Escolar Documentos
Profissional Documentos
Cultura Documentos
1. Polinizao: Definio . Prin!ipais re!"rsos florais # !omposio $"%mi!a: .1 N&!'ar . P(len .) *leos e resinas .+ E,"-a-os es'igm.'i!os ./ Te!i-os florais .0 Perf"mes ). A'rao -e poliniza-ores ).1 1is"al ). Olfa'i2o +. 3e!ompensas florais /. Tipos -e polinizao 0. 4e!anismos -e 'ransfer5n!ia -e p(len1. Polinizao 6. 7%n-romes
Em !on'ras'e8 en're as Angiospermas8 o s"rgimen'o -e flores !oin!i-i" !om o s"rgimen'o -e a9el:as8 9or9ole'as8 mariposas8 a2es e mamferos8 e a es'r"'"ra repro-"'i2a -es'as plan'as foi sele!iona-a -e forma a a'rair es'es animais8 s"rgin-o en'o "ma mir%a-e -e formas8 'aman:os8 !ores8 aromas e 'e,'"ras8 !a-a "ma -e a!or-o !om "ma es'ra'&gia mais o" menos espe!%fi!a -e a'rao -e poliniza-ores.
1. Polinizao Definio ; & o a'o -a 'ransfer5n!ia -e gros -e p(len -e "ma flor para o es'igma -e o"'ra flor8 o" para o se" pr(prio es'igma. Po-e-se -izer $"e a polinizao & o a'o se,"al -as esperma'(fi'as8 <. $"e & a'ra2&s -es'e pro!esso em $"e o game'a mas!"lino po-e al!anar e fe!"n-ar o game'a feminino.
7"rgiram no2as es'r"'"ras8 !omo ne!'.rios8 an'eras !om p(len es'&ril8 ornamen'a=es8 p&'alas !omes'%2eis8 gl>n-"las -e perf"me8 (leo e resina8 'o-os re!"rsos 9en&fi!os asseg"ran-o $"e s"as flores fossem 2isi'a-as e se" p(len !arrega-o para o"'ra flor -a mesma esp&!ie. A'ri9"i-se ? elas'i!i-a-e morfol(gi!a -as flores -e Angiospermas e s"a !apa!i-a-e -e a-ap'ao a -iferen'es agen'es poliniza-ores @en're o"'ros fa'oresA8 o se" esmaga-or s"!esso so9re 'o-os os o"'ros gr"pos -o 3eino 1ege'al.
. Prin!ipais re!"rsos florais # Composio $"%mi!a NBCTA3C Car9oi-ra'os8 amino.!i-os8 lip%-ios8 an'io,i-an'es8 al!al(i-es8 pro'e%nas8 2i'aminas e o"'ros. P*LEN C Pro'e%nas8 !ar9oi-ra'os8 amino.!i-os8 lip%-ios8 minerais8 enzimas8 pigmen'os e o"'ros. *LEO @elai(forosA C -igli!er%-eos e .!i-os gra,os li2res sa'"ra-os. E#UDADO7 E7TDE4FTDCO7 C lip%-ios8 a"!ares8 amino.!i-os8 fen(is8 al!al(i-es e an'io,i-an'es. TECDDO7 GLO3AD7 C a"!ares8 ami-o8 pro'e%nas8 lip%-ios e o"'ros. PE3GU4E7 C Terpenos8 !ompos'os amin(i-es8 !ons'i'"in'es arom.'i!os
.1 NBCTA3 Eli!ose H sa!arose H fr"'ose Po"!os amino.!i-os @sapromii(filasA H (leoI Pr(,imo a floemaJmo-ifi!ao -a sei2aI 4os!a8 a9el:a8 9or9ole'a8 mariposa8 9ei<a-flor8 mor!ego8 2espa8 !ole(p'ero @pr(prio !ons"moAI K"an'i-a-e -e n&!'ar se!re'a-o C L8L) mg a 1/Lmg @menor nas floresmos!a e maior nas flores-mor!egoA. U'ilizao -o re!"rso C Pro2iso -e re!"rsos energ&'i!os $"e sero "'iliza-os para o 2Mo e o"'ras a'i2i-a-es8 en're elas a 'ermo reg"lao.
Ne!'.rios:
Gloral
E,'ra-floral
Ne!'.rios florais Classifi!ao $"an'o :is'ologia: Epi'eliais: Apresen'am s"perf%!ie lisa e epi-erme !om pare-es finas8 a'ra2&s -as $"ais o n&!'ar e,"-a -e forma -if"sa 4esem$"im.'i!os :O 'e!i-o in'erno8 !om !&l"las glan-"lares8 se!re'a o n&!'ar $"e e,"-a -e a9er'"ras semel:an'es a es'Mma'os. Tri!om.'i!os C Po-em formar papilas o" -ensos'ape'es -e p5los glan-"lares @origem epi-&rmi!aA. Lo!alizao Eeralmen'e so florais e lo!alizam-se no re!ep'.!"lo o" na 9ase -as p&'alas o" s&palas. Po-em es'ar rela!iona-os !om os es'ames8 !om o o2.rio 4"i'as 2ezes o 'e!i-o ne!'ar%fero en!on'ra-se 9em es!on-i-o em '"9os o" espor=es.
1. Separado (e.g. Beschorneria, Agavaceae) 2. Confluente simples (e.g. Heliconia, Heliconiaceae) 3. Confluente convoluto (Pitcairnia, Bromeliaceae).
. P*LEN A9el:as f5meas @para as lar2asA8 !ole(p'ero8mos!a8 9or9ole'a @MicropteryxA8 mor!ego @GlossofagaAI A'ra'i2o originalI Nem e,pos'o e -e f.!il a!esso. .) *LEO7 E 3E7DNA7 O1P plan'as 4ais !al(ri!osI "'iliza-os na !ons'r"o -e nin:os *leo @elai(forosA C A9el:as f5meas soli'.rias @Anthophoridae e Mellitidae C para lar2asA 4alpig:ia!eae8 Cal!eolaria!eae 3esinas- Cl"sia!eae8 E"p:or9ia!eae ; A9el:as f5meas E"glossa e Trigona 3esina C A9el:as f5meas Euglossa e Trigona
.+ E,"-a-os es'igm.'i!os
7is'ema -e polinizao Q 7%n-rome Euglossine 4a!:os -e a9el:as Euglossine ; pre!"rsores -e ferormMnios se,"ais. Es'r"'"ras se!re'oras C osm(foros -iferen!ia-os. 7"9s'>n!ias o-or%feras C (leos essen!iais no 2ol.'eis @forma l%$"i-aA. O!orr5n!ia: Or!:i-a!eae8 7olana!eae8 Ara!eae. A'ra'i2a ? longa -is'>n!ia e re!ompensa floral aos poliniza-ores @a9el:as ma!:os EuglossineA.
4o-o -e !ole'a A9el:as esfregam a s"9s'>n!ia o-or%fera em '"fos -e p5los espe!iais8 lo!aliza-os nas pernas an'eriores e 'ranspor'am-na para "ma poro infla-a -a '%9ia -as pernas pos'eriores. G"no A!"#a "$o s$o %o%alme"%e co"hec!#as. Os au%ores su erem seu uso &ara es%abelecer olfa%!'ame"%e ro'as -e 2Mo e &ou&ar &assos &ara a b!oss("%ese #e ferorm)"!os mascul!"os u%!l!*a#os "o acasalame"%o. ). A'rao -e poliniza-ores:2is"al e olfa'i2a
).1 A'rao 2is"al Gorma e !or ; $"an'o maior e mais !on'ras'an'e8 mais efe'i2a a a'raoI De'al:es na forma e maior !on!en'rao -e flores8 a'rao mais efe'i2aI Dnse'os per!e9em -iferenas na sa'"rao -as !ores mais -o $"e :"manos.
1D7UAL; longa e !"r'a -is'>n!ia @g"ias -e n&!'arA ODO3 ; !"r'a -is'>n!ia Pigmen'os emprega-os na !olorao +1a!Rolos o" plas'%-iosA Er"po mais !om"m em 2a!Rolos Q fla2on(i-es Can'o!ianinas @az"lS2ermel:oSrosaA Can'o,an'inas @amareloA Cfla2onasSfla2on(is @g"ias -e n&!'ar Q U1A Er"po res'ri'o Q 9e'ala%nas
C!aro'enos C,an'ofilas Nran!o Q mRl'iplas refle,=es nos espaos in'er!el"lares -e !&l"las no pigmen'a-asI Pre'o Q refle,os similares en're !ama-as -e !ores !omplemen'aresI
Cores , gr"pos -e poliniza-ores A9el:as : Q amarelo8 pRrp"ra Nor9ole'as: Q 2ermel:o8 amarelo8 az"l8 rosa8 laran<a A2es: Q 2ermel:o 4or!egos: Q !reme8 pRrp"ra8 es2er-ea-o Neso"ros: Q !reme8 es2er-ea-o 4ariposas: -i"rnas Q 2ermel:o8 pRrp"ra8 rosa no'"rnas Q 9ran!o 4os!as: an'(filas: Q !reme8 9ran!o sapr(filas: Q marrom8 pRrp"ra !om amarelo 1espas: Q marrom
). A'rao olfa'i2a Tr5s !a'egorias prin!ipais Terpenos Nenzen(i-es Alif.'i!os sapromiiofiliaQ ni'rogena-os Q in-ol8 es!a'ol O-or floral Q !ar.'er primi'i2o Q 4agnolia Emisso -if"sa T em geral p&'alas8 '&palas e 9r.!'eas a-<a!en'es T epi-erme no mos'ra sinais -e es'r"'"ras se!re'ora
E"ia -e o-or Freas lo!aliza-as na !orolaI Con-"zem o 2isi'an'e ao re!"rsoI An.logo aos g"ias 2is"aisI Asso!ia-os a 'e!i-os -e na'"reza glan-"lar. El>n-"las -e o-or ela9ora-as C osm(foros Apresen'am es'r"'"ra epi'elial glan-"lar 9em -efini-a8 !om 'e!i-o armazena-or -e (leo e -e ami-o Ui-r(lise Q Li9erao Q E2aporao -os -e !alor (leos 2ol.'eis
A'ra'i2o ? longa -is'>n!ia8 m"i'as 2ezes !om o-or mim&'i!o@Aris'olo!:ia!eae8 Or!:i-a!eae8 As!lepia-a!eae8 Ara!eaeA
+. 3e!ompensas florais Dns'in'os 9.si!os $"e le2am "m Vagen'eW ? flor: Alimen'ar: Q prin!ipal 3epro-"'i2o 7e,"al O2iposio C"i-a-o !om a prole A9rigo: Q raro Terri'orialismo: Q raro Alimen'ar ; p(len8 n&!'ar8 (leo8 .g"a Primeiros 2isi'an'es @4esoz(i!oA : s"gar e !omer se!re=es es'igm.'i!as8 mas'igar par'es -a florJ-es'r"'i2o8 ingerir p(len.
5. TIPO !E PO"I#I$A%&O A C A"'opolinizao8 a"'ogamia o" polinizao -ire'a - & a 'ransfer5n!ia -o p(len -a an'era para o es'igma -a mesma flor @!aso $"e s( o!orre $"an-o a plan'a & :ermafro-i'aA. B po"!o fre$Xen'e8 o!orre na er2il:a8 no f"mo8 no algo-o e em m"i'os !ereais8 e,!eo -o mil:o e !en'eio. Em m"i'as esp&!ies8 po-e le2ar a "ma re-"o no 2igor e na pro-"'i2i-a-e -a esp&!ie.
Des2an'agens: 3e-"o na 2aria9ili-a-e gen&'i!aI De!r&s!imo -a proporo -e lo!i :e'erozigo'osI Gi,ao -e lo!i em es'a-o -e :omozigoseI 4enor 2ariao in'ra-pop"la!ionalI 4aior 2ariao in'er-pop"la!ionalI Prog5nie !om menor 2igor Vim9ree-ing pression,.
1an'agens: Em am9ien'es on-e a a-ap'a9ili-a-e repro-"'i2a es'. limi'a-a pela es!assez -e poliniza-ores @a"'ogamia espon'>neaAI Em in-i2%-"os $"e ini!iam no2as !olMniasI K"an-o o prin!ipal !omponen'e -e a-ap'a9ili-a-e & a $"an'i-a-e -e semen'es pro-"zi-as @an"ais e mono!.rpi!asA. N - Eei'onogamia - & a 'ransfer5n!ia -o p(len -a an'era para o es'%gma -e o"'ra flor si'"a-a na mesma plan'a8 geralmen'e !om flores mas!"linas e femininas @plan'as mon(i!asAI C - Polinizao !r"za-a8 alogamia8 polinizao in-ire'a o" ,enogamia - & a 'ransfer5n!ia -o p(len -a an'era para o es'%gma -e "ma flor si'"a-a em o"'ra plan'a -a mesma esp&!ie. B o 'ipo $"e o!orre na maioria -as plan'as.
Ue'eros'ilia : Diferena -e !omprimen'o en're es'ile'es e es'ames. U. !asos em $"e o es'ile'e & maior $"e os es'ames e o"'ros em $"e o es'ile'e & menor @E,: PrimulaA. Uer!ogamia: separao espa!ial en're an'eras e es'igmas. 4onoi!ismo ; An-romonoi!ismo @a9or'oYA Einomonoi!ismo @a9or'o Z A Di!ogamia : -iferena no -esen2ol2imen'o fisiol(gi!o -os es'ames e -o gine!e" U. -ois !asos a !onsi-erar na -i!ogamia: L1 - Pro'an-ria o" Pro'eran-ria - $"an-o as an'eras a'ingem a ma'"ri-a-e an'es $"e o es'%gma. Como em m"i'as !ompos'as8 Campan"la!eae8 Apia!eae8 Eerania!eae. L - Pro'oginia o" Pro'eroginia - $"an-o o es'%gma ama-"re!e primeiro $"e as an'eras8 'ornan-o-se re!ep'i2o ao p(len8 !omo na 'an!:agem @Plantago mediaA 8 no Arum e no papo--e-per" o" aris'ol($"ia. A 'ransfer5n!ia -e p(len po-e ser a'ra2&s -e fa'ores: 1A A9i('i!os ; fa'ores am9ien'ais @2en'o8 .g"aA
A Ni('i!os ; !om a",%lio -e seres 2i2osI Os tipos gerais de polini'a()o s)o os seguintes* Galenofilia: a'ra2&s mariposasI 4iiofilia: polinizao fei'a por mos!as e mos$"i'os @Dip'eraAI 4ala!ofilia: polinizao fei'a por !ara!(is @4ol"s!oAI Orni'ofilia: polinizao fei'a por a2esI K"irop'erofilia: polinizao por mor!egosI Terofilia: mam%feros no 2oa-oresI Ar'ifi!ial: a'ra2&s -o :omem.
+ATO,E A-I.TI/O 6. 7[ND3O4E7 7%n-rome -a ANE4OGDLDA CA3ACTE3[7TDCA7 DA7 GLO3E7 Glores geralmen'e sem !or8 !om s&palas e p&'alas po"!o -esen2ol2i-asI Pro-"o -e gran-e $"an'i-a-e -e gros -e p(lenI An'eras longasI Es'igmas gran-es o" pl"mosos.
7%n-rome -a UDD3OGDLDA CA3ACTE3[7TDCA7 DA7 GLO3E7 4"i'o raraI 4aioria -as plan'as a$".'i!as & poliniza-a pelo ar e alg"mas por inse'osI Es'igmas so gran-es8 sem ornamen'ao8 po-en-o poss"ir ramifi!a=es para apreenso -o gro -e p(len
A UDD3OGDLDA po-e ser : . Epi:i-rofilia ; a!ima -a .g"a. Glores femininas poss"em pe-i!elos $"e es'i!am o" !res!em a'& a s"perf%!ie. Glores mas!"linas o" se es'i!am o" se -es'a!am o" li9eram o p(len $"e fl"'"a a'& a s"perf%!ie. Uipo:ir-rofilia ; a9ai,o -a .g"a @Po"!as esp&!iesA. K"an-o a 'ransfer5n!ia -o gro -e p(len & fei'a so9 a .g"a8 os gros -e p(len apresen'am a-ap'a=es para fl"'"ao.
7%n-rome -a 4ELDTOGDLDA CA3ACTE3[7TDCA7 DA7 GLO3E7 \igomorfia !om gran-e efei'o -e prof"n-i-a-eI 4e!ani!amen'e for'eI Dm9ri!a-a8 semi-fe!:a-aI Cores 2%2i-as8 geralmen'e amarelo o" az"lI E"ias -e n&!'ar presen'es O-or fres!o8 normalmen'e no m"i'o -o!eI N&!'ar es!on-i-o8 mas no m"i'o prof"n-o8 em $"an'i-a-es mo-era-asI *rgos se,"ais g"ar-a-os8 po"!os es'amesI /"i'os (2"los
ndrome da /A#TA,O+I"IA /A,A/TE,0TI/A !A +"O,E A9er'as8 fe!:a-as8 em forma -e -is!o8 o" sinoI Uni-a-e gran-e8 a!:a'a-a8 !il%n-ri!aI A!esso f.!il8 (rgos se,"ais e,pos'osI Cores p.li-as8 a2ermel:a-as o" !remeI Pro-"zem gran-e $"an'i-a-e -e p(lenI Gre$Xen'emen'e so ro9"s'asI
Po"!o a'ra'i2as 2is"almen'e8 sem forma -efini-a8 sem efei'o -e prof"n-i-a-e8 sem g"ias -e n&!'arI Poss"em o-or -e fr"'os fres!os o" em -e!omposio.
ndrome da P I/O+I"IA /A,A/TE,0 TI/A !A +"O,E * Eeralmen'e '"9"lares e es'rei'as8 -e forma $"e apenas a pro9(s!i-e -o poliniza-or a'inge o n&!'ar. Gre$Xen'emen'e -e :.9i'o pen-en'e o" :orizon'al. An'ese -i"rna8 !om !ores !:ama'i2as @amarelo8 ro,o8 az"l8 po-en-o o!orrer 2ermel:oA8 sem perf"me.
ndrome da +A"E#O+I"IA /A,A/TE,0 TI/A !A +"O,E * Eeralmen'e '"9"lares e es'rei'as8 -e forma $"e apenas a pro9(s!i-e -o poliniza-or a'inge o n&!'arI Gre$Xen'emen'e -e :.9i'o pen-en'e o" :orizon'alI An'ese no'"rna8 9ran!as e for'emen'e perf"ma-as !om o-or a-o!i!a-o.
ndrome da MIIO+I"IA /A,A/TE,0 TI/A !A +"O,E * 3eg"lares8 simples8 rasas @a pro9(s!i-e -as mos!as geralmen'e & !"r'aAI Cores geralmen'e !laras8 mas p.li-asI E"ias -e n&!'ar fre$Xen'emen'e presen'esI O-or imper!ep'%2el8 @-o!e o" pR'ri-os ; 7apromiiofiliaAI N&!'ar a9er'o e -e f.!il a!essoI *rgos se,"ais 9em e,pos'os.
ndrome da MA"A/O+I"IA /A,A/TE,0 TI/A !A +"O,E * 4enos fre$Xen'eI O!orre nas plan'as Aspidistra lurida e na /altha palustris.
ndrome da O,#ITO+I"IA /A,A/TE,0 TI/A !A +"O,E * Eeralmen'e '"9"lares o" pen-en'es8!om pare-e e,'erna firme8 sem o-or8 !ores for'es @2ermel:as e amarelas8 mas 'am9&m az"is o" 2er-eamarela-asAI A ]pla'aforma -e po"so] $"e e,is'e em flores poliniza-as por inse'os es'. a"sen'eI 7e!re'am m"i'o n&!'ar @mais -il"%-o em relao ?s flores poliniza-as por a9el:asAI Dif%!il a!esso a poliniza-ores pe$"enos @a9el:as e 9eso"rosA8 pois apresen'am "ma posio pen-en'eI An'ese -i"rna8 !om a9er'"ra !on!en'ra-a no in%!io -a man:I O2.rio pro'egi-o. P1 A,O PO"I#I$A!O,E
U"mming9ir-s @Nei<a-flor8 !oli9riA ; Am&ri!asI Uone^ !reepers ; Am&ri!asI Uone^ea'ers ; A"s'r.lia8 No2a E"in&8 No2a \el>n-ia @+ gen.81_ sppAI 7"n9ir-s ; Ffri!a e Fsia @4ais -e 1LL gen.AI 7pi-er:"n'ers ; [n-ia8Gilipinas @ gen811 sppAI Glo`erpe!aers ;Fsia8 A"s'r.lia8[n-ia8 Gilipinas. Nei<a-flores @Tro!:ili-aeA
23MMI#G-I,!
Cer!a -e )LL sppI Neo'ropi!al8 !om prin!ipal .rea -e ri$"eza -e esp&!ies nos An-esI
4"i'o le2es8 po-en-o 'er menos -e )g8 po"!os !om mais -o $"e 1LgI Capa!i-a-e -e apren-iza-o -e !ores8 !om"m 2isi'a a flores 2ermel:as e laran<asI 1isi'as prin!ipalmen'e pairan-oI
ndrome da 43I,OPTE,O+I"IA /A,A/TE,0 TI/A !A +"O,E Pre-ominan'emen'e nos 'r(pi!os @nos An-es a'& )+LLm al'i'"-eA8 a'& )Lb-e la'i'"-eI A9er'"ra -as flores no final -o -ia e -isponi9ili-a-e -e p(len e n&!'ar ? noi'eI Colorao 9ran!a8 !reme8 o!re-amarela-o o" som9ras esmae!i-as -e 2er-e eSo" pRrp"raI O-or no'"rno for'e8 -iferen'e -o -e flores en'om(filas8 fre$Xen'emen'e -e fr"'o o" lem9ran-o fermen'aoI Us"almen'e -"ram apenas "ma noi'e8 so ro9"s'as e e,pos'as @ a!ess%2eis aos mor!egosA.
ndrome da TE,O+I"IA /A,A/TE,0 TI/A !A +"O,E Uni-a-es florais gran-es@!ompara'i2amen'e !om a -e en'om(filasA8 -e !ons'r"o firme8 ro9"s'as eSo" !"r'os8 em !ores for'es es!"rasI N&!'ar a9"n-an'e8 !on!en'ra-o8 ri!o em sa!aroseI O-or semel:an'e a le2e-"ra o" -e ma-eira8 alg"mas 2ezes semel:an'e ao -e flores $"irop'er(filas
NO4E CO4U4
AEENTE POLDND\ADO3
a9el:as8 2espas e mos!as a9el:as mel%feras 2espas a9el:as mel%feras8 mamanga2as a9el:as mel%feras e sel2agens 2espas8 mos!as a9el:as mel%feras e sel2agens e a9el:as sel2agens e mos!as a9el:as sel2agens e mos!as mos!as sel2agens e mamanga2as
3EGE3cNCDA7 NDNLDOE3FGDCA7 @Complemen'aresA ANTONDND8 d. e 4A3TDN78 3. P. 0112. 3he flo4er!" -'!s!%!" bees a% %he ecolo !cal s%a%!o" of %he 5"!'ers!#a#e 6e#eral #e /!"as 7era!s, Belo 8or!*o"%e, /7, Bra*!l. Neo%ro&!cal 9"%omolo :, '. 20, ". ;, &. <=<-<><. N3AEA8 A. f. A 0111. Comu"!#a#e #e 9u loss!"! #a 9s%a?$o 9col@ !ca #e Paulo #e 6ar!a, Paulo #e 6ar!a, SP, e com&or%ame"%o #e cole%a #e fra rA"c!as &elos machos #e Euglossa townsendi CocBerell +8:me"o&%era: A&!#ae: 9u loss!"!C. D!sser%a?$o +/es%ra#o em P@s- ra#ua?$o em C!D"c!as - 9"%omolo !aC . 6acul#a#e #e 6!losof!a, C!D"c!as e Le%ras #e R!be!r$o Pre%o - 5SP, Coor#e"a?$o #e A&erfe!?oame"%o #e Pessoal #e N('el Su&er!or. Or!e"%a#or: Carlos Alber%o 7arofalo. NOUCUA3D8 7. et al. 0111. Nu%r!e"% &refere"ces of Bra*!l!a" humm!" b!r#s. E!lso" Bulle%!", '. FF0, ". ;, &. <<G-<=0. 3A1EN8 PETE3 U. 011> B!olo !a He e%al - >I 9#. h%%&:JJ&%.4!B!&e#!a.or J4!B!JPol!"!*aKC2KA>KC2KA2oL