Você está na página 1de 9

C.F.P.

PISCO GUIA DE APLICACIN DE LA TECNOLOGA


PRCTICA/ACTIVIDAD : . OPERACIN DE CALIBRADOR DE PROCESOS UNIVERSAL.
.RECONOCER INSTRUMENTOS UTILIZADOS EN PLANTAS
INDUSTRIALES.
1. OBJETIVOS
1. Aprender a operar n Ca!"#rador de Pro$e%o%.
&. Cono$er !o% "n%'r(en'o% )e %e '"!"*an en !a% p!an'a% "nd%'r"a!e%.
2. EQUIPOS Y MATERIALES
Ca!"#rador de Pro$e%o% +!,e -&.
M!'/(e'ro d"0"'a!
Ter(opar1 RTD
D"2er%o% "n%'r(en'o% '"!"*ado% para Con'ro! de pro$e%o%

3. TECNOLOGIA RELACIONADA
A) CALIBRADOR DE PROCESOS FLUKE 725
E% n "n%'r(en'o por'3'"! )e per("'e (ed"r 4 %("n"%'rar
d"2er%o% par3(e'ro% e!5$'r"$o% 4 6/%"$o%.
E! $a!"#rador '"ene !a% %"0"en'e% $ara$'er/%'"$a% 4 6n$"one%:
Una pan'a!!a d"2"d"da. La par'e %per"or de !a pan'a!!a %7!o !e
per("'e (ed"r 'en%"7n1 $orr"en'e 4 pre%"7n. La par'e "n6er"or de
!a pan'a!!a per("'e a %'ed (ed"r 4 %er2"r de 6en'e de
'en%"7n1 $orr"en'e1 pre%"7n1 de'e$'ore% 'er(o(5'r"$o% de
re%"%'en$"a 8RTD91 'er(opare%1 6re$en$"a 4 o:("o%.
Ca!"#rar n 'ran%("%or '"!"*ando !a pan'a!!a d"2"d"da.
Un 'er("na! de en'rada/%a!"da de 'er(opar 8TC9 4 n #!o)e
"%o'5r("$o $on $o(pen%a$"7n a'o(3'"$a de 'e(pera'ra
para !a n"7n de re6eren$"a.
4. PROCEDIMIENTO
1.- Ident!"#$ %&' te$(n#%e' de ent$#d# ) '#%d# de%
"#%*$#d&$ de +$&"e'&'
N;
Nombre Descripcin
1
Cone$'or de! (7d!o
de pre%"7n
Cone$'a e! $a!"#rador a n (7d!o de pre%"7n o a n
ordenador
Ter("na!e%
MEASURE V1 (A
Ter("na!e% de en'rada para !a (ed"$"7n de 'en%"7n1
$orr"en'e 4 e! %("n"%'ro de a!"(en'a$"7n de #$!e.
En'rada/%a!"da TC Ter("na! para !a (ed"$"7n o %"(!a$"7n de 'er(opare%. E%'e
'er("na! a$ep'a $one$'ore% (a$:o% ("n"a'ra1 po!ar"*ado%
de 'er(opar $on pa'"!!a% p!ana%1 en !/nea $on %epara$"7n de
-1< (( 8=1>1& p!0.9 en're $en'ro%.
Ter("na!e% SOURCE/
MEASURE V1 RTD1 ?*1
Ter("na!e% para 6en'e o (ed"$"7n de 'en%"7n1 re%"%'en$"a1
6re$en$"a 4 RTD.
Ter("na!e% SOURCE/
MEASURE (A 4 >@1 A@
Ter("na!e% para 6en'e 4 (ed"$"7n de $orr"en'e 4 para
rea!"*ar (ed"$"one% de RTD $on >@ 4 A@ 8> 4 A
$ond$'ore%9.
2.- Ident!"#$ te"%#' de% "#%*$#d&$ de +$&"e'&'.
2
N NOMBRE
DESCRIPCIN
Enciende y apaga la alimentacin.
Selecciona tensin, mA o alimentacin de bucle como la funcin de medicin en la parte superior de
la pantalla.
Selecciona la medicin de presin en la parte superior de la pantalla. Pulsndola repetidamente
avanza cclicamente por las diferentes unidades de presin.
Pone a cero la lectura del mdulo de presin. Esto es vlido para ambas pantallas, superior e
inferior.
Enciende o apaga la retroiluminacin. Activa el modo Ajuste del contraste durante el encendido.
Conmuta las funciones de medicin y fuente de frecuencia y ohmios.
Conmuta entre grados centgrados o Fahrenheit al estar activas la funciones TC o RTD.
Recupera de la memoria un valor de fuente correspondiente al 100 % de la amplitud y lo fija como el valor de
fuente. Plsela y sostngala pulsada para guardar el valor de fuente como el valor del 100 %.
Incrementa la salida en el 2 % de la amplitud.
!ecrece la salida en el 2 % de la amplitud.
Recupera de la memoria un valor de fuente correspondiente al 0 % de la amplitud y lo fija como el valor de
fuente. Plsela y sostngala pulsada para guardar el valor de fuente como el valor del 0 %. Identifica la
versi"n del #irm$are. %antenga presionado durante el encendido.
&van'a c(clicamente a travs de)
Repetici"n lenta de rampa 0 % *100 % * 0 %
Repetici"n r+pida de rampa 0 % *100 % * 0 %
Repetici"n de rampa 0 % *100 % * 0 % con escalonamiento de 2 %
!esactiva el modo &pagado autom+tico
&ctiva el modo &pagado autom+tico
Incrementa o decrece el nivel de fuente.
&van'a c(clicamente a travs de las selecciones 2, - y . conductores.
&van'a a travs de las posiciones de memoria de los ajustes del cali/rador.
0n modo &juste del contraste1 la flec2a 2acia arri/a oscurece el contraste y la flec2a 2acia a/ajo, lo aclara.
Recupera un ajuste previo del cali/rador desde una posici"n de memoria.
3uarda los ajustes del cali/rador. 3uarda la configuraci"n de &juste del contraste.
&van'a c(clicamente el cali/rador a travs de los modos %0&45R0 y 465R70 en la parte inferior de la
pantalla.
4elecciona la funci"n medici"n y fuente 87 9termopar: en la parte inferior de la pantalla.
Puls+ndola repetidamente avan'a c(clicamente a travs de los tipos de termopares.
7onmuta entre las funciones medici"n y fuente de tensi"n y de m& en la parte inferior de la pantalla.
4elecciona la funci"n medici"n y fuente de R8! 9detectores termomtricos de temperatura: en la parte inferior
de la pantalla. Puls+ndola repetidamente avan'a c(clicamente a travs de los tipos de R8!.
4elecciona la funci"n medici"n y fuente de presi"n. Puls+ndola repetidamente avan'a c(clicamente por las
diferentes unidades de presi"n.
3
3.- Re"&n&"e$ %&' e%e(ent&' de %# +#nt#%%# de% "#%*$#d&$ de +$&"e'&'.
,.- O+e$#"&ne' *-'"#' de% "#%*$#d&$ de +$&"e'&'.
Realizar !a "re#a $e!%i&! a $e!%i&!'
a9 Cone$'e !a %a!"da de 'en%"7n de! $a!"#rador a % en'rada de 'en%"7n 'a! $o(o %e (e%'ra
en !a 6"0ra.
#9 P!%e para en$ender e!
$a!"#rador. P!%e para
%e!e$$"onar 'en%"7n $$
8par'e %per"or de !a
pan'a!!a9.
$9 S" e% ne$e%ar"o1 p!%e
para a$'"2ar e! (odo
SOURCE 8par'e "n6er"or de
!a pan'a!!a9. E! $a!"#rador
e%'3 ("d"endo 'en%"7n $$ 4
%'ed pede 2er !a%
(ed"$"one% a$'"2a% en !a
par'e %per"or de !a pan'a!!a.
d9 P!%e para %e!e$$"onar 6en'e de 'en%"7n $$.
e9 P!%e 4 para %e!e$$"onar n d/0"'o a $a(#"ar.
P!%e para %e!e$$"onar 1 V para e! 2a!or de %a!"da. P!%e 4 %o%'en0a p!%ada para
"n'rod$"r 1 V $o(o e! 2a!or $orre%pond"en'e a = B.
69 P!%e para "n$re(en'ar !a %a!"da a . V. P!%e 4 %o%'en0a p!%ada para
"n'rod$"r . V $o(o e! 2a!or $orre%pond"en'e a! 1==
B.
09 P!%e 4 para de%p!a*ar%e en're = 4 1== B
en pa%o% $on "n$re(en'o de! &. B.
A(%$ar el )*!$ra%$e
4
Smbolo de
Batera
descargada
Posiciones de memoria para los
ajustes del calibrador
Indicador del
modo
Anunciador de bucle
Pantalla de
unidades
Rampa automtica
a9 Pre%"one 4 :a%'a )e apare*$a AC%'e de! $on'ra%'e1 'a! $o(o %e "!%'ra en !a
6"0ra adCn'a.

#9 Man'en0a pre%"onado para o%$re$er e! $on'ra%'e.
$9 Man'en0a pre%"onado para a$!arar e! $on'ra%'e.
d9 P!%e para 0ardar e! n"2e! de $on'ra%'e.

OPERAR CALIBRADOR DE PROCESOS
Lo% (odo% de opera$"7n de! $a!"#rador de pro$e%o% %on do%:
M*+* Mea%re 8MEDICIN9.D Se '"!"*a para (ed"r par3(e'ro% e!5$'r"$o%
8+#$te '.+e$&$ de %# +#nt#%%# ) +#$te n!e$&$ de %# +#nt#%%#9
M*+* S*r)e 8+UENTE9.D En e! (odo SOURCE1 e! $a!"#rador 0enera
%eEa!e% $a!"#rada% para pro#ar 4 $a!"#rar "n%'r(en'o% de pro$e%oF
%("n"%'ra 'en%"one%1 $orr"en'e%1 6re$en$"a% 4 re%"%'en$"a%F %"(!a %eEa!
e!5$'r"$a de %a!"da de de'e$'ore% de 'e(pera'ra por RTD o 'er(oparF 4
("de !a pre%"7n de 0a% de na 6en'e eG'erna1 $reando na 6en'e de
pre%"7n $a!"#rada.
#) O+e$#"/n en (&d& (ed"/n0
a.1.,Para (ed"r !a $orr"en'e o 'en%"7n de n 'ran%("%or
o para (ed"r !a %a!"da de n "n%'r(en'o de pre%"7n1
'"!"$e !a "ar$e %"eri*r +e la "a!$alla 4 pro$eda $o(o
%"0e:
1. P!%e para %e!e$$"onar 'en%"7n o $orr"en'e.
LOOP no de#e e%'ar a$'"2a.
&. Cone$'e !o% $ond$'ore% 'a! $o(o %e (e%'ra en !a
+"0ra adCn'a.
a.2., Para (ed"r par3(e'ro% e!5$'r"$o% '"!"*ando !a
"ar$e i!-eri*r +e la
"a!$alla1 pro$eda
$o(o %"0e:
1. Cone$'e e! $a!"#rador 'a! $o(o
%e (e%'ra en !a 6"0ra adCn'a.
&. S" e% ne$e%ar"o1 p!%e para a$'"2ar e! (odo
MEASURE 8par'e "n6er"or de !a pan'a!!a9.
>. P!%e para 'en%"7n o $orr"en'e $on'"na1 o
para 6re$en$"a o re%"%'en$"a.
1ed"/n de te(+e$#t.$#
5
U'#nd& te$(&".+%#'
E! $a!"#rador %opor'a d"e* 'er(o$p!a% e%'3ndar1 "n$!"do% !o% '"po% E1 N1 H1 I1 T1 B1 R1 S1 L o U.
Para (ed"r 'e(pera'ra '"!"*ando n 'er(opar1 pro$eda $o(o %"0e:
1. Cone$'e !o% $ond$'ore% de! 'er(opar a! ("n"$one$'or (a$:o TC aprop"ado1 !e0o a !a
en'rada/%a!"da TC 'a! $o(o %e (e%'ra en !a 6"0ra %"0"en'e. Un pin es ms ancho que el otro.
No fuerce el miniconector en la polaridad incorrecta.
&. S" e% ne$e%ar"o1 p!%e para a$'"2ar e! (odo MEASURE.
>. P!%e para pre%en'ar !a pan'a!!a TC. S" !o de%ea1 $on'"nJe p!%ando e%'a 'e$!a para
%e!e$$"onar e! '"po de 'er(opar de%eado.
S" e% ne$e%ar"o pede $on('ar en're !a% e%$a!a% de 'e(pera'ra KC o K+ a! p!%ar .
1ed"/n de te(+e$#t.$#
U'#nd& dete"t&$e' te$(&(2t$"&' de $e''ten"# 3RTD)
E! $a!"#rador a$ep'a !o% '"po% de RTD "n$!"do% en !a 'a#!a L. Lo% RTD e%'3n $ara$'er"*ado% por
% re%"%'en$"a a = KC 8>& K+91 )e %e deno("na Mpn'o de 6%"7n de! :"e!oN o R=. E! R= (3%
$o(Jn e% 1==. E! $a!"#rador a$ep'a en'rada% de (ed"$"7n $on RTD (ed"an'e $oneG"one% $on
do%1 're% o $a'ro
$ond$'ore%1
%"endo !a $oneG"7n
$on 're%
$ond$'ore% !a (3%
$o(Jn. Una
$on6"0ra$"7n de
$a'ro $ond$'ore%
propor$"ona !a
eGa$'"'d (3% a!'a
para !a (ed"$"7n 4
na de do%
$ond$'ore%
propor$"ona !a
eGa$'"'d (3% #aCa
para !a (ed"$"7n.
1. S" e% ne$e%ar"o1 p!%e para a$'"2ar e! (odo MEASURE.
&. P!%e para pre%en'ar !a pan'a!!a RTD. S" !o de%ea1 $on'"nJe p!%ando e%'a 'e$!a para
%e!e$$"onar e! '"po de RTD de%eado.
6
>. P!%e o para %e!e$$"onar na $oneG"7n de &1 > 7 A $ond$'ore%.
A. Cone$'e e! RTD a !o% 'er("na!e% de en'rada 'a! $o(o %e (e%'ra en !a 6"0ra1 !/nea% arr"#a.
.. S" e% ne$e%ar"o pede $on('ar en're !a% e%$a!a% de 'e(pera'ra KC o K+ a! p!%ar
*.- &+e$#"/n en (&d& '&.$"e 3F.ente)0
En e! (odo SOURCE1 e! $a!"#rador 0enera %eEa!e% $a!"#rada% para pro#ar 4 $a!"#rar
"n%'r(en'o% de pro$e%oF %("n"%'ra 'en%"one%1 $orr"en'e%1 6re$en$"a% 4 re%"%'en$"a%F %"(!a !a
%eEa! e!5$'r"$a de %a!"da de de'e$'ore% de 'e(pera'ra por RTD o 'er(oparF 4 ("de !a pre%"7n
de 0a% de na 6en'e eG'erna1 $reando na 6en'e de pre%"7n $a!"#rada.
F.ente de "&$$ente de , # 24 (A
Para %e!e$$"onar e! (odo 6en'e de $orr"en'e pro$eda $o(o %"0e:
1. Cone$'e !o% $ond$'ore% de pre#a en !o% 'er("na!e% (A 8$o!(na "*)"erda9.
&. S" e% ne$e%ar"o1 p!%e para a$'"2ar e! (odo SOURCE.
>. P!%e para %e!e$$"onar $orr"en'e 4 p!%e !a% 'e$!a% 4 para "n'rod$"r e! 2a!or )e
de%ea para !a $orr"en'e.
F.ente de &t$&' +#$-(et$&' e%2"t$"&'
E! $a!"#rador 'a(#"5n pede %er2"r de 6en'e de 2o!'"o%1 o:("o% 4 6re$en$"a pre%en'3ndo!o% en
!a par'e "n6er"or de !a pan'a!!a.
Para %e!e$$"onar na 6n$"7n de 6en'e de n par3(e'ro e!5$'r"$o1 pro$eda $o(o %"0e:
1. Cone$'e !o% $ond$'ore% de pre#a1 depend"endo de !a 6n$"7n de 6en'e.
&. S" e% ne$e%ar"o1 p!%e para a$'"2ar e! (odo SOURCE.
>. P!%e para 'en%"7n $$1 o para 6re$en$"a o re%"%'en$"a.
A. P!%e !a% 'e$!a% 4 para "n'rod$"r e! 2a!or de %a!"da )e de%ea. P!%e 4 para
%e!e$$"onar n d/0"'o d"6eren'e a $a(#"ar.
A5.'te de% 4 6 ) 144 6 de %&' +#$-(et$&' de '#%d#
7
Para !a %a!"da de $orr"en'e e! $a!"#rador a%(e )e = B $orre%ponde a A (A 4 )e 1== B
$orre%ponde a &= (A.
Para !o% o'ro% par3(e'ro% de %a!"da1 %'ed de#e 6"Car !o% pn'o% de! = B 4 1== B an'e% de poder
'"!"*ar !a% 6n$"one% de e%$a!ona("en'o 4 ra(pa. Para 6"Car!o%1 pro$eda $o(o %"0e:
1. S" e% ne$e%ar"o1 p!%e para a$'"2ar e! (odo SOURCE.
&. Se!e$$"one !a 6n$"7n de 6en'e de%eada 4 '"!"$e !a% 'e$!a% de !a% 6!e$:a% para "n'rod$"r e!
2a!or.
Con%"dere !a 6n$"7n de 6en'e de 'e(pera'ra )e '"!"*a !o% 2a!ore% 1== KC 4 >== KC.
>. In'rod*$a 1== KC1 p!%e 4 %o%'en0a p!%ada !a 'e$!a para 0ardar e! 2a!or.
A. In'rod*$a >== KC1 p!%e 4 %o%'en0a p!%ada !a 'e$!a para 0ardar e! 2a!or. A:ora pede
'"!"*ar e%'e aC%'e para !o %"0"en'e:
O ?a$er e! e%$a!ona("en'o (ana! de na %a!"da $on "n$re(en'o% de! &. B.
O Sa!'ar en're !o% pn'o% = B 4 1== B de !a a(p!"'d p!%ando (o(en'3nea(en'e o .
S#%d# en e'"#%&n#(ent& ) $#(+#
EG"%'en do% 6or(a% para aC%'ar e! 2a!or de !a% 6n$"one% de 6en'e.
O Sa!"da $on e%$a!ona("en'o (ana!1 $on !a% 'e$!a% 4 1 o a'o(3'"$o.
O Sa!"da de ra(pa.
E! e%$a!ona("en'o 4 ra(pa %e ap!"$a a 'oda% !a% 6n$"one% eG$ep'o a !a pre%"7n1 )e re)"ere e!
%o de na 6en'e de pre%"7n eG'erna.
R#(+# #.t&(-t"# de %# '#%d#
La 0enera$"7n a'o(3'"$a de ra(pa% !e da !a $apa$"dad de ap!"$ar n e%'/(!o 2ar"a#!e de%de
e! $a!"#rador a n 'ran%("%or1 (an'en"endo %% (ano% !"#re% para pro#ar !a re%pe%'a de!
'ran%("%or.
A! p!%ar 1 e! $a!"#rador prod$e na ra(pa )e %e rep"'e $on'"na(en'e de = B a 1== B a =
B de a$erdo $on 're% 6or(a% de onda de ra(pa po%"#!e%:
O = B D 1== B D = B ra(pa ap!anada de A= %e0ndo%.
O = B D 1== B D = B ra(pa ap!anada de 1. %e0ndo%.
O = B D 1== B D = B ra(pa $on e%$a!ona("en'o de &.B1 $on na pa%a de . %e0ndo% en
$ada e%$a!7n.
Para a#andonar !a 6n$"7n de ra(pa1 p!%e $a!)"er #o'7n.
G.#$d#d& ) $e".+e$#"/n de #5.'te'
Pede 7.#$d#$ :a%'a o$:o de %% aC%'e% en na (e(or"a no 2o!3'"! 4 re$perar!o% para
'"!"*ar!o% po%'er"or(en'e. Una $ond"$"7n de #a'er/a de%$ar0ada o n $a(#"o de #a'er/a no
(od"6"$a !o% aC%'e% 0ardado%.
P#$# 7.#$d#$ #5.'te'1 pro$eda $o(o %"0e:
1. De%p5% de $rear n aC%'e para e! $a!"#rador1 p!%e . En !a pan'a!!a apare$en !a%
po%"$"one% de (e(or"a.
&. P!%e o para %e!e$$"onar !a% po%"$"one% de !a no a !a o$:o. Un $ar3$'er de %#ra4ado
apare$e #aCo !a po%"$"7n de (e(or"a %e!e$$"onada.
>. P!%e . S7!o %e (o%'rar3 !a !o$a!"*a$"7n de (e(or"a a!(a$enada. E%'o "nd"$a )e e!
aC%'e 6e 0ardado.
P#$# $e".+e$#$ #5.'te'1 pro$eda $o(o %"0e:
1. P!%e . La% po%"$"one% de (e(or"a apare$en en !a pan'a!!a.
&. P!%e o para %e!e$$"onar !a po%"$"7n de (e(or"a aprop"ada 4 en'on$e% p!%e .
8
.., NORMAS DE SEGURIDAD INDUSTRIAL / AMBIENTAL
E! a!(no %a ropa de a$erdo a !a nor(a'"2"dad de !a In%'"'$"7n.
E! a!(no %a ade$ada(en'e !o% (a'er"a!e%1 e)"po% e "n%'r(en'o% en e! de%arro!!o
de! !a#ora'or"o.
A+0er$e!)ia
Para evitar posibles choques elctricos o lesiones personales:
1.- No aplique una tensin superior a la tensin nominal, especificada en el calibrador, entre los
terminales o entre cualquier terminal tierra de proteccin !"# $ %& m' como m(imo en todos
los terminales).
%.- *ada ve+, antes de utili+arlo, compruebe el funcionamiento del calibrador midiendo una
tensin conocida.
".- Nunca toque con la sonda una fuente de tensin cuando los conductores de prueba estn
conectados en los terminales de corriente.
&.- ,eleccione la funcin el ran-o apropiados para las mediciones.
..- 'l utili+ar las sondas, manten-a sus dedos ale/ados de los contactos de stas. 0anten-a
sus dedos detrs de los protectores para estos en las sondas.
1.- *onecte el conductor de prueba com2n antes de conectar el conductor de prueba que
transporta electricidad. 'l desconectar los conductores de prueba, desconecte primero el
conductor de prueba que transporta electricidad.
In!&$(#"/n '&*$e 'e7.$d#d
1.D No '"!"$e e! $a!"#rador %" 5%'e e%'3 6n$"onando de (anera anor(a!. E% po%"#!e )e !a
pro'e$$"7n e%'5 a6e$'ada
&.D No '"!"$e e! $a!"#rador $er$a de 0a%e%1 2apore% o po!2o% eGp!o%"2o%.
A.D De%$one$'e !o% $ond$'ore% de pre#a an'e% de $a(#"ar a o'ra 6n$"7n de (ed"$"7n o de
6en'e.
..D Para e2"'ar !e$'ra% 6a!%a%1 )e podr/an 'ener $o(o $on%e$en$"a $:o)e% e!5$'r"$o% o
!e%"one% per%ona!e%1 ree(p!a$e !a #a'er/a 'an pron'o $o(o apare*$a e! "nd"$ador 8M9.
P$e"#."/n
P#$# e8t#$ d#9&' +&'*%e' #% "#%*$#d&$ & #% e:.+& :.e 'e e't2 +$&*#nd&0
1.- De'"&ne"te %# #%(ent#"/n e%2"t$"# ) de'"#$7.e t&d&' %&' "#+#"t&$e' de #%t#
ten'/n #nte' de e!e"t.#$ +$.e*#' de $e''ten"# & "&ntn.d#d.
2.- Ut%"e %&' "&ne"t&$e'; !.n"&ne' ) $#n7&' "&$$e"t&' +#$# %# (ed"/n & #+%"#"/n de
!.ente.
1., CUESTIONARIO
Re%pe$'o a! $a!"#rador de pro$e%o% '"!"*ado:
1.D Ind")e !o% ran0o% de (ed"$"7n /0enera$"7n de $orr"en'e1 'en%"7n1 6re$en$"a1
re%"%'en$"a.
&.D Ind")e !o% '"po% de 'er(o$p!a% )e %e peden %"(!ar $on e%'e $a!"#rador de
pro$e%o%.
>.D Ind")e !o% '"po% de RTD )e %e peden %"(!ar.
A.D PC7(o %er3 !a $oneG"7n para %"(!ar na RTD de 're% :"!o%Q
..D M"da !a 'e(pera'ra a(#"en'e $on e! $a!"#rador de pro$e%o% 4 na 'er(o$p!a. A:ora
("da !o% ("!"2o!'"o% DC prod$"do% por !a 'er(o$p!a %ando e! ("!"2o!'/(e'ro 4 %ando !a
'a#!a de !a 'er(o$p!a e(p!eada de'er("ne !a 'e(pera'ra $orre%pond"en'e a !a 'en%"7n
(ed"da. PPor )5 no $o"n$"den !a% 'e(pera'ra%Q
9

Você também pode gostar