BIOS FEATURES SETUP

BIOS Features Setup: cz 1

Virus Warning / Anti-Virus Protection

Opcje : Enabled, Disabled, ChipAway Gdy funkcja ta jest wczona BIOS bdzie wysya komunikat ostrzegawczy przy kadej prbie dostpu do sektora bootujcego (boot sectora) lub tablicy partycji. Jeli to moliwe naley pozostawi j wczon. Zauwa, e chroniony jest wwczas tylko sektor bootujcy i tablica partycji, a nie cay dysk. Funkcja ta moe by jednak przyczyn problemw podczas instalacji niektrych programw. Dobrym przykadem jest proces instalacyjny Win95/98. Gdy Virus Warning jest wczone instalacja Win95/98 nie uda si. Wycz Virus Warning przed instalacj podobnego oprogramowania. Oprcz tego rwnie wiele narzdzi diagnostycznych, ktre maj dostp do sektora bootujcego moe wywoywa ten komunikat o bdzie. Naley najpierw wyczy t funkcj, zanim uyjemy tego typu narzdzi. Na koniec trzeba wspomnie, e funkcja ta jest bezuyteczna w przypadku dyskw, ktre pracuj na zewntrznych kontrolerach z wasnym BIOS-em. Wirusy sektora bootujcego omin BIOS i zapisz si bezporednio na tych dyskach. Do takich kontrolerw nale kontrolery SCSI i UltraDMA66. Niektre pyty gwne maj swj wasny, oparty na reguach (rule-based) kod antywirusowy (ChipAway) zawarty w BIOS-ie. Wczenie go zapewnia dodatkow ochron antywirusow systemu, poniewa moliwe bdzie wykrycie wirusw sektora bootujcego zanim bd miay one okazj zarazi sektor bootujcy twardego dysku. Take ta funkcja jest bezuyteczna w przypadku twardych dyskw na odrbnych kontrolerach z wasnym BIOS-em.

CPU Level 1 Cache

Opcje : Enabled, Disabled Ustawienie to mona wykorzysta do wczenia lub wyczenia L1 cache procesora. Naturalnie domylnie funkcja ta jest wczona. Przydaje si ona overclockerom, ktrzy chc okreli przyczyn nieudanego przetaktowania. To znaczy, jeli CPU nie moe osign 500MHz przy wczonym L1 cache i vice versa. W takim wypadku to wanie L1 cache uniemoliwia stabilne osignicie 500MHz. Jednak wyczenie L1 cache aby zwikszy moliwoci przetaktowania procesora jest bardzo zym pomysem, zwaszcza w przypadku wysoce potokowych (highly pipelined) konstrukcji, takich jak rodzina procesorw P6 Intela (Pentium Pro, Celeron, Pentium II, Pentium III).

CPU Level 2 Cache

Opcje : Enabled, Disabled Ustawienie to mona wykorzysta do wczenia lub wyczenia L2 cache procesora. Naturalnie domylnie funkcja ta jest wczona. Przydaje si ona overclockerom, ktrzy chc okreli przyczyn nieudanego przetaktowania. To znaczy, jeli CPU nie moe osign 500MHz przy wczonym L2 cache i vice versa. W takim wypadku to wanie L2 cache uniemoliwia stabilne osignicie 500MHz. Uytkownicy mog zdecydowa si na wyczenie L2 cache aby bardziej przetaktowa procesor, ale koszty z tym zwizane sprawiaj, e metoda jest nieopacalna.

CPU L2 Cache ECC Checking

Opcje : Enabled, Disabled Opcja ta wcza lub wycza funkcj wykrywania i korygowania bdw (ECC) L2 cache (jeli jest dostpna). Wczenie jej jest zalecane, poniewa wykrywa ona i koryguje bdy jednobitowe (single-bit errors) w danych przechowywanych w L2 cache. Wykrywa rwnie bdy dwubitowe (double-bit errors), ale ich nie naprawia. Nie mniej jednak dziaanie ECC stabilizuje system, zwaszcza w przypadku przetaktowania, gdy jest najwiksze prawdopodobiestwo wkradnicia si bdw. S tacy, ktrzy broni wyczania ECC, poniewa redukuje ono wydajno. Rnica w osiganej wydajnoci jest praktycznie

niezauwaalna, jeli w ogle jest. Jednak stabilno i niezawodno osigane dziki ECC s rzeczywiste i niemae. ECC moe nawet pozwoli na wiksze przetaktowanie ni byoby moliwe przy wyczonym ECC. A wic wcz ECC, aby uzyska wiksz stabilno i niezawodno.

Processor Number Feature

Opcje : Enabled, Disabled Funkcja ta dziaa tylko wtedy, gdy masz zainstalowany procesor Pentium III, w przeciwnym razie najprawdopodobniej bdzie ukryta. Umoliwia ona kontrol nad tym, czy numer seryjny Pentium III moe by odczytywany przez programy zewntrzne. Wcz j, jeli bezpieczne transakcje wymagaj uycia takiej funkcji. Wikszo uytkownikw powinna jednak moim zdaniem j wyczy, by chroni swoj prywatno.

Quick Power On Self Test

Opcje : Enabled, Disabled Wczenie te funkcji skraca czas trwania niektrych testw i pomija inne testy, ktre s wykonywane podczas startu systemu, dziki czemu system aduje si znacznie szybciej. Wcz j by adowanie odbywao si szybciej, ale wycz po dokonaniu jakichkolwiek zmian w systemie aby moliwe byo wykrycie ewentualnych bdw, ktre mogy przelizn si przez Quick Power On Self Test. Po kilku bezbdnych prbnych przebiegach moesz j ponownie wczy aby system adowa si szybciej i by nie mniej stabilny.

Boot Sequence
Opcje: A, C, SCSI/EXT C, A, SCSI/EXT C, CD-ROM, A CD-ROM, C, A D, A, SCSI/EXT (tylko wtedy, gdy masz co najmniej 2 twarde dyski IDE) E, A, SCSI/EXT (tylko wtedy, gdy masz co najmniej 3 twarde dyski IDE) F, A, SCSI (tylko wtedy, gdy masz 4 twarde dyski IDE) SCSI/EXT, A, C SCSI/EXT, C, A A, SCSI/EXT, C LS/ZIP,C Funkcja ta umoliwia ustawienie kolejnoci w jakiej BIOS bdzie szuka systemu operacyjnego. Aby zagwarantowa najkrtszy moliwy czas adowania jako pierwszy wybierz twardy dysk, ktry zawiera system operacyjny. Normalnie byby to dysk C, ale jeli uywasz twardego dysku SCSI, wybierz SCSI. Funkcja specjalna: Niektre pyty gwne (to znaczy ABIT BE6 i BP6) s wyposaone w dodatkowy kontroler IDE. Opcje BIOS-u tych pyt gwnych zastpuj SCSI opcj EXT. Pozwala to komputerowi na adowanie systemu z dysku IDE na trzecim lub czwartym porcie (zasuga dodatkowego kontrolera IDE na pycie) lub z dysku SCSI. Jeli chcesz adowa system z dysku IDE podczonego do pierwszego lub drugiego portu IDE, nie ustawiaj opcji Boot Sequence w taki sposb, by zaczynaa si od EXT. Zwr uwag, e funkcja ta musi dziaa w poczeniu z funkcj Boot Sequence EXT Means (zobacz niej).

Boot Sequence EXT Means

Opcje: IDE, SCSI Funkcja ta dziaa wycznie wtedy, gdy omwiona powyej funkcja Boot Sequence ma ustawienia EXT, a take musi wspdziaa z funkcj Boot Sequence. Funkcja ta umoliwia okrelenie czy system startuje z dysku IDE poczonego z ktrym z dodatkowych dwch portw IDE, w ktre wyposaone s niektre pyty gwne (tzn. ABIT BE6 i BP6), czy z dysku SCSI. Aby zaadowa system z dysku IDE podczonego do trzeciego lub czwartego portu IDE (zasuga dodatkowego kontrolera IDE na pycie) bdziesz musia najpierw ustawi funkcj Boot Sequence tak aby zaczynaa si od EXT. Na przykad EXT, C, A. Wwczas bdziesz musia ustawi funkcj Boot Sequence EXT Means na IDE. Aby zaadowa system z dysku SCSI ustaw Boot Sequence tak aby zaczynaa si EXT. Na przykad EXT, C, A. W takim wypadku bdziesz musia ustawi funkcj Boot Sequence EXT Means na SCSI.

BIOS Features Setup: cz 2

First Boot Device

Opcje : Floppy, LS/ZIP, HDD-0, SCSI, CDROM, HDD-1, HDD-2, HDD-3, LAN, Disabled Funkcja ta pozwala ustawi pierwsze urzdzenie, z ktrego BIOS sprbuje zaadowa system (OS). Zauwa, e jeli BIOS potrafi zaadowa OS z urzdzenia okrelonego przez t funkcj, to rzecz jasna nie zaaduje innego systemu, jeli masz inny system na innym urzdzeniu. Jeli na przykad, ustawisz Floppy jako First Boot Device, BIOS zaaduje DOS 3.3, ktry umiecie na dyskietce, ale nie bdzie si przejmowa adowaniem Win2k pomimo, e moe on by na dysku C. Jako taka funkcja ta jest uyteczna do rozwizywania problemw i instalowania systemu z CD. Domylnym ustawieniem jest Floppy. Ale o ile nie adujesz czsto systemu ze stacji dyskietek albo nie potrzebujesz zainstalowa systemu operacyjnego z CD lepiej jest ustawi dysk twardy (zwykle HDD-0) jako First Boot Device. Skrci to proces adowania.

Second Boot Device

Opcje : Floppy, LS/ZIP, HDD-0, SCSI, CDROM, HDD-1, HDD-2, HDD-3, LAN, Disabled Funkcja ta pozwala ustawi drugie urzdzenie, z ktrego BIOS sprbuje zaadowa system (OS). Zauwa, e jeli BIOS jest w stanie zaadowa OS z urzdzenia okrelonego jako First Boot Device, adne z ustawie tej funkcji nie bdzie dziaa. Tylko wtedy, gdy BIOSowi nie udaje si znale systemu na First Boot Device sprbuje on znale i zaadowa system z Second Boot Device. Jeli na przykad, ustawisz Floppy jako First Boot Device, ale nie woysz dyskietki do stacji BIOS zaaduje Win2k, ktre masz zainstalowane na dysku twardym C (ustawionym jako Second Boot Device). Ustawieniem domylnym jest HDD-0, to znaczy pierwszy wykryty twardy dysk, zwykle podczony do kanau Primary Master IDE. O ile nie masz wyjmowanego dysku ustawionego jako First Boot Device funkcja ta jest bardzo mao przydatna. HDD-0 to najzupeniej wietny wybr, chocia moesz ustawi inne urzdzenie, aby speniao rol alternatywnego dysku startowego.

Third Boot Device

Opcje : Enabled, Disabled Funkcja ta pozwala okreli trzecie urzdzenie, z ktrego BIOS sprbuje zaadowa system (OS). Zauwa, e jeli BIOS jest w stanie zaadowa OS z urzdzenia okrelonego jako First Boot Device albo Second Boot Device, adne z ustawie tej funkcji nie bdzie dziaa. Tylko wtedy, gdy BIOS-owi nie udaje si znale systemu na First Boot Device i Second Boot Device sprbuje on znale i zaadowa system z Third Boot Device. Jeli na przykad ustawisz Floppy jako First Boot Device i napd LS-120 jako Second Boot Device, ale obydwa napdy pozostawisz puste, BIOS zaaduje Win2k, ktre masz zainstalowane na dysku twardym C (ustawionym jako Third Boot Device). Ustawieniem domylnym jest LS/ZIP. O ile nie masz wyjmowanego dysku ustawionego jako First i Second Boot Device, funkcja ta jest bardzo mao przydatna. LS/ZIP najzupeniej wietny wybr, chocia moesz ustawi inne urzdzenie, aby speniao rol alternatywnego dysku startowego.

Boot Other Device

Opcje : Enabled, Disabled Funkcja ta okrela czy BIOS sprbuje zaadowa system operacyjny z Second lub Third Boot Device, jeli nie uda mu si zaadowa go z First Boot Device. Ustawieniem domylnym jest Enabled i zalecane jest pozostawienie go w takim stanie. W przeciwnym razie, jeli BIOS nie moe znale systemu na First Boot Device, proces adowania zostanie zatrzymany z komunikatem o bdzie "No Operating System Found", pomimo, e OS jest na Second albo Third Boot Device.

Swap Floppy Drive

Opcje: Enabled, Disabled

Funkcja ta jest uyteczna jeli chcesz zamienia logiczny ukad stacji dyskietek. Zamiast otwiera obudow i zrobi to fizycznie, moesz po prostu ustawi t funkcj na Enabled. Wwczas pierwszy napd bdzie mapowany jako B, a drugi dysk jako A, czyli odwrotnie ni zwykej konwencji. Funkcja ta przydaje si rwnie jeli obie stacje dyskietek w systemie maj rne formaty, a chcesz adowa system z drugiego dysku. Dzieje si tak dlatego, e BIOS bdzie adowa tylko ze stacji A.

Boot Up Floppy Seek

Opcje: Enabled, Disabled Funkcja ta kontroluje czy BIOS szuka stacji dyskietek podczas adowania. Jeli BIOS nie moe jej wykry (ze wzgldu na niewaciw konfiguracj albo fizyczn niedostpno) wywietli komunikat o bdzie. BIOS wykryje rwnie czy napd ma 40 czy 80 cieek, ale poniewa wszystkie uywane dzi napdy dyskietek maj 80 cieek, sprawdzanie to jest zbyteczne. Funkcja ta powinna by ustawiona na Disabled by przyspieszy proces adowania systemu.

Boot Up NumLock Status

Opcje: On, Off Funkcja ta kontroluje funkcjonalno klawiatury numerycznej podczas adowania. Przy ustawieniu On klawiatura numeryczna bdzie dziaa w trybie numerycznym (do wpisywania cyfr), ale przy ustawieniu Off bdzie dziaa w trybie kontroli kursora (do kontrolowania kursora). Ustawienia tej funkcji zale wycznie od twoich preferencji.

BIOS Features Setup: cz 3

Gate A20 Option

Opcje : Normal, Fast Funkcja ta okrela w jaki sposb Gate A20 jest uywane aby adresowa pami powyej 1MB. Gdy opcja ta jest ustawiona na Fast, pyta gwna kontroluje dziaanie Gate A20. Ale gdy jest ustawiona na Normal, Gate A20 kontroluje pin w kontrolerze klawiatury (?). Ustawienie Gate A20 na Fast poprawia szybko dostpu do pamici, a co za tym idzie ogln szybko systemu, zwaszcza pod OS/2 i Windows. Dzieje si tak dlatego, e OS/2 i Windows bardzo czsto wchodz i wychodz z trybu chronionego przez BIOS, wic Gate A20 musi si czsto wcza, wycza i z powrotem wcza. Ustawienie Gate A20 na Fast poprawia wydajno dostpu do pamici powyej 1MB, poniewa chipset znacznie szybciej przecza Gate A20 ni kontroler klawiatury. Zalecane jest ustawienie tej opcji na Fast, by dostp do pamici odbywa si szybciej.

IDE HDD Block Mode

Opcje : Enabled, Disabled Funkcja IDE HDD Block Mode przyspiesza dostp do twardego dysku dziki jednoczesnemu przenoszeniu danych z wielu sektorw zamiast uywania starego trybu transferu pojedynczych sektorw. Gdy zostanie wczona BIOS automatycznie wykryje czy dysk twardy obsuguje transfer blokw i skonfiguruje jego waciwe ustawienia. Do 64KB dane mog by przesyane na przerwanie przy wczonym IDE HDD Block Mode. Poniewa praktycznie wszystkie dyski twarde obsuguj obecnie transfery blokw, normalnie nie ma powodu by nie wcza IDE HDD Block Mode. Jeli jednak masz WinNT, uwaaj. Wedug Chrisa Bope'a WindowsNT nie obsuguje IDE HDD Block Mode, a wczenie tej funkcji moe by przyczyn uszkodze danych. Ryu Connor potwierdzi ten pogld przysyajc mi link do artykuu Microsoftu o dziaaniu Enhanced IDE pod WinNT 4.0. Wedug tego co napisano w artykule stwierdzono, e IDE HDD Block Mode (i 32-bitowy dostp do dysku) byy w niektrych przypadkach przyczyn uszkodzenia danych. Microsoft zaleca by uytkownicy WinNT 4.0 wyczali IDE HDD Block Mode. Z drugiej strony Lord Mike zapyta kogo obeznanego z tematem i usysza, e problem uszkadzania danych zosta potraktowany przez Microsoft bardzo powanie i poprawiony przez Service Pack 2. Chocia nie udao mu si uzyska oficjalnego owiadczenia ze strony Microsoftu prawdopodobnie do bezpieczne jest wczenie IDE HDD Block Mode pod WinNT, o ile zainstalowae Service Pack 2. Jeli wyczysz IDE HDD Block Mode, tylko 512 bajtw danych moe zosta przesane na przerwanie. Nie ma co dodawa, e cakiem powanie obnia to wydajno. A wic wyczaj IDE HDD Block Mode tylko wtedy, gdy masz WinNT. W przeciwnym razie powiniene t

funkcj wczy, by uzyska optymaln wydajno. Wicej szczegowych informacji o IDE HDD Block Mode znajdziesz w przewodniku Speed Demonz po IDE HDD Block Mode.

32-bit Disk Access

Opcje : Enabled, Disabled 32-bitowy Disk Access jest niewaciw nazw, poniewa tak naprawd nie pozwala na 32-bitowy dostp do twardego dysku. Tym, co robi naprawd jest ustawienie kontrolera IDE w taki sposb, by poczy dwa 16-bitowe odczyty z twardego dysku w jeden 32-bitowy podwjny transfer przekazu pamici do procesora. Dziki temu wykorzystanie magistrali PCI jest bardziej efektywne, poniewa mniej transakcji jest potrzebne by przesa konkretn ilo danych. Jednak wedug artykuu Microsoftu o dziaaniu Enhanced IDE pod WinNT 4.0, 32-bitowy dostp do dysku moe w niektrych przypadkach powodowa uszkadzanie danych pod WinNT. Microsoft zaleca by uytkownicy WinNT 4.0 wyczali 32-bitowy Disk Access. Z drugiej strony Lord Mike zapyta kogo obeznanego z tematem i usysza, e problem uszkadzania danych zosta potraktowany przez Microsoft bardzo powanie i poprawiony przez Service Pack 2. Chocia nie udao mu si uzyska oficjalnego owiadczenia ze strony Microsoftu prawdopodobnie do bezpieczne jest wczenie IDE HDD Block Mode pod WinNT, o ile zainstalowae Service Pack 2. Jeli funkcja ta jest wyczona transfery danych z kontrolera IDE do procesora bd si odbyway wycznie w trybie 16-bitowym. Obnia to oczywicie wydajno, wic powiniene t funkcj wczy, jeli to moliwe. Wycz j jedynie wtedy, gdy stajesz przed moliwoci uszkodzenia danych. Wicej informacji o powyszym problemie z WinNT IDE znajdziesz w przewodniku Speed Demonz po IDE HDD Block Mode.

Typematic Rate Setting

Opcje : Enabled, Disabled Funkcja ta pozwala ci kontrolowa czsto powtarzania nacini klawiatury, gdy nieprzerwanie naciskasz ktry z klawiszy. Gdy funkcja ta jest wczona moesz samodzielnie dostosowa jej ustawienia za pomoc dwch funkcji sterujcych (Typematic Rate i Typematic Rate Delay). Jeli jest wyczona BIOS uyje ustawienia domylnego.

Typematic Rate (Chars/Sec)

Opcje: 6, 8, 10, 12, 15, 20, 24, 30 Jest to szybko (mierzona w znakach na sekund - Cris) z jak klawiatura powtarza nacinicia znaki, jeli nieprzerwanie klawisze. Ustawienie to bdzie dziaa tylko wtedy, gdy wczone jest Typematic Rate Setting.

Typematic Rate Delay (Msec)

Opcje: 250, 500, 750, 1000 Jest to opnienie, mierzone w milisekundach, zanim klawiatura automatycznie powtrzy nacinicia klawisza, ktry naciskae nieprzerwanie. Ustawienie to bdzie dziaa tylko wtedy, gdy wczone jest Typematic Rate Setting.

Security Setup
Opcje: System, Setup Opcja ta bdzie dziaa tylko wtedy, gdy utworzye haso w PASSWORD SETTING na gwnym ekranie BIOS-u. Ustawienie jej na System sprawi, e BIOS podczas kadego adowania systemu bdzie prosi o podanie hasa. Jeli wybierzesz Setup, wwczas haso jest wymagane tylko do dostpu do gwnych menu BIOS-u. Opcja ta jest uyteczna dla administratorw systemu lub sprzedawcw komputerw, ktrzy nie chc by niedowiadczeni uytkownicy dubali w BIOS-ie.

BIOS Features Setup: cz 4 PCI/VGA Palette Snoop

Opcje : Enabled, Disabled Opcja ta jest uyteczna tylko wtedy, gdy uywasz karty MPEG albo karty dodatkowej, ktra uywa "Feature Connector" karty graficznej (najczciej 26 bolcowe zcze podobne do wyjcia FDD). Poprawia ona bdn reprodukcj kolorw przez "podsuchiwanie" (snooping) pamici bufora kadru karty graficznej i modyfikacj (synchronizacj) informacji przesyanych z Feature Connector karty graficznej do karty MPEG lub karty dodatkowej. Rozwizuje rwnie problem inwersji obrazu do czarnego ekranu po uyciu karty MPEG.

Assign IRQ For VGA

Opcje : Enabled, Disabled Wiele high-endowych akceleratorw grafiki wymaga teraz prawidowego dziaania IRQ. Wyczenie tej funkcji w przypadku tego typu kart moe spowodowa nieprawidowe dziaanie oraz/lub kiepsk wydajno. A zatem najlepiej bdzie wczy t funkcj, jeli masz problemy z akceleratorem grafiki. Jednak niektre low-endowe karty nie wymagaj normalnego dziaania IRQ. Sprawd dokumentacj swojej karty. Jeli stoi w niej napisane, e karta nie wymaga IRQ, moesz wyczy t funkcj, by zwolni IRQ do innych celw. W przypadku wtpliwoci najlepiej pozostawi j wczon, o ile naprawd nie potrzebujesz IRQ.

MPS Version Control For OS

Opcje : 1.1, 1.4 Funkcja ta dziaa prawidowo tylko w przypadku wieloprocesorowych pyt gwnych, poniewa okrela wersj Multiprocessor Specification (MPS), ktrej uywa pyta gwna. MPS jest specyfikacj na podstawie ktrej producenci pecetw projektuj i buduj systemy o architekturze intelowskiej z dwoma lub wicej procesorami. MPS wersja 1.4 dodaa rozszerzone tabele konfiguracji aby poprawi obsug konfiguracji z wieloma magistralami PCI. Wymagaa ona rwnie by druga magistrala PCI dziaaa bez potrzeby mostka. Nowsze wersje serwerowych systemw operacyjnych bd oglnie rzecz biorc obsugiway MPS 1.4, a w takim razie powiniene zmieni BIOS Setup z domylnego 1.1 na 1.4, jeeli twj system operacyjny obsuguje wersj 1.4. Pozostaw ustawienie 1.1 jeli masz starszy serwerowy OS. Eugene Tan poinformowa mnie, e pod WinNT waciwym ustawieniem jest 1.4.

Typematic Rate Setting

Opcje : Enabled, Disabled Funkcja ta pozwala ci kontrolowa czsto powtarzania nacini klawiatury, gdy nieprzerwanie naciskasz ktry z klawiszy. Gdy funkcja ta jest wczona moesz samodzielnie dostosowa jej ustawienia za pomoc dwch funkcji sterujcych (Typematic Rate i Typematic Rate Delay). Jeli jest wyczona BIOS uyje ustawienia domylnego.

OS Select For DRAM > 64MB

Opcje: OS/2, Non-OS/2 Gdy pamici systemowej jest wicej ni 64MB, OS/2 rni si od innych systemw operacyjnych sposobem zarzdzania RAM-em. A wic, jeli masz zainstalowany OS/2 IBM, wybierz OS/2, a w przypadku innych systemw operacyjnych Non-OS/2.

HDD S.M.A.R.T. Capability

Opcje: Enabled, Disabled Opcja ta wcza/wycza obsug S.M.A.R.T twardego dysku. Technologia S.M.A.R.T (Self Monitoring Analysis And Reporting) jest obsugiwana przez wszystkie nowe dyski twarde i umoliwia wczesne wykrywanie i ostrzeganie o zbliajcych si awariach dysku. Powiniene j wczy, aby rozumiejce S.M.A.R.T narzdzia mogy monitorowa stan twardego dysku. Wczenie jej umoliwia rwnie monitorowanie stanu twardego dysku po sieci. Wyczenie tej funkcji nie zwiksza wydajnoci nawet, jeli nie zamierzasz

uywa technologii S.M.A.R.T. Istnieje jednak moliwo, e wczenie S.M.A.R.T spowoduje spontaniczne przeadowania w komputerach pracujcych w sieci. Johnathan P. Dinan wspomnia o takim przypadku przy wczonym S.M.A.R.T. S.M.A.R.T moe wysya pakiety danych przez sie nawet, jeli nic ich nie monitoruje. Mogo to by przyczyn spontanicznych przeadowa, ktre mu si przydarzyy (Comment # 103). A wic sprbuj wyczy HDD S.M.A.R.T Capability, jeli zdarzaj ci si przeadowania lub pady, gdy jeste w sieci.

Report No FDD For Win95

Opcje : Enabled, Disabled Jeli uywasz Windows 95/98/ME bez stacji dyskietek, wybierz Enabled, aby zwolni IRQ6. Jest to wymagane, aby pomylnie przej test SCT pod Windows 95/98. Powiniene rwnie wyczy Onboard FDC Controller w menu Integrated Peripherals, gdy w systemie nie ma stacji dyskietek. Jeli ustawisz t funkcj na Disabled BIOS nie bdzie zgasza Win95/98 braku stacji dyskietek.

Delay IDE Initial (Sec)

Opcje : 0, 1, 2, 3, ..., 15 Proces adowania nowych BIOS-w jest obecnie znacznie szybszy ni kiedy. Dlatego niektre urzdzenia IDE mog nie by w stanie obraca si na tyle szybko, by BIOS wykry je podczas procesu adowania. Ustawienie to jest uywane do opnienia inicjalizacji takich urzdze IDE podczas startu systemu. Jeli to moliwe pozostaw ustawienie 0, aby system adowa si szybciej. Ale jeli jednego lub wicej urzdze nie udaje si zainicjalizowa podczas adowania zwiksz t warto o tyle, by byy prawidowo inicjalizowane.

BIOS Features Setup: cz 5 Video BIOS Shadowing

Opcje : Enabled, Disabled Gdy funkcja ta jest wczona, BIOS karty graficznej jest kopiowany do pamici systemowej by by do niego szybszy dostp. Tworzenie cienia (shadowing) poprawia wydajno BIOS-u, poniewa BIOS moe by wwczas odczytywany przez CPU poprzez 64-bitow magistral DRAM, a nie 8-bitow magistral XT. Wydaje si to cakiem atrakcyjne, bo daje przynajmniej 100x wiksz szybko transferu, a kosztem jest utrata czci systemowego RAM-u powiconego na cie zawartoci ROM-u. Jednak wspczesne systemy operacyjne cakowicie omijaj BIOS i bezporednio zwracaj si do karty graficznej. A wic nie ma adnych wywoa BIOS-u ani poytku z tworzenia cienia BIOS-u. W takim razie nie ma potrzeby traci RAM-u tylko po to, by tworzy cie BIOS-u wideo, gdy nie jest on potem w ogle uywany. Ryu Connor potwierdzi to przysyajc mi link do artykuu Microsoftu o tworzeniu cienia pod WinNT 4.0. Wedug tego artykuu tworzenie cienia BIOS-u (niezalenie od tego co to za BIOS) nie daje adnej poprawy wydajnoci, poniewa nie jest on uywany przez WinNT. Bdzie to wycznie strata pamici. Chocia w artykule nie ma mowy o Win9x kwestia jest ta sama, poniewa Win9x s oparte na tej samej architekturze Win32. To nie wszystko. Niektre manuale czyni aluzje do moliwej niestabilnoci systemu, gdy niektre gry odwouj si do regionu RAM-u, ktry ju zosta uyty do utworzenia cienia BIOS-u wideo. Jednak nie jest to ju problem, bo region RAM-u, w ktrym utworzony zosta cie przeniesiono daleko poza zasig programw. Problem moe powsta, gdy utworzony zosta cie tylko 32KB BIOS-u wideo. Nowsze BIOS-y wideo s wiksze ni 32KB, ale jeli powsta tylko cie 32KB, a reszta pozostaa w pierwotnych lokacjach, wwczas mog by problemy ze stabilnoci, gdy nastpuj odwoania do BIOS-u. A wic, jeli zamierzasz tworzy cie BIOS-u wideo, bdziesz musia upewni si, e tworzony jest cie caego BIOS-u wideo. W wielu przypadkach domylnie tworzony jest cie tylko regionu C000-C7FF. Aby to poprawi bdziesz musia:

wczy tworzenie cienia BIOS-u (dla regionu C000-C7FF) oraz wczy tworzenie cienia pozostaych regionw, to znaczy C800-CBFF, dopki nie powstaje cie caego BIOS-u wideo.

Koczc wtek - obecnie wikszo kart graficznych posiada Flash ROM (EEPROM), ktry jest znacznie szybszy ni stary ROM i nawet szybszy ni DRAM. A zatem nie ma ju potrzeby tworzenia cienia BIOS-u wideo, a nie tworzenie go moe nawet dobrze wpyn na wydajno! Dodatkowo nie powiniene tworzy cienia BIOS-u wideo jeli twoja karta graficzna ma Flash ROM, poniewa nie mgby aktualizowa jego zawartoci, gdy tworzenie cienia jest wczone.

Z drugiej strony funkcja ta nadal moe by przydatna. Niektre gry pod DOS nadal uywaj BIOS-u wideo, poniewa nie maj bezporedniego dostpu do procesora graficznego (chocia te z bogatsz grafik maj). A wic, jeli grasz w wiele starych dosowskich gier moesz sprbowa wczy Video BIOS Shadowing by poprawi wydajno. Znakomity przegld BIOS-w wideo i tworzenia ich cieni znajdziesz w wyjanieniu Williama Patricka McNammary: Caa sprawa jest natury historycznej. Dawno temu, gdy posiadanie karty VGA byo du spraw, karty graficzne byy raczej gupie i jednoczenie do proste. Sprowadzay si one do kawaka pamici, ktry odwzorowywa piksele na ekranie. Aby zmieni piksel zmieniao si pami, ktra go odwzorowywaa. Sprawy jak zmiana palet kolorw, rozdzielczoci i tak dalej dokonyway si przez zapis w zbiorze rejestrw karty graficznej. Jednak wszystko to wykonywane byo przez procesor. Poniewa kumunikowanie si ze sprztem rni si w zalenoci od sprztu, komunikowanie si z kart graficzn zaley od karty, ktr masz zainstalowan. Aby rozwiza problem karty zawieray chip BIOS-u. BIOS wideo byo po prostu dodatkiem do BIOS-u systemowego. By to po prostu udokumentowany zestaw wywoa funkcji, ktrych programista mg uy do kumunikowania si z chipsetem wideo. Wic jak doszo do tworzenia cienia BIOS-u? Pami uywana do przechowywania BIOS-u karty graficznej jest zwykle jak odmian pamici EPROM (Electrically Programmable Read Only Memory, pami staa programowana elektrycznie - przyp. Cris). Bardzo szybki EPROM ma czas dostpu 13-150ns, czyli mniej wicej taki sam jak pami w komputerze 8086. Oprcz tego szeroko magistrali wynosia 8 bitw. Gdy komputery staway si szybsze (x386, x486 i tak dalej), a gry coraz bardziej skomplikowane graficznie, wywoywanie BIOS-u zaczo stawa si coraz bardziej wskim gardem. Aby pomc w zagodzeniu problemu BIOS wideo zosta przeniesiony do szybszej 16-bitowej pamici systemowej, by przyspieszy dziaanie systemu. W rzeczywistoci wikszo graficznych gier pod DOS i tak rzadko wywouje BIOS. Wikszo bezporednio wspdziaa z chipsetem, jeli jest to moliwe. Szybkie podsumowanie: w "dawnych czasach" BIOS wideo nie mia tak naprawd wiele wsplnego z dziaaniem karty graficznej. Po prostu zapewnia zestaw wywoa funkcji, aby uatwi ycie programistom. "A teraz z innej beczki..." Nowe karty graficzne, te ktre maj akcelerowane funkcje, podpadaj pod inna kategori. S wyposaone we wbudowany procesor. W taki sam sposb w jaki systemowy BIOS mwi procesorowi jak uruchomi komputer, BIOS wideo mwi procesorowi graficznemu jak wywietla obrazy. Powd dla ktrego nowe karty wyposaa si we flash ROM-y jest taki, e producenci mog poprawi dowolny bd w kodzie. System operacyjny, ktry uywa akcelerowanych funkcji karty graficznej komunikuje si bezporednio z procesorem karty, dajc mu zbir polece. Jest to zadanie sterownika wideo. Idea jest taka eby sterownik dawa systemowi operacyjnemu udokumentowany zbir wywoa funkcji. Gdy dokonywane jest jedno z tych wywoa sterownik wysya waciwe polecenie do procesora graficznego. Procesor graficzny wykonuje polecenia zgodnie z tym, co dyktuje to w jaki sposb zosta zaprogramowany (BIOS wideo). Zakres tworzenia cienia BIOS-u jest bez naczenia. Windows, Linux i kady inny OS, ktry uywa akcelerowanych funkcji nigdy nie komunikuje si bezporednio z BIOS-em wideo. Jednak stary dobry DOS nadal to robi, a te same funkcje, ktre miay dawne karty VGA maj nowe karty 3D. W zalenoci od tego, jak jest napisany interfejs wideo programw pod DOS, mog one czerpa korzy z tworzenia cienia BIOS-u wideo. Szybkie podsumowanie nr 2: We wspczesnych akcelerowanych kartach graficznych gwnym zadaniem BIOS-u wideo jest zapewnienie programu procesorowi wideo (Riva TNT2, Voodoo 3, itp.), tak aby mg on wykona swoje zadanie. Interfejs pomidzy kart graficzn a oprogramowaniem powstaje ze zbioru polece pochodzcych od sterownika i naprawd nie ma nic wsplnego z BIOS-em. Pierwotne funkcje BIOS-u s nadal dostpne aby zachowa wsteczn kompatybilno z VGA. Wicej informacji na ten temat mona znale w jego mailu (Comment #91). Ostateczne potwierdzenie dlaczego nie powiniene tworzy cienia BIOS-u wideo znajdziesz w opisie Steve'a Hausera jego zego dowiadczenia z tworzeniem cienia: Kilka lat temu (prawdopodobnie okoo '96) miaem kart Matrox Millenium, a mj wczesny BIOS domylnie wcza tworzenie cienia BIOS-u VGA... C, Millenium ma BIOS wikszy ni 32KB. A wic, gdy uruchomiem flaszowanie BIOS-u, pierwszy bit skopiowa si do cienia w systemowym RAM-ie, podczas gdy reszta trafia do samej karty. Nie ma potrzeby dodawa, e przy brakujcym pierwszym bloku 32KB, BIOS karty by kompletnie uszkodzony i ju nie dziaa. Od razu wida, e tworzenie cienia MOE wpdzi ci w prawdziwe kopoty w przypadku niedbale napisanego oprogramowania flaszujcego (ktre nie potrafi najpierw tego uszkodzenia sprawdzi). Nie mog potwierdzi adnego wzrostu/spadku szybkoci jaki mogo to spowodowa, ale oto naprawd istotna cz historii, czyli co stao si z kart po tym, jak ju nie miaa BIOS-u... Nadal dziaaa! (przewanie)... WSZYSTKIE "dosowskie" tryby wideo przestay dziaa - totalnie czarny ekran. Ale syszaem, e komputer pika, a potem startuje normalnie. Po zaadowaniu interfejsu graficznego Windows (z waciwymi sterownikami) wszystko dziaao w 100 procentach normalnie. Wszystkie tryby akceleracji dziaay jak naley... OPRCZ tego, e wszystko, co wizao si z BIOS-em (nawet okno DOS-a w samych Windowsach) byo w 100 procentach pozbawione tekstu. W tym "wbudowany" bezpieczny tryb VGA (640x480x16 kolorw), ktry take nie dziaa w ogle (poniewa nie uywa sterownikw). A wic masz najwyraniej 100 procentow racj zakadajc, e wspczesne karty graficzne nie uywaj "adresowalnego przez DOS" BIOS-u do niczego za wyjtkiem bezsterownikowych trybw VGA/EGA/ tekstowych. Nie zmierzam do tego, e "aktualizacje BIOS-u" s bezuyteczne, poniewa faktyczny BIOS karty zawiera znacznie wicej ni maa tablica widoczna dla BIOS-u. Moe on zawiera mikro-kod z patchami problemw (tak samo jak aktualizacje BIOS-u pyty gwnej mog naprawia pewne problemy z procesorem). Podaem ci przynajmniej jeden przykad kiedy wczenie tworzenia cienia BIOS-u moe poczyni POWANE i permanentne szkody samej karcie graficznej... Po nieudanym "cieniowanym" flaszu karta ju nigdy nie bya w stanie ponownie renderowa trybw graficznych lub tekstowych DOS-a, a kolejne aktualizacje BIOS-u nic nie daway, poniewa nie byy w stanie "wykry aktualnej wersji BIOS-u".

Shadowing Address Ranges (xxxxx-xxxxx Shadow)

Opcje : Enabled, Disabled Opcja ta pozwala ci zdecydowa czy z bloku pamici karty dodatkowej w zakresie adresw xxxxx-xxxxx utworzony zostanie cie czy nie. Pozostaw j wyczon jeli nie masz karty dodatkowej uywajcej tego zakresu pamici. Wczenie tej opcji, podobnie jak w przypadku Video BIOS Shadowing, rwnie nie przynosi korzyci jeli masz Win95/98 i nie masz waciwych sterownikw do swojej karty. Ryu Connor potwierdzi to przysyajc mi link do artykuu Microsoftu o tworzeniu cienia pod WinNT 4.0. Wedug tego artykuu tworzenie cienia BIOS-u (niezalenie od tego co to za BIOS) nie daje adnej poprawy wydajnoci, poniewa nie jest on uywany przez WinNT. Bdzie to wycznie strata pamici. Chocia w artykule nie ma mowy o Win9x kwestia jest ta sama, poniewa Win9x s oparte na tej samej architekturze Win32. Oprcz tego Ivan Warren ostrzega, e jeli masz kart dodatkow, ktra uywa jakiego obszaru CXXX-EFFF dla I/O, wwczas tworzenie cienia moe prawdopodobnie uniemoliwi karcie dziaanie, poniewa dania pamici R/W mog nie by przekazywane do magistrali ISA.

INTEGRATED PERIPHERALS
Integrated Peripherals: cz 1 Onboard IDE-1 Controller
Opcje : Enabled, Disabled Opcja ta pozwala wczy/wyczy pierwszy kana IDE kontrolera IDE pyty gwnej. Powiniene pozostawi j wczon, jeli uywasz kanau IDE na pycie. Wyczenie jej uniemoliwi jakiekolwiek dziaanie urzdzeniom IDE podczonym do tego kanau. Jeli nie podczasz do tego portu adnych urzdze IDE (albo, jeli uywasz zamiast tego zewntrznej karty IDE/SCSI, moesz wyczy ten kana IDE, aby zwolni IRQ do innych celw.

Onboard IDE-2 Controller

Opcje : Enabled, Disabled Opcja ta pozwala wczy/wyczy drugi kana IDE kontrolera IDE pyty gwnej. Powiniene pozostawi j wczon, jeli uywasz kanau IDE na pycie. Wyczenie jej uniemoliwi jakiekolwiek dziaanie urzdzeniom IDE podczonym do tego kanau. Jeli nie podczasz do tego portu adnych urzdze IDE (albo jeli uywasz zamiast tego zewntrznej karty IDE/SCSI, moesz wyczy ten kana IDE, aby zwolni IRQ do innych celw.

Master/Slave Drive PIO Mode

Opcje : 0, 1, 2, 3, 4, Auto Funkcja ta zwykle znajduje si w opcji Onboard IDE-1 Controller albo Onboard IDE-2 Controller. Jest ona powizana z jednym z kanaw IDE, wiec jeli go wyczysz, odpowiadajca temu kanaowi IDE opcja Master/Slave Drive PIO Mode zniknie albo bdzie nieaktywna. Funkcja ta pozwala ustawi tryb PIO (Programmed Input/Output) dla dwch urzdze IDE (dyski Master i Slave) podczonych do danego kanau IDE. Normalnie powiniene pozostawi ustawienie Auto i umoliwi BIOSowi autodetekcj trybu PIO dysku IDE. Samodzielnie powiniene ustawia j tylko z nastpujcych przyczyn:

jeli nie BIOS nie moe wykry waciwego trybu PIO jeli chcesz uruchomi urzdzenie IDE z wyszym trybem PIO ni jest waciwy dla tego urzdzenia jeli przetaktowae magistral PCI i jedno lub wicej urzdze IDE nie moe prawidowo dziaa (korygujesz problem uywajc niszego trybu PIO)

Zauwa, e overclocking szybkoci transferu PIO moe powodowa utrat danych. Poniej znajduje si tabela rnych szybkoci transferu PIO i odpowiadajcych im maksymalnych szybkoci przesyania danych.

Tryb transferu danych PIO Maksymalna przepustowo (MB/s) PIO Mode 0 PIO Mode 1 PIO Mode 2 PIO Mode 3 PIO Mode 4 3.3 5.2 8.3 11.1 16.6

Master/Slave Drive UltraDMA

Opcje : Auto, Disabled Funkcja ta zwykle znajduje si w opcji Onboard IDE-1 Controller albo Onboard IDE-2 Controller. Jest ona powizana z jednym z kanaw IDE, wiec jeli go wyczysz, odpowiadajca temu kanaowi IDE opcja Master/Slave Drive Ultra DMA zniknie albo bdzie nieaktywna. Funkcja ta pozwala wczy lub wyczy obsug UltraDMA (jeli jest dostpna) dla dwch urzdze IDE (dyski Master i Slave) podczonych do danego kanau IDE. Normalnie powiniene pozostawi ustawienie Auto i umoliwi BIOSowi autodetekcj czy dysk obsuguje UltraDMA. Jeli obsuguje, to dla tego dysku zostanie wczony waciwy tryb transferu UltraDMA, umoliwiajcy mu przesyanie danych z szybkoci do 100MB/s. Powiniene j wyczy tylko do rozwizywania problemw. Zwr uwag, e ustawienie tej funkcji na Auto nie wcza UltraDMA ani adnego z wolniejszych trybw DMA dla urzdze IDE, ktre go nie obsuguj. Oprcz tego aby kady z tych trybw DMA dziaa (w tym tryby UltraDMA), bdziesz musia wczy transfer DMA przez OS. Pod Win9x mona to zrobi zaznaczajc pole wyboru w karcie waciwoci danego dysku IDE. Poniej znajduje si tabela rnych szybkoci transferu DMA i odpowiadajcych im maksymalnych szybkoci przesyania danych.

Tryb transferu DMA Maksymalna przepustowo (MB/s) DMA Mode 0 DMA Mode 1 DMA Mode 2 UltraDMA 33 UltraDMA 66 UltraDMA 100 4.16 13.3 16.6 33.3 66.7 100.0

Ultra DMA-66/100 IDE Controller

Opcje : Enabled, Disabled Opcja to pozwala wczy lub wyczy dodatkowy kontroler UltraDMA 66/100 na pycie (jeli jest dostpny). Nie zaliczaj si do nich wbudowane kontrolery Intela ICH1 i ICH2 ani chipsety VIA, ktre ju obsuguj UltraDMA 66/100. Funkcja ta jest przeznaczona wycznie dla dodatkowego kontrolera IDE (HighPoint albo Promise), ktry znajduje si na pycie gwnej, oprcz wbudowanego kontrolera IDE chipsetu. Jeli masz jedno lub wicej urzdze podczonych do tego kontrolera UltraDMA 66/100, powiniene wczy t funkcj, by mc uywa tych urzdze IDE. Powiniene j wycza tylko z nastpujcych przyczyn:

jeli nie masz adnych urzdze podczonych do dodatkowego kontrolera UltraDMA 66/100 gdy na pycie na ma dodatkowego kontrolera UltraDMA 66/100 do rozwizywania problemw

Zauwa, e wyczenie tej funkcji moe skrci czas adowania komputera. Dzieje si tak dlatego, e BIOS kontrolera IDE nie bdzie adowany, a co za tym idzie nie bdzie potrzeby by czeka a sprawdzi on urzdzenia IDE na swoi kanale. A wic jeli jej nie uywasz, najlepszym wyjciem moe by jej wyczenie.

USB Controller
Opcje: Enabled, Disabled Funkcja ta jest podobna do Assign IRQ For USB. Wcza ona lub wycza alokacj IRQ dla USB (Universal Serial Bus). Wcz j jeli uywasz urzdze USB. Jeli j wyczysz gdy uywasz urzdze USB, moesz mie problem z ich dziaaniem. Jeli jednak nie uywasz adnych urzdze USB, ustaw ja na Disabled. Zwolnisz w ten sposb IRQ do wykorzystania przez inne urzdzenia.

Integrated Peripherals: cz 2 USB Keyboard Support

Opcje : Enabled, Disabled Funkcja ta wcza lub wycza obsug klawiatury USB. Wcz j, jeli uywasz klawiatury USB. W przeciwnym razie wycz j.

USB Keyboard Support Via

Opcje : Enabled, Disabled Opcja ta okrela czy klawiatura USB jest obsugiwana za porednictwem systemu operacyjnego czy przez BIOS. Obsuga za porednictwem systemu operacyjnego oferuje lepsz funkcjonalno, ale kosztem zerowej funkcjonalnoci pod DOSem. A wic, jeli uywasz trybu rzeczywistego DOSa, ustaw t opcj na BIOS aby mg uywa klawiatury USB pod DOSem bez koniecznoci instalowania sterownika.

Init Display First

Opcje : AGP, PCI Jeli uywasz wicej ni jednej karty graficznej funkcja ta umoliwia ci dokonanie wyboru czy uywa karty AGP, czy PCI jako podstawowej karty graficznej. Jest to rozwizanie uyteczne dla tych uytkownikw, ktrzy zainstalowali wicej ni jedn kart graficzn, ale uywaj tylko jednego monitora. Pozwoli im to zdecydowa czy zaadowa system z kart graficzn AGP czy PCI. Jeli uywasz tylko jednej karty graficznej, wwczas BIOS wykryje j i normalnie zaaduje, niezalenie od tego jak opcj wybrae. Moe jednak wystpi niewielkie skrcenie czasu inicjalizacji, jeli wybrae waciwe ustawienie tej funkcji. Oznacza to, e jeli uywasz tylko karty AGP, to ustawienie Init Display First na AGP moe nieco skrci czas adowania.

KBC Input Clock Select

Opcje : 8MHz, 12MHz, 16MHz Funkcja ta umoliwia dostosowanie zegara klawiatury w taki sposb, by uzyska lepsz czas reakcji albo aby usun problem z klawiatur. Powiniene ustawi j na 16MHz by mie lepszy czas reakcji. Ale jeli klawiatura zaczyna zachowywa si nieprzewidywalnie albo nie dochodzi do jej inicjalizacji, sprbuj obniy szybko zegara, aby temu zaradzi.

Power On Function
Opcje: Button Only, Keyboard 98, Hot Key, Mouse Left, Mouse Right Funkcja ta umoliwia wybranie metody wczania systemu. Normalnie powinna by ona ustawiona na Button Only, aby system by uruchamiany wycznie przez przycisk/przecznik w obudowie. Wrd opcji alternatywnych znajduj si uruchamianie systemu z klawiatury, (jeli obsuguje standard Keyboard 98), klawiszem specjalnym (w przypadku klawiatur standardowych) albo mysz. Zauwa, e tylko mysz PS/2 obsuguje t funkcj, a zatem nie kada mysz. Niektre myszy PS/2 nie mog jej obsugiwa ze wzgldu na pewien problem z kompatybilnoci. Mysz korzystajce z portu COM i poczenia USB rwnie nie bd jej obsugiway. Opcja Keyboard 98 bdzie dziaaa tylko wtedy, gdy masz zainstalowane Windows 98 i waciw klawiatur. Wwczas bdziesz mg uywa klawisza "budzcego" na klawiaturze aby uruchomi system. Inne klawiatury, ktre nie maj specjalnego klawisza do uruchamiania systemu mog korzysta zamiast tego z opcji Hot Key. Dostpnych jest dwanacie klawiszy specjalnych: Ctrl-F1 - Ctrl-F12. Wybierz klawisz, ktrego chcesz uywa i bdziesz mg

uruchamia komputer z klawiatury. Jeli jednak twoja klawiatura jest zbyt stara, funkcja ta moe nie dziaa. Wybranie jednej z powyszych opcji nie daje adnych zyskw wydajnoci, a wic wybierz tak, ktra ci odpowiada.

Onboard FDD Controller

Opcje : Enabled, Disabled Funkcja ta pozwala wczy lub wyczy kontroler stacji dyskietek na pycie gwnej. Jeli uywasz stacji podczonej do kontrolera na pycie, pozosta przy domylnym ustawieniu Enabled. Ale jeli uywasz dodatkowego kontrolera FDD albo jeli w ogle nie masz stacji dyskietek, wybierz ustawienie Disabled, aby zwolni IRQ.

Onboard Serial Port 1/2

Opcje : Disabled, 3F8h/IRQ4, 2F8h/IRQ3, 3E8h/IRQ4, 2E8h/IRQ3, 3F8h/IRQ10, 2F8h/IRQ11, 3E8h/IRQ10, 2E8h/IRQ11, Auto Funkcja ta pozwala wyczy port szeregowy na pycie gwnej albo samodzielnie wybra jego adres I/O i IRQ. Normalnie powiniene pozostawi ustawienie Auto, aby BIOS mg wybra najlepsze ustawienia, ale jeli potrzebujesz konkretnego IRQ zajtego przez ten port szeregowy, moesz samodzielnie wybra alternatywne przerwanie. Jeli nie uywasz tego portu, moesz go rwnie wyczy, aby zwolni IRQ.

Onboard IR Function
Opcje : IrDA (HPSIR) mode, ASK IR (Amplitude Shift Keyed IR) mode, Disabled Funkcja ta zwykle znajduje si pod opcj Onboard Serial Port 2. Jest ona powizana z drugim portem szeregowym, a wic jeli go wyczysz, funkcja ta zniknie z ekranu albo bdzie nieaktywna. S dwa rne tryby IR (Infra-Red). Wybierz tryb waciwy dla poczenia z zewntrznym urzdzeniem. Zwr uwag, e funkcja ta wymaga zcza IR podczonego do zcza IRd na pycie gwnej.

Duplex Select
Opcje : Full-Duplex, Half-Duplex Funkcja ta zwykle znajduje si pod opcj Onboard Serial Port 2. Jest ona powizana z drugim portem szeregowym, a wic jeli go wyczysz, funkcja ta zniknie z ekranu albo bdzie nieaktywna. Umoliwia ona okrelenie trybu transmisji portu IR. Wybranie ustawienia Full-Duplex umoliwi jednoczesn transmisj dwukierunkow, podobn jak w przypadku rozmowy telefonicznej. Jednak wybranie Half-Duplex umoliwia transmisj z jednym razem w jednym kierunku. Tak wic tryb Full-Duplex jest szybszy i znacznie bardziej podany. Przeczytaj jednak manual urzdzenia peryferyjnego IR, aby ustali czy tryb Full-Duplex jest przez nie obsugiwany.

RxD, TxD Active

Opcje : High, Low Funkcja ta zwykle znajduje si pod opcj Onboard Serial Port 2. Jest ona powizana z drugim portem szeregowym, a wic jeli go wyczysz, funkcja ta zniknie z ekranu albo bdzie nieaktywna. Umoliwia ona ustawienie biegunowoci odbioru/transmisji IR jako High lub Low. Bdziesz musia sprawdzi w dokumentacji urzdzenia peryferyjnego IR jaka jest waciwa biegunowo.

Integrated Peripherals: cz 3 Onboard Parallel Port

Opcje : 3BCh/IRQ7, 278h/IRQ5, 378h/IRQ7, Disabled Funkcja ta umoliwia wybranie adresu I/O i IRQ portu rwnolegego. Domylny adres 378h i IRQ7 powinny dziaa jak naley w

wikszoci przypadkw, a wic jeli nie masz problemw, powiniene pozosta przy ustawieniach domylnych. Wybieraj alternatywny adres I/O i IRQ tylko wtedy, gdy masz problemy z konfiguracj portu rwnolegego.

Parallel Port Mode

Opcje : ECP, EPP, ECP+EPP, Normal (SPP) Funkcja ta zazwyczaj znajduje si pod opcj Onboard Parallel Port. Jest ona powizana z portem rwnolegym, a wic jeli wyczysz port rwnolegy, funkcja ta zniknie z ekranu lub bdzie nieaktywna. Do wyboru s cztery opcje. Wartoci domyln jest Normal (SPP), ktra bdzie dziaa z wszystkimi urzdzeniami podczonymi do portu rwnolegego, ale bardzo wolno. Dostpne s dwa szybsze dwukierunkowe tryby, a mianowicie ECP (Extended Capabilities Port) i EPP (Enhanced Parallel Port). ECP uywa protokou DMA aby uzyska transfer danych o szybkoci do 2.5Mbita/s i zapewnia symetryczn komunikacj dwukierunkow. Z drugiej strony EPP uywa istniejcych sygnaw portu rwnolegego, aby zapewni asymetryczn komunikacj dwukierunkow. Oglnie rzecz biorc, ze wzgldu na swoje kolejki FIFO i uywane kanay DMA, ECP jest dobre do transferw duych partii danych (zwykle w przypadku skanerw i drukarek). Z drugiej strony EPPM jest lepsze w przypadku pocze, ktre czsto zmieniaj kierunek (np. napdy podczone do portw rwnolegych, dla przykadu CD-ROM lub nawet HDD w przypadku notebookw). Wskazwka ta pochodzi z Jan Axelson's Parallel Port FAQ, a wic zajrzyj tam, jeli potrzebujesz wicej informacji o portach rwnolegych. Producent twojego urzdzenia podczanego do portu rwnolegego mg jednak wyznaczy preferowany port rwnolegy. W takim przypadku lepiej postpi zgodnie z jego zaleceniami. Tym, ktrzy nie wiedz jaki tryb wybra, ale przynajmniej wiedz, e ich urzdzenie podczane do portu rwnolegego obsuguje transfery dwukierunkowe, BIOS oferuje tryb ECP+EPP. Jeli wybierzesz ten tryb, urzdzenie na porcie rwnolegym bdzie w stanie uywa jednego z tych dwch trybw. To rozwizanie naley jednak traktowa jako ostateczno, poniewa moesz wwczas niepotrzebnie wiza IRQ z niczym (jeli twoje urzdzenie w ogle nie uywa ECP) albo BIOS moe nie wybra najlepszego trybu portu rwnolegego dla urzdzenia. Jeli to moliwe, ustaw port rwnolegy na taki tryb transferu, ktry najlepiej odpowiada podczonemu do niego urzdzeniu.

ECP Mode Use DMA

Opcje : Channel 1, Channel 3 Funkcja ta znajduje si zwykle pod opcj Parallel Port Mode. Jest ona z ni powizana, a wic jeli nie wczasz trybu ECP albo ECP+EPP, funkcja ta zniknie z ekranu albo bdzie nieaktywna. DMA Channel 3 bdzie dziaa jak naley. Wybierz alternatywne ustawienie Channel 2 tylko wtedy, gdy wystpuje konflikt z innym urzdzeniem.

EPP Mode Select

Opcje : EPP 1.7, EPP 1.9 Funkcja ta znajduje si zwykle pod opcj Parallel Port Mode. Jest ona z ni powizana, a wic jeli nie wczasz trybu EPP albo ECP+EPP, funkcja ta zniknie z ekranu albo bdzie nieaktywna. Moesz posuy si ni by wybra, ktrej wersji EPP chcesz uywa. By mie lepsz wydajno uyj EPP 1.9, ale jeli masz problemy z poczeniem sprbuj ustawi j na EPP 1.7. W wikszoci przypadkw EPP 1.9 bdzie dziaa doskonale. Wicej informacji znajdziesz w wyjanieniu Kaspera Pedersena: W protokole EPP port najpierw potwierdza sygna dania (chc odczytywa/zapisywa). Podczone urzdzenie odczytuje dane i wysya sygna potwierdzajcy (dostaem/przekazaem dane). Nastpnie port neguje sygna (operacja zakoczona). Na koniec podczone urzdzenie neguje swoje potwierdzenie (gotowy do nastpnej operacji). Wersje 1.7 i 1.9 rni si od siebie ostatnim stanem, w ktrym podczone urzdzenie usuwa potwierdzony sygna. Porty 1.7 nie sprawdzaj czy urzdzenie to zanegowao potwierdzony sygna, ale zakada, e urzdzenie usuno go po upyniciu 125ns. Moe to by problem, jeli kable s dugie. Poprawiono to w wersji 1.9. Przed rozpoczciem cyklu port czeka a podczone urzdzenie zaneguje potwierdzony sygna z ostatniego cyklu. Umoliwia to lepsze projektowanie sprztu po stronie urzdzenia i korzystanie z duszych kabli (moliwe 50 metrw, gdy uywane jest IEEE1284, pomimo e wykracza to poza specyfikacje). Rzecz sprowadza si do tego, e ustawienie portu na 1.9 jest kompatybilne z wczeniejszymi urzdzeniami 1.7, ale ustawienie 1.7 spowoduje problemy z urzdzeniami 1.9 albo z dugimi kablami. Powodem istnienia tej opcji jest to, e "niektre" urzdzenia 1.7 nie poradz sobie z nowym cyklem mniej ni 125ns po tym jak port zanegowa sygna dania. Naley to uwaa za bd w takim urzdzeniu. Dekeonus przysa ponisz informacj pochodzc z Warp Nine Engineering - The IEEE 1284 Experts:

Protok EPP zosta pierwotnie opracowany przez Intela, Xircom i Zenith Data System, obecnie okrelany jako EPP1.7 (w odniesieniu do proponowanej przez Xircom wersji 1.7). EPP1.9 (bardziej prawidowa nazwa to 1284 EPP) by protokoem, ktry zosta zaadaptowany jako jeden z bardziej zaawansowanych trybw IEEE 1284. Tryb EPP1.7 jest oferowany ze wzgldu na wsteczn kompatybilno, poniewa urzdzenie kompatybilne z 1284 EPP bdzie dziaa prawidowo z kart gwn w wersji EPP 1.7, ale urzdzenie peryferyjne EPP 1.7 moe nie dziaa prawidowo z kart zgodn z 1284.

CHIPSET FEATURES SETUP

Chipset Features Setup: cz 1 SDRAM CAS Latency Time
Opcje : 2, 3 Funkcja ta kontroluje opnienie (mierzone w cyklach zegarowych - CLK), ktre upywa zanim SDRAM zacznie wykonywa polecenie odczytu po jego otrzymaniu. Okrela ona rwnie liczb cykli potrzebn do ukoczenia pierwszej czci transferu wizki danych. Innymi sowy im mniejsze opnienie, tym szybsza transakcja. Zauwa, e niektre moduy SDRAM-u mog nie by w stanie poradzi sobie z mniejszym opnieniem, zaczn by niestabilne i traci dane. Dlatego jeli to moliwe ustaw SDRAM CAS Latency Time na 2 by uzyska optymaln wydajno, ale zwiksz go do 3, gdy system zaczyna by niestabilny. Co ciekawe, zwikszenie CAS Latency Time daje tak korzy, e pozwala by SDRAM pracowa z wiksz szybkoci zegara, a tym samy daje ci wiksze moliwoci przetaktowania systemu. A wic jeli masz problemy z overclockingiem, sprbuj zwikszy CAS Latency Time.

SDRAM Cycle Time Tras/Trc

Opcje : 5/6, 6/8 Funkcja ta przecza minimaln liczb cykli zegarowych wymaganych przez Tras i Trc SDRAM-u. Tras odnosi si do Row Active Time SDRAM-u, to znaczy czasu przez jaki rzd jest otwarty dla transferw danych. Jest on rwnie znany jak Minimum RAS Pulse Width . Z drugiej strony Trc odnosi si do Row Cycle Time SDRAM-u, ktry okrela jak dugi czas jest potrzebny do ukoczenia caego cyklu zoonego z otwarcia i odwieenia rzdu. Ustawieniem domylnym jest 6/8, ktre jest bardziej stabilne i wolniejsze ni 5/6. Przy ustawieniu 5/6 cykle SDRAM-u s szybsze, ale rzd moe pozostawa otwarty nie na tyle dugo, by transakcje danych zostay ukoczone. Sprawdza si to szczeglnie w przypadku SDRAM-u o zegarze szybszym ni 100MHZ. A zatem powiniene sprbowa ustawienia 5/6, by mie lepsz wydajno SDRAM-u i zwiksza je do 6/8 tylko wtedy, gdy system zaczyna by niestabilny albo jeli prbujesz doprowadzi do tego, by SDRAM pracowa z wiksz szybkoci zegara.

SDRAM RAS-to-CAS Delay

Opcje : 2, 3 Opcja ta pozwala wstawi opnienie pomidzy sygnay RAS (Row Address Strobe) a CAS (Column Address Strobe). Opnienie to pojawia si, gdy SDRAM jest zapisywany, odczytywany albo odwieany. Rzecz jasna zmniejszenie opnienia poprawia wydajno SDRAM-u, podczas gdy zwikszenie obnia wydajno. Co za tym idzie sprbuj zmniejszy opnienie z domylnego 3 na 2 by mie lepsz wydajno SDRAM-u. Jeli jednak spotykasz si z problemami zwizanymi z niestabilnoci po zmniejszeniu opnienia, wr do domylnego 3.

SDRAM RAS Precharge Time

Opcje : 2, 3 Opcja ta ustawia liczb cykli wymaganych by RAS zgromadzi adunek elektryczny zanim SDRAM zostanie odwieony. Zmniejszenie Precharge Time do 2 poprawia wydajno SDRAM-u, ale jeli Precharge Time rwny 2 jest niewystarczajcy dla zainstalowanej pamici, SDRAM moe nie odwiea si prawidowo i nie zachowywa danych.

A wic ustaw SDRAM RAS Precharge Time na 2, by mie wiksz wydajno SDRAM-u, ale zwiksz go do 3 jeli spotykasz si z problemami zwizanymi z niestabilnoci po skrceniu Precharge Time.

SDRAM Cycle Length

Opcje : 2, 3 Funkcja podobna do SDRAM CAS Latency Time. Kontroluje ona opnienie (w cyklach zegarowych - CLK) pomidzy wykonaniem polecenia odczytu a jego otrzymaniem. Okrela ona rwnie liczb cykli zegarowych potrzebnych do ukoczenia pierwszej czci transferu wizki danych. Innymi sowy im mniejsze opnienie, tym szybsza transakcja. Zauwa, e niektre moduy SDRAM-u mog nie by w stanie poradzi sobie z krtszym cyklem, zaczn by niestabilne i traci dane. Dlatego jeli to moliwe ustaw SDRAM Cycle Lenght na 2 by uzyska optymaln wydajno, ale zwiksz j do 3, gdy system zaczyna by niestabilny. Co ciekawe, zwikszenie dugoci cyklu daje tak korzy, e pozwala by SDRAM pracowa z wiksz szybkoci zegara, a tym samy daje ci wiksze moliwoci przetaktowania systemu. A wic jeli masz problemy z overclockingiem, sprbuj zwikszy CAS Cycle Lenght.

SDRAM Leadoff Command

Opcje: 3, 4 Opcja ta pozwala dostosowa czas inicjalizacji potrzebny zanim do danych przechowywanych w SDRAM-ie moliwy bdzie dostp. W wikszoci przypadkw jest to czas dostpu do pierwszego elementu danych w wizce. By uzyska optymaln wydajno ustaw jego warto na 3 by mie krtszy czas dostpu do SDRAM-u, ale zwiksz j do 4 jeli masz problemy ze stabilnoci.

SDRAM Bank Interleave

Opcje: 2-Bank, 4-Bank, Disabled Funkcja to pozwala ustawi tryb przeplotu interfejsu SDRAM-u. Przeplot umoliwia bankom SDRAM-u przeplatanie cykli odwieania i dostpu. Jeden z bankw przechodzi cykl odwieania, podczas gdy do innego nastpuje dostp. Poprawia to wydajno SDRAM-u poprzez maskowanie czasu odwieania kadego z bankw. Blisze przyjrzenie si przeplotowi pokae, e skoro cykle odwieania wszystkich bankw SDRAM-u s uoone naprzemiennie, daje to swego rodzaju efekt potokowania. Jeli w systemie s 4 banki, CPU moe w idealnych warunkach wysya jedno danie danych do kadego z bankw w nastpujcych po sobie cyklach zegarowych. Oznacza to, e w pierwszym cyklu zegarowym CPU wyle adres do Banku 0, a nastpnie w drugim cyklu zegarowym wyle kolejny adres do Banku 1 przed wysaniem trzeciego i czwartego adresu do Bankw 2 i 3 odpowiednio w trzecim i czwartym cyklu. Sekwencja to bdzie wygldaa mniej wicej w ten sposb: 1. 2. 3. 4. 5. CPU wysya adres #0 do Banku 0 CPU wysya adres #1 do Banku 1 i otrzymuje dane #0 z Banku 0 CPU wysya adres #2 do Banku 2 i otrzymuje dane #1 z Banku 1 CPU wysya adres #3 do Banku 3 i otrzymuje dane #2 z Banku 2 CPU otrzymuje dane #3 z Banku 3

W rezultacie dane z wszystkich da bd nadchodziy kolejno z SDRAM-u bez adnego rozdzielajcego jej opnienia. Ale jeli przeplot nie zosta wczony, ta sama czteroadresowa transakcja bdzie wyglda mniej wicej tak: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. SDRAM si odwiea CPU wysya adres #0 do SDRAM-u CPU otrzymuje dane #0 z SDRAM-u SDRAM si odwiea CPU wysya adres #1 do SDRAM-u CPU otrzymuje dane #1 z SDRAM-u SDRAM si odwiea CPU wysya adres #2 do SDRAM-u CPU otrzymuje dane #2 z SDRAM-u SDRAM si odwiea CPU wysya adres #3 do SDRAM-u CPU otrzymuje dane #3 z SDRAM-u

Jak wida przy wczonym przeplocie pierwszy bank zaczyna transfer danych do CPU w tym samym cyklu, w ktrym drugi bank otrzymuje adres wysany przez CPU. Bez przeplotu CPU wysyaby adres do SDRAM-u, odbiera dane dane, a nastpnie czeka a SDRAM zostanie odwieony przed inicjalizacj drugiej transakcji danych. Traconych jest wwczas mnstwo cykli zegarowych. To dlatego przepustowo SDRAM-u zwiksza si, gdy przeplot jest wczony. Jednak przeplot bankw dziaa tylko wtedy, gdy dane konsekutywnie adresy nie znajduj si w tym samym banku. Jeli si znajduj, wwczas transakcje danych zachowuj si tak, jakby banki nie byy przeplatane. CPU bdzie musia czeka a wyczyszczona zostanie pierwsza transakcja danych, a bank SDRAM-u musi zosta odwieony zanim procesor bdzie mg wysa nastpny adres do tego banku. Kady DIMM SDRAM-u skada si z dwch albo czterech bankw. Dwubankowe DIMM-y uywaj 16 megabitowych chipw SDRAM-u i maj pojemno 32MB lub mniejsz. Z drugiej strony czterobankowe DIMM-y zwykle uywaj 64 megabitowych chipw SDRAM-u, chocia gsto SDRAM-u moe wynosi do 256 megabitw na chip. Wszystkie DIMM-y SDRAM-u o pojemnoci 64MB lub wikszej s z natury czterobankowe. Jeli uywasz pojedynczego, dwubankowego DIMM-a, ustaw t funkcj na 2-Bank, Ale jeli uywasz dwch dwubankowych DIMM-w, moesz posuy si rwnie opcj 4-Bank. W przypadku czterobankowych DIMM-w moesz posuy si kad z dostpnych opcji przeplotu. Naturalnie czterobankowy przeplot jest lepszy ni dwubankowy, wic jeli to moliwe ustaw 4-Bank. Uyj 2-Bank tylko wtedy, gdy masz pojedynczy dwubankowy SDRAM DIMM. Zwr jednak uwag, e Award (obecnie cz Phoenix Technologies) zaleca by wyczy SDRAM Bank Interleave, jeeli uywane s 16 megabitowe DIMM-y SDRAM.

Chipset Features Setup: cz 2 SDRAM Precharge Control

Opcje : Enabled, Disabled Funkcja ta jest rwnie w niektrych BIOS-ach nazywana SDRAM Page Closing Policy. Okrela ona czy to procesor, czy sam SDRAM kontroluje adowanie SDRAM-u. Jeli opcja ta jest wyczona wszystkie cykle procesora do SDRAM-u bd skutkoway poleceniem All Banks Precharge na interfejsie SDRAM-u, co poprawia stabilno, ale obnia wydajno. Jeli opcja ta jest wczona, adowanie jest pozostawione samemu SDRAM-owi, Redukuje to ilo adowa SDRAM-u, poniewa wielokrotne cykle CPU do SDRAM-u mog nastpi zanim SDRAM wymaga odwieenia. A wic wcz j by mie optymaln wydajno, o ile nie masz problemw ze stabilnoci systemu, gdy opcja ta jest wczona.

DRAM Data Integrity Mode

Opcje : ECC, Non-ECC Ustawienie to jest uywane do konfigurowania Data Integrity Mode RAM-u. ECC oznacza Error Checking and Correction (wykrywanie i korygowanie bdw - Cris) i powinno by uywane tylko wtedy, gdy masz specjalny, 72-bitowy ECC RAM. Pozwoli to systemowi wykrywa i poprawia bdy jednobitowe. Bdzie ono rwnie wykrywa bdy dwubitowe, ale nie bdzie ich korygowa. Daje ono zwikszon integralno danych i stabilno systemu kosztem niewielkiego spadku szybkoci. Jeli masz ECC RAM, wcz t funkcj (ustaw j na ECC), aby czerpa korzyci ze zwikszonej integralnoci danych. W kocu skoro wydae ju tak wiele na drogi ECC RAM, to dlaczego go nie uywa? ;) Jeli nie masz ECC RAM-u, wybierz ustawienie Non-ECC.

Read-Around-Write
Opcje : Enabled, Disabled Funkcja ta pozwala procesorowi wykonywa polecenia odczytu poza kolejnoci, tak jakby byy one niezalene od polece zapisu. A wic jeli polecenie odczytu wskazuje na adres pamici, ktrego ostatni zapis (zwarto) znajduje si w cache (czeka na skopiowanie do pamici), polecenie odczytu zadowoli si zamiast tego zawartoci cache. Neguje to potrzeb by polecenie odczytu przeszo ca drog do DRAM-u i poprawia wydajno podsystemu pamici. Co za tym idzie zalecane jest wczenie tej funkcji.

System BIOS Cacheable

Opcje : Enabled, Disabled Funkcja ta dziaa prawidowo tylko wtedy, gdy tworzony jest cie BIOS-u wideo. Wcza ona lub wycza cachowanie ROM-u systemowego BIOS-u w F0000h-FFFFFh za porednictwem L2 cache. Wielce przyspiesza to dostp do systemowego BIOS-u, jednak nie musi si przekada na lepsz wydajno systemu, poniewa OS nie potrzebuje a tak czstego dostpu do BIOS-u. W takim razie marnowaniem przepustowoci L2 cache byoby cachowanie systemowego BIOS-u zamiast danych, ktre maj dla wydajnoci systemu bardziej krytyczne znaczenie. Dodatkowo, jeli jaki program dokonuje zapisu w tym obszarze pamici skutkiem moe by pad systemu. A wic zalecane jest wyczenie System BIOS Cacheable, by uzyska optymaln wydajno systemu.

Video BIOS Cacheable

Opcje : Enabled, Disabled Funkcja ta dziaa prawidowo tylko wtedy, gdy tworzony jest cie BIOS-u wideo. Wcza ona lub wycza cachowanie ROM-u BIOS-u wideo w C0000h-C7FFFh za porednictwem L2 cache. Wielce przyspiesza to dostp do BIOS-u wideo, nie przekada si jednak na lepsz wydajno systemu, poniewa OS omija BIOS uywajc sterownika karty graficznej, aby uzyska bezporedni dostp do karty graficznej. W takim razie marnowaniem przepustowoci L2 cache byoby cachowanie BIOS- wideo zamiast danych, ktre maj dla wydajnoci systemu bardziej krytyczne znaczenie. Dodatkowo, jeli jaki program dokonuje zapisu w tym obszarze pamici skutkiem moe by pad systemu. A wic zalecane jest wyczenie Video BIOS Cacheable, by uzyska optymaln wydajno systemu.

Video RAM Cacheable

Opcje: Enabled, Disabled Funkcja ta wcza lub wycza cachowanie RAM-u wideo w A0000h-AFFFFh za porednictwem L2 cache. Ma to przyspiesza dostp do RAM-u wideo, nie przekada si jednak na lepsz wydajno systemu. Wiele kart graficznych ma obecnie RAM o przepustowoci 5.3GB/s (128 bitw x 166MHz DDR) i liczba ta stale ronie. W midzyczasie przepustowo SDRAM-u wci tkwi na poziomie okoo 0.8GB/s (64 bity x 100MHz) albo w najlepszym razie 1.06GB/s (64 bity x 133MHz), jeli uywasz systemu PC133. Chocia Pentium III 650 moe mie L2 cache o przepustowoci okoo 20GB/s (256 bitw x 650MHz), rozsdniejsze jest cachowanie naprawd wolnego systemowego SDRAM-u zamiast RAM-u karty graficznej. Zwr rwnie uwag, e cachowanie RAM-u wideo ma niewielki sens w przypadku L2 o duej przepustowoci w Pentium III. Dzieje si tak dlatego, e RAM wideo komunikuje si z L2 cache za porednictwem magistrali AGP, ktrej maksymalna przepustowo to tylko 1.06GB/s przy uyciu protokou AGPx4. W rzeczywistoci przepustowo jest mniejsza o poow w przypadku pamici podrcznej L2 cachujcej RAM karty graficznej, poniewa dane musz przepywa w dwch kierunkach. Dodatkowo, jeli jaki program dokonuje zapisu w tym obszarze pamici skutkiem bdzie pad systemu. A wic bardzo niewielki poytek daje cachowanie RAM-u karty graficznej. Znacznie lepiej byoby uy pamici L2 procesora do cachowania systemowego SDRAM-u. Zalecane jest wyczenie Video RAM Cacheable, by uzyska optymaln wydajno systemu. Bardziej szczegowe informacje znajdziesz w Video RAM Caching guide.

Memory Hole At 15M-16M

Opcje: Enabled, Disabled Niektre specjalne karty ISA wymagaj by cay ten obszar pamici prawidowo z nimi wsppracowa. Wczenie tej funkcji rezerwuje go do wykorzystania przez tak kart. Uniemoliwi rwnie systemowi dostp do pamici powyej 16MB. Oznacza to, e jeli wczysz t funkcj, twj OS bdzie mg uywa maksymalnie 15MB RAM-u, niezalenie od tego ile go faktycznie masz w systemie. A wic zawsze wyczaj t funkcj, chyba e karta ISA absolutnie wymaga tego obszaru pamici do prawidowego dziaania.

Chipset Features Setup: cz 3

8-bit I/O Recovery Time

Opcje : NA, 8, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 Magistrala PCI jest znacznie szybsza ni ISA. A wic, aby karty ISA wsppracoway prawidowo z cyklami I/O z magistrali PCI, "mechanizm I/O odzyskiwania kontroli nad magistral" wstawia dodatkowe cykle zegara magistrali pomidzy kade kolejne generowane przez PCI cykle I/O do magistrali ISA. Domylnie "mechanizm odzyskiwania kontroli nad magistral" wstawia minimum 3.5 cyklu pomidzy kady kolejny 8-bitowy cykl I/O do magistrali ISA. Opcje powyej pozwalaj wstawi jeszcze wicej cykli zegarowych pomidzy kady kolejny 8-bitowy cykl I/O do magistrali ISA. Wybranie NA ustawia liczb opnionych cykli na minimum 3.5 cyklu zegarowego. A wic ustaw 8-bit I/O Recovery Time na NA jeli to moliwe, aby uzyska optymaln wydajno magistrali ISA. Zwikszaj I/O Recovery Time tylko wtedy, gdy masz problemy z 8-bitowymi kartami ISA. Zauwa, e funkcja ta nie spenia adnej roli jeli nie uywasz kart ISA.

16-bit I/O Recovery Time

Opcje : NA, 4, 1, 2, 3 Magistrala PCI jest znacznie szybsza ni ISA. A wic, aby karty ISA wsppracoway prawidowo z cyklami I/O z magistrali PCI, mechanizm I/O odzyskiwania kontroli nad magistral wstawia dodatkowe cykle zegara magistrali pomidzy kade kolejne generowane przez PCI cykle I/O do magistrali ISA. Domylnie mechanizm odzyskiwania kontroli nad magistral wstawia minimum 3.5 cyklu pomidzy kady kolejny 16-bitowy cykl I/O do magistrali ISA. Opcje powyej pozwalaj wstawi jeszcze wicej cykli zegarowych pomidzy kady kolejny 16-bitowy cykl I/O do magistrali ISA. Wybieranie NA ustawia liczb opnionych cykli na minimum 3.5 cyklu zegarowego. A wic ustaw 16-bit I/O Recovery Time na NA jeli to moliwe, aby uzyska optymaln wydajno magistrali ISA. Zwikszaj I/O Recovery Time tylko wtedy, gdy masz problemy z 16-bitowymi kartami ISA. Zauwa, e ta funkcja nie spenia adnej roli jeli nie uywasz kart ISA.

Passive Release
Opcje : Enabled, Disabled Jeli Passive Release jest wczone, dostpy CPU do PCI s moliwe podczas biernego zwolnienia (passive release) magistrali PCI. A zatem procesor moe mie dostp do magistrali PCI w czasie, gdy nastpuje dostp do magistrali ISA. W przeciwnym razie ukad arbitrau akceptuje tylko dostp innego modu nadrzdnego magistrali PCI do lokalnego DRAM-u. Innymi sowy tylko inny modu nadrzdny magistrali PCI moe mie dostp do magistrali PCI, a nie procesor. Funkcja ta jest uywana by speni czas opnienia moduu nadrzdnego magistrali ISA, ktry jest znacznie duszy ni moduu nadrzdnego magistrali PCI. Wcz funkcj Passive Release by uzyska optymaln wydajno. Wyczaj j jedynie wtedy, gdy masz problemy z kartami ISA.

Delayed Transaction
Opcje : Enabled, Disabled Funkcja ta jest uywana by uzgodni czasu opnienia cykli PCI do i z magistrali ISA. Magistrala ISA jest duo, duo wolniejsza ni magistrala PCI. Dlatego ukoczenie cykli PCI do i z magistrali ISA trwa znacznie duej i spowalnia magistral PCI. Jednak wczenie Delayed Transaction umoliwia wbudowanemu w chipset 32-bitowemu buforowi zapisu obsug opnionych cykli transakcji. Oznacza to, e transakcje do i z magistrali ISA s buforowane, a magistrala PCI moe zosta zwolniona aby wykonywaa inne transakcje, gdy trwa transakcja ISA. Opcja ta powinna by wczona aby uzyska lepsz wydajno i speni wymagania specyfikacji PCI 2.1. Wyczaj j jedynie wtedy, gdy twoje karty PCI nie s w stanie dziaa prawidowo albo jeli uywasz karty ISA, ktra nie jest zgodna z PCI 2.1.

PCI 2.1 Compliance

Opcje : Enabled, Disabled To taka sama funkcja jak Delayed Transaction powyej. Funkcja ta jest uywana by speni czas opnienia cykli PCI do i z magistrali ISA. Magistrala ISA jest duo, duo wolniejsza ni magistrala PCI. Dlatego ukoczenie cykli PCI do i z magistrali ISA trwa znacznie duej i spowalnia magistral PCI.

Jednak wczenie Delayed Transaction umoliwia wbudowanemu w chipset 32-bitowemu buforowi zapisu obsug opnionych cykli transakcji. Oznacza to, e transakcje do i z magistrali ISA s buforowane, a magistrala PCI moe zosta zwolniona aby wykonywaa inne transakcje, gdy trwa transakcja ISA. Opcja ta powinna by wczona aby uzyska lepsz wydajno i speni wymagania specyfikacji PCI 2.1. Wyczaj j jedynie wtedy, gdy twoje karty PCI nie s w stanie dziaa prawidowo albo jeli uywasz karty ISA, ktra nie jest zgodna z PCI 2.1.

AGP Aperture Size (MB)

Opcje: 4, 8, 16, 32, 64, 128, 256 Opcja ta wybiera rozmiar szczeliny AGP. Szczelina jest czci zakresu adresowego PCI powiconego na przestrze adresow pamici graficznej. Gwne cykle, ktre trafiaj w zakres szczeliny s przekazywane do AGP bez potrzeby translacji. Rozmiar szczeliny okrela rwnie ilo systemowego RAM-u, ktry moe by przydzielony karcie graficznej do przechowywania tekstur. Wielko szczeliny AGP okrela formua: maksimum nadajcej si do wykorzystania pamici AGP x 2 plus 12MB. Oznacza to, e nadajca si do wykorzystania ilo pamici AGP jest mniejsza ni poowa wielkoci szczeliny AGP. Dzieje si tak dlatego, e system potrzebuje pamici AGP (nie cachowanej) plus rwn ilo cznego obszaru pamici i dodatkowych 12MB do wirtualnego adresowania. Jest to przestrze adresowa, a nie uyta fizyczna pami. Pami fizyczna jest alokowana i zwalniana stosownie do zapotrzebowania tylko wtedy, gdy Direct3D dokonuje wywoania "create non-local surface". Win95 (z VGARTD.VXD) i Win98 uywaj "efektu wodospadu". Powierzchnie s tworzone najpierw w pamici lokalnej. Gdy pami ta si zapeni tworzenie powierzchni rozszerza si na pami AGP, a potem na pami systemow. A wic wykorzystanie pamici jest automatycznie optymalizowane dla kadej aplikacji. AGP i pami systemowa nie s uywane o ile nie jest to absolutnie konieczne. Wielu zalecao ustawienie AGP Aperture Size na poow RAM-u w systemie. Jednak jest to bd z tej samej przyczyny, dla ktrej wielko pliku wymiany nie powinna by rwna 1/4 RAM-u w systemie. Tak jak w przypadku wielkoci pliku wymiany, wymagana wielko szczeliny AGP bdzie mala wraz ze wzrostem iloci pamici karty graficznej. Przyczyn jest to, e wikszo tekstur bdzie przechowywana przez sam kart graficzn. A wic karta graficzna z 32MB RAM-u lub wicej bdzie wymagaa mniejszej szczeliny ni karta z mniejsz iloci RAM-u. Jeeli twoja karta ma bardzo niewiele pamici graficznej powiniene ustawi szczelin AGP tak du, jak si da, nawet na poow RAMu w systemie. W przypadku kart z wiksz pamici graficzn nie powiniene ustawia szczeliny na poow RAM-u w systemie. Zwr uwag, e rozmiar szczeliny nie koresponduje z wydajnoci, a wic zwikszanie jej do olbrzymich rozmiarw nie poprawia wydajnoci. Pomimo to zalecane jest utrzymanie szczeliny AGP na poziomie okoo 64 do 128MB. Czemu zalecane jest ustawienie tak duej szczeliny pomimo to, e wikszo kart graficznych ma obecnie duo pamici? Czy nie powinno si jej ustawi na absolutne minimum, aby zaoszczdzi systemowy RAM? Rzecz w tym, e wiele kart graficznych wymaga co najmniej 16MB szczeliny AGP do prawidowego dziaania. Przyczyn jest prawdopodobnie to, e wirtualna przestrze adresowa ju ma rozmiar 12MB! Na dodatek wiele programw ma wymagania co do minimalnej wielkoci szczeliny AGP, ktre przewanie nie s sprecyzowane. A niektre uywaj tylu tekstur, e pami AGP jest potrzebna nawet w przypadku kart z bardzo du iloci pamici graficznej (32MB). A jeeli pamitasz formu podan powyej ilo potrzebnej pamici AGP jest ponad dwukrotnie wiksza ni wymagana przestrze do przechowywania tekstur. A wic jeli potrzebne jest dodatkowe 15MB pamici do przechowywania tekstur, wwczas uywane s 42MB systemowego RAM-u. Ma zatem sens ustawienie duej szczeliny AGP, aby speni wymagania wszelkiego software'u. Zwr uwag, e wielko szczeliny AGP nie pozwoli ci zaoszczdzi ani troch RAM-u. Tak jak i wczeniej, tym co robi wielko szczeliny AGP jest ograniczenie RAM-u, ktry magistrala AGP moe zaj, gdy jest on jej potrzebny. Nie jest on uywany, o ile nie jest to absolutnie koniecznie. A wic ustawienie szczeliny na 64MB nie oznacza, e 64MB twojego RAM-u bd uywane jako pami AGP. Ograniczy to tylko maksymaln ilo RAM-u, ktry moe zosta wykorzystany przez magistral AGP do 64MB (faktyczna nadajca si do uycia pami AGP to tylko 26MB). O ile zwikszenie szczeliny AGP ponad 128MB nie bdzie miao tak naprawd negatywnego wpywu na wydajno, najlepiej byoby i tak utrzyma szczelin na poziomie 64-128MB, aby tablica GART nie staa si zbyt dua. Poniewa ilo RAM-u na kartach zwiksza si, a kompresja tekstur jest coraz bardziej powszedni spraw, mniejsza jest potrzeba by zwiksza szczelin AGP ponad 64MB. A wic zalecane jest ustawienie AGP Aperture Size na 64MB albo maksymalnie na 128MB.

Chipset Features Setup: cz 4 AGP 2X Mode

Opcje : Enabled, Disabled Funkcja ta wcza lub wyacza protok transmisji AGP2X. Standardowe AG1X wykorzystuje tylko wznoszce si zbocze sygnau APG do transferu danych. Przy 66MHz przekada si to na przepustowo 264MB/s. Wczenie AGP X2 Mode podwaja t przepustowo dziki przesyaniu danych na obu zboczach, opadajcym i wznoszcym si, sygnau. A zatem podczas gdy szybko zegara magistrali AGP nadal wynosi 66MHz, faktyczna przepustowo magistrali jest podwojona. Jest to ta sama metoda, z ktrej UltraDMA 33 czerpie swj skok wydadajnoci. Jednak zarwno chipset pyty gwnej i karta graficzna musz obsugiwa transfery AGP2X aby mg uy protokou AGP2X. Jeeli twoja karta graficzna obsuguje transfery AGP2X, wcz AGP 2X Mode aby mie szybszy transfer AGP. Wyczaj go wycznie wtedy, gdy masz problemy ze stabilnoci (zwaszcza w przypadku pyt Super Socket 7) albo, jeli masz zamiar przetaktowa magistral AGP ponad 75MHz i nie moesz po prostu wyczy sidebandingu.

AGP Master 1WS Read

Opcje : Enabled, Disabled Domylnie urzdzenie zarzdzajce dostpem do magistrali AGP czeka przynajmniej przez 2 stany oczekiwania albo zegar AGP wykonuje cykl zanim zaczyna transakcj odczytu. Opcja ta pozwala zredukowa opnienie do tylko 1 stanu oczekiwania albo cyklu zegarowego. Aby mie lepsza wydajno AGP wcz te opcj, ale wycz j jeli zdarzaj ci si dziwaczne anomalie grafiki, jak na przykad efekty obrazu szkieletowego i artefakty pikseli po jej wczeniu.

AGP Master 1WS Write

Opcje : Enabled, Disabled Domylnie urzdzenie zarzdzajce dostpem do magistrali AGP czeka przynajmniej przez 2 stany oczekiwania albo zegar AGP wykonuje cykl zanim zaczyna transakcj zapisu. Opcja ta pozwala zredukowa opnienie do tylko 1 stanu oczekiwania albo cyklu zegarowego. Aby mie lepsza wydajno AGP wcz te opcj, ale wycz j jeli zdarzaj ci si dziwaczne anomalie grafiki, jak na przykad efekty obrazu szkieletowego i artefakty pikseli po jej wczeniu.

USWC Write Posting

Opcje : Enabled, Disabled USWC, czyli Uncacheable Speculative Write Combination poprawia wydajno systemw Pentium Pro (a moliwe, e rwnie innych procesorw P6) z kartami graficznymi, ktre maj liniowy bufor ramki (wszystkie nowe karty go maj). czc mniejsze zapisy danych w 64-bitowe zapisy funkcja ta redukuje liczb transakcji wymaganych, aby konkretna ilo danych zostaa przetransferowana do liniowego bufora ramki karty graficznej. Moe to jednak powodowa takie problemy jak znieksztacenia obrazu, zawieszenia, problemy z adowaniem systemu, itd., jeeli karta graficzna nie obsuguje tej funkcji. Dodatkowo testy z uyciem FastVid (w starym artykule - The Phoenix Project) wykazay, e takie ustawienie moe obniy wydajno, zamiast j zwikszy! Zostao to zaobserwowane w przypadku pyty na 440BX Intela. A wic jeli uywasz procesora Pentium Pro albo pyty gownej opartej na jednym ze starszych chipsetw, wcz j by mie lepsz wydajno grafiki. Jeli posiadasz nowsz pyt gwn moesz sprbowa j wczy, ale dla pewnoci uruchom kilka testw, aby ustali czy funkcja ta faktycznie poprawia wydajno, czy nie. Cakiem moliwe, e nie poprawia jej wcale albo nawet j obnia.

Spread Spectrum
Opcje : Enabled, Disabled, 0.25%, 0.5%, Smart Clock Gdy generator sygnaw zegarowych pyty gwnej wysya impulsy, wyskoki impulsw wytrwarzaj EMI (Electromagnetic Interference, zakcenie elektromagnetyczne). Funkcja Spread Function redukuje generowane zakcenie poprzez modulowanie impulsw w taki sposb, e wyskoki impulsw s redukowane do bardziej spaszczonych krzywych. Dokonuje tego rnicujc czstotliwo tak e nie uywa adnej szczeglnej czstotliwoci duej ni przez chwil. Redukuje to problemy z interferencj z innymi urzdzeniami elektronicznymi znajdujcymi si w pobliu. Jednake, o ile wczenie Spread Spectrum zmniejsza EMI, stabilno systemu i wydajno mog zosta nieco obnione. Moe si to sprawdzi zwaszcza w przypadku "timing-critical devices" takich jak wraliwe zegary urzdzenia SCSI. W niektrych BIOSach znajduje si opcja Smart Clock. Zamiast modulowa czstotliwo impulsw na bieco, Smart Clock wycza sygnay zegarowe AGP, PCI i SDRAM-u, gdy nie s one uywane. Dziki temu EMI moe zosta zredukowane bez obniania stabilnoci systemu. Dodatkowym bonusem uzywania Smart Clock jest zmniejszenie zuycia energii.

Jeli nie masz problemw z EMI, pozostaw przy ustawieniu Disabled, by mie optymaln stabilno systemu i wydajno. Ale jeli przeladuje ci EMI uyj ustawienia Smart Clock o ile to moliwe i zadowol si ustawieniem Enabled lub jedn z pozostaych dwch wartoci, jeli Smart Clock nie jest dostpny. Wartoci w procentach oznaczaj jak wiele waha przeprowadza BIOS na czstotliwoci zegara. A wic nisza warto (0.25%) jest stosunkowo lepsza dla stabilnoci systemu, podczas gdy warto wysza (0.5%) jest lepsza z punktu widzenia redukcji EMI. Pamitaj by wyczy Spread Spectrum jeeli przetaktowujesz CPU, poniewa nawet 0.25% wahanie moe wywoa tymczasowy wzrost prdkoci zegara o 25MHz (w przypadku CPU 1GHZ), ktry moe po prostu spowodowa zawieszenie przetaktowanego procesora. Albo przynajmniej uyj ustawienia Smart Clock, poniewa nie wie si z nim adna modulacja czstotliwoci.

Auto Detect DIMM/PCI Clk

Opcje: Enabled, Disabled Funkcja ta jest podobna do opcji Smart Clock funkcji Spread Spectrum. BIOS monitoruje aktywno AGP, PCI i SDRAM-u. Jeeli w tych slotach nie ma kart, BIOS wycza odpowiednie sygnay zegarowe AGP, PCI i SDRAM-u. A jeli nic si nie dzieje w zajtych slotach AGP/PCI/SDRM, BIOS wycza take i te sygnay. W ten sposb EMI (zakcenie elektromagnetyczne) moe zosta zredukowane bez naraania na szwank wydajnoci. Pozwala to rwnie obniy zuycie energii przez konmputer, poniewa zuywa j bd tylko aktywne komponenty. Jeli nie masz jednak adnych problemw z EMI, pozostaw przy ustawieniu Disabled, by mie optymaln stabilno i wydajno systemu. Wcz j tylko wtedy, gdy przeladuj ci problemy z EMI albo, jeli chcesz zaoszczdzi wicej energii.

Chipset Features Setup: cz 5 Flash BIOS Protection

Opcje : Enabled, Disabled Funkcja ta chroni BIOS przed przypadkowym uszkodzeniem przez nieuprawnionych uytkownikw albo wirusy. Gdy jest wczona dane BIOSu nie mog by zmienione podczas prby aktualizacji BIOSu przez program flaszujcy. Aby pomylnie zaktualizowa BIOS bdziesz musia wyczy funkcj Flash BIOS Protection. Powiniene j zawsze wcza. Jedyna okazja, gdy potrzebujesz j wczy to aktualizacja BIOSu. Po zaktualizowaniu BIOSu powiniene j natychmiast powtrnie wczy, aby chroni BIOS przed wirusami.

Hardware Reset Protect

Opcje : Enabled, Disabled Funkcja ta jest uyteczna dla serwerw plikw, ruterw, itd., ktre musz pracowa 24 godziny na dob. Kiedy jest wczona przycisk resetujcy system nie bdzie dziaa, co zapobiega przypadkowym resetom. Przy ustawieniu Disabled przycisk reset bdzie funkcjonowa normalnie. Zalecane jest by pozostawi ustawienie Disabled o ile nie masz serwera i dzieci, ktre biegaj po domu i uwielbiaj naciska ten may czerwony guzik. ;)

DRAM Read Latch Delay

Opcje : Enabled, Disabled Jest to funkcja, ktra wprowadza niewielkie opnienie przed odczytaniem przez system danych z moduu RAM-u. Funkcja ta zostaa dodana aby uatwi uywanie niektrych specjalnych moduw SDRAM-u, ktre maj nietypowe synchronizacje. Nie musisz jej wcza, o ile nie dowiadczasz dziwnych padw systemu i podejrzewasz, e ich przyczyn jest niestabilno pamici. Tak wic zalecane jest by pozostawi ustawienie Disabled o ile nie przydarzaj ci si problemy ze stabilnoci systemu. Jeli masz problemy moesz j wczy, aby sprawdzi czy twj modu DRAM-u jest jednym z tych o nietypowych synchronizacjach i skorygowa problem.

DRAM Interleave Time

Opcje : 0ms, 0.5ms Funkcja ta kontroluje synchronizacj odczytywania nastpnego banku danych, gdy DRAM Interleave lub SDRAM Bank Interleave s wczone. Recz jasna im niszej wartoci uyjesz, tym szybciej moduy DRAM-u s w stanie przeplata, za czym idzie lepsza wydajno. A wic zalecane jest ustawienie czasu przeplotu na najnisz warto jak si da, by mie lepsz wydajno DRAM-u. Zwikszaj DRAM Interleave Time tylko wtedy, gdy masz problemy ze stabilnoci systemu.

Byte Merge
Opcje : Enabled, Disabled czenie bajtw zatrzymuje 8-bitowe i 16-bitowe zapisy z CPU do magistrali PCI w buforze, w ktrym s one gromadzone i czone w 32-bitowe zapisy. Nastpnie chipset gdy jest to moliwe zapisuje dane z bufora do magistrali PCI. Jak wida czenie 8-bitowych i 16bitowych redukuje liczb transakcji PCI, zwalniajc tym samym przepustowo i czas CPU. A wic zalecane jest wczenie tej funkcji by mie lepsz wydajno PCI.

PCI Pipeline / PCI Pipelining

Opcje: Enabled, Disabled Funkcja ta czy potokowo PCI lub CPU z czeniem bajtw. czenie bajtw jest nastpnie uywane do zwikszenia wydajnoci karty graficznej. Funkcja ta kontroluje opcj Byte Merge dla cykli bufora kadru. Gdy jest wczona kontroler sprawdza osiem sygnaw CPU Byte Enable aby ustali czy bajty danych odczytywane z magistrali PCI przez CPU mog zosta poczone. A wic zalecane jest wczenie tej funkcji by mie lepsz wydajno karty graficznej PCI. Inne urzdzenia PCI rwnie mog skorzysta na jej wczeniu.

Fast R-W Turn Around

Opcje : Enabled, Disabled Opcja ta redukuje opnienie, ktre wystpuje, gdy CPU po raz pierwszy odczytuje DRAM, a nastpnie dokonuje w nim zapisu. Normalnie wystpuje dodatkowe opnienie skojarzone z przejciem od odczytu do zapisu. Jeli wczysz t opcj opnienie zostanie zredukowane i przeczenie z odczytu na zapis bdzie nastpowao szybciej. Jeli jednak twoje moduy RAM-u nie s w stanie poradzi sobie z szybszym przeczaniem, dane mog by tracone a system moe sta si niestabilny. Majc to na uwadze wcz t opcj by mie lepsz wydajno RAM-u, chyba e po jej wczeniu masz problemy ze stabilnoci.

CPU to PCI Write Buffer

Opcje : Enabled, Disabled Funkcja ta kontroluje bufor zapisu CPU do magistrali PCI. Jeli bufor ten jest wyczony, CPU zapisuje bezporednio do magistrali PCI. Chocia moe si to wydawa szybsz, a co za tym idzie lepsz metod, nie jest to prawda. Poniewa magistrala CPU jest szybsza ni magistrala PCI, wszelki zapis CPU do PCI musi czeka a magistrala PCI jest gotowa do przyjcia danych. Uniemoliwia to CPU wykonywanie jakichkolwiek innych zada dopki nie zakoczy wysyania danych do magistrali PCI. Wczenie bufora umoliwia CPU natychmiastowe zapisanie czterech sw danych do bufora, dziki czemu procesor moe kontynuowa inne zadanie nie czekajc a te cztery sowa danych dotr do PCI. Dane w buforze zapisu zostan zapisane do PCI, gdy zacznie si nastpny cykl odczytu magistrali PCI. Rnica polega na tym, e bufor robi to nie zatrzymujc CPU na cay czas trwania transakcji z CPU do PCI. Dlatego zalecane jest by wczy CPU to PCI Write Buffer.

Chipset Features Setup: cz 6 PCI Dynamic Bursting

Opcje : Enabled, Disabled Opcja ta kontroluje bufor zapisu PCI. Jeli jest wczona, kada transakcja po magistrali PCI trafia prosto do bufora zapisu. Transakcje wizek s nastpnie dokonywane, gdy tylko jest do danych, by mona je byo wysa w pojedynczej wizce. Jeli opcja ta jest wyczona, dane trafiaj do bufora zapisu i s transferowane w wizkach pniej (gdy magistrala PCI jest wolna albo gdy bufor jest peny), jeeli transakcja zapisu jest transakcj wizek. Jeli transakcja zapisu nie jest transakcj wizek, bufor zapisu jest oprniany, a dane s natychmiastowo zapisywane do magistrali PCI . Zalecane jest wczenie PCI Dynamic Bursting, by mie lepsz wydajno PCI.

PCI Master 0 WS Write

Opcje : Enabled, Disabled Funkcja ta okrela czy przed kadym zapisem do magistrali PCI wystpuje opnienie. Jeli jest wczona, zapisy do magistrali PCI s wykonywane natychmiastowo (przy zerowych stanach oczekiwania), gdy tylko magistrala PCI jest gotowa do otrzymania danych. Ale jeli jest wyczona, wwczas kada transakcja zapisu do PCI jest opniona o jeden stan oczekiwania. Normalnie zalecane jest wczenie tej funkcji by PCI dziaaa szybciej. Jednak wyczenie jej moe by uyteczne, gdy skutkiem przetaktowania magistrali PCI jest niestabilno. Opnienie oglnie rzecz biorc poprawi moliwoci przetaktowania magistrali PCI.

PCI Delay Transaction

Opcje : Enabled, Disabled Jest to funkcja podobna do opcji Delayed Transaction. Funkcja ta jest uywana by uzgodni czas opnienia cykli PCI do i z magistrali ISA. Magistrala ISA jest duo, duo wolniejsza ni magistrala PCI. Dlatego ukoczenie cykli PCI do i z magistrali ISA trwa znacznie duej i spowalnia magistral PCI. Jednak wczenie Delayed Transaction umoliwia wbudowanemu w chipset 32-bitowemu buforowi zapisu obsug opnionych cykli transakcji. Oznacza to, e transakcje do i z magistrali ISA s buforowane, a magistrala PCI moe zosta zwolniona aby wykonywaa inne transakcje podczas gdy trwa transakcja ISA. Opcja ta powinna by wczona aby uzyska lepsz wydajno i speni wymagania specyfikacji PCI 2.1. Wyczaj j jedynie wtedy, gdy twoje karty PCI nie s w stanie dziaa prawidowo albo jeli uywasz karty ISA, ktra nie jest zgodna z PCI 2.1.

PCI#2 Access #1 Retry

Opcje : Enabled, Disabled Funkcja ta jest powizana z CPU to PCI Write Buffer. Normalnie CPU to PCI Write Buffer jest wczony. Wszystkie zapisy do magistrali PCI s jako takie natychmiast zapisywane do bufora, zamiast do magistrali PCI. Zwalnia to CPU od czekania a magistrala PCI jest wolna. Dane s nastpnie zapisywane do szyny PCI, gdy rozpoczyna si nastpny cykl szyny PCI. Istnieje moliwo, e bufor zapisu do PCI moe zawie. Gdy tak si dzieje, ta opcja BIOSu okrela czy zapis bufora powinien zosta sprbowany powtrnie czy odesany z powrotem do arbitrau. Jeli opcja ta jest wczona, bufor bdzie prbowa zapisu do szyny PCI do skutku. Jeli jest wyczona, bufor oprni swoj zawarto i zarejestruje transakcj jako nieudan. CPU bdzie musia zapisa ponownie w buforze zapisu. Zalecane jest wczenie tej funkcji, chyba e masz wiele powolnych urzdze PCI w systemie. W takim razie jej wyczenie zapobiegnie generowaniu zbyt wielu ponownych prb, ktre mog wystawi szyn PCI na powan prb.

Master Priority Rotation

Opcje : 1 PCI, 2 PCI, 3 PCI Funkcja ta kontroluje dostp CPU do szyny PCI. Jeli wybierzesz 1 PCI, CPU bdzie mia zawsze przyznawany dostp zaraz po zakoczeniu transakcji biecego bus mastera PCI, niezalenie od tego ile innych bus masterw PCI czeka w kolejce. Pozwala to na najszybszy dostp CPU do szyny PCI, ale oznacza gorsz wydajno urzdze PCI. Jeli wybierzesz 2 PCI, CPU bdzie mia przyznawany dostp po zakoczeniu biecej i nastpnej transakcji PCI. Innymi sowy CPU ma przyznawany dostp po dwch transakcjach bus mastera PCI, niezalenie od tego ile innych bus masterw PCI czeka w kolejce. Oznacza to, e CPU musi czeka troch duej ni w przypadku opcji 1 PCI, ale urzdzenia PCI bd miay szybszy dostp do

magistrali PCI. Jeli wybierzesz 3 PCI, CPU bdzie mia przyznawany dostp dopiero po zakoczeniu biecej i dwch nastpnych transakcji bus mastera PCI czekajcych w kolejce. A wic CPU musi czeka a trzy urzdzenia zarzdzajce dostpem do magistrali (bus masters) zakocz swoje transakcje na szynie PCI zanim sam bdzie mg otrzyma dostp do szyny PCI. Oznacza to gorsz wydajno CPU-doPCI, ale urzdzenia bus master PCI bd miay lepsz wydajno. Jednak niezalenie od dokonanego przez ciebie wyboru, CPU ma zagwarantowany dostp do szyny PCI po maksimum trzech dostpach przyznanych bus masterowi PCI. Nie ma znaczenia czy w kolejce czeka wiele PCI bus masterw albo kiedy CPU zada dostpu do szyny PCI. Zawsze bdzie mia przyznany dostp po jednej transakcji bus mastera PCI (1 PCI), dwch transakcjach (2 PCI) lub trzech transakcjach (3 PCI).

AGP 4X Mode
Opcje : Enabled, Disabled Funkcja ta wystpuje tylko w przypadku pyt gwnych obsugujcych AGP4X. Zwykle jest jednak domylnie ustawiona na Disabled, poniewa nie kady bdzie uywa z ni karty AGP4X. Dla uytkownikw kart AGPX1 lub X2 opcja ta musi by wyczona, by ich karty dziaay prawidowo. Aby zapobiec komplikacjom producenci wol po prostu wyczy tryb AGP4X. To jednak oznacza, e uytkownicy kart AGP4X strac wiksz przepustowo oferowan przez tryb AGP4X. Chocia faktyczna prdko transferu w trybie AGP4X nie jest znaczco wysza ni trybu AGP2X, to i tak marnotrawstwem jest nie uywanie tego trybu, gdy jest to moliwe. A wic, jeli masz kart AGP4X, zalecane jest wczenie trybu AGP4X by wydajno AGP bya lepsza. Pozostaw go wyczonego tylko wtedy, gdy masz kart graficzn, ktra obsuguje jedynie tryby AGP1X lub AGP2X.

Chipset Features Setup: cz 7 AGP Driving Control

Opcje : Auto, Manual Ta funkcja umoliwia dostosowanie kontroli nad "AGP driving force". Zwykle domylnie ustawiona jest na Auto, umoliwiajc tym samym chipsetowi przejcie kontroli i automatyczne dostosowanie "AGP driving force" w taki sposb, by pasowaa do zainstalowanej karty AGP. Jednak do takich celw jak rozwizywanie problemw lub overclocking moesz ustawi AGP Driving Control na Manual aby mg wybra tak AGP Driving Value, jak chcesz.

AGP Driving Value

Opcje : 00 to FF (liczby szesnastkowe) Opcja ta jest podporzdkowana funkcji AGP Driving Control. Jeli ustawisz AGP Driving Control na Auto, wwczas warto ustawiona tutaj nie bdzie miaa adnych skutkw. Aby opcja ta dziaaa musisz ustawi AGP Driving Control na Manual. AGP Driving Value okrela si sygnau magistrali AGP. Im wysza warto, tym silniejszy sygna. Zakres wartoci szesnastkowych (00 do FF) przekada si na 0 do 255 w wartociach dziesitnych. Domylnie AGP Driving Value jest ustawione na DA (218), ale jeli uywasz karty AGP bazujcej na linii procesorw graficznych GeForce2 Nvidii, to zalecane jest wwczas ustawienie AGP Driving Value na wysz warto EA (234). Ze wzgldu na charakter tej opcji moliwe jest wykorzystanie jej jako pomocy przy przetaktowywaniu magistrali AGP. Szyna AGP jest wraliwa na overclocking, zwaszcza w trybie AGP4X i przy wczonym sidebandingu. Jako taka wysza AGP Driving Value moe by wanie tym czego trzeba, by przetaktowa AGP bardziej ni jest to normalnie moliwe. Podnoszc si sygnau magistrali AGP moesz poprawi jej stabilno po przetaktowaniu. Bd jednak bardzo, bardzo ostrony, gdy zwikszasz AGP Driving Value na przetaktowanej szynie AGP, poniewa twoja karta AGP moe zosta w trakcie tego procesu nieodwracalnie zniszczona! BTW, wbrew niektrym doniesieniom zwikszanie AGP Driving Value nie poprawia wydajnoci szyny AGP. Nie jest to opcja zwikszajca wydajno, wic nie powiniene podnosi jej wartoci, o ile nie musisz.

Delay DRAM Read Latch

Opcje : Auto, No Delay, 0.5ns, 1.0ns, 1.5ns Funkcja ta dostraja synchronizacj DRAM-u aby dostosowa go do rnych obcie DRAM-u. Obcienie DRAM-u zmienia si w zalenoci o liczby i rodzaju zainstalowanych DIMMw. Wicej DIMMw i dwustronnych DIMMw zwiksza obcienie DRAM-u. Jako takie jednostronne DIMMy zapewniaj najnisze obcienie DRAMu. Przy wikszych obcieniach DRAMu moesz potrzebowa opnienia, gdy chipset "zatrzaskuje" si na DIMMach podczas odczytw. W przeciwnym razie chipsetowi moe si nie uda prawidowo "zatrzasna" na DIMMach i odczyta z nich dane. Normalnie powiniene po prostu pozwoli BIOSowi zdecydowa samemu (za pomoc opcji Auto). Ale jeli zauwaysz, e system sta si niestabilny po zainstalowaniu dodatkowych DIMMw, powiniene sprbowa samemu ustawi opnienie DRAM Read Latch. Naturalnie wiksze opnienie obnia wydajno, a wic uyj najniszej wartoci, ktra rozwizuje problem. Jeli masz niewielkie obcienie DRAMu moesz "zapewni" jego optymaln wydajno rcznie ustawiajc opcj No Delay. Zmusza to chipset do "zatrzaskiwania" si na DIMMach bez opnienia, nawet jeli BIOS sdzi, e opnienie jest potrzebne.

MD Driving Strength
Opcje : Hi/High, Lo/Low MD Driving Strength okrela si sygnau linii danych pamici. Im wysza warto, tym silniejszy sygna. Jest ona uywana przewanie aby zwikszy "DRAM driving capability" przy wikszych obcieniach DRAMu (wielokrotne oraz/lub dwustronne DIMMy). A wic jeli uywasz duego obcienia DRAMu, powiniene ustawi t funkcj na Hi lub High. Ze wzgldu charakter tej opcji BIOSu moliwe jest uycie jej jako rodka pomocniczego przy przetaktowywaniu magistrali pamici. Twj SDRAM DIMM moe nie przetaktowywa si tak dobrze jak by tego chcia. Ale przez podniesienie siy sygnau linii danych pamici moliwe jest poprawienie jego stabilnoci po przetaktowaniu. Nie jest to jednak pewna metoda przetaktowywania magistrali pamici. Na dodatek zwikszenie siy sygnau magistrali pamici nie poprawi wydajnoci DIMMw SDRAMu. A wic wskazane jest pozostawienie MD Driving Strength na Lo/Low o ile nie masz duego obcienia DRAMu albo jeli prbujesz ustabilizowa przetaktowany DIMM.

SDRAM Page Closing Policy

Opcje : One Bank, All Banks Funkcja ta w niektrych BIOSach nazywa si rwnie SDRAM Precharge Control. Okrela ona czy to procesor, czy sam SDRAM kontroluje adowanie SDRAMu. Jeli opcja ta jest ustawiona na All Banks, wszystkie cykle CPU do SDRAMu bd skutkowa poleceniem All Banks Precharge na interfejsie SDRAMu, co poprawia stabilno, ale obnia wydajno. Jeli funkcja ta jest ustawiona na One Bank adowanie jest pozostawione samemu SDRAMowi. Zmniejsza to liczb razy ile SDRAM jest adowany, poniewa wielokrotne cykle CPU do SDRAMu mog wystpi zanim SDRAM musi zosta odwieony. A wic uyj One Bank by mie optymaln wydajno, chyba e przy tej opcji masz problemy ze stabilnoci.

CPU Drive Strength

Opcje: 0, 1, 2, 3 CPU Drive Strength okrela si sygnau transferu danych z chipsetu do CPU. Im wysza warto, tym silniejszy sygna. Ze wzgldu charakter tej opcji BIOSu moliwe jest uycie jej jako rodka pomocniczego przy przetaktowywaniu procesora. Twj CPU moe nie przetaktowywa si tak dobrze jak by tego sobie yczy. Ale przez podniesienie CPU Drive Strength moliwe jest poprawienie jego stabilnoci przy przetaktowanych szybkociach. A wic sprbuj wartoci 2 lub 3, jeli twj procesor nie chce tak po prostu pracowa z wiksz szybkoci. Nie jest to jednak pewna metoda przetaktowywania CPU. Na dodatek zwikszenie CPU Drive Strenght nie poprawi jego wydajnoci.

Chipset Features Setup: cz 8 Force 4-Way Interleave

Opcje : Enabled, Disabled Funkcja ta zmusza chipset do uywania 4-bankowego trybu przeplotu SDRAMu. By mie lepsz wydajno wcz t funkcj, ale musisz mie przynajmniej cztery banki SDRAMu, aby jej uywa. Zauwa, e jest rznica pomidzy bankami SDRAMu, a iloci uywanych przez ciebie DIMMw. Dzieje si tak dlatego, e kady DIMM SDRAMu skada si z jednego lub wicej bankw SDRAMU, do ktrych moe nastpowa jednoczesny dostp. Normalnie 2-bankowe DIMMy SDRAMu uywaj 16Mbitowych chipw SDRAMu i zwykle maj pojemno 32MB lub mniejsz. Natomiast 4-bankowe DIMMy SDRAMu zwykle uywaj 64Mbitowych chipw SDRAMu, chocia gsto SDRAMu moe wynosi do 256Mbitw na chip. Wszystkie DIMMy SDRAMu maj pojemno przynajmniej 64MB lub wiksz i z natury s 4-bankowe. Wicej informacji znajdziesz w SDRAM Bank Interleave.

PCI Latency Timer

Opcje : 0 - 255 Funkcja ta kontroluje jak dugo kade z urzdze PCI moe zajmowa magistral zanim przejmie j nastpne urzdzenie. Im wiksza warto, tym duej urzdzenie PCI moe zachowa kontrol nad magistral. Poniewa kademu dostpowi do magistrali towarzyszy pocztkowe opnienie zanim moe dokona si jakakolwiek transakcja, niskie wartoci PCI Latency Timer obniaj faktyczn przepustowo PCI, natomiast wysze j poprawiaj. Z drugiej strony, chocia zwikszenie tej wartoci pozwala kademu z urzdze PCI na duszy dostp do magistrali, czas reakcji tych urzdze rwnie w rezultacie ucierpi. Oznacza to, e kade z urzdze PCI bdzie musiao duej czeka na swj dostp do magistrali, ale gdy ju bdzie miao, bdzie mogo duej przeprowadza swoje transakcje. Normalnie PCI Latency Timer jest ustawiony na 32 cykle. By PCI miao lepsz wydajno naley uy wikszej wartoci. Sprbuj zwikszy j do 64 albo nawet 128 cykli. Niektre urzdzenia PCI mog nie wsppracowa jak naley z duszymi opnieniami, wic jeli masz takie problemy jak na przykad rwcy si dwik albo gorzej reagujcy system, zmniejsz opnienie. Wysze wartoci w rzeczywistoci redukuj wydajno, poniewa zbyt wiele czasu moe by przydzielone kademu z urzdze PCI na niekorzy innych urzdze na tej magistrali.

PNP/PCI Configuration
PNP OS Installed
Opcje : Yes, No Jeli wszystkie twoje systemy operacyjne obsuguj Plug & Play (PnP), wybierz Yes, aby mogy przej zarzdzanie zasobami urzdze. Jeli uywasz systemu nie rozumiejcego PnP albo jeli nie kady z twoich systemw operacyjnych obsuguje PnP, wybierz No, aby BIOS mg si zaj spraw. Zwr uwag, e Windows 2000 bdzie dziaa z ACPI, nawet jeli PnP OS Installed jest ustawione na Enabled. Po prostu upewnij si, e wyczye Advanced Power Management (APM). Informacji tej udzieli Alex. Wicej znajdziesz w jego mailu. Jednak Microsoft zaleca aby dla bezpieczestwa wyczy PnP OS Installed. Oto link do artykuu Microsoftu o wspdzieleniu IRQ pod Windows 2000 przysany przez Ryu Connora. Dla uytkownikw Linuksa Jonathan ma nastpujc rad Chocia Linux nie jest tak naprawd kompatybilny z PnP, wikszo dystrybucji uywa programu o nazwie ISAPNPTOOLS do ustawiania kart ISA. Jeli masz PnP OS Installed ustawione na No, BIOS sprbuje sam skonfigurowa karty ISA. Nie powoduje to jednak ich dziaania pod Linuksem, wic i tak musisz uy czego w stylu ISAPNPTOOLS. Jednak jednoczesne uywanie BIOSu i ISAPNPTOOLS do konfigurowania kart ISA moe prowadzi do problemw, gdy jeden kci si z drugim. Rozwizanie? Ustaw PnP OS Installed na Yes i pozwl ISAPNPTOOLS zaj si kartami ISA pod Linuksem, poniewa BIOSowa konfiguracja kart ISA i tak nie dziaa w przypadku Linuksa (wraz z aktualnymi i opracowywanymi jdrami). W wikszoci przypadkw prawdopodobnie nie bdzie rnicy, ale kto gdzie bdzie mia problemy, a Linux zawsze bdzie dziaa z PnP OS ustawionym na Yes. Wicej informacji o Linuksie i PnP znajdziesz w komentarzach #80 i #82.

Force Update ESCD / Reset Configuration Data

Opcje : Enabled, Disabled ESCD (Extended System Configuration Data) jest funkcj BIOSu Plug & Play, ktra przechowuje konfiguracje IRQ, DMA, I/O i pamici wszystkich kart ISA, PCI i AGP w systemie (PnP lub innych). Normalnie powiniene pozosta przy ustawieniu Disabled.

Ale jeli zainstalowae now kart, a powstaa w ten sposb konfiguracja powoduje powany konflikt zasobw (OS w rezultacie moe si nie adowa), to powiniene j wczy aby BIOS mg zresetowa i ponownie skonfigurowa ustawienia wszystkich kart PnP podczas startu systemu. BIOS automatycznie powrci do ustawienia Disabled podczas nastpnego adowania.

Resource Controlled By
Opcje : Auto, Manual BIOS potrafi automatycznie konfigurowa wszystkie urzdzenia "startujce" i kompatybilne z PnP. Normalnie powiniene wybra ustawienie Auto, aby BIOS mg automatycznie przypisa przerwania i kanay DMA. Wszystkie pola wyboru IRQ i DMA powinny w rezultacie znikn. Jeli masz jednak problem z automatycznym przypisywaniem zasobw za porednictwem BIOSu, moesz wybra ustawienie Manual aby pokaza pola wyboru IRQ i DMA. Wtedy moesz przypisa poszczeglne IRQ i DMA urzdzeniom Legacy ISA albo PCI/ISA PnP. Urzdzenia Legacy ISA s zgodne z pierwotn specyfikacj magistrali PC AT i wymagaj konkretnego przerwania/kanau DMA do prawidowego funkcjonowania. Z drugiej strony urzdzenia PCI/ISA PnP stosuj si do standardu Plug & Play i mog uywa kadego przerwania/kanau DMA.

Assign IRQ For VGA

Opcje : Enabled, Disabled Wiele high-endowych kart graficznych wymaga obecnie IRQ do prawidowego funkcjonowania. Wyczenie tej funkcji w przypadku takich kart spowoduje nieprawidowe dziaanie oraz/lub kiepsk wydajno. A zatem najlepiej upewni si czy funkcja ta jest wczona, jeli masz problemy z kart graficzn. Jednak niektre low-endowe karty nie potrzebuj IRQ do normalnego dziaania. Sprawd dokumentacj swojej karty. Jeli napisano w niej, e karta nie wymaga IRQ, moesz wyczy t funkcj aby zwolni przerwanie do innych celw. Gdy masz wtpliwoci najlepiej pozostawi j wczon, chyba e naprawd potrzebujesz IRQ.

Assign IRQ For USB

Opcje : Enabled, Disabled Funkcja podobna do USB Controller. Wcza ona lub wycza alokowanie IRQ dla USB (Universal Serial Bus). Wcz j, jeli uywasz urzdzenia USB. Jeli j wyczysz uywajc urzdzenia USB, moesz mie problemy z jego dziaaniem. Jeli jednak nie uywasz adnych urzdze USB, wybierz opcj Disabled. Zwolni to IRQ do wykorzystania przez inne urzdzenia.

PCI IRQ Activated By

Opcje: Edge, Level Rzadko widywana opcja BIOSu, ktra pozwala wybra metod aktywowania/wczania przerwa karty PCI. ISA i stare karty PCI s uruchamiane przez Edge (za pomoc pojedynczego napicia), natomiast nowsze karty PCI i AGP s wczane przez Level (za pomoc wielu poziomw napi). Gdy karty PCI dopiero zaczy si pojawia, proszono wszystkich o uywanie ustawienia Edge, poniewa wwczas adne urzdzenie PCI nie obsugiwao wspdzielenia przerwa. Jednak obecnie niemal kada karta PCI obsuguje wspdzielenie przerwa, ktrych zazwyczaj brakuje. A wic wybierz opcj Level, chyba e uywasz starych kart PCI uruchamianych przez Edge (edge-triggered).

PIRQ_0 Use IRQ No. ~ PIRQ_3 Use IRQ No.

Opcje: Auto, 3, 4, 5, 7, 9, 10, 11, 12, 14, 15 Funkcja ta umoliwia samodzielne ustawienie IRQ dla kart zainstalowanych w slotach AGP i PCI. Jest to szczeglnie uyteczne, gdy przenosisz twardy dysk z jednego komputera do drugiego, a nie chcesz reinstalowa systemu operacyjnego aby wykryte zostay ustawienia przerwa. A wic okrelajc IRQ urzdze w taki sposb, aby odpowiaday pierwotnym ustawieniom moesz unikn wielu problemw z konfiguracj po zainstalowaniu dysku w nowym systemie. Uwagi:

jeli okrelisz tutaj konkretne IRQ, nie moesz przypisa tego samego przerwania magistrali ISA; gdyby tak postpi, spowodujesz konflikt sprztowy

kady ze slotw PCI jest w stanie aktywowa maksymalnie cztery przerwania - INT A, INT B, INT C i INT D slot AGP jest w stanie aktywowa maksymalnie dwa przerwania - INT A i INT B normalnie kademu slotowi przypisywane jest INT A. Pozostae przerwania su jako rezerwa na wypadek, gdyby urzdzenie PCI/AGP wymagao wicej ni jednego przerwania albo jeli dane IRQ zostao wykorzystane slot AGP i slot PCI #1 wspdziel te same przerwania sloty PCI #4 i #5 wspdziel te same przerwania USB uywa PIRQ_4