Educacin secundaria

para persoas adultas

mbito cientfico tecnolxico

Mdulo 1 Unidade didctica 3

Nmeros e operacins

Pxina 1 de 39

ndice
1. Programacin da unidade ........................................................................................3
1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 Encadramento da unidade no mbito cientfico tecnolxico .......................................... 3 Descricin da unidade didctica ................................................................................... 4 Obxectivos didcticos ................................................................................................... 4 Contidos de aprendizaxe .............................................................................................. 4 Actividades e temporalizacin....................................................................................... 5 Recursos materiais ....................................................................................................... 5 Avaliacin ..................................................................................................................... 5

2.

Desenvolvemento......................................................................................................6
2.1 2.2 2.3 2.4 Nmeros naturais e operacins entre eles.................................................................... 6 Criterios de divisibilidade ............................................................................................ 11 Mltiplos e divisores comns a varios nmeros .......................................................... 12 Ampliacin dos naturais aos enteiros pola necesidade da utilizacin dos negativos ............................................................................................. 14 2.5 Utilizacin dos enteiros en contextos reais. Operacins cos enteiros ......................... 15 2.6 Xerarqua de operacins, propiedades das operacins e regras do uso das parnteses................................................................................................ 20 2.7 Utilizacin das fraccins e decimais en contextos cotins .......................................... 21 2.8 Relacins entre fraccins e decimais.......................................................................... 25 2.9 Operacins con fraccins suma, resta, produto e cociente ......................................... 28 2.10 Actividades finais ........................................................................................................ 29

3.

Cuestionario de avaliacin .....................................................................................38

Pxina 2 de 39

1.
1.1

Programacin da unidade
Encadramento da unidade no mbito cientfico tecnolxico
Unidade 1

Bloque 1

Unidade 2 Unidade 3: Nmeros e operacins Unidade 4

Mdulo 1 Bloque 2

Unidade 5 Unidade 6 Unidade 7 Unidade 8 Unidade 1

Bloque 1

Unidade 2 Unidade 3 Unidade 4

Mdulo 2

Unidade 5 Unidade 6

Bloque 2

Unidade 7 Unidade 8 Unidade 1

Bloque 1

Unidade 2 Unidade 3 Unidade 4

Mdulo 3

Unidade 5 Unidade 6

Bloque 2

Unidade 7 Unidade 8 Unidade 1

Bloque 1

Unidade 2 Unidade 3 Unidade 4

Mdulo 4

Unidade 5 Unidade 6

Bloque 2

Unidade 7 Unidade 8

Pxina 3 de 39

1.2

Descricin da unidade didctica

Nesta unidade estudaremos os nmeros naturais, os enteiros e os racionais, xustificando as necesidades de ampliacin de cada conxunto de nmeros; operacins en cada conxunto, xerarqua e uso de parnteses.

1.3

Obxectivos didcticos
Coecer os conxuntos de nmeros considerando as necesidades: naturais, enteiros e racionais. Operar cos nmeros naturais. Coecer e utilizar os criterios de divisibilidade. Saber calcular o mnimo comn mltiplo e o mximo comn divisor de varios nmeros, para a sa posterior utilizacin. Atopar a necesidade de ampliar o conxunto dos naturais para cubrir a necesidade de utilizar os nmeros negativos. Utilizar nmeros enteiros en contextos adecuados, creando previamente a necesidade. Saber operar con nmeros enteiros, utilizar a xerarqua de operacins e recoecer a funcionalidade da utilizacin das parnteses. Ampliar o conxunto de nmeros coa incorporacin dos nmeros racionais. Relacionar fraccin e decimal. Utilizar fraccins e decimais en contextos adecuados. Saber operar con fraccins, a suma, a resta, o produto e o cociente. Saber operar con decimais. Utilizar a calculadora para a comprobacin de resultados.

1.4

Contidos
Os nmeros naturais e as operacins entre eles. Criterios de divisibilidade. Mltiplos e divisores comns a varios nmeros. Ampliacins dos naturais aos enteiros pola necesidade da utilizacin dos negativos. Utilizacin dos enteiros en contextos reais. Operacins cos enteiros. Utilizacin da xerarqua de operacins, das propiedades das operacins e das regras do uso das parnteses. Utilizacin das fraccins e dos decimais en contextos cotins. Relacin entre fraccins e decimais. Operacins con fraccins: suma, resta, produto e cociente. Operacins con decimais. Utilizacin da calculadora.

Pxina 4 de 39

1.5

Actividades e temporalizacin
18 perodos lectivos.

1.6

Recursos materiais
Matemticas 1, 2 e 3 ESO. Edicins SM: Libros para a educacin secundaria a distancia. mbito tecnolxico-matemtico. Tecnoloxa e deseo. Unidades 1, 2 ,3 e 4.

1.7

Avaliacin
Os aspectos procedementais avaliaranse a travs da observacin do traballo desenvolvido, do interese amosado e da participacin no traballo na clase. Os contidos valoraranse mediante cuestionarios do tipo das actividades propostas.

Pxina 5 de 39

2.
2.1

Desenvolvemento
Nmeros naturais e operacins entre eles
Utilidade

O nmeros naturais serven para moitos usos cotins como: Identificar: telfonos, DNI, matrculas, cdigos postais, etc. Contar: casas, laranxas, etc. Medir: pxinas dun libro, alumnos dunha clase, etc. Ordenar: lonxitudes, superficies, etc.

Sistemas de numeracin

O sistema de numeracin permtenos escribir calquera cantidade con s dez smbolos (0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 e 9) agrupndoos de dez en dez e con diferente valor segundo a posicin que ocupen; por iso dicimos que un sistema posicional. Cada cifra do numero 7654, ten un valor distinto, como veremos:
Cifra 7 Cifra 6 Cifra 5 Cifra 4 7 millares 6 centenas 5 decenas 4 unidades = = = = 7.000 unidades 600 unidades 50 unidades 4 unidades 7.654 unidades

Representacin e ordenacin

Os nmeros naturais representarmolos nunha recta.

Diremos que a menor que b se o punto a est esquerda de b, e escribiremos a < b

Suma e resta de nmeros naturais

Para sumar nmeros naturais, smanse as cifras da mesma orde. Cando o resultado da suma pasa de 9, faise o cambio de unidade.

Pxina 6 de 39

25 + 36 61 Para restar dous nmeros naturais, rstanse nmeros da mesma orde. Cando hai menos unidades da mesma orde no minuendo que no subtraendo, descomponse unha unidade de orde superior. 36 - 17 19

Multiplicacin e divisin de nmeros naturais

A multiplicacin unha forma abreviada e calcular a suma de varios sumandos iguais.

Na divisin distinguiremos divisin exacta e divisin enteira. Se dividimos 32 : 4 = 8, ser unha divisin exacta, xa que non sobra nada. Se dividimos 32 : 6 = 5 e queda un resto de 2; isto ser unha divisin enteira.
Divisin exacta Divisin enteira Dividendo = divisor x cociente Dividendo = divisor x cociente + resto

Cando temos varias operacins seguidas, primeiro realzanse as parnteses, logo as multiplicacins e as divisins, de esquerda a dereita, e por ltimo as sumas e as restas.

Potencias. Propiedades das potencias

Unha potencia unha forma abreviada de expresar unha multiplicacin de factores iguais.

As potencias de expoente 2 chmanse cadradas e as de expoente 3 cubos. Xa que logo, se temos 52 diremos 5 elevado ao cadrado, e se temos 73, diremos 7 elevado ao cubo. Un caso especial son as potencias de 10.
101 = 10 102 = 100 103 = 1 000 104 = 10 000

Pdese comprobar que sempre igual o expoente e o nmero de ceros do resultado da operacin.
Pxina 7 de 39

Produto potencias da mesma base O produto de potencias da mesma base outra potencia que ten a mesma base e o expoente a suma dos expoentes. 73 x 72 = 75 Cociente de potencias da mesma base O cociente de das potencias da mesma base outra potencia que ten a mesma base e o seu expoente a diferenza dos expoentes. 56 : 54 = 52 Potencia dunha potencia A potencia doutra potencia unha potencia que ten a mesma base e o seu expoente o produto dos expoentes. [34]3 = 312 As potencias de expoente 1 teen como valor a base. 31 = 3 As potencias de expoente 0 teen como valor 1 60 = 1

Races cadradas

A raz cadrada dun nmero outro do que o cadrado o nmero dado.

O numero que est dentro da raz chmase radicando. Cando a raz cadrada non exacta poderemos utilizar a calculadora. Dependendo do modelo atopar unha tecla co smbolo da raz cadrada. Vexamos un exemplo:

Probe coa calculadora a calcular races de varios nmeros.

Pxina 8 de 39

Aprenda a usar a calculadora

Introduza na sa calculadora a secuencia 2 + 3 4 = Ha ver que dependendo da calculadora que utilice obter 20 ou 14, en funcin de se a calculadora fai as operacins na orde en que van entrando ou respecta a prioridade das operacins. Comprobe de que tipo a sa. As potencias coa calculadora Se temos unha calculadora cientfica, para facer 85 utilizaremos a tecla que se indica deseguido:

Se temos unha calculadora simple, utilizaremos as seguintes teclas:

Secuencia de actividades S1. Indique a posicin da cifra 5 nos seguintes nmeros.

7 587

52 137

2 345

2 751

Pxina 9 de 39

S2.

Realice as operacins seguintes.

20 x ( 45 -25) =

11 x (321 + 47) 20 x 11 =

(23 : 2) x 24 =

[43]5 =

S3.

Se temos que cubrir un cheque, debemos escribir a cantidade con letras, indique como escribira este cheque.

Pxina 10 de 39

2.2

Criterios de divisibilidade
Mltiplos e divisores

Os mltiplos dun nmero son os nmeros que se obteen ao multiplicar este nmero polos nmeros naturais. Por exemplo, son mltiplos de 4 os seguintes: 4, 8, 12, 16, 20, ... Un nmero divisor doutro, se a divisin do segundo entre o primeiro exacta. Son divisores de 36 os seguintes: 1, 2, 3, 4, 6, 9, 12, 18, 36. Nmero primo: son os que s ten como divisores o 1 e o mesmo nmero. Nmeros compostos: son os que teen mis de dous divisores.
Criterios de divisibilidade

Un nmero mltiplo de 2 se remata en 0 ou cifra par. Un nmero mltiplo de 3 se a suma das sas cifras 3 ou mltiplo de 3. Un nmero mltiplo de 5 se remata en 0 ou en 5. Un numero mltiplo de 11 se a diferenza entre a suma das cifras que ocupan lugar par e a suma das cifras que ocupan lugar impar 0 ou un mltiplo de 11.

Secuencia de actividades S4. Escriba os dez primeiros mltiplos de 15 e de 12. Utilice a calculadora.

S5.

Atope todos os divisores de:

15

12

28

S6.

Marque cun X os mltiplos de 5:

328 255 207 735 420 553 915

Pxina 11 de 39

2.3

Mltiplos e divisores comns a varios nmeros

Descomposicin dun numero nos seus factores primos

Para descompor un nmero en factores pdese empezar por calquera par de divisores, pero se o nmero grande convn seguir un mtodo co fin de non esquecer ningn factor. 36 = 9 4 = 3322 = 32 22

Mximo comn divisor (mcd)

O mximo comn divisor de varios nmeros o maior dos seus divisores comns. Seguiremos estes pasos para o seu clculo. Factorizamos cada nmero. Buscamos os factores comns elevados ao menor expoente. Multiplicamos estes factores e obtemos o mcd. Faremos un exemplo con 72 e 48:

Mnimo comn mltiplo (mcm)

O mnimo comn mltiplo de varios nmeros o menor dos seus mltiplos comns. Seguiremos estes pasos para o seu clculo: Factorizamos cada nmero. Escribimos os factores primos en forma de potencias. Multiplicamos os factores comns e non comns de maior expoente e obtemos o mcm.
Pxina 12 de 39

Faremos un exemplo con 24 e 36:

Os factores elixidos son 23 e 32, as o m.c.m (24,36) = 23 32 = 72

Secuencia de actividades S7. Escriba os divisores dos seguintes nmeros, sublie os comns e elixa o maior.

30 e 50

22 e 33

15 e 60

30 e 45

S8.

Atope os dez primeiros mltiplos, sublie os comns e elixa o menor.

2e5

15 e 30

2e7

8 e 12

S9.

Os pasaxeiros dun barco se poden contar de 2 en 2, de 3 en 3, de 4 en 4, de 5 en 5 e de 6 en 6 , cal o menor nmero de pasaxeiros que pode ir no barco?

S10.

A unha cea asisten 20 homes e 30 mulleres. Se as mesas son todas iguais e os homes e as mulleres estn separados, cantas mesas cmpren?

Pxina 13 de 39

2.4

Ampliacin dos naturais aos enteiros pola necesidade da utilizacin dos negativos
Para expresar a posicin dun obxecto respecto ao nivel do mar, estando por baixo da superficie, non abondaran os nmeros naturais; precisariamos os nmeros negativos.
Temos un termmetro que nos marca a temperatura do ambiente
Se estamos a oito graos centgrados Se estamos a oito baixo cero +8 -8 Nmero natural Nmero negativo

Chamaremos nmeros negativos aos que estn por debaixo de cero, van precedidos dun signo menos e, xunto cos naturais, forman o conxunto dos nmeros enteiros. Xa que logo, os nmeros enteiros estn formados por: Enteiros negativos: -5, -4, -3, -2, -1 Enteiros positivos: +1, +2, +3, +4, +5 Numero 0 Diremos que -8 e +8 son nmeros opostos. O valor absoluto a dun nmero enteiro a o natural que resulta de quitarlle o signo.
Representacin e ordenacin de nmeros enteiros

Para podermos ordenar enteiros temos que os comparar, de igual xeito que faciamos con naturais a < b sempre que a estea a esquerda de b na recta numrica.

Secuencia de actividades S11. Dos nmeros seguintes, indique o seu oposto.

-5 +4 -7 +6 -3 +8 -1 +1

S12.

Ordene de menor a maior os seguintes nmeros:

+5 -3 -7 0 +1 -4 +12 -9

Pxina 14 de 39

2.5

Utilizacin dos enteiros en contextos reais. Operacins cos enteiros

Sumas e restas de nmeros enteiros

Os dous nmeros levan o mesmo signo

Se me dan 4 e me dan 3, gao 7 Se me quitan 3 e me quitan 8, perdo 11 4+3=+7 -3 8 = - 11

Os dous nmeros teen distinto signo

Se me quitan 2 e me dan 8, gao 6 Se me dan 4 e me quitan 9, perdo 5 -2 + 8 = +6 49=-5

Sumas e restas de mis de dous nmeros enteiros

Calculemos 3 8 + 6

Pdese facer paso a paso, ou sumar positivos e negativos, e logo operar

Multiplicacin e divisin de nmeros enteiros.

Produto de dous nmeros positivos

Se teo 3 ingresos de 5 euros e gao 15 euros

(+5) + (+5) + (+5) = 5 + 5 + 5 = + 15 3 (+5) = + 15

Pxina 15 de 39

Produto dun numero positivo por outro negativo

Se me chegan 3 facturas de 5 euros e teo unha dbeda de 15 euros (-5) + (-5) + (-5) = - 5 - 5 - 5 = -15 3 ( -5 ) = -15

Produto dun numero negativo por outro negativo

Se me anulan 3 ingresos de 5 euros, perdo 15 euros - ( +5) (+5) (+5) =- 5 - 5 - 5 = -15 (-3) (+5) = - 15

Produto de dous nmeros negativos.

Se me anulan 3 facturas de 5 euros, gao 15 euros - (-5) (-5) (-5) =+5 + 5 + 5 = + 15 (-3) (-5) = + 15

Pdese automatizar a multiplicacin de enteiros, aplicando as regras dos signos, que lle permite obter o signo do produto directamente.
Se dous factores teen igual signo, o resultado final positivo Se dous factores teen diferente signo, o resultado final negativo (+) (+) = + (+) (-) = (-) (-) = + (-) (+) = -

Divisin de nmeros enteiros Para dividir dous enteiros, o nico que temos que ter en conta a regra dos signos, que funciona igual que para a suma.
(-12): (+4) = -3 (+8) : (-2) = + 4 (-6) : (-3) = +2 ( +4) : (+2) = +2

Potencias e races de nmeros enteiros

Potencias de nmeros positivos Unha potencia de base positiva sempre un nmeros enteiro:
( + 2)3 = (+2)(+2)(+2)= +8 (+4)2 = (+4)(+4) = + 16

Potencias de nmeros negativos Unha potencia de base negativa ter un resultado positivo ou negativo dependendo do expoente: se par, o resultado ser positivo; se impar, o resultado ser negativo
Expoente par (-2)0 = 1 (-2)2 = (-2)(-2) = + 4 Expoente impar (- 2)1 = -2 (-2)3=(-2)(-2)(-2)= - 8

Pxina 16 de 39

Raz cadrada dun numero enteiro Lembre o significado da raz cadrada e observe estes exemplos.
+3, xa que (+3) 2 = 9 -3, xa que (-3) 2 = 9

+9 =

+ 12

Non ten solucin enteira. O seu valor est entre +3 e +4, ou entre -4 e -3. Pdese buscar coa calculadora.

Non existe, xa que o cadrado dun nmero nunca negativo.

Secuencia de actividades S13. Realice as operacins seguintes:

4+6=

8+7=

5+7=

24=

64=

7 9=

S14.

Realice as operacins seguintes:

4+68+7=

5+724=

6 4 + 7 9=

Pxina 17 de 39

S15.

Calcule:

(+3) (+8)

(-9) + ( -6)

(-7) (-7) + ( -7)

( -7)3

(+2)4

25

16

S16.

Nunha nave de conxelados, a temperatura na nave de envasado de 12 C, e no interior do almacn frigorfico de 15 C baixo cero. Cal a diferenza de temperatura entre a nave e a cmara?

Pxina 18 de 39

S17.

Estude os movementos da conta e calcule o saldo que tia o 6 de novembro, sabendo que o 15 de outubro e pechou cun saldo de 250 euros.
Extracto de movementos Nmero de conta: _____________________________

Banco Cientfico e Tecnolxico

Data 16 X 25 X 31 X 2 XI 3 XI 3 XI 5 XI

D 150

Concepto Operacin do caixeiro

2 1 284 84 100 572 65

Devolucin comisin Nmina TVP Operacin do caixeiro Operacin de prstamo Recibo da luz

Pxina 19 de 39

2.6

Xerarqua de operacins, propiedades das operacins e regras do uso das parnteses

Nas operacins, os nmeros enteiros aditanse presentar entre parnteses. Debemos coecer as regras para realizar correctamente estas operacins.
Operacins combinadas

Nas operacins con parnteses, teremos en conta esta orde: [1] As parnteses. [2] A multiplicacin e a divisin, segundo aparecen. [3] A suma e a resta, segundo aparecen. Vexmolo coa expresin seguinte:
15 3 [6 (- 12): ( +4) ] = 15 3 [6 ( -3) ] = 15 3 [+9] = 15 27 = -12

Secuencia de actividades S18. Calcule:

3(3 5)

(- 4) ( 6 10)

35 + 7(6 11)

60 : ( 8 14) + 12

( 9 13 6 + 9) ( 5 11 + 7 4)

( 8 + 3 10) [(5 7) : ( 13 15)]

( +12) (+2) [(-3) - (-8)]

Pxina 20 de 39

2.7

Utilizacin das fraccins e decimais en contextos cotins

Agora que xa podemos expresar cantidades negativas e operar con elas, xorde a necesidade de expresarmos o resultado dun reparto. Como podemos expresar que facemos media xornada de traballo durante un mes? Como indicamos que pasamos un cuarto de xornada pintando unha habitacin? Que expresin utilizamos se temos que pintar a quinta parte da nosa casa? Para isto serven as fraccins. Daquela, utilizaremos as fraccins para expresar Partes dunha cantidade. 3 A fraccin equivale a tomar 3 parte dun total de 8. 8
Un cociente entre dous nmeros enteiros. 12 A fraccin equivale a dividir 12 entre 3. 3 Un operador 3 Os dunha certa cantidade, equivale a dividila entre e multiplicar o resultado por 3. 4

Fraccins iguais ou equivalentes

Das fraccins equivalentes representan a mesma cantidade e cumpren que os produtos cruzados dos seus temos son iguais. Podmolo comprobar cos grficos seguintes:

Un terzo

Dous sextos

Tres novenos

1 2 3 representa o mesmo que e que , diremos que son iguais ou equivalentes. 3 6 9 Observe que 1 2 = cumpre que 1 x 6= 2 x 3 3 6
Pxina 21 de 39

Amplificacin e simplificacin de fraccins

Amplificar unha fraccin e achar outra fraccin equivalente con termos maiores. Podmolo facer multiplicando numerador e denominador por un mesmo numero, distinto de 0. Todas as fraccins seguintes son equivalentes, xa que representan o mesmo numero.
1 1x 2 2 = = 3 3x2 6
1 1x3 3 = = 3 3 x3 9

1 1x 4 4 = = 3 3 x 4 12

Simplificar unha fraccin achar outra fraccin equivalente con termos menores. Simplifcase dividindo numerador e denominador por un mesmo nmero, distinto de 0. Repare que, nas fraccins seguintes, a derradeira fraccin non se pode simplificar mis: chmase fraccin irredutible.
24 24 : 2 12 = = 32 32 : 2 16
24 24 : 4 6 = = 32 32 : 4 8
24 24 : 8 3 = = 32 32 : 8 4

Comparacin de fraccins

Co mesmo denominador: de varias fraccins co mesmo denominador menor a que ten menor numerador.
8 9 10 < < 12 12 12

Co mesmo numerador: de varias fraccins co mesmo numerador menor a que ten maior denominador.
1 1 1 < < 5 4 3

Con distintos numeradores e denominadores: en calquera caso, para comparar fraccins sempre podemos reducilas a comn denominador. [1] Eliximos un mltiplo dos denominadores, por exemplo o m.c.m. [2] Amplificamos tdalas fraccins utilizando este denominador. [3] Comparamos o resultados.

Nun test, Anxo acertou 10 de cada 12 preguntas, e Paulo 7 de cada 9, quen acertou mis? S podemos comparar
10 7 e buscando as fraccins equivalentes de igual denominador. 12 9

O primeiro mltiplo comn de 12 e 9 36

10 10 x3 30 = = 12 12 x3 36
7 7 x 4 28 = = 9 9 x 4 36

Vemos agora que Anxo respondeu mis preguntas que Paulo.

Pxina 22 de 39

Secuencia de actividades S19. Se o aforo dun cine de 600 espectadores e un sbado estn ocupadas os tres quintos das butacas. Cantas persas hai no cine?

S20.

Escriba as fraccins correspondentes a:

Medio quilo de laranxas

Dous terzos da clase

Tres cuartos de hora

Tres quintos de auga

S21.

Comprobe se as seguinte fraccins son equivalentes

2 3 e 3 4

4 8 e 9 18

2 4 e 5 10

S22.

Dadas as fraccins que se indican, amplifqueas a fraccins que tean por denominador 24.

1 3 5 , , 3 8 12

Pxina 23 de 39

S23.

Ache as fraccins irredutibles de:

8 32

50 30

81 243

45 75

S24.

Escriba unha fraccin equivalente a

3 : 4

Que tea por denominador 20

Que tea por denominador 21

S25.

Roberto fallou 3 penaltis de 31 e Carlos 4 de 32, quen ten mis efectividade?

S26.

Na tboa seguinte, vese o numero de parlamentarias europeas por pases, respecto dos seus parlamentos. Ordene os pases segundo a participacin feminina nos seus respectivos parlamentos.
Espaa Alemaa Suecia EEUU Italia Francia

5 18

1 3

3 7

7 50

1 10

8 75

Pxina 24 de 39

2.8

Relacins entre fraccins e decimais

Nmeros decimais

Os nmeros decimais teen das partes separadas por unha coma:

Ao acharmos o cociente entre numerador e denominador dunha fraccin, se a divisin non exacta, obtemos un nmero decimal. Este pode ser de distintos tipos. Todas as fraccins equivalentes representan o mesmo nmero decimal.
) 2 4 8 = = = 0,666... = 0,6 3 6 12

5 10 15 = = = 0,625 8 16 24

Nmeros decimais exactos

Son aqueles que teen un nmero finito de decimais. Vexamos que nmero decimal corresponde a catro quintos dunha mesa.

Correspndelle o nmero decimal exacto 0,8.

Nmeros decimais peridicos

Estn formados por un numero ilimitado de cifras decimais.

50 = 0,4545... = 0, 45 11
) 16 = 1,06666.... = 1,06 15

Chamarmoslle perodo s cifras que se repiten indefinidamente. Peridico puro: a sa parte decimal toda peridica. Peridico mixto: a sa parte decimal est formada por unha parte peridica e outra non peridica. Para comparar fraccins tamn podemos pasala a forma decimal, e despois comparar os decimais equivalentes.

Escritura dos nmeros decimais

Na proba de maratn percrrense 42,195 quilmetros. Este nmero ten:

4 decenas 2 unidades 1 dcima 9 centsimas 5 milsimas

Pxina 25 de 39

Ordenacin dos nmeros decimais. Redondeo dun nmero decimal

Para comparar nmeros decimais, bscase a primeira cifra en que non coincidan.

Xa que logo: 27,623 < 27,652 De dous nmeros decimais, maior o que tea a maior parte enteira. Se ambas son iguais, maior o que tea a maior cifra das dcimas; se seguen a ser iguais, o que tea maior a cifra das centsimas, etc. Tamn se poden comparar os nmeros decimais representndoos na recta graduada.

Para redondear un numero decimal seguiremos estas pautas:

Para redondear s...
7,365 7,365 7,365 ... unidades ... dcimas ... centsimas

Mrase a cifra da dereita

7,365 7,365 7,365

Se menor que 5 redondase cara a abaixo; se non, cara a arriba

7 7,4 7,37

Secuencia de actividades S27. Ache a expresin decimal correspondente as seguintes fraccins, e indique que tipo de perodo teen:

9 4

3 25

11 40

Pxina 26 de 39

S28.

As distancias das casas de catro amigos ata a praza do pobo son 1,295; 1,234; 1,874 e 1,527 km, respectivamente.

Ordene de maior a menor as distancias

Redondee s dcimas cada unha

Represente as catro distancias nunha recta numrica

S29.

Para alimentar os afectados por unha catstrofe natural, a ONU estima unha necesidades diarias de 5 350 kl de alimentos. Cantos quilos necesitarn en...?

10 das

100 das

Un da, se o nmero de afectados se reduce dcima parte

Un da, se o numero de afectados se reduce centsima parte

S30.

Se teo 5,25 litros de auga:

Cantas botellas de 0,75 litros podo encher?

E cantas de 0,375 litros?

Pxina 27 de 39

2.9

Operacins con fraccins suma, resta, produto e cociente

Suma e resta de fraccins

Co mesmo denominador. A suma ou a resta de fraccins co mesmo denominador outra fraccin que ten o mesmo denominador, e o numerador a suma ou resta dos numeradores.
16 12 28 + = 36 36 36 16 12 4 = 36 36 36
Sempre debemos simplificar o resultado

28 28 : 4 7 = = 36 36 : 4 9
4 4:4 1 = = 36 36 : 4 9

Sempre debemos simplificar o resultado

Con distinto denominador. A suma ou a resta de fraccins con distinto denominador s posible se antes as expresamos con denominador comn, para o teremos que buscar fraccins equivalentes, que tean o mesmo denominador.

Sinalamos as fraccins equivalentes

Multiplicacin e divisin de fraccins

Lembre que sempre debe simplificar as fraccins, cando sexa posible. O produto de fraccins outra fraccin que ten, por numerador o produto dos numeradores, e por denominador o produto dos denominadores. 3 5 3 x5 15 = = 4 7 4 x7 28 O cociente de fraccins outra fraccins que se obtn multiplicar os numeradores e denominadores en cruz. 3 4 3 x3 9 : = = 5 3 5 x 4 20

Pxina 28 de 39

2.10 Actividades finais

S31. Na data de nacemento de Lus, as unidades do ano estn ocupadas por un 7, ten 19n centenas e o valor de posicin de 8 80 unidades. En que ano naceu Lus?

S32.

Ordene e represente nunha recta numrica as distancias por estrada entre A Corua e Lugo, Santander, Bilbao, Oviedo, San Sebastin e Madrid.

S33.

Escriba 2.012 como:

Suma de tres sumandos maiores de 500

Resta de dous sumandos maiores que 1.000

S34.

O radar dun control de trafico conta 65 coches cada minto. Se est traballando unha hora, cantos coches contar?

Pxina 29 de 39

S35.

Unha nai merca un equipo de musica, e paga 30 euros de entrada. O resto pgao en 12 mensualidade de 10 euros cada unha. Canto custa o equipo?

S36.

Exprese en forma de potencia a superficie dos ocanos seguintes:

Atlntico: 110 millns de quilmetros cadrados

Pacfico: 180 millns de quilmetros cadrados

S37.

Un xoguete de construcin ten cubos de 1 centmetro de aresta. Pdense formar cubos de 2, 3 e 4 cm de aresta. Cantos cubos necesitar para cada caso?

S38.

Sbese que o computador de Mara ten 4 Gb de memoria e o de Xon 2 048 Mb de memoria. Cal ten mis memoria?

Pxina 30 de 39

S39.

Un pal dun supermercado ten 16 caixas de leite e cada unha ten 16 envases de 1 litro. Exprese o numero total de litros de leite do pal, en forma de potencias de 2 e potencias de 4.

S40.

Se o patio dun colexio ten 916 metros cadrados de superficie, canto mide de lado?

S41.

Escriba os nmeros seguintes:

Dous millns trescentas mil oito. Trece millns cincocentos cinco mil cincocentos cinco.

Cen mil duascentas.

Vinte e cinco millns trinta e tres.

S42.

Complete a tboa seguinte:

a b c ab+c a (b + c) a x (b + c) (a + b) : c

17

60

21

28

20

Pxina 31 de 39

S43.

Para cubrir o chan dunha cocia cadrada cumpriron 576 baldosas. Cal ser a rea da cocia se cada baldosa mide 20 cm de lado?

S44.

Os cartos recollidos por un grupo de 45 amigos para unha ONG est comprendido entre 365 e 420. Se todos entregaron a mesma cantidade, canto entregou cada un?

S45.

Ache o mcd de:

8e6

40 e 60

18 e 27

30 e 45

Pxina 32 de 39

S46.

Ache o mcm de:

72 e 81

110 e 20

96 e 120

240, 270 e 150

S47.

Efecte as operacins seguintes:

(-7) + 24

14 + (-45)

(-17) + (-34)

(-13) + 43

-16 + (-14) + (-5) +6

18 + (-32) + 13 + (-7)

10 + ( -6 +16)

-12 + (12 + ( -8))

-8 + (5 (-16))

Pxina 33 de 39

S48.

Realice as operacins segundo a sa xerarqua:

35 + (75 : 5) + (62 2 30)

22 + 18 : (36 : 6) + ( 35 : 7)

-21: (-14 : 2) + ( -10 + 4) : 2

7 + 15: 3 ( 15 6 x 2)

14 ( 18 : (-2)) + 5 x (-7 2) : (-3)

S49.

Se a suma dun numero e o dobre do seu oposto d 5, cal o numero?

S50.

Escriba as fraccins que correspondan s zonas coloreadas:

Pxina 34 de 39

S51.

Comprobe a equivalencia das seguintes fraccins:

2 3 e 3 4

4 8 e 9 18

2 4 e 5 10

2 40 e 20 100

S52.

Nun test Ana contestou ben a 3 de cada 4 preguntas, e Miguel a 9 de cada a12, quen fixo mellor o test?

S53.

Opere simplifique o resultado cando se poda:

2 4 + 9 9

2 5 3 9

7+

2 5

3 4

5 1 1 + 6 5 6

5 3 5 + 6 4 12

Pxina 35 de 39

3 2 x 4 7

1 3 1 x x 4 5 3

2 x8 5

5 3 : 9 7

2 5 20 : : 4 x 5 2

3 5 3 x : 8 6 4

S54.

Os dous quintos dunha clase son 24, cantos estudantes ten a clase?

S55.

Redondee s centsimas os nmeros seguintes:

5,376

0,964

7,653

897,769

Pxina 36 de 39

S56.

Indique se son certas ou falsas as relacins seguintes, e xustifqueo:

0,56 > 0,55

0,11 < 0,2

0,6 < 0,568

0,87 > 0,870

S57.

Complete o cadro sabendo que a suma dos elementos de cada fila e cada columna sempre 22.

S58.

Relacione fraccin e decimal:

Pxina 37 de 39

3.

Cuestionario de avaliacin
1.
O nmero dous mil cincocentos trinta, escrbese:

2.530 2.053 2.503

2.

O resultado de 8 +7 3 4 :

24 3 -3

3.

Adela ten na sa conta 1 187 euros, pagou coa tarxeta 385 euros dun abrigo e 163 euros por un vestido. Canto lle queda?

432 EUR 639 EUR 693 EUR

4.

A descomposicin factorial de 360 :

23 x 32 x 5 33 x 22 x 5 3 x 24 x 5

5.

Cal o mcd de 80, 120 e 300:

30 20 8

6.

Cal o mcm de 42 e 45:

450 460 630

7.

O resultado de 7 : 7 :

710 724 72
Pxina 38 de 39

8.

Os nmeros enteiros entre -3 e +3 son:

-2, -1, 0, 1, 2 -3, -2, -1, 0, 1, 2, 3 Non hai.

9.

Das clases de primeiro suman 48 alumnos e alumnas. Destes

1 , escolleron astronoma, 2

1 1 informtica e teatro. Cantos alumnos escolleron cada materia? 3 6 24 astronoma, 18 informtica e 8 teatro. 20 astronoma, 16 informtica e o resto teatro Non posible o reparto.

Pxina 39 de 39