Arif Pamuk _ Engzel Dini Hikayeler www.kitapsevenler.

com Merhabalar Buraya Yklediim e-kitaplar Aada Ad Geen Kanuna stinaden Grme zrller in Hazrlanmtr Ekran Okuyucu, Braille 'n Speak Sayesinde Bu Kitaplar Dinliyoruz Amacm Yayn Evlerine Zarar Vermek Deildir Bu e-kitaplar Normal Kitaplarn Yerini Tutmayacandan Kitaplar Beyenipte Engelli Olmayan Arkadalar Sadece Kitap Hakknda Fikir Sahibi Olduunda Aada Ad Geen Yayn Evi, Sahaflar, Ktphane, ve Kitaplardan Temin Edebilirler Bu Kitaplarda Hi Bir Maddi karm Yoktur Byle Bir eyide Dnmem Bu e-kitaplar Kanunen Hi Bir ekilde Ticari Amal Kullanlamaz Bilgi Paylatka oalr Yaar Mutlu Not: 5846 Sayl Kanunun "altnc Blm-eitli Hkmler " blmnde yeralan "EK MADDE 11. - Ders kitaplar dahil, alenilemi veya yaymlanm yazl ilim ve edebiyat eserlerinin engelliler iin retilmi bir nshas yoksa hibir ticar ama gdlmeksizin bir engellinin kullanm iin kendisi veya nc bir kii tek nsha olarak ya da engellilere ynelik hizmet veren eitim kurumu, vakf veya dernek gibi kurulular tarafndan ihtiya kadar kaset, CD, braill alfabesi ve benzeri 87matlarda oaltlmas veya dn verilmesi bu Kanunda ngrlen izinler alnmadan gerekletirilebilir."Bu nshalar hibir ekilde satlamaz, ticarete konu edilemez ve amac dnda kullanlamaz ve kullandrlamaz. Ayrca bu nshalar zerinde hak sahipleri ile ilgili bilgilerin bulundurulmas ve oaltm amacnn belirtilmesi zorunludur." maddesine istinaden web sitesinde deneme yaynna geilmitir. T.C.Kltr ve Turizm Bakanl Bilgi lem ve Otomasyon Dairesi Bakanl Ankara Bu kitaplar hazrlanrken verilen emeye harcanan zamana sayd duyarak Ltfen Yukardaki ve Aadaki Aklamalar Silmeyin Tarayan Yaar Mutlu web sitesi www.yasarmutlu.com www.kitapsevenler.com e-posta yasarmutlu@kitapsevenler.com yasarmutlu@yasarmutlu.com mutlukitap@hotmail.com kitapsevenler@gmail.com bask ve cilt: pamuk yaynclk ve matbaaclk 628772 bask tarihi: mays-2001 kod: hikaye-002

dini hikayeler (kalyubi'den semeler) hazrlayan: arif pamuk pamuk yaynclk ! pamuk yaynclk i istanbul kitap ve kltr merkezi f byk reit paa cad. 22/ laleli-istanbul tel-fax: (0212)5222683 tel: 5286004 i www.pamukyayincilik.com.tr nsz hamd sena, kullarndan muvaffak kldn, kendi zat'n insanlara anlatmaya memur klan ve ona erbet kaselerinden nsiyetin tadn tattran allah'a mahsustur.

salat selam btn isim ve sfatlar dairesinin kutbu olan ve kemalat eitlerinin tm ile muttasf olan peygamber efendimiz muhammed mustafa sallellah aleyhi ve selleme, aline, ashabna, ensar ve dostlarna, tabiilerine olsun ki, onlar kendisine uymakla, gizli olan kymetli bilgileri ortaya kardlar. faydal ve nadir bulunan latifeleri korudular. her vakit ve devirde ashab- kirama tabi olanlara da selam olsun. bundan sonra, bilinsin ki bu kitap, hacmi kk olmakla beraber, ilmi ok, anlalmas kolay olan bir kitaptr. bu kitabn gzel satrlarnn semasnda kymetli yazlar serpilmitir. parlak yerlerinden gnllere k salmtr. bu kitap, faydal ibareleri, stn a ve gzel hikayeleri, kymetli ve benzeri bulunmayan nkteleri ihtiva etmektedir. bu kitabn yazar ilimde, anlayta zirveye ulaan, benzeri bulunmayan ve eitli faziletleri kendisinde toplayan, meselelerde beliren zorluklar kolaylkla zmekte mahir olan ahmed ihabddin el-kalyubi'dir. kendisi saylamayacak derecede faziletlere ulam, tahkik edilmesi, derinliine inilmesi g olan meseleleri ok gzel aklamtr. allah teala, ona olan fazl insanyla, onu bitmez tkenmez iyi ve gzel ilerinde daim, muvaffak eylesin. o'nu cennetinin en gzel ve geni yerinde yerletirsin. o'nun bereketleri altnda da bizi glgelendirsin. amin... allah bize kafidir. o ne gzel vekildir. gidilecek yer ancak o'dur. - 6 besmele'nin fazileti saliha bir kadnn, mnafk ve cahil bir kocas vard. bu kadn "bismillahirrahmanirrahym" diye besmele ekmeden hibir iine balamazd. mnafk kocas, onun bu haline ok kzar, kadncaza yapmad eziyeti brakmazd. o saliha kadn ise, kocasnn eza ve cefalarna sabreder ve onun doru yola gelmesi iin, allah'a dua ederdi. birgn, o zalim adam iyice fkelenmiti. karsna yapaca eziyet ve ktlk iin bir bahane aryor ve kendi kendine: "una bir oyun evireyim de grsn. bakalm onu rezil olmaktan kim kurtaracak?" diye sylenip duruyordu. bakalarna aka syleyemedii inkarcl, artk btn irkinliiyle, iinde dolup tamt. hanmn ard. ona bir kese altn vererek: "bunu iyi sakla" diye tenbih etti. o saliha kadn da, kocasnn emri zerine hemen gitti. besmele'yi ekerek keseyi iyice saklad. fakat kocas olan mnafk adam da onu gizlice takip ediyordu. sonra, karsnn haberi olmadan keseyi oradan ald. iindeki altnlar boaltarak keseyi derin bir kuyuya att. aradan ok gemeden, yine hanmm ard ve: "sana verdiim bir kese altm hemen getir" dedi. kadn kotu, keseyi saklad yere "bismillahir rahmanir-rahym" diyerek elini uzatt. tam o anda, allah teala hazretleri'nin emriyle melekler tarafndan kese kuyudan karlp, yerine konuldu. iindeki altnlar da aynen duruyordu. yalnz slanan keseden sular damlyordu. kadn, kesenin neden slandn anlayamad, getirdi. kocasna teslim etti. adam, ii altnla dolu slak keseyi grnce ok ard. karsnn sylediklerinin ne kadar doru olduunu anlad. sonra, karsna: "sana ok zulmettim, ok cann yaktm, beni affet" diye yalvarmaya balad. allah'a tevbe ve istifar etti. allah'n salih kullarndan biri oldu. o gnden sonra, dua ve yakarlarnda hep yle derdi: __g__ "ya rabbi! bana dnyam ve ahiretim iin hayrl, saliha bir kadn e olarak verdiin iin, sana hakkyla kretmekten acizim, beni affet allah'm." o saliha kadn ise: "ya rabbi! sana krler olsun ki, duam kabul edip, kocam salihlerden eyledin" diye dua ediyordu. bu hikayeden alnacak ibretler ve karlacak hikmetler oktur. bykler demiler ki: "sabrn kendisi acdr, lakin meyvesi tatldr." ibadetin hakknn verilmesi abidlerden biri namaz klmaya balar. fatiha suresini okurken "yalnz sana ibadet ederiz" mealindeki ayeti kerimeye geldii zaman, iine, kendisinin gerekten ibadet edici olduu dncesi der. bunun zerine kendisine "yalan sylyorsun. sen ancak mahlukata ibadet ediyorsun" diye bir his, bir ses gelir.

bunun zerine tevbe eder, insanlardan u-zaklar. sonra yine namaz klmaya balar. fatiha'y okurken "yalnz sana ibadet ederiz" mealindeki ayeti celileye ulatnda yine iine "hakikaten ibadet ediciyim" diye bir his, bir dnce gelir. kendisine yine 'talan sylyorsun. sen ancak malna ibadet ediyorsun" diye bir ses gelir. bunun zerine btn maln sadaka olarak datr. yannda zaruri ihtiyacndan baka hibir ey brakmaz. sonra namaz klmaya balar. "yalnz sana ibadet ederiz" mealindeki ayeti kerimeye geldii vakit "gerekten ibadet ediciyim" diye kendisine biri his gelir. bundan sonra kendisine: "doru sylyorsun. sen gerekten ibadet edicilerdensin" diye bir ses gelir. istikamet (doruluk) gen ehzadelerden biri padiah olup, tahta oturur. fakat tahtn lezzetini bulamaz. bunun zerine yaknlarna: "insanlardan bu hususta benim gibi o-lanlar var mdr?" diye sorar. yaknlar: "onlar istikamet sahibidirler." diye cevap verirler. "yle ise beni de istikamet sahibi - 10 yapan yok mu?" "seni istikamet sahibi, ancak a-limler yapabilir." derler. bunun zerine gen padiah lkesindeki btn alimleri ve salihleri arp onlara yle der: "benim yanmda bulunacaksnz. beni doru yolda bulup, itaata ait hususlar ilerken grrseniz bana destek olunuz. gnah olan hususlar ilemeye kalktm grrseniz, beni men ediniz." alim ve salihler, padiahn istedii gibi hareket ederler. bu sebeple tam drt yz sene padiahlk yapar. sonra yanna eytan gelir. padiah ona: "sen kimsin?" diye sorar. eytan: "ben iblisim. fakat sen kimsin. bana syler misin?" der. padiah: "ben ademoullarndan bir adamm." der. iblis: "sen eer ademoullarndan bir adam olmu olsaydn, onlarn ld gibi, sen de lrdn. sen ancak bir ilahsn. insanlar sana ibadet etmeleri iin davet et" der. eytann bu aldatc szleri padiahn iinde yer eder. bir gn minbere kp, insanlara yle hitap eder: "ey insanlar! ben bugne kadar sizden bir eyi gizliyordum. onu size a-klamak zaman gelmitir. iyi biliyorsunuz ki, ben drt yz seneden beri sizin hkmdarnzn. eer ben ademoulla-rndan biri olsaydm, onlarn ldkleri gibi ben de lrdm. ben bir ilahm, bana ibadet ediniz." bunun zerine cenab hakk o devrin peygamberine vahyederek buyurur ki: "ona haber ver. o istikamette olduu mddete ben onu korudum. bana isyan ettii andan itibaren, izzetim ve celalim hakk iin, onun zerine buhtunnasr a-dndaki hkmdar musallat klacam. gerekten, ok gemeden, cenab hakk buhtunnasr' onun zerine musallat kld. buhtunnasr onun boynunu vurup ldrd ve hazinesindeki btn altnlar alp gtrd. cmertlik hakknda adamn biri mescidde uyuyordu. yannda para antas vard. uyand zaman yanndaki para antasnn alnd-__1__ j. n grd. yannda cafer-i sadk'n namaz kldn gren adam, gidip onun yakasna yapt. cafer-i sadk, adama: "ne istiyorsun?" dedi. adam: "para czdanm kayboldu. yanmda senden baka kimse yoktu. czdan muhakkak sen aldn." dedi. cafer-i sadk hazretleri: "czdannda ne kadar para vard?" diye sordu. adam: "bin dinar vard." dedi. bunun zerine cafer-i sadk, hemen evine gidip bin dinar alarak, gelip adama verdi. adam arkadalarnn yanna gitti. arkadalar kendisine: "para czdann bizdedir. bizi sana aka yapmtk." dediler. bunun zerine adam bin dinar alp geri dnerek ayrld yere geldi. kendisine bin dinar vereni sordu. kendisine paray verenin peygamber aleyhisiselam'n amcasnn soyundan olduunu sylediler. bu sefer adam hemen cafer-i sadk hazretleri'ne gitti. zr dileyerek ald paray geri vermek istedi.

cafer-i sadk hazretleri: - 13 "biz yle kimseleriz ki, bizim mlkmzden bir ey kt m, onu bir daha geri almayz." dedi ve paray kabul etmedi. allah hepsinden raz olsun. kocaya itaatin fazileti israiloullarndan bir gen iddetli bir hastala tutulmu. annesi "eer ocuum ifaya kavuup hastalndan kurtulursa yedi gn dnyadan kacam" diye adam. allah teala ocua ifa verir, ocuu hastalndan kurtulur. fakat annesi adan yerine getirmez. bir gece ryasnda, biri gelip kendisine: "adan yerine getir. yoksa allah'tan daha iddetli belaya urarsn, der. sabah kalknca ocuunu arr, durumu ona anlatr ve kabristanda kendisine bir kabir, kazmasn, kendisini oraya defnetmesini emreder. ocuk, annesinin emrini yerine getirir ve gider. kabre konulduu zaman kadn, yle niyazda bulunur: "ey allah'm! gcmn yettiini yaptm, adam yerine getirdim. bu ka- 14 birde beni her trl afattan koru!" kadn bu duay yapnca, ba tarafnda parlak bir k ve pencere gibi bir delik grd. oradan baknca bir bahe grd. bahede iki kadn bulunuyordu. bu iki kadn ona: "ey kadn! oradan kp buraya gel!" diye seslendiler. genileyen pencereden kp kadnlarn yanna gitti. bir de ne grsn, bahenin iinde gzel bir havuz, kendisini aran kadnlar havuzun etrafnda oturuyorlar. kendisi de gidip onlarn yanna oturdu. oturan kadnlara selam verir. selamm almazlar. kadnlara: "selamm niin almadnz? halbuki konuabiliyorsunuz" der. kadnlar. "selam vermek, bir ibadettir. biz ise ibadetten men olunduk" dediler. kadnlarn yannda otururken, bir ku gelip kadnlarn birinin bann ucuna konar ve kanatlaryla kadn serinletir. baka bir ku da gelir, dier kadnn baucuna konarak, gagas ile kadnn ban gagalamaya balar. birinci kadna: "bu keramete, nasl ve ne ile ulatn?" diye sorar. kadn: "dnyada iken benim bir kocam vard. ben ona ok itaat ederdim. ona hi kar gelmezdim. lrken kocam benden raz olarak ldm. allah teala bunun ikram buyurdu" dedi. ikincisi: "sen bu musibete ve a-zaba nasl ve niin uradn?" diye sordu. kadn: "ben saliha bir kadndm. dnyada iken benim bir kocam vard. ben ona itaat etmez, daima ona isyan ederdim. dnyadan ahirete gerken, o benden raz deildi. allah teala kabrimi, iyi amellerimden dolay bir bahe kld. fakat kocam benden raz olmad iin de, allah bununla beni cezalandrd. sana ok rica ediyorum ki, dnyaya dndnde, kocamn yanna git, beni balamasn ve benden raz olmasn, kendisinden istirham et. belki benden raz olur da, bu azaptan kurtulurum" dedi. yedi gn getikten sonra ona: "kalk "kawine gr. nk ocuun gelmi, seni aryor. kabirden karacak." dediler. kadn onlarn yanndan kalkp kendi kabrine geldiinde, ocuu- 16 nn kabrini kazdn grd. ocuk annesini kabirden karp evine gtrd. kadnn, adan yerine getirdii haberi etrafa yaylnca, insanlar onun ziyaretine geldiler. bu arada kendisinden, kocasna gidip kendisini balamas hususunda, ricada bulunmasn isteyen kadnn kocas da ziyaretine gelmiti. karsnn sylediklerini bir bir kocasn anlatt. kocas da karsn affetti. gece ryasnda o kadn grd. kendisine: "senin yznden azaptan kurtuldum. allah sana ok byk mkafat versin. allah senin gnahlarn balasn" diye dua ediyordu. kerametler bir adamdan rivayet edilmektedir, demitir ki: "biz, baz tacirlerle birlikte gemide bulunuyorduk. gemi ile denize aldmz zaman, iddetli bir frtnaya tutulduk. esen rzgarn etkisiyle kabaran dalgalardan gemi yalpa vurmaya balad. geminin gvertesinde deriden elbise giymis bir adam duruyordu. devaml olarak vuran dalgalardan gemi su almaya balamt. sonunda geminin ii su ile dolup arlat. biz korku iinde kvranp, can ve mallarmzdan midimizi kesmitik. adam gemiden dar kp, su zerinde namaz kld. biz kendisine:

"ey allah'n velisi! bize yeti" dedik. adam bize hi iltifat etmedi. bunun zerine kendisine yalvarmaya balayp: "kendisine ibadet etmen iin sana g ve kuvvet veren allah hakk iin, bize yeti, bizi kurtar!" dedik. bu sefer bize dnd ve uradmz felaketi grmezlikten gelerek: "size ne oldu?" dedi. biz: "esen rzgar sonucu gemiye vuran dalgalar, bu dalgalarn etkisiyle geminin sallanmasn grmyor musun?" dedik. bize: "allah'a yaklanz" dedi. biz: "allah'a ne ile yaklaalm?" dedik. "dnyay terk etmekle, diye ce18 ~ jlo vap verdi. biz, kendisine: "dnyay terk ettik" dedik. bize: "yle ise, "bismillah" diyerek gemiden kn" dedi. biz teker teker gemiden kp, suyun zerinde yrmeye baladk. ta ki suyun zerinde durmak suretiyle onun etrafnda toplandk. iki yz kiiden fazla idik. gemi, iinde bulunan btn mal ile denize batt. o bize yle dedi: "siz, dnya felaketi bakmndan kurtuldunuz. artk knz dar" dedi. "allah akna soruyoruz. sen kimsin?" dedik. "ben veys el-karani'yim" dedi. biz: "gemide medine fakirlerine ait mal vard. mal onlara msrl bir adam gndermiti" dedik. "eer allah sizin mallarnz geri verirse, medine fakirleriyle paylar msnz?" diye sordu. biz: "evet, onlarla aramzda paylarz" dedik. bunun zerine iki rekat namaz kld. sonra gizli olarak dua etti. gemi, - 1 iindeki mal ile denizin stne kt. biz tekrar gemiye bindik. o srada veysi kaybettik. medine'ye doru yol aldk. medine'ye vardmzda, btn mal medine fakirleriyle aramzda paylatk. medine'de hibir fakir kalmad. kazaya teslim olma tark es-sadk'a, sadk denmesinin sebebini yle naklederler: 'tark, kullanlmayan bir kuyuya dmt. kuyuya urayan bir grup hac: "kuyunun ban kapatalm. ta ki kimse dmesin" dediler. tark kendi kendine: "eer sadk isen sesini karma. varsnlar kuyuyu kapatsnlar" dedi. kuyunun azn kapayan haclar oradan ayrlp gittiler. kuyunun ii zifiri karanlk kesildi. tark diyor ki: "kuyunun iinde karanlkta dururken bir de baktm ki, yanma iki lamba konuldu. lambann sayesinde etrafm grebiliyordum. grdm ki, byk bir ylan bana doru geliyor. kendi kendime: o . &\j "ite imdi sadk ile yalanc ortaya kar" dedim. benim yanma geldii vakit, beni sokacak diye korkarken, ylan kuyunun azna doru trmanmaya balad. sonra kuyruunu boynuma ve ayama dolad. beni bir ocuk gibi alp kapa alan kuyunun azna doru gtrd. sonra kuyruu ile beni yere att. sonra iddetli bir kuyruk hareketi ile kuyruunu benden ayrd. tam o srada, gaibden yle bir ses iittim: "bu, rabbi'nin bir ltfudur. nk o, seni dmanndan dmannla kurtard." ite bunun iin kendisine "sadk" denildi. seciye sahibi olmak ve sebat etmenin fazileti hazreti mer (r.a.) zamannda rum savalar bir ksm mslmanlar esir alrlar. mslmanlarn iinde bulunan kuvvetli ve heybetli biri, rum hkmdarna anlatlr. rum hkmdar onu grmek iin yanna arr. hkmdarn __01 __ jl bulunduu yerin nnde zincir ekilmiti. ban emeden (rku eder gibi) oradan kimse geemezdi. mslman adam onu grdnde, rku eder gibi eilerek oradan gemekten kand ve: "ben, kafir olan bir kimsenin yanna rku eder ekilde girmekten hazreti

muhammed aleyhis-selam'dan utanrm" dedi. bunun zerine rum hkmdar ekilmi olan zincirin kaldrlmasn emretti. zincir kaldrlp, rum hkmdarnn yanna girdii zaman onunla uzun uzadya konutu. rum hkmdar ona: "eer bizim dinimize girersen, mhrm eline veririm. rum beldesinin hkmdarlm da sana brakrm, istediini yaparsn" dedi. mslman olan zat: "rum hkmdarlnn dnyada hakim olduu yer ne kadardr?" diye sordu. "te biri veya drtte biri kadardr" diye cevap verdi. adam: "eer dnya ve dnya dolusu altn ve cevherler onlarn olsa ve onu bana bir gnlk ezan dinlemekten vazgememe _ ""t" i -karlk verseler, yine de kabul etmem" dedi. o zaman rum hkmdar sordu: "ezan nedir?" adam: "ezan: ehed en la ilahe illellah ve ehed enne muhammeden abdhu ve rasulh" demektir" dedi. rum hkmdar etrafndakilere: "bunun kalbine muhammed (s.a.v.)'in sevgisi tam manasyla yerlemi. bu durumda bu adamn dnmesi mmkn deildir" dedi ve atee su dolu byk bir kazan konulmasn ve iyice kaynad vakit adamn kaynar suyun iine atlmasn emretti. rum hkmdarnn emrini yerine getirdiler, adam kaynar suya attlar. kaynar suya onu attklar vakit "bismillahirrahmanirrahym" dedi ve allah teala'nn yardmyla kendisine hibir ey olmadan, sapa salam bir halde dar kt. bunu grenler taaccb ettiler. nk bu, insan gc ve takatinin stnde bir hadise idi. bunun zerine rum hkmdar, onun karanlk bir odaya konulmasn, kendisinden yemek ve imenin men edilmesini, sadece domuz eti ile a- 23 rap verilmesini emretti. bu halin tam krk gn devam etmesini istedi. rum hkmdarnn emri yerine getirildi. krk gn tamam olunca yanna girdiler. kendisine krk gn iinde verdiklerinin hepsini yannda grdler. onlardan hibir ey yemediini ve imediini anladlar ve: "sen bunlardan nasl yemedin ve imedin? halbuki muhammed'in dininde, zaruret halinde iken bunlardan yenilmesi ve iilmesi caizdir" dediler. adam onlara yle cevap verdi: "eer ben onlardan yemi ve imi olsaydm, siz sevinirdiniz. ben ise sizi kzdrmak ve fkelendirmek istedim." rum hkmdar: "onlardan yemediine gre bana secde et, ta ki seni ve seninle beraber olanlar serbest brakaym" dedi. adam: "muhammed (s.a.v.)'in dininde allah'tan bakasna secde etmek caiz deildir" dedi. rum hkmdar: "ellerimi p, seni ve seninle beraber esir bulunanlar serbest brakaym" dedi. a-dam: "el pmek caiz deildir. ancak baba, adil olan sultan ve hocann elinin _24 plmesi caizdir" dedi. rum hkmdar, adama: "alnm p" dedi. adam: "bunu bir artla yaparm" dedi. hkmdar: "nasl istersen yle yap" dedi. a-dam, yenini hkmdarnn alnnn zerine koydu, onu niyet ederek pt. bunun zerine hkmdar onu ve kendisiyle bulunan esirleri serbest brakt. adama bir ok hediyeler verdi ve hazreti mer (r.a.)'e bir mektup yazarak" dedi ki: "eer bu adam bizim memleketimizde olup, bizim dinimizde bulunmu olsayd, biz ona yksek mevkiler verirdik." hazreti mer (r.a.)'in yanma geldiklerinde, adama: "bu hediyeleri kendine alkoyma. btn medine halkm bu hediyelerden hissedar kl!" buyurdu. adam da hazreti mer (r.a.)'in emrini yerine getirdi. aban- erifin onbeinci gecesinin fazileti rivayet edildiine gre, isa - 25 aleyhisselam bir seyahatte bulunuyordu. yolda giderken yksek bir da grd. bu dan tepesine kmak istedi. bir de ne grsn!! dan tam doruunda stten daha beyaz byk bir kaya var. isa aleyhisselam kayann etrafnda yrmeye balad. kayann gzelliine aakald. bunun zerine allah teala kendisine yle vahyetti:

"ey isa! ister misin, sana bundan daha acayip bir ey gstereyim?" isa (a.s.): "evet, gster ya rabbi!" dedi. bunun zerine kaya yarld, iinden kldan elbise giymi, elinde yeil bir asa tutmu, nnde zm bulunan ve ayakta durup namaz klan bir ihtiyar grr. buna sa aleyhisselam ok taaccp eder ve ihtiyara: "bu grdm nedir?' diye sorar. ihtiyar: "bir gnk rzkmdr." "bu kayann iinde ne zamandan beri allah'a ibadet ediyorsun?" "drt yz seneden beri." bunun zerine isa aleyhisselam - 26 yle niyazda bulundu: "ey allah'm! bundan daha stn bir varl yarattn syleyemem." bunun zerine allah teala, isa aleyhisselam'a vahyederek yle buyurdu: "mmeti muhammed'den bir adam vardr ki, bu aban ayna ular ve aban aynn on beinci gecesi namaz klar. mmet-i muhammed'den birinin abann on beinci gecesinde kld namaz benim katmda bu adamn drt yz senelik ibadetinden daha stndr." isa aleyhisselam: "ne olurdu, ben de mmet-i muhammed'den olsaydm" diye niyazda bulundu. evval-i erifte oru tutmann fazileti sfyan- sevri'den rivayet edilmektedir, diyor ki: "mekke-i mkerreme'de sene kaldm. mekke halkndan bir adam her gn leyin mescid-i haram'a gelip tavaf eder ve iki rekat namaz klard. sonra bana selam verip evine dnerdi. kendi- 27 siyle samimiyet kurup birbirimizi ok sevmitik. kendisini gzler olmutum. bir gn hastaland ve beni arp dedi ki: "ben ldm vakit, beni bizzat kendin yka, cenaze namazm kldr ve defnet. o gece beni kabrimde sakn yalnz brakma. mnker, nekir melekleri sual sorduklarnda, bana kelime-i tevhidi telkin et" dedi. ben, istediklerini yapacama dair, kendisine sz verdim. ldnde bana sylediini yerine getirdim. o gece kabrinin yannda yattm. uyku ile uyanklk aras bir halde bulunurken, gaibden gelen bir ses: "ey sfyan! senin muhafzlna, telkinine ve arkada olmana onun hi ihtiyac yoktur. nk onu biz yalnz brakmadk. ona kelime-i tevhid'i telkin ettik" dedi. ben: "bu mertebeye ne ile eriti?" diye sordum. "ramazan aynda ve onun ardndan evval-i eriften alt gn oru tutmakla" denildi. uyandmda, yanmda kimsenin - 28 bulunmadn grdm. kalktm, abdest aldm, namaz kldm ve tekrar yattm. ryamda birinci defa grdmn ayn ile karlatm. bu hal kere vuku bulunca ryann eytani olmayp rahman olduunu anladm. bunun zerine kabrinden ayrldm ve yle niyazda bulundum: "ey allah'm! ltfunla beni de bu orular tutmaya muvaffak kl!" ibadet etmek iin bir yere ekilmenin fazileti abidlerden biri yz sene, odasnda allah'a ibadet eder. bir gn eytann vesvesesine kaplarak odasndan kp, akraba ve dostlarn ziyaret etmek iin ehre iner. arkadalarndan biri kendisine sarlp evine gtrr. kendi evindeki ibadeti gibi ibadet yapabilmesi iin, kendisine yardmc olacan syler. bu hususta yemin de eder. gerekten yedi ay arkadana yardmda bulunur. abid bir gece uyurken, gece yarsna doru ackl ve rahatsz edici bir e- 2 kilde barmaya balar. barmasndan uyanp kalkan ev sahibi kendisine: "neyin var?" diye sorar. adam: "bana lambay yak" der.

ev sahibi misafirine lambay yakar. misafir, ev sahibine yle der: "uyuyordum. ryamda gzel yzl, temiz elbiseli bir delikanl grdm. gen bana: "ben allah'n resulym. allah ve resul'nde ne noksanlk grdn ki, allah iin yapmakta olduun ibadeti terk ettin. lmezden nce evine, ibadethanene dn" dedi. abid evden kp gitti. kendi bana ovalarda, dalarda dolamaya balad. yemei aa yapraklar, itii yamur sular olan abid, yle niyazda bulunuyordu: "ey allah'm! vcudum eridi, kalbim kederle doldu. dilim ise gnahlar itiraf ediyor. ey gnahlar balayan, ayplar rten, gizli ve bilinmeyenleri bilen allah'm! beni affet!" evine yaklap ieri girmek istediinde ve evine admn attnda, yazl bir ey grd. dikkatle yazya baknca, - 30 drt satrda yle yazldn anlad: "bize gvenmitin, biz de sana yetmitik. bakasn zerimize tercih ettin, biz de seni braktk. bize dndn, biz de seni kabul ettik. gnahlar iledin, onlar baladk. sana merhamet ettik. bizim yanmzda bulunmay istedin, onu sana verdik." ihlasn fazileti rivayet edilir ki, (byk zatlardan biri olan) ibli hazretleri bir gn vaaz ederken, itenlikle ve heybetle "allah" dedi. bunu iiten bir gen feryat ederek, dp bayld. bunun tesiri sonucu ld. gencin yaknlar, ibli .hazretlerini mahkemeye verdiler ve ibli'nin, ocuklarn ldrdn iddia ettiler. hakim ibli'ye: "ne dersin?" diye sordu. ibli: "ey m'minlerin hakimi! ruh ki, seslendi, niyazda bulundu, davet edildi, davete icabet etti. benim ne gnahm var? bunun zerine hakim alad ve len kimsenin velilerine: "onun hibir suu yoktur. onu serbest brakn" dedi. - 31 allah'a tevekkl etmenin fazileti znnun-i msri, yannda kk kz olduu halde, balk avlamak iin denize gider. serpmesini denize atar, bir balk yakalar. bal serpmeden almak istediinde, kz baln azn salladn grr. hemen bal serpmeden alp denize atar. babas: "kazancmz niye zayi ettin?" der. kz: "ben allah'n yaratklarndan, allah' zikredeni yemeye asla raz olmam" der. babas: "ne yapalm?" diye sorduunda kz: "biz allah'a tevekkl ederiz. o da bize, kendisini zikretmeyenlerden rzk verir" der. bunun zerine avlanmay terk ederler ve allah teala'ya tevekkl ederek beklemeye balarlar. akama kadar kendilerine bir ey gelmez. yats vakti geldii zaman, allah onlara gkten, iinde eitli yemekler bulunan bir sofra gnde- 32 rir. on iki sene mddetle her akam kendilerine byle sofra gnderilir. znnun- msri bu sofrann kendi namaz, oru ve dier ibadetlerinden dolay gnderildiini zanneder. bu mddetten sonra kz vefat e-der ve kzndan sonra gkten sofrann gelmesi kesilir. znnun- msri, yemein gelmesinin kendisinden deil, kznn sebebiyle olduunu anlar ve daha evvelki zannndan rcu eder. resulllah efendimizin ocuk sevgisi resul ekrem (s.a.v.), bayram namaz iin evinden kar. yolda ocuklarn oynadn ve zerinde eski, yrtk elbise bulunan bir ocuun yolun kenarnda oturup aladn grr. peygamber aleyhisselam ocuun yanna gidip: "yavrum, neyin var, niin alyorsun? ocuklarla beraber niye oynam-yorsun?" buyurur. ocuk, peygamber aleyhisselam'a (peygamber olduunu bilmeden): - 33- : "ey adam! beni yalnz brak. nk benim babam, peygamber ile beraber savarken ehit oldu. annem de baka bir adamla evlendi. annemin yeni kocas beni evinden kovdu. yiyecek, iecek ve giyecek bir eyim yoktur. snacak bir yerim de yok. anal babal ocuklarn, byle yeni elbiseler giyerek oynadklarm grdm vakit kederlendim, zldm. onun iin alyorum" dedi.

peygamber aleyhisselam ocuun elinden tuttu ve: "benim, senin baban olmam, aie'nin annen,. fatma'nm kzkardein ve ali'nin de amcan olmasna raz olur musun?' buyurdu. ocuk ok sevinerek: "nasl raz olmam, ya resulellah?" dedi. bunun zerine resulllah (s.a.v.) ocuu alp evine gtrd. onu yedirip iirdikten sonra, gzelce giyindirdi. bu halden raz olan ocuk sevin iinde glerek, oynayan ocuklarn yanna gitti. oynayan ocuklar onu grdklerinde: "sen daha imdi alyordun. sana ne oldu ki, byle sevin iinde bizim - 34 yanmza geldin?' dediler. ocuk: "atm doydum. plak i-dim giyindim. yetim idim, resulllah (s.a.v.) babam, aie annem oldu, fatma kzkardeim, ali de amcam oldu" diye cevap verdi. bunun zerine oynayan ocuklar yle dediler: "ne olurdu, keke bizim de babalarmz o savata ehit olsalard!" ocuk, peygamber aleyhisse-lam'n ahirete intikal etmesine kadar peygamber (s.a.v.)'in yannda kald. peygamber aleyhisselam ahirete intikal buyurduklar vakit, alayarak evinden kp, yerlerden toprak alp stne bana serpiyor ye yle diyordu: "ite imdi, yetim kaldm. ite imdi garip oldum." peygamber efendimiz aleyhisse-lam'dan sonra ebu bekir (r.a.) ocuu himayesine ald. allah'a dnmenin fazileti davud aleyhisselam zamannda kafir ve zalim bir padiah vard. insanlar - 35 onun aleyhinde davud aleyhisselam'a ikayette bulunup, dediler ki: "ey allah'n peygamberi! bizi o-nun zulmnden kurtar. nk o istediini ldryor, istediini kle yapyor." davud aleyhisselam onun yakalanp, aslmasn emretti. insanlar onu bir akam zeri yakalayp dan banda bir aaca astlar. herkes evlerine dald. padiah aata asl olarak yalnz bana kalmt. kurtulmas iin tanrlarna dua ve niyazda bulundu. fakat hi birinden bir fayda gremedi. bu sefer ay ve gnee dua ve niyazda bulunarak yle dedi: "ben size, bana bir bela ve musibet geldii vakit faydanz olsun diye ibadet ettim. bana yardm ediniz, beni kurtarnz." onlardan da kendisine bir fayda gelmeyeceini anlayan kafir padiah allah teala'ya ynelerek ve isimleri ile o'nu zikrederek yle dua ve niyazda bulunmaya balad: "ey rabbim! sana isyan ettim. senden bakasna ibadet ettim. ibadet ettiim ilahlardan hibir fayda bulama- 36 dim. sana dndm, kapna geldim. sen haksin, merhametine sndm. bana imdat eyle, beni rahmetin ile kurtar. bunun zerine allah teala cebrail aleyhisselam'a: "bu adam uzun zaman ilahlarna ibadet etti. onlardan hibir fayda gremedi. imdi bana snd, bana dua ve niyazda bulundu. onun duasn kabul ettim. nk ben, darda kalan kimse bana dua ettii vakit onun duasn kabul ederim. ey cebrail! yeryzne in, bu kulumu kurtar! onu yere sa ve salim olarak brak" buyurdu. cebrail aleyhisselam, allah (c.c.)'n buyurduunu yerine getirdi. sabah olduunda insanlar, davud aleyhisselam'a gidip: "bize izin ver. onu astmz yerden alp bir ukura atalm" dediler. davud aleyhisselam onlara izin verdi. aaca astklar padiahn yanna vardklarnda onu sa salim olarak yerde bulunduunu grdler. durumu derhal davud aleyhisselam'a bildirdiler. davud aleyhisselam kalkp onun yanna gitti. - 37 yanna vardnda insanlarn kendisine bildirdikleri gibi grd. bunun zerine iki rekat namaz klp allah'a yle niyazda bulundu: 'ta rabbi! bu grdm acayip eyleri bana bildir!" allah teala, davud aleyhisselam'a vahyederek: "ey davud! bu kulum bana niyazda bulundu. ben de onun duasn kabul ettim. eer ben onun duasn kabul etmemi olsaydm, onun daha nce tapnd ilahlar ile benim aramda ne fark bulunurdu? ite ben, bana rcu edene byle yaparm. ey davud! o'na iman telkin et. nk o, ok gzel bir imanla iman eder. ben hakk

syler, doru yola hidayet, ederim" buyurdu. zhd hakknda zahidlerden birinden rivayet e-dilmitir, diyor ki: "hac etmek iin yola ktm. yolda giderken, azksz ve binek-siz olarak bir kadnn yrdn grdm. kadn allah' zikrederek ve o'na hamd senada bulunarak yoluna devam ediyordu. bir ara kadna yanatm ve: - 38 "ey allah'n kulu! nereye gidiyorsun?" dedim. kadn: "beytullah'a gidiyorum" diye cevap verdi. ben: "yannda azk ve binek bulunmadn gryorum" dedim. kadn yle cevap verdi: "sizden biriniz bir ziyafet verip insanlar davet eder ve davetlilerin her biri kendi yemei ile gelirse iyi olur mu?" ben: "hayr, iyi olmaz" dedim. kadn: "allah'n ziyafetine byle gitmek daha layktr" dedi. kadn bizimle birlikte yola devam etti. mekke'nin yanna geldiimiz zaman, kadn yle diyordu: "rabbimin evi nerededir? rabbimin evi nerededir?" kendisine: "imdi grrsn" denildi. kadn, mescid-i haram'a girdii vakit kendisine: "ite bu, rabbinin evidir" denildi. kadn gelip kabe'nin eiine ban koydu ve sesi kesilinceye kadar: "ite bu, benim rabbimin evidir" dedi. sesi kesilince yanna gidip baktmz zaman vefat ettiini grdk. allah rahmet eylesin. amin. - 3 allah'n zikrinden gafil olmak adamn biri otuz senesini allah teala'y hi anmadan zikretmeden geirir. bunun zerine melekler allah teala'ya niyazda bulunarak: "ey rabbimiz! filan kulun u kadar zamandan beri seni zikretmiyor" derler. allah teala meleklere yle buyurur: "o kulumun beni zikretmemesi, benim nimetimin iinde bulunmasndan-dr. eer ona bir bela gelmi olsayd, beni muhakkak zikrederdi." allah teala byle buyurdu ve cebrail aleyhisselam'a o kulun atar damarlarndan bir damarm durdurmasn emretti. cebrail aleyhisselam, allah teala'nn emrini yerine getirdi. bunun zerine adam: "ey rabbim, ey rabbim!" diyerek allah' anmaya balad. allah (c.c.): - 40 "ey kulum, syle istediini vereyim. fakat bugne dek neredeydin?" buyurdu. allah teala'ya snmann fazileti harun reid'e bal olanlardan bir grup insan, yol kesen ekyadan on kiiyi yakalarlar. durumu kendilerine iletip, emirlerini beklemeye balarlar. harun reid ekyay kendisine getirmeleri hususunda onlara emir gnderir. onlar da yakaladklar soyguncular harun reid'e gtrmek zere yola karlar. yolda giderlerken, soygunculardan biri ellerinden kaar. yakalamak iin hayli aba harcayp yorulurlarsa da kaan soyguncuyu yakalayamazlar. kendi aralarnda: "eer biz dokuz kiiyi gtrrsek, birinin maln alp salverdiniz diyerek bizi cezalandrr. biz kaan adamn yerine rasgele bir adam yakalayalm, ona tamamlayalm" derler. bunlar byle kendi aralarnda konuurlarken, oradan haclardan biri geer. hemen onu yakalayp - 41 dokuz kii ile birlikte alp gtrrler. halifenin yanna vardklarnda, onlarn hapsedilmesini emreder. onlar bir mddet hapishanede kaldktan sonra, onlara gardiyan: "akrabalarnzdan veya bildiklerinizden, halifenin katnda size efaat edecek, sizi affettirecek kimseniz yok mudur?" diye sorar. onlar: "evet vardr" derler. akraba veya tandklarm halifeye gnderirler. halifeye her biri iin on bin dirhem verilip, onlar hapishaneden karrlar. hepsi hapishaneden kar, ancak hac ieride kalr. gardiyan ona: "seni kurtaracak kimsen yok mudur?" der. hac: "hayr, yoktur. fakat bir mektup yazarsam, onu halifeye ulatrr msnz?" der. gardiyan olumlu cevap verince ondan kalem ve kat ister. gardiyan hacya kalem kat getirir. hac yle bir mektup yazar: "rahman ve rahym olan allah'n adyla zelil olan kuldan, celil olan allah'a.

bundan sonra, phesiz mahlu-katn sularn balattrmak iin, ken__a o__ rf dilerine efaat edecek kimseleri vardr. onlar halifenin katndan hapishanedeki sululara efaat ettiler. onlar cezaevinden kardlar. ben ise hapishanede yalnz bama kaldm. ey rabbim! sen benim ahidim ve efaatmsn. ben kulunun hibir suu ve gnah olmad, sence bilinmektedir." gardiyan hacya yle der: "ben bu mektubunu halifeye u-latramam. syle ben bunu nereye koyaym?" hac ona yle der: "hapishanenin stne koy." gardiyan mektubu hapishanenin stne koyduu vakit, mektup yaydan iddetle kp havaya ykselen ok gibi havaya ykselir. o gece harun reid ryasnda grr ki, gkten melekler inerler kendisini alp ge doru karrlar ve harun reid'e yle derler: "ey harun! insanlar senin katnda dokuz kiiye efaat ettiler, sen onlar hapishaneden kardn. her eyin yaratcs olan allah da birisine efaat ediyor. onu da serbest brak. yoksa helak olsun. - 43 harun reid korku iinde uyanr. hemen gardiyan arp ona yle der: "hapishanede senin yannda kim vardr?" gardiyan kendisine kssay anlatr. harun reid yle emreder: "onu buraya getir!" onu halifenin yanna getirdiklerinde halife ona tatl ikram eder. doyuncaya kadar yedirir. onun hamama gtrlp temizlenmesini ve gzel bir elbise verilmesini emreder. bununla beraber kendisine yetmi at, yetmi hizmeti verir ve bir mnadinin halka yle nida etmesini emreder: "kim ki mahluktan efaat dilerse, on bin dirhem vererek kurtulur. fakat kim ki yaratan'dan efaat dilerse, harun reid'den grecei mkafat ite bunlardr." soyguncularn tevbekar olmalarnn hikayesi bir ekya grubu, bir kafilenin yolunu kesmek iin yola kar. gece karanl basnca bir kervansaraya gelip - 44 kapy alarlar ve kervansaray sahibine: "biz savalardan bir topluluuz. bu gece kervansaraynzda yatmak istiyoruz" derler. kendilerine kap alr ve ieri girerler. kervansarayn sahibi onlara lazm gelen hizmet ve ikramda bulunur. bu hizmet ve ikramndan, allah'n rzasna ulamay ve onlarn dualarndan istifade etmeyi diler. adam, ayaa kalkama-yan felli bir ocuunu karsna verir ve: "bu su ile ocuumuzun organlarm meshet. mit edilir ki, bu gazilerin bereketiyle, ocuumuz ifa bulur" der. kadn, kocasnn syledii gibi, misafirlerin artk sular ile ocuunun azalarn mesheder. sabah olunca, soyguncular kervansaraydan kp bir tarafa ynelerek giderler. tasarladklar soygunu yapp bir ok mallar alarak, akam st yine ayn kervansaraya gelirler. ocuun sapasalam ayakta yrdn grnce kervansarayn sahibine: "bu ocuk, dn oturakl grdmz ocuk deil mi?" derler. ev sahibi: "evet, o ocuktur. ancak sizin su artklarnz alp, onun azalarn meshet- 45 tim. allah teala siz gazilerin bereketiyle ona ifa verdi" der. bu sz iiten soyguncular alamaya balarlar ve: "ey adam! iyi bil ki, biz gaziler filan deiliz, soyguncuyuz. yol kesmeye, insan soymaya ktk. ancak allah teala senin iyi, gzel itikadn ve niyetin sebebiyle, ocuuna ifalar ihsan buyurmu. biz allah'a tevbe ettik" derler ve hep birlikte tevbe ederler, gazi ve allah yolunda cihad edenlerden olurlar. bu halleri lnceye kadar devam eder. cennetin kaps ve anahtar yahudinin biri, bir yahudi kzna ak olur. akndan deliye dner. ne yer, ne de ier. perian bir halde ata el-ekber'e gider. durumunu anlatr, derdine deva ister. ata, bir kat zerine besmeleyi yazp ona verir ve: "bunu yut! mit edilir ki, allah seni ondan kurtarr ve yahut onu sana nasip eder" der. yahudi "besmele" yazl kad yuttuu vakit a-ta'ya: "ey ata! ben imann tadn gr-

dm. kalbimden bir nur zahir oldu. o kz unuttum. bana islam' telkin et" der. bunun zerine ata ona iman ve islam' telkin eder. yahudi "besmele'nin" bereketiyle mslman olur. kadn, kendisini seven kiinin mslman olduunu iitir. hemen ata'ya gelir ve: "ey mslmanlarn imam! sana halini anlatan ve mslman olan yahudinin ak olduu kadn benim. dn akam yle bir rya grdm. biri bana gelip: "eer cennetteki yerini grmek istersen, ata'nn yanna git. nk o sana cennetteki yerini gsterir" dedi. ben de onun iin senin yanna geldim. syle bana, cennet nerededir?" ata, kadna: "eer cenneti istiyorsan, evvela onun kapsn a, sonra cennete gir" dedi. kadn: "cennetin kapsn nasl aaym?" ata: "bismillahirrahmanirrahym" de. kadn "bismillahirrahmanirrahym" der sonra: "ey ata! kalbimde nur buldum. allah'n melekutunu grdm. bana is- 47 lam' ret" der. ata, kadna islam' retir. o da "besmele'nin bereketiyle mslman olur. sonra evine dner. o gece uyuduunda, ryasnda cennete girdiini ve cennette kendisine verilen kkleri, kklerin kubbelerini grr. bir kubbenin zerinde "bismillahirrahmanir-rahym. la ilahe illellah, muhammedn rasulllah" yazldn grr. kadn bu yazy okuyunca, kendisine bir mnadi yle nida eder: "ey bu yazy okuyan! cenab hakk sana bu okuduunun hepsini verdi" der. kadn uykudan uyanr ve yle niyazda bulunur: "ey allah'm! ben cennete girmitim. beni oradan kardn. ey allah'm! beni dnyann gam ve kederinden de, kudretinle kar!" duasn bitirdiinde, evinin tavan, zerine yklr, bulunduu yerde vefat eder. allah ona besmele'nin bereketiyle rahmet etti. - 48 itaatli, sabrl ve gl olmak salihlerden birinin yle dedii rivayet edilir: "bir gn beyt-i erifi tavaf ediyordum. bir de baktm ki, adamn biri secdeye kapanm: "ey allah'm! mahrum olan kulunun iini ne yaptn?" diyordu. her tavafmda yanma uradmda, ayn eyi sylediini iitiyordum. ben tavafm ve o da secdesini bitirdiinde, kendisine durumunu sordum. bana yle anlatt halini: "bizi, rum kafirleri ile savar ve onlarn kalelerine basknlar dzenlerdik. bir gn ordu komutanmz askerleri bir araya toplad. rumlarn memleketine doru yrdk. ordu komutan bizden on atly gzc olarak ne gnderdi ki, ben de o on kiinin iinde bulunuyordum. bir ovaya vardmzda, orada altm kadar kafir grdk. sonra baka bir ovaya baktk. orada da alt yz kadar kiinin bu__4 q__ ^7 lunduunu grdk. hemen karargaha dnp, durumu kumandana bildirdik. kumandan onlarn zerine mslman-lardan asker gnderdi. mslman askerler, kafirleri esir alp getirdiler. kumandan biri taltif etti. adet zere bir gece yine, benim de iinde bulunduum on kii gzc olarak tekrar ktk. bin svariden meydana gelen dman askerinin iine dtk. bizi esir aldlar. sonra gtrp rum kralna teslim ettiler. rum kral bizim hapsedilmemizi emretti. sonra rum kralna mslmanlarm, kendi amcasnn olunun da bulunduu esirleri ldrdkleri haberi ulat. bu kini frsat bilerek, ldrlmemizi emretti. sonra gzlerimizi baladlar. kraln yannda duran biri: "bunlarn gzlerinin bal olmas azaplarn hafifletirir. gzlerini a ki, birbirlerinin ektikleri zdrab grsnler. byle olursa daha ok azap ekerler" dedi. bunun zerine gzlerimizi zdler. gzlerimizi atklar vakit benim karmda, altnla sslenmi elbise giyen bir adam duruyordu ki, bu adam mslman idi. sonradan islam'dan kp - 50 mrted olarak kffar diyarna gitmiti. onunla konumak frsatn bulamadm. sonra ge doru baktmzda her birinin elinde mendil ve tabak bulunan ve stlerinde gkten on kap alm olan on cariyenin bulunduunu grdk. cellad bizi teker teker ldrmeye balad. bizden her biri ldrld vakit kendisine ait olan cariye iner, ruhunu alr, mendile sarar ve elinde bulunan

taban zerine koyar ve o ruhla kendisi iin alan gk kapsndan yukar kard. ben onlardan en sona kalm i-dim. sra bana gelince, bana ait olan cariye, arkadalarnn yapt gibi, benim ruhumu alp mendile sararak ve tabaa koyarak ge kmak iin yanma yaklat. cellad beni ldrmek istedii vakit, kraln yannda duran: "padiahm, bunlarn hepsini l-drrsen, mslmanlara bunlar ldrdn kim haber verecek? bunu ldrme ki, mslmanlara haber versin" dedi. bunun zerine kral affedilmemi emretti. beni braktlar. ruhumu gtrmek iin yanma yaklaan cariye arkasn evirip ~ i. ~~t gitti. o anda yle diyordu: "mahrum oldu, mahrum oldu." bunun iindir ki, ben burada allah'a niyazda bulunurken "ey allah'm! mahrum olann hakknda ne ilemde bulundun?" diyorum. allah teala bana: "meyus olma. allah teala'nm fazl keremi ok byktr" buyurdu. allah'a isyann ktl bir adamn zm ba varm. e-sen rzgarn aalar yktn ve zme don vurup rttn haber vermiler. tam bu srada, eytan frsatm bulup, ona: "sen allah'a ibadet edip, ona itaat ediyorsun. halbuki o, senin zmlerini rtp aalarn ykyor" diyerek vesvese vermi. bunun zerine adam, hiddetlenerek dar kar. elindeki anahtar ge doru savurup: "benim meyvelerimi rttn. anahtar al" der. anahtar bir mddet gkyznde utuktan sonra dnp gelir ve adamn boynuna, siyah bir ylan olarak - 52 sarlr. tam krk gn, boynunda sarl olarak kalr. adam lnce cenazesini ykamak isterler. cenazesini ykarlarken, ylan boynundan ayrlp gider. cenazeyi defnettiklerinde, tekrar dnp gelir, boynuna sarlr. beyt-i makdis'in kaps zeyd b. eslem'den rivayet edilmitir. beyt-i makdis'in anahtar sleyman aleyhisselam'm yannda idi. onu hi kimseye vermezdi. kimseye gvenmedii iin daima yannda bulundururdu. bu gece kalkp, onunla beyt-i makdis'i amak istedi. muvaffak olamad. cin taifesinden yardm istedi. onlar da aamadlar. insanlardan yardm istedi. onlara da amak g geldi. sleyman aleyhisselam, rabbim beni evinden men etti, sanarak mahzun ve mteessir bir halde oturdu. sleyman aleyhisselam o haliyle otururken, ihtiyarlndan dolay asasna dayanarak yryen yal bir adam, kp kendisine doru gelmeye balad. yannda oturanlar arasnda, babas davud - 53- ....;-: aleyhisselam da vard. ihtiyar: "ey allah'n nebisi! seni mahzun ve mkedder olarak gryorum" dedi. sleyman aleyhisselam: "bu kapy ne ben aabildim, ne insanlar ve ne de cinniler" dedi. ihtiyar: "ben sana birka kelime reteyim mi ki, babam onlar darlandnda syler ve allah da ona her eyi kolaylatrr, darln giderirdi?" dedi. sleyman aleyhisselam: "evet, syle" dedi. ihtiyar yle dedi: "ey allah'm! ben senin nurunla doru yolu buldum. senin fazl ihsannla zengin oldum. seninle sabahlayp, seninle akamladm. gnahlarm senin katnda-dr. sana tevbe eder, senden yarlamam dilerim. ey rahmeti ve ihsan bol olan allah'm." sleyman aleyhisselam bu duay okuduu zaman, allah'n izniyle beyt-i makdis'in kaps ald. - 54 sleyman aleyhissselam'n krssnn vasflar hakknda sleyman aleyhisselam tahta o-turmaya murad ettii vakit, eytanlara kendisine gzel bir krs yapmalarm emretti. krs yle olacakt ki, hakszlar ve yalanc ahidler onu grdkleri zaman tyleri rpersin. eytanlar sleyman aleyhisse-lam'a fil diinden bir krs yaptlar. onu yakut,

inci, zeberced gibi cevherlerle ss-lediler. krsy, drt adet altndan hurma aac ve zm asmas gibi madeni dallarla ve gmten hurma aacnn dallar ile evrelediler. bu drt aatan her iki aacn zerinde altndan iki tavus kuu, dier iki aata ise altndan iki doan kuu bulunuyordu. onlardan her birinin banda yeil zebercedden iki direk vard. direin cephesinde altndan iki aslan vard. krsnn dibine, onu dndrmek iin altndan iki byk ta konulmutu. - 55 - ' - :-' ^ sleyman aleyhisselam, krsnn en alt basamana kt zaman, krs btn hameti ile deirmen ta gibi dnerdi. doanlar ve tavus kular kanatlarm yayarlard. aslanlar ayaklarn yere der ve kuyruklar ile yeri sprrlerdi. sleyman aleyhisselam her st basamaa knca ayn hareket icra klnrd. en st basamaa kt zaman doanlar tacn bana koyarlar, zerine misk ve amber serperlerdi. sleyman aleyhisselam oturduu zaman gvercinler de zebur'un altn sahifelerini alp insanlara okumaya balarlard. sleyman aleyhisselam'n sa tarafnda ben-i israil'in bilginleri, altndan krsler zerinde otururlar, sol tarafnda da gmten krsler zerinde, cin alimleri otururlard. sleyman aleyhisselam hkm vermeye bylece balard. ahidler ahadette bulunmak iin geldikleri zaman, krs btn hameti ile deirmen ta gibi dnerdi. doanlar, tavus kular ve aslanlar yukarda sz geen hareketlerini tekrar ederlerdi. bunun zerine ahidler korku iinde bulunup, yalan ehadette bulun- 56 maz, gerei sylerlerdi. sleyman aleyhisselam, ahirete intikal ettii vakit o krsy kral buhtunnasr ald. krsye kmak istedii zaman aslanlardan biri sa eliyle onun ayaklarna vurdu. bunun iin krsye kmaya imkan bulamad. aslann vurduu yerin acsn lnceye kadar ekti. krs antakya'da kerras b. sedas'n an-takyallarla savamasna kadar kald. kerras, buhtunnasr' malup etti. krsy beyt-i makdis'e gnderdi. krallardan hibiri o krsye kmaya kendisinde g bulamad. altna bir byk ta konuldu. krs kayboldu. onun ne olduu, nereye gittii bilinmemektedir. hibir eseri kalmamtr. ana ve baba duas almann mkafat sleyman aleyhisselam rzgarn zerinde, yer ile gk arasnda uuyordu. gnn birinde derin bir denize urad. denizde, rzgardan kabarm bir dalga grd. rzgara emretti, rzgar kesildi. - 57 - ---: :: sonra eytanlara, suya dalp suyun altnda ne bulunduunu renmelerini emretti. eytanlar bir biri ardndan suya daldlar. suyun altnda beyaz zmrtten bir kk grdler. onu, sleyman aley-hisselam'a bildirdiler. sleyman aley-hisselam kkn karlmas hususunda onlara emir verdi. eytanlar kk suyun altndan karp, sleyman aley-hisselam'm nne koydular. sleyman aleyhisselam kke hayran kalp taaccp etti. sleyman aleyhisselam allah'a dua etti. kk sallanp kaps ald. bir de ne grse, iinde biri gen, allah'a secde etmi, ibadet ediyor. sleyman aleyhisselam gence: "sen meleklerden misin, yoksa cinnilerden mi?" diye sordu. gen: "ne meleklerdenim, ne de cinnilerden. belki insan olundamm" dedi. sleyman aleyhisselam gence: "bu dereceye ne ile ulatn?" diye sordu. gen yle cevap verdi: "ana ve babama iyilik etmekle. nk benim ihtiyar bir annem vard. - 58 onu daima srtmda tardm. annemin bana yapm olduu dualardan biri de u idi: "ey allah'm! ona saadetler ihsan et. benim lmmden sonra onun yerini yeryz ve gn dnda kl." annem vefat ettii zaman, ben deniz sahilinde dolayordum. denizde beyaz zmrtten bir kk grdm. ona yaklatm zaman kk bana ald. kkn iine girdim. allah'n izni ve kudretiyle kkn kaps zerime kapand. ben, yerde miyim havada mym, yoksa gkte miyim bilmiyorum. allah bana bu kkn iinde rzk veriyor." sleyman aleyhisselam gence: "kkn iinde sana rzkn nasl geliyor?" diye sorar. gen yle cevap verir:

"acktm zaman tatan aa, a-atan da meyve zuhur ediyor. tatan stten beyaz, baldan tatl kardan souk bir su kyor. meyveden yiyorum, sudan da iiyorum. doyduum ve sudan kandm zaman su ve meyve kaybolup gidiyor. sleyman aleyhisselam: - 5- -.-"/;;v'-;;-.:--.."gece ile gndz nasl anlyorsun?" diye sorar. gen: "gne doduu vakit, kk beyazlanr ve parlar. gne batt, gece olduu vakit ise kk kararr. bununla gece ile gndz bilirim." sonra sleyman aleyhisselam allah'a dua edince kk dzeldi, kaps rtld. deve kuu yumurtas gibi olup denizin dibindeki yerine dnd. allah teala her eye kadirdir. sleyman aleyhisselam'n mlk sleyman aleyhisselam iin yetmi bin cins ku topland. her bir cinsin ayr rengi olup, biri dierine benzemezdi. kular bulut gibi o'nun zerinde dururlard. sleyman aleyhisselam kulara geimlerinden, nerede yumurtladklarndan ve nerede yumurtalarndan civciv kardklarn sordu. kular sleyman aleyhisselam'a yle aklamada bulundular: "bizden bazlar havada yumurt- 60 lar, havada civciv karr. bizden bir ksm da kanatlarnn zerine yumurtlar ve oradan civciv karr. bizden bazlar ise yumurtasn civciv karncaya kadar gagasnda tutar. bir ksmmz ise ne iftle-ir ve ne de yumurtlar. neslimiz ebediyen kesilmez." sleyman aleyhisselam'n yata cin dokumasndan olup ipek ve altndan idi. onu askeri, develeri, atlar ve dier tat hayvanlar ile insanlar, cinler, vahi hayvan ve kular tarlard. sleyman aleyhisselam'n binlerce askeri vard. bu binlerce askeri, binlerce asker takip ederdi. sleyman aleyhisselam yer ile gk aras, bulutlara yakn olarak yrrd. onu bulut istedii yere sratli, istedii yere yava ekilde gtrrd. rzgar o kadar iddetli esme-siyle ne aalara ve ne de ekinlere ve ne de bakalarna zarar verirdi. birisi konutuu vakit onun szn sleyman aleyhisselam'n kulana ulatrrd. krss altndan olup yakut ve cevherlerle sslenmiti. etrafnda bin bir rivayete gre alt bin krs vard. onlara bilginler, - 61 vezirler ve ben-i israil'in ileri gelenleri otururlard. askeri yz fersahlk (bir fersah on iki bin admdr) mesafeyi igal ederdi. bunlardan yirmi be fersahnda insanlar, yirmi be fersahnda cinniler, yirmi be fersahnda vahi hayvanlar, yirmi be fersahnda da kular bulunurdu. cinniler, sleyman aleyhisse-lam'a denizlerden cevherler ve inciler karrlard. mutfanda her gn yz bin koyun, krk bin sr kesilirdi. bununla beraber kendisi ancak kendi eliyle kazand arpa ekmeini yerdi. gururun ktl rivayet edilir ki, sleyman aleyhisselam bir gn byk bir binitinin zerindeki yatana oturur. allah teala'nm kendisine verdii nimetleri ve kendisine musahhar kld eyleri dnr. bunlar houna gider. bir para gururlanr. bunun zerine binitinden yata sarkar ve askerden on iki bin kii lr. elinde bulunan asasyla yataa vurup: - 62 "ey yatak! dorul! der. yatak: "ey sleyman! sen dorul ki, ben de dorulaym" diye cevap verir. bunun zerine sleyman aleyhisselam yatan da memur olduunu anlar ve yere kapanp, gurura kapldndan dolay, zr dilemek iin allah'a secde eder. ilimle birlikte af ve hilim melik behram bir gn avlanmaya kar. avlanrken yabani bir eek grr. onu takip etmeye koyulur. ta ki muhafzlarnn gzlerinden kaybolur. takip etmi olduu yabani eei yakalar. atndan inip, onu kesmek ister. tam kesecei srada kardan bir obann geldiini grr. yanna gelen obana: "ey oban! u atm tut da u e-ei keseyim" der.

oban atn tutar. padiah eei kesmekle megul iken, bir ara yan gzle obana bakar. biri de grr ki oban atnn dizginindeki mcevherleri kesiyor. melik onu grmezlikten gelir. oban atn - 63 dizginindeki mcevherleri alr. melik, ayp olan bir eye bakmak da ayptr der ve atna binip muhafzlarnn yanna gider. muhafzlarnn yanna vardnda veziri: "ey merhametli padiahm! atnn dizginindeki mcevherler nerededir?" der. "melik tebessm eder, sonra yle der: "onu, geri vermeyecek biri ald. onu alam, kendisinden gz daha kapal olmayan grd. sizden biriniz onu her hangi birinin yannda grrse, ona mcevherden dolay sakn bir ey sylemesin." islamn adalet ve ahlakn gsteren parlak bir misal melik kisra'nm, meliklerin en a-daletlisi olduu rivayet edilir. hatta denilir ki: adamn birisi, bir adamdan ev satn alr. evi satn alan, evde bir hazine bulur. hemen evi satana haber verir. evi satan: - 64 "ben evi sana sattm. o evde hazine bulunduunu bilmem. o senin hak-kndr" der. evi satn alan adam: "senin mutlaka bu hazineyi alman gerekir. nk pazarlmz iinde bu hazine yoktur" diyerek srar eder. aralarnda anlaamazlar. gidip kisra'ya mracaat ederek, bir hkm vermesini isterler. melikin yanna varp kendisine hazine hakkndaki durumu anlatrlar. melik bam eip, uzun uzun dndkten sonra onlara: "ocuklarnz var mdr?" diye sorar. evi satan: "benim, ergenlik ana erimi bir erkek olum vardr" der. evi alan da: "benim de erginlik ana erimi bir kz evladm vardr" der. bunun zerine kisra: "size emrediyorum. kzla erkei birbiriyle evlendiriniz. o hazineyi de onlarn yararna harcaynz" der. dava da bu ekilde tatlya balanm olur. - 65 cuma gn gusletmenin fazileti isa aleyhisselam, bir avcya tesadf eder. avcnn kurduu kapana bir dii geyik yakalanm, geyik isa aleyhisselam'l grdnde, allah teala ona konuma imkan verdi. allah'n izniyle konuan geyik, isa aleyhisselam'a yle dedi: "ey allah'n peygamberi! benim kk yavrularm vardr. ben bu kapana yakalandm. gndr buradaym. avcdan bana izin al da, gideyim yavrularm emzireyim. onlar emzirdikten sonra tekrar gelirim. isa aleyhisselam geyiin dediini avcya anlatt. avc: "gzel, fakat o tekrar geri dnmez ki" dedi. isa aleyhisselam avcnn sylediini geyie aktard. bunun zerine geyik yle dedi: "eer ben geri dnmezsem. cuma gn su bulup da gusletmeyen kimselerden daha kt olaym." isa aleyhisselam geyikten sz al- 66 di. avcnn msaadesiyle geyik gidip yavrularn emzirdi. sonra sznde durma korkusundan geri geldi. isa aleyhisselam da onun yanna giderken yolda krmz altndan bir kerpi buldu. allah teala, isa aleyhisselam'a onu avcya verip, geyii kurtarmasn emretti. ancak onlara varmadan nce avcnn geyii kestiini grd. isa aleyhisselam hadiseye zld ve "iinde bereket grmeyesin" diye avcya beddua etti. gerekten avc, hibir i-inde bereket bulamad. cuma gn ller iin verilen sadakann fazileti semerkand'da bir adam hastaland. eer kendisine ifa verip de iyile-irse iinden kazandnn hepsini cuma gn, lm anne ve babas iin sadaka yereceini vaad etti. allah'tan ifa geldi. iyileti ve daha uzun zaman yaad. adan yerine getirmek iin, sabahtan akama kadar i arad. sadaka verebilecek bir ey elde edemedi. durumu alimlerden bazsna arz etti ve fetva istedi. alimler- 67- den biri, kendisine yle dedi:

"dar k bir karpuz kabuu bul. onu gzelce su ile yka. onunla birlikte byk bir kyn yoluna git, onu merkeplere yedir. sevabn da anne ve babana bala, bylece adan yerine getirmi olursun." adam, bilginin sylediini yerine getirdi. cumartesi gecesi ryasnda anne ve babasn grd. anne ve babas kendisini kucaklayp, yle dediler: "ey olumuz! bize hayr eitlerinden her eyi yaptn, hatta bize karpuz bile yedirdin. canmz da ok istiyordu. allah senden raz olsun." allah'la ticaret etmek hazreti ali, fatma, hasan ve hseyin (allah onlardan raz olsun) gn hibir ey yemeden evde kaldlar. hazreti fatma'nn bir fistan vard. onu hazreti ali'ye, satmas iin verdi. hazreti ali fistan alt dirheme satt. alm olduu paray grd fakirlere datt. yolda giderken kendisine, cebrail'in elinde, - 68- cennet develerinden bir deve vard. hazreti ali'ye: "ey ebu hasan! bu deveyi benden satn al" dedi. hazreti ali: "bende onu alacak para yoktur" dedi. cebrail: "sonra verirsin." "kaa satarsn?" "yz dirheme satarm." hazreti ali deveyi ondan satn ald. devenin yularn tutup yola revan oldu. bu sefer mikail aleyhisselam, bir arap kyafetinde ona rastlad. mikail: "bu deveyi satar msn?" dedi. hazreti ali: "evet satarm" dedi. mikail: "kaa aldn?" diye sordu. hazreti ali: "yz dirheme aldm." "ben onu altm dirhem ticaretle satn alrm." hazreti ali deveyi yz altm dirheme ona satt. mikail aleyhisselam paray verdi. hazreti ali paray alp gitti. yolda deveyi ilk satana rastlad. deveyi ilk satan cebrail, hazreti ali'ye: __gg__ : "deveyi sattn m?" diye sordu. hazreti ali: "evet, sattm" dedi. "yle ise benim hakkm olan param ver" dedi. hazreti ali ona yz dirhemi verdi. kendisine altm dirhem kald. paray eve gtrp hazreti fatma'nn nne dkt. hazreti fatma: "bu paray nerede buldun?" diye sordu. hazreti ali: "allah iin alt dirhem verdim. allah da bana onun mukabilinde altm dirhem verdi. her dirhem iin on dirhem verdi" dedi. sonra peygamber aleyhisse-lam'n yanna geldi, durumu ona anlatt. peygamber aleyhisselam, hazreti ali'ye: "ya ali! deveyi sana satan cebrail aleyhisselam senden satn alan da mikail aleyhisselam'dr. deve ise kyamet gn hazreti fatma'nn binitidir. ey ali! senden bakasna verilmeyen ey sana verilmitir. cennet kadnlarnn seyyidesi senin eindir. senin iki delikanln vardr ki, onlar cennet ehlinin genleri ve delikanllardr. senin yle bir kaynpederin - 70 vardr ki, o peygamberlerin en efdalidir. bunlar iin allah'a kret. o'na hamd senada bulun" dedi. az ile kanaat etmek veys el-yemani'den rivayet ediliyor, diyor ki: "drt olu olan bir adam vard. adam hastaland. ocuklarndan biri dierlerine: "ya siz babama baknz, ld vakit mirasndan bir ey almazsnz, yahut babama ben bakaym, mirasndan bir ey almam" dedi. kardeleri kabul etmediler. teklif eden ocuk, babasna lnceye kadar bakt. babas ldnde, mirastan kendisine deni almad. gece uykusunda ona yle denildi: "filan yere git, oradan yz dinar al, fakat o yz dinarn bereketi yoktur." sabah olduu vakit, gece grdn karsna anlatt. kars da almasn syledi. adam gidip paray almaktan kand. ikinci gece kendisine: - 71 - ^ :-,-:,"filan yere git, oradan on dinar al, fakat o parann da bereketi yoktur" denildi. sabah olunca, adam grdn karsna anlatp fikrini sordu. kadn paray almak iin adam tevik etti. adam yine paray almaktan kand, almad. nc gece

ryasnda kendisine yle denildi: "filan yere git, oradan bir dinar al, onun bereketi vardr" denildi. sabah olunca adam gidip oradan bir dinar paray alr. paray ald yerden karken, birisinin iki byk balk sattm grr. adam balk satana: "balklar kaa satyorsun?" diye sorar. balk: "bir dinara satyorum" der. adam bir dinara iki bal alp, e-vine gtrr. balklar temizlemek iin karnlarn yard vakit, bir de ne grsn! her birinin karnnda kymetli inci vardr. bunlardan birini alp gnn padiahna gtrr. padiah inciye ok para verip alr. sonra inciyi getirene: "bu, tek olarak yaramaz. dierini - 72 de getir. ona da ayn paray veririm" der. adam gidip inciyi de getirir. padiah onu da alp adama vaad ettii paray verir. adam, babasna bakmas sebebiyle zengin olur. yapt ibadetle gururlanmann ktl davud aleyhisselam bir gn zebur okuyordu. okurken kalbi yumuad. bunun iin: "dnyada benden daha iyi ibadet eden yoktur" dedi. allah teala ona vahyederek buyurdu ki: "renber bir adam grmen iin filan daa k. o, yedi yz seneden beri bana ibadet ediyor. katnda hibir gnah olmad halde, gnahlarndan istifar ediyor. kendiliinden gnah grp, tevbe etmesinin sebebi udur. bir gn evin tavanna kmt. annesi tavann altnda bulunuyordu. onun yrmesinden den toz, topran annesinin zerine dtn zannediyor. o adam senden daha fazla ve iyi ibadet edendir. ona git, benim ma- 73 fir etimi mjdele." davud aleyhisselam o daa kar. orada ibadet etmekten kemikleri grnecek derecede eriyip zayflam bir adam grr. adam namaz klyordu. namaz bitirince, davud aleyhisselam selam verdi. davud aleyhisselam'a selamn iade ettikten sonra: "sen kimsin?' diye sorar. davud aleyhisselam: "ben davud'um" der. adam: "eer senin davud olduunu bilseydim, senden vaki olan hata sebebiyle daa kp, allah'a tevbe ve istifar etmediinden, selamn iade etmezdim. allah'a yemin ederek sylyorum ki, ben tavann stnden getim, altnda annem bulunuyordu. benim yrmem sonucu annemin zerine toz, toprak dt. bunun iin evden ktm. tam yedi yz sene oldu, burada bulunuyorum. annem benden raz mdr, yoksa bana fkeli midir bilmiyorum. bununla beraber, annemin bana kzm olduunu tahmin ederek, allah'a istifar ediyorum. allah benden raz olsun annem benden raz olsun diye. ben yedi yz seneden beri byle ibadet edip isti-__74_ farda bulunuyorum. allah'n azabndan korktuum iin yemek ve imek iin dahi bo vakit bulamyorum. benden uzakla. nk beni allah'a ibadet etmekten alkoydun" der. bunun zerine davud aleyhisselam ona yle der: "allah teala beni sana gnderdi ki, seni baladn, senden raz olduunu sana haber vereyim. annen de ahirete irtihal etmitir ve senden o da razdr. sen tavann zerinde yrrken, o tavann altnda deilmi, ona toz toprak isabet etmemi." adam, davud aleyhisselam'dan bu szleri iitince yle der: "allah'a yemin ederim ki, bunlar iittikten bu nimetlere nail olduktan sonra yaamak istemiyorum." secdeye kapanp: "ey rabbim! benim ruhumu kabzet, beni yanna al" der. ayn anda ruhunu teslim eder. ana ve babaya asi olmann sonu ata b. yesar'dan rivayet edildii-- 75 - . .-r;;-,;:,.. ne gre, bir grup insan sefere ktlar. gece olunca bir sahrada konakladlar. fakat devaml olarak eek anrmas iittiler. onun sesinden gece yarlarna kadar uyuyamadar. merak ederek gidip ona bakmak istediklerinde, bir adr ve iinde tek bana ihtiyar bir kadnn bulunduunu grdler. ihtiyar kadna: "bir eek anrmas iittik. bizi btn gece uyutmad. senin yannda da eek yok. bu ses nereden geliyor?" dediler. kadn onlara yle cevap verdi:

"benim bir olum vard, bana "ey eek! buraya gel, ey eek oraya git!" diye seslenirdi. ben de ona "allah seni eek yapsn" diye beddua ettim. bunun iindir ki, o her gece sabaha kadar eek gibi an-rr. misafirler, kadna: "gel bizimle, onun yanna gidelim, ona bakalm" dediler. onun yanna gittiklerinde, onu kabirde boynu eek boynu gibi olduu halde grdler. la havle ve la kuvvete illa billahil alliyyil azym. - 76 insan sabrl ve kanaatkar olmal srailoullarndan bir abid, geim darlna dt. bunun iin sahraya kp allah teala'ya, kendisine bir eyler vermesi iin dua edip ibadet ediyordu. bir gn kendisine yle bir nida gelir: "ey abid! elini uzat ve al." elini uzatr. elinin iine yldz gibi parlayan iki inci konur. onlar alp evine gelir, karsna: "fakirlikten kurtulduk" der. sonra bir gece ryasnda cennete girdiini ve orada bir kkn bulunduunu grr. kendisine: "bu kk senindir" der. kkn iinde biri krmz altndan, dieri gmten karlkl konmu iki koltuk grr, stleri incidendir. kendisine: "bunlardan biri senin yerin, dieri de karnn yeridir" denir. adam koltuklarn st ksmna bakar, bir de grr ki, koltuun birinde __77__ iki inci tanesi kadar yer botur. adam: "ne oldu ki, bu iki yer botur?" diye sorar. kendisine yle cevap verilir: "oras aslnda bo deildi. fakat sen dnyada iki inci iin acele ettin. bu yer o iki incinin bulunduu yerdir." uykusundan alayarak uyanr ve durumu karsna bildirir. kars ona: "allah'a dua et, onlar yerine iade ettirmesini allah'tan iste" der. bunun zerine adam yine sahraya, avucunda inciler olduu halde kar. allah'a onlar yerine iade ettirmesi iin devaml dua ve niyazda bulunuyordu, ta ki elinden inciler alnp, kendisine: "onlar yerine kondu" diye nida edildi. duasnn kabul olunmasndan dolay allah teala'ya hamd senada bulundu. resul ekrem (s.a.v.)'in baz mucizeleri enes b. malik'ten (r.a.) rivayet e-dilmitir, diyor ki: resulllah (s.a.v.) bir gn hazreti fatma'mn (r.a.) evine gelir. fatma kendisine alktan ikayet eder ve 7r \j yle der: "ey babacm, zerimizden gn geti, bir lokma bir ey tatmadk." bunun zerine resulllah (s.a.v.) karnn at, zerine ta balanmt. bu halini fatma'ya gsterip yle buyurdu: "ey fatma! siz gnden beri a iseniz, baban drt gnden beri atr." resulllah (s.a.v.), fatma'mn e-vinden kp giderken, yle buyuruyor-lard: "ah, hasan ile hseyin'in alna ne zldm." peygamber aleyhisselam byle syleyerek medine'nin yollarndan dar kt. yolda giderken bir de bakt ki, kuyudan su karan kyl bir adam grd. peygamber aleyhisselam adamn yannda durdu. adam onun peygamber olduunu bilmiyordu. peygamber aleyhisselam a-dama: "bir ii tutmak ister misin?" dedi. adam: "evet, isterim" dedi. peygamber: "ne iin ii tutmak istersin?" deyince adam: "bu kuyudan su karmas iin" dedi. - 7 - - v ; bunun zerine adam, peygamber aleyhisselam'a kovay verdi. peygamber aleyhisselam'a, hurma verdi. peygamber aleyhisselam hurmalar yedi. sonra adama sekiz kova daha su kard. onuncu kez su karrken kova, ipi kopup kuyuya dt. peygamber aleyhisselam hayret iinde kalmt. a-dam kzarak geldi ve peygamber aleyhisselam'n yzne bir tokat vurup yirmi drt adet hurma daha verdi. peygamber aleyhisselam hurmalar ondan ald, sonra mbarek eliyle kovay kuyudan alp adamn nne frlatarak oradan ekilip gitti. adam bir mddet dndkten sonra "bu mutlaka peygamberdir" diyerek ban alp, peygamber aleyhisselam'n yzne vurduu sa elini kesti. bunun

verdii zdrap sonucu baylp yere dt. yanndan geenler, zerine su dkerek onu aylttlar. sonra kendisine: "sana ne oldu?" diye sordular. adam dedi ki: "ben bir insann yzne tokat attm. sonra tokat attm kimsenin muhammed aleyhisselam olduunu anladm. bana gelecek olan azaptan korktu- 80-um iin, ona tokat attm elimi kestim." sonra kesik elini sol eliyle alp, mescide doru yola koyuldu ve: "ey muhammed'in ashab! muhammed nerededir?" diye seslenmeye balad. ebu bekir, mer ve osman (r.anhm) orada oturuyorlard. ona: "muhammed'i niin arayp soruyorsun?" dediler. adam: "onunla bitecek iim vard" diye cevap verdi. selman gelip adamn elinden tutarak, fatma'nn (r. a.) evine gittiler. peygamber aleyhisselam ondan hurmalar alnca, doru fatma'nn evine gelmi, hasan' sa kucana, hseyin'i de sol kucana oturtmutu. kendi yannda bulunan hurmalar onlara yediriyordu. gelen kyl adam: 'ta muhammed!" diye ard. peygamber aleyhisselam, fatma validemize: "bak, kapda kim vardr?" buyurdu. fatma validemiz kapya ktnda, kesilmi elini sol eline alm, elinden kan damlar dklen kyl adam grd. fatma validemiz geri dnp, peygamber aleyhisselam'a grdklerini haber verdi. peygamber aleyhisselam kalkp kapya kt. adam peygamber (s.a.v.)'i grnce: "ey muhammedi beni mazur gr, beni bala. nk ben seni tanyamamtm" dedi. peygamber aleyhisselam ona: "elini niin kestin?" buyurdu. adam: "senin yzne vurduum el ile beraber bulunmay doru bulmadm" dedi. peygamber aleyhisselam ona yle buyurdu: "mslman ol ki, kurtulasn." a-dam: "ey muhammedi eer gerekten peygamber isen, elimi tedavi et" dedi. bunun zerine peygamber aleyhisselam adamn kesik elini alp yerine koydu. kesik eli yerine yaptrp, eliyle meshetti. bismillah diyerek zerine tkrd. allah'n izniyle yara kabuklanp iyileti. bunu gren kyl adam hemen mslman oldu. kul hakk yenmise helallik almal ebu yezid bistami hazretleri bir ok seneler allah'a ibadet eder, fakat - 82 yapm olduu ibadetin lezzetini alamaz. annesinin yanma gidip: "ey anneciim! ben ibadet ve taatmda zevk ve lezzet bulamyorum. dn, ben karnnda bulunduum ve doup st emdiim gnlerde, haram olan yemeklerden bir ey yedin mi?" der. annesi uzun uzadya dndkten sonra, yle der: "ey olum! sen karnmda bulunduun vakit, evin damna kmtm. orada bir kap iinde, bakasna ait peynir bulunuyordu. canm istedi, o peynirden sahibinin izni olmadan, bir tadmlk koparp yedim" deyince ebu yezid bistami: "ibadetten zevk alamaym, bundan baka bir sebepten deildir. olsa olsa onun sebebi budur. peynirin sahibine git, durumu ona bildir" der. annesi peynirin sahibine gidip durumu bildirir ve kendisinden helallik alr. neticeyi de oluna bildirir. bundan sonradr ki, olu ebu yezid bistami yapm olduu ibadetin ve taatm lezzetine varr. s3 islam'da ticaret ahlak imam- azam ebu hanife, bas-rah bir adamla ortak ticaret yapyordu. ebu hanife bir gn ortana adet elbise gnderir ve bir mektup yazarak elbiselerden birinin kusurlu olduunu, onun da filan elbise olduunu ve satarken alcya sylemesini bildirir. orta ayn elbiseyi otuz bin dirheme satar. paray ebu hanife'ye getirir. ebu hanife: "alcya kusuru syledin mi?" diye sorar. orta: "hayr, unuttum" diye cevap verir. bunun zerine ebu hanife o elbiseden alnan parann hepsini, fakirlere sadaka olarak datr. dnyada hayrl evlad olmann faydas hakimlerden biri vefat ettiinde, karsn hamile olarak brakr. kadn, gebelik mddeti bitince bir olan ocuk dnyaya getirir. ocuk byd vakit annesi onu mektebe gnderir. hocas o- 84 cua besmele'yi retir. bunun zerine allah teala babasnn kabirdeki azabn

kaldrr ve cebrail yle buyurur: "ey cebrail! bize yaramaz ki, olu bizi zikrederken, babasn azab iinde bulunduralm. ona git, byle bir ocuu olduu iin tebrik et." cebrail aleyhisselam o adama gidip, tebrik eder. allah rahmet eylesin. yahudi aliminin mslman oluu hatem el-esam badat'a gitti. o-raya vardnda, kendisine: "burada bir yahudi bilgini vardr ki, btn bilginleri susturdu" dediler. hatem: "ben onunla konuurum" dedi. yahudi geldiinde, hatem'e unlar sordu: "allah neyi bilmiyor? allah'n katnda bulunmayan ey nedir? allah'n hazinesinde bulunmayan ey nedir? allah'n kullarndan istedii ey nedir? allah neyi balar ve neyi zer?" hatem, yahudi'ye: - 85 "eer sorularm cevaplandrr-sam mslman olur musun?" diye sordu. yahudi: "evet, olurum deyince hatem sorular yle cevaplandrd: "allah'n bilmedii ey, eriki ve oludur. nk allah'n eriki ve olu bulunmaz. allah'n katnda bulunmayan ey de zulmdr. nk allah insanlara zerre miktar olsun zulmetmez. allah'n hazinesinde bulunmayan ey yoksulluktur. nk allah zengindir, siz yoksullarsnz, allah'n kullarndan istedii ey ise, karz- hasen denilen, karlksz srf allah rzas iin bor vermektir. allah'n balad ey, kafirlerin baladklar znnardr. allah'n zd ey de, sevdiklerinden zd bu znnardr." hatem'den bu cevaplan iiten yahudi mslman olur, allah'n izniyle... mizan gnn dnmek ebu yezid bistami bir gn evinden dar kar. kendisinde alama eseri bulunuyormu. niin aladn sorduklarnda yle cevap vermi: "bana ulat ki, bir kul kyamet gn hasmyla birlikte hesap yerine gelir ve: "ey allah'm! ben bir kasap idim. bu adam bana gelip, et satn almak istedi. elini, sattm etlerin zerine koydu. etin zerinde, elinin parmak izleri kald. fakat benden et satn almad. ben bugn ondan, parmak izi kadar yerin hakkn istiyorum" der. bunun zerine allah teala, onun hakk kadar, dierinin sevaplarndan alnp, verilmesini emreder. ikayeti olan adamn sevap-gnahlar tartlrken, sevap taraf zerre kadar hafif gelmiti. alnan sevap konunca, sevap taraf ar bast ve o adamn cennete gtrlmesi emrolundu. hasmnn tarts da, kendisinden alnd kadar noksan geldi, yani sevap taraf zerre kadar hafif gelip, gnah taraf zerre kadar ar geldi. bunun iin cehenneme gtrlmesi hususunda emir verildi. o gn benim halim ne olur, bilmiyorum. ite bunun iin aladm. - 87 eytana uyann vay haline! ben-i israil'de bir abid vard ki, ismi bersis idi. uzun yllar ibadethanesinden kmayarak, ibadet etmekle mehur idi. kendi diyarnn padiahnn bir kz evlad olmutu. padiah kz evladna erkeklerden bir fenalk gelir korkusu iinde olduu iin, onu mehur abidin yanna gnderdi. ta ki, kimse onu bilmesin. kz, abidin yannda kalmaya devam etti. kz byd, erginlik ana geldii vakit eytan bir ihtiyar kyafetinde gelip, adam aldatt. eytann ivasma aldanan adam, kzla mnasebet kurdu. kz, a-damdan hamile kald. kzn gebelii belli olunca, eytan yine gelip adama dedi ki: "sen abid ve zahid bir adamsn. bu kz, ocuu dourduu vakit senin zina yapm olduun ortaya kar, insanlar arasnda rezil olursun. bu kz, ocuu dourmadan nce ldr. babasna kzn ld de. o, senin szne inanr. kz def- 88 nedersin, bylece kimse senin bu iini bilmez. adam eytann bu hilesine de al-damp, kz ldrr. babasna kzn ldn haber veriri. babas, kznn defnine izin verir, o da kz defneder. sonra iblis aleyhilla'ne bir alim adam suretinde padiahn yanna gelir. adamn kz ile olan ilikisini bir bir anlatr. sonunda padiaha der ki: "kznn kabrini a ve karnn yar. eer kznn karnnda ocuk grrsen, ben

gerek sylemiimdir. eer karnnda ocuk bulamazsan, o zaman beni ldr." padiah onun szne uyarak gelip, kznn kabrini aar. kz dar karp karnn yarar. kzn karnnda iblis'in syledii gibi ocuk grr. bunun zerine abidi alp bir deveye bindirir ve idam e-dmesi iin ehre getirir. tam adamn aslaca an iblis yetiip adama: "sen benim szmle zina yaptn. benim szme uyarak insan ldrdn. sen bana iman et, ben seni padiahn bu azabndan kurtarrm" der. - 8 adamn kalbi kararp, ekaveti yznden akm olduu o anda, iblis'e iman edip, allah' inkar eder. iblis hemen yanndan uzaklar. iblis'in yanndan uzaklatm grnce: "niin beni kurtarmyorsun?" diye sorar. iblis: "ben alemlerin rabbi olan allah'tan korkarm" diye cevap vererek, onu terk edip gider. ve la havle ve la kuvvete illa billahi! aliyyil azym. t vermek ve d kabul etmenin yolu kafir bir kral ve onun salih bir veziri vard. vezir, krala t vermek iin frsat kolluyordu. bir gece kral vezirine: "haydi kalk! atlarmza binip yle bir dolaalm, insanlarn ahvalini kontrol edelim" dedi. kral ve vezir atlarna binip, yola karlar. yolda yrrlerken, iinde ate bulunan da gibi bir yer grrler. oraya giderler. bir de bakarlar ki, oras __on__ i/w bir evmi. evin iinde ark ve oyun sesleri vard. evde yrtk elbiseli bir adamn, hayvan tersinden meydana gelen bir yntya dayanm olduunu, karsnn da nnde bulunup, kendisini, krallarn se-lamland gibi selamladn ve kendisinin de, karsn, dnyann en byk kadnnn selamlan gibi, selamladn grrler. kral, vezirine: "belki de bunlar her gece byle yapyorlar" dedi. vezir, kraln bu szn frsat bilerek, u d verdi: "ey kral, marur olmakta onlar gibi olmanzdan korkarz." "nasl olur?" "senin mlkn, melekutu bilenin katnda, senin katndaki bu mezbele gibidir. senin kklerin, oturduun koltuklarn, vcudun ve giydiklerini, temizlik ve gzellii bilenin yannda, senin yannda bu iki kii naslsa yledir. kral: "bu sfatn sahipleri kimlerdir?" diye sordu. vezir yle cevap verir: "onlar yle kimselerdir ki, o ehirde hzn yoktur, ferahlk vardr. karanlk yoktur ziya ve nur vardr. korku - 1 yoktur, emn- emanet vardr" diye vasfedenlerdir. kral: "bunlar bana bugnden nce haber vermenden seni engelleyen nedir?" vezir: "heybetin" diye cevap verdi. kral: "eer u vasfettiklerin gerek ise, gece ve gndzlerimizi orada geirmemiz gerekir" dedi. vezir: "bunu sizin iin aramam hususunda emir verir misiniz?" kral: "evet, veririm." birka gn sonra vezir: "ey kral! senin istediklerini, ecdadnn kabirlerinde yazlm beyitlerde buldum" der. kral: "nasl beyitlerdir onlar diye sorunca, vezir u beyitleri okur: gzlerin grd halde, dnyay grmyor musun? dnyadakileri bilmiyorsun, halbuki hereyden haberdarsn dnyada ebedi kalacakmsn gibi, binalar yapyorsun yarn sen yaptn binalardan gp gidersin, dnyada necek binalar ykseltirsin, - 2 kabristandaki yerin kk bir evdir ne yaparsan yap, hepsi bo ve a-slszdr zira llerin evleri kabristandr kral vezirin okuduu bu beyitleri iitince tevbe edip mslman oldu.

allah'a tevekkl etmek ve kazasna sabretmek malik b. dinar'dan rivayet edilmitir. diyor ki: "bir gn hac etmek iin yola ktm. lde yrrken, gagasnda ekmek bulunan bir karga grdm. kendi kendime: "bu bir kargadr, havada uuyor. gagasnda ekmek vardr. muhakkak onun bir ii vardr" dedim ve kargay takip etmeye baladm. karga gidip, bir maaraya kondu. ben de oraya gittim. bir de baktm ki, elleri ve ayaklar bal bir adam srt st yatyor, karga getirmi olduu ekmei ona para para, lokma lokma yediriyor. karga uup gitti, bir daha dnmedi. ben adama: "nerelisin?" diye sordum. adam - 3 yle cevap verdi: "ben haclardan biriyim. hrszlar beni soydular ve ellerimi, ayaklarm balayp, buraya attlar. be gn ala sabredip, dayandm. sonra yle niyazda bulundum: "ey kitabnda "darda kalanlar dua ettikleri vakit, dualarn kabul ederim" buyuran allah'm. ite ben darda kaldm, bana merhamet et" dedim. bunun zerine cenab hakk bu kargay gnderdi. her gn bana yedirip iiriyor. ben onun elini, ayan zdm. beraberce yola devam ettik. yolda susadk. yanmzda su yoktu. sahraya baktk, uzakta bir pnar grdk, etrafnda bir hayli geyik vard, geyikler su iiyorlard. biz "elhamdlillah, bir kuyu bulduk" deyip, oraya yaklatk. geyikler bizi grnce katlar. pnara vardmzda pnarn suyu derinlere kat. oradan iple su kardk ve itik. sonra kendi kendime "geyikler, secde etmezler, rku etmezler, onlar yeryznde suladn. biz ise su almak iin yz arn iple ekmek zorunda kaldk" dedim. byle der demez, gaipten yle bir ses geldi: - 4 "geyikler bize tevekkl ettiler, biz de onlar suladk. sen ise ip ve kovaya gvendin." "la havle ve la kuvvete illa billah'tn fazileti halife me'mun, bir hristiyan'n be yz dirhemine el koydu. onu bir atl muhafzla gnderdi. giderken muhafz yolda, srtnda kuru ot yk bulunan bir adam grd. adamn yk bir tarafa e-miti. eildii taraftan yk dzeltti. bu sefer yk dier tarafa eildi. bunun zerine muhafz: "la havle ve la kuvvete illa billah" dedi. hristiyan bu kelimeyi byk gi.p, ona hrmet etti. muhafz, hristiyan'a: "bu kelimeyi byk grp, ona hrmet ediyorsun da, niin allah'a iman etmiyorsun?" dedi. hristiyan: "ben onu meleklerden rendim" dedi. muhafz, hristiyan'n bu szne taaccp etti. halifenin yanna gittiinde hristiyan'da grdn, ona anlatt. halife, hristiyan' arp: - 5 "bu kelimeyi meleklerden nasl rendin?" diye sordu. hristiyan, durumu yle anlatt: "benim zengin bir amcam vard. onun gzel bir kz olup, kendisinden istedim. kzn bana vermedi. bakas ile evlendirdi. zifaf gecesinde kzn kocas ld. ben yine kzla evlenmek istedim. fakat babas benimle evlenmesine rza gstermeyip, bakas ile evlendirdi. ikinci evliliinde de kocas zifaf gecesinde vefat etti. nc defa kzn istedim. yine vermedi. bakasyla evlendirdi. yine kocas zifaf gecesinde vefat etti. drdnc defa istediimde, benden baka isteyen olmad iin kznn, benimle evlenmesine raz oldu. zifaf gecesinde kzla babaa kaldm vakit, eytan bir da paras gibi beni karlayp, iddetli bir sesle bard ve: "nereye gidiyorsun?" dedi. "ailemin yanna gidiyorum" diye cevap verdim. "ben o kavme ne yaptm bilmiyor musun?" "evet, biliyorum" dedim. - 6 "eer bu kadnn gece benim, gndz senin olmasna raz olursan olursun. yoksa seni ldrrm" dedi. "peki razym, yle olsun" dedim.

bylece epey bir zaman geti. sonra bir gece, eytan bana dedi ki: "ben bu gece melekleri dinlemek iin ge kacam. nk bu gece nbet benimdir. ge kmak iin benimle beraber gelir misin?" "evet gelirim" dedim. eytan deve ekline girdi ve bana: "gel srtma bin" dedi. ben eytann srtna bindim. eytan havada ge doru utu. gkte meleklerin: "la havle ve la kuvvete illa billahil aliyyil azym" dediklerini iittim. eytan bu szleri iittii vakit, alt st olup, l gibi yere dt. ben de onun yaknnda bir yere dtm. bir saat sonra ayld. bana "gzn yum" dedi. gzm yumdum. biri de baktm ki, kendimi evimin kapsnn nnde buldum. karmla babaa kaldm vakit ona: "bu evin pencerelerini iyice kapa, - 7 btn deliklerini tka, hibiri yer ak kalmasn" dedim. karm btn pencereleri kapad, evin deliklerini tkad. hibir ak yer brakmad. o gece eytan gelip eve girdiinde, kapy kapad. azm kapnn zerine koyup "la havle ve la kuvvete illa billahil aliyyil azym" dedim. evde iddetli bir ses iittim. sonra ayn kelimeyi ikinci defa, nc defa syledim. karm bana seslenerek eve girmemi syledi. ben de eve girdim. karm bana unlar anlatt: "sen ilk defa o kelimeleri sylediinde, eytan ondan kamak iin yer arad, fakat kaacak bir delik bulamad. i-kinci defa sylediinde, gkten bir ate inip eytan evreledi. nc defa sylediinde ate eytan yakt. eytan yanp kl oldu. allah teala, o melunun errinden bizi kurtard." me'mun bu szleri iitince, hristiyan'dan msadere ettii paray kendisine iade edip onu serbest brakt. - 8 allah'n mafiretini dilemekten baka are olmad hakknda adamn biri kendisini hesaba eker. mrn hesapladnda altm yanda olduunu, gnlerini hesaplaynca da yirmi bir bin dokuz yz gn olduunu grnce, feryat edip alamaya balar ve: "her gn gnah olduu vakit, bu kadar say ile ben allah'n huzuruna nasl karm?" der ve dp baylr. ayldn-da bu hesab kendisine yine sorunca, tekrar dp baylr. ona dokunduklarnda ldn grrler. her gn onbinlerce gnah ileyenin hali ne olur?! zr dilemeyi kabul etmemenin ktl bir gn eytan aleyhilla'ne fira-vun'un yanna girip ona der ki: "beni biliyor musun?" firavun: "evet biliyorum" der. eytan: "sen bir hasletten dolay beni kaybettin." "nedir o?" "allah'a kar cretkar olup, tanrlk davasnda bulundun. ben senden ya bakmndan daha byk, ilim bakmndan daha ok alim, kuvvet bakmndan daha kuvvetli olduum halde, ben allah'a kar yle bir crette bulunmadm." "evet, doru sylyorsun. ben bu iimden dolay allah'a tevbe ederim." "sakn tevbe etme. nk msr halk seni ilah diye kabul etmitir. eer bundan dnersen, onlar senden yz evirirler, dmannla birleip btn mlkn elinden alrlar. sonra sen rezil ve rsvay olursun." "doru sylyorsun. fakat yeryznde benden daha habis olan biliyor musun?" "evet biliyorum. kendisinden -zr dilenip de kabul etmeyen kimse benden de, senden de daha habistir." eytan aleyhilla'ne byle syleyip firavun'un yanndan kp gitti. allah her ikisine de lanet etsin. - 100 hzr aleyhisselam'n bandan geenler

hzr aleyhisselam denizin kenarnda oturuyordu. bir isteyici gelip kendisine: "allah iin bana bir ey vermeni istiyorum" der. hzr aleyhisselam dp baylr. ayld vakit, kendisinden allah iin bir ey vermesini isteyen kimseye yle der: "sen benden allah iin bir ey ver dedin. ben ise kendimden baka bir eye malik deilim. sana kendimi veriyorum. beni sat, paras ile ihtiyacn gr," isteyici hzr aleyhisselam' alp, pazara gtrr, onu sahim b. erkam a-dnda birisine satar. sahim onu alp evine gtrr. evinin arkasnda bir bahesi bulunuyordu. bahesinin iinde on iki metrekarelik biri tmsek vard. eline bir ip verip, bu tmsei oymasn ve topram baheden dar atmasn emreder. kendisi iine gider. hzr - 101- : aleyhisselam tmsei oyup topram atmaya balar. sahim iinden dndnde, ailesine: "bahede alan delikanlya yemek yedirdiniz mi?" diye sorar. ailesi: "ne delikanls, bizim ondan haberimiz yoktur" derler. sahim yemei alp, hzr aleyhisselam'n yanna gider. yanna vardnda onu, bahede bulunan o byk tmsei oyup attm, iini bitirip, namaz kldm grr. bu hadise kendisini yle artr ki, az kald aknlndan baylp dyordu. ona sorup der ki: "sen kimsin? bana haber ver." "ben allah'n ve senin kulunum." "sana allah akna soruyorum. bana bildir, sen kimsin?" hzr aleyhisselam baylp der. biri saat kadar baygn kaldktan sonra aylr ve hzr olduunu syler. bu defa sahim baylp yere der. sahim ayld vakit, tevbe edip allah'tan balanmasn diler ve: "ey allah'm! yapm olduum iten beni muahaza etme. nk ben onun hzr olduunu bilmiyordum" diye niyazda bulunur. hzr aleyhisselam secdeye kapanp allah'a yle niyazda bulunur: "ey rabbim! senin hakkn iin kle oldum, senin hakkn iin de azad olundum" der. sonra geri dnmesi iin sahibinden izin ister. sahibi kendisine izin verir, denizin kenarna dner. denizin kenarna dndnde, orada bir adamn durup: "ey allah'm! hzr' kurtar, onu satn alp altrann tevbesini kabul et" diye allah'a niyazda bulunduunu grr. hzr aleyhisselam ona: "sen kimsin?" diye sorar. o da: "ben adun'um" diye cevap verir. hzr aleyhisselam da ona: "ben de hzr'm" der. adun: "ey hzr! sen dnyay istedin, dnyada kendin iin bir yer ittihaz ettin" der. nk hzr aleyhisselam'n denizin kenarnda ibadet edecek bir yeri vard. karaya kt vakit orada allah'a ibadet ederdi. orada bir aa dikmi, o-nun glgesinde allah'a ibadet ediyordu. secdeye vard zaman kendisine yle - 103 nida edildi: "ey hzr! dnyay ahiret zerine tercih ettin. izzetim ve celalim hakk iin onu sevmekte benim rzam yoktur." hzr aleyhisselam adun'a: "allah'a dua et, benim tevbemi kabul buyursun" der. adun dua eder. allah teala onun duas sebebiyle hzr a-leyhisselam'n tevbesini kabul buyurur. allah korkusundan alamann fazileti kyamet gn bir kul allah'n huzuruna getirilip, hesab grlr. gnahlar sevaplarndan fazla geldii iin, cehenneme gtrlmesi hususunda emir verilir. bunun zerine gzlerinin kirpiklerinden bir kl der ki: "ya rabbim! senin peygamberin muhammed mustafa (s.a.v.) "allah korkusundan kim alarsa, cenab hakk o gz cehennem ateine haram klar" buyurmutu. beni o kulun gzlerinden kopar, ondan sonra onu cehenneme gnder. allah teala yle buyurur: - 104 "niin onu balamam benden istemiyorsun?" "ey rabbim! ben senden korktum" der. allah teala da: "ona senin iin ikram edip, affettim" der ve "onu cennete gtrn" buyurur. ibadeti dnya ilerinden stn tutmak

hamid el-leffaf, bir gn cuma namazna gitmek ister. o esnada merkebi kaybolmu, unu deirmende kalm, bir de tarlasn sulamak iin su alma nbeti kendisinde idi. kendi kendine: "eer cuma namazna gidersem, bu ilerimi yapamam" diye dnd. sonra ahiret ii daha evladr" diyerek cuma namazna gitti. cuma namazn klp eve dndnde merkebinin ahrda olduunu, tarlasnn sulandn, ununun eve getirilip, karsnn hamur yourduunu grd. durumu renmek iin karsna sordu. kars: "merkebin eve gelmesi yle olmutur. kapnn alndn iittim. da- 105 r ktmda merkebin geldiini, etrafm aslanlarn epeevre sardm grdm. kapy atm, merkep ieri girdi. tarlann sulanmasna gelince, komumuz kendi arazisini sulamak istedi. yerini sularken su tat ve bizim yer de bylece sulanm oldu. unun eve getirilmesi ise yle olmutur. komumuzun deirmende unu vard alp getirmi. evine geldiinde uvaln bizim olduunu renir ve un uvaln alp bize getirir." karsnda bunlar dinleyen adam, allah'a krederek ban yukar kaldrr ve yle niyazda bulunur: "ey allah'm! ben senin bir emrini yerine getirdim. sen ise benim iimi hallettin. sana binlerce krler olsun." allah teala'nn isimlerinin fazileti nuh aleyhisselam gemiye bindii vakit gemi yer ile gk arasnda ykseldi. su dalgalar gemiye vurmaya balad. su gayet scak olduu iin hararetinden kara paras eridi. az kald suyu iip gemiyi - 106 batryordu. allah teala, nuh aley-hisselam'a kendi isimlerinden "ya hayy ya kayyum" isimlerini retti. nuh aleyhisselam bu isimlerle allah'a dua etti. kara paras allah teala'nn bu isimlerinin bereketiyle dondu. nuh aleyhisselam'n bindii gemi batmaktan kurtuldu. nitekim tevrat'ta da yazldr ki, bu isimleri suya den kimse okursa boulmaktan kurtulur. ibrahim aleyhisselam atee atld zaman allah teala ona bu isimleri retti. bunlar o-kuduu iin ate, ibrahim aleyhisselam' yakmad. ibrahim aleyhisselam olu ismail aleyhisselam' harem-i erife gtrp orada tek bana yalnz olarak brakt vakit, allah bu ismi ona retti ve ona muhta olduu vakit, bu isimlerle dua etmesini emretti. ismail aleyhisselam susayp, kendisi ve annesi g bir duruma dtkleri zaman bunlarla allah'a dua etti. allah teala bu isimlerin bereketiyle onlara zemzem kuyusunun suyunu ihsan etti. bu isimler ismailoullarmn aznda ve denizde seyredenlerin aznda kyamete dek kald. __107__ j. \j l ' r ehitlerin kerametleri harun reid, muhammed bat-tal'a, rum diyarnda vaki olan en acaip hadisenin ne olduunu sorar. battal unu anlatr: "bir gn bamda klah olduu halde rum meralarndan birinde yryordum. bam eip yere bakyordum. arkamdan at nallarnn sesini iittim. dnp baktmda elinde oku bulunan silahl bir atl grdm. bana yaklat ve selam verdi. selam aldm. bana: "battal isimli bir adam grdn m?" diye sordu. ben: "ite battal benim" dedim. hemen atndan inip, beni kucaklad ve a-yaklarna kapand. kendisine: "niin byle yapyorsun?" dedim. "sana hizmet etmek iin geldim" biz byle konuurken zerimize drt atlnn geldiini grdk. arka"bana izin verir misin? onlara - 108 dedi. doru dam: kar kaym" dedi. kendisine izin verdim. bir saat kadar savatlar. sonunda

arkadam ehit ettiler. sonra bana ynelerek hcum ettiler. ben kendilerine: "eer benimle savamak istiyorsanz, bana msaade edin, arkadamn silahn alaym, onun atna bineyim" dedim. bana msaade ettiler. arkadamn silahn alp, atna bindim. sonra onlara: "siz drt kiisiniz. ben ise tek bama yalnzm. bu insafa scak bir i deildir. teker teker vurualm" dedim. onlardan biri kp benimle dvt. onu ldrdm. sonra ikincisi kt, onu da ldrdm. sonra ncs kt onu da ldrdm. sonra drdncs kt. o-nunla vurumaya devam ettik. ta ki onun ve benim oklarmz krld. bunun zerine atlarmzdan indik. o kalkann ve klcm ald. ben de kalkanm ve klcm aldm. yine atmaya devam ettik. ta ki kalkanlarmz krld. kllarmz kabzalarndan krlp yere dtler. sonra gne batncaya dek boutuk. ne o beni malup edebildi ve ne de ben onu. ben ona: - 10 "ey filan! bu gn dinimde zerime farz olan namazm geirdim" dedim. bir ruhban olan hasmm: "ben de ibadetimi yapmadm" dedi. ben devamla: "biraz uzaklaman mmkn mdr? gemi ibadetlerimizi kaza edelim ve bu gece istirahat edelim, yarn savamza devam ederiz" dedim. o da: "nasl istersen yle olsun" dedi. ben kelime-i tevhid getirdim, namazm kaza ettim. o da ibadetini yapt. derin uykuya dalaca vakit, kalkp bana: "siz arap topluluu sznzde durmazsnz. bende iki zil vardr. onlardan birini senin kulana asarm. ban benim zerine koyarsn. hareket ettiin vakit, zilin sese kar ben de uyanrm." "nasl istersen yle olsun" dedim. bu hal zere yatp uyuduk. sabah olduu vakit, yine kelime-i tevhid getirdim, sonra namazm kldm ve onunla arpmaya baladk. onu yere yktm ve gsnn zerine oturdum. tam keseceim srada: "beni bu seferlik bala" dedi. - 110 ben de onu baladm. sonra i-kinci defa kaptk. ayam kayd, beni yere drp gsmn zerine oturdu ve beni kesmek istedi. kendisine: "ben seni affettim. sen beni affetmez misin?" dedim. "peki seni affedeyim" dedi. sonra nc defa olarak birbirimize girdik. bu sefer kalbimden rahatsz oldum, beni yere drp gsmn zerine oturdu. kendisine: "birbirimizi birer kere affettik. bu kez ltfedip beni balamaz msn?" dedim. "peki balayaym" dedi. drdnc defa olarak attk. yine beni yere drd ve: "imdi anladm. sen bat-tal'sn, muhakkak seni boazlarm. rum diyar senden kurtulup rahatlar" dedi. en: "hayr, senin dediin gibi olmaz. rabbim dilerse olur." "allah'na niyaz et, beni senden men etsin" dedi ve beni kesmek iin hanerini kaldrd. tam o srada ehit den arkadam kalkp, klcn kaldrp bana indirdi. iini bitirdi ve "allah yolunda - 111 ldrlenleri siz ller sanmaynz" mealindeki ayeti celileyi okudu. besmele'nin kuvveti ebu mslim el-havlani'nin bir cariyesi vard. cariye ona fkelendii iin zehir verirdi. zehri itiinde kendisine tesir etmezdi. bu hal uzun mddet devam etti. sonunda cariye: "ben sana uzun zamandr zehir i-irdim, zehir sana tesir etmedi" dedi. ebu mslim el-havlani: "nk sen artk ok ihtiyarladn" dedi. ebu mslim: "ben yemek yerken ve su ierken daima "bismillahirrahmanirrahym" derim, onun iin bana zehir filan tesir etmez" dedi. sonra cariyeyi azad etti. receb aynn fazileti mukatil'den rivayet edilmitir. diyor ki: "kaf dann arkasnda, dnyann drt misli kadar, gm gibi bembeyaz ve bombo bir yer vardr. ii melek- 112 -

lerle yle dolmutur ki, zerlerine ine atlsa yere dmez. herbirinin elinde zerinde "la i-lahe illellah muhammedn rasulllah" yazl sancak vardr. bunlar receb aynn her gecesinde bu yerde toplanrlar. allah teala'ya dua ve niyazda bulunurlar. hazreti muhammed (s.a.v.)'in mmeti iin dua eden bu melekler, allah'a yle niyaz ederler: "ey rabbimiz! hazreti muhammed mmetine merhamet et. hazreti muhammed mmetini azablandrma." diye niyaz edip alarlar. cenab allah onlara: "ne istiyorsunuz?" buyurur. onlar: "hazreti mu-hammed'in mmetini balaman istiyoruz" derler. allah teala: "ben onlar baladm" buyurur. rabia el-adeviyye'nin bana gelen hadise rabia el-adeviyye evinde uyurken, ieriye hrsz girer. evden alacak olduu eyay bir araya toplar ve kp gitmek iin kapya doru ynelir. fakat - 113 nndeki kap kaybolur, kapy bulamaz. durup, kapnn grnmesini bekler. o anda gaibden kendisine yle bir ses gelir: "aldn eyay brak, kapdan kp git." ald eyay yerine braknca, kap yeniden grnr. kapnn bulunduu yeri renince, ald eyay yine alr. kap yine kayp olur, eyay brakr, kap yine grnr. bu durum veya daha fazla tekerrr eder. sonra yine kendisine gaibden bir ses gelir. "rabia uyumusa, ondan raz o-lan mevlas uyumaz. nk o'na ne uyku gelir, ne de uyuklama." bunu iiten hrsz ald eyay brakp, kapdan kar ve gider. aure gn'nn fazileti bir aure gn fakirin biri hakime gelip yle der: "ben bir fakir adamm. oluk ocuk sahibiyim. bu mbarek gnde sana gelip yardm istiyorum. bana on batman ekmek, on batman et ve iki dirhem vermeni istirham ediyorum ki, bunlarla bu mbarek gnde ocuklarm do- 114 yuraym. bu yardmnn mkafatn allah sana muhakkak verir. hakim len vakti gel, vereyim, diye sz verir fakire. le vakti geldiinde fakir hakime gelir. ikindi vakti gel, vereyim diye sz verir. ikindi vakti geldiinde fakir yine hakimin yanna gider. ocuklar alktan ileri eriyip, perian bir halde idiler. bu sefer de akamzeri gel, istediini vereyim, diye vaat eder. akam zeri fakir adam yine hakime gelir. bu sefer hakim: "sana verecek bir eyim yoktur" deyip fakiri bandan savar. fakir, kalbi krlm, gzlerinden ya aktarak ve ocuklarna ne cevap vereceinden korkarak geri dner. alayarak giderken kapsnn nnde oturan bir hristiyan'a urar. alayarak giden adam gren hristiyan: "ey filan! niin alyorsun?" der. fakir: "halimi hi sorma!" diye cevap verir. hristiyan: "allah iin soruyorum, durumunu bana bildir" der. bunun zerine fakir, hakim ile a-rasnda geen hadiseyi ona anlatr. hristiyan: - 115 "bugn sizin katnzda nasl bir gndr" der. fakir: "aure gndr" der ve baz meziyyetlerini anlatr. bu aklama zerine hristiyan'n kalbi yumuayp fakir adama acd ve sylediinden daha fazla ekmek, et ve iki yerine yirmi dirhem vererek: "bunu al, bu senin ve oluk ocuun iindir. allah teala'nm mbarek kld bugn iin her ay sana bylece ikram etmeyi zerime alyorum" dedi. fakir adam, sevin iinde yiyecek ve para ile ocuklarnn yanna gitti. ocuklar kendisini grdkleri vakit, ok sevinerek en yksek sesle yle dua ettiler: "ey allah'mz! bize sevin ve ferahlk verene hemen sevin ve ferahlk ihsan buyur." gece olduu vakit, hakim uyudu. ryasnda kendisine vle dendi: "ban kaldr." hakim bam kaldrnca altn ve gmten yaplm iki kk grr ve: "ey allah'm! bu kkler kimindir?" diye sorar. kendisine yle cevap verilir:

- 116 "eer fakirin ihtiyacn gidermi olsaydn, bu kkler senin olacakt. ihtiyacn grmediin iin bu kkler, filan hristiyann oldu." hakim korku ve dehet iinde u-yanp, alayp szlanmaya balad. sonra o hristiyan'n yanna gidip: "dn nasl bir iyilik iledin?" diye sordu. hristiyan da ona, bir fakire yiyecek ve para yardm yaptn anlattktan sonra: "niin soruyorsun?" dedi. hakim grdklerini ona anlatt. sonra: "dn fakire yapm olduun bu gzel muameleyi bana yz bin dirheme sat" dedi. hristiyan: "ben onu, yeryz dolusu altn verseler bile satmam. fakat ey hakim, ahit ol ki ben allah'a ve resul'ne iman ettim" dedi. sonra "ehed en la ilahe illelllah ve ehed enne muhammeden abdhu ve rasulh" diyerek kelime-i ehadet getirdi. allah teala ona ziyadesiyle ihsanda bulunup mslman olarak ahirete irtihal etmesini nasip etti. allah ona rahmet mekann cennet eylesin. - 117 allah'n rzasn istemeyi, insanlar zerine tercih etmek rivayet edilir ki, bir fakir adamn kendisi, kars ve ocuu gn a kalp, hibir ey yemeder. bir gn kars yle der: "ey adam! bu ocuklar grmyor musun? alktan yzleri sararm, etleri erimi. onlarn bizim gibi ne kuvvetleri vardr, ne de sabredebilirler." adam: "iki danie (dirhemin altda biri) almak iin ok i aradm, fakat kimse beni altrmad. onlarn a kalmalar benim de cierlerimi yakyor" der. kadn: "al u bartm, kaa satabilir -sen sat. paras ile ocuklara yiyecek al." adam karsnn bartsn alp arya kar, iki dirheme satar. yiyecek almaya giderken, yolda bir adamn: "allah rzas iin, rasulllah (s.a.v.)'in sevgisi hakk iin bana bir ey verin. ey zengin olan allah'a bor verenler, allah'a yemin ederek sylyorum ki, - 118 dnyalk hibir eyim yoktur" dediini iitir ve o adama: "allah rzas ve rasulllah (s.a.v.)'in muhabbeti iin u iki dirhemi al" der ve paray ona verir. adam evine eli bo olarak dnmekten utanr. ayn zamanda karsnn da, zc sz sylemesinden ekindii iin, dnceli bir halde namaz klmak zere mescide gider. akam olduu vakit eve sz verdii vakitten biraz ge olarak dner. kars karak: "ocuklar a olarak evde braktn. bartsn ne yaptn?" der. adam bana gelenleri, yapm olduklarm, isteyicinin nasl istediini, kendisinin ona nasl cevap verdiini, bir bir anlatr. kars: "eer allah iin yapt isen o ok zengindir. vaad ettiini vericidir. yce olan allah ile ne gzel muamelede bulundun!" der. sonra: "u yk al, gtrp hepsini sat. onunla bize yiyecek al" der. adam yk alp gtrr. fakat kimse onu satn almaz. sonunda karsna geri gtrmeye karar verir. yolda gider- 11 ken bir de bakar ki yannda byk bir balk bulunan bir balk onu aryor. balky gren adam, ona yle der: "ey kardeim! sence kymeti olmayan bunu al da, satamadn unu bana ver." balk onun dediini kabul edip, bal verir. adam bal hemen karsna gtrr. kadn bal grnce, yznde sevin alametleri belirir. kadn hemen bal yarp temizlemeye balar. baln karnnda bilemedii talar grr. onlar alp, kocasna gtrr. kocas da talar alp sarrafa gsterir. talar gren sarraflar: "bunlar adi talardan deildir. bunlar pahas biilmeyen, karl bulunmayan kymetli cevherlerdir" derler. talarn fiyatn ykseltirler ve yirmi drt bin dirhem verirler. adam cevherleri bu miktara satar. paray alp, karsnn yanna gelir. tarif edilmeyecek derecede sevinirler. kendilerinden gam ve keder gidip, ev nee ile dolar. tam bu srada kapda bir dilenci belirir:

"ey allah ehli! allah'n size ver- 120 diklerinden bana da verin" der. adam kapya kp, dilenciye yle der: "bizim hepimiz iin yars, senin iin de yars olsun. byle raz olursan ne ala. yoksa daha fazla veririz" der. dilenci: "peki razym" diye cevap verir. adam parann yarsn getirmek iin ieri girer. dilenci de onun dnmesini bekler. tam bu srada adam uyuyup kalm. uykusunda dilenciyi grr ve isteini sorar. dilenci ona yle cevap verir: "ey adam! ben dilenci deilim. ben allah'n sana gnderdii bir meleim. allah beni sana gnderdi ki, sana verdii nimetin bir ksmn vermekle sabredecek misin diye, seni imtihan etti. seni mjdelerim. allah senden kendi rzas iin verdiin iki dirhemi kabul buyurdu. onun mukabilinde sana bu dirhemleri verdi. ayn zamanda senin iin ahirette gzlerin grmedii ve kulaklarn iitmedii ve hibir beerin hatrna gelmedii nimetleri hazrlad. nk sen yapm olduun ileri ihlasla ve srf onun rzas iin yaptn. allah kendi rzas iin alann amelini zayi etmez. allah teala gndermi oldu- 121 u mukaddes kitaplarn bazsnda yle buyurmutur: "eer eyi eye musallat klmam olsaydm, dnya ileri intizama girmezdi. musibete urayana sabr musallat ettim. eer sabr olmasayd insanlar alayarak lrd. pis kokuyu lye musallat ettim. eer o olmasayd, ller asla defnedilmezlerdi. budaya da gveyi ve dier bcekleri musallat etmemi olsaydm, krallar onu altn ve gm gibi hazinelerinde depo edip saklarlard. ben istediimi yaparm. ben mecid ve kerim olan allah'm." harama bakmaktan saknmak adamn biri yabanc bir kadna bakar. bunun iin ok zlr ve cenab hakk'a yle niyazda bulunur: "ey allah'm! sen gzm bana senden bir nimet olarak verdin. ben onun benim iin bir azap vesilesi olmasndan korkuyorum. o nimeti benden al." o anda adam kr olur. mescide gitmek istedii zaman onu, kardeinin - 122 r kk olu gtrrd. mescide vasl olduklarnda ocuk onu brakp, ocuklarn yanna giderek onlarla oynard. herhangi bir ihtiyac olduu vakit adam ocuu arr, ocuu gelip ihtiyacn istemeyerek giderir, sonra oyun yerine dnerdi. bir gn mescidde iken etrafnda bir eyin dolatn hissederek korkar ve ocuu arr. ocuk ona cevap vermez. bu sefer ellerini ge doru kaldrp, yle niyaz eder: "ey allah'n! sen bana nimet o-larak, gz vermitin. ben onunla grrdm. onun benim iin, bir azap vesilesi olmasndan korktuum iin, benden o nimetini almam istemitim. sen de o nimetini geri aldn. imdi ise ben ona muhta oldum. onu bana tekrar vermeni istiyorum allah'm!" allah teala onun gznn grmesini iade etti ve o anda adam grmeye balad. evine grr olduu halde gitti. allah her eye kadirdir. - 123 uf; azgnln sonu israiloullarmn iinde, ocuu olmayan biri varm. bu adam huy edinmi ki, her ne zaman evden dar kar ve bir ocuk grrse, onu kandrp evine getirir ve (hasetliinden) ldrp evinde bulunan gizli bir kuyuya atarm. buna kar kan bir kars varm. ancak ona: "eer allah beni muaheze etmi olsayd, falan falan gnlerde ilediim zaman da muaheze ederdi" dermi. kars ona: "allah teala onlar sende asla brakmaz. senin va'den henz dolmamtr. senin va'den dolduunda allah sana azab verecektir" der. adam bir gn dar kar, ok iyi giyinmi iki karde ocukla karlar. onlar grnce yanlarna yaklap, kandrr. onlar evine gtrr, ldrp kuyuya atar. baba ocuklarn aramaya kar. ocuklarn bulamayan baba, doru ben-i israil peygamberlerinden birinin yanna - 124 gider. durumu ona anlatr. peygamber ona: "onlarn, oynadklar bir oyuncaklar var m idi?" diye sorar. adam:

"evet, vard. ocuklarmn kk bir kpek enii vard, onunla oynarlard" der. "onu bana getir." adam enii peygambere getirir. peygamber eniin iki gz arasna yzn koyar ve onu salp gnderir. adama da: "onun arkasndan git ve bak hele, israiloullarmn evlerinden hangisine girecek, orada bir aklama olur" der. enik evlere doru gidip, evleri a-ratrr. sonunda bir eve girer. onun ardndan eve girerler. enik evin iinde bir yere gidip, orada kuyruunu sallamaya ve ayaklar ile emeye balar. bunun zerine orasn kazarlar. kuyuyu atklarnda iki karde ocuk ile birlikte bir ok ocuklarn ldrlp oraya atldm grrler. durumu o devrin peygamberine bildirirler. adam da onun yanna gtrrler. peygamber adamn idam edilmesini emreder. tam idam edilecei vakit kars -125 gelip, adama yle der: "ben seni ceza ile korkutmuyor mu idim? allah seni azapsz brakmaz demiyor muydum? senin vaden imdi dolmutur. allah azabn verecektir. o her eye kadirdir." geyiklerin ahitlii adamn biri, emirle birlikte, eitli yemekler ve iki pimi dii geyik bulunan bir sofrada buluurlar. fakat onun emir olduunu bilmiyormu. adam, pimi dii geyiin birini alp glmeye balar. emir glmesinin sebebini sorunca adam yle anlatr: "bir defasnda, bir tacirin yolunu kesmitim. kendisini ldrmek istediimde, bana kendisini balamam iin yalvarmaya balad. ben kabul etmedim. benim ciddi olduumu anlaynca, daa doru bakt, orada iki dii geyik grd ve onlara: "siz bana ahit olun. bu adam beni haksz yere ldryor" dedi. sonra ben o taciri ldrdm. u iki geyii grdmde onlar ahit tutmasndan ne - 126 kadar aptal olduunu anladm. bunun iin gldm. emir, adamn bu szlerini iitince: "allah'a yemin ederim ki, geyikler, adamn ksasn yerine getirecek olan kimsenin yannda ahitlik ettiler" dedi ve ksas olarak adamn boynunun vurulmasn emretti. bakasnn kuyusunu kazanlara ders olsun bir gn aslann biri hastalanr. tilki hari btn hayvanlar, aslan ziyarete gelirler. kurt, tilkinin aleyhinde nemmamlk yapar. sonra tilki aslann yanna gelir. aslan ona: "bizden uzak kalmann sebebi nedir? niin ziyaretime gelmedin?" der. tilki: "seni tedavi edecek ila aramakla meguldm" der. aslan: "ne gibi bir ila buldun" diye sorar. tilki: "seni tedavi edecek ila aramakla meguldm" der. aslan: "ne gibi bir ila buldun?" diye sorar. tilki: "hastaln ilac kurdun bald- 127 rmda bulunan bir cevizdir" der. bunun zerine aslan kurdun baldrn peneler. tilki oradan kp gider. bir mddet sonra kurt baldrndan kanlar aka aka tilkinin yanna gelir. tilki ona yle der: "ey krmz ayakl, bir daha krallarn yannda oturduun zaman, azndan kan eye dikkat et." nefsin arzusuna uymamak bilginlerin birinden rivayet edilmektedir. demitir ki: "komumuzdan yemek iin pimi kuzu eti satn almtk. fakirlerden biri de bize geldi. onu da bizimle yemee davet ettik. fakir, kuzu etinden bir lokma alp azna koydu. sonra yutmadan lokmay atarak uzaklat ve bize: "bana yle bir hal geldi ki, eti yemekten beni men etti" dedi. biz: "sen yemeyince, biz de bu etten yemeyiz" dedik. fakir: "ben bir fakirim, yemem. size gelince nasl isterseniz yle yapnz" dedi. biz de fakirin yemedii o etten yemedik. ve: - 128 "bunu piireni arp, etin asln kendisine sorsak, belki de bize bir irkin sebep syler" dedik. gerekten, eti piireni ardk ve kendisine, etin asln

sorduk. daha biz sorumuzu bitirmeden etin, l hayvan eti olduunu ve nefsine uyup, paras iin sattn syledi bize. biz de eti kpeklere yedirdik. bir mddet sonra o fakiri grdk. kendisine, eti yemekten ekinmesinin sebebinin ne olduunu ve kendisine nasl bir hal geldiin sorduk. bize yle cevap verdi: "allah'a yemin ederim ki, senelerden beri hi et yemek istemezdim. bu pimi eti bana takdim ettiiniz vakit, nefsim iddetle et yemek arzulad. bundan dolay ette bir illet olduunu anladm ve yemeyi terk ettim." bak ey kardeim, allah teala nefsinin arzularna muhalefet eden kullarn nasl koruyor! - 12 iyilik, nankrlkle karlansa bile allah indinde zayi olmaz dindar ve salih bir adam bir gn avlanmaya kar. bir de bakar ki korku iinde kvranan bir ylan grr. ylan kendisine: "ey adam, peimdeki beni ldrecek olan dmanmdan beni kurtar. allah da seni kurtarsn" der. bunun zerine adam, ylan elbisesiyle rtmek ister. ylan: "dmanm beni grr" dedi. adam, ylana: "ne yapalm?" diye sorar. ylan yle der: "eer iyilik yapmak istiyorsan, bana azn a, karnna gireyim" der. adam: "ben senden korkarm" der. ylan, adama eziyet etmeyeceine dair sz verir ve ona kendisinin, hazreti muhammed (s.a.v.)'in mmetinden olduunu bildirir. adam azn aar, ylan da adamn karnna girer. bu srada yann- 130 dan elinde klc bulunan bir adam geer ve kendisine ylan sorar. adam grmediini syler. sonra bu yalanndan tr yz kere istifarda bulunur. ylan ban karp dmanna bakyormu. adam, ylana dmannn getiini ve karnndan kmasn syler. ylan, adama yle der: "ey adam, imdi sen iki lmden birini se. ya cierini paralarm veyahut kalbim delerim." adam: "sbhanellah! aramzda olan antlama nerede kald?" diye sorar. ylan yle cevap verir: "senden daha aptal kimse grmedim. atan adem aleyhisselam'a olan dmanlm unuttun mu? ben onu cennetten karmtm. ehli olmayana iyilik yapman sana kim syledi?" adam, ylana der ki: "eer muhakkak beni ldrmen gerekiyorsa, brak da u dan eteinde kendime bir mezar kazaym." ylan: "ne istersen, onu yap" der. adam, ellerini ge doru aarak: "ey latif ve kadir olan allah'm! bana gizli ltfunla ltfet. ey hakim, ey alim, ey yce byk olan allah'm! ya hayy - 131 ya kayyum, ya allah. beni bu ylandan kurtarmayacak msn? beni bu melundan kurtar!" diye cenab hakk'a niyazda bulunur ve daa doru yrr. adam yle anlatyor: "daa doru giderken parlak yzl, gzel kokulu ve temiz elbiseli bir ihtiyara rastladm. bana yeil bir yaprak verdi ve: "bu yapra ye" dedi. ben de yapra yedim. ylan para para dt ve sancm geti. ben, o adama: "sen kimsin, ey kendisini allah'n bana ihsan ettii kimse?" dedim. adam bana yle cevap verdi: "sen bu dua ile allah'a niyazda bulunduun vakit, yedi kat gkteki tm melekler allah'a yalvardlar. allah teala: "izzetim ve celalim hakk iin, o ylann kuluma yaptnn hepsini biliyorum" buyurdu ve bana, cennete gidip tuba aacndan bir yaprak koparp sana yetimemi emretti. ben o kimseyim ki, bana maruf (iyilik) denir. benim yerim gklerdir. sen yine iyilik yapmaktan geri kalma. nk iyilik, ktlkten gelecek olan zarar nler. iyilik kendisine iyilik - 132 ve: yaplan tarafndan zayi edilirse de, allah katnda zayi olmaz. allah'n her yarattnda bir hikmet vardr

adamn biri, pislik bcei grr "bu, yaradl irkin pis kokulu olan bir yaratktr. allah teala'nm bunu yaratmasndaki maksad nedir?" der. bunun zerine allah teala o adama bir ban verdi ki, btn doktorlar onu tedavi etmekten aciz kaldlar. herkes yarann iyilemesinden mit kesmiti ki, bir gn sokakta baran bir adamn sesini iitir ve onun getirilip, yarasna bakmasn ister. kendisine: "senin yaran iyiletirmekte en mehur doktorlar bile aciz kaldlar, o a-dam senini yarana ne yapabilir, derler kendisine. adam: "muhakkak onun yanma gelmesi lazmdr" der. bunun zerine adam hastann yanna getirirler. adam ban grnce, kendisine bir pislik bcei getirmelerini - 133 ister. orada bulunanlar adamn bu isteine glerler. fakat hasta bandan geeni hatrlayp, yannda bulunanlara, adamn istediini kendisine getirmelerini syledi. nk adam iin hakikatini gryor ve biliyor" dedi. adama pislik bceini getirdiler. bcei yakan adam, onun klnden bann zerine serpti, ban allah'n izniyle hemen iyileti. hasta, orada bulunanlara yle dedi: "iyi biliniz ki, allah teala, mahlukatnn en adi ve yaramaz olannda bile, en iyi deva bulunduunu bana bildirmek murad buyurdu. allah (c.c.) hakim'dir, habir'dir. rzkta allah'a gvenmek e'arilerden ebu musa, ebu malik ve ebu amir, baka birka kii ile birlikte peygamber aleyhisselam'n yaknna hicret ettiler. yiyecek bir eyleri kalmad iin, ilerinden birini, yiyecek istemek iin peygamber aleyhisselam'a gnderdiler. giden kii peygamber aleyhisselam'n yanna vardnda, kendisini: 'terde yryen ne kadar canl - 134 varsa, hepsinin rzk ancak allah'a aittir." mealindeki ayet-i kerimeyi okurken grr. kendi kendine: "e'ariler allah'a isyan etmilerdir" diyerek ve peygamber aleyhisselam'n yanna girmeden, dnp gelir ve onlara: "mjdeler olsun, size imdat geldi" der. bu sz iitenler, peygamber aleyhisselam'n durumlarn renip, kendilerini mjdelediini sandlar. bunlar bu hal zere iken, ii et ve ekmek dolu bir tepsi ile iki adam yanlarna geldiler. adamlarn getirdikleri et ve ekmekten doyuncaya kadar yediler. sonra birbirlerine, yemekten artan peygamber aleyhisselam'a gtrelim dediler. peygamber aleyhisselam'n yanna vardlar ve: "ey allah'n resul! hayatmzda bize gndermi olduun yemekten daha gzel ve tatl bir yemek grmedik" dediler. peygamber aleyhisselam: "ben size bir ey gndermedim" buyurdular. bunun zerine onlar, peygamber - 135 aleyhisselam'a, kendilerinden yiyecek istemek iin adam gnderdiklerini bildirdiler. peygamber aleyhisselam kendisine gelene ne yaptm sordu ve sonra yle buyurdu: "o, allah teala'mn onlara gnderdii bir rzktr. onlar ondan doyuncaya kadar yediler" buyurdu. akll ay adamn biri aslandan kaarken, kuyuya der. onu kovalayan aslan da kuyuya, onun zerine der. aslan kuyunun dibinde bir ay grr ve: "ne zamandan beri buradasn?" diye sorar. ay: "birka gnden beri buradaym. alktan lyorum" diye cevap verir. aslan: "gel de u adam yiyelim, almz giderelim" der. ay: "ikinci bir kere daha acktmzda, ne yaparz? en dorusu, biz bu adama, kendisine hibir zarar vermeyeceimize dair yemin edelim. o bizim kurtulmamz iin areler arasn. nk o, are bulmak iin bizden daha yeteneklidir" - 136 der. bunun zerine ay ve aslan, adama hibir zarar vermeyeceklerine dair sz verirler. adam da kuyudan kar ve onlar kurtarr. (aynn gr, aslann grnden daha iyi ve isabetli idi.) aptal ay adamn biri aslandan kaar ve korunmak iin, aaca kar. adam aaca ktnda

bir de ne grsn! aacn stnde bir ay, daln zerine oturmu, meyve topluyor. aslan da aacn altna gelip oturur ve adamn inmesini bekler. adan ayya yle bir gz atar. ay, sanki kendisine: "sesini karma, aslan benim burada olduumu anlamasn" dercesine, iki elini azna gtrm, iaret ediyormu. adam bu halden hayret iinde kalr. elinde bulunan keskin bir bakla, aynn -zerine oturduu dal kesmeye balar. a-dam dal kesince ay yere der ve aslan da hemen zerine atlar boumaya balarlar. aslan, ayy paralayp yer ve gider. adam da allah'n izniyle kurtulur. - 137 allah'n verdii nimetlere kretmemenin sonu zengin adamn biri yemek yiyordu, sofrasnda pimi tavuk vard. bir dilenci gelip, kendisinden bir ey istedi. dilenciye bir ey vermeyip, onu eli bo geri evirdi. adam ok mal ve servet sahibi idi. bir gn kars ile aras alp, boandlar. kars baka kocaya vard. kadnn ikinci kocas yemek yerken bir dilenci ondan bir eyler istedi. sofrasnda pimi tavuk bulunan adam karsna: "pimi tavuu alp dilenciye ver" dedi. kadn tavuu alp dilenciye verdi. kadn dilenciyi grnce, kendisine yabanc gelmedi. biraz dnd ve ilk kocas olduunu anlad. durumu ikinci kocasna bildirdi. ikinci kocas: "allah'a yemin ederim ki, o a-damdan bir eyler isteyen fakir dilenci ben idim. allah teala'mn ona verdii nimetlere kretmedii iin, allah da o-nun mal ve servetini alp, bana verdi" dedi. - 138 nimetin deerini bilememek j muhammed b. abdurrahman elhaim'in, yle dedii rivayet edilir. bir kurban bayram gn anneme gitmitim. yannda, kirli elbiseli bir kadn grdm. annem, bana: "bu kadn tandn m?" diye sordu. ben: "hayr, tanmadm" diye cevap verdim. annem: "bu kadn, cafer el-bermeki'nin annesi utabe'dir" dedi. kadna selam verdim, sonra: "bandan geenleri anlat" dedim. kadn bana, unlar anlatt: "sana birka cmle syleyeceim ki, anlayanlar iin onda byk ibretler vardr. yle ki: "bu bayram gibi bir bayram girmiti. benim baucumda drt yz hizmeti dolard. ben ise olum cafer bana asi geldi, bana bakmyor, derim. bugn ise size geldim, iki koyun derisi istiyorum sizden. birini i elbise, dierini de d elbise yapacam" dedi. ben, kadna be yz dirhem verdim ve kendisine, her ihtiyac iin bize gelmesini rica ettim. - 13- ". ;-:;y-v hakikaten kadn mr boyu bize gelip, giderdi. hayvana haram yedirmenin sonu allah yolunda, savaanlardan bir sava, at ile, ile adnda bir kafiri ldrmek iin ona hcum eder. at onu ldrmekten aciz kalr. sonra kafiri ldrmesi iin at yalnz olarak salar. at yine kafiri ldremez. sonra atla ikinci, nc defa ona hcum eder, at yine onu ldremez. gazi, ilc'i ldremedii iin mahzun ve mteessir olarak geri dner. adrna girip uyur. at bann ucunda durur. adam ryasnda gya at onunla konuuyormu gibi yle grr: "onu ldrmediim iin bana sitem ediyor musun? ama dn bana yiyecek alrken, adama gemez para verdin" der sahibine: adam uykusundan uyannca hemen gidip, atna yem alm olduu adam bulur ve ona vermi olduu gemez paray alp, geerini verir. ' - 140 mer b. abdlaziz'e gkten mjde inmesi mer b. abdlaziz zamannda byk bir ktlk oldu. kendisine araplardan bir grup insanlar geldi. ilerinden birini halife ile konumak iin setiler. o adam halifeye yle syledi: "ey m'minlerin emiri! biz sana

byk bir zaruretle kar karya kaldmz iin geldik. alktan derilerimiz bedenlerimize yapt. bizi selamete karacak olan ey, devlet hazinesinde vardr. bu mal ksmdan hali deildir. ya allah iin olur, yahut senin iin veyahut da allah'n kullar iin. eer allah iinse, allah'n ona hi ihtiyac yoktur. eer senin iin ise, ondan bize sadaka olarak ver. allah tasadduk edenlerin mkafatn verir. e-er allah'n kullan iinse, ondan kullarn haklarn kendilerine ver. bu szleri iiten mer b. abdlaziz'in gzleri yala doldu, sonra dedi ki: - 141"i sylediin gibidir, ey adam!" byle deyip, devlet hazinesinden ihtiyalarnn giderilmesi hususunda e-mir verdi. ihtiyalarn temin edip kp gitmek istediklerinde, mer b. abdlaziz o adama yle dedi: "ey hr olan adam! allah'n kullarnn ihtiyalarn bize ulatrp, onlarn szlerini bize duyurduun gibi, benim de szm ve ihtiyacm allah'a ilet." bunun zerine szc olan adam yzn ge doru evirerek yle niyazda bulundu: "ey allah'm! izzetin ve celalin hakk iin, mer bize nasl muamele etti ise sen de ona yle muamele et." adamn duas henz bitmemiti ki, bol bol yamur yamaya balad. gkten byk bir dolu dp bir aaca arpt ve krld. iinden unlar yazl bir kat kt: "bu, allah'tan mer b. abdlaziz'e, cehennemden kurtulduuna dair berattr." 142 hkmdar nuirevan'n bir ocuktan rendii gerek adil bir hkmdar olan nuirevan, bir gn ava kar. av peinde iken, muhafzlarndan ayr der. susayan hkmdar, yaknnda bir ky grp oraya gider. bir evin kapsnn nnde durup, imek iin su ister. evden bir ocuk kar. kendisini grdnde eve sratle geri dner ve bir eker kam parasn skp, suya kartrr, bir bardakla onu hkmdara sunar. hkmdar kadehe bakar ki, iinde toprak ve toz bulunur. yava yava suyu ier. sonuna vardnda: "gzel ve tatl su. iinde toz toprak bulunmasayd" der. kz ocuu: "ona toz, topra ben, kasden koydum" der. hkmdar: "niin byle yaptn?" diye sorunca, ocuk: "seni ok susam grdmden, suyu birden iersin de sana zarar verir diye korktum" der. - 143- "'nuirevan kzn zeka ve anlayndan dolay taaccp ederek: "suya ka eker kam sktn?" diye sordu. ocuk: "bir tane sktm" diye cevap verdi. nuirevan buna da ok taaccp etti. sonra sarayna dndnde, o yerin vergi kaytlarn istedi. kontrol sonucu, vergisinin az olduunu grd. kendi kendine, orann vergisinin artrlmas cihetine gidilmesine karar verdi. bir mddet sonra o yere yalnz bana gitti. ayn kapnn nnde durup, imek iin su istedi. kapya yine ayn kz ocuu kt. kendisini tand. sratle, ona su getirmek iin eve girdi. fakat bu sefer suyu getirmekle ge kald. hkmdarn yanna kt vakit kendisine: "ge kaldn" dedi. ocuk: "senin ihtiyacn bir kam parasndan kmad. kam parasn skmak zorunda kaldm" diye cevap verdi. "bunun sebebi nedir?" diyen hkmdara ocuk yle dedi: "sultann niyetinin bozulmasdr. biz iitmiiz ki, sultann, kavmi zerin- 144 deki niyeti deitii zaman, mahsullerinin bereketi gider ve hayrlar azalr." bunu iiten nuirevan gler ve i-inde besledii vergiye zam hususundaki kararndan vazgeer. iffet ve nefsin erefi emir imar b. hamza, melik mansur'un yanna gelir. mansur onu yanna oturtur. o

gn, mazlumlarn ikayetlerini dinledii bir gn idi. ilerinden bir adam ayaa kalkp, yksek bir sesle: "ey m'minlerin emiri! ben mazlum bir adamm" der. mansur: "sana kim zulmetti?" diye sorar. adam: "bana zulmeden imar b. hamza'dr. bu, benim tarlam ald" der. mansur, imar b. hamza'ya hitap ederek, yerinden kalkmasn ve hasm ile hesaplamasn emreder. bunun zerine, imar b. hamza: "ey m'minlerin emiri! eer tarla onun ise, ben ondan ikayeti olmam, eer benim ise, ben tarlay ona hibe ettim. tarla iin, m'minlerin emirinin - 145 bana ikram etmi olduu yerimden kalkmam" der. mecliste bulunanlar, imar b. hamza'nn bu alicenaplna taaccp e-derler. ibadete ncelik vermenin mkafat israiloullar iin salih bir adam varm. onun da saliha bir kars varm. allah teala o zamann peygamberine yle vahyeder: "filan salih kula git, syle. ben onun mrnn yarsn zengin kldm, yarsn da fakir. eer genliinde zengin olmay seerse, biz onu genliinde zengin klar, ihtiyarlnda da fakir klarz. eer zenginlii ihtiyarlnda isterse biz onu genliinde fakir, ihtiyarlnda ise zengin klarz. o zamann peygamberi adama bunu bildirir. adam karsna gelip, durumu anlatr ve: "bu hususta fikrin nedir?" diye sorar. kars "sen se." der. adam, karsna: - 146 "ben, fakirliin genlikte olmasn setim. nk ben o zaman yoksullua ye rabbime ibadet etmeye sabredebilirim. ihtiyarladm vakit, zengin olursam geim sknts ekmem, yiyeceim bulunur, rabbime ibadet ve taatte bulunmaya da gcm, kuvvetim bulunur. bunun zerine kars, yle der: "ey adam! eer genlikte fakir olursan, allah'a ibadet etmeye gcn yetmez. nk biz o vakit, geim derdi ile megul olur. allah'a ibadet ve taatta bulunmaya ve tasaddukta bulunmaya ere-meyiz. eer zenginlii genlikte seersek, vcutlarmzn ve bedenlerimizin kuvvetli olmasndan dolay, allah'a ibadet ve itaat etmeye gcmz yeter. adam karsna: "grn ok gzel, ben de byle yapacam" der. bunun zerine allah teala o peygambere yle vahyeder: "o adam ile karsna, allah teala yle buyuruyor de: "siz bizim taatmz tercih ettiniz. siz btn almalarnz bana ibadet etmenize ayrdnz. ve her ikinizin niyeti de hayr ilemekte birleti, ben de sizin btn mrnz zenginlik iinde - 147 geirmenizi takdir ettim. sen ve ailen bana ibadet ve taat zere olun. dilediinizi sadaka olarak verin ki, dnyada ve ahirette nasibiniz olsun. allah her eyden mstanidir." kaderi ile savap, yenilen adam gemi zamanda bir kadn, kz evlad dnyaya getirir. hizmetisi olan klesine: "bize ate getir" der. hizmeti kapya knca, kapnn nnde bir adamn durduunu grr. adam kleye: "bu kadn ne dourdu?' diye sorar, klfe: "bir kz ocuu dourdu" diye cevap verir. adam: "bu kz, yz kii ile cinsi mnasebette bulunur, ondan sonra bu kadnn klesi ile evlenir, lm de rmcekle olur" der. kle kendi kendine yle der: "ben bunun yz kii ile zina yapmasn ister miyim? benim bu kz mutlaka ldrmem lazmdr." ba alp, bebein karnn yarar. evden kp kaar ve bir gemiye binip gider. - 148 kz ocuunun ailesi gelip yarasn sarar ve tedavi ederler. kzn yaras iyileir. bydnde kz, onunla bununla zina yapmaya balar. bunun iin ailesi, kz evinden kovar. kz deniz kenarlarndan bir yere gelip, yerleir, orada kt iini icra etmeye balar. bir mddet sonra, kle olan o adam hal erbab olduktan sonra, yannda bir ok mal olduu halde o sahile gelir. o yerin halkndan olan bir kadna: "bana bu mahallenin kadnlarndan en gzelini bul, getir, onunla evlenmek isterim" der. kadn:

"burada ok gzel bir kadn vardr, fakat o kadn bakalar ile yatp kalkar" der. adam: "onu benim yanma getir" der. kadn, adamn istedii kadnn yanna gider ve: "buraya ok zengin bir adam geldi. evlenmek iin gzel bir kadn istedi, ben ona u u sfatta bir kadn vardr" dedim der. kadn: "ben, zina yapmay braktm, e-er isterse, onunla evlenirim" der. - 14 kadn, adama durumu anlatr. adam da o kadnla evlenir. kadn kocas olan bu adamn katnda byk bir mevki sahibi olur. sonra bir gn, kar koca oturup, konuuyorlarm. adam karsna, kzla olan gemi hadisesini anlatr. kadn: "allah'a yemin ederim ki, ben o kzm" der ve karnndaki bak yarasnn izini gsterir. ve devamla "ben bir ok kimselerle zina yaptm. belki onlar yz kiidir, belki daha az veya oktur" der. adam karsna der ki: "bana o kadn rmcek sebebiyle lr" denmiti. fakat onun zamann aratrrz denir ve sahrada karsna muazzam bir kale yapar. bir gn onlar kalede otururlarken bir de bakarlar ki, tavanda rmcek vardr. adam, karsna: "ite rmcek, brak onu ldreyim" der. kars: "bu beni ldrecek. allah'a yemin ederim ki, onu benden bakas ldremez. bunu syler ve onu tavandan sker. rmcek yere der. kadn rmcein yanna varp, ayann baparman zerine koyar. rmcek ayann baparmam sokar, zehri tr- 150 nak ve etine yaylr. ayandan zehirlenen kadn lr. allah teala kur'an- kerim'de yle buyurmutur: "her nerede olursanz, lm size eriir. velev ki, tahkim edilmi yksek kalelerde bulunun." ya susmal veya konuunca rabbi zikretmeli znnun- msri yle der: ii yemyeil olan bir baa uradm, bir de baktm ki bir gen, elma aacnn altnda namaz klyor. kendisinin namaz kldnn farkna varmadan selam verdim. selamm almad. tekrar selam verdim. yine selamm almad. sonra namazm uzatmad. namazn bitirdikten sonra parma ile toprak zerine u iiri yazd: "dil, konumaktan men olundu. nk o dmanla sebeptir, belki afetleri celbedendir. konutuun vakit, rabbini zikret. o'nu unutma ve her halinde o'na hamdet." bunu okuduum vakit uzun uzun - 151 aladm. sonra ben de parmamla yere u iiri yazdm: "hibir yazan yoktur ki, yerde rmesin, fakat zaman, ellerin yazdn, devaml saklar. elinde, kyamet gn grdn vakit seni sevindirecek olandan baka bir ey yazma." o gen, bunu okuduu vakit, iddetle haykrd, sonra vefat etti. onu kefenleyip defnetmek istedim, fakat: "onun cenazesini melekler kaldracaktr." diye bir ses iittim. bunun zerine ekilip aaca doru yrdm ve aacn altnda iki rekat namaz kldm. sonra cenazenin bulunduu yere baktm. cenazeden ne bir eser grdm ve ne de bir haber alabildim. kullarna istedii gibi ihsan eden allah j teala'y tebih ederim. allah'n kullarna olan merhameti yine znnun- msri'nin yle dedii rivayet edilmitir. bir gn elbiselerimi ykamak iin nil nehrinin kenarna - 152 gitmitim. nehrin kenarnda dururken, bir de baktm ki, grlmemi ekilde byk bir akrep bana doru geliyor. ok korkmutum. beni onun errinden korumas iin cenab hakk'a sndm. akrep nehre geldiinde, sudan byk bir kurbaa kp akrebe doru geldi. akrep kurbaann srtna binip suyun zerinde yzp gittiler. ben de onlarn arkasndan yryp, pelerini takip ettim. nehrin kar yakasna getiklerinde, akrep kurbaay brakp dallar byk, glgesi ok olan bir aacn yanna gitti. bir de baktm ki, aacn altnda allah'a asi bir gen ml ml uyuyor. kendi kendime: "la havle ve la kuvvete illa billah. bu akrep nehrin tesinden buraya bu genci sokmak iin geldi" dedim ve iimden, akrep gence yaklat zaman hemen onu ldrmeye karar verdim. akrebe yakn bir yerde durdum. bir de baktm ki, kardan byk bir ylan, genci ldrmek iin

gence doru geliyor. akrep ona hcum etti, zerine kp ban sokmaya balad. akrep ylann lmesine kadar bam sokmaya devam etti. ylan ldkten sonra, akrep nehre dnd. - 153 l kurbaa da onu orada bekliyordu. akrep kurbaann srtna bindi, nehrin te yanna getiler. ben de arkalarndan onlara bakp duruyordum. nihayet dnp gencin yanna geldim, uyuyan gencin baucunda durarak u beyitleri syledim: "ey uyuyan, allah seni karanln iindeki her trl ktlkten korur. yce olan allah'tan gzler nasl uyur ki, sana ondan btn nimetlerin faydalar gelir." gen, benim bu szlerimden u-yand. kendisine hadiseyi anlattm. bunun zerine gen tevbe etti, ktlkten vazgeip iyilerden oldu ve lnceye kadar hayat byle devam etti. allah ona rahmet etsin. allah'n takdirine kulun akl ermez vehb b. mnebbih'ten rivayet edilmitir, diyor ki: srailoullarnn abidlerinden biri vard ki, nehrin kenarndaki ibadethanesinde ibadet ederdi. yaknnda bir elbi- 154 se tamir ve temizleyicisi vard. belinde para kemeri bulunan bir atl gelip, kemerini ve elbisesini karr. nehirde elbisesini ykar. elbisesini giyer, fakat para kemerini orada unutup gider. o gittikten sonra bir avc gelip serpme ile balk avlamaya balar. para kemerini gren balk onu alr, ekip gider. sonra atl gelir, para kemerini orada bulamaz. elbise temizleyiciye: "para kemerimi burada unuttum" der. adam: "ben onu grmedim, diye cevap verir." bu cevaba kzan atl klcn ekip elbise temizleyiciyi ldrr. abid bu hali grnce, az kalsn fitneye kaplacakt. kendisini toparlayan abid, cenab hakk'a yle niyazda bulunur: "ey yce allah'm! para kemerini balk alr, elbise temizleyici ldrr." gece olup uyuduu vakit, allah teala abide ryasnda yle buyurur: "ey abid ve salih kulum, fitneye kaplma, rabbinin ilmine mdahale etme. unu iyi bil ki, o atl, balknn babasn - 155- - .-: , --: ldrp maln almt. para kemeri onun babasnn malndandr. elbise temizleyicisine gelince, onun sevap sahifeleri dopdolu idi. ancak o sahifelerde bir gnah vard. atlnn amel defteri gnahlarla dolu idi. sevap hanesinde tek bir sevaptan baka bir ey yoktu. o elbise temizleyicisini ldrd vakit, onun amel defterindeki bir tek gnah silindi, atlnn amel defterindeki bir sevap da silindi. senin rabbin dilediini yapar, istedii ekilde hkmeder. belaya kar sabretmek ermilerden birinin bir arkada varm. devrin hkmdar onu hapseder. ermi kii, cezaevinde arkadann hal ve hatrn sormak iin ziyaret eder ve: "hapishanede halin nasldr?" diye sorar. arkada: "allah'a krler olsun" diye cevap verir. sonra, hapishaneye iman bir mecusiyi getirirler. mecusi ile onu zincirle bir araya balarlar, yle bir hal alr ki, adam mecusi nereye giderse, onunla bir= 156 likte gitmek zorunda kalr. mecusi helaya gittiinde, o da gitmeye ve hacetini bitirinceye dek onun yannda durup, pis kokular beraber koklamak ve beraber hareket etmeye mecbur olduu iin, hayli eziyet eker. dardaki arkada buna muttali olur. gidip cezaevinde onu ziyaret eder, hal ve hatrn sorar. arkada yine "allah'a krler olsun" diye cevap verir. ziyaret eden arkada ona: "ne zamana kadar byle kredeceksin. senin iinde bulunduun beladan byk, hangi bela vardr. arkada yle cevap verir:

"eer mecusinin belindeki znnar (papazlarn bellerine taktklar kuak) ondan zp, benim belime bala-salar benim iinde bulunduum beladan daha byk olur. fakat ben, ey kardeim, bundan daha byne mstehakm. allah teala bu kadarla bana msamaha etmi ise, kretmek vacip olmaz m? sen hi iitmedin mi ki, bir byk zatn zerine bir tas kl dklm - 157=" - .".:-:-" .--de, o zat secdeye varp allah'a kretmi. kendisine, niin byle yaptn? denildiinde, "ben, zerime bir tas ate dklmesinden korkarm. bir tas kl dklmekle daha bynden balandm, allah teala'ya kretmeyeyim mi?" diye cevap vermitir. boboazln ktl fadl b. rabi'in yle dedii rivayet edilir. bir gn harun reid bana dedi ki: "bana bir kan alc gnder ki, tatan daha sessiz olsun." "bende yle bir kle vardr" dedim. o da: "onu bana gnder" dedi. kleyi reid'e gnderdim. giderken kendisine hi konumamasn, daima sukutu muhafaza etmesini ve en iyi elbiselerini giyinmesini sk sk tenbih ettim. sonra ben de reid'in yanna gittim. onu yznn rengi solmu ve fkelenmi bir halde grdm. bana: "ey fadl! senin bana gnderdiin - 158 sessiz adam henz grmedik. mhim bir ii kt herhalde" dedi. reid: "nedir onlar" diye sorunca, sorularn yle sralad: "me'mun daha yal olduu halde, muhammed'i onun zerine niye takdim ettin?" reid: "kan almay bitirdiinde, onun cevabn veririm" dedi. kan alc, biraz durduktan sonra: "sana baka bir soru soracam" dedi. reid: "sor bakalm, nedir o?" dedi. "cafer b. yahya'y niin ldrdn?" dedi. reid: "kan almay bitirdiinde, onun da cevabm veririm" dedi. "baka bir eyi de sormak isterim." "nedir o?" "nehir kenarn badat'a niye tercih ettin? halbuki badat ondan daha gzeldir" dedi. reid: "iini bitirdiinde, onun cevabn da veririm" dedi. iini bitirince, reid sevin iinde hizmetisini arp ona: "souk suyu, bu adam ldrmeden nce ime. o bana soru sordu ki, - 15 eer onlar bana mansur sormu olsayd, cevap vermezdim" dedi. fadl diyor ki: ben burada dururken, ebu delame alayarak reid'in yanna girdi. (ebu delame daha nce mm delame ile anlamt. kendisi reid'e gidip, onun vefat haberini verecekti. umm delame de zbeyde'nin yanna gidip, ebu delame'nin vefat haberini verecekti.) reid ona: "niin alyorsun?" diye sorunca, ebu delame alamasn iddetlendirerek: "ey m'minlerin emiri! mm delame vefat etti, onun defni iin paraya ihtiyacm vardr" dedi. bunun zerine reid ona para verilmesini emretti. te taraftan da mm delame alayarak zbeyde'nin yanna girer. zbeyde ona: "sana en oldu ki alyorsun?" der. mm delame: "ebu delame vefat etti" der. bunun zerine zbeyde, ebu delame'yi defnedebilmesi iin ona para verir. biraz sonra reid, kan alcnn sorularndan ve mm delame'nin vefatm- 160 r. dan zlm ve fkeli olarak, zbeyde'nin yanna girer. zbeyde ona: "seni mahzun ve kederli gryorum" der. bunun zerine reid, z-beyde'ye durumu anlatr. zbeyde glerek: "imdi mm delame, ebu delaem'yi defnetmek iin benim yanmdan kt" der. fadl diyor ki: "reid benim yanma dnd zaman glmekten katlyordu. ben onun bu haline taaccp edip kalmtm. nk mahzun ve kederli olarak ieri girmi, sevinler

iinde glerek darya kmt. kendisinden durumu sordum. bana olduu gibi anlatt. o zaman kendisinden, kan alcy balamasn istirham ettim. o da kabul ederek serbest brakt. sonra ebu delame'yi yanna ararak: "byle hile yaparak para istemekten utanmadn m?" diye sordu. ebu delame: "ey m'minlerin emiri! sesini karma. nk sonra "m'minlerin - 161 emirinin ihsanna hilesiz ulalmaz" derler dedi. her ikisinin komik hilelerinden dolay hepimiz gldk. allah'a snmak ve bunun zerine bir misal iyilerden birisi, cariyesini satar. sonra sattna piman olur. fakat insanlara bu halini aklamaktan utanr. dileini avucunun iine: "ey duay kabul eden! benim ne istediimi sen biliyorsun." diye yazar. dili ile hibir ey sylemeyip, ellerini ge doru kaldrr. sabah olduu vakit, kapsnn alndn iitir. kapy alana: "kim o?" diye seslenir. kapy alan: "ben senden cariyeyi satn alanm. onu sana geri getirdim" der. bu hale ok sevinen adam, cariyeyi ondan geri alr ve: "az bekle, paran iade edeyim" der. adam: "ben senden paray istemiyorum. ben onun bedelini ondan daha hayrl - 162 olarak aldm. zira gece ryamda, bana birisinin yle dediini duydum: "ey adam! cariyeyi satan kimse, allah'n velilerinden biridir ve gnl o cariyeye baldr. eer cariyeyi ona parasz olarak geri verirsen, seni cennete sokar ve onun yerine huri veririm." bunun zerine ben de alacak olduum sevab paraya tercih ettim. paray almam" der ve gider. lmden kamann hibir faydasnn olmad gemi zamanlarda zalim meliklerden birine, ruhunu kabzetmek iin lm melei gelir. melik azrail'e: "sen kimsin?" diye sorar. azrail: "ben lm meleiyim. ruhunu kabzetmek iin geldim" der. melik: "lme hazrlanabilmem iin bana yedi sene msaade et" der. allah teala, azrail'e: "sana, istediin gibi yedi sene msaade ettim de ona" diye vahyeder. azrail aleyhisselam, allah teala'nn vahyettiini ona syler - 163 ve yanndan kp gider. melik kendisi iin kuvvetli bir kale yaplmasn, etrafna yedi hendek kazlmasn ve kaleye tatan duvarlar rlmesini emreder. kaleye demir ve kurundan bir kap yaptrr. kalenin iinde byk bir kk yaptrp, onun iinde oturarak, lmden korunmak ister. kapclarna ve muhafzlarna: "benim yanma asla ve ebediyyen kimseyi sokmayn" diye sk sk tembih eder. yedi sene tamam olduu vakit lm melei yanna girer. melik lm meleini grnce: "nereden geldin? nereden girdin? seni buraya kim soktu?" diye sorar. lm melei ona: "beni buraya evin sahibi soktu" der. bunun zerine melik, btn kapclarn ve muhafzlarn arp onlara: "bunu niin ieri braktnz?" der. kapclar ve hizmetiler, onu grmediklerine ve ieri brakmadklarna, kaplarn da kilitli olup anahtarlarn kendi yanlarnda muhafaza altnda olduuna dair yemin ederler. bunun zerine azrail, melike yle der: - 164 "evin sahibi duvara muhta deildir. onun elilerini ne duvarlar, ne surlar ve ne hendekler men edebilir." melik: "yle ise maksadn nedir ey gelen?" der. azrail: "maksadm ruhunu kabzetmektir" diye cevap verir. melik: "mutlaka ruhumu kabzetmen lazm mdr?" diye sorar. azrail: "evet" diye cevap verir. melik: "ruhumu kabzettiin vakit ben nereye giderim?" diye sorar. azrail: "yapm olduun eve ve kendin i-in hazrlam olduun yere" der. melik: "ben kendim iin ev yapmadm" der. azrail: "evet yaptn" diye cevap verir. melik:

"ev nerededir?" diye sorar. azrail: "alevli cehennem ateinde. o a-te, eli ve btn azalar skp karandr. o ate, imandan yz evirip de hakk'a arka dneni arr. bir de mal ve para biriktirip depoya, kasaya yan arr" der ve melikin ruhunu kabzedip gider. - 165 r sadakann fazileti ve hac yerine gemesi abdullah b. mbarek, hacca giderken, kufe'ye urar. orada bir mezbelede, kadnn birinin kaz yolduunu grr. iine kazn l olduu phesi der ve kadnn yannda durup: "ey kadn! bu hayvan l mdr, yoksa kesilmi midir?" diye sorar. kadn: "ldr. onu ocuklarmla birlikte yemek istiyorum" der. "allah teala ly haram klmtr. sen bu memlekette l eti yiyorsun?" der. kadn: "ey adam! benden uzakla" der. abdullah b. mbarek devaml o-larak kadna, l etinin haram olduunu syler ve zerinde srarla durur. kadn: "benim kk ocuklarm vardr. gn oldu, onlara yedirecek bir ey bulamyorum" der. bunun zerine abdullah b. mbarek kadn orada brakp gider. sonra katrna yiyecek, giyecek ykleyip, kad- 166 mn evine gelir. evin kapsn aldnda, kapy kadn bizzat aar. katr dehleyip kapdan ieri sokar ve kadna: "ite sana yiyecek, giyecek. katr ve stnde ykl olanlar al, senin olsun" der. sonra hac mevsimi geene kadar, orada kalr. ta ki haclar memleketlerine dnnceye kadar. haclar dnmeye baladnda o da onlarla birlikte dner. insanlar gelip kendisini tebrik etmeye balarlar. o insanlara: "ben bu sene hac etmedim" der. ilerinden bir adam: "sbhanellah, biz arafat'a giderken, yiyeceklerimizi sana brakmadk m? sonra onu senden arafat'ta aldk. baka bir adam da: filan yerde bize su iirmedin mi? daha baka birisi, sen bana unu unu satn almadn m?" der. onlara: "ben sizin sylediklerinizden bir ey anlamyorum. ben bu sene hac etmedim" diyorum der. sonra gece olduu vakit uyur. ryasnda birisinin kendisine yle dediini grr: "ey abdullah! allah teala senin - 167 sadakam kabul buyurdu. sana benzer bir melei gnderip, o melek senin yerine haccetti." yine sadakann fazileti ibni abbas'n yle dedii rivayet edilmitir: medine-i mnevvere'de byk bir ktlk ve alk vuku bulur. hazreti osman'a am'dan bir katr yk yiyecek gelir. medine-i mnevvere tacirleri yanna gelip, satn almak isterler. onlara: "bana ne kadar kazandrrsnz" der. onlar: "her on dirheme iki dirhem kazandrrz" derler. "daha fazla ticaret verin" der. "her on dirhemde, drt dirhem kazandrrz." "daha fazla kazandrn" der. "biz medine'nin tccaryz. sana kim fazla kazan verir?" "allah bana her on dirheme, on dirhem kazandrr ve bu yiyecei fakirlere baladm" der. ibni abbas diyor ki: -168 "ryamda peygamber aleyhis-selam' grdm. nurdan yaplm ipekli elbise giymi, gzel bir ata binmi idi. ok acele gidiyordu." kendisine: "ya rasulellah! ben sana ok mtakm" dedim. bunun zerine peygamber aleyhisselam: "ey ibni abbas! osman bir sadaka verdi. allah teala onun sadakasn kabul

buyurdu. onu cennet hurisi ile e-verdi. bizi de dne ard" buyurdu. mua aleyhisselam'a vahyedilen nemli nokta allah teala, musa aleyhis-selam'a gnde 114 bin kelime vah-yeder. o kelimelerin iinde unlar da vard. allah teala buyurdu: "ey musa! dnyada benim iin alanlardan, zahid olan gibi alan olmaz. bana yaklamak isteyenlerden, zerlerine haram kldm eylerden korunan gibi kimse yaklaa-maz. bana ibadet edenlerden, benden korkusundan alayan gibi kimse ibadet edemez." - 16 "ey allah'm! bunlar iin ne hazrladn. bunlar ne ile mkafatlandrrsn?" "ey musa! zahid olanlara cennetimi verdim. onlar cennette istedikleri gibi yaarlar. haramlardan kananlar da, hesapsz olarak cennete sokarm. benim korkumdan alayanlar ise, onlara refik-i a'la'y verdim. onlara kimse ortaklk yapamaz." kt ticaret baz alimler yle diyor. eytan her gn, insanlara dnyay arz ederek: "kendisine zarar verip fayda vermeyen, kendisini kederlendirip, sevindirmeyen eyi kim satn alr" der. dnyaya ak olup, sahip kanlar: "biz satn alrz" derler. eytan: "onun bedeli para, pul deildir. onun bedeli, cennetteki nasibinizdir. nk ben onu, allah'n laneti, gazab, fkesi ve azab olan drt ey karlnda satn aldm. cenneti bunun iin sattm." "biz buna razyz" derler. eytan: - 170 "ben bununla sizden ticaret etmek isterim" der. onlar: "peki olur" derler. bunun zerine, eytan onlara dnyay satar ve sonra: "ne kt bir ticaret" der. allah'n rzasn isteyerek yaplan iteki ihlas hazreti ali (k.v.), harplerinden birinde, dmanlarndan birini yakalayp yere yatrr ve ban kesmek ister. tam bu srada adam, hazreti ali'nin yzne tkrr. bunun zerine hazreti ali, a-damn ban kesmekten vazgeer ve serbest brakr. sebebi sorulunca: "yzme tkrd vakit ona fkelendiim iin, ldrmekten ekindim. nk ben onu, allah rzas iin ldrecektim" diye cevap verir. kevser'in sfat kevser, adn cennetindedir. genilii yz sene, uzunluu bin sene mesafedir. o hazreti muhammed mustafa (s.a.v.)'in kknden arksz olarak a-kar. kevserin drt rkn vardr. rknlerden birinin zerine "ebu bekir, ben tasadduk ve itaat edenler iinim" diye yazlmtr. ikincisinin zerine: "mer, ben ehitler ve salihler iinim" diye yazlmtr. ncsn zerine de: "osman, ben fakirler ve gece gndz itaat edenler iinim" der ki, onlar allah'n has ve veli kullardr. drdncsnn zerinde ise: "ali, ben mcahidler ve allah'n dinine yardm edenler iinim" diye yazlmtr. topra ok iyi kokulu misktendir. bardaklar gkteki yldzlar adedincedir. kenarndaki kubbeler inci ve mercandandr. cuma gn peygamber aleyhisselam'a salat selam getirmenin fazileti hazreti enes (r.a.)'den rivayet e-dilmitir, resul ekrem (s.a.v.) buyuruyor ki: "kim ki, benim zerime cuma gn yz kere salat selam getirirse, allah (c.c.) onun otuz tane dnya, yetmi tane __ 70__ -l l de ahiret ihtiyacm giderir. bana salat selam getirdiinde allah teala bir melei vazifelendirip, sizin birinize hediye getirdii gibi hediye olarak onu bana, kabrime getirir. salat selam getirenin ismini bana bildirir, ben de onun ismini yanmda beyaz bir kadn zerinde tespit ederim, kyamet gn onu mkafatlandrrm." alimlerin fazileti hakknda rivayet edilir ki, kyamet gn mmet-i muhammedin alimlerinden biri getirilip, allah teala'mn huzurunda durdurulur. allah teala cebrail aleyhisselam'a buyurur ki: "ey cebrail! onun elinden tutup, muhammed'e gtr." cebrail onun elinden tutup peygamber aleyhisselam'm yanma gtrr. peygamber aleyhisselam o anda havz- kevser'in yannda olup, insanlara bardaklarla su datr. yanna getirilen alime ise avucu ile su verir. bunu gren insanlar:

"ey allah'n rasul! insanlara - 173 bardaklarla su veriyorsun, buna ise avucunla su verdin" derler. peygamber aleyhisselam: "evet, buna avucumla su iiriyo-run. nk insanlar dnyada ticaretle megul iken, bu ilimle megul idi" buyurur. sonra srat kprsnden gemesi emrolunur. srat kprsnn altnda ona biri yle seslenir: "ey filan! beni kurtar." alim: "sen kimsin?" diye sorar. "ben senin dostlarndanm" der. alim, allah'a niyaz ederek: "ya rab! arkadam bala" der. bunun zerine allah teala onu alimin yanna karr. kt huylu kadn ve komu hakknda rivayet edilir ki: ebu mslim el-holani'ye gzel bir at verilir. adamlarna: "bu at neye yarar?" diye sorar. "allah yolunda savamaya." "hayr" "dmana yetimeye." - 174 "hayr." "allah senden raz olsun. yle ise neye yarar?' diye sorarlar. o da: "adamn, zerine binip kt kadndan ve kt komudan kamasna yarar" der. allah teala'nn kudreti sleyman aleyhisselam, bir gn btn hayvanlar misafir etmesi iin allah teala'mn kendisine izin vermesini istedi. allah (c.c.) sleyman aleyhis-selam'm isteini kabul buyurarak kendisine izin verdi. sleyman aleyhisselam, uzun bir mddet yemek hazrlad. sonra allah teala'dan vaad ettiini ihsan buyurmasn diledi. allah (c.c.) dileini kabul buyurdu. bunun zerine denizden byk bir balk karak sleyman aleyhisselam'n hazrlad yemeklerin hepsini yedi. sonra balk: "ey sleyman! ben doymadm. bana daha yemek ver" dedi. sleyman aleyhisselam: "yanmda baka yiyecek bir ey - 175 kalmad. senin her gn rzkn bunun gibi midir?" diye sordu. balk: "benim her gn rzkm bunun t katdr. fakat allah teala bugn bana f bundan baka rzk vermedi. keke beni misafir etmeseydin. gnmn geri kalan ksmn a geireceim" dedi. ey kardeim! allah teala'nn kudreti ve fazl ihsannn geniliine bak. zira sleyman aleyhisselam, kendisindeki kuvvet, kudret, saltanat ve mlk i ile bir bal doyurmaktan aciz kald. hocalktan talebelie dn imam ibni ceni, imam ebu ali el-farisi'den ilim tahsil etmi, sonra musul'a gidip, orada ders okutmaya balam. bir gn ebu ali ona urar, onu ders okuturken grr. kendisine: "sen kendine alim ss veriyorsun, halbuki sende hibir ey yoktur" der. bunun zerine ibni ceni ders okutmay terk ederek, hocasnn yanna dner ve tam bir mahir alim oluncaya kadar, hocasnn yanndan ayrlmaz. - 176 sabrl olmak ve olgunluk gstermek imam- afii'nin talebesi rebi el-cizyi, bir gn msr sokaklarndan birinden geerken, zerine bir leen dolusu kl dklr. hemen bindii hayvandan inip, elbisesinden kl silkip temizler. kendisine yle denir: "onlar men etmez misin?" "atee mstahak olan kimse, e-er kl ile cezalanrsa, onun fkelenip kzmaya hakk yoktur" der. kendini beenme bir gn mukatil b. sleyman, o-turduu yerde kendini beenip bbrlenerek insanlara: "ar'tan baka bana her eyden sorunuz" der. adamn biri, kendisine yle der: "adem aleyhisselam haccettii vakit, bam kim tra etti?" "baka birisi de: "karncann barsaklar n ks- 177 mnda mdr yoksa arka ksmnda mdr?" diye sorar. bu sorular karsnda ne yapacan bilemeyen mukatil yle der:

"bu sizin bilginizden kma bir soru deildir. fakat ben kendimi beenip bbrlendiim iin, bunlarla ibtila olundum." hilm ve cmertlik kadnn biri kays b. sa'd b. ubade'ye gelip der ki: "evimin haereleri, toprak zerinde geziyorlar. yani evimde, farelerin bile yiyecekleri bir ey kalmad. kays ona yle cevap verir: "onlar brak, siyah ylann toprak zerinde yrd gibi, yrsnler. byle syledikten sonra, kadna, evini dolduracak kadar hububat ve yiyecek gnderir." cafer-i sadk'n, olu musa kazm'a vasiyeti "ey olum! allah'n verdiine raz olan, zengin olur. ondan gzn evi- 178 rip, insanlarn ellerinde bulunanlara bakan kimse fakir olur. allah'n rzk taksimatna raz olmayan, allah' hkm vermesinde ittiham etmi olur. insanlarn ayplarm aklayan kimsenin evinin a-yplar aa kar. yol kesen ekyann klcn eken, onunla ldrlr. din kardeine kuyu kazan, kazd kuyuya kendisi der. pespaye kimselerle oturan hakir, bilgin ve iyi kimselerle oturan, vakarl ve muhterem olur. kt yerlere giren iftiraya urar. kendi kusurunu kk gren bakasnn kusurunu byk grr. dua etmenin incelikleri musa aleyhisselam adamn birini, ihtiyacnn giderilmesi iin allah'a dua ve niyazda bulunurken grr. bunun zerine musa aleyhisselam yle niyazda bulunur: "ey rabbim! eer bunun ihtiyacnn giderilmesi benim elimde olsayd, ben onun ihtiyacn giderirdim. allah teala, musa aleyhisselam'a vahyederek buyurur ki: "ey musa! onun koyunlar vardr. onun kalbi koyunlarnn yannda- 17 dr. ben, kalbi benden bakasnn yannda olduu halde dua eden kulumun duasn kabul etmem." musa aleyhisselam, adama bunu bildirir. adam kalbini koyunlarndan evirip, allah teala'ya ynelir. allah teala da duasn kabul buyurup, hacetini giderir. znnun- msri'nin tevbesi znnun- msri'ye: 'tevbe etmenin sebebi nedir?" denildiinde, yle cevap verdi: "size bamdan geen bir kssay anlataym." baz kylere gitmek iin msr'dan yola ktm. yolda bir sahrada uyudum. uyandmda bir de baktm ki, yanmda yuvasndan den kr bir ku bulunuyor. yer yarlp iinden iki kap kt. kaplardan biri altndan, dieri ise gmtendi. kaplardan birinde susam tohumu vard. dierinde ise su. ku susamdan yedi, sudan da iti. bunu byle grnce allah'a tevbe ettim ve ona ibadat - 180 taatte bulunmaya karar verdim. allah da benim tevbemi kabul buyurdu. mslmann, mslman kardei zerinde bulunan otuz hakk et-terb el-istihani adndaki kitabn kaza'il-havayic babnda hazreti ali (k.v.)'den rivayet edilerek zikredilmitir. hazreti ali diyor ki, resul ekrem (s.a.v.) yle buyurmutur: "mslmanm mslman kardei zerinde otuz hakk vardr. o haklar yerine getirmedike veyahut balanma-dka, onun iin kurtulu yoktur: 1. mslman kardeinin kusurunu balar, suunu affeder. 2. alayana merhamet eder, 3. avretini rter, 4. hatasn grmez, 5. zrn kabul eder, 6. kaybettiini bulduunda ona verir, 7. devaml olarak ona nasihat eder, - 181 8. hayvanlarn muhafaza eder, . zimmetine riayet eder, 10. hastasn ziyaret eder,

11. cenazesinde bulunur, 12. davetine icabet eder, 13. hediyesini kabul eder, 14. birbirini ziyaret etmekte o-nunla msavi olur, 15. verdii nimete kreder, 16. ona yardmda kusur etmez, 17. ona hrmet etmekte kusur etmez, 18. ihtiyacn giderir, 1. efaat isteini kabul eder, 20. maksadn boa karmaz, 21. aksrnca: "yerhamkellah" (allah sana rahmet etsin) der. 22. kaybettiini kendisine gsterir, 23. selam verdii zaman selamn iade eder. 24. ona gzel sz syler, 25. ona vereceini ayrp karr, 26. yapm olduu taksimi tasdik eder, 27. zalim olana, zulmn red- 182 detmek suretiyle yardm eder, 28. mazlum olana da, onu kurtarmakla yardm eder, 2. mazlum olana iyilik edip, hakkna tecavz etmez. ona kt sz syleyip rezil etmez. kendisi iin istedii iyilii o-nun iin de ister, kendisi iin istemedii ktl onun iin de istemez. bunlardan birini terkettiinde, kyamet gn din kardei onu kendisinden ister. ebu bekir sddk'n ryasnda grdkleri ebu bekir sddk acaip bir rya grp, uykusunda alamaya balar. yle alar ki, evin dndan duyulur. bu srada mer b. hattab (r. a.) oradan geer. alama sesini duyunca, kapy alar. ebu bekir sddk uykusundan uyanp, kapya koar, gzlerinden yalar akt halde kapy aar. hazreti mer onu grr ve kendisine: - 183 "bu alamak nedir?" diye sorar. ebu bekir: "sahabileri buraya topla ki, sana anlataym" der. bunun zerine hazreti mer btn sahabileri oraya toplar. ebu bekir (r. a.) yle anlatr: "ryamda kyametin koptuunu grdm. bir takm insanlar, parlayan yldzlar gibi minberlerin zerinde buldum. melee: "bunlar kimdir?" diye sordum. melek: "onlar peygamberlerdir. hazreti muhammed mustafa (s.a.v.)'i bekliyorlar" dedi. ben: "muhammed (s.a.v.) nerededir? beni onun yanna gtr. ben onun hizmetisi ve sahabilerinden ebu bekir'im" dedim. melek beni onun yanna gtrd. onu ar'n altnda, sarn nne koymu, sa elini ar'a uzatm, sol elini uzatp cehennemin kaplarn kapam bir halde grdm. o, bu haliyle yle niyazda bulunuyordu: "ey allah'm! mmetimi bala. ey allah'm! mmetimi bala. onlarn iinde alimler, salihler, haclar, umre ya- 184 panlar, gaziler, mcahidler vardr." byle niyazda bulunurken, gaipten yle bir nida geldi: "ey muhammed! sen itaat eden taifeyi zikrediyorsun. dier taifeyi anmyorsun. zalimleri, arap ienleri, zina yapanlar, faiz yiyenleri, bunlar da zikret. bunun zerine peygamber aleyhisselam yle niyazda bulundu: "ey allah'm! onlar senin buyurduun gibidirler. fakat, onlardan hibiri sana ortak komamtr, puta tapmam-tr, sana ocuk isnad etmemitir. tevhidi brakmamtr. ey allah'm! onlar hakkndaki efaatimi da kabul buyur. onlara olan merhametimi de kendilerine ulatr, diye yalvard. ben, kendisine ok acdm iin: "ya muhammed! kendine ac" dedim. o: "ya ebu bekir! mmetime efaate etmek iin, rabbime niyazda bulundum. rabbim de kabul buyurdu" dedi. hazreti peygamber'e:

"hepsine mi, yoksa bazsna m?" diye sordum. tam o anda sen kapy alp - 185 beni uyandrdn ve cevap almaya vakit brakmadn, ey hattab olu mer: hazreti ebu bekir, hazreti -mer'e byle syledii anda bir de duydular ki, gaipten bir ses kere: "hepsine ya ebu bekir" diye sesleniyor. her ikisi de "elhamd lillah" diyerek krettiler. ahiret gnnn ahvalini dnmek ibrahim b. edhem'e, bizimle mescidde otursan da, senden bir eyler rensek" denir. o da der ki: "ben drt eyle megulm. eer onlarla megul olmasaydm, sizinle otururdum. kendisine, o drt eyin ne olduu sorulunca, yle sralar: 1. ben, allah teala'nn, ademo-ullarndan sz ald zaman hatrladm. allah (c.c.): "unlar cennetliktir, ben -nemsemem. unlar da cehennemliktir, ben ehemmiyet vermem" buyurdu. ben hangi taifeden olduumu bilmiyorum, onu dnyorum. - 186 2. dnyorum ki, allah teala ocuu annesinin karnnda yaratmasn murad edip, hkm verdii ve ona ruh verdii zaman, onunla grevli olan melek: "ey rabbim! bu aki midir, yoksa said mi?" der. ben, hangisinden olduunu bilmiyorum. 3. dnyorum ki, azrail ruhu kabzetmek iin indii vakit "selamete erenlerle beraberdir." yahut "kafirlerle beraberdir" derler. benim iin nasl syleneceini bilmiyorum. 4. ben, allah teala'nn: "bir zmre cennettedir, bir zmre cehennemdedir" mealindeki ayeti kerimesini dnyorum. bu iki zmreden hangisinden olacam bilmiyorum. sincapla ilgili hikayeler sincap fareyi kovalar. fare kap bir aaca kar. sincap farenin peini brakmaz. ta ki fare,binmi olduu daln ucuna varr. kaacak yer kalmaynca yapraa iner ve onun bir tarafn azna alarak, kendisini asar. sincap ona var- 187 maya bir yol bulamaz. eini arr, ei aacn altna geldiinde, sincap farenin srp asld yapra boynundan keser. fare yere der. fareyi sincabn ei alr. kendisi de aa iner ve fareyi alp, beraberce yerlerine giderler. bu i, sincabn ok zeki ve idrak sahibi olduuna delalet eder. adamn biri sincabn yavrusunu avlayp bir kafese hapseder. annesi gelip yavrusunu grr ve dnp gider. sonra aznda bir dinar ile gelip, adamn nne atar. bununla, yavrusunun braklmasn ister. adam yavrusunu brakmaz. sincap bunu be kere yapar. adam yine yavrusunu brakmaz. gidip bir mddet sonra aznda bir eski bezle gelir. bununla, sanki adama, baka kazanacak bir eyi olmadn iaret eder gibi olur. fakat adam ona hi aldr etmez. adamn bu halini gren sincap dinarlarn yanna gidip, iinden bir tane alp gider. adam sincabn, yavrusunun serbest braklmasndan midini kestii iin dinarlarn hepsini almasndan korkar ve sincabn yavrusunu hemen serbest brakr. bunun ze- 188 rine sincap da alm olduu bir dinar gtrp, dierlerinin yanna koyar ve yavrusunun arkasndan sratle gider. bir kuun adama verdii ders beyhaki malik b. dinar'dan rivayet edilmitir. diyor ki: bir adam ku yakalamak iin bir a kurar ve pusuda bekler. ku yanna gelir. adam grnce, ona: "bana ne oluyor ki, seni toprakta kaybolmu gibi gryorum" der. adam: "mtevaz olduum iin byle-yimdir" der. "niin byle bklmsn?" "uzun uzun ibadet etmekten." "yanndaki, bu tane nedir?" "orulular iin hazrladm." "onu bana ikram eder misin?" "evet" ederim. adam taneyi kuun nne atar. ku taneyi almak istediinde a boynuna dp kuu yakalar. bunun zerine ku yle der: "eer ibadet edenler senin yaptn gibi yapyorlarsa, bugnk ibadetlerden hayr yoktur." - 18 -

muhafaza edilmesi gereken baz hasletler ibni ebi dnya, vehb b. mneb-bih'ten rivayet ediyor, diyor ki: israiloullarmdan iki adam vard ki, ok ibadet etmelerinden, su zerinde yrmeye kadar ykselirler. onlar bir gn su zerinde yrrlerken, birde grrler ki, havada bir adama uuyor. ona: "ey allah'n kulu! bu dereceye, bu makama ne ile ulatn?" derler. adam: "dnyadan az bir eyle. yle ki: nefsimi ehevi isteklerden kestim. bana gerekmeyen eyleri konumaktan dilimi men ettim. emrolunduum hususa rabet ettim. sukutu benimsedim. allah zerine yemin ettiimde, allah yeminimi bana bozdurmad. kendisinden bir ey istediinde, allah onu bana verdi" der. cimri ile alay edilmesi cimrilerden biri ibrik ve tabaklar - 10 alr. satcya: "zerlerine yaz" der. satc: "zerlerine ne yazmam istiyorsun?" diye sorar. eraf ve kibar zevattan bazlar orada bulunuyormu. biri byle der: "ibriin zerine: "kim ondan ierse o benden deildir" yaz. tabaklarn zerine ise: "ondan kim yemezse, o bendendir" diye yaz. satc: "evet, yle yazalm. allah senden raz olsun" der. gzel hasletlere sahip olmak hakknda ksmdr: baz alimler diyorlar ki, sabr on 1. midenin isteklerine sabretmektir ki, ona kanaat denir. bunun zdd oburluktur. 2. cinsi mnasebet organnn isteine sabretmektir ki, buna iffet denir, zdd ehvetperest-liktir. 3. gnah ilerine sabretmektir ki, buna gerekten sabr denir. bunun zdd ise gnah _idi_ s j. deryasna dalmaktr. 4. zenginlie sabretmektir. bunun zdd ise, zenginlie sevinip bbrlenmektir. 5. savamak annda sabretmek. buna cesurluk denir. bunun zdd korkaklktr. 6. fkeli halde iken sabretmek. buna hilm denir. bunun zdd ise ahmaklktr. 7. musibetler annda sabretmek. buna gnl genilii denir. zddna ise gnl darl ad verilir. 8. srr muhafaza etmeye sabretmek. buna gizlilik denir, zddna ise fa etmek denir. . fazla yemek yemee sabretmek. buna zhd, zddna ise hrs denir. 10. en iyisi ilerde sabretmektir ki, buna teenni, bunun zddna ise hafiflik ve acele etmek denir. - 12 hediye kabul etmek feth el-musuli'den rivayet edilmitir ki; kendisine bir kese iinde elli dinar para hediye gelir. bunun zerine yle der: resul ekrem (s.a.v.) buyurmutur ki: "kime, istemeden rzk gelir de, onu reddederse, allah' reddetmi gibidir." bu hadisi rivayet eder, sonra keseyi ap iindeki paray alr, keseyi sahibine gnderir. tevbe edilirse kabul edilecei hakknda srailoullarmdan bir adam yirmi sene allah'a ibadet eder. sonra yirmi sene isyan eder. sonra aynaya bakp, sakalnda beyazlk grnce, bu hal kendisine ar gelip, yle niyazda bulunur: "ey allah'm! sana yirmi sene i-badet ettim, yirmi sene de isyan ettim. eer tevbe edersem tevbemi kabul buyurur musun?" - 13 evinin bir kesinden kendisine grmedii birinin yle seslendiini iitir: "bize gelirsen, biz de sana geliriz. bizi terk edersen biz de seni terk ederiz. bize isyan edersen, sana mhlet veririz. tevbe edip bize rcu edersen, seni kabul ederiz." kim iini allah'a havale ederse allah ona kafidir musa aleyhisselam bir gn koyunlar ile, iinde ok kurt bulunan bir vadiye

varr. ok yorulmutur. dnp duruyordu. eer koyunlar korumakla megul olsa, ok yorgun olup uykusu geldii iin buna gc ve takati yetmeyecekti. byle dnce iinde bulunurken, ge doru ynelip allah'a yle niyazda bulunur: "ey allah'm! senin ilmin her eyi ihata etmitir. takdir buyurup irade ettiin her ey hemen olur." byle niyazda bulunduktan sonra yatp uyur. uyand vakit bir kurdun sopay boynuna koyup koyunlar gttn bakasndan koruduunu grr. - 14 musa aleyhisselam bu duruma taaccp eder. bunun zerine allah teala yle vahyeder: "ya musa! benim istediim gibi sen benim ol. ben de senin istediin gibi senin olurum." alacaklnn hapsedilmesi ve borlunun serbest braklmas iki adam bor yznden mahiki'nin yannda mahkemeleirler. biri dierine borlu olduunu itiraf eder. mahiki borluya borcunu demesini emreder. borlu: "allah teala emirimizden raz olsun, ben oluk ocuumun nafakasn zor kazanan bir adamm. altm yerden ayrlamyorum. her ne zaman para biriktirip borcumu demek iin onu ararsam bulamyorum. nk o, ikiye dkn bir adamdr. arkadalaryla ve bakalaryla iki imeye dalmtr" der. bunun zerine emir alacakl olan adamn hapsedilmesini emreder. ta ki - 15 borlu onun nerede olduunu bilip, aramasn. alacakl hapishanede seksen gn kalr. borlu peyderpey borcunu demek zere yanna gelir, kendisine para verir. son bir dinar borcu kaldnda, alacakl emir'e haber gnderip: "bana bir dinardan baka borcu kalmamtr. eer mnasip grrseniz, beni serbest braknz" diye rica eder. fakat emir: "hayr olmaz. allah'a yemin ederim ki, hakkm tam alncaya kadar orada kalacaksn" der. duann kabul olunduu vakitler bir gn ve gecede doksan vakit vardr ki, o vakitlerde dua kabul olunur. o doksan vakitten bazlar unlardr: ezan okunurken, kamet edilirken, tuvaletten kldktan sonra, abdest alndktan sonra, eve, camiye girildikten sonra, her ikisinden kldktan sonra, amin denildiinde, fatiha okunduunda, "semiallah li men hamideh" denildiin- 16 de, rukudan, secdeden kalkldnda, teehhd iin oturulduunda, mescid-i haram, mescid-i aksa, medine'deki mescid-i nebevi'de, leden nce, zeval vakti, akam ile yats aras. kur'an- kerim hatmedildiinde, tavafta, imam minberde oturduunda, kadir gecesi, cuma gecesi ve bu gecelerin gnlerinde, seher vaktinde, gecenin son te birinde... dua kabul olunur. baz alimler diyorlar ki: duann kabul olmamasnn sebepler on tanedir: 1. allah teala'nn hukukunu eda etmemek (emirlerini yerine getirmemek, yasaklarndan kanmamak), 2. resul ekrem (s.a.v.)'in snnetini terk etmek, 3. kur'an- kerim'le amel etmemek, 4. nimetlere kretmemek, 5. eytann emrine ve nehyine muvafakat etmek, 6. cennete girmeye vesile olacak olanlar yapmamak, 7. cehenneme girmeyi icap etti- 17 recek hususlar ilemek, 8. lme hazrlanmamak, . insanlarn ayplar ile megul olmak, 10. lmden ibret almamak. hapisten kurtulmak iin okunan dua krallardan biri, bir adama fkelenerek, on-u hapse atar. yemek ve su verilmesini de yasak eder. hapishanenin kamaya uygun bir yeri de yokmu. fakat gn sonra kral hayretler iinde kalr. zira adamn ocuundan, babasnn hapishaneden ktn ve salk durumunun iyi olduunu haber alr. bunun zerine kral,

adamn derhal yanna getirilmesini emreder. adam yanna geldiinde, kendisine der ki: "seni hapishaneden kim kard ve bu skntdan kim kurtard?" adam, kraln bu sorularn yle cevaplandrd: 'tapm olduum dua beni bunlardan kurtard." - 18 "o dua nasl bir duadr?" adam: "okuduum dua u duadr: "allahmme inni es'elke ya latyf ya latyf ya latyf ya men vesia lutfhu ehles semavati vel erdi es'elkellahmme en teltufe bi lutfikel hafiyyillezi iza letufte bihi bi ehadin min badike kefa fe inneke klte ve kavlke hakkun allah latyf n bi badihi yerzuku men yea ve hvel kaviyyl aziz" bunu duyan kral adam serbest brakp ona ihsanda bulundu. ibretli hikayeler yoksullardan biri, rum lkesine gider. orada grd gzel bir kza ak olup, onunla evlenmek ister. kzn babas, o hristiyan olmadka, kzn vermeye, rza gstermez. adam hristiyan olacam syler. kendisine bir papaz getirilir ve hristiyan olur. bundan sonra kz kp, yanna gelir ve yzne tkrerek: "yazklar olsun sana, bir saatlik zevk iin hak olan dini terk ettin. ben - 1 ebedi nimet iin batl olan dini nasl terketmeyeyim?" der ve kelime-i ehadet getirip, mslman olur. mlk (tebarake) suresi'nin fazileti sahibl firdevs, resul ekrem (s.a.v.)'in yle buyurduunu rivayet ediyor: "ben allah teala'nn kitabnda otuz ayet olan bir sure grdm ki, kim onu yatacak olduu vakit okursa, ona otuz sevap yazlr, kendisinden otuz gnah silinir, otuz derece yksee kaldrlr, allah teala ona meleklerden birini gnderip kanatlarn zerine gerer ve onu, uyanncaya kadar her eyden korur. kabirde, kendisini okuyan mdafaa eder. o sre mlk (tebarake) sresidir. cebrail aleyhisselam'n peygamber efendimiz'e rettii ila resul ekrem (s.a.v.)'in yle buyurduu rivayet edilir: - 200 "cebrail aleyhisselam bana yle bir ila retti ki, o varken, ne baka bir ilaca muhta olurum, ne de doktora." ebu bekir, mer, osman ve ali (r.anhm) sordular: "o ila nedir, ey allah'n rasul! bizim ona ihtiyacmz vardr" derler. peygamberimiz buyuruyor: "yamur suyundan bir miktar a-lmr. zerine fatiha suresi, ihlas suresi, kul euz bi rabbil felak, kul euz bi rabbin nas sureleri, ayet'el-krsi okunur. bunlarn her biri yetmi kere suya okunup, akam, sabah yedi gn o sudan iilmelidir. beni hak peygamber olarak gnderen allah'a yemin ederim, cebrail bana dedi ki: "bu sudan kim ierse, allah teala onun vcudundan her trl hastal giderir, onu btn hastalk ve sanclarndan kurtarr. kim o sudan karsna iirip onunla cima ederse, allah'n izniyle hamile kalr. gz arsn, sihri giderir. balgam keser, gs ve di arlarm ve ok yemek yemekten meydana gelen a-rl, susuzluu, idrar tutukluunu giderir. o kimse kan aldrmaya muhta olmaz. bunun faydalar saymakla bitmez. - 201 allah teala'dan baka kimse de bilmez." faydal baz dualar rivayet edilir ki, adamn biri peygamber aleyhisselam'm yanna gelip, malnn azlndan ikayet eder. bunun zerine peygamber aleyhisselan adama yle buyurur: "sabah namaz ile gne doumu arasnda yz kere: "sbhanellahi ve bi hamdihi sbhanellahil azymi estafirullah" syle, istediin kadar dnya malna sahip olursun." cuma namazndan sonra kim: "ya aniyy ya hamid mbdi ya myd ya rahym vedud ikfini bi halalike haramike ve anini bi fadlike ammen sivak" derse, allah teala borcunu demesini ona myesser klar ve hibir kimseye muhta klmaz. bazlar der ki: "eer bunlara her farz namazndan sonra devam ederse, allah teala onu zengin klp kimseye muhta etmez."

hadis-i erifte varid olmutur ki, __o__ j\j ya ya an bir kimse mahzun ve mkedder olup da: "allahmme inni abdke vebn abdike vebn emetike, nasyeti bi yedike mad, fiyye hukmke adln, fiyye kadake, es'elke bismin hve leke semmeyte bihi nefseke ev enzeltehu fi kitabin min ktbike ev allemtehu ehaden min halkke veste'serte bihi fi lnil aybi ndeke en tec'alel kur'anel azyme rebia kalbi ve nura besari ve cilae huzni ve zehabe hemni ve ammi" diye okursa, allah teala onun gam ve kederini giderir, yerine srr ve ferahlk ihsan eder." resul ekrem (s.a.v.)'den rivayet edilmitir, buyuruyor ki: "kim ki cuma gecesi on kere: "allahmme ya dainel fadli alel beriyyeh, ya bastel yedeyni bil atyyeh, ya sahibel mevahibis seniyyeh, salli ala nuhammedin hayril beriyyeh, vafirli ya zel ula fi hazihil aiyyeh" diye okursa, allah teala ona yz binlerce sevap verip, yz binlerce gnahn balar, yz binlerce - 203 yksek dereceye ulatrr ve kyamet gn ibrahim aleyhisselam'm yannda bulunup izdiham meydana getirir." yine peygamber aleyhisselam'dan rivayet edilmitir, buyuruyorlar ki: "kim ki, cuma namazndan sonra yz kere "kul hvellah ehad" suresini okuyup, yz kere peygambere salat selam getirir ve sonra yetmi kere: "allahmmekfini bi halalike an haramike ve anini bi fadlike ammen sivak" diye okursa, zerinden iki cuma gemeden allah (c.c.) onu zengin klar." bir rivayette ise: "allah teala onun otuz dnya ihtiyac ve yetmi ahiret ihtiyac olmak zere yz ihtiyacn giderir" buyurulmutur. kim cuma namazndan sonra yz kere: "sbhanellahil azymi ve bi hamdih" derse, allah teala onun ve ana-babasnm yzbinlerce gnahm balar." hadiste varid olmutur: - 204 "kim ki mrnn uzun olmasn, dmanna galebe almasn, rzknn geni olmasn ve kt lmden korunmasn isterse, sabah akam u duay okusun: "sbhanellahi mifel mizani ve mntehel ilmi ve meblear rda ve zinetel ari vel hamd lillahi mipel mizani ve mntehel ilmi ve meblear rda ve zinetel ari ve la ilahe illellah mipel mizani ve mntehel ilmi ve meblear rda ve zinetel ari vallah ekberu mil'el mizani ve mntehel ilmi ve meblear rda ve zinetel ar." "kim ki, anszn lmden kurtulmak, rzk geni ve ok olmak, cehennemden azad olmak ve imann korumak isterse, drt rekat namaz klar. her rekatnda fatiha ve bir sure okur. kur'an o-kunmasnn akabinde yz kere, rkuda yz kere, rkudan kalktnda ve iki secde arasnda yirmi kere "estafurullah" der, sonra "ettehyyat" ve dier dualar okuyup selam verir." - 205 senenin sonunda yaplacak dua hakkndadr; senenin son ay olan zilhicce a-ynda aadaki duay yedi kere kim o-kursa, allah teala onun gemi btn gnahlarn mafiret eder, eytan da: "eyvah! bir saat iinde btn gemi gnahlar yok oldu" der. dua udur: "allahmme ma amilt min amelin fi hazihis seneti mimma ne-heyteni ah ve len terdahu ve ne-sithu ve lern tensehu ve halimte anni ba'de kudratike ala ukubeti ve deavteni ilet tevbeti ba'de ceraeti aleyke fafir li ya gafur!" bir rivayette yle varid olmutur:

zilhicce'nin son gnnde zevalden nce kim drt rekat namaz klarsa, her rekatnda yedi kere fatiha ve ihlas suresi ile kevser suresini on kere okur, sonra selam verir ve: "la ilahe illellah vahdehu la erike leh lehl mlk ve lehl hamd yuhyi ve ymit ve hve - 206 hayyn la yemut bi yedihil hayr ve hve ala klli ey'in kadir" der ve sonra 360 kere: "estafirullahel azymellezi la ilahe illa hvel hayyel kayyume ve etub ileyhi min cemi znubi ve seyyiati a'mali" der ve sonra on iki kere peygamber aleyhisselam'a salat selam getirir, sonra yz kere "allahmmafirli" der, sonra secdeye varp yedi kere "ya rabbi" derse, gkten ona bir melek nida ederek yle der: "mjdeler olsun. allah teala bu sene ilemi olduun gnahlar balad." ylbanda yaplacak dua; mslmanlarn ylbas olan muharrem aynn ilk gnnde u dua yaplr: "allahmme entel ebediyyl kadiml hayyl kayyuml keriml hannanl mennan ve hazihi senetn cedidetn es'elke fihel ismete mines eytanir racimi ve evliyaihi vel avne ala hazihin nefsil emmarati bis sui vel istifari bi ma - 207 ykarribni ileyke ya zelcelali vel ikram" bir rivayette yle varid olmutur: "kimi ki muharrem'in ilk gnnde iki rekat namaz klp, her rekatnda fatiha'dan sonra kere ihlas, 100 kere de; "ellezine kale lehmn nas innen nase kad cemeu lekm fahevhm fe zadehm imanen ve kalu hasbnellah ve n'mel vekil" ayeti celilesini okuyup sonra: "ya kafiye tnusa fir'avne ve ya kafiye muhammedinil ahzabe ikfini ma ehemmeni" diye yz defa okursa allah teala onun btn sene iindeki gam ve kederini giderir. kim ki, bunu herhangi mhim bir i iin yaparsa, allah teala onun iin de kendisini muvaffak klar." "bir cimrinin veyahut zalim bir sultann veya edepsiz bir borlunun katnda iin olduu vakit u duay oku, onlardan sana hibir ktlk gelmez: "allahmme entel azizl kebiru ve ene abdkez zelild - 208 daifllezi la havle ve la kuvvete illa bike allahmme sehhrli flanen kena sehharte fir'avne li musa ve leyyin li kalbehu kema leyyentel hadide li davude fe innehu la yentku illa bi iznike nasiyethu fi kabdatike ve kalbhu fi yedike celle senake ya erhamer rahinin" mukatil b. sleyman'dan rivayet edilmitir diyor ki: "kim, sabah namazm vaktinde klar, sonra aadaki duay iki yz defa okuyup duas kabul olmazsa, o kimse mukatil'e lanet etsin. dua udur: "allahmme ya hayy ya kayyum ya ferd ya vitru ya samed ya senede menistenede ileyhi ya men lem yelid ve lem yuled ve lem yekun lehu kfven ehad." mukatil diyor ki: baka bir nshada imam- afii'nin u szn grdm: "bismillahirrahmanirrahym ve la havle ve la kuvvete illa billahil aliyyil azym ya daim ya ferd ya vitru ya ehad ya samed ya hayy ya kayyum" deyip sonra secde ederek - 20 hacetini isterse istedii kendisine verilir." baz alimler, bunun sonunda: "ya zel celali vel ikrami salli ala muhammedin ve alihi" der, sonra istediini ister" diyorlar. baka bir nshada da yle grdm. yz kere: "bismillahirrahmanirrahym ma aellah kane la havle ve la kuvvete illa billahil aliyyil azym ya kadim ya vefiyy ya hafiyy ya kaim ya daim ya ferd ya vitru ya samed ya hayy ya kayyum bi rahmetike esteys" diye okur. bir nshada ise "bunu gn okur" diye kaydedilmitir. atein yakmad l rivayet edilir ki, marib'de byk zatlardan birine sorulur, denir ki: "bir adam ben-i kenane'de ldrp atee attlar. ate onu yakmad." byk zat yle cevap verir: "ihtimal ki, kere hac yapmtr." - 210 -

"evet" diye cevap verirler. o zat: "peygamber aleyhisselam'm: "kim bir kere hac ederse, farzn eda etmi olur. kim iki kere hac ederse, rabbine bor vermi olur. kere hac eden ise, allah teala onun tyn ve derisini atee haram klar" hadisi erifinin doru ve gerek olduuna delalet e-der" demitir. islam'n erefi rivayet edilir ki, ibrahim el-acuri, kiremit ocanda atei idi. bir yahudiye borcu olur. yahudi gelip, alacan ister. ibrahim yahudi'ye: "mslman ol, cehenneme girmezsin" der. yahudi: "ben ve sen mutlaka cehenneme gireriz. nk siz kitabnzda: "iinizden hibiri istisna edilmemek zere mutlaka cehenneme varacaktr. bu rabbinin katnda kesinlemi bir hkmdr." (meryem suresi, ayet: 71) mealindeki ayeti kerimeyi okuyorsunuz. eer benim mslman olmam istiyorsan, bana bir ey gster ki, onunla islam'n __011__ jl jl erefini bileyim" der. ibrahim: "cbbeni ver" der. yahudi'nin cbbesini alr ve kendi cbbesi ile bir arada sarp, atein iine atar. ibrahim iyi yanmas iin atei kartrr. bir saat sonra ibrahim atein yanna gelip iki cbbeyi ateten karr. bir de bakarlar ki, yahudi'nin cbbesi yanm, fakat ibrahim'in cbbesi yanmam. bu hadiseden sonra ibrahim yahudi'ye: "seninle benim cehenneme girmemiz, ite bunlar gibi ve byle olur" der. allah teala'ya iyi tevekkl etmek ve o'nun kaderine raz olmak biri arka, dieri garba olmak -zere gkten iki melek yeryzne iner. sonra geri dndklerinde, gkte buluurlar. meleklerden biri dierine: "nerede idin?" diye sorar. "douda idim. allah teala beni oraya gnderdi. orada bir adamn hazinesini yere gmdm." dieri de yle der: __10__ t jlq "beni de rabbim batda bulunan bir adamn hazinesini alp evine koymam iin batya gnderdi. nk o adamn hi paras yoktu" der. bu iki melein konumasn cennet bekisi olan rdvan iitir ve onlara yle der: "benim hikayem sizinkinden daha acaiptir. yle ki: rabbim bana o fakir ve o hazine sahibi iin cennette birer kk ina etmemi emretti." iki melek: "ey rabbimiz! bize, hazine sahibi ile fakire ikram ve ihsan ettiin kerameti gster" diye niyazda bulunurlar. allah teala onlara yle buyurur: "hazine sahibi, hazinesi yere gmlp kaybolduu zaman: "beni kendi kaderine raz klan allah'a hamd senalar olsun" der. fakir ise, kendisine verilen hazineye sevinmez ve: "hazinesinde, beni kendisinden bakasna muhta klmayacak her eyi bulunan allah'a hamd olsun" der. - 213 rmcein zerine a rd kiiler denilir ki, rmcek drt kiinin zerine a rd. bunlardan biri peygamberimiz (s.a.v.)'dir. hazreti ebu bekir ile birlikte maarada iken, maarann kapsn rd. ikincisi, abdullah b. enis zerine rd. peygamberimiz onu, bir kafiri ldrp ban getirmesi iin gndermiti. kafiri ldrp ban alarak dnp gelirken peini takip ettiler. abdullah onlardan kurtulmak iin bir maaraya girdi. rmcek de gelip maarann azm rd. ncs de zeynelabidin b. hseyin plak olarak asld zaman onun zerini rd. drdncs ise davud aleyhisselam' talut takip ederken rd. allah'n yarattklarna efkat etmek musa aleyhisselam allah te-- 214 ala'ya niyaz ederek: 'ta rabbi! bana hayr tavsiye et" der. allah teala: 'ta musa! benim mahlukatma efkatli ol" buyurur. musa (a.s.): "peki olurum" der.

allah teala, meleklere musa aleyhisselam'm efkatini gstermek iin, mikail'i kk bir sere kuu suretinde, cebrail'i de ahin suretinde gnderir. ahin sereyi kovalar. sere kuu gelip musa aleyhisselam'a snr ve: "beni ahinden kurtar" der. musa aleyhisselam: "peki kurtarrm" der. ahin gelip musa aleyhisselam'a: 'ta musa! benden bir ku kat. ben an" der. musa aleyhisselam: "ben senin aln kendi etimle gideririm." "ben senin ancak baldrnn etinden yerim." "peki." "i"hayr, ben senin pazularmn e-tinden yemek istiyorum." "peki, buyur." "hayr, ben senin gzlerinin etinden yemek istiyorum." - 215 "pekala buyur." bunun zerine cebrail aleyhis-selam: "allah sana ok hayr versin ey allah'n peygamberi! ben cebrail'im, ku ise mikail'dir. allah teala ikimizi, senin efkatini meleklere gstermek iin gnderdi. bu, onlarn: "biz seni hamdinle tebih ve noksanlklardan tenzih etmekte olduumuz halde orda da fesat karacak ve kan dkecek kimse mi yaratacaksn?" (bakara suresi, ayet:30) szlerine cevap olur. byk konuan biri denir ki, adamn biri, krs zerinden hitap ederek: "bana ar'tan baka istediinizi sorun" der. bunu iiten hseyin b. ali (r.a.): "efendim, sakalnn ty tek midir ift midir?" diye sorar. adam arp kalarak cevap veremez. sonra: "ey resulllah'm kerimesinin olu! sen bana syle" der. hseyin: - 216 "ifttir. nk cenab hak kur'an- kerim'de "biz her eyi ift yarattk" buyuruyor" diye cevap verir. insanlarn en efdali kimmi? baz alimlere "insanlarn en efdali kimdir?" diye sorulur: "kamil akl sahibi olan" diye cevap verirler. "eer kamil akl sahibi yoksa?" "gzel terbiye sahibi olan." "eer gzel terbiye sahibi kimse yoksa?" "uzun susmasn bilen." "uzun susmasn bilen kimse yoksa?" "kendisiyle istiare edecek olduu halde salih bir arkadaa sahip olan." "salih bir arkada olan kimse yoksa?" "hemen len." bunun iindir ki, insanlar ksmdr denilmitir. tam adam, o akll olandr. yarm adam, o da akl olmayp bakas ile istiarede bulunan. hi olan - 217 adam, bu da akl olmayp bakas ile istiare etmeyen adamdr. skut etmenin faydalar alimlerden bazlar derler ki, skut etmenin yedi bin faydas vardr ve hepsi yedi maddede zetlenip toplanr: 1. yorulmadan ibadettir. 2. kymetli elbise giymeden, sslenmektir. 3. sultan olmadan, heybettir. 4. duvarsz bir kaledir. 5. bo sz sylemekten dolay -zr dilemeyi icap ettirmez. 6. kiramen katibin melekleri i-in rahatlktr. 7. bo konumaktan meydana gelecek ayplar rter. cahilliin alametleri; 1. hibir ey yokken fkelenmek, 2. faydas olmayan konumada bulunmak, - 218 3. layk olmayan yere bir ey vermek, 4. herkese srr ifa etmek, 5. herkese gvenmek, 6. dostunu, dmanm bilmemek.

gammazln ktl musa aleyhisselam, israiloullar ile beraber, gn pepee yamur duasna karlar. fakat dualar kabul olup yamur yamaz. bunun zerine musa aleyhisselam, cenab hakk'a niyazda bulunarak: "ey rabbim! kullarn gndr senden yamur istiyorlar. sen onlara yamur vermiyorsun" der. allah teala, musa aleyhisse-lam'a vahyederek buyurur ki: "ey musa! onlarn iinde gammazlk yapan ve halen onda srar eden biri vardr." musa aleyhisselam: 'ta rabbii o kimdir? bize bildir ki, onu aramzdan karalm" der. allah teala vahyederek: - 21 Arif Pamuk _ Engzel Dini Hikayeler www.kitapsevenler.com Merhabalar Buraya Yklediim e-kitaplar Aada Ad Geen Kanuna stinaden Grme zrller in Hazrlanmtr Ekran Okuyucu, Braille 'n Speak Sayesinde Bu Kitaplar Dinliyoruz Amacm Yayn Evlerine Zarar Vermek Deildir Bu e-kitaplar Normal Kitaplarn Yerini Tutmayacandan Kitaplar Beyenipte Engelli Olmayan Arkadalar Sadece Kitap Hakknda Fikir Sahibi Olduunda Aada Ad Geen Yayn Evi, Sahaflar, Ktphane, ve Kitaplardan Temin Edebilirler Bu Kitaplarda Hi Bir Maddi karm Yoktur Byle Bir eyide Dnmem Bu e-kitaplar Kanunen Hi Bir ekilde Ticari Amal Kullanlamaz Bilgi Paylatka oalr Yaar Mutlu Not: 5846 Sayl Kanunun "altnc Blm-eitli Hkmler " blmnde yeralan "EK MADDE 11. - Ders kitaplar dahil, alenilemi veya yaymlanm yazl ilim ve edebiyat eserlerinin engelliler iin retilmi bir nshas yoksa hibir ticar ama gdlmeksizin bir engellinin kullanm iin kendisi veya nc bir kii tek nsha olarak ya da engellilere ynelik hizmet veren eitim kurumu, vakf veya dernek gibi kurulular tarafndan ihtiya kadar kaset, CD, braill alfabesi ve benzeri 87matlarda oaltlmas veya dn verilmesi bu Kanunda ngrlen izinler alnmadan gerekletirilebilir."Bu nshalar hibir ekilde satlamaz, ticarete konu edilemez ve amac dnda kullanlamaz ve kullandrlamaz. Ayrca bu nshalar zerinde hak sahipleri ile ilgili bilgilerin bulundurulmas ve oaltm amacnn belirtilmesi zorunludur." maddesine istinaden web sitesinde deneme yaynna geilmitir. T.C.Kltr ve Turizm Bakanl Bilgi lem ve Otomasyon Dairesi Bakanl Ankara Bu kitaplar hazrlanrken verilen emeye harcanan zamana sayd duyarak Ltfen Yukardaki ve Aadaki Aklamalar Silmeyin Tarayan Yaar Mutlu web sitesi www.yasarmutlu.com www.kitapsevenler.com e-posta yasarmutlu@kitapsevenler.com yasarmutlu@yasarmutlu.com mutlukitap@hotmail.com kitapsevenler@gmail.com