Você está na página 1de 50

Archester Houston

Anket
Hazrlama
lavuzu
www.istatistikmerkezi.com 2
PROFESYONEL YARDI M
Anket Tasarimi,
Veri Anal izi,
Tezl eri ni zi n Aralirma Bl ml eri ni n Hazirl anmasi,
Tez neri si ni n Hazirl anmasi
konul arinda profesyonel yardim almak ii n;
(216) 5504560, (505) 4087123 ve (533) 4210028 numarali
tel efonl ar ya da
www.istatistikmerkezi.com adresi Bi ze Ulain mensn
kullanarak bizimle irtibat kurabil irsi niz.
Anket Hazrlama Klavuzu
Archester Houston
statistik Merkezinin bir hizmetidir.
zin alnmakszn alnt ve ogaltma yaplabilir.
www.istatistikmerkezi.com 3
stati sti k Merkezi Hakknda
Istati sti k Merkezi ; akademisyen ve grencil ere yapacaklari
bi li msel al imal ara destek ol mak, bi l i msel al imal ari sirasinda
karilaliklari problemlere zm geti rmek ve bilgi al iveri i ni
kolaylalirmak ii n ol uturulmu bi r iletiim portal idir.
Bu kapsamda Istati sti k Merkezi tarafindan yapil an alimal ar
aagida zetl enmi ti r;
Bi l i msel aralirmal arin alt yapisinin ol uturul masi (Tez /
aralirma neri leri ni n hazirl anmasi),
Bi l gi topl ama aracinin (anket, grme formu) hazirl anmasi,
Aralirma planinin ol uturulmasi,
Veri l eri n anal i zi ve yoruml anmasi,
Aralirma raporunun hazirl anmasi (tezl er/makal el eri n
aralirma bl ml eri )
Veri anal i zi ve anket tasarimi egi ti mleri .
Misyonumuz
Bi l gi ve bi ri ki ml eri bi r araya geti rmek, beraber retmeni n ve
payl amanin hazzini yaamaktir.
Vi zyonumuz
Istatistigin bil imsel al imalarda dogru kullanimina
uzmanl igimiz ve etki nli gimiz ile l iderl i k etmektir.
Ilkelerimiz
Bilgi ve deneyimi n paylail dika ogaldigina inanir,
sagl adigimiz hizmeti n kal i tesi nden dn vermeyi z. Her bi r
tal ebi proje anl ayii i l e al arak hizmette btnsel l i k sagl ariz.
www.istatistikmerkezi.com 4
r t bi ze br akn,
Si z kel ebekl e i l gi l eni n
www.istatistikmerkezi.com 5
nsz
Bu klavuz anket yntemi ile veri toplamay planlayan
irketlere referans bir kaynak oluturmak amacyla
derlenmitir. Klavuz mteri tatmin anketleri ile alan tutum
anketlerinin hazrlanmasna yardmc olacak nitelikte olup,
soru maddelerinin hazrlanmas, talimatlarn yazlmas,
anketin uygulanmas ve elde edilen sonularn sunumu
blmlerinden olumaktadr.
Klavuz okuyucular anket konusunda uzman yapma amacn
tamamaktadr. Daha fazlasn grenmek isteyenler iin
yararlanlabilecek kaynaklar klavuzun son blmnde
verilmi, uzman yardma ihtiya duyulabilecek alanlar klavuz
ierisinde belirtilmitir.
Okuyuculara anket konusunda verecegimiz ilk ve en nemli
tavsiye ise anketin amacnn ve sonularn nasl
kullanlacagnn ie balamadan nce dogru bir ekilde
belirlenmesidir.
www.istatistikmerkezi.com 6
www.istatistikmerkezi.com 7
indekiler
Kalit e of isi hakknda.................................................................... 3
nsz.............................................................................................. 5
indeki ler ..................................................................................... 7
Anket Nedi r ?................................................................................. 9
Ne Zaman Anket Kullanmal m?............................................... 11
Anket in Hazr lanmas...................................................................13
Anket in amac nedir ?..........................................................13
Sonular kiml er kullanacak?.............................................14
Hangi bilgiler e iht iya var ?............................................... 14
Anket i hazr lamakt an kimler sor umlu olacak?.............. 14
Anket kime uygulanacak?...................................................15
Anket nasl uygulanacak?...................................................15
Hangi kaynaklar a iht iya olacak?.....................................16
Hangi anket maddeler i kullanlacak?...............................16
Anket bil giler inin analizi nasl yaplacak ve nasl
r apor lanacak?....................................................................... 17
Anket e ka kiinin cevap ver mesi ger ekiyor ?.............. 17
Anket ynt emini izler ken kullanlacak basamaklar
neler di r ?................................................................................ 18
Anket Maddeler i nin Ol ut ur ulmas...........................................19
Cevap For mat n Seimi................................................... 21
Der ecelendir me lekl er i ..................................................21
Maddeler i sr alamak........................................................... 23
Ter cihler i belir lemek..........................................................24
Yor uml ar ve ak ulu sor ular ...........................................25
Demogr af ik sor ular .............................................................25
www.istatistikmerkezi.com 8
Maddeler i n Gzden Geir ilmesi .................................................29
Anket in Gir i i ve Tali mat lar ...................................................... 33
Anket in Test Edil mesi ................................................................. 35
Anket in Uygulanmas.................................................................... 39
Anket Sonular n zet l enmesi...............................................41
Fr ekans daml ar ....................................................... 41
Yzdel er .......................................................................... 41
Bir uyar not u................................................................. 44
r nekleme...................................................................................... 45
Anket Sonular n Sunulmas................................................... 47
Sonu............................................................................................... 49
www.istatistikmerkezi.com 9
Anket Nedir ?
Anket, sistematik bir veri toplama yntemidir. Veriler,
nceden belirlenmi insanlara bir dizi soru sorarak elde edilir.
Anket yntemi ile ok farkl trde veri toplamak mmkndr.
nsan davranlar, i performanslar, bilgi dzeyleri,
tercihleri, tutumlar, inanlar, duygular vb. bunlardan sadece
birkadr. Ancak anketten yararl bilgiler elde edebilmek iin
anketin hazrlk ve uygulama srecine zel nem
gsterilmelidir. Ayrca zaman ve maliyet gz nne
alnmas gereken diger hususlardr.
Bu elkitab size anket hazrlama ve uygulama konusunda
genel bir bak as kazandracaktr. Ayrca anket
maddelerini zel bilgi gereksinimlerinizi elde etmenizi
saglayacak ekilde nasl hazrlayabileceginize ilikin ipular
verecektir. Bununla birlikte elkitabndaki bilgiler, sizi anket
konusunda uzman yapmayacaktr ve bilimsel nitelikli
anketlerin hazrlanmas iin yeterli degildir. Bunun iin konu
ile ilgili daha ayrntl olarak hazrlanm kaynaklar
incelemenizi ve zellikle anketin hazrlanmas safhasnda
uzman yardma bavurmanz tavsiye ediyoruz.
www.istatistikmerkezi.com 10
www.istatistikmerkezi.com 11
Ne Zaman Anket Kul lanmal m?
Anket, en popler veri toplama yntemlerinden biri
olmasna karn, ancak uygun artlar altnda
kullanlmas halinde yarar saglayacaktr.
Anketi, diger yntemlere gre daha hzl, daha
kolay ve/ya da daha ucuz oldugu zamanlarda
kullann. Bazen diger veri toplama metotlarnn
kullanm daha uygun olabilir. rnegin, bir klinige
giden kii saysn belirlemek iin, basite
danmadaki hasta imzalarn ya da gnlk
kaytlar inceleyebilirsiniz.
Bilgi daha nceden belirli bir formda bulunmuyorsa
anket kullanmay dnebilirsiniz. Konu ile ilgili
verilerin, arivlerde, kaytlarda ya da
veritabanlarnda bulunup bulunmadgna bakmak
ok byk zaman, para ve emek tasarrufu saglar.
rnegin, alanlara geen sene grdkleri
kurslarn isimlerini ve tarihlerini sormadan nce, bu
bilgileri elde etmek iin egitim dosyalarna
bakabilirsiniz.
www.istatistikmerkezi.com 12
www.istatistikmerkezi.com 13
Anket in Hazr lanmas
Anketin ilk maddesini kaleme almadan nce
aagdaki sorulara cevap vermelisiniz.
Anket i n amac nedi r ?
Anketler, aagda sralanan amalar iin
kullanlabilirler.
Mteri ihtiyalarn belirlenmesi / mteri
tatmininin lm,
Organizasyonun gl ve zayf taraflarnn
belirlenmesi,
yiletirmeye ak alanlarn tespiti,
Yeni ya da var olan politikalarn/programlarn
etkinliklerinin lm,
Net bir ama olmadg srece, anket iin harcanan
abalar ok farkl, bazen de birbirine zt alanlara
ynelebilir. Bu da kaynaklarn ziyan olmasna,
yararsz veriler elde edilmesine ve anketi
hazrlayanlar ve katlanlar iin hayal krklgna yol
www.istatistikmerkezi.com 14
aacaktr.
Bunun iin, zel olun ve anketi uygularken
sadece neler olup bittigini grmeye dikkat edin.
Ayrca anket uygulamas, anketi dolduranlarn
hatta anketin uygulandgn grenenlerin ilgilerinin
organizasyonunuza ynelmesine neden olacaktr.
Bu ilgi kanlmaz olarak insanlarda bir takm
beklentilere yol aar. rnegin alanlarn tatmini
len bir anket yaptysanz, herkes sizden
tatminsizlige yol aan alanlarda bir takm
iyiletirmeler yapmanz bekleyecektir.
Sonular kiml er kullanacak?
Anketin sonularn kimlerin kullanacagn ve bilgi
gereksinimlerinin neler oldugunu belirleyin. Elde
edilecek verilere dayal ne tr kararlar verilecek?
Detayl cevaplara m ihtiyalar var yoksa byk
resim onlar iin yeterli mi? Bilgilerin onlara nasl
sunulmasn tercih ediyorlar?
Hangi bilgiler e iht iya var ?
Anketin amacna ulamas iin ncelikle hangi
bilgilere ihtiya oldugunu belirleyin. rnegin bir
spor merkezine alet temin etmekle ilgileniyorsanz,
o zaman insanlarn spor merkezini ne sklkla
kullandklarn, hangi aletlerden yararlandklarn ve
kullanlan saat miktarn sorabilirsiniz. nsanlardan
ayrca yzme havuzunun, kou bantlarnn,
egzersiz makinelerinin, du alanlarnn, havlu
www.istatistikmerkezi.com 15
hizmetinin, vb. kalitelerini degerlendirmelerini
isteyebilirsiniz. lerde dogabilecek ihtiyalar
karlamak istiyorsanz, ilgi alanlarn ve
beklentilerini aklamalarn isteyebilirsiniz. Bu
konularn her birisi, bir ya da birden fazla anketin
konusu olabilir.
Anket i hazr lamakt an kim sor uml u olacak?
Anketler genelde kk takmlar tarafndan
hazrlanr. Takm olutururken, yelerin konu ile az
ok ilgisi olmasna dikkat edin. Ayrca planlama ve
istatistik teknikler hakknda tecrbesi olan kiileri
takma dahil etmeye aln.
Anket ki me uygul anacak?
lgilendiginiz verileri ne tip insanlar size
saglayabilirler? Tek bir snfa ya da organizasyona
m aitler yoksa eitli snflardan ve seviyelerden
mi geliyorlar? Bir organizasyonda m alyorlar
yoksa sadece organizasyonun hizmet ya da
rnlerini mi tketiyorlar?
Anket nasl uygul anacak?
Anket uygulamann eitli yollar vardr. Bunlardan
en yaygn olanlar yz yze grmeler, telefon
anketleri ve posta anketleridir.
Bunlar ierisinden istediginiz verileri en verimli
ekilde saglayacak metodun seilmesi nemlidir.
www.istatistikmerkezi.com 16
Yz yze grme yntemi kullanlarak ok detayl
veriler elde edilebilir. Ancak bu yntem zel bir
egitim gerekir; bu da ekstra zaman ve maliyet
demektir. Ayrca ayrntl verilerin analiz ve yorumu
g olacaktr.
Grmeler nispeten az sayda kiiden oluan
gruplarda detayl bilgi toplamak istediginizde
faydaldrlar. Yazl anketlere gre, meselelerin ve
tercihlerin daha geni kapsamda kefedilmelerinde
kullanlabilirler. Yazl anketler ise daha az detayl
veri saglamalarna ragmen, ksa zamanda byk
miktarlarda veri toplanmak iin uygundurlar.
Hangi kaynaklar a iht i ya ol acak?
Anket iin gerekli personel ve diger kaynaklar
belirleyin. Yaplacak anketin tipine bagl olarak,
kaynaklar arasnda proje mdr, egitimli
mlakatlar, istatistikiler, bask maliyetleri,
posta/telefon giderleri, verilerin girilmesi ve
ilenmesi gsterilebilir.
Hangi anket maddeler i kullanlacak?
Veri ihtiyacna dayanarak, elinizdeki mevcut
anketlerden birini kullanp kullanmayacagnza,
dzeltip dzeltmeyeceginize ya da tamamen yeni
bir anket oluturup oluturmayacagnza karar
verin. (Anket maddelerini oluturmasna daha
sonra deginecegiz.)
www.istatistikmerkezi.com 17
Anket bilgiler inin anali zi nasl yaplacak ve nasl
r apor lanacak?
Anket sonularn zetlerken, yorumlarken ve
raporlarken hangi metotlar kullanacagnza karar
verin. Veriler etele tablosu, yzde ya da ortalama
gibi basit metotlar kullanlarak zetlenebilir. Anket
verilerine dayal alnacak kararlara bagl olarak
daha karmak analitik metotlarn kullanm da
gerekli olabilir. Bu karmak metotlar, ynetici ve
alanlar gibi iki farkl gruba ait sonularn
karlatrlmasn ieren varyans analizleri ya da i
tatmini ve i brakma egilimleri gibi iki ayr degiken
arasndaki ilikinin incelenmesini ieren regrasyon
analizleri olabilir.
Anket bilgilerini nasl sunacagnza karar verin.
Bunun iin izleyenlerin ilgi ve tercihlerini gz nne
aln. Basit grafikleri mi, istatistik tablolarn m
yoksa yazl zetleri mi tercih ediyorlar? Sirket
politikasn degitirmeyi dnen yneticilere
yaplan sunu ekli ile dardan gelen mterilere
yaplan sunu ekli farkl olabilir. Eger sonular
farkl gruplara sunmak zorundaysanz, detay
seviyesini ve verilerin sunumunu degiik ilgi
seviyelerine gre yeniden biimlendirmeniz
gerekebilir.
Anket e ka kiinin cevap ver mesi ger ekiyor ?
Kaynaklarn kstl olmas nedeniyle ilgilendiginiz
grubun tmne anket uygulamak mmkn
olmayabilir. rnegin bir niversitede yaplan
www.istatistikmerkezi.com 18
aratrmada tm gretim yelerine anket formu
gndermek olduka maliyetli olacaktr.
Byk bir grubu temsil edecek nitelikteki veriyi
saglayacak daha kk ir grubun byklgn
bulmak iin kullanlan ynteme rnekleme denir.
Cevaplayc miktarn belirlerken rnekleme
konusunda bilgi sahibi birisinin yardmn aln.
Uygun olmayan rnekler, yanltc sonular
kmasna, hatal yorumlamalara ve verimsiz
faaliyetlere sebep olurlar.
Anket ynt emi ni kullanr ken izlenecek basmaklar
neler dir ?
Eger yukarda verilen sorular cevapladysanz ve
bir anket yapmann faydal olacagn
dnyorsanz, size u basamaklar yardmc
olacaktr. Bunlar; anket maddelerini hazrlamak,
cevap formatna karar vermek, maddeleri gzden
geirmek, anketin giri paragrafn ve talimatlarn
oluturmak, anketi test etmek, rnekleme yapmak,
anket sonularn zetlemek ve sonular
sunmak/yaynlamak eklinde zetlenebilir. Bu
basamaklar tamamyla yeni bir anket hazrlarken
ya da hazr olan bir anketi degitirirken
kullanlabilir.
www.istatistikmerkezi.com 19
Anket Maddeler inin Olut ur ulmas
lgilenilen her bir konu iin anket sorular yazn ve
aklnza gelen her eyi ama her eyi not edin.
Balangta daha fazla madde olmas daha az
madde olmasndan iyidir. Mkemmel soru
hazrlamaya odaklanmayn. lk bata, tm konulara
deginmek ssl cmlelerle anlatm yapmaktan
daha nemlidir. Anket maddelerini oluturmak iin,
beyin frtnas, aga diyagramlar ve diger fikir
reten metotlar yararl olacaktr.
Bir anket maddesinin tamas gereken zellikleri
sralayacak olursak;
aka yazlm
fadeler net olmal ve kolay anlalabilmelidir.
Anketi cevaplayan insanlarn alk olmadklar
teknik terim, ksaltma ve jargonlar kullanmaktan
kann.
ksa
Konuya mmkn oldugunca abuk gelin. Anketin
maddelerini yantlayan kiinin dikkati daglmamas
www.istatistikmerkezi.com 20
ve ankete konsantre olabilmesi iin konu d
kelimeleri ve fikirleri ortadan kaldrn.
belirli
Her seferinde bir fikir zerinde odaklann. Her
madde bir tek davran, tavr, fikir, olay ya da konu
ile ilgili olmaldr. Bunun iin ve, ya da gibi
baglalar kullanmayn
ak
nsanlar ne soruldugunu tahmin etmeye
zorlamayn. fadenizin herkes tarafndan ayn
ekilde anlaldgndan emin olun. Eger gerekliyse
ek aklamalar yapn.
www.istatistikmerkezi.com 21
Cevap For mat n Seimi
Soru maddelerinin yan sra kullanlacak cevap
metotlarn da belirlemelisiniz. Anketler genelde
insanlarn bir ifadeye ne kadar katldklarn, bir
eyin ne kadar nemli oldugunu yada bir eyin ne
sklkla yapldgn grenmeye yneliktir. Aagda
bu amalar karlamak iin kullanlabilecek baz
cevap formatlar verilmitir.
Der ecelendir me lekler i
Anketlerde genelde rn ya da hizmetlerin belirli
bir lege gre derecelendirilmeleri istenir. Baz
anketlerde ise insanlara verilen ifadelere ne kadar
katldklar ya da katlmadklar sorulur.
Derecelendirme leklerine ait birka rnek
aagda verilmitir:
S1. Amirim alanlarn nemli kararlara
katlmalarn tevik eder.
A KESNLKLE KATILMIYORUM
www.istatistikmerkezi.com 22
B KATILMIYORUM
C KARARSIZIM
D KATILIYORUM
E KESNLKLE KATILIYORUM
S2 Aldgnz hizmetten ne kadar tatmin
oldunuz?
A H TATMN OLMADIM
B TATMN OLMADIM
C KARARSIZIM
D TATMN OLDUM
E OK TATMN OLDUM
S3 Ltfen size saglanan hizmetin kalitesini
degerlendirin.
A OK KT
B KT
C ORTA
D Y
E OK Y
Derecelendirme leklerini hazrlarken u
noktalarn zt anlamda olduklarndan emin olun.
Eger bu yaplmazsa, anketten alnan yantlarn
tarafl olma riski ortaya kar. rnegin aagdaki
www.istatistikmerkezi.com 23
derecelendirme lekleri sizin hounuza gidecek
cevaplar saglayabilir ama ihtiyacnz olan bilgiyi
vermez.
A GENELDE TATMNKAR
B TAMAMIYLA TATMNKAR
C SON DERECE TATMNKAR
D MKEMMEL
Baz derecelendirme seenekleri ise siz farknda
olmadan ok hatal sonular verebilir. rnegin
aagdaki seeneklerin kullanlmasnn yaratacag
mahsuru siz bulun.
A KESNLKLE KATILMIYORUM
B KISMEN KATILMIYORUM
C KARARSIZIM
D KISMEN KATILIYORUM
E KESNLKLE KATILIYORUM
Maddeler i sr alamak
Diger bir genel cevap format, kiilere bir seenek
listesindeki maddeleri farkl kriterlere (rnek: nem
derecesi) gre sralamalarn istemektir. Bu veriler,
seeneklerde yer alan hususlarn ncelik sras
belirlemenize yardmc olacaktr. rnegin bir
www.istatistikmerkezi.com 24
lokantann mterileri creti, yemegin kalitesinden
ve mnnn eitliliginden daha yksek
derecelendiriliyorlarsa, ynetimin maliyet konusunu
ncelikli olarak ele almas gerektigi sylenebilir.
Ltfen aagdaki 5 iyiletirme amalarn nem
srasna gre 1 en nemliyi, 5 en nemsizi
temsil edecek ekilde sralaynz.
___ ABUK BASARI ELDE ETMEK
___ RETMN MKTARINI ARTTIRMAK
___ FYATLARI DSRMEK
___ BRKEN S SAYISINI AZALTMAK
___ HATA MKTARINI DSRMEK
Ter cihler i beli r lemek
Bu cevap format, ifade ya da tercihlerden oluan
bir liste eklindedir. Cevaplayclardan onlar iin
uygun olan tercihlerin hepsini yuvarlak iine alarak
iaretlemeleri istenir. Ankete katlanlar tercihleri
arasnda bir derecelendirme yapmadklarndan bu
tr sorularn cevaplandrlmas, sralama
sorularndan daha kolaydr.
Srecin performans analizini yaparken
yararlandgnz istatistik yntemleri yanndaki
harfi iaretleyerek belirtin.
A PARETO DYAGRAMLARI
B HSTOGRAMLAR
C DAGILMA DYAGRAMLARI
www.istatistikmerkezi.com 25
D GDSAT SEMALARI
E KONTROL KARTLARI
Yor umlar ve ak ulu sor ular
Drdnc soru/cevap ekli genel nitelikli sorulara
ve ankete katlanlarn ek yorumlar yapmalarna
msaade eder. Bu sorularda genellikle
cevaplayclara, kendileri iin nemli olanlar ve
istediklerini kendi cmleleriyle yazabilmeleri iin
bo bir alan braklr. rnekler aagda
sralanmtr.
- Kendimizi nasl gelitirebilecegimiz
konusunda nerileriniz var m?
- Bizim saglayamadgmz ve ihtiyacnz
duydugunuz rn ya da hizmetler neler?
- Bilmemizi istediginiz ek bir husus var m?
Bu bilgiler hi dokunulmam konular ortaya
karmak, belirli bir konuda fikir edinmek ya da
seenekleri belirlemek iin ok yararldr. Bu
yntemin kt taraf ise sorulara verilen cevaplar
yorumlamann ok zor olmasdr.
Demogr af ik sor ular
Demografik sorular genelde katlmclar snf, ya
ya da egitim seviyesi gibi kriterlere dayal olarak
daha kk ve zellikli gruplara ayrmak iin
kullanlr. Eger anketin amalarndan birisi iki farkl
grubun verdigi yantlar arasndaki nemli
www.istatistikmerkezi.com 26
farkllklar belirlemek ise bu ayrtrma nemlidir.
Demografik sorular, insanlara kendilerini
tanmlamalar iin, rnegin isimlerini ya da vergi
numaralarn isteyen sorulardan oluabilir. Ancak
demografik sorularn cevaplayclarn kimligini
ortaya kartacak olmas onlarn kendilerini
rahatsz hissetmelerine ve drst cevap
vermemelerine yol aabilir. Olas endieleri
azaltmak iin, anket cevaplarnn nasl
kullanlacagn anlatan bir aklama ve cevaplarn
gizliligini ieren bir taahht yararl olabilir.
Demografik sorulara ait rnekler aagda
verilmitir.
Ait oldugunuz ya kategorisini iaretleyiniz.
__ 20NN ALTINDA
__ 20-29
__ 30-39
__ 40-49
__ 50-59
__ 59UN ST
Egitim durumunuz
__ CAHL
__ LK OKUL
__ ORTA OKUL
__ LSE
www.istatistikmerkezi.com 27
__ NVERSTE
__ YKSEK LSANS
__ DOKTORA
Medeni haliniz
__ BEKAR (H EVLENMEMS)
__ EVL
__ BOSANMIS/ AYRI
__ DUL
www.istatistikmerkezi.com 28
www.istatistikmerkezi.com 29
Maddeler in Gzden Geir ilmesi
Taslak soru maddelerini ve cevap formatlarn
hazrladktan sonra, aagdaki zelliklere uyup
uymadklarn inceleyin.
anketin amacna uygun
Amacn dna kan maddeler gerekli bilgiyi
saglamayacaktr. Ankette yer alan her bir soru iin
zel bir nedeniniz oldugundan emin olun. Her
zaman anketin amacna ve bu amac
destekleyecek bilgi eidine odaklann. Maddeler
ile anketin amacn karlatrarak, maddelerin
daha nce belirlenen konularla ilgili olmasn
saglayn.
anket yaplan bireyler iin uygun
Ankete insanlarn bilmedikleri, cevap
veremeyecekleri maddeleri eklemeyin. rnegin bir
magazann mterileri, magazann yerleimi ve
hizmetleri ile ilgili sorulara cevap verebilirler ama
magazann yangna kar alnan tedbirlere uyup
uymadg hakkndaki sorular cevaplayamazlar.
www.istatistikmerkezi.com 30
uygun sonular saglayabilecek yetenekte
Elde edilen verilerin nasl zetlenecegini belirleyin.
Sonularn zeti, ankete katlanlarn ihtiya
duydugu nitelikteki bilgiyi saglamaldr. Sonular
basit grafik barlar ile mi sunulacak yoksa gelimi
analizlere mi tabi tutulacak? Anketi kullananlarn
bilgi gereksinimlerini karlamak iin ne kadar
detay yeterli olacak? rnegin anketi kullananlar
genel bir bilgi istiyorlarsa, ondalkl saylar
kullanmaya gerek olmayabilir. Diger yandan, eger
kullanclar kalite zellikleri arasndaki farklarn
ayrmn kesin olarak bilmek isterlerse, onlara
sadece yorumlardan oluan bir liste vermek yeterli
olmayacaktr.
Uygunsuz ve fazla maddeleri karn ve kapal
ifadeleri anlalr bir dille yazn. Maddelerin
aagdakiler gibi olmamalarna dikkat edin.
belirsiz
Yanl yorumlanabilecek kelime ve ifadelerden
kann.
1- Heyecanl turlardan zevk alyor musunuz?
2- Dzenli alma alkanlgnz var m?
akan
Birbiri ile akan cevap seeneklerini vermekten
kann. akan seenekler bilgilerin
yorumlanmasn zorlatrr ve anketi yantlayan iin
kavram karmaasna yol aabilir
www.istatistikmerkezi.com 31
Haftada ka saat spor yapyorsunuz?
1- H
2- HAFTADA BR SAATTEN AZ
3- HAFTADA 1-2 SAAT
4- HAFTADA 2-3 SAAT
5- HAFTADA 3-4 SAAT
6- HAFTADA 4 SAATTEN FAZLA
Ynlendiren
nsanlar, arzuladgnz cevaplara ynlendirecek
ipular vermekten kann.
Periyodik bakm hizmetleri iin ok fazla para
demek zorunda brakldgnz dnyor
musunuz?
ift tarafl olan
Ayn madde ierisinde iki ayr konu olmamasna
dikkat edin.
Memur beni dikkatlice dinledi ve ricam yerine
getirmesi ksa bir zaman ald.
Aagda listelenen ifadelerin bulunabilirlik ve
kalite durumlarn degerlendirin.
VERMLLK VE/VEYA KALTE GELSTRME
ABALARIMIZIN PLANLI, YKSEK KATILIMCI
PLANLAMA SREC VARDIR.
www.istatistikmerkezi.com 32
Bulunabilirlik Hi Ksmen Organizasyon
apnda
0 1 2 3 4 5 6 7
Kalite ok Kt Tatminkar Mkemmel
Lzumsuz
Ayn soruyu tekrar tekrar sormaktan kann.
Birbirinin tekrar olan maddeleri anketten karn.
Daha sonra geriye kalan maddelerin anlamlarnn
ak olup olmadgn inceleyin ve istenen bilgileri
toplamak iin yeterliliklerini kontrol edin. Maddeleri
kendi incelemenize ek olarak test edin.
www.istatistikmerkezi.com 33
Anket in Gir ii ve Tal imat lar
Anketler genelde, anketin amacn ve verilerin nasl
kullanlacagn anlatan ksa bir giri paragraf ile
balar. Bazen bu bilgiler ankete ilitirilmi bir kapak
mektubunda verilir. Giri paragrafn, anketin nasl
doldurulacagn anlatan ksa kurallar takip eder.
Bu blme cevap kutucuklarnn nasl
iaretlenecegini ya da cevap kagdnn nasl
doldurulacagn gsteren rnekler dahil edilebilir.
zellikle ankette demografik maddeler mevcutsa,
insanlara gven vermek iin, verecekleri yantlarn
gizli kalacagna dair bir ifade bu blmde yer
almaldr. Son olarak insanlarn doldurduklar
anketleri nasl, ne zaman ve nereye
gndereceklerini anlatan kurallar eklemeyi
unutmayn.
www.istatistikmerkezi.com 34
www.istatistikmerkezi.com 35
Anket in Test Edilmesi
Taslak bir anket hazrladktan sonra, anketi
gelitirmek ve muhtemel hatalar belirlemek iin
test edebilirsiniz. Test, anket geni kitlelere
dagtmadan nce, gvenilirlik ve geerliliginden
emin olmak iin yaplr. Test genelde byk grubu
temsil eden daha kk bir gruba uygulanr. Eger
test yapmay planlyorsanz aagdaki maddeler
size yardmc olacaktr.
Sr eci aklayn
Teste katlacak grubu bir araya toplayn.
Katlmclardan, anketi aldklar zaman
degerlendirmelerini, anlam ak olmayan sorular,
eksik balklar ve gelitirilmesi gereken noktalar
belirlemelerini isteyin.
Yor umlar yaz olar ak aln
Katlmclardan ankette ile ilgili yorumlarn not
almalarn isteyin. Baz bireylerin grup ierisinde
www.istatistikmerkezi.com 36
rahata tenkitte bulunamayabileceklerini
unutmayn. Toplantnn sonunda doldurulan
anketleri toplayn ve her bir yorumu inceleyin.
Zaman iht iyalar hesaplayn
nsanlarn anketi ne kadar zamanda
tamamladklarn ln. Bu bilgiyi anketin ok mu
uzun olduguna ya da uzatlp uzatlmayacagna
karar vermek iin kullann. Doldurmas 15
dakikadan fazla sren bir anket muhtemelen ok
uzundur.
Bir gr up t ar t mas yapn
Herkes anketi tamamladktan sonra, gruptan geri
bildirim almak iin, anketin her blmn grupla
beraber inceleyin. Test iin yaplan oturumdan
sonra bilgileri kaydedin ve bu bilgiler zerinde
aln. lk bata bir ey ifade etmeyen baz
yorumlar, biraz daha inceledikten sonra, ok
faydal olabilirler. nemli konularn anket dnda
braklp braklmadgn sorgulayn. Ayrca baka
demografik sorular eklemeye ihtiya olup
olmadgn aratrn.
Anketi dzeltmek iin testten elde edilen bilgileri
kullann. Anlam aklgn arttrmak iin maddeleri
yeniden yazmak, istenen bilgileri vermeyen
maddeleri karmak ya da nemli konularda daha
dogru bilgi saglamak iin yeni maddeler eklemek
gerekebilir.
www.istatistikmerkezi.com 37
Elinizde anketin son halini hazrlanmas ve
rneklemin belirlenmesi tamamlandktan sonra
anketi uygulamann zaman gelmitir.
www.istatistikmerkezi.com 38
www.istatistikmerkezi.com 39
Anket in Uygulanmas
Yazl metotlar uygulamann, posta ve kiisel
grme olmak zere iki genel yolu vardr. Burada
birini ya da digerini kullanrken gz nnde
bulundurmanz gereken noktalar aagda
zetlenmitir.
Post a anket ler i
Posta anketlerinin en yaygn uygulama ekli
cevaplayclara soru formunun yannda, dn
adresi yazl ve pul yaptrlm bir zarf
gndermektir. Eger binlerce anket postalanacaksa,
postalama masraflar iin yeterli bteyi
ayrmalsnz. Anket srecini planlarken anketin
gidecegi adrese varmas, katlan kiinin anketi
doldurmas ve anketin geri gnderilmesi iin gerekli
zaman gz nne aln. Uzak adreslere postalanan
anketlerin (r; denizar) geri dnmesi 6-12 hafta
aras srebilir. Yerel anketlerin geri gelmesi iin bu
sre 2-3 hafta arasnda degiebilir.
www.istatistikmerkezi.com 40
Bir eysel anket ler
Kiisel grme farkl yollardan yaplabilir.
Yollardan bir tanesi ankete katlan kiiye rn ya
da hizmeti aldg yerde anketi doldurmasn
istemektir. Bu durumlarda sadece ok ksa
anketleri uygulamak pratik olacaktr. Anketi
uygulayan kii genelde anket tamamlanana kadar
mterinin yannda durur ve anketi tamamlayan
kiiye kk bir teekkr hediyesi verebilir. kinci
bir yol ankete katlacak kiilere, anketi doldurmalar
iin belirli bir yere gelmelerini istemektir. nc
yol ise ankete katlacak kiileri i yerlerinde ya da
evlerinde ziyaret edip, mteri tatmini anketini
doldurmalarn istemektir.
www.istatistikmerkezi.com 41
Anket Sonul ar n zet lenmesi
Anketi uyguladktan sonra sonra, sonular
zetlemeli, analiz etmeli ve yorumlamalsnz.
Sunum ve anlalmay kolaylatrmak iin verilen
cevaplar snflandrlmas ve bir araya getirilmesi
gerekecektir. Aagda verilerin zetlenmesinde
yaygn olarak kullanlan metotlardan bazlar
verilmitir.
Fr ekans damlar
Frekans daglmlar anket maddelerine verilen
yantlar arasndaki degiikligi gstermenin en basit
yntemlerinden biridir.
Bu daglmlar, anket sorularna verilen cevaplarn
basite saylmas ve gruplandrlmas ile elde
edilebilir. Frekans daglmlar kolay
yorumlanabilmeleri iin genelde tablolar ya da
grafik barlar halinde sunulurlar.
Ankete katlanlarn says ok fazla olabilir. Anket
bilgilerini dzenlemenin bir yolu da ankete
www.istatistikmerkezi.com 42
katlanlar snflar halinde dnmektir.
Snflandrma, katlmclar, benzer zelliklerine
dayanarak, organizasyonla olan ilikileri (ieriden,
tketici, tedariki), faaliyet alanlar ya da
kullandklar hizmet ya da rnlerin eidine gre
gruplandrmaktr. Snflandrma farkl gruplar
belirleme ve tecrbelerini ayrt etmede kullanlan
genel bir yntemdir. Ankete katlanlar belirleyip,
verilerinin gerektigi gibi snflandrlp analiz
edilebilmesi iin, ankette demografik maddeler
ok yi yi Orta Kt ok Kt
Spor tesisleri 4 22 13 9 7
Yemek Salonu 1 10 13 23 8
Ktphane 13 24 8 7 3
Dinlenme Salonu 9 13 16 12 5
ekil 1 Bir ankete verilen cevaplarn frekans daglmn gsteren
bir rnek
Spor tesisleri
4
22
13
9
7
0
5
10
15
20
25
ok yi yi Orta Kt ok Kt
ekil 2 Frekans daglmnn ubuk grafik yardm ile gsterimine ait
bir rnek
www.istatistikmerkezi.com 43
kullanlr.
Yzdeler
Anket verilerini zetlemenin en basit yollarndan
birisi de yzdelerdir. Yzde, belirli bir cevap
tercihinin toplam saysnn, toplam cevap saysna
blmnden elde edilen sonucun 100le arplmas
ile elde edilir. rnegin 1000 kiiye uygulanan bir
ankettin 1nci sorusunda A seenegini
iaretleyenlerin says 125 olsun. Buradan A
seenegini iaretleyenlerin yzdesi;
125/1000=0.125, =.125 100 = 12.5, %12.5 olarak
bulunur. Yzdeler tablolar, grafik barlar ya da pasta
diyagram yardm ile gsterilir.
ekil 3 Frekans daglmnn pasta diyagram yardm ile
gsterimine ait bir rnek
Spor tesisleri
ok yi
7%
yi
40%
Orta
24%
Kt
16%
ok Kt
13%
ok yi
yi
Orta
Kt
ok Kt
www.istatistikmerkezi.com 44
Bir uyar not u
Anket hazrlanmasnda tecrbeli birisi ya da bir
istatistiki olmadg mddete analizlerinizi frekans
daglm, toplamlar ve ortalamalar zerinde
yogunlatrn. Korelasyon ya da regrasyon
analizleri gibi daha karmak metotlarn
kullanmnn gerekli olmas halinde bu metotlara
yabanc olmayan birinin yardmna bavurun.
www.istatistikmerkezi.com 45
r nekleme
Bask, posta, telefon ulam ve personel
maliyetlerini en aza indirebilmek iin anketi
ilgilenilen kitlenin tmne uygulamak yerine, bu
kitleyi temsil eden daha kk bir grup seilir. Bu
alt kme ya da kk grup rneklem olarak
adlandrlr.
Anketi doldurmalar iin belirlenecek insanlar
snrlar ve yeleri belirlenmi bir topluluk
ierisinden seilirler. Bu topluluk organizasyonun
tm yelerini ierebilecegi gibi, anket ile aratrlan
zellikleri tayan (ankete konu olan) insanlardan
da oluabilir. rnegin bir i tatmin anketinde hedef
kitle organizasyonun tm yeleri iken, servis
hizmetleri ile ilgili bir anketin hedef kitlesi sadece
bu hizmetten yararlananlar olacaktr.
nemli kurallardan bir tanesi de reneklemin
tamamen rasgele oluturulmasdr. Rasgele
rnekleme herkesinin ankete katlmak iin eit
ans bulunmasdr. Rasgele oluturulmayan tm
rneklerden elde edilen sonular geregi yani asl
toplulugun zelliklerini/grlerini
www.istatistikmerkezi.com 46
yanstmayacaktr.
rneklemin byklg ise sorularn tr, hedef
kitlenin zellikleri ve istenen dogruluk oranna gre
degiecektir. Dogru rneklem byklgnn tespiti
iin mutlaka bir uzman bavurmanz tavsiye
ediyoruz.
www.istatistikmerkezi.com 47
Anket Sonular n Sunulmas
Anket verilerini toplayp, analizini yaptktan sonra
yaplmas gereken en nemli faaliyet sonularn
sunulmasdr. Sonularn sunumunu,
organizasyondaki farkl gruplar iin dzenlemek
durumunda kalabilirsiniz. rnegin, srecin iinde
alanlara yaplan sunumlar belirli bir rn ya da
hizmet ihtiyacna odaklanmaldr. Bir srete
alan insanlar o srecin ileyiini bildiklerinden
nasl gelitirilecegi hakknda fikir verebilirler.
Anket sonularnn bir zeti, cevaplayclara
mmkn oldugu durumlarda belirlenen
problemlerin ve endielerin ele alndg bir tartma
ortamnda sunulmaldr. Cevaplayclarn anketlere
olan ilgisini yok etmenin en emin yolu elde edilen
sonular bir keye atmaktr.
www.istatistikmerkezi.com 48
www.istatistikmerkezi.com 49
Sonu
Anketlerden, iyiletirme abalarn destekleyecek bilgilerin
saglamas iin yararlanlabilir. Anketler d mteri ihtiyalar,
mevcut tatmin dzeyleri, iyiletirmeler hakkndaki fikirler ve
yaplan iyiletirmelerin etkileri hakknda bilgi edinmek iin
kullanlabilir. Bu bilgilere dayal olarak, organizasyonun
gelecekteki iyiletirme gayretlerinin nereye odaklanacag
hakknda karar alnabilir.
zet olarak bir ankete hazrlarken aagdakileri aklnzdan
karmayn.
Anket yapmak iin anlalr bir amacnz olsun.
Anketinizi, aratrlan konu ve hedef kitlenizi gz
nne alarak hazrlayn.
Anketlerin ksa ve basit olmasna zen gsterin.
Sonular yneticilere, mdrlere ve cevaplayclara
duyurun.
Sonular, iyiletirmeleri abalarnn planlanmas srasnda
kullann.
www.istatistikmerkezi.com 50
PROFESYONEL YARDI M
Anket Tasarimi,
Veri Anal izi,
Tezl eri ni zi n Aralirma Bl ml eri ni n Hazirl anmasi,
Tez neri si ni n Hazirl anmasi
konul arinda profesyonel yardim almak ii n;
(216) 5504560, (505) 4087123 ve (533) 4210028 numarali
tel efonl ar ya da
www.istatistikmerkezi.com adresi Bi ze Ulain mensn
kullanarak bizimle irtibat kurabil irsi niz.
r t bi ze br akn,
Si z kel ebekl e i l gi l eni n

Você também pode gostar