SHIFRA E KANDIDATIT

MATURA SHTETRORE

NGJITE KTU
GJUH SHQIPE DHE LETRSI

GJUH SHQIPE
DHE LETRSI
Koha pr zgjidhje: 240 minuta
Gusht, 2011
Shifra e vlersuesit T PAR

Shifra e vlersuesit T DYT

Shkruaj
ktu:

NGJITE KTU

QENDRA SHTETRORE E PROVIMEVE

UDHZIM PR KANDIDATIN
Lexoje me kujdes udhzimin! Mos lr asgj pa lexuar!
Ngjite njrn shifr n vendin e caktuar t testit (Shifra e kandidatit), kurse shifrn tjetr n vendin e
caktuar n listn e prgjigjeve.
Mos i shfleto faqet dhe mos fillo t'i zgjidhsh detyrat pa t dhn leje mbikqyrsi.
Testi prmban detyra.
Detyrave duhet t'u prgjigjesh n kt mnyr:
- duke rrethuar shkronjn para prgjigjes s sakt;
- duke plotsuar fjalin me prgjigjet e ofruara;
- duke shkputur pjes (fjal, grup fjalsh, fjali ose pasuse nga tekstet e dhna) etj.
Gjat dhnies s prgjigjeve duhet t kesh kujdes pr mnyrn e t shprehurit dhe pr zbatimin e normave drejtshkrimore. Shkruaj lexueshm. Prgjigjet q nuk lexohen, shkarravitjet ose t rrethuarit e
m shum varianteve vlersohen me zero (0) pik.
Si n test, ashtu edhe n listn e prgjigjeve, shkruaj me stilolaps. Prgjigjet dhe detyrat e shkruara me laps, vlersohen me zero pik. Pran do pyetjeje dhe detyre jan dhn pikat pr prgjigjen e sakt.
Rreptsisht ndalohet kopjimi. T gjitha tekstet identike ose t ngjashme si dhe tekstet e shkruara me
dorshkrime t ndryshme vlersohen me (0) pik.
Pr pjesn T shkruarit sht parapar t shkruash nj tekst n tem sipas dshirs tnde.
Mbikqyrsi do t jap nj list plotsuese ku jan t shnuara temat e propozuara dhe udhzimet
sipas t cilave duhet t shkruash.
S pari zgjidhen detyrat n test. Pasi tu prgjigjesh pyetjeve n test, prgjigjet e detyrave barti n listn
e prgjigjeve, sipas udhzimit pr plotsim t dhn n t.
T urojm sukses!

2011

MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA
SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE
MATURA SHTETRORE

FAQE E ZBRAZT

02020211
1

1 Lexoje tekstin n vijim dhe prgjigju pyetjeve!

Kur e vun kufomn n karrocn e t vdekurve, erdhn dy karroca me emblema, po bosh,
ajo e kontit D Resto dhe ajo e baronit D Nysingen, dhe e prcolln t vdekurin gjer n varrezat Per-Lashez. M ora gjasht, trupi i xha Goriot u zbrit n varr, rrotull ishin karrociert e t
bijave, po dhe ata u zhdukn menjher bashk me priftrinjt, me t mbaruar lutja e shkurtr
q u kndua pr bablokun me t hollat e studentit. Si hodhn ca lopata dhe mbi tabutin pr ta
mbuluar, t dy varrmihsit u ngritn dhe njri syresh i krkoi Rastinjakut bakshishin. Eugjeni
futi dorn n xhep, po sgjeti asnj dhjetsh; u shtrngua ti merrte hua Kristofit njzet solda.
Ky rast q n vetvete skishte asnj rndsi, e mbushi Rastinjakun me nj trishtim t thell.
Kishte zn t ngrysej, nj muzg i lagsht t cingriste nervat; ai vshtroi varrin dhe mbuloi n
t lotin e fundit t djalris, at lot t shkputur nga emocionet e shenjta t nj zemre t kulluar, nj nga ata lot q, nga toka ku bien, ohen gjer n kup t qiellit. Kryqzoi duart dhe soditi
ret; tek e pa kshtu, Kristofi iku dhe e la.
Rastinjaku mbeti vetm; bri disa hapa n t prpjetn e varrezave dhe pa Parisin, q
gjarpronte nga t dyja ant e lumit Sen, ku zun t llamburisnin dritat. Syt e tij u mbrthyen
me lakmi n mes t shtylls s sheshit Vandom dhe kubes s Shtpis s Invalidve, atje ku
jetonte ajo shoqri e lart e Parisit, objekti i synimeve t tij. Eugjeni i hodhi asaj koshereje q
zukaste nj vshtrim, si ti thithte q m par mjaltin, e tha kto fjal:
- Tani t shohim se kush do t fitoj; un apo ti:
dhe, duke i hedhur sfidn ksaj shoqrie, ai shkoi pr drek te zonja D Nysingen.
Sash, shtator 1834

Xha Gorio Honore d Balzak

02020211
1

1 pik

(1.1) Paragrafi i par i fragmentit t dhn sht:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

(1.2)

monolog
dialog
prshkrim

1 pik

Tema e ktij fragmenti sht:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

(1.3)

transformimi moral i Rastinjakut

dshprimi i vajzave t xha Gorios
jeta e shoqris s lart

1 pik

Ndjenja dominuese q e kaplon Rastinjakun sht:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

(1.4)

boshllku
nostalgjia
pikllimi

1 pik

Ngjarja e veprs ndodh n:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

(1.5)

Lion
Paris
Marsej

1 pik

Kjo vepr i takon:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

(1.6)

Romantizmit
Realizmit
Klasicizmit

1 pik

far pasqyron cikli i romaneve Komedia njerzore?

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

Shoqrin franceze
Ndikimin e religjionit mbi shoqrin
Fatin e njerzve t shtress s ult

02020211
1

2 Lexoje tekstin n vijim dhe prgjigju pyetjeve!

(Knga e lamtumirs)
...
Ti pazh i vogl, pa mu qas!
Pse qan e po vajton?
Mos t tremb deti me tallaz,
a sqota t tmerron?
Pa fshiji lott; anija jon
e shpejt sht dhe e fort:
nuk ka skifter q fluturon
m shpejt e m gazplot.
Le t kanosen er e det,
nuk trembem nga asnj shqot
po zoti ajld, mos u udit
q po m rrjedhin lot;
prej babs e prej nns ik,
u ndava prej shtpis;
tani sm mbetet asnj mik,
ve teje e Perndis.
...
N bot mbeta fill i mjer,
N detin pa kufi;
Prse t qaj pra pr t tjer
Pr mua sqau njeri.
Do tangullij ndoshta sot
im qen gjersa t gjej
ushqim nga ndonj tjetr zot;
nu kthefsha do m shqej.
pra merrm, o lundr, dhe vrapo
n detin plot buim;
dhe shpjerm n do vend q do,
ve jo n vendin tim!
T falem det i kaltri zi!
dhe kur t shkel i lir
n dhe, t falem, shkretti!
Atdhe, natn e mir!
ajld Harold - Xhorxh Gordon Bajron

02020211
1

(2.1)

1 pik

Pse bashkudhtari pazh i vogl, t cilit i drejtohet ajld Haroldi, ndjen

pikllim?
_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

(2.2)

1 pik

Cila figur stilistike sht prdorur n vargun e par t strofs s tret:

N bot mbeta fill i mjer!?
_____________________________________________________________________

(2.3)

1 pik

Cila karakteristik e epoks mund t prcaktohet prmes vargjeve:

pra merrm, o lundr, dhe vrapo
n detin plot buim;
dhe shpjerm n do vend q do,
ve jo n vendin tim! ?

_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________

(2.4)

1 pik

far ndjenje shpreh subjekti me vargjet:

N bot mbeta fill i mjer,
N detin pa kufi;
Prse t qaj pra pr t tjer
Pr mua sqau njeri. ?

_____________________________________________________________________

(2.5)

1 pik

Cils gjini letrare i takon vepra ajld Harold?

_____________________________________________________________________
1

(2.6)

1 pik

Cilit drejtim letrar i takon vepra ajld Harold?

_____________________________________________________________________
1

02020211
1

3 Lexoje tekstin n vijim dhe prgjigju pyetjeve!

Apostulli i Qytetris (fragment)

N kto e sipr, shtypi i Suedis nisi t botoj lajme pr disa ndryshime q po bheshin n
Shqipri: Kongresi i Lushnjs dhe ca m von Kryengritja e Vlors, u dukn si shenja jete dhe
fuqi morale nga ana e popullit shqiptar. Dr. Gjilpra i vazhdonte me interes zhvillimet. Kish pasur kurdoher nj ndjenj kurioziteti pr Shqiprin. Patriot, n kuptimin e ngusht t fjals,
nuk ish. Mendonte si Sokrati, i cili thosh se nuk ish as athenian as grek, po qytetar i bots,
mendonte si i urti i kohrave moderne, Gte, i cili refuzoi t marr pjes n lvizjen patriotike
t Gjermanis kundr Napoleonit, se edhe Gtja e quante veten nj qytetar t bots si Sokrati.
Bota sht atdheu i madh i do njeriu t kuptuar. Po nga ana tjetr, si mund t ket prparim,
smund t zhvillohet njerzia, po t mos ndahet puna? Si mund t lulzoj sheshi i atdheut t
prbashkt q sht bota, n qoft se njerzit nuk grupohen n nj mnyr a n nj tjetr, pr t
lruar do grup nj cop t dheut? Dhe ku ka grupim m pas natyrs se sa grupimi i njerzve
q flasin nj gjuh dhe kan rrojtur brez pas brezi bashk n nj qoshe t bots? Sokrati dhe
Gtja ishin qytetar t bots, jo njri grek dhe tjetri gjerman; megjithat, Sokrati nuk shkoi n
Suze t Persis ose Memfis t Egjiptit, pr t dhn msimet e tij, po mbeti n Athin; Gtja
nuk u vendos n Paris a n Rom pr t zhvilluar mendimet e tija, po qndroi n Weimar. Ashtu
edhe kta t dy kozmopolit t lart kan pasur njfar patriotizma, po n nj kuptim t gjer,
fare t ndryshme nga patriotizma e ngusht dhe urrejtse e nj Demosteni ose e nj Bismarku.
Dr. Gjilpra, n or t ajit, kur avulli aromatik q ngrihet nga filxhani merr fantazin e njeriut dhe e shpie n kujtime t largme, ndrronte shpesh pr Shqiprin.
Faik Konica, Doktor Gjilpra

02020211
1

(3.1)

1 pik

N fragmentin q keni pran, autori si ide kryesore ka:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

(3.2)

luftn e brendshme t intelektualit shqiptar pr atdheun e vet

msimet e Sokratit n Athin pr filozofin e jets
veprimtarin e Gtes n Vajmar pr zhvillimin e mendimeve t tij

1 pik

Heroi i kryeveprs s F. Konics - Dr. Gjilpra, zhvillimet n Shqipri:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

(3.3)

i shprfillte pa ndonj interes

i ndiqte me interes t veant
i anashkalonte me vetdije

1 pik

Dr. Gjilpra i mon lart qytetart e bots, Sokratin e Gten, dhe

dshiron tu ngjaj atyre:
(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

(3.4)

ngase ishin njerz me fam botrore

ngase i monte idet filozofike t tyre
ngase jetuan dhe vepruan n vendet e veta

1 pik

Dr. Gjilprn e shtyn t kthehet n atdhe:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

(3.5)

dshira pr tu afirmuar n rrethin e t afrmve

bukuria piktoreske e vendit t tij
ndrra e madhe pr nj Shqipri t prparuar

1 pik

Kryevepra e F. Konics prmban elemente:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

(3.6)

fantastike
autobiografike
aventuristike

1 pik

Dr. Gjilpra dilemat e tij pr t dal nga jeta personale dhe pr t vepruar
n jetn kolektive, i shpreh me nj gjuh:
(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

historike
filozofike
eseistike

02020211
1

4 Lexoje tekstin n vijim dhe prgjigju pyetjeve!

Fjalt e qiririt
N mest tuaj kam qndruar
E jam duke prvluar,
Q tu ap pakz drit,
Natn tua bnj drit.
Do t tretem t kullohem,
T digjem, t prvlohem,
Q tu ndrinj mir e t shihni,
Njri-tjetrin t njihni.
Pr ju do t rri t tretem,
Asnj ik t mos mbetem,
T digjem e t qanj me lot,
Se dshirn se duronj dot.
Un zjarrit nuk i druhem
Dhe kurr sdua t shuhem,
Po t digjem me dshir,
Sa t mund tu ndrinj m mir.
Kur m shihni se jam tretur,
Mos pandehni se kam vdekur;
Jam i gjall e jam nd jet,
Jam n drit t vrtet,
Un jam n shpirtin tuaj,
Mos m kini pr t huaj
Msht falur durimi
Andaj po digjem si trimi,
Sa ma knda tu bnj mir,
T mos mbeti nerrsir.
Naim Frashri

10

02020211
1

(4.1)

1 pik

N poezin Fjalt e qiririt, uni lirik i poetit shkrihet:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

(4.2)

me synimet iluministe
me mallin pr t kaluarn
me unin fetar

1 pik

N poezin Fjalt e qiririt, poeti shpreh prpara bashkatdhetarve, se ai

po jepet i tri pas misionit t madh:
(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

(4.3)

pr t manifestuar synimet romantike

pr t zgjuar dhe forcuar ndrgjegjen kombtare
pr t mbjell dashurin ndaj gjuhs

1 pik

N poezin Fjalt e qiririt poeti dshiron:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

(4.4)

t tregoj madhshtin e vet n botn e prparuar

t manifestoj idet humane pr njerzimin n prgjithsi
tu prij shqiptarve n idealet e tyre t lirimit e t prparimit

1 pik

far figure stilistike ka prdorur poeti n vargjet (prsritje e s njjts

fjal)?
Jam i gjall e jam nd jet
Jam n drit t vrtet
(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

(4.5)

Aliteracionin
Anaforn
Antitezn

1 pik

Cila qe tema kryesore q lvruan shkrimtart e Rilindjes Kombtare?

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

Shoqrore
Patriotike
Erotike

11

02020211
1

5 Lexoje tekstin n vijim dhe prgjigju pyetjeve!

Ka koh q sshihemi dhe ndjej

si t harroj un dalngadal
si vdes tek un kujtimi yt
si vdesin flokt dhe gjithka.
Tani krkoj posht e lart
nj vend ku ty t t lshoj
nj strof a not, a nj brilant
ku t t l, t puth, t shkoj.
N st pranoft asnj varr
asnj mermer, a morg kristal
mos duhet vall prap t t mbart
gjysm t vdekur, gjysm t gjall.
N sgjetsha hon ku t t hedh
do gjej nj fush a nj lulnaj
ku butsisht porsi polen
gjithkund, gjithkund t t shprndaj.
T t mashtroj ndoshta kshtu
dhe t t puth t ik pa kthim
dhe nuk do din as ne askush
harim ish ky a sish harim.
Poezia Kristal I. Kadare

12

02020211
1

1 pik

(5.1) Poezia Kristal bn pjes n lirikn:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

(5.2)

filozofike
e dashuris
e natyrs

1 pik

Prej dashuris q nuk sht m, heroi lirik ndahet me:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

(5.3)

dhembje
ftohtsi
brutalitet

1 pik

far mesazhi prcjell kjo poezi?

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

(5.4)

Dashuria shuhet leht.

Asnj dashuri nuk humbet.
Nj dashuri zvendsohet shpejt.

1 pik

Ismail Kadare njihet si:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

(5.5)

Ambasador i kulturs shqiptare

Ambasador i shtetasve shqiptar
Ambasador n Franc

1 pik

Ismail Kadare sht autor i veprs:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

Lkura e qenit
Kronik n gur
Trndafili n got

13

02020211
1

1 pik

6 Fjalt: kndoj-vajtoj, blej-shes, ver-dimr, i ri-plak, afr-larg jan:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

antonime
sinonime
homonime

1 pik

7 Fjalt karakteristike q prdoren vetm n nj dialekt e q nuk jan br norm

letrare quhen:
(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

profesionalizma
dialektizma
arkaizma

1 pik

8 Prcjellorja e foljes kndoj sht:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

duke knduar
knduar
pr t knduar

1 pik

9 N fjalin: Ka njerz q vuajn pr kafshatn e gojs, fjala pr kafshatn sht:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

kundrin e zhdrejt pa parafjal

kundrin e drejt
kundrin e zhdrejt me parafjal

1 pik

10 N fjalin: Natn vazhdoi t pres hekurat me guxim, folja t pres sht n

mnyrn:
(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

dftore
lidhore
dshirore

14

02020211
1

1 pik

11 Si folje ndihmse shrbejn foljet:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

mund, duhet
kam, jam
filloj, nis

1 pik

12 Ndajfolje sht fjala:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

i mir
t mir
mir

1 pik

13 Cila fjali sht e prbr?

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

Nj qen i zi, qen stani, mu vrsul te kmbt.

Agimi u ngrit, u la e u rrua.
Dyshemeja me pllaka shklqente nga pastrtia.

1 pik

14 Fjal t pandryshueshme jan:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

parafjalt
foljet
emrat

1 pik

15 N shkalln siprore mbiemri e re sht:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

m e re
e re
shum e re

15

02020211
1

1 pik

16 Fjalia: Kur t vij pranvera, do t shkojm n shtitjen e planifikuar sht fjali e

prbr me nnrenditje:
(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

qllimore
kohore
lejore

1 pik

17 Togfjalshi sht shkruar drejt n shembullin:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

Fakulteti i filologjis
fakulteti i filologjis
Fakulteti i Filologjis

1 pik

18 N fjalin: Nxnsit shkojn n shkoll do dit pr t msuar, rrethanor i qllimit sht:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

pr t msuar
n shkoll
do dit

1 pik

19 Gjuha standarde shqipe sht formuar:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

vetm mbi bazn e gegrishtes

vetm mbi bazn e toskrishtes
mbi bazn e t dy dialekteve

1 pik

20 Emri laps i takon lakimit:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

t par
t dyt
t tret

16

02020211
1

13 pik

21 Mbikqyrsi do t t jap nj flet plotsuese, n t ciln jan dhn dy tema.

Zgjedh vetm nj tem dhe:
- Shkruaj nj tekst prej 350 deri 500 fjal.
- Respektoji rregullat e forms s kompozicionit (pjesa hyrse, pjesa kryesore, shtjellimi i shtjes/tems dhe prfundimi).
- Respektoji rregullat e gjuhs standarde (letrare).
- Mendimet shprehi qart e n mnyr t lidhur, prdor fakte dhe argumente.
- Prdor leksik dhe stil prkats n prputhje me llojin e tekstit q e shkruan.

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

17

02020211
1

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

18

02020211
1

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

19

02020211
1

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

20

02020211
1

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________

Gjuh

___________________________________________________________________________
1

2
Kompozicioni i tekstit

___________________________________________________________________________
1

___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
21

2
Prmbajtja

02020211
1

22 Lexoje tekstin dhe prgjigju pyetjeve!

T GJITHA MREKULLIT E BOTS
Mrekullit e bots - jan kto? Pr kt shprehje, nuk ka nj sqarim t vetm.
T gjitha definicionet ndrlidhen me listn e shtat mrekullive t bots q i takojn periudhs antike. Lista e par e mrekullive t bots buron prej grekve. N t jan prfshir piramidat
e Gizs, kopshtet e varura t Babilonis, Tempulli i Artemids n Hefes, Mauzoleu n Halikarnas, Kolosi i Rodosit, Farosi i Aleksandris dhe statuja e Zeusit n Olimp q sht vepr e
skulptorit antik Fidias.
Kso listash me mrekulli t bots jan hartuar gjithmon gjat historis. Pr shembull, n
vitin 448 t epoks son nj list e till u hartua edhe n Romn e lasht. N t prmenden
kanalizimet, akueduktt, Koloseumi, Odeoni, Forumi i Trajanit, etj.
Pas zbulimeve teknike, horizontet e evropianve filluan t zgjerohen. Por, vetm n
shekullin XVIII u hartua lista e par gjithprfshirse e mrekullive t bots. N to u prfshin Kulla prej porcelani n Nanking, Muri kinez, Shn Sofia (Aja Sofia) n Stamboll, Pirgu i
pjerrt n Piz, Katakombet n Aleksandri, Koloseumi n Rom etj.
Me zhvillimin e mjeteve t qarkullimit si dhe t publicistiks, njerzimi i zgjeroi edhe horizontet e veta.
Rrjedhimisht, numri i mrekullive t bots shtohej vazhdimisht. Ernest fon Hesevarteg, n
fillim t shekullit XX nisi t vizitoj vende t ndryshime t bots. Brenda nj periudhe prej 30
vjetsh, n vende t ndryshme t bots, ai arriti t prshkruaj rreth 700 mrekulli botrore, n
vend t shtat mrekullive antike.
Kuptohet, edhe ne sot do t mund t kufizoheshim n numrin historik 7 - t mrekullive t
bots, si ka vepruar njher revista gjermane Die Welt gjat nj ankete (pyetsori). Me kt
rast u paraqit nj list me mrekullit e sotme t bots: Shn Sofia, Ura Golden Gate n SanFrancisko, Akropoli n Athin, Kulla e Ajfelit na Paris, Muri kinez, Brazilia (Metropol i Brazilit) dhe Taxh Mahalli n Agr. Shtrohet pyetja: a thua vall nj kufizim i ktill q nuk mund
t arsyetohet, nuk jep nj pasqyr t gabuar pr veprat skulpturore dhe arkitekturore monumentale t bots? Koht e fundit, botohen libra q prfshijn n faqet e veta objektet dhe veprat
artistike m monumentale n bot. N librin me titull T gjitha mrekullit e bots jan prfshir n mnyr przgjedhse 60 mrekullit m t bukura, m grandioze dhe m t uditshme
t bots. Przgjedhjen e ktyre objekteve, prkatsisht veprave monumentale e kan br ekspertt t cilt jan njohs t shum vendeve t bots, duke zbatuar gjat przgjedhjes kritere
tejet t ashpra. Kshtu u krijua panorama aktuale e mrekullive botrore, duke filluar prej piramidave t Egjiptit e deri te metropoli i Brazilit - Brazilia, prej Mahupikus e deri te ujvarat e
Niagars dhe prej Taxh Mahallit deri te Kejp Kenedi. Kuptohet, kjo przgjedhje e mrekullive
t bots s sotme nuk mund t konsiderohet plotsisht objektive.
Supozohet se listn e par t mrekullive t bots e ka hartuar poeti grek Antipatros nga
Sidoni, midis viteve 150 dhe 120 p.e.s. Edhe pse zgjedhs i t shtat mrekullive t bots antike
ishte nj grek, vetm nj prej tyre ndodhet n truallin kontinental t Greqis s sotme: Statuja
e Zeusit q sht vepr e Fidias. Tri vepra t jashtzakonshme jan nga Azia e Vogl: Kolosi i
Rodosit, Tempulli i Artemids n Hefes dhe Mauzoleu n Halikarnas. Nj udhtim pak m i gjat
na shpie drejt piramidave t Gizs. sht pr tu habitur fakti q Antipatrosi n grupin e shtat
mrekullive nuk e ka prfshir Akropolin e Athins. N kt grup mrekullish t bots ai nuk e
kishte prfshir as Kulln e Babilonis, mbase ka qen e shkatrruar.
Opa enciklopedija Jugoslovenskog leksikogravskog zavoda,
Botimi i tret, n tet vllime, Zagreb, 1977

22

02020211
1

1 pik

(22.1) Lista e par e mrekullive t bots buron prej:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

babilonasve
grekve antik
romakve

1 pik

(22.2) N listn e mrekullive t bots t hartuar n Rom n vitin 448 t ers

son jan prfshir:
(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

Muri kinez, piramidat e Egjiptit dhe kopshtet e varura

t Babilonis
Farosi i Aleksandris, Akropoli i Athins etj.
Kanalizimet, akueduktt, Koloseumi, Odeoni, Forumi i Trajanit,
etj.

1 pik

(22.3) Zhvillimi i qarkullimit rrugor, detar etj., si dhe zhvillimi i publicistiks

mundsuan q njeriu t vizitoj shum vende dhe rajone t bots.
Kjo ndikoi q numri i mrekullive t bots:
(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

t kufizohet n shtat mrekulli monumentale

t reduktohet n m pak se shtat mrekulli
t shtohet n mnyr t shumfisht

1 pik

(22.4) Revista gjermane Die Welt gjat ankets (pyetsorit) q ka zbatuar:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

sht kufizuar n numrin historik - shtat mrekulli t bots

e ka zgjeruar numrin e shtat mrekullive
ka prfshir m pak se shtat mrekulli

1 pik

(22.5) N librin me titull T gjitha mrekullit e bots jan prfshir:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

7 mrekullit e bots antike

60 mrekullit m t bukura, m grandioze dhe m t
uditshme t bots
mrekullit artistike dhe arkitekturore t bots bashkkohore

23

02020211
1

1 pik

(22.6) Supozohet se listn e par t mrekullive t bots e ka hartuar poeti grek

Antipatros nga Sidoni, midis viteve 150 dhe 120 p.e.s. N listn e hartuar
prej tij, n truallin kontinental grek:
(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

nuk ndodhet asnj prej ktyre mrekullive

ndodhet vetm nj prej ktyre mrekullive
ndodhen tre prej ktyre mrekullive

1 pik

(22.7) Antipatrosi n listn e vet t mrekullive t bots nuk kishte prfshir:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

Akropolin e Athins dhe Kulln e Babilonis

Kolosin e Rodosit
Tempullin e Artemids

1 pik

(22.8) Ndrtimet monumentale: Kolosi i Rodosit, Tempulli i Artemids n Hefes

dhe Mauzoleu n Halikarnas ndodhen n:
(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

Romn e lasht
Giz
Azin e Vogl

24

02020211
1

23 Lexoje tekstin dhe prgjigju pyetjeve!

Q VITAMINAT T MOS HUMBIN NGA VLERA E TYRE
A e dini se far duhet t bni q ti merrni vitaminat e asaj q hani, n mnyr t drejt dhe
pa humbur nga vlera e tyre? Nga larja deri te prerja, nga gatimi deri te ruajtja. Ja t gjitha
prgjigjet e pyetjeve q ju interesojn:
- N qoft se doni ti konsumoni vitaminat B dhe C, perimet e freskta lajini, por mos i
lini n uj.
- Pemt dhe perimet i humbin vitaminat n qoft se pas prerjes lihen n uj.
- Prdorni thik t mpreht gjat prerjes s pemve dhe perimeve t freskta.
- N qoft se pemt dhe perimet nuk planifikoni ti konsumoni brenda disa ditve, m
mir sht t blini nga t ngrirat. Prmbajtja e vitaminave e groshs s gjelbr t ngrir
sht m e pasur nga prbrja e groshs q do ta mbani n frigorifer nj jav.
- Ruajeni mishin e ngrir n zero grad ose, q ta pengoni humbjen e cilsis dhe shumimin e baktereve, menjher pas blerjes uleni temperaturn.
- Mos i shkrini perimet e ngrira para se ti prgatisni.
- Gjethet e brokulit prmbajn m shum vitamin A n krahasim me masn lulore ose
bishtin.
- Ushqimi i ngrir, i cili mund t vloj bashk me qesen, n krahasim me at t zakonshmin, ofron m shum vitamina dhe prandaj do ushqim i ngrir preferohet m shum se
sa konservat.
- eliku q nuk ndryshket dhe qelqi jan ent m t mira pr ruajtjen e materieve
ushqyese gjat gatimit.
- Koha m e shkurtr e gatimit dhe sasia m e vogl e ujit, e zvoglojn humbjen e vitaminave t ushqimit.
- Shprlajini perimet e konservuara dhe n kt mnyr largojeni kripn e teprt.
- Patatet piqni n furr ose prvlojini bashk me lvoren.
- Pr sup prdoreni ujin n t cilin i keni zier perimet dhe mishin, kurse pr reele, prdoreni shurupin e pemve.
- Qumshti n ambalazh t qelqt, n qoft se nuk ruhet larg nga drita, mund ta humb
riboflavinn, si dhe vitaminat A dhe D. Edhe buka q rri nn ndikimin e drits, i humb
materiet ushqyese.

http://www.hurriyetaile.com/saglik/vitaminler/vitaminlerin-degerini-kaybetmemek-icin_812.html

25

02020211
1

1 pik

(23.1) far ndodh me pemt dhe perimet n qoft se pas prerjes lihen n uj?
(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

Pemt dhe primet jan m t pastra.

Humben vitaminat.
Jan m t shijshme pr konsumim.

1 pik

(23.2) Cila vitamin prmbahet m shum n gjethet e brokulit n krahasim me

masn lulore ose bishtin?
(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

Vitamina A
Vitamina B
Vitamina C

1 pik

(23.3) Cilat en jan m t mira pr ruajtjen e materieve ushqyese gjat gatimit?

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

eliku q nuk ndryshket dhe qelqi.

Ent e plastiks.
Ent e porcelanit.

1 pik

(23.4) far largohet gjat shplarjes s perimeve t konservuara?

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

Kripa e teprt.
Sheqernat e teprta.
Yndyrat.

1 pik

(23.5) Cilat vitamina i humb qumshti n ambalazh t qelqt, n qoft se nuk

ruhet larg nga drita?
(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

D dhe C
A dhe D
C dhe E

26

02020211
1

1 pik

(23.6) Prmbajtja e vitaminave e perimeve t ngrira sht m e pasur se e

atyre q ruhen:
(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

n tezga
n dollapin e kuzhins
n frigorifer

1 pik

(23.7) Mishi i ngrir duhet t ruhet n temperatur:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

mbi 0 grad
prej 0 gradve ose nn 0 grad
prej rreth 12 grad

1 pik

(23.8) Q t mos humben vitaminat e perimeve, nevojitet:

(rrethoje shkronjn para prgjigjes s sakt)

A.
B.
C.

koh m e shkurtr e gatimit dhe sasi m madhe e ujit

gatim m i ngadalshm dhe sasi m e madhe e ujit
koh m e shkurtr e gatimit dhe sasi m vogl e ujit

27

02020211
1

24 Lexoje tekstin dhe prgjigju pyetjeve!

KULLA E AJFELIT PUNSON 500 VET DHE FITON 1,4 MILION EURO
Kulla e Ajfelit, simboli i Parisit dhe shembulli i thjeshtsis s rafinuar, n figurn e vet elegante fsheh nj mekanizm t prbr. Pompat e bashkuara n mnyr speciale, ngrohsit dhe
ndriimi e mbajn shklqimin e jashtm t dams s elikt 119 vjet t vjetr, kurse dhmbzoret e mdha, rrotat dhe kabllot krcasin thell n brendin e saj, n vendet q asnj turist nuk
i sheh. Prkujdesja pr prmbajtjen e fshehur t ksaj prmendoreje sht e mundimshme dhe
shpesh her nj pun e rrezikshme q e mban kulln n shfaqjen e saj m t mir t kartolinave,
thuhet n shkrimin q kto dit e botoi Agjencia DPA. M shum se 500 njerz, prej farktarve
dhe hidraulikve deri te rojtart dhe kuzhiniert, punojn n strukturn e hekurt.
- Nj fshat i tr sht ktu, sht plot jet - thot Iv Kamera, drejtor teknik i kompanis q
e udhheq kulln. N bodrumet e gjer ndr kmbt e kulls gjenden motort hidraulik q i
vn n lvizje dy ashensort e vizitorve. Zbritja npr shkallt spirale, pran rrotave shum
t mdha q ngadal i mbshtjellin kabllot e trash t elikt, i ngjan shkuarjes n piknik t kohs s revolucionit industrial. Rezervuari me 4.000 litra uj, q dikur sht nxjerr me pomp
nga Sena, ia jep kulls baraspeshn e nevojshme q 18.000 vizitort e prditshm t ngjiten n
nivelin e dyt t lart 115 metra. Pjest e panumrta t motorve, t cilat vazhdimisht trokasin,
krkojn lyerje t shpesht dhe kontroll t prditshm. Madje edhe defekti i shkurtr i njrit prej
ashensorve mund ti dyfishoj radht e vizitorve.
Qyteti i Parisit sht pronari m i madh i Kulls s Ajfelit, e cila ka fituar m shum se 1,4
milion euro gjat vitit 2007. Kulla trheq rreth shtat milion vizitor n vit, q e bn nj nga
atraksionet turistike m t mdha n bot, por edhe cak potencial i terroristve, si n pjesn e
dyt t Supermenit. - Ajo sht simbol, prandaj sht edhe cak, por numri i rojtarve sht
solid - thot Kamare, duke mos hyr n detaje rreth sigurimit. Rojtart, gjithashtu, duhet t kujdesen edhe pr vetvrassit, kurse do vit mesatarisht ka nga nj krcyes. I fundit q sht
hedhur n vdekje ka qen nj burr n fillim t vitit 2008. Ashensort pr vizitor t kryeveprs
s Gustav Ajfelit jan vendosur n vitin 1899, 10 vjet pas hapjes s saj. Bashk me ashensort
bashkkohor q shkojn deri te platforma n lartsi prej 276 metrave, ngritset kalojn nga
97.775 kilometra n vit. Vitet e puns s rnd e kan marr hakun, prandaj tani bhet ndrrimi i t gjitha pjesve t njrit prej motorve hidraulik.
Kopjet autentike t do rrote me dhmb, vide ose rrote origjinale jan br n farktarit
n Franc dhe n Gjermani me mim prej 20 milion euro.
Ujrat nntoksor ojn uj deri te tualetet lart n kull. N strukturn e ksaj prmendore
jan instaluar me dhjetra kilometra gypa hidraulik, kurse mini-ngrohsit i mbrojn nga ngrirja, prandaj uj ka edhe kur dimrat jan shum t ashpr. Ekipi prej 30 fabrikave punon me orar
t plot m shum se 18 muaj pr ta lyer kulln me shtres t freskt t ngjyrs s saj t njohur
t bronzit. Madje edhe ndrrimi i dritave n Kulln e Ajfelit sht nj ndrmarrje e vrtet. Pr
ndrrimin e nj nga 360 burimet e drits nevojitet ekip i alpinistve me pajisje t plot t siguris.
- Nse ju bie dika, qoft ajo edhe nj kaavid e vogl, kjo mund t jet vdekjeprurse pr
dik - thot elektricisti Anri Pelie, i cili n Kulln e Ajfelit punon 14 vjet. Pr fat t mir, si
thon elektricistt, 20.000 dritat n miniatur n saj t t cilave kulla begatshm lahet n drit
gjith natn, kan garanci me kohzgjatje prej 10 viteve. E ngritur si simbol i Ekspozits Botrore n vitin 1899, Kulla e Ajfelit paraqet nj revolucion n arkitektur. Jo vetm q ka qen
ndrtimi m i lart n bot, por e ka shnuar edhe ndrprerjen radikale me godinat e ulta t
gurit n Paris.
Dnevnik 06.02.2009 (Omnibus)

28

02020211
1

1 pik

(24.1) far paraqet Kulla e Ajfelit pr arkitekturn?

_____________________________________________________________________
1

1 pik

(24.2) Cila pjes ia jep Kulls s Ajfelit baraspeshn e nevojshme?

_____________________________________________________________________
1

_____________________________________________________________________

1 pik

(24.3) Sa vizitor n vit trheq Kulla e Ajfelit?

_____________________________________________________________________
1

1 pik

(24.4) Pjest e kujt ndrrohen pr shkak t viteve t puns s rnd?

_____________________________________________________________________
1

_____________________________________________________________________

1 pik

(24.5) Ku bhen kopjet e pjesve t kulls?

_____________________________________________________________________
1

_____________________________________________________________________

1 pik

(24.6) Kush e bn ndrrimin e dritave n Kulln e Ajfelit?

_____________________________________________________________________
1

1 pik

(24.7) Me se mbrohet kulla nga ngrirja?

_____________________________________________________________________
1

1 pik

(24.8) far ngjyre ka kulla?

_____________________________________________________________________
1

29

02020211
1

FAQE E ZBRAZT

30

02020211
1

FAQE E ZBRAZT

31

02020211
1

FAQE E ZBRAZT

32

02020211
1