9de Jaargang.

Verschijnt dagelijks, Zon en Feestdagen

Vrijdag 6 December 1929.

in de

No. 71.
Indische Courant"
iol2.

uitgezonderd

Aboi

:.otta), n en Modjokerto elders tenland 12. bij voomitbi , iidabonnement voor Soerabaj;., Sidho;uig, Malang (kotta), Pasoeroean
'.erto

2.;o:

elders
\

/ich

001

v o I !

Lsluilend voor < redactie en huis hoofdredacteur /O, huis redactie 7. 1458, redacteur te Malang: 037 Malang.
.1

.m

DE INDISCHE COURANT
Directeur-Hoofdredacteur: W. BELONjE
van zijn prestige had het college van B. en W. er van moeten weerhouden om tot de z e oplossing te

Mij tol Exploitant van te Soerabaja,

Jnliana-Boulevard

Telefoon bureau Z. 229b, administratie Z 130, ling advertenties Z. 4.

I tenties:

advertenties j 0.40 minimum 10 r< liliebericbten: 10 regelt Bij abonnementen belangrijkt

lier

egel;

2.50

korting

EERSTE BLAD.
Dit nummer bestaat uit vier bladen

Juist begrip

INHOUD:
Eerste blad: Nederlaag. -De onderwijsstelsels in lndo-China, Siam en de Straits. Binnenland. Voornaamste nieuws. Stadsnieuws. Scheepsberichten.

besluiten. Een overheid, ook een gemeentelijke, welke voor een bedreiging op zij gaat, heeft opgehouden overheid, dat is leidster n opvoedster, te zijn 1

Derde blad: Nederland. Buitenland. Luchtvaart. Financien en Handel. Kunst. Geestelijk leven. Wetenschappen. Onderwijs. Legef en vloot. Sociale vraagstukken. briek. Sport. Vierde blad: De djexoek-cultuur in MaGemengd lang's omstreken nieuws. Het Oosten. De wereld in beeld.

Cultures. Radio-ru Nederland.

Nederlaag.

Tweede blad: De onrust in BritschIndi. De moord op Groeneboom. Rijksverzekering. Binnenland. Persstemmen. Vakbeweging. ScheepsFeuilleton. berichten. Onder vier oogen.

De onderwijsstelsels in Indo-China, Siam en de Straits.

Een interview met prof. dr. B.J. O. S c h r i e k e. Aneta meldt ons 4 dezer uit Wel-

tevreden :
Zooals men weet, heeft de directeur van Onderwijs en Eeredienst, prof. dr. 8.J.0. Schrieke, onlangs een studiereis gemaakt door naburige landen. De heer Schrieke, die 9 October van Batavia vertrok, is op 1 December weder hierterstede teruggekeerd, en was zoo welwillend een vertegenwoordiger van het Persbureau Aneta het een en ander omtrent zijn interessante reis medfi te
deelen.

De wijze, waarop het Bataviasche raadsconflict werd opgelost, zal weinigen kunnen bevredigen. Het verluup was aldus : omdat het college van B. en W. niet den heer Thamrin, maar den heer Leewis tot tweeden loco-burgemeester benoemde naar vermoed werd op grond van de inderdaad

De reis.

dwaze overweging,
deze functie

dat

Inheemschen voor

niet in aanmerking kunnen komen nam de geheele Inheemsche raadsfractie haar ontslag. Er is toen tusschen haar en het college van B. en W. langdurig geconfereerd en het slot van de historie was, dat de heer Van Zalinge, eerder dan hij aanvankelijk voornemens was, zijn ontslag nam als eerste-loco-burgemeester, in welke functie vervolgens de heer Leewis benoemd werd, zoodat dan nu de gelegenheid bestaat om den heer Thamrin in diens plaats tot tweeden loco-burgemeester te benoemen.

Na enkele dagen te Singapore te hebben vertoefd, en een reisje naar te hebben gemaakt, teneinde een paar onderwijsinrichtingen te bezoeken, vertrok, de heer Schrieke naar Saigon, ten-

JohorS

einde daarvandaan zoo spoedig mogelijk door te reizen naar Hanoi. Te Saigon bleek echter, dat de overlandreis onmogelijk was, aangezien den laatsten tijd door eenige bijzonder hevige typhoons de weg op vele plaatsen beschadigd en zelfs weggeslagen was. Noodgedwongen moest de reis toen vervolgd worden met een stoomertje van den kustdienst naar Haiphong, en vandaar per auto naar Saigon. Hier bracht de heer Schrieke een tiental drukke dagen door, met uitvoerige besprekingen met de Fransche onderwijsautoriteiten, en het bezoeken van
scholen.

Wat in deze oplossing pijnlijk aandt>et, dat is het gemis aan karakter. Men heeft
zich blijkbaar blind. gestaard op de aan dat doel alles oplossing en ondergeschikt gemaakt: principe en prestige incluis. Dit nu lijkt ons niet te verdedigen. Wij gevoelen alles voor een minnelijk overleg na ' elk uitgebroken conflict. En indien de Inheemsche raadsfractie van den J3ataviaschen gemeen teraad na het besluit van het college van B. en W., dat een krenkend karakter verkreeg door de verklaring, welke de burgemeester eraan gaf, in den raad op de juiste wijze, die gerust fel had mogen zijn, van haar ernstig misnoegen had doen blijken, dan zouden wij het college van B. en W. ongeschikt voor zijn taak hebben geacht, indien het daarna niet direct alles in het werk had gesteld om de begane fout te herstellen. Maar de Inheemsche raadsfractie voigde dien parlementairen weg niet. Zij bediende zich van een onparlementair middel. Zij liep weg! En van dat moment af was er voor onderhandeling geen reden meer. Sterker: van toen af was elke onderhandeling een ernstige fout.
Wie, de gelegenheid tot arbitrage negeerend, den oorlog verklaart en den oorlogstoestand onmiddellijk doet intreden, wordt niet langer aan de conferentietafel toegelaten. Hij verbeurt het recht op een

Van Hanoi ging de reis weer terug naar Saigon, en vervolgens naar Angkor, Phnom Penh, Battambang, Bangkok, Penang, Kuala Kangsarj Tandjong Malin, Kuala Lumpur, Malakka en Singapore. Het was een geforceerde en zeer vermoeiende reis", aldus prof. Schrieke, niet in het minst door de officiele gebeurtenissen, als lunches, diners, tea's, etc, waarna dan dikwijls nog zeer langdurige besprekingen volgden". De Ecole Francais e Het doel van mijn reis was tweeledig. In de eerste plaats het werk en de organisatie bestudeeren van de Ecole Francaise d'Extreme Orint, een instelling, welke men min of meer zou kunnen vermet onzen Oudheidkundigen "ienst, maar grooter en uitgebreider opgezet. Met de leiding van de Ecole moesten besprekingen gevoerd worden over een mogelijke uitwisseling van werkkrachten tusschen lndo-China en

gelijken

minnelijke schikking van het ontstane conflict, en heeft de consequenties van zijn houding tenvolle te aanvaarden.
Die consequenties waren in dit geval: onmiddellijke acceptatie van het gevraagde ontslag en het uitschrijven van verkiezingen. Maar het college van B. en W., dat aanvankelijk zoo hoog te paard zat, durfde die consequenties blijkbaar niet aan en noodigde de partij, die het tafellaken doorgesneden en al reeds haar grootste geschut in stelling gebracht had, tot een conferentie uit. Alreeds die uitnoodiging droeg het karakter van een retraite. En dieretraite werd tot een complete nederlaag toen het college van B. en W., zij 't dan ook langs een weinig sierlijken omweg, aan de Inheemsche raadsfractie volkomen haar zin gaf.

Nederlandsch-Indi. lndo-China heeft een cultuur, welke zeer verwant is aan de Oud-Javaansche cultuur en praehistorie, zoodat het noodzakelijk is in dit opzicht nauwe relaties te onderhouden tusschen beide landen. Tijdens het bezoek van gouverneur-generaal Pasquier, en later van den Franschen hoogleeraar Sylvain Levy, werd reeds aangedrongen op nauw contact, innige samenwerking en een mogelijke uitwisseling van personeel. De Ecole is belast met het doen van opgravingen en het restaureeren van
monumenten. Nu is de bedoeling, dat zij menschen naar Indi stuurt om onze methoden op dit gebied te bestudeeren en kennis op te doen van den HindoeJavaanschen bouwstijl, terwijl onze menschen van hun kant zeer veel zouden kunnen opdoen bij een bezoek aan lndoChina.

Java's goede naam Voordat ik nu overga naar het wil tweede doel van mijn reis,

dervinden, vervolgde prof. Schrieke. De regeering verleende alle mogelijke'faciliteiten, stelde auto's te mijner beschikking, enz., terwijl te Saigon en Hanoi een gouvernementshtel openstond om mij en mijn echtgenoote onderdak te verleenen. Ook aan het Hof van Annam, te Hueh, een buitengewoon interessante oude InZij had stellig recht op een satisfactie. landsche vorstenstad, en trouwens overal viel ons een buitengewone ontMaar zij verspeelde dat recht toen zij elders, vangst ten deel. haar onwil, om op parlementaire wijze In lndo-China is Java zeer populair, van haar inzicht te doen blijken, openlijk vooral dank zij de reis van G. G. Pasquier, propaganda gedemonstreerd had. als levende die het ware een is voor Nederlandsch-Indi. De pers beDe beslissing van het college yan B. vatte hieromtrent uitvoerige artikelen en en W. draagt dan ook het karakter eener illustraties, zoodat momenteel alle mensanctie van een onparlementair gedrag. schen, die ik er gesproken heb, een reisje naar Java, en Bali in het bijzonder, beDe Inheemsche raadsleden hebben nu de schouwen als een ideaal. gelegenheid om bij de massa, die zij al direct als hulptroepen hadden opgeroepen, De Grand Conseil de meening ingang te doen vinden x Door een samenloop van omstandighedat, wie maar direct zijn tanden laat den was prof. Schrieke in staat te Hanoi, zien, zijn zin wel krijgt. En dat is een op uitnoodiging van den gouverneurgeneraal, de eerste zitting bij te wonen gevaarlijke meening. van den nieuw ingestelden Grand Conseil, lichaam in den geest van den Er zal, daar kan men zeker van zijn, een Volksraad. met dit nare slot" van een droevige geEvenals in Indi gebruikelijk, werd de schiedenis naarstig worden gecolporteerd, zitting door den G.-G. geopend met een en er zal stellig ook getracht worden lange welsprekende rede, veel langer dan bij ons gebruikelijk. Z. Exc. Pasquier om er politieke munt uit te slaan.

ik eerst even releveeren de buitengewone hartelijkheid en gastvrijheid, welke ik overal en van alle zijden heb mogen on-

WETHOUDERS VOOR MALANG. En vandaar ook de eigenaardige samenstelling van het leerlingental dezer laatste Onze redacteur te Malang schrijft d.d. groep scholen. 5 December: Wat in Malaya bijzonder opvalt, is het buitenschoolsche werk, boy-scouting, Enkele dagen geleden werd, zooals wij sport enz. Men ziet dan ook bij elke school een groot sportterrein. Er worden reeds meldden, door den Malangschen gemeenteraad de begrooting der stadstrouwens geweldige sommen voor schoolde beStraits, uitgegeven in gebouwen gemeente voor het jaar 1930 vastgesteld. kan waar Indi niet aan denken. dragen Daarbij kwam ten duidelijkste aan het Te Kuala Lumpur staat bijvoorbeeld het zoogenaamde Victoria lnstitiUion (ongelicht, dat onze gemeenteraad hoe langer veer gelijkstaande met een A. M. S.), dat hoe meer te verwerken" krijgt. Dat zal totaal 600.000 dollars heeft gekost.... een ieder trouwens als vanzelfsprekend En de kosten van het nieuwe model voorkomen, die aandacht geschonken vernacular schools beloopen tusschen de heeft aan de cijfers betreffende den 20 en 30.000 dollars per stuk snellen aanwas van alle bevolkingsDe opleiding van Inlandsche onderHet onderw ij sstelsel wijzers in de Straits is gecentraliseerd groepen, die wij kort geleden publiceerden. in Ind -C h i n a. i Tandjong Malim, waar een normaalHet tweede doel van mijn reis, aldus Ook de regeering heeft ingezien, dat nooi is met 3 tot 400 leerlingen, hetprof. Schrieke, was het bestudeeren van geen net voldoende is voor de jaarlijksche onze gemeente met den dag in belang de onderwijsstelsels in lndo-China, Siam aanvulling der vernacular schools. toeneemt en zij won dezer dagen het ooren de Straits, met name op het gebied deel van den gemeenteraad in, terzake van Voor de Europeesche leerkrachten beeen weddeverhooging van onzen burgevan kunstnijverheid- en anvbaehtsonderschikt men alleen over cursussen, doch meester. Het desbetreffend advies luidde wijs. men is thans doende aan het Raffles' dan ook onverdeeld gunstig en ieder zal In lndo-China berust het onderwijsstelCollege te Singapore en vaste opleiding er wel tenvolle van overtuigd zijn, dat sel uiteraard op het Fransche stelsel, te verbinden voor leerkrachten met Euhet enorme werk,dat ir. Voorneraan evenals ons Indisch onderwijs tenslotte ropeesche bevoegdheid ten behoeve van minstens op dezelfde wijze moet verricht, een kind is van het Hollandsche. de English Schools. worden gewaardeerd, als dat van zijn Het was voor mij iets buitengewoon Tenslotte eindigde prof. Schrieke het ambtgenooten te Medan en Makasser. verfrisschends dit geheel van ons afwijonderhoud .met den loftrompet te steken Intusschen, de Malangsche ingezetenen kende stelsel te bestudeeren. Men moet over het Hollandsche schooltje met drie dat onze burgervader het te druk voelen, 2ich daarbij geheel losmaken van wat leerkrachten te Singapore, waar momenom Z.H.Ed.A. te Antichambreeren, krijgt. wij feitelijk van huis-uit geleerd hebben, teel 45 leerlingen onderwezen worden. regel, is krijgen, te ofschoon ir. spreken en als men eenmaal zoover is, dan blijkt Voorneman dagelijks spreekuur houdt, dat, hoe goed het Hollandsche stelsel ook tegen zijn voorganger twee of driemaal is, het toch ook wel anders kan. 's weeks. Nog geen twee jaren geleden Men staat in lndo-China uiteraard voor was dit wl voldoende en kwam men geheel andere problemen dan wij hier, niet al te langen tijd aan de binnen MALANG. en nu is het merkwaardige tenslotte dat, beurt". met die andere vraagstukken rekening Onze redacteur aldaar schrijft dd. 5 Thans is dit anders geworden. Door houdende, men in lndo-China tot een verDecember: het groot aantal menschen, dat den burwante oplossing is gekomen als wij i n gemeester dagelijks wenscht te spreken, Indi. St.-Nico l uaste Malang moeten velen vaak uren lang wachten Sinds 1924 is het meer uitgebreid lager Groot en klein te Malang hebben den en persoonlijk maakten wij het meeronderwijs aldaar gereorganiseerd, en thans naamdag van den grijzen kindervriend malen mede, dat het publiek, wachis men bezig met de reorganisatie van de tensmoede, onverrichterzake huiswaarts op waardige wijze gevierd. universitaire opleiding, ongeveer in dekeerde. zelfde lijn als in Indie. Slimmerds, die over een telefoon beReeds een der laatste dagen van de De directeur-generaal van Onderwijs, vorige maand arriveerde S t.-N t c o 1 a a s schikken, winnen hun informaties teledr. Thalamas, tevens rector van de Unifonisch in, wetende, dat zij dan direct versiteit, is met dit doel naar frankrijk hier in vol ornaat met den middagtrein geholpen" zijn, en dat de burgemeester, vertrokken, teneinde deze reorganisatie van kwart voor vijf, en ving hij per auto welwillend als steeds, hen zoo volledig nader uit te' werken met de Fransche zijn triomftocht door onze stad aan, mogelijk inlicht. universiteiten, en natuurlijk speciaal de om tegen den avond domicilie te kiezen Maar hoevelen zien er niet tegen op, in een der groote warenhuizen hier ter Parijsche. autoriteit als een b u r g e m e.e s t e r een Tijdens zijn afwezigheid is de heer stede. op te bellen !... Met den dag steeg sedert de drukte Tholance waarnemend directeur-generaal Aan den anderen kant zien wij echter straat en in de verschillende winkels, op Onderwijs. van weer het verschijnsel, dat men den burgeheel uitstekende zaken Den laatsten tijd is men, evenals wij die over het gemeester omtrent de geringste wisseregende, dat het middagen, Op hier, ook bezig met, naast het algemeen maakten. te spreken verzoekt. wasjes" het in de winkelbuurten den gerij was vormend onderwijs, het ambachtsonderzoo groot. ng dubbel morgen Hoe kan de burgemeester op deze wijwijs meer op den voorgrond te brengen. ze den tijd vinden, het buitenwerk" in Het heeft ons aan de noodige S t.-N iLeerplicht bestaat voor de provincie^ gemeente de te controleren, waarmede on dit jaai werkelijk niet onibi *" Cochin-China. doorloopend tienduizenden guldens gehet schijnt, dat hun aantal ieder jaar Bijzonder wordt men getroffen door s t ij g e n d e is. Zich aanpassend bij het moeid zijn ! Dat alles nog zoo vlot loopt, het feit, dat decentrale diensten in lndo- moderne verkeer, zagen wij den goeden is ons een raadsel. China meer op den achtergrond blijven. Sintof liever de goede Sm t e nzonHoeveel het algemeen overzicht te lndo-China bestaat feitelijk uit een kolonie der uitzondering in auto 's rijden. Tot wenschen overlaat, kan uit het volgende en vier protectoraten, die elk een klein meeningsverschil of handtastelijkheden blijken : departement van Onderwijs hebben, tusschen de elkander concurreerende S t.Op de begrootingsvergadering stelde staande onder het gewestelijk bestuur. Ni colazen is het, naar wij vernemen, een der leden voor, het aantal gemeenteOok de kosten zijn zeer gedecentraliseerd. niet gekomen. Passeerden zij elkander in controleurs op thans vastgesteld Elk departementje heeft zijn eigen behun auto's, dan wuifden zij elkander minbrengen. twtot te terug n grooting. De macht van de residenten zaam toe. is door Een ander lid, insider in de gemeenop in lndo-China onderwijsgebied Wel keken de kindertjes dan even telijke huishouding, betoogde echter, dat deze omstandigheden zeer groot. beduusd bij het zien van tw in het het hgst urgent was, het aantal rood gehulde bisschoppen, doch nog controleurs te brengen op vier, wilde Het stelsel in Siam. steeds tenvolle vertrouwende in het gemen de verschillende gemeente-verorIn Siam is het onderwijsstelsel gebabruikelijke verhaal, werd spoedig grifweg deningen eenigszins doen nakomen ! seerd op het Engelsche. Vooral wordt aangenomen, dat het een broer"vanden Ook in de andere takken van dienst men er getroffen door het feit, dat in de Sint was, die een handje kwam meevan het gemeentelijk bestel klaagt men de helpen. eerste klasse van de lagere scholen . .. over een aan personeel, waarEngelsche taal reeds onderwezen wordt. Op nagenoeg alle scholen werd de S t.- door een tekort stemming begint te gedrukte Nico I a a s-dag op aardige, prettige heerschen. Leerplicht bestaat in geheel Siam, behalve in de provincie Bangkok, waar de wijze gevierd. In de Sociteit Concordia Een Inlandsch lid wees op het gebrek bevolking z dicht is, dat door invoering hield de Heilige voor de kinderen der aan contact" tusschen de Inheemsche beleerplicht groot receptie van een zeer tekort aan leden een drukbezochte met volking en het gemeentebestuur. Men gebouwen en leerkrachten zou ontstaan. bal" n. denkeer zich in, dat het anders was; Het Eldo r a d o-Re staura n t orIn Siam is en wordt veel gedaan op dat ook de Inlandsche ingezetenen zich onderwijsgebied, doch men heeft het tot ganiseerde ter eere van den ouden Sint met hun wenschen en nooden tot den nu toe vooral in de breedte gezocht. een zeer geslaagd candle light dinner. burgemeester wendden! Thans eerst is men er toe overgegaan het En er staat voor Malang nog zoovl Blijft raadslid ook in de diepte te zoeken. het programma, dat in een zeer snel op Eenigen tijd geleden meldden wij, dat tempo Ambachtsonderwijs bestond tot voor zal moeten worden afgewerkt. Wij kort practisch in het geheel niet, doch er binnenkort een vacature in onzen genoemen slechts den bouw van het gemeenteraad zou komen, door de overhieraan is door den koning een krachtimeentelijk ziekenhuis; de verbetering gen stoot gegeven door een decreet, dat plaatsing van het raadslid Soenjoto van het pasarwezen; de overname van onlangs is uitgevaardigd, waarbij zeer de naar Borneo. kampongs; de organisatie de autonome nadruk wordt gelegd op het belang van Naar wij heeft de heer vernemen, van een plaatselijken geneeskundigen het ambachtsonderwijs, ook en vooral in S o e n j o to echter ontslag uit zijn betrekkleinwoningbouw ;de moderverband met het feit, dat de Siameezen king gevraagd, en zal hij zich hier blijvend dienst; den van niseering onze brandweer, enz. enz. economisch verdrongen worden door de te Malang vestigen. Hij blijft dus an belangrijk perChineezen, die een zeer ln alle aangelegenheden heeft de burals gemeenteraadslid. centage van de bevolking uitmaken. gemeester in laatste instantie een oordeel uit te Spreken. En welk een eminent Vertoon ing vlootfilm Ook is men thans bezig met een werker wij in den heer Voomeman reorganisatie van de Universiteit. Het bestuur van den kring Malang ook getroffen hebben : opden duur de Vaderlandsche Club is zal dze taak hem te zwaar worden. van natuurwetenschappeDe medische- en in geslaagd, van de marine-autoriteiten Bovendien ook h ij staat aan ziekte bloot. lijke faculteiten zijn hoofdzakelijk in er te verkrijgen tot het ververgunning handen van Amerikanen en Engelschen. Uit alles blijkt, dat de instelling V I o o t f i 1 m. der namelijk de Rockefeller toonen Hier steunt van wethouders voor Malang drinFoundation, die, behalve dat zij menschen Dinsdag, zal den op rolprent fraaie De gend noodig is, en terecht werd leent, financieel z krachtig steunt, dat lOden dezer, ten 7 u. 's avonds, in het eenige maanden geleden door het raadslid, de kosten dezer faculteiten bijvoorbeeld Flora-Cinema worden afgedraaid. De kolonel Winter, reeds de aandacht gelijkelijk gedragen worden door de Fountoegang is voor de leden en hun introdaarop gevestigd. Sedert vernamen wij dation en de Siameesche regeering. duc's vrij. er echter niets meer van. Malang Tijdens zijn verblijf in Siam werd prof. de muheeft wethouders noodig en Een volledig orchest zal voor Schrieke nog allerhartelijkst ontvangen ziekbegeleiding zorgdragen. hoe eerder zij worden aangesteld, hoe door den Koning, die zich zeer enthoubeter het voor onze stad zal zijn. siast uitliet over zijn reis naar Java. Er valt werk genoeg voor hen te verOnze vertegenwoordiging in China. en onze burgemeester kan met zijn zetten Buitenzorg, 5 December (Aneta.) AanDe Straits groote bekwaamheden dan de algegeteekend is, dat bij K. B. gedurende het Ook hier is het onderwijsstelsel zoomeene leiding geven, de detailsaan gezant, gebuitengewoon verlof van den als zich laat begrijpen gebaseerd op volmachtigd minister, den heer W. J. zijn wethouders overlatende. het Engelsch. Maar bij de instelling van het instituut Ou d e ndij k, met de leiding van het gein plaats Peiping hier de eerste de te Men heeft van B.en W. neme men gn halvezantschap der Nederlanden vernacular schools, Inlandsche vijfjarige is belast mr. G. W. baron de Vos krachf'-wethouders. Men kieze voor hun lagere scholen, welke in wezen identiek van Steenwijk. taak alleszins bekwame mannen en salarieere hen z, dat zij hun arbeid, tijd zijn aan onze tweede klassse-scholen. en vlijt" geheel en uitsluitend Hier is alleen Maleisch de voertaal. De Pekalongansche waterleiding. aan de gemeente Malang zullen kunnen Daarnaast heeft men de zoogenaamde Pekalongan, 5 December (Aneta). De wijden. English Schools, waarvan de leerlingen gemeenteraad van Pekalongan stemde in Stel, men salarieere hen met f 500. voor 60 procent bestaan uit Chineezen, met het besluit van den plaatselijken raad maand ieder, dan zou dit, berekend per uit Tamils, waterleiding, uit 10 procent procent 20 inzake den aanleg van de twee wethouders, neerkomen op voor Eurasians en 10 pCt. uit Maleiers. waardoor deze thans verzekerd is. bedrag van f 12.000 per jaar heteen Men heeft hier wederom met andere Het concessie-besluit voor de watergeen op het totale budget der gemeenproblemen rekening te houden, bijvoorleiding werd ingetrokken. telijke huishouding van eenige millioenen beeld het feit, dat Engelsche ouders er zeer ger ing percentage al een Vastgeloopen. niet aan denken hun kinderen in Singapore uitmaakt. En welk een ontzaglijk nuttig De Batavia, 5 December (Aneta). school te laten gaan. Het is een bekend de wethouders niet kunwerk zouden ter hedenmorgen K.P.M, is feit, dat Engelsche kinderen op zeer jeugMerkus van de nen verrichten! hoogte van Pandjoekoet nabij Varkensdigen leeftijd naar Engeland worden geUiteraard zal men wel doen, ejen der hoek vastgeloopen, doch met eigen midzonden. Vandaar dat op de SingaporeHet uit de lnheemschen te kiebeliep wethouders vlot-geko:nen. kind delen weder totok-Engelsch scholen geen enkel zen, ter behartiging van de belangen van geen schade. te vinden is
bleef ln deze speech langdurig stilstaan bij de goede betrekkingen tusschen Nederlandsch-Indi en lndo-China, terwijl hij er op aandrong, dat de beide landen wederkeerig geregeld bij elkaar eens zouden komen kijken, teneinde een zoo vruchtbaar mogelijke samenwerking te verkrijgen. De Grand Conseil is overigens veel gemoedelijker dan de Indische Volksraad. Bij de opening bijvoorbeeld was de gouverneur-generaal in wit uniform, terwijl de leden zich in gewone witte pakjes hadden gestoken. Ook de ambtelijke autoriteiten, die de entourage vormden van Z. Exc. Pasquier, waren hetzij in wit uniform, hetzij gewoon in het wit gekleed.

Voornaamste

Nieuws.

BINNENLAND.

Loopende tot 2 uur. Engeland, lerland en Frankrijk werden door een ontzettenden arkaan geteisterd, waardoor groote materieele schade werd aangericht. Het s. s. Francis Duncan" werd door een ontzaglijk groote golf gegrepen en naar de diepte gesleurd ; zestien opvarenden verdronken. In het Vaticaan had een historische gebeurtenis plaats: het Italiaansche Koningspaar bracht een bezoek aan den Paus in het Vaticaan. Hiermede werden de Vaticaantractaten bezegeld. De leiding der Duitsch-Nationale Party heeft drastische maatregelen genomen tegen de afvallig geworden leden. Gevreesd wordt echter, dat zij niet zullen baten. De Engelsche soldaten verlaten op 12 December het Rijnland, instede van op den 13en, omdat zij gelooven, dat deze datum hun onheil zal aanbrengen. De godsdiensthaat van de Sovjet heeft door het uitvaardigen van nieuwe maatregelen scherperen vorm aangenomen. Litvinof heeft in een rede verklaard, dat Rusland's internationale positie beter is geworden, doch dat haar veiligheid nog niet geheel is

gewaarborgd. Edison heeft een procd uitgevonden om op goedkoope wijze synthetische rubber te produceeren.

deze groote groep van ingezetenen. Deze functionaris kan dan het zoo noodig geoordeelde contact tusschen den gemeenteraad en de kampongbevolking bewerkstelligen. Ook bij de overname der desa's door de gemeente zal hij waardevol werk kunnen doen. Wij zijn er zeker van, dat indien de adviseur voor de Decentralisatie geheet op de hoogte was van de Malangsche toestanden, hij zlf adviseeren zou de wethouders zoo spoedig mogelijk te

benoemen.

te bekleeden. Wij weten ook, dat (le burgemeester en de meerderheid van de raadleden voor de instelling van een van B. en W. zijn. Maar waarom daar zoo lang mee gewacht ? ? St.-Nicolaasvreugde te Lawang. nze correspondent schrijft ons vandaar ddo. 5 dezer . Begunstigd door goed weer had Donderdagavond alhier de viering van het feest van den Sint plaats, die per
auto

Onder de leden van onzen raad tellen wij mannen, die volkomen competent zijn, het ambt van wethouder

zijn van zijn aankomst. Ongeveer half zeven stapte de goede

arriveerde. Op het erf en in de voorzaal onzer sociteit stonden in dichte drommen ouders en hun kinderen om getuige te

de cadeautjes lagen, kwam achter hen aan. Nadat de Sint door een der leden van het feestcomit naar het tooneel was geleid, waar een zetel voor hem. gereed stond, werden door de kinderen, onder leiding van het hoofd der O. L. school

Sint, vergezeld van zwarten Piet, onder groot gejuich, uit den auto; een met flambouwen verlichte vrachtwagen, waarin

liederen gezongen. De uitvoering hiervan verliep zeer vlot ener werd menig waardeerend woord voor den heer G. gehoord. De uitdeeling der cadeautjes verliep vlot, waarbij intusschen voor de hongerige maagjes en dorstige keeltjes werd gezorgd. Dat het bij de uitdeeling der geschenken enthousiast toeging, behoeven wij wei niet te zeggen : menig hoeratje kon men hooren, terwijl de glunderige gezichtjes maar al te zeer toonden, hoezeer de cadeautjes werden geapprecieerd; er waren heel goede surprises bij.; Zooals gewoonlijk, sloeg de feestvreugde

alhier, den heer Geleinse, toepasselijke

zij aan geen tijd gebonden waren, bleven zij tot laat in den nacht dansen op de tonen van de jazz-muziek. Het was een mooie avond: een ouderwetsch feest met blijden jool. 5 December:

over op de ouderen van dagen en waar

De I. K. P. te Malang. Onze redacteur te Malang schrijft d. d.

A.s. Dinsdag, den lOden dezer, te 8 u. n. m., zal de afdeeling Malang van de I. K. P. in het R. K. Bondsgebouw een algemeene ledenvergadering houden. De agenda vermeldt de volgende punten : 1. Opening. 2. Voorlezing der notulen. 3. Bespreking ontwerp-program 1930. 4. Aanwijzing van afgevaardigden naar de algemeene vergadering te Djokja. 5. Gemeenteraadsverkiezing. 6. Rondvraag en sluiting. Filmsterren op komst. Bandoeng, 5 December (Aneta). Het A.I.D. meldt.dat zeer waarschijnlijk in Januari e.k., Douglas Fairbanks, Mary Pickford en Charlie Chaplin een bezoek aan Java zullen brengen. P-, T.- en T.-ontvangsten . Bandoeng, 6 December (Aneta). De ontvangsten van den Post-, Telegraaf- en Telefoondienst over October jl. beliepen
f 3.131.275 tegen f 3.039.013 dezelfde maand van het vorig jaar.

oVer

van

De zaak-Roelofs Valk. Batavia, 6 December (Aneta). De Raad

conform den eisch van den officier naar

de openbare terechtzitting.

Justitie verwees de zaak-Roelfs Valk

DE INDISCHE COURANT VAN 6 DECEMBER 1929

Gedwongen opiumsmokkel. Medan, 6 December (Aneta). De Sumatra Post meldt, dat 19 Chineesche zeelieden in de immigratieloods vertoeven, die van een Japansch stoomschip verdreven waren, en thans op hun terugzending naar China wachten. De Pewarta Dcli zegt, dat de zeelieden uit Perzi aankwamen met het s.s. Times Maru, waar zij door den Japanschen kapitein werden gedwongen om groote hoeveelheden opium naar Nederlandsch-Indie en China te smokkelen, wat zij echter weigerden. In Straat Malakka ontstonden moeilijkheden, waarop de kapitein beval om de menschen van het schip te verwijderen en hen in een kleine zeilprauw te zetten. Na een nacht lang gezeild te hebben, kwamen zij te Tandjong-Tiram aan, waar zij den controleur met het gebeurde in kennis stelden, die hen daarop naar Medan doorzond. De Chineesche consul heeft de zaak aan de Chineesche regeering gerapporteerd, terwijl de autoriteiten een onderzoek instellen.

EERSTE BLAD
Lezing over China. Op Zondag 8 December, a.s., 's avonds om half negen, zal in het gebouw van den K. S. B. op Embong-Malang een lezing met lichtbeelden worden gegeven door pastoor Smet, die spreken zal over China, waar ZHEerw. vele jaren als missionaris is werkzaam geweest.

AUTO OMGESLAGEN.
En doode van Ter hoogte den proefkampong aan den Tandjong-Perakweg vond gistermiddag, omstreeks half vier, een ernstig ongeluk plaats met auto L. 10752, welke bestuurd werd door den Inlandschen chauffeur Minto uit Sidoardjo.
Volgens oog-getuigen moet de auto, een Chrysler, met groote vaart over den weg hebben gereden in de richting Tandjong-Perak. Plotseling sprong met een harden knal de luchtband van een der voorwielen, tengevolge waarvan de auto over den weg slingerde en de chauffeur de macht over zijn stuur verloor. Tot overmaat van ramp sloeg het paard van dogcart Sb. 325, welke uit tegengestelde richting naderde, op hol, zoodanig, dat voor een aanrijding moest worden gevreesd. Dit zag de bestuurder van den auto ook in. Door krachtig remmen probeerde hij nog een ongeluk te voorkomen, doch deze manoeuvre zou juist een fatale uitwerking hebben. De voorwielen van den auto weken naar links uit, tengevolge waarvan deze met een geweldigen schok tegen het trottoirbandje optornden. Hierdoor sloeg de auto over den kop. De wagen maakte een dubbele buiteling en belandde vervolgens op de vier wielen boven de afvoergoot langs den weg, met den radiator juist in de tegengestelde richting gekeerd. Hieruit valt reeds af te leiden, dat de wagen een geweldige vaart

AGENDA
DE INDISCHE COURANT Dinsdag: T R E K KERT JES".
MALANG
BIOSCOPEN
banna

IJSPRIJZEN.
Met ingang van
als volgt:

5 December

zijn de ijsprijzen in onze ijsdepots

Abonnementen per pond P/ 4 cent (minimum 10 pond). Bonboekjes 10 pond en hooger l/4 cent per pond. 1-2-3 en 5 pond 1' 2 cent per pond. idem Contant 2 cent per pond. Abonnementen franco thuis bezorging bij afname van minstens 10 pond. Aanvragen voor abonnementen telf. N. No. 3218 toestel 18 of 19. Bonboekjes. Resteerende bons worden teruggenomen tegen den daarvoor betaalden prijs, ten kantore der Vennootschap, Heerenstraat 18. 536

theater,

KlentengMraal

Heden: De gesluierde Morgen: idem

Flora Theater,

vrouw.
Kegentstraat

B S&')\
||TR|

keert nier weder

fiel vervlogen uur

Heden: Twee booze dagen. Morgen: idem Capitol Theater. Kajoetangan. Heden : Varit artiste" Morgen: idem

RESTAURANTS.
Naiion Parren, Kegenistraa lederen avond concert. Zaterdags dansmuziek. Cercle Mabes, lujucungau Heden : C2ardas 1 rio. Morgen; idem Eldorado, Kajoetangan Heden ; Eldorado syncopated Orchestra. Candle light dinner. Morgen: idem

Visvliet

Batavia, 5 December (Aneta). De heer Visvliet, de officier van de K.P.M., die bij het motorongeluk op 2 dezer ernstig verwond werd, is aan de gevolgen over-

Pro-Juventute.
Zwarte Piet op bezoek Gisteravond werd in het Tehuis van

Vuurwerkfabricage.
Afgewezen verzoek Een collectief verzoek van Liem Liong en Kwee Soen Hwa, Sic Twan Sien Hoei, vuurwerkfabrikanten te Malang, om vergunning tot het vervaardigen van explosief met chloras kalicus voor de vulling van knalvuurwerk is afgewezen, op grond van het feit, dat het verzoek beoogt een intrekking dan wel wijziging van de vastgestelde beperkende bepalingen op den aanmaak van knalvuurwerk.

1-.2

ONDERWIJS.
De H. B.S.
Het toelatingsexamen weet, Men dat voor den aanstaanden cursus van de H. B. S.-en het toelatingsexamen voor de leerlingen van de lagere scholen weer is ingevoerd. Daar hierdoor een ingrijpende verandering zal worden gebracht in een sinds jaren bestaanden toestand, hebben wij terzake eens het oordeel ingewonnen van den adjunctinspecteur van het Westersch Lager Onderwijs hier, die ons het volgende
vertelde;

leden.

STADSNIEUWS.
SOERABAIA, 6 DECEMBER 1929.

St.-Nicolaasdrukte.
St.-Nicolaas was gisteren alom tegenwoordig. De populaire heilige had heel wat bezoeken af te leggen en recepties te houden, en menigeen zal over het bezoek van den Sint niet te klagen hebben gehad.

restaurant.

In het centrum der stad heerschte in het vroege avonduur een ware feeststemming, welke haar hoogtepunten bereikte in de verschillende clubs, restaurants, sociteiten enz. Op den weg heerschte een enorme drukte. Bij Stam en Weyns hield St.-Nicolaas, mooi aangekleed door maison Squillari, omstreeks half zes receptie. De kinderen hadden gehoor gegeven aan den oproep per advertentie in de bladen en zich verzameld in de vernieuwde zaal van het
met muziek van het Bernardo-orkest, ter-

St.-Nicolaas-liedjes werden gezongen

wijl aan de kinderen geschenken, zakjes mt borstplaat, suikerbeestjes en gebak werden uitgereikt. Er heerschte een uitgelaten stemming in de volle zaal. De dorstige kinderkeeltjes werden gelaafd met limonade, welke door de directie van Stam en Weyns ter beschikking was gesteld. Het was een echt ouderwetsche
avond.

moet hebben gehad. Door de buitelingen, die de auto maakte, werd de kap geheel vernield en, wat erger was, alle inzittenden werden min of meer ernstig verwond. In den auto zaten namelijk behalve de bestuurder, de Ambonneesche soldaat lste kl. Thomassowa der 2de compagnie van het 21ste bataljon infanterie, voorts: diens echtgenoote en kind en nog een vrouw, echtgenoote van den Ambonneeschen marechaussee Mailuwa uit Bondowoso. Naar wij vernemen, bevond zich Thomassowa met zijn familie met verlof. Hij was op weg naar Tandjong-Perak om daar aan boord te gaan van een schip van de K. P. M., dat naar Ambon zou gaan. De dogcart verongelukte eveneens, en wel niet ver van de plaats waar de auto stond, doch kwam er beter van af. Slechts het paard, dat in een weggoot belandde, kreeg een lichte verwonding aan een der beenen. De gewonde personen werden allen naar de C.B.Z. getransporteerd. De soldaat, die ernstige inwendige kwetsuren moet hebben bekomen, overleed echter reeds onderweg; de anderen maken het naar omstandigheden
wel.

Pro-Juventute op Passer-Kembang St.Nicolaas verwacht. Het geheele huis was verlicht en alle kleintjes waren op hun paaschbest. De directrice, mevrouw Huiskes, had al van te voren verteld van Sinjo Kolaas" en de verwachtingen, niet geheel zonder angst, want er zijn ook ondeugende bengels in het huis van Pro-Juventute, waren ten hoogste gespannen. De ambtenares was ook al gekomen en speelde Zie de maan schijnt door de boomen" en Daarginds komt de stoomboot uit Spanje," meegezongen door heel wat kleine Javaansche stemmetjes, want die versjes hadden zij ter eere van den Sint uit het hoofd geleerd. Ook de groote meisjes zongen braaf mee. Maar Sinjo Kolaas" had het erg druk. Hij kon niet zelf komen en had daarom zijn knechts gestuurd: twee zwarte Pieten tegelijk 1 Flinke knapen, maar z goed gemaskerd, dat niemand hen kon herkennen. Zij hadden elk een grooten zak en met volle handen werden milde gaven gestrooid. De oogen der kinderen schitterden; hun gejubel klonk luid op. Er was vreugde in het huis, waar het schild van Pro-Juventute beschermend wordt gestrekt boven de hoofden. van verlaten en daklooze kleinen. Het is voor Pro-.luventute zelf geheim gebleven wie de jonge menschen geweest zijn, die tijd gevonden hebben op St.-

Voorts bevatten de overwegingen, welke tot deze weigering hebben geleid, de opmerking, dat de talrijke ernstige ongevallen in de knalvuurwerkindustrie hebben dat de veiligheid bewezen, voor het leven der in deze industrie werkzame arbeiders hetgebruik van ontplofbare kalium-chloraat-mengsels in knalvuurwerk niet gedoogt.
Diefstal uit goederenwagon. Uit een goederenwagon der S. S. is diefstal gepleegd van 154 K.Q. meel in 72 zakken, van welken diefstal door den stationschef van Probolinggo schriftelijke aangifte werd gedaan bij de politie al-

hier. Het bleek, dat het meel uit wagon GR. 4329 gestolen was. De zending was van de firma Geo Wehry alhier. De diefstal is vermoedelijk gepleegd op een der stations tusschen Soerabaia en Probolinggo.

Nicolaas-avond aan de beschermelingen van Pro-Juventute te denken. Daarom spreekt zij hier haar dank uit voor dit anonieme werk van liefde en barmhartigheid.

Inlandsch agent mishandeld. Gistermiddag werd een Inlandsche agent, die belast was met de bewaking van immigranten op het kantoor van den Immigratie-secretaris, mishandeld door een Britsch-Indischen bewaker van het Havenpen door een Turk, genaamd Bastrangan. Met vuisten en een stok kreeg de agent stompen en slagen van het tweetal, tengevolge waarvan hij een bloedende wond aan het oog kreeg. De twee recalcitrante personen werden gearresteerd. Diefstal aan boord. Een Chineesche handelaar, zekere Liong Woei Ping, afkomstig van China, werd tijdens een reis van Ternate naar Soerabaia aan boord van het s.s. Van Cloon voor meer dan f 800. bestolen. Een uitgebreid onderzoek aan boord leverde geen resultaat op. Met de politievlag in top stoomde de Van Cloon gisteren dan ook de haven binnen, teneinde het verder zoeken naar den dader aan de politie over te laten. Kapitein Meerburg. De heer J. M. Meerburg, oud-gezagvoerder van den Rotterdamschen Lloyd, die bij het neerleggen van zijn zeemansberoep den wensch te kennen had gegeven Indi en Java nogmaals te bezoeken, doch dan geheel als particulier, vertoeft momenteel te Soerabaia en heeft in het Oranje-hotel zijn intrek genomen. Gistermorgen arriveerde kapitein Meerburg met zijn echtgenoote van zijn reis uit Nederland. Weggeloopen weesjongen. Uit het Chineesche weeshuis te Tambakbajan wordt sinds drie dagen de pupil Kwee Bic Tjan vermist. Diefstal en verduistering. Achmad uit Soekodono werd gearresteerd wegens verduistering, gepleegd ten nadeele van het benzine-dept aan de Kampementstraat. Het verduisterde bedrag beliep, f74.50. Uit het benzine-dept op den hoek van den Ardjoeno-boulevard en de Princesselaan werd een bedrag van f51.99 gestolen. Het geld bevond zich in een onafgesloten geldkistje. Als verdacht van dezen diefstal zijn Lic Siauw Ik en Rais
gearresteerd.

De teraardebestelling van den fuselier Tomassowa heeft hedenmiddag met militaire honneurs plaats uit de C. B. Z. alhier.

terrein, Festelep, die daarbij werd gehol-

DJATTIE TROPEN BIWARTS

Onverslijtbaar en stabiel. Billijke prijzen voor degelijk werk. Onze fabriek is doorloopend in productie.

Van Tandjong-Perak. Het s. s. Silverguava." Het s.s. Silvergaava (agenten Hadden & Co.) meerde hedenochtend aan Pand L van het Stroohoeden Veem aan de Oenua-kade voor de lossing van 2800 kisten Californische vruchten uit \de koelkamers. De vruchten bevonden zich weer in first class conditie, wel een bewijs, dat de koeltechniek in de laatste jaren sterk vooruit is gegaan.
Waar de Silver Line" een geregelden dienst van Frisco naar Java, eu retour, onderhoudt, en alle scheper op deze lijn ruime koelkamers hebben, zouden wij den Landbouwvoorlichtingsdienst in overweging willen geven, een proef te nemen met het exporteeren van onze Indische vruchten naar Californi. In samenwerking met het Institute of Agriculture" te San-Francisco en onzen actieven consul-generaa' aldaar, is daar vermoedelijk wel een afzetgebied j voor Indisch fruit te vinden. De Jav a". gisterenmiddag De kruiser fava werd in het groote 14.000 tons dok opgenomen voor het ondergaan van de gewone dokbeurt.

yRV <*m% DIT MERK

Jamm"]

m>
NAIZEiyi

VAN

xffjtflyj

waarborgt prima fabrikaat en goede

DURYEA Kookboek
Geo. Wehry & Co.
Afdeeling Reclame

Wij leveren alles op het gebied van biljart, lees- en speelzalen, materiaal voor kegelbanen, enz.

Gratis op aanvraag verkrijgbaar bij:

BILJARTFABRIEK E M M A". Weltevreden Soerabaia. 922

De

BATAVIA

moord op Tjantian.
De moordenaar tot 15 jaar gevangenisstraf

De klenteng.
En jaar uitstel De kwestie van de" afbraak van de klenteng aan de Tamarindelaan is in der minne geschikt. De kongsie, welke het bedehuis beheert, heeft een jaar uitstel gekregen om alsnog het tempeltje volgens het vereische ritueel te verplaatsen. Hierbij wordt namelijk benoodigd djatitimmerhout, hetwelk geen kwasten of knoesten bevat. Het zoeken naar dergelijk timmerhout levert uiteraard zeer vele bezwaren op, op grond waarvan dit uitstel dan ook is verleend. Wij wezen reeds op het feit, dat de bedoelde klenteng aan de Tamarindelaan een vermaardheid bezit, waarop weinige tempels kunnen bogen. Ze is ontstaan doordat velen, zoowel onJer de Chineezen als onder andere bevolkingsgroepen, in het tempeltje hun heil zoeken voor vele levensomstandigheden. Dit zoeken naar perkaoelan, zooals het in het Javaansch heet, wordt bovendien in de hand gewerkt door den bewaker van het bedehuis, welke bemoeienis niet geheel van financieel belang ontbloot is. Dergelijke gebruiken treft men trouwens overal in Indi aan: men schijnt er niet buiten
te kunnen !

veroordeeld.

Hedenmorgen zette de landraad de behandeling voort van de zaak tegen Tj o a Kw a n lng, die ervan beschuldigd werd, twee landgenooten in een barbierswinkel op Tjantian te hebben doodgeschoten.

fV PO* \LmV\ BERMANN/b>

INGENIEURSBUREAU

ELECTROMOBIELEN

feving

Twee Chineesche kappersbedienden werden als getuigen gehoord. Zij verklaarden op den bewusten dag twee schoten in den winkel, waar zij werkzaam

(^ BERGMANN <@>
De Prijaji-bond. Reeds is gemeld, dat de Perkoempoelan Pengawei Bestuur Boemipoetra (P.P.8.8.), meer bekend onder den naam van Prijajibond, een vergadering zal beleggen op 8 December a.s., waarbij zal worden overgegaan tot de stichting van een departement Oost-Java van genoemden bond. Voorafgaande aan de oprichtingsvergadering zal in den Paseban, bij het Missigitplein, op 7 December, om half acht 's avonds, een runie plaatsvinden, waartoe onder meer de gouverneur van Oost-Java werd uitgenoodigd. De vergadering van Zondag, 8 December, zal geopend worden met een inleiding door den Bondsvoorzitter, den heer Wiranata-koesoerha, regent van Bandoeng. Daarna heeft de verkiezing plaats van het bestuur voor het departement OostJava, en vervolgens zullen de voorstellen der afdeelingen in behandeling worden

jaar gevangenisstraf. De auctor intellectualis van den moord is spoorloos verdwenen en kon door de politie nog niet worden gearresteerd.

waren, te hebben gehoord. Van beleedigende woorden, welke hun chef tot den moordenaar zoo hebben gesproken, wisten zij niets af. Ook de voorgeschiedenis van den moord was hun onbekend. De verdediger van beklaagde riep de clementie van den landraad in en wees daarbij op den jeugdigen leeftijd van zijn clint. Na in raadkamer te zijn geweest, veroordeelde de landraad beklaagde tot 15

Het admissie-exanien is hier op voorbeeld van Holland weer ingevoerd, omdat indie', wat het onderwijs betreft, het voorbeeld van Holland moet volgen. Daar vond men, dat het certificatensysteem niet behoorlijk werkte. En als u mij vraagt, dan vind ik, dat dit systeem ook hier in Indi niet heeft voldaan, maar dat is een persoonlijke meening. Ik ken onderwijsmenschenbijvoorbeeld die zitting hebben in het hoofdbestuur van het N.1.0.G. die het huidige systeeem veel beter achten dan de admissie-examens. Bij het certificaten-systeem wordt de beoordeeling van de candidaten, die tot de H. B. S. zullen worden toegelaten, overgelaten aan de hoofden der lagere scholen. Als die hoofden nu allen denzelfden maatstaf aanlegden, dan was op het bestaande systeem weinig te zeggen, doch dit is, zooals te begrijpen is, niet het geval. Een ieder beoordeelt de candidaten naar een eigen maatstaf en het gevolg daarvan is, dat de eerste klasse der H.8.5.-en overvol zijn met leerlingen, d i e eigenlijk niet op die o nderwijs*) Het is goed, dat de heer inspecteur inrichting thuishooren. Dit wreekt zich natuurlijk in de hoogere klashier in het algemeen sprak, want wij geloodat er op deze uitspraak, alleen gebasen. Leerlingen, die als het ware door de ven, seerd op de ligging der scholen, nog wel klassen gesleept" moeten worden, oefenen een remmenden invloed op het wat af te dingen zou zijn. Red. I. C. onderwijs uit. Semi-artsexamen. zijn Om in dezen toestand nu verbetering hier geslaagd voor het semiHeden te brengen, heeft men voor den komenden artsexamen de heeren : Moerdjani en cursus weer het admissie-examen ingeP ran o wo, leerlingen van de N.I.A.S. voerd. Daardoor zal er voor de beoorCandidaat in de rechten. deeling van de kennis van de candidaten Ter stede werd het bericht ontvanmeer nheid komen. Er kan een betere dat gen, selectie worden toegepast, wat weer een Elgg, de heef R. Werdmller von een zoon van onzen stadgenoot, goeden invloed kan hebben op het gehalte te Leiden slaagde voor het cangisteren van de leerlingen der H. B. S.-en. Dit is mijns inziens het groote voordeel van de didaatsexamen in de* rechten. herinvoering van het toelatingsexamen. Koningin Wilhelmina Stichting. Natuurlijk heeft elk examen ook zijn naBuitenzorg, 6 December (Aneta). Tot deelen, maar die nadeelen zijn veel lic! voorzitter van het bestuur van de geringer in aantal dan-de groote voorKoningin Wilhelmina Stichting is bededen. noemd de heer Ch. J. I. M. Welter. Bovendien heeft men die nadeelen zooveel mogelijk trachten te omzeilen. Vroeger kregen de leerlingen, die admissie-examen deden, slechts n stel examen-werk op. Werd dit werk Schietoefeningen landstormers. slecht gemaakt, dan hadden de leerlingen Voor die landstormers, die gemankeerd zonder vrijstelling van het mondelinge hebben tijdens de schietoefeningen voor examen weinig kans van slagen. Nu den landstorm op 6 November j.1., is zullen de leerlingen echter twee stel thans een schietoefening vastgesteld, werk moeten maken met een kleine tuswelke op 19 December a. s. op het schenruimte. Maken zij het eene stel schietterrein te Goenoengsarie zal plaatsslecht, dan kunnen zij nog met het andere hebben. stel werk ophalen. Bovendien mag dit Deze oefeningen zullen om 8 uur schriftelijke werk in het eigen schoolge's morgens aanvangen. bouw worden gemaakt, zoodat de jongelui niet en door omblijven in hun sfeer de Lezing majoor Van Tricht. worden hun werk afgeleid, van Op Maandag, 9 December a. s., 's avonds 'enslotte blijft de beantwoorde vragenlijst om 7 uur precies, zal majoor G. H. van door de hoofden der scholen van invloed Tricht van Magelang een lezing houden op de eindbeslissing, en wel volgens dit over de belangrijke wijzigingen der geschema: vechtsvoorschriften bij het wapen der infanterie. jr Wapen-inspectie. De periodieke 6-maandelijksche wapeninspectie zal voor het garnizoen te Soerabaia plaatsvinden op 18 December a.s., welke inspectie zal geschieden door Op den officier van wapening, die speciaal Op hiertoe overkomt.

stellen examenwerk op te maken, waaruit dan een keuze zou kunnen worden gedaan. Waarom men deze regeling niet heeft getroffen, is mij niet bekend. U vraagt mij, wat bij het aanstaande examen het zwaarst zal wegen. Wel, vooral op het bezit van de noodige kennis in de vakken: Nederlandsch en rekenen, zal streng worden gelet. Wie gn goed Nederlandsch kan schrijven, hoort niet op een H. B. S. thuis. Zoon leerling doet beter, wanneer hij tenminste in de andere vakken goed is, naar de Mulo te gaan. Voor de toelating tot deze soort van onderwijsinrichtingen behoeft gn examen te worden afgelegd. Hoe de leerlingen der hoogste klassen van de lagere scholen in Soerabaia er voor staan ? Op deze vraag is zoo in het aigemeen geen antwoord te geven. Sommige lagere scholen zullen goede resultaten en andere minder goede resultaten te boeken hebben. Dit hangt dikwijls af van de buurt, waarin de scholen zijn gelegen. In het algemeen genomen zullen de leerlingen van de lagere scholen in de bovenstad beter in het Nederlandsch zijn, dan die van genoemde onderwijsinrichting in de benedenstad. Zoo zouden er meerdere verschillen zijn aan te wijzen, maar pas door den uitslag van de aanstaande examens zal het huidige peil van de kennis van de leerlingen der lagere .scholen precies bekend kunnen worden.

LEGER EN VLOOT.

eindbslg. Geslagd.
ex.

vo r toeglatn vo r proef
jaar
1

Geslagd. proef Afgewzn. Afgewzn. Afgewzn.

mondel. Onodig. Onodig. Onodig. Onodig. Onodig. Nodig. Nodig. Onodig. Onodig.

SPORT.
VOETBAL. Wedstrijd te Blitar. Onze correspondent aldaar meldt : Zaterdagmiddag a. s. wordt op de aloonaloon alhier een wedstrijd gespeeld tusschen Sparta van Malang en E.V.A., kampioen van de big-match tusschen 't Malangsche- en het Blitarsche bondselftal. Dit zal de eerste wedstrijd zijn tusschen beide bondselftallen. Overeengekomen is, dat de heeren Sic Wie Khong en Sic Wie Bo van Blitar, die ook bondsspelers zijn van Malang, voor 't Blitarsche elftal zullen spelen.

Brandjes. Brandjes ontstonden in een Inlandsch huisje te Karangbolak (Lemah Poetro) en op het perceel Tegalsari 11. In de Inlandsche woning vloog door onvoorzichtigheid van een der bewoners een bed in brand, terwijl door onbekende oorzaak een vuilnisbak op het voorerf van het perceel Tegalsarie 11 in brand raakte. Beide brandjes werden met eigen middelen gebluscht. Sumatraansche Datoe's. Zondag a.s. wordt hierterstede verwacht dr. Beek, assistent-resident-terbeschikking te Medan, die een drietal Datoe's vergezelt op hun reis over Java, waarbij ook aan Soerabaia een bezoek wordt gebracht. Omtrent dit bezoek werden reeds eerder bijzonderheden vermeld.

a.s. zal weer een lijkverbranding op Bali plaatshebben te Seseten, waar een soec/ra-crematie zal plaatshebben van 2 wada's. Verder zal op 3 Januari a.s. te Sibang, tusschen Den Passer en Blakkioeh, het lijk van een Brahmaan worden verbrand.
Op 24 December
Inspecteur

Lijkverbranding.

Opiumregie.

inspecteur der Opiumregie, uit Batavia den 16den dezer terstede wordt verwacht voor het houden van dienstbesprekingen met den betrokken chef der Opiumregie alhier.

Wij vernemen, dat de heer Tulleken,

Twee wereldreizigers. Per motorfiets. Hedenmorgen ontvingen wij bezoek van de heeren Zoltan Solkowsky ca genomen. Gyula Bortha, beiden Hongaren van geboorte, studenten, die een reis om de Zwervertjes. wereld maken met een Harley Davidson Op aanwijzing van de ambtenaresse van met zijspan. De heeren zijn veertien heeft de politie acht dakPro-Juventute maanden geleden aan dezen zwaren tocht looze en onverzorgde kinderen in de buurt begonnen en trokken van Europa naar van Passer-Besar opgevangen en ter beAfrika, volgden toen een route langs schikking van de vereeniging gesteld. De Aziatische steden en kwamen onder kinderen zijn heden naar het Tehuis op meer in Australi, in totaal 26- landen Passer-Kembang overgebracht, waar zij bezoekende. werden gereinigd en van kleeren voorZij arriveerden gisteren hierterstede en zien. vertrekken over vijf dagen naar Batavia, Een onderzoek naar hun ouders zal waar ze de boot naar Singapore nemen, worden ingesteld, maar heeft meestal vanwaar zij naar China en Japan gaan, geen resultaat. waarna ze naar Amerika oversteken om Wanneer de kleine zwervers wat zijn dan de terugreis naar Europa weer te opgeknapt en aan een geregelder leven aanvaarden. gewend, de zullen kleinsten naar de WeeZe halen den kost op met het schrijvoor zeninrichtihg kinderen Javaansche ven van krantenartikelen naar de heer te Toeloeng-Agoeng worden gezonden. Solkowsky ons vertelde, onder meer voor De grootere gaan naar de LandbouwkoParijsche bladen het houden van, hier lonie te Klakah. en daar, lezingen, terwijl zij alsmede foto's aan den man trachten te brengen. Vrijgesproken. Lid K. J. M. C. De heer A. H., die beschuldigd werd naar ons van is, verduistering, werd vanmorgen door De Provincie Oost-Java wordt gemeld, toegetreden als lid van de den Raad van Justitie hier v r ij g e s p r oKoninklijke Vereeniging Java Motor Club. ken.

Een padvinders-wereldtour. in het Oranje-hte! alhier worden 16 December Amerikaansche padvinders verwacht, die zich op een reis om de wereld bevinden. Deze Pathfinders World Tour wordt hier geleid door den heer Donaldson, die in bedoeld hotel een achttiental kamers heeft besproken voor dertig jongelieden en hun begeleider. De padvinders arriveeren uit Solo, na een reis over Java te hebben gemaakt. Van hier wordt op 17 December a.s. onder meer Tosari bezocht. Van een stelling gevallen. Een Inlandsche schilder van de Droogdok-maatschappij was gistermiddag bezig met het beschilderen van den gevel van het gebouw der Droogdok-Maatschappij. Hij maakte daarbij gebruik van een vrij primitieve stelling, welke met ijzerdraad was bevestigd tegen den muur van het gebouw. Deze stelling begaf zich, tengevolge waarvan de schilder omlaag stortte.

Hij werd met tamelijk ernstige verwondingen opgenomen en naar de C. B. Z. getransporteerd. Kinderlijk gevonden. In de Kali Mas, ter hoogte van perceel 19 Peneleh, is, in doeken gewikkeld, het lijkje aangetroffen van een pasgeboren kind. Vermoedelijk werd de kleine ver-

geval 4, dat het schriftelijk examen door een candidaat met twijfelachtigen uitslag wordt gemaakt, terwijl het hoofd van zijn school gunstig heeft geadviseerd omtrent zijn toelating tot de H. B. S., dan behoeft die leerling niet eens mondeling examen af te leggen, terwijl hij op proef tot de H. B. S. wordt toegelaten. Het kan werkelijk niet mooier Een goede regeling is het voorts, dat het examen-werk door de leeraren van de H. B. S.-en wordt samengesteld, terwijl uit dat werk een keuze wordt gedaan door een commissie, waarin zitting hebben, zoowel menschen van het lager-, als van het middelbaar onderwijs.

2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Ik vind deze regeling uitstekend en van groot belang. Neemt u bijvoorbeeld

T w i j f e l a c h t g . T w i j f e l a c h t g . T w i j f e l a c h t g . O n g u s t i . O n g u s t i . O n g u s t i . G u n s t i g . G u n s t i g . G u n s t i g . beantw. T w i j f e l a c h t g . T w i j f e l a c h t g . T w i j f e l a c h t g . Onvolde. Onvolde. Onvolde. Schrift, Goed. Goed. Goed.

ex.
1.

vragenl.

Blitar. Den daarop volgenden dag krijgen we dan

Scheepsberichten.
De schipbreuk van de Norwich City". Wellington (Nieuw-Zeeland), 5 Dec. (Aneta-Reuter.) Van de Norwich City werden 24 overlevenden gered, onder wie de drie personen, gisteren reeds als zoodanig vermeld. De kapitein behoort tot de geredden. Elf opvarenden zijn verdronken, onder wie de derde en vierde machinist, de scheepstimmerman, de hofmeester en een matroos, zoomede zes Arabische stokers. De ramp van de Vimeira" Den Haag, 5 December (Aneta). De Raad voor de Scheepvaart was in verband met de ramp, de Vimeira op 9 September j.l. overkomen, van oordeel, dat het laten overvloeien van ballastlanks onverantwoordelijk en roekeloos is geweest, en dat een regeling van de overheid terzake hoogst noodzakelijk was.

moord.

Een ideaal-regeling zou hetnaar mijn meeningzijn, wanneer men zoowel leeraren als onderwijzers uitnoodigde om

INDISCHE COURANT VAN 6 DECEMBER 1929

EERSTE BLAD
'=NED-INDISCHE MAATSCHAPPIJNbaMiM

Agenda venduties
N. V. Mij. t v. d. z. G.W. TROMP DE HAAS & Co.
Zaterdag 7 December 1929 ten huize P.M. van Lawick van Pabst, Toendjoengan 54, van meubilair. Dinsdag 10 December 1929 ten huize A. H. Tremio, B. P. M., 89 Ardjoeno Boulevard Oost, van

r mmmmmm\

Ut NED. - IND. LUCHTVAART

Ml).

VLIEGEN IN DE LUCHT UW STAD IN VOGELVLUCHT. ZONDAG 8 DECEMBER:

C~"
18148

RESTAURANT HELLENOQQRN

BOVEN SOERABAIA RONDVLUCHTEN van 8 tot 11 uur v. m.

F 12.50 per persoon. VLIEGVELD D ERM O"
Prettig zitje Koele dranken.

meubilair.
GEEN

KIJKAVOND.
ALDERDEN'S

Donderdag 12 December 1929 in hare localen op Oude Kerkhofweg 3 en 5, van Commissiegoederen, door de Qeuvernements Commissionnairs en Venduhouders G. W. Tromp de Haas & Co. in hare lojcalen voor rekening van den Lande, voor afbraak perceel 240 Tandjong-Perakweg. Vrijdag 13 December 1929 ten huize J. D. Massie, Boekhouder 's Lands-Gevangenis, Dwars NieuwHollandstraat gang Boentoe No. 8, van meubilair. GEEN KIJKAVOND. Zaterdag 14 December 1929 ten huize C. Doorenbosch, van Hoogendorplaan 38, van meubilair. Dinsdag 17 December 1929 ten huize C. de Bruyn, Sergt. Hofm. K. M., Cannalaan 72 (N.K.), van meubilair. Woensdag 18 December 1929 ten huize A. W. F. Bakker, Reiniersz Boulevard 67, van meubilair. Donderdag 19 December 1929 in hare localen op Oude Kerkhofweg 3 en 5, van Commissiegoederen. De specificaties van bovengenoemde venduties vindt men iederen Zaterdag in ons eerste blad, 945 vierde pagina.

1
-*>
~j<

Je gezelligste zitie.
332 ace

"***
"= 0.45
I. 1.75 1.80 0.45 1.75 1.70 1.60 0.25 0.25 4.25 2.50

VAN KEMPEN VOS BEGEER I ^HOFJUWELIERSH nu

Groote sorteering

BLOEMENMAGAZIJN
Simpangplein

I Oemblongan 26.

Telf. Z. 1683

3950 en 4808 Z.

Telefoon Zuid No.: 1352-1353. per ons f Ontbijtspek per ons f 0.80 Gerookte zalm , , , I. pond Z.M. kaas Berlinerleverworst 0.60 Haagsche , 0.50 Leidsche kaas ons Kaassoorten Gelardeerde kalfslever 0.60 pond Rookvleesch Edammerkaas per 0.50 Tongenworst Rolmops per flesch 4 st. , 0.50 Bloedworst 4st. Gem. Haring 0.35 Cervelaatworst 0.50 Gezoute Haring per st. Selamyworst Spekbokking , 0.65 Preskop paling per pond 0.50 705 a e Gerookte Ansjovis per vaatje Zult m , 0.45 p Gekookte ham Gekookte tong

SLAGERIJ BALISTRAAT

ZILVEREN TKBEIMI
in de allernieuwste modellen
Prijzen vanaf f 175.Xj

'

Ontvangen en nog zeilende HET NIEUWSTE

van

DE LEIPZIGER NAJAARSMESSE.
505 e

RESTAURANT ELDORADO, MALANG | |

(in het voormalig Gemeentehuis) Restaurant en dancing van den eersten rang op het riantste punt van Malang.

Coiffeur AROR"

lEDEREN AVOND. UITGEZONDERD MAANDAG

dans- en concertmuziek van het

&
4*-

<|>_

.
f 0.70 pei blikje van 50 st. Oe naam ABOULLA waarborgt

ALOON-ALOON TJONTONG 63a Naast Boekhandel KOLFF & Co. Telefoon 3257 Zuid. SOERABAIA.
Zoojuist ontvangen: EXPRESS" Ondulateur (la Mise en Plis) f 1.50 p. kaart STAY SET" (Bobette Waver en Curler f 2.50 idem DANSING" (Auto, Tennis tule-haarnetten) f 1.50-1.75 p. st. LOMNIDROL" (tegen transpireeren) f 1.50-2. p. fl. enz. enz. Ook Uwe andere toilet-artikelen zult U bij ons aantreffen.

-3 Eldorado Syncopated Orchestra. t

3$

-S

Ij: Gerenommeerde Europeesche en Chineesche tafel. Prima dranken. 95 1 e ?t

I-

ATOL
Apotheek Helmig

MONDWATER

Desinfecteerend en verfrisschend. Per flacon 1.~

Co" Soerabaia.

PO

KWALITEIT!
Mevrouw, weet U wel, dat meneer onder 't rooken van 'n Cadena in zn allerbeste stemming is ?
Importeurs:

Ii l BEHM MEIJER & Co. H MIJ,

118

PRIJZEN - BILLIJKE Beleefd aanbevelend,

665 e

I. W. ARO R.

BOEKHANDEL G. KOLFF & Co.

-

STOLK Simpang
a

Soerabaia.

Pasar Besar 63. SOERABAIA Telef. Zuid 500

De prijzen van onze prijsvraag van jongens en meisjes, van 12-16 jaar, werden gisteren uitgereikt aan:

/s\
/S S\

Voor de a.s. Kerstfeesten: Kerstkransen

Weihnachts-stollen

miimimniiniiii;iii;iiiiHi4iiiiiiiinilllwittll!nliiiiinnnn;ii;iiiilliiiiW

FAMILIE-BERICHTEN.
jiiiiiiiiinimmiiiuiih!iiUiiHiiiii!iiililliltli.!iiiiiiiiiiiauuuiiiunamui

De Burgemeester van Soerabaia maakt bekend, dat op Zaterdag 21 December 1929 des v.m. 10 uur ten Gemeentehuize Ketabang in het openbaar zal worden aanbesteed: HET BOUWEN VAN EEN AMBTSWONING VOOR DEN BURGEMEESTER VAN Bestek en teekeningen zijn vanaf heden verkrijgbaar ter Gemeente Secretarie, afdeeling Inkoopkantoor tegen betaling van f 10. per stel. De aanwijzing zal plaats hebben op 14 December 1929 des v.m. 8 uur ten kantore van het Architectenbureau C. Citroen,

AANBESTEDING.

PIANO-LESSEN.
Amateur-en beroeps-opleiding aan kinderen en ouderen

LOO VINCENT
Diploma's: KON. CONSERV. DEN HAAG

Getrouwd:
H.

SOERABAIA".

Mevr. VINCENT ZANGLESSEN.

Embong Tandjong No. 38 Telf. Z. 4875 |f
955 e

C. Begemann, sf. Modjo-Sragen Ngapijo, v. Deventerlaan 18 alhier

Rudi Poeschmann, Tegalsaril3

H. L Ping, Gembong Sawah Tengah Moek, v. Deventerlaan 48 Wiesje van der Lubbe, Moesistraat 27 Eeke Fermann, B. P. M. Wonokromo Rietje Vodegel, Sambasstraat 14

Kerstbrooden Schitterende sorteering Kerstboomversieringen en Kerstgeschenken.

853

THIJS
en

M. BEERHORST.
Defensielijn van den Bosch 18

Weltevreden 18155

'

._

,__

Ciska Lammers, Groote Kalongan 10

Nelly Donnebosten, Boschweg F. 7
806

Geef, mij

maar een Abonn!

8.N.A., Kajoon 24 en daarna op 18153 het terrein.

(^PRICEtONFf^IK-) SHILLING~fc
GUARANTEED NOT LESS THAN 20 PER CENT

T C*
P

LANGE DASSEN 7
OOK MET

Agent voor Oost-Java: Bibisstraat

Firma G.

No. 2 Soerabaia I 939 be

BROEKHALS |

CERCLE MABES"
Kajoetangan No. 44, Malang.

Vergeet niet tijdens Uw week-end te Malang een bezoek te brengen aan CERCLE MABES.

Dansgelegenheid.
Goede keuken. Goede muziek Beleefd aanbevelend,

De Burgemeester van Soerabaia maakt ingevolge het bepaalde bij artikel 32 lid 5 en 35 lid 4 der Kies-Ordonnantie Gemeenteraden bekend, dat bij de op 5 December 1929 gehouden tusschentijdsche verkiezing ter vervulling van twee opengevallen plaatsen in den Stadsgemeenteraad in de groep onderdanen Nederlanders candidaat zijn gesteld, de heeren: HOGEWIND, Mr. B.J.G. HOLDERT, F. H. SANDKUIJL, K. H. VERBOOM, J. De dagen waarop de stemming en zoo noodig de herstemming zullen plaats hebben zijn bepaald op respectievelijk Dinsdag 17 December en Maandag 30 December 1929 van des middags 12 uur tot des avonds 8 uur. 18154

F.C CALVERT&C9 MANCHESTER.

MADE
'N NGLANP.

J^M

.
'

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx ' E de Gravin de Rethy heeft de Zooals H gg Koningin van SIAM onze zaak met een
*

POCHETTE IN LUXE VERPAKKING

11

* E

XmLmmsLm
-i

m\j\mmxiAMwmmanm\\\M*M

!'

'i

i ii

am

X
X 55

"

bezoek vereerd. Een bewijs van de goede reputatie van onze firma.
Beleefd aanbevelend,

e BUTTERFLIES
SPECIALE SCHITUITGEBREIDE TERENDE COLLECTIES

*T
|

\ J^H a I j f mmm^s\\\\ Wi I** tv f JmW

aW

IL/ IKY

Q* >

X X X
*mUm*mm*-.***r 1

_".**

"tSsS'ii
m\uj^% r..

_" J

I m***^ _ W"^^

JJ

624 e

Simpang No. 8 - Telf. 2593 Zuid.

A. SQUILLARI, v/h MAISON LAMBRES

x Q 0 g
9S

K E

XXXXXXXXXXXXK xxxxxxxxxxxx
Specialist voor Psycho-Therapie. Spreekuur van 7/,-9 uur v.m. KALIASIN verder volgens afspraak woonhuis

PIJN VtRDREVEN. Mevr A. MULDER v.d. GRAAF-BEST Zenuw-Arts.

worden spoedig verlicht door het gebruik van Pijnen, ontstaan door wonden, brandwonden, snijdingen en kneuzingen

I HOFFMAN 1
301

906

e D.

B. KOOL.
-~^*'*-\W3*Kfr lLmmmmW**9^**** *a^a

PATENT No. 12515

\m\mlmmmA

Chamberlain 's pijn balsem.

Als smeersel geeft het onmiddellijke verlichting aan rheumatiek, lendepijn neuralgie, verrekkingen, verstuikingen enz. Wrijf het over de pijnlijke spieren en U zult voelen, hoe de warmte de pijn verdrijft.

KEDONDONGSTRAAT 22
Telefoon Zuid 4140.

695

Diabete v. Suikerziekte (diabetes) I 5. Agentia voor Verval van Krachten 5. Uitputting; Zwakte Panaa voor Malaria 5. Rhodinvoor Aambeien (haemorchoiden) 5. Zali behoorende bij de Rhodin, 2.50 per potje Abdomin voor Diarrhee. Darmontsteking en Amoebe5. dysenterie Laxa voor Vetzucht; Hard4. lijvigheid Stomalin voor Maagaandoeningen 5. 5. Aanate voor Asthma voor Ontsteking der Veaa 5. Slijmvliezen, Spruw Venera voor Zieke der Urinewegen 5. 5. Albums voor Eiwit in Urine Renna voor Steenvorming; Rheumatiek 5. verkrijgbaar. apotheken alle ln Mevr. A. KRAJENBRINK Soerabaia; Kaliasin 2; Telf. Z. 1155 212 e

. .

,iill^"

. .

Hoesten

worden spoedig genezen door de Hoestsiroop en Hoestpillen van Apotheker Boom. Deze geneesmiddelen maken de slijm goed los. Verkrijgbaar in alle apotheken, drogistwinkels en toko's a f 1.75. en f 1.25 per flacon. Gen. Agentschap Willem Itali, Soerabaia. 368 6

- Heeschheid

Chamberlain's pijn balsem

is een heel oud geneesmiddel, dat reeds jaren lang over de geheele wereld wordt gebruikt. Het is wetenschappelijk samengesteld, en verdrijft zeker de pijn.

BROODFABRIEK BISCUITS VICTORIA" Een smakelijk product van een v/h L. A. HAGENBEEK PRINSSTRAAT 8 - SOERABAIA. Nederlandsche fabriek en van
TELEFOON ZUID 1660.
ter

Een der oudst gevestigde

bakkerijen plaatse.

de beste grondstoffen gemaakt.

Importeurs:
900

Chamberlain Medicina Co.,

Des Moines, lowa U. S. A. 286-6

Levert brood

UITSLUITEND bereid
met

HOLLANDSCHE

===== GIST ===

N. V. Internationale Crediet- en
877-6

Handels-Vereeniging Rotterdam".

I I

peppermint great itinnnc' |m| 11 11 1 % voor Hoest, Verkoudheid.eiiMaajfaaiidoeningen

cure

s
I

De Naaiafdeeling van de Roemer Visscher Vereeniging belast zich met het maken van Babykleertjes, Handwerk, Huishoud-en Ondergoed. Inlichtingen bij Mevrouw Eckenhousen, Ketabang Boulevard 21. Telf. 1574 Z., Mevrouw v. d. Voort, Raadhuisstraat Telf. Z. 3923, Mevrouw Buss, van Diemenstraat 13, Telf. 2516 Z. en Mevrouw Levert, Cannaplein 4, Telf. 4150 Z. Eiken Dinsdag van 10 -12 uur v. m. worden bestellingen aangenomen in het Tehuis Plampitan.

Het Bestuur v. d. Afd. Soerabaia

der

Roemer Visscher Vereeniging

0 INDISCHE COURANT VAM 6 DECEMBER 1929

i-mmntiiitiiiiiiiMiiiiimm immrii KMM I IIIWIIII

EERSTE BLAD

D' O
o

D
O

'

BM^MMKaBMaMMBMMM^^^MM^MIMMMM^MMMWMMMMB3a^MI^MMM^

,'n.,

"'

im*******mmf**mmm

a^^iw^na.

imwiwi

11

STEMMERIK C Co.
Overhemden
pyama's netondergoed

|
PASAP

BALLY en STEMCO.

V
ZOO JUIST

V
ONTVANGEN.

bruin
873-4

en zwart

hoog* SCHOENEN, laag

SORTEERINBEM en QUALITEIT
lemand, die koopt, koestert drie wenscherf, die alle drie eigenlijk van zelf spreken.

DOBBS en MOSSANT VILTHOEDEN

HET ALLERNIEUWSTE
OP HET GEBIED VAN REKENMACHINES.

Ten Eerste: Men wil keuze maken uit een ruime sorteering, zoodat men voor zich zelf de overtuiging krijgt het beste van het beste genomen te hebben. Ten Tweede: Men wil behoorlijke tegenwaarde voor het besteedde geld ontvangen, met andere woorden, men wil QUALITEIT koopen, Ten Derde: Men wil behoorlijk en vlot geholpen worden. Met deze drie wenschen houdt ONDERLING BELANG" ten volle rekening en ons geheele streven is er op gericht een trouwe en steeds bij ons terugkeerende clientle om Ons te verzamelen. Bovendien zijn onze prijzen zeer attractief gesteld.

Badmantels en handdoeken.

THE MARCHANT
MASTER OF MATHEMATICS. SIMPLICITY, ACCURACY, SPEED.

[SOERABAIA~|
940-2

************"**

WSWWmWr*^^

CARTETS

FKTS

ELECTRISCH 9x9xlBjF 1450- Handbeweging 9x9xt F 976-

-8 Bxl6 F 850-

of

BHHH-MHBBBBBBiBHnBHHHaanam
m

Wenscht U iets goeds, ga naar

ONDERLING BELANG"
mmaas^m j mmaaamam

'

""""'"

""'

"

I"M^"^l"^l^"

|J

JT

U~l

"

II

MODEL*! 9x9x18

F 460-

MARCHANT PORTABLE F 300

MSf
mi \M<
IkSm
Chocolade in handige carton verpakking. Importeurs: Jacobson van den Berg & Co.
Heerlijke

\
/

MINEPAALWATEPFABPIEK
AEPSLANDA

Deelen, Optellen, Vermenigvuldigen, Renteberekeningen, Koers enz. Verkrijgbaar bij:

i /

TJ*.

MELLrAcn^G SOEPABAIA
TAILLEUR telf. 1984 Z.

" LIMONADE ' STPOOP

blokken

Firma H.P.J. STEELINK.

Passer Besar No. 44
Rijs wijkstraat No. 26

I
.114

JL A. W. VEELINGS.
Oendaan 23 Soerabaia.

<

II

Soerabaia.

600 be

Weltevreden.

W'WMMMMi

VRAAG *% AANBOD.
. Nederlandsche H andel-Maatschappij Factorij vraagt voor hare Suikerondernemingen:
De
der

te

Batavia

I
I
i

GRA T I SI
1B
) COUPONS

Ontvangen:
Nieuwe collectie Europeesche stoffen,
uiterst lage
Klant: Jullie berekenen stevige prijzen en toch blijf je maar paardenbiefstuk serveeren." Kelner : Pardon mijnheer, maar weet U wel, dat dat paard driemaal de Derby-race gewonnen heeft."

prijzen

Palm beach, Ecuatorial, Chantung, Tussor.

witte drill, linnen

en
'

half-linnen.
j

II lil

382 e

Ll

Practisch- en theoretisch goed onderlegde Assistent " Chem isten. Sollicitaties in te zenden vergezeld van copie-certificaten en diploma's, onder opgave van volledige inlichtingen omtrent 1814! leeftijd, militieplicht, enz.

IPARKER I
Vulpenhouders zijn

voor DUOFOLD

Vereeniging tot Verleening van HULP aan ontslagen Europeesche Veroordeelden te Semarang.

'

GECONDENSEERDE VOLLE MELK

'

GEVRAAGD:
voor de S. O. Tjokro-Toeloong. ! S. W. 8.-voorwaarden. Sollicitaties eerst schriftelijk bij den Administrateur, Halte Delanggoe N. I. S. met Opgave volledige gegevens een snijveldopzichter

OPZICHTER
GEVRAAGD, voor een groote kalkbranderij; bekendheid met de Javaansche taal

Gedragen kleeren,

XLOVER'* BRAND
gETENED FULL^
1
DANISHCONDENSEDMILK

wordt verlangd. Brieven met opgave referenties en vorigen werkkring onder No.

18150 Indische Courant.

overlegging copie-certificaten 18149

Gevraagd:
een
NETTE JONGEDAME voor lichte administratie. Brieven onder No. 18151 Indische Courant.

I
B

GELDIG
tot ultimo 1930
796

schoeisel
enz. zullen gaarne in ont-

I
m

vangst genomen worden door den directeur der

CENTRALE GEVANGENIS

TE KOOP :
een bokgeweer, merk Gustav Qen"chow, gladloop cal. 12, buks 8 m.M. met pas en bijbehooren, in goede conditie. Te bezichtigen bij W. Lincklaen Westenberg, sf. Tangoelangln bij 18147 Sidhoardjo.

DE INDISCHE COURANT
VRAAGT
voor Djombang :

EEN ACTIEF AQEN T.

Brieven aan Soerabaia. de Directie te 18152

Volken" Je Aarde eo baarmaandGellustreerd

blad gewijd aan landen volkenkunde, ledere boekhandelaar neemt abonnementen aan.

JAGEND A|
Maandag 23 December 1929 door het Vendu- en Commissiekantoor A.. Molenkamp ten huize
C. C. Koomans, van meubilair.
door

HMMBaKaHUBIMMaHBiHttBMBi

Tegalsari 45,

A- I. D., Bandoeng.

Aideelings-employ. Gevraagd: employ voor Rubberonderneming bij Bandoeng. Vereischten ervaring van de rubbercultuur en vloeiend Soendaneesch spreken. Salaris nader overeen te komen. Brieven onder No. 1070 bureau
18156

VESTIGT U
te

Zeist.

Zaterdag 28 December 1929 het Vendu- en Commissiekantoor A. Molenkamp ten huize A. H. Berendhuysen, Valckenierstraat 6, pracht inboedel. Maandag 30 December 1929 door het Vendu- en Commissiekantoor A. Molenkamp ten huize van onderlt. A. Mas, Bongkaran, nieuwe inboedel.

OVERAL

VERKRIJGBAAR

f 16.25 per kist f 0.35 per blik

Vrijdag 6 December 1929.

De onrust in Britsch-Indi.
Onzekerheid en onrust. Stakingen en politieke Wanneer agitatie. 1 a.s. Britsch-Indi Januari nog geen Dominion is. De bedreiging met mass civil disobedience". Bezorgdheid onder de Europeesche ingezetenen. De complicatie der Hindoe Mohammedaansche tegenstelling. Sombere vooruitzichten voor 1930.

DE INDISCHE COURANT
TWEEDE BLAD.
Deze economische rust duurde echter niet lang, want al heel spoedig na dezen wapenstilstand braken er nieuwe moeilijkheden uit, en de arbeiders liepen zoo maar de fabrieken uit. De normale toestand gedurende de laatste twee maanden was die van onzekerheid en onrust, ofschoon bijna alle eischen der stakers zijn ingewilligd. De Swarajisten en de massa. het van het Indian Krachtens besluit
Calcutta werd genomen, zal op 1 Januari a. s. de burgerlijke ongehoorzaamheid over het geheele land worden afgekondigd, wanneer op dien datum door Groot-Brittannie nog geen zelfbestuur aan
National Congress, dat verleden jaar te

Persstemmen.
P. I. en Liga. Onder dezen titel schrijft de Loc. :
Eenige verwachting, welke reeds gewekt werd door het bericht, dat de in Nederland ageerende Inlandsch-nationalistische vereeging, de Perhimpoenan Indonesia", zich aan communistische invloeden zou gaan onttrekken, werd vervuld. Wij vernemen, dat men in de kringen der Perhimpoenan Indonesia" zich inderdaad wil gaan losmavan de Anti-Koloniale Liga in haar ken tegenwoordigen vorm. Nu zelfs de Engelsche linkervleugel zich terugtrok, is de Liga geheel communistisch; en aangezien de pogingen om haar aan de Moskousche leiding te onttrekken, schipbreuk leden, lijkt men in P. 1.-kringen wel geneigd de Liga te verlaten. Aandrang uit Nederlansch-Indi kan hieraan niet vreemd zijn. Doordat de P. I. zich erkend wil zien als in het Westen vooruitgeschoven voorhoede der nationale beweging, zijn de meeste leiders ginds meer dan voorheen ontvankelijk voor adviezen uit Nederlandsch-Indi, zelfs als die komen van gematigder figuren. Dat men R. A. A. Djajadiningrat uitnoodigde, was een dergelijk teeken; men zie daarin eveneens een poging om als representatief voor de gehle h.landsche beweging erkend te blijven. Zijn wij juist ingelicht, dan wil men nu een stap verder gaan, door openlijk met het Moskouorgaan, de Liga, te breken. Men weet, dat wij de extreme nationalistische actie, zooals die thans gevoerd wordt, vooral door P.N.I. en P.S.I. in Indi en door de P.I. in Nederland, afkeuren, en de regeering laken, welke haar toelaat. Niet hare doelstelling", zooals oud-minister Colijn schreef, maar hare uitwerking" is gelijk aan de communistische en uitermate schadelijk voor de bevolking zelve, ln de neiging, om den laatsten band met Moskou te breken, zien wij het bewijs, dat de extreme leiding zelve wel inziet waar het thans heengaat. Eens te meer klemt thans de noodzaak voor de regeering om scherper en duidelijker te onderscheiden : de toelaatbare, de nuttige, de opbouwende, de behoorlijke Inlandsche beweging eenerzijds, en de extreme elementen, die haar zoeken te leiden naarde kwade paden van onwettige actie anderzijds. Een juist besluit kan thans nog zeer veel goeds doen.

Indi zal zijn verleend. Tot dusverre hebben de Europeesche ingezetenen niet veel aandacht geschonken aan deze bedreiging, ofschoon hetzelfde experiment van 1920-'2l heeft aangetoond, dat, wante kunnen zijn van het neer het den leiders gelukt de massa te nationalisme. Steeds meer en meer wordt de arbeidsbeweging vereenzelvigd met de bewegen geen werkzaamheden voor de nationalistische, en steeds dieper dringt overheid meer te verrichten en tegen de het besef tot de massa door, dat alleen regeering te ageeren, er een zeer bedenzelfbestuur haar redding kan zijn. voor de bestuursvoering De regeering van Zijne Majesteit", al- kelijke toestand In elke nationale campagne voor gcweldvan het land kan ontstaan. In den laatdus de gouverneur generaal, stelt als sten tijd valt echtereen veranderde houlooze non-coperatie zullen de Indische arbeiders aan de zijde van het volk moeten einddoel van de ontwikkeling der Indische ding onder de Europeanen waar te nemen, staan. Paralyse business", zal de triomstaatsinrichting de verheffing van Indi omdat het karakter der bedreiging min feerende leuze der toekomst zijn". tot zelfbesturend deel van het Britsche of meer gewijzigd is, waardoor de kans op ernstige gebeurtenissen niet weinig In een rede te Lillooah verklaarde mr. Rijk", maar in deze belangrijke verklaring vergroot is. Chandra Bose: De arbeidersSubhas werd angstvallig elke toespeling op het beweging om met geweldmethodes beweging staat in nauwe verbinding met De tijdstip, waarop de wensch der nationapolitieke doeleinden te verwezenlijken de Swaraj-beweging, en wat in de huilisten in vervulling zou kunnen gaan, werd in 1924 door de Bengal Ordinance dige omstandigheden het meest noodige en de Criminal Law Amendment Act is, is cordinatie tusschen de beide, opweggelaten. krachtig neergeslagen. Doch alle leiders, dat daardoor een ons onsympathieke Het National Congress heeft dus een die toen het gevang werden ingeworpen, regeering tot machteloosheid kan worden geslagen. antwoord, zij het een onduidelijk en loopen nu weer op vrije voeten. Het is deze stakingsagitatie, die zich uitdubbelzinnig, gekregen op zijn ten vorigen De snelheid, waarmede de regeering om erger ingreep te voorkomen, strekt van de fabrieken tot in de'olie-opdestijds jare gestelde ultimatum aan Groot-Brithet centrum slagplaatsen en de tinfabrieken te Budgeder geweldpoliverplaatste tanni. tiek naar de Vereenigde Provincies en Budge, welke door deze leiders zoo vurig gewenscht wordt. In de analfabetische den Pensjaab, en bracht de BengaleeWat zal de toekomst geven ? sche leiders tot de overtuiging, dat, arbeidersmassa, die zoo licht uit den band er in slaagden aan springt en gemakkelijk in beweging is te zij Hoopvol lijken de uitzichten op een tenzij beweging een wijderen omvang brengen door suggestieve leuzen, hebben deze algemeene bevrediging der geesten door en een hechtere basis te geven, hun zij een gemakkelijk werktuig om de taak Irwin's gematigde en conciliante politiek agitatie der regeering slechts tijdelijken der regeering zooveel mogelijk te bemoeien de bereidheid tot concessies van de last kan bezorgen en niet meer dan een lijken. Zij hebben te hunner beschikking kon zijn dan voor de een type van menschen, die veel meer Arbeidersiegeering aan de Swarajisten directe bedreiging taak politie, welke tot heeft het geweld physieken moed bezitten dan de gemidniet. Uit de telegrammen uit Britsch-Indi, met geweld te keeren. delde Bengalces. meldende de wijze van reageeren der De zwakke plek in deze wijze van strijd Indien zij er in mochten slagen de milmassa op de onderkoninklijke boodtegen de regeering is, dat een beroep op lioenen arbeiders, die in en om Calcutta schap, blijkt maar al te duidelijk, dat een de massa hierbij uitgesloten is, en dat de werkzaam zijn, voor hun politieken wagen leiders slechts van de medewerking van te spannen, dan kunnen zij in Januari a.s. groot deel der nationalisten hierin geen eenige jeugdige heethoofden verzekerd een indrukwekkende demonstratie houden reden ziet om zijn politieke bedrijvigheid zijn, politieke voormannen in spe, door bijvoorbeeld de algemeene staking kunnen in de toekomst te matigen en nog steeds gestemd zijn over de podie ontevreden af le kondigen. Zij beweren wel, dat zij met onverminderd wantrouwen tegenover sitie, welke zij in de maatschappij inneafkeerig zijn van geweld, maar zij weten de bedoelingen van den Britschen Raj men. zeer goed, dat geweldloos" een woord niet in de vocabulaire voorkomt staat. Verder verlieze men hierbij niet uit is, dat die zij opzweepen. hen, van massa-organisatie dat oog, in deze het allerwege in Indi, gist Op liet oogenblik hebben de agitators Het kookt en richting niet wel mogelijk is, vanwege de onoverbrugbare tegenstelling tusschen de arbeiders nog onder bedwang. Het Schreef een dezer dagen de Times-corwerk in de fabrieken wordt voortgezet, Hindoes en Mohammedanen en kasterespondent te Calcutta, die met bezorgdopenlijk wordt allerwege verklaard, vooroordeel. maar heid de toekomst tegemoet ziet. dat in het nieuwe jaar een welbewuste Hoe klein het werkelijk politiek-bewuspoging zal worden gedaan om de mateDe stakingen in Bengalen wisselen te deel der Indische bevolking is, moge rieele positie der arbeiders aanmerkelijk wel blijken uit het feit, dat het National te elkaar met snelle regelmaat af, en culmiverbeteren. campagne Congress, na een intensieve neerden eind Juli in de massa-stopzetting van langer dan een jaar, er niet in geDe leiders zijn zich volkomen bevan het werk in de jutefabrieken. Deze slaagd is, in Bengalen meer dan 50.000 wust van, dat zij er met vuur spelen. In alle fabrieken wordt de spanning tusarbeidsmoeilijkheden hadden alle hetzelfde leden aan te werven op een totaalbevolhet lidschen Hindoes en Mohammedanen steeds van king werk ofschoon 46.00.000, zonkarakter. Bijna steeds werd het niet meer grooter. Wanneer nu het bevel voor een maatschap dezer organisatie der voorafgaande waarschuwing neergealgemeene staking wordt gegeven ter legd, terwijl er zelfs geen eischen aan de kost dan vier anna'sper jaar. verhooging van de politieke agitatie, zal politieke der ontwikkeling De nieuwe directie werden gesteld. De arbeiders beweging in Indi gaat tweerlei richting dit ongetwijfeld leiden tot gevechten de fabrieken zonder voorkennis verlieten uit, ofschoon er maar een hoofdrichting tusschen de verschillende godsdienstige van de werkgevers. leiders groepen, waarbij het gebeurde van 1926 is waar te nemen. De Bengaleesche zij, dat indien slechts kinderspel zal blijken te zijn. van het Congress beseffen, De kans, dat wij een bloedig jaar tegeIn den regel werd een staking voortegenstanhun zij de werkzaamheid van moet gaan tusschen Ganges en Indus, is de coneen verlammen, oprichten van afgegaan door het ders blijvend willen zeer groot. massa op groote de vakvereeniging, waarbij het onderlinge trole moeten bezitten analfabetische en slecht georganiseerverband tusschen de leden echter zeer der arbeiders, die in de jutefabneken, op 'os was. Aan het het hoofd van zulk een de scheepswerven en langs de rivieren de vakvereeniging stelde zich dan een ad- werken, de arbeiders dus, die in dienst vocaat of een politieke leider. De orgazijn van de groote scheepvaartmaatschapDe dame voor de huishouding. ingezien, nisatie vertegenwoordigde slechts een pijen. Zij hebben tegelijkertijd Opgesloten in haar huis. een zoo intensief mogelijke verspreikleine fractie van het arbeidersproleta- dat De justitie te Batavia onderzoekt een ding van de communistische stellingen riaat. het meest effectieve middel is om de conklacht van een dame voor de huishouding, flicten tusschen Hindoes en MohammeOfschoon de arbeidsmoeilijkheden in danen en tusschen de andere groepen der die in de hoofdstad een vreemden werkgever trof. Bengalen nimmer gepaard gingen met ge- bevolking te voorkomen. Deze man namelijk meende op een dag weldplegingen op dezelfde schaal als te weging Ar beidsbe de dame voor de huishouding zonder Bombay, waren werkwilligen toch vaak en Swaraj. meer onmiddellijk op straat te kunnen bevreesd de fabrieken in te gaan. De dame weigerde direct te gaan Dit geeft de verklaring van het feit, zetten. en bleef in de woning. Hierop besloot de Stakingen, die op deze wijze uitbreken, waarom leiders, als mr. Subhas Chandra op en Pandit Jawaharlal Nehru, zich werkgever om haar dan in het huis kunnen lastig beindigd worden, vanwege Bose te sluiten... hoofd der stakingsbeweging hebde afwezigheid van werkelijke, goedge- aan het Hij kocht daartoe nieuwe sloten voor ben gesteld. De laatste, die juist verkozen rganiseerde vakvereenigingen, die gezag is tot voorzitter van het Indian National deuren en ramen, voor zoover die nog hebben over de aangeslotenen. Het is Congress voor dit jaarGandhi heeft hier- niet daarvan waren voorzien. Op deze heeft de man zich aan vrijheidsgedeeltelijk aan de tusschenkomst van de voor bedanktis sedert het vorige jaar manier berooving gemaakt. De dame voorzitter van de Indian Trade Union ook regeering van Bengalen te danken, dat Federation. Hij heeft een belangrijk diende een schuldig klacht in, die thans den gede stakers weer aan het werk zijn gegaan aandeel gehad in verschillende arbeidscon- wonen weg volgt, en wellicht onaangeflicten, het laatst nog bij de staking naam voor den bedoelden werkgever P voorwaarden, waarmede de werkgebij de Golmuri Tinplates Works. In 1928 dreigt te worden. vers zich vereenigen konden.

De boodschap van lord Irwin, den onderkoning van Britsch-Indi, onmiddellijk na terugkeer van zijn verlof naar Engeland gericht tot het Indische volk, heeft verschillendecommentaren uitgelokt, zoowel in Groot-Brittanni als in de Britsche kolonie. Wij zullen nog wel nader gelegenheid hebben de ontstemming onder de conservatieven, tot uitdrukking gekomen in de protesten van Baldwin in het Lagerhuis en lord Reading, den voorganger van lord Irwin, in het Hoogerhuis tegenover de door regeering gevolgde procedure, in beschouwing te nemen, maar thans willen wij ons slechts bepalen tot het vaststellen van het feit, dat op 1 Januari a.s. Britsch-Indi nog geen Dominionstatus zal hebben.

van de Get.: Neen, bevoegd ben ik wel, een All Bengal Students' Conference, en in arts is bevoegd zoowel in de genees-, de zijn toespraak tot dat congres toonde hij heel- als de verloskunde en er zijn colzich een vurig voorstander van socialisme lega's, die dat ook onder hun naam zeten internationalisme. ten, maar daarom zijn zij nog niet altijd in deze drie onderdeelen van het vak Dit'congres was de aanleiding van de Hl. Ik ben bevoegd bij u een deskundig. League oprichting van de Independance te doen, maar het blindedarmoperatie waartoe Oosthoek-redacteur). Bengal, for mr. Subhas Chandra (Van onzen zou een poging tot moord wezen, want, Bose het initiatief nam, in samenwerking dat is het werk van een chirurg, ik zou met eenige ontslagen politieke gevanhet niet kunnen." genen. Woensdag werd in den kaboepaten te heeft u op het lijk geconstateerd Het nieuwe lichaam richtte een maniBanjoewangi de behandeling van de enWat dit onderzoek?" vraagt de ging hoe fest tot het Indische volk, dat doortrokmoordzaak-Groeneboom voortgezet, met president. ideen. ken was van communistische het verhoor van dokterRiegen, den arts, Get. verklaart, dat de mantri, die hem Welke zijn doeleinden zijn, bleek genoegzaam uit de Liberty, het Swaraj-orgaan, die den assistent-resident vergezeld heeft vergezelde, de wonden heeft gemeten en op diens tocht naar het tooneel van het dat hij de aanteekeningen heeft gemaakt. dat in de plaats is getreden van de Forward en het eigendom is van de gebroeEr kunnen dus enkele kwetsuren zijn misdrijf. ders Bose. Op 1 September schreef het vergeten. Hij heeft de resultaten neergeblad: t o, legd in zijn visum repertum en liet is De president, mr. Soepr a p dus wel verklaarbaar, dat in het'later neemt hem de belofte af, de geheele waarDe arbeidersbeweging dient goed geordoor dr. Couvret opgemaakte visum heid te zeggen, aangezien de medicus repertum ganiseerd en gedisciplineerd te zijn, tenmeer wonden zijn vermeld -ian einde in dienst
werd hij verkozen tot voorzitter

De moord op Groeneboom.

bezwaar den eed.

maakt tegen het afleggen

van

BINNENLAND.

welke wonden met het mes en welke wonden met het slagwapen zijn toegebracht ?" Hierbij toont de president den arts het slagmes. Dit herkent hij. De piso-blati heeft hij te voren niet gezien. De dokter gelooft, dat de kap of snede in den hals het eerst is toegebracht, en vermoedelijk van achteren. De pres.: Het lichaam lag met de Hij is dadelijk vertrokken per eigen gelegenheid en kwam des middags tegen handen op den buik. Zou dit de houding kunnen wezen, waarin het slachtoffer is half vijf, iets eerder dan de assistentplaats, gestorven ?" de waar de heer op resident, van het leven beroofd. was Groeneboom Get.: Neen, dat geloof ik niet. Ik moet Nog immer lag daar het lijk onder een aannemen, dat later iemand bij den doode laken, op zij van den weg. is gekomen en hem zoo heeft gelegd". De doode lag ,op den rug met de armen De pres.: Heeft men ook de oogen over elkander en met gesloten oogen. van den doode toegedrukt ?" De mond was dicht. Get.: Daarop kan ik geen antwoord Ik vroeg den assistent-resident wat geven, dat is niet uit te maken." deze wilde weten." Hij zeide mij, dat hij in De president: Hebt u de wond de eerste plaats een verklaring wenschte in den oksel gesondeerd?" te hooren over de doodsoorzaak. Neen, die is alleen gemeten. Bij oppervlakkig onderzoek bleek, dat Ik Get.: heb den assistent-resident gezegd, dat er een diepe snede in den hals aanwezig schouwing klaarheid geeft inwendige was, waardoor de groote aderen van omtrent de juiste doodsoorzaak." den hals waren doorgesneden, zoodat mijn dr. Couvret sectie ?" Deed zijn Pres.: antwoord luidde, dat de dood moest verbloeding. ingetreden tengevolge van Get.: Dr. Couvret heeft ook geen gedaan, maar daarvan wil ik niets verder toen sectie werd onderzoek Voor een zeggen, deze is ook onschuldig aan dit het lichaam overgebracht naar de voorfeit. De assistent-resident had hem opgalerij van een woning." dracht moeten geven". De president vraagt nu: U hebt Pres.: Maar hebt u aan den assiseen visum repertum opgemaakt; vindt u tent-resident in deze richting geen voordat stuk goed?" gedaan?" Neen, het is onvojledig", geeft de arts stellen Get.: Neen". toe, maar ik heb gedaan wat de assistentresident mij heeft gevraagd." De president leest dan uit het u De fa res.: Maar waarom heeft niet visum repertum van dr. Couvret voor diens conclusie, dat wijlen de hger mrjtedaan, u is toch deskundig?" die een weinig hardhoorna Groeneboom, "Neen, p r e s i d e n t," zegt de getuige, was," vermoedelijk van achteren is aanik ben wel bevoegd, maar niet deskundig, gevallen en den slag in den nek kreeg, ik ben geen patholoog-anatoom. Bij een hem deed vallen en hem feitelijk serieuse zaak als deze, is het beter, dat welke buiten gevecht heeft gesteld. Wel dadelijk een anatoom het onderzoek doet. Ik heb heeft de doodelijk verwonde zich nog gedaan wat de onderzoekings-ambtenaar opgericht en verweerd, getuige een wond (de assistent-resident) van mij eischte. aan de hand van Mojan, maar zijn beVoor een grondig onderzoek moest het wegingen cordineerden niet meer. Ware lijk naar een sectiekamer en daarheen is hij van voren aangevallen, dan zou, luidt het later ook gebracht." het ambtelijke stuk, de groote kracht den heer Groeneboom hem in staat president dan: het van Is vraagt De hebben gesteld, meerdere aanvallersneer lijk in een kist naar de voorgalerij gebracht ?" Getuige weet het niet. Wel was te slaan. er een kist, maar hoe het transport Als laatste getuige op deze zitting wordt plaats had, kan hij niet zeggen. de assistent-wedana gehoord, die tijdens De pres.: Wat is naar uw meening den moord te Genteng optrad. weet de doodsoorzaak?" Hij vertelt omstandig wat hij gepleegd een moord Gewaarschuwd, dat er Get.: Het doorsnijden van de halsdaarheen. slagaderen." was op Paal IV, ging hij van politie agent hij een kwam Onderweg Pres: En de wond in den oksel, was dij zieni die tegen met Mojan en Rajap, dat niet de oorzaak ?" mededeelend hadden aangegeven, Get.: Dat kan ik niet zeggen, want dezen den heer Groeneboom hadden zij dat een sectie heb ik niet gedaan. Er had vermoord. wel een sectie moeten geschieden, want Mojan had eerst tien gulden aan zijn alleen inwendig onderzoek geeft waarde, dat zij uitwendig onderzoek is waardeloos." Get. vrouw gebracht en haar gezegd, ac kreeg beroept zich op een werk van dr. Muller, maar moest weggaan. Later er ook dat kennis, patholoog-anatoom te Soerabaja, getiteld : assistent-wedana eerst Een onderzoek Leidraad voor den onderzoekingsamb- f 1200, waren verdwenen. het minste niet echter dit had geld naar tenaar." De leider van het onderzoek heeft het resultaat. De assistent-wedana heeft de verdachlijk laten overbrengen naar de kliniek te de plaats Krikilan voor die sectie," vervolgt de arts. ten dadelijk medegenomen naar van het misdrijf en daar bekenden de Kon u dan niet anders doen in die koelies volmondig de daad. voorgalerij dan een vluchtig onderzoek ?" De beklaagden hebben geen aaninformeert de president. op deze verklaring. Neen", meent de dokter. Er was geen merking ' Hierop sluit de president de tafel en geen goede verlichting. Er is .mededeeling, dat de zaak mij vroeger verweten, dat ik hier mijn zitting onder zal worden voortZaterdag plicht niet zou hebben gedaan. Maar ik aanstaanden dr. Couvret en van met het hooren gezet beroep mij op het werk van dr. Muller. gevonden niet .nog van mogelijk die zoo en Sectie had er moeten geschieden doen, afgetuigen. zou ik daar niet hebben kunnen zou ik dit gescheiden van de vraag of hebben gekund, want ik herhaal, dat ik niet deskundig ben". De pres.: Maar u is medicus, hoe kunt u dan niet deskundig zijn ?"

in het zijne. Weet u ook", vraagt de pres. verder,

De heer Riegen doet een omstandig verhaal van hetgeen hij in de zaak heeft verricht. De assistent-resident belde hem 22 Februari jl. op met de mededeeling, dat er op de onderneming Paal IV een moord was gepleegd en verzocht hem mede te gaan.

Nachtelijke schietpartij.
Inbrekers overvallen. Men meldt ons dd. 3 dezer uit Weltevreden :

In den afgeloopen nacht, tegen half 4, heeft er in kampong Goela, Kebon Djeroek, Weltevreden, een gevecht plaatsgehad tusschen 4 politierechercheurs en een mantri-politie, onder leiding van den assistent-wedana van politie Moestapa, en een bende inbrekers, 4 Inlanders, waarvan een, zooals later bleek, gewapend was met een revolver. De recherche-afdeeling door spionnenberichten op de hoogte gesteld, dat er in den kampong bij een Chineesche familie zou worden ingebroken, had zich in de buurt van de woning verdekt opgesteld. En toen in het namiddernachtelijk uur de bende werkelijk verscheen en aanstalten maakte om een der toegangen van het huis te forceeren, was

de bandieten op hen een revolverschot was gelost, gelukkig zonder iemand te raken. Men beantwoordde het vuur en ging onmiddellijk daarop tot den aanval, deels met het blanke wapen, over. Van de 4 bandieten werden er 3 overmeesterd. Een van hen had een schotwond door zijn kaak, en een andere een snijwond in zijn arm. De man, die met zijn revolver geschoten had, wist helaas tijdig te vluchten.
SOLO.

zij iiiet weinig verrast, toen zij zich piotseling door de politie omsingeld zag. Weldra bleek, dat de inbrekers niet van zins waren zich goedschiks over te geven. De rechercheurs lieten zich door de dreigende houding van de inbrekers niet intimideeren, zeifs niet toen door een van

Onze correspondent aldaar schrijft d.d.

4 dezerr

Soire-varie
uitgesteld.

De soire-varie, welke door den heer Sachs met medewerking van eenige 1.E.V.-leden, op Zaterdag, 7 dezer, in het clubgebouw de Unie" zou worden gehouden, is uitgesteld. Men was namelijk nog niet klaar gekomen met de repetities en met de voorbereidende werkzaamheden. De soiree is nu vastgesteld op Zaterdag, 14 December en valt dan met den, op dien avond te geven, muziekavond van het I.E.V. samen. 5-jarig bestaan apotheek Berg.
alhier, in intiemen kring het feit herdacht van het vijfjarig bestaan van zijn apotheek. Er was wel reden tot feestvieren aan-

Gisterenavond werd ten huize van den heer Berg, eigenaar van apotheek Berg

gezien het aantal apotheken hierterstede groot en de concurrentie dus geducht is. Wij voegen gaarne onze gelukwenschen bij de vele, die de heer Berg gisteren in ontvangst had te nemen.
is

schafte nieuwe rentekaarten, inde de premies voor de ouderdomsverzekering, zorgde voor een richtige overmaking van (Van een medewerker). die gelden, nam aanvragen voor uitkeering van rente aan, en zond deze door In de Ind. Crt. van 7 Juli verscheen naar Nederland, kortom fungeerde geheel en al als een-doorzendstation voor de een artikel over de bemiddeling, welke Rijksverzekeringsbank verstrekte waar het Kantoor van Arbeid sinds 1923 verleent mogelijk alle noodige en inlichtingen. aan personen, die in Nederland verplicht Aanvankelijk meende de minister van verzekerd waren volgens de Invalidi- Arbeid de medewerking van een orgaan in uitvoekitswet (wet van 5 Juni 1923 Ned. Staats- Indi noodig te hebben voor de meergenoemde sociale wetten, in blad No. 205) en een vrijwillige ouder- ring van met de vele Inlandsche arbeiders, donisverzekering, volgens de Ouder- verband onder andere als schepelingen op Nedomswet van 1919, hadden aangegaan, en die derlandsche vaartuigen ook verplichte Sedert naar Indi vertrokken, waar zij te verzekerden waren, wien de gelegenheid kennen gaven de verplichte verzekering, moest geschonken worden om, in Indi w elke in Indi nog niet bestaat, vrijwillig teruggekeerd, desgewenscht de verzeke,e willen voortzetten, door op eigen ring vrijwillig voort te zetten. Tot nu toe heeft zich echter nog nooit kosten rentezegels te blijven plakken op een Inlandsch schepeling daarvoor opgede daartoe te verstrekken rentekaarten. geven. Het zou dan ook al te mooi zijn, indien we bij den Inlandschen arbeider Het Kantoor van Arbeid, dat sindsdien reeds zooveel socialen zin aantroffen, *ls een soort agentschap van de Rijksdat hij genegen zou blijken te zijn om te Amsterdam fungeergeregeld een premie te betalen, in de beschikbaar, > stelde dus die rentezegels hoop over zoovele jaren een zekere "am rentekaarten, waarvan de geldig"e'dstermijn verstreken was, in ontvangst, rente te kunnen ontvangen. en zond deze Tot nu toe had het Kantoor van Ardoor naar Amsterdammer-

Rijksverzekering.

beid alleen bemoeienis met de personen, die in Nederland reeds verzekerd waren! Artikel 10 der Ouderdomswet 1919 is inmiddels bij de wet van 24 Juli 1929 (Staatsblad no. 330) zoodanig gewijzigd, dat thans ieder rijksingezetene en ieder Nederlander, die geen ingezetene ds Rijks is, bevoegd is, zich bij de Rijksverzekeringsbank te verzekeren voor een rente na het bereiken van den 65-jarlgen of een door den minister van Arbeid te bepalen
jongeren leeftijd. De in Overzeesche gebieden gevestigde of aldaar tijdelijk verblijvende Nederlanders*) kunnen zich nu ook voor een ondersdomsrente bij de . Rijksverzekeringsbank verzekeren.

*) Bij artikel 5 ten eerste van het Burgerlijk Wetboek is destijds de staat van Nederlander verleend aan allen, die binnen het Koninkrijk of deszelfs Kolonin zijn geboren uit ouders aldaar gevestigd, welke staat voor de Overzeesche gewesten behouden bleef op grond van de Overgangsbepaling van de wet van 12 December 1892 (Staatsblad no. 268) p het Nederlanderschap en het ingezetenschap.

Nederlander op grond van het in artikel 1 van die wet gehuldigde afstammingsbeginsel.

De afstammelingen van deze personen zijn

Wil men bereiken, dat zooveel mogelijk personen van deze voor hen gunstige wijziging van de Ouderdomswet 1919 kunnen profiteeren, dan zal in de eerste plaats op de meest uitgebreide en sprekende wijze bekend gemaakt moeten worden, dat deze mogelijkheid thans open staat. Het spreekt immers vanzelf, dat een officiele bekendmaking in de favasche Courant, waarmede zoo talloos vele malen in het ambtelijke wordt volstaan, even goed kan achterwege blijven, want de personen, die zulks behooren te weten, zijn geen abonn's op de Javasche Courant, terwijl over het algemeen door de pers te weinig aandacht aan dit officiele blad wordt geschonken. Hoogstwaarschijnlijk zullen in de eerste plaats de kleine luyden zich aangetrokken gevoelen tot deze ouderdomsrente, het penkleine ambtenaren, -die buitendie op deze particulieren, staan, sioenfonds wijze een appeltje voor den dorst kunnen reserveeren, maar niet de ambtenaren, die reeds pensioensgerechtigd zijn, en met de particulieren, die van hun tantimes een spaarpotje kunnen maken. Indien de thans nog gevoerd wordende correspondentie tusschen het ministerie van Arbeid, het Plein en Buitenzorg tot

en bepaalde maatregelen heeft geleid 10 artikel nieuwe vastligt, hoe aan het

worden genomen.

het beste uitvoering zal kunnen worden gegeven, kan de wijze van propaganda, de wijze van bekendmaking ter hand

Het blijft natuurlijk een bezwaar, dat alleen het Kantoor van Arbeid voorloopig te Weltevreden gevestigd is, en geen bijkantoren of inspectiekantoren elders op Java heeft. Daarom heeft men in Nederland ook reeds eerder gedacht aan de postkantoren, welke zouden kunnen medewerken bij den zegelverkoop enz. De directeur G.B. was daaren terecht tegen. Men zou immers Alle kantoren dan van zegels en instructies moeten voorzien, terwijl wellicht, vooral in het begin slechts enkele personen een verzekering zullen sluiten. Practischer leek het derhalve, dat de geheele materie in handen kwam van het Kantoor van Arbeid, dat te allen tijde, als daartoe de noodzakelijkheid gebleken is, voorstellen kan doen om de postkantoren met een deel van de taak te belasten. Een moeilijkheid blijft echter, dat de postdienst, welke op commerciele basis

opgezet, voor zijn arbeid betaling zal moeten eischen, waarvoor niet gemakkelijk een tariveering zal zijn vast te stellen. Ook kan van het lager personeel bezwaarlijk geischt worden, dat het studie maakt van de veelal ingewikkelde bepalingen en in staat is om zonder vergissingen aan de uitvoering van de eerder genoemde wetten, naar ieders tevredenheid, mede te werken. De bovenvermelde regeling, welke niet al te lang meer op zich zal laten wachten, lijkt ons voor velen hier te lande een uitkomst. Zij kunnen zich immers tegen een uiterst billijke maandelijksche, wekelijksche, driemaandelijksche of halfjaarlijksche premie al naar men wil voor den ouden dag een niet verwerpelijke jaarlijksche uitkeering verzekeren. Zoodra een en ander in kruiken en vaten is, hopen we op deze aangelegenheid nog even terug te komen om aan de hand van meerdere dtails de aan de omierdomsverzekering verbonden voordeden nader te belichten.

DE INDISCHE COURANT VAN

Dakgooten zijn niet aanwezig en, behalve een mandibakje, zijn er geen bakken om het regenwater in op te vangen. En dat op een plaats, waar men aan g eOok hier te Tarakan staan eenige ligt op 't oogenblik badkamertjes wezen is op regenwater! landsgebouwen, zooals woningen voor op 't strand! Want deze bangsal is op Een der kamers is jarenlang gebruikt den havenmeester, de douane n wopalen op 't strand gebouwd. als ... carbid-opslagplaats ! Het gevolg ning voor 3 douai.e-ambtenaren, den is dan ook niet uitgebleven ; het geheele is werkelijk, zonder overdrijving, Het loods, een bangsal voor de Inlanders, gevaarlijk voor de menschen om in deze compartiment is verzakt. Eerst kort gebehoorende tot den havendienst enz. badkamertjes te komen. Drie vertrekken, leden is er een aparte carbid-goedang welke voor de bewoners be- gebouwd. Landsgebouwen moeten nu eenmaal stemd eigenlijk zijn, zijn in beslag genomen voor De havenmeester mag zich ook verheuonderhouden worden; althans dat zou goedangs om er al de inventaris-goederen, gen (?) met het bezit van een gouvernezoo behooren te zijn. Maar Tarakan bestemd voor het havenwezen en voor mentswoning, dat wil zeggen van twee schijnt een stiefkindje te zijn in vrijwel de vaartuigen, in op te bergen. Het zijn vroegere lichtwachters-woningen, waar alle opzichten. dus Inlanders in woonden, is een havennatuurlijk pracht-schuilplaatsen voor ratZoo is bijvoorbeeld aan den bangsal ten, muizen, kakkerlakken, groote duimeesterswoning geprutst. Al sinds langen voorde Inlanders al jaren niets, maar dan zendpooten enz., welke er dan ook in tijd kan men den havenmeester 's avonds ook heelemaal niets gedaan. Dit vrij onbehoorlijke hoeveelheden aanwezig of 's nachts, wanneer er een zware bui groote gebouw verkeert in verregaanden zijn. doorstaat (en dat gebeurt hier nogal

6 DECEMBER 1929 TWEEDE BLAD.

eens!), zn meubilair in veiligheid zien brengen vanwege de lekkages. Ook de loodsen- en de douane-woning vertoonen tal van lekkages. Zoo zouden we kunnen voortgaan en bijvoorbeeld een beschrijving geven van de weinig practische en solide manier van werken, k 1 s er nog eens iets gedaan wordt, en van de allesbehalve bekwame werklieden, die

te Tarakan. ons vandaar : schrijft Men

Woningmisre

staat van verwaarloozing: verveloos, veel rotte en vermolmde planken, terwijl vrijwel al de vloeren in de mandikamertjes zijn weggerot. Een vloer in een dezer

gezonden worden enz. Nu heeft men de bevoegde autoriteiten reeds meermalen op deze toestanden

gewezen. Gedurende het jaar 1929 is er al minstens zes keer iemand van de B. O. W. geweest om de zaken eens op te nemen." Tot op heden echter hebben deze bezoeken geen resultaat opgeleverd. Indien men nu eens eindelijk klaar zal zijn met dit opnemen," en er wordt nu

eens werkelijk begonnen met repareeren, verband wij er op willen wijzen, dat het op hoeveel zal het 't land dan wel koop 't oogenblik bijvoorbeeld al ongeveer men ? Het is toch logisch dat, wanneer 3/2 jaar geleden is, sinds er een inspeciets eerst wordt verwaarloosd tot in den teur van scheepvaart hier geweest is! grond toe, de onkosten voor reparaties dan enorm veel hooger zullen zijn dan Patty. bij geregeld onderhoud. Uit 's lands dienst Het pas-opgetreden hoofd van plaatontslagen. selijk bestuur heeft ook al geschreven, Het Bat. Nbl. schrijft als volgt : dat het onderhoud van de landsgebouwen te Tarakan zr veel te wenschen overVolgens het te Palembang verschijlaat. nende dagblad Han Po werd de lste Wij zullen nu maar hopen, dat de hoogere 8.0. W.-autoriteiten eens wat meer commies ten residentiekantore, Patty, bij aandacht aan het stiefkindje Tarakan" aankomst op- kantoor door den secretaris zuilen schenken. verrast met een ontslagbrief uit den dienst Het zou tevens geen kwaad kunvan den lande. nen, indien gewaakt werd tegen het maken van onnoodige dienstreizen. Maaral te Patty is, zooals men weet, een bannezuinig zou k verkeerd zijn, in welk ling, uit Ambon afkomstig, die wegens

IHET
"*

BESTE ADRES
..************

?den
|
793 be

voor het besnaren en repareeren van tennis-rackets ! Met zware tropische snaren f 6, f 7,50 en f 10,; met 4 en 5 maanden garantie. Bezorgen vrij. Met Engelsche en Amerikaansche snaren, 6 maangarantie, f 12,50, f 15,, f 18 en f 20,, eveneens franco huis.

LASSCHERIJ BECK
TANKS
Wij voeren

PAS ONTPAKT:

(Ij
\

/M| BSN \|! WS/

\sf
I

/fgim

&

SOERABAIA NGAGEL. I PIJPLEIDINGEN

als NIEUWBOUW.

Wij leverden in zeer korten tijd meer dan 600 tanks met inhouden van 2500 tot 30000 liters.

uit alle werken op laschgebied zoowel REPARATIEb

Prossers Super-Model, Phenomenon en Challenge; Spaldings Top-Flite, New Winner, Bancroft. Concurreerende prijzen. Sardar f 10,, Champioii f 12,, Driva f 33,, Darling f 15, James Aero f 45, en Black Prince f 18. inclusief press en grip. Slazengers' tennisballen, temiisnetten, tennisschoenen, motorkappen, Clinker-voetballen etc. etc. tegen zeer concurreerende prijzen.

BREKAGES in de CAMPAGNE"!
Een telephoontje en wij sturen U de bekwaamste lasschers, uitgerust met de modernste gereedschappen.

627e8

Deen Brothers, Het London Sporthuis.

24 Gemblongan,
SOERABAIA 316 ce Telefoon Z. 1682

| """

Alles

(rekt

naar het Meubelmagazijn

M
Wij
hebben

GESCHENKEN.
LAAT ons U HELPEN bij de keuze
van GESCHIKTE

I
I

CADEAUTJES

MESDAMES,
Pour avoir vn joli temt, il faut avoir une bonne sant. Pour avoir une bonne sant, il faut boire chaque jour deux verres a Bordeaux du vin au quinquina

A. MOLENKAMP
27 Lemah Poetro 27 o. r. men zfch daar

FOTO TOESTELLEN.

een uitgezochte VOORRAAD VAN GARNITUREN, BRILLEN KIJKERS, LEESOLAZEN en

=J. H. GOLDBERG 24 SOER A B A I A.

WELTEVREDEN

TOENDJOENGAN

MALANG

DJOCJA.

CAP

CORSE.

946ace

Cet apritif, tonique et fortifiant, bien lom de fatiguer I'organisme, amliore la sant, gurit i'anmie. En vente dans tous les magasins de provisions. IMPORTATEURS:

N. V. H. Mij. INSULINDE"
Baliwerti 4

SOERABAIA.
Telefoon 2790 Z.

856

SMAAKVOL
SOLIDE en GOEDKOOP kan inrichten

Zttrich.
460 be

VENDUKANTOOR

TRANSPORTEUR

Telefoon Z. 2857.

NATIONAL Eerste rang. Gelegen t. o. Centraal Station.

GRAND

HOTEL

Werkgevers
in Ned.lndi.
STEUNT HET

STREVEN VAN 1)1'. VEREENIGING TOT HET VER

LEENEN VAN HULP AAN ONTSLAGEN VEROORDEELDEN TB SEMA-

RANG.
Inlichtingen omtrent tien Reclasseeringsarbeid verstrekt gaarne

I
Mm mH

& j aanslaan, dat pittige wegtrekken,

auto noodig heeft I Dat makkelijke

Dat is juist, wat de motor van Uwe

dat zoo snel op toeren komen, die geweldige trekkracht.

Maar Ut mottr arlangt
van

J*'

DE SECRETARIS.

JTJEGALinrifirriaari

,iREGAi
LE MANS-B.A.R.A. J-CC. (2 xl2uur)

SIGAREN]
'n Havana gelijk! I
'i '
!

'r*** j

f/ U

U aan ital

Monteart

BOSCH BOUGIES nog heden! Er

lt

/fl 'I 1/
S

zi)i gaan bitari |

N.V. Willem van Rijns Technisch Bureau

Kaliasin 15
Telefoon Z. Soerabaia.

160.
348 e

1 if--<^ -^--^^^^ 1
",w,"tl.*s&t:" \ I\\\\ \\ sssgS* t; r^ \\ \ I | *"" v^ . er^'^K \ \\ \
U

Aanbevolen

adressen.
HOTEI VICTORIA
BONBOEKJES
DAMDACI/IPP

TswasTikaH
Telf. NO. 1102.

\ \^Sli \\
P^H
hrid 6 nM

swy
en
he" Benzme

1
,

0
*\

mmumm-mmimmmmm*mLmm*mMJ*\m

572 e

BANDOENG. Nette gemeubileerde kamers voor maand- en daglogies. Uitstekende tafel, billijk tarief. Mevr. J. H. P. HENSEN.
"

lU"

pl-r >*>"

IC * \\\\
\\\\
11V

GrtSte Wedstrijden in

4Sq^.
m

Europa gedurende 1929 voor AuK>'s van Standaard Model,

Qfl **u

/ Diners \ Lunches

De boekjes zijn onbepaalden tijd geldig

i

I
2VS

" "

'''

"*****"******

,ii

QC \f OJ."

W T C"''"^ 6/

^-c. ,u

/ 7 // /
//
//

P
/:-s?

\\

b7.^Pet

' lil '-i'h H' As'""*

mm,_^_^^_^ mmmm.

HOTEL

Sluisbrugstraat Telf. 2416

DJOCJA

HOTEL PATRIA
|
Krekot Telf. 2225

WELTEVREDEN
Goede keuken ; billijke prijzen. De aangewezen hotels voor Uw verblijf te Weltevreden. Manager: J. Leer 902 e Beheerder: C. Wolf.
Ruime, luchtige kamers met stroomend water.

1 \\UKS\v
ce^tvcr

I\\ \
M
l\

eP nmod^ BO*
nE

...ut

\ Wl SHELL \ WANT DE KROON

\
\lftaal.i-h,

iV^op

U' 0 VD>

P.lrol.u*

M.aocbappii. H .<Ul>lfc>

/ #Jl7*_i~ -___

> JK-t,
ASSi/v
A/f iVj

**&

// I
// /Il

//

// 1

"ft

| I J^^ ifS \\ A
:\
r;:-:

.A

HOTEL BRUNET
"

SOERABAIA.

I
Sa

\\

~~

Rl X>"C^ \\ \ >---.^>t \
S

sW\ aWP'^
m

jmmSSw^/ m4mw*r
K.

jtmT?

p^T wereldrecord! '^W ''.'' /V-fa'^mm^mlA \ 'fe^^ \V 207.67 K.M. PER UUR
v OOR MOTORRIJWIELEN

/U/Pr,
/

'JJaSr^

WERO

f-

^..-

(C

-*****

l^ *"-"^ V-

\l

BEIIULD DOOK H' LE VACK APAION |tll| PAM|S>OP AUGUSTUS |l MEI

"^

EENW6C.C

BROIIGM SUPERIOk

SHELL BENZINE EN SHELL MOTOROLIE

lil
"

8 gg 15-17-18-20-22 en 25 gid. per 2 pers. !g Kamers met en zonder eigen gemakken en telef. jS Alle kamers voorzien van stroomend water. Voor lang verblijf BELANGRIJKE reductie. m MAANDKAMERS speciaal tarief. %gg
mm

sg

TARIEF: KAMERS VAN 9-10- 11-12 en 15 gid. p. pers. p. dag

f|

evKxiiV
-

L w,,^.r"""

f-, . , / /^. f * .J^- ?, /

'*'
\-S,S/?

'"? c Berg,, t( ,

*il Rj{CT? ol i X^ ,X L/f Kj

I

J^*Jl

V-'

CL v-, ii lZ

f iv fW:> f BB *-*

ft.;

O^'- tt.vs.s,,

SHELI

"

j|

/ 'S*"*** co""".T,
f,__.
'

- -

.... ...

'xl

''_

Q SBHI ESSHHK

IHB "

...s-^.. .^..-.-

'

...

.~>

->

WMMmMMa ii& -. waaaaMmm

DE INDISCHE COURANT VAN 6 DECEMBER 1929 -* TWEEDE BLAD

zijn extremistische propaganda onder Ambon's bevolking eenige jaren geleden genterneerd werd in Benkoelen. Toen hij liier geen werk kon krijgen, was de regeering wel zoo vriendelijk om hem een plaatsje te bezorgen op hel gewestelijk kantoor aldaar. Op zijn verzoek werd hem de mogelijkheid geopend zich in Palembang te vestigen. Hij bracht het hier tot lsten commies. Doch het schijnt, dat hij ziin extremistische ideen niet vaarwel kon zeggen, wanl te Palembang ontpopte hij zich weer als een gevaarlijke bewegingsvoorman en toen de Partai Nationalis Indonesia daar haar intrede deed, behoorde Patty tot een der vurigste propagandisten. Thans geeft de regeering Wsm vrij baan om voor vereeniging te werken met
inacht-neming der

Politie-mutaties.
Bij de algemeene politie, belast niet de waarneming van de betrekking van hoofdpolitieopziener, A. Brink, . Marree, 11. de Braal, D. van der Meijden, J.F. Post, C.W. van Velzen, C. Krouwel, D.A. Rhemrev en van Braam, allen thans polilieopziener, J.O. met bepaling, dat zij geplaatst blijven onderscheidenlijk in de residentin Bodjonegoro, Palembang, Indramajoe, Midden-Priangan, in het gouvernement Soerakarta, en in de residentin Batavia, Sumatra's Westkust, Batavia, en Semarang. Bij de algemeene politie, benoemd tot hoofdagent lste klasse, W.J. de Ruiter, thans hoofdagent 2de klasse, met bepaling, dat hij geplaatst blijft in de residentie Soerabaia (provincie Oost-Java). Bij de algemeene politie, belast met de waarneming van de betrekking van hoofdagent lste klasse, O. Riipp, P.J. de Haan en Mas Moehamad Djailani, allen thans wd. hoofd-

non-coperatie.

agent 2de klasse, met bepaling, dat zij geplaatst blijven onderscheidenlijk in de residentin Modjokerto (Oost-Java), Soerabaia (Oost-Java), en Kedoe (Midden-Java). Bij de algemeene politie, tijdelijk belast met de waarneming van de betrekking van hoofdagent (hoofdrechercheur) 2de klasse, Ch. H. W. van Thiel, thans particulier ter 'hoofdplaats Batavia, met bepaling, dat hij wordt geplaatst in de residentie Batavia (provincie West-Java). Bij de algemeene politie, tijdelijk belast met de waarneming der betrekking van adjunct-hoofdcommissaris, G. R. Lucardie, thans commissaris lste klasse, met bepaling, dal hij voorloopig geplaatst blijft bij de stadspolitie ter hoofdplaats Batavia (met inbegrip van Meester Cornelis). Aangewezen als adjunct-technisch leider der veldpolitie tevens adjunct-chef der gewestelijke recherche in de residentie Tapanoeli met standplaats Sibolga, de commissaris

2de klasse, D.J.A. Piepers, thans geplaatst bij de stadspolitie ter hoofdplaats Batavia (met inbegrip van Meester-Cornelis). Met wijziging in zoover van het besluit waarbij de benoemde hoofdagent lste klasse, L. Pouw is geplaatst in de residentie Bali en Lombok, bepaald, dat hij voorloopig wordt geplaatst in de residentie Batavia (provincie West-Java).

B.B.-mutaties.
Verleend wegens zevenjarigen dienst negen maanden verlof naar Europa aan den gediplomeerd gezaghebber bij het Binnenlandseh Bestuur, W.C. Klein, met bepaling, dat hij zijn betrekking zal nederleggen op 2 October 1930. Verleend wegens zevenjarigen dienst negen maanden verlof naar Europa aan den' assistent-resident bij den algemeene bestuursdienst in de provincie Oost-Java te Lawang, W. Stort, met bepaling, dat hij zijn betrekking

zal nederleggen op een door den gouverneur van Oost-Java nader te bepalen datum in de maand September 1930. Verleend Vregens zesjarigen dienst acht maanden verlof naar Euxopa aan den controleur lste klasse bij het Binnenlandseh Bestuur in de gewesten buiten Java en Madoera, A.C. van der Velden, met bepaling, dat hij zijn betrekking zal nederleggen op een door den resident van Palembang nader te bepalen datum in de maand Januari 1930. Met wijziging in zoover van het besluit, waarbij aan den assistent-resident bij den algemeenen bestuursdienst in het gouvernement Midden-Java, W. van Baaren, wegens zevenjarigen dienst negen maanden verlof naar Europa is verleend, bepaald, dat hij zijn betrekking zal nederleggen op een door den gouverneur van Midden-Java te bepalen datum inde maand Januari 1930 instede van op 1 April 1930.

Personalia.
Verleend: 9 maanden verlof, ingaande October e.k., aan den assistentresident te Malang J. van der Tog t. Geplaatst: inde Westerafdeeling van Borneo de hulpgezaghebber H. J. Heynen, Belast:, met het beheer van het kadaster te Soerabaia de landmeter le. kl. P. C. X. R e i n t j e n s ; met de betrekking van commies bij het Hooggerechtshof S.J. Jonathans.

Als NIETS helpt, helpt een Trekkertje.

mm

! Carlsberg

Bier

f m
-2
NIKKEI

SINVAR-HORLOGE 5
10 JAAR GARANTIE
\
f

KOOPT EEN

I
Een groot deel van het buitengewone succes onzer ontvangapparaten is ongetwijfeld te danken aan het feit, dat hierin is gemonteerd de

. . ZILVER dubbelkast 55.GEBRAND ZILVER enkelkast dubbelkast 65.. HO.14 Krt. goud enkelkast. 150.18 i0 ii "

ZILVER-enkelkast:

25.35.40.-

..."

" EXTRA PLATTE MODELLEN MET CHRONOMETER UKWERK . . " " N KKEL. ZILVER enkelkast 45.. . ZILVER dubbelkast . 14 Krt. goud. enkelkast ljg.175>mam m 18 ,

JU.

PHILIPS
LAAGFREQUENT.TRANSFORMATOR
No. 4003 Deze
met ziiverdraadwikkeling, geeft een buitengewoon krachtige en gelijkmatige versterking zoowel van de hoogste als laagste frequenties die voorkomen en is door zijn kleine afmetingen op gemakkelijke wijze in ieder ontvangapparaat aan te brengen.
transformator,

(MAURICE WOLF
JUWELIER

SOERABAIA

Prijs f 12.75

mmmmm

t PERMANENT HUIS
Mevr. M. C. Oosterwiik
f 25. 3.
Haarknippen

fOS EKOP'
n koud of

- verven

I
.
*"

; De goede werking van dezen transformaIndisch Restaurant

L.

Verkrijgbaar bij:

heet te verven),

J.

van Geemert, Laan

van Meerdervoort

12,

Den Haag.
,

Toko Toko Toko Toko

PIET
NAM L O

tor, speciaal vervaardigd voor gebruik ln de Tropen, wordt minstens een jaar
gegarandeerd.

TANN.
936 be

door VOSSEKOP"-verven )in een onbegrensd aantal

hakeeringen te verkrijgen
J"'
1

'"

11

I.

J .J.

PH I LI PS
1!
> >
wii iw ii

mode te

leurs: Apotheek dc )ENDJOENGAN No. 15 (t. o. fa. Goldberg) SOERABAIA.

Vos

4 4

S. B. B. BROODBAKKERIJ SOERABAIA.
Djagaragastraat t/o Paradestraat, Telf. 240 Noord
BEZORGT 2 X DAAGS VERSCH BROOD Overheerlijke Ontbijtkoek f I. p. stuk

ii

*""*

wwwwwyi il

. .

ii.h-i

VERKRIJGBAAR BIJ ALLE RADIO HANDELAREN.

loofdvertegenwoordigers: Radio " Verkoopkantoor
Verkoopen niet en detail.

<

AKIZ

hw.ii.l,

wi,

.i*Ml '

" ' 'mmmm**'^?* am_l mmmL?A-L

RADIO-HOLLAND.

AV

be

555

l
NEDERLANDSCH INDISCHE ESCOMPTO MAATSCHAPPIJ
OPGERICHT 1857

Dameskapsalon mnummm

>KaBaiHHfIBHHai^aKaHKBK^MMRaMHHBHaBraBWaa^aa
N. V.

ELECTRO

TECHNISCHE

WERKPLAATS

GEBR 5 HACCOU
SOERABAIA
GentengNo. 30 Telf. 4028 Z.

Scheepmakerspark (Kebon Matjan) No. 14 Telefoon Z. 2231

Permanent Wave Watergolf Ondulation Marcel Haarverven Oreal
f 1.25

DJ

Toegoe No. 20

C~~J a"|
Telef. 60

Indisch Bouwkundig Tijdschrift.

32e jaargang 1929.
Verschijnt tweemaal per maand Gelegenheid tot het stellen van vragen in de vragenbus. Abonnernents prijs f 20.r per jaar; franco per post. Vraagt proefnummer aan: Administratie 'I. B. T., Lembangweg 80. bd BANDOENG.

HOOFDKANTOOR: BATAVIA

Reparatie

atelier voor:

Haarwasschen

1.50 Henn 10.

1 Gezichtsmassage 3.

MAGNETEN - DYNAMO'S - STARTERS.

LAADSTATION
voor

EFFECTEN-OVERZICHTEN
WORDEN OP AANVRAAG 6ERE6ELD

ACCUMULATOREN
934 be

5
852 e

Diplome Gallia Paris.

Onderzoek en advies gratis.

JAAR GARANTIE.

FRANCO TOEGEZONDEN.

FEUILLETON.
DE GELUKKIGE HELD (The happy Warrior)
A. S. M. HUTCHINSON. Uit het Engelsch

door

'"'dauwde viooltje. Zij had haar handschoenen niel uitgedaan en /.ij stak hem haar kleine hand toe in een witten glac handschoen, de hand. die hij het laatst koud en bevend in de zijne had gehouden. Zij sprak en haar stem. die hij hel laatst flauw had hooren stamelen, klonk hoog en koel en <\ee>\ hem trillen. Prettig om je weer te zien",
zei Z\j.
Hij
wat

door CL. BIENFAIT.

95)

HOOFDSTUK XIV.

afscheid
he

kon zich later nooit herinneren hij geantwoord had, of hij werkelijk een antwoord had kunnen geven. Zij wisselden eenige conventioneelc woorden totdat zij en haar moeder
namen;

neergelegd. Maar loen hjj de uren kon tellen, die hem nou restten, vrdat zij weer uit zijn leven zou verdwijnen, kon hij het niet langer uithouden. Onverdragelijk zou hel zijn om de toekomst in te gaan, zonder dat zij hem een enkel teeken gegeven zou hebben, onverdragelijk: al zou zijn stoutmoedigheid ook gestraft worden en hij alles op 't spel zetlen. Ili.j dwong zich den moed te hebben; 't
te

veel van haar. weet je; maar ze is zoo onverschillig voor alles. Zij heeft werkelijk 7iiet veel meer gevoel dan dan een brok ijs", en hij lachte en liet het onderwerp verder rusten.

en

was zelfs al moeilijk om de gelegenheid

Dora heeft

niet vergeten.

ook den volgenden dag hij een toevallig samenkomen, en ook toen-zij elkander volgens afspraak allen op een matinee

conventioneel e woorden

vinden . Rollo, die zooals de meeste zwakke menschenj een weinig zelfzuchtig was
gewoon

3. Z\] liet haar mol' zakken mei een plotselinge beweging, alsof hot schilderij levend werd en ging bewegen. Zij hief haar hoofd op, de gl'ote hoed wierp
langer zijn schaduw, haar oogen lichtten, zooals een blaadje weggenomen zou kuunen woeden van het donkere,

ontmoetten

niet

Zijn week was bijna om. De laatste dagen begon hij in opstand te komen tegen dien toestand van zwijgende aanbidding uit de verte, dien hij zich altijd had voorgesteld, wanneer hij vroeger aan hun ontmoeting had gedacht en waarbij hij zich eerst ook had

alles naar zijn zin in te richten. wilde Percival zoo veel mogelijk voor zichzelf alleen hebben. Hij ontmoette Dora zooveel en z geregeld, zei bij, en hij liet met opzet een gelegenheid voorbijgaan om met haar samen te zijn: en toen Percival. die niet verder durfde aandringen, met beleefdhidsgronden aankwam, zei hij onverschillig; ..Dat za] ze heelemaal niet kwalijk nemen, hoor! Zij is zoo koud als ijs - Dora. ik boud verbazend

en

zij werkelijk zoo gevoelloos! 't Was Percival alsof hjj dat oordeel op de proef moest stellen. De gelegenheid deed zich voor op den avond vr het vertrek van zijn vriend naar Itali en van zijn eigen terugreis naar tante Maggie om afscheid van haar te riemen en zich weer bij Japhra te voegen. De Esparts kwamen bij hen dineeren in hel Baxterhotel, op een dringende en geheimzinnige uitnoodiging van Lady Burdon aan Mevrouw Espart. De week van Percival's bezoek bad haar aangegrepen. Eiken nacht had zij haar vreeselijke nachtmerrie gehad, eiken nacht had die jonge vrouw in haar droom tegenover eiken nacht had zij haar gestaan geroepen: Ik ben Lady Burdon", en had zi.i het antwoord gehoord: Hoe

Was

zoudt u Lady Burdon kunnen zijn f" Ik houd vol", had /.\j steeds geroepen

uitloggen. Mevrouw Espart daarentegen lachte luid. Lieve hemel, ik dacht. da. j die geschiedenis al lang vergeten Zoo kwam nu de laatste kans voor zijn". zoudt Percival, de allerlaatste gelegenheid, en ..Dat ben ik ookdat hen ik ook. Ik 'ot het oogenblik stelde hij heb er nooit meer aan gedacht na den nit. Er allerlaatste werd gewaarschuwd, dat hel dag, dat ik het je verteld heb: tot nu rjjtuig van de Esparts vr was, dit was Woensdagavond, toen Percival hjj ons het einde van hun avond; h\j ginj> met gekomen is. Sindsdien avond " Rollo mee naar beneden om ben uit te Ze zweeg na die laatste woorden. laten. Het 1 laxterhtel was z deflig. ...Maar mijn beste, je geeft Percival dat bet 'm alles nog ouderwetsch gebletoch niet de schuld; zouden niet meer ven was; de trap was smal en de gang de zware menu's van Mr. Baxter de ook. Vooraan ging mevrouw Espart. ooi-zaak ziju '.'" toen kwam Iloilo. Percival liep achter Lady Burdon zei aarzelend : Neen, Dora. neen, natuurlijk niet: maai' toch, bel Toen z\i de deur uil wilde gaan, is op dien avond begonnen, ik houd nu keerde zij zich om. om haar rok op te eenmaal niet van hem en vind het niet nemen en bij die beweging keek zij hem goed voor Rollo, dal bij zich zoo aan reeb! in gelaat. het hem hecht ; ik |,eh er met Rollo nog over Was dit 't einde.' gekibbeld misschien is dat wel de ..Doia herinner je het je nog?" reden. In alle geyal kom vanmiddag zei hij. dineeren, 't zal me afleiding geven. | Misschien ik kan die nachtmerrie (Wordt vervolgd).
(

zult u niet. want ik boud vol". Tante Maggie zou het hebben

de andere bad gezegd

...Neen. dat kunnen

niet nou eens hebben. Ik zou er zenuwziek van worden". -Mevrouw Espart kon een geeuw niet onderdrukken, maar beloofde toch te komen; zij kwa n bracht Dora mede.

0 INDISCHE COURANT VAN 6 DECEMBER 1929

Procureurs-manieren. Een frisch zaakje Cheribon telt nogal wat zoogenaamde procureurs-bamboe". De een verdient met hard werken en zwoegen zijn dagelijksch
brood, maar anderen, en deze zijn helaas geen zeldzame uitzonderingen, trachten op slinksehe wijze zich te verrijken.

TWEEDE BLAD.
uit Welte-

De gevangenis te Glodok.

Tragisch ongeval.

Len dier procureurs-bamboe", zijn kantoor houdende te Paroedjakan, heeft in nog geen twee maanden tijd (aldus de correspondent te Cheribon van het Bat. S!bld.) al bewezen, er zr eigenaardige manieren op na te houden. Vooi twee civiele zaken voor den landraad, waarvan de kosten .slechts 12, bedragen, heeft de man van zijn principaal ruim fBO, - geischt. Een andere procureur-bamboe, die te Cheribon geen slachtoffers heeft kunnen vinden, heeft zijn operatieterrein overgebracht naar de omgeving. . lemand had hem een civiele zaak in handen gegeven en hem verzocht er spoedig werk van te maken. De pseudoadvocaat beloofde zijn best te zullen doen en ' vroeg voor zijn moeite bij voorbaat f 150,. Deze som werd hem uitbetaald. Hij gaf een kwitante af. De man ging na eenige dagen naar de tegenpartij van eischer en vertelde deze, dat er een vordering tegen hem was ingediend van die en die, met de opmerking, dat als hij niet oppaste, hij leelijk zuur kon zijn. De tegenpartij, die nu niet bepaald een zuiver geweten had, besefte wat hem te wachten stond en verzocht den zaakwaarnemer er geen werk van te maken. Hij bood hem het dubbele van wat klager hem gaf, hetgeen welwillend werd geaccepteerd. Met 450 gid. op zak, heeft deze oplichter, zijn ziel in lijdzaamheid
bezeten.

Roerige communisten. ln de gevangenis op Glodok, in de Benedenstad, te Batavia, waar, behalve vrij groote contingenten doortrekkende veroordeelden, op doorreis naar andere plaatsen, een tijdelijk onderdak vinden, zevenhonderd tot langer of korter gevanveroordeelde communisten genisstraf een vaste verblijfplaats hebben, is het sedert eenigen tijd onder de laatsten z roerig, dat krachtige maatregelen noodig waren en buitendien de militaire bewaking moest worden uitgebreid om de recalcitrante en veeleischende communisten tot de orde fe roepen, aldus het

Nieuws.
Het begon aanvankelijk met kleine plagerijen, maar het eindigde met eischen ; verregaande brutaliteit; provoceercnd optreden tegen het gevangenis-personeel, dat zich slechts met de grootste moeite kon beheerschen ; lijdelijk verzet en tenslotte staking. De communisten weigerden eenvoudig den verplichten gevangenis-arbeid t
verrichten.

P 1 a g e r ij e n. Er waren plagerijen in den beginne, verzoeken om de luiken open te doen als die gesloten behoorden te zijn, en omgekeerd, meer sajoer en sambel, etc. etc. De gevangenen zagen in het aanvankelijk toegeven van kleinigheden zwakheid en vrees, en werden met den dag brutaler. Het werd tenslotte ecu
formeel verzet Toen kon krachtig optreden, om ng erger te voorkomen, niet meer uitblijven. De rotan kwam voor den dag en haast dagelijks kregen een of meer communisten de voorgeschreven 25 slagen op hun
derrire.

Na een jaar zijn eindelijk klager de oogen opengegaan en kwam hij tot de overtuiging, dat hij er ingevlogen was. naar den Hij liep met de kwitantie van assistent-wedana zijn ressort en gaf het zaakje aan. Uit het voorloopig ingesteld onderzoek is alvast gebleken, vat dezelfde klager nog meerdere kwitanties van den gladden zaakwaarnemer in zijn bezit had. Onder meer is er een kwitantie bij te vinden van 115 gid., welk bedrag door klager aan den zaakwaarnemer op diens verzoek werd afgedragen voor gijzelingskosten van een zijner debiteuren, die "maar niet wilde betalen. Op de kwitantie stond in net Hollandsch omschreven zijnde voor honorarium enz". Dus niet voor gijzelingskosten ! De Vaderlandsche Club. Te Solo De afdeeling Solo van de Vaderlandsche Club hield een vergadering, welke door een 30-tal leden werd bezocht. De voorzitter, de heer kijken, herdacht allereerst den dood van het bestuurslid wijlen den heer Riinders. Spr. stelde voor den candidaat-voorzitter voor het hoofdbestuur, den heer mr. R. A. A. Fruin, te steunen. Door het aftreden van dezen heer als voorzitter van den Politiek Economischen Bond is een groot bezwaar komen
te vervallen.

gekost heeft. Toen 8 agenten der veldpolitie in de overzet-prauw de bandjirrende kali zouden oversteken, is waarschijnlijk een hunner zenuwachtig geworden, de prauw begon in het midden der rivier hevig te schommelen en sloeg even later om, zoodat allen met hun wapens te water geraakten. Vijf agenten zijn gered kunnen worden, de overige drie verdronken jammerlijk. Na de ramp bleken 6 karabijnen en 2 klewangs vermist. De commissaris van politie, hoofd der politie in dit gewest, toevallig juist te Kandangan vertoevend, vertrok ijlings na ontvangst van het bericht naar het 85 kilometer verder gelegen Tandjong, alwaar aangekomen, onder zijn leiding de opsporing der verloren gegane wapenen plaats vond. Enkele beroepsduikers uit Amoentai, trotseerden het gevaar van de bandjirende kali met als resultaat, dat na uren lang in het rond duiken, alle 6 vermiste karabijnen alsmedede klewangs uit de rivier opgediept zijn. Het blad vernam nader, dat de omgeslagen prauw in goeden toestand was, daarmede meermalen 12 personen over de rivier vervoerd zijn, zoodat zij, met 8 man der veldpolitie, in geen geval overbeladen kan zijn geweest.

Veldpoliti e-a g c nt c n verdronken. Een telegram meldde het laatst der vorige maand dat, tengevolge van het omslaan van een prauw op een rivier in het Tandjongsche, Borneo, drie agenten van de veldpolitie verdronken waren. In de heden ontvangen Borneopost van 30 November lezen wij de volgende bizonderheden over dit tragisch ongeval: ln den ochtend van 29 Nov., ten 7 unr, heeft zich op de Soengei Tabalong, midden in den kampong Tandjong, een drama afgespeeld, dat aan drie |avaansche agenten der veldpolitie het leven

vreden :

De Federatie. Men meldt ons dd. 5 dezer

Plaats

Gisterenavond vond de vergadering van Bestuur en Gedelegeerden der ederatie van Europeesche Werknemers in Nederlandsch-Indi, bij welke vergadering was uitgenoodigd het bestuur van de Vereeniging van Gezagvoerders en Stuurlie-

den tot bespreking van punt 1 der agenda, betreffende de eventueele aansluiting dezer vereeniging bij de Federatie.
Een geschilpunt. De vergadering werd gepresideerd door

zeven tegelijk

Enkele dagen

met den rotan afgestraft.

geleden werden

er

Dit ouderwetsche strafmiddel bleek, evenals tempo doelde, het noodige effect te sorteeren. Voorloopig althans. De gemoederen zijn weer wat gekalmeerd. Maar herhaling van het verzet is niet uitgesloten. -Men heeft hier niet te doen met zulke makke lammeren als in sommige andere gevangenissen : het meerendeel der communisten in Glodok zijn West-Sumatranen, brutale kerels, tot alles in staat. Er zijn er verscheidene onder, die 20 jaren gevangenisstraf moeten uitdienen. De betrokken autoriteiten vonden het noodig de militaire gevangenis-wacht te versterken en te brengen op 34 man. Zoodat, wanneer de nood aan den man komt, dat wil zeggen wanneer het bewakingspersoneel der gevangenis het niet meer alleen af kan, de militairen dan met hun geweren een woordje mee kunnen spreken.

Een gruwelijke moord. Uit godsdienst n ij d.

Zaterdag, den 30en November, werd
het volgende uit

Fort van der Capellen

nan de Sum. Bode geschreven:

Woensdag j.l. werd aan den kant van den grooten weg bij Baroelak (Fort v.d. Capellen) het lijk van een manspersoon
gevonden.

Algemeene vergadering der I. K. P. Wij hebbenreeds gemeld, dat op Zaterdag, 28 December, een algemeene vergadering der Indische Katholieke Partij en op Zondag 29 December d. a. v., een vergadering van den Partijraad zal worden gehouden te Djokja in het gebouw van den Katholiek Socialen Bond. De agenda voor de vergadering op Zaterdag-avond, 28 Dec. a. s., bevat het navolgende, aldus meldt de Koerier : 1. Opening door den voorzitter. 2. Vaststelling notulen van den Partijdag te Seinarang;in 1929 gehouden. 3. Herziening van het huishoudelijk reglement, (zie Bijlage I). 4. Bestuursverkiezing. (Tengevolge van het aftreden van den ondervoorzitter der partij, dr. C. A. P. Dieben, heeft het hoofdbestuur in deze vacature benoemd den heer G. Pastor. ln de daardoor ontstane vacature van 2den secretaris heeft het hoofdbestuur benoemd mr. H. J. . Morshuis. Krachtens het bepaalde bij artikel 31 lid 4 van het huishoudelijk reglement treden deze heeren af, doch zijn terstond voor een bestuursfunctie verkiesbaar). 5. Rondvraag. 6. Sluiting.
De agenda van de * vergadering van den Partijraad op Zondag, 29 Dec. a.s., bevat het volgende: 1. Opening door den voorzitter. 2. Behandeling van het ontwerp-Volksraads-programma zitting 1931/1935. 3. Rondvraag. 4. Sluiting.

den voorzitter der Federatie, den heer bovenbeG.J. van Lonkhuyzen, die het doelde punt inleidde door voorlezing der correspondentie, gevoerd tusschen de Vereeniging van Gezagvoerders en Stuurlieden, de Vereeniging van Scheepswerktuigkundigen en de Federatie, en waarin de verhouding besproken werd tusschen de beide eerstgenoemde vereenigingen. De Vereeniging van Gezagvoerdoers en Stuurlieden acht een beletsel tot toetreding het standpunt, ingenomen door de Vereeniging van Scheepswerktuigkundigen ten aanzien van de positie der stuurlieden, in vergelijking met die der machinisten. Over dit punt werd uitvoerig van gedachten gewisseld, met name tusschen de heeren Van Lonkhuyzen en Bakker, voorzitters der respectieve vereenigingen. Het resultaat dier besprekingen kan aldus worden samengevat: Aan de Vereeniging van G. en S. zal worden medegedeeld, dat het belang van samenwerking door het Federatie-bestuur zoo groot wordt geacht, dat een enkel met de Vereeniging van cheepswerktuigkundigen geen beletsel tot toetreding mag vormen; dat evenwel dergelijke geschillen zooveel mogelijk voorkomen moeten worden, of tot een oplossing gebracht. Omdat het niet mogelijk is, over de hangende kwestie thans een definitief oordeel uit te spreken, adviseert het Federatie-bestuur verder een commissie samen te stellen, die over de kwestie een rapport uitbrengt en in ieder geval het geschil tot de ware proporties zal trachten terug te brengen. Er wordt nog uitdrukkelijk als de unanieme meening der Federatie uitgesproken, dat de positie van den gezagvoerder aan boord der schepen onaangetast dient te blijven. Met deze conclusies verklaarden de vertegenwoordigers van de Vereeniging van G. en S. zich aceoord, waarna zij de vergadering verlieten.

feschilpunt

**

king over de arbeidsinspectie uitnoodigde, doch oorspronkelijk niet de vverknemersvereenigingen en daartoe pas overging, nadat met klem op deze tekortkoming gewezen was. Ook de publicatie van de overeenstemming, bereikt tusschen K.v.A. en werkgevers omtrent deze inspectie, heeft een vreemden indruk gemaakt, omdat niet uitdrukkelijk reserve was gemaakt voor wat de werknemers-vereenigingen zouden hebben te zeggen. Besloten wordt over een en ander bij het hoofd van het K.v.A. te protesteeren. Mochten bovenbedoelde afspraken met de werkgevers-vereenigingen definitief blijken, dan zal door de werknemers-partij, voorzoover tot de Federatie behoorend, van verdere discussie over dit punt met het K.v.A. worden afgezien.
Herstellingsoord.

Eigenaardige houding. Besproken werd verder de eigenaardige houding van het Kantoor van Arbeid, dat wel de werkgevers in Dcli tot een bespre-

Aan de orde kwam tenslotte de plan-

Na eenige discussie werd besloten deze candidatuur te steunen. De heeren Donker van Heel en Witkamp werden afgevaardigd naar de te Soerabaja te houden algemeene vergadering.

Daarna volgde de bestuursverkiezing,

Bij acclamatie werd de heer Donker van Heel tot voorzitter gekozen, nadat de heer Rijken verklaard had, gaan definitief voorzitter te willen zijn. De heer mr. Gunning werd gekozen tot secretarispenningmeester en dc heeren Rijken, Van Deyn en Witkamp tot commissarissen. Aangenomen werd het voorstel der afdeeling Djokja om den heer A. T. H. Winter bij zijn afscheid een souvenir aan te bieden. Hierna hield de nieuwe voorzitter zijn rnaidenspeech. (Loc.)

4 dezer:

LAWANG. Onze correspondent aldaar schrijft ddo,

Valsch bankpapier, Aan het kantoor van de provinciale waterleiding alhier, werd hedenmorgen een valsch bankpapier van f 20. , No. E.N. 01733, ter betaling aangeboden door den heer K, die het waardelooze papier van het kantoor der A. N. I. E. M had
ontvangen.

Gelijk men weet, zijn er momenteel van f 20.-- meer in omloop, doch wij twijfelen er niet aan, of onder die bankjes, welke nog in circulatie zijn, zullen zich heel wat valsehe exemplaren bevinden. Men zij op zijn hoede!
niet veel bankjes

Het Inlandsch bestuur werd direct gewaarschuwd, dat een onderzoek instelde, hetwelk uitwees, dat het het lijk was van zekeren Malin Moedo, een godsdienstleeraar, afkomstig uit Tjandoeng (Fort de Koek). Malin Moedo had langen tijd godsdienstonderwijs volgens de leer van de Tarikat Maksabandi" (een groep Islamieten) gegeven aan de bewoners van Toengkar (Fort v.d. Capellen). Wijl zijn onderwijs in strijd was met den godsdienst van de Kaoem Koeno," werd een onderzoek ingesteld door den Kerapatan van volkshoofden van Toengkar, welke besloot Malin Moedo uit Toengkar te verwijderen. Dezer dagen werd Malin Moedo door de bewoners van de negari Toengkar over de grens van de negari Baroelak gebracht. Het besluit van den Kerapatan van Toengkar was ter oore gekomen van de bewoners van Baroelak, zoodat, toen Malin Moedo over de grens gezet werd, vele Baroelakkers hem stonden op te wachten. Zij begonnen op den godsdienstleeraar los te slaan, waarbij zij geholpen werden door de bewoners van Toengkar. Malin Moedo werd zoodanig mishandeld, dat hij spoedig den geest gaf. Het lijk vertoonde een zware wond aan het hoofd. Het rechter-oog was uitgeslagen, terwijl de tanden los in den mond zaten. Het geheele lichaam van dei; vermoorde vertoonde blauwe plekken. Het onderdistrictshoofd van Salimpaoeng (Fort v. d. Capellen) heeft een onderzoek ingesteld, en 15 personen gearresteerd.

nen tot het oprichten van herstellingsen vacantie-oorden voor Europeesche gemployeerden, waarover door den heer Nep prae-advies werd uitgebracht. In principe ging het bestuur der Federatie met deze plannen aceoord, doch vraagt nadere gegevens.

uit Nederland verwacht, ir. doorn, visscherijconsulent.

uit

Wie verwacht worden. Per s.s. P.C. Hooft, 19 November 1929 uit Amsterdam vertrokken, wordt

J.

Hoogen-

Per s.s. Insulinde, 25 December 1929 Amsterdam vertrokken, wordt uit Nederland verwacht, ir. H. G. W. Meijs, houtvester bij den dienst van het Boschwezen.

* Om 6 uur n.m. wordt de vergadering heropend en het punt over de oprichting van een vacantie- en herstellingsoord opnieuw aan de orde gesteld. Besloten wordt, dat de heeren Mol en Slop de oprichting verder zullen voorbereiden.

Uitvoerige

VAKBEWEGING.
O. A

B. te Malang

5 December:

Onze redacteur te Malang schrijft d.d.

De afdeeling Malang van de Europeesche Onder of fieiersvereeniging Ons Aller Belang", zal op Woensdag, den Uden December a.s., om 7 uur 's avonds, in de Mil i taire Sociteit een huishoudelijke vergadering houden. De agenda vermeldt de volgende

punten: 1. Verkiezing van bestuursleden. 2. Benoeming van een kascommissie. 3. Behandeling van de organen over

October en November. 4. Voorstellen voor de a.s. jaarvergadering.

5. Rondvraag en sluiting.

urgentie-program, waarover overeenstemming bereikt wordt. Besloten wordt, dat door de voorstellen van de verschillende punten op elk punt een toelichting gegeven zal worden en deze in een brochure te publiceeren. Voorts zal zoowel persoonlijk als schriftelijk contact gezocht worden met verschillende partijen en lede van Volksraad en Tweede Kamer, en verder alles gedaan worden om de- wenschen uit het program zoo spoedig mogelijk te verwezenlijken. Als punten voor het urgentie-program zijn voorgesteld : I. Afzonderlijke wettelijke regeling van de arbeidsovereenkomst (niet in het 8.W.) met semi-publiekrechtelijk karakter, zooals de Assistenten-regeling in Dcli en de regeling van het Collectieve arbeidscontract in Nederland. 11. De bestaande regeling dient daarbij uitgebreid of verscherpt te worden, zoodat verschillende goede bepalingen daarin beter tot haar recht komen, onder meer : lil. Verplicht schriftelijk contract als in de Assistentenregeling met de bepaling,

houden

Een urgentie-program. besprekingen worden geover de samenstelling van een

Nautica". Het jongste nummer van Nauttca opent weder met een Hollandschen brief, waarin nog het een en ander wordt medegedeeld over de bekende Vestris-ramp, terwijl een volledig verslag is opgenomen van het hyginisch congres, dat van 1 tot 9 October te Genve is gehouden, en waar in het bijzonder is beraadslaagd over het welzijn van den zeeman. De uitspraak van den Raad voor de Scheepvaart inzake de stranding van het s.s. Sawah Loento is in extenso opgenomen. In de rubriek Uit Pers en Vakblad" wordt onder meer aan Het Schip" een opgave ontleend van de verliescijfers der wereldvloot, waaruit blijkt, dat 'Holland wederom een zeer goed figuur maakt. Er is ook een interessante mededeeling overgenomen uit V. R. K. van proeven met een onderaardsche antenne. De heer De Roos, aan boord van het m.s. Van Heutsz, schrijft een artikel over de zeerooverij op de China-kust en toont met foto's aan, hoe goed de K. P. M.schepen daartegen gewapend zijn. De redactie van Nautica zelf schrijft in haar rubriek :, Van onze blocnote", over administratie, daarin het euvel van het landsch-Indi. zoekraken aan boord van boomdocumenHierna kwam ter sprake de wenschetn besprekende. Uitvoerig wordt nog stillijkheid om de banden tusschen de vergestaan bij de behandeling van de motie schillende bonden en de actie der Feover den Raad voor de Scheepvaart in den deratie te versterken, door in alle vakterwijl tenslotte over de IndiVolksraad, bladen een vaste rubriek voor de Federatie zeemilitie, sche aan de hand van ingekote openen. men brieven en mededeelingen, De heer Mol zal de eind-redactie van de noten worden gekraakt. nogal hardeze rubriek op zich nemen ; zoo mogelijk Onder: Van en voor de praktijk" vinden zal hiermede reeds in Januari aanstaande we een interessant stuk over de stabiliaangevangen worden. teit van schepen (met teekeningen), beDe rekening e n langrijke mededeelingen over het behanverantwoording. delen van laadhooten in brandingen over De commissie voor het nazien der zwaren stroom en een beschrijving van boeken deed daarna verslag van haar een typhoon, waarin het s.s. Tjibesar van bevindingen, waarop den penningmeester de J.C.J. L. terecht is gekomen. acquit en dcharge verleend werd. Wederom komen enkele leden terug op De financieele posjtie van de Federatie het artikel: Nautisch verval bij deK.P.M." zal nader onder oogen gezien worden op (dat bestreden wordt). In een nieuw de volgende vergadering, die op den 7en vervolg-artikel wordt geschreven over Januari a.s. te Djokja gehouden zal wor- Levensverzekering, terwijl ook nog enkele den, waar ook de begrooting voor 1930 stukjes zijn opgenomen van miliciens, die in behandeling komt. hun ervaringen vertellen. Het bestuur deelt voorts mede, dat Secretarispen n i n g-m e e s t e r op 26 December, Tweeden Kerstdag, voor de leden op zee een Radio-uitzending door De heer Slop bedankte voor het secretaris-penningmeesterschap, omdat hij den voorzitter zal plaatshebben, waarin ook de bekende Panamaster zal medehet noodig acht, dat voorzitter en sewerken. Den leden wordt aanbevolen gebij cretaris dichter elkaar wonen. bruik te gaan maken van de Nautical De werkloosTelegraph Code ; met voorbeelden wordt heidskas. aangetoond, hoeveel besparing dit kan In zijn plaats wordt de heer Mol voor geven. Verder: de gebruikelijke mededeedeze functie gekozen. lingen over boeken en platen enz. Tenslotte kwam nog de algemeene De rubriek Watersport geeft een paar werkloosheidskas ter sprake, waarbij aardige foto's van een handig bootje, het wenschelijk geacht wordt, dat de waarbij een korte beschrijving; dan een vereenigingen voor al hare leden toetotaal opgave van de puntentelling van treden, doch als dit niet gaat, ook indiden Gezagvoerdersbeker en een verslag viduele toetreding mogelijk is. van den laatsten wedstrijd voor sloepen Hierna wordt de vergadering gesloten. om de bekende Trevessa Trophy (gewonnen ditmaal door de Cremer.) De Handelsbond te Bandoeng. Het nummer sluit met een vervolg van het verhaal over de oude Trans-AtlantiWoensdagavond vergaderde de afdeeling Bandoeng van den Handelsbond in sche vaart, terwijl tusschen de adverde kleine zaal van de sociteit Ons tenties het slot van het interessante feuilleton : Een bootreis over den Indischen Genoegen" aldaar. Oceaan" is opgenomen, alsmede een inSlop, secretaris-penDe heer Th. R. teressant kort overzicht van den bekenden ningmeester van het hoofdbestuur, hiertoe op de zeeslag opende overgekomen, bij 8 Zuiderzee in 1573. Soerabaja uit uur de matig-bezochte bijeenkomst. Als eerste agenda-punt werd besproken: H. A. P. A. G. de uitkeering bij overlijden. Ui t r e i s. Evenals elders, waar dit onderwerp in Het s.s. Karnak 3 December te Batavia de afdeelingen werd besproken, bleek men van Durban aangekomen. hier voor verhooging van het bedrag der Het s.s. Bochum 1 December te Palemuitkeering tot een 'maximum van f 300. bang van Belawan aangekomen. Het ligt in het voornemen, binnen den Het s.s. Lneburg 1 December van Antbond een vereeniging op te richten om werpen vertrokken. te geraken tot vacantie-oorden voor geThuisreis. mployeerden in den handel. Het s.s. Leuna 5 December te Soerabaia Achtereenvolgens werden besproken: aangekomen. Het m.s. Rendsburg 5 December te Tjilatjap de verschillende punten van het urgentieaangekomen. program der Federatie van Europeesche Het m.s. Heidelberg 27 November van PortWerknemers. Said vertrokken. De wenschelijkheid van een deugdelijke arbeidswet werd betoogd. Men voelde algemeen de vele gebreken Dodwell Castle Line. in de verhouding tusschen werknemers en Het m.s. Penrith Castle 4 December van werkgevers, welke eerstens in 't geheel Batavia naar Singapore vertrokken. niet door wettelijke regelingen beschermd Het m.s. Thurland Castle 25 November te
worden. New-York aangekomen.

dat in gevallen, waarin dit niet of niet voldoende voorziet, de bevoegde rechter beslist in overeenstemming met het algemeen gebruik. IV. Verplichting tot ziekteverzekering of vrije geneeskundige behandeling, als in de Assistenten-regeling.. V. Duur dei overeenkomsten en opzeggingstermijn als in de Assistentenregeling ; verplichte ongevallen- en invaliditeits-verzekering. VII. Verplichte uitkeering van evenredige verlofsvergoeding bij ontslag of storting van een evenredig bedrag in daarvoor op te richten verlofsfondsen. VIII. Regeling der vrije dagen als in de assistentenregeling, met mogelijkheid van dispensatie (door arbeids-inspecteur te verleenen) en strafsanctie op niet-naleving. IX. Achturige arbeidsdag mei mogelijkheid van vergunning tot overwerk (door arbeidsinspecteur) tegen behoorlijke vergoeding en strafsanctie op overtreding. X. Verplichte pensioenverzekering door aansluiting bij een goedgekeurd pensioenfonds, met handhaving van alle rechten van den verzekerde bij diens overgang in anderer dienst of in een andere functie. XI. Verplichte aanhouding van jaarlijksche conduitestaten, met op het eind van elk jaar volledig afschrift aan belanghebbende, ter vervanging der getuigschriften bij omslag. XII. Geheel kostelooze procedure in zaken van deze regeling, behoudens in gevallen van kwade trouw" bij de in het ongelijk gestelde partij. XIII. Invoering in Nederlandsch-Indi van het in Nederland geldend zeerecht. XIV. Algeheel verbod van Zondagsarbeid in de havens, met, waar noodzakelijk, dispensaties. XV. Uitbreiding van den Raad van Scheepvaart en van zijn bevoegdheden (zie moties-Van Lonkhuyzen terzake). XVI. Volledige erkenning van bonafide vakvereenigingen. XVII. Herziening der arbeidsvoorwaarden bij de Gouvernements-Marine. XVIII. Zeer spoedige instelling van een departement van Arbeid. Versterking der banden Nieuw punt: Bij arbeidsovereenkomsten: verplichte domiciliekeuze in Neder-

De Algemeene Werklosheidskas, een instelling, waarbij onder andere de leden van den Handelsbond collectief aangesloten zijn, heeft momenteel een kassaldo van f 9689,15. De regeerings-subsidie aan deze kas was in 1928 f 550 ineens en voor het jaar 1929 tot een bedrag van f 250 's maands. Na breedvoerige bespreking van het ten aanzien dezer kas te voeren beleid werd overgegaan tot de bestuurs-verkiezing.

Men was van meening, niet dadelijk tot de samenstelling van een drie-hoofdig afdeelings-bestuur te kunnen overgaan. Nadere bespreking tusschen de leden onderling zou plaatshebben, waarna aan het hoofdbestuur van de formatie kennis zal worden gegeven. Na tenslotte een korte rondvraag werd de bijeenkomst, welke een besloten karakter droeg, ten ruim 9 uur gesloten. (A.1.D.)

Scheepsberichten.

teleurstelling te laten merken. Nadat vier jaren van haar huwelijk waren voorbijgegaan, ging Gesina eens Gesina, de giftmengster. een bezoek brengen aan haar ouders. Bij gelegenheid vertelde haar moeder, Het was een dezer dagen honderd jaar dat die men in huis zeer veel last van muizen geleden, dat Gesina Godfried, een der had, en dat zij nu in de .apotheek wit gevaarlijkste giftmensters, die ooit geleefd gekocht, dat op het ongedierte had poeder hebben, te Frankfurt am Mam te dood doodelijk werkte. veroordeeld werd. mevrouw Miltenberg had er jonge De Gesma's va"der was een bekend meubellang over nagedacht, op welke reeds fabrikant te Frankfurt. Zij was buitengezich van haar huistyran kon zij wijze woon knap, maar verregaand ijdel. Luxe zij, dat het poeNu bedacht ontdoen. en een goed leven gingen bij haar boven der, dat muizen doodde, toegebracht alles, en reeds van jongs-af aan sprak zij ook dosis, zijn op over niets anders dan over de goede in grootere niet zou missen. werking Zij wist in den mensch partij, die zij eens zou doen. van het poeeen hoeveelheid van het bezit Inderdaad huwde zij op achttienjarigen derhet was arsenicumte komen, en leeftijd een zekeren Miltenberg, een als deed, thuisgekomen, een hoeveelheid er zeer vermogend bekend staanden koopvan in het avondeten van haar man. Na man. hevige pijnen stierf Miltenberg eenige de jonge uren daarna. De arts, die hem als een Kort na haar huwelijk kwam echtgenoote echter tot de ontdekking, drinker kende, vulde, zonder eenig voorafdat het met de financin van haar levensgaand onderzoek, het overlijdensbewijs in. gezel niet zoo bijzonder was gesteld, dat Nu was de weg voor een huwelijk met hij zelfs diep in de schulden zat. een vriend van haar man, Walter GottDaarbij ontpopte Miltenberg zich als fried, vrij, maar deze aarzelde. Hoezeer een stille" drinker, iemand, die zijn Gesina hem ook wist te boeien, hij gevrouw slecht behandelde en voor geweldvoelde steeds iets als een ondoorgrondedaden niet terugdeinsde. Gesina was te lijke vrees, hoewel hij niet van haar fier om aan de buitenwereld tets van haar misdaad wist.

ONDER VIER OOGEN.

Toen bovendien Gesma's ouders zich De jonge weduwe was nog steeds een een tweede huwelijk verzetten, mooie, statige verschijning en zij had maakte hij hiervan als voorwendsel geover gebrek aan vereerders niet te klagen. jonge bruik. De weduwe bleef echter Geen enkele van haar vele verhoudingen hardnekkig in haar besluit volharden. duurde echter lang. Na elkaar stierven maar niet alvorens zij Zonder eenig bezwaar had zij haar man haar aanbidders, erfgename Gesina tot hadden benoemd. naar de andere wereld geholpen en zij Nu kon zij een luxueus leven leiden; aarzelde niet, ook dezen hinderpaal uit den weg te ruimen. Een weinig arsenicum zij verscheen steeds zeer elegant gekleed onder het eten van haar ouders gemengd, en kon zich elke weelde veroorloven. Dit voerde tot de gewenschte oplossing: alles kostte natuurlijk groote sommen beiden stierven binnen enkele uren. gelds, welke zij steeds wist te bemachtigen. Toen kwam Gottfried echter met nieuwe Eindelijk werd de moordenares door zwarigheden : hij was arm en kon geen het noodlot getroffen. Zij had kennis vrouw onderhouden, die twee kinderen ten gemaakt/ met een zekeren heer Rumpf, huwelijk meebracht. Gesina kon dat bedie haar ter verplegingzijner zieke vrouw grijpen ; de beide kleintjes stierven in den en vijf kleine kinderen in huis nam. De loop van enkele weken. Gottfried werd arbeid en het ongemak van een en ander achterdochtig, maar waagde het niet, ook bevielen de jonge huishoudster heelemaal maar een enkel woord te uiten. niet. Zij wist echter, hoe zij haar taak Dit was zijn ongeluk. Gesina was vast gemakkelijker kon maken. Spoedig stierf mevrouw Rumpf en met besloten het huwelijk door te zetten, niet zoozeer uit liefde, als wel omdat haar tusschenpoozen de vijf kinderen. De arts matelooze trots zich dat tot doel had stond voor een raadsel, sprak van een gesteld. Zij diende haar vriend dus kleine onbekende epidemie, en had geen enkel hoeveelheden arsenicum toe, aan de ge- vermoeden. Rumpf droeg zijn verlies volgen waarvan hij langzaam wegkwijnde. moedig. Hoeve! moeite zij er ook toe deed, In het aangezicht van den dood stemde dat hij haar ten huwelijk zou vragen, hij tenslotte in het huwelijk toe en beiden Rumpf deed het niet. Gesina paste dus werden in den echt verbonden. Op den weer haar middel toe en eiken dag slikte dag na het huwelijk stierf Gottfried. Rumpf een hoeveelheid arsenicum.
tegen

Op zekeren avond viel het Rumpf op, dat op een varkenscarbonade een weinig witte poeder lag. Hij herinnerde zich die ook op een rijstpudding te hebben gezien, waarvan zijn overleden echtgenoote kort vr haar dood gegeten had. Hij had gedacht, dat het suiker was geweest, maar sinds wanneer strooit men suiker op

varkensvleesch ?

Plotseling kreeg hij een vermoeden; hij stuurde Gesina met een voorwendsel uit huis en ging zelf met het vleesch naar de politie. Een scheikundige, die spoedig aanwezig was, stelde vast, dat het poeder geen suiker, doch arsenicum was. De huishoudster werd gevangen genomen, en bekende haar poging tot moord, evenals alle vroeger begane misdaden. Het proces, dat volgde, was kort: zij werd ter dood veroordeeld en het zwaard maakte een einde aan haar

Anecdotes van beroemdheden. De intendant Ernst Possart, de man met het breede pathos, was beste vrienden met het vrouwelijke deel van zijn gezelschap. Dit feit was van algemeene bekendheid, reden waarom een grappenmaker op zekeren dag een briefje aan den grooten spiegel had vastgehecht, die aau den muur hing tegenover Possarts particulier bureau. Ernst Possart komt uit zijn kamer, ziet het briefje, gaat een stapje dichterbij en
leest: Spiegelein, Spiegeleman der Wand Wen ksst nachher der Intendant?" Woedend grijpt Possart een stoel en slaat er den spiegel mee aan scherven. Daarop gaat hij naar het tooneel om de repetitie bij te wonen. Een paar uur later keert hij terug naar zijn bureau, nadat hij eerst een paar aardigheidjes heeft gezegd tegen een der danseresjes. Maar wat ziet hij ? Een ander briefje is vastgehecht aan de lijst van den vernielden spiegel: Wenn auch der Spiegel Scherbe ist, Der Intendant hat doch geksst."

leven.

Het schijnt ons onbegrijpelijk, dat Gesina Gottfried haar moorddadig beroep zoo lang heeft kunnen voortzetten. Men moet echter in aanmerking nemen, dat het in dien tijd nog heel moeilijk was met zekerheid dood door vergiftiging vast te stellen.

DE INDISCHE COURANT
Derde Blad Vrijdag 6 December 1929.

De godsdienststrijd
in Rusland.
Moskou, 4 December (Aneta-NauenRadio). Als vervolg op den strijd, welke in Rusland gevoerd wordt tegen den godsdienst en de kerk, heeft het Moskovitisch syndicaat besloten om in het district Aioskou negen colleges op te richten, om als kweekscholen te dienen voor aanstokers tegen den Christelijken godsdienst, die na hun studie te hebben voltooid naar alle streken van Rusland zullen worden uitgezonden als zendelingen" van godsdiensthaat.

De scheuring in de Nationalistische Partij.

Een laatste poging, Berlijn, 4 Dec. (Aneta-Nauen-Radio). De uitvoerende raad van de Duitsch-Nationalistische Partij besloot met 69 tegen 9 stemmen en 3 onthoudingen om disciplinaire maatregelen te nemen, ten doel hebbende om vier vooraanstaande afgevaardigden in den Rijksdag, die algemeen beschouwd werden als de voormannen in het verzet tegen den voorzitter van de partij-Hugenberg, uit de part ij te
zetten.

Staat van beleg op Hati.

Washington, 5 December (Aneta-Reuter). Op Hati, thans bezet door Amerikaansche marinetroepen, is de staat van
beleg afgekondigd.

SOERABAIA-KOERSEN.

"int;e . de afgedan
In
Aandeelen.

heur*

Vra y
j2O

NEDERLAND.
conferentie. Den Haag, 5 December (Aneta). De tweede Haagsche conferentie zal wederom op het Binnenhof worden gehouden, dankzij de omstandigheid, dat de Kamers op reces zijn. Voor de huisvesting der gedelegeerden worden voorbereidingen getroffen.

De tweede Haagsche

Historische gebeurtenis in het Vaticaan.

Itali's Koningspaar bezocht den Paus.

Javasche Bank
bcsuinplo

Officieel is men van meening, dat dit een gevolg is van de staking der onderwijzers, welke zich in andere richtingen

eert.

verbreid heeft. Het is niet duidelijk, of de staat van beleg alleen betrekking heeft op de hoofdstad Port-au-Prince dan wel op de geheele republiek.

Ned. Handel Mij. Adam Bank N.l. Handels. Bank Kol. Bank H. V. A. Poerworedjo Adam Rubber

86 164 157 218 562 70 148 181

Vrstenlanden

Eveneens is in overweging genomen om het schoone kerkgebouw aan de Bimitrvski-straat als zoodanig te sluiten en het in te richten tot een anti-godsdienstig

museum.

Een spionnage-kwestie. Den Haag, 5 December (Aneta). In verband met onthullingen in het Berliner Tageblatt omtrent een in Nederland be-

Het conflict tusschen China en Rusland.

China's dank aan F r a n k r ij k. Parijs, 5 December (Aneta-Havas). De Chineesche gezant bracht hedenmorgen een bezoek aan Briand, wien hij vermoedelijk dank kwam betuigen voor de tusschenkomst van Frankrijk in het conflict tusschen Rusland en China.

staande Fransche spionnage-organisatie, spionnage in Duitschland beoogende, waarbij de namen van 7 Nederlanders en een Franschen militairen attach te 's Gravenhage werden genoemd, wordt officieel gemeld, dat de bedoelde attach altijd zeer correct is geweest en nooit bij spionnage betrokken was, terwijl hij uitstekende relaties heeft bij de civiele en militaire autoriteiten. De laatste eer. Leiden, 5 December (Aneta). De begrafenis van het stoffelijk overschot van wijlen prof. Hazeu hao. onder buitengewoon groote belangstelling plaats. Prof. dr. C. Snouck Hurgronje hield een zeer treffende grafrede.

Koos" naar Indi.

Vaticaan-Stad, 4 Dec. (Aneta-Reuter.) De Koning en deKoningin van Itali reden met groot ceremonieel naar den Paus, om Z. H. een bezoek te brengen. Dit is de eerste maal, dat een souvereine vorst van het Vereenigd Itali het Vaticaan binnenging, waardoor aldus thans een einde is gemaakt aan een sedert 69 jaren bestaand geschil. De Paus bood der Koningin een rozenkrans aan, bestaande uit goud en kostbare inones, en een productie in mozaek van de Madonna van Raphael en aan den Koning een koffertje, ontworpen door Beltrani, en vier deelen met photo's van het Vaticaan, verder een verzameling munten en een kistje met gouden en zilveren medailles, speciaal voor deze
gelegenheid geslagen. De Koning schonk den Paus een antiek borstkruis, bezet met juweelen, en een klein crucifix, een erfstuk uit het -Huis van Savoye.

Dit daadwerkelijk optreden is een gevolg van het gebeurde bij de stemming in oen Rijksdag over het wetsontwerp nopens het anti-Young-plan, waarbij bedoelde vier leden niet alleen weigerden dit ontwerp te steunen, doch in het openbaar Hugenberg verloochenden en heftige kritiek op ziju leiding uitoefenden. In politieke kringen wordt bedoeld besluit beschouwd als een laatste poging om de steeds toenemende rebellie in e partij te fnuiken en als een ernstige waarschuwing aan de andere weerspannige leden in de partij. Echter wordt voorzien, dat de ontevredenheid over Hugenberg niet zal verdwijnen, welke rigoureuse maatregelen de voorzitter ook mag nemen, en dat alles zal uitloopen op een scheuring in de partij, die verdeeld zal worden in de onverzoenlijken, onder Hugenberg, en de werkelijke conservatieven, i e zich bij den republikeinschen regeeringsvorm van Duitschland hebeen neergelegd.

rinetroepen terug te

In herinnering wordt gebracht, dat in de jongste boodschap van president Hoover in uitzicht werd gesteld, dat een commissie derwaarts zou worden gezonden om den toestand te bestudeeren, met het oog op het voornemen om de ma-

nemen.

Nieuwe kardinaal. Berlijn, 5 December (Aneta-BordeauxRadio). De internuntus lacelli is benoemd tot kadinal.

N. Scheepv.Unie Japanlijn K. P. M. Aniem N. R. N. I. Gas Mij. Lindeteves Alg. Expl. Kon. Olie Tarakan Redjang Lebong N. I. S. S. C. S. S. J. S. O. J. S. Dcli Spoor

Internatio

181

271/2 103/2
243 151

406/5

399/2 399/4 3993/4

350 125 130 232"2 ' 164 164 30 211 212 119 121 100 96 80 276 25 30 55 65 105 100 30 380 155

159 219 575 73 151 183 270'/, 272"2 1913/4 1923/4 103 104 218 226 330 242 244 150 152 176 179

182'/,

87 167

Stroohoedenv.
N.P.V.

211/2
120

Pr. Kali mas Sem. St. en Prv.

N.P.V.ad.f4oo.

LUCHTVAART.
DE POSTVLUCHTEN. Bangkok, 5 December (Aneta-Reuter.) Het veertiende Nederlandsche postvlieg-

De toestand in Oostenrijk.
Een nieuwe grondwet.

tuig is alhier uit Medan aangekomen en landde te Kohlak om benzine in te nemen. Er stond een zeer hevige wind. Karachi, 5 December (AnetS). Het zestiende postvliegtuig, op weg naar Java, is hier heden uit Jask aangekomen.
De Dorniers" terug. Dornier-vliegbooten, De welke gebezigd werden voor het rif-onderzoek bij Semarang, in samenwerking met het gouvernementsvaartuig Orion, welk onderzoek plaatsvond onder leiding van den heer Van Lier, kwamen gisteren in het vliegkamp Morokrembangan aan. De uitslag van het onderzoek is reeds in het desbetreffende telegrafische bericht gemeld : het leverde niets op. De nieuwe vliegtuig-hangars. Met den bouw van nieuwe bangar> voor den Manne-vliegdienst gaat het thans een gued gangetje. Van et viertal nieuwe hangars werd reeds n opgeleverd. Men is momenteel druk bezig met iiet opsielkn ver ijzeren geraamien van de drie andere gebouwen.

Ijsfabrieken Idem pref. Nimef ex. div. Mach. fabr. Braat N, V. Velodrome Helmig Marg Unie Calv Delft a.e.v. Philips
Obligaties.

92/2

380 157

497/2

15 360 152 475

5% Ind. L. 1915

, s'Vo 5"/ 4V 2/ 4'/i/.. 6'Vo doll.

s'Vo

Den Haag, 5 December (Aneta). Het trio-Speenhoff is naar Indi vertrokken.

Een rede van Livinoff. Moskou, 5 December (Aneta-Reuter).. In een rede, welke Litvinoff in het centraal uitvoerend comit van de Sovjet hield, zeide hij, dat Rusland goed op weg was naar een definitieve regeling van het conflict inzake den Russischen Oosterspoorweg.

BUITENLAND. Een vreeselijke

scheepsramp.
Londen, 5 December (Aneta-Reuter) De orkaan, die gisternacht losbrak, woedde des morgens met onverminderde kracht voort. De straten in de steden zijn bestrooid met gebroken dakpannen en andere vernielde zaken, zoowel in Engeland als in Frankrijk en in lerland. Het zwaarst werd echter de scheepvaart getroffen in het Westen van den Atlantischen Oceaan.

Massimo, de deuren*van het koninklijk rijiuig opende, en de Koningin, vergezeld van den Koning, door de en hae opgestelde hoogwaardigheidsbekleeders van
het

ten van broos-djereikten, schouderde,! dc Zwitsersche gardes de geweren, waarna de major domo van het Vaticaan, prins

Toen de souverein en zijn gevolg de grens van het Vaticaan door twee poor-

Een vreeselijke ramp trof de Francis Duncan, een stoomschip van 2000 tons, dat nabij Lands End, onder de oogen van de toeschouwers op het strand, door een ontzaglijke golf werd gegrepen, met het gevolg, dat het geheel omsloeg en in de diepte verdween. Vijf van de opvarenden werden gered; de overige 16 leden der bemanning kwamen om het

leven.

De burgeroorlog in China.
Shanghai, 5 December (Aneta-Reuter). Shih Vu San, voorzitter van de provinciale vergadering van Anhui, heeft zich thans aan het hoofd gesteld van de troepen, die bij Pukov aan het muiten sloegen, en van andere troepen uit het Noorden van Kiangsu en het Zuiden van Shantung, welke zich bij hen hebben aangesloten, waardoor het aantal troepen der rebellen langs den spoorweg van Tientsin naar Pukow thans, dertig duizend bedraagt.

Vaticaan, naar de Sala del Tronetto begeleidde, waar de kerkvorst het koninklijk echtpaar verwelkomde, dat zich over zijn hand boog om den ring van Sint-Pieter te kussen, waarna zij aan den Paus de leden van het gevolg voorstelden, onder wie de fascistische minister van Buitenlandsche Zaken Grandi, en hun dames, die, evenals de Koningin, in het wit gekleed waren. Na een onderhoud met den Paus, dat precies twintig minuten duurde, begaven de bezoekers zich langs de historische Constantijnsche trappen naar de basilica van de St.-Pieters Kathedraal, waar zij werden ontvangen door den Vaticaanschen staatssecretaris Merry del Val, die hen naar het Pauselijk altaar begeleidde, waarvoor zij neerknielden en baden. De hooge bezoekers keerden vervolgens naar het koninklijk paleis terug, waar kardinaal Merry del val, vergezeld van den pauselijken internuntius, een voorloopig tegenbezoek bracht. Het tegenbezoek van den Paus 'zal vermoedelijk in het begin van het komende jaar plaatshebben. Langs den weg, welken de koninklijke stoet volgde, hadden zich honderdduizenden belangstellenden opgesteld, die het koninklijk echtpaar levendig toejuichten.

gen worden geconstateerd en onderlinge loyaliteit wordt van weerszijden betracht. De Sovjet slaat met belangstelling de zeer snelle pacificatie van Afghanistan gade en heeft de nieuwe regeering erkend, zoodra zij gevormd werd en haar onveranderlijke vriendschap betuigde. Hij besloot met te zeggen, dat d e algemeene internationale positievan de Sovjet is verbeterd, doch dat haar veiligheid naar buiten niet als zeker kan worden beschouwd.

zou beteekenen." Ten aanzien van Japan kan een aanzienlijke consolidatie van de betrekkin-

De stappen, gedaan door de drie mogendheden, bleven zonder resultaat; op zijn allerergst zouden deze ertoe kunnen leiden, dat de onderhandelingen met Moekden werden vertraagd, doch hij was geneigd tedenken.dat Moekden en misschien zelfs Nanking zullen begrijpen, dat wij geen enkelen stap zullen veroorloven, die ons van het standpunt zouden wegrukken, dat wij vastbesloten van het eerste begin ten opzichte van het conflict hebben ingenomen, en dat elke vertraging slechts nadeel voor China zelf

heid en de vasthoudendheid van den kanselier Schober, is de langdurige twist tusschen de socialisten, met betrekking tot de wijziging der Oostenrijksche grondwet, welke dreigde te ontaarden in een burgeroorlog, geindigd met' een vreedzaam compromis. Een parlementaire sub-commissie, welke de kwestie heeft behandeld, kwam tot overeenstemming aangaande een nieuwe grondwet, welke, naar zeker verwacht wordt, door den Nationalen Raad zal worden goedgekeurd.

Weenen, 5 December (Aneta-Reuter). Hoofdzakelijk als gevolgvan de bekwaam-

1916 1917 1923 A 1929 1926 2e serie 6/0 Java Hypothb. 4/0 Incassobank 81 5% Soerab. 1927 4'(I% '28 6 o Becker 7% Parijs fl. 7% D. Kali p. st. 7 J/o Duitschland p. st.

100/2 100/2 lOOV2

100'/, 100/2

OO5/

953 4 96/8 953/4 96 101 Vs IOI'/a 102 103

Hl

95 18

93'/,
100 104 104 104

DE SUIKERMARKT. Na het schrijven van ons rapport kwamen gisteren nog eenige kleine transacties tot stand n.l. totaal ca. 4 KJ tons S.H.S. Dcv ember k.n. Soerabaia tot f 12.-p. 100K. Verkoopers waren kleine Chineezen, koopers twee BritschIndische exporteurs. Tot dezen prijs bleef verder aanbod bestaan. De export van Java gedurende November bedroeg 86.995 tons, wat ver beneden de verwachting was. D buitenlandsche noteeringen waren als volgt:
Uimlnn terminal markt-i

De vlootconferentie.
Washington, 5 Dec. (Aneta-Reuter). De Amerikaansche delegatie voor de vloot-conferentie gaat 10 Januari scheep j4m boord van de Bremen.
Zij bestaat uit veertig personen en is de grootste delegatie, welke ooit naar Europa werd gezonden sedert de vredesconferentie te Versailles.

Whiles.
Dei jan
Maan

DRINGEND VERZOEK
tijdelijke adresveranderingen tijdig,

Mei

Vlei Raws. Dec. jan. Maan

99 9 974 10 s'/ l 093/ 4 66

7 5'A 8 3V 4

6IP/4

d.w.z. eenige dagen van te voren, op te geven. Onze administratie kan,

New- Vork: Dec. jan. Maart Mei

Stimson's meening,

Frankrijk en Itali Parijs, 5 December (Aneta-Nauen-Radio). De besprekingen over de beperking der marinebewapening tusschen Frankrijk en Itali zijn in een kritiek stadium gekomen, hetwelk tengevolge kan hebben, dat de'conferentie schipbreuk zal lij den, doordat Briand een memorandum zond, we Ik e, volgens de pers, een vierkante weigering bevat om het Italiaansche standpunt te aanvaarden. De besprekingen moeten gebaseerd zijn op een marine-pariteit van beide landen. Frankrijk is echter bereid om zekere gezichtspunten van het vloot-probleem te bespreken. De pers verwacht niet, dat Itali de zienswijze van Frankrijk zal aanvaarden, zoodat een afbreking der besprekingen
algemeen verwacht wordt.

bij opgave op het laatste oogenblik,

onmogelijk voor tijdige toezending

naar het nieuwe adres zorgen.

Tevens wordt men beleefd ver-

zocht, niet alleen het nieuwe, maar

ook het oude adres op te geven.

1.85 6 1.92 1 2.04 1 2.10 s 2.14 1 Juli verkoopers Continental Crystals F. O. B. 9/7/2 Voor zoover ons bekend kwam hedenmorgen slechts een transactie tot stand n.l. 2co tons S H.S. April k.o. Soerabaia tot f i2'/2 p. 100 KG., verkooper was een van de Europeesche exporteurs. De markt sluit flauw op de volgende noteeringen : December k.o. Soerabaia f 11.90 koopers, f 12. verkoopers. Januari/Maart Soerabaia f 12/4 koopers, f 123/ 8 verkoopers. Hoofdsuiker f IP/2 aanbod.

-' Jan./Mrt.
4

-|-

3/ 3A
3

3/4

Financin en Handel.
MARKTNOTITIES.
6 Dec. 19 29. was heden wederafdoeningen Het aantal om zeer miniem met als grootste gedeelte der officiele noteeringen als eigen-afdoeningen. Tot zichtbare zaken kwam men slechts in Amsterdam Rubber, zoowel prompt als op maand-levering, en in Lindeteves, terwijl na-call nog een enkel stukje Koloniale Bank tot den vraagkoers in andere handen overging. Ook in obligaties konden geen zaken worden gerapporteerd.

BATAVIA-KOERSEN. (Opaave fa. G. L. Sirks & Co.) Batavia, 6 Dec. 1929. Afgedaan. Vraag. Aanbod.

Naar gemeld wordt, is de verwerping van het standpunt van Itali hoofdzakelijk toe te schrijven aan de omstandigheid, dat Frankrijk genoodzaakt zou kunnen worden op twee fronten den strijd aan te binden. Buitendien heeft Frankrijk een koloniaal rijk te verdedigen, waartoe in geval van nood een groot gedeelte der vloot zou moeten worden beschikbaar gesteld, hoewel geloofd wordt, dat het voornaamste struikelblok Yugoslavie is,
Washington, 5 December (Aneta-Reuter). Stimson is van meening . dat, zoover het de Vereenigde Staten betreft, de kwestie tusschen China en Rusland is afde groote vijand van Itali, doch door een militaire overeenkomst met Frankrijk verbonden, dat eventueel de beschikking over zijn vloot zou hebben.

Soerabaia-call,

N.l. Handelsbank Koloniale Bank Adam Bank Cert. Eseompto H.V.A. Vrstenlanden Internatio Lindeteves Band. Kinine gew. pref. ld. Scheepv. Unie (apanlijn Paketvaart N.I.S. Delispoor S.C.S.
Simau Redja iq Lebong

Cert. N.H.M.

Javasche Bank

1661/

312/2 320
1163/4 119 182 146 150 148 150 153 355 150 104 225 235 164 170 75 64 f 130 250 100 480 215 185

157/2
570

86/2

271

191/l3/4 21H/4

101 218

Persstemmen De Pers, hoewel met nadruk het groote gewicht van het historisch bezoek in het licht stellende, verklaart, dat dit geen wijziging zal brengen in de bestaande

Hoover aan het woord.

Washington, 5 December (Aneta-Reuter). Gaat voort met den arbeid en voert ac zaken tot bloei", dat is het devies van de regeering", verklaarde Hoover in een toespraak tot 40u gedelegeerden, die nagenoeg alle takken van de Amerikaansche industrie vertegenwoordigden op de conferentie, waarvan het direct voel is om een permanente organisatie te stichten, teneinde met lut departement van Handel samen te werken. Verlaagd herdisconto. San Francisco, d December (Aiiela-Reuhr). De h'vtiul Reserve Bourd heeft het tierdisconto verlaagd tot 4'/ 2 pCt.

Poerworedjo

S.J.S.

160 166 70 640 240 355 470 345

afwijzende houding der fascisten en haalt de jongste tegenspraak van bericht, dat Mussolini voornemens zijn om binnenkort een bezoek aan Paus te brengen.

herhet zou

den

Chiang Kai Shek heeft drie zijner beste divisies naar Punkow afgezonden om den toestand te redden.
Nieuwe gevechten Hankow, 5 December (Aneta-Reuter). Van den bovenloop der rivier wordt gemeld, dat de troepen, die onlangs aan het muiten sloegen in Zuid- en Zuidwest-Hupeh, met deregeeringstroepen slaags raakten in de nabijheid van lchang, waar thans de strijd in gang is. Er werd gevuurd op de Britsche oor logsschepenSap/nsen Lady Blrd; doch naar gemeld werd, is daarbij niemand getroffen. Deze schepen waren in allerijl gisteravond van hier uit naar lchang vertrokken.

tractaten bezegeld Vaticaan-Stad, 5 Dec. (Aneta Naven Radio). Het bezoek van het koninklijk echtpaar van Itali aan den Paus is een formeele bezegeling van de Vaticaansche tractaten. Het bezoek ging gepaard met koninklijke staatsie, hoewel de optocht, waarvoor aanvankelijk plannen bestonden, te elfder ure om onbekende redenen verviel. Elke stap van het echtpaar werd gedaan in overeenstemming met het nauwkeurig ceremonieel, zooals dat, na langdurige conferenties tusschen het Hof en de hooge autoriteiten van het Vaticaan, was vastgesteld.

De Vaticaansche

geloopen. Hun pogingen, gekoppeld aan die van de andere mogendheden, teneinde de vijandelijkheden te doen eindigen, hebben succes gehad. De vooruitzichten voor den vrede waren helder.

Het getal 13" en de Rijnland-ontruiming.

Wiesbaden, 4 December (Aneta-NauenRadio). Het bestaande volksbijgeloof wordt als reden aangenomen voor het besluit der Brilsche bezettings-autoriteiten, om de Uniun Jack, die boven het hoofdkwartier in Rijnland wappert, op 12 dezer neer te halen en de algeheele ontruiming op dien datum te doen plaatshebben, instede van, zooals oorspronkelijk was voorgesteld, op 13 December, welke buitendien nog op een Vrijdag valt. Naar gemeld wordt, waren de tommies zeer gekant tegen het denkbeeld om op Vrijdag, den dertienden, naar huis terug te keeren, omdat zij dit als een zeer slecht voorteeken beschouwden. DE FRANSCHE BEGROOTING.

E.M.N.I. Tarakan Kon. Olie Holland-Siam A.I.M.E.M. Solosche E.M. G.E.8.E.0. Calv Service Smrg. Stbt. Adam Rubber Basilam
Poerworedjo AMhiii KuDer

400

277

/2

?0 doll. 32
181 90

Russische persstemmen Moskou, 4 Dec. (Aneta-Nauen-Radio). De perscommentaren op de uitwisseling van nota's tusschen Rusland en de Vtreenigde Staten vormen in hoofdzaak een herhaling van de argumenten, teberde nadruk wordt gelegd, terwijl zoowel de Pravda als de Isvestia de korle bewoordingen en de bruuske weigering daarin, van de tusschenkomst der Vereenigde
gebracht in het antwoord van Rusland, op den krijgshaftigen toon waarvan de

Maandnnteerlnven Soerahaia
N.I.S.

183

DE RUBBERMARKT.
Singapore, 6 December (Aneta.) Opening. 26.6 spot Sheets 27. Crpe spot '^1A Sheets Dec.

Kon. Olie Alg. Exploratie Philips

Marg.

71 \M 234
4(0

Unie

176 480 365

4023/4 181

Te hooge belasting.
Berlijn, 4 December (Aneta-Nauen-Radio). Grootvorst Cyril, zich noemende hoofd van de Romanow-dynastie, die na zijn vlucht uit Rusland een toevlucht vond in de Zuid-Duitsche stad Coburg, is voornemens zich in Frankrijk te vestigen, in verband met de hooge gemeente-belastingen, welke hij voor zich en zijn gezin heeft te betalen.

Belastingvermindering in Amerika.
Washington, 5 December (Aneta-Reuter). Het Huis van Afgevaardigden nam met 218 tegen 19 stemmen een motie aan, om de belasting met een bedrag van 160 niillioen dollars te verminderen.

Staten, toejuichen. Scherp wordt in het licht gesteld het feit, dat de Vereenigde Staten den stap deden, na maandenlang erom heen te hebben gedraaid, juist op het moment, toen Moskou en Moekden tot overeenstemming waren gekomen op basis van de Russische voorwaarden, wat een treffende concidentie vormt, door de Vereenigde Staten geschapen, om te trachten hun invloedssfeer in Alantsjoerije uit te breiden.

April/Juni De stemming is flauw.

Jan,Maart

"'"*

g--

James Noonan
Noonan, James Federatie,

Washington, 4 Dec. (Aneta-Reuter). president van de Arbeidsoverleden. is

Faillissementen. Full speed". Bij vonnis van den raad van justitie te Parijs, 5 December (Aneta-Reuter). De uitgesproken Makasser is de faillietveiklaring regeering nam rigoureuse maatregelen om van Tjhiong, handelaar, wonende Lay Heang de parlementaire opstopping op telossen, te Endeh (b'lores). door een motie in te dienen, van de aanDe volgende faillissementen werden uitgevaarding waarvan zij een vertrouwenssproken door den raad van justitie te Batavia : kwestie maakte, waarbij werd bepaald, De Batavia gevestigde N.V. Handel Mij. te dat de Kamer driemaal daags zitting zal Roona en Co. houden, de Zondagen inbegrepen, totdat M. Wolf, commissionnair, gewoond hebbende begrooting is aangenomen. de aan de Nieuwe Tamarindelaan No. 50 te Deze motie werd met 350 tegen 142 Batavia, thans zonder bekende woon- of verstemmen aangenomen. blijfplaats in Ned.-Indi.

Lindesto gaat met den tijd mede. Als alleenvertegenwoordiger der CurtissAiroplane-Export-Corporation ontving Lindesto opdracht tot levering aan 'net Nederlandsch-Indisch gouvernement van BCurtissjagervliegtoestellen van het type- Hawk, voorzien van de beroemde Conqueror-vliegmotoren 4 625 P.K. De Curtiss-Corporation is een der grootste combinaties op het gebied van de vliegtuigindustrie en van hetgeen daarmede verband houdt. Zoo neemt Lindesto, die reeds tal van jaren aandeel heeft gehad aan de verschillende vormen van transport te land en te water (bijvoorbeeld de electrische locomotieven van B.B.C.vracht- en personenauto's, motor-1 ooten en vaartuigen, zooals e v.d. Heyde's enz.) nu ook deel in het meest moderne middel van vervoer, te weten dat t'oor de lucht. D e tijd, dat verlofgangers naar patria door de lucht zullen reizen, nadert blijkbaar I

fan

DE INDISCHE COURANT VAN 6 DECEMBER 1929

AMSTERDAMSCHE KOERSEN.
Amsterdam, 5 Dec. (Aneta.)

Indi's economische toestand.

Aan het jongste nummer van de maandstatistiek betreffende den economischen toestand van Nederlandsch Indi, welke als bijlage van de Korte Berichten voor Landbouw, Nijverheid en Handel verschijnt, wordt het volgende ontleend :

CULTURES.
J.A.

(Vorige. Thans. Verschil.) -|- 2 309 311 Javasche Bank 178 178 Amst. Bank 85 85 N.l. Eseompto Mij 164 164 Mij. Ned. Handel Cert. 156 2 158 N.l. Handelsbank 216 217 1 Koloniale Bank 192 194 ,-|- 2 Ned. Scheepv. Unie 221 220 1 Kon. Paketvaart Mij 101 101 japanlijn 412 Holland Amerika Lijn 43 234 234 N.l. Spoorweg Mij. 162 Sem. Cheribon S. Mij. 162 -|- 1 167 168 Sem. Joana S. Mij. -|- 10 Nat. Bezit 240 250 Mij. N.l. Gas 273 273 Internatio 150 149 1 Lindeteves 502 491 -11 Philips 200 200 v. Berckels Patent -I- .5 400 405 Kon. Olie 14 355 369 Tarakan -|- 4 176 180 Alg. Exploitatie Mij. 574 568 Handelsverg. Adam 6 -|- 3 149 152 Vrstenlanden -|- 2 230 228 Suiker Cultuur -|- 2 70 72 Poerworedjo 3 Mij 399 396 Cultuur Java 1 181 Adam Rubber C. Mij. 182 5 200 195 Soerowinangoen 87 87 Basilam 136 132 4 Sum. Rubber C. Mij. 220 5 225 Kendeng Lemboe -|- 2 360 362 Malabar 331 331 Maatschappij Dcli 98 Cult. Mij. de Oostkust 98 630 630 Simau 130 129 I Redjang -|- 2 172 170 Boeton

-
--

Cross-rates.
Amsterdam, 5 Dec. (Aneta.) 12.0^'/ 2 AmsterdamLonden

Prolongatierente

-New-Yorl-Parijs

-Java
Beursoverzicht.

99.Va

2.4.7/ 9.757/ 8

Amsterdam, 5 Dec. (Aneta.)

Markt zeer lusteloos en teru?loopend door gebrek aan zaken.

aanbod.

Olie iets beter. Margarine Unie en Philips

met

eenig

De malaise.
De export. Batavia, 5 December (Aneta). In aansluiting aan het overzicht van den importhandel, gegeven door den heer E. J. W e e n i n k, had Aneta een prsgesprek met den heer G.J.F. Goorissen, den voorzitter van deExporteursvereeniging, waarbij blijkt, dat de exporthandel er niet veel beter voor staat dan de import. De export is in het geheele jaar 1929 geleidelijk, doch sterk achteruitgegaan. November is de stilste maand geweest over de geheele linie in den export, terwijl de situatie hoe langer hoe slechter wordt. In de thee wordt een ontstellend gebrek aan orders geconstateerd; er gaat nagenoeg niets om, terwijl de prijzen voortdurend terugloopen. De koffie gaat evenzeer achteruit. De verkoopers van Palembang-robusta vragen reeds sinds geruimen tijd hoogere prijzen, dan die geldend zijn in de landen van consumptie. Hetzelfde geldt voor witte en zwarte peper. Tapioca is tamelijk hoog geprijsd, doch weinig verkrijgbaar door de droogte en hier en daar heerscht voedselnood, zoodat weinig voor export beschikbaar is. De situatie kan het duidelijkst gedemonstreerd worden door vergelijking van de export-cijfers van de eerste tien maanden van 1929 met die betreffende dezelfde periode in 1928, waarbij de cijfers zijn: voor tapiocawortelen respectievelijk: 18.000 en 44.000 tons; voor gaplek : 95.000 en 232.000 tons ; voor mais: 109.000 en 149.000 tons ; voor robusta-koffie : 24.000 en 40.500 tons. De thee-export is vrijwel gelijk gebleven, evenals die van kapok, doch uiteraard tegen veel lagere prijzen. De krach op de wereldbeurs is ontegenzeggelijk van invloed geweest op de algemeene situatie, terwijl waarschijnlijk die invloed in de naaste toekomst nog duidelijker tot uiting zal komen.

De Amerikaansche Tariefwet.
Londen, 3 Dec. (Aneta-Reuter) In antwoord op een desbetreffende vraag deelde minister Graham mede, dat geen officiele stappen waren gedaan bij de Vereenigde Staten, verband houdende met de uitwerking van de voorgestelde verhoogingen van de Amerikaansche tariefwet op den exporthandel van Engeland, doch zekere memoranda van handelsbonden en firma's in Engeland, betrekking hebbende op sommige verbruiks-artkelen, waren ter kennisse gebracht van de betrokken Amerikaansche autoriteiten, terwijl werd gewezen op de resolutie van de vergadering van den Volkenbond, waarbij een tarief-verdrag in overweging zou worden genomen, waarbij was bepaald, dat aan de desbetreffende conferentie zoowel niet-leden als leden van den Volkenbond zouden kunnen deelnemen. Deze conferentie zou in de eerste maanden van 1930 worden gehouden. De kwestie om in directe verbinding te treden met de regeering der Vereenigde Staten, ten aanzien van de ontwerp-tariefwet, is in overweging genomen.

In het vorig maandoverzicht werden eenige indices besproken, die wezen op een minder gunstigen economischen toestand van de Inheemsche bevolking op Java en Madoera. Als oorzaak werd aangegeven de droogte met als gevolg minder gunstige oogsten. Tot omstreeks Maart kan men verwachten, dat Geboren en getogen in Indi, deed de minder gunstige verschijnselen zich voor doen. Tot dien tijd zal de bevolking toe heer Van Haastert in 1875 zijn intrede moeten komen met den voorraad en de tot in de industrie, welke hij in verschillende dien tijd nog te oogsten geringe hoeveelheden functies 38 jaren zou dienen. Het jaar producten. Groote bijplant in October en 1882 bracht hem als tuin-gemployeerde November zou de patjeklik nog kunnen de sf. Wonoredjo en daarmede in de op verzachten. De bijplant in October bedroeg van Pasoeroean, welke hij sedert omgeving echter slechts 399.000 ha tegen 500.000 ha in meer niet voor langeren duur heeft verdezelfde maand van het vorige jaar. Mais laten. Omstreeks 1890 pachtte hij, tezamen, is op 54.000 ha minder bijgeplantdan indezelfde maand van het vorige jaar,padi 24.000 met eenige anderen, de sf. Gayam. ha minder. De gevolgen van de beruchte crisis uit Het uitstaand bedrag van den pandhuisdien tijd bleven echter ook Gayam niet dienst op Java en Madoera vertoont een zeer bespaard, en zoo. moest Van Haastert geringe stijgende tendenz. Het uitstaand bezich in onder verlies van zijn kadrag bedroeg in Januari t.m. September 1929 pitaal uit1896 bedrijf terugtrekken. het respectievelijk 57, 57, 60, 62, 60, 59, 58, 58 en 59 millioen gulden. De stijging in de Reeds in deze 'jaren echter had zich maanden Maart, April en Mei werd verooreen hecht contact ontwikkeld tusschen zaakt door de poeasa en is een normaal het toenmalige Proefstation Oost-Java en ieder jaar wederkeerend verschijnsel. Van Haastert, waarbij de laatste met De balanswaarde van de gouvernementsbuitengewone belangstelling de resultaten panden bleef ook in September zeer hoog in van het veredelingswerk had gevolgd. verhouding tot dezelfde maand van het Korten tijd nadat Kobus directeur van vorige jaar. Opgemerkt dient echter te worhet Proefstation was geworden, werd aan den, dat de balanswaarden de laatste maanden toch nog aanmerkelijk lager waren dan Van Haastert de plaats ingeruimd, waarin die in de jaren 1924, '25 en '26. hij 15 jaren lang belangrijk werk zou De import in Java en Madoera van de verrichten voor het Proefstation, en daarhoofdzakelijk voor de Inheemsche bevolking mede voor de industrie zelve; in 1898 werd dienende groep artikelen, namelijk manufacVan Haastert chef van den proeftuin van turen, garens enz. bleef tot en met Augustus het Proefstation. Deze proeftuin droeg in op een hoog niveau. In September en October die jaren een geheel ander karakter dan is de import echter aanzienlijk geringer. In nu hij vrijwel uitsluitend ten dienste thans, October werd slechts voor f 12.782.000. gemporteerd, hetgeen het laagste cijfer is staat van het kruisingswerk. sinds December 1926. In dien tijd'bestond er nog geen proefWat den uitvoer betreft van producten van velddienst op de ondernemingen; de den Inheemschen landbouw, zij hieropgemerkt, geheele proefveld-techniek stond, ook bij dat de export van copra en kapok hooger is de andere cultures, nog in haar kinderdan het vorige jaar. De prijs van copra is schoenen. Voor de rietcultuur moest deze echter gedaald, zoodat de inkomsten van de bevolking uit dit product waarschijnlijk gelijk techniek nog geheel worden ontworpen en bestudeerd en het is juist op dit gezijn aan die van het vorige jaar. De bied, dat Van Haastert, in vruchtbare inkomsten uit den export van kapok kunnen pCt. hooger omstreeks 10 a 20 dan het vorige samenwerking met Kobus, bizonder bejaar geraamd worden. langrijk orinteerend werk heeft verricht. De export van mais, gaplek en gaplekVele zijn de publicaties, welke van meel uit Java en Madoera daalde sterk. Bede hand van Van Haastert of met diens droeg de export van mais in de eerste 10 medewerking verschenen, over proefvelmaanden van 1928 148.959 ton, in dezelfde den bij de rietcultuur, welke proeven alle periode van 1929 bedroeg de export 109.096 werden genomen in den proeftuin van ton. De export van gaplek daalde in dezelfde perioden van 44.644 ton tot 18.086 het Proefstation. In het bizonder mogen ton, die van gaplek-meel van 232.565 ton hier de fraaie en heden ten dage nog tot 94.865 ton. actueele proeven worden gememoreerd over den invloed van het riet op de De export van mais en gaplek-meel is toch daarmede in wisselbouw gecultiveerde nog betrekkelijk hoog. De export-1929 vond echter in hoofdzaak gewassen, welke nog tot de beste bein de eerste helft van het jaar plaats, nog hooren, welke tot nu toe op dat gebied voordat de oogst zich minder gunstig liet zijn genomen. aanzien. Daarnaast verdient het vele, wat Van In de maandcijfers betreffende den ecoHaastert op het gebied der rietveredeling nomischen toestand" is enkele malen gewezen heeft gedaan, met erkentelijkheid te worop de sterke stijging in 1929 van den invoer den vermeld. van de groep artikelen : machines, werktuigen, Hoewel de rechtstreeksche beteekenis toestellen, instrumenten enz., die in het algemeen wordt beschouwd als een indice van het kruisingswerk in de richting, voor de welvaart van het Europeesche bewaarin dit door Kobus werd geleid, voor drijfsleven, meer speciaal van de Europeesche de practijk op Java niet zeer groot is cultures. Er worden onder deze groep echter geweest, heeft toch deze periode groote een groot aantal artikelen opgenomen voor beteekenis gehad voor de daarop volparticulier gebruik, die met de cultures niets gende jaren, die uiteindelijk, zij het langs te maken hebben, zooals bijvoorbeeld graandere wegen, dan toch met -dezelfde mofoons, radiotoestellen enz. Speciaal de inals leidraad voor oogen tot principes voer van deze soort posten is sterk gestegen. uitnemende resultaten leiden. Het onderstaand staatje geeft voor Java en Madoera een globaal inzicht bij welk soort van artikelen in de eerste 9 maanden van 1929 in verhouding tot dezelfde periode van 1928 een toename (-|-), bij welke een afAdministrateur Tjilentab". name () van den invoer viel te constateeren. Naar het Bat. Nbl. vernam, zal de adArtikelen in hoofdzaak ministrateur van de onderneming Tjilen-|- f 2.205.000. tab zijn functie moeten neerleggen. voor particulieren. Electriciteit: kabels, toeDeze mutatie meegerekend, zijn in het stellen, dynamo's enz. -|- 2.095.000. Werktuigen, typografie, loopende jaar reeds een vijftal administra-|- 951.000. mijnbouw e.a. teurs door de firma Tiedeman en Van Stoommachines, stoomKerchem bnvrijwillig van hun functie -|- , 523.000. ontheven. ketels en motoren enz. Werktuigen: hijsch-, pomp-, metaalbewerking, houtbewerking, ste.enbewerking, distilleer- en Synthetische rubber. bedrijfsinstallaties enz. -|- 1.071.000.. Werktuigen en toestelNew-York, 5 December (Aneta-Reuter). len voor petroleum-, paEdison beweert erin geslaagd te zijn om raffine-, suiker-, theekunstmatige rubber te vervaardigen, welen rubberfabrieken en zal komen te staan op 16 cents 780.000.. ke rijstpellerijen. (Amerikaansche) per pond. Ambacht- en landAls grondstof wordt het zoogenaamde -|- 366.000.. bouwgereedschappen. weed gebezigd, een van de meest golden Kantoormachines en onkruiden in Amerika. verspreide 326.000., toestellen. -1-

van Haastert In het Archief voor de Java Suikerindustrie wijdt de redactie een In Memoriam aan J. A. van Haastert, die in den ouderdom van 72 jaren op 7 November j.l. te Pasoeroean overleed. De heer J.A. van Haastert, was zeer bekend op het gebied der rietcultuur en suikerindustrie uit de dagen, toen deze cultuur haar eerste groote ontwikkeling doormaakte.

DERDE BLAD.

KUNST.

ONDERWIJS.

LEGER EN VLOOT.
Het marine-etablissement.
Benoemd tot opziener (machinesteller) bij het Marine Etablissement te Soerabaia, J.P. Molanufc, ambtenaar van buitenlandsch verlof teruggekeerd, laatstelijk die betrekking bekleed hebbende. Benoemd tot resp. baas-ernstvuurwerker en onderbaas-ernstvuurwerker bij het MarineEtablissement te Soerabaia, A.A.F. Snel, thans onderbaas ernstvuurwerker en J. Kikkert, thans ernstvuurwerker bij genoemde inrichting. Benoemd tot hoofdopziener (scheepsbouw) bij het Marine Etablissement te Soerabaia, H. Smakman, opziener (scheepsbouw) bij genoemde inrichting. Benoemd tot baas-gereedschapsmaker bij het Marine-Etablissement te Soerabaia, J.F. van Hoogland, daartoe ter beschikking gesteld van den Gouverneur-Generaal van Nederlandsch-Indi

Isadora Duncan's Russische jaren. Federatie voor stenografie Groote". Idealen, teleurstellingen en ellende. Uitslag van d op 23 November 1929 te Weltevreden, en op 30 November en 1 ln Juli 1921 ging Isadora Duncan naar December 1929 te Malang afgenomen een Londensche waarzegster en het orakel xamens. t sprak aldus: U zult gaan pp een lange reis naar een land met een lichtblauwen Kantoorstenograaf hemel. U zult zeer, zeer rijk worden, ik Nederlandsch 130 letzie millioenen om u heen, zelfs billioenen. minuut. tergrepenper U zult trouwen...." Aangemeld en opgekomen 21 candiHet kwam alles uit; maar alleen de daten. Afgewezen 4 candidaten. lichtblauwe hemel van Rusland was echt: de millioenen waren de waardelooze roeGeslaagd te Weltevreden: de dames bels van 1921, de echtgenoot was Sergei J. Stoltz K. J. M. Huijer, J. van Kempen, A. Th. 8011, A. H.S. Frisch-Brouwer, Jessenin .... A. Th. E. Groeneveld, J. C. d' Arnaud, Rusland was niet veel meer dan teleurS. Weskin, F. R. W. Schweers, H. G. van stelling. In Irma Duncan's en A. MacdouKampen, E. Jongencel, J. A. M. Paalman, gall's beschrijving*) van deze jaren 1921 C. A. Troostwijk, en de heeren G. Paulus, '22 en 1923'24daartusschen ligt een J. W. Eysink, Lo Bic Siang en Loa Wan Duitsche en een Amerikaansche tournee, Giok.
daarna het eindevindt men de aanvulling wat de danseres zelve en anderen reeds te boek stelden: nieuwe bladzijden uit de historie van deze verbijsterend romantische natuur, die als LaFontaine's krekel was, en nooit dacht aan den dag van morgen. Op het eerste station in Rusland, waar haar trein stopt, verdeelt zij haar lunchmand tusschen de kinderen, en geeft hun op het perron een les in danskunst: zij kwam immers om op verzoek der Sovjetregeering Rusland's duizenden kinderen haar dans te leeren. Het leek haar uit de verte Terpsichore's paradijs. Maar op den eersten avond ter harer eere deed zij haar Sovjet-gastheeren al versteld staan door hun te verwijten, dat zij minderwaardige bourgeois warenin kleedij en manieren, en omdat er een Fransch liedje gezongen werd. Lunatscharsky zelf legde de zaak bij. Podvowsky's jonge athleten hadden haar bewondering, maar zij 'vond hun kleedij niet Grieksch" genoeg. En moesten jongens en meisjes niet zingend hand aan hand gaan baden, als in Hellas... Rusland had meer teleurstellingen voor haar. Het levensmiddelrantsoen van een veertien dagen diende voor n feest, en dan restten er niets dan aardappels. Maar Isadora had twee keizerlijke Russische koks; nooit at zij, op zwaar gedreven zilver servies, het voedsel der armen in zooveel keizerlijke variteiten: santes, pontneuf, souffies, lyonnaises, boulanger, paysannes, rissoles a Ja vapeur, pures au lait de chvre, en lacet, en salade, etc.
van etc. etc.... Dat is een van de weinige humoristische varianten in deze Russische lijdens-

Militaria.
Infanterie Ingedeeld bij het lste marechaussee-bataljon te Tjilatjap de per P.C. Hooft van verlof terugkeerende sergeant-majoor-instructeur Van de Grift; bij het lste garnizoens-bataljon van Sumatra's Westkust en Tapanoeli, het sde en 3de bataljon infanterie resp. de sergeanten Zandee, Maatman en Vrijens. Artillerie Overgeplaatst van de Ilde afdeeling veldartillerie te Tjimahi naar het depot der mobiele artillerie aldaar de adjudant-onderofficier-instructeur Lous en omgekeerd de opperwachtmeester-instructeur Van Velsen. Genie Bij het korps architecten, opzichters en aspiranten-opzichter van het wapen der genie benoemd tot opzichter lste klasse (burgerambtenaar) J.F.N, van Doorn, thans opzichter bij den plaatselijken geniedienst te Sidikalang. Wegens evacuatie overgeplaatst van den plaatselijken geniedienst te Larantoeka naar dien te Malang de sergeant-majoor-werkman H. Kroon. Benoemd tot opzichter (burger-ambtenaar) bij het korps architecten, opzichters en aspiranten-opzichter der genie Ramidjan, thans waarnemend opzichter bij den gewestelijken en plaatselijken geniedienst te Magelang. Militaire administratie Verleend is, wegens zesjarigen onafgebroken dienst in Nederlandsch-Indi, acht maanden verlof naar Europa aan den majoor J.C. Paul, met ingang van 1 Augustus 1930. M.G. D Geplaatst bij het militair hospitaal te Weltevreden de officieren van gezondheid 2de klas I. H. W. Ehlhart en H. Hekking, resp. per P. C. Hooft en Sibajak verwacht, beiden bestemd voor den dienst hier te lande. Bevorderd tot adjudant-onderofficier-ziekenverpleger de sergeant-majoor-idem Slooven, bij het militair hospitaal te Weltevreden.

Kantoorstenograaf Nederlandsch 165 per lettergrepen

minuut.

Aangemeld en opgekomen 5 candidaten. Afgewezen 2 candidaten. Geslaagd te Weltevreden: de dames J.A.M. Paalmao, K.J.M. Huijer en J. van Kempen. Dictaatstenograaf Nederlandsch 130 per lettergrepen
m i n u u t.
1 candidaat.

Aangemeld, opgekomen en afgewezen Dictaatstenograaf Nederlandsch 165 lettergrepen per

minuut.

Aangemeld, opgekomen en afgewezen 1 candidaat.

Kantoorstenograaf

Engelsch 100 lettergrepen per minuut. Aangemeld en opgekomen 4 candidaten. Afgewezen 1 candidaat. Geslaagd te Weltevreden: de dames L.E. yan Santwijk, J. Godijn en H.G. van Kampen.
Kantoorstenograaf Engelsch 130 letterAangemeld en opgekomen 2 candidaten. Afgewezen 1 candidaat. Geslaagd : Mej. L. E. van Santwijk.

grepen per minuut.

Sociale vraagstukken.
De B. B. L. Door het hoofd van het bezoldigingskantoor is den colleges en gezaghehbenden, bevoegd tot aanstelling van personeel, een rondschrijvengezonden.dat als volgt

geschiedenis. Haar dans werd geestdrifDictaatstenograaf tig toegejuicht ; maar haar school verloor Engelsch 100 letterweldra den Staatssteun : op tourne's tot grepen per minuut. in den Kaukasus en in Siberi moest zij Aangemeld en opgekomen 1 candidaat zelf er het geld voor verdienen. Geslaagd te Malang: de heer J. H. de Blij, De nijpende ellende van die tourne's, de voorhistorische automobiel-ongelukSteno-typist. ken, de vervuilde treinen, de ettelijke Aangemeld en opgekomen 11 candimalen, dat zij zonder geld ergens op duidaten. zenden kilometers van Moskou strandGeslaagd voor het stenografisch gede", tot een begeleider een jas verpandde, tot er weer een paar dollar was... deelte : te Weltevreden : mej. P. M. Jut de Bourghelles en te Malang: mej. E.J. Dagen zonder voedsel of slaap... de grauFranken. Voor het volledig examen : te we misre. : mej. I. van der Mark, en te Weltevreden Drie jaar daarnadrie jaar nieuwe mide Malang: dames B. Pelupessy, E. van sre en nieuwe idealen komt het einde : Braekel, J.C. Breedveldt Boer, M. L. de autotocht in Nice, de woorden van Robert, O. H. Lauten, E. Valkenhoff, R. het afscheid Adieu, mes amis, je vais a van en Slageren Rogier. de heer .1. A. la gloire".. . en enkele seconden daarna de groep verbijsterde vrienden rondom Typist. den kleinen Bugatti, waarin haar lijk lag... Aangemeld en opgekomen 6 candidaten De auteur die eens, na al deze levensGeslaagd te Malang: mej. C. Boutmy beschrijvingen het" leven van Isadora en de heer Raden Soetjipta. stof, Duncan zal schrijven, vindt een rijker, vreemder en romantischer dan dat Daar behalve de locale commissie voor van eenig ander danseressenleven. Maar den Oosthoek ook een deel der perwelk een duistere en schrille kleuren zal manente examen-commissie bij het exahij te gebruiken hebben, naast de lichte men te Malang aanwezig was, kon, evenen gloeiende als dit bij de examens te Weltevreden gebruikelijk is, direct, na afloop van het *) Isadora Duncan's Russian days and her examen, de uitslag aan de candidaten last years in France". Ed. Gollancz. 1929. worden medegedeeld en hun de diploma's worden uitgereikt.

luidt : Ingevolge artikel 19, lid (2) van de B. B. L. 1925-'2B kan in bijzondere gevallen aanstelling plaats hebben van personeel in tijdelijken dienst op een hoogere bezoldiging dan die voor personeel in vasten dienst voor het betrekkelijk ambt of voor overeenkomstige werkzaamheden vastgesteld.

WETENSCHAPPEN.
De slanke lijn! De vermageringskuren der vrouwen. geneeskundige De medewerker van de Sunday Express slaat alarm over de noodlottige gevolgen van defelle vermageringskuren, waaraan zoovele vrouwen en meisjes zich onderworpen hebben, om een Mutaties.
Ingetrokken het besluit waarbij de onderwijzer der 3de klasse, Atmadinata, is overgeplaatst v.d. 2de H.I.S. te Bandoeng n.d. H.I.S. te Tandjongpinang. Op verzoek met ingang van 2 Januari 1930 eervol uit 's Lands dienst ontslagen de leerares b.d. H.B.S. te Semarang, mej. M. L. Scholten. Overgeplaatst v.d. 4de Eur. school te Bandoeng n.d. 3de Eur. school te Semarang, de onderwijzer 2de klasse, R. van den Broek. Met ingang van 30 November 1929 overeenkomstig haar wensch eervol ontheven van hare tijd. werkz. stelling als onderwijzeres der 3de kl. a.d. sch. te Weleri, mej. A. Tijd. werkz. gesteld als onderwijzeres der 3de kl. en gepl. a.d. Eur. sch. te Weleri, mevr. J.L. Groeneveldvan Noord, van binnenlandseh verlof b.b. v.d. Lande beschikb. gekomen, tevoren die betrekking bekleed hebbende. Belast m.h. geven van lessen a.d. 2de openb. Mulo-afd. der A.M.S. te Batavia, mej. J. Stassen, thans tijd. leerares a.d. H.B.S. te Bandoeng. Verleend wegens zesjarigen dienst acht maanden verlof naar Europa a.d. plv. Inspecteur v.h. Inl. onderwijs in het sde ressort te Semarang, A. van Dijck, met ingang van 3 Juni 1930. Wegens zesjarigen dienst acht maanden verlof naar Europa verleend a.d. onderwijzer der lste kl. gepl. b.d. Mulo-afd. der A.M.S. te Buitenzorg, F.D. Heuvelink, met bepaling, dat hij zijn betrekking zal nederleggen op 2 September 1930. Gepl. a.d. openb. Mulo-afd. der A.M.S. te Poerworedjo de onderwijzer der lste kl., W. J. H. van Lindert, thans tijdelijk aan die school geplaatst. Benoemd tot: onderwijzeres der 3de kl. b.h. openb. W.L.O. de tijdelijk onderwijzeres der 3de kl. bij dat onderwijs, gepl. b.d. openb. H.I.S. te Poerbolinggo (Noord-Banjoemas), mej. E.M. Franssen Herderschee ; onderwijzer der 2de kl. en gepl. a.d. Eur. sch. te Pamekasan-Tarakan, Th. J. A. Holleman, daartoe ter beschikking gesteld v.d. G.G. van Ned.-Ind. Met ingang van: 12 December 1929 tijdelijk werkzaam gesteld als frbelonderwijzeres en gepl. a.d. openb. H.I.S. te Kendal (Semarang), ten behoeve van de voorbereidende klasse dier school, mej. J. Smit, part. te Jogjakarta, tevoren die betrekking bekleed hebbende. 12 Dec. op verzoek eerv. ontheven als tijdelijk frbelonderwijzeres a.d. openb. H.I.S. te Kendal (Semarang), mej. Raden Adjang Moerdinah. 2 December 1929 belast m.h. geven van onderwijs gedurende 2/3 schooltijd a.d. H.C.S. No. 2 te Makasser, mevr. A.W. Beunk-Buth, thans tijd. onderwijzeres der 2de klasse a. die school.

inlichtingen terzake, is dezerzijds aan het oordeel der regeering onderworpen de vraag, bij welke gezaghebbenden de bevoegdheid tot aanstelling van dergelijk tijdelijk personeel berust. De regeering heeft hierop beslist, dat bedoelde bevoegdheid toekomt aan den gezaghebbende, die de bevoegdheid heeft tot benoeming tot de betrekking, waarmede het tijdelijke ambt het best te vergelijken is, dal wil dus zeggen die, in gemeld 8.8.L.-artikel aangeduid door de woorden het betrekkelijk ambt of overeenkomstige werkzaamheden." De bij dergelijke aanstellingen toe te kennen bezoldigingen wenscht de regeering evenwel, voor het geval voor toekenning van een hoogere dan de

departementshoofden gedaan verzoek om

Naar aanleiding van een door n der

organieke bezoldiging aanleiding wordt gevonden, te binden aan een afwijking van ten hoogste 25 pCt. der organiek toekomende wedde.' Mocht het in zeer bijzondere gevallen noodzakelijk zijn daarboven uit te gaan, dan zal terzake eerst hare machtiging dienen te worden gevraagd.

RADIO-RUBRIEK.
RADIO-PROGRAMMA'S.

Totaal. -|- f 6.757.000.. Uit bovenstaande cijfers blijkt, dat ook de voortschrijdende electrificatie van Java een groot deel van de vermeerdering van den invoer van den post machines, werktuigen, toestellen, instrumenten" enz. voor zich op eischt. De electrificatie betreft niet alleen licht-installaties; in de cultures wordt voor het bedrijf meer en meer van electriciteit gebruik gemaakt.

Nadere bizonderheden.

oprichting der te Tandjongpandan (Billiton) gevestigde N. V. Zeetransport Maatschappij Kiauw Lam" en der te Medan gevestigde N.V. N. V. Handel Maatschappij Kwong Wo". De gedaalde tinprijs. Een hoofdartikel in de te Singapore verschijnende courant Nanyo Nichi-Nichi Shinbun van 18 November j.l. zegt onder meer het volgende: Bij de overproductie van tin en rubber is nu nog de paniek gekomen op de beurs van New-York, en Amerika is de voornaamste klant voor die producten. In de Federated Malay States is thans echter het verbod uitgevaardigd om nog meer tinterrein uit te geven of landbouwgronden in mijnterrein te veranderen. Deze maatregel zal vanzelf invloed uitoefenen op de tinproductie. In de Chineesche mijnen, waar de productiekosten betrekkelijk hoog zijn, zal men wel genoopt zijn om de loonen aanmerkelijk te verlagen en het aantal arbeiders in te krimpen ; die mijnen worden geleidelijk verdrongen door ondernemingen met moderne Westersche methoden. Door het thans uitgevaardigd verbod van uitgifte zullen wellicht vele Chineesche mijnen in Europeesche handen overgaan. Vele Chineesche mijneigenaren toch moeten door de prijsdaling van het tin zware klappen hebben gekregen en zullen waarschijnlijk gaarne de gelegenheid aangrijpen nu door het verbod van uitgifte van nieuw terrein de waarde der bestaande concessies gestegen is hun bezit van de hand te doen. Waar de productie van Chineesch tin zoodoende afneemt, zal ook verkoop-met-verlies minder worden ; en het is daarom niet te verwachten, dat de tinprijs nog plotseling zal vallen. Integendeel, de prijs zal zich vermoedelijk geleidelijk herstellen.

Vennootschap. bewilliging is Er verleend op de akte van

WISSELKOERSEN. van de
Nederlandsche HandelMaatschappij Soerabaia. Soerabaia, 6 December 1929. ( T.T. Ned.-lnd. Crt. f 1003/, Amsterdam ( Rotterdam 1001/ ( zicht 's-Gravenhage duurder. "/,%> plaatsen in Nederland Andere ( T.T. Ind. Crt. f 12.133/4 Londen

Edison, dat hoewel golden rod in zeer voldoende mate, zijnde duizenden planten, gevonden was om daarmede proeven te nemen, thans nog niet te schatten was wat de kosten zouden zijn voor de vervaardiging daaruit van synthetische rubber, noch of met het product handelsmogelijkheden zouden kunnen worden geopend. Ervaren rubberhandelaren staan sceptisch tegenover de nieuwe rubbersoort en achten het niet waarschijnlijk, dat die de rubber, welke thans aan de markt wordt gebracht, zal kunnen schaden.

New-York, 5 December (Aneta-Reuter). Voordat hij naar Florida vertrok, zeide

jongenslijn" te krijgen of in stand te houden. Hij verzekert, dat men zich in geneeskundige kringen ernstig over deze manie ongerust maakt. De neurologen krijgen te doen met vrouwen, die haar zenuwen met langdurige uithongering verwoest hebben. In vele gevallen is de schade niet meer te herstellen en tal van bekende vrouwen in de uitgaande kringen te Londen worden gewaar, dat zij, behalve haar gezondheid,
ook haar knappe uiterlijk kwijt zijn. Haar

J.H. Goldberg.
Zaterdagmiddag. Van 12 uur tot 1.30 v.m. 3.8Rop 30 en 3.8Q op 106 Meter.

Matheron.

Polydorplaten.
Cookery slow-fox. Piano-Duo. Summer is here. Slow Foxtrot. Piano-Duo. Lucky in love. Foxtrot. The varsity drag. Foxtrot. Just like a butterfly. Foxtrot. Under the moon. Foxtrot. Stille Helden (Duo Hofmann). Als de rozen bloeien (Duo Hofmann). Liebesgruss (Elgar) Orchest. Souvenir de MonaLisa. Valse Boston. Orchest. Lettre k Armand (Armand en Haagman)

raamten.

holle oogen en uitgeteerde lichamen zijn niet meer met schoonheidsmiddelen te camoufleeren. Zij lijken wandelende ge-

(zicht
(

Australi New-York San Francisco

i({ L zichl
zicht

,,

T.T.

Duitschland
Frankrijk Belgi

Oslo Kopenhage Shanghai Hongkong

Zwitserland Itali Stockholm

Amoy

JaPan

'

Manila

Bombay

Singapore

zicht , T.T. T.T. , T.T. (T.T. , , { zicht , zicht

T.T.

j J-T.

"

, , ,

zicht 3 d/zicht zicht zicht zicht

Rangoon Colombo

Calcutta

Madras

(
(

( T.T.
( (

.. . ... .. , . . -. __ .. - .. _
, ,

1.1.

--

" ; "

12-02'/j
2.48'/_
12 2.49-

12.M'/4

GEESTELIJK LEVEN.
KERKNIEUWS SOERABAJA.
Protestantsche Gemeente.
Soerabaia (Boeboetan.) Zondag, 8 December 1929.
Hollandsche Dienst. Half tien v.m.: Ds. J.A.R.Terlet. Bediening van den H. Doop. Collecte Kerkfonds. Maleische Dienst. Acht uur v.m.: Inl. leer. J. W. Rumbajan. Permandian jang Koedoes. O e d j o e n g-K e r k. Maleische Dienst. Door Vlootpendita J. Westplat. Loge de Vriendschap.

geleefd.

In haar hartstochtelijk verlangen naar magerheid hebben ook jonge vrouwen van de aristocratie tijdens het vasten azijn bij liters gedronken en op vruchtensappen het leven trachten te houden. En meisje heeft maanden lang op rauwe appelen

-. .-

g>V JgV.

Zulke vrouwen grijpen naar cocktails, de vergiftigste vorm van alcoholhoudende dranken, als opwekkingsmiddel en eindigen met morphine en cocane.
Het is hoog tijd, meent de geneeskundige medewerker, om een kruistocht tegen vermageringskuren, cocktails en verdoovende middelen onder de vrouwen te
beginnen.

1.07'/4 1.04'/4

6767 1.363/4

3548 3/, i33/8 67'/4

Een diluviaal geraamte. Bij Boedapest gevonden.

De Magyarsg berichtte, dat arbeiders een steenfabriek te CsillSghegy bij Boedapest een schedel en beenderen uit de klei hebben gegraven. Gelukkigerwijs werd deze vondst naar den directeur van het museum van Aquincum (de runes, van het vroegere Romeinsche Borda) gebracht, die samen met de directeuren van de archaeologische afdeeling van het Nationale Museum van Boedapest constateerde, dat de vondst uit het diluviale ijstijdperk afkomstig is. Kenteekenend aan den zeer smallen schedel zijn het sterk terugloopende voorhoofd alsmede de vooruitstaande kaken.
van

Minuetto (Paderewski) Orchest. Nog een rondje voor mij (Duo-Hofmann). Uit het oog, uit het hart (Duo Hofmann). Souvenir de Moscou (Wieniawski) Violin (Ibolyka Zilzer). Deel 1 en 2. Du alter Stefansturm (Kreisler) Erica Morini, Violin. Old Folks at Home (Kreisler) Erica Morini, Violin. Louise" (Charpentier) Fantasia. Deel 1 en 2. Le Roi de Lahore (Massenet) Arioso. Chant avec orchestre. Si j'tais Dieu (Marietti-Guinaud) Chant tavec orchestre. Carmen (Bizet) Habanera. Contralto. Seguidilla. Contralto. Zaterdagavond. Van 6 uur tot 8 n.m. 3.8Rop 30 en 3.8Q op 106 Meter.

Orchest.

l.22'/ 1.25'/* MO5/.

907/.

1.22'/,

Jeugddienst.
Half zeven .m.: Ds. D.F. Bartlema.

D. Bernhard

Te Amsterdam is overleden de heer D. Bernhard, directeur der N. V. Willem van Rijn's Technisch Bureau, gevestigd te Amsterdam en Soerabaja.

Toeban.
Hollandsche Dienst. Negen uur v.m.: Ds. K. Kostelijk.

Q1 "*

Vrije Katholieke Kerk. St. Bonifacius Kerk.

Boengkoelpark-Serajoestraat-Darmo. Zondag, 8 December. Half negen v.m.: Hoog Mis.

Zacatecas. Marcha. La Paloma. Cancin. Saxophobia. Foxtrot. Saxophone. Souvenir. Saxophone-Duo. Wer weiss, ob deine Augen lgen. Lied und Slow Foxtrot. Ich ksse Ihre Hand, Madame. Tango. On the night we did the boom boom by the sea. Foxtrot. Butternut. Foxtrot. Russian Lullaby. Boston. Piano. Lovely little Silhouette. Slow Foxtrot. Piano. Liebessehnen. Walzer-lntermezzo. Le Lac de Cme (C. Galos) Orchest. Danse macabre (Saint-Sans) Orchest. Deel 1 en 2. 2. Ungarische Rhapsodie (Liszt) Berliner Sm

Polydorplaten.

DE INDISCHE COURANT VAN 6 DECEMBER 1929

Deel 1 en 2. Raff op. 85 No. 3: Cavatina. Paul Godwin, Violinist. Thas-Mditation (Massenet) Paul Godwin, Violinist.

DERDE BLAD
SPORT.
vindt haar oorzaak in een verzoek van de S.V. Fiscus" om, zoo mogelijk, C.V.V. in volledige opstelling te mogen ontmoeten, hetgeen op gewone werkdagen moeilijk gaat, in verband met de gouvernementscursussen, die vele C.V.V.-spelers in de namiddaguren volgen. Voorwaar een sportieve geste van onze belasting-menschen 1

fonie-Orchester.

de Jocelyn (Godard) Chant avec orchestre. Hymne d'amour (Lionnet) Chant avec orch. 11 Pagliacci (Leoncavallo) Prologo. Baritone. 11 Barbiere di Sevilla (Rossini) Largo al Factotum. Baritone. 11 Barbiere di Siviglia (Rossini) Una Voce poco fa. Sopran. Deel 1 en 2. De Phohi. Overzicht van de uitzendingen van den Phohizender, te Huizen, Holland, op een golflengte van 16.88 Meter. V r ij d a g, 6 Dec. 1929. 1. Versterkt klein Orkest. 1. Ouverture Chal Romano" (Gipsy Lad) Descriptive Overture Alb. W. Ketelbey. 2. Herbstrosen Walzer Josef Strauss. 3. L'Arlesienne Suite No. 11. Georges

Berceuse

Bizet. Bestaande uit vier deelen: Pastorale. : Intermezzo. "MI. Menuet. 'IV. Farandole. 11. Madame Rita OgerJansen, Zangeres, a.d. vleugel D. Wins. o.a. Erstarrung F. Schubert. Trepak Moussorgsky. Wer hat das Liedlein erdacht? G. Mahler. Romance Cl. Debussy. L'Attente C. Saint Sans. Romance de Mignon A. Thomas, lil. Intermezzo. IV. Madame Rita Oger Jansen, Zangeres, a.d. vleugel D. Wins. o.a. Een Vrouwke gezwind te spinnen zat G. van Antheunis. Old English Songs, arranged by Theo Marzials. a. Early one morning. b. lt was a lover and his lass. Voici la Nol, Chanson de la Vieille France.

ILe

(Quatre Chants Indous. Fpur Indian Love Lyrics.) I. Tempelglocken (Les Cloches du Temple.) (The Temple Bells.) VOETBAL. 11. Verzweiflung (Dsespoir.) Gounod. (Less than the Dust.) 5.a. In Hong-Kong. (Straszenscene) Fr. Feestavond der kampioenen. Humphries. 111. Liebeslied ausKashmir (Chant Kashmiri.) I (Kashmiri Song.) b. Serenata Lamentosa Fr. Humphries. IV. Bis zum Erwachen (Jusqu'au Reveil.) De G.S. en S.V. Tiong Hoa" organiseert 6. Auf Wiederhren (Potpourri) Leopold aanstaanden Zaterdagavond een feestavond (Till I wake.) Weninger. ter gelegenheid yan het behalen van het 111. De heer Sylvain PoonsLiedjes, Mono(PleMle. Knick -knacks.) logen, etc. 5.V.8.-kampioenschap 1929-1930. Het feest 7. Marche Finale. o.a. Poging tot zelfmoord. vangt aan 's avonds ten 8,30 uur in het VI. SluitingWilhelmus. Kunstkringhuis op Embong Malang en zal Overzicht van de uitzendingen van den Het Mannetje met een petje op. onder andere worden opgeluisterd door de IV. Versterkt klein Orkest. Phohizender, te Huizen, Holland, op een danseresjes van het Grand Casino. Dat het 5. Fantasie Madame Butterfly" G. Puccini. golflengte van 16.88 Meter. V. 2de optreden Sylvain Poons. den Chineeschen voetballers op dien avond Zaterdag, 7 Dec. 192 9. niet aan gelukwenschen zal ontbreken, beVI. Versterkt klein Orkest. hoeft geen betoog. 6.a. Baci Al Buio (Ksse im Dunkeln) G. I. Wilhelmus Opening. 11. Versterkt klein Orkest. de Micheli. b. Baby spielt Soldat G. de Micheli. 1. Kadetten-Marsch J. Ph. Sousa. Kantoor voetbal. (Humorist. Marsch.) 2. Estudiantina-Wals Em. Waldteufel. Tempo Tempo Zaterdagmiddag 7. ! ! (Schlager-Potp.) Nico zal op het S.S.-terrein op 3. Ungarische Lustspiel Ouverture Kler Patjar-Kling de competitiewedstrijd tusschen Bla. Dostal. 8. Marche Finale. Fiscus en C.V.V. II plaatshebben. Dat deze 4. Vier Indische Liebeslieder Amy Woddontmoeting op Zaterdag werd vastgesteld, VII. Wilhelmus. Sluiting forde-Finden.

galant berger. Bonjour Suzon. V. Versterkt klein Orkest. 4. Balletmuziek uit de opera Faust" Ch.

ATHLETIEK.
Vaardigheidsproeven.
Zondag a.s. zal, zooals indertijd reeds geanimeerd, een aanvang worden gemaakt met het afnemen van de vaardigheidsproeven voor den Bond van Lichamelijke Opvoeding. Alsdan zullen 's morgens om kwart voor zevenen circa 40 deelnemers starten voor den. duurloop van 9 K.M. door Soerabaia. De te volgen route publiceerden wij reeds vroeger.

der H. B. S. Ketabang. Het restant van de proeven (loopnummers op korten afstand, springen en werpen) zal worden afgenomen Zaterdagmiddag, 14 dezer.

De starten de finish zijn op het sportterrein

I
I

EILUXOR-THEATER E
=====
HEDEN- EN VOLGENDE AVONDEN

I
I
I

hartstocht, liefde en berouw. Tupper Het aangrijpende verhaal v een moderne Maria Magdelena, wier zonden vele waren, doch wier ziel gelouterd werd door hare innige,eerlijke liefde voor een jongen man, wiens hart rein gebleven was.

en MARY DUNCAN. CHARLES FARRELL Een verhaal van vlammende Naar den gelijknamigen roman door Tristam
met
Met orcfaest Onder leiding VBH den Kef NfEUWENHUIS
GROOTE
BIOSCOPE
BPT ZONDAGMORGEN 8 DECEMBER A.S. 10 UUR,

g^T

Personen beneden 17 jaar hebben geen toegang.

TILLIE'S VERSTOORDE LIEFDE".

ENTREE
F 0.60 OP ALLE RANGEN.

- VOORSTELLING

6HP

De rootste en mooiste Fox Super-Special.

VOOR KINDEREN:

I |

a
1

APOLLO-THEATER
heden- en volgende avonden.
ROD LA ROQUE en MARCELINEDAY

I
I

Prins
|
Maandag a. s.

Achmad ZahrT.
(The one Woman Idea)

Het verhaal speelt zich af in het verre mystieke Oosten, aan het Hof van Prins Achmad Zahn, een echt Oostersch verhaal. 17 jaar hebben geen toegang! m^ mr.. Kinderen beneden m Een Fox Super Speciaal.

iiM mix

[x

zn

nmmm

tony.

in

je

doone n h t i

0
m

Mixed Pickles \wj

worden bereid van fijne jonge augurkjes. uitjes en f bloemkool, met toevoeging ji van zuivere azijn en geurige W\ kruiden. De heerlijke smaak m dezer jonge groente geeft W. tezamen met het geurige m aroma der azijn, aan Tiele- K man & Dros' Mixed Pickles Jl een fijnen, pittigen smaak, K die echter nooit te scherp is. j

# "m

Jf K

jm K

Tnelemam
VESTIGT U te Zeist.

I I
BESPAREN
DOOK BIJ
JUWELIERS
(in LIKWIDATIE)

lI

40
KUNT U

o I1
I

B^L^l

i *^f S.O

mWJn\mm

[m

'^

fA^CTA

BBMMnH

fl

urn

G.HOPPEN3TEDT BATAVIA. iEMABANO, SOERABAIA. PAOAN&

IMPORTEURS

Kruistocht per K. P. M.

G. MAGER I I
Soerabaia

1930
Een maand op reis met het D.S.S. Op ten Noort"
naar

I
I

Passagiersdienst

NOROOEUTSCHEff- LLOYD-- BREMEN

via

Singapore

Genua
_.

-- Rotterdam -- Hamburg PASSACEPRIJS

Colombo

Port Said

-. -

naar

Passer Besar 45.

Vertrekdata van

Singapore:

UW

CADEAUX te koopen.

*''

n Genua

VAN BATAVIA NAAR , lruj Hamburg R'dam u

Klcia voorbeeld van onze Likwidatie-Prijzen.

GOUDFN CAMEERING f 10,- thans f 6HEEREN ELECTION HORLOGE CHRONO-

METER (14 krt. GOUD) op 16 steenen loopend van f 75,- nu voor f 45,SALONKLOK met GONG van f 30,- nu f 18,GROOTE STAANDE KLOK met ZWAREN GONG van f 110,- nu voor f 74,50

Uitgebreide LIKWIDATIE - PRIJSCOURANT, waarin alle kortingen vermeld zijn, wordt op verzoek GRATIS toegezonden.

I^

j>^^

;icc

AmrW

len
Kema

HONGKONG-MANILA DE MOLUKKEN
het eiland

.
I

VERTREK van BATAVIA 7 FEBRUARI 1930 via Soerabaia - Tarakan - Hongkong - Manila - Menado
Banda-Neira -. Alor Bali TERUG te BATAVIA 6 MAART 1930 Nadere inlichtingen worden op aanvraag gaarne vrstrekt door het Hoofdkantoor der Ternate Ambon

20 Jan.' '30 17 Feb. m.s. Fulda 17 Mrt. s. s. Trier 14 April -s. s. Derfflinger" 12 Mei s. s. Saarbruecken" 9 Juni S. Coblenz" 7 Juli m.s. Fulda" 4 Aug. S. S. Trier" 1 Sept. S. S. Derfflinger" 29 Sept. " s. s. Saarbruecken'i 27 Oct. -s-s. Coblenz" 24 Nov. m.s. Fulda" 22 Dec. ",
s. s. Saarbruecken" s. s. Coblenz"

775

. _

middenklasse: Buitenhut f 550.f 575.Eenpersoonshut f560f585Binnenhut f 515. f 540. Uitzondering s.s. Derfflinger". Eenpersoonshut f 610f 585~

f 515.

.' ... 575-

D u Bu,tenhut

fm fMa

Binnenhut f 540.-

In deze prijzen is K.P.M, passage Batavia-Singapore lste klas inbegrepen

Veranderingen voorbehouden !

KONINKLIJKE PAKETYAART MAATSCHAPPIJ

Koningsplein, WELTEVREDEN

I
HBe

Voor nadere inlichtingen wende men zich tot de agenten:

N.V. BEHN MEYER & Co. H. MIJ.

BATAVIA Afdeeling Passage. Malakkastraat 34. Telef. Batavia No. 66

Afd. Toerisme en reclame.

OE INDISCHE COURANT VAN 6 DECEMBER 1929

DERDE BLAD.
JOLSON In DE JAZZ

LET OP AL JOLSON

In

PE JAZZ ZANGER"

LET

QP AL

!
z
y

ZANGER"

Met Blits.Orkest

PRINCESSE THEATER DE
ZUIDZEE
Heden
VOOr

het laatst:

ZWENDEL"

Met Blits-Orkest

!
Z
Z _
A

Met Blits .Orkest

Vanaf morgen (Zaterdag) en volgende avonden: De komische film:

met Vera Cordon

Met Blits* Orkest

**
E R

JJ

RIN-TIN-TIISF in EEN KWEET IW DEN WA C H T. LET OP AL JOLSON In DE JAZZ ZANGER" LET OP AL "jQLSQN In PE JAZZ ZANGER"

Louise Fazenda en George Sydney. Bekend uit de films De Cohens en Kelly's" en Verdwaald aan het Front." ZONDAGMORGEN 8 DECEMBER 11 UUR V. M. KINDERVOORSTELLING:

MILLIONNAIRS"

N
"

<"

I KRANGGAN-THEATER I
-

presenteert het filmkantoor K.

Heden en vo, 9ende avonden

GAMISCH

I
I

IIHWEiTj
beslist
"mmmm^^

~^TZZZZZZIZ N CAGLIOSTRO
SUPERIEURE FRANSCHE MEESTERWERK
f

De

iterol

wdt

eru,d

dr

der

Dutschen filmrtist

Leven en liefde van een groot avonturier fIHHH

Wat weten wij van het leven van den genialen avonturier Joseph Balsamo, die onder het pseudoniem GRAAF CAGLIOSTRO in de geschiedenis staat aangeschreven ????????? kennen eenige van de daden zijns levens, maar wat ging er in de ziel van dezen mensch om???????

Jfl
%
jff
A

J|

HANS STWE
Hij is imposant

sterk

ridderlijk

rene hribel,
de Fransche filmartiste, vertolkt de rol van Lorenza. Zij geeft eenvoudig en aangrijpend spel.

*mm

"^W^^^Hj^Bj J,
>^y /|

E I

Hj|

m"

j^

mj-

iwi k!%

Wl6 KGnt CAGLIOSTRO???

als jeanne de la Motte is een zinnenbedwelmend wezentje, vol hartstocht en beweeglijkheid.

CAGLIOSTRO is een film van buitengewone schoonheid.

Bijzonder heldere fotografie. Buitengewone tafereeltjes van kunst zijn de dorpscnes. Deze mooie film is gedeeltelijk gekleurd.

Hk.
_-__^______^_

Mra__^^_

moet CAGLIOSTRO zien !!!!!!!!!!!!!!!! Als extrafilm: Einde Haagsche Vredesconferentie.

***** ledereen

Het GEKLEURDE gedeelte in <*eze film munt uit door zeer gedistingeerde k,euren>

Voorspel v/h orkest le Tremolo" grande fantaisie de concert Qe J Oemersssman. Solo voor fluit, voorgedragen door den Heer F. Wedemsysr. Orkest onder leiding van MARTIN GROBK nri-von nnlrlin Pniinnno Pfiiiinnn UCWUIIC (JriJZCll UUU|JUnS yGIUIQ. Verboden voor personen beneden de 17 jaar.
Niettegenstaande de hooge kosten, aan het huren van dit filmwerk verbonden, vertoonen wij dit meesterwerk toch tegen gewone prijzen.

I I

|i
niet

w*T SPOEDIG
NOVARRO
eu

.n

LUXOR:

DE PRINS-STUDENT van OUD HEIDELBERG".

RA MON

NORMA

SHEARER.
Geen STOFFIGE PLATEN meer!
Prijs per stuk

DE GROOTSTE OPERETTE-SCHLAGER VAN DIT JAAR.

DE PREMIERE TE SOERABAIA.

I I
f 2.25

au w w vw*r v v*!

DIE KALE WITTE MUREN

doen zoo ongezellig aan. Beschildert ze met onze

MAISON LA GAIET" II 1 1 *
L DANCING

CABARET

RFSTAURANT

afgevende,

sanitaire

MUURVERF FRESCOUNE"
heeft keuze uit 30 verschillende
kleuren. Kleurboekje zenden wij U op aanvrage gaarne toe.

REGNAULT'S VERFFABRIEKEN

a&susr*

SOERABA|A

mmwmmmmmmmJ

IL

1^ |w A M If 1^ g
u

TWEE

BIJZONDERE FEESTAVONDEN VRIJDAGAVOND

BAL DE

DINER"DANSANT SPECIAAL MENU F per couvert:

Potage Dartois Canaps au Salpicon

Suprmes de Poisson Edouard Sept.

DiVERTiSSEMENTS

ZATERDAGAVOND

Oeufs la Russe

J * 4| F
r\

Z4| E^l

B^"^^l^""'^^^^^^"

tigd worden.

Muziekhandel GLORIA"
SOERABAIA

Consomm Aulagnier

MALANG

211 e

W K Grenadins de Veau piqus en Bordure Sorbet Maltaire Petits Pols & la Fran^aise

Matlot de Poisson Gigot d'Agneau Chevreuil Sorbet Chambertin Cuissons

Asperges

B
M
r>

Pigeonneaux far^is Compote Glac Georgette

Fruit

A de Volaille I'Archiduc N glaces Sce Tartare Q

fT
IX

%t
AM

Abonneert U op:
Adverteert in :

Glac Princesse
Fruit Mocca

Jll

Mocca
toegang tot de Dancing.

RIET en BIET"
orgaan voor de Suikerindustrie in IndiS en Nederland. Populair-wetenschappelijk maandblad. Interessante artikelen. Directie: l A. Bbandks \ Q. A. TIKBING ' Gravenhage, Vogelkersrtraat 48.

Bezoekers van het Restaurant betalen geen entree en hebben

S vrijen

Vrijdag 6 December 1929.

De djeroekcultuur in Malang's omstreken.

(Van een medewerkere)
roeks, welke de tuinen der kweekers op-

De omstreken van Malang staan reeds van oudsher bekend om de heerlijke djeBatoe, Poenten, Ngantang en Sekar met omgeving bekend. De tuinen liggen er op een hoogte van 2500 tot 3500 voet. De djeroekcultuur is in hoofdzaak in handen van de Inlandsche bevolking, doch ook Europeanen en Chineezen doen, zij het slechts op kleine schaal, aan deze cultuur.

DE INDISCHE COURANT
VIERDE BLAD.
woekerplanten. Men volgt dezen goeden raad niet altijd op, natuurlijk ten nadeele van den aanplant. s De bevolking in deze streken, die naast haren djeroek-aanplant, ook sawahbouw drijft en tweede gewassen, zoomede snijbloemen teelt, is vrij welvarend, hetgeen te zien is aan de nette woningen en de goed onderhouden erven, welke in 4en regel met verschillende groentensoorten zijn beplant.
De gouvernement sd j e r o e k-p r o e f t u i n. Zooals wij hierboven reeds aanstipten, werd te Poenten een land- en tuinbouwkundig ambtenaar geplaatst, ter voorlichting van de djeroek-, groenten- en bloemenkweekers, en om in het algemeen advies uit te brengen in zaken betreffende den Inlandschen landbouw. Bovendien werden in de onmiddellijke nabijheid van het plaatsje proeftuinen aangelegd. Sedert eenige jaren legt men zich toe op het kweeken van enten. Voor onderstam worden de uit pit verkregen stammetjes van Italiaansche, Japansche en Citronella-citroenboomen gebezigd. In den tuin staan vele krachtige moeder-

leveren. Inzonderheid zijn de plaatsen

NEDERLAND.
Het kind der

beginne n".

mobilisatie. Er is- niets mee te

Niet alleen profiteert de geheele Oosthoek van de rijke oogsten, doch op groote schaal hebben verzendingen naar Middenen West-Java, naar de Buitengewesten en Singapore plaats. streken eigenlijk is, valt niet met juistheid na te gaan. De afvoer naar Malang heeft plaats per draagkoelie, doorgaans zelf opkooper, met sapTkarren, pikolpaarden of motoromnibus van Batoe uit.

Hoe groot de jaarlijksche oogst uit deze

over een gesprek, dat ze heeft gehad met den heer F.U. Schmidt, die 't volgende jaar veertig jaar bij het onderwijs zal zijn. De laatste acht jaar van zijn onderwijzersloopbaan was hij hoofd van een school in de Willemstraat te Amsterdam.
Na over zijn werk voor de drankbestrijding en de positie van den tegenwoordigen onderwijzer te hebben gesproken, vroeg mej. Belinfante den heer Schmidt, hoe hij dacht over de kinderen van dezen tijd. Ja, daarmede is het treurig gesteld", was het antwoord. Ik bedoel de zesde en zevende klassen : het gewas van 1917 en 1918. Het zijn de kinderen, die in het ergst van den mobilisatietijd werden geboren, de vader aan de grens, moeder en kinderen ondervoed, allen even nerveus en onder abnormale omstandigheden opgegroeid.

In Valcoogh vertelt EmmyJ. Belinfante

Te Malang worden de vruchten, in hoofdzaak djeroek keprok en manis, op den grooten gmeente-pasar Patjinan verhandeld. Tegen den tijd dat de oogst afkomt, zijn talrijke vruchtenhandelaren aldaar aanwezig om deze zoo gewilde vruchten bij duizenden tegelijk van eigenaren der tuinen of van de opkoopers af te nemen. In den drukken oogsttijd ziet men dagelijks in Noordelijke richting, meest naar Soerabaia, van vijf tot tien autovrachtwagens volgeladen met mandeu djeroeksr vertrekken, terwijl per S. S. eveneens dagelijks vier- soms zeshonderd kisten, gevuld met deze vrucht, verzonden worden. Deze verzendingen duren naar gelang de grootte van den oogst, van drie tot vier maanden aan n stuk. Hieruit blijkt wel, dat de oogsten enorm zijn en er heel wat in deze vruchten omgaat. Het is ons niet mogen welk tijdstip de eerste te stellen, op djeroektuin in deze streken werd aangelegd, en door wien de eerste planten of pitten werden uitgeplant of uitgelegd. Te Poenten treft men zeer oude boomen aan, die wij hebben geschat op 35- a 40-jarigen leeftijd. Zij droegen bijna niet
meer.
De tuinen gelukken vast

Niet gered. Het was pas halftwee, toen de vlammen definitief waren geweken. Behalve een ros. gloed boven de vliering was het achter de elf groote ramen donker. En toen ook de vliering en het dak waren afgebluscht, kon men de sterren van den nachthemd tusschen de kapspanten zien flonkeren. Van het geheele perceel is dus niets meer gered : alle kamers van het hooge en ongeveer vijftien mer diep zijnde huis zijn radicaal uitgebrand, zoomede de vliering. Alleen het sousterrein heeft niet van het vuur te lijden gehad, doch dit was herschapen in een waterval. Om halftwee werd een gedeelte van de stralen stopgezet. Met behulp van fakkels en electrische lantaarns werd voorzichtig het geheele pand afgezocht om naar de laatste restanten van het vuur te zoeken. Het bleek, dat de aanval afdoende was geweest.

GEMENGD NIEUWS.
VANDERVELDE OVER
HET HERSTEL.

Wij vroegen den eigenaar, of hij deze boomen zelf geplant had, hij vertelde, dat zijn vader ze had geplant, terwijl de jongere boomen, uit tjangkokans, door hem zelf in den grond waren gebracht. De tani kon ons mededeelen, dat ook zijn grootvader reeds een djeroektuin bezeten had. Te oud geworden zijnde, had zijn vader den tuin verjongd door de oude, haast geen vrucht meer draboomen te rooien en te vervangen

Jcokans, omdat deze eerder vrucht dragen. Bij het enten in den vollen grond treden zoowel in den OosJ- als in den West-

ze worden dan op bedden uitgelegd op onderlinge afstanden van tien centimeter. Wanneer de jonge boompjes een stamzwakken: tuberculosen, geslachtszieken metje hebben gekregen van een vinger zelfs onder, het is treurig. leder onderdikte ongeveer, worden zij verent met wijzer in Amsterdam doet die ervaring op. entrijs van superieure djeroek-manis of Hij ploegt op rotsgronden". -keprok. Nadat de enten goed zijn uitgeloopen, worden zij uit den vollen grond Felle brand op den Zeedijk. gehaald en in mandjes overgeplant. Na Hond in uitgelaten eenigen tijd zijn zij dan voor overbrenging bui de oorzaak. in den aanplant of voor verzending gereed. In de Tel. van 4 Nov. lezen wij: Vele djeroektuin-eigenaren vernieuwen In den afgeloopen nacht om halfeen hun aanplant ten deele met enten uit heeft een zware uitslaande brand de buurt den proeftuin. De verzending heeft met van de burgwallen en van den Zeedijk in de meeste zorg plaats. Zelfs naar de Van alle kanten Buitengewesten levert verzending geen rep en roer gebracht. en in een oogtoeloopen, bezwaren op. Wij meenen, dat de prijs kwam publiek een gulden per ent is. Slechts een zeer wenk stond de smalle Oude Zijds Achtergering percentage komt, na een verre reis burgwal zwart van het volk. naar de Buitengewesten, dood aan. Het betrof dezen nacht perceel 27, een Het is opvallend, hoe groot het verschil is tusschen boomen, die uit ent of uit oud huis, zooals er zoovele in deze buurt tjangkokan zijn opgegroeid. De ent heeft zijn, met een geornamenteerden gevel, een mooie regelmatige takntwikkeling en dateerend uit het tijdperk, toen hier nog de takken vormen een kruin met veel uitsluitend welgestelden woonden. Het vruchthout, terwijl de tjangkokan spichtig huis was thans voor een gedeelte bewoond door den nachthuishouder Chr. Baan, die opgroeit, met onregelmatige takntwikkeling en een minder mooie kruin. De het, wat andere gedeelten en kamers betreft, weer aan verschillende personen had vruchtdracht is bij enten belangrijk grooter. Toch blijft het overgroote deel der onderverhuurd. bevolking bij net uitplanten van tjangOp het tijdstip, hiecboven gemeld, brand-

boomen van genoemde citroensoorten, die een groot deel van het jaar vol beladen zijn met vruchten. Nadat zij tot volle rijpheid zijn gekomen, worden de vruchten geplukt en de pitten verzameld ;

Ze zijn niet opvallend ondeugend; daartegen ware nog iets te doen, maar er is niets mee te beginnen, 't Is om wanhopig te worden. En er zijn veel zieken en

gende,

door nieuwe tjanghvkans.

Bij benadering zou men dus ongeveer kunnen aannemen, dat de djeroekcultuur in deze streken reeds 80 jaren geleden bestond. Het is aannemelijk, dat de djeroekkweekers hun aanplantingen telkens vernieuwden, zoodra de productie der boomen sterk was achteruitgeloopen.
De vermenigvuldiging had jaar in, jaar uit, door het maken van tjangkokans

moesson ongewenschte omstandigheden op, die van grooten invloed kunnen zijn op het slagen der enten. In verband hiermede geschiedt sedert enkele jaren het enten in een enthuis, dat veel overeenkomst heeft met een broeikas, zooals Hollandsche bloemkweekers die voor het stekken van diverse bloemsoorten bezigen. Zware regens en droogte doen zich nu bij het enten niet meer gelden. De enten slagen zoo goed als alle; het gieten en ventileeren moeten oordeelkundig geschieden. Dicht bij Lawang bij de dessa Bedali is sedert eenige maanden een bouw of drie

plaats, genomen van goed dragende boomen met vruchten van goeden smaak. Niet alle kweekers gingen daarbij met practischen zin tewerk. Er werd door vele tani's alles uitgeplant, wat voor de hand lag en er werd niet altijd op gelet of de tjangkokans afkomstig waren van moederboomen,. die superieur waren. Het gevolg was : degeneratie, en men treft onder de goede soorten vd slecht goed aan, met dikke schil en rol met pitten. Maar er zijn odk kweekers geweest, die terdege eenvoudige selectie hebben toegepast en bijna uitsluitend superieure boomen in hun tuin hebben staan, en daarvan de tjangkokans tegen goede prij-

genomen. Ook daar is een enthuis gebouwd. In dezen nieuwen aanplant, ongegeleveer 1500 voet lager dan Poenten gen, staan de jonge plantjes in den vollen grond er zeer fleurig bij.

sawah-grond door den dienst in gebruik

Ziekten en plagen
Evenals andere cultuur-gewassen is ook de djeroekboom niet vrij gebleven van ziekten en plagen. De manis en de keprok zijn in den loop der jaren door verschillende ziekten aangetast, welke den levensduur dezer vruchtboomen bekorten. Een der veel voorkomende en daarbij een zeer verwoestende ziekte, welke bij de djeroek-manis optreedt, is de gomziekte, die merkwaardig genoeg bij de keprok sporadisch voorkomt. Deze ziekte werd over geheel Java bij de manis geconstateerd. De takken en tenslotte de stam sterven langzaam af. Een afdoende bestrijding dezer- vernielende ziekte is nog niet gevonden. De djeroek-keprok schijnt een sterkere boom te zijn. Bij deze boomen treedt echter weer een andere ziekte op, namelijk de schuimziekte. Op bepaalde plekken van stam en takken ontstaan rimpels, scheuren en gaatjes, waaruit schuim te voorschijn komt, dat eerst witachtig, later bruin wordt. Deze ziekte doet de boomen achteruitgaan. Het departement van Landbouw heeft aandacht aan deze verwoestende ziekten geschonken. Enkele jaren geleden werd dr. ir. Muller van het Instituut voor Plantenziekten te Buitenzorg naar Poenten gedirigeerd om een onderzoek naar deze ziekten in te stellen en maatregelen te beramen om de ziekte zoo mogelijk te stuiten. Deze studie en het zoeken naar middelen om de djeroekcultuur dezer streken voor ondergang te behoeden, zullen van langdurigen aard zijn. Dr. Muller werd nadien naar Sumatra overgeplaatst om een studie te maken van de topsterfte bij koffie. Zijn werkzaamheden werden overgenomen door dr. Toxopes, die thans nog te Koenten in deze richting werkzaam is. Het is te hopen, dat middelen zullen worden gevonden om deze zoo belangrijke vruchtentedt tot in de verre toekomst te kunnen behouden.

zen verkoopen.
Wanneer men de tuinen doorwandelt, valt op te merken, dat men de mooiste aanplantingen aantreft op erven, welke dagelijks zorgvuldig met een bezem worden aangeveegd en waarvan de grond door het voortdurend betreden sterk is verhard. Een regelmatig terugkerende grondbewerking wordt niet toegepast. Ook bemesting in ringgoten, om den boom gegraven, vindt geen toepassing Slechts mesten enkele kweekers wel-eens met stalmest, door den grond rondom de. boomen eenige centimeters diep weg te krabben en daarvoor in de plaats eert laagje mest om den boom te leggen.

Het onderhoud, der boomen vereischt zorg. De luis, de mossen en de woekerplanten moeten geregeld worden verwij-

derd ; deze verzorging laat bij vele tuineigenaren heel wat te wenschen over.

Sedert te Poenten een landbouwkundig ambtenaar geplaatst werd, is in een en ander eenige verbetering gekomen en deze dienst verleent aan de djeroek-eigenaren hulp ter bestrijding van ziekten en plagen en bij het geven van voorlichting
bij aanplanten en onderhoud.

Op het einde van den Oostmoesson wordt de luis bestreden door het bespuiten van de takken met een petroleumemulsie, terwijl er aanhoudend aan herinnerd wordt, dat de boomen schoon gehouden moeten worden van mossen en

Vandervelde, de vroegere minister van Buitenlandsche Zaken van Belgi, thans voorzitter van de socialistische internationale, vertoefde onlangs te Hamburg en heeft daar voor de leden van de sociaaldemocratische partij een rede gehouden. Hij zeide, volgens een medewerker van Crt., onder meer, dat het vrede in het achtergedeelte van de bel-tage de N. Rott. een petrbleumkachel, toen deze plotseling desverdrag van Versailles geen verdrag, door een hond, die in een min of meer maar een dictaat is. De internationale uitgelaten bui verkeerde, werd omgelooheeft niet opgehouden tegen dit dictaat pen. Deze gebeurtenis zou de verwoesting te protesteeren; zij eischt onderhandelingen en geen bevelen. Toen de vrede van het geheele pand beteekenen. van Versailles, aldus de redenaar, het Een groote vlam ontstond in het bewusDuitsche volk dwong, een artikel te te vertrek: de menschen, die het zagen, onderteekenen, dat het alleen schuldig riepen brand" en zoo waren alle beaan den oorlog verklaarde, heeft de woners in de gelegenheid de wijk te internationale ook daartegen protest nemen. Bijna allen lieten de deuren open, geldt ook voor aangeteekend. Hetzelfde zoodat het vuur, dat zich in het achterde door Duitschschulden betaling der vertrek reeds snel ontwikkeld had en zich land internationale stelt vast, alleen. De omhoog langs het trappenhuis een weg dat Duitschland alleen de schade moet baande, in alle kamersen dit waren er vergoeden, die uit militaire handelingen gul veleeen onthaal vond. zijn voortgevloeid. De gordijnen vatten vlam en zoo was In den beginne, zoo ging de spreker dat ook het geval met de bedden in de slaapkamertjes. Van de bel-tage ging voort, hebben de regeeringen over de het naar de eerste verdieping, vandaar internationale gelachen, thans richten zij naar de tweede en derde en vervolgens zich daarnaar, ofschoon al onze vordenog niet in vervulling zijn genaar de vliering. Het duurde slechts ringen gaan. weinige oogenblikken, voordat de vlammen met angstwekkende snelheid het Het resultaat van de Haagsche confegeheele perceel hadden aangetast en toen rentie is nog niet naar den zin van de de brandweer voorreed, sloeg het vuur internationale. Het Rijnland wordt nu einuit alle verdiepingen en kort daarop zelfs delijk ontruimd, maar nog steeds willen uit het dak. enkele regeeringen, dat Duitschland haar oorlogskosten zal dragen, en verlangen En vuurkolom meer dan de schade door den oorlog Het pand was n vuurkolom : krakend veroorzaakt. houtwerk, rinkelende ruiten en het zuigen Aan het slot van zijn rede zeide Vanvan de vlammen, overstemde alle andere dervelde, dat men hem had gevraagd of geluiden van dit punt in donker Amsterhij de resultaten van de Haagsche condam. De motorspuit van de hoofdwacht ferentie als afdoende beschouwde. DaarDe Ruyterkade, die onder bevel van op had hij geantwoord, dat hij dat geensbrandmeester J. Stans het eerst ter plaatse zins deed. Zonder medewerking van was, rolde haar geheden voorraad slanAmerika was zijns inziens op de schulgen af: successievelijk werden zes stralen denkwestie geen afdoend antwoord "te aan de voorzijde in gebruik genomen. geven. den Kattenpost De motorspuit van burg werd -naar den Zeedijk gezonden Huurkazernes ingestort. een via en hier werd met twee stralen A fg r ij s e 1 ij k e" r a m p te Vijftien der alhaar gelegen huizen water gegeven. Marseille. In totaal waren dus acht stralen bij dezen slachtoffers onder de brand in actie. Twee er van werden over puinhoopen gevonden. de ladder van de hoofdwacht HonthorstMarseille, 30' Nov. (Spec. Reuter Loc.) straat geleid : deze stond op den Oude Zijds Achterburgwal aan de voorzijde. Een afschuwelijke tragedie speelde zich Gezien den ernst van den brand en het heden te Marseille af door het instorten zeer groote gevaar, dat bestond voor aanvan twee huurkazernes. Reeds werden tasting der naastbijgdegen huizen werd twee dooden en 9 gewonden van onder een. tweede alarm gegeven, waarop de de puinhoopen te voorschijn gehaald. manschappenwagen en de motorspuit van der slachtoffers zijn de Prinsengracht, onder bevel van de Het meerendeel en vrouwen kinderen. hoofdbrandmeesters A. G. Frch en J. M. Hartdorff, naar den Oude Zijds AchterDe huizen stonden reeds eenigen tijd burgwal uitreden. op invallen en de bewoners hadden den Een kwartier nadat de brandweer ter 29sten November, dus een dag vr de plaatse was, brandde het perceel nog, een ramp, de autoriteiten gewaarschuwd voor fakkel gelijk. Uit alle ramen aan de voorhet dreigend gevaar en aangedrongen op achterzijde puilde hoog en het vuur en het treffen van beveiligende maatregelen. sloegen de vlammen uit het spits toelooNa de ineenstorting vonden hartverpende pannendak. Een zee van water scheurende tooneelen plaats. Tusschen werd door de pompen der beide voertuipuinhoopen stegen wanhopige kreten de gen op den brand geworpen. Aan betretrachtte een door haar op ergens en den van het huis viel ditmaal in het angst geworden moeder waaminnig half eerste half uur niet te denken. reddingsbrigade er toe te bewegen de Daarna bleek, dat dit ook niet goed haar kind, dat onder steenen en balken mogelijk zou zijn geweest, aangezien verwas, het eerst te redden. Te midden schillende trappen waren weggebrand of van de algemeene verwarring namelijk onbetrouwbaar geworden. Wel een hoorde deze ongelukkige moeder plotseMoeder, bewijs met welk een felheid het vuur in ling hoe haar kindje riep: gewoed over het huis had. Pas om kwart moeder!" een konden, toen de brand zichtbaar in Marseille, die De burgemeester van hevigheid was afgenomen, redladders naar mede bij het krachtig hielp dokter is, de eerste verdieping worden ingehaakt. verleenen hulp aan de eerste de van De tweede en derde etage werden bereikt met behulp van de groote motorladder, gewonden. Thans is vastgesteld, dat minstens 4 die daartoe twee malen van positie moest 11 worden veranderd. Geconstateerd werd, menschen gedood werden en gewond. Nog worden echter tien bewoners van dat de vloeren op eenige plaatsen waren de huurhuizen vermist. doorgebrand.

gelicht en gedwongen was om barrevoets vele mijlen te wandelen met slechts zijn nachthemd tot beschutting tegen de barre koude. Dag en nacht werd hij door twee bandieten bewaakt. Een losprijs van 35000 dollars werd geischt. Onderwijl baden de leden van zijn congregatie en een groote vriendenkring tot den Almachtige voor zijn vrijlating. Deze kwam plotseling' op den Maandag na zijn gevangenneming. In het volle daglicht sliepen zijn bewakers en de oude man, die het pistool greep, dat op den grond lag, liep van de binnenplaats weg, waar hij opgesloten was en trachtte te vluchten. De deur kraakte echter z luid, dat de bandieten ontwaakten en zich op hun gevangene De beteekenis van Mantsjoerije. wierpen om hem hun pistool afhandig te In de telegrammen, welke ons bereiken maken. Het wapen was onbruikbaar en over het geschil tusschen China en de wilde niet afgaan, de greep van den grijsSovjet-regeering, wordt herhaaldelijk melaard was z stevig, dat men het hem ding gemaakt van de houding, welke de niet kon ontrukken. Hij slaagde erin om met schier bovenregeering van Mantsjoerije, te Moekden menschelijke kracht op het hoofd van een zetelend, inneemt. van de jongelieden een slag toe te brenMaakten de berichten er eerst melding gen, waarop de overige bandieten vluchtvan, dat de Mantsjoerijsche regeering zelften en den geestelijke verder ongemoeid standig, dat wil zeggen, onafhankelijk lieten, die naar het naastbijzijnde dorpje van de nationalistischeregeering te Nansnelde om zich daar onder de bescherking, stappen zou doen om vrede te krijming van een compagnie militairen te gen met de Russische heeren te Moskou, stellen. de jongste telegrammen spreken dit tegen: Kort daarop werden drie leden van de officieel werd verklaard, dat geenerlei bende bandieten gearresteerd, onder wie stap ten aanzien van Moskou wordt gehet jongemensch, dat van den geestelijke daan zonder met de bewindvoerders van een slag op het hoofd had ontvangen. Het Nanking overleg te hebben gepleegd. was alleen aan de bemiddeling van den Hieraan werd toegevoegd, dat Moskou grijsaard te danken, dat de bandieten niet middel onbeproefd laat om de op staanden voet werden neergeschoten, Mantsjoerijsche regeering over te halen, want men weet, dat men in China met zelfstandig te handelen en dusdoende dergelijke menschen weinig omslag Nanking niet alleen los te laten, maar maakt. volkomen te verloochenen. Dit zou een verpletterend chec voor de NationalistiJAPAN. sche regeering zijn, want zij heeft met Reorganisatie van het leger. de lieden te Moekden heel wat te doen gehad, vr zij door dezen erkend werd. De meening van hooge militaire offiTevens zou een dergelijk succes becieren, ten aanzien van het plan om het zwaarlijk door de regeering te Tokio Japansche leger te moderniseeren door geduld kunnen worden, want ook Japan het te verkleinen met vier leger-divisies, heeft er het grootste belang bij, dat de is thans bekend, zoo meldt de Japan Roode invloed in Mantsjoerije zoo klein Advertiser. mogelijk blijft. Bedoelde militaire autoriteiten hebben Immers het Mantsjoerijsche probleem is erin toegestemd om alle financieele voorvan buitengewoon delicaten aard. Een deden, welke uit de verkleining van het goed kenner van China, de Japanner Tasleger voortvloeien, voor andere doeleinhisaburo, v vergelijkt het in een artikel, den van het leger aan te wenden. geschreven voor de Diplomatic Review de Gaiko Jiho met een kankergezwel; Een dergelijk plan, dat jaren geleden werd opgezet, wilde de luchtvaartafdeehij acht het met andere woorden ongeling met 11 compagnien uitbreiden, neeslijk, onoplosbaar. terwijl dat daaraan een aantal motor-transn verkeerde stap Hij zegt daarin, lange-afstand-geschut en maportwagens, ten aanzien van Mantsjoerije genomen, het zou worden toegevoegd. chine-geweren in het verheele evenwicht Oosten zal Voorts zou een school worden opgericht, grooten en van invloed nadeeligen storen op den wereldvrede zal zijn, al zijn het waar men opgeleid zou kunnen worden dan ook alleen Japan en China, die er voor het onderhouden van de vrachtautodiensten in het leger. rechtstreeks bij betrokken zijn. Nadat verschillende verbeteringen waren Het conflict tusschen Rusland en China is, zoo zegt hij, ontstaan uit een ingevoerd, bleek al spoedig, dat de inrichmeeningsverschil over een enkelen spoor- ting van het Japansche leger in vele opweg: den Chineeschen Oosterspoorweg. zichten nie* kon halen bij die van de Maar in het Zuiden van Mantsjoerije legers van de groote mogendheden in ligt een netwerk zoo van Chineesche als Europa en die van de Vereenigde Staten. van Japansche spoorwegen, die overal De vermindering van het luchtvaartvan punt tot punt met elkaar in contact corps met 11 compagnien vereischte zijn, met eikaars belangen in botsing niet minder dan 9.228.802 Yen voor de komen. gewone uitgaven en 20.801.000 Yen voor Er is tusschen deze spoorwegen een de buitengewone uitgaven. Aan deze concurrentiestrijd ontstaan, welke reeds legerafdeeling alleen zou practisch al tot wrijving heeft geleid, z dat men het geld gespendeerd moeten worden, dat Ik oogenblik bang moet zijn voor door de verkleining van het leger vrij zou komen. Toch zou de luchtvaartafeen ernstige crisis. In sommige Jadeeling van het Japansche leger na de is van kringen men zelfs oorpansche deel, dat het vroeger pf later tusschen reorganisatie slechts een derde bedragen beide landen tot een oorlog moet komen, van die van het Fransche leger. waarbij dan de strijd om de spoorwegen Men gelooft, dat de voorgestelde inin Mantsjoerije de inzet zal zijn ; een wendige verbetering van het leger door meening, waaraan af en toe zelfs openlijk een vereenvoudiging van het aantal uiting gegeven wordt. divisies, Japan in een nadeelige positie zou plaatsen ten opzichte van de WesDaartegenover bestaan eraan Chineetersche naties. Daarom hebben de Japansche zijde gevoelens van wrok. sche legerautoriteiten besloten om de De schrijver komt dan tot de zoogegelden voorloopig slechts het vrijgekomen kabinetnaamde positieve politiek van onderafdeelingen van het een paar voor Yamamoto, die tot Tanaka en van den heer terwijl later, als de te gebruiken, leger van den Zuidvoor twee jaren president Mantsjoerijschen spoorweg was, ofschoon algemeene financieele toestand van het land vooruit zal zijn gegaan, ook de hierin wel weer eenige matiging is andere afdeelingen weer op peil" gebracht heengaan, die gekomen sedert Tanaka's zullen kunnen worden. Hamaguchi, die er opgevolgd werd door tegenpolitiek niet zulk een agressieve Werkloosheid en misdaad. over China op na houdt. Nemen toe Sedertdien echter heeft de regeering van Moekden zich onderworpen aan het Japan, van in het bijzonder politie De gezag van de centrale nationalistische die van de grootere steden, is opgeschrikt regeering van China, waarvan weer het door de groote toename der werkgevolg is geweest, dat de stemming tegen loosheid en de gelijktijdige vermeerdering Japan in Mantsjoerije weder aangewakvan het aantal misdaden en diefstallen, kerd is. welke beide feiten zij met elkaar in De schrijver voorziet nog tal van moeiverband brengt. lijkheden en geeft den raad, om conflicten Statistieken hebben uitgewezen, dat te voorkomen, dat Japan en China een de vermeerdering van de misdaad is toe verdrag van vriendschap en non-agressie te schrijven aan lieden, die zonder werk zullen sluiten, zoodoende het voorbeeld zijn en gedreven worden door wanhoop. volgend van vele Westersche mogendBovendien heeft de snelle toename van heden. Hij wijst erop, hoe beide landen tegenwoordig deelnemen aan zoo goed het aantal werkloozen een opbloei van als alle conferenties, welke op politiek het radicalisme tot gevolg gehad. en ander gebied door de Westersche Het buitengewoon slechte weer met mogendheden ter behartiging van Weszijn hevigen regenval en stormen, die in tersche en algemeene belangen worden den laateen tijd boven Japan hebben gearrangeerd en hij stelt, zeer terecht, de gewoed, heeft vooral onder de koelies, vraag waarom zij dan niet in de eerste die buiten hun werk moesten vinden, plaats in staat kunnen zijn, hun eigen, doch geen arbeid konden verrichten, directe belangen te behartigen, en speciaal vele slachtoffers van de werkloosheid gewat de netelige Mantsjoerijsche zaken maakt. Aan dit feit wordt het toegeschreaangaat. Een verdrag als vorenbedoeld ven, dat het aantal diefstallen en inbraachtte hij bij uitstek geschikt om bot- ken in de maanden September en Octosingen te voorkomen, omdat er dan weder ber zoo enorm is toegenomen. een extra-waarborg voor het behoud van Een ander merkwaardig feit is het, dat den vrede verkregen zal zijn. de politie-autoriteiten het buitengewoon moeilijk vinden om misdaden, gepleegd CHINA. door deze categorie misdadigers, tot klaarheid te brengen. Zij verklaren dit Van een gevangen genomen alsvolgt: Wanneer een misdaad door geestelijke. iemand van de oude garde" wordt Zij n wederwaardigheden gepleegd, dan kan men vrij spoedig naar In d Chineesche bladen leest men de wijze van handelen beoordeelen, wie herhaaldelijk van het ontvoeren van perde misdaad op zijn geweten heeft. Dit waarvoor bandieten is veel minder gemakkelijk, als een sonen, dan een losgeld vragen. Zoo vertelde, volgens de amateur" aan het werk" is geweest. North-China Daily Herald, de welbeHet gevolg van dit feit is, dat een groot kende Chineesche geestelijke Kung aantal misdaden, welke door nieuwelingen Tzu-yun op een bijeenkomst in het in het vak werden gepleegd, onopgelost Londensche missie-hospitaal te Wuchang blijven. De Japansche politie-autoriteiten op 5 November jl. het een en ander van beweren zelfs, dat het drie tot viermaal zijn wederwaardigheden onder bandieten zooveel tijd in beslag neemt om een in het Hwangpei-district op 23 October jl misdaad, door de laatstgenoemde klasse en over zijn wonderbaarlijke vlucht vijf van misdadigers gepleegd, tot klaarheid dagen later. te brengen, dan een, welke doorprofesDe geestelijke reisde naar zijn familie sionals in het vak op touw werd gezet. in de binnenlanden om zich daar onder Het pas-opgerichte kolonisatie-derparbehandeling te stellen van een Chineeschen geneesheer voor anthrax Dit is tement is nu bezig plannen te beramen van goede faeen van de weinige ziekten, waarvoorde om werklooze jongelieden vooropleibehoorlijke milie en met een Westersche geneeskunde nog geen ander doen naar Zuid-Arheding emigreeren te middel dan operatie heeft gevonden. De naar Mantsjoerije, voordat zij langs patint was over de zestig jaar oud en rika en weg neervallen of, wat misschien nog kon het zeker niet tegen de bandieten den is, erger zich aansluiten bij het groote opnemen. contingent van /nade-in-Moskou ontevreDe aanwezigen luisterden aandachtig, denen, die daartoe door wanhoop en toen spreker beschreef, hoe hij in het gebrek aan het hoognoodige werden geholst van den nacht van zijn bed werd dreven.

HET OOSTEN.

DE INDISCHE COURANT VAN 6 DECEMBER 1929

VIERDE BLAD

DE WERELD IN BEELD.

In vol ornaat mooie schelpenband om het voorhoofd, ringen in de ooren en kransen van geslepen kralen, schildpad en schelpen om den hals leunt deze Papoea uit het Arfakgebergte in West Nieuw-Guinea op de pijlen, lansen en boog, welke hij op de jacht zoo meesterlijk weet te hanteeren.

PRINS LEOPOLD THUIS. Prinses Josephine-Charlotte met haar ouders, kroonprins Leopold en zijn gemalin Prinses Astrid, in den
tuin van het paleis.

DE EERSTE KENNISMAKING. Tijdens de reparatie aan den gevel van een restaurant in Fleetstreet te Londen, gebruikten de werklieden de thee hoog boven het drukke stadsgewoel.

Op den achtergrond de St. Pauls Kathedraal.

Majorie Baptist, die tot schoonheidskoningin van Honoloeloe werd gekozen en als zoodanig afgevaardigd wordt naar het internationaal schoonheidsconcours, dat het volgend jaar

DE

SCHOONHEIDSKONINGIN VAN HONOLOELOE.

weer in Amerika
gehouden

werd het groote modebal gehouden,

DE MODE KONINGIN VAN

jare een

al wnrrfon

BERLIJN. In de Zoo" waarop men telken mode-koningin kiest. Ditmaal werd hiervoor uitverkoren de mannequin Asta BOffermann, die dus haar gilde zal B vertegenwoordigen op de verschilB lende buitenlandsche schoonheids-

B wedstrijden.

;hjdt de helling af.

DE STAPELLOOP VAN HET S.S. NAUTILUS. Van de werf der Rotterdamsche Droogdok-Maatschappij werd met goed gevolg te water gelaten het s.s. Nautilus, dat in aanbouw som te dienen voor het politietoezicht op de Noordzeevisscherij. Het politievaartuig H J

Zonneweelde" aan den Duin en Kruidberg bij de halte DriehuizenSantpoort. Een zestal patinten kon slechts in nachtgewaad over het dak in veiligheid worden gebracht; het gebouw brandde geheel uit.

EEN SANATORIUM DOOR BRAND VERWOEST.De vorige maand brak een felle brand uit in het sanatorium
EEN NACHTMERRIE VOOR GLAZENWASSCHERS.Deze opname werd gemaakt op de 42ste verdieping van den in aanbouw zijnden Chrysler-wolkenkrabber te New-York, die de hoogste ter wereld wordt. De Woolworthbuilding", welke vroeger het hoogte-record hield met 263 meter, wordt thans nog met ruim 3 meter overtroffen.