Qumica P.A.U.

ENLACE QUMICO

ENLACE QUMICO

CUESTINS

ENLACE INICO

1.

Razoa cal dos seguintes compostos ter maior punto de fusin: fluoruro de sodio ou bromuro
de potasio.
(P.A.U. Xuo 96)

Solucin: Fluoruro de sodio.

O punto de fusin unha propiedade que depende directamente da forza do enlace inico, que sa vez
depende da enerxa reticular do enlace. Esta enerxa reticular basicamente unha enerxa electrosttica, de
expresin
U =K

Z + Z e2
d

na que K a constante de Coulomb, e a carga do electrn, Z+ e Z son os nmeros de oxidacin dos ins
positivo e negativo, e d a distancia entre as cargas. Esta distancia est relacionada coa estrutura cristalina e
os radios inicos r+ e r. Ao non coecer a estrutura cristalina teremos que supor que
d r+ + r
Supondo que o fluoruro de sodio e o bromuro de potasio tean o mesmo tipo de rede, ao ser en ambos os
casos as mesmas cargas positiva (+1) e negativa (1), o factor determinante o radio inico.
Posto que o radio inico do in fluoruro menor que o do bromuro (ten menos niveis enerxticos) e o do in
sodio menor que o do in potasio, (pola mesma razn) dedcese que
dNaF < dKBr UNaF > UKBr
polo que o fluoruro de sodio ter maior punto de fusin.
Nota: Os valores tabulados das enerxas reticulares son: NaF: 923 e KBr: 682 kJ/mol.
2.

Cal dos seguintes compostos ser mis soluble en auga: ioduro de cesio ou xido de calcio?
(P.A.U. Xuo 96, Xuo 02)

Solucin: Ioduro de cesio.

Anda que a solubilidade en auga depende tanto da enerxa de rede (inversamente), como da enerxa de
solvatacin dos ins (directamente), imos supor que a enerxa de rede o factor decisivo. Pola expresin
anterior, vemos que a influencia do termo da carga (Z+ Z) moi importante, tanto, que o xido de calcio
(Ca2+O2) ter unha enerxa reticular da orde de catro veces maior que o ioduro de cesio (Cs + I). Iso fai que
sexa moito mis difcil disolver o xido de calcio que o ioduro de cesio. (O termo dos radios inicos tamn
fai que a enerxa reticular do xido de calcio sexa maior que a do ioduro de cesio, pero a sa influencia
moito menor).
Nota: Os valores tabulados das enerxas reticulares son: CsI: 604 e CaO: 3 401 kJ/mol.
3.

Considerando o elemento alcalinotrreo do terceiro perodo e o segundo elemento do grupo dos

halxenos.
a) Escriba as sas configuracins electrnicas e os catro nmeros cunticos posibles para o
ltimo electrn de cada elemento.
b) Que tipo de enlace corresponde unin qumica destes elementos entre si? Escriba a frmula
do composto que forman. Razoe a resposta.
(P.A.U. Xuo 11)

Qumica P.A.U.

ENLACE QUMICO

Solucin:
No sistema peridico vemos que o elemento alcalinotrreo do terceiro perodo o magnesio e o segundo
elemento do grupo dos halxenos o cloro.
Mg: (1s)2 (2s)2 (2p)6 (3s)2 (3, 0, 0, +) o (3, 0, 0, -)
Cl: (1s)2 (2s)2 (2p)6 (3s)2 (3p)5 (3, 1, 0, +) ou (3, 1, 1, +) ou (3, 1, -1, +) ou (3, 1, 0, -) ou (3, 1, 1, -)
ou (3, 1, -1, -)
Inico. MgCl2
Os metais teen unha enerxa de ionizacin relativamente baixa, anda que no caso do magnesio habera que
ter en conta a segunda enerxa de ionizacin para que a configuracin electrnica fose a dun gas nobre.
Os halxenos teen unha afinidade electrnica que provoca un desprendemento de enerxa cando gaan un
electrn. Esta enerxa non suficiente para compensar as enerxas de ionizacin do magnesio, pero tamn se
desprende a enerxa de rede que a enerxa electrosttica que mantn unidos aos ins. Neste caso a enerxa
de rede bastante elevada porque directamente proporcional s cargas (e a carga do in magnesio 2+) e
inversamente proporcional distancia entre os ins que depende dos seus radios. (O in magnesio ten un
radio pequeno e o in cloruro ten un dos radios mis pequenos dos anins)
4.

Dados os elementos A, B e C de nmeros atmicos 11, 13 e 17, respectivamente, razoa:

a) A sa configuracin electrnica.
b) Tipo de enlace dos compostos obtidos ao combinarse os elementos AC; CC e BB.
(P.A.U. Set. 96)

Solucin:
b) A e C: inico.
A un metal. Para alcanzar a configuracin de gas nobre perder o seu electrn 3 s 1 e quedar:
A ([Ne] (3s1)) A+ ([Ne]) + e
C un non metal. Cando gaa un electrn adquire a configuracin do gas nobre Ar.
C ([Ne] (3s)2 (3p)5) + e C ([Ne] (3s)2 (3p)6 = [Ar])
A atraccin electrosttica entre estes ins A + e C dar unha rede cristalina, na que os ins ocuparn os ns
da rede.
A enerxa de ionizacin da relativamente baixa ( a mis baixa no seu perodo) e a afinidade electrnica de
C elevada (alcanzar unha configuracin de gas nobre ao gaar un electrn). A enerxa de rede do composto
AC, sen ser excesivamente alta, compensar suficientemente as inversins enerxticas necesarias para a
formacin dun enlace inico entre A e C.
CC: covalente.
Ao ser non metal, a sa enerxa de ionizacin ser tan elevada que a posible enerxa reticular non a
compensar. Unha comparticin de electrns ser a mellor solucin para o enlace, xa que mbolos dous
tomos adquiriran a configuracin electrnica dun gas nobre.
BB: metlico.
Anda que o aluminio non un metal tpico, o enlace entre dous tomos de aluminio metlico. A sa
afinidade electrnica moi baixa e a enerxa de ionizacin demasiado elevada para poder formar enlace
inico. En fase gasosa, cabera a posibilidade dun enlace covalente, entre os orbitais 3p, anda que non
cumprira a regra do octete.
5.

Os elementos qumicos A e B teen nmero atmico 20 e 35, respectivamente. Indique

razoadamente:
a) Os ins mis estables que formarn cada un deles.
b) As propiedades do composto formado por A e B.
(P.A.U. Xuo 09)

Solucin:

Qumica P.A.U.

ENLACE QUMICO

a) As configuracins electrnicas dos elementos neutros son:

A (Z = 20):
(1s)2 (2s)2 (2p)6 (3s)2 (3p)6 (4s)2
B (Z = 35):
(1s)2 (2s)2 (2p)6 (3s)2 (3p)6 (4s)2 (3d)10 (4p)5
O elemento A perder os 2 electrns do cuarto nivel de enerxa para alcanzar a configuracin do gas nobre
mis prximo. Formar o in A2+
O elemento B gaar 1 electrn para completar o cuarto nivel de enerxa e alcanzar a configuracin do gas
nobre mis prximo. Formar o in B
b) O composto mis probable entre A e B ser o composto inico AB 2
As propiedades dos compostos inicos son:
Temperaturas de fusin e ebulicin elevadas. Estn marcadas polo valor da enerxa de rede, que sa vez
dependen das cargas dos ins e dos radios.
Solubilidade en disolventes polares como a auga.
Condutividade elctrica fase lquida, disolta ou gasosa, pola presenza de ins libres, (pero non en estado
slido ao atoparse os ins fixos nos ns das redes cristalinas)
Elevada dureza (tamn en funcin da enerxa de rede) e fraxilidade.
6.

Supoamos que os slidos cristalinos de cada un dos grupos seguintes cristalizan na mesma
rede: (1) NaF, KF, LiF. (2) NaF, NaCl, NaBr. (3) MgS, CaS. Razoa:
a) Cal o composto de maior enerxa reticular de cada grupo?
b) Cal o composto de menor punto de fusin de cada grupo?
(P.A.U. Xuo 99)

Solucin:
a) (1) LiF. A enerxa reticular U basicamente unha enerxa electrosttica,
U =K

Z + Z e2
d

na que K a constante de Coulomb, e a carga do electrn, Z+ e Z son os nmeros de oxidacin dos ins
positivo e negativo, e d a distancia entre as cargas. Esta distancia est relacionada coa estrutura cristalina e
os radios inicos r+ e r . Ao non coecer a estrutura cristalina teremos que supor que
d r+ + r
En todos os casos os ins teen as mesmas cargas positiva (+1) e negativa (1), polo que o factor
determinante o radio inico. Suponse que os tres fluoruros teen o mesmo tipo de rede.
Posto que o radio inico do in litio menor que os dos ins sodio e potasio (ten menos niveis enerxticos)
dedcese que dLiF < dNaF < dKF ULiF > UNaF > UKF
(2) Polo mesmo argumento o composto con maior enerxa reticular o NaF.
(3) MgS
Nota: Enerxas reticulares:
NaF: 923,
KF: 821 e
LiF: 1 036 kJ/mol.
NaF: 923,
NaCl: 786 e
NaBr: 747 kJ/mol.
MgS: 3 255, CaS: 3 024 kJ/mol.
b) O punto de fusin unha propiedade que depende directamente da forza do enlace inico, que sa vez
depende da enerxa reticular do enlace. Ter menor punto de fusin o composto que tea menor enerxa
reticular de enlace, ou sexa, maior distancia interinica. Como os radios inicos nun grupo aumentan cara
abaixo, os compostos con menor punto de fusin sern (1) KF, (2) NaBr e (3) CaS.
7.

Dados os elementos A, B e C de nmeros atmicos 19, 17 e 12, respectivamente, indica

razoando as respostas:
a) Estrutura electrnica dos seus respectivos estados fundamentais.
b) Tipo de enlace formado cando se unen A e B.
(P.A.U. Xuo 99)

Solucin:

Qumica P.A.U.

ENLACE QUMICO

b) A e B formarn un composto inico.

A un metal. Para alcanzar a configuracin de gas nobre perder o seu electrn 4 s 1 e quedar:
A ([Ar] (4s)1) A+ ([Ar]) + e
B un non metal. Cando gaa un electrn adquire a configuracin do gas nobre Ar.
B ([Ne] (3s)2 (3p)5) + e B ([Ne] (3s)2 (3p)6 = [Ar])
A atraccin electrosttica entre estes ins A + e B dar unha rede cristalina, na que os ins ocuparn os ns
da rede.
A enerxa de ionizacin da relativamente baixa ( a mis baixa no seu perodo) e a afinidade electrnica de
B elevada (alcanzar unha configuracin de gas nobre ao gaar un electrn). A enerxa de rede do composto
AB, sen ser excesivamente alta, compensar suficientemente as inversins enerxticas necesarias para a
formacin dun enlace inico entre A e B.
8.

Para cada un dos seguintes pares de elementos, xustifique se o composto binario que forman
inico ou covalente, indique a frmula, o nome e das propiedades qumicas do composto que
formaran.
a) B e F.
b) K e Br.
(P.A.U. Set. 14)

Solucin:
a) O boro e o flor formarn un composto covalente, o trifluoruro de boro BF 3.
A configuracin electrnica do flor : [He] (2s)2 (2px)2 (2py)2 (2pz)1
O flor acadara a disposicin dun gas nobre gaando un electrn: [He] (2s)2 (2px)2 (2py)2 (2pz)2 = [Ne]
A configuracin electrnica do boro [He] (2s)2 (2px)1
O boro tera que perder os tres electrns do segundo nivel de enerxa para queda coa configuracin dun gas
nobre. Este proceso demasiado custoso en enerxa e a formacin dun hipottico composto inico (B 3+)(F)3
non o compensara enerxeticamente.
mis doada a comparticin dos tres electrns do boro co electrn desapareado de cada un dos tres tomos
de flor (anda que habera que achegar enerxa para pasar un electrn do orbital (2s) ao orbital (2p y))
O composto formado, BF3, sera unha excepcin regra do octete xa que o tomo de boro s tera tres pares
de electrns, en vez dos catro que esixe a regra do octete. A molcula do BF 3 plana triangular e apolar.
Os compostos covalentes moleculares teen baixos puntos de fusin e ebulicin, (o BF 3 probablemente sexa
gaseoso a temperatura ambiente) e non adoitan ser solubles en auga senn en disolventes apolares.
a) O bromo e o potasio formarn un composto inico, o bromuro de potasio KBr.
A configuracin electrnica do bromo [Ar] (4s)2 (3d)10 (4px)2 (4py)2 (4pz)1
O bromo acadar a disposicin dun gas nobre gaando un electrn: [Ar] (4s)2 (3d)10 (4px)2 (4py)2 (4pz)2 = [Kr]
A configuracin electrnica do potasio [Ar] (4s)1
O potasio acadar a disposicin dun gas nobre perdendo o electrn (4s)1. A enerxa de rede asociada unin
dos ins K+ e Br compensa con fartura o gasto de sublimacin e ionizacin do potasio e a vaporizacin e
disociacin da molcula de bromo.
Os compostos inicos teen altos puntos de fusin e ebulicin, (o KBr slido a temperatura ambiente) e
adoitan ser solubles en auga (o KBr bastante soluble en auga xa que a sa enerxa de rede relativamente
baixa).
9.

Indique a estrutura electrnica dos elementos cuxos nmeros atmicos son: 11, 12. 13, 15 e 17.
Razoe a natureza dos enlaces que daran:
a) O do nmero atmico 11 co de nmero atmico 17.
b) O de 12 co de 17.
c) O de 13 co de 17.
d) O de 15 co de 17.
(P.A.U. Xuo 03)

Rta.: 11: [Ne] (3s)1; 12: [Ne] (3s)2; 13: [Ne] (3s)2 (3px)1; 15: [Ne] (3s)2 (3px)1 (3py)1 (3pz)1;
17: [Ne] (3s)2 (3px)2 (3py)2 (3pz)1. a), b) y c) inico; d) covalente.

Qumica P.A.U.

ENLACE QUMICO

ENLACE COVALENTE

1.

Dados os elementos do Sistema Peridico: A, B e C de nmeros atmicos 8, 16 e 19

respectivamente:
a) Escribe a sa configuracin electrnica.
b) Indica o tipo de enlace e das propiedades caractersticas dos compostos formados polos
elementos A e B.
Razao.
(P.A.U. Xuo 98)

Solucin:
b) A perda de 6 electrns (para alcanzar a configuracin de gas nobre) para calquera dos dous elementos
moi desfavorable tendo en conta a cantidade de enerxa que necesitara. Tern que compartir electrns de
valencia para formar enlaces covalentes. Se s comparten un electrn de valencia ningn deles alcanzar a
configuracin de gas nobre, polo que debern compartir dous electrns e darn lugar a un enlace dobre.
Se a frmula do composto A=B, a molcula ser polar pois o elemento A mis electronegativo que o B
(atpase mis arriba na tboa peridica). A unin entre molculas ser unha forza dipolo-dipolo. Como
consecuencia, o composto covalente ter baixos puntos de fusin e ebulicin. En estado slido ser brando.
Ser mis soluble en compostos apolares que en auga e as sas disolucins acuosos deberan ser moi malas
condutoras da corrente elctrica.
(Iso hipoteticamente. O elemento A o osxeno e o B xofre. O composto mis estable de ambos o
dixido de xofre no que hai unha estrutura resonante entre das, cada unha delas cun enlace dobre S=O e un
enlace dativo SO:
O=SO OS=O.
O SO 2 un gas, (baixo punto de fusin e ebulicin) e comprtase como un cido segundo Arrhenius, pois
disolvido en auga d SO2 + H2O HSO3 + H+. Xa que logo as sas disolucins conducirn a corrente
elctrica mellor que a auga pura.).
2.

Indica, razoando a resposta, o tipo de enlace formado cando se unen entre si tomos de
carbono.
(P.A.U. Xuo 99)

Solucin:
A configuracin electrnica do carbono :
C: (1s)2 (2s)2 (2p)2
Tanto a perda de 4 electrns (para alcanzar a
configuracin do gas nobre He) como a
ganancia doutros 4 electrns (para adquirir a
configuracin do gas nobre en) son
enerxeticamente moi desfavorables. O tomo
de carbono compartir os seus electrns de
valencia con outros tomos de carbono.
Na forma alotrpica diamante, cada tomo de
carbono quedar rodeado de catro tomos de
carbono situados nos vrtices dun tetraedro,
compartindo un par de electrns cada dous
carbonos. Isto d lugar a unha rede
diamante
grafito
tridimensional do sistema cbico, cun ndice
de coordinacin 4.
Na forma alotrpica grafito, cada tomo de carbono est nun vrtice comn a tres aneis hexagonais, cada un
deles anlogo ao do benceno, que se estenden nun plano.
3.

Indique razoadamente si son verdadeiras ou falsas as afirmacins seguintes:

b) A molcula de auga presenta xeometra lineal.
(P.A.U. Xuo 13)

Solucin:

Qumica P.A.U.

ENLACE QUMICO

b) Falsa. A molcula de auga triangular H

cun ngulo de 104,5.
O H
A teora de repulsin de pares de electrns da capa de valencia a que d unha xustificacin mis sinxela
dos ngulos de enlace. Supn que os electrns de valencia, xunto cos dos tomos que forman enlace con el,
rodean a un tomo formando parellas, nas que a repulsin entre os electrns de cada parella pequena,
debido a que teen spin contrario, e s hai que ter en conta a repulsin electrosttica clsica entre os pares
enlazantes (excepto os ) e entre estes e os pares non enlazantes, de forma que se dispoan o mis afastados
posible. Unha repulsin de dous pares d unha disposicin lineal con ngulos de 180, tres pares dan unha
triangular con ngulos de 120 e catro pares dirxense cara aos vrtices dun tetraedro con ngulos de 109,5.
A configuracin electrnica do osxeno en estado fundamental : (1s) 2 (2s)2 (2px)2 (2py)1 (2pz)1
O osxeno, con seis electrns de valencia necesita unirse a dous tomos de hidrxeno (cada un cun electrn
de valencia) para completar o octete. H O H
che octete est formado por dous pares de enlace e outros dous pares non enlazantes. Os catro pares se
repelen ata separarse en ngulos de 109,5.
Pero o ngulo medido para o osxeno de 105. A teora de repulsin de pares explcao porque os dous
pares non enlazantes do osxeno atpanse mis preto del que os de enlace (posto que non hai ningn tomo
ao outro lado do enlace que tire deles) e repeler con mis forza (usando a lei de Coulomb) aos outros dos
pares enlazantes que se achegarn a ngulos algo menores que o de 109,5, neste cas a 104,5.
4.

b) Razoe si unha molcula de frmula AB2 debe ser sempre lineal.

(P.A.U. Set. 13)

Solucin:
b) Non.
A teora de repulsin de pares de electrns da capa de valencia a que d unha xustificacin mis sinxela
dos ngulos de enlace. Supn que os electrns de valencia, xunto cos dos tomos que forman enlace con el,
rodean a un tomo formando parellas, nas que a repulsin entre os electrns de cada parella pequena,
debido a que teen spin contrario, e s hai que ter en conta a repulsin electrosttica clsica entre os pares
enlazantes (excepto os ) e entre estes e os pares non enlazantes, de forma que se dispoan o mis afastados
posible. Unha repulsin de dous pares d unha disposicin lineal con ngulos de 180, tres pares dan unha
triangular con ngulos de 120 e catro pares dirxense cara aos vrtices dun tetraedro con ngulos de 109,5.
Hai molculas de frmula AB2 que son lineales, como o CO2 ou o BeI2 e outras que son triangulares como o
SO2 ou o H2O.
CO2

BeI2

SO2

H2O

tomo central

Be

Configur.
electrnica fundamental

(2s)2 (2px)1 (2py)1

(2s)2

(3s)2 (3px)2 (3py)1

(3pz)1

(2s)2 (2px)2 (2py)1

(2pz)1

Configur.
electrnica excitada

(2s)1 (2px)1 (2py)1

(2pz)1

(2s)1 (2px)1

Molcula

Diagrama de Lewis

I Be I

O S

H O H

non enlazantes

que se repelen

Disposicin dos pares

lineal

lineal

triangular

tetradrica

ngulo de enlace

180

180

<120

105

Forma da molcula

lineal

lineal

angular plana

angular plana

Pares

O C O

Be

H
S

O H

Qumica P.A.U.

5.

ENLACE QUMICO

Especifique que orbitais hbridos utiliza o carbono no eteno (C2H4), as como o tipo de enlaces
que se forman na molcula. Razoe a resposta.
(P.A.U. Xuo 14)

Solucin:
b) A configuracin fundamental do carbono Z = 6 (1s)2 (2s)2 (2px)1 (2py)1
Pero, debido a que a formacin de das enlaces mis
compensa a enerxa de excitacin, antes de formar enlaces
pasa configuracin excitada, [He] (2s) 1 (2px)1 (2py)1 (2pz)1,
con catro electrns desapareados que poden formar catro
enlaces covalentes.
Prodcese unha hibridacin sp2: aparecen tres hbridos sp2
formados por combinacin dun orbital s e dous orbitais p,
1s
sp2
(px e py) e queda sen hibridar o orbital pz.
Haber un electrn desapareado en cada hbrido e tamn no orbital pz.
Estes hbridos estn dirixidos cara aos vrtices dun tringulo equiltero. H
Nos enlaces C H, se superpoen un orbital hbrido sp2 do carbono co
orbital 1s do hidrxeno dando lugar a un enlace . No enlace C C se
H
superpoen dous orbitais hbridos, un de cada tomo de carbono, para
dar lugar a outro enlace . Pero tamn se superpoen os dous orbitais pz
dos dous carbonos, dando lugar a un enlace fose da lia que une os
dous tomos de carbono.
6.

pz
H
C

C
H
enlace

Explica razoadamente o tipo de enlace nas seguintes molculas:

a) Etano.
b) Eteno.
c) Etino.
(P.A.U. Set. 99)

Solucin:
a) A configuracin fundamental do carbono Z = 6 (1s)2 (2s)2 (2px)1 (2py)1
Pero, debido a que a formacin de das enlaces mis compensa a enerxa de excitacin, antes de formar
enlaces pasa configuracin excitada, [He] (2s) 1 (2px)1 (2py)1 (2pz)1, con catro electrns desapareados que
poden formar catro enlaces covalentes.
Molcula

CH3 CH3
H H
H C C H
H H

Diagrama de Lewis

Pares

CH2 = CH2
H
C
H

H
C
H

CH CH
H C

C H

non enlazantes

que se repelen

tetradrica

triangular

lineal

109,5

120

180

tetradrica

plana

lineal

Disposicin de los pares

ngulo de enlace
Forma da molcula
H

H
C

C
H

H
H

H
C

H C C H

C
H

Qumica P.A.U.

7.

ENLACE QUMICO

a) Que entendes por orbitais hbridos? Contesta de forma clara e breve.

b) Explica razoadamente as hibridacins dos compostos: BeCl2; BH3; CH4.
(P.A.U. Xuo 96)

Solucin:
a) Os orbitais hbridos son orbitais atmicos que se obteen por combinacin lineal dos orbitais atmicos
base (s, p, d e f). A combinacin dun nmero de orbitais atmicos produce o mesmo nmero de orbitais
hbridos. Todos os orbitais hbridos dun mesmo tipo son iguais e distribense ao redor do tomo nunha
disposicin de mxima separacin. Os mis frecuentes son:
Hbrido N A partir de ngulo Disposicin
sp

2 s: 1

p: 1

180

lineal

sp

3 s: 1

p: 2

120

triangular

sp3

4 s: 1

p: 3

109,5

tetradrica

b) Como a formacin de mis enlaces compensa a enerxa de excitacin, antes de formar enlaces, os tomos
centrais pasan a unha configuracin excitada con mis electrns desapareados que a configuracin
fundamental, co que poden formar mis enlaces covalentes.
tomo
central

Conf. electr.
fundamental

Configuracin
electrnica excitada

BeCl2

Be

(2s)2

(2s)1 (2px)1

BH3

(2s)2 (2px)1

(2s)1 (2px)1 (2py)1

CH4
C
(2s)2 (2px)1 (2py)1 (2s)1 (2px)1 (2py)1 (2pz)1
4
* e.d.: electrns desapareados
* p.n.e.: pares non enlazantes
8.

ngulo

Hibridacin

lineal

180

sp

triangular

120

sp2

tetradrica

109,5

sp3

* e.d. *p.n.e. Disposicin

Indique razoadamente, si son verdadeiras ou falsas as seguintes afirmacins:

a) O enlace covalente caracterzase pola transferencia de electrns entre os elementos que
forman o enlace. Poa un exemplo.
b) O nmero de orbitais hbridos que se xeran na hibridacin igual ao nmero de orbitais
atmicos puros que participan en devandito proceso. Utilice a molcula BeCI2 para o
razoamento.
(P.A.U. Set. 14)

Solucin:
a) Falsa.
O enlace covalente caracterzase pola comparticin de electrns entre os elementos que forman o enlace. Por
exemplo, na molcula de flor, F2, cada tomo de flor ten unha configuracin electrnica
[He] (2s)2 (2px)2 (2pe)2 (2pz)1 e fltalle un electrn para ter a configuracin electrnica do gas nobre neon.
Non posible enerxeticamente que o outro tomo de flor perda un electrn (e tampouco alcanzara a
configuracin de gas nobre), polo que se forma un enlace covalente entre os dous tomos de flor no que
ambos tomos achegan un electrn e comparten o par formado. O diagrama de Lewis para a molcula de
flor sera: F F
b) Verdadeira.
Ao combinar orbitais (s) e (p) pdense formar tres tipos de orbitais hbridos:
2 orbitais (sp), formados pola hibridacin de 1 orbital (s) e 1 orbital (p), que son dous orbitais.
3 orbitais (sp2), formados pola hibridacin de 1 orbital (s) e 2 orbitais (p), que son tres orbitais.
4 orbitais (sp3), formados pola hibridacin de 1 orbital (s) e 3 orbitais (p), que son catro orbitais.
Molcula de BeCl2

Qumica P.A.U.

ENLACE QUMICO

A configuracin electrnica do tomo de berilio no estado fundamental [He] (2s)2, pero para poder enlazarse
ten que separar, (desaparear) os dous electrns, elevando un deles ao orbital (2p) a costa da enerxa de
enlaces que se van formar.
A configuracin electrnica do tomo de berilio excitado [He] (2s)1 (2px)1
Ao ter dous electrns desapareados, pode formar dous enlaces. Para iso, os dous orbitais (s) e (px) se
hibridan, dando lugar a dous orbitais hbridos (sp) que se dispoen linealmente en sentidos opostos.
Ao compartir cada unha dos electrns que ocupan estes orbitais hbridos, cun electrn desapareado dun
tomo de cloro, frmase a molcula de BeCl 2 que lineal.
Cl Be Cl
O diagrama de Lewis para a molcula de BeCl 2 :
e a sa representacin Cl Be Cl, cun ngulo se 180 entre os enlaces.
(A molcula de BeCl2 unha excepcin regra do octete xa que o tomo de berilio s ten dous pares de
electrns no canto dos catro pares que esixe a regra do octete)
9.

Xustifica, razoadamente, se certa ou falsa a seguinte afirmacin:

A molcula de acetileno (C2H2) presenta hibridacin sp2
(P.A.U. Set. 08)

Rta.: a) Falso. Cada tomo de carbono est unido a s dous tomos (un C e un H). Para formar dous
orbitais hbridos s se combina o orbital s cun orbital p para dar lugar a dous hbridos sp. Os
orbitais p que non se hibridan sanse para formar os dous enlaces do enlace triplo.
10. Cales son as diferenzas mis importantes entre un enlace sigma e un pi?
(P.A.U. Xuo 02)

Solucin:
Cando dous tomos nense mediante un enlace covalente sinxelo, o enlace de tipo e os orbitais atmicos
superpense nunha zona que se atopa na lia que une os ncleos dos tomos. A probabilidade mis alta de
atopar al os electrns fai que atraian con maior forza a ambos os ncleos e por outro os apantalle,
diminundo a forza de repulsin entre eles.
Se existen mis enlaces, por se o enlace dobre ou triplo, os restantes enlaces son de tipo . A zona onde
mis probable atopar aos electrns de enlace non se atopa na lia que une os ncleos, senn por encima e
por baixo dela, xa que se debe superposicin de orbitais p perpendiculares lia de unin. Atpanse mis
afastados dos ncleos e non exercen de pantalla, polo que son mis dbiles que os enlaces sigma.
(Vxase a resposta de Set. 01 para a disposicin dos orbitais sigma e pi)
11. Xustifique a xeometra das molculas de metano (tetradrica con ngulo de enlace de 1095') e
de amonaco (piramidal con ngulo de enlace de 1073'):
a) Segundo a teora de hibridacin de orbitais
b) Segundo o modelo de RPECV (modelo de repulsin dos pares de electrns da capa de
valencia)
(P.A.U. Set. 09)

Solucin:
a) A configuracin electrnica do carbono en estado fundamental : (1s) 2 (2s)2 (2px)1 (2py)1. Como esta
configuracin non explica a formacin de catro enlaces con catro tomos de hidrxeno, pnsase que a
promocin dun electrn 2s ao orbital 2pz para dar unha configuracin excitada: (1s) 2 (2s)1 (2px)1 (2py)1 (2pz)1
precisa dunha enerxa non excesivamente elevada que vai ser compensada pola formacin de dous enlaces
mis, o que xustifica o proceso. Anda as, se o tomo de carbono mantivese esa configuracin excitada non
se xustificaran os ngulos de enlace experimentais de 109,5, (xa que logo tres enlaces deberan formar
ngulos de 90, ao estar dirixidos nas direccins dos eixes X, Y e Z) o que levou ao desenrolo da teora de
hibridacin. Nesta teora, os orbitais s, px, py e pz, solucins da ecuacin de onda para determinadas
condicins rexidas polos nmeros cunticos n, l e m, poden ser substitudos por certas combinacins lineais
deles chamadas orbitais hbridos. A combinacin dos orbitais s, p x, py e pz, da catro orbitais hbridos
chamados sp3, nos que a funcin de probabilidade mxima nas direccins dos catro vrtices dun tetraedro,
direccins que forman entre si ngulos de 109,5. A superposicin de cada un destes orbitais hbridos sp3,

Qumica P.A.U.

ENLACE QUMICO

10

contendo un electrn, cun orbital 1s, tamn cun electrn, de cada hidrxeno da un enlace sigma, polo que os
catro enlaces sigma estn separados por ngulos de 109,5.
O caso do nitrxeno do amonaco moi similar ao do carbono, s que a configuracin excitada (1s) 2 (2s)2
(2px)1 (2py)1 (2pz)1. Formaranse tamn catro orbitais hbridos sp3, tres deles semiocupados que poderan
formar enlace cos orbitais 1s dos tres hidrxenos e o cuarto cheo que dara un orbital non enlazante. O
ngulo debera ser de 109,5 e s certos complicados refinamentos da teora poderan xustificar os ngulos
de 107,3.
b) A teora de repulsin de pares de electrns da capa de valencia da unha xustificacin mis sinxela dos
ngulos de enlace. Supn que os electrns de valencia, xunto cos dos tomos que forman enlace con el,
rodean a un tomo formando parellas, nas que a repulsin entre os electrns de cada parella pequena,
debido a que teen spin oposto, e s hai que ter en conta a repulsin electrosttica clsica entre os pares
enlazantes (excepto os ) e entre estes e os pares non enlazantes, de xeito que se dispoan o mis lonxe
posible. Unha repulsin de dous pares da unha disposicin lineal con ngulos de 180, tres pares dan unha
triangular con ngulos de 120 e catro pares dirxense cara aos vrtices dun tetraedro con ngulos de 109,5.
O que permite explicar os ngulos de enlace do metano sen facer intervir a ecuacin de onda e as
matemticas correspondentes. Tamn explica cualitativamente a reducin do ngulo de enlace no amonaco,
posto que o par non enlazante do nitrxeno atpase mis cerca del que os de enlace (posto que non hai
ningn tomo ao outro lado do enlace que tire del) e repeler con mis forza (usando a lei de Coulomb) aos
outros tres pares enlazantes que achegaranse a ngulos algo menores que o 109,5, por exemplo a 107,3.
12. Aplicando a teora da repulsin dos pares electrnicos da capa de valencia, indique
razoadamente, a xeometra das molculas seguintes:
a) NF3
b) BF3
(P.A.U. Set. 12)

Solucin:
A teora de repulsin dos electrns de valencia di que os pares de enlace e os pares non enlazantes
dispense arredor dun tomo de forma que a repulsin entre eles sexa mnima.
BF3
NF3
Molcula
B

(2s)2 (2px)1

(2s)2 (2px)1 (2py)1 (2pz)1

(2s)1 (2px)1 (2py)1

(2s)2 (2px)1 (2py)1 (2pz)1

F B F
F

F N F
F

non enlazantes

que se repelen

triangular

tetradrica

120

107

triangular plana

piramidal achatada

tomo central
Configuracin electrnica fundamental
Configuracin electrnica excitada
Diagrama de Lewis

Pares

Disposicin de los pares

ngulo de enlace
Forma da molcula

F
F

F
F

N
F

A forma da molcula determnase da posicin dos tomos (sen ter en conta os pares non enlazantes). Na
molcula de trifluoruro de nitrxeno, est o tomo de nitrxeno no centro do tetraedro e tres tomos de fluor
en tres vrtices, pero no cuarto est un par non enlazante que non se ve.

Qumica P.A.U.

ENLACE QUMICO

11

Na molcula de trifluoruro de boro, non existe ese par non enlazante e, polo tanto, a molcula triangular
plana.
13. a) Indica a xeometra das molculas seguintes, de acordo coa teora de repulsin dos electrns
de valencia: BH3; BeI2; CCl4 e NH3 . Razoa a resposta.
b) Algunha das molculas polar? Xustifica a resposta.
(P.A.U. Xuo 97)

Solucin:
a) A teora de repulsin dos electrns de valencia di que os pares de enlace e os pares non enlazantes
disponse ao redor dun tomo de forma que a repulsin entre eles sexa mnima.
BH3
BeI2
CCl4
NH3
Molcula
tomo central

Configur.
electrnica fundamental

(2s) (2px)

Configur.
electrnica excitada

(2s) (2px)
(2p)1

2
1

(2s)

(2s) (2px) (2py)

(2s) (2px)
1

(2s)2 (2px)1 (2p)1

(2pz)1

(2s)1 (2px)1 (2p)1

(2pz)1

(2s)2 (2px)1 (2py)1

(2pz)1

H B H
H

I Be I

Cl
Cl C Cl
Cl

H N H
H

no enlazantes

que se repelen

triangular

lineal

tetradrica

tetradrica

120

180

109,5

107

triangular

lineal

tetradrica

piramidal achatada

Disposicin de los pares

ngulo de enlace
Forma de la molcula

Cl

H
H

Momento
dipolar de enlace

Be

I
Cl

No

Be+ I

C
Cl

Momento
dipolar de la molcula

No

I Be I
No
+

Cl

C+ Cl
Cl

Cl
-

Cl
Cl- -

No

H+ N
N -

H +

H
+
N

Diagrama de Lewis

Pares

Be

Si
A forma da molcula determnase da posicin dos tomos (sen ter en conta os pares non enlazantes). Na
molcula de amonaco, est o tomo de nitrxeno no centro do tetraedro e tres hidrxenos en tres vrtices,
pero no cuarto est un par non enlazante que non se ve.
b) S a molcula de NH3 polar. Nas outras, anda que os enlaces tean momento dipolar, debido
diferenza de electronegatividade dos tomos, Be + I, e C+ Cl, a suma vectorial dos momentos
dipolares de enlace d cero, por mor da simetra das molculas.

Qumica P.A.U.

ENLACE QUMICO

12

14. Deducir razoadamente a forma xeomtrica, o tipo de hibridacin e a polaridade das seguintes
molculas: BeCl2, NF3 e CH4.
(P.A.U. Set. 03)

Rta.: BeCl2 : lineal, sp, apolar. NF3 : piramidal, sp3, polar. CH4 : tetradrica, sp3, apolar.
15. a) Xustifique a polaridade das seguintes molculas: HCl, I2 e CH2Cl2 e comente a natureza das
forzas intermoleculares presentes.
b) Indique, mediante un exemplo, unha propiedade caracterstica que diferencie un composto
inico slido dun composto molecular slido.
(P.A.U. Xuo 04)

Rta.: a) HCl polar, Cl mis electronegativo que H.

I2 apolar: mesma electronegatividade
CH2Cl2, polar, forma case tetradrica, pero asimtrica. HCl e CH2Cl2, forzas dipolo-dipolo.
I2, forzas de dispersin (Van der Waals).
b) os compostos inicos son mis duros e de puntos de fusin mis altos.
16. Dadas as seguintes molculas: Diclorometano, trifluoruro de boro, etino e amonaco.
a) Xustifica a sa xeometra molecular.
b) Indica cales presentan momento dipolar. Razao.
(P.A.U. Set. 00)

Solucin:
a) A teora de repulsin dos electrns de valencia di que os pares de enlace e os pares non enlazantes
disponse ao redor dun tomo de forma que a repulsin entre eles sexa mnima.
BF3
HCCH
H2CCl2
NH3
Molcula
tomo central

Conf. electr. fundamental

2s 2px

Conf. electr. excitada

2s1 2px1 2py1

Diagrama
de Lewis

Pares

C
1

F B F
F

2s 2px 2p
2

1
y

1
y

2s1 2px1 2py1 2pz1 2s1 2px1 2py1 2pz1

H C

C H

2s 2px 2py1 2pz1

2

2s2 2px1 2py1 2pz1

H
Cl C Cl
H

H N H
H

non enlazantes

que se repelen

triangular

lineal

tetradrica

tetradrica

120

180

109,5

107

triangular

lineal

tetradrica

piramidal achatada

Disposicin dos pares

ngulo de enlace
Forma da molcula

F
F

Momento
dipolar

2s 2px 2p
2

do enlace

H C C H
H

B+ F

Non

C
Cl

Cl

C+ Cl

N
H

H+ N

Qumica P.A.U.

ENLACE QUMICO

13

H +
F
B

Non

da molcula

N -
Cl
Cl- -

H
+

H+

Non

C
Cl

H
Cl

Si

Si

A forma da molcula determnase da posicin dos tomos (sen ter en conta os pares non enlazantes). Na
molcula de amonaco, est o tomo de nitrxeno no centro do tetraedro e tres hidrxenos en tres vrtices,
pero no cuarto est un par non enlazante que non se ve.
b) Como o fluor moito mis electronegativo que o boro, o enlace B+ F ser polar, pero como a
molcula de BF3 simtrica, os vectores momentos dipolar (de igual valor) contrarrstanse e a molcula
ser non polar.
As electronegatividades do carbono e do hidrxeno son moi parecidas polo que o enlace case apolar. De
todos os xeitos, ao ser a molcula simtrica, os posible vectores momentos dipolar (de igual valor)
contrarrstanse e a molcula ser non polar.
O cloro mis electronegativo que o carbono, e o enlace C + Cl polar. A molcula de H2CCl2 non
simtrica, os vectores momentos dipolar (de igual valor) dan unha resultante non nula dirixida cara ao punto
medio entre os dous tomos de cloro.
O nitrxeno mis electronegativo que o hidrxeno e o enlace H + N polar. Ademais o par non
enlazante produce outro vector momento dipolar na mesma direccin e sentido que a resultante dos tres
vectores momento dipolar H N, polo que a molcula polar.
17. Das seguintes molculas: trifluoruro de boro e amonaco.
a) Indique a xeometra molecular.
b) Polaridade de cada molcula.
Razoe as respostas.

(P.A.U. Set. 07)

Solucin:
a) A teora de repulsin dos pares electrnicos da capa de valencia di que os pares de enlace e os pares
non enlazantes disponse ao redor dun tomo de forma que a repulsin entre eles sexa mnima.
BF3
NH3
Molcula
tomo central

Conf. electr. fundamental

2s2 2px1

2s2 2px1 2py1 2pz1

2s1 2px1 2py1

2s2 2px1 2py1 2pz1

F B F
F

H N H
H

non enlazantes

que se repelen

triangular

tetradrica

120

107

triangular

piramidal achatada

Conf. electr. excitada

Diagrama de Lewis

Pares

Disposicin dos pares

ngulo de enlace
Forma da molcula

ENLACE QUMICO

14

F
F

Momento
dipolar

B+ F

do enlace
-

da molcula

B +
F
-

N -

Non
+

H+ N
F

H
+

N
H+ H

Qumica P.A.U.

Si

A forma da molcula determnase da posicin dos tomos (sen ter en conta os pares non enlazantes). Na
molcula de amonaco, est o tomo de nitrxeno no centro do tetraedro e tres hidrxenos en tres vrtices,
pero no cuarto est un par non enlazante que non se ve.
b) Como o fluor moito mis electronegativo que o boro, o enlace B+ F ser polar, pero como a
molcula de BF3 simtrica, os vectores momentos dipolar (de igual valor) contrarrstanse e a molcula
ser non polar.
O nitrxeno mis electronegativo que o hidrxeno e o enlace H + N polar. Ademais o par non
enlazante produce outro vector momento dipolar na mesma direccin e sentido que a resultante dos tres
vectores momento dipolar H N, polo que a molcula polar.
18. Poa un exemplo dunha molcula que contea:
a) Un carbono con hibridacin sp
b) Un carbono con hibridacin sp2
c) Un carbono con hibridacin sp3
d) Un nitrxeno con hibridacin sp3
Razoe todas as respostas.

(P.A.U. Set. 01)

Solucin:
1s
sp
a) CH CH
Cada tomo de carbono est
H
C
C
H
unido a un tomo de
H
C
C
H
hidrxeno e ao outro tomo
de carbono. Cada carbono
enlaces
dous enlaces
adopta unha hibridacin sp,
quedando dous orbitais py e pz sen hibridar. Haber un electrn desapareado en cada hbrido e tamn nos
orbitais p. Estes hbridos estn dirixidos nunha lia en sentidos opostos. Nos enlaces C H, superpense
un orbital hbrido sp do carbono co orbital 1s do hidrxeno dando lugar a un enlace . No enlace C C
superpense dous orbitais hbridos, un de cada tomo de carbono, para dar lugar a outro enlace . Pero
tamn superpense os dous orbitais pz dos dous carbns, dando lugar a un enlace fra da lia que une os
dous tomos de carbono, e na direccin do eixo E, outro enlace cos orbitais py.
b) CH2 = CH2
Cada tomo de carbono est unido a dous tomos de
hidrxeno e ao outro tomo de carbono. Cada carbono
adopta unha hibridacin sp2, quedando un orbital pz sen
hibridar. Haber un electrn desapareado en cada hbrido e
tamn no orbital pz. Estes hbridos estn dirixidos cara aos
pz
1s
sp2
vrtices dun tringulo equiltero. Nos enlaces C H, se
2
superpense un orbital hbrido sp do carbono co orbital 1s do hidrxeno dando lugar a un enlace . No
enlace C C se superpense dous orbitais hbridos, un de cada tomo de carbono, para dar lugar a outro
enlace . Pero tamn superpense os dous orbitais pz dos dous carbns, dando lugar a un enlace fra da
lia que une os dous tomos de carbono.

Qumica P.A.U.

ENLACE QUMICO

15

c) CH3 CH3
H
Cada tomo de carbono est unido a tres tomos de hidrxeno e ao outro H
C
C
tomo de carbono. Para poder formar catro enlaces, o tomo de carbono,
2
2
1
1
cuxa configuracin no estado fundamental (1s) (2s) (2px) (2py) , pasa H
H
configuracin excitada, [He] (2s) 1 (2px)1 (2py)1 (2pz)1, con catro
electrns desapareados que poden formar catro enlaces covalentes. Cada
enlace
carbono adopta unha hibridacin sp 3, cun electrn desapareado en cada
hbrido. Estes hbridos estn dirixidos cara aos vrtices dun tetraedro. Nos enlaces C H, superpense un
orbital hbrido sp3 do carbono co orbital 1s do hidrxeno dando lugar a un enlace . No enlace C C
superpense dous orbitais hbridos, un de cada tomo de carbono, para dar lugar a outro enlace .
Par non enlazante d) NH3
O tomo de nitrxeno ten unha configuracin electrnica, (2s) 2 (2px)1 (2py)1 (2pz)1, e
forma catro hbridos sp3, cun electrn desapareado en tres dos hbridos e un par de
electrns no cuarto. Estes hbridos estn dirixidos cara aos vrtices dun tetraedro. Nos
tres enlaces N H, superpense un orbital hbrido sp 3 do carbono co orbital 1s do
N
hidrxeno dando lugar a un enlace . O par de electrns do cuarto hbrido sp3 un par
H
H non enlazante.
H
19. Poa un exemplo dunha molcula que contea:
a) Un carbono con hibridacin sp.
b) Un nitrxeno con hibridacin sp3.
Razoe todas as respostas.

(P.A.U. Set. 12, Xuo 06)

Solucin:
a) A hibridacin sp corresponde a un tomo central unido a outros dous tomos. Como o carbono (excitado)
pode ter 4 electrns desapareados, en configuracin [He] 2s1 2px1 2py1 2pz1, iso supn que, polo menos, un
dos enlaces, debe ser mltiple. As combinacins posibles son un enlace triplo xunto a un sinxelo como no
etino HCCH, ou dous enlaces dobres como na molcula de dixido de carbono O=C=O El
py
pz
pz

O
C
O
O
C
O

sp2

sp

sp2

py
2
sp

sp
sp2
tomo de carbono ten dous hbridos sp e dous orbitais atmicos
py e pz sen hibridar. Os hbridos sp estn dirixidos nunha lia recta en sentidos opostos, dando ngulos de
enlace de 180. O solapamento entre os hbridos sp do carbono e os orbitais sp2 dos
Par non enlazante
tomos de osxeno d lugar a enlaces sigma . O orbital py sen hibridar do carbono se
solapa co orbital py sen hibridar dun dos osxenos formando un enlace . O
solapamento do outro orbital sen hibridar do carbono p z co orbital pz sen hibridar do
outro osxeno forma o outro enlace .
N
H
3
b) A hibridacin sp asgnase a un tomo central de nitrxeno cando est unido a outros
H
catro tomos (in amonio [NH4]+), ou a tres tomos (molcula de amonaco NH3). O
H
tomo de nitrxeno ten unha configuracin electrnica, 2s 2 2px1 2py1 2pz1, e forma catro
hbridos sp3, cun electrn desapareado en tres dos hbridos e un par de electrns no cuarto. Estes hbridos
estn dirixidos cara aos vrtices dun tetraedro (no caso do in amonio), dando ngulos de enlace de 109,5
(anda que no caso do amonaco os ngulos son algo menores). En cada un dos tres enlaces N H,
superpense un orbital hbrido sp3 do carbono co orbital 1s do hidrxeno dando lugar a un enlace . O par
de electrns do cuarto hbrido sp3 un par non enlazante.

Qumica P.A.U.

ENLACE QUMICO

16

20. Explique, utilizando orbitais hbridos e razoando as respostas, o tipo de enlace e xeometra das
seguintes molculas:
a) Etino ou acetileno
b) Amonaco
c) Dixido de xofre.
(P.A.U. Xuo 05)

Solucin:
a) A teora de repulsin dos electrns de valencia di que os pares de enlace e os pares non enlazantes
disponse ao redor dun tomo de forma que a repulsin entre eles sexa mnima.
HC CH
NH3
SO2
Molcula
tomo central

Conf. electr. fundamental

2s2 2px1 2py1

2s2 2px1 2py1 2pz1

3s2 3px2 3py1 3pz1

2s1 2px1 2py1 2pz1

2s2 2px1 2py1 2pz1

Conf. electr. excitada

Diagrama de Lewis

H C

C H

H N H
H

O S

non enlazantes

que se repelen

Disposicin dos pares

lineal

tetradrica

triangular

ngulo de enlace

180

107

<120

sp

sp3

sp2

lineal

piramidal achatada

angular plana

Pares

Hibridacin
Forma da molcula

H C C H

N
H

O
S

21. Ao comparar das molculas moi similares: CO2 e H2O se observa que na primeira o momento
dipolar cero, mentres que na segunda non o . Xustifqueo de forma razoada.
(P.A.U. Xuo 07)

Solucin:
A electronegatividade mide a tendencia que ten un tomo a atraer cara a si o par de electrns do enlace e a
resistencia a deixalos marchar. O elemento mis electronegativo o fluor e despois o osxeno.
Como o osxeno moito mis electronegativo que o carbono e que o hidrxeno, tanto o enlace C + O
como o H+ O sern polares. A diferenza est na forma das molculas.
A molcula de CO2 lineal. A T.R.P.E.C.V. explcao porque o tomo central de carbono s est unido a
dous tomos de osxeno e non ten pares electrnicos non enlazantes, como se ve no diagrama electrn-punto
de Lewis: O C O A repulsin entre os electrns de enlace explica unha disposicin lineal con ngulo de
180. Como o momento dipolar pdese representar por un vector, a resultante dos vectores dipolares
O C+ O de igual valor e sentidos opostos nula. A molcula de CO2 apolar.
A molcula de H2O angular cun ngulo de 105. A T.R.P.E.C.V. explcao porque o tomo central de
osxeno est unido a dous tomos de hidrxeno e ten dous pares electrnicos non enlazantes, como se ve no
diagrama electrn-punto de Lewis: H O H
A repulsin entre os electrns de enlace e os dos pares non enlazantes explica unha disposicin case
tetradrica entre os pares de electrns cun ngulo HOH algo menor de 109,5. Como o momento dipolar

Qumica P.A.U.

ENLACE QUMICO

pdese representar por un vector, a resultante dos vectores dipolares H

17
+

non nula. A molcula de

H2O polar.
22. Indique xustificando a resposta, se a seguinte afirmacin certa ou falsa:
A molcula CCl4 apolar.
(P.A.U. Xuo 08)

Rta.: c) Certo. Anda que o enlace C Cl ten momento dipolar cara ao cloro, mis electronegativo, a
simetra da molcula, tetradrica, fai que a resultante dos momentos dipolares sexa nula.

ENLACE METLICO

1.

Indique, de forma razoada, o tipo de enlace que presentan e das propiedades para cada unha
das sustancias seguintes:
a) Limaduras de magnesio.
b) Cloruro de sodio.
(P.A.U. Xuo 12)

Rta.: a) Metlico porque s hai magnesio e un metal. Brillo metlico, alta condutividade da calor e da
corrente elctrica.
b) Inico, pola gran diferenza de electronegatividade entre o cloro e o sodio. Dureza, solubilidade
en auga e condutividade nula en estado slido pero relativamente boa disolvido en auga.

FORZAS INTERMOLECULARES

1.

a) Xustifique a polaridade das seguintes molculas: HCl, I2 e CH2Cl2 e comente a natureza das
forzas intermoleculares presentes.
(P.A.U. Xuo 04)

Rta.: a) HCl polar, Cl mis electronegativo que H.

I2 apolar: mesma electronegatividade.
CH2Cl2, polar, forma case tetradrica, pero asimtrica.
HCl e CH2Cl2, forzas dipolo-dipolo.
I2, forzas de dispersin (Van der Waals).
2.

Contesta razoadamente: Por que a auga un lquido en condicins normais e o sulfuro de

hidrxeno un gas?
(P.A.U. Xuo 96)

Rta.: As molculas de auga estn unidas por pontes de hidrxeno

3.

Razoa que tipo de enlace ou forza de atraccin rompe ao:

a) Fundir monobromuro de litio.
b) Fundir monxido de calcio.
c) Disolver bromo molecular en tetracloruro de carbono.
d) Evaporar auga.
(P.A.U. Set. 97)

Rta.: a) e b) Enlace inico; c) Forzas de Van der Waals; d) Pontes de hidrxeno.

4.

Indicar razoadamente onde disolverase con maior facilidade o cloruro de sodio.

a) En auga ou nunha disolucin acuosa de cloruro potsico.
b) En auga ou en benceno.
Por que o etanol sendo un composto orgnico soluble en auga? Xustifqueo brevemente.
(P.A.U. Set. 01)

Rta.: a) e b) En auga; b) Forma pontes de hidrxeno coa auga.

5.

Xustifica, razoadamente, se certa ou falsa a seguinte afirmacin:

A auga ten un punto de ebulicin anormalmente alto comparado co que presentan os hidruros
dos outros elementos do seu grupo, por exemplo o sulfuro de hidrxeno.
(P.A.U. Set. 08)

Rta.: b) Certo. As molculas de auga estn unidas por pontes de hidrxeno que son forzas de maior
intensidade que as de dipolo-dipolo (que tamn estn presentes na auga) e que as de Van der

Qumica P.A.U.

ENLACE QUMICO

Waals, xa que a auga contn tomos de hidrxenos unidos a un elemento electronegativo do

segundo perodo (o osxeno) e a molcula de auga polar.

18

Qumica P.A.U.

ENLACE QUMICO

19

ndice de contido
ENLACE QUMICO......................................................................................................................................1
CUESTINS.......................................................................................................................................................1
ENLACE INICO.........................................................................................................................................1
ENLACE COVALENTE................................................................................................................................5
ENLACE METLICO.................................................................................................................................17
FORZAS INTERMOLECULARES..............................................................................................................17
Cuestins e problemas das Probas de Acceso Universidade (P.A.U.) en Galicia.
Respostas e composicin de Alfonso J. Barbadillo Marn.
Algns clculos fixronse cunha folla de clculo OpenOffice (ou LibreOffice) do mesmo autor.
Algunhas ecuacins e as frmulas orgnicas construronse coa extensin CLC09 de Charles Lalanne-Cassou.
A traducin ao/desde o galego realizouse coa axuda de traducindote, de scar Hermida Lpez.
Procurouse seguir as recomendacins do Centro Espaol de Metrologa (CEM)