GR 4

Amerika Veriore & Qendrore

OBJEKTIVAT :
Te njohim pozitat gjeografike te tyre
Te arrime te lokalizojme ne harte Amerikat
Te njohim vendet me te bukura si dhe historite
e popullit te Amerikave

Amerika Veriore dhe Qendrore

Ku ndodhet Amerika Veriore?

Amerika Veriore,sht
nj kontinent n Hemisfern
Veriore dhe Perndimore t
Toks

Ajo kufizohet n veri

nga Oqeani Arktik, n
lindje nga Oqeani Atlantik,
n juglindje nga Deti
Karaib, dhe n jug dhe
perndim nga Oqeani
Paqsor;

Karakteristikat Gjeografike

Amerika veriore mbulon

nj siprfaqe prej rreth
24,709,000 kilometra katror.
Kontinenti I trete per madhesi
ne bote pas Azise dhe
Afrikes( Am veriore + jugore)
Dallojme 3 rajone kryesore
Ne lindje malet Apalashe dhe
Alegene.Ne qender Mburoja
Kanadeze, ne perendim malet
Shkembore

Ne oqenanin Artik
brigjet jane te copezuar.
Ne lindje gjendet Toka e
Re,gad. Skocia e re,
Florida ,Jukatan.Ne veri
perendim, gad
Kalifornise.
Terrritor I pasur me
lumenj : San Lorenci ,
Misuri , Rio Grande etj

Vendet e Amerikes Veriore

SHBA
Kanada
Meksike

POPULLSIA

Perberja e popullsise se Amerikes Veriore eshte e ndryshme.

Njerezit e pare te Amerikes ishin lekurkuqet ,ata u quajten Indiane nga
evropianet.pebejne rreth 2 milione banore.
Ne SHBA dhe Kanada mbizoterojne gr e pop qe kane prejardhje evropiane
Ne zonen e Texasit popullsia njihet si : kauboj
Ne Ameriken Veriore jetojne njeres me ngjyre te ndryshme lekure , &
flokesh
Gjuhet qe fliten jane : Anglisht,Frengjisht ,Spanjisht

Klima

Ne te gjithe rajonet veriore

mbizoterojne klimat e
zones se ftohte : polare e
subpolare.
Ne disa rajone te
Kalifornise prane Paqesorit
klima eshte tipit
mesdhetare.
Ne rajonet e brendshme
klima kontinentale
Ne jug klima tropikale
behet gjithnje me e thate.

Ekonomia

Ekonomia e Shteteve t
Bashkuara sht ekonomia kombtare m e madhe n
bot
Ekonomia amerikane mban nivel t lart t t dalave
pr person
Kanadaja renditet e 11 per ekonomine me te zhvilluar
ne bote
Meksika renditet e 13,te zhvilluar sektoret moderne
dhe sherbimi.

SHBA

Ze vendin e katert ne bote per nga siperfaqja.

Ne pjesen lindore malet Apalashe, ne perendim malet
Shkembore ,Sierra Nevada
Klima mesatare , e ndryshme nga nje rajon ne tjetrin.
Ze vendin e tret pas Kines per popullsine
Kryeqyteti Washington
Republike federale , president aktualisht ; Barak
Obama
Nje nga superfuqite ekonomike te botes.

Qytete ,vende turistike...

Kryeqyteti , Washington , ku ndodhet dhe Shtepia e
Bardhe.

NEW YORK ,qyteti

Qe sfle kurre...

LOS ANGELES ( LA)

Los Angeles sht qyteti m
i madh i Kalifornis dhe
qyteti i dyt m i madh
iShteteve t Bashkuara t
Ameriks. Sebashku me
New York dhe Cikago
krijojne nje prej
metropoleve me te
rendesishem
Njohur ndryshe si qyteti I
kinemase, Simbol i LA sht
shkrimi i famshm n kodrat e
Hollivudit q tregon rndsin q
ka pasur industria e kinemas n
historin e qytetit.

Florida
Florida sht nj Shtet Federal n juglindje t ShBA-ve. Ky
Shtet sht edhe i njohur si Sunshine State (Shteti drit dielli).
Fjala "Florida" vjen nga Gjuha Spanjolle dhe kuptohet si "plot
me lule". Kryeqyteti i Florids sht Tallahassee.
Plazhet e Florides vleresuar si
me te bukurit...

Miami
Qytet qe ndodhet ne
juglindje te Florides.
Miami beach eshte plazhi
apo bregu me I njohur
ne Florida qe vizitohet
nga mbare turiste ne
gjithe boten. Vend luxi

Las Vegas
Vendi me I famshem ne Navada ne
SHBA-se
Njihet ndryshe si qyteti I dritave
Qendra e lojrave te fatit dhe kazinove te
botes

Nje vend luksoz e I kushtueshem.

Las Vegas

HAWAI

Iu bashkua SH.B.A-se ne 1959 ,

21 gusht.
I vetmi shtet I SHBA-se I perbere
teresisht nga ishuj.
Eshtet nje grup veiore ishujsh ne
Polinezi.
Peisazhet e larmishme,klima e
ngrohte tropikaledhe plazhet
ekzotike e bejne nje destionacion
popullor per turistet.

KANADA

Kanada sht shtet n kontinentin e Ameriks Veriore.

Kryeqyteti i saj sht Ottawa
Kanadaja, s bashku me Alaskn, z pjesn veriore t
Ameriks s Veriut, pas Rusis, sht vendi m i madh n bot
pr nga siprfaqja
Lumenj t shumt e prshkojn Kanadan, shumica derdhen
n veri dhe jan t ngrir n shumicn e kohs. San Lorenci
buron nga liqeni Ontario dhe derdhet n Atlantik. Ky lum
lidh oqeanin me pes Liqenet e Mdhenj.
N Kanada n veri ndodhen plot 250 mij liqene. M
kryesort jan: Liqeni i Siprm, Huron, Eire, Miigan dhe
Ontario, q prbjn, n jug, nj pjes t kufirit me SHBA

Kanadaja ka klim t ftoht dhe mbulohet nga pyjet.

M t prhapur jan pisha e bardh dhe sidomos,
panja e sheqerit, simbol i njohur i vendit: gjethja e saj
sht edhe n flamurin kanadez.

Liqenet e Medhenj

Peisazhet piktoreske

MEKSIKA

Shtetet e Bashkuara t Meksiks q njihet zakonisht si

Meksika sht nj republik kushtetuese federale n Amerikn
e Veriut
Laget nga oqeani Paqsor dhe Gjiri i Meksiks. Territori i
Meksiks ka dy vargmale, Sierra Madre Lindore dhe Sierra
Madre Perndimore
Bregu i Paqsorit prbhet nga ultsira t ngushta bregdetare.
Brigjet e gjirit t Meksiks jan t ulta dhe vijdrejta deri n
gadishullin Jukatan
Pjesa m veriore e vendit ka nj klim shum t nxeht dhe t
that, sepse malet pengojn errat oqeanike.

Kuzhina meksikane

Kuzhin meksikane
sht nj stil i
ushqimit i cili sht
kryesisht nj shkrirje
e gatimit indigjene
Mesoamerican me
gatim evropiane,
sidomos spanjoll
Ajo sht krijuar
kryesisht me
prbrsit vendas t
Meksiks

Fruta tropikale t tilla si

gujava, dardh me gjemba,
sapote, mangoes, banane,
pineapple dhe cherimoya
(moll krem karamel) jan t
njohura, sidomos n qendr
dhe n jug t vendit

Guajava

Mango

Plazhet meksikane
Turizmi mjaft I zhvilluar ne
Meksise , Ka klime te
favorshme dhe vende te
bukurura ekzotike

Amerika Qendrore

Pikpamja gjeografike

Esht hapsir gjeografike n mes t dy masave t mdha

kontinentale tAmeriks Veriore dhe t Ameriks Jugore
Pike kalimi nepermjet kanalit te Panamase, midis dy oqeaneve
,Atlantik dhe Paqesor.
Prej kufirit verior t Meksiks deri te luguna e lumit Atrato n
Mamerikn Jugore
Diferencohet prej pjesve tjera t Ameriks pr coptimin e
theksuar t bregdetit, pr numrin emadh t ishujve,
gadishujve , deteve q e rrethojn.

Ne Ameriken qendrore deti eshte mbizoterues.

Ketu ndodhen ishujt e Antileve.
Lumenjt e shkurter, liqeni Nikaragua lidhet me
liqenin Managua nepermjet lumit Tipitapa.
Klima eshte kryessiht e ngrohte dhe e lagesht.
Deti zbut ndjeshem temperaturen.

Panama & Kosta Rika

Panamaje eshte njohur ne gjithe boten per

kanalin e saj te famshem ( 80km te gjate)
Kosta
Rika

Amerika Qendrore ishullore

Perbehet nga 3 grupe ishujsh : Antilet e Medha

, ishujt Bahama dhe Antilet e Vogla.
Kuba: perbehet nga ishulli Kubes dhe ishuj te
tj te vegjel.Ben pjs ne Antilet e Medha.
Popullsia me rrace te perzier
Kryeqyteti : Havana, kultivohen kultura
tradicionale.
Turizmi burim I rendesishem per ekonomine

Xhamajka & Porto Riko

Xhamajka: territori malor I ishullit eshte me

origjine vullkanike.
Veprimtarite kryesore eko : nxjerrja mineralit
boksitit dhe turizmi
Porto Riko:prfshin nj arkipelag q prfshin
ishullin kryesor t Puerto Rikos dhe nj numr
ishujsh t vogla,

Antilet e Vogla

FUND
KRISTINA
XANI