UYGULANMI RNEK PLC PROGRAMLARI rnek 1: rnee balamadan nce CPUyu 221 semeliyiz.(Bu ilem program sonunda da yaplabilir.

) Giriler I 0.0dan I 0.5e, klar Q 0.0dan Q 0.3e kadardr. Amac : fazl bir motorun balatma butonuna basldktan 10 sn. sonra almas isteniyor. Gerekli PLC programn yapnz. Aada giri - klar tanttmz symbol table grlmektedir.

Gerekli PLC program yan tarafta verilmitir. Genel olarak elemanlar komut aacndan (instruction tree) ift tklama veya srkleme ile seilir yada ksayol tularndan da faydalanlabilir. F4 tuuna basarak normalde ak, normalde kapal ve benzeri giri kontaklarn seeriz. F6 veya ksayol ubuklarndan k kontaklarn belirleriz. Dahili rlenin adresi M0.0 ile balar. F9 tuu ile de aritmetik ve mantk komutlarndan TON seilir. Son basamakta yine F6ya basarak normal k kontan seip adresini Q0.0 yazarz. almas : Start butonuna basldnda dahili rle enerjilenir ve mhrlemesini yapar.Ayn zamanda zaman rleside enerjilenir. Zaman rlesi TON (belirlenen sre sonunda kontaklar konum deitiren timer) seilmitir. Verilen PT deeri 100 msnlik zaman sabitiyle arpldktan sonra ileme tabi olur. Bu rnekte verilen 100 PT deeri 100*100 =100000 msn o da eittir 10 sn olur. Zaman rlesinin 10 sn sonra kontaklar konum deitirerek motora yol verir. NOT: Eer PLCye ykleyip altrmak isterseniz File mensnden DOWNLOAD seenei veya Ctrl+D tularna basarakta PLCye ykleme yapabiliriz. Ykleme srasnda PLC stop modunda olmas gerekir. Daha sonra ister PLCden ister bilgisayardan PLC RUN moduna getirilerek altrlr. Alan pencerede bize PLCye hangi bloklar ykleyeceimizi sorar. Genelde hepsinin seili olmas gerekir, OK tuuna bastmzda PLCye ykleme ilemi balar. Eer program sorunsuz yklendi ise DOWNLOAD WAS SUCCESSFUL yazs ekranda alan kk bir pencerede karmza kar. lemlerin (varsa hatalarn) raporu en altta k (output window) penceresinde yazlr.

rnek 2: adet motor aadaki artlara gre altrlacaktr.PLC programn tasarlaynz? Starta bir kere basldnda 1. motor, Starta iki kere basldnda 2. motor, Starta kere basldnda 3. motor alsn. NOT: Motorlardan biri alrken dier ikisi almayacak. Giri-k (Symbol Table) aadadr.

Gerekli PLC program aadaki gibidir. almas: Starta bir kere basldnda Motor1,iki kere basldnda Motor2, kere basldnda Motor3 aktif olur.Starta 4. basta dahili rle kullanld iin sayc otomatik olarak resetlenir. Ayn zaman da STOP butonuna basldnda da saycy resetleyebiliriz. Sayc deeri 3e ayarlanmtr.

rnek 3 : fazl asenkron bir motor yldz-gen yolverme yntemi ile altrlmak isteniyor ve ayn zamanda dinamik frenleme yntemi ile bu motoru durdurmak istiyoruz. Gerekli PLC programn tasarlaynz? NOT : Baz devrelerde motorun aniden durmas istenir, bu durumda motorlar frenlemek gerekir. Dinamik Frenleme yntemi bu frenleme yntemlerinden biridir. Dinamik Frenleme: fazl asenkron motorlarn 3 faz beslemesi bittikten hemen sonra herhangi iki fazna doru akm verilip motorun sarglarnda motoru frenleyen bir doru akm dolatrlmas olaydr. Yldz-gen Yolverme : Asenkron motor ilk kalk annda ok akm eker, bunu nlemek iin motor ilk anda yldz balama yntemiyle yol alr. Sarg bana den gerilim 220V olur ve 380Va gre daha az akm eker.( Motor uzun sre yldzda altrlrsa yanabilir.) Belli bir sre sonra gen balama yntemine geilir. Bu sefer sarg bana 380V der, ama motor devrini ald iin fazla akm ekmeden alr. Devreyi kurmaya balamadan nce yine her zaman ki gibi giri ve klar PLCye tantrz.Girite kullanlanlar; start ve stop butonu, kta kullanlanlar; ana, yldz, gen, fren ve zaman rlesidir. Yldz-gen yolverme ynteminin PLC program yan tarafta grlmektedir. almas: Starta basldnda ana rle enerjilenir ve ak kontan kapatarak mhrleme yapar. Bylece ana rlenin altta bulunan ak kontada kapanr ve motor yldzda almaya balar. Zaman hesaplarsak 60*100 = 6000msn = 6sn yani yldz devrede 6sn kalyor ve yerine geni brakyor, bundan sonra motor gende almaya devam eder. Stopa basldnda ise ana rle devreden kar dolaysyla buna bal olarak klar enerjisiz kalr. Dinamik frenleme ancak bizim stopa bastmz kadar srecektir. NOT : Gerek kumanda devrelerinde zaman rlesinin devreden karlmas gerekir. nk zaman rlesi srekli enerjili kalr ama PLCde byle bir sorun olmad iin devrede kalmasnn bir sakncas yoktur. Sembol Tablosu aada grlmektedir.

rnek 4: Balatma butonuna basldnda 5 sn ileri, 10 sn geri alan ve geri altktan sonra motoru durduran program yapnz? Gerekli PLC program aada grlmektedir. almas: Balatma butonuna basldnda 1. zaman rlesi enerjilenir ve M_LER alr. 5sn sonra M _LER durup M_GER aktif olur. ZAMAN2 saymaya balar. M_GER 10sn altktan sonra ZAMAN2 ile birlikte motorun enerjisi kesilir. Ta ki yeniden balatma butonuna baslana kadar. Sembol Tablosu aada verilmitir.

rnek 5: Aagdaki artlara gre bir trafik sistemi tasarlaynz? Krmz: 12sn Sar: 3sn Yeil: 10sn boyunca yansn. Admlar Krmz Sar Yeil Sre 1.Adm 12sn 2.Adm 3sn 3.Adm 10sn 4.Adm 3sn almas: Starta basldnda Krmz lamba hemen yanar. 12sn sonra krmz lamba snp sar lamba yanar ve 3sn sonra sar lamba snp yeil lamba yanar. 10sn sonra yeil lamba snp tekrar sar lamba yanar ve bu olaylar srekli tekrar eder.

Gerekli PLC program yan tarafta verilmitir. Sembol Tablosu aada verilmitir.

rnek 6 : Televizyon retimi yapan bir fabrikada 37 ekran ile 55 ekran televizyonlar konveyor zerindeyken ayrt eden PLC programn yapnz? almas: Ana konveyor alrken 37 ekran televizyon getiinde kk sensr aktif olacaktr. Bu durumda ana konveyor durup M1-LER aktif olur ve 37 ekran televizyonu banttan kolilerin iine doru iter. M1_GER alarak eski konumuna dner ve konveyor almaya devam eder. Benzer ilem 55 ekran televizyon iin byk sensrn aktif olmasyla M2 motoru zerinde yaplr. Sonuta televizyonlar boyutuna gre ayrt edilir. Gerekli PLC program yan tarafta verilmitir.

M O T O R 2 L E R -G E R ( 3sn )

M O T O R 1 L E R -G E R ( 3sn )

A N A M O T O R

K O N V E Y O R

K K S E N S R ( 3 7 E K R A N T V .)

B Y K S E N S R ( 5 5 E K R A N T V .)