Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
Finanas Internacionais
1. MERCADO DE CMBIOS
Mercados financeiros internacionais Caracterizao do mercado de cmbios Agentes e participantes Noes de cmbios Especulao, arbitragem e cobertura
Finanas Internacionais
Finanas Internacionais
Finanas Internacionais
Finanas Internacionais
Mercado de Capitais
Mercado de Capitais o mercado de operaes financeiras a mdio e longo prazo Lugar de confronto da:
Procura e da Oferta de fundos de longo prazo
FX
MM
M Capitais
Finanas Internacionais
Finanas Internacionais
Finanas Internacionais
Finanas Internacionais
10
No faz sentido falar-se do mercado de cmbios de Lisboa ou de qualquer cidade ou regio, mas sim de praas cambiais
A globalizao dos mercados financeiros e a possibilidade de arbitragem entre taxas oferecidas em locais diferentes so as causas da tendncia de unificao das taxas de cmbio (law of one price) nas vrias praas financeiras
Finanas Internacionais 11
Extremo Oriente (Tquio, Hong-Kong e Singapura) e Mdio-Oriente (Bahrain) Europa Ocidental (Frankfurt, Zurich, Paris e Londres) Amrica do Norte (New York, Toronto e Chicago)
Finanas Internacionais 12
Finanas Internacionais
14
Informao financeira fornecida continuamente em sistema on line por empresas especializadas A evoluo das principais variveis econmicas das principais pases e dos pases das moedas com que se trabalha As expectativas das Organizaes Supranacionais (Banco Mundial, FMI, OCDE, BIRD, ...) O que se est a passar em todo o mundo, a nvel econmico e poltico
Finanas Internacionais 16
Finanas Internacionais
15
Finanas Internacionais
17
Finanas Internacionais
18
19 99
20 00
20 01
20 02
20 03
20 04
20 05
20 06
20 07
20 04
Finanas Internacionais
19
Finanas Internacionais
20 07
20 02
20 05
20 03
20 06
20
Agentes e Participantes
Clientes B. Central Bancos
Correctores
MMI
Bancos
20 02
20 03
20 04
20 05
20 06
20 07
Clientes
21 Finanas Internacionais 22
Finanas Internacionais
Agentes e Participantes
1) Bancos centrais Os principais objectivos de qualquer Banco Central, em matria cambial, so:
Assegurar o regular funcionamento do mercado Intervir directamente com a funo de estabilizador do mercado (defesa do regime cambial vigente) Dar cumprimento a alguns objectivos de poltica econmica definidos pelos Governo Intervir no mercado com o objectivo de gerir o risco cambial dos valores em divisas que so pertena do pas
Finanas Internacionais 23
Agentes e Participantes
2) Bancos comerciais e de investimento
Actuam como contraparte na compra e venda de divisas pelas restantes entidades Actuam, ainda, em benefcio prprio, efectuando operaes de especulao e de arbitragem Dealers Market-Makers
Finanas Internacionais
24
Agentes e Participantes
3) Corretores (Brokers)
A sua funo a da intermediao entre a oferta e a procura, acelerando a execuo das ordens da clientela aos melhores preos disponveis Servem de intermedirios entre os vrios bancos e entre estes e os seus principais clientes, no estando autorizados a negociar por conta prpria Trabalham, geralmente, com base numa comisso por operao
O Euromercado
Euromercado Corresponde ao palco de realizao de operaes que envolvem moeda, ttulos ou outros produtos financeiros expressos ou denominados em moeda diferente da dos pases em que so emitidos ou transaccionados No se limita Europa
25 Finanas Internacionais 26
4) Clientela
Finanas Internacionais
Origem do Euromercado
Vrios acontecimentos contriburam para o seu desenvolvimento: Guerra fria entre EUA e Unio Sovitica Restries utilizao da GBP (1957) Regulamentao sobre capitais e taxas de juro nos EUA Regra Q Liberalizao nos pases europeus
A B
A C
B D
C+D Operaes do euro-mercado ou do mercado das euromoedas B+D Operaes do mercado internacional D Operaes do mercado off-shore ou de entreposto (emprstimos a no-residentes financiados atravs de depsitos em moeda estrangeira de no-residentes)
27 Finanas Internacionais 28
Finanas Internacionais
Finanas Internacionais
Euromercado: Caractersticas
Mercado monetrio internacional Emprstimo a longo prazo emitido numa moeda que no a moeda interna em circulao no pas ou no mercado em que emitido Tomada e cedncia de fundos
Livre e agressivo
Finanas Internacionais
31
Finanas Internacionais
32
Euromercado: Caractersticas
Ligado multinacional expanso da banca
Euromercado: Caractersticas
Mercado bancrio interbancrio e sobretudo
O desenvolvimento do euro-mercado:
Deu-se com a maior internacionalizao dos bancos, que criaram redes de agncias no exterior Permitiu aos bancos no americanos efectuarem operaes em USD no estando instalados nos EUA Permitiu a realizao de operaes a um custo menor e mais discretamente, isto , no sujeitos regulamentao do respectivo banco central
Finanas Internacionais
33
Euromercado: Caractersticas
Forte ligao ao mercado cambial
Funcionamento semelhante ao mercado de cmbios, mas onde se negoceiam taxas de juro, para tomada ou cedncia de fundos
Euromercado: Caractersticas
Ausncia de reservas obrigatrias sobre depsitos Informao Taxas de Referncia
Existncia de taxas especficas para as diversas divisas:
LIBOR (London Interbank Offered Rate) - taxa oferecida entre bancos numa dada hora e para uma certa moeda, no mercado de Londres EURIBOR (Euro Interbank Offered Rate)
Prazos flexveis
Finanas Internacionais 35 Finanas Internacionais 36
Noes de Cmbios
Noes de Cmbios
Cotao entre 2 moedas Cmbio entre o euro e o dlar canadiano:
EUR/CAD 1,5402 Habitualmente (cdigo ISO 4217), as moedas so representadas por cdigos com trs letras, resultantes das seguintes duas regras: Regra n. 1- As primeiras letras correspondem ao nome do pas a que a moeda pertence Regra n. 2 - A terceira letra representa a letra inicial que designa a moeda
Cmbio: o valor de uma moeda expresso em unidades de outra moeda Principais moedas de referncia:
USD EUR GBP
Noes de Cmbios
Cotao entre 2 moedas: Exemplos Exemplos do dlar norte-americano, da libra esterlina, e da coroa sueca: USD ( Estados Unidos da Amrica, dlar) GBP (Reino Unido, libra) SEK (Sucia, coroa sueca)
Noes de Cmbios
Taxas de Compra e Taxas de Venda
O sistema bancrio trabalha com duas taxas: A taxa ou cotao de compra (bid) A taxa ou cotao de venda (offer ou ask) Apresentao das duas taxas: EUR/CAD 1,5392 - 1,5402 1 taxa: a de compra da moeda apresentada em 1 lugar (EUR) 2 taxa: a de venda tambm da moeda apresentada em 1 lugar (EUR)
EUR (smbolo )
Finanas Internacionais 39
A margem comercial do banco, spread ou cart, a diferena entre a taxa de venda e a taxa de compra
Finanas Internacionais 40
10
Noes de Cmbios
Formas de Cotao H duas formas de estabelecer a comparao entre o valor de duas moedas:
Cotao ao incerto ou sistema de cotao directa Cotao ao certo ou sistema de cotao indirecta
Noes de Cmbios
Cotao ao incerto ou sistema de cotao directa
A taxa de cmbio exprime o preo de uma moeda estrangeira em unidades da moeda nacional Exemplo: CAD/EUR 0,6492
Significa que poder transaccionar-se uma unidade de CAD por 0,6492 unidades de EUR Aqui o dlar canadiano aparece como um valor certo (uma unidade) e o EUR como um valor incerto (o nmero de unidades de EUR ir variar).
Finanas Internacionais
41
Finanas Internacionais
42
Noes de Cmbios
Cotao ao certo ou sistema de cotao indirecta
A taxa de cmbio exprime o preo de uma unidade de moeda nacional em unidades da moeda estrangeira Exemplo: EUR/CAD 1,5402 Significa que poder transaccionar-se uma unidade de EUR por 1,5402 unidades de CAD Aqui o EUR aparece como um valor certo (uma unidade) e o CAD como um valor incerto (o nmero de unidades de CAD ir variar) Corresponde a calcular o inverso de 0,6492: 1 EUR = 1 CAD = 1,5402 CAD 0,6492
Finanas Internacionais 43
Noes de Cmbios
Outra Forma de Cotao
Finanas Internacionais
44
11
Noes de Cmbios
Algumas Convenes em uso no Mercado Cambial
A moeda de maior valor absoluto apresentada em primeiro lugar, isto , como divisa e a outra em segundo lugar como moeda O nmero de casas decimais constante na cotao de cada moeda, embora varivel de moeda para moeda Estas convenes promovem a uniformizao da linguagem utilizada e tm como objectivo tornar o mercado mais eficiente
Finanas Internacionais 46
Europeu
Preo da moeda estrangeira por unidade do dlar americano USD/JPY 116,409 Cotao indirecta (ao certo) nos EUA Cotao directa fora dos EUA
Finanas Internacionais
45
Noes de Cmbios
Operaes Cambiais Vista ou Spot
So acordos de compra ou de venda de moeda estrangeira contra euros ou outra moeda estrangeira, que estabelecem um prazo de liquidao de dois dias teis, aps a data de negociao A data de liquidao, que corresponde data de entrega e recebimento dos fundos transaccionados, chama-se data-valor
Noes de Cmbios
Operaes Cambiais a Prazo ou Forward
So acordos de compra ou de venda de uma moeda contra outra entre duas partes, que estabelecem um prazo de liquidao superior a dois dias teis, aps a data de negociao No momento da negociao destas operaes, fica acordada a taxa de cmbio a praticar no vencimento da operao, data em que se far a movimentao de fundos
Finanas Internacionais
47
Finanas Internacionais
48
12
Noes de Cmbios
Rcios Cruzados
As cotaes entre as diversas moedas esto interrelacionadas, o que permite estabelecer as cotaes de umas a partir das cotaes de outras Os rcios cruzados ou cross-rates permitem
Noes de Cmbios
Rcios Cruzados: Exemplo 1
Quer trocar SEK/CAD ou CAD/SEK e no mercado no h ningum a cotar. O que fazer? No entanto, h cotaes destas duas moedas contra o EUR: Spot EUR/SEK Spot EUR/CAD bid 9,3225 1,3746 ask 9,3263 1,3753
determinar as taxas de compra e de venda entre duas divisas a partir das suas cotaes contra uma terceira.
Se pretendesse comprar ou vender SEK contra CAD poderia faz-lo atravs do EUR
Finanas Internacionais 50
Finanas Internacionais
49
Noes de Cmbios
Rcios Cruzados: Exemplo 1 A ) Compra de CAD contra SEK
O BANCO DE AVEIRO tem 1.000.000 SEK e quer troc-las por CAD. Pode fazer as seguintes operaes: 1. Vender SEK por contrapartida de EUR, taxa de venda EUR/SEK no mercado de 9,3263 1.000.000 SEK = 107.223,65 EUR 9,3263 SEK Permitiria obter 107.223,65 EUR 2. Com estes EUR, o banco compra CAD, taxa de compra EUR/CAD no mercado de 1,3746 107.223,65 EUR x 1,3746 CAD = 147.389,62 CAD O banco receberia com esta operao 147.389,62 CAD
Finanas Internacionais 51
Noes de Cmbios
Rcios Cruzados: Exemplo 1
O resultado final destas duas operaes seria a troca de 1.000.000 SEK por 147.389,62 CAD Se a troca entre SEK e CAD fosse directa, a taxa de cmbio deveria ser: Spot CAD/SEK = 1.000.000 SEK = 6,7847 147.389,62 CAD Esta troca, caso fosse directa, teria levado o BANCO DE AVEIRO a vender SEK e a comprar CAD, o que para o mercado (isto , a outra parte) seria o inverso, ou seja, compra de SEK e venda de CAD. Por isso, este preo o preo de venda de CAD contra SEK para o mercado
Finanas Internacionais 52
13
Noes de Cmbios
Rcios Cruzados: Exemplo 1
O resultado final destas duas operaes seria a troca de 5.000.000 CAD por 33.892.605,00 SEK Numa troca directa de CAD por SEK, a taxa de cmbio que permitiria um resultado idntico seria dada pelo quociente: Spot CAD/SEK = 33.892.605,00 SEK = 6,7785 5.000.000 CAD Para o mercado, esta a taxa spot de compra de CAD contra SEK, pois foi esta operao que o mercado fez, isto , exactamente o inverso das operaes realizadas pelo banco
Finanas Internacionais 54
Noes de Cmbios
Rcios Cruzados: Exemplo 1 Processo rpido e prtico:
Partindo das cotaes das duas moedas contra o EUR, obtivemos rcios cruzados entre as taxas de compra e de venda das duas divisas contra uma terceira, o EUR: Spot EUR/SEK Spot EUR/CAD Spot CAD/SEK 9,3225 1,3746 6,7785
Noes de Cmbios
Rcios Cruzados: Exemplo 2
Quer trocar SEK/GBP ou GBP/SEK. No h cotaes directas entre as duas, mas h cotaes contra o EUR. O que fazer? As duas moedas esto cotadas de forma diferente contra o EUR bid ask Spot EUR/SEK 9,3225 9,3263 Spot GBP/EUR 1,4588 1,4592
: =
um cross-rate directo: cruzamento perfeito das taxas de cmbio das duas divisas contra uma terceira
Finanas Internacionais 55
Logo, se pretendesse comprar ou vender SEK contra GBP poderia faz-lo atravs do EUR, mas j no atravs de um cross rate directo
Finanas Internacionais 56
14
Noes de Cmbios
Rcios Cruzados: Exemplo 2 A ) Compra de SEK contra GBP
O BANCO DE AVEIRO tem 1.000.000 GBP e quer troc-las por SEK. Pode fazer as seguintes operaes: 1. Vender 1.000.000 GBP contra EUR taxa de compra GBP/EUR do mercado de 1,4588 1.000.000 GBP x 1,4588 EUR = 1.458.800 EUR Permitia-lhe obter 1.458.800 EUR 2. Vender estes EUR e comprar SEK taxa de compra EUR/SEK do mercado de 9,3225 1.458.800 EUR x 9,3225 SEK = 13.599.663,00 SEK O banco receberia com esta operao 13.599.663 SEK
Finanas Internacionais 57
Noes de Cmbios
Rcios Cruzados: Exemplo 2
O resultado final destas duas operaes seria a troca de 1.000.000 GBP por 13.599.663,00 SEK, o que daria a seguinte relao entre as duas moedas: Spot GBP/SEK = 13.599.663,00 SEK = 13,5997 1.000.000 GBP Para o mercado, esta a taxa spot de compra de GBP contra SEK, porque o mercado recebeu do banco GBP, e deu em troca SEK
Finanas Internacionais
58
Noes de Cmbios
Rcios Cruzados: Exemplo 2 B ) Venda de SEK contra GBP
O BANCO DE AVEIRO tem 5.000.000 SEK e pretende comprar GBP. Neste caso, pode efectuar as seguintes operaes: 1. Vender 5.000.000 SEK e comprar EUR, ao preo de venda EUR/SEK de mercado de 9,3263 5.000.000 SEK = 536.118,28 EUR 9,3263 SEK Permitiria obter 536.118,28 EUR 2. Vender estes EUR e comprar GBP, taxa spot de venda GBP/EUR de mercado de 1,4592 536.118,28 EUR = 367.405,61 GBP 1,4592 EUR Leva o banco a comprar 367.405,61 GBP
Finanas Internacionais 59
Noes de Cmbios
Rcios Cruzados: Exemplo 2
O resultado final, para o banco, seria a troca de 5.000.000 SEK por 367.405,61 GBP, o que corresponderia, numa troca directa, a uma taxa de cmbio entre as duas moedas de: Spot GBP/SEK = 5.000.000 SEK = 13,6089 367.405,61 GBP Esta seria a taxa de venda de GBP/SEK para o mercado, visto que o resultado final das duas operaes foi, para o mercado, a venda de GBP e a compra de SEK. O banco est na situao inversa
Finanas Internacionais 60
15
Noes de Cmbios
Rcios Cruzados: Exemplo 2 Processo rpido e prtico:
Partindo das cotaes spot entre as trs moedas contra o EUR, obtivemos a taxa de compra multiplicando as taxas de compra das duas cotaes e a taxa de venda multiplicando as duas taxas de venda Spot EUR/SEK Spot GBP/EUR Spot GBP/SEK 9,3225 9,3263
Noes de Cmbios
Rcios Cruzados Cross-rate directo:
Cruzamento perfeito das taxas de cmbio das duas divisas contra uma terceira. Neste caso, as duas moedas esto cotadas de forma idntica face terceira moeda
x
1,4588
x
1,4592
Cross-rate indirecto:
Uma das moedas est cotada ao incerto e a outra ao certo, pelo que no se cruzam as taxas de compra com as taxas de venda possvel converter um cross-rate indirecto num cross-rate directo, bastando para tal alterar a forma de cotao de uma das divisas
61 Finanas Internacionais 62
=
13,5997
=
13,6089
Noes de Cmbios
Posies Cambiais
Posio cambial de uma empresa em relao a uma divisa, numa determinada data, corresponde ao saldo dos direitos de cobrana e obrigaes de
pagamento que a empresa possui, nessa data, relativamente divisa em questo Uma correcta avaliao de risco de cmbio exige o clculo de posies divisa a divisa e a sua correspondente gesto
Finanas Internacionais
63
Finanas Internacionais
64
16
Noes de Cmbios
Posies Cambiais
Estas posies de cmbio permitem empresa medir a amplitude da sua exposio ao risco e avali-lo quantitativamente por divisa e por datas As posies podem ser visualizadas atravs do oramento de tesouraria elaborado por prazos: + Disponibilidades de Tesouraria na divisa A + Crditos de clientes na divisa A - Dditos a fornecedores na divisa A +/- Posio cambial na divisa A
Finanas Internacionais 65
Noes de Cmbios
Posies Vista e a Prazo Posio vista:
Posio com vencimento imediato, isto , com data de vencimento no superior a 48 horas teis, relativamente data em que nos colocamos
Posio a prazo:
Posio com vencimento futuro superior a 48 horas teis, relativamente data em que estamos As posies vista comportam, em princpio, um risco cambial mais reduzido que as posies a prazo, caso estas no estejam cobertas, pois o seu tempo de exposio ao risco substancialmente menor
Finanas Internacionais 66
Noes de Cmbios
Posies Curtas e Longas
Disponibilidades 500.000 (+) Crditos de clientes 1.500.000 (+) Dbitos a fornecedores 1.000.000 (-) 1.000.000 Posio cambial em DKK, s 10.00 H do dia 13:
Longa No valor de 1.000.000 DKK
67 Finanas Internacionais 68
17
Noes de Cmbios
Posies Nulas e Posies em Aberto Uma empresa tem:
Uma posio nula, saldada ou quadrada - se as disponibilidades e direitos de cobrana so iguais s obrigaes de pagamento Posies em aberto se as posies curtas ou longas em moedas estrangeiras criam uma exposio ao risco de variao da taxa de cmbio
Disponibilidades 500.000 (+) Crditos de clientes 1.000.000 (+) Dbitos a fornecedores 2.000.000 (-) - 500.000 Posio cambial em BRL, s 10.00 H do dia 13:
Curta No valor de 500.000 BRL
Finanas Internacionais 69
Finanas Internacionais
70
Noes de Cmbios
Posio Global Posio global de cmbio de uma empresa, num dado momento, igual soma das posies de cmbio nas diversas divisas
Noes de Cmbios
Posio Global Mapa de Posies por Divisa
Divisa GBP JPY Posio Vista Posio a Prazo Posio Global - 1.000.000
- 2.000.000 + 1.000.000
A posio global d-nos o valor total exposto ao risco cambial, a cada momento
USD
Finanas Internacionais
71
Finanas Internacionais
72
18
Noes de Cmbios
Posio Global
A avaliao da posio cambial total e do montante exposto ao risco, poderia ser dada pelo seguinte mapa: Exposio Cambial Total Posio Taxa de Cmbio Contravalor Global (X/EUR) Em Euros - 1.000.000 1,4588 1.458.800 + 80.000.000 0 0,0071 0,8418 568.000 0 2.026.800 - 890.800
Finanas Internacionais 73
Risco
No
2. Especulao 3. Arbitragem
No assumpo de risco
74
Finanas Internacionais
75
Finanas Internacionais
76
19
Finanas Internacionais
77
Finanas Internacionais
78
Finanas Internacionais
79
Finanas Internacionais
80
20
Finanas Internacionais
82
EUR/CUP EUR/CUP
25,0939 25,0825
25,0971 25,0870
Estratgia: Comprar EUR contra CUP na praa onde mais barato Vender EUR contra CUP na praa onde mais caro
Finanas Internacionais 83
Finanas Internacionais
84
21
Finanas Internacionais
85
86
Resumindo
Mercados financeiros internacionais Caracterizao do mercado de cmbios Agentes e participantes do mercado de cmbios Noes de cmbios Rcios cruzados Posies cambiais Estratgias no mercado de cmbios:
Cobertura de risco Especulao Arbitragem
Finanas Internacionais
87
Finanas Internacionais
88
22