Você está na página 1de 26

Conlos e NoveIas

oiloIela
An|cn Pat|cti|cn Tcnc|nct





2

Anton Pat|otltch Tchekhot
(Lsciiloi iusso)
29-1-186O, Taganiog
15-7-19O4, adanveiIei, AIenanha



Sobre o autor:

Anlon Tchecov nasceu en 186O na Ucinia ~ enlo peilencenle a
Rssia lsaiisla ~, fiIho de una fanIia huniIde, seu av havia sido seivo
da gIela e seu pai eia un pequeno coneicianle. Mesno assin, con
nuilos saciifcios ieaIizou esludos secundiios e ingiessou na IacuIdade
de Medicina de Moscou, paia onde se liansfeiiia con lodos os faniIiaies.
A piofisso de nedico Ihe piopoicionou un giande conhecinenlo da
vida e do sei hunano, e o sucesso inedialo de seus piineiios conlos
(hunoislicos, en geiaI) e a iecepo fuluia de loda a sua olia,
especiaInenle peas lealiais de enoine aceilao plIica, peiniliian-Ihe
vivei de sua pioduo Iileiiia. Ln 1898, casou-se con una ceIelie aliiz
do lealio iusso e, en 19O4, alacado peIa luleicuIose, veio a noiiei na
AIenanha, paia onde foia en lusca de neIhoia en seu eslado de sade.
Tinha enlo 44 anos.

3
Tchecov invenlou una nova foina de escievei conlos: un
nnino de eniedo e o nxino de enoo. As hisliias inliiganles, de
desfecho inespeiado, que piedoninavan enlie os pialicanles do gneio,
eIe piefeiiu ciiai alnosfeias, iegisliando siluaes aleilas que no se
enceiiavan no fin dos ieIalos. L o que chananos hoje de conlo
nodeino. Con una viso de nundo oia hunoislica, oia poelica, oia
dianlica, Tchecov caplou nonenlos ocasionais da ieaIidade, falias de
vida, pequenos fIagianles do colidiano, eslados de espiilo da genle
conun. A geniaIidade de sua aile esl en liansfoinai una seiie de
incidenles Ialeiais e de poinenoies apaienlenenle insignificanles da
exislncia individuaI en iepiesenlaes peifeilas do deslino hunano.
No conjunlo (incIuindo-se ale nesno as hisliias cnicas), a olia
de Tchecov e piofundanenle neIancIica. Tedio, vazio e faIla de senlido
coiioen a aIna de quase lodas as peisonagens, cujas iIuses so desfeilas
no dia-a-dia, na lanaIidade en que ludo (anoi, ideaI, lusca do piazei ou
do liiunfo) se conveile. A vida, no canpo ou na cidade, nas piovncias ou
na capilaI, e senpie a nesna: conun, nedocie, desaIenladoia. No
inpoila se os piolagonislas dos conlos so aiislocialas ou luigueses,
funcioniios ou ailislas, opeiiios ou canponeses, honens ou nuIheies:
o que os aguaida e a nesna liisleza nida, o nesno locejo, a nesna
anaiguia. Un veu cinzenlo colie a ludo e a lodos. Apesai disso, cono
olseivaian viios esludiosos, solia en Tchecov un ncIeo de
conpaixo peIos seies hunanos que confeie a seus lexlos una douia e
una leIeza insupeiveis. L Iileialuia das naioies que j se fizeian en
quaIquei epoca.
Olias
Seus Iivios nais conhecidos so:
Ccn|cs c narra|itas
Un duc|c
A sa|a nuncrc scis
Una nis|cria scn inpcr|ancia.
Lscieveu paia o lealio, piineiianenle a faisa, depois o diana.
Lnlie as suas peas, deslacan-se: O |ic Vania, As |rcs irnas, O can|c dc
cisnc, Un |r4gicc a fcra, |tanct, elc.

4
Bnrbn!cta


I

Todos os anigos e lons conhecidos de OIga Ivanovna foian ao
seu casanenlo.
~ OIhen paia eIe: no e veidade que len quaIquei coisa` ~ dizia
eIa aos anigos aponlando o naiido con a calea, cono paia expIicai
poique desposaia aqueIe honen sinpIes, nuilo vuIgai, que no se
dislinguia en nada.
O naiido, o conseIheiio liluIai Ossip Slepanilch Dinov, eia
nedico. TialaIhava en dois hospilais ao nesno lenpo: nun cono
inleino, foia do quadio, noulio, cono iesponsveI peIas aulpsias.
Diaiianenle, a pailii das dez da nanh ale ao neio-dia, dava consuIlas e
lialava os doenles da sua enfeinaiia, depois, ia de caiiuagen paia o
hospilaI onde fazia aulpsias. A sua cIienleIa pailicuIai eia escassa, e no
Ihe dava nais do que uns quinhenlos iulIos poi ano. L e ludo.
Iaiece que no h nais nada a dizei deIe. Lnlielanlo, de OIga
Ivanovna e dos seus anigos e lons conhecidos j no se podia dizei que
fossen pessoas vuIgaies. Cada un deIes eia nolveI a sua naneiia e
gozava una ceila iepulao. Uns linhan ienone e consideiavan-se
ceIeliidades, oulios, ainda no havian ganho fana, nas pionelian
nuilo. Lian esles: un aloi de lealio, ailisla de giande e ieconhecido
laIenlo, honen dislinlo, inleIigenle e nodeslo, neslie de decIanao,
que ensinava OIga Ivanovna a iecilai, un canloi de peia, lonacheiio
ioIio que, enlie suspiios, afianava a OIga Ivanovna que eIa eslava a
despeidiai-se: se no fosse pieguiosa e fizesse un esfoio, daiia nuna
espIndida canloia, aIguns pinloies, a fienle dos quais eslava Rialovski,
un joven dos seus vinle e cinco anos, Iouio, nuilo len paiecido, cujas
olias, dedicadas ao gneio, paisagens, aninais, eian xilo nas
exposies e cujo Ilino quadio foi vendido poi quinhenlos iulIos ~ eIe
coiiigia os esloos de OIga Ivanovna e afiinava que eIa podeiia un dia
vii a ciiai quaIquei coisa de jeilo, un vioIonceIisla que salia fazei choiai
o vioIonceIo e que ieconhecia fiancanenle sei OIga Ivanovna a nica
nuIhei que o salia aconpanhai ao piano, un Iileialo, laslanle joven,
lodavia, j nuilo conhecido, auloi de noveIas, peas e conlos. L quen
nais` Ah, sin, ainda VassiIi VassiIilch, un piopiieliio iuiaI, iIusliadoi e
vinhelisla diIelanle que salia liaduzii liiIhanlenenle o esliIo das canes
epicas iussas e pioduzia veidadeiios niIagies no papeI, en poiceIana e

5
en pialos coleilos de fuIigen! No neio desles lonios, Iivies e
ninados peIa soile, se len que deIicados e nodeslos, que se dignavan a
Ienliai-se da exislncia dos nedicaslios s en caso de doena, e paia
quen Dinov soava cono una paIavia vazia ~ no neio desla genle,
Dinov paiecia un eslianho, un inliuso, dii-se-ia ale pequeno, enloia
fosse aIlo e Iaigo de onlios. Dava inpiesso de usai un casaco que no
eia deIe e una lailicha de caixeiio. AIis, se fosse esciiloi ou pinloi,
diiian que, con a sua lailicha, fazia Ienliai ZoIa.
O aloi dizia a OIga Ivanovna que o seu caleIo coi de Iinho e o
veslido de noiva fazian-na paiecei una esleIla ceiejeiia quando, na
Iiinaveia, se colie de deIicadas fIoies liancas.
~ Oua c! ~ inleiionpia-o OIga Ivanovna, agaiiando-Ihe a
no. ~ Sale cono as coisas se passaian` } Ihe conlo... Dinov
lialaIhava no nesno hospilaI que o neu pai e, quando o polie do neu
pai adoeceu, Dinov veIou-o dias e noiles a sua caleceiia. Que saciifcio!
Ouve, Rialovski, e o senhoi esciiloi lanlen. Islo e nuilo inleiessanle.
Cheguen-se nais paia aqui. OIhen cono eIe e alnegado e conpadecido!
Lu lanlen passei noiles en lianco ao pe da cana do neu pai e ~
inaginen! ~ acalei poi calivai, inespeiadanenle paia nin pipiia, o
coiao desle nosso honen! Dinov ficou enleiado poi nin ale a iaiz
dos caleIos. L ceilo que o deslino e poi vezes lo capiichoso. en, depois
da noile do neu pai, eIe vinha poi vezes visilai-ne, enconlivano-nos
na cidade, e una leIa laide... pediu-ne en casanenlo. Assin sen nais
nen nenos... Choiei loda aqueIa noile e, enfin, lanlen ne apaixonei
Ioucanenle poi eIe. L c ne ln cono esposa. No e veidade que h neIe
aIgo de foile, de possanle, cono un uiso` Agoia s lis quailos do ioslo
deIe eslo fiacanenle iIuninados e voIlados paia ns, nas quando eIe
oIhai paia o nosso Iado, veio a sua fionle. Rialovski, o que dii desla
fionle` Dinov, eslanos a faIai de li ~ giilou eIa ao naiido. ~ Anda c.
Lslende a lua honiada no a Rialovski... Assin. Sejan anigos.
Con un soiiiso londoso e ingnuo, Dinov eslendeu a Rialovski
a sua no e disse:
~ Muilo piazei. Conheo un Rialovski que andou na facuIdade
conigo. No sei seu paienle, poi acaso`


II

OIga Ivanovna linha vinle e dois anos e Dinov liinla e un.
Depois do casanenlo, a vida deIes coiieu peifeilanenle. OIga Ivanovna

6
coliiu lodas as paiedes da saIa de eslai con esludos da sua auloiia e
oulios, enoIduiados ou no, e ciiou una lonila confuso de lagaleIas
nun canlo junlo ao piano, aluIhando-o con guaida-sis chineses,
cavaIeles, panos de coies vaiiegadas, punhais, luslos, fologiafias...
Adoinou a noda iussa a saIa de janlai, expondo pinluias islicas,
penduiando aIpaicalas e foices nas paiedes e, nun canlo, una gadanha e
un ancinho. Ioiiou o lelo do quailo de doinii con un lecido escuio,
paia o asseneIhai a una giula, ps una Ianleina veneziana en cina das
canas e coIocou a poila un nanequin con aIalaida. Toda a genle achou
que o joven casaI aiianjaia un ninho encanladoi.
OIga Ivanovna Ievanlava-se lodos os dias poi voIla das onze
hoias, locava piano ou, se eslava soI, pinlava a Ieo. Aps o neio-dia, ia a
casa da sua nodisla.
OIga Ivanovna e Dinov dispunhan de pouco dinheiio ~
juslanenle o necessiio ~, poi isso, paia podei eslieai veslidos e fascinai
as pessoas con os seus liajes, eIa e a sua nodisla linhan que nelei-se en
aslcias. Muilas vezes, pegavan nun veslido veIho, davan-Ihe oulia coi
e, con pedacinhos de luIe, ienda, veIudo e seda, que no cuslavan nada,
pioduzian un veidadeiio niIagie, aIgo de fascinanle e fanlslico.
Depois da casa da nodisla, OIga Ivanovna coslunava visilai una aliiz
conhecida, paia se inleiiai das novidades lealiais e lanlen paia
conseguii un liIhele paia una eslieia ou una fesla de leneficncia.
Depois, linha que passai peIo a|c|icr de un pinloi ou poi una exposio,
deixai un convile a una ceIeliidade ou ieliiluii una visila ou ainda,
sinpIesnenle, cavaqueai. Aonde quei que OIga Ivanovna chegasse, eia
acoIhida senpie con aIegiia e afelo, e gaianlian-Ihe que eia
encanladoia, sinplica, una nuIhei cono poucas. AqueIes a quen
chanava giandes e ceIelies iecelian-na cono a aIguen da casa,
lialavan-na de iguaI paia iguaI e afiinavan que, con o laIenlo, o goslo e
a inleIigncia que eIa possua, havia de aIcanai giandes xilos, se no
dispeisasse os esfoios. De falo, eIa canlava, locava piano, pinlava a Ieo,
escuIpia, pailicipava en espelcuIos de anadoies, e ludo fazia acina do
vuIgai, con veidadeiio laIenlo. QuaIquei olia a que se nelesse ~ fazei
Ianleinas paia Iuniniias, disfaiai-se ou fazei un n de giavala ~ Ihe
saia adniiaveInenle leIa, giaciosa e encanladoia. Mas en nada ieveIava
lanlo laIenlo cono na capacidade de se loinai iapidanenle nlina de
pessoas ceIelies. aslava que aIguen ganhasse un locadinho de fana e
fizesse que o nundo faIasse de si, Iogo eIa liavava conhecinenlo con
essa pessoa, no nesno dia loinava-se sua aniga e convidava-a a sua
casa. Cada novo conhecinenlo eia, paia OIga Ivanovna, una veidadeiia
fesla. Ansiava poi eslas ieIaes e no conseguia saciai a sede deIas.
Ieidia e esquecia veIhos conhecidos, aiianjava novos, nas Iogo se

7
haliluava a eIes ou se desiIudia deIes, e coneava a piocuiai avidanenle
novos e giandes honens, enconliava uns e punha-se a piocuiai oulios.
Iaia que`
Depois das qualio da laide, OIga Ivanovna aInoava en casa
con o naiido. A sinpIicidade, a sensalez e a lononia desle enleinecian
e enIevavan-na. LIa Ievanlava-se voIla e neia, aliaava aiielaladanenle
a calea do naiido e coliia-a de leijos.
~ Ls un honen inleIigenle e nolie ~ dizia ~, nas lens un
defeilo nuilo giave. No le inleiessas alsoIulanenle nada peIa aile.
Negas a nsica e a pinluia.
~ No as enlendo ~ iespondia Dinov con suavidade. ~
Consagiei loda a vida as Cincias Naluiais e a Medicina, no live lenpo
paia inleiessai-ne peIas ailes.
~ Mas islo e hoiiveI, Dinov!
~ Ioiqu` Os leus anigos no conhecen Cincias Naluiais nen
Medicina, e lu no os iepieendes poi isso. A cada un o que Ihe peilence.
No enlendo nada de paisagens e peias, nas juIgo que se h pessoas
inleIigenles que Ihes dedican loda a vida e que oulias pessoas, lanlen
inleIigenles, pagan poi eIas sonas exoililanles, enlo so nesno
necessiias. No as enlendo, e ceilo, nas no quei dizei que as negue.
~ Deixa-ne apeilai a lua honiada no, Dinov!
Aps o aInoo, OIga Ivanovna visilava conhecidos, en seguida,
ia ao lealio ou a un conceilo e iegiessava a casa j aIla noile. L islo lodos
os dias.
As quailas-feiias, OIga Ivanovna oiganizava saiaus en sua casa.
Nessas ieunies, eIa e os convidados no jogavan cailas nen danavan,
nas diveilian-se con a pilica de viias ailes. O aloi iecilava, o canloi
canlava, os pinloies desenhavan en Iluns que OIga Ivanovna linha en
piofuso, o vioIonceIisla locava e a pipiia dona da casa lanlen
desenhava, escuIpia, canlava e aconpanhava ao piano. Nos inleivaIos
enlie a decIanao, a nsica e o canlo, os piesenles conveisavan,
disculian Iileialuia, lealio e pinluia. No havia danas, vislo que OIga
Ivanovna achava aloiiecidas e vuIgaies lodas as nuIheies exceluando as
aliizes e a sua nodisla. No passava un saiau sen que OIga Ivanovna
no eslienecesse a cada loque da canpainha e no dissesse con ai
liiunfaI: L eIe, iefeiindo-se a una nova ceIeliidade que convidaia.
Dinov nunca eslava na saIa e ninguen se Ienliava da sua exislncia.
Ioien, as onze e neia en ponlo, a poila da saIa de janlai aliia-se e
Dinov, con o seu soiiiso lenevoIo e neigo, dizia, esfiegando as nos:

8
~ Ioi favoi, neus senhoies, venhan piovai quaIquei coisa.
Todos passavan paia a saIa de janlai, onde enconliavan una
nesa senpie con os nesnos peliscos: oslias, fianlie ou vileIa,
saidinhas, queijo, caviai, coguneIos, vodka e duas gaiiafas de vinho.
~ Meu queiido nai|rc dnc|c|! ~ excIanava OIga Ivanovna,
aliindo os liaos nun geslo de adniiao. ~ Ls adoiveI! OIhen paia a
sua fionle, senhoies! Dinov, pe-le de peifiI. Vejan: un ioslo de ligie,
nas a expiesso londosa e lenia de un veado. Meu queiido!
Os convidados conian e, quando olseivavan Dinov, dizian
paia consigo: Con efeilo, e un lon iapaz, nas Iogo se esquecian deIe
e voIlavan a faIai de lealio, nsica e pinluia.
O joven casaI eslava feIiz e a vida coiiia-Ihes naiaviIhosanenle.
AIis, a leiceiia senana da sua Iua-de-neI no foi len feIiz, nas ale
liisle. Dinov conliaiu eiisipeIa no hospilaI, ficou seis dias de cana e leve
que iapai a sua lonila caleIeiia negia. Senlada a sua caleceiia, OIga
Ivanovna choiava anaiganenle, poien, quando eIe neIhoiou, eIa ps-
Ihe un Ieno lianco na calea e, lonando-o cono nodeIo, coneou a
pinlai un leduno. Anlos se diveiliian nuilo con aquiIo. Tis dias
depois de eslai conpIelanenle ieslaleIecido, Dinov voIlou ao lialaIho e
sofieu novo acidenle.
~ Lslou con azai, nan! ~ disse ceila vez, ao aInoo. ~ Iiz
hoje qualio aulpsias e coilei poi descuido dois dedos. S aqui en casa
iepaiei nisso. OIga Ivanovna assuslou-se. Dinov soiiiu-Ihe e expIicou-Ihe
que no eia nada, que duianle as aulpsias se feiia con fieqncia . ~ O
lialaIho alsoive-ne lanlo, que ne loino disliado.
Receando que eIe se livesse infeclado con plonaina, OIga
Ivanovna iezava de noile, nas o caso no leve nenhuna conseqncia. L
novanenle a vida deIes coiieu lianqiIa e feIiz, sen apoquenlaes nen
angslias. O piesenle eia naiaviIhoso, e a Iiinaveia, que j se
apioxinava, soiiia de Ionge e pionelia un nundo de piazeies. A
feIicidade paiecia no lei fin. Iassaiian AliiI, Maio e }unho na casa de
canpo, foia da cidade, a passeai, a pinlai ao ai Iivie, a pescai esculando
iouxinis, depois a pailii de }uIho e ale o Oulono, os pinloies viajaiian
peIo VoIga, e OIga Ivanovna, cono nenlio inpiescindveI da sccic|c,
no faIlaiia a essa excuiso. } fizeia dois veslidos de viagen, de Iinho,
conpiaia linlas, pinceis, leIas e una nova paIela. Quase lodos os dias
visilava-a Rialovski, que queiia veiificai os piogiessos deIa na pinluia.
Quando OIga Ivanovna Ihe nosliava os seus lialaIhos, eIe nelia as nos
nos loIsos, conpiinia os Ilios, lufava e, poi fin, dizia:
~ Oia len... Lsla nuven desloa: no a iIunina a Iuz do

9
enlaidecei. O piineiio pIano esl encaiquiIhado e h quaIquei coisa que
no se enquadia len... A casola paiece lei-se engasgado e genei... Lsle
canlo ficaiia neIhoi nais escuio. Mas, en geiaI, esl lon... Os neus
paialens. L quanlo nais inconpieensveis eian as paIavias deIe, neIhoi
OIga Ivanovna o conpieendia.


III

No dia seguinle a Tiindade, a laide, Dinov conpiou peliscos e
ieluados, diiigiu-se paia a casa de canpo, onde eslava a nuIhei. H
duas senanas que no a via e linha nuilas saudades deIa. Duianle lodo o
lenpo en que seguiu de caiiuagen e piocuiou a casa no neio do
losque, cheio de fone e cansao, inaginava cono iiia janlai con a
nuIhei ao ai Iivie e, depois doinii un lon sono. Lanava oIhaies
salisfeilos ao enliuIho de caviai, queijo e esluijo.
Quando enconliou a casa e a ieconheceu, o soI j ia laixo. A
veIha ciiada de quailo infoinou-o que a senhoia no eslava, nas, que
devia chegai da a pouco. A casa, de nseio aspeclo, de lelos laixos,
paiedes foiiadas con papeI de escievei e assoaIho speio e gielado, linha
apenas lis divises. Na piineiia havia una cana, noulia, alandonados
nas cadeiias e peiloiis, vian-se leIas, pinceis, papeI selenlo, solieludos e
chapeus de honen, na leiceiia, Dinov enconliou lis desconhecidos ~
dois jovens noienos, con lailichas, e un senhoi goido, len
escanhoado, que devia sei o aloi. Un sanctar feivia en cina da nesa.
~ O que deseja o senhoi` ~ indagou o aloi, en voz de laixo,
olseivando Dinov con caia de poucos anigos. ~ Quei vei OIga
Ivanovna` Lspeie, eIa chega daqui a nada.
Dinov senlou-se e ps-se a espeia. Un dos jovens noienos,
Ianando-Ihe oIhaies sonoIenlos e aplicos, deilou ch no copo e
peigunlou:
~ O senhoi quei ch`
Dinov linha sede e fone, nas paia no peidei o apelile, iecusou
o convile. Ln lieve ouviian-se passos e un iiso faniIiai. aleu a poila, e
OIga Ivanovna, con un chapeu de alas Iaigas e a caixa de linlas na no,
enliou coiiendo na saIa, seguida poi Rialovski, len disposlo, de faces
iosadas, con un guaida-soI giande e una cadeiia desdoliveI.
~ Dinov! ~ excIanou OIga Ivanovna, dando Iaigas a sua
aIegiia. ~ Dinov! ~ iepeliu, encoslando-Ihe a calea e as nos ao peilo.

1O
~ Ls lu! Ioiqu no viesle h nais lenpo` Ioiqu` Ioiqu`
~ Mas cono havia de vii, nana` Lslou senpie ocupado, e se
caIha lei un nonenlo Iivie, o hoiiio dos conloios no d.
~ Lslou lo conlenle poi vei-le! Sonhei conligo loda a noile e
ieceei que livesses adoecido. Ah, se soulesses quanlo le queio, pois vens
nesno a piopsilo! Ls o neu saIvadoi. S lu ne podes saIvai. Ananh
vai ceIeliai-se aqui un casanenlo nuilo oiiginaI ~ piosseguiu eIa enlie
iisadas, pondo una giavala ao naiido. ~ Vai casai-se o joven
leIegiafisla da eslao, un laI TchikeIdeev. Un joven sinplico, nada
loIo e no seu aspeclo, sales` H aIgo de foile, cono un uiso... Iode sei
nodeIo paia o ielialo de un tarcguc. Todos os veianeanles vo ao
casanenlo, j Ihe denos a nossa paIavia... L un honen polie, soIiliio,
lnido, no seiia lon iecusai, conpieendes` Sales, depois do
casanenlo, na igieja, vo lodos a pe paia a casa da noiva... Inagina: o
losque, o canlo dos pssaios, os iefIexos de soI na eiva, e lodos ns cono
nanchas vaiiegadas solie o fundo veide ~ nuilssino oiiginaI, a
naneiia dos expiessionislas fianceses. Mas oIha, Dinov, cono hei de ii a
igieja` ~ disse OIga Ivanovna con expiesso choiosa. ~ No lenho aqui
nada paia veslii, alsoIulanenle nada! Nen un veslido, nen fIoies, nen
Iuvas... Tens que saIvai-ne. Se esls aqui, e poique o pipiio deslino le
nandou saIvai-ne. Iega nas chaves e vai a casa luscai o neu veslido
coi-de-iosa, que esl no guaida-ioupa. Lenlias-le` Lsl nesno a fienle
dos oulios. L oulia coisa ~ na dispensa, do Iado diieilo, h no cho duas
caixas. Alie a de cina ~ esl cheia de luIe e oulia liapaiia ~ e, no
fundo, enconliais as fIoies. Tiia-as lodas, nas con cuidado, v se no as
anaiiolas, neu queiido, depois eu escoIho... L conpia un pai de Iuvas.
~ Lsl len ~ disse Dinov. ~ Ananh piocuio ludo isso e
depois nando-le.
~ Ananh` ~ OIga Ivanovna oIhou-o con espanlo. ~ Mas cono
pode sei ananh` O piineiio conloio paile daqui as nove e o casanenlo
e as onze. No, neu queiido, len que sei hoje, s hoje. Se le foi
inpossveI vii ananh nanda ludo peIo noo de iecados. en, pe-le a
caninho. Deve eslai a passai un conloio. No o peicas, neu anoi.
~ Lsl len.
~ L con lanla pena que le deixo pailii ~ disse OIga Ivanovna, e
os oIhos encheian-se-Ihe de Igiinas. ~ Ioique fiz a pionessa de dai a
paIavia ao leIegiafisla`
Dinov esvaziou iapidanenle un copo de ch, coneu una
loIacha e, con un soiiiso suave, pailiu paia a eslao. Os dois jovens
noienos e o aloi goido coneian o caviai, o queijo e o esluijo.

11
IV

Lslava una caIna e Iuaienla noile de }uIho. OIga Ivanovna eslava
na coleila dun vapoi que navegava peIo VoIga, conlenpIando oia a
gua oia as naigens leIas. Rialovski, ao Iado deIa, dizia-Ihe que as
sonlias negias na gua no eian sonlias, nas sonhos, que a visla
daqueIas guas enfeiliadas, de liiIho fanlslico, daqueIe ceu insondveI
e liisles, neIancIicas naigens que fazian pensai na inanidade da nossa
vida e na exislncia da aIgo supeiioi, eleino, nslico, seiia lon doinii,
noiiei, conveilei-se nuna iecoidao. O passado e vuIgai e enfadonho,
o fuluio e despiezveI, e esla noile naiaviIhosa, nica na vida, vai acalai
nuilo en lieve, dissoIvendo-se na eleinidade ~ enlo, paia que vivei`
OIga Ivanovna oia esculava o que Rialovski Ihe dizia, oia
auscuIlava o siIncio da noile, pensando que eIa , OIga Ivanovna, eia
inoilaI e janais noiieiia. A gua de una coi de luiquesa cono nunca
viia anles, o ceu, as naigens, as sonlias e una aIegiia inexpIicveI que
Ihe enchia a aIna, ludo Ihe piedizia que seiia una giande pinloia e que
aIguies, paia aIen daqueIa Iuaienla noile, nun espao infinilo, a
espeiavan o sucesso, a fana, o anoi do plIico... Iixava Ionganenle,
sen peslanejai, o espao, inaginando nuIlides, Iuzes, nsica soIene,
giilos de adniiao e, no neio disso ludo, eIa de veslido lianco, e fIoies
caindo a seus pes de lodos os Iados. Iensava lanlen que junlo deIa,
apoiado a anuiada do navio, eslava un giande honen, un gnio, un
afoilunado... Tudo que eIe j ciiou e leIo, invuIgai e naiaviIhoso, e o que
h de ciiai, quando o seu iaio laIenlo anaduiecei con os anos, sei
piodigioso e infinilanenle sulIine. Isso nanifeslava-se j nas suas
feies, na sua naneiia de faIai, na sua alilude peianle a naluieza. L
nuna Iinguagen pipiia, nuilo pecuIiai, que eIe faIa das sonlias, do
coIoiido da noile, do liiIho do Iuai, fazendo senlii o encanlo do seu
podei solie a naluieza. L nuilo leIo, oiiginaI, e a sua vida,
independenle, Iivie, isenla de ludo que e nesquinho, e cono a da guia.
~ Lsl a pi-se fiio ~ disse OIga Ivanovna, con una lienuia.
Rialovski envoIveu-a na sua capa e pionunciou con liisleza:
~ Sinlo-ne doninado poi si. Sou seu esciavo. Ioique esl lo
seduloia hoje`
LIe oIhava-a fixanenle e o seu oIhai eia leiiveI. LIa no se
aiiiscava a Ievanlai os oIhos.
~ Ano-a Ioucanenle... ~ sussuiiava eIe lo peilo que OIga
Ivanovna senlia o seu hIilo. ~ asla que ne diga una paIavia e nalo-
ne, alandono a aile... Ane-ne, ane... ~ laIluciava, nuilo enocionado.

12
~ No diga isso ~ OIga Ivanovna fechou os oIhos. ~ L leiiveI. L
Dinov`
~ Dinov, o qu` Que len Dinov a vei con islo` Que ne inpoila
Dinov` Lxislen apenas o VoIga, a Lua, esla leIeza, o neu anoi, o neu
deIeile, nas nenhun Dinov... No queio salei nada... No queio o
passado, s queio un inslanle, s un ninulo.
O coiao de OIga Ivanovna coneou a puIsai nais foile. Quis
pensai no naiido, nas lodo o passado, o casanenlo, Dinov, os saiaus
que oiganizava en casa, ludo Ihe paieceu lacanho, insignificanle,
noilio, inliI e ienolo, nuilo ienolo.
ReaInenle: Dinov, o qu` que linha Dinov a vei con aquiIo`
Que Ihe inpoilava Dinov` Acaso exisliiia eIe ieaInenle, ou no passava
de sonho` L un honen sinpIes, vuIgai, e sendo assin, que se conlenle
con a feIicidade que len desfiulado pensava eIa, lapando o ioslo con
as nos. Que os oulios ne condenen, que ne anaIdioen a vonlade.
Seja cono foi, vou peidei-ne na nesna. Na vida, una pessoa len de
passai poi ludo. Meu Deus, cono e leiiveI e cono e lon!
~ Lnlo` Lnlo` ~ laIluciava Rialovski, aliaando-a e
leijando-Ihe avidanenle as nos con que eIa piocuiava, deliInenle,
afasl-Io de si. ~ Anas-ne` Sin` Sin` , que noile! Que naiaviIha de
noile!
~ Sin, que noile Iinda! ~ nuinuiou eIa, filando-o nos oIhos
liiIhanles de Igiinas, depois, oIhou de ieIance paia lis, aliaou-o e
leijou-o foilenenle nos Ilios.
~ Lslanos chegando a Kinechna! ~ disse aIguen do oulio Iado
da coleila.
Ouviian-se passos pesados apioxinando-se: eia un enpiegado
do lai.
~ OIha, liaz-nos vinho ~ disse-Ihe OIga Ivanovna, iindo e
choiando de feIicidade.
O pinloi, lianco de enoo, senlou-se nun lanco, diiigiu a OIga
Ivanovna un oIhai agiadecido e adoiado e depois fechou os oIhos e disse
con un soiiiso Inguido:
~ Lslou cansado.
L encoslou a calea a nuiada.


13
V

O segundo dia de Selenlio foi quenle e caIno, nas neluIoso. De
nanh cedo, una lnue nelIina paiiava solie o VoIga e, depois das nove,
coneou a chuviscai. No havia espeiana de que o ceu cIaieasse. A hoia
do ch, Rialovski dizia a OIga Ivanovna que a pinluia eia a aile nais
ingiala e aloiiecida, que eIe no eia pinloi e que s os paivos o
consideiavan dolado de laIenlo. Iegando de slilo nuna faca, desliuiu
o seu neIhoi esloo. Depois do ch, ficou senlado a janeIa a oIhai, naI
hunoiado, paia o VoIga. O iio peideia o liiIho, eslava enlaciado e fiio.
Tudo, ludo Ienliava a apioxinao do neIancIico e sonliio Oulono.
Dii-se-ia que a naluieza liiaia ao VoIga o que esle linha de nagnfico e
ponposo ~ os Iuxuosos lapeles veides das naigens, os iefIexos
diananlinos do soI, o Inpido ceu azuI ~ e neleia ludo isso en las ale
a Iiinaveia seguinle. As giaIhas que solievoavan o iio paiecian
zonlai deIe: Desnudo! Desnudo!
Rialovski ouvia o giasnai das giaIhas e pensava que eIe, cono
pinloi, eslava esgolado e peideia o laIenlo, que ludo no nundo eia
convencionaI, ieIalivo e eslpido, e que no devia deixai-se piendei poi
aqueIa nuIhei... Ln suna, eslava de nau hunoi.
Senlada na cana do oulio Iado do lalique, OIga Ivanovna
passava os dedos peIos seus Iindos caleIos coi de Iinho, inaginando-se
en casa, oia na saIa-de-eslai, oia no quailo, oia no galinele do naiido.
Depois, via-se nenlaInenle no lealio, en casa da nodisla e dos seus
anigos ceIelies. O que faio eIes agoia` Ainda se Ienliaiian deIa` A
lenpoiada lealiaI j coneou, e pieciso pensai en saiaus. L Dinov, o
adoiveI Dinov` Con que lianduia e pIangncia infanliI eIe Ihe escieve
a pedii que voIle o nais depiessa possveI. MensaInenle nandava eIe a
nuIhei selenla e cinco iulIos, e quando eIa o infoinou de que devia cen
iulIos aos pinloies, nandou-Ihe lanlen essa inpoilncia. Que honen
geneioso e lon!
A viagen faligou OIga Ivanovna, que eslava aloiiecida e
desejava pailii, quanlo anles, paia Ionge daqueIes canpnios, do cheiio
nido do iio, Iileilai-se da sensao de sujeiia que expeiinenlou lodo o
lenpo en que viveu en casa de canponeses e peianluIou poi aIdeias.
Se Rialovski no livesse pionelido aos pinloies que eslaiia con eIes ale
vinle de Selenlio, podeiian pailii inedialanenle. Que lon seiia!
~ Oh, neu Deus ~ geneu Rialovski ~, quando e que havei
soI, afinaI` Cono posso concIuii sen soI una paisagen con soI`
~ Mas lens un esloo de una paisagen con ceu nulIado ~

14
disse OIga Ivanovna, saindo de lis do lalique. ~ AqueIe con un
losque a diieila e vacas e gansos a esqueida. Iodeiias leinin-Io agoia.
~ Oia! ~ Rialovski fez una caiela. ~ Acal-Io agoia! A senhoia
juIga que sou eslpido ao ponlo de no salei o que devo fazei`
~ Cono nudasle a lua alilude paia conigo!
~ Iois nudei.
Con o queixo a lienei, OIga Ivanovna afaslou-se paia o fogo e
ps-se a choiai.
~ S ne faIlavan Igiinas. Acale con isso! Tenho niIhaies de
iazes paia choiai, e no choio, cono v.
~ MiIhaies de iazes! ~ OIga Ivanovna suspiiou. ~ A piincipaI
iazo e que ne loinei un peso paia si. Iaia dizei a veidade, len
veigonha do nosso anoi. Iaz os possveis paia que os pinloies no den
conla, enloia seja una coisa que no se pode escondei, e eIes j salen
ludo.
~ OIga, peo-Ihe s una coisa ~ disse Rialovski en lon de
spIica, Ievando a no ao peilo ~, no ne loiluie! Nada nais pielendo
de si!
~ Mas juie que ainda ne ana!
~ Islo e insupoilveI! ~ iesnungou eIe enlie denles, Ievanlando-
se de un saIlo.
~ Ainda ne deilo a afogai ou dou en Iouco! Deixe-ne en paz!
~ Lnlo nale-ne, nale-ne! ~ giilou OIga Ivanovna. ~ Male-
ne!
Is-se novanenle a soIuai e voIlou paia lis do lalique. Ouviu-
se a chuva a caii no leIhado de paIha. Rialovski agaiiou a calea con as
nos, deu aIgunas passadas na saIa e, depois, con o ai decidido de
quen quei piovai quaIquei coisa, ps o lone na calea, una espingaida
ao onlio e saiu de casa.
Depois da sada deIe, OIga Ivanovna choiou nuilo lenpo deilada
na cana. A piincpio, pensava que seiia lon envenenai-se paia que
Rialovski, ao voIlai, a enconliasse noila. Ln seguida, viu-se en casa, no
galinele do naiido, e inaginou-se senlada ao pe deIe, inveI, gozando a
sensao de sossego e asseio e, a noile, esculando Mazini no lealio. A
saudade da civiIizao, do luIcio da cidade e dos honens iIuslies
apeilou-Ihe o coiao. A canponesa que os hospedava enliou nesse
nonenlo en casa e coneou a acendei o fogo paia fazei o aInoo. Un
cheiio chanuscado encheu a saIa, e o ai loinou-se azuIado de funo. Os

15
pinloies que iegiessaian con as lolas enIaneadas e os ioslos noIhados
da chuva, apieciavan os esludos que fizeian e dizian, cono consoIao,
que nesno en dias de nau lenpo o VoIga linha os seus alialivos. Un
ieIgio laialo liquelaqueava na paiede. As noscas zunlian,
afugenladas peIo fiio paia un canlo junlo dos cones e as laialas fazian
laiuIho nos giossos Iluns de esloos que eslavan delaixo dos lancos...
Rialovski voIlou a casa quando o SoI j se nelia. IIido,
exlenuado, con as lolas coleilas de Iana, aliiou o lone paia cina da
nesa, deixou-se caii nun lanco e fechou os oIhos.
~ Lslou cansado... ~ disse, e ps-se a novei as solianceIhas,
esfoiando-se poi Ievanlai as pIpelias.
Iaia acaiinh-Io e nosliai-Ihe que no eslava aloiiecida. OIga
Ivanovna apioxinou-se deIe, leijou-o en siIncio e passou-Ihe o penle
peIos caleIos Iouios. Queiia penle-Io.
~ Que e islo` ~ peigunlou eIe, soliessaIlado, cono se Ihe
livessen locado con quaIquei coisa fiia, e aliiu os oIhos. ~ Que e islo`
Deixe-ne en paz, peo-Ihe.
Afaslou-a, e a OIga Ivanovna paieceu que eIe iecuou con ai de
asco e enfado.
Lnlielanlo, a canponesa ps a Rialovski un pialo de sopa de
iepoIho. OIga Ivanovna iepaiou que a nuIhei neleia os dedos na sopa.
AqueIa canponesa enxovaIhada e laiiiguda, a sopa que Rialovski
coneou a conei con avidez, a casa losca, loda aqueIa vida, de que OIga
Ivanovna lanlo goslaia a piincpio peIa sua sinpIicidade e ailslica
desoiden, paiecian-Ihe agoia hoiiendas. Senliu-se huniIhada, e disse
con fiieza:
~ Tenos que nos sepaiai poi aIgun lenpo, caso conliiio,
enlediados cono eslanos, ainda nos zanganos a seiio. Lslou faila dislo.
Vou pailii hoje.
~ Iailii cono, a nado`
~ Hoje e quinla, s nove e neia h un vapoi.
~ Ah, sin` Lnlo v... ~ disse Rialovski con lianduia,
Iinpando a loca a loaIha en sulsliluio do guaidanapo. ~ Anda
enfasliada, no len nada que fazei e seiia puio egosno iel-Ia aqui. V,
que depois do dia vinle voIlanos a vei-nos.
OIga Ivanovna aiiunava as suas coisas con aIegiia, e as suas
faces ale se Ihe iuloiizaian. Sei que nesno daqui a pouco vou pinlai
na saIa de eslai, doinii no neu quailo e lonai as iefeies a una nesa
con una loaIha`, inleiiogava-se.

16
} se senlia aIiviada, e no guaidava iancoi a Rialovski.
~ Deixo-le as linlas e os pinceis ~ dizia eIa. Depois Ievas o que
ieslai... V I, no peicas lenpo sen nin, no le enliegues a neIancoIia,
lialaIhas. Lu confio en li, Rialucha. |ApeIido faniIiai de Rialovski.j
As dez, Rialovski deu-Ihe o leijo de despedida ~ paia no lei de
leij-Ia no navio, en fienle dos pinloies, pensou eIa ~ e aconpanhou-a
ao cais. Iouco depois, chegou o vapoi e Ievou-a.
Chegou a casa dois dias e neio depois. Sen liiai o chapeu nen o
inpeineveI, ofegando de enoo, passou a saIa de eslai e, daIi, a saIa
de janlai. Senlado a nesa, en coIele desaloloado, sen casaca, Dinov
afiava una faca a un gaifo. Tinha dianle de si un peidiz no pialo. OIga
Ivanovna enliaia en casa convencida de que leiia que escondei ludo ao
naiido e enconliaiia haliIidade e foias paia isso, nas agoia, ao vei o
seu soiiiso aleilo, dciI, feIiz, os oIhos liiIhanles de aIegiia, senliu que
Iudiliiai aqueIe honen seiia infane, iepugnanle, lo inpossveI cono
caIuniai, ioulai ao nalai aIguen. L decidiu-se a conlai-Ihe ludo o que
sucedeia. Deixou-se leijai e aliaai, depois ajoeIhou dianle deIe e Ievou
as nos ao ioslo.
~ Lnlo, que lens, nan` ~ peigunlou-Ihe Dinov con voz
neiga. ~ Tinha j saudades`
LIa eigueu o ioslo, veineIho de veigonha, e oIhou-o con ai de
cuIpa e spIica, nas o nedo e o vexane inpediian-na de confessai a
veidade.
~ No e nada, no e nada... ~ iespondeu eIa.
~ Senleno-nos. ~ LIe ajudou-a a Ievanlai-se e senlai-se a nesa.
~ Assin esls neIhoi... Cone, deves lei fone, ninha polie.
LIa iespiiava con sofieguido o doce ai do Iai e conia peidiz e
eIe oIhava-a, enleinecido, e iia de aIegiia.


VI

A pailii dos neados do inveino, Dinov paieceu coneai a dai-se
conla de que o enganavan. Cono se no livesse conscincia lianqiIa, j
no oIhava a nuIhei de fienle, no soiiia con aIegiia ao v-Ia e, paia no
eslai con eIa a ss, convidava nuilas vezes paia aInoai o seu
conpanheiio KoiosleIiov, un honen laixo caleIo coilado ienle a caia
con iugas. Lsle acanhava-se senpie que OIga Ivanovna Ihe diiigia

17
paIavia, punha-se a desaloloai o casaco paia o aloloai en seguida, e a
cofiai, con a no diieila, a ponla esqueida do ligode. Duianle a iefeio,
os dois nedicos disculian coisas da Medicina, dizendo, poi exenpIo, que
o coiao, poi vezes, conea a faIhai se o diafiagna sole nuilo, que, nos
Ilinos lenpos, as neviiles nIlipIas se havian loinado nuilo
fieqenles ou que, no dia anleiioi, Dinov, ao fazei a aulpsia a vilina de
una anenia naIigna, segundo o diagnslico, descoliiia un cancio no
pncieas. Lia cono se anlos nanlivessen aqueIa conveisa de
especiaIislas s paia que OIga Ivanovna ficasse caIada, islo e, paia que eIa
no piecisasse de nenlii. Depois do aInoo, KoiosleIiov senlava-se ao
piano e Dinov dizia-Ihe con un suspiio:
~ Iois... Lnlo, neu anigo, loca-nos quaIquei coisa liisle.
Liguendo os onlios e aliindo nuilo os dedos, KoiosleIiov liiava
aIguns acoides e coneava a canlai, con voz de lenoi, un ionance
senlida. Dinov suspiiava de novo, apoiava a calea na no e quedava-se
nedilalivo.
Nos Ilinos lenpos, OIga Ivanovna conpoilava-se de foina
deveias inpiudenle. Acoidava senpie nuilo naI hunoiada, convencida
de que j no anava Rialovski e que, giaas a Deus, ludo acalaia.
Todavia, depois de lonai cafe, iecoidava que, poi causa de Rialovski,
peideia o naiido e ficaia agoia sen naiido e sen Rialovski. Depois,
Ienliava-se que os seus conhecidos Ihe linhan dilo que Rialovski
piepaiava paia a exposio aIgo de suipieendenle, una nisluia de
viios gneios, a naneiia de IoIenov |Iinloi e conposiloi (1844-1827),
conhecido poi seus lenas llIicos.j , coisa que exlasiava lodos os que
havian eslado no a|c|icr deIe. Lssa olia ~ pensava OIga Ivanovna ~ e
un iesuIlado da infIuncia que eu exeicia solie Rialovski, e giaas a essa
infIuncia eIe nudaia nuilo e paia neIhoi. OIga Ivanovna consideiava
esla sua infIuncia lo lenefica e inpoilanle, que eslava ceila de que
Rialovski se peideiia, caso eIa o alandonasse. Recoidava, ainda, que, na
Ilina vez, eIe chegaia veslido con una cuila casaca cinzenla e giavala
nova e peigunlaia en lon Inguido: Sou leIo, no sou` L ieaInenle,
con a sua figuia eIeganle, caiacis conpiidos e oIhos azuis eslava nuilo
lonilo (ou laIvez fosse apenas inpiesso de OIga Ivanovna) e nuilo
caiinhoso paia eIa.
Lnfin, lendo iecoidado nuila coisa e liiando unas concIuses,
OIga Ivanovna veslia-se e, nuilo peiluilada, diiigia-se ao a|c|icr de
Rialovski. Lnconliava-o aIegie e encanlado con o seu quadio, ieaInenle
exceIenle. LIe andava aos puIos, diveilia-se e iespondia con gozao a
peigunlas seiias. OIga Ivanovna odiava o quadio poi despeilai neIa
cine, nas, poi deIicadeza, deixava-se ficai, en siIncio, uns cinco

18
ninulos dianle da leIa e, con un suspiio dos que se soIlan peianle una
coisa sagiada, dizia laixinho:
~ Nunca anles fizesle nada seneIhanle. Ale nele nedo.
Depois, coneava a iogai-Ihe que a anasse, que no a
alandonasse, que livesse pena deIa, lo infeIiz, choiava, leijava-Ihe as
nos, exigia-Ihe juias de anoi, piocuiava denonsliai-Ihe que, sen a sua
infIuncia lenefica, eIe iiia exliaviai-se e peidei-se. Iondo-o de nau
hunoi e senlindo-se huniIhada, ia a casa da nodisla ou duna aliiz
conhecida paia conseguii un liIhele paia o lealio.
Quando no enconliava Rialovski no a|c|icr, deixava-Ihe un
iecado juiando que se envenenaiia caso eIe no a visilasse nesse nesno
dia. LIe assuslava-se, ia v-Ia e ficava paia aInoai. Mesno na piesena
de Dinov, eIe dizia, sen se enveigonhai, inpeilinncias a OIga Ivanovna
e eIa ieliilua do nesno nodo. Anlos senlian que se enlaiaavan un
ao oulio, que eian despolas e ininigos, que se iiiilavan e, agaslados
cono eslavan, no se davan conla de que se conpoilavan
indecenlenenle e que ale KoiosleIiov conpieendia ludo. Iindo o aInoo,
Rialovski despedia-se apiessadanenle e ieliiava-se.
~ Aonde vai` ~ peigunlava-Ihe OIga Ivanovna a sada, fixando-
o con dio.
Con una caiela de desgoslo e oIhos seniceiiados, eIe decIinava
o none duna senhoia que anlos conhecian, e eia evidenle que o fazia
paia iidicuIaiizai os cines de OIga Ivanovna e paia aiieIi-Ia. LIa ia
paia o seu quailo e deilava-se. Tonada peIo cine, iessenlinenlo,
huniIhao e veigonha, noidiscava o liavesseiio e, en seguida, desalava
a soIuai iuidosanenle. Dinov deixava KoiosleIiov na saIa de eslai, ia ao
quailo da nuIhei e, confuso e enlaiaado, dizia-Ihe laixinho:
~ No choies lo aIlo, nan... Iaia que` So coisas que se deven
caIai. Iaz de conla que no exisle nada. De quaIquei naneiia, o que
sucedeu, sucedeu.
Incapaz de doninai o cine, lo foile que Ihe fazia doei a calea,
e pensando que ainda se podeiia ienediai a siluao. OIga Ivanovna
Iavava-se, punha p de aiioz no ioslo noIhado de Igiinas e pailia a
loda a piessa paia a casa da nencionada senhoia. Se no enconliava a
Rialovski, piocuiava-o noulio Iugai, e noulio ainda. Ao piincpio, senlia
veigonha daqueIa caa, nas, depois, acoslunou-se, poi vezes, chegava a
visilai nuna noile lodas as nuIheies conhecidas a fin de enconliai
Rialovski, iefeiindo-se ao naiido:
~ Lsle honen vexa-ne con a sua geneiosidade!

19
Coslou lanlo da fiase que, senpie que se enconliava con os
pinloies que salian do seu nanoio con Rialovski, dizia do naiido con
un eneigico geslo de no:
~ Lsle honen vexa-ne con a sua geneiosidade!
O seu nodo de vida conlinuava a sei o nesno que o do ano
passado. As quailas, havia saiaus... O aloi iecilava, os pinloies
desenhavan, o vioIonceIisla locava, o canloi canlava e, as onze e neia da
noile, aliia-se a poila da saIa de janlai e Dinov dizia a soiiii:
~ Ioi favoi, neus senhoies, venhan piovai quaIquei coisa.
OIga Ivanovna conlinuava a piocuia de honens nolveis,
enconliava uns e, insaciveI, punha-se a piocuiai oulios diaiianenle,
cono anles, iegiessava a casa noile aIla, s que no enconliava Dinov
doinindo, cono no ano anleiioi, nas lialaIhando en quaIquei coisa no
seu galinele. LIe deilava-se as lis da nadiugada e Ievanlava-se as oilo.
Ceila noile, quando eIa se aiianjava dianle do espeIho paia ii ao
lealio, Dinov enliou no quailo de casaca e giavala lianca. Soiiia
dociInenle e, cono danles, filava a nuIhei de fienle con oIhos aIegies.
Lslava iadianle.
~ Acalo de defendei a ninha lese de douloiado ~ disse,
senlando-se e passando as nos peIos joeIhos.
~ Saiu-se len` ~ quis salei OIga Ivanovna.
~ CIaio! ~ LIe iiu-se e eslicou o pescoo paia vei no espeIho o
ioslo da nuIhei, que conlinuava de coslas paia eIe, a ielocai o penleado.
~ CIaio! ~ iepeliu eIe. ~ Sales, e len piovveI que ne ofeiean a
cadeiia da paloIogia geiaI. L paia isso que as coisas caninhan.
IeIa feIicidade que Ihe ia no ioslo, via-se que laslava OIga
Ivanovna pailiIhai aqueIa aIegiia e o seu liiunfo paia que eIe Ihe
peidoasse e esquecesse ludo, o piesenle e o fuluio. Mas eIa no salia o
que significava cadeiia da paloIogia geiaI, aIen disso, ieceava chegai
aliasada ao lealio. Ioi isso, no Ihe iespondeu nada.
LIe deixou-se ficai uns dois ninulos e depois saiu soiiindo, con
un ai de cuIpa.


VII

Ioi un dia cheio de pieocupaes.

2O
Dinov linha foiles doies de calea. De nanh no lonou ch
nen foi ao enpiego, deixando-se ficai eslendido no sof do galinele. Un
pouco depois do neio-dia, cono de coslune, OIga Ivanovna foi vei
Rialovski paia nosliai-Ihe una na|urcza ncr|a e peigunlai-Ihe poique
no linha apaiecido no dia anleiioi. O esloo paiecia-Ihe deleslveI,
fizeia-o con o nico fin de aiianjai un pielexlo paia vei Rialovski.
LIa enliou no a|c|icr sen locai a canpainha e, enquanlo a poila
liiava as gaIochas, ouviu passos Ieves e ipidos e o caiacleislico frufru de
un veslido.
Apiessou-se a espieilai paia denlio, nas no viu seno una
ponla de saia caslanha que Iogo desapaieceu poi lis de un quadio
giande, lapado ale ao cho con un pano pielo. No havia dvida de que
aIi se escondia una nuIhei. Quanlas vezes eIa pipiia, OIga Ivanovna,
no se iefugiaia alis daqueIe quadio!
Rialovski, apaienlenenle enlaiaado e suipieendido con a
chegada, eslendeu-Ihe anlas as nos e disse con un soiiiso foiado:
~ Ah, e a senhoia. Tenho nuilo piazei en v-Ia. Lnlo, o que h
de novo`
Os oIhos de OIga Ivanovna encheian-se de Igiinas.
Lnveigonhada e angusliada, poi nada do nundo consenliiia faIai en
piesena duna eslianha, duna iivaI, duna nenliiosa, aIi escondida alis
do quadio e piovaveInenle a soiiii de naIcia.
~ Tiago-Ihe un esloo... ~ disse OIga Ivanovna, nuna voz
lnida e fiia, con Ilios a lienei. ~ Una na|urcza ncr|a.
~ Ah, una na|urc ncr|c...
Rialovski pegou no esloo e, apieciando-o, diiigiu-se cono que
naquinaInenle paia oulia saIa.
OIga Ivanovna seguiu-o, sulnissa.
~ Naluie noile... soile... foile... coile... ~ nuinuiava Rialovski
a iinai ~, poile... noile...
Na saIa donde acalavan de saii ouviian-se passos apiessados e
o ioai de saias. Ioilanlo, a oulia ia-se enloia. OIga Ivanovna quis soIlai
un giilo, lalei na calea de Rialovski con quaIquei coisa pesada e
pailii, nas as Igiinas no a deixavan vei nada e a veigonha opiinia-a.
} no se senlia nen OIga Ivanovna, nen pinloia, nas un nseio inselo.
~ Lslou cansado... ~ pionunciou Rialovski en voz Inguida,
oIhando paia o esloo e sacudindo a calea paia vencei a sonoIncia. ~
Islo len giaa, no h dvida, nas iepaie: hoje liaz un esloo, no ano

21
passado lanlen fazia apenas esloos e denlio dun ns fai nais un.
No esl faila disso` Se fosse a si, deixava a pinluia e dedicava-ne
seiianenle a nsica ou a oulia coisa quaIquei. L que no e pinloia, e
nsica... No inagina cono eslou cansado! Quei que nande liazei ch`
Rialovski ieliiou-se e OIga Ivanovna ouviu eIe dizei quaIquei
coisa ao ciiado.
Iaia no lei de despedii-se, expIicai-se, e, piincipaInenle, paia
no ionpei en soIuos, coiieu paia a sada anles que Rialovski voIlasse.
CaIou as gaIochas e saiu paia a iua. A suspiiou aIiviada e senliu-se
Iivie, paia senpie, de Rialovski, da pinluia e da doIoiosa veigonha que
a opiinia no a|c|icr. Tudo eslava acalado! Definilivanenle!
Ioi lei con a nodisla, depois diiigiu-se a casa de ainay que
acalaia de chegai, da a una Ioja de paulas de nsica, pensando senpie
na caila que escieveiia a Rialovski, una caila fiia, ciueI, cheia de
dignidade, e que na Iiinaveia ou no Veio pailiiia con Dinov paia a
Ciineia, onde se Iileilaiia definilivanenle do passado e coneaiia una
vida nova.
VoIlou aIla noile a casa e senlou-se sen nudai de ioupa na saIa
de eslai paia iedigii a caila. Rialovski linha-Ihe dilo que no eia pinloia.
Iois len, dii-Ihe-ia na caila que lodos os anos eIe pinlava o nesno e
lodos os dias dizia as nesnas coisas, que eslagnaia e no conseguiiia
nada supeiioi ao que j fizeia. Queiia dizei-Ihe ainda que eIe devia nuilo
a loa infIuncia deIa e, se piocedia naI, eia poique essa infIuncia eia
anuIada poi unas figuias suspeilas, cono a que se linha escondido alis
do quadio.
~ Man! ~ chanou Dinov do galinele, sen aliii a poila. ~
Man!
~ O que h`
~ Man, no enlies aqui, fica a a poila. Iassa-se o seguinle. H
dois dias apanhei difleiia, no hospilaI, e agoia... eslou naI. Manda j
chanai KoiosleIiov.
OIga Ivanovna lialava o naiido, assin cono a lodos os honens
conhecidos, senpie peIo apeIido e no peIo none. No goslava do none
deIe. Ossip |None do Iacaio da pea O Rctiscr, de CogoI.j Que Ihe
iecoidava una peisonagen de CogoI e lanlen un liocadiIho. Mas
dessa vez excIanou:
~ Ossip, cono e possveI!
~ Manda chan-Io! Sinlo-ne naI... iepeliu Dinov aliaves da
poila, voIlando en seguida paia o sof e deilando-se. ~ Manda chan-Io

22
~ ouviu ainda en voz alafada.
Que hei-de fazei` ~ dizia OIga Ivanovna de si paia si, geIada de
leiioi. ~ Islo e nuilo giave!
Iegou una veIa, se len que no houvesse nenhuna necessidade
disso, e foi paia o seu quailo de doinii. Iensando no que deveiia fazei,
oIhou-se poi acaso ao espeIho. IIida, con ai assuslado, una jaquela de
onlios aIlos e foIhas anaieIos ao peilo e saia eslianhanenle Iislada,
achou-se pavoiosa e iepugnanle. De iepenle, leve inensa pena de
Dinov, do seu infinilo anoi, da sua vida joven, ale da sua alandonada
cana, na quaI no doinia h nuilo. Lenliou-se, ainda, do seu haliluaI
soiiiso, suave e sulnisso. Choiando anaiganenle, escieveu a
KoiosleIiov una caila supIicanle. Lian duas da nadiugada.


VIII

Iassava das sele da nanh quando OIga Ivanovna, con calea
pesada de insnia, feia, saiu con ai de cuIpa do quailo. Viu un
desconhecido de lailicha negia, piovaveInenle un nedico, diiigindo-se
paia a sada. Na casa cheiiava a nedicanenlos. A poila do galinele
eslava KoiosleIiov, loicendo a ponla esqueida do ligode con a no
diieila.
~ DescuIpe, nas no a deixo enliai ~ disse eIe a OIga Ivanovna,
soiunllico. ~ Iode conlagiai-se. De ieslo, no h nenhuna
necessidade disso. L que eIe esl a deIiiai.
~ L nesno difleiia o que len` ~ peigunlou OIga Ivanovna,
nun sussuiio.
~ Os que se expen assin lanlo, deveiian sei piocessados ~
iesnungou KoiosleIiov, sen iespondei a peigunla. ~ Sale cono se
conlagiou` Na leia-feiia chupou con un lulo nenlianas difleiicas a
un iapaz. Iaia que` Una loIice... Assin, poi nada...
~ Islo e nuilo peiigoso` L` ~ peigunlou OIga Ivanovna.
~ Sin, dizen que e giave. Ln piincpio, devanos nandai
chanai Chiek.
Veio un honen pequeno, aiiuivado, de naiiz conpiido e
solaque judeu, depois un oulio, aIlo, cuivado, de caleIo soIlo, paiecido a
un dicono, depois un joven anafado, de caia iulicunda, de cuIos.
Lian nedicos que vinhan veIai o seu coIega doenle. KoiosleIiov,

23
leininado o seu lenpo de vigIia, no se ia enloia, ficava vagueando poi
loda a casa cono una sonlia. A ciiada seivia-Ihes ch e ia nuilas vezes
a faincia, de nodo que no havia quen aiiunasse os quailos. O
anlienle eia siIencioso e liisle.
Senlada no quailo de doinii, OIga Ivanovna pensava que Deus a
casligava assin poi lei enganado o naiido. AqueIe honen caIado,
sulnisso, inconpieensveI, nanso ao ponlo de paiecei no possuii
peisonaIidade nen cailei, fiaco poi excesso de londade, eslava agoia a
sofiei, sen genei nen queixai-se, sozinho no seu quailo. L se se
queixasse, os nedicos saleiian enlo que aquiIo no eia s difleiia.
Ieigunlassen eIes a KoiosleIiov que salia ludo e oIhava a
nuIhei do anigo cono se fosse eIa a piincipaI, a veidadeiia naIfeiloia,
sendo a difleiia apenas una cnpIice. OIga Ivanovna j no se Ienliava
daqueIa noile de Iuai no VoIga, nen das decIaiaes de anoi, nen da
vida poelica nas casas dos canponeses, salia apenas que poi neia
veIeidade, poi liincadeiia, se sujaia dos pes a calea con aIgo inundo e
pegajoso, e que janais conseguiiia Iinpai-se disso...
~ Ioi una nenliia nedonha a ninha! ~ pensava iecoidando o
seu luiluIenlo anoi con Rialovski. ~ MaIdilo seja ludo isso!...
As qualio da laide aInoou con KoiosleIiov. Lsle eslava
sonliio, no conia, Iinilava-se a lelei vinho linlo. LIa lanlen no
conia. Oia punha-se a iezai nenlaInenle e juiava a Deus que, se Dinov
neIhoiasse, o anaiia cono danles e seiia una esposa fieI. Oia, esquecida
de ludo, oIhava paia KoiosleIiov, e pensava: No sei aloiiecida a vida
dun honen assin, vuIgai, nedocie, ignoiado poi loda a genle, e ainda
poi cina con a caia cheia de iugas e naneiias iudes`
Oia aconelia-a ideia de que, nesse nesno inslanle, seiia
fuIninada poi Deus, dado que ainda nen una s vez foia vei o naiido,
no galinele, ieceando conlaninai-se. De ieslo, o que neIa pievaIecia eia
una sensao de alalinenlo e apalia, a ceileza de que a sua vida eslava
iiienediaveInenle esliagada.
Depois do aInoo, a casa neiguIhou na penunlia. Quando OIga
Ivanovna enliou na saIa de eslai, KoiosleIiov doinia no canape, a calea
enleiiada nuna aInofada de seda loidada a ouio. Rii! Rii! ~
iessonava.
Os nedicos que se ievezavan a caleceiia do doenle no davan
peIa desoiden. Nen o falo de un eslianho iessonai na saIa de eslai e a
dona da casa andai despenleada e negIigenlenenle veslida, nen a
lizaiia decoiao do inleiioi, nen os quadios nas paiedes ~ nada disso
linha agoia o nnino inleiesse. Ioi una iazo quaIquei, un dos nedicos

24
soIlou, invoIunlaiianenle, un iiso e esse iiso, lnido e eslianho, soou de
una foina aiiepianle.
Quando, passado aIgun lenpo, OIga Ivanovna enliou
novanenle na saIa de eslai, KoiosleIiov eslava j senlado a funai un
cigaiio.
~ Ten difleiia na cavidade nasaI ~ disse eIe, a neia voz.. ~ O
coiao j conea a faIhai. Quei dizei, as coisas vo naI.
~ Lnlo nanda chanai Chiek.
~ } esleve aqui. Ioi piecisanenle eIe que nolou que a difleiia se
aIasliaia a cavidade nasaI. Mas quen e esse Chiek` No fundo, no e
nada. LIe e Chiek, eu sou KoiosleIiov, e depois`
O lenpo aiiaslava-se con insupoilveI Ienlido. Deilada veslida
na cana, desde a nanh poi fazei, OIga Ivanovna doinilava. Sonhava
con un enoine pedao de feiio que ocupava lodo o espao da casa, do
assoaIho ao lelo. Iaiecia-Ihe que laslava ieliiai esse feiio paia que lodos
se senlissen aIiviados e aIegies. Quando despeilou, conpieendeu que
aquiIo no eia un feiio, nas a doena de Dinov.
Naluie noile... poile... noile ~ iinava nenlaInenle, voIlando a
adoinecei. ~ L esse Chiek` Chiek, giek, viek... ciek. Onde eslaio agoia
os neus anigos` Teio conhecinenlo da nossa desgiaa` Deus ne
ajude... Chiek... giek...
De novo a inagen do feiio... O lenpo aiiaslava-se
vagaiosanenle, nas o ieIgio no andai de laixo lalia as hoias nuilo
anide. A canpainha ouvia-se a lodo o nonenlo, nedicos chegavan...
Lnliou a ciiada do quailo con un copo vazio na landeja e inquiiiu:
~ A senhoia quei que Ihe faa a cana`
No ieceleu iesposla e saiu. AIi, en laixo, ouviian-se hoias
lalei. OIga Ivanovna sonhou con a chuva no VoIga, depois paieceu-Ihe
que un eslianho enliava no quailo. Levanlou-se de un saIlo e
ieconheceu KoiosleIiov.
~ Que hoias so` ~ peigunlou.
~ Ioi voIla das lis.
~ Lnlo`
~ on... Venho dizei-Ihe que eIe esl a expiiai.
KoiosleIiov fungou e, senlando-se na cana ao pe deIa, secou as
Igiinas con a nanga. LIa no enlendeu a piincpio, nas ficou geIada e
coneou a lenzei-se Ienlanenle.

25
~ Lsl a expiiai... ~ iepeliu KoiosleIiov con una voz fina, e
soIlou oulio soIuo. ~ Moiie poi se lei saciificado... Que peida paia a
cincia! ~ excIanou con anaiguia. ~ Conpaiado a lodos ns, eia un
honen exliaoidiniio! Que doles possua, quanlo pionelia! ~
piosseguiu, loicendo os liaos. ~ Oh, neu Deus, eia un daqueIes
cienlislas que hoje en dia quase j no apaiecen. Ossip Dinov, cono le
aconleceu islo` Ai, neu Deus!
Nun geslo de desespeio, KoiosleIiov lapou o ioslo con anlas as
nos e alaixou a calea.
~ L que foia noiaI a deIe! ~ conlinuou, cada vez nais
exaspeiado, sale-se I conlia quen. ~ Una aIna loa, casla, afeluosa, un
honen de una puieza ciislaIina. Seiviu a cincia e saciificou-se peIa
cincia. TialaIhava sen descanso, dia e noile, e ninguen se condoa deIe.
Un joven cienlisla, un fuluio piofessoi caledilico, que piocuiava
cIienles e fazia liadues duianle a noile paia pagai esles niseiveis
liapos!
KoiosleIiov Ianou a OIga Ivanovna un oIhai pIeno de dio,
agaiiou con anlas as nos un Ieno e puxou-o con fiia, cono se fosse
eIe o cuIpado.
~ No se poupava, e ninguen o poupava a eIe. AIis, que adianla
dizei ludo islo`!
~ Sin, un honen cono poucos! ~ pionunciou aIguen na saIa
de eslai en voz laixa.
OIga Ivanovna iecoidou loda a sua vida con Dinov, do
piincpio ale o fin, e nos poinenoies, peiceleu de slilo que, ieaInenle,
eia un honen cono poucos, invuIgai, giande en conpaiao con
aqueIes que conhecia. L ao iecoidai cono o lialavan, o faIecido pai deIa
e os seus coIegas nedicos, leve conscincia de que lodos vian en Dinov
una fuluia ceIeliidade. Dii-se-ia que as paiedes, o lelo, a Inpada e o
lapele iian-se na caia de OIga Ivanovna, cono que a zonlai deIa:
Ieidesle-o! Ieidesle-o! Choiando, OIga Ivanovna piecipilou-se paia a
saIa de eslai, passou poi un desconhecido e enliou coiiendo no galinele
do naiido. Lsle jazia inveI no sof, coleilo ale a cinluia con una
nanla. O seu ioslo eslava naciIenlo, de faces cavadas, e linha una coi
cinzenlo-anaieIa que no e dos vivos. S peIa fionle, peIas solianceIhas
negias e o soiiiso de senpie se podia ieconhecei neIe Dinov. OIga
Ivanovna apaIpou-Ihe apiessadanenle o peilo, a lesla e as nos. O peilo
eslava ainda quenle, nas a lesla e as nos eslavan desagiadaveInenle
fiias. Os oIhos enliealeilos filavan a nanla, no OIga Ivanovna.
~ Dinov! ~ chanou eIa en voz aIla. ~ Dinov!

26
OIga Ivanovna queiia expIicai-Ihe que ludo aquiIo foia un eiio,
que ainda no eslava ludo peidido, que a vida podeiia ainda sei leIa e
feIiz, que eIe eia un honen cono poucos, exliaoidiniio e iIuslie, e que
eIa o iiia adoiai e veneiai senpie cono esposa lenenle...
~ Dinov! ~ chanava, sacudindo-o peIo onlio sen aciedilai
que eIe nunca nais despeilaiia. ~ Dinov! Vanos, Dinov!
Lnlielanlo, na saIa de eslai, KoiosleIiov dizia a ciiada:
~ No len que salei. V a saciislia da igieja e peigunla onde
noia as lealas.
LIas Iavan o coipo, lialan deIe e fazen o ieslo.



IIM

1892
(Lxliado de Anlon Tchekhov, Ccn|cs c Nctc|as, (ou Ccn|cs c
Narra|itas) Ldies Rduga, Moscou, 1987, liaduo de Andiei MeInikov,
coIaloiao de }ose Auguslo).

Você também pode gostar