Você está na página 1de 11

TEMA 10: ESPAA EN DEMOCRCIA 1. A TRANSICIN DEMOCRTICA A transicin democrtica transcorre dende 197 !morte de "ranco# e 1977 !

$ei de Re%orma &o'(tica#. O consenso das %or)as *o'(ticas acadado *or Ado'%o S+re) %oi decisi,o *ara -+e a transicin da dictad+ra democracia se rea'i)ara en *a). Tras ./ anos de dictad+ra0 en 1977 rea'i)ronse as *rimeiras e'eccins 'i1res e democrticas0 os cam1ios rea'i)ados nos do+s anos da transicin te2en estes tra)os caracter(sticos3 4 &roceso 5rad+ado no tem*o3 os *rinci*ais res*onsa1'es *o'(ticos or5ani)aron as tare%as 1sicas3 des,inc+'acin do sistema dictatoria'0 constit+cin %orma' da democracia0 contro' ci,i' do e67rcito0 re%orma econmica0 norma'i)acin do %+ncionamento das instit+cins e mecanismos democrticos. 4 E-+i'i1rio da re%orma4r+*t+ra3 *ermiti+ a desa*aricin das instit+cins %ran-+istas sen recorrer r+*t+ra re,o'+cionaria. 4 Consenso3 1aseado entre as %or)as *o'(ticas0 reconci'iacin socia'0 s+*eracin medo 8+erra Ci,i' e a+to'imitacin das e'ites *o'(ticas -+e a*osta1an *o'a democracia. 4 Os cam1ios acordados *o'as %or)as *o'(ticas %oron 'e6itimados mediante cons+'ta *o*+'ar3 re%erendo da $ei de re%orma *o'(tica0 e'eccins de 19770 re%erendo da Constit+cin de 1979. 8ra)as a este *roceso *actado0 Es*a2a -+eda con%i5+rada0 dende 19790 como +n Estado socia' e democrtico de Dereito0 -+e ado*ta a *o'(tica de monar-+(a *ar'amentaria 1aseada na so1eran(a naciona'0 a 'i1erdade0 o *'+ra'ismo ideo'6ico e a con,i,encia democrtica. 1. &ROC$AMACIN E COROACIN DO REI :OAN CAR$OS I O ;/ de no,em1ro de 197 0 se5+ndo as dis*osicins de "ranco0 *<6ose en marc=a o *roceso *ara 5arantir a contin+idade do r76ime %ran-+ista na %i5+ra de don :on Car'os de >or1n. O d(a ;1 %oi nomeado Ca*itn :enera' dos tres e67rcitos e des*ois de 6+rar as $eis "+ndamentais do Reino0 o d(a ;; %oi *roc'amado rei de Es*a2a ante as Cortes e do Conse''o do Reino. No se+ *rimeiro disc+rso 'em1ra a %i5+ra de "ranco e a tradicin0 con ten+es re%erencias de reno,acin3 o disc+rso %oi do a5rado dos %ran-+istas e con%irma1a a *ost+ra da o*osicin0 -+e ,(a ne' a contin+acin da o1ra de "ranco. O d(a ;70 na cerimonia de coroacin na i5re6a dos :ernimos0 o cardea' ?icente Enri-+e Tarancn e6*+6o na =omi'(a a *ost+ra da i5re6a ante as no,as circ+nstancias. O rei accede ao trono *o'a a*'icacin da 'e5a'idade %ran-+ista0 *ero os dereitos coroa se5+(an sendo do se+ *ai0 :on de >or1n0 -+en cede+ os se+s dereitos o 1. de maio de 1977. :on Car'os I toma as s<as *rimeiras decisins3 mant7n como *residente do 8o1erno a Arias Na,arro0 nomea a Torc+ato "ernnde)4Miranda *residente do Conse''o Do Reino e das Cortes0 *ersoa da s<a con%ian)a. ;. O &RIMEIRO 8O>ERNO DA DEMOCRCIA @ Definicin do modelo poltico3 *residido *o'o %ran-+ista Arias Na,arro0 o *rimeiro 5o1erno da Monar-+(a esta1a com*osto *or todas as %ami'ias do r76ime e *or *ersona'idades de *resti6io0 consideradas re%ormistas !"ra5a0 Ado'%o S+re)0 :os7 Mar(a de Arei')a0 Rodo'%o Mart(n ?i''a#. O 5o1erno de%end(a A *ro6ectos *o'(ticos di%erentes3 4 O contin+(sta !Arias#0 de%end(a a *ermanencia no mode'o %ran-+ista0 concedendo a'5<ns dereitos. 4 O re%ormista4contin+(sta !"ra5a#0 ace*ta1a +n=a t(mida re%orma coa e'eccin *or s+%ra6io +ni,ersa' do Con5reso e a desi5nacin dos mem1ros do Senado0 se5+indo o sistema %ran-+ista. 4 O re%ormista !Arei')a0 S+re)#0 *retend(a +n=a a+t7ntica democracia. Os car'istas *resentaron a s<a *ro*osta0 *ero os s+cesos de MonteB+rra0 onde se en%rontaron as d<as ramas 'ideradas *o'os irmns Car'os C+5o !orientacin socia'ista# e Si6to Enri-+e !sector inte5rista#0 si5ni%icaron a morte do car'ismo. A o*osicin democrtica esi6(a o resta1'ecemento da democracia e a r+*t+ra coas instit+cins %ran-+istas. A necesidade de coordinar es%or)os 'e,o+ %isin das %or)as da o*osicin no or5anismo Coordinacin Democrtica !&'ata6+nta#0 -+e redacto+ +n *ro5rama asinado *o'a maior(a dos 5r+*os *o'(ticos e sindicais. @ !"enci# de C#m$io% Soci#i%: a con%'icti,idade 'a1ora' %oi en a+mento0 as ra)ns das %o'5as e *rotestas eran tanto econmicas como *o'(ticas. As %o'5as eran en moitos casos d+ramente re*rimidas. @ P#pel do !ei: con discrecin0 *ero sen a*artarse dos o16ecti,os democrticos0 o rei tra1a''a *ara conse5+i'os. O monarca rea'i)o+ do+s ,ia6es im*ortantes0 *ara intensi%icar a mensa6e de concordia e 'i1erdade3 +n=a *or Es*a2a e o+tra a EEDD0 onde *ron+ncio+ +n disc+rso no Con5reso -+e a6+do+ a conso'idar o a*oio internaciona' s s<as ideas re%ormistas. @ &in do 'o$e!no A!i#%: o inmo1i'ismo do *residente era e,idente e demostra1a a s<a ine%icacia *ara a%rontar as re%ormas democrticas. As *resins do rei 'e,an a Arias a *resentar''e a s<a dimisin en 6+''o de 1/7E.

A. INICIO DAS RE"ORMAS. SDREF E A $EI DE RE"ORMA &O$GTICA. O rei e'i6e a S+re) *ara s+1stit+(r a Arias. O tra1a''o de S+re) na *residencia do 8o1erno0 Torc+ato "ernnde) na *residencia das Cortes e o rei0 %i6o *osi1'e c+m*rir as *romesas de democracia. Dn ano des*ois da morte de "ranco a*ro1o+se a $ei *ara a re%orma *o'(tica0 -+e a1r(a o cami2o *ara as e'eccins a Cortes constit+(ntes. H Adolfo S()!e*+ no,o p!e%idente do -o$e!no. Tras ace*tar a dimisin de Arias0 o rei desi5na a Ado'%o S+re) *residente do 8o1erno0 ante a dece*cin da o*osicin0 6a -+e *arec(a re*resentar a 'i2a contin+ista do %ran-+ismo0 7*oca na -+e desem*e2ara im*ortantes car5os. H A% p!imei!#% !efo!m#%3 as cr(ticas reci1idas o1ri5aron a S+re) a e6*'icar ao *a(s os se+s o16ecti,os0 os se+s *ro6ectos de democrati)acin e an+nciando a ce'e1racin de e'eccins 6erais. Entre as medidas ado*tadas *or S+re) destacan3 4 Ren+ncia da Coroa ao *ri,i'e6io de *resentacin de 1is*os. 4 A*ro1acin d+n=a amnist(a *ara todos os *resos *o'(ticos !a5s os ac+sados de de'ictos de terrorismo# 4 Am*'iacin da to'erancia *<1'ica !-+e *ermite +n=a am*'a 'i1erdade de e6*resin# 4 Ne5ociacins *ara 'e5a'i)ar as centrais sindicais e os *artidos *o'(ticos. 4 Con,ersas cos '(deres da o*osicin0 das %or)as %ran-+istas e dos sindicatos maioritarios. H A opo%icin n# !/#: incrementan as *rotestas0 mani%estacins e atentados terroristas de ETA e 8RA&O. A e6trema dereita tam7n em*re5a a ,io'encia *ara im*edir os cam1ios. H Reo!-#ni*#cin d#% fo!*#% poltic#%: 4 Na dereita0 "ra5a a5'+tina as %or)as do %ran-+ismo %ormando A'ian)a &o*+'ar0 coa -+e es*era conse5+ir o a*oio maioritario da *o1oacin. 4 No centro0 democratacristins e 'i1erais intentan rea5r+*arse3 +n intento esta enca1e)ado *o'o &artido &o*+'ar0 -+e ser,e de a5'+tinante do -+e des*ois ser o Centro Democrtico. 4 A o*osicin democrtica creo+ a &'ata%orma de Or5anismos Democrticos0 -+e no se+ *ro5rama *o'(tico de o+t+1ro de 1/97E insist(a na necesidade de r+*t+ra coa 'e5a'idade ,i6ente *ara conse5+ir +n=as e'eccins 'i1res. 4 Na es-+erda0 era si5ni%icati,a a act+acin do &artido Com+nista. En 6+''o de 197E en Roma0 os se+s '(deres dec'aran o se+ com*romiso de concordia entre todos os es*a2ois0 o res*ecto a 'i1erdade e os dereitos indi,id+ais *ara a1rir ,(as de dia'o5o co 5o1erno. H Ap!o"im#cin do% milit#!e%: S+re) ti,o -+e contar coa o*inin e a ne+tra'idade dos mi'itares0 en setem1ro de 197E re+ni+ c<*+'a mi'itar e conse5+i+ -+e ace*taran o se+ *ro6ecto de re%orma0 inc'+(ndo a 'e5a'i)acin de todas as %or)as *o'(ticas e sindicais. Os mi'itares ace*taron sem*re -+e non se 'e5a'i)ara o &artido Com+nista. H 0ei d# !efo!m# poltic#: era a c+'minacin0 nesta %ase da transicin0 das re%ormas de S+re). O esencia' era con,ocar e'eccins *ara %ormar +n=as no,as Cortes0 *ero antes ti2a -+e ser a*ro1ado *o'o Conse''o Naciona' do Mo,emento e das Cortes0 contro'adas *or %ran-+istas. S+re) e Torc+ato "rennde) em*re5aron todos os se+s rec+rsos e in%'+encias. As ar5+mentacins 1aseronse en c=e5ar democracia dende a 'e5a'idade ,i6ente0 mantendo a *a) socia' e o contro' do *roceso *o'a Coroa e o 8o1erno. A *esar das cr(ticas0 o Conse''o ace*to+ o *ro6ecto de 'ei. O *ro6ecto de $ei 'e,o+se s Cortes %ran-+istas *ara ser tramitado *or +r6encia0 os de1ates rea'i)ronse entre o 1E e 19 de no,em1ro0 os mais decisi,os da transicin. As Cortes a*ro1aron maioritariamente a 'ei0 as(0 as <'timas Cortes "ran-+istas ,otaron a s<a diso'+cin. A 'ei de1(a ser a*ro1ada en re%erendo0 o 1 de decem1ro. Tam7n se 'e,aron a ca1o o+tras im*ortantes medidas3 re5+'amento do dereito a %o'5a0 concesin d+n no,o ind+'to *ara *resos *o'(ticos0 'e5a'i)acin das centrais sindicais e diso'+cin do Mo,emento Naciona'. H P!o$lem#% p#!# # !e#li*#cin do% p#!tido% de e%1(e!d# 3 a o*osicin *resiona *ara -+e se 'e5a'icen todos os *artidos *o'(ticos. O &SOE rea'i)o+ en Madrid +n con5reso0 o *rimeiro dende a 8+erra Ci,i'0 coa *resencia de n+merosos '(deres do socia'ismo m+ndia'. O con5reso con%irmo+ a "e'i*e 8on)'e) como '(der. O &CE ce'e1ro+ en Madrid +n=a con%erencia de *rensa c'andestina con Santia5o Carri''o0 en sit+acin i'e5a' en Es*a2a0 *ara %or)ar a 'e5a'i)acin do *artido0 insistindo na reconci'iacin de todos os es*a2ois. H Re#li*#cin do !efe!endo %o$!e # 0RP: o 1 de decem1ro de 197E rea'i)o+se este re%erendo. A o*osicin democrtica manti2a as teses r+*t+ristas e *edi+ a a1stencin. O %ran-+istas *ediron o non e o 8o1erno em*re5o+ todos os medios *ara *edir o ,oto *ositi,o. O res+'tados con%irmaron a ,ictoria do re%ormismo0 di5ni%icando a derrota da o*osicin e o tri+n%o das *ro*ostas de S+re).

.. AS &RIMEIRAS E$ECCINS DEMOCRTICAS @ Reaccin da +'tradereita e da +'traes-+erda3 as s<as *rotestas contra os cam1ios a'can)aron o *+nto '6ido a %inais de 6aneiro de 19770 con ,arios asasinatos. O 8RA&O sec+estra ao 6enera' ?i''aesc+sa e a Antonio de Orio'0 ademais de ,arios atentados e asasinatos de *o'ic(as e 5ardas ci,(s. @ $e5a'i)acin do *artido Com+nista3 era +n *ro1'ema sen reso',er -+e ti2a -+e ser arran6ado *ara -+e es e'eccin %osen democrticas. S+re) an+ncio+ a 'e5a'i)acin do &artido Com+nista o 9 de a1ri' de 19770 'o5o de entre,istarse en secreto co se+ '(der0 Santia5o Carri''o. O 8o1erno %i6o+ as e'eccins *ara o 1 de 6+2o. A cam1io da 'e5a'i)acin0 o &CE ace*to+ as *eticins de S+re)3 monar-+(a como %orma de 5o1erno0 1andeira 1ico'or0 +nidade de Es*a2a e democracia. O &CE cede+ en moitos *rinci*ios -+e constit+(an a s<a identidade *o'(tica. A 'e5a'i)acin do &CE creo+ +n %orte ma'estar no e67rcito e a dimisin do ministro da Mari2a0 *ero conta1a co 1ene*'cito do Monarca. @ As %ormacins -+e concorren s e'eccins3 o an+ncio das e'eccins ace'ero+ a creacin de %ormacins *o'(ticas -+e -+er(an *resentarse s e'eccins. &resentaron doc+mentacin 111 *artidos0 79 %oron 'e5a'i)ados0 ;E re6eitados e 7 diso'+tos. Moitos 5r+*os +n(ronse se5+ndo as s<as a%inidades ideo'6icas3 as %or)as de centro %ormaron Dnin de Centro Democrtico0 'iderado *or Ado'%o S+re)I os socia'istas *resentronse di,ididos0 o &SOE diri6ido *or "e'i*e 8on)'e) e o &artido Socia'ista &o*+'ar de Tierno 8a',n. O &CE *resento+se en so'itario. @ A normati,a e'ectora'3 *ara a e'eccin dos de*+tados do Con5reso0 as candidat+ras dos *artidos0 %ederacins o+ coa'icins0 de1(an ser com*'etas0 1'o-+eadas e *ec=adas. As e'eccins ser(an *or criterios de re*resentacin *ro*orciona'. &ara o Senado0 o sistema 7 de candidat+ra indi,id+a' e os senadores e'i6idos *or re*resentacin maioritaria. @ Res+'tados das e'eccins do 1 de 6+2o3 sa(ron re%or)ados os 5randes *artidos e 5a2o+ a moderacin e o centro. DCD conse5+i+ a ,ictoria con maior(a de escanosI o &SOE %oi a se5+nda %or)a mais ,otadaI o &CE %oi terceiroI A& c+arto. Nin a e6trema es-+erda nin a e6trema dereita conse5+iron re*resentacin. ;. A CONSTITDCIN DE 1979 1. A MONARJDGA &AR$AMENTARIA O ;; de a5osto do 77 constit<ese no Con5reso +n=a comisin encar5ada de redactar o 1orrados do *ro6ecto constit+ciona'. Tras ser *resentado0 de1atidas as emendas en comisins e *'enos0 o A1 de o+t+1ro de 1979 o Con5reso e o Senado a *ro1a1an a Constit+cin *or maior(a a1so'+ta0 o *o1o es*a2o' %ac(ao o E de decem1ro do mesmo ano. Tras ser sancionada *o'o rei0 %oi *+1'icada no >OE o ;9 de decem1ro. 2#lo!e% d# Con%tit(cin: 4 Consenso3 res+'tado do acordo entre os *artidos *o'(ticos con *ro6ectos distintos e inc'+so o*ostos. 4 A e6tensin3 7 a mais 'on5a de todas as e'a1oradas en Es*a2a. 4 A am1i5Kidade e o ec'ecticismo3 redactada am1i5+amente *ara *osi1i'itar distintas inter*retacins. 4 A ri6ide)3 o *rocedemento de re%orma esi6e os ,otos %a,ora1'es dos AL de am1as Cmaras e a rati%icacin *o*+'ar en re%erendo. 4 &ro5resista e democrtica3 *o'o se+ contido e mecanismos esta1'ecidos *ara a *artici*acin *o*+'ar. 4 &o+co ori6ina' 4 Estr+ct+ra tradiciona'3 or5ani)ada en ; *artes3 +n=a *arte do5mtica0 cos *rinci*ios e de%inicins -+e ins*iran o desen,o',emento da sociedade e os dereitos %+ndamentais das *ersoas. Dn=a *arte or5nica3 or5ani)acin do Estado0 di,isin dos *oderes0 or5ani)acin do territorio e distri1+cin de com*etencias a entidades territoriais. P!incipio% m#i% de%t#c#do%: 4 Estado socia' e democrtico de Dereito3 todos os indi,id+os e or5anismos estn s+1ordinados Constit+cin. &artici*acin cidad e so1eran(a do *o1o. 4 A %orma *o'(tica do Estado 7 a monar-+(a *ar'amentaria. 4 Estado +nitario3 reco2ece e 5arante o dereito a+tonom(a das naciona'idades e das re6ins -+e o inte5ran0 c+n no,o mode'o3 o Estado das A+tonom(as. 4 O caste'n e as demais 'in5+as es*a2o'as son idiomas o%iciais. 4 &'+ra'idade *o'(tica3 m+'ti*'icidade dos *artidos e sindicatos.

;. DEREITOS0 DE>ERES E $I>ERDADES. @ De!eito% Ci,%3 ,ida0 'i1erdade !*ersoa'0 de em*resa0 de re'i6in e c+'to#0 inte5ridade %(sica0 i5+a'dade ante a 'ei !de ra)as0 de se6os0 de re'i6ins...#0 a ter acceso os tri1+nais de 6+sti)a con 5arant(as0 *ro*iedade *ri,ada0 o16eccin de conciencia0 ao =onor e a intimidade *ersoa' e %ami'iar0 a %i6ar 'i1remente a residencia. J+eda *ro=i1ida a tort+ra e a *ena de morte. @ De!eito% poltico%: a e6*resar 'i1remente0 sen cens+ra as ideas0 a re+nirse *aci%icamente e sen armas0 a asociarse0 a crear %+ndacins0 a *artici*ar en as+ntos *o'(ticos0 a %orm+'ar *eticins0 a ir %o'5a... @ De!eito% Soci#i%: ao tra1a''o0 'i1re e'eccin da *ro%esin0 *romocin socia' a tra,7s do tra1a''o0 a +n sa'ario di5no0 i5+a'dade de trato dos se6os no tra1a''o0 ne5ociacin co'ecti,a 'a1ora'0 ed+cacin... &ara 5arantir o c+m*rimento destes dereitos e *rote6e'os0 cr7anse +ns mecanismos de 6+sti)a -+e os cidadns e as instit+cins *oden +ti'i)ar se ,en -+e eses dereitos non se c+m*ren. As mais a'tas son o Tri1+na' Constit+ciona' e o De%ensor do &o1o. Na Constit+cin tam7n se contem*'a -+e todos os dereitos dos cidadns *oden s+s*enderse0 se o 8o1erno dicta o Estado de E6ce*cin. Entre os de1eres dos cidadns destacan a de%ensa da *atria e a contri1+cin 5asto *<1'ico. Tam7n se reco''en na Constit+cin +ns *rinci*ios directores da *o'(tica econmica e socia'3 *roteccin %ami'ia0 terceira idade0 ser,i)os sociais0 sa<de0 %omento do de*orte e do ocio0 *roteccin do dereito a +n=a ,i,enda di5na0 constr+ccin de ,i,endas sociais0 *roteccin a os disca*acitados... A. OS &ODERES DO ESTADO A Constit+cin dese2a +n Estado +nitario -+e tras*asa *oderes a o+tras instit+cins3 a Coroa0 as Cortes e o 8o1erno centra' com*ati1i'i)an o se+ *oder *o'(tico co &ar'amento0 &residente e 8o1erno das A+tonom(as. M A Coroa3 re*resentada *o'o rei. Ten +n=as %+ncins0 re5+'amentadas *o'a Constit+cin0 como 6e%e do Estado3 sancionar e *rom+'5ar as 'eis e'a1oradas *o'as Cortes con,ocar e diso',er as Cortes con,ocar e'eccins e re%erendos *ro*o2er s Cortes +n candidato a *residente do 8o1erno e nomea'o nomear e cesar ministros conceder =onores de acordo coa 'ei ser in%ormado dos as+ntos de Estado *ode *residir o Conse''o de Ministros ten o mando s+*remo das "or)as Armadas e o dereito de 5racia0 *ero non *ode a+tori)ar ind+'tos acredita aos em1ai6adores estran6eiros da o de+ consentimento *ara asinar tratados internacionais dec'ara a 5+erra e acorda a *a)0 coa a+tori)acin das Cortes O se+ *oder e moi 'imitado0 como corres*onde Monar-+(a &ar'amentaria0 o rei reina *ero non 5o1erna. M As Cortes 6erais3 %ormadas *or ; Cmaras !Con5reso dos De*+tados e Senado#0 re*resentan ao *o1o es*a2o'0 -+e e'i6e os re*resentantes nas Cortes nas e'eccins cada . anos. O n<mero de de*+tados 7 *ro*orciona' n+mero de =a1itantes de cada *ro,incia. Os senadores son . *or *ro,incia e'i6idos *or s+%ra6io +ni,ersa'. As Cmaras e'a1oran os se+ *ro*ios re5+'amentos e e'i6en os se+s *residentes0 o ,oto dos senadores 7 *ersoa' e inde'e5a1'e. A %+ncin 'e6is'ati,a 7 +n=a das mais im*ortantes0 en casos e6ce*cionais *re5<ntase ao *o1o so1re a a*ro1acin d+n=a 'ei mediante re%erendo. M O 8o1erno3 e6erce o *oder e6ec+ti,o0 %ormado *o'o *residente ! o ,ice*residente# e os ministros !nomeados e cesados *o'o rei a *ro*osta do *residente#. M O &oder :+dicia'3 en mans dos 6+(ces e dos tri1+nais de 6+sti)a. A 6+sti)a emana do *o1o e administrase en nome do rei *or 6+(ces e ma6istrados inde*endentes0 7 5rat+(ta *ara a-+e'es sen rec+rsos econmicos. O Conse''o 6era' do *oder 6+dicia' 7 o r5ano de m6imo 5o1erno do *oder 6+dicia'0 %ormado *or 6+(ces e ma6istrados. O Tri1+na' s+*remo0 ten 6+risdiccin en toda Es*a2a0 7 o r5ano 6+dicia' s+*erior. O Tri1+na' Constit+ciona' 'e,a os temas re'acionados coa inconstit+ciona'idade0 ,io'acin dos dereitos e 'i1erdades. M As Com+nidades A+tnomas3 o Estado das A+tonom(as 7 +n=a %orma mi6ta entre o Estado +nitario e centra'i)ado e o %edera'. Cada +n=a das Com+nidades ten o se+ r5ano de 5o1erno coa ca*acidade 'e6is'ati,a -+e ''e conceda o se+ Estat+to de A+tonom(a. A. OS 8O>ERNOS DE DCD. 19774199;.

A s<a ,ictoria e'ectora' de 1977 e 1979 de DCD *ermitiron a Ado'%o S+re) 5o1ernar ata a s<a dimisin en 1991. S+cede+''e $eo*o'do Ca',o Sote'o ata -+e *erde+ as e'eccins de 199;. O intento de 5o'*e de estado de TeBero en 1991 e,idencio+ +n=a *osi1'e ,o'ta atrs *o'(tica0 *ero a Constit+cin sa(+ %orta'ecida. O *ro1'ema mais 5ra,e se5+i+ sendo o terrorismo. A.1. 1. OS 8O>ERNOS DE ADO$"O SDREF. 197741991 AS MEDIDAS DO PRO'RAMA DE CENTRO.

@ A !efo!m# do e"3!cito e d# le"i%l#cin milit#! 3 S+re) conto+ con Man+e' 8+ti7rre) Me''ado0 -+e %ora ,ice*residente do 8o1erno e Ministro de De%ensa. O Cdi5o de 6+sti)a mi'itar e as Reais Ordenan)as non %oron modi%icadas. A $ei de criterios de or5ani)acin *ermiti+ -+e os mandos mi'itares %oran *ersoas 6,enes e *re*aradas0 a+mento+ o or)amento *ara o e67rcito e moderni)ronse os e-+i*os e o armamento. @ O% P#cto% d# Monclo#: !1977# +n acordo asinado *o'os a6entes sociais no -+e se com*romet(an a esta1'ecer +n=a estrate6ia *ara 'o5rar a esta1i'idade do *ais conso'idando a democracia0 red+cir a con%'icti,idade socia' e ado*tar medidas contra a crise econmica. O Con5reso ace*to+ o acordo0 a s<a a*'icacin ti,o e%ectos inmediatos na red+ccin da in%'acin e na norma'i)acin da ,ida sindica'. @ Inicio% d# !efo!m# fi%c#l: introd+ccin d+n no,o sistema de im*ostos so1re as *ersoas %(sicas !IR&"#. @ P!o"eccin e"te!io!3 reinician as 6estin *ara -+e Es*a2a entre na CEE. Es*a2a entra no Conse''o de E+ro*a. As(nanse no,os acordos co ?aticano. En 199/ ce'71rase en Madrid a Con%erencia de Se5+ridade e Coo*eracin E+ro*ea0 o -+e si5ni%ico+ a rati%icacin internaciona' da *o'(tica es*a2o'a. @ O p!oce%o #(tonmico3 o consenso neste tema non %oi moi e%ecti,o. O no,o mode'o de Estado ten como o16ecti,o %acer com*ati1'e as %+ncins do Estado +nitario coa a+tonom(a *o'(tica das Com+nidades. Entre 1979 e 199A0 o Estado es*a2o' -+edo+ or5ani)ado en 17 Com+nidades A+tnomas con se+s Estat+tos de A+tonom(a. s Com+nidades Cistricas !Cata'+2a0 &a(s ?asco e 8a'icia# *ermit(ase''es acceder a+tonom(a *o'o arti5o 1 1 da Constit+cin !+n=a ,(a mais r*ida#0 o -+e ori6ino+ *ro1'emas coas o+tras a+tonom(as0 asi -+e esta1'eceron +ns *+ntos 1sicos3 Todas as Com+nidades A+tnomas -+edan sometidas Constit+cin e aos res*ecti,os Estat+tos de A+tonom(a. Todas te2en os mesmos criterios de re*resentacin no Senado. Os se+s r76imes s *oden ser modi%icados *or +n=a $ei Or5nica. En todas re6en as mesmas normas de incom*ati1i'idade dos car5os *<1'icos Os cata'ns %oron os *rimeiros en retomar a c+estin a+tonmica0 :os7 Tarrade''as0 *residente da 8enera'itat no e6i'io0 re5reso+ en 19770 entre,(stase con Ado'%o S+re) e co rei e resta1'ecese0 de %orma *ro,isiona' a 8enera'itat. Oscata'ns a*oian masi,amente en ,otacin o Estat+to. CID %oi a %ormacin mais ,otada nas a+tonmicas0 o a*oio -+e *resta &SOE en 199A e ao && en 199E *erm(te''e ter +n *a*e' im*ortante na *o'(tica estata'. O caso ,asco coincide co cata'n0 *ero di%ire en as*ectos %+ndamentais3 a'5+n=as %ormacins non ace*tan a Constit+cin. O terrorismo act<a constantemente e di%ic+'ta o *rocese a+tonmico. A sociedade ,asca a*oia maioritariamente o Estat+to nas +rnas. 4. DI&IC 0TADES DE CD E DIMISI5N DE S RE6

As di%ic+'tades esta1as na s<a ori6e3 era +n=a coa'icin de *artidos -+e non s+*ero+ as di%eren)as ideo'6icas. As tensin internas aca1aron coa %i5+ra de Ado'%o S+re). Tam*o+co ti2an +n=a maior(a *ar'amentaria -+e os %i6era 5o1ernar con comodidade. Na o*osicin0 o &SOE rea'i)a +n cam1io0 diri6ido *or "e'i*e 8on)'e) e inicia o cami2o *ara con,erterse en a'ternati,a de *oder. Dn=a mocin de cens+ra de "e'i*e 8on)'e) contra Ado'%o S+are)0 -+e non *ros*ero+0 aca1o+ coa eta*a de consenso. Tam7n =ai -+e %a'ar das di%ic+'tades econmicas0 o -+e 0 en con6+nto %i6o dimitir a S+re) en 6aneiro de 1991.

A.;

8O>ERNO DE $EO&O$DO CA$?O SOTE$O

Ca',o sote'o0 ministro de S+re)0 s+1stit<eo na *residencia do 5o1erno. 1. INTENTO DE 'O0PE DE ESTADO DO 478&

DCD non ti2a a maior(a *ar'amentaria0 non %oi e'i6ido na 1N ,otacin0 e cando esta1an ,otando *or ;N ,e)0 ti,o '+5ar o intento de 5o'*e de estado do tenente corone' da 8arda Ci,i'0 Antonio TeBero. C+ns .// 5arda ci,(s0 asa'to+ o Con5reso0 entro+ no =emicic'o das Cortes0 e ti,o como re%7ns ao 8o1erno e aos *ar'amentarios0 an+ncio+ a c=e5ada d+n=a a+toridade s+*erior0 e nomea1a ao rei como o m6imo res*onsa1'e. Os 6e%es mi'itares esti,eron e6*ectati,a0 s o de ?a'encia saco+ os tan-+es esi6indo e rendicin da *o1oacin. O rei %oi a c'a,e *ara reso',er o con%'icto0 tomo+ as rendas da sit+acin0 com+nico+se con 6e%es mi'itares e e6*'ico+''es a s<a *osicin e esi6i+''es 'ea'dade0 con,oco+ a :+nta de :e%es do Estado Maior e 0 co +ni%orme de ca*itn 6enera'0 5ra,o+ +n=a mensa6e -+e se emiti+ *or te'e,isin na madr+5ada do ;.. O *a(s tran-+i'i)o+se tras escoitar a mensa6e do rei0 a sit+acin contro'o+se3 os tan-+es ,o',en c+arte' e TeBero rendese. 4. A CONTIN IDADE DO PRO9ECTO DE CD.

Os *ar'amentarios retomaron a ,otacin de in,estid+ra de Ca',o Sote'o o d(a ; 0 come)ando +n 5o1erno -+e d+ro+ *o+co mais d+n ano0 no -+e se 'e,aron a ca1o accins im*ortantes3 O A acti,idade 'e6is'ati,a3 $ei do di,orcio0 do De%ensor do &o1o0 ,arios Estat+tos de A+tonom(a e a $ei or5nica de =armoni)acin do *roceso a+tonmico0 en consenso entre DCD e &SOE0 *ara ra'enti)ar o *roceso a+tonmico e o1ri5ar s A+tonom(as non =istricas a ace*tar o arti5o 1.A. O Entrada de Es*a2a na OTAN3 en 6+2o de 199;0 Ca',o Sote'o incor*oro+ Es*a2a OTAN0 %oi a medida mais *o'7mica -+e tomo+. O &SOE +ti'i)o+ este %eito como ei6e da s<a o*osicin ao 8o1erno. O incremento da o*osicin0 as di%ic+'tades internas de DCD e os *ro1'emas econmicos 'e,aron *residente a diso',er as Cortes e con,ocar e'eccins *ara o+t+1ro de 1999;0 nas -+e 5a2o+ o &SOE0 *erd(an ,otos DCD e o &C e se manti2an os *artidos naciona'istas.

..

OS 8O>ERNOS SOCIA$ISTAS DE "E$I&E 8ONF$EF. 199;4199E

Os socia'istas 5o1ernaron en so'itario de 199; a 199A !a'5o ins'ito nas democracias e+ro*eas#0 e co a*oio *ar'amentario de naciona'istas cata'ns e ,ascos de 199A a 199E. Os 5o1ernos socia'istas caracteri)ronse *or +n=a moderacin *o'(tica na 'i2a socia'demcrata e+ro*ea -+e0 6+nto coas *romesas e cam1ios0 e o indisc+ti1'e *a*e' do se+ '(der e6*'ican o 76ito e'ectora'. A estes 76itos contri1+(+ tam7n a o*osicin *o'(tica0 *o+co acti,a ata os no,enta3 a e6trema dereita e o centro desa*arecen como o*cin *o'(ticaI a dereita *asa *or +n *er(odo de reor5ani)acin0 Man+e' "ra5a dimite como *residente de A'ian)a &o*+'ar en 199E tras o %racaso e'ectora' e o *artido re%<ndase en 199E como &artido &o*+'arI Santia5o Carri''o dimite en 199; como secretario do &CE !e6*+'sado do *artido en 199 #I Es-+erda Dnida0 diri6ida *or :+'io An5+ita desde 199/0 tam*o+co me''ora os res+'tados e'ectorais. 1. REA9 STE E REACTI2ACI5N ECON5MICA.

$e,ronse a ca1o im*ortantes trans%ormacins -+e *ermitiron a Es*a2a desen,o',erse a ni,eis e+ro*eos. Esta rec+*eracin ti,o os se+s *ro1'emas0 *ero aos a6+stes econmicos dos *rimeiros anos0 s+cede+''e +n *er(odo de e6*ansin. A econom(a no *er(odo socia'ista ti,o ,arias %ases3 P Poltic# de #"(%te: !199;49 # Este a6+ste rea'i)o+se saneando os sectores mais necesitados3 a recon,ersin ind+stria'0 -+e a%ecto+ ao sector na,a' e sider<r6ico *ara red+cir o d7%icit das em*resan ende1edadas. &ara *a'iar o *aro no cam*o do S+r de Es*a2a *otencio+se o &'ano de Em*re5o R+ra'. &ara ind+stria'i)ar as )onas de*rimidas dese2ronse as FDR !Fonas de Dr6ente Reind+stria'i)acin#. A se5+nda c+estin %oi a e6*ro*iacin e *ri,ati)acin do =o'din5 RDMASA0 de R+() Mateos0 de1ido s irre5+'aridades da em*resa0 sendo ministro de Econom(a Mi5+e' >oQer. P C!ecemento Econmico: !199 4199/# No conte6to de crecemento -+e a%ecta1a a E+ro*a0 Es*a2a crece+ *or ri1a da media. A+mentaron os in5resos *or t+rismoI crece a *rod+ccin ind+stria' e os 1ene%icios em*resariaisI maior in,estimento estran6eiro orientado es*ec+'acinI maior contro' %isca'I a >o'sa e a >anca a+mentan a s<a acti,idade 6erando 5randes 1ene%icios. Este *er(odo tam7n ti,o as*ectos ne5ati,os3 a+mento dos *re)os0 maior in%'acin0 'i1era'i)acin do mercado de tra1a''o e moderacin sa'aria' contra a -+e *rotestaron os tra1a''adores e os sindicatos. As criticas mais d+ras c=e5aron dende o sindicato D:T0 a %a'ta de dia'o5o e o en%rontamento entre "e'i*e 8on)'es e o diri6ente Nico's Redondo remato+ co a1andono do <'timo como de*+tado a ra() da re%orma do sistema de

*ensins. A intransi6encia do 8o1erno ori6ino+ +n=a a*ro6imacin das centrais sindicais D:T e CC OO. O 1. de decem1ro de 1999 con,oco+se a 1N %o'5a 6era' contra o 8o1erno0 se5+ida maioritariamente. O distanciamento da %ami'ia socia'ista remata en 1999 coa retirada do a*oio de D:T ao &SOE nas e'eccin e+ro*eas. P Rece%in: !199/4199A# A+mento+ o desem*re5o e o d7%icit do Estado0 o crecemento 5'o1a' red+ci+se e a *eseta des,a'ori)o+se. O Tratado de Maastric= de 199; o1ri5a1a aos *a(ses da ED a c+m*rir +n=as normas econmicas *ara c=e5ar moeda <nica0 -+e rea6+sto+ a econom(a o+tra ,e) a *artir de 199;. Esta eta*a caracter()ase *o'a 'i1era'i)acin 6era' na econom(a es*a2o'a con mani%estacins como3 E'iminacin dos mono*o'ios !CAM&SA0 Te'e%nica0 Ta1aca'eira# Red+ccin do *a*e' do INI !desa*arece en 199 # &ri,ati)acin da *artici*acin do ca*ita' *<1'ico en em*resas estatais o+ mi6tas !SEAT0 Te'e%nica0 ENDESA0 I1eria# Concentracin e %+sin 1ancaria. As medidas -+e a%ecta1an aos tra1a''adores ne5ati,amente *ro,ocaron +n=a d+ra reaccin a5ra,ada *o'a sit+acin 6era' de crise *o'(tica. P No,# !ec(pe!#cin: !199A49E# Moderni)acin e adec+acin da econom(a s esi6encias da ED0 -+e %aci'itaron a rec+*eracin 6era' da econom(a es*a2o'a. Rea'()ase a re%orma do sistema %isca'0 ado*tando medidas entre as -+e destacan3 :enera'i)acin do im*osto da renda das *ersoas %(sicas. Contro' dos or)amentos e das acti,idades em*resariais e indi,id+ais !NI"#. Re%orma do sistema de im*ostos !I?E0 im*osto do ,a'or en5adido# 4. :;ITOS DEMOCRTICOS E ESTADO DO ;ENESTAR

@ E6tensin das *restacin sociais3 me''ora do estado de 1enestar0 incrementaron os 1ene%iciarios dos ser,i)os sociais0 as me''oras %oron3 A+mento do n<mero de desem*re5ados -+e se *od(an 1ene%iciar do s+1sidio de desem*re5o. $ei de sanidade !199E# -+e esta1'ec(a co1ert+ra sanitaria *ara todos os cidadns0 a+mento de camas0 dotacin de e-+i*os e %ac+'tati,os. Esta1'7cense as *ensin non contri1+ti,as !199/# Re,a'ori)acin das *ensins se5+ndo o I&C @ Incremento de in,estimentos en ed+cacin3 a+mento de *ersoa'0 no,os centros0 materia'0 a+mento dos a'+mnos matric+'ados... A re%ormas concretronse en tres 'eis3 $ei da re%orma +ni,ersitaria3 reor5ani)a1a os *'anos de est+do e conced(a maior 'i1erdade Dni,ersidade. $ei or5nica do dereito ed+cacin3 'i2as 1sicas da ed+cacin non +ni,ersitaria. 8rat+idade do ensino *rimario e sec+ndario o1ri5atorio. $ei or5nica 6era' do sistema ed+cati,o3 reor5ani)a1a o sistema *rimario e sec+ndario *ara *ro'on5ar a o1ri5atoriedade da esco'ari)acin *ara ada*tar o sistema es*a2o' ao e+ro*eo. @ m1ito 6+dicia'3 Introd+ccin do =a1eas cor*+s3 5arant(a da 'i1erdade indi,id+a' %ronte as detencins ar1itrarias. Des*ena'i)acin do a1orto en tres s+*ostos3 ,io'acin0 ma'%ormacin do %eto e a'to rico *ara a nai. A *ro1acin d+n no,o Cdi5o &ena' !199 #0 -+e introd+ce inno,acins *ara dar res*osta ano,os de'ictos e mati)ar a %i'oso%(a das *enas. :+rados *o*+'ares. 7. CAM;IO SOCIOC 0T RA0

Red<cense as di%erencias sociais con E+ro*a0 a sociedade 7 mais *'+ra'0 *re*arada na %ormacin *ro%esiona'0 crece o sector terciario0 a m+''er incor*rase ao m+ndo 'a1ora'0 a+mentan os mo)os -+e %an o ser,icio mi'itar0 a1andnanse os ,a'ores tradicionais e a ta6a de nata'idade 7 +n=a das mais 1ai6as de E+ro*a. Mant72ense a'5<ns ,a'ores tradicionais0 como considerar a %ami'ia como c7d+'a de or5ani)acin socia'. Os =1itos c+'t+rais ,ar(an3 in,estimentos *<1'icos e a*oio *o'(tico c+'t+ra. En 199; ti,eron '+5ar do+s im*ortantes acontecementos c+'t+rais3 a E6*o de Se,i''a e os :o5os O'(m*icos de >arce'ona.

<.

INTE'RACI5N DE ESPAA NA PO0=TICA INTERNACIONA0

P E%p#># e # CEE3 a *rimeira so'icit+de de in5reso rea'i)o+se d+rante o %ran-+ismo0 coa democracia rean<dase a *eticin0 *ero os *ro1'emas econmicos de 1979 non a6+dan. "rancia o*<6ose entrada de Es*a2a0 considerando -+e *od(a a%ectar os se+s intereses a5rarios. As ne5ociacins0 'entas e d+ras0 remataron coa sinat+ra do Tratado de Ad=esin s Com+nidades E+ro*eas en 199 0 e Es*a2a %oi mem1ro de *'eno dereito en 199E. Esto tro+6o me''oras0 *ero tam7n *ro1'emas *o'a ada*tacin econom(a e+ro*ea. Es*a2a 1ene%icio+se de a6+das econmicas dos %ondos e+ro*eos0 *ero os *ro1'emas %oron 5ra,es no sector *es-+eiro *o'o esta1'ecemento dos *aros 1io'6icos. O sector a5rario tam7n s+%ri+0 *o'a o1ri5a a red+cir a *rod+ccin de 'eite0 ,i2o o+ aceite. P E%p#># e # OTAN: o 5o1erno de Ca',o Sote'o %i6o a *eticin *ara entrar na OTAN en 19910 sendo admitida ao ano se5+inte0 *ero a o*osicin do &SOE %oi moi cr(tica0 *rometendo en cam*a2a e'ectora' a retirada. Coa c=e5ada ao *oder dos socia'istas0 a s<a *ost+ra %oi cam1iando ata -+e *edi+ o ,oto a%irmati,o *ara a *ermanencia de Es*a2a na OTAN. O re%erendo de 199E decidi+ a %a,or con condicins3 non se inte5ra1a na estr+ct+ra de mandos mi'itares0 non se *ermit(an as armas n+c'eares e de1(a red+cirse a *resencia de %or)as norteamericanas en Es*a2a. P No,o e"3!cito e #% %/#% mi%in% inte!n#cion#i%: en 199. a*ro1ase a $ei or5nica de de%ensa0 *rimando o *odre ci,i' so1re o mi'itar0 moderni)acin das %or)as armadas e red+ccin dos se+s e%ecti,os *ara ter +n e67rcito mais *ro%esiona'. As tro*as es*a2o'as *artici*an coas da OND na 8+erra do 8o'%o &7rsico0 desem*e2aron misins de *a) en >osnia e en 199A0 o e67rcito incor*rase ao E+roe67rcito. P P!e%enci# e%p#>ol# no m(ndo: Es*a2a 'o5ro+ *resti6io internaciona'3 ten +n *a*e' im*ortante en 'atinomerica0 Madrid %oi sede da Con%erencia de &a) *ara Oriente Medio en 19910 os es*a2ois oc+*an car5os im*ortantes na DNESCO0 no COI0 na OTAN... ?. ESCNDA0OS E DESPRESTI9IO SOCIA0ISTA

Os escda'os e o des*resti6io res*onden a di%erentes *ro1'emas3 A entrada masi,a de mi'itantes no &SOE e car5os *<1'icos0 arri1istas -+e se a*ro,eitan do se+ car5o e 1ene%(cianse de in%ormacin *ri,i'e6iada o+ ma',ersan %ondos *<1'icos. &ro1'emas re'acionados co %inanciamento dos *artidos *o'(ticos0 c+estins *o+co re5+'ada en Es*a2a. As %inan)as e a >anca3 Mariano R+1io0 5o1ernador do >anco de Es*a2a0 %oi ac+sado de irre5+'aridades %inanceiras0 i5+a' -+e Ra,ier de 'a Rosa o+ Mario Conde. Ser,icios o%iciais3 o caso CESID a%ecto+ os ser,i)os de inte'i6encia estatais e o caso 8A$. Ante esta sit+acin as cr(ticas son intensas0 os naciona'istas cata'ns retiran o se+ a*oio0 as Cortes non a*oian os or)amentos de 199E e "e'i*e 8on)'e) adianta as e'eccins . OS 8O>ERNOS CONSER?ADORES DE AFNAR. 199E4;//.

O && 5a2a as e'eccins *or maior(a sim*'e e A)nar conse5+e o a*oio de CiD0 &N? e Coa'icin Canaria *ara %ormar 5o1erno. 1. &RI?ATIFACIN E MOEDA SNICA

P Rec+*eracin econmica3 coincide coa tnica 6era' en E+ro*a0 incenti,ada en Es*a2a coas medidas da *rimeira 'e6is'at+ra do &&0 como3 Acordo cos sindicatos3 o Estado com*rom7tese a 5arantir o *oder ad-+isiti,o das *ensins0 ,i6iar a contratacin 'a1ora' e me''orar os contratos4'i6o. Red+ccin dos con%'ictos e %o'5as *o'a actit+de dia'o5ante do 8o1erno cos sindicatos. Medidas -+e red+ciron a ta6a de desem*re5o0 a(nda *or ri1a da media e+ro*ea. Moderacin sa'aria' e con6e'acin no caso dos %+ncionarios. Este c'ima de *a) cam1io+ d+rante a se5+nda 'e6is'at+ra0 tras a re%orma de ;//; e as di%ic+'tades econmicas da econom(a m+ndia'. P Criterios de con,er6encia e inicio da moeda <nica da E+ro*a com+nitaria3 *ara %ormar *arte dos *rimeiros *a(ses en ado*tar o e+ro0 =a1(a -+e c+m*rir as esi6encias do Tratado de Maastric=3 *re)os e d7%icit esta1'es0 d71eda *<1'ica e 6+ros 1ai6os. &ara a'can)a'os0 Es*a2a esta1'ece+ estes mecanismos3 &ri,ati)ar o sector *<1'ico *ara a+mentar os in5resos do Estado e red+cir o d7%icit. Red+cir as *restacins sociais *ara re1ai6ar o 5asto *<1'ico. "or)ar o a+mento da *rod+cti,idade e a1aratar o tra1a''o !6ornadas mais 'on5as e sa'arios 1ai6a#0 *ara a+mentar os 1ene%icios em*resariais.

Red+cir o ti*o de 6+ro e a car5a %isca' do ca*ita' *ara atraer in,estimentos e *romo,er as a'tas ta6as de crecemento do &I>. Medidas de 'i1eracin -+e e'iminasen os mono*o'ios. A entrada do e+ro en ;//1 *ro,oco+ o a+mento dos *re)os nos *rod+ctos da cesta da com*ra0 o -+e incremento+ o I&C0 o1ri5ando a re,isar os con,enios co'ecti,os e a re,a'ori)ar as *ensins. ;. RE"ORMAS DO &RO8RAMA CONSER?ADOR.

O && ti,o +n=a acti,idade 'e6is'ati,a 1aseada na ideo'o6(a conser,adora de centrodereita0 ti,o -+e *actar as re%ormas0 *o'o -+e moitas %oron o1stac+'i)adas *o'os *artidos -+e os a*oia1an !es*ecia'mente CiD#. A maior(a a1so'+ta da se5+nda 'e6is'at+ra *ermiti+''es 5o1ernar en so'itario e a*r7ciase o retorno s ,e''as %ami'ias *o'(ticas !da 7*oca %ran-+ista e da transicin# en moitos *ostos de 'i1re desi5nacin e da administracin do Estado. Entre as re%ormas iniciadas destacan as -+e a%ectan a3 @ Os Cdi5os 'e5ais3 re%orma do Cdi5o Ci,i'0 inc'+(ndo no,os ti*os de de'ictos0 end+r7cense as *enas e 'imitan as *osi1i'idades de reinsercin socia'. @ O e67rcito3 s+*resin do ser,icio mi'itar o1ri5atorio0 as( ter +n caracter *ro%esiona'I reestr+ct+racin das re6ins mi'itares e inte5racin de Es*a2a na estr+ct+ra dos mandos mi'itares da OTAN. @ A ed+cacin3 re%orma -+e a%ecta a todos os ni,eis da ed+cacin en d<as 'eis3 a da re%orma +ni,ersitaria e a de ca'idade de ensino *rimario e sec+ndario. @ A or5ani)acin da administracin3 e'iminacin dos 5o1ernos ci,(s0 s+1stit+(dos *o'as s+1de'e5acins do 8o1erno. @ O mercado do tra1a''o e as *restacins *or desem*re5o3 a *+1'icacin d+n decreto en ;//; de re%ormas da *roteccin *or desem*re5o -+e recorta1a as *restacins sociais ocasiono+ mo1i'i)acins de tra1a''adores0 -+e aca1aron coa con,ocatoria d+n=a %o'5a 6era'. A *resin socia' e sindica' %i6o retroceder ao 8o1erno0 -+e an+'o+ case toda a re%orma. @ As com*etencias das Com+nidades A+tnomas3 na c+estin do se+ %inanciamento o && a*ro1o+ a cesin do A/T do IR&" s a+tonom(as. O *roceso de trans%erencia de com*etencias a,an)o+ na'5<ns m1itos como a ed+cacin. A. A SOCIEDADE ACTDA$.

P A po$o#cin3 7 cada ,e) mais ,e''a *o'a red+ccin da nata'idade e o a+mento da es*eran)a de ,ida. P A inmi-!#cin3 a+menta0 so1re todo a *rocente de E+ro*a. M+'ti*'(canse os inmi5rantes i'e5ais de %rica. As re%ormas da $ei de estran6eir(a end+recen as condicins de *ermanencia en Es*a2a dos i'e5ais. P Reto!no do% emi-!#nte%: e dos se+s %i''os0 ante as di%ic+'tades nos se+s *a(ses0 so1re todos os 'atinomericanos. P A f#mili#: cam1ia *o'os no,os =1itos de ,ida e da *are''a. A m+''er a,an)a na incor*oracin tra1a''o0 os %i''os marc=an mais tarde da casa *o'a %a'ta de tra1a''o e a+mentan as *are''a =omose6+ais. P A% telecom(nic#cin% e # info!m)tic#: cam1ian as cond+ctas e os 5+stos dos es*a2ois. A e6tensin de internet a1re no,as *osi1i'idades de com+nicacin0 tra1a''o e ocio. P A(mento d# #ccin d# %ocied#de ci,il: a+mentan as ON8s. .. O &RO>$EMA ?ASCO

A tensin *o'(tica e socia' ten a s<a ori6e na conce*cin -+e os 5r+*os *o'(ticos e a sociedade te2en so1re a c+estin -+e os en%ronta3 constit+ciona'istas !ace*tan o marco 'e5a' da Constit+cin e do Esta+to de A+tonom(a# e naciona'istas so1eranistas !non ace*tan ese marco 'e5a' e -+eren a a+todeterminacin do &a(s ?asco#. Este *ro1'ema a5r,ase co terrorismo0 %ronte -+e nacen mo,ementos cidadns en %a,or da *a). En setem1ro de 1999 ETA dec'ara +n=a tre5+a *ara ne5ociar e6car'e'amento de *resos0 *ero a %a'ta de entendemento %i6o -+e ,o'taran s armas +n ano des*ois. O 8o1erno de A)nar intensi%ico+ a 'oita antiterrorista. En ;//; a*ro1o+se +n=a 'ei de *artidos *o'a -+e se i'e5a'i)a1a aos -+e non ace*ta1an os *rinci*ios democrticos.

A 8DERRA DE IRAJ E O TERRORISMO IS$AMISTA

Tras os atentados de No,a UorV de ;//10 os EEDD *+6eron en marc=a +n=a *o'(tica mi'itar contra os *a(ses *rotectores do terrorismo is'amita0 ac+saron ao r76ime de Sadam C+ssein en Ira- de *os+(r armas de destr+ccin masi,a e o 8o1erno de A)nar a*oio+ a *o'(tica a5resi,a contra Ira- de >+s= en,iando tro*as a ese *a(s0 a *esar das mani%estacin *o*+'ares contrarias a esta 5+erra. Esta *o'(tica a+mento+ o risco de atentados en Es*a2a. En mar)o de ;//A a Casa de Es*a2a en Marrocos s+%ri+ +n atentado e o 11 de mar)a de ;//. ,arios trens en Madrid s+%riron o maior atentado e+ro*eo. As e6*'icacins do 8o1erno0 ac+sando a ETA0 e 6estin da crise *ro,ocaron o re6eitamento da sociedade. Tres d(as mais tarde ce'e1r1anse e'eccin 6erais0 nas -+e o && *erd(a a maior(a. E. O 8O>ERNO SOCIA$ISTA DE RODRG8DEF FA&ATERO. ;//.4

@ No,a *o'(tica e6terior3 retirada das tro*as de Ira-0 a*oio ao Tratado -+e esta1'ece +n=a Constit+cin E+ro*ea0 en,(o de tro*as ao estran6eiro co a*oio do &ar'amento e 1ai6o mandato da OND en misins de *a). @ Re%orma da Constit+cin0 do Senado e dos Estat+tos de A+tonom(a3 *ro*n -+e as m+''eres *oidan acceder coroa0 -+e o Senado se6a +n=a cmara de re*resentacin das a+tonom(as0 re,isin dos Estat+tos de A+tonom(a e a+mento das com*etencias a+tonmicas. @ De%ensa da i5+a'dade da m+''er e incremento dos dereitos ci,(s3 *aridade nos car5os ministeriais0 a*ro1acin d+n=a $ei inte5ra' contra a ,io'encia dom7stica e da $ei de matrimonio ci,i' de *are''as do mesmo se6o. @ Re%orma das 'eis ed+cati,as e incremento das 1o'sas e das a6+das in,esti5acin3 $ei or5nica de ed+cacin. @ No,as *ers*ecti,as no con%'icto ,asco3 ETA an+ncia +n=a no,a tre5+a en ;//E *ara iniciar ne5ociacins co 8o1erno. @ No,os retos ante a inmi5racin i'e5a' 7. 1. A 8A$ICIA ADTONMICA &READTONOMGA E ESTATDTO

Co inicio da transicin come)a a reor5ani)acin das %or)as *o'(ticas 5a'e5as. En 197E as %or)as da dereita <nense a DCD o+ a A'ian)a &o*+'arI as de es-+erda estatais e 5a'e5as %oron inte5rndose a or5ani)acins -+e deron '+5ar &'ata6+ntaI entre a naciona'istas destaco+ o >N4&8 !>'o-+e Naciona' &o*+'ar 8a'e5o#0 -+e des*ois ser o >N8. D+rante o *roceso *rea+tonmico non se conto+ cos *o'(ticos e6i'iados0 a Transicin esti,o en mans de %a'an6istas reno,ados0 destacando Antn Rosn &7re)0 -+e *ron+ncio+ +n disc+rso ante os reis no -+e *ed(a a a+tonom(a *ara 8a'icia0 iniciando o *roceso -+e conc'+ir(a no Estat+to. A Asem1'ea de &ar'amentarios de 8a'icia !6+''o de 1977# constit+(da en Santia5o e'a1ora o *ro6ecto de *rea+tonom(a a*ro1ado *o'o 8o1erno de S+re) en 19790 -+e de+ '+5ar :+nta &rea+tonmica *residida *or Rosn. Redacto+se o Estat+to0 a*ro1ado *or +nanimidade en 1979. Todas as %or)as *o'(ticas0 a5s o >N80 so'icitaron o ,oto a%irmati,o do *o1o 5a'e5o0 -+en a*ro1o+ maioritariamente o Estat+to de A+tonom(a !199/#0 -+e %oi a*ro1ado *o'as Cortes en 1991. O *oder a+tonmico e67rcese no &ar'amento de 8a'icia0 a :+nta e a s<a &residencia. ;. OS 8O>ERNOS ADTONMICOS.

P 9e!#!do &e!n)nde* Al$o!: !A'ian)a &o*+'ar e Coa'icin &o*+'ar# *reside o 5o1erno entre 1991 e 1997. In(ciase o *roceso a+tonmico co desen,o',emento do Estat+to e a creacin das instit+cins *ro*ias0 tras*aso das *rimeiras com*etencias desde o 5o1erno centra'. P &e!n#ndo 'on*)le* 0#"e: !&sde84&SOE# accede ao 8o1erno tras +n=a mocin de cens+ra contra A'1or co a*oio de Coa'icin 8a'e5a e &artido Naciona'ista 8a'e5o0 coas -+e %orma +n tri*artito !199741999#. "i6o %ronte ao im*acto da entrada de Es*a2a na Com+nidade E+ro*ea. Crea as +ni,ersidades de ?i5o e Cor+2a. P M#n(el &!#-# I!i$#!ne: !&&# 5o1erno+ d+rante catro 'e6is'at+ras !19994;99 # nas -+e se com*'eto+ o tras*aso de com*etencias. 8a'icia %oi 1ene%iciada *o'os "ondos E+ro*eos0 -+e *ermitiron moderni)ar as

in%raestr+ct+ras e o ni,e' de renda dos 5a'e5os. Adec+acin e recon,ersin de todos os sectores econmicos0 os mais a%ectados %oron o 5andeiro0 o *es-+eiro e constr+ccin na,a'. P Emilio P3!e* To(!i>o: 5o1erno 1i*artito !&sde8 e >N8# desde ;// . Re%orma do Estat+to de A+tonom(a. A. DNCA &O>OACIN CADA ?EF MAIS ?E$$A

&o1oacin con escasa ,ita'idade o -+e a %ai *erder *eso no Estado es*a2o'. Tendencia ao en,e''ecemento e 1ai6as ta6as de nata'idade0 a es*eran)a de ,ida 7 +n=a das mais a'tas do m+ndo. A densidade de *o1oacin 7 a'ta *ero dese-+i'i1rada en %a,or de &onte,edra e da Cor+2a. A *o1oacin r+ra' se5+e sendo e'e,ada0 tendo +n a'to n<mero de tra1a''adores no sector *rimario. 8a'icia ten +n sistema +r1ano no -+e destacan as cidades de ?i5o e A Cor+2a0 6+nto con cidades de tama2o medio !Santia5o0 O+rense..#. .. DESEJDI$I>RADO DESEN?O$?EMENTO ECONMICO

@ Secto! #-!#!io: conser,a reas de *o'ic+'ti,o e mini%+ndio. A *esar das trans%ormacins desde 199/0 se5+e a ter moitas carencias. As ind+strias a5ricoa'imentarias s+*o2en +n ;/T da *rod+ccin ind+stria'. A entrada en E+ro*a non corri6i+ as de%iciencias senn -+e0 na'5<ns casos0 a+mento+ os *ro1'emas0 so1re todo no sector 'cteo e no *es-+eiro. @ Secto! l)cteo: crece 5ra)as s me''oras na se'eccin de ra)as0 'oita contra as doen)as com<ns do 5ando0 raciona'i)acin da *rod+ccin0 me''ora tecno'6ica...0 *ero este desen,o',emento ,i+se cortado *o'a *o'(tica e+ro*ea de red+ccin da *rod+ccin e a im*osicin de to*es0 -+e *ro,ocaron mo1i'i)acins e *rotestas sociais e cam*esi2as. @ Secto! pe%1(ei!o: a%ectado *o'a red+ccin de )onas de *esca e *o'a so1ree6*'otacin dos ca'adoiros. Coa entrada en E+ro*a =o+1o -+e reestr+ct+rar a %'ota0 1+scar no,os ca'adoiros0 intensi%icar a ac+ic+'t+ra0 *otenciar e contro'ar o maris-+eo... @ Secto! ind(%t!i#l: de*endente do sector *<1'ico e de m+'tinacionais. A *o'(tica de a6+ste e recon,ersin a%ecto+ a 8a'icia no sector na,a'. @ Secto! emp!e%#!i#l: *redominio da *e-+ena e mediana em*resa. Tam7n =ai 5randes em*resas -+e mante2en a com*etiti,idade 5ra)as aos in,estimentos en tecno'o6(a. Os sectores mais im*ortantes son o a+tomo1i'(stico0 o t76ti' e o a5roa'imentario. @ Secto! %e!,i*o%: e6*erimento+ +n 5ran crecemento. A introd+ccin de 5randes s+*er%icies comerciais recon,erte o sector0 so1re todo nos ne5ocios %ami'iares. O t+rismo 7 o sector mais dinmico0 *otenciando a 5astronom(a0 o *atrimonio c+'t+ra' e o t+rismo r+ra'. @ '#lici#+ !e"in pe!if3!ic#: as re6ins *eri%7ricas te2en tra)os caracter(sticos3 A%astamento e *o+ca com+nicacin cos centros econmicos. Carencia de 1oas ,(as de com+nicacin. &rod+cti,idade 1ai6a. &o+ca dimensin da em*resa. P!o$lem#% $)%ico% de '#lici#: A+menta a ta6a de desem*re5o E'e,ados 5astos en *restacin sociais &o+co ca*ita' estran6eiro De%iciencias tecno'6icas Sa'arios mais 1ai6os ca media es*a2o'a E'e,ado ende1edamento de 8a'icia De*endencia do sector *<1'ico en todos os cam*os.

Você também pode gostar