Samenvatting Sociaal Recht

Deel 1: Inleiding
- meeste nadruk op arbeidsrecht (een beetje op sociale zekerheidsrecht)
- sociaal recht als dusdanig bestaat niet bestaat uit ! componenten:
1) arbeidsrecht: regelt de verhouding ts WG en WN (in "eite privaat recht)
!) soc zekerheidsrecht: regelt verhouding ts burger & staat (publiek recht)
- arbeidsrecht:
1) individueel arbeidsrecht
!) collectie" arbeidsrecht (indiv # gecon"ronteerd met e collectiv$ %v staking)
&) arbeidsreglementering (heel moeilijk nau#elijks aan bod in de les)
') soc proces recht (niet aan bod in les #el onrechtstreeks)
- arbeidsrechtbank in elk rechtelijk arrondissement en er zijn ( arbeidshoven (hier
gaat men in hoger beroep) Dan kan men nog naar het )o" van *assatie gaan
- #at zij zeggen is zeer belangrijk
- spreken alleen recht over +in #elke mate een bep
#etgeving is geschonden
- handelt niet over "eiten
- hoogste rechtscollege #aarvan uitspraken #el
richtinggevend zijn
- andere rechtscolleges
1) Arbitragehof
oa toetsing van #etgeving aan het gelijkheidsbeginsel
2) Europese hof van Justitie
,u-emburg
%epaalde principes geschonden:
- stel: hier op uni" -. statutair (geen /0)
- stel: vrou#elijke collega gelijk en minder betaald
-. aanvechten (Raad van State)
- )o" van 1ustitie: vraag hierover stellen en zeggen: ja het is zo
-. raad van State erdoor gebonden
-. er zijn dus situaties #aar %elgische rechter niet de
hoogste rechter is
3) Europese hof van de rechten van de mens
Straatsburg
1
I$ /rbeidsrecht: publiek o" privaat recht2
- belangrijk deel van arbeidsrecht: betrekking op relaties ts particulieren (privaat)
-. maar aantal argumenten die hiertegen pleiten
1) 3o#el het arbeidsrecht als het privaat recht regelen in hoo"dzaak de
4indiv betrekkingen5 ts "6sieke en morele personen$ )et arbeidsrecht
stelt echter dik#ijls de coll betrekkingen boven de individuele$
2) arbeidsrecht gekenmerkt dr sterk ingrijpen door de overheid
3) arbeidsrecht besteedt veel aandacht aan beschrijvingen van
instellingen (net zoals het publiek recht) )et descriptieve komt in
het privaat recht nau#elijks aan bod
- conclusie:
het arbeidsrecht past niet in de t#eedelige indeling van het recht
veeleer e e-ponent ve &
de
categorie mn het professionele recht
II$ De bronnen van het arbeidsrecht
1. nternationale rechtsbronnen
- #orden in de regel omgezet in nationaal recht
- de intern normen kunnen ingedeeld # volgens de instellingen in de schoot #aarvan
zij tot stand gekomen zijn:
1) Verenigde Naties (VN)
meeste verdragen van 78 bevatten geen bepalingen die van
#ezenlijk belang zijn voor het arbeidsrecht
uitzondering: artikel 9 (inzake econ soc en culturele rechten)
2) nternationa!e Arbeidsorganisatie (A")
oa vrijheid van de vakvereniging
3) "rganisatie voor Economische #amen$erking en "nt$ikke!ing ("E#")
klemtoon op economisch ook a" en toe aandacht voor het sociale
%) &aad van Europa
houdt zich slechts sporadisch bezig met het arbeidsrecht
') Europese (nie
- het belang van internationaal sociaal recht mag niet overdreven #orden$
2. nationale rechtsbronnen
- onderverdeling:
1) )rond$et
vnl klassieke grondrechten terugvinden die de vrijheid vh individu
#aarborgen tegen te overheid
goed als principe maar voor de rest:
2
2) $et
itt andere rechtstakken komt een #et mbt een aspect van de
arbeidsverhouding meestal slechts tot stand na raadpleging vd
sociale gesprekspartners #ier inspraak in ge;nstitutionaliseerd
het legi";eren mbt het arbeidsrecht komt hoo"dzakelijk alleen de
"ederale #etgever toe
beperkt aantal materies # overgelaten aan de ge#esten (bv
taalgebruik in de soc betrekkingen)
3) rechtspraak
nut in %elgi< eerder onrechtstreeks
rechters baseren hun oordeel vaak op #at collega=s hebben gedaan
-. tendensen (-. ongeschreven #etten)
%) rechts!eer
grote auteurs die iets over een bep onder#erp schrijven -. zal #el
juist zijn
kan enkel morele oordelen vellen over:
- het recht
- #ijze van toepassing ervan
-. zodat de greep op de arbeidsverhoudingen nogal gering is
') andere bronnen
arbeidsrecht kent ook een aantal in"ormele bronnen
a) eenzijdige toekenning
b) eenzijdig in het leven geroepen verplichtingen
(ondernemings- o" "abrieksreglementen)
c) at6pische overeenkomsten
d) bedrij"scodes
3. !igen rechtsvorming
- onderverdeling in:
1) conventionee! recht
mani"esteert zich zo#el binnen de indiv als de coll arbeidsrelatie als
rechtsbron
>?=s en >8=s kunnen de arbeidsverhouding zel" regelen in zoverre
de materie niet in strijd is met een d#ingende #ettelijke regeling
*/0: #at hierin staat geldt als plicht
2) eigen rechtsvorming van reg!ementaire aard
hierin # de besl van paritaire organen en het arbeidsreglement
gerangschikt
zaken die ook #orden a"gesproken maar die niet in de */0 staan
maar #el de partijen bindt
bv arbeidsreglement: hierin staan additionele rechten en plichten
3
Deel !: Recht i$v$m$ de arbeidsmarkt
8iet kennen
Deel &: Individueel /rbeidsrecht
I$ De arbeidsovereenkomst
1. "egrip#definitie
- /0 is een overeenkomst #aarbij een >8 zich ertoe verbindt om tegen loon onder
het gezag van een >? arbeid te presteren
1) loon (geld geen echt onderscheidenend criterium)
!) arbeid
&) gezag (belangrijkste)
- #ederkerig contract
- zel"standigen hebben geen /0
- pro" statutair -. andere regeltjes
- overheid kan ook mensen met een /0 te#erkstellen
- $aarom be!angri*k+
in %elgi< genereert het hebben van een /0 bep voordelen@rechten
(bv pensioen)
2. "and van ondergeschikten
!$1$ principe@inhoud
- >? oe"ent gezag uit
- >8 is ondergeschikte
- bij intellectuele job uitoe"ening: gezag veel minder
- bij arbeiders: makkelijker te zeggen dan bij hooggeschoolden
- van minder belang voor het bestaan van een /0:
de manier #aarop het gezag tot uiting komt
en@o" de mate #aarin het #ordt aange#end
!$!$ evolutie
- gezagsverhouding hee"t in a"gelopen decennia een evolutie doorgemaakt:
k$antitatief: sterke toename van aantal personen dat zich in een
situatie van contractuele ondergeschiktheid bevindt
k$a!itatief: vooral in grote bedrijven is de persoon die het gezag
uitoe"ent lang niet meer de #erkgever-eigenaar vd onderneming
maar een >8 die in naam vd kapitaalbezitter(s) het gezag uitoe"ent
- gezag vroeger veel tacti<ler dan nu (c"r Daens)
!$&$ be#ijs@vermoedens
- diegene die het bestaan van een gezagsrelatie o" een band van ondergeschiktheid
inroept moet het be#ijs ervan leveren
- onderscheid tussen:
$eer!egbare vermoedens:
bv A geboren vermoedelijk is getrou#de man de vader (mr al maanden #eg)
on$eer!egbare vermoedens: tegenbe#ijs kan je ge#oon niet leveren
bv je mag maar ma- aantal uren #erken
!$'$ beoordelingselementen
4
- het voorhanden zijn van een verhouding van ondergeschiktheid zal in "eite steeds
moeten #orden beoordeeld ahv de concrete omstandigheden #aarin de arbeid #
gepresteerd
- k#ali"icatie door partijen
de vraag rijst o" de partijen gebonden zijn dr de k#ali"icatie die zij
aan de overeenkomst geven bij het sluiten ervan
-. het ant#oord hierop is ontkennend
de #ijze #aarop de partijen hun verhouding hebben gek#ali"iceerd
bindt de rechter niet maar vormt #el voor hem een belangrijk
aanknopingspunt
!$($ /ndere gelijkaardige overeenkomsten (soort ontsnappingsmogelijkh)
- men kan dus ook zijn arbeid ter beschikking stellen zonder een /0 te sluiten
- dit is onder meer het geval bij:
lastgeving
overeenkomst van maatschap
aanneming van #erk (aannemingsovereenkomst)
-. in al deze gevallen staat de >8 niet onder gezag ve derde hoe#el hij
#el bep richtlijnen zal volgen bij het uitoe"enen van zijn #erkzaamh
!$B$ schijnzel"standigen
- #erken maar voor 1 >?
- de": personen die #erken als zel"standige maar #aarvan de rechter achtera" de
vermeende aannemingsovereenkomst k#ali"iceert als een /0
3. "elang $gevallenstudie)
- soort optelsom gaan maken van #at persoon moet doen
- bv mens problemen aan oren -. ambulant -. C =s avonds -. allergisch aan product
-. geneesheer persoon aan sprake stellen -. als >8 (verminderde aansprakelijkh)
-. geneesheer zegt: geen zel"st anesthesist -. nagaan ahv #at pers doet (tikken
zel"st kleren #assen)
-. anal6se van activiteiten van persoon ). bep punten -. >8 o" niet
II$ )et sluiten van de overeenkomst
1. %an&ervingsvrijheid en aan&ervingsrecht
- de aan#erving #ordt als dusdanig niet door de #et gede"inieerd
- het aan#erven is in beginsel vrij
- de aan#ervingsvrijheid #ordt beperkt door algemene rechtsregels zoals:
de aansprakelijkheid
de openbare orde
de goede zeden
1$1$ 7erplichting tot aan#erving van bepaalde arbeidskrachten
- in aantal gevallen ben je verplicht om mensen aan te #erven
reden: hun z#akkere posities op de arbeidsmarkt
- gehandicapten
- jongeren-stagiairs start- en landingsbanen
5
bv de startbanen verplichten de >? om een bep Duotum onder
een bep lee"tijd aan te nemen -. zo voordeligere belastingen
1$!$ *ontingentering
- E u# markt a"sluiten
- beperkt de aan#ervingsbevoegdheid van de >?
- onderscheid tussen:
1) nationaa!
niet FG onderdanen in %elgi< #erken -. aan aantal zaken voldoen
mn arbeidsvergunning en arbeidskaart (deze moet door de persoon
zel" aangevraagd #orden)
De staat laat maar mensen toe in hoeverre ze denken dat ze hen
nodig hebben
2) ,okaa!
in de sectoren van de havenarbeid en de diamantenbe#erking is de
>? verplicht bij de aan#erving van nieu#e arbeidskrachten om uit
het contingent erkende #erknemers te putten
arbeidskaart #ordt verstrekt door een particulier comitH
1$&$ Discriminatieverbod
- bij aan#erving mag je niet discrimineren op grond van bepaalde kenmerken
1) ges!achtdiscriminatie
#ordt zo#el door intern Furopese als nat rechtsvormen verboden
tenzij in bep omstandigheden die de #et toelaat (bv musical -.
vrou# nodig)
ongezond o" gevaarlijk #erk kan (voorlopig) nog aan vrou#en
#orden ontzegd$ )et is ze ook niet toegelaten ondergrondse arbeid
te verrichten in mijn groeven en graverijen
2) rassendiscriminatie
ras huidskleur a"stamming a"komst o" nationaliteit
sanctie: gevangenisstra" v 1 maand I 1 jaar geldboete (J-1JJJ euro
3) !eefti*ddiscriminatie
het verbod betre"t zo#el inhoudelijke als impliciete ver#ijzingen
naar de lee"tijd
een minimumlee"tijdsgrens #ordt daarentegen niet uitgesloten
ook van toepassing op diegene die namens de >? optreedt
%) andere gronden
ziekteverleden politieke o" levensovertuiging lidmaatschap van een
vakbond o" een andere organisatie handicap en seksuele geaardheid
dit zijn persoonlijke kenmerken die geen verband houden met de
"unctie o" de aard van de onderneming
bv #et K/)0GL
6
vraag is natuurlijk #aar houdt het op2 (veel versch gronden om te
discrimineren)
1$'$ 7erplichtingen van >? t$a$v$ de sollicitant
- deze coll /0 verplicht de >? tot de naleving van bep regels ten overstaan van de
kandidaat-#erknemer
- oa >? is verplicht om kosten te dragen voor de e- en onderzoeken (lees pg (B)
1$($ )et aan#ervingsonderzoek
- verplicht medisch onderzoek bij indienstneming
>8 blootgesteld aan risico=s voor beroepsziekten
>8 in veiligheids"uncties
>8 die in rechtstreeks contact komen met voedings#aren
?ehandicapten
>8 jonger dan !1 jaar
%eeldscherm#erkers
-. niet zomaar bij een geneesheer maar bij een preventieadviseur
-. /R/%: daarin e-pliciet beschreven #ie die aan#ervingsonderzoeken
moeten ondergaan
- uitbreiding tot de andere #erknemers
voorzien van mogelijkheid om de verplichting zich te onder#erpen
aan een aan#ervingsonderzoek uit te breiden tot
- al het personeel van de onderneming
- tot sommige categorie<n van #erknemers
- het personeel van bepaalde #erkplaatsen
- niks te maken met controle geneeskunde #el 4kun je #erk aan op grond van u#
"6siek25
2. %lgemene beginselen van het contractrecht in het raam van de %'
- arbeidsrecht is vrij jong voor 1MJJ #as er enkel het burgerlijk recht
- principes van burgerlijk recht #erken nog altijd door in het arbeidsrecht
!$1$ >ilsautonomie van de partijen
- partijen zijn volkomen vrij om de overeenkomst de inhoud te gevend die ze #illen
!$!$ *onsensualisme
- voor de totstandkoming vs overeenkomst volstaat een loutere toestemming door de
partijen
- het volstaat dat je ja zegt /0 is niet hoo"dzakelijk schri"telijk)
!$&$ *ontract is #et
- als je iets a"spreekt ben je er ook aan gebonden
- de overeenkomst moet door de partijen mits inachtname van de openbare orde en
goede zeden #orden nagelee"d
- geen van de partijen mag eenmaal de overeenkomst totstandgekomen eenzijdig
#ijzigingen aanbrengen
!$'$ Gitvoering van de overeenkomst te goeder trou#
- /0 is een duur overeenkomst je kan niet alles a"spreken soms #ordt iets meer
7
verlangd van u dan hetgeen op papier staat
3. Geldigheidsbe&ij(en
- om /0 te kunnen sluiten moet je aan een aantal voor#aarden voldoen
&$1$ %ek#aamheid
- je moet bek#aam zijn
- juridische k#ali"icatie: vana" 19 jaar ben je bek#aam
- onderscheid:
a) minder*arigen
jonger dan 19 jaar
niet rechtsbek#aam om alleen een /0 te sluiten
nodig: uitdrukkelijke o" stilz#ijgende toestemming van voogd
mogen maar een beperkt aantal uren #erken
b) gehu$den
iedere echtgenoot hee"t het recht een beroep uit te oe"enen zonder
de instemming van de andere echtgenoot
indien een echtgenoot even#el oordeelt dat hieraan een ernstig
nadeel verbonden is voor zijn zedelijke o" sto""elijke belangen o" voor
die van minderjarige kinderen hee"t hij het recht zich te #enden tot
de rechtbank van eerste aanleg en in spoedeisende gevallen tot de
voorzitter van de rechtbank
c) onbek$aamverk!aarden
in niet in staat om op een geldige #ijze zijn toestemming te geven
#anneer deze een /0 sluiten is deze nietig
&$!$ ?eldige toestemming
- volgende kunnen de geldigheid van een toestemming aantasten:
a) d$a!ing
bij rechtszaak niet snel kant van >? kiezen: deze beschikt immers
over voldoende middelen om de bek#aamheid en k#ali"icaties van
de personen te testen alvorens tot aan#erving over te gaan
b) ge$e!d
je mag niet iemand onder pressie zetten om een /0 te sluiten
c) bedrog
komt #el eens voor bv sollicitatie"ormulier
de >8 is niet verplicht steeds aan de >? zel" zijn verleden bloot te
leggen het is de >? die erom moet vragen
&$&$ ?eoorloo"d voor#erp en oorzaak
8
- een overeenkomst aangaan zonder oorzaak o" uit valse o" uit ongeoorloo"de oorzaak
kan geen gevolgen hebben
- oorzaak van een overeenkomst
hee"t betrekking op de doorslaggevende be&eegreden bij de
totstandkoming ervan
- voor#erp van de overeenkomst
slaat op de inhoud van de contractuele verbintenissen
- je kunt u er niet toe verbinden dingen te doen die stra"rechtelijk verboden zijn
). *oorten arbeidsovereenkomsten
'$1$ Duur #aarvoor de /0 #erd aangegaan
a) onbepaalde tijd
kenm: moet niet noodz schri"telijk zijn mag ook mondeling
je kan een /0 hebben louter door de uitvoering ervan
meeste >n -. schri"telijk
geen tijdslimiet beide partijen kunnen de overeenkomst in principe
op elk ogenblik be<indigen met inachtneming van de #ettelijke
voorschri"ten
b) bepaalde tijd
bv studentenjob
kenm: moet /,NI1D schri"telijk individueel en ten laatste op het
moment van indiensttreding
sanctie: bv na indiensttreding (vergoeding a"koopsom)
voora" de duur van de overeenkomst vastleggen
loopt automatisch a" op de vervaldag
c) opeenvolgende /0 voor bepaalde tijd
#at kan niet: /0 voor bep duur aan elkaar plakken (men #il mensen
niet in het onge#isse laten)
#anneer ! van bep duur na elkaar -. autom onbepaalde duur
ontsnappingsclausule: je mag ervan a"#ijken
- aard v #erk o" andere #ettige reden (bv in R#anda is toestand
van het #erk zeer #isselvallig)
- maar er zijn legio zaken #aar dit niet pakt bv "akkeltheater
op bep moment gezegd: die regeling is te stringent -. "le-ibilisering
- in periode van ! jaar: ma- ' maal min & maanden
- in tijdspanne van & jaar: min B maanden
'$!$ Orecisering van het te verrichten #erk
- bij het sluiten ve /0 kan een >8 zich ertoe verbinden een duidelijk omschreven
#erk te presteren
'$&$ /ard van het #erk o" de hoedanigheid van de persoon die de arbeid presteert
- onderscheid tussen:
a) $erk!ieden of (hand)arbeiders
hoo"dzakelijk handenarbeid
b) bedienden
9
hoo"dzakelijk hoo"darbeid
meer voordelig statuut
c) anderen
bv studenten
- k#ali"icatie is belangrijk omdat de gevolgen ervan groot zijn (bv vakantiegeld is
verschillend voor arbeiders en bedienden)
- in 8ederland maakt men dit onderscheid niet meer (ts arbeiders en bedienden)
- >g mag aan zijn >8 een voordeligere regeling toe kennen (bv arbeider als een
bediende behandelen) het tegenovergestelde mag #el niet$
'$'$ De vervangingsovereenkomst
stel: >8 met hersenschudding brie"je van dokter iemand anders vervangt >8
-. & mogelijkheden:
1) contract van bepaa!de duur
niet zo goed mn mogelijkheid dat men ! pers moet betalen
2) uitzendarbeid
nadeel: duur
3) vervangingsovereenkomst
iem in dienst nemen te vervanging van iem die zijn /0 geschorst is
(bv staking ongeval) niet door gebrek aan #erk #egens econ
oorzaak slecht #eer staking o" lock-out
persoon in k#estie een S*)RIPNF,I1AF overeenkomst geven en
hierin vermelden:
- #ie je vervangt
- om #elke reden
- voor#aarden van de indiensttreding (bv uurrooster)
ten laatste op ogenblik van indiensttreding
! mogelijkheden:
- zoals contract van bep duur (de vervangingsovereenkomst voor
bep tijd loopt autom en zonder opzegging ten einde door het
verstrijken van de termijn
- /0 #aarin staat dat vervangingsovereenkomst stopt #anneer
andere >8 terugkomt
mag ma- ! jaar duren
heel soepele manier: mensen die tijdelijk uit circulatie zijn
vervangen
'$($ Deeltijdse arbeid
- vorm van voltijdse arbeid
- e /0 voor deeltijds #erk hee"t betr op arbeid die regelmatig en vrij#illige gedurende
een kortere periode dan de normale periode #ordt verricht
- vormvereisten:
schri"telijk
uurrooster a"spreken (moet in /0 en arbeidsreglement staan)
- men zou er van kunnen pro"iteren:
bescherming: bep remmen inbou#en in #etgeving
1) de 1-3 rege!: uurrooster moet min 1@& ve volle zijn (dus min 1!
10
uur)
!) de 3 uren rege!: mensen min & uur na elkaar laten #erken (#el
uitz in bv de schoonmaak)
&) mensen hebben voorrang indien er in het bedrij" een beter
uurrooster vrij komt (job binnen mogelijkh van >8)
') de .) moet bep documenten bi*houden: #aarin alle a"#ijkingen
op het uurrooster #orden opgetekend
() bekendmaking van de $erkroosters: volgens vast #erkrooster
c6clus opgenomen in arbeidsreglement variabel uurrooster
+. ,e inhoud van de overeenkomst
- de partijen kunnen bepaalde a"spraken in de /0 inschrijven$
- De #etgever:
regelt sommige bedingen e-pliciet
verbiedt er een aantal
- in een overeenkomst mag je schrijven #at je #ilt #el aantal beperkingen ingebou#d
ter bescherming van de >8
($1$ 7erboden bedingen
a) bepaalde ontbindende bedingen
gn autom be<indiging van contract in geval van hu#elijk
z#angerschap o" pensioen (mocht #el tot jaren =QJ)
in %elgi< #ordt je gepensioneerd #anneer >8 er zel" om vraagt
b) het #ijzigingsbeding
in /0 mag je niet schrijven dat je de /0 eenzijdig mag #ijzigen
zo vermijden dat de >8 zou overgeleverd #orden aan de #illekeur
van de ondernemer
($!$ In de /0 geregelde bedingen
a) het proe"beding
moet er niet instaan
clausule die toelaat:
- de >? kan nagaan in #elke mate de >8 geschikt is om
bedongen arbeid te presteren
- de >8 de mogelijkh geven uit te maken o" de door hem
te verrichten arbeid hem schikt
onderdeel van /0 niet op zichzel" bestaande /0
soort proe"periode -. je kan dan nog een einde maken aan de /0 (op
een korte manier)
ook inschrijven hoe lang proe"beding is
moet schri"telijk uiterlijk op tijdstip #aarop deze in dienst treedt
onderscheid tussen arbeiders en bedienden
- arbeiders: min Q dagen en ma- 1' dagen
- bedienden: hangt a" van hoogte van u# loon (niet minder
dan een maand)
- R 1M$&JJ euro: ma- B maanden
11
- . 1M$&JJ euro: ma- 1! maanden
#anneer proe"tijd is a"gesproken mag je er niet meer op terugkomen
(niet verlengen)
kan het in overeenkomst voor een bepaalde tijd2
- dit is niet in de #et geregeld
- voor#aarde: denaturatie bv contract van 1! maanden ev
! maanden op proe" geen 11 maanden
- contract van bep tijd moet je uitdoen (via proe"tijd kan
je de >8 eventueel sneller buiten krijgen)
opeenvolgende proe"bedingen gaat niet tenzij ze niets met elkaar te
maken hebben (-. gebeurt vrij zelden)
b) de borgtocht
clausule in overeenkomst
>8 borg storten als garantie dat >8 bepaalde dingen niet zal doen
c) het scheidsrechtelijk beding
indien er bet#istingen zijn dan voorleggen aan arbiters (niet naar
gerecht)
mag eigenlijk niet (enkel uitz)
mn machtspositie van >? tov >8
d) het concurrentiebeding
>? dekt zich in tegen mogelijke concurrentie van een e-->8
e) het delcrederebeding
niet gezien in les
E. een beding mag nooit tot gevolg hebben dat een situatie tov de >8 verslechtert
bv bediende statuut niet zomaar ineens naar arbeiders statuut veranderen
($&$ 8iet door de #etgever geregelde bedingen
a) scholingsbeding
>n #ordt geacht om (een gedeelte van) de opleidingskosten terug te
betalen tenzij hij een aantal jaren in dienst blij"t
zo kan de >? zich indekken opdat >8 niet zomaar naar een andere
"irma gaat nadat hij de opleiding gevolgd hee"t
volledig bedrag terug betalen is in strijd met recht v vrijheid vd mens
b) e-clusiviteitsbeding
de >8 verbindt zich ertoe om alleen voor de >? te #erken en dus
niet tijdens zijn vrije tijd een zel"standig beroep uitoe"ent
c) #oonplaatsbeding
de >n moet binnen een bep a"stand van de onderneming #onen
bv bankdirecteur boven "iliaal #onen (hee"t een commercieel doel
mn zo voeling hebben met de plaatselijke gemeenschap)
12
volgens rechtbank van %rugge mag dit niet (in strijd met vrijheid op
mobiliteit)
III$ Ne#erkstelling
1. -echten en plichten van de &erkgever (geen opsomming kunnen geven)
1$1$ plichten van de #erkgever
- artikel !J van /0> (S1MJJ)
- belangrijk:
de >8 te doen arbeiden op de #ijze en plaats zoals overeengekomen
reden van #erken: vergoeding (>? is verplicht om >8 een loon te
betalen)
- speci"ieke #et mn loonbeschermings#et
- de" van loon (alles #at een tegenprestatie van arbeid is)
bv "irma#agen geld
C links met andere #etten bv S3
C vordering van loon is mogelijk
- het loon is beschermend: bv uitbetaling op constante tijdstippen
- arbeiders: ! maal per maand
- bedienden: 1 maal per maand
- >? mag loon niet automatisch verrekenen
- ,oonoverdracht: bv bank elke maand bedrag betalen als a"betaling
voor een lening
- %eslag: dmv rechtelijke macht
-. bep grenzen ingebou#d (bv niet ma- loon mogen inhouden) Dus
beperkte beslagbaarheid van schuldeisers
voorrecht: >? is "ailliet
- als >8 heb je voorrecht staan voor aan in de rij
- sluitings"onds: op voorhand al bep bedragen geven
- >?: schulden zijn onbeperkt beslagbaar
- >8 zijn schuldeisers zel"standigen zijn geen schuldeisers
1$!$ plichten van de #erknemer
- artikel 1Q !S >/0
- als >8 bevelen van >? opvolgen -. er zijn #el grenzen
- bv de >8 is de >? eerbied en achting verschuldigd
13
2. %ansprakelijkheid (#ie is aansprakelijk)
!$1$ de (buiten)contractuele aansprakelijkheid van >? tav de >8
- aritkel 19
/ls >8 in uitvoering van zijn overeenkomst de >? o" derden
schade berokkent dan is hij enkel aansprakelijk (moet op die tijd
onder gezag van de >? staan ter#ijl hij een "out maakt)
1) opzette!i*ke of intentione!e fout (bedrog)
- "out die #ordt begaan om schade te berokkenen
- be#ust T ge#ild nt nakomen ve contractuele verplichting
o" ve algemeen geldende norm buiten contract
bij beide aan#ezigheid van intentioneel element
2) z$are fout
- ontbreken van intentioneel element
- ernstiger dan een ge#one "out (het ernstige karakter zou
volgens sommigen liggen in het voorzienbaar en@o"
vermijdelijk karakter van de schade anderen zien het
als de krenking van een essenti<le contractbepaling)
3) !ichte fout
- abusieve ge#oonte van de >8 a"stra""en
- lichte "outen die "reDuent en veelvuldig voorkomen
opdat de >8 aansprakelijk zou kunnen #orden gesteld is vereist
dat de door hem begane "out schade toebrengt aan de >? (zo#el
aan de onderneming is aan de persoon van de >? zel")
- atikel 1M:
aansprakelijkheid voor gebrekkig #erk
>? is verplicht om toe te kijken op prestaties van >8
>anneer product al in #inkel dan >8 niet meer aansprakelijk
!$!$ de buitencontractuele aansprakelijkheid tav derden
- bv vracht#agenchau""eur doet een ongeval slachto""er van ongeval kan kosten ver-
halen op:
>8 (maar immuniteit mogelijk mn gn opzettelijke z#are o" lichte
"out)
>? (burgerlijk recht: meester is aanspr voor zijn aangstelden) 1&9'
kan zich keren tegen de >8 (beroepen op z#are "out)
- het /rbitrageho" en aansprakelijkheid
geldt niet voor ambtenaren binnenschippers (vallen niet onder /0)
bv leerkracht niet verant# voor ongeval van leerling in pretpark
ambtenaren kunnen zich ook beroepen op de immuniteit (net zoals
ge#one >8)
&$ Schorsing
&$1$ /lgemeen
- de" niet kennen (/o o" uitvoering ervan #ordt geschorst i$e$ onderbroken)
14
- in een situatie #aarbij >8 niet #erkt en >? niet betaalt
- soorten:
meeste in /0>
in burgerlijk recht
conventioneel (bv in onderling overleg -. onbetaald verlo")
andere
- ge#aarborgd loon: bv in geval van ziekte
dagloon
#eekloon
maandloon
&$!$ 0vermacht
- #anneer:
onvoorzienbaar
onvermijdbaar
onmogelijk om /0 uit te voeren
vreemd aan de partij die zich op overmacht beroept
- soorten:
tijdelijk: bv brand in "abriek (/o #ordt geschorst)
de"initie": einde van /0 (bv piano -. ongeval -. pianist arm k#ijt)
- uitzonderingen: (dus geen overmacht)
"aillissement@kennelijk vermogen (/o blij"t bestaan curator moet
einde maken aan /0 -. vergoeding moet #orden betaald)
sluiting (lee"milieu): bv sluiting van oven in Fdegem -. vergoeding
betalen
- dus overmacht en be<indiging zijn niet het zel"de
overmacht: geen vergoeding betalen
be<indiging: vergoeding betalen
&$&$ Schorsing met recht op ge#aarborgd dagloon
- met vertraging@ niet op #erk geraken
arbeidsgeschikt zijn
zich normaal naar #erk begeven
oorzaak ona"h van #il van >8
bv staking van trein (op dag zel" niet 1 #eek op voorhand #eten)
ge#one "iles tellen niet (bestaan nl al heel lang je moet je erop
voorzien)
- de arbeid niet kunnen beginnen@ voorzetten
15
dus al op #erk zijn
buiten het geval van staking
bv bom alarm ziek #orden op #erk
- vervullen van kiesplicht
en niet mogelijk om bij volmacht te laten stemmen
op het %elgische grondgebied
- a"#ijkingen
bv >? gee"t ge#aarborgd dagloon so#ieso bij staking van treinen
- hoogte
voor bedienden: geen probleem (#orden per maand betaald)
voor arbeiders: # per uur betaald -. ma- bedrag@gepla"onneerd
&$'$ Alein verlet o" kort verzuim
- reden@ duur van a"#ezigheid
"amiliegebeurtenissen (hu#elijk van zich zel" o" "amilielid geboorte
adoptie van kind overlijden van "amilieleden etc:)
staatsburgerlijke verplichtingen (bv zetelen in jur6: ( dagen
ge#aarborgd loon door >?)
burgerlijke opdrachten (bv voorzitter van "amilieraad) -.
bijeengeroepen door de vrederechter
sectorale regelingen (bv van verhuizingen: recht op 1 dag #anneer
men verhuist)
- modaliteiten
klein verlet -. meedelen aan >? (op voorhand indien niet mogelijk
dan zo spoedig mogelijk)
de >8 behoort het verlo" te gebruiken #aarvoor het is toegestaan
zonder dat hij daarvan even#el het be#ijs hoe"t te leveren
ontvangen van ge#aarborgd loon
- deeltijdse arbeid
normaal enkel recht op die dagen van klein verlet op dagen dat je
#erkt
bv zus trou#t op vrijdag >8 moet niet #erken op vrijdag dan geen
recht op een e-tra dag
- nieu# opgenomen
klein verlet voor overgrootouders
vaderschapsverlo": 1J dagen (surplus #ordt betaald door
ziekteverzekering)
&$($ 3iekte en ongeval van gemeen recht (FL/KF8U)
16
- notie +arbeidsongeschiktheid=
#anneer niet in staat zijn om te gaan #erken
bv sterilisatie vasectomie abortus geslachtsverandering
dan #ordt /0 geschorst
- loon#aarborg
arbeiders:
- gedurende de eerste Q dagen: 1JJV
- ts 9
ste
en 1(
de
dag: BJV van loon !(99V obv */0 (totaal 9BV)
- ts 1B
de
en &J
ste
dag: BJV van ziekteverzekering !(99V v */0
- anci<nniteitvoor#aarden
- carensdag: alleen voor arbeiders (eerste dag van ziekte #ordt
arbeider niet vergoed #anneer ziekte langer dan 1' dagen dan
#el vergoed)
bedienden:
- loon gedurende &J #erkdagen doorlopen (enkel >?)
-. bij arbeiders eigenlijk ook ge#oon ge#aarborgd loon
- bedienden: nog sociale zekerheid betalen
- arbeiders: geen sociale zekerheid betalen
- hervallen
tussen periodes van arbeidsongeschiktheid moet er een +gat= zijn van
1' dagen
maar bv bij terugkomst (voetballer) terug een hersenschudding
opgelopen dan geldt het #el
- uitsluitingsgronden
in geval van z#are "out geen recht op ge#aarborgd loon
in geval van sportcompetitie een letsel oplopen(inkomgeld gevraagd
en zel" vergoeding krijgen) dan geen recht op ge#aarborgd loon in
andere gevallen #el
- verplichtingen van de >8
kennisgeving: >8 moet >? op de hoogte brengen van ziekte
be#ijs van ziekte@ongeval op document (gestuurd o" a"gegeven op de
onderneming binnen ! #erkdagen sedert de aanvang van
ongeschiktheid
- niet: #at er mis is met pati<nt
- #el: arbeidsongeschiktheid
verlenging v arbeidsongeschiktheid (verschilt van bedrij" tot bedrij")
-. indien dit niet doen een sanctie krijgen: mn geen ge#aarborgd loon
- controle
keu(e van controlearts (door >?) -. vrije keuze maar
controlearts moet min al ( jaar arts zijn (zo meer objectiviteit)
kosten van controle zijn voor >?
plaats van controle: ! mogelijkheden
- >8 mag #oonst verlaten (bij controlearts)
- >8 mag #oonst niet verlaten (bij >8 thuis)
17
-. je moet deur niet opendoen
-. sanctie: geen ge#aarborgd loon
tijdstip van controle: niet bij #et geregeld (ongeveer ts (-!1 uur)
inhoud van controle: alleen maar controle uitvoeren over de al dan
niet arbeidsongeschiktheid
&eigering van controle van controlearts:
- e-pliciet
- impliciet (bv gevaarlijke hond bij pati<nt en #il deze
tijdens onderzoek niet #eg doen)
&eerslag op het recht op ge#aarborgd loon
te allen tijde en op alle plaatsen (dus ook bv in het buitenland)
- con"lict met behandelende geneesheer
gelijkvaardigheid van tegenstrijdige attesten
initiatie om het geschil (tussen >? en >8) op te lossen
scheidsrechtelijke procedure
- aanstellen van arts-scheidsrechter (&
de
arts samen door >? en
>8 van lijst halen met geagreriteerde artsen)
- voor#aarden vr de arts-scheidsrechter (oa min ( jaar ervaring)
- onderzoek (medisch onderzoek doen en beslissen in medisch
geschil & dagen na zijn aan#ijzing)
- kosten: arts-scheidsrechter gee"t een advies #ie ongelijk hee"t
betaalt de controle
- ge#aarborgd loon: dit is verschuldigd vr de periode dat de >8
arbeidsongeschikt #erd erkend naar aanleiding vd beslechting
van het geschil
- a"#ijkende procedure: bij de A$%$
gerechtelijke e-pertise: het behoort tot de vrijheid van de partijen
zich tot de ge#one rechtbanken te #enden ipv hun medisch geschil
aan een arts-scheidsrechter voor te leggen
controle op controlegeneesheer (dit is er nog niet)
&$B$ 3#angerschap bevalling en lactatie (FL/KF8U)
- z#angerschapsonderzoek
loon#aarborg
voor#aarden:
- z#angerschaponderzoek binnen normale arbeidsduur voor zo-
ver die niet kunnen plaatsvinden buiten de arbeidsuren
- >? op hoogte brengen van z#angerschap
- duur beperkt tot de benodigde tijd vr de bedoelde onderzoeken
hee"t niks te maken arbeidsovereenkomst #el met de arbeids#et
(deze regels dienen nagelee"d te #orden)
tijdens deze a"#ezigheid is de uitvoering vd /0 geschorst
- moederschapsverlo"
-. arbeids#et
18
prenatale rust@ z#angerschapsverlo" (B #k mag 1 #eek moet je
nemen) dit is niet verplicht (die ene #eek #el)
postnatale rust@ bevallingsverlo" (9 #eken moet je nemen) dit is
verplicht
uitstel: het pre #ordt over geschoven naar de post
nu: recht op 1 #eek als je ze niet neemt ben je ze k#ijt
- vaderschapsverlo"
natuurlijke vader
#anneer
- hospitalisatie van moeder (Q dagen na de bevalling)
- overlijden van moeder
hoe opvragen
- geschreven verzoek bij >?
- getuigschri"t
"acultatie" recht het vaderschapsverlo" is in zekere zin "acultatie"
maar op verzoek van de vader dient het #el door de >? #orden
toegestaan #aardoor er sprake is ve +recht= op vaderschapsverlo"
- verbod van te#erkstelling (bij z#angere vrou#en)
risico evaluatie: door >? in samen#erking met bedrij"sarts en de
dienst voor preventie en bescherming op het #erk
verbod van blootstelling
- absoluut: ahv lijst opgemaakt uit "6sische biologische en schei-
kundige agentia
- relatie": bv #anneer >8 een gevaar o" aandoening aanvoert die
met haar toestand verband houdt en aan het verrichten
van de arbeid kan ter #ijten zijn dienen er passende
maatregelen #orden genomen op voor#aarde dat de
bedrij"sarts een risico vaststelt
geen verplichting tot het verrichten van nachtarbeid (in periode van
9 #eken voor de bevalling)
verbod v over#erk: de z#angere >8 mag geen over#erk presteren
aanpassing vd arbeid: indien niet mogelijk dan eventuele tijdelijke
overplaatsing (andere toelaatbare arbeid)
tussenkomst van bedrij"arts (>? dient hem in te lichten nadat hij op
de hoogste is gesteld door de >8) De bedrij"sarts dient dan de
maatregelen voor te stellen die noodzakelijk zijn om de blootstelling
aan risico=s te vermijden$
- moederschapsuitkering
niet van toepassing bij zel"standigen
forma!iteiten (die en moet vervullen)
- #anneer: ten laatste 9 #eken vr de vermoedelijke bevallings-
datum #orden ingediend
- zieken"onds ver#ittigen (papier met vermoedelijke datum van
bevalling)
19
bedrag
- 1
ste
&J
ste
dag: 9!V van u# loon (onbeperkt geen pla"ond)
- vana" &1
ste
dag: Q(V van u# loon (begrensd gepla"onneerd)
- laattijdige bevalling: s6steem is beperkt tot 1( #eken
-. vana" 1B
de
#eek: BJV (terugvallen op ziekteverzekering)
-. ge#oon als ziek beschou#d
uitkering ti*dens vaderschapsver!of
- opname moeder: moeder behoudt gebruikelijke moederschaps
uitkering vader kan aanspraak maken op een uitkering tot
beloop van BJV van zijn geder"de en begrensde loon
- overlijden moeder: vader treedt in plaats van moeder
- ! voor#aarden: op loon van man (nt op die vd moeder)
man moet een >? hebben
- ontslagbescherming
>? mag geen einde maken aan /0 omdat vrou# z#anger is (#el om
andere redenen)
,oopt vana" moment dat >? o""icieel op hoogt is (brie"je v dokter -.
dit is het veiligst is #el niet verplicht >? moet ge#oon op de
hoogte zijn
Sanctie: dus indien >? tot ontslag overgaat moet >? "or"aitaire
vergoeding E B maanden loon betalen
Oeriode: tot 1 maand na postnatale (1' #eken) periode
-. in geval v vaderschapsverlo" geniet je ook een dergelijke bescherming
- recht op borstvoedingpauzes@ borstvoedingsverlo"
in #etgeving nog niet echt regels hierover
sommige vrou#en mogen #el thuis blijven om borstvoeding te geven
-. in bep to-ische omgevingen -. lijst in #et hierover
bv chemisch bedrij"
E lactatieverlo"
loon: vallen terug op ziekteverzekering (BJV)
regel (nieu#): in particuliere conte-t vrou# een aantal uren (bv 1 uur
op een volle dag) verlet geven om borstvoeding te geven
-. maar is praktisch gezien nogal moeilijk
-. plaats #aar borstvoeding geven moet aan bep voor# voldoen
(mag binnen bedrij" o" erbuiten)
&$Q$ betaald educatie" verlo" (is een recht) +QJ
in onderneming #erken en je #ilt iets bijstuderen
-. onder bep omstandigheden en zekere compensatie krijgen
voor$aarden: erkende opleiding (opgenomen in Aoninklijk %esluit)
enkel vr >8 in particuliere sector die verbonden z dr 1 o" meer /0
niet enkel voor pers die voltijds #erken ook ev vr deeltijds mogelijk
*aren /01: sociale promotie (toen had het deze naam)
- toen veel #erkloze jongeren men #ou ze aan het #erk zetten
laten bij studeren en zo eventueel zel"standige #orden
- lijst van heel lang (bv cursus om honden te scheren #okken)
- nu is lijst herzien en ingekort C aantal uren dat men kan volgen
20
is ook ingekort
forma!iteiten vervu!!en:
- aanvraag
- be#ijs van het volgen van de lessen
- onderbreking@ stopzetting: binnen de ( dagen >? inlichten
- verzamelstaat -. dit is eruit gegooid
vroeger geen univ studies in dit s6steem volgen nu #el
bv NF> in avondonder#ijs
ook mogelijk om e-amen vr centrale e-amencommissie a" te leggen
!oon$aarborg
- gepla"onneerd
- je kan er dus niet rijk van #orden
- voor >? is het "inancieel een nuloperatie (hij kan het nl recupe-
reren) enkel nadeel van a"#ezigheid van >8
bepaa!de rege!s voor opnemen van betaald educatie" verlo"
- oa door overleg met ondernemingsraad
ver!ies van het recht $anneer
- onge#ettigd a"#ezig
- #instgevende activiteit (bv tijdens educatie" verlo" ook nog als
zel"standige #erken en zo geld verdienen)
- dubbele mislukking (dus je mag niet trissen #el ev bissen)
- onderbreking@ stopzetting
onts!agbescherming
- je mag iemand niet ontslaan obv educatie" verlo"
- tarie"@sanctie: & maanden loon betalen aan >8
&$9$ politiek verlo"
recht op a"# gedurende bep periode (gekoppeld aan hun mandaat)
loon#aarborg
-. de >? kan om de & maanden een terugbetaling bekomen van
de lonen T de #erkgeversbijdragen van#ege de instelling #aar
de >8 zijn mandaat o" ambt uitoe"ent
ontslagbescherming
uitvoerig mandaat bv schepen
-. dan mag je jou# /0 onderbreken voor een periode van B jaar
(#el geen loon)
#anneer opkomen voor verkiezingen
- bescherming van B maanden voor verkiezingen
- voor#aarde: intentie om aan verkiezingen mee te doen schri"-
telijk meedelen aan >?
- indien toch ontslaan obv politieke ambitie B maanden "or-
"etair loon betalen benevens de vergoedingen verschuldigd in
geval van be<indiging van /0
- tot u# mandaat ten einde loopt
&$M$ verlo" om d#ingende reden
is niet gelijk aan dringend
bv in geval van ziekte ve persoon die bij u in#oont overstromingen
ma- 1J dagen per jaar
21
in bep sectoren: aanvullende regels hierop
bv voor ziekte van kind toch ge#aarborgd loon
bij deeltijds arbeid: in verhouding tot duur van zijn arbeidsprestaties
&$1J$ slecht #eer
geldt enkel voor arbeiders
slecht #eer voor h productieproces bv &( graden bij pralines maken
pers gaan dan stempelen "ormulier *&! -.zo #erkloosheidsuitkering
bv bou# bij slecht #eer: #eerverletzegels krijgen
&$11$ technische stoornis
geldt enkel voor arbeiders
bv machine kapot
stapjes:
1) ge#aarborgd dagloon
!) 1 #eek doorbetalen
&) op #erkloosheid verder gaan
-. daarom meestal beter om op overmacht door te gaan
bv buis springt buiten: overmacht (>8 tijdelijke uitkering
krijgen)
bv buis springt binnen: tech stoornis
-. dit schilt een #eek loon voor alle arbeiders
&$1!$ economische redenen
geldt enkel voor arbeiders
situatie #aarbij >? niet langer in staat is #erk te geven aan >8
buiten zijn vrije #il
arbeiders laten stempelen met "ormulier *&! maar #el een #eek
doorbetalen
E. "iloso"ie erachter: als mensen niet kunnen gaan stempelen gaan bedrijven "ailliet
&$1& andere schorsingsgronden
tijdskrediet: komen er later nog op terug
jaarlijkse vakantie: komen er later nog op terug
militieverplichting: O$K$ mn leger is niet meer verplicht
"eestdagen: sommige zijn cultureel religieus gekleurd bv !(@1!
- bedienden: loon loopt ge#oon verder
- arbeiders: pla"ond ingebou#d
voorlopige hechtenis van >8
22
- /0 #ordt geschorst
- niet betaald voor die periode
- #anneer veroordeeld: overmacht
- ja kan natuurlijk ook de >8 ontslaan o#v zijn daden
- bij voorlopige hechtenis van >?: hee"t geen invloed
bv DeclerD (tapijten)
zetelen als rechter@raadheer in sociale zaken
I7$ 0ntslag
- zeer belangrijk h"st zeker e- vraag hierover
1. .erminologie
- is niet hetzel"de als be<indiging
- ontslag
een eenzijdige be<indiging
veronderstelt een #ilsuiting
is vorm vrij
onherroepelijke en onvoor#aardelijke rechtshandeling
het geven ve ontslag: aantal geldigheidsvoorschri"ten respecteren
- toestemming (er mag geen sprake v d#ang chantage z)
- bek#aam zijn op moment dat je handeling stelt (>8)
- ontslagmacht: elke partij hee"t bij een /0 de mogelijkheid om de /0 onmiddellijk te
be<indigen door ontslag i$e$ door eenzijdige #ilsuiting zel" indien h
ontslag onrechtmatig is
- ontslagrecht: is het ontslag con"orm de regels mbt ontslag
bep regels respecteren anders vergoeding betalen
onrechtmatig onts!ag: miskenning vd #ettelijke o" conventionele
23
ontslag regels (hier bep vergoeding aan vast
hangen)
- bv ontslag met betaling vr opzeggingsvergoeding (omdat
de ontslagregels niet #erden gerespecteerd)
- eenzijdige #ijziging ve essentieel bestanddeel vd /0
rechtmatig onts!ag: rek houden met #ettelijke o" conventionele
ontslagregels
- bv opzegging (met een opzeggingstermijn)
- ontslag om dringende reden
in %elgi< zeer soepel ontslagrecht tov andere landen)
2. "e/indiging van de overeenkomst
!$1$ *ivielrechtelijke be<indiging#ijzen (niet op e-)
a) ontbinding van de /0
ontbindende tijdsbepaling (bv op dag dat >8 Q( jaar #ordt dan
automatisch ontbinding) -. mag nt is in strijd met rechten vd mens
-. toekomstige zekere gebeurtenis
gerechtelijke ontbinding #egens #anprestatie (bv >8 doet niks) art
119' %>
uitdrukkelijk ontbindend beding
de ontbindende voor#aarde (#anneer deze voor#aarde zich
voordoet dan automatisch ontbinding van /0)
-. toekomstige onzekere gebeurtenis
b) be<indiging van /0 door onderlinge toestemming
geldige toestemming (geen a"persing)
gevolgen in S3 regelgeving (je kan niet gaan stempelen)
c) overmacht
zie c"r
bv pianist -. ongeval -. arm k#ijt -. /0 be<indigd (be<indigende
overmacht)
d) nietigheid van /0
bv #anneer handeling stellen die niet mocht
bv in vreemde taal ontslagbrie" geven -. dit geldt niet
handeling stellen maar gebrek in handeling handeling telt dus niet
lijkt also" het nooit hee"t plaatsgevonden
!$!$ 0verlijden van 1 der partijen (art &&)
- >erknemer: geen probleem -. einde maken aan /0
- >erkgever:
het overlijden van de >? leidt theoretisch niet tot het einde van de
dienstbetrekking
#el zo indien contract intuitu personae (contract a"gesloten om de
pers zel")
-. partijen moeten het zel" regelen o" dr e rechter laten beslissen
24
bv dokter dood: #at met zijn secretaresse2 Aan niet blijven
#erken #ant de dokter is dood dus er komen geen
pati<nten meer
ook be<indiging #anneer het overlijden van de >? meteen ook het
e""ectieve einde van de bedrijvigheid betekent
!$&$ %e<indiging door opzegging
a) terminologie
opzegging: handeling #aarmee aan tegenpartij te kennen #ordt
gegeven dat er een einde aan de overeenkomst komt -. dmv brie"
de": de kennisgeving dr 1 partij bij een /0 aan de andere om deze
overeenkomst eenzijdig te be<indigen na verloop van en mist
inachtname van een termijn
-. enkel voor /0 van onbepaalde tijd en onder bep voor#aarden
tijdens de proe"tijd
opzeggingstermi*n: bep periode nog #erken na opzegging dus niet
van 1 op andere dag #eg indien #el (vergoeding betalen)
-. je kan niet verplicht #orden als >8 voor een >? te blijven
#erken #el eventueel een vergoeding betalen
de": de termijn na verloop van de#elke de /0 een einde neemt
opzeggingsvergoeding:
de" :betre"t de vergoeding verschuldigd door de partij die de
overeenkomst eenzijdig hee"t be<indigd zonder o" met
inachtname ve te korte opzeggingstermijn
b) opzegging
- vormvereisten: geschri"t (moet dus schri"telijk gebeuren mondeling is nietig)
begin van opzeggingstermijn en de duur (niet het einde)
aangetekende brie" o" deur#aarderse-ploot
- van hand tot hand leidt tot nietigheid #anneer >? dit doet
- >8 mag #el een kopie van hand tot hand geven
- deur#aarder mag het ook in de bus stoppen moet het niet
persoonlijk a"geven
taal (in overeenstemming met taal#etgeving)
inhoud (begin en duur)
- reden vermelden (is niet verplicht) -. #el bij z#angere vrou#
aard@gevolgen
- de opzegging hee"t een de"initie" en onherroepelijk karakter
- de ! partijen kunnen #el in onderling overleg de opzegging
ongedaan maken
- de opzegging verandert niks aan de aard van de /0
ogenblik: a"h van modaliteit van kennisgeving
- hand tot hand: opzegging geschiedt onmiddellijk
25
- deur#aarder: opzegging geschiedt onmiddellijk
- aangetekende brie": opzegging & #erkdagen na verzending
nietigheid: #anneer niet aan voorgaande zaken voldaan is
c) opzeggingstermijn
1) aanvang van de termi*n
arbeiders: 1
ste
maandag volgende op de opzegging
bedienden: eerste van de maand volgende op de opzegging
-. soms belangrijk van inschakelen van een deur#aarder
bv op do !M@J! #il >? een opzegging doen bij aangete-
kende brie" kans die pas ma '@J& aankomt (hier dan pas
J1@J' ipv J1@J&) ter#ijl bij deur#aarder deze de volgende
dag mn vrijdag J1@J&
2) duur van de opzeggingstermi*n
arbeiders: onderscheid
- #ettelijke regeling:
- R !J jaar dienst:
C be<indiging door >?: !9 dagen
C be<indiging door >8: 1' dagen
- . !J jaar dienst:
C be<indiging door >?: (B dagen
C be<indiging door >8: !9 dagen
- */0: voorziet a"#ijkende termijn (ev tot 11! dagen a"h van
jaren dienst)
-. getrapt s6steem: ma- 11! dagen
-. sectoraal: al langer a"#ijkingen ten voordele van >8
bedienden: onderscheid naar gelang loon van de >8
- R 1B$1JJ euro: lager bedienden (hier tabellen ingebou#d)
- . 1B$1JJ euro: hoger bedienden in principe vrij a"spreken
- . &!$!JJ euro: hoger bedienden in onderlinge overeenkomst
o" door rechter (gn tabellen)
lager bedienden: >? >8
J-( jaar & 1(
(-1J jaar B &
1J-1( jaar M &
1(-!J jaar 1! &
hoger bedienden:
W bij be<indiging door >8
- 1B$1JJ-&!$!JJ: ma- ' maanden
- . &!$!JJ euro: ma- B maanden
W bij be<indiging door >?: geen ma- maanden
-. #anneer geen akkoord: rechter
1B$1JJ-&!$!JJ euro: kijken naar hoelang >8 tijd nodig hee"t om
andere job te vinden (maar is voor iedereen
26
verschillend)
technieken: "ormule *lae6s (niet van buiten kennen #el
kunnen toepassen) pg !&9
-. die rechter kunnen toepassen
W rekening houden met:
- lee"tijd (hoe hoger hoe hoger de "ormule)
- anci<nniteit
- hoogte van loon
W meest door rechtbank gebruikt
W is niet verplicht om deze "ormule te gebruiken
W gee"t een soort #etenschappelijke legitimering
. &!$!JJ euro: ev overeenkomst stellen
-. doen vaak hun opzeggingstermijn niet uit is te ge-
vaarlijk$
-. krijgen #el een opzeggingsvergoeding: deze is gelijk
aan #at men normaal zou verdienen tijden de opzeg-
gingstermijn (vaak meer dan #anneer het met de
"ormule *lae6s zou uitgerekend #orden)
-. vrij om te contracteren over hun opzegging op voor-
#aarde dat het niet minder is dan :$ Kaanden
(om zo de "ormule *lae6s te omzeilen)
bij bereiken van pensioen lee"tijd: dan kan >? einde maken aan
overeenkomst met opzegging van B maanden
3) tegenopzegging
bv >8 buiten -. opzeggingstermijn is B maanden -. >8 ander
#erk vinden -. #il #eg -. >8 kan tegenopzegging doen -. dan 1!
o" ' maanden doen a"h van loon
- 1 maand: R 1B$1JJ euro
- ! maanden: . 1B$1JJ euro
- ' maanden: . &!$!JJ euro
>8 op zijn beurt ook einde maken aan overeenkomst
%) interactie met schorsing
bv ziek #orden tijdens een opzegging
bv opzeggingstermijn van B maanden #aarvan ! maanden ziek
be<indiging door >8: ziekte telt mee in opzeggingstermijn
be<indiging door >?: B maanden uitdoen (dus #anneer ! maanden
ziek ' maanden over er ! maanden bijtellen)
') rechten-p!ichten ti*dens de opzeggingstermi*n
27
recht op sollicitatieverlo": ! keer X dag per #eek
d) opzeggingsvergoeding
- berekenen op het lopend loon (ook eventuele e-tra=s dus niet enkel #at er op loon-
brie"je staat)
- betaling: mag niet gespreid #orden onmiddellijk volle pot betalen #anneer iem
aan de deur gezet #ordt
-. uitz: bedrij" in moeilijkheden (krijgen een label)
-. #anneer niet in moeilijkheden en toch maand per maand betalen dan kan
>8 een klacht indienen
- /0 voor bepaalde duur
bv contract voor 1 jaar: J1@J1-&1@1!
-. kan je be<indigen: bv J1@JQ #il je >8 #eg dan betalen voor restant
van de termijn dus hier B maanden
keuzerecht aan >?:
1) restant van de termijn
!) ! maal #at hij zou moeten betalen indien contract van
onbepaalde duur #as (! maal & maanden E B maanden)
-. dus a"h van hoelang het contract van bep duur is 1 van de !
mogelijkheden kiezen
!$'$ 0ntslag om dringende reden (e-amen) casus aan de" toetsen (de"initie kennen)
- komt vrij regelmatig voor
- de"initie van dringende reden (artikel &( van arbeids#et)
1) ernstige tekortkoming die2
>8 moet dus iets verkeerd gedaan hebben
%v kassa van kassierster die niet klopt is geen tekortkoming
2) e!ke professione!e samen$erking tussen .) en .N2
3) onmidde!!i*k en definitief onmoge!i*k maakt
%) (e3tra) (contractue!e) fout
het moet gaan om een contractuele "out maar soms ook e-tra
contractuele "outen (deze hebben #eerslag op contractuele "outen)
er moet dus een band met het #erk zijn
#eerslag: gevolgen die het kan hebben op bv u# gezag
bv van e-tra contractuele "out: bv directeur die op een
personeels"eestje volledig uit te kleren gaat en naakt voor al zijn >8
zit te dansen
') 4-4 schade
er moet niet noodzakelijk schade zijn
5) verdere arbeidsprestaties
er mogen nooit verdere arbeidsprestaties verricht #orden #anneer
zaak (dringende reden) vastgesteld is
28
0) zo$e! .) a!s .N
ook de >8 kan ontslag nemen om dringende reden bv slachto""er
van onge#enste seksuele intimiteiten
>? die iemand ontslaat om dringende reden: M(V
>8 die zel" ontslag neemt om dringende reden: (V
- be#ijslast: diegene die dringende reden inroept moet ze be#ijzen
- beoordeling door een rechter (Y la limiet)
houdt rekening met arbeidsreglement (bv rookverbod)
beoordeling in concreto (zien o" het in dit geval om een dringende
reden gaat)
- verzachtende omstandigheden: bv jeugdige lee"tijd v >8 hoge
anci<nniteit
- verz#arende omstandigheden: bv voora"gaande ver#ittigingen
rol van )o" van *assatie: eventueel achtera" beoordelen over
dringende reden in abstracto
- procedure:
termijn: van & dagen
- ontslag moet binnen & #erkdagen na vaststelling van de "eiten
(zaterdag is een #erkdag)
- #anneer verschillende "eiten dan na laatste "eit dat zich hee"t
voorgedaan
- voortdurende tekortkoming (bv continue te laat komen)
- na kennisneming van de "eiten: dan & dagen erna (dus >? moet
op de hoogte zijn)
- #anneer na & dagen iemand ontslaan dan moet >? een opzeg-
gingsvergoeding betalen
bevoegde persoon: moet het ontslag geven
vormvereisten
- bij een ontslag: niks (termijn van & dagen respecteren)
- achtera": binnen & dagen na ontslag dmv aangetekende brie"
>8 op de hoogte stellen van reden van ontslag
-. als >? uit & mogelijkheden kiezen:
1) aangetekende brie"
!) deur#aarder
&) hand tot hand
-. in aangetekende brie" verhaal schrijven #aarin "eiten
#orden #eergegeven (moet volledig zijn je mag er niks
meer bijschrijven)
- kennisgeving: binnen & #erkdagen na het ontslag
vormvereisten
inhoud van ontslagbrie"
- sanctie: bij "out: opzeggingsvergoeding betalen
- iemand die ontslagen #ordt om dringende reden kan niet gaan stempelen
29
!$($ >illekeurig ontslag en misbruik van ontslagrecht
a) #illekeurige a"danking
- artikel B&: de"
ontslag van een #erkman
aange#orven voor onbepaalde tijd
geen verband met geschiktheid@gedrag
niet berusten op de nood#endigheid inzake de #erking van de
onderneming
be#ijslast: rust op de >? (deze moet aantonen dat het ontslag
verband houdt met de geschiktheid o" het gedrag vd >8 o" berust op
de nood#endigheden inzake de #erking van de onderneming de
instelling o" de dienst)
vergoeding #egens #illekeurig ontslag: E brutoloon van B maanden
-. #illekeurig ontslag opent h recht op een "or"aitaire vergoeding
- sanctie: B maanden "or"aitair betalen
b) misbruik van ontslagrecht
- artikel 11&' lid & %>
- kennelijk onredelijk ontslag
- sanctie: schadevergoeding e- aeDuo (ts !(J-!(JJJ euro) door rechtbank
- #anneer iemand ontslaan en misbruik maken van ontslagrecht
bv iem z#anger 1 dag nadat vrou# terug is uit bevallingsverlo" vrou# ontslaan
- bv uitgebreid in de pers vertellen #aarom je iemand ontslaan hebt (persoon slecht
maken) -. persoon kan dan schadevergoeding vorderen
!$B$ eenzijdig en substanti<le #ijziging van een essenti<le arbeidsvoor#aarde
- stel verpleegster #erkt in zkh op de a"deling cardiologie -. >g #il ze naar andere
a"deling zetten mn g6naecologie -. kan verpleegster #eigeren2 8FF (in contract
staat geen a"deling)
een vroedvrou# die op de dienst g6naecologie #erkt en die plots verplaatst #ordt
naar de dienst cardiologie mag #el #eigeren -. anders kan ze haar diploma niet
meer gebruiken
- stel in ?ent #erken -. >? #il dat je in 0ostende gaat #erken -. mag zomaar niet
#el bv ok #anneer de >? een voorstel aan de >8 doet o" hij eventueel mee naar
0ostende #il verhuizen indien >8 dit niet ziet zitten hem een goede opzeggings-
vergoeding betalen
-. dus >? mag nooit eenzijdig een essenti<le arbeidsvoor#aarde #ijzigen
W moet #el een substanti<le #ijziging betre""en
30
W essenti<le arbeidsvoor#aarden:
- plaats van te#erkstelling
- "unctie
- loon
- arbeidsduurregeling
W betre"t dus arbeidsvoor#aarden #aarover gecontracteerd is (in principe kan
alles een essenti<le arbeidsvoor#aarde zijn op voor#aarde dat erover gecon-
tracteerd is) mag natuurlijk geen bagatel betre""en (bv M$J( u ipv Mu)
W sanctie: dan soort contractbeurt -. be<indiging van */0 (betalen van een
opzeggingsvergoeding)
W bv van #at niet kan: iemand in dienst nemen als ps6choloog maar omdat
je ruzie hebt met die persoon hem derangeren tot kuispersoneel
- geldt zo#el voor de >? als >8
- #ijzigingen kunnen enkel mits #ederzijdse toestemming van de partijen
- geldt vaak in theorie maar in de praktijk gaat het vaak niet op als je bv niet mee
naar een "iliaal in een andere stad ben je u# job k#ijt
!$Q 7aria
- proe"tijd
W Schorsing (je kan in de proe"tijd ziek #orden)
1) arbeiders:
- proe"tijd kan verlengd #orden met Q dagen
- ziekte laat de proe"tijd opschuiven
- #anneer ziek blijven vana" 1(
de
dag -. /0 van onbep duur
- #at kan je als >? doen -. >8 buiten zetten
!) bedienden:
- geen beperkingen
- stukken van schorsing telt niet mee
- bv proe"tijd van B maanden 1 maand ziek die ene maand er
ge#oon bijtellen (ganse proe"tijd uitdoen)
W in de proe"tijd gelden de regels mbt de opzeggingstermijn niet
W einde van de overeenkomst
1) arbeiders:
- proe"tijd Q dagen: enkel einde maken om dringende reden
- proe"tijd . Q dagen: onmiddellijk en eenzijdig einde kunnen
maken
- schorsing tijdens de proe"tijd (zie hierboven)
!) bedienden:
- niet tijdens de eerste maand (tenzij dringende reden)
- na eerste maand kan je altijd #eg met een opzegging v Q dagen
- in geval van ziekte
W eens de proe"tijd op is heb je een /0 van onbepaalde duur
- be<indiging van de overeenkomst voor de uitvoering
31
bv iemand uit &
de
lic solliciteert voor een job hij #ordt aangenomen gaat er
#erken vana" 1 aug$ ?aat nog ergens anders solliciteren dit is eigenlijk beter
beter loon en zo tekent hier ook een contract$ %ij beide op 1 aug beginnen #at
nu doen$
- pragmatische op!: na >? gaan van #elke job je niet #il en open
kaart spelen de meeste >? maken er geen probleem van (zeker niet
in grote bedrijven er zijn immers nog genoeg kandidaten)
- andere op!: mogelijkheid bestaat om al een opzegging te doen voor
het ingaan van de overeenkomst (#anneer je dit niet doet dan kan je
in gebreke gesteld #orden en de >? kan dan een vergoeding van je
vorderen deze staat gelijk aan 1 maand C Q dagen (omdat je de
eerste maand niet kan opzeggen en een opzeggingstermijn van Q
dagen)
- ontslagbescherming tijdens ziekte
W in %elgi< geldt op dit moment geen ontslagbescherming tengevolge van ziekte
Fr is nl al iets gestemd in het parlement maar het staat nog altijd niet in het
Staatsblad (tekst k#ijt)
W #et Kahou-: algemene discriminatie #et die discriminatie verbiedt op grond
van huidige en toekomstige ziekte -. is nu nog zo maar voor hoe lang nog2
W 0nderscheid tussen:
1) arbeiders:
- #anneer ontslagen tijdens ziekte -. opzeggingsvergoeding be-
talen (bv !9 dagen)
!) bedienden:
- R B maanden ziek: opzeggingsvergoeding betalen
- . B maanden ziek: opzeggingsvergoeding betalen (je mag er de
eerste &J dagen van a"trekken die je hem al hebt moeten beta-
len dus er blijven ( maanden over)
W /0 voor bepaalde tijd: geen probleem (#anneer bv contract voor B maanden
so#ieso einde na B maanden al dan niet ziek)
W de theorie en de praktijk komen niet altijd overeen:
bv sommige >? houden mensen in dienst ondanks hun ziekte (langdu-
rig) >8 komt bv plots na !J jaar terug #erken je kan niks meer doen$
Indien je die >8 #ilt ontslaan moet je rekening houden met zijn ancien
niteit
vroeger: personeelsregister (>? moest bij aan#erving de >8 hierin
schrijven) nu gebeurt dat elektronisch (Dimona) -. op deze #ijze
#ordt de RS3 ver#ittigd$ >8 pas eruit #anneer >? de >8 eruit
schrij"t$
!$9$ )et concurrentiebeding
- #at is een concurrentiebeding2
W een beding #aarbij een >? zich #il indekken tegen concurrentie ve e-->8
W niet noodzakelijk ingeschreven in /0 kan ook apart geregeld # (ev later)
32
- onderscheid tussen >8 en zel"standigen:
1) .N: voor hen is het #ettelijk geregeld (tekst volgen)
!) ze!fstandigen: valt niet onder deze regels niet #ettelijk geregeld enkel gere-
geld door de #il van de partijen$
%v kinesist: soort samen#erkingsovereenkomst met een andere kinesist
(geen /0) dus als een soort onderaannemer #erken voor een andere
kinesist$ 0ok een soort concurrentiebeding opgenomen (mn niet #erken
in een straal van 1J km rond de praktijk van ene kinesist)
- het concurrentiebeding in het stelsel van &erklieden
W moet schri"telijk zijn (niet mondeling)
W maar a"sluiten voor een bepaalde periode (ma- 1 jaar)
W beperkt tot het %elgische grondgebied
W #anneer sluiten een bepaald boetebeding in opnemen dit moet minstens
een hal" jaar loon zijn
- #anneer >8 dit niet nakomen -. dit betalen
- #anneer >8 Dit #el nakomen -. >? moet dit aan >8 betalen
W dit geldt enkel voor opgedane kennis bij u# e-->? (speci"iek aan het bedrij")
en die je verzilvert (kennis die je kan gebruiken om e-->? te beconcurreren)
W geldt enkel bij het verdienen van een bepaald bedrag
- R 1B$1JJ euro: geldt niet
- 1B$1JJ I &!$!JJ euro: enkel op "uncties gesloten in */0
- . &!$!JJ euro: kan rechtsgeldig in /0 #orden ingeschreven
- het concurrentiebeding in het stelsel van bedienden
W het #ettelijke beding
- regeling is identiek aan de regeling voor #erklieden
W a"#ijkingsbeding: bv voor ondernemingen die belangrijke econ techn o" "in
belangen hebben op internationale markten (de tijd kan ev verlengd #orden
dan meer dan 1 jaar)
- varia
W concurrentie tijdens de uitvoering van de overeenkomst kan nooit
W oneerlijke concurrentie mag ook niet (bv het adressenbestand meenemen
en mensen opbellen en allerlei slechte dingen zeggen over het bedrij")
bedrij" kan schadevergoeding vorderen
W je kan een concurrentiebeding sluiten na het be<indigen vd overeenkomst
dit is dik#ijls een truc die men gebruikt om de "iscus een hak te zetten$ 8l
dit beding a"sluiten daarna verbreken en schadevergoeding krijgen$ Daarop
moet je geen RS3 betalen$

7$ %ijzondere en a"#ijkende t6pes van arbeidsovereenkomst
1. %rbeidsovereenkomsten binnen de Wet van 3 juli 1012
1$1$ De /0 voor handelsvertegen#oordigers
- >ie is$$$2
W natuurlijke persoon die (dus geen rechtspersoon)
W cli<nteel opspoort F8 bezoekt (tele"oniste valt hier niet onder)
W met het oog op het onderhandelen F8 sluiten (dus geen dokterbezoeken)
W van zaken
33
W onder gezag (van iemand anders)
W voor rekening en in naam van 1 0P KFFR opdrachtgevers (je kan contrac-
ten hebben met meerdere >?=s)
W op bestendige #ijze
W vermoeden (in de #et ingeschreven dat een persoon die al deze el hee"t een
handelsvertegen#oordiger is -. #eerlegbaar vermoeden: het is aan de >?
om te tonen dat dit niet zo is)
- commissieloon
W dit motiveert de handelsvertegen#oordiger (nl heel veel verkopen dan heel
veel geld verdienen)
W direct: bv op "actuur een bepaald percent krijgen
W indirect: in bep sector #erken bv in 0ost-7laanderen: alles #at er daar ver-
kocht #ordt daar krijg jij een percent op
- uit#inningvergoeding
W surplus de handelsvertegen#oordiger hee"t het product bekend gemaakt bij
de mensen
W een vergoeding die je krijgt als handelsvertegen#oordiger bovenop d ge#one
opzeggingsvergoeding
- concurrentiebeding
W idem c"r
- delcrederebeding
W bv iets verkopen maar men betaalt je niet -. je krijgt geen commissie
W #anneer dit beding niet is dan risico volledig bij de >?
W de handelsvertegen#oordiger kan dus instaan voor de krediet#aardigheid
van de klant
- handelsagentuur
W E zel"standige handelsvertegen#oordiger
W belangrijk inzake de aansprakelijkheid (bv iemand omver rijden -. zel"
aansprakelijk)
W grens te agentuur en handelsvertegen#oordiger is vrij dun (maar de gevolgen
zijn #el verschillend bv inzake aansprakelijkheid)
1$!$ De /0 voor huisarbeiders
- #at is huisarbeid2
W personen die #erken onder gezag maar op een door hen vrij gekozen
plaats
W vroeger gebeurde dit veel bv begra"enisondernemers die een assistente
thuis hadden die thuis rou#kransen maakten
W daarna op sterven na dood nu terug opmars (bv zo "iles vermijden)
W men #il er een speciaal statuut voor voor stuk zijn het ge#one >8=s maar
toch een aantal speciale zaken
- a"#ijkingen van de >/0
W schri"telijk vastleggen
- speciale vermeldingen bv surplus die je gaat betalen nl thuis#erken
meer kosten maken -. niets a"spreken E 1JV
- sanctie E 1JV
34
W verplichtingen van de #erkgever bv betalen van loon ter beschikking stellen
van hulpmiddelen
W schorsing: sommige vormen van schorsing vd overeenkomst gelden ook voor
huisarbeiders maar andere dingen niet bv arbeidsduurregeling
W voorrang voor een vacante betrekking (voor#aarde: moet er voor in aanmer-
king komen)
W arbeidsongeval: niet zo evident om dit te bepalen mn #anneer #el en #an-
neer niet sprake van een arbeidsongeval
1$&$ De /0 voor studenten
- #ie is geen student2
W iemand die meer dan B maanden ergens #erkt
W iemand die avondonder#ijs volgt
W iemand die een stage doet
- vormvereisten
W geschri"t (geschreven overeenkomst -. #anneer niet dan autom een /0 van
onbepaalde duur)
W is ook een sociaal document (je moet een kopie aan de arbeidsinspectie geven
W er #ordt veel tegen gezondigd
Deel ': *ollectie" /rbeidsrecht
I$ 7akbondvrijheid
1. 3et coalitieverbod4 historisch
- nodig om bepaalde dingen te kunnen vragen pro" gaat nooit vragen 4gee" het his-
torisch overzicht5
- vroeger absoluut verbod: ondanks het artikel !Q van de grond#et die de belgen het
recht toekent zich te verenigen zonder dat dit aan enige preventieve maatregel kon
onder#orpen #orden
W verbod om vakbonden op te richten bij overtreden naar gevangenis
W >et ,e *hapelier: verbod toe te treden tot een coalitie
W men had niet het recht om coalities te vormen zo#el langs de kant van de >?
als langs de kant van de >8
35
- beperkte erkenning:
W op bep moment: ge#ijzigd je mag je #el verenigen mr anderen nt hinderen
om te #erken het mag de vrijheid van anderen niet schenden
- erkenning:
W nationaal: #et van !' mei 1M!1
W is na >0I en na 1M1Q ( de Russische Revolutie)
W na 1M!1: vrij om zich te verenigen
W internationaal allerlei verdragen vastgelegd die de s6ndicale vrijheid garan-
deren
- I/0 7erdrag nr 9Q en M9 (interne arbeidsorganisatie -. >?=s en >8=s
allerlei verdragen laten a"sluiten over versch thema=s) deze org is op-
gericht in het zog van het 7erdrag van 7ersailles
- /rt !! bupo 7erdrag
- /rt 9 Fcosoc 7erdrag
- /rt 11 F7RK
- /rt ( en B FS) (Furopese sociale )and#et)
-. verdragen die vrijheid op coalitie garanderen
W controle op naleving:
- door nationale rechter
- door supranationale organen: aan deze moet men rapporteren bij
overtreden dan krijgt het land in k#estie slechte punten
-. uitz: F7RK door het Furopese )o"
2. ,e vakverenigingsvrijheid4 inhoudelijk
- het doel van de #et:
W De #et van 1M!1 is in de eerste instantie geschreven voor het verenigings-
leven (bv scouts kaartenclubs$$$) niet voor de vakbonden (bv /*7)
- #at beschermt de #et van 1M!1:
1) positieve vakbondsvri*heid: vrijheid om lid te #orden v een org o" om e
organisatie te vormen
!) negatieve vakbondsvri*heid: men mag nooit iemand verplichten om lid te
#orden van een vereniging$ Fr zijn s6stemen
die dat #el genereren
s6stemen die het #el genereren (inbreuken op het principe)
c!osed6shops: bestaat vnl in de GA: je gaat alleen met bep mensen
samen#erken$ >? hee"t met een bepaalde vakbond een
overeenkomst enkel mensen aan#erven die aangesloten zijn bij die
vakbond
- c"r bestaat niet in %elgi<: mn niet mogelijk omdat vakbonden bij
ons interpro"essioneel georganiseerd zijn
arbeidskaart: #ordt a"geleverd door paritair comitH (vakbonden en
>?=s) als je tot geen vakbond behoort dan geen arbeidskaart (bv om
havenarbeider te #orden)
-. c"r ! zaken zijn nog niet voor de rechtbank gekomen
vakbondspremies: al #el voor de rechtbank gekomen nl inbreuk op
de negatieve vakbondsvrijheid
36
- stimulatie om lid te #orden van een vakbond
- niet overdrijven: premie mag (bv (J euro) als deze a" te slaan is
niet bv een "errari geven als iemand lid #ordt -. mn zo oneven-
#icht
- mensen die tot een vakbond behoren krijgen ongeveer (J euro
dit komt van de %elgische staat -. zo proberen aantal org te ver-
minderen en dat >8 lid #orden van een org (het is dus de %el-
gische staat die geld vr premies aan de vakbonden geven die het
dan kunnen verdelen onder hun leden)
II$ De sociale partners: structuur en rechtspositie van hun organisaties
- belangrijk om te #eten #ie de actoren zijn
- hier: particuliere sector
- representatieve organisaties -. de vakbonden
- iedereen kan een vakbond vormen
- In %elgi< hebben #e een bepaalde structuur een bep s6steem een soort overleggen
#aarbij vakbonden #orden betrokken bij alles #at er gebeurt
1. 5akorganisaties van &erknemers $&erknemersorganisaties)
1$1$ De structuur
- /*7@/%77 I /*,7% I 8*A
W N78: 8ationale *on"ederatie van kaderpersoneel
W A7V en A9VV:zijn de grootste structuur van beide is sterk gelijkend
W deze structuur : dateert van na >0II (toen & grote politieke "amilies)
- /%77: sterk gelieerd met socialistische partij
- /*7: sterk gelieerd met christelijke partij (verlengstuk van *7O
nu meer groene /?/,F7)
W A7,V9: vrij uniek hun idee<ngoed is liberaal maar niet institutioneel
verbonden met een liberale partij zoals de 7,D
W structuur:
- overheid: /*0D@**0D zijn centrales (men maakt geen onderscheid ts
arbeiders en bedienden)
- particuliere sector:
- arbeiders: a"h van sector bv de te-tiel *)%
- bediende: ook bij centrale die bediende onderdak gee"t
,%* -. /*7 %%NA -. /%77 (/*,7% hebben gn centrale)
1$!$ De rechtspositie van de organisatie
- vakbond is een "eitelijke vereniging
W probleem: juridisch bestaat ze niet (bv iets kopen met de vereniging geen
contract sluiten #el met persoon die lid is van de vereniging)
W vakbond is een soort associatie van allemaal leden juridisch is dit nt
grijpbaar
W maar je kunt dit niet negeren
- enkel onderhandelen met de representatieven men gaat die een "unctionele rechts-
persoonlijkheid geven (bij ons & grote vakbonden die representatie" zijn men gaat
aan hen een "unctionele rechtspersoonlijkheid geven maar men bekijkt #el geval
tot geval)
W aan bepaalde criteria voldoen bv voor sluiten van */0
- org met meer dan (J$JJJ leden
- aangesloten bij internationale organisatie
37
- in staat zijn voldoende mobilisatie te hebben om iets te betekenen
- leden over gans %elgi<
- zetelen in nationale arbeidsraad
W %elgi< hee"t al onder zijn voeten gehad omdat ze niet altijd aan de criteria
voldoen
W #anneer aan alle criteria voldoen -. koning kan het nog tegenhouden
- aansprakelijkheid
bv aantal havenarbeiders die naar het Furopese parlement trekken om te
betogen -. ze gooien stenen -. mag niet -. politie ge#ond -. #ie is aanspr2
1) pena!e aansprake!i*kheid: individueel
W diegene die de steen gooide moet de stra"rechtelijke conseDuenties
dragen
W als "eitelijke verenigingen kunnen vakorganisaties v >8 niet penaal
aansprakelijk #orden gesteld door misdrijven begaan door hun
leden
!) a;ui!iaanse aansprake!i*kheid: individueel lid
W tegen indiv lid ageren vakbonden hebben #el een "unctionele rechts-
persoonlijkheid maar geen algemene rechtspersoonlijkheid (ma# op
dat vlak bestaan ze niet)
W niet de vakorganisatie als dusdanig maar het indiv lid o" het bestuur
lid kan #orden aangesproken indien schade #erd toegebracht aan
derden
&) contractue!e aansprake!i*kheid: */0
W in het raam van de */0 #et hebben de representatieve vakorg v >8
de bevoegdheid collectieve /0 te sluiten
W in de praktijk gebeurt dit nooit
W je zou tot een schadevergoeding kunnen veroordeeld #orden als vak-
org maar de "acto gebeurt dit niet (vakbonden ondertekenen geen
clausules)
1$&$ ,idmaatschap van de vakorganisaties
- #anneer je lid #ordt van een organisatie #ordt je geacht de regels na te leven$
- als er beslissingen #orden doorgevoerd moet je deze naleven
bv 7laams blok -. mensen die bij de verkiezingen opkomen voor hun lijst
verliezen automatisch lidmaatschap (je verliest mandaat je zou #el eens jou#
job kunnen verliezen) Rechtstreeks geen e""ect maar onrechtstreeks #el via
domino-e""ect$
1$'$ Supranationale #erknemersorganisaties
- I777: internationale koepel van sociale vakbonden
- >7/: internationale koepel van christelijke vakbonden
- >77: van communistische landen (maar bestaan bijna niet meer)
- F77: Furopese 7akverbond
W koepel van Furopese vakbonden (meestal socialistische)
38
W in de toekomst steeds meer belangrijker #orden
W cre<ren van 1 econ ruimte: zel"de arbeids#etgeving anders verschuivingen
van land naar land
2. 5akorganisaties van &erkgevers $&erkgeversorganisaties)
- nood aan verenigingen is minder sterk bij >?=s econ staan ze veel sterker
- aard van de organisatie
W beroepsvereniging
W 73>
W "eitelijke vereniging
- soorten organisaties
W interprofessionee!:
- 7%0: verbond van %elgische 0ndernemingen
- 7F7: 7laams Fconomisch verbond
-. op dit moment zit alles nog op nationaal vlak (alles tot en met
uitzendarbeid -. ge#esten)
W professionee!: bv /goria: het vroegere Pabrimetal (metaal mobielindustrie)
hier kan je lid van #orden die zullen eventueel */0=s sluiten
- supranationale organisaties
W net zoals de >8=s zijn de >?=s internationaal georganiseerd
W bv 7%0 maakt deel uit van I0F (intern organization o" emplo6ers)
III$ 7reedzame collectieve arbeidsverhoudingen: het collectie" overleg
1. 3et collectief overleg4 algemeen
niet gezien in de les
2. 3et gestructureerd t&eeledig overleg
!$1$ De organen van het gestructureerd t#eeledig overleg: de publiek rechtelijke
bedrij"sorganisatie (O%0)
1$ de"initie
- O%0 is het #ettelijke stelsel dat de samenstelling de inrichting en de bevoegdheden
regelt van die organen #aarover het georganiseerde bedrij"sleven beschikt voor
overleg en samen#erking ter zake van arbeidsgelegenheden
- zie tabel pg &&1
- tot voor enkel jaren #as het sociaal overleg vooral een nationale aangelegenheid
nu ook op Furopees vlak (door 7erdrag van Kaastricht)
39
!$ 8ationaal niveau
a) federaa!
- *$R$%$: niet kennen
- 8$/$R$: 8ationale /rbeidsraad
W samenstelling: hierin zetelen de >? og en >8 org
W Die org zijn paritair samengesteld (zo#el >?=s als >8=s
en hebben beiden evenveel leden)
W oa 7%0 /*7 %oerenbond Gnizo 7>F
W #orden voorgezeten door voorzitters (neutrale pers) die
aangeduid #orden door de koning
W bevoegdheden
- adviseren: minister zit met tekst hij #il #eten #at soc
partners ervan vinden tekorten #orden gezien
door de 8/R$ De adviezen serieus nemen an-
ders soms tegen#erking van >? en >8
- sluiten van */0: in hoogste echalon gesloten zullen gel-
den voor gans %elgi< (particul sector)
bv controle v email en internetgebruik
(*/0 #ant geen #etgeving erover)
- verzoening
- bevoegdheidsgeschillen niet zo belangrijk
- beheersbevoegdheid
- De )oge Raad O%>: houdt zich bezig met iets gelijkaardigs als d 8/R
maar dan op het niveau van de veiligheid (8/R -. sociaal niveau)
b) regionaa!
- SFR7 : Sociaal Fcon Raad voor 7laanderen
W bevoegdheden zijn beperkt
W soort combinatie van *R% en 8/R op het ge#estelijk vlak
W houden zich bezig met het sociaal economische
W op 7laams vlak hee"t dit #einig te vertellen
- 7FS0*: 7laams Fconomisch 0verlegcomitH
&$ sectorale niveau: paritaire (sub)comites (belangrijk -. e-amen)
- #et ( december 1MB9
- in "eite is heel ons s6steem hierop gebaseerd
- in paritair comitH gaat het over een hele sector
- economie als een soort taart zien -. in stukjes kappen (bv de metaalsector hout en
bou#sector$$$)
- zo een paritair comitH is er niet altijd ge#eest
- er zijn nu een aantal paritaire comitH=s maar er kunnen er nieu#e bijkomen (nieu#e
sectoren ontstaan door nieu#e activiteiten)
- er zou eens een grote kuis gedaan moeten #orden de meeste sectoren dateren van
de jaren =BJ (de mtsch is ondertussen #el #at ge<volueerd)
a) oprichting
W hoe een nieu#e O* oprichten : Aoning -. ministers -. soc partners
40
)et zijn de sociale partners die suggesties doen
W soorten O*:
- bv 1J' -. voor arbeiders (metaal)
- voor bedienden
- vr gemengde (arbeiders en bedienden) bv verzekeringen
- daarnaast nog O* per activiteit (bv O* voor de sportbeoe"enaars
-. O* !19: aanvullende O* voor bedienden soort vuilbakje: activ
die nergens onder valt$ Door de nieu#e activiteiten die je ner-
gens kan indelen #ordt de O* !19 steeds groter -. het #ordt
als het #are een stort
W aantal (niks in les over gezegd ook niks in boek over vinden)
b) bevoegdheid
W */0=s sluiten bv in de metaalsector #erkt niemand nog &9 uur #el &!
uur -. sectorale */0 (loon en arbeidsvoor#aarden verschillen sterk
van sector tot sector)
W verzoening (verzoeningsbureau=s): zal in geval van collectie" con"lict
mensen bijeenroepen
W adviesbevoegdheid: niet zo belangr iedereen mag advies geven
c) het ressort van het paritair comite
W a"h van onder #elke O* je valt grote verschillen in verloning T arbeids
voor#aarden (bv hout en bou# #ordt veel beter verloond dan sto""e-
ring)
W naar #elke criteria #ordt er gekeken: enkel kijken naar ondernemings
activiteit (niet naar bedrij"s"unctie opleiding taak)
W ondernemingsactiviteit toetsen aan het oprichtingsA% van de O*
W belangrijk onder #elke O* je valt bv inzake S3 (in sommige sectoren
betaal je meer sociale zekerheid bv in de bou# kost iemand van 1JJ
er !JJ)
W sommige bedrijven doen verschillende dingen -. #elke O*2
-. regel: streven om 1 O* bevoegd te verklaren de bijzaak volgt
de hoo"dzaak
W Dienst *ollectieve /rbeidsverenigingen: geven enkel een advies onder
#elke O* je zal vallen -. de rechter beslist uiteindelijk bij geschillen
-. zij stellen dus het ressort vast
W O* kan "luctueren -. gevolg: outsourcen O* shoppen "ilialiseren
net#erkondernemingen
bv olie ra""inaderij: mensen die hierin #erken veel betalen kost
veel geld eventuele oplossing mensen outsourcen bv het keuken-
personeel de boekhouding zo komen zij onder een andere O* te
staan en kosten ze minder geld
- outsourcen: activiteiten a"stoten aan onderaannemers en enkel
je hoo"dactiviteit behouden
gevaar: je bent a"h van de onderaannemingen stel u voor
dat 1 van hen staakt dan zit je met problemen
ev opl: "ilialiseren
- fi!ia!iseren: zel" rechtspersoon oprichten en die mensen als on-
deraannemer laten #erken je kan deze onderne-
mingen zel" controleren (verhouden zich tov elkaar
41
als klant tot leverancier)
rechtspersoon #ordt opgesplitst in versch onder-
nemingen met het oog op loonkostenvermindering
- net$erkondernemingen: ondernemingen die in c"r structuur
meedraaien
- <7 shoppen: kijken #aar het het goedkoopste is
-. neg e""ect van c"r zaken:
W je s6steem (productie) #ordt heel "ragiel mn een keten v
bedrijven die op elkaar ingesteld z (#anneer op 1 plaats
staking dan kan de rest niet verder)
-. zo verharden van sociale relaties@sociaal con"lict
W minder menselijke arbeidsrelaties (bv door out te sour-
ev mensen ontslaan mn nu veiligheid onder bevoegdh
van bv Securitas dus iemand aan de poort van Securitas)
-. ev opl: O* oprichten per activiteit om zo neg e""ecten te
vermijden bv O* voor productie van #agens

'$ 0ndernemingsniveau
/$ 0ndernemingsraad
a) 9egripsomschri*ving en situering
- is op niveau van de onderneming (O* op niveau van de sector)
- bedrij"sorganisatie#et 1M'9: rekening houden met tijdsgeest van toen mn bereid tot
samen#erken na >0II het land lag in puin
-. deze #et komt tegenmoet aan de #ens vd >norg=s om op ondernemings-
vlak meer te #orden betrokken bij besl van de >? alsook om te #orden
ge;n"ormeerd over de soc en econ toestand van het bedrij"
-. in "eite zou dit #el eens herbekeken moeten #orden
- de 0R is een:
W paritair samengesteld orgaan (paritair dus zo#el >?s als >8s)
-. 8ederland: enkel >8s
42
W voor overleg en samen#erking (niet bv meer loon)
W in arbeidsaangelegenheden (relatie >?->8)
b) samenste!!ing
- de #erkgeversa"vaardiging
W ondernemingshoo"d: staat aan het hoo"d (voorzitter van de 0R)
W leidinggevend personeel: juridische term
- niet: noodz mensen met veel sterren en strepen
- #el: - mensen op hoog echelon
- mensen die de onderneming naar buiten toe kunnen verbinden
(niet op hoog echelon)
- bv e-pediteurs (rederij)
W om de ' jaar #ordt de k#ali"icatie ter discussie gesteld
W aantal: mogen er niet meer zijn dan langs de kant van de >8s
W #aarom moet er gn even#icht zijn2 Stemming in de 0R is toch niet v belang
- de #erknemersa"vaardiging
W via sociale verkiezingen
W gekoppeld aan grootte van bedrij" (bv zoveel >8s -. dan zoveel >na"gev)
W in deze groep versch mogelijke componenten (met elk hun a"gevaardigden):
- #erklieden (arbeiders)
- bedienden
- jonge >8s (alleen als min !( pers van jonger dan !( jaar)
- kaderleden (kunnen ook zetelen als aparte groep)
-. ingevoerd door Karc F6skens in jaren 9J
-. alleen #anneer ten minste 1( kaderleden (gemiddeld)
-. zijn in "eite bedienden
-. zijn niet aan arbeidsduurregeling onder#orpen
-. de"initie: mensen die bedienden zijn normaal heb je e hogere
opleiding genoten o" gelijk#aardig door ervaring
W om de ' jaar #ordt k#ali"icatie ter discussie gesteld
- zo een sociale verkiezing kan je vgl met ge#one verkiezingen #el een verschil mn
W soc verkiezingen: bepaalde periode (ongeveer ! #eken) Dan ga je in bedrij"
zel" kiezen op #elke dag d verkiezingen vallen (1 a ! dagen)
W ge#one verkiezingen: 1 dag
- alleen vakbonden @ representatieve organisaties kunnen lijsten indienen
W bv /*7
W het 8*A (kaderleden): zij kunnen enkel hier optreden
W lijst indienen per geleding (arbeiders bedienden kaderleden)
W #at de kaderleden betre"t kan je mits je aan bepaalde voor#aarden voldoet e
huislijst (mensen die geen lid zijn van een repr org) indienen
-. bedienden moeten via een vakbond gaan als hij #il opkomen bij de
sociale verkiezingen
c) oprichting
- #aar en #anneer
W enkel in de particuliere sector (niet bij overheidsbedrijven)
- RG?: overheidsbedrij"
- AG,: particulier bedrij"
43
W min 1JJ >8s
- ge#oonlijk gemiddeld
- h moet om eigen >8s gaan (bv mensen die aan de poort in u# bedrij"
staan #erken voor Securitas -. deze tellen dan niet mee) dus #anneer
met onderaannemingen #erken tellen deze >8s niet mee
- het moet om een onderneming gaan
hoe een 0R inrichten2
eerst kijken naar de rechtspersoon bv de 87 *ar"our
*ar"our hee"t 'JJJ >8s dus 0R maar de vraag is hoeveel2
*ar"our hee"t nl vestigingen in %rugge ?ent /nt#erpen etc
Ken gaat dan kijken o" de versch vestigingen techn bedrij"seenheden
zijn en zijn er meer dan 1JJ >8s zo ja dan aparte 0R inrichten (per
vestiging) (ondernemingshoo"d: 1 per 0R)
Nechnische bedrij"seenheid: #anneer entiteit hebben die als h #are
op zich bestaat bv eigen gerante (geheel van soc en techn criteria -.
soc staan boven de econ)
,ink met "ilialiseren: sommige bedrijven richten "ilialen op op deze
manier zijn er in de bij"ilialen minder dan 1JJ >8s en moet er
zodoende geen 0R opgericht #orden$
bv nadeel van 0R: mensen die hierin zetelen bezitten
over een beschermd statuut je kan iemand moeilijk
buitengooien die deel neemt aan sociale verkiezingen
om dit soort ge"oe"el te vermijden: artikel in bedrij"s-
organisatie bv versch juridische entiteiten kunnen 1
techn bedrij"seenheid vormen indien er samenhang is
tussen de versch entiteiten (ze hebben bv dezel"de
kapitaalschieter zel"de arbeidsreglement) Kn indien
een techn bedrij"seenheid en min 1JJ >8s dan
verplicht een 0R oprichten
- de organisatie van de sociale verkiezingen
W periode: om de ' jaar
W voordracht: de repr organisaties (vakbonden) dragen het voor
W kiesvoor#aarden: #ie mag gaan kiezen
- nationaliteit speelt geen rol zolang maar legaal #erken
- anci<nniteit: min B maanden in bedrij" #erken
W voor#aarden van verkiesbaarheid: #ie kan zich kandidaat stellen
- nationaliteit speelt geen rol
- je mag geen leidinggevend personeel zijn (je kan nl niet langs de ! kan-
ten staan)
- anci<nniteit: min B maanden in dienst
- jonger dan B( jaar
W onverenigbaarheden: #egens hun "unctie mogen de preventieadviseurs geen
deel uitmaken de personeelsa"vaardiging o" vd >gsa"vaardiging
44
W aantal mandaten: het aantal leden dat in de personeelsa"vaardiging zetelt is
a"h vh aantal te#erkgestelde >8s op het moment vd soc verkiezingen
d) bevoegdheden
W recht op in"ormatie
- informatie op econ en fin vlak: de >? is ingevolge de bepaling-
en vd */0 nr M van 1MQ! en het A% van 1MQ& verplicht ' soorten in"o te
verstrekken
C basisinfo: documenten #aarmee men de onderneming kan si-
tueren
C *aarinfo: zo 0R een inzicht geven in de toestand en evolutie vd
onderneming en vd bestaande onderdelen tijdens het
voorbije jaar
C periodieke info: zo 0R in staat stellen bestendig de gang van
zaken in het bedrij" te volgen
C occasione!e info: leden van 0R op de hoogte brengen v nieu#e
gebeurtenissen die belangr vr de continu;teit
vd onderneming
- informatie op soc vlak: */0 nr M (grote overeenkomsten met c"r)
bv hoeveel uitzendkrachten te#erkgesteld
- sociale balans: ingevoerd mbt loonnorm controleren o" loonnorm
#ordt nagelee"d$ 0mvat een aantal gegevens mbt
h personeelsbestand is e bijlage bij de jaarrekening
- controle door bedrijfsrevisor: controle door ona"h derde
C taak: - verslag uitbrengen over de jaarrekening aan de 0R
- getrou#heid certi"iceren vd in"o die # verstrekt
- cij"ermateriaal verklaren
C $anneer: op speciale vergadering van de 0R
C soorten revisoren:
- commissaris-revisor: aangesteld in oa een 87
- e-terne revisor: bv in een 73>
C benoeming:
- voorstelling door Raad van bestuur ondernemingshoo"d
- voordracht door de 0R (dubbele meerderheid)
- benoeming dr de /7 (o" een ander bevoegd orgaan)
- bij impasse (bv dubbele meerderheid #ordt niet bereikt)
elke belanghebbende kan de voorzitter vd rechtbank van
koophandel o" de voorzitter van de arbeidsrechtbank
zetelend zoals in kortgeding verzoeken om ts te komen
C eind vh mandaat:
- verstrijken vd termijn
- dubbele meerderheid in de 0R
- ontslag dr revisor (schri"tel be#eegredenen #eergeven)
W adviserende bevoegdheid: bv inzake personeelsaangelegenheden org v #erk
W beslissingsbevoegdheid: bv opstellen en #ijzigen van arbeidsreglement
W beheer van mtsch #erken: die # ingezet voor het #elzijn vh personeel
bv aanvullend pensioen beheer van sportvelden
e) $erking
- de voorzitter zit de vergadering voor en roept mensen min 1 maal per maand samen
- secretaris: aangesteld dr de "ractie die hee"t ge#onnen bij de soc verkiezingen
45
- vergaderingen buiten de #erkuren: #orden als #erkelijke arbeidstijd beschou#d en
als dusdanig bezoldigd
- opvolging: #anneer iemand #egvalt #ordt die opgevolgd
- #aar: op zetel
- s6ndicaal verlo" in de praktijk
%$ )et *omitH voor Oreventie en %escherming op het #erk (*O%>)
a) situering
- >et >elzijn >erknemers 1MMB
- regelgeving terug te vinden in /R/% (algemeen reglement op arbeidsbescherming)
W sterk gedetailleerd >? moet dit naleven (>? hee"t bepaalde verplichtingen
op gebied van gezondheid en veiligheid)
- bedoeling is om te komen tot een soort code- mbt veiligheid en gezondheid vd >n
- binnen het veiligheidsbeleidZ
W interne dienst O%>: oa bijstaan v >? en >8s bij toepassing v alle #ettelijke
o" reglementaire bepalingen betre""ende #elzijn vd >8
W e-terne dienst O%>: # opgericht onder de vorm ve vereniging zonder #inst-
oogmerk #ordt erkend door de overheid
W preventieadviseurs: zijn verant# voor de veiligheid
W d6namisch risicobeheersings6steem: doel is de planning vd preventie en de
uitvoering vh beleid mbt het #elzijn van
>8s bij de uitvoering v hun #erk mo-
gelijk te maken
-. heel die structuur hee"t 1 doel: erover #aken dat er aan preventie #
gedaan -. pro-actie" te #erk gaan
-. in dit s6steem "unctioneren de interne en e-terne dienst
b) samenste!!ing
- zel"de verkiezing als 0R maar aparte lijsten
- bestaat net als 0R uit >ga"vaardiging en >na"vaardiging
c) oprichting
- zo#el in particuliere als de publieke sector
- min (J >8s
- taken uitgevoerd door de vakbondsa"vaardiging (#anneer geen comitH opgericht)
d) $erking: analoog aan 0R
*$ 0ntslagbescherming vd a"gevaardigden en van de niet verkozen kandidaten
- #anneer hier "outen tegen maken dan kost het u ongelo"elijk veel geld
- a"gevaardigden 0R@*O%> plaatsvervangers en nt verkozenen (bij deze pers v toep
- is niet gelijk aan het ontslag van ge#one >8s (mn mensen die een speciale bescher-
ming genieten)
a) a!gemene rege!: onts!agverbod
- van moment dat iemand beschermd is mag je die niet ontslaan
- behoudens@behalve:
W om dringende reden
W om econ o" tech reden
-. bv luie persoon: pech je moet hem houden (mn gn van ! bovenstaande re-
denen)
- je mag persoon #el nog aan de deur zetten@ontslaan #anneer:
46
W h iem is met contract v bep duur (dus a"loop v termijn o" voltooiing vh #erk)
W als >n zel" ontslag neemt (eenzijdige be<indiging dr de >8)
W overlijden van de >8
W in geval van overmacht (bv >8 geen benen meer) dan valt bescherming #eg
W door onderlinge overeenkomst ts de >? en >8
-. in deze gevallen is de >8 niet meer beschermd
- het ontslagverbod geldt niet meer #anneer: je mag >8 dus ontslaan gn bescher-
ming meer:
W na ontslag als vertegen#oordiger
W >8 geen lid meer van de vakorganisaties
W mandaat van >8 ingetrokken door de arbeidsrechtbank (op verzoek vd org)
dit gebeurt bijna nooit
W iemand die een leidinggevende "unctie krijgt (komt nooit voor)
W verandering v categorie tenzij vakbond vraagt dat bescherming blij"t bestaan
(bv van arbeider naar bediende)
- verbod op overplaatsing naar andere bedrij"seenheid tenzij vakbond vraagt dat de
bescherming blij"t bestaan

b) beschermende periode
- vana" de &J
e
dag voor de aanplakking vh bericht vd verkiezingsdatum tot aan de
datum van de volgende verkiezingen (' jaar later) dit geldt voor de volgende zaken
W mensen die opkomen bij hun eerste verkiezing
W niet verkozen kandidaten die de vorige mandaat zetelden (dus pers die zich
terug kandidaat gesteld hebben maar niet herkozen #erden)
- #anneer de minimumpersoneelsbezetting voorzien voor de oprichting vd 0R niet
(meer) is bereikt en er derhalve geen aanleiding meer is om een 0R op te richten
o" te hernieu#en genieten de kandidaten een bescherming van B maanden te re-
kenen van de eerste dag van de door de Aoning vastgestelde dag der verkiezingen
- personen die de lee"tijd van B( jaar bereiken genieten niet langer bescherming ten-
zij de onderneming er anders over beslist
- #anneer ! maal niet verkozen toch nog beschermt vana" de &J
e
dag voor de aan-
plakking tot ! jaar na de bekendmaking van de uitslag
c) "nts!ag om dringende reden
- niet gelijk aan ontslag om dringende reden #at #e hiervoor gezien hebben
- bv verkrachting van collega
- hier nog een e-tra procedure volgen
- & personen op de hoogte stellen:
W de beschermde >8
W de representatieve >norg
W verzoekschri"t aan de voorzitter van de arbeidsrechtbank
-. binnen de & #erkdagen na kennisname
-. korte termijnen: op 1JJ dagen kan je heel die procedure doorlopen
- van moment op de hoogte gebracht: onderhandelingsperiode (( dagen)
W >8 en org R-. >?
W verzoeningsvergadering van voorzitter van arbeidsrechtbank (trachten c"r op
1 lijn te brengen)
47
- verzoening: in de hel"t van de gevallen tot een akkoord komen
-. O7 opstellen (hier bepalingen vastleggen)
- geen verzoening:
W rechter zal zel" beslissen #at hij zal doen met de persoon in k#estie rechter
doet dus een uitspraak over de schorsing
W als de pers niet verder mag #erken tijdens de procedure -. gaan stempelen
W #anneer >? bij zijn voornemen blij"t om >8 te ontslaan dan >8 dag-
vaardigen voor de arbeidsrechtbank (binnen de & #erkdagen)
W de zaak #ordt vervolgens bij de eerste nuttige zitting ingeleid en in behan-
deling genomen teneinde de partijen te verzoenen
-. pleidooien binnen de &J@'( dagen
-. hoger beroep binnen de 1J #erkdagen (procedure als voor de arbeids
rechtbank)
- be<indiging van de /0
W dr de >8 tijdens de schorsing (>8 kan overeenkomst zel" be<indigen zon-
der opzeggingsvergoeding o" opzeggingstermijn)
W door de #erkgever: >8 #ordt aan de deur gezet (>? volgt c"r procedure nt)
- >8 vraagt niet om re;ntegratie
- >? moet bedrag betalen dat min gelijk is aan het lopend loon
dat overeenstemt met de duur van:
C ! jaar #anneer anci<nniteit R 1J jaar
C & jaar #anneer anci<nniteit 1J-!J jaar
C ' jaar #anneer anci<nniteit . !J jaar
- >8 vraagt om re;ntegratie (brie" aan >? sturen en zeggen dat je #ilt
blijven #erken)
- en toegestaan
- en niet toegestaan
C idem als c"r plus bedrag betalen gelijk aan het loon vh
nog resterend gedeelte van het mandaat
- "inanci<le gevolgen van de overeenkomst tijdens de schorsing
W persoon gaat stempelen krijgt hierbij een surplus bij #at hij normaal netto
verdient
bv B(J euro stempelgeld
1JJJ euro normaal loon
-. het verschil is &(J euro (dit betaalt de >? gedurende d schorsing
uit zijn eigen zak)
d) onts!ag om een economische of technische reden
- bv niet meer met een onderaanneming #erken heel de keuken ontslaan ook de
beschermende leden
- situatie #aarbij op gerechtvaardigde gronden iemand mogen ontslaan
- dit is eigenlijk een ideale manier om mensen op een slinkse manier te liDuideren
de >? #ordt immers vaak op zijn #oord geloo"d (rechter mag immers nt oordelen
48
over de opportuniteit van de >?)
- melding aan O* o" aan 8/R #anneer er geen O* is
- de O* o" 8/R doet dan uitspraak binnen de ! maanden
W erkenning van ontslag: dan is het in orde je mag >8 ontslaan
W geen erkenning: je mag >8 dus niet ontslaan
W ze zeggen niks
- De O* o" 8/R doet geen uitspraak binnen de ! maanden
W rechtmatig ontslag in geval van (dus >? mag >8 nog ontslaan)
- sluiting vd onderneming (Dus iedereen #ordt ontslagen) h6pothese a
- sluiting ve a"deling (bv heel de keuken) h6pothese b
- ontslag ve #elbep personeelscategorie (bv al de a"#assers) h6p c
W mogelijkheden #aarover de >? beschikt
- h6pothese a@b
- erkenning vragen aan arbeidsrechtbank
- onmiddellijk ontslag kan maar als de rechtbank zegt dat dit nt
mocht dan moet je betalen
- h6pothese c
- je moet naar arbeidsrechtbank gaan #anneer je dit niet doet
moet je een vergoeding betalen
- bedoeling van heel die 0R: niet om#ille van dat je u# mond opendoet dat ze je
aan de deur mogen zetten
- doordat die bescherming zo sterk is richten >? zo min mogelijke 0R op en soc
verkiezingen in
- min dat je kan hebben is ! >ns in 0R en ! in comitH (stel enkel de arbeiders)
/*7 /%77 /,7%
! ! !
! ! !
[[[[[[[[[[[[[[[[[[[[[[[
1! - ! E !' beschermenden op 1J1 >8s
($ Supranationaal niveau: de Furopese 0ndernemingsraad
- enkel diagonaal kennen eventueel een bijvraag op het e- zeker geen hoo"dvraag
- */0 nr B!
- op supranationaal niveau: #anneer activiteiten hebben die grensoverschrijvend zijn
niet elk land als apart beschou#en ervoor zorgen dat >? en >8 gaan overleggen
a) =oepassingsgebied
- ondernemingen en concerns met een communautaire dimensie
- communautair E grensoverschrijdend (in versch landen een vestiging)
-. in al die vestigingen moet er overleg gepleegd #orden over bep zaken die
grensoverschrijdend zijn
- die bedrijven moet ook een zekere grootte hebben
W min 1JJJ >8s verspreid over de lidstaten
W min ! ondernemingen in versch lidstaten
49
W min 1(J >8s in 1 lidstaat
b) .anneer oefent een onderneming zeggenschap uit+ (artikel Q vd */0 nr B!)
- #anneer de onderneming een overheersende invloed kan uitoe"enen op een andere
onderneming bv door eigendom o" "inanci<le deelneming
c) Vastste!!ing van het aanta! $erknemers
- re"erentieperiode: ! jaar
- #ie is >8: de personen die in %elgi< op grond van een arbeids- o" leerovereenkomst
#orden te#erkgesteld
d) 9estaande overeenkomsten
- zijn de zogenaamd artikel 1& overeenkomsten
- a"gesloten voor !& september 1MMB
-. ondernemingen en concerns die voor deze datum een overeenkomst inzake
grensoverschrijdende in"o en raadpleging van >8s onderschreven hebben
vallen niet onder het toepassinggebied vd */0 nr B!
e) .ie is verant$oorde!i*k+
- het hoo"dbestuur vd onderneming is verant# vr de instelling ve F0R
- indien het hoo"dbestuur niet gevestigd is in een lidstaat moet het een vertegen#oor-
diger aan#ijzen in 1 van de lidstaten
f) .ie neemt het initiatief+
- door het hoo"dbestuur: deze stelt de plaatselijke besturen en >nvertegen# hiervan
in kennis
- eventueel kunnen 1oJ >8s (o" hun vertegen#) die te#erkgesteld zijn in ten minste
! vestigingen o" ! ondernemingen gelegen in ten minste ! versch lidstaten een
schri"telijk verzoek indienen bij het hoo"dbestuur
g) >et inste!!en van de bi*zondere onderhande!ingsgroep (9"))
- op voorhand nadenken #at men gaat doen
- samenstelling: leden uit de versch lidstaten
- aan#ijzing in %elgi< door de 0R
dan vergaderen met hoo"dbestuur zo tot overeenkomst komen & mogelijkh
W oprichten van F0R
W o"#el in"o en raadplegingsprocedure
W o"#el stop er maar mee
- indien men niets a"spreekt valt men terug op subsidiaire bepalingen
h) subsidiaire bepa!ingen
men gaat een F0R oprichten -. hoeveel mensen@
-. geregeld door */0 nr B!
-. het komt erop neer dat je 1 maal per jaar bijeenkomst hebt van mensen van
alle lidstaten en alle in"o uit#isselen
maar als bedrij" sluit -. dan moet F0R bijeenkomen bv Renault 7ilvoorde
de rest moet je niet kennen
ntermezzo: #et !& april 1MM9
- toepasselijk recht
50
- vertrou#elijke in"o
W in zo een F0R kunnen dingen gezegd #orden over zaken die nt vr iedereen
bestemd zijn als het echt heel delicate in"o is kan je niet verplicht #orden
om in"o mee te delen als >? mits het doorlopen ve speciale procedure
- personen die zetelen in de 0R genieten ook bescherming E speciale procedure vol-
#anneer men hen #il ontslaan (hoge vergoeding betalen)
3. ,e vakbondsafvaardiging
- */0 nr (
- )eel veel mensen dragen vaak versch petten (0R 7/ comitH)
W je moet altijd goed #eten met #ie je te doen hebt
W #aarom dragen mensen dik#ijls versch petten2 0m zeker te zijn van een
bescherming zullen 7/ ook deel nemen aan soc verkiezingen -. 0R
7/ duiken dik#ijls onder in 0R -. z#are bescherming
- bestaan al vrij lang maar pas een statuur van 1MQ1 7/ hadden vroeger gn bescher-
ming hadden een statuut nodig -. macht van de >8s #as zeer groot
- raamovereenkomst:
W de */0 nr ( is een raamovereenkomst #aarvan de bepalingen algemeen
ge"ormuleerde minimumregels omvatten
W deze bepalingen moeten nau#keuriger #orden uitge#erkt in */0 gesloten in
de schoot vd paritaire (sub)comitHs (sectoraal niv) o" op ondernemingsvlak
W als enige beperking hierbij geldt dat uit#erking con"orm de basisbepalingen
moet geschieden
- oprichting:
W #ie kan kandidaten voordragen2
- ondertekende organisaties die een vertegen#oordiger hebben in het
bevoegde O*
- een >norg die de overeenkomst hee"t ondertekend doch 8IFN ver-
tegen#oordigd is in de pc hee"t het recht om aan de verkiezingen
deel te nemen #anneer ze het be#ijs levert dat ze representatie" is
- bevoegdheden: 7/ zal de */0 onderhandelen
W 0R: overleg (niet */0=s)
- #erking:
W recht op audi?ntie: recht om zich bij de >? te begeven (geen a"d#ingbaar
recht)
W informatie: dit is een ander soort in"o ik moet in"o kunnen geven aan mijn
achterban$ De mogelijkheid krijgen om aan u# achterban in"o
te geven bv elke van M-1J uur de kantine mogen gebruiken
W bi*stand: 7/ hebben recht >8s bij te staan tov >?
- bescherming:
W #ie beschermd is is niet uitdrukkelijk voorzien
W aard vd bescherming is verschillend mn je mag ze altijd buitengooien maar
reden van ontslag mag niks te maken hebben met het mandaat
-. verschil met procedure 0R@*O%>
W de onts!agprocedure:
51
- ontslag om dringende reden: alleen mededeling aan de vakorg
- andere redenen:
- ver#ittigen van de vakorg
- aanvaarding binnen de Q dagen
- #anneer geen aanvaarding:
C dan nr verzoeningsbureau: komt tot 1 parige besl
- de door >? opgegeven reden is geldig: >?
be<indigt de overeenkomst
- de dr de >? opgegeven reden is nt geldig:
>? behoudt de 7/ in dienst
C #anneer verzoeningsbureau niet tot e eenparige
besl: dan dr arbeidsrechtbank
- beschermingsvergoeding:
min 1 jaar maar kijken naar sectorale */0 (dit kan eventueel een
strik vraag zijn bv pro" vragen hoeveel betalen in de metaal2 )ier
kan je niet op ant#oorden daar het een sectorale */0 betre"t)
je kan nooit meer dan 1 vergoeding cumuleren
- a"gevaardigde die belast is met de opdrachten vh *O%>
dan geniet deze a"gevaardigde de ontslagbescherming vd de #et
van 1M maart 1MM1
&$1$ )et normerend instrument: de */0 (is belangr basics van kennen)
- #at is een */0
W is akkoord gesloten ts 1 o" meer >norg en 1 o" meer >? org o" 1 o" meer >?s
W altijd gesloten door >norg (dus vakbonden)
W alleen met representatieve org (bv van geen repr bond: beroepsjournalisten)
- toepassingsgebied vd */0 #et
W enkel van toepassing in particuliere sector (nt bij overheid)
- de inhoud van de */0 (kan je niet zien moet je #eten)
W onderscheid tussen:
1) normatieve gedee!te: gaat over regels verplichtingen$ )et omvat de
bepalingen die als normen gelden vr de >?s en >8s
- indiv normatieve bepalingen: geldt voor indiv pers bv je moet
&! uur #erken
oa arbeidsduurregeling lonen en premies
- coll normatieve bepalingen: kan vr u gelden maar hoe"t niet
bv regel voor 7/ maar als je gn 7/
bent geldt het niet voor u
oa diverse soc "ondsen statuut en #erking v 7/
!) ob!igatoire gedee!te:bepalingen die nt normatie" zijn$ %etrekking op
de a"spraken die orgs maken bij het sluiten vd overeenkomst met het
oog op de uitvoering ervan door hun leden
- e-pliciet obligatoire bepalingen: staat op papier partijen die
*/0 verbinden hebben dit
0ndertekend
-. uitdrukkelijke
-. oa verplichting om soc raden op te richten
52
- impliciet obligatoire bepalingen: bepalingen #aarvan recht-
spraak en rechtsleer aanvaarden dat ze inherent z aan elke */0
-. #ezenlijke (nt e-pliciet in */0 vermeld)
-. vredep!icht: d contracterende partijen verbinden
zich ertoe om zich te onthouden van om het even
#elk drukkingsmiddel om e einde te maken aan
en@o" de vervanging o" #ijziging te bekomen v
de van kracht zijnde */0 bepalingen (het is ma#
verplicht om de vrede te behouden gedurende de
looptijd van de */0)
-. beinv!oedingsp!icht: houdt in dat de partijen hun
invloed aan#enden opdat hun leden de overeen-
komst zouden naleven (ma# org verbinden zich
ertoe om bij hun achterban de naleving vd */0
te bepleiten)
- #ie kan een */0 sluiten2
W #norgs
W >gorgs o" >?s (het kunnen meerdere >?s zijn)
- geldigheidsvereisten
W */0 kan slechts geldig zijn indien de toestemming rechtsgeldig # gegeven
(geen d#aling bedrog o" ge#eld)
W bek#aamheid
- representativiteit: 8*A kan geen */0 sluiten (hee"t gn (JJJJ leden)
- van de a"gevaardigden: # geacht om zijn org te binden
- indiv >? (tekent voor zichzel")
- vakbondsa"vaardiging: onderhandelt de */0 maar sluit de */0 niet
W voor#erp en oorzaak: mag niet strijdig zijn met openbare orde van goed
gedrag en zede met hoge rechtsbron
bv mannen verdienen 1JJJ euro vrou#en (JJ euro
je kan dat inschrijven maar je moet beide 1JJJ euro betalen
- vormvereisten
W geschri"t (gn mondelinge */0 mogelijk)
W taalgebruik: in het 8ederlands en het Prans
W verplichte vermeldingen: oa benaming v orgs die de overeenkomst aangaan
W neerlegging: op de gri""ie vd dienst coll arbeidsbetrekkingen
W bekendmaking: sectorale */0s #orden altijd bekendgemaakt in h %elgische
staatsblad (ondernemings*/0 ook bekendgemaakt)
- binding
W begin: op moment dat */0 #ordt gesloten
W einde: #ordt voorzien in de */0
W schema:
/77 8/77
53
Iedereen I8 C *8 I8
(!9) (!B)
partijen 8 C 0 8 C 0
begeleidende verklaring bij tabel:
/77: algemeen bindende verklaring van */0
8/77: niet algemeen bindende verklaring van */0
I8: individuele norm
*8: collectieve norm
8: normatie"
0: obligatoir
Gitleg bij tabel:
/77: handeling gesteld door de Aoning */0 naar hem sturen en
vragen om het algemeen bindend te verklaren dit hee"t een bep
rechtskracht
De partijen die hun handtekening onder een */0 zetten zijn
gebonden (zij plus al hun leden) ma# de partijen zijn steeds aan
alles gebonden zo#el normatie" (8) als obligatoir (0)
Iedereen: al de personen die onder O* geressorteerd zijn
- bij /77: toepassing van artikel !9 I8 en *8
- *8: bv vana" ( >8s een /7 hebben
- bij 8/77: toepassing van artikel !B hier enkel I8
- gevolg voor >8 van een */0
W #anneer >? van >8 gebonden is aan een */0 o" >8 nu s6ndicaal is o" nt
>? krijgt #at er in */0 staat
%v in /0 staat: 1J euro per uur krijgen
in */0 is a"gesproken: 1( euro per uur
dan >8 1( euro per uur krijgen (dit is een ver#orven recht zel"s al #
de */0 opgezegd)
- a"d#ingbaarheid: kan ik dat recht a"d#ingen2
W >8 contra >? -. naar rechtbank gaan
W >? contra >norg -. bv vakbond begint te staken
- interpretatie vd */0
W als je ooit een */0 sluit zorg dat deze duidelijk is zo #einig interpretatie
mogelijk
W c"r niet altijd gemakkelijk */0 #ordt immers onder ontzettende veel ps6ch
druk geschreven
- hi<rarchie van de bronnen
W artikel (1 van */0 #et (niet van buiten kennen)
W #el kunnen uitleggen #at dit is
54
W in geval versch */0s tegenstrijdige bepalingen bevatten biedt artikel (1 vd
*/0 #et een mogelijkheid om vast te stellen #elke bepaling voorrang hee"t
%v 1) */0 gesloten in 8/R en algemeen bindend verklaard
!) */0 gesloten in O* en algemeen bindend verklaard
enz
- de ondernemings*/0
W gesloten op niveau van de onderneming
I7$ *ollectieve arbeidscon"licten
1. Werkstaking6 lock out en bedrijfsbe(etting
1$1$ >erkstaking
- hiervoor bestaat geen de"initie maar in de regel neemt men aan:
W collectie" tijdelijk stopzetten van de bedongen arbeid door de >8s
- co!!ectief: moeten . 1 zijn om te staken (volgens sommige auteurs)
- ti*de!i*k: mn #anneer de" #erk neerleggen dan ontslag
- stopzetten vd bedongen arbeid: bv li"treparateurs #illen niet in 1 bep
schacht van een li"t #erken omdat ze dit te gevaarlijk vinden dit is
geen staking (staking zou zijn als ze aan geen enkele li"t #illen #er-
ken) bedongen arbeid E #erken aan li"ten
- door de $erknemers: dus geen s6mpathisanten
55
- rechtspositie van stakers
W onderscheid maken tussen:
- nationaa!: stakingsrecht #ordt niet "ormeel erkend
- internationaa!: stakingsrecht #ordt #el "ormeel erkend
-. e aantal intern verdragen die het recht op staken garanderen
- I/0 verdrag nr 9Q
- /rt 9 F*0S0* verdrag
- /rt BFS) (geldt ook voor ambtenaren)
W enkel voor particuliere sector
-. conc!usie: je mag het #erk neerleggen geen verbod op staken
- gevolgen van de staking
W voor de staker
- voor !1 december 1M91 nam men aan dat >8s die het #erk neerleggen
eventueel konden ontslagen #orden -. ontslag om dringende reden
dus tot !1 dec 1M91 dacht men dat #anneer er een #ilde staking #as
het gevolg had dat men iemand om dringende reden mocht ontslaan
#ilde staking legitimeert ontslag om dringende reden
tot !1 dec 1M91
- vana" !1 dec 1M91 gaat men ervan uit dat iedereen in de particuliere
sector het #erk mag neerleggen (arrest tegen De %ru6ne)
- bij staking schorsing van /0
- loonverlies maar #anneer ges6ndicaliseerd zijn (dus bij een vakbond
aangesloten) dan stakingsgeld krijgen ongeveer 1( euro
- staking kan geen ontslag om dringende reden rechtvaardigen maar je
mag #el bepaalde zaken niet doen:
1) nt schuldig maken aan begeleidende omstandigheden
dit is alles #at niets te maken hee"t met het neerleggen van
het #erk (bv auto van de baas demonteren)
2) de staking mag ook niet strijdig (ijn met het strafrecht
bv het ziekenhuispersoneel staakt maar het is verplicht
mensen in nood te helpen
3) staking mag geen rechtsmisbruik inhouden bv 1 euro
meer vragen maar hierdoor leidt de >? ongelo"elijk veel
verlies je mag dus ma# geen misbruik maken van het
stakingsrecht
W voor de $erk$i!!ige
- bv =s morgens #illen #erken maar de stakers laten je niet door
- 1
ste
dag: op niks recht dus gn loon (mn arbeid niet kunnen aanvangen
buiten de #il van de >8)
- !
de
dag: indien sprake van overmacht dan hoe"t >? niets te betalende
#anneer geen overmacht dan moet de >? #el betalen
- maar in de praktijk #ordt de #erk#illige vaak toch betaald mn dit is
een middel om de staking te breken anders kan de #erk#illige besl
aangezien hij toch geen loon krijgt dat hij mee gaat staken
1$!$ Gitsluiting o" lock out
- vroeger gebeurde dit veel maar nu niet meer het mag nog #el
56
- bv ! euro per uur krijgen maar de >g #il >8S maar 1 euro per uur betalen >8s
buiten houden totdat ze toegeven
- kenmerken: eenzijdig tijdelijk bedoeling: druk op >8s uit te oe"enen
- onderscheid tussen:
W offensief:
- lock out die ik doe om u op u# knie<n te krijgen
- >? lokt zel" het con"lict uit met de bedoeling de >8s ertoe te be#egen
aan zijn eis(en) toe te geven
W defensief:
- de >? reageert op een collectieve actie ondernomen door de >8s dr
zel" tot actie over te gaan
- lock out als een reactie op een slimme zet van de vakbonden (stel 1
shi"t 1JJ >8s nodig maar !JJ bsb vakbonden sturen er MM binnen en
staken met 1J1) er zijn dus #erk#illigen maar shi"t kan maar starten
als er 1JJ >ns zijn -. reactie van >g: lock out
- gebeurt niet echt in %elgi<
1$&$ %edrij"sbezetting
- situatie #aarbij >8s niet naar buitengaan o" het bedrij" stormenderhand innemen
- dit is niet legaal
- dmv uitbreidingsbevel de >8s uitdrijven (vgl met uitzetten van huurders die niet
betalen)
- k#am vaak voor in de jaren QJ nu veel minder
2. 3et oplossen van collectieve conflicten
- verzoeningsvrijheid: iedereen mag proberen het con"lict op te lossen
- verschillende mogelijkheden:
1) verzoeningsbureau inschake!en
W bureau dat zetelt in de schoot van het O*
W zo#el >?s als >8s
W trachten om tot een compromis te komen
W #anneer dit niet lukt beroep doen op soc bemiddelaars
!) socia!e bemidde!aars
W soort blau#helm een neutrale derde
W ambtenaar van te#erkstelling en arbeid o" voorzitter van O*
&) anderen: bv politici (bv 0nkelinck- in a""aire Sabena)
3. 3et reguleren van collectieve conflicten
- >et Orestaties en /lgemeen %elang 1M'9
W geldt enkel in de particuliere sector
W ts 1M'( en 1M'9 mocht er niet gestaakt #orden
W deze #et zorgt voor prestaties van algemeen belang
- bv als zkh niet meer bevoorraad #orden is dit een groot probleem
- men moet ma# een aantal zaken blijven doen ondanks de staking
W het productieproces@potentieel mag niet verloren gaan
- bv hoogovens: deze moeten blijven draaien #anneer ze a"koelen gaan
ze kapot
W regels die zeggen #at te doen bij staking
57
- mechanismen:
W bepaling van de vitale behoe"te en de prestaties van algemeen belang
o"#el door
- O*
- O* op verzoek van de minister
- door de minister zel" (zeggen onder bep omstandigh moet dit en dat
gebeuren o"#el door de #erk#illigen o"#el door de stakers)
-. minister van Ne#erkstelling en /rbeid
W uitvoering van de genomen beslissing
- >?s en >8s bepalen in onderling akkoord #elke >8s de vitale
behoe"ten moeten verzekeren
- rechtspositie van de #erknemer
W normaal a"spreken #ie #ast doet in geval van collectie" con"lict
-. dit geldt niet in de publieke sector: hier vordert men op
). "eslechting van collectieve arbeidsconflicten door de rechter
- >aarom naar rechter stappen2
W te maken met de #ijze #aarop onze economie in elkaar steekt
bv time management: als een bep vracht#agen niet op tijd is dan kan h
productieproces niet beginnen
- hoe doen ze het2
W dmv een eenzijdig verzoekschri"t: document #aarmee naar rechter stappen
(voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg -. deze mag nl geen nee zeg-
gen)
- in de regel niet tijdens de kantooruren rechter kan dan nl nog vanalles
in de bib gaan opzoeken best =s avonds doen mn zo is het sneller a"ge-
handeld
- bv als >? gecon"ronteerd met poortblokkade -. advocaat onder d arm
nemen -. deze dient e eenzijdig verzoekschri"t in (vermelden v reden
#aarom er e einde moet komen aan de blokkade niet staking zeggen
je mag nl niemand d#ingen om te stoppen met staken) -. vervolgens
krijg je van de rechter een beschikking -. a"leveren aan een gerechts-
deur#aarder deze levert ze a" aan de stakers
W aan de beschikking is een d#angsom verbonden: deze dient betaald te #
#anneer >8s de poort blijven blokkeren
W zeer e""ectieve procedure:
- procedure is nl niet tegensprekelijk (de rechter geloo"t altijd de >?)
- #anneer een beschikking van de rechter krijgen is de staking normaal
gezien over (anders immers een d#angsom betalen)
Deel ($ )et arbeidsreglement
. *ociale documenten
- #anneer je deze documenten niet hebt en je moet ze hebben dan geld betalen
- doel: a"h van document tot document (bv bescherming van studenten)
58
- aantal sociale documenten: bijhouden van:
W personee!sregister: bestaat nu niet meer nu vervangen door DIK08/ (elec-
tronisch) dimona E declaration inmediate onmiddellijke aangi"te
- onmiddellijk >8s ingegeven #anneer ze bij u beginnen te #erken
- e governement: #anneer je een >8 aan#er"t moet je >8 inschrijven
via een #ebsite bij de S3 (moet onmiddellijk gebeuren)
W de individue!e rekening: pers "iche van >8 alles #at er op een jaar gebeurt
oa het loon staat erop
W de studentenovereenkomst: moet schri"telijk zijn (kopie nr soc inspectie)
W de overeenkomst voor huisarbeid
W aan$ezigheidsregister
- soc documenten dienen be#aard te #orden
. 3et %rbeidsreglement (/R)
- dit is het eerste dat je krijgt #anneer je ergens gaat #erken #anneer men dit niet
doet dan kan men de bepalingen van het /R niet tegen u inroepen
- in particuliere en publieke sector (hier in particuliere behandelen)
- inhoud:
W aantal verplichte vermeldingen (/rbeidsreglement#et) bv uurroosters
W andere verplichte vermeldingen: bv je moet inschrijven dat je tegen 0nge-
#enst Seksueel ?edrag op de >erkvloer (0S?>) bent
W aantal vrije bepalingen: bv zaken die je niet mag doen bv drinken van alco-
hol tijdens de #erkuren (#anneer dit #el doen dan mag men u ontslaan om
dringende reden)
- dus bij aanvang van een nieu#e job: eens goed het /R lezen
- opstellen@#ijzigen van de /R:
W er is een ondernemingsraad: 0R betrekken bij het opstellen van de /R
W er is geen ondernemingsraad (0R)
- bekendmaking van de /R:
W je moet het /R aan iedereen geven C op de hoogte houden van #ijzigingen
- tuchtmaatregelen
W in /R zijn er tuchtmaatregelen ingeschreven: >? kan sancties opleggen aan
>8
W bv ( min te laat -. een k#artier minder loon
W #el remmen ingebou#d
- boete moet minder zijn dan 1@( van het dagloon
- geld (boete) aan#enden voor het algemeen nut niet voor persoonlijke
doeleinden van de >? zel"
. ,e %rbeids&et
-geldt niet in dezel"de mate voor de particuliere sector en de ambtenaren
- toepassinggebied:
W a!gemeen: op de particuliere sector
W uitzonderingen:
- ambtenaren: bv arbeidsduurregeling is voor hun niet van toep
59
- personen met leidende "unctie@vertrou#enspost (A% 1J@J!@1MB()
- vertrou#enspost: zijn dik#ijls pers die laag in de hi<rarchie
staan
- als je niet aan de de" voldoet die opgenomen is in het A% van
1J "ebr 1MB( -. >? moet u in principe voor e-tra uren bij-
betalen
- A% van 1J@J!@1MB(: hier staan een heleboel "uncties in die nu
niet meer bestaan
- verbod om arbeid te verrichten (sommige mensen mogen niet #erken)
W kinderen: kinderarbeid verboden in bep omstandigheden #el (zaken op-
genomen mbt gespendeerde tijd eraan en het geld dat men ermee verdient)
-. geld moet geblokkeerd #orden
-. kinderen E jonger dan 1( jaar
W verbod om bepaa!de arbeid te verrichten:
- gevaarlijk en ongezonde arbeid (bv vrou#en mogen niet in mijnen
#erken)
- betaalde sportbeoe"enaars
- arbeids- en rusttijden (je mag niet !'@!' en Q@Q #erken)
W geen zondag$erk tenzi*@@@
- in #elbepaalde gevallen (deze zijn limitatie" in de #et omschreven bv
meubel#inkels in %elgi< indien zondag niet open dan niet kunnen
concurreren met meubel#inkels in 8ederland die #el op zondag open
zijn)
- mits$$$
- (onbetaalde) inhaalrust: recuperatie
- eventueel een surplus: omdat je zondag #erkt maar dit is sec-
toraal bepaald
W arbeidsduur:
- ma- 9 uur per dag &9 per #eek (vroeger &M)
- a"#ijkingen geregeld in de #et (in bep omstandigheden meer #erken
dan 9 uur bv in de bou# 1J uur per dag)
- inhaalrust: hier recht op #ordt per #eek berekend er zijn sectorale
a"spraken mogelijk mn bijvoorbeeld opbou#en van krediet
- ma- arbeidsduur: ma- 1! uur per dag behoudens in speciale omstan-
digheden bv brand#eermannen
- overloon: per dag berekend
- #eek: voor elk uur dat je over#erkt dan surplus krijgen ((JV)
- zondag surplus bedraagt 1JJV (dus 1JJ C 1JJ E !JJV)
- nachtarbeid: in bepaalde omstandigheden mag het #el (in de #et beschreven)
- moederschapsbescherming: reeds vroeger gezien
- nieu#e arbeidsregelingen:
W nu uit de belangstelling
W jaren QJ: minister 7alencienne -. sterke inspiratie door economist Nomas
Oalas (deze zei dat er in %elgi< e probleem is mn er #ordt te #einig ge#erkt)
-. komen tot s6steem #aarbij machines continu draaien
-. bv & maal 1! uur #erken daarna #at dagen vrij (in begin
enorm succes maar is stilaan doodgebloeid)
60
5. .aalgebruik
- in %elgi< geldt de taal#etgeving
bv #erken in ?ent dan mag de >? geen bevelen in het Prans o" het Fngels
geven -. deze bevelen zijn dan nietig (ze kunnen u hier dan niet ontslaan
om dringende reden)
- decreet 1M juli 1MQ& (8ederlandstaligen)
W e-ploitatiezetel: deze is doorslaggevend
W geldt voor alle sociale betrekkingen (niet bij sollicitatie hier ben je nl nog nt
aange#orven)
W alle bescheiden en documenten moeten in het 8ederlands zijn in 7laanderen
W deze #etgeving lijkt nu misschien overbodig maar #as belangr in de jaren QJ
- decreet &J juni 1M9! (Prantaligen)
W de Pranstalige gemeenschap hee"t ook zo een decreet
- A% 19 juli 1M9B
W geen uitleg in de les en ook niet in boek
- In %russel: daar geldt de taal van der persoon zel" (taal van u# identiteitkaart)
61