Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Λέξεις κλειδιά:
Ιστορική χαρτογραφία, διαδικτυακό σύστηµα γεωγραφικών πληροφοριών, άτλαντας,
χωροχρονικά δεδοµένα
Εισαγωγή
Η προσπάθεια ξεκινά στις αρχές του 2002 όταν δηµιουργείται ένα πρωτότυπο σύστηµα
διαδικτυακής προβολής στο Εργαστήριο Γεωγραφικής Ανάλυσης και Χαρτογραφίας
του Ιδρύµατος Μείζονος Ελληνισµού [16]. Εκείνη την εποχή γίνεται η πρώτη µετάβαση
από στατικούς σε διαδραστικούς χάρτες. Το σύστηµα υλοποιείται στον διακοµιστή
χαρτών ArcIMS της ESRI, διαθέτοντας πολλά πρωτότυπα στοιχεία για την εποχή
εκείνη, µολονότι δεν δηµοσιοποιήθηκε πέραν των εργαστηρίων του Ιδρύµατος. Μεταξύ
άλλων, το αρχικό σύστηµα περιέχει τα εξής χαρακτηριστικά [16]:
Μία µοναδική χρονική αναφορά στον κύριο χάρτη (Κλασσική Αρχαιότητα και
Ρωµαϊκοί χρόνοι). O χρόνος διαιρείται σε περιόδους και κωδικοποιείται απλά σε
περιγραφικά πεδία ανά αντικέιµενο
Ανάπτυξη πρωτότυπου διαδικτυακού χάρτη µε αρκετά περίπλοκο χαρτογραφικό
υλικό και περιεχόµενο (ArcXML) και µεθόδων τοποθέτησης καµπύλων
ονοµασιών χωρίς να υποστηρίζεται από το λογισµικό.
Εύχρηστη διεπαφή µε οµαδοποιήσεις δεδοµένων.
Χαρτογραφική Χρονική
Σύγχρονα διάσταση διάσταση
Χάρτες Στοιχεία
∆ιαχωρισµός
Κατηγοριοποίηση
Ψηφιοποίηση Χωρική Χρονική
βάση βάση
Κείµενα Ιστορικά
Στοιχεία Εικ.2 Από τα πρωτογενή
Εισαγωγή χρονικότητας στοιχεία στον ψηφιακό
και µεταδεδοµένων
χάρτη
Μοντελοποίηση χρονικής αναφοράς
Παραδοχές
Μολονότι, όπως είναι προφανές, τα στοιχεία της µορφολογίας και φυσιογραφίας της
Γης είναι µεταβαλλόµενα στη µακρά χρονική περίοδο που πραγµατεύεται ο Άτλαντας,
είναι αδύνατο να υπάρξει συνολικά τεκµηριωµένη γνώση των µορφών (ακτογραµµή,
λίµνες, ροές ποταµών κλπ.). Συνεπώς η ταυτόχρονη χρήση σύγχρονων και ιστορικών
δεδοµένων είναι µονόδροµος.
Η χαρτογραφική διάσταση
Η χρονική διάσταση
Ο χρόνος στον Άτλαντα είναι διακριτός, όσο διακριτή είναι και η ιστορική πληροφορία
που εµπεριέχεται σε αυτόν. Κατά συνέπεια, χωρίζεται σε χρονικές περιόδους και σε
οµάδες χρονικών περιόδων. Τα χωρικά αντικείµενα µε χρονικότητα τα οποία
παραµένουν σταθερά χωρίς µεταβολές στην θέση και το σχήµα τους, παραµένουν ως
µια οντότητα στο σύστηµα. Συνδέονται δυναµικά µε την χρονική βάση, µε ξεχωριστά
στοιχεία, µεθόδους και δυνατότητες.
Τα χωρικά αντικείµενα που αλλάζουν θέση ή σχήµα στο χρόνο, πολλαπλασιάζονται στη
χωρική βάση δεδοµένων και κατ' αντιστοιχία ανάλογα της συµµετοχής τους σε χρονικές
περιόδους, και στην χρονική βάση. Συνάµα είναι δυνατό, κατά περίπτωση, η
τοπολογική συνοχή να διαµορφώνεται κάτω από κανόνες τοπολογίας µεταξύ χωρικών
οντοτήτων, ενώ χωρικές πράξεις και ερωτήµατα ανάµεσα στα αντικείµενα που
µετασχηµατίζονται στο χρόνο, να αποδίδουν επιπλέον πληροφορία για τις αλλαγές
αυτές.
Τα στοιχεία του κύριου χάρτη τα οποία αποκτούν χρονικότητα έχουν κυρίως σηµειακή
υπόσταση (κατοικηµένοι τόποι, µνηµεία κλπ.) οπότε δύνανται να αποδίδονται σε
µεγάλο εύρος κλιµάκων. Ωστόσο σε περιπτώσεις όπου το θέµα περιορίζει το
γεωγραφικό χώρο (όπως µια γραµµική οντότητα «σχετικού προσανατολισµού» µε
κανένα στοιχείο συντεταγµένων), τότε αντιµετωπίζεται σαν ειδικό θέµα µε
συγκεκριµένα χαρακτηριστικά κλίµακας και ορίων αναφοράς, ενώ η αναφορά στο
χρόνο ορίζεται µε ειδικές ανεξάρτητες χρονικότητες για κάθε οµάδα χωρικών
οντοτήτων που περιέχει. Κάθε περίπτωση εξειδικεύεται και τα µεταδεδοµένα είναι
µεταβαλλόµενα ανάλογα των οµάδων των χωρικών οντοτήτων.
Όλες οι παραπάνω πληροφορίες δεν ενσωµατώνονται εξαρχής στο βασικό υπόβαθρο
αλλά χρησιµοποιούνται ανεξάρτητα, ως «χάρτες επιθέµατα» (Εικ.4) επικαλύπτοντας
τον κύριο χάρτη σε συγκεκριµένη κλίµακα και συγκεκριµένα όρια [w11].
Εικ.4. Παράδειγµα: Μεταβολή ακτογραµµής / Απόσταση του προϊστορικού οικισµού ∆ιµήνι από τη θάλασσα
Εικ. 5 ∆ιασυνδέσεις
περιγραφικά στοιχεία των χρονικών αντικειµένων αποθηκεύονται και διαχειρίζονται σε
εξωτερικό σύστηµα διαχείρισης βάσεων δεδοµένων το οποίο συνδέεται µε την χωρική
βάση. Η ενδιάµεση βάση αυτή περιέχει το µέγιστο των καταχωρήσεων. Τα χρονικά
αντικείµενα αυτά µε την σειρά τους συνδέονται µε άλλες βάσεις δεδοµένων που
περιέχουν επιπλέον υλικό (κείµενα, πολυµέσα, web εφαρµογές) (Εικ.5).
Επίλογος
Η ενηµέρωση του συστήµατος είναι µια διαδικασία σε εξέλιξη η οποία θα διαρκεί για
χρόνια και θα µεταβάλλεται διαρκώς όπως και η ιστορία άλλωστε. Νέες ερευνητικές
αναζητήσεις και επεκτάσεις δύνανται να διαµορφωθούν, όσο άνθρωποι και τεχνολογίες
συνυπάρχουν αρµονικά, αναπτύσσοντας νέες δυνατότητες, σε θέµατα όπως:
3D αναπαραστάσεις στο χρόνο
Ειδικά θέµατα µεταβολής συνόρων στο χρόνο και οπτικοποίηση της ασάφειας
της γνώσης σε χάρτες [m1]
Αυτόµατη παραγωγή χωρικών οντοτήτων βάση στοιχείων και άλλων χωρικών
αντικείµενων
Προσοµοίωση κλασσικών ιστορικών χαρτών
Προτυποποίηση δεδοµένων και θεµατικών χαρτών σε ανοιχτά πρότυπα (OGC
WMS) και προβολή σε υπάρχουσες γεωϋπηρεσίες όπως το Google Earth
Χρήση APIs για την προβολή ως χάρτες-αντικείµενα (embedded) σε
ανεξάρτητες ιστοσελίδες µε συγκεκριµένα χαρακτηριστικά.
Εικ.11 Απόσπασµα από τον κύριο χάρτη του συστήµατος (χάρτης ιστορικών, πρωτότυπο). α. Αιγαίο και Μικρά Ασία β. Αιτωλία
URL Άτλας Μείζονος Ελληνισµού (πρωτότυπο): http://atlas.ehw.gr
Αναφορές - βιβλιογραφία
∆ιαδίκτυο
[w1] ESRI Developer Network http://edn.esri.com/
[w2] ESRI ArcGIS Server Development Blog, http://blogs.esri.com/Dev/blogs/arcgisserver/
[w3] ESRI Mapping Center, http://mappingcenter.esri.com/
[w4] Perry-Castañeda Library Map Collection, http://www.lib.utexas.edu/maps/map
[w5] Perseus Digital Library, http://www.perseus.tufts.edu/hopper/
[w6] Microsoft .NET framework development center: http://msdn.microsoft.com/en-
us/netframework/default.aspx
[w7] Microsoft The official Microsoft Silverlight site: http://silverlight.net/default.aspx
[w8] Hibernate: http://www.hibernate.org/
[w9] Ηλεκτρονική Εγκυκλοπαίδεια Ιδρύµατος Μείζονος Ελληνισµού, http://www.egiklopedia.gr/
[w10] Ψηφιακή Φωτοθήκη Ιδρύµατος Μείζονος Ελληνισµού, http://ereuna.ime.gr/gr/dglib.html
[w11] ∆ιάχωρον http://www.diahoron.gr
[w12] Άτλας Μείζονος Ελληνισµού http://atlas.ehw.gr
[w13] CGIAR-CSI SRTM 90m DEM Digital Elevation Database http://srtm.csi.cgiar.org/
[w14] NGDC/NOOA GSHHS http://www.ngdc.noaa.gov/mgg/shorelines/gshhs.html
Πολυµέσα
[m1] Centennia Software: Centennia Historical Atlas