REPARATIE: GEFRACTUREERDE GECEMENTEERDE IMPLANTAATBRUG

De additional
Gecementeerde suprastructuren op implantaten hebben ten opzichte van verschroefde constructies als nadeel dat zij niet verwijderbaar zijn als er bijvoorbeeld breuk optreedt. Vaak betekent dit dat de gehele constructie moet worden verwijderd of dat er op zoek moet worden gegaan naar de abutmentschroef. Helaas leidt dit tot ernstige schade aan het porselein en de onderstructuur of zelfs tot verlies van de gehele suprastructuur - met als gevolg veel ongemak voor de patint, grote tijdsinvestering van de behandelaar en kosten voor de tandtechnicus. In deze casus wordt het repareren van een gecementeerde implantaatbrug beschreven door middel van een minimaal belastende en kostenbesparende methode.
door dr. Derk-Jan Jager, tandarts, Dik van Meegen en Stephan van der Made, tandtechnici

IJ EEN PATINTE WERDEN IN 2009 TWEE IMPLANTAten geplaatst ter vervanging van de elementen 11, 21 en 22. Deze elementen waren ten gevolge van een trauma verloren gegaan. Door het trauma en de daaropvolgende ontsteking was er ook een groot botdefect ontstaan. Een poging om dit botdefect te herstellen door middel van augmentatie was niet succesvol. Aangezien mevrouw een lage lachlijn heeft werd in overleg met patinte toch besloten over te gaan tot implantologie. Het chirurgisch gedeelte werd uitgevoerd op de afdeling Kaakchirurgie van het Universitair Medisch Centrum Groningen en de prothetische fase op het UMCG Centrum voor Tandheelkunde en Mondzorgkunde. Doordat het kiezen van een ideale locatie niet mogelijk was,

Dr. Derk-Jan Jager is tandarts (zie ook de rubriek De Promotie in dit nummer van TP). Dik van Meegen is als tandtechnicus verbonden aan het UMCG. Stephan van der Made is tandtechnicus en eigenaar van Tandtechnisch laboratorium Kwalident in Beilen.

werd het implanteren gedaan op geleide van de aanwezigheid van bot. Dit had tot gevolg dat in de prothetische fase besloten moest worden om over te gaan tot het cementeren van de

Afb. 1 Situatie in 2010, direct na plaatsen van de gecementeerde brug. Afb. 2 Mevrouw meldt zich in 2011 met de gefactureerde brug. De huistandarts heeft een tijdelijke voorziening gemaakt van direct composiet. Mevrouw wenst echter herstel in porselein.

12

TANDARTSPRAKTIJK | AUGUSTUS 2012

Afb. 3 Het composiet wordt verwijderd en het wordt zichtbaar hoeveel porselein is gefractureerd en tot waar de breuk loopt. Door het gebruik van de microscoop kan goed gecontroleerd worden of echt al het composiet is verwijderd. Na afronden van de preparatieranden met behulp van Soflex-schijfjes (3M Espe) wordt afgedrukt met Impregum. Afb. 4 Kleurbepaling (Impregum, 3M Espe).

Afb. 5-7 Opbakken, afwerken en polijsten. Ab. 8-9 Stomp wegstralen en pas maken.

Afb. 10 De additional klaar voor plaatsing. Zichtbaar is hoe dun de randen zijn uitgewerkt. Afb. 11 Het porselein wordt voorbehandeld voor cementatie. Er wordt gedurende 25 seconden getst met 9% hydrofluoridezuur en daarna grondig gespoeld. Aansluitend wordt de additional in een oplossing van bicarbonaat geplaatst en nogmaals gespoeld om het eventueel achtergebleven hydrofluoridezuur te neutraliseren en te verwijderen.

10

11

suprastructuur omdat anders de openingen voor de abutmentschroeven incisaal en bucaal zouden uitkomen. Er werd gekozen voor het vervaardigen van zirkonia abutments met daaroverheen een gecementeerde brug. De brug bestond uit een zirkonia onderstructuur met overgebakken IPS e.max ZirPress porselein. Mevrouw meldde zich een jaar na plaatsen van deze construc-

tie met een gefractureerd buccaal facet van het brugdeel in de regio 11. De huistandarts heeft van direct composiet een tijdelijke voorziening gemaakt. Echter, mevrouw wilde toch graag herstel van de brug met porselein. Hiervoor bleken twee opties aanwezig: of het volledig verwijderen van de bestaande brug en het vervaardigen van een nieuwe constructie, of het vervaardigen van een zogenaamde additional of sectional veneer. (Deze techniek is in 2011 beschreven
AUGUSTUS 2012 | TANDARTSPRAKTIJK

13

Afb. 11 Na drogen wordt het porselein gesilaniseerd. Afb. 12 Het is van groot belang de frontelementen te isoleren met rubberdam voordat het hydrofluoridezuur op het porselein wordt aangebracht. Daarnaast verreist het adhesief cementeren een droog werkveld. Na langdurig spoelen wordt silaan aangebracht. Afb. 13 Aanbrengen van de additional gebeurt met behulp van een wax stick. Er is gekozen voor het cementeren met de dunne variant van het Variolink 2-cement. Als kleur wordt vanzelfsprekend transparant gebruikt. Afb. 14 De additional in situ.

12

13 Afb. 15 Na uitharden worden de randen langsgelopen met een brownie met koeling Afb. 16 Eindresultaat

14

15

16

door dr. Marco Gresnigt in de Journal of the Canadian Dental Association en in het aprilnummer van dit jaar in TandartsPraktijk.) Bij deze techniek wordt alleen dat deel van een element dat vervanging behoeft uitgevoerd in porselein. Een voorbeeld zou kunnen zijn het vervangen van een hoekopbouw. Er kan worden gekozen voor het alleen vervangen van de betreffende hoek door porselein in plaats van het prepareren van het gehele buccale vlak. Hierbij wordt het porselein uitermate dun uitgewerkt en bij het plaatsen gecementeerd met een composietcement. Door het adhesief cementeren wordt een sterke verbinding verkregen met de onderstructuur. In onze casus betrof het een cohesieve breuk (breuk tot in het porselein zonder expositie van het zirkonia) waardoor porselein aan porselein moet worden gehecht. Uit verschillende publicaties is bekend dat het cementeren met een composietcement van porselein aan porselein tot een zeer sterke verbinding leidt. Door het vervaardigen van een additional kon voorkomen

worden dat er een volledige nieuwe suprastructuur moest worden vervaardigd. Hierdoor werd de patinte een ingrijpende behandeling bespaard en konden de kosten beperkt worden. Een forse kostenbesparing ligt bij de tandtechniek, waarbij de kosten voor een additional rond de 300 euro liggen en een volledige vervanging van de brug rond de 1800 euro. Daarnaast wordt een forse tijdswinst gerealiseerd voor de tandarts. Tevens is deze optie minimaal invasief en minder belastend voor de patint. Geconcludeerd kan worden dat het gebruik van additionals een alternatief kan zijn voor het volledig vervangen van gefractureerde gecementereede suprastructuren.

AUGUSTUS 2012 | TANDARTSPRAKTIJK

15