TEMA 5: OS DEREITOS HUMANOS 1.

Vocabulario tica individual: ocpase das accins do individuo en relacin consigo mesmo e coas persoas coas que mantn un trato directo. tica ocial: composta por todas as persoas que forman parte da nosa sociedade. tica univ!r al: vlida para toda a humanidade, afirma que calquera ser humano pose uns dereitos bsicos que todo o mundo ten a obriga de respectar. "o#$ro#i o #oral: apoio que cada un se sente obrigado a dar. E i%!ncia #oral: depende da conciencia da persoa. E i%!ncia l!&al: a que se impn ao individuo pola forza dunha autoridade pblica que ten instrumentos (tribunal de xustiza) para facer cumplir tal esixencia. D!r!ito inali!nabl! aqueles que ten a persoa polo feito de selo e dos que ningun a pode desposu!r. '. O DDHH co#o &arant(a do r! $!cto ) di&nidad! *u#ana. + "ntecedentes . ,! - d! Na.ar!t . #culo $%&&& '()*, +evolucin francesa D!claraci/n do D!r!ito do Ho#! ! do "idad)n. + ,ras os horrores da segunda -uerra .undial: 10123 ONU3 D!claraci/n Univ!r al do D!r!ito Hu#ano . + " doutrina dos //00 quere ser o fundamento dunha tica universal, vlida para toda a humanidade. + 1s //00 son os dereitos fundamentais que protexen a nosa dignidade como persoas. + 2onstiten o marco normativo que garante o respecto dignidade humana nas sociedades democrticas. + O DDHH no no o #undo:

. #on un ideal que est lonxe de ser unha realidade en todos os pa!ses. . 2ausas a ausencia dunha cultura democrtica e a pobreza xeneralizada. 4. A !%t!n i/n do DDHH + D!r!ito civ( : dereitos defensivos para evitar que o poder pol!tico se entremeta de forma abusiva na vida das persoas. + D!r!ito $ol(tico : permiten aos cidadns participar nos asuntos pblicos. + D!r!ito ociai : garanten unhas condicins de vida dignas ao conxunto da poboacin. +eflexin pxina 34 " dignidade humana 5 6ista de ofensas recibidas 5 2lasifica se son faltas de respeto ou atacaron a ta dignidade 5 +evisa o teu comportamento en casos similares e como correxilos. TEMA 5: A DEMO"RA"IA 1. Vocabulario D!#ocracia: termo que procede do grego 7democratia8 poder do pobo. Su6ra%io univ!r al: dereito ao voto de todos os cidadns. E tado d! D!r!ito estado no que todo o mundo, incluido o -oberno, est obrigado a respectar as leis. "on tituci/n: lei fundamental dun 9stado. Totalitari #o : sistema pol!tico que ten como obxecto controlar e regular a vida dos cidadns. /ase unha concentracin total do poder. 9x 2orea do :orte. Autoritari #o sistema pol!tico que impide a participacin popular no goberno. 9x monarqu!a autoritaria de "rabia #aud!.

 Monar7u(a tipo de sistema pol!tico no que unha familia goberna xeracin tras xeracin. "s monarqu!as europeas son monarqu!as constitucionais. 1s monarcas son xefes de estado simblicamente. '. A $!cto b) ico da #!ntalidad! d!#ocr)tica +enuncia a imponer aos demais as propias opinins. ,olerancia para os que son e pensan de maneira diferente de ns. /isposicin a negociar. %alorar o interese comn por riba do interese particular. 4. R!&ra d! %o&o da d!#ocracia. +especto a lei. +especto aos dereitos das minor!as. +especto dos dereitos humanos do individuo. ;rincipio de representacin pol!tica, que permite que os cidadns participen no poder pol!tico sen ter que dedicarse directamente a tarefas pol!ticas, elixindo libremente aos seus representantes. 1. A divi i/n d! $od!r! do E tado 8od!r !%!cutivo: <ormado polo xefe de estado(o rei $on 2arlos &) o -oberno (presidente e consello de ministros) que acta para lograr a boa marcha do 9stado acatando as leis. 8od!r l!%i lativo: <ormado polas 2ortes $erais (2mara "lta ou #enado e 2mara =aixa ou 2ongreso dos /eputados) elabora as leis e controla ao poder executivo. 8od!r %udicial <ormado por xu!ces e maxistrados xulga de acordo coas leis. (,ribunal #upremo, ,ribunal 2onstitucional, tribunais ordinarios, "udiencia nacional, "udiencias ;rovinciais).

Alta ++S!nado 8od!r l!%i lativo ++ "ort! %!rai ++ ")#ara 9ai%a : "on&r! o R!i ;ob!rno:

")#ara

8od!r !%!cutivo +++ $r! id!nt!3 #ini tro .

Tribunal Su$r!#o 8od!r %udicial +++ Tribunal "on titucional Tribunai ordinario R!6l!%i/n: pxina (> ,es un comportamento democrtico?

TEMA <: A "ONSTITU"I=N ES8A>O?A

1. Vocabulario "on tituci/n lei fundamental dun pa!s democrtico. <undamenta todo o ordeamento xur!dico. " constitucin espa@ola data do ano '*(). Ord!na#!nto %ur(dico conxunto xerarquizado e coherente de normas, elaboradas polo poder pol!tico, que regula a convivencia dentro dun pa!s. " constitucin a de maior rango. Monar7u(a $arla#!ntaria: rexime pol!tico no que o xefe do 9stado e o monarca que exerce as sas

funcins baixo o control do poder lexislativo (;arlamento) e o poder executivo (-oberno).

'. O valor! con titucionai ?ib!rdad!: capacidade de actuar con autonom!a, respectando a lei e aos demais. I&ualdad!: todos somos iguais ante a lei. Solidari!dad!: todos contribuirn ao sostenemento dos gastos pblicos de acordo coa sa capacidade econmica. 8artici$aci/n: todos os cidadns te@en dereito a participar nos asuntos pblicos. ,u ti.a: valor que harmoniza todos os demais dereitos.

A. @Non *ai d!r!ito

!n d!b!r! nin d!b!r!

!n

d!r!ito A.B;xina )*).

TEMA 2: AS INSTITU"I=NS DEMO"RCTI"AS ES8A>O?AS 1. Vocabulario: 8ro%!cto d! l!i: proposta de lei que o goberno somete ao 2ongreso para a sa discusin e posible aprobacin. A Dor.a Ar#ada : institucin bsica do estado. <ormada por 9xrcito de ,erra, "rmada e exrcito do aire. <uncin garantir a soberan!a e independencia de 9spa@a, defender o seu territorio e a constitucin. A Dor.a ! "or$o d! S!&uridad!: a sa misin protexer o libre exercicio dos dereitos e liberdades e garantir a seguridade cidad. '. O E tado da Autono#(a . 9n 9spa@a temos d-a cidad! +aut/no#a 2euta e .elilla e 1< co#unidad! aut/no#a Andaluc(a 2apital da 2omunidade #evilla ;rovincias que a compo@en "lmer!a 2diz 2rdoba -ranada 0uelva Ban .laga #evilla Ara&/n 2apital da 2omunidade Caragoza ;rovincias que a compo@en 0uesca ,eruel Caragoza

"anaria 2apital da 2omunidade 6as ;almas de -ran 2anaria D ,enerife ;rovincias que la compo@en 6as ;almas ,enerife "antabria 2apital da 2omunidade #antander ;rovincias que la compo@en 2antabria "a tilla E ?!/n 2apital da 2omunidade %alladolid ;rovincias que a compo@en Evila =urgos 6en ;alencia #alamanca #egovia #oria %alladolid Camora "a tilla+?a Manc*a 2apital da 2omunidade ,oledo ;rovincias que a compo@en "lbacete 2iudad +eal 2uenca -uadalaFara ,oledo "ataluFa

2apital da 2omunidade =arcelona ;rovincias que a compo@en =arcelona -erona 6rida ,arragona. "o#unidad! d! Madrid .adrid "o#unidad! Doral d! Navarra 2apital da 2omunidade ;amplona ;rovincias que a compo@en :avarra "o#unidad! Val!nciana 2apital da 2omunidade %alencia ;rovincias que a compo@en "licante 2astelln %alencia E%tr!#adura 2apital da 2omunidade .rida ;rovincias que a compo@en 2ceres =adaFoz ;alicia 2apital de la 2omunidade #antiago de 2ompostela ;rovincias que a compo@en 6a 2oru@a 6ugo