Você está na página 1de 27



      
  
  
 


   



 


   !"  #$#


 % #&&&' &' (&% )**)

               

 

!   

     + ,  ,


 - ( . )**/


 3

0   1 3

(20 3 450
3 3

(20 3  0    60 


3 3

(20 3 
0 
3

..

(20 3 

1 3 3

.<

 

3 3

.F

447 2 3

.B

080 (0 (4 3 3

/D






El objetivo del estudio fue determinar la incidencia y los principales factores de riesgo asociados
a infeccin de herida quirrgica en pacientes cesareadas en el Instituto Materno Perinatal durante
el perodo comprendido entre julio y diciembre del 2002.
Se realiz un estudio observacional analtico de tipo casos y controles comparando 204
mujeres cesareadas con infeccin de herida operatoria con 408 pacientes en quienes no ocurri la
infeccin despus de la cesrea.
La incidencia de infeccin de herida quirrgica en pacientes cesareadas fue 5,8%. El tiempo
operatorio, la antibitico profilaxis, las complicaciones intraoperatorias, patologa materna
asociada, anemia, hipoproteinemia e infeccin de vas urinarias no se asociaron con infeccin de
herida en pacientes sometidas a operacin cesrea.
Tres factores incrementaron el riesgo de infeccin de herida quirrgica despus de la
cesrea: cesrea de emergencia [OR 4,5 (IC 95% 1,3 15,7)]; corioamnionitis [3,0 ( IC 95% 1,6
5,5)], y obesidad [2,8 (OR 95% 1,3 5,9)].
Se concluy que la cesrea de emergencia, la corioamnionitis y la obesidad son factores de
riesgo para infeccin de herida operatoria en pacientes cesareadas.
Palabras Claves: Infeccin de herida quirrgica, incidencia, factores de riesgo.

"#$ %&'('  ) *
+,' '-  "

   !"  #$#  % #&&&' &' (&% )**)

"#$ %&'('  ) *
+,' '-  "

0   1

0   1
 (-0++(1-   ,( 2(3#(+ '4'    +'5 ' - +$(++(1'( % - +' ($-  $&(( '6 '-+( ,'(( -# %
#- $%' #''  -+(1-7  (-0++(1-   ,( 2(3#(+ -  +(- '
- &$ (8$- 0+- % ' ' +-'+-+(  - $ 4+-(+
2(3#(+6 (-+(  +(1- 0+'   ( -'   (-+('(1-6  +$% 0+-+( ' +(- (+$- +- - ,$''( 0(+(- -  +( 
 ,( %  '( 0$+(1-  - ,$$7  ' & '+6  '(1,'(+6 (+$- +(-6  (# 0$6 +-  4+-(+ 2(3#(+ $7 
(-+(-+(  (-0++(1-  ' (-+('(-' &$(-' '('   +'5 8(  /
 .9:6 +- - $(    9:7 - ' $(-(' -(&(1(+(
0(5+(+6  (-+(-+( '  /:  $-' ;. * <=7
' >(-+(  + ' '8(+('  ,'((?+(1-6 -' $( +-'
2 - &- +-(  +(-'  +-  #  &(  2 '
'( ' , +$(+ +- (-0++(1-  ,(6 '(+(1- 2 #- '+'?
 +$' - ' '8(+(' % #'' (+(-'  +-+  ,'((?+(1-6 (-'$'6
$(+(-'6 -5('('  &( % ' >5$-' >(('7
   6 #-('$ -$(+- 2 '(  0(++(  +- 
(-0++(-' (- ,'(('6 (-+( '&  (-0-+( 2 (-- ' (-0++(-'
2(3#(+' -  $&((6 $( % -   +' (+(- 2 '- 
(-0++(1-   ,(  - +(- 2 ' '$  +(# ;@=7 '($('$6 % ' 
A .B9< ((?  +-C  (-0++(-' - ' ,('6 +$ - 5$ 
"#$ %&'('  ) *
+,' '-  "

   !"  #$#  % #&&&' &' (&% )**)

8  0(+(-+(  ' '8(+('  +(#6  (-+'(8  +(  +(1- %


'?  ' +(C-'7
' (0+( '&+  8 (-+(-+(   (-0++(1-  ,( (7 '
8( - + '6 -(-   ($-+(  ' $(' $'  '
(-'(+(-'  '  ' +-7  (-0++(1-  ,( ( '- '( &$ - ' --+('  ' - ' (? -+(1- $- (-0-(6
 '' #8' +-'+-+('7
-  5$&( $-(  (-0++(1-  ,( ( '  '#- - - 
0+-+(6 '4'   (-0++(1-  + (-( +- - @/: -  '
(-0++(-' (- ,'((' ;9=6 >('(- +' &(++(-' '&  $#-(
#&  &$77
 -'( - (- ' +-'(6   8$-  +(-' 2
(-6  + +- (-$(+- -  +$ (-6 +-  DE:  $-C
(-'(+(-(?   - ($ %  F:  '7 -  A .BB9 -  ( 
-  C-( -  -'( - (- ' -+-1 2  #  (-0++(1- $5'
0+- -  ' (-0++(-' (- ,'((' 0  (-0++(1-  ,( (
;D<6/:=6 '#(   -$((' ;DE6/:=  (-0++(1- (-( ;/F6D:=7 '($('$ 
-3$  (-0++(-'  ,( ( 0  996<  .EEE ;<=7
 $- '($(6
 0(+(-  ($(#  -'( - (- 8- ' '' 
(-0++(1-  ,( ( - ' '8(+('  (-+*&'(+( - ' A' .BBF *
.BBB - 8(+(1- - ' ' A'  F6F  <6@ > .EEE #''6 8(-+(- -
--+(   ('$(-+(1-  2 8 - ' '(#-(0(+(87  A /EEE %  /EE.6 
'  (-0++(1-  ,( ( 0  G6@: % <6D:H '+(8$- ;9=7
 (-0++(1-  ,( ( ' 0(- +$ - ,( 2(3#(+  (-+('(1(-0+  - (-0++(1- 0-   ,( 2(3#(+6 +-(+$- 8(-+(& 
 '-+(  '  '(#-'  +(('  -(8   #(1- (-8-( ;F6 G=7
'( ' ' ,(' 2(3#(+'  #'     &$(- '-- +( ($( % +(+(?-  ($ (--+(1-  - '(  +''  ++(1+ 2  0(- (#(-- - 8+(1- '('0+(6 (-8+- #- (+(+(1- 
+(+(-' % 0+'  ++($(- ;G ./=7
#3-  -'C +(-  -8'(#+(1-   -(8'(  (-+(-( % 
7
$(6 (- - '' '('6 ' ,(' (' - +'(0(+' - +
+#'  +  #  +-$(-+(1- &+(- .= ($( 2 -  2
- ,% +-$(-+(1- &+(-  0- -1#-  >1#-6 /= ($( +-$(-
 2 (- -+- +- +-$(--' $(+&(-'  - '-+(  (-0++(1$-(0('6 D= +-$(- 2 +- (-0++(1- $-(0(' % @= '+( 2
+(- +- ' % C( -+1(+ $+'+1(+7  8? ' -+-- ,('
'+(' - &'(+( ;.D=7
 ('#  +-$(-+(1-  - ,( 2(3#(+ ' (+$- +(- 
#  +-$(-+(1- -'(7 (- $&#6  8(-+( $(+&(- % '
0-''  ,4' $&(4- $(0(+-  >'(1- 0(-   (-0++(1- +-(+ ;.@=7
>+   +(1- +5- +- #-' -('4(+'6  $A  (-1+ % 
8(-+( - - +-'   #(-+*&' - ' (-8-+(-'
@

"#$ %&'('  ) *
+,' '-  "

0   1

2(3#(+'7  6  $4 $5' 0(+?  ('$(-(  ('#  +$(++(-' 
,( (   +(- ' $- ' 0-''7  +(C- & ('$(-( 
$('$ % -+'(' (''6 +-'8    >#- % -($-' % - +-  0(>(' 0$+1#(+ ;.<
.F=7 ' '+'' ( (' $(0(+  +' -$  +(+(?+(1- % ('-  +$(++(-'  ,(
2(3#(+6 +$ (-0++(1- % ,('+-+( ;.G * .B=7 ' 0+'  ('# 
+$(++(-'  ,( 2(3#(+ '+'5 ' ,- 0(-( - #-' '('
($(1#(+' % - +'(0(+'   '(#(- $- .= 0+'  ('# 
  -0$ +' +-(+' 2 +- +(-' (-$-1#(+'
(' ;
(&'6 +,('$6 -$(6 '-(+(1-6 -'('6 +('('= ;/E6
/.=H &'( ;//6 /D=H 6 ,((-$( ;&3$(- '4(+ I D #J= ;/@=H '#-'
(-8-+(-' ;- +(+(? -(     '-#= ;/E= %  +($(- 
#-+( ;'+( +- # (-0++(' '( -  DE : *9< :  '
+''=H /= 0+'  ('# &(   ,'((?+(1- '-+(' ('
-#' ; (  ' @G ,'  '-+( -  ,'( ' + -
+-(?+(1-  #4$-' ,&(' - (+, +-=6 ' '' +- 8 -3$ 
-0$'6  ++(1-  .EE:  ' +$'6  0  ('$(-  ' -0$'
(-0++('' %  -  +$A-' % 8('(-' - #- -3$ %  0$
(-('+($(-H % D= 0+'  ('# &(   4+-(+ K(3#(+ +(C-6 ''(
'(+6 ,$''( +('6 +' >A'6 '+(' $'6 C(' -+1(+'
;-+(-  (-0++(1-  #4$-' -&('=6 +(1-   (-8-+(1- ;
(-0++(1- $- $5'  &  + ,  (-8-+(1-=6 +(?+(1- ;& 
('#  (-0++(1-= ;//=6 % 0( ( ;/<=7
 ' ' +'5' +-8-  $('$ ('#  (-0++(1- 7 - 2'
0+' (-6 +-   $$&-'  $3(' >+(-' 8#(-' 
'  (-0++(1-  ' <E: $% 2 - ' 2 - +-+- '' 0+'6
&&$- 2 $(-  '+-'  #4$-' '  + #-( (-0(
,+(  +8( $-(1(+ -'   +(#7
' (-0++(-'  ,( ( - +'5'6 '- - &$ - $- (-'(+(-'  -+(1- #(-+*&'4(+'  L -(8   8$-  +(-' 
 ('# 2 $-C-6 '(- +' 0+-  $&(( #8 % $ +'(-7
' $5'6 ' +$(++(1-  $- ' 8' '  -  8(' $+(-
 $+,' $C'6   #- - '  + ' ('#'6 $'(' 
(-+-8-(-' '+('7 '($('$6 >(' - +# +-1$(+ ($- ;F=7
 ($-+(  '- '( (+ -  +-+ +$ ' +$- '
(-+(' 0+'  ('# '+('  (-0++(1-  ,( 2(3#(+ - +(-'
'$('  +'56 - - +-  0-+(  $#-+(' &'4(+' +$ 
-'( - (-7

"#$ %&'('  ) *
+,' '-  "

<

   !"  #$#  % #&&&' &' (&% )**)

"#$ %&'('  ) *
+,' '-  "

(20 3 450

(20 3 450

$(-  (-+(-+( % ' (-+(' 0+'  ('# '+('  (-0++(1- 


,( 2(3#(+ - +(-' +'' -  -'( - (- - 
 +$-( - C( % (+($&  /EE/7

"#$ %&'('  ) *
+,' '-  "

   !"  #$#  % #&&&' &' (&% )**)

"#$ %&'('  ) *
+,' '-  "

(20 3  0    60 

(20 3  0    60 

'( &'8+(- -(+  ( +'' % +-' (? -  -'( -


(-7
 +$- /E@ +(-' +'' 2 '-- (-0++(1-  ,(
( +- @EG $C' +'' - 2(-' - +(1  (-0++(1-  ,(
-   +$-( - C( % (+($&  A /EE/7
 ++1  $' -  #$   /EEE +('- 2 -  -'(
- (-  (-+(-+(  (-0++(1-  ,( 2(3#(+ - +''  A
/EE. 0 <6D: % 2  '' (  (-0++(1-  ,( (  /6< 
$C' +- (-0++(1-  ,( 2(3#(+ - +$+(1- +- $C' '(- (-0++(1-7 
'+#(1 - $'  9.G +(-'    $-' - B<:  (-8 
+-0(-?7
 0(-(1 (-0++(1-  ,( 2(3#(+   '-+(  ' '  $5' '(#-'
+5'(+'  (-0++(1- ;($6 ,($(6 (-+(1- % =  -(8   #(1(-8-(6 +-  '(- 0(&6 -  ' ' '$-'  (?  +(#7
 >+%- ' +(-' +- ,('( %J ' +-(+' (-+$' % 2'
2 ,&(- '- '(-' 4$(+' -  '((   (-+('(1- +$-' - 
,('( +-(+7
 0(-(1 -(&(1(+ 0(>(' +$  $(-('+(1- 8 -  - -(&(1(+
-  +(1- +'5 (-$($- '4'  +$  +1- $&((+7
 (#-'(+1 (-0++(1- (-(  - +-  +-(' $%  .EEEEEJ$ "#$ %&'('  ) *
+,' '-  "

   !"  #$#  % #&&&' &' (&% )**)

- $'  (-  +, $(7


 +-'(1 +($-(-(('   '-+(  '  +  ' '(#(-' '(#-'
'(- ' 0+' +'-' 0(& $- ; M DG N=6 '-'(&(( (-6 2(+(
$- ;O ./E ('  $(-=6 % 2(+( 0 ;O .9E ('  $(-=7
 +-'(1 +$(++(1- (-(   +-+(  - (-6
,$$' - ,('0( %J '#   ,('$ -  + 2(3#(+7
 0(-(1 # $- '+(   >('-+(  #- -0$ +1-(+
%J #- (-0++(1- -'   +(#7
 +-'(1 &2('$  +-'$  .E  $5' +(#('  H +,('$  
(-#'  &&(;'= +,1(+;'= ,'  $&(#?   $-' - 8?  $' %
#(++(1-  +-'$ 0+-  #;'=  +2( ( &&(3(+'6
-0$(-'6 +--&('6 ++-6 (5+ % '8- 85(6 2 #- -'(6
&$' 0$((' %J +-+' -('+('7
 -(+  $' + ' 0(-(1 +$  +(1- -  ' >' P(#$' %   >' - $'7
 (#-'(+1 ,((-$(   ('$(-+(1-   &3$(- '4(+  $-' 
D#7J7
 + $C ' ++- ' +-+-(-'  6 +(#  $#-+(6
-(&(1(+ 0(>('6 +$(++(-' (-('6 ($ (6 #(++(1-6
+,('$6 &2('$6 -(+  $' +6 ($    $$&-'6
+($-(-(('6 -$(6 ,((-$(6 +'5 8(6 &C  6 (-0++(1- 
8' (-(' -  #'+(1- % # $- '+(7
' ' '- '-' +$  0+-+( %J $( QJ*
7 ' '
+#1(+' 0- +$' +-  &  ,( +7 ' 8(&' +-(-'
0- -(?' +-  &   - %  &  ++(1-  '-7  I
E7E< ' +-'(1 '(#-(0(+(87  +$1 ' +(-' +- (-0++(1-  ,(
2(3#(+ ;+''= +- ' 2 - '-- (-0++(1-  ,( ( ;+-'=
$(- +5+  ' ' ( %  ' (-8'  +-0(-? ; =  B<:  +
0+ '(7  -5('(' $(8( ;#'(1- #'(+= ' '1  8 
+-(&+(1-  0+' 2 0- '(#-(0(+(8' -  -5('(' -(8(7
' ' ' #('- - - &'  ' & -  ,C  +5+ 
#$  ..7E $- - +- ' ' 8(&'  (-(+'6 %  -5('('
'+((8 % -(+ ' (?1 +-  %  ' 2' ''(+'   /EEE
%  ..7E

.E

"#$ %&'('  ) *
+,' '-  "

(20 3 
0 

(20 3 
0 

-    '(  (-+(-+(  (-0++(1-  ,( ( ' +'5


-  -'( - (- 0 <6G:7
   ' +(-' '8 +$-( - ' .< % @D A' -  # 
+'' % - .F % @. A' -  #  +-'6 +- -  $(  /F69 ;
QJ*
@69= % /G6@ A' ;
QJ* 96@=H '+(8$-7  ,& (0-+( ''(+$-
'(#-(0(+(8 ; O E6E<= - $&' #'7
 & . '$  (-0$+(1-  ' 8(&' $#50(+'  (-  '
+(-' +- (-0++(1-  ,( ( % '(- 7 ' #' 0- '($(' 6 '-+( % +(1-    $$&-' % 0+-+(  +'5 8(6
+,('$ % &2('$7  ' #('1 -(-#3- +'  #(++(1- - $&' #'7
 -5('(' -(8( $'1 '+(+(1- '(#-(0(+(8  -(+  $' +
; =6 &C   - 0' >'(8 % +($-(-((' - $C' +- (-0++(1- 
,( 2(3#(+ ' +'5 - +$+(1- +- +(-' 2 - '(-0++(1-7
09% 3 9%# :'"$#  &;&'

"#$ %&'('  ) *
+,' '-  "

..

   !"  #$#  % #&&&' &' (&% )**)

9%#

& < ' & (


= >*?@
< = >*?@


 ;P#J$/=
&C   ;0' >'(8=
($-(-(('
  $$&-'

+(1-    $$&-' ;,=


'5 8(
+,('$
&2('$

/F69 QJ* @69


/F6B QJ* 96.
// ;.E6G:=
/@ ;..6G:=
<G ;/G6@:=
/E6. QJ* <@6B
<G ;/G6@:=
D ;.6<:=
/ ;E6B:=

/G6@ QJ* 96@


//6D QJ* .6B
.G ;@6@:=
< ;.6/:=
GG ;/.69:=
.F6B QJ* @G6D
G< ;/.6E:=
@ ;E6B:=
/ ;E6<:=


E6E.
E6E.
I E6EE.






 R - '(#-(0(+(8
' ' ' '-- +$ $( QJ* '8(+(1- '5-  - ;:=
' ' (  (-(' ' $'- -  & /7  8(-+(  -5('('
-(8( 2  +'5  $#-+( 0  3-(+ 8(& '+(
'(#-(0(+(8$- +- (-0++(1-  ,( (7  ($ (6 
-(&((+0(>('6 ' +$(++(-' (-('6 # $- '+(6
-$(6 ,((-$(  (-0++(1-  8' (-(' - ' '+(- +- (-0++(1- 
,( - +(-' '$('  +(1- +'57
 '-1 -$( -  DB6/: % DD6.:  +'' % +-'H '+(8$-7 '
8'  ,$#&(- +$-(' -  +#  B .E6B #$' ;-$( 8=
0- ' $5' 0+-'7
' +$(++(-' (-(' ' '-- -  F6@: % 969:  +(-'
+- (-0++(1-  ,( 2(3#(+ % '(- 6 '+(8$-7
 ''6   +$5' 0+-+( 0  '#  ,('$7
09% )3 9%# ;  &';&'#

9%#

& < ' & (


= )*>@
< = >*?@

(#  $#-+(
($ ( ;$(-=
-(&((+0(>('
: ;#$' &=
IF
F G6B
B * .E6B
-0++(1-  8' (-('
((-$(
$(++(-' (-('
# $- '+(

.9F ;G.6B:=
@D6. QJ* .96@
.G@ ;BE6/:=

G. ;.B6B=
DB6E QJ* .G6/
D@D ;G@6.:=

I E6E<



.E ;@6B:=
.D ;96@:=
<F ;/F6B:=
.< ;F6@:=
/E ;B6G:=
.< ;F6@:=
B ;@6@:=

.< ;D6F:=
.G ;@6@:=
.E/ ;/<6E:=
/E ;@6B:=
DE ;F6@:=
/F ;969=
./ ;D6E:=









./

"#$ %&'('  ) *
+,' '-  "

(20 3 
0 

 R - '(#-(0(+(8
' ' ' '-- +$ $( QJ* '8(+(1- '5-  - ;:=
 -5('('  #'(1- #'(+ $3( +-0($1 2 ' 0+' (- -(-'
 ('# '(#-(0(+(8$- '+(' +- (-0++(1-  ,( ( ' +'5
0- +'5  $#-+( S @6< ;  B<: .6D .<6F=TH +($-(-((' SD6E ; 
B<: .69 <6<=T6 % &'( S/6G ; B<: .6D <6B=T7

"#$ %&'('  ) *
+,' '-  "

.D

   !"  #$#  % #&&&' &' (&% )**)

.@

"#$ %&'('  ) *
+,' '-  "

(20 3 

1

(20 3 

1
 '-+(  (-0++(1-  ,( ( - +(-' +'' ' - &$ %
-   ' $(-('+(-'  '8(+('  '  ' +'' '+(' %
+-1$(+' 2 +-8  -#  '-+( ,'((  ' (-'(+(-' 
' +$   +(-6 &(   $- +(1-  +$6 $% +' 
,'((?+(1-   '-+( %   '  $(+$-' ( -(&(1(+'7 $5'6 
+(- $-5  $% ($  ' ,&((+(1- % (-++(1-  '
+(8(' +(8'7
 (-0++(1-  ,( ( '4'   +(1- +'56 8  +
 ' &+(-' '('  /6< ,' .96.: ;.B6 /9=7 -    '( - 
-'( - (-6  (-+(-+( -+-  <6G: ' -+- - 
'' 8'H '(- $&#6 '  +-'( 6 '(- $%  .6/:  
$% #C -  '( # &#(( (-'  A /EE. ;/F=6 
$-   (-+(-+(  -'( - (- - ' A' .BB9 /EEE % '($( 
  A /EE. ;9=7
  0+-+(  (-0++(1-  ,( 2(3#(+ ' +'5 -  -'( '
 C'(0(+   8 +-(  +$'  (--$(-6  '-
-$'6 ' '('$'  0-+(-$(- %  ' - +-  0$+(1-  #
 &'(+' % $4(+' %  '+(('' - #(-+&'(+(7
' 0+'  ('#  (-0++(1-  ,( ( - +(-' +''
(-+3-  $- +$C6 ,+(- (0+( $(-  +-(&+(1- (--(-
 + -7
"#$ %&'('  ) *
+,' '-  "

.<

   !"  #$#  % #&&&' &' (&% )**)

 6 '+($-  '+-+(H ' , +(- +-  $-  


'-'(&((  ' (-0++(-'  ,( (  - (8'(  ++('
(-$-1#(+' ('$(-(' ;.9=H '(- $&#6 - '  +-0($ ' '+(+(1-7
' '( - +(-+( +- 2' 2 'A- 2  +,('$ % &2('$6
' '+(- +- (-0++(1-  ,( 2(3#(+ ' +'56  $+-('$' 2 ($(++(-' (-$-1#(+' (' ;/E6/.=7
- ,?#  ' (-8'(#+(1-6 ' 2 - -+-1 '+(+(1- +- +(' 0+'
 ('# +-+('  (-0++(1-  ,( ( - +(-' +''6 +$
,((-$(6 (-0++(1-  8' (-('6  $  $$&-'6 ($ 
   $$&-'6 +'5 8(6 ($ ( % # $- '+(
;/E /F=7
' '( -+-1 2  +'5  $#-+(6  +($-(-((' %  &'(
(-+$--  &&((  (-0++(1-  ,( ( - +(-' +''H
'' '($('     $-- ;.G=6 L$((- ;/D=6 - ;/G= %  
- ;/B= 7
 +5+  U$#-+(V   (-8-+(1- +-(&%  2  (-0++(1-  ,(
2(3#(+ - +(-' +'' ' $5' 0+-6 &(  2 - $( -
&- +(1- +5- ;.B6 /9=7 ' $('$6 ' 2 $+,' +'5' ' (? (-(++(-' 0' #-' % &(  2 ' #' +' '+(0(+- - $(
'(  DE $(-'  (-(+( - $ ;DE6 D.6 DD=6 ' (+(-  ('# 
- 5( +(1-   (6  ,+, 2 #-' +(-' - +(&- 0(>('
-(&(1(+6 +($(- +% &-0(+( , '( $($- $' ;.<=7
3- - '-+(  $-(-((' +-(+6 ' , $' 2  +(8  2(
$-(1(+ ' '((8 - F<:  ' ' +'5' ($(' % - /D:  $C' '(,('(   $  $$&-' ;DD=7  (-0++(1- (-$-(1(+  $- '
8(-+ +- -$'  &C   %  $+,'  '' +(-' 0(-$- '
,+ +'5 ' 2 + (-0++(1- $-(0(' ; +-$(-+(1-=6  ('# 
(-0++(1-  ,( 2(3#(+ $- ;.6G6/96/G6/B=7
- +(1-  &'(6  ('# $- $5' +-+(6 ' +-0($1 ' '+(+(1+- $% &&((  (-0++(1-  ,( (H  2 ' +- +(1- 
#'  C( + '&+5- ;/D=7

.9

"#$ %&'('  ) *
+,' '-  "

 


 


- +(-' +- (-0++(1-  ,( 2(3#(+ '4'   +'56 '- 0+' 


('#  +'5  $#-+(6  +($-(-((' %  &'(7
&  &' '' ,?#'6 ' &- +-+( $('  8-+(1- 
('$(-(  (-0++(1-  ,( '4'   +'57

"#$ %&'('  ) *
+,' '-  "

.F

   !"  #$#  % #&&&' &' (&% )**)

.G

"#$ %&'('  ) *
+,' '-  "

447 2

447 2

Emmons S, Krohn M, Jackson M, Eschenbach D. Development of wound infection


among women undergoing cesarean section. Obstet Gynecol 1988; 72: 559 64.
Webster J. Post cesarean wound infection: A review of the risk factors . Aust N Z J
Obstet Gynecol 1988; 28: 201 6.
Loong R, Rogers M, Chang A. A controlled trial on wound drainage in cesaarean
section. Aust N Z J Obstet Gynecol 1988; 28: 266-9.
Brachman P, Dan B, Haley R, Hooten T, Caner J. Infecciones quirrgicas nosocomiales
Frecuencia y costo. Clnicas Quirrgicas de Norte Amrica 1980; 1: 13 23.
Meza, Luis. Infecciones intrahospitalarias en cesreas de emergencia en el Instituto
Materno Perinatal 1996. Ginecologa y Obstetricia (Per) 2000; 46: 84 87.
Oficina de Epidemiologa del Instituto Materno Perinatal. Presentacin de las
Infecciones intrahospitalarias en el rea de Gineco-Obstetricia (1997 1999). Boletn
Epidemiolgico ao 1, N 1, Abril 2000.
Mugford M, Kingston J, Chalmers I. Reducing the incidence of infection after cesarean
section: Implications of prophylaxis with antibiotics for hospital resources. BMJ 1989;
299: 1003 1006.
Backer C, et al. Infeccin postcesrea. University Michigan Medical Center. Am J Infect
control 1995; 27 33.
Bennett N, Schultz G. Growth factors and wound healing: Biochemical properties
"#$ %&'('  ) *
+,' '-  "

.B

   !"  #$#  % #&&&' &' (&% )**)

ofgrowth factors and their receptors. Am J Surg 1993; 165: 728 737.
Bennett N, Schultz G. Growth factors and wound healing: Part II. Role in normal and
chronic wound healing. Am J Surg 1993; 166: 74 81.
Brown G, Nanney L, Griffen J, et al. Enhancement of wound healing by topical
treatment with epidermal growth factor. N Engl J Med 1989; 321: 76 79.
Knigthton D, Ciresi K, Fiegel V, et al. Stimulation of repair in chronic, nonhealing,
cutaneous ulcers using platelet-derived wound healing formula. Sur Gynecol Obstet
1990; 170: 56-60.
Gall S, Gall S Jr. Diagnosis and management of post-cesarean wound complications.
In: Phelan J, Clark S,eds. Cesarean delivery. New York: Elsevier, 1988: 388 - 402.
Larsen, B. Los mecanismos de defensa contra la infeccin. En Obstetricia y
Ginecologa: Temas actuales. Editorial Interamericana S.A. 1983; 10: 37 64.
Smaill F, Hofmeyr, G. Antibiotic prophylaxis for cesarean section. Cochrane Database
Syst Rev 2000; CD00933.
Prez- Medina T, Romo A y Bajo J. Profilaxis de la Infeccin Quirrgica. Toko- Gin
Prc. 1992; 51 (7): 369 375.
Garca M, Lajas J, Velasco J, et al. Incidencia de endometritis e infeccin en la herida
operatoria en la profilaxis antibitica de la cesrea con pauta ultracorta. Toco- Gin
Prat. 1992; 51 (7): 340 348.
Naumann W, Hauth. J, Owen J, Hodgkis P, Lincoln T. Subcutaneous tissue
aproximmation in relation to wound disruption after cesarean delivery in obese
women. Obstet Gynecol 1995; 85: 412 6.
Owen J, Andrews W. Wound complications after cesarean sections. Clin Obstet
Gynecol 1994; 37: 842.
Milton L, Owen M. La epidemiologa de las infecciones quirrgicas. Highlihs from.
Infections in surgery ( ed. Esp.) 1985; 2: 23 - 29.
Cruse P. Infection surveillance: identifying the problem and the high-risk patient. South
Med J 1977; 70: 4 9.
MEA P. Infecciones en la herida abominal. En Schaefer, G y Graber E (eds.)
Complicaciones quirrgicas en obstetricia y ginecologa. Barcelona, Salvat, 1986; pp.
137 146.
Vermillion S, Lamoutte C, Soper D, Verdeja A. Wound infection after cesarean: Effect of
subcutaneous tissue thickness. Obstet Gynecol 2000; 95: 923 6.
Mullen, J Butzby G, Woldman M, et al. Operative Morbidity and Mortality by
Preoperative Nutritional assessment. Surg form 1979; 30: 80.
Cruse, P y Foord R. The epidemiology of wound infection. Surg Clin North Am 1980; 60:
27 40.
Gabbe S, Niebyl J, Simpson J (eds): Postoperative complications In Obstetrics: Normal
and Problem Pregnancies, 4 th edition. New York, Churchill Livingstone, 2002.
Sotomayor Melgarejo T, Torres Pea L, Revoredo Gonzales C y otros.
Infecciones de herida operatoria en pacientes cesareadas en el Hospital Nacional
Edgardo Rebagliati Martins. XIV Congreso Peruano de Obstetricia y Ginecologa
/E

"#$ %&'('  ) *
+,' '-  "

447 2

2002, Lima Per.


Tran S, Tamulitrat S, Chongsuvivatwong V, Geater P. Risk factors for postcesarean
surgical site infection. Obstet Gynecol 2000; 95 (3): 367 71.
de la Fuente F, Stigsby B, Heisterberg L. Risk factors in wound infection after
laparotomy in obstetrics and gynecology. Dan Med Bull 1999; 96 (33): 254 7.
James D. Cesarean section for fetal distress. BMJ 2001; 322 (2): 1316 7.
Mackenzie I, Cooke I. Prospective 12 month study of 30 minute decision to delivery
intervals for emergency cesarean section. BMJ 2001; 322 (2): 1334 6.
American College of Obstetricians and Gynecologists. Optimal goals for anesthesia are
in obstetrics. ACOG Committee Opinion N 256, Washington DC 2001.
Carrol S, Sebire N y Nicolaides K. Amniorrexis y parto pretrmino, 1 edicin, Ed.
Masson S.A, Barcelona Espaa 1998.

"#$ %&'('  ) *
+,' '-  "

/.

   !"  #$#  % #&&&' &' (&% )**)

//

"#$ %&'('  ) *
+,' '-  "

080 (0 (4

080 (0 (4

'+# > +$ - 0$ ! -  (++(1-


,JJWWW7+%&'('77J'('&(&J/EEDJ2(?X8+J&J2(?X8+7&

"#$ %&'('  ) *
+,' '-  "

/D

Você também pode gostar