AVT adowarka akumulatorw oowiowych 10...

200Ah 2715
Urzdzenie przewidziane jest jako przystawka do dowolnego klasycznego prostownika. Umoliwia adowanie akumulatorw o duych pojemnociach bez ryzyka ich przeadowania i uszkodzenia. Ukad dziaa w sposb impulsowy - akumulator jest adowany prdowymi 'szpilkami'. adowarka nie ma ogranicznika prdu adowania tylko ukad kontroli napicia kocowego. Wyposaono j w zabezpieczenie przed odwrotnym podczeniem akumulatora. Ewentualna nieprawidowo sygnalizowana jest dwikowo.

Waciwoci
adowanie akumulatorw oowiowych o pojemnoci 10...200 Ah praca impulsowa dwikowa sygnalizacja zego podczenia biegunw zasilanie - z gotowego prostownika do adowania akumulatorw kwasowych (oowiowych) zalecany transformator: 17V AC

Opis ukadu
Ukad nie ma ogranicznika prdu, a maksymalny prd adowania (gdy tranzystor jest stale otwarty) jest tu wyznaczony przez transformator i ewentualnie ograniczony przez szeregowy rezystor lub/i przez arwk umieszczon w obwodzie uzwojenia pierwotnego. Jako tranzystor T3 zalecany jest BUZ11 z dopuszczalnym prdem cigym 26A, a w impulsie do 104A. Kluczow rol w ukadzie sterujcym peni przerzutnik D z kostki 4013 U2A. Na kocu penego okresu przebiegu sieci przerzutnik ten jest zerowany przez krtki impuls podawany na jego wejcie R. Na wyjciu Q pojawia si wtedy stan niski. Kondensator C1 aduje si przez diod D1 i rezystancj wyjciow przerzutnika. Dodatnie zbocze na wejciu CLK przerzutnika U2A powoduje przepisanie na wyjcie Q stanu logicznego z wejcia D. Wejcie to jest doczone do komparatora TL431 U1. Jeli napicie na wejciu REF ukadu TL431 (wzgldem masy i kocwki A) jest mniejsze ni 2,5V, przez U1 nie pynie prd, wic na wejciu D przerzutnika wystpuje stan wysoki. Jeli napicie na wejciu REF osignie warto napicia progowego kostki (2,5V, dokadniej 2,495V55mV), przez U1 i rezystor R7 popynie prd. Napicie na wejciu D przerzutnika spadnie do wartoci okoo 2V, co zostanie potraktowane jako stan niski. Potencjometr PR1 pozwala regulowa napicie zadziaania komparatora U1 w zakresie co najmniej 13,5...15V. Jeli napicie akumulatora jest mniejsze od napicia zadziaania komparatora, wtedy po kadym wyzerowaniu przerzutnika U2A po dodatkowej krtkiej chwili na wyjcie Q wpisywany jest stan wysoki. Kondensator C1 zostaje naadowany i napicie na bramce tranzystora staje si o co najmniej 10V wysze od napicia na jego rdle - tranzystor si otwiera. Wan cech charakterystyczn ukadu jest to, e opisany cykl adowania C1 nie jest powtarzany w kadej powce przebiegu sieci, tylko co peny okres, czyli co 20ms. Dziki temu zawsze ukad przepuci parzyst liczb powek sinusoidy, co jest korzystne dla transformatora bowiem prd pobierany nie zawiera skadowej staej. Przebieg zmienny z (dowolnego wyprowadzenia) transformatora podawany jest na punkt S. Elementy R2, D4, D5, R12 s tak
AVT 2715 adowarka akumulatorw oowiowych

dobrane, e tranzystor T1 zatyka si pod koniec dodatniego przebiegu z punktu S, gdy chwilowa warto napicia z transformatora wynosi okoo 6V. Tranzystor T2 zatyka si nieco pniej, gdy chwilowe napicie przebiegu z punktu S spadnie poniej 1V. Przebieg z kolektora T2 jest dodatkowo wyostrzony w przerzutniku Schmitta z ukadem U2B. Na kolektorach T1 i T2 wystpuj narastajce zbocza przesunite w czasie o okoo 1ms. Wczeniejsze narastajce zbocze na kolektorze T1 dziki obecnoci obwodu rniczkujcego R8C3 wytwarza krtki (okoo 0,3ms) impuls zerujcy na wejciu R przerzutnika U2A. Nadchodzce nieco pniej rosnce zbocze na wejciu zegarowym wpisuje aktualny stan wejcia D na wyjcie Q.

Rys. 1 Schemat elektryczny

Naley zauway, i ukad elektroniczny adowarki (w tym U2) zasilany jest napiciem z adowanego akumulatora. Jeli akumulator nie jest podczony, tranzystor szeregowy T3 nie zostanie otwarty. Takie rozwizanie midzy innymi zabezpiecza przed uszkodzeniem w przypadku zwarcia zaciskw (punktw P, N) oraz odwrotnego doczenia akumulatora. Jeli tranzystor T3 pozostanie zatkany, omykowe zwarcie lub odwrotne doczenie akumulatora nie grozi uszkodzeniem ukadu diod mostka prostowniczego. Podczas normalnej pracy dioda Zenera D6 nie przewodzi. Ukad elektroniczny jest zasilany przez rezystor R16 o niewielkiej wartoci i diod Schottky'ego D2. Dioda D6 jest potrzebna, eby ograniczy napicie zasilania ukadu scalonego U2 do bezpiecznej wartoci. Dioda ta zabezpiecza te ukad w przypadku odwrotnego doczenia akumulatora. W czasie odwrotnego przyczenia akumulatora przez rezystor R16 i diod D6 popynie prd nie przekraczajcy 0,1A. W praktyce rezystor R16 moe mie mniejsz rezystancj i mniejsz moc, poniewa przy odwrotnym podczeniu akumulatora natychmiast gono odezwie si brzczyk Y1.

Monta i uruchomienie
Zestaw jest przystawk do jakiegokolwiek (istniejcego) prostownika. Ukad zmontowany prawidowo ze sprawnych elementw od razu bdzie dziaa. Poniewa bd w nim pyn prdy o wartoci kilku, a nawet kilkunastu amperw, wymagane jest okablowanie z przewodw o odpowiednim przekroju. Mostek BR1 naley wykorzysta jeeli prostownik, z ktrego zasilana bdzie adowarka, ma prostowanie jedno lub dwudiodowe. Wtedy elementy te naley omin a BR1 podczy bezporednio do wyjcia transformatora. Jeeli w prostowniku zastosowano ukad Gretza, BR1 nie bdzie montowany. Punkt S musi by wtedy doczony do jednego z wyprowadze transformatora. Gwny obwd prdowy tzn: poczenie mostka z transformatorem, pytk drukowan i akumulatorem naley wykona 2 przewodami o przekroju co najmniej 2,5mm . Wskazane jest rwnie pocynowanie na pytce odsonitych cieek. Zastosowany tranzystor BUZ11 ma dopuszczalny prd cigy rwny 26A, a w praktyce maksymalna warto (skuteczna) prdu adowania nie powinna przekracza 12...15A. Przy adowaniu akumulatorw o bardzo duych pojemnociach moe zaj potrzeba indywidualnego doboru radiatora i wymiany tranzystora T3 na element o wikszym prdzie przewodzenia a take umieszczenia mostka BR1 na radiatorze.

AVT 2715 adowarka akumulatorw oowiowych

Podczas regulacji ukadu, za pomoc potencjometru PR1, naley ustawi napicie kocowe adowania. Wedug wskazwek producentw akumulatorw przy pracy cyklicznej wyniesie ono okoo 15V (zalecana warto to 14,4V...15V) a przy pracy buforowej okoo 13,8V (13,5...13,8V). Ze wzgldu na znaczne impulsy prdu adowania, zaleca si regulacj wykona po doczeniu akumulatora, w warunkach realnej pracy. Ustawione zbyt niskie napicie kocowe (napicie wyczania prdu) moe powanie wyduy czas potrzebny do penego naadowania akumulatora.

Rys. 2 Rozmieszczenie elementw na pytce drukowanej

+
Rys. 3 Sposb podczenia adowarki

Wykaz elementw
Rezystory R1,R14 ............................................................1M R2,R3,R7,R12................................................4,7k R4,R6,R9 .......................................................7,5k R5,R10,R11 ....................................................30k R8,R13,R15 ..................................................100k R16...........................................................150 1W PR1.......................................10k PR miniaturowy Kondensatory C1...................................................................470nF C2....................................................................4,7nF C3....................................................................3,3nF C4...................................................................100nF C5...................................................................220nF Pprzewodniki BR1 ........................................mostek prostowniczy D1,D3 ..........................................................1N4148 D2..................................................................BAT43 D4,D5....................................................LED G 3mm D6 ........................................dioda Zenera C18V 1W T1,T2 .............................................................BC548 T3..................................................................BUZ11 U1 ..................................................................TL431 U2 .........................................................CMOS 4013 Pozostae Y1 .........................przetwornik piezo z generatorem Radiator

AVT 2715 adowarka akumulatorw oowiowych

Zestaw powsta na podstawie projektu o tym samym tytule opublikowanego w Elektronice dla Wszystkich 5/97 www.elportal.pl Oferta zestaww do samodzielnego montau dostpna jest na stronie internetowej www.sklep.avt.pl

Producent:
tel.: (22) 257-84-50 fax: (22) 257-84-55

Dzia pomocy technicznej:

tel.:(22) 257-84-58 serwis@avt.pl

AVT-Korporacja sp. z o.o. ul. Leszczynowa 11 03-197 Warszawa

AVT 2715 adowarka akumulatorw oowiowych