Você está na página 1de 14

14/2/2015

Darwiniana,nuevaserieSinopsisynovedadestaxonmicasdePeperomia:Piperaceae)enlaArgentina

Darwiniana,nuevaserie
versinimpresaISSN00116793

Darwinianavol.50no.1SanIsidrojun.2012

ServiciosPersonalizados
Articulo
ArticuloenXML

SISTEMTICAYTAXONOMADEPLANTASVASCULARES

SinopsisynovedadestaxonmicasdePeperomia
(Piperaceae)enlaArgentina

ChristianA.Zanotti1,MabelA.Suescn1&GuidoMathieu2
1InstitutodeBotnicaDarwinion(ANCEFN

Referenciasdelartculo
Comocitaresteartculo
Traduccinautomtica
Enviararticuloporemail
Indicadores
CitadoporSciELO
Linksrelacionados
CitadoporGoogle
SimilaresenSciELO
SimilaresenGoogle
Bookmark
| Otros
Permalink

CONICET),Labardn200,CasilladeCorreo22,B1642HYDSanIsidro,BuenosAires,Argentinaczanotti@darwin.edu.ar(author
forcorrespondence).
http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932012000100008&lng=es&nrm=iso&tlng=es

1/14

14/2/2015

Darwiniana,nuevaserieSinopsisynovedadestaxonmicasdePeperomia:Piperaceae)enlaArgentina

2UniversidaddeGante,DepartamentodeBiologa,GrupodeInvestigacinenEspermatfitas,9000Gante,Blgica.

Resumen
SepresentaunasinopsisdelgneroPeperomiaparalaArgentinadondeseincluyen35taxones,seexcluyen10taxones(P.alata,
P.blanda,P.boliviensis,P.effusa,P.hilariana,P.hispidulavar.hispidula,P.rhombea,P.rusbyi,P.serpensyP.silvarum),se
establecennuevesinnimosnuevos(P.misionensebajoP.arifoliaP.comarapanaf.pubescensbajoP.comarapanaP.
mandonii,P.mandoniivar.excelsis,P.umbelliformis,P.nonhispidulabajoP.crystallinaP.lilloiyP.sanpedritoibajoP.
santaelisaeyP.subpubistachyabajoP.urocarpa),ysecitancuatronuevasespeciesparalafloraargentina(P.crystallina,P.
diaphanoides,P.increscensyP.trineuroides).Serealizan20lectotipificacionesyunaneotipificacin.Eltratatimientodecada
entidadincluyelasinonimia,laiconografa,nombresvulgares,distribucinyhbitat,observacionesymaterialrepresentativo
examinado.Seaportatambinunaclaveparalaidentificacindelostaxoneseilustraciones.
Palabrasclave.ArgentinaPeperomiasinopsistaxonoma.
Abstract.
ThissynopsisoftheArgentineanspeciesofPeperomiaincludes35taxa,10excludednames(P.alata,P.blanda,P.boliviensis,
P.effusa,P.hilariana,P.hispidulavar.hispidula,P.rhombea,P.rusbyi,P.serpensandP.silvarum),andninenewsynonyms(P.
misionenseunderP.arifoliaP.comarapanaf.pubescensunderP.comarapanaP.mandonii,P.mandoniiivar.excelsis,P.
umbelliformis,P.nonhispidulaunderP.crystallinaP.lilloiandP.sanpedritoiunderP.santaelisaeand,P.subpubistachyaunder
P.urocarpa).FournewspeciesarecitedfortheArgentineanflora(P.crystallina,P.diaphanoides,P.increscensandP.
trineuroides).Twentynameswerelectotypifiedandonewasneotypified.Treatmentofeachentityincludessynonymy,
iconography,vernacularnames,distributionandhabitat,observationsandrepresentativespecimensexamined.Akeytothe
identificationofthetaxaandillustrationsarealsoprovided.
Keywords.ArgentinaPeperomiasynopsistaxonomy.

INTRODUCTION
ElgneroPeperomiaRuiz&Pav.comprendecercade1600especiesdehierbasperennesterrestres,
rupcolasyepfitas(Samainetal.,2011).Sudistribucinespantropical,conmsdel90%delasespecies
representadasenelNeotrpico,abarcandodesdelaporcinsubtropicaldeFlorida,EstadosUnidosde
Amrica,hastaellitoraldelaArgentinaylasIslasJuanFernndezenChile(Yuncker,1958Tebbs,1993
Wankeetal.,2006Samainetal.,2007).Esungneromonofiltico(Jaramilloetal.,2004Wankeetal.,
2006),caracterizadoprincipalmenteporlareduccindelasestructurasflorales,comolapresenciadeun
nicocarpeloydosestambres.
LacontribucintaxonmicamscompletaparalaArgentinafuerealizadaporYuncker(1955),enlacual
secitan32taxones.Posteriormente,lostratamientosqueserealizaroncorrespondenaflorasregionales,
http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932012000100008&lng=es&nrm=iso&tlng=es

2/14

14/2/2015

Darwiniana,nuevaserieSinopsisynovedadestaxonmicasdePeperomia:Piperaceae)enlaArgentina

descripcionesdeespeciesnuevasocitasnuevas(VillaCarenzo,1972,1977Troncoso,1987Novara,
1998Keller&Tressens,2005Zanotti&Biganzoli,2010).Estosestudioshancontribuidoalconocimiento
delgneroy,asuvez,handemostradoqueladelimitacindelasespeciesesenmuchoscasoscompleja
ycontrovertida,reflejndoseenlasobredescripcindeespeciesrealizadasparatodosurangogeogrfico
(MartnezColnetal.,2006Mathieu&CallejasPosada,2006Samainetal.,2007).Deacuerdocon
Zuloagaetal.(2008),enlaArgentinaestncitados46taxones.
Enlapresentesinopsisseincluyen35taxones,10sonexcluidos,nuevesonestablecidoscomosinnimos
nuevos,secitancuatronuevasespeciesparalafloraargentinayserealizan20lectotipificacionesyuna
neotipificacin.Seproveeunaclaveparaelreconocimientodelostaxoneseilustracionesdealgunosde
loscaracteresreferidosenlaclave.Paracadaentidadseincluyelasinonimia,iconografa,nombres
vulgares,distribucinyhbitat,observacionesymaterialrepresentativoexaminado.
MATERIALESYMTODOS
SeexaminmaterialpertenecientealosherbariosdeB,BA,BM,BR,C,CORD,CTES,E,F,G,GDC,
GH,GOET,ILL,JE,K,L,LD,LIL,LP,LY,M,MA,MICH,MO,NCY,NY,P,PH,PR,PRC,R,S,SI,U,
UPS,US,W,Z(Thiers,2012).Elmaterialtipoestudiadosesealaconlasigladelherbarioseguidaporel
signo"!".Cuandolosejemplarestipopresentanduplicadosenelmismoherbario,siemprequefueposible,
sediferencilacartulinaconelnmerodeherbarioy/ocdigodebarrascorrespondiente(elcdigode
barrasseindicaentrecorchetes).
NumerosaslectotipificacionesserealizaronluegodecorroborarconelDr.RobertVogt,curadordeB(com.
pers.),quelosejemplarestipodepositadosdeeseherbariosedestruyeronen1943.
Seilustraronalgunosdeloscaracteresdelaclaveconelfindefacilitarsuinterpretacin.Tambinse
ilustrarontresdelasnuevascitasparalafloraargentina(PeperomiacrystallinaFig.1,P.diaphanoidesy
P.trineuroides,Fig.3).

http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932012000100008&lng=es&nrm=iso&tlng=es

3/14

14/2/2015

Darwiniana,nuevaserieSinopsisynovedadestaxonmicasdePeperomia:Piperaceae)enlaArgentina

Fig.1.Peperomiacrystallina.A,aspectogeneral.B,fruto.C,raquisdelainflorescencia.DeZuloagaetal.11638(SI).

http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932012000100008&lng=es&nrm=iso&tlng=es

4/14

14/2/2015

Darwiniana,nuevaserieSinopsisynovedadestaxonmicasdePeperomia:Piperaceae)enlaArgentina

http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932012000100008&lng=es&nrm=iso&tlng=es

5/14

14/2/2015

Darwiniana,nuevaserieSinopsisynovedadestaxonmicasdePeperomia:Piperaceae)enlaArgentina

Fig.3.Peperomiatrineuroides.A,aspectogeneral,deBiganzolietal.634(SI).Peperomiadiaphanoides.B,aspectogeneral,de
Deginanietal.1743(SI).

Paracadataxnseindicunsloejemplardereferenciaporcadaprovincia.EnlapginawebdeFlora
Argentina(http://www.floraargentina.edu.ar)seencuentrandisponibleslosejemplaresexaminados
pertenecientesaSI,consucorrespondienteinformacineimagen.Lasimgenesdigitalesdelostipos
citados,asicomolosprotlogosescaneadosdecadaentidad,seencuentranenlneaenTaxonomic
RepertoryofthegenusPeperomia(Mathieu,20012012).
LaversinelectrnicaenPDF("PortableDocumentFormat")deestetrabajorepresentaunartculo
publicadodeacuerdoalInternationalCodeofNomenclatureforalgae,fungi,andplantsy,porlotanto,las
novedadesnomenclaturalespresentesenlaversinelectrnicaestnefectivamentepublicadasbajoese
Cdigo.LaversinelectrnicadeestetrabajoseencuentraarchivadaydisponibleenelInstitutode
BotnicaDarwinionyenlosrepositoriosdigitalesindicadosenhttp://www.ojs.darwin.edu.ar/index.php/
darwiniana/about/editorialPolicies#custom0.
TRATAMIENTOTAXONMICO
PeperomiaRuiz&Pav.,Fl.Peruv.Prodr.8,pl.2.1794.TIPO:Peperomiapellucida(L.)Kunth(=Piper
pellucidumL.).
Claveparalaidentificacindelostaxones
...

1.Lminafoliarpeltada............................................... ............
........................................................................... ..............
.......................................
2
1.Lminafoliarnopeltada............................................. ..............
........................................................................... ............6
......................................
2(1).Hojassubdeltoideasgeneralmentehastade1cmlong.Frutoconengrosamientoapical
estigmatferoenformadedisco(Fig.2A).................................... ..............
http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932012000100008&lng=es&nrm=iso&tlng=es

6/14

14/2/2015

Darwiniana,nuevaserieSinopsisynovedadestaxonmicasdePeperomia:Piperaceae)enlaArgentina

......................

...P.parvifolia

2.Hojasorbicularesuovadasaredondeadasgeneralmentemayoresde1cmlong.Frutosin
..............
engrosamientoapicalestigmatferoenformadedisco...........................
............3
..................
3(2).Hojasorbicularesconpecolodeinsercincentral..........................
..............
..............................................................................
...P.peruviana
............................
3.Hojasovadasaredondeadasconpecolodeinsercinexcntrica.................. ..............
............................................................................ ............4
..........................
4(3).Hojasconpiceredondeadoaobtuso.Espigasfiliformes.Habitaenselvashmedas.. ..............
.............................................................................. .....P.arifolia
...................
4.Hojasconpiceagudoobrevementeacuminado.Espigasfusiformesotubiformes.Habita
..............
enbosquesmontanos.................................................
............5
.........................
5(4).Espigasfusiformes.Plantasdelicadas..................................
..............
..............................................................................
.P.armstrongii
............................
5.Espigastubiformesconpicetruncado.Plantasrobustas....................... ...........
.............................................................................. ..P.
.........................
hadrostachya
6(1).Hojasalternas(raramenteopuestashaciaelpiceenP.collinsii)...............
..............
............................................................................
............7
........................
6.Hojasopuestaso37pornudo......................................... ..............
............................................................................ ...........20
...................................
7(6).Raquisdelainflorescenciafoveolado(lasfoveolasseobservanentrelascavidadesque ...........
dejanlosfrutosaldesprenderse,Fig.2K).Frutosconpseudocpula(Fig.2F)........... .P.
.............
corcovadensis
7.Raquisdelainflorescencialiso(entrelascavidadesquedejanlosfrutosaldesprenderse).
..............
Frutossinpseudocpula(Fig.2I).........................................
............8
.......................
8(7).Frutosestipitadosehirsutos(Fig.2H)..................................
..............
...........................................................................
http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932012000100008&lng=es&nrm=iso&tlng=es

7/14

14/2/2015

Darwiniana,nuevaserieSinopsisynovedadestaxonmicasdePeperomia:Piperaceae)enlaArgentina

................................

............9

8.Frutosssilesyglabros..............................................
............................................................................ ..............
...........10
..................................
9(8).Hojasdebaseredondeadaoaguda....................................
...P.hispidula
................................................................................
var.sellowiana
..........................
9.Hojasdebasecordada............................................... ...........
.............................................................................. .P.
................................
hispiduliformis
10(8).Frutoscilndricos,estigmacentralcubiertoparcialmenteporunaprotuberanciaestilarconelaspectode ..............
uncapuchn(Fig.2J)............................................................
...........11
10.Frutosgloboides,ovoidesoelipsoides,sinprotuberanciaestilarconelaspectode
..............
capuchn......................................................................
...........12
......................
11(10).Tallosylminasvilosas.......................................... ...........
.............................................................................. ......P.
...............................
armondii
11.Tallosglabrosalevementepuberulentosenlosnudoslminasglabras............ ...........
.............................................................................. .........P.
.....................
nitida
12(10).Frutosconprotuberanciaestilaralargada(rostrada)(Fig.2E)................ ...........
............................................................................... ......P.
.......................
urocarpa
12.Frutossinprotuberanciaestilaralargada................................. ..............
............................................................................. ...........13
..............................
13(12).Hojascircularesacircularelpticashastade1cmlat...................... ...........
............................................................................... ....P.
........................
rotundifolia
13.Hojasnocircularesmayoresde1cmlat.................................. ..............
.............................................................................. ...........14
.............................
14(13).Hojaslanceoladasuovadalanceoladas............................... ..............
............................................................................. ...........15
............................
http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932012000100008&lng=es&nrm=iso&tlng=es

8/14

14/2/2015

Darwiniana,nuevaserieSinopsisynovedadestaxonmicasdePeperomia:Piperaceae)enlaArgentina

14.Hojasdeotraformaperonuncalanceoladasuovadalanceoladas................ ..............
.............................................................................. ...........16
......................
15(14).Espigasde1114x0.3cm.EndmicadelaprovinciadeSalta............... ...........
.............................................................................. ........P.
........................
aldrinii
15.Espigasde23(6)x0.10.2cm.HabitaenlaprovinciadeMisiones.............. ...........
................................................................................ ..P.
......................
diaphanoides
16(14).Hojascordadas................................................ ...........
.............................................................................. ....P.
.................................
balansana
16.Hojasdebaseredondeada,cuneadaoapenassubcordada...................... ..............
.............................................................................. ...........17
......................
17(16).Hojasobovadas,debasecuneadaypiceemarginado.Estigmasubterminal...... ...........
............................................................................... ......P.
..................
martiana
17.Hojasdeotraformaperonuncacomoeneldilemaanterior,conelpicenoemarginado.
..............
Estigmaterminal....................................................
...........18
............................
18(17).Tallosvilosos.Hojaselpticoovadasdebaseaguda.......................
...............................................................................
.......................
18.Tallosglabros.Hojasovadasuovadaredondeadas,conbaseredondeadaoapenassubcordada........
................................................................................

...........
.......P.
collinsii
..............
...........19

19(18).Hojasovadaredondeadas,conpiceredondeadouobtuso,pubescentes.Frutos
....P.
elipsoides.Tallosfiliformes............................................. pellucidavar.
..............................
argentina
19.Hojasovadasconpiceagudo,glabras.Frutosovoides.Tallosnofiliformes.......... ...........
................................................................................ .....P.
....................
barbarana
20(6).Hojasopuestas................................................. ..............
............................................................................ ...........21
.....................................
20.Hojas37pornudo................................................ ..............
.............................................................................
http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932012000100008&lng=es&nrm=iso&tlng=es

9/14

14/2/2015

Darwiniana,nuevaserieSinopsisynovedadestaxonmicasdePeperomia:Piperaceae)enlaArgentina

....................................

...........23

21(20).Plantasglabras................................................ ...........
.............................................................................. .....P.
..................................
delicatula
21.Plantaspubescentes............................................... ..............
.............................................................................. ...........22
..................................
22(21).Hojasorbiculares.Plantaspostradas................................. ...........
............................................................................... .....P.
.............................
circinnata
22.Hojaselpticoobovadasormbicoobovadas.Plantaserectas.................... ...........
................................................................................ ....P.
......................
increscens
23(20).Frutoconpseudocpula(crecimientodiferencialdelacutculadecolorcastaa,que
..............
puedecubrirdesdelabasedelfrutohastasupartemedia,avecespocoevidente)(Fig.2F).
...........24
..............
23.Frutosinpseudocpula............................................. ..............
............................................................................. ...........31
...................................
24(23).Raquisdelainflorescenciaglabro................................... ..............
............................................................................. ...........25
................................
24.Raquisdelainflorescenciahirsuto(Fig.2G)............................... ..............
.............................................................................. ...........29
..............................
25(24).Hojasmenoresde1cmlong....................................... ..............
............................................................................. ...........26
.................................
25.Hojasmayoresde1cmlong.......................................... ..............
............................................................................ ...........27
...................................
26(25).Hojasrmbicas,coriceas.Espigasmayoresde3cmlong.Raquisliso.......... ...........
................................................................................ ...P.
...................
trapezoidalis
26.Hojaselpticaobovadas,cartceas.Espigasde12,5cmlong.Raquisverrucoso(Fig.2L) ...........
................................................................................ .....P.
http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932012000100008&lng=es&nrm=iso&tlng=es

10/14

14/2/2015

Darwiniana,nuevaserieSinopsisynovedadestaxonmicasdePeperomia:Piperaceae)enlaArgentina

.................

catharinae
27(25).Plantasradicantesenlosnudos.................................... ...........
.............................................................................. ......P.
...............................
aceroana
27.Plantasnoradicantesenlosnudos.....................................
..............
............................................................................
...........28
.................................
28(27).Hojasde37x1,54cm,elpticaoblanceolada.......................... ...........
............................................................................... .....P.
............................
rubricaulis
28.Hojasde0,52cmlong.,elpticasormbicaobovadas........................ ...........
................................................................................ ....P.
.........................
trineuroides
29(24).Hojasconelanchocontenidomsde2vecesenellargo,hastade2,5cmlong.,
...........
espigasde25cmlong................................................ .......P.
................................
theodori
29.Hojasconelanchocontenidomenosde2vecesenellargo,hastade1,5cmlong.,
...........
espigasde0,91,8cmlong.............................................. ...........
................................
...30
30(29).Hojasgeneralmenteelpticasmenoresa1cmlat.Entrenudosraramentesuperiores ...........
a1cmlong.,dandounaspectocondensado.................................. ......P.
.......................
tominana
30.Hojasgeneralmentermbicaovadasormbicaobovadasmayoresa1cmlat.
...........
Entrenudosde14cm.long............................................. .....P.
.....................................
tetraphylla
31(23).Espigasaplanadas,adpresasalashojas.Floresdsticasnaciendoenlaaxilade
...........
proyeccionesdelraquis,dandounaspectozigzagueante......................... .....P.
.......................
crystallina
31.Espigascilndricasnoadpresasalashojas.Floresespiraladas................... ...........
.............................................................................. ...........
.......................
...32
32(31).Espigassolitarias.Hojassuborbiculares............................... ...........
.............................................................................. .......P.
.............................
lorentzii
32.Espigas2anumerosas.Hojaselpticasoblanceoladas........................ ..............
.............................................................................. ...........33
http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932012000100008&lng=es&nrm=iso&tlng=es

11/14

14/2/2015

Darwiniana,nuevaserieSinopsisynovedadestaxonmicasdePeperomia:Piperaceae)enlaArgentina

..........................

33(32).Frutolevementerostrado(Fig.2C).Baserizomatosatuberosa(Fig.2B).Tallopiloso ...........
contricomaserectos(Fig.2D).Hojasgeneralmentediscolorasalsecarse.............. P.
.................
inaequalilimba
33.Frutonorostrado.Baserizomatosanotuberosa,tallopilosocontricomasgeneralmente ..............
crespos(Fig.2M).Hojasgeneralmentenodiscolorasalsecarse..................... ...........34
..................
34(33).Hojasmenoresa1cmlat.Hojassuperioresoblanceoladas.Hojasinferiores
...........
espatuladasuobovadas................................................ ...P.
.................................
comarapana
...........
34.Hojasmayoresa1cmlat.Hojassuperioreseinferioreselpticasosubrmbicas
obovadas........................................................................ ...P.
........................
santaelisae

http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932012000100008&lng=es&nrm=iso&tlng=es

12/14

14/2/2015

Darwiniana,nuevaserieSinopsisynovedadestaxonmicasdePeperomia:Piperaceae)enlaArgentina

Fig.2.Caracteresmencionadosenlaclave.Peperomiaparvifolia.A,fruto,deZuloagaetal.10770(SI).Peperomiainaequalilimba.
B,baserizomatozatuberosa.C,fruto.D,detalledeltallo,deCabreraetal.30454(SI).Peperomiaurocarpa.E,fruto,deMorrone
etal.944(SI).Peperomiatheodori.F,fruto.G,raquisdelainflorescenciahirsuto,deZuloagaetal.1100(SI).Peperomia
hispiduliformis.H,fruto,deZuloagaetal.11609(SI).Peperomiacollinsii.I,fruto,deMorroneetal.2272(SI).Peperomianitida.J,
fruto,deMlguraetal.2094(SI).Peperomiacorcovadensis.K,raquisdelainflorescenciafoveolado,deMorroneetal.1585(SI).
Peperomiacatharinae.L,raquisdelainflorescenciaverrucoso,deMlguraetal.1870(SI).Peperomiacomarapana.M,detalledel
tallo,deZuloagaetal.10952(SI).

PeperomiaaceroanaC.DC.,Bull.TorreyBot.Club25:572.1898.TIPO:Bolivia,Prov.Acero,sin
localidad,XIXII1845,H.A.Weddell3615(holotipoP!isotiposGDC[fragmento]!,MO,fotoF025186!).
PeperomiamalmeanaDahlst.,Kongl.SvenskaVetenskapsakad.Handl.,n.s.33(2):169.1900.TIPO:
Paraguay,Paraguar,VIII1893,G.O.A.Malme896(holotipoS!isotiposB!,GH!,ILL!,LD!,S!,US
1483534!,Z!).
PeperomiapseudoreflexaC.DC.,Bull.Herb.Boissier,sr.2,7:918.1907.TIPO:Paraguay,inregione
http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932012000100008&lng=es&nrm=iso&tlng=es

13/14

14/2/2015

Darwiniana,nuevaserieSinopsisynovedadestaxonmicasdePeperomia:Piperaceae)enlaArgentina

cursusinferiorisfluminisPilcomayo,1906,T.Rojas67(lectotipoG306233!aqudesignadoduplicados
BM!,G!,S!).
Iconografa.VillaCarenzo(1972:Fig.7)Yuncker(1955:lm.LXXXVII).
Nombrevulgar."Yatevcar"[Chaco,Meyer150(SI)]."Yatevcar"[Chaco,Meyer150(SI)].
Distribucinyhbitat.HabitaenBolivia,ParaguayyenlaArgentina,enselvashmedasybosques
chaqueos.Dehbitoepfito,crecedesdeelniveldelmarhastalos1000ms.m.
Observaciones.EnelprotlogodeP.pseudoreflexa,DeCandollecitadossintipos:Rojas67y

http://www.scielo.org.ar/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S001167932012000100008&lng=es&nrm=iso&tlng=es

14/14

Você também pode gostar