BAB 2: STRUKTUR ATOM 1.

Resapan- resapan ialah proses di mana zarah-zarah sesuatu bahan bergerak di antara zarah-zarah bahan yang lain. resapan boleh berlaku dalam medium gas, cecair dan pepejal.

2.

Resapan dalam gas

Resapan dalam cecair

Resapan dalam pepejal

3.

teori kinetik dalam jirim Pepejal Cecair Gas

Zarah-zarah hanya boleh bergetar dan berputar dalam bentuk yang tetap Ikatan yang kuat antara zarah-zarah Mempunyai bentuk yang tetap

Zarah-zarah boleh bergetar,berputar dan bergerak dalam cecair Ikatan kuat tetapi kurang kuat berbanding dengan pepejal Mengikut bentuk bekas cecair

Zarah-zarah boleh bergetar, berputar dan bergerak bebas Ikatan lemah di antara zarah-zarah Tiada bentuk yang tetap dan boleh dimampat

4.

Dalam proses pemanasan untuk peleburan naftalene, suhu kekal sama walaupun proses pemanasan berterusan kerana haba yang diserap digunakan untuk memecahkan ikatan dalam zarah-zarah supaya pepejal bertukar menjadi cecair. Dalam proses penyejukan untuk pembekuan naftalene, suhu kekal sama walaupun proses penyejukan berterusan kerana haba yang hilang ke persekitaran diseimbangi oleh haba yang terbebas di mana zarah-zarah tarik antara satu sama lain untuk membentuk pepejal. * maklumat lanjut sila baca eksperiment penentuan takat lebur dan takat beku naftalene

5.

6.

*****NOMBOR NUKLEON = NOMBOR PROTON + NOMBOR NEUTRON

X X
e.g atom klorin mempunyai 17 proton dan 18 neutron. Apakah no. proton dan no nucleon bagi atom tersebut? 35 A No proton= 17 17 Z No nucleon = 17 + 18 = 35 no proton no nukloen

Petala pertama ( first shell) : 2 elektron Petala kedua ( second shell): 8 elektron Petala ketiga ( third shell) : 8 elektron * valens elektron adalah elektron yang terletak di petala yang paling luar.

7. Isotop adalah atom yang sama unsure dengan nombor proton yang sama tetapi nombor neutron @ nukleon yang berbeza. Contoh isotop: carbon- 12 & carbon-14 : klorin-35 & klorin-37 Ciri-ciri yang sama dalam isotop bagi sesuatu unsur

Nombor proton Nombor elektron Susunan elektron Ciri-ciri kimianya kerana mempunyai susunan elektron yang sama

Ciri-ciri yang tak sama dalam isotop bagi sesuatu unsur

Nombor nukleon Nombor neutron Cirri-ciri fizikanya seperti ketumpatan, takat didih dan takat lebur

Kegunaan isotop dalam kehidupan seharian

Dua jenis isotop iaitu radioaktif ( berbahaya) dan tidak radioaktif iodine-131 untuk rawatan penyakit tiroid, cobalt -60 untuk rawatan kanser, karbon-14 untuk mengesan usia tulang dan kayu.

BAB 3 FORMULA DAN PERSAMAAN KIMIA Jisim atom relatif Na = 23 , Cl = 35.5 , Mg = 23, N= 14 , O=16, Zn= 65 Jisim molekul relatif NaCl = 23 + 35.5 = 58.5 MgCl2 = 24 + 35.5 (2) =95 Zn( NO3)2 = 65 + ( 14 + 3 16) ( 2) = 65 + 62(2) =65 + 124 = 189 molar mass (jisim molar)

e.g. jisim molekul relatif bagi suatu sebatian ( compound) dengan formulanya Y2SO4 ialah 142. Kirakan jisim atom relatif bagi unsur Y. ( jisim atom relatif: O= 16, S=32) Y2SO4 = 142 Y (2) + 32 + 16(4) = 142 2Y + 96 = 142 2Y = 142-96 2Y= 46 Y = 46 2 = 23

Jadi, jisim atom relatif bagi unsur Y ialah 23.

*******CARI MOLE
Jisim( mass) molekul relative / jisim atom relatif

1. Mol = 2. Mol= bilangan zarah (ion, molekul, atom) NA ( nilai NA akan diberi dlm soalan) 3. Mol = isipadu gas ( dm3) isipadu molar ( 22.4 dm3 mol-1 @ 24 dm3 mol-1 soalan akan beri nilainya) 4. Mol = MV (M= kepekatan mesti dlm unit mol dm-3 , V=isipadu dlm mesti dlm unit dm3)

e.g berapakah bilangan molekul dalam 6 dm3 gas hidrogen pada suhu bilik? ( molar volume: 24 dm3 mol-1 , NA = 6.02 1023 mol-1 )

langkah 1 : cari bilangan mol dulu. ( sekiranya bilangan mol diberi dalam soalan, terus ke langkah 2)

mol

= isipadu gas isipadu molar = 6 dm3 24 dm3 mol-1 = 0.25 mol

Langkah 2 : Cari bilangan molekul seperti yang diminta oleh soalan Mol= bilangan zarah (ion, molekul, atom) NA Mol NA = bilangan zarah

Bilangan zarah = Mol NA = 0.25 mol 6.02 1023 mol-1 = 1.505 1023 molekul

* formula empirik = nisbah yang paling ringkas bagi setiap atom yang wujud dalam sebatiannya. ( sila ambil perhatian eksperiment penentuan formula empirik bagi MgO dan CuO report)

e.g 1: carikan formula empirik bagi magnesium oxide (magnesium oksida) jisim mangkuk pijar ( crucible) + penutup (lip)= 11.02 g jisim mangkuk pijar + penutup + magnesium = 12.94 g jisim mangkuk pijar + penutup + magnesium oxide = 14.22 g

Unsur( element) Jisim (mass)

Magnesium , Mg

Oksigen, O

12.94 11.02 = 1.92g

Sila ingat kembali Mol =

14.22 12.94 = 1.28g Mol Nisbah 1.92 24 =0.08 0.08 0.08 = 1 1.28 16 = 0.08 0.08 0.08 = 1

Jadi, formula empiric bagi magnesium oxide = Mg1O1 = MgO

e.g2: kuprum (II) iodide mengadungi 20.13 % kuprum dalam jisimnya. Carikan formula empiriknya. (jisim atom relative: Cu, 64 ; I, 127) Unsur( element) Kuprum, Cu Jisim (mass) 20.13% = 20.13 g Iodide , I Sila ingat kembali Mol =

100- 20.13= 79.87 Mol 20.13 64 =0.315 79.87 127 = 0.629 0.629 0.315 = 2

Nisbah

0.315 0.315 = 1

Jadi, formula empirik = Cu1I2 = CuI2

e.g 3: sila cuba cari formula empirik sendiri !! 1.08 g aluminium bertindak balas secara kimia dengan 0.96g oksigen untuk membentuk suatu oksida. Apakah formula empirik bagi oksida tersebut? ( jisim atom relatiF: O, 16; Al, 27)

* formula molekul= sebatian yang menunjukkan bilangan atom yang sebenar dalam sebatiannya Formula molekul = (formula empirik)n

e.g 8.5g hidrogen peroksida mengandungi 0.5g hidrogen. Jika jisim molar bagi hidrogen peroksida ialah 34 g mol-1, cari formula molekulnya. (jisim atom relative: H, 1; O, 16)

Langkah 1 : carikan formula empiriknya. Jika formula empirik diberi dalam soalan, terus ke langkah 2 Unsur( element) Hidrogen, H Jisim (mass) 0.5 g Okside, O Sila ingat kembali Mol =

8.5 -0.5 = 8 g Mol Nisbah 0.5 1 =0.5 0.5 0.5 = 1 8 16 = 0.5 0.5 0.5 = 1

Jadi, formula empirik = HO

Langkah 2: cari formula molekul seperti yang diminta oleh soalan SOALAN BERI jisim molar bagi hidrogen peroksida ialah 34 g mol-1 jisim molar = molar mass = jisim molekul relatif= 34gmol-1 Formula molekul = (formula empirik)n 34 g mol-1 = (HO) n 34 g mol-1 = ( 1 + 16 )n 34 g mol-1 = 17n n= 3417 =2 jadi: Formula molekul = (formula empirik)n = (HO)n = (HO)2 = H2O2

Cation ( kation) Sodium (natrium) ion = Na+ Potassium ( kalium ) ion = K+ Hydrogen ion = H+ Copper (II) ( kuprum) ion + Cu Magnesium ion : Mg2+ Zinc ( zink) ion = Zn2+ Lead (II)(plumbum) ion = Pb2+ Iron (II)( ferum) ion = Fe2+ Iron (III) ( Ferum) ion = Fe3+ Aluminium ion = Al3+
2+

Anion Flouride ion= FCloride ion = ClBromide ion = Briodide = Ihydroxide ion = OHnitrate ion = NO3Oxide ion= O2carbonate ion = CO32sulphate ion = SO42-

e.g

Aluminium oxide unsur ion Cas Sonsangkan nilai casnya!! Jadi, hasilnya Aluminium, Al Al3+ +3 2 Oxide,O O2-2 3

Al2O3

Tentukan Persamaan kimia yang berikut samada seimbang atau tidak (kiri)Fe + CuCl2 FeCl3 + Cu(kanan) Kiri: Fe = 1 Cu= 1 Cl= 2 Kanan: Fe =1 Cu= 1 Fe = 3 tak seimbang!!!

Topik 4: jadual berkala ( periodic table) Jadual berkala moden ( yang kini kita pakai dan belajar) diperkenalkan oleh H.J.G. Moseley - disusun secara melintang ( dari kiri ke kanan) mengikut nombor proton secara menaik - setiap baris melintang dipanggil kumpulan ( group). Kumpulan yang sama mempunyai bilangan elektron valen (valence electron) yang sama dan menunjukkan sifat kimianya yang sama. - setiap jalur menegak dipanggil kala (period)

Kumpulan 18: juga dipanggil noble gases ( gas adi), inert gases( gas lengai), monoatomic gas He, Ne, Ar, Kr, Xe, Rn -mempunyai susunan elektron yang stabil dipanggil susunan duplet (elektron valen =2***hanya helium, He sahaja) dan susunan oktat (electron valen=8). Oleh itu,semua unsur 18 adalah sangat stabil dan tidak boleh menerima atau menderma elektron kepada unsur lain. - saiz atom bertambah apabila menuruni kumpulan kerana bilangan petala yang diisi electron bertambah -takat lebur dan takat didih rendah kerana ikatan diikat bersama oleh daya van der waals yang lemah.jadi, sedikit tenaga sahaja diperlukan untuk memecahkan ikatan di antaranya. -akan tetapi, takat lebur dan takat didih bertambah apabila menuruni kumpulan kerana bertambahnya saiz atam akan meningkatkan ikatan van der waals dalam dalam atom-atomnya - semua unsur 18 tidak boleh mengkonduksikan elektrik dan tidak larut dalam air * sila ambil tahu kegunaan gas adi dalam kehidupan seharian kita!!

Kumpulan 1: alkali metal ( logam alkali) Semua unsur dalam kumpulan 1 ialah konduksi elektrik dan haba yang baik, mempunyai takat lebur dan takat didih yang rendah , berketumpatan rendah dan merupakan pepejal lembut yang senang dipotong!!

Li, Na, K, Rb, Cs, Fr ( semua alkali metal ini sangat reaktif dan mesti disimpan dalam minyak parafin untuk mengelaknya dari bertindak balas dengan oksigen dan wap air di udara) Apakah yang perubahan fizikal yang berlaku kepada unsur kumpulan 1 apabila menuruni kumpulan?? - Saiz atom/ jejari atom bertambah apabila menuruni kumpulan 1 kerana bertambahnya bilangan petala yang diisi oleh elektron - takat lebur dan takat didih berkurang apabila menuruni kumpulan 1 kerana saiz atom yang bertambah menyebabkan ikatan logam ( metallic bonding)dalam atom menjadi lemah. Jadi kurang tenaga haba diperlukan untuk mengatasi ikatan logamnya.

Apakah sifat-sifat kimia bagi unsur kumpulan 1 dan apakah perubahannya apabila menuruni kumpulan???? - semua unsur kumpulan 1mempunyai sifat kimia yang sama kerana mempunyai bilangan elektron valen yang sama. ( kumpulan 1 , elektron valen = 1) - kereaktifan unsur kumpulan 1 bertambah apabila menuruni keumpulan 1. Mengapa?? - semua unsur kumpulan 1 mempunyai satu electron valen. Jadi, setiap atom logam alkali akan menderma satu elektron valen apabila bertindak balas untuk mencapai susunan duplet atau oktat yang stabil. ***ION BERCAS +1 AKAN TERBENTUK -apabila menuruni kumpulan, saiz atom yang bertambah menyebabkan elektron valen terletak jauh dari tarikan nukleus. Jadi, elektron valennya lebih mudah didermakan. Jadi, kereaktifannya bertambah apabila menuruni kumpulan 1.

*** notes that unsur kumpulan 1 adalah agen penurunan( reducing agent) yang baik dan kuat. Apabilan menuruni kumpulan, kekuatannya sebagai agen penurunan pun bertambah.

**** sila ambil perhatian eksperimen chemical properties Group 1 in reactions with water, oxygen, chlorine/bromine gas)

Kumpulan 17 : halogens F2, Cl2, Br2, I2, At2 ( wujud dalam dwiatom- diatomic) - takat lebur dan takat didih yang rendah kerana semua molekul halogen diikat bersama oleh daya van der waals yang lemah. Oleh itu, sedikit tenga haba sahaj diperlukan untuk mengatasi ikatanya semasa peleburan dan pendidihan proses. - tidak mengkondusikan elektrik , konduksi haba yang lemah dan berketumpatan rendah.

Apakah perubahan cirri-ciri fizikalnya apabila menuruni kumpulan 17??? - saiz atom bertambah apabila menuruni kumpulan 17 kerana petala yang diisi oleh elektron bertambah. - takat lebur dan takat didih bertambah apabila menuruni kumpulan keran saiz yang bertambah akan menyebabkan daya van der waals pun bertambah. Jadi, lebih banyak tenaga haba diperlukan untuk mengatasi ikatan di atara molekulnya. - warna unsur kumpulan 17 menjadi lebih gelap apabila menuruni kumpulan.

Apakah perubahan sifat-sifat kimianya apabila menuruni kumplan 17?? - semua halogen mempunyai elektron valen 7. Jadi, semua halogen perlu menerima 1 elektron untuk mencapai susunan gas adi ( duplet / octat) yang stabil.**bentuk ion bercas -1 - apabila menuruni kumpulan 17, saiz atom yang bertambah menyebabkan petala terluar ( outermost shell) terletak jauh dari nukleus. - oleh itu, keupayaan nukleus untuk menarik satu elektron ke petala terluar untuk mencapai susunan (konfigurasi) elekton gas adi yang stabil menjadi lemah. - Jadi, kereaktifannya berkurang apabila menuruni kumpulan 17.

***notes that unsur kumpulan 17 adalah agen pengoksidaan yang baik ( good reducing agent). Apabila menuruni kumpulan 17, kekuatan unsur kumpulan 17 sebagai agen pengoksidaan berkurang.

*** sila ambil tahu serba sikit pasal eksperimen unsur kumpulan 17 bertindak balas dengan air, ferum ( iron), dan natrium hidroksida ( sodium hydroxide)

Unsur dalam kala ( selalunya exam tanya kala 3 sahaja) - kala yang sama mempunyai bilangan petala yang sama. Bilangan kala menunjukkan bilangan petala yang diisi oleh elektron. E.g : kala 3 = 3petala diisi elektron - alumiunium oxide = amphoteric oxides ( menunjukkan sifat acid + alkali)

Apakah perubahan yang berlaku apabila merentasi kala 3 dari kiri ke kanan?? - saiz atom berkurang apabila merentasi kala dari kiri ke kanan - bilangan proton( cas positif dalam nucleus) dan bilangan valen bertambah apabila merentasi kala dari kiri ke kanan. - ini menyebabkan daya tarikan dari nukleus ke atas elektron yang terletak di petala terluar menjadi kuat. Jadi, saiz atom berkurang apabila merentasi kala.

Unsur peralihan logam ( transition metal) Ciri-ciri istimewa peralihan logam:

1. 2. 3. 4.

membentuk ion atau sebatian berwarna menunjukkan nombor pengoksidaan yang berbeza-beza membentuk ion kompleks boleh bertindak sebagai mangkin ( catalyst)

***mangkin adalah bahan yang boleh mempercepatkan tindak balas kimia di mana tindak balas akan melalui lintasan tenaga pengaktifan yang lebih rendah.

Proses haber proses penghasilan amonia = mangkinnya ialah Fe Proses sentuh ( contact process)-proses penghasilan sulfurik asid = mangkinnya ialah V2O5 Proses Ostwald-proses penghasilan nitrik acid = mangkinya ialah Pt

TOPIK 5 : IKATAN KIMIA ( CHEMICAL BONDS) - semua unsur kumpulan 18 tidak terlibat dalam membentuk sebatian kimia ini kerana semua unsur kumpulan 18 mempunyai susunan duplet dan octat yang stabil dan bersifat sacara lengai secara kimia.

** Jenis-jenis ikatan kimia 1. Ikatan ionik ( ionic bond) - membentuk sebation ionik( ionic compound) - terbentuk hasil dari pemindahan elektron(transfer electron)dari unsur logam(kumpulan 1, 2,13) ke unsur bukan logam ( kumpulan 16,17) **Hidrogen adalah unsur bukan logam!!!

2. Ikatan kovalen ( covalent bond) - membentuk sebatian kovalen ( covalent compound) - terbentuk hasil dari perkongsian elektron ( sharing electron) antara unsur bukan logam dengan unsur bukan logam.

CUBA LUKISKAN SUSUNAN ELEKTRON YANGMENUNJUKKAN CARA PEMBENTUKAN SEBATIAN BAGI:

a.

NaCl

b. MgO

a.

HCl

d. K2O

a.

Cl2

f. NO2

N2 h. CO2 ( pastikan anda faham susunan elektron bagi sebatian ionik dan kovalen )
a.

Perbandingan cirri-ciri antara sebatian ionik dengan sebatian kovalen

Sebatian ionik Takat lebur dan takat didih yang tinggi

Sebatian kovalen Takat lebur dan takat didih yang rendah

* kerana ion-ion positif dan negatif ditarik * daya tarikan yang lemah antara molekulbersama oleh daya elektrostatik yang molekuk. Jadi, hanya sedikit tenaga kuat. Jadi banyak tenaga diperlukan untyk diperlukan untuk mengatasi ikatannya. mengatasi ikatanya yang kuat itu. Boleh konduksi elektrik dalam keadaan leburan (molten state) atau larutan berair ( aqueus solution) tetapi tidak konduksi elektrik dalam keadaan pepejal * kerana dalam keadaan leburan atau larutan berair, ion-ion positif dan negatif bergerak bebas( free mobile ions) Dalam keadaan pepejal, ion-ion berada dalam keadaan yang tetap dan tidak bebas bergerak. Jadi dalam keadaan pepejal tidak boleh konduksi elektrik Biasanya larut dalam air tetapi tidak larut dalam larutan organik seperti benzene,alkohol Biasanya larut dalam larutan organik dan tidak larut dalam air Tidak mengkonduksikan elektrik dalam apa jua keadaan

* wujud dalam keadaan molekul dalam apa jua keadaan. Jadi, tiada ion yang bebas bergerak tidak boleh mengkonduksikan elektrik.

TOPIK 6 : ELEKTROKIMIA ( electrochemistry)

Elektrolisis ialah proses di mana suatu sebatian bercerai kepada komposisinya apabila bekalan elektrik melaluinya. Proses elektrolisis melibatkan 2 langkah: i. pergerakan ion-ion dalam elektrod. - kation (ion positif) bergerak ke arah katod (elektrod negatif, anion ( ion negatif) bergerak ke arah anod ( elektrod positif) ii. nyahcas ion -ion yang dipilih untuk dinyahcas dipengaruhi oleh kedudukan ion dalam siri elektrokimia, kepekatan ion dalam elektrolit dan jenis elektrod yang digunakan. -kation dinyahcas di katod dengan menerima elektron manakala anion dinyahcas di anod dengan menderma elektron. -elektron mengalir dari anod ke katod melalui sambungan wayar. -apabila ion dinyahcas di elektrod, atom @ molekul akan terbentuk.

Proses elektrolisis A Elektrolisis leburan plumbum (II) bromide ( molten lead (ii) bromide) Karbon/ grafit elektrod

Leburan plumbum (II) bromide Dalam keadaan leburan plumbum (II) bromide, Hanya ion plumbum , Pb2+ dan ion bromide , Br-sahaja dalam leburan!! Ingat !! Mangkuk pijar

Heat Anod: 2Br- Br2 + 2e Pemerhatian: gelembung gas terbebas / gas perang terbebas. Inference / conclusion: gas bromin terbebas Katod: Pb2+ + 2e Pb

Observation: shiny grey solid found at the bottom of the crucible Inference/ conclusion: pepejal plumbum termendak di dasar mangkuk pijar Elektrolisis larutan berair ( aqueous solution) Asid Sulfurik cair , H2SO4 Ion yang wujud: H+, SO42-, OHAnod: OH- dipilih untuk dinyahcas Katod: H+ dipilih untuk dinyahcas Sodium chloride, NaCl solution Ion yang wujud: Na+, H+, Cl-, OHAnod: OH- dipilih untuk dinyahcas Katod: H+ dipilih untuk dinyahcas A Carbon/grafit elektrod 4OH- O2 + 2H2O + 4e 2H+ + 2e H2 4OH- O2 + 2H2O + 4e 2H+ + 2e H2

SIRI ELEKTROKIMIA MESTI INGAT!! ION YANG KEDUDUKANNYA TERLETAK DI BAWAH SIRI ELEKTROKIMIA DIPILIH DINYAHCAS

KATION K+ kalo F-

ANION Fazrul

Na+ Ca2+ Mg2+ Al3+ Zn2+ Fe2+ Sn2+ Pb2+ H+ Cu2+ Ag+

nak cari makwe Ali

SO42NO3ClBrIOH-

Sangat Nak Cari Bini dipengaruhi oleh kepekatan (

concentrated) Zamru Fredy Sanggup Pergi Hari2 Curi Ayam Makin senang dinyahcas Isteri Orang

Ringkasan : Elektrolit (electrolyte) Leburan NaCl Larutan NaCl 2.0moldm-3 NaCl solution ( concentrated) Karbon/grafit Na+ , Cl- , OH-, H+ Cl- , H+

elektrod Ion-ion yang wujud Ion dipilih dinyahcas

Karbon/grafit Na+ , ClNa+ , Cl-

Karbon/grafit Na+ , Cl- , OH-, H+ OH-, H+

(ion yang kedudukan (Cl- dipilih dinyahcas terletak di bawah siri kerana dalam elektrokimia dipilih keadaan pekat) untuk dinyahcas) Anod 2Cl- Cl2 + 2e 4OH- O2 + 2H2O + 4e 2H+ + 2e H2 2Cl- Cl2 + 2e

katod

Na+ + e Na

2H+ + 2e H2

PENGARUH JENIS ELEKTRODA

Cu elektrod / Ag elektrod

CuSO4 / AgCl Mangkuk pijar

Heat Jenis elektrod Cu Ag Pemerhatian Anod Cu Cu2+ + 2e Ag Ag+ + e Anod menipis ( thinner) Katod Cu2+ + 2e Cu Ag+ + e Ag Katod menebal ( thicker)

Bagi elektrolit yang menggunakan CuSO4, kepekatan warna larutan biru bagi elektrolit kekal sama kerana kepekatan ion Cu2+ kekal sama. Elekrolisis dalam industri * Cryolite ditambah untuk untuk merendahkan takat lebur Al2O3 (dr 2045 ke 900oc) Anod: O2- -2e O2 Katod: Al3+ + 3e Al * oksigen gas yang terbebas di anod akan bertindak balas dengan elektrod carbon dan menghasilkan carbon dioxide gas!! C + O2C O2 OLEH ITU, ANOD AKAN MENIPIS
+

a.
-

Pengekstrakan logam ( extraction of metals)

Karbon ( katod) Karbon ( anod)

Leburan Al2O3 + Cryolite Leburan Al

(keadaan leburan, ion wujud Al3+ , O2-)

Penulenan logam ( purification of metals)A

b.

ANOD: kuprum tak tulen (impure copper) Pemerhatian: anod menipis Cu Cu2+ + 2e

KATOD: kuprum tulen ( pure copper) Pemerhatian : katod menebal Cu2+ + 2e Cu

* kuprum yang tak tulen akan larut dan bendasing akan termendak di dasar bikar

CuSO4

ANOD: kuprum Pemerhatian: anod menipis Cu Cu2+ + 2e

KATOD: sudu besi ( iron spoon ) Pemerhatian : pepejal coklat meyaluti pada permukaan sudu Cu2+ + 2e Cu

* tujuan penyaduran adalah untuk melindungi objek ( sudu) daripada terhakis serta memperbaiki kecantikan permukaanya. Penyaduran logam ( electroplating of metalA
c.

CuSO4

V Sel Voltaic / Daniel Sel ( voltaic cell/ Daniel cell) Mg Cu

ZnSO4

CuSO4

Titian garam ( salt bridge) *berfungsi membenarkan pengaliran ion untuk melengkapkan litar Mg bertindak sebagai terminal negatif (anod) kerana Mg kedudukannya terletak di atas Cu siri elektrokimia.

e.g: tentukan terminal negative dan nilai perbezaan keupayaan,V (potential difference) bagi pasangan logam yang berikut: Mg 2.7 v 0.3 v Zn Fe Cu 1.6 v

Pasangan logam Mg & Cu Zn & Cu

Terminal negatif Mg Zn

Fe & Cu Cu & Cu

Fe -

Perbezaan keupayaan, V 2.7V [2.7-1.6 (cari atr Fe&Cu) + 0.3] = 1.4 V 2.7- 1.6 = 1.1 V 0.0

* Contoh sel : Jenis sel Lead-acid accumulator (plumbum asid akumulator) Dry cell ( sel kering) Kebaikan Boleh dicas balik apbl bateri hbs pakai Murah Kelemahan Mahal

Sel basah Tahan pakai lama TOPIK 7: ASID DAN BES ( ACID AND BASE)

Tidak boleh dicas balik , tidak tahan pakai lama Tidak boleh dicas balik

- Asid ialah bahan yg bercerai (ionizes/dissociates)dalam air untuk menghasilkan ion hidrogen,H+

Asid KUAT ( STRONG ACID) Nitric acid , HNO3 H2O Hydrochloric acid, HCl H2O Sulphuric acid, H2SO4 H2O

HNO3

H+ + NO3-

HCl

H+ + Cl-

H2SO4

2H+ + SO42-

Monoprotic acid 1mol HNO3 bercerai menghasilkan 1 mol H+ H2O

Monoprotic acid 1mol HCl bercerai menghasilkan 1 mol H+

Diprotic acid 1mol H2SO4 bercerai menghasilkan 2 mol H+

Acid lemah ( weak acid) CH3COOH

CH3COO- + H+

- Bes ialah bahan yang bercerai di dalam air untuk menghasilkan ion hidroksida, OH -

-alkali ialah base yang larut dalam air dan bercerai untuk menghasilkan ion hidroksida, OH-

alkali KUAT ( STRONG Alkali) Natrium hidroksida , NaOH H2O Kalium hidroksida , KOH H2O

NaOH

Na+ + OH-

KOH

K+ + OH-

Alkali lemah ( weak alkali) NH3 + H2O

OH- + NH4+

*** asid dan alkali hanya menunjukkan sifat asid dan sifat alkalinya apabila larut dalam air. Ini adalah kerana hanya dengan wujudnya air, baru acid dan alkali data bercerai untuk menghasilkan H+ & OH-. Tanpa air, acid dan alkali wujud dalam bentuk molekul. ** asid dan alkali juga boleh konduksi elektrik dengan wujudnya air kerana adanya ionion yang bebas bergerak ( free mobile ions @ free moving ions) pH alkali Acid kuat,( HCl, HNO3, H2SO4) Bercerai lengkap dalam air untuk menghasilkan kepekatan ion hidrogen yang tinggi Acid lemah ( CH3COOH) Bercerai separa dalam air untuk menghasilkan kepekatan ion hidrogen yang rendah Alkali lemah ( NH3) Alkali kuat (KOH, NaOH) Bercerai lengkap dalam air untuk menghasilkan kepekatan ion hidroksida yang tinggi 1 makin kuat asid 7 neutral 14 makin kuat

Bercerai separa dalam air untuk menghasilkan kepekatan ion hidroksida yang rendah

** molarity is the number of moles solute present in 1dm3 of solution. m. mass Kepekatan ( concentration)

 m. mass Kepekatan (g dm-3) =

Molarity (mol dm-3)=

e.g 200cm3= dm3

e.g (Jisim atom relatif:Na, 23; O,16; H,1) 4.0g natrium hidroksida, NaOH dilarutkan dalam 200cm3 air. Berapakah kepekatan larutan yang dihasilkan dlm unit mol per dm3? Mol = Step 1: cari mol dulu

= 0.2 dm3 4.0g natrium hidroksida, NaOH dilarutkan dalam 200cm3 air. Berapakah kepekatan larutan yang dihasilkan dlm unit g per dm3? Kepekatan= = 20 g dm-3

Mol = 200cm3= dm3

= 0.2 dm3 = 0.1 mol Molarity = = 0.5 mol dm-3 Rumus BAGI proses pencairan ( dilution process) M1V1=M2V2 E.G : berapakah isipadu ( volume) 2.0 mol dm-3 asid sulfurik diperlukan untuk menyediakan 100cm3 1.0 mol dm-3 asid sulfurik? M1 = 2.0 mol dm-3 V1 = cari M2= 1.0 mol dm-3 V2= 100cm3 Ganti msk rumus M1V1=M2V2 2.0 mol dm-3V1 =1.0 mol dm-3100cm3 V1= 50cm3 Proses Peneutralan ( neutralisation process) Kaedah penitratan ( titration process)

Asid (e.g 0.1 mol dm-3 HCl) Alkali ( e.g 25cm3 0.1 mol dm-3 NaOH)+ beberapa titik penunjuk (indicator) ( indicator such as phenolphthalein / methyl orange) Penunjuk acid Phenolphthalein Colourless Methly orange Red Neutral Colourless Orange Alkali Pink yellow

Sorg pelajar menjalankan eksperimen di atas, keputusan diperolehi spt di bwh: Trial Isipadu HCl ( cm3) 1 25.1 0 2 24.50 3 24.60

* ingat!!Bacaan buret mesti 2tempat perpuluhan

a.

Kirakan isipadu HCl yg digunakan = 24.73 cm3

b.

Apakah perubahan warna yang berlaku jika phenolphthalein sebagai penunjuk? Warna berubah dari tidak berwarna kepada warna merah jambu ( colourless to pink)

***sila baca soalan dgn teliti, kalau alkali berada di buret dan acid berada dlm kelalang kon, warna berubah dr merah jambu ke tidak berwarna jika phenolphthalein sbg penunjuk.

e.g

apakah isipadu 2.0 mol dm-3 asid nitrik diperlukn untuk meneutralkan 0.14g kalium hidroksida? ( O,16; k,39, H,1) langkah 1: tulis persamaan kimia yg seimbang dulu, petik maklumat dari soalan dan carikan bilangan mol bagi salah satu reactant. HNO3 + KOH jisim (mass)=0.14g Mol= = 0.0025mol Dari persmn di atas, 1 mol HNO3 1mol KOH Jadi , ? mol HNO3 0.0025mol KOH Sudah tentu 0.0025 mol HNO3 ! KNO3 + H2 O

V=??, M=2.0 mol dm-3 Mol =MV

Mol = MV 0.0025mol = 2.0 mol dm-3 V V= 0.0125 dm-3 = 12.5 dm-3

Kegunaan Proses peneutalan dlm kehidupan seharian

a. b.

dalam sektor pertanian- merawat tanah yang terlalu berasid atau beralkali dalam perubatan- Mg(OH)2 untuk rawatan sakit gastrik

TOPIK 8: GARAM ( SALT) Warna-warna logam Cu - brown Cu0 - black Zn0 - when hot : yellow , when cold : white Mg0 - when hot : brown , when cold : yellow Pb0 - when hot : brown , when cold : yellow Fe2+ ~ pale green Fe3+ ~ brown / pale yellow * all metal shiny grey but/ except Cu !!!

Ujian pengesahan kehadiran anion Carbonate ion, CO32+ HCl cair Chloride ion , ClSulphate ion, SO42Nitrate ion, NO3-

+ HNO3 cair + AgNO3

+ HCl cair + BaCl2

+ H2SO4 cair + FeSO4 + H2SO4 pekat Brown ring

Gas terhasil menukar air kapur menjadi keruh

Mendakan putih ( white precipitate) terbentuk

Mendakan putih terbentuk

Ujian pengesahan kehadiran kation Ammonium ion, NH4+ + nesslers reagent Iron(II) ion, Fe2+ Iron(III) ion, Fe3+ Lead (II) ion, Pb2+

+ potassium + potassium hexacyanoferrate(III hexacyanoferrate(II ) )

+ NaCl

Brown precipitate formed

Dark blue precipitate formed

Dark blue formed * if use potassium thiocyanate, KSCN, blood-red colour seen

Mendakan putih larut dalam air panas dan muncul balik apabila sejuk

Garam larut dan garam tak larut Jenis garam Ammonium salts (NH4+) Nitrate salts (NO3-) Sodium & potassium (Na+, K+ ) Chloride salts (Cl-) Sulphate salts ( SO42-) Carbonate salts ( CO32-) Lead (II) salts (Pb2+) Larut ATAU tak larut dalam air ?? Semua larut dlm air . cthnya garam NH4Cl Semua larut dlm air. Contohnya garam Mg(NO3)2 Semua larut dlm air. Cthnya garam NaCl, KNO3

Semua larut kecuali AgCl, HgCl dan PbCl2 Semua larut kecuali PbSO4, CaSO4, BaSO4, Ag2SO4 Semua tak larut kecuali Na2CO3, K2CO3, (NH4)2CO3 Semua tak larut kecuali Pb(NO3)2

Reaction double decomposition Prosedur: 1. pilih larutan garam larut yang mengandungi kation bagi garam yg tak larut itu 2. pilih larutan garam larut yang mengandungi anion bagi garam yang tak larut itu 3. campurkan dua larutan berkenaan 4. turas, basuh dan keringkan mendakan yang terhasil.

Tindak balas: Acid + metal @ acid + metal oxide @ acid+ metal hydroxide @ acid + metal carbonate Prosedur:

1. tambah pepejal ke dalam larutan asid cair yang panas 2. turaskan pepejal yang berlebihan 3. didihkan larutan garam agar proses penyejatan berlaku untuk mendptkan larutan garam yang pekat. 4. biarkan larutan garam yg pekat sejuk untuk mendpt Kristal garam 5. turas,basuh dan keringkan Kristal garam Cara penyediaan garam larut dan tak larut No Garam larut tak??

Tindak balas peneutralan ( asid + alkali garam + air Prosedur: 1. gunakan kaedah penitratan untuk meneutralkan larutan asid dan alkali utk menghasilkan larutan garam ( refer to titration acid-base) 2. sejatkan larutan untuk menghasilkan larutan garam yang pekat 3. biarkan larutan sejuk utk membtk Kristal garam 4. turas, basuh dan keringkan Kristal garam yes No Adakah garam Na+, k+ , NH4+ ???? yes

TOPIC 9: BAHAN BUATAN DALAM INDUSTRY ( manufactured substances in industry) Proses sentuh ( contact process)- proses penghasilan asid sulfurik Peringkat 1: penghasilan sulfur dioksida Sulfur dibakar di udara untuk menghasilkan sulfur dioksida S + O2 SO2

Peringkat 2: penukaran sulfur dioksida kepada sulfur dioksida Campuran sulfur dioksida dengan oksigen yang berlebihan dialirkan melalui converter Sulfur dioksida dioksidakan mengaji sulfur trioksida Suhu (Temperature): 4000C Tekanan(Pressure): 1atm Mangkin (Catalyst): vanadium (V) oxide Peringkat 3: penghasilan sulfurik asid Sulfur trioksida dilarutkan dalam asid sulfurik yang pekat untuk menghasilka oleum, H 2S 2O 7 SO3 + H2SO4 H2S2O7 Oleum kemudian dilarutkan dalam air untuk menghasilkan asid sulfurik. H2S2O7 + H20 2H2SO4 SO2 + O2 2SO2

**Asid Sulfurik digunakan dlm pembuatan baja, detergen. **kesan hujan acid termasuk menyebabkan kakisan bangunan dan menjejaskan pertanian kerana tanah menjadi berasid.

Proses haber (Haber process)-proses penghasilan ammonia

Campuran gas hidrogen dan gas nitrogen dengan nisbah 1: 3 pada suhu 4500c 200 atm dialirkan ke atas lapisan mangkin ferum dalam mesin tindak balas( reactor) N2 1mol + 3H2 3mol 2NH3

*** ammonia digunakan untuk membuat baja, mengelak pembekuan lateks getah.

Proses Ostwald( Ostwald process) proses penghasilan nitrik asid. Ammonia dioksidakan kepada nitrogen monoksida dgn kehadiran Pt sbgi mangkin 4NH3 + 5O2 4NO + 6H2O

Nitrogen monoksida kemudianya dioksidakan kepada nitrogen dioksida 2NO + O2 2NO2 Campuran nitrogen dioksida dan udara dilarutkan dalam air untuk menghasilkan asid nitrik 4NO2 + O2 + H2O 4HNO3

Aloi ( alloy) - Aloi adalah campuran 2 atau lebih unsur dengan komposisi yang tertentu. - Aloi lebih kuat,keras, tahan kakisan, tahan karat&lebih cantik permukaanya berbanding dgn logam tulen. - kehadiran atom unsur lain telah menganggu susunan atom dalam logam.dengan itu,lapisan atom logam dielakkan daripdan tergelincir antara satu sama lain. Ini menjadikan aloi lebih keras *** sila rujuk buku rujukan anda ttg eksperimen to compare the hardness pure metal and its alloy dan eksperimen to compare the rate rusting of iron, steel and stainless steel . Ada pihak yg spot keluar soalan ini dalam kertas 3. aloi Bronze komposisi 90% kuprum, 10% stanum(tin) Ciri-ciri Keras, kuat, tidak mudah hakis, bersinar permukaan Kegunaan Sbgi bahan seni ( art objects)

Brass

20% kuprum, 30% zink

Keras, kuat, tidak mudah hakis, bersinar & cantik permukaan Kuat dan keras

Alatan muzik, barangan dapur

Steel Duralumin

99% ferum, 1% karbon

Badan kereta Badan kapal terbang Bahan seni, souvenirs

93% aluminium, 3% kuprum, Ringan dan kuat 3%magnesium, 1% mangan 37.5% gold, 11% silver, 51.5% copper Kuat, bersinar, tidak mudah berkarat

Pewter

Polymer ( polimer) Cth polimer semula jadi ialah lateks ( monomer isoprene) Cth polimer sintesis ialah plastic. Polimer sintesis dihasilkan melalui proses penambahan polimer dan kondensasi polimer. Nama polimer Polyethylene Polypropylene Polyvinyl chloride polystyrene Ciri-ciri Ringan dan mudah lebur Ringan, mudah lebur Elastik, blh diwarnakan Ringan, penebat haba kegunaan Plastik cawan, alat mainan Botol, alat mainan Paip air, wayar Alat mainan, penebat haba

Kaca Fused glass Soda-lime glass Borosilicate glass Lead crystal glass Seramik ( ceramics) -Seramik diperbuat daripada tanah liat yang dipanggil kaolin yang kaya dengan kaolinite. Takat lebut yg tinggi, Peralatan kaca dlm lutsinar erhadap sinaran UV makmal, kanta teleskop Takat lebur rendah, mudah retak dgn perubahan suhu Tahan dgn bahan kimia, tahan dgn perubahan suhu Lembut dan senang lebur, ketumpatan tinggi Cermin, mentol Peralatan masak, peralatan kaca dlm makmal Kanta, kristal

- seramik sangat kuat dan tahan, takat lebur tinggi, penebat haba elektrik yang baik, bersifat lengai dan tidak terhakis. Bahan komposit ( composite materials) -Bahan komposit adalah bahan yang terhasil daripada gabungan dua atau lebih bahan seperti logam, aloi, kaca, seramik dan polimers. - bahan komposit mengabungkan kebaikan&kekuatan bahan-bahan terpilih tanpa kelemahanya. -example composite materials: reinforced concrete,superconductor, fibre optic, fiber glass, photochromic glass ( refer to reference. Text books abt the properties & the uses of each materials)