FF

Editorial

esvelouse a incgnita. O pasado da 18 o

ftbol galego optou polo recambio, ou o
que o mesmo, o cambio do cambio. Garca
Liares foi derrotado nas urnas por Rafael Louzn
poendo fin a un breve e triste mandato de case
catro anos. Breve, porque ocupou s unha nica
lexislatura, algo que non aconteca desde o
mandato de Basilio Carams (1988-92),
(1988
triste
porque ademais da gravidade na que pode ficar a
institucin centenaria se prospera a reclamacin
de AEGON por valor de 1.200.000 euros, mis do
terzo do orzamento do actual exercicio da FGF,
Liares fixo perder as ilusins de moitos
simpatizantes diante da sa actuacin que acabou
sandose do sentido comn, perdido en excesivas
chanzas con aseguradoras, asinando o seu Gais
particular antes da sa sada, comprometendo
tamn a a xestin do novo inquilino, Rafael
Louzn, e obviando protocolos de actuacin como
acabaron denunciando algns dos que estaban con
el e que, aburridos do seu nefasto
presidencialismo, preferiron deixar o barco antes
doo estrepitoso naufraxio dun poltico
pol
local para
quen o ftbol galego resultou
resu
ser un traxe que non
soubo acomodar ao seu corpo por ficarlle grande.
Hai quen di que o gran erro de Liares foi do
grupo de xente de confianza de quen se rodeou.
Moitos dedos apuntan a Costas, a Garrido, a
Pancho Prez e sa falta de dilixencia para
par soltar
o lastre de Diego Batalla na secretara, quen
acabou exasperando en Ferrol at ao colectivo
arbitral galego logo do seu comportamento no
campo de Caranza, ademais de ser implicado por
algns, con maior ou menor fortuna, nos erros
administrativos que
ue provocaron varias aliacins
indebidas de diferentes equipos galegos.
Rafael Louzn recolle unha complicada herdanza
da que, se consegue sar con ben da tempestade
que recolle, a pouco mis que faga ter superado
sobranceiramente o realizado polo seu predecesor.
pr
El ten outro xeito de facer poltica e esperemos
que iso tamn lle sirva para saberse rodear
axeitadamente.
Carlos Castro

Contidos
Editorial ...
rase unha vez 1999/00 ...
Seleccins galegas e comarcais ....
Polo mundo.......
Mis perto ....
Leti: loita, experiencia, temperanza,
intensidade ....
O mes en imaxes....
Paga a pena ser muller futbolista?.....
Difcil xogar en Espaa ..
..
A ver se sabes ........................
Club de amig@s da Revista FF..
Psicoloxa das lesins deportivas ...
As ser o Mundial 2015
As competicins: Mundial 1991
Resultados de decembro...

2
3
5
8
10
12
17
18
21
22
23
24
26
27
29

FF
Revista do ftbol feminino galego
Director:
Carlos Castro Pinho
Consello de redacin:
Carlos Castro Pinho
scar Losada Castro
Manuel Julin Jimnez
Josu Imanol Julin Fandio
Colaboracins:
Merc Barrientos Varela
Antonio Noriega Domnguez
Mabel Ramos Aguirre
Foto capa:
Revista FF
Maquetacin:
Carlos Castro Pinho
Publicidade:
Mara Isabel Pego Romalde
Enderezo electrnico:
revistaff@outlook.es
Revista FF

FF
Caldas, Sp. Lampn e Callobre tian como
obxectivo pasalo ben, aprender e competir o
mellor posible nesta fase inicial.
A xornada inaugural, disputada o 22 e 23 de
xaneiro, deixou unha sorpresa das grandes. O
Callobre, que na pasada campaa perdera os catro
partidos contra o Aguio acumulando un global de
1-36, sorprendeu s barbanzs para conseguir a
sa primeira vitoria oficial por 3-4. As locais, que
xogaban no campo da Gua, estragaron un penalti
por mediacin de Rosana, a quen adiviou o
disparo a meta do Callobre a pouco do remate. No
duelo de estreantes, o Sp. Lampn, no campo da
Charca, en Abanqueiro, venca por 2-1 ao Caldas
e as favoritas, Arousana, derrotaban en Faxilde ao
Val do Ulla por 4-0. As vilagarcis non deixaran
o liderado asumido na xornada inicial.
Na segunda xornada o Sp. Lampn, que venca en
Callobre (1-3), sorprenda no segundo lugar cos
mesmos puntos que as pupilas de Plcido Corts.
O Aguio consegua o primeiro triunfo vencendo
no Val do Ulla e as favoritas vencan en Caldas
por 0-4.
Na terceira, o derbi do Barbanza saldouse con
triunfo do Aguio por 2-3 sobre o Sp. Lampn, o
Arousana abonbase ao 4-0, desta contra o
Callobre, e o Val do Ulla sumaba os seus
primeiros tres puntos en Caldas (1-5).
Na cuarta, o 1-4 do At. Arousana sobre o Sp.
Lampn, unido ao triunfo de Aguio contra o
Caldas (3-1) e do Val do Ulla en Callobre (0-3),
volvan a tboa mis recoecible en canto aos
prognsticos de sada, coas de Vilagarca arriba,
seguidas a tres puntos polo Aguio, que sacaba
outros tantos ao Val do Ulla e ao Sp. Lampn, o
Callobre a penltimo coa vitoria sorprendente da
xornada inicial, e o Caldas que s colleitaba
derrotas.
O partido que mis expectativas levantara no
campionato xogouse en Vilagarca para fechar a
primeira volta. Un solitario gol de Crol deu ao
At. Arousana o triunfo e, practicamente, o
campionato. O Caldas faca os primeiros puntos
derrotando ao Callobre (4-3) e o Val do Ulla
asuma a segunda posicin tras golear ao Sp.
Lampn por 7-2.
Para non deixar dbidas, as de Plcido Corts
venceron no campo do Val do Ulla por 2-4 para
iniciar a segunda fase do torneo. O Aguio
enfiouse definitivamente no segundo lugar ao
vingar, cunha goleada en Callobre (0-6) a derrota

rase unha vez

1999/00
Carlos Castro
A Liga Galega vai experimentar unha pequena
mellora na que vai ser a ltima campaa
completa xogada no marco do sculo XX. Seis
equipos, debido incorporacin do Sp.
Lampn e do Caldas, van facer que mude o
formato da competicin a unha liga a das
voltas, como tradicional. O At. Arousana
volveu recuperar a hexemona facendo a
segunda dobradia da sa historia. De quince
partidos oficiais xogados, tanto na Liga e na
Copa, s deixou escapar un empate no campo
do Aguio no primeiro encontro do torneo por
eliminatorias. Ademais, coa experiencia das
ltimas pocas en ter acudido Donosti Cup, e
algn torneo galo, afrontar o primeiro partido
oficial aln das nosas fronteiras tampouco a
ser estrao para as amarelas. A sa estrea e
nica participacin na Copa RFEF supxolle
coecer que as derrotas tamn fan parte do
ftbol. Iso si, o seu opoente imposible foi o
Nuestra Seora de Beln burgals, que
rematara a Liga como cuarto clasificado do
grupo 2 da mxima categora. A temporada foi
enfeitada co nico partido oficial de seleccins
absolutas femininas celebrado en Galiza: o
Espaa-Francia, clasificatorio para a Eurocopa
2001, celebrado na Lomba.
Desde o primeiro momento o cadro vilagarcin
estaba disposto a facer ver que o do ano anterior
fora anecdtico. Con Plcido Corts no comando
tcnico, o cadro amarelo reforzrase con Rosi
Pardal, acollida no equipo logo dos problemas que
lle pua a FGF para xogar no cadete do Furia Ath.
No equipo de Aguio, que mantia o eixo da
dobradia da campaa anterior, a principal
novidade estaba no banco, pois Andrs
Monteagudo substitua inesquecible Matilde
Alonso. O Val do Ulla quera probar o seu
progreso, mentres que os outros tres participantes,
3

FF
da primeira volta e o Caldas consegua estar das
xornadas puntuando ao igualar na casa do Sp.
Lampn (1-1).
A competicin perdeu interese sabendo que o
conxunto amarelo sera campin, o que lle daba o
dereito a ascender e a participar na Copa RFEF.

que lideraba a clasificacin por diante de Suecia e

da propia Espaa. As hispanas deberan vencer
non s s galas, senn
nn tamn a Suecia en territorio
escandinavo e, entre medias, esperar que tanto
francesas como suecas igualaran no confronto que
dirimiran en Nimes. En definitiva, que a
clasificacin directa, como primeira de grupo, era
pouco menos que unha quimera. O partido
pa
serviu,
nos momentos previos, para homenaxear ao At.
Arousana como campin da Liga Galega, feito
polo que recibiu o trofeo acreditativo.
Francia derrotou a Espaa por 1-2.
1 As bleus foron
claras dominadoras do partido tendo na
bigoleadora, Stephanie Mugheret, figura do
partido. A francesa inaugurou o marcador no
minuto 42. Ate ese instante, xa avisara en tres
ocasins, contrarrestando a primeira ocasin do
partido, acontecida aos sete
s minutos e tendo como
protagonista espaola Yoli.
Yol Na segunda parte a
distancia entre as favoritas e o equipo de Ignacio
Quereda agrandouse, sobre todo pola fortaleza
fsica das visitantes. Mugheret fixo o 0-2
0 a falta de
oito minutos para o remate, e Yoli Mateos volveu
a meter a Espaa no partido.
partido A dianteira do
Eibartarrak culminou con xito un centro de Rosa
Castillo no minuto 85.
Espaa tamn perdera en Suecia por 7-0
7
e
acabara loitando pola clasificacin nunha
nun
eliminatoria imposible contra Dinamarca.
Dinamar
Cinco
meses despois perdera 1-6
1
en Burgos e, no
partido de volta xogado en Odense, as vermellas
remataran a sa participacin na fase de
clasificacin volvendo a caer contra Dinamarca
por 4-2.
Por outro lado, continuara a competicin
extraoficial no Condado e o Baixo Mio, tanto na
Liga como na Copa. O corolario da temporada
marcouse para o campo de Lourambal, no Porrio,
onde tamn foi xogada a final da segunda edicin
do torneo do K.O. O Lavadores de Vigo, o equipo
que recolla a esencia deixada pola
pol familia
Ferrads desde finais dos sesenta e durante das
dcadas, impxose ao Lirns, que pareca ter unha
maldicin no torneo, por 4-1.
4 O cadro olvico tia
no seu plantel a das campioas de Espaa con
Galiza, no 1984, como eran Aurora Feros e Pili
Besada.

A Copa FGF comezou ao rematar a Liga e, para

repetir o final do torneo da regularidade, e a final
da edicin anterior, o sorteo xuntou na Primeira
Eliminatoria aos dous grandes. As de Vilagarca,
sorprendidas na ida polo Aguio, que igualou sen
goles, non perdoou na volta, metndose
met
en
semifinais cun apertado 2-3.
3. Tamn o Caldas
superou o 2-00 en contra da ida, en Callobre, para
virar o resultado na casa cun contundente 4-0.
4
Nas semifinais, as favoritas, Arousana e Val do
Ulla derrotaron nos dous encontros ao Sp.
Lampn e o Caldas, respectivamente. A final,
celebrada no campo da Ran, en Curtis, s houbo
unha cor, a amarela das da capital do Salns.
As de Plcido Corts desquitbanse, con esa
goleada, da primeira derrota da temporada, sufrida
na casa uns das antes, na Copa RFEF,
FEF, para a que
se clasificaran como mellor equipo galego, e na
que se emparellaron co primeiro divisionario,
Nuestra SeoSeo
ra de Beln. O
0
0-2
da ida
(foto) foi aumentado polas
burgalesas, na
volta
cun
claro 7-0.
7
As
castels
acabaran cheche
gando final logoo de deixar eliminadas s
canarias do Rayco nas semifinais. No partido
grande da competicin caeran contra o Oiartzun
por 3-0.
A mellor noticia deuse coa confirmacin do
ascenso do At. Arousana. Galiza tera, coa entrada
do sculo XXI, un equipo en categora
ra estatal.
A temporada galega completouse un mes antes de
todo isto.
sto. O 21 de maio, no campo da Lomba,
Lomb
celebrouse o primeiro, e at a data o nico, partido
oficial entre seleccins absolutas femininas.
Corresponda ao grupo 1 da fase de clasificacin
para a Eurocopa, cuxa fase final tera lugar ao ano
seguinte en Alemaa. Espaa afrontaba un
imposible recibindo favorita do grupo, Francia,
4

FF
Divisin no momento das grandes decisins nos
partidos da Divisin de Prata. Cal o problema?
Probablemente a falta dunha goleadora. O ano pasado,
con varias destas rapazas que este ano repetiron
merecidamente convocatoria, estaba Beln, acabada de
sar dunha longa lesin, pero a killer do Villestro, este
ano, xa est fra de idade. Mirando en positivo, unha
das aprendizaxes do combinado ese tpico
verdadeiro de que os equipos teen que ter un
equilibrio, e na galega sub18 2014/15 faltou na hora
de definir a sorte mxima do ftbol: o gol.

Seleccins galegas
e comarcais
O ltimo mes do ano acostuma a dar un
pequeno repouso s competicins regulares e
deixar paso ao futuro, a esas xogadoras que
apuntan un talento en cada comunidade e que
conforman as sas seleccins sub18 e sub16.
a poca do primeiro sector dos Campionatos
de Espaa.
Tamn, desde a pasada temporada, o
momento sinalado pola FGF para que sexan
xogadas as primeiras fases dos torneos sub15 e
sub12 das seleccins comarcais, as que
descobren as mellores futbolistas de cada unha
das sete delegacins entre as que o noso ente
federativo distribe o territorio galego.

No primeiro partido, unha derrota pola mnima contra

Navarra, que representaba a posibilidade de prolongar
as hipteses clasificatorias at o segundo sector,
acabou coa historia. No segundo, ante a poderosa
Madrid, que via de derrotar a Valencia nun partido ao
lmite, a frustracin foi menor porque entraba nos
prognsticos.
Resultados e clasificacin:
Grupo A Madrid
Valencia Madrid: 2-3
Navarra Galicia: 1-0
Galicia Madrid: 1-3
Valencia Navarra: 4-0

Madrid: Do soo en sub16 ao

pesadelo en sub18
Difcil imaxinar tanto contraste. Fracaso estrepitoso do
combinado de Quin Balbuena e xito incuestionable do
de Manolo Petaca.

Grupo B Murcia
Aragn Murcia: 0-2
Asturias Aragn: 4-1
Murcia Asturias: 1-2

O torneo tivo lugar en Paracuellos do Xarama. Galiza,

incorporada chave A, estaba no nico grupo de catro
seleccins, debendo competir contra un so
tradicionalmente dursimo de roer, moito mis se xoga
na casa, como Madrid, e afortunadamente Navarra,
unha comunidade en crise nos ltimos anos.
Probablemente mis complicado sera ter diante s
seleccins de Valencia, coa que tamn tivo que lidar
Madrid.

Grupo C Catalua
Castela-Len Catalua: 1-6
Estremadura Castela-Len: 1-1
Catalua Estremadura: 0-7
Grupo D Castela-A Mancha
A Rioxa Castela-A Mancha: 1-4
Baleares A Rioxa: 4-0
Castela-A Mancha Baleares: 2-1

Sub18: 2 partidos, 2 derrotas

Grupo E Andaluca
Pas Vasco Andaluca: 0-4
Canarias Pas Vasco: 0-4
Andaluca Canarias: 4-0

Chegaron dous das para que o seleccionado galego

estragara todo o crdito deste ano. E o certo que a
seleccin, por nomes, no mala. A est unha Mostra:
Irina do Srdoma, Alba do Brtola, Sheila e Pauleta de
El Olivo, Ari do Villestro, Nerea e Gere do Orzn ou
Ana, Sabela e Yanire do Friol. Todas elas futbolistas
importantes, habituais nos seus equipos de Segunda

1. Catalua, 6 (13-1); 2. Andaluca, 6 (8-0); 3.

Asturias, Castela-A Mancha, 6 (6-2); 5. Madrid, 6 (63); 6. Valencia, 3 (6-3); 7. Baleares, 3 (5-2); 8. Murcia,
3 (3-2); 9. Pas Vasco, 3 (4-4); 10. Navarra, 3 (1-4);
11. Castela-Len, 1 (2-7); 12. Estremadura, 1 (1-8);
5

FF
13. Galicia, 0 (1-4); 14. Aragn, 0 (1-6); 15. A Rioxa,
0 (1-8); 16. Canarias, 0 (0-8).

Srdoma B pero con minutos no primeiro equipo desde

a pasada campaa ou Mriam Garabato (Tordoia), con
mis de 800 minutos de adaptacin Primeira Galega.
Galiza gaou os dous partidos pola mnima e
demostrou que sabe xogar con outra cousa tan
intanxible como importante ademais do baln, o tempo
dos partidos.

Posibilidades para entrar en semifinais: Ningunha.

Resultados e clasificacin:
Grupo A Madrid
Valencia Madrid: 0-1
Navarra Galicia: 2-3
Galicia Madrid: 1-0
Valencia Navarra: 1-1
Grupo B Murcia
Aragn Murcia: 1-4
Asturias Aragn: 0-1
Murcia Asturias: 0-4

Sub16: 2 partidos, 2 vitorias

Grupo C Catalua
Castela-Len Catalua: 0-2
Estremadura Castela-Len: 1-0
Catalua Estremadura: 2-0

Para compensar o anterior estaban as pequenas.

Manolo Petaca poda montar unha festa ao manexar
unha xeracin que promete, un verdadeiro equipazo.
Este combinado pode dar moitsimo que falar. Ten o
que lle faltaba ao xuvenil, equilibrio, mantendo unha
calidade brutal que se une podero fsico atrs.
Tamn, xogadoras que reparten o pastel na Primeira
Galega, un equipo de carcter liderado, se ela quere,
por Nuria Rbano (Milladoiro), con das grandes
guardarredes, Mara Ameneiros (Orzn), altura, rigor e
compromiso, e Carmen (Villestro), unha porteira de
alta calidade xogando cos ps. O ncleo forte estaba na
base da comarcal luguesa que gaou o campionato das
comarcais da pasada campaa, ou o que o mesmo, a
os produtos do traballo de scar e Xoaqun na
Milagrosa, cunha Luca Sandar que podera ser a
sheriff da retagarda, acompaada noutras lias por
Mara Lpez e Paula Calvn. No centro unha Mara
Calvar imperial, que leva xogados todos os minutos no
que vai de campaa no Brtola da Segunda espaola.
Xunto a ela, outra muller talentosa capaz de volver
fcil o complicado, como o caso da herculina Rosala
Muo (Victoria), imprescindible no once titular que
lidera o grupo primeiro da Segunda Galega, no que
durante o que levamos de Liga, at o remate do 2014,
sumaba 13 dianas. Pero non fican a as importantes.
Leti Santos, da revelacin da Primeira Galega,
Tordoia, con doce titularidades das trece posibles at
decembro, outro dos piares a ter en conta, e as unha
tras outra, Clara do Monte Forte, que tivo un comezo
de campaa cheo de efectividade marcando nos catro
primeiros partidos de Liga, Lara Daz que comezou a
entrar no Friol na ltima parte do ano, Yuste, do

Grupo D Castela-A Mancha

A Rioxa Castela-A Mancha: 2-3
Baleares A Rioxa: 0-3
Castela-A Mancha Baleares: 0-0
Grupo E Andaluca
Pas Vasco Andaluca: 1-1
Canarias Pas Vasco: 1-1
Andaluca Canarias: 1-0
1. Catalua, 6 (4-0); 2. Galiza, 6 (4-2); 3. Castela-A
Mancha, 4 (3-2); 4. Andaluca, 4 (2-1); 5. Asturias, 3
(4-1); 6.A Rioxa, 3 (5-3); 7. Madrid, 3 (1-1); 8.
Murcia, 3 (4-5); 9. Estremadura, 3 (1-2); 10. Aragn, 3
(2-4); 11. Pas Vasco, 2 (2-2); 12. Navarra, 1 (3-4)
13. Canarias, (1-2); -. Valencia, 1 (1-2); 15. Baleares, 1
(0-3); 16. Castela-Len, 0 (0-3).
Posibilidades para entrar en semifinais: Moi altas.

Comarcais sub15 e sub12

Por segunda temporada celbranse os campionatos
comarcais nas categoras sub15 e sub12 organizadas
pola FGF.
O torneo sub15 celebrou a primeira fase do grupo
norte en Meicende, concretamente no Amancio
Amaro, o primeiro da de novembro. A competicin
estivo marcada pola igualdade e pola irregularidade da
6

FF
delegacin lucense ao establecer unha convocatoria
con menos de 18 xogadoras, o que lle permita repartir
mis tempo de xogo entre futbolistas de mis calidade
que o resto. Ese pequeno plus serviulle para desbancar
a Ferrol do segundo lugar da tboa. As luguesas
igualaron os dous encontros, contra A Corua, sen
goles, e contra Ferrol, un a un. A seleccin que
dominou o torneo foi a local que, ademais da devandita
igualada, sumou un 3-0 contra Ferrol, que seguir
acusando a sa falta de adaptacin nesta categora pola
carencia de equipos de ftbol 11 existente na
delegacin. Os semifinalistas do norte sern os
mesmos que os da pasada campaa.
Ao da seguinte, en Matogrande, tivo lugar o torneo do
grupo sur, outro triangular, debido nova ausencia de
Ourense, no que Pontevedra deu a sorpresa. As do
Lrez igualaron s anfitrioas viguesas, nun partido sen
goles, e conseguiron o primeiro lugar grazas
diferenza de goles pois venceron por 2-0 a Santiago,
mentres que Vigo derrotara s capitalinas por 2-1.
Pontevedra (foto) d un salto cualitativo logo que na
pasada poca, xogando na Xunqueira, perdera os dous
partidos nesta categora acabando cun global de goles
de 0-7.

derrotou por 5-0, e de Lugo, ao que se impuxo por 7-0.

No partido intermedio, o que a determinar o
subcampin de grupo, Ferrol e Lugo igualaron sen
goles, vencendo Lugo no desempate por penaltis. Esa
circunstancia acabou motivando a confusin anda non
resolta, sobre quen ser semifinalista. Mentres
inicialmente a organizacin compostel daba como
segunda a Lugo e terceira a Ferrol, atendendo ao
criterio do resultado dos penaltis, a FGF non definiu a
cuestin. En boa lxica, Ferrol debe ser quen acceda
fase final da competicin debido a que o primeiro que
conta en calquera competicin, no caso de empates en
liguillas deste tipo son, dependendo de se organiza
FIFA ou se o fai UEFA, o resultado directo entre os
empatados na tboa e, en primeiro ou segundo caso, a
diferenza de goles, que o que neste caso debe primar.
Os resultados dos lanzamentos de penaltis en
triangulares serven para establecer un criterio a
maiores de desempate, que s se aplica cando os
criterios habituais de desempate, includo s veces o do
xogo limpo, e outras a idade media dos contendentes,
beneficindose ao menor, non conseguen resolver a
paridade.

No da 8, en Velle, celebrouse a competicin no grupo

Sur, curiosamente a mis neutral de todas pois non
haba equipo local. Ourense, outra vez, foi ao cmodo
e en lugar de facer unha seleccin aproveitando a case
trintena de xogadoras con ficha que existen na
provincia, o que debera ser un toque de atencin a
Cachaldora, o delegado. Na vila ourens, no medio
dunha igualdade extrema, un gol separou as semifinais
da eliminacin. Santiago empatou contra Pontevedra e
Vigo (foto) e o
conxunto vigus
accedeu ao primeiro lugar, eliminando a Pontevedra, logo do
1-0 que se deu
entre os dous
representantes
da
provincia
pontevedresa.

Como feito significativo, que non deixa de redundar no

indicado anteriormente, en dous anos de competicin,
a nica seleccin comarcal sub15 que descoece o
sabor das semifinais a de Ferrol, a delegacin
embutida nunha liga snior de ftbol 8 que non leva
mis que ao divertimento, algo tamn moi digno, pero
que anula as posibilidades a xogadoras que queiran
progresar neste deporte e que, no caso de que se
produzan investimentos federativos, os mesmos acaban
tendo resultados estriles
Para comezos de decembro deixouse a competicin
sub12 sobre a que a FGF anda non publicou os
semifinalistas, deixando reinar unha dbida absurda en
relacin ao mini-torneo de Santiago.
Na capital galega, e durante a ma do da 7, no campo
de Santa Isabel, desenvolveuse a competicin no grupo
Norte que, como na pasada edicin, deixou Corua
(foto) clasificada no primeiro lugar. A delegacin
herculina, que defende o ttulo, mostrou unha gran
superioridade sobre os combinados de Ferrol, a quen
7

FF
errada. Trtase de doce senadores republicanos e un
demcrata que denunciaron FIFA, apoiando a
reivindicacin das xogadoras de quereren xogar en campos
de herba natural, ante o Tribunal de Dereitos Humanos de
Ontario (Canad), porr discriminacin de xnero.

Polo
olo mundo
Marta Turmo a St. Jones
Jon

Os prexuzos impiden o
progreso do ftbol no Brasil

A xogadora do San Gabriel e

capit da seleccin espaola
sub19 aceptou a beca da
universidade de St. Jones, en
Nova Iorque e incorporarase
agora, entre outras razns, para
sentirse
valorada
como
deportista. A futbolista, nunha
entrevista
concedida
ao
xornalista de Marca, David Menayo, afirma ser unha
admiradora de Sergio Ramos e quere cumprir un da o seu
soo de xogar nun futuro R. Madrid feminino. Foto: RFEF.

Videoclip promocional
Mulier FCN

Esa a conclusin de Marta Vieira, a

cinco veces considerada mellor
xogadora do mundo, nunha entrevista
concedida ao xornal Folha de So
Paulo. "Anda existe (o prexuzo) e
comeza na casa. Os paiss non
no aceptan
que as rapazas xoguen.
guen. Falta o
incentivo familiar. See o houber,
existira unha maior mobilizacin
ilizacin polo
pol
deporte", dixoo Marta, candidata de
novo este ano ao ttulo da mellor
me
futbolista outorgado pola FIFA. A futbolista criticou o
sistema de competicins no Brasil polo reducidas que son as
mesmas, e que abranguen na sa totalidade un perodo de
tres meses no pas, e suxeriu a presenza do ftbol como unha
disciplina a desenvolver nas escolas para loitar contra o
prexuzo.

do

No medio da crise do ftbol feminino navarro, o Mulier

emerxeu como unha solucin para unir a xogadoras que
perdan a posibilidade de xogar logo da desaparicin ou o
descenso de equipos histricos da comunidade. Nacido antes
do comezo da actual temporada, compite na categora
autonmica pero est apoiado polo Osasuna, que lle cede os
campos de Taxonar para que poidan
dan desenvolver
dese
a sa
actividade. Dentro do plan promocional do club, e do ftbol
feminino, acaban de presentar un videoclip coa cancin
Somos, interpretada polo novo grupo musical, See You,
You e
producido por Navarra Deportiva Producciones.

FIFA presenta o seu programa

de desenvolvemento para o
ftbol feminino 2015/2018
O mximo organismo
futbolstico presentou as
lias
de
actuacin
suxerido para o prximo
cuadrienio
que
est
suxeitado
en
dez
principios fundamentais:
1. Desenvolvemento dun
plan de crecemento en
todas as federacins; 2.
Igualdade de oportunidades para rapazas e
mulleres tanto nos clubs,
nos institutos e nos colexios; 3. Traballos sostibles
encamiados profesionalizacin das competicins; 4. Desenvolvemento de
promocins que consoliden muller como un referente
futbolstico; 5. Presenza de mulleres en distintos niveis do
ftbol masculino; 6. Implicacin de rbitras e futbolistas
retiradas para que axuden a atopar vas de xestin e liderado;
7.. Aumento do ofertas para a sada de mis tcnicas; 8.
Inclusin da presenza de mis mulleres nas tomas de
decisins dentro das directivas; 9. Desenvolvemento sobre a
creacin de estruturas encamiadas a obxectivos concretos
relacionados co ftbol feminino;
feminino 10. Loita contra a
discriminacin da muller no deporte e na sociedade.

O Senado dos Estados Unidos

apoia s mundialistas
O Senado dos Estados Unidos enva
trece cartas ao presidente da FIFA
Joseph Blatter contra a discriminacin
de xnero urxndolle a que modifica a
decisin de que a prxima Copa do
Mundo sexa xogada en campos de
herba artificial,, unha decisin miope e

FF
o 2012 Avenida Wambach. No novo recoecemento feito
pola confederacin de Amrica do Norte, Centroamrica e o
Caribe, a estadounidense superou costarriquea do Paris
P
Saint-Germain,, Shirley Cruz, segunda, e mexicana do
Merilappi Utd. finlands, Vernica Charlyn Corral.

O R. Madrid ter ftbol

feminino
Ser a partir da prxima campaa
cando a entidade branca abrir a sa
seccin de ftbol feminino. Para iso xa
conta cos servizos de Chus Tamurejo,
at agora vinculada Federacin
Balear. Tamurejo afirmou que quere
que a imaxe do ftbol feminino fique
ben asociada cidade e que unha das
primeiras actuacins ser a de crear
unha escola de ftbol aberta para que o
R. Madrid sexa de todos e para todos, ademais
demais de marcarse
como obxectivos que os madrileos aumenten anda mis a
sa implicacin co club e o ascenso do novo equipo de
mulleres Primeira Divisin.

Julia Simic, de Potsdam

P
a
Wolfsburgo
Foi nun abrir e fechar de
ollos que os medios
alems anunciaron a
cesin do contrato da
futbolista teutona, Julia
Simic
co
Turbine
Postdam e a sa fichaxe,
desde o primeiro de
xaneiro do 2015 at o
2017,
polo
actual
campin de Europa, o
Wolfsburg. A centrocampista de Nuremberga, internacional en todas as categoras co mannschaft,
ags a absoluta, militara anteriormente no Bayern de
Mnich.

Yoreli Rincn ao Torres

A colombiana Yoreli Rincn
xogar no Torres, da Serie A
italiana, nas prximas tres
temporadas. A futbolista, que
con doce anos xa formou parte
da seleccin sub17 do pas
latino e que ser unha das
referencias
na
seleccin
colombiana na prxima Copa
do Mundo, volve a Europa
dous anos despois que deixara o Malm sueco, onde gaou a
Liga do pas nrdico. No 2014 xogou na W-League dos
Estados Unidos defendendo o emblema do New Jersey
Wildcats.. Con anterioridade, e logo de xogar inicialmente no
Tolima e no Gol Star do seu pas, tivo un pequeno
peque periplo
brasileiro militando no XV Piracicaba. Rincn foi elixida,
no 2014, mellor xogadora de Amrica do Sur.

Brasil revalida
Brasilia

ttulo

en

O torneo internacional
mis importante que se
celebra en Amrica do
Sur acaba de cumprir a
sa quinta edicin,
segunda
que

albergada no Man
Garrincha da capital
brasileira. Al, a seleccin brasileira sorprendeu aos Estados
Unidos alzndose novamente co trofeo tras empatar nunha
final sen goles contra as norteamericanas. O empate
beneficiaba canarinha logo de
d liderar a primeira fase da
competicin tendo gaado os tres encontros (Arxentina, 4-0;
Estados Unidos, 3-2;
2; e China, 4-1).
4
As favoritas
estadounidenses entraron na final pola mellor diferenza de
goles con China, contra quen igualaran (1-1)
(1
na primeira
xornada,
rnada, e grazas sa goleada contra Arxentina na terceira
(7-0).
0). No partido polo terceiro e cuarto lugar,
lugar celebrado
entre as chinesas e as arxentinas, tamn houbo ausencia de
goles, proclamndose terceiras as asiticas, que na fase de
grupo vencern s americanas
ericanas por 6-0.
6
A norteamericana
Cali Lloyd, con cinco goles, foi a mellor goleadora do
evento, seguida pola sa compatriota, Christen Press, con
catro.

Abby Wambach, mellor da

CONCACAF 2014
A futbolista estadounidense
incrementa as a sa
coleccin de recoecementos individuais que encabeza
o ttulo de mellor futbolista
do mundo 2012, ademais de
ser elixida seis veces como
mellor
futbolista
dos
Estados Unidos, a Chuteira
de Bronce e o Baln de
Prata na Copa do Mundo de
Alemaa 2011. Xunto a
eles, outross mis locais e pintorescos como que o alcalde de
Rochester, a sa cidade, designou que cada 20 de xuo sexa
coecido na vila como o Wambach Day ou que a ra de
entrada ao estadio da cidade, o Sahlen, sexa chamada desde

FF
a xornada deportiva ampliouse con outro partido entre
xogadoras do resto dos equipos da entidade aurinegra.

Mis perto
Cris (ACRD Boiro), rotura de
tibia, peron e ligamentos
ltimo partido de novembro coa
ACRD Boiro xogando contra o San
Miguel na Pirucha. No minuto 7,
nunha xogada fortuta, a xogadora
boirense, Cris, acaba no chan e o
partido paralzase durante 25 minutos
na espera da chegada dunha
ambulancia.
Lesin
grave
da
futbolista do equipo visitante. Logo da sa exploracin, as
placas determinan a rotura da tibia, do peron e dos
ligamentos, sobre os que se lle realiza unha cirurxa
inmediata. Catro das despois a xogadora reciba a alta e
preparbase para un longo perodo de rehabilitacin.

Srdoma e
a Seleccin
do Baixo
Mio
empatan en
Tomio

Rafael Louzn Abal, novo

presidente da FGF
No pasado 18 de decembro
tiveron lugar as eleccins
presidencia da FGF nas que
resultou
vencedor
o
presidente da Deputacin de
Pontevedra, que competa
contra quen ostentaba o
cargo, vez que o de alcalde
de Cerceda, Jos Garca
Liares. O ftbol galego
optou por un novo troco,
insatisfeito tras case catro
anos de mandato do
corus. Os 180 votos a prol
de Louzn, contra os164 a
favor de Liares acabaron por refacer a paisaxe do ftbol
galego segundo o criterio dos 350 asemblestas. En
principio, parece que o ftbol feminino gozar dun maior
respecto que o outorgado por Garca Liares.

Tamn benfico foi o

encontro de Tomio,
nunha data que est
volvndose apropiada
para a participacin da
seleccin comarcal do
Baixo Mio e na que se apoiaba ao banco de tampias,
BANTA. Empate de mans abertas (5-5), no solidario e no
deportivo, entre as baixomiotas e o Srdoma, salientando
os dobretes de Sarita, para as celestes e de Natalia para as
viguesas.

O Erizana gaa o IV RacVil

en Vilario
Finalmente, durante todo o da
28, na Ramallosa celebrouse o
cuarto RacVil feminino. Os
dous favoritos, Brtola e
Erizana, dominaron pola ma
nos seus respectivos grupos
para se encontraren en toda
unha finalsima de Segunda
estatal.
As
de
Baiona
desquitronse da derrota nos
penaltis na final do ano
anterior, que fora contra o
desaparecido El Olivo B, e
derrotaron s de Vilaboa cun
nico gol.

O Boxing Day do Orzn

O pasado da 28, nos campos da Torre, na Corua, o Orzn
organizou unha xornada solidaria de recollida de alimentos,
roupa e xoguetes en beneficio das familias menos
favorecidas da Corua. O resultado foi un xito, en opinin
dos organizadores. A iniciativa, denominada oficialmente I
Xornada Benfica de Ftbol Feminino, e coa lenda Lo
mejor es lo que viene, tia unha contraprestacin para o
pblico, poder asistir a un partido entre o conxunto da
Segunda Divisin espaola e o da Primeira Galega, que
concluu co triunfo do primeiro equipo por 3-0. Igualmente,

10

FF
Garca, responsable da delegacin. Convn non esquecer
que unha das cousas polas que pasar historia a xestin
deste delegado foi por un comunicado excepcional e
reaccionario contra o I Trofeo Irene Gonzlez e a homenaxe
que esta Revista fixo s xogadoras do Chorima, ademais das
dificultades que nos puxo para a celebracin do FriolFriol
Srdoma o pasado 15 de agosto. Ao final, condicionmolo a
entrar no rego
go da lxica, facendo esta homenaxe. Agora,
salvo que Louzn nomee outro delegado, ter que demostrar
que esta homenaxe o comezo de algo substancioso e non
s un xesto para a galera.

Un erro da FGF elimina por

unhas horas aoo Concello de
Mos

O Friol golea seleccin de

Ferrol
O Peluquera Mixta Friol aproveitou o
perodo vacacional para organizar un
amigable contra a seleccin de Ferrol. O
partido tivo lugar no campo da Reigosa e
apenas serviu como treino debido
deb
a gran
superioridade exercida
exercid sobre o combinado branco e azul. O partido, que rematou
7-1, serviu a Geluco Villar para probar
novas alternativas de xogo e manter activo ao equipo nunhas
datas tan sinaladas como as do Nadal.

Durante horas, o grupo segundo da Segunda Galega estivo a

piques de vivir unha nova desfeita organizativa.
Se non abondaban as retiradas, antes da primeira xornada,
do San Roque Casablanca e do Arenteiro,, o grupo perdeu,
por
uns
instantes,
ao
Concello
de
Mos.
Despois de recuperar parte do tempo perdido, con dous
partidos xogados en dous das (Tomio, 9-1
9 - xda. 11; e
Srdoma, 0-11 - xda. 10), o conxunto de Suso, que est
facendo uns enormes esforzos por sobrevivir nesta
temporada, observou como no da despois dos Santos
Inocentes, o nome do equipo era dispensado
pensado da clasificacin
e da competicin e as sas actas eran anuladas, sen opcin a
seren visualizadas, no sitio web da FGF.
As rapazas do Montio eran descualificadas
alificadas por unha
presunta segunda incomparecencia, debido a que, no ente
federativo, non repararon
aron que o partido contra o Tyde, da
xornada sexta, anda espera de data e, desde A Corua,
interpretrono como unha nova falta.
Felizmente, o erro foi reparado a ltima hora do da e o
cadro de Mos volveu ser reincorporado Liga do grupo
mis castigado polos perodos de intermitencia
competicional de todo o ftbol galego.
Curiosamente, as de Mos, que andan con puntos negativos
na tboa por non se presentaren ao partido contra o Sp. San
Mateo, lograron en Tomio o seu primeiro gol oficial da
campaa por medio de Sofa e estn aproveitando o parn
do Nadal para incorporar futbolistas que fagan mis
competitivo o equipo cara segunda volta, a Copa FGF da
sa categora e a nova Copa Deputacin de Pontevedra.

O Puentearnelas logra o seu

primeiro triunfo
O conxunto dirixido por Adrin Castro
conseguiu a primeira vitoria da campaa
logo de golear ao Dena, por 4-0,
4 nas Chans.
Vanessa Mndez e Mara Rodrguez
estableceron un resultado de 2-0
2 antes do
descanso que duplicaron no segundo acto
con outro par de dianas feitas por Romina
Torres e Noelia Parracho cando o partido
esmoreca.

Luca (San Miguel),

Miguel) lesionada
cando saa do traballo
Baixa importante do San Miguel. Unha
das sas futbolistas mis salientadas en
cada partido,, Luca Llorente, estar de
baixa unhas cantas semanas logo de
lesionarse cando saa do seu traballo o da
19 de decembro. A xogadora sentiu un
bloqueo na sa perna esquerda,
esquerda
formndoselle unha bola detrs da perna que lle impide
dobrala mis al de 90 graos. Anda recibir os resultados da
resonancia o da 22 de xaneiro.

Homenaxe S.D. O Val

A delegacin de Ferrol, querendo a reaccionar ante as
denuncias feitas nos ltimos nmeros desta
revista pola precariedade que existe no
ftbol feminino nesta comarca, organizou
un partido de homenaxe S.D. O Val, por
ser o nico equipo desta zona competindo
no ftbol 11. As valexas
exas derrotaron a unha
seleccin ferrol nun acto no que estiveron
presentes concelleiros de Narn e Mesa

11

FF
o mesmo para eles que para min, a nica excepcin
hora de cambiarse e ducharse que era nun vestiario
aparte, algo lxico.

Leti: loita,
experiencia,
temperanza,
intensidade

A sada natural dunha xogadora de Santiago era Val

do Ulla ou Aguio. Que fai que marches ao equipo
do Barbanza?
Daquela, eu xogaba a ftbol sala no Funeraria Apstol
e moitas das mias compaeiras estaban a xogar no
Aguio ao mesmo tempo, iso foi o que me animou a
que fora xogar para al. A min sempre me gustou mis
o ftbol que o ftbol sala, o que pasa que non tia onde
xogar unha vez que xa non puiden seguir cos rapaces.
Entn, cando souben que elas tamn xogaban ao
ftbol, falamos e decidn ir para al.

Ten unha das

mellores
pernas
esquerdas
do
ftbol galego e,
curiosamente,

unha das mellores

futbolistas da nosa
comunidade
na
banda dereita. Esa
combinacin permtelle que, a
perna cambiada, o
seu pase diagonal
sexa letal. A sa
traxectoria rica
en vivencias que
lle
dan
unha
madurez que traslada ao seu ftbol. Consciente
do que quere, capaz de saber dicir que non
cando preciso, e saber cando hai que dar un
paso atrs para, despois, dar dous adiante. O
acrnimo do seu nome o que dicimos no
ttulo. A sa loita constante e est baseada no
compromiso da palabra, a sa experiencia
aporta ao Villestro a madurez necesaria para
saber aplicar a temperanza cando o partido o
precisa. Ademais, o seu xogo nunca deixa de
ser intenso. Leticia Carballal Mguez vive unha
segunda ilusin na Barrosa e a Barrosa
deleitase co seu xogo intelixente cada quince
das.

No 2005/06 estraste na Segunda Divisin e ese ano

de Aguio catapltate mxima categora. Que
lembranzas tes?
Que lembranzas? Recordo que sempre a a xogar con
moitas ganas e ilusin ... Daba igual que estivera
cansa, que tivera exame o luns ... o que fose. Era tamn
unha das mis pequenas, sempre estiven rodeada de
xente mis maior ca min. Daquela, as que eramos de
Santiago, xa adestrabamos na nosa cidade a ftbol sala,
a Aguio s amos a xogar. Haba veces que
compaxinar as das cousas era complicado, por temas
de horarios de partidos, se eran na casa ou fra, pero
anda as sempre faciamos o posible para abranguer
todo. Lembro terminar moitas veces de xogar co
Funeraria en Santiago s oito da tarde, e estar o
autobs esperando para arrancar para Len, chegar al
s tres da madrugada e sar o domingo a xogar.
Cando ti chegas a Aguio, Vero marcha a Zaragoza.
Tivo moito que ver para que, no ano seguinte, ti
marcharas tamn capital aragonesa?
Por suposto que tivo a sa influencia. Sempre o
pensarei e direi. Se Vero non falase de min al, ao
mellor non tera vivido todo o que vivn, nin tera
chegado a onde cheguei. Ou si? Quen sabe, pero si
penso que foi un factor importante.
Foi fcil a adaptacin?
Si. A verdade que eu son unha persoa que me adapto
con bastante facilidade a calquera situacin. Sendo
menor de idade, irme a outra cidade, a case mil
quilmetros de distancia, lonxe de todo o que xa tia
aqu, non me supuxo nada. Cando recibn a noticia non
me entrou a menor dbida, saba que iso podera
abrirme moitas portas. Ademais, soa, soa, tampouco
a. Charo e Vero estaran al tamn.

Como era a vida dunha futbolista en equipos mixtos

de base hai dez anos?
Xogar cos rapaces era a opcin que haba, polo tanto,
sempre rodeada deles, anda que a mis mimada
tamn, polo menos no meu caso. Nunca tiven ningn
tipo de problema e sempre fun ben recibida, sempre
me apoiaron moito e sentinme moi querida. O trato era

Que xogadoras importantes haba no equipo?

12

FF
Aparte de Vero estaban as brasileiras Emily Lima e a
porteira Andreia Suntaque. Tamn Silvia Meseguer e
no primeiro ano ficharan a Vero Navarro, do F.C.
Barcelona e Silvia Monge, do Levante.

Ests tres anos nun equipo en continua progresin.

Na primeira temporada competides por salvar a
categora e cumprides o obxectivo ficando un lugar
por riba do descenso, sacando catro puntos ao
Lagunak.
O certo que non foi unha temporada fcil, mis ben
un pouco angustiosa. Con todo ese sufrimento, quedo
co mellor dela, co mis satisfactorio. Foi no ltimo
partido da temporada, en Oviedo. Estabamos
xogndonos o descenso e faltando uns minutos para o
final un gol de Vero, nunha falta lateral, deunos a
salvacin. Esa sensacin de alegra algo que non
esquecerei na vida.

Tiveches que subir moito o nivel para conseguir

facerte cun posto de titular?
Para facerme cun posto de titular non, pero si noutros
aspectos como o nivel de esixencia e disciplina, que
eran mis altos. O primeiro ano xoguei sen ningn tipo
de problema. No segundo, co cambio de adestrador, as
cousas si variaron.
Vamos nese segundo ano. O Transporte Alcaine
galeguzase mis coa fichaxe de Joana Montouto.
Mandabades moito naquel equipo?
A fichaxe de Joana foi importante
para o equipo. A sa velocidade e o
seu instinto cara ao gol aportoulle un
punto de calidade ao equipo. Con ela
xa eramos catro galegas, pero o que
se di mandar, mandar ... Creo que nun
equipo quen manda o adestrador,
anda que se pode dicir que sempre
hai un peso pesado, ou que algunhas
xogadoras teen mis relevancia que
outras. Neste caso pdese dicir que si
eramos importantes, e que Vero
sempre foi unha xogadora clave.

Na segunda ficades no medio da tboa a un punto do

emerxente At. Madrid.
Nico Pedraza marcha e ponse ao
mando do equipo Alberto Berna.
Con iso e algunha fichaxe, como
a de Julia Vera e Mariela Coronel
no ataque, a incorporacin de
Charo tras a sa lesin, e Vicky
Belmonte na defensa, o equipo
mellora notablemente para non
pasar atrancos.
Respecto a min, non podo dicir
que sexa o mellor ano. Comezo a
xogar bastante menos por
decisins tcnicas que non
comparto, pero a pesar de todo en
ningn momento baixei os
brazos. A mia relacin persoal
con Berna era excelente, pero
deportivamente falando creo que
non foi xusto comigo.

Como pasastes aquela etapa?

A mia etapa en Zaragoza algo no
que penso e me gusta recordar. Foron
tres anos importantes na mia vida
nos que non s medrei a nivel
deportivo, senn tamn persoal. Estar
fra da ta casa e coa idade que tia
faiche ver as cousas doutra maneira e
axdache a madurar moito. S
dependes de ti anda que teas xente ao teu arredor que
se preocupe por ti e que che axude. Daquela eu estaba
estudando, rematei o Bacharelato e despois fixen un
Ciclo Superior de Educacin Infantil. Polas mas a a
clase, polas tardes faca o que tia que facer e, despois,
a adestrar. O da que non adestraba, e cando poda,
gustbame aproveitalo sando por a coas amigas, o
que fara calquera rapaza da mia idade, sempre sendo
responsable coas mias obrigas. Eu son unha persoa
moi sociable e non me gusta aferrarme a un nico
grupo, gstame coecer xente e falar con todo o
mundo, as foi que me relacionaba tanto con xente do
ftbol como de fra. Cando veu Joana eu comparta
piso con outras compaeiras, vimonos nos
adestramentos, s veces saiamos xuntas pero cada unha
tia as sas cousas.

Nesa campaa, no Nadal do

2008, Pili Neira convcate para
o Galiza-Catalua en Balados.
Gustouche estar na irmandia?
Claro que me gustou, outra das experiencias que non
esqueces. Xogar un partido nun estadio dun equipo de
primeira divisin, na ta terra e ca ta seleccin era
incrible. A sensacin de saber que as xogar al,
cambiarte naqueles vestiarios, sar a xogar e ver todas
aquelas bancadas anda que non estivesen cheas S
iso xa impresionaba. E anda por riba que fose
televisado.
Ves necesarios mis partidos da seleccin absoluta
galega? Por que?
A verdade, penso que un tema que est un pouco
descoidado. Creo que en Galicia nunca se lle deu a
importancia que se debera, a diferenza doutras
comunidades. A preparacin dos partidos creo que
13

FF
importante, e tres ou catro das non son suficientes, as
como tampouco un s partido ao ano.

deixar as nosas cousas, e logo samos ao campo a pisar

o terreo de xogo. Sacamos algunha que outra foto para
o recordo e volvemos para dentro. Os vestiarios eran
diferentes dos que acostumabamos frecuentar. Cada
unha de ns pxose no sitio dun xogador do Real
Zaragoza, xa que cada sitio tia o nome dun deles.
Cambimonos e Alberto Berna deu a charla. Unha
charla na que non haba moito que dicir.
Conseguramos os nosos obxectivos e s quedaba sar
ao campo a demostralo e facer as cousas o mellor
posible. Eu saba que non sera titular, ou que quizs
non chegase a xogar un minuto, pero a mia
motivacin era a mesma que a de calquera das mias
compaeiras.
E chegou o momento de sar campo. Nervios,tensin,
palabras de nimo ... s faltaba disputar o partido.
Haba unha grada lateral chea de xente. Comezou o
encontro e, por riba, adiantndonos no marcador. Pero
empatronnos, e, a partir de a as esperanzas foron
cada vez menos, xa que Adriana Martn encargouse de
meter catro goles e sentenciar o partido. Recordo estar
no banco coa impotencia de non poder estar loitando.
Cando san, fxeno con todas as mias ganas anda que
pouco se poda facer. Creo recordar ter unha ocasin
no segundo pau. Non cheguei, ou cheguei e o baln
deu no pau, pero nada mis. Despois, Adriana
sentenciou o partido. O ttulo foi para o Espanyol, pero
anda as estabamos moi orgullosas de chegar onde o
fixemos. Conseguramos algo histrico para club e
para ns mesmas tamn.

ltimo ano en Aragn: marchan Vero e Joana ao

Espanyol pero o equipo marca rexistros histricos
cun espectacular quinto lugar. O equipo pasou de
contar con catro galegas a portuguesizarse con Ana
Borges, Edite Fernandes e Cludia Neto. Foron
determinantes para dar o salto de calidade?
Penso que si. Tanto Ana, como Edite, como Cludia,
son xogadoras que fixeron crecer ao equipo. Ana tia
unha velocidade case insuperable, Edite, experiencia,
rapidez e gol, e Cludia unha calidade co baln como
poucas.
E ademais, chegades final da Copa eliminando ao
At. Madrid e ao Barcelona. Como foron aquelas
eliminatorias?
Foron partidos de moitos nervios e tensin. Gaarlle a
calquera destes dous equipos era un logro, pero se
anda por riba iso faca que nos clasificramos para
unha final da Copa da Raa ... imaxinade!

Despois do xito marchas ao Sp. Huelva. Acabrase o

teu ciclo en Zaragoza?
As , o meu ciclo en Zaragoza chegara seu final, e
non por decisin propia. Seguindo un pouco as
estatsticas do equipo, non era unha xogadora con
moitos minutos e anda por riba supoalle un gasto ao
club por ser de fra, entn tomaron a decisin de non
seguir contando comigo.

Si, a final. Fronte o Espanyol, na Romareda, diante

de 8.000 persoas. Foi o partido mis importante da
ta vida?
Si, sen dbida, anda que apenas xogara. Situacin
similar de Balados pero nada que ver. Non
comparable un partido amigable cunha final, e non
unha final calquera, senn unha final da Copa da
Raa.

En Huelva vives a reestruturacin da Superliga que

pasa a ter tres grupos e das fases. Preferas a Liga
de todos contra todos ou ese novo formato?
Prefera a Liga de todos contra todos, anda que todo
ten a sa parte positiva. Por exemplo, na primeira fase
os desprazamentos non eran demasiado longos, pois s
nos moviamos por Andaluca e Madrid, que estaba a
tres horas.

Como se vive unha situacin desas?

Era a primeira vez na historia que un club aragons de
ftbol feminino chegaba a unha final da Copa da
Raa, e para a cidade foi un acontecemento
importante, tanto que o Concello decidiu organizar o
partido.
Os das previos lmbroos con esa ansia de que chegara
a gran data. Estabamos todas mis que contentas e
orgullosas polo logrado. A verdade que non sei como
expresalo. Sentame importante, sentame futbolista.
Estaba a piques de vivir unha experiencia inesquecible
e nica, que s unhas poucas xogadoras poden contalo.
Chegamos Romareda, entramos nos vestiarios a

Nesa primeira edicin as derrotas en Torrejn e,

sobre todo, a de Sevilla, marcaron a diferenza para
que non vos meterades no grupo das mellores.
Est claro que se non perderamos contra o Torrejn e o
Sevilla, que eran equipos mis accesibles a priori que
o Rayo ou At. Madrid, seguramente terimonos metido
14

FF
nese grupo dos mellores, pero as derrotas existen. Non
sempre se gaa, a veces fas un mal partido, tes erros e
as cousas non saen como se quere. A perdes puntos
importantes que logo se botan en falta.

con todo o traballo que teo, xa case non podo ir

practicamente. E despois, viaxar as fins de semana que
teas que xogar fora, ou non poder estar un sbado coa
ta xente despois dunha semana de traballo porque o
domingo tes un partido e tes que descansar, fxome
reformular o do ftbol.
Pero por outra parte, moitas veces anda que non tea
ganas, o feito de gaar un partido, de marcar un gol, de
que te valoren, de que te animen ... fanme esquecer
todas esas cousas negativas que podo ver.

Era imposible loitar contra o poder do Rayo e do At.

Madrid?
Difcil e complicado si, imposible non. Non hai nada
imposible, e menos porque nun partido todo pode
acontecer.
Facedes unha temporada aceptable, pois vos
clasificades para a Copa.
No Sporting retomei a titularidade e volvn a competir
de novo. Na nosa casa era difcil que nos gaaran, pois
o noso campo era bastante pequeno e aos
equipos custballes levar a cabo o seu xogo
naquelas dimensins, sobre todo aos grandes,
como o Rayo ou o Athletic de Bilbao, por
exemplo. E o mesmo pasbanos a ns cando
tocaba xogar nun campo de mis dimensins
que o noso. Eramos un equipo bastante
competitivo.
Co At. Madrid sempre tivemos moita
rivalidade. Cada partido contra elas era para
ns unha guerra que haba que gaar.

E tanto porque, se non na Primeira, acabaches en

Segunda co Compostela. Por certo, unha pena a
desaparicin, non? Ollndoo desde o vestiario, e
desde a ta madurez, cales foron as claves para a
desaparicin
do
Compostela?
A directiva do
Compostela
comezou
un
proxecto feminino
o primeiro ano en
Segunda Nacional
con
moito
entusiasmo
e
dedicacin,
fichando a xente e
tratando de facer un
equipo competitivo.
Pero pouco a pouco
as cousas foron
cambiando.
Centrronse mis
no masculino, descoidando quizs o feminino.
Prometeron cousas que a da de hoxe, case dous anos
despois, anda non cumpriron, pero non s comigo,
senn con algunha compaeira mis. Se non podes
comprometerte en algo, non o fagas. Porque eu tamn
puiden deixar o equipo na metade da temporada, e non
o fixen, foran as cousas ben ou mal. Para min, a
palabra e o compromiso son moi importantes e se te
comprometes en algo, debes cumprir. A clave foi moi
sinxela, xa non lles interesaba ter un equipo feminino.

No segundo ano coas sportinguistas hai un

momento no que pensas en deixalo e, cando
remata a Liga, volves a Santiago. Que pasou?
Certas situacins no grupo e a forma de ser da
maiora da xente de al fixeron que xa non me
sentira a gusto, polo que formulei a
posibilidade de volver a casa. Pero se algo aprendn
que si empezas algo debes rematalo. Por esa razn
esperei a terminar a Liga para volver.
Incorpraste ao proxecto do Pedras e logo do
Compostela. Pero a ta idea da vida era moi diferente
de cando marcharas a Zaragoza. Xa pensabas en
algo mis que ftbol?
Si, claro. O certo que a ilusin xa non era a mesma.
Despois de todas as experiencias, cinco anos despois,
para min xa non era o mesmo. Volvn con outras
expectativas na mia vida e a mentalidade era
diferente. Na Primeira Divisin xa non a xogar,
primeiro porque se volvn non a marcharme de novo,
anda que fose a Vigo, e segundo porque xa non me
apeteca. O que quera era ter o meu traballo e pasalo
un pouco ben. O ftbol, queiras ou non, limtate en
moitos aspectos. Por exemplo, eu teo un traballo a
xornada partida e, sinceramente, o que menos me
apetece, sobre todo en inverno, despois de estar todo o
da traballando, ir a adestrar ata as once da noite a
pasar fro e mollarme. En plena campaa de Nadal,

O Villestro o mellor lugar para volver a ilusionarse

co ftbol?
Non sei se o mellor ou o peor lugar, o que si sei e que
a decisin correcta. un equipo que parte da base da
humildade, o que penso que lle falta a moitos. un
club que si se compromete a algo, o cumpre. Un grupo
humano exemplar, o que fai que te sintas a gusto.
Chegado un punto, aprendes a valorar moito mis estes
pequenos aspectos que unha cantidade econmica, por
exemplo.
15

FF
E con esa filosofa fan un gran equipo. Malia todo,
en que foi mellor que vs o Orzn da pasada
temporada para que gaara o ttulo na Primeira
Galega?
O ttulo na primeira galega foi para o Villestro, tanto o
de Liga como o de Copa. Fomos mis regulares que o
resto, acadando o primeiro posto e elas o terceiro. O
que nos gaou o Orzn foi o ascenso. Fomos lderes
gran parte da competicin pero as ausencias por lesin
dalgunhas xogadoras na parte final foron clave para o
equipo. ngela coa grave lesin do cruzado, Mara
Roibs cunha escordadura de xeonllo e Yaiza, que
estivo ausente por estudos en Madrid. Das infants
tiveron que completar as convocatorias. No derradeiro
partido entre os dous clubs, onde a nosa vitoria ou o
empate dbanos o ascenso, elas estiveron mellor e o
conseguiron.

De Andrs Monteagudo (Aguio, 2005) a Chivi

(Villestro, 2014). Quen influu mis en ti e en que
cousas?
Penso que sempre podes aprender algo de cada persoa.
Unhas podern aportarche mis ou menos cousas, no
mbito deportivo ou no persoal, pero sempre se saca
algo.
De Berna podo dicir que aprendn o valor do sacrificio
e a disciplina. Dous conceptos fundamentais que unha
xogadora debe ter presentes en todo momento. Pero
valorando a cada un deles, o que mis influu e me
aportou nos dous mbitos, e non por ser o ltimo,
Chivi. No momento que estaba a piques de deixar de
xogar, el foi quen me incentivou a seguir. Penso que
un adestrador non s ten que saber de ftbol, hai outros
moitos aspectos importantes que diferencian un
adestrador dun bo adestrador. Sen ir mis lonxe, a
maneira de transmitir as cousas s xogadoras, por
exemplo. A preocupacin, a atencin, o trato...
Chivi devolveume esa confianza en min mesma e
valoroume como xogadora. Faime sentir
importante dentro do grupo anda que s
veces teamos os nosos encontrns
(risas). Deportivamente falando unha
persoa competitiva, ambiciosa, que
esixe, que anima, que confa ... e
persoalmente poucas cousas malas podo
dicir del. A verdade, mis ben todo o
contrario. unha persoa sempre disposta
a axudar, e que de algo negativo sempre
che fai ver o lado positivo.

Este ano sodes a revelacin. Se antes falabamos de

claves de non gaar a fase de ascenso, cales son as
deste xito?
O Villestro, como xa dixen
anteriormente, un equipo
humilde, e xa hai uns anos que
est a traballar moi ben. Neste
ano xntanse varias cousas, a
compenetracin
dun
gran
plantel, as novas fichaxes e o
bo corpo tcnico. Temos un
equipo moi competitivo capaz
de gaar a calquera.
un soo que este equipo
xogue a fase de ascenso esta
temporada?
A experiencia da Superliga eu
xa a vivn, pero unha fase de
ascenso a ela algo que anda
non. Por ese motivo, e por ser
co Villestro, farame moita ilusin que este ano, e
sendo o primeiro en Nacional, fora posible.

Vero,
Vane
Hermida,
Mriam
Domnguez, Charo, Mari Paz, Natalia
de Francisco, Sarita, Joana, ti, todas
cun pasado na Superliga e case todas
en activo. Por que non hai un equipo
competitivo galego na Primeira
Divisin?
Creo que un pouquio a culpa de todos. Os clubs
anda seguen apostando polo ftbol feminino a medias.
Poucos teen un bo proxecto deportivo, un equipo
competitivo en Nacional coas sas respectivas
categoras inferiores. E as xogadoras teremos parte de
culpa tamn. Xogadoras que hai seis anos destacaban
nos seus equipos, seguen facndoo pero noutros clubs,
o que para os adestradores supoo que tamn un
problema.

Se o equipo subira a Primeira, volveras mxima

categora?
Pola mia mentalidade de agora mesmo dira que non,
pero tamn certo que me tera que ver na situacin e
quen sabe? Todo posible.

16

FF

O mes en imaxes

Campionato Galego de Seleccins Territoriais

sub12. Grupo Norte. Xda. 1. 07/12/2014. A
Corua-Ferrol: 5-0.
Revista do Ftbol Feminino Galego.

2 Divisin. Xda. 11. 07/12/2014. VillestroBrtola: 3-1 Revista do Ftbol Feminino

Galego

Campionado de Espaa sub18. 1 Fase. Xda. 1.

20/12/2014. Navarra-Galiza: 1-0.
A.D. Cult. Monte Forte.

17

FF
los seguimos teniendo. Los de difusin, de patrocinio,
de ayudas por parte de los estamentos del Gobierno
los seguimos teniendo. Hay jugadoras de la seleccin
que llevan cobrando 25-27 euros diarios desde hace
25 aos. Cunto te tiene que gustar este trabajo! Ela
fala de traballoe tamn di: Necesitamos leyes que
se cumplan!. Tras esta alusin legalidade est unha
situacin insostible entrado xa o sculo XXI e nun pas
membro da Unin Europea.

Paga a pena ser

muller
futbolista?

O artigo 24 do Real Decreto 1835/91 que regulou en

Espaa a creacin de Federacins Deportivas,
desenvolvendo a Lei 10/90 do Deporte, incorporaba
unha previsin para que s puidera organizarse unha
competicin profesional por modalidade deportiva e
xnero. Deste xeito, por exemplo, a Liga de Ftbol
Profesional quedou restrinxida ao xnero masculino e
impediuse a integracin das mulleres nas ligas
profesionais xa existentes. Estableceuse, de facto, unha
segregacin por xneros.

Merc Barrientos Varela

Merc Barrientos unha muller cento por cento do
deporte. A sa disciplina o taekuondo, presidindo
durante tres lexislaturas a federacin galega, que
se afiliara anos antes como deportista para,
posteriormente, prolongar o vnculo como tcnica e
como rbitra. Durante o seu mandado, este deporte
pasou os momentos de maior esplendor en Galiza.
Ocupar mis dunha dcada a cadeira presidencial do
taekuondo galego serviulle tamn para ver o deporte
doutro xeito. Comprometida ao mximo coa
integracin total da muller na sociedade e,
particularmente, na prctica deportiva, a calidade da
sa xestin fixo que fose recoecida como mellor
dirixente deportiva galega do ano 2013. Hai uns
meses,
aproveitando
un
encontro
coa
europarlamentaria Izaskun Bilbao, trasladoulle
unhas inquedanzas sobre o status profesional das
deportistas en Espaa que acabou, sa vez, nunha
batera de preguntas Comisin Europea. Por toda
esa bagaxe, pareceunos que Merc Barrientos quen
de aportar unha visin slida e profunda sobre o
profesionalismo no ftbol feminino espaol e, con
certeza, non nos defraudou.
Revista do Ftbol Feminino Galego*

Na actualidade hai 40.885 licenzas femininas na Real

Federacin Espaola de Ftbol (RFEF).Case a
totalidade atoparn trabas para acadar o estatus de
profesionais. A licenza Profesional Feminina (PRF)
estableceuse no 2009, despois dunha campaa
reivindicativa de xogadoras, clubs, medios de
comunicacin e entidades, que puxeron sobre o tapete
a discriminacin de que para as mulleres non existira
licenza profesional. Polo momento s a acadaron 31
mulleres espaolas (o 007%), maioritariamente entre
as futbolistas da Real Sociedad e o Athletic de Bilbao.
O resto das xogadoras, formalmente, non son
profesionais e as sas retribucins e estatuto laboral
dependen da vontade dos clubs que as contratan.
A Real Federacin Espaola de Ftbol (RFEF), a
entidade competente para outorgar as
licenzas,
organizadora da Primeira e a Segunda Divisin
Feminina, non considera necesario homologar as
futbolistas de xnero feminino cos profesionais da liga
masculina, pois entende que estas futbolistas xogan
pero non traballan. As o defende Vicente Temprado,
presidente da Federacin Madrilea de Ftbol quen
sostn que El ftbol feminino no est a la altura para
hacerlo profesional... No pasa nada si no pueden ser
futbolistas. Siempre pueden ser abogados, mdicosla
vida no se acaba. Hai que destacar que quen as fala
tamn presidente do Comit Nacional de Ftbol
Feminino!

Laura Torvisco (foto pxina), adestradora do Rayo

Vallecano, nica adestradora feminina da Primeira
Divisin de Ftbol, responda: Esta liga que
jugamos, yo ya la jugu. Los problemas que tenamos
para viajar los seguimos teniendo. Los econmicos

A realidade contrad a postura da RFEF: os clubs

precisan xogadoras con dedicacin profesional, que
poidan adestrar das sesins diarias, para ser
competitivas.
Moitas
futbolistas
reciben
18

FF
compensacins polo seu traballo e na Primeira
Divisin, a antiga Superliga, hai equipos que incluso
ficharon futbolistas estranxeiras de elite, (agora que xa
se superou o affaire Milene Domingues, a quen
regulamentos federativos impediron ata o 2004 xogar
competicins oficiais co seu club, o Rayo Vallecano,
por ser estranxeira! Nese tempo non exista problema
para fichar entre outros moitos estranxeiros- ao seu
marido, Ronaldo).

Suecia, Rusia, Estados Unidos ou Alemaa. Non

unha cuestin de salarios, senn de dereitos.
A falta de recoecemento dedicacin profesional das
xogadoras poderase resolver no caso dunha
reclamacin laboral facendo referencia ao art. 1, pto 2
do RD 1006/85, de 26 de xuo, polo que se regula a
relacin laboral especial dos deportistas profesionais.
Nel establcese que son deportistas profesionales
quienes, en virtud de una relacin establecida con
carcter regular, se dediquen voluntariamente a la
prctica del deporte por cuenta y dentro del mbito de
organizacin y direccin de un club o entidad
deportiva a cambio de una retribucin. Pero isto
supn necesariamente unha demanda na maxistratura,
abonar as taxas xudiciais fixadas polo goberno, ter a
capacidade para demostrar tanto a relacin deportiva
como as remuneracins percibidas e asumir,
posiblemente, consecuencias indesexadas inherentes
reclamacin. E todo
sen o respaldo dun
sindicato
de
xogadores
ou
da
Asociacin
de
Futbolistas Espaoles,
que
tamn
est
restrinxida ao xnero
masculino e, polo
momento, non parece
ter amosado interese
en
apoiar
as
reivindicacins
das
sas colegas.

O misterio entn, como fan os clubs para manter a

actividade e fichar boas profesionais se s 31
futbolistas teen a licenza PRF? A solucin est na
ilegalidade tolerada: contratos simulados como
monitoras, animadoras, telefonistas; pagos en negro ou
en forma de dietas; pagos de desprazamentos a tanto
alzado, realizados ou non, etc. Estas son na actualidade
as formas mis habituais de establecer as relacins
contractuais entre os clubs e as sas xogadoras. O
segundo misterio que, nesta poca na que calquera
cidadn percibe a presin da Axencia Tributaria, esta
anda non detectara ningn problema na
documentacin fiscal dos clubs Hai que dicir que os
do ftbol masculino adebedan 4798 millns, sen
consecuencias por agora.
A Lei 10/90 e o RD 1835/91, de 20 de decembro, de
Federacins Deportivas Espaolas deixaron s
mulleres nun limbo de alegalidade ao abeiro de
regulamentos da entidade (RFEF) que a propia
administracin lle confire a competencia delegada -en
exclusiva!- de regular, organizar e promover este
deporte. As, con este marco xurdico que serve de
coartada, valdase o abuso de feito e dereito ante a
impotencia de clubs e xogadoras, que acaban
sometndose a condicins desiguais e discriminatorias
se queren seguir xogando ao ftbol.
As futbolistas profesionais espaolas (entendendo que
o son todas as que xogan nun club e perciben por iso
unha remuneracin) atpanse totalmente desprotexidas
en mbitos tales como o cumprimento das clusulas
contractuais; o dereito as baixas laborais por doenza ou
lesin; a cobertura en caso de incapacidade temporal
ou permanente para a sa profesin; as baixas por unha
posible maternidade, o dereito a percibir o subsidio de
desemprego ao cesar nos seus contratos, etc. Ademais
a remuneracin alegal que perciben supor, en moitos
casos, que ao remate das sas carreiras deportivas se
atopen sen ningn tipo de cotizacin na Seguridade
Social tras anos de dedicacin en exclusiva ao ftbol.
Evidentemente, este pode ser entre outros, un dos
motivos da fuga de talentos como Vernica Boquete,
Laura del Ro (foto pxina) e outras compoentes da
seleccin espaola que xogan en clubs das ligas de

U-lo valor do art. 29

da
Lei
Orgnica
3/2007
para
a
igualdade efectiva de mulleres e homes que obriga a
todos os programas pblicos de desenvolvemento do
deporte a incorporar este principio de igualdade real e
efectiva? A RFEF unha entidade de Utilidade
Pblica. Pero non este o nico precepto legal
conculcado por va regulamentaria. Aqu teen unha
pequena lista:
A Constitucin Espaola, no seu ttulo I, Art. 14: los
espaoles son iguales ante la ley sin que pueda
prevalecer discriminacin algunha por razn de
nacimiento, raza, sexo
O Tratado de Amsterdam de 1 de maio de 1999, que
recolle como principio fundamental da Unin Europea
o de igualdade e non discriminacin.
A Diretiva 2002/73/CE do Parlamento Europeo
relativa aplicacin de igualdade de trato entre homes
19

FF
e mulleres no que se refire ao acceso ao emprego,
formacin e promocin profesionais e s condicins
de traballo.

sociedade non atopou anda solucin para que a Real

Federacin Espaola de Ftbol garanta que as
xogadoras profesionais de ftbol tean un contrato
como tales. Non en van que Claudio Tamburrini,
filsofo especializado en tica do deporte, fale deste
como o ltimo bastin do machismo.
A situacin do ftbol feminino en Espaa, onde esta
modalidade se considera o deporte rei, anda
segregacin de espazos, invisibilidade, sometemento
das mulleres a condicins desiguais en aspectos que
van dende o acceso prctica deportiva, ou o
recoecemento dos seus logros, ata as condicins
laborais.
Todo
iso
secundado
por
unha
regulamentacin ante a que as administracins
pblicas e o lexislador amosan unha parlise cando
menos inaudita: aplcanse regulamentos que lesionan
dereitos fundamentais e supoen unha discriminacin
directa ante a pasividade de moitos responsables
polticos.
imprescindible modificar xa o ata agora lexislado no
mbito do deporte profesional e permitir o acceso das
mulleres deportistas a un marco de garantas laborais.

A Directiva 2006/54/CE do Parlamento Europeo e do

Consello de Europa, de 5 de xullo de 2006, relativa
aplicacin do principio de igualdade de oportunidades
e de trato entre homes e mulleres en asuntos de empleo
e ocupacin.
importante coecer que tanto os tratados como as
directivas da Unin Europea son inmediatamente
traspostos ao ordenamento xurdico dos pases
membros, dos que forman parte a partir da sa
promulgacin. A este feito responden as preguntas que
se remitiron por parte da europarlamentaria Izaskun
Bilbao (foto pxina) Comisin Europea encabezadas
con Deporte femenino profesional y discriminacin
sexista en Espaa: El artculo 24 del Real Decreto
que en 1991 regul la creacin de Federaciones
Deportivas en Espaa incorpora una previsin para
que solo pueda organizarse una competicin
profesional deportiva por especialidad y sexo. De este
modo, por ejemplo, la liga de futbol profesional queda
restringida a los hombres. Las mujeres futbolistas en
Espaa formalmente no puede ser profesionales y sus
retribuciones y estatuto profesional dependen de la
voluntad de los clubes que las contratan. De este modo
son ya cerca de 30.000 las licencias deportivas
femeninas de futbol que no pueden progresar
legalmente al estadio de jugadoras profesionales.
Es coherente con el principio de igualdad que los
tratados incluyen como criterio transversal a
incorporar en toda la legislacin comunitaria?.
Atenta esta circunstancia contra el principio de
competencia en las competiciones internacionales
femeninas entre clubs?

* Merc Barrientos Varela Vicepresidenta de

MUDEG, deportista, xuza, rbitro, adestradora e
directiva do deporte en Galicia.

Fotos:
Laura Torvisco. Rayo Vallecano de Madrid, s.a.d.
Laura del Ro. Wikipedia.
Izaskun Bilabo. Wikipedia.

No xa distante primeiro Da Internacional da Muller

Traballadora (1911), as nosas bisavoas esixan o
dereito das mulleres, entre outros, non
discriminacin laboral. Mis de cen anos mis tarde a
20

FF
Cal vai ser a decisin que pode tomar algn que agora
non o ten, como o Real Madrid? Sabermolo en breve.
Se esta a triste realidade do ftbol feminino de
Espaa pobres xogadoras! Porque existe unha
asociacin
sociacin de futbolistas que parece non coecer nada
da suxestin da FIFA, do mesmo xeito que tampouco
parecen coecela os medios deportivos
deporti
e os
xornalistas.

Difcil xogar en
Espaa
Antonio Noriega Domnguez

A triste realidade dunha xogadora de ftbol espaol

lonxe da sa familia, amigos, cidade e contorna social
ten estes nomes nos ltimos tempos:

Paula Serrano por mis que queira volver a xogar na

Liga de Espaa, na Primeira Divisin do seu pas,
case imposible.
Que equipo de Espaa vai pagarlle o seu salario
mensual, seguridade social, piso e alimentacin? E iso
que Paula non das futbolistas mis cotizadas do
ftbol italiano,, pois xoga no Torres Calcio Femmenile.
Non o faran nin clubs como o F.C. Barcelona e o
Athletic de Bilbao, os que teen os orzamentos mis
elevados
da
mxima
categora
hispana.
Outros, como o Atltico de Madrid, Valencia, Levante
ou o Espanyol non lle pagaran nin a metade.
Mis complicado sera para o Rayo Vallecano, Sevilla,
Collerense ou Oviedo Moderno, que pagan cen euros
ao mes s sas xogadoras en concepto de
desprazamentos para ir s sesins establecidas.
Pero Paula ten a obriga,
iga, como xogadora profesional, de
realizar dous treinos diarios, un pola ma e outro pola
tarde, parecido ao de Vicky Losada e Adriana
Adr
Martn
no Western New York Flash ou Vero Boquete no
Portland Thorns e no Frankfurt.
Espaa,, nese aspecto, non comparable co
c resto dos
primeiros pases europeos, ou os Estados Unidos e
Xapn.

Vero Boquete: Frankfurt (Alemaa).

(
Vicky Losada e Adriana Martn: Western New York
Flash (Estados Unidos).
Natalia Pablos, Laura del Ro, Keka Vega, Vera
Bernab, Judith Fernndez:
Fernndez
Bristol Academy
(Inglaterra).
Joana Flaviano, Mara Prez e Paula Serrano: Torres
Femmenile (Italia).
Sara Sana: My F.C. Fuijeda (Xapn).
(

Podera ser diferente? Tal vez.

Se a RFEF paga s sas xogadoras
gadoras 25 euros por da
por acudiren s concentracins, que fai por elas? As
xogadoras, a RFEF e o seu Presidente, nada de nada.
Entn, onde vai parar o milln de euros das
retransmisins de Gol Tv?
A FIFA vai pedir RFEF que en dous anos todos os
equipos
os do ftbol masculino que militan na Primeira e
na Segunda Divisin, os adscritos Liga de Ftbol
Profesional,
rofesional, tean un equipo profesional feminino e
que se instaure unha liga profesional.
Isto sera un gran paso para elas, as xogadoras. Xa hai
moitos movementos
ovementos neste tema. Por exemplo, o
Mlaga C.F. comprou ao Atltico Mlaga e hai outros
equipos masculinos que, neste momento, negocian con
outros clubs femininos.

Fotos:
Judith Fernndez Bristol Academy.
Vero Boquete. FFC Frankfurt.
Sara Sana. Ffemenino.
21

FF
4.2. E que equipo ascendeu?

A ver se sabes

a) Rayco; b) Barcelona;
Barcelona c) Amigos del Duero; d)
Leioa; e) At, Jienense.

1. Copa do Mundo

5. Ftbol galego

1.1. Quen foi considerada mellor xogadora da

Copa do Mundo do 1999?

5.1. Cal era o campo do Orzn na sa primeira

temporada na entn Primeira Divisin?
Divisin

a) Sun Wen; b) Sisi; c) Aarnes; d) Pretinha; e)

Liu Ailing.

a) Leyma; b) A Torre;; c) A Grela 1; d) A Grela 2;

e) Elvia.

1.2. E no 2003?

5.2. E o do Friol?

a) Maren Meinert;
Meinert b) Marta;
c) Homare Sawa; d) Abby
Wambach; e) Brigit Prinz.
Prinz

Ceao c) A Cheda; d) Luis

a) A Reigosa; b) O Ceao;
Gorgoso; e) Mundial 82.
82

2. Eurocopa
6. Actualidade

2.1. Quen foi nomeada mellor xogadora da

Eurocopa 2005?

6.1. Quen o campin de inverno na Primeira

Divisin espaola?

a) Grings; b) Pohlers; c) Mkinen; d) Mittag; e)

Camporese.
2.2. E no 2001?

a) At. Madrid; b) Valencia; c) Levante; d)

Athletic; e) Barcelona.

a) Mller; b) Smisek; c) Krogh; d) Panico; e)

Ljunberg.

6.2. Que equipo eliminou ao Barcelona da

Champions esta temporada?
temporada

3. Copa de Europa
3.1. En que cidade sueca foi xogada a ida da
final da terceira edicin?
a) Glasgow City; b) Wolfsburgo;
Wolfsburgo c) Frankfurt; d)
Bristol Academy; e) Slavia.
Slavia

a) Umea; b) Solna; c) Malmoe; d) Gotemburgo;

e) Kiruna.
3.2. E quen foi, con dez dianas, a mellor
goleadora nesa temporada?
a) Gazzoli; b) Marta; c) stberg; d) Lingor; e)
Jnsson.

Solucins do nmero 15:

1.1. c; 1.2 d; 2.1. b; 2.2. c;; 3.1. b; 3.2. a; 4.1. d; 4.2. c; 5.1
b; 5.2. d; 6.1. d; 6.2 c.

4.1. En que temporada foi celebrada a primeira

fase de ascenso a Superliga?
a) 2000/01; b) 2001/02; c) 2002/03; d) 2003/04;
e) 2004/05.

22

FF

Club de amig@s

Revista FF

23

FF
Se temos a un deportista que mentalmente sabe e
consciente de que pode lesionarse, xunto cunha boa
atencin da xente que est ao seu redor, facilitar a
recuperacin. Os treinadores que non isolan aos
lesionados do equipo, se non que os fan sentirse parte
do grupo malia que non participen activamente nel,
axudar a que o deportista se sinta partcipe dos
resultados do equipo e xeraralle maior pertenza de
grupo. O sentirse arroupado e querido ser
determinante na recuperacin das lesins, pois antes da
recuperacin fsica do corpo est primeiro a
recuperacin e o fortalecemento mental. Polo
contrario, o querer xogar o mis axia posible, o medo
a perder posiblemente a titularidade, a preocupacin de
perderse toda a temporada, tamn entorpecer a
recuperacin.

Psicoloxa das
lesins deportivas
Mabel Ramos Aguirre
Mabel Ramos xogou nas Celestes, no Friol, na
Milagrosa, no Victoria e na seleccin mexicana.
Actualmente exerce como psicloga deportiva,
licenciatura obtida na Universidade de Anahauac.

Nalgunhas ocasins pensamos que o deportista mis

arriscado, o mis atrevido ou o que vai ao choque con
toda a determinacin do mundo quen ten mis
probabilidades de lesionarse. Polo contrario, segundo
estudos, estes deportistas teen mis oportunidade de
resistir a unha posible lesin.

Os treinadores ou os preparadores fsicos non s deben

ter o tacto para darlle o soporte emocional ao
deportista, se non que tamn deben evitar o risco de
lesin, aplicando adecuados exercicios preventivos que
fortalecen a musculatura, osos e articulacins.
Entramos aqu nun tema de tica. un feito que o
treinador que sabe o que traballa, sendo coecedor do
impacto fsico dos seus exercicios no seu atleta, nas
sesins preparatorias, reducir o risco de lesin.

recomendable que, dentro da pretemporada e

temporada deportiva, os tcnicos, fisios, mdicos e o
equipo de traballo que rodea ao deportista, lle ensine a
este a distinguir entre un simple malestar e unha
verdadeira dor de lesin.
Existen das caractersticas psicolxicas que
distinguen aos deportistas que se lesionan e que lles
axudan a recuperarse mis axia:
1- A adecuada adaptacin a situacins novas.
2- O autocoecemento propio.

No ftbol profesional os fanticos pense nun estado

de euforia cando os futbolistas lesionados se recuperan
en tempo rcord, mesmo que estes poidan presentar
molestias fsicas.
Segundo o especialista en psicoloxa deportiva, Daniel
Gould, existen diferentes tipos de personalidade nos
deportistas que teen mis probabilidades de
lesionarse. O estrs un detonante para desencadear
lesins, mudar de equipo, marchar a vivir noutra
cidade, o clima, o ambiente grupal, problemas
familiares, problemas de parella ou, para as deportistas
que estudan, a esixencia da escola ou da universidade,
poden ser factores que causen estrs psicolxico e, por
riba, lesins.

O deportista que, dentro dos seus obxectivos,

contempla a posibilidade de que na sa etapa de
preparacin e competencia lle poidan acontecer
situacins imprevistas, estar en mellor situacin para
restablecer o camio se chegara o caso de presentar
algn tipo de lesin.
En case todos os deportes existe a presin de querer
conseguir resultados, tanto no deporte amateur como
no profesional, situacins que se ven en todos os
niveles socioeconmicos e en deportistas de todas as
idades. por iso que a parte psicolxica non s ten que
ser traballada co deportista, se non en primeira
instancia co tcnico, co seu grupo de axudantes e cos
familiares ou amigos que inflen no rendemento
directo da nosa futbolista. Treinadores esixentes ou
pais esixentes que responsabilizan moitas veces en
exceso aos seus fillos ou fillas para que sexan elixidos
en determinado equipo, ou para conseguir certo
resultado, bloquea e entorpece a recuperacin das
lesins cando estas aparecen dentro da parte da
prctica deportiva.

Para os deportistas que son moi esixentes co

cumprimento de obxectivos, o medo a perder ou a
culpabilidade por non cumprir certos obxectivos son
factores que tamn desencadean lesins. Segundo
opinins de expertos, os deportistas que son mis
introvertidos teen mis porcentaxe de probabilidade
para cumprir coa sa rehabilitacin.
Para os deportistas, as lesins que se cheguen a ter son
reais, polo tanto, se o treinador ou os pais perciban esta
como un mal menor, o atleta tomar o problema do
mesmo xeito, polo que podera subestimarse a
24

FF
gravidade da lesin e, polo tanto, ocasionar danos
maiores. Pola contra, se a lesin non grave, esta
actitude por parte da xente mis prxima ao deportista
pode facilitar a recuperacin da lesin.

3- Dor.
4- Depresin.
5- Integracin.
Os deportistas que non logran seguir secuencialmente
esta fase poden sufrir certo dano psicolxico, sobre
todo cando a lesin prodcese na metade ou na ltima
etapa da temporada, un perodo no que anda estn moi
activos.

Cando se inicia a prctica deportiva, en especial en

categoras inferiores, explicar aos xogadores ou
xogadoras que se pode caer nalgn tipo de lesin
durante os treinos ou nos partidos, preparar
psicoloxicamente a estes a asumir os riscos deportivos.
recomendable ter certo tacto para dar este tipo de
informacin, pois de facelo dunha maneira inadecuada
podemos predispor ao deportista a lesionarse ou a crear
nel, ou nela, un medo innecesario que pode diminur a
sa confianza e activacin ao momento de xogar ou
treinar. Para esta situacin importante minimizar os
riscos de lesin, que o deportista se sinta e estea en
boas condicins fsicas e psicolxicas para a prctica
deportiva. Nos deportistas novos pode caerse nun
exceso de confianza ao pensar que na vida se podern
lesionarse pasado moito tempo pois no seu presente
sntense nunha plenitude deportiva; por iso que hai
que estar preparado para o que poida pasar e non
subestimar os sinais que lles d o seu corpo cando polo
aumento do seu rendemento minimizan o risco a
lesionarse. O deportista tamn debe aprender a escoitar
o seu corpo.

O futbolista lesionado tamn deber responder a tres

fases da sa lesin e do seu proceso de rehabilitacin:
1- Reaccin lesin.
2- Reaccin rehabilitacin.
3- Reaccin ao retorno da competicin ou remate
da carreira deportiva
Hai outros factores que poden entorpecer a
recuperacin como as lesins pasadas, as habilidades
psicolxicas que utilizou o deportista para superalas, o
soporte social que lle foi dado e o tipo de
personalidade que tea.
Cocese que os deportistas que focalizan a sa
recuperacin no futuro teen mis probabilidades de
superar a lesin de xeito mis acelerado que os que
teen pensamentos catastrficos e concentran a
atencin no pasado.

As como un deportista pode interpretar unha lesin

como un desastre, hai outros que a ven como unha
oportunidade para demostrar coraxe e valenta. Outros
deportistas poden utilizar a sa lesin como unha
camuflaxe para disimular o seu baixo rendemento ou
desafiar a unha figura dominante, xa sexa o tcnico, o
pai de familia ou calquera outra persoa moi influnte
no deportista. Polo regular, para a maior parte dos
deportistas profesionais, eses nos que a sa vida xira
en torno ao deporte, recomndaselles non s
fortalecerse para a prctica deportiva, senn tamn
fortalecer vnculos saudables e estables na vida social.
A alta dedicacin en horas de treinamento, coidados
especficos que se deben ter como coidar a
alimentacin, descansar ben ou privarse de certas
cousas, son situacins que para os deportistas de alto
rendemento acostuman ser prexudiciais se non son
capaces de manter un equilibrio entre o deporte, a vida
social e a persoal.

importante que as como se establecen obxectivos a

corto, medio e longo prazo na temporada, cando
tratamos da recuperacin dun deportista debemos de
formular este tipo de procedemento metodolxico.
Comezamos establecendo obxectivos curtos e
especficos, para que o deportista se motive e vexa os
avances da sa rehabilitacin, e ir establecendo outros
progresivos segundo avanza a rehabilitacin.
Incrementar a comunicacin entre o treinador, o corpo
tcnico, os mdicos, xunto co soporte social e familiar
do deportista lesionado, axudar de forma
significativa, sen embargo importante que o
futbolista ou a futbolista sexa consciente das
consecuencias de practicar un deporte. Ter as
ferramentas psicolxicas que lle permitan traballar coa
visualizacin e ter a adecuada estrutura mental sern
factores determinantes para superar calquera tipo de
lesin e continuar coa carreira deportiva sexa no nivel
que sexa.

Ante a lesin, segundo Pettichkoff, experto nas

relacins entre psicoloxa e rendemento, presntanse
cinco manifestacins:
1- Negacin da lesin.
2- Ira.
25

FF

As ser o
Mundial 2015

Grupo D
08/06. Winnipeg: Suecia Nixeria (22,00)
09/06. Winnipeg: EE. UU. Australia (01,30)
12/06. Winnipeg: Australia Nixeria (23,00)
13/06. Winnipeg: EE. UU. Suecia (02,00)
17/06. Vancouver: Nixeria EE. UU. (02,00)
17/06. Edmonton: Australia Suecia (02,00)

O pasado 6 de decembro tivo lugar, no Museo

Canadense da Natureza, en Ottawa, o sorteo da VII
Copa do Mundo Feminina.
A fase final da competicin ter, por primeira vez, 24
seleccins, desde Canad, anfitrioa, clasificada cando
o 3 de marzo do 2011 fora oficializada a sede, at
Ecuador, a ltima das clasificadas tras derrotar, nunha
eliminatoria interconfederacional rematada catro das
antes do referido sorteo.
Sern 52 partidos repartidos en seis sedes, de leste a
oeste, Moncton, Montreal, Ottawa, Winnipeg,
Edmonton (inauguracin) e Vancouver (final) que se
celebrarn entre los prximos 6 de xuo
o y 5 de xullo.
x
Xapn defender o ttulo logrado hai catro anos contra
Estados Unidos en Alemaa. Eles dous, a seleccin
teutona, Suecia e Francia son quen mis entran nas
apostas sobre o futuro vencedor nunha competicin
que presenta oito seleccins estreantes, entre elas unha
Espaa que estar comandada pola galega Vero.

Grupo E
09/06. Montreal: Espaa Costa Rica (22,00)
10/06. Montreal: Brasil Corea do Sur (01,00)
13/06. Montreal: Brasil Espaa (22,00)
14/06. Montreal: Corea do Sur Costa Rica (01,00)
18/06. Moncton: Costa Rica Brasil (01,00)
18/06. Ottawa: Corea do Sur Espaa (01,00)

Grupo F
09/06. Moncton: Francia Inglaterra (19,00)
09/06. Moncton: Colombia Mxico (22,00)
13/06. Moncton: Francia Colombia (19,00)
13/06. Moncton: Inglaterra Mxico (22,00)
17/06. Ottawa: Mxico Francia (22,00)
17/06. Montreal: Inglaterra Colombia (22,00)

Oitavos de final
39. 20/06. Ottawa: 1 B 3 A / D / C (22,00)
37. 21/06. Edmonton: 2 A 2 C (01,30)
41. 21/06. Moncton: 1 E 2 D (19,00)
40. 21/06. Montreal: 1 F 2 E (22,00)
44. 22/06. Vancouver: 1 A 3 C / D / E (01,30)
43. 22/06. Ottawa: 2 B 2 F (23,00)
38. 23/06. Edmonton: 1 D 3 B / E / F (02,00)
42. 24/06. Vancouver: 1 C 3 A / B / F (04,00)

CALENDARIO (data e hora espaola)

Grupo A
07/06. Edmonton: Canad China (00,00)
07/06. Edmonton: Nova Zelanda Holanda (03,00)
12/06. Edmonton: Canad Nova Zelanda (00,00)
12/06. Edmonton: China Holanda (03,00)
16/06. Montreal: Holanda Canad (01,30)
16/06. Winnipeg: China Nova Zelanda (01,30)

Cuartos de final
46. 26/06. Ottawa: Gaador 39Gaador
39
40 (22,00)
45. 27/06. Edmonton: Gaad. 37Gaad.
37
38 (01,30)
47. 27/06. Moncton: Gaad. 41 Gaad. 42 (22,00)
48. 28/06. Montreal: Gaad. 43 Gaad. 44 (01,30)

Grupo B
07/06. Ottawa: Noruega Tailandia (19,00
19,00)
07/06. Ottawa: Alemaa Costa do Marfn (22,00)
11/06. Ottawa: Alemaa Noruega (22,00
22,00)
12/06. Ottawa: Costa do Marfn Tailandia (01,00)
15/06. Winnipeg: Tailandia Alemaa (22,00
22,00)
15/06. Moncton: Costa do MarfinNorueg
oruega (22,00)

Semifinais
49. 01/07. Montreal: Gaad. 45 Gaad. 46 (01,00)
50. 02/07. Edmonton: Gaad. 47 Gaad. 48 (01,00)

Grupo C
09/06. Vancouver: Camarns Ecuador (01,00)
09/06. Vancouver: Xapn Suza (04,00)
13/06. Vancouver: Suza Ecuador (01,00)
13/06. Vancouver: Xapn Camarns (04,00)
16/06. Winnipeg: Ecuador Xapn (23,00)
16/06. Edmonton: Suza Camarns (23,00)

Terceiro e cuarto lugares

04/07. Edmonton: Perdedor 49Perdedor
49
50 (22,00)
Final
06/07. Vancouver: Gaador 49 Gaador 50 (01,00)

26

FF

As competicins

Grupo B
17/11. Foshan: Xapn Brasil: 0-1
17/11. Paniu: SueciaEstados Unidos: 2-3
19/11. Foshan: Xapn Suecia: 0-8
19/11. Paniu: Brasil Estados Unidos: 0-5
21/11. Foshan: Xapn Estados Unidos: 0-3
21/11. Paniu: Brasil Suecia: 0-2
1. USA, 6; 2. SWE, 4; 3. BRA, 2; 4. JPN, O.

Copa do

Mundo

terceiras. Ese lugar foi para a dinamita vermella que,

malia todo, entrou en cuartos.
No grupo B, Estados Unidos e Suecia eran favoritos e
cumpriron os prognsticos. Na primeira xornada as
americanas aseguraron o primeiro lugar derrotando s
europeas por 3-2 nun partido que se lles complicou
cando, con 3-0, sufriron os tantos de Videkull e
Johansson con vinte minutos por xogarse. Ambos
combinados cumpriron co pase a cuartos tras derrotar
sen problemas a Xapn e Brasil no resto dos encontros.
A canarinha, terceira polo seu triunfo pola mnima
contra as niponas grazas a un gol de Elane, ficou fra
do torneo ao remate da primeira fase por ter logrado un

1991
A primeira edicin da Copa do Mundo tivo lugar en
China. O xigante asitico acolleu a competicin en
catro sedes moi prximas, todas da provincia de
Cantn, no sur litoral do pas. Foi xogada entre o 16 e
o 30 de novembro, participando doce seleccins que
foron distribudas en tres grupos de catro contendentes.
Estados Unidos proclamouse campin facendo famoso
ao tro atacante formado por April Heinrichs, Michelle
Akers e Carin Jennings, que acabou sendo coecido
como Triple-Edged Sword (a espada de dobre fo
triple). Precisamente, das delas acabaron recollendo
premios individuais ao final do evento, Jennings o
trofeo mellor xogadora e Akers, con dez tantos, o
trofeo de mellor goleadora, por diante da alem Heidi
Mohr (7).
O partido inaugural celebrouse no estadio Thiane, de
Guangzhou. As locais, chinesas, derrotaron sen
problemas a unha das favoritas, Noruega, por 4-0. O
primeiro gol na historia do torneo foi logrado nese
encontro pola local Ma, que no minuto 22 bateu a
Reidun Seth. Ese resultado acabou servindo a China
para liderar un grupo complicado, pois tamn estaba
Dinamarca, contra a quen igualaron a dous. Nun dos
partidos mis importantes do torneo, Noruega derrotou
s dinamarquesas por 2-1, garantndose o segundo
lugar, sen ter que esperar a ser unha das das mellores

Grupo C
17/11. Iangmen: Alemaa Nixeria: 4-0
17/11. Iangmen: Taipei Italia: 0-5
19/11. Zhongshan: Italia Nixeria: 1-0
19/11. Zhongshan: Taipei Alemaa: 0-3
21/11. Iangmen: Taipei Nixeria: 2-0
21/11. Zongshan: Italia Alemaa: 0-2
1. GER, 6; 2. ITA, 4; 3. TPE, 2; 4. NGA, O.

tanto menos que Taipei.

No grupo C, Alemaa asinou os partidos con vitorias
se ben, no ltimo, contra Italia, tivo certas dificultades,
fechando o encontro ao final cos goles de Mohr e
Cuartos de final
24/11. Zhongshan: Estados Unidos Taipei: 7-0
24/11. Foshan: Alemaa Dinamarca: 2-1
24/11. Cantn: China Suecia: 0-1
24/11. Iangmen: Noruega Italia: 3-2

Grupo A
16/11. Cantn: China Noruega: 4-0
17/11. Cantn: DinamarcaNova Zelanda: 3-0
19/11. Cantn: Noruega Nova Zelanda: 4-0
19/11. Cantn: China Dinamarca: 2-2
21/11. Foshan: China Nova Zelanda: 4-1
21/11. Paniu: Noruega Dinamarca: 2-1

Unsleber. As transalpinas seran segundas tras vencer a

Nixeria e Taipei, e Taipei, ao imporse seleccin
africana no ltimo partido por 2-0, superou a Brasil
como segunda mellor terceira mesmo tendo igualado a
diferenza de goles. O tanto de Chou, no minuto 55,
parte da historia futbolstica global na illa secesionada
de China.

1. CHN, 5; 2. NOR, 4; 3. DEN, 3; 4. NZL, O.

27

FF
Os cuartos tiveron
prrroga
en
dous
encontros con vitorias
mnimas de Alemaa e
Noruega
contra
Dinamarca e Italia,
respectivamente.
No
primeiro dos casos,
alems e dinamarquesas marcaran de penalti
por
medio
de
Wiegmann para as
primeiras
e
de
MacKensie para as
segundas antes da
media hora de xogo.
Tras os 80 miutos
regulamentarios, noo suplemento, Heidi Mohr deu a
clasificacin s xermanas cun tanto aos 98 minutos. O
Noruega-Italia
Italia foi mis animado nos goles. As
transalpinas sempre foron a reboque das norueguesas.
Salmaso igualou o tanto de Hegstad na primeira parte,
e Guarino o de Carlsen no segundo. O que non
puideron
deron foi, na prrroga, volver a repetir por terceira
vez o xesto logo que Svensson, de penalti, puxera por
diante s nrdicas aos 96 minutos.
Sen prrroga, pero pola mnima, tamn foi a vitoria
de Suecia contra as locais, apoiadas por 55.000
gorxas no estadio de Tianhe. Un gol de Pia Sundhage
aos tres minutos foi unha lousa insalvable para as
pupilas de Ruihua Shang.
No outro partido de cuartos, Estados Unidos arrasou
a Taipei, que estando na fase eliminatoria
sobrepasara os obxectivos marcados.
Semifinais
27/11. Cantn: Estados Unidos Alemaa: 5-2
5
27/11. Paniu: Suecia Noruega: 1-4

Nas semifinais, Noruega e Estados Unidos golearon

a Suecia e Alemaa, respectivamente. No caso do
duelo escandinavo, as norueguesas deberon virar un
gol de Videkull aos seis minutos. Nun gran remate de
primeiro tempo, Svenson, de penalti, e Medalen,
adiantaron s de Even Jostein Pellerud. Carlsen e outra
vez Medalen completaron a festa de Noruega.
oruega.
Na outra semifinal, Estados Unidos xa tia resolto o
partido pouco despois da media hora con tres dianas de
Carin Jennings. Alemaa sempre estivo lonxe da final.

encamiou o lugar de honra con catro goles en 43

minutos.
Na final, Estados Unidos acabou inclinando a balanza
ao seu favor nun encontro igualado. Akers puxo por
diante s americanas pero Medalen igualou para as
europeas
peas nove minutos despois. Co empate
em
chegouse
ao descanso e, noo segundo acto,
acto outra vez Akers,
faltando dous minutos para a conclusin,
conclusin resolveu o
choque dando o ttulo s de Anson Dorrance.
SBADO 30/11/1991 (19,45) Campo: TIANHE
(Cantn) (63.000)
(1
NORUEGA : 1 - ESTADOS UNIDOS : 2 (1-1)
NOR : Seth; Nyborg, Stre, Svensson, Zaborowski
(Strdet 79); Espeseth, Carlsen, Haugen, Riise;
Medalen, Hegstad. / Sel. Even Pellerud.
USA : Harvey; Overbeck, Hamilton, Fawcett, Higgins;
Hamm, Foudy, Lilly; Heinrichs, Akers, Jennings. / Sel.
Anson Dorrance
Goles: 0-1 Akers 20; 1-11 Medalen 29; 1-2
1 Akers 78.
rbitro: Zhuk (Bielorruso). Auxiliares: Jonsson
(Sueca) e Regus (Alem).
Disciplina: CA: Akers 54.

Terceiro e cuarto lugares

29/11. Cantn: Suecia Alemaa: 4-0
Foto: Estados Unidos. FIFA

Ese percorrido de mis

is a menos das centroeuropeas
afastou mannschaft do bronce ante unha Suecia que
28

FF
Salamanca Victoria: 0-3
(0-1 Clo 26; 0-2
2 Alba Meiln 42; 0-3
0 Vir 55)
Srdoma Orzn: 1-2
(1-0 Natalia 17; 1-1
1 Nerea 76; 1-2
1 Julia 88)
Zamora Barbads: 4-0
(1-0 Sara Fernndez 8; 2-0
0 Mara Jess 42; 3-0
3 Cynthia 44; 4-0
Saritilla 69)

Resultados
decemb
decembro

Clasificacin: 1. El Olivo, 29; 2. Srdoma, 27; 3. Villestro, 27; 4.

Victoria, 26; 5. Friol, 25; 6. Mareo,
Mareo 23; 7. Salamanca, 15; 8. Brtola,
14; 9. Erizana, 13; 10. Orzn, 13; 11. Zamora, 10; 12. Oviedo
Moderno B, 9; 13. Barbads, 6;; 14. Gijn, 5.
Mellor marcadora: Eva (Friol) 13 goles.
Guardarredes menos batida: Carmen (Villestro) 8 g./ 11 p. (0,73).

Espaa
1 Divisin
Xornada 11 (07/12/2014)
R. Sociedad Sevilla: 0-1
Rayo Vallecano Trans. Alcaine: 5-0
Sp. Huelva Collerense: 2-1
San Gabriel Santa Teresa: 2-0
Valencia Fund. Albacete: 1-0
Espanyol Levante: 1-0
(1-0 Anair 83)
Oviedo Moderno At. Madrid: 0-1
Barcelona Athletic: 4-0

Galiza
1 Divisin Galega
Xornada 12 (07/12/2014)
Moledo Beluso: 2-0
(1-0 Soraya Estvez 64; 2-0
0 Olaya Abril 82)
ACRD Boiro Valladares: 0-1
(0-1 Loles 87)
At. Arousana San Miguel: 8-0
(1-0 Brbara 7; 2-0
0 Ariane 12; 3-0
3 Mriam 13; 4-0 Rosi 14; 5-0
Brbara 51; 6-0 Brbara 61; 7-0
0 Brbara 67; 8-0
8 Mriam 83)
Lavadores Ciudad de Pontevedra: 1-1
(0-1 Nerea 14; 1-1 Quiroga 15)
Milagrosa Atlntida Matam: 3--0
(1-0 Berta 60; 2-0 Esther 62; 3-0
0 Raquel Escribano 82(pp))
Orzn B O Val: 0-3
(0-1 Noemi 5; 0-2 Noemi 73; 0-3
3 Eli 74)
Cacheiras Tordoia: 1-10
(0-1 Rebeca 4; 0-2 Mata 10; 0-3 Laura Raa 16; 0-4 Laura Raa
6 Rebeca 31; 0-7
0 Rebeca 33; 1-7 Ana Couto
20; 0-5 Cintia 28; 0-6
44; 1-8 Rebeca 57; 1-9
9 Laura Raa 72; 1-10
1
Rebeca 88)

Xornada 12 (14/12/2014)
Sevilla Barcelona: 0-3
Trans. Alcaine R. Sociedad: 2-1
Collerense Rayo Vallecano: 1-4
Santa Teresa Sp. Huelva: 2-0
Fund. Albacete San Gabriel: 2-0
Levante Valencia: 0-0
At. Madrid Espanyol: 1-0
Athletic Oviedo Moderno: 3-0
Xornada 8 (20/12/2014)
Rayo Vallecano Barcelona: 0-1
1. Barcelona, 39; 2. At. Madrid, 33; 3. Athletic, 30; 4. Valencia, 28;
5. Rayo Vallecano, 25; 6. Levante, 22 (13); 7. Oviedo Moderno, 22
(13); 8. Espanyol, 21; 9. Sp. Huelva, 18; 10. Transportes Alcaine,
13; 11. R. Sociedad, 12; 12. Fund. Albacete, 11; 13. Collerense, 11;
14. Santa Teresa, 11; 15. San Gabriel, 8; 16. Sevilla,
Sevilla 5.
Mellor goleadora: Adriana (Levante) 10 goles.
Guardarredes menos batida: Rfols (Barcelona) 3 g./ 13 p. (0,23).

Xornada 13 (14/12/2014)
Beluso ACRD Boiro: 0-1
(0-1 Soraya 75)
Valladares At. Arousana: 2-4
(1-0 Loles 17; 1-1 Mriam 38; 1--2 Mriam 40; 1-3 Sara 44; 2-3
Loles 57; 2-4 Mriam 89)
San Miguel Lavadores: 3-4
2 Quiroga 25; 0-3
0 Sara Castro 44; 1-3 Luca
(0-1 Quiroga 23; 0-2
50; 2-3 Ale 80; 3-3 Luca 86; 3--4 Sara Castro 89)
Ciudad de Pontevedra Milagrosa: 0-6
0
(0-1 Sabela 10; 0-2
2 Esther 12; 0-3
0 Sabela 46; 0-4 Sabela 60; 0-5
Sabela 65; 0-6 Sabela 66)
Atlntida Matam Orzn B: 0-1
1
(0-1 Claudia 84)
O Val Cacheiras: 0-4
(0-1 Noe 15(pp); 0-2
2 Ana Couto 19; 0-3
0 Paula Daz 23; 0-4 Paula
Daz 63)
Tordoia Moledo: 4-0
(1-0 Laura Raa 14; 2-0
0 Rebeca 21; 3-0
3 Rebeca 58; 4-0 Soraya
Estvez 78(pp))

2 Divisin Gr. I
Xornada 11 (07/12/2014)
Villestro Brtola: 3-1
(0-1 Sandra 18; 1-1 Beln 36; 2-1 Beln 56(p); 3--1 Alba 89)
Erizana Oviedo Moderno B: 2-3
(1-0 lex 6; 1-1 Merce 55; 1-2 Eider 70; 2-2
2 Tania 86; 2-3
2 Diandra
89)
El Olivo Mareo: 5-1
(1-0 Carolina 15; 1-1 Laurina 48; 2-1 2-1
1 Carla Gonzlez 57;
57 3-1
Xeila 68; 4-1 Natalia 71; 5-1 Carla Gonzlez 79)
Victoria Gijn: 3-1
(1-0 Pau 18; 2-0 Clo 23; 2-1 Raquel 31; 3-1
1 Tomy 59
Orzn Salamanca: 1-0
(1-0 Cris Revuelta 88)
Barbads Srdoma: 1-4
(0-1 Tamy 31; 0-2 Natalia 42; 0-3 Joana 54; 0-4
4 Natalia 71; 1-4
1
Ilenia 89)
Friol Zamora: 3-1
(1-0 Eva 19; 2-0 Eva 60; 3-0 Eva 75; 3-1
1 Cynthia 86)

Clasificacin: 1. At. Arousana, 36;

36 2. Tordoia, 31; 3. Valladares, 27;
4. O Val, 25; 5. Milagrosa, 22; 6. Lavadores, 22; 7. Atlntida
Matam, 19; 8. ACRD Boiro, 16; 9. Moledo,
Moledo 16; 10. Orzn B, 15; 11.
Ciudad de Pontevedra, 10; 12. San Miguel, 7; 13. Beluso, 7; 14.
Cacheiras, 6.
Mellor goleadora: Rebeca (Tordoia) 24 goles.
Guardarredes menos batida: Beli (At. Arousana) 6 g./ 12 p. (0,5).

Xornada 12 (14/12/2014)
Friol Brtola: 5-2
(1-0 Fany Varela 33; 2-0 Fany Varela 44; 3-0
0 Eva 46; 3-1
3 Meli 55;
4-1 Fany Varela 57; 4-2 Mayra 69; 5-2
2 Natalia 71)
Oviedo Moderno B Villestro: 0-3
(0-1 Leti 50; 0-2 Beln 70; 0-3 Alba 75)
Mareo Erizana: 1-0
(1-0 Seas 83)
Gijn El Olivo: 1-5
3 Sarita 50; 1-3
1 Ada 60; 1-4
(0-1 Natalia 6; 0-2 Carolina 13; 0-3
Pauleta 75; 1-5 Carla Gonzlez 80)

2 Divisin Galega Gr. I

Xornada 14 (07/12/2014)
Monte Forte Conxo: 3-1
Santiso Sar: 4-0
Victoria B Pastoriza: 4-1
0
Ra Valdeorras Imperator: 10-0
San Estebo de Abell Val do Ulla:
Ulla *
981 Aguio: 0-7

29

FF
(1-2 Vero 62)
Freiburg Wolfsburg: 0-2
Herforder Turbine Potsdam: 1--3
Essen Duisburg: 0-0
Jena Sand: 3-1

Antas Torre: 0-4

Xornada 15 (14/12/2014)
Torre Monte Forte: 2-0
Conxo Santiso: 1-0
Sar Victoria B: 2-11
Pastoriza Ra Valdeorras: 3-0
Imperator San Estebo de Abell: 2-2
Val do Ulla 981: *
Aguio Antas: 6-0

Xornada 13 (14/12/2014)
Duisburg Frankfurt: 0-4
(0-3 Vero 75)
Bayern Freiburg: 5-0
Turbine Potsdam Essen: 3-1
Sand Herforder: 4-2
Bayer Leverkusen Jena: 0-1
Wolfsburg Hoffenheim: 3-0

Clasificacin: 1. Victoria B, 40 (14); 2. Aguio,, 36 (14); 3. Monte

Forte, 33 (14); 4. Torre, 25 (14); 5. Ra Valdeorras,
Valdeorras 24 (14); 6.
Conxo, 24 (14); 6. Torre, 19 (14); 7. Pastoriza, 21 (14); 8. Santiso,
15 (14); 9. San Estebo de Abell, 14 (13); 10. Antas, 13 (14); 11.
Sar, 9 (14); 12. 981, 6 (13); 13. Imperator, 2 (14).
Mellor goleadora: Marian (Monte Forte) 26 goles.
Guardarredes menos batida: Mencia (Conxo) 18 g./ 14 p. (1,29)
* O Val do Ulla retirouse antes do comezo da competicin.

1. Wolfsburg, 35; 2. Bayern,, 33; 3. Turbine Potsdam, 31; 4.

Frankfurt, 28; 5. Essen, 17; 6.. Hoffenheim, 15; 7. Freiburg, 15; 8.
Jena, 14; 9. Bayer
ayer Leverkusen, 13; 10. Sand, 10; 11. Duisburg, 7;
12. Herforder, 2.
Mellor goleadora: Okoyino (Frankfurt) 13 goles.

2 Divisin Galega Gr. II

DFB
DFB-Pokal

Xornada 10 (07/12/2014)
Folga: Arenteiro. *
Vila do Corpus Tomio: 2-0
Concello de Mos Srdoma B: 0-11
San Roque Casablanca Racing Vilario: *
Sp. San Mateo Alertanavia: 0-3
Tyde Guardesa: 0-4

Cuartos de Final (21/12/2014)

Wolfsburg Sand: 2-1
Kln Turbine Postdam: 0-3
Frankfurt Bayern: 3-1
(1-0 Vero 44)
Freiburg Gtersloh: 7-3

Xornada 11 (14/12/2014)
Arenteiro Vila do Corpus: *
Tomio Concello de Mos: 9-1
Srdoma B San Roque Casablanca: *
Racing Vilario Sp. San Mateo: 2-1
Alertanavia Tyde: 4-0
Folga: Guardesa.

Mellor goleadora: Bremer (Turbine Potsdam) 8 goles.

Francia
D1 Feminine
Xornada Xornada 12 (07/12/2014)
Saint-tienne Arras: 5-1
2
Paris St.-Germain Guingamp: 2-1
O. Lyonnais Metz: 11-0
Albi Montpellier: 1-7
Issy Juvisy: 1-5
Rodez Soyaux: 0-0

1. Guardesa, 22 (8); 2. Srdoma B, 19 (8); 3. Alertanavia, 18 (8); 4.

Vila do Corpus, 16 (8); 5. Tomio, 13 (8); 6. Racing Vilario, 7 (8); 7.
Tyde, 4 (7); 8. Sp. San Mateo, 3 (8); 9. Concello de Mos, -3 (7).
Mellor goleadora: Mabel (Guardesa) 13 goles.
Guardarredes menos batida: Lili (Srdoma B), Vanesa Domnguez
(Alertanavia) 5 g./ 7 p. (0,71).

Xornada 13 (14/12/2014)
Guingamp Saint-tienne: 4-2
Arras Rodez: (08/02)
Metz Paris St.-Germain: 0-9
Montpellier O. Lyonnais: 1-5
Juvisy Albi: 4-0
Soyaux Issy: 3-2

2 Divisin Galega Gr. III

Xornada 10 (07/12/2014)
Folga: At. Arousana B.
Portonovo Arcadia: 0-11
Rpido Baha Puentearnelas: 2-0
Dena At. Pontevedra: 0-10
Umia Noalla: 3-1
Amanecer Salcedo: 4-3

Xornada 14 (21/12/2014)
Rodez Guingamp: 2-4
Saint-tienne Metz: 2-1
Albi Issy: 5-0
Paris St.-Germain Montpellier: 2-1
2
O. Lyonnais Juvisy: 4-0
Arras Soyaux: 2-3

Xornada 11 (14/12/2014)
At. Arousana B Portonovo: 6-2
Arcadia Rpido Baha: 1-0
Puentearnelas Dena: 4-0
At. Pontevedra Umia: 0-1
Noalla Amanecer: 0-1
Folga: Salcedo.

*1. O. Lyonnais, 56; 2. Paris St.-Germain,

St.
53; 3. Juvisy, 43 (13); 4.
Guingamp, 40; 5. Soyaux, 33; 6. Montpellier, 32 (13); 7. Albi, 30; 8.
St.-tienne, 27; 9. Rodez, 25; 10. Metz, 23; 11. Issy, 19; 12. Arras,
18.
Mellor goleadora: Hegerberg,, Schelin (O. Lyonnais) 19 goles.
* Partido gaado, 4 pts; empatado, 2 pts.; perdido, 1 pto.

1. Arcadia, 30 (10); 2. Umia, 27 (10); 3.Rpido Baha, 20 (10); 4.

At. Pontevedra, 18 (10); 5. Noalla, 16 (9); 6.. At. Arousana B, 13 (9);
7. Amanecer, 11 (10); 8. Portonovo, 10 (10); 9.. Salcedo, 6 (9);
(
10.
Puentearnelas, 4 (10); 11. Dena, 0 (9).
Mellor goleadora: Lara Boubeta (Rpido Baha) 20 goles.
Guardarredes menos batida: ngela (Arcadia) 1 g./ 9 p. (0,11).

Coupe de France
Primeira Eliminatoria (14/12/2014)
/2014)
Monswiller Metz ESAP: 2-8
Seichamps Vendenheim: 0-4
Amnville Bischheim Mars: 1--3
Hirtzbach Oberhergheim: 2-2
2 / 12-11
12
Metz Plantieres Strasbourg Musau: 0-0
0 / 5-4
Chevremont Nancy ASNL: 0-6
6
Saint Romans Montagnac: 4-1
1

Alemaa
1. Frauen-Bundesliga
Xornada 12 (07/12/2014)
Hoffenheim Bayer Leverkusen: 1-1
Frankfurt Bayern: 1-2

30

FF
Saint Romain Sanne Nmes Mtropole Gard: 0--7
Montpellier ASPTT O. Marseille: 0-1
Rousset Ste. Victoire FAMF: 0-8
Aubignan Sainte Lucie Sud: 3-1
Perpignan Bas Vernet Monteux: 2-1
Ramonville Portet: 0-6
Toulouse Blanquefort: 0-2
Eysines Labenne: 2-0
Cholet Niort Chamois: 4-3
Poitiers 3 Cits Muret: 0-1
Montauban Aurillac Arpajon: 2-1
Sainte Luce Orvault: 0-6
Quimper Kerfeunteun Saint Malo: 0-2
Brest Stade 29 La Roche/Yon: 0-8
Plerin Lorient: 1-6
Nantes Rennes: 4-1
Saint Lyphard Ploermel: 0-0 / 5-4
Erne Tremblay: 0-8
Le Havre Trefileries Chang: 0-8
Seizime Le Mans: 1-3
Condeen Saint Maur: 1-3
Poissy Caen: 2-3
Beauvais Oise Gonfreville: 0-3
Paris Montgny Le Bretonneaux: 2-0
O. Saumur Val dOrge: 0-3
Orlans Loiret Etampes: 2-2 / 3-4
Tours Angers: 0-1
Val dEurope Yzeure Allier: 0-3
Voisins Bourges 18: 0-2
Donmartin Tour Flac Mcon: 0-0 / 4-3
Cheran Clermont: 1-4
Le Puy Claix: 1-1 / 5-4
Lyon Vesoul: 0-5
Saint tienne F.C. Veore Montoison: 1-1 / 0-3
Saint Martin En Haut Nivolas: 0-1
Dijon Blanzy: 2-2 / 5-4
Cusset Ambilly: 1-9
Marly Rouen: 0-10
Lambersart Iris Saint Quentin: 0-5
Boulogne Rouvroy: 0-2
Gravelines Lillers: 4-2
Calais Compigne: 0-6
Racing Levallois Amiens: 2-2 / 3-4
Leers Templemars Vendeville: 0-4
Stade Reims Hnin Beaumont: 0-1

Italia
Serie A
Xornada 8 (06/12/2014)
AGSM Verona Brescia: 1-0
Como Pordenone: 1-1
Firenze Res Roma: 1-0
Tavagnacco Torres: 4-0
Mozzanica Riviera di Romagna: 2-0
2
Bari Orobica: 2-3
Zaccaria Cuneo: 1-2
Xornada 9 (13/12/2014)
Orobica Mozzanica: 0-7
Brescia Como: 7-2
Cuneo Firenze: 1-4
Pordenone Tavagnacco: 0-2
Bari AGSM Verona: 1-3
Riviera di Romagna Res Roma: 1-3
1
Torres Zaccaria: 4-0
Xornada 10 (20/12/2014)
AGSM Verona Torres: 3-1
Como Cuneo: 1-5
Firenze Riviera di Romagna: 1--1
Tavagnacco Bari: 2-0
Mozzanica Brescia: 0-1
Res Roma Pordenone: 2-1
Zaccaria Orobioca: 3-1
1. AGSM Verona, 26; 2. Mozzanica, 24; 3. Firenze, 24; 4. Brescia,
23; 5. Tavagnacco, 20; 6. Res Roma, 20; 7. Torres, 16; 8. Riviera di
Romagna, 13; 9. Zaccaria, 10 10. Cuneo, 9; 11. Bari, 6; 12.
Pordenone, 5; 13. Orobica, 4; 14. Como, 1.
Mellor goleadora: Panico (AGSM Verona) 19 goles.

Portugal
Nacional
Xornada 12 (07/12/2014)
Albergaria F. Benfica: 1-3
2
Vilaverdense Valadares Gaia: 2-4
A-dos-Francos At. Ouriense: 2--3
Cesarense Leixes: 4-4
Boavista Fund. Laura Santos: 1-1
1

Inglaterra

Xornada 13 (14/12/2014)
Fund. Laura Santos Albergaria: 3-1
3
F. Benfica Vilaverdense: 4-0
Valadares Gaia A-dos-Francos:
Francos: 1-0
1
At. Ouriense Cesarense: 6-0
Leixes Boavista: 0-0

FA Womens Cup
Primeira Eliminatoria (07/12/2014)
Chorley Rotherham Utd.: 5-2
Liverpool Marshalls Feds Stockport County: 3-0
0
Morecambe Norton & Stockton Ancients: 5-2
Blackpool Wren Rovers Sheffield Utd. Community:
Community 2-3
Hull City Mossley Hill: 3-2
Leeds Guiseley: 1-0
Loughborough Students Leicester City: 0-1
The New Saints Loughborough Foxes: 5-2
Radcliffe O. Mansfield Town: 3-1
Leicester City Reedswood: 1-4
Crystal Palace Milton Keynes Dons: 2-0
Bedford Ipswich Town: 1-0
Luton Town Cambridge: 1-0
Eastbourne Town Chichester City: 1-1 / 5-4
London Corinthians Lowestoft Town: 2-3
C&K Basildon Maidenhead Utd.: 5-2
Herne Bay Carshalton Ath.: 0-1
Forest Green Rovers Southampton Saints: 2-0
Cheltenham Town Exeter City: 1-2
Larkhall Ath. Swindon Town: 0-0 / 4-5

Xornada 14 (21/12/2014)
Vilaverdense Albergaria: 0-0
A-dos-Francos F. Benfica: 2-0
Cesarense Valadares Gaia: 1-4
4
Boavista At. Ouriense: 0-2
Leixes Fund. Laura Santos: 3-4
3
1. At. Ouriense, 33; 2. F. Benfica,
Benfica 32; 3. Valadares Gaia,31; 4.
Fund. Laura Santos, 21; 5. A-dos
dos-Francos, 21; 6. Albergaria, 17; 7.
Vilaverdense, 15; 8. Leixes, 14; 9. Boavista, 12; 10. Cesarense, 1.
Mellor goleadora: Andreia Silva (F. Benfica) 15 goles.

Taa de Portugal
Terceira Eliminatoria (21/12/2014
12/2014)
Pico Regalados Os Belenenses Marinha Grande: 2-0
2
Escola Setbal Pontinha: 2-2
2 / 4-5
4
Canelas 2010 Castrense: 3-6
Os Belenenses Estoril-Praia:
Praia: 1-0
1
Viseu 2001 Quintajense: 5-0
Guia Paio Pires: 2-1
Mellor goleadora: Ana Rita Batista (Castrense) 7 goles.

31

Queres axudar a divulgar o ftbol feminino?

Na nosa segunda temporada imos dar un paso mis.

A Revista do Ftbol Feminino Galego vai ao teu Concello,

ta asociacin, ao teu club,
club ao teu instituto,, ao teu colexio
presentando

A outra historia do ftbol

Dous documentais:

Irene, a porteira
Un baln enchido de soos
(Biografa de Vero Boquete)

Unha conferencia:

Pasado e presente do futfem galego

Unha charla-coloquio:
coloquio:

O ftbol feminino na ta comarca

Contacto:

e-mail: revistaff@outlook.es // tel.: 698 122 667