Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
Nefropatias
Vasculares
Glomerulares Tbulo-Intersticiais Obstrutivas
Sindromes Glomerulares
Diferentes formas de apresentao de uma glomerulopatia: Sndrome
Nefrtica Sndrome Nefrtica Aguda Glomerulonefrite Rapidamente Progressiva Anormalidades urinrias assintomticas
Sindromes Glomerulares
Diferentes formas de apresentao de uma glomerulopatia: Sndrome
Nefrtica Sndrome Nefrtica Aguda Glomerulonefrite Rapidamente Progressiva Anormalidades urinrias assintomticas
Componentes:
Membrana diafragmtica
Pedicelas
Barreira: Tamanho e Carga Eltrica (membrana basal e fenda podocitria carga negativa)
Fenda Podocitria
Podcitos
Membrana diafragmtica
impermevel
(Rim normal)
NORMAL
Proteinria macia
Pura
Mista (nefrtico nefrtico)
Proteinria
Hipoalbuminemia
Edema - underfilling
proteinria hipoalbuminemia
EDEMA
hipovolemia
Edema - overflow
Resistncia tubular ao peptdeo atrial natrirtico reteno primria de sdio e gua hipervolemia presso hidrosttica
EDEMA
Caractersticas semiolgicas
Gravitacional Insidioso Evoluo
mm inferiores
lenta e progressiva para anasarca Cacifo (Godet +), sem gradiente trmico, indolor Dispnia tardia, somente se anasarca importante, geralmente restritiva, devido ascite e ao derrame pleural
Hiperlipidemia
Sntese Heptica de Lipoproteinas (LDL e VLDL) em resposta hipoalbuminemia Perda Urinria do HDL Atividade da lipase lipoproteica Atividade do receptor de LDL
Leses Mnimas (causa + freq na criana) Glomeruloesclerose Segmentar e Focal GESF (causa + frequente no adulto - Brasil) Membranosa Membrano-proliferativa (Mesangio-Capilar)
Glomerulopatias secundrias
Glomerulopatias secundrias
Doenas Crnicas
Diabetes, amiloidose e Obesidade mrbida HBV, HCV, HIV, Lues, Esquistossomose, Malaria quart, filariose, Toxoplasmose, CMV, Parvovrus B 19, EB virus, Simian Virus 40 LES, AR e Doena Mista do Tecido Conjuntivo Mieloma, Linfomas, Adenocarcinomas (pulmo, mama e clon) AINHs, Penicilamina, anti-VEGF (Avastin), Sais de Ouro, pamidronato, Inibidores da ciclina mTOR (Sirolimus),Litio, Interferon (Alfa, Beta ou Gama), esteroides anabolizantes
Infecciosas
Colagenoses
Neoplasias
Medicamentos
Nefrose Lipoidica 80% - 90% dos casos de sindrome Nefrotica em Crianas (>pr-escolar, > meninos ) 10- 20% dos casos de SN em adultos
Idiopatica. Podocitopatia fator de permeabilidade perda da barreira de carga eltrica Sindrome Nefrtica Pura 80% 20% - microhematria
Etiologia::
Clnica:
Patologia::
Leses Mnimas - ME
Fuso de pedicelos
Leses Mnimas - ME
GESF 10% dos casos de SNefrtica em Crianas (2a causa), 25-30% SN primaria em adultos (Causa+comum de SN prim. adultos Brasil). Negros > brancos.
Idiopatica. Podocitopatia fator de permeabilidade - Altera a fisiologia/estrutura do epitlio podocit. Sindrome Nefrtica Hematuria: 70% Hipertenso:30% IRenal (apresentao): 30%
Etiologia::
Clnica:
Laboratrio: Proteinuria no seletiva Patologia:: MO Colapso segmentar e focal das alas capilares. IF Depsitos de IgM, C1q e C3 granular, nas leses segmentares (aprisionamento) - Epifenmeno ME Podocitos hipertroficos, vacuolizados, desgarrados da MBG, fuso dos pedicelos
GESF - MO
Normal
GESF
GESF - IF
GESF - ME
Fuso pedicelos
GESF
Variantes Histolgicas
o Clssica: mais comum o Tip : melhor resposta terapia corticide o Peri-hilar : GESF secundrias hiperfiltrao o Celular: mais rara o Colapsante : pior prognstico
Gp Primrias: Membranosa
Sinnimo:
Incidence: GN extramembranosa
40-60 anos, 70% sexo masculino. Em alguns pases, principal causa de s. nefrtica primria em adultos (25-30%) Idioptica . Anticorpo anti-receptor da fosfolipase A-2 da MC do podcito. Deposio de IC em posio subepitelial
Sindrome Nefrtica pura em 80%, proteinuria assintomtica em 20%. Microhematuria 30%
Etiologia:
Clinica:
Lab:
Patol:
Gp Membranosa - MO
Normal
Gp Membranosa
Gp Membranosa - IF
Gp Membranosa - ME
Etiologia:
Idioptica - Imunocomplexos. MP Tipo I: subendotelial MP Tipo II: intramembranoso MP Tipo III: subendotelial e subepitelial
Clinica::
Sindrome nefrotica-Nefritica em 75%, sindrome nefritica em 25%. Historia recente de IVAS em 50%. Insuficiencia renal em 40-60%, na apresentao.
Hipocomplementemia via classica (tipo I) ou via alternativa (tipo II). Fator nefritico de C3 (C3NEF) em 60-70% dos casos de MP tipo II. MO: Hipercelularidade glomerular (endotelial e mesangial aspecto lobular), expanso da matriz mesangial e duplicao da MBG (duplo contorno) IF: Depsitos difusos granulares de IgG e C3 ao longo da MBG ME: Depositos eletrodensos em posio subendotelial (MP tipo I) e intramembranoso (MP tipo II Da de Depsitos Densos - DDD)
Lab:
Patol:
Gp Membrano Proliferativa - MO
Normal
Gp MP
Gp Membrano Proliferativa - IF
Gp Membrano Proliferativa - ME
Leses Mnimas
Formao de imunocomplexos
Ao nos podcitos
Ativa Beta-3 integrina local ocasionando fuso dos pedicelos Liberado da Membrana Celular como um receptor solvel (20-50 kD)
Implicaes clnicas
Elevado em 2/3 dos pacientes com GESF primria. No est presente nas Leses Mnimas Altas concentraes sanguineas pr-transplante > chance de recorrncia no rim transplantado
Leses Mnimas
GESF
HIV , parvovirus B19 e pamidronato forma colapsante , Obesidade Mrbida, Nmero de Nfrons reduzidos, Nefropatia de refluxo forma peri-hilar,Esquistossomose, Sirolimus, Simian Virus 40,Litio, Interferon (Alfa, beta ou Gama), esteroides anabolizantes Linfoma no-Hodgkin Mutaes dos genes da nefrina, podocina, alfa-actina
Membranosa
Hepatite B (fase aguda), Sifilis (fase secundria), Neoplasias (carcinomas), LES (classe V), AINHs, penicilamina
Gn Membrano-Proliferativa
Fisiopatologia
Deficincia Adquirida de IgG Deficincia adquirida do Fator B do complemento Uso de corticoides e imunossupressores
Pneumococos, H. influenzae, S.aureus IVAS, Pneumonias, Celulites de abdome, Peritonite Bacteriana espontnea (PBE)
Fisiopatologia
Deficincia Adquirida de antitrombina III Deficincia adquirida das Protenas S e C Aumento da agregao plaquetria Aumento da sntese heptica de fibrinognio, fator V e fator VII Aumento da viscosidade sangunea pela hemoconcentrao e hiperlipemia TVP de mmii Trombose Venosa Renal
Stios
Amiloidose Gp Membranosa
Desmineralizao ssea
Perda Urinria do Clcio Ligado Albumina Uso de corticides Perda Urinria de Transferrina Perda urinria de Eritropoetina Balano Nitrogenado Negativo
Anemia
Desnutrio
Hipovolemia
Obstruo tubular cilindros proteicos Nefrite intersticial aguda diurticos Trombose de Veia Renal Cava Inferior
EAS
Protena + Glicosria renal Tubulopatia proximal 2a Hematuria SN Mistas Corpos ovais de gordura lipidria
normal ou alta
SN secundria
baixa
SN primria
Lipidograma
Normal
Sndrome Nefrtica 1
Normal
Sndrome Nefrtica 2
Pico Policlonal (das infecciosas/inflamatrias)
Normal
Sndrome Nefrtica 2
Pico Monoclonal (mieloma mltiplo/paraproteinemias)
Hipocomplementmicas
Glicemia em jejum PPF (Kato-Kats esquistossomose), Bx valva retal FAN, anti-DNA Sorologias para HIV, HCV, HBV e Sfilis (VDRL) Exames especficos para outras doenas, de acordo com a histria Em idosos, exames necessrios para afastar neoplasias
A resposta do sistema complemento amplificada atravs do mecanismo em cascata, onde um componente ativa o seguinte e assim sucessivamente.
Ativada quando Anticorpos IgM ou IgG reconhecem antgenos como vrus, bactrias e autoantgenos.
Indicaes:
Pr-tratamento
. idade de incio < 1 ano . hematria macroscpica . hematria microscpica + hipertenso . hipocomplementemia
Ps-tratamento (corticoterapia)
. corticorresistente . corticodependente . recidivante frequente
Edema
Dieta hipossdica 2 a 3g de sal/dia Restrio hdrica se hiponatremia Repouso Associar diurticos tiazdicos e poupador de K+ espironolactona Anasarca Internao diurtico de ala EV furosemide Albumina Humana Edema refratrio pacientes hipovolmicos 0,5 a 1,0/Kg/dia
Proteinria
Dieta normoproteica IECAs ou BRAs anti-proteinuricos HASDuplo bloqueio (BRA + IECA estudo COOPERATE) HAS manter PA<130 x 80 mmHg
Dislipidemia
Estatinas S nefrtica primria em crianas no necessrio L.mnimas resposta rpida aos corticides. Se corticoresistncia, utilizar
Hipercoagulabilidade
Nas internaes, pacientes em anasarca, profilaxia de TVP com heparina no fracionada ou de baixo peso molecular
Tendncia a Infeces
Vacina para pneumococos e H.influenzae, nos perodos de remisso - preveno Se estiver em uso de corticoide e/ou imunossupressores, no pode receber vacina de vrus vivo atenuado.
Glomerulopatias Secundrias
Dirigido para a doena de base. Suspender o medicamento envolvido Pr-eclmpsia (DHEG) antecipar o parto
Glomerulopatias Primrias
Crianas
Prednisona: 2mg/kg/dia ou 60 mg/m2 por at 4 -6 semanas, depois: Prednisona 2mg/Kg dias alternados por mais 4 semanas
Adultos
Prednisona: 1mg/kg/dia, at 80 mg, por 8 semanas
Leses Mnimas
Corticoresistentes (10-20%)
Imunossupressores
Agentes citotxicos
Ciclofosfamida Clorambucil
Leses Mnimas
Prognstico
Boa resposta inicial corticoterapia 80-90% Diminuio das recidivas com o tempo Remisso permanente na adolescncia No evolui para IRC, se cortico-sensvel Cortico-resistentes GESF
Evoluo ? - Espectros diferentes de uma mesma Podocitopatia J era desde o incio ? Amostra de bipsia inadequada? GESF (focal)
Crianas
Tratamento = Leses mnimas
Adultos
Prednisona: 1mg/kg/dia (at 80 mg) por 4 a 6 meses
GESF
Corticoresistentes (40%)
Imunossupressores
Ciclosporina- 5mg/Kg/dia
Resposta Completa: 20% Resposta Parcial: 75%
Recidivantes
frequentes, corticodependentes
Imunossupressores
Ciclosporina
Agentes
citotxicos Ciclofosfamida
GESF
Prognstico
10 anos: 10 - 20%
Gp Membranosa
Evoluo Natural
1/3: Remisso espontnea 1/3: Proteinuria persistente - funo renal preservada 1/3: IRCT
Funo renal normal -apresentao Proteinuria < 4 g Sem edema com diuretico VO
Gp Membranosa
Tratamento Especfico
Corticides + Imunossupressores
Prednisona 1mg/kg/dia + ciclosporina 5mg/kg/dia por 6 meses Idem + ciclosporina por 1-2 anos
Gp Membranosa
Tratamento Especfico
Alternativas
Gp Membranosa
Gp Membranosa
Prognstico
Remisso completa : 30-40% Remisso Parcial : 40 50% Evoluo para IRC t: 10 - 20%
Gn Membrano-proliferativa
Todos os estudos envolvendo terapia medicamentosa so retrospectivos Faltam dados prospectivos randomizados Em Crianas MP tipo I corticoides bons resultados Adultos com MP tipo I
MP tipo II no responsiva
Gn Membrano-Proliferativa
Prognstico
Gn MP tipo I
30% remisso espontnea 30% alternam perdos de remisso com recidiva 30 -40% progridem para IRC t A maioria evolui para IRCt
Gn MP II
Gn MP tipo I 20 a 30% (Tardia >10 meses) Gn MP tipo II 70 a 100% (Precoce) Perda do enxerto 20 a 40%
Sindromes Glomerulares
Diferentes formas de apresentao de uma glomerulopatia: Sndrome
Nefrtica Sndrome Nefrtica Aguda Glomerulonefrite Rapidamente Progressiva Anormalidades urinrias assintomticas
Hematria micro ou macroscpica Hipertenso arterial Edema Proteinria no nefrtica (<3,5g/1,73m2/24 hrs) Oligria Insuficiencia Renal - Transitria
Kf
NORMAL
O processo inflamatrio causa pontos de ruptura do capilar glomerular, com sada de hemcias e leuccitos para o espao urinrio hematria e leucocitria
MICROSCOPIA ELETRNICA : HEMCIA EMITINDO PROLONGAMENTO ATRAVS DE STIO ROMPIDO DO CAPILAR GLOMERULAR
Reteno de Na e H2O
Expanso do VEC
Edema
Caractersticas semiolgicas
Instalao
rpida, geralmente em face Hipertenso Arterial Urina vermelha escura ou marrom Oligria Sinais Clnicos de congesto circulatria : dispnia aos esforos, ortopnia noturna, 3 bulha, hepatomegalia, turgncia jugular e crepitao pulmonar
Pr-tratamento
Ps-tratamento
Anticorpo anti-membrana basal glomerular (Padro linear IF) Sndrome de Goodpasture Sndrome do anticorpo anti-membrana basal glomerular
Formao de ImunoComplexos (Padro granular IF) Gn ps-estreptoccica (Glomerulopatia + freq no Brasil) Gn lpica Nefropatia por IgA (Doena de Berger) (Glomerulopatia + freq na sia)
Poliangete microscpica
Hipocomplementmicas
GN GN GN GN GN GN
ps-estreptoccica (via alternativa) lpica da crioglobulinemia membranoproliferativa (via alternativa na tipo II) da endocardite bacteriana subaguda do shunt
Normocomplementmicas
GNs das Vasculites Sistmicas e Poliangetes Nefropatia por IgA Gn da Purpura de Henoch-Scholein Gns por Anticorpo Anti-Membrana Basal Glomerular
Gn Aguda Ps-Estreptoccica
Sinonimos: GNDA ps-estreptoccica Incidencia: > Crianas em idade escolar (5-12 anos)
Etiologia:
Clinica: Lab:
Antigeno estreptoccico nefritognico, preso no filtro glomerular. Imunocomplexo in situ. Streptococo beta-hemoltico grupo A 12 Sindrome Nefrtica Aguda post-strept amigdalite ou piodermite, 7-21 dias latncia. Hematuria glomerular, proteinuria no nefrtica. ASLO +( amigdalite), anti DNAaseB + (piodermite). Hipocomplementemia MO: Hipercelularidade endotelial e mesangial + polimorfonucleares. IF: Presena de IgG e C3 em um padro granular (ala capilar e mesngio). ME: Deposito eletrodensos em posio subendolial, mesangial e subepitelial hump-like (corcovas) crianas timo prognstico. Adultos Risco > de IRA/ GNRP/IRC
Patol:
Curso clinico:
Gn Ps-Estreptoccica - MO
Normal
GNPE
Gn Ps-Estreptoccica - IF
Gn Ps-Estreptoccica - ME
Gn Aguda Ps-Estreptoccica
Tratamento
. Repouso
. Medidas dietticas: - restrio hdrica: 400 ml/m SC ( 20ml/Kg ) + volume da diurese das 24h - Restrio sdica: 2 3g / dia
Gn Aguda Ps-Estreptoccica
Tratamento
. Medidas dietticas:
Gn Aguda Ps-Estreptoccica
Tratamento
. Avaliao diria: Peso / PA / diurese . Anti-Hipertensivo de escolha (HAS volume-dependente)
Furosemida ( 1 6 mg/Kg/dia ) Opes se PA no atingir o alvo (< p90): Nifedipina:
. 0,250,50 mg/kg oral, repetir se necessrio 4-6h aps . manuteno: 0,5-1 mg/Kg/dia VO
Gn Aguda Ps-Estreptoccica
Tratamento
. Antibioticoterapia:
- Erradicao do estreptococo ( 20% de portadores
assintomticos )
- Paciente / Contactante ?
Gn Aguda Ps-Estreptoccica
Tratamento das Complicaes
. Congesto circulatria Edema pulmonar
Objetivo: reduzir a volemia (reduzir a pr-carga)
Gn Aguda Ps-Estreptoccica
Tratamento das Complicaes
. Encefalopatia Hipertensiva . Hipotensores:
- Emergncia hipertensiva: . Nitroprussiato de sdio ( 0,5- 10 g/Kg/min EV ) Suporte de Terapia Intensiva
Gn Aguda Ps-Estreptoccica
Tratamento das Complicaes
. Insuficincia Renal Aguda Oligrica . Dilise
Gn Aguda Ps-Estreptoccica
Indicaes de bipsia
. HAS ( durao > 4 semanas ) . Hematria macroscpica ( durao > 4 semanas ) . Hematria macroscpica recidivante
. Hematria microscpica ( durao > 1 2 anos ) . Associao com sndrome nefrtica ( durao > 4 sem ) . Hipocomplementenemia ( durao > 8 semanas ) . Oligoanria ( durao > 48-72h )
Sindromes Glomerulares
Diferentes formas de apresentao de uma glomerulopatia: Sndrome
Nefrtica Sndrome Nefrtica Aguda Glomerulonefrite Rapidamente Progressiva Anormalidades urinrias assintomticas
Rotura da MBG
RFG
Glomerulonefrite Crescntica
Glomerulonefrite Crescntica - MO
Glomerulonefrite Crescntica
Glomerulonefrite Crescntica
Glomerulonefrites Crescnticas
Classificao de Acordo com o Padro da Imunoflorescncia
o Tipo I (Padro linear IF) Ac Anti-Membrana Basal Glomerular (10%) Sndrome de Goodpasture Sndrome do anticorpo anti-membrana basal glomerular o Tipo II (Padro granular IF) Imunocomplexos (45%) Gn ps-estreptoccica (Glomerulopatia + freq no Brasil) Gn lpica Nefropatia por IgA (Doena de Berger) (Glomerulopatia + freq na sia) Gn associada endocardite bacteriana Gn da Prpura de Henoch-Scholein Gn associada infeco do shunt ventrculo-peritonial Gn membrano-proliferativa o Tipo III (IF negativa ) Mediada ou no pelo ANCA (45%)
IF : padro linear
IF : padro granular
IF : Paucimune
cANCA
padro citoplasmtico proteinase 3 lactoferrina
pANCA
padro perinuclear mieloperoxidase elastase
Granulomatose de Wegener
Poliarterte microscpica
Glomerulonefrites Crescnticas
Tratamento
Tipo I
Plasmaferese Pulsoterapia com Metil-Prednisolona 1g por 3-5 dias, seguida de prednisona VO 1mg/Kg/dia Ciclofosfamida em pulso Pulsoterapia com Metil-Prednisolona 3-5 dias, seguida de prednisona VO 1mg/Kg/dia Ciclofosfamida 1g em pulsos mensais (LES, Crioglobulinemia)
Tipo II
Tipo III
Pulsoterapia com Metil-Prednisolona 3-5 dias, seguida de prednisona VO 1mg/Kg/dia Ciclofosfamida 1g em pulsos mensais (G. Wegener)
Sindromes Glomerulares
Diferentes formas de apresentao de uma glomerulopatia: Sndrome
Nefrtica Sndrome Nefrtica Aguda Glomerulonefrite Rapidamente Progressiva Anormalidades urinrias assintomticas
Definio o Hematria de caracterstica glomerular, sem proteinria o Recorrente ou persistente o Macro ou microscpica
Etiologia
Sindrome de Alport ME
Normal
S. de Alport
Da da Membrana Fina - ME
Normal
Membrana Fina
Proteinuria isolada
o Pode ser:
Fixa /Transitria
o Evoluo:
Benigna / incio de uma glomerulopatia