NRC 22 november 2013 Spionage Bonaire lijkt op rel met VS in 2008 Inlichtingendienst Advocaat van vervolgde politici wil

mogelijk aanvullend onderzoek na illegale actie AIVD Door een onzer redacteuren | pagina 4 - 5 Amsterdam. Het bespioneren van politici door de AIVD op Bonaire lijkt op de in 2 ! door De Telegraaf ont"ulde #spionagerel$ tussen %ederland en de Verenigde &taten' De krant (eldde toen dat drie jaar eerder de station chief van de )IA in %ederland *as vervangen nadat gebleken *as dat de )IA een inlic"tingenoperatie "ad uitgevoerd in %ederland zonder de %ederlandse autoriteiten te in+or(eren' ,isteren *erd bekend dat de inlic"tingendienst AIVD op Bonaire de politici -a(onsito Booi en Burne. /l Hage van de regerende c"risten-de(ocratisc"e 01B tussen 2 5 en 2 2 in de gaten ge"ouden "ee+t' De inlic"tingenoperatie *as niet3 zoals vereist3 aange(eld bij "et Antilliaanse kabinet en de Antilliaanse veilig"eidsdienst' De AIVD deelde de in+or(atie *el (et de leiding van "et (inisterie van Binnenlandse 4aken die (et Booi en /l Hage sprak over aansluiting bij %ederland' %adat de laatste "andtekeningen *aren gezet over de aansluiting begon "et 5penbaar 6inisterie een stra+rec"telijk onderzoek' Dat leidt nu tot de rec"tszaak tegen beide politici3 die (aandag begint' 5ok de )IA ging destijds in %ederland in de +out' Volgens de a+spraken tussen landen en inlic"tingendiensten "ad de dienst de operatie (oeten (elden' In 7a(ervragen over de 8spionagerel9 lic"tte toen(alig (inister ,uusje ter Horst :Binnenlandse 4aken3 1vdA; dat toe< #Buitenlandse inlic"tingen- en veilig"eidsdiensten3 *aaronder de A(erikaanse3 kunnen op %ederlands grondgebied alleen gelegiti(eerd aan inlic"tingen- en veilig"eidsoperaties gerelateerde activiteiten ontplooien3 indien "iervoor door de (inister van Binnenlandse 4aken en 7oninkrijksrelaties o+ na(ens deze "et "oo+d van de AIVD toeste((ing is verleend en indien dit gesc"iedt onder supervisie en verant*oordelijk"eid van de AIVD'$ %ederland na( de zaak destijds "oog op' Het "ad conse=uenties voor de verant*oordelijke station chief' De (inister< #Indien (ede*erkers van de inlic"tingen- en veilig"eidsdiensten zic" "ier niet aan "ouden3 *orden passende (aatregelen getro++en' De aard van deze (aatregelen varieert naar de ernst van "et geval' In "et uiterste geval kan een persoon tot onge*enst vree(deling o+ persona non grata *orden verklaard'$ ,eert->an 7noops3 advocaat van Booi en /l Hage3 onderzoekt in(iddels o+ "et illegaal bespioneren van zijn cli?nten door de AIVD gevolgen (oet "ebben voor de stra+zaak tegen zijn cli?nten' 7noops zegt verrast te zijn door "et nieu*s' #4el+ "adden *ij in ons voorbereidend *erk een indicatie dat er iets aan de "and is ge*eest3 (aar be*ijzen ontbraken'$ Beide politici staan terec"t *egens corruptie3 *it*assen3 vals"eid in gesc"ri+te en oplic"ting' 6et zijn verdedigingstea( bekijkt 7noops *elke gevolgen "et nieu*s kan "ebben voor de stra+zaak' 7noops< #@ij zien aanknopingspunten' 6ogelijk is aanvullend onderzoek nodig' De vraag is o+ er een verband is tussen "et inlic"tingen*erk 2

van de AIVD en de start van "et stra+rec"telijk onderzoek' Ik *eet uit ervaring "oe (oeilijk dat is'$ De vraag die in de k*estie Bonaire van belang is3 is o+ de AIVD de vergaarde in+or(atie "ee+t verstrekt aan "et 56' In "et stra+dossier3 dat deze krant "ee+t3 staat niets over de AIVD-operatie' 5verigens (ag AIVD-in+or(atie3 onder voor*aarden *el gebruikt *orden als be*ijs in een stra+zaak' 1artijen in de A*eede 7a(er *illen op"eldering van (inisters -onald 1lasterk :Binnenlandse 4aken3 1vdA; en Ivo 5pstelten :Veilig"eid en >ustitie3 VVD; over de spionage door inlic"tingendienst AIVD van (ogelijk corrupte politici op Bonaire' Linda Voortman, die na(ens ,roenBinks o( uitleg van de be*indspersonen "ee+t gevraagd3 vindt "et #verbijsterend$ dat *illens en *etens de regels zijn overtreden' Dat duidt volgens "aar op #(inac"ting van de staatkundige relaties binnen ons koninkrijk$' Volgens onald van aak :&1; laat deze praktijk juist zien "oe #on(ogelijk$ de koninkrijksconstructie tussen %ederland en de zes )araCbisc"e eilanden is' #@ij zijn verant*oordelijk voor bestuurders daar3 (aar vertrou*en ze zo slec"t dat *e ze a+luisteren'$ !erard "chouw :DDD; "ee+t +eitelijke vragen' #@aaro( deed de AIVD dit3 in opdrac"t van *ie en *elke (inister "ee+t dit goedgekeurdE$ #eroen ecourt :1vdA; *il ook duidelijk"eid3 (aar volgens "e( is nog niet zeker over de AIVD de regels "ee+t overtreden' #Als er goede redenen *aren o( onderzoek te doen naar een lid van de regering daar3 kun je die regering natuurlijk niet o( toeste((ing vragen'$ ,eac"te redactie3 Waarheid is een rekbaar begrip Het 7oninkrijk doet in Bonaire "etzel+de *aarover zoveel co((otie ontstond in Duitsland en elders' A+luisteren in "et geniep' Dat "ad veel (akkelijker gekund door de oppositie o( in+or(atie te vragen' Bonaire is t*eederangs %ederlands grondgebied ge*orden en de %ederlandse over"eid voert de *ettelijke regels aldaar buitenge*oon elastisc" uit' De kosten van de gebiedsuitbreiding *aren noc" voorzien3 noc" begroot3 dus alles (oest en (oet op een koopje' %ederland "ee+t regel(atig "et bestuur in de @est (et inzet een betere zaak *aardig3 betic"t van onoorbaar "andelen3 (aar doet dat zel+ (instens even (eeslepend' Het eigen "andelen "oe+t niet te *orden getoetst aan de alge(ene beginselen van be"oorlijk bestuur' !iver "aken doen @aaro( "ee+t de %ederlandse over"eid niet zoveel inzet betoond bij *oningbou*coFperatie Vestia :*it*assen3 belasting+raude3 "andel in derivaten en o(koping;3 de aanstor(ende gevaren van "et slordig zakendoen van de banken3 de bes(ette producten *aarin banken en verzekerings(aatsc"appijen :nog steeds; "andelen en "et beteugelen van de econo(isc"e ac"teruitgangE @aaro( is er nooit opbeurend nieu*s uit de @est en is "et nieu*s over %ederland altijd rooskleurig3 ter*ijl %ederland zeker ook rui("artig gebukt gaat onder een toene(end ge*ic"t van zel+verrijking en corrupt "andelenE Het gaat zel+s zover dat de -AB5-(ede*erkers die on+atsoenlijk "andelden niet kunnen *orden vervolgd' A+gekoc"t en prettig geregeld3 al gee+t (inister Dijsselbloe( daar ge"eel andere signalen over a+' @itteboordencri(inaliteit loont nog steeds in "et "ele 7oninkrijk :dus zeker ook in %ederland;' /n (inister AeevenE Die lijkt in "et alge(een belang ten +aveure van "et ongegeneerd plukgedrag te 2

oordelen' 4o zal "et goede voorbeeld ook in de toeko(st zeker *orden nagevolgd' #igen belang is algemeen belang /en ieder is verant*oordelijk voor "et eigen "andelen in de participatie(aatsc"appij3 be"alve de over"eidsdienaren en verant*oordelijke politici' Die kunnen zic" *egens "et alge(een belang bijna alles per(itteren' De rec"ter "elpt daar nog een bek*aa( "andje aan (ee3 door te oordelen dat een begunstigend beleid in strijd (et de *ettelijke regels toegestaan is3 als "et (aar conse=uent *ordt toegepast' Dus van alle kanten *orden de rec"tszeker"eid en deugdelijk bestuur onder(ijnd door de instanties die (oeten "and"aven' GIk zal "and"avenG is een loze kreet ge*orden' De &tapels en Hooij(aijers zijn de bestuursnor( ge*orden' De rec"tsstaat raakt "oe langer "oe (eer in verval' Het zou de over"eid pri(a uitko(en als de bevolking zou kunnen *orden ge?li(ineerd3 beter voor de econo(ie en de rekenrente van de pensioen+ondsen' In een keer zou de staatssc"uld dan ook kunnen *orden opgelost' De dienende +unctie die de over"eid geac"t *ordt te "ebben is al gerui(e tijd k*ijt geraakt' De over"eid zal zic" (instens aan de +atsoensnor(en (oeten "ouden die de eigen burgers zo deskundig *orden opgelegd' Als elke burger een potenti?le +raudeur kan zijn dan geldt dat ook voor de over"eidsdienaren en zeker voor politici3 ondanks de presu(ptie van onsc"uld totdat "et tegendeel is be*ezen'
_________________________________

%-) 22 nove(ber 2 2H