ALKANA Objektif Pada akhir sesi pengajaran ini pelajar dapat 1.

Medefinisikan maksud alkana dan siklolkana dengan tepat. 2. Menyenaraikan ciri-ciri alkana dan sikloalkana dengan betul. 3. Menamakan alkana dan cycloalkana dengan menggunakan langkah-langkah yang diberikan dengan betul. Set Induksi Bahan-bahan : Tanah liat pelbagai warna, kad manila. Kaedah : Pelajar dikehendaki membina satu model molekul yang mereka ketahui daripada sesi pembelajaran yang sebelumnya dengan menggunakan bahan-bahan yang disediakan. Contoh jawapan : CH4 ,C2H6 , C2H4 , C3H8.

Kesimpulan : Pelajar dapat mengaitkan pelajaran sebelumnya dengan pelajaran yang akan dipelajari.

Hidrokarbon ??? 1.0 Hidrokarbon Hidrokarbon Molecule yang terdapat unsur karbon dan hidrogen

Alifatik

Aromatik

Tepu

Tidak tepu

Alkana (C-C)

sikloalkana ( C atom bergabung

Alkena (C=C)

Alkina (C triple bond C)

dalam bentuk gegelang)

1.1 Hidrokarbon tepu (Alkana)

Nama IUPAC mempunyai akhiran ana-

Hidrokarbon tepu

Sudut ikatan menghampiri 109.5o

Alkana

Formula am CnH2n+2 n>1

-Hybrid sp3 -4 ikatan sigma Kegunaan !!! Bahan bakar. Pelarut Sumber hidrogen -tetrahedral

Wujud dalam bentuk rantai atau cabang

Sumber alkana ! Komponen utama dari gas alam dan minyak bumi.

Isomer!

Molekul yang mempunyai molekular formula yang sama tetapi berbeza formula struktur

Cuba ini ! Lukiskan isomer bagi butana C4H10

1.2 Penamaan Alkana Penamaan alkana mengikut IUPAC sistem. IUPAC (International Union Of Pure and Applied Chemistry) Awalan induk - akhiran PENTING !!! Gantian Bilangan karbon Keluarga

Langkah-langkah dalam penamaan. Langkah-langkah 1. Pilih rantai karbon yang paling panjang. Contoh CH3CH2CH2CH2CHCH3 CH Nama induk : hexana CH3CH2CH2CH2CHCH3 CH3 Gantian

2. Menomborkan rantai karbon bermula dengan karbon yang hampir dengan gantian.

3. Menentukan kedudukan gantian. Kedudukan dan nama gantian mestilah ditulis di hadapan rantai induk. 4. Jika terdapat dua atau lebih gantian, setiap gantian perlu dinomborkan berdasarkan kedudukan rantai karbon yang terpanjang. *gantian perlu ddisusun secara abjad *awalan di,tri,tetra,sec,tert perlu diabaikan kecuali iso dan neo. 5. Jika dua gantian hadir pada karbon yang sama, gunakan nombor tersebut dua kali.

CH3CH2CH2CH2CHCH3 CH3 2-metilhexana CH3CHCH2CHCH2CH3 CH3 CH2 CH3 4-etil-2-metilhexana

CH3 CH3CH2CCH2CH2CH3 CH2 CH3 3-etil-3-metilhexana

6. Jika dua atau lebih gantian yang sama hadir gunakan awalan di,tri,tetra *koma digunakan untuk mengasingkan nombor antara satu sama lain.

CH3CH CHCH3 CH3 CH3 2,3-dimetilbutana

7. Jika terdapat dua rantai karbon yang sama panjang,pilih rantai yang mempunyai bilangan gantian yang banyak.

CH3CH2CH CH- CH- CHCH3 CH3 CH2 CH3 CH3 CH2 CH3 2,3,5-trimetil-4-propilheptana 4 gantian 4-sec-butil-2,3-dimetilheptana 3 gantian CH3CH2 CH2CH2CHCH3 CH3 CH3 CH3 2,3,5-trimetilhexana 2,4,5-trimetilhexana

8. Jika cabang mempunyai panjang yang sama daripada mana-mana hujung rantai karbon yang sama panjang, pilih nama yang memberi jumlah nombor yang paling sedikit.

NOT!

Nombor paling sedikit Info !!! 2+3+5 = 10

Cis=same side Trans=opposite

Contoh !!!! 2+4+5 = 11 Siklopropana Siklobutana

1.3 Cycloalkana Struktur cis dan trans. Atom karbon dalam bentuk gegelang

Formula am CnH2n n=3,4,5,

Sikloalkana

Satu ikatan

Hidrokarbon tepu kerana mempunyai maximum nombor ikatan hidrogen

1.4 Penamaan sikloalkana Penamaan sikloalkana mengikut sistem IUPAC. Langkah-langkah penamaan cycloalkana Langkah - langkah 1. Sikloalkana yang mempunyai satu gegelang dinamakan dengan meletakkan awalan cyclo pada nama induknya. Contoh Siklopropana

Siklobutana 2. Jika terdapat satu gantian,gantian tersebut tidak perlu dinomborkan. Cl Chlorosiklopropana

CH3 metilsiklohexana

3. Jika terdapat dua gantian nomborkan karbon yang memberi jumlah nombor yang paling rendah dan namakan mengikut turutan abjad.

CH3 CH2CH3

1 etil - 2-metilsiklohexana (not ! 1- etil 6 metilsiklohexana) 4. Jika terdapat tiga atau lebih gantian nomborkan rantai karbon yang panjang yang memberi nilai terendah dalam penamaan.

CH2CH3 Cl CH3

X 1 chloro 3 etil 4 - metilsiklohexana / 4 chloro 2 etil 1 - metilsiklohexana

5. Apabila satu gegelang bercantum dengan satu rantai yang mempunyai nombor karbon yang lebih banyak atau lebih daripada satu rantai bercantum maka rantai tersebut dinamakan sikloalkilalkana

CH2CH2CH2CH2CH3

1 - siklobutilpentana

Aktiviti penggayaan. Aktiviti 1 : Pelajar dikehendaki membina beberapa kumpulan, setiap kumpulan terdiri daripada 4 hingga 5 orang. Bahan-bahan : Kad kecil yang kosong dan maker pen. Kaedah : 1. Setiap kumpulan dibekalkan dengan 10 kad kecil yang kosong dan sebatang maker pen. 2. Setiap kumpulan dikehendaki mencipta 3 jenis rantai karbon yang mempunyai nama yang berbeza melalui penyusunan mengikut kreativiti masing-masing. Bilangan karbon yang digunakan haruslah sama bagi setiap rantai karbon yang dihasilkan. 3. Setiap kumpulan hendaklah membentangkan hasil masing-masing dihadapan kelas dan menjelaskan bagaimana mereka menamakan rantai karbon tersebut.

Kesimpulan : 1. 2. 3. 4. Nilai kerjasama dapat diterapkan dalam diri setiap pelajar. Pelajar yang pintar dapat membantu pelajar yang lemah. Pelajar berasa seronok kerana dapat berkongsi pengetahuan dengan rakan-rakan yang lain. Objektif pembelajaran mudah dicapai.

Contoh Jawapan : C6H14 (hexana, 2-metilpentana,2,3-dimetilbutana) C5H12 ( pentana, 2-metilbutana, 2,2-dimetilpropana) C7H16 (heptana, 2,3-dimetilpentana, 2,2,3-trimetilbutana)

Aktiviti 2 : Lukis struktur alkana dan cycloalkana berikut : 1. 2. 3. 4. 5. 6. 1,3-dimetilsiklohexana. 2-metilpentana. trans-1,2-dimetilsiklopropana. Cycloheptana. 3-etil-2-metilhexana. 4-etil-3-metilheptana.

Contoh jawapan : 1.

CH3

CH3 2. CH3CHCH2CH2CH3 CH3

3. CH3 CH3 4.

5.

CH3 CH3CHCHCH2CH2CH3 CH2CH3

6.

CH3 CH2 CH3-CHCH-CH2CH3 CH2CH2CH3