Er toe doen …….

“Hoe kunnen wij er toe doen?”.

Die vraag is tegenwoordig vaak de aanloop naar een discussie over giftenbeleid en
verantwoord beleggen.
In moderne vermogensfondsen is het giftenbeleid geen statisch geheel dat vastligt in rigide
vijfjarenplannen. Maar beleid mag ook niet iets zijn dat „tussen de bedrijven door‟ of
„werkendeweg‟ wordt vastgesteld door een aantal, vaak ondeskundige, bestuursleden.
Het mogen deskundige bestuurders zijn, maar dat maakt hen nog niet tot deskundigen op
het gebied van kunst, cultuur of bijvoorbeeld gehandicaptenbeleid. Dus de vraag hoe en door
wie moet het giftenbeleid nu eigenlijk wanneer worden vastgesteld is niet simpel te
beantwoorden met de mededeling; „de bestuurders‟.
Bij die beleidsvorming spelen naast thematiek en geografische keuzes ook steeds vaker
vragen rondom efficiëntie en resultaat een rol.
Dan wordt al snel de nieuwe toverformule genoemd; „concentrated effort‟ (community
approach etc).

Daar kun je academisch en praktisch naar kijken. Hoe je het ook bekijkt, gevoelsmatig lijkt
het logisch dat als je geld in een beperkt gebied besteed, je zelf meer kennis van zaken zult
krijgen en dus ook beter kunt meedenken ten aanzien van de diverse keuzes die de
uitvoerders moeten maken. De gedachte is ook dat indien je één partij bedrag „XYZ‟ geeft, je
meer bereikt dan wanneer je tien partijen bedrag „XYZ gedeeld door tien‟ geeft.

Is dat zo en is het niet zo dat de geldgever van positie verschuift?

Van mee rijden op de achterbank naar een actieve rol als kaartlezer.
Van „vervelend dat het mislukt is‟ naar „ik had het je nog zo gezegd‟ en van „dat hebben
jullie mooi gedaan‟ naar „dat hebben wij mooi gedaan‟.

Als je in Suriname, Sudan of Sri Lanka er toe wil doen, moet je dat dan echt zelf of met een
„eigen‟ organisatie doen?
Met geld kun je kennis, kunde en dus resultaat „kopen‟ voor je voorbeeldproject. En ja
theoretisch doet goed voorbeeld goed volgen maar zo simpel is het niet zoals bij de
Millennium Villages zal gaan blijken. Het voorbeeldproject blijkt zelden „op te schalen‟ c.q. op
grote schaal te dupliceren.
De kunst is om met bestaande organisaties, met slecht opgeleide mensen en een „slof en
een oude voetbalschoen‟ een verschil te gaan maken waar zij de credits voor krijgen en waar
zij trots op kunnen en mogen zijn. Dat is de kunst. En die kunst blijkt zo moeilijk, ondankbaar
en zo weinig publiciteit op te leveren dat hij steeds minder beoefend lijkt te worden……

What is the aim of grantmaking? In most cases, it is to perform a social function or bring about a
change in social conditions.

Grantmakers themselves don’t do these things; they fund others to do it.

They therefore have only indirect control over the outputs and impact of the organizations and
projects they fund. Where then should the main emphasis of grantmakers be? Most writing about
grantmaking has concentrated on what they should fund rather than how they should go about it.
While the ‘what’ is a major ethical and policy matter, more emphasis needs to be placed by
grantmakers on the process of grantmaking - ensuring the maximum impact at the minimum
financial cost.
Peter Grant in Alliance – 2006 (Peter grant is a Senior Visiting Fellow at the Centre for Charity Effectiveness at Cass Business School in
London and is leading the development of the MSc in Grantmaking Management.

“If you don‟t know where you‟re going, you‟ll wind up somewhere else.” – Yogi Berra 1

Henk J.Th. van Stokkom – www.vanstokkom.nl – januari 2008