunclos non mi-
graiis, Sacrani.-nluiii lolain b;ibel esscnliani, etc. nuit meritiini ele. mosyrue vel oralionis, sic nec minuit
I'f2. R. 1" iicg. niaj.; ministor cniin rinn soliim eu- vini ulriusijiie salisfacioriani. Elverù, ut doccl S. Tho-
rare débet ulSacrainenluni snani babcal essenliani, mas, Quodiib. 5, q. 13, arl. 1, opus quod quis finit ex
sed ui ipsc qiia: sui snnt mnneris adimpleat; atqui :
inlentione sacerdolis , dupHcitcr valel pœniletili : vno
pi'Lecij'Uuin niiiiisiri oflicium est ut parcni nioraliler vicdo ex nuliirù operis , id esl, ex opère operaniis;
pœuileiiliani deiiclis injnugal , cuin aHoquin ux Tri- alio modo ex vi claviuin , id est, ex opère operato :

denlino alienornni pcccaiornin parlireps efficialiir. porro in pnedicto casu pœnilcns sic valorem adionis
145. R. 2° disl. niiii. : Sacrauienlnm suain babet su;e ex opère operaniis (b-funclis a|tplica!, ul sibi ma-
essenliani sine satisfaclione in aclu cxercito , con- neal v.dor ejnsdem ex opère operaio, ulpole quem pro
tedo; sine satisfaclione in voio . nogo. Sicul ergo arbilrio suo alienarc non possit.I'alIeniici.sàS. Igual.
absqiie alicujns salisfaclionis vote, sic cl absque voio u.26i0.
saiisfjciidnis proporiionalae, vel nullum ,
yel suniMio- 14G. Prob. terlii pars: nempe quod generaiir.i prie-
perè dubium esi Sacranientnm. cipienda sint pœuiienlibus opéra aliàs indebila.
CoîiCLCSio IV. — Potesl minisler opéra aiiundè prae- 1° Quia par est ut peccatori novum aliquid el difficile
cepla in saiisfaclionem injnngere , ut et oralionem injuugatur, inm ul peccali sui p;:ndiis ex pœnâ sen-
prn aliis sen vivis , scu defuiictis. Geneiatini lamen lial; ti;m quia durior esse débet ejus ciiidilio, qnàm
opéra aliàs indebila pa>nilenlibus imponi dcbenl; at- iiiiioceulis. 2° Quia generalim ea est inlenlio Eccle-
que id à confessario faclun) esse pr.i'sunii débet , nisi si;u , ut qui-que pro deiiclis suis speciali quodara
aliud vel ex verbis ejus, vol ex circunistanliis inlclli- opère salisfacial; atque id subiudical S. Tbomas, bic,
galur. Qnatnor sunl parles. q. 15, art. i ad 5, r.!)i viilt bominem aliquid super
1 {4 Prob. prima pars : Ul opns allas debilnm ex maiidaia erogare , ut salisfacial.

veto vel prjpcepto in sitisfaclioneni imponi possi!, 147. Licei)ll lamen, ail Svhius eâd. q. 13, art. 1,
salis est ut et bonnin sit , et pœiiale, ei non ob>iaiile aliquaudo justis ex causis imi)onere opus aiiundè
dcbili Icge satisractorium esse valeat; atqui opus pr;i?ceptunr, ul oflicii recilalionem jejunium Eccie-
,

aiiundè dtîbilnm et bonuni est et pœnaîe, ut palet in sie, reslitulionem , et similla : nimirùm si adverlat
jejunio et oralione; sed el, quod simima est difïicnlla- saecrdos pœnile :lem non babere opportunilatem ali-
tis , idem opus salisfiiclorium esse poiest :
1° enini ter facieudi , aut si ex Iiâc indclgeulià l'ulurum sit ul
inarîyrium, eoeliam casu qno sub precpplum cadit, ad amplius (piid deiude p!;\)slandum Mimulclur.
est laaximè s?»!sfaclorium-, 2° aclio aiiundè débita po- 148. Prob. quarla |)ars, quia priPsumendum est
'

tes merjtoria esse, ergo elsaiisracioria; 5' vitxbujus coiiressarium à tri là via «on rccedere : ponô haoc
603 TIIACTATUS DB PŒNITKNTIA. PAUS II. m
liila osl coiifossntioriiii) praxis, ni iliiin jcjuiiiiim vol ne difliciiilas in rc nondùm cxpcriù computeliir à pœ-
|ir;L'('i|iiiiiil, c:\ iir.TC'pori- ciiiscan- nilCDli I! ininislris.
niissu' aiiditioiiciii

liir ad (|ii;v pi niliMi^ non Iciirbalnr alimidi; ;

niidi^ si l.'il. Obj. 'i" : Opiis snli-facioriimi, ni pœiiale sil,

jcjiiniinn vovoras liàc dio qnà alisiinciiliai.t pra;cipil ali(|ni(l (Iclcrlalionis \cl nliliiali, sii!>liab(;i(; di-bcl;

CQnfcssarins, del)cs id o.iiuï nioncrc , ul vcl pcnilcn- aiqiii opns alinndè pra:coplnm iiibil sidiliabil bn^ns-
liani aliaiu indical lilii , vcl canidcin in dioni aliiim modi ,
cnni jam ulililas vel dcicclali.i per anicccdrns
Irnnsft'ial. pracepliim sublracta fiieril. — U. disl. niaj. : D.'bct
1 59. Qiiandoqiic lanion oontinLiilul vcl rx comninni SMl)lrab(>reaIi,|nid nliliialis absohilr, cuncedot deliet

inti'llccln , vil ox salisl'ai lidiiis iniploiida; loniporc ,

sid)iiMhi'ic novam cl dis'.inclam indnciiido pœnali-
Yci aliis ex ciicunislanliis jndiccliM' rein alioqiii pra;- lalcni, ncgo. Ko cnim ipsoqiio optis illnd pœn.^!e C8t,

çoplani injnngi à confcssario. Quaproplcr , ait Pari elsi ab anlcriori |)ra'ccpio liai;c pœna! ralinncm
bicnsis prdfossor, si dua; iiiissa! iniponanliirdic folo, liabcal, polcsl Dco olFciri in salisfaclioncm, sicnl cl

coniinuniler inlolli'^ilnr nna laiilnin iniponi praMer cidom on'rninlnr (inil)us nos abijuando iicrccilit fla-

eaai (pia: praicopla erat. Si iiiciioanle Qiiadrag(;sinià gella. Qtiin cl oblalio !i;i'C quamdam pœnalilalis ralio-

injiingatiir jfjnniinn, inlciligiUir jejnninm (inadrago- ncm liabel ;

qua; lamcn, quia levior, vix unipiàiu sola

siniale, qnia aliocpii nimiùni diiïcrrelur salisfaclio, iiijiingi debclà coiifessario, nisi aliud exigantpcisonaî

si deniùni iniponalnr clooniosyna , saliblit dando et U'inporis circnmslanli.x' ;

qnod raro adniodùin
exlrcmè indigonli qnamvis alinnilc ad id cliarilas occinril.
,

obligct ; neqiic ciiini pra:snniitnr tonfessariiiscxlraor- lo.j. Ca'lernm, et id , ne quid iililium cxcidat , mo-
dinariam liane exlrcma) indigenlia; ciicumslanliam ncnd(nn crcdimns non désuni, qui absolulo negent
:

cxcinsissc, ne alioqni nimiîim gravarolnr pœnilens. po se UMqnàm in salisfaclioncni injungi rem alinndè

150. 01)j. 1" conira primain part. : iNt.-mo polosl pra-ccplam. Quininiô, ailSimonnol, pag. 297, videlur

per idem prclium dnplici debilo salisfarcic ; atqui coiifessarius graviter peccare , si pro gravibus peccalis
'

pœnilens , cui injungeielnr opus alinndè pr^ccptuni , iuiperel laiilUm opéra utiuiidè prœcepta ,
qudntumiis ex

dnplici debilo salisfacerel |)er idem pieiiuni. se laborioaa sint cl salisfactoria , (inia non est vera et

loi. U. disl. niaj. : Ncmo polcst dnplici dcbito spcciaiis vindicla peccali, id qnod ixs'qui debcas, clsi

juslilia! prnpriè dicuo per idem prelium salisfacere non peccàsses. Mibi censura bac rigidior esse videlur.

concedo; dupliei debilo ex diversis virtulnm lilulis, j

CeMÔ vir non niollior i'onlasinsliic, cas. 12, approbat
prx'serlim qiiatulo non resislil benignus crcdilor el coniniendal pœnilenliam in co silam lanlùui, ut (|uis

nego. llaquc in jusiillà propriè sumptà, qu;c dali el graves quibus qualilur alfliciiones Dco offcrat. Nililur

accepli avjnalilaleni spécial, non polesl per rem unam ille bis S. Tboma; \erbis in 4 , disl. al , (;. 1, a. 1 :

cxpiingi debimm duplex : unde qui dccem ex mnluo, Quamvis illa flagella non sint onviinb in poieslule nuslrâ,

deceni cl ex loealo dt bel, nonnisi per viginli a-quali- lamen qiianlitm ud ul'ujmd suitl, ciim scilicel eis palieuler

taleni consiiluore potosl ; asl miliùs se res liabenl in uiimur ; el sic liomo facil de necessilate virlutem. Unde
iis qu;« Dco vel eliani proximo ex diversis virlnlum el mcriloria et salisfactoria esse possunl.

liUilis debenlur. Sic duplex cbarilalis et jnsrui:c CoNCLL'sio Y. — Ncccsse non est ex nalurà rei et

debiUmi expnngit,qui cenlum debcns, cenluni reddit Cbrisli inslilutionc , ut saccrdos pœnilenliam aute

vicii'.o in exlremâ nccessitale posilo. Sic infirnius cui absoluiionem adini|)lcri curel; polesl lamen salleni ex
ad inlerilum vergenli injnngis ul fidci , spei el cbari- parle id exigcro plurimis in casibus.

lalis aclus elicial, ul sancuini Jesu nomen inclainet Prima pais, qu;e est conira Pelrum de Osnia, Spa-
etc.el l'oenilentianiiinplet, el rem aliundè pntceplana lalcnscm, lib. 5 de; Rcp. Clnisl.,cap. 7, n. l'fi, Tbeo-
cxecpiilur. Ralio nllerior est quôd Deus qui pirni- ,
philum Brachel in lib. cui lilnlus : Veraxpacificiii^

Ipiilium allenlionem pniicipuè pondéra!., indulgeat Quenellum, propos. 87, ubi : Modus plenus sitpicnliù,

inisericordilcr ul qu;c su!) uno lilulo sibi debenlur luininc, charitale, est dare animabus tempus... iucipi.'ndi

sub alio idenlidem offerri possiiil, cùm id vu! ad mi- AD MiNLS salisfacere jnsiiliœ Dci, auteqnàm reconcilieii-

sericûrdijo ejus commeudalionem, vcl ad bouum pœui- lur. Prxiveral Anl. Arnaldus in lib. defrçq. Çonunu-

lenlis expedit; quod lamen rare fieri debere supra ,|

nione, pari. 2, cap. 8.

aniiuadvcrlinnis. 15G. Prob. r : Si salisfaclio ev rei naturâ el insii

Iô2. lust. : Si res ita sit, facile conlingel ul ad nibil lulione Cbrisli scniper el quocunique in casu absoln-

amplius teneatur peccalor, quàm juslus : pula ad tioui esscl prcciuilenda ,

gra\iler ac sacrilège pecca-

jeJMiiium quadragesimale; atini id absurdum esl. rcnt quicumquc nielbodum aliamsequunlur, nul lapsis

135. li. lune duplex fore discrimen inter ulrum- retrô lemporibus seculi sunt, ulpotè ([ui ipsam Cbristi
qnc :
1° enim peccalor non solùm ad jejunii siibslan- \
consliiulionem lemerando, impie el invalidé absolve-

li'.m lenebitur, sed cl ad niodum, qualcnùs jejimiuin reni; alcpii falsum cl Lorrendum consequeus, 1* quia

pro'.it sali-faclorimn cxeiiui debebil; 2" peccalor advcrsalur ipsi Cbrisii exem|ilo, qui rcdeumi Prodigo

inullù majorem sibi quàm juslus vim in observando crrô slolam primam proferri jussil sub nominc palris-
jojuiiio iurerel;cinn iis solùm jcjunia almndè prx'- familiâs; ncqne illum remisil, ut pascendo porcos
te[)la iiijungaiilur ,
qui haclenùs eadem vel gx loto, diuliùs portarel slalum peccali. Sensil id Monlensis

Vçl ex maio'i parte omiseruut : porrô non vclal Deus ,.

Iiiicrprcs , unde voculam cit'o^ licèt hanc gerainalo
605 CAP. M. DE S.VTISrACTIONE. COC

arliculo ferai loxiusGraciis, lomciè ox|nin\it. In iil» liniic sorv.'is>ct vclns Frclosia ; alqiii iicc scrv:ivil im-

facil iv^i'wM ral.o Cliristi orjra liomim latrnnom, qui qiiàin qnoad rapilnlia omnia ; nec loiaiii scinper ser-

srilini lit agnoxit ciilpam sii;im liis vi'ii)is : Kt nos vavit oliam qnoad graviora ;
iioc dcniùni si q'ioad

qiiid,-m justr, Ole. Duniinc vieninilo >mi, id andin' inc- nliaqiii! scrv.'is-ol. idcirto px naliirù roi luidic nocci»-

niit : Ilodii'' mccuin cris in Paradiso. Ilis oqnitlcm sariô (lll•^(^vatl(!a fnrct.

oxomplis aluri polosl mollior (lisci|ilina, seil (itiidni KiO. 1° Quidcm imiKHi.àm sorNavil qnoad capil;dia

Si'posilo abiisu iilililcr adliil)oaiitiir? fininia : si cnitn scr^avoril, vol anlo srvcrain caiio-

S. Tlioinà 2-2, 10, 12, 'ii<"'' pœnilonliaî iiislilnliniicm qn.i" prnpriè secnlo
Mil^^" Onia ox . q. art. ,

coiisut'ludo KcrU'siœ scnijwr csl in owmbns œniulnndn. (oriio iiico'pii ,

quarto aiilcin cl qniiilo irivaliiii ; vol

Qiiiii et U'slc Aiiniistino, opisl. m, ali.'is !t8. si quid lo-l iiislilnlioncm cjns. Non aiilo ciuionioiu ponnilon-

prroihcm fréquentât Ecrirsia.... quinita fcn.iidum li'' iiislilnlioncm nullnm eniin, si Coiinlhii inccsli
tola | :

dispulire. insolenlissintœ insoniw est idqnc scnipcr faclnm cxceporis, reperire csr , scu in Scriplurà , seu
sil ;

vernni cril qnia F.cclesia lani liodio qnàm iicri est in Palribns, vesliginm dilata! necessariô posi salisfa-
,

pnunmenliini verilatis; aiqui conNint oum ciionem à siiccrdole iinposilanï et cxecntan) rcconci-
cotumnii et

esse Ecclosio lani Lalina; qnàm Cr.vca^ morom ni ,

lialionis. Ut enim oniillatn agcndi raionctn aposlolo-

non scnipcr, ac imillô miniis quasi ex inslilniionc rnni pri. cipis ,

qui scmel tria, scniel vnô ([ninque

Clirislisalisraclioncni pra^millal absoIiitioni.Sanèron- bominum niillia slalim baptizavit, rpioruni uliqiie plu-

Irariani |)raxim .à sccnlis perè Ircdecim apnd Gr;p- res non unins scelcris deicidii |oiissimnm conseil

cos vigcre advorsarii ipsi connicnliir, ol probal Mo- erani ; Panlus, qui saiic gravia nmlla Corinibiis cxpro-

ex Gracorinn [\iln:d bus alquc brat, id i.nmn al) ipsis cxigit, ut antc se priibciil, quàra
Tinus, lil). 6, cap. 24,
scriploribus. Mein verè in Ecclesià Lnlinâ :i sccuiis de pane encbaiislico edant ; qiuiî probalio, juxla

scx faclilari res esl qu;c in dubinm revocari non Trid , scss. 13, c. 7, sic semper inicliect i est, ni nul'

Ergo, ne qiiod insolentissimœ insaniœ lolam lus sibi conscius nwrtalis prccnli qumitiimvis sibi con-
po> il. est ,

damncnins Eccicsiani , necessnm est ni cos daniiic- tritus lideatitr, ahsquc prœmiasâ confessioue sncramen-

mns qui >al:sfaclionem ex ipsà Sacrami nli consliUi- lali ad snerani Euclimisliam accedere dibeat. Non nego

lione alisoliiiioni necessariô praîniitlcndam dnccnl. bornm muliis proirahi dobuisse absolutionem ; nego

158. 3° Quia asscrlioncm nosir.c conUariam, dilalam fuisse aul differendain donec onines satisfccis-

qnolics prodiil, conslanier prolrivit Aposiolica Scdcs, senl ; ncc cnim qui minora curât .\posloIus, rein lanli

et cum ipsà doclorcs olliolici. Sic 1° Sixlns IV ,

post ;
niomonti Illi^sam ftcisset. Ne ;ue eliam banc fuisse
Âlpbonsum Cariilo , Tolelanum arcbi|ira'SuKMn , banc praxim Pal mm primi ac sccundi secnli ullo monu-
Pelri de Osnia ibesim perstrinxil an. 1478 : Pœni- menlo evinci polcst, cùm è contra ex Ircir.eo, lib. 3,

Icntes non snnt absolvendi , nisi yeractà priiis pwnilentiù c. i, n. 3, deduci possil el CerJoiiem pluries post
eisinjuncto. Sic el proposiliones islas an. IGOOrepro- faclam cxomologesim sine n)orà reconcibalum fuisse;
bavii Aloxandtr \III : Ifi. < Ordinem pncmillendi sa- el ex Ensebio, lib. 5 in fine coiislal N;ila!oi!i, qui ab

tisfaclionem absobitioni indixil , non polilia anl in- î ba^rclicis in episco|tum elcclus fueral, à Zepliyrino

s.ilntio Kcclcsi;c, scd ipsa Cliristi Icx el prrcscriplio communioiii resliliilum fuisse, stniim ni pœiiilei.lije

naltirù rei idipsnm qnodamniodù dictante. » 17. « Per [

argumenta exbibuit.
jllam praxim mox absolvendi, ordo pœMitenti;e esl in- IGI. Sid neqiie post inslilntas canonicre pœnilen-
•versus. > 18. « Consueludo nioderna qnoad ndniiià- I
tiae loges, moreui luinc scrvavit EccIcsia, ni m'uiiiicni

Slralionem Sarranienli Pœnilenlia;, elianisi cani gravis cliam peccali reum nisi pra'niissâ .satisfaciioue

pluriniorum bominum suslenlet aucloiilas, et nmlii rcconciliaret. Palet id vel iis Palribus qui sanclam
temporis dinlnrniias corifirmet, iiibilominùs ab Ec- ji
bujns temporis orga pœnitentes severilatem sirenuè
clesià non liabeliir pro nsu, scd pro ab usu. > Sic do- magis vindicâruiit. Sic S. Pacianus mullum varia iiilcr

niiini ParisicMsis Facullas proposiliones, qtiibus do- pccciila disorimen consliluit. « Primiim, inqnit iîi Pa-
cueral Tbeopbiius Bracbel, bodienux; absolulioiiis ra'msi ad Pœnit., de modo peccantium rctrncl^mus,
sine pr;r,vià salisfuclionc praxim, abusivain cs-e, scan- sedulô requirontes qu;e sinl peccala ,
qu:ie crimina;
dilosam , ac institulioni Cliristi cl naturœ Sacramenti ne quis cxislimet propter innumera delicla, quorum
conlrarimi , eo jndicio confixil : < Proposiliones ill.rî, fraud.biis nullus immunis est, me omiic bominum
qn;c asserunl exseculioncm pœnile;iti;e seu satisfa- '| genns indiscretà prruitendi loge C0!islring<'re. > Ubi
ctionis imposiui;, necessariô et ex inslitutione Clirisli «peccala minora criminibus, gravia lamcn ut pluri-

ac invariabili nalurâ , ita pncrequiri absolutioni , ut {[ nuim, sicul ex contcxtu îiquet, communi, ut nui-.cpoe-

alioqui absoluâo non sit valida, nisi ejusmodi salisfa- •; nilenlià diluunlur.

ctio priùs compléta fiicril, temerarioe sunt et bicretica», M Sic S. Grei,^orius Nyssenns , episl ad Leloium :

à Sixlo IV contra Petruin de Osma ii'iusque sequaces | < Qui, inquit, lalonti ab lalnme si!)i aliennm usurpai,
privdamnat;ie Bullà data an. 1478; alque ad bunc er- | (loi.;de perconfessionem pecc:itinn snmn sacerdoii
rorem astruendum abulilur auctor Concilio Triden- déclarai, vilii sludio in conlrariani nnilalo a^griludi-
lino. 1 nom curabit. > Ergo lune suflicerc polerat, ul etiam-

150. Prob. 2° : Ideô hodièque injungenda esset et l nùm, cum rcstilulione confcssio fin-li.

exequenda anle absolutionem satisfaciio, quia praxim *'

Sic S. Cbrysostomus , Oral, in S. Pliilogoniurn,
607 TUACTATUS l)K l'OIÙMTLMIA. I»AHS II. oU8

(|uaiii i|uiii(|ii(; (li'liiis li:i(jiiil auto Nul;tlo Doiiiini : iiislaiiic per.onitiorK! lapsi corpoïc uc aanrjuiiie Cluiiti

« N(>(]iio, in(|iiil, i|iiis|ii:uii iiiilii dixoril : Veroor lia- iiitiiiii-baiiliir, sii; MaxiiiMis cl Tropliyniii^, blitiiii el ^
bcic ronsciciiliiim |
ccc;ilis opplolam, » Ole. « Siillicil Coniflio roccpli miiiI, poliicrinl sicul anlra pobl (|initl-

ciiiin lioniin (|uiiK|iiC dieriiin lonipiis, si sobriii.. lueris, Iib(.>l aliiKJ pcccainiii, sacris op rari

bi vigilavi'ris, > clc. « Provocâsli (Dcmii) pcciinianiiii 1()3. 3" Doiiiiini iieipie si usipiàm servjssel Kccln-
rapiiià, I
erca^dciii illuiii réconcilia. PntvocAsli liiigiià sia praNini pra-ini;lcnd:i> salisraclimiis nbsoliilioiii,

cl inalcilicciilià, cl niullis coiiliiiiicîià allcclis, vicissiiii h, ce ideo eliaiiinnin ncicssaiio r.sscA o!iscr\arida : iil

lin^Mià placalo... ii.cciioti o(;cnliniillis dicbiis aiitiisve, ciiiiii disciplina vciiis pc<'pcin:ini similis diM-ipline
scd sdli) aiiimi propusilo.cl iiiio die porliciii; liir. > iie( essilalein indncal , suflicil ni Kcelcsia disciplinan»
QiKU piinô bolo cpeiil proposilo, cl iiiio die pciliciiin- siiain immiilan; po^sit, clin gravi!» is mnllisimmnli-
liir, praviani , (|iia; pro ra|iiiià , inaliulictu et iiinliis vcril. (-on>lal si(piid(!in ex diclis prcsniis capnl id i

Coiivioiis jjMMvior cssc sulcl, salist'aclioiioii) non rc(iiii- esse fidci |iimcliini , seil disciiilina-; aKpii non modo
runl. .Milio alios cpioi uni pliniaii in soq. disscrl. rc- disciplinani snain ninlar(> polcsl, in ipsà cliain Sa-
dibnnl. Ilic solùni cuni Morino, solcili hnjnsniodi cramenlorum tidininislratione, suli'à laincn illinnm
anli(|uilalis scrulalorc diccro liccal : « Secnndinn hoc subsUiiilià ; m'A oA liane de fado in gravilni-; miillis

pcccali gcnns, id csl, pcccala nioilalia miiujs giavia, iinmiilavil Sic olini etjnslis de caiisis conrcrchalnr
eodeni pi. né modo cuiahal (Kcclcsia), ([no nnnc inii- Baplismnsliinâ iminersione. Sic [lassiin dabalnr sacia
vcrsa foie inorlalia enraie solel. » El inl'ia : « L'icom- eomninnio suit specie duplici. Sic panes cmisecrali
pendio dicam, pcccalonini hoc geiins, quanlùni dili- varias in paili-s in iisiiin tam sacerdoli (piàin pnpnlo
gcnter légende el inqnirendo conseipii poini , eodcin confringebanlnr. AUpii laineniiemo nnns csl qui h. ce

plané modo ab Ecclesià cur..liini el piinilnin csl, cjuo snb qnocnmqne pralexln insiaur.ire a'isil. ICrgo id'rn

ab annis qnadiingeiUis ad iiiinc uscpie diein omnia dicendnni in praisenii iicgolio. Vide (»;iliicuin iioslinai

ferè niorlalia peeeala leginuis ex do( inium scholasli- de SS. Mysloriis iiaclalnm, cap. 1o, niim. 5.
corum pru:ccplis, el Ecclesià; approbalà praxi curala 164. l'rob. 3" : Polesl Sacranionliun snbsislore sine
fuisse. » parle lanlùm iulcgrali; abpii , licèi s.ili.^faclionis vo-
162. 2° Nunqiiàm judicavit Ecclesià pro ipsis cliam lum essenliale sil piLMiilontiie, ipsa laiiien salisfaclio

criiiiinibiis ex ipsà roi naliirà lolam àalisfadionem acln exercila ,

pars est sol uni ejns inlcgraiis; alqiie
rcconcihalioiii pr;x;niitlendaui esse; in co enini qiiod liinc Tridcntiîinm, cnnmi'rans varias pienilcnlia; par-
ex roi naluià el inslilnlione Lhiisli iiecessarinm est, les, absolulioiiein à peccalis pra;niillil s;Uisfacli(Mii.

«ce dispensai, nec dispensare poiest Ecclesià; at{|ui Adde quôd ad pœnilenliam nccessariô prareqnirnn-
lainen niullis in casibus dispensavii Ecclesià , ut rc- turmulla, qua; liiclioala'. salisfaclionis locnm liabeant,
coiiciliaienlur, qui necdùm lolain satisfaclioiiem iin- piiîa pœnale conscienli c examen invocala , plnries ad

peiidissenl. 1" Nempe cùm jiœnilens in vila; diseri- | seriam conlritioiicin S. Spirilùs gralia , aperta cl ge-
meuveniebal anle exploluin painilentice loinpns ; ila f melnmda confossio, eic.
constat ex concilio Nic;eno I, can. 15, Carlhagi- 16d. Ex liis eolligis non po'se pœnitenlcm rilè

nonsi IV, can. 76, el aliis de qnibus supra. 2" Ciiin disposiluin cogi ad pr;cmillendani absolnlioni sa-

vereri erat ne propler dilatam absoliiiionem pœnilcn- libfaciionem : T Quia alioipii à commnni Ecclesi;«

les, ciim uxore, ciun [ibcris... in Itaresini vel schisma, nsn rcoedilur, qnod . iiisi Icmerè à piivalo qnopiam in

diabolo iuvilmile rapcicnlar ; ila Cypi ianus, eiiist îi'2. s re gravi lenlari iiequil. -2° Qsiia pœnilcns rilè dispo-
5" Cùm inslabat lyrannorum perseculio : JSc, ail idem | silus jus Iialiel ad al>s;dnlionen^ slaliin recipieiulam ;

S. martyr , epibl. 54, quos excitmnus et Itorlnmur ad | cjusque plurimi inlerest ne dinliùs in pecc:;li sîaiu

prœlium, inermes el nudos relincjnumus, scd proieciione romançât, sed qiiampiimnni in amicitiam Dei rcdin-
corpovis l'I smKjuiins Clirinti muniainns. A" Cùm spcs Ipgiclur. 3' Quia sali^^^aclio pa.-t absoinlionem, pro-

afl'uigcbat fiiluruni ut liàc ipiasi pneproperà reioiici- | liinc in grali;e slalii peraeia, et moritoria e-t, cl .^c-

lialione plures ab hyeresi vel sehismale resipiscercnt. cei)lior Deo, et longé cfiicacior , inm ad abluendas
lia Cornélius sunimus ponlifox Ma vimum picsbytoruni, pr;ettrili delioli pœnas, tuni ad ninniendum advcrsùs
et Tropiiymum ab hu;resi cnm aliis pluribus rednccs, futura peccaia pœiiilcntem, quàni quye pra;slalur ab

sine morà suscepil et absolvit. 5" Aliqnandiù saltem homine nondnm juslilicalo.

ou dates à martyribus libelios. 6" (Aim p cnilenlesex Secumia pars, qiiàni Lii^iO, disp. ! i, n. 170, meriiô

inlenso ac vebomenti dolore merelianl ni in snî gra- vocal coniiminem ilicologoruai dociriiiam, prob. : Ut
tiam lemperarelnr poe liicnliie rigor. « Slaliiimus ,
confessarius à pœnitr'iile exigere alMjnando po.>sil et

aiunt Paires Aneyrani, can. 5, ul episcopi modo eon- dcbeat ut pœniie iliamadimpleat anle absoinlionem.
versionis examinalo, poieslalcm habeanl vel ulendi sufricit ul el S.icr.mieali valori providere dcbeat ,
et
|
clemciiiià, vol plus lomporis adiiciendi. Ânte omnia id sa>pè non |>ossii nisi probalis pncvià silisficlioiie
|
autem et pra-cedoiis viia , et qiia; conseeula est, exa- diSjOsilionibiis pœnilfiili^ ;
ali|ui rom ila esse constat
|
et sic ois indnigenlia impcrlialur. Eslo Inni expcrienlià Ego, iiiquil Hml. Arria;:a hic,
minelur, >
f
: ,

pra'tcr cxiernam banc Erclesia; tolins absolutionem f disp. 58, n. 59, dicme possiun me muUoties aan (diqui-

but, jia\'idbus hoc remédia iisum , et féliciter illnd

milii
aliàopus essel sactamcni.di al. b:cc pot. rai cnnecdi, :

|
statim ao- prior concessu erat; ucc dubJuni quin, ut S sncces^isse; lum pœnitenlium iadigealiâ, qui nusijuàm
fiOO C.\r. Yl. DE SATlSFACTtONE. 810
prccali sui pravit.ili^m sonlioiil, nisi ïaliihri .ilisi'lulio- runi siislinrre, seil cxp<^clarf ; hoc est, prciiiim non rr-
Ilis Jil;U; iir, ol labniiosi' s.-.li^Nf.K' imi!^ nici ilnis :i,I so liilcre, et ad mcrccdm manum cmillcri'. bb-ni liadiini

iji'-os II (lire c<Mii|!cll:»uliii . Cypiianns et Aiiibrosins siipra addm li , n. 20 cl 27.

ICtJ. l'orio lune prainillcinl:! csi iccoik il,:iiiniii sn- Alipii prelium ex nalur.'^ rei nicrccdcin cl soinijo rc-
,

lislaclio : l* cdiii (|iiis niill;i, vcl Icj-iliino siis[i"'cla ox- missioiicm dcbili pri-rederc debciil.
hilu'l (I(i|iiris iiulicia ;
2" cùiii lollialc (iiliiiiii serval 172. Docent 2" conccssioncm vrni.T antc pœnilen-
ciTile; i'i iiiimici» suo roconciliaii almiiit; 5" onin il- liani diviiia; Icgi , et pirnileniia' insliUitioni prorsùs
la'nm giMNOiii |>ni\itiio injuiiaii) icpaiaro doticclal; advcrsari. SicCyprianns, tract, de Lapsis : Cmitra ÏJo-
i'cùin vel pioxim;iiii «(( asidiioiii , \v\ hahiliiii) |icc- iitiniac Dri U'cjem (cmerilaln qnorumdam laxalur incaulis,
caniîi (Jcscrerc iicgligil ; o" ciiiii (|nia facile cl cilo ro- son, ut episl. 10 loquilur , «/Ue aclam pœnile.ttiam ,

lap-iis sit , iDciilô Mini osl no pari incmià revcilalur commimiratîo ; irrita el falsa pax, periculosa d.un'bni,
ad VDiiiiliiin ; G° ciim injimilain sibi siilisr.iclioiioiii et niliil accipiciilibus profiiiura.
ni'gîexit ex iiarlià , qiiaiii ahj<cissc non vidolur. In 17'. Doceiil 5' ces tanlùin à saccrdolibiis rilà ab-
liis (Miiin cl aliis cjnsniodi casilius nirrilo dici possil solvi, qiios à Deo vcniani oblinnisse pra-sumi potcst.
Cnni S. Grcgorio : Coiift'sswiiis Vt)^)a quid sunl ul'iud Tune l'nim, ailCrcgorins Mag., boni. 2G i'i Evang., vera
nisi folia? vera pono lanilonlii non ex (u!iis, sed ex es! absolntio prwsidcnlii, ciim œierni arbitrium sequilur
fruclibns pcnsari dcLtel. Sed de liis pleniiis nbi de ab- jiidicis. Alqiii doccnt simul eos tanlùm à Dco jam ab-
soli'.lJDne. soliiios pnvsumi posse, qui alium smim de peccatis
167. 01>j. 1° cuni llcxaplislà : Ilœc didt Doiiiiiius dolDrcm per dignos pœniteiitiai fruotas roniprobavc-
i)e»s, Ezecb. 13, v. 18 el 19 : Vœ quœ constiuiil pul- rint. Sic Augn>li!ius, Eucbir. cap. Go : Quia plcriun-
vHtoF. siib omni cubiio mimùs. . . ad capicndus aiiinias; que dolvr altcrius cordis occuUus est alteri , iiequc in
cl citiii cupercnl aninius populi mei, vivificaianl animas alioruni noliliam per verba vel quœcumque alia signa
coium, jd e>l , qiios occiileranl , asserebaiil pleiios procedit. . . rectè constiluuntur. . . tempora pœnilenliœ,
CSC sncii el xil.i: ; alqiii scoleris bnjus reos se fiiciuiU, ul fiai eliani salis Ecclesiœ in quâ remiliuniur peccala.
q;ii ab c;lvnnl pncpioperè, qtios nondùni digi:â salis- Sic idem S. Gregorius, lib. 6 in 1 Heg., cap. 2,
facliiiiie probaverunl. n 55 : Tinic benè convcrsum peccatoreni cerninnis, cum
1(>8. II. i;eg. niin., qnaienùs f;ilsù (et conlra prnxini dignà aj]Uctiûnisansteyilale delcve nitilnr, auod loauendo
quani (jueiieMiani saccrdoles. aiii irga alios Irefiueii- coiifiteiur.

lant ) .isseril pra-pruperè absulvi eos onuKîs qui nec- 17i. Dorent 4^ inccrlam admodàm esse absoluiio-
dùni sali-faclioneni e.v lolo vel parle adinipleverant, nem qua; inlirmo dati.r ob iinpondeiis niorlis pericii-
cùm es ils siiil nnilli, qni, slaiim ul ijuidpiain paiilô liim. Unde Augustinus, serm. ôl'S, aliàs liomil. 41
giaviiis sibi excideiil , illud Pelri oxenipio lani seriù inler 50 : Agens pxnilenliam ad ullinnim, el reconci-
dciU-anl cl exsecieiiliir, ul majora anle saiisfaciioi.is Ualus, si securas liinc exil, ego non sum securus. Atque
sacramenlalis inilinni exliibcanl ver;e contriliDiiis spe> bine qui ex imminente lanlùm morte absolut! fuerant,
ciniiua ,
q!ià::i alii pbiros peratlâ cliani salisfaclione. ad eimi , si convalescerent, poeni!enti;e n-miilubant
Longé ;iller eral siuis pseiidopropliclaruin ,
quos per gradum, in quo cranl anle morbnm ; ui)i liquet ex
Ezt'Cliieleni redaigiiil Dons : lii enini me idacibus v.i- coiiciiiis Nicccno I, can. 13, Carihaginensi IV, caii.78,
liciniis cl juslos aj;ehaiil in pMcipilium , et iniquos Arausicano, can. 5, cie ; alqui lionim nulla est ratio,
relra ebanl à pœ.iilonlià, dieenlcà ulris.iue : fax, nihi quod summopcrè dubia vel nulla baberelur ab-
pai, ci'ini non esseï pax. solutio omnis anle plenani saiisfaciionem coiicessa.
iC9. Inst. Ergo juxia nos ipsos roqniritnr ut anle Ergo.
absoluiionem di'fleai quis pecfaiiiin ;^uum , iil\jd.iiic 17."). R. ad primum, dist. : Docent Paires satisfa-
bumililer conliiealiir ; aiqni et doior ille, et ipsa con- cii nem aliqiiam pra-ire debere absolutioni y crdpâ
fcssio quoddam smuI inilinm i^alisfaelioMis. Id aiiloni peccati, coiicedo; satisfactioneni à sacerdoie irnposi-
et niliil iliud cxegit Quencllus in propos. 87. Ha idem lam, sui)d. : Pra-ire debere :ibsoliitioni à pœn.à lem-
Hexaiili>la. porali, cnicedo; absoiiilioni à poccalis, iterùm dist.:

170. R. Ncmini unquàm sanœ mentis venisse in Pr.eire debere cùm ila jubet Ecclesiae lex atqno dis-
animum ut ab-oivi posseUqni nec doluissel pecca- cipbiia, concède) ;neccssarià et ex ipsâ Cbrisii consti-
lum,nec huraililer depnsnissel. Veiùm id adcù notum iulinn(\ neg'). Ul appareat an sensus nosterà Palrum
eston;nibns, ul ridiculus sit qui enipliaticè boc do- sensu discrepal,videiidtim quid illi, quid no-idoce.imus,
core viiliieril. Aliam esse Novangiislianonun erg:i Docent ilaque 1° neminem à peccaloiimi ciilpis ab-
laicos et probalioris vil:c moniales senlenliam et sohi possc, nisi iram Dei pr.ivià salisfaclione Icnire
praxim. ncnio nisi rudis ignorât. inci; iat ; id et nos docemus, qui faleriinr neminem
171. Obj. 2' : SS. PP. mnlta docent quoe cum opi- nisi juïto peccati doiore commolum, et rilé confcs-
niiMie nostrà compati nequcanl. .Niminini docent snm absoh i possf. Utrnmi]ue ;iiitoin qncedam est nec
1' absoluiionem esse mercedem , salisfaclionem rero i!:iiiima satisCaciio. Docent 2° neminem à lemporali
prelinia «ino rediniunlur pecrata , et dcbitnm expiin- pœnà absolvi ni>i ex prcvià satisf.iclione, qiicc ad
gilur. Sic Terlullianus, lib. de Popuit., cap. 6 : Quàm Sacramenlum referatiir. Id el nos concedimus, qiiibus
iniquum Pœnilentiam non adimplere el veniain deliclo- pprsnasum est in purgatoriis ignibus dilui, qnidquid
011 TliACTATLS DK l'OI INITENTIA. l'AUS II. 612

iii li'iiis ('\|tiim limi non riitiil. Ducciil o" in salisf.w eianl, ul (.'l nunc suni, dis|)osili(>nos honiinis tpii in

clionis cxplciiil.i' uiuilit .sc(|iicnil.iS('hSf Im dtîiiic li'gos, exirenio lanlùni agone ad Sacranienla recurril, con-

ila ut iiltsidiilioni itra-irc dflxMl salisl'aclio, (jiiolies id cedo; dubia oral, pra-cisè (juia non pr.icessissel s:i-

legiliii)i\ couiililitKiin l'iicril auclorilale ,

pioiil l'orlè lisl'aclio , nego. Senipcr in licclcsiâ vereri fuit ne, ul

snnciliiin osl occasionc Dcciana; pi;isc(iilioiiis; cl id hxpiilur Carsarius, vcl alius quivis, serni. posl Augu-
(|U() |ni; ulli'ù l'au^liiniiu'. Vcriini niliil indu coiilra nos, slinianos 2j5, aliàs 57 de Tenqmre •
Pœnilenlià, quœ

nisic'xl\itril)ns jnoIx'liiriMnnnKinisciiicl jçravilcrlapsi à ntviienle Ittnlimi pcliinr, ip.m viorialur, (pua iunic

fiiei iiit , ncniincin , nisi coiilia Cliiiiii logt m ,

possc sa-pè s;cpiÙ3 )iun itelitli panilcnlia, scd inurtii urycntis

reconciliari, aul uiii|uàni l'uissc rccoiicilialinn, sine (idnioiiiiio Sacranienla rogare conipellil. .\t iicinu est
j

pruîvià salisfaclione; proindc SS. iLcclcsiic ducUires, lainen qui cum per verba vel nulus ad Lcclesia- claves ,

coid'essoies, viiginos, qnibus lolli;ilc duliiiini adnù- recurrenlem, lue unà de causa rejicerc ausil, qiiod

sissc coiiligtiil, niiMiiiàni vcl colcbrùssc, vel ad s.i- neediiin ^alisfacerc Deo incœperil. Oesiicral enini de

crani synaxini acco.isisso, nisi posl iiiipleluni ante cleincniià l)ci , ail Caleslinus I, (jui cum ud iiibve-

absoluiioneni pensum salisraclionis. Id aulem cuin nienduni inoricnti sufficcre , vel iti momcnlo ,
pubse non

Moriuo rojiciinus, iinù lidiciiluni nrbitraniiir. crcdil.

17G. Ad sccunduni , disl. penè ul slalini : Doccnt 179. 01)j. 5" : Tiicodorclus, lib. A liaTCtic. Fabul.,
vcni;K ctincossioneni aiile iicenilenlian» (iiianicinnqiic ca]). 10, .\u(lianos bine redait;iiil, quod pccealorcs,
advcTsari Icgi di\iM;e, conccdi); aiili; pœailciiliani sa- siaiiin |iusl conf'essionein, absuivereul; al(|ui idipsuin

cranicnlaleni, vel poiiiis canonicani de tjuà lo(|uuniur, nos lieri posse Iradiiniis. K.,iieg. niaj.;non eniniAu-

subd. : Adversari legi diviua; qiianlùnï ad graviora dianos eo pruicisé culpal Tbeodorelus, ipiôd slaliin à
criniina, cl (|uideni laliiis snmplo divinou logis voca- couressione absolvcrenl pccealorcs, sed (piod omnes
biilo, concedo ; secùs, iiego. lla(|ue Cypr.iaiius et abi iiidisliiiclè, cl nullà, coiilra Dci legeiii, injunclà salis-

ul pliiriniùni i'alres tanUiiiiniudô iiise(|uuhtur lapsos, laelionc aljsolveienl. En Tbeodoreli ve>ba Duas : « in

qui ob libellos niailyruni, bcèl vix ac ne vix (|uidein parles libros sacros cum adullerinis dividenlcs..., et

pœiiilenUs, in onniia cunlesso/uni jura rcslitui uioîie- ordine bine indè coilucantes, iiiler bos jubcnl traiis-

baiiiur. Ergo nibil indè quoad eos qui giaviier qui- iie uiiuiii(|iieiiii|uc (pœnilentem), el pcccala sua coii-
dem, sed niim'is graviler lapsi erant. Qiiod auiein lileri; deinde coiileisis danl veniain , non le.ii)ius ad
dicil S. inailjr, leconcilialioneni banc divina: b-gi pœiiileiiliam dclinieiiles , sicul Eccle.iiu; loges pricci-

adversani esse, siibali(|Ui) lespeclii slriclè veruni e.-.l, piinil. > Quis puno Caliioliciis non delinil lempus ad
sub ali(juo aiiieni eniulliri débet. Vcruni quidciu esl, pœnikiiliam?
si de proicipili el inconsideralà reconciiialionc seiiiiu CoNCLLsio V. — Polcst confessarius interna et cx-

sil; liane eniin reprobal lex diviiia. AteinolHri débet, terna oiicra injuiigero pœniionli;at nianifesiain pro
si eo sensu inleliigaUir ([uùd velel lex Cbi isli ne (juis occiiliis peccalis pœiiileiiliaui indicere non polcst :

anle canonicani i
œnilenliani recoiicilielur; quia a!io- polcst lanien pro publicis, soivalis lanien consilii ac
qui Cypiianus ipse diviiiani legein in cai.ibus supra, piudeiili;e icgibus. Quinque sunt jiarles.

n. 104, recensilis, violàssel. Quapropler, ail Tounie- 180. Prob. prima ])ars : Ideô upus inlerniirn non
lyiis , bénigne exponi débet Cypriaiius ,
pro more posset in pœnitenliam iiijuiigi ,
quia non csset scnsi-
SS. Palribus l'aniiliaii, qui qiiani viiidicanl a;vi sui bile, cl nialeiia Sacramenli debel esse sensibilis; at-
disciplinani , divinai instilulioni coiigruaui esse de- qui oi)Us inlermiiii suHicicnler est seusibilc per ac-
inonsliaie conanlur. Uiide de soieinni jjœiiilenlià lo- ceplaliouem pœnueniis, licol acceplalio ba;c non sit

quunlur, ul de aquà vinu eucbaristico aduùscendà, de pars Sacramenii ; sicul conlritio suflicieiiter lit sen-
coiuuiunione sub dupliei specie, de Irinà ininier»ione sibilis per plancius cl suspiria, quauivis non sint
baplisniali, de quadragcsiniali jejunio, qua; di\ iiiâ Kge pœniienliie parles. Imô, ait Parisiensis Magisler,
eo laiitùni sensu praicepla dici possunt, (juùd pr.ecepla coniniudiùs inlolbgilur, quà ratiune coiilrilio sit pars
siul auctoriUiie ecclesiasiieà,cui Ciuislus, ul sibiniet- Sacranienli à confessione dislincia , si per gemitus,
ipsi obleniperaiiduu) esse niandavit. quàm si per sulam conlessionem sensibilis lieri dicatur.

177. Ad leitiuni , disl. : Doceul eos tanlùin prœ- llinc, considoralo pœuilentis slalu ,
polesi iiijimgi
sunii jani à Deo abs(ilulos ,
qui dulorem suuni per pia niedilalio de morle, de judicio, pra cipiiè auienj

dignos pœiiileulia; l'iuelus inaiiilcslaveiinl, ila ullVu- de priesontiâ Dei. Sanè b.ec oralionis spocies esset
Clus illi in veio ac siiicuio de peccalis dolore re-joni admodùm medicinalis, et peccaia in fulurum polentcr
possinl, coneedo ; iîa ut in pœnilenlià lanlùm publicà coerceret.
repuiianlur, subd. : Si quideni scrmo sil de graviori- 181. Prob. secunda pars: Jejunia eniin, eleemo-
bus peccalis, qnibus puenileulia biKC reclà ab Ecclcsià syna), prccum aliquot rccilalio, opéra sunl exleriora.
consiiiulu eral, concedo ; si de omnibus onininô mor- ikec aurem imponi possunl , neque hiac pœuiteuti
lalibus peccalis a.^alur, nego. Solulio palet ex supra iminiuet periculum suspiciouis ac vcluli ini'amiu;

diclis, et pleniùs c.\ dicendis. cùm jusliurcs quique el ex supeilluis cleemosynam

478. Ad quarium , disl. : Dubia erat ( non lanien deboant, elfrcquenliùs jejunent quàm pecc»tores , et

nulla repulabatur, alioqui sine sacrilegio dari non po- (juandoque aliqiiii pro alio pœnitenliam facial, sicul Ic-

tuissset ) ab&olutio antc satisfactioueni, quia dubiiç 1^ (jilur in vilis Palrum, cic. S. Tlioin., ubi infra.
613 C\\\ VI. l^E SATISFACTIONE. 611

182. Qnin cl, ni observai Sunns, disp. 35, sc« l. 7, |

An vorô iHrtiiionlh publica ox vi hnjns tribuiiali*

qii aiulixiuo iii iiie.liriiialom luiMiilciiliaiu impdiii p>- impoiii ilic( inla sil, an ox \\ Uilis poccali, quaslio Cit

icsl oMcrior adio inidt! scqn;ilur suspicio vcl nolilia à (jiià coyiniur alislincn'.

poccali, cînn vilari aiilcr non pitlosl rclapsus. Sic ISU. l'iol). t]uiiila pars ex S. Thoinâ, cad. q., a. 3,

adigi polcsl qui in liàc donio, vcl in bocoflicio poical, ad 5, iilii sic san( Ins cl jnndcns doclor : Magna pcc-

iibabcis roccdal; (piod si rciiuct, ( ilra absolulinncni , cala iiiduji'iil luacjità caulclà ad sm curalionem ; et idcb

diuiillciidns cril. Ncipic bicoccurril vcl fraclio sigilli, injuiiclio jiiPnileiUiœ solcntnis, quœ nouuis'i ])ro (jrnvissî-

quia quidtpiid sil, liUnn lil ex C(>iiscn>.u cl vulunlalo mis j)i'ccalls fil, soli episcopo resi'ivalnr ; idctn tradit

pœniliUis; vel onus eonlra idem sij;illnni , (piasi couciliuin Uollioinag., an i07i, cap. 8. Ilinc pôle la-
consensus pœnilenlis pcr ncgauiLe absokilionis coni- lis sua; liiics IransgrcdereUir iiaroclius, qui sineciui-
liiinaliDnein cvlorqueaiur, quia, quod nolanduui, h.ec silin Cl ancloriialc c|iiscopi pœnilcnliain pr.ecipcrct
conimiiialio non lani à cunfo^sa^i() orilur ,
(|u;un ex cuin alii|iià suleninilale agcndani, pnla slaiido ad cc-
ipsà roi ;ialurà ,
qui! boniinein ab iis rcniovcri ju- clcsia! fores ouni ccroo acccns", scqiicndo prnccssio-
bel, in quibus proxinnun ruiiue pcricuhnn iucurril. ncni nudis -. ulibns, cic. ;
quaiiropier scrvaudum à [ta-

Unde doeril ulerque, pœnilcns scilicet el confcssarius, slorilius id convcntùs apnd Mi.'loduuum liabiii an.
nalurali oflicio, hic si non pnrcipial , iile si non exe- 1579, lil. 5."» : Pavoclii , si (luosbiasplicnios repererintf

qualur, quod per se solnni debueral cxcqui; aUpio ndiiltcros, concubhiniios, aul à couitubio disjuiictos, fœ-
hinc non rcvel.il sacerdos, sed prodit se pœnitcns ul neralores, aut alios ucfi.iii sceleris iiiquiiiatos, eoruitt

sua; rbligaliini satisfacial. nomina, ad synodmit venicnles^ ad episcopnm (vcl ul ait

185. Prob. lerlia pars , lum ex RitualL Romano, conciliuni Karbonense, an. I(i09, c; p. 5:2, ad promo^
ubi ba'C : Pro pecculis occultis quauliimvis gravi- lorau) déférant, utquà via eoruni mcdcndum sil nwrbist
bus manifcslam pœiiilentiam non iniponant ; lum quia in stjnodo matiirè providealur. Qnôd si pracipial cf>n-
liujusMiiidi salisfaclio cl pœMiieiitcm ralionabiliter fc^sarius ul pœnileus Sacraïueniuni vcl ad inlirinos
inviiuni dcnolaret probro, cl trimini forel inipro- dolaluni sequaiur, vcl in Eccicsià visilet; vel infirmià
porlionala. minislrcl in hospiialibus, aul iisdeni clccninsj nas cro-
18i. Prob. quarlapars, lum ex longà Iradilione ire , etc. niliil pnifoctônicrcbilurvi!uperii.lla;cnenipe
quam dabil Morinus, iib. 7, cap. i clseq.,Ycl Wilas- livqncnliiis laciunl pii quàm pcccalores.
siiis, qui lamcn slatuit ni ncccssnrium, quod deincc,is
CoNCLUsio VI. — Salins est ul confcssarius pœni-
se laiilùm oplare proliletur; lum ex liis Tridcntini
quoad nialeriam,luni (juciad
iciiliani dclcrnuiiet, luni
verbis, scss. 21, cap. 8: < Aposlolus monei publiée
Icnipus.
peccanes palàm esse corripiendos. Qnando igilur ab
187. Prob. prima pars, lum quia delenninata satis-
aliqno puldicè el in muliorum cunspeclu crimcn com-
faclio li!)cnliùs el alienliùs injplelur, quàni qu;c ge*
missuni fueril, und<' alios scaudalo olfensos commo-
ncralilcr prx-sciipla fueril, tnii quia si confessarius
tusque fuisse non sil dubilandum, buic condignam
«mues, V. g. , oraliones ,
jcjnnia , aul eiceniosynas
pro modo culp;c pœnilcntiam publiée injungi oporlet,
iiujus anid vcl mcnsis in saiisfaclionem injungal, vel
ul quos excniplo suo ad malos mores provocavil, suie
iiileiligel opéra aliundè prx'cepla, cl id supra diximus
eniendaiionis leslinionio ad rcclam rovocet vilam.
non debcrc passim fleri; vel ojicra libéra, cl id mul-
Episcopus lamcn public;c hoc poenilenliie geiius in
liplici obnoxium e^l inconmiodo , quia vel nulla oc-
aliud secreluni poleril commutare, quando ila magis '

cuircl ad mullum ienipusoccasio jejunii, aul eleemo-

judicavcrit expedire. > I>lud aulem decrelum co ma-
syncc ; el sic diù prolrahelur salisfaclio, el forlé ad
joris in Gallià niomenli esse débet, quôd à IcgalisCa-
- i:
Tuii lY
l\, F...,w.„^.
trancorum régis,V ejusdem pnneipis jussu,
. . 1
.... f temnus poccali;
i i
>
vcl occurrel ulriùsque
i
occasio fre-
quculior, quàm ni omnia co qwodam rigore implean-
pcslulalum fueril. ^

ifii; ri,.,..A ««•„•• .^ „. »i . • j Uir, que adinii.Ieri dcbenl cl soient f

pœiiilenliic sacra-
150. Llvero exigil jus iialurale ut qnisque quod > i i

"^'^"'^^''^s-
dederllscandalum rcsarcial; ergo qui eonlra (idem
tel bonos mores palàm blasphemavil, 0|»posiium lo- ^' ^SS. Luudo lamcn, ait Ilcnno, pag. il4, piam con-

quendi genus inire d(;bel : (jui exereebal usuras, ab A'*s;î) iorum praxini, qui inipositis ccrtis o/.Tr»7'MS parli-
i

jis desi.slere el resliiuere ablaia; qui amasiani invise- cularibus, elcvanl ad salisfactioncni sncramentaiem oninta

bal, fugere ab eà ul à facie colubri; qui labcm alle- opéra bona cerlo lenipore peragenda.Ncque nos praxini
rius nomini calumniosè impogerat, dicla reiraclare ;
banc à \i\o viro proposilam improbamus; sed quiadii*
qui veiiiis cibis usas est per Quadragesimam, post Iji"iii est ex diciis n. 117 et 144, an vim illam ha-
Quadragesimam, si poiesl. abslincre à caniibus, etc.: Ij'^'-'^'il ^erba hxc iQuidquid boni feccris, crh id in ipsâ

ul qui scandalum passi fueranl, videntes novis.sima salisfactionis imposilione efficiendum.

pœnilenlis contraria prioribus ,

gloriliecnt Palrera qui 189. Prob. secunda pars, quia, ut monet Haberlus^
in cœlis est. Neque tune sacerdos révélai confessio- cùm j oenitcniia ad cerlum lempus delerminata non
nein, lalem pœnitentiam injungendo, sed ipse pxnnlens :,
csl, poslmodùm harei.t plernuKiue et anxii sunl pœ-
oxequcndo pœnilentiam, non peccaium, quod publicum ; nilonles, an luec ad lotura vitae su* teuipus injuncla
crat , sed confessionein à se factam manifestai; ait S. [ \ sil; neque cùm res à sacerdolis iiitentione iota pen
Thi^pTas. q. 28. art. 1, ad 1.
|
deai, ab alio confessario quidpiam eà de re edocer
j
 TKACTATUS DE POTiNITliNTIA. PARS II. T. If.
fi»
ail iilnn doclor, vit nul muiqiiinti Ylll. Qui pcrjnrinni iii ccticsià rccerit, poinUei.tiani
possiml. Culen'iiM,
ad lolnm laiipus vUœ a};ct annos dcccin.
injumjit lunfi-ssdrius jxvuiu-iilinm
InwKinœ insitiliilititicin. I\. Si (juis pcr capillinii Dci atil per ojns capnl jiiM-
proptcr volnnlntin
CoNCUisii) Vil. — l'olosl salislaclio iinpoiii anlc vcl
veril, si scnici nc>cicns fccerit, p(i;niiens aipià el

pane scpteni dies vitlilct ; si secundo ac, tertio nio-

5tnliin pDsl nlisoluliiinom,
iilinlibel inoilo oonsnlur inoralilcr iiilns idem l'cccrit, dies (piindecim.
190. Pro!). (l'iia

Snciamcirii parlibus coiijuiij^i, cl ciiin iis atl pei- X Si quis se jurando oiistrin.vcril ni cnm aliqno lili-
aliis

coiitiirrcrc. Salins lanicn anlc abso-

g(îl, nco pacem cum co rccoiicilicl, in picnitenli.'i
feclioiicin illius
cxpn-s- cri! (licbns qtia.iraginta cnni paiu! et aqnà, per an-
liilioncm iiijiiiii,'ilm-, limi quia sic malaria
niim à sacrù comininiione segre;{aUis; ad ciiarila-
silis siipponiliir inYmv; liiin cl maj^is <\n\A saccnlos
novii disposiliini ad
Icm vcrô celcriler redeat.
abM>lv('rc non (U;!)cl, nisi <\wm
banc puniicn- XI. Si (inis Deuin \el B. Mariani Yirgincm, vel ali-
«lignos pœiiilci!ti:c frnclns; alqui piani
ipieni sanct(in) pnbbcè i)lasplicinaveril, pr.e foribus
lis (risposiliononi non nicbiis depiclieiidil, (piàin cinn
ccclcsi:cdicl)iis Dominicis sc|)teni in ni;iniieSt(),dùrn
I)œnilcns congrnam salist'adioncnj acccplat.
niissarum soicmnia agunlnr, stct; uItiino(pie ex

CANONES PŒNMTENTIALES. illis die, sine pallio cl calceamcnlis, ligulns rorri-

giâ circa collum ; seplemque pnecedcnlibus fcriis

Lxslnnl canoncs lii pleiiqno ad calccni decrcli Gra- se.xt.s, in pane el aquà jcjnnel ecclesiani iiullo
,

tian.'ci; cosiine, scd inulalo online, refcrl S. Carobis niodi» lune ingrcssuriis. Singnlis auieni S'-plcni illis

Inslrudionis de IVi iiilenlià. Non

IJonom. in fine dicbtis Dominicis 1res, aul duos, aut unum paupc-
omncs rcfercmns, scd lUos lanliini (inoiinn (rO(|iien- rem pascal, si potcsl ; alincpiin alià pœnilenlià al-

lior occurril nialcria; ncqne ul lii legcni facianl sc- ecclesiie ingressu inlerdicalur
licialur; recnsans, ;

queiidani ad anvissim, scd ul peccati giaviialcni ad in obitu, ecclesiaslicàcaieat scpullurâ. Divesà roa-
pondu.s sanclnarii ivslimenl saccrdoles; et pœnilcn- gislratu nmlclelur pœnà solidorum quadraginla
llani oculis subjicianl, qnihns diniissà cliani çulpâ
, ,
alioqui Irigiiita, seu viginli.
obnOÂii sint pœnis, qnas dubio procnl non cllngienl, CIRCA rU.tCEPTUM 111.

pra;venianl. Sinit
nisi œquà salislaclione jndicium Del 193. XII. Qui opus aliquoJ servile die Dominico fc-
«nim cerla hxc duo : nec Ecdcsiani graviorcs olini
stovefccciil, pœnilenliani aget 1res dies in j-ancct
iinposuisse loenas, qnàni peceala increreninr nec
;
aquà.
Dcuni apud qitcm non est traiimwlatio, nec vkissitv.dniis XIII. Qui die Dominico vectavcrit, dies scpleni pœni-
ohiimbralio, minores lumc bodiè pœiias exigcre, qiiàni
leiiliam aget.

olin) repelierit ; adeofpic conipcnsari debeie id quod XIV. Si quis anie ecclesias, vel die lesio, sallationes,
pnidens confessarins injnngere non audel, ne lerri- qnas balbuioncs vocant, fccerit, emcndationcni pol
tus pœniiens aniniuni dcspondcat. En ergo qnamdam licilu^, pœnilentiain aget tribus annis.
veliUi borum Caiionum appendicem qualis jam cir- , XY. Si qu;s pransus niiss:c interfuerit, pœniiens eril
cuniferri soiet. dies très in pane et aquà.
CIUC.V PlUMUM DECAI.OGl PR^CEVTUJI. XV!. Si quis in e(clcsià confabulelur , cùni divina
191. I. Qui à lide desciveiil, si iiilimo suminoqne liiiiil, pœniiens eril dies decem in pane cl aquà.
prcT.varicalionis suic dolore aflccius, ad Ecclesiani XVII. Si (piis jcjunia à sanctà Ecclesià indiclà vio-
redieiil, pœnilehliani ai^elannis decem. laverlt, pœnilcnliam agei dies viginli in pane et aquà.
II. Qui angniiis et (bvinalioiiilius servierit, quive in- XVIII. Qui in Qnadiagesinià jejniiiuin violaveril, pro
c.inlaliones diabolicas lecerit pœniteiis ciil annos
,
uno die pœnilenliani aget dies sepltm.
sepleni. XIX. In Qiiadragcsinià carne vcsccns sine ineviiabili
III, Qui inngos consnbierit, qiiive cos domnni suam neces^ilale, in Pascbà non conimnnicet.
induxeril, aliquid aile magieà inqnirendi causa, XX. Si qnis jejiuiinm (|naluor Temporibus non custo-
consnluerit, pœiiileal aniios qninrjiic. dierii,pni'nilens eril dicscpiadraginla in pane et aquà.
lY. Qui ligaUiias aul l'ascinaliones fccerit ,
pœniiens XXI. Qui neglexcrit in quatuor bis soicmnitatibus,
crii annos duos. die Cœnx' Domini, in Pasclià, Pentecosle,el inNa-
V. Respiciens fuita in astrolabio, pœnileat annis laii Doni'ni, sacrain comnmnionem suraere, aget
duobiis. pœnilenliani in |)ane el aquà dies viginli.
YI. Si quis cleiicns aut nionacliuf;, pnslqnàin Deovo- CIRCA PR.ECEPTIM IT.

veril, ad sceubni» rodicrit, poenilenii^un agcl annos 194. XXU. Qui parcnlibus maledixerit, quadraginla
decem, quorum 1res in pane cl aquà. (lies pœniiens sil in jianc el aquà.
ClUCA PR/ECEl'TL'M II. I
XXIU. Qui parcnies injuria alTeceril, très annos.
192. YII. Quicumque sciens pejeraverit , qnadra- XXIY. Qui percusserii, annos septem.
ginla dies in pane et aquà, et scpleni scquonlcs an- ! XX'^'. Si quis contra cpiscopum ,
pastorcni et patrcm
nos pœnileat , et nniK|uàni sil sine pœnilenlià ; et 1 sunm insnrrcxcril, uno in loco monasteriove pœni-
nunquàin in leslimoniuni recipialur; et post bœc ! tonliani agcl omnibus diebus vit;e sua:. Eàdeni pœ-
conjnmnionem percipiat. I
iiiîfniiâ afOciatur, qui conira presbYiernm.
 CAP. VI. DE SATISFACTIONE. 618
017
XXVF. Si quls in cocnn«;plravorit. m cpisrnpi sni, aui \I.! Vir soluliis, si cum alliMius uvorf^ ndnlicr nm
niinislronim cjiis vol i):\io( lii sni (Ktciriiiaiii vcl pr»- coininisi-ril, pœnilentiain agel annos scpli ni ,
<(

copla iniili-al. vcl siiIimh ncl, ajjLl in pane cl aqnà innlicr qinnqiic.

pœnilenliani di. s (piadiaginl.i. XI. II. Millier soliila cum allcriiis nariio adiilo rimn

CIBCA PHitCEPTlM V. lialr:iii-, pœnilciilià aflicielui decciiiiali, il.eqain-

lOi). XXVII. Qui pn'sl»Meniino(< id'Til, qirnqnoan- (|iirniiali.

nis ab ingrcssii oc'tlt'>ia' aiTiliiliir, dcccm annls XLIII. Qui ciim u\oie siià iiirpiier ctincubuerit, pœ-
non coinmunicabil, cl nun .uiiiii enl sine puni n Iciis (fit qiiadia^'inia dii'S.

tenliâ. XI. IV. Qui ciim dimbus sororilms fornicatus fuerit,

IXVIII. Qui patrem aul malrom, fiaircm aul soro- anl liliani spiiilualeni Niobvcrit, perpclu.un p.i-ni-

reni occidoril, l»ilo vil.i: siu; lenipore non su^cipial tentiam agt^.

corpus Doniini. nisi in oitilii ; altsiim-al à carne cl XLV. Qui iiiccsiiim niiiim non ita rnormem ft'ceril,

vin ' , dùui vixeril ,

jojnnel secniida et quarià cl scptcm , (vcl, ju \ la caiioncs alio^) dfcein, (aul cliain)

scxlà l'erià. qiiiii(li-( im |i(riiilcbit.

XXIX. Qui sccleris occullandi causa filium nccârii, XLVI. Qui moiiialcm violavoril. fœ ilens eril aiini-;

pœnilenliani agel decein annos. deccuK

XX\. Si quanr.ilicrsiionléaltorlum feciTit, pœnilen- XLVII. Prcsbyler, si fornicaiioncm a(Imi>erit, s on é
liani agil annos Irts; si ni>lcn>., Qnatira;;osiinas conf s us lœnilenliam agi-i annos ileiem Ikh- m -

1res, (i.l in alio canone): Mniier parlnni suuni per- di) : Tribus mensilins à catrris rcmutus pa e ri
dons voluularié anle qnadraginia dies, pœnilens aqiiâ jejuiiahit, di bus auii-in feslis niodico vin \
eril anuinn ; si verô posl (piadraginla dies, a. .nos pisricnlis el Ii^giimiiio iilctnr; sarco iiidiilus Imii.i

très; si potsUiuàni eJilus esl in luccni, lanipiàni ho- cultabil , (lin iiociiiqne miscricmdiajn D..i im[>l"-

niicda. raiis Deindi,' iiniiiu annum el sl-\ nv n es in |'u;..i

XXXI. Qui nnleiis (ilinm oppros-cril, pn-nilcnliam lenli.î, jijuiiioqiie paiiis et aqna; cxplcbil, ira ter
agft die> quadraginla in p.uiu el a(;uà, «ileribus cl f> stos dies, in qnibiis virin et saigniiie, case*,
leguniin.iiu»; absiinebil ab (ixorc dies loiideni; ovi^qne canoiiiiè uli putcnt. Finito primo aiiiin et

dcinde lœn.lcns eril très annos pcr I gilinias fe- din idi<>, sacr cunimniiioiiis pariii eps (ici, P>al .os
ria- ; ircs pralciea quadragusimas in anno obbcr- in clion» ullinins « anel, oITicia mindiii g.'rel.
Yubil XL\|II. Si (|n.i' millier fcriis>à aliove pi^mc li> se
XXXil. Si lilius sine Coufirmalionis Sarranienlo nio- oltliiiii, ni al i^ Mris pl.iCfai, po-iii cniià jil'iideiur

ritnr, paienus (|uuruni negligcniià id laciuni est, aniioinm iri. m. (Id m) Si millier babiiii viri,

I
œ.iilenaaiii agml annos très. aul vir habilu uii.lieri>, facieui suam translbriua-
XXXill. bi lunlier n.aiitnni bouni c.iusà fi)rni(alii)- V. ril.

iiiS occitl< ril, seculuiii deliiiqual, el i.i uionasurio XLIX. Q i lii! p.loqiiio, :isper'ii([ le polhi.iu ncgli-
puniieal. gens, piHi.ileiiliaiu ii^ei dies vig,iiti.

XXXIN. Si quls Sjonlè hominem ncci.lerit, ad ja- L. Qiii coinpk'vu (emini vcl ^sciilo pnlluiuir. pipiii-

iiuam eccl> si;t sen pcr eril, el in olùln cunniiu- lenliaiii ag.t dies ir.gnit i
; ijui ». ni c!u ihvcrccuii-

nione .• recipiet; si casu nccaveiii, pœniu uliain d<i, ir. s nicisos.

agel annos S'jpleni, (\eljn\la cauo<.ein aii<ini) pœ- Ll. Qiiicumqii.' leiioci;.imn eX' rcucr.l . p ; nil<iil ain

nitens er.t quadr;iginta dies m pane el aqua ;

quin- agel ai.nis ilm»^ prr logiiimas feiias, d s.icraiu
quenniu cuinninnione pri\abiiur;à cibis absiiuebit c uimui.ionein non accipiel ..isi iu (ine.

arbitrio sacciddis. CiriCA PK/ECLPTLM VU.

XXXV. Qui piT iram subiiam aul perrixam liominem 197. LU. Qui r rahis esl ali.inid de eocle i;e S'ipel-
nei averil, |.œniienliain ag. i nnods 1res. leciiii vel iliesauro , q'iod fiiniius est ledd i, et
XXXVI. Qui 'liiimicidii aucinr fuerit ob consiiinin tics carinas cum scpiem seq'ienlibus aii.iis pœni-
quod dcdil, eril in pœnitenlià qiiadr.iginla dies in lebil.

pane el aijuà, cum se))lein scqueniibus aimis. Lin. Qui sacras reliqiii:is rimuiis esl, illis rcs!i;ulis
XXXVII. Si (|uis aliqiioni vnincraverit, vel aliijnod scplcm cariiias jejin ;ibit.

nienibrninei pnvcideril, pœnilenliani agct announo LIV. P.rmiiiiu ccrlcM;'>iicam oblalioiiesve qiia; ec-
per légitimas lerias. clesia; factic suiit fuialiis, pœnilens eiii amios
XXXVIII. Si iinis iciun» prosiino dederil, nec nocue- sepiem.
ril, tridui poeiiitenliaiu agel iu |iane cl aquâ.
LV Qui decimam sibi rciinueril aul dare ncgb^xerit,
iXXIX. Si (|ni«< fralri sin» qneni oderil, reconc iliari qiiadni|iliini resliliici, et pœnilenliani agct dis \i-
non vult, tamd.ù in pane cl a(}uà pœni:enli m iigel, gi:ili in |i;Mie el a(|uà.
quo..d recoiiciiieinr. LVl Qui liospilaiis domûs administrator aliquid de
CIRCA PR^CCPTLM VI. adinniisiratione subslraxerit, resiiluet quod abstu^
i96. XL. Si lairnssolulus cuin feminâ solntà conçu lil, |œiii:eiisque eril annos lies.
liueril, rœiiilens eril annos 1res; elquanto s:rpiùs, LVII. Qui paupereni opuesserii, pœniteus eril dies
trifiid majori jœniienlià afficietnr.
ttiginla in p.ne el uquâ.
TH. XXII.
(Vingt.)
 Ô19 TRACTATUS DK POÏ .NITKNTIA. PARS II. 620
I.VIll. ricrinis fiirtum cnpitali; faciciis, scplcnnii pœ- Suarcs, vel |)fMiculnm fidei, ut aliis placct, ncgarl
} nilcnliiiin cxplcbit ; laiciis (|iiiii(|ii(,-iiiiii. non polest; prob., inqiiam, ex Tridcnlino, ses.s. 14,
MX. Sj quisTurluin dereminori fccorit, pœniicnliain cap. 8, ubi doccnt Patres, conccssas esse pœnitcnti;c
:igcl nniuim iiiuim. miiiislris claves, twn taiiliim ud novœ vitœ cuslodimn
I.X. Qui rem iiivenlain non leddil, pœnilcaliam agcl cl iii/irmilalis lucdianueiiluin , sid elium ad prwlcrilo-
laii(|iiàin de hirlo. riim pcccalomm vindklum nuiue cattiyationem ; atqui
LXI. Si qiiis usinas accipit, rapinam facil ,
pœni- inanis forel tanla liax ciaviiim potcsias, si pœnilens
icnliam agcl annis tribus, uno in pane el aquà. salisfactionem sibi per cas injunclam pro nutu abnucre
CIKC\ l'Il-UCEPTUM VIII. posset.
•198. LXII. Qui aflirmavcril vcriim esse qiiod falsum
202. Confirm., inni qnia saccrdos pœnitentiam in-
est, pœnileiiliaiii n>,M.'i ni aduller; ut hoinicida, qui
dicere débet, ut integrum facial Sacramenlum; ergo
spoiilè id racimis adiniserit.
el pœnilens eàdem de causa acceptare, lum qnia le-
LXIII. Qui fiUsotestimonioconsenserit, pœnilenseril
nctnr reus jiidioi ;('f|nam senlentiain ferenti obtem-
aniios (|uiiiqnc.
perarc : saccrdos iioriô pœnilentiam indicit ut judex;
LXIV. Qui de i)roximo detraxerit, lalsumque in hoc
lum deinùn), quia is est et fidelium omnium el con-
dixerit, pœiiiteus eril dies septcin in pane el
fessariorum sensus.
aquâ.
203. Prob. secunda pars, tum ex eodem lextu
LXV. Qui convitium manifestum fralri intulcril,
;

tum qnia major est pœnitenii:c ut medicinaiis néces-

diuluriiâ cxpiabilur pœnitcnlià pro modo peccali.
sitas, qnàm ut sinipliciter afflictivaî, ut ex diclis liquet;
LXVI. Qui falsitaleni fraudomvc in ponderibus cl
tum quia is tanlùin ad pcccati veniam sincère dispo-
mensuris admiserit, pœiiilcns erit in pane et aquà
silus est, cui mores in nielius commulare sincère pro-
dies viginti.
posilum est ; atqui propositum iioc non babet, qui ex
LXVII. Falsarius in pane et aquâ pœniténtiain aget
periii meriti praîscripto neeessaria ad hune finem
quamdiù vivel.
média récusai; ergo.
CIRCA PR/ECEPTUM IX.
199. LXYIII. Rem alicnam nefariè concupiscens, ava- 20i. Dixi : Modb liœc œquilati et rationi congruat,

rusque pœnilens erit aniiis tribus. seu, ut aiunt, imponatur clave non errante ; si enim
LXIX. Qui aliéna furari concupiscit, furium est; vel nutrici aut infirmo jejunia, pauperi cleemosynae

qui item aliéna rapere cupit, rapina est larga;, uxori peregrinationes longue indicantur, ut baic
; qui res
ecclosiae furari appétit, sacrilcgiuin est ideô cùm non tenerentur implore, quia non possent, sic nec ac-
;

nefariè concnpiscendo graviter pccect , ut pcccati

ceptare tenentur. Tune tamen impotenlia ba;c con-

inortalis, pœnitentiam aget sacerdolis arbilratn. fcssario apericnda erit, ut vel idoncara magis injun-
LXX. Qui rem aliquam proximi preliosam invcnire gat, vel ha?c ab alio unà cum absoliitione requiratur.
cupit, ut illam sibi retineat, mortale peccatumcon- Yerùm extra quorumdam doctorum classem rarai sunt

cipit , cujus pœnitentiam aget , ut dictum est de pœnitenii* juste graviores; fortèque magis vel aequè
furlo. timendura à levioribus ; unde generalim moraliler
CIRCA PRiECEPTtTM X. statuendum teneri sub gravi pœniteniem impositam
sibi salisfactionem acceptare; et dieendum cum Mal-
200. LXXI. Si quis concupiscit fornicari, si episco-
donato conlrariam opinionem esse falsissimam , cl
pus, pœnilens erit annos soplem; si presbyter,
permciosam Ecclesiœ, el contra totam anliquitalem.
(|uinque; si diaconus vel monachus, 1res, è quibus
Hine S. Thomas in 4, dist. 20, q. 1, art. 2 : Pœnitens,
unum in pane el aquâ ; si clericus autiaicus, annos
cui major condigno pœnitenlia iujuncta est, tenetur eam
duos.
eiplere ex sacerdolis ivjunctionc, qui noji soliim debitum
LXXII. Si quis in somnis ex immundo desiderio pol-
pœuœ considérât, scd peccalo rcmedium adhibet. Vide
luitur, surgat el caiitet septem Psalmos Pœniten-
Pontas, V. Péttit. enjointe, cas. li.
tine, el dies triginta pœniteat.
205. Obj. 1° : Non magis tenetur pœnilens acce-
ARTICL'LUS IV.
ptare pœnitentiam, qnàm saccrdos injungcre atqui is ;

De Satisfactione ex parle pœuitenlis. non tenetur, enm ex Florcntino pœnitenlia secundiim

Ut polissimre qua; ad banc maleriam spectant dif- arbitrium sacerdolis imponatur ; débet ergo lucc el

ficullates, solvantur, videndum 1° an pœnilens salis- secundiim arbitrium pœnilentis acceplari. — R. ad pri-

factioiiem sibi injunclam acceplarc ;

2° an, elsnbquâ mum, neg. min. ; ad secundum, quod mera eslFloren-^-
culpà et quando adimplcre teiicatur; 5° annon cjus lini decreti perversio, dico posse equidem ministruni '

commutationem vel facere per se ipsum, vel ab eo- liane vel illam è mullis seligere pœnilcnliam, quain ei

dem, aut alio sacerdote oblinere posait, etc. prudentia suggesserit ; at non ideù buiic plané liberuin
CoNCLUsio PRIMA. — Pœuitcns salisfactionem lum esse vel circa substantiam, vel penilîis circa modum.
merc pœnalem, tum et medicinalem acceptare tene- Ilinc S. Léo, epist. 129, aliàs 79 : Tempora pœnilu-

tur, modo aequitati et rationi congruam. dinis, liabilà moderalione, consliluenda sunt tuo judicio,

201. Prob. prima pars, quœ jam, ut à Medinâ et non absolutè quidem, sed prout conversorum aninios

panels aliis faclum est, cilra temcrilatem, "ut vuit prospexeris esse devotos; pariler etiam habens wtatis
m CAIV M. l)K SATISFACTIOSE. 6-2Î

senilis intvitHm , et pcrinilontm quorumcumque , aiil 212. Prol». prima p.irs, i' ex ronrilio I.alcran.,
vtjrit'idinis respicicns ncccsxilales. ubi : Omiiiti peccalit suit cnufitentHr fidrliur, el injiin-

206. Inst, : Cui libcniin osl iil in hoc vel in alloro cltnu sihi pœnuenlimn sludeul pro riribits adimplere;
snlislncint, potesl non acccptare pœnilenliain, vi cujiis sed qui aliqiiid pr.vslare lenetur. pcr se ad id obliga-
jani nunc salisfarcrc cogitiir ; atf|ui libiTiim osl pœ- lur sub niorlali, si res gravis sil.

iiilciili .. : nimiriini ririillas in Iiàc vitâ salisfacienili 215. 2° e\ ooiuilio Trid., soss. 1 i, ubi satisfactio
est pi ivili'gium ; sed cuililiei libennu csl piivilcgio dicilur c^se pars S icrameiiti, niniirùin inlegrtiis, et
rcniinliarc. ad perfoclam dcliclopim remissiom-m necessaria ;

207. K. npg. inin ,qn:v si forte in vcnialilms iocum alqui pœniiens, ulpole qui ad Sacramentum concnrrat,
Jiabel, al non in capilalibus deliclis ; li.rc cnim cl cl cnrccliun cjii-; pro viribus procurarc len-atiir, icne-
tribunali pœniienlJLO siibjioi dcbenl, cl cnnseipicnier tnr PI inlogrilalem Sacr:»monti S(;rvare, vie. Jam voro
scnlcnli.inj ejns siiiiirc. Uiide privib'giinii hic vc! illic maicria ba-c do se gravis est, ul qux ad rcli-ionem
salisfaciendi, non onuiinô puruni est, qiialia sitnl (pue cl jiislitiam pcrlineal.

intuitti mciiti conccdunliir; scd niixluni jiistitià cl 214. 5° Tenelur subdiliis quilibct siipcriori rem
pncct'plo jam nimc salisfaciendi. Etvero an sincère gravem graviter pr.Tcipienti oblemperare; sed pœni-
coniritus (ucrit, qui nulluni volunlariè salisfacitndi tcns se pcr conlcssioMem rei instar subjccit sacer-
proposituni iiabneril? An pic cl clirislianc se dilexc doti.Sacerdos verô graviter imponere ceiisctur rem
rit, qui gravissinias allerius vita; pœnas iiiullù Icvio- gravem, lum ex parle maleriie seu rei ipsius, lum
ribvis pnvsenlis rcdimcre noiil? ox iniposilionis radicibus, quoc sunt gravia peccata.
i

20S. Obj. 2° : Non aliter ligare potest sacerdos, Eigo.

qnàni solvcre aupii nonnisi volcnleni solvcre polest. 2Id. Prob. sccunda
;
pars, quia non convenitint
209. R. ncg. maj. : »'lsi cnim invilnm solvcre non tbcologi an omissio p^niieniia; Icvis à moriali vacet;
polcsl sacerdos, quia invilum ad tribunal suiun Ira- asserunl plures, quia omissio banc, licèl S icramenlum
bere neqnil. polcsl lanien invilnm, cl qnoad ciilpam intogritate siiâ jirivcl, quia lamen in maleriâ levi,
el qnoad pœnam ligare, quia slatim ut oblulil se tri- gravem ei injnriam non irrogal. Imô, aiunl Suares,
bunali ejns, ejus seiitcnliam subire icnrtur. di<p. 58, secl. 7, n. 5, cl alii non paiici, si gravis pro
210 Saltem, inqnics, excusabilur pœnitcns, qui 'evibus indicla fuerit salisfactio, non idcô lamen
conlessoreni alium adiré volet. omissio cjtis grave pcccaliim inducet^ quia sicut legis-
211. R. liciiuni quideni esse pœnilenii anleconTes- lator in maleriâ gravi leviter lanlùm obligare potest,
sionem a. lire qncm \olneril; ai poslf;uàni luiic jam sic cl confcssarius in maleriâ libéra, qiiam nec cla-
se subjieit, non polest sine jnslâ causa ab eo rece- vihus subjicere, nec graviter dolere tenetur pœni-
dere, qnia nec impcrfoclum Sacianientum relinqiierc, tcns, censelnr gravem obligalionem imponere noile,
nec jnslani iilius, cui jam le sui>jeceris. senlenliam quia nec hanc à (Ihrislo poiosiatem accepisse videtur,
delieclarc licitnm esl : ila Aiilonius. Mihi, ul alius ne in aiiim;e riiinani cédai, quod in pleniorem ejus
sacerdos adiri possil, idoiie;c ex raliones videnlur, si vilam concessum fuerit.
prior vix ant iii.til inlerrogel, cùm npiis est; si nio-
216. Conlrarium lamen opinantur alii, et docent
rostis sil cl impatiens; si nnclione qiiâ nioveat, dcsii-
1° cum Lugo, disp. 25, n. TA, omissionem pœnilen-
tutus ; si quic doctinres alii gravia jndicanl, pro mi-
li;i^ gravis, quale est jejuniuni, pro levibns eiiam peç-
nulis habeal. Idem eril à fortiori si prohibilos libros
calis injuncke, .lon esse immunem à lolliali, lum (]uia
s\ia<eril, si averlat à (ide, elc. Non vidoo lamcn moris
obligalio ea:n adimplendi oritur à poteslate judicis,
esse ut à novo confessario niuliùm falignlur. qui
cl esl in maleriâ gravi, el gravis praîcepti capaci ;
priorem snum dcr,erunl. seu quia id coiifessionis liber-
Ui:n quia si qnis ad salisfaciendum pro venialibus
tali, (|u r summa esse del)et, advcrsatiir, seu quia uti-
suis vuveril jojuiiium, ad illud gra\iler obligabilur;
lius esse soical miiiisleriimi con'essarii, cui libenlinri
tnin (piia pMi.sl pœniiens ex re etiam libéra graviter
animo se subniillil pœ.iitens. Unde etiam qui nuilos
obligari : alioqni ul ne sub veniali quidem ad venia-
lab'iris sui successus vidcl, non equidem cogère, sed
lium canfessionem leuciur, sic nec sub veniali ad ira-
precari polest pœnilcnlem, ul aiitim silii profiiliirum
pleiidam pœuilenliam icnerclur; quod nenio diccre
niagis iniiiiiril. In bis lamen cauté proc^dcnduin lum
ausil.
ex parle conlcssarii, lum ex parle pœnil ntis. Prudens

Luge banc lanlùm diccre audel disp. 27, n. 77 : Pro- 217. Docent 2° contra eumdcm Lugo graviter pec-
babile milii est, poste pœniie)U''iH absqiie culpà viortnli cari, eliamsi pœniteiilia lanlùm lovis el pro levibns

reimquere confessionein anle absoluHonein luMinm, quia imposita rinillalur, eiiam sine sca.Mdalo et conlem-
notil subire talem pœnttenliam ; quod inûicat Suares, et
pUi •
(plia, inquiiml cum Simoncl^>, pag. 299, gravem
ampleclitur Conircli, elc. inuril Sacrumculo iiijuriam, qui ipsinn complemciil')

CoxcLUSio H. — Tenetur pœniiens sub moriali sno substantiali volunLiriè privai. Falentur lanic.i

gravcm pro gravibus imposilam pœuilenliam admi- iideni leviter peccari^si Icvis Uiniùra paînitentix pari
piere. Imô malè sibi consulil, (|ui levem eliani, seu omi>sa fueril.

pro venialibus, seu pro morialibus olim diuiissis, dod Jam verô in bâc tantà theoloçorum dissensione.
exsequitur. ubi ferlé soli Deo noium est qux pars prxvaleal.
 CM THACTATIJS DK POrXITFNTIA. PARS II. 624
IK'Ssiiiià silii con.<iiilit, qtii in rc nlio(|iiiii levi curla iii- tendit pocnilenlis lionuni ; atqui ralio liacc et pr-ricu-

cerlis nmi |»r;i'|>f)iiil. Kr},'(), losa est, et niilla : pi-iienlosa qnidem, quia (pioiidic
218. C;iveii(liiiii iniiieii no sl;Hiin niorlalis rcdiir- sid) m;ijoiis pra-lexlii t:omnMilar(înlur salisfaeliones
gunlur, qui vcl l(>v(Mn lolani, vcl Icvcin Uinluni gravis necdubium (piin si^.'pé in miuiis ulilia, ( ùm sagaxdi-
pœnilcnlia- piilcni, non ox conlcniplii, scd ex ncgli- nclor meliùs novii qua- bona siui pœnilenli, quàm
g(Mitià priniinn, tiiin dcinccps, iil (ieri solel, ex ol)li- pu;nilens ipsc. Niilla verù : si enim mntare possit
vione pr.i'liiinisorii. Is cniui, clsi loiic graviter ra- jiœnitcns satisl'acli ncni in melius bnnmn , poieiil
tione inalcria- <lelii|nil, à gravi tnin(Mi cxeusabiliir eliam lidelis ie-> sibi ab Kcelesià praci plas in alnpiid

pi'opior Ijoiuun (iilcn), (pir in r(>l)ns adiiiodùni (iul);i-> e ideiiler melius coimmilare. ^el|ue enim ininor est
tnrbari non deltet, nisi, qiiod lai uni (.-si, in iis pccco- sacerdotis in indiiendà salisfactione polentas, quàm
tur ex liabiui. Ei'clesia; in imponendis |)ra;ceptis; at(|ui falsuni con-
CoNCi.usio II. — Tonotnr p-rnilcns poeiiilenliani scqiiens : ut enim benè Lugo, ibid., n. 97, |)ra cipit

exseijiii it'iiiporo por coiifossariiiin pre.sliliilo, si (jnod Lcclcsin jt'jnnium ad maceralidncm camis, elauditio-
delonniiialniM CiuM'iL; sin aiilcin (jiià prinii'nn niorali- nom missa; ad ciillum Dei ; atqm nenio dieel posse
ter. Bievis lanun ad dies aliquol diialio grave pecca- quem|iiam ex pra.'sumpto Lcclesia* consensn, jejiinio

tuni connnunilcr non iiidiicit. substiluere acenimi ciiicii usum ; vel saero rcceptio-
219. Prol). prima pars, quia tcinpnris circnmstan- ncm I£ucbaristia>. Licèi, ut cilicio graviùs afOigilur

llia inclndiiiM' in pru-ceplo , onde cui jiissiim esl ni vcl corpus, sie el Eucbarislia; usu Deus longé ntagis cola-
lerià 5 jejnnel in iionoroni Pas^iollis, vcl sal)l)alo tui. Eigo.
Coronani ii. Virginis rcrilcl, vel singniis nicn-iltus 22J. 3' Cùin jid>ilai graiiam indulgel ponlifcx iis

seniel conliloaliir , debol lia-c proul injuncla sunl qui ccrta opéra prastilerint, ncmo lia.'c in alia eti.un

exsequi ; prohinc nec anlicipare, ncc did'erre, ni>i meliiira commulare potesl, (piia illis non aliis operi-
gravis cl improvisa nécessitas conlrnrium exigal; bus induli,'eiiliam suam allig;ivil pontilex ; ergo à pan
linic eniin ex pnesnmplo directoris consensu, aliler cùni certa opéra ad s:>tislactionis ralmnem clevavit
diccndinn. coufessarius, neino privala suà aucloritate tisdeui

220. Pr b. secnnda pars, tum quia ca est legnm alia subrogare potesl.

sicul et volonnn condilio, nt ciim iis nn'.luni est pr;e- 227. Prob. secunda pars ex sensu confessariorum, qui
fixum tcnipus, quaniprimnni mor.iliter imidcri de- sa>pc alias à prioribus salisfaeliones injungunl, cùm ex
bcant; lum (pila S icranciiri inlogiilas, ralio deliil.e vel à pœnilenlis memorià excidere, vcl ab eo nonuisi
salisracliiinis ac mcdicina', deimiin jusla confessarii adnxidùm dillicilc, aut iiiulililer , aut eliam pericu-
jnlonlio pninipiani cxscculionem posliil;inL. lo^è adimpleiilur : tili li<piet in u-u dk-ciijlhiœ \el ci-

2iii. Pnili. teriia pars, tum ex connnuniori theolo- l.cii, cpiai quibusJam plu» nocere quàin prodesse re-
gornm sensu; tnm (pila aliquol dierum mora, me s( iuuiiir.

Deo gravem injuriani, nec pœuiteuti daninum grave ii28. Prob. lerlia pars contra Doinin. Solo, Victo-
infert. rem el a ios quos relerl et sequilur Vasquez, q. 49,
222. Sicut lamen qui religionis ingressum vovil, ait. 2, diib. 5, n. 5 el 8; prob., iiiquam, l°<pii.i Chrl-
qiiô plus diU'erl, oô minus reddil Deo, cujus obsequio sliis Saciâmei'tum boc instilnit ad animaruni utilita-

totuni vit;e temptis spopoudil, sie et aliqnando ciim tein : alqiii quaiKloijne exigii utililis anima* ut iiiipo-

p oporlioiie dici'udnm de j
œiiilontià ; ratio esl quia siia ab iiho pœiiileiilia ab alio commulelur; ergo lé-

in ulroque casn dilatio maeriain deblli immiuuit. gitimé pra:sniiiilur eommiilalionis biijus potestalein à

223 Pari do causa si vel ad horam unaui dilliieiis, i.biislo ininis'.ris suis C(tiiccs>am esse.

gravi se lenliitionis, aut allorius pcccali pcriciilo ex 229. 2° Jiidex id loiiim in eodeni tribnnali potest,
pouat, graviter reum se faciet. ex levi eliam dila- (juod poleial alicr cujiis vices geril; atqui poterat

lione. l'roli ! qnantis se anxielalibus subdncuut, is qui pœiiitentiam indixit, eain ieiii jiisiis de caiisis

fu ut (ilii diicilos ad amussim spiritnali patri obse- commiitaie; ergo id el aller potesl: non eiiiiii jiriori

qunntnr. succi'dil ui iiiteiior sii|ieriori, sed iil judex eàdeir»

CoNCLt'-io IV. — Non polest pœiiiteiiS salisfaclio- (|iia.ilùm :.d doc p Me lale pnedilus : iinde sicul se-

nem sibi injunctam, nntii proprio in aliquid eli.im cnudiis epico|Mis iuq)usiiam à decess )re suo pœ .ain

mernis conimnlare. Potesl lamen idem vel aller con- Cidiiinularf! vel niodeiaii potesl, sic el in jr.i-.scnli.

lessariu-; poeuiltmliam in aliquid eliam miiii.'s ali- 250. Prob qiiaita pars contra Valiiilmm el .Navar-
qnando mulare, sed non extra Iribnnal pa'nilentiar. lUMi: iMiitatio pœiiileniia> e^t aclus Jndi. iabs ; atqui
225-. Prob. prima pars contra Laurenlium Poriel adus iUe nonuisi aiidila causa (ieri potesl; lia;c au em
et alios pneos, 1" quia s'cramentalis P(wnitenlia, .solùni juridicé aiiditur in iril imali Minor palet ; inaj.

uipote jndicialis aolus, aclus est jnrisdiclionis; Mqu'i prob., quia ad mutaiionem pœiiileiilia', necessuin est
jurisdiciionis artns, quà lalis, e>l à superiore; pœni- ni 1
œiia |)rior (atone ideo t x parte pii^r senientia)
teiis auiem suî superior esse non potest. levoceliir, el indicainr nova; atcpii iiovani indicere

1 225. 2° Ideô censel Villalobos. salisfaclionem à pœ- pœnain est aclus judicialis, proiiide clavium; ergo.
niteute in aliquid melius mulari posse, quia sacerdos 251. Obj. contra priniam part. : Qui voluin eniisit,

in id conseniire prœsumilur ob majus quod unicè in- polest illud pro nrbitrio inutare in aliquid evidentef
 flS5 CAP. VI. DE SATISFACTIONE. 62G

(inoliiis; prgncui jt>jnniiim impn<;ilum est, illiiJ in ali- corn-clio, qnani quidcm chm h priore niinislro (ieri

'
quiil cerlo iiieliiis iimian' pnii-st, n<Mpii(, i\ po>loi ion Ocns li<'ri prrnii>il. Ab bis se dif-

23i. \K. neg. conseil ; ilis|»;iril.>8 osl, 1* qii/wl ia fionllaiibus ox.rdiot conr-ssarius, iniû el (onfossarii

paMHloiilià rt'iis miiiarol s«'iilonliaiii jiulici» , el iiiftî- prioris jndiriii ronsnlcl, si coruni qu^i; is prise ri pt>c-

rior iir.i'tcplimi snpcrioiis, (|ihm1 iiiini|ii:iiii lirrl. Al rat, ipso parloni abq'iani pr:u>crdKil.

in iiuit.ilioiie M>li lilnl i.il.' coiilingil ;

2' s;^li^f.u•ti(> 2.')!l. Onj. ((Mira t rliani pal. : P.ir in par<*ni non
deliel c-sc -acr.iinriitalis, ci opciMii ox (iporc opt*- Il il l junsdu liiinoni ; al'|Ui bâbord in liypoutvi no-

ral'i; ci>i4isiiiodi mm esse: qiiam sii)i i|iii-(]nc atl ;iil)i- slià ; (pii cnini j'.dii-is aliornis (•cnionliani iniri >gil vel

iriimi pr.f-ciil» roi : in voio :uilciii i iliil ol liiijn - niinnil, in euni jnri>diclii neni exerccl ; alipii ni prx-
iiioil, ;
5" in «M'nii vnii Idcni e^i vovciis el c numiil tus ;
senli Ole.

non ;nileiii ila l'orel in fasM ^.ali^^a( l onis ; i° cnin vnli 2.0. I{. ad priinum : Nog min. ; poslerinreniin ni'n

«titl galiit oiialnr fx proini-sionc ici lte<» grain, cl in|irioioni oonris-ariniii jnri-dn tioiieni exorooi, sed

gralior ci sil rcs snlir gala ; <pii nnani pio aîià S'ilvil, in piiMiileiHoin sol iiii cui à (-biisto ooiices>uin tsl ut

D'in pccrat advcrsns rrlisiorn m. Al in ri' pra-ceplà [

doniio o.iiiiiii poooala altcri SMJtjicoie jios il.

coiiiligniias n-i oilnr ox volxniato suporioiis, ijui 241. Ad stciindiim . nog. iii<j. gonoralilor siiin-

hanc roin oxi;,'!! non ali:un. Frjîo iioc roi Iniio alia rpi o- plani ; eisi oniin >upreina curia. dniii inlcrions ribu-

piani snlisliini |'Ol(^l. qnia hic, si iispiàin, luelior est nalis sonieiiiia..i roliadal, i,. i|.so-> l.njns judi. e- ju-

obediciUia quàm vicîimœ. ri-<dic!ioiu-n) siiain exeicol , ipiia el ( x pb ii.ori sibi

255. Ergo, impiios, qni ju^sus esl numinum hune, por principom c nicessà poli-siaio agit, el in ipsos ju-
qnoni iinuni lialiet. dare liuic panperi, non poloril dioes animadverlcre valel, lien lamen poiost ul qui

cnm alii in exlivmà oliani nccessilale posiio lar- senlcnliain n< n lain infringil iiuàni iiintal, nibil in

giri. euin (pii ipsani lulil, babeai jnrisdiclioni-.. id aulem

25 i. R. Poicril, et, quantum opinor, tenehitnr, necessario evenil, seii cùni iota sua jndici iilriqueau-
quia ea confossaiii intenlioesse n in poiuil, ul viola- clorilas sub muluai iiide|;endeniia; paclo coinuii-sa
rcniur cl ariiaiis virmiuni regina; jura; lune auleni esl, seii cùin ulerqui; iis lantùni jusdicere poiest, «jui

poloril salisfarlio vol ad alicpiod leni|ins diffeni, vcl hibenlereoruni so li ibunali subjicerc vuleiil ; sic porrô
alla peli à ( OMfo>xario, qui eleeniosyn i- iinjns ralio- se res iiabent in iribiinaii.
nem habehil. Gencialim saiisracil, qui injunclara 242. Obj. contra ipiariain part : Polesl confessarius
eleemosyi.am dal exln-mé imligcnli ; Sccùs, aiunl aller extra Iribunal doclar.ire. banc numéro pœnilen-
Lugo el La Croix, n. 1281, si doi paronti . ve' alleri tiain, vol impossibilein esse, vel à ralione aiienain ;

piO;iin(pio, oui lenelnr ex juslilià succurrcre, quia quis eiiiin non videat triiiam Scriptura; lolius iinoqiio-

lune non Cius lur oleeniosyna. qne a.:no, trinani lotius Psa!teni uiia(pi.i(|iie bcbdo-
255. Obj. cniiira secundani el Icrliam pari. : Xun- niadà recilaiioneni, ipi* moiiiali olioro sepiem per
qiiàni licet Sacranientu n lac.re mul inni ; aiqui ubi boras dioliMS singulis addicLe, cuni aliis onei ibiis in-
nuilalur salisfac-lio, niuliluni fil prius Sacranienliun, jiiiicta fuerat, à confessore c.oloroqui non approbato,
quia p ivalnr p.irte iniogranlo; ^ecnnlla eniin salisfa- ncc virgini salis congriiere,nec viribus ej us accommo-

Clio [larscrii sacrainenli seciuidi, ei pia-cipué cnni ab da tam?

alio sarcrdctie injnngelur, cùni non possil ejusdein 245. R. Ad bujusmodi judicium, nec jurisdictio-
Sacramenli pars alia ab uno mini^l^o esse, alia ab neni, neiiue ipsius etiain ordinis poieslalein reqniri,
alicro. cùni iddoctusquisque proferre possil, uli notai Lugo,
256. R. t" : Nog. niaj. ; dnm eniin absolviinr quis ibid., n. 100. Verùni ba-cnoiisnniciiinl ad judicianam
salisfadiDnis incapas, nuililuni eflicilur Sacranien- coininulationeiii, qn;o in pnosenti requirilur. L'iiiiuft,

ti;ni. Si dic.is non doberi salisfaclionom ab incapaci. ail La Croix, n. 1205, sacerdos exlra confessionem,
diciini non debeii |irioreni ab co cui pusleriur juslà de el respeclu coniossionis quam non audivii, non plus
cai:sà injungiliir. L'nde babel poleslalis quàm laicus.
257. R. -J.° : Nog. min. ; nlenini Pœtiitenli.T; Sacra- 244. Sed i.onne poteril aTuiuando idem confessa-
nieninni vorè mnlilnni dicoieuir, deberel debiiâ sibi rius, pœniteuliam extra Iribunal miitare? Poloril,
ad judieii prireelioneni iniegrilaiL' privari : porro non aiiinl coinmuniter, si Sacramcnlum adiiuc perseveret
privalur in pncsonli, quia salislaclio secunJa pro pri- nioraiiler, quia lune coramulalio inlra ejusdeni judi-
mo el secundo Sacramenlo v.iU'.l el dirigiiur; unde eii acluni licri censeiur. Verùin vix ullus (|uispiani
sicul sacerdos nini mnli;ar<-l Sacranienlnni, si nullain resolutionis iiujiisce usus fiori polesl, quia alii Saora-
injuiiyerel !>alis(,icli«nie '1 ei (pieni ex revel.ilione co- menium per ocio, alii per 1res dies, alii per ununi
gHiiScerel pl.nani Jnijilii indulgcnliani lucralurum, duiilaxat, alii |)or unain boram, alii inedià lantùm liorà
SIC neque in pra-senli Sacrau). iiUiai luulilare diceii- pordurare opinanlur. In praxi scquenda ul lulior, et
dus e>i. lia Lugo, ibid., n. 102. ab omni anxiclate libéra, eorum opiuio, qui nonnisi
258 Subd.l llenno. pag. -lOo, quôd licèt in rigore in iribiinali. aut penè in ipso, pnia dùiu bine egredi-
duplex ii.lercedal Saeranitiilnin , ulrunique lanien tiir sacerdos, vcl paulô aiite egi> ssus, et pœnilenliaî
p«?i nioduni nnitis babeaiur, salleui in r.nione Pœ li- oblilus, aul aliciijUS cura ipsà incompatibilis recorda»
teniiic viudicaiiv;e, quia poslerius qux-dam esl prions {us joeaiiens, siaiim redit, commuiaiioiieDi fieri ve-
 et7 TRACTATUS DE POENITENTIA. I»ARS II. 618
luni : quia non salis coiislai an extra tribunal, et uhi pont) judicium nccessc est ul iidcm pœniientes dell-
I

confessarii partes agcrc ticsiit, Iiabcai saccrJos cla- cla Mia ccnlilcanlur.
I

viiirn poiost ilt'iii. 2.')0 0" Tanien ex commurii doctorum scnloniià

[

'IVi. Hic (iii;i'(lam aiiimadvcrlciula, 1* non posse i

non accinalam peceaiorum repeiiiioneui, sed
rc(|iiiri

iiiiilaii pœi ilfiiliiim siin' jiisiA cuisit, (|ii;ilis osl ni;- ,

eain lanlùin'-piîcicni confessionis, undc saccrdos sla-
cossilas, iitililas nolahilis, gravis in cxociilioiie prio- lum pœiiilcniis intclligcrc valeat, puta toi annos in
ns pœiiiic iti;i! (Jifiiciilias, periciiliirn lraiis};ri'ssioiiis adiiltcrio, mollilie, ebrieialis babitu xixisse, etc. Sed
vol ox condilionc p(Kiiii('nlis, vcl ex ip-A cjus iiilinni- isiba'c el alia (iu:edaru ad banc nialeiiani spectantia
lalc orluiii, oxcessiis evideiis |,œ ii(i'iili;i; pr'.oris; ii!)i tracianinr ubi de Obligat. confcssar. Ul solvaniur re-
taiiieii cavc'iuiuin à pcniiliosà mollilic. V"i ciiiiii iiia- bidua
lis omnibus, ul tOMiniuiic cniplastrum. Hosarii uiiius
Qua>res 1" au pœnilens injunctam sibi pœnilenliam
rc»;iiali(>iicm applirant, facile pro graviori pœnilcii-
per alium iuiplere possit.
liam Iciiiorcin liahcbunl.
2iG. -l" Pi'Ssc aliqiiiiiido nuilari pœiiiloiiliaiii, licol
251. \\. r po.>sc, cùm opus ab alio faclum ccnse-
Inr ab ijiso pœnitcntc fieri, uti oleeiuosyna. Perinde
id non poslidol pœnilcji«, cùni alia inidlô plus piolu-
enini est au manu aliéna doncm paiiperi, an propriâ,
tura judic;uur.
cinn lanlùm inlcnd.il confessor ni allerius indigen-
2i7. 5" Non mulari priorcm pœnilonliam por boc
liaui è lunJo nieo sul)lcvcni ; nisi aliud, v. g., ad liu-
soluui quôd idein vcl alins sncerdos, audik'i corum-
miliiilioiiem pœnitentis inlcndissc coujicialur.
deni pcocalorinn confo^sione, liovain imponat ; sod
252. II. 2° id eli:im posse, de sacerdoiis couscnsii,
requiri ut confcssarius illam rovocare iiilendat, quia
qui, ni aitSylvius, liic, (|. 15, art. 2, ex ralionnbili lan-
senlcnlia scincl valida, imô et dtibia, inanc l, aut ma-
nere prx'sumi dcbel, doncc à legiliinâ aiicloritate rc-
lùm causa snbsliluiioneni banc perniillerc polest; et

vocctur. Vide Lugo, disp. 25, n.

dimvnodo ipse pœnilens non lorpeat, sed pro modulo
cil. 103. Uiide se-
quilur suo conetiir snllcm ex parle salisfucere. Qua' quidcm de

248. 4° Ad minus dubium s;ilisfaclione pœnali lanlùm, non aulem de inedici-

cssc, quod cum pluri-
Lus aliis docct Heiino, pag. 205, pœnilenlem, faciâ
nali inlelligenda sunl, cùm ba-c proprium esse dobeat

comniulaliono, adliuc posse,

opus pa'iiilentis, (jui nuscpiàni pravos liabilus per pias
si vclir, prioi i siarn pœ-
alterins acliones emendabil.
Jiitenli:c. Sentonlia enini légitime rcvocnla nuilinsjam
roboris esse videlnr. Aiunl quidein comniulalioiieni 255. Anantem si alins pro le jejimcl, prosil tibi ex
siib bàc lacilâ eonditione ficri : Nisi Pœiiileiis malii nd 0|)ere operalo jcjiminni illiiis, ni libi prodessct Imim,
priorem revcrû; sui)duiitqiic novarn Pœnitentiam in lucrenl ibeologi ; aflirmal Snares, quia dùm opus fit

unum Pœiiitenlis favorem imponi, nemini ponô in- ex pœnitentis pelilione, el confessarii asseusu, cen-
ciimbere iiccessiiatem ulendi favore. Verùm sidjlesta selur moraliier opus esse pœuiteniis. Aliter seutiunt
sunt h;ec, el piirùnimovenl. Si eniiu prenilenlia jirior Yasques, Lugo el alii, ipii solam jejunii bnjnsprocu-
noimisijH.s/fi </e causa comnuitari polest ; ea^nc; causa |
rationem, non verô jejmiiuni ipsnm pro sacranienlali
ut pluriinùm sil nolabilis pœ'iiilonlium utiiilas, cur salisracliom; babent; tuin quia opus aiieiium tion est
censeiilur sacerdtis inlendere ut ii pro nutu ad id pœnilcnlis aclus, ut esse débet salisf.iclio sacramen-
quod sibi inultô minus utile l'ucrit, redire possint? talis, ex conciliis Florent, et Trident., tum quia non
Cur liivoris instar babtatur oleclioqna; vix cilra prav imponitiir à confessarin, srd à pœnitente. Ulnt est,
judicium aninue fieri qneal? ILe (|ni(leni ralioncs non neqne cnim diutiùs immorandinn rei, qu?e à solà, nec
ita valent, cùm pœniicutia prior ob solum evce.ssiun h alinude saiis manifesta Dei volnntale pendci, ciiran-
commntalur; al vcl in hoc casu salins fuerit, ut ciiili- |; diim, ([ucad fieri polest, ut fj-aisque iniiiuilalem suam
bet dubio pracludalur aditus, plenatn lacère pœni- |' porlet ;
quanquàm et id satagendum pœnilenlibus,
tenti libcrtalem quod mabieril ampleclcndi. Quin et *^
ul aliorum precibus ac sufTragiis adjnvcnliir; lis pr;e-
ut sua ccrla cnilibcl Sacramenlo servclur integiii.is, ;' cipuè qna; |.iis quil)nsdam sodalitalibus annexa sunt.
semper cnrandimi ni aliqnid uiriusque pœnilenliiu |i 25i. K. 5" Pœmlens proprin auctoritale subslUnere
adimplealur. ^ alium non poicst, qni luco ipsius pœuilentiamiinpleal;
249. 5° Non posse priorem pœnitentiam, vcl ab !| ita Alexai der Vil, in Censura propos. 15 : i" quia ex
codem confessario mulari, nisi confusam menle ge- I citalis conciliis maleriasacrameiili sunt 1res pœniten-
rat, aut ex parte pœniientis suscipial, nolitiam peeca- :|
tis aclus, cnntritio videlicel, cic : ergo sicut coiilritio

loruin, propler qu:i; banc imposucrat ; vel ab alio, per alium poni nequit, sic nec alii demand;iri salisla-
f

iiisiaudilis peocatis proptcr (pi.Te eadem fueral impo- clio ;

2° quia actio pcrsonalis non polest ab alio sup-

sita. lia Vasques, q. 9i, ubi opposilam iNavarri ac pleri : salisfactio aulem pœnalis, non secùs ac offtcii

Toleli opinionem ?u7ii7 ab intrinseco probabidlulîs lia- rccilalio, audilio n»iss:i', ji'jiuiii opus, esl quid ma.kimè

bere docct; ila el Snarez, laigo, c(c. P»;itio est, tum personale, quia imponilnr ob culpam personaiem.
quia >ecunda piMiiteiilia débet esse sacramenlalis, ad Ulique, ail ad iira'dictam propos. Viva, n. 5, si Deus
quod rcquirilur boc sacrainenlo | aliéna cnntenlns esset salisraclioue, abinidc pro quo-
ul sitpio ppccaiis in

confessis; tum quia sacerdos jurisdiclioncm in pœni- j| vis culparum cumulo satisfieret per iufinilas Cliristi

tentes, nisi in boc judicio exercere nequit. Ad hoc ifi saiislaciiones. Undc in bujusmodi casibus valere non
 6S9 iAV. M. l'I- Î5A 1I.sk ACTIONF. 630
çolosl id reg. li juris, in îi : Qni pn alium facit, est i
' Sylvius, liic, q. 15, art. 1. Nobis latnen, sirul cl Ton-
^tcrinde ac si facerel per se ipsum. lasio, verbo Péuilence enjointe, cas. 13, nmliù dccen-
Ou.iTt's '2"
an pa-nilontia sacmuoiilalis i-x aliqnâ liiis, mullo cl iulius \idrliir, si suuni, cùm polest,
ipsatn adinipUMidi iiitcnlionc pcriiri dt'ln al. inimu la uniciiiquc prccplo assignetur lempus. Quando, pre-
est, V. g.,parvionicii ivciUUio; liaiici]iià iunài'x dovo- cor, in Dcum diviies erimus, nisi cùm uiiivcrsum de-
lione solilus cras.implèsii, immenior pœniloiilia*. An «t bilum nob^sdimillil?
raliouem habeal pœiiileiilue.domiôrci'iuire Icnoberis' Clnares V an qui invalidé coiifcssus est.imposilam
•2,10. Ne^al I.Mgo, il)id., n. 57. Nec liioc nailliiiu sibi salisCac tioneni iniplcre lenealnr.
rccodil Suares. tùm docel snflicorc ni posloa iiilra 2.",'J. R. neg., quia nnllum esl Sacramcnlum quod
tenipiis, qiio laie opiis (ieri dobebu, vebs pcr illnd d beat compleri. Salis ergo osl ut nova (iat confessio,
I)œnilonliam liiam adimplevisse. Coiilrariuin loiiciil eique rcspondeos pœnilenlià impleaiur.

alii phires cmn La Croix, lib. 6, pari. 2, n. l'286, Quaeres 5" an cui indicla esl in pœnilenliam ofli-
1" quia salisfaclio ul aliniiid ex opère operalo eflicial, cii canonici recilalio, eam cum alio , non sccùs ac.

débet abtpiid esse perlinens ad S;icraiueiilum; alpii bre\ iarii rccilalionem, allerné iinplere possil.

ad minus incerlum est an ad Sacraïuenluni pertineal, 2G0. .\sscril Navarrus in Manuali, cap. 10, n. 19;
quod independenler ab ipso praislalur, et suie ullà sed meliùs cl luiiùs negant alii cum Ponias, bic, cas. 5,

inlenùone sallem virtuali ad ipsum vel ad confessarii , tum quia pœnai parlem adimit sibi qui cura alio ré-
inipositionem re/leciente ; T quia confessarii, cùm di- citât; tiim quia pœniiens gcril personam roi prose
cunl : Hoc vel islud faciès pro pœnilenlià, plus dicere solo deprccanlis, cùm è conira qui breviariumreciiai,
vidcDlur quàm Ecclesia, cùm dicit : Hàc vel illà die et pro loiâ Ecclesii, et lotius Ecclesia; nomine reci-
jejunabis. tet. Unde ex sensu et consensu Ecclesiae tam apiè à
256. Nec obsiai quôd pneceplo audiendœ niissae sa- pluribus alterné recilalur breviarium, quàm ab uno;
tisfacias, si eani fesiivà die, nescius licèl aut imnie- hxc aulem concessio ad pœniteniem nullà de causa
raor fesli audieris; siquidem ad bnjnsmodi prcecepta exlendi polest. Opinioni huic ut luliori adbï;rendum
salis esl ut opns quàcumque ex inlonlione ponalur. credimus.
Âliud esl in aciione sacramenlali, quin et iis qua; pe- Quaeres 6° an cui niitior iniposita est salisfactio,
culiareni iuienlionem es naturà rei exigunt. Unde si j
graviorom sibiraet imponere et implere leneaiur.
feslà die missam audias, ad quam lum ex Ecclesiae 261. Negai Ysambcrtus, disp. 28, art. 12, ubi post
pr3:;coplo, tiim es privalà voli loge, lum et ex con- Tapernm et Dom. Solo docet, praecisè et per se lo-
fessarii jussu tenebaris, fatebimiiir penè omnes le quendo, sufficere pœnilenti de suis peccalis eliam mor-
voli, pcenilenli.c et fesli perinde immeinorcm, Ec- talibus conlnlo,ut silverè in conscientià paratus satisfa-

clesiaî legi, non auieui volo aut pcenilenli.c fecisse cticnem exercera, tibi et quando ab aliquo suo supeiiore
salis; nec cerlè est cur volo magis quàm pœni- injungctur ci, vel post morlem in Purgatorio. Rationem
tenliie salisfecisse dicaris. Ha'C opinio non ul lutior dal quôd Dcus crga nos verè pœnilcnles babet se, ul

tanlùm sed et ul verior tonenda esl in praxi. Fa- palcr oflensus ad lilinm cu!p:t? sua; verè pœniteniem,
,

cile tamen credani bic sufficerc inieiilioiit:m semel secundùra id Psalm. 102 Quomodb miserclur paier
:

habitam, cl virlualiler pernianentem. Unde cui indi- filiorum, niisertus est Dominus timentibus se; atqui pa-
clum esl ul tolo nieiise singulis pauperibus slipem t r lege propriè diciâ non prx^cipit ut filius ?emeiipsum

erogel, si id inlenderil ab initio, salisf.iciet deinccps, casiiget, sed lanlùm in llagella, si obveniant, para-

etsi nibil cogitel de coniessarii priceplo. lus sii.

Qua?res 5" an pœnilenlià impleri possil per cxsccu- 262. Ha;c tamen opinio, licét in casu bon^e fidei
tionem alierius pi-xcepti aul sallem per lempus que prodesse queat, nec salis congniit Scripiune, qna; di-
pnçceplimi aliud impklnr. gnns pœnilenliae fruclus in bac etiam vilà requirit,
257. R. ad primum pœnitenliam brevem non im- nec consonat exbiljilo loties supra Patrum agmini,
pleri, dùm impîeiur aliud pr;i>ceplura : unde cui prce- quod unanimi concenlu pœnilenliam jam nunc requi-
ccplum esl ul jejuaet fcrià 6, non salisfacil. si hàc rit crimini non imparem. Non sufficit, aiebal August.,

ferià occurral jejuniiim Ecclesia;, quia alioqiii nullam serra. 551, n. 12, mores in melius commular.-, nisi eliam
ex indebilis salisfactionem indicerol confessarius ; de Itis qtuv facta sunl, tatlsfaciat Deo per pœnitentiœ
quod regulariter prxsumi non débet. Aliud esl si je- dolorcm, etc. Nec tibi blandiaris, ait Pelrus Damia-
junii opus ad lolum annum, vel niultam aniii parlem ni, si graviter peccanti levior pœnitentia rel à nesciente^

indiclum fuent, quia tune lœnilenlia objectum grave vel à dissimulante dicalur..., quia dignos pœnitentiœ fru-
salis habere non desinil. clus requirit Aliissimus. Rursùm Auguslinus, serm. 19,
258. R. ad 2 : Censenl plerique satislieri posse pœ- n. 2: Peccatum impunitum esse non potest; punietur
nilenliae, quo lempore alii prceceplo Ot salis, modo ergo, aut ab liomine, aut à Deo judicante. Quis pcrrô
opus unum non excliidal aliud; unde, inquiunt, cui sui chrisiiané amans poslerius eligere ausil?
ad pœnilenliam injuncla esl rosarii recilalio, banc Nec obest adductum ab Ysamberio exemplum pa-
adimplet per lempus missse ad quam ex fesio vel ex Iris : Is cnim, pr.clerquàm si verè sapil, austères
volo leneliir, quia recilalio ha« debilam miss;e atlen- vultus exbibel filio, doncc contraria agendi ratione se
tionom non impedit. sed juvat; ita cum aliis muliis probel emendalum pauciora liomo ab bomineesigere
;
 «1 TRACTATUS DE P0!:MTF:NTIA. PARS 11. 632
poto«l, quAm DcU8 il crealura siiii. lia idem Pontas, fl idio salisCadori a et honestn sit et supernaturalis, cl

<:is III li.iJMtu gralia- elicita. Sit jain

iliid , 'i.

yi ^l•^ 7" :iii c lipi:'!!! insig'iilor (l.igidnso, saccr-

I
CoNCLiisiu l'itiMv. Satisfaciio sacrainentalis pœnam
(loli |(ia'(i|iiiè, injiiii^i pn^sil iiigrcssiis in rcligio tcinpnialni ex opère operato rcnii lit; majorein aul
I

ticrii. iiiiiiorcin, liiin pro grad.i Ojieris, tniii cl pro salislu-

'i(»3. R. UMdcri q-iidcm po si- niinislro sano siicii- ciiiitis disposilioiie.

lipè vivciili, ut :i(l iirlii-s i-irMi-ii nuivdlcl, proiil loiini- 2()(i. l'rid). prima pars ex Trident. , sess. 1-!,

IiitS. R riiiirdiis; ;il id vix ne ne vi\ i|iiidi'm i vilo cap. 3, iil)i ilicit ir très p'cniienlis aciiisessc liujusSa-

al ,iie it-liiclanti c^s<- ha' raine iImI 1er iniitoiiciidiirn. crainriiti parli s (piale.nm in pœnilcnle ad inlrgritatetn

Inii\>ilus in r.liyioiieni, ait S. Tlriiia> in 4, disl. IG, .sacra;iienti, ad pleiiamiine et perfcclnni peccatonirn re-

nuit s'il voluiitdiirs, et à divii:;^ vncalinrii' pedcai. tioii misionem ex Uci in.slititlione rvtiiiirunlur. Uiide sic :

poii's' nlinii hij'HHji ; el si aH(ini ciiiuiicx iiijuiigere iiivc- l'.x cilatt» (extii saiiblactio, non secns ac alii duo pœ-
iii iiliir, tnagis t'sl co'isiliuni, qniini j'rœceplum Qiinlibel lileiilis aeiiis, ad peccaiorum rcmissioncin ordinalur ;

eiii.ii pœiii eiitiii tix.uà. li vissiin.i rcUgiu rsl m ijor siiiis- adeù pi<' ni ii ex opi-re operalo ; atipii saisfactio nec
fiic w, iii (iHii)ilinii lioiiiu abdiail propiinni volunluton, ordi laliir, ad reiiii-sioniMii culpa;. ci'iiii liane tollat

ipui iiiil est liomiiii ciiiiis. lia idem, cas. 9. al) oliilio; nec ad reiiiissidiiem j'Oe if a;.crn e, ipiia et
â(>4 Qiiid de saciann nlali salisraclioiic in statu lii'C siiiiiil Clin cn'pa siililata e»l. Krgo sii.eresi ni ad
pcci.li adimpletà senlitiiduni i-il, sufli ictir i'X|)oii- teniporalis pœiia' reiiii>sioiu>m onlinelnr. Atjiie id

diniii< viipra, n. 90. snhiiidicat I). Tli<mias, (pudl. 3, art. 28, ilii : VAim
(,)ii;iTes 8" rjuid de lis scidi-iidinn i|iii nt ilioies Siiiisfaclio à facnchie absolntè in,uncta, >,it pars pœni-
f on!', ssarifis de iiidiKlri:^ qiia'nnit et in(|.iirunt. — tfntiœ , nmntfesliim est qiibd in câ opnaïur vis cla-

11. (iiin lleinio. [). 218, siispeclani adrnodiini, ne lal- vium, ita <iuo(l amjtliiis valet ad expiandum peccatum,
S'iii dfxeriin, vid.ri ronini pœnitentiani. I-. cnin eo- quàm si proprio arbiirio homo faccret idem opus.
riiin spcpns csl , nt et cilins ahsfdniio.iein snffi- Etverô pars Saerainenli oo modo qiio pirs est, ef-

i-i'iil r, et leviort's pro i-raviorihiisdclif.is poe iicnlias fectmn sibi respondonlcm ex opère nperat » < perari
K'cipianl. LHnnnqnf a::l 'iii ul in CDiifes-aiii-, sic cl in débet ; sed silisfaciio sacramenlalis el pars inlegrans
pd'Ki e te mi losnin est; si eniin puesil a'qins inli- piniiloiili.e , oui rispondei remissio pœn.e icniiiora-
leic dchel sacerd' s, cur cas dcc li an- pos il pœni- lis. l'iiyo.

tcns? Miruni saiiè, :.iel)at Gnid . de S>'e, Alrel)al 2()7. Non ncgo aliqnid pœn.T temporalis per alios

epistop is, quôd dtnn jiisli per iinani ciiuis viani ad h salisfaciione aclus reinitli : a-gor enim , oui non
sa'ntcni devenire po^siml, scelesiiores ipiiipie Icneni
iiniioiiiliir '•ali^laciio, ceii>etur eô niinorl in pnrjiato-
ac facileni viam sollicité rio pœiia; obnoxiiis, qiio cuiii majori etiain altrilione
(pi:i;rant. Rotnndô et non
obscure S Rcrnardinus Senensis Qui vudunl ad absolnlionein r cepit; sed si eH'ecinni iiunc ips;e etiam
:
taies,
qui dfint minores pœiiiteiitias. cnnsâ evitandi bonos cou- aiirilio el conlessio vi Saeramenli pariunt ;
paril à

fess-res, et non hub ndi poniitentias congruns fortiori qua; ad euni directe ordinalur satislaclio.
et magnas, ,

268. Prob. secunda piirs 1° qiiia iiiinor satisla-

fion plus habent conlrilionis quùm diabolus. , si

clio aliqnid pœii e teniporalis iiillal,quia ad id virlule

ARTlCLI.l.S V.

De effeclibiis SiUisfaclionis.
claviuni éleva ta est ; eigo major pari de causa majo-

2(i5. Plures salisfa^tionis efïcctns recensol Triden- reni auferrc debel.

cap. 8 1' 269. 2° Quia si major pœna per niaj'irem satisfa-

tinnni, sess. l-i, : nimirùm cITicit ne peccala
levio a puinntes, in gravi' ra lobamur cnni
ctioiiem non lollatur, minor per miiioreni : vol quia
, lia'C iH)n-
nisi s,'r:.vi()iil)us pœnis expnngi pn^slnl ,T milla t(dliliir , vel quia oiniiis j'cr niodicam etiam sa-
niagnoprrè
à pcccato revocat, cautiort'sqne et vigilaniiores in futu- lisraclionem tolli ur; atqni neutriim dici potesl:iion
riim pœnilentes reddit; 5° vilios-is lubitns contrariis vir- priinuin, ni ciiostal ex lolius Eccle.^i;e sensu , et prima
lulum aciionlbus tollit; >" l'w est alià onini securior ad hnjiis coiiclusionis parle ; non secundnm , Inm quia
amovendinn imniinenlemà Domino pœnam, si cuni vero nullo probari potest argiiiiieiilo conniiiines i
oenileii-

aninii dolure freq lentelur ; ly" i.hnslo Jcsu, qui pro lias respondere pœnis (pia; liiend;e super.sunt ; tiim

pecciitis ni.siris satisiccit, conformes tios facil; 6' ccr- (piia m.ajor interdinn , inlerdiim el minor eidein pec
lissimam salulis arrham iira!l)cl,qnia si compniimur, et
» alo satisfaclio dcceruiliir. Id aulem non (ierct si cni-

conglorijicalinmr; V cedil in aîdificatinneni alionnn, piam consiarei linjns vcl iliius satisfactionis valorem
qui Deuin ex plenà peccatoris conveisione giorifi- luiic vel illi pœ kc resp:)ndere.
cant. 270. Prob. lerlia pars : Satisfaclio , utpolè pars
Verùn) solida liiec liieol- go<« pnrùm movent, quia Safranieiili , eodeni debel operari nioilo , (pio Sacra-

l'Ciliora : sedulù igilur cxpcnduni, i" an sati faclio nieiila ; atqni ha-c pins \ei minus operaïUnr, pro ma-
ex opère operato pariât leni|)oralis p i na; remissio jori vei miiiori recipienlis dispnsitionc ; crgo.

r.ein, el -inôusque; 2" an eodeni modo acluales gratias 271. Ex bis cniliges r yœn.v. reinissionem non
f l gialiaî hal)iluaiisan2mcnlnin produ<at Ideô auteni co:)sisleie in indivisibili, qiiamvis in indivisibiii con-

» on loqnimur de opère op 'rantis, quia certum est sistai remissio macnl.e lellialis. Macula enim loia tolli

ulrum.que effeclum hoc modo produci posse, dummodô il debei,quia luUidebei id onme cum quy incompossil)ilis
•S9 CAP. VI. DE SATISFACTIONE. 054

est gralia. Toia vorA poena non toUilur ,

quia coiisiai I n. 3f>, siiadelur ,
quia salisfactio ut pars Sacramenli

ex parlibus imillis , (iiiaiimi singul.i» per salisfaclii)- dei)el lotiiis natiiram partit ipare ; alipii nalura tolius

iiein sibi parem exitiiiigi tiebi'iil ; i\uM suocossiva Saeranienli esl ni graliain ex opi-re operalo conférât ;

pœii.K loiiiiNsio , m per salisfatiiomMU ex opcrc opo- ergo Cl eani prodncere débet salisfactio : jam verô
raiiiis, sic el por sacrimeiiialein lieri poic l ;
unde si b:i!C gratiam primam prodncere non polest, cùm cam
satisfactio piiiios habeat parles , mimiilur dobilum al) absoliilionc prodiitlam supponal; crgo ejus saltcm

pœna' .
proiil cre->(iiiil salisfai lioiiis parles. angnienlnm parère d' bel.

272. Colliges 2°, pins ex conimuiii dociorniu sensu Séd ne(pie ba.'C ralio nmlli'im nrget; salisfactio

operari niDdicam salisfaclioncm saeraiueiiialeni,(piàni enim id per se soiam eflieere non débet, quod pro-

mullô majorein sp(»nlè assiimplani ,quia priori anne.\a prius esse débet omnium Sacramenli partium eiïc-

est virlus claviiim , non ileni po^leriori. Unde cliis. Tatis porrô est gralia, enjns produclio est elfe-

275. (Colliges 3*, (juod jain dixinuis , consnltum clns lolius indivisibiiiler Saeranienli. Elvero Triden-

esse m conlcssor posl(piàrn delenninalam poenilenliii! tinuni, sess. G, cap. 1-4, duos Saoramenlo Pœnitcnliai
speoioni injmixil , sacranienlal 1er eliani injungat ad^cribil cllectus ,
quorum prior est ;elern.e pœnai
quidquid à pœniteiile pr.uslabilnr boni . sallein ad remissio ciun cidpà , et bunc tr.buit absolutioni et

cerlum leinpus , ad oclidinnn pnlà , ad ineiiscni , ad confessioni ;

po>terior est remissio aul poiiùs solulio

annnm , elc. Id anleni vel ex|ires>>iin faciendinn , vel leniporalis pœn;e post a;lerna', pa'n;c ac culp.e re-

per h:cc vcrba : Quidquid boni feccris, elc. (ijua; nuilli, missionem siiperblilis ; cl binie Iribuit salisfaetioni ;

ulpolè de se nieram sacerdolis deprecalionem ,

per neque, lotà sess. 1-i, alinm assignat elfeclum salisfa-
se sola ad Imnc efruciiim suflicere negant), l'orinaliler ctioni, qnàm quod hx-cpoenam temporalem expungat.
intemlendnm. 278. Suadctur 5", quia si pœniiens quo icnipore
CoNCusio II. — Probabile esl saiisfaclionem in absoivilur, cxhiberet oninia salisfaclionis opéra, ma-
aclu exercilo non coiiferre novam graiiam ex op re jorem gratiic ellectum reciperet ex opère operi'to,
operalo. Sua tanien eslopinioni contraria, qua; sancli quia S.icranienla meliùs operanlur in meliùs disposi-
Tlioinx' esse videtur ,
probabilitas. tis. Ergo, etsi post absolutionem eadem opéra prai-

274. Pn»b. prima pars conlra Suarem , disp. 58 slat, majorein gratiam recipere débet, <|uia b:ec ejus

scct. 2, 1" quia cfl'oclns ille salisfactioiii cilra grave salisfactio cum aliis Sacramenli parlibus moraliter
fn daniciilum iribni non polest , ni i)enè adverlit coiijungilur.

Marlinon , disp. 51, n. 63; atqui nuiluni id genus 279. Al et islb;cc quoque ratio parùm efficax vi-
occnrril in pnesenti. detur : ideô enim qui snb ipsum absolnllonis tempus
275. 2° Quia si satisfaclio ex opère operato gra- onniia exliiberet salisfaclionis opéra , uberiori gralia

iiam pariai, vel recunoilialivam simplicilor , vel ejus donarelur, quia et magis dispusilus accederel ad Sa-
angmenlum : non primam , cnm bac jani per absolii- crainenlum , el Sacramenta [lus oiieranlur in meliùs
tioneni collala fucril ; non secunda.n , (uni quia non disposilis. Sed lune lotus is gralia; effeclus eo dare-

est cur magis saiisCaclioni praecisè sumpl;c ,

qnàm tur leinpore ,
quo Sacramenlum perlicerelur ; idque
allrilioni , vel confessioni solilariè suni[)lis, iribuaiin- majoris salisfaclionis iniuiln, tanquàni melioris dispo-
specialis graiiam produclio ex opère operalo; luin cpiia silionis. Al cùm posl Sacramenlum essenlialiter per-
non est singulis di\i.>ini parlibus iribuendum , id !
acluni adimplelur salisfactio ,
jam ea disposilionis lo-
qudd ea'dem coileclini pariunl ; neque enim singulai cum iiabere non polest.
Sacramenli parles Sacramenluni esse debent ; alqui Suadelur 4°, quia salisfactio non solùm esl in vin-
pœnileiiliix; parles colleclim in |troduclioiiem gralia; diclam peccali , el pœn.e remissionem , sed praecipuè
velul in louilem effeclum inlluiinl. Ergo perpcràm in medieinam à fuluris morbis pncservanlem ; atqui
graliiC pioduclio uni inler eas soli iribuilur. ad bunc effectum gralia maxime necessaria est.

Et cerlè salisfaclio peculiarcm suuni cITcclum Al regeri posait aclu les gralias quibus in relapsu
qui esl pœniB remissio , cilra novam graliaî infusio- coercemnr haberi ab ipso Sacramenlo ,
quod simul
nem habere polosl, cùm per miss;e sacrificiuin rc- cum graiià juslilicanle jus dedil ad liujusmodi auxilia.

millalur vivis el d.'lunclis jiœna ex opère operalo ;

Quod aulem loli compe'il Sacranicnlo, non proplerea
neque lanien his ex opère operalo jinfundalur gralia s li salisfaclioni compelere débet, quanquàm , ail

vi sacrilicii. Marlinon, ibid., n. 71 , non esl improbabile satisfa-

276. Secunda pars suadeiiu' l" ex aiictoritaie S. ctiiniem parlialiter el inicgraliter concnrrere ad ob-
Thom;e, qui, 5 p., q. 90, arl. 2, ad 2, sie baiiel : linenda ilia auxilia ,
qii;e posl ejus execuiionera con-
Salisfactio confert graiam proul est in proposito , et i'ennilur.
augel eain proul esl in exccuiione , sicut eliani Bapii- Milii u:raque opinio .rquè pro!)abilis. vel aequè in-
smus in adutiis, per conuiiioneni el charilalem jani cer:a videtur. Prima, prielerquàm D. Th im:p. conira-
jusiificatis. (licil, nullâ vaiidà ralione nililnr : etsi enim omnes
IliEC quidem videnlur ajjerla , el malè sohunlnr à slniul pœniletili.e parles in primariuni ejus effecluni
Marlinon, ibid. , n. 68. Veiùm cilra probuli neiii ul- iniliiere debent, (juidni liaruni una, salisfactio videli-
lam asseruiilur à S. doctore. cel, nli pars