Strona tytuowa

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia
Z hiszpaskiego przeoy: ks. bp Henryk Piotr ossowski

All rights reserved. Warszawska Prowincja Karmelitw Bosych Publication or distribution is ossible only with our ermission

Ksiga ycia Spis treci

Spis treci
Prolog CZ PIERWSZA, roz zia!y "#"$ %istoria &e& '(ielo&al(ego) ycia* +e& roga o C,ryst-sa* !ozdzia ": #zie$istwo. #o% rodzinny. %ier& %atki. !ozdzia ': #orastanie i wiek %odzie$zy. Przy(a)nie. Zagroenia. *nternat. !ozdzia +: ,a"ka o powoanie. -owe przy(a)nie. Pierwsza $horoba. !ozdzia .: #e$yz(a o wst/pieniu do zakonu. 0horoba. Praktyka %od"itwy. !ozdzia 1: Podr2 do 3e$edas. Zna$horka. apan z 3e$edas. !ozdzia 4: Teresa spara"iowana. Szuka po%o$y u 5w. J2ze6a. Poprawa. !ozdzia 7: ryzys i wa"ka. %ier& o($a. Powo"ne odrodzenie. !ozdzia 8: 9od"itwa : k"u$z do zrozu%ienia (e( y$ia. !ozdzia ;: -awr2$enie ser$a. 9agda"ena i <ugustyn. !ozdzia =>: -owa pasz$zyzna historii (e( y$ia: do5wiad$zenie 3oga. Pro5ba o anoni%owo5& i dyskre$(?.

CZ .R/0A1 roz zia!y ""#22 %istoria roz3o&- &e& relac&i z 4ogie5, o 3e3(6trz* !ozdzia ==: Stopnie @stanyA %od"itwy. Stopie pierwszy: sy%bo"ika ogrodu i wody. !ozdzia =': Stopie pierwszy: %o"iwo5$i po$z/tku(/$ego. Pokusa dokonania tegoB $zego nie (est w stanie. !ozdzia =+: Stopie pierwszy: pokusy po$z/tku(/$y$h. ,iedza a do5wiad$zenie. !ozdzia =.: Stopie drugi: pierwsze przebyski do5wiad$zenia 3oga. !ozdzia =1: Stopie drugi: si"ni i sabi przy(a$ie"e 3oga. ,ie"u tu do$ieraB a"e niewie"u wytrwa. !ozdzia =4: Stopie trze$i: Csen wadzD : na $zy% on po"egaE !ozdzia =7: Stopie trze$i: Csen wadzD : skutki wewn?trzne i zewn?trzne. !ozdzia =8: Stopie $zwarty: z(edno$zenie wadz : na $zy% ono po"egaE w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

!ozdzia =;: Stopie $zwarty: z(edno$zenie wadz. SkutkiB $zy"i (aki %a to wpyw na y$ie $zowieka. !ozdzia '>: Stopie $zwarty: z(edno$zenie wadz. Fy$ie po5r2d ekstaz. !ozdzia '=: Stopie $zwarty: z(edno$zenie wadz. Tak wa5nie y(? obe$nie. !ozdzia '': Stopie $zwarty: -a(5wi?tsze 0zowie$zestwo.

CZ 7RZECIA1 roz zia!y 28#8" %istoria &e& 5istycz(e& relac&i z 4ogie5* +e& roga z C,ryst-se5* !ozdzia '+: Pierwsze do5wiad$zenia %isty$zneG obawy i poszukiwanie dorad$2w. !ozdzia '.: ,yzwo"onaB aby %iowa& prawdziwie. -owi kierowni$y. Post?py. Spotkanie ze 5w. Hran$iszkie% 3orgiasze%. !ozdzia '1: 9owy wewn?trzneB wie"kie %isteriu%. Jak (e rozeznawa&E !ozdzia '4: Po$zu$ie pewno5$i po5rodku %orza w/tp"iwo5$i. CJa da% $i ksi?g? yw/D. !ozdzia '7: Teresa spotyka si? z 0hrystuse%: syszy IoB widzi i od$zuwa. !ozdzia '8: *ntensy6ika$(a do5wiad$zenia obe$no5$i 0hrystusa. -arasta wzburzenie w5r2d prze$iwnik2w. !ozdzia ';: C,ie"kie daryD : 0hrystus i Jego ta(e%ni$e. Przebi$ie ser$a. !ozdzia +>: ,ewn?trzne pokusy i trudy. *nterwen$(a brata Piotra z <"$antary. !ozdzia += : #o5wiad$zenie obe$no5$i de%onaB 6aszywa pokora. #robiazgi i bahostki pode(%owane przez Teres?.

CZ CZWAR7A1 roz zia!y 82#89 %istoria za!oe(ia :lasztor- 3* +;ze<a* !ozdzia +': ,iz(a pieka. #e$yz(a o 6unda$(i k"asztoru 5w. J2ze6a. !ozdzia ++: #a"szy $i/g 6unda$(i 5w. J2ze6a. Zawieszenie i ponowne pod(?$ie pra$. *%pu"sy z g2ry. !ozdzia +.: Podr2 do To"edo. Sze5& %iesi?$y nieobe$no5$i. Spotkanie z Iar$i/ de To"edo JP. !ozdzia +1: Spotkanie z 9ari/ de Jesus. Kb2stwo ewange"i$zne. Powr2t do <Li"a. !ozdzia +4: Powr2t do <Li"a i zaoenie pierwszego ar%e"u terez(askiego.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

CZ PI=7A1 roz zia!y 8>#?$ Pra3 zi3y, (a przyro zo(y 'ogl6 @ rzeczy3istoci* !ozdzia +7: #ary %isty$zne : nieogarnione pi?kno 0hrystusa. !ozdzia +8: #ary %isty$zne : sekrety nieba. !ozdzia +;: 9od"itwa wstawienni$za za ywy$h i za z%ary$h. !ozdzia .>: , taki spos2b y(? obe$nie... Epilog

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia Prolog

I%S =. Po"e$ono %iB aby% napisaa o sposobie %od"itwy i opisaa askiB (akie otrzy%aa% od Pana. 0h$iaaby% r2wnie opowiedzie& dokadnie o wie"ki$h %oi$h grze$ha$h i y$iu nie$not"iwy%. 3yoby to d"a %nie wie"k/ po$ie$h/B a"e zgodzi& si? na to nie $h$iano. Jwsze%B bardzo %nie pod ty% wzg"?de% skr?powano. #"ategoB ktoko"wiek b?dzie $zyta ten opis %o(ego y$iaB prosz? go na %io5& 3ogaB by o ty% pa%i?taB e ono byo tak grzeszneB i %i?dzy 5wi?ty%i nawr2$ony%i do 3ogaB nie zna"aza% adnegoB kt2rego przykad %2gby %i doda& otu$hy. 3o widz?B e aden z ni$hB od $hwi"i (ak Pan go zawezwaB nigdy Io (u pote% nie obraa. Ja za5 nie ty"koB e powra$aa% do zegoB a"e (esz$ze (akby roz%y5"nie stawiaa% op2r asko%B (aki$h %i udzie"a Jego 3oski 9a(estat. Poniewa wiedziaa%B e one zobowi/zu(/ %nie do suenia 9u doskona"e(. !ozu%iaa% teB e nie zdoa% w na(%nie(sze( $z/st$e odda& Je%u toB $o 9u (este% winna. '. -ie$h b?dzie bogosawiony na wieki za toB e tak dugo na %nie $zekaM 3aga% Io te z $aego swego ser$aB aby %i da ask?B eby% z wsze"k/ (asno5$i/ i prawd/ napisaa to opowiadanieB do kt2rego zobowi/za"i %nie spowiedni$y i sa% Pan. ,ie%B e go od dawna /daB ty"koB e (a nie 5%iaa%. -ie$h ono b?dzie na $ze5& i $hwa? Jego. -ato%iast $iB kt2rzy %n/ kieru(/B aby przez to "epie( %nie pozna"i i wspiera"i nieudo"no5& %o(/B by% u%iaa speni&B $ho& w $z?5$i toB $o winna (este% Panu. -ie$ha( Io $hwa"i wszystko stworzenie na wiekiB a%en.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia Cz pierwsza Rozdzia 1

Roz zia! " Opowiada, jak Pan zacz pobudza ju w dziecistwie jej dusz do ycia cnotliwego, i jak ku temu pomoc byli cnotliwi rodzice =. Z aski Pana %iaa% rodzi$2w $not"iwy$h i bogobo(ny$h. Sa%o (u to %ogo %nie u$zyni& dobr/B gdyby nie wie"ka %o(a niegodziwo5&. J($ie$ %2( ko$ha si? w $zytaniu dobry$h ksi/ek. Trzy%aB wi?$ w do%u ksi?gi pisane w (?zyku kasty"i(ski%B aby (e dzie$i (ego $zytay. Pobone te $zytaniaB (ak r2wnie i trosk"iwo5&B z (ak/ %atka przyu$zaa nas do %od"itwy i do $z$i -a(5wi?tsze( Panny i niekt2ry$h wi?ty$hB za$z?y %nie pobudza& do %io5$i 3oe(B gdy %iaa% : zda(e %i si? : sze5& $zy siede% "at. Ktwierdza %nie przykad rodzi$2wB w kt2ry$h nigdy nie widziaa% d"a ni$zego sza$unku i upodobaniaB ty"ko d"a $noty. 9ie"i (e( wie"e. J($ie$ %2( %ia wie"kie %iosierdzie d"a ubogi$h i by "ito5$iwy d"a $hory$hB a take d"a sug. Tak da"e$eB e nigdy nie %2g si? zdoby& na trzy%anie u siebie niewo"nik2w d"a wie"kiego nad ni%i po"itowania. Idy pewnego razu przebywaa u niego niewo"ni$aB (ednego z (ego bra$iB ob$hodzi si? z ni/ (ak z na%iB wasny%i dzie&%i. 92wiB e widok te( istoty pozbawione( wo"no5$i sprawia %u a" niezno5ny. 3y r2wnie bardzo prawdo%2wny. -ikt nigdy nie sysza go przysi?ga(/$ego a"bo )"e %2wi/$ego o inny$h. Jedny% sowe%B by to $zowiek w na(wyszy spos2b u$z$iwy i prawy. '. 9atka %o(a take %iaa wie"kie $noty. 0ae y$ie $horowaa. Posiadaa niezr2wnan/ skro%no5&. Jdzna$zaa si? niepospo"it/ urod/B to (ednak nigdy nie byo zna& w (e( za$howaniuB by przywi/zywaa do nie(B (ak/ wag?. 9iaa za"edwie trzydzie5$i trzy "ataB gdy u%araB a tak si? ubieraaB (ak gdyby bya osob/ podeszego wieku. 3ystry %iaa rozu% i %ia bya d"a wszystki$h. ,ie"e $ierpie zniosa w swy% y$iuB u%ara 5%ier$i/ 5wi?$ie $hrze5$i(ask/. +. 3yo nas trzy siostry i dziewi?$iu bra$i. ,szys$y oniB z askawo5$i 3ogaB wst?powa"i w $not"iwe 5"ady rodzi$2w. Jpr2$z %nie (edne(B $ho& bya% u"ubion/ $2rk/ %ego o($a. Zani% za$z?a% obraa& 3ogaB by zda(e %i si? nie(aki pow2d do te( sz$zeg2"ne( d"a %nie %io5$i. 3o a" %i si? robiB gdy wspo%n? na dobre skonno5$iB (aki%i %nie Pan obdarzyB a (ak zy $zynia% z ni$h uytek. .. !odzestwo %o(e w ni$zy% nie byo %i przeszkod/ do suenia 3ogu. Z (edny% z bra$iB na(wi?$e( zb"iony% do %nie wiekie%B $zytywa"i5%y raze% ywoty wi?ty$h. Jego ko$haa% na(bardzie(B @$ho& do inny$h wie"kie %iaa% przywi/zanie i oni do %nieA. 0zyta(/$ o %?ka$hB (akie wy$ierpie"i d"a 3ogaB %y5"aa%B (ak tani% koszte% kupi"i sobie sz$z?5$ie dostania si? do nieba i $ieszenia si? 3ogie%. Pragn?a% wtedy ponie5& podobn/ 5%ier&B a"e nie d"ategoB e $zua% do 3oga wie"k/ %io5&B w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

pragn?a% ty"ko tak/ kr2tk/ drog/ zdoby& sobie te wie"kie dobraB kt2re wi?$i posiada(/ w niebie. ,sp2"nieB wi?$ z ty% %oi% brate% naradzi"i5%y si?B (aki% sposobe% %og"iby5%y ten $e" osi/gn/&. K%2wi"i5%y si?B e p2(dzie%y ebrz/$ po drodze d"a %io5$i 3oe(B do kra(u 9aur2wB aby ta% u$i?"i na% gow?. Zda(e %i si?B e odwag? do tegoB $ho& w tak %ody% wiekuB Pan na% dawa dostate$zn/B gdyby5%y ty"ko ta% dosta& si? %og"i. <"e g2wn/ w o$za$h naszy$h przeszkod/ byo toB e %ie"i5%y rodzi$2w. 9o$no nas przeraay sowa %2wi/$e o ty%B e %?kaB tak sa%o (ak i $hwaaB trwa wie$znie. Zdarzao si? nierazB e dugo o ty% ze sob/ roz%awia"i5%y i z upodobanie% powtarza"i5%y wie"e razy: -a wiekiB na wiekiB na wiekiM Taki% przez dugie $hwi"e powtarzanie% tego (ednego sowaB Pan zasz$zepi w dzie$inny %2( u%ys poznanie drogi prawdy. 1. ,idz/$B e nie %ona uda& si? do da"ekiego kra(uB gdzie by na% y$ie odebrano d"a 3ogaB postanowi"i5%y zosta& puste"nika%i. , ogrodzieB kt2ry by przy naszy% do%uB pr2bowa"i5%yB (ak u%ie"i5%yB budowa& puste"ni?B kad/$ ka%ykiB (eden na drugi%. Jednak zaraz na% si? one rozsypyway i nie %og"i5%y tra6i& na spos2b uskute$znienia naszego za%iaru. #zi5 (esz$ze dozna(? pobonego wzruszenia na wspo%nienieB (ak 32g tak w$ze5nie %i dawa toB $o z wasne( winy swo(e( stra$ia%. 4. #awaa% (a%un?B i"e %oga%B $ho& %ao %oga%. Szukaa% sa%otno5$i na od%awianie swoi$h naboestwB kt2ry$h %iaa% wie"eB w sz$zeg2"no5$i r2a$aB kt2re%u %atka %o(a bya bardzo oddana i u$zya nas pobonie go od%awia&. 3awi/$ si? z inny%i dziew$zynka%i bardzo "ubia% budowa& k"asztorkiB (ak gdyby5%y byy zakonni$a%i. * zda(e %i si?B e pragn?a% zosta& zakonni$/B $ho& nie tak gor/$o tego pragn?a% (ak ta%ty$h rze$zyB o kt2ry$h wye( %2wia%. 7. Idy %atka %o(a u%araB %iaa%B o i"e pa%i?ta%B dwana5$ie "at "ub %aoB $o %nie(. !ozu%ie(/$ wie"ko5& stratyB posza% ze z%artwienie% swoi% przed obraz 9atki 3oskie( i rzewnie pa$z/$ bagaa% J/B aby %i bya %atk/. Pro5ba taB $ho& u$zyniona z dzie$inn/ prostot/B nie byaB zda(e %i si?B dare%na. 3o i"e razyB w (akie(ko"wiek potrzebie po"e$ia% siebie te( Pannie ,sze$hwadne(B zawsze w spos2b wido$zny doznaa% Je( po%o$y. < w ko$u nawr2$ia %nie do siebie. S%u$i %nie teraz i bo"i %y5" i wspo%nienie o ty%B $o byo powode%B i nie wytrwaa% w ty$h dobry$h pragnienia$hB (akie %iaa% z po$z/tku. 8. J Panie %2(M iedy (u postanowie5 %nie zbawi&B nie$h z aski 3oskiego 9a(estatu Twego tak si? stanieB i ty"e %i ku te%u ask uy$za(B i"e %i i$h przedte% uy$zae5M 0zy nie byoby dobrze w o$za$h Twoi$h nie d"a %o(e( korzy5$iB a"e d"a $hway Two(e( : gdyby pozosta $zystyB a nie zabrudzi si? tak przybytekB w kt2ry% ustawi$znie %ieszka& %iae5E ,styd %i i a"B PanieB wspo%nie& o ty%B bo wie%B e $aa w ty% %o(a wina. Ze swe( stronyB wyzna(?B ni$zego nie zanie$hae5B aby% od pierwszego dzie$istwa %ego $aa bya Two(a. <ni na rodzi$2w swoi$hB $ho&by% $h$iaaB skary& si? nie %og?B bo nie widziaa% w ni$h ni$B ty"ko wie"k/ dobro& i trosk"iwe staranie si? o %o(e dobro. Idy zate%B wy$hodz/$ z wieku dzie$innego za$z?a% si? poznawa& na wdzi?ka$h przyrodzony$hB kt2ry$h %i Pan uy$zyB a w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

byy oneB (ak %2wi/B wie"kieB za%iast na"ene( za nie wdzi?$zno5$i i dzi?k$zynieniaB uywaa% i$h wy/$znie na obraz? JegoB (ak to zaraz opowie%.
!ozdzia '

Roz zia! 2 Opisuje, jak zacza traci wszystkie te cnoty, i jakie znaczenie w dziecistwie ma przebywanie z cnotliwymi osobami =. 3ardzo %iB (ak s/dz?B za$z?a szkodzi& (edna rze$zB o kt2re( teraz b?d? %2wi&. -ieraz przy$hodzi %i %y5"B (ak to )"eB gdy rodzi$e nie stara(/ si? o toB by i$h dzie$i zawsze %iay przed o$zy%a sa%e ty"ko dobre przykady i podniety do praktykowania wsze"ki$h $n2t. 3o $ho& %atka %o(a tak bya pobonaB (ak powiedziaa% wye(B to (ednakB w dzie$istwie niewie"e prze(%owaa% si? a"bo prawie ni$ ty%B $o byo w nie( dobregoB a ze zego odniosa% wie"k/ szkod?. Nubia bardzo $zyta& historie ry$erskie. #"a nie( bya to nieszkod"iwa rozrywkaB a"e (a (e( na ze uywaa%. Jna d"a tego $zytania nie zaniedbywaa swoi$h obowi/zk2w. O"e ty"koB e na% takie rze$zy pozwa"aa $zyta&. ZapewneB (ak sa%a d"a siebie szukaa w ty% $zytaniu sposobu oderwania %y5"i od wie"ki$h $ierpieB (akie (/ dr?$zyyB tak i dzie$i $h$iaa ni%i za(/&B aby nie bawiy si? inny%i rze$za%iB kt2re by (e %ogy zepsu&. J($ie$ %2( by te%u bardzo prze$iwnyB d"atego %usie"i5%y ukrywa& si? przed ni%B aby nas nie zoba$zy. Powo"i $zytanie to stawao si? d"a %nie naogie%. 9aa ta usterka %atkiB z kt2re( braa% przykadB studzia dobre %o(e pragnienia i bya %i powode% do $oraz wi?kszy$h przewinie. -ie widziaa% w ty% ni$zego zegoB e %arnowaa% wie"e godzin we dnie i w no$y na taki% $z$zy% za(?$iu i to (esz$ze po kry(o%u przed o($e%. #o tego stopnia po$haniaa %nie /dza te( przy(e%no5$iB e gdy sko$zya% (edn/ ksi/k?B a nie %iaa% pod r?k/ nowe(B uspokoi& si? nie %oga%. '. Za$z?a% si? stroi&B gdy $h$iaa% si? podoba& wykwintno5$i/. 3ardzo dbaa% o utrzy%anie r/k i ukadanie wos2w. Kywaa% pa$hnide i wsze"kiego rodza(u pr2no5$iB na (akie si? zdoby& %oga%. 3yo i$h wie"eB bo w ty$h rze$za$h bya% bardzo $iekawa i prze%y5"na. Przez wie"e "at trwao we %nie to wyg2rowane upodobanie w przesadne( wykwintno5$i i inny$h taki$h rze$za$hB w kt2ry$h w2w$zas nie widziaa% na(%nie(szego grze$hu. Teraz widz?B i"e w ty% %usiao by& zego. -ie %iaa% w ty% zego za%iaru ani te nie $h$iaa%B by kto5 przeze %nie obraa 3oga. 3ywao u nas ki"ku %oi$h bra$i stry(e$zny$h. 3o inni %odzi "udzie nie %ie"i wst?pu do do%u %ego o($aB kt2ry na ty% punk$ie bardzo by ostrony. SzkodaB e wzg"?de% ty$h podobne( ostrono5$i nie za$howaM ,idz?B bowie% terazB (aka to rze$z niebezpie$znaB w wiekuB w kt2ry% $noty zawi/zywa& si? %a(/ i wyrabia&B styka& si? z ty%iB kt2rzy nie pozna"i si? (esz$ze na %arno5$i 5wiataB a"e ra$ze( pobudza(/ do oddawania si? (e(. 3y"i5%y prawie r2wnego wiekuB oni (ednak w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

by"i starsi ode %nie. Zawsze by"i5%y raze%. ,ie"kie %ie"i do %nie przywi/zanieB a (a te d"a zrobienia i% przy(e%no5$i podtrzy%ywaa% z ni%i roz%ow? o wszystki%B o $zy% oni "ubi"i %2wi&B su$ha(/$ z za(?$ie%B $o %i opowiada"i o swoi$h upodobania$h i swoi% dzie$istwieB niekonie$znie dobry%. , ty% wszystki% to byo d"a %nie na(gorszeB e dusza %o(a w2w$zas poznaa si? z ty%B $o si? stao przy$zyn/ wszystkiego (e( niesz$z?5$ia. +. Idyby %nie zapytanoB radziaby% rodzi$o%B aby sz$zeg2"n/ uwag? zwr2$i"i na toB z (aki%i osoba%i przebywa(/ i$h dzie$i w wieku %odzie$zy%. Z tegoB bowie% )r2da %og/ wynika& wie"kie szkody. -aturaB bowie% $zowieka wi?$e( do zego (est skonna ni do dobrego. #o5wiad$zya% tego na sobie. 9iaa% siostr?B zna$znie starsz/ ode %nieB $not"iw/ i rzadkie( dobro$i ser$a. Jd nie( (ednak ni$ nie wzi?a%B a za to przyswoia% sobie $ae zoB (akie przykade% swoi% u$zya %nie (edna nasza krewnaB kt2ra $z?sto do nas przy$hodzia. 3ya to osoba tak "ekki$h oby$za(2wB e %atka %o(a : prze$zuwa(/$ (ak $i?k/ szkod? wyrz/dzi %i (e( towarzystwo : staraa si? na wsze"ki spos2b zapobie$ (e( przebywaniu w naszy% do%u. <"e ona ty"e u%iaa wyna(dywa& okaz(i do odwiedzania nasB e trudno byo od%2wi& (e( wst?pu. 0h?tnie przebywaa% w (e( towarzystwie i z ni/ roz%awiaa%B bo dostar$zaa %i wsze"ki$h zabaw i rozrywekB kt2ry$h pragn?a%. Jwsze%B do ni$h %nie po$i/gaa i opowiadaa %i o swoi$h zna(o%o5$ia$h i pr2no5$ia$h. , $zasie tego z ni/ przebywania : %iaa% wtedy "at $zterna5$ie $zy %oe nie$o wi?$e(B : gdy ona tak/ ze %n/B (ak %2wia%B przy(a) utrzy%ywaa i opowiadaa %i o swoi$h sprawa$hB wyda(e %i si?B e nie obrazia% 3oga grze$he% 5%ierte"ny% a"bo utra$ia bo(a) 3o/B $ho& wi?$e( si? baa% utraty dobre( sawy. Ta bo(a) bya si/ i %o(/ obron/B e $z$i nie postradaa% i adna rze$z na 5wie$ieB (ak s/dz?B nie zdoaaby za$hwia& %o(ego w ty% wzg"?dzie postanowieniaB ani adna przy(a) skoni& %nie do zego. Jby% %iaa podobne %?stwo u$hroni& si? od tegoB $o sprze$iwia si? $z$i 3oe(B (akie %i dawao natura"ne %o(e usposobienie ku wystrzeganiu si? utraty tegoB na $zy% zdawao %i si?B e po"ega $ze5& wedug 5wiata. -ie zwra$aa% uwagi na toB e (ednak na inny spos2b i to wie"oraki (/ tra$ia%. .. , %arny% po/daniu te( $z$i nie znaa% %iary. <"e nie uywaa% adny$h 5rodk2wB aby za$howa& (/ i tego ty"ko strzega% z wie"k/ pi"no5$i/B by nie do(5& do ostate$znego upadku. J($ie$ %2( i siostryB by"i prze$iwni te( %o(e( przy(a)ni i nieraz %i (/ wy%awia"i. Poniewa (ednak wst?pu do do%u zabroni& (e( nie %og"iB dare%ne byy i$h starania i $zuwania nade %n/B bo do wsze"kiego za przebiego5& %iaa% wie"k/. Z przeraenie% nieraz %y5"? o ty%B (ak/ szkod? %oe wyrz/dzi& ze towarzystwo. -ie uwierzyaby%B gdyby %nie nie nau$zyo wasne do5wiad$zenie. Sz$zeg2"nie w %ody% wieku szkody s/ wie"kie. Pragn?aby%B by wszys$y rodzi$eB ostrzeeni %oi% przykade%B sz$zeg2"nie na to uwaa"i. , rze$zy sa%e(B towarzystwo te( krewne( spowodowao we %nie tak/ z%ian?B e z natura"ny$h dobry$h skonno5$i i sz"a$hetno5$i duszy nie pozostao %i prawie ani 5"adu. -ato%iast ona i druga (e( towarzyszkaB r2wnie "ekkie%u y$iu oddanaB wpoiy we %nie "ekko%y5"ne usposobienie.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

10

1. Jasny to d"a %nie dow2dB (ak niez%ierny poytek przynosi dobre towarzystwo. Pewna (este% tegoB e gdyby% w ty% %ody% wieku przebywaa w towarzystwie "udzi $not"iwy$hB sa%a te nieza$hwianie utwierdziaby% si? w $no$ie. Idyby% w2w$zas %iaa kogo5B kto by %nie u$zy ba& si? 3ogaB dusza %o(a nabraaby siyB aby nie upada&. Ne$z gdy te( bo(a)ni 5wi?te( we %nie zabrakoB pozostaa %i ty"ko bo(a) naraenia swo(e( $z$iB kt2ra %nie w kady% post?pku 5$igaa i dr?$zya. 9i%o to (ednakB gdy wiedziaa%B e nikt si? o ty% nie dowieB nieraz popeniaa% rze$zy prze$iwne 3ogu. 4. Takie byyB (ak %i si? zda(eB powody pierwszy$h wykro$ze %oi$h. ,ina zapewne nie bya ty$hB z kt2ry%i przebywaa%B ty"ko %o(aB bo pote% do zego %iaa% do5& swo(e( wasne( zo5$i. < przy ty% %iewaa% su/$eB w kt2ry$h zna(dowaa% o$hotn/ po%o$ do wsze"ki$h swoi$h grzeszny$h za$h$ianek. IdybyB kt2ra z ni$h ostrzega %nieB %oe byaby% (e( usu$haaB a"e wasny interes (e za5"epiaB tak (ak %nie niedobre skonno5$i. -igdy (ednak nie %iaa% po$i/gu do $i?kiego grze$huB bo wsze"k/ nieu$z$iwo5$i/ brzydzia% si? z natury. Nubia% ty"ko zabawy towarzyskie. Zawsze (ednak bya to okaz(a do grze$hu i pozosta(/$ w nie(B %oga% w ko$u u"e$ niebezpie$zestwu i 5$i/gn/& niesaw? na o($a i rodzestwo. 32g %nie wybawi z tego niebezpie$zestwaB a spos2bB w (aki to u$zyniB (asno wskazu(eB i sa%B wbrew %o(e( wo"i $h$ia zapobie$ te%uB by% nie zgubia siebie ostate$znie. Sprawki %o(e (ednak nie byy tak ukryteB by nie rzu$iy pewnego $ienia na %o(/ saw? i nie zaniepokoiy %ego o($a. St/d te nie upyn?oB zda(e %i si?B trze$h %iesi?$y od $zasuB (ak za$z?a% si? oddawa& ty% pr2no5$io%B gdy %nie u%iesz$zono w %ie(s$owy% k"asztorzeB w kt2ry% si? wy$howyway panienki (ednego ze %n/ stanu i wiekuB ty"ko nie tak (ak (a zepsuteB $o do oby$za(2w. Stao si? to tak po $i$huB e ty"ko (a i (eden krewny wiedzie"i5%y o ty%. -ie $h$/$ zwra$a& uwagi 5wiata na t? z%ian?B aby si?B ko%u nie wydaa dziwn/B $zekano odpowiednie( sposobno5$i. Taka sposobno5& nast/pia bardzo szybkoB %ianowi$ie 5"ub %o(e( siostry. Po ode(5$iu (e( z do%u rodzi$ie"skiegoB %o(e pozostawanie w ni% nie byoby wa5$iwe. 7. J($ie$ %2( tak niez%iernie %nie ko$ha i (a tak u%iaa% skrywa& si? przed ni%B e o ni$ zego nie %2g %nie pode(rzewa&B rozsta si?B wi?$ ze %n/ (ak na($zu"e(. 0o do inny$hB tak kr2tki by $zas %oi$h wybryk2wB e $ho& $o5 ta% %oe sysze"iB nikt (ednak nie %2g ni$ powiedzie& na pewno. Trosz$z/$ si? o dobr/ saw?B staraa% si?B aby sprawy %o(e pozostay w ukry$iuB nie pa%i?ta(/$ o ty%B e ukry& si? nie %og/ przed Ty%B kt2ry widzi. J 3oe %2(B i"e to niesz$z?sny$h skutk2w wynika na 5wie$ie z tegoB e "udzie nie trosz$z/ si? o t? wszystkowidz/$/ wsze$hobe$no5& Two(/ i s/dz/B e %ona ukry& (aki5 u$zynek speniony prze$iw TobieM Z pewno5$i/ wie"e osz$z?dzi"iby5%y sobie zgryzotB gdyby5%y $h$ie"i zrozu%ie&B e nie o to powinno na% $hodzi&B by5%y si? ustrzeg"i oka "udzkiegoB a"e o toB by5%y si? strzeg"i tegoB $o obraa 0iebie. 8. Pierwszy tydzie pobytu w k"asztorze by bardzo $i?ki. -ieB d"ategoB e by to k"asztorB i"e ra$ze( dr?$zya %nie obawaB e wiedz/ o %oi% "ekko%y5"ny% w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

11

za$howaniu. Sprzykrzyo %i si? (u ono i nie %oga% si? obroni& przed wie"k/ bo(a)ni/ Jego gniewuB e obrazia% 3ogaB i staraa% si? (ak na(pr?dze( wyspowiada&. 3ya%B wi?$ na po$z/tku niespoko(naB a"e po o5%iu dnia$hB a nawet zda(e %i si?B po kr2tszy% $zasieB $zua% si? sz$z?5"iwsz/ w k"asztorzeB nie %nie( ni przedte% w do%u o($a. ,szys$y te by"i ze %nie zadowo"eniB bo %iaa% t? ask? od 3ogaB e gdzieko"wiek bya%B u%iaa% podoba& si? wszystki% i wsz?dzie bya% bardzo "ubiana. Jakko"wiek stanow$z/ w2w$zas %iaa% odraz? do y$ia zakonnegoB z przy(e%no5$i/ (ednak patrzya% na ty"e dobry$h zakonni$B kt2re byy w naszy% k"asztorzeB odzna$za(/$y$h si? pobono5$i/ i $zysto5$i/ y$ia. Jednak szatan nie przestawa %nie kusi&B uywa(/$ do tego dawny$h %oi$h zna(o%y$h ze 5wiataB kt2rzy pisa"i do %nie "isty i odwiedza"i %nie. Ne$z pokusy teB gdy i% drog? do %nie zagrodzonoB pr?dko ustay i dusza %o(a powo"i za$z?a na nowo si? wdraa& do dawne(B z dzie$inny$h "at pobono5$i. Zrozu%iaa% w2w$zasB (ak wie"k/ ask? 32g $zyni $zowiekowiB gdy go ota$za towarzystwe% dobry$h "udzi. 3oski 9a(estat JegoB %ona powiedzie&B z niestrudzon/ trosk"iwo5$i/ ob%y5"a sposobyB (akby %nie nawr2$i& do siebie. 3/d) bogosawiony PanieB e5 tak dugo %nie znosiB a%en. ;. To (edno %oe do pewnego stopnia %ogoby by& nie(aki% d"a %nie uniewinnienie%B gdyby% nie bya ty"e nagrzeszyaB e towarzyskie te kontakty i %o(e zabawy byy z rodza(u ty$hB kt2re drog/ %aestwa %ogy by& doprowadzone do u$z$iwego rozwi/zania. Spowiedni$y i inne osoby poboneB kt2ry$h si? radzia%B zapewnia"i %nieB e w ty$h post?pka$h %oi$hB przyna(%nie( w wi?kszo5$iB nie byo obrazy 3oe(. =>. Spaa z na%iB wy$howanka%i 5wie$ki%iB (edna zakonni$aB przez kt2r/B (ak s/dz?B Pan w dobro$i swo(e( za$z/ %nie o5wie$a&B (ak to zaraz opowie%.
!ozdzia +

Roz zia! 8 Opowiada tu, jak wpyw dobrego otoczenia przyczyni si do wzbudzenia w niej na nowo dobryc! pragnie, i w jaki spos"b Pan zacz j o#wieca, by poznaa swoje bdy =. Powo"i za$zynaa% s%akowa& w dobre( i 5wi?te( roz%owie z t/ zakonni$/ i $h?tnie su$haa% (e(B gdy pi?knie %2wia o 3ogu. 3ya to osoba bardzo 5wi/tob"iwa i dziwnie 5wiata i roztropna. Zda(e %i si? zreszt/B e nigdy w y$iu nie przykrzyo %i si? su$ha& roz%owy o 3ogu. Za$z?a %i opowiada&B (ak postanowia wst/pi& do zakonu po prze$zytaniu tego wyroku Pwange"iiB i Dwie"u (est powoany$hB "e$z %ao wybrany$hD. 92wia %i o nagrodzieB (ak/ Pan przygotowa ty%B kt2rzy wszystko opusz$za(/ d"a -iego. 0odzienne przebywanie z t/ 5wi/tob"iw/ osob/ powo"i nisz$zyo we %nie grzeszne nawykiB nabyte przez ze towarzystwoB w (aki% przedte% ya%. Powo"i za$z?a% znowu kierowa& %y5" %o(/ ku rze$zo% w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

12

wie$zny% i u%nie(sza& odraz? do y$ia zakonnegoB kt2r/ w2w$zas %iaa% bardzo si"n/. *"e razy widziaa% kt2r/5 z ty$h pobony$h dusz pa$z/$/ na %od"itwie a"bo spenia(/$/B (aki u$zynek $not"iwyB zazdro5$ia% (e( tego sz$z?5$iaB bo %o(e ser$e w2w$zas takie byo twardeB e %oga% prze$zyta& $a/ histori? 9?ki Paskie( nie uroniwszy ani (edne( zy. 3ardzo si? t/ nie$zuo5$i/ swo(/ %artwia%. '. Pozostawaa% w ty% k"asztorze p2tora roku. 0zas ten sprawi we %nie wie"k/ od%ian? na "epsze. Za$z?a% od%awia& dugie %od"itwy ustne. Po"e$aa% siebie %od"itwo% wszystki$hB aby 32g ra$zy %i wskaza&B w (aki% stanie $h$e aby% 9u suya. , g?bi ser$a (ednak nie $h$iao %i si? by& zakonni$/ i pragn?a%B aby 3ogu nie $h$ia %nie do tego stanu powoa&B $ho& r2wnie baa% si? %aestwa. Pod konie$ (ednak %o(ego ta% pobytu wi?$e( (u si? skaniaa% do powoania zakonnegoB a"e nie w ty% k"asztorzeB bo niekt2re &wi$zenia poboneB o kt2ry$h si? dowiedziaa%B e ta% s/ przestrzeganeB wydaway %i si? przesadnie surowe. -iekt2re te z %odszy$h zakonni$ utwierdzay %nie w ty% zdaniu. Idyby wszystkie byy (edne( %y5"iB atwie( byaby% b/d sw2( zrozu%iaa. 9iaa% nadto serde$zn/ przy(a$i2k?B kt2ra suya 3ogu w inny% k"asztorze. #"atego gdyby% %iaa by& zakonni$/B $h$iaa% by& ty"ko ta%B gdzie ona przebywaa. ,i?$e( %iaa% na %y5"i %arn/ wasn/ po$ie$h? i skonno5& natura"ny$h u$zu&B ni istotne dobro swo(e( duszy. #obre te %y5"i wst/pienia do zakonu przy$hodziy %i $hwi"a%i i pote% znowu znikayB a na postanowienie zdoby& si? nie %oga%. +. 0ho$ia sa%a w ty% $zasie trosz$zya% si? o du$howy sw2( poytekB Pan (ednak w swe( na(askawsze( trosk"iwo5$i o %o(/ dusz? skute$znie(szego uy sposobu skonieniu %nie do wyboru tego stanuB kt2ry by d"a %nie na("epszy. Zesa na %nie $i?k/ $horob?B z%usza(/$/ %nie do tego bya% powr2$ia do do%u swego o($a. Idy przysza% do zdrowiaB zawieziono %nie na wie5 do %o(e( siostryB z kt2r/ pragn?a% si? zoba$zy&. o$haa %nie niez%iernie i gdyby to od nie( za"eaoB nigdy by% (u z ni/ si? nie rozstaa. 9/ (e( take bardzo %nie "ubiB a przyna(%nie( wsze"k/ y$z"iwo5& %i okazywa. Jest to take wie"ka askaB kt2r/ zawdzi?$za% PanuB a (a 9u za to tak n?dznie suya%B (ak sa%a n?dzna (este%. .. Po drodze wst/pia% do brata %ego o($aB kt2ry by $zowiekie% niepospo"i$ie %/dry% i $not"iwy%. Po 5%ier$i onyB Pan tak skute$znie do siebie go po$i/gn/B i w p2)ny% (u wieku opu5$i wszystko i wst/pi do k"asztoruB gdzie z%ar tak pi?kn/ 5%ier$i/B e terazB (ak susznie %nie%a& %og?B $ieszy si? posiadanie% 3oga. -a /danie (ego zatrzy%aa% si? ta% ki"ka dni. K"ubiony% za(?$ie% (ego byo $zytanie dobry$h ksi/ek w narze$zu kasty"i(ski%. !oz%awia na($z?5$ie( o 3ogu i o %arno5$i 5wiata. aza %i $zyta& w (ego obe$no5$i te ksi/ki. -ie bardzo %nie bawio to $zytanieB okazywaa% (ednak wie"kie z niego zadowo"enieB bo w $h?$i zadowo"enia inny$hB $ho&by z przykro5$i/ d"a siebieB nie znaa% %iary. * takB $o u inny$h byoby $not/B we %nie byo naganny% zap?de%B bo $z?sto w swo(e( usuno5$i da"eko wykra$zaa% poza grani$e roztropno5$i. J 3oe wie"kiM Jaki%i to skryty%i droga%i na(askawszy 9a(estat Tw2( przygotowywa %nie powo"i do tego stanuB w kt2ry%

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

13

$h$iae5B aby% 0i suya i wbrew %o(e( wo"i z%usza %nieB aby% si? przezwy$i?yaM 3/d) za to bogosawiony na wiekiB a%en. 1. Ty"ko ki"ka dni zabawia% u stry(a. Jednak dzi?ki si"ne%u wraeniuB (akiego ta% w ser$u doznaa% od $zytania i su$hania sowa 3oegoB dzi?ki r2wnie wpywowiB (aki wywierao na %nie b"iskie z tak 5wi/tob"iwy% $zowiekie% przebywanieB za$z?a% $oraz (a5nie( rozu%ie& prawdy niegdy5 w dzie$inny$h "ata$h poznane. 9ianowi$ie toB e wszystko (est ni$zy%B e %arny (est ten 5wiat i e pr?dko prze%i(a. Stra$h %nie ogarnia na %y5"B e 5%ier& gdyby w2w$zas na %nie przyszaB zastaaby %nie na drodze wiod/$e( do pieka. 0ho$ia wo"a %o(a (esz$ze nie %oga si? zdoby& na toB by si? skonia do stanu zakonnegoB (u prze$ie uznawaa%B e (est to stan na("epszy i na(bezpie$znie(szy. * tak powo"i do(rzewao we %nie postanowienie z%uszenia siebie do (ego wybrania. 4. , te( wa"$e wewn?trzne( trwaa% trzy %iesi/$eB pokonu(/$ op2r swo(e( wo"i t/ zwasz$za uwag/B e utrapienia i $ierpienia y$ia zakonnego nie %og/ by& wi?ksze od %/k $zy5&$owy$hB a (a z pewno5$i/ zasuya% na pieko. Zate% niewie"ka to z %o(e( strony o6iara y& tu (akby w $zy5&$uB a dopiero pote% p2(5& prosto do niebaB (ak tego nade wszystko pragn?a%. Z tego wnosz?B e ten %2( po$i/g do powoania zakonnego po$hodzi ra$ze( z niewo"ni$ze( bo(a)ni ni z %io5$i. Poddawa %i szatan %y5"iB e nie zdoa% wytrzy%a& surowo5$i y$ia zakonnego b?d/$ tak agodnie wy$howan/. 3ronia% si? przed t/ pokusy pa%i?$i/ na %?kiB (akie $ierpia 0hrystus. -iewie"ka to rze$zB e (a tro$h? po$ierpi? d"a -iego. Fe Jn sa% w ponoszeniu trud2w pod(?ty$h d"a %io5$i Jego %nie wspo%oeB o ty%B $ho& %y5"e& powinna%B nie pa%i?ta% $zy w2w$zas %y5"aa%. Przesza% w ty% $zasie $hwi"e $i?ki$h pokus. 7. Przy ty% i gor/$zka %o$no %i doku$zaaB bo zawsze bya% sabego zdrowia. To (edno %i si dodawaoB e po dawne%u ko$haa% si? w dobry$h ksi/ka$h. 0zytaa% "isty 5wi?tego Hieroni%aB kt2re tak u%o$niy %nie na du$huB e zdobya% si? na powiedzenie o($u o swoi% postanowieniu. #"a %nie r2wnao si? to nie(ako z ubranie% habituB bo tak bya% niezo%na w dotrzy%aniu sowaB e raz wy%2wionego za ni$ by%B zda(e %i si?B nie $o6n?a. Ne$z o($ie$ tak %o$no %nie ko$haB e w aden spos2b nie %oga% go skoni& by zgodzi si? na %o(e postanowienie. !2wnie bezskute$zne pozostay pro5by ty$hB kt2ry$h prosia%B by si? za %n/ wstawi"i. Ty"e ty"ko zdoa"i5%y na ni% wy%2$B e po 5%ier$i (ego wo"no %i b?dzie u$zyni&B $o ze$h$?. Ne$z (aB nie dowierza(/$ sobie i bo(/$ si? sabo5$i swo(e( wo"iB by% si? nie za$hwiaa w postanowieniuB nie uwaaa%B by taka zwoka przyniosa d"a %nie poytek. #"atego inn/ drog/ postaraa% si? do(5& do $e"uB o $zy% teraz opowie%.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia !ozdzia .

14

Roz zia! ? Opowiada, jak jej Pan dopom"g do odniesienia ostatecznego zwycistwa nad sob, do przywdziania !abitu i jak zacz zsya na ni wiele r"nyc! niemocy =. , $zasieB gdy si? z ty%i %y5"a%i i z ty% za%iare% nosia%B skonia% (ednego ze swoi$h bra$i do zostania zakonnikie%B stawia(/$ %u przed o$zy %arno5& tego 5wiata. K%2wi"i5%y si?B zate%B e pewnego dnia w$zesny% rankie% wy(dzie%y z do%u i p2(dzie%y do tego k"asztoruB w kt2ry% przebywaa ta %o(a przy(a$i2kaB kt2r/B (ak powiedziaa% wye(B serde$znie ko$haa%. , ty% ostate$zny% swoi% postanowieniuB tak (u bya% nieza$hwianie utwierdzonaB e r2wnie $h?tnie byaby% posza do kadego innego k"asztoruB (e5"iby% uznaaB e "epie( w ni% b?d? %oga suy& 3oguB a"bo (e5"iby o($ie$ tego $h$ia. 3o (edyny% (u %oi% $e"u byo zbawienie duszy swo(e(B a o spok2( i wasn/ przy(e%no5& nie dbaa%. 3ardzo dobrze pa%i?ta%B $o si? we %nie dziaoB gdy opusz$zaa% do% o($a. TakiegoB prawd? %2wi/$B doznawaa% w2w$zas rozdar$ia wewn?trznegoB e nie s/dz?B by w godzin? 5%ier$i %ogo by& wi?ksze. Zdawao %i si?B e wszystkie ko5$i roz"u)nia(/ si? we %nie i wy$hodz/ ze staw2w. -ie %iaa %io5$i 3oe(B kt2ra by stu%ia przywi/zanie do o($a i do rodzestwa. !ozstanie z ni%i tak $i?k/ we %nie wzbudzao wa"k? wewn?trzn/B i gdyby Pan nie wspo%2g %nieB wbrew na("epszy% $h?$io% nie star$zyoby %i si do u$zynienia tego kroku. <"e Jn doda %i %?stwa do przezwy$i?enia sa%e( siebieB i dzi?ki -ie%u doprowadzia% za%iar sw2( do skutku. '. , $hwi"i przywdziania habitu Pan zaraz da %i po$zu& (ak (est askawy d"a ty$hB kt2rzy przezwy$i?a(/ sa%y$h siebie d"a suenia Je%u. Iwatu tego i wa"ki wewn?trzne( nikt we %nie nie zauwayB wszys$y widzie"i ty"ko wo"? rado5nie o$hotn/. Tak wie"k/ wtedy da %i Pan rado5& wewn?trzn/ z tegoB e (este% zakonni$/B i nigdy ono a dot/d we %nie nie ustaa. Js$ho5&B (ak/ przedte% $ierpiaa %o(a duszaB prze%ieni %i 32g w na(sodsze u$zu$ie swo(e( %io5$i. ,szystkie obowi/zki i &wi$zenia zakonne rozkosz %i sprawiay. #oprawdyB nierazB gdy za%iataa% podogi k"asztorne w ty$h sa%y$h godzina$hB kt2re przedte% po5wi?$aa% na 5wie$kie zabawy i stro(eB na %y5"B e (u (este% wyzwo"ona od ty$h pr2no5$iB $zua% w sobie nowe (akie5 wese"e i sa%a sobie si? dziwia%B sk/d to po$hodzi. Idy to wspo%n?B nie %a rze$zy tak $i?kie(B kt2re( by% bez wahania nie pod(?a. ,ie%B bowie% o ty% z wie"okrotnego do5wiad$zeniaB e gdy na sa%y% wst?pie zdob?d? si? na postanowienie u$zynienia (akie(5 rze$zy d"a %io5$i 3oga sa%egoB 3oski 9a(estat Jego (esz$ze w ty% y$iu odpa$a %i za to w spos2bB kt2rego sody$z ten ty"ko zna& %oeB kto (e( sa% kosztu(e. 0ho$ia nieraz 32g d"a wi?ksze( nasze( zasugi dopusz$zaB e duszaB ni% r?k? przyoy do dzieaB $zu(e nie(aki stra$h. <"e i% wi?kszy ten stra$hB ty% wi?ksz/ i ty% sodsz/ nagrod? otrzy%u(e duszaB gdy w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

15

go przezwy$i?y. J ty%B powtarza%B wie% z wasnego do5wiad$zeniaB nabytego w nie(edny% bardzo trudny% zdarzeniu. Tote gdyby% %iaaB ko%u da& rad?B nigdy nie radziaby%B gdy %u po wie"e razy przy$hodziB (akie5 dobre nat$hnienieB zanie$ha& go przez bo(a) i w $zyn go nie za%ieni&. 0o sz$zerze i z $zyste( %io5$i pode(%ie d"a sa%ego 3ogaB to nie$h si? nie "?kaB by nie %iao si? posz$z?5$i&B bo 32g %a %o$ wszystko u$zyni&. -ie$h b?dzie bogosawiony na wiekiB a%en. +. #o5&B o na(wysze #obro %o(e i odpo$znienie %ego ser$aM #o5& byo ty$h askB kt2re %i dot/d u$zynie5. Z wie"kiego %iosierdzia i askawo5$i swo(e( przeprowadzie5 %nie przez ty"e b?dny$h dr2g i po$i/gn/e5 do stanu tak bezpie$znego i do do%uB w kt2ry% %ieszka wie"e Twoi$h suebni$B aby% za i$h przykade% %oga $zyni& post?py i po%naa& si? w Two(e( subie. -ie wie%B $o %a% powiedzie&B gdy wspo%n? na spos2bB w (aki si? odbya %o(a pro6es(aB (ak wie"ki% ser$e% i z wie"k/ rado5$i/ (/ zoya%B i na za5"ubinyB (akie z Tob/ zawara%. J ty% bez ez %2wi& nie %og?B a powinny to by& zy krwawe i ser$e powinno %i si? kra(a&B e po ty% wszystki% (esz$ze 0iebie obraaa%. ,idz? terazB e susznie wzbraniaa% si? od tak wie"kie( godno5$iB kiedy tak (e( na ze uy& %iaa%. <"e TyB PanieB "at b"isko dwadzie5$ia $h$iae5 znosi& ode %nie takie naduywanie te( swo(e( aski. 0h$iae5 tak dugo $ierpie& krzywd? swo(/B aby% (a w ko$u "epsz/ si? staa. Zdawaoby si?B 3oe %2(B e skada(/$ u st2p otarza 5"uby zakonneB to ty"ko 0i obie$ywaa%B e nie dotrzy%a% w ni$zy% tegoB $o 0i obie$ywaa%. ZapewneB e w2w$zas nie %iaa% takiego za%iaruB a"e gdy patrz? na %o(e u$zynkiB sa%a (u nie wie%B (aki by w2w$zas %2( za%iar. 0hyba na to ty"ko potrzebne byy te %o(e niewierno5$iB aby si? (a5nie( okazaoB ki% Ty (este5B Jb"ubie$ze %2(B a ki% (a. 3o doprawdyB gory$z a"u za wie"kie %o(e winy w sody$z i rado5& %i si? prze%ienia na %y5"B i przez nie si? ob(awia ogro%ne %iosierdzie Two(e. .. 3o i na ki%B PanieB %oe ono w tak wspaniay% okazywa& si? b"askuB (ak okazao si? nade %n/B gdy zy%i u$zynka%i swoi%i tak za&%ia% te wie"kie askiB kt2re %i $zynie5E -iesz$z?sna (aM Jakko"wiek by% si? $h$iaa tu%a$zy&B 3oe Stworzy$ie"u %2(B nie %a d"a %nie adne( wy%2wkiB bo wina (est %o(aM 3o gdyby% 0i si?B $ho& w $z/st$e na(%nie(sze( odwdzi?$zaa za %io5&B (ak/ za$zynae5 %i okazywa&B nie %ogaby% niko%u odda& %io5$i swo(e(B ty"ko Tobie sa%e%uB a %io5& Two(a wszystko naprawiaby. <"e niewarta bya% dost/pi& takiego sz$z?5$iaB nie$h teraz %iosierdzie Two(eB PanieB zakry(e n?dz? %o(/. 1. Po%i%o wie"kie( rado5$iB (ak/ w duszy %iaa%B z%iana sposobu y$ia i poywienia szkod"iwie wpyn?a na %o(e zdrowie. -ie%o$e %o(e $oraz bardzie( si? wz%agay. 0ierpiaa% tak gwatowne b2"e ser$aB e widok i$h przeraa patrz/$y$h. Przy/$zyy si? do tego (esz$ze r2ne inne $horoby. Tak przeszed %i $ay pierwszy rok w bardzo zy% stanie zdrowia. , $i/gu tego $zasu niewie"eB zda(e %i si?B 3oga obraaa%. 0ierpienia %o(e byy tak wie"kieB e prawie $i/g"e bya% b"iska o%d"eniaB a nieraz i $akie% od$hodzia% od z%ys2w. 92( o($ie$B widz/$ toB wsze"ki$h szuka i uywa sposob2wB aby %nie u"e$zy&. Poniewa "ekarze %ie(s$owi ni$ %i nie w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

16

po%aga"iB wi?$ postara si? o przewiezienie %nie na inne %ie(s$eB kt2re %iao wie"k/ saw? (ako %ie(s$e "e$zni$ze na wsze"kie $horoby. S/dzonoB zate%B e i (a wyzdrowie(?. Towarzyszya %i ta %o(a przy(a$i2kaB o kt2re( wye( %2wia%B na"e/$a do tego k"asztoru i za"i$zana do starszy$h. , k"asztorzeB w kt2ry% zostaa% zakonni$/B nie 5"ubowano k"auzury. 4. Pozostawaa% w ty% %ie(s$u b"isko $ay rok. Przez trzy %iesi/$e $ierpiaa% %?ki tak niewypowiedziane od gwatownego sposobu "e$zeniaB e nie wie% (ak to zdoaa% wytrzy%a&. Jstate$znieB $ho$ia odwanie (e znosia%B organiz% %2( nie wytrzy%a i$hB (ak to zaraz opowie%. Ne$zenie rozpo$z/& si? %iao z nastanie% wiosnyB a wy(azd %2( z k"asztoru nast/pi na po$z/tku zi%y. 0ay ten $zas sp?dzia% w do%u %o(e( siostryB o kt2re( %2wia% wye(. ,ie5 (e( bya nieda"eko od %ie(s$aB na kt2re si? %iaa% uda&. ,o"aa%B wi?$ u nie( do$zeka& kwietniaB nie naraa(/$ si? na niepotrzebne (azdy ta% i z powrote%. 7. Prze(eda(/$B stry( %2(B o kt2ry% (u %2wia%B %ieszka po drodzeB podarowa %i ksi/k? pod tytue% Trze$ie abe$adoB %2wi/$e o sposobie %od"itwy wewn?trzne(B $zy"i roz%y5"aniu. , ty% pierwszy% roku duo $zytaa% dobry$h ksi/ek @inny$h nie $h$iaa% (u nigdy $zyta&B pa%i?ta(/$ o szkoda$hB (akie z ni$h odniosa%A. -ie wiedziaa% (ednak (ak si? za$howywa& na %od"itwie i (aki$h uywa& sposob2w d"a skupienia si? w du$hu. 3ardzoB wi?$ u$ieszya% si? z te( ksi/ki i postanowia% trzy%a& si? ze wszystki$h si swoi$h drogi przez ni/ wskazane(. < e Pan (u przedte% by %i uy$zy daru ez i $zytanie du$howne byo d"a %nie rozkosz/B wi?$ za$z?a% w pewny$h godzina$h oddawa& si? sa%otno5$iB spowiada& si? sz$zeg2owo i post?powa& we wszystki% t/ drog/B bior/$ sobie t/ ksi/k? za przewodnika i nau$zy$ie"a. -ie %iaa%B bowie% innego nau$zy$ie"aB spowiednika %2wi?B kt2ry by %nie rozu%ia. 0ho& go szukaa% przez $ae dwadzie5$ia "at od $zasuB kt2ry tu opisu(?B $o %i wie"k/ szkod? wyrz/dzioB gdy po wie"e razy $o6aa% si? wste$z i o %ao nie zgin?a%. #obry spowiednik byby %iB $o na(%nie( dopo%2g do u$hronienia si? okaz(i obrazy 3oe(B w (aki$h zostawaa%. , ty$h pierwszy$h zawi/zka$h du$howego y$iaB 3oski 9istrz tak wie"ki$h za$z/ %i udzie"a& askB e na konie$ %o(ego pobytu w te( sa%otno5$iB kt2ra trwaa okoo dziewi?$iu %iesi?$yB @$ho& nie tak za$howywaa% si? wo"n/ od obrazy 3oe( (ak %i to %o(a ksi/ka przepisywaaB a"e na to nie zwaaa%G takie $zuwanie nad sob/ w na(%nie(szy$h rze$za$h wydawao %i si? prawie nie %o"iweAB wystrzegaa% si? grze$hu 5%ierte"nego. < boda(by%B $ho& to zawsze $zyniaM J grze$hy powszednie %ao si? trosz$zya% i to %nie gubio... Za$z/B wi?$ Pan tak %nie na te( drodze obsypywa& ho(ny%i swoi%i dara%iB uy$za(/$ aski %od"itwy odpo$znieniaB a niekiedy nawet podnosi %nie a do %od"itwy z(edno$zenia. 0ho& nie rozu%iaa% (esz$ze ani (edne(B ani drugie( i wysokie( $eny i$h nie znaa%B a zrozu%ienie i$h wie"ki%B (ak s/dz?B byoby d"a %nie poytkie%. PrawdaB e $hwi"e tego z(edno$zenia byy tak kr2tkieB i nie wie% $zy trway due( ni (edno Zdrowa5 9ary(oB a"e skutki pozostawiay po sobie wie"kie. 0ho& nie %iaa% w2w$zas (esz$ze dwudziestu "at zdawao %i si?B e $ay 5wiat trzy%a% zdeptany pod noga%i i "itowaa% si? nad ty%iB kt2rzy %u su/B $ho$iaby w rze$za$h godziwy$h. Staraa% si?B o i"e %oga%B w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

17

przedstawia& sobie obe$nego we %nie Jezusa 0hrystusaB Pana naszego. Taki by %2( spos2b %od"itwy. !ozwaa(/$ (aki5 sz$zeg2 Jego y$iaB wyobraaa% sobieB (akby si? spenia we wn?trzu %o(e( duszy. <"e na(wi?$e( s%akowaa% w $zytaniu dobry$h ksi/ekB $o byo g2wny% d"a %nie posi"enie% du$howy%. #aru roz%y5"ania rozu%e% 32g %i nie uy$zy ani przedstawiania sobie rze$zy du$howy$h za po%o$/ wyobra)niB kt2r/ %a% tak $i?k/B e nawet 0zowie$zestwa Pana JezusaB $ho& Io w %y5"i i w ser$u %iaa% obe$negoB wyobrazi& sobieB (akko"wiek si? staraa%B nigdy nie potra6ia%. 0ho$ia przy te( niezdo"no5$i do roz%y5"ania rozu%e%B duszaB (e5"i wytrwaB pr?dze( do$hodzi do konte%p"a$(i. Jest to (ednak droga bardzo %ozo"na i trudnaB bo gdy wo"i brak przed%iotuB kt2ry% by si? za(?a i na kt2ry% byB (ako obe$ny%B %io5& spo$z?aB dusza pozosta(e (akby bez podpory i bez$zynna. Jsa%otnienie i os$ho5& bardzo (e( do"ega(/ i ob$e %y5"i $i?k/ wa"k? z ni/ to$z/. 8. #uszo% tak usposobiony% potrzeba wi?ksze( $zysto5$i su%ienia ni taki%B kt2re u%ie(/ rozwaa& rozu%owo. Te ostatnieB bowie%B roz%y5"a(/$ nad %arno5$i/ 5wiataB nad ty%B $o $zowiek winien 3oguB (ak wie"e 32g za niego wy$ierpiaB a (ak on za to niedo?nie 3ogu suy i (akie nagrody 32g odda(e ty%B kt2rzy Io %iu(/B odnosz/ z tego wszystkiego nauk?B kt2r/ si? broni& %og/ od ob$y$h %y5"iB od okaz(i i niebezpie$zestw. Ne$z kto nie %a takie( po%o$y ze strony rozu%uB ten wi?$e( (est naraony na te %y5"i i niebezpie$zestwa. Potrzeba %uB wi?$ pi"nie oddawa& si? $zytaniuB skoro sa% z siebie adne( prze$iwko ni% obrony za$zerpn/& nie zdoa. Jest to droga tak trudna i %?$z/$aB e gdybyB przewodnik du$howy nakazywa takie( duszyB aby zanie$haa $zytaniaB @kt2re post?pu(/$e%u t/ drog/ bardzo (est po%o$ne do skupienia du$haB owsze% i niezb?dnie potrzebneB $ho$iaby zreszt/ $zyta niewie"e i ty"e ty"ko i"e potrzeba na zast/pienie %od"itwy wewn?trzne(B do kt2re( nie (est zdo"nyA gdybyB wi?$B %2wi?B takie( duszy kazano bez te( po%o$y dugo zostawa& na %od"itwieB twierdz?B e dugo nie wytrzy%a tego przy%us iB (e5"iby due( pod ni% zostawaaB zdrowie (e( na ty% u$ierpi. Jest toB powtarza%B trud i wa"ka nad siy. ;. 3yo toB (ak teraz widz?B sz$zeg2"ne zrz/dzenie askawo5$i Paskie(B e nie zna"aza% nikogoB kto by %n/ kierowa. 3o gdyby tra6i %i si? taki przewodnikB kt2ry by zabrania %i $zytaniaB a z%usza %nie do sa%e( ty"ko %od"itwy %y5"ne(B adn/ %iar/B zda(e %i si?B nie wytrzy%aaby% ty$h udr?$ze wewn?trzny$h i przenik"iwe( os$ho5$iB kt2r/ $ierpiaa% przez osie%na5$ie "at skutkie% te(B (ak %2wia%B nie%ono5$i roz%y5"ania rozu%e%. Przez $ay ten $zas nigdyB z wy(/tkie% dzi?k$zynienia po o%uniiB nie odwaya% si? przyst/pi& do %od"itwy bez ksi/ki. Sa%a %y5" za$z?$ia %od"itwy nie %a(/$ ksi/ki przy sobieB tak %nie w g?bi duszy przeraaaB (ak gdyby% sa%a (edna %iaa wy(5& na spotkanie $ae( gro%ady nieprzy(a$i2 $zyha(/$y$h na %nie. 9a(/$ pod r?k/ t? po%o$B kt2ra %i bya (akby towarzystwe% i tar$z/ do odbi(ania po$isk2w przy$hodz/$y$h do %nie ob$y$h %y5"iB uspoka(aa% si?. Js$ho5$i byy wtedy rzadki% wy(/tkie%B a"e zawsze (e %iewaa%B i"e razy brako %i ksi/ki. 3o zaraz wtedy trwoya si? dusza %o(a i %y5"i %o(e si? gubiy. #opiero za po%o$/ ksi/ki powo"i (e znowu skupiaa% i dusz?B (akby przyn?t/B do %od"itwy po$i/gaa%. 0z?sto wystar$zao ty"ko sa%o w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

18

otwar$ie ksi/kiB inny% raze% $zytaa% kr2$e( "ub due(B wedug %iary askiB (akie( %i Pan uy$za. Zdawao %i si? w ty$h pierwszy$h po$z/tka$hB o kt2ry$h tu %2wi?B e by"eby% %iaa ksi/k? i trzy%aa si? sa%otno5$iB adne niebezpie$zestwo nie zdoa pozbawi& %nie tak wie"kiego dobra. * zapewne tak by byo dzi?ki as$e 3oe(B gdyby% %iaa przewodnika "ub kogo5 innegoB kt2ry by %nie u$zy zaw$zasu $hroni& si? okaz(iB a"bo szybko %nie z ni$h wyprowadzaB gdyby% w nie wpada. * gdyby $zart w2w$zas otwar$ie %nie prze5"adowa i kusiB adn/ %iar/B zda(e %i si?B nie byaby% si? zgodzia na grze$h 5%ierte"ny. <"e pode(5$ia (ego byy tak $hytreB a (a tak niedobraB e wszystkie %o(e postanowienia na ni$ si? nie przyday. 0ho& prawdaB e dniB w kt2ry$h suya% 3oguB bardzo wie"e %i po%ogyB da(/$ %i si? do znoszenia strasz"iwy$hB (akie $ierpiaa% nie%o$yB z tak wie"k/ $ierp"iwo5$i/B (akie( %i 3oski 9a(estat Jego uy$za. =>. 0z?stoB na wspo%nienie ty$h $zas2wB zdu%iewaa% si? nad tak/ wie"k/ dobro$i/ 3oga i dusza we %nie radowaa si? na widok niez%ierne( ho(no5$i i %iosierdzia Jego. -ie$h b?dzie bogosawiony za wszystkoB bo widziaa% (asnoB e nigdy adnego dobrego %ego pragnienia nie pozostawiB (esz$ze w ty% y$iu bez nagrodyM Jakko"wiek n?dzne i niedoskonae byy %o(e u$zynkiB Pan bezustannie naprawia (eB $zyni doskona"szy%i i warto5$i i% dodawaB a ze u$zynki i grze$hy %o(e naty$h%iast pokrywa. , o$za$h nawet ty$hB kt2rzy na nie patrz/B boska askawo5& Jego dopusz$zaB e znika(/B (akby i$h nie widzie"i i w pa%i?$i i$h si? za$iera(/. Zasania(/$ winy %o(e (akoby (e poza$a i pokrywa b"askie% $notyB kt2r/ Jn sa% sprawia we %nie i nie(ako z%usza %nie wbrew %o(e%u sprze$iwianiu si?B aby% (/ posiadaa. ==. ,ra$a(/$ teraz do tegoB $o %i kazanoB na(pierw o5wiad$za%B e gdyby% %iaa po sz$zeg2"e opowiada&B w (aki spos2b Pan w ty$h pierwszy$h $zasa$h kierowa %n/ i rz/dziB wi?kszegoB ni (a go %a%B potrzeba by na to rozu%uB aby na"ey$ie uwydatni& nieo$enione askiB (akie 9u w ty% $zasie zawdzi?$za%. 9o(/ (edynie niewdzi?$zno5& i zo5&B e wszystko to %ogo %i wy(5& z pa%i?$i. -ie$h b?dzie bogosawiony na wieki za t? $ierp"iwo5&B z (ak/ tak dugo %nie znosi. <%en.
Rozdzia 5

Roz zia! A Opisuje w dalszym cigu wielkie niemoce, jakie znosia, i cierpliwo#, z jak Pan jej da przetrwa, i jak Pan umie ze obraca w dobre, jak si to okazao w pewnym zdarzeniu, w miejscu, gdzie przebywaa na leczeniu =. Jpowiada(/$ wye(B (ak przebya% rok nowi$(atuB zapo%niaa% nad%ieni& o wie"ki$h udr?$zenia$hB (akie %iewaa% z powodu rze$zy w isto$ie %ao wany$h. 0z?sto %nie stro6owano za winyB do kt2ry$h si? nie po$zuwaa%. Przy(%owaa% te w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

19

upo%nienia z wie"k/ przykro5$i/ i z bardzo niedoskonay% usposobienie%. 0ho& przy g2ru(/$y% nad wszystki% rozradowaniuB (aki% %nie napeniaa ta %y5"B e (este% zakonni$/B wszystko to odwanie znosia%. ,idz/$ %nie $hroni/$/ si? na sa%otno5& i nieraz pa$z/$/ nad grze$ha%i swoi%iB towarzyszki %o(e s/dziyB e (este% niezadowo"ona i go5no o ty% do%yse% swoi% %2wiy. Ja do wsze"ki$h &wi$ze zakonny$h %iaa% wo"? o$hotn/B a"e trudno %i byo znie5& na(%nie(sz/ oznak? pogardy $zy "ek$ewaenia. !ada bya%B gdy %i okazywano sza$unek. ,szystkoB $o $zynia%B staraa% si? $zyni& z wdzi?kie% i wytworno5$i/. ,szystko to zdawao %i si? by& $not/. -ie %oe (ednak to by& d"a %nie wy%2wk/B bo bardzo dobrze o ty% wiedziaa%B e we wszystki% szuka% wasnego zadowo"eniaB wi?$ nie5wiado%o5& %o(a nie zwa"nia %nie od winy. Ksprawied"iwia nie$o ty"ko toB e k"asztor nasz nie odzna$za si? wie"k/ doskonao5$i/. < (aB nie$not"iwaB $o widziaa% zdronegoB tego si? $hwytaa%B a $o byo dobregoB po%i(aa%. '. 3ya ta% w2w$zas (edna zakonni$aB zoona $i?k/ bardzo i bo"esn/ nie%o$/. Skutkie% obstruk$(i powstay w (e( o/dku otworyB kt2ry%i wy$hodzio $oko"wiek przy(%owaa. , kr2tki% te $zasie na skutek te( $horoby z%ara. ,szystkie wzdrygay si? przeraone na widok tego okropnego $ierpienia. ,e %nie ty"ko $ierp"iwo5& $hore( wie"k/ zazdro5& wzbudzia. Prosia% 3ogaB (e5"i ze$h$e da& %i podobn/ $ierp"iwo5&B aby zesa na %nie wsze"kie $horobyB (akie 9u si? spodoba. -ie byoB zda(e %i si? tak wie"kie(B kt2re( by% si? "?kaa. 3o takie byo we %nie po/danie d2br niebieski$hB i bez wahania gotowa bya% na wsze"kie $ierpienia d"a i$h osi/gni?$ia. Sa%a si? dziwi? takie( %o(e( w2w$zas gotowo5$iB bo nie %iaa% (esz$ze : zda(e %i si? : te( wie"kie( %io5$i 3ogaB kt2r/B (e5"i si? nie %y"?B nabya% w $zasieB gdy za$z?a% oddawa& si? %od"itwie wewn?trzne(. 3yo to ty"ko pewne o5wie$enie wewn?trzneB w kt2ry% poznawaa% niewart/ za$hodu %arno5& wszystkiego tegoB $o prze%i(aB a niesko$zon/ $en? ty$h d2brB kt2re przez zrze$zenie si? rze$zy zie%ski$h naby& %onaB bo s/ to dobra wie$zne. Pan w askawo5$i swo(e( wysu$ha pro5by %o(e( i ni% (esz$ze drugi rok upyn/B popada% w taki stanB i $ho& $ierpienie %o(e innego byo rodza(u ni $horoba te( zakonni$yB s/dz? (ednakB e nie byo ono %nie( bo"esne i przenik"iwsze. 0ierpienie to trwao trzy "ataB (ak zaraz opowie%. +. Idy przyszed $zas "e$zeniaB kt2rego o$zekiwaa% %ieszka(/$B (ak %2wia%B na wsi u %o(e( siostryB o($ie$ %2( wraz z siostr/ i zakonni$/ %o(/ przy(a$i2k/B kt2ra z wie"kie( do %nie %io5$i towarzyszya %i od wy(azdu z k"asztoruB trosk"iwie stara(/$ si? o %o(/ wygod? pod$zas drogiB przewie)"i %nie na %ie(s$e kura$(i. Tu szatan za$z/ trwoy& i n?ka& %o(/ dusz?B a"e 32g to w wie"kie dobro obr2$i. , %ie(s$uB gdzie "e$zya% si?B %ieszka pewien du$hownyB %/ bardzo dobrego rodu i bystrego rozu%u. 9ia i nauk?B $ho& niewie"k/. Za$z?a% si? spowiada& u niego. Zawsze %iaa% po$i/g do "udzi z nauk/B gdy nie%a/ wyrz/dzi"i szkod? %o(e( duszy spowiedni$y niedou$zeni. Poniewa prawdziwie u$zony$hB (aki$h pragn?a%B nie %iaa%. Przekonaa% si? o ty% z wasnego do5wiad$zeniaB e spowiednikowiB (e5"i ty"ko (est kapane% $not"iwy% i 5wi/tob"iwy$h oby$za(2wB "epie( (est nie %ie& adne( nauki ni %ie& niedostate$zn/. 3o w2w$zas ani on nie b?dzie dowierza sobie bez w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

20

poradzenia si? ty$hB kt2rzy %a(/ rzete"n/ nauk?B ani te (a na ni% z zupen/ u6no5$i/ nie b?d? po"ega&. Spowiednik naprawd? u$zony nigdy %nie w b/d nie wprowadzi. Ta%$i teB bez w/tpieniaB nie %ie"i za%iaru %nie oszukiwa&B ty"koB e nie u%ie"i "epie(. Ja za5 s/dzia%B e posiada(/ potrzebn/ nauk? i e (edyny% obowi/zkie% %oi% (est wierzy& i%B ty% bardzie(B e rady i de$yz(e i$h byy "u)ne i szerok/ %i pozostawiay swobod?. Idyby %nie by"i 5$ie5nia"iB pewno przy nie$not"iwy% usposobieniu swoi% poszukaaby% sobie inny$h. 0o byo grze$he% powszedni%B to zapewnia"i %nieB e adnego nie %a grze$hu. 0o byo bardzo $i?ki% grze$he%B to %i %2wi"iB e to powszedni. Tak wie"k/ st/d szkod? odniosa%B e powinna%B zda(e %i si?B wspo%nie& tu o ty% d"a przestrogi inny$hB aby i$h podobne niesz$z?5$ie nie spotkao. 3o $o do %nieB (asno to widz?B e przed 3ogie% adn/ %i to nie %oe by& wy%2wk/. Sa%o toB e rze$zyB na kt2re %i pozwa"anoB z natury swo(e( byy niedobre. Ju to powinno byo %nie od ni$h powstrzy%a&. 32g to dopu5$i za grze$hy %o(eB e oni b/dzi"i i %nie w b/d wprowadza"i. Ja za5 w b/d wprowadzaa% wie"e inny$hB powtarza(/$ i% toB $o od ta%ty$h syszaa%. Trwaa% w ty% za5"epieniuB zda(e %i si?B przeszo siede%na5$ie "at. #opiero (eden J($ie$ #o%inikaninB wie"ki teo"ogB $z?5$iowo wyprowadzi %nie z b?du. , ko$u o($owie z Towarzystwa Jezusowego o5wie$i"i %nie do reszty i %o$no przerazi"i %nieB ukazu(/$ %i przewrotno5& ty$h 6aszywy$h zasadB (ak to w swoi% %ie(s$u opowie%. .. Idy za$z?a% si? spowiada& u tego du$hownegoB o kt2ry% wspo%niaa%B on nadzwy$za(nie %nie po"ubi. ,2w$zasB bowie% w por2wnaniu z ty%B $o byo p2)nie(B %aoB $o %iaa% do wyznania na spowiedziB nawet od $zasu (ak zostaa% zakonni$/. 9io5& (ego d"a %nie nie bya grzesznaB a"e przez zbytni/ $zuo5& %oga si? sta& niedobra. Z tegoB $o %u %2wia%B rozu%ia dobrzeB e nigdy za ni$ na 5wie$ie nie zgodziaby% si? obrazi& 3oga w rze$zy wane(. Jn te ze swo(e( strony podobne %i dawaB $o do siebie zapewnienie. Zate% $z?ste %ie"i5%y z sob/ roz%owy. Po%i%o wsze"ki$h niedoskonao5$i swoi$hB %a(/$ dusz? przenikni?t/ sodki% u$zu$ie% obe$no5$i 3ogaB w ni$zy% tak nie s%akowaa% (ak w roz%owie o rze$za$h 3oy$h. Zapa %2(B zwasz$zaB e tak (esz$ze bya% %odaB zdu%iewa go i zawstydza. < wresz$ie pod wie"ki% wpywe% swo(e( d"a %nie przy$hy"no5$i wyzna %i niesz$z?sny stan swo(e( duszy. Irze$h (ego by nie%ay. Jd b"isko sied%iu "at y w stanie zatra$eniaB utrzy%u(/$ %iosny stosunek z kobiet/B w ty% %ie(s$u za%ieszka/B a przy ty% odprawia 9sz? 5wi?t/. !ze$z bya go5naB z wie"ki% usz$zerbkie% $z$i i sawy (ego. -ikt (ednak nie 5%ia powiedzie& %u tego w o$zy. 9nie go byo sz$zerze a"B bo "ubia% go bardzo. , wie"kie( "ekko%y5"no5$i i 5"epo$ie swo(e( za $not? to uznawaa%B e oka? si? (e%u wdzi?$zn/ i wiern/ %u pozostan? za (ego d"a %nie przy(a) i y$z"iwo5&. Przek"?ta taka wierno5&B kt2ra posuwa si? a do sprzeniewierzenia si? prawu 3oe%uM Jest to przewrotny oby$za( 5wiataB na kt2rego wspo%nienie wszystko si? we %nie przewra$a. 3o wszystkoB $oko"wiek "udzie na% u$zyni/ dobregoB 3ogu zawdzi?$za%y. < %y za $not? to sobie uzna(e%y nie zrywa& przy(a)ni "udzkie(B $ho$iaby bya z obraz/ 3ogaM J 5"epoto 5wiataM Jakie by to byo sz$z?5$ie d"a %nieB PanieB i (akie u$z$zenie 0iebieB gdyby% si? okazaa na(niewdzi?$znie(sz/ wzg"?de% $aego 5wiataB by"eby% ty"ko w ni$zy%

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

21

nie zanie$haa na"ene( Tobie wdzi?$zno5$iM Ne$z d"a grze$h2w %oi$h stao si? prze$iwnie. 1. Staraa% si? zasi?gn/& wi?$e( wiado%o5$i od (ego do%ownik2wB od kt2ry$h te dokadnie si? dowiedziaa% o sz$zeg2a$h (ego upadku. Przekonaa% si?B e biedny nie ty"e by winienB i"e si? wydawa& %ogo. -iesz$z?sna ta kobieta wy%oga na ni%B aby d"a %io5$i (e( nosi na szyi (aki5 bawanek %iedzianyB do kt2rego przywi/zaa $zary. * nie byo $zowiekaB kt2ry by zdoa go skoni& do porzu$enia te( beze$ne( pa%i/tki. Ja stanow$zo nie wierz?B by bya to prawdaB $o opowiada(/ o podobny$h $zara$hB a"e %2wi? toB na $o sa%a patrzya%B d"a przestrogi inny$hB aby si? strzeg"i kobietB kt2re taki%i drogi post?pu(/. -ie$h b?d/ pewniB e kt2ra raz utra$i wstyd przed 3ogie% i t? skro%no5&B do kt2re( sa%a (u pe& niewie5$ia wi?$e( (/ obowi/zu(e ni %?$zyzn?B takie( w ni$zy% (u zau6a& nie %ona. 3owie% d"a osi/gni?$ia swego $e"u i d"a zaspoko(enia te( /dzyB kt2r/ szatan w nie( roznie$aB nie %a niegodziwo5$iB kt2re( by nie popenia. 0o do %nieB $ho& tak bya% nie$not"iwaB tego rodza(u winy nigdy si? nie dopu5$ia%. -igdy nie %iaa% za%iaru $zyni& $o5 zego. -igdy nie staraa% si?B $ho& %oga%B z%usi& $zy(/5 wo"?B aby si? do %nie skoniaB bo Pan %nie od takiego grze$hu za$howa. Idyby %nie pozostawi sa%e( sobieB byaby% i w ty% zgrzeszyaB (ak grzeszya% w inny$h rze$za$hB bo na %nie w ni$zy% po"ega& nie %ona. 4. Idy si? dowiedziaa% o ty% wszystki%B za$z?a% %u okazywa& wi?ksz/ (esz$ze przy$hy"no5&. Za%iar %2( byB dobryB a"e u$zynek zy. 3o d"a dobrego $e"uB $ho$iaby by na("epszyB nie godzio %i si? u$zyni& na(%nie(szego za. 92wia% %u na($z?5$ie( o 3oguB $o dobry wpyw na ni% wywierao. 0ho& g2wnieB (ak s/dz?B wie"kie (ego do %nie przywi/zanie dawao skute$zno5& %oi% sowo%. 0h$/$ %i zrobi& przy(e%no5& zdoby si? w ko$u na oddanie %i swego bawankaB kt2ry naty$h%iast kazaa% wrzu$i& do rzeki. Jak ty"ko go si? pozbyB zaraz %u : (akby si? ze snu przebudzi : stan?y przed o$zy%a wszystkie nieprawo5$i (akie w $i/gu ty$h "at popeni. Przeraony i$h wspo%nienie% i au(/$ wyst?pnego swego y$iaB stopniowo za$z/ $oraz bardzie( brzydzi& si? ty% grzeszny% stosunkie%. 3ez w/tpienia -a(5wi?tsza Panna skute$znie go przy$zyn/ swo(/ wspo%ogaB bo wie"kie %ia naboestwo do Je( Po$z?$ia i dzie (e%u po5wi?$ony ob$hodzi z wie"k/ uro$zysto5$i/. , ko$u zupenie porzu$i swo(/ wsp2"ni$zk? i nieustanne dzi?ki $zyni 3oguB e go ze$h$ia o5wie$i&. !2wno rok od dniaB kt2rego po raz pierwszy go widziaa%B z%ar. Ju si? $akowi$ie nawr2$i do 3ogaB bo w wie"ki% przywi/zaniuB (akie %ia do %nieB nigdy nie widziaa% ni$zego zego. 0ho$ia %ogoby by& $zystszeB zawsze (ednak nasuwao %i ono okaz(eB w kt2ry$h gdyby% si? nie trzy%aa w obe$no5$i 3oe(B $i?ko obrazi& Io %oga%. 9iaa% w2w$zasB (ak %2wia%B niewzruszone postanowienie nie u$zyni& ni$zego takiegoB w $zy% by% widziaa grze$h 5%ierte"ny. * to wa5nieB e on widzia takie we %nie postanowienieB (esz$ze bardzie( goB zda(e %i si?B w przywi/zaniu do %nie utwierdzao. 3o kady %?$zyznaB s/dz?B zawsze b?dzie wye( $eni kobiet?B w kt2re( widzi skonno5& do $noty. Podobnie kobietaB przywi/zanie i wpywB (aki pragnie %ie& u %?aB t/ drog/ na(pr?dze( pozyska : (ak o ty% p2)nie( (esz$ze %2wi& b?d?. 0o do tego kapanaB %a% w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

22

to za pewneB e (est na drodze zbawienia. K%ar bardzo pobonieB z zupeny% oderwanie% si? od te( okaz(i. ,o"/ Pask/ byoB aby przez takie po5redni$two zosta zbawiony. 7. Pozostaa% w ty% %ie(s$u trzy %iesi/$eB $ierpi/$ na(srosze bo"e5$iB bo kura$(a bya za gwatowna na %o(e siy. Po dw2$h %iesi/$a$hB z powodu "ek2w y$ie (u prawie ze %nie u$hodzio. 0ierpienia ser$aB z kt2rego %iaa% by& wy"e$zonaB wz%ogy si? bardzie(B sprawia(/$ %i bardzo wie"ki b2"M 0z?sto %iaa% takie u$zu$ieB (akby %nieB kto ostry%i ka%i za nie $hwytaB takB i obawiano si? o %o(/ przyto%no5&. Jbok wie"kiego upadku siB @bo skutkie%B $i/gy$h nudno5$i ni$ nie %oga% (e5& i ty"ko pyny przy(%owaa%AB przy nieusta(/$e( gor/$z$e i zupeny% wy$ie$zeniu skutkie% 5rodk2w prze$zysz$za(/$y$hB kt2re %i przez $ay %iesi/$B $o dzie dawanoB tak %iaa% wn?trzno5$i spa"oneB e nerwy we %nie kur$zy& si? po$z?y z taki% niezno5ny% b2"e%B i we dnie i w no$y nie %iaa% odpo$zynku i s%utek wie"ki %nie n?ka. 8. Z taki% to poytkie% te( kura$(iB o($ie$ zabra %nie z powrote% do do%uB gdzie znowu "ekarze bada"i %2( stan. ,szys$y we %nie zw/tpi"iB ozna(%ia(/$B e w dodatku do wszystki$h ty$h $ierpie (esz$ze %a% su$hoty. 9ao %nie to ob$hodzioB to (edno ty"ko $zua%B e $ierpi?. Jd st2p do gowy b2"e %nie n?kay ustawi$znie. 32"e nerw2wB (ak przyznawa"i sa%i "ekarzeB sprawia(/ niezno5ne $ierpieniaB a we %nie wszystkie si? kur$zyyB prawdziwieB wi?$ srogie : gdyby% ty"ko z wasne( winy nie utra$ia zasugi (ego : $ierpiaa% %?$zestwo. , %?$e te( przeya% nie due( ni trzy %iesi/$eB $ho& i tak zdawao si? rze$z/ nieprawdopodobn/B by kto5 %2g wytrzy%a& ty"e $ierpie naraz. Sa%a dzisia( nad ty% si? zdu%iewa% i za sz$zeg2"n/ ask? od Pana to sobie po$zytu(?B e tak/ %i da w2w$zas $ierp"iwo5&. !ze$z wido$znaB e bya to Jego aska. 3ardzo %i po%ogo toB e niedawno przedte% $zytaa% histori? HiobaB w ksi?dze 9ora"i2w 5w. IrzegorzaB kt2ry% to $zytanie% Pan sa% $h$ia %nie zaw$zasu przygotowa&B aby% zdoaa to wszystko znie5& z taki% zgodzenie% si? na Jego wo"?. !2wnie i %od"itwa wewn?trznaB kt2re( w2w$zas za$zynaa% si? oddawa&B siy %i do $ierpienia przy%naaa. 0aa roz%owa %o(a bya ty"ko z 3ogie%. Kstawi$znie %iaa% na %y5"i i powtarzaa% sobie te sowa z ksi?gi Hioba: D#obro przy(?"i5%y z r?ki 3oga. 0ze%u za przy(/& nie %oe%yED. To wido$znieB dodawao %i du$ha. ;. -adeszo 5wi?to 9atki 3oskie( Sierpniowe(. Ju od kwietnia a do tego $zasu trway %o(e katuszeB $ho& ostatnie trzy %iesi/$e si"nie( $ierpiaa% ni z po$z/tku. Ior/$o zapragn?a% wyspowiada& si?B bo zawsze $h?tnie i $z?sto spowiadaa% si?. S/dzonoB e /danie %o(e po$hodzi z bo(a)ni 5%ier$iB d"atego o($ie$ %2(B nie pozwo"i $h$/$ %i osz$z?dzi& trwogi. J nierozu%na %io5$i $iaa i krwiB gdy nawet taki prawy kato"ik i $zowiek tak 5wiatyB (aki% by %2( o($ie$B : bo by bardzo 5wiaty% i nie przez nie5wiado%o5& zb/dzi w ty% wypadku : oprze& si? (e( nie u%iaM < (ake wie"k/ szkod? %2g %i przez to wyrz/dzi&. Te( no$y nag"e zaostrzyy si? ob(awy $horobyB skutkie%B kt2ry$h prawie $ztery dni "eaa% $akie% bez $zu$ia. , ty% stanie da"i %i Sakra%ent Jstatniego -a%asz$zenia. S/dzonoB e "ada $hwi"a w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

23

skona%. 3ezustannie %2wiono %i do u$ha ,ierz? w 3ogaB (ak gdyby% %ogaB $o sysze& a"bo rozu%ie&. 0hwi"a%i tak %nie (u %ie"i za u%ar/B e pote%B gdy przysza% do siebieB o$zy %iaa% pene wosku. =>. J($ie$ %2( gorzko aowaB e nie pozwo"i %i si? wyspowiada&. Jakie gor/$e zanosi za %n/ woania i %od"itwy do 3ogaM -ie$h b?dzie bogosawiony PanB i ze$h$ia go wysu$ha&M Idy bowie% otwarty by gr2b d"a %nie w %oi% k"asztorze (u p2tora dniaB gdzie $zekano %ego $iaaB a w k"asztorze %?ski% za %iaste% zakonni$y (u odprawi"i za %nie aobne naboestwoB spodobao si? PanuB by% przysza do siebie. -aty$h%iast poprosia% o spowied). Przy(?a% o%uni? pa$z/$ rzewny%i za%i. Ne$z zy teB zda(e %i si?B nie pyn?y z sa%ego ty"ko u$zu$ia a"u i skru$hyB e obrazia% 3ogaB a"e z u6no5$i w dobro& JegoB i %a %o$ %nie zbawi&B $ho$iaby b/dB w kt2ry %nie wprowadzi"i ta%$iB %2wi/$ %iB e nie s/ grze$he% 5%ierte"ny% pewne rze$zyB kt2re pote% niew/tp"iwie poznaa%B e ni% s/B nie by d"a %nie dostate$zn/ wy%2wk/. Po%i%o e $ierpiaa% bo"e5$i nie do wytrzy%aniaB skutkie%B $zego i przyto%no5& %iaa% niezupen/B spowied) (ednakB zda(e %i si?B odbya% dokadn/ z wszystkiegoB w $zy% %i si? zdawaoB e obrazia% 3oga. 3o opr2$z inny$h ask i t? da %i Pan w boskie( dobro$i swo(e(B e odk/d za$z?a% przyst?powa& do Stou PaskiegoB nigdy nie opu5$ia% na spowiedzi ni$zegoB w $zy% uznawaa% grze$h $ho&by ty"ko powszedniB eby% tego nie wyznaa. , ty% wszystki% (ednak %a% to niew/tp"iwe przekonanieB e )"e byoby z %oi% zbawienie%B gdyby% w2w$zas u%ara. Z (edne( strony d"a b?dnego kierunku nieo5wie$ony$h spowiednik2wB a z drugie( d"a niewierno5$i %oi$h i d"a wie"u inny$h przy$zyn. ==. Prawd? %2wi?B i tak (estB e gdy wspo%n? na t? $hwi"? swego y$ia i (ak Pan w2w$zas prawie %nie wskrzesi z %artwy$hB $aa (este% przeraona i (akoby dresz$z trwogi %nie przenika. Idy na"eao tobieB duszo %o(aB pa%i?ta& o ty% niebezpie$zestwieB z kt2rego Pan $i? wybawi. Je5"i %io5& nie zdoaa $i? powstrzy%a& od obraania Io na nowoB przyna(%nie( powstrzy%aa $i? bo(a)B bo i pote% tysi/$ razy %2g $i? zabra& z tego 5wiataB w stanie (esz$ze gro)nie(szy%. -ie przesadza%B gdy %2wi?: tysi/$ razyB $ho$ia %nie b?dzie za to stro6owa tenB kt2ry %i kaza pow5$i/ga& si? w opowiadaniu %oi$h grze$h2w. * tak wy$hodz/ tu one bardzo upi?kszone. -a %io5& 3ogaB prosz? goB by ni$ nie wykre5"a z tegoB $o pisz? o swoi$h wina$hB bo ty% (a5nie( przez nie ob(awia si? askawo5& 3ogaB z (ak/ znosi tak/ dusz? (ak %o(a. -ie$h b?dzie bogosawiony na wiekiM 3aga% 3oski 9a(estat JegoB nie$h %nie ra$ze( w pro$h zetrzeB niby%B kiedy przestaa $oraz wi?$e( Io %iowa&.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia !ozdzia 4

24

Roz zia! 9 Opowiada, jak wielk askawo# Pa jej okaza, e zgodzia si na tak wielkie cierpienia, jak wybraa sobie c!walebnego #witego $"ze%a za po#rednika i ordownika i jak wielk korzy# odniosa z tego naboestwa =. Po ty$h $ztere$h dnia$h nasi"onego ataku $horobyB takie %i pozostay niezno5ne bo"e5$iB e Panu sa%e%u wiado%oB i"e od ni$h wy$ierpiaa%. J?zyk sobie sa%a poka"e$zya% na strz?py. Iardo od dugiego nie przy(%owania adnego pokar%u i od wie"kie( nie%o$yB kt2re %nie dawioB tak %iaa% zas$heB e krop"i wody przekn/& nie %oga%. 0aa bya% (akby rozbitaB z niewypowiedziany% zawrote% gowy. 0ierpienia ty$h dni do takiego %nie stanu doprowadziyB e $ae $iao %iaa% skur$zone i "eaa% zwini?ta w k?bekB nie %og/$ ruszy& ani ra%ienie%B ani r?k/B ani gow/. 3ya% $aa bezwadnaB $udz/ ty"ko si/ poruszanaB (akby u%ara. , (edny% ty"ko pa"$u prawe( r?kiB o i"e pa%i?ta%B %iaa% (esz$ze wadz?. Jta$za(/$y nie wiedzie"i (ak przyst/pi& do %nieB bo tak bya% zbo"aa na $ay% $ie"eB e na(%nie(szego dotkni?$ia znie5& nie %oga%. , prze5$ierad"e ty"ko podnosi"i %nieB trzy%a(/$ (e za $ztery ko$e. Trwao to a do ,ie"kano$y. To (edno %nie pokrzepiaoB e gdy nikt %nie nie ruszaB b2"e $z?stokro& ustaway. adaB na(%nie(sza u"ga (u %i si? wydawaa wyzdrowienie%B bo baa% si?B aby %i w ko$u nie zabrako $ierp"iwo5$i. ,ie"ka te bya %o(a rado5&B gdy przez $hwi"? nie $zua% tak przenik"iwy$h i nieusta(/$y$h bo"e5$i. 0ho& $i/g"e (esz$ze niewypowiedziane $ierpiaa% udr?ki za kady% powrote% ostry$h dresz$z2wB bardzo si"ne( podw2(ne( 6ebry $zwarta$zkiB kt2r/ %iaa%. '. Pragn?a% wtedy tak gor/$o wr2$i& do k"asztoruB e na pro5by %o(e ta% %nie zaniesiono. 0zekano u%are(B powitano (ednak (esz$ze dusz? %a(/$/ w sobieB a"e z $iae% gorze( ni u%ary%. < przykro byo na nie patrze&. Tak niesy$hanie byo wy$ie$zoneB e wyrazi& trudno : pozostay z niego sa%e ty"ko ko5$i. , taki% stanieB (ak (u %2wia%B zostawaa% przeszo osie% %iesi?$yB a"e spara"iowanie ze stopniowy% po"epszanie% trwao b"isko trzy "ata. Idy (u %oga peza& na $zworaka$hB z rado5$i/ dzi?kowaa% 3ogu. ,szystkie te $ierpienia zniosa% z wie"ki% poddanie% si? wo"i 3oe(B a nawetB z wy(/tkie% pierwszy$hB i z wese"e%B bo wszystkie p2)nie(sze wydaway %i si? (akby ni$zy% w por2wnaniu z ty%i bo"e5$ia%i i %?ka%iB kt2re $ierpiaa% z po$z/tku. 3ya% w zupene( zgodzie z wo"/ 3o/B $ho$iaby %nie w taki% stanie pozostawi na zawsze. Jedyny%B zda(e %i si?B powode%B d"a kt2rego pragn?a% wyzdrowie&B bya $h?& oddawania si? na sa%otno5$i %od"itwie wewn?trzne( w spos2bB (aki %i by ukazanyB bo w in6ir%erii nie %iaa% do tego %ono5$i. Spowiadaa% si? bardzo $z?stoB %2wia% prawie ustawi$znie o 3ogu. Siostry wszystkie byy ty% zbudowane i zdu%ieway si? nad $ierp"iwo5$i/B (akie( Pan %i uy$za. 3o rze$zywi5$ieB gdyby nie toB e po$hodziy z w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

25

aski Jego 9a(estatuB zdawaoby si? rze$z/ nieprawdopodobn/B z taki% wese"e% znosi& tak wie"kie $ierpienia. +. ,ie"ki% bya d"a %nie dobrodzie(stwe% askaB kt2re( %i 32g uy$zyB da(/$ %i du$ha %od"itwy wewn?trzne(. Przez ni/ poznaa%B na $zy% zasadza si? Jego %io5&B gdy w kr2tki% $zasie u(rzaa% rodz/$e si? we %nie nowe $notyB kt2re zaraz wy%ieni?B $ho& (esz$ze sabeB skoro nie zdoay utrzy%a& %nie na drodze sprawied"iwo5$i. -ie %2wia% )"e o niki%B $ho&by w rze$zy na(%nie(sze(B a"e ra$ze( %iaa% we zwy$za(u tu%a$zy& kadegoB kogo przy %nie ob%awianoB pa%i?ta(/$ zawsze o te( zasadzieB e nie powinna% ani z przy(e%no5$i/ su$ha&B ani sa%a %2wi& tego o inny$hB $zego nie $h$iaaby%B by o %nie %2wiono. Trzy%aa% si? %o$no te( zasadyB i"e razy zdarzya si? do tego okaz(aB $ho& nie z tak/ doskonao5$i/B by% niekiedyB w nagy%B (aki% zdarzeniu nie u$hybia w $zy%ko"wiek. Zwyky %2( spos2b post?powania by taki. Towarzyszki %o(e i osobyB z kt2ry%i przebywaa%B tak zdoaa% nakoni&B i r2wnie ten zwy$za( prze(?y. St/d za$z?to %2wi& o %nieB e gdzie (a (este%B ta% kady %a p"e$y bezpie$zne i tak/ sa%/ od ob%owy obron? %ia b"i)ni u wszystki$hB z kt2ry%i ya% w przy(a)ni a"bo %iaa% pokrewiestwoB a"boB kt2rzy nauk %oi$h su$ha"i. , inny$h (ednake rze$za$h wie% dobrzeB e zda% 3ogu "i$zb? ze zego przykaduB (aki i% dawaa%. Jby %i 3oski 9a(estat Jego ra$zy odpu5$i&B bo w wie"u wypadka$h bya% d"a inny$h przy$zyn/ do zego. Jakko"wiek inten$(a %o(a nie bya nigdy tak niegodziw/B (aki% si? pote% okaza u$zynek. .. Pozostao %i dawne %o(e za%iowanie do sa%otno5$i. Nubia% zastanawia& si? nad rze$za%i 3oy%i i roz%awia& o 3ogu. * i"e razy zna"aza% sposobno5& do takie( roz%owyB wi?ksze z nie( %iaa% zadowo"enie i po$ie$h?B ni z $ae( wytworno5$i : $zy"iB prawd? %2wi/$B (aowo5$i : roz%2w 5wiatowy$h. #o o%unii i do spowiedzi bardzo $z?sto przyst?powaa% i gor/$o pragn?a% do ni$h przyst?powa&. Z rozkosz/ $zytaa% dobre ksi/ki. -a(g?bsz/ %iaa% skru$h?B i"e razy zdarzyo %i si?B w $zy% obrazi& 3oga. -ierazB pa%i?ta%B baa% si? przyst/pi& do roz%y5"aniaB wiedz/$B e na ni% po$zu(? niewypowiedziany b2" za toB e Io obrazia%. 32" ten w p2)nie(szy% $zasie (esz$ze bardzie( si? wz%aga i do takiego stopnia do$hodziB e nie wie%B do $zego %ogaby% przyr2wna& to $ierpienie. -igdy (ednak ani w na(%nie(sze( $z/st$e b2" ten nie po$hodzi z bo(a)niB "e$z skutkie% rozwaania ty$h askB (aki$h %i Pan uy$za na %od"itwie. ,idziaa%B bowie%B (ak wie"e bya% 9u winnaB a (ak )"e 9u si? wywdzi?$za%. Znie5& tego nie %oga% i gorzko sobie wy%awiaa% te rzewne zyB (akie nad przewinienia%i swoi%i wy"ewaa%B kiedy %a/ w sobie widziaa% popraw?. <ni adne %o(e postanowieniaB ani pokutyB (akie w taki$h zdarzenia$h sobie zadawaa%B nie zdoay %nie powstrzy%a& od nowy$h upadk2w. Qzy te wydaway %i si? obudne i wina znowu po ni$h popeniona ty% wi?ksza %i si? przedstawiaaB e widziaa% dobrzeB (ak wie"k/ ask? Pan %i $zyniB da(/$ %i dar ez i tak wie"k/ skru$h?. Staraa% si? wyspowiada& (ak na(pr?dze( i $zynia% ze swe( stronyB zda(e %i si?B $o %oga%B aby ask? u 3oga odzyska&. Przy$zyna wszystkiego zego byo toB e nie wyrwaa% go z korzenie%B e nie porzu$aa% okaz(iB a take i toB e od spowiednik2w %a/ %iaa% po%o$. Idyby w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

26

%nieB bowie% ostrzeg"i o niebezpie$zestwieB w (aki% zostawaa%B i o obowi/zku zanie$hania ty$h kontakt2w ze 5wiate%B bez w/tpienia (ak s/dz?B byaby% si? poprawia. 3o adn/ %iar/ nie zniosaby% tegoB by% %iaa $ho&by (eden dzie 5wiado%ie y& w (asno poznany% grze$hu 5%ierte"ny%. ,szystkie te oznaki rosn/$e( we %nie bo(a)ni 3oe( przyszy %i z %od"itw/ wewn?trzn/. -a(wi?ksz/ z ni$h i na(sz$z?5"iwsz/ bya taB e %iaa% bo(a) (akoby po$honi?t/ w %io5$iB bo %y5" o karze zupenie %i si? nie nasuwaa. Przez $ay $zas te( $i?kie( $horobyB pi"nie $zuwaa% nad swoi% su%ienie%B o i"e $hodzio o u$hronienie si? grze$h2w 5%ierte"ny$h. J 3oeM... Pragn?a% zdrowiaB aby% "epie( %oga suy& PanuB a ono wa5nie stao si? przy$zyn/ %o(ego niesz$z?5$iaM 1. ,idz/$ si? zniedo?nia/ w tak %ody% wiekuB opusz$zon/ przez zie%ski$h "ekarzyB postanowia% u$ie$ si? do "ekarzy niebieski$hB aby oni %nie uzdrowi"iB bo gor/$o pragn?a% zdrowia. Jakko"wiekB bowie% z wese"e% znosia% $horob?B i owsze%B nieraz %iewaa% t? %y5"B e gdyby% zdrowa b?d/$B %iaa zasuy& sobie na pot?pienieB "epie( %i pozosta& $hor/B to (ednak zdawao %i si?B e w zdrowiu "epie( b?d? %oga suy& 3ogu. Tak to sa%i siebie udzi%yB nie $h$/$ zda& si? $akowi$ie na wsze"kie zrz/dzenia PanaB kt2ry "epie( wieB $o d"a nas "epsze. 4. Za$z?a%B wi?$ za%awia& 9sze 5w. i odprawia& w te( inten$(i r2ne naboestwa powsze$hnie przy(?te i zatwierdzone. *nny$h naboestw nigdy nie "ubia%B (ak (e odprawia(/ niekt2rzyB zwasz$za niewiastyB z r2ny%i $ere%onia%i. Ja taki$h wy%ys2w nie $ierpiaa%B $ho& one w ni$h %iay nabone swo(e upodobanie. P2)nie( si? okazaoB e s/ to rze$zy niedobre i tr/$/$e zabobone%. ,ybraa% sobie za or?downika i patrona $hwa"ebnego 5wi?tego J2ze6aB kt2re%u si? po"e$aa%. * poznaa% (asnoB e (ak w te( potrzebieB tak i w inny$h (esz$ze wanie(szy$hB w kt2ry$h $hodzio o $ze5& %o(/ i zatra$enie duszyB J($ie$ ten %2( i Patron wybawi %nie i wi?$e( %i dobrego u$zyni ni sa%a prosi& u%iaa%. -ie pa%i?ta%B by% kiedyko"wiek a do te( $hwi"i prosia goB o (ak/ rze$zB kt2re( by %i nie wy5wiad$zy. Jest to rze$z zdu%iewa(/$aB (ak wie"kie rze$zy 32g %i u$zyni za przy$zyn/ tego $hwa"ebnego wi?tego. Z i"u niebezpie$zestw na $ie"e i na duszy %nie wybawi. *nny% wi?ty%B rze$ %onaB da 32g ask? wspo%agania nas w te( "ub inne( potrzebieB te%u za5 $hwa"ebne%u wi?te%uB (ak o ty% wie% z wasnego do5wiad$zeniaB da wadz? wspo%agania nas we wszystki$h. 0h$ia nas Pan przez to zapewni&B e (ak by %u poddany na zie%i (ako opiekunowi i %nie%ane%u swe%u o($uB kt2ry %ia prawo 9u rozkazywa& : tak i w niebie $zyni wszystkoB o $oko"wiek on Io prosi. Przekona"i si? o ty% i inniB kt2ry% poradzia%B aby si? (e%u po"e$i"i. * $oraz wi?$e( (est (u taki$hB kt2rzy go $z$z/ i wzywa(/B dozna(/$ na sobie te( prawdy. 7. Staraa% si? ob$hodzi& (ego 5wi?to z wsze"k/B na (ak/ si? zdoby& %oga%B uro$zysto5$i/. <"e byo w ty% wi?$e( pr2no5$i ni du$haB bo staraa% si?B by wszystko byo pi?kne i wytworneB $ho& z dobr/ inten$(/. , ty% (ednak byo zoB e gdy Pan dawa %i ask? u$zynienia $zego5 dobregoB dobro to byo pene niedoskonao5$i i u$hybie. #o zego za5B do pr2no5$iB do wytworno5$i z wie"k/ si? w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

27

zr?$zno5$i/ i pi"no5$i/ przykadaa%. -ie$h %i Pan ze$h$e odpu5$i&. Pragn?aby% wszystki$h po$i/gn/& do pobone( $z$i tego $hwa"ebnego wi?tegoB wiedz/$ z dugo"etniego do5wiad$zeniaB (ak wie"kie dobra on %oe wy(edna& na% u 3oga. -igdy (esz$ze nie spotkaa% nikogoB kto by prawdziwe %ia do niego naboestwo i sz$zeg2"n/ %u $ze5& oddawaB a nie osi/gn/ $oraz wi?kszy$h korzy5$i w $no$ie. JnB bowie% w spos2b dziwnie skute$zny wspo%aga kad/ dusz?B kt2ra si? %u po"e$a. Jd wie"u (u "atB o i"e pa%i?ta%B $o roku w dzie (ego 5wi?ta prosz? goB o (ak/5 ask? i zawsze (/ otrzy%u(?. < (e5"i pro5ba %o(a (est w $zy%5 niewa5$iwaB on (/ zawsze sprostu(e d"a wi?kszego %ego dobra. 8. Idyby% %iaa ku te%u upowanienieB $h?tnie opisaaby% ze wszystki%i sz$zeg2a%i askiB przez tego $hwa"ebnego wi?tego %nie i inny% u$zynioneB "e$z nie $h$/$ u$zyni& wi?$e( nad toB $o %i kazano. ,ie"u rze$zy pobienie ty"ko dotyka% i kr2$e( opisu(?B niby% $h$iaaB a znowu nad inny%i due( si? rozwodz? ni potrzeba. Sowe%B w ty% (ak we wszystki% dobry%B brak %i na"eytego rozs/dku. Prosz? ty"ko na %io5$i 3oga kadegoB kto by %i nie wierzyB nie$h spr2bu(eB a z wasnego do5wiad$zenia przekona si?B (ak dobra i poyte$zna to rze$zB po"e$a& si? te%u $hwa"ebne%u Patriarsze i go $z$i&. Sz$zeg2"nie dusze oddane %od"itwie wewn?trzne( powinny go ustawi$znie wzywa& z u6no5$i/ i %io5$i/. -ie rozu%ie%B (ak %ona po%y5"e& o r2"owe( <nio2w i o ty$h "ata$hB kt2re przeya z #zie$i/tkie% JezusB a nie dzi?kowa& zaraze% 5wi?te%u J2ze6owi za po5wi?$enieB z (aki% w2w$zas i$h obo(e opiek/ swo(/ ota$za. to nie zna"az (esz$ze %istrzaB kt2ry by go nau$zy %od"itwy wewn?trzne(B nie$h sobie tego $hwa"ebnego wi?tego we)%ie za %istrza i przewodnikaB a pod wodz/ (ego nie zb/dzi. Jby% ty"ko (a nie zb/dziaB e si? odwaya% o ni% %2wi&M 3o $ho& go5no %2wi? o swo(e( d"a niego $z$i i naboestwieB to (ednak w na"eyty% (e%u sueniu i w na5"adowaniu (ego przykadu zawsze bya% niewierna. JnB w swe( askawo5$i sprawi toB e podniosa% si? z oa bo"e5$i i znowu %oga% $hodzi&B a (aB w swe( n?dzy aski te( na ze uya%. ;. to by uwierzyB e tak pr?dko znowu upa5& %iaa% po ty"u aska$h 3oy$hE Po%i%o e 3oski 9a(estat za$zyna %nie darzy& $nota%iB kt2re sa%e przez si? pobudzay %nie do suenia Je%u. Po%i%o e na kr2tko przedte% widziaa% siebie (akoby (u u%ar/ i w tak wie"ki% niebezpie$zestwie pot?pienia. Po%i%o e Pan ty"koB $o by %nie wskrzesi na duszy i na $ie"eB ku zdu%ieniu ty$hB kt2rzy %nie (u %ie"i za u%ar/B a teraz widzie"i %nie yw/M 0ze%u to si? dzie(eB Panie %2(B e %usi%y y& na te( zie%i zasane( ty"o%a niebezpie$zestwa%iE , $hwi"iB gdy to pisz?B zda(e %i si?B e z aski %iosierdzia Twego %ogaby% powiedzie& ze 5w. Pawe%B $ho& nie tak doskonay% ser$e% (ak onB e (u nie (a y(?B a"e TyB Stworzy$ie"u %2(B y(esz we %nie. 3o (u od ki"ku "atB o i"e po(/& zdoa%B podtrzy%u(esz %nie r?k/ swo(/. * widz? w sobie pragnienie i postanowienie wie"okrotnie $zyne% potwierdzone take w $i/gu ty$h "atB by nie $zyni& nigdy ni$zegoB $ho&by w rze$zy na(%nie(sze(B $o by byo prze$iwne Two(e( wo"iB $ho& zapewne w wie"u rze$za$h nie5wiado%ie obraa% Tw2( 9a(estat. * nie %aB zda(e %i si? takie( rze$zyB kt2re( by%B gdy %i si? sposobno5& do nie( nadarzyB d"a Two(e( w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

28

%io5$i wahaa si? pod(/& o$hotny% ser$e%B i w nie(edne( sytua$(i Ty %nie wspo%oge5B aby% rze$z pod(?t/ sz$z?5"iwie zdoaa wykona&. -ie ko$ha% 5wiata ani adne( rze$zyB kt2ra (ego (est i ni$ %nie u$ieszy& nie %oeB ty"ko toB $o od 0iebie i z 0iebie (estB a wszystko inne uwaa% za $i?ki krzy. 3y& %oeB e si? %y"? i e nie %a we %nie tegoB $o %2wi?B a"e Ty widziszB Panie %2(B e o i"e rozu%ie% siebieB nie ka%i?. N?ka% si? (ednak i nie bez susznego powoduB by% nie bya znowu opusz$zona przez 0iebieB bo wie% dobrzeB (ak nieda"eko si?ga %o(e %?stwo i (ak %aa (est we %nie $notaB (e5"iby5 TyB PanieB ustawi$znie %i (e( nie dodawa i nie wspiera %nieB aby% od 0iebie si? nie odda"ia. * da( 3oeB by% (u teraz nie bya opusz$zona przez 0iebieB by wszystko toB $o tu %2wi? o sobie dobregoB nie byo zudzenie%M -ie rozu%ie%B (ak %oe%y ko$ha& to y$ieB tak ze wsze$h %iary niepewneM Zdawao %i si? rze$z/ niepodobn/B by%B kiedy tak da"eko odesza od 0iebieB a"e e ty"e razy 0i? opu5$ia%B nie %og? nie "?ka& si? o siebieB gdy skoro ty"ko na $hwi"? odst/pie5 ode %nieB te(e $hwi"i $ay% $i?are% swoi% upadaa% na zie%i?. 3/d) bogosawiony na wiekiB e $ho& (a opusz$zaa% 0iebieB Ty nigdy %nie nie opu5$ie5 tak zupenieB by% nie powstaa znowu z upadkuB bo Ty za kady% raze% podae5 %i r?k?. Ty"koB e (a nieraz przy(/& (e( nie $h$iaa% ani usu$ha& gosu TwegoB gdy %nie po wie"e razy woae5B (ak zaraz opowie%.
Rozdzia 7

Roz zia! > Opowiada, jak tracia stopniowo aski otrzymane od Pana, i jak zacza prowadzi niedoskonay tryb ycia &skazuje, jak szkodliwe nastpstwa pociga za sob dla klasztor"w eskic! brak #cisej klauzury =. Prze$hodz/$ z rozrywki w rozrywk?B z pr2no5$i w pr2no5&B z okaz(i w okaz(?B tak si? stopniowo w te okaz(e wp"/taa% i do takiego rozproszenia dosza %o(a dusza w ty$h pr2no5$ia$hB e (u i wstyd %nie byo tak pou6nie przy(a$ie"ski% ob$owanie%B (aki% (est %od"itwa wewn?trznaB wznosi& si? (esz$ze do 3oga. #o tego przy$zynio si? i toB e w %iar?B (ak rosy %o(e grze$hyB ubywao %i s%aku i upodobania do &wi$zenia si? w $no$ie. ,idziaa% (asnoB Panie %2(B e d"atego %nie opusz$za(/ te rozkosze du$howeB e (a opusz$zaa% 0iebie. -a(strasznie(sza zdradaB (ak/ %2g %nie pode(5& du$h $ie%no5$i bya taB e pod pozore% pokory nie 5%iaa% (u odbywa& %od"itwy wewn?trzne(B widz/$ siebie tak grzeszn/. Zdawao %i si?B e "epie( i5& drog/ zwy$za(n/B (akie( si? trzy%a wie"u inny$h i poprzesta& na od%awianiu przepisany$h %od"itw ustny$h. Idy nie$not"iwy% y$ie% swoi% na"e? do rz?du na(gorszy$h. Porywa& si? na %od"itw? wewn?trzn/ i tak b"iskie z 3ogie% ob$owanieB %nieB zasugu(/$e( na towarzystwo z $zarta%i i oszuku(/$e( ty"ko "udzi przez za$howywanie w zewn?trzny% swoi% post?powaniu wsze"ki$h pozor2w $noty. -ie %ona wini& do%uB w kt2ry% ya%B e korzystne o %nie %ia %nie%anieB bo sa%a zr?$zn/ ukadno5$i/ swo(/ bya% te%u winnaB e dobrze o w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

29

%nie s/dzonoB uda(/$B $ho& nieu%y5"nieB pobon/. -ie5wiado%ieB %2wi?B i nieu%y5"nieB bo $o si? ty$zy obudy i pr2ne( $hep"iwo5$iB nie pa%i?ta% dzi?ki 3oguB by% Io kiedy5 5wiado%ie w ty% obrazia. Jwsze%B za pierwszy% zaraz poruszenie% pr2no5$iB skoro (e w sobie spostrzega%B takie $zua% zawstydzenieB e diabe od$hodzi pobity na gow?B a (a pozostawaa% z zasug/ odniesionego zwy$i?stwa. 0ho$ia w ty% punk$ie nigdy %nie bardzo natar$zywie nie kusi. 9oe gdyby 32g %u dozwo"i tak si"nie w ty%B (ak to $zyni w inny$h rze$za$hB nastawa& na %nieB byaby% i w ty% upada. <"e 3oski 9a(estat Jego dot/d %nie od tego grze$hu $hroniB za $o nie$h b?dzie bogosawiony na wiekiM Prze$iwnieB bardzo %i to $i?yoB e inni dobre o %nie %ie"i %nie%anieB bo znaa% dobrze skryto5& %o(e( duszy. '. ToB e nie uwaano %nie za tak nie$not"iw/B (ak/ bya%B po$hodzio st/dB e %i%o %odego %o(ego wieku i w5r2d ty"u okaz(i widzie"i %nie $hroni/$/ si? $z?sto na sa%otno5&B na dugie godziny %od"itwy i $zytania du$howneB oraz e $h?tnie roz%awiaa% o 3ogu. Nubia% u%iesz$za&B gdzie ty"ko %oga%B wyobraenia 3oskiego Zbawi$ie"a. Ktrzy%ywaa% kap"i$zk?B ubiera(/$ (/ w ozdoby pobudza(/$eB do pobono5$i. -ie %2wia% )"e o niki% i robia% inne rze$zy ty% podobneB %a(/$e poz2r $noty. Ja za5 w pr2no5$i swo(e( u%iaa% zr?$znie i w udany spos2b $hodzi& okoo taki$h rze$zyB kt2re na 5wie$ie zwyky %ie& powodzenie. Skutkie% tego zostawiano %i swobod? tak/ sa%/ i wi?ksz/ (esz$ze ni na(starszy% siostro%B i po"egano na %nie z zupeny% bezpie$zestwe%. * w rze$zy sa%e( sa%owo"nie pozwa"a& sobie na $oko"wiekB $zyni& $oko"wiek bez upowanieniaB wdawa& si? po kry(o%uB przez szparyB przez 5$ianyB w $ie%no5$i no$y roz%owy i to (esz$ze w k"asztorzeB s/ to rze$zyB kt2ry$h nigdyB zda(e %i si?B nie zdoaaby% si? dopu5$i&B i nigdy podobny$h wykro$ze si? nie dopu5$ia%B bo Pan %nie trzy%a za r?k?. Zdawao %i si? : bo wie"e raza$h rozwanie i state$znie u%iaa% si? zapatrywa& na rze$zy : e byoby to z %o(e( strony bardzo zy% i nieu$z$iwy% u$zynkie% wystawia& na szwank dobr/ saw? ty"e os2b dobry$h i $not"iwy$h. Jakko"wiek dobry%i byy inne u$zynkiB kt2ry$h si? dopusz$zaa%M 0ho$ia zo5& i$h nie bya tak roz%y5"naB (ak by bya taB o kt2re( %2wi?B zawsze (ednak byy one bardzo ze. +. ,ie"k/ szkod? wyrz/dzio %i toB (ak s/dz?B e k"asztorB do kt2rego wst/pia%B nie %ia k"auzury. SwobodaB kt2re( inne osobyB dobre i $not"iweB %ogy ze spoko(ny% su%ienie% uywa&B bo nie skada(/$ 5"ubu na k"auzur?B do ni$zego wi?$e( nie byy zobowi/zaneB %nie z/ i nie$not"iw/ z pewno5$i/ byaby doprowadzia do piekaB gdyby Pan swo(/ sz$zeg2"n/ ask/ i ty"o%a skute$zny%i sposoba%i i po%o$a%i nie wybawi %nie od tego niebezpie$zestwa. Jest toB wi?$B %oi% zdanie%B niebezpie$zestwo bardzo gro)neB gdy w k"asztorze eski% swobodnie si? utrzy%u(e kontakty ze 5wiate%. Taki k"asztor d"a dusz skonny$h do y$ia "u)negoB ra$ze( (estB (ak s/dz?B drog/ do pieka ni skute$zny% "ekarstwe% na uo%no5& "udzk/. -ie %a% tu byna(%nie( na %y5"i %o(ego k"asztoruB bo (est w ni% ty"e dusz su/$y$h Panu bardzo sz$zer/ wo"/ i doskonay% ser$e%B e 3oski 9a(estat Jego nie %oeB wedug wie"kie( dobro$i swo(e( nie ota$za& i$h swo(/ ask/. -ie na"ey te ten k"asztor do rz?du do%2w zbytnio d"a 5wiata przyst?pny$h i regua zakonna 5$i5"e w w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

30

ni% (est przestrzegana. 92wi? tu o inny$h k"asztora$hB o kt2ry$h wie% i na kt2re sa%a patrzaa%. .. Fa" %i bardzoB wyzna(?B duszB kt2re s/ w taki$h k"asztora$h. Potrzeba i%B bowie% : nie raz ani dwaB a"e nieustannie : sz$zeg2"ny$h ask i nat$hnie od PanaB aby %ogy by& zbawione w taki% oto$zeniuB w kt2ry% zasz$zyty i zabawy 5wiatowe w taki% s/ powaaniuB a tak %ao (est zrozu%ienia d"a obowi/zk2w zakonny$hB e da(B 3oeB aby nie uznaway tego za $not?B $o (est grze$he%B (ak to (a ty"e razy $zynia%. J5wie$enie i$hB aby poznay sw2( b/dB (est rze$z/ tak nieatw/B e Pan sa% ty"ko %a %o$ pokona& trudno5& wsze$hwadn/ swo(/ r?k/. Idyby rodzi$e usu$ha"i %o(e( radyB nie zgodzi"iby si? nigdy na oddanie swo(e( $2rki do takiego k"asztoruB (e5"i (u nie ze wzg"?du na (e( zbawienieB kt2re%u ta% wi?ksze zagraa niebezpie$zestwo ni na 5wie$ieB toB $ho& ze wzg"?du na sw2( wasny honor. -ie$hby (/ ra$ze( wyda"i za %/B $ho&by za $zowieka niszego stanuB a"bo nie$h (/ trzy%a(/ w do%u ni %ie"iby (/ u%ie5$i& w podobny% k"asztorzeB $hybaB e wy(/tkowe widz/ w nie( skonno5$i $not"iwe : a daby 32g : by i te (/ u$howay od zego. Je5"iby $h$iaa )"e si? prowadzi&B w do%u rodzi$ie"ski% nie na dugo z ty% si? ukry(e. Ta% prze$iwnieB ze dugo %oe si? $howa& w ukry$iuB a w ko$u Pan sa% (e na (aw wyprowadziB a wtedy szkoda i niesawa nie na t? (edn/ ty"ko spadaB a"e na $ae zgro%adzenie. -ierazB $o prawda biedne te zb/kane sa%e te%u nie s/ winne. Zasta(/ drog? utorowan/ i id/ po nie(. -ie(edna z ni$h prawdziwie przysza z t/ %y5"/B e b?dzie suya PanuB e b?dzie odgrodzona od niebezpie$zestw 5wiataB a tuB za%iast (ednegoB kt2ry opu5$iaB zasta(e (akby dziesi?& 5wiat2w na ni/ sprzysi?ony$h i nie wieB (ak si? od ni$h obroni& i gdzie szuka& ratunku. 9odo5&B z%ysowo5& i szatan pobudza(/ (/ i po$i/ga(/ do na5"adowania pewny$h rze$zyB kt2re s/ wprost ze 5wiataB zapatru(/$ si? na inneB kt2re (e rzeko%o uwaa(/ za dobre. 3iedne te dusze podobne s/ poniek/d do niesz$z?sny$h heretyk2wB kt2rzy dobrowo"nie za5"epia(/ siebie i w%awia(/ w "udziB e dobre s/ te naukiB kt2ry$h nau$za(/B i wierz/ w i$h prawdziwo5&B $ho& w isto$ie nie wierz/B bo %a(/ w sobie s?dziegoB kt2ry i% %2wiB e to (est ze. 1. JB (akie to wie"kieB (akie to straszne niesz$z?5$ie d"a zakonnika $zy zakonni$y : bo stosu(e si? to zar2wno do zakon2w eski$h (ak i %?ski$h : y& w k"asztorzeB w kt2ry% si? nie za$howu(e reguy zakonne(M : Idzie w (edny% do%u dwie s/ r2ne drogiB (edna $noty i karno5$i zakonne(B a druga roz"u)nienia i braku du$ha zakonnegoB i obie zar2wno %a(/ swoi$h zwo"ennik2wM O"e %2wi?: zar2wno. #"a grze$h2w naszy$hB bowie%B wi?$e( (est u$z?sz$zana droga przestronna i %nie( doskonaa. Za ni/ idzie wi?kszo5&B tak te $iB kt2rzy ni/ $hodz/B wi?kszego dozna(/ popar$ia i wzg"?d2w. Ta%ta za5 droga prawdziwego y$ia zakonnego w taki% (est opusz$zeniuB i zakonnik a"bo zakonni$aB $h$/$y naprawd? i bez podziau i5& za swoi% powoanie%B wi?$e( %a(/ powodu "?ka& si? swoi$h wasny$h do%ownik2w ni $aego wo(ska $zart2w. ,i?$e( i% potrzeba ostrono5$i i pow5$i/g"iwo5$i w roz%owie o 3ogu i o przy(a)niB w (akie( z -i% y& pragn/B ni gdyby $h$ie"i %2wi& o inny$h przy(a)nia$h i %io5$ia$hB (akie szatan zawi/zu(e w taki$h k"asztora$h. 02B zate% dziwnegoB e ty"e (est zgorsze w o5$ie"eB kiedy $i sa%iB kt2rzy powinni by& w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

31

zwier$iade% i wzore%B aby wszys$y z ni$h bra"i przykad $notyB tak sponiewiera"i t/ gor"iwo5& i 5wi?to5&B (ak/ du$h dawny$h o($2w pozostawi w Zakona$hE Jby Pan w boskie( askawo5$i swo(e( ze$h$ia zaradzi& te%u zuB bo Jn sa% wieB (ak tego potrzebaB a%en. 4. Za$z?a%B wi?$ wdawa& si? w te roz%owyB bo widz/$B e to przy(?ty zwy$za(B nie s/dzia%B e odnios? z ni$h tak/ szkod? i roztargnienie na duszyB o (aki$h si? p2)nie( przekonaa%. Zdawao %i si?B e oby$za( tak powsze$hny wB wie"u k"asztora$hB dopusz$za(/$y$h tego rodza(u odwiedzinyB nie b?dzie d"a %nie szkod"iwszy% ni d"a inny$hB pobony$h przy ty%B (ak widziaa%B i $not"iwy$h. -ie braa% tego pod uwag?B e ta%te s/ duo "epsze ode %nieB e zate% $o d"a %nie byo niebezpie$zestwe%B to d"a ni$h %ogo ni% nie by&. 0ho& i d"a ni$hB nie s/dz?B by takie roz%owy byy $akie% bez niebezpie$zestwaB $ho&by ty"ko d"a $zasu %arnie stra$onego. Pewnego dniaB gdy roz%awiaa% z (edn/ osob/ w sa%y% po$z/tku %o(e( z ni/ zna(o%o5$iB spodobao si? Panu da& %i zrozu%ie&B ostrze$ %nie i uy$zy& %i 5wiata na o5wie$enie tak wie"kie( %o(e( 5"epotyB (ak niestosowne s/ d"a %nie takie przy(a)nie. Kkaza %i si? 0hrystus PanB sta(/$ przede %n/ z bardzo surowy% ob"i$ze% i ozna(%ia(/$ %i przez toB (ak te 5wie$kie %o(e roz%owy Io zas%u$a(/. ,idziaa% Io o$zy%a duszy (a5nie( niby% Io widzie& %oga o$zy%a $ie"esny%iB i widok ten tak pozosta wyryty w %o(e( pa%i?$iB e dzi5 (esz$zeB po upywie dwudziestu sze5$iu "atB zda(e %i si?B e %a% Io przed sob/ obe$nego. Pozostaa% %o$no przestraszona i strwoonaB i (u wi?$e( nie $h$iaa% si? widzie& z t/ osob/B z kt2r/ przedte% tak przestawaa%. 7. 3ardzo %nie w ty% zdarzeniu zaszkodzioB gdy nie wiedziaa% o ty%B e %ona widzie& rze$zy ina$ze(B ni sa%y%i ty"ko o$zy%a $iaa. < $zart utwierdza %nie w te( niewiedzy i w%awia we %nieB e to rze$z nie %o"iwaB e %i si? przywidziaoB e %oe to bya uuda szataska i inne ty% podobne %ata$twa. 0ho$ia wi?$ zawsze %iaa% to u$zu$ieB e byo to widzenie od 3oga a nie zudzenieB staraa% si? zada& ka%stwo sobie sa%e(B gdy rze$z nie przypadaa %i do gustu. -ie 5%iaa% te niko%u wspo%nie& o swoi% widzeniu. Idy pote% za$z?y si? znowu wie"kie na %nie na"egania i zapewnieniaB e widywanie si? z tak/ osob/ nie %a w sobie ni$zego zegoB e $ze5& %o(a na ty% ni$ nie u$ierpiB owsze%B ty"ko zyska& %oeB wr2$ia% znowu do te( przy(a)ni i inne (esz$ze w inny$h $zasa$h nawi/zywaa%. Przez dugieB bowie% "ata oddawaa% si? ty% zgubny% rozrywko% i : p2ki i$h uywaa% : nie wydaway %i si? taki% ze%B (aki% byy w isto$ieB $ho& byway $hwi"eB w kt2ry$h (asno widziaa%B e ni$ w ni$h nie %a dobrego. Fadna (ednak przy(a) nie sprawia %i takiego w duszy nieadu i roztargnienia (ak taB o kt2re( %2wi?B bo wie"kie do nie( %iaa% przywi/zanie. 8. *nny% raze%B gdy bya% w towarzystwie te( osobyB u(rzay5%y : i inneB kt2re ta% byy z na%i : pod$hodz/$e ku na% $o5 w rodza(u wie"kie( ropu$hyB ty"ko bez por2wnania szybsze w ru$ha$h ni zwyka ropu$ha. , %ie(s$uB w kt2ry% to widziay5%yB nie %oga% po(/&B sk/d %2g si? wzi/& w biay dzie taki pazB gdy nigdy ta% ni$ podobnego nie byo. ,raenieB (akie st/d odniosa%B nie byoB zda(e w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

32

%i si? bez ta(e%ni$y i nigdy o ni% nie zapo%niaa%. J 3oe wie"kiM Z (ak/B trosk"iwo5$i/ i %io5$iw/ askawo5$i/ bezustannie %nie ostrzegae5B a (ake %ao (a skorzystaa% z ty$h Twoi$h ostrzeeM ;. 3ya w naszy% k"asztorze (edna zakonni$aB %o(a krewnaB (u w podeszy% wiekuB wie"ka suebni$a 3oaB posiada(/$a w wysoki% stopniu du$ha zakonnego. Jna take nieraz %nie ostrzegaaB a (a nie ty"ko (e( nie su$haa%B a"e i przykrzyy %nie (e( upo%nienia. Zdawao %i si?B e gorszy si? z rze$zyB kt2re nie %a(/ w sobie ni$zego gorsz/$ego. ,spo%ina% o ty%B aby kady widziaB (aka bya zo5& %o(aB (ak wie"ka nade %n/ dobro& Pana i (ak bardzo zasuya% na pieko tak/ niez%iern/ niewdzi?$zno5$i/B (ak r2wnie i w ty% $e"uB aby (e5"i to %o(e pis%o z wo"i Pana i na $hwa? Jego b?dzieB kiedy ogoszoneB zakonni$eB kt2re to $zyta& b?d/B %iay przestrog? i unikay podobny$h rozrywek. -a %io5& Pana naszego o to (e prosz?. #a(B 3oeB aby te %o(e sowa wyprowadziy z b?du wszystkie te osobyB kt2re sa%a w b/d wprowadzia%B %2wi/$ i%B e w ty$h roz%owa$h nie %a ni$ zego i ugruntowu(/$ (e w tak wie"ki% niebezpie$zestwieB skutkie% za5"epieniaB w kt2ry% sa%a zostawaa%B bo roz%y5"nie i$h oszukiwa& nie $h$iaa%. 0ho& zy% przykade%B (aki i% dawaa%B ty"e zego : (ak %2wi? : spowodowaa%B nie %y5"aa% prze$ieB by%B $o tak bardzo zego $zynia. =>. , pierwszy$h okresa$h swo(e( $horobyB $ho& nie u%iaa% (esz$ze sa%a kierowa& sob/B pragn?a% po%aga& inny%B aby post?powa"i w y$iu du$howy%. Zwy$za(na to pokusa u po$z/tku(/$y$hB $ho& %nie sz$z?5"iwie si? w ty% powiodo. Ior/$o ko$ha(/$ swego o($aB y$zya% %u tego dobraB kt2reB zdawao %i si?B e sa%a (u posiadaa% w odprawianiu roz%y5"ania. 3oB w przekonaniu %oi%B nie %oe $zowiek w ty% y$iu zna"e)& wi?kszego dobra nad toB kt2re da(e %od"itwa wewn?trzna. -iezna$znieB wi?$ i wsze"ki%i sposoba%iB na (akie si? %oga% zdoby&B staraa% si? nakoni& go do tego 5wi?tego &wi$zenia. #aa% %u w ty% $e"u odpowiednie ksi/ki. Jn za5B b?d/$B (ak %2wia%B $zowiekie% bardzo $not"iwy%B o$hotnie zgodzi si? na %o(/ pro5b? i w $i/gu pi?$iu $zy sze5$iu "at : o i"e dzi5 %og? sobie przypo%nie& : takie w ty% pobony% &wi$zeniu u$zyni post?pyB i z rado5$i/ za niego dzi?kowaa% Panu i wie"k/ %iaa% z tego po$ie$h?. Po%i%o wie"ki$h trosk i utrapieB (akie z r2ny$h stron przeywaB wszystko to znosi z nieza$hwiany% zdanie% si? na wo"? 3o/. 0z?sto %nie odwiedzaB bo na(wi?ksz/ d"a niego po$ie$h/ bya roz%owa o rze$za$h 3oy$h. ==. Idy pote% si? zaniedbaa% i %od"itwy wewn?trzne( zanie$haa%B widz/$B e on te( z%iany we %nie si? nie do%y5"aB nie %oga% tego znie5&B i postanowia% %u o ty% powiedzie&. 3o $ay rok i due( ya% w2w$zas bez roz%y5"aniaB przez wie"k/B (ak %i si? zdawaoB pokor?. < bya toB (ak p2)nie( opowie%B na(wi?ksza z wszystki$h pokusB (akie w swoi% y$iu %iaa%B bo z%ierzaa wprost do %ego zatra$enia. ,prawdzie i przy %od"itwie wewn?trzne( nie bya% bez grze$huB a"e (e5"i kt2rego dnia obrazia% 3ogaB naza(utrz za (e( po%o$/ ty% pi"nie( przykadaa% si? znowu do skupienia wewn?trznego i ty% uwanie( unikaa% okaz(i. Idy wi?$ ten 5wi?ty $zowiek przy$hodzi z taki% %y"ny% o %nie przekonanie%B s/dz/$B e tak sa%o (ak w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

33

przedte% z 3ogie% roz%awia%B su%ienie %nie gryzoB e go zostawia% w ty% b?dzie. ,yznaa% %uB zate% prawd?B e (u nie odprawia% roz%y5"aniaB (ednak g2wne( przy$zyny %u nie powiedziaa%. Jako (edyn/ przeszkod? wy%ienia% ty"ko swo(e sabo5$iB $o po $z?5$i byo prawd/. 0ho$ia bowie% wyzdrowiaa% z te( na(wi?ksze( $horobyB zawsze (ednak do te( $hwi"i $ierpiaa% i $ierpi? na bardzo dotk"iwe nie%o$e. ,prawdzie s/ one %nie( gwatowne od nie(akiego $zasuB a"e zawsze trwa(/ i w roz%aity spos2b %nie trapi/. 9ianowi$ieB $o dzie przez dwadzie5$ia "at %iewaa% wy%ioty z ranaB takB i nieraz si? tra6iaoB e a do poudnia i da"e( ni$ nie %oga% wzi/& w usta. Jd $zasu (ak $z?5$ie( przyst?pu(? do o%uniiB przy$hodz/ one wie$zore%B przed pooenie% si?B a"e z da"eko wi?kszy% d"a %nie u%?$zenie%B bo %usz? (e sa%a wywoywa& za po%o$/ pi2rka $zy inny% tego rodza(u sposobe%B gdyB (e5"i tego zanie$ha%B da"eko wi?ksze (esz$ze %?ki $ierpi?. -ie %aB zda(e %i si?B $hwi"iB by% nie %iaa r2ny$h bo"e5$iB niekiedy bardzo $i?ki$hB sz$zeg2"nie w ser$uB $ho$ia ten ostatni b2"B kt2ry przedte% trwa ustawi$znieB teraz przy$hodzi z przerwa%i. Jstry para"i i inne do"eg"iwo5$i 6ebryB na kt2re tak $z?sto $ierpiaa%B od o5%iu "at %nie opu5$iy. -a wszystkie te $ierpienia nie zwra$a% uwagiB i nieraz na %y5" o ni$h radu(? si?B e znosz/$ (eB $ho& w $zy%ko"wiek Panu su?. ='. 92( o($ie$B wi?$ uwierzy %iB e ta (est istotna przy$zyna zaniedbania %od"itwy wewn?trzne(. Jn nigdy nie roz%i(a si? z prawd/B zate% i %nieB zgodnie z t/ prawo5$i/ (ego $harakteruB nie na"eao prawdy ukrywa&. Powiedziaa% %u (esz$zeB aby ty% atwie( uwierzyB @bo wiedziaa% dobrzeB e to %nie nie uniewinniaAB e "edwo %i si star$zy do u$zestni$zenia w $h2rze. <"e %o(a sabo5&B na kt2r/ si? powoywaa%B byna(%nie( nie bya dostate$zny% powode% do porzu$enia %od"itwy wewn?trzne(. -ie potrzebaB bowie% do nie( si 6izy$zny$hB ty"ko %io5$i i przyzwy$za(enia. 32g zawsze do nie( da(e spos2b i %ono5&B (e5"i ty"ko $h$e%y. ZawszeB %2wi?B bo $ho& niekiedy $horoba "ub inne przeszkody nie pozwa"a(/ przebywa& dugo na sa%otno5$iB prze$ie i w taki% pooeniu nie braku(e $hwi" wo"ny$h d"a swobodne( roz%owy. Ty% bardzie(B e d"a duszy %iu(/$e( IoB prawdziwa w $horobie i w5r2d taki$h przeszk2d %od"itwa wewn?trzna po"ega na o6iarowaniu 3ogu tegoB $o $ierpiB na wspo%inaniuB d"a kogo to $ierpiB na zgadzaniu si? z Jego wo"/B na niez"i$zony$h inny$h akta$h tego rodza(uB kt2ry$h dostar$za (e( sposobno5&. Ty% sposobe% dusza w $zynie okazu(e %io5&. #o tego za5 nie potrzeba gwatownego wysiku ani sa%otno5$iB (akby bez tego nie byo %od"itwa. Z odrobin/ pi"no5$i wie"kie dobra pozyska& %oe%y w taki$h $hwi"a$hB kiedy Pan przez r2ne $ierpienia odbiera na% $zas swobodny do %od"itwy wewn?trzne(. * (a te te dobra zyskiwaa% sobieB p2ki %iaa% dobre su%ienie. =+. J($ie$ %2(B dzi?ki dobre%uB (akie %ia o %nie przekonaniu i wie"kie( (ego do %nie %io5$iB nie ty"ko %i uwierzyB a"e (esz$ze %nie aowa. #oszedszy do tak wysokiego stopnia %od"itwy wewn?trzne(B dugo nie przebywa ze %n/B ty"ko przyszedszy na $hwi"? i zoba$zywszy si? ze %n/B zaraz od$hodziB %2wi/$B e dusza roz%owa byaby strat/ $zasu. Ja tra$/$ $zas na r2ny$h pr2no5$ia$h %ao si? o t? strat? trosz$zya%. -ie ty"ko swo(e%u o($uB a"e i ki"ku inny% osobo% w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

34

po%oga% do u%iowania %od"itwy wewn?trzne(B $ho& sa%a ya% w ty$h pr2no5$ia$h. ,idz/$ w ni$h skonno5& do %od"itwyB nau$zya% i dopo%agaa% i%B (ak odprawia& roz%y5"anie. Pragnienie toB by inni wiernie Panu suy"iB byo i trwao we %nie od $zasu (ak za$z?a% oddawa& si? %od"itwie wewn?trzne(. Sa%a nie su/$ Panu tak (ak rozu%iaa%B e 9u suy& na"eyB $h$iaa%B by inni za %nie 9u suy"i i ty% sposobe% nie z%arnowao si? toB $o w boskie( askawo5$i swo(e( da %i pozna&. 92wi? toB aby kto b?dzie to $zytaB %2g si? przekona&B (ak wie"kie byo %o(e za5"epienie. Sa%a pra$owaa% sobie na zatra$enieB a drugi% dopo%agaa% do zbawienia. =.. , ty% $zasie o($ie$ %2( za$horowa i z%ar. 0horowa ty"ko ki"ka dni. 3ya% przy ni% $ay ten $zas i pie"?gnowaa% goB $ho& sa%a $horaB nie ty"e (esz$ze na $ie"eB i"e na duszy pogr/one( w ty"u pr2no5$ia$hB $ho& nie w taki spos2bB by% o i"e zna% siebie i rozu%ie%B przez $ay ten $zas na(gorze( : (ak %2wia% : z%arnowanyB bya% w grze$hu 5%ierte"ny%. 3o gdyby% taki w sobie spostrzegaB adn/ %iar/ by% go nie zniosa. ,ie"kie w $zasie $horoby o($a przebya% udr?$zenia. S/dz?B e w2w$zasB $ho& w $z?5$i odwdzi?$zya% si? %u za toB $o przy %nie w %oi$h $horoba$h wy$ierpia. Sa%a %o$no $ierpi/$aB gwat sobie zadawaa%B i $ho& ze 5%ier$i/ (ego tra$ia% $a/ osod? i po$ie$h? y$iaB (ak/ on zawsze by d"a %nieB zdobya% si? na ty"e %?stwaB by nie okaza& swego b2"u i spok2( za$howa& a do $hwi"i (ego skonania. 9ogo si? zdawa&B e ni$ nie $zu(?B a ty%$zase% ser$e %i si? kra(aoB gdy patrzya% na gasn/$e powo"i (ego y$ieB bo bardzo go ko$haa%. =1. 3yoB za $o dzi?kowa& PanuB za t? pi?kn/ 5%ier&. Z rado5$i/ %2wi o swo(e( 5%ier$iB a po przy(?$iu Jstatniego -a%asz$zeniaB dawa na% rady i upo%nienia. Z (aki% na"eganie% zobowi/zywa nasB by5%y go po"e$a"i 3ogu i baga"i %iosierdzia d"a (ego duszyB by5%y wiernie Je%u suy"iB pa%i?ta(/$ o ty%B e wszystko na ty% 5wie$ie prze%i(a. Ze za%i wyraa sw2( a"B i Je%u nie po5wi?$i si?B zosta(/$ zakonnikie% na(surowsze(B (aka by& %oe !eguy. ,ie% to z pewno5$i/B e pi?tna5$ie dni w$ze5nie( Pan ob(awi %u dzie (ego 5%ier$i. 3o przedte%B $ho& $zu si? )"eB o 5%ier$i nie %y5"aB pote% za5 %i%o zna$znego po"epszeniaB o kt2ry% go i "ekarze zapewnia"iB on do ty$h nadziei adne( wagi nie przywi/zywaB a ty"ko %y5"a o swo(e( duszyB aby z ni/ by w porz/dku. =4. -a(wi?kszy% $ierpienie% (ego by si"ny b2" w p"e$a$hB kt2ry go nigdy nie opusz$za. 32" ten tak %u nieraz ostro do"egaB e a z n2g go zbi(a i odde$h %u zapiera. ,iedz/$B (ak wie"kie %a naboestwo do 0hrystusa Pana nios/$ego krzyB poddaa% %u t? %y5"B e Pan w boskie( askawo5$i swo(e( $h$e %u da& nie(aki udzia w ty%B $o w te( %?$e wy$ierpia. 9y5" ta tak/ go napenia po$ie$h/B e odt/d (u nie pa%i?ta%B by% syszaa z ust (ego na(%nie(sz/ skarg?. Przez trzy dni "ea zupenie nieprzyto%nyB a"e w dzie 5%ier$i Pan tak/ %u (asn/ przyto%no5& przywr2$iB e wszys$y by"i5%y zdziwieni. Tak/ przyto%no5& za$howa a do $hwi"iB gdy w poowie 0redoB sa% (e od%awia(/$B odda du$ha. Twarz (ego po 5%ier$i %iaa wyraz anie"ski. * rze$zywi5$ieB wedug %nie : z pewnego wzg"?du : anioe% by pi?kno5$i/ swo(e( duszy i 5wi?to5$i/ usposobieniaB w (aki% y$ia dokona. -ie wie%B po $o w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

35

%2wi? to wszystkoB $hyba na ty% wi?ksze obwinienie swego grzesznego y$ia. Idy d"a tego sa%egoB e patrzya% na tak/ 5%ier& i bya% 5wiadkie% takiego y$iaB d"a dor2wnaniaB $ho& w $z?5$i o($uB powinna% bya si? poprawi&. Spowiednik (egoB do%inikaninB %/ bardzo u$zony %2wiB e nie w/tpi o ty%B e o($ie$ %2( poszed do nieba. Jd ki"ku "at spowiada go i z uwie"bienie% 5wiad$zy o $zysto5$i (ego su%ienia. =7. Ten sa% J($ie$ do%inikaninB kapan wyso$e $not"iwy i bogobo(nyB %nie take by bardzo po%o$ny. ,yspowiadaa% si? przed ni%B a on z wie"k/ trosk"iwo5$i/ za(/ si? %o(/ dusz/B prowadz/$ (/ ku dobre%u i otwiera(/$ %i o$zy na niebezpie$zestwoB w (aki% zostawaa%. aza %i przyst?powa& do o%unii 5w.B $o dwa tygodnie. , %iar? (ak $oraz wi?$e( przed ni% si? otwieraa%B wyznaa% %u take usposobienie swo(eB $o do %od"itwy wewn?trzne(. Za"e$i %iB by% (e( nie opusz$zaaB gdy (est rze$z/ nie%o"iw/B by% z nie( nie odniosa poytku. Za$z?a%B wi?$ na nowo (e( si? oddawa& i od tego $zasu nigdy wi?$e( (e( nie zanie$haa%B $ho& przy ty% okaz(i ty$h nie porzu$aa%. Skutkie% tego ya% w wie"ki% udr?$zeniuB bo na roz%y5"aniu (a5nie( poznawaa% swo(e przewinienia. Z (edne( strony 32g %nie wzywaB z drugie( (a sza% za 5wiate%. !ze$zy 3oe sprawiay %i wie"k/ po$ie$h?B a rze$zy 5wiatowe trzy%ay %nie na uwi?zi. 0h$iaa% pogodzi& ze sob/ dwie rze$zy tak prze$iwneB y$ie du$howe z po$ie$ha%iB upodobania%i i rozrywka%i z%ysowy%i. 0ierpiaa%B zate% na roz%y5"aniu wie"kie rozdar$ie wewn?trzneB bo du$h we %nie nie by pane%B ty"ko niewo"nikie%. -ie %oga% za%kn/& si? w sa%e( sobieB na $zy% po"ega $ay %2( spos2b %od"itwy wewn?trzne(B by% zaraze% nie za%kn?a ze sob/ wsze"kiego rodza(u pr2ny$h %y5"i. Fya% w taki spos2b wie"e "at i dot/d si? dziwi?B (ak %oga% tak dugo wytrzy%a& i nie porzu$i& (ednego a"bo drugiego. <"e wie% dobrzeB e porzu$i& roz%y5"anie nie bya% w stanieB bo trzy%a %nie w swo(e( %o$y TenB kt2ry %nie u%iowa $h$/$ przez %od"itw? wewn?trzn/ wi?kszy%i (esz$zeB aska%i %nie obdarzy&. =8. J 3oe wie"kiB (ake by% zdoaa opowiedzie& wszystkie okaz(e do zegoB (akie w $i/gu ty$h "at Ty ode %nie odda"ae5B gdy (a w$i/ na nowo do ni$h powra$aa% i wszystkie niebezpie$zestwaB z kt2ry$h %nie wybawie5 gro/$e %i ostate$zn/ utrat/ dobre( %o(e( sawyM Ja u$zynka%i swy%i w$i/ zdradzaa% siebieB (ak/ (este%B a Pan w$i/ zason? rzu$a na %o(e zo5$iB ukazu(/$ za to %a"ek/ %o(/ $not?B (e5"i (aka we %nie bya i zwi?ksza(/$ (/ w o$za$h wszystki$hB takB i zawsze w wie"ki% %ie"i %nie powaaniu. * $ho$ia nieraz wy$hodziy na (aw %o(e n?dzeB oni prze$ie nie dawa"i %i wiaryB widz/$ we %nie rze$zyB kt2re i% si? wydaway dobry%i. Idy TenB kt2ry wszystko wie i widziB widziaB e tak byo potrzebaB aby teB kt2re p2)nie( %iaa% na%2wi& do Jego subyB wiar? we %nie pokada& %ogy. * w boskie( wspaniao%y5"no5$i swo(e( nie zwaa na wie"kie %o(e grze$hyB ty"ko na gor/$eB (akie nieraz %iewaa% pragnienie suenia Je%uB i na %2( a" i s%utekB i nie %iaa% w sobie dostate$zne( siy do zrea"izowania $zyne% tego swego pragnienia. =;. J Panie %o(e( duszyM Jak zdoa% godnie wysawi& wszystkie askiB (aki%i w $i/gu ty$h "at %nie obsypywae5E Jak w te( $hwi"iB gdy% 0iebie na($i?e( obraaaB Ty nag"e w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

36

wzbudza(/$ we %nie na(g?bszy a"B $zynie5 %nie zdo"n/ do przy(?$ia ask i po$ie$h Twoi$hM PrawdziwieB r2"u %2(B na(de"ikatnie(szego i na(sroszego zaraze% uye5 sposobu na ukaranie %nieB wiedz/$B Ty 3oski Znaw$o %ego ser$aB $o %nie %oe na(%o$nie( zabo"e&. Za grze$hy %o(e karae5 %nie swy%i niewypowiedziany%i po$ie$ha%i. -ie s/dz?B by% %2wi/$ toB bya niespena rozu%uB $ho& %oe i dobrze byobyB gdyby %i rozu% ustawa w te( $hwi"iB gdy zn2w przypo%ina(/ %i si? %o(e niewdzi?$zno5$i i zo5$i. Taka (est %o(a naturaB e otrzy%ywa& aski w $hwi"i popenienia $i?ki$h przewinieB byo to rze$z/ d"a %nie bo"e5nie(sz/B ni wsze"kie karanie. Jedna taka askaB %2wi? to z zupen/ pewno5$i/B wi?$e( %nie na pro$h 5$ieraaB zawstydzaa i bo"aaB ni (akie b/d) $horoby a"bo te wszystkie bo"e5$i. 3o na takie kary wiedziaa%B e zasuya% i zdawao %i si?B e $ho& w $z?5$i wypa$i& si? %og? ni%i za swo(e grze$hy. -a spa$enie i$h w zupeno5$iB wedug i$h wie"ko5$iB %ao byoby wsze"kiego na(sroszego $ierpienia. <"e otrzy%ywa& w$i/ nowe askiB tak )"e si? odwdzi?$za(/$ za otrzy%aneB (est to d"a %nie i (ak s/dz? d"a kadegoB kto %a nie(akie poznanie i %io5& 3ogaB strasz"iw/ w swoi% rodza(u %?k/. Ser$e prawe i sz"a$hetne atwo to zrozu%ie. Z tego to )r2da pyn?y %o(e zy i z tego powodu w $i/gy% bya% udr?$zeniuB $zu(/$ z (edne( strony sody$z po$ie$h 3oy$hB a z drugie( zna(/$ siebie tak/B i "ada $hwi"a znowu upadn?. 0ho& w2w$zasB to (est w te( %od"itwieB %iaa% sz$zere postanowienia i %o$ne pragnienia. '>. ,ie"kie to niesz$z?5$ie d"a duszy by& pozostawion/ sa%e( sobie w5r2d ty"u niebezpie$zestw. Idyby% %iaaB przed ki% si? otworzy& z tego wszystkiego i u kogo5 zna"aza po%o$ ku powstrzy%aniu si? od nowy$h upadk2wB s/dz?B e d"a sa%ego wstydu byaby% go su$haaB $ho& nie wstydzia% si? 3oga. Z tego powodu radziaby% kade%uB kto si? odda(e %od"itwie wewn?trzne(B aby zwasz$za z po$z/tku stara si? o przy(a) i towarzystwo z ty%iB kt2rzy podobnie &wi$z/ si? w roz%y5"aniu. Jest to rze$z w na(wi?kszy% stopniu poyte$znaB $ho&by ty"koB d"ategoB e wtedy (eden drugiego swo(/ %od"itw/ wspo%aga. Ty% bardzie(B e z takiego po/$zenia wie"e inny$h wynika korzy5$i. Je5"i w stosunka$h i zabiega$h $zysto zie%ski$hB $ho& niezbyt $hwa"ebny$h i nie na("epszy$hB "udzie szuka(/ sobie przy(a$i2 d"a wza(e%ne( u$ie$hyB d"a powi?kszenia sobie s%aku %arny$h przy(e%no5$i przez wza(e%ne o ni$h roz%owy : nie rozu%ie% doprawdyB d"a$zego by te%uB kto sz$zerze za$zyna suy& 3ogu i %iowa& IoB nie byo wo"no %ie& powiernika "ub ki"ku dobrany$h przy(a$i2 i zwierza& si? i% z ty$h po$ie$hB $zy te trudno5$iB (aki$h nie$hybnie %usi dozna& kadyB kto si? odda(e %od"itwie wewn?trzne(. to prawdziwie pragnie i szuka z/$zenia si? z 3ogie% przez %io5&B nie$h si? nie "?kaB by %2wi/$ z przy(a$ie"e% o ty$h swoi$h wewn?trzny$h prze(5$ia$hB u"ega pr2ne( $hwa"e. 9oe %u niekiedy przy(5& pokusa a"bo pierwsze poruszenie pr2ne( $hep"iwo5$iB a"e (e zwy$i?y i b?dzie %ia zasug?. S/dz?B e z tak/ inten$(/ prowadz/$ roz%owy sa% z ni$h odniesie poytek i po%oe r2wnie ty%B kt2rzy go su$ha(/ i wyniesie z ni$h wi?ksze 5wiato wewn?trzneB tak ku wasne%u rozu%ieniu rze$zyB (ak i ku o5wie$eniu przy(a$i2B $ho& sa% tego nie spostrzee.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

37

'=. to by w taki$h roz%owa$h kierowa si? pr2n/ $hwa/B ten r2wnie b?dzie si? ni/ unosiB su$ha(/$ na przykad pobonie 9szy 5wi?te(B gdy "udzie na niego patrz/B a"bo spenia(/$ inne obowi/zkiB kt2re kady spenia& %usiB (ee"i $h$e y& po $hrze5$i(askuB a kt2ry$h opusz$za& nie wo"noB $ho$iaby %iaa si? do ni$h przyp"/ta& pokusa pr2no5$i. Sowe%B te roz%owy tak niez%iernie wan/ s/ po%o$/ d"a dusz (esz$ze nie utwierdzony$h w $no$ieB a wystawiony$h na ty"e prze$iwiestw i 6aszywy$h przy(a$i2B po$i/ga(/$y$h (e do zegoB e s2w %i nie star$za na dostate$zne i$h za"e$enie. Jest w ty% podst?p diabe"skiB d"a (ego sprawy w kady% razie bardzo poyte$znyB e duszeB prawdziwie pragn/$e po%naa& si? w %io5$i 3oga i peni& Jego wo"?B trzy%a(/ tak w ukry$iu te swo(e pobone pragnienia. Idy prze$iwnieB "udzi oddany$h 5wiatuB diabe tenB pobudza do go5nego ogaszania swoi$h niski$h /dzB $o (u tak weszo w zwy$za( na 5wie$ieB e (akoby za $h"ub? po$zytu(/ sobie swo(e nie$ne wyst?pki i (awnie si? prze$hwa"a(/ ze zniewagB (akie przez nie wyrz/dza(/ 3ogu. ''. -ie wie%B %oe %2wi? nie do rze$zy. Je5"i takB nie$h ,asza Przewie"ebno5& to wykre5"iB (e5"i za5 nieB to wspo%2B baga% 0i?B J($zeB %o(/ prostot?B %o$nie( i szerze( dopowiada(/$ toB $zego na"ey$ie nie u%iaa powiedzie&. Sprawy suby 3oe( s/ dzisia( tak sabeB e $iB kt2rzy Panu su/B %usz/ wza(e%nie si? wspiera&B aby naprz2d %og"i post?powa&. Pr2no5& i u$ie$hy 5wiata powsze$hnie uzna(e si? za rze$z dobr/ i ty%B kt2rzy t/ drog/ id/B %aoB kto si? dziwi. <"e gdy kto postanowi odda& si? 3oguB takie ze wszystki$h stron podnosi si? na niego sze%ranieB i %usi szuka& sobie przy(a$i2B aby zdoa si? obroni&B p2ki si? na du$hu nie u%o$niB by (u nie zwaa na adne $ierpieniaB ina$ze( $i?kie b?dzie %ia udr?$zenia. Taki (estB (ak s/dz?B pow2dB d"a kt2rego niekt2rzy wi?$i $hroni"i si? na pusz$z?. -adtoB (est to take znak pokory nie u6a& sa%e%u sobieB a"e ra$ze( spodziewa& si? po%o$y od 3oga za po5redni$twe% inny$hB u kt2ry$h rady szuka%y. Take i %io5& ro5nie przez wza(e%ne udzie"anie si? i wie"e inny$h poytk2w pynie z tego )r2daB o kt2ry$h nie wayaby% si?B %2wi&B gdyby nie toB e z wasnego dugo"etniego do5wiad$zenia sa%a (e poznaa%. PrawdaB e nie %a na $ay% 5wie$ie stworzenia tak niedo?nego i grzesznego (ak (aB a"e s/dz?B e i na(dzie"nie(sza dusza ni$ na ty% nie stra$iB (e5"i si? upokorzy i nie dowierza(/$ swo(e( si"eB usu$ha rady do5wiad$zone(. 0o do %nieB wyzna(? i zapewnia%B e gdyby nie toB e Pan %i ob(awi t? prawd? i da %i %o"iwo5& nie%a" ustawi$znego towarzystwa ty$hB kt2rzy %od"itw? wewn?trzn/ praktykowa"iB byaby% w ko$u w$i/ na prze%ian to powsta(/$B to zn2w upada(/$B prosto wpada do pieka. 3o do upadania wie"u %iaa% przy(a$i2 i po%o$nik2wB a"e do powstania tak bya% opusz$zona i zostawiona sa%e( sobieB e dzisia( dziwi? si?B (aki% sposobe% nie pozostaa% w upadku na zawsze i wysawia% %iosierdzie 3ogaB kt2ry sa% (eden %nie nie opu5$i i r?k? %i poda. -ie$h b?dzie bogosawiony na wieki wie$zneB a%en.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia !ozdzia 8

38

Roz zia! B Opowiada, jak szcz#liwie jej to posuyo i od zatracenia duszy j ustrzego, e nie porzucia ostatecznie modlitwy wewntrznej, kt"ra jest skutecznym lekarstwem na naprawienie wszelkic! szk"d duc!owyc! 'ac!ca wszystkic! bez wyjtku do rozmy#lania (ak wielkim ono jest zyskiem, e c!oby kto znowu go zaniec!a, to samo ju, e przez jaki# czas uywa tego dobra, bdzie mu wielce poyteczne =. -ie bez powodu tak dugo zatrzy%aa% si? nad ty% okrese% swego y$ia. -iko%uB dobrze to widz?B nie sprawi przy(e%no5$i poznanie z tego opisu stworzenia tak n?dznegoB "e$z $h$iaaby%B by obrzydzenie do %nie %ie"i $iB kt2rzy to b?d/ $zyta&. ,idz/$ dusz? tak upor$zywie niewdzi?$zn/ wzg"?de% TegoB kt2ry (e( ty"e ask u$zyni. 0ieszyaby% si?B gdyby% %iaa pozwo"enie opowiedzeniaB i"e razy w ty% $zasie sprzeniewierzya% si? 3ogu skutkie% tegoB e nie $h$iaa% si? oprze& na ty% %o$ny% 6i"arzeB kt2ry% (est %od"itwa wewn?trzna. '. -urzaa% si? b"isko dwadzie5$ia "at w ty% burz"iwy% %orzuB w$i/ upada(/$B to zn2w podnosz/$ si?B i to sabo ty"ko : i pote% znowu upada(/$ : i wioda% y$ie tak prze$i?tne i da"ekie od doskonao5$iB e grze$hy powszednie prawie za ni$ sobie %iaa%B a 5%ierte"ny$hB $ho& si? wystrzegaa%B to nie tak (ak si? na"eaoB bo nie unikaa% niebezpie$zestw. Takie y$ie rze$ %og?B na"ey do na(s%utnie(szy$hB (akie sobie %ona przedstawi&B bo ani si? 3ogie% nie $ieszya%B ani nie %iaa% zadowo"enia ze 5wiata. Idy uywaa% przy(e%no5$i 5wiatowy$hB wspo%nienie na toB $o winna (este% 3oguB sprawiao %i udr?$zenie. Idy bya% na sa%otno5$i z 3ogie%B przywi/zanie 5wiatowe rozstra(ao %nie. Jest to wo(na tak $i?kaB e nie rozu%ie%B (ak %oga% (/ wytrzy%a&B $ho&by (eden %iesi/$B a $2 dopiero przez ty"e "at. , ty% wszystki% (asno widz?B (ak wie"ki% %iosierdzie% Pan %nie obdarzyB e %i%o taki$h %oi$h kontakt2w ze 5wiate%B %iaa% prze$ie 5%iao5& oddawania si? %od"itwie wewn?trzne(. %iao5&B %2wi?B bo nie wie%B $zy (estB (aka rze$zB do kt2re( potrzeba wi?ksze(B ni (/ okazu(e tenB kto zdrad? wyrz/dza kr2"owi i wie o ty%B e (ego zdrada kr2"owi (est wiado%aB a prze$ie $i/g"e pozosta(e w (ego obe$no5$i. 3o $ho& wszys$y i w kade( $hwi"i (este5%y przed ob"i$ze% 3oy%B s/dz? (ednakB e na roz%y5"aniu dusza w sz$zeg2"ny spos2b (est przy -i% obe$naB gdy widzi w2w$zas i $zu(eB e 32g patrzy na ni/B gdy prze$iwnie inny% $ae dnie %og/ upywa& bez wspo%nienia na toB e oko 3oe nieustannie na ni$h spo$zywa. +. PrawdaB e w $i/gu ty$h "at byy takie %iesi/$eB %oe nawet i $ay rokB kiedy wystrzegaa% si? wsze"kiego grze$huB ar"iwie oddawaa% si? %od"itwie wewn?trzne( i $zynia% staraniaB aby w ni$zy% Pana nie obrazi&. Poniewa we wszystki%B $o tu pisz?B 5$i5"e trzy%a% si? prawdyB d"atego i o ty% nie %og? nie wspo%ina&. <"e ty$h dobry$h dni sabe pozostao %i wspo%nienieB gdy %ao i$h w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

39

byoB a za to wie"e grzeszny$h. 9ao byo taki$h dniB by% nie sp?dzia dugi$h godzin na roz%y5"aniuB $hybaB e bya% bardzo $hora a"bo bardzo za(?ta. , $zasa$h $i?sze( $horoby 5$i5"e( bywaa% z/$zona z 3ogie%. 3agaa% o to PanaB i staraa% si? w ota$za(/$y$h %nie podobne wzbudza& u$zu$iaB i $z?sto z ni%i roz%awiaa% o 3ogu. Z wy(/tkie%B wi?$ tego (ednego rokuB o kt2ry% %2wia%B na dwadzie5$ia osie% "at odk/d za$z?a% odbywa& roz%y5"anieB osie%na5$ie sp?dzia% w te( wa"$e i w te( wewn?trzne( rozter$e duszy rozdzie"one( %i?dzy 3ogie% a 5wiate%. , da"szy$h "ata$hB o kt2ry$h teraz b?d? %2wi&B przy$zyna wa"ki bya innaB $ho& sa%a wa"ka nie %nie( pozostaa twarda. Jednak %y5" taB e su? 3oguB i %a% (asne poznanie %arno5$i tegoB $o (est na 5wie$ieB byy %i ob6it/ osod/ w ty$h wa"ka$hB (ak to da"e( opowie%. .. ,szystkoB $o dot/d tak szeroko opowiedziaa%B do tego na(pierw z%ierzaB aby (ak (u %2wia%B (asno si? okazao %iosierdzie 3oe i %o(a niewdzi?$zno5&. < po drugieB aby kady zrozu%iaB (ak wie"ki% i nieosza$owany% skarbe% 32g obdarza dusz?B gdy (/ skania do o$hotnego oddawania si? %od"itwie wewn?trzne(B $ho$iaby sk/din/d nie bya tak usposobion/B (ak tego potrzeba. Je5"i ty"ko w nie( wytrwa wbrew wsze"ki% grze$ho%B pokuso% i upadko%B o (akie szatan w niez"i$zony spos2b przyprawi& (/ %oeB Pan w ko$uB %a% to za rze$z pewn/B przyprowadzi (/ do portu zbawienia (ak i %nie : o i"e teraz 5%ie% u6a& : przyprowadzi& ze$h$ia. Jby% ty"koB o $o baga% Jego bosk/ askawo5&B sa%a si? znowu nie narazia na zgub?M 1. J poytka$h i dobra$h du$howy$h zapewniony$h te%uB kto si? &wi$zy w %od"itwieB to (est w %od"itwie wewn?trzne(B posiada%y wie"e ksi/g znako%ity$hB pisany$h przez "udzi 5wi/tob"iwy$h i u$zony$hB za $o nie$h b?dzie $hwaa 3ogu. <"e $ho&by ksi/g ty$h nie byoB (aB $ho& pokora %o(a niewie"kaB nie tak prze$ie (este% zarozu%iaaB by% o taki$h rze$za$h %2wi& si? waya. To ty"ko %og? powiedzie&B o $zy% wie% z wasnego do5wiad$zenia. to raz za$z/ &wi$zy& si? w %od"itwie wewn?trzne(B (akko"wiek by "i$zne i wie"kie byy (ego wady i usterkiB nie$h (e( nie porzu$aB bo roz%y5"anie wa5nie (est 5rodkie%B za po%o$/ kt2rego %oe si? poprawi&B a bez niego poprawa b?dzie o wie"e trudnie(sza. * nie$ha( nie podda(e si? te( pokusie diabe"skie(B (ak (a skusi& si? daa%B by opusz$za %od"itw? wewn?trzn/ rzeko%o przez pokor?. -ie$ha( wierzy Te%uB kt2rego sowo %y"i& nie %oeB i (e5"i naprawd? au(e%y za swo(e grze$hy i %a%y postanowienie nie obraa& Io wi?$e(B Jn przywra$a na% dawn/ swo(/ przy(a) i na nowo da(e na% askiB kt2re przedte% dawaB a nieraz i duo wi?kszeB (e5"i kto gor/$/ swo(/ skru$h/ na to zasuy. to za5 (esz$ze nie za$z/B tego prosz? na %io5& Zbawi$ie"aB nie$h nie pozbawia si? tak wie"kiego dobra. -ie %a tuB $zego si? "?ka&B wystar$zy ty"ko $h$ie&. 3o $ho$iaby nie u$zyni wie"ki$h post?p2wB $ho&by si? nie zdoby na to wie"kie %?stwoB (akiego potrzebaB aby do(5& do doskonao5$i i zasuy& na te sz$zeg2"ne aski i po$ie$hyB (akie 32g da(e doskonay%B taki przyna(%nie( b?dzie %ia zyskB e powo"i pozna drog? prowadz/$/ do nieba. < (e5"i wytrwaB to %a% nadzie(?B e %iosierny 32gB kt2rego wybra sobie za przy(a$ie"aB Jn go za to wynagrodzi. 9od"itwaB bowie% wewn?trzna (est toB zdanie% %oi%B pou6ne i przy(a$ie"skie z 3ogie% ob$owanie i w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

40

wy"ewnaB po wie"e razy powtarzana roz%owa z Ty%B o kt2ry% wie%yB e nas %iu(e. PrawdaB e ty %oe Io nie %iu(esz. , isto$ieB bowie% do prawdziwe( %io5$i i do trwae( przy(a)ni potrzebaB aby z obu stron byo takie sa%o usposobienie i warunki. Ze strony Pana wie%yB e tu nie braku(e ni$zegoB a"e %y ze swe( strony %a%y natur? skaon/B z%ysow/B niewdzi?$zn/. -ie potra6iszB zate% zdoby& si? na doskona/ %io5& 3oga przy tak nier2wny$h warunka$h. Z ty% wszystki% (ednakB pa%i?ta(/$B (ak wie"e tobie za"ey na przy(a)ni 3oga i (ak bardzo Jn $iebie %iu(eB przezwy$i?a( sa%ego siebie i zno5 ten $i?arB (aki $i sprawia dusze ob$owanie z Ty%B kt2ry tak (est r2ny od $iebie. 4. J niesko$zona dobro& %o(ego 3ogaB prze$ie w ty%B $o powiedziaa%B widz? (akby nao$znie wierny obraz Two(ego post?powania ze %n/ i %o(ego za$howania si? wzg"?de% 0iebieM J rozkoszy anio2wB gdy na ten obraz patrz?B z rado5$i rozpyn?aby% si? w %io5$iM PrawdziwieB wi?$ Ty znosisz tegoB kt2ry znie5& nie %oeB by5 Ty z ni% %ieszkaM J (aki to z 0iebie dobry przy(a$ie"B Panie %2(B (ake go obsypu(esz dara%i swo(e( %io5$iB znosisz go i $zekasz $zy w ko$u nie pod)wignie si? do wysoko5$i Two(e(B a ty%$zase% tak $ierp"iwie znosisz nisko5& (egoM Za"i$zasz %u w zasug?B Panie %2(B kr2tk/ $hwi"?B kt2r/ po5wi?$i Two(e( %io5$i i za (eden %o%ent skru$hy zapo%inasz toB $zy% 0iebie obrazi. Jasno to poznaa% na sa%e( sobieB Stworzy$ie"u %2(B i nie rozu%ie%B d"a$zego $ay 5wiat nie stara si? o z/$zenie si? z Tob/ tak 5$is/B pou6n/ przy(a)ni/. O"iB usposobienie% swoi% tak r2ni od 0iebieB powinni /$zy& si? z Tob/B aby5 Ty i$h u$zyni dobry%i. -ie$h si? ty"ko zgodz/B by5 Ty by z ni%iB $ho& dwie godziny dziennieB (akko"wiek oni nie u%ie(/ by& z Tob/B ty"ko w5r2d tysi/$zny$h roztargnieB trosk i %y5"i 5wiatowy$hB (ak (a to $zynia%. Za to przezwy$i?enie dobrowo"nego roztargnieniaB (akie sobie zada(/B d"a pozostawania w tak sz$z?5"iwy% z Tob/ towarzystwie : bo w po$z/tka$hB a nieraz i p2)nie( ni$ wi?$e( na roz%y5"aniu u$zyni& nie zdoa(/ : TyB PanieB askawie na ni$h spog"/dasz i wza(e%nie (akoby gwat zada(esz $zarto%B wstrzy%u(/$ i$h napa5$i na ty$h Twoi$h zapa5nik2w i z kady% dnie% u%nie(szasz i$h si? prze$iwko na%B a i% prze$iwnieB si doda(eszB aby zwy$i?stwo odnie5"i. <"bowie%B Ty nie zabi(esz adnego y$ia : Fy$ie wsze"kiego y$iaB : a"e kto Tobie zau6a i pragnie %ie& 0iebie za przy(a$ie"e%B pokrzepiasz (ego dusz? i $iao da(/$ i% zdrowie. 7. -ie rozu%ie%B $zego si? "?ka(/ $iB kt2rzy bo(/ si? przyst/pi& do %od"itwy wewn?trzne(. -ie wie%B $o w nie( widz/ strasznego. #obrze wie diabeB (ak/ szkod? na% wyrz/dzaB gdy takie obawy w nas wzbudza. ,idziada%i swy%i odstrasza nas od roz%y5"aniaB by5%y sobie nie przypo%nie"iB $zy% obrazi"i5%y 3ogaB (ak wie"e Je%u zawdzi?$za%y i o ty%B e (est piekoB $hwaa niebieskaB i (ak wie"e wy$ierpia d"a nas Zbawi$ie". J ty% byo $ae %o(e roz%y5"anie i taki% pozostao. Przez $ay $zasB kiedy tkwia% w ty$h niebezpie$zestwa$hB gdy %oga%B zag?biaa% si? %y5"/ w te prawdy. Ne$z bardzo $z?stoB przez ki"ka "atB bardzie( za(?ta bya% pragnienie%B by pr?dze( sko$zya si? godzina przezna$zona na roz%y5"anie i nadsu$hiwanie%B kiedy zegar wybi(eB ni dobry%i i pobony%i %y5"a%i. * nieraz $h?tnie( byaby% pod(?a si? surowe( pokutyB kt2r/ by %i nazna$zonoB ni toB e %iaa% skupi& si? w du$hu d"a odprawienia %od"itwy wewn?trzne(. !ze$z pewnaB w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

41

e taka bya niepowstrzy%ana siaB z (ak/ diabe $zy te za %o(a natura od$i/gay %nie od roz%y5"aniaB i taka %nie nie$h?& ogarniaa w $hwi"i przekra$zania progu kap"i$yB e %usiaa% wzywa& na po%o$ $a/ swo(/ odwag?B : o kt2re( %2wi/B e %a% nie%a/ i 32g %i (/ da duo wi?ksz/ nad zwyk/ si? kobie$/B (ak si? to w r2ny$h wydarzenia$h okazaoB ty"koB e na ze (e( uya% : ni% zdoaa% przezwy$i?y& siebieB a w ko$u i Pan przy$hodzi %i z po%o$/. Po tak przebyte( wa"$e i przezwy$i?eniu siebieB wi?kszy pote% od$zuwaa% pok2( i po$ie$hy ni w inny$h rzadki$h przypadka$hB kiedy %nie wasna skonno5& po$i/gaa do %od"itwy. 8. Je5"i wi?$ takie n?dzne stworzenieB (aki% (a (este%B Pan tak dugo znosi i (ak si? okazao nao$znieB wszystkie rany %o(e( duszy za po%o$/ roz%y5"ania u"e$zyB kt2 (esz$ze (akko"wiek by by grzesznyB %oe %ie& suszny pow2d do obawyE 3o $ho&by wie"ka bya (ego zo5&B nie dor2wna ona %o(e(B gdy ty"e "at w nie( trwaa%B po ty"u aska$h otrzy%any$h od Pana. * kt2 (esz$ze %oe 9u nie u6a&B kiedy %nie tak dugo znosi za to (edynieB e pragn?a% i szukaa% spoko(nego %ie(s$a i $zasuB aby Jn dost?p %ia do %nieB i to (esz$ze tak $z?sto bez ar"iwo5$i ser$aB (edynie przez wie"ki wysiekB (aki sobie zadawaa% a"boB (aki Pan sa% %i zadawaE Je5"i wi?$ ty% nawetB kt2rzy 3ogu nie su/B kt2rzy owsze% i obraa(/ IoB %od"itwa wewn?trzna tak bardzo (est potrzebna i nikt nigdyB (e5"i $h$e by& sz$zeryB nie powieB by odni2sB (ak/ szkod? z praktykowania (e(B a"e ra$ze( b?dzie %usia przyzna&B e wie"k/ odni2s szkod? nie odprawia(/$ (e( : $ze%u byB pyta%B $iB kt2rzy su/ 3ogu i pragn/ 9u suy&B %ie"i (/ porzu$a&E Tego adn/ %iar/ zrozu%ie& nie %og?. 0hybaB e sa%i $h$/ (esz$ze bardzie( gorzki% u$zyni& sobie y$ie i za%kn/& 3ogu drzwi swego ser$aB aby go nie %2g napeni& po$ie$h/. #oprawdyB a" %i ty$hB kt2rzy tak wasny% koszte% 3ogu su/M 3o kt2rzy odda(/ si? %od"itwie wewn?trzne(B ty$h Pan sa% wynagradzaB gdy za tro$h? trud2w obdarza i$h sody$z/B dzi?ki kt2re( atwie( znosz/ wsze"kie trudno5$i. ;. J ty$h po$ie$ha$hB kt2re Pan da(e ty%B kt2rzy nieza$hwianie trwa(/ na %od"itwieB b?dzie (esz$ze %owa obszernie(B tuB wi?$ o ni$h nie %2wi?. To ty"ko powie%: drog/ i bra%/ do ty$h wie"ki$h askB kt2ry%i Pan %nie obdarzyB (est roz%y5"anie. Za%kn/wszy te drzwi nie wie%B (aki% sposobe% %ona by otrzy%a& te aski. 3o (akko"wiek pragnie Pan we(5& do duszy i %ie& w nie( upodobanieB i napeni& (/ rozkosz/B nie %a kt2r?dyB bo $h$e (/ %ie& sa%/ i $zyst/B pragn/$/ Jego przy(5$ia. Je5"i wi?$ kadzie%y 9u wsze"kiego rodza(u przeszkody i ni$ nie $zyni%y d"a i$h usuni?$iaB (ake Jn %oe przy(5& do nasE Jak %oe%y /da&B by na% tak wie"ki$h ask uy$zaM =>. <by si? (a5nie( okazao %iosierdzie Jego i (ak/ niez%iern/ korzy5& z tego odniosa%B e nie opu5$ia% roz%y5"ania i $zytaniaB wspo%n? tu : bo za"ey %i na ty%B aby kady to zrozu%ia : (akie ataki szatan stosu(e wzg"?de% duszyB aby (/ w swo(e sie$i zap?dzi&B i (aki$h $udowny$h sposob2w Pan w %iosierdziu swoi% uywaB aby (/ do siebie nawr2$i&. -ie$h inni nau$z/ si? na %oi% przykadzie wystrzega& niebezpie$zestwB kt2ry$h (a si? nie ustrzega%. < przede wszystki%B na %io5& Pana naszego i przez t? wie"k/ %io5&B z (ak/ Jn bezsprze$znie stara si? w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

42

po$i/gn/& nas do siebieB prosz?B nie$h unika(/ okaz(i. 3o (e5"i si? w nie wp"/ta(/B nie %a (u ni$B na $zy% by %og"i po"ega& wobe$ tak wie"kie( siy nieprzy(a$i2 prze5"adu(/$y$h nasB przy takie( sabe( z nasze( strony obronie. ==. 0h$iaaby% posiada& wi?ksz/B ni %a% wy%ow?B aby% u%iaa (asno przedstawi& niewo"?B (ak/ w2w$zas znosia %o(a dusza. 0zua% (/ dobrzeB a nie wiedziaa% sk/d ona po$hodzi. -aprawd? trudno %i byo uwierzy&B by rze$zyB w kt2ry$h spowiedni$y nie widzie"i %o(e( wie"kie( winyB byy istotnie taki%i grze$ha%iB za (akie w g?bi duszy (e uznawaa%. Jeden z ni$hB gdy% %u przedstawiaa te %o(e skrupuyB powiedzia %iB e $ho$iaby% bya wyniesiona do na(wyszego stopnia konte%p"a$(iB takie kontakty i okaz(e ni$ by w sobie nie %iay d"a %nie zdronego. 3yo to (u w ostatni% $zasieB kiedy z aski 3oga trzy%aa% si? z da"eka od wi?kszy$h niebezpie$zestwB a"e od okaz(i nie $akie% (esz$ze si? $hronia%. ,idz/$ we %nie dobre $h?$i i pi"ne oddawanie si? %od"itwie wewn?trzne( s/dzi"iB e $zyni? wie"kie rze$zy. <"e (a w g?bi duszy rozu%iaa%B e toB $o $zyni?B nie odpowiada wie"ko5$i obowi/zk2w %oi$h wzg"?de% TegoB kt2re%u ty"e bya% winna. #zi5 (esz$ze "ito5& %nie bierze nad %o(/ dusz/ na wspo%nienieB i"e w2w$zas wy$ierpiaaB adne( prawie nie %a(/$ od nikogo po%o$y opr2$z 3ogaB a %a(/$ dozwo"on/ wsze"k/ swobod? do rozrywek i przy(e%no5$i rzeko%o godziwy$h. ='. -ie%ae te $zua% udr?$zenia su$ha(/$ kaza. Nubia% i$h su$ha& i (e5"i kaznodzie(a by peen du$ha 3oegoB %2wi z zapae% i na%asz$zenie%B %i%o wo"iB sa%a nie wiedz/$ sk/d to po$hodziB sz$zeg2"n/ $zua% %io5& do niego. -igdy prawie nie zdarzyo si?B by (akieko"wiek kazanie wydao %i si? tak sabeB iby% go nie su$haa z przy(e%no5$i/. 0ho$iaby inni su$ha(/$ goB gani"i kaznodzie(?B e nie %2wi dobrzeB %iaa% niewypowiedzian/ z niego rozkosz. !oz%awia& o 3ogu a"bo su$ha& %2wi/$y$h o -i%B nigdyB rze$ %og?B %i si? nie przykrzyoB %ianowi$ie od $zasu (ak za$z?a% oddawa& si? %od"itwie wewn?trzne(. Z (edne( stronyB wi?$ kazania wie"k/ byy d"a %nie po$ie$h/B a"e z drugie( byy d"a %nie udr?$zenie%B bo z ni$h poznawaa%B e nie bya% takaB (aka by& powinna%. 3agaa% PanaB aby %i przyszed z po%o$/. 9od"itwie %o(e( : (ak teraz rozu%ie% : %usiao brakowa& tegoB e nie pokadaa% $ae( swo(e( u6no5$i w boskie( dobro$i i %o$y JegoB i nie zrezygnowaa% $akowi$ie z po"egania na sa%e( sobie. Szukaa% "ekarstwaB $zynia% staraniaB a"e nie rozu%iaa% tegoB e $aa pra$a %o(a niewie"e si? przydaB dop2ki nie odrzu$? bezwarunkowo u6no5$i w sa%/ sobieB i nie poo? (e( w 3ogu. Pragn?a% y&B bo dobrze to rozu%iaa%B e nie ya%B ty"ko ra$ze( sza%otaa% si? w $ieniu 5%ier$iB a nie byo nikogoB kto by %i da y$ie. TenB kt2ry %2g %i (e da&B susznie od%awia %i swe( po%o$y za toB e ty"e razy (u %nie nawr2$i do siebieB a (a Io znowu opusz$zaa%.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia !ozdzia ;

43

Roz zia! C Opowiada, jak agodnie Pan zacz budzi jej dusz i uycza jej #wiata w wielkic! ciemno#ciac!, utwierdzajc zarazem jej siy, aby )o ju wicej nie obraaa =. , taki% y(/$ zn?kaniuB $ho& dusza %o(a pragn?a odpo$zynkuB nie daway go (e( zna"e)& ze %o(e naogiB w kt2ry$h $i/g"e trwaa%. Pewnego dnia zdarzyo %i si?B e wszedszy do kap"i$y do%owe(B u(rzaa% obraz sprowadzony na (ak/5 uro$zysto5& %a(/$/ si? odby& w k"asztorze i ta% postawiony na prze$howanie. Jbraz ten przedstawia 0hrystusaB $aego okrytego rana%iB tak wiernie oddanegoB e na widok (ego %o(a dusza wstrz/sn?a si? do g?biB og"/da(/$ Pana w taki% stanieB bo obraz ten ywo przedstawiaB $o 0hrystus Pan d"a nas wy$ierpia. Tak wie"ki ogarn/ %nie a" na %y5"B (ak )"e odwdzi?$zya% si? za te ranyB e zdawao %i si?B i ser$e we %nie p?ka. !zu$a(/$ si? przed ni% na ko"anaB z wie"ki% pa$ze% bagaa% PanaB by %nie tak u%o$niB aby% (u Io nie obraaa. '. 9iaa% wie"kie naboestwo do $hwa"ebne( 5wi?te( 9agda"eny i $z?sto roz%y5"aa% o (e( nawr2$eniuB sz$zeg2"nie po przy(?$iu o%unii. ,tedyB %a(/$ t? pewno5&B e Pan (est obe$ny w %oi% wn?trzuB rzu$aa% si? do Jego n2g i pakaa%B %y5"/$B e zy %o(e nie b?d/ wzgardzone. -ie wie% sa%aB $o w ty$h $hwi"a$h %2wia%B a"e wie"k/ ask? $zyni %i TenB kt2ry %i pozwa"a takie zy d"a %io5$i Jego wy"ewa&B kiedy (a znowu tak szybko zapo%inaa% o u$zu$iuB z kt2rego one wypyway. Po"e$aa% si?B zate% te( $hwa"ebne( wi?te(B aby ona %i wy(ednaa przeba$zenie. +. , ty% ostatni% wydarzeniuB przed obraze%B o kt2ry% %2wia%B zda(e %i si?B e skute$znie(B ni kiedy indzie( %nie wspo%agaaB bo pozbya% si? (u zupenie wsze"kie( u6no5$i w sa%/ sobieB a $a/ u6no5& swo(/ pooya% w 3ogu. Powiedziaa% 9u w2w$zasB zda(e %i si?B e nie wstan? od %od"itwyB dop2ki nie speni %o(ego bagania. ,ierz? z $a/ pewno5$i/B e w2w$zas zostaa% wysu$hanaB bo od te( $hwi"i za$z?a% $oraz wi?$e( si? poprawia&. .. -ie u%ie(/$ roz%y5"a& rozu%e%B trzy%aa% si? takiego sposobu %od"itwy: staraa% si? przedstawia& sobie 0hrystusa w swo(e( duszy i na("epie( : zda(e %i si? : wy$hodzio %i rozwaanie ty$h ta(e%ni$B w kt2ry$h og"/daa% Io sa%ego. 0zua%B e b?d/$ sa%otny i strapionyB i (akby potrzebu(/$y po%o$yB atwie( %nie powinien dopu5$i& do siebie. Taki$h dzie$inny$h %y5"i %iewaa% wie"e. Sz$zeg2"nie te bardzo "ubia% rozwaa& Jego %od"itwy w Jgr2($u i $h?tnie 9u w nie( towarzyszya%. !oz%y5"aa% o po$ie i o s%utkuB kt2ry ta% $ierpia. 0h?tnieB gdyby% %ogaB otaraby% 9u ten bo"esny pot. -igdy (ednakB pa%i?ta%B nie odwaya% si? na toB bo widziaa% przed o$zy%a ty"e tak $i?ki$h %oi$h grze$h2w. w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

44

Tak pozostawaa% ta% z kona(/$y% Zbawi$ie"e%B (ak %oga% na(due(B o i"e pozwa"ay na to ob$e %o(e %y5"i i roztargnieniaB bo zawsze %iewaa% i$h wie"eB na swo(e udr?$zenie. Przez wie"e "atB kade( nie%a" no$y przed za5ni?$ie% po"e$a(/$ 3ogu swo(/ dusz? zastanawiaa% si? na $hwi"? nad ta(e%ni$/ %od"itwy w Jgr2($u. !obia% toB zani% (esz$ze zostaa% zakonni$/B bo %i powiedzianoB e do tego roz%y5"ania przywi/zane s/ "i$zne odpusty. * s/dz?B e wie"k/ z tego korzy5& odniosa %o(a duszaB za$zyna(/$ ty% sposobe% odprawia& %od"itw? wewn?trzn/B ni% (esz$ze dowiedziaa si?B na $zy% ta %od"itwa po"ega. #zi?ki dugo"etnie%u przyzwy$za(eniuB tak %i ta pobona praktyka wesza w zwy$za(B e nigdy (e( nie opu5$ia%B tak sa%o (ak przeegnania si? przed za5ni?$ie%. 1. ,ra$a(/$ do tego udr?$zeniaB kt2re (ak wspo%niaa%B sprawiay %i ob$e %y5"iB spos2b %od"itwy wewn?trzne(B bez rozu%owania u%yse%B %a to w sobieB e dusza %usi tu duo zyskiwa& a"bo duo tra$i&. Tra$i korzy5$i wynika(/$e z rozwaania rozu%e%B a"e (e5"i $zyni post?pyB s/ to post?py wie"kieB bo post?pu(e w %io5$i. Ne$z ni% do(dzie do tegoB duo si? napra$u(eB $hybaB e Pan ze$h$e w bardzo kr2tki% $zasie da& (e( osi/gn/& %od"itw? odpo$znieniaB (ak to $zyni niekt2ry% i sa%a zna% takie. #uszo% post?pu(/$y% t/ drog/ poyte$zne (est uywa& ksi/kiB d"a szybszego skupienia si? w du$hu. 9nie do tego dopo%2g widok p2"B wodyB kwiat2w. , ty$h rze$za$h zna(dowaa% Stworzy$ie"aB one %nie pobudzay i po%agay do skupienia du$haB oraz suyy za ksi?g?B w kt2re( wy$zytaa% niewdzi?$zno5& swo(/ i grze$hy. #o rze$zy niebieski$h i w og2"e wsze"ki$h rze$zy wzniosy$hB tak saby %iaa% u%ysB i nigdy nie zdoaa% przedstawi& i$h sobie za po%o$/ wyobra)niB dop2ki sa% Pan %i i$h w inny spos2b nie ukaza. 4. Tak %ao %iaa% zdo"no5$i do przedstawiania sobie rze$zy sa%y% rozu%e%B e $zego nie widziaa% na o$zyB tego nie u%iaa% uprzyto%ni& sobie w wyobra)niB (ak to u%ie wie"u inny$hB kt2rzy tworz/ obrazy w %y5"i i ty% sposobe% uatwia(/ sobie skupienie si? w du$hu. Ja nie bya% zdo"na %y5"e& o 0hrystusie ty"ko (ak o $zowiekuB a"e r2wnie nigdy nie zdoaa% przedstawi& Io sobie w %y5"iB (akko"wiek wie"e $zytaa% o Jego pi?kno5$i i widziaa% Jego wyobraenia. Ty"ko tak (ak 5"epy a"bo w $ie%no5$ia$h pogr/onyB kt2ry $ho& roz%awia z drug/ osob/ i $zu(e (e( obe$no5&B bo wie z pewno5$i/B e (est ta% przy ni%B wi?$ $zu(e i wierzyB e ona (est obe$n/B a"e (e( nie widzi. Tak byo ze %n/B i"e razy %y5"aa% o 3oski% Zbawi$ie"u. Z tego te powodu tak si? ko$haa% w obraza$h 5wi?ty$h. J (ake s/ niesz$z?5ni $iB kt2rzy z wasne( winy takiego wie"kiego dobra siebie pozbawia(/M Jasny to dow2dB e nie ko$ha(/ PanaB bo gdyby Io ko$ha"iB $ieszy"iby si? na widok wyobraenia JegoB tak (ak i w stosunka$h "udzki$h kady $h$e og"/da& podobizn? tegoB kogo %iu(e. 7. , ty% $zasie otrzy%aa% do $zytania ,yznania 5wi?tego <ugustyna. ,ido$znie Pan sa% tak zrz/dziB bo (a si? o t? ksi/k? nie staraa% ani (e( nigdy przedte% na o$zy nie widziaa%. ,ie"kie %a% upodobanie i %io5& do 5wi?tego <ugustynaB d"ategoB e k"asztorB w kt2ry% przebywaa% b?d/$ 5wie$k/B na"ea do (ego ZakonuB a po drugie takeB d"ategoB e by przedte% grzesznikie%. Z taki$hB bowie% w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

45

5wi?ty$hB kt2ry$h Pan nawr2$i do siebie z y$ia grzesznegoB wie"k/ braa% d"a siebie po$ie$h?B e u ni$h zna(d? skute$znie(sz/ po%o$ i e PanB (ako i% odpu5$iB tak %oe odpu5$i& i %nie. To (edno ty"koB (ak (u %2wia%B w ni$h %nie przygn?biaoB e i$h Pan raz ty"ko do siebie powoaB po $zy% oni (u nie wra$a"i do grze$huB a (a ty"e (u otrzy%aa% ty$h wezwa 3oy$hB a"e zawsze na pr2no i to %nie bardzo dr?$zyo. Ne$z pa%i?ta(/$ o %io5$iB (ak/ Jn w$i/ %i okazywaB zn2w nabieraa% otu$hyB bo w %iosierdzie Jego nigdy nie zw/tpia%. 8. J 3oe wie"kiB (ake %nie przeraa ten up2rB w kt2ry% trwaa %o(a dusza przy ty"u po%o$a$h z niebaM Stra$h %nie ogarnia na wspo%nienieB (ak %ao %iaa% %o$y w sobieB (ak $zua% siebie skr?powan/ i bezsi"n/ do %?nego postanowienia oddania si? 3ogu bez podziau. Idy za$z?a% $zyta& ,yznaniaB zdawao %i si?B e widz? w ni$h wasny sw2( obraz. #"atego za$z?a% gor/$o po"e$a& siebie te%u $hwa"ebne%u wi?te%u. #oszedszy do %ie(s$aB gdzie wi?ty opowiada swo(e nawr2$enieB i (ak usysza gos w ogrodzieB wyra)ne %iaa% w ser$u to u$zu$ieB e 32g ty% gose% woa i %nie. Przez dugi $zas pozostawaa% $aa ton/$ we za$hB z wie"ki% w g?bi duszy a"e% i z%artwienie%. J 3oeB (ake bardzo $ierpi duszaB gdy utra$i t? wo"no5&B (aka bya (e( dana i (ak/ powinna bya za$howa& na toB aby bya pani/ sa%e( siebieM Jakie %usi znosi& udr?$zeniaM Sa%a sobie dzi5 si? dziwi?B (ak %oga% y& w takie( %?$eM -ie$h b?dzie $hwaa 3oguB i darowa %i y$ieB aby% powstaa ze 5%ier$iB nad wsze"k/ 5%ier&B 5%ierte"nie(sze(M ;. 0zua% wtedyB e dusza %o(a wie"kie u%o$nienie otrzy%aa od 3oskiego 9a(estatu JegoB e wysu$ha %o(e woanie i u"itowa si? nad tak wie"ki% %oi% pa$ze%. Jd tego $zasu za$z?o rosn/& we %nie upodobanie do duszego pozostawania z 3ogie% i pi"no5& w unikaniu okaz(iB bo po usuni?$iu i$hB dusza od razu zwra$aa si? do Jego %io5$i. !ozu%iaa% dobrze i $zua% : (ak %i si? zda(e : e Io %iu(?B a"e nie rozu%iaa% (esz$zeB (ak powinna% bya rozu%ie&B na $zy% po"ega prawdziwa %io5& 3oga. Za"edwie za$zynaa% si? zdobywa& na $h?& i wo"? suenia 9uB kiedy boska askawo5& Jego (u za$z?a %nie na nowo obsypywa& swy%i dara%i. 9ogoby si? zdawa&B e $zego inni z wie"k/ pra$/ stara(/ si? dost/pi&B to Pan (akby si? u %nie dopraszaB by% ze$h$iaa przy(/& z Jego r/k po$ie$hy i aski du$howeB kt2ry$h %i (u w ty$h ostatni$h "ata$h uy$za. -igdy si? nie o5%ie"ia% baga& Pana o te aski a"bo o tk"iwe pobone u$zu$ia. Prosia% Io ty"koB by da %i ask? nie obraania Io wi?$e( i by %i odpu5$i $i?kie %o(e grze$hy. ,idz/$ $a/ i$h wie"ko5&B nigdy 5wiado%ie i roz%y5"nie nie pragn?a% ask sz$zeg2"ny$h i po$ie$h du$howy$h. Kwaaa% (u toB za wie"k/ askawo5& i byo to w isto$ie wie"kie Jego %iosierdzie nade %n/B e znosi %nie przed swoi% ob"i$ze%B e owsze% sa% po$i/ga %nie do siebieB bo widziaa% to (asnoB e sa%a by% nie przyszaB gdyby Jn tego we %nie nie sprawi. Pa%i?ta%B e ty"ko (eden raz w y$iu prosia% Io o po$ie$hy wewn?trzneB w $hwi"i wie"kie( du$howe( os$ho5$i. Idy si? (ednak spostrzega%B $o robi?B tak si? te( pro5by swo(e( zawstydzia%B e sa% a" %2( i upokorzenie z tegoB e tak %ao (este% pokornaB sprawiy we %nie toB o $o o5%ie"ia% si? prosi&. ,iedziaa% dobrzeB e wo"no prosi& o takie rze$zyB a"e zdawao %i si?B e %og/ to robi& ty"ko $iB kt2rzy si? na"ey$ie przygotowu(/B stara(/$ w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

46

si? ze wszystki$h swoi$h si o toB by nie obraa& 3oga i %ie& gotow/ i o$hotn/ wo"? do wszystkiegoB $o dobre. Qzy %o(e wydaway %i si? prost/ ty"ko kobie$/ tk"iwo5$i/B nie %a(/$/ w sobie adne( siy ani skute$zno5$iB skoro nie osi/gaa% przez nie tegoB $zego pragn?a%. Jednak s/dz?B e %iaa% z ni$h poytekB bo (ak %2wia%B sz$zeg2"nie od $zasu ty$h dw2$h zdarzeB w kt2ry$h (e z tak/ skru$h/ i z taki% b2"e% ser$a wy"ewaa%B za$z?a% wi?$e( oddawa& si? %od"itwie i unika& rze$zy przynosz/$y$h %i szkod?. 0ho$ia i w2w$zas (esz$ze nie $akie% (e porzu$ia%B ty"koB e 32g : (ak %2wia% : dopo%aga %i do zupenego od ni$h oderwania si?. Po ty% bardzo niedo?ny% przygotowaniuB kt2rego boska dobro& Jego (edynie po %nie %oga o$zekiwa&B za$z?y si? %noy& aski du$howe w spos2bB (aki zaraz opisz?. 3ya to dobro& nadzwy$za(naB bo takie aski da(e Pan ty"ko ty%B kt2rzy (u osi/gn?"i doskona/ $zysto5& su%ienia.
Rozdzia 10

Roz zia! "$ 'aczyna opisywa aski, jakic! Pan jej udziela na modlitwie $ak i w czym moemy sami sobie dopomaga do otrzymania podobnyc! dar"w $ak wiele zaley od tego, jak rozumiemy aski, jakie Pan nam daje * Prosi tego, kt"remu to pismo posya, by od tego miejsca wszystko, co napisze, pozostao tajemnic, skoro wedug danego rozkazu, musi tak szczeg"owo opowiada o askac! przez Pana jej udzielonyc! =. i"ka razy : (ak %2wia% : %iaa%B $ho& to bardzo szybko prze%i(aoB po$z/tki tegoB $o teraz opowie%. Idy na %od"itwieB (ak powiedziaa% wye(B stawiaa% siebie tu przy 0hrystusie i przedstawiaa% Io sobie %ieszka(/$ego w %oi% wn?trzu : a nieraz take w $zasie $zytania : zdarzao %i si?B e nag"e przenikao %nie takie ywe u$zu$ie obe$no5$i 3oe(B e adn/ %iar/ nie %oga% w/tpi& o ty%B e Jn (est we %nie a"bo (a $aa w -i% pogr/ona. -ie by to (aki5 rodza(e% widzeniaB a"e $o5 innegoB $o nazywa(/B zda(e %i si?B teo"ogi/ %isty$zn/. Sprawia to takie zawieszenie duszyB i $aa (akby wy$hodzi z siebie. ,o"a w ty% stanie ko$haB pa%i?& zda(e si? (akby zagubionaB rozu%B o i"e %i si? zda(eB nie %y5"i ani si? nie gubi w ty% za$hwy$eniuB ty"koB nie dziaa b?d/$ (akby przeraony wie"ko5$i/ ty$h rze$zyB kt2re og"/da. 32gB bowie% $h$eB aby rozu%iaB e z tegoB $o %u w te( $hwi"i ukazu(e 3oski Jego 9a(estat ni$ a ni$ nie rozu%ie. '. Przedte% %iaa% prawie nieustannie pobono5& u$zu$iow/. Qaski te(B o i"e %nie si? zda(eB %oe%y w pewne( %ierze i do pewnego stopnia osi/gn/& wasny% staranie%. Jest to po$ie$ha ani $akie% z%ysowaB ani te $zysto du$howaB a"e $aa (est dare% 3oy%. 9oe%y (ednakB zda(e %i si?B skute$znie (/ osi/gn/&B zastanawia(/$ si? nad nisko5$i/ i niewdzi?$zno5$i/ nasz/ wzg"?de% 3oga za ty"e dobrodzie(stwB kt2re na% u$zyniB rozwaa(/$ 9?k? Zbawi$ie"a i ty"e $i?ki$h Jego bo"e5$iB i $ae y$ie Jego tak pene $ierpienia. Patrz/$ z %io5$i/ na wspaniao5& dzie w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

47

Paski$hB na niesko$zon/ wie"ko5& Jego %a(estatuB (ak nas u%iowa i wie"e inny$h rze$zyB kt2re kade%uB kto sz$zerze pragnie post/pi& w dobry%B $o $hwi"e sa%e si? nasuwa(/B $ho$ia nie bardzo na nie zwra$a uwag?. Je5"i wi?$ do takiego rozwaania dooy si? tro$h? %io5$iB wtedy dusza si? radu(eB ser$e si? wzrusza i zy pyn/. 0zase% sa%i (akby wasn/ si/ (e wydobywa%yB $zase% znowu PanB otwiera wasn/ r?k/ i$h )r2doB takB i powstrzy%a& go ani oprze& si? nie zdoa%y. Tak to ho(nieB za t? tro$h? natar$zywo5$i nasze(B 32g na% pa$i dare% tak wie"ki%B (aki% (est po$ie$haB przenika(/$a dusz? w5r2d ty$h (e( ezB gdy wie i widziB e pa$ze d"a wie"kiego Pana. * nie %aB $o si? dziwi&B bo %a tu suszny i wzniosy pow2d do serde$zne( po$ie$hy. T/ po$ie$h/ si? radu(eB w nie( sodko odpo$zywa. +. -asuwa %i si? tu por2wnanieB tra6ne (ak s/dz?. !ozkosze te du$howe na %od"itwie podobne s/ w pewny% stopniu do rozkoszy wybrany$h w niebieB kt2rzy $ho& ta% nie og"/da(/ ni$ wi?$e( nad toB $o Pan wedug zasugi kadego $h$eB aby og"/da"iB kady z ni$h prze$ieB widz/$ (ak %ae s/ (ego zasugiB radu(e si? i (est sz$z?5"iwy z %ie(s$aB (akie otrzy%a. St/d taka (est niez%ierzona r2no5& stopni rozkoszy niebieski$hB bez por2wnania wi?ksze od r2ni$yB (aka tu na zie%i za$hodzi %i?dzy (edn/ po$ie$h/ du$how/ a drug/B $ho& i tu r2norodno5& stopni (est bardzo wie"ka. Tak i duszy po$z/tku(/$e(B gdy 32g uy$zy te( askiB prawdziwie (u zda(e si?B e nie %a ni$B $zego by (esz$ze pragn/& %oga i uwaa si? za ob6i$ie nagrodzon/ za $a/ swo(/ pra$? i sub?B i bez w/tpienia %a suszno5&. 3o (edna taka zaB (ak %2wia%B staranie% naszy% wywoana : $ho$ia bez 3oga dare%ne byoby wsze"kie nasze staranie : adn/ (ak s/dz?B na($i?sz/ pra$/ tego y$ia nie %oe by& godnie okupionaB tak wie"k/ (est (e( warto5& i tak wie"ki zysk na% przynosi. 3o (aki %oe by& wi?kszy zysk nad tak/ po$ie$h?B da(/$/ duszy nie(akie 5wiade$twoB i (est przy(e%na 3oguE to wie$ te( aski dost/piB nie$h za ni/ wie"bi 3ogaB i"e zdoa. -ie$h uwaa siebie za wie"kiego dunika Jego boskie( dobro$iB gdy Pan $h$e go %ie& swoi% do%ownikie% i przezna$za go do swego kr2"estwaB by"eby wste$z si? nie $o6a. .. -ie$ha( si? nie oszuka pewn/ 6aszyw/ pokor/B o kt2re( tu %2wi& za%ierza%B a kt2ra na ty% po"egaB e kto5 przez rzeko%/ pokor? nie uzna(e w sobie dar2wB (aki$h Pan %u uy$za. Zrozu%ie(%y to dobrze i nigdy o ty% nie zapo%ina(%yB e 32g na% da(e aski swo(e bez adne( nasze( zasugiB e zate% nasz/ powinno5$i/ (est dzi?kowa& za nie Jego 3oskie%u 9a(estatowi. 3o (e5"i nie zna%y i nie rozu%ie%y tegoB $o od -iego otrzy%u(e%yB nie zdoa%y te pobudzi& siebie do Jego %io5$i. Jest rze$z/ pewn/B e i% (a5nie( dusza uzna(eB (ak bogata (est przez ask? 3o/B pa%i?ta(/$ o ty%B (ak sa%a z siebie (est ubogaB ty% wye( post/pi w $no$ieB ty% g?bie( si? utwierdzi w prawdziwe( pokorze. , prze$iwny% razieB gdy przez t? 6aszyw/ pokor? wyobraa sobieB e nie (est godna do posiadania wie"ki$h askB gdy Pan za$znie (e( i$h udzie"a&B "?ka si? ty"ko i dryB aby nie zgrzeszya pr2ny% upodobanie%. #usza taka pozbawia siebie wsze"kie( otu$hy i odwagi do dobrego. ,ierz%y %o$noB e TenB kt2ry na% da(e swo(e daryB da take ask?B aby5%y u%ie"i pozna& podst?py $zartaB (e5"iby z powodu ty$h dar2w za$z/ nas kusi& pr2n/ $hwa/B e da i %o$B aby5%y %og"i si? sprze$iwi& pokusieB (e5"i ty"ko w sz$zero5$i ser$a $hodzi%y przed 3ogie% i Je%u pragnie%y si? podoba&B a nie "udzio%. w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

48

1. !ze$z to (asnaB e i% wi?kszeB kto na% wy5wiad$zy dobrodzie(stwaB ty% wi?$e( b?dzie%y go %iowa&. Suszn/B wi?$ (est rze$z/ i wie"k/ zasug/ pa%i?ta& zawsze o ty%B e od 3oga %a%y byt i nasze istnienieB e Jn nas stworzy z ni$zego i za$howu(e nasB e wszystkie dobrodzie(stwa swo(e( %?ki i 5%ier$i na% przygotowa i w pogotowiu trzy%a d"a kadego z nas dzi5 y(/$y$hB na dugo przedte% ni% nas stworzy. 0ze%u by %nie nie %iao si? godzi&B by% uznawaa to i (asno widziaaB i ustawi$znie rozpa%i?tywaaB (ak niegdy5 "ubowaa% si? w pr2ny$h roz%owa$hB a (ak teraz Pan %i da t? ask?B e o ni$zy% %2wi& nie "ubi? i nie $h$?B ty"ko o -i%E Jto k"e(not drogiB kt2ry gdy wspo%ni%yB e Jn go da i e (est w naszy% posiadaniuB pobudza i zniewa"a do %io5$iB i to (est sz$z?5"iwy owo$ %od"itwy wewn?trzne(B oparte( na pokorze. 02 dopiero b?dzieB gdy dusza u(rzy w swy% wadaniu inne k"e(noty (esz$ze droszeB takie (ak (e (u otrzy%a nie(eden suga 3oyB na przykad ask? wzgardy 5wiataB owsze% i wzgardy siebie sa%egoE : !ze$z (asnaB e ty% bardzie( w2w$zas %usi uznawa&B e (est dunikie% Pana i zobowi/zan/ do suenia Je%u. 9usi pa%i?ta&B e sa%a z siebie ni$ z tego wszystkiego nie %iaa. Powinna wie"bi& ho(no5& Pana za toB e duszy tak ubogie(B grzeszne( i ogoo$one( z wsze"kie( zasugiB (ak/ (est %o(a duszaB kt2re( wystar$zya ta pierwsza perekaB ra$zy uy$zy& ty"e inny$h (esz$ze droszy$h ask i wi?kszy%i obsypa& %nie boga$twa%iB ni sa%a pragn/& by% %oga. 4. Powinni5%y zdobywa& si? na nowe siy do suby 3oe( i nie okazywa& si? niewdzi?$zny%iB bo pod ty% warunkie% Pan da(e na% swo(e aski. * (e5"i nie $zyni"iby5%y dobrego uytku z tego skarbu i z tego wysokiego stanuB do kt2rego nas podnosiB Jn (e na% znowu odbierze i w wi?kszy% ub2stwie nas pozostawi ni by"i5%y przedte%B a pery swo(e da takie%uB kt2ry (e wiernie uszanu(e i poytek z ni$h u$zyni sobie i inny%. Ne$z (ake %2gby $zyni& taki poytek i ho(nie uy$za& inny%B tenB kto by nie wiedzia o ty%B e (est bogatyE Przy takie( naturze (ak naszaB nie spos2bB zda(e %i si?B byB kto zdoby si? ser$e% i odwag/ do rze$zy wie"ki$hB (e5"i nie %a wewn?trznego prze5wiad$zeniaB e (est w as$e u 3oga. Tak prze$ie (este5%y n?dzni i tak skonni do rze$zy zie%ski$hB e trudno by zdoa obrzydzi& sobie wszystkie dobra do$zesne i $ay% ser$e% od ni$h si? oderwaB kto nie (est prze5wiad$zonyB e posiada (u nie(aki zadatek d2br wie$zny$h. Trudno ty% bardzie(B by sz$zerze pragn/ by& wzgardzony% przez wszystki$hB ktoB opr2$z ywe( wiaryB nie $zu(e w sobie te( %io5$iB (ak/ 32g go %iu(eB i naby wszystkie te wie"kie $notyB kt2ry%i (a5nie(/ doskona"i. 3o tak (est nie$zua d"a rze$zy nadzie%ski$h nasza naturaB e ty"ko do tego si? garnie%yB $o widzi%y na o$zy. #"atego wa5nie te aski i dary 3oeB gdy (e uzna(e%y w sobie i widzi%yB budz/ nasz/ wiar? i nowe( doda(/ (e( dzie"no5$i. Przez te swo(e dary Pan przywra$a na% si? i %?stwoB kt2re %y przez grze$hy nasze stra$i"i5%y. 9oe by&B e b?d/$ z/ i grzeszn/B s/dz? o ty$h rze$za$h wedug siebie. 9og/ by& inniB kt2ry% do spenienia doskonay$h u$zynk2w ni$zego wi?$e( nie potrzebaB ty"ko sa%e( prawdy wiary. Ja w n?dzy swo(e( potrzebowaa% wszystki$h ty$h po%o$y. 7. Te rze$zy nie$h oni na% wy(a5ni/. 0o do %nieB opisu(? tu ty"koB $o byo ze %n/B (ak %i kazano. Je5"i pisz?B $o nie do rze$zyB tenB kt2re%u to posya%B podrze %o(e w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

49

pisanieB bo "epie( ode %nie potra6i pozna&B $o (est zego. Prosz? go te na %io5& Zbawi$ie"aB by to wszystko ogosiB $o dot/d powiedziaa% o swoi% nie$not"iwy% y$iu i o grze$ha$h. Jd dzisia( da(? na to pozwo"enie (e%u i wszystki% %oi% spowiedniko%. ,szystko to nie$h ogosz/B (e5"i $h$/B naty$h%iastB (esz$ze za %ego y$iaB by% nie oszukiwaa "udziB kt2rzy %y5"/B e (est we %nieB $o dobrego. Prawdziwie i z wsze"k/ pewno5$i/B o i"e zna% i rozu%ie% dzisia( sa%/ siebieB zapewnia% i$hB e ogoszenie to wie"k/ %i sprawi po$ie$h?. -ato%iast nie da(? pozwo"enia na toB o $zy% teraz b?d? %2wi&. Je5"iby ten opis ko%u %ie"i pokaza&B nie $h$?B by wy(awi"iB kto (est taB w kt2re( takie rze$zy si? dziayB ani kto to napisa. #"atego te nie wy%ieni? tu nigdzie swo(ego nazwiska ani kogoko"wiek. Postara% si? tak pisa&B eby% nie zostaa poznana i o to prosz? na %io5& 3oga. Je5"i tuB $oko"wiek w ty% %oi% opisie zna(dzie si? godne za"e$eniaB nie$h to zostanie zatwierdzone przez %?2w tak powany$h i u$zony$h. Je5"i Pan da %i ask? ku te%uB i powie%B $o dobregoB b?dzie to Jego sprawaB a nie %o(aB bo (a nie %a% adne( nauki ani za"ety y$ia $not"iwegoB ani adne( od nikogoB u$zonego $zy kogo b/d) po%o$y do tego pisania. -ikt te opr2$z ty$hB kt2rzy kaza"i %i pisa&B a kt2ry$h obe$nie tu nie %aB nie wie o ty%B e pisz?. < %og? ty"ko pisa& w $hwi"a$hB e tak si? wyra?B kradziony$hB bo odrywa %nie to od prz?dzeniaB a do%B w kt2ry% %ieszka%B (est ubogi i nie brak %i r2nego rodza(u za(?&. Idyby to (esz$ze Pan doda %i wi?ksze( zdo"no5$i i "epsze( pa%i?$iB za po%o$/B kt2ry$h %ogaby% przyna(%nie( korzysta& z rze$zy dawnie( $zytany$h "ub syszany$hB a"e zdo"no5& %o(a prawie adna a pa%i?& bardzo saba. Je5"i wi?$ w ty% wszystki% zdarzy %i si? powiedzie&B $o dobregoB sa% Pan to sprawi wedug swo(e( wo"iB %a(/$ w ty% na $e"uB (aki dobry skutek. 0o za5 b?dzie zegoB to b?dzie %o(a wasna sprawa i wasza %io5& to wykre5"i. Jakko"wiek b/d) wy%ienienie %o(ego nazwiska ani w (edny%B ani w drugi% wypadku nie %oe przynie5& poytkuB p2ki y(?. ,y(awienie to r2wnaoby si? goszeniu %oi$h za"etB a rze$z (asnaB e nikogo nie na"ey $hwa"i& za y$ia. Ty% bardzie( (esz$ze po %o(e( 5%ier$i nie %a powodu %2wi& o %nieB $hyba na to ty"koB aby toB $o w %oi% pisaniu %oe by& dobregoB stra$io wsze"k/ powag?B i nikt by %u wiary nie dawaB widz/$B e pisaa to osoba tak n?dzna i nie$not"iwa. 8. Pisz? swobodnieB %a(/$ nadzie(?B e wasza %io5& i inniB kt2rzy %a(/ to $zyta&B u$zyni$ie toB o $o prosz? na %io5& Zbawi$ie"a. *na$ze( %iaaby% wie"kie skrupuyB z wy(/tkie%B gdy przy$hodzi %i pisa& o swoi$h grze$ha$hB bo $o do tego adna %nie w/tp"iwo5& nie kr?pu(e. 0o do reszty za5B do5& tegoB e (este% kobiet/B aby %i na sa%o wspo%nienie skrzyda opadyB a ty% bardzie(B e nie ty"ko kobiet/B a"e i nie$not"iw/. ,szystkoB wi?$B $o tu nie na"ey do prostego opisu %ego y$iaB nie$h to wasza %io5& za$howa u siebieB skoro z taki% na"eganie% /da ode %nie ob(a5nienia ty$h askB (akie %i 32g $zyni na %od"itwie. 0zy to ob(a5nienie okae si? zgodne z prawda%i 5wi?te( nasze( wiary kato"i$kie(E : Idyby nieB wasza %io5& naty$h%iast to spa"iB na $o z g2ry si? zgadza% i podda(?. Powie%B wi?$B $o si? dzie(e we %nie:B (e5"i s/ to rze$zy zgodne z wiar/B %oe wasza %io5& odniesie z ni$hB (aki poytekB (e5"i nieB nie zaniedba wyprowadzi& %o(/ dusz? z b?duB by diabe nie skorzysta z tegoB z $zego (a spodziewaa% si? odnie5& korzy5& d"a siebie. 3o zawszeB (ak wiado%o Panu

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

50

i (ak o ty% p2)nie( (esz$ze wspo%n?B szukaa% i pragn?a% zna"e)& taki$hB kt2rzy by %nie %og"i o5wie$i&. ;. Jakko"wiek pragn? (asno wyrazi& toB $o wie% o ty$h prze(5$ia$h wewn?trzny$h na %od"itwieB sowa %o(e wydadz/ si? zapewne bardzo $ie%ne ty%B kt2rzy nie %a(/ do5wiad$zenia w ty$h rze$za$h. ,ska? tu niekt2re trudno5$iB kt2re zdanie% %oi% sto(/ na przeszkodzie do post?pu na te( drodze i inne niebezpie$zestwaB %og/$e si? na nie( tra6i&B (ak %i (e Pan da pozna& z wasnego do5wiad$zenia. Przez wie"e "at zasi?gaa% w te( %ierze zdania "udzi g?boko u$zony$h i 5wiado%y$h y$ia du$howego. ,szys$y oni uzna"iB e %i%o ty$h 6aszywy$h krok2w i %oi$h niewierno5$i na te( drodzeB Pan askawy w $i/gu ty$h dwudziestu sied%iu "atB odk/d za$z?a% odprawia& roz%y5"anieB takiego %i uy$zy do5wiad$zeniaB (akie inni za"edwie osi/gn?"i w trzydzie5$i siede% a"bo $zterdzie5$i siede% "atB przy niez%ienne( przez tak dugie "ata stao5$i w poku$ie i $no$ie. -ie$h b?dzie bogosawiony za wszystko i nie$h %n/ rozporz/dza do suby swo(e( wedug boskie( wo"i i dobro$i. 3o dobrze wiado%o %o(e%u PanuB e w ty% ob(awieniu askB (akie %i u$zyniB nie %a% na $e"u ni$zego innegoB ty"ko uwie"bienie i przy%noenie 9u $hway wedug %a"u$zkie( %o(e( %iaryB ukazu(/$ (ak spodobao %u si? takie p"ugawe i $u$hn/$e 5%ietnisko za%ieni& w ogr2dB taki% wdzi?$zny% kwiate% pa$hn/$y%. -ie$h %nie boska dobro& Jego u$hroni od tego niesz$z?5$iaB by% (eB kiedy (esz$ze z wasne( winy wyp"eni& %iaa... i sta& si? znowu tak/B (ak/ przedte% bya%. J to baga% na %io5& 3o/B nie$h prosi za %n/ wasza %io5&B bo "epie( i (a5nie( wieB $zego (este% wartaB ni %i to pozwo"i tu wypowiedzie&.
Cz ! dr"ga # Rozdzia 11

Roz zia! "" &skazuje, czyja w tym wina, e dusza nie doc!odzi od samego pocztku do doskonaej mio#ci +oga 'aczyna za pomoc por"wnania obja#nia cztery stopnie modlitwy wewntrznej (u m"wi o pierwszym stopniu &ielki z niego poytek dla pocztkujcyc! i dla tyc!, kt"rzy nie doznaj pociec! na modlitwie =. 92wi/$ w da"szy% $i/gu o ty$hB kt2rzy za$zyna(/ $zyni& siebie niewo"nika%i %io5$iB bo nieB $zy% inny%B zdanie% %oi%B (est postanowienie na5"adowania drog/ %od"itwy wewn?trzne( TegoB kt2ry nas tak u%iowa. ,idz?B i (est to godno5& tak wie"kaB e na sa%o (e( wspo%nienie niewypowiedziane( dozna(? rado5$i. 3o (e5"i ty"ko w ty% po$z/tkowy% stanie za$howu(e%y si? takB (ak na"eyB od razu niewo"ni$za bo(a) %usi ust/pi&. J Panie %o(e( duszyB (edyne dobro %o(eM 0ze%u nie spodobao si? Tobie tak zrz/dzi&B by duszaB skoro si? zdob?dzie na postanowienie %iowania 0iebie i gotowa u$zyni& wszystkoB $o (est w (e( %o$yB ogoa$a(/$ si? ze wszystkiego d"a "epszego napenienia si? Two(/ %io5$i/B od razu w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

51

%oga wznie5& si? do doskonae( %io5$i i posiadanie% (e( si? $ieszy&E O"e %2wi?B bo powinna% ra$ze( powiedzie& i a"i& si?:B d"a$zego %y sa%i nie $h$e%y : bo nasza (edynie to wina : $ieszy& si? od razu tak/ wysok/ godno5$i/E Jsi/gn/wszyB bowie% posiadanie te( prawdziwe( %io5$i 3ogaB osi/ga%y zaraze% wszystkie dobraB kt2ry$h ona (est )r2de% i wszystkie (e za sob/ sprowadza. Tak si? dro$zy%yB tak si? o$i/ga%y z oddanie% si? 3ogu bez podziau. #"atego 32g nie $h$eB by5%y uywa"i tak wysokiego sz$z?5$ia nie zapa$iwszy za nie wysokie( $eny. Zawsze na% braku(e na"enego przysposobienia do (ego osi/gni?$ia. '. ,ie% dobrzeB e nie %a na te( zie%i adne( rze$zy tak kosztowne( i drogie(B by %oga star$zy& na okupienie tak wie"kiego dobra. Ne$z gdyby5%y $zyni"iB $o (est w nasze( %o$yB nie przywi/zu(/$ si? do adne( rze$zy zie%skie(B a stara(/$ si? o toB by $ae nasze po/danie i ob$owanie byo w niebieB nie %aB s/dz?B w/tp"iwo5$iB e bardzo szybko otrzy%a"iby5%y to dobroB tak bez odkadania i bez podziau $zyni/$ siebie gotowy%i do przy(?$ia goB (ak tego nie(eden wi?ty swoi% przykade% nas u$zy. Ne$z %y udz/$ siebieB e odda"i5%y 3ogu wszystkoB w rze$zy sa%e( o6iaru(e%y 9u ty"ko dow2d i owo$B a grunt i wasno5& zatrzy%u(e%y sobie. ,ybiera%y dobrowo"ne ub2stwo : $o w isto$ie wie"k/ (est zasug/ : a"e nieraz na nowo odda(e%y si? trosko% i staranio%B aby na% nie zabrako : nie ty"ko rze$zy potrzebny$hB a"e i zbyte$zny$hB i ubiega%y si? o przy(a$i2B kt2rzy by na% ty$h rze$zy dostar$za"i. Z obawy niedostatku na wi?ksze naraa%y si? kopotyB a %oe i niebezpie$zestwa ni teB d"a unikni?$ia kt2ry$h zrzek"i5%y si? posiadania naszy$h d2br. Podobnie zda(e na% si?B e sa%y% (u po5wi?$enie% siebie powoaniu zakonne%uB wst/pienie% na drog? y$ia du$howego i d/enia do doskonao5$i zrzek"i5%y si? $z$ze( sawy i honoru 5wiatowego. Ne$z za"edwieB kto w $zy%ko"wiek dotknie tego naszego honoruB (u nie pa%i?ta%y o ty%B e odda"i5%y go 3ogu. 0h$e%y go odebra& z powrote% i wynosi& si?B i nie(ako wyrwa& go z r/k tegoB kt2rego : zdawao si? : dobrowo"nie wybra"i5%y raz na zawsze Pane% swo(e( $z$i. Tak sa%o $zyni%y we wszystki%. +. #oprawdyB sz$zeg2"nie(szy to spos2b nabywania %io5$i 3oe(M 0h$ie"iby5%y od razuB (ak to %2wi/B peny%i r?ka%i (/ $zerpa&B a r2wno$ze5nie za$howywa& w ser$u zie%skie przywi/zaniaB nie usiu(/$ doprowadzi& do skutku naszy$h dobry$h $h?$i i podnosi& wye( nasze pragnienia. 0h$ie"iby5%y przy ty% uywa& w peni wsze"ki$h po$ie$h du$howy$h. To $hyba nie u$hodzi i (edno nie zgadza si? z drugi%. TakB wi?$ d"ategoB e %y nie zdobywa%y si? na oddanie si? 3ogu od razu i $akowi$ieB 32g te nie od razu i nie $akowi$ie uy$za na% tego swo(ego skarbu. Jby przyna(%nie( w boskie( askawo5$i swo(e( uy$za na% go po krope"$eB $ho$iaby /da w za%ian od nas wsze"ki$hB (akie %og/ by& na 5wie$ie na($i?szy$h pra$ i trud2w. .. 3ardzo wie"kie %iosierdzie $zyni 32g te%uB ko%u da ask?B %?stwo i skute$zne postanowienie d/enia ze wszystki$h si do osi/gni?$ia tego dobra. Te%uB kto wytrwaB 32gB kt2ry nie od%awia siebie niko%uB stopniowo $oraz wi?ksze( b?dzie dodawa odwagiB a w ko$u wzbi(e si? do tego zwy$i?stwa. JdwagiB %2wi?B bo wie"kie i niez"i$zone s/ trudno5$iB (akie $zart stawia po$z/tku(/$e%uB aby nie wst/pi w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

52

na t? drog? %od"itwy wewn?trzne(B gdy wie dobrze nieprzy(a$ie" naszego zbawieniaB (ak/ z tego szkod? odniesieB i nie ty"ko t? (edn/ dusz? utra$iB a"e i wie"e inny$h przez ni/. to bowie% od po$z/tku swego y$ia du$howego usiu(e przy as$e 3oe( pi/& si? a na sz$zyt doskonao5$iB tenB s/dz?B nigdy nie we(dzie do nieba sa% (eden. Przykade% i wpywe% swoi% po$i/gnie za sob/ wie"u. 32g (ak dzie"ne%u wodzowi doda(e %u towarzysz2wB aby z ni% i za ni% sz"i. #"atego wi?$B (ak %2wi?B diabe takie po$z/tku(/$e%u stawia trudno5$i i niebezpie$zestwaB i nie%ae( potrzeba odwagi i wie"kie( aski od 3ogaB aby si? wste$z nie $o6n/&. 1. iedy (u %2wi? tu o pierwszy$h po$z/tka$h ty$h duszB %a(/$y$h stanow$z/ wo"? d/enia do tego dobra i zwy$i?skiego dokonania swego przedsi?wzi?$ia @o ty%B $o wye( za$z?a% %2wi&B o teo"ogii %isty$zne(B (ak (/B zda(e %i si?B nazywa(/B powie% obszernie( w da"szy% $i/guAB trzeba wiedzie&B e pra$a na(trudnie(sza zna(du(e si? wa5nie w ty$h po$z/tka$h. Tuta( dusza $zu(e $ae brze%i? trud2wB a Pan doda(e ty"ko siy do i$h znoszeniaB gdy prze$iwnie na da"szy$h stopnia$h %od"itwy przewaa po$ie$ha i wese"e. 0ho& (ednak i na po$z/tkuB i w 5rodkuB i przy ko$u te( drogiB wszys$y zar2wno nosz/ swo(e krzyeB $ho$ia s/ one r2ne. 3o (ak drog/ krzya szed 0hrystusB tak i ty%B kt2rzy Io na5"adu(/B trzeba i5& t/ drog/B (e5"i nie $h$/ zb/dzi&. 3ogosawione to $ierpieniaB kt2re (u tu w ty% y$iu tak nad %iar? sz$zodrob"iw/ nagrod/ si? opa$a(/M 4. Z%uszona tu (este% uy& por2wnaB (akko"wiek $h$iaaby% i$h unikn/&B d"ategoB e (este% kobiet/ i d"ategoB e pragn? pisa& po prostuB $o %i kazano. <"e ta %owa du$howa tak (est trudna do wyraeniaB zwasz$za te%uB kto tak (ak (a adne( nie %a naukiB e potrzeba %i z konie$zno5$i szuka& (akiego5 na to sposobu. !zadko kiedy zapewne %o(e por2wnanie okae si? tra6ne. 3?dzie wtedy wasza %io5& %ia z niego rozrywk?B u5%ie$ha(/$ si? na takie %o(e niedo?stwo. JtoB wi?$ por2wnanieB kt2reB zda(e %i si?B gdzie5 kiedy5 $zytaa% $zy syszaa%B a"e %a(/$ z/ pa%i?& nie wie% (u gdzie i przy (akie( okaz(i. #o5&B e teraz wyda(e %i si? odpowiednie do ob(a5nienia %o(e( %y5"i. Po$z/tku(/$y w y$iu du$howy% i w %od"itwie wewn?trzne( nie$h sobie przedstawiB e przyst?pu(e do zaoenia ogrodu rozkoszy przy(e%nego PanuB na grun$ie %o$no (aowy% i zaro5ni?ty% $hwasta%i. -a(pierw sa% 3oski Pan wasn/ r?k/ wyp"enia z niego ze zie"sko i wonny%i zioa%i go zasadza. Ten pierwszy po$z/tekB (u (est u$zynionyB skoro ty"ko dusza stanow$z/ wo"/ skonia si? do %od"itwy wewn?trzne( i (u za$z?a (e( si? oddawa&. #o nasB zate% na"eyB by5%y (ako dobrzy ogrodni$y stara"i si? o te %ode ro5"inkiB aby rosy i pi"nie (e pod"ewa"iB aby nie us$hyB dop2ki si? nie rozwin/ i kwiat2w nie wydadz/B kt2re by sodk/ woni/ swo(/ rozwese"ay ser$e naszego PanaB tak iby $z?sto nawiedza ten sw2( ogr2d i ni% si? $ieszyB i w5r2d ty$h kwiat2w $n2t wsze"ki$h rado5nie odpo$zywa. 7. Zoba$z%y teraz spos2b pod"ewaniaB aby5%y zrozu%ie"iB $o tu $zyni& powinni5%yB i"e nas to pra$y b?dzie kosztowaoB (ak dugo tak na% pra$owa& potrzeba i $zy zysk przewyszy nakad pra$y. 0ztery : zda(e %i si? : %og/ by& sposoby pod"ewania: a"bo $i/gn/& wod? ze studniB $o (est pra$/ bardzo u$i/"iw/B a"bo za po%o$/ norii $zy w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

53

wodo$i/guB dobywa(/$ wod? przez obra$anie koaB (ak tego sa%a nieraz pr2bowaa%. Tu pra$a (est %nie(sza od poprzednie( i wi?$e( dosta(e si? wodyB a"bo sprowadza(/$ wod? z rzeki $zy ze stru%ienia. * ten spos2b (est o wie"e "epszyB bo i zie%ia ob6i$ie( nasy$a si? wod/B nie potrzebaB wi?$ tak $z?stego pod"ewaniaB i ogrodnik %nie(sz/ %a pra$?B a"bo wresz$ie za po%o$/ ob6itego desz$zu. ,tedy Pan sa% bez adne( nasze( pra$y pod"ewa. Ten spos2b bez adnego por2wnania przewysza wszystkie poprzednio wy%ienione. 8. Stosu(/$ teraz do zaoenia swego te $ztery sposoby nawadniania potrzebnego do utrzy%ania ogrodu : kt2ry bez wody zwi?dn/by i z%arnia : s/dz?B e za po%o$/ tego por2wnania zdoa% w pewne( %ierze ob(a5ni& $ztery stopnie %od"itwy wewn?trzne(B na kt2ry$h Pan w dobro$i swo(e( w r2ny% $zasie dusz? %o(/ stawia. Jby% z aski Jego w taki spos2b u%iaa to wypowiedzie&B iby byo na poytek (edne%u z ty$hB kt2rzy %i kaza"i to napisa&B a kt2rego Pan przez $ztery %iesi/$e o wie"e da"e( zaprowadziB ni (a zasza% w siede%na5$ie "at. Nepie( ode %nie przygotowa siebieB d"atego teraz bez adne( swo(e( pra$y %a ogr2d pod"ewany ty%i $ztere%a sposoba%iB a $ho& woda udzie"a %u si? (esz$ze ty"ko krop"a%iB prze$ie tak szybkie s/ (ego post?pyB e niezadugoB przy po%o$y Paskie( $ay si? w nie( zanurzy. -ie$h si? 5%ie(e ze %nieB (e5"i %2( spos2b %2wienia o ty$h rze$za$h wyda %u si? niedorze$zny. ;. J po$z/tku(/$y$h w %od"itwie wewn?trzne( %ona powiedzie&B e s/ podobni do "udzi $i/gn/$y$h wod? ze studniB $o (ak %2wia%B wie"kie i% sprawia trudu. 9usz/ %?$zy& si? ze z%ysa%iB aby (e trzy%a& w skupieniu. < poniewa zwyky b/ka& si? sa%owo"nieB (est to pra$a nie%aa. Potrzeba i% przyu$za& si? powo"i do u%artwienia natura"ne( $h?$i widzenia i syszenia wszystkiegoB a w godzina$h %od"itwy rze$zywi5$ie (u pow5$i/ga& si? od widzenia i syszenia rze$zy zewn?trzny$hB usuwa(/$ si? na sa%otno5& i w skupieniu rozpa%i?tywa& przesze swo(e y$ie. ,szys$y wprawdzieB zar2wno ostatni (ak i pierwsiB powinni si? $z?sto oddawa& te%u rozpa%i?tywaniuB a"e r2na (est d"a ni$h %iara $zasu i potrzebne do tego staranieB (ak to nie( ob(a5ni?. Po$z/tku(/$y zwyk"i dr?$zy& si? ty%B e nie potra6i/ rozpozna&B $zy %a(/ istotnie a" za swo(e grze$hyB $ho$ia z pewno5$i/ go %a(/B skoro %a(/ postanowienie suenia 3ogu naprawd?. Powinni %o$no przykada& si? do roz%y5"ania o y$iu 0hrystusa PanaB a roz%y5"anie to (est take utrudzenie% d"a u%ysu. #o tego wszystkiego %oe%y sa%i do(5&B rozu%ie si? przy po%o$y aski 3oe(B bo bez nie(B (ak wiado%oB nie zdoa%y ani po%y5"e& ni$zego dobrego. , taki spos2b za$zyna%y $i/gn/& wod? ze studni. * daby 32gB aby si? zna"aza. 0ho& (e( kiedy %oe zabraknieB nie b?dzie to przyna(%nie( z nasze( winyB skoro idzie%y $zerpa& (/ i $zyni%yB $o %oe%yB aby te kwiaty nasze byty pod"ane. < 32g tak (est dobryB e $ho& nieraz z przy$zyn 3oskie%u 9a(estatowi Jego wiado%y$h : %oe wa5nie d"a ty% wi?kszego naszego post?pu : dopusz$zaB by studnia okazaa si? su$ha. Je5"i ty"ko $zyni%yB $o do nasB (ako dobry$h ogrodnik2wB na"eyB i bez wody za$howa kwiato% y$ieB a $noto% da po%noenie. Przez wod? rozu%ie% tu zy a"bo z braku ez wewn?trzne u$zu$ia i pobone rozrzewnienia.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

54

=>. 02 wtedy u$zyni takiB kt2ry przez dugie dnie widzi w sobie sa%/ ty"ko os$ho5&B nies%akB zn?kanie i tak/ bezskute$zno5& swo(e( pra$y w $hodzeniu do studni i szukaniu wodyE Idyby nie po%nia o ty%B i tak pra$u(/$B przy(e%no5& $zyni i posug? odda(e Panu ogroduB gdyby go nie powstrzy%ywaa obawa utraty tego wszystkiegoB $o (u wysuy i nadzie(aB e prze$ie nie pozostanie bez poytku ten nu/$y trudB (aki ponosi ty"e razy spusz$za(/$ wiadro do studni i zawsze (e wy$i/ga(/$ bez wody : got2w (est porzu$i& wszystko. -ieraz %u si? zdarzyB e od z%?$zenia ani r/k nie zdoa podnie5& ani si? zdoby& na adn/ pobon/ %y5". 3o przez to $i/gni?$ie wody ze studni %a si? tu rozu%ie& dziaanie i pra$? rozu%u. 02B wi?$B pyta%B u$zyni ogrodnik w takie( swo(e( niedo"iE : -ie$h si? po$ieszaB nie$h si? wese"iB nie$h sobie uwaa to za na(wi?ksz/ ask?B e dano %u pra$owa& w ogrodzie tak wie"kiego 9onar$hyB e tak pra$u(/$B podoba si? Je%u i e w ty% %a na $e"u nie wasne zadowo"enieB a"e zadowo"enie Jego. -ie$h Io wysawia ustawi$znieB i takie %u zau6anie okazu(eB widz/$ (ak on z tak/ pi"no5$i/ wykonu(e pra$? przez -iego %u z"e$on/B $ho& Pan %u adne( nie da(e zapaty. -ie$h 9u dopo%aga w noszeniu krzyaB pa%i?ta(/$ o ty%B e Jn $ae swo(e y$ie d)wiga brze%i? krzya. -ie$h tu na zie%i nie szuka $hway kr2"owania z -i%. -ie$h %od"itwy nigdy za ni$ nie opusz$zaB a"e ra$ze( w$i/ si? utwierdza w %o$ny% postanowieniuB e $ho$iaby ta os$ho5& %iaa trwa& $ae y$ieB on nie dopu5$i by 0hrystus upad pod krzye%. Przy(dzie $zasB e za wszystko otrzy%a zapat?. -ie$h si? nie "?kaB by %iaa by& stra$ona (ego pra$a. #obre%u Panu suy i o$zy Jego na ni% spo$zywa(/. Jakieko"wiek by go napastoway ze %y5"iB nie$h si? ni%i nie trwoyB poniewa i 5wi?te%u Hieroni%owi diabe take na pusz$zy podsuwa pokusy. ==. 9a(/ swo(/ $en? te udr?$zenia. Prze$hodzia% przez nie dugie "ata. * (e5"i kiedy udao %i si? (edn/ krope"k? za$zerpn/& z te( bogosawione( studniB wydawao %i si? to sz$zeg2"n/ ask/ od 3oga. S/ toB wie% dobrzeB $ierpienia bardzo przenik"iwe i wi?ksze(B zdanie% %oi%B potrzeba odwagi do zniesienia i$h ni do inny$h wie"u utrapieB (akie s/ na 5wie$ie. Jasno o ty% si? przekonaa%B e 32g nie zostawia i$h bez nagrodyB nawet (esz$ze i w ty% y$iu. 3o rze$z pewnaB e (edna z ty$h godzin rozkosznego u$zu$ia boskie( sody$zy JegoB kt2ry$h %i pote% Pan uy$zaB wydaa %i si? przeob6ity% wynagrodzenie% za wszystkie udr?$zeniaB (akie przez dugi $zas wy$ierpiaa%B $h$/$ wytrwa& na %od"itwie. ZapewneB d"atego Pan $z?sto na po$z/tkuB a nieraz i przy ko$u te( %od"itwy wewn?trzne( dopusz$za na swoi$h %io5nik2w te %?ki du$howe i inne pokusyB (akie si? nasun/& %og/B aby i$h do5wiad$zyB i aby si? okazaoB $zy b?d/ %og"i pi& Jego kie"i$h i po%aga& 9u nosi& krzyB na(pierw ni% zoy w ni$h wie"kie swo(e skarby. #"a dobra naszegoB nie w/tp%y o ty%B e boska askawo5& Jego tak/ nas $h$e drog/ prowadzi&B aby5%y dobrze zrozu%ie"iB e (este5%y ni$zy%. 3o taka (est wysoko5& i wie"ko5& ty$h askB kt2ry$h na% pote% uy$zaB i potrzeba na%B na(pierw ni% i$h uy$zyB pozna& z wasnego do5wiad$zenia nasze n?dzeB by nie spotkao nas toB $o spotkao Nu$y6era. ='. 02 (estB o Panie %2(B w ty$h droga$h i zrz/dzenia$h Twoi$hB $o by nie z%ierzao do wi?kszego dobra takie( duszyB kt2ra odda(e si? w Two(e r?$eB by i5& za Tob/ gdzieko"wiek p2(dzieszB a do 5%ier$i krzyowe(B z %o$n/ wo"/ dopo%agania 0i w w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

55

noszeniu krzya i nie pozostawienia 0iebie z ni% sa%egoE Je5"i $i? Pan widzi w taki% usposobieniu i postanowieniuB d"atego nie %asz si?B $zego "?ka&. *stoto du$howaB nie %asz si?B $zego s%u$i&B gdy (u stoisz na tak wysoki% stopniuB (aki% (est pragnienie ob$owania z sa%y% 3ogie%B i porzu$enia d"a %io5$i Jego u$ie$h 5wiatowy$h. K$zynia5 (uB toB $o byo na(trudnie(szeM ,ysawia( za to Jego bosk/ askawo5& i z u6no5$i/ zda( si? na Jego dobro&B bo nigdy Jn (esz$ze nie zawi2d swoi$h przy(a$i2. -ie dopusz$za( do siebie ani na $hwi"? takie( %y5"i:B d"a$zego ta%te%u po niewie"u dnia$h da(e ask? pobony$h u$zu&B a %nie (e( nie da(e po ty"u "ata$hE ,ierz%yB e wszystko to (est d"a naszego dobra. -ie$h nas prowadzi Jego boska wo"a kt2r?dy ze$h$eB bo nie na"ey%y (u do siebieB a"e do -iego. #o5& te( wie"kie( askiB kt2r/ na% $zyniB e $h$eB by5%y pra$owa"i w Jego ogrodzie i zostawa"i przy -i%B 3oski% PanuB bo Jn z pewno5$i/ (est z na%i. Je5"i 9u si? podobaB by rosy te zioa i kwiatyB (edny% przez pod"ewanie wod/B kt2r/ $i/gn/ ze studniB a drugi% bez wodyB $o %nie do tegoE 0zyB PanieB $oko"wiek ze$h$esz. -ie$h ty"ko (a 0iebie nie obraa%B nie$h si? nie %arnu(/ we %nie kwiaty $n2tB (e5"i %i i$h z sa%e( ty"ko dobro$i swo(e( uy$zye5. 0ierpie& $h$?B PanieB bo Ty $ierpiae5. -ie$h si? speni nade %n/ na wsze"ki spos2b Two(a wo"a. -ie dopusz$za( ty"koB 3oe wie"kiB by rze$z tak drogaB (ak/ (est Two(a %io5&B dostaa si? na(e%niko%B kt2rzy su/ Tobie ty"ko d"a Twoi$h po$ie$h. =+. !ozwa%y to dobrze : a wie%B $o %2wi?B bo sa%a tego na sobie do5wiad$zya% : e gdy dusza wst/pi na t? drog? %od"itwy wewn?trzne( i odwanie ni/ idzieB gdy zdob?dzie si? na toB by (u nie trosz$zy& si? zbytnio o po$ie$hy i u$zu$ia pobone : ani si? zbytnio $ieszy&B gdy Pan (e daB ani si? zbyt s%u$i&B gdy i$h zabraknie : wtedy taka dusza przesza (u wi?ksz/ $z?5& drogi. 0ho& %oe nieraz si? potknieB nie$h si? nie "?kaB e $o6aa si? wste$zB gdy budow"aB kt2r/ wznosiB oparta (est na %o$ny% 6unda%en$ie. 9io5& 3oaB bowie% nie po"ega na rozpywaniu si? we za$h ani na ty$h po$ie$ha$h i rozrzewnienia$hB kt2ry$h pragnie%y i $ieszy%y si?B gdy (e %a%yB a"e na ty%B by5%y suy"i 9u w sprawied"iwo5$iB ser$e% %?ny% i z pokor/. , po$ie$ha$h za5 du$howy$h : zdanie% %oi% : bierze%y ty"ko a ni$ ze siebie nie da(e%y. =.. #"a kobie$inyB (ak/ (a (este%B sabe( i %aego du$haB %oe (esz$ze tego potrzebaB by 32g (/ pokrzepia sody$z/ swoi$h dar2wB (ak to obe$nie $zyniB aby% %oga znie5& nie(akie utrapieniaB kt2re z boskie( wo"i Jego na %nie przy$hodz/. <"e by sudzy 3oyB %?owie powaniB u$zeniB rozu%niB tak si? %artwi"i ty%B e 32g i% nie da(e po$ie$h du$howy$hB (est to rze$z d"a %nie tak nie%iaB e i su$ha& tego nie %og?. -ie %2wi?B by i$h nie %ie"i przy(%owa&B gdy i% 32g i$h uy$zyB a"e nie$h (e sobie w2w$zas wysoko $eni/B skoro 32g uzna(eB e i% w te( $hwi"i przynios/ poytek. <"e gdy s/ pozbawieni ty$h po$ie$hB nie$h si? ty% nie dr?$z/B nie$h powiedz/ sobieB e skoro 32g i$h od%awiaB wida&B e nie s/ i% potrzebne i nie$h u%ie(/ panowa& nad sob/B i $ierp"iwie przetrwa& $zas posu$hy. -ie$ha( %i wierz/B bo widziaa% to sa%a i do5wiad$zya%B e %aoduszno5& taka (est rze$z/ z/B (est przeszkod/ w d/eniu do doskonao5$iB gdy kr?pu(e swobod? du$ha i odbiera si? do %?ny$h przedsi?wzi?&. w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

56

=1. ToB $o %2wi?B nie doty$zy sa%y$h ty"ko po$z/tku(/$y$hB @$ho$ia i $o do ni$h te %o$no na to na"ega%B bo wie"e na ty% za"eyB by od sa%ego po$z/tku przyst?powa"i do dziea z tak/ swobod/ du$ha i z taki% %?ny% postanowienie%AB a"e %2wi? to i d"a inny$hB (aki$h (est wie"uB kt2rzy $ho& dawno za$z?"iB nigdy nie %og/ do(5& do ko$a. I2wna przy$zyna tego %aego post?puB (ak s/dz?B (est w ty%B e nie $hwy$i"i si? krzya od sa%ego po$z/tku. St/dB gdy na %od"itwie nie uda(e i% si? dziaa& rozu%e%B nie %og/ tego znie5& i dr?$z/ si?B i zda(e i% si?B e ni$ nie robi/. < %oe wa5nie w2w$zasB $ho& sa%i o ty% nie wiedz/B wo"a %a poywny d"a siebie pokar% i nabiera nowy$h si. 3/d)%y pewniB e 32g nie zwaa na to niedo?stwo naszego u%ysu i e takie rze$zyB $ho& na% si? wyda(/ by& win/B w Jego o$za$h nie %a(/ adne( winy. Nepie( ni %y sa%i zna 3oski Pan nasz n?dz? i natura"n/ nasz/ nisko5&. ,ie o ty%B e ta duszaB $ho& nie zawsze potra6iB sz$zerze (u pragnie %y5"e& o -i% i ko$ha& Io. Tego (edynie usposobienia i postanowienia /da od nas Jego aska. S%utki za5B kt2ry%i si? %artwi%yB na ni$ si? nie przydadz/B ty"ko na wi?ksze zaniepoko(enie duszy. * (e5"i przedte% (edn/ godzin? nie %oga roz%y5"a&B pote%B skutkie% tego niepoko(u nie%ono5& (e( po$zw2rnie si? zwi?kszy. 3o bardzo $z?stoB @o $zy% z wie"okrotnego do5wiad$zenia przekonaa% si? i wie%B e tak (estB bo patrzya% na to i zastanawiaa% si? nad ty% i p2)nie( os2b du$howny$h o to si? radzia%AB bardzo $z?stoB %2wi?B ta nie%ono5& po$hodzi z niedyspozy$(i 6izy$zne(. 3o taka (est n?dza naszaB e ten wi?zieB ta biedna nasza dusza podzie"a z $iae% (ego niedo%agania. 0z?sto z%ienno5& pogody a"bo zaburzenia w organiz%ie tak na ni/ wpywa(/B e bez adne( swo(e( winy nie %oe u$zyni& tegoB $o $h$eB a"e $ierpie& %usi na wsze"ki spos2b. Idyby w taki$h $hwi"a$h przy%usza& (/ do %od"itwyB ze ty% bardzie( si? b?dzie wz%aga& i ty% due( trwa&. Potrzeba tu roztropno5$iB aby u%ie& rozpozna& taki $zas i nie dr?$zy& biedne( na pr2no. -ie$h taka dusza zrozu%ieB e (est $hora. -ie$ha( b?d/$ w takie( nie%ono5$iB (e5"i potrzeba i przez ki"ka dni inn/ sobie wybierze godzin? %od"itwy. -ie$h znosi (ak potra6i ten $zas wygnaniaB bo d"a duszy ko$ha(/$e( 3oga (est to gorzka niedo"a widzie& siebie skazan/ na takie n?dzne y$ie i nie %2$ $zyni& tegoB $o by u$zyni& $h$iaaB z powodu takiego uprzykrzonego go5$iaB (aki% (est to $iao. =4. D!oztropno5$iDB %2wi?B tu potrzeba. 3o nieraz i diabe %oe by& spraw$/ ty$h nie%ono5$i. -ie na"eyB zate% ani opusz$za& zaraz %od"itwyB i"e razy na$hodz/ nas natar$zywe roztargnienia $zy za%?t wewn?trznyB ani te upar$ie dr?$zy& duszy i z%usza& (e( do tegoB $zego nie %oe. S/ inne za(?$ia zewn?trzneB (ak u$zynki %iosierne a"bo $zytanieB do kt2ry$h na ten $zas u$ieka& si? %onaB $ho& nieraz i na takie rze$zy dusza zdoby& si? nie potra6i. -ie$h w2w$zasB d"a %io5$i 3oga u"y nie$o i posuy $iauB aby ono za to w wie"u inny$h raza$h suyo duszy. -ie$h uy(e 5wi?te( (akie( rozrywki w pobone( roz%owieB w prze$hadz$e na wo"ny% powietrzu a"bo $oko"wiek spowiednik poradzi innego. , ty% wszystki% bardzo po%o$ne (est do5wiad$zenieB kt2re nas u$zyB $o w dany% wypadku b?dzie na% poyte$zneB by przez to %ona byo suy& 3ogu. Jarz%o Jego (est wdzi?$zneB d"atego nie trzeba $i/gn/& duszyB (ak to %2wi/B za wosyB a"e ra$ze( prowadzi& (/ trzeba z $i$ho5$i/ i pobaanie%B aby o$hotnie( sza naprz2d.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

57

=7. Powtarza%B wi?$ raz (esz$ze t? przestrog? @i nie zaszkodzi powtarza& (/ (ak na($z?5$ie(A:B kto za$z/ przykada& si? do %od"itwy wewn?trzne(B nie$h si? o to nie trosz$zy ani si? s%u$iB gdy dozna na nie( os$ho5$iB niepoko(u i roztargnienia %y5"i. Je5"i pragnie naby& swobody du$ha i nie y& w $i/gy% udr?$zeniuB nie$h na(pierw nie "?ka si? krzyaB w2w$zas przekona si?B (ak sodko i skute$znie Pan po%aga nie5& goB (akie zadowo"enie po$zu(e w sobie i (ak wszystko b?dzie %u si? obra$ao w du$howy poytek. Z tego wszystkiego (asny wniosekB e gdy studnia su$haB nie (est w nasze( %o$y sprowadzi& do nie( wod?. <"e prawd/ (est r2wnie i toB e nie powinni5%y zaniedbywa& na"ene( pi"no5$iB aby5%yB gdy si? woda ukaeB gotowi by"i (/ $zerpa&B bo tego w2w$zas 32g od nas /daB aby przy takie( nasze( pra$yB $noty w nas po%noy.
Rozdzia 12

Roz zia! "2 Obja#nia dalej ten pierwszy stopie modlitwy * ,"wi, jak daleko moemy w niej postpi sami, przy pomocy +oej, i jak szkod wyrzdza sobie dusza, gdy c!ce wasn natarczywo#ci pi si do rzeczy nadprzyrodzonyc! i nadzwyczajnyc!, zanim sam Pan, je#li zec!ce, do takiego stanu j podniesie =. , poprzedza(/$y% rozdzia"e staraa% si? ob(a5ni& : $ho& zba$zaa% przy ty% do r2ny$h inny$h rze$zyB bo wz%ianka o ni$h wydawaa %i si? bardzo potrzebna : g2wnie %iaa% na $e"u wykaza&B (ak da"eko zdoa%y sa%i post/pi& w %od"itwie wewn?trzne( i (ak na ty% pierwszy% (e( stopniu %oe%y w pewne( %ierze wasn/ pra$/ zdobywa& si? na u$zu$ia pobone i po$ie$hy du$howe. !ozwaanieB bowie% i zg?bianie %y5"/ tegoB $o wy$ierpia d"a nas 3oski Zbawi$ie"B pobudza nas do bo"esnego w %?ka$h Jego wsp2$zu$iaB a bo"e5& ta i zyB kt2re z ni$h si? rodz/B sodkie s/ i po$ie$h? przynosz/ d"a duszy. Podobnie roz%y5"anie o $hwa"eB kt2re( si? spodziewa%yB i o %io5$iB (ak/ nas Pan u%iowaB i o Jego z%artwy$hwstaniu wzbudza w nas wese"eB kt2re nie (est ani $akie% du$howeB ani te $akie% z%ysoweB a"e (est wese"e% pyn/$y% z $noty i tak sa%o (ak bo"e5& i ao5& nad %?k/ Pask/ %a swo(/ zasug?. Tego sa%ego rodza(u s/ wszystkie inne przed%iotyB kt2re wzbudza(/ w nas po$ie$hy du$howeB nabyte $z?5$iowo za po%o$/ rozu%u i roz%y5"aniaB $ho$ia nie zdoa%y i$h naby& i na nie zasuy&B ty"koB gdy i$h 32g udzie"i. #uszaB kt2re( 32g z tego stopnia %od"itwy nie podni2s na wyszyB na("epie( zrobiB gdy zanie$ha wsze"kiego starania o wzniesienie si? na niego wasn/ swo(/ natar$zywo5$i/ : (est to przestroga bardzo wanaB bo z takiego wspinania si? nie b?dzie poytkuB ty"ko szkoda. '. #usza w ty% stanie %oe i powinna zdobywa& si? na akty (ak na(gor?tsze ku utwierdzeniu w sobie gotowo5$i i odwagi do pode(%owania wie"ki$h rze$zy d"a 3ogaB ku po%noeniu w sobie %io5$i 3oe(B ku pobudzeniu siebie do post?pu w w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

58

$nota$hB (ak (est wskazane w ksi/$e pod tytue%: Spos2b suenia 3ogu. 3ardzo dobra ksi/ka i odpowiednia d"a ty$hB kt2rzy stan?"i na ty% pierwszy% stopniu %od"itwyB gdzie przewaa dziaanie rozu%u. 9oe stawia& siebie w obe$no5$i 0hrystusaB (akby Io widziaa na o$zy i przyu$za& si? powo"i do $oraz gor?tszego roz%iowania si? w 5wi?ty% Jego 0zowie$zestwieB i trzy%a& si? ustawi$znie Jego towarzystwa. Z -i% roz%awia& i prosi& Io o po%o$ w swoi$h potrzeba$h i skary& si? Je%u w swoi$h utrapienia$hB i $ieszy& si? z -i% w swoi$h po$ie$ha$hB by d"a ty$h po$ie$h o -i% nie zapo%niaa. < w ty$h swoi$h z -i% roz%owa$h nie$h si? nie wysi"a na sztu$znie uoone %od"itwyB a"e w prosty$h sowa$h nie$h 9u %2wiB $o $zu(eB $zego pragnieB $zego potrzebu(e. Jest to doskonay spos2b do wysokiego w kr2tki% $zasie post?pu. to gor/$o stara si? o toB aby zawsze pozostawa w ty% na(droszy% towarzystwieB korzysta z niegoB i"e zdoaB i naprawd? u%iowa tego PanaB kt2re%u ty"e zawdzi?$zaB tenB zdanie% %oi%B da"eko (u post/pi. +. -ie potrzeba tu %artwi& si? brakie% pobony$h u$zu&B a"e ra$ze( na"ey dzi?kowa& PanuB i utrzy%u(e w nas 5wi?te pragnienie podobania si? Je%uB (akko"wiek u$zynki nasze sabo te%u pragnieniu odpowiada(/. Ten spos2b $i/gego trwania w obe$no5$i i w towarzystwie 0hrystusa PanaB poyte$zny w kady% stanie i stopniu %od"itwy wewn?trzne(B (est 5rodkie% niezawodny% do post?pu d"a ty$hB kt2rzy zosta(/ na stopniu pierwszy%. Jtwiera ono r2wnie atwe prze(5$ie na drugi stopie %od"itwyB a na stopnia$h wyszy$h da(e bezpie$zn/ obron? od gro/$y$h ta% uud szataski$h. .. Ty"eB wi?$ %oe%y osi/gn/& wasn/ pra$/. to by $h$ia si?gn/& wye( i na wasny$h skrzyda$h wznie5& si? du$he% do uywania po$ie$h i s%ak2w du$howy$hB kt2re %u nie s/ daneB ten : (ak %nie si? zda(e : utra$i i (ednoB i drugie. Po$ie$h ty$h adn/ natar$zywo5$i/ nie osi/gnieB bo s/ to rze$zy nadprzyrodzoneB a wi?$B gdy rozu% w swoi% dziaaniu ustanieB dusza pozosta(e opustoszaa i na zupen/ posu$h? wydana. 0aa ta budow"a du$howa oparta (est na pokorze. *% b"ie( dusza przyst/pi do 3ogaB ty% wi?$e( ta $nota pokory rosn/& w nie( powinnaB w prze$iwny% razie $ae budowanie rozsypie si? w gruzy. 0h$ie& za5 o wasne( si"e wznosi& si? wye(B (est to rodza( py$hy. Ty% bardzie(B e 32g i tak (u dosy& nas i nad %iar? wywyszaB dopusz$za(/$ by5%y przyst?powa"i do -iego ta$y (a$y (este5%y. -ie na"ey rozu%ie& tegoB $o tu %2wi?B o wznoszeniu si? %y5"/ i rozwaanie% do wysoko5$i niebieski$hB do 3ogaB do wie"%ono5$i Jego kr2"estwa i niesko$zone( Jego %/dro5$i. Jakko"wiek sa%a nigdy si? na taki po"ot du$ha nie zdobya%B @bo i zdo"no5$i do tego nie %iaa% i nadtoB zna(/$ siebie tak nie$not"iw/B uznawaa% to za zu$hwao5&B e 5%iaa% si?ga& %y5"/ do rze$zy zie%ski$h i wido$zny$hB $ho& 32g w %iosierdziu swoi% dawa %i ask? do zrozu%ienia prawdy w ni$h zawarte(B ty% bardzie( nie wayaby% si? porywa& do rozwaania ty$h rze$zyB kt2re s/ wysoko w niebieAB d"a inny$h prze$ie rozwaania te %og/ by& poyte$zneB sz$zeg2"nieB (e5"i %a(/ nauk?. 3o naukaB zdanie% %oi%B wie"ki% do tego &wi$zenia (est skarbe%B (e5"i idzie w parze z pokor/. Przekonaa% si? o ty% w ty$h dnia$h na przykadzie ki"ku %?2w u$zony$hB kt2rzy niedawno za$z/wszyB w kr2tki% $zasie bardzo da"eko

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

59

post/pi"i. * to wie"kie we %nie wzbudza pragnienieB aby (ak na(wi?$e( "udzi z nauk/ stawao si? du$howy%iB (ak o ty% (esz$ze nie( b?d? %2wi&. 1. ToB o $zy% %2wi?B e Ddusza nie powinna pi/& si? wye(B dop2ki 32g (e( nie podniesieDB (est to du$howy spos2b %2wienia. !ozu%ie toB tenB kto %a w ty$h rze$za$h nie(akie do5wiad$zenie. to by po ty%B $o powiedziaa%B nie rozu%iaB te%u (a rze$zy (a5nie( wytu%a$zy& nie potra6i?. , stanie teo"ogii %isty$zne(B o kt2re( za$z?a% %2wi& wye(B usta(e dziaanie rozu%uB bo 32g sa% (e zawieszaB (ak to p2)nie( (esz$ze ob(a5ni? dokadnie(B o i"e potra6i? i o i"e Pan ze$h$e %i ku te%u uy$zy& swo(e( aski. #"atego wa5nie %2wi?B e nie powinni5%y si? porywa& na to ani %y5"e& o ty%B by5%y sa%i zdoa"i sprawi& w sobie takie zawieszenie dziaania rozu%u. Prze$iwnieB powinni5%y nie przerywa& (ego dziaaniaB i rozu%owanie% po%aga& sobie do roz%y5"ania. *na$ze( pozostanie%y t?pi i zi%ni i ani (ednegoB ani drugiego nie dokona%y. Idy Pan zawiesza rozu% i zatrzy%u(e (ego dziaanieB da(e %u te zaraze%B $zy% si? za(/& i nad $zy% si? zdu%iewa&. #"atego bez rozu%owania wi?$e( zrozu%ie w prze$i/gu (ednego ,ierz?B ni %y wsze"k/ pi"no5$i/ i natar$zywo5$i/ zdoa"iby5%y zrozu%ie& przez "at wie"e. <"e $h$ie& sa%e%u tak za(/& wadze duszy i zatrzy%a& natura"ne i$h dziaanieB to dzie$inada i gupota. Jest w ty%B powtarza%B pewien brak pokoryB zapewne nie5wiado%y i bez winyB a"e nie bez przykrego zawodu. Pra$a b?dzie dare%naB a w duszy pozostanie pewne nie%ie u$zu$ieB (ak gdybyB kto rozp?dzi si? do skokuB a kto5 go z tyu przytrzy%a. 0ho& wszystkie siy swo(e wyt?yB skutkuB kt2rego ty% p?de% swoi% za%ierzaB osi/gn/& nie %oe. , ty% %arny% taki% staraniu ty"e (est poytkuB e kadyB kto ze$h$e dobrze si? przypatrzy&B pozna on %a"eki brak pokoryB o kt2ry% %2wia%. ,ysokaB bowie% ta $nota t? %a przedziwn/ wa5$iwo5&B e aden $zynB kt2re%u ona towarzyszyB nie pozostawia w duszy nies%aku. Zda(e %i si?B e wytu%a$zya% rze$z zrozu%ia"eB $ho& %oe ty"ko zrozu%ia"e d"a siebie. -ie$ha( Pan ze$h$e do5wiad$zenie% o5wie$i& o$zy ty$hB kt2rzy to $zyta& b?d/B (akko"wiek by ono byo niewie"kieB przy po%o$y (ego zaraz zrozu%ie(/. 4. Przez wie"e "at tak byo ze %n/B e $ho& wie"e $zytaa% ksi/ek du$howy$hB ni$ z ni$h nie rozu%iaa%. Pote% znowu przez dugi $zasB $ho& 32g %i (u da zrozu%ienieB nie u%iaa% zna"e)& ani sowa na wytu%a$zenie ty$h rze$zy inny%B $o nie%ao %nie kosztowao udr?$zenia. <"e gdy si? spodoba Jego 3oskie%u 9a(estatowiB w (edne( $hwi"i nau$zy wszystkiego w taki spos2bB e %nie zdu%ienie ogarnia. To (edno powie% tu z $a/ sz$zero5$i/ i prawd/: po%i%o ty"u roz%2w z %istrza%i y$ia du$howegoB kt2rzy stara"i si? wytu%a$zy& %i askiB (aki$h Pan %i uy$zaB aby% (e wyrazi& i w sowa u(/& %ogaB rze$z pewnaB e ni$ a ni$ nie rozu%iaa%B taka bya %o(a t?pota. Idy za5 spodobao si? PanuB (ako Pan w boskie( askawo5$i swo(e( sa% zawsze by %oi% %istrze% @nie$h b?dzie bogosawiony za wszystkoB bo wyznanie toB $ho& na(prawdziwszeB wie"ki% (est d"a %nie zawstydzenie%AB aby% Je%u sa%e%u wszystko zawdzi?$zaa. 0ho& nie staraa% si? o to ani prosia%B @bo ty$h rze$zyB w kt2ry$h $iekawo5& byaby $not/ i zasug/ w$a"e nie bya% $iekaw/B gdy prze$iwnie inny$h rze$zy i pr2no5$i $h$iwie pragn?a% si? dowiedzie&AB 32g w (edne( $hwi"i da %i zupenie (asne zrozu%ienie ty$h swoi$h ask w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

60

i wsze"k/ atwo5& w wypowiedzeniu i$h ku wie"kie%u zdu%ieniu %oi$h spowiednik2wB a wi?ksze%u (esz$ze %o(e%u zdu%ieniuB bo "epie( ni oni zna% niepo(?tno5& %o(/. Takie( aski dost/piwszyB a dost/pia% (e( niedawnoB nie trosz$z? si? (u o dowiedzenie si? tegoB $zego Pan sa% %nie u$zyB z wy(/tkie% ty"ko ty$h rze$zyB kt2re doty$z/ %ego su%ienia. 7. !az (esz$ze powtarza%B bo (est to przestroga bardzo wanaB nie wspina(%y si? na wysoko5$i du$howeB (e5"i Pan sa% nas nie podnosi. < gdy Jn podnosiB od razu %oe%y pozna&. #"a kobiet zwasz$zaB takie zrywanie si? (est rze$z/ niebezpie$zn/B bo atwo szatan %oe i% podsun/& swo(e uudy. 9a% to za rze$z na(pewnie(sz/B e nie dopu5$i Pan ze%u du$howi szkodzi& takie( duszyB kt2ra w du$hu pokory usiu(e zb"iy& si? do -iego. Prze$iwnieB $zy% szatan $h$ia pode(5& (/ i zgubi&B z tego ona wi?kszy zysk i korzy5& odniesie. !ozszerzya% si? tak dugo nad ty% pierwszy% stopnie% %od"itwyB bo (est to stopie na(zwy$za(nie(szy i odno5nie do niego %o(e przestrogi s/ bardzo wane. *nni bez w/tpienia "epie( o ty% pisa"i. Tote wyzna(?B e z wie"k/ nie5%iao5$i/ i zawstydzenie% odwaya% si? na to pisanie. 0ho& nie z taki% (esz$ze zawstydzenie%B (akie powinna $zu&. -ie$h b?dzie Pan bogosawiony za wszystkoB i takie( niegodne(B (ak/ (a (este%B pozwa"a i kae %2wi& o ty$h swoi$h rze$za$hB tak wie"ki$h i wzniosy$h.
Rozdzia 13

Roz zia! "8 $eszcze o tym pierwszym stopniu modlitwy Ostrzega przed pewnymi pokusami, jakie zy duc! zwyk naprowadza, i podaje rady, jak si w tyc! pokusac! zac!owywa &ano# tego przedmiotu =. Zdao %i si? rze$z/ poyte$zn/ wspo%nie& tu o niekt2ry$h pokusa$hB kt2re (ak si? przekonaa%B wydarza(/ si? po$z/tku(/$y% i (akie sa%a %iewaa%B a zaraze% poda& niekt2re rady w rze$za$hB zdanie% %oi%B do y$ia du$howego na"e/$y$h i potrzebny$h. -a(pierw potrzeba w po$z/tka$h stara& si? o toB by5%y $hodzi"i przed 3ogie% z wese"e% i swobod/ wewn?trzn/. S/ bowie% ta$yB kt2rzy gdy $ho& na $hwi"? zapo%n/ $zuwania nad sob/B (u wszystk/ pobono5& swo(/ %a(/ za stra$on/. #obrze (est bez w/tpienia y& w bo(a)ni i niedowierzaniu sobie sa%e%uB by5%y przez zbytni/ u6no5& w sobie nie wystawia"i si? adn/ %iar/ na okaz(eB w kt2ry$h zwyk"i5%y obraa& 3oga. Jest to bo(a) bardzo potrzebnaB dop2ki dusza nie utwierdzi si? nieza$hwianie w $no$ie. * niewie"e (est duszB kt2re by tak %o$no zdoay si? utwierdzi&B iby i% si? godzioB w okaz(a$h przypada(/$y$h do i$h wrodzony$h skonno5$iB zanie$ha& na"enego $zuwania nad sob/. , kady% $zasieB dop2ki y(e%yB dobrze (estB $ho&by ty"ko d"a %io5$i pokoryB zna& i uznawa& n?dze swo(e( natury. <"e s/ takeB (ak %2wia%B r2ne rze$zyB w kt2ry$h wo"no na% w $hwi"a$h wi?kszego znie%$zenia wewn?trznego szuka& sobie rozrywkiB aby ty% w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

61

sposobe% siy swo(e od5wieywszyB ra)nie( pote% wr2$i& do %od"itwy. ,e wszystki% potrzeba %iary i roztropno5$i. '. Potrzeba tu take wie"kie( u6no5$iB bo nie byoby na% poyte$zne obnia& i 5$ie5nia& pragnienia naszeB a"e ra$ze( %a%y po"ega& na 3ogu i wierzy&B e $zyni/$B $o (est w nasze( %o$yB $ho& nie zarazB a"e powo"iB %oe%y przy as$e Jego do(5& do takie( e doskonao5$iB (ak/ osi/gn?o wie"u wi?ty$hG bo i oniB gdyby si? nie zdoby"i na 5wi?te pragnienia i stopniowo i$h w $zyn nie za%ienia"iB nie by"iby si? wznie5"i do stanu tak wysokiego. 32g $h$eB by5%y %ie"i ser$e odwane i dusze %?ne %iu(eB (e5"i ty"ko $hodz/ przed -i% w pokorzeB w ni$zy% nie po"ega(/$ na sa%y$h sobieG ot2 nie widziaa% nigdy takie( duszy wspaniao%y5"ne(B by pozostawaa w ty"e na te( drodzeG ani te duszy %aoduszne(B (akko"wiekby %aoduszno5& swo(/ pokrywaa %iane% pokoryB by i po wie"u "ata$h tak da"eko post/piaB (ak ta%te w kr2tki% bardzo $zasie post?pu(/. Jest to rze$z zdu%iewa(/$aB (ak wie"e zna$zy na te( drodze odwagaB o$hotnie zdobywa(/$a si? na wie"kie rze$zyG a $ho$ia ry$ho takie( duszy si zabraknie do duszego "otu : (ak %ode( ptaszynieB kt2re( (esz$ze skrzyda nie urosy : i %usi znuona zatrzy%a& si? i odpo$z/&B wszake (u ty% kr2tki% wz"ote% swoi% da"ek/ przestrze z%ierzya. +. 0z?sto dawnie( zastanawiaa% si? nad ty% powiedzenie% 5w. PawaB e wszystko %oe%y w 3oguB @H"p .B =+AB bo z siebie sa%e(B (asno to rozu%iaa%B ni$ nie %og?. ,ie"ki z ty$h s2w odniosa% poytekB (ak r2wnie i z tegoB $o %2wi 5w. <ugustyn: #a(B PanieB $o rozkazu(eszB a rozkaB $o $h$esz. 0z?sto take zastanawia% si? nad ty%B (ak Piotr 5wi?ty ni$ na ty% nie stra$iB e rzu$i si? w %orzeB $ho& go pote% stra$h ogarn/ @9t =.B '; : +>A. Pierwsze te postanowienia niez%iernie wie"k/ %a(/ wag?B $ho& po$z/tku(/$y powinni stara& si? o nie(akie pow5$i/ganie sz"a$hetny$h swy$h zap?d2w i zdawa& si? na roztropno5& i uznanie przewodnika du$hownegoG ty"ko nie$h uwaa(/B by nie obra"i sobie takiegoB kt2ry by i$h u$zy post?powa& 2wi% krokie%B a"bo poprzestawa na przyu$zaniu duszy do sa%ego ty"ko po"owania na drobne (asz$zurki. , ty% wszystki% nie$ha( zawsze przodu(e pokoraB aby5%y rozu%ie"i i po%nie"iB e odwaga do %?ny$h przedsi?wzi?& nie z nasze( siy si? rodziM .. <"e potrzeba tuB by5%y pozna& u%ie"iB (ak/ %a by& ta pokoraB bo wie"u duszo% : %nie%a% : oddany% %od"itwie wewn?trzne( diabe szkod? wyrz/dza i przeszkadza i% do wyszego post?puB podda(/$ i% 6aszywe o pokorze rozu%ienie i w%awia(/$ w nieB e pragn/$ wie"ki$h rze$zyB usiowa& na5"adowa& wi?ty$h i po/da& %?$zestwaB wszystko to ty"ko py$ha. Zaraz na% szep$ze do u$ha i dowodziB e wie"kie sprawy 5wi?ty$h na% grzeszniko% podziwia& na"eyB a"e nie porywa& si? do i$h na5"adowania. Zgadza% si? na toG ty"ko e powinni5%y take rozr2nia&B $o w ty$h sprawa$h 5wi?ty$h (est do podziwiania ty"koB a $o do na5"adowania. -ie byobyB na przykadB rze$z/ wa5$iw/B gdyby osoba saba i s$horzaa $h$iaa sobie zadawa& ustawi$zne posty i surowe u%artwieniaB a"bo gdyby posza na pusz$z?B gdzie by nie %oga spa& ani zna"e)& sobie poywienia "ub inne ty% podobne $ierpiaaby do"eg"iwo5$i. <"e tego spodziewa& si? na% wo"no i powinni5%yB e usi"n/ pra$/B przy as$e 3oe( %oe%y do(5& do tegoB by5%y sz$zerze i $akowi$ie 5wiate% w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

62

wzgardzi"i i nie dba"i o $ze5& i saw? "udzk/B i nie %ie"i przywi/zania do d2br do$zesny$h. Taka (est $iasno5& ser$ naszy$hB e gdy ty"ko spr2bu(e%y $ho& nie$o zaniedba& $iaaB a wi?ksze %ie& staranie o duszyB (u na% si? zda(e (akoby zie%ia spod n2g na% si? usuwaa. 1. Zaraz na% przy$hodzi na %y5"B e sowite zaopatrzenie potrzeb do$zesny$h (est owsze% po%o$/ do skupienia du$haB poniewa troska o takie rze$zy psu(e spok2( potrzebny na %od"itwie. 0o do %nieB wa5nie to %i? s%u$iB e tak %ao %a%y u6no5$i w 3oguB a tak duo %io5$i wasne(B e troska taka nas niepokoi. Tak (est niestetyB e dzi?ki %ae%uB (aki w nas (est post?powi w y$iu du$howy%B %aa drobnostka takie na% sprawu(e strapienieB (akiego inni dozna(/ w rze$za$h istotnie wie"ki$h i wany$hG i przy ty% (esz$zeB w %nie%aniu naszy%B po$zytu(e%y siebie za "udzi du$howy$h. Taka du$howo5& nie (estB zdanie% %oi%B ni$zy% inny%B (eno $h?$i/ pogodzenia $iaa z dusz/B tak iby tu na zie%i nie pozbywa& si? przy(e%no5$i do$zesny$hB a pote% w niebie $ieszy& si? 3ogie%G i b?dzie takB (e5"i $hodzi%y w sprawied"iwo5$i i usi"nie si? przykada%y do naby$ia $n2tG a"e kto na drodze doskonao5$i takieB (ak $iB o kt2ry$h %2wi?B na dugo5& kurze( stopy kroki stawiaB ten nigdy nie do(dzie do wo"no5$i du$ha. Taki spos2b post?powania %oe by&B (ak s/dz?B bardzo dobry d"a "udzi y(/$y$h w stanie %aeski%G $i dosy& $zyni/B gdy odpowiada(/ powoaniu swe%uB kt2re nie wy%aga wysokie( doskonao5$i. <"e duszo% do wyszego stanu wezwany% adn/ %iar/ nie y$z? takiego sposobu y$ia i post?pu du$howegoB i nikt tego we %nie nie w%2wiB by to by spos2b dobryG zna% go z wasnego do5wiad$zeniaB i byaby% na zawsze przy ni% pozostaaB gdyby %i? Pan w dobro$i swo(e( nie by nau$zy inne(B kr2tsze( drogi. 4. Jakko"wiekB $o si? ty$zy 5wi?ty$h po/daB zawsze (e %iaa% wie"kieB wszakeB (ak (u %2wia%B $h$iaa% pogodzi& dwie rze$zy sprze$zne: oddawa& si? %od"itwie wewn?trzne(B a zaraze% y& wed"e upodobania swego. Idyby% bya %iaa kogoB $o by %i? by pobudza do 5%ie"szego po"otuB byaby% si? : s/dz? : przyoya do wykonania owy$h pragnie swoi$h u$zynkie%G a"e snad) d"a grze$h2w naszy$h tak rzad$yB tak prawie na pa"$a$h z"i$zy& si? da(/$yB s/ przewodni$y du$howniB kt2rzy by w ty% punk$ie nie za$howywa"i si? ze zbytni/ pow5$i/g"iwo5$i/M * ta (estB s/dz?B g2wna przy$zynaB d"a kt2re( ty"u po$z/tku(/$y$h nie $zyni szybki$h do wysokie( doskonao5$i post?p2wG bo Pan i po%o$ Jego nigdy na% nie zrobi/ zawodu i nie z Jego strony (est winaG wina (est naszaB e5%y ta$y n?dzni i niewierni as$e Jego. 7. 9oe%y r2wnie na5"adowa& 5wi?ty$hB za$howu(/$ za i$h przykade% sa%otno5&B %i"$zenie i wie"e inny$h $n2tG nie u%orz/ na% one tego zdra($y do%owegoB tego $iaaB kt2re z tak/ usi"no5$i/ do%aga si? 6o"gi i w$zas2w d"a siebieB aby bezsi"n/ u$zyni& dusz?G szatan take w zna$zne( %ierze przy$zynia si? do zwi?kszenia przyrodzone( %i?kko5$i (ego. Skoro ty"ko u(rzy w nas (aki 5"ad obawy o zdrowieB do5& %u tegoB aby w%2wi& w nasB e wszystka ta pra$a du$howa w ko$u zabi(e nasB a"bo $o na(%nie( zdrowie nasze podkopieG z sa%y$h nawet ezB gdy pa$ze%y na %od"itwieB sprawia na% niepok2( i obaw?B e %oe%y od ni$h o5"epn/&. Prze$hodzia% przez toB wi?$ wie%. <"e pyta%B (aki %oe by& sz$z?5"iwszy i w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

63

po/daszy uytek na("epszego wzroku i na($zerstwie(szego zdrowia nad tenB gdy 32g dozwo"i stra$i& i (ednoB i drugie d"a takie( 5wi?te( sprawyE 3?d/$ tak s$horzaaB zawsze bya% (akby zwi/zana i do ni$zego niezdatnaB dop2ki nie zdobya% si? na postanowienie nietrosz$zenia si? o $iao ani o zdrowieB $ho$ia i teraz %ao $o robi? dobrego. <"e odk/d z aski 3oga zrozu%iaa% ten podst?p szatanaB odt/d i"e razy straszy %i? utrat/ zdrowiaB odpowiadaa% %u: D%nie(sza o toB e u%r?DG a"bo gdy radzi odpo$z/&B %2wia%: Dnie potrzeba %i odpo$zynkuB (eno krzyaDG (asno poznawaa%B e w bardzo wie"u zdarzenia$hB $ho& w rze$zy sa%e( %o$no (este% s$horzaaB bya to ty"ko pokusa $zartowska a"bo wasna %i?kko5& %o(aB bo od $zasu (ak przestaa% tak zwaa& na siebie i pie5$i& si?B o wie"e (este% zdrowsza. Jest to wi?$ bardzo wana przestroga d"a po$z/tku(/$y$hB aby przyst?pu(/$ do %od"itwy %y5" trzy%a"i podniesion/ wysoko i nie da"i panowa& nad sob/ trwogo% wyobra)ni. -ie$h %i w ty% wierz/B bo wie% o ty% z wasnego do5wiad$zenia. -ie$h sobie ze %nie wez%/ przestrog?B aby z tego wyznania win %oi$h by d"a ni$h poytek. 8. Jest druga pokusa u po$z/tku(/$y$h bardzo zwy$za(naB %ianowi$ie $h?& po$i/gni?$ia wszystki$h na drog? y$ia wysoko du$howegoB skoro ty"ko sa%i zakosztu(/ uspoko(enia wewn?trznego i poytkuB (akie z niego si? rodz/. 0h?& ta nie (est zaB a"e spos2b wykonania (e( %oe by& niedobryB (e5"i si? tego nie $zyni z wie"k/ roztropno5$i/ i og"?dno5$i/B by si? snad) nie zdawaoB e $h$e%y u$zy& drugi$hG bo aby kto %2g w ty% kierunku dziaa& z poytkie%B potrzebaB by posiada $noty bardzo gruntowneG ina$ze( %iasto poytkuB b?dzie pokus/ d"a drugi$h. Tak stao si? ze %n/ i przekonaa% si? o ty%B gdy : (ak powiedziaa% wye( : staraa% si? skoni& towarzyszki swo(e do %od"itwy wewn?trzne(G bo sysz/$ z (edne( strony pene zapau sowaB w (aki$h i% za$hwa"aa% wie"kie poytki z roz%y5"ania pyn/$eB a widz/$ z drugie( stronyB (ak odda(/$ si? te%u 5wi?te%u &wi$zeniuB bya% prze$ie ubog/ w $notyB dziwoway si? te%u i bray ze %nie nie(akie zgorszenie. * byo to susznieB bo (ak %i pote% sa%e %2wiyB nie %ogy tego zrozu%ie&B (ak (edno da si? pogodzi& z drugi%G a poniewa i% si? zdawaoB e (est we %nie nie$o dobregoB wi?$ bray sobie ze %nie pow2d do niepo$zytywania za ze rze$zy istotnie zy$hB widz/$B e (a nieraz (e $zyni?. ;. Tak to szatan wida& korzysta z sa%y$he $n2t naszy$hB (e5"i (akie %a%yB aby ni%i uprawni&B o i"e zdoaB zoB do kt2rego z%ierzaG (akko"wiekby zo to byo niezna$zneB gdy przy(%ie si? w Zgro%adzeniuB ty% sa%y% %usi nabra& wi?kszy$h roz%iar2w i nie%a/ szkod? wyrz/dziG ty% wi?ksza wi?$ szkoda dziaa si? przeze %nieB bo zoB kt2re (a $zynia%B byo bardzo wie"kie. St/d te przez wie"e "atB trzy ty"ko dusze odniosy poytek z roz%2w %oi$hB a prze$iwnieB gdy Pan doda %i wi?ksze( siy do post?pu w $nota$hB w prze$i/gu dw2$h $zy trze$h "at wie"e i$h skorzystao przeze %nieB (ak p2)nie( opowie%. -adto (esz$zeB z te( gor"iwo5$i o u5wi?$enie inny$h wynika ta druga wie"ka szkodaB e dusza na nie( wi?$e( tra$i ni poytku odnosiG g2wna i na(wi?ksza troska po$z/tku(/$ego powinna by& o toB by %ia pi"ne ba$zenie na wasn/ dusz? swo(/B i tak y oddany wasny% sprawo% swoi%B (ak gdyby pr2$z 3oga i niego nikogo wi?$e( nie byo na 5wie$ieG tegoB %2wi?B w po$z/tka$h y$ia du$howego na(wi?$e( duszy potrzeba i z tego na(wi?kszy d"a nie( poytek. w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

64

=>. *nna znowu pokusa @ukrywa(/$a si? (ak i wszystkie inne pod pozore% $not"iwe( gor"iwo5$iB i d"atego bardzo potrzeba u%ie& si? pozna& na nie( i (e( si? wystrzega&AB po$hodzi z przykro5$iB (ak/ na% sprawu(/ grze$hy i u$hybienia drugi$h. #iabe w%awia w nasB e przykro5& ta rodzi si? w nas z $zystego (edynie pragnieniaB by nie byo obrazy 3oe( i e (edynie d"a $hway 3oga znie5& nie %oe%y widoku grze$huB i $h$ie"iby5%y naty$h%iast powstrzy%a& go i naprawi&. Taki st/d niepok2( wewn?trznyB e trudno (u o swobod? i zebranie du$ha potrzebne do %od"itwyG a na(gorsze toB e sobie wyobraa%yB e takie niezdrowe %iotanie si? (est $not/B doskonao5$i/ i wie"k/ o $hwa"? 3o/ gor"iwo5$i/. -ie %2wi? tu o a"u i s%utkuB (akiego dozna(e%y na widok grze$h2w (awny$h : gdyby si? zakrady i w zwy$za( weszy : w (aki% Zgro%adzeniuB a"bo krzywd wyrz/dzany$h o5$ioowi przez herez(eB z powodu kt2ry$h w o$za$h naszy$h ty"e dusz ginieG taki a" (est bardzo dobryB i ty% sa%y% e dobryB nie sprawu(e w duszy niepoko(u ani za%ieszania. 3ezpie$znie( wszake d"a duszy odda(/$e( si? %od"itwie wewn?trzne( nie trosz$zy& si? o ni$ i o nikogoB a ty"ko %ie& ba$zenie na siebie i na wasne sprawy swo(eB i stara& si? o toB aby podoba& si? 3ogu. Jest to spos2b nad wsze"kie inne roztropny i poyte$znyB i gdyby% tu %iaa opowiada&B na $o sa%a patrzaa%B i wy"i$za& wszystkie b?dyB (akie si? w o$za$h %oi$h przytra6iy taki%B kt2rzy nie trzy%a"i si? te( drogiB u6a(/$ ty"ko w dobr/ inten$(? swo(/B snad) nigdy by% nie sko$zya... Stara(%y si? wi?$ zawsze patrze& na $noty i za"etyB (akie spostrzee%y w drugi$hB a niedostatki i$h pokrywa& pa%i?$i/ na wie"kie grze$hy nasze. Spos2b tenB $ho&by5%y nie u%ie"i od razu stosowa& go z $a/ doskonao5$i/B powo"i doprowadzi nas do naby$ia (edne( wie"kie( $notyB te( %ianowi$ieB by5%y wszystki$h po$zytywa"i za "epszy$h od siebieG po$z/tkie% (e( (est wa5nie to zapatrywanie si? na za"ety b"i)niegoB a za%ykanie o$zu na niedostatki (ego: z tego po$z/tku rozwinie si? w nas stopniowo owa $notaB przy po%o$y aski 3oe( : bo ta potrzebna (est do wszystkiego i bez nie( dare%ne s/ usiowania nasze : i przy baga"ne( do 3oga %od"itwie o uy$zenie na% te( $notyG bo 32g niko%u aski swo(e( nie od%awiaB kto o ni/ prosi i $zyni $o %oe. ==. -ast?pu(/$/ przestrog? nie$h wez%/ pod uwag? $iB kt2rzy duo pra$u(/ rozu%e%B wyprowadza(/$ z kade( rze$zy wie"e da"szy$h wniosk2w i wie"e nowy$h %y5"iG bo d"a ty$hB kt2rzy (ak (aB nie u%ie(/ rozu%owa& nie %a inne( radyB (eno by $zeka"i $ierp"iwieB a Pan i% uy$zy 5wiata i da u%ysowi i$h za(?$ieB skoro sa%i z siebie tak s/ nieudo"niB i rozu% (est d"a ni$h przeszkod/ ra$ze( ni po%o$/. Zwra$a(/$ si? zate% do ty$hB kt2rzy roz%y5"a(/ rozu%e%B radz? i%B nie$ha( na t? pra$? rozu%u nie po5wi?$a(/ wy/$znie $aego $zasu %od"itwy. Spos2b ten roz%y5"ania %a bez w/tpienia wie"k/ swo(/ zasug?B "e$z oni : zna(du(/$ w ni% s%ak i upodobanie : $h$ie"iby nigdy od te( pra$y nie odst?powa& ani (e( przerwa& (ak/ $hwi"/ odpo$zynku. ada $hwi"aB w kt2re( dadz/ odpo$z/& rozu%owiB zda(e i% si? $zase% stra$ony%G (a prze$iwnie s/dz?B e taka strata wie"ki% (est zyskie%. -ie$h ra$ze(B (ak %2wia%B postawi/ siebie w obe$no5$i 0hrystusa Pana i bez nat?enia rozu%u $iesz/ si? -i% i z -i% roz%awia(/B nie si"/$ si? na rozu%owania i dowodzeniaB a"e przedstawia(/$ 9u potrzeby swo(e i z pokor/ uzna(/$ dobro& JegoB w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

65

i ra$zy nas $ierpie& w obe$no5$i swo(e(B kiedy ty"e %iaby powod2w do odrzu$enia nas od siebie. Przed%ioty ty$h du$howy$h z Pane% roz%2w nie$h b?d/ roz%aiteB dzi5 takiB (utro innyB aby dusza nie sprzykrzya sobie (edn/ w$i/ potraw? poywa(/$. S/ to potrawy bardzo wyborne i poywneG skoro s%ak si? przyzwy$zai do ni$hB przynosz/ one wie"kie posi"enie na ywot duszy i niez"i$zone korzy5$i. ='. 0h$? tu b"ie( %y5" swo(/ ob(a5ni&B bo rze$z $aa o %od"itwie wewn?trzne( (est trudna i bez nau$zy$ie"a nieatwo (/ zrozu%ie&G d"atego teB $ho& rada by% wyraa& si? kr2tkoB i $ho& d"a %?a rozu%negoB (aki% (est tenB kt2ry %i kaza napisa& t? rze$z o %od"itwieB do5& byoby ki"ku og2"ny$h napo%knieB wszake przy %o(e( t?po5$i niepodobna %i w kr2tki$h sowa$h (asno i zrozu%ia"e %2wi& o rze$zy tak wane( i na"ey$ie (/ wyoy&. Po ty% wszystki% $o sa%a z tego powodu wy$ierpiaa%B a" %i ty$h duszB kt2re za$zyna(/ drog? %od"itwy wewn?trzne( za po%o$/ sa%y$h ty"ko ksi/ekB bo niesy$hana (est r2ni$a %i?dzy ty%B $zego %ona dowiedzie& si? z ksi/kiB a ty%B $zego p2)nie( nau$zy wasne do5wiad$zenie. ,ra$a(/$ tedy do tegoB o $zy% za$z?a% %2wi&B przypu5&%yB e %a%y rozwaa& kt2ry5 epizod 9?ki Paskie(B na przykad: Zbawi$ie"a przy supie bi$zowania. !ozu% nie$ha( zg?bia przy$zynyB d"a kt2ry$h 3oski Jego 9a(estat takie wy$ierpia niewypowiedziane bo"e5$i i %?ki w opusz$zeniu swoi%B i inny$h wie"e uwagB kt2re u%ysB (e5"i (est rozwini?ty i %y5"/$yB z atwo5$i/ z te( ta(e%ni$y wyprowadzi& %oe. Ten (est spos2b %od"itwy wewn?trzne(B od kt2rego wszys$yB u$zeni i nieu$zeniB za$zyna& powinni i z ni% da"e( post?powa&B i (ego trzy%a& si? a do ko$aG (est to droga doskonaa i wie"$e bezpie$znaB dop2ki Panu nie upodoba si? podnie5& kogo do wyszy$h stan2w nadprzyrodzony$h. =+. D,szys$yDB %2wi?B %a(/ si? trzy%a& tego sposobu roz%y5"aniaB (ednak przed%iot roz%y5"ania d"a ni$h %oe by& r2ny. Jest wie"e duszB kt2ry% inne te%aty wi?$e( poytku przynosz/ ni rozwaanie 9?ki Paskie(G bo (ako w niebie %ieszka (est wie"eB tak te wie"e (est dr2g do niego wiod/$y$h. -iekt2rzy skute$znie pobudza(/ siebie do post?pu w doskonao5$iB przedstawia(/$ sobie (akoby by"i (u w piek"eG inniB kt2ry$h %y5" o piek"e zbytnio przeraaB z wi?kszy% poytkie% przenosz/ si? %y5"/ do niebaG inny% znowu atwie( przy$hodzi roz%y5"a& o 5%ier$iG inni (esz$ze tak $zuego s/ ser$aB e wytrzy%a& nie zdoa(/ $i/gego rozpa%i?tywania 9?ki Paskie(B za to radu(/ si? i post?py $zyni/ w $no$ieB zapatru(/$ si? na pot?g? i wie"%ono5& 3oga w stworzenia$hB i na %io5& Jego ku na%B ob(awia(/$/ si? we wszystki$h sprawa$h Jego. Jest to take dziwnie sodki i poyte$zny spos2b %od"itwyB by"eby przy ni% nie zaniedbywa& $z?stego zwrotu do ywota i 9?ki Zbawi$ie"aB tego ywego )r2daB z kt2rego wypyn?o i w$i/ wypywa d"a nas wsze"kie dobro. =.. Po$z/tku(/$y potrzebu(e wskaz2wek i radyB aby widziaB $o %u skute$znie( dopo%aga do wyszego post?pu. #o tego znowu bardzo potrzebaB aby %ia przewodnikaG trzebaB eby to by przewodnik do5wiad$zonyB bo (e5"i nieB %oe on $i?ko pob/dzi& i prowadzi& dusz? bez zrozu%ienia (e( i nie da& (e( zrozu%ie& sa%e( siebieB gdy po%na na wie"k/ zasug? posuszestwaB dusza taka nie o5%ie"i si? przekro$zy& grani$B zakre5"ony$h (e( rozkaze% przewodnika. Znaa% (a takie dusze w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

66

udr?$zone i zn?kane (edynie d"ategoB e tenB kt2ry (e prowadzi nie %ia do5wiad$zenia. Prawdziwie "ito5& %i? braa nad ni%iG (edna z ni$h zwasz$za nie wiedziaa (uB $o ze sob/ po$z/&. -ie %a(/$ zrozu%ienia rze$zy du$howy$h przewodni$y ta$y dr?$z/ i dusz?B i $iaoB i post?p kr?pu(/. Znaa% (edn/B kt2r/ spowiednik (u od o5%iu "at trzy%a na uwi?ziB nie pozwa"a(/$ (e( wy(5& z pra$y nad poznanie% sa%e( siebieG a Pan ty%$zase% (u (/ by podni2s do %od"itwy odpo$znieniaB za $zy% biedna wie"kie $ierpiaa %?ki wewn?trzne. =1. ZapewneB e te( pra$y nad poznanie% siebie nigdy nie na"ey opusz$za& i nie %a takie( duszyB $ho&by (u bya o"brzy%e% w y$iu du$howy%B kt2ra by nie %iaa potrzebyB i to $z?stoB stawa& si? na powr2t dzie$i/tkie% i wra$a& do %"eka nie%ow"/t. Jest to przestrogaB o kt2re( nigdy nie na"ey zapo%ina&B za $zy% i (a tu %oe nieraz (esz$ze (/ powt2rz?B d"a niez%ienne( (e( wano5$iG bo nie %a tak wysokiego stanu %od"itwyB z kt2rego by nie potrzeba $z?stokro& wra$a& znowu do po$z/tk2w. Pa%i?& na grze$hy swo(e i na wasn/ ni$o5& (est to $h"ebB z kt2ry% wsze"kieB $ho&by na(wykwintnie(sze potrawyB na te( u$z$ie %od"itwy wewn?trzne( poywa& si? powinnoG bez tego $h"eba y& niepodobna. <"e w poywaniu (ego na"ey za$howywa& u%iarB bo gdy dusza $zu(e si? (u $akie% oddana 3ogu (asno to rozu%ieB e sa%a z siebie ni$ nie %a dobrego i z zawstydzenie% sta(e przed ob"i$ze% tak wie"kiego r2"aB bo widzi (ak %ao 9u odda(e za to %n2stwo dobrodzie(stwB (akie 9u zawdzi?$zaG (aka w2w$zas potrzebaB by (esz$ze tra$ia $zas na $i/gy% i wy/$zny% powtarzaniu ty$h pierwszy$h po$z/tk2wE 0ze%u by nie %iaa ra$ze( si?gn/& wye(B do ty$h "epszy$h rze$zyB kt2re Pan (e( zastawiaB a kt2re odrzu$a& byoby rze$z/ nierozs/dn/ i niestosown/B bo& Jego 3oski 9a(estat "epie( wie od nasB (akiego na% pokar%u potrzebaE =4. 3ardzo wi?$ wie"e za"ey na wyborze przewodnika roztropnegoB to (est takiegoB kt2ry by i rozu% %ia wytrawnyB i do5wiad$zenieG (e5"i przy ty% (esz$ze b?dzie %ia nauk?B ty% "epie(. Ne$z w braku takiegoB kt2ry by /$zy w sobie te trzy warunkiB g2wnie o to $hodziB by posiada pierwsze dwaG bo u$zony$h %ona i sk/din/d zna"e)& i rady i$h zasi?gn/& w razie potrzeby. K$zony nie zna(/$y si? na %od"itwie wewn?trzne(B %aoB 5%ie% twierdzi&B po%oe po$z/tku(/$y%. -ie zna$zy to (ednakB by $i nie %ie"i radzi& si? u$zony$hB bo du$howo5&B nie budu(/$a si? na prawdzieB "epie( byobyB by w$a"e nie wsz$zynaa %od"itwy wewn?trzne(. ,ie"ki to skarbG ona na% nie5wiado%y% drog? ukazu(e i o5wie$a nasG pod (e( kierunkie%B w 5wiet"e prawd Pis%a 5wi?tego $zyni%y toB $o5%y $zyni& powinni. Jd $z$zy$hB bez%y5"ny$h dewo$(i za$howa( nasB 3oe. =7. 0h$iaaby% to (a5nie( (esz$ze wytu%a$zy&B bo snad) porusza% za wie"e rze$zy narazB zawsze %iaa% t? wad? : (ak (u %2wia% : e nie potra6i? wyrazi& %y5"i swo(e(B (eno za po%o$/ wie"u s2w. ,e)%y na przykad zakonni$?B kt2ra za$zyna oddawa& si? %od"itwie wewn?trzne(B a dostaa si? pod kierunek spowiednikaB nie %a(/$ego zrozu%ienia rze$zy du$howy$hG ot2 spowiednik takiB gdy %u si? tak przywidziB b?dzie (e( dowodziB e powinna su$ha& (ego ra$ze( ni przeoonego swego i bez adne( ze( %y5"iB owsze%B w przekonaniuB e dobrze $zyniB b?dzie przy w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

67

ty% obstawaB bo nie b?d/$ zakonnikie% i nie %a(/$ po(?$ia o y$iu i obowi/zka$h zakonny$hB s/dziB e tak by& powinno. -iewie5$ie za%?ne( znowuB (e5"i (/ %a pod swoi% kierunkie%B w $zasie kiedy powinna za(%owa& si? do%e%B poradzi (ako rze$z "epsz/ po5wi?$i& $zas ten na %od"itw?B nie zwaa(/$ na toB e %/ b?dzie si? gniewaG i tak w ni$zy% i nigdy nie u%ie urz/dzi& $zasu i za(/& w spos2b zgodny z prawd/G sa% nie %a(/$ 5wiataB nie %oe go da& drugi%B $ho&by $h$ia. Jakko"wiek do kierowni$twa dusz nauka nie (est nieodzownie potrzebnaB zawsze (ednak bya% i b?d? tego zdaniaB e kady $hrze5$i(anin powinien by si? stara& o toB by w du$howy$h potrzeba$h swoi$h zna"az sobie przewodnika o i"e %ono5$i gruntownie o5wie$onegoB a i% g?bsz/ ten przewodnik b?dzie posiada nauk?B ty% b?dzie "epszy. t2rzy za5 id/ drog/ %od"itwy wewn?trzne(B $i (esz$ze wi?ksz/ %a(/ potrzeb? takiego 5wiatego przewodni$twaB i ty% bardzie( 5wiategoB i% wye( sa%i (u post/pi"i w y$iu du$howy%. =8. 9y"iby si?B kto by s/dziB e u$zeni nie zna(/$y si? na %od"itwie wewn?trzne( nie zdadz/ si? d"a ty$hB kt2rzy si? te( %od"itwie odda(/. Ja radzia% si? wie"u u$zony$hB zwasz$za w ty$h ostatni$h "ata$hB kiedy %iaa% wi?ksz/ potrzeb? zasi?gania i$h rady i zawsze "ubia% "udzi naukowo wykszta$ony$hB i rada do i$h 5wiata si? u$iekaa%. ZapewneB e niekt2rzy z ni$h nie %a(/ do5wiad$zenia w rze$za$h du$howy$hB a"e aden z ni$h nie (est ty% rze$zo% prze$iwny ani $akie% w ni$h nie5wiado%yB bo w Pi5%ie 5wi?ty%B kt2re zna(/ i zg?bia(/B zawsze zna(du(/ prawdziwe znaki du$ha dobrego. 9a% to przekonanieB e duszy bogo%y5"ne(B (e5"i si? radzi "udzi u$zony$hB nigdy zy du$h nie oszuka uuda%i swy%iB $hybaby sa%a $h$iaa oszukiwa& siebieB bo nauki pokorne( i $not"iwe( diabe : (ak s/dz? : sz$zeg2"nie si? boiB wiedz/$B e przez ni/ b?d/ odkryte zdrady (ego i na szkod? (ego si? obr2$/. =;. ,szystko to %2wi? d"ategoB e nie(edne%u si? zda(eB (akoby u$zeni nie by"i zdatni do prowadzenia dusz bogo%y5"ny$hB (e5"i sa%i nie $hodz/ droga%i y$ia wewn?trznego. PrzewodnikB (ak (u %2wia%B powinien by& $zowiekie% udu$howiony%G a"e (e5"i przy ty% nie %a naukiB wie"ka st/d szkoda ur25& %oe. Zawsze wi?$ znoszenie si? z "ud)%i u$zony%iB (e5"i (eno s/ $not"iwiB wie"$e b?dzie po%o$neG (akko"wiek nie %a(/ du$ha wewn?trznegoB na% prze$ie przynios/ poytek i 32g i% wskaeB $zego nau$za& %a(/B owsze%B nawet d"a dobra i post?pu naszego sprawi toB e sa%i stan/ si? du$howy%i: nie %2wi? tego bez podstawyB a"e z wasnego do5wiad$zeniaG %nie sa%e( si? to zdarzyo z wi?$e( ni dwo%a. -a og2 %2wi/$B dusza gotowa podda& si? $akowi$ie pod posuszestwo (ednego wy/$znie przewodnikaB wie"ki popenia b/dB (e5"i si? nie stara o toB aby go %iaa takiegoB (ak go powye( opisaa%G ty% bardzie(B (e5"i to dusza y(/$a w zakonieB gdy w taki% razie powinna by& posuszna przeoone%u swe%uB kt2re%u %oeB (ak to si? zdarzaB b?dzie zbywao na wszystki$h trze$h wye( wspo%niany$h warunka$hB a to sa%o (u b?dzie d"a nie( do5& $i?ki% krzye%B by %iaa (esz$ze z wasne( wo"i poddawa& rozu% sw2( $zowiekowi %ao 5wiate%u. Ja przyna(%nie( nigdy nie zdoaa% przenie5& tego na sobie i nie s/dz?B by %2g by& z tego (aki poytek. Je5"i to za5 dusza y(/$a na 5wie$ieB nie$ha( dzi?ku(e 3oguB e wo"no (e( wybiera&B ko%u $h$e w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

68

by& posuszn/ i nie$ha( nie pozbawia siebie te( 5wi?te( wo"no5$iG nie$h ra$ze( pozosta(e bez spowiednikaB p2ki nie zna(dzie takiegoB a niezawodnie Pan sa% go (e( nastr?$zyB by"eby ty"ko z pokor/ (ak na(g?bsz/ na -i% po"egaa i sz$zerze pragn?a zna"e)&B $zego (e( potrzeba. 0o do %nieB z g?bi duszy wysawia% 3ogaB a niewiasty w og2"e i $iB kt2rzy nie %a(/ naukiB wszys$y bezsprze$znie skada& 9u powinni5%y dzi?ki niesko$zoneB i z aski Jego s/ %?owieB kt2rzy tak wie"k/ pra$/ dosz"i do posiadania te( prawdyB kt2re( %yB nieukiB nie zna%y. '>. Z przeraenie% nieraz %y5"? o ty$h truda$hB z (aki%i u$zeniB sz$zeg2"nie zakonni$y zdoby"i te wiado%o5$iB kt2re teraz bez adnego truduB do5& ty"ko e zapyta%B %nie su/ na poytek. * %ie"iby by& "udzieB kt2rzy by nie dba"i o skorzystanie z takiego skarbuE : nie da(B 3oeM Jpr2$z tego ogro%u nieustanne( pra$y naukowe( widz? i$h poddany$h (arz%u u%artwie zakonny$hB kt2re nie s/ %aeB surowy$h pokutB "i$he( strawy i posuszestwa przeoony% : na $o gdy wspo%n?B nieraz wyzna(? sz$zerzeB wie"ki wstyd %i? ogarnia : przy ty% po5$ie" twardaB sen kr2tkiB wsz?dzie i kade( $hwi"i trud zapar$ia siebieB wsz?dzie i kade( $hwi"i krzy. ,ie"k/ wi?$B zdanie% %oi%B popeniby niewdzi?$zno5&B kto by z wasne( winy pozbawia siebie dobraB z tak wie"ki% trude% przez ni$h nabytego. < %yB kt2rzy y(e%y wo"ni od ty$h brze%ionB i (ak to %2wi/B do gotowego stou zasiada%y i wsze"kie( uywa%y swobodyB %y %oe nieraz (esz$ze w du$hu si? wznosi%y nad ty$h robotnik2wB tak twardo pra$u(/$y$hB d"atego (edynieB e tro$h? wi?$e( $zasu po5wi?$a%y na %od"itw?. '=. 3/d) bogosawiony. PanieB e5 %nie stworzy tak nieudo"n/ i niepoyte$zn/M Ne$z bardzie( (esz$ze i gor?$e( wysawia% 0i? za toB i ty"u wzbudzasz wie"ki$h %?2wB aby oni nas wzbudza"i. Powinna by ustawi$zna by& %od"itwa nasza za ty%iB kt2rzy da(/ na% 5wiato. 0o byoby z na%iB gdyby5%y i$h nie %ie"i w5r2d taki$h nawano5$iB (akie si? dzi5 sro/ nad o5$ioe%E Fe zna"e)"i si? %i?dzy ni%i niekt2rzy )"iB ty% bardzie( za to (a5nie(e $hwaa dobry$h. -ie$ha( i$h Pan r?k/ swo(/ utwierdza i wspieraB aby oni wspiera"i nas zawszeB a%en. ''. #a"eko odesza% od rze$zyB o kt2re( za$z?a% %2wi&B a"e wszystko to nie$h posuy ku poytkowi za$zyna(/$y$h i na tak/ wysok/ drog? wst?pu(/$y$hB aby nie z%y"i"i drogi i na prawdziw/ tra6i"i. ,ra$a% teraz do tegoB o $zy% wye( %2wia%B to (est do roz%y5"ania o 0hrystusie Panu przywi/zany% do supa. #obrze (estB bez w/tpieniaB (aki5 $zas zastanawia& si? nad ty% rozu%e% i roztrz/sa& %?k?B (ak/ Pan ta% u$ierpiaB za $o (/ u$ierpiaB kto (est TenB kt2ry tak $ierpia i z (ak/ %io5$i/ $ierpiaG "e$z nie na"ey $i/g"e i wy/$znie si? wysi"a& na wyna(dywanie ty$h punkt2wG "epie( spoko(nie stan/& przy boku $ierpi/$ego PanaB uspokoiwszy rozu% a"bo tak go ty"ko %oe za(%u(/$B by spog"/da na TegoB kt2ry na spog"/daB towarzyszy 9uB pro5by swo(e przed -i% wynurza i z g?boki% upokorzenie% $ieszy si? obe$no5$i/ Jego po%n/$ przy ty% na nisko5& swo(/B i nie (est godzien tak z -i% i przy -i% zostawa&. to zdoa taki%i prze(/& si? %y5"a%i i u$zu$ia%iB $ho&by to byo od razu z sa%ego po$z/tku %od"itwyB ten doskona"e odprawi roz%y5"anie i taki spos2b %od"itwy wie"k/ duszy korzy5& przynosiG %o(e( w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

69

przyna(%nie( (/ przyni2s. -ie wie%B $zy zdoa% (asno si? wyrazi&E ,asza %io5& os/dziG da(B 3oeB by% zdoaa zawsze Je%u si? podoba&B a%en.
Rozdzia 14

Roz zia! "? Przystpuje do obja#nienia drugiego stopnia modlitwy, na kt"rym Pan daje ju duszy zakosztowa pewnyc! pociec! Opisuje bliej te pociec!y, aby si okazao, e s to ju rzeczy nadprzyrodzone, o czym naley pamita =. ,yoywszy (uB z (aki% trude% pod"ewa si? ten ogr2dB gdy r?ko%a trzeba $i/gn/& wod? ze studniB %2w%y teraz o drugi% sposobie dobywania wodyB (aki Pan ogrodu ustanowiB aby ogrodnik %2g za po%o$/ sztu$znego przyrz/du i kanau z %nie(sz/ pra$/ sprowadza& wi?ksz/ i"o5& wody i odpo$z/& niekiedyB a nie $i/g"e si? trudzi&. Ten to spos2b w zastosowaniu do %od"itwy tak zwane( odpo$znieniaB $h$? teraz ob(a5ni&. '. Tu dusza za$zyna si? skupia& w sobieB styka si? (u z rze$z/ nadprzyrodzon/B bo adn/ %iar/ nie zdoa sa%a osi/gn/& tak wie"kiego dobraB (akko"wiek by na(usi"nie( o to si? staraa. ,prawdzie i tu zdawaoby si?B (ak/5 $hwi"? %iaa utrudzenieB obra$a(/$ koo d"a naprowadzenia wody do kanauB to (est pra$owaa rozu%e%B a"e woda tu wye( stoiB a zate% i pra$a z ni/ nier2wnie %nie(sza ni gdy (/ trzeba $i/gn/& ze studni. ,ye( stoi wodaB %2wi?B i b"ie( pozio%uB to zna$zyB e aska tu (a5nie( si? ob(awia duszy. *nny%i sowyB (est to wewn?trzne zebranie wadz duszyB d"a sodszego i z wi?kszy% s%akie% uywania w taki% skupieniu rozkoszy i% zgotowane(G a"e nie (est to ani za$hwy$enieB ani u5pienie du$howe. Sa%a ty"ko wo"a tu dziaa i sa%a nie widz/$B w (aki spos2b po(%anaB zezwa"a ty"ko na toB aby 32g (/ wzi/ w niewo"?B bo dobrze to $zu(eB e sta(e si? niewo"ni$/ TegoB kt2rego %iu(e. J JezuB o Panie %2(M : (ake na% tu okazu(e si? pot?ga %io5$i Two(e(M Jna to tak trzy%a uwi?zion/ %io5& nasz/B e nie pozostawia (e( w ty% stanie wo"no5$i %iowania $zego b/d) innegoB ty"ko 0iebie sa%ego. +. Pozostae dwie wadze: rozu% i pa%i?&B wspiera(/ wo"?B aby $oraz bardzie( stawaa si? zdo"na do uywania tak wie"kiego dobra. -iekiedy (ednak zdarza si? prze$iwnieB e gdy wo"a tak z/$zona (est z 3ogie%B ta%te %o$no (e( przeszkadza(/G "e$z wo"a wtedy nie$h nie zwaa na nie i trwa niez%/$ona w uywaniu swe( rozkoszy i w spoko(u. 3o gdyby $h$iaa (e zebra&B rozproszyaby ty"ko i ta%teB i sa%/ siebie. ,adze te podobne s/ wtedy do go?bi$B kt2re nie poprzesta(/$ na ziarnieB (akie i% bez adne( d"a ni$h pra$y zasypu(e gospodarzB od"atu(/ szuka(/$ sobie eru gdzie indzie(B a nie zna"azszy zn2w wra$a(/ do go?bnikaG tak podobnie rozu% i pa%i?& od$hodz/ i przy$hodz/B patrz/$ $zy nie uy$zy i% wo"a ty$h rozkoszyB kt2ry$h uywa. Je5"i Pan ra$zy i% rzu$i& nie$o tego niebieskiego pokar%uB w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

70

zatrzy%u(/ si?G (e5"i nieB znowu od"atu(/ i znowu szuka(/G $h$/ wo"i dopo%aga& i zda(e i% si?B e po%aga(/B a"e $z?sto dzie(e si? prze$iwnieB a pr2bu(/$ przedstawi& (e( t? rozkoszB kt2re( uywaB pa%i?& i wyobra)nia ty"ko (e( szkodz/ i zawadza(/. Potrzeba zate%B by wo"a za$howywaa si? wzg"?de% ni$h w spos2bB (aki wska? nie(. .. ,szystko to w $ay% prze$i/gu tego rodza(u %od"itwy po/$zone (est z niez%iernie wie"k/ po$ie$h/B a z t/ %a/ pra$/B e roz%y5"anieB $ho&by si? due( prze$i/gn?oB zgoa nie nuyB bo rozu% tu dziaa ty"ko z przerwa%iB a prze$ie $zerpie wi?ksz/ i"o5& wodyB ni kiedy (/ $i/gn/ ze studni. QzyB kt2ry$h Pan tu uy$zaB wie"k/ po$ie$h? przynosz/G $zu(eszB e pyn/B a nie potrzebu(esz si? na nie si"i&. 1. Ta woda nieopisany$h d2br i askB (ak/ Pan tuta( da(eB bez por2wnania wi?kszy sprawia wzrost $n2tB ni poprzedni rodza( %od"itwy. #usza tu (u wznosi si? nad pozio% n?dzy swo(e( i dost?pu(e (u nie(akiego s%aku rozkoszy $hway wie$zne(. Ta wa5nie aska przy$zynia si? g2wnie do szybszego wzrostu duszyB $zyni/$ (/ b"isz/ sa%e( e istotne( i prawdziwe( $notyB z kt2re( wsze"kie $noty po$hodz/B to (est 3oga. 32g za$zyna udzie"a& siebie te( duszy i $h$eB aby $zuaB w (aki spos2b (e( si? udzie"a. Za"edwie do(dzie do tego stanuB zaraz po$zyna tra$i& wsze"kie po/danie rze$zy do$zesny$h i niewie"ka w ty% (e( zasugaB bo widzi (asnoB e (edna $hwi"a nawet tego niebieskiego wese"a nie %oe si? zna"e)& na te( zie%iB i e nie %asz boga$tw ani pot?gB ani dosto(estwB ani rozkoszyB kt2re by zdoay $ho&by na (edno %gnienie oka da& (e( to zadowo"enieB (edynie prawdziweB zadowo"enie takieB i posiada(/$ (eB (asno to widzi%yB e ono (edno zdo"ne (est nas zadowo"i&. , rze$za$h zie%ski$h $hyba $ude% ty"ko zdarzy si? kiedy zna"e)& to zadowo"enieG nigdy w ni$hB obok strony dodatnie(B obok tegoB $o $ieszyB nie brak i strony u(e%ne(. Tu za5B w ty% wese"u du$howy% wszystko (est dodatnieB wszystko sa%/ ty"ko po$ie$h/G strona u(e%na pote% dopiero nast?pu(eB gdy dusza $zu(eB e wese"e ono sko$zyo si? i nie %oe go na powr2t przywoa& ani nie %a sposobu odzyskania goG bo $ho&by $zowiek wynisz$za siebie pokut/B %od"itw/ i wsze"kiego rodza(u u%artwienie%B %ato %u to po%oeB (e5"i Pan sa% nie ra$zy %u wese"a tego przywr2$i&. 0h$e 32gB wed"e wie"%ono5$i swo(e(B by dusza ta zrozu%iaaB i bosk/ obe$no5$i/ swo(/ (est (u b"isko przy nie(B e zate% (u nie %a potrzeby sa& do -iego pos2wB a"e sa%a z -i% sa%y% %oe roz%awia&B ani do te( roz%owy nie potrzebu(e podnosi& gosuB bo Jn (est tak b"iskoB e za sa%y% poruszenie% ust syszy (/ i rozu%ie. 4. 9owa ta %oe si? wyda& dziwn/B bo& wie%y prze$ieB e 32g zawsze nas syszy i zawsze (est z na%i. Tak (est bez w/tpieniaB a"e tu 3oski Pan i r2" nasz $h$eB by5%y sa%i to zrozu%ie"iB e Jn nas rozu%ieG i (aki skutek sprawu(e boska obe$no5& Jego. Za$zyna w sz$zeg2"ny spos2b dziaa& w te( duszy przez to niewypowiedziane zadowo"enie wewn?trzne i zewn?trzneB (akiego (e( uy$zaB da(/$ (e( ty% sa%y%B (ak %2wia%B zrozu%ienie ogro%ne( r2ni$yB (aka za$hodzi %i?dzy t/ rozkosz/ i zadowo"enie% a rozkosza%i i po$ie$ha%i tego 5wiataG ty% sposobe% PanB rzekby5B zapenia pr2ni?B kt2r/ przez grze$h u$zyni"i5%y w duszy swo(e(. #usza zanurza si? w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

71

(akoby w sa%e( g?bi tego zadowo"eniaB a nie wie sk/d i (ak/ drog/ ono (e( przyszoB nieraz i nie wieB $o po$z/& i o $o prosi&. Zda(e (e( si?B e wszystko zna"azaB $zego pragn/& %ogaB a nie wieB $o zna"azaG (a te sa%a nie wie%B (ak to wytu%a$zy&. Potrzeba by %i tu w nie(edne( rze$zy posi/5& odpowiedni/ nauk?G na"eaoby tu ob(a5ni&B $o to (est po%o$B $zy"i aska og2"naB a $o aska sz$zeg2"na : bo wie"u (estB kt2rzy tego nie rozu%ie(/G i (ako w ty% rodza(u %od"itwy Pan ob(awia sw/ po%o$ sz$zeg2"n/ i $h$eB aby (/ dusza tuB (ak to %2wi/B (akby na o$zy widziaaB i wie"e inny$h rze$zy ty% podobny$hB w kt2ry$h (a %oe pob/dz?. Ne$z o to spoko(na (este%B wiedz/$B e to $o pisz?B b?dzie prze(rzane przez taki$hB kt2rzy potra6i/ si? pozna& na b?dzieG kiedy wi?$ w takie r?$e dostanie si? pis%o %o(eB %og? by& bez obawyB i $o w ni% i $o do naukiB i $o do du$ha %oe by& zegoB b?dzie dostrzeone i wykre5"one. 7. 0h$iaaby% zate% da& tu wy(a5nienie ty$h sodko5$i du$howy$hB bo s/ to pierwsze po$z/tki i w $hwi"i gdy Pan po$zyna uy$za& ty$h ask duszyB ona i$h nie rozu%ie i nie wieB $o z sob/ po$z/&. Je5"i 32g (/ prowadzi drog/ bo(a)niB (ak u$zyni ze %n/B wie"kie to d"a nie( utrapienieB gdy nie %a nikogoB kto by (/ zrozu%iaG (e5"i za5 zna(dzie opis i (akby od%a"owanie tegoB $o do5wiad$zaB nie%aa to d"a nie( po$ie$ha i pokrzepienieM Jasno wtedy widzi stan sw2( i bezpie$znie wst?pu(e na drog?B kt2r/ 32g (e( otwiera. -adto i po%o$ wie"k/ %a z tegoB gdy si? dowieB $o %a $zyni& w dany% stanie wewn?trzny% na dany% stopniu %od"itwyB aby z niego na"eny poytek osi/gn?aG (a bowie% duo prze$ierpiaa% i duo $zasu stra$ia% przez toB e nie wiedziaa%B (ak si? %a% za$howa&. St/d bardzo %i a" taki$h duszB kt2re gdy stan/ na ty% drugi% stopniuB zosta(/ sa%e i opusz$zone. 0zytaa% wie"e ksi/ek du$howy$hB a"e nawet gdy zna(d/ si? w ni$h o%2wienia danego stanu duszyB ksi/ki te niewie"e wy(a5ni/G a $ho&by nawet obszernie o ty% %2wiyB duszaB (e5"i nie (est dobrze wy&wi$zona wasny% do5wiad$zenie%B z trudno5$i/ z tegoB $o $zytaB zrozu%ie sa%/ siebie. 8. Ior/$o pragn?aby%B by Pan ra$zy %i dopo%2$ do opisania skutk2wB (akie sprawia(/ w duszy te pierwsze aski i po$z/tki przey& nadprzyrodzony$hB aby z ty$h skutk2w dusza %oga pozna&B $zy i o i"e toB $o si? w nie( dzie(eB po$hodzi z du$ha 3oego. DPozna&DB %2wi?B o ty"eB o i"e takie rze$zy w ty% y$iu %og/ by& poznane. #"atego te dobrze (est w ty$h rze$za$h za$howywa& si? zawsze z bo(a)ni/ i og"?dno5$i/G bo (akko"wiek te aski po$hodz/ od 3ogaB %oe prze$ie niekiedy zy du$h prze%ieni& si? w anioa i duszaB (e5"i nie (est dobrze wy&wi$zonaB %oe podst?pu nie spostrze$G %aoB %2wi?: dobrze wy&wi$zonaB bo do (asnego rozeznania ty$h rze$zy trzeba (u sta& wysoko na na(wyszy% stopniu %od"itwy. #o takie( pra$y %ato (est po%o$na kr2tko5& $zasuB (aki na ni/ po5wi?$a& %og?B $hyba wi?$ Pan sa% w boskie( dobro$i swo(e( ra$zy %i? zast/pi&G %usz? bowie% z $ay% zgro%adzenie% u$zestni$zy& we wsp2"ny$h &wi$zenia$h zakonny$hG %a% pr2$z tego wie"e innego za(?$ia @%ieszka(/$ tu w do%uB kt2ry si? dopiero zakadaB (ak si? to okae z da"szego opowiadania %egoA. 3ardzo %i wi?$ brak do tego pisania na"enego spoko(u i %og? pisa& ty"ko urywka%iG a pragn?aby% tego spoko(uB bo wtedy gdy Pan uy$zy du$haB atwo i "epie( si? piszeB (ak gdyby si? %iao wz2r przed w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

72

o$zy%aB kt2rego si? trzy%a(/$B pra$a sa%a si? skada. Ne$z gdy tego du$ha nie sta(eB r2wnie trudno %2wi& ty% (?zykie% du$howy%B (ak gdyby si? %iao %2wi& po arabskuB $ho$iaby po wie"u (u "ata$h strawiony$h na %od"itwie bogo%y5"ne(. St/d te wie"k/B zda(e %i si?B z tego %a% po%o$B gdy w $zasie pisania sa%a (este% w ty% rodza(u %od"itwyB o kt2ry% pisz?G w2w$zas bowie% (asno widz?B e nie (a to %2wi? ani %owy w %o(e( %y5"i nie ukada%B tak i pote% sa%a nie wie%B (aki% sposobe% zdoaa% to powiedzie&G to %i si? zdarza bardzo $z?sto. ;. ,r2&%y teraz do naszego ogrodu $zy sadu i zoba$z%yB (ak ta% drzewa za$zyna(/ napenia& si? sokie% ywotny%B aby wyday z siebie kwie$ie i pote% owo$ przyniosyG (ak i kwiaty r2neB go)dziki i 6ioki rozwi(a(/ si? i wo swo(/ wyda(/. Nubi? to por2wnanieB bo $z?sto w po$z/tka$h du$howego y$ia %ego @$ho$ia da(B 3oeB by przyna(%nie( teraz by we %nie po$z/tek suenia Je%u prawdziwieB wi?$ "epie( powie%: w Dpo$z/tka$h y$ia %egoDB (ak (e teraz da"e( opisu(?A z rozkosz/ przedstawiaa% sobieB e dusza %o(a (est ogrode% i e Pan w ni% si? prze$hadza. 3agaa% IoB by %noy dobr/ wo ty$h kwiatuszk2w $n2tB kt2re zdawao si? za$zynay kiekowa& i (akby ob(awiay $h?& odro5ni?$ia od zie%iG aby d"a $hway swo(e( ra$zy (e hodowa&B bo ni$zego w ty% nie pragn?a% d"a siebieG aby wed"e wo"i swo(e( wy$inaB kt2re ze$h$eB gdy wiedziaa%B e na i$h %ie(s$e zasadzi "epsze. 92wi? Dwy$inaDB bo przy$hodz/ $zasy na dusz?B kiedy z pi?kno5$i tego ogrodu nie pozosta(eB rzekby5B ani 5"aduG wszystko (akby zwi?do i us$hoB znik/d nie %asz wody na od5wieenie ogroduB nigdy zdawaoby si?B nie byo w te( duszy ani zawi/zku $noty. Jest to $zas wie"kiego strapienia. Pan sa% go dopusz$za i $h$eB aby biedny ogrodnik wszystk/ pra$? swo(/ okoo utrzy%ania i pod"ewania ogrodu uwaa (akby za stra$on/. ,tedy to (est naprawd? pora pie"enia i wyrywania z korzenie% zie"ska zegoB (akie pozostao : a do na(%nie(szego )dziebeka : to (est do upokorzenia si? i uznaniaB e adna pi"no5& nasza nie star$zyB (e5"i 32g sa% ode(%ie wod? aski swo(e( i zrozu%ieniaB e (este5%y ni$zy% i %nie( ni ni$zy%. Tak/ pra$/ dusza nabiera g?bokie( pokoryB za $zy% i ogr2d na nowo si? zazie"eniB i zn2w w ni% kwiaty zakwitn/. =>. J Panie %2( i #obro %o(eM -ie %og? wspo%nie& o ty% bez ez i serde$zne( po$ie$hy duszy %o(e(B i tak $h$esz i ra$zyszB TyB PanieB %ieszka& z na%iB i istotnie %ieszkasz w -a(5wi?tszy% Sakra%en$ie @(ak z wsze"k/ prawd/ wierzy& na% wo"noB bo tak (est i z zupen/ prawd/ %oe%y robi& to sodkie por2wnanieAG %oe%yB $hybaby5%y sa%i z wasne( winy nasze( tego sz$z?5$ia si? pozbawi"iB $ieszy& si? towarzystwe% Twoi% i Ty sa% %ieszkanie i odpo$znienie swo(e $zynisz z na%iB (ako nas sa% upewniaszB i Dzna(du(esz rado5& przy syna$h "udzki$hD. J Panie %2(B (ak to by& %oeE *"e razy syszaa% to powiedzenieB zawsze byo ono d"a %nie niewypowiedzian/ po$ie$h/B nawet w $zasie na(wi?ksze( niewierno5$i %o(e(. 0zy to by& %oeB PanieB by zna"aza si? taka duszaB kt2ra by takiego dost/piwszy zasz$zytu i takie otrzy%awszy od 0iebie aski i dary i wiedz/$B e Ty ra$zysz %ieszka& z ni/ i rozkosz zna(dywa& w ty% z ni/ %ieszkaniu : (esz$ze %iaa ser$e obraa& 0iebie po ty"u tak wysoki$h aska$h i tak wie"ki$h dowoda$h %io5$i Two(e(B (asno stwierdzane( u$zynkie%E Tak (estB zna"aza si? taka dusza i nie razB a"e wie"e razy 0i? w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

73

obraaaB a t/ dusz/ (a (este%. #a(B PanieB w dobro$i swo(e(B by% (a (edna ty"ko bya tak/ niewdzi?$zni$/B by nikogo wi?$e( nie byo pr2$z %nieB kt2ry by takie( zo5$i si? dopu5$i i tak/ niezno5n/ prze$iw Tobie niewdzi?$zno5$i/ grzeszy. 0ho$ia i z te( niewdzi?$zno5$i niesko$zona dobro& Two(a (u wywioda nie$o dobrego i i% wi?ksze byo zoB ty% wspania"e( (a5nie(e wie"kie dobro %iosierdzia Twego. JB (ake suszny %a% pow2d wysawia& (e na wiekiM ==. -ie$ha( tak b?dzieB baga% 0i?B 3oe %2(G nie$h (e wysawia% bez ko$aB kiedy Tobie si? podobao u$zyni& (e nade %n/ tak niesy$hanie wie"kieB i zdu%iewa(/ si? nad ni% $iB kt2rzy (e widz/ i (a sa%a na wspo%nienie (ego od$hodz? od siebieB aby% "epie( wtedy %oga $hwa"i& 0iebie. 3o pozosta(/$ sa%a bez 0iebieB PanieB ni$ u$zyni& nie %ogaby%B "e$z znowu by% ten ogr2d wyp"eniaa z kwiat2w (egoB a n?dzna ta i nieuyta ro"a %o(a znowu by si? (ak przedte% z%ienia w 5%ietnisko. -ie dopusz$za( tegoB PanieB nie da(B by zgin?a ta duszaB kt2r/ tak wie"ki% nakade% %?ki swo(e( odkupie5B kt2r/ i pote% (esz$ze ty"e razy na nowo wybawie5 i z pasz$zy okrutnego s%oka wyrwae5. ='. ,yba$z %iB wasza %io5&B e odst?pu(? od rze$zy i nie dziw si?B e %2wi? o ty%B bo toB o $zy% pisz?B (akoby porywa dusz? %o(/ i nieraz trudno (e( powstrzy%a& si? w ty% niepokonany% pop?dzie do wysawiania 3ogaB gdy w $i/gu pisania sta(/ (e( na o$zy te wie"kie rze$zyB (akie Je%u zawdzi?$za. ,asza %io5&B %a% nadzie(?B nie we)%ie %i tego za zeG bo obo(eB zda(e %i si?B %oe%y 5piewa& (edn/ pie5 dzi?k$zynn/B $ho& w r2ny spos2bB gdy da"eko wi?$e( (a winna (este% 3oguB bo wi?$e( %i odpu5$iB (ak wasze( %io5$i wiado%o.
Rozdzia 15

Roz zia! "A -alszy cig o tym samym. niekt"re wskaz"wki co do sposobu zac!owania si na tej modlitwie odpocznienia $ak wiele jest dusz, kt"re doc!odz do tego stopnia modlitwy, ale mato takic!, kt"re by postpiy wyej &ano# i poyteczno# rzeczy, o kt"ryc! jest mowa w tym rozdziale =. ,r2&%y teraz do zaoenia swego. 9od"itwa ta odpo$znienia i skupienia sprawia w duszy ywe u$zu$ie zadowo"enia i poko(uB kt2ry (/ przenika z zupeny% zaspoko(enie% i u$iszenie% wadz du$howy$hB i dziwnie sodk/ rozkosz/. -ie zna(/$ rze$zy wyszy$hB kt2ry$h (esz$ze nie dost/piaB wyobraa sobie duszaB e ni$ (u nie pozostao : $zego by (esz$ze pragn/& %iaa : i rada powiedziaaby ze 5w. Piotre%B by Dpostawi& tu na%iotyD. -ie 5%ie poruszy& si? ani %ie(s$a z%ieni&B by snad)B (ak (e( si? zda(eB to sz$z?5$ie z r/k (e( si? nie wy%kn?oG $h$iaaby nieraz i odde$h powstrzy%a&. -ie wie o ty% niebogaB e (ak z sa%e( siebie ni$ u$zyni& nie potra6iB $zy% by to sz$z?5$ie na siebie sprowadziaB tak bardzie( (esz$ze nie zdoa go w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

74

zatrzy%a& due( nad $zas wo"/ Pana postanowiony. ,adze duszyB (ak (u %2wia%B na ty% stopniu skupienia i odpo$znienia nie usta(/G a"e dusza tak (est rozradowana w 3oguB e (akko"wiek by pozostae dwie wadze b/kay si? po rze$za$h ob$y$hB wo"a (ednak dop2ki ten stan trwaB pozosta(e z/$zona z 3ogie%B za $zy% nie tra$i i poko(u swegoB i $iszy wewn?trzne(B owsze% powo"i i rozu%B i pa%i?& do skupienia po$i/ga. 0ho& nie (est tu $akie% (esz$ze po$honi?ta w 3oguB tak prze$ie sa%a nie wiedz/$ (aki% sposobe%B (est -i% za(?taB e ta%te dwieB (akko"wiek by o to si? starayB nie zdoa(/ wydrze& wewn?trznego (e( zadowo"enia i wese"aG sa%a za5 dziwnie bez adnego wysi"enia pra$u(e i dopo%aga sobieB aby nie zgasa ta iskierka %io5$iB kt2r/ 32g w nie( roznie$i. '. -ie$ha( Pan w dobro$i swo(e( ra$zy %i uy$zy& "askiB aby% u%iaa dobrze to wytu%a$zy&B bo wie"e (est duszB kt2re do$hodz/ do tego stanuB a %ao taki$hB kt2re by post/piy da"e(. 0zy(a w ty% winaE -ie wie%. Z pewno5$i/ nie 32g te%u winienG skoro bowie% 3oski 9a(estat Jego $zyni duszy t? ask?B e (/ do tego stopnia wynosiB nie s/dz?B by zanie$ha u$zyni& (e( ask o wie"e wi?kszy$hB gdyby z (e( strony nie byo przeszkody. ,ie"e wi?$ na ty% za"eyB by duszaB kt2ra dosza do tego stopniaB dobrze zrozu%iaa wysokie dosto(estwoB do kt2rego zostaa wyniesiona i wie"k/ ask?B (ak/ Pan (e( u$zyni i susznie nie powinna (u by& z te( zie%iB kiedy 32g w dobro$i swo(e( przyb"iy (/ (akoby do niebaB by"eby sa%a z winy swo(e( nie pozostaa w ty"e. < byaby prawdziwie niesz$z?snaB gdyby $o6n?a si? wste$zG byby toB s/dz?B po$z/tek $oraz g?bszego zsuwania si? w przepa5&B tak (ak (a si? do nie( zsuwaa%B gdyby %i? %iosierdzie Paskie nie byo nawr2$io. -a($z?5$ie(B %nie%a%B przy$zyn/ tego $o6ania si? b?d/ winy $i?kie i niepodobnaB by kto takie wie"kie dobro porzu$iB (e5"i go wie"kie (akie zo zupen/ nie razi 5"epot/. +. Przeto na %io5& 3o/ prosz? te duszeB kt2ry% niesko$zona dobro& 3oga tak wie"kie( aski uy$zyaB wynosz/$ (e do stanu tak wysokiego: nie$ha( zna(/ siebie i wysoko o sobie trzy%a(/ ze 5wi?t/ i pokorn/ du%/B by nie zn?$ia i$h pokusa wr2$enia do potraw egipski$h. < gdyby przez uo%no5& i na skutek zy$h skonno5$i swoi$h i n?dzne(B skaone( natury swo(e( upa5& %iayB (ak (a upada%B nie$h zawsze %a(/ przed o$zy%a to dobroB kt2re postraday i tego si? "?ka(/B i w te( bo(a)ni na(susznie(sze( y(/B e (ee"i nie powr2$/ do %od"itwy wewn?trzne(B p2(d/ ze zego w gorsze. 3o to dopiero nazywa% prawdziwy% upadkie%B gdy kto upadszyB ze wstyde% odwra$a si? od te( drogiB na kt2re( przedte% tak wie"kiego dobra dost/pi. -ie %2wi?B by te duszeB tak wysoko ask/ 3o/ podniesioneB kt2re tu %a% na %y5"iB nigdy (u 3oga obrazi& nie %iay i nigdy nie upadyG wprawdzie kto za$z/ dost?powa& taki$h askB susznie by powinien z wsze"k/ pi"no5$i/ wystrzega& si? grze$huB a"e wie"ka (est n?dza nasza. To (edno wi?$ ty"ko takie( duszy radz? i na(usi"nie( za"e$a%: nie$ha(B $ho$iaby upadaB nie opusz$za roz%y5"aniaG na roz%y5"aniu zna(dzie 5wiato ku poznaniu winy swo(e( i otrzy%a od Pana ask? skru$hy i %?stwo do powstaniaB (e5"iby za5 porzu$ia %od"itw? wewn?trzn/B na wie"kieB upewnia% (/ i nie$ha( %i wierzyB niebezpie$zestwo si? narazi. -ie wie%B $zy dobrze rozu%ie%B $o %2wi?B bo : (ak (u powiedziaa% : s/dz? o rze$zy z tego ty"koB $o sa%a do5wiad$zya% na sobie... w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

75

.. 9od"itwa odpo$znienia (est to iskierkaB kt2r/ Pan wznie$a w duszy pierwszy po$z/tek prawdziwe( %io5$i swo(e( i przez po$ie$hyB kt2ry%i (/ napeniaB $h$eB aby do$hodzia do poznaniaB $zy% (est ta %io5&. Jdpo$znienie toB skupienie toB iskierka taB wie"kie sprawia(/ skutkiB (e5"i po$hodz/ od #u$ha 3oegoB (e5"i ta sodko5&B kt2re( dusza dozna(eB nie (est spraw/ du$ha zego a"bo te owo$e% wasne( usi"no5$i nasze(. 0ho$ia kto %a do5wiad$zenieB niepodobnaB by nie przekona si? zarazB e takiego daru 3oego nie nabywa si? adn/ usi"no5$i/ wasn/G ty"ko e natura nasza tak (est $h$iwa s%ak2w du$howy$hB i wsze"ki$h uywa sposob2wB aby i$h %oga zakosztowa&B "e$z ry$ho zapa (e( stygnie i dusza pozosta(e zi%naB bo (akko"wiek usiu(e roznie$i& ten ogieB przy kt2ry% pragnie si? zagrza& i sodko5$i te( uy&B wszystka usi"no5& (e( prze$iwny% ko$zy si? skutkie%B (ak gdyby wod/ ogie za"ewaa... Ne$z gdy 32g (/ pu5$i do duszyB iskierka taB $ho&by bya na(%nie(szaB wie"kie sprawia poruszenieG i (e5"i (e( ty"ko $zowiek z wasne( winy nie zagasiB od nie( wsz$zyna si? on ogro%nyB po%ienie% bu$ha(/$y ogie na(gor?tsze( %io5$i 3oe(B kt2ry% (ak w swoi% %ie(s$u powie%B z aski Jego paa(/ dusze doskonae. 1. *skierka ta (est to znakB (est to zadatekB kt2ry% 32g ozna(%ia duszyB i do wie"ki$h rze$zy (/ powou(eB (e5"i ona u$zyni siebie sposobn/ do i$h przy(?$ia. Jest to wie"ki darB nier2wnie wi?kszyB ni zdoa% wyrazi&. * d"atego : (ak %2wia% : wie"ki %i? a" przenikaB e zna% wie"e duszB kt2re do tego punktu do$hodz/B a taki$hB kt2re by da"e( post/piyB (akby post/pi& powinnyB tak (est %aoB e wstyd o ty% i wspo%ina&. -ie %2wi?B by i$h na og2 byo %aoB owsze%B %usi i$h by& wie"e i snad) d"a ni$h 32g (esz$ze nas znosiB %2wi? ty"koB $o sa%a widziaa%. Takie dusze niewierne usi"nie $h$iaaby% ostrze$G nie$ha( patrz/B aby nie zagrzebay ta"entuB bo 32g (e $h$e wybra& d"a poytku inny$hB sz$zeg2"nie w ty$h $zasa$hB kiedy potrzeba %?ny$h przy(a$i2 3oy$h d"a podtrzy%ania saby$hG a $iB kt2rzy dozna(/ w sobie te( askiB za przy(a$i2 susznie %a(/ siebie po$zytywa&G nie$he u%ie(/ za to Przy(a$ie"owi si? wywdzi?$za&B (ak tego na 5wie$ie nawet wy%aga prawo dobre( i wierne( przy(a)niB w prze$iwny% razie : (ak %2wia% : nie$h dr/ i "?ka(/ si? $i?kie( szkodyB (ak/ za niewierno5& swo(/ ponios/B a daby 32gB by (/ sa%i ty"ko ponie5"i. 4. 0o do sposobuB w (aki dusza za$howywa& si? powinna w $hwi"a$h tego odpo$znieniaB ni$zego tu wi?$e( nie potrzebaB (eno $i$ho5$i i nierobienia haasu. DHaase%D zowie si"enie si? rozu%u na wyna"ezienie %y5"i i s2w wie"u dzi?k$zynienia 3ogu za to dobrodzie(stwo i gro%adzenie w pa%i?$i grze$h2w i przewinie swoi$hB d"a uznaniaB e si? na tak/ ask? nie zasuyo. ,szystko to %iota si? w g?bi duszyB rozu% rze$zy przedstawia i pa%i?& wspo%nienie% i$h dr?$zy. 0o do %nieB to dwie te wadze nieraz %i? n?ka(/ i $ho$ia sab/ %a% pa%i?&B nie zdoa% w taki$h $hwi"a$h (e( opanowa&. -ie$he wtedy wo"a spoko(nie i roztropnie pa%i?ta na toB e z 3ogie% si? nie traktu(e gwate% i sza%otanie% si?G e wszystkie te niepoko(e rozu%u i pa%i?$i s/ to (akoby grube sz$zapy drwaB kt2re dorzu$ane bez uwagi i %iaryB ognia nie rozpa"/B a"e iskierk? ow/ zagasz/G nie$ha( z pokor/ to uzna(/$ %2wi: DPanieB $o (a tu %og?E Jakie por2wnanie %oe by& %i?dzy niewo"ni$/ a Pane%B %i?dzy zie%i/ a niebe%ED a"bo inne ty% podobne sowaB (akie w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

76

(e( poda %io5&G nie$h %o$no po"ega na ty% prze5wiad$zeniuB e toB $o %2wiB (est prawd/B a nie$h nie zwaa na rozu% i uprzykrzone natr?$two (ego. 0ho$iaby $h$iaa podzie"i& si? z ni% po$ie$h/ swo(/B aby go utrzy%a& w skupieniu : bo bardzo $z?sto to bywaB e gdy wo"a $ieszy si? ty% z(edno$zenie% i odpo$znienie% w 3oguB rozu% w ty%e $zasie b/ka si? w na(wi?kszy% rozproszeniu : usiowanie (e( b?dzie dare%ne i ni$zego nie dokaeG "epie( wi?$B e go zostawi sobie sa%e%uB nie biega(/$ za ni% ani go na pr2no do siebie po$i/ga(/$B a spoko(nie uywa& b?dzie rozkoszy swo(e(B skupia(/$ si? w sobie (ako %/dra psz$z2kaG bo gdyby adna nie w$hodzia do u"aB a"e wszystkie by "atay dokoaB aby (edna drug/ zaganiayB snad) z takie( i$h roboty nie byoby %iodu. 7. Zaniedbanie te( przestrogi przyprawioby dusz? o wie"k/ strat?B zwasz$za (e5"i rozu% (est bystry i %a atwo5& w ukadaniu s2w i wyna(dywaniu argu%ent2wG w $zy% skoro %u si? nie$o powiedzieB (u wyobraa sobieB e wie"ki$h rze$zy dokaza. , isto$ie za5 (edyne tu zadanie rozu%u na ty% si? zasadzaB by rozu%ia (asno i uznaB e nie %a adnego powodu ani argu%entuB kt2ry by %2g skoni& 3oga do u$zynienia na% te( tak wie"kie( askiB (eno sa%a ty"ko dobro& Jego. Za $zy%B $zu(/$ Io tak b"iskoB %a%y baga& 3oski 9a(estat Jego o aski na% potrzebneB %od"i& si? za o5$i2 i za ty$hB kt2rzy si? po"e$i"i %od"itwo% naszy% i za dusze w $zy5&$u $ierpi/$eB a wszystko to nie sz%ere% s2wB a"e gor/$y% w ser$u po/danie% wysu$hania. Taka %od"itwa duo zna$zy i wi?$e( si? ni/ otrzy%u(eB ni wsze"ki%i wywoda%i rozu%u. -ie$ha( wo"a wzbudza w sobie odpowiednie pobudkiB kt2re sa%e widok takiego (e( post?pu podaB ku $oraz si"nie(sze%u rozarzeniu w sobie te( %io5$iB (ak/ paaG nie$ha( $zyni akty %io5$i i wie"ki$h postanowie d"a wywdzi?$zenia si? Te%uB kt2re%u ty"e (est winna. <"e wszystko to : (ak %2wia% : bez haasuB nie dopusz$za(/$ rozu%owi %iota& si? i ugania& za wysoki%i %y5"a%i. ,i?$e( tu po%oe ki"ka )dziebeek so%y @$ho$ia toB $o z siebie u$zyni& i da& %oe%yB %nie( (esz$ze zna$zy ni so%aA z pokor/ dorzu$ony$hB i skute$znie( si? przy$zyni do roznie$enia ognia ni $ay stos drew u$zony$hB (ak na% si? zda(eB argu%ent2wB kt2re w $i/gu (ednego ,ierz? do sz$z?tu go zatu%i/. Przestroga ta przyda si? u$zony%B kt2rzy %i kaza"i to pisa&B wszys$y oni z aski i dobro$i 3oga dosz"i do tego stopnia %od"itwyG a"e %oe nieraz te drogie $hwi"e ob$owania z 3ogie% s$hodz/ i% na stosowaniu %ie(s$ Pis%a 5wi?tego. ZapewneB e nauka i przedte%B i pote% wie"$e i% b?dzie poyte$znaB a"e w ty$h $hwi"a$h %od"itwy nie bardzo (e(B %nie%a%B potrzeba i $hyba ty"ko przyda si? na ostudzenie wo"i. Tu bowie% bez adne( po%o$y naukowe( u%ys tak widzi siebie b"iski% 5wiato5$iB e zewsz/d go (asno5& (e( ogarniaG (a sa%aB $ho& tak/ (este%B (ak/ (este%B (akby w inn/ wtedy prze%ienia% si? istot?. 8. -ieraz w rze$zy sa%e( to %i si? zdarzaB e $ho& $zyta(/$ %od"itwyB zwasz$za Psa"%y po a$inieB zwyk"e ni$ prawie nie rozu%ie%B prze$ie gdy (este% w ty% stanie %od"itwy odpo$znieniaB nie ty"ko sa%o brz%ienie wiersza rozu%ie%B (ak gdyby by napisany po hiszpaskuB a"e i sens w sowa$h ukryty z rozkosz/ po(%u(?. 0o innegoB (e5"i owi u$zeni %a(/ nau$za& a"bo sowo 3oe opowiada&B w2w$zas dobrze $zyni/B gdy bior/ sobie na po%o$ ten wie"ki skarbB kt2ry% (est Pis%o 5wi?teB d"a w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

77

wspo%oenia taki$h (ak (a biedny$h nieuk2wG bo wie"k/ (est rze$z/ taka %io5&B d"a poytku dusz si? po5wi?$a(/$aB a sz$zerze i (edynie d"a 3oga pra$u(/$a. Tak wi?$B w ty$h $hwi"a$h odpo$znienia nie$h da(/ duszy spo$zywa& w 3oguB spo$zynku swoi%B a ksi/ki i nauk? nie$h na bok odo/. Przy(dzie $zasB e b?d/ %og"i (e( uy& na $hwa? Pana i w takie( (/ b?d/ %ie"i $enieB i za wszystkie skarby tego 5wiata nie zgodzi"iby si? na zanie$hanie te( pra$yB kt2r/ okoo naby$ia (e( pooy"i i teraz %a(/ z nie( skute$zn/ po%o$ do tegoB $zego (edynie pragn/B do suenia 3oskie%u Panu swe%u. <"e w ob"i$zu 9/dro5$i niesko$zone( wi?$e(B nie$h ra$z/ %i wierzy&B zna$zy tro$h? &wi$zenia si? w pokorze i (eden akt te( $noty ni wszystka nauka tego 5wiata. Tu nie $hodzi o u$zone wywodyB ty"ko o toB by5%y w sz$zero5$i ser$a uzna"i siebieB $zy% (este5%yB i z prostot/ stawa"i przed 3ogie%B kt2ry $h$eB aby dusza stawaa si? %a"u$zk/B (ak w ob"i$zu Jego prawdziwie (estB i uniaa si? przed 9a(estate% JegoB kt2ry d"a nas tak si? uniaB $ierpi/$ nas w obe$no5$i swo(e( %i%o wszystk/ niegodno5& nasz/. ;. 3?dzie i rozu% si? sza%otaB zdobywa(/$ si? na (ak na(pi?knie(sze sowa dzi?k$zynieniaB a"e wo"a spoko(e% swoi% i pokor/ swo(/B nie %a(/$ odwagi z $e"nikie% i o$zu wznie5& do niebaB "epsze i godnie(sze skada dzi?kiB niby to rozu%B $ho&by z wy$zerpanie% wszystkie( swe( retoryki u$zyni& zdoa. -a konie$B nie na"ey tu $akie% zanie$ha& %od"itwy wewn?trzne( a"bo niekiedy i ustne(B (e5"i dusza ze$h$e i %oeG bo gdy uspoko(enie (est wie"kieB trudno (e( w2w$zas %2wi&B $hyba z niez%ierny% wysi"enie%. QatwoB zda(e %i si?B pozna&B $zy sodko5&B kt2r/ w dane( $hwi"i $zu(e%yB (est spraw/ du$ha 3oegoB $zy te ty"ko skutkie% wasnego naszego staraniaG gdy za pierwszy% doznanie% u$zu& pobony$hB (akie 32g da(eB $h$e%y : (ak %2wia% : wznie5& si? o wasny$h sia$h do owego odpo$znienia wo"iB w2w$zas sodko5& ta adnego skutku nie sprawiaB pr?dko prze%i(a i os$ho5& po sobie pozostawia. =>. Je5"i za5 zy du$h te po$ie$hy da(eB dusza wy&wi$zona od razuB s/dz?B na ty% si? poznaG po$ie$ha taka pozostawia po sobie niepok2(B %ao pokory i (esz$ze %nie( gotowo5$i do skutk2wB kt2re sprawia du$h 3oyG w u%y5"e nie pozostawia 5wiata ani utwierdzenia w prawdzie. 9ao tu a"bo adne( szkody zy du$h nie wyrz/dziB (e5"i dusza po$ie$h?B (ak/ w te( $hwi"i $zu(eB zwra$a do 3oga i w -i% zakada wszystkie pragnienia i %y5"i swo(e. -i$ tu zate% diabe nie %oe wygra&B owsze%B nawet z sa%e( e te( po$ie$hyB kt2r/ $h$e oszuka& dusz?B z dopusz$zenia 3oego wie"k/ szkod? odniesieG bo po$ie$ha ta b?dzie pobudzaa dusz? przekonan/B e %a (/ od 3ogaB do $z?stego powra$ania na %od"itw?B aby (e( (esz$ze uywa& %oga. Je5"i wi?$ dusza (est pokornaB nie powodu(/$a si? $iekawo5$i/ ani $h$iwa rozkoszy $ho$iaby du$howy$hB a"e %iu(/$a krzyB %ao b?dzie zwaaa na sodko5$iB (akie (e( podsuwa zy du$hG $zego nie %ogaby u$zyni&B (e5"i sodko5& ta (est z du$ha 3oegoB a"bo ra$ze( %usiaaby (/ w bardzo wysokie( %ie& $enie. 0zart te ze zdradzie$ki%i uuda%i swy%iB poniewa (est ka%$/B gdy widziB e dusza w po$ie$ha$h i rozkosza$h swy$h na %od"itwie si? upokarza @a o to pi"nie stara& si? powinnaB by we wszystki%B $o si? odnosi do %od"itwyB a zwasz$za w sodko5$ia$h du$howy$hB stawaa si? $oraz pokornie(szaAB ry$ho da (e( pok2( i wi?$e( do nie( nie wr2$iB widz/$B e na ty% przegrywa. w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

78

==. Z tego to powodu i z wie"u inny$hB %2wi/$ o pierwszy% stopniu %od"itwy i pierwszy% sposobie pod"ewaniaB ostrzegaa%B (ak niez%iernie wie"e na ty% za"eyB by dusza wst?pu(/$ na drog? %od"itwy wewn?trzne(B od sa%ego zaraz po$z/tku oderwaa si? ser$e% od wsze"kiego rodza(u przy(e%no5$i wasny$h i wst/pia w szranki z ty% (edynie postanowienie%B e $h$e 0hrystusowi Panu po%aga& w noszeniu krzya Jego (ak %?ny i wierny ry$erzB kt2ry bez odu $h$e suy& kr2"owi swe%u pewny% b?d/$B e go nagroda nie %inie. Tak wa"$z%y i pra$u(%yB o$zy trzy%a(/$ utkwione w prawdziwe i wie$zne kr2"estwoB kt2re zdoby& postanowi"i5%y. Jest to bodzie$ nad wyraz skute$znyB ta $i/ga pa%i?& na zgotowane na% kr2"estwoB zwasz$za w po$z/tka$hB bo p2)nie( (asno si? widziB (ak kr2tko trwa wszystko na ty% 5wie$ieB (ak wszystkie rze$zy zie%skie s/ ni$zy%B (ak %ato zna$z/ i uwagi niegodne s/ wsze"kie po$ie$hy na ty% wygnaniuB e $h$/$ wytrzy%a& to y$ieB ra$ze( potrzeba unika& pa%i?$i o ty% wszystki%B ni u%y5"nie sobie t? powsze$hn/ zniko%o5& przypo%ina&. ='. #uszo% wyszy% (ednak wzg"/d ten %oe si? wyda& za niski i tak (est w isto$ieG bo kt2re wye( post/piy w doskonao5$iB to po$zytywayby sobie za zniewag? i wstydziyby si? sa%y$h siebieB gdyby dopu5$iy t? %y5"B e d"atego opusz$za(/ dobra tego 5wiataB e dobra te pr?dko si? ko$z/B $ho&by bowie% %ogy trwa& wie$znieB z rado5$i/ porzu$iyby (e d"a 3ogaG a to z ty% wi?ksz/ rado5$i/B i% byyby doskona"sze i trwanie i$h dusze. , taki$h dusza$h %io5& (u wysoko urosa i %io5& sa%a dziaa. Ne$z d"a po$z/tku(/$y$h wzg"/d na zniko%o5& rze$zy do$zesny$h wie"kie %a zna$zenieG nie$h ni% nie gardz/B (ako niski% i niegodny% duszy 3oga %iu(/$e(B bo korzy5& z niego niez%ierna i d"atego z tak/ usi"no5$i/ go za"e$a%. -awet taki%B kt2re (u wysoko post/piy w bogo%y5"no5$iB wzg"/d ten i pa%i?& na rze$zy ostate$zne nieraz (est potrzebnyB gdy 32g i$h do5wiad$za i (akoby opusz$za. 3o (ak (u %2wia%B dobrze (est o ty% pa%i?ta&B e w ty% naszy% y$iu na zie%i dusza nie w taki spos2b ro5nie (ak $iaoB $ho& susznie %2wi%yB e ro5nieB bo tak (estB a"bowie% dzie$koB gdy raz uro5nie i $iao (ego si? rozwinieB i %?skiego wzrostu nabierzeB (u si? pote% nie z%nie(sza i nie wra$a do wzrostu $iaa dzie$i?$ego. #usza prze$iwnieB $ho& wysoko uro5nieB z wo"i i dopusz$zenia Paskiego znowu %a"e(eG przekonaa% si? o ty% na sa%e( sobieB bo na inny$h tego sprawdzi& nie %oga%. Snad) 32g $h$e ty% sposobe% upokorzy& nasB d"a wi?kszego dobra naszego i aby5%y nigdy nie zanie$ha"i $zuwania nad sob/B p2ki y(e%y na ty% wygnaniuG bo i% wye( kto stoiB ty% wi?$e( obawia& si? o siebie powinienB ty% %nie( u6a& sa%e%u sobie. * na taki$h nawetB kt2rzy tak (u $akowi$ie odda"i wo"? swo(/ w r?$e wo"i Paskie(B i gotowi s/ ra$ze( wyda& si? na %?ki ni dopu5$i& si? (edne( niedoskonao5$iB ra$ze( tysi/$ 5%ier$i ponie5& ni popeni& grze$hB i na taki$hB %2wi?B przy$hodz/ $hwi"eB e d"a u$hronienia si? niebezpie$zestwa obrazy 3oe(B d"a ustrzeenia si? grze$hu : a zate% d"a obronienia si? od nasta(/$y$h na ni$h pokus i prze5"adowa : potrzeba i% u$ieka& si? do pierwsze( zbroi po$z/tku(/$y$h i na nowo rozwaa&B e wszystko si? ko$zyB e (est niebo i piekoB i inne prawdy ty% podobne.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

79

=+. ,ra$a(/$ (esz$ze do podst?p2w zego du$ha i do sodko5$iB kt2ry%i dusze oszuku(eB na("epszy spos2b oswobodzenia si? od ty$h (ego podusz$ze na ty%B powtarza%B si? zasadzaB by5%y wst?pu(/$ w zaw2d y$ia du$howego i %od"itwy wewn?trzne(B od sa%ego po$z/tku %?ne %ie"i postanowienie $hodzenia drog/ krzya i po$ie$h nie pragn?"i. Pan sa% wskazu(e na% t? drog? doskonao5$iB gdy %2wi: D,e) krzy sw2( i na5"adu( 9nieD. Jn (est wzore% naszy%B i kto (edynie d"a podobania si? Je%u su$ha rad JegoB ten nie %a $zego si? "?ka&. =.. T/ drog/ id/$B po wyra)ny%B (aki z ni$h odnosiB poytkuB (asno poznaB e sodko5$iB kt2ry$h do5wiad$zaB nie s/ z du$ha zegoG $ho$iaby pote% znowu upadB (eden zawsze pozostanie znakB 5wiad$z/$y %uB e nie $zartB a"e Pan by w duszy (egoB ten %ianowi$ieB e zaraz si? podniesie. <"e s/ inne (esz$ze znakiB kt2re tu wy%ieni?. : iedy #u$h 3oy sprawia w nas te po$ie$hyB nie %a potrzeby szuka& da"eko i si"i& si? na zna"ezienie powod2w do upokorzenia i zawstydzenia siebie. Pan sa% to wnosi do duszy i u$zy (/ pokory prawdziwe( w inny i nier2wnie doskona"szy spos2bB ni tego zdoa(/ dokaza& %a"u$zkie %y5"i i rozwaania naszeB kt2re s/ ni$zy% wobe$ tego 5wiataB kt2ry% Pan tu dusz? o5wie$a i takie w nie( sprawia zawstydzenieB e si? dusza przed -i% (akoby wniwe$z obra$a. Fadna o$zywisto5& nie dor2wna te%u (asne%u poznaniuB (akie Pan tu na% da(eB aby5%y widzie"iB e sa%i z siebie ni$ dobrego nie %a%yG i% wi?ksze dusza aski otrzy%aaB ty% (a5nie(sze (esz$ze sta(e si? w nie( to poznanie. : ,zbudza nadto #u$h 3oy gor/$e pragnienie post?powania $oraz da"e( w %od"itwie wewn?trzne( i %o$ne postanowienie nie porzu$enia (e( nigdyB wbrew wsze"ki% trudno5$io% i $i?ko5$io%B (akie by si? w nie( %ogy napotka&. : J$hotn/ gotowo5& wo"i na wsze"k/ z siebie o6iar?. : ,"ewa do duszy bezpie$zn/B $ho& z pokor/ i bo(a)ni/ po/$zon/ u6no5& o zbawieniu. : Ty% sa%y% wyrzu$a z nie( bo(a) niewo"ni$z/B a sprawia za to $oraz wye( rosn/$e po%noenie bo(a)ni synowskie(. : 0zu(e dusza rodz/$/ si? w sobie $zyst/B bez adnego wzg"?du na wasny interes %io5& 3oga. : Z po/danie% wyg"/da $hwi"i sa%otno5$iB aby "epie( %oga $ieszy& si? ty% skarbe%B t/ %io5$i/ swo(/. =1. Sowe%B e na ty% sko$z?B aby si? zbytnio nie rozwodzi&: sodko5& ta (est d"a nie( po$z/tkie% wszystkiego dobraB (est to pora rozkwitania kwiat2w du$howego ogrodu i (akoby ni$zego i% (u nie brakB aby si? z $a/ peno5$i/ wdzi?ku i woni swo(e( rozwin?y. * dusza to wszystko (asno widzi i $zu(eB i adn/ %iar/ w te( sz$z?5"iwe( $hwi"i nie zdoa w/tpi& o ty%B e 32g (est z ni/B a gdy znowu spo(rzy na siebie i u(rzy niedostatki i niedoskonao5$i swo(eB wtedy wszystkiego si? boiG dobra (est i poyte$zna ta bo(a). S/ (ednak duszeB w kt2ry$h %o$na otu$haB i 32g w ty$h po$ie$ha$h (est z ni%iB wi?kszy skutek sprawia ni wsze"kie bo(a)nieB (akie by na nie przy(5& %ogyG takie dusze z natury do %io5$i i wdzi?$zno5$i skonneB %o$nie( do 3oga po$i/ga pa%i?& na ask?B (ak/ i% u$zyniB ni przedstawienie sobie $ho&by na(ywszeB wszystki$h %/k piekie"ny$hG tak przyna(%nie( (est ze %n/B $ho& taka (este% grzeszna.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

80

=4. Poniewa o znaka$h du$ha dobrego %a% %2wi& (esz$ze w da"szy% $i/guB tu ze wzg"?du na nieudo"no5& swo(/ i na wie"k/ trudno5&B (ak/ %a% w (asny% wyoeniu taki$h rze$zyB wi?$e( ni$ o ni$h nie powie%. 9a% w 3ogu nadzie(?B e przy po%o$y aski Jego (ako5 sprosta% zadaniu swo(e%uG bo obok do5wiad$zeniaB kt2re %i? duo nau$zyoB wie% o ty$h rze$za$h z nauk niekt2ry$h "udzi bardzo u$zony$hB a przy ty% i wyso$e 5wi/tob"iwy$hB kt2ry% susznie %ona da& wiar?G za $zy% i duszeB kt2re 32g w dobro$i swo(e( do tego stopnia podniesieB unikn/ ty$h udr?$zeB przez kt2re (a prze$hodzia%.
Rozdzia 16

Roz zia! "9 Przystpuje do trzeciego stopnia modlitwy i rozwija tu rzeczy bardzo wzniosie wykazujc, co moe dusza doszedszy do tego stopnia, i jakie skutki sprawiaj te dziwnie wielkie laski Paskie $ak wysoko rozwaanie tyc! rzeczy powinno podnosi duc!a ku wyc!walaniu Pana, i jak pociec! napenia dusze, kt"re ju tyc! ask dostpiy =. 92w%y (u teraz o trze$i% sposobie pod"ewania ogrodu za po%o$/ wody sprowadzone( ze stru%ienia "ub ze )r2da. Ten spos2b pod"ewania odbywa si? z da"eko %nie(sz/ pra$/B $ho& sprowadzenie wody zawsze po/$zone (est z nie(aki% trude%. Pan w taki spos2b ra$zy tu wspo%aga& ogrodnikaB i nie(ako sa% przy(%u(e obowi/zek (ego i sa% wszystko robi za niego. Jest to nie(akie u5pienie wadz duszyB kt2re $ho& tu nie $akie% usta(/ i gubi/ si? w 3oguB tra$/ prze$ie 5wiado%o5& dziaania swego. S%ak du$howyB sodko5& i rozkosz s/ tu bez por2wnania wi?kszeB ni na stopniu poprzedni%G wody aski za"ewa(/ dusz? po brzegiB tak i nie %oe (u ani post/pi& naprz2dB ani drogi wste$z nie widziB ty"ko (edno %a pragnienie $ieszenia si? t/ $hwa/ niezr2wnan/. Jest podobna do $zowieka kona(/$egoB z gro%ni$/ w r?ku $zeka(/$ego 5%ier$iB kt2re( pragnie i kt2re( za $hwi"? do$zeka. #usza w ty% konaniu swoi% uywa rozkoszy przewysza(/$e( wsze"ki wyrazG nie (est toB rze$ %onaB ni$ innegoB (eno (akoby zupena 5%ier& d"a wszystki$h rze$zy tego 5wiataB a rozkoszne odpo$znienie w 3ogu. -ie u%ie% zna"e)& inny$h wyraz2w na wypowiedzenie tego ani nie potra6i? ina$ze( tego ob(a5ni&. #usza w ty% stanie nie wie sa%aB $o $zyni&G nie wieB $zy %2wi $zy %i"$zyB $zy 5%ie(e si? $zy pa$ze. Jest to $hwa"ebny nierozu%B (est to niebieskie sza"estwoB z kt2rego si? $zerpie %/dro5& prawdziw/G (est to d"a duszy stan niewypowiedzianie sodkie( po$ie$hy. '. Sz$zerze wyzna(?B i od pi?$iu "atB o i"e pa%i?ta%B %oe i od sze5$iu Pan %i dawa w ob6ito5$i i po wie"e razy ten rodza( %od"itwyB a"e zani% go rozu%iaaB ani by% zdoaa wyrazi&G d"atego te %iaa% postanowienieB gdy w opowiadaniu swoi% do tego punktu do(d?B kr2tko ty"ko o ty% wspo%nie& a"bo i zupenie za%i"$ze&. ,idziaa% dobrzeB e nie (est to $akowite z(edno$zenie i po$honi?$ie w 3ogu wszystki$h wadz duszyG widziaa% take bardzo (asnoB e z(edno$zenie tu (est w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

81

wi?ksze ni w poprzedni% rodza(u %od"itwyB a"e na $zy% si? zasadza ta r2ni$aB tego : wyzna(? : zrozu%ie& ani okre5"i& nie %oga%. Snad) przez zasug? te( pokoryB kt2r/ wasza %io5& okazaB szuka(/$ sobie po%o$y u takiegoB (aki% (est %o(e prosta$twoB Pan dzisia( po o%unii da %i ask? te( %od"itwy i (akoby w nie( %i? za%kn/B i da"e( post/pi& nie %oga%. Poda %i %y5" ty$h por2wnaB nau$zy %i? (ak to wypowiedzie& i $o tuta( dusza $zyni& powinnaB tak i zrozu%iaa% i przerazia% si? bardzoB e tak w (edne( $hwi"i wszystko zrozu%iaa%. ,ie"e razy przedte% w ty% stanie bya% (akby odesza od rozu%u i upo(ona w te( %io5$iB a nigdy nie %oga% do(5& (ak to si? dzie(e. ,iedziaa% dobrzeB e dziaa tu sa% 32gB a"e zrozu%ie& nie %oga%B (ak dziaaG bo 5$i5"e %2wi/$ wadze duszy s/ tu nie%a" $akie% z 3ogie% z/$zoneB a"e nie tak w -i% po$honi?teB iby (u nie dziaay. Teraz to zrozu%iaa% i niez%iern/ z tego %a% po$ie$h?. -ie$h b?dzie bogosawiony PanB i tak %i? uradowa& ra$zyM +. ,adze duszy s/ tu $akowi$ie i wy/$znie za(?te 3ogie% i do ni$zego innego nie s/ zdo"ne. Fadna nie 5%ie si? rusza& ani adne( sa%i nie zdoa%y od 3oga oderwa&B $hyba by5%y roz%y5"nie i usi"nie stara"i si? sprawi& i% roztargnienieB $ho& i tego zda(e %i si?B w ty% stanie nie potra6i"iby5%y z zupeny% skutkie% dokaza&. Sowa tu pyn/ ob6i$ie na wysawianiu PanaB a"e bez porz/dku i zwi/zkuB $hyba Pan sa% go u$zyniG rozu% na ni$ si? tu nie przydaG dusza $h$iaaby wie"ki% gose% woa& i $hwa"i& 3oga i prawie nie %oe si? po%ie5$i& w sa%e( sobieB rozkoszny% %iotana za$hwy$enie%. Ju tu otwiera(/ si? kwiaty i po$zyna(/ wonno5& sw/ wydawa&. 0h$iaaby duszaB by wszys$y (/ widzie"iB og"/da"i t? $hwa? (e( i po%aga"i (e( wie"bi& i $hwa"i& 3oga. 0h$iaaby wszystki% udzie"i& swego wese"aB bo sa%a tak wie"kiego znie5& nie zdoaG podobnaB rze$ %onaB do owe( niewiasty w Pwange"iiB kt2ra zna"azszy zgubiony grosz sw2(B $zua konie$zn/ potrzeb? zwoa&B i zwoaa s/siadki swo(eB aby si? z ni/ radoway @Qk =1B ;A. TakieB s/dz?B byy u$zu$ia kr2"ewskiego proroka #awidaB gdy w za$hwy$eniu przedziwnego du$ha swego gra i 5piewa na har6ie uwie"bienie 3oga. ,ie"kie %a% naboestwo do tego $hwa"ebnego kr2"a i $h$iaaby%B eby (e wszys$y %ie"iB sz$zeg2"nie $iB kt2rzy (ak (a $i?ko obrazi"i 3oga. .. J 3oeB $o si? dzie(e w te( duszyB gdy takie rze$zy z ni/ si? dzie(/M !ada by $aa prze%ieni& si? w (?zyki d"a wy$hwa"ania Pana. 92wi 9u tysi/$ 5wi?ty$h niedorze$zno5$iB kt2re prze$ie zawsze s/ do rze$zyB bo zawsze tra6ia(/ w $e"B podoba(/$ si? Te%uB kt2ry tak (/ do siebie przygarnia. Zna% osob?B kt2re( $ho& nie (est poetk/B zdarza si? od razuB bez na%ysu ukada& stro6y pene u$zu$iaB dobrze wyraa(/$e (e( $ierpienieG nie by to utw2r (e( u%ysuB ty"ko d"a "epszego $ieszenia si? t/ $hwa/B kt2r/ (e( przynosio rozkoszne owo $ierpienieB wy5piewywaa nad ni% a"e swo(e 3ogu swe%u. 0h$iaabyB eby (e( $iao i dusza rozpady si? na dwo(eB aby si? (awnie w ni$h ukazaa wszystki% ta rado5& i wese"eB (aki$h z ty% $ierpienie% swoi% dozna(e. Jakie by wtedy %ogy stan/& przed ni/ %?kiB kt2ry$h by z rozkosz/ nie poniosa d"a Pana swegoE Jasno w2w$zas widziB i %?$zenni$y (akby ni$ nie $zyni"i z siebieB wytrzy%u(/$ %?ki swo(eB bo %?stwoB z (aki% (e wy$ierpie"iB z innegoB dobrze to rozu%ieB )r2da po$hodzio. <"e za toB $o si? w nie( dzie(eB gdy z tego upo(enia potrzeba znowu wytrze)wie&B aby (esz$ze y& na 5wie$ie i znowu wr2$i& do w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

82

zie%ski$h trosk i za$hod2wE Zda(e %i si?B e nie przesadzia% w swoi% opisie i e ni$ nie powiedziaa%B $o by nie pozostao da"eko za rze$zywisto5$i/ te( rozkoszyB kt2r/ Pan ra$zy niekiedy (esz$ze na ty% wygnaniu dusz? napeni&. 3/d) bogosawionyB PanieB na wieki i nie$h 0i? wysawia na wieki wszystko stworzenieM !a$z terazB o r2"u %2(B sprawi& toB o $o 0i? baga%B i kiedy z "aski i %iosierdzia Twego w $hwi"iB gdy to pisz?B (esz$ze nie wr2$ia% z tego 5wi?tego niebieskiego sza"estwaB kt2ry% %i? : tak wie"kie( aski niegodn/B bez adny$h zasug %oi$h : usz$z?5"iwiaszB sprawB prosz?B nie$h wszys$yB z kt2ry%i %a% przestawa&B tak sa%o sza"e(/ z %io5$i Two(e( "ub (e5"i to by& nie %oeB nie$h (a (u z niki% nie %a% potrzeby przestawa&G od/$z %nieB PanieB od tego 5wiataB by% (u o adn/ rze$zB kt2ra na ni% (estB nie dbaaB a"bo zabierz %i? z niego. -ie %oe (uB 3oe %2(B ta suebni$a Two(a znie5& te( %?kiB (ak/ $ierpiB widz/$ si? pozbawion/ 0iebieB a (e5"i (esz$ze %a y&B nie $h$e w ty% y$iu adnego odpo$znienia i Ty go (e(B PanieB nie dawa(M Pragn?aby ta dusza (u by& wyzwo"ona z wi?z2w swoi$hG (edzenie (/ zabi(aB sen (/ udr?$zaB widziB e $zas y$ia (e( s$hodzi na zaspoka(aniu zie%ski$h potrzeb swoi$h i e ni$ (e( zaspokoi& nie zdoa opr2$z 0iebieG i tak y(e (akoby prze$iw naturzeB bo (u nie $h$iaaby y& w sobie (eno w Tobie. 1. JB prawdziwy %2( Panie i $hwao %o(aB (ake "ekkiB a zaraze% tak niewypowiedzianie $i?ki krzy trzy%asz w pogotowiu d"a ty$hB kt2ry$h do tego stanu wyniesieszM NekkiB bo sodkiB a zaraze% $i?kiB bo bywa(/ $hwi"eB e adna $ierp"iwo5& nie zdoa go wytrzy%a&G a prze$ie nigdy by nie $h$iaa u(rze& si? wo"n/ od niegoB $hyba na toB aby si? (u u(rze& z Tob/ i u 0iebie. Idy za5 wspo%niB e ni$ (esz$ze nie u$zynia d"a 0iebie i e p2ki y(eB %oe Tobie suy&B pragn?aby brze%ienia o wie"e (esz$ze $i?szego i $h$iaaby nigdyB a do ko$a 5wiata nie u%rze&. Za ni$ %a wsze"ki trud i $ierpienia swo(eB (e5"i (eno koszte% i$h %oe Tobie odda& na(%nie(sz/ usug?. Sa%a nie wieB $zego pragn/& %aB a"e to dobrze wieB e ni$zego nie pragnie opr2$z 0iebie. 4. J %2( synu : bo taka (est pokora tegoB do kt2rego i z rozkazu kt2rego to pisz?B e $h$eB by% (a go syne% nazywaa : nie$h d"a $iebie sa%ego b?d/ te rze$zyB w kt2ry$h by5 widziaB e wy$hodz/ z grani$G bo nie %a rozs/dkuB kt2ry by %i? zdoa w ni$h utrzy%a&B kiedy Pan sa% z ni$h i z siebie sa%e( %i? wyprowadza. Takie %a% u$zu$ieB od $hwi"i dzisie(sze( o%unii swo(e(B (akoby% nie (a to %2wiaB $o pisz?G zda(e %i si?B (akby% przez sen widziaaB $o widz?B i $h$iaaby% widzie& wkoo siebie sa%y$h ty"ko $hory$h na t? sa%/ $horob?B kt2r/ (a w te( $hwi"i (este% dotkni?ta. 3aga% %io5$i wasze(B b/d)%y wszys$y sza"eni d"a %io5$i TegoB kt2ry d"a nas dopu5$iB aby Io %iano za sza"onego. 92wiszB wasza %io5&B e %i? ko$haszB wi?$ oka %i t? %io5& swo(/B $zyni/$ siebie sposobny%B aby i tobie 32g te( aski uy$zy. 3o bardzo %ao widz? taki$hB kt2rzy by nie powodowa"i si? zbytni% rozs/dkie% w ty%B $o by i$h %ogo doskona"szy%i u$zyni&. 3y& %oeB e (a w ty% wi?$e( grzesz? ni wszys$yG gdyby tak byoB nie pozwa"a( na toB wasza %io5&B o($ze %2(B bo (este5 spowiednikie% %oi%B kt2re%u dusz? sw/ powierzya%M ,yprowad) %i? z b?duB %2wi/$ %i prawd? bez ogr2dekB ty% bardzie(B e ta sz$zero5& i 5%iao5& w %2wieniu prawdy tak dzisia( u nas (est rzadka. w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

83

7. Tak/ z%ow?B $h$iaaby%B by5%y u$zyni"i %i?dzy sob/B %y pi?$ioroB kt2rzy dzi5 wza(e%nie %iu(e%y si? w 0hrystusieB aby (ak inni w ty% $zasie s$hodzi"i si? pota(e%nieB $zyni/$ z%owy prze$iw PanuB knu(/$ niegodziwo5$i i herez(eB tak by5%y stara"i si? od $zasu do $zasu s$hodzi& si?B aby wza(e%nie (edni drugi$h ostrzega& i upo%ina&B i (edni drugi% ukazywa&B w $zy% %og"iby5%y si? poprawi& i "epie( suy& 3ogu. -ie %asz bowie% nikogoB kto by tak dobrze zna sa% siebieB (ak zna(/ $iB kt2rzy na patrz/B (e5"i (eno $zyni/ to z %io5$i i sz$zer/ o post?p (ego trosk"iwo5$i/. Zbiera"iby5%y si?B %2wi?B Dpota(e%nieDB bo ta otwarto5& w %owie (u teraz nie (est w uy$iu. Sa%i nawet kaznodzie(e tak ukada(/ kazania swo(eB aby snad) kogo nie obrazi"iG zapewne dobr/ w ty% %a(/ inten$(? i rze$z sa%a %oe by& dobraB a"e i to prawdaB e po taki% kazaniu %ao kto si? poprawiaM 3o $ze%u to nie wida& grzesznik2w gro%ada%i wskutek usyszanego kazania (awnie grze$hy swo(e porzu$a(/$y$hE ,asza %io5& wieB $o %y5"?E : Fe to d"ategoB i $iB kt2rzy i% przepowiada(/ Sowo 3oeB s/ nadto roztropni. -ie po$hania w ni$h te( roztropno5$i "udzkie(B (ak po$hania w <postoa$hB wie"ki ogie %io5$i 3oe( i d"atego ten po%ie i$h %ao grze(eG nie %2wi?B by %io5& 3oa %iaa by& w ni$h tak wie"kaB (ak bya w <postoa$hB a"e $h$iaaby%B by bya wi?ksza ni (/ widz?. : 0zy %a% powiedzie&B $o sowu i$h tak/ dawao skute$zno5&E ToB e (u %ie"i w obrzydzeniu to y$ie i %ao si? trosz$zy"i o saw? 5wiataB e gdy $hodzio o wyznanie prawdy i obron? (e( d"a $hwaty 3oe(B zar2wno i% byo wszystko stra$i& $zy wszystko zyska&. : to bowie% naprawd? wszystek po5wi?$i siebie 3oguB ten z r2wn/ gotowo5$i/ znosi $zy (ednoB $zy drugie. -ie %2wi?B by% (a bya takaB a"e $h$iaaby% by&. 8. J (aka to wspaniaa wo"no5& za niewo"? po$zytywa& sobie y$ie wed"e 5wiata i stosowanie si? do praw i zwy$za(2w (egoM #"a osi/gni?$ia te( wo"no5$i od PanaB adna o6iara nie powinna wydawa& si? trudnaG bo kt2ry niewo"nik nie byby got2w po5wi?$i& wszystkiegoB aby si? wyzwo"i& z niewo"i i %2$ powr2$i& do o($zyznyE Idy wi?$ ta (est droga prawdziwaB id)%y ni/B nie zatrzy%u(/$ si? do ostatnie( $hwi"i y$iaG bo nigdy nie do(dzie%y do posiadania tego wie"kiego skarbuB kt2ry nas $zeka na ko$u (e(B a gdy si? sko$zy to y$ie. -ie$ha( na% Pan uy$zy ku te%u aski swo(e(. Podrzy(B wasza %io5&B $o tu napisaa%B (e5"i to uznasz za stosowne i przy(%i( to pisanie (ako "ist d"a 0iebie wy/$znie przezna$zonyB i wyba$z %i zbytni/ 5%iao5& %o(/.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia !ozdzia =7

84

Roz zia! "> $eszcze o trzecim stopniu modlitwy /oczy m"wi o skutkac!, jakie sprawia $ak przeszkod s tu rozum i pami =. #osy& (u powiedziaa% o ty% sposobie %od"itwyB $o dusza w ni% $zyni& powinnaB $zy"i 5$i5"e( %2wi/$B $o Pan w nie( $zyniB bo Jn sa% tu bierze na siebie $zynno5& ogrodnikaB aby ona odpo$zywaa i uywaa. Tego ty"ko /daB by wo"a z o$hotny% poddanie% przy(?a te askiB kt2ry%i si? $ieszy i by $akowi$ie o6iarowaa siebie na wszystkoB $oko"wiek w nie( u$zyni& ze$h$e %/dro5& prawdziwa. Potrzeba (e( do tego du$ha %?negoB bo rozkoszB kt2re( dozna(eB tak (est wie"kaB e $hwi"a%iB zda(e si?B %ao do tego braku(eB by dusza wysza z $iaa. JB (aka by to bya 5%ier& sz$z?5"iwaM '. Potrzeba tuB (ak %2wi?B by wasza %io5& zda si? $akowi$ie w r?$e 3oga: $h$e Pan dusz? porwa& do niebaE : nie$h idzieG $h$e (/ 5$i/gn/& do piekaE i ta% p2(dzie bez wahaniaB bo i ta% zabierze ze sob/ skarb sw2(G $h$e pooy& konie$ (e( y$iuE : tego i ona $h$eG $h$eB by ya (esz$ze tysi/$ "atE : i na to si? zgadzaG nie$h Pan ni/ rozporz/dzaB (ak rze$z/ wasn/B (u bowie% nie (est swo(/ wasno5$i/B "e$z oddana (est $aa Panu i na -iego zda(e w zupeno5$i wsze"k/ trosk? o siebie. #uszaB %2wi?B wyniesiona na tak wysoki stopie %od"itwy : bo gdy 32g (e( uy$zy te( askiB %oe ona to wszystko i wie"e wi?$e( (esz$zeB gdy ten (est wa5nie skutek te( aski : dusza wi?$B $zyni/$ to wszystko $zu(eB e $zyni to bez adnego wysi"enia rozu%uG rozu% ty"ko stoiB rzekby5B i patrzy zdu%ionyB (ak przedziwnie Pan tu sa% spenia $zynno5& ogrodnikaB a (e%u bez adne( pra$y da(e si? ty"ko $ieszy& wdzi?kie% kwiat2wB po$zyna(/$y$h wydawa& wo swo(/. * za (edny%B $ho&by na(kr2tszy% ogrodu tego nawiedzenie%B Pan taki% b?d/$ ogrodnikie% i sa% b?d/$ stw2r$/ te( wodyB wy"ewa (/ bez %iaryG $zego wi?$ biedna dusza wsze"k/ pra$/ swo(/ i dwudziesto"etni% %oe wyt?enie% rozu%u nie zdoaa zgro%adzi&B to 3oski ten Jgrodnik sprawia w (edne( $hwi"i i da(e wzrost i do(rzao5& owo$o%B tak i dusza %oe (u y& z tego ogrodu swegoB (ak i Pan tego $h$e. <"e (esz$ze (e( nie pozwa"a rozdawa& ty$h owo$2wB dop2ki sa%a od poywania tego pokar%u nie wz%o$ni si? i nie z%?nie(eB aby snad) nie roztrwonia i$h bez adnego d"a siebie poytkuB da(/$ drugi% a ni$ w za%ian nie bior/$B i swoi% koszte% kar%i/$ i ywi/$ drugi$hB by w ko$u %oe sa%a nie zostaa z ni$zy% i z godu nie u%ara. #"a %?2w tak rozu%ny$hB kt2rzy toB $o %2wi?B $zyta& b?d/B b?dzie dostate$znie zrozu%iae i potra6i/ oni to zastosowa& "epie(B niby% (a %?$z/$ si? na pr2noB zdoaa wypowiedzie&. +. Po ty% rodza(u %od"itwyB $noty nada" pozosta(/ o wie"e dzie"nie(sze ni na stopniu poprzedni% %od"itwy odpo$znieniaB bo dusza tuta( widzi siebie $akie% prze%ienion/ i sa%a nie wieB (ak po$zyna zdobywa& si? na wie"kie rze$zyB upo(ona w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

85

woni/B kt2r/ te kwiaty z siebie wyda(/. Pan kaza i% si? otworzy& i tak pa$hn/&B aby ona przekonaa si? i uwierzyaB e istotnie takie $noty posiadaB $ho& (asno przy ty% widzi to i rozu%ieB e sa%a nie bya do ni$h zdo"naB i przez dugie "ata wasn/ pra$/ nie %oga naby& tegoB $o w te( %a"u$zkie( $hwi"i 3oski Jgrodnik w nie( sprawi. Za $zy% te pozosta(e tu w g?bi duszy pokora nier2wnie wi?ksza i g?bsza ni przedte%G widzi wszak (asnoB e sa%a tu ni$ zgoa nie zrobiaB ty"ko e zgodzia si? na toB aby Pan (e( ask? u$zyni i wo"? usposobi do (e( przy(?$ia. Spos2b ten %od"itwyB zdanie% %oi%B (est bardzo 5$isy% z(edno$zenie% $ae( duszy z 3ogie%G wszake i kade( z wadz (e( osobno Pan pozwa"aB by kada na sw2( spos2b poznaa te wie"kie rze$zyB (akie Jn tu $zyni i ni%i si? $ieszya. .. Zdarza si? to nierazB i $z?stoB w ty% z(edno$zeniu @d"atego %2wi? tu o ty%B aby wasza %io5& przekona si?B e to by& %oe i rozu%ia toB gdy %u si? $o podobnego od Pana przytra6iA. Ja przyna(%nie( %o$no si? nad ty% zdu%iaa%B e dusza w ty% stanie $zu(eB i wo"a (est uwi?ziona i $ieszy si? 3ogie%G wszake wo"a ty"ko sa%a zosta(e w g?boki% uspoko(eniuB gdy rozu% i pa%i?& tak/ za$howu(/ swobod?B i %og/ za(%owa& si? interesa%i i oddawa& si? u$zynko% %iosierny%. Jakko"wiek by si? zdawa& %ogoB e stan ten w ni$zy% si? nie r2ni od %od"itwy odpo$znieniaB o kt2re( wye( %2wia%B (est prze$ie %i?dzy ni%i r2ni$a: ta% dusza nie 5%ie robi& na(%nie(szego poruszeniaB $iesz/$ si? (edynie ty% 5wi?ty% odpo$zynkie%B (ak 9ariaG tuB w ty% rodza(u %od"itwy %oe zaraze% spenia& posugiwanie 9arty. Tak wi?$ dziaa i y(e (akby (edno$ze5nie i y$ie% bogo%y5"ny%B i y$ie% $zynny%G %oe si? oddawa& u$zynko% %iosierny%B (ednak nie $akie% (est pani/ wadz swoi$h i $zu(e to dobrzeB e "epsza $z?5& (e( (est gdzie indzie(. Jest to (ak gdyby5%y roz%awia"i z (edny%B a z drugie( strony %2wiby do nas kto5 drugiB za $zy% ani tegoB ani ta%tego nie su$ha%y z zupen/ uwag/. #usza $zu(e wyra)nieB e (est podzie"ona i wie"kie z tego %a zadowo"enie i po$ie$h?B bo (est to doskonae przygotowanie do zakosztowania te( sodko5$i i g?bokiego odpo$znieniaB kt2ry%i si? $ieszy& b?dzieB gdy przy(dzie $zas sa%otno5$i $zy swobody od za(?& zewn?trzny$h. 9ona by (/ w ty% stanie por2wna& z $zowiekie%B kt2ry na(adszy si? i pierwszy g2d zaspokoiwszyB nie $zu(e (u potrzeby (edzeniaB po zwyk/ straw? nie si?gnieB a"e gdyby postawiono przed ni% (ak/ wykwintn/ potraw?B nie tak (esz$ze $zuby si? na(edzonyB by do nie( z przy(e%no5$i/ nie zasiad. Tak i te( duszy nie nasy$i ani powabu d"a nie( nie %a adna u$ie$ha tego 5wiataB bo %a w sobie inn/ po$ie$h?B kt2ra "epie( g2d (e( zaspoka(aG $ieszy& si? $oraz wi?$e( 3ogie%B pragn/& $oraz penie(szego zaspoko(enia (edynego pragnienia swegoB $oraz wysze( w ob$owaniu z -i% uywa& rozkoszyB to (estB $zego ona $h$e i po/da. 1. Jest inny (esz$ze rodza( z(edno$zeniaB kt2ry $ho& i w ni% z(edno$zenie nie (est zupene i doskonaeB przewysza (ednak tenB o kt2ry% ty"ko $o %2wia%B a"e nie (est tak wysokiB (ak tenB kt2ry opisaa% na po$z/tkuB %2wi/$ o te( trze$ie( wodzie. ,ie"k/ to b?dzie d"a wasze( %io5$i po$ie$h/B gdy otrzy%awszy od Pana wszystkie te trzy rodza(eB (ak %oe (u (e otrzy%ae5B zna(dziesz (e tu opisane i zoba$zyszB na $zy% one si? zasadza(/. Jtrzy%a& (aki dar od PanaB to pierwsza "askaB a druga (est taB gdy tenB kto go otrzy%aB zrozu%ieB (aka to aska i (akie (e( wasno5$iG na konie$ u%ie& ten dar w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

86

sowy wyrazi& i wytu%a$zy&B na $zy% si? zasadzaB to trze$ia (esz$ze odr?bna "aska. Zdawaoby si? wprawdzieB e do5& pierwsze( z ty$h trze$h askB aby dusza %oga bez za%ieszania i trwogi %?na i5& naprz2d drog/ Pask/B odrzu$a(/$ spod n2g swoi$h wszystkie rze$zy tego 5wiata. ,szake i zrozu%ienie te( aski wie"ki% (est dare% i wie"ki% poytkie%G kto (/ otrzy%aB susznie za ni/ winien dzi?ki $zyni& PanuB kto za5 (e( nie posiadaB ty% bardzie( powinien wie"bi& bosk/ askawo5& JegoB i ra$zy uy$zy& (e( ko%u inne%uB (esz$ze y(/$e%uB aby ten p2ki y(eB u$zy nasi o5wie$a. Jt2 w ty% sposobie z(edno$zeniaB o kt2ry% %a% %2wi& @zdarza si? to $z?sto sz$zeg2"nie %nieB kt2re( 32g tego rodza(u aski po wie"e razy uy$zaAB 32g porywa wo"?B a takeB (ak %nie si? zda(eB i rozu%B bo ten tu nie rozu%u(eB ty"ko wszystek (est za(?ty 3ogie% i -i% si? $ieszyB (ako gdy kto patrzy na $udowne (akie widowisko i ty"e widzi rze$zy za$hwy$a(/$y$hB e nie wieB w kt2r/ stron? na(pierw patrze&B (edna wspaniao5& zasania %u w o$za$h drug/ i adne( nie zdoa dokadnie rozr2ni&. Pa%i?& pozosta(e swobodnaB a r2wnie i wyobra)nia. TaB pozostawiona sobieB a" si? 3oe (ak/ wo(n? wyda(e rozu%owiB i (aki usiu(e za%?t w ni$h sprawi&M 9nie ona %?$zy niesy$hanie i nienawidz? (e(B i nieraz baga% PanaB by odebra %i (/ ra$ze( w ty$h $hwi"a$hB niby %i %iaa takie za%ieszanie $zyni&. *nny%i razy woa%: D iedy (uB o 3oeB dusza %o(a b?dzie $aa zebrana w wysawianiu 0iebieB kiedy wo"na b?dzie od ty$h roztargnieB kt2re (/ szarpi/ i opanowa& i$h nie %oeED Jasno tu okazu(e si? szkodaB (ak/ wyrz/dzi na% grze$hB i w tak/ niewo"? podbi wo"? nasz/B e nie %oeB (akby $h$iaaB $i/g"e by& za(?ta 3ogie%. 4. 9nieB wyzna(?B nieraz si? to zdarza : nie da"e( (ak dzi5 wy$ierpiaa% tak/ wa"k? i dobrze (/ %a% w pa%i?$i : e dusza usta(e od po/dania zna"ezienia si? ta%B gdzie $z?5& (e( "epsza i wi?ksza przebywaB a niepodobna (e( tego osi/gn/&B bo pa%i?& i wyobra)nia tak/ (e( wyda(/ wo(n?B e rady sobie z ni%i da& nie %oe. ,szake w braku wsp2dziaania pozostay$h dwu wadz: rozu%u i wo"iB bezsi"ne s/ i nie zdoa(/ zrobi& ni$ zegoG %og/ trapi& dusz? i niepokoi&B i a nadto to $zyni/B a"e zegoB powtarza%B ni$ (e( u$zyni& nie %og/. 3rak i% do tego siy i stao5$iG bo i rozu% adnego zgoa nie bierze udziau w ty%B $o %u przedstawia(/B wi?$ na ni$zy% si? zatrzy%a& nie %og/ i ustawi$znie od (ednego przed%iotu odbiega(/ do drugiegoB podobne do owy$h $ie% no$ny$hB niespoko(ny$h i uprzykrzony$hB w$i/ "ata(/$y$h z %ie(s$a na %ie(s$e. Por2wnanie toB zdanie% %oi%B (ak na(dokadnie( rze$z odda(eB gdy tak sa%o (ak owe &%y i te niespoko(ne widziada wyobra)ni i pa%i?$iB $ho& zupenie nieszkod"iweB uprzykrza(/ si? i doku$za(/ te%uB kogo opadn/. -a t? do"eg"iwo5& nie wie%B $zy (est "ekarstwoG gdyby %i Pan (akie ukaza& ra$zyB o$hotnie by% go uyaB bo $z?stoB (ak %2wia%B wie"kie z tego powodu %a% utrapienie. Jasno si? tu ob(awia i n?dza naszaB i wie"ka %o$ 3ogaG bo gdy ta wadza wyobra)ni pozostawiona na swobodzie tak na% szkodzi i do"egaB pozostae dwieB z(edno$zone z bosk/ wie"%ono5$i/ JegoB g?boki% u$iszenie% i poko(e% nas krzepi/. 7. Jedyne "ekarstwoB (akie zna"aza% po wie"o"etni% u%?$zeniu (est toB kt2re wye( wy%ienia%B %2wi/$ o %od"itwie odpo$znienia: nie zwaa& na wyobra)ni? i (e( wybrykiB (ak si? nie zwaa na sza"onego i pozostawi& (/ z sza"estwe% (e(B kt2re%u w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

87

32g sa% ty"ko %o$en (est konie$ pooy&G ostate$znie zawsze ona (est i pozosta(e niewo"ni$/ ty"ko. Zno5%y (/ $ierp"iwie (ak znosi Jakub Ne?B bo wie"k/ ask? Pan na% $zyniB e $ieszy%y si? posiadanie% !a$he"i. ,yobra)niaB %2wi?B Dpozosta(e niewo"ni$/DB bo ostate$znie : (akko"wiek by si? %iotaa : nie zdoa po$i/gn/& za sob/ pozostay$h dwu wadzG gdy prze$iwnie te bez adnego trudu przywou(/ (/ do siebie. -iekiedy spodoba si? 3ogu ua"i& nad taki% (e( b/kanie% i sza%otanie% si? i dopu5$i (e( zapon/& ognie% te( boskie( po$hodniB w kt2ry% ta%te dwie (u (akoby w popi2 si? obr2$iy i zoyy nie(ako przyrodzon/ istno5& swo(/B w taki spos2b nadprzyrodzony $iesz/$ si? posiadanie% d2br nieo$eniony$h. 8. ,e wszystki$h ty$h r2ny$h sposoba$hB kt2re wy%ienia%B opisu(/$ t? wod? ze )r2da pyn/$/B tak wie"ka (est $hwaa i odpo$znienie duszyB e bardzo wyra)nie i $iao u$zestni$zy w ty% wese"u (e( i rozkoszy. Skutek ten ob(awia si? Dbardzo wyra)nieDB a $noty wie"ki tu bior/ wzrost i po%noenieB (ak %2wia% wye(. Snad) podobao si? 3ogu przez tak "i$he narz?dzie ob(awi& z wsze"k/B (aka %oe by& w ty% y$iuB (asno5$i/ te r2ne stanyB do kt2ry$h o i"e rozu%ie%B dusza na ty% stopniu %od"itwy bywa podniesiona. -ie$h wasza %io5& naradzi si? $o do tego z (aki% %?e% du$howny% a u$zony%B kt2ry by z wasnego do5wiad$zenia zna ten stan z(edno$zenia z 3ogie%. Je5"i on uznaB e dobrze napisaa%B wierzB e 32g $i to ozna(%i i dzi?ku( gor/$o boskie( askawo5$i JegoG bo (ak %2wia%B b?dzie to w swoi% $zasie wie"k/ po$ie$h/B e b?dziesz rozu%iaB $zy% i (ak/ (est ta aska w sa%e( sobie. < $ho$iaby @da(/$ $i (u $ieszy& si? ty% dare%A nie da $i (esz$ze 32g aski zrozu%ienia goB wszake %a(/$ (u t? pierwsz/ ask?B przy rozu%ie i nau$e swo(e( zrozu%iesz (/ z tegoB $o tu napisano. -ie$ha( Pan b?dzie bogosawiony za wszystkoB po wszystkie wieki wiek2wB a%en.
Rozdzia 18

Roz zia! "B O czwartym stopniu modlitwy &ysoka godno# duszy do tego stanu podniesionej $ak wielka std zac!ta dla dusz, oddajcyc! si modlitwie wewntrznej, aby usioway wznie# si na ten stopie tak wysoki, skoro na tej ziemi osignitym by moe, nie z wasnej wprawdzie zasugi, ale z aski i dobroci Paskiej Przedmiot to bardzo wany i pilnej uwagi godny =. -ie$ha( Pan ra$zy %nie nau$zy& st2w odpowiedni$hB aby% zdoaa powiedzie& nie$o o $zwarte( wodzie i $zwarty% sposobie pod"ewania ogrodu. 3ardzo %i tu potrzebna aska JegoB wi?$e( (esz$ze ni do ob(a5nienia poprzedniego stopnia. -a ni% bowie% dusza $zu(eB e nie $akie% (est u%araB $ho& tak (/ zwa& %oe%yB bo (u u%ara 5wiatu. ,szakeB (ak %2wia%B ty"e (esz$ze %a wadzy nad sob/ i przyto%no5$iB e wieB i (esz$ze (est na 5wie$ieB $zu(e swo(e na ty% wygnaniu osiero$enie i (esz$ze posugu(e si? rze$za%i zewn?trzny%i na wyraenie tegoB $o $zu(eB przyna(%nie( przez znaki. ,e wszystki$h poprzedza(/$y$h sposoba$h w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

88

%od"itwyB o kt2ry$h %2wia%B ogrodnik zawsze %a pewn/ pra$? i trudB $ho$ia na ty% ostatni% pra$a ta po/$zona (est z tak/ $hwa/ i po$ie$h/B e dusza $h$iaaby pozosta& w nie( na zawszeG nie pra$? wi?$ tu $zu(eB a"e rozkosz. Tu (ednak adnego (u nie %a $zu$ia ty"ko uywanieB $ho$ia bez zrozu%ienia tegoB $zego si? uywaG po(%u(e dusza i rozu%ieB e uywa tu dobraB w kt2ry% zawarte s/ wsze"kie dobraB a"e dobra tego nie po(%u(e. ,szystkie z%ysy tak s/ za(?te t/ rozkosz/B e aden (u nie %a swobody ani %ono5$i za(?$ia si? $zy% inny%B wewn?trzny% $zy zewn?trzny%. , poprzedni$h stana$h pozostawaa i% (esz$ze wadzaB (ak %2wia%B okazania (aki% znakie% tego wie"kiego wese"aB (akiego dozna(/G tuta( dusza bez por2wnania wi?ksze %a wese"eB a da"eko %nie( (est zdo"na ob(awi& to na zewn/trzB bo i $iaoB i dusza pozbawione s/ wadzy udzie"enia drugi% te( rozkoszy swo(e(. ,sze"kie za(?$ie si? zewn?trzne byoby d"a nie( w te( $hwi"i przeszkod/ wie"k/B %?k/ i zak2$enie% poko(uB kt2ry% si? $ieszyG wi?$e( powie%: w ty% zupeny% z(edno$zeniu wszystki$h wadz z 3ogie% dusza : p2ki (est w ty% stanie : nie %oeB $ho$iaby $h$iaaB za(/& si? $zy% inny%B a (e5"i %oeB nie (est to (u z(edno$zenie. '. Jaka (est istota i (aki spos2b tegoB (ak zwyk"e (e zowi/ z(edno$zeniaB tego wytu%a$zy& nie u%ie%. , teo"ogii %isty$zne( to ob(a5nia(/B (a ani wyraz2w nawet w te( nau$e uywany$h nie zdoaaby% wszystki$h wy%ieni&G nie %a% adnego po(?$ia o ty%B $o to (est u%ysB ani (aka (est r2ni$a %i?dzy ni% a dusz/ a"bo du$he%G wszystko to %nie si? przedstawia (ako (edno i to sa%o. PrawdaB e dusza niekiedy wy$hodzi z sa%e( siebie na ksztat ogniaB kt2ry pon/$B wypusz$za z siebie po%ieG niekiedy te sia tego ognia gwatownie si? wz%aga i po%ie bu$ha wysoko ponad ogieB a"e i wtedy po%ie ten nie r2ni si? od ogniaB ty"ko zawsze (est ty% sa%y% po%ienie%B kt2ry (est w ogniu. ,asze %io5$iB (ako "udzie u$zeniB to zrozu%ie$ie : (a ni$ wi?$e( nie potra6i? powiedzie&. +. To (edno ty"ko $h$? tu ob(a5ni&B $o $zu(e duszaB gdy (est w ty% stanie boskiego z(edno$zenia. Z(edno$zenieB (ak kade%u wiado%oB (est to ze(5$ie si? dwu rze$zy przedte% rozdzie"ony$hB tak e z dwo(ga sta(e si? (edno. J Panie %2(B (ake wie"ka (est dobro& Two(aM 3/d) bogosawiony na wiekiB nie$h 0i? $hwa"/. 3oe %2(B wszystkie stworzeniaB ie5 tak nas u%iowaB e z wsze"k/ prawd/ %oe%y %2wi& o ty% ob$owaniuB (akie Ty nawet na ty% wygnaniu %iewasz z dusza%i. -awet z ty%iB kt2re s/ $not"iwe i sprawied"iweB takie ob$owanie Two(e wie"k/ (est ho(no5$i/ i wspaniao%y5"no5$i/B ho(no5$i/B (edny% sowe%B godn/ 0iebieB Panie %2(B kt2ry gdy da(eszB da(esz po 3oe%uM J sz$zodrob"iwo5$i niesko$zonaB (ake wspaniae s/ sprawy Two(eM Zdu%iewa si? nad ni%i ktoko"wiek nie zanurzy rozu%u swego w sprawa$h te( zie%iB widz/$ i uzna(/$B e te prawdy tak przewysza(/ po(?$ie (egoB (ak gdyby zgoa nie %ia rozu%u. Ne$z $o wi?ksza (esz$zeB $ze%u takie kr2"ewskie aski $zynisz nawet duszo%B kt2re 0i? tak $i?ko obraayE #oprawdyB gdy nad ty% si? zastanawia%B rozu% %i usta(e i da"e( post/pi& nie %og?. 3o i gdzie post/piaby%B kiedy kady krok %2( byby krokie% wste$zB gdy nie wie%B (ak by% 0i %iaa dzi?kowa& za takie wie"kie aski. 0zase% szuka% sobie u"giB %2wi/$ niedorze$zno5$i.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

89

.. -ierazB gdy (u prze%in/ te askiB a"bo w $hwi"i gdy Pan za$zyna (e na %nie wy"ewa& @bo w $i/gu ni$h i dop2ki (este% pod wadz/ i$hB niezdo"na (este% ni$ u$zyni&AB zdarza si?B e %2wi?: DPanieB pa%i?ta(B $o $zyniszB nie pusz$za( w zapo%nienie ty"u wie"ki$h grze$h2w %oi$hB a kiedy (u $h$iae5 zapo%nie& o ni$hB aby %i (e odpu5$i&B po%ni( przyna(%nie( na nieB baga% 0i?B aby pow5$i/gn/& zbytni/ ho(no5& ask swoi$hM -ie z"ewa(B Stw2r$o %2(B tak drogiego pynu do na$zynia tak kru$hegoB bo ty"e razy (u widziae5B e go zawsze uroni?. -ie skada( takiego skarbu ta%B gdzie (esz$ze nie s/ takB (akby by& powinnyB u%orzone /dze po$ie$h tego y$ia. Jak %oesz obron? tego %iasta i k"u$ze te( twierdzy powierza& w r?$e takiego niewa"e$znego dow2d$yB kt2ry za pierwszy% podst/pienie% nieprzy(a$ie"a wpu5$i w bra%?E -ie b/d)B o r2"u przedwie$znyB taki% zapa%i?tay% %io5nikie%B by5 %ia wydawa& na poniewierk? takie kosztowne k"e(notyM < prawdziwie rze$ by %onaB da(eszB PanieB pow2d do "ek$ewaenia i$hB kiedy (e odda(esz w %o$ stworzenia tak nie$not"iwegoB tak niskiegoB tak sabego i n?dznegoB tak ni$ niewartegoB kt2re $ho$iaby przy as$e Two(e( : a takie( (ak (a nie%ae( zaiste aski potrzeba : usiowao nie stra$i& i$hB nie (est prze$ie zdo"ne udzie"i& i$h ko%u b/d)B aby by z ni$h poytek : sowe% powierzasz te pery swo(e kobie$ieB i to (esz$ze nie $not"iwe(B a"e grzeszne(. -ie zakrywasz ty"ko ty$h ta"ent2w swoi$hB kad/$ (e w zie%i? tak zanie$zysz$zon/B a"e (e zakopu(esz. -ie %asz zwy$za(uB PanieB takie wie"kie rze$zyB takie aski niesy$hane $zyni&B (eno na toB aby dusza ni%i zasz$zy$ona obr2$ia (e na poytek wie"u. Ty wieszB 3oe %2(B e wszystk/ si/ wo"i swo(e( i ser$a swego baga% 0i?B (ako (u nieraz bagaa%B i to sobie za prawdziwe dobro po$zytu(?B by5 od(/ ode %nie to na(wi?ksze dobroB (akie %oe by& na te( zie%iB a dat (e taki%B kt2rzy z niego "epszy u$zyni/ uytek na po%noenie $hway Two(e(D. 1. Takie i ty% podobne rze$zy zdarzao %i si? %2wi& po wie"e razy. P2)nie( dopiero widziaa%B (aki by w ty% nierozu% %2( i brak pokoryG bo& Pan sa% dobrze wieB $zego potrzeba i zna dusz? %o(/B i nie %a w sobie siy do zapra$owania sobie na zbawienieB gdyby (e( w boskie( askawo5$i swo(e( tak wie"ki%i aska%i nie u%a$nia. 4. Pragn? teraz ob(a5ni&B (akie skutki i aski pozostawia po sobie to boskie z(edno$zenieB i $o %oe a"bo $zy %oe $ho& w $z?5$i dusza u$zyni& $o z sa%e( siebie d"a dost/pienia stanu tak wysokiego. 7. Przy$hodzi to podniesienie du$ha $zy z(edno$zenie wraz z %io5$i/ niebiesk/ @boB zdanie% %oi%B r2ne (est z(edno$zenie od podniesienia A w ty%e z(edno$zeniu. to nie zna ty$h rze$zy z do5wiad$zeniaB te%u si? %oe wydawa&B e tak nie (estB a"e w %oi% przekonaniuB $ho& przyzna(?B e te dwie rze$zy s/ (edny%B r2ny prze$ie (est spos2bB w kt2ry Pan w ni$h dziaaB i w ty% podniesieniuB $zy"i "o$ie du$haB nier2wnie wi?ksze i skute$znie(sze sprawi oderwanie si? duszy od stworze. Po ty% skutku (e( (asno poznaa%B e (est to aska oddzie"naB $ho& w zasadzieB powtarza%B %oe to by& to sa%o a"bo taki% si? zdawa&G tak i %ay ogie zar2wno (est ognie%B (ak i wie"kiB a prze$ie wido$zna (est %i?dzy ni%i r2ni$a. , %ay% ogniu dugiego potrzeba $zasuB ni% wrzu$ony do niego $ho&by niewie"ki kawaek e"aza si? rozpa"iB w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

90

w ogniu za5 wie"ki% e"azoB $ho&by brya (ego bya duo wi?kszaB ry$ho stra$i (akoby istno5& swo(/ i na poz2r sa%o w ogie si? prze%ieni. Podobna r2ni$a za$hodziB zdanie% %oi%B %i?dzy ty% dwo(aki% rodza(e% aski Paskie(. o%u dane byo dost/pi& za$hwy$enia ten atwo to zrozu%ieB kto sa% tego nie do5wiad$zyB te%u si? wydaB e %2wi? od rze$zy i bardzo by& %oeB e tak (est. 3o ni$ by w ty% nie byo dziwnegoB e %2wi od rze$zy taka (ak (aB gdy way si? %2wi& o taki$h sprawa$h i pr2bu(e $ho& w $z?5$i ob(a5ni& toB o $zy% zda(e si? niepodobiestwe% powiedzie& $ho&by (edno sowo. 8. <"e %a% t? wiar? i u6no5&B e %i Pan dopo%oe @wszak wiado%o boskie( wie"%ono5$i JegoB e pr2$z spenienia obowi/zku posuszestwaB innego w ty% pisaniu swoi% za%iaru nie %a% i (edynie pragn? po$i/gn/& dusze do tak wysokiego dobraA. -i$zego tu nie powie%B $zego by% po wie"e razy nie bya na sobie do5wiad$zyaG a przy ty% wyzna(?B gdy% za$zynaa pisa& o te( $zwarte( wodzieB zdawao %i si? to zadanie% r2wnie trudny% i niepodobny%B (ak gdyby% %iaa %2wi& po gre$kuG porzu$ia% wi?$ pisanie swo(e i posza% do o%unii. 3ogosawiony PanB kt2ry tak ask/ swo(/ o5wie$a $ie%ny$h i nieuk2wM 3ogosawiona5 $noto posuszestwaB kt2ra wszystko %oeszM 32g o5wie$i %i rozu% to wyra)ny%i sowa%iB to stawia(/$ %i przed o$zy $o i (ak %a% powiedzie&G snad) i tu tak sa%o (ak to u$zyni w ob(a5nieniu poprzedni$h stopni %od"itwyB sa% w boskie( askawo5$i swo(e( $h$e powiedzie& toB $zego (a nie potra6i? i nie u%ie%. 92wi? sz$zerze i prawdziwie (ak (estG za $zy% $oko"wiek tu b?dzie dobregoB b?dzie to wasna nauka Jego. 0o za5 okae si? zegoB b?dzie toB rze$z (asnaB pode% tego %orza n?dzyB (aki% (a (este%. 9i%o to (ednakB gdyby byy duszeB (ak pewno (est i$h wie"eB kt2re by dost/piy tego stopnia %od"itwyB kt2rego Pan %nie n?dzne( udzie"i i byaby %i?dzy ni%i takaB kt2ra by niepewna $zy idzie dobr/ drog/B $h$iaa w ty$h rze$za$h zasi?gn/& rady %o(e(B pewna tego (este%B e Pan w te( potrzebie przyszedby w po%o$ suebni$y swo(e(B aby (asno wypowiedziaa prawd? Jego. ;. 92w%y teraz o te( wodzieB kt2ra zst?pu(e z nieba do pod"ania i nasy$enia $aego ogrodu. Idyby Pan nigdyB i"e razy (e( potrzebaB nie zanie$ha dawa& te( wodyB kt2 tego nie widziB (akiego odpo$zynku uywaby w2w$zas ogrodnikE Idyby nigdy nie byo zi%yB ty"ko $zas zawsze "etni i u%iarkowany i nigdy by w ogrodzie nie ustaway kwiaty i owo$eB kt2 tego nie widziB (aka by to bya d"a niego rozkosz i po$ie$haE Ne$z p2ki tu y(e%yB s/ to rze$zy niepodobne. Potrzeba tu $i/ge( ba$zno5$iB aby gdy (edne( wody zabraknieB postara& si? o t? drug/. Ta woda z nieba $z?stokro& przy$hodzi w $hwi"iB kiedy ogrodnik na(%nie( si? (e( spodziewa. , po$z/tka$h wprawdzie przy$hodzi prawie zawsze po dugie( %od"itwie wewn?trzne(G powo"i ze sz$zeb"a na sz$zebe" kae Pan pod"atywa& te( ptaszynieB a wresz$ie zabiera (/ do gniazdaB aby odpo$z?aG widz/$ (ak przez dugi $zas pod"atywaa rozu%e% i wo"/B wszystki%i sia%i swy%i szuka(/$ 3oga i stara(/$ si? 9u spodoba&B ra$zy (e( za to da& nagrod? (esz$ze w ty% y$iu. JB (aka to wie"ka nagrodaB kt2re( (edna $hwi"a star$zy na powetowanie wsze"ki$h pra$ i trud2wB (akie dusza ponie5& %ogaM

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

91

=>. Idy tak (esz$ze dusza szuka 3oga swegoB nag"e z niewypowiedzian/B na(sodsz/ rozkosz/ $zu(eB e $aa usta(e w pewny% rodza(u o%d"eniaG stopniowo odde$h (e( si? zatrzy%u(e i wszystka wadza w $ie"eB tak i i r?ki podnie5& nie zdoaB $hyba z wie"k/ trudno5$i/G o$zy (e( %i%owo"nie si? za%yka(/B a $ho&by (e trzy%aa otwarteB ni$ ni%i nie widzi. 0ho& we)%ie ksi/k? do r?kiB nie zdoa wy%2wi& ani "iteryB ani nawet dobrze (e( rozpozna&G widziB e %a przed sob/ (akie5 pis%oB a"e i rozu% od%awia (e( po%o$yB ni$ nie zdoa wy$zyta&B $ho&by $h$iaa. Podobnie syszyB a"e nie rozu%ie tegoB $o syszy. Sowe%B z%ysy adne( (e( nie odda(/ posugiB owsze% s/ ra$ze( d"a nie( przeszkod/B i nie %oe i$h $akie% u$hy"i&B (ak by $h$iaa d"a swobodnego uywania wewn?trzne( rozkoszy swo(e(. -a pr2no pr2bowaaby %2wi&B bo nie zdoa zoy& (ednego sowaB a $ho&by zdoaaB nie %iaaby siy wy%2wienia go. ,szystka wadza zewn?trzna usta(eB a ty% bardzie( za to wz%aga si? wewn?trzna sia duszyB za $zy% i "epie( %oe si? $ieszy& $hwa/ swo(/. Przy ty% i zewn?trznie $zu(e wie"k/ rozkoszB kt2ra si? bardzo wido$znie ob(awia. ==. -igdy te ten rodza( %od"itwyB $ho$iaby si? przeduaB nie szkodzi zdrowiuG %nie przyna(%nie( nigdy nie zaszkodziB a i"e razy Pan u$zyni %i t? ask?B nawet w $zasa$h gdy %iaa% si? na(gorze(B nie pa%i?ta%B by% kiedy po nie( $zua si? wi?$e( $ierpi/$aB a nie doznaa ra$ze( zna$znego po"epszenia. 3o i (ake %ogoby ze nast?pstwa sprowadzi& tak wie"kie dobroE Qaska ta tak wido$zne i na zewn/trz skutki swo(e ob(awiaB i niepodobna w/tpi& o zbawienny% i na $iao (e( dziaaniu. * $ho& do $zasuB pod wpywe% rozkoszy du$howe( odbiera %u wadz?B a"e %u (/ pote% bardzie( wz%o$nion/ pozostawia. ='. PrawdaB e w po$z/tka$h ten rodza( %od"itwy tak kr2tko trwa : tak przyna(%nie( byo ze %n/ : e te znaki (e( zewn?trzne i sprawione przez ni/ zawieszenie z%ys2w nie tak si? wyra)nie ob(awia(/B ty% sa%y% e zbyt pr?dko prze$hodz/B a"e po ho(no5$i askB (akie w duszy pozostawiaB atwo pozna&B e wie"ka %usiaa by& (asno5& tego so$aB kt2re w nie( 5wie$ioB kiedy tak si? $a"a od niego rozpyn?a. Zwa%y zreszt/B e i na(duszy ter%in zostawania duszy w ty% stanie zawieszenia wszystki$h wadzB zawszeB o i"e %i wiado%oB bardzo (est kr2tkiG (e5"i potrwa p2 godzinyB to (u bardzo (est duoG u %nie (ak si? zda(eB nigdy on nie trwa tak dugo. Trudno wprawdzie $zu& i z%ierzy& (ak dugo to trwaB kiedy si? w$a"e nie $zu(eB a"e to pewneB e za kady% taki% og2"ny% zawieszenie% wadzB po niedugie( $hwi"i (edna $zy druga wadza powra$a do siebie. ,o"a wprawdzie utrzy%u(e nieprzerwany w/tek z(edno$zeniaB a"e pozostae dwie wadze ry$ho po$zyna(/ znowu naprzykrza& si?G wo"a wtedyB trwa(/$ w uspoko(eniu swoi%B na nowo (e zawiesza i tak znowu przez (ak/5 $hwi"? pozosta(/ w zawieszeniuB a pote% znowu odywa(/. =+. , taki$h od%iana$h %oe upyn/& i nieraz upywa ki"ka godzin %od"itwyB bo raz za$z/wszy upa(a& si? owy% boski% wine% i s%aku (ego zakosztowawszyB dwie te wadze z atwo5$i/ tra$/ w$i/ na nowo wasne dziaanie swo(eB d"a uywania bez por2wnania wi?ksze( ni sa%e z siebie zna"e)& %og/ sz$z?5"iwo5$iG i tak przy/$za(/ si? do wo"iB z ni/ wsp2"nie si? wese"/. <"e to zupene i$h zawieszenieB bez adnego w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

92

ku rze$zo% ob$y% zbo$zeniu wyobra)ni : kt2ra takeB o i"e rozu%ie%B wraz z pa%i?$i/ i rozu%e% u"ega ty% $hwi"owy% za$hwy$enie% : (est toB powtarza%B ty"ko kr2tka $hwi"a. 0ho$iaB wra$a(/$ do siebieB wadze te nie tak $akowi$ie odzysku(/ przyrodzone swe dziaanieB by nie %ogy godzina%i $ay%i pozostawa& (akby odrzu$oneB a 32g od $zasu do $zasu znowu (e do siebie porywa. =.. Prze(d)%y teraz do wewn?trzne( tre5$i tegoB $o dusza tu $zu(eB a"e to nie$h powie TenB kt2ry sa% wieG bo s/ to rze$zyB kt2ry$h $zowiek nie zdoa po(/&B a ty% bardzie( wypowiedzie&M Idy odszedszy od o%unii 5wi?te( i z tego sa%ego stanu %od"itwyB kt2ry tu opisu(?B zabieraa% si? do tego pisania i zastanawiaa% si? nad ty%B $o dusza w ty% stanie $zyniB Pan rzek do %nie te sowa: 0aa si? wyzuwa z sa%e( siebieB $2rkoB aby g?bie( pogr/ya si? we 9nieG (u nie ona y(eB (eno Ja w nie(B a i nie %oe po(/& tegoB $o rozu%ieB wi?$ (est to rozu%ienie bez rozu%ienia. to do5wiad$zyB rozu%ie to poniek/dB bo (a5nie( tego si? wyrazi& nie daB tak s/ ukryte te rze$zyB kt2re si? dzie(/ w ty% wewn?trzny% z(edno$zeniu. To ty"ko %ogaby% doda&: dusza tu (asno widziB e (est z/$zona z 3ogie% i tak/ %a pewno5&B e adn/ %iar/ nie %oe nie wierzy&B e tak (est. Ksta(/ tu wszystkie wadze i tak s/ w zawieszeniuB e w aden spos2b : (ak %2wia% : nie $zu& i$h dziaania. Je5"i na $hwi"? przedte% roz%y5"aa o (aki% przed%io$ieB przed%iot ten tak si? za$iera w (e( pa%i?$iB (ak gdyby nigdy o ni% nie syszaaG (e5"i bya przy $zytaniuB tegoB $o $zytaaB (u nie pa%i?ta ani si? nad ty% zastanowi& nie zdoaG tak sa%o niepodobna (e( %od"i& si? usta%i. Sowe%B ta &%a uprzykrzonaB to (est pa%i?&B %a tu skrzyda spa"one i (u "ata& nie %oe. ,o"a $aa za(?ta %io5$i/B a"e nie rozu%ieB (aki% sposobe% %iu(eG rozu%B (e5"i po(%u(eB nie po(%u(eB (aki% sposobe% rozu%ieB a przyna(%nie( ni$ po(/& nie zdoa z tegoB $o rozu%ieG %nie si? zda(eB e nie rozu%ieB bo : (ak %2wia% : sa% siebie nie rozu%ieG zreszt/ (a sa%a tego po(/& nie potra6i?M =1. , pierwszy$h po$z/tka$h taka bya niewiado%o5& %o(aB e nie wiedziaa% o ty%B i 32g (est obe$ny we wszystki$h stworzenia$hG gdy wi?$ na te( %od"itwie $zua% Io tak obe$ny% w duszy swo(e(B zdawao %i si? to rze$z/ nie%o"iw/. < (ednak niepodobna %i byo nie wierzy&B e (est we %nieB tak ywo $zua% i tak (asno zdawao %i si?B widziaa% obe$no5& Jego. Nudzie nieo5wie$eni %2wi"i %iB e (est obe$ny ty"ko przez ask?B a"e (a te%u nie %oga% da& wiaryB bo (ak %2wi?B zdawao %i si?B e Io widz? rze$zywi5$ie obe$negoG wie"kie wi?$ z tego powodu %iaa% utrapienie. P2)nie( dopiero u$zony i wie"ki teo"og z Zakonu $hwa"ebnego patriar$hy 5wi?tego #o%inika wyzwo"i %i? od te( w/tp"iwo5$i i nau$zy %i?B e 32g rze$zywi5$ie (est w nas obe$ny i udzie"a na% siebie w pewien spos2bB $o bardzo %i? po$ieszyo. Zwa%y teraz i dobrze to zrozu%ie(%yB e ta woda niebieskaB ta na(wysza aska PaskaB zawsze pozostawia w duszy niez%ierzone korzy5$i du$howeB (ak to zaraz ob(a5ni?.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia Rozdzia 19

93

Roz zia! "C ,"wi w dalszym cigu o tym samym 'aczyna o tym, jakie skutki sprawia w duszy ten stopie modlitwy -uszom wyniesionym na ten stopie usilnie zaleca, aby nigdy, c!ociaby po otrzymaniu tej laski zdarzyo im si upa#, nie zniec!cay si i modlitwy nie porzucay $akie szkody wynikaj z takiego zniec!cenia Przestroga to wana i wielka w niej, dla uomnyc! i grzesznyc!, pociec!a =. Po te( %od"itwie i ty% z(edno$zeniu pozosta(e w duszy niewypowiedziana rzewno5&B tak i $h$iaaby si? $aa rozpyn/& nie z b2"uB a"e od ez dziwnie rozkoszny$h i sodki$hG spostrzegaB e $aa (est ni%i za"anaB $ho& nie $zua i nie wieB kiedy i (ak (e wy"aaG widzi ty"ko z wie"k/ po$ie$h/B e ta wodaB u5%ierza(/$ zapa ognia w nie( pon/$egoB zaraz go podsy$aG %oe to ko%u wyda si? arabsz$zyzn/B a"e tak (est. Zdarzyo %i si? ki"ka razyB e w $hwi"i te( %od"itwy tak odesza% od siebieB i nie wiedziaa%B $zy ta $hwaaB kt2r/ $zua% si? ogarnionaB bya rze$zywisto5$i/B $zy te sne% ty"koG a"e gdy u(rzaa% si? za"an/ za%iB kt2re bez adnego b2"uB a"e tak u"ewnie i szybko pyn?yB i zdawa& si? %ogoB e nie o$zy %o(e (e wypusz$zayB (eno on obok niebieski : poznaa%B e nie by to sen. 3yo to w po$z/tka$hB kiedy (esz$ze te za$hwy$enia szybko prze%i(ay. '. Qaska ta pozostawia w duszy takie %?stwo ser$aB e gdyby (e( $iao d"a %io5$i 3oga poszarpano na strz?pyB wie"kie %iaaby z tego wese"e. Tu si? rodz/ bohaterskie obietni$eB postanowienia i gor/$o5& pragnie 5wi?ty$hG tu dusza po$zyna brzydzi& si? 5wiate% i (asno widzie& (ego %arno5&. -ier2wnie tu wi?kszy (e( post?pB nier2wnie wysze podniesienie si? ni na poprzedni$h stopnia$h %od"itwy. Pokora take (est g?bszaB bo (asno widziB e do otrzy%ania takie( przewysza(/$e( i wspaniae( aski w ni$zy% si? wasny% staranie% nie przyoya i ni$ u$zyni& nie %oga ani d"a sprowadzenia (e( na siebieB ani d"a (e( zatrzy%ania. ,idzi (asno zupen/ niegodno5& swo(/G (ak w ko%na$ieB peny% b"askie% so$a o5wie$one(B adna si? pa(?$zyna nie ukry(eB tak ona w te( (asno5$iB kt2ra (/ za"ewaB widzi n?dz? swo(/. Pr2ne upodobanie w sobie tak (est da"ekie od nie(B e prawie nie po(%u(eB (ak by %ogo do nie( zna"e)& przyst?pB bo (u %a nao$zne przekonanieB (ak %aoB (ak ni$ z siebie nie %oeB gdy tu prawie e nawet zezwo"enie nie byo z (e( stronyB a"e (akoby poniewo"nie za%kni?to drzwi do nie( wszystki% z%yso%B aby %oga "epie( $ieszy& si? Pane%. Pozosta(e z -i% sa% na sa%G $2 innego %a $zyni&B (eno %iowa& IoE -ie widzi ani nie syszyB $hybaby gwatu uyaG a"e nie (e( w ty% zasuga. Pote% w (asny% 5wiet"e prawdy sta(e (e( przed o$zy%a przesze y$ie (e(B wie"kie nad ni/ %iosierdzie 3oeB i rozu% tu (u nie potrzebu(e po"owa& na dowody i argu%entyB bo %a zastawion/ sobie ubit/ (u i przyprawion/ do (edzenia zwierzyn?B to (est rze$z od razu gotow/ do zrozu%ienia. ,idzi sa%a z siebieB e zasugu(e na piekoB a e za kar? da(/ (e( $hwa?B rozpywa si? w uwie"bienia$h 3ogaB (ak i (a w te( $hwi"i $h$iaaby% si? tak rozpyn/&. w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

94

3ogosawiony b/d)B Panie %2(B i z takie( %?tne( kauy $zynisz wod? tak $zyst/B aby na st2 Tw2( bya podanaM 3/d) bogosawionyB o rozkoszy anio2wB i ra$zysz a tak wywysza& robaka tak podegoM +. 3ogie te skutki pozosta(/ w duszy przez $zas nie(aki. Teraz (u (asno rozu%ie(/$B e owo$e te w (e( ogrodzie zrodzone nie s/ z nie(B %oe za$z/& i inny% z ni$h udzie"a& bez ubytku d"a siebie. Po$zyna zewn?trzny%i znaka%i ob(awia&B i $howa w sobie skarby niebieskieG powsta(e w nie( pragnienieB by i inni w ni$h %ie"i udzia i baga 3ogaB aby nie ona sa%a bya bogata. Po$zyna nie5& poytek du$howy b"i)ni%B prawie sa%a o ty% nie wiedz/$ i ni$ z siebie nie $zyni/$B "e$z oni sa%i go odnosz/B bo (u te kwiaty tak sodk/ wonno5& wyda(/B i ni/ po$i/gni?$i pragn/ do ni$h si? zb"iy&. ,idz/ dusz? wzboga$on/ $nota%i i pon?tny widok ty$h pi?kny$h (e( owo$2w wzbudza w ni$h pragnienie wsp2"nego z ni/ poywania. Je5"i to g"eba g?boko zorana $ierpienie%B prze5"adowanie%B potwarz/B $horob/ : bo bez tego podobno rzadko kt2ra dostanie si? na t? wysoko5& : (e5"i (est dobrze spu"$hniona zupeny% oderwanie% si? od wzg"?du na sa%/ siebieB woda tak (/ na wskro5 nasy$iB i prawie nigdy nie wys$hnie. <"e (e5"i to g"eba (esz$ze "gn/$a do zie%i i tak zarosa $iernia%iB (ak/ (a bya% z po$z/tku i (esz$ze nie oderwana od okazy ( ani tak wdzi?$zna PanuB (ak za t? wie"k/ ask? si? na"eyB g"eb? tak/ na nowo nawiedzi posu$ha. * (e5"i wtedy ogrodnik si? opu5$iB a Pan z dobro$i swo(e( nie ra$zy (esz$ze spu5$i& desz$zuB w2w$zas ogr2d %ona %ie& za stra$ony. 9nie si? to ki"ka razy zdarzyo i doprawdy tru$h"e(? (esz$ze na sa%o o taki% niesz$z?5$iu wspo%nienieG gdyby nie toB e sa%a przez to przesza%B trudno by %i da& wiar?. Pisz? to d"a po$ieszenia dusz saby$hB taki$h (ak %o(aB aby nigdy nie rozpa$zay i nie tra$iy u6no5$i w wie"k/ %o$ i askawo5& 3o/. 0ho$iaby po taki% wywyszeniuB (aki% (est wst/pienie z aski Paskie( na ten stopie %od"itwyB (esz$ze upadyB nie$ha( nie tra$/ du$haB (e5"i nie $h$/ zgin/& zupenie. Qzy to wszystko naprawi/B (edna bowie% woda sprowadza drug/. .. Jedn/ z g2wny$h przy$zynB kt2re %i? o5%ie"a(/ do spenienia : $ho& taka (este% : tegoB $o %i kazano i do pisania o taki$h rze$za$hB (est to nadzie(aB e zda(/$ spraw? z nie$not"iwego y$ia swego i z askB (akie %i u$zyni PanB $ho& (a 9u nie suya%B (eno obraaa% Io : duszo% %nie podobny% doda% przykade% swoi% odwagi i u6no5$i. * zaiste pragn?aby%B by tu sowa %o(e tak wie"k/ %iay powag?B iby nie %ogy %i nie uwierzy&G baga% PanaB nie$h ra$zy w boskie( askawo5$i swo(e( to sprawi&. Powiada% wi?$: ktoko"wiek za$z/ oddawa& si? %od"itwie wewn?trzne(B nie$h si? nie znie$h?$aB %2wi/$ sobie: (e5"i %i%o %od"itwy wewn?trzne( zn2w popada% w grze$hy swo(eB da"sze oddawanie si? te%u 5wi?te%u &wi$zeniu (esz$ze zwi?kszy win? %o(/. Przyzna(?B e tak byobyB (e5"iby kto porzu$i roz%y5"anie i nie $h$ia si? poprawi& z grze$h2w swoi$hB a"e kto go nie porzu$iB nie$h b?dzie pewnyB e ono go pod)wignie i przywiedzie do portu 5wiato5$i. 0i?kie %i w ty% punk$ie diabe wznie$i nagabywanieB tak we %nie w%2wiB e grzesz? brakie% pokoryB gdy tak nie$not"iw/ b?d/$ trzy%a% si? (ednak roz%y5"aniaB i tak/ z tego powodu $ierpiaa% wa"k? wewn?trzn/B e w ko$uB (ak (u %2wia%B przez p2tora a"bo $o na(%nie( przez rok : bo $zy trwao to (esz$ze p2 roku due( dobrze tego nie w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

95

pa%i?ta% : zaprzestaa% tego 5wi?tego &wi$zenia. -ie byo to d"a %nie ni$ innegoB (eno e sa%a siebie wtr/$aa% do piekaB nie potrzebu(/$ (u $zart2wB eby %i? do niego $i/gn?"i. J 3oe wie"kiB (akie to byo za5"epienieM * (ak $hytrze zy du$h z%ierza do $e"u swegoB gdy w ten punkt z tak/ si/ uderzaM ,ie onB zdra($aB e duszaB kt2ra wytrwa"e trzy%a si? %od"itwy wewn?trzne(B d"a niego (est stra$ona i e wsze"kie upadkiB do kt2ry$h tak/ dusz? przywiedzieB z aski 3oga ty% skute$znie(sz/ sta(/ si? d"a nie( pobudk/ i po%o$/ do gor?tszego na pote% w subie Jego zapauM 1. J %2( JezuB (aki to widokB patrze& na tak/ dusz?B kt2ra wst/piwszy na t? wysoko5&B upada w grze$hB a Ty w %iosierdziu swoi% znowu podasz (e( r?k? i z upadku (/ podniesieszM Jake (asno pozna(e %n2stwo wie"%ono5$i i z%iowania TwegoB a g?boko5& n?dzy swo(e(M Tu prawdziwie kra(e si? (e( ser$e z a"uB ty% g?bszegoB i% "epie( widzi doskonao5$i Two(e. Tu zawstydzona uznanie% niewdzi?$zno5$i swo(e(B nie 5%ie o$zu podnie5& do 0iebieB a znowu w uznaniu niesko$zone( nad ni/ dobro$i Two(e( podnosi (eB aby z ob"i$za Twego wy$zyta&B (ak wie"e 0i (est winna. Tu ze zdwo(on/ pobono5$i/ u$ieka si? do r2"owe( niebieskie(B aby 0i? przy$zyn/ swo(/ przebagaaB tu wzywa wi?ty$hB ty$h zwasz$zaB kt2rzy po otrzy%any% (u od 0iebie wezwaniu upad"iB z u6no5$i/ po"e$a(/$ si? i$h do 0iebie or?downi$twuB tu wszystko $oko"wiek (e( da(eszB uzna(e za niepo(?ty zbytek ho(no5$i Two(e(B bo uzna(e si? niegodn/ tegoB by (/ (esz$ze zie%ia nosia. Prze(%u(e (/ przyst?powanie do Sakra%ent2wB wiara ywaB kt2ra w nie( pozostaaB aby widziaa (akby nao$znie si? nadprzyrodzon/B (ak/ 32g w nie woyB i uwie"bianie 0iebieB ie5 na% zostawi takie "ekarstwoB taki ba"sa% na rany naszeB kt2ry nie ty"ko (e goiB a"e i 5"adu po ni$h nie zostawia. Zdu%ienie (/ ogarnia na widok taki$h $ud2w %iosierdzia Twego. * kt2 by si?B Panie duszy %o(e(B nie zdu%ia nad taki% wie"ki% %iosierdzie%B nad taki% nad%iare% askiB za takie niewdzi?$zne przeniewierstwoE -ie wie%B (ak %i si? ser$e nie kra(eB gdy to pisz? po ty"u niewierno5$ia$hM 4. 0zyby te n?dzne zyB kt2re tu przed Tob/ z aski Two(e( wy"ewa%B kt2re : i"e ze %nie (estB s/ ty"ko wod/ z nie$zyste( studni $zerpan/ : %iay by& dostate$zny% d"a 0iebie zado5&u$zynienie% za ty"e zdradB kt2re Tobie wyrz/dzia%B w$i/ $zyni/$ )"e i (akby u%y5"nie trwoni/$ askiB kt2re Ty %i dawae5E J PanieB Ty sa% sprawB aby przed Tob/ warto5& %iayB o$zy5& t? wod? tak %?tn/B $ho&by d"atego ty"koB by% nie bya drugi% pokus/ @(ak sa%a z tego powodu (/ %iaa%A do s/d2w zu$hway$hB by patrz/$ na %nie nie %2wi"iB (ak sa%a %2wia%: 0ze%uB PanieB po%i(asz ty"e dusz prawdziwie 5wi?ty$hB kt2re zawsze 0i suyyB d"a 0iebie pra$oway i wy$howane w zakonieB du$he% te zakonny% yyB nie tak (ak (aB kt2ra z i%ienia ty"ko bya% zakonni$/B a prze$ieB (ak widz? (asnoB nie uy$zasz i% ty$h askB (akie %nie u$zynie5E #obrze teraz rozu%ie%B o #obro %o(eB d"a$zego tak $zynisz: ta%ty% duszo% %?ny%B o$hotnie Tobie su/$y% bez wzg"?du na zapat?B ob$hodz/$ si? z ni%i (ako z wa"e$zny%i i bezinteresowny%i ry$erza%iB za$howu(esz nagrod?B aby (/ $a/ osi/gn?y w niebieG %nie sab/ i nieudo"n/ wspierasz ty%i do$zesny%i sodko5$ia%iB widz/$B e n?dza %o(a takie( podpory potrzebu(eM

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

96

7. <"e %i%o toB wiado%o TobieB PanieB (ak $z?sto woaa% do 0iebieB uniewinnia(/$ ty$hB kt2rzy prze$iwko %nie sze%ra"iB bo zdawao %i si?B e a nadto suszny do tego pow2d %ie"i. 3yo to w2w$zasB kiedy (u %nie w dobro$i swo(e( powstrzy%ywae5B PanieB aby% 0i? (u tak $i?ko nie obraaa i kiedy (u za$zynaa% u$hy"a& si? od wszystkiegoB $o $zua%B e si? Tobie podoba& nie %oe. Ty za5B za"edwo na t? "epsz/ drog? wst/pia%B zaraz po$z/e5B PanieB otwiera& swe( suebni$y skarby swo(e. Snad) tego ty"ko $zekae5B by% %iaa dobr/ wo"? i gotowo5& do przy(?$ia i$hB tak pr?dko pote% za$z/e5 nie ty"ko uy$za& %i ty$h skarb2wB a"e i (awny% $zyni&B e %i i$h uy$zasz. 8. Idy wi?$ te aski Two(e we %nie stay si? wiado%eB po$z?to wysokiego nabiera& rozu%ienia o te(B o kt2re( prze$ie nie byo wiado%o wszystki%B (ak (est za i n?dznaB $ho& ta n?dza (e( do5& wyra)nie si? przebi(aa. Zaraze% (ednak po$z?y si? sze%rania i prze5"adowaniaB %oi% zdanie% bardzo suszneG d"atego te do nikogo za to nie %iaa% urazyB a"e owsze%B bagaa% 0iebieB by5 ra$zy %ie& na wzg"?dzie powodyB kt2re i$h do taki$h o %nie s/d2w skaniay. 92wiono na %nieB e $h$? u$hodzi& za 5wi?t/B zarzu$ano %iB e wy%y5"a% nowo5$iB kiedy %nie w2w$zas da"eko (esz$ze byo do tegoB by% $ho& !egu? swo(/ w zupeno5$i za$howywaa a"bo by% dor2wnaa ty% bardzo dobry% i 5wi?ty% zakonni$o%B kt2re byy w ty% do%u i nigdyB pewna tego (este%B i% nie dor2wna%B (e5"i TyB PanieB sa% tego w dobro$i swo(e( nie sprawiszG a"e ra$ze( na to ty"ko si? zdaa%B by psu&B $o byo dobregoB a zaprowadza& oby$za(e w$a"e niedobreB przyna(%nie( $zynia%B $o byo w %o$y %o(e(B aby (e zaprowadzi&B a do zego %o$ %iaa% nie%a/. Susznie wi?$ i bez adne( winy tak o %nie )"e s/dzono. -ie byy toB %2wi?B sa%e ty"ko zakonni$eB a"e i inne osobyG z Two(ego dopusz$zeniaB PanieB tak si? staoB aby% usyszaa od ni$h prawd?B do kt2re( si? przedte% nie po$zuwaa%. ;. Pewnego razu b?d/$B (ak niekiedy %i si? zdarzaoB pod wraenie% te( pokusyB od%awiaa% Iodziny kanoni$zne. #oszedszy do tego wiersza: DJ PanieB (este5 sprawied"iwy i wyrok Tw2( (est susznyDB po$z?a% nad ty% roz%y5"a& (ak wie"ka to prawda. 3o $o do tegoB nigdy szatan nie %ia %o$y kuszenia %i?B iby% kiedy w/tpia o ty%B i w TobieB PanieB (est zupeno5& wsze"kiego dobra a"bo o (akie( b/d) inne( prawdzie wiary. Prze$iwnieB i% kt2ra ta(e%ni$a wysza (est od porz/dku przyrodzonegoB ty% %o$nie( w ni/ wierzya%B ty% g?bsz/ d"a nie( %iaa% $ze5& i naboestwo. ,szystkie te wspaniae rze$zyB kt2re u$zynie5B zawieray si? d"a %nie w te( (edne( prawdzieB e (este5 ,sze$h%og/$yG o ty$h rze$za$h : powtarza% : nigdy nie w/tpia%. Idy% tedy w2w$zas roz%y5"aa nad ty%B (ak si? to godzi ze sprawied"iwo5$i/ Two(/B e %a(/$B (ak %2wia%B ty"e wierny$h suebni$ swoi$h dopusz$zasz (ednakB by zostaway bez ty$h po$ie$h i askB kt2re %nie tak niewierne( dawae5 : TyB PanieB odpowiedziae5 %i: Su ty 9nieB a o drugi$h nie trosz$z si?M Pierwsze to byy sowaB kt2re usyszaa% od 0iebie i pierwszy raz syszaa% 0iebie do %nie %2wi/$egoB za $zy% i bardzo si? przerazia%. 9a(/$ p2)nie( ob(a5ni& spos2bB w (aki te sowa od 3oga sysze& si? da(/ i inne rze$zy podobneB tuta( o ni$h nie %2wi?B bo odeszaby% od zaoenia swegoG a i tak (u zda(e %i si?B bardzo od niego odst/pia%. Sa%a prawie nie wie%B na $zy% stan?a%. 9usi wasza %io5& w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

97

uzbroi& si? w $ierp"iwo5& i wyba$zy& %i te przerwy nieuniknioneG gdy widz? bowie% t? askawo5&B z (ak/ 32g %i? znosi i kiedy teraz widz? siebie w taki% stanieB nie dziwB e tra$? w/tek i nie wie% (u $o %2wi? i o $zy% %a% %2wi&. #a(B 3oeB by zawsze takie ty"ko byy %o(e wykro$zeniaM -ie$h tego nie dopusz$za 3oski 9a(estat JegoB by% kiedy %iaa wadz? stania 9u si? w na(%nie(sze( rze$zy prze$iwn/. -ie$h ra$ze( w te(e $hwi"i na pro$h %i? zetrzeM =>. -a ob(awienie wie"kiego %iosierdzia JegoB do5& (u tegoB e nie razB a"e po wie"e razy odpu5$i %i tak wie"k/ niewdzi?$zno5& %o(/. wi?te%u Piotrowi odpu5$i razB a %nie ty"e razyG susznie te %2g %nie kusi& szatanB by% nie waya si? pragn/& 5$ise( przy(a)ni z ty%B z kt2ry% w tak (awne( ya% nieprzy(a)ni. JB (akie to byo za5"epienie %o(eM < gdzie %oga% zna"e)& ratunek i "ekarstwoB PanieB (ak nie u 0iebieE Jaki to nierozu% u$ieka& od 5wiataB aby pote% $o krok potyka& si? w $ie%no5$iM Jak/ to pokor?B tak zu$hwa"e pyszn/ wyna"az we %nie szatanB by% zaprzestaa opiera& si? na ty% 6i"arzeB na te( "as$e %od"itwy wewn?trzne(B kt2ra (edna %oga podtrzy%a& %i? i u$hroni& od $i?kiego upadkuM #zi5 (esz$ze na to wspo%nienie egna% si? przeraona i nie s/dz?B by% kiedy w y$iu swoi% przebya tak gro)ne niebezpie$zestwoB (ak won$zas gdy zy du$h zwodzi %i? ty% zdradzie$ki%B pod pozore% pokory wyna"azkie% swoi%. Podsuwa %i takie %y5"i: (ake to stworzenie tak nie$not"iweB po%i%o ty"u ask %u uy$zony$hB 5%ie porywa& si? na roz%y5"anieE #o5& tobie od%awia& %od"itwy obowi/zkoweB pospou z inny%iB a kiedy tego nawet nie $zynisz dobrzeB sk/d tobie ta 5%iao5&B e $h$esz $zyni& $o5 wi?$e(E 0zy nie (est to brak uszanowania i "ek$ewaenie ask 3oy$hE #obrze byo %ie& %y5"i takie i uznawa& niegodno5& swo(/B a"e za%ienienie i$h w $zyn przez porzu$enie %od"itwyB byo ze% na(wi?kszy%. 3/d) bogosawionyB PanieB e tak %i? z tego za u"e$zye5M ==. Taki sa%B zda(e %i si?B by po$z/tek pokusyB kt2r/ diabe zgubi JudaszaG ty"ko e ze %n/ zdra($a nie 5%ia po$zyna& sobie tak otwar$ieB a"e powo"i i skry$ie byby i ze %n/ doszed do tegoB $zego dokaza z Judasze%. -ie$ha(B na %io5& 3ogaB dobrze to zwa/ wszys$yB kt2rzy si? odda(/ %od"itwie wewn?trzne(. -ie$h widz/B e w $zasieB kiedy (/ zaniedbywaa%B y$ie %o(e byo bez por2wnania gorsze ni przedte% i nie$h z tego wnosz/B (akie to dobre "ekarstwo podawa %i szatan i (aki poyte$zny rodza( pokoryB kt2ry sprawia we %nie ty"ko do(%u(/$y niepok2(M 3o i (ake dusza %o(a %iaa zna"e)& pok2(E Jdda"ia si? niesz$z?sna od tegoB kt2ry sa% by (e( odpo$znienie%B w$i/ %a(/$ przed o$zy%a otrzy%ane od -iego dary i askiB a $zu(/$ przy ty% $a/ uud? po$ie$h tego 5wiata. #ziwu(? si? sa%e( sobieB (ak %oga% to wytrzy%a&. Ktrzy%ywaa %i? zapewne nadzie(a po%y5"ne( od%ianyB bo nigdy @o i"e teraz pa%i?ta& %og?B po upywie zda(e si? wi?$e( ni dwudziestu (eden "atAB nie %iaa% %y5"i porzu$enia %od"itwy wewn?trzne( na zawsze. Jwsze%B trwaa% zawsze w postanowieniu wr2$enia do nie(B ty"ko $zekaa%B aby% %iaa dusz? zupenie $zyst/ od grze$hu. JB (ake b?dn/ sza% drog/B uwodz/$ si? t/ nadzie(/M < do dnia s/dnego byby %i? szatan ni/ udziB aby pote% od trybunau Paskiego po$i/gn/& %i? do pieka.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

98

='. 3o (e5"i przedte%B pi"nu(/$ %od"itwy i $zytaniaB i $zerpi/$ z ni$h 5wiato do poznania prawdy o te( grzeszne( drodzeB kt2r/ sza%B i za%i po wie"e razy naprzykrza(/$ si? PanuB tak prze$ie bya% nie$not"iwa i zwy$i?y& siebie nie u%iaa% : $zeg2 dopiero odst/piwszy od roz%y5"aniaB odda(/$ si? przy ty% rozrywko%B w kt2ry$h wie"e %iaa% okaz(i do zegoB a %ao po%o$y do dobrego : $zy"i ra$ze( 5%ie% twierdzi&B po%o$y adne(B $hyba tak/ ty"koB kt2ra %i po%oga do grze$hu : $zegoB %2wi?B %oga% si? spodziewa&B (e5"i nie tegoB $o %i? istotnieB (ak wye( opowiedziaa%B spotkaoE ,ie"k/B %nie%a%B %a zasug? przed 3ogie% 2w do%inikaninB wie"ki u$zony i teo"ogB kt2ry %i? z tego snu przebudzi. Jn toB (ak zda(e %i si? (u %2wia%B kaza %i przyst?powa& do o%unii $o dwa tygodnie i odt/d zo za$z?o si? u%nie(sza&. Za$z?a% g?bie( w$hodzi& w siebieB $ho& (esz$ze przy ty% nie przestawaa% obraa& Pana. Ne$z b?d/$ (u na dobre( drodzeB $ho& drobne kroki stawia(/$B to upada(/$ to znowu si? podnosz/$B zawsze (ednak sza%G a kto nie zatrzy%u(e si? w drodze i sta"e post?pu(e naprz2dB ten w ko$uB $ho&by powo"iB do(dzie do kresu. Ze(5& z dobre( drogiB nie (est to wedug %nie ni$ innegoB (eno zanie$ha& %od"itwy. 32g w niesko$zony% %iosierdziu swoi% nie$h nas od tego u$howaM =+. Z tego si? okazu(e : i nie$ha( kadyB na %io5& 3ogaB dobrze to zway : e kada duszaB $ho$iaby (u stan?a na ty% stopniu i wie"kie aski na %od"itwie od 3oga otrzy%ywaaB %oe (esz$ze upa5&G a wi?$ nie$ha( nie u6a sa%e( sobie i nie$ha( adn/ %iar/ nie naraa si? na okaz(e. Jest to przestroga bardzo wana i g?bokiego zastanowienia godnaB bo zdradaB (ak/ tu pote% szatan %oe pode(5& dusz?B w ty% wa5nie si? ukrywaB e (akko"wiek aska (e( uy$zona prawdziwie (est od 3ogaB on prze$ie zdra($a sa%/ t? ask?B o i"e zdoaB do $e"2w swoi$h wyzyska& usiu(e i atwo ty% podst?pe% swoi% %oe oszuka& duszeB (esz$ze nie utwierdzone w $no$ieB w u%artwieniu i w wyrze$zeniu si? sa%y$h siebieB a zate%B (akko"wiek by gor/$e %iay pragnienia i %?nie $zyniy postanowieniaB nie posiada(/ (ednak te( %o$y du$haB (akie( potrzebaB aby si?B (ak to w da"szy% $i/gu ob(a5ni?B bezpie$znie wystawia& %ogy na okaz(e i niebezpie$zestwa. Jest to bardzo wysoka naukaB nie %o(aB a"e podana od 3ogaB kt2ry wa5nie d"a te( wano5$i (e( tego $h$iaB aby (/ znay takie nawet $ie%ne gowy (ak %o(a. 0ho$iaby wi?$B powtarza%B dusza (u bya w ty% wysoki% stanieB nie$ha( nie u6a sobieB nie$h si? sa%owo"nie nie zrywa do wa"kiB do5& b?dzieB (e5"i si? potra6i obroni&. #o te( obrony potrzeba (e( b?dzie uy& wszystkie( zbroi swo(e(B a te( siyB by zdoaa sa%a wsz$zyna& wa"k? z $zarta%i i ka5& i$h pod nogi swo(eB (ak/ %a(/ $iB kt2rzy dosz"i do stanuB o kt2ry% p2)nie( %2wi& b?d?B ona (esz$ze nie posiada. =.. To (est sidoB na kt2re zy du$h owi dusz?G dusza ta widz/$ siebie tak b"isko z/$zon/ z 3ogie%B widz/$ r2ni$? d2br niebieski$h od ty$h d2br zie%ski$hB widz/$ %io5&B (ak/ Pan (e( wy5wiad$zaB z %io5$i te( bierze sobie pow2d do u6no5$i i bezpie$zne( pewno5$iB i nigdy nie wypadnie z te( sz$z?5"iwo5$iB kt2r/ obe$nie si? $ieszy. Zda(e (e( si?B e (asno (u stoi przed ni/ nagroda wiekuistaB e zate% niepodobnaB by %oga kiedy (esz$ze t? sz$z?5"iwo5&B kt2re( s%ak (u w ty% y$iu tak sodko i rozkosznie od$zuwaB porzu$i& d"a rze$zy tak niskie( i szpetne(B (ak/ (est w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

99

rozkosz zie%ska. Pod zason/ te( u6no5$i diabe wykrada (e( z ser$a niskie rozu%ienieB (akie powinna %ie& o sa%e( sobieG za $zy%B (ak %2wia%B za$zyna siebie wystawia& na niebezpie$zestwaB i $ho& w dobre( %y5"i i z $zyste( gor"iwo5$iB sza6u(e bez %iary owo$a%i ogrodu swego w ty% przekonaniuB e o siebie (u nie %a $zego si? obawia&. -ie $zyni tego przez py$h?. #obrze to rozu%ieB e sa%a z siebie ni$ nie %oeB ty"ko %a wie"k/ u6no5& w 3oguB a"e $zyni to bez na"ene( roztropno5$iB nie po%n/$ na toB e ptaszynie (esz$ze pierze nie poroso. 9oe wy$hy"i& si? z gniazda i 32g sa% (/ z niego podnosiB a"e (esz$ze nie %a skrzyde do "ataniaB bo $noty (e( (esz$ze nie s/ %o$no ugruntowane i do5wiad$zenia (e( brakB aby u%iaa pozna& si? na niebezpie$zestwa$h i widziaaB (ak/ szkod? (e( wyrz/dza u6anie sa%e( sobie. =1. * d"a %nie ta zbytnia u6no5& w siebie bya przy$zyn/ ruiny. 3ardzo wi?$ w ty% stanieB (ak w kady% inny% potrzeba przewodnika i zasi?gania rady os2b du$howny$h. <"e i Pan w boskie( askawo5$i swo(e( takie( duszyB kt2r/ (u wyni2s do tego stanuB nie przestanieB %o$no w to wierz?B obdarza& aska%i swy%i i nie dopu5$i (e( zgin/&B $hybaby ona $akie% Io opu5$ia. ,szake (e5"iby upadaB nie$h patrzy na %io5& Pana JezusaB nie$h patrzyB aby nie daa si? oszuka& kusi$ie"owiB kt2ry (/ b?dzie na%awia do porzu$enia %od"itwy wewn?trzne(B (ak %i? oszuka pozore% te( 6aszywe( pokoryB o $zy% $ho& (u wye( %2wia%B rada by% po wie"e razy to powtarza&. -ie$h u6a w dobro& 3ogaB kt2ra (est wi?ksza ni wszystkie zo5$iB (aki$h %oe%y si? dopu5$i&B bo nie po%ni na niewdzi?$zno5& nasz/B skoro ty"ko %y uznawszy win? swo(/B pragnie%y wr2$i& do aski i przy(a)ni Jego. -ie po%ni te na askiB kt2ry$h na% uy$zaB aby nas kara za ze uy$ie i$hB a"e ra$ze( aski te skania(/ Io do ty% skorszego odpusz$zenia na% (ako dawny% do%owniko% swoi%B kt2rzy (ak %2wi si? pospo"i$ieB (ed"i $h"eb ze stou Jego. -ie$h po%ni ta dusza na sowa JegoB nie$h si? przypatrzy te%u %iosierdziuB (akie okaza nade %n/B kt2re( pr?dze( sprzykrzyo si? obraa& IoB ni Jego askawo5$i sprzykrzyo si? odpusz$za& %i. -igdy r?ka Jego nie usta(e w dawaniuB nigdy nie %og/ si? wy$zerpa& zdro(e %iosierdzia JegoM -ie ustawa(%y i %y w przy(%owaniu dar2w Jego. -ie$h b?dzie bogosawiony na wiekiB a%enB i nie$h Io $hwa"i wszystko stworzenie Jego.
Rozdzia 20

Roz zia! 2$ ,"wi, czym si r"ni zjednoczenie od zac!wycenia 0o to jest zac!wycenie. nieco o poytkac!, jakie dusza odnosi, gdy Pan raczy j podnie# do tego stanu $akie skutki sprawia zac!wycenie =. 0h$iaaby% terazB (e5"i przy po%o$y 3oe( potra6i?B ob(a5ni& r2ni$? za$hodz/$/ %i?dzy z(edno$zenie% a za$hwy$enie%B $zy"i (ak (e (esz$ze zowi/B podniesienie%B $zy"i wz"ote% du$ha a"bo ekstaz/B bo wszystkie te r2ne nazwy (edno ozna$za(/. Stan ten o wie"e przewysza z(edno$zenie i sprawia skutki nier2wnie zna$znie(szeB a w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

100

nadto %a (esz$ze inneB wasne swo(e dziaania. Z(edno$zenie w swoi% po$z/tkuB w 5rodku i na ko$u dziaaB rze$ %onaB ty"ko wewn?trznieG ten drugi stan za5 w r2ny$h swoi$h ksztata$h i stopnia$hB poniewa (est porz/dku wyszegoB dziaa nie ty"ko wewn?trznieB a"e i zewn?trznie. -ie$ha( Pan sa% ra$zy to ob(a5ni&B (ak ob(a5ni rze$zy poprzednieB bo gdyby boska Jego askawo5& nie nau$zya %i? sposobu wyraania si? o ty$h rze$za$hB z pewno5$i/ nie potra6iaby% tego. '. Zwa%yB e ta $zwarta wodaB o kt2re( ostatnio %2wia%B pynie tak ob6i$ieB e gdyby nie toB e ta zie%ia nie zdoaaby znie5& takie( sz$z?5"iwo5$iB %og"iby5%y s/dzi&B e (u tu na ty% wygnaniu (est w po5rodku nas ten wie"ki obok boskie( wie"%ono5$iB z kt2rego ta woda wynika. Idy wi?$ za tak wie"kie dobro odda(e%y 9u wdzi?$zno5&B na (ak/ si? zdobywa& zdoa%y i $zyne% z -i% wed"e %ono5$i nasze( wsp2dziaa%yB Pan (akoby naty$h%iast przy$i/ga dusz? do siebieB podobnie (ak $h%ury 5$i/ga(/ %gy i wyziewy te( zie%i : $a/ (/ od zie%i podnosiB w oboku $hway swo(e( porywa (/ ze sob/ a do nieba i po$zyna (e( ob(awia& wspaniao5$i kr2"estwaB kt2re (e( przygotowa. : -ie wie%B $zy to por2wnanie (est tra6neB a"e to wie% prawdziwieB e rze$z w taki spos2b si? odbywa. +. , ty$h za$hwy$enia$h dusza (akby (u nie y(e w $ie"eG $zu(e bardzo wyra)nie stopniowe ostyganie $iepa przyrodzonegoB $ho$ia niewypowiedziane( dozna(e z tego sodko5$i i rozkoszy. Tu (u nie %a sposobu oprze& si?B (ak to (esz$ze (est %oebne w z(edno$zeniuB gdzie sto(/$ (esz$ze na grun$ie wasny%B prawie zawszeB $ho& z trudno5$i/ i wysi"enie% %oe%y si? sprze$iwi& po$i/gowi 3oe%u. Tu prze$iwnieB na($z?5$ie( adnego nie %a sposobuB $z?sto bez adne( uprzednie( %y5"i ni przygotowaniaB zniena$ka przy$hodzi na $i? p?d tak szybki a si"nyB e widzisz i $zu(eszB (ak ten obok a"bo orze wspaniay wzbi(a si? w g2r? i $iebie na skrzyda$h swoi$h porywa. .. ,idziszB %2wi?B i $zu(esz si? porwanyB a nie wiesz dok/dG d"atego te porwanie to (akko"wiek rozkoszneB z po$z/tku przeraa przyrodzon/ uo%no5& nasz/ i potrzeba tu wi?$e( ni na ta%ty$h stopnia$h : o kt2ry$h przedte% %2wia% : duszy odwane( i %?ne(B aby bya gotowa na wszystkoB $oko"wiek by przy(5& %iaoB gotowa odda& si? w r?$e 3oga i i5& dok/dko"wiek ze$h$e $i? ponie5&B bo $ho&by5 nie $h$iaB b?dziesz poniesiony z si/ niepowstrzy%an/. JaB bo(/$ si? w ty% (akiego zudzenia $zy zdradyB bardzo $z?sto $zy to na osobno5$iB $zy zwasz$za gdy %i si? to zdarzao w obe$no5$i drugi$hB $h$iaa% si? oprze& i ze wszystki$h si swoi$h si? opieraa%. 0zase% z wie"ki% wy$ie$zenie% si udao %i si? nie(aki op2r stawi&G bya% pote% $aa za%anaB (akby po wa"$e z o"brzy%e% ogro%ny%G $zase% znowu i to $z?5$ie(B op2r wsze"ki by dare%ny. #usza wznosia si? w g2r?B prawie zawsze i gowa sza za ni/B nie da(/$ si? adn/ %iar/ zatrzy%a&B $zase% i $ae $iaoB tak i (u nie dotykao zie%i. 1. To (ednak zdarzao si? rzadko. !az %i si? to przytra6ioB gdy5%y wszystkie byy zgro%adzone w $h2rzeB w $hwi"i gdy (u k"?kaa% do przy(?$ia o%uniiG niez%ierne z tego powodu %iaa% z%artwienieB rozu%ie(/$ to dobrzeB e rze$z tak nadzwy$za(na %usi zaraz nabra& wie"kiego rozgosuG d"atego te przykazaa% zakonni$o% @bo stao si? to niedawno te%uB (u od $zasu (ak peni? urz/d w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

101

przeoryszyAB aby niko%u o ty% nie %2wiy. , inny$h raza$h (ednak @%ianowi$ie razB gdy w uro$zysto5& naszego PatronaB ki"ka pa wysokiego rodu byo na kazaniuAB $ho& za pierwsz/ oznak/B e Pan znowu $h$e u$zyni& ze %n/ to sa%oB rzu$ia% si? krzye% na zie%i? i siostry przybiegy do %nieB usiu(/$ %nie przytrzy%a&B obe$ni prze$ie spostrzeg"iB $o si? ze %n/ dzie(e. Ior/$o zate% po$z?a% baga& PanaB aby (u ra$zy nie uy$za& %i taki$h askB kt2re si? na zewn/trz ob(awia(/B bo (u bya% znuona t/ $i/g/ uwag/ na siebieB do kt2re( one %i? z%uszayB a aski te( nie %2g %i Pan uy$zy&B by ty% sa%y% na (aw nie wysza. Zda(e %i si?B e w askawo5$i swo(e( ra$zy %i? wysu$ha&B bo od tego $zasu nigdy (u to %i si? nie zdarzyoB prawdaB e to (esz$ze niedawno te%u. 4. 92wi? sz$zerzeB e i"e razy $h$iaa% ty% za$hwy$enie% op2r stawia&B $zua% zawsze pod noga%i si? (ak/5B podnosz/$/ %i?B tak pot?n/B e nie wie%B z $zy% (/ por2wna&G dziaaa ona z nier2wnie wi?ksz/ gwatowno5$i/B ni si? to zdarzy& %oe w na(si"nie(szy$h nawet poruszenia$h du$howy$hG zostawaa% pote% (akby za%anaB bo (est to wa"ka strasznaB a w ko$u wobe$ wo"i Paskie( dare%naG nie %asz siy prze$iw si"e Jego. -iekiedy znowu Pan ra$zy poprzesta& na ty%B e na% da u$zu&B i $h$e na% uy$zy& te( askiB a przy(?$ie (e( pozostawia na% do wo"iG (e5"i w2w$zas opiera%y si? przez pokor?B sprawia ona te sa%e skutkiB (ak gdyby5%y si? na ni/ zgodzi"i. 7. < s/ to skutki wie"kie. Pierwszy (est tenB e ob(awia si? na% tu wsze$hwadna %o$ Paska przekonywa(/$a nasB e nie (est w %ono5$i nasze(B nie ty"ko dusz?B a"e i $iaoB gdy taka (est boska wo"a JegoB utrzy%a& w naszy% wadaniu i e wbrew wsze"ki% oporo% naszy%B nie (este5%y pana%i siebieB a"e uzna& %usi%yB i (est nad na%i Pan wyszy i z Jego r?ki te aski po$hodz/B e sa%i z siebie ni$ tu zgoa nie %oe%yB a wszystko to g?boka przenika pokora. Z po$z/tkuB wyzna(?B stra$h %iaa% wie"kiB bo i kt2 by si? nie przeraziB $zu(/$B e $iao (ego podnosi si? od zie%iE 0ho& podnosi (e dusza i rozkosz przy ty% $zu(e wie"k/B o i"e nie stawia%y oporuB nie od$hodzi (ednak od z%ys2wG (a przyna(%nie( ty"e za$howywaa% przyto%no5$iB e $zua%B i (este% podnoszon/. Tak si? tu ob(awia %a(estat TegoB kt2ry %o$en (est takie rze$zy $zyni&B i z przeraenia wosy si? (e/ na gowieB i dusz? g?boko przenika bo(a) obraenia 3oga tak wie"kiego. <"e bo(a) ta ob"eka si? w %io5& na(gor?tsz/B (esz$ze bardzie( tu si? pot?gu(/$/ na widok te( %io5$i niesko$zone(B z (ak/ 32g znia si? do takiego robaka zgniegoB i nie do5& 9u tak pot?nie podnosi& do siebie dusz?B a"e (akoby po$i/ga do siebie i $iao to 5%ierte"neB ten spro5ny %uB ty"u grze$ha%i z%azany. 8. #rugi% skutkie%B (aki pozostawia po sobie za$hwy$enieB (est oderwanie si? tak dziwneB i brak %i wyraz2w na okre5"enie (ego. 9og? ty"koB zda(e %i si?B zazna$zy& r2ni$? (ego od tego oderwania si?B (akie sprawia(/ aski $zysto du$howe: ta% zupene to oderwanie si? od wszystki$h rze$zy stworzony$h (est ty"ko w du$hu i w ser$uB tu za5 Pan /daB aby i $iao $zynny w ni% udzia %iaoG powsta(e z tego nowy rodza( znie$h?$enia do rze$zy te( zie%iB skutkie% $zego y$ie to do$zesne (esz$ze $i?sze i przykrze(sze si? wyda(e. w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

102

;. Z tego pote% rodzi si? $ierpienie wewn?trzneB (akiego sa%i ani przywoa& do siebieB ani gdy przy(dzieB odda"i& nie zdoa%y. 0h$iaaby% bardzo okre5"i& dokadnie to bo"esne $ierpienieB a"e snad) nie potra6i?. Powie% wi?$ $ho& ty"eB i"e potra6i?. -a(pierw powinna% zazna$zy&B e ten stan niewypowiedzianego $ierpienia (est %oi% stane% obe$ny%B o wie"e p2)nie(szy% od wszystki$h widze i ob(awieB o kt2ry$h (esz$ze %a% %2wi&B a zate% i od tego $zasuB kiedy sta"e (u przestrzega(/$ %od"itwy wewn?trzne(B ty"e na nie( od Pana otrzy%ywaa% ask i po$ie$h du$howy$h. * teraz wprawdzie Pan niekiedy %i i$h uy$zaB na($z?5$ie( (ednak i nie%a" ustawi$znie dozna(? tego $ierpieniaB kt2re teraz opisa& za%ierza%. 0ierpienie to bywa wi?ksze a"bo %nie(szeG tu $h$? %2wi& o wi?kszy%. Jakko"wiek z wie"ki% b2"e% byy po/$zone te gwatowne porywyB kt2re (ak o ty% powie% w da"szy% $i/guB na %nie przy$hodziyB gdy podobao si? Panu zsya& %i za$hwy$eniaB nie s/dz? prze$ieB by% bardzo przesadzaaB gdy powie%B e b2" on nie %nie( si? r2ni od tego $ierpieniaB o kt2ry% tu %2wi?B (ak rze$z grubo $ie"esna od rze$zy wysoko du$howe(. 3o b2" tenB (ak %i si? zda(eB $ho& go $zu(e duszaB $zu(e go pospou z $iae%B obo(e w ni%B rze$ %onaB u$zestni$z/ i nie %asz tu tego zupenego i ostate$znego opusz$zeniaB (akie towarzyszy te%u drugie%u $ierpieniu. ,ywoanie tego $ierpienia : (ak (u %2wia% : nie od nas za"eyB $z?sto przy$hodzi ono z naga i niespodziewanieB powsta(e w duszyB sa%a nie wie sk/dB pragnienie (akie5 nieopisane i w %gnieniu oka $a/ dusz? przenika. Za $zy% pod wpywe% te( /dzy dusza tak po$zyna t?skni& i bo"e&B i wznosi si? wysoko nad sa%/ siebie i nad wszystkie rze$zy stworzoneG wtedy 32g (/ przenosi w pusz$z? tak g?boko i takie od wszystki$h stworze opusz$zenieB e $ho$iaby $h$iaa i si"ia si?B nie zna"azaby adnegoB kt2re by (e( towarzystwa dotrzy%aoG a"e i sa%a te ni$zy(ego towarzystwa nie pragnieB $h$iaaby ra$ze( u%rze& w ty% osa%otnieniu. 0ho& do nie( %2wi/B $ho&by sa%a $zyni/$ wsze"ki %o"iwy wysiekB staraa si? prze%2wi&B %ao to po%oeB bo du$h (e(B $oko"wiek by $zyniaB nie opusz$za owe( sa%otno5$i. < 32gB $ho& w2w$zas zda(e si?B e (est bardzo da"ekoB nieraz prze$ie ob(awia (e( wie"%ono5$i swo(e w spos2b zgoa nadzwy$za(ny i przewysza(/$y wsze"kie po(?$ie naszeG ty% bardzie( nie %a s2w na wypowiedzenie ty$h rze$zy i niktB (ak s/dz?B nie uwierzy ani zrozu%ie tegoB (eno kto sa% do5wiad$zy. ,zniose te ob(awienia nie %a(/ na $e"u po$ieszenia duszyB a"e ukazanie (e( (ak susznie s%u$i si? z odda"enia swego od tego #obraB kt2re zawiera w sobie wsze"kie dobra. =>. Jd ty$h widze i ob(awie $oraz bardzie( ro5nie w duszy pragnienie i gorzkie u$zu$ie te( zupene( sa%otno5$iB kt2ra sprawia (e( b2" tak sodki i przenik"iwyB e dosownieB zda(e %i si?B %oe w5r2d te( pusz$zyB kt2ra (/ ota$zaB zastosowa& do siebie t? skarg? kr2"ewskiego Proroka @kt2ry pisz/$ te sowaB w takie( e sa%e( zna(dowa si? sa%otno5$iB ty"ko e (ako wi?ty %usia (/ z aski Pana $zu& w spos2b nier2wnie (esz$ze dotk"iwszyA: D0zuwa% i (este% (ak ptak sa%otny na da$huD @Ps =>'B 8A. ,iersz ten w taki$h $hwi"a$h ywo %i sta(e na %y5"iB (akoby% widziaa w sobie wszystkoB $o si? w ni% wyraaG i (est to d"a %nie po$ie$h/B gdy widz?B e i inni doznawa"i w sobie do(%u(/$ego b2"u tego zupenego osa%otnieniaB ty% bardzie( e by"i to wi?$i. !ze$zywi5$ieB w ty% stanie dusza (akby (u nie %ieszka w sa%e( sobieB w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

103

(eno na da$huB $zy"i na sz$zy$ie wasne( istno5$i swo(e(B wysoko ponad wsze"ki% stworzenie%G owsze% wye( (esz$zeB rzekaby%B %ieszkaB ponad sa%y%e sz$zyte% wn?trza swego. ==. 0zase% znowu dusza $zu(e siebie (akby pogr/on/ w ostate$zny% ub2stwie i ogoo$eniu i %2wi do siebieB i pyta sa%e( siebie: DIdzie (est tw2( 32gED @Ps .'B .A -ad%ieni? przy ty%B e pierwe( od%awia(/$ (e po a$inieB nie rozu%iaa% wa5$iwie zna$zenia ty$h wierszyG gdy wi?$ pote% w owy% ob(awieniu (e zrozu%iaa%B u$ieszya% si? bardzo widz/$B e Pan sa% przywodzi %i (e na pa%i?&B bez adnego z %o(e( strony przyoenia si?. -ieraz take wspo%inaa% na toB $o %2wi 5w. PaweB i (est Dukrzyowany d"a 5wiataD @Ia 4B =.A. -ie %2wi?B by te sowa do %nie si? %ogy stosowa&B owsze%B widz? dobrzeB e (est prze$iwnieB a"e s/dz?B e w taki% stanie (est duszaB gdy ani z nieba nie przy$hodzi (e( adna po$ie$haB bo (esz$ze nie (est w niebieB ani od zie%i adne( po$ie$hy nie /daB a ser$e% (u nie (est na zie%i i tak zawieszona (est (akby na krzyu %i?dzy niebe% a zie%i/ i $ierpi bez adne( ni st/dB ni zow/d po%o$y. 3o toB $o (e( przy$hodzi z nieba @to (estB (ak %2wia%B poznanie 3oga tak przedziwneB e przewysza o wie"e wsze"kie %o"iwe pragnienia naszeAB (est d"a nie( ty% wi?ksz/ %?k/B tak w nie( podnie$a(/$ /dz? posiadania IoB e nieraz z wie"kiego b2"u od$hodzi od z%ys2wB $ho$ia ten skutek trwa kr2tko. 32" tenB rze$ by %onaB r2wna si? przed5%iertne%u konaniuB ty"ko e z ty% konanie% idzie w parze tak wie"kie usz$z?5"iwienieB i nie wie%B z $zy% by% %oga (e por2wna&. Jest to %?$zestwo srogie zaraze% i rozkoszne. 0oko"wiek %oe si? przedstawi& duszy z po$ie$h zie%ski$hB $ho&by i takie rze$zyB kt2re przedte% zwyky byy wydawa& (e( si? na(przy(e%nie(szy%iB wszystko to teraz wstr?t (e( sprawiaB wszystko toB rzekby5B naty$h%iast zrzu$a. 0zu(e to dobrzeB e ni$zego nie $h$eB (eno 3oga swegoG nie %iu(e w -i% te( $zy inne( posz$zeg2"ne( doskonao5$i JegoB a"e $h$e Io $aegoB a nie wie tegoB $zego $h$e. -ie wieB %2wi?B bo wyobra)nia ni$zego (e( tu nie przedstawiaB a przy ty%B (ak %i si? zda(eB przez zna$zn/ $z?5& $zasuB (aki zosta(e w ty% stanieB wadze pozosta(/ bez$zynneG (ak w z(edno$zeniu i w za$hwy$eniu rado5& uywaniaB tak tu trzy%a (e w zawieszeniu b2" $ierpienia. ='. J JezuM to by zdoa dokadnie to opisa&B (ak by% $h$iaa opisa& wasze( %io5$iB $ho&by ty"ko d"ategoB by5 %i wytu%a$zyB $o to (estB bo (est to stanB w kt2ry% dusza %o(a teraz $i/g"e pozosta(eM -a($z?5$ie(B (ak ty"ko si? u(rzy wo"n/ od za(?&B przy$hodz/ na ni/ te u$iski 5%ierte"neB a ona dry z po$z/tku na przy(5$ie i$hB bo wieB e od ni$h nie u%rzeG "e$z gdy (u zna(dzie si? w ty% stanie konaniaB $h$iaaby $ierpie&B (ak dugo star$zy (e( y$ia. Jest to wszake b2" tak niez%iernie srogiB e "edwo $zowiek zdoa go znie5&B nieraz te pu"s prawie zupenie %i usta(eB (ak %2wi/ te spo%i?dzy si2strB kt2re zwyk"e wtedy %n/ si? za(%u(/ i (u si? "epie( zna(/ na ty$h ob(awa$h. * ko5$i ze staw2w wy$hodz/B i r?$e tak dr?twie(/B i nieraz i$h zoy& nie %og?B a naza(utrz (esz$ze taki %i b2" pozosta(e w nerwa$h i w $ay% $ie"eB (ak gdyby% wszystkie $zonki %iaa rozbite i stargane. =+. -ieraz %y5"?B e (e5"i da"e( tak p2(dzieB zako$zy si? to z wo"i i aski Paskie( pozbawienie% %i? y$iaB bo (est to %?ka tak wie"kaB e dosy& (e( na zadanie 5%ier$iB w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

104

ty"ko e (a takie( aski nie (este% godna. Jedyny% w ty% stanie pragnienie% %oi% (est toB by% %oga u%rze&G nie po%n? w2w$zas ani na $zy5$ie$B ani na wsze"kie grze$hy swo(eB za kt2re na"eaoby %i si? piekoG wszystko to znika %i z pa%i?$i przed owy% wie"ki% pragnienie% og"/dania 3ogaG pusz$za ta w2w$zas i sa%otno5& %i"sza si? wyda(e duszy i po/dasza ni wsze"kie towarzystwa na 5wie$ie. To (edno %ogoby (e( da& nie(ak/ po$ie$h?B gdyby %iaa %ono5& zwierzania si? takie( duszyB kt2ra by sa%a przez tak/ %?k? prze$hodziaG a"e widziB e (akko"wiek by si? $h$iaa poa"i&B nikogo nie zna(dzieB kto by (e( uwierzy. =.. Z tego powodu innego znowu nieraz rodza(u %?k? $ierpi. 0zase% b2" (e( do tego stopnia si? wz%agaB e nie $h$iaaby (u (ak przedte% sa%otno5$iB nie $h$iaaby r2wnie towarzystwaG $h$iaaby ty"ko %ie& kogo5B ko%u by si? %oga poskary&. Podobna (est w2w$zas do skaza$aB kt2ry (u %a stry$zek na szyi i (u si? dusiB a $h$iaby u$hwy$i& powietrza. Pragnienie to towarzystwa (estB (ak s/dz?B skutkie% uo%no5$i nasze(B bo i ta %?ka grozi 5%ier$i/ @a e tak (est istotnieB o ty% sa%a 5wiad$zy& %og?B gdy nieraz bya% zagroona ty% niebezpie$zestwe% w ony$h straszny$h nie%o$a$h i prze(5$ia$hB o kt2ry$h wye( %2wia% i 5%iaoB zda(e %i si?B %og? twierdzi&B e (est to niebezpie$zestwo r2wnie wie"kie i 5%ierte"ne (ak wsze"ka na(gro)nie(sza $horobaAB przeto przyrodzony wstr?t duszy do roz/$zenia si? z $iae% sprawia toB e prosi o ratunekB aby (ak on skazanie$ odet$hn/& %oga i u$hwy$i& powietrza i w roz%owieB i w poskareniu si?B i w rozerwaniu %y5"i szuka sposobu o$a"enia y$ia swegoB w $zy% wr?$z si? sprze$iwia pragnieniu du$haB $zy"i wysze( $z?5$i duszyB kt2ra owsze%B nie $h$e wyzwo"enia z te( %?ki. =1. -ie wie%B $zy wyraa% si? tra6nie a"bo $zy u%iaa% odda& toB $o %a% na %y5"iB a"e (este% w peni przekonanaB e taki a nie inny bywa przebieg rze$zy. Js/dzi teraz wasza %io5&B (akiego poko(u %og? uywa& w ty% y$iuB kiedy ten : kt2ry %iaa% na %od"itwie i sa%otno5$iB i w po$ie$ha$hB (aki$h %i Pan ta% uy$za : teraz na($z?5$ie( obra$a %i si? w t? wa5nie %?k?G a"e ta %?ka tak (est sodka i dusza tak rozu%ie (e( $en?B e przenosi (/ nad wsze"kie sodko5$iB (aki$h przedte% uywaa. #roga ta wyda(e (e( si? bezpie$znie(szaB bo (est to droga krzya i sz$z?5$iaB (akie si? w nie( zna(du(eB bardzo wysok/B zdanie% %oi%B %a $en?B bo $iao w ni% adnego nie %a udziau. 0iao u$zestni$zy ty"ko w $ierpieniuB a duszaB $ho& nie sa%a $ierpiB sa%a prze$ie ty"ko $ieszy si? rozkosz/ i wese"e%B (akie (e( to $ierpienie sprawia. -ie wie%B (ak to by& %oeB a"e wie%B e tak (est i nie za%ieniaby% te( askiB kt2r/ Pan %i tu $zyni @bo z r?ki Jego ona po$hodzi i adn/ %iar/ : (ak (u %2wia% : sa%a (e( sobie naby& nie %oga%B gdy (est to "aska (awnie nadprzyrodzonaA na wsze"kie inneB o kt2ry$h (esz$ze %2wi& b?d?G nie na wszystkie raze% %2wi?B a"e na adn/ z ni$h wzi?t/ osobno. * prosz? pa%i?ta&B e te porywy i za$hwy$enia przyszyB (ak %2wi?B po aska$h od Pana %i u$zyniony$hB (akie przedte% opisaa% i po wszystki%B $o da"e( (esz$ze opisz? w te( ksi?dzeG taki (est stanB w kt2ry% Pan %i? trzy%a obe$nie. =4. Poniewa z po$z/tku bya% przeraona t/ nieznan/ %i (esz$ze ask/ @(ak to w og2"e bywa ze %n/ za kad/ ask/B kt2re( Pan %i uy$zyB a w da"szy% (e( $i/gu boska askawo5& Jego %i? uspokoiAB Pan rzek do %nieB by% si? nie baaB a"e w w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

105

wi?ksze( $enie %iaa t? ask?B nad wsze"kie inneB kt2re %i (u by u$zyniG e w ty% $ierpieniu dusza si? o$zysz$za i obrabiaB i przepa"a (ak zoto w ogniuB aby atwie( na nie( %ogo si? przy(/& pi?kno boski$h dar2w Jego i e ty% $ierpienie% o$zysz$za si? z tegoB $o by %iaa $ierpie& w $zy5&$u. 0zua% to dobrze (ak wie"ka to askaB a"e powysze sowa Paskie duo wi?ksze( doday %i pewno5$i i spowiednik take upewnia %i?B e (est to sprawa 3oa. , rze$zy sa%e(B $ho& baa% si? te( aski z uwagi na wie"k/ niegodziwo5& swo(/B nigdy by% nie zdoaa uwierzy&B by to bya sprawa zegoG baa% si? ty"ko niesy$hane( wie"ko5$i te( askiB po%n/$B (ak %ao na ni/ zasuya%. -ie$h b?dzie bogosawiony PanB za tak/ niepo(?t/ dobro& swo(/B a%en. =7. ,idz?B e odst/pia% od zaoenia swegoB bo za$z?a% %2wi& o za$hwy$enia$hB a to $o tu opisaa%B (est $zy%5 wi?$e( ni za$hwy$enie%B d"atego te takie po sobie skutki pozostawia. =8. ,ra$a(/$ teraz do za$hwy$eB wy%ieni? tu zwyke i$h ob(awy i skutki. -aprz2d $iao %o(e w ty% stanie $z?sto stawao si? tak "ekkieB (ak gdyby utra$io przyrodzon/ $i?ko5& swo(/G do$hodzio to nieraz do takiego stopniaB e prawie (u nie $zua%B by nogi %o(e dotykay zie%i. #a"e(B dop2ki trwa za$hwy$enieB $iao pozosta(e (akby %artweB niezdo"ne na($z?5$ie( do na(%nie(szego ru$hu i w (aki% stanie po$hwy$i (e za$hwy$enieB w taki% pozosta(e do ko$a $zy to sto(/$B $zy siedz/$B $zy z r?ko%a otwarty%i "ub zoony%i. 0zu$ie i przyto%no5& rzadko kiedy zanika(/B $ho& ki"ka razy zdarzyo %i si?B e% (e $akie% stra$iaG a"e stan zwy$za(ny (est tenB e w z%ysa$h powsta(e pewien za%?t i %i%o zupen/ bezwadno5& do ru$h2w zewn?trzny$hB $zu(e si? (ednak i syszy ty"ko (akby sz%er z da"eka do$hodz/$y. , $hwi"a$h (ednakB kiedy za$hwy$enie do$hodzi do sz$zytu @to (estB kiedy wadze gubi/ si? w zupeny% z(edno$zeniu z 3ogie%AB ni$ si? (uB (ak %i si? zda(eB nie widzi ani syszyB ani rozu%ieG a"e (ak wye( powiedziaa%B %2wi/$ o %od"itwie z(edno$zeniaB to $akowite prze%ienienie duszy w 3ogu trwa kr2tkoG wszake dop2ki trwaB adna z wadz nie %a 5wiado%o5$i sa%e( siebie ani nie wieB $o si? ta% dzie(e. Snad) tak by& powinnoB by5%y p2ki y(e%y na zie%iB nie rozu%ie"i ta(e%ni$ niebieski$h i nie by"i zdo"ni do i$h zrozu%ieniaG 32g przyna(%nie( nie $h$e na% da& tego zrozu%ienia. #o5wiad$zya% tego na sa%e( sobie. =;. Zapyta %i? tu %oe wasza %io5&B (aki% sposobe% za$hwy$enie przedua si? nieraz $ay%i godzina%iE 0o do %nieB tak si? to na($z?5$ie( dzie(e: podobnie (ak %2wia% wye( o z(edno$zeniu : za$hwy$enie nie trwa bezustannieB dusza $ieszy si? ni% ty"ko przerwa%iG $hwi"a%i $aa zanurza si? w PanuB $zy"i wa5$iwie( %2wi/$. Pan (/ zanurza w sobie i tak (/ trzy%a kr2tki $zasB a pote% sa%/ (u ty"ko wo"? zatrzy%u(e przy sobie. Pozostae dwie wadze ty%$zase% w $i/gy% s/ ru$huB podobne do wskaz2wki na ko%pasieB kt2ra si? nigdy nie zatrzy%u(eG a"e So$e Sprawied"iwo5$iB gdy ze$h$eB kae i% stan/&. To za$hwy$enie wszystki$h wadzB (ak %2wi?B trwa kr2tk/ $hwi"?. Skutkie% (ednak wie"kie( siyB z (ak/ du$h zosta porwany i podniesionyB wo"aB (akko"wiek ta%te dwie wadze znowu za$zyna(/ si? sza%ota&B pozosta(e zanurzona w 3ogu i (ako pani wsze$hwadna utrzy%u(e dziaanie swo(e w $ie"e. Jakko"wiek bowie% z%ysyB niespoko(ne te dwie wadze i z w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

106

nieprzy(a$i2 (e( na(%nie(szeB $h$/ zak2$i& (e( pok2(B nie zak2$/ go prze$ieB sa%a (e trzy%a w zawieszeniuB bo tak si? podoba Panu. Za $zy% po wi?ksze( $z?5$i o$zy pozosta(/ za%kni?teB $ho&by5%y i$h nie za%yka"i u%y5"nieG a (e5"i kiedy otworz/ si?B nie rozr2nia(/ ni$B (ak (u %2wia%B ani nie spostrzega(/ tegoB $o widz/. '>. , ty% stanie ni$ zgoa sa%a z siebie dziaa& nie %oeG st/d teB gdy pozostae dwie wadze zn2w si? z wo"/ po/$z/B niewie"k/ trudno5& %a(/. -ie$ha( wi?$ tenB ko%u Pan uy$zy te( askiB nie trapi si? ty%B gdy u(rzy $iao swo(e tak godzina%i $ay%i sp?taneB a rozu% i pa%i?& $o $hwi"a roztargnione. , rze$zy sa%e( te roztargnienia i$h zwyk"e na ty% si? zasadza(/B e $ae s/ (akby przepo(one wysawianie% Pana a"bo e usiu(/ po(/& i zrozu%ie&B $o si? w ni$h staoG $ho& i do tego nie %a(/ dostate$zne( przyto%no5$iB bo s/ (ak $zowiekB $o po dugi% spaniu i sna$h $aono$ny$h nie $akie% (esz$ze zdoa si? przebudzi&. '=. !ozwodz? si? tak szeroko nad ty% przed%iote%B bo wie%B e s/ obe$nie tu na %ie(s$u duszeB kt2ry% Pan te aski $zyni. Je5"i za5 $iB kt2rzy ni%i kieru(/B nie prze$hodzi"i sa%i przez te stanyB a zwasz$za (e5"i nie %a(/ naukiB %og/ wyobraa& sobieB e osoba w za$hwy$eniu konie$znie powinna by& (akby %artwaG a" si? 3oeB $o taka dusza %a do $ierpienia od spowiednika swegoB (e5"i ten (e( i stanu (e( nie rozu%ieB (ak o ty% p2)nie( %2wi& b?d?. 3y& %oeB e sa%a nie wie%B $o %2wi?G wasza %io5& os/dziB $zy $ho& w $z?5$i tra6nie si? wyraa%B bo Pan $i da do5wiad$zy& ty$h rze$zyG $ho& do5wiad$za(/$ i$h dopiero od niedawnego $zasuB by& %oe nie przypatrzye5 si? i% (esz$ze tak dokadnie (ak (a. #ugo te pote%B wbrew wsze"kie%u ze sob/ %o$owaniu si?B brak %i w $ie"e si do swobodnego porusznia si?B dusza (e wszystkie ze sob/ zabraa. 0z?sto znowu : s$horzae przedte% i do(%u(/$y%i n?kane bo"e5$ia%i : $iao z za$hwy$enia wy$hodzi zdroweB sposobnie(sze do pra$y i tak ob(awia si? i na ni% wie"ko5& daruB (aki otrzy%aa duszaG bo : (ak (u %2wia% : tak si? nieraz podoba PanuB aby (ako (u (est posuszne na rozkazy duszyB tak te wsp2"nie z ni/ sz$z?5$ie% (e( si? $ieszyo. Za powrote% duszy do siebie zdarza si?B (e5"i za$hwy$enie byo wie"kieB e wadze (e( (esz$ze dzie "ub dwa a"bo trzy tak pozosta(/ zatopione a"bo upo(oneB (ak gdyby (esz$ze przyto%no5$i nie %iay. ''. Tu za$zyna si? $i?ko5& i %?ka d"a duszyB e %usi znowu wr2$i& do y$ia. Ju ptaszyna urosa i pierwszy %eszek z nie( opadG (u (e( skrzyda urosy do wysokiego wz"otu. Tu (u $a/ rozwi(a i wysoko zatyka $hor/giew 0hrystusaB tu on $hor/yB przeoony nad twierdz/ wst?pu(e $zy podniesiony (est na na(wysz/ wie? i ta% rozwi(a sztandar w obronie sprawy 3oe(. Sta%t/d spog"/da na ty$hB kt2rzy s/ w do"eB (ak tenB kto stan/ na bezpie$zny% %ie(s$u i (u si? nie boi niebezpie$zestwB owsze%B ra$ze( i$h pragnieB i %a sobie dan/ od 3oga (akoby niezawodn/ pewno5& zwy$i?stwa. ,idzi z te( wysoko5$iB (ak %ao $eni& si? powinno wszystkie rze$zy zie%skie i (ako wszystkie s/ ni$zy%. to stoi wysokoB da"eko widzi i szeroki ogarnia okie% widnokr/g. Ju nie $h$e $h$ie& $zego innego ani %ie& inne( wo"iB (ak t?B by $zyni wo"? Pask/B o to Io baga i w r?$e Jego skada k"u$ze swo(e( wo"i. w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

107

Jto wi?$ ogrodnik zaraze% $hor/y% i obro$/ twierdzyG ni$zego (u $zyni& nie $h$eB ty"ko wo"? PanaG nie $h$e (u by& pane% siebie ani ni$zegoB ani na(%nie(szego owo$u z ogrodu tegoB a"e $oko"wiek w ni% (est dobregoB wszystko to odda(e PanuB aby Jn ty% sza6owa wed"e upodobania swego. -i$zego nie $h$e %ie& wasnegoB (eno by wszystki% Pan rozrz/dza na $hwa? swo(/ i wedug wo"i swo(e(. '+. ,szystko to prawdziwie i rze$zywi5$ie tak (estB i tak si? dzie(eB (e5"i za$hwy$enie (est prawdziweG prawdziwie i rze$zywi5$ie pozosta(/ po ni% w duszy opisane tu skutki i poytki. Idyby i$h nie byoB %o$n/ %iaaby% w/tp"iwo5&B $zy to za$hwy$enie od 3ogaG ra$ze( obawiaaby% si?B $zy to nie po$hwy$enie od $zarta i Dw5$iek"iznaD owaB o kt2re( %2wi 5wi?ty ,in$enty. 0o do %nieB wie% z wasnego do5wiad$zenia i (akoby na o$zy to widziaa%B e po (edne( godzinie i %nie( takiego za$hwy$enia dusza pozosta(e pani/ wysz/ nad wszystko stworzenie i tak swobodn/ i wo"n/B e nie pozna(e sa%e( siebie. ,idzi dobrzeB e to nie z nie( sa%e(B ani nie wieB (ak (e( przyszo takie wie"kie dobroB a"e to wie i (asno widziB e kade takie nawiedzenie Paskie tak/ nieogarnion/ korzy5& na ni/ sprowadza. -ikt te%u nie da wiaryB kto sa% przez to nie przeszedG nie wierz/ te biedne( duszyB kt2r/ przedte% widzie"i tak grzeszn/B a teraz tak pr?dko zrywa si? ona do rze$zy bohaterski$hG bo nag"e i od razu taka w nie( staa si? z%ianaB e (e( (u nie do5& suy& 3ogu %iernie i w rze$za$h zwy$za(ny$hB a"e $h$e d"a -iego $zyni& rze$zy (ak zdoa na(wi?ksze. Po$zytu(/ (e( to za pokus? i sza"estwo. Idyby $h$ie"i zrozu%ie&B e wszystko to nie od nie( po$hodzi (eno od PanaB kt2re%u (u oddaa k"u$ze wo"i swo(e(B ustaoby i$h zdziwienie. '.. Jeste% %o$no przekonanaB e duszaB gdy do(dzie do tego stanuB ni$ (u nie %2wi ani $zyni z sa%e( siebieB a"e o wszystki%B $o u$zyni& %aB on r2" na(wyszy %a pie$z?. J 3oeM Jake tu (asny widzi%y wykad ty$h s2w Psa"%istyB i (aki suszny pow2d %ia kr2"ewski ProrokB gdy prosi 3ogaB i boda(by wszys$y z ni% tak Dprosi"i o skrzyda go?bi$yD @Ps 11B 7AM Jasno tu wida& ten wz"ot z du$ha po$z?tyB kt2ry% dusza d//$ do 3ogaB wznosi si? nad wszystko stworzenieB a na(pierw nad sa%/ siebieG a"e (est to wz"ot sodkiB wz"ot rozkosznyB wz"ot $i$hy. '1. Jakie to panowanie %a w r?ku swy% duszaB kt2r/ Pan na t? wysoko5& podniesieB sk/d widzi przed sob/ wszystkie rze$zy stworzoneB a adna (e( (u usid"i& nie %oeM Jake si? wstydzi tego $zasuB w kt2ry% si? do ni$h przywi/zywaaM Jake si? dziwi za5"epieniu swe%uM Jak "itu(e si? nad ty%iB kt2rzy (esz$ze t/ 5"epot/ s/ zaraeniB zwasz$za (e5"i to dusze odda(/$e si? %od"itwie bogo%y5"ne( i otrzy%u(/$e dary i po$ie$hy od 3ogaM 0h$iaaby woa& na nie w gosB aby (e ostrze$B e s/ w b?dzieG nieraz te tak $zyniB za $o pote% spada(/ (e( na gow? tysi/$zne prze5"adowania. Po$zytu(/ (e( to za brak pokoryB obwinia(/$ (/B e $h$e u$zy& ty$hB od kt2ry$h by si? sa%a u$zy& powinnaB zwasz$za (e5"i to kobieta. * bezwzg"?dnie (/ tu pot?pia(/B bo nie widz/ ani nie zna(/ tego za$hwytu 3oegoB kt2ry (/ porywaB i nieraz oprze& %u si? nie zdoa i niepodobna (e( nie ostrze$ i nie wywie5& z b?du ty$hB kt2ry% dobrze y$zy i $h$iaaby i$h widzie& wyzwo"ony$h z $ie%ni$y tego w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

108

y$iaB bo y$ie z%ysowe ni$zy% inny% nie (est (eno $ie%ni$/ i tak/ ono (e( si? przedstawiaB zwasz$za e sa%a przedte% w nie( "eaa sp?tana. '4. Fau(e tego $zasuB kiedy dbaa o wzg"?dy "udzkieB i tego b?duB (aki% si? uwodzia po$zytu(/$ za honor toB $o 5wiat zowie honore%G teraz widziB e (est to wie"kie ka%stwo i e wszys$y w ni% si? obra$a%y. !ozu%ie terazB e prawdziwy honor nie zasadza si? na ka%stwieB (eno na prawdzieB po$zytu(/$ za $o5 toB $o (est $zy%5B a za ni$ toB $o (est ni$zy%G a ni$zy% (est i %nie( ni ni$zy% wszystko $oko"wiek si? ko$zy i $o si? nie podoba 3ogu. '7. %ie(e si? sa%a z siebieB e by $zasB kiedy przywi/zywaa (ak/5 wag? do pieni?dzy i po/dania i$hG $ho& w ty% punk$ieB s/dz? : i tak (est : e nigdy nie dopu5$ia si? winyG do5& byo te( winyB e i% przyznawaa nie(ak/ $en?. Idyby za pieni/dze %ona kupi& to dobroB kt2re teraz widz? w sobieB wysoko by% (e powaaaG a"e widz?B e dobra tego nabywa si? wyrze$zenie% si? wszystkiego. Jakie to rze$zy kupu(e%y sobie za te pieni/dzeB kt2ry$h po/da%yE 0zy to rze$zy %a(/$e warto5&E 0zy to rze$zy trwaeE * po $o ty$h rze$zy pragnie%yE Zadowo"enia w ni$h szuka%yB a"e (ake ono pos?pne i (ak drogo kosztu(eM 0z?stokro& za pieni/dze kupu(e%y sobie pieko i nabawia%y si? za nie ognia nieugaszonego i karania bez ko$a. JB gdyby wszys$y ze$h$ie"i uzna&B e to ty"ko boto na ni$ nieprzydatneB (aka by zgoda i (aki pok2( zapanoway na 5wie$ieB (akie y$ie bez troskiM Jak/ y$z"iwo5& i przy(a) %ie"iby (edni d"a drugi$hB gdyby zniky z ob"i$za zie%i te zabiegi o honor i pieni/dzeM S/dz?B e to (edno byoby skute$zny% "ekarstwe% na wszystko zo na 5wie$ie. '8. ,idzi dusza w 3ogu y(/$aB (ak wie"kie (est za5"epi?nie w rozkosza$hB (aki$h ni%i nabywa si? (u w ty% y$iu $ierpie i udr?$ze. Jaki niepok2(B (aki nies%akB (akie trudzenie si? na pr2noM < w sa%e( sobieB gdy w te( 5wiado%o5$i 3oe( przeg"/da swo(e wn?trzeB dusza widzi nie ty"ko pa(?$zyny wie"ki$h przewinieB a"e kadyB $ho&by na(drobnie(szy pyekB bo 3oskie So$e 5wie$i w nie( bardzo (asnoG i (akko"wiek by ta dusza pra$owaa nad udoskona"enie% siebieB skoro to so$e naprawd? (/ ogarnieB widzi w sobie sa%e %?ty. Podobnie (ak woda w na$zyniu: p2ki so$e (e( nie dosi?gaB zda(e si? zupenie $zysta i (asnaB a"e skoro na ni/ padnie pro%ie sone$znyB pokazu(e si?B e w nie( peno pywa y(/tek. Por2wnanie to dosownie przypada do rze$zy. Przedte% ni% dusza dost/pi ty$h za$hwy$eB zda(e (e( si?B e $zuwa i stara si?B aby nie obrazia 3oga i e wed"e si swoi$h $zyniB $o %oeB "e$z gdy do(dzie do te( 5wiado%o5$iB kt2r/ o5wie$a (/ to So$e Sprawied"iwo5$i i otwiera (e( o$zyB ty"e widzi w sobie %?t2wB i rada by na powr2t o$zy za%kn/&. 3o (esz$ze nie (est tak nieodrodny% or"?$ie% onego ora wspaniaegoB iby zdoaa patrze& okie% nie z%ruony% w to So$eG a"e siebieB skoro na $hwi"? o$zy otworzyB widzi $a/ za%u"on/. Przy$hodz/ (e( w2w$zas na pa%i?& te sowa psa"%u: D-ikt y(/$y nie (est sprawied"iwy przed Tob/D @Ps =.+B 'A. ';. Idy spo(rzy na to 3oskie So$eB (asno5& (ego o"5niewa (/G gdy spo(rzy na siebieB %u przesania (e( o$zy i 5"epnie biedna go?bi$a. Jwsze%B bardzo $z?sto (e( si? w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

109

zdarzaB e pozosta(e zupenie o5"epionaB po$honi?taB przeraonaB zapa%i?taaB wobe$ ty$h wie"%ono5$iB kt2re og"/da. Tu nabywa prawdziwe( pokory takB i zupenie (u d"a nie( obo(?tn/ (est rze$z/ %2wi& dobrze o sa%e( sobie a"bo sysze& drugi$h (/ $hwa"/$y$h. Pan ogroduB nie onaB sza6u(e owo$a%i ogroduG do (e( r?ki ni$ z ni$h nie przy"gnieG $oko"wiek %a dobregoB wszystko to odsya do PanaG (e5"i kiedy %2wi o sobieB $zyni to d"a $hway Jego. ,ieB e w ty% ogrodzie ni$ nie %aB $o by do nie( na"eao i $ho&by $h$iaaB nie %oe o ty% nie wiedzie&B bo (awnie na wasne o$zy to widziG i $oko"wiek by $zynia i $ho&by si? opieraaB 32g (akby prze%o$/ za%yka (e( o$zy na rze$zy tego 5wiataB aby %iaa (e otwarte d"a u(rzenia i poznania prawdy.
Rozdzia 21

Roz zia! 2" O tym ostatnim stopniu modlitwy dalszy cig i zakoczenie 0ierpienia duszy na ten stopie wyniesionej, a zmuszonej wr"ci znowu do ycia na #wiecie. jakim #wiatem Pan j o#wieca ku poznaniu obudnyc! pont #wiata $est to wana nauka =. o$z/$B $o za$z?a% %2wi& o ty% przed%io$ieB doda% (esz$zeB e zgodzenie si? duszy nie (est tu potrzebne. Zgodzia si? z g2ry na wszystkoB wieB e dobrowo"nie si? oddaa w r?$e Pana i e Io oszuka& nie %oeB bo Jn wie wszystko. -ie (est to taki stosunekB (aki bywa na ty% 5wie$ieB gdzie y$ie pene (est 6aszu i obudyG s/dziszB e5 (u pozyska sobie $zy(/5 y$z"iwo5&B (ak on sa% $i si? z ni/ o5wiad$zaB a niebawe% przekonu(esz si?B e wszystko to byo ka%stwe%. Trudno doprawdy y& w5r2d taki$h sza"bierstw i %ata$twB zwasz$za (e5"i (esz$ze przyp"/$ze si? do tego $ho& w na(%nie(sze( $z?5$i interes. Sz$z?5"iwa ta duszaB kt2r/ Pan porywa do siebieB aby poznaa prawd?M JB (aki to byby sz$z?5"iwy stan d"a kr2"2wM Jake o wie"e poyte$znie( byoby i% stara& si? o do(5$ie do niegoB ni %y5"e& o nowy$h zdoby$za$h i rozszerzeniu panowania swegoM Jak/ sprawied"iwo5$i/ i dobry% rz/de% $ieszyoby si? kr2"estwoM *"u by niesz$z?5$io% si? zapobiegoB i"u (u k"?sk ta$y kr2"owie by"iby osz$z?dzi"i 5wiatuM -a ty% sz$zy$ie stan/wszyB (u si? $zowiek nie "?ka y$ie i $ze5& postrada& d"a %io5$i 3oga. Jakie to wie"kie bogosawiestwoB gdy tak z/$zony (est z 3ogie% tenB kt2ry wi?$e( ni wszys$y poddani (ego obowi/zany (est %ie& na $e"u $hwa? Pask/ i winien kr2"ewski przykad dawa& ty%B kt2rzy pod"ega(/ rozkazo% (egoM Za (edno w na(%nie(szy% punk$ie rozszerzenie wiaryB za (edno $ho& w $z?5$i (akie( o5wie$enie heretyk2wB got2w by tysi/$ razy kr2"estwo swo(e utra$i& i susznieB bo z wi?kszy% niepor2wnanie ni taka strata zyskie% nabyby za to kr2"estwoB kt2re nie %a ko$aB kt2rego sz$z?5"iwo5$iB gdy $ho& (edn/ krop"? dusza zakosztu(eB wszystkie rze$zy tego 5wiata (e( brzydn/. 02 dopiero b?dzieB gdy $aa si? zanurzy w ty$h zdro(a$h bogosawiony$hE '. J PanieM Idyby5 %i by uy$zy takie( %/dro5$i i siyB by% u%iaa gose% wie"ki% ozna(%i& wszystki% te rze$zyB $ho$iaby %i nie uwierzy"iB tak (ak nie wierz/ wie"u w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

110

inny%B kt2rzy ina$ze( i "epie( ni (a wyrazi& to u%ie(/B %nie przyna(%nie( i gor/$e( /dzy %o(e( staoby si? zado5&. Fy$ie sa%oB zda(e %i si?B oddaaby% w o6ierzeB gdyby% %oga $ho& (edn/ z ty$h prawd poda& "udzio% do zrozu%ienia. -ie wie% wprawdzieB $o by% u$zyniaB gdyby przyszo do tegoB bo u6a& sobie nie %og?B wszake $ho& tak/ (este%B tak wie"ki $zu(? w sobie zapa do wypowiedzenia tego ty%B kt2rzy %i pisa& kaza"iB e od gwatowno5$i (ego prawie y$ie we %nie usta(e. -i$ wi?$e( u$zyni& nie %og/$B do 0iebieB PanieB si? zwra$a%B prosz/$ o po%o$ i ratunek na to wszystko. Ty wieszB PanieB e o$hotny% ser$e% wyrzekaby% si? ty$h askB kt2re %i u$zynie5B by"eby% pozostaa w stanie aski Two(e( i 0iebie nie obraaaB a ust/piaby% i$h kr2"o%B bo wie%B e niepodobnaB by w2w$zas pozwa"a"i na wie"e rze$zyB na kt2re teraz pozwa"a(/ i by za otrzy%anie% taki$h askB na(wi?ksze dobra na ni$h nie spyn?y. +. J 3oe %2(M #a( i% zrozu%ienie obowi/zk2w swoi$h i $o Tobie s/ winniB kiedy tak i$h wywyszye5B i nie ty"ko za y$ia $h$eszB aby wyobraa"i na te( zie%i wie"%ono5& Two(/B a"e i 5%ier& nie(ednego z ni$hB (ak syszaa%B znaka%i z nieba wsawie5B o $zy% nie %og? wspo%nie& bez pobonego wzruszeniaG snad) ozna(%iasz i% ty% sposobe%B r2"u %2(B (ak da"e$e powinni 0i? na5"adowa& w y$iu swoi%B kiedy sa%/ 5%ier& i$h podobny%i poniek/d zazna$zasz znaka%i z niebaB (akie si? dziayB gdy5 Ty u%iera. .. ,ie"ka %oe 5%iao5& %o(aB e si? powaa% takie rze$zy %2wi&G (e5"i wasza %io5& tak s/dziB nie$h podrzeB $o% napisaaG a"e b/d) tego pewnyB e gdyby% %oga stan/& i% na o$zy i gdyby% %oga si? spodziewa&B e %i? usu$ha(/B wi?$e( (esz$ze i 5%ie"e( %2wiaby% do ni$hB bo bardzo gor/$o 3ogu i$h po"e$a% i pragn?aby%B aby 32g %i? wysu$haB $ho$iaby koszte% o6iary y$ia %egoB $o byoby %a/ strat/ w za%ian za zysk wie"kiG i tak $z?sto wie"ka %i? ogarnia t?sknota za 5%ier$i/. 3o i ko%u nie przykrzyoby si? to y$ieB gdy widzi na o$zy te wie"kie o%a%ienia i uudyB w (akie tu $hodzi%y uwikani i t? $i?k/ 5"epot?B kt2ra na% o$zy zasaniaE 1. #uszaB gdy stanie na te( wysoko5$iB nie ty"ko pragnie wie"kie rze$zy $zyni& d"a 3ogaB a"e i siy nabywa z Jego boskie( askawo5$iB aby swo(e pragnienia do skutku przywie5& %oga. * nie %a rze$zyB kt2re( byB skoro uzna w nie( spos2b usuenia 3oguB od razu si? nie $hwy$iaG a prze$ie wszystko to $zyni/$B w przekonaniu swoi% ni$ nie $zyniB bo : (ak %2wia% : (asno to widziB e pr2$z (ednego podobania si? 3oguB wszystko inne (est ni$zy%. 0o na(bo"e5nie(szeB to e taki% stworzenio% niepoyte$zny%B (aki% (a (este%B nie nadarza(/ si? podobne sposobno5$i do u$zynienia $zego5 d"a $hway i upodobania 3oego. Z"itu( si? nade %n/. 3oe %2(M -ie$h prze$ie kiedy przy(dzie ten $zasB by% zdoaa 0i spa$i& $ho& (aki grosz z tego wie"kiego duguB kt2ry 0i (este% winna. Sa% zrz/d)B o PanieB (ak ze$h$esz i poda( spos2bB aby 0i w $zy%ko"wiek usuy& %oga ta suebni$a Two(a. 3yy wszak takieB podobnie (ak (a niewiastyB a dziaay d"a %io5$i Two(e( $zyny bohaterskieG (a ni$ wi?$e( nie u%ie%B ty"ko %2wi& i d"atego nie $h$eszB 3oe %2(B uy& %nie do $zynu. ,szystka suba %o(a ko$zy si? na sowa$h i pragnienia$hB a i do ni$h nie %a% 5%iao5$i i swobodyB bo %oe nie u%iaaby% adnego z ni$h wykona&. K%o$ni( Ty w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

111

dusz? %o(/ i u$zy (/ naprz2d sposobn/B o #obro nad wsze"kie dobraB o Jezu %2(B a pote% ry$ho da( sposobyB (akoby% %oga $o u$zyni& d"a 0iebieB by% (u nie $ierpiaa te( $i/ge( %?kiB e ty"e bior?B a ni$ w za%ian nie odda(?. 0oko"wiek by %i? kosztowa& %iaoB nie dopusz$za(B by% da"e( tak staa przed Tob/ z r?ka%i pr2ny%iB bo& taka b?dzie zapataB (akie byy u$zynki. Jto %asz y$ie %o(eB oto %asz $ze5& %o(/B oto %asz wo"? %o(/ : wszystko Tobie oddaa%. Two(a (este%B rozporz/dza( %n/ wed"e wo"i swo(e(. Zna% dobrzeB Panie %2(B nieudo"no5& swo(/B a"e z Tob/ z/$zonaB podniesiona na t? wysok/ wie?B z kt2re( widzi si? prawd?B wszystko zdoa% u$zyni&B p2ki Ty ze %n/ (este5. Ne$z (e5"iby5 %i? $ho& na $hwi"? ty"ko opu5$iB p2(d? znowu t/ drog/B kt2r/ sza%B drog/ wiod/$/ do pieka. 4. JB $o si? dzie(e w duszyB gdy z tego sz$zytuB na kt2ry% siebie widzi pozostawion/B %usi znowu wr2$i& do powszedni$h spraw i roz%2w "udzki$hB by& 5wiadkie% i widze% s%utne( ko%edii tego y$iaB tra$i& $zas na zaspoko(enie potrzeb $iaaB na JedzenieB na spanieM ,szystko to (e( $i/yB $h?tnie by u$ieka od wszystkiegoB a widzi siebie okut/ w ka(dany i zatrzy%an/ w wi?zieniuG $zu(e wtedy naprawd? niewo"?B w (akie( nas trzy%a $iao i $a/ n?dz? tego y$ia. !ozu%ieB (ak susznie Pawe 5wi?ty baga 3oga o wyzwo"enie z te( niewo"iB woa z <postoe% i prosi o to 3oga @!z 7B '.A. 0ho$ia to sprzykrzenie sobie y$ia i n?dz (ego powsta(eB (ak nieraz %2wia%B (u i na poprzedni$h stopnia$h %od"itwyB tu (ednak nabiera ono takie( siy i gwatowno5$iB i dusza $h$iaaby wysko$zy& z $iaa d"a zdoby$ia sobie te( wo"no5$iB na kt2r/ (esz$ze (e( nie pusz$za(/. Fy(e (akby zaprzedana w niewo"? na zie%i ob$e(G a $o na(wi?$e( (/ bo"iB to e %ao zna(du(e taki$hB kt2rzy by z ni/ $ierpie"i nad ty% wygnanie% i pragn?"i wyzwo"eniaG prze$iwnieB prawie wszys$y ko$ha(/ to y$ie i pragn/ y& (ak na(due(. JB gdyby5%y u%ie"i nie przywi/zywa& si? do ni$zego i nie pokada& zadowo"enia swego w rze$za$h zie%ski$hB (ak %o$no w2w$zas bo"e"iby5%y nad ty% odda"enie% si? od 3ogaB w (aki% tu y(e%y. Jak skute$znie po/danie wese"a i y$ia prawdziwego u5%ierzaoby w nas stra$h 5%ier$iM 7. -ieraz si? nad ty% zastanawia%: (e5"i (a taka n?dznaB przy tak ozi?be( %io5$i swo(e(B przy tak niepewne(B gdy na nie zasuya% u$zynkie%B nadziei prawdziwego wese"a w wie$zno5$iB prze$ie dzi?ki te%u 5wiatuB kt2rego Pan %i uy$zyB tak %o$no $z?stokro& $ierpi? nad ty%B e (esz$ze zatrzy%ana (este% na ty% wygnaniu : $2 dopiero $zu& %usz/ i (ak bo"e& wi?$iE 0o %usiao si? dzia& w duszy 5w. PawaB 9agda"eny i inny$h i% podobny$hB w kt2ry$h tak pot?nie pon/ ogie %io5$i 3oe(E 9usiao to by& (edno nieusta(/$e %?$zestwo. Jedyn/ zda(e %i si? rze$z/B kt2ra %i przynosi nie(ak/ u"g? i o$hod?B (est ob$owanie z dusza%iB w kt2ry$h podobne zna(du(? pragnieniaG pragnieniaB %2wi?B ob(awia(/$e si? w u$zynka$h. , u$zynka$hB powtarza%: bo s/ i takieB kt2ry% si? zda(eB e s/ oderwane od wszystkiego i za takie si? poda(/B i w rze$zy sa%e( taki%i by by& powinnyB (ak tego wy%aga stan i$h i dugie "ataB kt2re nie(edne( z ni$h (u upyn?yB odk/d pierwsze zrobia kroki na drodze doskonao5$iG a"e dusza na ty% stopniuB o kt2ry% tu %2wi?B z 3ogie% z/$zonaB od razu i z da"eka pozna(eB kt2re z ni$h to doskonae wyrze$zenie si? wszystkiego %a(/ ty"ko na usta$h i w sowa$hB a kt2re sowa (u stwierdziy u$zynkie%. #obrze bowie% widzi saby post?p ta%ty$hB a wie"kie w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

112

post?py ty$h drugi$hG kto %a do5wiad$zenie w ty$h rze$za$hB (asno to widzi i z atwo5$i/ rozpozna. 8. 92wia% o skutka$hB (akie sprawia(/ za$hwy$eniaB (e5"i s/ z du$ha 3oego. Skutki te wprawdzie %og/ by& wi?ksze a"bo %nie(sze. 9nie(sze bywa(/ w po$z/tka$hB bo $ho& i w2w$zas skutki te s/ rze$zywiste i te sa%eB a"e i (esz$ze nie s/ stwierdzone u$zynkie%B dusza i$h (esz$ze w sobie nie do5wiad$za i sa%a o ty% nie wieB e (e posiada. #oskonao5& ro5nie stopniowoG ni% dusza do(dzie do zupene( $zysto5$i wewn?trzne( i zatrze wsze"kie 5"ady pa(?$zynB kt2re (/ szpe$iyB %usi konie$znie upyn/& nie$o $zasuG a w %iar? (ak ro5nie w nie( %io5& i pokoraB $oraz te wi?ksz/ wo te kwiaty $n2t i d"a nie(B i d"a drugi$h wyda(/. <"e prawda i toB e (edny% (u za$hwy$enie% Pan takie %oe w duszy zdziaa& skutkiB i %ao (u z (e( strony pozostanie do u$zynieniaB aby osi/gn?a doskonao5&G bo te( ho(no5$i askB (akie Pan tu wy"ewa na dusz?B nikt nie zrozu%ie ani uwierzyB kto tego sa% nie do5wiad$zy. S/ to rze$zyB kt2ry$h zdanie% %oi%B adn/B $ho&by na(wi?ksz/B pi"no5$i/ swo(/ osi/gn/& nie zdoa%y. -ie %2wi?B by dusza przy po%o$y aski 3oe( i wasne( dugo"etnie( usi"no5$iB id/$ $oraz wye( stopnia%i wskazany%i przez ty$hB kt2rzy pisa"i o %od"itwie wewn?trzne(B o po$z/tka$h i da"szy$h post?pa$h (e(B nie %ogaB $ho& z trude% wie"ki%B do(5& do doskonao5$i i wysokiego oderwania si? od rze$zy tego 5wiataG a"e nie dzie(e si? to w tak kr2tki% $zasie i tak bez adnego naszego przy$zynienia si?B (ak to Pan $zyni tuta(B stanow$zo i ostate$znie odrywa(/$ dusz? od zie%i i da(/$ (e( panowanie nad wszystki%B $o na nie( (estB $ho$iaby w te( duszy nie byo wi?ksze( zasugiB ni byo w %o(e(B %o(a zasuga bya prawie adna. ;. #"a$zego tak $zyni Jego 3oski 9a(estatE #"atego e tak $h$eB a (ak $h$eB tak $zyni i $ho$iaby dusza nie bya przysposobiona. Jn (/ przysposobiB aby zdoaa przy(/& te skarbyB kt2re (e( da& postanowi. Tak wi?$ nie zawsze da(e te skarby sposobe% nagrody ty%B kt2rzy na nie zasuy"i pi"nie uprawia(/$ sw2( ogr2d : $ho$ia kto dobrze $hodzi okoo te( roboty i sz$zerze stara si? oderwa& od rze$zy zie%ski$hB te%u PanB rze$z pewnaB nie o%ieszka ty$h dar2w swoi$h uy$zy& : a"e niekiedyB (ak %2wia%B podoba si? wo"i Jego okaza& wie"%ono5& swo(/ nad zie%i/ $ho&by na(gorsz/ i u$zyni& (/ sposobn/ do wszystkiego dobrego takB i sta(e si? (uB rzekby5B (akoby niezdo"n/ wr2$i& do grze$h2wB kt2ry%i przedte% 3oga obraaa. K%ys w ty% stanie tak %a sposobny i nawyky do rozu%ienia tegoB $o sa%/ (est prawd/B e wszystko inne wyda(e si? (e( 6raszk/ dzie$inn/. -ieraz 5%ie(e si? w sobieB gdy widzi "udzi powany$hB y(/$y$h w zakonieB oddany$h %od"itwie wewn?trzne(B a prze$ie przywi/zu(/$y$h (esz$ze wie"k/ wag? do punkt2w honoruB kt2re ona (u zdeptaa noga%i. ,y%aga tego : %2wi? : rozs/dek i powaga i$h stanowiskaB aby na ni% %og"i dziaa& z poytkie%B a ona wie o ty% z wsze"k/ pewno5$i/B e gdyby ze$h$ie"i t? powag? stanowiska swego d"a %io5$i 3oe( na bok odoy&B wi?$e( by zdziaa"i poytku w (eden dzieB ni go z t/ powag/ swo(/ zdziaa(/ w "at dziesi?&. =>. #usza w ty% stanie y(e w ustawi$zny$h $ierpienia$h i $i/g"e nosi krzyB a"e $i/g"e te wie"kie $zyni post?py. Idy ty%B kt2rzy na ni/ patrz/B zda(e si?B e (u dosza do sz$zytu doskonao5$iB ona po kr2tki% $zasie stanie (esz$ze wye(B bo 32g w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

113

w$i/ $oraz wi?kszy$h ask (e( uy$za. 32g (est dusz/ (e(G Jn wzi/ (/ w swo(/ pie$z?B Jn przy5wie$a (e(B $i/g"e (akby stoi przy boku (e(B strzeg/$B aby Io nie obraziaB przy%naa(/$ (e( aski i pobudza(/$ (/B aby 9u suya. Idy dusza %o(a dost/pia tego sz$z?5$iaB e 32g (e( t? wie"k/ ask? u$zyniB w te(e $hwi"i ustay du$howe niedo%agania %o(e. 32g doda %i siy do powstania z ni$h. Zna"ezienie si? w okaz(a$h "ub towarzystwa$hB kt2re %i dawnie( $zyniy roztargnienieB tak (u na %nie adnego nie wywierao wpywuB (ak gdyby d"a %nie zgoa nie istniayB owsze%B $o przedte% %i szkodzioB to teraz stao %i si? po%o$/ ku dobre%uG wszystko %i suyo za pobudk? i 5rodek do "epszego poznania 3ogaB %iowania Io i uznaniaB i"e 9u (este% winnaB i do a"u serde$znego za przesze y$ie %o(e. ==. !ozu%iaa% dobrzeB e wszystko to nie po$hodzio ze %nie ani nie byo wasny% %oi% nabytkie% i wasnego starania %ego owo$e%B bo nawet i $zasu (esz$ze na to nie %iaa%G 32g sa% z siebie i z sa%e( ty"ko askawo5$i swo(e( da %i tak/ si?. Jd pierwsze( $hwi"iB gdy Pan za$z/ %i uy$za& te( aski za$hwy$e a dot/dB sia ta w$i/ si? we %nie wz%agaaB a dobro& Jego trzy%aa %i? za r?k?B aby% si? nie $o6n?a wste$z. * zda(e %i si?B i tak (estB e ni$ (akoby nie $zyni? sa%a z siebieB (eno widz? (asnoB e Pan (estB kt2ry wszystko we %nie dziaa. St/d te s/dz?B e duszaB gdy dost/pi ty$h ask od PanaB (e5"i ty"ko trwa w pokorzeB w bo(a)ni i w ty% niez%ienny% przekonaniuB e Jn sa% wszystko w nas sprawiaB a %y ni$B taka dusza %oe bezpie$znie zna"e)& si? w (aki% b/d) towarzystwieB $ho&by na(bardzie( 5wiatowy% i niepobony%G ni$ (e( ono nie zaszkodzi ani w ni$zy% nie za$hwie(eB owsze%B ra$ze(B (ak %2wia%B b?dzie po%o$ne i nowego (e( doda bod)$a do wyszego post?pu. S/ to (u dusze %o$neB wybrane od Pana d"a poytku drugi$hG "e$z %o$ taB powtarza%B nie z ni$h sa%y$h po$hodzi. !az podni2sszy dusz? do tego stanu. Pan (e( stopniowo $oraz g?bsze odkrywa ta(e%ni$e. ='. Tu w ty$h za$hwy$enia$h udzie"a(/ si? duszy ob(awienia prawd 3oy$hB aski sz$zeg2"ne i widzeniaB a wszystko to suy (e( ku g?bsze%u utwierdzeniu si? w pokorze i nabraniu $oraz wi?ksze( siyB aby u%iaa za ni$ %ie& te rze$zy do$zesneB a $oraz (a5nie( poznawa& wie"ko5& nagrodyB kt2r/ Pan trzy%a w pogotowiu d"a ty$hB kt2rzy 9u su/. -ie$he w boskie( askawo5$i swo(e( ra$zy to sprawi&B aby ta ho(no5& niesy$hanaB (ak/ okaza nade %n/ n?dzn/ grzeszni$/B bya w $zy%ko"wiek na poytek drugi$hB aby gdy to $zyta& b?d/B zdobywa"i si? na site i %?stwo potrzebne do o$hotnego porzu$enia wszystkiego d"a 3oga. iedy tak wspania"e 3oska wie"%ono5& Jego pa$i ty%B kt2rzy 9u su/B i w ty% y$iu nawet (asno (u widz/ zysk i zapat? i% zgotowan/B $2 dopiero b?dzie w y$iu przyszy%E

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia Rozdzia 22

114

Roz zia! 22 9"wi tu, jak bezpieczna dla duszy jest droga, by nie wyrywa si samej do rzeczy wzniosyc!, a Pan ja do nic! podniesie, i jak #rodkiem do najwyszej bogomy#lno#ci ma by czowieczestwo 0!rystusa Pana $akiemu bdowi w tym wzgldzie dawniej podlegaa &ano# i poytek nauk w tym rozdziale zawartyc! =. J (edne( (esz$ze rze$zy $h$? tu wspo%nie&B zdanie% %oi% wane(B (e5"i wasza %io5& uzna to za dobre. 9oe toB $o powie%B posuy ko%u w razie potrzeby za przestrog?. , niekt2ry$h ksi/ka$h traktu(/$y$h o %od"itwie wewn?trzne( $zytaa% takie zdanieB e $ho& dusza nie zdoa wznie5& si? z sa%e( siebie do stanu konte%p"a$(iB gdy (est to sprawa $akie% nadprzyrodzonaB kt2r/ Pan sa% w nie( sprawiaB wszake po wie"u "ata$hB przeszedszy drog? o$zysz$za(/$/ i post/piwszy o5wie$a(/$/B dusza taB %2wi/B %oe pote% (u sa%a sobie dopo%aga&B odrywa(/$ si? w du$hu od wszystki$h rze$zy stworzony$hB a wznosz/$ si? z pokor/ do Stworzy$ie"a. : #"a$zego t? drog? zowi/ o5wie$a(/$/B tego dobrze nie rozu%ie%B s/dz?B e (est to droga ty$hB kt2rzy (u wye( post/pi"i. : St/d usi"nie za"e$a(/ (e( odda"anie od siebie wsze"ki$h wyobrae z%ysowy$hB a wznoszenie si? do du$howe( konte%p"a$(i 32stwa. 92wi/ bowie%B e wsze"kie z%ysowe wyobraeniaB $ho$iaby nawet sa%ego 0zowie$zestwa 0hrystusowegoB ty%B kt2rzy (u tak da"eko post/pi"iB sprawi/ skr?powanie i przeszkod? do doskonae( konte%p"a$(i. -a potwierdzenie tego zdania swego przywodz/ sowa Zbawi$ie"a do <posto2wB gdy wst?pu(/$ do nieba zapowiada i% przy(5$ie #u$ha wi?tego. 9nie (ednak si? zda(eB e gdyby <postoowie by"i w2w$zas %ie"i tak/ wiar?B (ak/ %ie"i p2)nie(B gdy zst/pi na ni$h #u$h wi?tyB e 0hrystus Pan (est 3ogie% zaraze% i 0zowiekie%B widok 0zowie$zestwa Jego nie byby adn/ d"a ni$h przeszkod/. St/d te Zbawi$ie" s2w ty$h nie rzek do 9atki 3oe(B $ho& Jna Io %iowaa bardzie( ni wszys$y inni. Poniewa wi?$B zdanie% ty$h pisarzyB sprawie te(B (ako zgoa du$howe(B wsze"ka (aka b/d) rze$z $ie"esnaB %oe ty"ko $zyni& za%ieszanie i przeszkod?B przeto dowodz/B e dusza powinna stara& si? o to (edynieB aby $zua siebie ze wsze$h stron (akby w zagrodzie za%kni?t/ obe$no5$i/ 3o/ i $akie% w -i% pogr/on/. -auka ta poniek/d zda(e %i si? dobr/ i suszn/G a"e eby5%y %ie"i d"atego $akie% u$hy"a& si? od 0hrystusa i boskie 0iao Jego za"i$za& do rz?du "udzki$h n?dz naszy$h i (akiego b/d) innego stworzeniaB tego nie %og? znie5&. #a(B 3oeB by% u%iaa (asno %y5" swo(/ wyrazi&. '. -ie %y5"? ty% pisarzo% wprost zaprze$za&G s/ to %?owie u$zeni i du$howni i wiedz/B $o %2wi/G 32g te r2ny%i droga%i i sposoba%i prowadzi dusze. Ja tuta( : w da"sze pytania si? nie wda(/$ : $h$? ty"ko powiedzie&B (ak prowadzi %o(/ dusz? i w (aki% si? zna"aza% niebezpie$zestwieB gdy $h$iaa% zastosowa& si? do naukiB (ak/ w ty$h ksi/ka$h wy$zytaa%. to raz doszedszy do z(edno$zenia da"e( (u nie w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

115

post?pu(e : to (est do za$hwy$eB widze i inny$h tego rodza(u askB (akie 32g duszo% $zyni : ten atwoB wierz?B e nauk? w owy$h ksi/ka$h podan/ b?dzie uwaa za na("epsz/B (ak i (a za tak/ (/ uwaaa%. Idyby% (ednak bya w ty% przekonaniu pozostaaB s/dz?B e nigdy nie byaby% dosza do tego stanuB w (aki% dzisia( (este%B bo przekonanie toB zdanie% %oi%B (est b?dne. 9oe by&B e sa%a (este% w b?dzieB wszake opowie%B $o ze %n/ byo. +. -ie %a(/$ przewodnikaB $zytaa% te ksi/ki w nadzieiB e powo"i z ni$h nie$o 5wiata za$zerpn? @a p2)nie( dopiero zrozu%iaa%B e gdyby Pan sa% nie by %i? o5wie$iB %ao $o byaby% z tego $zytania si? nau$zyaB bo toB $o z ksi/ek zrozu%iaa%B byo ni$zy%B p2ki Pan w boskie( askawo5$i swo(e( nie da %i zrozu%ie& z wasnego do5wiad$zenia. Przedte%B odbywa(/$ roz%y5"anie wedug przepis2w podany$h w ksi/ka$hB sa%a nie wiedziaa%B $o $zyni?A. Idy (u dosza% do nie(aki$h po$z/tk2w %od"itwy nadprzyrodzone(B to (est %od"itwy odpo$znieniaB staraa% si? odda"a& od siebie wsze"kie wyobraenia rze$zy podpada(/$y$h pod z%ysyB wszake dusz/ si? wznosi& do konte%p"a$(i nie 5%iaa%G b?d/$ zawsze tak grzeszna uwaaa%B e byoby to zu$hwa"stwe%. Zdawao %i si? (ednakB e $zu(? obe$no5& 3o/G w isto$ie te tak byo i staraa% si? trwa& w skupieniu i z(edno$zeniu z 3ogie%. Jest to bardzo sodki rodza( %od"itwy i gdy 32g ra$zy do nie( dopo%2$B dusza na nie( dozna(e wie"kie( rozkoszyG a i poytek i s%ak (e( wyra)nie i (akby wido$znie $zu& si? da(eB wi?$ $iesz/$ si? ni/B nie ty"ko nie $zua% adne( potrzeby zwr2$enia si? do 5wi?tego 0zowie$zestwaB a"e owsze%B wspo%nienie na nie prawdziw/ %i si? wydawao do %od"itwy przeszkod/. J Panie duszy %o(e( i dobro %o(eB Jezu 0hryste KkrzyowanyM -igdy nie %og? wspo%nie& na to bez serde$znego a"uB e takie %iaa% o Tobie po(?$ie. Zda(e %i si?B e wie"kie( przez to zdrady prze$iw Tobie si? dopu5$ia%B $ho& przez nie5wiado%o5&. .. Przez $ae y$ie swo(e wie"kie %iaa% do 0hrystusa Pana naboestwo @a toB o $zy% %2wi?B przyszo %i dopiero pod konie$B to (est na kr2tko przed $zase%B gdy Pan za$z/ %i uy$za& owe( aski za$hwy$e i widzeA. -iedugo wi?$ trwaa% w ty% b?dny% %nie%aniu i zawsze wra$aa% do zwy$za(u swego "ubowania si? w PanuB zwasz$za i"e razy przyst?powaa% do o%unii. 0h$iaaby% zawsze %ie& przed o$zy%a wizerunek Jego i wyobraenieB bo w duszy nie u%iaa% tak g?boko za$howa& go wyrytegoB (ak by% tego pragn?a. 0zy to rze$z podobnaB Panie %2(B eby we %nie $ho&by na $hwi"k? powstaa ta %y5"B by5 Ty %2g %i by& przeszkod/ do wi?kszego dobraE Sk/de %i przyszy wszystkie dobraB (ak nie od 0iebieE -ie $h$? przypusz$za&B by w ty% bya %o(a winaB bo bardzo %i? to bo"iG bya to z pewno5$i/ nie5wiado%o5&B za $zy% te ra$zye5 w dobro$i swo(e( zaradzi& (e(B da(/$ %i dorad$2wB kt2rzy %i? z tego b?du wywied"i i pote% sa% ty"e razy %i si? ukazu(/$B (ak nie( opowie%B aby% (a5nie( zrozu%iaa i tuta( to zapisaa (ak wie"ki to b/d i aby% ostrzega o ty% inny$hB kt2ry$h te ostrzega%. 1. Jeste% przekonanaB e ta a nie inna (est przy$zynaB d"a$zego ty"e duszB $ho&by dost/piy %od"itwy z(edno$zeniaB da"e( nie post?pu(e i nie zdoa si? wznie5& do w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

116

zupene( swobody du$ha. #wa s/B zda(e %i si?B powodyB na kt2ry$h %og? oprze& to przekonanie swo(eG %oe toB $o powie%B b?dzie rze$z/ %ae( wagiB a"e b?dzie to rze$zB kt2re( na sa%e( sobie do5wiad$zya%B bo dusza %o(a bardzo )"e si? $zuaB p2ki (e( Pan 5wiata nie uy$zy. ,szystkie (e( po$ie$hy byy $hwi"owe ty"ko i przerywaneB po $zy%B gdy przeszyB (u dusza %o(a w $ierpienia$h i pokusa$h swoi$h nie $zua przy sobie tego towarzystwa 3oskiego 9istrzaB kt2ry% p2)nie( dano (e( byo si? $ieszy&. Pierwszy tedy %2( pow2d (est tenB e w taki% u$hy"aniu si? od 5wi?tego 0zowie$zestwa 0hrystusowego (est pewien %a"eki brak pokoryB $ho& tak g?boko za$za(ony i ukrytyB e trudno go spostrze$. 3o kt2B $hybaby tak by pyszny i n?dznyB (ak/ (a w2w$zas bya%B $ho$iaby $ae y$ie si? prze%?$zy we wsze"ki$hB (akie ty"ko po%y5"e& si? dadz/B pokuta$hB u%artwienia$h du$ha i prze5"adowania$hB nie po$zytywaby sobie tego za skarb na(droszy i sowit/ za wszystkie $ierpienia swo(e zapat?B gdyby %u Pan pozwo"i z Jane% 5w. stan/& pod rzye%E -ie wie%B w $zy(e( gowie %ogaby po%ie5$i& si? %y5"B by takie( aski nie byo dosy&B $hyba w %o(e( ty"koB kt2ra te we wszystki$h i na wsze"ki spos2bB %iasto zyskuB kt2ry osi/gn/& %iaa%B szkod? ty"ko ponosia%. 4. Je5"i za5 skutkie% przyrodzonego usposobienia $zy sabo5$i nie kady i nie zawsze %oe roz%y5"a& o 9?$e Paskie(B z powodu bo"esnegoB (akie to roz%y5"anie sprawia %u wstrz/5ni?$iaB kt2 %u broni trzy%a& si? przy boku Pana z%artwy$hwstaegoB kiedy Io posiada%y tak b"isko nas w Sakra%en$ieB gdzie %ieszka (u uwie"bionyB gdzie (u Io nie og"/da%y u%?$zonegoB z $iae% poszarpany% na strz?pyB krwi/ zbro$zonegoB znuonego drog/B prze5"adowanego przez ty$hB kt2ry% sa%e ty"ko 5wiad$zy dobrodzie(stwaB przez <posto2w niewierny$h opusz$zonegoE 3ez w/tpienia s/ dusze niezdo"ne wytrzy%a& $i/ge( pa%i?$i ty$h wie"ki$h %/kB (akie Jn wy$ierpia. Ne$z oto tu Io %asz wo"nego od %?kiB penego $hwayB doda(/$ego %?stwa (edny%B pobudza(/$ego drugi$h przed swoi% wst/pienie% do nieba. 9asz Io tuB w -a(5wi?tszy% Sakra%en$ieB gdy si? u$zyni towarzysze% naszy%B nie %og/$B rzekby5B przenie5& tego na sobieB by na (edn/ $hwi"? od nas si? odda"i. Jake wi?$ (a %oga% to przenie5& na sobieB by% si? odda"aa od 0iebieB Panie %2(B s/dz/$B e ty% sposobe% "epie( potra6i? 0i suy&E Idy% 0iebie obraaaB (esz$ze 0iebie nie znaa%B a"e (u poznawszy 0i?B (ak %oga% s/dzi&B e t/ drog/ id/$B b"ie( do(d? do 0iebieE JB (ake z/ drog/ sza%. PanieM : $zy"i ra$ze( sza%B rze$ %og?B bez drogiB a dopiero Ty nawr2$ie5 %i? na drog? prawdziw/. K(rzawszy 0iebie przy sobieB wraz z Tob/ wszystko dobro u(rzaa%. Jdt/d (u (akieko"wiek przyszo na %nie utrapienieB do5& %i byo spo(rze& na 0iebieB (ako stae5 przed s?dzia%i niesprawied"iwy%iB aby (e o$hotnie wy$ierpie&. to %a przy boku swoi% takiego dobrego przy(a$ie"aB takiego dobrego wodzaB kt2ry pierwszy wystawi siebie na %?kiB ten wszystko zdoa wytrzy%a&. Jn wspieraB du$ha doda(e i nigdy nie zawiedzie. Jn przy(a$ie" prawdziwyM Jasno to widz? i p2)nie( (esz$ze tego doznaa%B e nie ina$ze( suba nasza %oe podoba& si? 3ogu i nie ina$ze( 32g postanowi uy$za& na% wie"ki$h askB (ak ty"ko przez r?$e tego na(5wi?tszego 0zowie$zestwaB w kt2ry% (ak sa% to ozna(%ia w boskie( wie"%ono5$i swo(e(B dobrze sobie upodoba. Po niez"i$zone razy przekonaa% si? o ty% z wasnego do5wiad$zenia i z wasny$h ust Paski$h to syszaa%. Poznaa% (asnoB e przez t? bra%? potrzeba w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

117

na% w$hodzi&B (e5"i $h$e%yB aby 3oski 9a(estat Jego ob(awi na% wie"kie ta(e%ni$e swo(e. 7. -ie$h wi?$ wasza %io5& nie szuka inne( drogiB $ho$iaby5 (u stan/ na sz$zy$ie bogo%y5"no5$iG t/ drog/ idzie si? bezpie$znie. Pan nasz sa% (est ty%B przez kt2rego wszystkie dobra na% przy$hodz/G Jn sa% $i? nau$zyG na Jego y$ie si? zapatru(B to (est wz2r na("epszy. 0zeg2 (esz$ze %oe na% nie dostawa&B gdy %a%y przy boku takiego wiernego Przy(a$ie"aB kt2ry nas nie opu5$i w pra$a$h i utrapienia$h naszy$hB (ak to $zyni/ przy(a$ie"e 5wiatowiE Sz$z?5"iwyB kto prawdziwie Io %iu(e i zawsze Io %a przy sobieM ,spo%ni(%y na $hwa"ebnego Pawa 5wi?tegoB z kt2rego ust nigdyB rzekby5B nie s$hodzio *%i? JezusB tak (e %ia g?boko zapisane w ser$u. Jd $zasuB (ak zrozu%iaa% t? prawd?B pi"nie rozwaaa% y$ie wie"u wi?ty$hB wyso$e bogo%y5"ny$hB a aden z ni$h nie szed inn/ drog/G tak 5w. Hran$iszekB nosz/$y na sobie znaki pi?$iu ran 0hrystusowy$hG tak 5w. <ntoniB roz%iowany w #zie$i/tku JezusG tak 5w. 3ernardB "ubu(/$y si? w rozwaaniu 0zowie$zestwa 5wi?tegoG tak 5w. atarzyna ze Sieny... i wie"u inny$hB kt2ry$h wasza %io5& zna ode %nie "epie(. 8. ZapewneB e to odwra$anie wyobra)ni od wsze"kiego dobra z%yso% przyst?pnego %usi by& rze$z/ dobr/B skoro %?owie tak wyso$e du$howni (e za"e$a(/B a"e do tegoB zdanie% %oi%B potrzeba duszy bardzo (u wysoko posuni?te( w doskonao5$iG dop2ki kto do tego sz$zytu nie do(dzieB rze$z (asnaB e %usi szuka& Stworzy$ie"a za po%o$/ stworze. ,szystko to za"ey od stopnia i rodza(u askiB (ak/ Pan da(e kade( duszy osobno i w to nie w$hodz?. To (edno ty"ko $h$iaa% wykaza&B e na(5wi?tszego 0zowie$zestwa 0hrystusowego nie powinno si? adn/ %iar/ po$zytywa& za przeszkod? do konte%p"a$(i. #"a na"enego wytu%a$zenia te( prawdy pragn?aby% u%ie& wyrazi& si? (ak na((a5nie(. ;. Idy 3ogu si? podoba zawiesi& wszystkie wadze duszyB (ak to $zyni na wyoony$h wye( stopnia$h %od"itwyB wtedy rze$z (asnaB e obe$no5& tego 5wi?tego 0zowie$zestwaB $ho&by5%y nie $h$ie"iB od nas si? usuwa. , taki% razie nie %asz w ty% ni$ zego i owsze%B sz$z?5"iwa taka utrataB skutkie% kt2re( ty% rozkosznie( $ieszy%y si? ty%B $o5%y na poz2r stra$i"i. ,2w$zas bowie% dusza $aa przykada si? do %iowania TegoB kt2rego rozu% %ozo"nie pozna& usiowaB %iu(e toB $zego nie zrozu%iaa i $ieszy si? ty%B $zy% by tak doskona"e $ieszy& si? nie %ogaB gdyby nie bya poniosa te( stratyB z kt2re( (ak %2wia%B wi?kszy ty"ko d"a nie( zysk wynika. <"e by5%y sa%iB roz%y5"nie i sa%owo"nie $h$ie"i oswoi& si? z taki% opusz$zenie% i nie stara"i si? ze wszystki$h si swoi$h zawsze : a daby 32gB by to %ogo by& zawsze : %ie& obe$ne przed o$zy%a duszy to przena(5wi?tsze 0zowie$zestwoB to %2wi?B nie (estB zdanie% %oi%B rze$z/ dobr/. 3yoby toB e uy(? pospo"itego wyraeniaB zawieszenie% duszy w powietrzuB bo nie %iaaby w2w$zas na $zy% si? oprze&B (akko"wiek by (e( si? zdawaoB e (est wysoko udu$howion/ i pen/ 3oga. -iez%iernie wie"e na ty% za"eyB by5%y p2ki y(e%y w ty% "udzki% $ie"eB %ie"i przed o$zy%a 0hrystusa Pana w "udzkie( posta$i Jego. Ten (est wa5nie drugi z dw2$h powod2wB o kt2ry$h %2wia% na po$z/tku. Pierwszy%B (ak (u ob(a5nia%B (est pewien brak pokoryB e dusza $h$e si? wznie5& wysoko w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

118

pierwe( ni Pan (/ sa% podniesieB nie $h$e poprzesta& na roz%y5"aniu o rze$zy tak drogie(B (ak/ (est 5wi?te 0zowie$zestwo i $h$e by& 9ari/B $ho& (esz$ze nie pra$owaa z 9art/. Idy Pan ze$h$eB aby ni/ byaB $ho$iaby zaraz od pierwszego dniaB nie %a obawyG a"e niedobrzeB gdy sa%i siebie zaprasza%yB (ak o ty% zda(e %i si?B na inny% %ie(s$u %2wia%. Ten %ay brak pokoryB ten pyek na poz2r ni$ nie zna$z/$yB wie"k/ prze$ie szkod? wyrz/dza duszyB pragn/$e( post/pi& w konte%p"a$(i. =>. ,ra$a(/$ teraz do drugiego punktuB wiedz%yB e nie (este5%y anioa%iB %a%y $iaoG $h$ie& zrobi& z siebie anioaB p2ki si? (est na te( zie%i : zwasz$za kto tak g?boko ugrz/zB (ak (a : (est to nierozu%. , zwy$za(ny% porz/dku rze$zy %y5" potrzebu(e $zego5B na $zy% by si? oprze& %ogaG $ho& zdarza si?B e dusza wy(dzie z siebieB a"bo nieraz tak b?dzie pena 3ogaB i nie potrzeba (e( (u adne( rze$zy stworzone(B aby si? w sobie skupi& %oga. <"e s/ to zawsze wy(/tki ty"koG a gdy przy(d/ za$hody spraw zie%ski$hB prze5"adowania i utrapieniaB gdy dusza (u nie %oe %ie& takiegoB (aki% pierwe( si? $ieszya poko(uB gdy nastanie $zas os$ho5$i : wtedy $zu(e si?B (ak dobry% przy(a$ie"e% (est 0hrystus. ,idzi%y Io (ako $zowieka w5r2d sabo5$i i $ierpieB i Jn dotrzy%u(e na% towarzystwa. to raz do tego przywyknieB atwo Io zna(dzie przy sobieB $ho& bywa(/ take takie $hwi"eB e ani na (ednoB ani na drugie zdoby& si? nie %ona. #"atego dobrze (estB (ak %2wia%B nie okazywa& si? po$hopny% do szukania po$ie$h du$howy$hG nie$h b?dzieB $o %a by&B a trzy%a& si? %o$no krzya (est to rze$z wie"ka. 3oski ten Pan nasz pozostawa pozbawiony wsze"kie( po$ie$hyB opu5$i"i Io i sa%ego pozostawi"i na(b"isi w $ierpienia$h JegoG %y Io nie opusz$za(%y. #o wzniesienia si? wye( r?ka Jego "epie( na% po%oe ni wszystka usi"no5& naszaG za $zy% i sa% si? u$hy"iB gdy b?dzie widziaB e pora ku te%u i e PanB (ak %2wia%B $h$e dusz? podnie5& nad sa%/ siebie. ==. Z wie"ki% upodobanie% 32g spog"/da na dusz?B kt2ra z pokor/ bierze sobie Jego Syna za po5rednika i tak Io %o$no %iu(eB i nawet gdy spodoba si? Jego 3oskie%u 9a(estatowi podnie5& (/ do wysze( konte%p"a$(iB uzna(e si? tego niegodn/ i z Piotre% 5wi?ty% %2wi: DJde(d) ode %nieB PanieB bo (este% $zowiek grzesznyD @Qk 1B8A. Tego (a sa%a na sobie do5wiad$zya%B bo w taki spos2b 32g prowadzi dusz? %o(/. *nni : (ak %2wia% : %oe p2(d/ inn/B kr2tsz/ drog/. <"e to zrozu%iaa% i to wie%B e $aa ta budowa %od"itwy wewn?trzne( wspiera si? na pokorze i e i% g?bie( dusza uniy si? na %od"itwieB ty% wye( 32g (/ podnosi. -ie pa%i?ta%B by% kt2r/ko"wiek z ty$h nadzwy$za(ny$h askB o kt2ry$h w da"szy% $i/gu %2wi& b?d?B w inne( $hwi"i otrzy%aa ni w $hwi"iB gdy% (akoby wniwe$z si? przed -i% obra$aa na widok wie"kie( n?dzy swo(e(. PanB dopo%aga(/$ %i wtedy do "epszego poznania sa%e( siebieB ra$zy %i odkrywa& rze$zyB (aki$h by% sa%a do%y5"i& si? nie zdoaa. Jeste% przekonanaB e i"e razy dusza $h$e u$zyni& $o z sa%e( siebie d"a utrzy%ania si? w te( %od"itwie z(edno$zeniaB zawsze ta robota (e(B $ho$iaby na razie zdawao si?B e osi/gn?a skutek po%y5"nyB w kr2tki% $zasie (ak do% bez 6unda%entuB upadnie. * wie"k/ %a% o tak/ dusz? obaw?B e nigdy nie do(dzie do tego prawdziwego ub2stwa du$he%B kt2re na ty% po"egaB by : porzu$iwszy (u po$ie$hy w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

119

zie%skie : du$howy$h take po$ie$h na %od"itwie nie szukaaB a"e wszystk/ po$ie$h? swo(/ zasadzaa na $ierpieniu d"a %io5$i TegoB kt2ry w nieustanny$h y $ierpienia$h. Powinna te spok2( za$howa& w krzya$h i os$ho5$ia$hB (akko"wiek by one (/ bo"ay i nie dopusz$za& do siebie tego niepoko(u i udr?$zeniaB w (akie popada(/ pewne duszeB kt2ry% gdy nie %og/ $i/g"e pra$owa& rozu%e% i $i/g"e doznawa& u$zu& pobony$hB (u si? zda(eB e wszystko stra$oneB (ak gdyby $zowiek wasn/ pra$/ %2g kiedy zasuy& na takie wie"kie dobro. -ie %2wi?B by nie %iay stara& si? o nie i nie trzy%a& si? z wie"k/ pi"no5$i/ w obe$no5$i 3oe(B a"e gdy przy(d/ na nie takie $hwi"eB e nie zdoa(/ wydoby& z siebie ani (edne( dobre( %y5"iB nie$h si? ty% nie %artwi/G sudzy niepoyte$zni (este5%yB $2 dziwnegoB e ni$ u$zyni& nie %oe%yE ='. #aby 32gB by5%y dobrze zrozu%ie"i t? prawd? i stawa"i si? na podobiestwo ony$h o5"/tB kt2re obra$a(/ koo u studniB o kt2re( %2wia%B i $ho& %a(/ o$zy zawi/zane i nie wiedz/B $o $zyni/B wi?$e( prze$ie wy$i/gn/ wodyB niby ogrodnik na( pi"nie( pra$u(/$B wy$i/gn/& zdoa. Potrzeba na% ze swobod/ du$ha post?powa& t/ drog/B oddawszy si? w r?$e 3oga. Je5"i si? spodoba Jego 3oskie%u 9a(estatowi wynie5& nas do rz?du dworzan i powiernik2w swoi$hB o$hotn/ wo"/ wst/p%y na t? wysoko5&G (e5"i nie : su%y 9u w posuga$h na(niszy$hB a nie siada(%y nie powoani na pierwszy$h %ie(s$a$hB (ak (u ki"ka razy %2wia%. 32g %a wi?ksze o nas staranieB ni %y sa%i o siebie i wieB do $zego kady (est zdo"ny. -a $o (esz$ze si? przyda $h$ie& rz/dzi& sa%y% sob/ te%uB kto (u $a/ wo"? swo(/ odda 3oguE Po"eganie na sa%y% sobie (est tuta(B zdanie% %oi%B da"eko %nie( na %ie(s$uB ni na pierwszy% stopniu %od"itwyB i nier2wnie te wi?ksz/ szkod? wyrz/dzaB bo tu $hodzi o dobra $zysto nadprzyrodzone. : to %a g"os brzydkiB (akko"wiek by si? si"i i w 5piewie &wi$zyB nie u$zyni go pi?kny%G ko%u 32g ze$h$ia da& pi?knyB ten go %aB ni% (esz$ze dwie nuty za5piewa. Pro5%y wi?$ 3ogaB aby na% uy$za ask swoi$hB a"e z dusz/ $akie% zdan/ na wo"? JegoB i pen/ u6no5$i w 3o/ wie"%ono5& i ho(no5& Jego. iedy na% wo"no siedzie& u n2g 0hrystusowy$hB patrz%yB by5%y od ni$h nie odesz"iG trwa(%y przy ni$hB (ak kto u%ie i %oeB na5"adu(%y przykad 9agda"eny. Idy dusza si? wz%o$ni i z%?nie(eB 32g sa% zawiedzie (/ na pusz$z?. =+. -ie$he wi?$ wasza %io5&B p2ki nie zna(dzie kogo bardzie( ode %nie do5wiad$zonego i ty$h rze$zy 5wiado%egoB te( zasady si? trzy%a. Je5"i kt2ra duszaB po$zyna(/$a s%akowa& w 3oguB powie $iB e wi?kszy $zu(e w sobie post?p i wi?ksz/ ho(no5& po$ie$hy du$howe(B gdy sa%a wasn/ pra$/ do tego sobie dopo%agaB nie wierz (e(. J (ake (awnie 32gB gdy ze$h$eB przy$hodzi z okazanie% %o$y swo(e( bez ty$h 5rode$zk2w "udzki$hM Jak pot?nieB $oko"wiek by5%y $zyni"iB porywa du$ha na ksztat o"brzy%a porywa(/$ego so%k? i nie %a sposobuB by si? oprze&M Idyby 32g $h$iaB eby ropu$ha "ataaB $zy $zekabyB aby sa%a do "otu si? wzbiaE t2 by przypu5$i tak/ %y5" niedorze$zn/E < %nie si? zda(eB e du$h nasz sa% z siebie bardzie( (esz$ze (est niesposobny i o$i?ay do wzniesienia si? w g2r?B ni ropu$ha do "ataniaB (e5"i 32g go nie podniesie. Jbar$zony (est bowie% zie%i/ i niez"i$zony%i przeszkoda%i i $ho&by $h$ia "ata&B sa%a $h?& %ao %u po%oeG zapewneB e z

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

120

natury swe( o wie"e przewysza ropu$h?B a"e ugrz/zszy w bo$ieB z wasne( winy postrada przyrodzon/ wyszo5& swo(/. =.. Ty% wi?$ zako$z?: i"e razy wspo%ina%y na 0hrystusaB po%ni(%y i na t? %io5&B z (ak/ tak wie"ki$h ask na% uy$zy i (ak wie"k/ %io5& okaza na% J($ie$B da(/$ na% tak/ r?ko(%i? te( %io5$iB (ak/ nas %iu(eG bo %io5& przyzywa %io5$i. * $ho&by5%y dopiero za$zyna"iB (akko"wiek by5%y by"i (esz$ze nie$not"iwiB stara(%y si? prze$ie zawsze t? %io5& %ie& przed o$zy%a i pobudza& siebie do %io5$i. Idy bowie% raz Pan na% u$zyni t? ask?B e na% %io5& ta do ser$a si? wdroyB wszystko (u pote% b?dzie na% atwe i zdziaa%y duo w kr2tki% $zasie i bez trudu. -ie$ha( na% w boskie( askawo5$i swo(e( ra$zy uy$zy& tego skarbuB bo wieB (ak bardzo na% (est potrzebnyG baga(%y Io o to przez t? %io5&B (ak/ nas u%iowa i przez tego 3oskiego Syna JegoB kt2ry na% %io5& swo(/ tak wie"k/ o6iar/ sa%ego siebie okazaB a%en. =1. Jedno (esz$ze pytanie $h$iaaby% tu zada&. Jak si? to dzie(eB e duszaB gdy Pan po$znie (e( $zyni& aski tak wysokieB (ak/ (est wzniesienie do doskonae( konte%p"a$(iB nie sta(e si? od razu $akowi$ie doskonaaB (ak by to susznie by& powinnoE Susznie %2wi? i tak (est bez w/tpieniaB bo kto tak wie"k/ ask? otrzy%aB (u by si? nie powinien og"/da& za po$ie$ha%i te( zie%i. Jak si? to dzie(eB e w %iar? (ak %no/ si? za$hwy$eniaB (ak dusza $oraz bardzie( przywyka do otrzy%ywania ty$h askB skutki i$h stopniowo $oraz wysze si? okazu(/ i w %iar? (ak rosn/ te skutkiB dusza take ro5nie $oraz wye( w oderwaniu si? od wszystkiegoB kiedy Pan w (edne( $hwi"i tak (/ %2gby u$zyni& doskona"e 5wi?t/B (ak (/ powo"i i z $zase% u5wi?$a ty% stopniowy% post?pe% w doskonao5$i i $nota$hE -a to pytanie $h$iaaby% odpowiedziB bo tego nie rozu%ie%. To ty"ko wie% dobrzeB e wie"ka (est r2ni$a %i?dzy si/ i u%o$nienie%B (akie pozosta(e duszy z po$z/tkuB kiedy aska ta trwa nie due( ni (edno %gnienie okaB tak i prawie (e( nie $zu&B a ty"ko skutkiB (akie po sobie pozostawiaB o prze(5$iu (e( 5wiad$z/ : a t/ %o$/ i %?stwe%B (aki% 32g dusz? napeniaB gdy ta aska due(B szerze( w nie( si? rozwi(a. Po$hodzi to %oe : (ak nieraz %i si? zda(e : st/dB e nawiedzenie aski nie zasta(e duszy od razu i $akie% gotowe(B a dopiero Pan powo"i (/ urobiB do stanow$zego (/ przywiedzie postanowienia i doda (e( siy %?skie(B aby bez podziau wszystko porzu$ia i zdeptaa noga%iB (ak to w (edne( $hwi"i sprawi w 9agda"enie. , inny$h to sa%o sprawia wedug %iary swobodyB (ak/ 9u sa%e pozostawia(/B aby w ni$h boska %o$ i askawo5& Jego dziaa& %oga. Tak na% trudno uwierzy& w toB e za wszystkoB $o d"a -iego u$zyni%yB 32g (u i w ty% y$iu stokro& na% odda(e. =4. Przy$hodzi %i tu na %y5" takie por2wnanie: toB $o si? poda(e doskona"szy%B i toB $o si? poda(e po$z/tku(/$y%B (est zupenie to sa%oB (est to (ednak (akby (edzenieB z kt2rego poywa wie"u. Ty%B kt2rzy kosztu(/ go ty"ko po troszeB ty"ko na $hwi"? s%ak przy(e%ny po ni% pozosta(eG ty%B kt2rzy go poywa(/ wi?$e(B suy ono do utrzy%ania y$iaG a"e ty%B kt2rzy na(edz/ si? do syto5$iB przy%naa ono y$ia i siy. Tak i tego boskiego pokar%u %oe dusza ty"e razy poywa& i tak si? ty% $h"ebe% ywota nasy$i&B i adna (u inna potrawa (e( nie b?dzie s%akowaaB bo widziB (ak ta w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

121

(edna na zdrowie (e( suy. * tak s%ak (e( przywyknie do te( sodko5$iB i wo"aaby ra$ze( u%rze&B ni z%uszona by& do poywania (esz$ze inne( strawyB kt2ra by ty"ko zepsua (e( ten dobry s%akB (aki (e( po owy% rozkoszny% (edzeniu pozosta. Tak sa%oB e innego (esz$ze uy(? por2wnaniaB towarzystwo osoby 5wi/tob"iwe( nie tak nas w (eden dzie i od (edneA roz%owy do dobrego pobudziB (ak tego dokaza& %oe duszeB przez wie"e dni z ni/ ob$owanieB a w ko$uB (e5"i to nasze z ni/ przebywanie zna$znie si? przeduyB %oe%y przy po%o$y aski 3oe( sta& si? podobnie (ak ona 5wi?ty%i. Jstate$znie wszystko tu za"ey od wo"i i upodobania Paskiego i od tegoB ko%u Jn ze$h$e te( aski uy$zy&G a"e wie"e te zna$zy dobra wo"a tegoB kt2re%u ta aska (u po$zyna si? udzie"a&B aby zdoby si? na postanowienia i $eni sobie dar 3oy wed"e warto5$i (ego. =7. Pan takeB zdawaoby si?B do5wiad$za ty$hB kt2rzy Io %iu(/B to tegoB to drugiegoB ob(awia(/$ i% siebieB (aki% (estB przez takie przewysza(/$e rozkoszeB zdo"ne oywi& w ni$h : (e5"iby ustawa"i : wiar? w sz$z?5"iwo5&B kt2r/ i% za$howu(eB i %2wi/$ i%: DZoba$zB to ty"ko (edna krop"a z tego ogro%nego %orza wsze"kiego dobraDB okazu(e i%B i nie %a ni$B $zego by nie u$zyni d"a ty$hB kt2ry$h %iu(e. < gdy widziB e oni gotowi przy(/& Io i aski JegoB te(e $hwi"i da(eB a da(e siebie sa%ego. to Jego %iu(eB tego i Jn %iu(eB a (aki to %io5nik i (ak dobry przy(a$ie"M J Panie duszy %o(e(B kto zna(dzie sowa dostate$zne na wypowiedzenieB (ak wie"e da(esz ty%B kt2rzy w Tobie u6no5& sw/ poo/ i (ak wie"e tra$/ $iB kt2rzy $ho& dosz"i do tego stanuB (esz$ze po"ega(/ na sa%y$h sobieM -ie dopusz$za(B PanieB by ze %n/ tak byoG ty% bardzie(B e ta wie"ka aska Two(a wi?ksz/ (est (esz$ze przez toB e (/ $zynisz %nie tak niegodne(B e ra$zysz przybywa& na %ieszkanie do takie( n?dzne( gospodyB (ak/ (est dusza %o(a. 3/d) bogosawiony po wszystkie $zasy i na wiekiM =8. 3aga% powt2rnie wasz/ %io5&B (e5"iby5 w ty$h rze$za$hB kt2re tu napisaa% o %od"itwie wewn?trzne(B $h$ia si? znie5& z osoba%i du$howy%iB nie$he to b?d/ osoby prawdziwie du$howeG bo (e5"iby to by"i "udzie zna(/$y ty"ko (edn/ drog? a"bo ta$yB kt2rzy zatrzy%a"i si? na p2 drogiB nie potra6i/ tego na"ey$ie os/dzi&. S/ take duszeB kt2re poniewa 32g stawia (e od razu na droga$h bardzo wysoki$hB s/dz/B e wszys$y %og/ i5& z poytkie% ty%i droga%i i uspokoi& rozu% bez po%o$y rze$zy z%yso% przyst?pny%B a oni prze$iwnie ty"e by ty"ko na ty% zyska"iB e %ie"iby dusz? su$h/ (ak drewno. * s/ znowu takieB kt2re "edwo e zakosztu(/ nie$o %od"itwy odpo$znieniaB zaraz sobie wyobraa(/B e ty"e (u uzyskawszyB potra6i/ uzyska& i wi?$e(B i o wasne( si"e wznie5& si? na stopnie na(wyszeG skutkie% $zegoB (ak %2wia%B %iasto post?puB $o6a(/ si? wste$z. , ty% wszystki% wi?$ potrzeba do5wiad$zenia i roztropne( %iary. -ie$ha( Pan ra$zy na% i$h uy$zy& w askawo5$i swo(e(.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia CzD trzecia : !ozdzia '+

122

Roz zia! 28 &raca do przerwanego opowiadania swego ycia $akie zacza czyni postpy w doskonao#ci i z pomoc jakic! #rodk"w $ak bardzo potrzeba, aby przeoeni kierujcy duszami oddanymi modlitwie wewntrznej, umie obc!odzi si z nimi w pierwszyc! pocztkac!, i jaki poytek odniosa z tego, e znalaza umiejtnego przewodnika dla swej duszy =. 0h$? teraz pod(/& na nowo opowiadanie swego y$ia od tego %ie(s$aB na kt2ry% (e przerwaa%B zatrzy%awszy si?B %oe due( ni na"eaoB nad rze$za%i potrzebny%i (ednak do "epszego zrozu%ienia tegoB $o da"e( nast/pi. Jdt/d za$zyna si? innaB nowa ksi?gaB to (est inneB nowe y$ie. Fy$ie dot/d opisaneB byo to y$ie %o(eB y$ieB kt2ry% (a ya%. Jd po$z/tku za5 ty$h stan2w %od"itwyB kt2re opisaa%B za$zyna si? y$ieB kt2ry% powiedzie& %og?B 32g y we %nieB bo bez -iegoB (asno to widz?B nie %o"iwe by% %oga w tak kr2tki% $zasie wyzwo"i& si? z ty"u zy$h przyzwy$za(e i swoi$h naog2w. 0hwaa nie$h b?dzie PanuB i %nie wybawi ode %nie. '. Jak ty"ko za$z?a% unika& okaz(i i wi?$e( oddawa& si? %od"itwie wewn?trzne(B Pan za$z/ %nie obdarza& swoi%i aska%i. Powiedzie& %onaB e $zeka ty"ko i z upragnienie% wyg"/da te( $hwi"iB kiedy (a (e przy(/& ze$h$?. Za$z/ w boskie( askawo5$i swo(e( dawa& %i prawie $i/g"e %od"itw? odpo$znieniaB a $z?sto i %od"itw? z(edno$zeniaB do5& dugo trwa(/$/. Poniewa wa5nie w ty% $zasie zdarzyo si? ki"ka uro(e i zdrad diabe"ski$hB w kt2re si? uwikay nieostrone niewiastyB (a te za$z?a% si? ba& o siebieB $zu(/$ w sobie t? wie"k/B $z?sto niepowstrzy%an/ rozkosz i sody$z. PrawdaB e z drugie( strony %iaa% nieza$hwian/ pewno5&B sz$zeg2"nie w $zasie %od"itwyB e po$ie$hy te po$hodz/ od 3oga. ,idziaa% te w sobie zna$zny po ni$h post?p w dobry% i rosn/$/ si? do $noty. <"e za na(%nie(szy% rozproszenie% skupienia wyniesionego z %od"itwyB zn2w wra$ay %o(e obawy i przypusz$zeniaB e to sprawa diabe"skaB (akby zy du$h w%awia(/$ we %nieB e te sody$ze s/ rze$z/ dobr/ i pod i$h wpywe% trzy%a(/$ %2( rozu% w zawieszeniuB $h$ia taki% podst?pe% odwr2$i& %nie od roz%y5"aniaB aby% (u nie bya zdo"na rozwaa& 9?ki Paskie( ani rozpa%i?tywa& rozu%e%B $o w b?dny% w2w$zas %oi% po(?$iu wydawao %i si? na(wi?ksz/ szkod/ du$how/. +. Ne$z bya to $hwi"aB w kt2re( Pan w boskie( askawo5$i swo(e( (u postanowi %nie o5wie$i&B aby% Io wi?$e( nie obraaa i poznaaB (ak wie"e 9u (este% winna. #zi?ki te( Jego as$eB obawy %o(e do tego stopnia si? wz%ogyB e uznaa% nieodzown/ potrzeb? poradzenia si? "udziB w y$iu du$howy% do5wiad$zony$h i pi"nie za$z?a% taki$h poszukiwa&B a nawet (u wiedziaa%B gdzie by% i$h zna"e)& %oga. , %ie5$ie naszy% osied"i"i si? J($owie Towarzystwa JezusowegoB a $ho& adnego z ni$h nie znaa%B z tego prze$ieB $o wiedziaa% o 5wi/tob"iwy% i$h y$iu i o i$h sposobie %od"itwy wewn?trzne(B wie"kie do ni$h %iaa% zau6anie. -ie $zua% si? w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

123

(ednak godna roz%awia& z ni%i ani do5& si"na na du$huB aby si? odda& pod i$h kierowni$two. -a(wi?$e( baa% si? tego nawi/zania z ni%i kontakt2wB b?d/$ tak/B (ak/ bya%B zdawao %i si? rze$z/ trudn/. .. Tak upyn/ (esz$ze (aki5 $zasB a wresz$ie po wie"u wa"ka$h wewn?trzny$h i trwoga$h zdobya% si? na postanowienie zasi?gni?$ia rady u %?a du$howegoB aby %nie nau$zyB $o %a% s/dzi& o ty% sposobie %od"itwyB kt2rego si? trzy%aa%B i o5wie$i %nieB (e5"i (este% w b?dzieB %a(/$ przy ty% %o$ne postanowienie u$zyni& wszystkoB $o b?dzie w %o(e( %o$yB aby si? u$hroni& obrazy 3oe(. ,a5nie ten brak siy i gotowo5$i na wszystkoB kt2ry $zua% w sobie do $hwi"i tego postanowieniaB tak %i odbiera odwag?. J 3oe wie"kiB (akie to byo wie"kie o%a%ienieB e $h$/$ by& dobraB unikaa% dobregoM , ty% punk$ie diabe na(wi?ksze kadzie przeszkody duszo% za$zyna(/$y% wst?powa& na drog? $notyB bo wie o ty% dobrzeB e pierwszy% i g2wny% d"a ni$h "ekarstwe% i po%o$/ (est otworzenie si? przed do5wiad$zony% przy(a$ie"e% 3oga. Tak wnosz? z tegoB $zego doznaa% na sobieB i tak dugo nie %oga% siebie przezwy$i?y& i w$i/ odkadaa% z dnia na dzieB ni% si? wresz$ie na ten krok zdobya%. 0zekaa%B a si? na(pierw poprawi?B tak sa%o (ak w2w$zasB gdy zanie$haa% roz%y5"aniaB a poprawa ta %oe nigdy by nie nast/pia. Skutkie%B bowie% naogowego trwania w %ay$h niedoskonao5$ia$hB tak (u g?boko upada%B e nie u%iaa% nawet pozna&B by w ni$h byo $o zego i potrzeba %i byo ob$e( po%o$y i podania %i r?kiB aby% powsta& %oga. 3ogosawiony nie$h b?dzie PanB i pierwsz/ r?k/ podan/ %i ku pod)wigni?$iu %nie naresz$ieB bya Jego r?ka. 1. ,idz/$B e trwoga %o(a w$i/ ro5nieB w %iar? $oraz wi?kszy$h swoi$h post?p2w w %od"itwie wewn?trzne( za$z?a% si? do%y5"a&B e (est w ty% $o5 a"bo bardzo dobregoB a"bo bardzo zego. ,idziaa%B bowie% dobrzeB e toB $o we %nie si? dziaoB s/ to rze$zy nadprzyrodzoneB nieza"ene od %o(e( wo"i. 0zase%B gdy przy$hodziyB nie %oga% i% si? oprze&B $zase% znowuB $ho& $h$iaa%B nie %oga% i$h przywoa&. Powiedziaa%B wi?$ sobieB e nie %a tu innego d"a %nie sposobuB ty"ko stara& si? o za$howanie $zystego su%ienia i $hroni& si? od wsze"kie( okaz(i do grze$huB $ho&by powszedniego. ,tedyB (e5"i te po$ie$hy s/ od #u$ha 3oegoB wido$zny b?dzie %2( zyskB a $ho$iaby byy spraw/ du$ha zegoB przy taki% z %o(e( strony staraniu o podobanie si? Panu i $hronieniu si? Jego obrazyB niewie"e on zdoa %i zaszkodzi&B owsze%B sa% na ty% przegra. K$zyniwszy takie postanowienie i ustawi$znie baga(/$ Pana o po%o$B staraa% si? speni&B $o obie$aa%. Po ki"ku (ednak dnia$h przekonaa% si?B e dusza %o(a nie %a w sobie do5& siyB aby %oga sa%a (edna wznie5& si? do takie( doskonao5$i. Ngn?a (esz$ze do niekt2ry$h rze$zyB kt2reB $ho& z siebie nie byy bardzo zeB do5& (ednak byo i tego na zepsu$ie $ae( %o(e( pra$y. 4. ,skazano %i (ednak u$zonego kapanaB %ieszka(/$ego tu w %ie5$ieB kt2ry z aski Pana za$zyna syn/& %i?dzy "ud)%i z $n2t i y$ia budu(/$ego. Postaraa% si? o widzenie z ni% za po5redni$twe% pewnego panaB bardzo 5wi/tob"iwego $zowiekaB za%ieszkaego take tu w %ie5$ie. Jest to $zowiek onatyB a"e y$ia tak przykadnego i $not"iwegoB tak oddany %od"itwie i u$zynko% %iosierny%B e w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

124

na(susznie( synie u wszystki$h (ako wz2r dobro$i i doskonao5$iB kt2ra te (asno si? odbi(a w $ae( (ego postawie. ,ie"e on u$zyni dobrego duszo%B bo takie ku te%u posiada zdo"no5$iB e $ho&by si? zdawa& %ogoB e stan (ego %aeski powinien %u stawa& w ty% na przeszkodzieB on prze$ie (akby wysz/ si/ znag"onyB nie %oe nie pra$owa& $i/g"e na poytek inny$h. ,ie"e %a rozu%u i bardzo (est uprze(%y d"a wszystki$h. !oz%owa z ni% prowadzona (est tak sodka i pena wdzi?kuB a przy ty% tak 5wi?taB e wszys$yB kt2rzy z ni% si? spotyka(/B na(wi?ksz/ w nie( zna(du(/ przy(e%no5&. ,e wszystki% za5B $o $zyniB (edynie %a na $e"u wi?kszy poytek ty$h duszB z kt2ry%i %a do $zynienia. 9ona o ni% powiedzie&B e sz$z?5"iwy (estB gdy %oe suy& inny% i w ten spos2b i$h usz$z?5"iwi&. 7. * d"a %nieB %og? powiedzie&B bogosawiony i 5wi?ty ten $zowiekB roztropny% swoi% ze %n/ post?powanie% sta si? po$z/tkie% zbawienia. Zdu%iewa% si? nad (ego pokor/B (ak/ zwasz$za wzg"?de% %nie okaza. JnB $o (u b"isko od $zterdziestu "atB o i"e wie% : %oe dwa a"bo trzy "ata %nie( ni $zterdzie5$i : oddany (est %od"itwie i wiedzie y$ie pod kady% wzg"?de% doskonaeB o i"e %u stan (ego na to pozwa"a. Za on? %a take pobon/ i pen/ 5wi?te( %io5$i suebni$? 3o/B e ona z pewno5$i/ nie b?dzie %u przeszkod/ do zbawienia. Jest to (edny% sowe% ona godna takiego %?aB (ak/ 32g sa% wybraB aby bya towarzyszk/ tegoB kt2rego prze(rzaB i b?dzie 9u tak wierny% i gor"iwy% sug/. i"ku %ia krewny$hB spokrewniony$h z %oi%i krewny%i. Z (edny% zwasz$zaB oeniony% z $iote$zn/ %o(/ siostr/B r2wnie bardzo $not"iwy% sug/ 3oy%B bardzo si? przy(a)ni. 8. Przez niegoB wi?$B uprosia% tak gor"iwego kapanaB o kt2ry% wye( wspo%niaa%B aby ze$h$ia do %nie przy(5& i ze %n/ poroz%awia&. 9iaa% za%iar przed ni% si? wyspowiada& i wybra& go sobie za przewodnika. Idy wi?$ przyszed i rozpo$z/ ze %n/ roz%ow?B (a z wie"ki% zawstydzenie%B i %a% przed sob/ %?a tak 5wi/tob"iwegoB zdaa% %u spraw? ze stanu %o(e( duszy i o ty%B $o si? dzie(e ze %n/ na %od"itwie. Spowiada& %nie nie $h$iaB wy%awia(/$ si? swoi%i obowi/zka%iB kt2ry$h w isto$ie %ia wie"e. S/dz/$ (ednakB e (este% odwana i si"naB (ak/ rze$zywi5$ie powinna% bya by& i (ak si? susznie tego %2g po %nie spodziewa&B widz/$ %nie podniesion/ na tak wysoki stopie %od"itwy : ze 5wi?t/ stanow$zo5$i/ za$z/ do%aga& si? ode %nie takie( doskonae( wierno5$i 3oguB iby% Io nigdy w na(%nie(sze( rze$zy nie obraaa. ,obe$ te( (ego stanow$zo5$iB przynag"a(/$e( %nie do naty$h%iastowego porzu$enia usterekB do wyrze$zenia si? kt2ry$h tak od razu i tak zupenie nie wystar$zao %iB (ak %2wia%B siy i odwagiB zas%u$ia% si? widz/$B e on traktu(e sprawy %o(e( duszy (akby $h$ia w (edne( $hwi"i (/ przerobi&. Ja nato%iast prze$iwnie $zua%B e potrzeba (e( na to duszego okoo nie( starania. ;. Zrozu%iaa% ostate$znieB e 5rodkiB (akie %i podawaB nie byy odpowiedni% d"a %nie "ekarstwe%. 3yy to 5rodki wa5$iwe d"a dusz doskona"szy$h. Ja za5B $ho& pod wzg"?de% uy$zony$h %i ask 3oy$h staa% wysokoB $n2t prze$ie i du$ha u%artwienia %iaa% za"edwie pierwsze po$z/tki. !ze$z pewnaB e gdyby %i przyszo poprzesta& na (ego rada$h i przewodni$twieB dusza %o(a nigdy nie w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

125

pod)wign?aby si?B bo sa%o (u to udr?$zenieB e nie $zyni? : ani (ak %i si? zdawaoB u$zyni& nie %og? : tegoB $o on %i za"e$aB %ogo %i od(/& nadzie(? i pop$hn/& %nie do porzu$enia wszystkiego. -ieraz dziwi? si? te%uB (ak to si? staoB e ten kapanB %a(/$y sz$zeg2"n/ ask? do po$i/gania dusz do 3ogaB nie %ia 5wiata do zrozu%ienia %o(e( duszy i nie %2g si? pod(/& (e( kierowni$twa. ,szystko to sa% 32g zrz/dzi d"a wi?kszego %o(ego dobraB aby% poznaa i wesza w kontakt z "ud)%i tak 5wi/tob"iwy%iB (aki%i s/ J($owie Towarzystwa Jezusowego. =>. Jd tego dnia u%2wi"i5%y si? ze wspo%niany% (u 5wi/tob"iwy% pane%B %oi% zna(o%y%B e b?dzie %nie od $zasu do $zasu odwiedza. Tu si? okazaa wie"ka (ego pokoraB e nie wzdryga si? w$hodzi& w stosunki z tak/ nie$not"iw/ istot/B (ak/ (a bya%. Za$z/ wtedy odwiedza& %nie i dodawa %i odwagi %2wi/$B e dare%nie wyobraaaby% sobieB by% zdoaa w (eden dzie oderwa& si? od wszystkiegoB e 32g sa% powo"i to sprawiB e i on take przez ki"ka "at pod"ega %ay% usterko% i dugo nie %2g zwy$i?y& siebieB aby (e porzu$i&. J pokoroB (ake wie"kie dobra przynosisz te%uB kto $i? posiadaB i ty%B kt2ry% dane (est do nie( si? zb"iy&M , pokorze swo(e( i d"a po$ieszenia %nie 5wi?ty tenB @bo susznieB (ak s/dz?B tak nazywa& go %og?AB wyznawa %i rze$zyB kt2re (e%u wydaway si? usterka%iB a w %oi% stanie i powoaniu rze$zywi5$ie byyby wie"ki%iB a"e ze wzg"?du na (ego stanB adne( w sobie nie %iay winy ani niedoskonao5$i. -ie bez przy$zyny rozszerza% si? nad ty%i drobny%i sprawa%i. S/ to na poz2r drobnostkiB a prze$ie tak skute$znie po%aga(/ one do post?pu duszy po$z/tku(/$e( i tak (/ przygotowu(/ do wz"otuB @$ho& (e( (esz$zeB (ak to %2wi/B skrzyda nie urosyAB e nikt by te%u nie da wiaryB kto sa% tego nie do5wiad$zy. < poniewa wasza %io5&B (ak u6a% 3oguB powoany (est do u5wi?$enia wie"u duszB d"atego tu o5wiad$za%B e uzdrowienie swo(e te%u zawdzi?$za%B e %iaa% "ekarzaB kt2ry u%ia %nie "e$zy&B z pokor/ i %io5$i/ ze %n/ si? ob$hodzi& i z $ierp"iwo5$i/ %nie znosi&B $ho& nie zaraz we wszystki% si? poprawia%. Post?powa ze %n/ roztropnieB powo"i %nie prowadz/$ ku rze$zo% "epszy% i poda(/$ %i sposobyB (ak zwy$i?y& diaba. Tak go poko$haa%B e kady dzie (ego odwiedzinB $ho& taki$h dni byo niewie"eB na(wi?ksze %i sprawia uspoko(enie. Je5"i kiedy op2)niao si? (ego przy(5$ieB wie"ki% to byo d"a %nie z%artwienie%. Zaraz sobie %y5"aa%B e d"atego nie przy$hodziB e nie $h$e (u widzie& takiego nie$not"iwego stworzenia. ==. Idy odkrya% przed ni% ty"e swoi$h tak wie"ki$h niedoskonao5$iB a byy to %oe i grze$hyB @$ho& od $zasuB (ak za$z?a% przed ni% si? otwiera&B w wie"u rze$za$h (u si? poprawia%AB gdy przy ty% wspo%niaa% %u o aska$hB (aki$h 32g %i uy$zyB on odpowiedzia %iB e (edno nie zgadza si? z drugi%. Idy takie aski otrzy%u(/ dusze wysoko (u posuni?te w doskonao5$i i u%artwioneB e przeto nie %oe nie "?ka& si? o %nie. , niekt2ry$h rze$za$h zdawao %u si?B e (est to sprawa zego du$haB $ho& stanow$zo tego nie twierdzi. Zawsze (ednak radzi %iB by% dobrze zastanowiwszy si?B zebraa w %y5"i wszystkoB $o wie% i rozu%ie% o ty$h swoi$h prze(5$ia$h na %od"itwie i dokadnie %u wszystko opowiedziaa. -owe tu rozpo$z?o si? d"a %nie utrapienie. 3o (asno okre5"i&B $o si? dzie(e ze %n/ na %od"itwieB w2w$zas (esz$ze adn/ %iar/ nie u%iaa%. Teraz dopieroB od niedawnaB w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

126

32g %i da t? ask?B e rozu%ie%B na $zy% po"ega(/ te prze(5$ia i potra6i? (e wypowiedzie&. ='. -ie %og/$ wi?$ speni& tego za"e$eniaB a przy ty% b?d/$ w trwodze o siebieB wie"kie %iaa% z tego strapienie i za"ewaa% si? za%i. 3ya% tego pewnaB e pragn? podoba& si? 3ogu. -ie %ogo %i si? po%ie5$i& w gowieB by toB $zego dozna(?B byo zud/ $zartowsk/. <"e baa% si?B $zy 32g d"a wie"ki$h %oi$h grze$h2w nie za5"epi %nieB aby% nie poznaa prawdy. Za$z?a% szuka& w ksi/ka$h $zy nie zna(d? w ni$h opisanego %o(ego rodza(u %od"itwy. -atra6ia% na (edn/ nosz/$/ tytu: ,st?powanie na g2r?B gdzie w rozdzia"e o z(edno$zeniu duszy z 3ogie% zna"aza% wskazane znakiB (akie widz? w sobieB %ianowi$ie ustanie wsze"kie( wasne( %y5"i. 3o na to wa5nieB zda(/$ spraw? o sobie swo(e%u dorad$yB g2wnie na"egaa%B e b?d/$ w ty% stanie %od"itwyB nie %og? %y5"e&. Zakre5"ia% to %ie(s$e i oddaa% %u ksi/k?B aby wsp2"nie z ty% 5wi?ty% kapane% i sug/ 3oy%B o kt2ry% %2wia%B prze$zyta"i ten 6rag%ent i powiedzie"i %i pote%B $o %a% u$zyni&. Iotowa bya%B (e5"i oni tak os/dz/B $akie% zanie$ha& %od"itwy wewn?trzne(. 3o (e5"iby% %iaa ty"ko naraa& si? na takie niebezpie$zestwo i (e5"i po b"isko dwudziestu "ata$h oddawania si? roz%y5"aniuB inne( z niego nie osi/gn?a% korzy5$iB ty"ko o%a%ienie od zego du$haB to "epie( go si? wyrze$ zupenie. Prawd? (ednak %2wi/$B to zrze$zenie si? wie"k/ byoby d"a %nie o6iar/B bo (u tego do5wiad$zya%B w $o si? obra$a %o(a duszaB gdy zanie$ha %od"itwy wewn?trzne(. TakB wi?$B $zy w t? stron? patrz/$B $zy w drug/B sa%o ty"ko widziaa% udr?$zenie. Podobne do tegoB (akie %a $zowiekB kt2ry rzu$ony na 5rodek rzekiB dok/dko"wiek si? zwr2$iB z kade( strony widzi si? zagroony niebezpie$zestwe% i (u prawie tonie. Jest to bardzo wie"kie udr?$zenieB a wie"e taki$h prze$ierpiaa%B (ak nie( opowie%. 0ho& to na poz2r zda(e si? rze$z/ %ao wan/B %oe (ednak ta wiado%o5& ko%u si? przyda&B bo pozna z nie(B w (aki spos2b do5wiad$za si? du$ha. =+. ,ie"kieB powtarza%B bywa z tego powodu udr?$zenie. ,ie"kie( te potrzeba og"?dno5$i w ob$hodzeniu si? z ty%iB kt2rzy (e $ierpi/B zwasz$zaB (e5"i to kobiety. Skutkie%B bowie% sabo5$i nasze(B $i?k/ szkod? %2gby takie( wyrz/dzi&B kto by (e( wr?$z o5wiad$zyB e toB $o si? w nie( dzie(eB (est spraw/ zego du$ha. Potrzeba tu pi"nie i gruntownie zbada& wszystko i odda"i& tak/ dusz? od niebezpie$zestwB (akie (e( %og/ grozi& i za"e$i& (e(B aby %i"$zaa i ze swo(e( strony teB do$howa& (e( ta(e%ni$y. 92wi? to nau$zona wasny% do5wiad$zenie%B bo duo wy$ierpiaa% z tego powoduB e ta$yB kt2ry% si? zwierzaa% ze swoi$h prze(5& na %od"itwieB nie dotrzy%a"i %i sekretuB radz/$ si? tego i ta%tegoB rzeko%o d"a %o(ego dobra. Ty% $zase% wyrz/dzi"i %i ty"ko wie"k/ szkod?B rozgasza(/$ rze$zyB kt2re powinny byy pozosta& w na(g?bsze( ta(e%ni$y : bo nie s/ to rze$zyB o kt2ry$h by wypadao wiedzie& wszystki% : a przy ty% (esz$ze 5$i/gn?"i na %nie poz2rB (akby% sa%a (e rozgaszaa. -ie byo w ty%B wierz?B i$h winyB ty"ko Pan to dopu5$iB aby% (a %iaa $o $ierpie&. -ie %2wi?B by wy(awia"i toB $o i% wyznawaa% na spowiedziB a"e poniewa $harakter i urz/d i$h by %i powode% do zdawania i% sprawy z %oi$h "?k2wB aby %nie o5wie$i"iB zdawao %i si?B e o ty% powinni by"i %i"$ze&. Ty% bardzie(B e (a z zupen/ u6no5$i/ otwiera(/$ si? przed ni%iB nie 5%iaa% nigdy w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

127

$zegoko"wiek zatai&. Takie (estB wi?$ zdanie %o(eB e w prowadzeniu kobiet na"ey za$howa& wie"k/ roztropno5&B doda(/$ i% odwagi i $zeka(/$ $hwi"iB kiedy Pan sa% przy(dzie i% z po%o$/B (ak i %nie u$zyni. Idyby nie sz$zeg2"na Jego askaB te stra$hyB kt2ry$h %i nap?dzanoB przy bo(a)"iwy% i "?k"iwy% %oi% usposobieniu i przy $ierpieniu ser$owy%B kt2re%u pod"ega%B %ogy %ie& d"a %nie skutki bardzo gro)ne i sa%a sobie si? dziwi?B e %i wi?$e( nie zaszkodziy. =.. Jddaa%B wi?$B (ak %2wi?B t/ ksi/k? wraz z dokadny%B o i"e %oga%B opise% y$ia i %oi$h grze$h2w. -ie na spos2b spowiedziB poniewa by to $zowiek 5wie$kiB a"e zawsze z ty% za%iare%B by dobrze pozna $a/ %o(/ n?dz?. Jbydwa( $i sudzy 3oy z wie"k/ %io5$i/ i y$z"iwo5$i/ przyst/pi"i do wsp2"ne( %i?dzy sob/ naradyB $o %i u$zyni& na"ey. Ja ty%$zase% po"e$aa% siebie %od"itwo% wie"u dusz pobony$h i sa%a ustawi$znie si? %od"/$B z wie"k/ trwog/ o$zekiwaa% odpowiedzi. -aresz$ie po ki"ku dnia$h przyszed do %nie ten %2( przy(a$ie" bardzo z%artwiony i o5wiad$zy %iB e zdanie% i$h obuB (est to na(prawdopodobnie( sprawa zego du$ha. #odaB e powinna% skontaktowa& si? z kt2ry%5 z J($2w Towarzystwa JezusowegoB e kady z ni$hB skoro go wezw?B powou(/$ si? na potrzeb? du$how/B przy(dzie. Powinna% odby& przed ni%i spowied) z $aego y$iaB zda& %u spraw? ze wszystki$h swoi$h prze(5& i z $aego swego usposobieniaB stara(/$ si? przedstawi& %u wszystko (ak na((a5nie(. ady z ty$h J($2w wie"kie %a do5wiad$zenie w rze$za$h du$howy$hB a 32g %o$/ sakra%entu pokuty (esz$ze %u 5wiata przy%noy. ,resz$ie powinna% su$ha& goB nie odst?pu(/$ w ni$zy% od tegoB $o %i za"e$iB bo bez przewodnikaB kt2ry by %n/ kierowaB wie"kie %i grozi niebezpie$zestwo. =1. Jdpowied) ta tak %nie przerazia i zgn?biaB e nie wiedziaa%B $o robi& i za"ewaa% si? za%i. Idy tak k"?$zaa% w kap"i$y do%owe( $i?ko strapiona i pyta(/$ siebieB $o teraz ze %n/ b?dzieB otworzya% ksi/k? : kt2r/ 32g sa% poda %i do r?ki : i wy$zytaa% w nie( te sowa 5w. PawaB e wierny (est 32g i nigdy ty%B kt2rzy Io %iu(/B nie dopu5$i u"e$ zdradzie diabe"skie(. Sowa te przyniosy %i niez%iern/ po$ie$h?. Zabraa% si? do przygotowania spowiedzi genera"ne(B spisu(/$ wszystkoB $o byo ze i dobreB kre5"/$ obraz $aego swego y$ia (ak u%iaa% i zdoaa% na((a5nie(B ni$zego nie opusz$za(/$B $o ty"ko wiedziaa% i pa%i?taa%. Pa%i?ta% dzi5 (esz$zeB (aki $zua% wie"ki b2" i s%utekB gdy przeg"/da(/$ pote% toB $o spisaa%B ty"e ta% widziaa% zegoB a prawie ni$ dobrego. 9artwio %nie i toB e zoba$z/ %nie w do%u roz%awia(/$/ z taki%i 5wi?ty%i "ud)%iB (aki%i s/ J($owie Towarzystwa Jezusowego. Stra$h %nie take ogarnia na wspo%nienie nie$not"iwy$h %oi$h naog2w i na %y5"B e (u teraz b?d? %usiaa (e porzu$i& i wyrze$ si? pr2ny$h swoi$h rozrywekB bo gdyby% tego nie u$zyniaB (esz$ze gorze( pote% byoby ze %n/. Kprosia%B wi?$ zakrystiank? i 6urtiank?B aby niko%u o ty% nie %2wiy. Jednak %i to nie po%ogoB bo w $hwi"iB gdy %nie zawoano do 6urtyB bya ta% wa5nie inna zakonni$a i rozgosia rze$z po $ay% k"asztorze. *"e to przeszk2d i stra$hu szatan wznie$a ty%B kt2rzy pragn/ zb"iy& si? do 3ogaM

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

128

=4. Idy (u otworzya% $a/ swo(/ dusz? przed ty% sug/ 3oy% : a by to %/ prawdziwie roztropny i bardzo biegy w rze$za$h du$howy$h : wy(a5ni %i stan %o(e( duszy i bardzo %nie podni2s na du$hu. Jzna(%i %iB e toB $o si? we %nie dzie(eB na(wyra)nie( (est z du$ha 3oego. Powinna% (ednak za$z/& na nowo u$zy& si? %od"itwy wewn?trzne(B bo %o(a dot/d nie bya oparta na %o$ny% 6unda%en$ie i (esz$ze nie rozu%ie% dobrze u%artwienia. 0o te byo prawd/B bo do tego $zasu nie wie% $zy znaa% t? $not? $ho& z nazwy. #odaB e nigdy pod adny% warunkie% nie powinna% opusz$za& roz%y5"aniaB a"e ra$ze( ze wszystki$h swoi$h si do niego si? %a% przykada&B kiedy 32g taki$h %i nadzwy$za(ny$h ask na ni% uy$za. 0zy %oesz wiedzie&B %2wiB $zy Pan nie postanowi przez $iebie wie"e inny$h dusz przyprowadzi& do y$ia $not"iwego i zbawieniaE ,ie"e inny$h (esz$ze rze$zy %i powiedziaB (akby du$he% proro$zy% przepowiada(/$ toB $o Pan p2)nie( ze %n/ u$zyni. Jstrzeg %nie w ko$uB e wie"ka byaby %o(a winaB gdyby% nie odpowiadaa ty% asko%B kt2ry$h Pan %i udzie"a. , ty% wszystki%B $o %i %2wiB zdawao %i si?B e sysz? gos sa%ego #u$ha wi?tego na uzdrowienie %o(e( duszyB tak sowa (ego g?boko do nie( wnikay. =7. ,ie"kie $zua% zawstydzenieB a"e zaraze% take $zua%B e %/ 3oy sposobe%B w (aki %nie prowadziB zupen/ (akby sprawia we %nie od%ian?. J (ake to wie"ka rze$z zrozu%ie& dusz?M Za"e$i %iB by% $odziennie odprawiaa roz%y5"anie o (aki%5 6rag%en$ie 9?ki Paskie( i staraa si? korzy5& z niego osi/gn/&B by% %y5"aa ty"ko o 0zowie$zestwie Zbawi$ie"aB a ty% wewn?trzny% skupienio% i sody$zo% opieraa si? wedug %ono5$i i %ie(s$a i% nie dawaaB p2ki %i nie powie ina$ze(. =8. Pozostawi %nie po$ieszon/ i u%o$nion/. Pan (ak i %nie przyszed z po%o$/B tak i (ego wspo%2gB aby zrozu%ia stan %o(e( duszy i (ak ni/ %a kierowa&. K$zynia% %o$ne postanowienieB e w ni$zy% nie odst/pi? od tegoB $o %i za"e$i i do tego $zasu pozostaa% wierna swe%u postanowieniu. 0hwaa nie$h b?dzie PanuB e da %i ask?B aby% bya posusznaB $ho& niedoskona"e swoi% spowiedniko% i e spowiednika%i %oi%i by"i prawie zawsze $i bogosawieni %?owie z Towarzystwa JezusowegoB $ho$ia powtarza%B posuszestwo %o(e d"a ni$h nie byo doskonae. Jdt/d (u wido$zna poprawa za$z?a si? w %o(e( duszyB (ak to zaraz opowie%.
!ozdzia '.

Roz zia! 2? Opowiada w dalszym cigu o tym samym1 jakie postpy czynia jej dusza, odkd si poddaa posuszestwu. jak daremnie opieraa si askom +oym i jak Pan zsya jej aski coraz wiksze =. Po te( spowiedzi dusza %o(a pozostaa tak podatna i %i?kkaB e nie byoB zda(e %i si?B rze$zy tak trudne(B na kt2r/ by% nie bya gotowa. Zna$zna te w wie"u rze$za$h w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

129

za$z?a si? we %nie od%ianaB (akko"wiek spowiednik do nie( %nie nie nag"iB owsze%B (akby do ty$h rze$zy %ao wagi przywi/zywa. * to ty% %o$nie( %nie pobudzaoB e tak %nie prowadzi drog/ %io5$i 3oe(B pozostawia(/$ %i nie(ako wo"no5& i nie nag"/$B aby %io5& sa%a %nie przynag"ia. Przetrwaa% tak okoo dw2$h %iesi?$yB usiu(/$ i"e ty"ko byo w %o(e( %o$yB opiera& si? po$ie$ho% i asko% 3oy%. -a zewn/trz od%ianaB (aka zasza we %nieB okazywaa si? wido$znie. 3o (u %i Pan za$zyna dodawa& odwagi do zdobywania si? na pewne rze$zyB kt2re ty%B $o %nie przedte% zna"i i sa%y% nawet %oi% towarzyszko% k"asztorny% wydaway si? skra(ne i przesadne i poniek/d %iay suszno5&B bo w por2wnaniu z dawnie(szy% %oi% post?powanie% byy to istotnie rze$zy skra(nie przesadne. <"e w por2wnaniu z ty%B do $zego zobowi/zywa %nie %2( habit i pro6es(aB pozostaway one da"eko za krese% powinno5$i. '. Z tego za5 swego opierania si? sody$zo% i po$ie$ho% 3oy% odniosa% t? korzy5&B e Pan sa% da %i nauk?B (akie( potrzebowaa%. Przedte% wyobraaa% sobieB e $h$/$ otrzy%a& po$ie$hy na %od"itwieB potrzeba (ak na(g?bszego odosobnieniaB d"atego nie 5%iaa% zrobi& na(%nie(szego poruszenia. Teraz przekonaa% si?B (ak %ao na ty% za"eyB bo wa5nieB gdy na(bardzie( staraa% si? rozerwa& uwag?B Pan ty% bardzie( za"ewa %nie t/ sody$z/ i $hwa/B (akby zewsz/d %nie ogarnia(/$/ takB i dok/dko"wiek pr2bowaa% u$ie$B wsz?dzie %iB e tak powie%B drog? zast?powaa. 92wi? sz$zerze (ak byo. Ja sprze$iwiaa% si? natar$zywieB do$hodz/$/ a do nie%o$y. <"e wi?ksza bya natar$zywo5& Paska w udzie"aniu %i swoi$h ask i wi?$e( ni zwyk"e w $i/gu ty$h dw2$h %iesi?$y ob(awia si? we %nieB aby% "epie( zrozu%iaaB e nie (est w %o(e( %o$y 9u si? oprze&. Za$z?a si? we %nie wz%aga& na nowo %io5& 5wi?tego 0zowie$zestwa. Za$z?a si? utwierdza& %o(a %od"itwa (ak budow"a oparta na %o$ny% 6unda%en$ie. Za$z?a% take wi?$e( przykada& si? do pokutyB kt2r/ zanie$haa% z powodu swoi$h nie%o$y. 9/ ten 5wi?tyB kt2ry %nie spowiadaB powiedzia %iB e niekt2re sposoby pokuty nie %og/ %i zaszkodzi& i e %oe wa5nieB d"atego 32g zsya na %nie ty"e $hor2bB e (a nie $zyni? pokutyB d"atego Jn sa% %i (/ w taki spos2b zada(e. Przepisa %i niekt2re u%artwieniaB kt2re %i w$a"e nie przypaday do s%aku. ,szystko (ednak spenia% %a(/$ to przekonanieB e Pan sa% tak %i kaeB a (e%u uy$za askiB aby takie %i dawa rozkazyB a (a by% su$haa. Ju dusza %o(a od$zuwaa kad/B $ho&by w rze$zy na(%nie(sze( obraz? 3oga tak da"e$eB e (e5"i kiedy na przykad zdarzyo %i si? %ie& w swoi% posiadaniu (ak/ rze$z niepotrzebn/B nie %oga% adn/ %iar/ skupi& si? w sobieB p2ki si? (e( nie pozbya%. Ior/$o bagaa% PanaB by %nie trzy%a w swoi$h r?ka$h i nie dopusz$za do tegoB by% dost/piwszy sz$z?5$ia zostawania pod kierunkie% Jego sug %iaa si? wste$z $o6n/&. Zdawao %i si?B e byoby to wie"k/ z %o(e( strony niegodziwo5$i/B gdyby powaga i$h %iaa przeze %nie u$ierpie& w o$za$h "udzki$h. +. , ty% $zasie przyby do naszego %iasta o. Hran$iszekB niegdy5 ksi/? IandiiB kt2ry ki"ka "at w$ze5nie( wszystko opu5$i i wst/pi do Towarzystwa Jezusowego. Spowiednik %2( i ten panB o kt2ry% %2wia%B skoni"i go do odwiedzenia %nieB aby% %oga z ni% po%2wi& i zdaa %u spraw? ze swe( %od"itwy wewn?trzne(B w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

130

zna(/$ wysok/ 5wi/tob"iwo5& (ego i wiedz/$B (ak wie"ki%i aska%i i dara%i du$howy%i 32g go obsypu(eB odpa$a(/$ %u (u w ty% y$iu za toB e wie"e d"a -iego opu5$i. Idy wi?$ wysu$ha %ego wyznaniaB upewni %nieB e toB $o we %nie si? dzie(eB (est z #u$ha 3oego i eB zdanie% (egoB niedobrze byoby due( (esz$ze ty% asko% si? opiera&B $ho$ia dobrze zrobia%B e dot/d przez posuszestwo i% si? sprze$iwiaa%. Ne$z teraz (u zawsze %a% za$zyna& roz%y5"anie od (akie(ko"wiek ta(e%ni$y 9?ki Paskie(. Je5"iby za5 pote% Pan za$hwy$i %nie w du$huB by"eby% sa%a si? o to nie staraaB (u nie %a% si? opiera&B ty"ko podda& si? dziaaniu boskie( Jego %o$y. T/ rad/ swo(/ i taki% podany% %i "ekarstwe% pokazaB (ak da"eki i wie"ki by wasny (ego post?p w y$iu du$howy%. 3o w ty$h rze$za$h wie"e zna$zy do5wiad$zenie. Powt2rzy %i raz (esz$zeB e byoby b?de%B gdyby% (esz$ze $h$iaa si? opiera&. ,ie"k/ z te( roz%owy %iaa% po$ie$h? i ten pobony %2( przy(a$ie" take niez%iernie $ieszy si? z zapewnieniaB e prze(5$ia %o(e s/ od 3oga i po dawne%u ni2s %i po%o$ i rad?B w $zy% ty"ko %2gB a po%aga wie"e. .. , ty% $zasie %2( spowiednik zosta przeniesiony z tego %ie(s$aB $o bardzo %o$no od$zua%B bo zdawao %i si?B e bez niego zn2w wr2$? do dawny$h swoi$h grze$h2w i e nie zna(d? takiego drugiego. #usza %o(a $zua si? (akby na pusz$zy bardzo strapiona i strwoona. -ie wiedziaa%B $o ze sob/ zrobi&. Jedna z %oi$h krewny$h wystaraa si? o pozwo"enie zabrania %nie do swego do%u. < (a skoro si? u nie( zna"aza%B naty$h%iast za$z?a% si? stara& o drugiego spowiednika z Towarzystwa Jezusowego. Qaskawy% zrz/dzenie% 3oy% zdarzyo %i si? zawrze& przy(a) z (edn/ pani/B wdow/B osob/ wysokiego rodu i bardzo pobon/B kt2ra %iaa zna(o%o5$i z J($a%i. -a%2wia %nieB aby% si? udaa do (e( spowiednika. Za%ieszkaa% na ki"ka dni w (e( do%uB kt2ry by b"isko i$h k"asztoru. K$ieszya% si? niez%iernie z te( %ono5$i widywania i$h $z?sto. Sa% (u widok 5wi?tego i$h y$ia %o$no na %nie dziaa z wie"ki% d"a %o(e( duszy poytkie%. 1. J($ie$ ten za$z/ %nie prowadzi& do wysze( doskonao5$i. 92wi %iB e ni$zego nie powinna% zanie$ha&B $o ty"ko u$zyni& %og? d"a $akowitego podobania si? 3ogu. Post?powa (ednak ze %n/ z wie"k/ og"?dno5$i/ i agodno5$i/B bo (esz$ze %o(a dusza nie %iaa potrzebnego %?stwaB bya prze$iwnieB (esz$ze bardzo %i?kkaB zwasz$zaB gdy $hodzio o porzu$enie pewny$h przy(a)niB w kt2ry$h $ho& nie byo obrazy 3oe(B byo (ednak duo "udzkiego przywi/zaniaB i zdawao %i si?B e zrywa& (e byoby niewdzi?$zno5$i/. Tak te wy%awiaa% si? spowiednikowi. 92wia% %uB e skoro nie %a w ty% obrazy 3oe(B $ze%uB wi?$ %iaaby% si? okazywa& niewdzi?$zn/E Jn na to za"e$i %iB aby% przez ki"ka dni po"e$aa t? spraw? 3ogu i od%awiaa hy%n Reni 0reatorB prosz/$ o 5wiato ku poznaniuB $o w ty% wypadku b?dzie doskona"sze. Idy wi?$ pewnego dniaB po dugi% roz%y5"aniu i baga"ne( do Pana %od"itwieB aby %i dopo%2g we wszystki% $zyni& Jego wo"?B za$z?a% ten hy%n. Idy od%awiania go przyszo na %nie za$hwy$enie tak nageB e prawie $akie% odesza% od siebie. -ie %oga% %ie& o ty% adne( w/tp"iwo5$iB bo rze$z bya (awna. 3yo to pierwszy razB (ak %i Pan udzie"i te( aski za$hwy$enia. Ksyszaa% te sowa: -ie $h$? (uB by5 ob$owaa z "ud)%iB ty"ko z anioa%i. ,ie"ki ogarn/ %nie stra$hB tak z powodu si"nego wstrz/suB (aki w %o(e( duszy sprawio w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

131

za$hwy$enieB (ak i d"ategoB e sowa te brz%iay gdzie5 w na(da"sze( g?bi %ego du$ha. 3ya%B wi?$ przestraszonaB do $zego zapewne przy$zynia si? take nowo5& rze$zyB przedte% %i nie znane(. <"e z drugie( strony po$zua% wie"k/ po$ie$h?B kt2ra pote%B gdy o$hon?a% z przeraeniaB we %nie pozostaa. 4. 3oskie te sowa na(zupenie( we %nie si? sprawdziyB bo od tego $zasu nigdy (u nie zdoaa% zawrze& przy(a)ni ani zna(dowa& przy(e%no5$iB ani sz$zeg2"n/ /$zy& si? %io5$i/B ty"ko z taki%iB w kt2ry$h widziaa% %io5& 3oga nad wszystko i o$hotn/ gotowo5& do suenia Je%u. -ie potra6i? ina$ze( ani nie zwaa% na toB $zy to krewni "ub dawni przy(a$ie"e. Z wy(/tkie% dusz oddany$h 3oguB przebywanieB z ki% inny% (est d"a %nie u$i/"iwy% krzye%. Tak %nie si? przyna(%nie( zda(eB owsze%B s/dz?B e bez adne( w/tp"iwo5$i %og? twierdzi&B e tak (est. 7. Jd tego dnia takiego nabraa% %?stwa do opusz$zenia wszystkiego d"a 3ogaB (ak Je%u spodobao si? w te( (edne( $hwi"i : bo due( toB zda(e %i si?B nie trwao : swo(/ suebni$? prze%ieni& w innego $zowieka. Ju teraz nie byo potrzeba przynag"a& %nie rozkaze%. Przedte% %2( spowiednikB widz/$ %nie tak %o$no uwikan/ w te przywi/zaniaB nie 5%ia kaza& %i stanow$zoB by% si? i$h wyrzeka. 0zekaB aby Pan sa% to zdziaaB (ak i to u$zyni. 3o (a (u nie spodziewaa% si?B by% zdoaa z ty$h wi?z2w si? wyzwo"i&. Tak $i?k/ %i bya ta wa"kaB e (u %y5"aa% (e( zanie$ha&B po$iesza(/$ si? ty%B e nie $hodzi tu o rze$z zdron/. Pan sa% potarga %o(e wi?zy i da %i %?stwo do wykonania te( o6iary. ,yznaa% to wszystko swo(e%u spowiednikowi i wyrzeka% si? wszystkiego wedug (ego za"e$enia. Ty% za5B z kt2ry%i przedte% w tak $zue( ya% przy(a)niB %2( przykad i odwagaB z (ak/ si? od ni$h oderwaa%B wie"k/ si? stay za$h?t/ i po%o$/ ku dobre%u. 8. -ie$h b?dzie 32g bogosawiony na wiekiB i w (edne( $hwi"i da %i to wyzwo"enieB kt2rego (a $a/ swo(/ pra$/B przez wie"e "at wywa"$zy& na sobie nie %oga%B $ho& nieraz tak %o$no ze sob/ wa"$zya%B e zdrowie %o(e bardzo na ty% $ierpiao. Idy za5 sprawi& to we %nie TenB kt2ry wie"ki% i prawdziwy% (est Pan wszystkiego stworzeniaB bez na(%nie(sze( (u trudno5$i ani przykro5$i o6iar? t? spenia%.
!ozdzia '1

Roz zia! 2A $akim sposobem dusza moe rozumie sowa, kt"re +"g do niej m"wi niesyszalnie O niekt"ryc! zudzeniac!, jakie pod pozorem tej mowy wewntrznej zdarzy si mog, i po czym je pozna =. -ie b?dzieB (ak s/dz?B od rze$zyB e b"ie( ob(a5ni? spos2b i rodza( te( %owyB kt2r/ 32g $zyni w duszy i $zego dusza pod (e( wpywe% dozna(eB aby wasza %io5& to w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

132

zrozu%ia. 3o od tego dniaB w kt2ry% PanB (ak %2wia%B pierwszy raz obdarzy %nie t/ ask/B bardzo $z?sto a do tego $zasu (/ otrzy%u(?B (ak si? to okae z da"szego $i/gu %ego opowiadania. S/ to sowa zupenie wyra)neB a"e usza%i $iaa i$h nie sy$ha&B a prze$ie rozu%ie si? (e bez por2wnania (a5nie(B ni gdyby si? (e syszao i dare%ne (est u$hy"anie si? od i$h rozu%ieniaB (akko"wiek by si? kto stara. Tu na zie%iB gdy nie $h$e%y sysze& sowa "udzkiegoB %oe%y zatka& sobie uszy a"bo w inn/ stron? skierowa& nasz/ uwag? i tak sysze& ty"ko brz%ienie s2wB a"e zna$zenia i$h nie rozu%ie&. Ne$z od te( %owyB kt2r/ 32g poda(e do duszyB nie %a sposobu si? obroni&. Sowa te( %owyB $ho&by na% byy nie%ieB z%usza(/ nas do su$haniaB i rozu% $zy $h$eB $zy nie $h$eB %usi uwaa& na to i rozu%ie&B $o 32g $h$eB aby5%y usysze"i i zrozu%ie"i. Przez to JnB kt2ry wszystko %oeB da(e na% po$zu&B e $zego $h$eB to %usi si? speni& i ob(awia si? prawdziwy% i wsze$hwadny% naszy% Pane%. ,ie% o ty% z wasnegoB wie"okrotnego do5wiad$zenia. Przez dwa "ataB bo(/$ si? bardzoB by nie byo w ty% uudy diabe"skie(B opieraa% si? te( %owie wewn?trzne( i teraz (esz$ze niekiedy pr2bu(? si? opiera&B a"e na pr2no. '. 0h$iaa% wykaza& zudzenia i b?dyB (akie si? tu zdarzy& %og/. 0ho$ia kto (u (est dobrze w ty$h rze$za$h do5wiad$zonyB s/dz?B e rzadko kiedy i% u"egnie a"bo i nigdyB a"e potrzeba na to duego do5wiad$zenia. 0h$iaaby% r2wnie zazna$zy& r2ni$?B (aka za$hodzi %i?dzy %ow/ dobrego du$ha a %ow/ zego du$haB a"bo (esz$ze %ow/B (ak/ sa% rozu% : $o zdarzy& si? %oe : w sobie wytwarza i w du$hu sa% %2wi do siebie. -ie wie%B $zy to ostatnie by& %oeB a"e dot/d zdawao %i si?B e tak. iedy 32g %2wiB wie% o ty% z do5wiad$zenia nabytego w wie"u zdarzenia$hB e toB $o %2wiB niezawodnie si? speni. ,ie"e rze$zyB zapowiedziany$h %i na dwaB trzy "ata naprz2dB 5$i5"e si? sprawdzio i dot/d ani (edna taka zapowied) nie okazaa si? %y"na. S/ inne (esz$ze znakiB po kt2ry$h (asno si? pozna(e du$ha 3oegoB (ak o ty% powie% nie(. +. 9oeB ktoB (ak s/dz?B w $hwi"iB gdy ar"iwie i z wie"ki% po/danie%B (ak/ spraw? 3ogu po"e$aB wyobrazi& sobieB e syszy wewn?trznie $o5 (akby odpowied)B e toB o $o prosiB stanie si? "ub nie. Jest to rze$z bardzo %o"iwa. <"e kto kiedy sysza w sobie ten drugi rodza( %owyB kt2ra (est od 3ogaB ten (asno (edno od drugiego rozr2niB bo r2ni$a (est wie"ka. Je5"i (est to %owaB kt2r/ rozu% tworzy z siebieB (akko"wiek by to $zyni subte"nieB zawsze b?dzie $zuB e to on sa% $o5 w sobie ukada i sa% %2wi. 0o innego (est ukada& sa%e%u %ow?B a $o innego su$ha& %owy drugiego. Tu za5 rozu% widziB e nie su$haB ty"ko e sa% dziaa. Pr2$z tegoB sowa teB kt2re rozu% sa% tworzyB %a(/ w sobie $o5 (akby gu$hego i zawiego. 3rak i% te( (asno5$iB (ak/ posiada(/ ta%te. St/d te %oe%y od ty$h s2w wasnego rozu%u odwr2$i& uwag?B takB (ak kto %2wiB %oe za%i"kn/&B a"e na t/ %ow? 3oga w duszy nie %a sposobu nie uwaa&. -a konie$B (est (esz$ze (eden znak na(pewnie(szy z wszystki$h: %owa wasnego u%ysu nie sprawia skutk2wB nato%iast %owaB kt2r/ %2wi PanB (est zaraze% sowe% i $zyne%. * $ho$iaby sowa Jego nie z%ierzay wprost do wzbudzenia w nas pobono5$i i %io5$iB ty"ko do kar$enia nas za nasze u$hybieniaB od razu prze$ie z%ienia(/ nasze usposobienie wewn?trzne i $zyni/ dusz? zdo"n/ i o$hotn/ do wszystkiegoB i przynosz/ (e( podatno5&B 5wiatoB wese"eB w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

133

pok2(. * (e5"i dusza bya w os$ho5$iB n?kana za%ieszanie% wewn?trzny% i niepoko(e%B wszystko to (akby za obr2$enie% r?ki nie ty"ko od nie( odpadaB a"e w sody$z i rozkosz wewn?trzn/ si? za%ienia. 0h$e PanB aby po ty% poznaa Jego askawo5&B i sowa Jego s/ $zyna%i. .. TakaB wi?$B %oi% zdanie%B za$hodzi tu r2ni$aB (aka (est %i?dzy %2wienie% a su$hanie%. 3o (ak (u powiedziaa% wye(B kiedy sa%a %2wi?B zbiera% i ukada% rozu%e% toB $o %a% powiedzie&B a"e kiedy kto inny %2wi do %nieB adne( tu pra$y nie %a%B ty"ko su$ha%. Ta%ta %owa rozu%u (est (akby $zy%5 nie da(/$y% si? 5$i5"e okre5"i&B (akby %arzenie% $zowieka na wp2 5pi/$ego. Ta drugaB 3oa %owaB prze$iwnieB %a gos tak wyra)nyB e su$ha(/$y nie stra$i z nie( ani (edne( zgoski. -ieraz bywa takB e %owa ta da(e si? sysze& w $hwi"iB kiedy dusza w taki% (est wewn?trzny% od%?$ie i rozu% %a tak roztargnionyB e nie zdoa si? zdoby& ani na (edn/ porz/dn/ %y5"B a (ednak od pierwszego sowa te( %owyB (ak (u wspo%niaa%B $aa si? z%ienia i takie w sobie zna(du(e gotoweB podane (e( przez ten gos 3oy wie"kie prawdy i ta(e%ni$eB do (aki$h by sa%a przy na(wi?kszy% nawet skupieniu do(5& nie potra6ia. Jest to ty% wido$znie(szeB (e5"i to si? dzie(e w $zasie za$hwy$eniaB gdy wadze duszy pozosta(/ w zawieszeniu. Jake by w2w$zas %oga przy(5& do zrozu%ienia taki$h rze$zyB kt2re przedte% nigdy w (e( %y5"i nie powstayE <"bo (ak %ogaby (e( przy(5& ta %y5" w za$hwy$eniuB kiedy pa%i?& (akby nie dziaaB a wyobra)nia (estB %ona by powiedzie&B zbita z tropuE 1. Jedn/ tu (esz$ze zrobi? uwag?. ,idzeniaB (akie dusza %oe %ie&B a"bo sowa wewn?trzneB (akie %oe sysze&B nigdyB (ak %nie si? zda(eB nie przy$hodz/ w $zasieB gdy dusza w za$hwy$eniu z/$zona (est z 3ogie%. , ty% $zasieB bowie% :(ak to (uB zda(e %i si?B ob(a5nia% wye(B %2wi/$ o drugi% sposobie pod"ewania ogrodu : wszystkie wadze duszy $akie% si? gubi/ w 3ogu i w taki% stanie nie zda(e %i si?B by $oko"wiek widzie& a"bo sysze&B a"bo rozu%ie& %oga. , ty% $zasieB kt2ry zreszt/ trwa bardzo kr2tkoB PanB (ak %nie si? widziB nie pozostawia (e( adne( do ni$zego wo"no5$i. <"e i po prze(5$iu te( kr2tkie( $hwi"iB dusza pozosta(e (esz$ze w za$hwy$eniu i wtedy to dzie(e si? toB o $zy% %2wi?: wadze w2w$zas (u nie s/ zgubione w 3oguB $ho& i teraz prawie ni$ nie dziaa(/. S/ (akby po$honi?te i niezdo"ne do pra$owania %y5"/. Ty"e (est r2ny$h sposob2w do rozpoznania r2ni$y %i?dzy %ow/ wewn?trzn/B po$hodz/$/ od 3ogaB a tak/B kt2ra sk/din/d po$hodziB e $ho& kto %oe raz w ty% wzg"?dzie si? po%y"i&B o%yka ta prze$ie nie powt2rzy si? $z?sto. 4. Twierdz? bez wahaniaB e dusza na"ey$ie wy&wi$zona a roztropnaB (asno i z wsze"k/ atwo5$i/ pozna t? r2ni$?. Po%in/wszy inne znakiB uatwia(/$e to rozpoznanieB wspo%n? tu ty"ko nast?pu(/$e. Sowa po$hodz/$e z nas sa%y$h nie sprawia(/ skutku i dusza i$h nie przy(%u(e ani nie da(e i% wiary. Sowa po$hodz/$e od 3oga przy(/& %usiB $ho&by nie $h$iaa. Ta pierwsza %owa wyda(e si? (e( ra$ze( (akby pr2ne ro(enia u%ysu i ty"e na nie zwaaB i"e by zwaaa na bredzenie $zowieka nieprzyto%nego. Ta druga %owaB prze$iwnieB takie na nas robi wraenieB (ak gdyby5%y sysze"i %2wi/$/ do nas osob? bardzo 5wi?t/B u$zon/B powan/ i w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

134

da(/$/ na% wsze"k/ pewno5&B e ka%a& nie %oe. To por2wnanie (est (esz$ze bardzo sabe. 3o sowa te nieraz taki w sobie %a(/ %a(estatB e nie zwaa(/$ nawetB od kogo one po$hodz/B nie spos2b nie zadre&B (e5"i s/ to sowa nagany i kar$enia. -ie spos2b nie rozpyn/& si? z %io5$iB (e5"i s/ to sowa askawo5$i i dobro$i. -adtoB (ak (u %2wia%B sowa te ob(awia(/ na% rze$zyB kt2re na% nigdy w %y5"i nie powstay i w (edne( $hwi"i wypowiada(/ ty"e tak g?boki$h i wspaniay$h wyrok2wB i na sa%o zebranie i uoenie i$h rozu%e% trzeba by wie"e $zasu. ,obe$ tego s/dz?B i nie %ona nie uzna&B e nie (est to sprawa nasze( tw2r$zo5$iB ty"ko sprawa boska. -ie %a%B wi?$ potrzeby due( si? nad ty% zatrzy%ywa&. toko"wiek %a do5wiad$zenieB tenB zdanie% %oi%B dziwny% ty"ko tra6e% %2gby w ty% punk$ie u"e$ zudzeniuB $hybaby sa% roz%y5"nie $h$ia si? udzi&. 7. Zdarzao %i si? nierazB e powstawaa we %nie w/tp"iwo5&B $zy %a% wierzy& te%uB $o %i byo powiedzianeB $zy nie byo to proste przewidzenie @to (est p2)nie( dopieroB gdy gos ten prze%in/B bo p2ki go syszysz w/tpi& nie spos2bAB a prze$ie nieraz po dugi% $zasie toB $o syszaa%B spenio si?. 3o Pan tak %2wiB e sowa Jego pozosta(/ w pa%i?$i i nie %ona i$h zapo%nie&. Idy prze$iwnie sowaB po$hodz/$e z wasnego naszego u%ysu s/ (akby pierwszy% poruszenie% %y5"iB kt2re prze%i(a i idzie w zapo%nienie. Sowo 3oga (est trwae i rze$zywiste (ak $zyn. 0ho& z upywe% $zasu %oe si? zatrze& do pewnego stopnia pa%i?& o ni%B a"e nigdy tak zupenieB by $akie% wyszo z pa%i?$iB $hyba po upywie bardzo dugiego $zasuB a"boB gdy byy to sowa askawo5$i $zy nauki. <"e s2w proro$zy$hB s/dz?B e nigdy si? nie zapo%ina. 9nie przyna(%nie( nigdy si? to nie zdarzyoB $ho& pa%i?& %a% sab/. 8. Powtarza% raz (esz$ze: r2ni$? %i?dzy sowe% 3oy% a sowe% "udzki% pozna(e si? z atwo5$i/. * zda(e %i si? rze$z/ nie %o"iw/B by dusza @$hybabyB $o nie da( 3oeB tak bya przewrotnaB iby $h$iaa roz%y5"nie udawa& i twierdziaB e syszyB kiedy tak nie (estA nie widziaa (asno i nie $zua tegoB kiedy sa%a sobie %ow? wewn?trzn/ ukada i sa%a %2wi do siebie. Zwasz$zaB (e5"i $ho& raz syszaa %ow? #u$ha 3oego. 3o (e5"i nie syszaaB $ae y$ie %oe pozostawa& w zudzeniu i wyobraa& sobieB e 32g do nie( %2wi. Przyzna(? (ednakB e $o do %nieB zudzenia takiego nie po(%u(?. 3o a"bo dusza ta pragnie sysze& te %owyB a"bo nie. Je5"i (ak przypusz$za%B nie pragnie tegoB (e5"i zate%B (ak w taki% razie by& powinnoB dr?$zy si?B gdy $o usyszy i wo"aaby nigdy ni$ nie sysze& z powodu ty$h udr?$ze i trw2gB i wie"u inny$h ty% podobny$h rze$zyB pragn/$ ra$ze( %ie& spok2( na %od"itwie. JakeB wi?$B gdy %i%o toB kiedy sa%a do siebie prze%2wiB %oe (esz$ze udzi& si? i nie widzie& tegoB e to wasna (e( %owaB skoro ty"e %usiaa %ie(s$a i $zasu pozostawi& rozu%owi na zebranie i uoenie potrzebny$h %y5"iE 3o potrzeba tro$h? $zasu na uoenie takie( %owy. 0o innego %owa 3oa: tu w (edne( $hwi"i otrzy%u(e%y o5wie$enie i nauk?B i w %gnieniu oka pozna(e%y rze$zyB na kt2ry$h uoenie rozu%owi %iesi/$ $zasu "edwo by star$zyoB i taka nieraz wspaniao5& i$h i g?boko5&B e wobe$ ni$h sa% rozu% i $a/ dusz? przeraenie ogarnia. ;. Jest to sz$zera prawda i ktoko"wiek pozna te rze$zy z wasnego do5wiad$zeniaB ten przekona si?B e $o do sowa tak (estB (ak powiedziaa%. 0hwaa b/d) PanuB e w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

135

potra6ia% to wszystko okre5"i&. -a zako$zenie ty$h uwagB $o do %owy wasnego u%ysuB doda% (esz$ze ten znak: %ow? t? %oe%y usysze&B i"e razy ze$h$e%yB i b?d/$ na roz%y5"aniuB zawsze %oe%y sobie wyobrazi&B e kto5 do nas %2wi. *na$ze( rze$z si? %a z %ow/ 3o/. 9og? $ay%i dnia%i $zeka& i pragn/& usyszenia (e( i ni$ nie usysz?. Prze$iwnieB w dane( $hwi"i $ho&by% nie $h$iaaB %usz?B (ak (u %2wia%B (/ sysze&. to by $h$ia twierdzi& na oszukanie 5wiataB e syszy sowa od 3ogaB kiedy syszy ty"ko wasn/ swo(/ %ow?B tegoB s/dz?B %ao by kosztowao doda&B e syszy te sowa uszy%a $iaa. Ja te sz$zerze wyzna(?B nigdy przedte% nie przypusz$zaa%B by %2g by& inny spos2b widzeniaB syszenia i poznawaniaB ty"ko za po%o$/ z%ys2wB dop2ki %nie wasne do5wiad$zenie nie przekonaoB e bya% w b?dzie. <"e do5wiad$zenie to okupia% wie"ki% $ierpienie%. =>. 9owa wewn?trznaB po$hodz/$a od zego du$haB nie ty"ko nie sprawia adny$h dobry$h skutk2wB a"e prze$iwnie pozostawia po sobie ze. Zdarzyo %i si? to nie wi?$e( ni dwa a"bo trzy razy i naty$h%iast %iaa% ostrzeenie od PanaB e to sprawa diabe"ska. Jpr2$z wie"kie( os$ho5$iB (ak/ w nie( ta %owa nieprzy(a$ie"ska pozostawiaB powsta(e w duszy pewien niepok2(B podobny do tegoB (akiego $z?sto do5wiad$zaa% w wie"ki$hB (akie Pan na %nie dopusz$za pokusa$h i r2nego rodza(u utrapienia$h wewn?trzny$h. Jest to %?ka du$howaB kt2re( dzi5 (esz$ze nieraz dozna(?B (ak o ty% powie% na swoi% %ie(s$u. -iepok2( ten nie wiado%o sk/d po$hodzi. 0zu(e si? ty"koB e dusza stawia op2rB trwoy si? i s%u$i sa%a nie wie $ze%u. 3o w ty$h sowa$h du$ha $ie%no5$i na poz2r ni$ nie %a zegoB prze$iwnieB wyda(/ si? dobre. Trwoga ta i s%utekB (ak s/dz?B po$hodz/ z ta(e%ni$zegoB (akie du$h na sobie $zu(eB zetkni?$ia z drugi% du$he%. S%ak du$howy i po$ie$hyB (akie on wzbudzaB bardzoB zdanie% %oi%B r2ni/ si? od tegoB $zego do5wiad$za duszaB sysz/$ sowa 3oga. 9oe on ni%i taki$h ty"ko oszuka&B kt2rzy nigdy nie kosztowa"i prawdziwy$h po$ie$h 3oy$h. ==. 9oe oszuka& ty$hB kt2rzy nigdy nie kosztowa"i prawdziwego wese"a du$howegoB kt2re (est sodkie zaraze% i %o$neB i dusz? do dna przenika(/$eB i pene %io5$i a spoko(ne. 3o te %arne pobonostkiB rozpywa(/$e si? we za$h i $zuy$h uniesienia$hB kt2re za pierwszy% na("e(szy% powiewe% prze5"adowania nikn/ i wi?dn/ na ksztat niedoszy$h kwiat2wB nie zasugu(/B zdanie% %oi%B na %iano pobono5$i i prawdziwe( w 3ogu po$ie$hy. S/ to zapewne dobre d"a po$z/tku(/$e( duszy pobone( zawi/zki i usposobieniaB a"e do rozr2nienia ty$h skutk2w du$ha dobrego $zy du$ha zego takie po$z/tki nie wystar$z/. #obrzeB wi?$ b?dzie w ty$h rze$za$h post?powa& zawsze z wie"k/ og"?dno5$i/B bo takie duszeB kt2re by na drodze %od"itwy wewn?trzne( nie da"e( (esz$ze post/piy od ty$h pierwszy$h ask i po$ie$hB atwoB gdyby i% przyszy widzenia i ob(awieniaB %ogyby u"e$ oszukaniu. Ja ty$h dw2$h ostatni$h ask nigdy nie %iewaa% a do $zasuB kiedy 32g z dobro$i swo(e( uy$zy %i %od"itwy z(edno$zeniaB z wy(/tkie% ty"ko tego pierwszego widzeniaB o kt2ry% %2wia% wye(B gdy (u wie"e "at te%u ukaza %i si? 0hrystus Pan. Idyby% w2w$zas zrozu%iaa z boskie( askawo5$i JegoB (ak zrozu%iaa% dopiero p2)nie(B e byo to prawdziwe widzenieB wie"k/ z tego odniosaby% korzy5&.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

136

9owa i dziaanie zego du$ha nie sprawia w duszy po$ie$hy ani poko(uB prze$iwnieB pozostawia w nie( wie"ki nies%ak i strwoenie. ='. 9a% to za rze$z pewn/B e diabe nigdy nie zdoa : ani %u 32g nie pozwo"i : oszuka& duszy nie u6a(/$e( w ni$zy% sa%e( sobieB a %o$no utwierdzone( w wierzeB gotowe( tysi/$ razy u%rze& za kady artyku wiary. #uszaB kt2ra tak ko$ha(/$ wiar? bierze od 3oga $oraz to nowe w"anie i po%noenie wiary ywe( i %o$ne(B pi"nie tego przestrzegaB aby we wszystki% post?powaa zgodnie z ty%B $zego u$zy o5$i2. Pyta i szuka rady u ty$hB kt2rzy (/ %og/ w ty% o5wie$i&. Tak nieza$hwianie (est w ty$h prawda$h utwierdzonaB i adne ob(awienia : $ho$iaby niebo u(rzaa nad sob/ otwarte : nie zdoa(/ (e( odwie5& od (ednego na(%nie(szego punktu nauki o5$ioa. Je5"iby kiedy spostrzega w sobie (akie5 zawahanie si? $o do kt2rego artykuu wiaryB (e5"iby (e( przysza %y5" taka: kiedy 32g %i to %2wiB a wi?$ %oe to by& tak sa%o prawd/B (ak toB $o ob(awia 5wi?ty%B taka w/tp"iwo5& w wierze i taka %y5" @$ho& si? dusza przy ni$h nie zatrzy%aB bo dobrowo"ne przy ni$h zatrzy%anie si?B kady widziB e byoby (u wie"ki% ze%A b?dzie o$zywi5$ie po$z/tkie% pokusy diabe"skie(B wznie$a(/$e( w nie( pierwsze do zego poruszenie. 0ho& i te pierwsze poruszenia rzadko kiedyB (ak s/dz?B po$zu(e w sobie dusza tak %o$no utwierdzona w wierzeB (ak to zwyk"e 32g sprawia u ty$hB kt2ry% ty$h ask uy$zaB i st/d tak/ w sobie $zu(e si?B e gotowa (est zdawi& i rozszarpa& wszystki$h $zart2w w obronie (edne( na(%nie(sze( z prawdB (akie o5$i2 poda(e. =+. Je5"i wi?$ dusza nie widzi w sobie takiego %?stwa wiary i (e5"i u$zu$ia pobone i widzeniaB (akie %iewaB %?stwa tego w nie( nie sprawia(/B taki% u$zu$io% i widzenio%B ostrzega%B nie$ha( nie dowierza. 0ho$iaby nie od razu po$zua szkod? z ni$h wynika(/$/B powo"i (ednak szkoda %oe sta& si? wie"k/. 3o o i"e (a widz? i wie% z do5wiad$zeniaB spos2b przekonania si? $zy dana rze$z "ub %owa (est od 3ogaB po"ega na sprawdzeniuB $zy ona si? zgadza z Pis%e% 5wi?ty%. IdybyB bowie% w $zy%ko"wiek od niego odst?powaaB bez por2wnania si"nie(sze %iaaby% przekonanieB e (est to sprawa diabe"ska. #zisia( (este% przekonanaB a przekonana (este% na(%o$nie(B e toB $o w sobie sysz?B (est %ow/ 3o/. Tu (u nie %usz? szuka& da"szy$h znak2w d"a poznaniaB (akiego du$ha to sprawa. 3o ten (eden znak tak (asno %nie przekonu(eB i (est to sprawa zego du$haB e $ho$iaby $ay 5wiat %nie zapewniaB i (est to sprawa 3oaB nie uwierzyaby%. -ie brak (ednak i inny$h znak2w: kiedy zy du$h %2wi do duszyB wszystko $o w nie( (est dobregoB kry(e si? i u$hodzi. Jgarnia (/ nies%ak i za%ieszanie wewn?trzneB adne( nie $zu(e w sobie siy do $zyn2w $not"iwy$h. 3o $ho& kusi$ie" wzbudza w nie( na poz2r dobre po/daniaB pozosta(/ one bez skutku. Pozostawia w nie( rzeko%/ pokor?B a"e sk2$on/ i bez sody$zy. toko"wiek do5wiad$zy na sobie skutk2w du$ha dobregoB tenB s/dz?B zrozu%ieB $o %2wi?. =.. Z ty% wszystki% (ednak diabe (est $hytry i w r2ny spos2b %oe $zyni& zasadzki. -igdyB wi?$ nie %a%y tu takiego bezpie$zestwaB by nie trzeba byo ba& si? i %ie& si? zawsze na ba$zno5$iB i wybra& sobie staego przewodnikaB takiego %ianowi$ieB kt2ry by posiada nauk? i ni$zego przed ni% nie ukrywa&. Przy w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

137

za$howaniu ty$h ostrono5$i adna (u szkoda spotka& nas nie %oe. Ja (ednak %iaa% wie"kie szkodyB od ty$hB kt2rzy kierowa"i si? w ty$h rze$za$h zbytni/ bo(a)ni/B %ianowi$ie w (edny% zdarzeniuB kt2re tu opowie%. Pewnego razu zebrao si? ki"ku %istrz2w du$howy$hB do kt2ry$h wie"kie %iaa% zau6anieB gdy na to zasugiwa"i. 0ho$ia w2w$zas spowiadaa% si? ty"ko u (ednegoB to nieraz z po"e$enia spowiednika otwieraa% dusz? i przed inny%iB kt2rzy zate% radzi"i %i?dzy sob/ o %oi$h potrzeba$hB bo w wie"kie( swe( d"a %nie przy$hy"no5$i obawia"i si?B $zy nie pod"ega% (akie%u5 oszukaniu. * (a te w bardzo wie"kie( bya% o to obawieB $ho& ty"ko poza $zase% %od"itwyB bo na %od"itwie Pan uy$za(/$ %i (akie( askiB zaraz %nie uspoka(a. 3yoB zda(e %i si?B zebrany$h pi?$iu $zy sze5$iuB sa%i bardzo gor"iwi sudzy 3oy. Po naradzie spowiednik ozna(%i %iB e wszys$y zgodnie os/dzi"iB e wewn?trzne prze(5$ia %o(e s/ spraw/ zego du$ha. Powinna% wi?$ rzadzie( przyst?powa& do o%uniiB stara& si? o rozrywki i unika& sa%otno5$i. Ja i tak (uB (ak %2wia%B bya% niez%iernie bo(a)"iwa. Przy$zyniao si? do tego %o(e $ierpienie ser$oweB takB i $z?sto w biay dzie baa% si? pozostawa& sa%a w poko(u. ,idz/$B wi?$ %?2w tak znako%ity$hB twierdz/$y$h o rze$zyB w kt2r/ (a uwierzy& nie %oga%B bardzo wie"ki %iaa% niepok2( w su%ieniuB bo zdawao %i si?B e to brak pokory z %o(e( strony. 3y"i toB bowie% wszys$y bez wy(/tku "udzie bardzie( $not"iwi ode %nieB a przy ty% u$zeni. JakeB wi?$ %oga% i% nie wierzy&E ,a"$zya% ze sob/ ze wszystki$h siB aby si? zdoby& na wiar?. Stawiaa% sobie przed o$zy nie$not"iwe swo(e y$ieB %2wi/$ sobieB e wyrok i$h z ni% si? zgadzaB e $o oni %2wi/B %usi by& prawd/. =1. , ty% swoi% strapieniu pewnego dnia wysza% z ko5$ioa i s$hronia% si? do sa%otne( kap"i$y. Jd wie"u dni (u pozbawiaa% si? o%uniiB pozbawiaa% si? sa%otno5$iB kt2ra bya $a/ %o(/ po$ie$h/. -ie %iaa% przy ty% ani (edne( duszyB z kt2r/ by% %oga przebywa&B bo wszys$y by"i prze$iwko %nie. Jedni wy5%iewa"i si? ze %nieB u5%ie$ha(/$ si? "ito5$iwieB gdy i% o ty$h rze$za$h %2wia%B (ak gdyby% bredzia nie do rze$zy. #rudzy ostrzega"i spowiednikaB aby si? ze %n/ %ia na ba$zno5$i. *nni (esz$ze wprost %i %2wi"iB e o$zywi5$ie diabe %nie op?ta. Jeden ty"ko %2( spowiednikB $ho& take d"a wypr2bowania %nie : (ak si? p2)nie( dowiedziaa% : zdawa si? podzie"a& i$h zdanieB zawsze (ednak %nie po$iesza i %2wi %iB e $ho$iaby to bya sprawa diabe"skaB ni$ %i to prze$ie nie %oe zaszkodzi&B skoro nie obraa% 3ogaB e wszystko to prze(dzieB by"eby% gor/$o prosia 3oga. Sa% te bardzo si? %od"i za %n/ i wraz z ni% wszystkie duszeB kt2re spowiadaB i wie"u inny$h. ,szystkie te %o(e %od"itwy i wszystki$h sug 3oy$hB kt2ry$h znaa%B do tego z%ierzayB aby 32g w askawo5$i swo(e( ze$h$ia %nie na inn/ drog? wprowadzi&. Trwao toB zda(e %i si?B dwa "ataB e tak ustawi$znie o to (edno Pana prosia%. =4. -i$ (ednak nie %ogo %nie po$ieszy& w %oi% strapieniu na wspo%nienie o ty%B e diabe ty"e razy %ia %2wi& do %nie. 3o i terazB $ho& (u nie %iewaa% %oi$h godzin sa%otno5$i na %od"itwieB Pan w5r2d towarzystwa i roz%owy z inny%i sprawia we %nie skupienie wewn?trzne i wbrew %o(e%u opieraniu si? %2wi do %nieB $o 9u si? powiedzie& podobaoB a (aB $ho& nie $h$iaa%B %usiaa% su$ha&. w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

138

=7. Idy wi?$B (ak %2wia%B zostawaa% sa%a w kap"i$yB nie %a(/$ nikogoB ko%u by% %oga si? zwierzy&B niezdo"na ani do %od"itwyB ani do $zytaniaB strapiona i zn?kanaB przeraona stra$he% na %y5"B e (este% igraszk/ zdrady diabe"skie(B strwoona do g?bi duszy i ugina(/$a si? pod $i?are% s%utkuB sa%a (u nie wiedziaa%B $o ze sob/ po$z/&. -ieraz i po wie"e razy zna(dowaa% si? w podobny% strapieniu. -igdy (ednak onoB zda(e %i si?B nie do$hodzio do takie( skra(ne( ostate$zno5$i (ak w2w$zas. Pozostawaa% tak $ztery $zy pi?& godzinB adne( ani z niebaB ani od zie%i nie %a(/$ po$ie$hyB (akby opusz$zona od Pana w $ierpieniu i pod groz/ 5$iga(/$ego %nie wid%a tysi?$zny$h niebezpie$zestw. J Panie %2(B (ake w2w$zas okazae5B e Ty sa% (este5 prawdziwy% przy(a$ie"e% i %oesz u$zyni& $oko"wiek ze$h$eszB i nigdy nie przesta(esz %iowa& ty$hB kt2rzy 0iebie %iu(/M -ie$ha( 0i? $hwa"i wszystko stworzenieB wsze$hwadny Panie 5wiataM JB kto by %i da gos i si?B by% %oga na $ay 5wiat ogosi&B (ak wierny Ty (este5 swoi% przy(a$ioo%M ,szystko zawodziB a"e TyB Panie wsze$hrze$zyB nigdy nie zawodzisz. < $ierpieniaB kt2re dopusz$zasz na ty$hB kt2rzy 0i? %iu(/B (ake s/ %a"u$zkie i kr2tkieM Z (ak/B o PanieB %2(B de"ikatno5$i/B z (aki% wdzi?kie%B z (ak/ sody$z/ u%iesz si? z ni%i ob$hodzi&M JB kto by nigdy si? nie zatrzy%a na adne( inne( %io5$iB a od po$z/tku i zawsze %iowa ty"ko 0iebie sa%egoM Po to ty"ko do5wiad$zasz dotk"iwy%i pr2ba%i %iu(/$y$h 0iebieB aby w nad%iarze strapienia ob(awi si? wi?kszy (esz$ze nad%iar Two(e( %io5$i. J 3oe %2(B kto by %i da rozu% i nauk?B i nowe sowaB aby% u%iaa wysawia& Two(e dzieaB tak (ak (e dusza %o(a po(%u(eM ,szystkiego tego %i brak i nieudo"no5& %o(a kr?pu(e %o(e pragnieniaB "e$z (e5"i ty"ko TyB Panie %2(B %nie nie opu5$iszB (a Tobie zawodu nie zrobi?. -ie$h powsta(/ prze$iwko %nie wszys$y u$zeniB nie$h %nie prze5"adu(e $ae stworzenieB nie$h %nie n?ka(/ $zar$iB by"eby5 Ty nie wypu5$i %nie ze swo(e( r?kiB ni$zego si? nie "?ka%. Ju doznaa% tego i wie% z wasnego do5wiad$zeniaB z (aki% zyskie% Ty z utrapienia wyprowadzasz ty$hB kt2rzy w Tobie sa%y% u6no5& swo(/ pokada(/. =8. Idy bya pogr/ona w ty% wie"ki% swoi% strapieniuB $ho& byo to w $zasieB gdy adny$h (esz$ze widze nie %iewaa%B usyszaa% w sobie sowa %2wi/$e do %nie. ,ystar$zyy te sowa na rozp?dzenie %ego s%utku i przywr2$enie %i zupenego spoko(u: -ie b2( si?B $2rko. Ja% (est i nie opusz$z? $iebie. -ie "?ka( si?. S/dz?B e w ty% stanieB w (aki% si? zna(dowaa%B adne na(powanie(sze $ay%i godzina%i na%owy i przedstawienia nie zdoayby przywr2$i& %i spoko(u. < oto od ty$h (edny$h s2wB takie w sobie po$zua% uspoko(enieB tak/ si?B tak/ odwag?B takie bezpie$zestwoB tak/ pogod? i (asno5& wewn?trzn/B e w (edne( $hwi"i dusza %o(a (akby w inn/ si? prze%ienia i gotowa bya% $ho&by $ae%u 5wiatu $zoo stawi& o toB e sowaB kt2re syszaa% byy od 3oga. J (aki (est dobry 32gM J (aki dobry Pan i (aki %onyM -ie ty"ko rad? da(eB a"e i "ekarstwo. Sowa Jego s/ $zyne%. Jd ty$h s2wB o 3oe wie"kiB (ake si? utwierdza wiaraB (ak si? po%naa %io5&M =;. 0z?stoB zapewnia%B stawaa %i na %y5"i ta wie"ka nawani$aB kt2r/ Pan (edny% sowe% u$iszy i rozkaza wiatro% i %orzu D...i nastaa g?boka $iszaD. Tak i (a %2wia% sobie: to (est TenB i tak wszystkie wadze %o(e( duszy s/ 9u posuszneB w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

139

kt2ry w (edne( $hwi"iB w5r2d taki$h $ie%no5$i da(e 5wiato5& i z%i?k$za ser$eB zdawao si? ka%ienne i zy sodkie wyprowadza ze )r2daB od dawna zdawao si? wys$hegoE to (est TenB kt2ry takie we %nie wzbudza po/daniaE to (est TenB kt2ry tak/ %nie odwag/ napeniaE Zate% %y5"aa% sobie: 0zego (esz$ze si? "?ka%E 0o robi?E Pragn? suy& te%u PanuB ni$zego wi?$e( nie /da%B ty"ko by% si? Je%u podobaa. -ie $h$? innego zadowo"eniaB po$ie$hy i dobraB ty"ko spenienia Jego wo"i. 3o tegoB zda(e %i si?B zupenie bya% pewnaB %og? to twierdzi& bez wahania. < (e5"i Pan (est pot?ny i %onyB (ak widz?B e (estB (ak wie%B e (estB i (e5"i ze du$hy s/ niewo"nika%i Jego @(ak nie %asz w/tp"iwo5$iB e s/B bo tak u$zy wiaraAB $2B wi?$ oni %og/ %i zego zrobi&B skoro (este% suebni$/ Pana i r2"a na(wyszegoE 0ze%uB wi?$ %iaoby %i zabrakn/& odwagi do wa"ki $ho$iaby z $ay% pieke%E 3raa% do r?ki krzy i rze$zywi5$ie 32g %i dodawa odwagiB bo tak w (edne( $hwi"i $zua% si? od%ienionaB i nie u"?kaby% si? wyzwa& i$h wszystki$h do wa"kiB tak bya% pewnaB e ty% krzye% z atwo5$i/ i$h zwy$i??: Przy(d)$ie teraz wszys$yB i"u was (estB (este% suebni$/ Pask/B zoba$zy%yB $o %i potra6i$ie zrobi&. '>. Jd tego $zasuB twierdz? to bez wahaniaB oni ra$ze( ba"i si? %nie. Ja bya% zupenie spoko(naB ni$ si? nie "?ka(/$ $aego i$h wo(skaB a wszystkie stra$hyB (akie przedte% a do te( $hwi"i %iewaa%B zniky bez 5"adu. -ieraz pote% widziaa% i$h na o$zyB (ak nie( opowie%B a"e ni$ %nie i$h widok nie straszyB ra$ze( oniB zdawao %i si?B dre"i przede %n/. Tak/ odt/dB dzi?ki sz$zeg2"ny% daro% TegoB kt2ry (est Pane% wszystki$hB nad ni%i wadz? za$howaa%B e ty"e dba% o ni$hB $o o brz?$zenie %u$hy. S/ toB zdanie% %oi%B ostatni t$h2rze. Skoro po$zu(/B e %asz i$h za ni$B tra$/ odwag? i sia i$h opusz$za. 9?ni s/ $i nasi wrogowie ty"ko z taki%iB kt2rzy u$ieka(/ od wa"ki i tego ty"ko napastu(/B kogo widz/B e sa% si? i% podda(e. Sugi 3oe %og/B gdy 32g i% pozwo"iB kusi& i dr?$zy&B a"e 32g te pokusy i udr?$zenia na to ty"ko dopusz$zaB aby byy na wi?kszy poytek ty$hB kt2rzy s/ Jego. #aby Pan w boskie( swo(e( askawo5$iB by5%y u%ie"i ba& si? ty"ko tegoB $zego rze$zywi5$ie ba& si? powinni5%yB by5%y zrozu%ie"i t? prawd? niezawodn/B e (eden grze$h powszedni wi?ksz/ na% %oe szkod? wyrz/dzi&B ni wszystkie raze% pot?gi piekie"ne. '=. Je5"i $zar$i stra$he% nas przeraa(/B to ty"ko d"ategoB e sa%i sobie do stra$hu da(e%y pow2d naszy% przywi/zanie% do honor2wB do %a(?tno5$iB do rozkoszy. ,tedy oniB sprzy%ierza(/$ si? z na%iB : wtedy sa%i sobie sta(e%y si? nieprzy(a$i2%iB ko$ha(/$ si? w ty% i po/da(/$ tegoB $zy% si? brzydzi& powinni5%yB : istotnie wie"kie na% szkody wyrz/dz/. Sa%i sobie wtedy (este5%y winniB e oni nas wasn/ nasz/ broni/ pobi(/ i sa%i w i$h r?$e skada%y or?B kt2ry% prze$iw ni% powinni5%y si? broni&. Poa" si?B 3oeB (aki to sza"estwoM Ne$z (e5"i d"a %io5$i 3oga wszystkie te rzeko%e dobra sobie obrzydzi%y i $ay% ser$e% krzya si? u$hwy$i%yB i naprawd? Panu suy& za$znie%yB tego zy du$h nie wytrzy%a. K$ieka on od ty$h prawd (akby od zarazy. Jn ty"ko ko$ha ka%stwo i sa% (est ka%stwe%. -ie sprzy%ierzy si? nigdy z ty%B kto $hodzi w prawdzie. <"e u kogo u(rzy rozu% za&%ionyB tego zr?$znie doprowadza do za5"epienia. < kogo u(rzy tak 5"epy%B e spok2( i sz$z?5$ie swo(e pokada na ty$h %arny$h rze$za$hB tak %arny$h (ak w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

140

dzie$inne zabawkiB a wi?$ sa% %a u%ys i ser$e zdzie$inniaeB z taki% te ob$hodzi si? (ak z nie"etni% dzie$kie% i rzu$a si? na niegoB nie razB a"e po wie"e razy. ''. -ie da(B 3oeB by% (a zna"aza si? w "i$zbie ty$h niesz$z?5"iwy$h. -ie$h ra$ze( Pan w boskie( dobro$i swo(e( uy$zy %i te( askiB aby% u%iaa za spok2( to ty"ko uznawa&B $o (est prawdziwy% spoko(e% i za $ze5& toB $o (est prawdziw/ $z$i/ i za po$ie$h? toB $o (est prawdziw/ po$ie$h/B a nie bra& rze$zy 6aszywie i %ie& za prawd? toB $o (est 6asze% i zud/. ,tedy szydzi& %og? ze wszystki$h diab2wB nie (a i$h b?d? si? baaB a"e oni %nie. -ie rozu%ie% ty$h %aoduszny$h stra$h2wB $o wsz?dzie widz/ diaba i bo(/ si?. Prze$ie %y wsz?dzie %oe%y widzie& 3oga i wzywa& IoB i diabu stra$hu nap?dza&. Idy wie%yB e i ruszy& si? nie %oe ten wr2g piekie"nyB (e5"i %u Pan nie pozwo"i. -a $2B wi?$ wszystkie te stra$hyE 0o do %nieB wi?$e( si? bo(? ty$hB kt2rzy tak bo(/ si? diabaB ni sa%ego diaba. Ten ni$ %i zrobi& nie %oeB a"e ta%$iB zwasz$zaB (e5"i s/ spowiednika%iB %og/ nabawi& dusz? wie"kiego niepoko(u. Z powodu ni$h przeya% wie"e "at takiego udr?$zeniaB e dziwi? si? dzisia(B (ak %oga% wytrzy%a&. 3ogosawiony nie$h b?dzie PanB e tak skute$zny poda %i ratunek.
!ozdzia '4

Roz zia! 29 -alszy cig o tej materii O niekt"ryc!, jakie miaa zdarzeniac!, dziki kt"rym do reszty zniky jej obawy, a utwierdzia si w niej pewno#, e mowy, kt"re w sobie syszy, s spraw dobrego duc!a =. Jdwag?B kt2r/ Pan %i da prze$iw $zarto%B uwaa% sobie za (edn/ z na(wi?kszy$h askB (akie od -iego otrzy%aa%. 3o %ie& ser$e za(?$ze i ba& si? wszystkiegoB opr2$z (edne( ty"ko obrazy 3oe(B (est to rze$z w na(wyszy% stopniu niewa5$iwa i szkod"iwaB skoro %a%y takiego nad sob/ r2"aB tak pot?nego i takiego wie"kiego PanaB kt2ry wszystko %oe i wszystko stworzenie Je%u (est poddane. to $hodzi w prawdzie przed Jego 3oski% 9a(estate% i $zyste %a su%ienieB ten : (ak %2wia% : nie %a si? $zego "?ka&. #"ategoB powtarza%B $aa bo(a) i wszystkie nasze obawy do tego (ednego powinny z%ierza&B by5%y w ni$zy%B ani w na(%nie(sze( rze$zy nie obrazi"i TegoB kt2ry w kade( $hwi"i %a %o$ nas znisz$zy&. <"e (e5"i Jn askawie na nas spog"/daB nie %a tak gro)nego wrogaB kt2ry by %2g na% zaszkodzi&B kt2ry by nie %usia przed -i% si? ukorzy&. 9oeB kto powie: PrawdaB a"e %i%o to (ednak bo(? si?B bo $zy(a dusza b?dzie tak prawaB by we wszystki% podobaa si? 3oguE Pewnie nie %o(aB tak n?dzna i niepoyte$znaB i pena wsze"ki$h niedostatk2w. 32g (ednak nie tak bezwzg"?dnie ob$hodzi si? ze swy%i dunika%iB (ak to $zyni/ "udzie. Zna Jn uo%no5& nasz/. < przy ty% i dusza taki%i aska%i obdarzonaB %i%o $ae( swo(e( n?dzyB widzi w sobie bardzo powane znakiB po kt2ry$h %oe pozna&B e prawdziwie %iu(e 3oga. , ty$hB bowie%B kt2re w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

141

wst/piy na ten stopie i doszy do tego stanuB %io5& (u nie pozosta(e w ukry$iuB (ak bywa w po$z/tka$hB a"e ob(awia si? w niepowstrzy%any$h uniesienia$h i pragnienia$h og"/dania 3ogaB (ak o ty% w da"szy% $i/gu powie%B a $z?5$iowo (u wye( %2wia%. ,szystko d"a ni$h (est uprzykrzenie%B utrapienie% i u%?$zenie%B $oko"wiek nie (est z 3ogie% a"bo d"a 3oga. -ie %a na te( zie%i odpo$znieniaB kt2re by i% nie $i?yoB bo widz/ siebie da"eko od TegoB kt2ry sa% (est prawdziwy% i$h odpo$znienie%. Po taki$h znaka$hB (ak %2wia%B pozna(e si? (asnoB e %io5& (est nie udawanaB a"e prawdziwa. '. Pewnego razuB gdy z powodu (edne( sprawyB o kt2re( w swoi% $zasie opowie%B wie"ki $ierpiaa% u$isk i sze%ranieB nie ty"ko ze strony %iastaB w kt2ry% %ieszka%B a"e i od sa%ego ZakonuB i %a(/$ wie"e powod2w do niepoko(u $i?ko bya% strapiona. Pan rzek do %nie: 0zego si? "?kaszE 0zy nie wieszB e (este% wsze$h%og/$yE Ja dotrzy%a%B $o $i obie$ae%. P2)nie( tak te si? stao. Po ty$h sowa$h naty$h%iast takie w sobie po$zua% %?stwoB e nie ty"ko w te( sprawieB o kt2r/ w2w$zas $hodzioB na(%nie(szego (u nie %iaa% wahaniaB a"e i gotowa bya%B zda(e %i si?B $ho&by %nie to wi?$e( (esz$ze utrapie kosztowa& %iaoB da"sze (esz$ze i nowe dziea d"a Jego suby przedsi?wzi/& i z now/ odwag/ o6iarowaa% si? na wsze"kie d"a -iego $ierpienia. Podobne sowa syszaa% od Pana tak $z?stoB i z"i$zy& i$h nie zdoa%B i"e razy to si? powt2rzyo. 0z?sto take Pan upo%ina %nie i gro%iB %ianowi$ieB gdy u"egaa% (aki%5 niedoskonao5$io%. Sowa Jego w2w$zas tak/ %a(/ si? i groz?B e zdo"ne s/ dusz? w pro$h zetrze&. Zaraze% (ednak nios/ one i popraw?B bo : (ak (u %2wia% : wraz z rad/ i upo%nienie% Pan poda(e i "ekarstwo. 0zase% znowu przypo%ina %i %o(e przesze grze$hyB zwasz$zaB gdy $h$e %i uy$zy& (akie( sz$zeg2"ne( aski. #usza w2w$zas %a to u$zu$ieB (ak gdyby (u naprawd? staa przed trybunae% strasznego S/du i prawda z tak/ (asno5$i/ sta(e (e( przed o$zy%aB e zawstydzona i przeraonaB nie wieB gdzie si? podzia&. -ieraz take Pan przestrzega %nie przed niebezpie$zestwa%iB gro/$y%i %nie a"bo inny% i wie"e inny$h rze$zy przepowiedzia na trzy a"bo $ztery "ata naprz2dB i wszystkie si? sprawdziy. -iekt2re z ni$h b?d? %oga wy%ieni&. Ty"e zate% %a% znak2wB zapewnia(/$y$h %nieB i %owyB kt2re w sobie sysz?B po$hodz/ od 3ogaB e nie %o"iweB zda(e %i si?B by% tego nie widziaa. +. ,szake nad wszystkie te znaki (edna (est droga na(bezpie$znie(sza @i (e( si? trzy%a%B i bez nie( nie %iaaby% spoko(uB i niedobrze byobyB gdyby5%y bez nie( go %iayB %yB zwasz$za niewiastyB nie posiada(/$e dostate$zne( naukiAB ty% bardzie(B e droga ta niko%u nie %oe zaszkodzi&B a poytki z nie( wie"kie. Pan sa% %i (/ wskazaB po wie"e razy za"e$a(/$ %iB by% nie zanie$haa nigdy otwiera& $ae( swo(e( duszy przed spowiednikie% %a(/$y% 5wiato i nauk?B i %2wi& %u o aska$hB (akie Pan %i $zyniB i su$ha& go. 9iaa% spowiednikaB kt2ry %nie na wsze"ki spos2b u%artwiaB nieraz $i?kie %i zadawa utrapienia i przenik"iwy sprawia w duszy b2"B z $zego wie"kie %iewaa% niepoko(eB a prze$ie on wa5nie na(wi?$e(B zda(e %i si?B przy$zyni do post?pu %o(e( duszy. 0ho& ko$haa% go bardzoB nieraz (ednak przy$hodzia %i pokusa opu5$i& goB bo zdawao %i si?B e wa"ki wewn?trzneB (akie we %nie wznie$aB przeszkadza(/ %i w %od"itwie. Jt2B i"e razy u"ega(/$ te( pokusieB w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

142

takie u$zynia% postanowienieB te(e $hwi"i syszaa% gos zabrania(/$y %iB by% tego nie $zynia i gro%i/$y %nie w spos2b nier2wnie bo"e5nie(szyB ni wszystkoB $o od spowiednika $ierpiaa. Zdarzao si?B e prawie (u ustawaa% pod taki% podw2(ny% u$iskie%: z (edne( strony %?$zarniaB z drugie( ostra nagana i wyrzuty. <"e tego %i byo potrzeba d"a skruszenia niepokorne( (esz$ze %o(e( wo"i. Pewnego razu rzek %i PanB e nie %a% prawdziwego posuszestwaB (e5"i nie (este% gotowa $ierpie&. Idy postawi? sobie przed o$zyB $o Jn wy$ierpiaB to wszystko stanie %i si? atwe. .. Przedte% kiedy5 inny spowiednikB u kt2rego spowiadaa% si? z po$z/tkuB dawa %i rad?B by% %a(/$ (u pewno5&B e te rze$zy s/ z dobrego du$haB %i"$zaa i niko%u o ni$h nie %2wiaB poniewa "epie( takie rze$zy trzy%a& w ukry$iu. !ada nie wydawaa %i si? zaB zwasz$za e i"e razy przy$hodzio %i wyznawa& te aski przed spowiednikie%B tak g?boko nad ty% $ierpiaa% i takie $zua% zawstydzenieB e niepor2wnywa"nie atwie( byoby %i wyznawa& grze$hy $i?kie. 0zua% r2wnie takie zawstydzenieB gdy to byy (akie5 wie"kie i nadzwy$za(ne aski. Zdawao %i si?B e nie uwierz/B e wy5%ie(/ %nie. ,idziaa% w ty% (akby brak poszanowania d"a $udowny$h spraw 3oy$h i tak ywo $zua% to wszystkoB e wo"aaby% %i"$ze&. <"e bya% w b?dzie. ,2w$zas te zaraz usyszaa% gos PaskiB %2wi/$y %iB e bardzo )"e %i doradza 2w spowiednikB e nigdy ni$zego nie powinna% ukrywa& przed du$howny% swoi% przewodnikie%B poniewa na te( sz$zero5$i po"ega %o(e bezpie$zestwoB a $zyni/$ prze$iwnie nieraz %ogaby% u"e$ zudzeniu i zb/dzi&. 1. *"e razy zdarzyo si?B e Pan %i da (aki rozkaz na %od"itwieB a spowiednik pote% przykaza %i rze$z prze$iwn/B Pan zawsze za"e$a %iB by% su$haa spowiednika. <"e zaraze% bosk/ swo(/ %o$/ od%ienia (ego u%ysB e pote% sa% kaza $zyni& to sa%oB $zego Pan /da ode %nie. Pewnego razuB gdy zabrano na% r2ne ksi/ki w (?zyku kasty"i(ski% i zakazano (e $zyta&B z $zego %iaa% wie"k/ przykro5&B bo niekt2re z ty$h ksi/ek $h?tnie $zytywaa%B a pisany$h po a$inieB nie zna(/$ tego (?zykaB $zyta& nie %oga%. Pan rzek do %nie: : -ie %artw si?. Ja tobie da% ksi?g? yw/. -ie %oga% zrozu%ie&B $o by zna$zyy te sowaB bo (esz$ze w2w$zas widze nie %iaa%B a"e wkr2t$eB ki"ka dni pote% dobrze (e zrozu%iaa%. 3o ty"e zna"aza% przed%iotu do roz%y5"ania i do zatapiania si? w ty%B $o og"/daa% i z tak/ %io5$i/ Pan %n/ si? za(/B w r2ny spos2b %nie nau$za(/$B e ksi/ek (u rzadko kiedy a"bo w$a"e nie potrzebowaa%. Jn sa% w boskie( askawo5$i swo(e( by %i prawdziw/ ksi?g/B w kt2re( widziaa% zapisane Jego prawdy. 3ogosawiona ta ksi?gaB z kt2re( pozosta(e w duszy poznanieB tak g?boko wyryteB $o $zyta&B $o $zyni& powinnaB i tegoB $o poznaaB zapo%nie& nie %oeM t2 byB widz/$ Pana okrytego rana%iB zn?kanego s%utkie%B $ierpi/$ego prze5"adowaniaB nie pragn/ u$zestni$twa w ty$h Jego $ierpienia$hB nie u%iowa i nie po/da Jego krzyaE to u(rzawszy (eden pro%y$zek te( $hwayB kt2r/ Jn przygotowa ty%B kt2rzy 9u su/B nie uznaB e ni$zy% (est wszystkoB $oko"wiek u$zyni a"bo wy$ierpie& %oeB %a(/$ nadzie(? takie( nagrodyE toB %a(/$ przed o$zy%a %?ki pot?piony$hB nie uzna w por2wnaniu z ni%i za rozkosz wszystkie b2"e i %?ki tego y$ia i nie po$zu(eB i"e (est winien PanuB kt2ry go ty"e razy wybawi od tego %ie(s$a wie$zne( rozpa$zyE w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

143

4. S/ to rze$zyB o kt2ry$h za ask/ 3o/ p2)nie( (esz$ze b?dzie %owa. TerazB wi?$ wra$a% do da"szego opisu swego y$ia. JB gdyby% u%iaa (asno wytu%a$zy& te rze$zyB o kt2ry$h tu %2wia%. to %a w ni$h do5wiad$zenieB ten s/dz?B %nie zrozu%ie i uznaB e u%iaa% si? wyrazi& z dokadno5$i/. to tego do5wiad$zenia nie %aB te%u nie b?d? si? dziwiaB (e5"i to wszystko uzna za brednie. To (edno (u dostate$znie go wytu%a$zyB e (a to pisaa% i takiego s/du (ego o %nie i o %o(e( pra$y (a pewno nie wez%? %u za ze. J to ty"ko Pana prosz?B by% z aski Jego zdoaa we wszystki% wypeni& Jego wo"?B a%en.
!ozdzia '7

Roz zia! 2> O innym jeszcze sposobie, jakim Pan naucza dusz, i swoj wol jej objawia, drog przedziwn, bez s"w O wielkiej asce widzenia duc!owego, bez pomocy wyobra2ni, jak otrzymaa od Pana 3ozdzia to bardzo wany =. ,ra$a%B wi?$ do opowiadania swego y$ia. 3ya%B (ak powiedziaa% wye(B w $i?ki% strapieniu i udr?$zeniuB i gor/$e za %n/ %ody zanoszonoB aby Pan skierowa %nie na inn/B bezpie$znie(sz/ drog?B poniewa taB kt2r/ sza%B tak bardzoB (ak utrzy%ywanoB bya w/tp"iwa i pode(rzana. Przyzna% sz$zerzeB e (akko"wiek i (a o to bagaa% Pana i $h$iaa% wzbudzi& w sobie pragnienie inne( drogiB widz/$ (ednak wyra)ny post?p duszyB nie %oga% adn/ %iar/ zdoby& si? na toB $hyba $hwi"owo ty"koB to (est w $hwi"a$h wi?kszego udr?$zenia pod wpywe% tegoB $o %i w$i/ powtarzano i obawB (akie we %nie wznie$ano. Zawsze (ednakB kiedy tak kazanoB %od"ia% si? o toB $zego pragn/& nie %oga%. ,idziaa% zupen/ w sobie od%ian?B $zua% niew/tp"iwieB e staa% si? "epsza. -i$ te innego w ty% u$isku u$zyni& nie %oga%B ty"ko oddawaa% si? w r?$e 3ogaB i Jn wieB $zego %i potrzeba i prosia% IoB aby we wszystki% $zyni ze %n/ wedug swo(e( wo"i. ,idziaa%B e t/ drog/ zb"ia% si? do niebaB kiedy przedte% sza% prosto do pieka. JakeB wi?$ %iaa% pragn/& inne( drogiE Jak %iaa% uwierzy&B e diabe to wszystko we %nie sprawiaE 0ho& staraa% si? ze wszystki$h si swoi$h z%usi& siebie do tego pragnienia i te( wiary. Jednak nie %oga%B bo byo to ponad %o(e siy. ,szystkie %o(e sprawyB wsze"kie %o(eB (akie by %ogy by& dobre u$zynkiB na t? inten$(? o6iarowaa%. wi?ty$hB do kt2ry$h sz$zeg2"ne %iaa% naboestwoB wzywaa%B aby %nie wyzwo"i"i z %o$y zego du$ha. Jdprawiaa% nowennyB po"e$aa% siebie 5w. Hi"arionowi i 5w. 9i$haowi <r$hanioowiB do kt2rego z tego powodu (esz$ze wi?ksze ni przedte% %iaa% naboestwo. ,ie"u inny% nadto 5wi?ty% naprzykrzaa% si?B aby wstawia"i si? za %n/ do 3oskiego 9a(estatu i wresz$ie %i to wy(edna"iB by Pan ob(awi prawd?.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

144

'. -a konie$B po dw2$h "ata$h takie( ustawi$zne( %o(e( i wie"u inny$h za %n/ %od"itwyB aby PanB (ak %2wia%B a"bo na inn/ drog? %nie wprowadziB a"bo te (awn/ u$zyni prawd? : bo te Jego %owy we %nie w$i/ trway i bardzo $z?sto si? powtarzay : zdarzyo %i si? toB $o teraz opowie%. , dzie $hwa"ebnego 5w. PiotraB b?d/$ na %od"itwieB u(rzaa% tu przy sobieB $zy"i ra$ze( po$zua%B : bo o$zy%a $iaa ani o$zy%a duszy ni$ nie widziaa%B : po$zua%B wi?$B tak %i si? zdawaoB tu przy %nie obe$nego 0hrystusa PanaB i wyra)n/B (akby nao$zn/ %iaa% pewno5&B e to Jn do %nie %2wi. -ie %a(/$ (esz$ze na(%nie(szego po(?$iaB by taki rodza( widzenia by rze$z/ %o"iw/B po$z/tkowo bardzo si? prze"?ka% i paka& ty"ko %oga%. Idy (ednak Pan powiedzia do %nie (edno ty"ko sowo uspoko(eniaB zaraz %iB (ak zawsze spok2( wr2$i i $zua% w ser$u po$ie$h? bez na(%nie(sze( trwogi. Zdawao %i si?B e $i/g"e %a% przy boku Pana JezusaB $ho& nie widziaa% Jego posta$iB bo widzenie to nie byo w wyobra)ni. 0zua% (ednak bardzo wyra)nieB e Jn w$i/ stoi przy %nie z prawe( strony i e widzi wszystkoB $o robi?. Za na(%nie(szy% w sobie skupieniuB : $hyba e (akie zupene roztargnienie odwr2$io na $hwi"? %o(/ uwag?B : $zua% zupen/ (asno5& 5wiado%o5$iB e Jn (est przy %nie. +. Kdaa% si? naty$h%iast do spowiednikaB $ho& z wie"k/ przykro5$i/B aby %u o ty% powiedzie&. Zapyta %nieB w (akie( posta$i Io widz?. Jdpowiedziaa%B e Io w$a"e nie widz?. Sk/deB wi?$ wieszB zapyta znowuB e (est to 0hrystus PanE Jdpowiedziaa%B e nie wie% sk/d i (aki% sposobe%B a"e e %a% 5wiado%o5&B i Jn (est przy %nieB e widz? (asno i $zu(? Jego obe$no5&B e skupienie duszy na %od"itwie odpo$znienia %a% wi?ksze i nieprzerwane. Sowe%B e z te( obe$no5$i Paskie( wido$znie i rze$zywi5$ie dozna(? skutk2w zupenie r2ny$h od ty$hB (aki$h zwyk"e do5wiad$za%. K$iekaa% si? do r2ny$h por2wnaB usiu(/$ za i$h po%o$/ (a5nie( si? wytu%a$zy&B a"e tego rodza(u widzenia z pewno5$i/ adne podobiestwoB (ak s/dz?B dokadnie nie ob(a5ni. Jest toB bowie% spos2b widzenia z rodza(u na(wyszy$hB (ak si? p2)nie( o ty% dowiedziaa% od J($a Piotra z <"kantaryB %?a 5wi?tego i wyso$e du$howegoB o kt2ry% nie( obszernie(sz/ u$zyni? wz%iank?B i od inny$h take znako%ity$h u$zony$h i teo"og2w. Jest toB %2wi"i %iB rodza( widzeniaB do kt2rego zy du$h trudnie(szy ni do wsze"ki$h inny$h %a dost?p. -i$ dziwnegoB zate%B e do wypowiedzenia rze$zy tak wzniosy$h na%B niewiasto% %ao o5wie$ony%B braku(e wyraz2w. K$zeni "epie( to ob(a5ni/. Je5"i wi?$B (ak %2wi?B nie widz? Io ani o$zy%a $iaaB ani o$zy%a duszyB bo nie (est to widzenie za po%o$/ wyobra)niB (aki% sposobe% wie% i z wi?ksz/B ni gdyby% Io widziaaB o$zywisto5$i/ (este% pewna Jego przy %nie obe$no5$iE 9ogaby% na to odpowiedzie& por2wnanie% z osob/ siedz/$/ w $ie%no5$i a"bo 5"ep/B a wi?$ nie widz/$/ tegoB kto przy nie( (est. Por2wnanie to (ednak nie bardzo przypadaoby do rze$zy. Jest w ni% nie(akie podobiestwoB a"e niewie"kie. Idy ta osobaB $ho& ni$ nie widziB %oe prze$ie przekona& si? o obe$no5$i tegoB kto przy nie( (estB za po%o$/ z%ys2wB sysz/$ go %2wi/$ego a"bo porusza(/$ego si?B a"bo dotyka(/$ go. Tu nie %a tego wszystkiego. -ie %a tu adne( $ie%no5$i. Zbawi$ie" ozna(%ia siebie duszy poznanie% (a5nie(szy% ni so$e. -ie %2wi?B by widziaa so$e a"bo (asno5&. Jest tu ty"ko 5wiato5&B kt2ra $ho& niewido%aB o5wie$a u%ysB aby dusza $ieszya si? tak wie"ki% dobre%. Z widzenia tego wypywa(/ bardzo wie"kie korzy5$i. w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

145

.. -ie (est to takie po$zu$ie obe$no5$i 3oe(B (akiego $z?sto do5wiad$za(/ sz$zeg2"nie $iB kt2rzy dost/pi"i daru %od"itwy z(edno$zenia i odpo$znienia. Za"edwie przyst/pi/ do %od"itwyB od razu zna(du(/ TegoB z ki% $h$/ roz%awia& i %a(/ 5wiado%o5& tegoB e Jn i$h syszyB $zu(/ w sobie wewn?trzne skutki Jego ask i u$zu$ia du$howe wie"kie( %io5$iB ywe( wiaryB %?ny$h postanowie i sodkiego rozrzewnienia. Jest to wie"ka aska od 3oga i kto (e( dost/piB nie$h (/ sobie bardzo $eni. Jakko"wiek (ednak bardzo wysoki (est ten rodza( %od"itwyB nie (est to widzenie. 0zu(esz w nie( obe$no5& 3o/ po skutka$hB (akie w duszy sprawia(/ i za po%o$/ ty$h skutk2w Jego 3oski 9a(estat da(e na% 5wiado%o5&B i (est przy nas. Tu prze$iwnieB dusza (asno widziB e stoi przy (e( boku Jezus 0hrystusB Syn #ziewi$y. , ta%ty% rodza(u %od"itwy 5wiado%a sta(e si? duszyB pewna w nie( skute$zno5& i dziaanie 32stwa. Tuta( opr2$z tego dziaania widzi nadtoB e i na(5wi?tsze 0zowie$zestwo towarzyszy (e( i swy%i aska%i (/ obdarza. 1. Idy wi?$ zapyta %nie spowiednikB kto %i to powiedziaB e (est to Jezus 0hrystusB odrzeka%: Jn sa% %i to %2wi i po wie"e razy. Ne$z na(pierw ni% %i to powiedziaB wyrazio si? (u w %oi% u%y5"eB e to Jn. Przed ty% za5 wyraenie% w u%y5"e Jn to sa%o %i %2wiB a"e (a Io nie widziaa%. Idyby% bya 5"epa a"bo siedziaa w $ie%no5$iB a kto5B kogo nigdy nie widziaa%B a"e ty"ko o ni% syszaa%B przyszed do %nie i powiedzia %iB e on (est ty%B o kt2ry% syszaa%B %usiaaby% %u uwierzy&. Jednak nie %ogaby% z tak/ pewno5$i/ twierdzi&B e (est to ta sa%a osobaB (ak gdyby% (/ widziaa. Tu prze$iwnieB $ho& nie ukazu(e si? w spos2b wido$znyB Pan wyraa obe$no5& swo(/ tak (asny% poznanie%B i nie %a sposobu o nie( w/tpi&. ,raenie to z Jego wo"i pozosta(e tak g?boko wyryte w u%y5"eB i wobe$ niego nie spos2b %ie& wi?ksz/ w/tp"iwo5&B ni wobe$ nao$znego 5wiade$twa z%ys2w. Jwsze% i wi?$e(B bo w ty%B $o o$zy%a widzi%yB %oe na% niekiedy pozostawa& w/tp"iwo5&B $zy na% si? nie przewidziao. Tu prze$iwnieB $ho& %oe na $hwi"? powsta& w/tp"iwo5&B z drugie( strony prze$ie tkwi w duszy nieza$hwiana pewno5&B e to pow/tpiewanie nie %a adne( podstawy. 4. To sa%o doty$zy i drugiego sposobuB w (aki 32g nau$za dusz? i %2wi do nie( bez %owyB (ak o ty% (esz$ze pozosta(e %i nad%ieni&. Jest to %owa tak niebieskaB e tu na zie%iB (akko"wiek by5%y usiowa"i (/ opisa&B bardzo trudno (/ zrozu%ie&B (e5"i Pan sa% nie da zrozu%ienia (e( przez do5wiad$zenie. ,ta$za Pan do na(g?bszego wn?trza duszy toB $o $h$eB aby zrozu%iaaB i ta% przedstawia (e( rze$z bez adnego zewn?trznego ksztatu wyobrae a"bo s2wB tak sa%o zupenie (ak to $zyni w widzeniuB o kt2ry% %2wia%. !ozwa%y dobrze ten spos2b dziaania 3ogaB za po%o$/B kt2rego dusza przy$hodzi do zrozu%ienia tegoB $o Jn $h$eB aby zrozu%iaa $zy to prawdy wysokieB $zy g?bokie ta(e%ni$e. , ten spos2b na($z?5$ie(B gdy podoba si? Jego boskie( askawo5$i da& %i (akie widzenie i ob(a5ni& %i (ego zna$zenieB przyprowadza %nie do zrozu%ienia tegoB $o %i $h$e przedstawi&. TuB zdanie% %oi%B ze%u du$howi na(trudnie( si? w%iesza& z nast?pu(/$y$h przy$zynB kt2re (e5"i nie s/ suszneB to (a $hyba bardzo si? %y"?.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

146

7. Ten spos2b widzenia i %owy tak wyso$e (est du$howyB i adnego przy ni%B (ak s/dz?B nie %a poruszenia we wadza$h duszy i w z%ysa$hB kt2rego diabe %2gby si? u$zepi&B i $oko"wiek z niego d"a siebie skorzysta&. ,prawdzie zupene to zawieszenie wsze"kiego wasnego dziaania nie zawsze si? zdarza i trwa kr2tko. , inny$h $zasa$h ani wadze nie bywa(/ zawieszoneB ani z%ysy za$hwy$oneB a"e owsze% za$howu(/ $a/ swo(/ dziaa"no5&. -ie zawszeB wi?$B owsze%B rzadko kiedy $akowite to i og2"ne za$hwy$enie towarzyszy konte%p"a$(iB a"e gdy (e( towarzyszyB wtedyB twierdz?B e %y sa%i ni$ (u nie dziaa%y. ,szystkoB $o w nas si? dzie(eB %ona powiedzie&B (est wasny% i wy/$zny% dziaanie% Pana. Prawda tu wnika do duszy na podobiestwo pokar%uB kt2ry niespodzianie napeni nasze wn?trzno5$iB $ho& go nie spoywa"i5%y ani nie wie%yB (aki% sposobe% ta% si? dostaB ty"ko to wie%y i $zu(e%yB e (est w nas. Z t/ (ednak r2ni$/B e w taki% dziwny% nakar%ieniuB (ak (e tu d"a ob(a5nienia rze$zy przypusz$za%yB nie widzie"iby5%y prze$ie ani (akiego rodza(u to pokar%B ani kto na% go da. Tu prze$iwnieB wie% i (ednoB i drugie. ,ie%B e prawda wnikn?a do %o(e( duszy i e ta prawda po$hodzi od 3oga. Tego ty"ko nie wie%B (aki% sposobe% %nie przenikn/B bo tego nie widziaa% ani po(/& tego nie zdoa%B ani te nigdy nie powstao we %nie na(%nie(sze pragnienie takie( askiB ani nawet po(?$ia nie %iaa%B by taka aska bya %o"iwa. 8. , te( wewn?trzne( %owieB o kt2re( byo wye(B 32g zniewa"a u%ysB aby uwaaB $ho&by nie $h$ia i su$haB $o do niego si? %2wi. #a(e duszy (akby drugi su$hB aby t? %ow? syszaa i z%usza (/ nie(ako do su$haniaB nie dopusz$za(/$ (e( odwr2$i& uwagi od tegoB $o syszy. PodobnieB (ak kto5 %a(/$y dobry su$hB gdyby do niego z b"iska i go5no %2wionoB nie pozwa"a(/$ %u zatka& sobie uszuB $h$/$ nie$h$/$ %usiaby su$ha&. Jstate$znie (ednak i ten zawsze $o5 $zyniB bo przykada uwag?B aby su$ha&B $o %u %2wi/. Tu za5 i tego nie %aB bo nawet od te( odrobiny nieodzownego w inny% $zasie wasnego przy$zynienia si?B (aki% (est sa%o su$hanieB dusza (est zwo"niona. Zasta(e tu gotow/ i zastawion/ (u u$zt?B i ni$ innego nie %a do $zynieniaB ty"ko uywa&. Jak gdyby $zowiek $ie%ny i nieokrzesanyB kt2ry si? nigdy nie u$zy ani nawet nie stara si? nigdy o nauk? $zytaniaB ani do adne( pra$y u%ysowe( si? nie przykadaB nag"e zna"az w sobie wsze"k/ wiedz? $akowi$ie zrozu%ia/ i przetrawion/B sa% nie wiedz/$B (ak i sk/d ona %u przyszaB gdy przedte% nigdy nie pra$owa ani si? stara $ho&by o nau$zenie si? abe$ada. ;. Jstatnie to por2wnanie da(e %i nie(akie ob(a5nienie tego daru niebieskiego. Przez ten dar dusza w (edne( $hwi"i widzi siebie w posiadaniu wsze"kie( %/dro5$i i wiedzy. Ta(e%ni$a Tr2($y Przena(5wi?tsze( i wie"e inny$h prawd na(wyszy$h tak sta(/ si? (e( (asneB i nie %a teo"ogaB z kt2ry% by si? nie odwaya pod(/& sporu w obronie ty$h boski$h askawo5$i. Sa%a za5 zosta(e przenikni?ta 5wi?ty% przeraenie%. Jedna taka aska zdo"na (est $a/ (/ prze%ieni& i sprawi& w nie( toB e ni$zego (u nie %oe %iowa& opr2$z TegoB kt2ry bez adne( pra$y i trudzenia si? z (e( strony $zyni (/ sposobn/ do posiadania tak wie"ki$h d2br. Jb(awia (e( swo(e ta(e%ni$e i z tak/ askawo5$i/ i %io5$i/ z ni/ roz%awiaB (akie( adne sowa nie opisz/. -iekt2re z ty$h w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

147

ask tak s/ zadziwia(/$eB i sa%a niepo(?ta wie"ko5& i$h wzbudza nie(akie pode(rzenieB zwasz$za gdy udzie"a(/ si? te(B kt2ra tak %ao na nie zasuya i potrzeba tu bardzo ywe( wiaryB aby i% uwierzy&. #"atego te za%ierza% opisa& ty"ko niekt2re z ty$h askB kt2re Pan %i u$zyni : $hyba eby %i kazano ina$ze(. ,spo%n? ty"ko o niekt2ry$h widzenia$hB z kt2ry$h opisania %oe by& nie(aki poytek b/d) d"a o5wie$enia inny$hB kt2ry% by Pan podobny$h ask uy$zyB aby si? i$h nie prze"?k"i uzna(/$ (e za rze$zy nie %o"iweB (ak to byo ze %n/B b/d) te d"a ob(a5nienia dr2g i sposob2wB (aki%i Pan %nie prowadziB $o wa5nie stanowi g2wny przed%iot i $e"B d"a kt2rego kazano %i pisa&. =>. ,ra$a(/$ do tego sposobu %od"itwy wewn?trzne( i du$howego (e( rozu%ieniaB s/dz?B e po to Pan uywa tego sposobuB aby dusza dowiedziaa si? o ty%B $o si? dzie(e w niebie. Idy w niebie wybrani bez %owy rozu%ie(/ siebie. 0ho$iaB by taki %2g by& rodza( %owy i porozu%iewania si?B o ty% nie wiedziaa%B a Pan w dobro$i swo(e( przekona %nie o ty% nao$znie i ukaza %i to w za$hwy$eniu. Tak i tu (u na ty% zie%ski% wygnaniuB 32g i dusza rozu%ie(/ si? %i?dzy sob/ ty% sa%y% sposobe%B ty"koB e Jego 3oski 9a(estat $h$eB by dusza Io rozu%iaa. * tak bez adny$h s2w roz%awia(/ ze sob/ $i dwo(e (ak przy(a$ie" z przy(a$ie"e% i wza(e%n/ sobie %io5& swo(/ okazu(/. Idy i tu na zie%i dwo(e %o$no %iu(/$y$h si?B a odpowiedni/ obdarzony$h po(?tno5$i/ potra6iB %ona powiedzie&B bez adny$h znak2wB sa%y% ty"ko spo(rzenie% porozu%iewa& si? %i?dzy sob/. Takie napewno %usz/ by& i te roz%owy niebieskieB $ho& tu widzie& ani po(/& nie zdoa%yB w (aki spos2b ta%B oka nie spusz$za(/$B wza(e%nie patrzy w siebie ty$h dwo(e %io5nik2wB na podobiestwo tegoB $o w Pie5ni Jb"ubienie$ %2wi do ob"ubieni$yB $o wa5nie (ak zda(e %i si?B syszaa%B %a si? rozu%ie& o ty% ob$owaniu w niebie. ==. J dziwna (est askawo5& Two(aB 3oeB i tak pozwa"asz patrze& na siebie o$zo%B kt2re patrzyy na ty"e zy$h rze$zyB (ak te o$zy %o(e( duszyM -ie$h (u ten widok Tw2(B PanieB utwierdzi (e na zawszeB aby nigdy wi?$e( nie patrzyy na rze$zy niskie i w ni$zy% (u nie %iay upodobania ty"ko w TobieM J niewdzi?$zno5$i "udzkaM 0zy nigdy si? nie opa%i?taszB e nawet taki$h niewypowiedziany$h ask uzna& i o$eni& nie u%ieszE ToB $o o ni$h tu %2wi?B wie% z wasnego do5wiad$zeniaB e (est prawd/. * to take wie% i 5wiad$z?B $oko"wiek by %ona o ni$h powiedzie& na(wi?kszegoB b?dzie za"edwie %a/ $z/stk/ tegoB $o TyB PanieB $zynisz duszyB gdy (/ na t? wysoko5& takiego ze Tob/ ob$owania wyniesiesz. J duszeB i"e was (estB kt2re (u za$z?y5$ie oddawa& si? %od"itwie wewn?trzne(B o duszoB kt2ra %asz wiar? prawdziw/B (akiego dobra (u i w ty% y$iu : nie %2wi/$ (u o ty%B $o zyska$ie na ywot bez ko$a : %oesz szuka& i pragn/&B kt2re by %ona por2wn& z na(%nie(szy% z ty$h d2br takiego z 3ogie% ob$owaniaE ='. Przypatrz$ie si? i zoba$z$ie t? niesko$zon/ ho(no5& 3ogaB i ktoko"wiek d"a -iego opu5$i wszystkoB te%u Jn bez zastrzee odda(e siebie sa%egoM -ie %a u -iego wzg"?du na osob? "udzk/. 9io5& Jego roz$i/ga si? do wszystki$h. Fadnego Jn z te( %io5$i swo(e( nie wy/$zaB (akko"wiek by by nie$not:"iwy i grzesznyB kiedy ze %n/ nawet to u$zyni i do tak wysokiego stanu %nie wyni2s. Przypatrz$ie si? i w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

148

zoba$z$ieB e toB $o tu %2wi?B nie (est ani zaryse% tegoB $o by% powiedzie& %oga. Ty"e ty"ko %2wi?B i"e konie$znie potrzeba do okre5"enia tego rodza(u widzenia i te( askiB kt2r/ Pan $zyni duszy. <"e nie widz? i wypowiedzie& nie %og? tegoB $o dusza $zu(eB gdy Pan odkrywa przed ni/ ta(e%ni$e i askawo5$i swo(e. Jest to rozkosz tak przewysza(/$a wsze"kie rozkoszeB (akie u%ys "udzki na te( zie%i po(/& zdoaB i duszaB kt2ra (e( zakosztowaaB susznie si? brzydzi u$ie$ha%i tego y$iaB kt2re wszystkie raze% zebrane sa%y% s/ bote%. ,zdryga si? ze wstr?te% na %y5" r2wnania i$hB $ho$iaby %iaa uywa& i$h bez ko$aB z ty%i rozkosza%iB kt2ry%i Pan (/ nasy$a. < prze$ie rozkosze te s/ ty"ko (edn/ krop"/ z te( wie"kie( i bystre( rzeki wese"a bez %iaryB kt2ra nas $zeka w wie$zno5$i. =+. ,styd to d"a nas prawdziwy i (a pierwsza wstydz? si? sa%e( siebieB i gdyby %ogo by& zawstydzenie w niebieB susznie i wi?$e( ni inni %iaaby% ta% si? ru%ieni&. Jaki% prawe% 5%ie%y /da& d"a siebie taki$h d2br niewypowiedziany$hB rozkoszy i $hway na wiekiB sa%y% ty"ko koszte% Pana JezusaE Jee"i nie %a%y odwagi po%aga& 9u w noszeniu krzya z 0yrene($zykie%B $zy przyna(%nie( nie zapa$ze%y nad -i% z $2rka%i (erozo"i%ski%iE Jak toE 3awi/$ si? i wsze"ki$h przy(e%no5$i uywa(/$B $h$e%y do(5& do posiadania tego wese"aB kt2re Jn taki% prze"anie% swo(e( krwi d"a nas nabyE :Tak by& nie %oe. Kgania(/$ si? za %arn/ $z$i/ u "udziB %y5"i%yB e 9u wynagrodzi%y takie ze"ywo5$iB (akie Jn $ierpiaB aby5%y na wieki kr2"owa"iE : To (est nie %o"iwe. 3/dziszB b/dziszB (e5"i idziesz t/ drog/B nigdy ni/ nie do(dziesz do $e"u. Podnie5 gos sw2(B ,ie"ebny J($zeB ogasza( te prawdyB kiedy %nie 32g nie da ku te%u wadzy. 3oda(by% sa%a przyna(%nie( zawsze o nie( pa%i?taaM <"e tak p2)no usu$haa% gosu 3oegoB tak p2)no zrozu%iaa% goB (ak o ty% 5wiad$zy to %o(e pisanieB e wie"ki %nie wstyd ogarnia %2wi& o ty$h rze$za$h i wo"? ra$ze( %i"$ze&. To (edno ty"ko tu wspo%n?B $o nieraz rozwaa%B %y5"/$ o sz$z?5"iwo5$i bogosawiony$h w niebie. Jby 32g ze$h$ia %nie prowadzi& tak/ drog/B iby% i (a %oga do(5& do tego kresu i uywaa te( sz$z?5"iwo5$iM =.. Jaka to b?dzieB opr2$z wsp2"ne( wszystki%B posz$zeg2"na d"a kadego dodatkowa $hwaaE Jakie wese"e bogosawiony$hB gdy dost/piwszy te( sz$z?5"iwo5$iB u(rz/ i wie$znie wspo%ina& b?d/B (ak od $hwi"i swego nawr2$eniaB $ho& %oe nie(eden p2)no za$z/B ni$zego nie opu5$i"iB $o ty"ko d"a 3oga u$zyni& %og"iE * ni$zego nie zanie$ha"iB aby 9u kady wedug %iary si i swego stanuB %nie( "ub wi?$e(B a"e kady wedug $ae( swo(e( zdo"no5$i wszystkoB na wsze"ki spos2b i sa%y$h siebie odda"i w o6ierze. Jak bogaty b?dzie tenB kto wszystkie boga$twa porzu$i d"a 0hrystusaM Jak wysoko u$z$zony b?dzie tenB kto d"a Jego %io5$i wsze"k/ $z$i/ zie%sk/ wzgardzi i upodoba sobie w g?boki% ponieniuM Jak %/dry b?dzie tenB kto $ieszy si?B gdy uznawano go za sza"onego i gup$aB gdy sa%/ 9/dro5& Przedwie$zn/ ty% ze"ywy% %iane% obrzu$anoM Ne$z (ake %ao (est dzisia( taki$h przez nasze grze$hyM Tak (estB znikn/ %i?dzy na%iB %ona by powiedzie&B i wy$zerpa si? rodza( ty$hB kt2ry$h "udzie %ie"i za sza"e$2wB patrz/$ na bohaterskie i$h $zynyB godne prawdziwy$h %io5nik2w 0hrystusaM J 5wie$ieB

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

149

5wie$ieM Jake zysku(e na ty% 6aszywy tw2( honorB e %ao (est taki$hB kt2rzy by $i? zna"iM =1. ,yobraa%y sobieB e "epie( suy%y 3oguB gdy nas "udzie $hwa"/ (ako roztropny$h i u%iarkowany$h. ,niosku(/$ z tegoB (ak ta roztropno5& i to u%iarkowanie powsze$hnie dzi5 panu(e %i?dzy na%iB takie w rze$zy sa%e( %usi by& nasze przekonanie. Zda(e na% si?B e byoby to zy% przykade% d"a "udziB gdyby5%y w nasze( postawie nie za$howywa"i pozor2w przyzwoito5$i 5wiatowe( i nie utrzy%ywa"i godno5$i stanu i swego stanowiska. #zi5 nawet zakonnik $zy du$hownyB $zy %niszka uwaa"iby to za nowo5& i za dawanie zgorszenia %a"u$zki%B gdyby %ie"i $hodzi& w wytarty%B atany% habi$ie. 3o(/ si? nawet oddawa& y$iu skupione%u i %od"itwie %y5"ne(. Tak da"e$e 5wiat na ni$h wpyw sw2( wywieraB tak da"e$e poszy w zapo%nienie 5wi?te sprawy doskonao5$i $hrze5$i(askie( i wie"kie te ogniste uniesienia i zapay wi?ty$h. ,i?ksza st/dB zdanie% %oi%B szkoda i wi?$e( to si? przy$zynia do ty$h k"?sk i niesz$z?5&B kt2re w ty$h $zasa$h na nas przy$hodz/B ni to rzeko%e zgorszenieB (akie by %ia dawa& zakonnikB gdyby u$zynkie% gosi "udzio% t? wzgard? 5wiataB kt2re( i$h u$zy sowe% i kazanie%. Z taki$h zgorsze Pan wyprowadza wie"kie poytki i $ho$iaby niekt2rzy si? gorszy"iB inni za to kruszy"iby si?. Jby na% byo dane og"/da& taki$h sug 3oy$hB kt2rzy byB $ho& w zarysie przedstawia"i na% wyobraenie te( 5wi?to5$iB (ak/ okaza"i na sobie 0hrystus Pan i Jego <postoowieM #zi5 bardzie(B ni kiedy indzie( taki$h na% potrzeba. =4. JB (akiego to skarbu 32g nas niedawno pozbawiB zabiera(/$ do $hway swo(e( bogosawionego J($a Piotra z <"kantaryM wiatB %2wi/B nie (est dzi5 (u zdo"ny do tak wie"kie( doskonao5$i. #zi5 organiz%y s/ sabsze i $zasy si? z%ieniy. Ten prze$ie 5wi?ty %/ y za naszy$h $zas2wB a du$he% by pot?y (ak wi?$i dawny$h $zas2w i d"atego trzy%a 5wiat pod noga%i. * $ho$ia nie wszys$y zdo"ni s/ tak ogoo$i& si? ze wszystkiego (ak ten suga 3oy i tak/ ostr/ (ak on $zyni& pokut?B prze$ieB (ak na inny$h %ie(s$a$h %2wia%B wie"e (est inny$h sposob2w &wi$zenia si? we wzgardzie 5wiata i Pan sa% i$h u$zy kadegoB w ki% ty"ko zna(dzie ser$e odwane. Jake odwane ser$e da 32g w askawo5$i swo(e( te%u wi?te%u : o kt2ry% %2wi? : i zdoa $zterdzie5$i siede% "atB (ak wszystki% wiado%oB wytrwa& w tak surowe( poku$ieM 0h$? tu przyto$zy& niekt2re sz$zeg2y te( pokutyB na(zupenie(B (ak o ty% wie%B prawdziwe. =7. Sa% %i (e opowiada i inne( (esz$ze osobieB kt2re( $h?tnie si? zwierza. Ja za5 te zwierzenia (ego zawdzi?$za% y$z"iwe( (ego d"a %nie %io5$iB kt2r/ Pan w ni% wzbudzi z wie"kie( swo(e( dobro$iB aby w $zasie $i?kie( potrzebyB o kt2re( (u %2wia% i (esz$ze %2wi& b?d?B by obro$/ %oi% i odwagi %i dodawa. Przez $zterdzie5$i "atB %2wi %iB o i"e dobrze "i$zb? pa%i?ta%B adne( no$y $zy te we dnie nie spa due( ni p2tore( godziny. Ze wszystki$h u%artwieB (akie sobie zadawaB na(trudnie( %u byo w po$z/tka$h przezwy$i?y& sen. , ty% $e"u nieustannie trwa w postawie k"?$z/$e( a"bo sto(/$e(. Tego snu tak kr2tkiego uywa siedz/$ z gow/ opart/ na koku wbity% w 5$ian?. Pooy& si? $ho&by $h$iaB nie %2gB bo $e"a (ego : w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

150

(ak wiado%o : nie %iaa wi?$e( nad p2pi/te( stopy dugo5$i. Przez wszystkie te "ataB w na(si"nie(szy upa sone$znyB $zy te w u"ewny desz$zB nigdy nie nakrywa gowy kapture%. -igdy nie nosi obuwia. Za $ae ubranie suy %u gruby habit z sier5$iB bardzo $iasnyB ubrany na sa%o $iao i pasz$zyk z takiego sa%ego %ateriau. , na(wi?ksze %rozy zde(%owa goB a drzwi i okienko $e"i otwieraB a po nie(aki% $zasie znowu wkada pasz$z i drzwi za%yka. * taki byB %2wi %iB (ego spos2b zagrzania si? i dogodzenia zzi?bni?te%u $iau oraz "epszy% od zi%na zabezpie$zenie%. ,strzy%ywanie si? po trzy dni od wsze"kiego pokar%u byo u niego rze$z/ bardzo zwy$za(n/. Idy %u z tego powodu ob(awia% swo(e zdziwienieB zapewnia %nieB e to rze$z w$a"e nietrudnaB trzeba si? ty"ko przyzwy$zai&. 0zase%B (ak syszaa% od (ednego z (ego towarzyszyB zdarzao %u si? przez $ay tydzie pozostawa& bez (edzenia. 3ywao to zapewne w $zasie %od"itwyB na kt2re( %iewa wie"kie za$hwy$enia i zapay %io5$i 3oe(B $zego raz bya% 5wiadkie%. =8. Kb2stwo posuwa do ostatni$h grani$. K%artwienia od %ody$h "at tak 5$i5"e przestrzegaB e raz na przykadB (ak %i powiadaB przez trzy "ata przebywa(/$ w (edny% k"asztorze swego ZakonuB adnego z bra$i nie zna z twarzyB ty"ko z gosuB bo nigdy o$zu nie podnosiB i do %ie(s$ wyzna$zony$h na zebrania zakonne nie %2g tra6i&B ty"ko id/$ za inny%i. Podobne u%artwienie wzroku za$howywa w drodze. -a niewiast? przez dugie "ata nigdy nie spo(rzaB a w ko$u do zupene( w ty% wzg"?dzie doszed obo(?tno5$i iB (ak %i %2wiB wszystko %u byo (edno widzie& niewiast? $zy nie widzie&. PrawdaB e w $zasieB kiedy go poznaa%B by (u bardzo podeszy w "ata$hB i $iao (ego byo tak wy$ie$zone i wys$heB (ak gdyby za%iast $iaa i ko5$iB zoone byo z su$hy$h ga?zi. Przy $ae( te( swo(e( 5wi?to5$i i surowo5$i y$iaB bardzo by uprze(%y i "udzki d"a inny$h. Sa% z siebie %ao %2wiB $hyba zapytanyB a"e gdy %2wiB tra6ny wypowiada s/d o rze$za$h i dziwnie %iy (ego dow$ip nadaway (ego sowo% wdzi?k niezr2wnany. ,ie"e inny$h rze$zy (esz$ze %iaaby% do powiedzenia o ni% i $h$iaaby% powiedzie&B a"e bo(? si?B $o wasza %io5& powie na toB e wda(/$ si? w takie opowiadanie od$hodz? od przed%iotu. * w ty%B $o napisaa%B nie bya% bez obawy. #oda%B wi?$ ty"ko na zako$zenieB e (ak y tak i u%arB nau$za(/$ i upo%ina(/$ bra$i. 0zu(/$ (u b"iski konie$ z%2wi psa"%: DKradowae% si?B gdy %i powiedziano: DP2(dzie%y do do%u PaskiegoDB i padszy na ko"anaB z%ar. =;. Podobao si? Panu w swo(e( dobro$iB by z%ary po ode(5$iu (esz$ze bardzie( by %i po%o$nyB ni by za y$ia. , wie"u zdarzenia$h wspo%2g %nie swo(/ rad/. ,idziaa% go po wie"e razy (a5nie(/$ego $hwa/. Pierwszy razB gdy %i si? ukazaB powiedzia do %nieB e wa5nie dzi?ki sz$z?5"iwe( poku$ie zasuy sobie na tak/ zapat?. ,ie"e inny$h (esz$ze rze$zy od niego syszaa%. -a rok przed 5%ier$i/ ukaza %i si? : $ho& nieobe$ny : i %iaa% ob(awienieB e niedugo u%rzeB o $zy% go uprzedzia% w %ie(s$u od"egy% o ki"ka %i" st/dB gdzie si? zna(dowa. , $hwi"i swego konania ukaza %i si? i powiedziaB e (u idzie na odpo$zynek. -ie przywi/zywaa% uwagi do tego ob(awieniaB a"e wspo%niaa% o ni% ki"ku

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

151

zna(o%y%. < oto w dzie pote% przysza wiado%o5&B e z%arB $zy"i ra$ze( za$z/ y& na wieki. '>. Surowe (ego y$ie przyprowadzio go do $hway tak wie"kie( i nieogarnione(. #"ategoB powiedzie& %og?B wi?$e( si? $iesz? ni%B gdy teraz y(e w niebieB ni gdy y na te( zie%i. Pan ob(awi %i pewnego dniaB e kto b?dzie Io prosi o $oko"wiek w i%i? tego Jego sugiB b?dzie wysu$hany. Ja te wie"e rze$zy (e%u po"e$aa%B aby o nie prosi Pana i wszystkie si? speniy. -ie$h b?dzie bogosawiony na wiekiB a%en. '=. <"eB na $o to dugie opowiadanieB (akby %a(/$e dopiero pobudzi& wasz/ %io5& do wzgardzenia wszystki%B $o prze%i(aB (ak gdyby5 (esz$ze nie wiedzia o ty%B e wszystkie rze$zy tego 5wiata s/ zniko%o5$i/ i ni$zy%B i nie %ia (u postanowienia oderwania si? od wszystkiego i postanowienia tego nie wypeni (u $zyne%M <"e takie widz/$ na 5wie$ie powsze$hne skaenieB napisaa% to d"a u"enia sobie. 3o $ho$ia z tegoB e (a to %2wi?B nie b?dzie innego poytkuB ty"ko toB e si? trudz? ty% pisanie%B gdy to d"a %nie (est u"g/ i po$ie$h/B e wszystkoB $o tu powiedziaa%B 5wiad$zy prze$iwko %nie. -ie$h %i Pan odpu5$iB $o w ty% prze$iw -ie%u zawinia%B i wasza %io5& take %i daru(eB e na pr2no go nudz?. Zdawaoby si? prawieB e ka? tobie pokutowa& za %o(e grze$hy.
!ozdzia '8

Roz zia! 2B O nowyc! nadzwyczajnyc! askac!, jakic! Pan jej udziela, i jak po raz pierwszy widomie jej si objawi 0o to jest widzenie przez wyobra2ni $ak wielkie skutki i znaki zostawia po sobie to widzenie, je#li jest od +oga 4 to rzeczy bardzo wane i godne uwagi =. ,ra$a% do rze$zy przerwane(. ,idzenie toB $zy"i ra$ze( (asna 5wiado%o5& obe$no5$i sto(/$ego przy %oi% boku Zbawi$ie"aB trwao ustawi$znie przez ki"ka dni. ,ie"kie z niego odniosa% pokrzepienie duszy. Przez $ay ten $zas nie przerwaa% %od"itwy wewn?trzne(B stara(/$ si? wszystkie $zynno5$i tak spenia&B eby ten 3oski wiadekB kt2rego (asno widziaa% na %nie patrz/$egoB by z ni$h niezadowo"ony. Poniewa w$i/ to we %nie w%awianoB %iewaa% $hwi"a%i obawyB $zy nie pod"ega% zudzeniu. Jednak obawy te pr?dko prze%i(ayB bo zawsze Pan sa% %nie uspoka(a. Pewnego dniaB gdy bya% na %od"itwieB spodobao si? Panu ukaza& %i wido%ie sa%e ty"ko swo(e r?$eB a by to widok tak za$hwy$a(/$yB e nie %a% s2w na (ego opisanie. Jgarn/ %nie na(pierw wie"ki stra$hB (ak tego zawsze do5wiad$za% z po$z/tkuB i"e razy Pan %nie obdarza now/ ask/ nadprzyrodzon/. , ki"ka dni p2)nie( u(rzaa% boskie Jego ob"i$zeB kt2re %nie pi?kno5$i/ swo(/ (akby $a/ po$hon?o. -ie %oga% z po$z/tku zrozu%ie&B d"a$zego Pan %i si? ukazywa tak $z?5$ia%iB kiedy pote% %ia %i u$zyni& ask? u(rzenia $ae( Jego posta$i. P2)nie( dopiero zrozu%iaa%B e $zyni to w boskie( askawo5$i swo(e( ze wzg"?du na w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

152

natura"n/ niedo?no5& %o(/B bo takie n?dzne i grzeszne stworzenieB (aki% (a (este%B tak wie"kie( $hway od razu by nie zniosoB i d"atego Pan %iosiernyB zna(/$ t? n?dz? %o(/B w taki spos2b stopniowo %nie przygotowywa. -ie$h b?dzie za to bogosawiony na wieki. '. 9oe si? wyda wasze( %io5$iB e nie potrzeba byo na to wie"kiego z %o(e( strony wysikuB aby patrze& na r?$e i na ob"i$ze tak za$hwy$a(/$o pi?kne. : <"e pi?kno5& $ia uwie"biony$h tak (est przewysza(/$a i b"ask nadprzyrodzone( $hway i$h tak o"5niewa(/$yB e widok ten wprawia w za$hwyt i osupienie. St/d te widzenie to tak/ %nie przenikn?o bo(a)ni/B e $aa bya% wstrz/5ni?ta i przeraona. 0ho$ia p2)nie(sze upewnienie si?B e si? nie udz?B takie we %nie sprawio uspoko(enie i takie bogie z tego widzenia po$zua% w sobie skutkiB e wsze"ki stra$h szybko ust/pi. +. , dzie 5wi?tego PawaB gdy bya% na 9szy 5w.B ukazao %i si? w zupeno5$i na(5wi?tsze 0zowie$zestwo 0hrystusaB tak (ak (e przedstawia(/ na obraza$h z%artwy$hwstaeB pene niewypowiedzianego wdzi?ku i %a(estatu. -a rozkaz wasze( %io5$i opisaa% to widzenie w osobny% "i5$ieB $ho& u$zynia% to nie bez wie"kie( trudno5$i i przykro5$iB bo s/ to rze$zyB o kt2ry$h $h$/$ %2wi&B $zu(e si? a do uni$estwienia $a/ swo(/ nie%o$. Jpowiedziaa% (ednak rze$zB (ak u%iaa% na("epie( i nie %a% (u potrzeby powtarza& ten opis. To ty"ko powie%B e $ho$iaby w niebie nie byo inne( rozkoszy d"a o$zuB ni widok te( wie"kie( pi?kno5$i $ia uwie"biony$hB a zwasz$za 0zowie$zestwa Pana naszego Jezusa 0hrystusaB to (edno (u byoby niewypowiedzian/ $hwa/ i sz$z?5"iwo5$i/. Je5"i (u tu na zie%iB gdzie 9a(estat Jego ob(awia na% si? ty"ko w %ierze odpowiednie( sabe( wydo"no5$i n?dzy nasze(B widok ten tak za$hwy$a i usz$z?5"iwiaB $2 dopiero b?dzie ta%B gdzie dusza w zupeno5$i $ieszy si? og"/danie% takie( pi?kno5$i i wie"%ono5$iE .. ,idzenia tegoB $ho& dzie(e si? za po%o$/ wyobra)niB ani adnego innego nigdy nie widziaa% o$zy%a $iaaB ty"ko zawsze o$zy%a duszy. ,edug nauki u$zony$hB kt2rzy "epie( si? na ty% zna(/ ni (aB widzenie poprzednio opisane (est wyszego rodza(u ni to ostatnieB a to ostatnie (est o wie"e doskona"sze od tegoB kt2re si? widzi o$zy%a $iaa. Z%ysowe to widzenieB tak u$z/B na"ey do rz?du na(niszy$h i na(wi?$e( (est wystawione na niebezpie$zestwo uud diabe"ski$h. ,2w$zas trudno %i byo to zrozu%ie&B owsze%B ra$ze( pragn?a%B skoro (u dana %i zostaa ta askaB by %i przy$hodzia w spos2b d"a o$zu $ie"esny$h wido%yB aby %i spowiednik nie %2wiB e %i si? przewidziao. Idy widzenie takie %in?o zdarzao %i si?B e $aa rze$z wydawaa %i si? zudzenie% i przywidzenie%B i trapia% si? %y5"/B e %2wi/$ o ty% spowiednikowiB %oe go oszukaa%. 3y to nowy pow2d do pa$zu i znowu sza% do niegoB i wyznawaa% %u swo(/ obaw?. Jn %nie pytaB $zy rze$z przedstawiaa %i si? takB (ak (/ wyznawaa%B $zy te %iaa% za%iar go oszuka&E Jdpowiadaa% %u sz$zerzeB (ak byo:B e nie zda(e %i si?B by% ka%aa ani nie %iaa% za%iaru ka%a&B ani za ni$ w 5wie$ie nie zgodziaby% si? %2wi& $o innegoB ni %y5"?. Jn te wiedzia o ty% dobrze i d"atego stara si? %nie uspokoi&. Z drugie( stronyB $hodzenie do niego z taki%i rze$za%i tak %i byo $i?kie i przykreB e nie w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

153

po(%u(?B (aki% sposobe% diabe zdoa wbi& %i do gowy przypusz$zenieB e %oe (a z%y5"a%B aby% pote% sa%a siebie t/ %y5"/ udr?$zaa. <"e Pan z tak/ bosk/ natar$zywo5$i/ w$i/ na nowo dawa %i t? ask? i tak (asno ukazywa %i (e( prawdziwo5&B e ta w/tp"iwo5&B $zy si? nie udz?B szybko %nie opu5$ia. #"atego dopiero spostrzega% i dowodnie si? przekonaa%B (aka bya %o(a gupota. 3o $ho$iaby% $ae "ata wysi"aa wyobra)ni? na z%y5"enie i przedstawienie sobie takie( pi?kno5$iB nigdy by% tego dokaza& nie zdoaa ani nie u%iaa. Pi?kno5& taB $ho&by sa%/ ty"ko (asno5$i/ i swoi% b"askie% przewysza wszystkoB $oko"wiek $zowiek na te( zie%i zdoa sobie wyobrazi&. 1. -ie (est to taki b"askB kt2ry by razi w o$zy. Jest to dziwnie wdzi?$zna biao5&B z (asno5$i/ dokoa roz"an/B kt2ra sprawia o$zo% niewypowiedzian/ rozkosz. -ie %?$z/$ o$zuB o5wie$a (e sodk/ 5wiato5$i/B aby %ogy widzie& bosk/ pi?kno5&. Jest to 5wiato tak r2ne od tego 5wiata zie%skiegoB e w por2wnaniu z (asno5$i/ i 5wiato5$i/B z (ak/ si? ono o$zo% przedstawiaB (asno5& so$a wyda(e si? $ie%naB i (u by si? nie $h$iao na nie patrze&. Taka (est %i?dzy ty% dwo(aki% 5wiate% r2ni$aB (aka za$hodzia %i?dzy wod/ prze(rzy5$ie $zyst/B pyn/$/ po dnie krysztaowy% i odbi(a(/$/ pro%ienie so$aB a wod/ $akie% %?tn/B g?sty%i %ga%i pokryt/ i pyn/$/ grunte% botnisty%. -ie eby tu w isto$ie byo so$e a"bo ta 5wiato5& boska podobna bya do 5wiato5$i so$aB a"e ostate$znie ta%ta przedstawia si? duszy (ako 5wiato5& istotna i natura"naB a ta druga ra$ze( (ako rze$z sztu$zna. Jest to 5wiato5&B kt2ra nie zna no$yB zawsze (est 5wiato5$i/ i ni$ (e( za&%i& nie zdoa. Jest to na konie$ taka 5wiato5&B e i na(bystrze(szy rozu% "udzkiB $ho&by $ae y$ie nad ty% pra$owaB nie potra6i (e( sobie przedstawi&B (ak/ (est. < tak nag"e i pr?dko 32g (/ ukazu(eB e gdyby na u(rzenie (e( potrzeba byo otworzy& $zowiekowi o$zyB nie %iaby $zasu na i$h otwar$ie. <"e o$zy otwarte $zy za%kni?teB ni$ tu nie zna$z/. Idy Pan $h$eB by5%y t? 5wiato5& Jego widzie"iB widzi%y (/B $ho&by5%y nie $h$ie"i. -i$ tu nie po%oe adne odwra$anie uwagiB adna sia si? nie oprze pot?dze tego 5wiataB adna $zu(no5&B adne staranie (e( nie powstrzy%a. J ty% wie% dobrze z wasnego do5wiad$zeniaB (ak si? z tegoB $o (esz$ze powie%B okae. 4. Teraz $h$iaaby% tu ob(a5ni&B w (aki spos2b Pan ukazu(e si? w ty$h widzenia$h. -ie %2wi?B by% $h$iaa wytu%a$zy&B w (aki spos2b to %oe by&B by ta 5wiato5& 3oa tak si"nie przenikn?a z%ys wewn?trzny i w u%y5"e wyryo si? tak (asne wyobraenie 3ogaB i prawdziwie $zu(e%y przy nas Jego obe$no5&. To (est rze$z/ u$zony$h. Jak si? to dzie(eB takiego zrozu%ienia Panu %i nie da. Taka (este% $ie%na i tak t?pego po(?$iaB e %i%o wsze"ki$h ob(a5nieB (akie %i dawano odno5nie te( rze$zyB nie dosza% do tegoB by% istot? tego zrozu%iaa. !ze$z pewnaB e $ho& wasze( %io5$i si? zda(eB e %a% rozu% bystryB (a te( bystro5$i nie posiada%. !ozu% %2( takiB e (ak o ty% w wie"u zdarzenia$h si? przekonaa%B ty"e ty"ko rozu%ieB i"e %uB (ak to %2wi/B opat/ wo/ do gowy. -ieraz %2( spowiednik zdu%iewa si? nad %o(/ ignoran$(/. -igdy te nie pr2bowa wytu%a$zy& %iB (aki% sposobe% 32g u$zyni to "ub ta%toB a"bo (ak to "ub ta%to %ogo si? sta&. Ja te tego wytu%a$zenia nie pragn?a% i nie pytaa% o nieB $ho$ia : (ak %2wia% : od wie"u "at dane %i byo przebywa& z dobry%i teo"oga%i i u$zony%i. 0zy dana rze$z (est grze$he% $zy nieB o w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

154

to i$h pyta%. 0o do resztyB nie potrzeba %i byo inne( wiado%o5$i nad t?B e 32g u$zyni to wszystko i rozu%iaa% to dobrzeB e nie %a% $zego szpera& w $udowny$h Jego sprawa$hB a ty"ko $hwa"i& Io za wszystkie. Jwsze%B nawet ta(e%ni$e trudne i niezg?bione wi?ksz/ wzbudza(/ we %nie pobono5&B i to ty% wi?ksz/B i% s/ trudnie(sze. 7. Powie%B wi?$ ty"koB $o widziaa% i $zego sa%a doznaa%. , (aki spos2b Pan to u$zyniB to wasza %io5& "epie( wytu%a$zy i ob(a5niB $oko"wiek by byo nie(asnego i $zego by% (a nie potra6ia na"ey$ie wyrazi&. : -iekiedy zdawao %i si?B e toB $o widz?B (est ty"ko wyobraenie%. *nny% raze% i zdarzao si? to $z?5$ie( widziaa%B e to nie wyobraenie ty"ko sa% 0hrystus. Za"eao to od stopnia (asno5$iB w (akie( %i si? ukazywa. -ierazB gdy (asno5& (est %nie( si"naB widzenie (est niewyra)ne i przedstawia si? (ako obrazB a"e obraz nie takiB (aki% bywa(/ %a"owane wizerunki r?k/ "udzk/B $ho$iaby na(doskona"szeB (aki$h wie"e widziaa%. -iedorze$zno5$i/ byoby szuka& %i?dzy ty% dwo(aki% rodza(e% wyobrae (akiego b/d) podobiestwa. Taka (est ni %nie(B ni wi?$e( %i?dzy ni%i r2ni$aB (ak $zowiek ywy r2ni si? od swego wizerunku. 0ho$iaby wizerunek by na(bardzie( podobnyB nigdy prze$ie nie odtworzy on tak swego pierwowzoruB by nie byo wida& od razuB e (est to ty"ko %artwe %a"owanie. -ie %a% potrzeby due( si? nad ty% rozwodzi&B bo por2wnanie to na(dokadnie( odda(e %o(/ %y5" i dosownie odpowiada rze$zywisto5$i. 8. -ie %2wi? (ednakB by byo to ty"ko proste por2wnanieB bo adne por2wnanie nie %oe w zupeno5$i dor2wna& prawdzieB a toB $o %2wi?B (est sa%/ prawd/B to (estB e tak ni %nie(B ni wi?$e( r2ni si? to wyobraenie 3oga ,$ie"onego od wizerunk2w r?k/ "udzk/ u$zyniony$hB (ak r2ny% (est $zowiek ywy od podobizny na%a"owane( na p2tnie. TuB (e5"i (est wyobraenieB (est to wyobraenie y(/$egoB nie (est to %artwa podobizna $zowiekaB a"e (est to ywy Jezus 0hrystusB okazu(/$y si? zaraze% $zowiekie% i 3ogie%B nie (aki% by "e/$ w grobieB a"e (aki% wyszed z grobu po swoi% z%artwy$hwstaniu. -iekiedy przy$hodzi z tak/ wie"%ono5$i/B i nie spos2b w/tpi&B e to JnB Pan sa% we wasne( Jsobie. Zdarza si? to sz$zeg2"nie po o%uniiB kiedy (u wiara sa%a zapewnia nas o Jego w nas obe$no5$i. ,2w$zas tak si? okazu(e Pane% te( swo(e( gospodyB e dusza (akby przed -i% nisz$ze(e i $a"a si? $zu(e po$honi?ta w 0hrystusie. J Jezu %2(M to zdoa wypowiedzie& ten b"ask %a(estatuB w (aki% si? w takie( $hwi"i ob(awiaszE Jake wobe$ te( wie"%ono5$iB z (ak/ si? (e( ukazu(eszB rozu%ie to duszaB e Ty sa% (este5 Pane% nieba i zie%iB e $ho&by5 tysi/$e i %n2stwo niez"i$zone nowy$h 5wiat2w i nowy$h niebios stworzyB $aa ta ogro%na dzierawa byaby prze$ie ni$zy% d"a takiego PanaB (aki% Ty (este5. ;. Tu take (asno si? widziB (aka (est nie%o$ wszystki$h $zart2w w por2wnaniu z wsze$h%og/$/ Two(/ pot?g/ i kto Tobie wiernie suyB %a %o$ $ae pieko zdepta& noga%i. Tu widzi si?B (ak suszny pow2d do przestra$hu %ie"i $zar$iB gdy Ty zst/pie5 do ot$hani. Jak susznie %og"i w2w$zas y$zy& sobie tysi/$a nowy$h piekie g?bszy$h ni piekoB aby si? w ni$h skry& %og"i przed taki% ogro%ny% Twoi% %a(estate%B kt2ry tu ukazu(esz duszyB aby poznaaB (ak (este5 wie"ki i (aka (est w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

155

pot?ga na(5wi?tszegoB z/$zonego z 32stwe% Twego 0zowie$zestwa. Tu atwo (e( przedstawi& sobieB $o b?dzie w dzie s/duB gdy (awnie przed $ay% 5wiate% ukae si? %a(estat tego r2"a i surowo5& Jego gniewu prze$iwko zy%. Tu dusza u$zy si? prawdziwe( pokoryB przenikni?ta widokie% swo(e( n?dzy wobe$ tego %a(estatuB n?dzy tak (awne(B e (u (e( nie %oe nie widzie&. Tu prze(%u(e si? zawstydzenie% i prawdziwy% a"e% za swo(e grze$hyB d"ategoB e TyB PanieB tak askawy% (e( si? okazu(esz i tak/ (e( %io5& ob(awiaszB e nie wieB gdzie si? podzia& przed Tob/ i $aa siebie wynisz$za. Twierdz? bez wahaniaB e gdy Pan w taki spos2b ra$zy odkry& przed dusz/ nie(ak/ $z?5& swo(e( askawo5$i i %a(estatuB nie %o"iweB by 5%ierte"ny $zowiek wytrzy%a brze%i? tego widzeniaB gdyby Pan sa% nie przyszed (e( z po%o$/ w spos2b nadprzyrodzonyB przenosz/$ dusz? w stan za$hwy$enia i ekstazyB w kt2ry% widok tego widzenia zatra$a si? w rozkoszy uywania. 0zy to prawdaB e pote% w duszy za$iera si? pa%i?& tego nad%iernego b"asku $hwayE : TakB a"e ten %a(estat i ta pi?kno5& Paska tak w nie( pozosta(/ wyryteB e zapo%nie& o ni$h nie %oeB $hybaB e podoba si? Panu do5wiad$zy& (/ pr2b/B o kt2re( w da"szy% $i/gu b?d? %2wi&B gdzie dusza $ierpi tak/ straszn/ os$ho5& i opusz$zenie wewn?trzneB e o wszystki%B nawet o 3ogu zapo%ina. #usza po ty% widzeniu pozosta(e prze%ieniona i ustawi$znie (akby przepo(ona 3ogie%. Za$zyna nie(ako w nowy spos2b ko$ha& 3oga yw/ %io5$i/B w bardzo wysoki% stopniuB (ak %nie si? wyda(e. < $ho& ten poprzedni rodza( widzeniaB w kt2ry%B (ak %2wia%B 32g ob(awia si? duszy bez wido%ego wyobraenia (est wyszyB (ednak ten drugi bardzie( odpowiada nasze( uo%no5$iB bo pozostawia(/$ wyryty w wyobra)ni obraz te( boskie( obe$no5$iB skute$znie uatwia duszy za$howanie w pa%i?$i te( tak wie"kie( aski i state$zne skupienie %y5"i w (e( rozpa%i?tywaniu. Tote oba te rodza(e widzenia prawie zawsze id/ ze sob/ w parze i tak (edno z drugi% si? /$zyB e w widzeniu przez wyobra)ni? og"/da%y o$zy%a duszy dosto(no5&B pi?kno5& i $hwa? na(5wi?tszego 0zowie$zestwa. < w ta%ty% widzeniu u%ysowy%B o kt2ry% %2wia%B ob(awia na% si? (ako pot?ny 32gB kt2ry wszystko %oeB wszystko rozrz/dzaB wszystki% wada i wszystko napenia swo(/ %io5$i/. =>. Ten rodza( widzenia powinni5%y sobie bardzo wysoko $eni&. -ie grozi w ni%B zdanie% %oi%B adne niebezpie$zestwoB bo ze skutk2wB (akie ono sprawiaB wida&B e zy du$h adne( tu nie %a siy. Trzy $zy $ztery razyB o i"e pa%i?ta%B $h$ia %i szatan w ten spos2b ukaza& Pana za po%o$/ %a%i/$y$h widziade. Posta& $ie"esn/ potra6i przybra&B a"e nie zdoa podrobi& te( $hwayB (ak/ (a5nie(e tego rodza(u ob(awienie po$hodz/$e od 3oga. Tworzy on swo(e widziadaB $h$/$ ni%i zatrze& skutki prawdziwego widzeniaB (akie dusza %iaa. #usza odpy$ha(/$ od siebie te %ary trwoy si? i$h natar$zywo5$i/B $zu(/$ w sobie nies%ak i niepok2(B tra$i u$zu$ia pobone i sody$z wewn?trzn/B (aki%i przedte% si? $ieszya i sta(e si? niezdo"na do %od"itwy. To : (ak %2wi? : zdarzyo %i si? w po$z/tka$h trzy a"bo $ztery razy. ,idziada szataskie tak s/ rze$z/ z gruntu r2n/ od widze 3oy$hB e kadyB kto doszed $ho&by ty"ko do %od"itwy odpo$znieniaB z atwo5$i/B (ak s/dz?B to rozpozna za po%o$/ tegoB $o wye( powiedziano o skutka$h %owy wewn?trzne(. Jest to rze$z bardzo wido$zna i nie s/dz?B by dusza %oga tu by& oszukana przez zego du$haB (e5"i ty"ko z pokor/ i prostot/ post?pu(e. 0hybaB e sa%a $h$iaa da& si? oszuka&. w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

156

toko"wiek raz dozna prawdziwego widzenia 3oegoB ten naty$h%iast (akby dotyka"nie u$zu(e 6asz widziada szataskiego. 0ho& i zy du$h na wst?pie sprawia w duszy nie(akie s%aki i sody$ze du$howeB ona (ednak $zu(e od razuB e to nie takie sody$zeB (akie towarzysz/ widzenio% 3oy% i ze wstr?te% (e odrzu$a. -ie widzi w ni$h adnego znaku $zyste( i 5wi?te( %io5$i. Ty% sposobe% zy du$h sa% siebie zdradza i od razu si? wyda(eB kto siedzi ukryty pod ty%i pi?kny%i pozora%iB takB i kto %a w ty$h rze$za$h (akieko"wiek do5wiad$zenieB te%u $zart ni$ zego zrobi& nie %oe. ==. PodobnieB eby to widzenie %ogo by& prosty% ty"ko wytwore% wyobra)niB (est to rze$z bezwarunkowo nie%o"iwa. -ie %a tu na(%nie(sze( natura"ne( podstawy. Sa%a (u pi?kno5& i bie" (edne( ty"ko r?ki przewysza wsze"k/ nasz/ wyobra)ni?. < pote% w (aki spos2bB w (edne( $hwi"i przedstawi& sobieB (akby obe$ne takie rze$zyB kt2re nigdy nie byy w pa%i?$i ani w nasze( %y5"iB kt2ry$h wyobra)nia i po na(dusze( pra$y nie zdoaaby po(/&B bo : (ak %2wia% : przewysza(/ niepor2wnanie wszystkoB $oko"wiek na te( zie%i zrozu%ie& %oe%y. Jest to bez w/tpienia nie%o"iwe. <"e $ho$iaby nawet wyobra)nia %oga tu $o5 dokona&B ni$ by to nie po%ogoB (ak o ty% (asno nas przekona nast?pu(/$a druga uwaga. Idyby widzenie takie tworzyo si? rozu%e%B po%in/wszyB e nie sprawowaoby ty$h wie"ki$h skutk2wB (akie sprawu(e widzenie od 3ogaB ani w og2"e adny$h skutk2w nadprzyrodzony$hB dusza za%iast poytku %iaaby ty"ko szkod?. 3yaby podobna do $zowiekaB kt2ry by $h$ia zasn/&B a w brew wo"i "ea rozbudzonyB bo sen nie przy$hodzi. Pragn/by bardzo snuB bo $zu(e (ego potrzeb? $zy to d"a wie"kiego znueniaB $zy d"ategoB e go gowa bo"i. Stara si?B (ak %oeB przywoywa& sen i $hwi"a%i zda(e %u si?B e zasypia. <"e nie (est to sen prawdziwyB nie pokrzepi goB i gowa od takiego snu nie odpo$znieB owsze%B nieraz (esz$ze wi?ksz/ $zu(e po ni% nie%o$. Tak by byo w pewne( %ierze i z ty% widzenie%B gdyby byo prosty% wytwore% wyobra)ni. #usza pozostawaaby po ni% $z$za i pr2naB za%iast pokrzepienia i siy odnosiaby z niego ty"ko znuenie i nies%ak. Idy prze$iwnieB widzenie prawdziweB nie spos2b wyrazi&B (aki%i (/ skarba%i uboga$a i nawet $iau zdrowia i siy doda(e. ='. -a t? ra$(? i inne powoywaa% si? w odpowiedzi na zarzuty : (akie %i $zyniono bardzo $z?sto : utrzy%u(/$B e (est to sprawa diabe"skaB e zy du$h %nie oszuku(e i %a%i. 3ronia% si? takeB (ak %oga%B za po%o$/ por2wnaB kt2re Pan %i na %y5" nasuwaB a"e wszystko to byo dare%ne. 3o i w por2wnaniu z "ud)%i bardzo 5wi/tob"iwy%iB z kt2ry%i ya% w ty% %ie(s$uB (a bya% ostatni/ grzeszni$/B a 32g nie t/ drog/ i$h prowadziB ty% sa%y%B wi?$ oni ba"i si? o %nieB e b/dz? i u"ega% zudzenio% $zartowski%. * tak za grze$hy %o(eB te obawy i pode(rzenia o %nie z ust do ust si? roz$hodziy i wszystki% byy wiado%e wewn?trzne %o(e prze(5$iaB $ho& (a o ni$h niko%u nie %2wia%B ty"ko (edne%u spowiednikowi i ty%B do kt2ry$h spowiednik %nie odsya. =+. Jednego razu %i?dzy inny%i tak/ i% daa% odpowied)B e gdyby $iB kt2rzy takie rze$zy o %nie %2wi/B zapewnia"i %nieB e osobaB kt2ra ty"ko $o ze %n/ roz%awiaa i w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

157

kt2r/ (a dobrze zna%B nie bya t/B za kogo (/ %iaa%B e %i si? ty"ko przewidziaoB e to onaB i oni tego s/ pewniB (a w taki% razie bez w/tpienia wierzyaby% ra$ze( i$h zapewnienio%B ni wasny% o$zo%. <"e gdyby ta osoba na znak wie"kie( d"a %nie swo(e( %io5$iB podarowaa %i i w r?ka$h %oi$h zostawia drogie k"e(notyB (aki$h przedte% nie posiadaa% i z ubogie(B (ak/ bya%B widziaaby% si? teraz bogat/B wtedy (u (akko"wiek by% $h$iaaB nie %ogaby% i% wierzy&. < te k"e(noty (a %og? i% pokaza&B bo wszys$yB kt2rzy %nie zna"iB (asno widzie"i wie"k/ z%ian?B (aka zasza w %o(e( duszy. Po5wiad$za (/ %2( spowiednik i pod kady% wzg"?de% wie"ka r2ni$a %i?dzy dawny% a obe$ny% %oi% post?powanie% niko%u nie bya ta(naB owsze%B z wie"k/ o$zywisto5$i/ wszystki$h uderzaa. #"atego kiedy przedte% bya% tak nie$not"iwaB nie %og?B %2wia%B da& wiar? te%uB by diabe sprawia we %nie te widzeniaB aby %nie oszuka& i $h$ia po$i/gn/& do pieka uywa(/$ sposobu tak prze$iwnego (ego za%iaro%B oswobadza(/$ %nie od zy$h %oi$h naog2wB a w"ewa(/$ we %nie $noty i %?stwo. 3o (asno widziaa%B e od ty$h widze naraz taka si? we %nie staa od%iana. =.. Spowiednik %2(B (ak %2wia% : bardzo 5wi/tob"iwy zakonnik z Towarzystwa Jezusowego : takie sa%e dawa w %o(e( obronie odpowiedziB (ak si? o ty% p2)nie( dowiedziaa%. 3y to kapan wysokie( roztropno5$i i na(g?bsze( pokoryB a"e wa5nie ta (ego pokora naprowadzia na %nie $i?kie utrapienie. 3o (akko"wiek w niezwyky% stopniu oddany by %od"itwie i posiada nauk?B w swoi% s/dzie o %nie nie dowierza sa%e%u sobieB ty% bardzie(B e Pan go t/ drog/ nie prowadzi. -a$ierpia si? on nie%ao z %o(ego powodu. Jstrzegano goB (ak syszaa%B by %ia si? ze %n/ na ba$zno5$iB by wierz/$ ty% rze$zo%B kt2re %u wyznawaa%B nie da si? diabu wyprowadzi& w po"e. Przyta$zano %u r2ne przykady na potwierdzenie ty$h przestr2g. ,szystko to wie"ki% d"a %nie byo udr?$zenie%. Jbawiaa% si?B e w ko$u nie b?d? %iaa przed ki% si? spowiada&B e wszys$y usun/ si? ode %nie (ak od zaraonego. Pakaa% bez przerwy. =1. Prawdziwa to bya opatrzno5& 3oaB e ten J($ie$ $ierp"iwie %nie znosi i nie od%awia %i spowiedzi. 3o te tak wie"ki i ar"iwy by to suga 3oyB e d"a %io5$i 3oga got2w by znosi& wszystko. Za"e$a %iB wi?$B by% si? strzega obrazy 3oe(B by% nie odst?powaa w ni$zy% od (ego wskaz2wek i przepis2w i nie "?kaa si? tegoB e on %nie opu5$i. -a wsze"ki spos2b i w kade( potrzebie dodawa %i odwagi i %nie uspoka(a. Sz$zeg2"nie na"ega na toB by% ni$zego przed ni% nie ukrywaa i tak te $zynia%. Zapewnia %nieB e (e5"i b?d? wierna te%u za"e$eniuB nie %a% $zego si? obawia&. ,2w$zas rze$zy teB $ho$iaby byy spraw/ diabe"sk/B ni$ %i nie zaszkodz/. Jwsze%B Pan na poytek %2( obr2$i t? szkod?B kt2r/ by zy du$h $h$ia wyrz/dzi& %o(e( duszy. , taki spos2b pra$owaB i"e %2gB nad wewn?trzny% %oi% udoskona"enie%. Ja w takie( $i/g"e y(/$ obawieB bya% %u posuszn/ we wszystki%B $ho& niedoskona"e. Przez trzy "ata i wi?$e(B w kt2ry$h %nie spowiada w5r2d ty$h $i/gy$h utrapieB duo %ia przeze %nie do zniesieniaB gdy w wie"ki$hB (akie w2w$zas $ierpiaa% prze5"adowania$hB b?d/$ z dopusz$zenia Paskiego pos/dzan/ i pot?pian/ w wie"u rze$za$hB w kt2ry$h w wi?kszo5$i nie byo ni$ zegoB wszystko to skadano na niego i (ego za %nie obwinianoB $ho& adne( nie %ia winy. w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

158

=4. Idyby nie toB e by to %/ tak 5wi?ty : i e Pan %u dodawa odwagi : adn/ %iar/ nie zdoaby wytrzy%a& tego wszystkiegoB $o %ia do $ierpienia. 3o z (edne( strony %usia odpowiada& ty%B kt2ry% si? zdawaoB e (este% na ze( drodzeB a zapewnienio% (egoB e si? %y"/B wierzy& nie $h$ie"i. Z drugie( za5 strony %usia %nie uspoka(a& i u5%ierza& %o(e obawyB i gdy te obawy we %nie si? wz%agayB ty% bardzie( znowu trudzi& si? i pra$owa& d"a dodania %i otu$hy. Za kady%B bowie% widzenie% i za kad/ now/ ask/ dopusz$za Pan na %nie wie"kie stra$hyB kt2re %nie dr?$zyy po znikni?$iu widzenia. ,szystko to po$hodzio st/dB e bya% i (este% tak wie"k/ grzeszni$/. Jn %nie po$iesza z wie"ki% wsp2$zu$ie% i gdyby %ia wi?$e( wiary w siebie sa%egoB nie byaby% ty"e i tak dugo $ierpiaaB bo w ty% wszystki% 32g %u dawa poznawa& $a/ prawd? i sa% -a(5wi?tszy Sakra%entB (ak tego (este% pewnaB by %u 5wiato5$i/ ku (ego poznaniu. =7. *nni sudzy 3oyB nie $h$/$ wierzy&B by% bya na bezpie$zne( drodzeB dugie o ty$h rze$za$h prowadzi"i ze %n/ roz%owy. < by %i?dzy ni%i (eden bardzo %i drogiB bo dusza %o(a niesko$zenie wie"e %u zawdzi?$zaa. 3y to $zowiek 5wi/tob"iwyB gor/$o pragn/ %o(ego post?pu w doskonao5$i i prosi za %n/ 3ogaB aby %nie o5wie$i. Ty% wi?$e( bo"aa%B widz/$B e on %nie nie rozu%ie. 92wia% z ni%i po prostu i otwar$ieB a oni sowa %o(e bra"i w inny% zna$zeniu ni toB kt2re $h$iaa% przez nie wyrazi&. * tak sz$zero5& %o(e( %owy wydawaa i% si? brakie% pokory. Za na(%nie(szy% u$hybienie%B (akie we %nie spostrzeg"iB a %og"i i$h spostrze$ wie"eB zaraz %nie pot?pia"i we wszystki%. Pyta"i %nie o wszystko. Jdpowiadaa% w dobre( wierze bez og"/dania si? na dobranie wyraz2wB a oni z tego zaraz wyprowadza"i wniosekB e $h$? i$h u$zy&B e %a% siebie za u$zon/. ,szystko to naty$h%iast donosi"i %e%u spowiednikowiB w dobry% bez w/tpienia za%iarzeB %a(/$ na $e"u %o(/ popraw?B a spowiednik ostro %nie za to stro6owa. =8. Ktrapienia teB spada(/$e na %nie z r2ny$h stronB trway bardzo dugoB a"e dzi?ki asko%B (akie %i Pan $zyniB o$hotnie (e znosia%. Jpowiada% te sz$zeg2yB aby si? z ni$h okazaoB (akie udr?$zenie $ierpi duszaB gdy na te( drodze du$howe( nie %a do5wiad$zonego przewodnika. Idyby nie wie"kie askiB kt2ry%i darzy %nie PanB nie wie%B $o by si? ze %n/ stao. 0ierpiaa% trwogi i udr?$zeniaB zdo"ne odebra& %i rozu%. -ieraz zna(dowaa% si? w takie( ostate$zno5$iB e (u nie wiedziaa%B $o po$z/&B i ty"ko o$zy wznosia% do PanaB baga(/$ ratunku. Prze$iwiestwa takieB wyrz/dzane przez "udzi $not"iwy$h takie( (ak (a grzeszne(B sabe(B a do tego bo(a)"iwe( kobie$inie %og/ si? w %oi% opowiadaniu wydawa& drobnostk/. <"e (aB $ho& przesza% w y$iu przez bardzo $i?kie utrapieniaB to to uzna(? za (edno z na($i?szy$h. #a(B 3oeB aby% przez nie oddaa (ak/ko"wiek $hwa? 3oskie%u 9a(estatowiB tak (ak pewna (este% tegoB e %ie"i (/ na $e"u i wi?kszego ty"ko %o(ego dobra pragn?"i $iB kt2rzy %nie pot?pia"i i uwaa"i za z%a%ion/ przez zego du$ha.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia !ozdzia ';

159

Roz zia! 2C O tym samym cig dalszy. opisuje inne jeszcze wielkie aski, jakie jej uczyni Pan i co jej w boskiej askawo#ci swojej m"wi dla uspokojenia, aby wiedziaa, jak odpowiada tym, kt"rzy jej byli przeciwni =. #a"eko odesza% od swego zaoenia. Za$z?a% przyta$za& dowody przekonywa(/$eB e to widzenie 0zowie$zestwa Zbawi$ie"a nie %oe by& twore% wyobra)ni. 3o i (ake wyobra)niaB $ho&by bardzo si? staraaB zdoaaby na% przedstawi& 0zowie$zestwo 0hrystusowe i utworzy& obraz niezr2wnane( Jego pi?kno5$iE -ie%aego $zasu potrzebowaaby na toB by %oga do(5& do wyobraenia $ho&by niewie"kiego podobiestwa. 9oe wprawdzie do pewnego stopnia ukaza& na% przed o$zy to 5wi?te 0zowie$zestwoB wpatrywa& si? w nie przez pewien $zasB przedstawia& sobie posta& i Jego pi?knoB stopniowo uwydatnia& sobie to wyobraenie i w pa%i?& (e wbi(a& : tego (e( nikt nie zaprze$zaB bo wszystko to %oe zdziaa& sa%/ natura"n/ si/ rozu%u. Ne$z tego widzeniaB o kt2ry% tu %2wi%yB adna sia wyobra)ni nie wywoa. ,idzenie to nie za"ey od nasze( wo"iB ty"ko od sa%ego PanaB kt2ry si? ukazu(eB kiedy $h$eB (ak $h$e i ty"eB i"e $h$e. -ie (est w nasze( %o$yB $ho$ia by5%y si? stara"i u(/& $o a"bo doda&B a"bo dowo"nie nazna$zy& spos2bB ani widzie&B kiedy $h$e%yB a"bo zanie$ha& patrzeniaB kiedy nie $h$e%y. < skoro si? pokusi%y b"ie( zbada& (aki sz$zeg2B zaraz $ae widzenie znika. '. Przez dwa i p2 roku Pan bardzo $z?sto uy$za %i te( aski. Przeszo od trze$h "at od(/ %i (/B i nie tak $i/g"e (u %iewa% to widzenieB a"e zast/pi inny% (esz$ze wyszy% dare% : o kt2ry% nie( %2wi& b?d?. : Idy %2wi do %nieB wpatrywaa% si? w t? wspania/ Jego pi?kno5& i w te boskieB wdzi?kie% niewypowiedziany% (a5nie(/$e ustaB z kt2ry$h wy$hodziy Jego sowa pene sody$zyB niekiedy i gro)ne surow/ powag/. Ior/$o pragn?a% zoba$zy& ko"or Jego o$zu i i$h ksztatB aby% (e %oga opisa&B a"e nigdy te( aski nie dost/pia%B owsze%B gdy wi?$e( o to si? staraa%B $ae widzenie zupenie znikao %i z o$zu. -ieraz (ednak widziaa%B (ak patrzy na %nie z na($zu"sz/ %io5$i/. Taka (est pot?ga tego spo(rzeniaB e dusza go znie5& nie zdoa i w wysokie wpada za$hwy$enieB w kt2ry% $iesz/$ si? $akowi$ie Jego posiadanie%B tra$i z o$zu ten rozkoszny widok. -i$ tu wi?$e( nie za"ey od naszego $h$enia $zy nie$h$enia. ,ido$znie ni$zego innego Pan tu od nas nie /da ty"ko pokory i uznania nasze( niegodno5$iB i brania tegoB $o na% da(eB i dzi?k$zynienia Te%uB kt2ry da(e. +. To doty$zy wszystki$hB wsze"kiego rodza(u widze bez adnego wy(/tku. 3o %y tu ni$ nie %oe%y i ty"ko ty"e widzi%yB i"e Panu podoba si? na% ukaza&. Fadne staranieB adna nasza natar$zywo5& ni$zego tu nie doda ani ni$ze%u nie przeszkodzi. 0h$e PanB by5%y (asno i o$zywi5$ie widzie"iB e nie (est to nasza w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

160

sprawaB ty"ko boskie( askawo5$i i Jego %o$y. Ty% sposobe% skute$znie zagradza na% drog? do unoszenia si? py$h/B owsze%B wsze"ki pow2d na% da(e do pokory i 5wi?te( bo(a)niB ostrzega(/$ nasB i tak (ak nie pozostawi nasze( %o$y i wo"iB by5%y widzie"iB $o i kiedy $h$e%yB tak te %a %o$ od(/& na% nie ty"ko widzeniaB a"e i sa%/ ask? i pozostawi& nas w naszy% zatra$eniu. 9usi%y zawsze z bo(a)ni/ i drenie% trosz$zy"i si? o nasze zbawienieB dop2ki y(e%y na ty% wygnaniu. .. Prawie zawsze ukazywa %i si? Pan z%artwy$hwstay. Taki% widywaa% Io takeB gdy ob(awia si? w Hostii. -iekiedy d"a wz%o$nienia %nieB gdy bya% w strapieniuB ukazywa %i swo(e rany. 0zase%B a"e rzadkoB widziaa% Io na krzyuB w Jgr2($u i w $ierniowe( koronie. i"ka razy take : (ak %2wia% : d"a pokrzepienia %nie w %oi$h potrzeba$h a"bo d"a po$ie$hy inny$h dusz stawa przede %n/ obar$zony krzye%B a"e w kady% z ty$h widze zawsze by w $ie"e uwie"biony%. 0i?kie zniewagi i utrapienia przebya%B wie"ki te stra$h i prze5"adowania za wyznanie ty$h rze$zy. -iekt2rzy tak by"i pewniB e (este% op?tana przez zego du$haB e $h$ie"i %nie egzor$yz%owa&. ,szystko to (esz$ze nie bardzo sobie braa% do ser$aB a"e bardzo %i byo $i?koB gdy widziaa%B e spowiedni$y bo(/ si? su$ha& %o(e( spowiedziB a"boB gdy dowiedziaa% si?B e $o5 i% %a(/ na %nie donie5&. , ty% wszystki% (ednak nigdy nie aowaa% tegoB e og"/daa% te widzenia niebieskie i ani (ednego z ni$h nie oddaaby% za wszystkie skarby i rozkosze 5wiata. Zawsze (e uznawaa% za wie"k/ ask? i $enia% (e (ako bez$enny skarbB i Pan te sa% wie"e razy o ty% %nie zapewnia. 0zua% w sobie w$i/ rosn/$/ na(gor?tsz/ %io5& ku -ie%u. Sza% do -iego poskary& si? na wszystkie te utrapienia i zawsze wstawaa% od %od"itwy po$ieszona i na nowo posi"ona. Z ty%i (ednakB kt2rzy %i by"i prze$iwniB nie 5%iaa% si? spiera&. ,idziaa%B e to ty"ko pogorszy spraw? i kade %o(e odezwanie si? b?dzie uznawane u ni$h za brak pokory. 92wia%B zate% o ty$h rze$za$h ty"ko ze swoi% spowiednikie%B kt2ry %nie zawsze po$ieszaB gdy widzia %nie w taki% strapieniu. 1. Idy za5 widzenia powtarzay si? $oraz $z?5$ie(B (eden z ni$hB @kt2ry przedte% dba o %o(/ duszyB a u kt2rego i p2)nie( spowiadaa% si? od $zasu do $zasuB gdy J($ie$ %inister %iaB (ak/ przeszkod?AB stanow$zo %i ozna(%iB e to (est o$zywi5$ie z%a%ienie $zartowskie. #"atego przykaza %iB e skoro nie %a% sposobu zapobieenia ty% napa5$io% zego du$haB %a%B i"e razy pokae %i si? nowe widzenieB przeegna& si? i pokaza& %u 6ig?. Zapewnia %nie przy ty%B e w taki spos2b przywitany diabe wi?$e( nie przy(dzie. Powinna%B zate% by& dobre( %y5"iB bo 32g %nie obroni i od ty$h pokus wyzwo"i. !ozkaz ten ogro%n/ %i sprawi przykro5&B d"ategoB e bya% i nie %oga% nie by& przekonanaB e widzenia te s/ od 3oga. Spenienie takiego rozkazu byo d"a %nie prawdziw/ okropno5$i/. -ie %oga% : (ak (u %2wia% : adn/ %iar/ zdoby& si? na toB by% pragn?a odda"enia ty$h widze. Jstate$znie (ednak $zynia%B (ak %i byo przykazane. Ior/$o bagaa% 3ogaB by nie dopu5$iB aby% bya przez $zarta kuszonaB (ak to zawsze z rzewny%i za%i $zynia%. Po"e$aa% si? 5wi?ty% Piotrowi i PawowiB kt2ry$h Pan sa%B gdy w dzie i$h 5wi?ta pierwszy raz %i si? ukazaB da %i za obro$2w i ozna(%i %iB e oni b?d/ %nie strzeg"iB aby% nie bya oszukana. #"atego bardzo $z?sto widywaa% i$h w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

161

na(wyra)nie( przy swoi% boku z "ewe( stronyB a"e nie byo to widzenie w wyobra)ni ty"ko u%ysowe. St/d te $z$ia% ty$h dw2$h wi?ty$h (ako sz$zeg2"ny$h i na(droszy$h %i or?downik2w. 4. -a(wi?kszy $i?ar sprawio %i to pokazywanie 6igi za kady% z(awienie% si? Pana. Idy Io widziaa% obe$negoB ra$ze( daaby% si? por/ba& na sztukiB niby% potra6ia uwierzy&B e to zy du$h. 3y toB wi?$ d"a %nie bardzo bo"esny i wstr?tny rodza( pokuty. #"a osz$z?dzenia sobie $i/gego egnania si? braa% krzy i trzy%aa% go w r?ku prawie ustawi$znie. 9nie( konsekwentn/ bya% w pokazywaniu 6igiB bo byo %i to nazbyt prze$iwne. Przypo%inaa% sobie ze"ywo5$iB (akie ydzi $zyni"i Panu i bagaa% Io o odpusz$zenie %i zniewagiB (ak/ (a 9u wyrz/dza%B gdy $zyni? to przez posuszestwo i na rozkaz Jego na%iestnikaB aby zate% %nie nie wini o toB e spenia% po"e$enie ty$hB kt2ry$h Jn sa% postanowi sza6arza: %i w swoi% o5$ie"e. < Jn %i odpowiadaB by% si? o to nie trosz$zyaB e dobrze robi?B i su$ha%B a Jn to sprawiB e prawda wy(dzie na (aw. <"e gdy nadto (esz$ze zabroni"i %i roz%y5"aniaB okaza si? o to zagniewany% i kaza %i powiedzie& i%B e to (u tyrania i okru$iestwo. Przy ty% wskaza %i dowodyB kt2ry%i %iaa% i$h przekona&B e nie (est to sprawa zego du$ha. -iekt2re z ni$h nie( wy%ieni?. 7. Pewnego dniaB gdy trzy%aa% w r?ku sw2( krzyB przywi/zany do r2a$aB Jn go wzi/ w swo(e r?$eB a gdy %i oddaB u(rzaa% go $udownie z%ieniony%. Skada si? z $ztere$h duy$h ka%ieni bez por2wnania droszy$h ni bry"anty. 3owie% nie spos2b por2wnywa& %i?dzy nadprzyrodzony% b"askie% ty$h ka%ieni a 5wiato5$i/ (aki$hko"wiek na(droszy$h k"e(not2wB kt2re %ona widzie& tu na zie%i. -a(pi?knie(sze bry"anty b"edn/ przy ni$h i wyda(/ si? (akby podrobione. -a ty$h ka%ienia$h byo dziwnie pi?knie wyryte wyobraenie pi?$iu ran Zbawi$ie"a. Zapowiedzia %i PanB e odt/d zawsze tak (e widzie& b?d? i spenia si? Jego obietni$a. Jd tego dnia nie widziaa% (u drewnaB z kt2rego ten krzy by zrobionyB ty"ko drogie ka%ienieB a"e nikt inny i$h nie widzia opr2$z %nie. Jd $hwi"iB (ak %i dano rozkaz robienia taki$h pr2b i sprze$iwiania si? widzenio%B aski za$z?y spywa& na %nie z $oraz wi?ksz/ ob6ito5$i/. 0ho& staraa% si? na wsze"ki spos2b uwag? rozerwa&B w$i/ bya% za(?ta 3ogie% i nawet we 5nieB %og? powiedzie&B nie wy$hodzia% z %od"itwy %y5"ne(. , nie( %io5& %o(a $oraz wye( rosaB w nie( wy"ewaa% skargi swo(e przed Pane% na ten gwat niezno5nyB kt2ry %i zadawano. -ie byo w %o(e( %o$yB (akko"wiek $h$iaa% i bardzo si? staraa%B u$hy"i& si? od w$i/ przyto%ne( Jego obe$no5$i. 9i%o to bya% posuszn/B o i"e %oga%B a"e w ty% punk$ie %ao $o a"bo ni$ nie %oga%. * Pan te nigdy %nie nie zwa"nia od tego rozkazuB a"e za"e$a %iB by% si? do niego stosowaa. Z drugie( strony uspoka(a %nie i u$zyB (ak i teraz to $zyniB $o %iaa% %2wi& ta%ty% i ubezpie$za %nie dowoda%i tak przekonywa(/$y%iB e wsze"kie trwogi %o(e znikay. 8. ,kr2t$e pote% za$z/ PanB (ak %i obie$aB (awnie(szy%i znaka%i okazywa&B e to JnB a nie zy du$hB we %nie dziaaB %no/$ tak ar"iw/ %io5& 3o/B e sa%a nie rozu%iaa%B sk/d ona powstaa. 3y to dar nadprzyrodzonyB a nie skutek w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

162

(akie(ko"wiek wasne( %o(e( natar$zywo5$i. ,idziaa% siebie u%iera(/$/ z pragnienia og"/dania 3ogaB a nie wiedziaa%B gdzie szuka& tego y$ia (ak $hyba w 5%ier$i. Powstaway we %nie wie"kie zapay te( %io5$iB kt2re $ho& nie byy tak gwatowne i nie tak wzniose (ak teB o kt2ry$h na inny% %ie(s$u %2wia%B nie wiedziaa% prze$ieB $o ze sob/ po$z/&. Fadna rze$z nie %oga zaspokoi& %o(ego pragnienia. Sa%a w sobie nie %oga% si? z%ie5$i& i prawdziwie takie %iaa% u$zu$ieB (ak gdyby %iB kto dusz? wydziera. J boska zr?$zno5$i Pana %egoM Jake %isternego pode(5$ia uywae5B PanieB z n?dzn/ swo(/ niewo"ni$/M Kkrywae5 si? przede %n/B a zaraze% przy$iskae5 %nie swo(/ %io5$i/B zada(/$ %i rodza( 5%ier$i tak rozkoszne(B e nigdy by dusza z nie( oy& nie $h$iaa. ;. Jaka (est sia ty$h pot?ny$h zapa2wB tego nikt nie zrozu%ieB kto i$h sa% nie do5wiad$zy. -ie %a(/ one ni$ wsp2"nego z ty%i niespoko(ny%i wzruszenia%i ser$a ani z ty%iB z%ysowo pobony%i u$zu$ia%iB kt2re (ak to $z?sto si? zdarzaB gwatownie wydobywa(/ si? na wierz$hB (ak gdyby $h$iay du$ha zdawi&. Jest to bardzo niskiego rz?du rodza( %od"itwy. -a"ey wystrzega& si? ty$h nieporz/dny$h uniesieB stara(/$ si? spoko(nie pow5$i/gn/& (e w sobie i w spos2b agodny u$iszy& dusz?B tak (ak to si? robi z %ay% dzie$kie%B gdy $zase% tak si? zanosi od pa$zuB e zdawaoby si? "ada $hwi"a udusi si? : da& %u si? napi&B a wnet ten pa$z ustanie. Podobnie i tu rozu% powinien trzy%a& na wodzy te zap?dyB by 6o"gu(/$ i%B nie da wybu(a& naturze. -ie$ha( pi"nie na nie uwaaB bo za$hodzi suszna obawaB e %oe w ni$h by& wie"e niedoskonao5$iB %oe i zna$zny dodatek z%ysowego upodobania. -ie$h utu"/ to dzie$ko $ukierkie% i piesz$zot/B sodko i agodnie skania(/$ dusz? do %io5$iB a nie prze%o$/ i (ak to %2wi/B kuakie% w kark. -ie$ha( dusza u$zy si? skupi& w sobie swo(/ %io5&B aby nie bya (ak woda w garnku zbyt %o$no kipi/$aB prze"ewa(/$a si? i pryska(/$a na wszystkie stronyB bo za duo drzewa do ognia naoono. -ie$h u(%ie drzewaB nie$h ograni$za przy$zynyB to (est %y5"i i u$zu$iaB z kt2ry$h wybu$h ten gwatowny po%ie. -ie$h stara si? za"a& go za%iB a"e $i$hy%i i sodki%iB a nie si/ wydobywany%iB (akie zwyk"e bywa(/ zy rodz/$e si? z ty$h nie poskro%iony$h u$zu&B a $zyni/$e nie%a/ szkod?. -ieraz w po$z/tka$h takie zy %iewaa% i zawsze %i po ni$h zostawa taki za%?t w gowie i takie znuenie du$haB e naza(utrz $ay dzieB a $zase% i due(B niezdo"na bya% wr2$i& do %od"itwy wewn?trzne(. #"atego %2wi?B e w po$z/tka$h zwasz$za potrzeba wie"kie( roztropno5$i i %iaryB aby pra$a sza $i$ho i agodnieB aby du$h przyu$za si? dziaa& wewn?trznieB i wystrzega si? wy"ewania na zewn/trz. =>. Zupenie innego rodza(u ni te pobone wzruszenia s/ zapayB o kt2ry$h tu %2wi?. -ie %y tu drzewo podkada%y. !a$ze(B e tak si? wyra?B ogie (est (u gotowy i roznie$onyB a nas zniena$ka do niego wrzu$a(/B aby nas po%ie ob(/ i po$hon/. -ie wasn/ r?k/ dusza tu zada(e sobie ran?B kt2ra tak (/ bo"iB i roz/$zona (est z Pane%. *nna r?ka zada(e (e( ran? grote% w ni/ skierowany% i przeszywa(/$y% raz po raz (e( wn?trzno5$i i ser$eB i od tego b2"u sa%a (u nie wieB $o (e( (est i $zego $h$e. 0zu(e to dobrzeB e potrzebu(e 3ogaB e ostrze grotu napusz$zone byo sokie% $udownego zioaB eby d"a %io5$i swego Pana obrzyda sa%e( sobieB o$hotnie gotowa y$ie d"a -iego po5wi?$i&. Fadne ustaB $ho$iaby na(wy%ownie(szeB nie zdoa(/ wypowiedzie& sposobuB w (aki 32g t? ran? zada(e duszyB ani tego b2"uB w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

163

(akiego dusza tak zraniona dozna(e i srogo5$i/ (ego 5$i5niona od$hodzi od siebie. <"e (est to zaraze% b2" tak sodkiB i nie %a w ty% y$iu rozkoszyB kt2ra by si? z t/ sody$z/ %oga r2wna& i dusza : (ak (u %2wia% : $h$iaaby $i/g"e z powodu te( rany u%iera&. ==. Taki b2" id/$y w parze z tak/ $hwa/ wprawia %nie w zdu%ienie : nie %oga% po(/&B (ak to by& %oe. J (aki to widokB (aka to ta(e%ni$aB taka dusza zranionaM Prawdziwie %2wi?B w du$howy% zna$zeniu zraniona (est przedziwn/ strza/ z nieba godz/$/ w (e( ser$eM ,idzi (asnoB e nie ona to sprawiaB by ta %io5& do nie( przyszaB e )r2de% (e( (est %io5& niesko$zonaB kt2r/ Pan (/ %iu(eB e z tego boskiego ogniska nag"e na ni/ spada (edna iskierka i taki% ognie% $a/ (/ rozpa"ia. J (ake $z?stoB gdy (este% w ty% stanieB przy$hodz/ %i na %y5" sowa #awida: DJak ania pragnie wody ze stru%ieniD. #osowny toB zda(e %i si?B wyraz tegoB $o w sobie od$zuwa%. ='. Idy sia tego zapau nie$o ust?pu(e ze swo(e( gwatowno5$iB dusza zna(du(e nie(akie u5%ierzenie b2"u w u%artwieniu i poku$ie a"bo przyna(%nie( szuka sobie u"gi t/ drog/B bo sa%a nie wieB $o %a robi&. -awet na(sroszego a do krwi bi$zowania nie $zu(eB tak (ak gdyby $iao %iaa (u %artwe. Szuka dr2g i sposob2w $ierpienia d"a %io5$i 3ogaB a"e pierwszy ten b2" tak (est wie"kiB i nie wie%B (aka katusza $ie"esna zdoaaby go z%nie(szy&. -a takie wie"kie nadprzyrodzone $ierpienie nie %a na te( zie%i "ekarstwaM ,sze"kie 5rodki zie%skie s/ za niskieB aby go %ogy dosi?gn/&. To (edno ty"ko b2" duszy nie$o u5%ierza i przynosi (e( u"g?B gdy %od"itw/ si? zwr2$i do 3oga i baga Io o "ekarstwo na swo(e $ierpienieB a adnego innego nie widzi ty"ko 5%ier&B bo wieB e przez ni/ ty"ko osi/gnie swo(e dobro. -iekiedy b2" do takie( gwatowno5$i si? wz%agaB e (u i %od"itwaB i wsze"ka inna $zynno5& sta(e si? nie%o"iwa. 0ae $iao kur$zy si?B r?$e i nogi tra$/ wsze"k/ wadz?B sto(/$y (u usta& nie %oe i pada (ak %artwy. -awet odde$h usta(e i z piersi wydobywa(/ si? ty"ko (?kiB sabe na poz2rB bo gos za%ieraB a"e wewn?trznie bardzo si"ne od b2"uB kt2ry si? ni%i ob(awia. =+. , ty% stanie b?d/$ z aski PanaB %iaa% ki"ka razy takie widzenie: widziaa% anioaB sto(/$ego tu przy %nie z "ewego bokuB w posta$i $ie"esne(. , taki spos2b nigdy nie widu(? anio2wB $hyba bardzo rzadki% wy(/tkie%. 0ho& $z?sto %i si? ukazu(/B nigdy (ednak nie widz? i$h ina$ze(B ty"ko ty% pierwszy% rodza(e% widzeniaB o kt2ry% %2wia%B to (est widzenie% wewn?trzny%B u%ysowy%. , ty% widzeniu (ednak tak si? podobao PanuB e anio %i si? z(awi w posta$i wido%e(. -ie by wysokiego wzrostuB ra$ze( %ay a bardzo pi?kny. Z twarzy (ego pon/$e( niebieski% zapae% zna& byoB e na"ey do na(wyszego rz?du anio2wB $akie% (akby w ogie prze%ieniony$h. 9usia by& z rz?du ty$hB kt2ry$h nazywa(/ $herubina%iB bo nazwiska swego aden %i nie wy%ienia. <"e to widz? (asnoB e taka (est w niebie r2ni$a %i?dzy (edny%i anioa%i a drugi%iB i ty%i znowu a inny%iB e (e( i wyrazi& nie zdoa%. K(rzaa% w r?ku tego anioa dug/ zot/ w2$zni?B a grot (e( e"azny u sa%ego ko$a by (akby z ognia. T/ w2$zni/B ki"ka razy przebi(a %i ser$eB zag?bia(/$ (/ a do wn?trzno5$i. Za kady% wy$i/gni?$ie% w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

164

w2$zni %iaa% to u$zu$ieB (akby wraz z ni/ wn?trzno5$i %i wy$i/ga. Tak %nie pozostawi $a/ gore(/$/ wie"ki% zapae% %io5$i 3oe(. Tak wie"ki by b2" tego przebi$iaB e wyrywa %i z piersi te (?kiB o kt2ry$h wye( wspo%niaa%. <"e tak/ zaraze% przewysza(/$/ wsze"ki wyraz sody$z sprawia %i to niewypowiedziane %?$zestwoB e na(%nie(szego nie $zu(? w sobie pragnieniaB by ono si? sko$zyo i w ni$zy% inny% dusza %o(a nie zna(du(e zadowo"enia ty"ko w sa%y% 3ogu. -ie (est to b2" $ie"esnyB a"e du$howyB $ho$ia i $iao nie(akiB owsze%B nawet zna$zny %a w ni% udzia. Taka %u towarzyszy sodkaB %i?dzy 3ogie% a dusz/B wy%iana oznak %io5$iB e opisa& (e( nie zdoa%B ty"ko 3oga prosz?B aby w dobro$i swo(e( da zakosztowa& (e( kade%uB kto by %nie nie wierzy. =.. *"e razy %iaa% to widzenieB $hodzia% $ay dzie (akby nieprzyto%na. -ie $h$iao %i si? na ni$ patrze& ani z niki% %2wi&B a ty"ko rozkoszowa& si? swo(/ %?k/B kt2r/ uznawaa% sobie za $hwa? wi?ksz/ nad wszystkoB $oko"wiek %oe by& $hwa/ i wie"ko5$i/ w $ay% stworzeniu. Podobao si? Panu zesa& na %nie takie wie"kie i niepowstrzy%ane za$hwy$enia ki"ka razy w $zasieB gdy bya% %i?dzy "ud)%i i nie %oga% i% si? oprze&B skutkie% $zego z wie"k/ %o(/ przykro5$i/ za$z?y one do$hodzi& do wiado%o5$i wszystki$h. Jd $zasu (ak %iewa% te za$hwy$eniaB nie ty"e (u do5wiad$zaa% tego b2"uB i"e ra$ze( tego drugiegoB o kt2ry% %2wia% wye( : nie pa%i?ta% (u w kt2ry% rozdzia"e : a kt2ry w wie"u rze$za$h bardzo si? r2ni od tego i wysz/ %a warto5&. Ten za5 b2"B o kt2ry% w ty% rozdzia"e bya %owaB teraz trwa kr2tko. Za"edwie si? za$znieB a (u Pan porywa dusz? i przenosi (/ w stan za$hwy$eniaB d"atego nie %a (u $zasu i %ie(s$a na b2" i $ierpienieB bo zaraz nast?pu(e rozkosz uywania. 0hwaa b/d) Je%u na wiekiB i takie wie"kie aski $zyni isto$ieB tak )"e odpowiada(/$e( niesko$zony% dobrodzie(stwo% JegoM
!ozdzia +>

Roz zia! 8$ Podejmuje na nowo przerwane opowiadanie swego ycia i jak Pan zaradzi w znacznej cz#ci jej utrapieniom, sprowadzajc do miejsca jej zamieszkania #witego ma, Piotra z 5lkantary, z zakonu #w 6ranciszka O wielkic! pokusac! i udrczeniac! wewntrznyc!, jakic! w tym czasie doznawaa =. Jakko"wiek widziaa%B e %ao a"bo na ni$ nie zdadz/ si? wszystkie %o(e usiowania i starania o zapobieenie ty% %oi% tak gor/$y% zapao%B nie bez obawy (ednak i% u"egaa%. -ie %oga% tego zrozu%ie&B (aki% sposobe% $ierpienie %oe i5& w parze z zadowo"enie%. Fe przy $ierpieniu 6izy$zny% %oe by& zadowo"enie du$howeB o ty% wiedziaa%B a"e takie niez%ierne $ierpienie du$howe w po/$zeniu z tak/ nieopisan/ sody$z/ i wese"e%B to %i si? nie %ie5$io w gowie. -ie zaprzestawaa% (ednak nakazanego %i sprze$iwiania si? widzenio%B a"e pr2ne byy %o(e staraniaB ty"ko %?$zyy %nie nieraz a do sabo5$i. Kzbra(aa% si? w w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

165

krzyB $h$/$ si? ni% broni& od TegoB kt2ry przez krzy sta si? na% wszystki% zbawienie% i obron/. ,idziaa%B e nikt %nie nie rozu%ieB a"e $ho& byo %i to zupenie (asneB nie 5%iaa% o ty% %2wi& z niki%B z wy(/tkie% (ednego ty"ko spowiednika. 92wi& bowie% o ty% inny%B byoby %i uznaneB i ty% raze% susznieB za rze$zywisty brak pokory. '. Podobao si? Panu w ty% $zasie zaradzi& po $z?5$i : a p2)nie( i zupenie : %oi% utrapienio%B sprowadza(/$ w to %ie(s$e bogosawionego Piotra z <"kantaryB o kt2ry% wye( (u wspo%niaa%B przyta$za(/$ niekt2re sz$zeg2y o u%artwieniu (ego. 9i?dzy inny%i (esz$ze dowiedziaa% si? od taki$hB kt2rzy na pewno o ty% wiedzie& %og"iB e przez dwadzie5$ia "at nosi w %ie(s$e wosieni$y pan$erz b"aszanyB nigdy go nie zde(%u(/$. -apisa w narze$zu kasty"i(ski% ksi/e$zki o %od"itwieB powsze$hnie dzisia( uywaneB bo uoone przez tak do5wiad$zonego %istrza %od"itwy wewn?trzne(B bardzo s/ poyte$zne d"a kadegoB kto si? odda(e te%u 5wi?te%u &wi$zeniu. Za$howywa w $ae( surowo5$i pierwotn/ !egu? 5wi?tego Hran$iszkaB peni/$ nadto takie nadzwy$za(ne u$zynki pokutneB (ak (e wye( opisaa%. +. ,dowa taB godna suebni$a 3oa i przy(a$i2ka %o(aB o kt2re( na inny% %ie(s$u %2wia%B dowiedziawszy si? o przyby$iu do %iasta tak wie"kiego %?aB $h$iaa konie$znieB by% si? z ni% zoba$zya. ,iedziaaB w (akie( (este% potrzebieB bo bya 5wiadkie% %oi$h utrapie i wie"k/ %i w ni$h niosa po$ie$h?. Pena ywe( wiary nie %oga nie by& przekonanaB e toB $o wszys$y przypisywa"i we %nie ze%u du$howiB (est spraw/ du$ha 3oego. Przy bardzo zdrowy% s/dzie o rze$za$hB bya dziwnie pow5$i/g"iwa w %owie i u%iaa do$howa& sekretu. Pan uy$za (e( wie"u ask na %od"itwieB tak i $o do %oi$h prze(5& wewn?trzny$h podobao si? boskie( askawo5$i Jego o5wie$i& (/ i da& (e( zrozu%ienie tegoB $zego zrozu%ie& nie %og"i u$zeni. Spowiedni$y %oi pozwa"a"i %i spotyka& si? z ni/ i szuka& sobie u nie( u"gi w niekt2ry$h zdarzenia$hB bo ze wsze$h %iar przypadaa %i do ser$a. Je( te niekiedy dostawa si? udzia w aska$hB (akie %i u$zyni PanB gdy nieraz otrzy%ywaa% od -iego d"a udzie"enia (e( przestrogi i wskaz2wkiB d"a (e( duszy poyte$zne(. Idy wi?$ dowiedziaa si? o (ego przyby$iuB d"a uatwienia %i b"iszy$h z ni% kontakt2wB nie uprzedza(/$ %nieB wy(ednaa d"a %nie u Prowin$(aa pozwo"enie na przebywanie tydzie w (e( do%u. K nie( wi?$B (ak r2wnie ki"ka razy w ko5$ie"e %iaa% dugie roz%owy z ty% 5wi?ty% %?e%B gdy po raz pierwszy przebywa w naszy% %ie5$ie. <"e i p2)nie( (esz$ze w r2ny$h $zasa$h dane %i byo $z?sto z ni% si? kontaktowa&. 9iaa% zawsze ten zwy$za(B e przed ty%iB kt2ry% powierza% swo(/ dusz?B otwiera% si? ze wsze"k/ sz$zero5$i/ i (asno5$i/. ,szystkieB nawet pierwsze %o(e poruszenia $h$iaa%B by i% byy wiado%eB a z rze$zy w/tp"iwy$h a"bo pode(rzany$h oskara% si?B nie osz$z?dza(/$ siebie. Tu wi?$B z na(wi?ksz/B na (ak/ byo %nie sta& (asno5$i/B wyznaa% pokr2t$e te%u sudze 3oe%u $ay przebieg swego y$ia i spos2b za$howania si? na %od"itwieB sowe%B bez adny$h o%2wieB i ni$zego nie ta(/$B odkrya% przed ni% $a/ swo(/ dusz?.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

166

.. Prawie od razu po$zua%B e %nie rozu%ie przez do5wiad$zenie wasne. * tego wa5nie na(wi?$e( %i byo potrzebaB bo w2w$zas (esz$ze nie %iaa% te( askiB kt2re( 32g p2)nie( %i uy$zyB by% potra6ia zrozu%ie&B (ak teraz rozu%ie% i wyra)nie opisa& askiB (aki%i %nie boska dobro& Jego obdarza. Potrzeba %i wi?$ byo takiegoB kt2ry by sa% na sobie ty$h prze(5& do5wiad$zyB aby %nie w zupeno5$i zrozu%ia i %2g %i ob(a5ni&B $o o ni$h %a% s/dzi&. J5wie$i %nie taki% 5wiate%B (akiego nigdy przedte% nie %iaa%. #o te( $hwi"i widzeniaB (akie %iewaa%B zwasz$za te wewn?trzne i u%ysoweB i te drugie w wyobra)niB kt2re og"/daa% o$zy%a duszyB byy d"a %nie rze$z/ niepo(?t/. -ie %oga% adn/ %iar/ zrozu%ie& %o"iwo5$i taki$h ob(awie. Zdawao %i si? : (ak %2wia% : e ty"ko teB kt2re si? przedstawia(/ o$zo% $iaaB %og/ by& uznawane za prawdziwe widzeniaB a taki$h nie %iewaa%. 1. #opiero ten 5wi?ty %/ o5wie$i i wszystko %i wytu%a$zy. Zapewni %nieB e nie %a% $zego si? ba&B a"e ra$ze( powinna% dzi?kowa& 3oguB e widzenia %o(e tak niezawodnie s/ spraw/ du$ha 3oegoB i po artykua$h wiary nie %a prawdy pewnie(sze( w kt2r/ by% %o$nie( wierzy& %oga. 3ardzo by ze %nie po$ieszonyB okazywa %i wie"k/ askawo5& i przy$hy"no5& i odt/d zawsze trosz$zy si? o %nieB i zwierza %i si? z wie"u rze$zy i wewn?trzny$h swoi$h spraw. ,ie"k/ zna(dowa przy(e%no5& w ty% du$howy% ob$owaniuB widz/$ we %nie takie stanow$ze i gor/$e : (ak %i (e dawa Pan : pragnienia i tak/ odwag? do pod(?$ia podobny$h rze$zyB (akie on (u $zyne% wypenia. 3o kogo Pan do tego wysokiego stanu podniesieB d"a tego nie %a wi?ksze( przy(e%no5$i i po$ie$hy nad t?B gdy spotka si? z drug/ dusz/B w kt2re( widzi po$z/tki taki$h askB (akie sa% otrzy%a od 3oga. ,e %nie w2w$zas $hyba %ao $o wi?$e( byo nad pierwsze i$h po$z/tkiB a daby 32gB aby% i dzisia( $ho& ty"e i$h posiadaa. 4. Serde$znie ubo"ewa nad %oi% strapienie%. 92wi %iB e (edny% z na(wi?kszy$h $ierpieB (akie %og/ by& na te( zie%iB (est wa5nie toB $o (a $ierpi?B to (est prze$iwiestwo od "udzi $not"iwy$h. Zapowiedzia %iB e (esz$ze $zeka %nie wie"e utrapieB gdy b?d/$ w $i/ge( potrzebie po%o$y du$howe(B nie %a% w ty% %ie5$ie nikogoB kto by %nie rozu%ia. Jbie$a (ednakB e po%2wi o %nie z %oi% spowiednikie%B a take z (edny% z ty$hB kt2rzy na(wi?$e( %nie dr?$zy"iB to (est z ty% pane%B %oi% przy(a$ie"e%B o kt2ry% w swoi% %ie(s$u %2wia%. Jn toB wa5nie d"ategoB e by %i bardzo y$z"iwyB na(wi?ksz/ %i wo(n? wydawaB bo %a(/$ dusz? pobon/B a"e bo(a)"iw/B nie %2g uwierzy&B by% %oga by& podniesiona do stanu tak wysokiegoB kiedy przedte% zna %nie tak nie$not"iw/. #otrzy%u(/$ swe( obietni$yB 5wi?ty %/ %ia roz%ow? z obydwo%aB skute$zny%i dowoda%i przekonywu(/$ i$hB e obawy i$h nie %a(/ suszne( podstawy i e powinni (u da& %i spok2(. Spowiednik %2( nie bardzo tego potrzebowaB aby go (esz$ze przekonywano. -ato%iast gorze( byo z ty% pane%B kt2rego nawet taka powaga nie zdoaa $akie% uspokoi&B a"e ty"e przyna(%nie( dokonaaB e (u nie tak bardzo %nie straszy. 7. K%2wi"i5%y si?B e b?d? do niego pisywaa i donosia %uB $o si? da"e( ze %n/ wydarzyB i e gor/$o b?dzie%y siebie wza(e%nie po"e$a"i 3ogu. 3o taka bya (ego pokoraB e przywi/zywa (ak/ko"wiek warto5& do %od"itw takiego n?dznegoB (aki% w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

167

(a (este% stworzeniaB $o %nie %o$no zawstydzao. !ozstaa% si? z ni% niez%iernie zadowo"ona i po$ieszonaB zwasz$za ty% (ego zapewnienie%B by% bezpie$znie( da"e( oddawaa si? %od"itwie i nie w/tpia w toB e toB $o si? dzie(e we %nieB od 3oga po$hodzi. , razie za5 (akie( w/tp"iwo5$i radzi %iB by% (/ d"a wi?kszego zapewnienia siebie wyznaa spowiednikowiB a pote% bya spoko(na. , ty% wszystki% (ednakB poniewa Pan prowadzi %nie drog/ bo(a)niB nie %oga% si? zdoby& na zupene i nieza$hwiane uspoko(enieB tak sa%o (ak gdy %i %2wionoB e diabe %nie zwodziB nie %oga% te%u da& wiary i naprawd? podzie"a& stra$h strasz/$y$h %nie. Tak wi?$ ani $iB kt2rzy wznie$a"i we %nie obawyB ani $iB kt2rzy %nie do u6no5$i pobudza"iB nie %og"i do:kona& tegoB by% zdoaa bardzie( wierzy& i$h sowo% ni te%u $o Pan dawa %o(e( duszy. 0ho& wi?$ ten 5wi?ty %/ uspokoi %nie i po$ieszyB nie ty"e (ednak %u uwierzya%B by% (u zupenie bya bez bo(a)niB zwasz$za gdy Pan dopusz$za na %nie pewne udr?$zenia wewn?trzneB o kt2ry$h zaraz %2wi& b?d?. -a og2 (ednak : powtarza% : wie"k/ ten suga 3oy pozostawi we %nie po$ie$h? i uspoko(enie. -ieustanne $zynia% dzi?ki 3ogu i $hwa"ebne%u %o(e%u o($uB 5wi?te%u J2ze6owiB bo on toB (ak bya% przekonanaB sprowadzi do nas tego 5wi?tego %?aB (ako genera"nego ko%isarza tute(sze( kustodiiB b?d/$e( pod (ego wezwanie%. Je%u i -a(5wi?tsze( 9aryi Pannie zawsze si? gor/$o po"e$aa%. 8. Zdarzao %i si? nieraz : i teraz (esz$zeB $ho& rzadzie( : tak ostre $ierpie& w duszy udr?$zenia w po/$zeniu z tak wie"ki%i bo"e5$ia%i i tak okrutny%i %?ka%i w $ie"eB e nie wie%B $o ze sob/ zrobi&. Sa%e b2"e 6izy$zneB $ho& bardzo $i?kieB (aki$h w inny$h $zasa$h do5wiad$zaa%B gdy nie byo przy ni$h ty$h u$isk2w wewn?trzny$hB bardzo o$hotnie i z wese"e% du$ha znosia%B a"e gdy te $ierpienia raze% si? zeszyB bya to taka %?kaB e %nie prawie do ostate$zno5$i przyprowadzaa. ,szystkie askiB (aki$h %i Pan przedte% udzie"iB za$ieray si? w2w$zas w %e( pa%i?$i. Pozostawao %i ty"ko %g"iste wspo%nienie (akby przebytego snuB kt2re ty"ko przy%naao udr?$zenia. !ozu% tak %iaa% za$ie%nionyB e wpada% w niez"i$zone w/tp"iwo5$i i obawy. Zdawao %i si?B e ty$h swoi$h prze(5& i widze nie u%iaa% zrozu%ie&. 9oe si? ty"ko udzia%. #o5& tegoB e sa%a si? oszukaa%B by% %iaa (esz$ze oszukiwa& u$z$iwy$h "udzi. Taka wydawaa% si? sa%e( sobie za i przewrotnaB e wszystkie niesz$z?5$ia i k"?skiB (akie kiedy przyszy na "udzi i wszystkie herez(eB (akie kiedy na 5wie$ie powstayB przedstawiay %i si? (ako natura"ny skutek %oi$h grze$h2w. ;. 3ya to 6aszywa pokora i $zartowski wyna"azek na zatrwoenie %o(e( duszy i pop$hni?$ie (e(B (e5"iby pop$hn/& si? daaB do rozpa$zy. -ie %2wi? tego na do%ysB a"e z dugiego wasnego do5wiad$zenia. 3o terazB gdy szatan widziB e poznaa% si? na te( (ego zdradzieB (u %nie nie tak $z?sto dr?$zy w ten spos2bB (ak to przedte% $zyni. Fe ta rzeko%a pokora (est spraw/ zego du$haB to (asno wida& z $aego (e( przebiegu: za$zyna si? od niepoko(uB za%ieszania wewn?trznego i przez $ay $zas swego trwania trzy%a dusz? w nieustanny% za%?$ieB sprawia w nie( $ie%no5$i i gn?bi/$y s%utekB os$ho5& i nies%ak do %od"itwy i do wsze"ki$h dobry$h u$zynk2w. #usza pod (e( na$iskie%B dusi si? i $iao (est (akby skr?powane i do ni$zego niezdo"ne. Prawdziwa pokora prze$iwnieB $ho& (asno stawia przed o$zy w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

168

duszy (e( n?dz?B nad ni/ bo"e(eB zo5$i swo(e tak sa%o (ak ta%ta %a"u(e sobie w na($ie%nie(szy$h barwa$h i prawdziwie( ni ta%ta (e $zu(eB nie prowadzi prze$ie za sob/ za%ieszania wewn?trznego ani nies%akuB ani $ie%no5$iB ani os$ho5$iB a"e owsze%B $akie% na odwr2tB przynosi duszy wese"eB pok2(B sody$z i 5wiato. Jest w nie( b2"B a"e b2" ten z drugie( strony dusz? po$ieszaB gdy widziB (ak wie"k/ ask? 32g (e( $zyniB sprawia(/$ w nie( ten b2" i (ak wie"ki z niego poytek. I?boki a" (/ kruszyB i obrazia 3ogaB a"e z drugie( strony ser$e (e( si? rozszerza na wspo%nienie o Jego %iosierdziu. Jasno widzi siebieB (ak/ (est i wstydzi si? sa%e( siebieB a zaraze% wysawia askawo5& 3ogaB i tak dugo (/ znosi. , ta%te( rzeko%e( pokorzeB kt2r/ sprawia zy du$hB nie %a d"a duszy 5wiata do ni$zego dobrego. 3oga przedstawia (e( gro)negoB t?pi/$ego wszystko ognie% i krwi/. Stawia (e( przed o$zy sa%/ ty"ko sprawied"iwo5&B a $ho$ia dusza i w2w$zas wierzyB e (est i %iosierdzieB bo te( wadzy diabe nie %aB by (e( odebra wiar?B a"e spos2bB w (aki (e widziB nie zdoa (e( po$ieszy&B prze$iwnieB wie"ko5& tego %iosierdziaB i% (a5nie( (e pozna(eB ty% bardzie( (esz$ze (/ udr?$zaB bo ty% (a5nie( w 5wiet"e (ego widziB (ak wie"e winna (est 3ogu. =>. Ten wyna"azek diabe"ski (est (edny% z na(subte"nie(szy$h i na(skrytszy$hB a d"a duszy na(bo"e5nie(szy$h podst?p2wB (aki$h kiedy od zego du$ha doznaa%. 92wi? te o ni% d"a przestrogi wasze( %io5$iB aby5 (e5"iby nieprzy(a$ie" z te( strony $i? kusiB %ia nie(akie 5wiato ku poznaniu goB (e5"i (esz$ze pozostawi $i u%ys swobodnyB aby5 go pozna& zdoa. 3o nie s/d)B J($zeB by nauka i wiedza tu na wie"e si? przyday. Ja $ho$ia (e( nie posiada%B prze$ie skoro otrz/sn?a% si? z te( pokusyB zrozu%iaa%B e (est to $z$za %ara. Zrozu%iaa%B e stao si? to z wo"i i dopusz$zenia PanaB e pozwo"i diabu kusi& %nieB (ak dopu5$i %u kusi& HiobaB $ho& : (ako n?dzn/ i grzeszn/ : nie pozwo"iB by %nie kusi z tak/ (ak Hioba ostro5$i/. ==. !azB pa%i?ta%B zdarzyo %i si? to w dzie przed pierwszy%i nieszpora%i 3oego 0iaaB a (est to uro$zysto5&B do kt2re( sz$zeg2"ne %a% naboestwoB $ho& nie tak gor/$e (akby na"eao. Ty% raze% trwao to ty"ko do dnia sa%ego 5wi?taB a"e w inny% $zasie napa5$i trwa(/ $ay tydzieB dwa i trzy tygodnieB a"bo %oe (esz$ze i due(. Sz$zeg2"nie te zdarzao %i si? to w ,ie"ki% TygodniuB w tygodniu 9?ki Paskie(B kiedy wa5nie zwyk"e z na(wi?ksz/ rozkosz/ odda(? si? %od"itwie wewn?trzne(. -ag"e zy du$h opanowu(e rozu% %y5"a%i nieraz tak bahy%iB e w inny% $zasie 5%iaaby% si? z ni$hB i trzy%a go (akby o%otanego we wsze"kie bazestwaB (akie ze$h$e %u podda&B i dusz? tak sp?tan/B i nie (est pani/ siebie ani zdo"n/ po%y5"e& $oko"wiek dobrego. Przedstawia (e( sa%e ty"ko 6raszki i niedorze$zno5$i bez sensu ani zwi/zkuB (ak to %2wi/B ni przypi/B ni przyataB a kt2re swoi% nawae% tak p"/$z/ i (akby dawi/ dusz?B i wydoby& si? z ni$h nie %oe. -ierazB przyzna(?B takie %iaa% u$zu$ieB (ak gdyby $zar$i bawi"i si? %o(/ dusz/ (ak pik/B rzu$a(/$ ni/ i odrzu$a(/$ ta% i sia%B a adnego nie zostawia(/$ (e( wy(5$iaB kt2r?dy by si? z r/k i$h wyrwaa. Trudno wyrazi&B (akie dusza w ty% stanie $ierpi %?ki. Szuka na wszystkie strony ratunkuB a 32g nie dopusz$zaB by go zna"aza. Jedna ty"ko (e( pozosta(e 5wiado%o5& wo"ne( swo(e( wo"iB a"e i ta (est nie(asnaB (ak gdyby %iaa o$zy przysoni?te. Podobna (est w2w$zas do $zowiekaB kt2ry w $ie%no5$i no$ne( id/$ niebezpie$zn/ drog/B $ay (ednak z nie( wyszed d"ategoB e w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

169

$z?sto $hodzi ni/ za dnia i pa%i?taB gdzie s/ %ie(s$a trudnie(sze i gdzie nog? postawi&B aby o%in/& przepa5&. Tak i dusza w ty% stanie o%i(a przepa5& obrazy 3oe(B nie ty"e 5wiado%y% zastanowienie% si?B do kt2rego w2w$zas %ao (est sposobnaB i"e ra$ze( (akby instynktownie i skutkie% nabytego (u $not"iwego naogu wystrzegania si? grze$huB nie %2wi/$ (u o ty%B $o g2wne i na(wanie(szeB e Pan (/ trzy%a i strzee. ='. ,iara w taki$h $hwi"a$hB podobnie (ak i inne $notyB %artwa (est i u5pionaB $ho& nie $akie% zgasa. #usza wierzy zawsze w toB $zego u$zy o5$i2B a"e (akby ty"ko usta%i. < z drugie( strony $zu(e si? wewn/trz 5$i5niona i odr?twiaaB tak e zna(o%o5& 3oga i rze$zy 3oy$h do$hodzi do nie( ty"ko (akby (akie5 da"ekie d)wi?ki. 9io5& podobnie tak w nie( (est ozi?baB e gdy (e( %2wi/ o 3oguB su$ha wprawdzie i wierzyB e tak (estB bo tak o5$i2 nau$zaB a"e tegoB $o przedte% sa%a $zua d"a 3ogaB nie pa%i?ta. P2(5$ie na %od"itw? a"bo s$hronienie si? na sa%otno5& doda(e (e( ty"ko wi?kszego u$isku. 3o wsz?dzie nosi ze sob/ i $zu(e w sobie prawdziwie niezno5ne udr?$zenieB a nie %oe do(5& (ego przy$zyny. Jest toB (ak s/dz?B sabyB a"e wierny obraz piekaB i tak (est w isto$ie. Pan sa% ra$zy %i to ob(awi& w widzeniu. #usza $zu(e w sobie ogieB kt2ry (/ poeraB a nie wieB kto i sk/d go wznie$i ani (ak si? przed ni% s$hroni&B ani (ak ugasi&. Je5"i d"a u"enia sobie we)%ie do r?ki ksi/k?B tak ni$ z nie( nie rozu%ieB (akby $zyta& nie u%iaa. !azB pa%i?ta%B otworzya% ywot kt2rego5 wi?tegoB pr2bu(/$B $zy %i nie tra6i do ser$a i $zy nie odnios? (akie( po$ie$hy z opisu $ierpie sugi 3oego. Jt2 $ztery $zy pi?& razy $zytaa% ki"ka za"edwie wierszyB i %nie( (esz$ze rozu%iaa% na ko$u ni na po$z/tkuB $ho& ksi/ka pisana bya w (?zyku hiszpaski%. Jstate$znie %usiaa% (/ odoy&. Zdarzyo %i si? to wie"e razyB a"e ten przypadek sz$zeg2"nie utkwi %i w pa%i?$i. =+. Iorze( (esz$ze pr2bowa& szuka& sobie u"gi w roz%owie z inny%iB bo diabe takie w tobie wznie$a u$zu$ia nie$h?$iB kwasy i gory$zeB e wyda(e si?B i $h$iaby5 wszystki$h z(e5&. * ni$ na to poradzi& nie zdoaszB ty"ko przy wie"ki% staraniu "edwo pow5$i/gn/& %oesz wybu$hy te( nie$h?$iB $zy"i ra$ze( Pan sa%B gdy (este5 w ty% stanieB trzy%a $i? swo(/ r?k/B aby5 nie powiedzia a"bo nie u$zyni $zegoB $o byoby z u(%/ d"a b"i)niego i obraz/ 3oga. 0o do spowiedzi za5 powie% sz$zerzeB (aka %nie na($z?5$ie( spotykaa na nie( po$ie$ha. 0iB kt2rzy %nie w2w$zas spowiada"i i dot/d spowiada(/B s/ to bez w/tpienia "udzie bardzo 5wi/tob"iwi. 9i%o to (ednakB gdy do ni$h przy$hodzia%B syszaa% od ni$h sowa i tak ostre stro6owaniaB e sa%i pote% : gdy i% to przypo%inaa% : dziwi"i si? sobie tu%a$z/$B e nie %og"i ina$ze( do %nie %2wi&. Jakko"wiek %o$no sobie postanawia"i na przyszy raz powstrzy%a& si? od ty$h wyrzut2wB a widz/$ %nie w taki$h %?$zarnia$h na duszy i na $ie"eB "itowa"i si? nade %n/ i $h$ie"i %nie po$ieszy&B i przy(/& z dobro$i/B to (ednak gdy przy$hodzio do rze$zyB %i%o wo"i i niepostrzeenie znowu w ten sa% spos2b ze %n/ si? ob$hodzi"i. -ie byy to sowa ze : w ty% zna$zeniuB by obraay 3oga : a"e byy to niezawodnie sowa bardzo przykre i na(twardszeB (akie %ona usysze& od spowiednika. 0h$ie"i zapewne zada& %i zbawienne u%artwienieB i (a te w inny% $zasie gotowa byaby% znie5& (e z wese"e%B a"e w2w$zas wszystko byo d"a %nie %?k/. -ieraz na$hodzia %nie %y5"B e istotnie i$h oszuku(?. Sza% wtedy do ni$h i w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

170

(asno i$h ostrzegaa%B by si? %ie"i ze %n/ na ba$zno5$iB bo %oe by&B e i$h w b/d wprowadza%. 0zua% dobrzeB e u%y5"nie i 5wiado%ie nigdy by% tego nie u$zynia ani za ni$ nie zgodzia si? na ka%stwo. <"e wszystkiego si? baa%. Jeden z ni$hB widz/$ wyra)nieB e to ty"ko pokusaB powiedzia %i kiedy5B by% o to bya spoko(naB e $ho&by% sa%a $h$iaa oszukiwa&B on si? nie da oszuka&. 3ardzo %nie to zapewnienie (ego po$ieszyo. =.. 0zase% : w wi?kszo5$i wypadk2wB $ho& nie zawsze : po przy(?$iu o%unii a"bo i w sa%e( (u $hwi"i przyst/pienia do nie(B doznawaa% nage( u"gi i tak zdrow/ si? $zua% na $ie"e i na duszyB e nie %oga% si? nadziwi& takie( z%ianie. , %o%en$ie przy(5$ia tego 3oskiego So$a u$iekay wszystkie $ie%no5$i %o(e( duszy i (asno %i si? ukazywaa %arno5& ty$h stra$h2w i udr?$zeB w (aki$h przedte% zostawaa%. *nny% raze% : (ak (u %2wia% : od (ednego takiego sowa (ak: -ie s%u& si?B nie b2( si?B usyszanego z ust PanaB z towarzysz/$y% %u widzenie% a"bo i bez widzeniaB zupeny spok2( i pogoda wra$ay do %o(e( duszyB (ak gdyby% nigdy ni$ nie $ierpiaa. ,2w$zas rozkoszowaa% si? w 3ogu. Fa"ia% si? 9uB e pozwa"a na toB by% takie %?ki $ierpiaa. 0ierpienia te (ednak sz$zodrze %i si? opa$ayB bo prawie zawsze nast?powaa po ni$h wie"ka ho(no5& ask. ,ido$znieB (ak s/dz?B dusza w ty$h $ierpienia$h o$zysz$za si? (ak zoto w ogniuB wy$hodzi z ni$h wi?$e( udu$howiona i (akby (u uwie"bionaB to (est zdo"nie(sza og"/da& 3oga w sa%e( sobie. * wsze"kie utrapieniaB $ho& zdawayby si? niezno5neB (u d"a nie( s/ drobnostk/. Pragnie na nowo i wi?$e( (esz$ze $ierpie&B (e5"i %a z ni$h by& wi?ksza $hwaa Pana. * (akko"wiek by wie"kie na ni/ przyszy u$iski i prze5"adowaniaB (e5"i ty"ko (e znosi bez obrazy 3ogaB radu(/$ si?B e $ierpi (e d"a -iegoB wszystko w ty% wi?kszy zysk (e( si? obra$a. Ty"koB e (a nie tak (e znosz?B (ak (e znosi& na"eyB "e$z bardzo niedoskona"e. =1. S/ znowu okresyB kiedy dozna(? innego rodza(u $ierpienia. Zda(e %i si?B e stra$ia% wsze"k/ %ono5& zdoby$ia si? na (ak/ko"wiek dobr/ %y5" a"bo dobre po/danie. 0zu(? si? na $ie"e i na duszy niepoyte$zn/ do ni$zego i o$i?a/. , taki$h (ednak $hwi"a$h nie %iewa% ta%ty$hB o kt2ry$h wye( %2wia%B pokus i niepoko(2wB ty"ko pewien nie wiado%o sk/d nies%ak og2"nyB w kt2ry% dusza nie %oe sobie %ie(s$a zna"e)&. Staraa% si? w2w$zas ze wszystki$h si za(%owa& si? (aki%i5 dobry%i u$zynka%i zewn?trzny%i. Jasno wszake widziaa% w ty% stanieB (aka (est nie%o$ i nieudo"no5& duszyB gdy aska si? ukry(e. -ie bardzo (ednak nad ni% $ierpiaa%B bo widok takie( n?dzy i %o(e( nisko5$i poniek/d %i przy(e%no5& sprawia. =4. 0zase% (ednak zdarza %i si?B e nawet na sa%otno5$i nie (este% zdo"na uwanie i state$znie %y5"i zatrzy%a& ani na 3oguB ani na (akie( b/d) rze$zy dobre(B ani roz%y5"ania odprawi& (ak na"ey. <"e tu zda(e %i si?B przy$zyna takie( %o(e( niezdo"no5$i (est %i wiado%a. !ozu%ie%B e przeszkadza %i tu wyobra)nia i rozu%B bo wo"a (est dobraB zda(e %i si?B i do wszystkiego dobrego gotowaB a"e ten rozu% taki (est zapa%i?tayB e %iota si? i rzu$a na ksztat 6uriataB kt2rego nikt nie potra6i poskro%i&. -ie (est w %o(e( %o$y utrzy%a& goB by $i$ho siedzia $ho& na dugo5& (ednego ,ierz?. 0zase% 5%ie(? si? z niego i d"a "epszego poznania swo(e( w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

171

n?dzy pusz$za% go na (ego wo"?B i patrz? za ni%B $o te b?dzie dokazywa. * : dzi?ki 3ogu : nigdy si? nie zwr2$i do rze$zy zy$hB ty"ko b/ka si? po obo(?tny$hB $o wypadnie u$zyni& tu a"bo ta%. ,2w$zas widz? na o$zyB (ak niez%iernie wie"k/ ask? $zyni %i PanB gdy tego sza"e$a trzy%a na uwi?zi i przenosi %nie w stan doskonae( konte%p"a$(i. 9y5"? te sobieB $o by powiedzie"i o %nie $iB kt2rzy %a(/ %nie za dobr/B gdyby %og"i za(rze& we %nie i u(rze"i %nie w taki% ob?dzie. Fa" %i serde$znie biedne( duszyB z%uszone( y& w taki% zy% towarzystwie. Pragn?aby% widzie& (/ na wo"no5$i i nieraz tak si? %od"?: iedyB o 3oe %2(B do(d? do tegoB by% widziaa $a/ swo(/ dusz? za(?t/ (edynie wysawianie% 0iebieB by wszystkie (e( wadze $ieszyy si? Tob/E -ie dopusz$za(B PanieB by% due( (esz$ze ya tak rozerwanaB (akby na $z/stki i by kada $z?5& tak nie%a" roz$hodzia si? w inn/ stron?. Tego $ierpienia dozna(? bardzo $z?sto. -ieraz : rozu%ie% to dobrze : i ze zdrowie %o(e bardzo si? do tego przy$zynia. Iorzko tu %i si? przypo%ina szkodaB (ak/ na% wyrz/dzi grze$h pierworodnyB bo z tego )r2da po$hodzi ta niesposobno5& nasza do $ieszenia si? $a/ dusz/ taki% dobre% niesko$zony%. <"e u %nie po$hodzi ona bez w/tpienia i z wasny$h grze$h2w. Idyby% ty"e nie nagrzeszyaB %iaaby% wi?$e( stanow$zo5$i w dobry%. =7. Jto (esz$ze (edno %o(e strapienie i nie na(%nie(sze. -a$zytawszy si? wie"u ksi/ekB %2wi/$y$h o %od"itwie wewn?trzne( i rozu%ie(/$B zdawao %i si?B wszystkoB $o w ni$h $zytaa%B s/dz/$ nadtoB e przy aska$hB kt2ry$h %i uy$zy PanB (u i$h nie potrzebu(?B zanie$haa% i$hB $zyta(/$ (u ty"ko ywoty wi?ty$hB kt2ry$h przykadyB gdy zna(du(? siebie tak da"ek/ od te( doskonao5$iB z (ak/ oni suy"i 3oguB pobudza(/ %nieB zda(e %i si?B do dobrego i du$ha %i doda(/. Jt2 wydawao %i si? to wie"ki% brakie% pokoryB by% b?d/$ takaB (ak/ si? zna%B %iaa uwaa& siebie za wyniesion/ na tak wysoki stopie %od"itwyB a nie %og/$ (ednak zatai& przed sob/B e tak (estB wie"kie %iaa% utrapienieB a dopiero "udzie u$zeniB a sz$zeg2"nie bogosawiony Piotr z <"kantaryB nau$zy"i %nieB e si? o to %artwi& nie powinna%. #obrze to widz?B e suy& 3ogu naprawd? (esz$ze nie za$z?a%B $ho$ia Jn w boskie( swo(e( ho(no5$i obsypu(e %nie aska%iB (akie zwyk dawa& ty"ko na("epszy%. : ,idz?B e (este% $hodz/$/ niedoskonao5$i/B i ni$ nie %a% opr2$z dobry$h po/da i opr2$z tegoB e Io %iu(?B bo w ty% wzg"?dzie przyzna& %usz?B e Pan uy$zy %i ty"e askB i %og? 9u $ho& w $zy% %ay% usuy&. 9a% pewn/ 5wiado%o5& tegoB e Io %iu(?B a"e u$zynki %o(e %nie nie $iesz/. Zas%u$a %nie %n2stwo niedoskonao5$iB (akie widz? w sobie. =8. 0zase% znowu opada %nie : sz$zerze %2wi? : (akie5 ogupienie duszy. Zda(e %i si?B e ni$ nie robi? ani dobrzeB ani )"eB ty"ko $i/gn? za tu%e%B (ak to %2wi/B bez pra$y ani pa$y. Fe ni$ %nie nie ob$hodzi ani y$ieB ani 5%ier&B ani przy(e%no5&B ani przykro5& : sowe%B e (este% (ak drewno bez $zu$ia. #usza %o(a w ty% stanie wyda(e %i si? (akby osioek na paszyB kt2ry y(e i ro5nieB bo %u da(/ (e5&B a"e sa% tego (akby nie $zu(e. Tak i dusza w ty% stanie nie %oe bez w/tpienia by& bez paszy wie"ki$h ask 3oy$hB skoro y$ieB $ho& y(e tak n?dznieB (e( nie $i/y i spoko(nie (e znosi : a"e adny$h nie $zu(e w sobie porusze ani skutk2wB po kt2ry$h %ogaby pozna&B $o si? w nie( dzie(e. w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

172

=;. Zda(e %i si? terazB e dusza w taki% stanieB bez (asne( 5wiado%o5$i siebieB y(/$a ask/ i post?pu(/$aB podobna (est do okr?tu pyn/$ego na %orzu przy agodny% i po%y5"ny% wietrze. #uo taki okr?t przepynie drogiB a (ednak "edwo $zu&B e si? naprz2d porusza. Skutki aski bywa(/ tuta( tak pot?neB e dusza (akby w te( $hwi"i widzi sw2( post?p. -aty$h%iast za$zyna(/ w nie( kipie& 5wi?te /dzeB i nigdy (e( i na(wi?ksze( rze$zy nie dosy&. To %a(/ do siebie te wie"kie zapay %io5$iB o kt2ry$h byo wye(B gdy 32g ze$h$e i$h duszy uy$zy&. Jest ona w2w$zas na ksztat ty$h )r2deekB kt2re nieraz widziaa% tryska(/$eB kt2re bez przerwy wydobywa(/$ si? spod zie%iB wraz z wod/ i piasek w g2r? podrzu$a(/. Por2wnanie toB zdanie% %oi%B dobrze odda(e toB $o si? dzie(e w duszy do tego wysokiego stanu podniesione(. 3ezustannie kipi w nie( %io5&B bezustannie rwie si? do $zynu. -ie %oe wytrzy%a& bez$zynnego za%kni?$ia w sobieB podobnie (ak woda tego )r2da nie %oe wytrzy%a& pod zie%i/B a"e (/ podrzu$a i si/ si? wydobywa. Pod $i5nienie% te( %io5$iB kt2ra (/ porywaB dusza taka prawie nigdy nie da(e sobie spoko(u i z%ie5$i& si? w sobie nie %oe. Sa%a napo(ona z tego )r2da %io5$iB z kt2rego pi(e do wo"iB pragn?abyB aby z niego pi"i r2wnie inni i po%aga"i (e( $hwa"i& 3oga. JB i"e razy przy$hodzi %i tu na %y5" ta woda ywaB o kt2re( Pan %2wi do Sa%arytankiM Jake ko$ha% ten 6rag%ent Pwange"iiM Jesz$ze b?d/$ dzie$kie%B $ho& nie rozu%iaa% w2w$zasB tak (ak dzi5 rozu%ie%B g?bokiego (e( zna$zeniaB bagaa% Pana po wie"e razyB aby %i da te( wodyB i p2)nie( te wsz?dzieB gdzieko"wiek przebywaa%B %iaa% przy sobie obraz przedstawia(/$y t? ta(e%ni$?B a pod ni% wypisane te sowa Sa%arytanki do siedz/$ego przy studni Zbawi$ie"a: DPanieB da( %i te( wodyD. '>. 9io5& ta podobna (est r2wnie do wie"kiego ogniaB kt2re%u aby nie zgasB potrzeba w$i/ nowego poywienia. #usza taka $h$iaabyB $oko"wiek by (/ to %iao kosztowa&B zewsz/d znosi& drzewoB aby ten ogie nie usta. 0o do %nieB poprzestaaby% na ty%B by% %oga do niego dorzu$a& $ho& so%y i $z?sto te nie %a% ni$ "epszego. 0zase% 5%ie(? si? z tego swego ub2stwaB $zase% gorzko nad ni% bo"e(?. Pop?d wewn?trzny nag"i %nieB by% $zy%ko"wiek przysuya si? PanuB a poniewa %nie nie sta& na wi?$e(. Kbiera% wi?$ obrazy w zie"e i kwiatyB za%iata% i sprz/ta% w kap"i$y i inne ty% podobne spenia% posugiB tak %ae i baheB e %nie a wstyd. 0ho& zada% sobie (ak/ pokut?B taka to %aa rze$zB e i wspo%nie& o nie( nie wartoB i gdyby nie toB e Pan przyzna(e nie(ak/ warto5& dobre( wo"iB rze$z sa%aB dobrze to widz?B adne( nie %a warto5$iB i sa%a pierwsza z siebie si? 5%ie(?. -ie%ae to $ierpienie d"a duszyB kt2re( 32g w swo(e( dobro$i tego ognia %io5$i ho(nie udzie"iB gdy nie star$zy (e( pote% siyB aby %oga $o u$zyni& d"a -iego. 3o"e5& to bardzo wie"ka: u%iera z obawyB by ten pi?kny ogie nie zgasB a nie %a siy na toB aby %oga drzewa nanie5& do niego i po%ie (ego utrzy%a&M ,2w$zasB s/dz?B sa%a w sobie ponieB na popi2 si? spa"aB we za$h si? rozpywa i w ogniu wasny% nisz$ze(e. Jest to ogro%na %?kaB $ho& zaraze% i sodka. '=. 9a doprawdy za $o niesko$zone $zyni& dzi?ki 3ogu ta duszaB kt2re( PanB wyni2sszy (/ do tego stanuB da(e odpowiednie siy do $zynienia pokutyB zdo"no5$iB nauk? i swobod? do przepowiadania Sowa 3oegoB do su$hania spowiedziB do w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

173

po$i/gania dusz do %io5$i i suby 3oe(. -ie wie ona zaiste i nie rozu%ieB (aki to posiada nieo$eniony skarbB (e5"i sa%a nie doznaa i nie zakosztowaaB $o to zna$zy i (ak to bo"iB w$i/ otrzy%ywa& niez"i$zone aski od PanaB a ni$ nie %2$ u$zyni& d"a Jego suby. -ie$h b?dzie bogosawiony za wszystko i nie$ha( 9u wie$zn/ $hwa? odda(/ <nioowieB a%en. ''. -ie wie%B $zy to dobrzeB e ty"e tu opowiada% drobny$h sz$zeg22w. <"e poniewa wasza %io5& znowu %i przysae5 po"e$enieB by% si? nie "?kaa zbytniego rozszerzania si? i ni$zego nie opusz$zaaB wi?$ (asno i sz$zerze spisu(? wszystkoB $o pa%i?ta%. -ie ob?dzie si? bez tegoB e i tak wie"e rze$zy po%in?B bo do zupene( dokadno5$i trzeba by duo $zasuB kt2rego (ak %2wia%B %a% tak %aoB a %oe (esz$ze i z te( straty $zasu nie byoby adnego poytku.
!ozdzia +=

Roz zia! 8" O r"nyc! pokusac! zewntrznyc! i widziadac!, kt"rymi nka j szatan /ilka uwag bardzo poytecznyc! dla dusz postpujcyc! drog doskonao#ci =. Jpisawszy (u r2ne pokusy i trwogi wewn?trzne i ukryteB (akie %i wznie$a szatanB wspo%n? teraz o inny$hB prawie (awny$h i pub"i$zny$hB kt2re niew/tp"iwie byy take (ego spraw/. '. Pewnego razu w kap"i$y ukaza %i si? w odraa(/$e( posta$iB sto(/$ tu przy %nie z "ewe( strony. 92wi do %nieB wi?$ sz$zeg2"nie przypatrzya% si? (ego usto%B kt2re %iay strasz"iwy wyraz. Z $iaa (ego bu$hao $o5 (akby wie"ki po%ieB $akie% (asnyB ni$zy% nie przy&%iony. Powiedzia do %nie gose% przera)"iwy%B e $ho$ia wyrwaa% si? z (ego r/kB on %nie swego $zasu z powrote% dostanie w swo(/ %o$. 9o$no przestraszona przeegnaa% si?B (ak u%iaa%B d"atego on znik. <"e po $hwi"i znowu powr2$i. Powt2rzyo si? to dwa razy. ,tedy nie wiedz/$ (uB $o robi&B wod/ 5wi?$on/B kt2r/ %iaa% pod r?k/B pokropia% w (ego stron?B a on po raz trze$i znik i wi?$e( (u si? nie pokaza. +. *nny% raze% przez $ae pi?& godzin %?$zy %nie taki%i strasz"iwy%i b2"a%i i udr?$zenia%i wewn?trzny%i i zewn?trzny%iB i zdawao %i si?B e nie wytrzy%a%. Siostry przy ty% obe$ne stay przeraone i bezradneB i (a te nie wiedziaa%B (ak i $zy% si? ratowa&. 9a% zwy$za(B w $hwi"a$h gdy %nie na$hodz/ przenik"iwe bo"e5$i i trudne do wytrzy%ania $ierpienia 6izy$zneB $zyni&B (ak zdoa%B akty wewn?trzne i baga& PanaB aby %i da $ierp"iwo5&B a pote%B (e5"i to %a by& na $hwa? JegoB pozostawi %nie w ty% $ierpieniu $ho&by a do ko$a 5wiata. Tak sa%o wi?$ i ty% raze%B w taki% o6iarowaniu si? na wo"? 3o/ szukaa% sobie ratunku na tak wie"kie bo"e5$i. ,tedy podobao si? Panu ukaza& %iB e $ierpienia %o(e s/ spraw/ $zarta. w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

174

K(rzaa% przy swoi% boku $o5 na ksztat ohydnego %urzynkaB rozpa$z"iwie zgrzyta(/$ego z?ba%iB i za%iast spodziewanego zysku %usi ode(5& ze strat/. ,idz/$ toB za5%iaa% si? i (u si? nie baa%. <"e siostryB kt2re byy przy %nieB nie %ogy przy(5& do siebieB niezdo"ne ni$ wy%y5"i& na zaradzenie te( straszne( %o(e( %?$e. Z tak/ bowie% za(ado5$i/ nieprzy(a$ie" pastwi si? nade %n/B e %i%o wo"i i nie5wiado%ie $ay% $iae%B r?ko%a i gow/B tuka% si? o 5$ian?. Iorsze za5 (esz$ze byo udr?$zenie wewn?trzneB nie da(/$e %i ani $hwi"i spoko(u. J wod? 5wi?$on/ nie 5%iaa% prosi&B nie $h$/$ i$h przestraszy&B gdyby si? st/d do%y5"iyB z ki% %a% do $zynienia. .. Z wie"okrotnego do5wiad$zenia przekonaa% si?B e na bezpowrotne odp?dzenie $zart2w nie %a skute$znie(szego sposobu nad 5wi?$on/ wod?. Przed znakie% krzya take u$ieka(/B a"e znowu wra$a(/. ,ie"ka (est wi?$ %o$ wody 5wi?$one(. 0o do %nieB sz$zeg2"n/ i bardzo yw/ $zu(? w g?bi duszy po$ie$h?B i"e razy (e( uy(?. -a($z?5$ie(B sz$zerze %2wi?B $zu(? od nie( (akie5 odnowienie wewn?trzneB kt2rego opisa& nie zdoa%B po/$zone z tak/ przy(e%no5$i/ du$how/B e $aa dusza %o(a bierze z nie( pokrzepienie. -ie (est to adne przewidzenie ani rze$zB kt2ra by raz ty"ko %i si? zdarzya. #oznaa% tego bardzo $z?sto i za kady% raze% z pi"n/ uwag/ nad ty% si? zastanawiaa%. Jest to takB przypu5&%yB (ak gdy kto %o$no zgrzany i spragniony wypi(e szk"ank? zi%ne( wody i w $ay% $ie"e $zu(e przy(e%ne st/d orze)wienie. Zastanawia% si? tu nieraz nad ty% $haraktere% wie"ko5$iB (aki nosi na sobie wszystkoB $oko"wiek o5$i2 postanowiB i radu(? si? w du$huB gdy wspo%n? na t? pot?n/ skute$zno5& (ego s2wB (ak i te wy%2wione nad wod/B tak/ w nie( $udown/ sprawia(/$e od%ian? i tak/ dziwn/ r2ni$? %i?dzy wod/ 5wi?$on/ a wod/ zwy$za(n/. 1. Idy wi?$ %?ki %o(e nie ustawayB rzeka% w ko$u do si2strB e gdyby si? ze %nie nie 5%iayB prosiaby% o wod? 5wi?$on/. Przyniosy %i (e(B pokropiy %nie i ni$ to nie po%ogo. ,zi?a% sa%a wod? 5wi?$on/B pokropia% w stron?B gdzie sta nieprzy(a$ie" i w (edne( $hwi"i poszed sobie. 0ay za5 b2"B (akby r?k/ od(/B opu5$i %nieB pozostawia(/$ %i ty"ko stu$zenie na $ay% $ie"eB (ak gdyby %nie ki(a%i zbito. Z tego zdarzenia odniosa% bardzo poyte$zn/ nauk?: (e5"i $zart %oeB gdy %u Pan pozwo"iB tak si? pastwi& nad dusz/ i $iae%B do kt2ry$h ni$ nie %aB z (ak/ dopiero za(ado5$i/ b?dzie %?$zy ty$hB kt2rzy si? w %o$ (ego oddadz/E #odao to nowe( %o$y %o(e%u pragnieniu i postanowieniu uwo"nienia siebie od takiego ohydnego towarzystwa. 4. *nny% raze%B niedawno te%uB przytra6io %i si? to sa%oB ty"ko e bya% sa%a i napa5& nie trwaa tak dugo. ,zi?a% wody 5wi?$one( i on naty$h%iast u$iekB a w $hwi"? pote% siostry @byy to dwie zakonni$e bardzo wiarygodneB kt2re za ni$ w 5wie$ie nie dopu5$iyby si? ka%stwaA w$hodz/$ do %nieB po$zuy sw/d szkaradnyB (akby siarki. Ja tego nie $zua%B a"e (ak one %2wiyB sw/d ten trwa tak dugoB e nie %o"iwe by si? %y"iy. *nny% raze% znowuB gdy bya% w $h2rzeB po$zua% w sobie nag"e si"ny po$z/tek za$hwy$enia. ,ysza% wi?$B aby inne siostry nie spostrzegy. ,szystkie (ednak usyszay si"ne stukanie i o%ot w pob"iu %ie(s$aB do kt2rego si? w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

175

s$hronia%. Ja take b"isko sobie usyszaa% zgiek (akby ki"ku naraz go5no %2wi/$y$h i $o5 %i?dzy sob/ knu(/$y$hB s2w (ednak nie rozu%iaa% i nie $zua% adnego stra$huB bo tak bya% pogr/ona w %od"itwieB e na ni$ nie zwaaa%. -apa5$i takie ponawiay si? za kady% raze%B i"e razy Pan uy$zy %i te( askiB e %oga% rad/ $zy na%ow/ w $zy%ko"wiek dopo%2$ (akie(5 duszy ku dobre%u. 9og? por?$zy& %i?dzy inny%i (edno zdarzenieB kt2re tu opowie%. 9a% na to wie"u 5wiadk2wB w sz$zeg2"no5$i sa%ego spowiednika. ,idzia on nao$zny dow2d tego zdarzenia w "i5$ieB kt2ry %u pokazaa%B nie wy%ienia(/$ %u osobyB od kt2re( ten "ist po$hodziB a"e osoba ta dobrze %u bya znana. 7. Pewien kapan przez dwa i p2 roku y w grze$hu 5%ierte"ny%B na(gorszy% o (aki% syszaa% i przez $ay ten $zas ani si? z niego nie spowiadaB ani nie poprawiaB a przy ty% odprawia 9sz? 5wi?t/. Zgosi si? do %nie szuka(/$ ratunku d"a swo(e( duszy. ,yzna %iB e z inny$h grze$h2w swoi$h oskara si? na spowiedziB a"e ten g2wny prze%i"$zaB bo(/$ si? i wstydz/$ przyzna& si? do rze$zy tak niegodziwe(. 0ho& gor/$o pragnie wydoby& si? z te( przepa5$iB brak %u siy. ,ie"ka %nie nad ni% "ito5& ogarn?aB wie"ki b2" i s%utek z takie( straszne( obrazy 3oe(. Jbie$aa% %uB e b?d? si? %od"ia za niego i inny$hB "epszy$h od siebie poprosz? o %od"itwy. , ty% $e"u zaraz napisaa% do pewne( osobyB kt2re( onB (ak %nie zapewniaB z atwo5$i/ b?dzie %2g "ist %2( wr?$zy&. * oto za pierwsz/ odbyt/ spowiedzi/B Pan 32g da %u ask? przezwy$i?enia siebie i wyznania tego grze$hu. K$zyni nad t/ dusz/ %iosierdzie ze wzg"?du na gor/$e %od"itwy ty"u 5wi?ty$h duszB kt2ry% go po"e$ia%. Ja te $ho& (este% n?dznaB wstawiaa% si? za ni% bardzo gor/$o. #oni2s %iB e $zu(e w sobie zupen/ od%ian? na "epszeB e (u od wie"u dni nie popenia tego grze$huB a"e e pokusa do niego tak/ %u %?k? sprawiaB (ak gdyby by w piek"e. 3aga zate%B by% nie ustawaa po"e$a& go 3ogu. Po"e$ia% go na nowo siostro%B kt2ry$h gor/$e %od"itwy %usiay wy(edna& u 3oga t? ask?B bo bardzo sobie wzi?y do ser$a s%utny stan tego niesz$z?5"iwegoB kt2rego zreszt/ zupenie nie znay. : -ikt by si? zreszt/ nie %2g do%y5"e&B kto (est tenB kt2rego "ose% tak bardzo si? za(%u(?. Za$z?a% baga& PanaB by odda"i od niego te pokusy i udr?$zenia i na %nie ra$ze( dopu5$i za$ieko5& ty$h $zart2wB kt2rzy (ego n?ka(/B by"eby% w ni$zy% nie obrazia Jego 3oskiego 9a(estatu. Przy(/ Pan %o(/ o6iar?B bo zaraz pote% przez $ay %iesi/$ wy$ierpiaa% na(wi?ksze katusze. ,2w$zas to wa5nie przyszy na %nie te napa5$iB o kt2ry$h wye( %2wia%. 8. Z aski i %iosierdzia Paskiego opu5$iy go te pokusyB (ak %i o ty% doniesionoB skoro %u daa% zna& o ty%B $o (a wy$ierpiaa% przez ten %iesi/$. #usza (ego nabraa nowe( siy i nada" $akie% wo"ny% pozosta od tego grze$huB za $o te nie przestawa dzi?ki $zyni& 3ogu i %nie takeB (ak gdyby w ty% bya (akako"wiek %o(a zasuga. 0hyba e wiara (ego we %nie i przekonanieB e Pan sz$zeg2"ny%i aska%i swy%i %nie darzyB byy %u pobudk/ i po%o$/ do dobrego. 92wiB e w $hwi"a$h gdy pokusy si"nie( na niego na$iera(/B bierze i od$zytu(e %o(e "isty i zaraz pokusa ust?pu(e. Zdu%iewa si? bardzo nad ty%B e (a wie"e $ierpiaa% i dzi?ki te%u on zosta uwo"niony od swoi$h udr?$ze. * (a te nad ty% si? zdu%iewaa%B i gdyby byo potrzeba (esz$ze dugie "ata takie $ierpienia znosi&B o$hotnie by% (e zniosa d"a w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

176

oswobodzenia te( duszy. -ie$h b?dzie Pan bogosawiony za wszystkoM ,ida& z tego przykaduB (ak skute$zna (est %od"itwa ty$hB kt2rzy wiernie su/ Panu. Pewna bowie% (este%B e siostry %od"itw/ wy(ednay takie z%iowanie Paskie. Poniewa (a o ni/ (e prosia%B d"atego $zar$i wi?kszy gniew do %nie %ie"iB a Pan d"a grze$h2w %oi$h pozwo"i i% %nie dr?$zy&. ;. , ty% $zasie pewne( no$y zdawao %i si? (uB e %nie udusz/B a"e gdy i$h %o$no pokropiono wod/ 5wi?$on/B u(rzaa% i$h $ae %n2stwo z taki% p?de% u$ieka(/$y$hB (ak gdyby i$h kto z g2ry na d2 str/$a. Ty"e razy powtarza(/ si? takie na %nie napa5$i i udr?$zenia od ty$h du$h2w przek"?ty$hB e na pr2no dr?$zyaby% wasz/ %io5& i sa%/ siebieB gdyby% $h$iaa to wszystko opowiedzie&B ty% bardzie(B e na(%nie(szego (u stra$hu przed ni%i nie $zu(?B widz/$B e i ruszy& si? nie %og/B (e5"i Pan nie pozwo"i. =>. ToB $o powiedziaa%B nie$h b?dzie kade%u prawe%u sudze 3oe%u nauk/B (ak susznie gardzi& %oe i powinien ty%i %arny%i stra$ha%iB kt2re $zar$i %u nasuwa(/ przed o$zyB aby go przerazi&. -ie$h wie o ty%B e i"e razy z tak/ pogard/ i$h po%i(aB ty"e razy u(%u(e i% siy i wi?kszego nad ni%i nabiera panowania. Zawsze z tego odniesie wie"ki poytek. #uo %ona by o ty% %2wi&B a"e nie $h$/$ zbytnio si? rozszerza&B na te( wz%ian$e poprzesta(?. Powie% ty"ko (esz$zeB $o %i si? zdarzyo w wigi"i? dnia zadusznego. 9od"ia% si? w kap"i$y i sko$zywszy nokturnB od%awiaa% niekt2re bardzo pobone %od"itwyB kt2re %a%y za%iesz$zone na ko$u naszego brewiarza. ,te% ukaza si? diabe i usiad %i na ksi/$eB nie da(/$ %i doko$zy& %od"itwy. Przeegnaa% si? i poszed sobie. Za$z?a% na nowo %od"itwyB a on na nowo si? z(awi. Powt2rzyo si? to ze trzy razy i nie %oga% z ni% do(5& do ko$aB p2ki go nie pokropia% wod/ 5wi?$on/. , te( wa5nie $hwi"i u(rzaa% ki"ka dusz wy$hodz/$y$h z $zy5&$a. Zapewne (u %ao i% zostao do ko$a pokuty i do%y5"ia% si?B e ten zo5nikB nie da(/$ %i doko$zy& %o(e( za ni%i %od"itwyB $h$ia ty% sposobe% przeszkodzi& szybkie%u i$h wyzwo"eniu. !zadko kiedy widziaa% go w posta$i wido%e(B a"e bardzo $z?sto z(awia %i si? bez posta$iB sposobe% wewn?trznegoB $zysto u%ysowego widzeniaB (ak (e wye( w swoi% %ie(s$u opisaa%B w kt2ry% wyra)nie si? pozna(e $zy(/5 przy nas obe$no5&B a"e ksztatu adnego si? nie widzi. ==. , taki spos2b %iaa% (edno widzenieB kt2re tu opowie%B bo %nie bardzo zadziwio. , niedzie"? Tr2($y wi?te(B zna(du(/$ si? w $h2rze pewnego k"asztoru i wpadszy ta% w za$hwy$enieB u(rzaa% wie"k/ wa"k? $zart2w z anioa%i. -ie %oga% na razie zrozu%ie&B $o %iao zna$zy& to widzenieB zrozu%iaa% (eB gdy par? tygodni p2)nie( rozpo$z/ si? w pewny% %ie(s$u wie"ki sp2r %i?dzy osoba%i oddany%i %od"itwie wewn?trzne( a inny%iB prze$iwny%i te%u 5wi?te%u &wi$zeniu. Sp2r ten trwa dugo i narobi niepoko(u i szkody do%owiB w kt2ry% si? to$zy. *nny% raze% u(rzaa% $ay tu% ty$h du$h2w nie$zysty$hB obst?pu(/$y %nie dokoa. <"e (akby wie"ka (asno5& $a/ %nie ota$zaa i przyst?pu do %nie i% bronia. Zrozu%iaa% z tegoB e 32g %nie przed ni%i zasania swo(/ obron/ i nie dopusz$za i% dotrze& do %nie w taki spos2bB by %nie do obrazy Jego pop$hn?"i. ,ie"e razy w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

177

pote% do5wiad$zya% na sobie i nao$znie si? przekonaa% o prawdziwo5$i tego widzenia. St/d te (asno widz? $a/ i$h nie%o$ i d"atego i$h si? nie bo(?. 3o skoro trzy%a% z 3ogie%B adne( prze$iw %nie siy nie %a(/. Si"ni s/ ty"ko prze$iw ty% duszo% za(?$zy%B kt2re sa%e bez wa"ki i% si? podda(/. -a taki$h oni wywiera(/ $a/ swo(/ pot?g?. ,5r2d ty$h pokusB o kt2ry$h %2wia%B zdawao %i si? nierazB e wszystkie pr2no5$i i sabo5$i przeszy$h %oi$h "at wra$a(/ we %nie do y$ia. 9iaa% w2w$zas $o po"e$a& 3ogu. Zaraz %nie ogarniaa trwogaB e skoro takie %y5"i (esz$ze we %nie powsta(/B wi?$ wszystkoB $o we %nie si? dzie(eB %usi by& spraw/ diabe"sk/B bo kto ty"e i tak wie"kie aski otrzy%u(e od 3ogaB w ty%B zdawao %i si?B ani nawet pierwsze poruszenie ze( %y5"i nie powinno si? odzywa&. Prawdziw/ z tego powodu $ierpiaa% %?k?B a dopiero uspokoi %nie spowiednik. ='. -ie %nie(sze te nieraz %iaa% i dot/d %iewa% udr?$zenie z oznak wysokiego o %nie %nie%ania i z po$hwaB (akie %nie spotyka(/ ze strony zwasz$za os2b wysoko postawiony$h. #uo si? z tego powodu na$ierpiaa% i dot/d $ierpi?. Sta(e %i nieraz przed o$zy%a ywot 0hrystusa Pana i 5wi?ty$hB a widz/$B e te hody i po$hway stawia(/ %nie w kierunku odwrotny% od te( drogi wzgardy i ze"ywo5$iB kt2r/ oni $hodzi"iB dr? o siebie i nie 5%ie% o$zu podnie5& ze wstyduB i $h$iaaby% skry& si?B aby nikt %nie nie widzia. Prze$iwnieB gdy $ierpi? prze5"adowanieB $ho& z (edne( strony wed"e $iaa i z%ys2w $ierpi? i s%u$? si?B a"e dusza wese"i si? i $zu(e swo(/ wyszo5&B (akby kr2"owa w swoi% kr2"estwieB %a(/$a wszystko pod swy%i noga%i i wszystki% wada(/$a. -ie wie%B (ak to by& %oeB by dwa u$zu$ia tak prze$iwne %ogy i5& ze sob/ w parzeB a"e tak (est. -ieraz $ay%i dnia%i %iewaa% (esz$ze inne udr?$zenie. Zdawao %i si?B e byo to u$zu$ie $not"iwe i dow2d pokoryB a"e teraz (asno widz?B e bya to pokusaB (ak %nie o ty% (eden o($ie$ do%inikaninB wie"ki teo"og dowodnie przekona. -a sa%/ %y5"B e te askiB kt2ry$h %i Pan uy$zaB %og/ do(5& do wiado%o5$i pub"i$zne(B niewypowiedziane u$zuwaa% w g?bi duszy udr?$zenie i trwog?. Jbawa ta nieraz do tego stopnia %nie n?kaaB e byaby% wo"aa da& si? yw$e% pogrzeba&B ni tak by& wystawion/ na widok pub"i$zny. Zwasz$za te gdy Pan za$z/ na %nie zsya& te wie"kie zebrania duszyB $zy"i za$hwy$eniaB kt2ry% nawet w towarzystwie inny$h nie zdoaaby% si? oprze&B takie za kady% raze% $zua% zawstydzenieB e $h$iaaby% s$howa& si? pod zie%i? i niko%u (u si? nie pokaza& na o$zy. =+. Pewnego razuB gdy %o$nie( si? (esz$ze ni zwyk"e %artwia% t/ %y5"/B Pan powiedzia do %nie: 0zego si? boiszE 9og/ z tego wynikn/& ty"ko dwie rze$zy: a"bo $iebie b?d/ ob%awia&B a"bo 9nie b?d/ $hwa"i&B da(/$ %i do zrozu%ieniaB e kt2rzy uwierz/ w prawdziwo5& ty$h ask nadzwy$za(ny$hB oddadz/ za to $hwa? Je%uB a kt2rzy nie uwierz/B b?d/ %nie obwinia"i bez przy$zyny. Tak wi?$B $zy w ty% $zy w ta%ty% wypadkuB zawsze to b?dzie zysk d"a %nieB a wi?$ nie %a% $zego si? dr?$zy&. Sowa te zupenie %nie uspokoiy i dzi5 (esz$zeB gdy (e sobie przypo%n?B wie"k/ %a% z ni$h po$ie$h?. -i% (ednak dosza% do tego uspoko(eniaB pokusa ta tak si? we %nie wz%agaaB e (u %y5"aa% wynie5& si? z tego %ie(s$a i ze swoi% posagie% prze(5& do innego k"asztoru tego ZakonuB o kt2ry% syszaa%B e k"auzur? za$howu(e si? w ni% bardzie( ni w ty% %oi% i przestrzega si? wie"e w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

178

nadzwy$za(ny$h surowo5$i. Przeoony by nadto w %ie(s$owo5$i bardzo odda"one(B a wi?$ byaby% w %ie(s$uB gdzie by nikt %nie nie znaB $o sz$zeg2"nie %i si? u5%ie$hao. <"e spowiednik %2( za ni$ nie $h$ia %nie pu5$i&. =.. Jbawy te odbieray %i zupenie swobod? du$ha. P2)nie( dopiero zrozu%iaa% i Pan sa% nau$zy %nie te( prawdyB e pokoraB sprawia(/$a w duszy taki niepok2(B nie %oe by& dobr/ i rzete"n/ pokor/. Idyby% bya prawdziwie pokorn/B to (est nieza$hwianie przekonanaB e we %nie nie %a ni$ dobregoB $o by nie byo od 3ogaB w2w$zas : (ak nie byo %i przykro sysze& po$hwa o inny$hB a"e owsze% $iesz? si? z tegoB e 32g w ni$h %o$ swo(e( aski ob(awia : tak r2wnie nie powinno %i to robi& adne( przykro5$iB e we %nie ob(awia(/ si? $udowne Jego sprawy. =1. ,pada% znowu w drug/ skra(no5&. Za$z?a% baga& 3oga : i osobne zanosia% w ty% $e" %od"itwy do -iego : aby kade%u kto by widzia we %nie $o dobregoB ra$zy ob(awi& %o(e grze$hy i ty% sposobe% wy(a5ni %u (ak da"e$e niegodna (este% ty$h askB kt2re boska Jego dobro& %i $zyni. Takie ob(awienie %o(e( niegodno5$i byo zawsze na(gor?tszy% %y% po/danie%. Spowiednik zakaza %i da"e( o to si? %od"i&. Ja (esz$ze do niedawna %iaa% ten zwy$za(B e gdy kto okazywa (akie korzystne i wysokie o %nie %nie%anieB ubo$znie a"bo (ak si? daoB %2wia% %u o swoi$h grze$ha$h i to %i u"g? przynosio. <"e i o to duo %i stra$hu i skrupu2w nap?dzono. =4. ,szystko toB (ak teraz widz?B nie byo skutkie% pokoryB ty"ko rze$zywiste( pokusy. Zdawao %i si?B e oszuku(? wszystki$h. !ze$zywi5$ie oszuku(e siebie ktoko"wiek s/dziB e (est we %nie $o dobregoB $ho$ia nigdy nie $h$iaa% ani nie za%ierzaa% oszuka& nikogo. Pan sa% to dopusz$za z powod2w Je%u ty"ko wiado%y$h. -awet swoi% spowiedniko% nigdy by% nie %2wia o ty$h aska$h i ob(awienia$hB gdyby %nie konie$zno5& do tego nie z%usia. 9iaaby% wie"ki niepok2( wy(awia& takie rze$zy bez potrzeby. ,szystkie te drobne stra$hy i rzeko%e ob(awy pokory byyB (ak teraz rozu%ie%B ty"ko niedoskonao5$i/ i dowode% braku u%artwienia wewn?trznego. 3o duszaB kt2ra oddaa si? w r?$e 3ogaB ty"e si? trosz$zy o toB $o o nie( %2wi/ dobregoB (ak i zegoB tak (asno i g?boko to rozu%ie : (ak i Pan na to ra$zy (e( dawa& ask?B aby to zrozu%iaa : e ni$zego nie %a z sa%e( siebie. -ie$h wi?$ z zupen/ u6no5$i/ na -i% po"ega. Jn (e( da te askiB Jn (eB gdy ze$h$eB ob(awi. Jn wieB $o i d"a$zego to robi: ty"ko w 5"ad za ty% ob(awienie% nie$h b?dzie gotowa na prze5"adowanieB bo to rze$z pewnaB e w ty$h naszy$h $zasa$h adnego nie %inieB o ki% z wo"i i dopusz$zenia Paskiego 5wiat si? dowieB e 32g %u podobny$h ask uy$za. -a (edn/ tak/ dusz? patrzy tysi/$ o$zuB gdy na tysi/$ dusz innego pokro(u ani (edno oko nie spo(rzy. =7. PrawdaB e wobe$ tego i pokora %a suszny pow2d do obawy. * (a tak baa% si?B a"e nie przez pokor? ty"ko przez %aoduszno5&. #uszaB kt2r/ 32g tak wystawi na widok $aego 5wiataB powinna by& gotowa na toB e b?dzie %?$zenni$/ 5wiata. 3o $ho$iaby ona z wasne( wo"i nie $h$iaa u%rze& 5wiatuB 5wiat sa% i bez nie( (/ u%orzy. 9oi% zdanie% 5wiat %a b/d) $o b/d) (edn/ i to (edyn/ za"et?B e nie znosi w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

179

na(%nie(szy$h niedostatk2w w "udzia$h oddany$h y$iu $not"iwe%u i natar$zywo5$i/ swoi$h s/d2w i sze%ra z%usza i$h do tegoB aby si? stawa"i doskona"szy%i. ,i?ksze(B 5%ie% twierdzi&B potrzeba (esz$ze odwagi niedoskonae%u do wst/pienia na drog? doskonao5$i i wytrwania na nie(B ni do wydania siebie na pr?dko ko$z/$e si? %?$zestwo. 3o doskonao5$i nie osi/ga si? w kr2tki% $zasieB $hybaB e Pan sz$zeg2"ny% wy(/tkie% ze$h$e ko%u uy$zy& te( aski. Nudzie 5wiatowi za5B skoro u(rz/ kogo5 kto rozpo$zyna drog? doskonao5$iB /da(/ od niegoB aby od razu by doskonay. -a tysi/$ %i" z da"eka dopatrz/ si? w ni% %aego u$hybieniaB kt2re w ni% %oe by& $not/. Idy w ni$h to sa%o u$hybienie po$hodzi ze )r2da grzesznegoB wi?$ s/dz/$ o b"i)ni% wedug siebieB naty$h%iast go pot?pia(/. ,edug ni$hB $zowiek d//$y do doskonao5$i nie powinien (u ani (e5&B ani spa&B ani %uB (ak to %2wi/B odet$hn/& nie wo"no. *% bardzie( 5wiat uwaa t? dusz? za doskona/B ty% bardzie( o ty% zapo%inaB e i ona (esz$ze y(e w $ie"e i (akko"wiek by bya doskonaaB prze$ie p2ki y(e na te( zie%iB pod"ega (e( n?dzo%B $ho$iaby na(dzie"nie( trzy%aa (e pod swy%i noga%i. #"ategoB %2wi?B potrzeba tu odwagiB bo biedna dusza (esz$ze $hodzi& nie za$z?aB a (u /da(/ od nie(B by "ataa. Jesz$ze nie pokonaa swoi$h na%i?tno5$iB a (u $h$/B by i w na(trudnie(szy$h wa"ka$h okazaa si? tak niewzruszonaB (ak to $zyta(/ o wi?ty$hB utwierdzony$h w as$e. Jest za $o $hwa"i& PanaB patrz/$ na toB $o takie dusze w ty$h wa"ka$h wy$ierpi/. <"e (est take $zego si? s%u$i& z g?bi ser$aB gdy ty"e po%i?dzy ni%i $o6a si? wste$zB bo nie %a(/B biedneB dostate$zne( siy do wytrwania w wa"$e. Tak pewno i %o(a dusza $o6n?aby si? i upada na du$huB gdyby nie %iosierdzie PanaB kt2ry sa% ze swo(e( strony wszystko za ni/ u$zyni. #op2ki w dobro$i swo(e( nie u$zyni tego wszystkiegoB ho(no5$i/ swoi$h ask %o(/ n?dz? uboga$a(/$B $ae %o(e y$ieB (ak wasza %io5& dobrze to widziszB nie byo ni$zy% inny%B ty"ko nieusta(/$y% szeregie% nast?pu(/$y$h po sobie na prze%ian upadk2w i powstawa. =8. Pragn?aby% bardzo u%ie& to wypowiedzie&B bo wie"e duszB (ak s/dz?B b/dzi w ty% wzg"?dzieB zrywa(/$ si? do "otuB kiedy 32g (esz$ze nie da i% skrzyde. Kya% (uB zda(e %i si?B gdzie5 wye( tego podobiestwaB a"e powtarza% (e tuB (ako odda(/$e dokadnie %o(/ %y5" d"a przestrogi i po$ie$hy ty$h biedny$h duszB niepotrzebnie si? dr?$z/$y$h. Przyst?pu(/ one do suby 3oe( z gor/$y%i pragnienia%iB wie"k/ ar"iwo5$i/ i sz$zery% pragnienie% post?powania w doskonao5$i. -ie(edna z ni$h d"a %io5$i 3oga porzu$ia wszystkoB $o posiadaa na 5wie$ieB a oto widz/ w inny$hB bardzie( wy&wi$zony$h w doskonao5$iB nabyte (u z aski 3oga wie"kie $noty bohaterskieB kt2ry$h oneB $zu(/ to dobrzeB nie zdoa(/ dosi?gn/&. -adto w ksi/ka$h %2wi/$y$h o %od"itwie wewn?trzne( i o konte%p"a$(i $zyta(/ rady i przepisyB $o %a(/ $zyni&B aby si? wzniosy na t? wysoko5&B a one nie %og/ zdoby& si? od razu na rze$zy tak trudne : wi?$ na widok ty$h trudno5$i i swo(e( wobe$ ni$h nieudo"no5$i dr?$z/ si?B podda(/ si? s%utkowiB upada(/ na du$hu. Pi?kne to bez w/tpienia i po/dane rze$zyB i potrzebne do wysze( doskonao5$iB kt2re na% za"e$a(/ te du$howe ksi/ki: by& obo(?tny%i na s/dy "udzkieB owsze%B wi?$e( si? $ieszy&B gdy %2wi/ o nas )"eB ni gdy nas $hwa"/G za ni$ sobie uznawa& $ze5& i honor 5wie$kiG oderwa& si? od krewny$h i b"iski$h tak da"e$eB by5%y (e5"i nie s/ to "udzie poboni i oddani 3oguB nie ty"ko nie szuka"iB a"e ra$ze( unika"i i$h towarzystwa. -adto wie"e w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

180

inny$h podobny$h rze$zy. ,szystko toB (ak s/dz?B na"ey (ednak do rz?du $n2t nadprzyrodzony$hB prze$iwny$h nasze( natura"ne( skonno5$iB i ty"ko sa% 32g %a %o$ na% i$h uy$zy&. -ie$h wi?$ nie dr?$z/ si? ty%B e od razu tak wysoko nie zdoa(/ si? wznie5&. -ie$h u6a(/ PanuB i z Jego aski %od"/$ si? i $zyni/$B $o %og/B do(d/ do tegoB by toB $o dzi5 pragn/B posiady i w u$zynku. Przy saby% i nieudo"ny% naszy% natura"ny% stanie konie$znie potrzeba na% tegoB by5%y %ie"i wie"k/ u6no5& i nigdy nie tra$i"i odwagiB a"e w$i/ pokrzepia"i si? t/ otu$h/B e pra$u(/$ i wa"$z/$B i"e zdoa%yB do(dzie%y w ko$u do zwy$i?stwa. =;. 9a(/$ do5& do5wiad$zenia w ty% wzg"?dzieB doda% tu (esz$ze (edn/ uwag?B d"a przestrogi i poytku dusz d//$y$h do wyszego u5wi?$enia siebie. -ie ud)%y si?B (akko"wiek by na% si? zdawaoB e5%y (u posied"i dan/ $not?B dop2ki nie b?dzie prze$iwno5$i/ do5wiad$zona. -igdy nie dowierza(%y sa%y% sobieB nigdy nie ustawa(%y w $zuwaniu i ba$zno5$i na siebieB dop2ki y(e%y. Szybko bowie% "gn/ do nas r2ne pokusyB (e5"i nie %a%y : (ak %2wia% : dane( na% (u w zupeno5$i aski od 3ogaB ku zupene%u poznaniu si? na ni$o5$i wszystki$h rze$zy tego 5wiata. < i z t/ zupen/ ask/ nigdy si? nie y(e na te( zie%i bez wie"u niebezpie$zestw. 9nie na przykad (esz$ze ki"ka "at te%u zdawao si?B e nie ty"ko %a% ser$e oderwane od przywi/zania do krewny$hB a"e e i sa%o z ni%i przebywanie %i $i/y. * w rze$zy sa%e( roz%owa z ni%i bya d"a %nie uprzykrzenie%. < oto zasza taka oko"i$zno5&B e w bardzo wane( sprawie wypado %i konie$znie sp?dzi& (aki5 $zas u (edne( z si2strB za%?ne(B kt2r/ dawnie( bardzo serde$znie ko$haa%. PrawdaB e roz%owa z ni/ %i nie szaB bo $ho$ia "epsza (est ode %nieB a"e (ako za%?na i w inny% ni (a stanie y(/$aB nie %oga zawsze %2wi& ze %n/ o ty$h rze$za$hB kt2re %nie wy/$znie za(%u(/. Z tego te powoduB (e5"i %oga% pozostawaa% sa%a. 9i%o to (ednak spostrzega%B e troski (e( bardzie( %nie ob$hodz/B ni gdyby bya d"a %nie ob$/B i e poniek/d ni%i si? %artwia%. Przekonaa% si? wi?$B e nie dosza% (esz$ze do takie( swobody du$haB (ak si? spodziewaa% i e (esz$ze powinna% $hroni& si? okaz(iB aby ta $nota zupenego wyrze$zenia si?B kt2re( Pan zaoy we %nie po$z/tkiB %oga si? rozwi(a& i po%naa&B i o to te odt/d z aski Jego zawsze si? staraa%. '>. Idy Pan za$zyna uy$za& na% (akie( $notyB konie$znie potrzeba pi"ne %ie& o ni/ staranie i adn/ %iar/ nie wystawia& si? na niebezpie$zestwo (e( utra$enia. Sprawdza si? toB (ak w adne( inne( rze$zyB tak te %ianowi$ie w ty%B $o si? ty$zy $z$i "udzkie( i honoru 5wiatowego. 3o wierz %iB wasza %io5&B nie wszys$yB kt2rzy si? %a(/ za zupenie oderwany$h od 5wiataB s/ ta$y w rze$zy sa%e(. Potrzeba tu $i/ge( i nieustanne( uwagi na siebie. toko"wiek $zu(e w sobie na(%nie(sze przywi/zanie do $hway "udzkie(B a $h$e przy ty% d/y& do doskonao5$iB nie$h b?dzie pewnyB e nie post/pi naprz2d o krokB p2ki nie potarga tego p?ta. Jest to a$u$hB kt2rego aden pi"nik nie przepiu(eB ty"ko sa% 32g przez nasz/ %od"itw? i wie"k/ nasz/ natar$zywo5&. Jest to zdanie% %oi% niewo"aB po$i/ga(/$a za sob/ przeraa(/$e nast?pstwa i szkody. ,idz? "udzi tak 5wi?ty$hB tak wspaniay%i $zyna%i (a5nie(/$y$hB e wzbudza(/ powsze$hny podziw. 3oe wie"kiB $ze%u taka dusza "gnie (esz$ze do zie%iE 0ze%u nie wzbia si? (esz$ze na sa% sz$zyt w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

181

doskonao5$iE 0o (/ (esz$ze zatrzy%u(eB kiedy (u tak wie"kie rze$zy $zyni d"a 3ogaE <$hB zatrzy%u(e (/ (aki5 punkt honoru...M * na(gorsze toB e sa%a sobie tego przyzna& nie $h$eB a"bo (ak nieraz bywaB diabe w ni/ w%awiaB e o ten punkt honoru powinna dba& ze swego obowi/zku. '=. -ie$h %i wierzy : na %io5& Pana naszego : nie$h wierzy te( n?dzne( %r2w$eB kt2re( Pan to %2wi& kaeM !obak tenB (e5"i go nie zgadziB $ho& nie znisz$zy (e( $aego drzewa do sz$z?tuB bo s/ na ni% owo$e inny$h $n2tB a"e b?d/ to owo$e roba$zywe. -ie b?dzie zdrowe (e( drzewoB nie b?dzie si? rozwi(ao i inny% (esz$ze drzewo% wkoo siebie rozwi(a& si? nie dopu5$i. Jwo$ dobrego przykaduB kt2ry na ni% si? rodziB uszkodzony (est i szybko si? zepsu(e. Powtarza% to po wie"e razy: (akko"wiek by %ae byo to przywi/zanie do $hwayB (est ono (akby 6aszywy ton w organa$hB kt2ry $a/ gr? rozstra(a. , kady% stanie wyrz/dza wie"kie szkody duszo%B a"e na te( drodze do doskonao5$i (est prawdziwie (ade% 5%ierte"ny%. ''. #/yszB (ak %2wiszB do doskonaego z(edno$zenia si? z 3ogie%B o5wiad$zaszB e $h$esz wypenia& rady i wst?powa& w 5"ady 0hrystusa obar$zonego ze"ywo5$ia%i i osz$zerstwa%i 6aszywy$h 5wiadk2wB a $h$esz przy ty% nienaruszony za$howa& sw2( honor i zna$zenie u "udziE : -ie%o"iwe by5 doszed do $e"uB bo idziesz prze$iwn/ drog/. -a toB aby Pan przyszed do duszy i ze sob/ (/ z(edno$zy potrzebaB by %?nie usiowaa sta& si? Je%u podobn/B gotow/ w wie"u rze$za$hB za Jego przykade% zrobi& ze siebie o6iar? i zrze$ si? swego prawa. Powiesz %oe: nie %a% %o"iwo5$i aby% siebie o6iarowa. : <"e (a s/dz?B e kto %a %o$n/ wo"? i postanowienie na5"adowania pokory Zbawi$ie"aB te%u Pan nie dopu5$iB by zosta pozbawiony %o"iwo5$i dost/pienia tak wie"kie( zasugi. Ty"e %u Jpatrzno5& 3oa ukarze oko"i$zno5$i i sposobno5$i ku naby$iu te( $notyB e wi?$e( i$h %ie& b?dzie niby sa% $h$ia. ,ystar$zy ty"ko r?k? przyoy& do dziea. '+. -a dow2d tego wspo%n? tu nie$o o %a"u$zki$h i niewarty$h wspo%nienia u%artwienia$h i upokorzenia$hB (akie sobie zadawaa% w pierwszy$h po$z/tka$h. 3yy toB (ak %2wia%B so%ki i p"ewyB kt2ry%i nie %a(/$ ni$ "epszegoB staraa% si? podtrzy%ywa& ogie. < (ednak Pan nie wzgardzi ni%iB bo Jn przy(%u(e wszystko. -ie$h b?dzie bogosawiony na wieki. 9i?dzy inny%i niedostatka%i %iaa% i tenB e w odprawianiu ko5$ie"ny$h pa$ierzy %ao bya% biega i bardzo niedokadnie znaa% przepisyB $o na"ey robi& w $h2rze i (ak si? za$howywa&B a to wskutek ty"ko opieszao5$i i za(%owania si? rze$za%i niepotrzebny%i. 3yy ta% inne nowi$(uszkiB kt2re %nie %ogy nau$zy&B a"e nieraz nie $h$iaa% i$h pyta&B aby nie wyda& si? z swo(/ nieu%ie(?tno5$i/. Zaraz %iB (ak to zwyk"e bywaB stawaa na %y5"i wy%2wkaB e powinna% i% dawa& dobry przykadB a niewiedza %o(a daaby i% zgorszenie. <"e gdy Pan nie$o %i o$zy otworzyB za$z?a% robi& ina$ze(. Za na(%nie(sz/ w/tp"iwo5$i/ w taki$h nawet rze$za$hB kt2re u%iaa%B zwra$aa% si? do na(%odszy$hB prosz/$ o ob(a5nienie. -ie stra$ia% na ty% ani honoruB ani zna$zeniaB owsze%B od tego $zasu Pan ra$zyB (ak %i si? zda(eB da& %i "epsz/ pa%i?&. piewaa% )"eB nie wyu$zywszy si? wpierw (ak na(dokadnie( tegoB $o byo %i po"e$one. 3ardzo przez to $ierpiaa%B a"e nie z powodu o%yki popenione( przed Pane%B $o byoby w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

182

$not/B ty"ko ze wstydu przed zgro%adzony%i w $h2rze siostra%iB kt2re 6aszywy 5piew %2( syszay. Pod wpywe% tego wstyduB po$hodz/$ego z pr2no5$iB tak bywaa% z%ieszanaB e 5piewaa% (esz$ze o wie"e gorze(B niby% bya %oga. Pote% postanowia% sobieB e i"e razy nie b?d? zupenie dokadnie u%iaa tegoB $o %a% 5piewa&B przyzna% si? po prostuB e nie u%ie%. Z po$z/tku byo %i przykroB pote% sprawiao %i przy(e%no5&. Idy ty"ko za$z?a% nie trosz$zy& si? o toB e kto5 %oe spostrze$ %o(/ nieu%ie(?tno5&B i pozbya% si? tego brzydkiego punktu honoruB przybyo %i u%ie(?tno5$iB i rze$zywi5$ie 5piewaa% "epie(. '.. -a taki$h to %ay$h ze sob/ wa"ka$h i zwy$i?stwa$h w drobnostka$h ni$ nie zna$z/$y$h : kt2re (ednak w$a"e nie s/ ni$zy%B ty"ko (a (este% gorze( ni ni$zy%B kiedy %i z tak/ trudno5$i/ przy$hodziy : wo"a powo"i si? zaprawia i wz%a$nia. Taki% drobnostko%B gdy s/ u$zynione d"a -iegoB Pan doda(e wie"kiego zna$zenia i wagiB a dobre( wo"i dopo%aga do $zynienia wi?kszy$h rze$zy. Jesz$ze (eden przykad taki$h %ay$h upokorze. ,idz/$B e wszystkie siostry robi/ post?py w pokorzeB ty"ko nie (a : bo zawsze bya% do ni$zego : ob%y5"ia% sobie taki spos2bB e $o dzie po wy(5$iu si2str z $h2ruB (a b?d? wszystkie i$h pasz$ze zbieraa i skadaa. 9ia %i bya %y5"B e ty% sposobe% (ak/5 odda(? przysug? ty% anioo%B kt2re ta% $hwa? 3ogu 5pieway. < pewnego dnia : nie wie% (aki% sposobe% : one to spostrzegyB $o sprawio %i wie"kie zawstydzenieB bo nie star$zyo %i na ty"e $notyB by% $h?tnie przyznaa si? do tego przed wszystki%i. -ie byo to pewnie przez pokor?B a"e ra$ze( z obawyB by si? nie 5%iano z te( bahostki. '1. JB Panie %2(M Jaki to wstyd d"a %nie widzie& siebie winn/ ty"u niegodziwo5$iB a przy ty% opowiada& o sobie takie %a"utkie $not"iwe u$zynkiB istne ziarnka piaskuB a i ty$h (esz$ze nie u%iaa% podnosi& z zie%i d"a Two(e( %io5$iB ty"ko $akie% pokryy si? pye% i bote% niez"i$zony$h %oi$h n?dzM : Jesz$ze spod ty$h piask2w nie tryska woda Two(e( askiB aby (e ob%ya i w g2r? do 0iebie podniosa. JB Stworzy$ie"u %2(M Idy tak opowiada% te wie"kie askiB (akie otrzy%aa% od 0iebieB %ogaby% w za%ian za nieB w5r2d ty"u swoi$h niewierno5$i wy%ieni& $ho& (eden u$zynekB %a(/$y (ak/ko"wiek warto5&M -ie wie%B o Panie %2(B (ak %i ser$e z a"u nie p?ka i (ak $iB kt2rzy to b?d/ $zyta&B zdoa(/ obroni& si? przed u$zu$ie% wstr?tu i obrzydzenia do %nieB gdy u(rz/B (ak )"e odpa$ia% 0i si? za tak niesy$hane Two(e askiB nie wstydz? si? (esz$ze opowiada& o tak n?dzny$h przysuga$hB (akby byy %oi%i zasugiM ,styd %nie sa%e( siebieB PanieM <"e gdy nie %a% ni$ "epszegoB $o by% o sobie powiedziaaB d"atego opowiada% te "i$he po$z/tkiB aby $iB kt2rzy $zyni/ rze$zy wi?kszeB dobr/ %ie"i nadzie(?B i PanB (ak ra$zy po"i$zy& %i w zasug? nawet te n?dzne pierwsze %o(e pr2byB tak ty% wspania"sz/ przyzna zasug? "epszy% i$h $noto% i $zyno% ni %o(e. < %nie nie$h w swo(e( boskie( dobro$i ra$zy uy$zy& te( askiB by% z pierwszy$h po$z/tk2w kiedy5 prze$ie post/pia wye(B a%en.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia CzD cz3arta : !ozdzia +'

183

Roz zia! 82 $ak Pan przeni"s j w duc!u na miejsce w piekle, na kt"re swymi grzec!ami zasuya /r"tki opis tego, co tam widziaa 3ozpoczyna opowiadanie, w jaki spos"b zaoony zosta klasztor #w $"ze%a, w kt"rym obecnie przebywa =. #ugi upyn/ (u $zasB odk/d otrzy%aa% od Pana wie"e z ty$h askB o kt2ry$h %2wia% i inny$h (esz$ze bardzo wie"kie. Pewnego dnia w $zasie %od"itwy zna"aza% si? $aaB z dusz/ i z $iae% w (edne( $hwi"iB sa%a nie wie% (akB w du$hu przeniesiona do pieka. Zrozu%iaa%B e Pan $h$e %i ukaza& %ie(s$eB kt2re $zar$i %ie"i d"a %nie przygotowane i na kt2re zasuya% za swo(e grze$hy. Trwao to bardzo kr2tkoB a"e $ho&by% (esz$ze wie"e "at %iaa y&B zda(e %i si?B nie%o"iweB aby% zapo%niaa kiedy o te( $hwi". ,e(5$ie przedstawio %i si? na ksztat dugie( i w/skie( u"i$zkiB a"bo ra$ze( na ksztat bardzo nisko sk"epionegoB $ie%nego i $iasnego "o$hu. -a spodzie rozpo5$ierao si? boto wstr?tnie p"ugaweB wyda(/$e ze siebie wo zara)"iw/ i pene (adowity$h gad2w. -a ko$u we(5$ia wznosia si? 5$iana z zag?bienie% w 5rodkuB podobny% do 5$ienne( sza6y. -ag"e u(rzaa% si? wto$zona w t? $iasnot?. ,szystkie okropno5$iB kt2re w$hodz/$ widziaa%B $ho& opis %2( ani tro$h? i% nie dor2wnu(eB byy (esz$ze rozkosz/ w por2wnaniu z ty%B $o po$zua% w ty% za%kni?$iu. '. 3ya to %?kaB o kt2re( dare%nie kusiaby% si? da& dokadne po(?$ie. Fadne sowa na(si"nie(sze nie wypowiedz/B aden rozu% nie ogarnie $ae( (e( grozy. 0zua% w swo(e( duszy ogieB na okre5"enie kt2regoB (aki% (est i (ak na dusz? dziaaB nie zna(du(? ani wyraz2wB ani po(?$iaB a przy ty% w $ie"e $ierpiaa% bo"e5$i nie do zniesienia. 3ardzo $i?kie przeywaa% w y$iu $ierpieniaB zdanie% "ekarzy na($i?szeB (akie $zowiek %oe przey&. ,szystkie nerwy %iaa% pokur$zone i dugi $zas "eaa% zupenie bezwadna. ,ie"e r2ny$h wsze"kiego rodza(u b2"2w $ierpiaa%B a takeB (ak %2wia% wye(B katusze zadawane %i przez $zarty. ,szystko to (est ni$zy% w por2wnaniu z %?k/B (akie( ta% doznaa%B spot?gowan/ (esz$ze do niesko$zono5$i t/ (asn/ i niew/tp"iw/ 5wiado%o5$i/B e (est to %?ka wie$znaB kt2ra nigdy si? nie ko$zy. Ne$z $aa ta okropna %?ka $iaa ni$zy% (est znowu w por2wnaniu z %?k/ duszy. Jest to takie konanieB taki u$iskB takie (akby duszenie si?B takie przenik"iwe strapienie i takie gorzkie rozpa$z"iwe zn?kanieB e nie wie%B (aki%i sowa%i to wszystko okre5"i&. 0ho&by% to nazwaa nieusta(/$y% 5%ierte"ny% konanie%B %ao by (esz$ze byo te( nazwyB bo w konaniu 5%ierte"ny% sia wi?kszego dusz? od $iaa odrywaB tu za5 dusza sa%a $h$iaaby si? wyrwa& z siebieB i sa%a siebie rozdziera. Sowe%B nie %a% wyrazu na ozna$zenie (ak niewypowiedzianie ta %?ka duszyB ten ogie wewn?trzny i ta n?ka(/$a (/ rozpa$z przewysza wsze"kie inneB $ho& tak okropne katusze i bo"e5$i. -ie widziaa% r?kiB kt2ra %i te katusze zadawaaB a"e $zua%B e si? pa"?B e (este% (akby targana i w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

184

sie$zona na sztuki. Tak (estB powtarza%: ten ogie wewn?trzny i ta rozpa$z duszyB ta (est %?ka nad wsze"kie %?ki na(srosza. +. -ie %a po$ie$hy ani nadziei po$ie$hy w ty% okropny%B woni/ zara)"iw/ przesi/kni?ty% wi?zieniu. -ie %a gdzie usi/5& ani si? pooy& w ty% $iasny% (akby u$ho igie"ne zag?bieniu 5$ianyB do kt2rego bya% wto$zona. Sa%e 5$iany strasznie wyg"/da(/ i swoi% $i?are% przygniata(/ i dawi/. -ie %a ta% 5wiataB wsz?dzie dokoa $ie%no5$i nieprzeniknione. < (ednakB $ho& nie %a 5wiata : nie rozu%ie%B (ak to by& %oe : oko prze$ie widzi wszystkoB $oko"wiek %oe by& przykrego i przeraa(/$ego d"a wzroku. -ie byo wo"/ Pask/B by% w2w$zas dokadnie u(rzaa $ae pieko. P2)nie( %iaa% widzenie inny$h straszny$h rze$zy i posz$zeg2"ny$h kar za pewne grze$hy. !ze$zy te wydaway %i si? bardzie( strasz"iwsze od poprzednio widziany$hB a"e nie dozna(/$ ty$h %?k na sa%e( sobieB %nie( bya% ni%i przeraona ni w ty% pierwszy% widzeniuB w kt2ry% podobao si? PanuB by% prawdziwie po$zua w du$hu nie ty"ko s%utek wewn?trzny i rozpa$z duszy pot?pione(B a"e i te katuszeB i %?ki zewn?trzneB (ak gdyby% (e w $ie"e $ierpiaa. -ie wie%B (ak to wszystko si? dziaoB a"e dobrze zrozu%iaa%B e bya to wie"ka aska i e Pan $h$iaB by% u(rzaa na o$zyB z (akie( przepa5$i wybawio %nie Jego %iosierdzie. 0oko"wiek kiedy syszaa% a"bo na %od"itwie sa%a rozwaaa% o %?ka$h piekie"ny$h @$ho& rzadko nad ty% przed%iote% si? zastanawiaa%B bo droga bo(a)ni %ao (est d"a %o(e( duszy po%o$naAB i $o $zytaa% o r2ny$h katusza$hB (akie $zar$i zada(/ pot?piony%B wszystko to (est ni$zy% wobe$ te( %?kiB na kt2r/ patrzya% i kt2re( sa%a w du$hu do5wiad$zya%. Jest to zupenie $o innego. Jest %i?dzy ty% a ta%ty% taka r2ni$aB (ak %i?dzy %a"owide% a rze$zywisto5$i/. Spon/& w ogniu zie%ski% (est to bagate"a w por2wnaniu z ty% ognie%B kt2ry pa"i w wie$zno5$i. .. 3ya% tak przeraona ty% widzenie%B owsze% i dzi5B $ho& od tego $zasu upyn?o okoo sze5& "atB tak (este%B %2wi? sz$zerzeB ni% przeraonaB e w te( $hwi"iB gdy o ty% pisz?B zda(e %i si?B e ze stra$hu krew si? 5$iana w %oi$h ya$h. ,e wsze"ki$h te utrapienia$h i bo"e5$ia$hB (akie %nie od tego $zasu spotykayB nie pa%i?ta%B by $ho& na $hwi"? wysza %i z pa%i?$i ta %y5"B e wszystkoB $oko"wiek by %i przyszo wy$ierpie& w ty% y$iuB (est ni$zy%. Jwsze%B (este% tego zdaniaB e w wie"u wypadka$h skary%y si? bez powodu. ,idzenie toB powtarza%B byo (edn/ z na(wi?kszy$h askB (akie Pan %i u$zyni. #opo%ogo %i ono na(skute$znie( do pozby$ia si? bo(a)ni utrapie i prze$iwiestw tego y$ia oraz do odwanegoB wed"e %oi$h siB znoszenia i$h z nieusta(/$y% dzi?k$zynienie% PanuB kt2ry (ak dzi5 %og? u6a&B wybawi %nie od $ierpie tak strasz"iwy$h i wie$zny$h. 1. Jd tego dniaB powtarza%B wszystko %i si? zda(e atwe w por2wnaniu $ho&by ty"ko z (edn/ $hwi"/ takie( %?kiB (ak/ ta% w2w$zas wy$ierpiaa%. #ziwi? si? sa%e( sobieB (ak to by& %ogoB e $zyta(/$ ty"e razy w ksi/ka$h opisyB da(/$e $ho& nie(akie po(?$ie o %?ka$h piekie"ny$hB prze$ie %?k ty$h nie baa% si? i nie %y5"aa% o straszne( i$h grozie. Idzie %iaa% rozu%E Jak %oga% $ho& na $hwi"? spoko(nie oddawa& si? przy(e%no5$io%B kt2re %nie ku takie%u okropne%u %ie(s$u $i/gn?yE J 3oe %2(B b/d) bogosawiony na wiekiM Jake (awnie tu okazae5B e w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

185

niesko$zenie wi?$e( Ty %iowae5 %nieB ni (a sa%/ siebieM *"e razy wyprowadzae5 %nie z te( ponure( $ie%ni$yB a (a znowu wbrew Two(e( wo"iB PanieB do nie( wra$aa%M 4. Z tego )r2da take powstaa we %nie ta bo"e5& niewypowiedzianaB (akie( dozna(? na widok ty"u duszB id/$y$h na pot?pienie sz$zeg2"nie %i?dzy ty%i "uterana%iB ty% niesz$z?5"iwszy%iB e przez $hrzest by"i $zonka%i o5$ioa. Te zapay i to ar"iwe pragnienie po5wi?$enia siebie d"a zbawienia dusz $zu(? w sobie z niew/tp"iw/ pewno5$i/B i d"a wybawienia $ho&by (edne( od taki$h straszny$h %?kB tysi/$ razy o$hotnie o6iarowaaby% si? na 5%ier&. Idy widzi%yB tak sobie %y5"?B kogo5 na% drogiegoB dr?$zonego wie"ki% (aki%5 strapienie% a"bo b2"e%B to wtedy sa%o u$zu$ie natura"ne skania nas do sz$zerego z ni% wsp2$zu$iaB i b2" (egoB zwasz$za (e5"i (est wie"kiB bo"i nas (akby nasz wasny. Jakie wi?$ dopiero wsp2$zu$ie i ao5& budzi& w nas powinien widok duszy $ierpi/$e( wie$znie %?k? nad %?ka%iE to zdoa taki widok wytrzy%a&E 0zy(e ser$e %ogoby patrze& na to obo(?tnieE * (e5"i tak bardzo $zu(e%y $ierpienia do$zesneB $ho& wie%yB e kres i$h nieda"ekiB e na(da"e( z y$ie% si? ko$z/B $2 powie%y na $ierpienie takieB kt2re nie %a kresu ani ko$aE Jak %oe%y y& spoko(nieB widz/$ takie %n2stwo duszB kt2re kadego dnia wpada(/ w r?$e $zart2w i id/ na zatra$enieE 7. Pa%i?& na te straszne %?ki budzi we %nie pragnienieB by5%y wszys$y w sprawie tak niesy$hanie wane( na ni$zy% %nie(szy% nie poprzestawa"i ni toB $o ty"ko z nasze( strony zdoa%y u$zyni&. -i$zego nie zaniedbu(%yB $oko"wiek od nas za"eyB aby5%y si? podoba"i 3ogu. Kstawi$znie baga(%y IoB aby uy$za na% ku te%u swo(e( po%o$ne( aski. -ie (est to bowie% sprawaB kt2r/ %ona by "ek$eway&. Jasno to widz?B gdy wspo%n? na swo(e wasne y$ie. Jakko"wiek bardzo bya% nie$not"iwaB prze$ie z wie"k/ pi"no5$i/ staraa% si? suy& 3ogu. ,ystrzegaa% si? pewny$h rze$zyB kt2ry$h "udzie na 5wie$ie "ekki% ser$e% si? dopusz$za(/B (ak gdyby ni$ w ni$h nie byo zego. Z wie"k/ $ierp"iwo5$i/ znosia% z aski 3oga wie"e $i?ki$h nie%o$y. -ie bya% skonna do sze%rania ani do ob%owy. -ie potra6iaby%B zda(e %i si?B y$zy& ko%u5 $zego5 zego. -ie po/daa% $udzego dobra. -ie pa%i?ta%B by powstaa w %oi% ser$u kiedy zazdro5& w taki% stopniu przyna(%nie(B by bya z $i?k/ obraz/ Pana. 9iaa% %oe t? i ow/ $not? i w og2"eB %i%o $ae( swo(e( n?dzyB nigdy nie spusz$zaa% z oka bo(a)ni 3oe(. , ty% wszystki% widziaa% na wasne o$zy %ie(s$eB kt2re (u $zar$i %ie"i d"a %nie gotowe. Prawd? %2wi/$B wedug wie"ko5$i %oi$h grze$h2w zasuya% na nie i na $i?sze (esz$ze karanie. 3/d) $o b/d) bya to %?ka okropna. #"atego powtarza%B (est to rze$z niebezpie$zna w takie( sprawie poprzestawa& na by"e $zy%B a (esz$ze strasznie(sza na kady% kroku wpada& w grze$hy 5%ierte"ne i przy ty% spoko(nie y&B i w taki% y$iu zna(dowa& d"a siebie zadowo"enie. -ie$h taka dusza zdob?dzie si? d"a %io5$i 3oe( na porzu$enieB p2ki $zasB zy$h swoi$h naog2w i okaz(i do grze$huB a Pan (e( dopo%oeB (ak i %nie dopo%2g. Ze$h$ie(B o PanieB trzy%a& %nie w swoi% r?kuB by% nie upada na nowo w dawne grze$hy. Kkazae5 %iB dok/d %nie one prowadziyB d"atego bro %nie od takiego niesz$z?5$iaB wed"e niesko$zone( swo(e( dobro$iB a%en.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

186

8. Po ty% widzeniu i inny$h wie"ki$h ta(e%ni$a$hB (akie Pan w boskie( swo(e( askawo5$i %i ob(awi : o $hwa"e przygotowane( dobry%B o karzeB (aka $zeka zy$h : nosia% si? $i/g"e z %y5"/ i z pragnienie% zna"ezienia sobie sposobu i nowego rodza(u y$iaB aby% u$hronia si? pokut/ od tego strasznego niesz$z?5$ia i zebraa (ak/5 zasug? ku pozyskaniu te( niewypowiedziane( sz$z?5"iwo5$i. Pragn?a% u$ie$ od "udzi i zupenie od/$zy& si? od 5wiata. #u$h %2( nie %ia ani $hwi"i spo$zynku. -ie by to (ednak niepok2( dr?$z/$yB ty"ko prze$iwnie bardzo sodki. ,ido$znie sa% 32g go sprawia i nowego zapau dodawa %o(e( duszy ku przetrawieniu tego %o$nego pokar%uB kt2ry %i w ty$h widzenia$h da do spoywania. ;. Zastanawia(/$ si? wi?$B $o by% %oga u$zyni& d"a 3ogaB dosza% do wnioskuB e na(pierw %usz? (ak na(wiernie( odpowiedzie& powoaniuB kt2ry% na(5wi?tsza Jego wo"a wezwaa %nie do y$ia zakonnego i z (ak na(wi?ksz/B o i"e zdoa% doskonao5$i/ za$howa& !egu? zakonn/. , k"asztorzeB w kt2ry% przebywaa%B wie"e byo godny$h suebni$ 3oy$h i gor"iwie w ni% 3ogu suono. Jednak skutkie% r2ny$h nag"/$y$h potrzebB zakonni$e $z?sto opusz$zay %ury k"asztorneB $ho& zawsze udaway si? ty"ko w takie %ie(s$aB gdzie %ogy przebywa& z wsze"k/ u$z$iwo5$i/ i pobono5$i/ zakonn/. -adto k"asztor ten nie by zaoony wedug pierwotne( 5$ise( !eguy. Za$howywano w ni% (ak i w $ay% Zakonie !egu? zagodzon/ na %o$y bu""i papieskie(. 3yy ta% inne (esz$ze niedogodno5$i: do% by duyB wygodnyB a $ay w ni% spos2b y$ia wydawa %i si? zbyt agodny i przy(e%ny d"a z%ys2w. -a(wi?ksz/ (ednak d"a %nie niedogodno5$i/ byo wy$hodzenie za %ury k"asztorneB ty% bardzie(B e (a $z?sto bya% na nie naraona z powodu niekt2ry$h os2bB kt2re upodobay sobie %o(e towarzystwoB a kt2ry% przeoeni ni$zego od%2wi& nie %og"iB d"atego u"ega(/$ i$h natar$zywo5$iB kaza"i %i do ni$h wy$hodzi&. , taki% stanie rze$zy niewie"e %oga% przebywa& w k"asztorze. Zapewne i diabe przy$zynia si? do ty$h $z?sty$h %oi$h nieobe$no5$iB d"a przeszkodzenia wie"kie%u poytkowiB (aki zosta(/$ w do%uB nie(edne( siostrze przynosia%B powtarza(/$ i% nauki i ob(a5nieniaB (aki$h %i udzie"a"i %oi przewodni$y du$howni. =>. Pewnego razu (edna osoba roz%awia(/$ ze %n/ i ki"ku inny%iB odezwaa si? z wnioskie%B e gdyby5%y $h$iay wie5& y$ie zakonne na spos2b 3osy$hB nie byoby rze$z/ nie%o"iw/ zaoy& na% k"asztor. JaB pragn/$ tego od dawnaB za$z?a% b"ie( roztrz/sa& rze$z z pewn/ przy(a$i2k/B wdow/B o kt2re( %2wia% wye(B a kt2ra take podzie"aa %o(e pragnienie. Zabraa si? zaraz do ukadania p"an2wB (ak zapewni& potrzebne na% 5rodki. rodki teB (ak dzisia( widz?B nieda"eko si?gayB a"e w2w$zas w zapa"e nie widziay5%y wie"ki$h trudno5$i. Z drugie( strony (ednakB wie"kie %o(e przywi/zanie do naszego do%uB bardzo %i przypada(/$ego do gustu i do $e"iB (akby spe$(a"nie d"a %nie zbudowane(B (esz$ze %nie wstrzy%ywao. Jstate$znie postanowiy5%y gor/$o t? spraw? po"e$a& 3ogu. ==. Pewnego dnia zaraz po o%unii Pan przykaza %i stanow$zoB aby% staraa si? ze wszystki$h si o zaoenie tego k"asztoru i sprawy te( nie zaniedbywaa. 3?dzie bowie% w ni% kwita ar"iwa Jego subaB e %a by& pod wezwanie% 5wi?tego w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

187

J2ze6a i e on b?dzie nas strzeg u (edny$h drzwiB a -a(5wi?tsza Panna u drugi$h. Jn za5B 0hrystus PanB b?dzie %ieszka w po5rodku nas. * b?dzie to gwiazdaB kt2ra wie"ki% b"askie% za(a5nie(e. 0ho& Zakony ostygy w pierwsze( swo(e( gor"iwo5$iB %y"iaby% si? (ednakB gdyby% s/dziaB e Jn %ao z ni$h %a suby i $hway. * $2 by byo ze 5wiate%B gdyby zabrako w ni% dusz y$iu zakonne%u po5wi?$ony$hE Po"e$i %i powt2rzy& spowiednikowi Jego rozkaz i e Jn go prosiB aby 9u nie by prze$iwnyB i %nie nie przeszkadza. ='. ,idzenie to tak %nie przenikn?o do g?bi duszyB i taka bya sia ty$h s2wB kt2re Pan do %nie %2wiB i nie %oga% w/tpi&B e to Jn. Jd$zua% (ednak po ty$h sowa$h wie"k/ przykro5&B przewidu(/$ wie"ki niepok2( i utrapieniaB na (akie %nie narazi to przedsi?wzi?$ieB ty% bardzie(B e (ak %2wia%B byo %i bardzo dobrze w ty% do%u. * $ho& przedte% %y5"aa% i %2wia% o pod(?$iu te( sprawyB nie %iaa% (ednak stanow$ze( wo"i do nie( ani pewno5$iB by %oga przy(5& do skutku. Tu z (edne( strony %a(/$ rozkazB zdawao si? nag"/$yB a z drugie( widz/$ gro/$e %i trudno5$iB w przykry% zostawaa% zawieszeniuB nie wiedz/$B $o robi&. <"e Pan ty"e razy powtarza %i t? %ow?B ty"e %i ukazywa (asny$h i przekonywa(/$y$h powod2w do pod(?$ia te( sprawyB tak %i wyra)nie ozna(%iaB e taka (est Jego wo"aB i nie %og/$ due( si? o$i/ga&B powiedziaa% w ko$u spowiednikowiB $o %i kazano i zdaa% %u spraw? na pi5%ie z $aego tego prze(5$ia. =+. Jn nie 5%ia %nie stanow$zo odwodzi& od tego za%iaruB a"e widz/$ wido$zn/B wedug natura"nego rozs/dku trudno5&B a nawet (ego nie%ono5&B z uwagi na %ae $zy prawie adne 5rodki %o(e( przy(a$i2kiB kt2ra go %iaa wykona&B po"e$i %i przedstawi& $a/ spraw? nasze%u Prowin$(aowi i post/pi& takB (ak on postanowi. -ie spenia% tego po"e$enia osobi5$ieB poniewa nigdy nie wyznawaa% przed Prowin$(ae% ty$h swoi$h widze i ask nadzwy$za(ny$hB a"e %2wia z ni% za %nie ta paniB kt2ra $h$iaa ten k"asztor zaoy&. Prowin$(aB %/ bardzo dbay o po%noenie y$ia prawdziwie zakonnegoB o$hotnie zgodzi si? na wszystkoB obie$a wsze"kieB (akiego by byo potrzebaB popar$ie i przyrzekB e uzna ten nowy do% i przy(%ie go pod swo(e rz/dy. !oz%awia z ni/ o potrzebie 6unduszu i o "i$zbie zakonni$B kt2ra (ak tego /day5%y z wie"u r2ny$h powod2wB nigdy nie %iaa by& wysza ponad trzyna5$ie. Przedte% (esz$zeB ni% rozpo$z?y5%y z ni% roz%ow?B napisay5%y o wszystki% do 5wi?tego o. Piotra z <"kantaryB kt2ry po$hwa"i nasz za%iarB a za$h?$a(/$ nas do wytrwania w ni%B przysa na% swo(eB $o do sposobu (ego wykonaniaB rady i wskaz2wki. =.. Idy o ty% dowiedziano si? w %ie5$ieB zaraz podnioso si? na nas prze5"adowanie trudne do opisania w ki"ku sowa$h. Zewsz/d do$hodziy nas szyderstwa i wy5%iewania. -a %nie %2wionoB e osza"aa%B gdy $h$? porzu$i& k"asztorB w kt2ry% (est %i tak dobrze. Zn?$ano si? sz$zeg2"nie nad %o(/ przy(a$i2k/B a trudno (e( byo znie5& takie zawzi?te prze5"adowania. Ja nie wiedziaa%B $o robi&. Poniek/d zdawao %i si?B e %a(/ suszno5&. Idy w taki% zn?kaniuB u$ieka(/$ si? do %od"itwyB po"e$aa% si? Panu. Pan w boskie( swo(e( askawo5$i po$ieszy %nie i doda %i odwagi. Powiedzia %iB e pozna% tuB (ak wie"e wy$ierpie"i 5wi?$i w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

188

zaoy$ie"e Zakon2w. Fe duo wi?ksze (esz$ze i takieB (aki$h ani przedstawi& sobie nie zdoa%B $zeka(/ %nie prze5"adowaniaB a"e o to nie powinna% si? trosz$zy&. #oda (esz$ze ki"ka s2w d"a %o(e( przy(a$i2ki. Idy (e( te sowa powt2rzya%B w te( $hwi"iB rze$z godna podziwuB po$zuy5%y si? obie po$ieszone po wszystki%B $o5%y wy$ierpiay i gotowe odwanie stawi& $zoo wszystki% naszy% prze$iwniko%. < trzeba przyzna&B e na% i$h nie brakoB bo w $ay% %ie5$ie nawet %i?dzy "ud)%i oddany%i 3ogu nie byo w2w$zas prawie nikogoB kto by na nas nie powstawa i za%iaru naszego nie uznawa za ostatni/ gupot?. =1. Takie zewsz/d podniosy si? krzykiB takie powstao w %oi% k"asztorze za%ieszanieB e Prowin$(aowi wydao si? rze$z/ trudn/ pode(%owa& wa"k? ze wszystki%i. Z%ieni zdanie i nie $h$ia (u uzna& za%ierzone( 6unda$(i. ,y%awia si?B e do$hody nie s/ zabezpie$zoneB e s/ niedostate$zneB e gos powsze$hny zbyt stanow$zo nas pot?pia. * w ty% wszystki% na poz2r %ia suszno5&. Sowe%B $o6n/ swo(/ obietni$? i o nowy% do%u nie $h$ia (u sysze&. , $hwi"i wi?$B gdy na% si? zdawaoB e5%y (u przebyy pierwsze trudno5$iB taki nas spotka zaw2d. ,yst/pienie Prowin$(aa prze$iwko na% sz$zeg2"nie z tego wzg"?du byo %i przykreB e %a(/$ (ego zgod?B ty% sa%y% byaby% wytu%a$zona przed wszystki%i. < z %o(/ przy(a$i2k/ doszo a do tegoB e (e( na spowiedzi od%awiano rozgrzeszeniaB p2ki swego za%iaru nie porzu$i i nie naprawiB (ak (e( %2wionoB zgorszenia. =4. Kdaa si? wi?$ do wie"kiego teo"ogaB ar"iwego sugi 3oego z Zakonu 5w. #o%inika. 3yo to (esz$ze przedte%B ni% Prowin$(a nas opu5$iB a"e i wtedy (u w $ay% %ie5$ie nie %iay5%y nikogoB kto by $h$ia wspo%2$ nas rad/B a wszys$y zarzu$a"i na%B e ty"ko wasn/ gow/ si? rz/dzi%y. Ior/$o wi?$ pragn/$ rady i popar$ia tego %?aB bo by to na(bardzie( u$zony teo"ogB nie ty"ko w ty% %ie5$ieB a"e nie%a" i w $ay% swoi% ZakonieB pani ta zdaa %u dokadn/ spraw? ze wszystkiegoB wy%ienia(/$ i wysoko5& 6unduszuB (aki na ten $e" przezna$za ze swego %a(/tku. Ja %u wyoya% $ay nasz za%iar i niekt2re z powod2wB (akie nas do tego skoniy. -ie wspo%niaa% ani sowe% o adny$h ob(awienia$hB wy%ienia(/$ ty"ko $zysto natura"ne pobudkiB (akie na%i powodu(/B bo $h$iaa%B aby (ego zdanie byo oparte na taki$h ty"ko ra$(a$h. , odpowiedzi za/da od nas o5%iu dni do na%ysuB pytu(/$ przy ty%B $zy (este5%y gotowe zastosowa& si? we wszystki% do (ego de$yz(i. Jdpowiedziaa%B e tak. 9i%o te( %o(e( obietni$yB zda(e %i si?B e sz$zere(B %iaa% w duszy zupen/ pewno5& i przekonanieB e de$yz(a b?dzie przy$hy"na. Przy(a$i2ka %o(a %iaa ywsz/ wiar? ode %nie: (akako"wiek zapadaby de$yz(aB ona nigdy nie zgodziaby si? na odst/pienie od za%iaru. =7. JaB prze$iwnieB $ho& (ak powiedziaa%B zanie$hanie naszego za%iaru zdawao %i si? rze$z/ nie%o"iw/B (ednak w prawd? danego %i ob(awienia o ty"e ty"ko wierzya%B o i"e by ono nie okazao si? prze$iwne wyroko% Pis%a 5wi?tego a"bo przykazanio% o5$ioaB kt2re nas bezwarunkowo obowi/zu(/... St/d teB (akko"wiek bya% przekonanaB e ob(awienie to prawdziwie (est od 3ogaB gdyby (ednak ten u$zony %/ ozna(%i %iB e nie %oe%y u$zyni& tegoB $o za%ierza%yB bez obrazy w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

189

3oe(B i e tak $zyni/$ dziaayby5%y prze$iw wasne%u su%ieniuB s/dz?B e bez wahania porzu$iaby% ten za%iar i postaraa si? o spenienie inny% sposobe% wo"i 3oe(. 9nie (ednak Pan nie poddawa innego sposobu ty"ko ten. 92wi %i pote% ten suga 3oyB e na po$z/tku stanow$ze %ia postanowienie $a/ swo(/ powag/ odwie5& nas od tego przedsi?wzi?$iaB kt2re tak sa%o (ak wszystki%B wydawao %u si? sza"estwe%. -ieza"enie od wiado%ego %u powsze$hnego w $ay% %ie5$ie prze$iw na% oburzeniaB (esz$ze (aki5 %ony panB dowiedziawszy si?B e uday5%y si? do niegoB posa do niego ostrzeenieB by uwaaB $o robi i adnego popar$ia na% nie dawa. #opiero gdy za$z/ g?bie( zastanawia& si? nad ty%B (ak/ %a na% da& odpowied)B gdy dokadnie( rozway natur? sprawyB nasz/ inten$(? w ty% przedsi?wzi?$iu i za%ierzone przez nas zaprowadzenie 5$ise( reguy zakonne( w %a(/$y% powsta& nowy% k"asztorzeB po$zu i uznaB e 6unda$(a ta b?dzie przy(e%na 3ogu i e adn/ %iar/ nie na"ey (e( zanie$ha&. Tak te odpowiedzia na%B e powinny5%y bez wahania przyst/pi& do dziea. ,skaza sposoby i drogiB (ak by (e na("epie( wykona&B a $o do uposaeniaB $ho& ono niedostate$zneB trzeba prze$ie "i$zy& na Jpatrzno5& 3o/. Zapewni nas w ko$uB e kto by si? sprze$iwia nasze%u przedsi?wzi?$iuB b?dzie (ego %ia prze$iwnikie% i e got2w (est odpowiada& za nas wszystki%. Jd tego te $zasu zawsze nas popieraB (ak o ty% (esz$ze nie( powie%. =8. !oz%owa ta bardzo nas po$ieszyaB (ak r2wnie i toB e spo%i?dzy os2b pobony$hB kt2re na% zrazu byy prze$iwneB niekt2re zagodniay i za$z?y na% $zynnie 5wiad$zy& y$z"iwo5&. Taki% %i?dzy inny%i okaza si? d"a nas i ten 5wi/tob"iwy panB o kt2ry% w swoi% %ie(s$u bya %owa. Zrozu%ia on pobony% swoi% ser$e%B e taki k"asztorB (aki pragn?y5%y zaoy&B $ay oparty na 3oguB otwiera drog? do wysokie( doskonao5$i i (akko"wiek w wykonaniu tego za%iaru widzia wie"kieB prawie bez wy(5$ia trudno5$iB nie tai si? prze$ie ze swoi% przekonanie%B e %oe to by& przedsi?wzi?$ie nat$hnione od 3oga. Pan sa% tak/ w ni% przy$hy"no5& d"a nas wzbudziB (ak r2wnie i w ty% pobony% kapanieB kt2rego (ak o ty% byo wye(B z po$z/tku si? radzia%. Jn take popiera bardzo y$z"iwie nasz/ spraw?. apan ten by wzore% wsze"ki$h $n2t d"a $aego %iasta. ,ido$znie 32g go ta% postawi d"a ratunku i zbawienia wie"u dusz. , taki% stanie rze$zyB w$i/ wspierane %od"itwa%i wie"u przyst/piy5%y do zakupienia do%u. , dobry% by pooeniuB $ho& %ay. J to (ednak nie %artwia% si? u6a(/$ obietni$y PanaB kt2ry %i powiedziaB by% (ak ty"ko si? daB u"okowaa si?B a pote% zoba$z?B $o Jn bosk/ swo(/ %o$/ u$zyni. Zoba$zya% te : i (ake przedziwne rze$zyM : -ie %artwia% si? r2wnie o do$hodyB bo $ho& widziaa% i$h sz$zupo5& i niedostate$zno5&B %iaa% prze$ie %o$n/ wiar?B e Pan inny%i sposoba%i zaradzi ub2stwu nasze%u i nas nie opu5$i.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia !ozdzia ++

190

Roz zia! 88 O zaoeniu klasztoru #w $"ze%a cig dalszy $ak jej kazano usun si od tej sprawy i jak dugo trwao to usunicie 3"ne, jakie w tym czasie miaa zmartwienia, i jak j Pan w nic! pociesza =. Tak wi?$ sprawa nasza bya na dobre( drodze i tak b"iska uko$zeniaB e (u naza(utrz %iay by& spisane u%owyB gdy niespodzianie nasz J($ie$ Prowin$(aB (ak wspo%niaa% wye(B z%ieni zdanie. Stao si? toB s/dz?B sz$zeg2"ny% zrz/dzenie% 3oy%B a dowode% tego by da"szy przebieg rze$zy. PanB ubagany ty"o%a %od"itwa%iB sa% wzi/ w r?$e to dzieoB aby si? stao doskona"sze i w inny spos2b przyszo do skutku. Skutkie% (ego od%owy %2( spowiednik naty$h%iast zabroni %i za(%owa& si? da"e( t/ spraw/B a 32g wieB i"e przykro5$i i utrapienia kosztowao %nie doprowadzenie (e( do tego stopniaB na kt2ry% si? w te( $hwi"i zna(dowaa. Zakaz ten i skutkie% (ego %o(e zanie$hanie przedsi?wzi?$ia potwierdzao nie(ako s/dy nieprzy$hy"ny$hB e byy to ty"ko %rzonki kobie$e. -a %nie sz$zeg2"nie wz%ogy si? sze%raniaB $ho& wszystkoB $o dot/d u$zynia%B byo z po"e$enia Prowin$(aa. '. , k"asztorze wszystkie na %nie krzywo patrzyy za %o(/ $h?& zaoenia 5$i5"e(szego k"asztoru. Siostry uznaway to sobie za obe"g?. Prze$ie i tuB %2wiyB r2wnie dobrze %og? suy& 3oguB %a(/$ przed o$zy%a przykady inny$h "epszy$h ni (a. Fadnego nie %a% przywi/zania do do%uB ina$ze( byaby% wo"aa d"a niego wystara& si? o obie$any 6unduszB ni wynosi& go gdzie indzie(. Jedne odgraay si?B e %nie za%kn/ do kar$eruB drugieB a"e taki$h byo niewie"eB odzyway si? $ho& sabo w %o(e( obronie. Ja $zua% dobrzeB e z nie(ednego wzg"?du %a(/ suszno5&. Pr2bowaa% niekiedy tu%a$zy& si?B a"e nie %og/$ wy(awi& g2wne( rze$zyB to (est rozkazuB (aki %iaa% od PanaB widziaa% w ko$uB e ni$ to nie daB d"atego %i"$zaa%. Zreszt/ Pan uy$zy %i te( bardzo wie"kie( askiB e wszystkie te prze$iwiestwa nie sprawiay %i na(%nie(szego niepoko(uB a"e wszystko toB a sz$zeg2"nie niedobrowo"ne zanie$hanie za%iaru z tak/ znosia% atwo5$i/ i z taki% zadowo"enie% wewn?trzny%B (akby %nie to ni$ nie kosztowao. -ikt te%u nie $h$ia da& wiaryB nawet osoby oddane 3oguB kt2re ze %n/ przestawayB byy przekonaneB e %usz? by& bardzo zawstydzona i z%artwiona. Jwsze%B nawet i %2( spowiednik nie %2g tego po(/&. 9nie za5 zdawao si?B e skoro u$zynia% wszystkoB $o byo w %o(e( %o$yB ten rozkaz Paski do ni$zego wi?$e( %nie nie zobowi/zu(e i spoko(nie pozostawaa% na dawny% %ie(s$uB bo byo %i ta% dobrze i przy(e%nie. -igdy (ednak ani na $hwi"? nie zdoaa% rozsta& si? z ty% %o$ny% przekonanie%B e $ho& (a adnego na to nie %a% sposobuB prze$ie toB $o Pan kazaB stanie si?. -ie wiedziaa% kiedy i (akB a"e bya% zupenie pewnaB e do(dzie do skutku.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

191

+. *nna rze$z za to bardzo g?boko w ty% $zasie %nie dotkn?aB %ianowi$ie "istB (aki otrzy%aa% od swego spowiednikaB a w kt2ry% $zyni on takie %i wyrzutyB (ak gdyby% (a w $zy%ko"wiek sprze$iwia si? (ego wo"i. Taka wida& bya wo"a PaskaB by i z te( strony nie o%in?o %nie na(bo"e5nie(sze $ierpienie. ,5r2d tego %n2stwa prze5"adowa zdawao %i si? bowie%B e przyna(%nie( od spowiednika %og? si? spodziewa& po$ie$hy. Pisa %i wi?$B e $hyba (u %usiaa% si? przekona&B e wszystko toB $zego si? dobi(aa%B byo ty"ko %rzonk/. #"atego teraz %usz? si? poprawi& i z ni$zy% si? nie wyrywa& ani (u wi?$e( o ty% nie wspo%ina&B bo (u widz?B (akie z tego uroso zgorszenie i inne rze$zy ty% podobneB (akby u%y5"nie dobierane d"a zrobienia przykro5$i. Nist ten wi?$e( %nie z%artwiB ni wszystkie inne przykro5$i raze% wzi?te. N?kaa% si?B $zy rze$zywi5$ie z %o(ego powodu i z %o(e( winy 32g nie zosta obraony. Je5"i te %o(e widzenia byy zudzenie% toB tak %y5"aa% sobieB $aa %o(a wewn?trzna %od"itwa (est $z$z/ ty"ko %ar/ i (a sa%a (este% na(bardzie( oszukan/ i na(n?dznie(sz/ istot/. Jbawy te i trwogi tak %nie n?kayB i $aa bya% wewn/trz z%ieszana i pogr/ona w na(wi?kszy% s%utku. <"e PanB (ak nigdy we wszystki$h ty$h utrapienia$hB (ak (e dot/d opisaa%B nie opu5$i %nie i po wie"e razy : o $zy% tu nie %a potrzeby %2wi& : po$iesza %nie i u%a$niaB tak i w ty% zdarzeniu przyby %i na ratunek i powiedzia do %nieB by% si? nie dr?$zya: e nie ty"ko nie obrazia% Io w te( sprawieB a"e owsze%B bardzo si? Je%u przysuya%G e %a% $zyni& wedug za"e$enia spowiednika i teraz %i"$ze&B a przy(dzie $zas pod(?$ia sprawy na nowo. Sowa te taki% %nie napeniy poko(e% i wese"e%B i $ae $i//$e nade %n/ prze5"adowanie wydao %i si? ni$zy%. .. Przez to prze(5$ie nau$zy %nie PanB (akie to nieo$enione sz$z?5$ie ponosi& utrapienia i prze5"adowanie d"a -iego. Takie opr2$z wie"u inny$h korzy5$i widziaa% w sobie od tego $zasu po%noenie %io5$i 3oe(B e na ten widok sa%a nad sob/ si? zdu%iewaa%. Z tego to )r2da powsta(e we %nie ta nieugaszonaB /dza $ierpieniaB kt2r/ dot/d $zu(? w sobie. < inni ty%$zase% wyobraa"i sobieB e (este% bardzo zawstydzona i z%artwiona niedo(5$ie% do skutku %oi$h za%iar2w. Tak/ w isto$ie byaby%B gdyby Pan w te( ostate$zno5$i nie darzy %nie taki%i niesy$hany%i aska%i. ,2w$zas za$z?y na %nie przy$hodzi& wie"kie zapay %io5$i 3oe(B o kt2ry$h %2wia%B i za$hwy$enia. Trzy%aa% (e (ednak w ukry$iu i niko%u nie %2wia% o ty$h niebieski$h aska$h. Ten 5wi/tob"iwy do%inikanin trwaB tak sa%o (ak (aB w nieza$hwiany% przekonaniuB e rze$z do(dzie do skutku. < poniewa (a nie $h$iaa% (u si? w to wdawa&B aby nie by& nieposuszn/ swe%u spowiednikowiB wi?$ on sa% z %o(/ przy(a$i2k/ prowadzi da"e( rokowania i pisa"i o ty% obo(e do !zy%u przedstawia(/$ swo(e p"any. 1. <"e i diabe nie pr2nowa. Za (ego spraw/ dowiedziano si? $zego5 o ob(awieniuB (akie %iaa% otrzy%a& w te( sprawie. ,iado%o5& ta prze$hodzia z ust do ustB a wresz$ie przybiegano do %nie z wie"ki% przeraenie% i ostrzegano %nieB e $zasy s/ zeB e kto wieB $zy nie b?d? %iaa (akie( sprawyB $zy %nie nie po$i/gn/ przed trybuna inkwizytor2w. 9nie to ostrzeenie wydawao si? zabawne i sz$zerze z niego si? u5%iaa%. , te( %aterii nigdy nie %iaa% na(%nie(sze( obawy i bya% pewna siebieB e w rze$za$h wiary nikt %i ni$ nie zarzu$iB e za kad/ spraw? w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

192

zapisan/ w Pi5%ie 5wi?ty%B za kady artyku wiaryB owsze%B za kad/ na(%nie(sz/ $ere%oni? ko5$ie"n/ tysi/$ razy gotowa (este% ponie5& 5%ier&. Jdpowiedziaa% zate%B e %og/ by& o to spoko(niB e bardzo )"e byoby z %o(/ dusz/B gdyby w nie( byo $oko"wiekB za $o by% si? %iaa ba& *nkwizy$(i. Fe gdyby% pode(rzewaa w sobie $ho& 5"ad $zego5 podobnegoB sa%a by% si? stawia na badanie przed s/de%. Idyby %nie za5 6aszywie oskaronoB Pan %a %o$ %nie wybawi& i prze5"adowanie obr2$i& %i w poytek. Kdaa% si? znowu w te( potrzebie do %o(ego o($a do%inikanina %?a : (ak %2wia% : tak u$zonegoB e spoko(nie %oga% po"ega& na (ego zdaniu. ,2w$zas (u powiedziaa% %u sz$zeg2owoB o i"e zdoaa% na((a5nie( o widzenia$hB sposobie %od"itwy i o wie"ki$h aska$hB (akie %i Pan $zyniB gor/$o go prosz/$B aby wszystko to dobrze rozway i wy(a5ni %iB $zy (est w ty% $oko"wiek niezgodnego z Pis%e% 5wi?ty% i wypowiedzia swo(e zdanie o $ay% %oi% stanie wewn?trzny%. Jdpowied) (ego uspokoia %nie bardzoB a i on sa%B zda(e %i si?B z te( roz%owy odni2s du$howy poytek. 0ho$ia bowie% i przedte% (u prowadzi y$ie bardzo $not"iweB prze$ie od tego $zasu za$z/ o wie"e wi?$e( po5wi?$a& si? %od"itwie wewn?trzne(B a pragn/$ %ie& wi?$e( swobody do oddawania si? te%u 5wi?te%u &wi$zeniuB usun/ si? do innegoB sa%otnie pooonego k"asztoru swego ZakonuB gdzie przebywa ponad dwa "ataB dop2ki go : z wie"k/ (ego przykro5$i/ : posuszestwo nie powoao sta%t/d na inne stanowiskoB bo (ako zakonnik ze wsze$h %iar znako%ityB potrzebny by swe%u Zakonowi. 4. #"a %nie (ego usuni?$ie si? byo dotk"iw/ strat/ : a"e go nie wstrzy%ywaa% : widz/$ (ak wie"ki ze swo(e( sa%otno5$i odniesie poytek. Idy bardzo si? %artwia% z powodu (ego ode(5$iaB Pan powiedzia do %nieB by% si? po$ieszya i nie %artwiaB bo idzie on pod dobr/ wadz?. , rze$zy sa%e(B wyszed sta%t/d z taki% post?pe% w doskonao5$i i tak wysoko udu$howionyB e (ak %i %2wi po powro$ieB wszystko by odda za te dwa "ata sa%otno5$i. * (a te %oga% powiedzie& to sa%o. 3o gdy przedte% uspoka(a %nie i po$iesza ty"ko 5wiate% swo(e( naukiB teraz ty% skute$znie( to $zyni wysoki%B (akiego nabyB do5wiad$zenie% w rze$za$h nadprzyrodzony$h i na droga$h y$ia du$howego. , sa%/ por? 32g go znowu przyprowadzi do nasB w $hwi"iB kiedy po%o$ (ego bya na% potrzebna do zaoenia naszego k"asztoruB gdy (u z wo"i -a(wyszego %ia stan/&. 7. Pi?& $zy sze5& %iesi?$y trwao to nakazane %i %i"$zenie. Przez $ay $zas trzy%aa% si? z da"eka od te( sprawy i ani sowe% o nie( nie wspo%niaa%. Pan te w ty% $zasie ani raz nie ponowi swoi$h $o do nie( rozkaz2w. #"a$zego tak za%i"kB tego nie %oga% zrozu%ie&. 9i%o to (ednak ani na $hwi"? nie rozstaa% si? z %y5"/B e b/d) $o b/d) rze$z do(dzie do skutku. Pod konie$ tego $zasuB w %ie(s$e !ektoraB kt2ry dot/d sprawowa rz/dy Towarzystwa Jezusowego w naszy% %ie5$ieB 32g w dobro$i swo(e( przysa drugiego %?a wie"$e du$howegoB penego rozu%uB %?stwa i gruntownie wykszta$onego. Przyby on d"a %nie w sa%/ por?B bo bya% wtedy w wie"kie( potrzebie. Spowiednik %2( b?d/$ za"eny% od !ektora i 5$i5"e trzy%a(/$ si? te( $not"iwe( zasadyB niez%iernie przestrzegane( w Towarzystwie Jezusowy%B e aden nie u$zyni kroku wanie(szego bez zgody i pozwo"enia zwierz$hnikaB $ho& dobrze rozu%ia %ego du$ha i pragn/ $oraz wyszego %ego post?puB nie 5%ia w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

193

prze$ie stanow$zo rozstrzyga& o pewny$h rze$za$hB do $zego i %ia suszne swo(e powody. < ty%$zase% du$h %2( rwa si? naprz2d z $oraz si"nie(szy% zapae% i bardzo $ierpia na taki% skr?powaniuB $ho& %i%o tego nigdy w ni$zy% nie odst?powaa% od rozkazu spowiednika. 8. t2rego5 dniaB gdy bardzo bya% zas%u$onaB widz/$ $zy s/dz/$B e spowiednik %i nie wierzyB Pan powiedzia do %nieB by% si? nie s%u$iaB gdy niedugo sko$zy si? to z%artwienie. Sowa te bardzo %nie u$ieszyyB bo zrozu%iaa% (e takB (akby% niedugo %iaa u%rze&B o $zy% nie %oga% wspo%nie& bez wie"kiego rozradowania wewn?trznego. ,kr2t$e (ednak przekonaa% si? (asnoB e obietni$a Paska odnosia si? do nastania !ektoraB o kt2ry% %2wia%. *stotnie wraz z (ego przyby$ie% z%ieniay si? oko"i$zno5$iB kt2re byy powode% %ego z%artwienia. -owy !ektor nie kr?powa (u o($a %inistraB %ego spowiednika. Za"e$a %uB owsze%B by %nie po$ieszaB zapewnia(/$ goB e nie %a si? $zego obawia&B by zate% nie prowadzi %nie tak/ $iasn/ drog/B a pozostawi swobod? dziaania #u$howi Paskie%uB bo rze$zywi5$ie przy ty$h wie"ki$h zapaa$h i uniesienia$hB (akie %iewaa%B duszy %o(e( pod dawny% u$iskie% nieraz (akby t$hu brakowao. ;. !ektor ten przyszed %nie odwiedzi&. 9iaa% %uB wedug za"e$enia spowiednikaB otworzy& dusz? z wsze"k/ swobod/ i (asno5$i/. Zwyk"e $zua% wie"ki wstr?t do taki$h postronny$h zwierzeB a"e ty% raze% byo ina$ze(. , $hwi"i gdy przyst?powaa% do kon6es(onauB doznaa% w g?bi duszy nieopisanego (akiego5 u$zu$iaB (akiego ani przedte%B ani pote% nie pa%i?ta%B by% kiedy indzie( go do5wiad$zya. Fadny%i sowa%i ani nawet w przyb"ieniu i przez por2wnania nie potra6i? ob(a5ni&B (ak to byo. Ty"e ty"ko %og? powiedzie&B e byo to (akie5 rozradowanie du$ha i (asne w duszy prze5wiad$zenieB e ta dusza %nie zrozu%ieB e (est %i?dzy na%i zgodno5& du$haB a"e (ak ono powstaoB tego : powtarza% : nie po(%u(?. Idyby% przedte% z ni% roz%awiaa a"bo gdyby kto przedte% %nie korzystnie o ni% uprzedziB ta rado5& %o(a i pewno5&B e b?d? zrozu%ianaB %nie( byaby dziwna. <"e nigdy do tego $zasu nie za%ienia% z ni% (ednego sowa ani on ze %n/B nigdy te ni$ o ni% nie syszaa%. Przekonaa% si? pote%B e %nie %2( du$h nie %y"iB bo wie"k/ pod kady% wzg"?de%B z %o(ego z ni% poznaniaB odniosa% na duszy korzy5&. Jego spos2b prowadzenia doskona"e przypada do usposobienia duszB kt2ry% Pan (u da wysoko post/pi& w doskonao5$i. Takie on nie prowadzi krokie%B a"e (e nag"i do biegu. #oskona"e u%ie pobudza& dusze do u%artwienia i oderwania si? od 5wiata. #o tego wido$znieB opr2$z wie"u inny$h askB %a on sz$zeg2"ny dar od Pana. =>. Jd pierwsze( $hwi"i zetkni?$ia si? z ni% poznaa% ten (ego spos2b. Poznaa%B e (est to dusza $zysta i 5wi?taB posiada(/$a w wysoki% stopniu dar rozeznania du$h2w. ,ie"k/ po$ie$h? przynioso %i (ego kierowni$two. ,kr2t$e po %oi% z ty% %?e% 3oy% zapoznaniu si?B Pan za$z/ znowu %nie nag"i& o pod(?$ie na nowo sprawy zaoenia k"asztoru. Poda %i wie"e r2ny$h powod2w i sz$zeg22w i kaza %i powt2rzy& (e !ektorowi i %o(e%u spowiednikowiB aby nie stawia"i %i przeszk2d. -iekt2re z ty$h sz$zeg22w tak na ni$h podziaayB e ba"i si? i$h nie uwzg"?dni&B w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

194

sz$zeg2"nie !ektorB kt2ry pi"nie bada(/$ $ay przebieg sprawyB nigdy nie w/tpi w toB e za%iar nasz (est z #u$ha 3oego. Jstate$znie obydwa( zwaywszy wszystkie powodyB nie 5%ie"i odway& si? na duszy op2r. ==. #"atego %2( spowiednik da %i na nowo pozwo"enie przykadania si? do za%ierzone( sprawy wed"e wszystkie( %o(e( %ono5$i. ,idziaa% dobrzeB na (akie naraa% si? trudno5$i b?d/$ prawie sa%a (ednaB a 5rodki posiada(/$ bardzo sz$zupe. Postanowi"i5%y prowadzi& rze$z w (ak na(wi?kszy% sekre$ie. , ty% $e"u uprosia% (edn/ ze swoi$h si2strB nie %ieszka(/$/ w %ie5$ieB aby kupia upatrzony do% i urz/dzia go (akby d"a siebie. Pieni/dze na to kupno zesa Pan dziwny%i droga%iB o kt2ry$h dugo byoby tu %2wi&. , ty% wszystki% bardzo uwaaa%B by% ni$ nie u$zynia prze$iw posuszestwu. Przeoony% ni$ nie %2wia%B wiedz/$ dobrzeB e gdyby oni si? dowiedzie"iB wszystko byoby stra$oneB (ak za pierwszy% raze% i gorze( (esz$ze. Z wystaranie% si? o pieni/dzeB z wyna"ezienie% do%uB z u%2wienie% si? o $en?B z urz/dzenie% (ego niez"i$zone %iaa% kopotyB $z?sto sa%a (edna. Przy(a$i2ka bowie% %o(aB $ho& robiaB $o %ogaB a"e %ao %ogaB tak %aoB e byo to (akby ni$B ty"e ty"koB e wszystko robio si? w (e( i%ieniu i za (e( po5redni$twe%B a"e $ay $i?ar kopot2w spada na %nieB a $i/y %i takB e dzi5 si? dziwi?B (ak to wytrzy%aa%. -ieraz w swoi% strapieniu %2wia% Panu: PanieB $ze%u %i kaesz bra& na siebie rze$zy prawie e nie%o"iweE Jeste% sab/ kobiet/ i gdyby% przyna(%nie( %iaa swobod?...M <"e skr?powana z ty"u stronB bez pieni?dzyB bez sposobu dostania i$h ani na 3reweB ani na wsze"kie inne potrzebyB $2 (aB PanieB %og? zrobi&E ='. !azB gdy bya% w skra(ne( potrzebieB nie %a(/$ za $o na(/& konie$zny$h robotnik2w i rady (u nie widz/$B ukaza %i si? 5w. J2ze6B prawdziwy %2( o($ie$ i %ony opiekun i zapewni %nieB e pieni?dzy %i nie zabraknieB e %og? bez obawy zawrze& u%ow?B $o i u$zynia%B nie %a(/$ sze"/ga w kieszeniB a Pan zaradzi potrzebie w spos2b takiB e zdu%iewa"i si? wszys$yB kt2rzy si? o ty% dowiedzie"i. #o% wydawa %i si? %ayB tak %ayB e nie%o"iwe zdawao si? urz/dzi& w ni% k"asztoru. 0h$iaa% dokupi& drugiB przy"ega(/$y do niegoB kt2ry $ho& r2wnie niewie"kiB %2gby prze$ie suy& za ko5$i2B a"e nie %iaa% za $oB ani adnego sposobu sk/d dosta& potrzebne pieni/dze. -ie wiedziaa%B $o robi&. Pewnego dnia po o%unii Pan powiedzia do %nie: Ju $i raz powiedziae%B by5 si? u"okowaaB (ak %oesz. Pote% (akby z oburzenie% doda: J $h$iwo5$i rodza(u "udzkiegoM ,i?$ i zie%i boisz si?B e $i zabraknieE *"e razy Ja spae% pod goy% niebe%B nie %a(/$ gdzie si? s$hroni&M Przeraona ty% wyrzute% i $zu(/$ $a/ (ego suszno5& pobiega% do tego do%kuB wy%ierzya% go i przekonaa% si?B e z%ie5$i si? w ni% przyzwoity k"asztorB $ho& %ay. #"atego nie trosz$z/$ si? (u o naby$ie drugiego do%uB kazaa% go uporz/dkowa& z grubsza i bez adny$h wy%ys2wB aby ty"ko w ni% byo %ona y& bez szkody d"a zdrowiaB $o i zawsze przy zakadaniu naszy$h k"asztor2w powinno si? za$howywa&. =+. , dzie 5w. "aryB w $hwi"i gdy sza% do o%uniiB ona ukazaa %i si?B (a5nie(/$a przedziwn/ pi?kno5$i/ i powiedziaa %iB by% uzbroia si? w %?stwo i da"e( w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

195

prowadzia rozpo$z?te dzieoB a ona %i dopo%oe. Powzi?a% odt/d wie"kie do nie( naboestwoB a obietni$a (e( w zupeno5$i si? sprawdzia. "asztor bowie% eski (e( ZakonuB pooony w pob"iu naszegoB wspo%aga nas zaopatru(/$ w pierwsze potrzeby do y$ia. < $o wanie(szeB tak %i dopo%oga do spenienia si? g2wnego %ego pragnieniaB e to ub2stwoB (akie wi?ta zaprowadzia w swoi$h do%a$hB za$howu(e si? i w naszy%. 9y take y(e%y z (a%uny. -ie%ao %nie to kosztowao za$hoduB ni% ten punkt zosta nieodwoa"nie zatwierdzony powag/ J($a wi?tegoB tak i nigdy (u nie %oe by& naruszonyB i nigdy k"asztory nasze nie b?d/ %iay stay$h do$hod2w. * t? (esz$ze ask? $zyni na% PanB take za przy$zyn/ na(%i"sze( wi?te(B e $ho& nikogo o ni$ nie prosi%yB na(askawsza Jpatrzno5& Jego dostar$za na% ho(nie wszystkiegoB $zego potrzeba. -ie$h b?dzie bogosawiony za wszystkoB a%en. =.. , trzy dni pote%B w uro$zysto5& ,niebowzi?$ia -a(5wi?tsze( 9aryi PannyB gdy %od"/$ si? w ko5$ie"e na"e/$y% do k"asztoru Zakonu $hwa"ebnego 5w. #o%inikaB wspo%niaa% na %n2stwo grze$h2w i sz$zeg22w nie$not"iwego swego y$iaB z kt2ry$h przed "aty w ty% ko5$ie"e si? spowiadaa%B przypado na %nie za$hwy$enie tak wie"kieB e prawie odesza% od siebie. -ie %og/$ si? utrzy%a& na k"?$zka$hB usiada%. -ie bya% nawet zdo"na widzie& podniesienia Hostii i su$ha& 9szy 5wi?te(B o $o p2)nie( %iaa% niepok2( w su%ieniu. , ty% stanie wydao %i si?B (ak %nie ubiera(/ w szat? dziwnie bia/ i (asn/. Z po$z/tku nie widziaa%B kto %nie ubiera. Pote% dopiero u(rzaa% przy swoi% bokuB z prawe( strony Pann? -a(5wi?tsz/B a z "ewe( %ego opiekuna 5w. J2ze6a. Jni to we dwo(e tak %nie ubiera"i. Jedno$ze5nie byo %i dane zrozu%ie&B e (u (este% o$zysz$zona ze swoi$h grze$h2w. < gdy (u bya% ubrana niewypowiedziane $zu(/$ w sobie uwie"bienie i rozkoszB -a(5wi?tsza Panna wzi?a %nie za r?$e i powiedziaa %iB e (est bardzo zadowo"ona z %o(ego naboestwa do $hwa"ebnego 5w. J2ze6aG e %a% by& pewnaB i za%ierzony przeze %nie k"asztor przy(dzie do skutkuG e b?dzie w ni% gor"iwa suba Panu i *% Jbo(guG e $ho& kierunekB kt2re%u si? podda(eB nie przypada %i do s%akuB %a% prze$ie by& spoko(na o toB e pierwsza gor"iwo5& w ty% nowy% do%u nigdy nie ostygnieB bo Jni go opiek/ swo(/ oto$z/B (ak i Syn Je( (u na% obie$aB e b?dzie z na%i %ieszka. -a znak za5 i zadatek sprawdzenia si? te( Jego obietni$yB da(e %i ten oto k"e(not. : ,tedy wydao %i si?B e zawiesza %i na szyi dziwnie pi?kny zoty naszy(nikB ze zwisa(/$y% krzye% warto5$i nieosza$owane(. 3yo to zoto i ka%ienie drogie tak r2ne od wsze"ki$h k"e(not2w zie%ski$hB e nie %a adnego %i?dzy ni%i por2wnaniaB a pi?kno5& i$h przewysza wsze"kie po(?$ie "udzkie. Taka te bya i szata. Faden u%ys nie przedstawi sobie wytworno5$i %ateriiB z (akie( bya utkanaB a wobe$ biao5$iB (ak/ Pan (/ ozdobiB wsze"kie 5wietno5$i te( zie%i wyda(/ si?B e tak powie%B (akby za%azane sadz/. =1. !ys2w -a(5wi?tsze( Panny nie zdoaa% dokadnie rozr2ni&B a"e $ay ksztat Je( ob"i$za by za$hwy$a(/$o pi?kny. Kbrana bya take w bia/ szat?B niewypowiedzianego b"asku i (asno5$iB nie o"5niewa(/$e( (ednakB a"e dziwnie oko rozwese"a(/$e(. -ie tak (asno widziaa% $hwa"ebnego 5w. J2ze6a. 0zua% (ednak (ego obe$no5&B a"e sposobe% takiego widzeniaB o (aki% w swoi% %ie(s$u %2wia%B to (est w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

196

$zysto u%ysowego bez udziau wyobra)ni. -a(5wi?tsza Panna wydawaa %i si? %odziutk/. Po $hwi"i takiego ze %n/ przebywaniaB kt2re napenio dusz? usz$z?5"iwienie% i wese"e%B (aki$h nigdy (esz$ze nie doznaa%B i $h$iaaby%B by nigdy we %nie nie ustayB wydawao %i si?B e widz? *$h wst?pu(/$y$h do nieba z wie"ki% orszakie% anio2w. ,ie"kie $zua% osa%otnienie po *$h ode(5$iuB a"e zaraze% take tak/ po$ie$h?B e przez duszy $zas pozostawaa% pod ty% wraenie%B niezdo"na poruszy& si? z %ie(s$a ani sowa prze%2wi&B (ak gdyby% odesza od siebie. Pozosta %i po ty% widzeniu wie"ki zapa do $akowitego wynisz$zenia si? d"a 3oga i taki by $ay (ego przebiegB i takie skutki we %nie sprawiB e nigdyB (akko"wiek staraa% si? o toB nie %oga% si? zdoby& na na(%nie(sz/ w/tp"iwo5&B by ono nie byo od 3oga. =4. Sz$zeg2"nie te wie"k/ po$ie$h? i uspoko(enie przyniosy %i sowa r2"owe( <nio2w o nowy%B (aki %iaa% wybra&B kierunku posuszestwa. *stotnieB nie przypada %i on do s%akuB bo z trudno5$i/ %i przy$hodzi usun/& si? spod posuszestwa naszego Zakonu. <"e Pan %i ozna(%iB e nie na"ey poddawa& nowego k"asztoru pod (ego (urysdyk$(?B ra$zy %i nawet wytu%a$zy&B d"a$zego to adn/ %iar/ nie wypada. aza %i posa& z ty% do !zy%u pewn/ drog/B kt2r/ sa% %i wskazaB obie$u(/$B e za Jego spraw/ przy(dzie sta%t/d przy$hy"na odpowied). Skoro u$zyni"i5%y wedug rozkazu PaskiegoB wszystko si? uoyo (ak na(po%y5"nie(. *na$ze( nigdy by5%y nie byy z t/ spraw/ doszy do ko$a. Z da"szego przebiegu rze$zy okazao si?B (ak wie"e za"eao na ty%B by5%y si? odday pod wadz? biskupa. <"e w2w$zas (esz$ze go nie znaa% i nie wiedziaa%B (aki% si? d"a nas okae zwierz$hnikie%. Ne$z z aski i zrz/dzenia Paskiego okaza si? tak askawy% i d"a nas y$z"iwy%B (ak tego byo potrzebaB aby do% nasz si? osta w5r2d srogiego prze$iwiestwaB kt2re : (ak to da"e( opowie% : na niego si? podnioso i aby %2g do(5& do tego stanuB w (aki% si? dzi5 zna(du(e. -ie$h b?dzie Pan bogosawionyB i wszystko do takiego sz$z?5"iwego ko$a doprowadzi& ra$zyB a%en.
!ozdzia +.

Roz zia! 8? $ak zmuszona zostaa rozkazem prowincjaa opu#ci miasto i uda si do pewnej osoby wysokiego rodu dla pocieszenia jej w smutku 0o tam si wydarzyo i jak wielk ask Pan jej uczyni, uywajc za narzdzie do pobudzenia pewnego znakomitego kapana ku gorliwszej $ego subie, z czego sama potem miaa pomoc i obron od niego 4 tu rzeczy bardzo godne uwagi =. Jakko"wiek z na(wysz/ pi"no5$i/ staraa% si? trzy%a& rze$z w sekre$ieB (ednak nasze starania i roboty wok2 przedsi?wzi?te( sprawy nie %ogy si? odbywa& tak pota(e%nieB by wiado%o5& o ni$h nie dosza do uszu tego i owego. w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

197

Jedni wierzy"i ty% su$ho%B drugi% rze$z wydawaa si? nie%o"iw/. Ja bardzo si? baa%B e (e5"i Prowin$(a powr2$i i o ty% si? dowieB zakae %i da"e( za(%owa& si? t/ spraw/ i wszystko od razu u"egoby przerwaniu. Jto w (aki spos2b Pan zapobieg te%u niebezpie$zestwu. Zdarzyo si?B e w (edny% wie"ki% %ie5$ieB od"egy% st/d przeszo dwadzie5$ia %i"B pewna pani niedawno stra$ia %?aB i tak bya niepo$ieszona po (ego 5%ier$iB e od zbytniego s%utku za$z?a zapada& na zdrowiu. Pani ta dowiedziaa si? o te( "i$he( grzeszni$y. Pan to zrz/dziB e opowiadano (e( r2ne rze$zy $hwa"/$e %nieB d"a sz$z?5"iwy$h skutk2wB (akie %iay z tego wynikn/&. Znaa ona dobrze naszego Prowin$(aaB a b?d/$ osoba bardzo wysoko postawionaB wie"kie u niego %iaa zna$zenie. ,iedz/$ zate%B e (este% w taki% k"asztorzeB z kt2rego nie wo"no wy$hodzi&B i obie$u(/$ sobieB e (a (/ zdoa% po$ieszy&B tak gor/$e z nat$hnienia Paskiego powzi?a pragnienie zoba$zenia si? ze %n/B e nie %og/$ %u si? oprze&B naty$h%iast postanowia na wsze"ki spos2b sprowadzi& %nie do siebie. , ty% $e"u napisaa do Prowin$(aaB kt2ry w te( $hwi"i przebywa gdzie5 da"eko. Skutkie% tego przysa %i rozkazB za"e$a(/$B aby% w i%i? 5wi?tego posuszestwaB naty$h%iast udaa si? z towarzyszk/ na to %ie(s$e. !ozkaz ten otrzy%aa% w no$y -arodzenia Paskiego. '. 3ya% ni% nie$o poruszonaB gdy po$zua% wie"k/ przykro5&B e d"a korzystnegoB (akie o %nie %a(/ %nie%aniaB tak si? o %nie stara(/ i z tak da"eka %nie sprowadza(/B $zego (aB zna(/$ wie"k/ swo(/ n?dz?B nie $ierpi?. Ior/$o po"e$aa% si? 3oguB a nag"e w $zasie %od"itwy porway %nie wie"kie za$hwy$eniaB kt2re trway prawie przez $a/ (utrzni?. Pan prze%2wi do %nie i powiedzia %iB aby% (e$haa i nie zwaaa na zdania inny$hB bo %ao kto poradziby %i z na"eny% zastanowienie%. 0ho& w drodze te( b?d? %iaa utrapieniaB a"e b?dzie z ni$h $hwaa 3ogu. #"a sprawy k"asztoru potrzebaB by% si? st/d odda"iaB p2ki nie nade(dzie 3rewe. #iabe wie"ki uknu spisek na przy(azd Prowin$(aaB a"e %a% si? nie ba& ni$zegoB bo Jn b?dzie ta% %oi% po%o$nikie%. Sowa te bardzo %nie pokrzepiy i po$ieszyy. Powiedziaa% o ty% !ektorowiB kt2ry uznaB e nie powinna% wy%awia& si? od te( podr2y. *nniB prze$iwnieB by"i zdaniaB e to nie%o"iweB e (est w ty% zasadzka diabe"ska na %o(/ szkod?B e powinna% (esz$ze napisa& do Prowin$(aa. +. Ksu$haa% !ektora i po"ega(/$ na ty%B $o %i Pan powiedzia na %od"itwieB wyruszya% w drog? bez stra$huB a"e z wie"ki% zawstydzenie% na %y5"B z (akiego tytuu ta% %nie wzywa(/ i (akie 6aszywe tworz/ sobie o %nie wyobraenie. Z tego te powodu z wi?ksz/ (esz$ze natar$zywo5$i/ bagaa% PanaB aby %nie nie opusz$za. ,ie"k/ to byo d"a %nie po$ie$h/B e w %ie5$ieB do kt2rego si? udawaa%B zna(d? do% Towarzystwa Jezusowego. #"atego %y5"aa% sobieB e i ta% tak sa%o (ak tu podda(/$ si? za"e$enio% o($2wB b?d? $ho& do pewnego stopnia bezpie$zna. Z aski 3oga obe$no5& %o(a tak wie"k/ przyniosa te( pani po$ie$h?B e prawie od razu zna$znie po"epszyo si? (e( zdrowie i z kady% dnie% $zua si? bardzie( uspoko(ona. Szybka ta z%iana ty% bardzie( bya w nie( uderza(/$aB e (ak %2wia%B s%utek bez%ierny doprowadzi (/ do bardzo gro)nego stanu. Pan ra$zy to sprawi& przez wzg"/d na %od"itwy wie"u dobry$h duszB %oi$h zna(o%y$hB kt2re Io o po%y5"ny w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

198

d"a %nie skutek prosiy. 3ya to osoba bardzo bogobo(na i tak $not"iwaB e wiar/ i swo(/ pobono5$i/ dopeniaa tegoB $zego %nie nie dostawao. Poko$haa %nie bardzoB i (a te nie %nie( (/ ko$haa% za (e( dobro& d"a %nie. 9i%o to (ednak pobyt %2( u nie( by nie%a" ustawi$zny% d"a %nie krzye%. ,ykwintne wok2 %nie usugi i starania sprawiay %i %?k?B a wysokiB (aki %i okazywano sza$unekB stra$he% %nie prze(%owa. #usza %o(a tak si? $zua ty% wszystki% skr?powanaB e nie 5%iaa% ani na $hwi"? spu5$i& (e( z oka. <"e i Pan take askawe %ia oko na %nie i w $zasie %o(ego ta% pobytu nadzwy$za(ny$h ask %i uy$za. #away %i one tak/ swobod? du$ha i tak/ %nie prze(%oway wzgard/ d"a wszystki$h ty$h wie"ko5$iB na kt2re ta% patrzya%B i i% okaza"szy%i przedstawiay si? o$zo%B ty% (a5nie( widziaa% %arno5& i$h i ni$o5&. #"atego te spotyka(/$ si? $odziennie z tak wie"ki%i pania%iB i suy& i% %ogo by& d"a %nie zasz$zyte%B tak prze$ie swobodnie z ni%i si? za$howywaa%B (ak gdyby% bya i% r2wna. .. ,y$i/gaa% z tego wie"ki d"a siebie poytek du$howy i nie wahaa% si? w sz$zero5$i ser$a %2wi& te( paniB $o %y5"?. ,idziaa%B e i ona (est kobiet/B tak sa%o (ak (a pod"eg/ uo%no5$io% i na%i?tno5$io%. ,idziaa%B (ak %ao godny%i po/dania s/ wsze"kie paskie sp"endoryB i i% kto stoi wye(B ty% wi?ksze %a z%artwienia i troski. Sa%a prze$ie (u troska o utrzy%anie godno5$i swego stanu odbiera i% spok2( y$ia. Jedz/ nie w por? i bez aduB bo wszystko si? powinno stosowa& do stanowiskaB a nie do wasne( wygody. , wyborze potraw %usz/ $z?sto kierowa& si? wy%agania%i swego stanuB a nie swoi% upodobanie% i guste%. Sz$zerze wyzna(?B $h?& zostania wie"k/ pani/ z gruntu %i obrzyda i na sa%o o ty% wspo%nienie %2wi? sobie: 3oe u$howa(M Powinna% (ednak doda&B e $ho& ta pani (est (edn/ z pierwszy$h w kr2"estwieB nie s/dz? prze$ieB by zna"azo si? i$h wie"eB kt2re by tak/ (ak ona odzna$zay si? pokor/ i prostot/. Ty% bardzie( te a" %i byo (e( i dot/d au(?B widz/$ (ak $z?sto z%uszona (est za$howywa& si? nie wedug wasne( skonno5$iB a"e wedug wy%aga paskie( godno5$i. Ze sub/ i swoi% dwore%B (akko"wiek "udzi %a dobry$hB %usi w$i/ %ie& si? na ba$zno5$i i "i$zy& si? z kady% sowe%. -ie wo"no (e( %2wi& z (edny% wi?$e( ni z drugi%B gdy tenB kt2ry dozna wi?$e( askawo5$iB b?dzie )"e widziany u wszystki$h. Jest to takie skr?powanieB e $ho& 5wiat zawsze ka%ieB $hyba %ao ka%stw r2wna si? te%uB gdy pana%i nazywa ty$h niewo"nik2wB za"eny$h w ty"u niez"i$zony$h sposoba$h od swego oto$zenia i pod"egy$h suebno5$io% swego stanowiska. 1. Z aski 3ogaB w $zasie %ego pobytu u te( paniB do%owni$y (e( zna$zne robi"i post?py w pobono5$iB $ho& %nie i z te( strony nie zbywao na przykro5$ia$hB skutkie% zazdro5$iB (ak/ powzi?y na %nie niekt2re z oto$zenia pani do%uB patrz/$ nie$h?tny% okie% na wie"k/ przy$hy"no5&B (ak/ ona %i okazywaa. S/dziy zapewneB e szuka% w ty% d"a siebie (akie(5 korzy5$i. #"atego wida& Pan dopusz$za by %nie spotykay przykro5$i z taki$h i inny$h (esz$ze powod2wB aby% nie uwi?za w wygoda$h i przy(e%no5$ia$hB (aki%i bya% oto$zona i aby% z aski Jego wysza ze wszystki$h ty$h pokus bez szkodyB owsze%B z poytkie% d"a duszy.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

199

4. , ty% $zasie zdarzyo si?B e przyby do tego %iasta pewien zakonnikB %a bardzo znako%ityB z kt2ry% przed "aty %iewaa% w r2ny$h $zasa$h roz%owy du$howne. 3?d/$ pewnego dnia na 9szy 5wi?te( w ko5$ie"e (ego ZakonuB pooony% w pob"iu do%uB w kt2ry% %ieszkaa%B po$zua% nag"e wie"k/ $h?& dowiedzenia si? o obe$ny% usposobieniu (ego duszyB bo zawsze pragn?a% widzie& go doskonay% sug/ 3oy%. ,staa% wi?$B $h$/$ pode(5& do niego i prosi& go o $hwi"? roz%owyB "e$z zaraz pote%B zwasz$za e bya% (u skupiona na %od"itwieB przysza %i %y5"B e b?dzie to strata $zasuB e %iesza% si? w nie swo(e rze$zy i na z powrote% usiada%. Powt2rzyo si? toB o i"e pa%i?ta%B dwa $zy trzy razy. , ko$u (ednak dobry anio wzi/ przewag? nad zy%. -a wezwanie %o(e zakonnik ten przyszed do kon6es(onau na roz%ow? ze %n/. -ie widz/$ si? (u od wie"u "atB za$z?"i5%y od wypytywania si? wza(e%nie o nasze prze(5$ia w ty% $zasie. Powiedziaa% %u na(pierw o sobieB (ak y$ie %o(e przez te "ata byo pene $ierpie wewn?trzny$h. Jn zapragn/B by% %u opowiedziaaB (akie to byy $ierpienia. Jdpowiedziaa% %uB e s/ to rze$zyB o kt2ry$h nikt wiedzie& nie powinienB e i$h wy(awi& nie %og?. Jdpowiedzia %i na toB e skoro wyznaa% t? swo(/ ta(e%ni$? te%u o($u do%inikaninowiB o kt2ry% wspo%niaa% wye(B wi?$ nie %a% (u powodu przed ni% si? ukrywa&B bo ta%ten : b?d/$ wie"ki% (ego przy(a$ie"e% : na pierwsze zapytanie powie %u o wszystki%. 7. Prawd? %2wi/$ nie byo w (ego %o$y na"eganio% swoi% zanie$ha&B tak (ak nie byo w %o(e( od%2wi& %u /danego wyznania. Jakko"wiek zawsze doznawaa% wie"kie( przykro5$i i zawstydzeniaB i"e razy z%uszona bya% %2wi& o ty$h rze$za$hB z ni% prze$ieB tak sa%o (ak przedte% z !ektore% nie sprawiao %i to adne( trudno5$iB owsze%B ra$ze( wie"k/ %i przynioso po$ie$h?. ,yznaa% %u wszystko pod sekrete% spowiedzi. Zawsze uwaaa% go za rozu%negoB a"e ty% raze% wyda %i si? rozu%nie(szy i 5wiat"e(szy ni kiedyko"wiek. Podziwiaa% (ego wie"kie zdo"no5$i i sposobno5& do znako%itego post?pu w doskonao5$iB gdyby si? bez podziau odda 3ogu. 3o %a% to (u od wie"u "atB e skoro spotka% kogoB kto swy%i za"eta%i przypada %i do ser$aB zaraz pragn?aby% widzie& go $akowi$ie po5wi?$onego 3ogu i to pragnienie ogarnia %nie z tak/ si/B e nieraz prawie od$hodz? od siebie. Pragn? bez w/tpieniaB by wszys$y wiernie suy"i 3ogu. Idy $hodzi o taki$hB d"a kt2ry$h sz$zeg2"n/ %a% %io5& i sza$unekB po/danie to sta(e si? niepowstrzy%anie gwatowne i z tak/ natar$zywo5$i/ baga% Pana za ni%i. Tak sa%o byo i z ty% zakonnikie%B o kt2ry% %2wi?. 8. Prosi %nieB by% go bardzo po"e$aa 3ogu. -ie potrzebowa %i tego %2wi&B bo takie %iaa% d"a niego ser$eB e nie%o"iwe by% tego nie $zynia. Posza% na %ie(s$eB gdzie zwyk"e oddawaa% si? sa%otne( %od"itwieB za$z?a% przedstawia& Panu swo(/ pro5b? i w zebraniu du$ha %2wi& do -iegoB (ak to $z?sto %i si? zdarzaB (akby nieprzyto%na i sa%a nie wiedz/$B $o %2wi?. , taki$h bowie% $hwi"a$h sa%a ty"ko %io5& %2wiB a dusza w taki% (est za$hwy$eniuB e nie zwaa (u na niesko$zon/ swo(/ nisko5& wobe$ ogro%nego %a(estatu 3oga. ,ieB e 32g (/ %iu(e i %a(/$ t? pewno5& zapo%ina o sobieB a $zu(/$ si? $aa w -i% pogr/ona i (akby stanowi/$a z -i% (edno5& nierozdzie"n/B %2wi od rze$zy. Pa%i?ta%B e w2w$zas po w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

200

dugi$h z rzewny%i za%i bagania$hB aby po$i/gn/ t? dusz? do $akowite(B bez podziau swo(e( suby : bo $ho& bya% pewnaB e (est to dusza dobraB a"e na ty% nie poprzesta(/$ $h$iaa% (/ widzie& doskona/ : w ko$u powiedziaa% Panu: PanieB nie powiniene5 %i od%2wi& te( askiB prze$ie widziszB e b?dzie to dobry nabytek i e on bardzo na% si? przyda (ako przy(a$ie"M ;. J dobro$iB o niesko$zona askawo5& 3ogaM JnB taki wie"ki 9a(estat znosi toB by takie (ak (aB n?dzne stworzenie z tak/ zu$hwa/ pou6ao5$i/ do -iego %2wioM -ie zwaa na sowaB $ho& niestosowne i niedorze$zneB ty"ko na dobr/ wo"? i na wie"kie pragnienieB z kt2rego te sowa pyn/M -ie$h b?dzie bogosawiony na wieki wie$zne. =>. Tego sa%ego dnia wie$zore%B w godzina$hB w kt2ry$h trwaa% na roz%y5"aniuB ogarn?o %nie nag"eB pa%i?ta%B gn?bi/$e strapienie na %y5"B $zy (este% w przy(a)ni z 3ogie% i e nie %og? wiedzie& na pewnoB $zy (este% w stanie askiB $zy nieE -ie d"atego eby% pragn?a te( aski przez pr2n/ $iekawo5&B a"e e wo"aaby% u%rze&B ni y& w niepewno5$iB $zy nie (este% u%ara. -ad wsze"k/ bowie% 5%ier& strasznie(sz/ bya d"a %nie ta %y5"B e %oe $zy% obrazia% 3oga. Jkrutny na t? %y5" dr?$zy %nie s%utek. 0aa pon/$ %io5$i/ i rozpywa(/$ si? we za$h bagaa% PanaB by takiego niesz$z?5$ia na %nie nie dopu5$i. ,tedy usyszaa% te sowa: 9oesz si? po$ieszy& i u6a&B i (este5 w stanie askiG bo taka wie"ka %io5& 3ogaB takie askiB (aki$h 32g $i uy$zaB takie u$zu$iaB (akie w two(e( duszy wzbudzaB nie %og/ i5& w parze z grze$he% 5%ierte"ny% ani si? udzie"a& duszyB b?d/$e( w stanie grze$hu. 0o do askiB o kt2r/ bagaa% Pana d"a tego zakonnikaB %iaa% zupen/ pewno5&B e (/ otrzy%a%. Pan powiedzia %i d"a niego ki"ka s2w z po"e$enie%B by% %u (e powt2rzya. Sprawio %i to wie"ka przykro5&B bo nie wiedziaa%B (ak to zrobi& i (ak (u %2wia%B nie %a ni$B $o by %i z tak/ trudno5$i/ przy$hodzioB (ak wy(awianie podobny$h rze$zy osobie trze$ie(B wtedy zwasz$zaB gdy nie wie%B (ak ona to przy(%ie i $zy nie b?dzie si? ze %nie 5%iaa. ,ie"kie wi?$ z powodu tego pose"stwa %iaa% udr?$zenie. , ko$u (ednakB widz/$ (asnoB e 32g tego $h$eB przyrzeka% 9uB e speni? Jego rozkaz. ,stydz/$ si? speni& to ustnieB spisaa% sowa powierzone %i d"a tego zakonnika i tak %u (e oddaa%. ==. SkutekB (aki one w ni% sprawiyB dowi2d (awnieB e po$hodziy od 3oga. Postanowi odda& si? naprawd? y$iu wewn?trzne%uB $ho& nie u$zyni tego zaraz. Pan $h$/$ go %ie& d"a siebieB uywa %nie za narz?dzie do ozna(%ienia %u pewny$h prawdB kt2re $ho& (a o ty% nie wiedziaa%B tak dokadnie odpowiaday na(g?bszy% potrzebo% (ego duszyB e prawie ni%i by przeraony. Pan i wewn?trznie usposabia go takB by wierzyB e te sowa od -iego po$hodz/. Ja ze swo(e( stronyB %i%o $ae( swo(e( n?dzy nieustannie bagaa% PanaB aby go $akie% do Siebie nawr2$i i da %u obrzydzi& sobie wsze"kie dobra i u$ie$hy tego y$ia. Tak te $akowi$ie wysu$ha %o(e( pro5by : za $o nie$h b?dzie bogosawiony na wiekiM : TerazB i"e razy zdarzy %i si? z ni% roz%awia&B sowa (ego wprawia(/ %nie (akby w za$hwy$enie. Ty"e Pan w tak kr2tki% $zasie nadzwy$za(ny$h ask w ni% na%noyB e gdyby% nie bya nao$zny% 5wiadkie% zadziwia(/$y$h (ego post?p2wB nieatwo by% te%u uwierzya. Patrz/$ na ustawi$zne (ego pogr/enie si? w 3oguB %ona powiedzie&B e $akowi$ie w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

201

u%ar d"a wszystki$h rze$zy te( zie%i. -ie$h 32g askawy ra$zy go wspiera& wsze$h%o$n/ swo(/ r?k/B bo (e5"i da"e( b?dzie $zyni takie post?pyB $zego susznie %ona si? po ni% spodziewa& : bo gruntownie (est utwierdzony w zna(o%o5$i sa%ego siebie : b?dzie to (eden z na(znako%itszy$h sug 3oy$hB ku wie"kie%u poytkowi wie"u duszB dzi?ki wie"kie%uB (akiego w tak kr2tki% $zasie nabyB zrozu%ieniu i do5wiad$zeniu dr2g y$ia du$howego. S/ to dary 3oe i 32g (e da(eB kiedy $h$e i (ak $h$eB nie zwaa(/$ ani na dugo5& $zasuB ani na wie"ko5& uprzedni$h zasug. -ie %2wi?B by dugo"etnie zasugi nie %ogy si? w zna$zne( %ierze do tego przy$zyni&. Jest (ednak rze$z/ pewn/B e $z?stokro& Pan i po dwudziestu "ata$h nie uy$zy (edne%u tak wysokiego stopnia konte%p"a$(iB na (aki wyniesie drugiego w (eden rok. #"a$zego tak $zyniB to Je%u sa%e%u wiado%o. * w ty% wa5nie (est b/dB gdy sadzi%yB i z $zase% zdoa%y przy(5& do zrozu%ienia ty$h rze$zyB kt2ry$h nikt adna %iar/ nie rozu%ie ina$ze(B ty"ko do5wiad$zenie%. St/d : (ak %2wia% : wie"u si? %y"i i $h$e s/dzi& o rze$za$h du$howy$hB nie posiada(/$ i$h. -ie zna$zy to (ednakB by u$zony teo"ogB $ho& sa% ty%i wysoki%i droga%i nie $hodziB nie %2g kierowa& dusz/ oddan/ y$iu 3oe%uB by"eby ob(awy tego y$iaB zewn?trzne $zy wewn?trzneB o i"e na"e/ do porz/dku natura"negoB s/dzi wedug 5wiata zdrowego rozu%uB a $o do ob(aw2w nadprzyrodzony$hB trzy%a si? Pis%a 5wi?tego. -a ty% nie$h poprzesta(e. 0o za5 poza ten zakres wy$hodziB nie$h sobie nad ty% gowy nie suszy i nie$h sobie nie wyobraaB e potra6i zrozu%ie&B $zego nie rozu%ieB i nie$ha( du$ha nie gasi i dusz taki$h nie gn?bi. 9a(/ one nad sob/B $o do ty$h rze$zy Pana wi?kszego ni onB kt2ry ni%i kieru(e i nie $hodz/ one bez wodza. ='. -ie$h si? te%u nie dziwiB (akby to byy rze$zy nie%o"iwe : wszystko u Pana (est %o"iwe : a"e nie$h si? zdobywa na wiar? i nie$h si? upokarza i uznaB e w te( wysokie( u%ie(?tno5$i Pan %a %o$ da&B i nieraz %oe da(e wi?$e( 5wiata ubogie( (akie(5 stare( kobie$inieB ni (e%u z $a/ (ego nauk/. Tak/ pokor/ wi?$e( poytku przyniesie duszo% i sa%e%u sobie ni uwaa(/$ siebie %?e% %od"itwy i za takiego $h$/$ u$hodzi&B kiedy ni% nie (est. Prze$iwnie bowie%B (e5"i nie %a:(/& do5wiad$zeniaB nie b?dzie %ia r2wnie przyna(%nie( g?bokie( pokoryB by rozu%iaB e tego nie rozu%ie i e toB $zego nie rozu%ieB nie (est prze$ie d"atego nie%o"iweB %ao na ty% zyska i (esz$ze %nie( na ty% zyska(/ duszeB kt2ry%i kieru(e. 9a(/$ za5 pokor?B nie$h b?dzie spoko(ny. -ie dopu5$i Pan tegoB aby zb/dzi ani by w b/d wprowadza inny$h. =+. J($ie$B o kt2ry% %2wi?B wasny% do5wiad$zenie% z daru Pana doznawszy wie"u z ty$h rze$zyB stara si? take :b?d/$ bardzo u$zony% : zg?bi& (e naukowoB o i"e %og/ by& zg?bione. 0zego sa% nie do5wiad$zyB o to pyta do5wiad$zony$h. #opo%aga %u do tego dar wie"kie( i ywe( wiaryB (aki otrzy%a od Pana. ,ie"kie ty% sposobe% zrobi post?py i wie"e dusz po$i/gn/ do doskonao5$iB %i?dzy inny%i i %o(/. ,idz/$ bowie% wie"kie utrapieniaB (akie %nie $zekayB i %a(/$ powoa& do siebie niekt2ry$h spo%i?dzy ty$hB kt2rzy %n/ kierowa"iB Pan w boskie( askawo5$i swo(e( ob%y5"a %i w taki spos2b inny$h po%o$nik2wB kt2rzy by %nie w %oi$h strapienia$h wspiera"iB i duo %i dobrego $zyni"i. Tak go Pan (akby z gruntu od%ieniB e sa% siebieB %ona powiedzie&B nie pozna(e. Kzdrowi go z dawny$h w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

202

(ego nie%o$y i nowy$h %u doda si do u%artwie i &wi$ze pokutny$hB kt2ry% przedte% nie %2g si? oddawa&. -apeni go odwag/ i %?stwe% do wsze"ki$h dobry$h u$zynk2w. Sowe%B z tego wszystkiego i z wie"u inny$h rze$zyB kt2re po%i(a%B (asno wida&B (ak wie"ki% i nadzwy$za(ny% powoanie% Pan go zasz$zy$i. -ie$h b?dzie za to bogosawiony na wieki. =.. 0ay ten sw2( niezr2wnany post?p w 5wi?to5$i zawdzi?$za onB pewna tego (este%B asko%B (akie %u Pan u$zyni na %od"itwie. S/ to aski rze$zywisteB a nie pozorneB (ak to wida& z r2ny$h pr2bB (aki%i (u podobao si? Panu go do5wiad$zy&B a z kt2ry$h on wyszed zwy$i?sko i da dow2dB e rozu%ie $a/ prawd? i $a/ wie"ko5& zasugB (aki$h $zowiek dost?pu(eB gdy $ierpi prze5"adowanie. 9o$n/ pokada% nadzie(? w askawo5$i Paskie(B e %/ ten wie"kie sprowadzi bogosawiestwo na nie(ednego ze swoi$h bra$i w Zakonie i na $ay sw2( ZakonB (ak to $z?5$iowo (u wida&. 9iaa% wie"kie widzeniaB w kt2ry$h Pan powiedzia %i niekt2re rze$zy o ni% i o !ektorze Towarzystwa JezusowegoB o kt2ry% wye( bya %owaB (ak r2wnie o dw2$h (esz$ze o($a$h Zakonu 5w. #o%inikaB a %ianowi$ie o (edny% z ni$hB na kt2ry% toB $o przedte% o ni% syszaa% w widzeniuB Pan (u w rze$zy sa%e( okazaB (awn/ $zyni/$ wie"k/ (ego 5wi?to5&. =1. -a(wi?$e( (ednak ob(awie %iaa% o ty%B o kt2ry% teraz %2wi? i (edno z ni$h tu opowie%. !az b?d/$ z ni% w roz%2wni$yB w du$hu u(rzaa% (ego dusz? pon/$/ taki% ognie% %io5$i 3oe(B e na ten widok prawie od$hodzia% od siebieB uwie"bia(/$ askawo5& 3ogaB i w tak kr2tki% $zasie do tak wysokiego stanu podni2s t? dusz?. ,ie"kie $zua% zawstydzenie na %y5"B z (ak/ pokor/ %nie su$haB gdy %u dawaa% niekt2re ob(a5nienia $o do %od"itwy %y5"ne(B a (ak %ao we %nie pokoryB e 5%ie% tak pou6a"e roz%awia& z tak 5wi?ty% sug/ 3oy%. 0hyba ty"ko d"atego Pan %iB (ak u6a%B t? %o(/ zu$hwao5& przeba$zyB e tak gor/$o pragn?a% na(wyszego u5wi?$enia tego Jego sugi. !oz%owa z ni% tak pot?nie na %nie dziaaaB e $zua% (akby nowy ogie zapa"a si? w %o(e( duszy i nowe po/danie rozpo$z?$ia wresz$ie suenia 3ogu naprawd?. J %2( JezuB (ake pot?na (est dusza pon/$a Two(/ %io5$i/M Jak bardzo powinni5%y $eni& tak/ dusz? i baga& PanaB aby na% (/ (ak na(due( w ty% y$iu za$howa. toko"wiek ty% ognie% ponieB powinien trzy%a& si? towarzystwa taki$h dusz i nigdyB o i"e to w (ego %o$yB z ni%i si? nie roz/$za&. =4. ,ie"kie to sz$z?5$ie d"a zranionego %io5$i/ 3o/B spotka& kogo5 innego nosz/$ego tak/ sa%/ ran? w swy% ser$u. ,ie"ka to d"a niego po$ie$haB gdy widziB e nie (est sa%. #zie"nie pobudza (eden drugiego do $ierpieniaB a zate% i do %noenia swoi$h zasug. ,za(e%nie siebie wspiera(/ ta$y wa"e$zni szer%ierzeB gotowi tysi/$ razy narazi& si? na 5%ier& d"a %io5$i 3oga i pragn/$y odda& swo(e y$ie w o6ierze d"a -iego. Podobni s/ do onierzyB kt2rzy pragn/ wzboga$i& si? upa%i zdobyty%i na nieprzy(a$ie"uB d"atego pragn/ wo(ny i $iesz/ si? z nie(B bo wiedz/B e nie ina$ze( ty"ko na wo(nie %og/ $e" sw2( osi/gn/&. ,a"$zy& i $ierpie&B oto $o taki onierz uzna(e sobie za wasny sw2( zaw2d i rze%ioso. JB (aka to wie"ka i nieo$eniona askaB ko%u Pan uy$zy 5wiata ku zrozu%ieniuB (ak wie"ki to zysk w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

203

$ierpie& d"a -iegoM <"e tego zysku nie zrozu%ieB (e5"i nie opu5$i wszystkiego. 3o kto przywi/zu(e si? (esz$ze do (akie(5 rze$zy stworzone(B ten dowodzi ty% sa%y%B e rze$z ta %a (esz$ze warto5& w (ego o$za$hB a skoro %a warto5& w (ego o$za$hB wi?$ by& nie %oeB by si? z ni/ rozsta bez a"uB a a" taki (est niedoskonao5$i/B kt2ra podkopu(e i ru(nu(e $a/ budow? y$ia du$howego. Jasne (est bowie% nast?pstwo tegoB e kto si? przywi/zu(e do rze$zy %arny$hB wraz z ni%i %arnie(e. < (aka %oe by& wi?ksza %arno5&B wi?ksze za5"epienie i wi?ksza d"a duszy niedo"a nad toB gdy uzna(e za $o5 wie"kiego toB $o (est ni$zy%E =7. ,ra$a(/$ do tegoB o $zy% za$z?a% wye(B niewypowiedzian/ od$zuwaa% rado5&B patrz/$ na t? dusz? i na te skarbyB (akie otrzy%aa od Pana. , askawo5$i swo(e( (asno %i w nie( ukazywaB (ak wie"k/ %i ask? u$zyniB e ze$h$ia %nie uy& (ako narz?dzieB po%i%o %o(a niegodno5&. J wie"e wi?$e( $ieszya% si? z ty$h askB (aki%i widziaa% (a5nie(/$/ t? dusz? i wi?$e( (e uznawaa% za swo(e wasneB ni gdyby% (e sa%a otrzy%aa. Z g?bi duszy dzi?ki $zynia% PanuB i tak spenia %o(e pragnienia i wysu$hiwa %o(e %od"itwyB wzbudza(/$ sobieB (ak Io zawsze o to bagaa%B taki$h zdo"ny$h i dzie"ny$h robotnik2w d"a szerzenia Swo(e( $hway. -ie %og/$ due( znie5& takiego nad%iaru rado5$iB dusza %o(a wysza z siebie i gubi/$ si? w 3oguB zna"aza wi?$e( ni zgubia. Kstay w nie( wasne rozwaania i %y5"iB ustaa nawet ta boska %owa wewn?trznaB kt2r/ #u$h wi?ty (akby osobi5$ie do nie( prze%awia. ,pada% w wie"kie za$hwy$enieB w kt2ry% prawie zupenieB $ho& ty"ko na kr2tko odesza% od z%ys2w. K(rzaa% 0hrystusa Pana w niewypowiedziane( $hwa"e i wie"%ono5$i. Jb(awi %i swo(e wie"kie zadowo"enie z nasze( roz%owyB zapewnia(/$ %nie przy ty% i (asno w widzeniu %i ukazu(/$B e gdzieko"wiek dwa( a"bo trze( tak ze sob/ roz%awia(/B ta% Jn (est w po5rodku ni$hB i (ak wie"k/ $hwa? 9u odda(eB ten kto w roz%owie o -i% zna(du(e d"a siebie rozkosz. *nny% raze%B gdy bya% da"eko od %ie(s$a pobytu tego J($aB u(rzaa% (ego dusz? na r?ka$h anio2wB wznosz/$a si? w wie"kie( $hwa"e. Zrozu%iaa% z tego widzeniaB e dusza (ego $zyni wie"kie post?py w 5wi?to5$i. * tak byo w isto$ie. Jaki5 $zowiekB kt2re%u on wy5wiad$zy wie"kie dobrodzie(stwaB broni/$ (ego sawy i za$howu(/$ (ego dusze od zatra$eniaB podni2s prze$iw nie%u 6aszywe 5wiade$twoB gro/$e (ego $z$i. Jn zni2s toB nie ty"ko $ierp"iwieB a"e i z wese"e%. ,ie"e inny$h (esz$ze wy$ierpia prze5"adowa podobnie (ak i wie"e dokona niepospo"ity$h rze$zy na $hwa? 3o/. =8. S/dz?B e wystar$zy ty$h sz$zeg22w. *nneB wiado%e wasze( %io5$iB (e5"i takie b?dzie two(e zdanieB %ona p2)nie( (esz$ze przyto$zy& na $hwa? Pana. PrzepowiednieB o kt2ry$h (u %2wia% "ub (esz$ze %2wi& b?d?B doty$z/$e zaoenia naszego do%u i inny$h rze$zyB wszystkie si? speniy. -iekt2re rze$zy Pan %i zapowiada na trzy "ata naprz2dB inne za5 na $zas duszy "ub kr2tszy przed spenienie%. J kade( takie( przepowiedni %2wia% swo(e%u spowiednikowi i te( wdowieB przy(a$i2$e %o(e(B z kt2r/ (ak %2wia%B wo"no %i byo o taki$h rze$za$h roz%awia&. JnaB (ak p2)nie( si? dowiedziaa%B powtarzaa to inny% i wszys$y oni wiedz/B e nie ka%i?. -ie da( 3oeB by% kiedy o $zy%ko"wiekB a ty% bardzie( w rze$za$h tak wany$h %2wia $o innego ni ty"ko sa%/ i $a/ prawd?. w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

204

=;. , ty% $zasie z%ar nag"e (eden z %oi$h szwagr2wB nie %a(/$ %o"iwo5$i wyspowiadania si? przed 5%ier$i/. , wie"ki% z tego powodu swoi% z%artwieniu otrzy%aa% na %od"itwie ob(awienieB e i %o(a siostra podobnie u%rzeB by% zate% po(e$haa do nie( i po%oga (e( do przygotowania si? na 5%ier&. SpowiednikB gdy %u o ty% powiedziaa%B nie $h$ia %nie pu5$i&B gdy (ednak to za"e$enie ki"ka razy si? powt2rzyoB kaza %i wresz$ie (e$ha&B zapewnia(/$B e (esz$ze nie %a ni$ stra$onego. Przybywszy do nie( na wie5B gdzie %ieszkaaB ni$ (e( o swoi% ob(awieniu nie wspo%niaa%B a"e staraa% si? wed"e %ono5$i o5wie$i& (/ we wszystki%B $zego stan (e( duszy wy%aga. -a%awiaa% (/ do $z?ste( spowiedzi i do pi"nego we wszystki% $zuwania nad sob/. 3ya to osoba bardzo $not"iwa i $h?tnie usu$haa %oi$h rad. Fya tak (esz$ze $ztery $zy pi?& "at w wie"kie( $zysto5$i su%ienia. Z%ara w $hwi"iB gdy nikogo przy nie( nie byoB bez spowiedzi. Sz$z?5$ieB e dzi?ki swe%u zwy$za(owi wyspowiadaa si? na tydzie $zy %ao $o wi?$e( przed 5%ier$i/B $o byo wie"k/ d"a %nie po$ie$h/B gdy si? dowiedziaa%B e tak u%ara. , $zy5&$u bya bardzo kr2tko. -ie$ay upyn/ (esz$ze tydzie od (e( 5%ier$iB gdy po o%unii Pan %i si? ukaza i ra$zy %i da& widzenieB (ak sa% dusz? (e( wprowadza na %ie(s$e $hway wie$zne(. Przez wszystkie te "ataB od dnia tego ob(awienia a do $hwi"i (e( 5%ier$iB w$i/ pa%i?taa% toB $o %i o nie( powiedziano. !2wnie i %o(a przy(a$i2kaB kt2ra dowiedziawszy si? o (e( 5%ier$iB przybiega do %nie $aa przeraonaB i przepowiednia tak dosownie si? spenia. 0hwaa b/d) 3ogu na wiekiB i tak dba o duszeB aby nie zgin?yM
!ozdzia +1

Roz zia! 8A -alszy cig o zaoeniu klasztoru #witego $"ze%a $akimi drogami Pan prowadzi do tego, aby w tym klasztorze zac!owywano #wite ub"stwo ' jakiego powodu opu#cia t pani, u kt"rej przebywaa 3"ne inne zdarzenia =. , $zasie %o(ego pobytu u te( paniB u kt2re( przebywaa% przeszo p2 rokuB Pan sprawiB e dowiedziaa si? o %nie pewna 5wi/tob"iwa suebni$a 3oaB na"e/$a do naszego Zakonu. 9ieszkaa ponad siede%dziesi/t %i" od tego %ie(s$a. ,ra$a(/$ z da"sze( podr2y i prze(eda(/$ w ty% $zasie nieda"ekoB spe$(a"nie zbo$zya z drogiB aby si? ze %n/ zoba$zy&. Je( takeB (ak si? okazaoB w ty% sa%y% roku i w ty% sa%y% %iesi/$u $o i %nie nat$hn/ Pan %y5" zaoenia nowego k"asztoru naszego Zakonu. Pragn/$ doprowadzi& t? %y5" do skutkuB sprzedaa wszystkoB $o %iaaB pieszo i boso posza do !zy%uB aby uzyska& potrzebne upowanienie na za%ierzon/ 6unda$(?. '. 3ya to niewiasta bardzo oddana poku$ie i %od"itwieB d"atego Pan obsypywa (/ wie"ki%i aska%i. Kkazaa si? (e( -a(5wi?tsza PannaB za"e$a(/$ (e( wykonanie tego w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

205

za%iaru. Tak bardzo pod kady% wzg"?de% przewyszaa %nie w subie 3oe(B e wstyd %i byo pokazywa& si? przed ni/. Pokazaa %i upowanienieB (akie otrzy%aa w !zy%ieB i w prze$i/gu pi?$iu dni uoyy5%y wszystkie sz$zeg2y i sposoby urz/dzenia ty$h naszy$h k"asztor2w. #opiero ona %i powiedziaaB o $zy% w$ze5nie( nie wiedziaa%B e !egua nasza : ni% nast/pio (e( zagodzenie : zabraniaa posiadania (akie(ko"wiek wasno5$i. Sa%a nie %iaa% (esz$ze te( %y5"iB by nasza nowa 6unda$(a nie posiadaa adny$h do$hod2w. Przez i$h zapewnienieB $h$iaa% zabezpie$zy& (/ od troski o konie$zne potrzebyB a nie zwra$aa% uwagi na gorsze i niez"i$zone troskiB (akie po$i/ga za sob/ wasny %a(/tek. 3ogosawiona ta niewiastaB kt2ra $ho& nawet $zyta& nie u%iaaB od Pana takie %iaa o5wie$enie i nauk?B e (asno rozu%iaa ten zasadni$zy punkt naszy$h onstytu$(iB o kt2ry% (aB ty"e razy (e $zyta(/$B ni$ nie wiedziaa%. Idy zwr2$ia na to %o(/ uwag?B i (a zrozu%iaa%. Jbawiaa% si? ty"koB e nie zgodz/ si? na (ego zaprowadzenieB e nazw/ to sza"estwe%B a z drugie( strony wstrzy%ywaa %nie ta %y5"B e gdy obsta(/$ za ni% przeprowadz? goB inne skutkie% tego b?d/ przeze %nie $ierpiay. Idyby% bya sa%aB nie wahaaby% si? ani na $hwi"?. Jwsze%B sa%a %y5" za$howywania rad 0hrystusowy$h bya d"a %nie rozkosz. Jd dawna (u z aski 3oga ko$haa% ub2stwo i gor/$o go pragn?a%. 0o do siebie wi?$ nie %iaa% w/tp"iwo5$iB e y& w ub2stwie (est rze$z/ doskona"sz/ i nieraz byaby% pragn?aB gdyby stan %ego zdrowia na to pozwa"aB $hodzi& po ebraninie d"a %io5$i 3oe( i nie %ie& ani do%uB ani adne( wasne( rze$zy. <"e obawiaa% si?B e (e5"i inny% Pan nie uy$zy aski podobny$h pragnieB ub2stwo b?dzie i% powode% do $i/gego niezadowo"eniaB e owsze%B %oe w ni$h sprawi& nie(akie roz"u)nienie du$ha zakonnego. Znaa% bowie% k"asztory ubogieB a nie y(/$e w wie"kie( 5$iso5$i zakonne(B ty"ko e nie zwra$aa% uwagi na toB e wa5nie ten brak 5$iso5$i by przy$zyna i$h ub2stwaB a nie ub2stwo przy$zyn/ braku 5$iso5$i. 3o roz"u)nienie boga$twa nie przy%naaB a prze$iwnieB kto wiernie i bez podziau suy 3oguB tego 32g nigdy nie opu5$i. Sowe%B %iaa% wiar? sab/ i d"atego si? wahaa%. Ta%ta suebni$a 3oa bez wahania trzy%aa si? tegoB $o doskona"szeB bo %iaa %o$n/ wiar?. +. Zasi?gaa% i w te( kwestiiB zdania inny$hB (ak zawsze to $zynia%B a"e w5r2d ty"u dorad$2w adnego prawie nie zna"aza%B kt2ry podzie"aby %2( spos2b widzeniaB ani spowiednikB ani u$zeni teo"ogowieB do kt2ry$h si? udawaa%. Tak %nie zarzu$a"i swoi%i dowoda%iB e nie wiedziaa%B $o po$zu&B bo ostate$znie wiedz/$B $zego /da !egua i widz/$B $o (est rze$z/ doskona"sz/B nie %iaa% ser$a zgodzi& si? na k"asztor z do$hoda%i. 0hwi"a%i zdawao %i si?B e (u (este% przekonana i$h argu%enta%i. Skoro (ednak wr2$ia% do %od"itwy i spo(rzaa% na 0hrystusa na krzyuB ubogiego i nagiegoB nie %oga% znie5& te( %y5"iB by% (a %iaa by& bogata. 3agaa% Io ze za%iB aby tak wszystko zrz/dziB iby% si? u(rzaa ubog/ na Jego podobiestwo. .. Ty"e w posiadaniu do$hod2w zna(dowaa% niedogodno5$iB ty"e w ni% widziaa% powod2w do niepoko(u a"bo i do rozproszenia du$haB e w$i/ ty"ko spieraa% si? o to z u$zony%i. -apisaa% take do tego 5wi/tob"iwego do%inikaninaB kt2ry by na% tak y$z"iwy. Przysa %i dwa arkusze zapisane argu%enta%i teo"ogi$zny%i na dow2dB e nie powinna% u$zyni& tegoB $o za%ierza%B zapewnia(/$ %nie przy ty%B w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

206

e (est to kwestiaB kt2r/ zbada gruntownie. Jdpowiedziaa% %uB e nie %y5"? powoywa& si? na teo"ogi?B aby% za (e( po%o$/ %iaa nie i5& za swoi% powoanie% i nie dotrzy%a& u$zynionego 5"ubu ub2stwaB i nie wypenia&B (ak zdoa% na(doskona"e(B rad 0hrystusowy$hB by zate% w ty% wypadku darowa swo(a nauk? i %nie osz$z?dzi. *"e razy zna"aza% kogo5B kto by podzie"a %o(e zdanieB to wie"k/B przyzna(?B byo d"a %nie po$ie$h/. Pani taB u kt2re( przebywaa%B %o$no popieraa %2( za%iar. *nni w pierwsze( $hwi"i po$hwa"a"i goB a"e pote% b"ie( si? zastanowiwszyB ty"e prze$iw nie%u wyna(dywa"i zarzut2wB e ostate$znie znowu na"ega"i na %nieB aby% go porzu$ia. Taki% odpowiadaa%B e kiedy tak pr?dko z%ienia(/ zdanieB (a (u wo"? trzy%a& si? pierwszego. 1. , ty% $zasie z aski Pana przyby do nas 5wi?ty brat Piotr z <"kantaryB "istownie wezwany przeze %nie na pro5b? te( paniB kt2ra go (esz$ze nie znaaB a pozna& pragn?a. Jako prawdziwy %io5nik ub2stwaB od wie"u "at 5wi?$ie (e%u oddany i dobrze 5wiado%y ukryty$h w ni% skarb2wB wie"ki ten suga 3oy stanow$zo opowiedzia si? za %n/B owsze%B rozkaza %iB by% adn/ %iar/ nie zanie$haa swego za%iaruB a"e ra$ze( ze wszystki$h si staraa si? doprowadzi& go do skutku. Takie %a(/$ popar$ie i tak/ rad?B nad kt2r/ nie %ogaby% zna"e)& "epsze(B bo po$hodz/$/ od dorad$y dobrze zna(/$ego si? na rze$zy i nau$zonego dugi% do5wiad$zenie%B na nie( postanowia% poprzesta& i nikogo wi?$e( o zdanie nie pyta&. 4. Pewnego dniaB gdy gor/$o po"e$aa% 3ogu t? spraw?B Pan powiedzia do %nieB by% adn/ %iar/ nie $o6aa si? od zaoenia k"asztoru ubogiegoB bo (est to wo"a Jego J($aB i e Jn %nie wspo%oe. Syszaa% te sowa w $hwi"i wie"kiego za$hwy$eniaB i takie z ni$h wie"kie skutki po$zua%B e ani na $hwi"? w/tpi& o ty% nie %oga%B i po$hodziy one od 3oga. *nny% raze% znowu powiedzia %iB e w do$hoda$h (est za%ieszanie. #oda do tego inne (esz$ze sowa na po$hwa? ub2stwa i da %i zapewnienieB e kto Je%u suyB te%u nie zabraknie ni$zego do y$ia. Ja teB $o do %nieB tego braku nigdy si? nie "?kaa%. Jd%ieni take Pan ser$e %o(ego teo"ogaB to (est tego 5wi/tob"iwego do%inikaninaB i odwoa toB $o przedte% tak %i za"e$aB by% nie zakadaa k"asztoru bez do$hod2w. #owiedziawszy si? o ty%B a %a(/$ za sob/ tak powane zdaniaB zupenie (u bya% sz$z?5"iwa. Jdt/d postanowiwszy y& z (a%uny d"a %io5$i 3oe(B tak $zua% si? bogataB (ak gdyby% posiadaa wszystkie skarby 5wiata. 7. , ty% $zasie Prowin$(a zd(/ ze %nie rozkaz nakazu(/$y %i pod posuszestwe% przebywanie w do%u te( paniB pozostawia(/$ %i (ednak do wo"i $zy od(e$ha& zarazB (ee"i $h$?B $zy te zatrzy%a& si? ta% (esz$ze (aki5 $zas. ,a5nie w2w$zas w %oi% k"asztorze %iay si? odbywa& wybory. #oniesiono %i sta%t/dB e niekt2re siostry %y5"/ woy& na %nie $i?ar przeoestwa. Sa%a (u %y5" o ty% taki% bya d"a %nie udr?$zenie%B e $ho& nie %a tak wie"kiego %?$zestwaB kt2rego by% o$hotnie nie bya gotowa ponie5& d"a %io5$i 3oe(B prze$ie na pod(?$ie tego brze%ienia : $zua% : e adn/ %iar/ zdoby& si? nie potra6i?. Po%in/wszy nawet niez%iern/ trudno5& kierowania tak "i$zny% zgro%adzenie% i niezwa"$zony wstr?t %2( do w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

207

wsze"ki$h przeoestw i urz?d2wB od kt2ry$h te zawsze si? u$hy"aa%B widziaa% w ty% g2wnie d"a swego su%ienia bardzo gro)ne niebezpie$zestwo. #zi?kowaa% wi?$ 3oguB e %nie ta% na ten $zas nie b?dzieB i napisaa% do si2str d"a %nie przy(azny$hB prosz/$B by na %nie nie gosoway. 8. Idy tak $ieszya% si?B e nie (este% w te( wrzawieB Pan powiedzia do %nieB by% nie wzbraniaa si? (e$ha&. Jee"i bowie% pragn? krzyaB to ta% on $zeka na %nie i by% nie u$hy"aa si? wi?$ od niegoB a"e (e$haa odwanie i to zarazB gdy Jn b?dzie %oi% po%o$nikie%. !ozkaz ten bardzo %nie zas%u$i. -ie %oga% si? powstrzy%a& od pa$zu. 3ya% pewnaB e zapowiedziany% krzye%B b?dzie przeoestwoB a (a w aden spos2b nie %oga% wyrobi& w sobie przekonaniaB by to byo dobre% d"a %o(e( duszy i nie %iaa% ser$a te%u si? podda&. SpowiednikB gdy %u $a/ rze$z przedstawia%B kaza %i (e$ha& (ak na(pr?dze(B gdy wido$znieB %2wiB b?dzie to rze$z doskona"sza. #oda (ednakB e poniewaB wystar$zyB gdy zd/? na wyboryB %og?B ze wzg"?du na wie"kie upayB zatrzy%a& si? (esz$ze ki"ka dniB aby %i podr2 nie zaszkodzia. <"e Pan inne %ia za%iary i tak zrz/dziB e trzeba byo bez odkadania si? podda&. Po$zua% nag"e nieopisany niepok2( w duszyB odbiera(/$y %i zupenie %ono5& skupienia si? na %od"itwie. ,$i/ %i wydawao si?B e sprzeniewierza% si? rozkazowi Paskie%u. Fe wo"? zostawa& gdzie %i przy(e%nie i wygodnieB ni wystawi& si? na $ierpienieB na kt2re Jn %i i5& kae. Fe $aa %o(a suba ko$zy si? na sowa$h. Skoro bowie% wie%B e ta% (ad/$ u$zyni? rze$z doskona"sz/B $ze%u si? o$i/ga%E 9a% od tego u%rze&B to u%r?M... Przy ty$h %y5"a$h opanowa %nie niezno5ny u$isk na duszy i zupene od(?$ie wsze"kiego s%aku w %od"itwie... #osza% w ko$u do takiego stanuB e i spowiednik widz/$ %o(e udr?$zenie : i tak sa%o (ak (aB prowadzony nat$hnienie% 3oy% : kaza %i (e$ha& bez odkadania. Kdaa% si? wi?$ do pani do%uB baga(/$ by ra$zya %nie pu5$i&. ;. Jna tak ywo od$zua t? %o(/ pro5b?B e bya to nowa %?ka. Ty% trudnie( byo (e( rozsta& si? ze %n/B e %2( przy(azd wie"e (/ kosztowa za$hoduB ni% wresz$ie po wie"u na"egania$h uzyskaa nieodzowne pozwo"enie Prowin$(aa. ,idz/$ tak g?bok/ (e( bo"e5&B obawiaa% si?B e b?dzie si? sprze$iwiaa %o(e%u wy(azdowiB a"e e bya to osoba bardzo bogobo(naB wi?$ gdy opr2$z wie"u inny$h powod2w wy%ienia% (e( tenB e $hodzi tu o rze$z wan/ odnosz/$/ si? do suby i $hway Paskie(B gdy nadto daa% (e( nadzie(?B e b?d? %oga znowu (/ odwiedzi&B w ko$uB $ho& z wie"k/ trudno5$i/B zgodzia si?. =>. 0o do %nieB nie $zua% podobne( trudno5$iB bo skoro zrozu%iaa%B e toB $o $zyni?B (est rze$z/ doskona"sz/ i e $zyni/$ (/B su? 3oguB zadowo"enieB (akie $zua% z tegoB e %og? Io zadowo"i&B u5%ierzao we %nie bo"e5& rozstania si? z t/ pani/B zas%u$on/ %oi% od(azde%. Jak r2wnie z wie"o%a inny%iB kt2ry% duo zawdzi?$zaa%B %ianowi$ie z %oi% spowiednikie% z Towarzystwa JezusowegoB z kt2ry% %i byo bardzo dobrze. *% ywie( $zua% wie"ko5& po$ie$hB kt2ry$h si? d"a %io5$i Pana zrzekaa%B ty% wi?$e( $ieszya% si? z i$h utraty. -ie %oga% zrozu%ie&B (ak to si? dzie(e. ,idziaa% w sobie wyra)nie dwie rze$zy sprze$zne: w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

208

$ierpienie w duszy oraz sody$zB wese"e i rado5& z tego $ierpienia. 3ya% (u $akie% po$ieszona i spoko(naB i zn2w %oga% (ak dawnie( $ae godziny przebywa& na roz%y5"aniu. ,iedziaa%B e po to (ad?B aby dosta& si? w ogieB bo tak %i Pan przepowiedziaB e (ad? po toB aby nosi& wie"ki krzy : $ho& nie wiedziaa%B e okae si? tak wie"kiB (ak go pote% doznaa% : a %i%o to (e$haa% z wie"k/ rado5$i/ i przykrzyo %i si?B e nie %og? zaraz rzu$i& si? w ten b2(B skoro taka (est wo"a PaskaB by% go pod(?a. Tak/ to si? i dzie"no5& zsya na %nie Pan w swo(e( boskie( askawo5$i i napenia ni/ %o(/ nie%o$. ==. -ie %oga% zrozu%ie&B (ak to by& %oeB a"e ob(a5niaa% sobie t? ta(e%ni$? nast?pu(/$y% por2wnanie%: Idyby% %iaa kosztowny k"e(not a"bo inn/ rze$z bardzo %i %iaB a dowiedziaaby% si?B e kto5B kogo ko$ha% wi?$e( ni sa%/ siebie i wi?$e( dba% o zadowo"enie (ego ni o wasn/ swo(/ przy(e%no5&B pragnie ten k"e(not $zy t? rze$z posiada&B z przy(e%no5$i/ d"a %io5$i (ego pozbyaby% si? te( rze$zyB kt2ra %i tak/ przy(e%no5& sprawowaaB aby (e%u zrobi& przy(e%no5&. Przy(e%no5& sprawienia %u rado5$iB przewysza(/$a %o(/ wasn/ przy(e%no5&B zataraby we %nie nieprzy(e%no5& obywania si? bez tego k"e(notu $zy te( drogie( %i rze$zy i pozby$ia si? przy(e%no5$iB (ak/ z nie( %iaa%. Tak i w ty% zdarzeniuB $ho& $h$iaa% si? s%u$i& na %y5"B e od(eda% od os2bB kt2re tak bardzo bo"ay nad rozstanie% si? ze %n/B $o sa%o (u przy wdzi?$zny%B (akie z natury %a% ser$uB byoby %i w inny% $zasie dostate$zny% powode% do wie"kiego a"u i $ierpienia : teraz $ho& $h$iaa%B powtarza%B s%u$i& si?B nie %oga%. ='. ,ie"e teB (ak si? przekonaa% na %ie(s$uB na ty% za"eaoB by% ani o dzie due( nie zw"ekaaB bo $hodzio o spraw? tego ko$hanego do%uB kt2ra gdyby% w2w$zas (esz$ze zatrzy%aa si?B nie wie%B (ak by %oga zako$zy& si? po%y5"nie. J na(askawsza wie"%ono5$i 3ogaM -ieraz zdu%iewa% si? na sa%o wspo%nienie te( sz$zeg2"ne( po%o$yB (ak/ dobro& Jego %nie wspieraaB aby stan?o to ustronie 3oe : bo taki%B %o$no wierz?B ono (est : ten przybytekB w kt2ry% boska %io5& Jego z rozkosz/ przebywaB (ak sa% raz na %od"itwie ra$zy %i to ob(awi&B %2wi/$ do %nie: 02rkoB ten do% (est d"a 9nie ra(e% rozkoszy. Idy sa% wido$znie wybra te duszeB kt2re do niego po$i/gn/B a w kt2ry$h zgro%adzeniu y(/$B wie"kie %a% zawstydzenie. -igdy nie spodziewaa% si?B e zna(d? i$h ty"eB a tak doskonay$h i $h?tny$h do tego rodza(u y$iaB w takie( $iasno$ieB ub2stwie i ustawi$zne( %od"itwie. < one z tak/ rado5$i/ i z taki% usz$z?5"iwienie% nosz/ to 5wi?te (arz%oB e kada z ni$h uwaa siebie za niegodn/ te( askiB kt2ra (/ w takie %ie(s$e przyprowadzia. -iekt2re z ni$hB zwasz$za teB kt2re Pan powoa z wie"ki$h %arno5$i i okazao5$i 5wiatowy$hB gdzie wedug po(?& 5wiata %ogy y& sz$z?5"iweB taki$h tu Pan wie"ki% sz$z?5$ie% obdarzyB i (asno widz/ i uzna(/B e za (ednoB $o opu5$iyB otrzy%ay stokrotnieB e s2w i ser$a i% nie star$zy na dzi?k$zynienie za Jego bosk/ ho(no5&. *nneB kt2re (u byy dobreB gdy przyszyB u$zyni (esz$ze "epszy%i. 9ody% dziew$z?to% da(e %?stwo i zrozu%ienieB aby poznayB e na te( zie%i nie %a wi?kszego spoko(u i sz$z?5$ia nad takie y$ie w zupeny% od/$zeniu od rze$zy tego 5wiataB tak i tego sz$z?5$ia dost/piwszyB ni$zego (u wi?$e( opr2$z nieba pragn/&

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

209

nie zdoa(/. Starszy% i sabowity% doda(e si i dot/d zawsze dodawaB tak i na r2wni z inny%i znosz/ bez szkody wsze"kie nasze surowo5$i i u%artwienia. =+. J Panie %2(B (ake (awnie okazu(e si?B e5 Ty (est wsze$h%og/$yM -a pr2no szuka& dowod2w na toB $zego Ty $h$eszB bo wye( nad wsze"kie dowody i wsze"ki natura"ny rozu%B TyB $oko"wiek $h$eszB $zynisz %o"iwy%B i (asno %ona pozna&B e wystar$zy ty"ko naprawd? 0i? ko$ha& i d"a %io5$i Two(e( opu5$i& wszystkoB aby na% za $udown/ Two(/ spraw/ wszystko byo atwe. -a poz2r ty"ko stwarzasz trud przez przykazania. JaB PanieB trudu w ni$h nie widz? ani nie rozu%ie% tegoB (ak %oe ko%u by& w/ska drogaB kt2ra prowadzi do 0iebie. , %oi$h o$za$h (est to kr2"ewska drogaB a nie w/ska 5$ieka. #roga takaB e ktoko"wiek naprawd? wst/pi na ni/B ten idzie po nie( bezpie$znie. -ie %a na nie( wybo(2w ani ka%ieniB $zy"i okaz(i do grze$hu. $iek/B niebezpie$zn/ 5$iek/ i prawdziwie w/sk/ drog/ (a nazywa% t?B kt2ra z (edne( strony prowadzi ponad g?bok/B spadzist/ przepa5$i/B a z drugie( strony $i/gnie si? sa%y% brzegie% stro%ego urwiska. to idzie ni/ nieostronieB ni% si? spostrzeeB sto$zy si? w d2 w t? $zy w drug/ stron? i %arnie si? rozbi(e. =.. to 0iebie prawdziwie %iu(eB #obro %o(e na(wyszeB ten idzie bezpie$znie szerok/B kr2"ewsk/ drog/B da"ek/ od urwisk i przepa5$i. Nedwo si? na $hwi"? za$hwie(eB a TyB PanieB (u przy ni% (este5 i r?k? %u poda(esz. * (e5"i ty"ko 0iebie %iu(eB a nie rze$zy tego 5wiataB aden upadek ani nawet wie"e upadk2w nie b?dzie %u na zgub?B bo idzie nizin/ pokory. -ie rozu%ie%B $ze%u "udzie tak si? bo(/ wst/pi& na drog? doskonao5$iE Jby PanB wedug swego boskiego %iosierdzia da na% wszystki% zrozu%ie&B (ak niepewna (est droga w5r2d ty"u (awny$h niebezpie$zestwB gro/$y$h te%uB kto idzie za tu%e%B a (ak prawdziwe bezpie$zestwo ten ty"ko zna(dzieB kto wyprzedza(/$ posp2"stwo y(/$y$h ty"ko na zie%iB d/y naprz2d drog/ 3o/. 9ie(%y o$zy utkwione w -i% i nie obawia(%y si?B by %iao ukry& si? przed na%i to So$e Sprawied"iwo5$i i pozostawi nas na drodze w $ie%no5$ia$h : nie opu5$i Jn nas i nie da na% zgin/&B $hyba e pierwsi Io opu5$i%y. =1. ,ie"u (est ty$hB kt2rzy nie bo(/ si? w$hodzi& %iedzy "wy drapieneB gotowe kade( $hwi"i rozszarpa& i$hB to (est %iedzy u$ie$hyB wygodyB honory i inne tego rodza(uB (ak 5wiat (e nazywa rozkosze. < tuB gdy $hodzi o y$ie $not"iweB z%a%ieni przez diaba bo(/ si? "ada %yszyM -iestety i (a bya% (edn/ z ni$hM Po tysi/$ razy zdu%iewa% si? nad taki% swoi% za5"epienie%. Po dziesi?& tysi?$y razy $h$iaaby% rozpyn/& si? we za$h a"u i skru$hy. 0h$iaaby% wie"ki% gose% na $ay 5wiat ogosi& 5"epot? i swo(/ zo5&B aby $i 5"epiB ostrzeeni %oi% przykade%B otworzy"i o$zy i prze(rze"i. -ie$h i% (e otworzy TenB kt2ry sa% w dobro$i swo(e( %a %o$ o5wie$i& 5"epy$hB a nie$h nie dopusz$za tegoB by% (a kiedy (esz$ze na nowo o5"epaB a%en.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia !ozdzia +4

210

Roz zia! 89 -okoczenie poprzedniej my#li $ak wreszcie podjta sprawa dosza do skutku i stan ten klasztor #witego $"ze%a $ak wielkie przeciwiestwa i prze#ladowania powstay przeciw siostrom gdy woyy !abit $akie sama przesza niezmierne cierpienia i pokusy, i jak z tego wszystkiego Pan j zwycisko wyprowadzi na swoj cze# i c!wa =. Jpu5$iwszy %iastoB wra$aa% do swo(ego do%u z wie"ki% wese"e% du$haB z $aego ser$a i z o$hotn/ wo"/ gotowa na wszystkoB $oko"wiek si? spodoba Panu na %nie dopu5$i&. Nedwo wr2$ia% do do%uB tego sa%ego wie$zoru nadeszo pozwo"enie na 6unda$(? naszego k"asztoru i 3rewe rzy%skie. 9o$no bya% zdu%iona ty% dziwny% zbiegie% rze$zy. ,szys$y teB kt2ry% wiado%o byoB w (aki nag"/$y spos2b Pan skoni %nie do powrotuB nie %nie( ode %nie si? zdu%iewa"iB przekonawszy si?B (ak konie$znie potrzebny by %2( przy(azd i (ak w po%y5"ne( $hwi"i Pan %nie do do%u sprowadzi. Zastaa% bowie% 3iskupaB 5wi?tego o($a Piotra z <"kantary i pana bardzo pobonegoB kt2ry go5$i u siebie tego 5wi?tego %?aB bo do% (ego d"a sug 3oy$h zawsze sta otwore%B da(/$ i% s$hronienie i opiek?. '. Jba( pod(?"i starania u 3iskupa o przy(?$ie nowego k"asztoru pod wadz? i (ego opiek?. -ie%aa to bya aska ze wzg"?du na zupene ub2stwo 6unda$(iB nie %a(/$e( posiada& adny$h do$hod2wB a"e 3iskup tak by przy$hy"nie usposobiony d"a dusz pragn/$y$h i gotowy$h bez podziau suy& PanuB e i na% od razu okaza wie"k/ y$z"iwo5&. Jdt/d zawsze k"asztor nasz ota$za ask/ i swo(/ opiek/. ,szystko to i uzyskanie aprobaty biskupie( d"a nasze( 6unda$(iB i zapewnienie (e( popar$ia i po%o$y od r2ny$h os2b przez niego przy$hy"nie d"a nas usposobiony$hB byoB %og? powiedzie&B dziee% tego 5wi?tego star$a. Idyby% nie przy(e$haa na t? po%y5"n/ $hwi"?B nie wie% : powtarza% :(ak to wszystko byoby doszo do skutku. 3o %/ ten 5wi?ty kr2tko przebywa w %ie5$ieB nie$ay tydzieB o i"e pa%i?ta%. #o tego (esz$ze w$i/ by saby i niezadugo pote% Pan go zabra do siebie. -a to ty"koB %ogoby si? zdawa&B Pan w swo(e( boskie( askawo5$i o ty"e (esz$ze przeduy %u y$ieB aeby doprowadzi do ko$a t? spraw?. 3o (u od dawna : przeszo od dw2$h "atB (e5"i si? nie %y"? : stan (ego zdrowia by bardzo gro)ny. +. ,szystko to robio si? w wie"ki% sekre$ieB bo ina$ze( ni$ by si? nie zrobioB z powodu bardzo nieprzy$hy"nego d"a nasB (ak si? nast?pnie okazaoB usposobienia %iasta. Zrz/dzenie% 3oy% za$horowa w ty% $zasie (eden z %oi$h powinowaty$h. Fona (ego bya nieobe$naB skutkie% $zego $hory w taki% pozostawa opusz$zeniuB e pozwo"ono %i przenie5& si? do niego i pie"?gnowa& go. Ta %o(a nieobe$no5& w k"asztorze zakrya kroki i %o(e za$hody wok2 nasze( sprawy i nikt w do%u o ni$h si? nie dowiedzia. Ta i owa wprawdzie $zego5 si? do%y5"aaB a"e pode(rzenio% ty% w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

211

nie dawano wiary. !ze$z dziwnaB krewny %2( tak dugo $horowaB i"e byo potrzeba d"a zaatwienia sprawyB a skoro byo potrzebaB aby (u by zdr2wB to (est kiedy %nie byo potrzeba by& (u wo"n/ od posugi przy ni%B a (e%u do% opu5$i& i d"a nas opr2ni&B Pan naty$h%iast %u zdrowie przywr2$iB tak i sa% nie %2g si? nadziwi& tak nage%u swe%u wyzdrowieniu. .. Trudu i za$hodu w ty% $zasie uya% nie%ao. 9usiaa% (edno$ze5nie dog"/da& $horegoB biega& od (ednego do drugiego d"a otrzy%ania zatwierdzenia i robotnik2w pi"nowa& i nag"i&B aby pr?dze( ko$zy"i urz/dzenie do%u i przerobienie go na k"asztorB bo w $hwi"i %ego przy(azdu wie"e (esz$ze brakowao do ko$a. Przy(a$i2ka %o(a nie bya ze %n/. Zdawao na% si?B e "epie(B aby (e( tu nie byoB aby obe$no5& (e( przy ty$h robota$h nie zwr2$ia na nie uwagi nieprzy$hy"ny$h. 0zua%B e wszystko za"ey na (ak na(wi?kszy% po5pie$hu z wie"u r2ny$h wzg"?d2wB a sz$zeg2"nie d"ategoB e w kade( $hwi"i %og"i %nie wezwa& do k"asztoru. Tak wie"kie z ty% wszystki% %iaa% utrapieniaB e (u %y5"aa%B e to (est ten krzyB zapowiedziany %i od Pana. 0ho& (ednak zdawa %i si? %ay% w por2wnaniu z ty% wie"ki%B (akiego si? po sowa$h Paski$h spodziewaa%. 1. Idy wresz$ie wszystko (u byo gotoweB w sa% dzie 5w. 3arto%ie(aB z aski %iosierdzia PaskiegoB ki"ka wst?pu(/$y$h przywdziao habit. -a(5wi?tszy Sakra%ent zosta wprowadzony do naszego ko5$ioa i k"asztor tenB pod wezwanie% na($hwa"ebnie(szego naszego o($aB 5wi?tego J2ze6aB prawo%o$nie i z wsze"ki%i upowanienia%i wadzy ko5$ie"ne( zosta ustanowiony w roku tysi/$ pi?&set sze5&dziesi/ty% drugi%. ,oenia habit2w (a dokonaa% w obe$no5$i dwu si2str z ta%tego naszego do%u $hwi"owo pozosta(/$y$h poza %ura%i k"asztoru. #o%B w kt2ry% urz/dziy5%y nasz k"asztorB kupiony by : (ak %2wia%B d"a "epszego ukry$ia rze$zy : na i%i? %o(ego powinowatego. , ni% on %ieszka w $zasie swo(e( $horoby i (a za upowanienie% przy ni% %ieszkaa%. , ty% wszystki% (ednakB nie $h$/$ ani w na(%nie(szy% punk$ie roz%in/& si? z posuszestwe%B nie zrobia% (ednego krokuB nie zasi?gn/wszy na(pierw zdania u$zony$h teo"og2w i w $ae( te( sprawie po"egaa% na i$h zapewnieniuB e za%ierzona 6unda$(a wie"ki przyniesie poytek $ae%u ZakonowiB a zate% $ho& z%uszona (este% dziaa& pota(e%nieB ukrywa& si? przed swoi%i przeoony%iB %og? prze$ie bezpie$znie robi& $o do %nie na"ey d"a (e( uskute$znienia. Idyby %i powiedzie"iB e (est w ty% %oi% za%iarze $ho&by na(%nie(sza niedoskonao5&B nie razB a"e tysi/$ razy byaby% si? wyrzeka tego k"asztoru. Zda(e %i si?B e %og? tak twierdzi& z wsze"k/ pewno5$i/. 0ho$ia pragn?a% zaoenia tego k"asztoru d"a zupenego od/$zenia si? od 5wiata i (ak na(doskona"sze zrea"izowanie swo(ego powoania w 5$i5"e(sze( k"auzurzeB zawsze (ednak pragn?a% go z ty% zastrzeenie%B e gdyby% si? przekonaaB i byoby wi?ksz/ $hwa/ 3o/ wyrze$ si? go zupenieB naty$h%iast wyrzekaby% si? : (ak to w inny% zdarzeniu u$zynia% z zupeny% spoko(e% i swobod/ du$ha. 4. Teraz (u $zua% w sobie (akby zadatek $hway i rado5$i niebieskie(B gdy widziaa% Pana w -a(5wi?tszy% Sakra%en$ie w5r2d nas %ieszka(/$ego i te $ztery ubogie sierotyB a"e wie"kie suebni$e 3oeB kt2ry% @przy(?a% (e bez posaguA wst?p w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

212

do tego 5wi?tego s$hronienia otworzya%. 3o tego od po$z/tku $h$iaa% i g2wnie %iaa% na %y5"iB by pierwsze zwasz$za do tego do%u wst?pu(/$eB byy takiego du$haB iby swoi% przykade% zaoyy (akby 6unda%entB na kt2ry% by si? zbudowao to y$ie wysokie( doskonao5$i i %od"itwyB kt2re sobie za $e" zakaday5%yB i aby przez nie dokonao si? takie dzieoB (aki% rozu%iaa% dobrzeB e do% ten by& powinienB na wi?ksza $hwa? Pask/B na godne u$z$zenie 5wi?tego szkap"erza $hwa"ebne( Jego 9atki. To byoB powtarza%B na(gor?tsze %o(e pragnienie i d"atego radowaa% si? (ego spenienie%B widz/$ tak sz$z?5"iwe (ego po$z/tki. * to take wie"k/ byo d"a %nie po$ie$h/B e zdoaa% wykona& toB $o Pan sz$zeg2"nie %i za"e$iB e wzniosa% w ty% %ie5$ie ko5$i2 pod wezwanie% $hwa"ebnego 5wi?tego J2ze6aB (akiego tu przedte% nie byo. -ieB iby% s/dziaB by% sa%a w te( sprawie $oko"wiek zrobia. Te( %y5"i nigdy nie %iaa% i nie %a%B bo wie%B e wszystko to Pan $zyni. 0o w te( sprawie byo %o(egoB to %iao w sobie ty"e niedoskonao5$iB e ra$ze(B widz? to dobrzeB (est tu o $o %nie obwinia&B ni za $o %i dzi?kowa&. <"e wie"k/ prze$ie %iaa% z tego rado5&B e boska askawo5& %o(ego Pana ra$zya %nie : $ho& tak grzeszn/ : uy& za narz?dzie do tak wie"kie( sprawy. * tak si? $zua% usz$z?5"iwionaB e w wie"ki% za$hwy$eniu %od"itewny% (akby% od siebie odesza. 7. Idy (u wszystko si? sko$zyoB w trzy $zy $ztery godziny po dopenieniu obrz?duB diabe wyda %i wa"k? wewn?trzn/B (ak (/ tu opowie%. -asun/ %i na %y5" $zy nie byo to grze$he%B $o (a zrobia%. 0zy nie zgrzeszya% prze$iwko posuszestwuB pode(%u(/$ t? 6unda$(? bez zgody i rozkazu Prowin$(aaB kt2ryB dobrze $zua%B %2g si? ty% obrazi&B e nie uprzedziwszy goB oddaa% k"asztor pod wadz? Jrdynariusza. 0ho& z drugie( stronyB skoro sa% od%2wi uznania nasze( 6unda$(iB nie powinienB zdawao %i si?B gniewa& si? o toB ty% bardzie(B e (aB $o do siebieB nie z%ieniaa% u"ego5$i. * $zy te zakonni$eB kt2re tu y& %a(/B b?d/ zadowo"one z takie( $iasnoty i z tak 5$i5"e( k"auzuryE 0zy nie zabraknie i% $h"eba i pierwszy$h potrzeb do y$iaE 0zy to nie sza"estwo z %o(e( stronyB e wdaa% si? w tak/ spraw?B kiedy %oga% spoko(nie y& w swoi% k"asztorzeE : ,ie"okrotne wyra)ne rozkazyB (akie %iaa% od PanaB ty"e zda przy$hy"ny$h i za$h?t ze strony "udzi powany$h i u$zony$hB kt2ry$h rady zasi?gaa%B i ty"e na ten $e" prawie nieustanny$hB bo ponad dwa "ata %od"itw dusz pobony$hB wszystko to w te( $hwi"i tak %i wyszo z pa%i?$iB (ak gdyby nigdy nie istniao. Pa%i?ta% ty"koB e (a tak $h$iaa% i e tak %i si? zdawao dobrze. ,szystkie $noty i sa%a nawet wiara w zupeny% zostaway we %nie zawieszeniu. -ie %iaa% siy zdoby& si? na aden akt %io5$i $zy nadziei na odpar$ie ty"u $ios2w nieprzy(a$ie"a. 8. Jake $h$eszB szepta %i (esz$ze kusi$ie"B taka $hora %ieszka& w takie( $iasno$ieE Sk/d we)%iesz siy na tak/ surow/ pokut?E -a $o byo $i porzu$a& ta%ten do%B taki obszerny i wygodnyB gdzie $i byo tak dobrzeB gdzie ty"e %iaa5 dusz przy(azny$h i y$z"iwy$hE < teB z kt2ry%i tuta( %asz y&B kto wieB $zy b?dzie $i odpowiadao i$h towarzystwoE ,ido$znie porwaa5 si? na rze$z ponad swo(e siyB a teraz ty"ko rozpa$z $i? $zeka. #iabe sa% do tego $i? na%2wiB aby5 stra$ia pok2( i swobod? du$haB i w te( rozter$e wewn?trzne( staa si? niezdo"n/ do %od"itwy i zatra$ia swo(/ dusz?. Takie i ty% podobne podszepty diabe"skie nieustannie $isn?y %i si? do w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

213

gowyB tak i nie %oga% %y5"e& o $zy% inny%. < przy ty% w duszy s%utekB za%?t i takie $ie%no5$iB e nie %a wyraz2w na i$h opisanie. ,idz/$ siebie w taki% stanieB posza% nawiedzi& -a(5wi?tszy Sakra%entB $ho$ia i ta% %od"i& si? nie %oga%. 3y to taki u$isk wewn?trznyB e 5%iao go %og? por2wna& z konanie% 5%ierte"ny%. 92wi& o ty% i zwierzy& si? ze swo(e( %?ki niko%u nie 5%iaa%B bo (esz$ze nie %iay5%y wyzna$zonego d"a nas spowiednika. ;. J 3oe wie"kiB (aka to n?dza tego y$iaM -ie %a w ni% trwae( po$ie$hyB wszystko pod"ega od%ianie. Przed $hwi"/ (esz$ze takie $zua% usz$z?5"iwienieB e nie oddaaby% go za adne po$ie$hy te( zie%iB a teraz to sa%oB $o byo przy$zyn/ %o(e( rado5$iB za%ienio si? w tak/ %?k?B i nie wiedziaa%B $o ze sob/ zrobi&. JB gdyby5%y $h$ie"i z na"en/ uwag/ zastanowi& si? nad od%iana%i i przygoda%i tego y$iaB kady nau$zyby si? z wasnego do5wiad$zenia nie zwra$a& uwagi na wsze"kie po$ie$hy $zy do$zesne s%utki. %ie% twierdzi&B e bya to (edna z na(bo"e5nie(szy$h $hwi"B (akie przebya% w swy% y$iu. #u$h %2( prze$zuwa wszystkie $ierpieniaB (akie %nie (esz$ze $zekayB $ho& adne z ni$h nie dor2wnaoby te%uB kt2re w2w$zas $zua%B gdyby ono due( potrwao. <"e Pan nie dopu5$i tegoB by zbytnio przeduyo si? $ierpienie biedne( Jego suebni$y i (ak nigdy w adny% utrapieniu %oi% nie zostawi %nie sa%e(B tak i w ty% przyby %i na ratunek. Pro%ienie% swo(e( 5wiato5$i o5wie$i %nie i da %i u(rze& prawd?B i $ay ten niepok2( by spraw/ zego du$haB kt2ry %nie taki%i swy%i %a%ida%i $h$ia przerazi&. ,tedyB zbiera(/$ w %y5"i wie"kie te postanowienia suenia Panu i pragnienie $ierpienia d"a -iego powiedziaa% sobieB e $h$/$ te postanowienia wykona&B nie powinna% szuka& d"a siebie spoko(u. *"e ponios? trudu i %ozouB ty"e te b?d? %iaa zasugiB a wsze"kie $ierpienia i strapienia wewn?trzneB gdy (e przetrwa% d"a suby 3oe(B posu/ %i za $zy5$ie$. Sowe%B $zego %iaa% si? "?ka&E ,szak pragn?a% krzyaB $ze%u wi?$ go nie przy(/&B kiedy si? po(awia taki dobryB kiedy i% %o$nie( si? sprze$iwia naturzeB ty% wi?kszy zysk z niegoE Jake wi?$ %iaoby %i zabrakn/& odwagi do suenia Te%uB kt2re%u ty"e (este% winnaE Taki%i i ty% podobny%i %y5"a%i dodawszy sobie du$ha i zada(/$ sobie wie"ki gwatB zoya% przed -a(5wi?tszy% Sakra%ente% przyrze$zenieB i u$zyni? wszystkoB $o b?dzie w %o(e( %o$yB aby otrzy%a& pozwo"enie przeniesienia si? do tego do%uB e i skoro b?d? %oga to u$zyni& z bezpie$zny% su%ienie%B 5"ube% si? zobowi/? do k"auzury. =>. Za"edwie wy%2wia% te sowaB te(e $hwi"i diabe odszedB pozostawia(/$ %nie w spoko(u i zadowo"eniu wewn?trzny%B kt2re odt/d nigdy (u %nie nie opu5$iy. ,sze"kie surowo5$iB (akie si? za$howu(e w ty% do%uB k"auzuraB praktyki pokutne i wsze"kie inne u%artwienia %a(/ d"a %nie sody$z niewypowiedzian/ i wyda(/ %i si? "ekkie. Takie tu niez%ierne $zu(? usz$z?5"iwienieB e nieraz zapytu(? siebieB gdzie na $ay% 5wie$ie %ogaby% %ie& rozkosznie(szy rodza( y$ia. -ie wie%B $zy to skutkie% tego wewn?trznego zadowo"enia zdrowie teraz %a% "epsze ni kiedyko"wiekB $zy te Pan : ze wzg"?du na toB e potrzeba i suszno5& tego wy%agaB by% si? nie wyr2niaa od inny$h : ra$zy to sprawia& na %o(/ po$ie$h?B e %og?B $ho& z trudno5$i/B znosi& na r2wni ze wszystki%i wsze"kie za$howywane u nas w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

214

u%artwienia. #o5&B e wszys$yB kt2ry% wiado%e s/ z dawny$h $zas2w $i/ge %o(e nie%o$eB nie %og/ si? nadziwi&B sk/d na to bior? siy. 0hwaa nie$h b?dzie Te%uB kt2ry wszystko to sprawia i kt2rego %o$/ nasza nie%o$ wszystko %oeM ==. 0ho& z%?$zona przebyt/ wa"k/B 5%iaa% si? z diabaB gdy (asno si? przekonaa%B e bya to (ego sprawa. -a to Pan dopu5$i na %nie to prze(5$ieB aby% z niego poznaaB (ak wie"k/ %i w ty% ask? u$zyni i od (akie( %nie %?ki za$howaB e od $zasu (ak (este% zakonni$aB a (este% ni/ od dwudziestu o5%iu "atB nigdy ani na $hwi"? nie doznaa% na sobieB $o to zna$zy niezadowo"enie ze swego powoaniaB i na to takeB aby% za dostrzeenie% u kt2re(5 ze swoi$h si2str podobne( pokusyB nie gorszya si? z nie(B a"e u%iaa nad ni/ si? u"itowa& i (/ po$ieszy&. Idy (u ta burza %in?aB sadzia%B e b?d? %oga si? nie$o posi"i& i p2(5& na spo$zynekB gdy bardzo go potrzebowaa%B bo prawie $a/ no$ oka nie z%ruya%. i"ka no$y poprzedni$h take zeszo %i na r2ny$h kopota$h i troska$hB a i we dnie r2wnie %o$no bya% strudzona przez r2ne pra$eB a"e %i odpo$z/& nie dano. Skoro rozesza si? wie5& o ty%B $o u nas si? staoB wie"kie w $ay% %ie5$ie i w naszy% k"asztorze powstao wrzenie i (ak (u wye( wspo%niaa%B suszne poniek/d byy ku te%u powody. -aty$h%iast Przeorysza przysaa %i rozkazB by% si? naty$h%iast stawia w k"asztorze. Jak ty"ko otrzy%aa% t? wiado%o5&B bez zwoki poegnaa% swo(e siostry %o$no zas%u$oneB i posza%. ,iedziaa% dobrzeB e $zeka %nie nie "ada utrapienia. !ze$z (ednak bya (u zrobionaB wi?$ %ao si? trosz$zya% o reszt?. Po%od"ia% si?B wzywa(/$ Pana na po%o$B baga(/$ %o(ego o($aB 5wi?tego J2ze6aB by %nie przyprowadzi z powrote% do swego do%uB i o6iaru(/$ (e%u wszystkoB $o b?d? %iaa do zniesieniaB bardzo uradowanaB e %i si? nadarza sposobno5& $ierpienia d"a Pana i Jego suby. 3ya% pewnaB e skoro si? z(awi?B b?d? wrzu$ona do kar$eruB z $zego przyzna(?B byaby% bardzo zadowo"onaB gdy nie potrzebowaaby% z niki% roz%awia& i %ogaby% nie$o odpo$z/& na sa%otno5$iB (ak tego wie"k/ $zua% potrzeb? po taki% strudzeniu r2ny%i sprawa%i i "ud)%i. ='. Przeoona wszakeB gdy przysza% i zdaa% (e( spraw? o sobieB nie$o zagodniaa. Zgro%adzenie (ednak wezwao Prowin$(aaB pozostawia(/$ spraw? do (ego rozeznania. Idy przyszedB zostaa% wezwana na s/dB z wie"ki% rozradowanie% wewn?trzny%B i dane %i (est nie$o $ierpie& d"a %io5$i PanaB skoro $zua%B e w te( sprawie ni$ nie zawinia% prze$iw Jego 3oskie%u 9a(estatowi ani prze$iw ZakonowiB kt2re%u owsze%B tak bya% oddanaB e d"a niego o$hotnie i 5%ier& poniosaby%. J wzrost (ego staraa% si? ze wszystki$h swoi$h si i ni$zego gor?$e( nie pragn?a% nad toB by zakwitn/ znowu w $ae( swe( pierwotne( doskonao5$i. Przypo%niaa% sobie s/dB kt2re%u podda si? Pan JezusB i $zua% dobrzeB (ak wobe$ niego ten %2( s/d (est ni$zy%. Kpokorzya% si?B (ak gdyby% w isto$ie bya bardzo winn/B bo i tak/ si? wydawaa% ty%B kt2rzy nie zna"i powod2w i $aego sposobu %ego post?powania. Prowin$(a da %i surowe napo%nienieB $ho& nie tak surowe (ak na nie zasugiwa rzeko%y %2( wyst?pek i (ak tego spodziewa& si? %oga% po $i?ki$hB (akie do niego zaniesiono na %nie oskarenia$h. Ja nie powiedziaa% ani sowa na uniewinnienie siebieB bo takie z g2ry %iaa%

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

215

postanowienie. Prosia% go ty"ko o przeba$zenieB pokut? i eby si? na %nie nie gniewa. =+. , niekt2ry$h rze$za$h widziaa% (asnoB e obwinia(/ %nie niesusznieB na przykadB e zrobia% to wszystko przez pr2no5&B d"a pokazania si?B rozgosu i ty% podobne rze$zy. <"e w inny$h za to punkta$h nie %oga% nie uzna& suszno5$i $zyniony$h %i zarzut2wB %ianowi$ie: e (este% gorsza od inny$hG e kiedy nie u%iaa% za$howywa& wiernie reguy w ty% k"asztorzeB gdzie ona w tak wie"ki% (est poszanowaniuB (ake teraz 5%ie% prze$hodzi& do innego do%uB pod surowsz/ regu?E e da(? zgorszenie "udowiG e zaprowadza% nowo5$i. ,szystko to nie sprawowao %i na(%nie(szego za%ieszania ani a"uB $ho$ia staraa% si? za$howa& postaw? skruszon/B aby si? nie zdawaoB e sowa i$h "ek$ewa?. -a konie$ kaza %i wytu%a$zy& si? przed zgro%adzenie% z %ego post?powania. 9usiaa% wi?$ posu$ha&. =.. 9a(/$ w duszy zupeny spok2(B przy po%o$y Paskie( w taki spos2b zdaa% spraw? ze wszystkiegoB e ani Prowin$(a ani zgro%adzone siostry nie zna"e)"i ni$ za $o %og"iby %nie pot?pi&. P2)nie( (esz$ze na osobno5$i tu%a$zya% si? przed ni% dokadnie(. Tak go zadowo"iy %o(e ob(a5nieniaB e obie$a %iB i da %i pozwo"enie prze(5$ia do nowego k"asztoruB skoro ty"ko %iasto si? uspokoiB bo w te( $hwi"i wzburzenie w $ay% %ie5$ie byo wie"kieB (ak zaraz opowie%. =1. Trze$iego $zy $zwartego dnia po ty$h wypadka$hB zwierz$hnik i ki"ku radny$h %iasta oraz ki"ku $zonk2w kapituy zebra"i si? na rad? i zgodnie u$hwa"i"iB e nowy k"asztor pod adny% warunkie% nie %oe by& $ierpiany. ,ido$zna grozi z (ego powodu szkoda %iastuB d"atego trzeba usun/& -a(5wi?tszy Sakra%ent i na wsze"ki spos2b pooy& konie$ istnieniu nowe( 6unda$(i. Zwoa"i nast?pnie wszystkie ZakonyB po dw2$h teo"og2w z kadegoB aby kady wypowiedzia swo(e zdanie. Jedni %i"$ze"iB inni nas pot?pia"iB pote% wszys$y u$hwa"i"iB e k"asztor powinien by& bezzwo$znie zburzony. Jeden ty"ko teo"og z Zakonu 5w. #o%inikaB $ho& take na% by prze$iwny : wprawdzie nie sa%e%u zaoeniu k"asztoruB a"e pozostawieniu go bez do$hod2w : wyst/pi w nasze( obronie. PrzedstawiaB e nie (est to rze$zB kt2r/ by si? godzio tak od razu pot?pia& i nisz$zy&B e trzeba tu do(rza"szego zastanowieniaB e ni$ nie nag"iB e zreszt/ sprawa ta na"ey do s/du 3iskupa. Ty%i i ty% podobny%i sowa%i zna$znie uspokoi wzburzone u%ysy. , pierwsze( $hwi"i taka bya powsze$hna zapa%i?tao5&B e prawdziwie dziwi& si? %onaB (aki% sposobe% nie wykona"i naty$h%iast swo(ego za%iaru na zgub? nasze( 6unda$(i. , ko$u stao si? toB $o si? sta& %iao i $o si? Panu podobaoB gdy prze$iwko Jego wo"i ni$zego nie %og"i u$zyni& nasi prze$iwni$y. ZapewneB w ty%B $o $zyni"iB nie byo z i$h strony obrazy 3oe(B bo zdawao i% si?B e powody %a(/ suszne i $hwa"ebneB gdy powodowa"i si? gor"iwo5$i/. <"e (a przez ni$h duo wy$ierpiaa% i wraz ze %n/ wszys$y $iB kt2rzy %i sprzy(a"iB $ho& i$h byo niewie"uB a kt2rzy dotk"iwe z tego powodu %ie"i do zniesienia prze5"adowanie.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

216

=4. Tak wie"kie byo wrzenie w5r2d "udziB e o ni$zy% inny% nie %2wionoB ty"ko o nas. ,szys$y pot?pia"i %nie i na$hodzi"i Prowin$(aa i %o(/ przeoon/B aby %nie ukara"i. ToB $o na %nie %2wionoB tak %ao %nie ob$hodzioB (ak gdyby ni$ nie %2wionoB owsze%B ra$ze( zda(e %i si?B $ieszya% si? z te( swo(e( niesawy. 3aa% si? ty"ko o do%B eby nie zosta zburzony i nad ty% bardzo $ierpiaa%B (ak nie%nie( i nad ty%B e $iB kt2rzy %nie popiera"iB tak s/ przez "udzi szarpani i z %o(ego powodu prze$hodz/ utrapienia. Idyby% %iaa nie$o ywe( wiaryB nie zak2$ioby %i to wszystko spoko(u wewn?trznego. <"e wystar$zyo %ae u$hybienie prze$iw (edne( $no$ieB aby ty% sa%y% i inne osabyB i (akby posn?y. 3ya% wi?$ w wie"ki% s%utku przez te dwa dniB w kt2re si? odbyway te pub"i$zne zgro%adzenia. < oto w ty% swoi% strapieniu usyszaa% PanaB %2wi/$ego do %nie te sowa: 0zego si? "?kaszE $zy nie wieszB e (este% wsze$h%og/$yE * da %i zapewnienieB e do% nie b?dzie zburzony. ,ie"ka wi?$ bya %o(a rado5&. 9iasto wnioso spraw? ze swoi%i zarzuta%i przed !ad? r2"ewsk/. Skutkie% tego przyszed sta%t/d rozkaz zarz/dzenia 5$isego badaniaB $o i (ak si? stao. =7. ,sz$z/ si? wie"ki pro$es. 9iasto wysao swoi$h przedstawi$ie"i na dw2r kr2"ewski. !2wnie nasz k"asztor powinien by wysta& swoi$hB a"e nie %iaa% za $o i nie wiedziaa%B $o robi&. Pan zaradzi potrzebie. Prowin$(a nie zabroni %i za(%owa& si? t/ spraw/. Jako %/ pobony i sprzy(a(/$y wszystkie%uB $o dobreB $ho& nie popiera (e(B nie $h$ia (e( prze$ie przeszkadza&B a e zw"eka z upowanienie% %nie do przeniesienia si? do nowego do%uB nie byo to przez nie$h?&B ty"ko d"atego e $h$ia do$zeka&B a si? wszystko uspokoi i uoy. Ty%$zase% ta%te suebni$e 3oe pozostaway sa%eB i wi?$e( %od"itwa%i swy%i przy$zyniay si? do po%y5"nego obrotu sprawyB ni (a wszystki%i rokowania%iB $ho& one %nie duo za$hodu kosztoway. 0hwi"a%i zdawao si?B e wszystko przepado. !az %ianowi$ie pod$zas nieobe$no5$i Prowin$(aa i na dzie przed (ego przy(azde% Przeorysza zakazaa %i wsze"ki$h da"szy$h staraB $o zna$zyo porzu$i& wszystko. Zaniosa% wtedy baganie do 3oga i powiedziaa% 9u: PanieB to nie %2( do%B a"e d"a 0iebie (est zaoonyB teraz wi?$ kiedy nie %a kto stara& si? o niegoB TyB PanieB ni% si? za(%i(. Po te( %od"itwie tak %i byo spoko(nie i wesoo na ser$uB (ak gdyby% $ay 5wiat %iaa na swo(e usugi do pi"nowania te( sprawy. Pewna bya% po%y5"nego (e( skutku. =8. Pewien kapanB wie"ki suga 3oyB gor"iwy zwo"ennik wszystkiegoB $o %a zwi/zek z doskonao5$i/ $hrze5$i(ask/B kt2ry i przedte% zawsze %nie popieraB uda si? na dw2r d"a dog"/dania nasze( sprawy i wie"e $zasu (e( po5wi?$i. Podobnie i ten 5wi/tob"iwy pan : o kt2ry% (u ki"kakrotnie %2wia% : bardzo gor"iwie za(%owa si? nasz/ spraw/ i na wsze"ki spos2b (e( broniB nie zwaa(/$ na wie"kieB (akie z tego powodu %usia znosi& kopoty i prze5"adowania. Zawsze i we wszystki% %iaa% w ni% prawdziwego o($a i %a% dot/d. Tak/ w ty$h naszy$h rze$znika$h Pan wzbudza w te( sprawie gor"iwo5&B e kady uznawa (/ za wasn/B (akby $hodzio w nie( o wasne i$h y$ie "ub honor. , isto$ie za5 o ni$ innego i% nie $hodzioB ty"ko o toB e broni/$ te( sprawy widzie"i obron? suby i $hway Paskie(. Podobnie i tego kapanaB o kt2ry% byo wye(B a kt2ry take by (edny% z ty$hB $o w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

217

na% sprzy(a"iB Pan 32g bardzo wido$znie wspiera w ty%B $o $zyni w nasze( obronie. 3iskup posa go od siebie na (edno wie"kie zgro%adzenieB na kt2ry% radzono o naszy% k"asztorze. 3y ta% sa% (eden prze$iw wszystki%B a (ednak za po%o$/ pewny$h zr?$zny$h sposob2wB kt2ry$h uy w swo(e( %owieB zdoa i$h w ko$u na $hwi"? uagodzi& i ty% sposobe% : $ho& ani onB ani nikt inny nie potra6iby w2w$zas na dugo u5%ierzy& te( zapa%i?tao5$iB z (ak/ w$i/ na nowo do%aga"i si? zburzenia k"asztoru : przyna(%nie( zyskao si? na $zasie. 3y to ten sa% suga 3oyB kt2ry dawa siostro% habity i wprowadza do nas -a(5wi?tszy Sakra%entB za $o nie%ae wy$ierpia prze5"adowanie. ,o(na ta trwaa b"isko p2 roku. ,szystkie utrapieniaB przez (akie przeszo si? w ty% $zasieB po sz$zeg2"e opowiada& byoby za dugo. =;. #ziwia% si? te( zawzi?to5$iB z (aka diabe tak wszystkie swo(e siy wyt?a prze$iwko garst$e saby$h kobiet i (aki% sposobe% wi?kszo5& %oga do(5& do wnioskuB e dwana5$ie zakonni$ z PrzeoryszaB bo nigdy i$h nie %a by& wi?$e( : %2wi? to do ty$hB kt2rzy si? te%u postanowieniu sprze$iwia"i : i to prowadz/$y$h tak surowe i ukryte y$ieB %og/ $ae%u %iastu wyrz/dzi& tak wie"k/ szkod/. 0zy d"a ni$h w ty% szkoda $zy zyskB to (u i$h wasna sprawa. <"e eby przynosiy szkod? %iastuB na toB zdawaoby si?B trudno wyna"e)& rozs/dny dow2d. Jni (ednak ty"e i$h wyna"e)"iB e z dobry% su%ienie% tak/ na% wo(n? wyta$za"i. , ko$u (ednak zrobi"i ust?pstwo. Zgadza"i si? na ustanowienie i da"sze istnienie k"asztoruB a"e pod warunkie%B e b?dzie %ia do$hody. Ja tak (u bya% zn?kana t/ $i/ga targaninaB a wi?$e( (esz$ze widokie% przykro5$iB (akie z tego powodu ponosi"i nasi rze$zni$yB e ra$ze( d"a i$h spoko(u ni d"a naszegoB zdawao %i si?B e nie b?dzie w ty% ni$ zegoB gdy ty%$zasowo p2ki si? to wzburzenie nie uspokoiB przy(%ie%y do$hodyB a po (aki%5 $zasie upatrzywszy wa5$iw/ por?B i$h si? pozb?dzie%y. 0hwi"a%i nawetB b?d/$ tak n?dzn/ i niedoskona/B w%awiaa% w siebieB e tak/ %usi by& wo"a PanaB skoro bez tego nie %ona do(5& do po%y5"nego ko$a. #"atego skaniaa% si? (u do przy(?$ia tego warunku. '>. Ne$z w no$ poprzedza(/$/ dzieB w kt2ry% %iao si? ostate$znie o%2wi& i przy(/& ugod?B kt2ra (u bya przygotowana przez obie stronyB gdy bya% na %od"itwieB Pan powiedzia do %nieB by% tego nie $zyniaB bo gdy raz zgodzi%y si? na posiadanie do$hod2wB pote% (u na% nie pozwo"/ si? z tego wy$o6a&. #oda przy ty% (esz$ze inne przestrogi. Tego sa%ego wie$zoru ukaza %i si? 5wi?ty Piotr z <"kantaryB kt2ry (u nie y. Przed 5%ier$i/ (esz$ze dowiedziawszy si? o wie"ki$h prze$iwiestwa$h i prze5"adowania$hB (akie znosi%yB napisa do %nieB e $ieszy si? bardzoB i nowa 6unda$(a takie napotyka trudno5$i i przeszkody. Idy (est to znakB i Pan b?dzie %ia z tego k"asztoru bardzo wie"k/ $hwa?B skoro diabe tak zawzi?$ie stara si? wstrzy%a& (ego zaoenie. Ty"ko by% adn/ %iar/ nie zgodzia si? na posiadanie do$hod2w. Przestrog? t? dwa $zy trzy razy (esz$ze w ty% "i5$ie powtarzaB zapewnia(/$ %nieB e (e5"i ty"ko tego dotrzy%a%B wszystko si? sko$zy po%y5"nie. Po 5%ier$i widziaa% go (u dwa razyB (a5nie(/$ego niewypowiedzian/ $hwa/. ,idok (ego nie %ia d"a %nie ni$ przeraa(/$egoB prze$iwnieB wie"k/ %nie napeni rado5$i/B bo ukazywa %i si? w $ie"e $hwa"ebny%B oto$zony (asno5$i/ w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

218

niebiesk/B od kt2re( %nie sa%e( dziwnie (asno si? zrobio w duszy. Za pierwszy% swoi% ukazanie% si? pa%i?ta%B (ak %i?dzy inny%i opisu(/$ %i wie"k/ swo(/ sz$z?5"iwo5& powiedziaB e sz$z?5"iwa pokutaB za kt2r/ takie( $hway dost/pi. '=. 92wia% (u o ty%B zda(e %i si?B na inny% %ie(s$uB wi?$ tu powtarza& nie b?d?. To ty"ko powie%B e za trze$i% raze% ukaza %i si? z twarz/ surow/ i ty"ko te sowa %i powiedziaB aby% w aden spos2b nie przy(%owaa do$hod2w i d"a$zego nie $h$? posu$ha& (ego radyE : to powiedziawszy znik. 9o$no %nie przerazio to widzenie i nast?pnego dnia opowiedziaa% wszystko te%u pobone%u panu : bo do niego zawsze na(pierw si? udawaa%B gdy na(bardzie( ze wszystki$h na%i si? za(%owa : doda(/$B e pod adny% warunkie% nie powinny5%y zgodzi& si? na do$hody. -ie$h ra$ze( pro$es to$zy si? da"e(. Jn %ia si"nie(sze w ty% punk$ie postanowienie ni (a i bardzo si? z tegoB $o %u powiedziaa% u$ieszy. P2)nie( te przyzna %iB e bardzo nie$h?tnie prowadzi roz%owyB $o do tego warunku. ''. Idy (u sprawa wra$aa na wa5$iwe toryB wtedy znowu wesza (e( w drog? pewna osoba bardzo powana. , na("epsze( inten$(i wyst/pia z wnioskie%B by o te( kwestii zade$ydowa"i teo"ogowie. St/d nowe d"a %nie niepoko(eB bo ki"ku z ty$hB kt2rzy nas popiera"iB zgodzio si? na ten wniosek. Ze wszystki$h zawikaB (aki%i diabe krzyowa %o(e za%iaryB przyzna(?B e to byo %i na(trudnie(sze do strawieniaB a"e i ty% razieB (ak we wszystki$h poprzedni$h trudno5$ia$hB Pan przyszed %i w po%o$. Trudno %i w ty% tre5$iwy% opowiadaniu dokadnie zda& spraw? ze wszystki$h utrapieB (akie wy$ierpiaa% w $i/gu ty$h dw2$h "atB od pierwszy$h po$z/tk2w naszego k"asztoru a do (ego uko$zenia. -a(trudnie(sze byo pierwsze i ostatnie p2 roku. '+. Idy ty%$zase% %iasto (u si? nie$o uspokoioB teo"ogB kt2ry od po$z/tku nas popieraB do%inikaninB $ho& nieobe$nyB zr?$zny% swoi% za na%i po5redni$twe% wspania/ odda na% przysug?. Przedte% Pan go sprowadzi do nas w $hwi"iB kiedy (ego po%o$ bardzo na% bya potrzebna i bardzo te okazaa si? skute$zna. Prawie %ogoby si? zdawa&B e Jpatrzno5& 3oa po to (edynie do nas go przyprowadziaB bo (ak pote% sa% %i %2wiB adnego nie %ia w naszy% %ie5$ie interesuB a o potrzebie nasze( dowiedzia si? ty"ko przypadkie%. Pozosta w %ie5$ie ty"e $zasuB (ak dugo by na% potrzebnyB pote% od(e$ha. Jd(eda(/$B potra6i r2ny%i droga%i przekona& naszego J($a Prowin$(aaB aby da pozwo"enie d"a %nie i ki"ku siostro%B $ho& tak szybkie wydanie tego pozwo"enia wydawao si? rze$ze nie%o"iw/B by %i wo"no byo wresz$ie przenie5& si? do nowego do%uB d"a utrzy%ania $h2ru i nau$zania si2str (u ta% %ieszka(/$y$h. 3ya to d"a %nie $hwi"a nieopisane( rado5$iB gdy na konie$ zna"aza% si? w ty% bogosawiony% do%u wi?tego J2ze6a. '.. Zani% przekro$zya% pr2g k"asztoruB wesza% do ko5$ioa na %od"itw?. Ta% wpadszy (akby w za$hwy$enieB u(rzaa% 0hrystusa PanaB (ak z wie"k/ %io5$i/ %nie witaB wkada(/$ %i koron? na gow? i dzi?ku(/$ %i za toB $o u$zynia% d"a Jego 9atki. *nny% raze%B gdy po o%p"e$ie byy5%y wszystkie w $h2rze na %od"itwieB ukazaa %i si? -a(5wi?tsza PannaB (a5nie(/$a $hwa"/ niebiesk/B odziana w biay w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

219

pasz$zB kt2ry% nas wszystkie okrywaa. Jb(awia %i wysoki stopie $hwayB do kt2rego Pan podniesie duszeB su/$e Je%u w ty% do%u. '1. ,raz z zaprowadzenie% naboestwa w naszy% ko5$ie"eB "ud z wie"k/ pobono5$i/ za$z/ si? do niego garn/&. Przy(?y5%y nowe siostry. Powo"i te Pan od%ienia ser$a ty$hB kt2rzy nas prze5"adowa"iB i za$z?"i gor"iwie nas popiera& i znosi& na% (a%un?. , taki spos2b po$hwa"a(/$ toB $o przedte% tak pot?pia"i. Z $zase% wszys$y zanie$ha"i da"szego prowadzenia pro$esuB przyzna(/$B e ten nasz do% %usi by& dziee% 3oy%B gdy %i%o tak gwatownego oporuB (ednak z wo"i 3oskiego 9a(estatu Jego przyszed do skutku. * rze$z pewnaB e dzi5 nie %a (u nikogoB kto by s/dziB e roztropnie( byyby5%y post/piyB gdyby5%y zanie$hay naszego za%iaru. Zewsz/dB z na(wi?ksz/ trosk"iwo5$i/ o nasze potrzebyB nadsya(/ na% (a%un?. -ie $hodzi%y po kwe5$ieB nikogo o ni$ nie prosi%y. Pan pobudza "ito5$iwe ser$aB tak i z wasne( wo"i nas wspiera(/ i nigdy nie $ierpi%y niedostatku. 9a% nadzie(? w PanuB i tak b?dzie zawsze. Ni$zba si2str w kady% k"asztorze zawsze b?dzie niewie"kaB wie$ (e5"i ty"ko wiernie b?d/ $zyniy $o powinnyB (ak to $zyni/ te dzisie(sze z aski i %iosierdzia PaskiegoB pewna (este%B e nie b?dzie i% ni$zego $o potrzebne brakowa&. -ie b?d/ niko%u naprzykrza& si? ani te nie b?d/ $i?are%. Pan sa% b?dzie si? o nie staraB (ak to $zyni dot/d. '4. -iewypowiedzian/ (est d"a %nie po$ie$h/B to e dane %i (est %ieszka& w ty% do%u po5r2d dusz tak oderwany$h od 5wiata. -ie zna(/ one inne( troski ty"ko t?B (ak $zyni& $oraz wysze post?py w subie 3oe(. Sa%otno5& (est d"a ni$h rozkosz/. JdwiedzinyB $ho$iaby na(b"iszy$hB sprawu(/ i% przykro5&B $hyba e zna(d/ w ni$h pobudk? do $oraz gor?tsze( %io5$i 3oskiego Jb"ubie$a. -ikt te nie odwiedza tego do%uB ty"ko ta$yB kt2rzy sa%iB (ak oneB pon/ ognie% 3oe( %io5$i i po%noenia (e( w sobie pragn/. *na$ze( ani przy(e%no5$i i% nie zrobi/B ani (e( tu d"a siebie nie zna(da. *nnego przed%iotu roz%owy te 5wi?te dusze nie zna(/ ty"ko o 3ogu. to by %2wi i% o $zy% inny%B tego one nie zrozu%ie(/ ani on i$h nie zrozu%ie. Trzy%a%y si? !eguy -a(5wi?tsze( 9aryi Panny z I2ry ar%e"B $ae( i nie zagodzone(B (ak (/ uporz/dkowa kardyna Hugo tytuu 5wi?te( SabinyB a Papie *nno$enty *R zatwierdzi w roku ='.8B w pi/ty% roku swego ponty6ikatu. '7. S/dz?B e wszystkie utrapieniaB (akie wy$ierpiay5%yB dobrze si? opa$iy. PrawdaB e obe$ny nasz rodza( y$ia %a w sobie pewn/ surowo5&. -igdy nie (e%y %i?saB $hyba w konie$zne( potrzebie. Jsie% %iesi?$y w roku za$howu(e%y 5$isy post i inne surowo5$iB (ak (e przepisu(e !egua pierwotna. <"e siostry uwaa(/B e tego (esz$ze %aoB d"atego inny% (esz$ze odda(/ si? u%artwienio%B potrzebny%B (ak na% si? zdawaoB do doskona"szego wypenienia sa%e( !eguy. K6a% w PanuB e da ty% po$z/tko% wzrost i po%noenieB (ak %i to sa% w boskie( swo(e( dobro$i obie$a. '8. #rugi do% za%ierzony przez t/ 5wi?t/ suebni$? 3o/B o kt2re( %2wia%B r2wnie zna"az ask? u Pana i stan/ sz$z?5"iwie w %ie5$ie <"ka"a. -ie brakowao i (e%u wie"ki$h prze$iwno5$iB a (ego zaoy$ie"e $i?kie wy$ierpie"i utrapienia. ,ie%B e za$howu(e si? w ni% 5$is/ obserw?B wedug te( nasze( pierwotne( !eguy. -ie$h w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

220

Pan sprawiB aby wszystko to byo na $ze5& i $hwa? Jego i -a(5wi?tsze( 9aryi PannyB kt2re( szkap"erz nosi%yB a%en. ';. 3o(? si?B $zy nie znudzia% wasze( %io5$iB tak szeroko opisu(/$ histori? powstania naszego k"asztoru. , por2wnaniu (ednak z %n2stwe% utrapieB kt2re towarzyszyy (ego zaoeniu i dziwny$h w przeprowadzeniu te( sprawy zrz/dze Paski$hB opis %2( (est ra$ze( za kr2tki. ,ie"u 5wiadk2w na to wszystko patrzyo i %oe (e potwierdzi& pod przysi?ga. #"atego te na %io5& 3oga prosz?B (e5"i wasza %io5& b?dzie uwaa za wa5$iweB podrze& wszystko $o tu napisaa%B to prosz? za$howa& wszystkoB $o doty$zy tego k"asztoru. Idy u%r?B da( to siostro%B kt2re po %nie b?d/. ,szystki%B i"e i$h w nast?pny$h $zasa$h tu przy(dzieB doda to wie"kie( odwagi w subie 3oe( i pobudzi (e do gor"iwe( pra$yB aby nie upado toB $o si? tak sz$z?5"iwie za$z?oB a"e $oraz wye( rosoB gdy z tego pisania dowiedz/ si?B (ak wie"kie rze$zy boska askawo5& Pana w ty$h po$z/tka$h u$zynia za spraw/ takie(B (ak/ (a (este%B n?dzne( i grzeszne( istoty. * kiedy Pan w zaoeniu tego k"asztoru tak/ okaza sz$zeg2"n/ i wido$zn/ ask? i swo(/ opiek?B e $i?ko zgrzeszyaby kada i surow/ 5$i/gn?aby na siebie kar? 3o/B gdyby za$z?a opusz$za& si? w te( doskonao5$iB kt2re( Pan sa% tuta( taki da po$z/tek. Jn sprawi toB $udown/ swo(/ ask/B e dusze poddane dzisia( te( !egu"eB tak o$hotnie (/ peni/ i da(/ wido$zny dow2dB e %ona nosi& to (arz%o nie ty"ko bez utrudzeniaB a"e i ze sody$z/. #usza zna(dzie tu po%o$ do y$ia i post?pu du$howegoB pragn/$a w oderwaniu od 5wiata i na sa%otno5$i $ieszy& si? sa%y% ty"ko Jb"ubie$e% 0hrystuse%. 3o to (estB $zego nasze siostry powinny nade wszystko pragn/&B by zawsze byy sa%e z -i% sa%y%. -ie$ha( pa%i?ta(/B by i$h nigdy nie byo wi?$e( w (edny% do%u ni trzyna5$ie. Zdanie% wie"uB kt2ry$h si? radzia%B ta "i$zba (est na(wa5$iwsza. Sa%a te z wasnego do5wiad$zenia przekonaa% si?B e ina$ze( trudno (est za$howa& w zgro%adzeniu du$ha naszego Zakonu i y& z (a%unyB nie naprzykrza(/$ si? niko%u. -ie$ha( wierz/ te(B kt2ra z wie"ki% trude% i wsparta %od"itwa%i wie"u staraa si? wszystko urz/dzi& takB aby byo (ak na("epie(. < e tak (est na("epie(B o ty% przekona& %oe toB e przez te ki"ka "atB odk/d za%ieszkay5%y w ty% do%uB w taki% tu y(e%y wszystkie zadowo"eniu i wese"u wewn?trzny%B bez adne( przykro5$i i w "epszy% zdrowiu ni przedte%. o%u by za5 to y$ie nasze wydawao si? zbyt suroweB nie$h o to wini swo(/ wasn/ %aoduszno5&B a nie toB $o tu za$howu(e%yB gdy osoby w/te i sabego zdrowiaB %o$/ ty"ko du$haB kt2ry (e oywiaB z tak/ atwo5$i/ to znosz/. !adz? wi?$ takie%uB $zy takie(B nie$h si? uda do innego k"asztoru i ta% pra$u(e na zbawienie swo(e( duszy wedug %iary swo(ego du$ha.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia CzD pi6ta : !ozdzia +7

221

Roz zia! 8> $akie skutki pozostawiaa w niej kada aska otrzymana od Pana $ak wielk jest rzecz i godn wszelkiego starania kade najmniejsze pomnoenie c!way niebieskiej $ak adna trudno# nie powinna nas zraa, gdy c!odzi o nabycie takic! d"br, kt"re trwaj wiecznie =. -ieatwo %i przy$hodzi da"e( (esz$ze opowiada& askiB (akie %i Pan u$zyni. * ty$h (uB kt2re dot/d opisaa% (est ty"e i tak s/ nadzwy$za(neB e z trudno5$i/ kto uwierzyB by 32g (e %2g dawa& takie%u grzeszne%u stworzeniu. Jednak $h$/$ by& posuszn/ PanuB kt2ry %i kazaB i rozkazowi waszy$h %io5$iB poda% tu na Jego $ze5& i $hwa? (esz$ze niekt2re sz$zeg2y. #a(B 3oeB by toB $o pisz?B posuyo na poytek ty% duszo%B kt2rzy $zyta& to b?d/B aby widz/$B (ak ho(nie Pan ra$zy obdarza& tak/ n?dzn/ istot? : zrozu%ie"i z tegoB $zego w boskie( sz$zodrob"iwo5$i Jego %oe si? spodziewa& tenB kto naprawd? 9u suy : i by bra"i st/d pobudk? i za$h?t? do oddania si? $akowi$ie te%u Panu tak askawe%uB kt2ry (u w ty% y$iu takie da(e zadatki swo(e( niesko$zone( %io5$i. '. -a(pierw wi?$ powie%B e w ty$h aska$hB (akie 32g $zyni duszyB s/ rone stopnie $hway. , niekt2ry$h widzenia$h $hwaaB rozkoszB po$ie$ha tak niez%iernie przewysza(/ $hwa?B rozkosz i po$ie$h?B (ak/ %a(/ w sobie inneB e zdu%ienie ogarnia %nie nad tak/B (u w ty% y$iuB r2no5$i/ stopni radowania si? w 3ogu. 0zase% sody$z i usz$z?5"iwienieB (aki% 32g napenia dusz? w widzeniu a"bo za$hwy$eniuB tak bez por2wnania wi?ksze (est nad wszystkoB $zego przedte% doznaaB e zda(e si? (e(B nie%o"iweB by %ogo by& (esz$ze $o5 wi?kszegoB $zego by nadto pragn/& %iaa. * rze$zywi5$ie ni$zego wi?$e( nie pragnie i wi?kszego sz$z?5$ia nie prosi. Poniewa odk/d Pan %i ukaza niesko$zon/ r2no5&B (aka za$hodzi w niebie %i?dzy sz$z?5"iwo5$i/ (ednego a sz$z?5"iwo5$i/ drugiegoB widz? dobrzeB e i tu na zie%iB gdy tak 9u si? podobaB nie %a %iary w Jego dara$h. Zate% i (a $h$iaaby% nie za$howywa& %iary w subie 3oskiego 9a(estatu Jego i $ae swo(e y$ieB siy i zdrowie na ni/ po5wie$i&B by% nie utra$ia z wasne( winy $ho&by na(%nie(sze( $z/ste$zki wi?ksze( sz$z?5"iwo5$i w niebie. * gdyby %i dano do wyboruB $zy znosi& a do ko$a 5wiata wsze"kieB (akie %og/ by& na te( zie%i $ierpieniaB a za to pote% wznie5& si? o (eden %a"u$zki stopie wye( w $hwa"e niebieskie(B $zy te zarazB bez adnego $ierpienia we(5& do $hwayB a"e w stopniu nie$o niszy%B twierdz? bez wahaniaB e z $a/ gotowo5$i/ wybraaby% wsze"kie $ierpienia do$zesneB aby za t? $en? osi/gn/& o (eden stopie b"ie( sz$z?5$ie og"/dania 3oga. ,idz? to bowie% dobrzeB e i% b"ie( kto go og"/daB ty% wi?$e( Io %iu(e i $hwa"i. +. -ie zna$zy toB by% nie %iaa na ty% poprzesta& i uwaa& siebie za na(sz$z?5"iwsz/B gdyby% si? dostaa na na(nisze %ie(s$e w niebie. Jby Pan ze$h$ia %nie na nie dopu5$i&B nie zwaa(/$ na wie"kie %o(e grze$hy : b?dzie to i tak w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

222

niesko$zone %iosierdzie JegoB bo zasuya% ra$ze( na ostatnie %ie(s$e w piek"e. To ty"ko $h$iaa% powiedzie&B e $ho&by %nie to na(wi?$e( kosztowa& %iao i $ho$iaby Pan za t? ask? na($i?sze %i kaza ponosi& $ierpieniaB nie $h$iaaby%B o i"e by to byo w %o(e( %ono5$iB utra$i& z wasne( winy na(%nie(szego po%noenia te( $hway. < prze$ieB (a niesz$z?snaB ty"u swoi%i grze$ha%i $a/ (/ utra$ia%M .. * o ty% powinna% nad%ieni&B e w kade( z ty$h askB kt2re Pan %i $zyniB $zy to byy widzeniaB $zy ob(awieniaB %iaa% w swo(e( duszy wie"ki poytek. -iekt2re widzenia sprawiay we %nie nadzwy$za(ne skutki. ,idzenie 0hrystusa Pana pozostawiao wyryty w %o(e( duszy Jego obraz niewypowiedziane( pi?kno5$i. #ot/d go nosz? w sobie. ,ystar$zyo u(rze& Io razB by pozosta wyryty w duszyB a (ake da"eko wi?$e(B gdy Pan ty"e razy te( aski %i uy$za. Jedn/ z na(wi?kszy$h korzy5$iB (akie st/d odniosa%B byo toB e si? poprawia% z (edne( wadyB bardzo szkod"iwe( d"a du$howego %o(ego post?pu. 3ya to taka wada: i"e razy spostrzega%B e kto5 przypada(/$y do %o(ego usposobienia przy$hy"nie ku %nie si? skaniaB taki% zaraz do te( osoby prze(%owaa% si? przywi/zanie%B e ser$e i pa%i?& %iaa% w nie( (akby uwi?zion/ i $i/g"e prawie o nie( %y5"aa%. -ie byo w ty% na(%nie(sze( inten$(i obrazy 3oe(B a"e bya to rze$z szkod"iwa d"a %o(e( duszy i o %ao e nie zgubnaB bo zbytnio si? $ieszya% z widzenia te( osoby. !oz%owa z ni/ i %y5" o nie( i o dobry$hB (akie w nie( widziaa% przy%iota$hB zbytni/ %i sprawiay przy(e%no5&. Ne$z odk/d dane %i byo u(rze& 3o/ pi?kno5& %ego PanaB adne( (u nie %a 5%ierte"ne( istotyB kt2ra by w %oi$h o$za$h %oga z ni/ wytrzy%a& por2wnanie i %y5"B i ser$e %e za(/&. Jedno spo(rzenie wewn?trzny% okie% na ten obrazB kt2ry nosz? wyryty w duszyB zupen/ w ty% wzg"?dzie da(e %i swobod? ser$a. * od pierwsze( $hwi"i tego widzeniaB a do tego %o%entu wszystkoB $oko"wiek widz? wkoo siebieB wyda(e %i si? brzydot/ w por2wnaniu z t/ dosto(no5$i/ i z ty% wdzi?kie%B kt2ry widz? w Panu. * nie %a takie( u%ie(?tno5$i ani takiego usz$z?5"iwieniaB kt2re by %iao (ak/5 $en? w %oi$h o$za$h wobe$ rozkoszy usyszenia (ednego sowa ty$h boski$h ustB a syszaa% i$h prze$ie wie"eM #"atego uwaa% to za nie%o"iweB $hyba e Pan za %o(e grze$hy dopu5$i zatrze& si? we %nie te( pa%i?$iB by kto5 tak zdoa za(/& %2( u%ysB iby (edno wspo%nienie na Pana i na ten w duszy %o(e( Jego obrazB nie przywr2$io %i naty$h%iast zupene( swobody ser$a. 1. #o5wiad$zya% tego w swoi$h kontakta$h ze spowiednika%i. Zawsze ko$haa% %o$no ty$hB kt2rzy kierowa"i %o(/ dusz/. Sz$zeg2"nie od $zasuB gdy zupenie bya% i% posusznaB %io5& %o(a ku ni% (esz$ze bardzie( si? wz%oga. Ta rosn/$a we %nie ku ni% przy$hy"no5& ser$aB (ak s/dz?B po$hodzia ty"ko z tegoB e w $ae( sz$zero5$i i prawdzie widziaa% w ni$h na%iestnik2w 3oga. Stad teB $zu(/$ si? zupenie bezpie$zna w ty% wzg"?dzieB z prostot/ okazywaa% i% swo(e d"a ni$h u$zu$ia. Jni prze$iwnieB (ako bogobo(ni i wierni sudzy 3oy obawia"i si?B by% si? w $zy% nie zap"/taaB i by %o(e przywi/zanieB $ho& 5wi?teB nie przebrao %iary. Z tego powodu surowo i twardo %nie odpy$ha"i. %iaa% si? nieraz w du$huB widz/$ (ak bardzo si? %y"/. -ie zawsze te wdawaa% si? w obszerne tu%a$zenie d"a przekonania i$hB (ak %ao (este% przywi/zana do (akie(5 rze$zy stworzone(. Jg2"nie ty"ko uspoka(aa% i$h i oni teB w %iar? (ak $oraz bardzie( poznawa"i %o(/ dusz? i odkrywa"iB (ak wie"e w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

223

(este% winna PanuB pozbywa"i si? ty$h obaw i swoi$h pode(rzeB kt2re zawsze byway ty"ko z po$z/tku. Z ty$h widzeB w kt2ry$h Pan %i si? ukazywaB $oraz wye( rosa we %nie %io5& i u6no5& ku -ie%u. Tak ustawi$znie z -i% przesta(/$B $oraz "epie( Io poznawaa%. ,idziaa%B e b?d/$ 3ogie%B (est take i $zowiekie%B i nie dziwi si? uo%no5$i "udzkie(B bo zna n?dzn/ nasz/ natur?B pod"eg/ upadko% skutkie% grze$hu pierworodnegoB d"a naprawienia kt2rego Jn przyszed. 0ho& to PanB %og? prze$ie roz%awia& z -i% (ak z przy(a$ie"e%B bo widz? i $zu(?B e nie (est to pan na podobiestwo ty$hB kt2ry$h tu na zie%i %a%y za pan2wB kt2ry$h $aa wie"ko5& po"ega na okazaniu swe( wie"ko5$i. 9ona z ni%i %2wi& ty"ko w pewny$h godzina$h i to nie kadyB ty"ko "udzie wyszego stanowiska i rodu. 3iedakB (e5"i %a do ni$h (ak/5 potrzeb?B i"e %usi woy& za$hoduB i"e dr2g ubo$zny$hB i"e protek$(iB ni% si? roz%owy doprosi. < $2 dopieroB (e5"i to nie pan zwy$za(nyB ty"ko kr2"M Tu (u ubogi $zowiek z posp2"stwa nie %a dost?puB trzeba by& sz"a$h$i$e% dobrze urodzony%. < i ten nieatwo si? dostanie przed ob"i$ze kr2"ewskieB (e5"i nie uprosi dworzan przybo$zny$h i 6aworyt2w. -ato%iast $i nie s/ toB rze$z pewnaB "udzieB kt2rzy by 5wiat zdepta"i noga%i i bez bo(a)niB (ak by& powinnoB %2wi"i prawd?. Ta$y "udzie nie s/ przydatni do przebywania na dwora$h kr2"ewski$hB ta% prawda nie popa$a. Ta%B gdy widzisz $o zegoB %usisz %i"$ze& i nawet w %y5"i nie %oesz pot?pi&B by5 nie popad w nieask?. 4. J r2"u $hway i Panie panu(/$y$hM Two(e kr2"estwo nie potrzebu(e do swo(e( obrony %arny$h ogrodzeB bo (est to kr2"estwo wie$zne. Jake swobodnyB bez potrzeby po5rednik2wB kade%u otwarty dost?p do 0iebieM ,ystar$zy u(rze& Two(/ Jsob?B a widzi si? od razuB e Ty (eden godzien (este5 te( nazwy Pana. Sa% widok Twego 9a(estatu bez orszaku kr2"ewskiego i bez stray dostate$znie 5wiad$zy o ty%B e5 Ty (est r2". Tu na zie%iB widz/$ sa%ego kr2"aB nieatwo pozna& w ni% kr2"a. Jakko"wiek by $h$ia by& uznany% w swe( kr2"ewskie( godno5$iB nikt %u nie uwierzyB bo sa% z siebie ni$zy% si? nie r2ni od inny$h. Potrzeba dopieroB by "udzie widzie"i zewn?trzne na ni% oznaki kr2"ewskieB aby go %og"i pozna&. #"atego te susznie ota$za si? to poy$zan/ okazao5$i/B bo gdyby nie onaB nikt by na niego nie spo(rza. Pot?ga i wie"%ono5& nie z niego wynikaB "e$z powag? i wadz? swo(/ bierze sk/din/d. J Panie %2(M J r2"u %2(M to by zdoa "udzki%i sowa%i opisa& wie"%ono5& Two(/E -ie spos2b nie widzie&B e5 Ty (est wie"ki 9onar$ha sa% z siebie. Taki (est ogro%ny Tw2( %a(estatB e nie %ona na niego patrze& bez stra$hu. <"e wi?kszy (esz$ze stra$h ogarniaB Panie %2(B gdy si? widzi to g?bokie upokorzenieB do kt2rego sw2( %a(estat poniasz i t? %io5&B kt2r/ okazu(esz takie%u (ak (a stworzeniu. ,szake o$hon/wszy z tego pierwszego przestra$huB wo"no na% przedstawia& Tobie wsze"kie swo(e potrzeby i roz%awia& z Tob/B i"e sa%i ze$h$e%y. -a %ie(s$e stra$huB (aki wzbudza w nas widok Twego %a(estatuB nast?pu(e innyB wi?kszy stra$hB by5%y 0iebie nie obrazi"i. <"e nie (est to stra$h Twego karaniaB ty"ko bez adnego por2wnania wi?kszy stra$h utra$enia 0iebie sa%ego. 7. Jpr2$z inny$h wie"ki$hB takie s/ korzy5$i pozosta(/$e w duszy z tego widzenia. Po (ego skutka$h pozna(e si?B $zy ono (est od 3ogaB (e5"i 32g ra$zy da& duszy 5wiato ku te%uB bo (ak (u %2wia%B nieraz podoba si? Panu pozostawia& (/ w $ie%no5$ia$h w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

224

takB i tego 5wiata nie widzi. -ie dziwB e wtedy zna(/$ siebie tak n?dzn/ i grzeszn/B %i%o wo"i bo(? si?. -iedawnoB bo w ty% $zasieB doznaa% taki$h $ie%no5$i. Przez $ay tydzie bya% w taki% stanieB e nie zdoaa% wzbudzi& ani nie %iaa% w sobie po$zu$ia swoi$h wzg"?de% 3oga powinno5$i ani nie pa%i?taa% o aska$h i Jego dobrodzie(stwa$h. K%ys %iaa% odr?twiay i sa%a nie wie%B gdzie i (ak si? b/ka(/$y. -ie byo w ni% zapewne zy$h %y5"iB a"e tak si? $zua% niezdo"na do (akie(ko"wiek dobre( %y5"iB e 5%iaa% si? z sa%e( siebie i pewne %iaa% zadowo"enieB widz/$ tak/ nisko5& swo(e( duszyB skoro 32g na $hwi"? zawiesi $i/ge swo(e w nie( dziaanie. 0zu(e wprawdzie dusza w ty% stanieB e nie (est to taki stan zupenego opustoszenia wewn?trznegoB (ak go niekiedy do5wiad$za% i wye( opisaa% : a"e (akko"wiek nazbiera drewna i robi to niewie"eB $o sa%a z siebie zrobi& %oeB ogie 3oe( %io5$i nie $h$e zapon/&. ,ie"kie (esz$ze %iosierdzie PaskieB (e5"i $ho& dy% si? pokae na znakB e ogie nie $akie% wygas. Pan w swoi% $zasie na nowo go rozpa"i. <"e ni% ta $hwi"a nast/piB adne d%u$hanieB $ho&by a do wysuszenia gowyB adne poprawianie drzewa ni$ nie po%oeB owsze%B ty% bardzie( zdawaoby si?B ogie tu%i. -a("epsza wtedyB zdanie% %oi%B radaB da& za wygran/ i przyzna& si? sz$zerze do wasne( swo(e( nieudo"no5$iB a ty%$zase% : (ak %2wia% : za(/& si? inny%i rze$za%iB %a(/$y%i zasug? przed 3ogie%. 9oe wa5nie d"atego Pan ode(%u(e (e( do $zasu dar %od"itwyB aby i ty% u$zynko% si? oddawaaB a przy ty% z wasnego do5wiad$zenia przekonaa si?B (ak sa%a z siebie %ao do $zego (est zdo"na. 8. <"e i to rze$z pewnaB e dzisia( rozkosznie zado5&u$zynia% sobie za swo(e utrapienia. J5%ie"ia% si? bowie% skary& 9u si? na -iego: 0zy %ao tego (esz$zeB %2wia%B o 3oe %2(B e %nie trzy%asz w ty% n?dzny% y$iuB e d"a %io5$i Two(e( znosz? (e i zgadza% si?B kiedy tak $h$eszB y& na ty% wygnaniuB gdzie wszystko %i (est przeszkod/ do $ieszenia si? Tob/. 9usz? (e5&B spa&B zaatwia& interesy i ob$owa& z "ud)%iB a wszystko to znosz? d"a %io5$i Two(e(E Ty dobrze wieszB Panie %2(B (aka to d"a %nie %?kaB $ze%u wi?$ (esz$ze w ty$h rzadki$h $hwi"a$hB kiedy %ogaby% si? Tob/ $ieszy&B Ty si? przede %n/ ukrywaszE Jak si? to zgadza z %iosierdzie% Twoi%E Idyby% (aB przypu5&%y rze$z nie%o"iw/B $h$iaa i %oga ukrywa& si? przed Tob/B (ak Ty ukrywasz si? przede %n/B s/dz? i pewna (este%B e Two(a %io5& tego by nie zniosa. <"e Ty zawsze (este5 ze %n/ i w kade( $hwi"i %nie widzisz. Taka nier2wno5&B PanieB nie u$hodzi. ZauwaB baga%B e (est w ty% krzywda d"a te(B kt2ra 0i? tak gor/$o %iu(e. ;. Takie i ty% podobne rze$zy odwaya% si? %2wi&. 9usz? tu doda&B e $hwi"? w$ze5nie( zastanawiaa% si? nad ty%B (ak bardzo w por2wnaniu z ty%B na $o zasuya%B askawe i agodne byo to %ie(s$eB kt2re widziaa% przygotowane d"a siebie w piek"e. <"e %io5& nieraz tak %nie porywaB e (u nie posiada% siebie i wtedy z niepowstrzy%an/ si/ takie skargi wy"ewa%B a Pan wszystkiego tego su$ha i to znosi. 0hwaa b/d) tak askawe%u r2"owiM 0zy odwayby si? kto do zie%skiego kr2"a z tak/ 5%iao5$i/ przyst/pi&E... Fe do kr2"a nie wypada tak %2wi&B te%u (esz$ze si? nie dziwi?. r2"owi i pano% na$ze"ny% w kr2"estwie susznie si? na"ey bo(a) i uszanowanie. <"e dzi5 (u do tego doszo na 5wie$ieB e potrzeba by w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

225

drugiego y$ia te%uB kto by si? $h$ia wyu$zy& wszystki$h nowy$h $ere%onii i sposob2w grze$zno5$iB powaaniaB uszanowaniaB (aki$h wy%aga przy(?ty zwy$za(B a przy ty% $h$iaby (esz$ze $o5 y$ia i $zasu osz$z?dzi& na sub? 3o/. 9nie si? to wszystko w gowie nie %ie5$i. Przyzna(?B e gdy s$hronia% si? do tego k"asztoruB nie wiedziaa% (uB (ak z "ud)%i y&. 3o te $ere%onie 5wiat %a w$a"e nie na arty. Je5"i kt2re%u z ty$h wie"ki$h pan2w przez nieuwag? $zy zapo%nienie zanie$hasz odda& $ze5&B nie ty"ko tak/B (aka %u si? na"eyB a"e i da"eko wi?ksz/B ni na ni/ zasugu(eB on to naprawd? uzna(e sobie za obe"g?. Trzeba dopiero przeprasza& i tu%a$zy& si?B e to si? stao ty"ko przez nieuwag?B e nie %iae5 za%iaru obrazi& go i sz$z?5$ie (esz$zeB (e5"i $i uwierzy. =>. Powtarza%B (u nie wiedziaa%B (ak y& ze 5wiate%. 3iedna dusza zewsz/d tu %a trosk? i u%?$zenie. Z (edne( strony %2wi/ (e(B e d"a u$hronienia si? od gro/$y$h niebezpie$zestw powinna w$i/ pa%i?ta& o 3ogu i %y5"i swo(e do -iego kierowa&. Z drugie( /da(/ od nie( 5$isego przestrzegania wsze"ki$h grze$zno5$i i $ere%onii 5wiatowy$hB by ty%B kt2rzy uwaa(/B e honor po"ega na taki$h gupstwa$hB nie daa zgorszenia i powodu do obraenia si?. 0i/g"e %iaa% z ty% utrapienieB przepraszanio% nigdy nie byo ko$aB bo : (akko"wiek staraa% si? i u$zya% : nigdy nie zdoaa% ustrze$ si? rony$h u$hybie. , rze$zy sa%e(B y$ie zakonne powinno by& d"a nas dostate$zn/ wy%2wk/ od ty$h $ere%onii i wed"e sprawied"iwo5$iB nie na"eaoby na% bra& za ze podobny$h u$hybie. : <"e na to odpowiada(/B e k"asztory powinny by& szko/ i sied"iskie% oby$ia i dobrego wy$howania. Tego (a adn/ %iar/ nie rozu%ie%. Sysze"iB $o %2wi kt2ry5 wi?tyB e k"asztor powinien by& szko/ i dwore%B gdzie by "udzie dobre( wo"i wy$howywa"i si? na dworzan kr2"estwa niebieskiegoB a oni to sowo na(prawdziwsze zupenie przeina$zy"i. Jaki% sposobe%B kto z powoania swego powinien stara& si? o toB aby we wszystki% podoba& si? 3oguB a 5wiate% si? brzydzi&B %a (esz$ze tak bardzo trosz$zy& si? o toB aby podoba& si? "udzio% 5wiatowy% i stosowa& si? do i$h wy%agaB i to (esz$ze tak $z?sto si? z%ienia(/$y$hE 3o gdyby %ona byo wyu$zy& si? ty$h regu raz na zawszeB (esz$ze by to uszoB a"e teraz do napisania i zatytuowania "istu potrzeba osobnego pro6esoraB kt2ry by nau$zyB $o i (ak robi&. -a przykadB kiedy zostawi& %argines z prawe( strony arkuszaB a kiedy z "ewe(B a"bo (ak tytuowa& (a5nie wie"%ony% tegoB kt2ry przedte% nie tytuowa si? nawet sz"a$h$i$e%. ==. -ie wie%B (ak da"eko (esz$ze to za(dzie. -ie %a% (esz$ze pi?&dziesi?$iu "atB a ty"e (u w ty$h rze$za$h przeya% r2ny$h z%ianB e teraz nie u%ie% y& i nie wie%B (ak dzisia( trzeba si? za$howywa& na 5wie$ie. 02 zrobi/ $iB kt2rzy dopiero si? urodzi"iB (e5"i i% przy(dzie dugo y&E ,yzna(?B e sz$zerze %i a" "udzi pobony$h i oddany$h y$iu du$howe%uB kt2rzy d"a wyszy$h i 5wi?ty$h $e"2w z%uszeni s/ y& po5r2d 5wiata. 9a(/ oni straszny krzy do d)wigania. Idyby tak zdoby"i si? na odwag? i (edno%y5"nie wszys$y ogosi"i si? ignoranta%i i zgodzi"i si? na toB by i$h %iano za ignorant2wB duo osz$z?dzi"iby sobie kopot2w. ='. <"e zap"/taa% si? w dzie$inad?M 0h$iaa% %2wi& o askawo5$i 3ogaB a zesza% na dug/ rozpraw? o %ao5$ia$h 5wiataM iedy Pan uy$zy %i te( askiB e %oga% (e w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

226

porzu$i& na zawszeB wi?$ (u i %2wi& wi?$e( o ni$h nie $h$?. -ie$h si? ta% bawi/ ni%i $iB kt2rzy z taki% za$hode% i trude% ubiega(/ si? za ty%i bahostka%i. #a(B 3oeB by nie odpokutowa"i za nie w przyszy% y$iuB gdzie nie %a od%ianyM <%en.
!ozdzia +8

Roz zia! 8B O innyc! wielkic! askac!, jakic! Pan jej uycza ukazujc jej niekt"re tajemnice niebieskie, wzniosie widzenia i objawienia $akie skutki sprawiay w niej te objawienia i jak wielkie dziki nim dusza jej czynia postpy =. Pewnego dnia wie$zore%B $zu(/$ si? bardzo niezdrowa i $h$/$ z tego powodu u$hy"i& si? od roz%y5"aniaB wzi?a% do r?ki r2anie$B aby si? za(/& %od"itw/ ustn/B stara(/$ si? przy ty% nie z%usza& u%ysu do skupienia si?B $ho& zewn?trznie bya% skupiona i sa%otna w kap"i$y. <"e prze$iw wo"i Paskie( nie po%aga wsze"kie nasze staranie. Po kr2tkie( $hwi"i takie( %od"itwy przyszo na %nie za$hwy$enie du$ha z tak/ gwatowno5$i/ i si/B e nie byo sposobu si? oprze&. K(rzaa% si? przeniesiona do nieba. Pierwsze osobyB (akie ta% spotkaa%B by"i to %2( o($ie$ i %atka. , bardzo kr2tki% prze$i/gu $zasuB nie duszy% %oe ni (edno Zdrowa5 9ary(o : og"/daa% rze$zy niewypowiedziane. : 3y& %oe widzenie to trwao due(B bo w taki% stanie $zas wyda(e si? bardzo kr2tki. Pod wraenie% takie( niesy$hane( aski duszy $zas pozostawaa% bez z%ys2w. JednakeB gdy wresz$ie przysza% do siebieB bya% w obawieB $zy $ae to widzenie nie byo prosty% ty"ko zudzenie%B (akko"wiek zdawao %i si?B e nie. -ie wiedziaa%B $o robi&B bo bardzo si? wstydzia% p2(5& z ty% do spowiednikaB nie przez pokor?B (ak s/dz?B a"e e si? baa%B by %nie nie wy5%ia i nie zapytaB $zy to (a PaweB $zy Hieroni%B by% og"/daa ta(e%ni$e niebieskie. ,a5nie toB e ta$y wie"$y wi?$i podobne %ie"i ob(awieniaB (esz$ze wi?ksz/ %nie prze(%owao obaw/. Pakaa% rzewny%i za%iB nie rozu%ie(/$B (aki% sposobe% (a niegodna tak/ (ak oni ask? otrzy%aa%. , ko$uB $ho& z wie"k/ przykro5$i/B wyznaa% wszystko spowiednikowiB bo ukrywa& $o5 : $ho&by wyznanie na(wi?$e( %nie %iao kosztowa& : nigdy nie 5%iaa%B bo(/$ si? zawsze tegoB by% nie u"ega (akie%u5 zudzeniu. Spowiednik widz/$ %nie tak strapion/B po$iesza %nie bardzo i wie"e %i dobry$h rze$zy powiedzia na uspoko(enie. '. , p2)nie(szy% $zasie zdarzyo %i si? nieraz i dot/d si? zdarzaB e stopniowo Pan ob(awia %i wi?ksze (esz$ze ta(e%ni$e. 0h$ie& widzie& wi?$e( nad toB $o si? w dane( $hwi"i duszy przedstawiaB byoby rze$z/ pr2n/. -igdy ni$ wi?$e( nie widziaa% ni toB $o Pan za kady% raze% $h$ia %i ob(awi&. < s/ to rze$zy tak wie"kieB e na(%nie(sze( z ni$h dosy& na pogr/enie duszy w na(g?bsze zdu%ienie i na tak wysokie podniesienie (e( nad te rze$zy do$zesneB i ni$zy% (e( si? wyda(e wszystkoB $o prze%i(a. 0h$iaaby% $ho& w %ae( $z/ste$z$e opisa& $ho&by na(%nie(sze z ty$h ob(awie. <"e (akko"wiek by% si? wysi"aaB widz?B e (est to rze$z nie%o"iwaB bo w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

227

taka %i?dzy 5wiate%B (akie tu widzi%yB a ty%B kt2re ta% 5wie$i $ae b?d/$ 5wiato5$i/B za$hodzi r2ni$aB e nie spos2b (ednego z drugi% por2wna&. ,obe$ ta%te( (asno5$iB (asno5& tego naszego so$a wyda(e si? $ie%no5$i/. Sowe% adnaB $ho&by na(wysza i na(przenik"iwsza wyobra)niaB nie zdoa przedstawi& sobie b"asku te( (asno5$i ani adne( z ty$h rze$zyB kt2re Pan %i ukazywaB ani te( przewysza(/$e( sz$z?5"iwo5$iB (ak/ %nie to widzenie napeniao. 3o wszystkie z%ysy dozna(/ ta% tak wysokie( i tak sodkie( rozkoszyB e adne sowa tego nie wyra/. Nepie( wi?$ o ty% nie %2wi&. +. !az $a/ godzin? bya% w ty% stanie i PanB zdawao %i si?B przez $ay ten $zas nie odst?powa od %ego boku i ukazywa %i rze$zy przedziwne. Pote% rzek do %nie: Zoba$zB $2rkoB (akie to skarby tra$/ $iB kt2rzy s/ 9i prze$iwni. Powiedz i% toB nie zaniedba(. -iestetyB PanieB odrzeka%B $o po%og/ %o(e sowa ty% 5"epy%B swy%i wasny%i $zyna%i za5"epiony%iB (e5"i TyB w boskie( swo(e( dobro$i i$h nie o5wie$iszE S/ ta$yB kt2ry% uy$zye5 tego 5wiataB d"atego te z ozna(%ienia i% askawo5$i Two(e( odnie5"i korzy5$i i nawr2$i"i si? do 0iebie. ,szake gdy widz? (e ob(awione takie%u (ak (aB grzeszne%u i n?dzne%u stworzeniuB rze$z to dziwna doprawdyB e %og"i si? %i?dzy ni%i zna"e)& ta$yB kt2rzy %i uwierzy"i. 3ogosawione nie$h b?dzie i%i? i %iosierdzie Two(eB e : przyna(%nie( we wasne( swo(e( duszy : doznaa% tak wido$zne( od%iany na "epsze. *stotnieB od $zasu ty$h ra(ski$h widzeB %o(a dusza $h$iaaby (u na zawsze pozosta& ta% w niebie i nie wra$a& wi?$e( do tego y$iaB bo wie"k/ one we %nie pozostawiy wzgard? d"a wszystki$h rze$zy te( zie%i. ,szystko to wyda(e %i si? (akby boto. Jasno widz?B (ak bardzo siebie ponia%yB gdy si? do ty$h rze$zy przywi/zu(e%y. .. , $zasie %o(ego pobytu u te( paniB o kt2re( bya %owa wye(B zdarzyo si? razB e $hwy$i %nie gwatowny b2" ser$aB na kt2ry (ak %2wia% w$ze5nie(B dawnie( $z?sto $ierpiaa%B a"e teraz (u nie tak %o$no $ierpi?. Pani taB b?d/$ dobr/ i "ito5$iw/B kazaa %i poznosi& swo(e kosztowno5$iB zote k"e(noty z drogi%i ka%ienia%i sz$zeg2"nie (eden bry"antB kt2ry sobie bardzo wysoko $enia. S/dziaB e og"/danie ty$h wspaniao5$i sprawi %i w %oi% $ierpieniu przy(e%n/ rozrywk?. Ja ty"ko 5%iaa% si? w du$hu i "itowaa% si? zaraze%B por2wnu(/$ w %y5"i te rze$zyB kt2re "udzie tak sobie $eni/B z ty%B $o Pan na% przygotowa i d"a nas za$howu(e. 0zua%B e (akko"wiek $h$iaaby% si? o to stara&B nie potra6iaby% adn/ %iar/ przywi/zywa& na(%nie(sze( wagi do ty$h rze$zyB $hyba e Pan wpierw zatarby we %nie pa%i?& ta%ty$h rze$zy niebieski$h. Ta wyszo5& nad wsze"kie dobra do$zesneB (est to d"a duszy prawdziweB wspaniae kr2"estwoB tak wspaniae i wie"kieB e ten ty"ko zdoa zrozu%ie& $a/ (ego wie"ko5&B kto (e sa% posiada. To (est prawdziwe i $zyste oderwanie si?. 32g sa% (e w nas sprawiaB bez adne( nasze( pra$y. Jn sa% te prawdy tak (asno na% ob(awiaB i pozosta(/ wyryte g?boko w nasze( duszy i wyra)nie to widzi%y i $zu(e%yB e sa%i z siebie adn/ %iar/ nie zdoa"iby5%y w taki spos2b i tak pr?dko wznie5& si? do stanu tak wysokiego. 1. #zi?ki ty% prawdo% i widzenio% pozbya% si? prawie zupenie bo(a)ni 5%ier$iB kt2r/ dawnie( %iaa% bardzo wie"k/. #zi5B d"a duszy wiernie su/$e( 3oguB 5%ier& w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

228

wyda(e %i si? rze$z/ na(atwie(sz/ w 5wie$ieB skoro przez ni/ dusza widzi siebie w (edne( $hwi"i wyzwo"on/ z tego wi?zienia i przeniesion/ na odpo$znienie. Za$hwy$enie toB gdy 32g porywa du$ha do siebie i ukazu(e %u rze$zy tak wysokieB wie"kie %aB zda(e %i si?B podobiestwo z $hwi"/B gdy dusza wy$hodzi z $iaa i w te(e $hwi"i dost?pu(e zupenego widzenia na(wyszego #obra. Po%i(a% bo"e5& roz/$zenia. -ie (est to rze$z tak bardzo wie"kie( wagi i kto prawdziwie za y$ia %iowa 3oga i %ia ser$e oderwane od %arno5$i tego 5wiataB ten te atwie( i bez bo"e5$i u%iera. 4. #uo teB (ak s/dz?B dopo%ogy %i te widzenia do (a5nie(szego poznaniaB gdzie (est prawdziwa nasza o($zyzna i (ak tu na zie%i (este5%y ty"ko pie"grzy%a%i i prze$hodnia%i. ,ie"kie to sz$z?5$ieB ko%u dano og"/da& rze$zy ta%tego 5wiata i %ie(s$eB gdzie %a y& wie$znie. Jak w?drowie$B z da"eka d//$y do krainyB w kt2re( %a za%ieszka&B gdy wie i nao$znie o ty% si? przekonaB e ta% dok/d z%ierzaB $zeka go sodkiB ni$zy% nie z%/$ony odpo$zynek. Tak i tenB kto raz u(rza rze$zy niebieskieB z atwo5$i/ pote% wznosi si? do i$h rozwaania i ni%i osadza sobie przykro5$i zie%skie( pie"grzy%ki. * (u prawdziwieB powiedzie& %onaB %a swo(e ob$owanie w niebiosa$h. Jedno spo(rzenie w niebo pogr/a (ego dusz? w g?boki% skupieniuB $aa (ego %y5" rozkosznie si? zatapia w te( ra(skie( krainieB kt2re( $hwa? Pan z da"eka ra$zy %u ukaza&. ,ie"ki to zyskM -ieraz tego dozna(?B e %oi% towarzystwe% i %o(/ po$ie$h/ s/ $iB kt2rzy ta% y(/B i kt2rzyB zdanie% %oi%B prawdziwie y(/. 0i za5B kt2rzy tu y(/B tak %i si? wyda(/ u%ary%iB e $ho&by $ay 5wiat dotrzy%ywa %i towarzystwaB (esz$ze $zuaby% si? w5r2d niego sa%otna. #o5wiad$za% tego sz$zeg2"nie w $hwi"a$hB kiedy przy$hodz/ na %nie te wie"kie zapay %io5$i. 7. ,szystkoB $o w2w$zas widz? o$zy%a $iaaB wyda(e %i si? (akby sen i zuda. 0ae po/danie %o(e z%ierza ku te%uB $o og"/da% o$zy%a duszyB a e od ty$h rze$zy widz? si? (esz$ze da"ekoB wi?$ z t?sknoty u%iera%. Sowe%B widzenia te s/ (edn/ z na(wyszy$h askB (aki$h dusza w ty% y$iu %oe dost/pi& od Pana. 3ierze z ni$h si? i skute$zn/ po%o$ ku noszeniu $i?kiego krzyaB (aki% (est d"a nie( to y$ieB w kt2ry% ni$ (e( zadowo"i& nie %oeB wszystko (est d"a nie( uprzykrzenie%. * gdyby Pan nie odbiera (e( niekiedy pa%i?$i na toB $o widziaaB $ho& pa%i?& ta szybko powra$aB nie wie%B (ak %ogaby y&. Je%u nie$h b?dzie $ze5& i $hwaa na wiekiM Jby Jego 3oski 9a(estatB przez t? krewB kt2r/ Syn Jego prze"a za %nieB nie dopu5$i tegoB kiedy (u ra$zy %i ob(awi& %a/ $z/stk? ty$h d2br niesko$zony$h i da %i poniek/d zakosztowa& i$h sody$zyB aby %nie (esz$ze %iao spotka& toB $o spotkao Nu$y6eraB by% ze swo(e( winy stra$ia to wszystko. -ie$h tego nie dopusz$zaB baga% Io o to na bosk/ wie"ko5& i dobro& JegoM 0hwi"a%iB wyzna(?B nie%a/ o to %a% trwog?. <"e z drugie( stronyB i to bywa na($z?5$ie(B %iosierdzie boskie doda(e %i otu$hyB e kiedy wyrwa %nie z ty"u %oi$h grze$h2wB nie ze$h$e i nada" wypu5$i& %nie ze swoi$h r/kB i nie da %i zgin/& na wieki. 3aga%B wasz/ %io5&B nie ustawa( baga& za %n/ PanaB aby tak si? stao.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

229

8. Jakko"wiek wie"kie s/ askiB o kt2ry$h dot/d %2wia%B taB kt2r/ teraz opisz?B zda(e %i si? (esz$ze wi?ksz/ ze wzg"?du na nadzwy$za(ne skutkiB (akie we %nie sprawia i na dziwn/ %o$ i si?B (ak/ z nie( dusza %o(a odniosa. 0ho&B 5$i5"e %2wi/$B kada z ty$h ask (est tak wie"kaB e pr2n/ (est rze$z/ wdawa& si? w por2wnaniaB kt2ra z ni$h wi?ksza a"bo %nie(sza. ;. Pewnego dniaB a byo to w wigi"i? Zesania #u$ha wi?tegoB po 9szy s$hronia% si? na %ie(s$e sa%otneB gdzie $z?sto przebywaa% na %od"itwie i wzi/wszy do r?ki dzieo (ednego artuzaB $zytaa% w ni% 6rag%enty odnosz/$e si? do (utrze(sze( uro$zysto5$i. -atra6ia% na ob(a5nienie znak2wB po kt2ry$h %a si? poznawa& obe$no5& #u$ha w. u po$z/tku(/$y$hB post?pu(/$y$h i u doskonay$h. !ozwaa(/$ pi"nie wskazane ta% znaki tego tro(akiego stanu i stosu(/$ (e do siebieB dosza% do wnioskuB e o i"e %og? s/dzi& o sobieB z aski i %iosierdzia 3oga (est we %nie #u$h wi?tyB za $o za$z?a% $zyni& 9u dzi?ki na(gor?tsze. Zaraze% przypo%niaa% sobieB e dawnie( $zytaa% te sa%e uwagi i e w2w$zas r2wnie (asno widziaa% w sobie brak ty$h znak2wB (ak teraz widz?B e (e posiada%. #"atego (esz$ze wyra)nie( stan?a %i przed o$zy%a $aa wie"ko5& askiB (ak/ Pan %i u$zyniB i por2wnu(/$ %ie(s$e przygotowane %i w piek"eB (ak na nie zasuya%B z obe$n/ nie do poznania z%ian/ swo(e( duszyB ty% ar"iwie( wie"bia% 3oga za to wie"kie nade %n/ Jego %iosierdzie. , $zasie taki$h %oi$h rozwaa nag"eB bez adnego wiado%ego %i powoduB przyszo na %nie wie"kie uniesienie du$ha. 9iaa% u$zu$ieB (ak gdyby %o(a dusza nie $zu(/$ si? zdo"n/ znie5& takiego niez%iernego sz$z?5$ia i (akby nie %og/$ wytrzy%a& w $ie"eB si/ wyrywaa si? z niego. Kniesienie to w inny spos2b ni zwyk"eB (ak %i si? zdawaoB na %nie dziaa(/$eB tak byo gwatowneB e nie%o"iwe byo opanowa& goB a dusz? $zua% w sobie tak do dna wstrz/5ni?t/B e nie wiedziaa%B $o (e( (est ani $zego $h$e. Siy tak %nie zupenie opu5$iyB e siedz/$ nie %oga% si? utrzy%a& i %usiaa% si? oprze& o 5$ian?. =>. , te(e $hwi"i u(rzaa% nad %o(/ gow/ go?bi$?B inn/ i wi?ksz/ od naszy$h zie%ski$h go?bi. Za%iast pierza %iaa na piersia$h (akby uski z %asy perowe( wyda(/$e( z siebie si"ny b"ask. Zdawao %i si?B e sysz? sze"est poruszany$h skrzyde. Tak unosia si? nade %n/ przez $zas (ednego Zdrowa5 9ary(oB a %o(a duszaB gubi/$ si? w za$hwy$eniu stra$ia (/ z o$zu. #u$h uspokoi si?B $zu(/$ w sobie go5$ia tak %iegoB $ho& zdawaoby si?B e taka $udowna aska powinna go bya ra$ze( zatrwoy& i przerazi&. <"e wobe$ rozkoszy z nie( pyn/$e( trwoga ust/pia %ie(s$a. Nedwo zakosztowaa% te( rozkoszyB po$zua% w sobie nadzie%ski spok2( i tak pozostaa% w za$hwy$eniu. ==. 0hwaa tego za$hwy$enia bya ogro%na. ,i?ksz/ $z?5& 5wi/t $hodzia% tak pogr/ona w sobie i nieprzyto%naB e nie wiedziaa%B $o ze sob/ po$z/& ani (aki% sposobe% taka niez%ierna aska i sz$z?5"iwo5& %oe si? we %nie z%ie5$i&. -i$ prawie nie widziaa% ani nie syszaa% od te( wie"kie( sz$z?5"iwo5$i i rozkoszy wewn?trzne(. Jd tego dnia $zu(? w sobie bardzo wie"ki post?pB wyszy stopie %io5$i 3oe( i si"nie(sze w $nota$h utwierdzenie. 0hwaa b/d) Panu i dzi?k$zynienie za niesko$zon/ dobro& Jego na wiekiB a%en. w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

230

='. *nny% raze% u(rzaa% te go?bi$?B unosz/$/ si? nad gow/ (ednego o($a z Zakonu 5w. #o%inikaB ty"ko e pro%ienie i (asno5& (e( skrzyde roz$i/gaa si? da"e(B (ak %i si? zdawao. Jb(awiono %iB e ten J($ie$ wie"e dusz po$i/gnie do Pana. =+. Pewnego dnia znowu widziaa% -a(5wi?tsz/ Pann?B ubiera(/$/ w o"5niewa(/$o biay pasz$z tego teo"oga do%inikaninaB o kt2ry% ki"kakrotnie %2wia%. Jb(awia %i r2"owa -iebieskaB e taki% dare% wywdzi?$za %u si? za usug?B (ak/ Je( oddaB przy$zynia(/$ si? skute$znie do zaoenia naszego do%u i e (asny ten pasz$z ozna$za (asno5& i $zysto5&B w (akie( od tego dnia za$howa (ego dusz?B broni/$ (/ od grze$hu 5%ierte"nego. * tak si? staoB pewna tego (este%. Jd tego dnia a do (ego 5%ier$iB kt2ra nast/pia w ki"ka "at pote%B J($ie$ ten y w tak surowe( poku$ie i tak 5wi?$ie u%arB e s/dz/$ po "udzkuB na(%nie(sze( nie %a w/tp"iwo5$iB e %u Panna -a(5wi?tsza dotrzy%aa obietni$y. Jeden z bra$iB kt2rzy by"i przy (ego 5%ier$iB %2wi %iB (ak przed skonanie% sysza z ust u%iera(/$egoB i widzi sto(/$ego przy swoi% boku 5wi?tego To%asza. K%ar z wie"k/ rado5$i/ i z gor/$y% pragnienie% wyzwo"enia si? z tego wygnania. Tak wie"ki %ia dar %od"itwyB e nawet na kr2tko przed 5%ier$i/B z powodu wie"kiego wy$ie$zenia sa% $h$ia %y5" oderwa& od $i/gego zanurzenia w rze$za$h wie$zny$hB dokaza& tego nie %2gB raz w raz %i%o wo"i wpada(/$ w za$hwy$enie. , ostatni$h $hwi"a$h swego y$ia pisa do %nieB prosz/$ o wskazanie %u sposobu zapobieenia ty% za$hwy$enie%B gdy $z?sto ko$z/$ 9sz? 5w. wpada w ekstaz? i adn/ %iar/ nie %2g si? od tego obroni&. , ko$u te 32g odda %u nagrod? zasuon/ za t? wie"k/ gor"iwo5&B z (ak/ 9u suy. =.. 9iaa% take widzenie niekt2ry$h ask nadzwy$za(ny$hB (akie Pan $zyni : wspo%niane%u ki"kakrotnie : rektorowi Towarzystwa JezusowegoB a"e po%i(a% (eB nie $h$/$ si? zbytnio rozszerza&. ,spo%n? tu ty"koB $o si? stao w $zasieB gdy zosta on nawiedzony $i?ki% utrapienie%B skutkie% bo"esnego prze5"adowania. Jednego dnia b?d/$ na 9szy 5wi?te(B u(rzaa% : w $hwi"i Podniesienia : 0hrystusa wisz/$ego na krzyu. Powiedzia %i ki"ka s2w po$ie$hy d"a tego J($aB aby% %u (e powt2rzyaB ostrzega(/$ go zaraze% o ty%B $o (esz$ze przy(5& %iao i stawia(/$ %u przed o$zy 9?k?B (ak/ poni2s za niegoB aby pa%i?& na ni/ dodaa %u %?stwa i gotowo5$i do $ierpienia. Jb(awienie to bardzo go po$ieszyo i pokrzepio na du$hu. Pote% za5 wszystko tak si? staoB (ak %i Pan przepowiedzia. =1. Podobnie i o inny$h $zonka$h (ego ZakonuB to (est Towarzystwa JezusowegoB i o $ay% ty% Zakonie widziaa% rze$zy wspaniae. ,idziaa% i$h nie(ednokrotnie triu%6u(/$y$h w niebie z biay%i $hor/giewka%i w r?ku oraz wie"e inny$h przedziwny$h rze$zyB powtarza%B Pan %i o ni$h ob(awi. ,ie"k/ te %a% $ze5& d"a tego Zakonu. ,ie"u bowie% %iaa% sposobno5& pozna& z b"iska i przekonaa% si?B e y$ie i$h zupenie zgadza si? z ty%B $o Pan %i o ni$h powiedzia. =4. Jednego dnia wie$zore%B gdy bya% na %od"itwieB Pan prze%2wi do %nie i powiedzia %i na wst?pie ki"ka s2wB kt2ry%i przypo%ina %i dawne grzeszne %o(e y$ie. Sowa te przenikn?y %nie g?boki% zawstydzenie% i a"e%. 3o $ho& nie byy powiedziane tone% surowy%B tak/ prze$ie w sobie %a(/ %o$ i si?B e sysz/$ (eB w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

231

dusza $zu(e si? na pro$h starta od ao5$i i skru$hy. Jedno takie sowo (a5nie(sze w nas sprawia poznanie sa%y$h siebieB ni $ae dni wasnego zastanawiania si? nad nasz/ n?dz/B bo taki nosi wyryty na sobie $harakter na(wysze( prawdyB i nie spos2b %u zaprze$zy&. Stawia(/$ %i przed o$zy ty"e %arno5$iB (aki% si? oddawaa%B %2wiB by% uznawaa to sobie za wie"k/ ask?B e ser$u tak skaone%u pozwo"i (esz$ze uko$ha& Siebie i przy(/& (e ze$h$ia. Takie wyrzuty nieraz syszaa% z Jego ust. !az powiedzia %iB by% pa%i?taa o ty$h $hwi"a$hB kiedy $ze5& swo(/ opieraa% na sprze$iwianiu si? Jego $z$i. *nny% raze% znowuB by% pa%i?taaB (ak wie"e 9u (este% winnaB e kiedy na($i?e( Io obraaa%B Jn %nie obsypywa aska%i. Za kady%B (akiego si? dopusz$z? u$hybieniaB Pan stro6u(e %nie za nie z tak/ si/B e $aa od a"u i wstydu usta(?. < e ty$h u$hybie bywa wie"eB wi?$ i stro6owania te $z?sto si? powtarza(/. -ieraz %i si? zdarzaB e po surowszy% (aki%5 napo%nieniu ze strony spowiednika szuka(/$ sobie po$ie$hy na %od"itwieB ta% dopiero spotyka% si? z taki% napo%nienie%B e w por2wnaniu z ni% ta%to (est ni$zy%. =7. ,ra$a(/$ do tegoB o $zy% za$z?a% %2wi&B gdy Pan w taki spos2b stawia %i przed o$zy nie$not"iwe %o(e y$ieB (a : poniewa w2w$zas zdawao %i si?B ni$ nie u$zynia% : w5r2d ez za$z?a% si? do%y5"a&B e boska Jego dobro& now/ (ak/ ask? %i gotu(e. -a($z?5$ie( bowie% tak bywaB e gdy %a% otrzy%a& sz$zeg2"n/ (ak/ ask?B Pan z udzie"enie% (e( (akby $zeka $hwi"iB a wpierw w skrusze i zawstydzeniu wynisz$z? si? przed Jego ob"i$ze%. Zapewne d"atego tak $zyniB by% ty% (a5nie( widziaaB (ak niegodna (este% takie( aski. , $hwi"? pote% takie przyszo na %o(/ dusz? za$hwy$enieB (ak gdyby% zupenie (u wysza z $iaa. Przyna(%nie( nie $zua%B by% (esz$ze w ni% ya. K(rzaa% na(5wi?tsze 0zowie$zestwo w tak nadzwy$za(nie przewysza(/$e( $hwa"eB w (akie( go nigdy przedte% nie widziaa%. , przedziwnie (asne( 5wiato5$i ukazao %i si? onoB (ak (est na onie J($aB $ho& w (aki spos2b ono ta% %ieszkaB tego ob(a5ni& nie zdoa%. ,idziaa% ty"koB zdawao %i si? bez widzeniaB e (este% w obe$no5$i tego 32stwa. ,idzenie to pogr/yo %nie w taki% zdu%ieniuB e przez ki"ka dni nie %oga% przy(5& do siebie. Zdawao %i si? ustawi$znieB e %a% (esz$ze obe$ny przed sob/ ten %a(estat Syna 3oegoB $ho& nie tak (uB (ak kiedy go istotnie og"/daa%. !ozu%iaa% dobrzeB e (est to ty"ko ywe w duszy wyobraenie tegoB $o widziaa%. 3o kade takie widzenie : $ho$iaby trwao na(kr2$e( : pozosta(e g?boko wyryte w wyobra)ni i niepr?dko z nie( ust?pu(e. ,ie"ka to d"a duszy po$ie$ha i nieo$eniony poytek. =8. To sa%o widzenie %iaa% (esz$ze dwa $zy trzy razy. Ze wszystki$h widzeB (aki%i Pan ra$zy %nie obdarzy&B to zdanie% %oi% (est na(wysze. Sprawia ono skutki prawdziwie $udowne. J$zysz$za dusz? w spos2b niewypowiedziany i nasze( natura"ne( z%ysowo5$i odbiera $a/ nie%a" si?. Jest to (akby wie"ki po%ieB po$hania(/$y w sobie i nisz$z/$y wszystkie po/d"iwo5$i tego y$ia. 0ho$ia i przedte% (u z aski 3oga nie %iaa% adnego po$i/gu do rze$zy zniko%y$hB (ednak tu dopiero z zupen/ (asno5$i/ ukazaa %i si? $aa %arno5& i ni$o5& przy(e%no5$i zie%ski$h. I?bok/ st/d powzi?a% nauk?B e (edyny% $e"e% wszystki$h naszy$h po/da powinna by& $zysta prawda. ,idzenie to pozostawio take wyryt/ w %o(e( duszy nieopisan/ $ze5& i bo(a) 3ogaB inn/ od te(B (ak/ tu sa%i z siebie powzi/& w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

232

zdoa%y. Przeraenie ogarnia dusz? na sa%/ %y5"B e 5%iaa kiedy5 "ub e kto5 o5%ie"iby si? obrazi& taki ogro%ny 9a(estat. =;. 92wia% (u nieraz o skutka$hB (akie sprawia(/ w og2"e te widzenia i nad%ieniaa%B e skutki te bywa(/ r2neB %nie(sze a"bo wi?ksze. Po adny% z ni$h (ednak nie pozosta(/ w duszy skutki tak pot?ne i $udowneB (ak po ty%B o kt2ry% tu %2wi?. Idy przyst?pu(/$ do o%unii 5wi?te( wspo%n? na toB e ten ogro%ny 9a(estatB kt2ry og"/daa%B (est tu obe$ny w -a(5wi?tszy% Sakra%en$ie @a"bo gdy PanB $o $z?sto bywaB ra$zy %i si? wido%ie ukaza& w HostiiAB wtedy wie"ki "?k %nie ogarnia i $zu(? si? $aa (akby uni$estwiona. J Panie %2(M Idyby5 nie ukrywa swo(e( wie"ko5$iB kt2 by si? odway przyst/pi& do 0iebie i ty"e razy takie n?dzne i z%azane stworzenie /$zy& z taki% wie"ki% 9a(estate%E 3/d) bogosawionyB PanieB i nie$ha( wie"bi/ 0i? anioowie i $ae stworzenieB i tak stosu(esz swo(e dary do %iary nasze( uo%no5$iB aby od uywania te( na(wysze( aski nie odstraszaa nas groza Two(e( pot?giB kt2r/ gdyby5 ob(awi wido%ieB $zowiek saby i n?dzny nie 5%iaby nigdy $ieszy& si? uywanie% boskiego Twego daru ani do niego si? zb"iy&. '>. Idyby nie ten na(askawszy wzg"/dB (aki 32g %a d"a nasB %ogoby nas spotka& podobne niesz$z?5$ieB (akie si? rze$zywi5$ie wydarzyo pewne%u ro"nikowi. Zna"az on skarbB a"e skarb ten by za duy d"a niegoB d"atego nie wiedz/$B $o z ni% zrobi&B tak si? %artwi bezpoyte$zny% (ego posiadanie%B i w ko$u z%ar ze zgryzoty. Idyby nie dosta do r/k $aego skarbuB a"e otrzy%a go $z?5$ia%iB %a(/$ ty% sposobe% z $zego y& i zabezpie$zy& si? od n?dzyB byby y zadowo"ony i spoko(ny i s%utek nie doprowadziby go do 5%ier$i. '=. J 3oeB skarbie ubogi$hB (ake przedziwnie zaradzasz potrzebo% naszy$h duszB a %a(/$ w pogotowiu d"a ni$h skarby nieprzebraneB nie od razu (e wy"ewasz na nie w $ao5$iB aby swy% ogro%e% nie przygniotyB a"e powo"i i stopniowo (e ob(awiaszM Idy widz? taki ogro%ny %a(estatB ukryty w takie( %a"utkie( rze$zyB (ak/ (est HostiaB wtedy doprawdy dusza %o(a nie %oe wy(5& z podziwu nad tak/ nieogarnion/ %/dro5$i/. -ie wie%B (ak by% %iaa si? i odwag? zb"iy& si? do tego PanaB gdyby Jn sa%B obok ty$h wie"ki$h askB kt2re %i u$zyni i $zyniB nie wspiera (esz$ze %o(e( sabo5$i sz$zeg2"n/ po%o$/. 3ez te( sz$zeg2"ne( Jego po%o$y nie zdoaaby% ukry& w sobie tegoB $o $zu(?B i powstrzy%a& si? od go5nego na $ay 5wiat opowiadania ty$h $udowny$h we %nie Jego ta(e%ni$. 3o $o %usi $zu& w sobie taka (ak (a n?dzni$a obar$zona n?dz/B kt2ra y$ie swo(e z%arnowaaB poniewa nie byo w nie( bo(a)ni 3oe(B gdy widzi si? z/$zona z ty% Pane% tak ogro%nego %a(estatuB w 3oe( askawo5$i swo(e( wido%ie ob(awia(/$ego si? o$zo% (e( duszyE Jaki% sposobe% te ustaB z kt2ry$h ty"e wyszo s2w obraa(/$y$h tego PanaB wa/ si? dotkn/& tego 0iaaB $hwa/ niesko$zon/ uwie"bionegoB prze$zystegoB penego askawo5$iE #"a duszyB kt2ra bya niewiern/ swe%u PanuB ni$zy% (esz$ze (est bo(a)B (ak/ przeraa (/ widok Jego %a(estatu w por2wnaniu z ty% b2"e% i z ty% skruszenie%B (akie (/ rozdzieraB gdy zoba$zy pi?kne Jego boskie ob"i$ze i w na(sodszy%B peny% askawo5$i i $zuo5$i (ego wyrazie wy$zyta t? niepo(?t/ %io5&B (ak/ Jn (/ niegodn/

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

233

u%iowa. Ne$z $2 dopiero %usiao si? dzia& we %nieB gdy dwukrotnie patrzya% na toB $o teraz opowie%E ''. Panie %2( i $hwao %o(aM Zapewne w ty$h wie"ki$h bo"e5$ia$hB (akie $zu(e %o(a duszaB z pewnego wzg"?du 5%ie% twierdzi&B e u$zynia% $o5ko"wiek d"a suby Two(e(. Ne$z nie... sa%a nie wie%B $o %2wi?B i $ho& to pisz?B (akby% nie (a to %2wi?B $o pisz?. 0aa $zu(? si? z%ieszana i prawie nieprzyto%naB gdy przywou(? sobie na pa%i?& te rze$zy. 9ogaby% powiedzie&B e $o5 u$zynia% d"a 0iebieB Panie %2(B gdyby te u$zu$ia bo"e5$i po$hodziy ze %nie. Ne$z gdy adne( dobre( %y5"i %ie& nie %og?B ty"ko z daru Two(e( askiB adna te za nie wdzi?$zno5& %nie si? nie na"ey. Ja (este% ty"ko Two(a duni$zkaB Ty5B PanieB wierzy$ie". '+. !az przyst?pu(/$ do o%uniiB u(rzaa% o$zy%a duszyB a"e (a5nie( niby% i$h widzie& %oga o$zy%a $iaaB dw2$h $zart2w ohydne( posta$iB (ak roga%i swy%i dusi"i za gardo biednego kapana przy otarzuB a zaraze% w hostiiB kt2r/ ten kapan trzy%a w r?ku i %nie podawaB widziaa% %ego Pana w taki%B (ak %2wia% wye(B %a(esta$ie. Jasno st/d poznaa%B e Pan spo$zywa w r?ka$h 5wi?tokradzki$h i e niesz$z?sny ten kapan %a dusz? z%azan/ grze$he% 5%ierte"ny%. JB (aki to by widokB PanieB widzie& t? Two(/ bosk/ pi?kno5& w po5rodku taki$h ohydnie szpetny$h posta$iM 0zar$i tak wyg"/da"i wystraszeni i przeraeni Two(/ obe$no5$i/B e $h?tnie u$iek"ibyB gdyby5 Ty i% na to pozwo"i. Strwoona do g?bi ty% widokie%B nie wie% (uB (ak zdoaa% przy(/& o%uni? i wie"ka %i z nie( pozostaa obawa. Zdawao %i si?B e to widzenie $hyba nie %ogo by& od 3ogaB e 32g nie dopu5$iby tegoB by% widziaa niesz$z?5"iwy stan te( duszy. <"e Pan ozna(%i %iB e d"atego pozwo"i na toB aby% si? %od"ia za tego grzesznego kapanaB a take aby% si? nao$znie przekonaaB (aka (est skute$zno5& s2w konsekra$(i i (ak za i$h wy%2wienie%B Pan sta(e si? obe$nyB $ho&by kapanB kt2ry (e wy%awia by grzeszny. * wresz$ieB aby% poznaa wie"ko5& Jego dobro$iB e nie wzdryga si? odda& nawet w r?$e nieprzy(a$ie"aB a wszystko to d"a %o(ego dobra i d"a dobra wszystki$h. Zrozu%iaa% z tego widzeniaB (ak wie"ki %a(/ kapani obowi/zek aby by& bardzie( 5wi?ty%i od inny$hB (aka to okropno5&B niegodne przy(?$ie tego -a(5wi?tszego Sakra%entu i (ak/ straszn/ %a %o$ diabe nad dusz/ b?d/$/ w grze$hu 5%ierte"ny%. Sa%a te d"a siebie ten wie"ki odniosa% poytekB e (a5nie( (esz$ze poznaa%B $o (este% winna 3ogu. -ie$h b?dzie bogosawiony na wiekiM '.. Jto drugie zdarzenieB kt2rego bya% 5wiadkie% z wie"ki% swoi% przeraenie%. , %ie(s$uB gdzie przebywaa%B u%ar $zowiekB o kt2ry% byo %i wiado%oB e przez wie"e "at prowadzi bardzo ze y$ieB a"e w ostatni$h dw2$h "ata$h przed 5%ier$i/ zoony $horob/B zdawao si?B e poniek/d si? poprawi. K%ar bez spowiedziB %i%o to (ednak nie s/dzia%B by dusza (ego %iaa by& pot?piona. Ne$z gdy przyst?powano do po$howania $iaaB u(rzaa% z wie"ki% przeraenie% zgra(? $zart2wB rzu$a(/$y$h si? na nieB $zyni/$y$h z niego sobie igraszk?B pastwi/$y$h si? nad ni% i wie"ki%i (akby wida%i (e rozbiera(/$. Idy (e ze $z$i/B zwyky%i obrz?da%i niesiono do grobuB podziwiaa% w sobie dobro& 3ogaB i takie( nawet

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

234

duszy saw? osz$z?dzaB nie dopusz$za(/$B by "udzie wiedzie"iB e (est Jego nieprzy(a$i2k/. '1. 3ya% na wp2 przyto%na od tego widoku. Przez $ay $zas naboestwa adnego $zarta nie widziaa%. <"e gdy $iao spusz$zano do grobuB byo i$h ta% (u niez"i$zone %n2stwoB gotowy$h na porwanie go. Patrz/$ na toB prawie od z%ys2w od$hodzia% i wie"e potrzebowaa% %o$yB aby si? z ty% nie zdradzi&. 9y5"aa% sobieB (akie ta% %?ki b?d/ $zar$i zadawa"i te( duszyB kiedy (u nad (e( niesz$z?sny% $iae% tak si? pastwi/. #aby PanB by toB na $o (a patrzya% @t? okropno5&MA u(rze& %2g kady y(/$y w stanie grze$hu. 3yoby to d"a niegoB (ak s/dz?B skute$zn/ pobudk/ do poprawy y$ia. Ze wszystkiego tego poznaa% (esz$ze (a5nie(B (ak wie"e winna (este% 3ogu i od (akiego niesz$z?5$ia %nie wybawi. -iepr?dko o$hon?a% ze swo(ego przeraenia. #opiero spowiednikB gdy %u wszystko wyznaa%B uspokoi %nieB zwasz$za e si? obawiaa%B $zy nie bya to uuda diabe"ska d"a zniesawienia te( duszyB (akko"wiek nigdy nie u$hodzia ona za bardzo pobon/. -ieza"enie zreszt/ od tegoB $zy bya w ty% (aka5 uuda $zy nieB rze$z sa%aB przyzna(?B dot/d (esz$zeB i"e razy na ni/ wspo%n?B stra$he% %nie prze(%u(e. '4. iedy (u dotkn?a% widze o u%ary$hB wspo%n? tu (esz$ze o inny$h podobny$h zdarzenia$hB w kt2ry$h podobao si? Panu da& %i ob(awienia $o do niekt2ry$h dusz. ,y%ieni? i$h ty"ko ki"ka. Jpisywanie wszystki$h byobyB zdanie% %oi%B rze$z/ zbyte$zn/ i niepoyte$zn/. #oniesiono %i o 5%ier$i byego naszego Prowin$(aaB kt2ry przeszed do drugie( Prowin$(iB i a do 5%ier$i ni/ rz/dzi. Znaa% go dawnie( i nie(edn/ przysug? %u zawdzi?$za%. 3y to zakonnik bardzo przykadny. ,iado%o5& (ednak o (ego 5%ier$i %o$no %nie zatrwoya. 3ya% w obawie o (ego zbawienieB bo $ae dwadzie5$ia "at by przeoony%B a o przeoony$h zawsze dr?B %a(/$ na uwadze wie"k/B zdanie% %oi%B odpowiedzia"no5& i wie"kie niebezpie$zestwaB przywi/zane do wsze"kie( troski o dusze. 3ardzo zas%u$ona posza% do kap"i$y. J6iarowaa% Panu za t? dusz? wszystkie dobre u$zynki $aego swego y$iaB a wiedz/$ dobrze (ak tego %aoB bagaa% IoB by z niesko$zony$h swoi$h zasug dopeniB $zego potrzeba do wyzwo"enia te( duszy z $zy5&$a. '7. Idy tak prosia Pana o t? ask?B (ak zdoaa% na(gor?$e(B u(rzaa%B zdawao %i si?B po %o(e( prawe( stronie t? dusz?B wynurza(/$/ si? z g?bi zie%i i wst?pu(/$/ w radosny% za$hwy$eniu do nieba. 0ho& z%ary by (u s?dziwy% star$e%B w widzeniu ty% przedstawi %i si? w si"e %?skiego wiekuB (akby %ia ty"ko trzydzie5$i "at a"bo (esz$ze %nie(B a twarz (ego (a5niaa dziwny% b"askie%. ,idzenie to trwao ty"ko $hwi"?B a"e w duszy pozostaa %i po ni% niewypowiedziana po$ie$ha. -ie %oga% (u od te( $hwi"i s%u$i& si? 5%ier$i/ tego J($a i podzie"a& powsze$hne( po ni% aobyB bo by bardzo ko$hany. Takie $zua% w sobie uspoko(enie i po$ieszenieB e nigdy ani na $hwi"? nie powstaa we %nie na(%nie(sza w/tp"iwo5& $o do prawdziwo5$i tego widzenia. Z pewno5$i/ twierdzi& %og?B e nie byo to zudzenie. 3yo to za"edwie w dwa tygodnie po (ego 5%ier$i. Po ty% wszystki% (ednak nie zanie$haa% prosi&B kogo %oga%B o %od"itwy za t? dusz? i sa%a (/ 3ogu po"e$aa%. 9od"itwy %o(e za ni/ nie byy (u tak gor/$eB (akie by byyB gdyby% nie %iaa tego w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

235

widzenia. Idy bowie% Pan w taki spos2b zapewni %nie o zbawieniu duszy z%aregoB a pote% (esz$ze za ni/ si? %od"?B %i%o wo"i takie %a% u$zu$ieB (ak gdyby% dawaa (a%un? bogate%u. P2)nie( dopiero : z powodu zna$zne( od"ego5$i %ie(s$a :dowiedziaa% si? b"iszy$h sz$zeg22w o pi?kne( i budu(/$e( 5%ier$iB (ak/ Pan %u da& ra$zy. ,szys$y przy nie( obe$ni z podziwe% patrzy"i na zupen/ a do ko$a (ego przyto%no5&B na pobone zy i u$zu$ia na(g?bsze( pokoryB z (aki%i oddawa dusz? 3ogu. '8. , naszy% k"asztorze z%ara (edna zakonni$aB wie"ka suebni$a 3oa. #rugiego dnia po (e( 5%ier$iB pod$zas odprawia(/$ego si? za ni/ naboestwa aobnegoB w $hwi"i gdy (edna z si2str $zytaa "ek$(?B a (a staa% przy nie( d"a od%2wienia wierszaB w poowie "ek$(i u(rzaa% dusz? z%are( podobnie (ak ta%ta wznosz/$/ si? i wst?pu(/$/ do nieba. ,idzenie to nie byo w wyobra)ni (ak poprzednieB ty"ko $zysto u%ysoweB w rodza(u ty$hB o kt2ry$h w$ze5nie( %2wia%. <"e i te u%ysowe widzenia r2wnie s/ rze$zywiste i r2wnie pozostawia(/ w duszy niew/tp"iw/ pewno5& (ak i ta%teB kt2re si? przedstawia(/ w obraza$h. ';. , ty% naszy% k"asztorze u%ara inna siostraB osie%nasto"etnia a"bo dwudziesto"etniaB gor"iwa w subie 3oe(B pi"nie przy$hodzia do $h2ruB pod kady% wzg"?de% bardzo $not"iwaB $ho& $i/g"e $horu(/$a. 3ya% pewnaB e w ty$h $i?ki$h swoi$h nie%o$a$hB tak $ierp"iwie zniesiony$hB wie"kie zebraa zasugi i (u za y$ia przebya $zy5$ie$. , $ztery godziny po (e( 5%ier$iB b?d/$ na aobny% za ni/ przed pogrzebe% naboestwieB u(rzaa% (e( dusz? podobnie wznosz/$/ si? z zie%i i wst?pu(/$/ do nieba. +>. Pewnego dniaB w $zasie (ednego z ty$h wie"ki$h $ierpieB kt2ry% (ak %2wia%B pod"egaa% i dot/d nieraz pod"ega% na $ie"e i na duszyB niezdo"na w taki% stanie zdoby& si? ani na (edn/ dobr/ %y5"B posza% do ko5$ioa na"e/$ego do ko"egiu% Towarzystwa Jezusowego. Te( no$y z%ar ta% (eden z bra$i zakonny$h. 9od"ia% si? wi?$ za niegoB (ak u%iaa%B su$ha(/$ 9szy 5wi?te(B kt2r/ (eden z o($2w odprawia za (ego dusz?. -ag"e przyszo na %nie wie"kie zebranie wewn?trzne. K(rzaa% t? dusz? z wie"k/ $hwa/ wst?pu(/$/ do niebaB %a(/$/ sa%ego Pana przy swoi% boku. -a znak sz$zeg2"ne( d"a nie( swo(e( askawo5$iB (ak %i byo ob(a5nioneB 3oski Zbawi$ie" sa% (/ wasn/ r?k/ do kr2"estwa swego wprowadzi. +=. Podobnego widzenia uy$zy %i Pan $o do (ednego z naszy$h zakonnik2wB bardzo przykadnegoB 5%ierte"nie $horego. , $zasie 9szy 5wi?te( przyszo na %nie zebranie wewn?trzne. K(rzaa%B e $hory (u skonaB a dusza (ego bez zatrzy%ania si? w $zy5&$u sza prosto do nieba. Z%arB (ak pote% si? dowiedziaa%B o te( sa%e( godzinieB w kt2re( go widziaa% u%iera(/$ego. Zdziwiona bya%B e dusza (ego tak sz$z?5"iwie usza %?k $zy5&$owy$h. -a $o %i ozna(%ionoB e w nagrod? za wierneB (aki% si? odzna$zaB przestrzeganie !eguyB dost/pi przyobie$ane( nasze%u Zakonowi i potwierdzone( bu""a%i papieski%i sz$zeg2"ne( aski zwo"nienia od $zy5&$a "ub szybkiego z niego wyzwo"enia. -ie wie%B w (aki% $e"u byo %i dane to ob(awienie. Zapewne $h$ia %nie Pan przez to ostrze$B e nie do5& (est nosi& ty"ko w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

236

habit zakonnyB a"e potrzeba wiernie spenia& obowi/zki zakonneB aby dost/pi& u$zestni$twa w dobra$h przyobie$any$h tak wysokie%u stanowi. +'. ,ie"e podobny$h widze Pan z aski swo(e( %i uy$zyB a"e due( si? nad ni%i zastanawia& nie $h$?B bo (ak (u %2wia%B %ay z tego byby poytek. To ty"ko (esz$ze nad%ieni?B e ze wszystki$h duszB kt2re %i w taki spos2b byy ukazaneB nie widziaa% adne(B kt2ra by wesza wprost do nieba bez zatrzy%ania w $zy5&$uB opr2$z ty$h trze$hB to (est J($aB o kt2ry% na ostatku %2wia%B 5wi?tego Piotra z <"kantary i tego J($a do%inikaninaB o kt2ry% byo wye(. 0o do niekt2ry$hB ra$zy %i Pan take ukaza& %ie(s$eB (akie za(%u(/ w niebieB i stopie $hwayB na kt2ry s/ wywyszone. ,ie"ka pod ty% wzg"?de% za$hodzi %i?dzy ni%i r2ni$a.
!ozdzia +;

Roz zia! 8C -alszy cig o nadzwyczajnyc! askac!, jakic! Pan jej udzieli $ak jej obieca spenienie kadej pro#by, jak by do 7iego za kimkolwiek zaniosa Przytacza kilka znaczniejszyc! przykad"w takic! wysuc!anyc! ask, jakie otrzymaa z $ego dobroci =. Pewnego razuB "itu(/$ si? bardzo nad (edn/ osob/B wobe$ kt2re( %iaa% pewne zobowi/zaniaB a kt2ra prawie $akie% bya niewido%aB gor/$o za ni/ bagaa% PanaB aby (e( wzrok przywr2$iB a"e baa% si? przy ty%B e Pan %nie nie wysu$ha przez %o(e grze$hy. ,tedy z(awi %i si? 3oski 9istrzB tak sa%o (ak to przedte% po wie"e razy $zyniB a ukazu(/$ %i ran? "ewe( swo(e( r?kiB za$z/ praw/ wy$i/ga& tkwi/$y w nie( wie"ki gw2)d). Zdawao %i si?B e wraz z gwo)dzie% wyrywa i $iao. Ja patrz/$ na toB g?bok/ po$zua% "ito5&B rozu%ie(/$ dobrzeB (ak wie"ki to %usia by& b2". < Pan powiedzia do %nie: Tak/ %?k? d"a $iebie wy$ierpiawszyB ty% bardzie( b/d) tego pewnaB u$zyni? $oko"wiek ode 9nie za/dasz. Jbie$a %iB e nie %a takie( rze$zyB kt2re( by na %o(/ pro5b? nie u$zyniB bo wieB e o ni$ Io prosi& nie b?d?B $o by nie byo na Jego $hwa?. * toB o $o Io dzisia( prosz?B u$zyni. 3y% przypo%niaa sobieB (ak nawet w2w$zasB gdy 9u (esz$ze nie suya%B zawsze spenia wszystkoB o $o Io prosia%B i "epie( (esz$ze speniaB ni sa%a prosi& u%iaa%. Ty% bardzie( wi?$ wszystko dzisia( %i speniB kiedy wieB e Io %iu(?. 3y% nie %iaa o ty% na(%nie(sze( w/tp"iwo5$i. -ie upyn/ (esz$ze zda(e %i si? tydzieB gdy Pan (u te( osobie wzrok przywr2$iB o $zy% zaraz %2( spowiednik zosta powiado%iony. 3ardzo by& %oeB e uzdrowienie to nie stao si? wskutek %o(e( %od"itwy. Ja (ednak po ty% widzeniu tak bya% tego pewnaB e dzi?kowaa% za nie 3oskie%u PanuB (ak za ask? %nie u$zynion/. '. Pewnego razuB %2( krewny za$horowa na (ak/5 $horob? niez%iernie bo"esn/B kt2re( tu b"ie( nie okre5"a%B gdy nie wie% sa%aB (aki to by rodza( $ierpienia. #o5&B e $hory (u od dw2$h %iesi?$y $ierpia takie niezno5ne %?kiB i sa% na sobie dar w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

237

$iao. !ektorB o kt2ry% %2wia% wye(B 2w$zesny %2( spowiednikB odwiedza go i %a(/$ d"a niego wie"k/ "ito5& kaza %i p2(5& do niego tu%a$z/$ %iB e ze wzg"?du na swo(e z ni% pokrewiestwo %og? i konie$znie powinna% to u$zyni&. Posza% wi?$ i takie %nie przenikn?o wsp2$zu$ie na widok (ego $ierpieB e za$z?a% baga& Pana o (ego uzdrowienie. Jasno i wido$znieB o i"e %nie si? zda(eB u(rzaa% pro5b? swo(/ spenion/ i now/ ask? od Pana u$zynion/B bo zaraz naza(utrz $hory $akie% wyzdrowia z ty$h swoi$h bo"e5$i. +. !az znowu byo %i wprost niewy%ownie s%utno dowiedziawszy si? o pewne( osobieB kt2re( z wie"u wzg"?d2w bya% bardzo zobowi/zanaB i nosi si? z za%iare% popenienia $zynu wr?$z prze$iwnego przykazaniu 3oe%u i d"a nie( sa%e( ponia(/$ego. Postanowia (u stanow$zo za%iar sw2( wykona&. Ty% wi?$e( z tego powodu si? dr?$zya%B e nie ty"ko nie wiedziaa%B (aki% sposobe% zapobie$ te%u niesz$z?5$iuB a"e nawet zdawao si?B e nie %a adnego na to sposobu. Kdaa% si? wi?$ w pro5by do 3ogaB baga(/$ Io z g?bi ser$aB aby ra$zy ze%u zaradzi&B bo $zua% to dobrzeB e ni$ nie zdoa ukoi& %o(e( bo"e5$iB dop2ki nie u(rz? opa%i?tania te( niesz$z?5"iwe(. 3?d/$ w taki% stanieB s$hronia% si? do (edne( z puste"niB (aki$h nasz k"asztor ki"ka posiada. , puste"ni te( zupenie sa%otne( (est wyobraenie 0hrystusa PanaB przywi/zanego do supa. Idy ta% %od"ia si?B baga(/$ Pana aby %i uy$zy te( askiB usyszaa% nag"e %2wi/$y do %nie (aki5 gosB dziwnie sodki i wdzi?$znyB (akby 6"etu $zy innego %e"ody(nego instru%entu. ,yraz2wB (akie ten gos wy%awiaB $ho& $h$iaa%B dosysze& nie %oga%B bo u$i$h w (edne( $hwi"i. ,ie"kie byo %o(e przeraenieB a"e po pierwsze( $hwi"i przestra$huB takie po$zua% w sobie uspoko(enieB wese"e i usz$z?5"iwienie wewn?trzneB e nie %oga% wy(5& z podziwuB (aki% sposobe% (edno usyszenie gosu zewn?trznie @ty"ko do uszu $iaaB i to bez wyra)ny$h s2wAB takie %oe sprawia& w duszy dziwne skutki wewn?trzne. Po ty% znaku poznaa%B e stanie si? wedug %o(e( pro5by. Tak te si? stao. <"e (u w te( $hwi"iB ni% (esz$ze si? staoB s%utek %2( prze%ieni si? w tak/ po$ie$h? i pewno5&B (ak gdyby% (u widziaa rze$z spenion/. Zdaa% o ty% spraw? swoi% spowiedniko%B bo w2w$zas %iaa% i$h dw2$h. Jba( bardzo u$zeni i 5wi/tob"iwi sudzy 3oy. .. #osza %nie wiado%o5& o pewne( osobieB kt2ra (u postanowia po5wi?$i& si? na sub? 3ogu i (u przez pewien $zas oddawaa si? %od"itwie wewn?trzne( i wie"ki$h na nie( doznawaa ask od 3ogaB e wdaa si? w pewne bardzo niebezpie$zne okaz(e i nie $h$/$ i$h porzu$i&B zanie$haa swego 5wi?tego postanowienia. ,iado%o5& ta bardzo bo"e5nie %nie dotkn?aB bo ko$haa% %o$no t? osob? i %iaa% wobe$ nie( zobowi/zania. Przez $ay %iesi/$B a"bo %oe i due(B bezustannie bagaa% Pana o nawr2$enie te( duszy. -a konie$B pewnego dnia b?d/$ na %od"itwieB u(rzaa% obok siebie $zartaB trzy%a(/$ego w r?ku (aki5 papier i dr/$ego go z wie"k/ zo5$i/ na kawaki. ,ie"k/ z tego widzenia %iaa% po$ie$h?B rozu%ie(/$ z niegoB e %od"itwa %o(a zostaa wysu$hana. * rze$zywi5$ie tak byo. Jak si? p2)nie( dowiedziaa%B osoba ta z wie"k/ skru$h/ odbya spowied) i tak si? sz$zerze nawr2$ia do 3ogaB e susznie przy po%o$y aski 3oe( %ona si? spodziewa& $oraz wyszego (e( post?pu w $no$ie. -ie$h b?dzie bogosawiony za wszystkoB a%en. w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

238

1. Podobny$h askB (aki$h %i Pan na %o(e pro5by u$zyni : nawra$a(/$ dusze b?d/$e w grze$hu 5%ierte"ny%B przyprowadza(/$ wie"e inny$h do wysze( doskonao5$iB wyzwa"a(/$ $ierpi/$e z $zy5&$aB inne d"a inny$h $udowne rze$zy dziaa(/$ : takie (est %n2stwoB e znuyaby% i siebieB i ty$hB kt2rzy %nie b?d/ $zyta&B gdyby% (e $h$iaa wszystkie opisywa&. -ad%ieni? ty"koB e wi?$e( byo taki$h wysu$hany$h ask d"a zdrowia duszyB ni d"a uzdrowienia $iaa. Jest to zreszt/ rze$z wiado%a powsze$hnie i przez wie"u nao$zny$h 5wiadk2w potwierdzona. Z po$z/tku wie"kie z tego powodu %iaa% skrupuyB nie %og/$ nie uznawa&B e Pan te $uda $zyni na %o(/ pro5b? : $ho& $zyni (e g2wnieB rze$z (asnaB z sa%e( ty"ko swo(e( dobro$i. : Ne$z terazB gdy ty$h ask ty"e si? na%noyo i ty"u inny$h na nie patrzyoB e uznanie %o(ego udziau w i$h otrzy%aniu nie robi %i (u trudno5$i. #zi?ki za nie $zyni? 3oskie%u 9a(estatowi i wobe$ tak wie"kie( nade %n/ Jego dobro$iB wstydz? si? swo(e( niegodno5$i. Sa%o uznanieB (ak bardzo (este% Je%u dunaB wz%aga we %nie pragnienie suenia 9u i %io5& Jego ty% si"nie( we %nie roznie$a. 0o %nie tu na(wi?$e( zadziwia to toB e gdy prosz? o rze$zyB kt2ry$h spenienie byoby niewa5$iweB nie %og?B (akko"wiek by% $h$iaaB %od"i& si? o nie ina$ze(B ty"ko nie5%iaoB bez ar"iwo5$i du$ha i zapauB i wbrew wsze"kie( swo(e( natar$zywo5$iB na wi?ksz/ gor"iwo5& zdoby& si? nie zdoa%. Idy prze$iwnieB zanosz/$ takie pro5byB kt2re Jego boska askawo5& $h$e wysu$ha&B widz? dobrze i $zu(?B e %og? o te rze$zy %od"i& si? po wie"e razyB z wie"k/ natar$zywo5$i/ i bez adnego nawet ze swo(e( strony wysiku. Pro5by te (akby sa%e na %y5" %i si? nasuwa(/. 4. ,ie"ka (est r2ni$a %i?dzy ty% dwo(aki% sposobe% pro5byB i sa%a nie wie%B (ak (/ ob(a5ni&. iedy prosz? o ta%te rze$zyB kt2re %nie nieraz ob$hodz/B $ho& nie $zu(? w sobie te( ar"iwo5$iB z (ak/ zwyka% prosi& o te drugieB $zyni? prze$ieB $o %og?B aby zdoby& si? na gor/$e o nie baganie. 0zu(? si? (ak $zowiek %a(/$y (?zyk zwi/zanyB kt2ry $ho& $h$e %2wi&B nie %oe a"bo %2wi tak niewyra)nieB e sa% $zu(eB i nikt go nie zrozu%ie. Idy prze$iwnieB w ty% drugi% wypadku %od"? si? 5%iao i swobodnieB (ak gdy kto %2wi wyra)nie i z oywienie% i widziB e tenB do kt2rego %2wiB z przy(e%no5$i/ go su$ha. <"bo powiedz%y (esz$zeB e ta%ten pierwszy spos2b pro5by (est to (akby %od"itwa ustnaB ten drugi za5 podobny (est do te( wysokie( konte%p"a$(iB w kt2re( Pan w taki spos2b na% si? ob(awiaB i $zu(e%yB e nas su$haB e podoba 9u si? nasza pro5ba i w boskie( swo(e( askawo5$i got2w (est $h?tnie udzie"i& na% askiB o kt2r/ prosi%y. 0hwaa wie$zna nie$h b?dzie Je%uB i tak duo na% da(eB pod$zas gdy (a Je%u odda(? tak %aoM 3o $2 %oe powiedzie&B e $zyni d"a 0iebie tenB kto $aego siebie nie wynisz$zy d"a 0iebieB Panie %2(E <$hB (ake da"ekoB (ak da"ekoB i po tysi/$ razy %og? powt2rzy&B (ak da"eko %nie do takiego zgubienia siebie d"a Two(e( $hwayM #"a tego sa%ego (u : $ho$iaby nie byo inny$h (esz$ze do tego powod2w : na"eaoby %i pragn/& (u nie y&B bo nie y(? takB (ak powinna%. *"e to niedoskonao5$i widz? w sobieM *"e sabo5$i i niedo?stwa w sueniu TobieM -ieraz sz$zerze %2wi?B wo"aaby% prawie stra$i& z%ysy i rozu%B aby ty"ko nie widzie& siebie tak/ z/ i n?dzn/B (ak/ (este%. JB nie$h te( n?dzy zaradzi TenB kt2ry sa% zaradzi& (e( %a %o$.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

239

7. , $zasie %o(ego pobytu u te( paniB o kt2re( %2wia% wye(B potrzeba %i byo $i/gego $zuwania nad sob/ i $i/ge( pa%i?$i na %arno5& wszystki$h rze$zy tego y$ia do$zesnegoB bo wie"ki sza$unekB (aki% %nie ta% ota$zanoB wie"kie po$hwayB (akie %i oddawano i wsze"kiego rodza(u sody$zeB (aki%i %nie obsypywanoB atwo %ogyby przy"gn/& do %o(e( duszyB gdyby% %iaa na wzg"?dzie sa%/ siebie. <"e wznosia% o$zy do TegoB kt2ry widzi wszystkoB (ak prawdziwie (est i bagaa% IoB aby %nie nie wypu5$i ze swoi$h r/k. 8. < kiedy %2wi? o prawdziwy% widzeniu rze$zyB przy$hodzi %i zaraze% na %y5" ta wie"ka %?ka wewn?trznaB (ak/ $ierpi dusza @kt2r/ 32g przyprowadzi do poznania prawdyAB gdy z%uszona (est za(%owa& si? rze$za%i te( zie%iB gdzie prawdaB (ak %i kt2rego5 dnia powiedzia PanB grub/ zakryta (est zason/. , og2"eB w $ay% ty% %oi% pisaniu wie"e (est rze$zyB kt2ry$h nie pisz? z wasny$h %y5"iB a"e sa% 3oski %2( 9istrz %i (e podyktowa. St/d te i"e razy powtarza(/$ (eB uywa% taki$h wyrae (ak: Dto usyszaa%D a"bo Dto %i powiedzia PanDB s/ to wasne Jego sowa i %iaaby% wie"kie skrupuy u(%u(/$ z ni$h a"bo doda(/$ do ni$h $ho&by (edn/ zgosk?. Idy za5 nie pa%i?ta% z zupen/ dokadno5$i/ wszystkiegoB $o syszaa%B wtedy %2wi? (ak od siebieB bo %oe w ty% by& $o %o(ego. 9o(egoB %2wi?B nie w te( %y5"iB by% to przypisywaa sa%e( sobieB bo ni$ we %nie nie %a dobregoB ty"ko toB $o Pan bez adne( %o(e( zasugi da& %i ra$zyB a"e w ty% zna$zeniu takie sowa nazywa% Dswoi%iDB e i$h nie otrzy%aa% przez ob(awienie. ;. JB 3oeM Jake to $z?sto zdarza si? na%B e (u nie o rze$za$h 5wie$ki$hB a"e i o du$howy$h nawet $h$e%y s/dzi& wedug %iary wasny$h po(?& i skutkie% tego da"eko w s/da$h swoi$h zba$za%y od prawdyM 9ierzy%y na przykad nasz post?p du$howy wedug "i$zby "at stra$ony$h na (aki%5 &wi$zeniu pobony%B na (akie(5 prakty$e y$ia wewn?trznegoB (ak gdyby5%y %iar? i grani$? przypisywa& $h$ie"i Te%uB kt2ry gdy ze$h$eB bez adne( %iary uy$za swoi$h dar2w i %oe i$h (edne%u wi?$e( da& w p2 rokuB ni drugie%u przez dugie "ata. Jest to rze$zB o kt2re( nao$znie si? przekonaa% na ty"u przykada$hB e dziwi? si?B (aki% sposobe% %oe%y (esz$ze w to w/tpi&. =>. -ie popeniB pewna tego (este%B tego b?du tenB ko%u Pan uy$zy daru rozeznawania du$h2w i prawdziwe( pokory. Taki w 5wiet"e wewn?trzny%B kt2ry% 32g go o5wie$aB patrzy na skutkiB (akie sprawia w duszy aska 3oaB na stao5& (e( postanowieB na wie"ko5& (e( %io5$i. ,edug ty$h znak2w s/dzi on o post?pie i (e( udoskona"eniuB a nie wedug "i$zby "atB bo (ak %2wia%B (edna w p2 roku %oe da"e( post/pi&B ni inna przez dwadzie5$ia "at. Pan sa% uy$za te( aski ko%u $h$eB a"bo te doda(%yB te%u kto "epie( si? do przy(?$ia (e( przygotu(e. Jto i teraz widz? wst?pu(/$e do tego do%u %odziutkie panienkiB kt2re "edwo e zakosztoway daru 3oegoB "edwo e Pan (e dotkn/ nat$hnienie% swo(e( aski i pierwsze w ni$h iskry 5wiato5$i i %io5$i swo(e( zapa"iB bez o$i/gania si?B na adne przeszkody nie zwaa(/$B na adne wygody ani o poywienie d"a $iaa si? nie trosz$z/$ przybiegy tu za%kn/& si? na zawsze w ty% ubogi% do%u i utrzy%u(/$y% si? z (a%unyB za ni$ %a(/$ wasne y$ie i zdrowieB d"a %io5$i TegoB kt2ry (eB dobrze o ty% wiedz/B w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

240

u%iowa. ,szystko opu5$iy. -ie $h$/ %ie& (u nawet wasne( wo"i i ani i% na %y5" nie przy(dzieB by kiedy takie za%kni?$ie i takie surowe u%artwienia sprzykrzy& si? i% %iay. 0ae bez podziau odda(/ siebie 3ogu na o6iar?. ==. 0h?tnie uzna(?B e w ty% przewyszyy %nie i (ake powinna wstydzi& si? przed 3ogie%B i $zego 3oski 9a(estat nie osi/gn/ ze %n/ przez tak dugi szereg "atB odk/d za$z?a% oddawa& si? %od"itwie wewn?trzne( i odk/d Pan za$z/ wy"ewa& na %nie aski nadzwy$za(neB do tego doszed z ni%i w trzy %iesi/$e : z niekt2ry%i nawet w trzy dni : $ho& o wie"e %nie( ask i% u$zyni ni %nie. <"e te i% ho(nie boska Jego askawo5& za to odpa$a i rze$z pewnaB e adna z ni$h nie au(e tegoB $o d"a -iego u$zynia. ='. Z taki% zawstydzenie% i upokorzenie% wspo%ina(%y swo(e dugie "ataB (akie na% (u upyn?yB pro6es(i zakonne( i praktyki %od"itwy wewn?trzne(. Strze%y si? (ednak tegoB by5%y z takiego wspo%nienia na starszestwo nasze nie niepokoi"i ty$h duszB kt2re w kr2tki% $zasie da"e( od nas post/piyB by5%y (e %ie"i ha%owa& i $i/gn/& wste$zB aby nas nie wyprzedzay. Taki% oro%B wysoko wz"atu(/$y% przy po%o$y askB (akie 32g i% $zyniB kaza"i w"e$ si? po zie%i na ksztat sp?tany$h kur$z/t. ,zno5%y ra$ze( o$zy ku PanuB wie"bi/$ dziwne Jego drogi. < ty% duszo%B (e5"i ty"ko $hodz/ w pokorzeB spoko(nie popu5&%y wodze. TenB kt2ry taki%i aska%i (e uprzedzaB nie dopu5$i tegoB by %iay zab/dzi& i "e$ie& w przepa5&. Jne %o$no ugruntowane w prawdzieB kt2r/ poznay przez wiar?B z zupen/ u6no5$i/ odda(/ si? w r?$e 3oga. < $zy %y nie %ie"iby5%y i$h z podobn/ u6no5$i/ zostawi& w Jego r?ku i %ie"iby5%y ra$ze( %ierzy& (e kr2tk/ nasz/ %iar/ i 5$i/ga& do niskiego pozio%u nasze( %aoduszno5$iE To si? nie godzi. iedy nie zdoa%y po(/& tego wie"kiego zapau %io5$iB kt2ry (e pobudza do takiego bohaterskiego po5wi?$enia si? 3ogu : bo s/ to rze$zyB kt2re ten ty"ko zrozu%ieB kto i$h sa% na sobie do5wiad$zy : wi?$ upokarza(%y si?B a"e i$h nie pot?pia(%y. *na$ze( pod pozore% trosz$zenia si? o i$h post?p du$howyB zaniedbu(e%y sw2(B opusz$za(/$ t? sposobno5&B kt2r/ Pan na% poda(e ku upokorzeniu siebie i ku uznaniuB (ak wie"e na% nie dosta(e i (ak bardzo w wyrze$zeniu si? sa%y$h siebie i w z/$zeniu si? z 3ogie% przewysza& nas %usz/ te duszeB kiedy Jn w swo(e( boskie( askawo5$i tak 5$i5"e z ni%i si? /$zy. =+. 0o do %nieB tak/ %od"itw? rozu%ie% i inne(B przyzna(?B zna& by% nie $h$iaaB ty"ko tak/B kt2ra w kr2tki% $zasie wie"kie skutki sprawia i taki wznie$a w duszy pot?ny zapa %io5$iB kt2ry od razu ob(awia si? w $zynie. !ze$z bowie% (asnaB e bez takie( si"ne( i %?ne( %io5$i nie%o"iweB by dusza zdobya si? na zupen/B d"a sa%ego ty"ko upodobania 3oegoB o6iar? z siebie i zupene wyrze$zenie si? wszystkiego. Tak/B %2wi?B wo"? %od"itw? ni t?B kt2ra $i/gnie si? przez dugie "ataB a tak/ sa%/ pozostawia dusz? przy ko$uB (ak/ bya na po$z/tkuB i nigdy (e( nie przyprowadzi do %?ny$h postanowie i $zynienia $zego5 wie"kiego d"a 3ogaM Ty$h bowie% %a"u$zki$h akt2w i praktykB kt2re z nie( si? rodz/B nie %a(/$y$h w sobie zna$zenia i wagiB drobny$h (akby ziarnko so"i : kt2re by"e ptaszyna w swoi% dziobie uniesie : nie b?dzie%y $hyba podawa"i za dowody wie"kie( %io5$i i u%artwienia. 0ho$iaby taki$h rze$zy byo (ak na(wi?$e(B nie za zasug? (e sobie powinni5%y w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

241

uznawa&B (akby5%y $zyni"i $o d"a 3ogaB a"e ra$ze( powinni5%y wstydzi& si? przed -i%B (e5"i (ak/ do ni$h wag? przywi/zu(e%y. 9nie pierwsze( ten wstyd si? na"eyB gdy na kady% kroku zapo%ina% o aska$h %i u$zyniony$h. -ie prze$z?B e 32g w niesko$zone( swo(e( dobro$i i te drobiazgi za"i$zy na% (ako wie"k/ zasug?. <"e $h$iaaby% $o do siebie za ni$ (e uznawa& i ani zwaa& nawet na toB e (e $zyni?B bo w rze$zy sa%e( wszystko to (est ni$zy%. ,yba$z %iB Panie %2(B i nie uznawa( %i tego za win?B e w ni$zy% Tobie nie su/$B $ho& ty% sposobe% nie(akie( szuka% sobie po$ie$hy. Idyby% u%iaa suy& Tobie w wie"ki$h rze$za$hB nawet by% nie wspo%niaa o ty$h drobnostka$h. Sz$z?5"iwi $iB kt2ry% (est dane wie"ki%i $zyna%i $hwa"i& 0iebieM Idyby wystar$zyo tegoB e i% zazdrosz$z? i pragn? i% by& podobn/B na pewno nieda"eko pozostaaby% w ty"e za ni%i w po5wi?$eniu si? d"a Two(e( $hway. <"e na ni$ si? nie przyda%B Panie %2(B i do ni$zego nie (este% zdo"na. Ty sa% %o$/ swo(/ wspo%2 %o(e niedo?stwo przez t? wie"k/ %io5&B (ak/ %nie %iu(esz. =.. -a potwierdzenie powyszy$h uwag przyto$z? tuB $o %i si? w ty$h ostatni$h $zasa$h zdarzyo. Z nade(5$ie% 3rewe rzy%skiegoB zabrania(/$ego nasze%u k"asztorowi posiadania stay$h do$hod2wB 6unda$(a nasza bya ostate$znie zapewniona i po ty"u truda$h d"a nie( poniesiony$h %iaa% wie"k/ po$ie$h? ze sz$z?5"iwego uko$zenia te( sprawy. ,spo%ina(/$ na przykro5$i i utrapieniaB (akie z tego powodu wy$ierpiaa%B i dzi?ku(/$ PanuB e $ho& w ty% %oga% 9u suy&B za$z?a% przypo%ina& sobie w %y5"i wszystkie w te( sprawie prze(5$ia. * oto w kade( z ty$h na poz2r dobry$h swoi$h $zynno5$i zna"aza% %n2stwo u$hybie i niedoskonao5$i. 0z?sto nie wystar$zao %i odwagiB (esz$ze $z?5$ie( wiary. Jwsze% i dot/d (esz$zeB $ho& widz? nao$znie spenienie si? tego wszystkiegoB $o %i Pan o zaoeniu tego do%u powiedziaB pa%i?ta%B e nigdy nie zdoaa% si? zdoby& na zupen/ i nieza$hwian/ wiar? w Jego sowaB $ho& przy ty% nie %iaa% na(%nie(sze( w/tp"iwo5$iB e one si? speni/. -ie wie%B (ak pogodzi& si? %ogy we %nie takie dwie sprze$zno5$iB gdy z (edne( strony rze$z nieraz %i si? wydawaa wprost nie%o"iwaB a z drugie( strony prze$ie nie %oga% o nie( w/tpi&B to (est dopu5$i& do siebie przekonaniaB e ona nie do(dzie do skutku. Jstate$zny z ty$h %oi$h rozwaa by ten wniosekB e $o w te( sprawie byo dobregoB to wszystko u$zyni Pan sa% od siebieB a $o si? do nie( przy%ieszao zegoB to po$hodzio ode %nie. #"atego te przestaa% o ty% %y5"e& i wo"aaby% $akie% o ty$h prze(5$ia$h nie pa%i?ta& i osz$z?dzi& sobie przykro5$i spotykania si? na kady% kroku z taki% %n2stwe% swoi$h b?d2w. -ie$h b?dzie bogosawiony TenB kt2ry gdy ze$h$eB ze wszystkiego u%ie wyprowadzi& dobroB a%en. =1. 92wia% i powtarza%B e (est to rze$z niebezpie$zna "i$zy& "ataB kt2re sp?dzi"i5%y na %od"itwie %y5"ne(. Jakko"wiek dusza byaby pokornaB zawszeB zdanie% %oi%B takie "i$zenie %oe pozostawi& w nie( nadzie(?B e przez ty"e "at suenia nabya (ak/5 zasug?. -ie %2wi?B by nie %iaa zasugi. 9a (/ i b?dzie (e( za ni/ ho(nie zapa$oneB a"e to %a% za rze$z pewn/B e ktoko"wiek w swy% y$iu du$howy% %nie%aB i dugo"etni% &wi$zenie% si? w %od"itwie wewn?trzne( zasuy sobie na te wie"kie aski i po$ie$hy du$howeB ten nigdy do sz$zytu w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

242

doskonao5$i nie do(dzie. 0zy %ao %u tegoB e w nagrod? za (ego wierno5&B 32g trzy%a go za r?k?B aby Io (u tak nie obraaB (ak to $zyni wpierwB ni% za$z/ oddawa& si? %od"itwieE 0zy (esz$ze b?dzie targowa& si? z 3ogie%B (ak to %2wi/B o wasne Jego pieni/dzeE -ie s/dz?B by to byo znakie% g?bokie( pokory. 9oe si? %y"?B a"e %nie takie post?powanie z 3ogie% wyda(e si? zu$hwao5$i/. 0ho$ia %ao (est we %nie pokoryB to (ednak nie pa%i?ta%B by% kiedy odwaya si? na $o5 podobnego. 0ho& by& %oe to d"ategoB e nie %oga%B bo nigdy nie suya% Panu (ak na"ey. Idyby% bya wiernie(sza w Jego subieB %oe by% pierwsza i skwap"iwie( ni inna upo%niaa si? u -iego o zapat?. =4. -ie %2wi?B by dusza przez wie"e "at pokornie trwa(/$ na %od"itwie nie $zynia ty% sa%y% post?p2w i nie otrzy%ywaa ask od 3oga. To ty"ko $h$? powiedzie&B e w adny% razie nie powinna pa%i?ta& o ty$h "ata$h suby i swo(e( %od"itwy. 3o wszystkoB $oko"wiek by5%y %og"i u$zyni& d"a 3ogaB (est obrzydzenia godn/ n?dz/ w por2wnaniu z (edn/ krop"/ te( krwiB kt2r/ Pan za nas wy"a. Je5"i wi?$ i% wi?$e( 3ogu suy%yB ty% wi?$e( pozosta(e%y Je%u duniB (aki% wi?$ prawe% $h$e%y "i$zy& si? z ty% Pane%B kt2ry za (eden groszB kt2ry 9u z dugu swego spa$i%yB wypa$a na% zaraz tysi/$ dukat2wE -a %io5& 3ogaB da(%y (u spok2( ty% obra$hunko%. Pozostaw%y (e Te%uB do kogo one na"e/. K6no5& w swo(e zasugi zawsze (est rze$z/ nieadn/B nawet w sprawa$h do$zesny$h. Jake da"eko bardzie( w ty$h rze$za$hB kt2re wiado%e s/ sa%e%u 3ogu i o kt2ry$h Jn sa% %oe sprawied"iwie s/dzi&. Jasno nas tego nau$zy Pan w te( przypowie5$iB gdzie gospodarz tak/ sa%/ zapat? da(e ty%B kt2rzy przysz"i do pra$y w ostatnie( godzinie dniaB (ak i ty%B kt2rzy za$z/wszy od ranaB $ay dzie znosi"i $i?ar pra$y i spiekot?. =7. Ty"e razy %usiaa% przerywa& pisanie ty$h trze$h ostatni$h kart i przez ty"e dni (e pisaa% : %ao %a(/$ na toB (ak (u %2wia%B $zasu wo"nego : e zupenie %i wyszo z pa%i?$i widzenieB o kt2ry% z po$z/tku %2wi& za%ierzaa%. Teraz wi?$ (e opisz?. K(rzaa% siebie sa%/ w5r2d wie"kiego po"aB a dokoa %n2stwo "udzi r2nego rodza(uB kt2rzy %nie zewsz/d ota$za"iB a wszys$y uzbro(eni w osz$zepyB %ie$zeB szab"e i szpady niez%iernie dugieB kt2ry%i wido$znie na %nie si? za%ierza"i. Ze wszystki$h stron grozia %i 5%ier& bez adnego sposobu u$ie$zkiB bez adne( od nikogo obrony. Tak/ trwog/ 5$i5ni?ta nie wiedziaa%B $o robi&B a oto wzni2sszy o$zy w g2r?B u(rzaa% nad sob/ 0hrystusaB nie w niebieB a"e wysoko w powietrzuB (ak wy$i/ga do %nie r?k? i swo(/ %o$/ %nie ota$za. , te( $hwi"i znika $aa %o(a trwogaB a ta zgra(aB %i%o zo5"iwe( swo(e( na %nie zapa"$zywo5$i ni$ %i (u zego zrobi& nie %oga. =8. 3yo to widzenie na poz2r bezuyte$zneB a prze$ie wie"k/ z niego odniosa% korzy5&B gdy %i dane byo zrozu%ie& (ego zna$zenie. Zna"azszy si? pote% w podobny% prawie pooeniu przekonaa% si?B e widzenie to byo wierny% obraze% 5wiataB kt2ry $ayB (akby wst?pny% bo(e% i wsze"kiego rodza(u or?e% godzi w biedn/ dusz?. -ie %2wi? tu o przykada$h i na%owa$h "udzi niewierny$h 3ogu ani o honora$h zie%ski$hB %a(?tno5$ia$hB rozkosza$h i inny$h ty% podobny$h pokusa$hB kt2re (ak kady to widziB zastawia(/ na nas swo(e sida i nieuwany$h w w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

243

nie w$i/ga(/ : a"e %2wi? o prze5"adowania$h od sa%y$h przy(a$i2B krewny$h i nawetB $o dziwnie(szeB od "udzi bardzo pobony$h. ,szys$y oni w na("epsze( wierze i przekonaniuB e spenia(/ przez to swo(/ powinno5&B w takie %nie w swoi% $zasie zap?dzi"i udr?$zenieB e nie wiedziaa% ani (ak si? obroni&B ani $o po$z/&. =;. J wie"ki 3oeM Idyby% tu $h$iaa opowiada& wszystkie sz$zeg2y i sposoby ty$h utrapieB kt2re w ty% $zasie wy$ierpiaa%B po ty$h (esz$ze prze$iwiestwa$h i prze5"adowania$hB o kt2ry$h %2wia% wye(B (aka by z tego %ego opowiadania wysza przekonywu(/$a i wy%owna za$h?ta do zupenego w g?bi duszy obrzydzenia sobie $aego 5wiataM 3yo to : (ak s/dz? : na(wi?ksze ze wszystki$h prze5"adowaB (akie zniosa% w swy% y$iu. -ierazB sz$zerze %2wi?B tak widziaa% siebie ze wszystki$h stron udr?$zon/B e nie %iaa% innego ratunkuB ty"ko wznosi& o$zy do nieba i 3oga wzywa& na po%o$. #obrze w2w$zas pa%i?taa% toB $o byo %i ukazane w ty% widzeniuB i wie"k/ %i to byo pobudk/ i po%o$/B aby% nie po"egaa na adny% stworzeniuB bo adne nie (est stae. Jedynie 32g si? nie z%ienia i nigdy nie zawodzi. Zawsze te w ty$h wie"ki$h %oi$h udr?$zenia$h 32g %i przysya kogo5B aby %i poda r?k?B (ak to %i byo obie$ane w ty% widzeniuB i na nowo %nie utwierdzi w %oi% postanowieniuB by nie przywi/zywa& si? do ni$zegoB a trosz$zy& si? (edynie o upodobanie Paskie. * tak utrzy%ywae5 we %nieB o 3oeB t? odrobin? $notyB (ak/ %iaa% z Two(e( askiB tego ty"ko pragn/$B by% Tobie wiernie suya. 3/d) za to bogosawiony na wiekiM '>. Pewnego razuB gdy bya% w stanie sz$zeg2"nego niepoko(u i strwoeniaB niezdo"na skupi& si? w du$huB $zu(/$ w sobie wa"k? i rozterk? wewn?trzn/B za5 %y5"i %o(e b/kay si? po rze$za$h pr2ny$h i niepoyte$zny$h : i nawet zwyke %o(e oderwanie si? od wszystki$h (akby si? we %nie $hwiao : widz/$ tak/ wie"k/ swo(/ n?dz?B za$z?a% si? obawia& $zy askiB (akie %i Pan u$zyniB nie byy prosty% ty"ko zudzenie%E , duszy %o(e( powstay wie"kie $ie%no5$i. , taki% %oi% udr?$zeniu Pan do %nie prze%2wi. Powiedzia %iB i nie %a% $zego si? s%u$i&B e owsze% "epie( d"a %nie widzie& si? w taki% stanieB bo z tego %og? pozna&B (aka byaby %o(a n?dzaB gdyby Jn %nie opu5$i i e nie %a d"a nas bezpie$zestwaB dop2ki y(e%y w ty% $ie"e. Kkaza %i przy ty%B (aki (est poytek i (aka zasuga z tego wewn?trznego potykania i z%agania si? ze sob/B za kt2re Jn tak/ wspania/ przygotowu(e na% nagrod?. , sowa$h ty$h zdawao %i si?B e $zu(? $a/ "ito5& Jego 3oskiego Ser$a d"a nasB y(/$y$h na ty% wygnaniu. #oda r2wnieB by% nigdy nie dopusz$zaa te( %y5"iB e Jn %2gby zapo%nie& o %nie. Zapewni %nieB e nigdy %nie nie opu5$iB a"e /da takeB aby% (a ze swe( strony u$zynia wszystkoB $o do %nie na"ey. ,szystko to %2wi %i Pan z wyraze% niewypowiedziane( askawo5$i i sody$zy. * inne (esz$ze sowa ra$zy %i powiedzie&B na(tk"iwsze( %io5$i i pene z%iowaniaB kt2ry$h tu powtarza& nie %a% powodu. '=. To (edno ty"ko przyto$z?B kt2re $z?sto sysz? z boski$h ust Jego: Jdt/d (u : %2wi %i przez wie"k/ swo(/ %io5& : ty5 (est 9o(a i Ja tw2(. J PanieB $2 (est we %nie %o(egoB $o by nie byo Twoi%E Idy wspo%n?B kto (a (este%B sowa te i te boskie piesz$zoty taki% %nie na wskro5 przenika(/ zawstydzenie%B e (ak (u %2wia% i w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

244

(ak to nieraz wyzna(? swo(e%u spowiednikowiB wi?ksze(B zda(e %i si? potrzeba odwagi do przy(?$ia ty$h askB ni do zniesienia na($i?szy$h utrapie. , taki$h $hwi"a$h zupenie zapo%ina% o swoi$h dobry$h u$zynka$h. ,idz? ty"ko przed sob/ obraz swo(e( n?dzy i rozu% bez potrzeby rozu%owaniaB (akby (edny% we(rzenie% obe(%u(e (/B $o (ak nieraz %i si? zda(eB dzie(e si? w spos2b nadprzyrodzony. ''. 3ywa(/ $hwi"eB kiedy powsta(e we %nie takie gor/$e pragnienie o%unii 5wi?te(B pragnienieB (akiego adne sowa nie zdoayby wyrazi&. t2rego5 dnia rano niesy$hanie gwatowna bya u"ewa. ,ydawao si? nie%o"iweB by% %oga wy(5& z do%u. ,ysza% (ednakB porwana tak niepowstrzy%an/ si/ tego pragnieniaB e $ho$iaby %i w2$znie przyoono do piersi d"a zagrodzenia drogiB nie $o6n?aby% si?B ty% bardzie( wi?$ nie zatrzy%aa %nie obawa z%okni?$ia. Nedwo przest/pia% pr2g ko5$ioaB doznaa% wie"kiego za$hwy$enia. K(rzaa% przed sob/ nie we(5$ie do niebaB (ak $z?sto widywaa%B a"e $ae niebo otwarte. Kkaza %i si? tronB ten sa%B kt2ry (ak %2wia% wasze( %io5$iB przedte% (u nieraz widziaa%B a ponad ni% drugiB na kt2ry% $ho& ni$ nie widziaa%B prze$ie niepo(?ty% (aki%5 i nie%o"iwy% do okre5"enia sposobe% poznania (asno zrozu%iaa%B e zasiada ta% 32stwo. Podpieray go zwierz?taB w kt2ry$h pa%i?ta(/$ wy(a5nienie ta(e%ni$zego zna$zenia ty$h 6igurB poznaa% Pwange"ist2w. <"e (aki by ksztat tego tronu i kto na ni% siedziaB tego widzie& nie %oga%. ,idziaa% ty"ko naokoo niego wie"kie %n2stwo anio2wB bez por2wnaniaB (ak %i si? zdawaoB pi?knie(szy$h ni $iB kt2ry$h przedte% og"/daa% w niebie. 3y"i toB (ak s/dz?B sera6ini a"bo $herubiniB bo (asno5& i$h $hway bardzo (est r2naB (ak %2wia%B od $hway inny$h. ,yda(/ si? (akby na wskro5 ognie% pon/$y. Jakiego w2w$zas doznaa% w sobie nadzie%skiego usz$z?5"iwieniaB tego opisa& nie potra6i?. -ikt nie zdoa tego wyrazi& ani nawet w %y5"i sobie przedstawi&B kto sa% nie do5wiad$zy. -i$ nie widziaa%B a prze$ie $zua% to wyra)nie i rozu%iaa%B e ta% przede %n/ (est wszystkoB $zego ty"ko dusza pragn/& %oe. Ksyszaa% gosB nie wie% $zy(B %2wi/$y %iB e wobe$ tego ob(awienia ni$ innego nie %a% do $zynieniaB ty"ko zrozu%ie&B e ni$zego tu zrozu%ie& nie zdoa% i uzna&B (ak w por2wnaniu z ty% dobre% niewidzia"ny%B wszystkie rze$zy widzia"ne s/ sa%/ ni$o5$i/. Jd tego $zasu $zua% prawdziwie wie"kie w g?bi duszy zawstydzenie widz/$B e %og? (esz$ze nie ty"e przywi/zywa& si? do (akie(5 rze$zy stworzone(B a"e $ho&by i %y5"/ ty"ko na nie( si? zatrzy%a&. 0ay 5wiat wydawa %i si? (edny% ty"ko %rowiskie%. '+. Przy(?a% w ty% stanie o%uni? i wysu$haa% 9szyB sa%a nie wie% (ak. Zdawao %i si?B e wszystko to trwao (edn/ $hwi"?B wie"kie wi?$ byo %o(e zdziwienieB gdy po uderzeniu zegara przekonaa% si?B e $ae dwie godziny zostawaa% w ty% za$hwy$eniu i nadzie%ski% usz$z?5"iwieniu. Zdu%iewaa% si? pote% nad $udown/ pot?g/ tego ognia wewn?trznegoB kt2ry prosto od 3oga i z wiekuistego ogniska Jego %io5$i zst?pu(e w dusz?. 3o (ak nieraz (u %2wia% $ho$iaby% pragn?a i a do wynisz$zenia siebie wysi"aa si?B nie (est w %o(e( %o$y zdoby& sobie $ho&by (edn/ (ego iskierk?B (e5"i Pan sa% w boskie( swo(e( askawo5$i nie b?dzie %i $h$ia go da&. Jgie tenB gdy zst/pi na dusz?B po$hania w sobie starego $zowiekaB wszystkie niedostatkiB nie%o$e i (ego n?dze. Jak 6eniks : o kt2ry% w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

245

gdzie5 $zytaa% : spon/wszy w ogniu z wasny$h swoi$h popio2w powsta(e prze%ienionyB tak i dusza z tego ogniska wy$hodzi inn/ ni byaB pena wi?kszy$h i 5wi?tszy$h ni przedte% po/da i wie"kiego %?stwa. -ie poznaby5 (e(B z tak/ now/ zupenie $zysto5$i/ za$zyna $hodzi& droga%i Paski%i. 3agaa% PanaB aby i ze %n/ tak byoB aby% i (a z nowy% zapae% du$ha za$z?a 9u suy&. < Pan powiedzia do %nie: #obrego uya5 por2wnania. PatrzB by5 o ni% nie zapo%niaa i nigdy nie ustaa w starania$hB aby stawa& si? $oraz bardzie( doskona/. '.. *nnego razuB gdy znowu %artwia% si? t/ sa%/B o kt2re( %2wia% wye(B w/tp"iwo5$i/B $zy te widzenia s/ od 3ogaB ukaza %i si? Pan i powiedzia do %nie gose% surowy%: JB synowie "udz$yB (ak dugo b?dzie$ie $i?kiego ser$aE Pote% dodaB e w ty% (edny% powinna% dobrze siebie zbada&B $zy rze$zywi5$ie oddaa% siebie Je%u na wasno5&B $zy te nieE < (e5"i to prawdaB e oddaa% si? Je%u i e (este% JegoB powinna% by& pewnaB e Jn nie dopu5$i aby% zgin?a. Surowy ten wyrzut na po$z/tku Jego %owy bardzo %nie zas%u$iB a"e Pan na nowo prze%2wi do %nie z wie"k/ $zuo5$i/ i sody$z/. 92wi %iB eby% si? nie s%u$iaB e wie dobrzeB i gotowa (este% na wszystko d"a suenia Je%uB e i Jn u$zyni wszystkoB o $oko"wiek by% Io prosia @i w te( $hwi"i u$zyni toB o $o Io bagaa%A. #oda (esz$zeB by% patrzya na t? rosn/$/ we %nie z kady% dnie% %io5&B (ak/ Io %iu(?B a po ty% sa%y% pozna%B e nie (est to sprawa diabe"ska. 32g nie dopusz$za $zartowi a do tego stopnia swo(/ %o$ wywiera& na ty$hB kt2rzy Je%u su/. Ten du$h $ie%no5$i nie zdoaby da& %i te( (asno5$i wewn?trzne( i tego pok2( duszyB kt2ry%i si? $iesz?. -a konie$ ostrzeg %nieB e po ty"u zapewnienia$hB (akie otrzy%aa% od %?2w tak powany$hB i widzenia %o(e s/ od 3ogaB )"e $zyniaby%B gdyby% (esz$ze w to nie wierzya. '1. *nnego dniaB w $hwi"i gdy od%awiaa% Sy%bo" wiary 5w. <tanazego: Sui$u%Tue Lu"t.... Pan da %i zrozu%ie&B w (aki spos2b 32g (est (eden w trze$h Jsoba$hB i to tak (asnoB e wie"kie z tego %iaa% zdu%ienie i po$ie$h?. ,ie"$e %i to po%ogo do "epszego poznania askawo5$i 3oga i $udowny$h Jego spraw. *"e razy teraz %y5"? o Tr2($y wi?te( a"bo su$ha% %2wi/$y$h o -ie(B niez%iern/ %i to rado5& sprawiaB e rozu%ie%B zda(e %i si?B (ak to by& %oe. '4. !az znowuB w dzie ,niebowzi?$ia r2"owe( <nio2w i Pani nasze( Pan ra$zy u$zyni& %i t? ask?B e w za$hwy$eniu u(rzaa% Je( wst/pienie do niebaB radosne i uro$zyste przy(?$ie Je( i %ie(s$eB (akie za(?a w kr2"estwie swego Syna. , (aki spos2b to wszystko si? odbyoB tego opisa& nie potra6i?. To ty"ko powie%B e widok te( $hway napeni %o(/ dusz? niewypowiedzian/ $hwa/ i sz$z?5"iwo5$i/. 3ardzo zna$zne te skutki sprawio we %nie to widzenieB gdy pozostaa %i po ni% wie"ka /dza $ierpienia i gor/$e pragnienie suenia te( niebieskie( PaniB kt2ra sobie na tak/ $hwa"? zasuya. '7. 3?d/$ w ko5$ie"e ko"egiu% Towarzystwa JezusowegoB w $hwi"i gdy bra$ia przyst?powa"i do o%uniiB u(rzaa% roz$i/gni?ty nad i$h gowa%i bardzo

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

246

kosztowny ba"da$hi%. ,idzenie to powt2rzyo si? dwa razy. Idy pote% inni przyst?powa"i do o%uniiB ba"da$hi%u (u nie widziaa%.
!ozdzia .>

Roz zia! ?$ O innyc! jeszcze nadzwyczajnyc! askac!, kt"re Pan jej uczyni ,oe z nic! by zbawienna nauka dla innyc!, gdy w caym tym pisaniu, jak ju m"wia wyej, ten by po posuszestwie g"wny jej zamiar, wspomina tylko o takic! askac!, o kt"ryc! wiadomo# moe przynie# duszom poytek 7a tym rozdziale koczy si !istoria jej ycia, jej rk napisana, co niec!aj bdzie na c!wa Panu, amen =. Pewnego dniaB dozna(/$ na %od"itwie nadzwy$za(ne( po$ie$hy i sody$zyB i zna(/$ siebieB e (este% niegodn/ tak wie"kie( askiB za$z?a% si? zastanawia& nad ty%B (ak susznie na"eaoby %i si? %ie(s$e w piek"eB kt2re byo %i ukazaneB i kt2rego okropno5&B (ak w2w$zas widziaa% siebie w ni% pogr/on/B nigdy odt/dB (ak %2wia%B nie wy$hodzi %i z pa%i?$i. !ozwaanie to wi?kszy (esz$ze wznie$io zapa w %o(e( duszy. Przyszo na %nie za$hwy$enieB (akiego opisa& nie zdoa%. #u$h %2(B zdawao %i si?B $ay by pogr/ony w 3ogu i na wskro5 przenikni?ty ty% %a(estate%B kt2ry (u przedte% nieraz og"/daa%. , ty% %a(esta$ie dane %i byo zrozu%ienie prawdyB kt2ra (est dopenienie% wszystki$h prawd. Jak si? to staoB tego okre5"i& nie %og?B bo ni$ nie widziaa%. Ksyszaa% te sowaB nie widz/$ tegoB kto (e %2wiB a"e wyra)nie $zu(/$B e %2wi (e sa%a Prawda: ,ie"ka to rze$zB kt2r/ dzi5 tobie $zyni?B i (est to (edna z na(wi?kszy$h askB (akie 9i zawdzi?$zasz. 3o wszystkie szkody i niesz$z?5$iaB (akie przy$hodz/ na 5wiatB powsta(/ st/dB e "udzie nie zna(/ (asno i nieobudnie prawd Pis%a 5wi?tegoB a prze$ie nie %a w ni% ani (edne( (otyB kt2ra by si? nie spenia. 9nie si? zdawaoB e zawsze tak w Pis%o wierzya%B i e wszys$y wierz/$y $zyni/ podobnie. < Pan powiedzia %i: J $2rkoB (ak %ao (est taki$hB kt2rzy by 9nie ko$ha"i w prawdzieM Idyby 9nie ko$ha"iB nie ukrywaby% przed ni%i swoi$h ta(e%ni$. 0zy wieszB $o to zna$zy ko$ha& %nie w prawdzieE Zna$zy to: rozu%ie&B e wszystkoB $oko"wiek 9nie si? nie podobaB (est ka%stwe%. Prawdy te( (esz$ze nie rozu%ieszB a"e zrozu%ieszB gdy u(rzyszB (ak/ z nie( two(a dusza korzy5& odniesie. '. Tak te i zrozu%iaa%B za $o nie$h b?d/ dzi?ki PanuB bo od $zasu tego za$hwy$enia wszystkoB $o nie z%ierza do suby 3oe(B tak/ %i si? ukazu(e %arno5$i/ i ka%stwe%B e s2w %i nie star$za na wyraenie tego takB (ak $zu(? ani (ak g?bokie %a% po"itowanie d"a ty$hB kt2ry$h widz? b/ka(/$y$h si? w $ie%no5$i d"ategoB e te( prawdy nie zna(/. *nne (esz$ze z tego poznania osi/gn?a% korzy5$iB z kt2ry$h tu wy%ieni? niekt2reB bo wszystki$h nie spos2b. , $i/gu tego za$hwy$enia Pan powiedzia do %nie (edno sowoB pene sz$zeg2"ne( $zuo5$i i niewypowiedziane( askawo5$i. Jak si? to staoB nie wie%B bo ni$ nie widziaa%B a"e w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

247

sowo te tak/ we %nie sprawio od%ian?B (akie( nie potra6i? wyrazi&. Po$zua% w sobie stanow$zo nieza$hwian/ gotowo5& i nieustraszone %?stwo do spenienia ze wszystki$h swoi$h si wszystkiego a do rze$zy na(%nie(szy$hB $oko"wiek Pis%o na% do spenienia poda(e. 0zua%B e nie %a na $ay% 5wie$ie takie( rze$zyB kt2ra by zdoaa %nie powstrzy%a& w ty% %oi% postanowieniu. +. Pozostao wyryte we %nie prawdziwe poznanie te( PrawdyB kt2ra %i si? przedstawia w taki spos2b nieopisany. Przenikn?o %nie ono now/ $z$i/ d"a 3ogaB ob(awia(/$ %i askawo5& i Jego pot?g? w 5wiet"e tak ywy%B e go okre5"i& nie spos2b. 0zu(e si? ty"ko i widzi u%yse%B e (est tu $o5 ogro%nego. ,yniosa% (esz$ze z tego ob(awienia gor/$e pragnienieB by nie %2wi& (u o ni$zy%B ty"ko o rze$za$h do te( Prawdy si? odnosz/$y$hB wyszy$h nad teB o kt2ry$h zwyko si? roz%awia& na 5wie$ie. St/d teB y$ie na 5wie$ie stao si? d"a %nie od tego $zasu (esz$ze wi?ksz/ przykro5$i/. -adto (esz$ze wie"ka tk"iwo5& w stosunku do 3ogaB sody$z wewn?trzna i pokora pozostay we %nie (ako owo$ tego widzenia. Sowe%B wie"kie rze$zy %i Pan w ni% u$zyni. < $ho& sposobuB w (aki si? to staoB nie rozu%iaa%B adna prze$ie nie powstaa we %nie obawaB by to $zego doznaa% byo zudzenie%. -i$zego nie widziaa%B a"e (asno poznaa% i zrozu%iaa%B (akie to wie"kie sz$z?5$ie za ni$ %ie& wszystkoB $oko"wiek nie prowadzi do 3oga. Zrozu%iaa%B $o to zna$zy $hodzi& w PrawdzieB w ob"i$zu sa%e( Prawdy. < t/ Prawd/B zrozu%iaa% i toB bo Jn %i to ozna(%iB (est sa% Pan. .. ,szystkie te ob(awieniaB o kt2ry$h tu %2wi?B byy %i dane b/d) w sowa$hB kt2re syszaa% %2wione do %nieB b/d) bez s2wB a prze$ie w taki spos2bB e (a5nie( (e zrozu%iaa%B ni gdyby %i (e opowiadano sowa%i. Poznaa% o te( Prawdzie prawdy wspaniaeB "epie( niby wie"u u$zony$h raze% zdoao %nie nau$zy&. Faden u$zonyB tak s/dz?B nie potra6iby adn/ %iar/ tak g?boko wyry& w %o(e( duszy ty$h prawd ani da& %i tak (asnego poznania %arno5$i tego 5wiata. Ta PrawdaB kt2ra ta%B (ak %2wi?B ob(awia %i si?B (est sa%a w sobie Prawd/B (est bez po$z/tku i ko$a i wsze"ka inna prawda od te( Prawdy za"enaB podobnie (ak wsze"ka inna %io5& za"ena od te( 9io5$i i wsze"ka inna wie"ko5& od te( ,ie"ko5$i : ty"ko e toB $o tu %2wi?B $ie%ne (est wobe$ te( (asno5$iB z (ak/ Pan da %i te rze$zy zrozu%ie&. J (ake wspania"e ob(awia si? pot?ga tego 9a(estatuB gdy w (edne( $hwi"i taki%i skarba%i uboga$a dusz? i takie ta(e%ni$e pozostawia w nie( wyryteM J Qaskawo5$i %o(aB o 9a(esta$ie %2(M 0o $zyniszB Panie %2( wsze$h%og/$yE Zoba$zB ki% (est taB kt2re( da(esz takie kr2"ewskie aski. -ie pa%i?tasz o ty%B e ta dusza bya przepa5$i/ ka%stwa i %orze% pr2no5$iB i wszystko to z wasne( swo(e( winy. 3o z Two(e( aski %iaa% wrodzony wstr?t do ka%stwaB a (a %i%o to w ty"u zdarzenia$h %2wia% i $zynia% ka%stwo. Jake to znie5& %oeszB o 3oeB i (ak si? to godzi z Two(/ sprawied"iwo5$i/B by5 tak/ %io5& okazywa i takie aski $zyni %nieB kt2ra tak )"e na nie zasuyaE 1. Jednego dniaB gdy raze% z inny%i od%awiaa% w $h2rze godziny kanoni$zneB nag"e przyszo na %nie zebranie wewn?trzne i u(rzaa% swo(/ dusz? na podobiestwo "5ni/$ego zwier$iadaB bez odwrotne( stronyB bez bok2wB bez wierz$hu w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

248

i spoduB ty"ko na wszystkie strony (a5nie(/$egoB a w po5rodku ukaza %i si? Pan nasz Jezus 0hrystus w takie( posta$iB w (akie( Io zwyk"e widu(?. ,idziaa% IoB zdawao %i si?B (asno (ak w zwier$iad"e odbi(a(/$ego si? na wszystki$h $z?5$ia$h %o(e( duszyB a zwier$iado to nawza(e% : nie wie% (aki% sposobe% : wyraao si? $ae na Panu niewypowiedziany%B a"e %io5$i peny%B wza(e%ny% udzie"anie% si?. ,idzenie toB zapewnia%B wie"k/ %i korzy5& przynioso i dot/d przynosiB i"e razy na nie wspo%n?B zwasz$za od$hodz/$ od o%unii 5wi?te(. #ane %i byo pozna&B (ak to zwier$iadoB gdy dusza (est w grze$hu 5%ierte"ny%B pokrywa si? g?st/ %g/ i $ae $zernie(eB d"atego (u Pan nie %oe w ni% si? odbi(a& ani by& widziany%B $ho$ia zawsze (est obe$nyB (ako da(/$y byt i y$ie. Jdst?pstwo od wiary (est za5 (akby stu$zenie% tego zwier$iadaB $o (est o wie"e wi?kszy% niesz$z?5$ie%B ni gdyby byo ty"ko za&%ione. ,ie"ka (est r2ni$a %i?dzy widzenie% tego a opowiedzenie%B bo bardzo trudno tak/ rze$z ob(a5ni&. 9nieB powtarza%B widzenie to wie"k/ przynioso korzy5&B a"e te wie"ki we %nie wzbudzio a"B e ty"e razy obraa(/$ PanaB dusz? swo(/ za&%ia% i Jego widoku siebie pozbawia%. 4. ,idzenie toB zdanie% %oi%B wie"ki %oe przynie5& poytek kade%u y(/$e%u w skupieniu du$haB gdy z niego nau$zy si? rozwaa& Pana w na(g?bszy% ukry$iu swo(e( duszy. < takie zapatrywanie si? : (ak to w inny% %ie(s$u ob(a5nia% : przy(e%nie(sze (est i o wie"e poyte$znie(szeB ni gdy patrzy%y zewn?trznie. Spos2b ten za"e$a(/ take niekt2re ksi?gi du$howeB %2wi/$e o ty%B (ak %a%y szuka& 3oga. Tak %ianowi$ie wie"ki 5w. <ugustyn opowiada na% o sa%y% sobieB (ak szuka(/$ 3oga na rynka$hB w rozkosza$h i wsz?dzieB nigdzie Io tak nie zna"azB (ak we wasne( swo(e( duszy. * rze$z (asnaB e ten (est spos2b na("epszy. -ie potrzeba tu wznosi& si? a do nieba ani szuka& gdzie5 da"ekoB $o i u%ys %?$zy zbytni% nat?enie%B i duszy sprawia roztargnienieB a owo$ zawsze nie taki. ,ystar$zy we(5& w siebieB a zna(dzie%y 3oga. 7. #oda% tu (esz$ze (edn/ uwag?B kt2ra %oe si? ko%u przyda&. Zdarza si? niekiedy w $zasie wie"ki$h za$hwy$eB e gdy prze%inie pierwsza $hwi"a z/$zenia duszy z 3ogie%B kt2re po$hania w sobie i trzy%a w zawieszeniu wszystkie wadze : $o (ak %2wia%B trwa kr2tko : dusza i pote% (esz$ze pozosta(e w g?boki% skupieniu i zewn?trznie nawet nie %oe przy(5& do siebieB a dwie wadzeB pa%i?& i rozu%B b/ka(/ si? nieprzyto%nie (akby w gor/$z$e. Zdarza si? to zwasz$za w po$z/tka$h. Po$hodzi toB (ak s/dz?B z natura"ne( nasze( sabo5$iB nie %og/$e( znie5& tak si"nego naporu du$haB skutkie% $zego wyobra)nia sabnie i (akby si? roz"u)nia. ,ie%B e nie(edna dusza tego do5wiad$za. !adziaby% w taki% razie z%usi& si? do zanie$hania na ten $zas %od"itwy i w inny% $zasie wynagrodzi& sobie t? strat?B by"e nie zarazB bo %ogaby z tego wynikn/& $i?ka szkoda d"a zdrowiaB (ak o ty% nas zapewnia do5wiad$zenie. !oztropno5& zate% kae tu uwaa& na zdrowie i swo(e siyB by5%y nie bra"i na siebie wi?$e(B ni unie5& zdoa%y. 8. ,i?$e( (esz$ze trzeba w ty$h rze$za$h do5wiad$zenia i 5wiatego przewodnika. 3o gdy dusza do(dzie do tego stanuB wie"e tu napotka trudno5$i i w/tp"iwo5$iB w kt2ry$h rada i po%o$ %istrza du$hownego nieodzownie (e( s/ potrzebne. Idyby w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

249

(ednak szuka(/$ takiego przewodnikaB zna"e)& go nie %ogaB Pan (e( nie opu5$iB kiedy nawet %nieB takie( n?dzne(B w podobne( potrzebie nie opu5$i. 9ao (estB zda(e %i si? du$howny$hB kt2rzy by z wasnego do5wiad$zenia zna"i te wysokie rze$zy. < kt2ry nie %a tego do5wiad$zeniaB ten za%iast po%o$y i kierunku ty"ko niepok2( i udr?$zenie duszy przyniesie. Pan (ednak nie zaniedba sposobno5$iB aby tak/ pr2b? za"i$zy& (e( za zasug?. Zawsze wi?$ "epie( o ty$h rze$za$h roz%awia& z przewodnikie%B (ak o ty% (u na inny% %ie(s$u %2wia%. Zda(e %i si?B e wszystkoB $o tu %2wi?B (u wye( gdzie5 powiedziaa%B a"e dobrze nie pa%i?ta%B a e s/ to rze$zy bardzo waneB wi?$ wo"? (e powt2rzy&. Sz$zeg2"nie te na%B niewiasto%B konie$znie potrzeba w ty$h rze$za$h poddawa& si? kierowni$twu spowiednikaB oby ty"ko by taki%B (aki% by& powinien. !ze$z pewnaB e %i?dzy ty%iB kt2ry% Pan taki$h ask uy$zaB wi?$e( (est niewiast ni %?$zyzn. Syszaa% to z ust 5w. Piotra z <"kantary i sa%a si? o ty% nao$znie przekonaa%. wi?ty ten suga 3oy zapewnia %nieB e niewiasty wi?ksze $zyni/ na te( drodze post?py od %?$zyzn i tu%a$zy to bardzo przekonywu(/$y%i ra$(a%iB kt2ry$h tu powtarza& nie %a% potrzebyB a"e wszystkie prze%awiay za na%i. ;. !az b?d/$ na %od"itwieB otrzy%aa% w (edne( $hwi"i ob(awienieB w (aki spos2b wszystkie rze$zy widzia"ne s/ w 3ogu i wszystkie si? w 3ogu zawiera(/. -ie widziaa% adny$h 5$i5"e okre5"ony$h ksztat2wB a prze$ie widzenie $ao5$i byo nad wsze"ki wyraz (asne. #are%nie kusiaby% si? to opisywa&B a"e obraz tegoB $o widziaa%B pozosta g?boko wyryty w %o(e( duszy. Jest to (edna z na(wi?kszy$h askB (akie Pan %i u$zyni i (edna z ty$hB kt2re %nie na(wi?$e( pobudza(/ do upokorzenia i zawstydzenia si? na wspo%nienie %oi$h grze$h2w. Idyby Pan przedte% ukaza& %i to widzenieB nie popeniaby% i$h nigdy. Idyby $iB kt2rzy Io obraa(/B %og"i (e u(rze&B pewna (este%B e nie %ie"iby (u ser$a ani 5%iao5$i wyrz/dzenia 9u te( zniewagi. !ze$z przedstawiaa %i si? wyra)nieB $ho& nie %og? powiedzie&B by% $oko"wiek widziaa o$zy%a. 0o5 (ednak %usiao w ty% by& widzia"negoB skoro %og?B (ak to zaraz u$zyni?B ob(a5ni& rze$z za po%o$/ por2wnaniaB ty"ko e widzenie to dzie(e si? w spos2b tak subte"ny i nieu$hwytnyB e u%ys go dosi?gn/& nie zdoa. < %oe (a sa%a pozna& si? nie u%ie% na taki$h widzenia$hB kt2re na poz2r adnego wyobraenia nie przedstawia(/B a (ednak w niekt2ry$h %usi by& $o5 dziaa(/$ego na wyobra)ni?. <"bo wresz$ieB e wadze b?d/$ w $zasie widzenia w za$hwy$eniu nie zdoa(/ pote% odtworzy& sobie w wyobra)ni ksztatuB w (aki% Pan i% te rze$zy przedstawiaB i $h$eB aby widzenie% i$h si? $ieszyy. =>. Przedstaw%y wi?$ sobie 32stwo (akby dia%entB nad wsze"ki wyraz (asny i prze(rzystyB a niezr2wnanie wi?kszy ni $ay 5wiatB a"bo (akby zwier$iado duszyB o kt2ry% %2wia% w poprzedni% widzeniu. Ty"ko i (ednoB i drugie w spos2b tak niesko$zenie przewysza(/$yB e s2w %i brak na wyraenie tego. ,szystkie nasze u$zynki widzia"ne s/ w ty% dia%en$ieB wszystkie w ni% si? zawiera(/B bo nie %a ni$B $o by istniao poza t/ niez%ierzon/ wie"ko5$i/B kt2ra wszystko w sobie za%yka. Zdu%ienie %o(e nie %iao grani$B e w taki% kr2tki% $zasie widziaa% zebrany$h ty"e rze$zy naraz w ty% (asny% dia%en$ieB a (esz$ze wi?kszy a" %nie przenikaB i"e w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

250

razy wspo%n?B e widziaa% ta%B na te( prze(rzyste( (asno5$iB takie p"a%yB (aki%i s/ %o(e grze$hy. Prawd? %2wi?B e i"e razy wspo%n? na ten okropny widokB nie wie%B (ak go wytrzy%a& %og?. ,2w$zas takeB gdy go pierwszy raz u(rzaa%B "edwo nie u%ara% od wstydu i $h$iaaby% s$howa& si? pod zie%i?. JB kto by %2g toB $o (a widziaa%B ukaza& na o$zy ty% niesz$z?5"iwy%B kt2rzy dopusz$za(/ si? ty"u spro5ny$h i haniebny$h grze$h2wB aby pa%i?ta"iB e nie s/ ukryte przed 3ogie% brzydkie i$h sprawyB e sprawied"iwie 32g %a siebie za obraonegoB gdy tak (e popenia%y w sa%y$h o$za$h niesko$zonego 9a(estatu Jego i tak/ zniewag? $zyni%y w Jego obe$no5$i. Zrozu%iaa% w2w$zasB (ak susznie na"ey si? pieko za (eden grze$h 5%ierte"nyB bo (est to zniewagaB prze$hodz/$a wsze"kie po(?$ie. , ob"i$zu tak wie"kiego 9a(estatu $zyni& rze$z tak wstr?tnie prze$iwn/ boskie( naturze i Jego 5wi?to5$i. <"e w ty% okazu(e si? take Jego niesko$zone %iosierdzieB e $ho& grzeszy%y 5wiado%ieB zna(/$ te prawdyB Jn prze$ie nas znosi. ==. 9y5"? sobie nieraz: (e5"i (edno $hwi"owe widzenie ty$h rze$zy tak przeraa dusz?B $2 b?dzie w dzie s/duB gdy ten 9a(estat (awnie na% si? ukae i u(rzy kady odkryte swo(e grze$hyE J 3oe wie"kiB (akie to byo %o(e za5"epienieM Po wie"e razy w $i/gu tego pisania ogarnia %nie stra$h i trwoga. ,asza %io5& na pewno si? te%u nie dziwisz. To (edno $hyba zadziwi& 0i? %oeB (aki% sposobe% : widz/$ te prawdy i patrz/$ na siebieB (ak/ (este% : (esz$ze y(?. J PanieB b/d) bogosawiony na wiekiB i tak dugo %nie znosiszM ='. Jednego dniaB gdy bya% g?boko skupiona na roz%y5"aniuB z wie"k/ w duszy sody$z/ i spoko(e%B po$zua% si? nag"e oto$zona anioa%i i bardzo b"isko 3oga. Za$z?a% wi?$ %od"i& si? gor/$o za o5$i2B a Pan w boskie( swo(e( askawo5$i ukaza %i wie"kie zasugiB (akie pewien Zakon w p2)nie(szy$h $zasa$h odda o5$ioowi i z (aki% %?stwe% (ego $zonkowie b?d/ si? po5wi?$a"i w obronie wiary. =+. *nnego razuB gdy %od"ia% si? przed -a(5wi?tszy% Sakra%ente%B ukaza %i si? (eden 5wi?tyB kt2rego Zakon nie$o podupad. Jtworzy przede %n/ wie"k/ ksi?g?B kt2r/ trzy%a w r?ku i kaza %i $zyta& zapisane w nie( duy%iB bardzo wyra)ny%i goska%iB te sowa: Przy(dzie $zasB e ten Zakon zakwitnie i wie"u wyda %?$zennik2w. =.. !az znowu w $h2rze w $zasie Jutrzni z(awio si? i stan?o przede %n/ sze5$iu $zy sied%iu bra$i tego Zakonu z or?e% w r?ku. Jzna$zao toB (ak s/dz?B e %a(/ wa"$zy& w obronie wiaryB bo w za$hwy$eniuB (akie w inny% $zasie %iaa% na roz%y5"aniuB u(rzaa% si? w du$hu przeniesion/ po5r2d wie"kiego po"aB na kt2ry% potykay si? ze sob/ "i$zne zast?py. 9i?dzy ni%i $i bra$ia tego Zakonu wa"$zy"i take z wie"ki% zapae%. Pi?kne i$h ob"i$za pon?y ognie% wa"e$zno5$i. ,ie"u nieprzy(a$i2 "eao pod i$h noga%iB powa"ony$h "ub zabity$h. 3ya toB (ak zrozu%iaa%B wa"ka z herez(a%i. =1. -ieraz (esz$ze ukaza %i si? ten $hwa"ebny wi?tyB powiedzia %i niekt2re rze$zy zakryte i dzi?ku(/$ %iB e %od"? si? za (ego ZakonB obie$a %iB e b?dzie %nie po"e$a w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

251

Panu. -ie wy%ienia%B o (aki$h Zakona$h tu %2wi?B aby si? inne nie obraziy. Pan sa%B (e5"i ze$h$eB aby o ni$h wiedzianoB potra6i (e u(awni&. <"e kady ZakonB (ak s/dz?B i kady zakonnik powinien o to (edno si? stara& i ubiega&B by za po%o$/ aski 3oe( dost/pi sz$z?5$ia suenia o5$ioowi i bronienia go w (ego $i?ki$h potrzeba$h. Sz$z?5"iwyB ko%u dano za tak/ spraw? swo(e y$ie odda&M =4. Pewien dosto(nik ko5$ie"ny prosi %nie o %od"itw?B aby 32g ob(awi& %u swo(/ wo"?B $zy %a przy(/& o6iarowane sobie biskupstwo. Pan da %i po o%unii tak/ d"a niego odpowied): Idy (asno zrozu%ie i sz$zerze uznaB e prawdziwe panowanie po"ega na nieposiadaniu ni$zegoB w2w$zas b?dzie %2g przy(/&. Przez to da %i do zrozu%ieniaB e kt2rzy %a(/ by& wyniesieni na dosto(estwa i przeoestwaB da"e$y powinni by& od i$h po/dania a"bo przyna(%nie( od starania si? o nie. =7. Takie s/ aski i wie"e inny$h (esz$zeB kt2re Pan u$zyni i dot/d ustawi$znie $zyni takie( (ak (a grzeszni$y. ,i?$e( (esz$ze o ni$h %2wi& byobyB zda(e %i si? rze$z/ zbyte$zn/B bo (u z tegoB $o powiedziaa%B atwo %ona pozna&B (aki (est stan %o(e( duszy i w (aki% du$hu i kierunku Pan %nie prowadzi. -ie$h b?dzie bogosawiony na wiekiB e takie %a o %nie staranie. =8. Jednego razu po$iesza(/$ %nie w %oi% z%artwieniuB Pan powiedzia do %nie z wyraze% na($zu"sze( %io5$iB by% si? nie s%u$iaB bo w ty% y$iu dusza nie %oe by& zawsze w (edny% stanie. Jednego dnia b?dzie paaa gor"iwo5$i/B drugiego b?dzie si? $zua os$ha. #zi5 b?dzie si? $ieszya poko(e% wewn?trzny% i pogod/ du$haB (utro przy(d/ na ni/ trwogi i pokusy. Trzeba (ednak u6a& Je%u i nie ba& si? ni$zego. =;. !az zastanawiaa% si? nad sob/B $zy nie %a w ty% (akiego5 grzesznego przywi/zaniaB e $h?tnie przebywa% z ty%iB kt2rzy kieru(/ %o(/ dusz/ i z inny%i $not"iwy%i suga%i 3oy%iB e i$h ko$ha%B e w roz%owie z ni%i zna(du(? d"a siebie po$ie$h?. < Pan powiedzia %iB e gdyby $horyB zagroony (u 5%ier$i/B odzyskawszy zdrowie dzi?ki staranio% trosk"iwego "ekarzaB nie $h$ia pote% okazywa& wdzi?$zno5$i i przywi/zania te%u swe%u wybawi$ie"owi od 5%ier$iB na pewno takiego (ego post?pku nie nazwaaby% $not"iwy%. 02 (a by% zrobia bez po%o$y ty$h pobony$h przy(a$i2E !oz%owa z dobry%i szkody nie $zyniB by"eby ty"ko %o(e sowa byy rozwane i 5wi?te. -ie powinna% wi?$ przestawa& przebywa& z ni%i. -i$ %i to bowie% nie zaszkodziB owsze%B ra$ze( przyniesie poytek. 3ardzo %nie te sowa po$ieszyyB bo nierazB bo(/$ si? zbytniego przywi/zania si?B (u %y5"aa% o zupeny% zerwaniu ty$h kontakt2w. Tak to $i/g"e i we wszystki% wspiera %nie swo(/ rad/ ten dobry PanB u$z/$ %nie nawetB (ak %a% post?powa& ze saby%i a"bo (ak si? za$howywa& z ty% "ub ta%ty%. '>. -igdy %nie w adny% zdarzeniu nie wypusz$za ze swe( pie$zy. 0z?sto %artwi? si? ty%B e tak (este% niedo?na w Jego subie i e na pie"?gnowanie takiego s$horzaego i n?dznego $iaaB (aki% (est %o(eB z konie$zno5$i %usz? wi?$e( po5wi?$i& $zasuB niby% $h$iaa. Jednego wie$zoru bya% na %od"itwieB a przysza pora uda& w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

252

si? na spo$zynekB a %nie napady wie"kie bo"e5$i i po$zua% zbiera(/$e si? we %nie zwyke %o(e nudno5$i. ,idz/$ siebie tak skr?powan/ niedo?stwe% $iaaB gdy du$h ze swe( strony /da d"a siebie swobody do ob$owania z 3ogie%B po$zua% taki s%utek z te( rozterki wewn?trzne(B e za$z?a% gorzko paka& i nie %oga% si? po$ieszy&. -ie by to ty"ko ten (eden raz. 0z?sto : (ak %2wia% : tego do5wiad$za% i prawdziwy w2w$zas $zu(? do sa%e( siebie wstr?t i obrzydzenie. Zwy$za(nie (ednakB wie% dobrze o ty%B w$a"e si? sob/ nie brzydz? ani nie zaniedbu(? konie$zny$h okoo siebie staraB a"e daby 32gB by% w ty% wzg"?dzie nie u$zynia ni$ wi?$e(B ni tego wy%aga potrzeba. Tego wi?$ wie$zoruB o kt2ry% za$z?a% %2wi&B gdy bya% w te( %?$eB ukaza %i si? Pan i sodko %nie po$ieszaB %2wi/$B by% robia te okoo siebie starania i $ierpienia te znosia d"a Jego %io5$iB gdy %o(e y$ie (est (esz$ze potrzebne. 9og?B zda(e %i si? powiedzie&B e od $hwi"i (ak powzi?a% %o$ne postanowienie suenia ze wszystki$h swoi$h si te%u Panu i Po$ieszy$ie"owiB nigdy (u nie doznaa% prawdziwego udr?$zenia. 3o $ho& niekiedy pozostawia %nie na $hwi"? w $ierpieniuB tak %nie prze$ie pote% po$ieszaB e istotnie adne( z tego nie %a% zasugiB e pragn? $ierpienia. Teraz prawdziwie %a% to u$zu$ieB e warto y& ty"ko po toB aby $ierpie& i o to te 3oga prosz? $a/ swo(/ wo"/. Z g?bi duszy woa% nieraz do -iego: PanieB a"bo u%rze&B a"bo $ierpie&. J ni$ innego nie prosz? d"a siebie. Idy sysz? zegar wybi(a(/$y godzin?B dusza si? we %nie radu(e na %y5"B e $ho& o ty"e %i b"ie( do og"/dania 3ogaB e $ho& o ty"e %nie( pozosta(e %i y$ia. '=. PrawdaB e przy$hodz/ pote% znowu inne $hwi"eB kiedy nie $zu(? ani $i?aru y$iaB ani poytku 5%ier$iB a opanowu(e %nie og2"na (aka5 obo(?tno5& i $ie%no5& wewn?trzna. 9oe to wskutek wie"ki$hB (ak %2wia%B $ierpieB kt2ry$h $z?sto do5wiad$za%. Podobao si? PanuB aby askiB kt2re 3oski 9a(estat Jego %i $zyniB stay si? powsze$hnie wiado%e. 3yo toB gdy %i na ki"ka "at przedte% to postanowienie ozna(%iB wie"ki% d"a %nie z%artwienie%. ,ie dobrze wasza %io5&B (ak wie"e z tego powodu a do tego $zasu wy$ierpiaa%B bo kady bierze i tu%a$zy sobie te rze$zy wedug swo(ego sposobu widzenia. Jednak po$iesza% si? ty%B e nie stao si? to z %o(e( winy. Jak na(wi?ksz/ bowie% zawsze w ty% wzg"?dzie za$howywaa% roztropno5& i pow5$i/g"iwo5& i nigdy niko%u o ty$h aska$h nie %2wia%B z wy(/tkie% (edynie swoi$h spowiednik2w i ty$hB kt2rzy (u o ni$h od ni$h wiedzie"i. -ie byo toB (ak (u wye( %2wia%B przez pokor?B a"e ty"ko d"ategoB e nawet spowiedniko% zwierza& si? z ty$h rze$zy byo %i bardzo przykro. Teraz (uB dzi?ki 3ogu @$ho& wie"u na %nie w na("epsze( wierze sze%rzeB $ho& bo(/ si? ze %n/ roz%awia& a"bo nawet %nie spowiada&B $ho& inni (esz$ze stro6u(/ %nie i r2ne %i robi/ uwagiAB gdy wie% i (asno widz?B e podobao si? Panu uy& tego sposobu do u5wi?$enia wie"u dusz @pa%i?ta(/$ o gorzkie( %?$eB kt2r/ Jn za kad/ z ni$h wy$ierpiaAB %ao o to wszystko si? trosz$z?. 9oe te ten %2( spok2( i obo(?tno5& na s/dy 5wiata po$hodzi z %o(ego odosobnienia od 5wiata w ty% tu %a"u$zki% i tak 5$i5"e zagrodzony% s$hronieniuB w kt2ry% Pan %nie ukryB a w kt2ry% b?d/$ (u (akby u%ar/B spodziewaa% si?B e pa%i?& o %nie zaginie. -iezupenie (ednak stao si? takB (ak si? spodziewaa%B bo i tu (esz$ze z%uszona (este% widywa& si? z r2ny%i. Jednak nie b?d/$ (u na widokuB $zu(? si? tu (akby w spoko(ny% por$ieB do

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

253

kt2rego 32g w dobro$i swo(e( %nie przyprowadziB i u6a% w Jego %iosierdziuB e zawsze b?d? tu bezpie$zna. ''. , taki% y(/$ odda"eniu od 5wiataB w5r2d %ae( trz2dki 5wi?ty$h swoi$h towarzyszekB patrz? na rze$zy (akby z wysoko5$i i %ao si? trosz$z? o toB $o "udzie o %nie %2wi/ "ub wiedz/. Jedna na(%nie(sza korzy5& duszy wi?$e( %nie ob$hodziB ni wszystkie o %nie zdania i s/dy 5wiata. Ten poytek dusz (est z aski Pana (edyny%B odk/d tu (este%B $e"e% wszystki$h %oi$h po/da i pragnie. Fy$ie %o(e zewn?trzne z%ienio si? (akby w sen. 0oko"wiek widz? z ty$h rze$zy zewn?trzny$hB wszystko to wyda(e %i si?B (akby %i si? 5nioB adne( %i to nie sprawia przy(e%no5$iB ani przykro5$i. Je5"i kiedy (esz$ze dozna(? podobny$h wraeB prze$hodz/ one tak szybkoB e sa%a sobie si? dziwi? i pozosta(e %i ty"ko po ni$h wspo%nienieB (akby po rze$zy przez sen doznane(. Sz$zerze %2wi?B $ho$ia nieraz $h$iaaby% $ieszy& si? doznan/ (ak/5 przy(e%no5$i/B a"bo s%u$i& si? z przykro5$iB zdoby& si? na to nie %og?. Tak sa%o zupenie (ak $zowiek rozs/dny nie %oe si? naprawd? $ieszy& a"bo s%u$i& rze$z/ przy(e%n/ $zy przykr/B kt2ra %u si? przy5nia. Pan swo(/ ask/ tak oderwa %o(/ dusz? od ty$h rze$zyB kt2re dawnie(B gdy nie bya% u%artwiona ani u%ara d"a po/d"iwo5$i tego 5wiataB tak %o$no %nie poruszay. -ie$h te w boskie( swo(e( askawo5$i sprawi toB by% nie wpada (u na nowo w dawne swo(e za5"epienie. '+. Takie (est obe$nie %o(e y$ieB Panie i J($ze %2(. Pro5 za %n/ 3ogaB aby %nie a"bo zabra do siebieB a"bo %i da spos2b suenia Je%u. Jby z boskie( dobro$i Jego to %o(e pisanie przynioso wasze( %io5$i poytekM 9ao %iaa% do niego swobody i $zasuB i duo %nie ono kosztowao trudu. <"e sz$z?5"iwy d"a %nie byby ten trudB (e5"i zdoaa% powiedzie& $oko"wiekB $o by w $zyta(/$y% wywoao $ho& (eden akt uwie"bienia Pana. To (edno uznawaaby% sobie za ob6it/ zapat?B $ho&by wasza %io5& zaraz pote% $a/ t? %o(/ pra$? wrzu$i do pie$a. '.. 0h$iaaby% (ednakB by5 tego nie u$zyniB p2ki (e( nie prze(rz/ wiado%e wasze( %io5$i trzy osobyB kt2re byy i s/ (esz$ze %oi%i spowiednika%i. Je5"i napisaa% )"eB dobrze b?dzieB e stra$/ korzystneB (akie o %nie %a(/B %nie%anie. Je5"i dobrzeB wi?$ (ako %?owie $not"iwi i u$zeniB pozna(/ )r2do tego dobrego i b?d/ $hwa"i"i TegoB kt2ry %2wi przeze %nie. -ie$h Jego boska %o$ wspiera zawsze wasz/ %io5& swo(/ r?k/ i u$zyni $i? tak wie"ki% 5wi?ty%B eby5 du$he% i swoi% 5wiate% o5wie$i to n?dzneB niepokorne a zu$hwae stworzenieB kt2re o5%ie"io porwa& si? na pisanie o taki$h wysoki$h rze$za$h. #a(B 3oeB by% pisz/$ toB nie popenia b?du. *nten$(? przyna(%nie( %iaa% sz$zer/. 0h$iaa% napisa& dobrze i by& posuszna. 0h$iaa%B by Pan ze %nie $ho& w $zy%ko"wiek %ia $hwa?. Jest to askaB o kt2r/ od wie"u "at Io baga%. < nie %a(/$ adny$h dobry$h u$zynk2wB kt2ry%i by% Io %oga $hwa"i& : o5%ie"ia% si? uoy& na $hwa? Jego ten opis skro%nego swego y$iaB nie po5wi?$a(/$ (ednak na niego wi?$e( starania i $zasuB ni go byo potrzeba do sa%ego ty"ko napisania i opowiada(/$ wewn?trzne swo(e prze(5$ia z wsze"k/B do (akie( bya% zdo"naB sz$zero5$i/ i prawd/.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia

254

'1. -ie$ha( PanB (ak (est wsze$h%og/$y i %oeB $o $h$eB ra$zy $h$ie& i uy$zy& %i te( askiB by% u%iaa we wszystki% $zyni& Jego wo"?. -ie$h nie dopusz$za tegoB by %iaa zgin/& ta duszaB kt2r/ Jn ty"e razy i ty"u droga%i i sposoba%i boskie( swo(e( %io5$i wyrwa z pieka i do Siebie po$i/gn/. <%en.

w. Teresa od Jezusa

Ksiga ycia Epilog

255

I%S =. #u$h wi?ty nie$ha( b?dzie zawsze z wasz/ %io5$i/B a%en. -ie byoby od rze$zyB gdyby% %o$no wytkn?a wasze( %io5$i usug?B (ak/ %u oddaa% napisanie% te( ksi?gi swego y$iaB aby5 %o$nie( $zu si? zobowi/zany% do po"e$enia %nie z ty% wi?ksz/ gor"iwo5$i/ Panu. Po ty%B $o przesza%B widz/$ siebie tak opisan/ i przypo%ina(/$ sobie ty"e niez"i$zony$h swoi$h n?dzB susznie %iaaby% do tego prawo. 0ho$ia wi?$e(B sz$zerze wyzna(?B $ierpiaa% opisu(/$ askiB kt2re %i Pan u$zyniB ni odkrywa(/$ grze$hyB kt2ry%i obrazia% Jego 3oski 9a(estat. '. Stosownie do rozkazu wasze( %io5$i szeroko si? rozpisaa%B pod warunkie%B e terazB wasza %io5&B speniszB $o5 %i obie$aB i podrzeszB $o $i si? wyda niewa5$iwe. -ie zd/ya% (esz$ze od$zyta& tego swego pisaniaB kiedyB wasza %io5&B po nie przysae5. Zna(dzie si? w ni% zapewne nie(edno nie(asne "ub niedokadne wyraenie a"bo i niepotrzebne powtarzanie si?B bo tak %ao na nie %iaa% $zasuB e nie byo %o"iwe prze(rze& kad/ stroni$? po (e( napisaniu. !a$zB wasza %io5&B usterki te poprawi&B a (e5"i ten opis %a by& posany J($u 9agistrowi z <wi"iB ka go na(pierw przepisa&B by kto nie pozna %o(e( r?ki. 3ardzo zreszt/ pragn?B by ten u$zony i 5wi?ty %/B pra$? %o(/ widzia. , ty% za%iarze (/ rozpo$z?a%B bo (e5"i on po prze$zytaniu (e( uznaB e (este% na dobre( drodzeB b?dzie to d"a %nie wie"k/ po$ie$h/. Tak wi?$ wypenia%B $o do %nie na"eao. ,asza %io5&B r2b teraz z ty% wszystki%B $o $i si? spodobaB a pa%i?ta( na obowi/zkiB (akie za$i/gn/e5 wzg"?de% te(B kt2ra tak $i powierza swo(/ dusz?. +. Ja $ae y$ie nie przestan? po"e$a& Panu two(e( duszy. -ie$h wasza %io5& suy Jego 9a(estatowiB aby %2g wza(e%nie wspiera& %nie i %iosierdzie %i $zyni&. Z tegoB $o tu napisanoB przekonasz si?B wasza %io5&B (aka to dobra i poyte$zna rze$zB bez podziau : (ak (u za$z/e5 : odda& si? Te%uB kt2ry tak bez %iary odda(e na% siebie. -ie$ha( b?dzie bogosawiony na wiekiM K6a% w %iosierdziu JegoB e spotka%y si? w niebieB gdzie obo(eB wasza %io5&B i (aB (a5nie( u(rzy%yB (ak wie"kie %iosierdzie 32g u$zyni na% na te( zie%i i na wieki wie$zne $hwa"i& Io b?dzie%yB a%en. Sko$zya% t? ksi/k? w $zerw$uB =14' roku.

w. Teresa od Jezusa