Unidade 7

Introducin funcin financeira

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Presentacin
Introduccin funcin financeira
A estrutura econmica da empresa: o activo non corrente e o activo
corrente
Recursos financeiros da empresa: recursos propios e recursos alleos
A autofinanciacin ou financiacin interna da empresa
As fontes de financiacin externa da empresa
5.1.Aportacins dos socios (capital)
5.2.Financiacin allea (fondos ou recursos alleos)
O custo da financiacin
O mercado de valores

Presentacin
A producin bens e servizos esixe das empresas realizar das actividades
previas. Por un lado, necesita adquirir uns determinados bens como a maquinaria,
instalacins, etc., dicir, necesita realizar investimentos. Por outro lado, para
posibilitar eses investimentos necesitar obter recursos financeiros. De ambas as
das actividades encrgase a funcin financeira.
Deberase dar resposta, polo tanto, eleccin das diferentes alternativas de
investimento e obtencin das fontes financeiras axeitadas aos devanditos
investimentos.
A continuacin desenvolveremos a anlise das fontes de financiamento e
deixaremos para a seguinte Unidade a parte da toma de decisin e seleccin das
alternativas de investimento.

1. Introducin funcin financeira

Para poder desenvolver a actividade produtiva necesario dispoer dunha serie
de bens determinados, como, por exemplo: un local, maquinaria, ordenadores, etc.,
dicir, necestase realizar uns investimentos. Estes investimentos iniciais, xunto coas
novas que se van xerando a travs da propia actividade empresarial, constiten o
que denominamos a estrutura econmica da empresa.
Por outra banda, para poder realizar estes investimentos, a empresa necesitar
obter medios ou recursos financeiros a partir de diversas fontes de financiamento
(prstamos, crditos, achegas dos socios ou accionistas, etc.). Pois ben, todos estes
medios ou recursos financeiros que a empresa utiliza para realizar os seus
investimentos constiten a estrutura financeira da empresa.
A funcin financeira da empresa debe proporcionar respostas s seguintes
preguntas:
1. Que investimentos debemos realizar para desenvolver a nosa actividade?
2. Cales son as mis convenientes?
3. Cantos recursos necesitamos?
4. Como distribur eses recursos (a longo ou a curto prazo, mediante
prstamos ou ben a travs de achegas dos socios, etc.)?
5.

Que consecuencias ter para os custos e a rendibilidade?

Observamos dous conceptos intimamente ligados: investimento e o financiamento:

FINANCIAMENTO

ESTRUTURA FINANCEIRA

INVESTIMENTO

ESTRUTURA ECONMICA

Cada investimento (edificio, maquinaria, etc.) conseguiuse grazas a unha fonte

de financiamento (como un prstamo do banco, achegas dos socios, etc.)

A funcin financeira da empresa ocpase de seleccionar os distintos

investimentos necesarios para levar a cabo a sa actividade e das diversas fontes de
financiamento para conseguir os medios ou recursos financeiros axeitados a cada
investimento.

2. A estrutura econmica da empresa: o activo non

corrente e o activo corrente.
Todos os investimentos que se materializaron nos distintos elementos patrimoniais
constiten a estrutura econmica da empresa. Dende o punto de vista contable, a
estrutura econmica o activo da empresa.

O activo o conxunto dos bens e dereitos de cobramento que pose a empresa.

A estrutura econmica da empresa est formada polo conxunto dos investimentos

ou dos elementos do activo da empresa.

Son moitos e moi variados os elementos patrimoniais ou investimentos que

compoen o activo da empresa, polo que ser necesario establecer algn criterio
para ordenalos axeitadamente. O criterio que se adopta para agrupar os elementos
do activo o da sa duracin ou permanencia na empresa, polo tanto, un criterio
temporal.

ACTIVO.
Estrutura financeira
(Investimentos da empresa)
-Local
-Maquinaria
-Vehculos
-Ordenadores
-Mobles de oficina
-Mercadoras
-Dereitos de cobro
-Dieiro en caixa
-Etc...

De acordo con este criterio temporal, ao activo

dividmolo en activo non corrente e activo
corrente.
No activo do esquema anterior hai varios
elementos (o local comercial, os vehculos, os
ordenadores, etc.), que, anda que son
necesarios para desenvolver a actividade,
perduran na empresa a travs do tempo, dicir,
permanecen na empresa durante varios
exercicios econmicos. Estes son os elementos
que conforman o activo non corrente.

Hai outros elementos que constantemente estanse a renovar: constiten o activo

corrente. Este o caso, das mercadoras que se destinan venda (estn a entrar e
sando constantemente); dos clientes que con regularidade pagan as sas dbedas,
aparecendo de novo, outros clientes; o dieiro de caixa ou o saldo das contas
correntes, partidas que estn en continuo movemento ao realizar os cobramentos e
os pagamentos; etc.

Activo
non
corrente

O activo non corrente ( Anc) est formado polos elementos do

activo ( investimento) que permanecen durante un perodo
prolongado de tempo na empresa
O activo corrente ( Ac) est formado polos elementos do
activo que non permanecen de maneira prolongada na empresa,
dicir, que se encontran en continua circulacin e que son
reemplazados por outros.

Activo
corrente

E x e m p l o

Unha fbrica de mobles ten os seguintes elementos patrimoniais (valorados en

miles d e ) :
Local
Maquinaria
Ordenadores

1.000
100

20

Crdito a clientes

30

Furgoneta

500

Madeira (materias primas)

40

Dieiro en caixa

20

Mobles para a venda

( Produtos rematados)

60

Dbeda de clientes

30

Ordena e calcula o importe da estrutura econmica.

ACTIVO

SOLUCIN:
Os elementos ou investimentos do
activo non corrente son :o local, a
maquinaria, os ordenadores e a
furgoneta.
O activo corrente est formado por: as
materias primas, os produtos rematados
(os mobles), os crditos a clientes; o
dieiro en caixa

O activo non corrente (A.n.c.) e o

activo corrente ( A.c.) compoen a
estrutura econmica d empresa.

ESTRUTURA ECONMICA
(investimentos da empresa)

A.n.c.
Local

Maquinaria
Ordenadores
Furgoneta

A.c.
Madeira
Mobles
Clientes
Dieiro en caixa
Total Activo

1.620
1.000
100
20
500
150
40
60
30
20
1.770

3. Recursos financeiros da empresa: recursos

propios e recursos alleos

Cntos recursos necesitamos e de onde os imos conseguir?

Para resolver estas cuestins, imos desenvolver un exemplo sinxelo consistente
na creacin dunha Sociedade Annima a actividade da cal vai ser a
compravenda de zapatos Deportivos.
Supoamos que para iniciar o negocio, necesitamos realizar os seguintes
investimentos (en euros)
Local comercial 100.000 ; Elementos de transporte 40.000 ;
Mobiliario como estantes, vitrinas, etc. 10.000 ; Dieiro no banco
30.000; Calzado deportivo (contablemente son as mercadoras) 20.000
Se sumamos todo o activo, a estrutura econmica ascende a 200.000 . Pois ben,
para iniciar este negocio, os socios achegaron (financiaron) 130.000 , pero como
anda lles falta 70.000 , estes obtivronos mediante dous prstamos bancarios: un a
3 anos por importe de 65.000 e o outro de 5.000 a devolver en 6 meses.
Se nos fixamos, as fontes de financiamento ou recursos financeiros que se
utilizaron para financiar estes investimentos do activo, foron tres: as achegas dos
socios e dous prstamos bancarios, un a longo prazo e o outro a curto prazo.
Analizando este sinxelo exemplo, podemos deducir os seguintes conceptos:
Denomnase financiamento consecucin dos medios necesarios para
efectuar investimentos.
Ao conxunto formado por todas as fontes financeiras que utilizou a empresa,
denomnaselle estrutura financeira ou (patrimonio neto + pasivo).

Volvendo ao exemplo anterior, atopmonos con que os distintos recursos

financeiros utilizados teen naturezas distintas. Por un lado, os dous prstamos
bancarios (a 3 anos e a 6 meses) teen esixibilidade, polo que, ao seu vencemento
teremos que devolver os devanditos recursos. A estas fontes financeiras que son
esixibles ao seu vencemento denomnaselles recursos ou fondos alleos.
Dentro dos recursos alleos, temos dbedas que teen unha esixibilidade e un
vencemento a medio ou longo prazo (no exemplo o prstamo a 3 anos) e outras que
vencen dentro do exercicio econmico (o prstamo a 6 meses). s recursos ou
fondos alleos que teen, un vencemento a medio ou longo prazo denomnaselles
pasivo non corrente (longo prazo) e aos que teen un vencemento inferior ao ano,
pasivo corrente (curto prazo).

Por outro lado, as achegas que realizaron os socios non teen esixibilidade nin
vencemento, posto que se os socios esixisen as devanditas achegas sera para
cesar a actividade empresarial. Ademais, a parte dos beneficios que cada ano
obteen as empresas e que non distriben aos socios a travs dos dividendos,
constiten as reservas, e son fondos que tampouco teen esixibilidade. A estes
fondos que non teen esixibilidade (os beneficios non distribudos e as achegas dos
socios) tamn se lles denomina neto patrimonial e constiten os recursos propios da
empresa.
Dende o punto de vista contable, os recursos propios son o neto patrimonial.

Os recursos propios son aquelas fontes financeiras que non teen esixibilidade,
dicir, que non han de devolverse nunca (pois se liquidara a empresa) e, estn
formados, entre outros, polas achegas dos socios (capital) e polos beneficios non
distribudos (reservas), dicir, polo neto patrimonial.

Recursos alleos son aquelas fontes financeiras a devolucin da cal ser esixida
empresa chegado o seu vencemento e estn formados polas dbedas da empresa
tanto a longo como a curto prazo pasivo ( a longo e a curto prazo).

Esquematicamente, a estrutura econmica-financeira da empresa ser a seguinte:

Activo

Recursos propios + Recursos alleos

Estrutura Econmica

Estrutura Financeira

( destino dos investimentos)

( orixe de los medios financeiros )

PATRIMONIO
NETO

ACTIVO
NON
CORRENTE

(Recursos propios)

Financian a
< ==Estructura
econmica

ACTIVO
CORRENTE

RECURSOS
ALLEOS
( Longo prazo)

RECURSOS
ALLEOS
( Curto prazo)

4. O autofinanciamento ou financiamento interno da

empresa

O autofinanciamento ou financiamento interno est formada polos recursos

que xera a propia empresa. Est constituda polos beneficios que foi obtendo ao
longo do tempo e que non se repartiron aos accionistas, contribundo ao
"crecemento ou enriquecemento" da capacidade econmica e polos fondos de
amortizacins que se destinan ao "mantemento" da capacidade econmica da
empresa e as provisins.

Dos beneficios que obteen as empresas ao finalizar o exercicio econmico, unha

parte destnano a retribur os socios a travs dos dividendos, pero outra parte
retena, dicir, queda en poder da empresa. Os beneficios non distribudos
(contablemente denomnanse reservas) destnanse a autofinanciarse polo que
contribuirn a incrementar, ou ben, enriquecer a sa capacidade econmica. Dende
este punto de vista, os beneficios non distribudos (as reservas) constiten un
autofinanciamento de enriquecemento.
Legalmente as empresas deben realizar tamn unha poltica de amortizacins, a
travs das cales van acumulando ano tras ano uns fondos (contablemente
denomnase amortizacin acumulada do inmobilizado) que sern utilizados unha vez
chegado o momento en que haxa que renovar ou repoer total ou parcialmente a
capacidade produtiva (os vehculos, a maquinaria, os equipos informticos, o
mobiliario, etc.). Polo tanto, son fondos compensadores da depreciacin sufrida
polos elementos do activo inmobilizado.
As provisins son fondos que se crean para facer fronte a certas perdas que anda
non se produciron, e a dotacin das cales se realiza antes do clculo de beneficios.
Por exemplo fondos para indemnizacins, rupturas de contratos, depreciacin de
existencias, etc.
Dende este punto de vista, as amortizacins e as provisins constiten un
autofinanciamento de mantemento.

De maneira esquemtica, representmolo:

AUTOFINANCIACIN DE
MANTEMENTO
Destinadas para manter a capacidade
produtiva a travs dos fondos de
amortizacin e as provisins

FINANCIACIN INTERNA OU
AUTOFINANCIACIN
A retencin de beneficios ou
reservas. Son os recursos
xerados pola propia empresa a
travs
dos
fondos
de
amortizacin, as provisins
e mediante a retencin de
beneficios ou reservas

AUTOFINANCIACIN DE
ENRIQUECEMENTO
Destinada a aumentala capacidade
produtiva a travs da retencin de
beneficios, e dicir, das reservas

Ata que chegue o momento de utilizar estes fondos deberanse investir co fin de
obter unha rendibilidade engadida, as por exemplo, poderiamos adquirir Dbeda
Pblica, Letras do Tesouro, etc. Estes investimentos deberanse realizar en activos
con pouco risco para non poer en perigo a dispoibilidade dos devanditos fondos.

Vantaxes e inconvenientes do autofinanciamento:

Vantaxes
Mellora a autonoma da empresa, que
non depende dos demais.

Inconvenientes
Supn que os propietarios deben
renunciar a uns dividendos agora coa
promesa de obter maiores beneficios
futuros. Isto non sempre ven recibido
no mercado de capitais ( como a Bolsa,
que baixa a cotizacin).

Fontes de financiamento baratas, non

hai que pagar xuros (pero teen un
custo de oportunidade).
Maior solvencia financeira da empresa.
Para as PEMES case a nica fonte.

Como non custan poden levar a facer

investimentos pouco rendibles.
Xranse lentamente.

5. As fontes de financiamento externo da empresa

O financiamento externo a que provn do exterior da empresa.

Est formada polo capital, que son as achegas que fan os socios na constitucin
dunha sociedade ou nas ampliacins de capital, e que son recursos propios
(patrimonio neto), e o resto do financiamento alleo que a empresa ter que
devolver nos prazos acordados e que constiten o pasivo (a curto e longo prazo) da
empresa, dicir, con recursos ou fondos alleos.

Polo tanto, o financiamento externo est formada tanto por recursos propios (son
os que non teen esixibilidade) como por recursos alleos que teen esixibilidade e
vencemento (a curto ou longo prazo).
Se representamos esquematicamente o financiamento externo, temos:

Aportaciones de los socios

Capital
( Constitucin o ampliacin de capital)

Recursos
propios

FINANCIACIN
EXTERNA
Recursos provenientes
del exterior de la

Financiacin ajena
Pasivo a corto y largo plazo

Recursos
ajenos

Pasemos a analizar cada unha das fontes financeiras que compoen o

financiamento externo.

5.1. Achegas dos socios (capital )

Cando se constite unha empresa, ou ben cando se ampla a sa capital, as
achegas que realizan os socios constiten unha fonte de financiamento externo, pois,
anda que son os socios os que contriben a financiar a empresa, estes fondos non
foron xerados pola propia empresa, dicir, proveen do exterior. Estas achegas
constiten contablemente a conta de capital e forman parte do neto patrimonial e son
recursos propios, porque, como vimos anteriormente, non teen esixibilidade nin
vencemento.
A ampliacin de
capital
implica
a
Estrutura
Estrutura
Econmica
Financeira
entrada
de
novos
(Destino dos investimentos)
(Origen de los medios financieros)
socios, o que afecta
directamente
os
Novos
Ampliacin de
antigos accionistas de
investimentos
capital (capital)
diferentes formas.
Fondos
propios
En primeiro lugar, a
ACTIVO
Achegas dos
porcentaxe
da
NON
socios (capital)
participacin que teen
CORRENTE
no negocio diminuir,
RECURSOS
pois o patrimonio neto
ALLEOS
ACTIVO
despois da ampliacin
CORRENTE
quedar mis dividido
debido
ao
maior
nmero de accins.

En segundo lugar, de non se incrementar os beneficios, ao menos

proporcionalmente, estes teranse que repartir entre un nmero maior de accins, co
que os dividendos poderan diminur.

Por todo isto, os accionistas antigos teen o dereito de subscricin preferente.

Dereito que consiste na preferencia dos antigos accionistas para subscribir a
proporcin das accins novas que lles correspondan. A cada accin
correspndelle un dereito de subscricin e estes teen un valor econmico.
O valor do dereito de subscricin vir dado pola perda patrimonial que o accionista
antigo sofre como consecuencia dunha nova emisin de accins. Estes tern das
opcins: comprar a parte proporcional que lles corresponda das accins novas
(exercendo o seu dereito preferente de subscricin) ou ben recibir o importe
correspondente aos dereitos de subscricin que posa (vender os dereitos) para as
compensar a mingua patrimonial.
Imos desenvolver algns conceptos que mencionamos na Unidade 5 e que estn
relacionados coas ampliacins de capital:

Valor nominal (VN) e valor terico ou contable (VT) da accin O valor

nominal o valor que se outorga a cada accin no seu respectivo ttulo ou anotacin
en conta.
Capital social
Valor Nominal = ---------------------------Nmero de accins

Valor terico ou contable dunha accin obtense a travs da contabilidade

da empresa e vn expresado pola seguinte ecuacin:
Neto patrimonial
Capital + Reservas
Valor terico ou contable = ------------------------------ = ------------------------------------N de accins
N de accins

O dereito preferente de subscricin e a prima de emisin Existen dous

procedementos para protexer os antigos accionistas nas ampliacins de capital:
1.
Emitir as novas accins sobre a par, dicir, a un prezo de emisin superior
ao valor nominal das accins; a esa diferenza chmase prima de emisin.
2.
Dar preferencia na subscricin das novas accins aos antigos accionistas.
Este dereito dos antigos accionistas est regulado pola Lei de S.A.; denomnase
dereito de subscricin preferente. Cada accin antiga pose un dereito de
subscricin, dereito que ten un valor econmico.

10

5.2. Financiamento alleo (fondos ou recursos alleos)

Entndese por financiamento alleo o conxunto dos recursos cos que se financia a
empresa que hai que devolver no seu vencemento, dicir, que son esixibles
(contablemente son o pasivo).

Atendendo ao prazo de devolucin ou vencemento das devanditas dbedas

podemos distinguir:
A) Os Crditos de Funcionamento son aqueles que han de reembolsarse nun
prazo inferior ao ano pasivo corrente (curto prazo) e teen como obxectivo financiar
a compra do activo corrente (as necesidades do ciclo de explotacin).
B) Os Crditos de Financiamento son aqueles que se tern que devolver a
medio e longo prazo pasivo non corrente (a longo prazo). Debern financiar o activo
non corrente.
De acordo coa clasificacin anterior, imos analizar as fontes financeiras alleas
mis utilizadas no mundo empresarial.

A) Crditos de Funcionamento (pasivo esixible a curto prazo)

Son aquelas fontes de financiamento externas e con esixibilidade a curto prazo o
destino dos cales deber ser financiar o activo corrente. Os crditos de
funcionamento mis frecuentes son os seguintes:

De provedores: son os aprazamentos de pagamento que conceden

empresa os subministradores das materias primas ou das mercadoras.

De acredores ou outras partidas pendentes de pagamento: son os

aprazamentos de pagamento distintos dos provedores. Por exemplo, a dbeda da
empresa coa seguridade social ou con facenda (pois os pagamentos adoitan ser
trimestrais), as dbedas pendentes pola compra de bens distintos das mercadoras
ou das materias primas, etc.

De operacins de desconto comercial:

O desconto comercial unha fonte de financiamento externo e alleo da empresa

que consiste en entregar os efectos comerciais ou letras a cobrar a unha entidade
financeira para que nos anticipe o seu valor nominal, descontando os intereses
do anticipo e as comisins. O risco de non pagamento dos efectos ao seu
vencemento segue sendo a cargo da empresa.

11

A letra de cambio un instrumento financeiro de grande importancia no mundo

empresarial. Cando os dereitos de cobramento da empresa se formalizan mediante
letras de cambio (efectos comerciais), estas non se podern facer efectivas ata a
data do seu vencemento.

As letras de cambio non se poden cobrar ata a data de vencemento indicada. Polo
tanto, as empresas para obter financiamento, descntanas nas entidades financeiras.
Estas anticpanlles o dieiro pero "descontando" os intereses do anticipo e unha
comisin.
Unha posibilidade de anticipar o seu cobramento (financiarnos) "descontala" no
banco. O banco anticpanos o seu valor nominal, cobrndonos os intereses do
anticipo (o desconto) e unha comisin. Convn aclarar que no desconto comercial o
risco de non pagamento segue correspondendo empresa, pois se o cliente non
paga a letra no seu vencemento, o banco nos devolver a letra impagada e restar o
seu importe da nosa conta corrente mis os gastos de devolucin.
Outra modalidade de financiamento externo que non debemos confundir co
desconto comercial a factoring. Consiste na formalizacin dun contrato polo que a
empresa vende as sas letras e facturas que ten dos seus clientes a outra
empresa (denominada Sociedade-Factor). A diferencia do desconto comercial, o
risco de non pagamento pode correr a cargo da empresa factoring.
O factoring non un pasivo esixible para a empresa, posto que o nico que supn
a substitucin duns dereitos de cobramentos (os efectos comerciais a cobrar que
son un activo), polo efectivo ou dieiro que lle entrega a empresa factoring (que
outro activo) ao comprar as letras. A empresa factoring asume o risco de non
pagamento.
Este servizo de factoring presenta das vantaxes importantes:
1.

Evita os traballos de xestin administrativa que comportan os cobramentos.

2. Actualmente as sociedades-factoring compran as facturas, as letras (efectos a

cobrar), etc., polo que o risco de non pagamento se traspasa a estas sociedades,
cousa que non acontece co desconto comercial de letras.
O inconveniente principal deste servizo o seu elevado custo e ademais a
esixencia do cumprimento de globalidade, en virtude do cal, hase de facer cargo de
todas facturas de empresa, e non s de algunhas de elas , co fin de evitar que as
empresas s ofrezan as sociedades-factoring, aquelas facturas de difcil cobramento.

12

 De crditos e prstamos a curto prazo: Nalgns casos, o financiamento

dos provedores non suficiente, e a empresa ha de acudir a entidades financeiras e
solicitar un prstamo a curto prazo para cubrir as sas necesidades de financiamento
do activo corrente. Os crditos bancarios aditanse utilizar para cubrir desaxustes
temporais de liquidez ou tesourara.

Prstamo
Cando se solicita e se nos concede un prstamo, a entidade financeira abanos a
cantidade pactada e como contrapartida pagarmoslle ademais do dieiro que nos
prestou os intereses "sobre o importe total" do devandito prstamo (ademais doutras
comisins como a de apertura do prstamo, etc.).

Crdito
Cando solicitamos un crdito, o banco concdenos unha lia de crdito pola cal a
empresa pode dispoer, como e cando queira, ata un certo lmite (fixado polo banco)
dese crdito concedido. Con outras palabras, s pagaremos intereses polas
cantidades que dispuxeramos do crdito e non polo lmite total do crdito que nos
concederan (aparte das comisins). O seu uso est moi xeneralizado no mbito
empresarial e denomnase pliza de crdito
Imos analizar a diferenza entre un prstamo e un crdito bancario.
De xeito grfico, poderimolo representar do seguinte xeito:

13

B) Crditos de Financiamento (pasivo non corrente a medio e longo prazo)

Son aquelas fontes de financiamento externas e con esixibilidade a medio e longo
prazo o destino do cal deber ser financiar o activo non corrente. Os crditos de
financiamento mis frecuentes son os seguintes:
- De crditos y prstamos bancarios a medio y largo prazo: son los
aprazamentos de pago a ms de un ao concedidos por las entidades financeiras
(prstamos y crditos bancarios a medio y largo prazo).

-O leasing: o investimento en bens de equipo, como calquera investimento

permanente ou de inmobilizado, implica adoptar unha decisin de tipo estrutural a
longo prazo. Os investimentos en activo fixo afectan dimensin da empresa, e
debido sa importancia, xurdiron novas frmulas de financiamento para que as
empresas poidan acceder aos devanditos investimentos. Unha destas novas frmulas
o "leasing" (to lease = arrendar ou alugar).
O leasing un tipo de operacin financeira a medio e longo prazo, levada a cabo
por empresas especializadas. O seu fundamento radica nunha especie de contrato
de arrendamento de bens (aluguer) con opcin de compra.
Consiste nun contrato de arrendamento entre unha sociedade leasing e unha
empresa, polo cal, a empresa leasing pon a disposicin un determinado ben a
cambio dun pagamento de aluguer peridico durante o tempo establecido e inclundo
obrigatoriamente unha clusula de opcin de compra que se poder exercitar ao final
do contrato.
Caractersticas do leasing:
1. -Instrumento financeiro para a utilizacin de bens de equipo sen realizar
investimentos para iso (evita a necesidade de conseguir grande cantidade de
financiamento inicial).
2. -Desprazamento do risco de envellecemento dos bens arrendados empresa
leasing.
3. -Deducins fiscais das cotas do leasing.
Outra frmula de financiamento similar ao leasing a renting. Tamn un
contrato financeiro polo que se cede o uso dun ben (xeralmente vehculos) por un
prazo de tempo pactado a cambio dun prezo de aluguer sendo por conta da empresa
renting o mantemento e conservacin de devandito ben, non obstante, a diferencia
do leasing, non existe a clusula de opcin de compra.
- De emprstitos: as grandes empresas, ao necesitar enormes cifras de
investimento, obteen os fondos dividindo esas cantidades en pequenos ttulos
(obrigas ou bonos) para as poder colocalos entre os pequenos aforradores. O
posuidor ou comprador dunha obriga pasa a ser acredor da empresa,
denominndose obrigacionista.
Os emprstitos son un conxunto de pequenos prstamos ou ttulos negociables,
todos iguais aos que se denomina obrigas ou bonos, que poden ser adquiridos por un
grande nmero de aforradores que pasan a ser acredores da empresa.
A diferenza entre as obrigas e os bonos o prazo. Mentres que nos bonos o
prazo oscila entre 2 e 5 anos, nas obrigas superior a 5 anos.
Por outra parte, como xa vimos, outra diferenza importante entre o financiamento

14

a travs da ampliacin de capital (financiamento externo e recursos propios) e o

financiamento mediante a emisin dun emprstito (financiamento externo e recurso
alleo) que os subscritores da ampliacin de capital pasan a ser socios ou
accionistas, mentres que os das obrigas ou bonos, son acredores da empresa. O tipo
de interese das obrigas fixo.
Se o representamos graficamente:

- De provedores a medio e longo prazo: trtase de dbedas contradas pola

empresa con vencemento superior ao ano, pola compra aos nosos subministradores
de materias primas ou mercadoras.

- De acredores a medio e longo prazo: trtase de dbedas contradas pola

empresa con vencemento superior ao ano, diferentes pola compra de materias
primas ou mercadoras como, por exemplo, maquinaria, edificios, etc.
No seguinte esquema resummolas fontes de financiamento externo da
empresa.
FINANCIAMENTO EXTERNO
Comprende os fondos ou recursos que chegan empresa dende o exterior
FINANCIAMENTO ALLEO
(Pasivo)
Recursos alleos

CAPITAL
(achegas dos socios)
Recursos propios
Provn do exterior, pero son
recursos ou fondos propios

Son os fondos que ter que devolver a empresa aos seus

respectivos vencementos, polo tanto, os constitudos polo
pasivo a curto e longo prazo. Constiten fontes externas e
recursos alleos

- Constitucin e ampliacin de
capital.
- A accin
- O valor terico ou contable da
accin
- Os dereitos de subscricin

Crditos de
funcionamento (a
curto prazo)

De provedores
Outras partidas pendentes de
pagamento (acredores)
Operacins de desconto
comercial
Crditos e prstamos
bancarios a c/p

Crditos e prstamos
bancarios a l/p
Crditos de
Leasing e renting
financiamento
Emprstito de obrigas
(a medio e longo prazo)
De provedores a l/p e outros
subministradores

15

6. O custo do financiamento
Cada fonte de financiamento utilizado pola empresa, xa sexa recursos propios ou
alleos, ten un custo. A anlise deste custo moi importante, pois vai afectar
directamente ao resultado do exercicio.
O custo dos recursos propios: o custo das achegas dos socios e das reservas
son difciles de calcular posto que non supoen ningn pagamento directo de
interese; non obstante, os socios realizaron esas achegas co fin de obter unha
rendibilidade que lles compense o risco, a travs dos dividendos esperados. Por
outra parte, tamn supn ao socio un custo de oportunidade, dicir, a rendibilidade
que deixou de obter por inverter na empresa (inmobilizar eses recursos), en vez de
acudir a outros investimentos, como, por exemplo, a compra de obrigas do Tesouro,
etc. En calquera caso, a rendibilidade que espera obter mediante a achega de capital
empresa deber ser maior esperada noutros investimentos. Se no mercado se
est a obter unha rendibilidade do 5%, s se realizarn achegas de capital se a
rendibilidade esperada mis elevada.
O custo dos recursos alleos: tanto no financiamento a longo prazo como a curto
prazo, sempre a empresa coece as condicins das devanditas fontes (prstamos
bancarios, provedores, etc.). O custo financeiro da empresa, ao negociar un prstamo
cunha entidade financeira, vn expresado en termos de TAE (taxa anual equivalente).
Esta taxa incle tanto o tipo de interese que nos cobrar mis os gastos e comisins
(de apertura, mantemento, etc.). Por outra banda, o aprazamento de pagamento que
nos fan os provedores ao comprar as mercadoras, leva tamn un custo financeiro,
pois de pagalas ao contado, o importe verase reducido (descontos por pronto
pagamento).

16

7. O mercado de valores

aquel mercado que pon en conexin aos aforradores, que ofrecen o seu dieiro, e
aos investidores, que son aquelas empresas que necesitan dos anteriores recursos
para realizar os seus investimentos. As empresas necesitadas de financiamento
poden acudir ao mercado de valores e solicitar (en forma de ampliacins de capital,
emisins de obrigas, etc.) financiamento das persoas que teen un exceso de
recursos.

A nivel institucional, en Espaa a Comisin Nacional del Mercado Valores (CNMV)

o organismo encargado da supervisin e inspeccin dos mercados de valores
espaois e da actividade de cantos interveen nestes (http://www.cnmv.es).
No mercado de valores pdese distinguir:
- O Mercado primario ou de emisins: que, como indica o seu nome, o
mercado onde se colocan por primeira vez os activos financeiros (accins e obrigas
emitidas).
- O Mercado secundario (as Bolsas e o Mercado de dbeda Pblica
fundamentalmente): a Bolsa o mercado oficial onde se realizan as operacins de
compravenda dos activos financeiros segundo as normas fixadas pola Lei. Son
verdadeiros mercados de revenda ou de segunda man, suxeitos lei da oferta e da
demanda, que determina a fixacin dos prezos ou cotizacins.

17