www.ziekenhuiskrant.

nl
V E R S C H I J N T T WE E WE K E L I J K S O P WO E N S D A G I N Z I E K E N H U I Z E N E N V E R Z O R G I N G S H U I Z E N I N N E D E R L A N D
www.medix.nl t. 013-5111111
Professionele
weegschalen
LangeLand Hygine Park
Zorgondernemer Loek Winter bekijkt of
overname van het LangeLand haalbaar is.
Hygine speelt een uitermate belangrijke rol
in de ziekenhuizen. Meer hierover in de spe-
cial.
Park Rotterdam is een zelfstandige behan-
delkliniek die uit is op samenwerking met
de ziekenhuizen.
03 09 15
Jaargang 6 nummer 21 7 november 2012
Er vaar hoe leer zaam een leuke dag kan zij n !
De achtste editie van de VUmc gebouwen-
loop is succesvol verlopen. Ruim 825 deel-
nemers deden mee met het unieke parcours
door de gebouwen van VUmc in Amsterdam.
De opbrengst van deze editie gaat naar het
project Naar de nish van leukemie van de
Stichting VUmc Steunfonds Hematologie.
De gebouwenloop heeft dankzij de lopers een
6.533 euro opgebracht voor de bevordering
van onderzoek naar de behandeling van acute
leukemie. Professor Peter Huijgens, hoofd van
de afdeling hematologie VUmc, nam namens
de Stichting Vumc Steunfonds Hematologie
de cheque in ontvangst. De genezingskans
van volwassen met acute leukemie is 55 pro-
cent. Dat getal moet omhoog en daar is geld
voor nodig.
Dit bedrag draagt bij aan onderzoek voor
de verbetering van behandelmethoden voor
de andere 45 procent patinten die nog niet
geneest. In de loop van de jaren zijn ver-
schillende vormen van acute leukemie zijn
ontdekt. Ieder met andere eigenschappen,
genezingskansen en aangrijpingspunten
voor behandeling. Dat leidt ertoe dat som-
mige soorten van acute leukemie een hoge
genezingskans van meer dan tachtig procent
hebben en andere juist weer veel minder. De
behandelmogelijk heden zijn eveneens toe-
genomen. Zo zijn er betere methoden om
oude chemotherapie toe te dienen, moderne
nieuwe middelen die gerichter tegen de acute
leukemie werken en sterk verbeterde vormen
van beenmerg transplantatie.
De lopers behaalden mooie tijden. De winnaar bij de dames tien kilometer nishte in 44.49 minuten. De snelste dame op de vijf kilometer passeerde de streep in 22.04 minuten.
De winnaar bij de heren vijf kilometer nishte in 18.48 minuten en bij de heren tien kilometer werd een tijd van 38.37 minuten neergezet (foto Jean-Pierre Jans).
Dit bedrag draagt bij
aan onderzoek voor de
verbetering van
behandelmethoden
van leukemie
Gebouwenloop tegen leukemie
De belangrijke reden waarom in Neder-
land bacterin steeds vaker ongevoelig zijn
voor antibiotica, is het toenemend gebruik
bij mensen en in de veehouderij. Mogelijk
is er nog een andere oorzaak: resistente
darmbacterin die naar Nederland komen
in het lichaam van reizigers naar tropische
oorden.
Om dit uit te zoeken, vragen het AMC in
Amsterdam, het Erasmus MC in Rotterdam en
het Maastricht UMC+ aan tweeduizend bezoe-
kers van de tropen, of ze een aantal malen hun
ontlasting willen opsturen. De studie begon
op 1 november. Deelnemers aan de studie
worden tot een jaar na hun bezoek gevolgd en
moeten minimaal drie en maximaal zes keer
hun ontlasting opsturen voor onderzoek. Het
nieuwe onderzoek wil achterhalen hoe vaak
de resistente bacterin op deze wijze naar
Nederland reizen en wat er dan gebeurt.
UMCs bestuderen
darmbacterin
De facilitaire
zorgondersteuner
www.isscureandcare.com
Tel: 030 - 24 24 800
Hersen netwerk
In plaats van naar specieke onderdelen
van de hersenen van Alzheimerpatinten
te kijken, bestudeerde Willem de Haan de
hersenen als netwerk; hoe e cint commu-
niceren hersencellen, en op welke manier
verandert dit bij Alzheimerpatinten?
Hij maakte daarbij gebruik van de wiskundige
netwerktheorie. Op 2 november promoveerde
De Haan bij VU medisch centrum. Het blijkt
dat de communicatie tussen hersengebieden
bij de ziekte van Alzheimer steeds omslach-
tiger wordt. Hoe ernstiger de klachten van
de patint, hoe ernstiger de communicatie
doorgaans verstoord is. De manier waarop de
communicatie verstoord wordt, is bij de ziekte
van Alzheimer anders dan bij andere vormen
van dementie. Dat betekent dat het meten
van deze verstoringen kan helpen bij het vast-
stellen van de ziekte van Alzheimer.
ki j k op: scoremedi . nl
Zadel kr uk Jumper
Vraag gratis catalogus
aan via info@scoremedi.nl
zitten met zorg
MET INGANG VAN 2013 VERANDERT DE NAAM IN ZORG- EN ZIEKENHUISKRANT
2 Actueel
Nummer 21
7 november 2012
De Raad van Bestuur van Zorgcombinatie
Noorderboog heeft het besluit genomen
om bevallingen vanaf 1 januari 2013 niet
meer in het Diaconessenhuis in Meppel
te laten plaatsvinden. De begeleiding
tijdens en na aoop van de zwangerschap
verandert niet en blijft in handen van de
vertrouwde gynaecoloog in het Diacones-
senhuis. De gynaecologische zorg wordt
intussen uit gebreid met verschillende
specialisaties zoals vruchtbaarheidsonder-
zoek.
Doorslaggevend voor het besluit is het ge-
geven dat bij een aantal van 700 bevallingen
per jaar en toenemende kwaliteitseisen, op
termijn goede zorg niet meer te garanderen is.
De Raad van Bestuur heeft twee voorwaarden
verbonden aan het besluit. In de eerste plaats
dat de ambulancezorg goed geregeld is; een
zwangere vrouw moet binnen 45 minuten
in een ziekenhuis kunnen zijn. En als tweede
dat de verloskundigen en gynaecologen goede
samenwerkingsafspraken met elkaar hebben
zodat de kwaliteit en de veiligheid gewaar-
borgd zijn. Aan beide voorwaarden is volgens
de Raad van Bestuur op 31 december 2012
voldaan. De Raad van Bestuur realiseert zich
de gevolgen van het besluit voor de bevol-
king, de verloskundigen en huisartsen. Prof.
dr. Blijham heeft als extern deskundige daar
een onafhankelijk onderzoek naar verricht. In
zijn conclusies komt die bezorgdheid ook aan
de orde. Hij geeft aan dat het verplaatsen van
relatief kleinschalige zorg in een vertrouwde
omgeving, naar een grotere instelling en op
grotere afstand vraagt om investeringen in ver-
trouwen en vertrouwdheid van beide kanten.
Isala Klinieken in Zwolle neemt volgens de
Raad van Bestuur van Noorderboog deze
uitspraak ter harte.
Door de ontwikkelingen bij verloskunde is er
ook bezorgdheid ontstaan over de toekomst
van het ziekenhuis. Prof. Blijham geeft in zijn
rapport aan dat met het beindigen van de
bevallingen in Meppel er voldoende ruimte
overblijft voor prolering als een goed streek-
ziekenhuis. Dit ondersteunt de visie van de
Raad van Bestuur dat er een regionaal zieken-
huis blijft in Meppel. Met alle basisfuncties
die de regio nodig heeft, inclusief een dag
en nacht geopende post voor Spoedeisende
Hulp. De komende tijd wordt hard gewerkt
aan het verwezenlijken van die visie.
Er blijft voldoende
ruimte over voor
prolering als goed
streekziekenhuis
Snor
Fruitdrankje
Familiedag
Mantelzorg
Ambulance voor Mozambique
Roeland Voorhoeve, vaatchirurg in het Meander Medisch Centrum in Amersfoort en voorzitter van de Stichting
Meander Mozambique (Memoz) is afgelopen zondag teruggekeerd van een week Mozambique. Hij was daar om een
4WD ambulance in te klaren en naar het adoptieziekenhuis van Meander in Mossuril te rijden. Voorhoeve werkte van
1988 tot 1990 in Mozambique toen het land in een burgeroorlog verkeerde. Hij verbond zich later aan Memoz, een
stichting die zich ten doel stelt om de gezondheidszorg in het noorden van Mozambique te verbeteren. Meer informatie
of mogelijkheden om het project nancieel te steunen, zijn te vinden op www.memozhospital.nl.
Voor de bevalling moeten de moeders naar de Isala Klinieken in Zwolle.
S
t
e
l
l
i
n
g

v
a
n

d
e

m
a
a
n
d
Tien tot vijftig procent van de Nederlan-
ders krijgt in zijn leven last van vage
lichamelijke klachten, waar niet direct
een medische oorzaak voor te vinden is.
De arts doet dan beroep op de psycholoog.
Het is voor de arts echter niet helder wat
hij van de psycholoog mag verwachten.
De psycholoog is te bescheiden, weifelt veel
en het oordeel over een patint is vaak ondui-
delijk en de behandeling niet transparant,
stelde prof. dr. Rudolf Ponds in zijn oratie op
vrijdag 2 november, waarmee hij het ambt
aanvaardde van bijzonder hoogleraar Medi-
sche Psychologie aan de Universiteit Maas-
tricht. Wanneer psychosociale aspecten een
sterke rol spelen bij een ziekte, roept de arts
hulp in van de psycholoog, bijvoorbeeld bij
klachten als pijn, vermoeidheid, duizelig-
heid en slape loosheid. De samenwerking
tussen arts en psycholoog loopt echter vaak
stroef. Zo klagen artsen dat ze van de psycho-
loog weinig inzage krijgen in het psycholo-
gisch onderzoek van de patint, dat het niet
duide lijk is waarom de onderzoeken vaak zo
lang zijn, dat het psychologisch rapport vol
waarschijnlijk heden zit en dat de conclusies
en het advies van het rapport onduidelijk
blijven. Dit weifelen van de psycholoog heeft
grote gevolgen voor de zorg van de patint. Bij
veel aandoeningen is er een grijs gebied, waar
zowel biologische als psychosociale aspecten
een rol spelen. De vraag is dan: wie doet wat
en wie neemt de regie? De arts verwijst de
patint hier door naar de psycholoog: deze
weifelt, blijft onduidelijk in zijn diagnos-
tiek en aarzelt om te gaan behandelen. Zijn
bijdrage is gering. De arts wil en moet echter
verder met zijn patint; hij moet, zoals dat
van hem verwacht wordt, handelen. Hij zal
meer medische handelingen inzetten - nog
een pil, nog een opname of nog meer fysio-
therapie. De psychosociale aspecten blijven
onderbelicht en de kennis en kunde die de
psycholoog had kunnen inzetten blijven
achterwege. Hierdoor blijft goede behande-
ling uit, de patint blijft ziek en de zorgkosten
lopen op.
Psycholoog mist daadkracht
Achttien mannelijke medewerkers van het
UMC St Radboud in Nijmegen laten in de
maand Movember (voorheen november) hun
snor groeien. De artsen, verpleegkundigen en
onderzoekers van de afdeling Urologie vragen
zo aandacht voor prostaatkanker en zamelen
geld in voor onderzoek. Ze zijn niet de enigen
die hun snor, alias Mo (Moustache) laten
groeien. Mannen uit 21 landen wereldwijd
doen mee met de Movember actie. De op-
brengst komt ten goede aan prostaatkanker-
onderzoek. In 2011 werd wereldwijd meer dan
81 miljoen euro ingezameld.
Geen bevallingen
in Diaconessenhuis
Heb ji j z e al be st eld
voor he t ni euwe j a a r?
Ga naar www.nursenotebook.nl
en bestel de agenda gratis met
voucher code NN2013.
k a l e nde r a ge nda
Longkanker is een ziekte die niet alleen de
patint zelf treft. Familieleden, collegas en
buren helpen, regelen, steunen en zorgen
mee. Het Longkanker Informatiecentrum wil
graag wat langer stilstaan bij patinten en
hun naasten. Daarom vindt de eerste Natio-
nale Longkanker Familiedag plaats op zondag
11 november in het Parkhuys in Almere.
Longarts Wanda de Kanter houdt deze dag
samen met haar collega Pauline Dekker een
presen tatie. De familiedag wordt gehouden
van 12.00 tot 17.00 uur. Aanmelden kan via
bestuur@longkanker.info.
Op 10 november is de Dag van de Mantelzorg.
Die dag is er een Mega FUNdag voor jonge
mantelzorgers. Dit evenement vindt plaats
in Beeld en Geluid Experience in Hilversum.
Hier geeft onder andere Sipke Jan Bousema,
televisiepresentator en acteur, een workshop
over hoe de jonge mantelzorgers hun dromen
kunnen laten uitkomen. Zon 600 jonge man-
telzorgers komen naar Hilversum voor deze
ludieke activiteit. Zij ontmoeten andere jonge
mantelzorgers en kunnen ervaringen uitwisse-
len en ontdekken dat zij niet de enige zijn.
Maar bovenal gaat het deze dag om even weg
van de zorgen te zijn.
Wie meer salaris ontvangt, kan ook meer
betalen voor zijn zorgpremie.
Toelichting
De inkomensafhankelijke zorgpremie heeft geleid tot een stortvloed van kritiek.
Zoals het er nu uitziet zullen de lagere inkomens nauwelijks iets merken van de
maatregel, de middeninkomens proteren waarschijnlijk, maar de bovenmodale
inkomens gaan er ink op achteruit.
Liters vers geperst sinaasappelsap, kilos
bananen en aardbeien werden door veertien
jonge vrouwen verwerkt tot smoothies.
Patin ten die op zaterdag 3 november waren
opgenomen in Ziekenhuis Gelderse Vallei
in Ede werden getrakteerd op een feestelijk
fruitdrankje. De smoothies werden verdeeld
over meer dan 250 glazen met een feestelijk
rietje. Ladies Circle Ede nam het initiatief om
patinten in het voedingsziekenhuis hiermee
te verwennen. Ladies Circle Ede is een regio-
naal georinteerde serviceclub bestaande uit
veertien vrouwen en maakt deel uit van de
landelijke en internationale Ladies Circle.
3 Actueel
Nummer 21
7 november 2012
Medisch Centrum Haaglanden (MCH), het
Bronovo Ziekenhuis en het Groene Hart
Ziekenhuis (GHZ) gaan in de Coperatie
verder zonder LangeLand Ziekenhuis. Het
Zoetermeerse ziekenhuis wordt naar alle
waarschijnlijkheid overgenomen door
zorg ondernemer Loek Winter. Winter is
een private partij, die eerder de in zwaar
weer verkerende IJsselmeerziekenhuizen
in Lelystad en Emmeloord overnam.
De reden dat de Coperatie zonder LangeLand
Ziekenhuis verder wil is dat de vier leden een
fundamenteel verschillende visie hebben op
het proel van het Zoetermeerse ziekenhuis.
Het LangeLand ambieert in het nieuwe proel
voorzieningen die volgens de Coperatie niet
noodzakelijk en niet rendabel zijn. In het af-
gesproken proel staat dat het LLZ een afde-
ling acute zorg heeft en geen IC. Maar later gaf
het LLZ aan een volwaardige IC te ambiren.
De Raad van Toezicht en Raad van Bestuur van
het LangeLand Ziekenhuis zijn van mening
dat Zoetermeer over een volwaardig basis-
ziekenhuis moet kunnen beschikken. Daarom
hebben zij vorige week woensdag in beginsel
voor Winter gekozen. Deze keuze voor Winter
betekent, dat de fusie met het Bronovo,
Medisch Centrum Haaglanden en het Groene
Hart Ziekenhuis tot n Coperatie niet door-
gaat. De medisch inhoudelijke samenwerking
met de coperatieziekenhuizen en het Haga-
Ziekenhuis blijft echter voortbestaan.
Het LangeLand verkeert in nancieel zwaar.
Het bestuur ziet zich daardoor gedwongen snel
een sterke partner aan zich te binden. Winter
past hierbij volgens de Raad van Bestuur het
beste. Het bestuur van het LLZ vindt dat er in
Zoetermeer een breed zelfstandig basiszieken-
huis moet blijven, vanwege het belang voor
de ruim 150.000 inwoners van Zoetermeer
en omliggende plaatsen. Zo zal de Intensive
Carevoorziening zo spoedig mogelijk weer
worden hersteld. Er is nu een voorziening die
ernstige gevallen alleen de eerste 24 uur op-
vangt. Daarna moetenpatinten naar Gouda
of Den Haag worden vervoerd. De overname
van het ziekenhuis kan gevolgen hebben
voor de personele bezetting. Toen Winter de
zieken huizen in Lelystad en Emmeloord over-
nam werkten er op dat moment 155 mensen
in het lager- en middenmanagement. Na de
reorganisatie waren er daarvan nog 55 over.
Het blad Zorgvisie meldt dat Winter ver-
wacht dat ook de medisch specialisten van
het LangeLand geld steken in het ziekenhuis
om het er weer bovenop te helpen. Hij gaat
er niet vanuit dat er net zo hard zal worden
gesaneerd als destijds bij de IJsselmeerzieken-
huizen. Tegen Zorgvisie zegt hij dat de situatie
in vergelijking met de polderziekenhuizen
in het LangeLand meevalt. De komende tijd
worden de gesprekken gevoerd en gekeken of
de nancile dekking kan worden gevonden.
Over honderd dagen heeft het LangeLand
zekerheid, verwacht Winter.
Het LangeLand Ziekenhuis in Zoetermeer verkeert in nancieel zwaar weer.
Zoetermeer moet
over een volwaardig
basisziekenhuis
kunnen beschikken
Debat rond
orgaandonatie
Door een tekort aan donororganen over-
lijdt een deel van de patinten dat op de
wachtlijsten staat. Op allerlei manieren
wordt geprobeerd dit tekort weg te werken.
Door iedereen donor te maken, tenzij men
bezwaar maakt. Door organen langer en
beter te bewaren. Door orgaandonatie van
levende donoren. Op 16 november organi-
seert de commissie Ethiek van het UMC St
Radboud in Nijmegen een conferentie en
debat over uiteenlopende aspecten van
orgaandonatie.
De wachtlijsten voor transplantatie zijn lang
en er is een voortdurend tekort aan donor-
organen. Veel patinten met orgaanfalen
sterven voordat er een orgaan beschikbaar
komt. Daarom wil de overheid orgaandonatie
stimuleren en zoeken hulpverleners naar
kansen om het aanbod te verruimen. Maar is
dit voldoende om de schaarste aan te pakken?
Tijdens de conferentie Orgaandonatie: ge-
schenk of offer? komen tal van actuele vragen
en problemen aan de orde, zegt organisator
en klinisch (bio)ethicus Norbert Steinkamp.
Wat mag het doneren kosten? Hoe zit het
met de levendige handel van organen die
wereldwijd plaatsvindt? Welke waarden zijn
van belang bij orgaandonatie en hoe dwin-
gend mag het beroep op solidariteit zijn bij de
donorwerving? We willen met deze conferentie
het debat stimuleren over dringende morele
kwesties rondom orgaandonaties en zoeken
naar mogelijkheden om op verantwoorde
wijze de zorg verder te verbeteren.
Volwassen kunnen op een gezonde manier
aan hun leefstijl werken via de website
Brain Aging Monitor, die sinds oktober
online is. Tegelijkertijd onderzoekt de
BAM welke eecten een gezonde leefstijl
heeft op het ouder wordende brein en of
de website mensen inderdaad ondersteunt
bij het maken van gezonde leefstijl keuzes.
De Brain Aging Monitor is ontwikkeld door
Teun Aalbers, onderzoeker bij de afdeling
Geriatrie van het UMC St Radboud in
Nijmegen.
Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat slechts
drie procent van de bevolking voldoet aan de
vier belangrijkste normen voor gezond leven:
voldoende beweging, gezonde voeding, matig
alcoholgebruik en niet roken. In 2009 was
47 procent van de Nederlandse bevolking
boven de twintig jaar te zwaar, zo blijkt uit
gegevens van het ministerie van VWS. En in
2010 haalde 34 procent de norm voor gezond
bewegen niet. De kans is dus groot dat er voor
de Nederlander (en zijn werk gevers) nog veel
gezondheidswinst is te behalen, zeker als
hij wil dat zijn brein zo lang mogelijk goed
blijft werken. Gezond gedrag en een gezonde
leefstijl hebben veel te maken met gewoonte-
vorming, zegt Teun Aalbers, onderzoeker bij
de afdeling Geriatrie en het Radboud Alzhei-
mer Centrum van het UMC St Radboud. Bij
het eten en bewegen volgen mensen vaak een
vast en ingesleten patroon. Dit maakt het
moeilijk om van gedrag te veranderen. De
Brain Aging Monitor is opgezet om mensen
bij die verandering te begeleiden, om van
gezond gedrag een gewoonte te

maken. Het
programma op de website doet dat door
verande ringen in het gedrag van deelnemers
positief te stimuleren.
Hersenen
Gezond leven levert niet alleen een betere
lichamelijke gezondheid op. Er is voldoende
bewijs dat een gezonde leefstijl ook goed is
voor de manier waarop onze hersenen ver-
ouderen. Wie gezond leeft, verkleint daarmee
ook het risico om op latere leeftijd dement
te worden. Dat is belangrijk omdat mensen
gemiddeld steeds ouder worden. Ook vanwege
de verhoging van de pensioengerechtigde leef-
tijd is het zaak dat mensen zo lang mogelijk
slim en gezond aan het werk kunnen blijven.
Dat is niet alleen belangrijk voor werknemers,
maar ook voor werkgevers. Zij hebben er ook
belang bij om hun medewerkers te helpen bij
het behoud van hun scherpzinnigheid.
Relatie gezond leven en gezond ouder worden
Miljoenen voor
kankeronderzoek
2013
2
13
M
ED
IA

PLA
N
N
ER
Download nu de nieuwe
mediaplanner via
ziekenhuiskrant.nl/mediaplanner.pdf
KWF Kankerbestrijding heeft uit het Alpe
dHuZes/KWF fonds 5,5 miljoen euro be-
schikbaar gesteld aan het UMCG, VUmc CCA
en UMC St Radboud voor onderzoek naar
de waarde van moleculaire beeldvorming
bij de gepersonaliseerde behandeling van
kanker.
Het selecteren van het juiste geneesmiddel
voor de juiste kankerpatint is een enorme
uitdaging. Omdat tumoren heel verschil-
lend kunnen reageren, is er grote behoefte
aan behandelingen die op de individuele
patint zijn toegesneden. Dit zal niet alleen de
genezingskans, maar ook de kosteneffec tiviteit
sterk kunnen verbeteren.Met klassieke scans
zoals CT en MRI kunnen anatomische struc-
turen zichtbaar worden gemaakt. Moleculaire
beeldvorming gaat een stapje verder en brengt
spe cieke eigenschappen van de tumor in
beeld. In de praktijk gaat dat als volgt: de
patint krijgt een licht radioactieve stof toege-
diend, een zogenaamde tracer, die in de tumor
terechtkomt. De straling die de tracer vanuit
de tumor uitzendt, wordt geregistreerd met
een PET-scanner. Hierdoor ontstaat een heel
precies beeld van de karakteristieken van de
tumor. Hoe vollediger dit tumorproel, des te
exacter de therapie kan zijn.
Winter bekijkt overname LLZ
4 Advertentie
Nummer 21
7 november2012
Lekkere en opbouwende tussendoortjes bij ziekte en ondervoeding.
Bouwsteentje en Easy-to-Eat, 8 gram eiwit per portie!
Gewichtsverlies is niet altijd gewenst. Door ziekte, ouderdom of
gebrek aan eetlust kan de weegschaal steeds een beetje minder
aanwijzen. Bij dit onbedoelde gewichtsverlies wordt ook veel
spierweefsel afgebroken. Dat kan leiden tot minder kracht,
vermoeidheid en een verminderde weerstand. Extra eiwitrijke
voeding kan dit proces tegengaan. Wat meer eten, en ook wat
vaker tussendoortjes die extra energie en eiwit leveren.
Dat dit ook lekkere tussendoortjes kunnen zijn, bewijzen de
Bouwsteentjes welke de vorm en smaak van een gebakje hebben
en verkrijgbaar zijn in drie verschillende smaken.
Bouwsteentjes, een bron van eiwitten
Door de hoge concentratie eiwitten (8 gram per portie) zijn Bouwsteentjes
een uitkomst bij (dreigende) ondervoeding. Ze versterken de conditie en
bevorderen het herstel. Maar Bouwsteentjes zijn meer dan een voedings-
supplement. Het is vooral echte traktatie, een gebakje. Heerlijk bij de kofe
of thee, of als nagerecht.
Klein en smaakvol
Ieder Bouwsteentje bestaat uit zeer luchtig cakegebak met een zachte,
romige vulling in de smaken bosvruchten, chocolade, banaan of aardbei.
Het Bouwsteentje is wat kleiner dan een gebakje; vergelijkbaar met een
petit four. Daardoor is een Bouwsteentje zeer geschikt voor mensen die
gedurende de dag regelmatig iets willen eten, maar opzien tegen grote
porties en voedsel dat snel verzadigt.
Makkelijk te eten
Een Bouwsteentje is zacht, zodat ook mensen met lichte slikproblemen
ervan kunnen genieten.
Eiwitrijk
De Bouwsteentjes zijn verrijkt met hoogwaardige eiwitten. Ieder klein gebakje
bevat maar liefst 8 gram eiwitten.
Een gezonde volwassene heeft 0,8 gram eiwit per kg lichaamsgewicht per
dag nodig. Iemand die ziek en ondervoed is, heeft juist meer eiwitten nodig;
wel 1,5 gram eiwit per kg lichaamsgewicht per dag.
In diepvries en koelkast
Bouwsteentjes zijn diepgevroren verpakt per 4 of per 10 stuks in dezelfde
smaak. Eenmaal ontdooid, kunnen ze nog minimaal 5 dagen in de koelkast
bewaard worden.
Ook in de supermarkten van C1000 verkrijgbaar
Bouwsteentjes zijn beschikbaar voor instellingen via de
groothandels in de zorg. Maar ze kunnen ook voor thuis
aangeschaft worden. Ze zijn verkrijgbaar bij een aantal
C1000 supermarkten. Op www.bouwsteentjes.nl onder de
button verkrijgbaar via C1000 en particulieren is te zien
waar de producten verkrijgbaar zijn.
Gevolgen ondervoeding
ve|||es so|e|rassa ve|r|ude|de so|e|||ac| '|ec|e .e||ed.aar|e|d
ve||aaude woudueue.|uu Foue|e |aus oo decub|us 0a||uu .au de wee|saud
Waarom zijn eiwitten zo belangrijk voor u?
E|w|eu .|ju esseu|ee| .oo| u|oe| eu ouw|||e||uu, .e |e|oeu |e ||c|aar oo e
bouweu eu e be|oudeu E|w|eu |e.e|eu eue|u|e eu bouwsoeu .oo| be|oud
.au so|e|eu, de aauraa| .au u|euw weese| eu u|euwe b|oed.aeu E|w|eu .|ju
be|auu||j| .oo| |e|se|, b|j.oo|bee|d .oo| woudueue.|uu. E|w|eu .|ju be|auu
rijke bouwstenen van leukocyten en lymfocyten, stoffen die belangrijk zijn voor de
awee|. E|w|eu d|aueu b|j o de .o|r|uu .au ue.oude boeu. E|w|eu .|ju
uod|u .oo| |e |ausoo|e|eu .au soeu |u |e b|oed. E|w| .|ju bouwsoeu .au
|o|roueu. leraud d|e .|e|/oude|.oed |s, |ee .ee| ree| e|w|eu uod|u dau
iemand die gezond is.
voo| ree| |uo|ra|e .|e www.bouwsteentjes.nl
C ueer d||ec couac oo re de |ee| 'au Ve|eus, d||ec be|e||baa| 0o 24 88 o5 2o
Onlangs is op Paleis Soestdijk de tiende
editie van Het Nationaal Schoolontbijt ge-
start. In het paleis ontbeten kinderen uit
groep zeven en acht samen met senioren
om het startsein te geven voor de week
waarin ruim 500.000 kinderen op 2500
basisscholen gaan ontbijten. Zij lieten zien
dat ontbijten de beste start van de dag is en
mensen bij elkaar brengt.
De organisatie van Het Nationaal School-
ontbijt maakte tijdens het ontbijt de resul taten
bekend van twee recente ontbijtonderzoeken.
Bij het eerste onderzoek vroeg Netpanel in
oktober 3084 kinderen uit groep zes, zeven
en acht naar hun droomontbijt. Ruim de helft
(54 procent) ziet daarbij graag patat, pizza,
pannenkoeken, chips en ijs op tafel. De meer-
derheid (67 procent) bepaalt normaal gespro-
ken zelf waar het ontbijt uit bestaat. En op
de zes kinderen (zeventien procent) ontbijt
niet elke dag. Wel hebben ze drie belangrijke
tips voor hun ouders om daar invloed op te
krijgen: maak ons op tijd wakker, maak het
ontbijt voor ons klaar en ontbijt samen met
ons. Het tweede onderzoek voerde GfK in sep-
tember uit onder 1053 Nederlandse gezinnen
met kinderen. Daaruit blijkt dat n op de vijf
gezinsleden het ontbijt wel eens overslaat. Als
belangrijkste reden daarvoor noemen ze uit-
slapen (36 procent), geen trek hebben in ont-
bijt (32 procent) en tijdgebrek (negentien pro-
cent). Dat laatste argument noemen ze vaker
dan in vergelijkbaar onderzoek uit 2011 (vijf-
tien procent). Op de vraag welke producten
belangrijk zijn voor een gezond ontbijt krijgt
brood de hoogste rapportcijfers: een 8,3 voor
volkorenbrood, een acht voor meergranen-
brood en een 7,8 voor bruin- en tarwebrood.
Scholen in het primair onderwijs kunnen
extra ondersteuning aanvragen bij het
RIVM om de gezondheid van hun leerlingen
te verbeteren.
Gezonde kinderen die goed in hun vel zitten
presteren beter op school. De basisschool
kan daarbij een rol spelen, door kinderen te
stimuleren om meer te bewegen en niet te
gaan roken, of door hen te helpen zich weer-
baar op te stellen. Maar er is hiervoor niet altijd
voldoende geld en tijd op school. Daarom
kunnen scholen in het primair onderwijs extra
ondersteuning aanvragen bij het RIVM om de
gezondheid van hun leerlingen te verbeteren.
Deze ondersteuning wordt mogelijk door de
#Jeugdimpuls en de Onderwijsagenda Sport,
Bewegen en Gezonde leefstijl. De ondersteu-
ning biedt scholen de kans om de gezondheid
van scholieren te versterken. Scholen kunnen
kiezen uit advies door een preventie adviseur
of voor concrete activiteiten op school; be-
geleiding daarbij en/of een bijdrage in de
kosten.
5
Het toevoegen van Omega-3 en Omega-6
vetzuren in esvoeding zorgt ervoor dat
de baby zich in de eerste maanden na de
geboorte beter ontwikkelt. Maar op negen-
jarige leeftijd blijken deze kinderen juist
een iets slechtere hersenfunctie te hebben
dan kinderen die niet deze toegevoegde
vetzuren in de esvoeding hebben gehad.
Ze kunnen iets slechter plannen en organi-
seren en hebben minder parate woorden en
kennis. Dit blijkt uit onderzoek naar de lange-
termijneffecten van deze toevoegingen van
Mijna Hadders-Algra, hoogleraar Ontwikke-
lingsneurologie in het Universitair Medisch
Centrum Groningen. De uitkomsten zijn
onlangs gepubliceerd in het wetenschappe-
lijk magazine DevelopmentalMedicine &
Child Neurology. Al geruime tijd is bekend
dat kinderen die borstvoeding hebben gehad
een iets hoger IQ hebben dan kinderen die
esvoeding kregen. Breast is best, ook deze
studie van Hadders bevestigt dit.
Een mogelijke verklaring hiervoor is dat
moeders die borstvoeding geven meer oplei-
ding hebben genoten dan moeders die direct
kiezen voor de es. Maar ook de samenstel-
ling van de melk kan dit verschil veroorzaken.
Moedermelk bevat omega-3 vetzuren die in de
standaard zuigelingenvoedingen ontbreken.
Hadders en collegas onderzochten of het toe-
voegen van omega-3 en omega-6 vetzuren aan
de esvoeding van gezonde op tijd geboren
babys effect heeft op het functioneren van
het brein op negenjarige leeftijd. Zij volgden
drie groepen kinderen: 123 kinderen die es-
voeding zonder toegevoegde vetzuren kregen,
91 kinderen die een melkvoeding dronken
waar wel vetzuren aan waren toegevoegd en
127 kinderen die borstvoeding kregen. In deze
studie is onderscheid gemaakt tussen rokende
en niet rokende moeders tijdens de zwanger-
schap. De kinderen die toegevoegde vetzuren
in de esvoeding hebben gehad scoren bij
plannen en organiseren iets slechter. Dit werd
nog eens versterkt als de moeder tijdens de
zwangerschap had gerookt. Het is bekend dat
roken tijdens de zwangerschap een duidelijk
negatief effect heeft op het IQ van kinderen.
Er wordt tegenwoordig minder door zwangere
vrouwen gerookt. De kleine groep kinderen
van moeders die tijdens de zwanger schap
hebben gerookt en die esvoeding met toe-
gevoegde vetzuren hebben gekregen, hebben
niet alleen meer moeite met plannen en orga-
niseren maar ook met leren en het geheugen
en ze hebben een lager verbaal IQ. Dat wil
zeggen dat ze een wat geringere paraatheid van
kennis en woorden hebben. Bij deze kinderen
repareren de omega-3 en -6 vet zuren de
door het roken veroorzaakte daling in het
IQ overigens wel, aldus de onderzoekers.
Gerst-veredelaars kunnen binnenkort
gericht gerst-rassen ontwikkelen die en
minder gevoelig zijn voor hoge concen-
traties zout-ionen in de plant n en beter
bestand zijn tegen osmotische stress als
gevolg van een verzilte bodem. Nguyen
Viet Longheeft op de chromosomen van
gerst twee gebieden gevonden waar genen
voor deze beide eigenschappen liggen.
Vooral het gevonden gebied voor weerstand
tegen osmotische stress krijgt inmiddels inter-
nationale belangstelling van onderzoekers die
aan zout tolerantie werken. Nguyen hoopt dat
er, mede dankzij zijn resultaten, over ongeveer
vijf jaar gerstrassen op de markt zullen komen
die op verzilte gronden geteeld kunnen
worden. Verzilting van landbouwgronden is
een wereldwijd probleem. Een oppervlakte
zo groot als tweehonderd keer Nederland is
inmiddels te zout om goed te kunnen gebrui-
ken voor de productie van voedsel. Eenvijfde
van die gronden hoort tot de best gerrigeerde
landbouwgronden. Klimaatverandering zal
het verziltingsprobleem nog verder vergroten.
Daarom zoeken onderzoekers en planten-
veredelaars over de hele wereld naar moge-
lijkheden voor de ontwikkeling van zout -
tolerante gewassenvoor de akkerbouw en
tuinbouw. Vanzelfsprekend gaat het daarbij
vaak om belangrijke voedselgewassen zoals
granen en aardappels. De gepromoveerde
Vietnamese Nguyen zocht in gerstnaar de
mogelijkheden. Gerst is een graan, waardoor
veel resultaten van zijn veredelingsonder-
zoek niet alleen nuttig zouden zijn voorgerst,
maar ook goed te gebruiken zouden zijn door
onderzoekers die aan tarwe of rijst werken.
Nguyen werkte onder andere samen met
het Leibniz-Institutfr Panzengenetik und
culturpanzenforschung (IPK) in Duitsland.
Dat instituut beschikt over een grote collec-
tie gersttypes. Nguyen onderzocht een kleine
tweehonderd verschillende gersttypes, onder
andere gerst uit het Midden Oosten. Dat is
het oorsprongsgebied van gerst, waardoor er
daar veel genetische variatie te vinden is. De
genen die in gerst voor zouttolerantie zorgen,
zullen waarschijnlijk snel gevonden worden.
Nguyen: Doordat ik zoveel verschillende
gerst types genetisch heb kunnen onderzoe-
ken, heb ik de interessante gebieden snel en
nauwkeurig in kaart weten te brengen. Ik heb
er daarom goede hoop op dat er over ongeveer
vijf jaar gerstrassen beschikbaar komen die op
verzilte gronden geteeld kunnen worden. Het
onder zoek is genancierd door Wageningen
UR Plant Breeding en het Vietnamese minis-
terie van Onderwijs.
Op negenjarige leeftijd blijken kinderen die esvoeding hebben gehad een iets slechtere hersenfunctie te hebben.
Start Nationaal
Schoolontbijt
Ontwikkeling van zouttolerant gerst-ras
Basisscholen
en gezondheid
Kinderen die toege-
voegde vetzuren in de
esvoeding hebben
gehad scoren bij
plannen en organiseren
iets slechter
Voeding
Nummer 21
7 november 2012
Achterstand na flesvoeding
Het TweeSteden ziekenhuis (TSz) in Tilberg
brengt het kookboek Met zorg bereid,
TweeStedelingen aan de kook uit. Met dit
kookboek schenkt het ziekenhuis aandacht
aan het belang van gezonde voeding. Het
gaat niet alleen om het tellen van calo-
rien, maar ook om het geluk dat eten kan
brengen; samen koken en samen genieten.
De recepten in het boek zijn samengesteld
door de professionele TweeSteden koks en
door hobbykoks; de medewerkers van het
TweeSteden ziekenhuis. En ding hebben
ze gemeen: zij genieten van het leven. Deze
instelling wil het TweeSteden ziekenhuis
graag delen. Het kookboek werd op 1 novem-
ber uitgereikt aan de 2500 medewerkers van
het TSz. Ook andere genteresseerden kunnen
in het bezit komen van het kookboek: vanaf
8 november is het voor 7,50 euro te koop in
de regionale boekwinkels. De opbrengst van
de verkoop van dit kookboek komt ten goede
aan TweeSteden over de grenzen. Deze stich-
ting van het TSz ondersteunt zorgprojecten in
Lviv (Oekrane) en Same (Tanzania).
TweeSteden ziekenhuis brengt kookboek uit
Gezonde kinderen die goed in hun vel zitten presteren
beter op school.
6 Advertentie
Nummer 21
7 november2012
www.readspeaker.com
Geef uw website een stem
Zodat uw gebruikers kunnen
naar wat u te zeggen hebt!
luisteren
ReadSpeaker voegt spraak toe aan uw
online content, op PC en mobiel
ReadSpeaker
Dolderseweg 2A
3712 BP Huis ter Heide Tel: 030-692 4490 | nederland@readspeaker.com
Bussman is gespecialiseerd in het realiseren van tijdelijke
en semipermanente accommodatie.
Met name in de hoogwaardige marktsegmenten, zoals de
gezondheidszorg zijn wij heel actief.
Denkt u daarbij bijvoorbeeld aan:
- huisartsenpraktijken (Solo, HOED of AHOED);
- praktijkruimten voor fysiotherapie
- apotheken;
- consultatiebureaus;
- (poli-)klinieken;
- dialysecentra;
- woonvoorzieningen zoals verpleeg-
en verzorgingsinstellingen.
De tijd dat tijdelijke en semipermanente bouw synoniem
stond voor noodgebouwen ligt inmiddels ver achter ons.
Op basis van unitbouw wordt tegenwoordig zeer hoog-
waardige huisvesting gecreerd met als belangrijk
voordeel een zeer grote flexibiliteit. Door de toepassing
van voorzetgevels krijgt het gebouw het door u gewenste
design en een permanente uitstraling.
Wilt u snel aan de slag met een uitbreiding of nieuwe
vestigingslocatie, en wilt u niet wachten tot de tijdverslin-
dende bouwplannen voor nieuwbouw zijn afgerond? Dan
heeft Bussman voor u de oplossing. Met unitbouw kan
binnen enkele weken tijd uw ruimteprobleem opgelost
worden.
Bussman Verhuur BV
IJzerwerf 1
6641 TK Beuningen
T 024-6790100
F 024-6790101
E info@bussman.nl
www.bussman.nl
Thuis in tijdelijke accommodatie
Een hart is veel waard bij TMI
Werken bij TMI wordt steeds leuker met HartenSparen. Als je nu een 0-urencontract afsluit spaar je bij iedere
dienst automatisch en gratis voor leuke cadeaus. Denk aan bioscoopbonnen, keukengerei, pretparken, woon-
artikelen, hotelovernachtingen en weekendjes weg! Hoe meer diensten je draait, hoe meer je spaart en hoe
groter de cadeaus. Schrijf je dus vandaag nog in op www.tmi-interim.nl/0-uren en start gelijk met sparen.
Om echt betrouwbaar de circulerende
tumorcellen (CTCs) in bloed te detec teren,
bij een patint met uitgezaaide borst-,
prostaat- of colorectale kanker, is veel
meer bloed nodig dan het gebruikelijke
buisje van 7.5 milliliter.
Deze CTCs zijn de oorzaak van uitzaaiingen
in een kankerpatint, door ze goed te karak-
teriseren kun je diens prognose bepalen en
de meest effectieve behandeling kiezen. Maar
om ook die ene cel eruit te halen, is eigenlijk
een soort dialyse nodig van het hele bloed-
volume van de patint, concludeert dr. ir.
Frank Coumans, van het MIRA Instituut voor
Technische Geneeskunde en Bio medische
Technologie van de UT, in een artikel in het
vaktijdschrift Clinical Cancer Research. Hij
promoveerde onlangs cum laude op het
onder werp. De gebruikelijke analyse van
circu lerende tumorcellen (CTCs) gebeurt met
een sample van 7.5 milliliter bloed, waarbij de
CTCs van het bloed worden gescheiden met
magnetische deeltjes. Uit Coumans onder-
zoek blijkt echter dat bij bijna de helft van
de patinten van wie bekend is dat ze uitzaai-
ingen hebben, volgens deze methode geen
CTCs worden aangetroffen. Voor deze patin-
ten is het een onvoldoende betrouwbare
indicatie voor uitzaaiingen en als geen CTC
gesoleerd kan worden, kan ook het behan-
delplan niet op maat worden aangepast aan
de patint. De CTCs zijn niet gemakkelijk te
onderscheiden van andere cellen. Ook bij het
verrijken van CTC uit het bloed met behulp
van magnetische deeltjes kan de telling mis-
gaan, bijvoorbeeld doordat het magneetveld
te zwak is om de CTC te vangen. Tot slot is
de concentratie van CTCs zo laag dat de kans
wel heel klein is dat er een CTCin het buisje
bloed belandt.
Reade, centrum voor revalidatie en reuma-
tologie en het in kanker gespecialiseer-
de Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis
(NKI-AVL) in Amsterdam onderzoeken
of een intensieve samenwerking op het
gebied van revalidatie bij kanker (oncolo-
gische revalidatie) tot de mogelijkheden
behoort. Beide organisaties hebben hier-
voor een intentieverklaring ondertekend.
Dankzij wetenschappelijk onderzoek over-
leven steeds meer patinten de ziekte kanker.
Omdat de behandeling van kanker in de
meeste gevallen een ingrijpend en intensief
traject is, worden steeds meer patinten ge-
confronteerd met de gevolgen van deze be-
handeling. Er is wetenschappelijk onderzoek
beschikbaar over het resultaat van oncolo-
gische revalidatie op de kwaliteit van leven van
(ex) patinten. Dit onderzoek wijst uit dat
revalidatie in een vroeg stadium moet star-
ten en in feite standaard onderdeel moet
zijn van het totale behandeltraject. Oncolo-
gische revalidatie richt zich op de functionele,
fysieke, psychische en sociale problemen ver-
bonden aan kanker. Reade en het NKI-AVL
vinden elkaar in de maatschappelijke themas
participatie van (ex) patinten en het ver hogen
van kwaliteit van leven. Daarnaast is weten-
schappelijk onderzoek naar de effec tiviteit van
oncologische revalidatie voor beide organisa-
ties een speerpunt.
Richtlijn
Vanaf 1 januari 2013 is dr. Jan Paul van den
Berg in dienst bij Reade en werkzaam als
revalidatiearts in het NKI-AVL in dienst van
Reade. Van den Berg was voorzitter van de
werkgroep die de richtlijn oncologische
revalidatie ontwikkeld heeft. Op dit moment
neemt hij landelijk het voortouw bij de
implementatie van deze richtlijn. De komende
maanden wordt verder onderzocht hoe deze
samenwerking het beste gestalte kan krijgen.
Uitgangspunt daarbij is dat de samenwerking
moet leiden tot een verbetering van de kwali-
teit, efcintie en toegankelijkheid van de
oncologische revalidatie.
7
Een beroerte is een belangrijke oorzaak
van invaliditeit in Nederland. Het vroeg-
tijdig, intensief mobiliseren van patinten
vermindert complicaties en bevordert de
mobiliteit. De afdeling fysiotherapie van
Ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede startte
het project Beroerte in Beweging. Fysio-
therapeut Remco Looijen: Het lichaam is
gemaakt om te bewegen.
Een beroerte, ook wel CVA genoemd, is een
acute verstoring van de bloedvoorziening in
de hersenen. Het gevolg is zuurstofgebrek in
het brein. Dit zorgt voor uitval van lichaams-
functies. Zeventig procent van de patinten
ondervindt na de beroerte problemen met
dagelijkse activiteiten. Vroegtijdige mobilisa-
tie verkleint de kans op luchtweg- en blaas-
infecties, trombose en doorliggen. Uit weten-
schappelijk onderzoek blijkt dat intensief
oefenen invloed heeft op het herstel van de
vaardigheden. Elke patint wordt na een be-
roerte binnen n dag onderzocht door de
fysiotherapeut, ergotherapeut en logopedist.
De uitkomst van de onderzoeken is de basis
voor het individuele behandelplan.
De therapie is een samenwerking tussen
ergo therapie, logo pedie, fysio therapie en
verpleging. Het oefenen gebeurt individueel
en groepsgewijs en iedere patint krijgt een
oefenboek om ook buiten de therapietijd,
zelfstandig of met familie, intensief te blijven
werken aan herstel. Per dag krijgt elke patint
minimaal 120 minuten oefentijd aangebo-
den. Door deze werkwijze is meer dan tachtig
procent van de patinten gedurende de dag
maximaal actief. De projectgroep Beroerte
in Beweging ziet het belang van beweging
op gezondheid en grijpt dit aan om de zorg
voor de patinten steeds verder te verbeteren.
Remco Looijen: Bewegen is het medicijn van
de 21ste eeuw.
Intensief oefenen geeft de meeste kans op herstel van de vaardigheden.
Beste vangkans
van tumorcellen
Revalidatie van kankerpatinten
Bewegen is het medicijn
van de 21ste eeuw
Patintenzorg
Nummer 21
7 november 2012
Beroerte in Beweging
WORDEN UW PATINTEN GASTEN?
Parkeerservice
Golfkarservice
Thuisbrengservice
Gastheren / vrouwen
Ontslagbegeleiding
met mantelzorg
t Jeeves BV t T 010 43 33 921
t Steupelstraat 40 t I www.jeeves.nl
t 3065 JE Rotterdam t E info@jeeves.nl
F
o
t
o
:

o
p
e
n
in
g

p
a
r
k
e
e
r
s
e
r
v
ic
e

h
e
t

O
o
g
z
ie
k
e
n
h
u
is

R
o
t
t
e
r
d
a
m

ju
n
i
2
0
0
8
.
De zorg wordt steeds competitiever. Om patinten
loyaal aan uw ziekenhuis te laten zijn, moet u hun
verwachtingen overtreffen. Jeeves is met haar
unieke diensten reeds negentien ziekenhuizen
dagelijks van dienst. Deze diensten worden geheel
onder hun eigen vlag aangeboden, zonder dat het
ziekenhuis er omkijken naar heeft. Wilt u weten wat
Jeeves voor uw ziekenhuis kan betekenen? Ga naar
Jeeves.nl of neem contact met ons op:
010-4333921.
8 Advertentie
Nummer 21
7 november2012
Nederland is onvoldoende voorbereid op
een nieuwe uitbraak van ziektes die van
dieren op mensen worden overgebracht.
Er is sinds de Q-koorts in 2008 veel veran-
derd, maar veranderingen gaan langzaam.
Dat is de uitkomst van een debat tijdens
het 150-jarige bestaan van de Konink-
lijke Nederlandse Maatschappij voor Dier-
geneeskunde (KNMvD).
Wetenschappers als Roel Coutinho, Ron
Fouchier en Ludo Hellebrekers gingen met
elkaar in debat over een gezamenlijke aanpak
van ziektes die van dieren op mensen over-
draagbaar zijn. Volgens prof. dr. Roel Coutinho
(hoog leraar epidemiologie en preventie van
infectieziekten) is het bewustzijn onder artsen
toe genomen. Destijds realiseerden we ons
niet hoe besmettelijk Q-koorts was. Volgens
prof. dr. Ron Fouchier (hoogleraar virologie)
is men aardig bezig, maar is er zeker ruimte
voor verbetering. Zowel humane artsen als
dieren artsen moeten een slag maken. Prof.
dr. Ludo Hellebrekers (voorzitter KNMvD):
De samenwerking tussen beide groepen
artsen is onvoldoende uitgerold. Volgens
Fouchier, die door het magazine Times be-
hoort tot de 100 meest invloedrijke personen
ter wereld, is de vogelgriep is een groter risico
dan bio terrorisme. Het debat werd gehouden
tijdens het congres van de Koninklijke Neder-
landse Maatschappij voor Diergeneeskunde
(KNMvD) en stond volledig in het teken van
one health: de duurzame en gezamenlijke
aanpak van de gezondheidszorg voor mens,
dier en milieu door een nauwe samenwerking
tussen humane artsen en dierenartsen.
Ziektes van dier
naar mens
In het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven
is dinsdag 30 oktober de compleet ver-
nieuwde Centrale Sterilisatie Afdeling
(CSA) o cieel geopend. Voorzitter Piet
Batenburg van de Raad van Bestuur van het
ziekenhuis en directeur Markus Miele van
het gelijknamige bedrijf verrichtten samen
de openingshandeling.
Op de CSA wordt het instrumentarium ten
behoeve van alle operatieve verrichtingen in
het ziekenhuis gereinigd, gedesinfecteerd en
gesteriliseerd. In het Catharina Ziekenhuis
vinden jaarlijks veertigduizend operatieve ver-
richtingen plaats. Het OK-complex van het
ziekenhuis is een belangrijke schakel in deze
zorgverlening. Zonder CSA kan een OK niet
functioneren. Er mag geen instrument ont-
breken, alles moet kraakhelder en functio-
neel zijn, steriel en op tijd geleverd. Het was
dan ook van groot belang dat vanwege het
complexe bouwproces en de hoge kwaliteits-
standaard de juiste partner werd gevonden die
ook uitblinkt in kwaliteit en innovatie, aldus
voorzitter Piet Batenburg van de Raad van
Bestuur van het Catharina Ziekenhuis.
De nieuwe afdeling voldoet aan de hoge
Europese normen. Naast de gebruikelijke
wettelijke kwaliteitstesten, hebben de des-
kundigen Steriele Medische Hulpmiddelen
(DSMH) van het ziekenhuis een diepgaand
validatieprogramma opgesteld en uitgevoerd
om te waarborgen dat de apparatuur inder-
daad de noodzakelijke kwaliteit levert. Bij het
ontwerpen van de nieuwe afdeling is rekening
gehouden met de werknemers. Door de grote
ramen hebben de nieuwe vertrekken op de
eerste verdieping van het ziekenhuis nu veel
daglicht. Ook de goede droogresultaten en
het lage geluidsniveau van de nieuwe sterilisa-
toren hebben het werk in de CSA veel comfor-
tabeler gemaakt, vertelt Ralph van Wezel van
het Catharina Ziekenhuis en verantwoordelijk
voor de kwaliteit van het reinigings- en sterili-
satieproces. De nieuwbouw van de CSA moest
in fases plaatsvinden. De werkzaam heden
in de reeds bestaande CSA gingen immers
gewoon door. Om dat succesvol te laten ver-
lopen is er een ingenieus plan van aanpak
gemaakt.
Dr. Markus Miele (links) en dr. Piet Batenburg beladen de sterilisator.
De goede droogresul-
taten en het lage geluids-
niveau van de nieuwe
sterilisatoren maken het
werk comfortabeler
Het aantal meldingen van mensen die een
infectieziekte oplopen tijdens het werk
is gering. In 2011 werden 337 meldingen
geregistreerd. De verwachting is dat dit
een beperkt beeld geeft. De meeste infec-
ties werden gemeld binnen het onderwijs
(29 procent), de gezondheidszorg (22 pro-
cent) en de agrarische/veterinaire sector
(11 procent). Reizen naar het buitenland
zijn ook vaak oorzaak van een arbeids-
gerelateerde infectie (29 procent).
In 2011 werden 337 meldingen van infectie-
ziekten die op het werk werden opgelopen
geregistreerd. De verwachting is dat dit slechts
een beperkt beeld geeft van het werkelijke
aantal werknemers dat te maken krijgt met een
arbeidsgerelateerde infectieziekte. Ondanks
dat er geen compleet beeld is van het aantal
infectieziekten dat tijdens het werk wordt op-
gelopen, kunnen de meldingen wel aanleiding
geven tot concrete acties of adviezen.
Huidinfecties
De meest gemelde infectieziekten zijn de af-
gelopen jaren vrijwel gelijk gebleven: malaria,
bof, legionellose, huidinfecties, maag-darm-
infecties, mantoux-omslagen/tuberculose en
de ziekte van Lyme. Het aantal besmettingen
met kinkhoest nam in 2011 toe.Daarnaast was
een beduidende afname te zien van het aantal
patinten dat tijdens het werk besmet raakte
met Q-koorts. Het aantal meldingen van
arbeidsgerelateerde Q-koorts liep terug tot zes,
terwijl dit in 2009 en 2010 nog 78 respectieve-
lijk 35 meldingen waren. Het Centrum voor
Infectieziektebestrijding van het RIVM maakt
jaarlijks een Surveillance arbeids gerelateerde
infectieziekten. Voor deze rapportage worden
de gemelde beroepsinfectieziekten gebruikt
bij het Nederlands Centrum voor Beroeps-
ziekten en 42 infectieziekten die gemeld
moeten worden bij GGDen. Het RIVM com-
bineert beide systemen om zicht te krijgen op
de risicos bij beroepsgroepen en om preven-
tiemaatregelen te kunnen treffen.
Werknemers onderwijs en zorg lopen meeste infecties op
Destijds realiseerde men zich niet voldoende hoe
besmettelijk Q-koorts was.
Wetenschappers denken dat tachtig pro-
cent van alle voorkomende infecties wor-
den overgedragen via de handen. Goede
handhygine is dus een belangrijke manier
om verspreiding van micro-organismen te
voorkomen.
Gebleken is echter, dat handhygine niet altijd
op de juiste wijze wordt toegepast. Hand-
hygine bestaat uit het wassen van de han-
den met water en zeep of het gebruik van
handalcohol. Als de handen zichtbaar vuil of
plakkerig zijn, dienen ze altijd te worden ge-
wassen met water en gewone, vloeibare zeep.
Zijn de handen niet zichtbaar vuil, dan kan, in
plaats van de handen te wassen, handalcohol
gebruikt worden.
Het belang van
handhygine
Sterilisatieafdeling open
9
Nummer 21
7 november 2012
MuIti FT
Twin-foiI
-nmalige toepassing
-verpakt per stuk ( incl. inlegvel)
-gebruikte en ongebruikte zijde
Voor meer informatie :
Antennestraat 60
AImere 036 - 5472150
info@vanvIietmedicaI.nI
www.vanvIietmedicaI.nI
VAN VLIET
MEDICAL SUPPLY
Van Vliet Medical Supply
MuIti toepasbaar transportmeubeI
-incl. 6x lade
-los kunststof bovenblad
-incl. 4 haken binnenzijde frame
-gebruiksvriendelijke handgreep
-afmeting meubel : 6100x6100x9800 mm
Design en
functionaliteit
voor een betere
hygine
Hygineoplossingen
die het verschil maken
Wanneer hygine belangrijk is
Tork systemen bevorderen de hygine. Onze dispensers geven
iedere keer n tissue. Dit voorkomt kostbare overconsumptie.
Als u het Tork logo op een verpakking ziet, kunt u erop vertrouwen
dat het product in de verpakking met zorg voor u en het milieu is
gemaakt.
Voor meer informatie over handhygine, facial tissue, toiletpapier
of onderzoekstafelrollen, kijk op www.tork.nl.
INCONTINENTIE!?
DAAR LACH IK NU OM
DANKZIJ
Weg ermee!!
HET IS EEN GEHEEL NIEUWE
MANIER VAN LEVEN!
De revolutionaire ActiCuf Compression Pouch biedt een
comfortabele en veilige manier om lichte en matige urine
incontinentie te controleren. U kunt weer zorgeloos
genieten van een actieve levensstijl.
ONZICHTBAAR & VEILIG SYSTEEM:
Controle Gewatteerde klem drukt zachtjes de urethra
dicht om urine verlies te voorkomen.
Protectie De absorberende pouch beschermt
tegen urine verlies.
Voor verdere informatie & een gratis proefpakket:
www.acticuf.nl of bel 06-10017273.
Comfortabel Klein en Disposable
Bewaar een reserve exemplaar in uw broek of jaszak. Weg WWeg Weg Weg Weg We Weg Weg Weg Weg Weg Weg Weg Weg Weg Weg Weg Weg Weg Weg WWeg Weg Weg Weg e Weg Weg Weg Weg Weg WWeg WWWeg We Weg e We Weg WWWWeeg Weg Weg Weg ee Weg Weg We WWee Wegg eg eg WWeg WWWeg eg ee Weg Wegg WWeg e Weg eeegg Weg Weg WWeg Weg We W gg WWWeeeeeeg Weg WWWWWWe Weg Wegggggggg WWe Weg WW ggggggggggggg eerme erme er erme erme erme erm rme me m erme erme mmme rme erme erme me erme erme erme erme erme er eer errmme erme erme mmm erme ermmme me erm erm ermmee meee meee erme erme eerm er erme erm rmm rme erme rm erme me mmme m ermeeeee erme eerme r ermme erm erme erme eerm ermmme m erm erm erme mme me me ermeee meee eeermmeeee e m ermee rmeee meeeee mmmeeee!!! e!! e! e!! e!! e!! !!! e!! e!! e!! ! e!! ee!! e! e!! e!!! !!!!! ee!! e!! e!! e!! !! !!! ! ee! eee!! e!! e!! e!! e!!! e!! !! ! eeee!!! e!! ! eee!! !! e!! e!!! ! e!! !!! eee!! ee!! e!!!!! e! e! e!!!! eee! e!!! !! eee !!! e! e!! eeee! ee!!!!!! eeee!! !! ee!
De revolu
comfo ff rta
incontine
genieten
ONZIC
Controle
dicht om
Protectie
tegen uri
Voor verd
www.acti
Comforta
Bewaar e
Ontdek hoe u uw zorgomgevingen en behandelruimten eenvoudig
schoonhoudt: met Wecoline Clean n Easy. Kant en klare doeken
met reinigingsmiddel waarmee u gemakkelijk reinigt.
De ideale oplossing voor tussentijdse schoonmaak.
www.wecoline.com/cleanneasy
Hyginisch schoon
in een handomdraai
G
r
a
t
i
s

C
le
a
n
n
E
a
s
y

p
ro
e
fe
m
m
e
r
Bel 038 468 68 68
www.ziekenhuiskrant.nI
V E 5 C H I 1 N T T W E E W E k E L I 1 k 5 D P W D E N 5 D A C I N Z I E k E N H U I Z E N E N V E Z D C I N C 5 H U I Z E N I N N E D E L A N D
Het communicatie medium
voor alle zorginstellingen
en ziekenhuizen
OnLvang Lweewekeliks de neuwsbre door aanmeldng
va www.ziekenhuiskrant.nI
volg ons ook op
LwLLer en acebook.
10
Nummer 21
7 november 2012
Tork en het Ronald McDonald Kinderfonds
slaan de handen ineen om goede hand-
hygine te promoten bij families in de
Ronald McDonald Huizen. Beide partijen
gaan hiertoe een meerjarig partnership
aan. Dat maakten zij bekend in aanloop
naar Global Handwashing Day op 15 okto-
ber. Om dit in te luiden maakte een tiental
kinderen in de Ronald McDonald Huiskamer
in het Utrechtse Wilhelmina Kinderzieken-
huis zeepjes en leerden zij spelenderwijs
hoe belangrijk handen wassen is om de
verspreiding van bacterin te voorkomen.
Op Global Handwashing Day wordt in meer
dan 100 landen actie gevoerd voor betere
handhygine om zodoende kindersterfte
terug te dringen. Dit is noodzakelijk, omdat
n op de zeven kinderen voor zijn of haar
vijfde verjaardag sterft als gevolg van slechte
hygi nische omstandigheden. Het ouderwets
wassen van de handen met schoon water en
zeep is nog steeds de beste remedie tegen
diarree en infectieziekten. Global Hand-
washing Day wordt voor de vijfde keer georga-
niseerd en bereikt dit jaar naar schatting
141 miljoen kinderen over heel de wereld.
In ons land is het niveau van hygine geluk-
kig beter dan op veel andere plekken in de
wereld, maar nog steeds kent niet iedereen het
belang van handen wassen ter voor koming
van ziekteoverdracht, zegt Rene Remijnse,
Marketingmanager van Tork. Vooral het
handen wassen bij kinderen, ouderen en
andere kwetsbare groepen kan beter. Educatie
en goede voorzieningen zijn hierbij cruciaal.
Onderzoek wijst uit dat meer dan 45 procent
van ouders vindt dat kinderen niet genoeg
hierover leren op school. Daarom zijn we blij
met de samenwerking met het Kinderfonds
om hier aandacht voor te kunnen vragen. De
gezinnen die in de Ronald McDonald Huizen
logeren, komen veel in het ziekenhuis, van-
wege hun zieke kind, broertje of zusje. Juist
voor hen is goede handhygine essentieel.
Samen werken aan goede handhygine
In het Utrechtse Wilhelmina Kinderziekenhuis maakten kinderen van Ronald McDonald-medewerkers zeepjes en
leerden spelenderwijs hoe belangrijk handen wassen is om de verspreiding van bacterin te voorkomen.
Als een zorginstelling te maken krijgt met
een ongewoon aantal zieken met maag- en
darmaandoeningen, is het hoofd van de
instelling verplicht de GGD op de hoogte te
stellen. De GGD kan ook worden ingescha-
keld om onderzoek te doen naar de verwek-
ker en voor advies over passende maat-
regelen om te voorkomen dat meer mensen
besmet raken.
In veel gevallen is het norovirus de veroor-
zaker van het probleem. Norovirussen zijn
zeer besmettelijke virussen die een ontsteking
van het slijmvlies van het maagdarmkanaal
veroorzaken. In de volksmond wordt dit vaak
buikgriep genoemd. Per jaar krijgen ongeveer
4,5 miljoen Nederlanders buikgriep waarvan
ongeveer een half miljoen gevallen wordt ver-
oorzaakt door het norovirus.Braken en diarree
zijn het meest opvallende verschijnselen van
het virus. Meestal beginnen deze klachten
tussen de een tot drie dagen nadat iemand het
virus binnen krijgt. Het braken is vaak heftig,
en kan heel plotseling optreden (projectiel-
braken). Ook misselijkheid, koorts, hoofd-
pijn, buikpijn, en buikkramp komen voor.
Er zijn ook mensen die geen klachten krijgen
maar wel het virus uitscheiden en kunnen
over dragen. Norovirus is erg besmettelijk, het
wordt overgedragen via de fecaal-orale route.
Dat wil zeggen dat ontlasting en braaksel de
besmettelijke virusdeeltjes bevatten en deze
op de een of andere manier (meestal via de
handen) in de mond terecht komen. Ook be-
smetting via de lucht als gevolg van braken is
mogelijk. Al enkele dagen voor het ziek wor-
den tot dagen erna kan het virus in de ontlas-
ting zitten. Het norovirus wordt onder meer
overgebracht via handen die na toiletbezoek
niet of niet goed zijn gewassen. Als een be-
smette persoon voedsel klaarmaakt kan het
virus ook in het eten terecht komen en zo weer
nieuwe mensen besmetten.
Besmetting met
het norovirus
Het Flevoziekenhuis in Almere startte met
een interne opleiding voor alle mede-
werkers Foodservice. Ongeveer zeventig
medewerkers volgen intussen de een jarige
opleiding, die uiteindelijk leidt tot een
mbo-diploma op niveau 2. Belangrijk doel
van de opleiding is de service en kwali-
teit van de voeding voor patinten te ver-
beteren, door de kennis van medewerkers
te vergroten.
Met de opleiding wil het Flevoziekenhuis de
medewerkers Foodservice klaarstomen voor
hun nieuwe rol in het voedingsconcept van
het ziekenhuis. Daarin vervullen de medewer-
kers veel meer de rol van gastvrouw of gastheer
richting de patinten. Zij hebben meer contact
met hen en geven uitleg over de maaltijden.
Daarnaast zijn zij er mede verantwoordelijk
voor dat een patint de juiste voeding krijgt.
Hyginisch werken
De opleiding bestaat uit veertien modules, die
vrijwel allemaal worden opgezet en gegeven
door collegas binnen het ziekenhuis.
Belangrijke onderwerpen zijn onder meer
dieetleer, warenkennis, adviseren en aan-
bevelen van maaltijden, servicegericht hande-
len en hyginisch werken. De opleiding biedt
een afwisseling van theorie en praktijk, en
kan direct op de werkvloer worden toegepast.
Omdat de opleiding toegespitst is op het spe-
cieke voedingsconcept van het ziekenhuis,
staan theorie en praktijk dichtbij de cursisten.
Zij leren van en oefenen met elkaar in hun
eigen werk en werkomgeving. De medewer-
kers krijgen ook huiswerk, maken (oefen)toet-
sen en volgen bij verschillende modules klas-
sikale colleges. De opleiding wordt afgesloten
met een zogeheten proeve van bekwaamheid.
Een groep van acht medewerkers fungeert
als mentoren voor hun collegas. Zij zijn een
kwartaal eerder begonnen aan de opleiding
en hebben bovendien een speciale vierdaagse
mentorentraining gehad. En mentor coacht
ongeveer acht medewerkers, ondersteunt hen
in het leerproces en houdt hun voortgang bij.
Tijdens de startbijeenkomst kregen alle medewerkers Foodservice een uitgebreide studiemap uitgereikt.
De medewerkers zijn er
mede verantwoordelijk
voor dat een patint de
juiste voeding krijgt
Opleiding voeding en service
Elke instelling in de gezondheidszorg moet
de veiligheid van de maaltijden kunnen
waarborgen. Daarom zijn alle organisaties
die zich bezig houden met het bereiden,-
bewaren, vervoeren of verstrekken van
voeding wettelijk verplicht te werken met
een systeem dat de voedselveiligheid moet
beheersen: HACCP, de Hazard Analysis
Critical Control Points.
Het Voedingscentrum heeft, samen met
andere betrokkenen, een hyginecode voor
de voedingsverzorging in zorginstellingen en
Defensie ontwikkeld om de veiligheid van
maaltijden voor de consument te waarborgen.
Deze hyginecode is geheel gebaseerd op
HACCP. In de hyginecode zijn alle deel-
processen geanalyseerd op risicos voor de
veiligheid van de voedselverstrekking. Dit
betreft onder meer bestellen, ontvangst van
goederen, opslag, bereiding, serveren, trans-
port en afwas. Voor de risicovolle punten
waarin besmetting of vervuiling kan optreden
zijn beheersmaatregelen aangegeven. De
hygine code geldt niet alleen voor de centrale
keuken, maar is ook van toepassing op het
serveren, bewaren en bereiden op de afdeling,
activiteitenbegeleiding of in het restaurant.
De Hyginecode 2008 is uitsluitend online
beschikbaar. Er bestaat geen gedrukte versie
van. De code is gratis toegankelijk voorleden
van ActiZ,GGZ Nederland, NVZ, VGN en het
ministerie van Defensie. Zij kunnen inloggen
via het intranet of extranet van de organisatie
waar ze werken.
Veiligheid met
hyginecode
11
Nummer 21
7 november 2012
REGIONALE BEURS VOOR
SLECHTZIENDEN EN BLINDEN
REGIONALE BEURS VOOR
SLECHTZIENDEN EN BLINDEN
www.regionalehulpmiddelenbeurs.nl
Babbage ...
Zichtbaar beter.
Saarberg
Grootste assortiment
voorlezende
beeldschemloepen.
slechtziend.nl
De kleur groen van slechtziend.nl brengt
innerlijke kracht en zorg voor anderen tot
uitdrukking.
Loket aangepast-lezen
Lezen kan altijd!
ORIONWebbox
TV ondertiteling
en de dagelijkse
krant......laat ze
voorlezen
Lexima Reinecker Vision
De betere hulpmiddelenzorg
bij slechter zien.
Viziris
Oog voor een
toegankelijke wereld.
Ergra
Low vision
onderzoek en advies
Optelec
Verbetert de kwaliteit van
leven van mensen met een
visuele beperking en dyslectici
door simpele en effectieve
oplossingen aan te reiken.
Iris Huys
Moeite met lezen?
Dan bent u bij
Iris Huys aan het
juiste adres!
Komfa Media
WERELDPRIMEUR:
TV & DVD Ondertiteling
-spraakmakend en
toonaangevend-
Worldwide Vision
Brengt kwaliteit in uw leven.
Leverancier van producten
voor mensen met een
visuele, auditieve en/of
leesbeperking.
Freedom Scientic Benelux
...laat je meedoen!
Leverancier van alle
hulpmiddelen voor blinden
en slechtzienden!
Low Vision Totaal
Test de gehele lijn van
hulpmiddelen op de plaats
waar ze gebruikt gaan worden.
Reinecker
Openingstijden
10.00 - 16.00 uur
Toegang en n kopje kofe GRATIS
voor meer informatie:
www.regionalehulpmiddelenbeurs.nl
info@hulpmiddelenbeurs.nl
06 - 24 23 29 72
13 september Zoetermeer
27 september Lelystad
11 oktober Almelo
1 november Den Bosch
15 november Roermond
29 november Assen
Communicatiesponsor
www.ivagroep.nl
BEURSKALENDER 2012
12
Nummer 21
7 november 2012
Door het DNA te bestuderen van kinderen
van wie de moeder het HELLP-syndroom
had, hebben onderzoekers van VU medisch
centrum in Amsterdam een gen ontdekt
dat verantwoordelijk is voor deze ernstige
vorm van zwangerschapsvergiftiging.
De complicaties kunnen levensbedreigend
zijn voor moeder en kind. De bevinding kan
leiden tot preventie en verbetering van thera-
pie van het HELLP-syndroom. Het HELLP-
syndroom is een ernstige zwangerschapsziekte
waarbij de zwangere vrouw klachten krijgt
door afbraak van rode bloedcellen, leverstoor-
nissen en bloedstollingsproblemen. De groei
van het kind is ernstig verstoord. Deze com-
plicaties kunnen levensbedreigend zijn voor
moeder en kind.
Diabetesvereniging Nederland (DVN) is
gestart met het Diabeteszorgonderzoek.
Het doel is inzicht te krijgen hoe mensen
met diabetes de ontvangen zorg ervaren.
Het onderzoek startte op 15 oktober via de
website www.diabeteszorgonderzoek.nl. Dit
landelijke onderzoek wordt uitgevoerd van-
uit het Nationaal Actieprogramma Diabetes
(NAD). In de Zorgstandaard Diabetes staan
richt lijnen die de zorgverleners en patinten
samen hebben afgesproken, maar krijgen de
mensen met diabetes de zorg die is vastgesteld
in de praktijk? Die uitkomsten komen uit het
diabeteszorgonderzoek. De resultaten van het
onderzoek worden begin 2013 gepresenteerd
door DVN. Het Diabeteszorgonderzoek is al
twee keer eerder uitgevoerd, respectievelijk in
2008 en 2010. Uit die eerdere onderzoeken
bleek onder meer dat nog weinig mensen
gebruik maken van een Zorgwijzer of een
Zorgplan.
De stoomketel
De stoomketel betreft een verpleegkundig
instrument dat helemaal uit de gezondheids-
zorg is verdwenen. Vroeger waren ze in allerlei
uitvoeringen en formaten voor handen. Het
was een instrument dat bij verschillende ont-
stekingen van de luchtwegen werd gebruikt,
zoals longontsteking, bronchitis, kinkhoest
en difterie. De opzet was om het symptoom
benauwdheid door stoom op te heffen, want
de oorzaak zelf was veel moeilijker te genezen.
De koperen stoomketel bestond uit de vol-
gende onderdelen: op een mantel, waarin
een spiritusbrander stond, paste en afgeslo-
ten rond bakje om water in te doen. Op dit
waterbakje was een lange, taps toelopende,
pijp geschroefd, waar aan het eind een klein
emmertje hing om de druppels condenswater
op te vangen. Door de spiritusbrander werd
het water aan de kook gebracht, dat als stoom
naar buiten werd geblazen. De bedoeling was
om de benauwdheid bij de genoemde aan-
doeningen op te heffen. Deze symptoom-
bestrijding was toen nodig omdat de oorzaak
van de ziekte zelf niet goed te behandelen
was. Tegenwoordig kunnen de genoemde oor-
zaken met antibiotica veel beter en afdoende
ge nezen worden. Daarom komt de stoom-
ketel niet meer voor. Vroeger had het zieken-
huis talrijke verschillende stoomketels in bezit
en de mensen konden zelf bij de drogist een
stoomketel huren.
Door Bob K.P. Grifoen
Medisch Farmaceutisch Museum Delft
De haalbaarheid van het toedienen van
orale geneesmiddelen aan specieke delen
van het maag-darmkanaal is bevestigd
door een eerste onderzoek met mensen
met gebruik van een nieuw type inslik-
bare elektronische capsule. De resultaten
werden gepresenteerd tijdens de twintig-
ste United European Gastroenterology
Week (UEG Week 2012, Europas grootste
gastro-enterologische congres) dat onlangs
werd gehouden in Amsterdam.
Onderzoekers gebruiken het nieuwe instru-
ment om op afstand de toediening van
een radio-isotoop aan de dunne darm te
reguleren, waarmee de mogelijkheid van ge-
richte orale behandeling van gelokaliseerde
maag-darmaandoeningen nog dichterbij
komt. In een gesprek met journalisten tijdens
het congres, zei dr. Peter van der Schaar, een
gastro-enteroloog van het St. Antonius zieken-
huis in Nieuwegein die bij het onderzoek be-
trokken was: Met geleiding door pH-senso-
ren in de capsule en bevestiging door middel
van beeldvorming, waren we bij negen van de
tien vrijwilligers in staat de testverbinding af
te geven aan een klein segment van de dunne
darm. De capsule kon gemakkelijk worden
doorgeslikt en bleek veilig te zijn en goed te
worden verdragen (er werden geen negatieve
gebeurtenissen gemeld).
13
Hoewel er zeker verbeterpunten bestaan,
zijn mensen met kanker over het alge-
meen positief over de zorg die zij krijgen.
Zij beoordelen hun algemene kwaliteit
van leven niet als minder dan de algemene
bevolking, maar kampen wel met functio-
nele beperkingen en vermoeidheidsklach-
ten.
Het percentage mensen met kanker dat werkt
lijkt niet lager te zijn dan dat in de alge mene
bevolking, maar ze werken gemiddeld wel
iets minder uren. Dit blijkt uit een eerste
peiling onder de eerste groep leden van het
Panel Leven met Kanker. Door de nog geringe
omvang van het panel moeten de bevindin-
gen met enige terughoudendheid worden ge-
interpreteerd. Het aantal mensen dat kanker
heeft of heeft gehad en kampt met de lange-
termijngevolgen van de ziekte en behandeling
neemt toe tot naar schatting 660.000 mensen
in 2020. Tot nu toe werd niet structureel en
systematisch nagegaan met welke problemen
zij in de verschillende fasen van hun ziekte-
proces te maken hebben, wat hun ervaringen
zijn en aan welke zorg en ondersteuning zij
behoefte hebben. Inzicht hierin is wel nodig
om het beleid rond de zorg voor kanker-
patinten en hun maatschappelijke situatie
vorm te geven en te kunnen evalueren. Om de
ontwikkelingen in de zorg- en leefsituatie van
mensen met kanker te kunnen volgen, zijn
het NIVEL en KWF Kankerbestrijding in 2011
in samenwerking met het Integraal Kanker-
centrum Nederland (IKNL) het Panel Leven
met Kanker begonnen.
De komende jaren wordt het panel uitgebreid
tot zon 1500 leden die representatief zijn
voor de volwassen (ex-)kankerpatinten in
Nederland. Terwijl het panel nog in opbouw
is, bracht het NIVEL (Nederlands instituut
voor onderzoek van de gezondheidszorg)
van de eerste groep van 325 panelleden de er-
varingen in kaart met de ziekenhuiszorg, hun
kwaliteit van leven en hun werk en inkomen.
Het panel is samengesteld op basis van de
Nederlandse Kankerregistratie van IKNL. De
eerste resultaten laten zien dat mensen met
kanker over het algemeen positief zijn over de
deskundigheid, samenwerking en afstemming
van oncologische zorgverleners, en de infor-
matie die zij hebben gekregen. De psycho-
sociale begeleiding en, de mogelijkheden en
informatievoorziening op het gebied van een
second opinion, alternatieve geneeswijzen en
onderzoeken en controles bij erfelijke kanker
kunnen volgens de deelnemers aan het panel
nog wel beter. Mensen met kanker vinden hun
algehele kwaliteit van leven niet minder dan
de algemene bevolking. Wel vinden ze dat ze
in hun dagelijkse leven minder goed func-
tioneren, vooral op cognitief, sociaal en licha-
melijk gebied. Mensen met kanker hebben
bovendien meer last van vermoeidheid. Zes
van de tien voelen zich niet t. Ze voelen zich
niet vaker eenzaam dan de algemene bevol-
king. Het percentage mensen met kanker met
een betaalde baan komt overeen met dat in
de algemene bevolking. Wel lijkt het erop dat
mensen met kanker iets minder uren per week
werken. Ruim de helft ervaart belemmeringen
bij het werk door vermoeidheid, maar des-
ondanks verzuimen ze niet vaker door ziekte.
Op termijn zal het panel meer zicht kunnen
bieden op de werk- en inkomenssituatie van
mensen met kanker in Nederland
Mensen met kanker werken gemiddeld iets minder uren.
Gen ontdekt voor
HELLP-syndroom
Onderzoek naar
diabeteszorg
Geschiedenis van de Gezondheidszorg
Capsule stuurt
geneesmiddelen
Mensen met kanker
vinden hun algehele
kwaliteit van leven niet
minder dan de algemene
bevolking
Gezondheid
Nummer 21
7 november 2012
Leven met kanker
De stoomketel is van het zorgtoneel verdwenen.
Met de IC nazorg polikliniek wil het Ikazia
Ziekenhuis (Rotterdam) voorzien in de
behoefte aan zorg na een opname op de
Intensive Care.
Een opname op de Intensive Care is een
ingrijpende gebeurtenis, die kan leiden tot
lichamelijke en psychische klachten, zoals
angstdromen, slaapstoornissen, concentratie-
problemen, verminderde eetlust en somber-
heid. Om hen te ondersteunen bij de ver-
werking van de IC-opname is eind oktober
de IC nazorg polikliniek gestart. Patinten
ontvangen ongeveer drie maanden na ont-
slag een uitnodiging voor een bezoek aan de
IC nazorg polikliniek. Tijdens de afspraak
hebben zij een gesprek met een intensivist en
een IC nazorgverpleegkundige. Sinds enkele
maanden worden er dagboeken uitgedeeld.
De familie kan naast de (veranderingen in
de) gezondheidstoestand van hun naaste ook
dagelijkse gebeurtenissen beschrijven. Deze
verslaglegging heeft een positief effect op de
verwerking van de opname en alles wat er
gebeurd is.
De Ommelander Ziekenhuis Groep (OZG)
kiest Scheemda West als locatie voor een
nieuw te bouwen regionaal ziekenhuis.
Door vergrijzing en bevolkingskrimp in de
regio en toenemende kwaliteitseisen is het
niet mogelijk de twee huidige locaties van
de OZG in Delfzijl en Winschoten open te
houden. In de stedelijke gebieden in de regio
worden eerstelijns zorgvoorzieningen inge-
richt om te bereiken dat voor de inwoners
zorg dichtbij beschikbaar blijft. De OZG
werkt samen met het Universitair Medisch
Centrum Groningen (UMCG) en Menzis
aan het

blijvend beschikbaar houden van
de zorg in Noord- en Oost-Groningen. De
ziekenhuiszorg moet met de demograsche
ontwikke lingen mee veranderen om kwali-
tatief hoogwaardige ziekenhuiszorg voor de
inwoners van Noord- en Oost-Groningen in
de toekomst beschikbaar te houden. Onder-
zoek wijst uit dat dit alleen mogelijk is als de
zorg anders wordt georganiseerd en de zieken-
huiszorg wordt gebundeld in n regionaal
ziekenhuis.
14 Kliniek
Nummer 21
7 november 2012
Xander de Buisonj heeft vorige week
namens Stichting DaDa, de kinderroute
in Ziekenhuis Amstelland (Amstelveen)
geopend. Samen met kinderarts Nathalie
Schrijver, de kunstenaar Raymond Hoog-
endorp en Hans Broertjes van de Raad van
Bestuur onthulde hij vier schilderijen van
de route.
Gezamenlijk sneden ze vervolgens voor de
aanwezige genodigden en kinderen de taarten
aan. Hans Broertjes, lid van de Raad van
Bestuur, heette iedereen welkom en schetste de
historie van de route, die al in 2008 begon met
een geschenk van de kunstenaar. Nu hebben
Flub de Vis en zijn vriendjes uit Wonder boven
Onderland denitief bezit genomen van alle
ruimtes waar kinderen komen in het zieken-
huis. Een mooi en vrolijk herkenningspunt
zowel in het ziekenhuis in Amstelveen als in
de Waterlinie in Uithoorn. Door de nanci-
le bijdrage van Stichting DaDa zijn 3D-guren
en schilderijen van Flub en zijn vriendjes door
het hele ziekenhuis te zien. Stichting DaDa
zamelt geld in voor projecten die het verblijf
van een kind in het ziekenhuis aangenamer
maken en die niet uit het reguliere (zorg)bud-
get betaald kunnen worden. En daar paste dit
project uitstekend in, aldus Van Duivenbode,
voorzitter van de Stichting.
Stichting DaDa steunt projecten die de kind-
vriendelijkheid en communicatie met kin-
deren in het ziekenhuis kunnen ver beteren.
Dat zijn de twee sleutelwoorden van onze
Stichting. De Flubroute zorgt in Ziekenhuis
Amstelland voor herkenning en een stukje
vrolijkheid voor de zieke kinderen. Nadat
Xander de opening had verricht ging hij
met de aan wezige kinderen en een waskar
vol met cadeaus op pad over de afdelingen.
Het ziekenhuis had als extra verrassing een
pallet speelgoed cadeau van Stichting DaDa
ge kregen.
Trainingen in
mobiel skillslab
Bouwgolf in de
zorg op komst
Nazorgpoli voor
IC-patinten
OZG kiest voor
Scheemda West
Stichting DaDa steunt
projecten die de kind-
vriendelijkheid in het
ziekenhuis verbeteren
Kinderroute open
in Amstelland
Xander de Buisonj overhandigt speelgoed aan de zieke kinderen op de Kinderafdeling; Flub guur Onkiedonkie kijkt
op de achtergrond toe.
Samen incidenten melden
Rijnstate en de Huisartsen Vereniging
Arnhem (HVA) zijn gestart met het syste-
matisch registreren en onderzoeken van
incidenten in de gezamenlijke patinten-
zorg van huisarts en ziekenhuis. Het gaat
om onbedoelde gebeurtenissen binnen
het zorgproces, waarbij de patint schade
heeft geleden of had kunnen lijden. Bij-
voorbeeld een onduidelijke overdracht
waardoor de benodigde zorg niet gegeven
kon worden.
Door deze incidenten systematisch te melden
en te analyseren kunnen beide partijen maxi-
maal leren van individuele ervaringen en
kunnen maatregelen worden genomen om
herhaling te voorkomen. Bovendien geeft
registratie veel meer inzicht in aard, omvang
en achtergrond van incidenten en verhoogt
het melden het risicobewustzijn van beide
partijen. Zowel huisartsen als medewerkers
van Rijnstate kunnen incidenten in de ge-
zamenlijke patintenzorg van huisarts en
ziekenhuis digitaal melden. Na een melding
gaat een onderzoeksteam aan de slag. In dit
transmurale team zit de veiligheidscordina-
tor van de HVA, een bestuurslid van de HVA,
de cordinator Unit 1ste-2de lijn van Rijn-
state en de veiligheidscordinator van Rijn-
state. Zij doen feitenonderzoek en analyseren
welke acties nodig zijn om herhaling te voor-
komen. Jacqueline van Sambeek, cordina-
tor Unit 1e-2elijn van Rijnstate: Voorheen
kwamen er natuurlijk ook meldingen binnen,
bijvoorbeeld telefonisch of per e-mail. Maar
deze meldingen werden niet in een systeem
vastgelegd, waardoor het minder goede in-
formatie en ook minder aanknopingspunten
voor verbetering opleverde. Het melden van
incidenten in de samenwerking tussen zieken-
huis en huisarts bouwt voort op de mogelijk-
heden die er al zijn binnen Rijnstate en huis-
artspraktijken om incidenten in de zorg te
melden. Binnen Rijnstate is het systematisch
inciden ten registreren en onderzoeken al
vier jaar een belangrijke pijler in het patint-
veiligheidsbeleid. Huisarts Pieter Jongeruis
van huisartsenpraktijk De Dennenkamp West
in Oosterbeek en veiligheidscordinator van
de huisartsvereniging Arnhem zegt over het
initiatief: Al enige tijd worden in meerdere
huisartspraktijken in Arnhem en omgeving
incidenten gemeld en geanalyseerd volgens
een vaste module. Daarnaast ontstond de
behoefte bij de huisartsen om ook incidenten
te melden die met de gezamenlijke patinten-
zorg van huisartsen en ziekenhuis te maken
hebben.
Op het parkeerterrein van MCH Westeinde
in Den Haag stond vorige week een och-
tend lang een mobiel skillslab opgesteld.
Hier konden orthopeden in opleiding er-
varing opdoen met operaties op kunststof
gewrichten.
De orthopeden-in-opleiding konden praktijk-
ervaring opdoen met diverse ingrepen aan bij-
voorbeeld knie en schouder. Hierdoor neemt
de ervarenheid met dit soort operaties toe, en
zijn ze eerder in hun opleiding in staat om
deze operaties zelfstandig te verrichten. Tot
nu toe moesten artsen in opleiding tot ortho-
peed uitwijken naar skillslabs in Munchen en
Florida om ervaring op te doen met opera-
ties met kunststof gewrichten. Het streven is
het mobiele skillslab eens per jaar naar MCH
Westeinde te halen. Het MCH leidt jaarlijks
zes artsen tot orthopeed op en verwacht vol-
gend jaar ook gebruik te kunnen maken van
een virtuele operatietraining, die zij eerst met
succes moeten hebben gevolgd.
Het bouwen voor de zorg gaat een enorme
vlucht nemen. Miljoenen vierkante meters
extra zijn nodig tot 2030. In euros is sprake
van een verdubbeling. Dit blijkt uit een
onderzoek naar de toekomst van de zorg-
bouwmarkt.
Het nog vertrouwelijke rapport - in handen
van Binnenlands Bestuur - is verricht door het
Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) in
opdracht van Bouwend Nederland. De ver-
wachting is dat de bouwproductie voor de zorg
tot 2016 op een niveau van circa 1,8 miljard
euro per jaar blijft. Daarna zal onder invloed
van de kwaliteitstoename, de verdere vergrij-
zing en de veroudering van het bestaande
vastgoed de bouwproductie sterk toenemen.
In 2030 ligt de totale bouwproductie voor de
zorg volgens het EIB naar verwachting op circa
3,7 miljard euro per jaar. Dat komt door de
toenemende vraag naar zorg als gevolg van de
vergrijzing en doordat de gebouwenvoorraad
aan vervanging toe is.
KookCaf voor patinten
Het nieuwste initiatief van het St Elisabeth Ziekenhuis (Tilburg) heet KookCaf. Koks van het ziekenhuis gaven
donderdag 25 oktober tijdens de eerste editie tien kankerpatinten en hun partners een op hun situatie toegesneden
kookles. Dit was de eerste in een serie gelijknamige demonstraties en miniworkshops die vanaf nu maandelijks terug-
keert. Bij blijvend succes komen er ook edities voor mensen met andere aandoeningen, zoals diabetes en obesitas. De
koks lieten tijdens het eerste KookCaf voorbeelden zien van recepten waarmee kankerpatinten bepaalde moeilijk-
heden kunnen aanpakken. Iedere deelnemer aan het KookCaf mag drie keer komen; twee keer voor een les en n
keer voor een terugkomdag. Zo leert hij of zij de menus ook echt voor zichzelf te koken.
Philip Boerebach (arts-apotheker) uit
Rotterdam is de winnaar van Het Beste
Zorgidee van 2012. Met zijn ingezonden
idee: de specialist op huisbezoek ontving
hij vorige week de prijs van 10.000 euro.
Boerebach vindt dat specialisten als cardio-
logen, reumatologen en internisten net als
huisartsen ook bezoeken bij bedlegerige
patinten thuis kunnen aeggen. Dit in plaats
van patinten per ambulance naar de spe-
cialist te vervoeren. Dankzij technologische
ontwikkelingen is dat mogelijk. Waar scan-
apparaten voor echograen bijvoorbeeld
vroeger erg groot waren, zijn nu apparaten
met dezelfde functies in kofferformaat op de
markt. Op www.hetbestezorgidee.nl hebben
ruim 1500 mensen hun voorkeur uitgespro-
ken voor het idee dat volgens hen zou moeten
winnen. De jury selecteerde uit bijna 400
inzendingen zes ideen. De inzending van
Philip Boerebach leverde de meeste stemmen
op. Volgens de jury is het idee praktisch uit-
voerbaar en is het een schoolvoorbeeld van
centraal stellen van de patint. Erno Kleijnen-
berg, bestuursvoorzitter van ONVZ en voor-
zitter van de jury: Voor bedlegerige patin-
ten en hun omgeving is het vervoer naar een
z iekenhuis vaak een moeizaam traject. We
zien nu, dankzij techno lo gische ontwikkelin-
gen, dat dit niet altijd nodig is. Dit idee ver-
dient daarom nader onderzocht en toegepast
te worden. We hopen dat het specialisten en
zorginstellingen prikkelt om deze service aan
te bieden. De uitreiking van Het Beste Zorg-
idee ging gepaard met een inhoudelijk pro-
gramma. Dagvoorzitter Jeroen Smit (journa-
list en presentator) ging met drie prominenten
uit de zorgwereld in gesprek over innovatie
in de zorg. Met politica Pia Dijkstra (D66)
vanuit de politiek, gezondheids econoom
Matthijs Versteegh (Ecorys) vanuit de econo-
mie en prof. dr. Clemens Lwik (hoogleraar
Leids Universitair Medisch Centrum) vanuit
de wetenschap. Bij de uitreiking waren ver-
schillende stakeholders uit de zorg aanwezig.
Naast de meeste stemmen op internet kon
ook de zaal zijn voorkeur uitspreken over Het
Beste Zorgidee. Van de 150 aanwezigen stem-
de de meerderheid op idee van Jan van Oir-
schot (82) uit Tilburg. Zijn idee is gericht op
diabetespatinten. Deze krijgen vaak voorge-
vulde insulinepennen voor geschreven die na
gebruik worden weg gegooid en als chemisch
afval worden verwerkt. Hij pleit dan ook voor
de invoer van navulbare insulinepennen, die
al op de Nederlandse markt verkrijgbaar zijn.
Deze zijn goedkoper en het bespaart onnodig
chemisch afval.
15
Zorg op maat
voor ouderen
Orgaandonoren
zijn niet dood
Kliniek
Nummer 21
7 november 2012
Dit artikel is tot standgekomen in samenwerking
met de betreende instelling
Beste Zorgidee: Specialist op huisbezoek
Wij zijn op samenwerking gericht, zegt
Hiron Mare, general manager van Park
Medisch Centrum en Parkkliniek Rotter-
dam. Hij zal het meerdere keren benadruk-
ken tijdens het interview: Dit zelfstandig
behandelcentrum (ZBC) is niet uit op con-
currentie met de ziekenhuizen, maar juist
op samenwerking. We zijn een zorgdienst-
verlener en daarin zijn we voor zover ik
weet uniek in Nederland.
Het is op deze maandagmorgen nog rustig in
Park Medisch Centrum Rotterdam. Patin ten
druppelen binnen, melden zich bij de recep-
tie, maar lopen in de meeste gevallen niet
meteen door naar hun bestemming. Eerst
maken ze een praatje met de receptionistes.
De sfeer is gemoedelijk. ParkMC, aan de
Hoofdweg in Rotterdam, is een kleinschalig
zelfstandig behandelcentrum. Het heeft twee
poten. Park kliniek voor de onverzekerde zorg
(cosmetische en esthetische chirurgie) bestaat
bijna vijftien jaar. ParkMC, voor de verzekerde
zorg, is met 3,5 jaar veel jonger. Hier kan men
terecht voor bijvoorbeeld orthopedie, neuro-
chirurgie, plastische chirurgie, handchirurgie
en urologie.
ParkMC werkt samen met ziekenhuizen als
het HagaZiekenhuis in Den Haag, (dat net
zijn contract met ParkMC weer heeft verlengd)
het ErasmusMC in Rotterdam en het IJssel -
land Ziekenhuis in Capelle aan den IJssel,
maar ook met andere ZBCs als Annatommie
in Rijswijk (voor bewegingsklachten) en de
KneeClinic in Amsterdam. Het gaat steeds
om de planbare operaties in dagbehande-
ling, geschikt voor een door het ziekenhuis
geselecteerde patintengroep. Hebben zieken-
huizen wachtlijsten, dan kunnen zij hun ge-
selecteerde patinten erop wijzen dat zij in
plaats van een paar maanden te wachten er-
voor kunnen kiezen om binnen twee weken
in ParkMC te worden geopereerd. ParkMC
heeft op dit moment twee operatiekamers in
gebruik. Wij kunnen snel en efcint wer-
ken, vertelt Hiron Mare niet zonder trots.
Hier kunnen wij zestien patinten per dag
behandelen, tegen tien in een ziekenhuis.
Mare ziet ParkMC niet als een concurrent
van de ziekenhuizen, maar als een welkome
aanvulling. Patinten die hier worden be-
handeld, blijven patint van het ziekenhuis
waar de diagnose is gesteld. Het ziekenhuis
opent en sluit de DOT. De patinten worden
geopereerd door de artsen uit het betreffende
ziekenhuis. Er komen in totaal 52 verschil-
lende artsen in ParkMC over de vloer. Bij
elkaar worden jaarlijks bijna 5000 patinten
onder narcose gebracht. De complicatieratio
is hier zeer laag. Dat is vooral te danken aan
onze toegewijde teams. De lijntjes zijn kort.
Iedereen kent elkaar en is op elkaar ingesteld,
vertelt Mare, die eraan toevoegt dat ParkMC
over alle vereiste certicaten beschikt. Tijdens
een rond leiding door het pand, blijkt dat er
nog een derde OK klaar staat om in gebruik
te worden genomen. ParkMC gaat uitbreiden.
De ver koever ruimte wordt groter, gaat van
vijf naar zeven bedden en op de bovenverdie-
ping komen tien patintenbedden extra. Op
dit moment beschikt dit ZBC over veertien
bedden. Hier verblijven de meeste patinten
overdag, maar eventueel is het ook mogelijk
s nachts te blijven. De nieuwe bovenver-
dieping is bedoeld voor patinten die een
knie- of heupoperatie hebben ondergaan. Zij
zullen hier meerdere dagen verblijven. De be-
doeling is dat de extra ruimte over een maand
of vier klaar is. Meer informatie over ParkMC
of over samenwerken met Parkkliniek is te
vinden op www.parkmedischcentrum.nl of
info@parkmc.nl.
Door Marja den Otter
De lijntjes zijn hier kort.
Iedereen kent elkaar en
is op elkaar ingesteld
Park als zorgdienstverlener
Het Diakonessenhuis breidt de specialisa-
tie zorg op maat voor ouderen uit op de
ziekenhuislocaties Utrecht en Zeist. Op
1 november opende het ziekenhuis op
locatie Utrecht een dagkliniek voor oude-
ren. Hier worden ouderen een dag opgeno-
men voor alle onderzoeken op n dag.
Ouderen beschikken vaak over meerdere
gezondheidsproblemen tegelijk. Om te voor-
komen dat zij daarvoor steeds apart naar het
ziekenhuis moeten, wordt in de dagkliniek
alles op een dag georganiseerd met als resul-
taat een duidelijk zorg- en behandelplan op
maat. Dat is minder belastend voor de patint
en familie en men weet snel waar men aan
toe is. De ziekenhuislocatie in Zeist beschikte
al over een dagkliniek. Hier is recent de af-
deling Ouderengeneeskunde uitgebreid met
meer bedden en meer medisch specialisten
die zich speciek richten op ouderenzorg, de
zogenaamde klinisch geriaters. Een derde van
de patinten die worden opgenomen in het
Diakonessenhuis is boven de 65 jaar en demo-
grasch gezien is de Utrechtse Heuvelrug n
van de meest vergrijsde regios in Nederland.
Het grootste aantal donoren wordt ge-
vormd door de postmortale donoren. Deze
donoren zijn mensen die hersendood zijn
verklaard omdat er geen celactiviteit kan
worden gemeten in hun hersenen. Van hen
wordt beweerd dat ze dood zijn. De Stich-
ting Bezinning Orgaandonatie (SBO) wil het
publieke debat over het hersendoodcrite-
rium bevorderen. Dat doet ze onder meer
met een debat op 9 november in Amers-
foort. Met als thema Orgaandonoren zijn
niet dood.
Volgens de SBO komt vanuit de medische
wereld steeds meer kritiek op het hersen-
doodcriterium omdat men er van overtuigd
begint te raken dat hersendood niet betekent
dat iemand dood is. De meeste hersendoden
zijn volgens de SBO stervende mensen. Toch
blijken sommigen met een juiste medische be-
handeling weer terug in het leven gebracht te
kunnen worden. Zoiets kan natuurlijk nooit
als iemand dood is. Tijdens dit congres zullen
deskundigen het thema hersendood als geldig
criterium voor orgaantransplantatie ter discus-
sie stellen. Er wordt informatie gegeven hoe
een patint met zwaar hersenletsel behandeld
kan worden. Ook worden ethische en politie-
ke aspecten van orgaandonatie belicht. Verder
wordt dieper ingegaan op het belang van het
stervensproces, een begrip dat volgens SBO in
de transplantatiewetgeving en -praktijk volle-
dig is verdwenen. Kijk voor meer informatie op
www.bezinningorgaandonatie.nl/congres.
Aanmelden kan via www.iona.nl.
De winnaar Philip Boerebach met ONVZ-bestuursvoorzitter Erno Kleijnenberg
Park Medisch Centrum Rotterdam
Volop actie in de operatiekamer.
*
16 Advertentie
Nummer 21
7 november2012
ZOEKT:
VOOR ZZPERS IN DE ZORG
QAREWORKPARTNERS
Z
i
e
k
e
n
h
u
iszorg
Ouderenzo
rg
G
G
Z




J
e
u
g
d
z
o
r
g
G
e
h
a
n
dicapten
z
o
r
g

Keuzemenu
voor de zorg
De beste zorgcongressen gebundeld
Een landelijke en unieke studiedag van Medilex.
Stel zelf uw menu samen uit 15 actuele zorgthemas.
Waarom uniek?
Snel op de hoogte in korte studieblokken
Stel zelf uw programma samen
Keuze uit 15 verschillende studieblokken
Schappelijk tarief C 100,00 (excl. BTW)
per studieblok

Kom samen met uw collega's naar deze studiedag
en stel zelf uw keuzemenu samen!
Voor meer informatie:
www.keuzemenuvoordezorg.nl
28 maart 2013
Nursing daagt
verpleegkundige professionals uit!
6 en 7 december 2012 | 9.00 17.00 uur | ReeHorst, Ede
Tijdens de Nursing Experience brengt Nursing je in een dag
op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen en themas
binnen de zorg. Een totaal nieuwe zorgervaring voor ver-
pleegkundige professionals die meer uit het vak willen halen.
Ga jij de uitdaging aan?
Kom 6 of 7 december naar de Nursing Experience:
Start de dag met een verhelderende n scherpe blik
op de ouderenzorg door Marjan Berk
Haal het beste uit jouw mogelijkheden met Peter Faber
Daag jezelf uit in het Skills Lab
Kortom, de juiste mix van vakkennis en plezier!
Kijk voor meer informatie en aanmelden op:
www.nursingexperience.nl
Kennispartners: Hoofdsponsors:
Marjan Berk
Peter Faber
Dagvoorzitter Alexia Hageman
STRATEGISCHE PERSONEELSPLANNING
EN FLEXIBILISERING IN DE ZORG


Het hoe, wat en waarom.. en wat levert het op?

13 december, CineMec Ede
DoelmaIIg plannen: de besIuurlIjke kanI
Coede zorg door slImmer roosIeren
Alles draaII om moIIvaIIe: leer van KEA!
CulIuurveranderIng In de zorg: breek meI barrIres!
Twee rondes keuzesessIes: o.a. de TalenIen
ManagemenI ank, prakIIjkcase werkIIjdenplannIng
en IndelIng werkIIjden 2/ uurs aIdelIng
C 305, korIIng voor abonnees en relaIIes!
www.zorgmarktacademy.nl/13dec
2=1 Schrijf u tegelijk met uw collega
in en u krijgt beiden 50% korting!
Anita Witzier heeft op 31 oktober in Studio
21 in Hilversum de winnaars van de IZZ
Mooi Mens Verkiezing 2012 bekend-
gemaakt. Marille de Ruijter uit Creil,
Flevoland heeft de vakjuryprijs in ont-
vangst mogen nemen vanwege haar
initiatief als cordinerend verpleegkundig
specialist om de Poli Bijwerkingen bij de
GGZ Centraal Flevoland op te richten.
Hier kunnen patinten van de psychiatrische
afdeling terecht voor advies over het zo veel
mogelijk beperken van de gebruikelijke bij-
werkingen van medicijnen. Het verhaal van
Marille is op 11 november van 12.25 tot
12.55 uur bij RTL4 te zien in de eerste af-
levering van het nieuwe televisieprogramma
Mooie Mensen In De Zorg. Eline de Lange-
Braat uit Hoogerheide, Noord-Brabant won de
publieksprijs vanwege haar rol als voorzitter
van Stichting Jong en Vitaal in Etten-Leur, een
stichting die kinderen stimuleert meer te be-
wegen. Medicijnen voor psychiatrische patin-
ten kunnen vervelende bijwerkingen hebben.
Het lukt patinten bijvoorbeeld niet meer
om goed te bewegen of te genieten van seks.
Op de Poli Bijwerkingen, die is opgezet door
Marille, wordt gekeken naar bijwer kingen
en de leefstijl van patinten. Zij kunnen
hun verhaal kwijt en voelen zich hierdoor
gehoord. Vervolgens krijgen zij advies over
aanpassingen in leefstijl en medicatie, waar-
door hun klachten kunnen afnemen. Zij ziet
dat patinten daardoor weer genieten van de
mooie dingen in het leven. Ik ben gedreven
in mijn werk. Het is ontzettend mooi om te
doen. Ik zie patinten lijden onder bijwerkin-
gen. Door die te behandelen neemt de kwali-
teit van hun leven weer toe. Bovendien zorgt
het ervoor dat zij hun medicatie in de toe-
komst blijven gebruiken. Dat is nodig, want
ze nemen die medicijnen niet voor niets, al-
dus Marille. Marille en Eline zijn twee van
de 474 mensen die dit jaar voor de IZZ Mooi
Mens Verkiezing zijn aangemeld door vrien-
den, familie en collegas. Vervolgens heeft de
vakjury onder leiding van Lizelotte Smits,
bestuurder collectief CNV Publieke Zaak, de
aanmeldingen bekeken waaruit twintig ge-
nomineerden zijn voortgekomen. Heel Neder-
land kon gedurende vijf weken stemmen op
deze genomineerden via www.izz.nl/mooi-
mens. Dit jaar zijn meer dan 10.000 stemmen
uitgebracht, Eline kreeg de meeste stemmen
en won daarmee de publieksprijs. Marille is
door de vakjury als winnaar gekozen vanwege
haar initiatief dat een uitgesproken voor-
beeld is van een initiatief dat grote impact kan
hebben op de Nederlandse zorg en de zorg
kan verbeteren, aldus Lizelotte Smits. De IZZ
Mooi Mens Verkiezing werd dit jaar voor de
zesde keer door IZZ Zorgverzekeraar georga-
niseerd om mooie mensen uit de zorg in het
zonnetje te zetten.
17
Verpleegkundigen krijgen het steeds druk-
ker. Meer patinten, een stijgende zorg-
consumptie, steeds meer administratieve
rompslomp, minder collegas en een toe-
genomen behandelintensiteit. In 1965 lag
een patint gemiddeld 21 dagen in het
ziekenhuis en in 2011 nog maar vier. Kort-
om, er wordt van verpleegkundigen ver-
wacht dat er meer wordt gedaan in minder
tijd.
Medilex organiseert op woensdag 9 januari
speciaal voor verpleegkundigen en team leiders
de studiedag Opzij, opzij, opzij! - doelmatig-
heid, efcintie en kwaliteit in balans. Het
doel van deze dag is te kijken door een andere
bril: hoe kan men doelmatiger werken, met
meer plezier?
Hoe kan men investeren in contact en daar-
door effectiever communiceren? En hoe leert
men verspillingen herkennen? Onder leiding
van dagvoorzitter Ronald Aalbersberg krijgen
de deelnemers antwoord op deze vragen.
Naast diverse lezingen en best practices
kunnen de deelnemers ook een verdiepings-
sessie bij wonen, waarin ze hun eigen werk-
situatie onder de loep nemen. Voor verpleeg-
kundigen en verpleegkundig specialisten
wordt accreditatie aangevraagd.
Maak kennis met Lean als methode en krijg
een inkijkje in het geheim van werken aan
kwaliteit.
Kijk voor meer informatie op:
www.medilex.nl/doelmatigwerken.
Marille en Eline winnen Mooi Mens Verkiezing
Iedereen kan bijdragen
aan het terugdringen
van wachttijden en
onveilige situaties voor
patinten en het
verminderen van over-
bodige handelingen
Werk & Scholing in de Zorg
Nummer 21
7 november 2012
Meer tijd voorpatinten
* De teksten op deze pagina zijn aangeleverd
door de betreende organisaties of bedrijven
Bent u net zo
veelzijdig als Vrian?
Interesse? Kijk op
www.verian.nl
Voor meerdere regios zoeken wij
Verzorgenden en
Verpleegkundigen
Mensen in de Zorg
Drs. Frans Hiddema, arts, is per 1 oktober
toegetreden als bestuurslid en toekomstig
voorzitter van de Stichting Nederlands
Albert Schweitzer Fonds (NASF). Frans
Hiddema is momenteel CEO van Het Oog-
ziekenhuis Rotterdam. Hiddema: Graag zet
ik mijn ervaringen als
tropenarts in onder
andere Afrika en als
CEO van een gespe-
cialiseerd ziekenhuis
in ten behoeve van een
actieve bijdrage aan
het Nederlands Albert
Schweitzer Fonds.
Dr. Rob van t Hullenaar, voorzitter van
de Raad van Bestuur van Mxima Medisch
Centrum (MMC) in Eindhoven/Veldhoven
heeft aan de Raad van Toezicht laten weten
per 1 juli 2013 met pensioen te willen gaan.
Besloten is in januari 2013 een organisa-
tie ontwikkelingstraject te starten dat in de
zomer van 2013 moet uitmonden in beslui-
ten ten aanzien van de toekomstige organisa-
tievorm van MMC. Rob van t Hullenaar acht
dit een natuurlijk moment om zijn taken aan
een opvolger over te dragen. Hij is ruim acht
jaar bestuursvoorzitter van MMC geweest.
Het tijdschrift Lab Times heeft een ranglijst
samengesteld van het schimmelonderzoek
dat is gepubliceerd in de jaren 1999-2010.
Europa bezet de eerste plaats, gevolgd door
de Verenigde Staten. In Europa leidt Duits-
land met Nederland als verrassende tweede.
Paul Verweij, arts-microbioloog in het UMC
St Radboud (Nijmegen), staat veertiende op
de ranglijst. Hij publiceerde de afgelopen
jaren veel over de schimmel Aspergillus
fumigatus, die steeds vaker resistent is voor
medicijnen. Vooral voor patinten met een
verminderde afweer is een infectie met de
resistente schimmel levensbedreigend.
De Raad van Toezicht heeft met ingang van
14 januari 2013 mevrouw I.C.D.Y.M. Wolf-
de Jonge, vaatchirurg, benoemd tot lid van
de Raad van Bestuur van de St. Anna Zorg-
groep. Zij vervult hiermee de vacature die
is ontstaan na de benoeming per 15 juli
2012 van mr. E.J. Rutters tot voorzitter. De
Raad van Bestuur is hiermee weer voltallig.
Mevrouw Wolf is sinds 2008 als vaatchirurg
aan het St. Anna Ziekenhuis verbonden en
bekleedt vanaf 2010 de
rol van voorzitter van
de medische staf. Zij
zal in haar functie als
lid Raad van Bestuur
primair verantwoorde-
lijk zijn voor kwaliteit
van zorg.
Opzij, opzij, opzij - doelmatigheid, efcintie en kwaliteit in balans.
Van links naar rechts: Eline de Lange, Anita Witzier en Marille de Ruijter.
*
Woensdag 16 januari
Congres Niet-aangeboren Hersenletsel
Omgaan met gedragsmatige en emotionele gevolgen
Met: praktische kennis & tips, direct bruikbare hulpmiddelen, gedragsinterventies
en inspiratie
Locatie: ReeHorst, Ede
Info: www.reedbusinessevents.nl/NAH
Tot 12 december 2012 ontvang je 40 vroegboekkorting, meld je dus snel aan!
Donderdag 6 en vrijdag 7 december
Nursing Experience
Daagt verpleegkundige professionals uit!
Met o.a. interactieve presentaties van Peter Faber en Marjan Berk, het Skills Lab,
de Nursing Banen Lounge en Nursing The Game
Locatie: ReeHorst, Ede
Info: www.nursingexperience.nl
Let op! Speciale tarieven voor studenten en groepen vanaf 20 personen
Dinsdag 11 december
Dag van de Zorglogistiek
Over: Innovatieve oplossingen op gebied van de patintenlogistiek om de
kosteneffectiviteit en de kwaliteit van zorg te verbeteren
Voor: directie/ en staeden, cluster/ en sectorhoofden, projectleiders en
hoofden patintenlogistiek, hoofden ambulante zorg, OK en verpleging,
kwaliteitsfunctionarissen, hoofden opname en (poli)kliniek werkzaam in
ziekenhuizen, revalidatiecentra en andere zorginstellingen.
Locatie: Carlton President, Maarssen
Organisatie: Reed Business Events i.s.m. Zorgvisie
Info: www.reedbusinessevents.nl/zorglogistiek
Dinsdag 4 december
HR in de Zorg
Over: Antwoord op alle vragen over het bereiken en behouden van gemotiveerd
personeel
Voor: Directie, Hoofd HR, Hoofd afdeling, HR medewerkers, Raad van Bestuur,
Opleidingsmedewerker en Hoofd Opleidingen binnen cure & care sector
Locatie: Meeting Plaza Maarssen
Organisatie: Reed Business Events i.s.m. Zorgvisie & P&O Actueel
Info: www.reedbusinessevents.nl/hrzorg
Vrijdag 9 november
Congres: Orgaandonoren zijn niet dood
Organisatie: Stichting Bezinning Orgaandonatie
Locatie: Amersfoort, Congrescentrum Regardz Eenhoorn, van 10.00 tot 17.00 uur
Kosten: Studenten 60 euro, particulieren 90 euro, vanuit een organisatie 150 euro
Meer informatie: www.bezinningorgaandonatie.nl/congres
Aanmelden: www.iona.nl
Vrijdag 9 november
Inauguratie prof. dr. A. zur Hausen met als titel
Doorzien en Ontrafelen
Inauguratie hoogleraar Pathologie, Faculty of Health, Medicine and Life Sciences
Locatie: Maastricht, Maastricht University, 16.30 uur
Meer informatie: www.maastrichtuniversity.nl
Woensdag 14 november
Zelfzorg bij acuut astma
Mini-symposium voor het medische veld over zelfmedicatie bij kinderen met
astma tussen de nul en achttien jaar. Daarna premire vier lms over
zelfmedicatie in vijf talen
Locatie: Amsterdam, collegezaal 4 AMC, Meibergdreef 9, aanvang 15.30 uur
Meer informatie: www.astmaproject.nl
Vrijdag 16 november
Orgaandonatie: geschenk of oer?
Conferentie en debat georganiseerd door de Commissie Ethiek van het
UMC St Radboud
Locatie: Nijmegen
Informatie over het programma, aanmelden en inschrijven:
www.paoheyendael.nl/orgaandonatie
Dinsdag 20 november
Symposium Beslissingen rond het levenseinde
Het symposium is erop gericht om duidelijkheid te geven over zorg rond de laat-
ste levensfase. Zoals het niet beginnen of staken van behandelingen, het op voeren
van medicatie tegen pijn, actieve levensbeindiging en palliatieve sedatie
Organisatie: Medisch Ethische Commissie St. Anna Ziekenhuis
Locatie: Geldrop, Sociaal Cultureel Centrum Hofdael, Molenstraat 23, van 19.00
tot 21.45 uur.
Aanmelden via: aanmeldformulier op www.st-anna.nl/aanmelden-activiteiten
Vrijdag 30 november
Inauguratie prof.dr. Harald H.H.W. Schmidt
met als titel Lets do drugs
Inauguratie hoogleraar Farmacologie, Faculty of Health, Medicine and
Life Sciences
Locatie: Maastricht, Maastricht University, 16.30 uur
Meer informatie: www.maastrichtuniversity.nl
18 Agenda
Nummer 21
7 november 2012
Agenda
Dinsdag 12 februari
Congres Palliatieve zorgverlening: voor en na de dood
Over: De best mogelijke kwaliteit van leven voor ongeneeslijk zieke patinten en
hun naasten
Voor: Alle verpleegkundigen en overige zorgprofessionals
Locatie: ReeHorst, Ede
Info: www.reedbusinessevents.nl/palliatievezorg
Vroegboekkorting tot 8 januari
Donderdag 13 december
Strategische personeelsplanning en exibilisering
in de zorg
Het hoe, wat en waarom... en wat levert het op?
Locatie: Ede, CineMec
Kosten: 395, korting voor abonnees en relaties
Meer informatie: www.zorgmarktacademy.nl/13dec
Thermen Bussloo is een exclusief wellness-
resort, vlakbij Apeldoorn. Hier staat tijd-
loos genieten centraal. Het wellnessresort
is rustiek gelegen aan het meer van Buss-
loo, te midden van bossen, met stranden en
weidevelden.
In deze thermen worden de bezoekers tijdens
hun verblijf meegenomen op een ontspan-
nende ontdekkingsreis en maken ze kennis
met invloeden uit diverse continenten.
Thermen Bussloo biedt allerlei faciliteiten,
waarvan er enkele uniek zijn in Nederland.
Proef bijvoorbeeld de authentieke Finse
atmosfeer van de Kelo saunas, gemaakt van
speciaal geselecteerd Kelohout. Of men kan
zich laten be toveren door de zoutkristallen uit
de Himalaya in de zoutkristalgrot. Bovendien
vindt in deze sauna de Kailash plaats, een
heerlijk klank-, kleur- en geurritueel. Bezoe-
kers kunnen zich in een andere wereld wanen
in de Vier elementensauna of genieten van een
heerlijke opgieting in de grote Kelo Aufguss-
sauna.
Bijzondere behandelingen
In het beautycentrum verzorgen gediplo-
meerde schoonheidsspecialisten diverse
gezichts- en lichaamsbehandelingen, pakkin-
gen en massages. Een aanrader is de oosterse
klankmassage, met gebruik van Tibetaanse
klankschalen, kristallen schalen, gongs en
andere klanken. Of ervaar een heerlijke be-
handeling in de traditionele Turkse Hamam.
Vergeet vooral niet om tijdens het bezoek te
genieten van de culinaire smaaksensaties die
de chefkok en zijn team bereiden met eerlijke
dagverse producten. Het bezoek aan Thermen
Bussloo is prima uit te breiden met een over-
nachting in Hotel Thermen Bussloo. Kijk voor
meer informatie op www.thermenbussloo.nl.
De achtjarige Emma en de bijna tienjarige
Soe zijn twee ondernemende meiden die
zich inzetten voor ernstig zieke kinderen.
De zusjes kwamen op dat idee nadat ze de
lm Achtste groepers huilen niet hadden
gezien. Na zelf gestart te zijn met de eerste
acties, droegen steeds meer mensen,
bedrijven en instanties bij aan hun initia-
tief. Zo ontstond Stichting Achterstevoren.
Achter Emma en Soe staat een team van
professionele regelaars en medici die zich vrij-
willig inzetten om wensen uit te laten komen
van ernstig zieke kinderen in de leeftijd van
vier tot twaalf jaar. Emma en Soe spelen een
grote rol en voeren bijna alle wensen zelf uit.
Het geld dat Achterstevoren ophaalt, wordt
volledig gebruikt voor de wensen van zieke
kinderen. Er staat niemand op de loonlijst.
Alles wordt gedaan door enthousiaste vrij-
willigers. Omdat de Stichting nog jong is,
wordt er nog druk gezocht naar mensen die
het team willen versterken. Maar we zoeken
ook bedrijven die willen helpen om een glim-
lach te toveren op de gezichten van kinderen
die doordat ze zo ziek zijn wel wat aeiding
kunnen gebruiken. Volgens de meisjes kan
dat door geld te storten maar ook door dien-
sten of spullen beschikbaar te stellen. Er zijn
ook kinderen die een bekende Nederlander
willen zien, eens in een voetbalstadion willen
kijken of bijvoorbeeld eens in een sportauto
willen zitten, vertellen Emma en Soe. Het
is mooi om te zien hoe ze met ernstig zieke
kinderen omgaan. Zon kind vergeet dan even
dat het ziek is en wat is er nu mooier dan een
wens van een kind uit te laten komen, ver-
telt de vader van de meisjes. Meer informatie
is te vinden op Twitter @achterstevoren_, op
www.stichtingachterstevoren.nl en:
www.facebook.com/stichtingachterstevoren.
19
Service
Nummer 21
7 november 2012
Genieten in Thermen Bussloo
Zusjes beginnen stichting voor zieke kinderen
Colofon
Uitgever, tevens redactie-adres:
Gouda Media Groep B.V.
Crabethstraat 38 D, 2801 AN Gouda
T (0182) 322 456
F (0182) 322 466
E redactie@ziekenhuiskrant.nl
Eindredactie:
Marja den Otter
Opmaak en fotograe:
Gouda Media Groep B.V.
Advertentieverkoop:
Gouda Media Groep B.V.
T (0182) 322 451
E info@ziekenhuiskrant.nl
Anneke de Pater
Laura Fuykschot
Asteer Knneke
Alhoewel deze krant met de grootst mogelijke zorg is
samengesteld, kan geen van betrokken partijen aan-
sprakelijk worden gesteld voor eventueel voorkomende
fouten.
Algemene servicevragen:
Maandag tot en met vrijdag van 9.00-16.00 uur;
telefoon (0182) 322 456 of mail naar:
info@ziekenhuiskrant.nl
Abonnementen
Adres: Crabethstraat 38-D, 2801 AN Gouda
T (0182) 322 456
E info@ziekenhuiskrant.nl
Prijzen: per jaar 74,20 euro
Redactie/tips:
Tips, een tekst of een persbericht kunt u mailen naar
redactie@ziekenhuiskrant.nl
De redactie houdt zich het recht voor om artikelen
niet te plaatsen of in te korten.
Verspreiding:
De krant wordt tweewekelijks beschikbaar gesteld
in het personeelrestaurant van alle ziekenhuizen in
Nederland. Daarnaast wordt de krant toegestuurd aan
leidinggevenden onder wie de hoofden inkoop in de
ziekenhuizen.
De oplage bedraagt 30.000 exemplaren.
Webkrant:
De krant kan ook geraadpleegd worden via
www.ziekenhuiskrant.nl. Hierop staat dagelijks
actueel medisch nieuws.
Komende verschijningsdata 2012:
Tweewekelijks. Klik op:
www.ziekenhuiskrant.nl/verschijning
Bezorging:
Bezorgklachten kunt u mailen naar
info@ziekenhuiskrant.nl of bel (0182) 322 456
Gratis naar Thermen Bussloo
De Ziekenhuiskrant mag een aantal toe-
gangskaarten voor Thermen Bussloo weg-
geven. Wilt u een kans maken op twee
kaarten? Geef dan antwoord op de vol-
gende vraag: Thermen Bussloo heeft een
ink aantal saunas. Weet u wat de nieuw-
ste sauna is? Mail het antwoord, onder
vermelding van uw naam en adres naar
info@ziekenhuiskrant.nl. U heeft hiervoor
de tijd tot 14 november.
Prijswinnaars Margriet Winter Fair
De Margriet Winter Fair wordt voor de twaalf-
de keer gehouden in Jaarbeurs Utrecht. Het
was niet moeilijk het antwoord op die vraag
te vinden. Vrijwel alle inzenders (en dat
waren er heel veel) gaven het juiste antwoord.
De e-tickets zijn verstuurd naar: Willem
Meijer (Cappelle aan den IJssel), Marleen
Hallensleben (Wateringen), Manon van der
Born (Gouda), Leonie Schot (Amsterdam),
Joke van der Veen (Zoetermeer), Jacques
van den Broek (Den Bosch), Fransca Snijder
(Bergentheim), Marijke Momberg (Oegst-
geest), Lucielle Walraven (Den Haag) en
Carla van de Schootbrugge (Laren).
Emma (links) en haar zus Soe.
Zelfhulplms
astmamedicatie
Vier lms over astma zelfmedicatie bij
kinderen van nul tot achttien jaar in vijf
talen gaan op 14 november in premire. Die
dag overhandigt schrijver-acteur Edwin de
Vries (zelf astmapatint) de eerste dvd-box
met deze lms aan oud-minister Els Borst.
Jaarlijks belanden 4000 kinderen in het
zieken huis met aan acute astma-aanval.
Oorzaak: medicatie-ontrouw en verkeerd in-
haleren. Ouders doen dat inhaleren niet goed
omdat ze het vergeten zijn of niet snappen,
artsen leggen een kind met een aanval aan
de ver neveling uit gewoonte, terwijl behan-
deling met de inhalator minder belastend is
en prima werkt. Dat inhaleren luistert heel
nauw, verkeerd inhaleren staat gelijk aan niet
in haleren. De vierdelige videoserie in vijf
talen (Nederlands, Engels, Turks, Arabisch en
Berbers) geeft gerichte instructie en moet als
belangrijk preventiemiddel gaan werken bij
groepen aan wie het moeilijk is heel gedetail-
leerde instructie te geven. Voorafgaand aan
de premire van de vier zelfhulplms over
astma wordt in samenwerking met het Emma
Kinderziekenhuis.AMC een minisymposium
georganiseerd met als titel Zelfzorg bij acuut
astma. Sprekers zijn prof. dr. Wim van Aal-
deren, kinderlongarts Emma Kinderzieken-
huis. AMC, drs. Flip van der Hulst, kinderarts
Zaans Medisch Centrum, Martin Affourtit,
hoofd verpleegkundige Emma Kinderzieken-
huis. AMC en dr. Jolt Roukema, kinderarts-
fellow kinderlongziekten, UMC St Radboud.
20
Nummer 21
7 november2012
VITAMINE K2
Houdt de bloedvaten elastisch en
schoon en is goed voor sterke botten
Vitamine K is een relatief onbekende vitamine. Ons lichaam heeft
vitamine K nodig voor een goede bloedstolling. Recente inzichten
tonen aan dat vitamine K meerdere belangrijke functies heeft in
het lichaam.
Het belang van vitamine K2
De laatste jaren wordt duidelijk dat vitamine K - en dan vooral vita-
mine K2 - meerdere functies in het lichaam heeft. Vitamine K2 acti-
veert verschillende enzymen die betrokken zijn bij de opname van
calcium.
Gezondheid hart en bloedvaten
Het behoud van een goede conditie van hart en bloedvaten is van
veel factoren afhankelijk, waaronder een goede bloeddruk en een
goed cholesterolgehalte. Ook de elasticiteit van de bloedvaten is be-
palend. Bij het ouder worden kan deze elasticiteit veranderen. Vita-
mine K2 kan juist op dit proces een positieve invloed hebben.
Vitamine K2 is betrokken bij de opname van calcium in het lichaam.
Het zorgt ervoor dat calcium (kalk) op de juiste plek in het lichaam te-
recht komt, namelijk in de botten en niet in de bloedvaten. MenaQ7
met vitamine K2 houdt de bloedvaten schoon.
Sterke botten
Samen met vitamine D zorgt vitamine K voor de opslag van calcium
in de botten en voor een goede botopbouw. Vitamine D zorgt voor
de opname van calcium uit de voeding. Vitamine K is juist nodig voor
een goede opbouw van calcium in het bot. Samen zijn ze sterk door
een goede synergie.
Verschil vitamine K1 en K2
Vitamine K1 (fylochinonen) komt in de natuur voor in planten, zoals
groene bladgroenten en dan vooral in spinazie. De opname uit de
voeding is slechts 5 tot 15%. Micro-organismen, zoals onze darmo-
ra, maken verschillende vormen van vitamine K2 (menaquinonen).
De opname van vitamine K2 is vele malen (tot zelfs 10 x) beter dan
vitamine K1. Gefermenteerde producten zoals kaas en kwark bevat-
ten kleine hoeveelheden van een speciale vorm van vitamine K2 (
menaquinone-8 en -9).
Natto
Natto is een traditioneel gerecht en wordt al meer dan 1000 jaar
gegeten in de oostelijke regionen van Japan. Natto wordt meestal
gegeten bij het ontbijt samen met rijst. Natto wordt gemaakt van so-
jabonen. Deze worden gefermenteerd met behulp van bacterin. Dit
fermentatieproces is vergelijkbaar met het maken van kaas en zorgt
voor de typische smaak en reuk van natto.
Natto is van nature een rijke bron van de vitamine K2-vorm me-
naquinone-7.
MenaQ7 vitamine K2
MenaQ7 [meenaku-zeven] is een bijzonder, gepatenteerd voedings-
supplement en bevat de goed opneembare vorm van vitamine K2:
menaquinone--7. MenaQ7 heeft een gunstige invloed op de botten
en op hart en bloedvaten.
MenaQ7 actief
Vitamine K2 (MK-7) blijft gedurende langere tijd in het lichaam actief.
Terwijl vitamine K1 al na 8 uur uit het lichaam is, blijft vitamine K2 vier
dagen in het lichaam actief.
MenaQ7 met vitamine D
Door toevoeging van vitamine D aan MenaQ7 ontstaat een synergie
voor het behoud van sterke botten en een verhoogde opname van
kalk in de botten. Vooral voor senioren is het advies om dagelijks een
hogere hoeveelheid vitamine D in te nemen om stevige botten te
behouden.
MenaQ7 [meenaku-zeven] bevat per capsule 45 mcg vitamine K2
(56% ADH) en 5 mcg vitamine D (100% ADH = Aanbevolen Dage-
lijkse Hoeveelheid).
MenaQ7 is vrij van gluten, melkeiwit en suiker. Aanbevolen gebruik
is n tablet per dag. Personen ouder dan 60 jaar 1 tot 3 tabletjes per
dag.

Een verpakking van 60 tabletten kost 18,95 in de winkel en is
onder andere verkrijgbaar bij gezondheidswinkels, De Tuinen,
Vitaminstore, drogisten - zoals DA en DIO - en apotheken.
ADVERTORIAL
Blijf in beweging met ongedenatureerd collageen type II
Collasense: een nieuw, gepatenteerd supplement voor het behoud
van soepele gewrichten en gezond gewrichtskraakbeen
Encozyme met gestabiliseerd co-enzym NADH
Helpt bij vermoeidheid........ en meer
NADH ALS ENERGIEBRON
EN ANTIOXIDANT
NADH is de gereduceerde vorm van
vitamine B3 en werd ook wel co-enzym 1
genoemd.
NADH is als co-enzym een belangrijk
onderdeel van de energiecyclus en geeft
meer energie.
NADH verhoogt de vitaliteit en zorgt ook
voor meer geestelijke energie. Daarnaast
is NADH een belangrijke vanger van vrije
radicalen n een krachtig antioxidant.
NADH AAN BASIS VAN
STOFWISSELING
Als co-enzym is NADH bij vele processen
in het lichaam betrokken. NADH heeft een
basale functie als co-factor voor de stofwis-
selling.
Onderzoek laat zien dat NADH nutritioneel
werkzaam is als antioxidant en door te be-
schermen tegen vrije radicalen.
NADH kan helpen motivatie en prestatie te
verbeteren.
NADH ALS AANVULLING
Omdat NADH betrokken is bij de energie-
cyclus, kan dit juist voor sporters een wel-
kome aanvulling zijn.
Dagelijkse inname van NADH geeft meer
energie en verbetert het uithoudingsver-
mogen.
Voor mensen die regelmatig vliegen en tijd-
zones passeren, kan NADH tevens helpen
bij een jetlag.
NADH GESTABILISEERD IN
MICROBOLLETJES
NADH is op zich een instabiele stof. Enco-
zyme NADH is volgens de laatste weten-
schappelijke inzichten ontwikkeld en biedt
een stabiele vorm van NADH door toevoe-
ging van plantaardig chlorofyl.
Een gepatenteerd proces zorgt er voor dat
NADH in microbolletjes van chlorofyl ver-
pakt wordt. Hierdoor blijft NADH goed sta-
biel en passeert ongeschonden de maag.
Aanbevolen gebruik 1 tot 2 x daags een caps.
Encozyme NADH 5 mg - 30 v-caps. - PP l9,95
Lncozyme NADH l0 mg - 30 v-caps. - PP 34,95
Verkrijgbaar bij gezondheidswinkels en drogisten.
Antioxidant en
voor meer energie
co-enzym NADH
Springeld Nutraceuticals, T 0l86 626l73 E info@springeldnutra.com
Health through nature, science and innovation
GOED VOOR HET KRAAKBEEN
Collasense helpt de gewrichten soepel te houden door
een beschermde werking op het gewrichtskraakbeen.
Collageen is het belangrijkste structurele eiwit in het
bind- en steunweefsel van het lichaam. Het collageen
in gewrichtskraakbeen bestaat voor 85-90% uit colla-
geen type II.
STIMULEERT HET IMMUUNSYSTEEM
Het ongedenatureerde collageen II in Collasense be-
invloedt op natuurlijke wijze het immuunsysteem dat
aanwezig is in de darmwand. Dit zorgt voor het be-
houd van collageen in het gewrichtskraakbeen.
INTACT COLLAGEEN
Het gepatenteerde productieproces van Collasense
zorgt er voor dat de specieke ruimtelijke structuur
van het collageen type II intact blijft en niet denatu-
reert. Dit is essentieel voor de werking.
ONGEDENATUREERD IS BELANGRIJK
Ongedenatureerd collageen type II bestaat uit een
drievoudige helixstructuur van drie onderling verbon-
den (cross-linked) collageenvezels en bevat elemen-
ten die de werking via het immuunsysteem mogelijk
maken.
Collasense hoeft slechts in een kleine hoeveelheid
(milligrammen) collageen II te worden gebruikt. Daar-
entegen moet gedenatureerd collageen, zoals in ge-
latine-producten, in grote hoeveelheden genomen
worden (grammen).
VEILIGHEID
Het collageen II in Collasense wordt gewonnen uit het
borstbeen (sternum) van kippen. De veiligheid van
Collasense is bevestigd en aangetoond in studies bij
mensen en dieren.
Collasense is samengesteld volgens recente weten-
schappelijke inzichten en ondersteunt het behoud van
soepele gewrichten.
AANBEVOLEN GEBRUIK
1 capsule per dag buiten de maaltijd innemen (bij
voorkeur een half uur voor het ontbijt).
Collasense bevat 40 mg UC-II met 10 mg ongedenatu-
reerd collageen type II per capsule.
Een maandverpakking Collasense met 30 caps. kost
21,95. Een verpakking met 60 capsules kost 39,95.