Você está na página 1de 7

# ##

Projekty AVT

Spawarka
inwerterowa
MMA i TIG
W obecnej chwili dostpno elementw do
konstrukcji ukadw duej mocy jest praktycznie bezproblemowa, a ceny ich cay czas
malej, wic pozwolio mi to zrealizowa
ukad spawarki inwerterowej o dobrych parametrach, a jednoczenie taniej i na tyle prostej, e buduj j amatorzy niezbyt zaawansowani w elektronice. Prd wyjciowy spawarki
to 140A, bez problemw spawa si elektrod
3,2mm, co w warunkach domowych lub maego warsztatu jest absolutnie wystarczajce.
Wykonano ju kilkanacie takich spawarek i
wszystkie pracuj bez problemw. Warunkiem
jest jednak zachowanie duej starannoci przy
montau, gdy znalezienie bdu jest bardzo
trudne. Pierwsz spawark zbudowaem tylko
do spawania elektrodami otulonymi MMA,
obecny projekt prezentuje spawark w wersji
MMA i TIG spawanie elektrod nietopliw
w osonie gazu obojtnego (argonu).

Opis spawarki

koszt pprzewodnikw rwnowaony jest


niszym kosztem transformatora.
Na rysunku 2 przedstawiony jest schemat spawarki MMA. Tranzystory mocy
IRG40PC50W sterowane s z ukadu UC3845
poprzez dwa sterowniki izolowane optycznie
TLP250. Ukady te s zasilane z dodatkowej przetwornicy wytwarzajcej napicia
+15V i 5V. Napicia takie s niezbdne do
szybkiego zaczenia i wyczenia tranzystorw mocy. Prd adowania bramek IGBT
ograniczony jest poprzez rezystory 10. W
obwodzie kolektorw tranzystorw znajduj
si ukady chronice je przed przepiciami.
Przepicia powstaj gwnie przy wczaniu
oraz wyczaniu tranzystorw, gdy te przestaj przewodzi, a diody odprowadzajce
energi jeszcze nie przewodz.
Przetwornica zasilana jest bezporednio z
sieci poprzez prostownik w ukadzie Graetza.
W filtrze zasilacza zastosowane s kondensatory 3 x 470F. Prd adowania tych
kondensatorw jest tak duy, e musi by
ograniczony. W tym celu jest wczony w
szereg rezystor 75. Po wstpnym naadowaniu kondensatorw rezystory zwierane s
za pomoc przekanika, sterowanego z opniajcego ukadu czasowego. Rwnolegle do
kondensatorw elektrolitycznych przyczone
s dwa kondensatory polipropylenowe (wane)
470nF, zmniejszajce impedancj zasilacza dla
wysokich czstotliwoci. Bez tych kondensa-

Przetwornica. Gwna przetwornica spawarki zbudowana jest w ukadzie dwutranzystorowej przetwornicy przepywowej (two
transistor forward inverter) rysunek 1. W
momencie zaczenia tranzystorw zaczyna pyn prd przez uzwojenie pierwotne,
wywouje to narastanie pola magnetycznego
w rdzeniu transformatora, co przekada si na
powstanie siy elektromotorycznej w uzwojeniu wtrnym. Po obcieniu wyjcia zaczyna
pyn prd wyprostowany przez diod D3.
Pyncy prd powoduje zgromadzenie energii w polu magnetycznym dawika D. Po
wyczeniu tranzystorw, niewykorzystana
energia zgromadzona w polu magnetycznym
transformatora oddawana jest poprzez
diody D1 i D2 do kondensatorw zasi- Rys. 1 Dwutranzystorowa przetwornica
przepywowa
lacza, co skutkuje rozmagnesowaniem
rdzenia. Energia zgromadzona w polu
D3
magnetycznym dawika oddawana jest
T1
D1
do wyjcia przez diod D4, daje to
podtrzymanie napicia na wyjciu (filD4
U
tracja).
Przetwornice przepywowe dwutranT2
D2
zystorowe stosowane s przy mocach
wikszych ni 300W, gdzie wyszy

E l e k t r o n i k a d l a Ws z y s t k i c h

Czerwiec 2010

torw powstaj niekontrolowane wzbudzenia


powodujce zniszczenie tranzystorw.

Sterownik i regulacja prdu wyjciowego

Za sygna sterujcy tranzystory odpowiada


ukad UC3845, wytwarzajcy impulsy prostoktne o szerokoci zalenej od napicia przyoonego do nki 1 (COMP). Jednoczenie
do nki 3 (I SEN) doprowadzony jest sygna z przekadnika prdowego. Porwnanie
poziomu impulsw prdowych z przyoonym napiciem ustala odpowiedni szeroko impulsu, a tym samym prd wyjciowy.
Czstotliwo pracy (50kHz) wyznaczaj elementy C11, R27 i R28. Za przekadnikiem
prdowym umieszczone s elementy formujce impulsy prdowe.
Napicie przyoone do nki 1 uzyskiwane jest z wyjcia integratora US2/1. Ukad ten
ustala charakterystyk spawarki. Regulacja
prdu odbywa si potencjometrem, gdzie z
suwaka napicie regulacyjne podawane jest
na wejcie integratora.

Ukad anti-stick i ograniczenie termiczne

Zdarza si czsto niedowiadczonym spawaczom, e elektroda przyklei si do materiau


i natychmiast rozgrzewa si do czerwonoci
aby tego unikn zastosowany jest ukad,
ktry w przypadku zwarcia wyjcia na okres
duszy ni 0,4s zmniejsza prd wyjciowy
do kilku amperw. Zrealizowane jest to w
ten sposb, e w przypadku spadku napicia
na wyjciu do ok. 7V prd diody transoptora
TO (CNY17) spada, co skutkuje obnieniem
poziomu napicia na wejciu przerzutnika
US2/2 i zmian jego stanu na wysoki. Na
wyjciu przerzutnika znajduje si ukad opniajcy zoony z elementw R20 i C9, a
dalej sygna podawany jest na baz T1, zwierajc wejcie integratora do masy i obniajc
maksymalnie prd wyjciowy. Na baz tego
tranzystora podawany jest rwnie sygna z
termikw, powodujc ograniczenie prdu w
przypadku zbytniego nagrzania si ktrego
z kontrolowanych elementw. Najbardziej

15

Projekty AVT

Rys. 2 Schemat ideowy spawarki MMA

grzeje si transformator, wic tam powinien


by umieszczony termik. Nie stwierdzono
zbytniego nagrzewania si radiatorw elementw pprzewodnikowych, tak e nie ma
potrzeby umieszczania na nich termikw.

Wykonanie spawarki
Transformator wyjciowy

Budow urzdzenia najlepiej rozpocz od


wykonania transformatora, a potem bdzie ju
znacznie atwiej. Niezbdne materiay:
- rdze E71/33/32 z materiau magnetycznego
3C90 lub 3F3 firmy Ferroxcube albo 867
firmy Neosid,
- drut nawojowy DNE 0,5mm 80 metrw,
- tama miedziana 0,5x37mm, dugoci 1,2m,
- paski folii izolacyjnej poliestrowej lub
podobnej,
- koszulki izolacyjne szklano-silikonowe.
Drut nawojowy, paski folii i koszulki najatwiej jest uzyska w zakadach przewijania
silnikw.
Czstotliwo pracy przetwornicy to 50kHz,
przy tej czstotliwoci zaczyna powanie
oddziaywa naskrkowo, gboko wnikania prdu to okoo 0,3mm, musimy wic
zastosowa lic, tj. skrtk z wielu izolowanych drutw o rednicy nieprzekraczajcej
0,6mm. Pojedyncze druty skrcamy w link,
ktra bdzie zawieraa 25 drutw o dugoci

16

3,2m. Drut rozcigamy na dwch gwodziach


wbitych w dug desk, a po zdjciu z jednego, lekko j skrcamy (kilka obrotw na
metr, zbyt silne skrcenie spowoduje wzrost
rednicy i ryzyko, e si nam nie zmieci).
Po skrceniu nakadamy na pocztek i koniec
linki odcinki koszulki szklano-silikonowej
i dodatkowo na rodek linki 20cm odcinek
koszulki. Uzwojenie 21 zwojw nawijamy w
dwch warstwach, midzy warstwy dajemy
cienk foli izolacyjn, a koszulka nasunita
na rodek odcinka znajdzie si na drugim
brzegu uzwojenia, izolujc je od rdzenia.
Do tych rdzeni brak jest korpusw na rynku,
wic musimy przygotowa klocek z twardego
drewna o wymiarach 32,5x22,5, krawdzie
klocka musz by ostre takie ma rdze
przy zaokrgleniu nie da si nasun uzwojenia na rdze lub uszkodzimy izolacj.
Klocek owijamy dwoma warstwami cienkiej folii polietylenowej (uatwia to pniej
zdjcie uzwojenia z klocka), na to kilka warstw
papieru pakowego starannie przesyconego
ywic epoksydow. Po utwardzeniu ywicy
nawijamy foli izolacyjn, a na to uzwojenie. Przed nawiniciem, na otrzymanej szpulce ukadamy wzdu odcinki mocnej nici,
ktr potem zwiemy uzwojenie. Nakadamy
uzwojenie na rdze, sprawdzajc, czy atwo
si nasuwa i czy zachowane s odpowiednie

odlegoci od rdzenia. Jeli mamy czym mierzymy indukcyjno. Ma by 5mH.


Przed nawiniciem uzwojenia wtrnego,
do jednego z kocw tamy przylutowujemy
pod ktem prostym odcinek 15cm tamy o
szerokoci 15mm. Nawijamy foli izolacyjn
i na to tam miedzian 7 zwojw, stosujc
foli jako izolacj midzyzwojow. Tamy z
folii izolacyjnej maj mie szeroko 44mm.
W celu uatwienia sobie nawijania tamy miedzianej, na pocztku i kocu uzwojenia moemy wklei paski folii dwustronnie przylepnej.
Moemy stosowa rwnie np. dwie warstwy
folii miedzianej o gruboci 0,25mm, uatwia
to nawijanie, gdy jest bardziej elastyczna. Po
skrceniu rdzenia (zachowa czysto, aby
nie powstaa nawet najmniejsza szczelina)
zalewamy kroplowo lub zanurzajc cao
w lakierze elektroizolacyjnym lub lakierze
do drewna Uretolux (nie stosowa lakierw
zawierajcych agresywne rozpuszczalniki,
mogce uszkodzi izolacj). Suszymy i mamy
gotowy transformator.
Przy wykonaniu transformatora zwracamy
szczegln uwag na izolacj i odlegoci
midzy pierwotnym i wtrnym uzwojeniem
oraz rdzeniem, gdy jest to kwesti bezpieczestwa uytkowania.
Widok gotowego transformatora przedstawiony jest na fotografii 1.

Czerwiec 2010

E l e k t r o n i k a d l a Ws z y s t k i c h

Top www

Wizki kablowe
www.sigma.krakow.plProjekty
Transformatory
AVT

Zaciskanie zczy na przewodach od 0,0123mm2!!!

Fot. 1 Transformator wyjciowy

Transformator przetwornicy i przekadnik


prdowy. Wykonujemy je wedug rysunku
3, zwracajc uwag na izolacj midzy uzwojeniem pierwotnym i wtrnym. Dostosowanie
si do dokumentacji, gdzie zastosowany jest
odpowiedni korpus, pozwala na zachowanie
odpowiednich odlegoci midzy wyprowadzeniami oraz niezbdnych odlegoci
brzegowych i midzy
wyprowadzeniami
uzwojenia.

dokumentacj. Wzdu cieek wiodcych


due prdy trzeba dolutowa odcinki drutu
miedzianego 1,5mm, a na pytce prostownika przylutowa do cieek paski tamy
miedzianej 1x15mm bd suy rwnie
jako wyprowadzenia. Paski blach na poczenia mona uzyska z przecitych i wyprostowanych miedzianych rur wodocigowych.
W przypadku kondensatorw polipropylenowych nie stosowa zamiennikw na MKT.
Jeli skadamy tylko spawark MMA, nie
montowa T10 oraz rezystorw R50 i R58.
Rezystor R36 montujemy po wstpnym uruchamianiu.
Zastosowane s radiatory wedug zaczonego rysunku 6; mona zastosowa podobne,
ale trzeba pamita by eberka byy umieszczone wzdu przepywu strumienia powietrza.

Uruchomienie spawarki
Po starannym zmontowaniu pytki gwnej,
podczamy diody LED, potencjometr i zasilanie 220V do transformatora TS (nie pod-

Dawik wyjciowy.

Wymagana indukcyjno dawika to 10H.


Tu mamy wiele moliwoci, najdrosze rozwizanie to rdze E65
z materiau 3C90 lub Rys. 4 Schemat montaowy pytki gwnej skala 40%
867 ze szczelin 4mm
Rys. 3 Transformator przetwornicy i przekadnik prdowy
midzy wszystkimi
kolumnami, 8 zwojw
nawinite tam miedzian 0,5x7 do 40mm.
Mona dawik wykona na rdzeniu z blaszek
transformatorowych (same
ksztatki I) o przekroju
>8cm; wykorzysta tu
mona elementy starych
stycznikw lub transformatorw. Do nawijania
dawika nie musi by stosowana tama ani lica;
mog to by grube druty o
cznym przekroju 16mm,
liczba zwojw 10.

Cewki i dawiki

czamy zasilania falownika!). Sprawdzamy


napicie 12V i podczamy oscyloskop do
punktw pomiarowych PP2. Powinnimy
uzyska przebieg prostoktny o czstotliwoci 50kHz i wypenieniu mniejszym ni 50%,
czstotliwo ustawiamy za pomoc R28.
Na pocztku nie zakadamy transoptorw,
zamiast nich dajemy midzy + a rezystory 1k i sprawdzamy napicia wyjciowe
z przetwornicy powinno by +15V i 5V.
Czstotliwo pracy przetwornicy to okoo
150kHz. Ustawiamy za pomoc R2 napicie
na grze potencjometru powinno wynosi
2V. Poprzez zwarcie do +12V sprawdzamy dziaanie ukadu anti-stick oraz ukadu
zabezpieczenia termicznego po zwarciu z
opnieniem powinny zawieca si diody
ukadu anti-stick. Rwnie sprawdzamy, czy
dziaa ukad opniajcy, ogranicznik udaru
mierzymy omomierzem zwarcie rezystorw
R42, R43 przez styki przekanika.
Jeli wszystko dziaa, odczamy sie, zakadamy transoptory i podczamy transformator,
prostownik i dawik (przy pierwszym uruchomieniu najlepiej to
zrobi, gdy elementy rozoone
s na stole). Przy podczeniu
transformatora musimy zwrci
baczn uwag, czy waciwie
Rys. 5 Schemat montaowy
pytki prostownika skala 40%

Pytka gwna i pytka


prostownika

Pytki (rysunki 4 i 5)
wykonane s z jednostronnego
laminatu
szklano-epoksydowego
o gruboci 2mm z foli
70m, czyli o podwjnej
gruboci. Monta naley
przeprowadzi zgodnie z

E l e k t r o n i k a d l a Ws z y s t k i c h

Czerwiec 2010

17

Projekty AVT

Rys. 6 Rysunki radiatorw

podczamy pocztki i koce uzwoje. Jeli


uzwojenia pierwotne i wtrne s nawinite w
tym samym kierunku, to koniec pierwotnego
przyczamy do przekadnika w punkcie 17
pytki, a pocztek do kolektora T9 pkt. 16
pytki, koniec uzwojenia wtrnego doczamy
do pkt. 103 pytki prostownika a pocztek do
pkt. 104 pytki prostownika.
Na pocztku do zasilenia falownika naley
uy transformatora o napiciu okoo 50V
(mog to np. by dwa transformatory 24V,
gdzie wyjcia poczone s szeregowo) i
obcialnoci min. 2A. Rezystor R36 nie
powinien by wmontowany, a ukad anti-stick
ma by zwarty pkt. 9 i 10. Jeli niezainstalowany jest termik, to zwieramy pkt. 4 i
5. Podczamy na wyjcie rezystor 0,5 i
oscyloskop do punktu PP1 - na wyjciu spawarki powinno pojawi si napicie 23V, nie
powinny by syszalne adne szumy czy piski
od strony transformatora. Pomiaru napicia na
wyjciu dokonujemy przyrzdem magnetoelektrycznym bez wzmacniaczy, cyfrowe czy
z elektronik ze wzgldu na duy poziom
zakce gupiej. Na oscyloskopie powinnimy widzie ksztat impulsw prdowych,
a regulacja potencjometrem musi wywoywa
zmian ich szerokoci. Odczamy zasilanie
z sieci, zakadamy rezystor R36, na razie nie

18

podczamy obcienia, tylko woltomierz, em, zwijajc spiral z 2m drutu kwasousuwamy zwarcie anti-stick. Podczamy odpornego 3mm fotografia 4. Uwaga:
sie do zasilania falownika (nie podcza- rezystor taki rozgrzewa si do czerwonomy zasilania pytki), sprawdzamy
napicie na elektrolitach ma by
okoo 300V.
Uwaga! midzy radiatorami
i na pytce wystpuje niebezpieczne napicie sieci oraz bardzo niebezpieczne napicie stae
300V. Naley zachowa baczn
uwag, a wszelkich manipulacji dokonywa przy odczonej
sieci!!!
Teraz podczamy zasilanie pytki, na wyjciu pojawi si napicie stae 6265V. Przyczamy
obcienie, zacznijmy od 100, Fot. 2 Pytka gwna
wszystko powinno praFot. 3 Pytka prostownika
cowa
poprawnie.
Przyczmy obcienie
0,2, spawarka powinna
pracowa bez szumw i
piskw transformatora a
prd powinien si regulowa na wyjciu napicie powinno si zmienia
od 24V do kilku moe
zadziaa anti-stick.
Rezystor 0,2 wykona-

Projekty AVT
ci. R2 ustawiamy tak, by
potencjometr R1 nie mia
martwego pola regulacji.
Maksymalny prd wyjciowy spawarki moemy
regulowa poprzez zmian rezystora R35. Dobrze
jest zaopatrzy si w rezystor pomiarowy (bocznik)
1m do pomiaru prdu
wyjciowego, mona go
wykona samodzielnie,
lutujc do pytek mosi- Fot. 4 Rezystor
nych lub miedzianych 4
odcinki drutu ze stali kwasoodpornej 3mm o
dugoci czynnej 40mm. Na wejciu spawarki
od strony sieci umieszczony jest filtr prze-

ciwzakceniowy, skadajcy si z symetrycznego dawika (znosi


si pole magnetyczne,
rdze nie jest nasycany)
2x12 zwojw drutem
o przekroju >2mm2 na
piercieniowym rdzeniu
ferrytowym o wysokiej
przenikalnoci. W skad
filtra wchodz rwnie
kondensatory 10nF s
pomiarowy 0,2
to kondensatory majce
znak B (bezpieczestwa)
na 275V~. Przewd sieciowy koniecznie trzyyowy o przekroju min. 1,5mm2 .
Jako wycznik sieciowy najlepiej si sprawu-

Rys. 8 Schemat montaowy jonizatora


Rys. 7 Schemat ideowy jonizatora i sterowania elektrozaworu

j wyczniki nadmiarowe S16, charakterystyka B. Wentylator to DP201A rmy Sunon,


typowe wentylatory od zasilaczy komputerowych maj za ma wydajno.

Obudowa

Najprociej zastosowa obudow starego


komputera, moemy j przyci do naszych
potrzeb. Na ciance przedniej umieszczone s diody LED, regulatory oraz gniazda
do zczy spawalniczych. Gniazdo, wyjcie
TIG naley umocowa na dodatkowej tulejce
dystansujcej (zwyke przebija). W przypadku budowy tylko MMA, mona zrezygnowa
ze zczy spawalniczych, a przewody wbudowa na stae. Przewody spawalnicze musz
mie przekrj min. 16mm2. Zaciski masy
i elektrod kupujemy w hurtowni metalowej.
Pozostawiamy miejsce na jonizator i pytk
sterowania TIG.
Jak ju mamy wszystko zmontowane,
przystpujemy do spawania elektrod otulon. Podczas spawania nie mog si wydobywa adne niepokojce dwiki. Naley
zwrci uwag na jako elektrod, spawanie
byle jakimi czsto jest bardzo mczce.
Powyej zostay omwione gwne zespoy spawarki MMA i TIG, dalej zostan omwione zespoy wchodzce tylko do TIG,
tak e w przypadku budowy urzdzenia do
spawania tylko elektrod otulon nie ma
potrzeby ich stosowania.

TIG

Jonizator.
Schemat jonizatora
i sterowania elektrozaworu przedstawiony jest na
rysunku 7, pytka
drukowana jonizatora na rysunku 8 a sterowania
elektrozaworu na
rysunku 9.
Przy spawaniu
elektrod nietopliw (stopy wolframu) zapon uku
moe nastpowa
przez
potarcie
elektrod o spawany
materia,
ale skutkiem tego
jest zanieczyszczenie elektrody,
a czasem wrcz
jej przyklejenie
i zamanie, a to
oznacza konieczno ponownego
ostrzenia. Mona
rwnie spowodowa zapon przez
dotknicie
do
kawaka elektrody

E l e k t r o n i k a d l a Ws z y s t k i c h

Czerwiec 2010

19

Projekty AVT

Fot. 5 Rezystor pomiarowy 0,001

wglowej przyoonej do materiau


i przeniesienie uku na element spawany, ale jest to niepraktyczne, gdy
trzeba ten wgielek przytrzymywa, a
wolnej rki zawsze brakuje. Obecnie
stosuje si dodatkowe rdo wysokiego napicia wczone w szereg z
wyjciem. Po zblieniu elektrody do
materiau spawanego, nastpuje przeskok iskry i natychmiastowy zapon Rys.
uku.
Uzwojenie wtrne transformatora wysokiego napicia musi mie odpowiedni przekrj, gdy pynie przez nie prd spawalniczy
a rwnoczenie naley zapewni odpowiednie
odlegoci, co powoduje, e przy napiciu
kilku kV transformator ma due rozmiary.
Transformator wykonany jest na rdzeniu
U80/49/20 F887. Uzwojenie wtrne 12 zw.
tamy miedzianej 0,5x35mm izolowanej midzy zwojami dobr foli izolacyjn o gruboci
0,2mm i szerokoci 57mm. Postpowanie
podobne jak w przypadku transformatora
gwnego. Uzwojenie pierwotne to 1 zwj
przewodu 1mm w bardzo dobrej izolacji,
a rdze w miejscu umieszczenia uzwojenia
dodatkowo izolowany foli izolacyjn. Jeli
rdze w tym miejscu ma ostre krawdzie, to
naley je zeszlifowa osek. Rdze musi by
uziemiony do korpusu spawarki za pomoc
dobrze kontaktujcej spryny. Mona rwnie skorzysta z rozwiza p. Stanisawa
Krasickiego z Elektroniki Praktycznej
10/2006.
Z sieci zasilany jest podwajacz napicia, zoony z diod i kondensatorw, kondensatory te aduj si do napicia okoo
500V, nastpnie s rozadowywane przez
tyrystor w pierwotne uzwojenie transformatora, dajc poprzez przekadni impuls
wysokiego napicia na wyjciu. Tyrystor
jest zaczany poprzez transformator impulsowy, sterowany z ukadu zastpczego tranzystora jednozczowego (mona rwnie
zastosowa tranzystor jednozczowy).
Czstotliwo wyzwalania tyrystora jest
ustawiona na kilka Hz.
Pamitajc, e sie jest blisko, musimy
zadba o dobr izolacj uzwoje na transfor-

naadowany
zostaje kondensator C305.
Po wyczeniu
na kondensatorze C305 utrzymuje si napicie
przez czas zaleny od ustawienia potencjometru
R308. Podtrzymuje
to wypyw gazu przez
10 Rysunek palnika
czas niezbdny do
ochodzenia elektrody
i spoiny. Dostpne
matorze sterujcym oraz bardzo dobr
s zawory na
izolacj uzwojenia pierwotnego trans230V~, std zastoformatora WN.
sowano do bezpoTransformator TR202 wykonany jest
redniego zaczena rdzeniu piercieniowym 12x7x5
nia zaworu triak
z materiau 3C90 lub podobnego nie
TC oraz sterujcy
stosowa rdzenia proszkowego. Rdze
go, a oddzielajcy
powinien by izolowany. Nawinite jest
od sieci optotriak
dwa razy po 3 zwoje drutu 0,5mm w
dobrej izolacji.
Rys. 9 Schemat montaowy US201.
Po zmontowaniu pytki joniza- sterowania elektrozaworu
Palnik. Mona
tora mocujemy j do transformatora.
zastosowa gotowy
Podczamy uzwojenie pierwotne i
palnik, lub wykona
przystpujemy do sprawdzenia.
samemu
(rysunek 10). Jedynym
Po podaniu sieci na pkt. 1 i 2
problemem
jest
pytki jonizatora oraz napicia 12V na
wykonanie tulejki,
pkt. 6 i 7, jonizator powinien pracogdzie wkrcane s
wa, a iskra okoo 4mm w powietrzu.
elementy zaciskoZwierajc pkt. 5 do +12V, sprawdzawe elektrod wolmy dziaanie elektrozaworu.
framowych. Gwint
Sterowanie zaworem gazu.
zastosowany w tych
W przypadku spawania w osonie
tulejkach to 3/8 cala
gazu obojtnego (argonu), gdzie nieze skokiem 32zw./
zbdne jest jego podanie do palnika,
1cal. W wykonan
moliwe jest zastosowanie palnika
tulejk jest wlutowaposiadajcego zaworek, ktry mona
na lutem twardym
zakrci i odkrci rcznie (dostpne
rurka
miedziana
s w handlu). Znacznie wygodniejszy
w uyciu jest zawr sterowany elektromag- 8x1 dugoci 200mm. Do tej rurki lutujemy
nesem, zaczany w chwili podania napicia przewd spawalniczy i kocwk do wyka
na palnik spawalniczy i jednoczesne za- gazowego. Jako wyk zastosowana jest rurka
czenie jonizatora oraz napicia wyjciowego. z tworzywa o rednicy wewntrznej 6mm,
Zawr naley kupi, jego cena nie przekracza uywana jako przewd do benzyny w motoro25z. Zaczenie zaworu nastpuje w chwili werach. Rurka miedziana owinita jest trzema
nacinicia przycisku na palniku, zacza to warstwami samoprzylepnej folii poliestrowej,
rwnie UC3845 poprzez podanie napicia a okadziny wykonane s z drewna, dobrze
na baz T10 i odblokowanie go oraz zacze- wysuszonego i starannie polakierowanego.
nie jonizatora. Poprzez rezystory R303-R305 Okadziny wypeniamy silikonem, a po skrR

20

Czerwiec 2010

E l e k t r o n i k a d l a Ws z y s t k i c h

Projekty AVT

Fot. 6 Palnik
Fot. 7 Widok spawarki z boku

ceniu ich wkrtami obcinamy nadmiar silikonu. Silikonem czerwonym wypeniamy rwnie miejsce midzy tulejkami z teflonu oraz
oklejamy odcinek rurki miedzianej midzy
okadzinami a tulejk mosin. Zastosowany
wcznik, to zwyky mikrowycznik osadzony w tulejce z tworzywa sztucznego, a
przewd doprowadzony do mikrowycznika
Wykaz elementw
Modu gwny
Rezystory
R1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10k PR
R2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22k PR
R3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .33k 0204
R4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 390 0204
R5,R25,R47 . . . . . . . . . . . . . . . 4,7k 0204
R6,R7,R48,R31 . . . . . . . . . . . . 1,5k 0204
R8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47k 0204
R9-R11,R20,R16 . . . . . . . . . . . .22k 0204
R12,R15,R29,R51 . . . . . . . . . . . .1k 0204
R13,R14,R17,R18,R26,R24,R2 . . . . 10k 0204
R19,R34 . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 0204
R22 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 470 0204
R23,R30 . . . . . . . . . . . . . . . . . 680 0204
R27 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7,5k 0204
R28 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2,2k PR
R32 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3,6k 0204
R33 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 0204
R35 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 0204
R36 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 0207
R37 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 0207
R38,R39 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 0207
R40-R43 . . . . . . . . . . . . . .150 5W AX5W
R44 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2,2M 0204
R46 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47k 3W
Kondensatory
C1,C6,C8,C10,C13, C14,C21-C23,C34-C36
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . CM100nF 50V Z5U
C2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4,7F/25V
C3,C15 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47F/25V
C5,C16 . . . . . . . . . . . . . . . .100pF/50V CM
C7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10nF/50V CM
C9,C4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10F/25V
C11 . . . . . . . . . . . . . . . . . 2,2nF/100V MKT
C12 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1nF/100V MKT
C17-C20 . . . . . . . . . . . . . . . . . .100F/25V
C24,C25 . . . . . . . . . . . . . . . . .1000F/25V
C26,C27 . . . 6,8nF/1000V polipropylenowy
C28,C29 . . . . . . . . . . 470nF/275V~ WXPC
C31,C32,C30. . . . . . . . . . . . . .470F/400V
C33 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1F/63V MKT
Pprzewodniki

powinien by w ekranie. Elementy mocujce


elektrody, tj. tulejk zaciskow, zacisk, oson
ceramiczn od palnika Abitig 17 firmy Benzel
lub zamienniki, naley dokupi.
Jako gniazdo przewodu sterowania zastosowaem BNC, ale lepszy bdzie typowy
wtyk i gniazdo mikrofonowe (skrcane).

D1,D3-D8,D10,D12,D17,D28. . . . . 1N4148
D2 . . . . . . . . . . . . . Dioda Zenera 4V7 0,5W
D9,D11,D14-D18. . . . . . . . . . . . . . UF4004
D13 . . . . . . . . . . . . Dioda Zenera 24V 0,5W
D19-D22 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1N4007
D23-D26 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .MUR860
D201 . . . . . . . . . . . . . . . . Mostek 50A 600V
LED1-LED3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . LED
PO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . NGNT901C12V
T1-T4,T6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . BC547B
T5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . BC337B
T7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . IRFD120
T8,T9. . . . . . . . . . . . . . . . . . . IRG40PC50W
US1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . UC3845N
US2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . LM358N
US3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CD40106BE
US4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . NE555N
US5,US6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .TLP250
US7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7812
Pozostae
TB . . . . . . . . . . . Transformator przekadnika
TL1,TL2,TL3. . . . . . . . . . . Transil P6KE18CA
TL4,TL5 . . . . . . . . . . . . Transil 1.5KE440CA
TR1 . . . . . . . . . . . . . . Transformator przetw.
TS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . TEZ6/D15-15
4726P1 radiator prostownika
4726P2 radiator tranzystorw
Radiator HS-011
ARK R5

Transformator i dawik

Rdze E71/33/32 3C90 komplet


Rdze E65/32/27 3C90 komplet
Tama miedziana 0,5x35x1300mm

Modu prostownika

R101,R102 . . . . . . . . . . . . . . . 2,7k 0207


R103 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4,7k 3W
R104,R105 . . . . . . . . . . . . .10 TMOR 5W
C101 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47F/16V
C102, C103, C104 . . . . . . . . . 10nF/1000V
WIMA MKP
D101 -D107 . . . . . . . . . . . . BYV72EW-200
TO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CNY17
VDR. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Varystor 130V
Radiator 4726P3

E l e k t r o n i k a d l a Ws z y s t k i c h

Czerwiec 2010

Fot. 8 Widok spawarki z tyu

Elektrody nietopliwe. Najpopularniejsze

s elektrody oznaczone kolorem czerwonym, s to elektrody z dodatkiem toru.


Niestety elektrody te wydzielaj niewielk
ilo promieniowania i dlatego przy
ich szlifowaniu i spawaniu
Modu jonizatora
powinnimy pracowa pod
Rezystory
wycigiem. Obecnie dostpR201 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47k 0204
ne s elektrody z dodatkiem
R202 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1k 0204
lantanu nieszkodliwe,
R203 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10k 0204
oznaczone w zalenoci od
R204, R205 . . . . . . . . . . . . . . . 360 0207
zawartoci lantanu kolorem
R206 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 0204
zotym, szarym lub czarR207 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 0207
nym. Elektrody oznaczone
R208,R209 . . . . . . . . . . . . . . . . 4,7k 2W
kolorem zielonym s z czyR210 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1,5k 0204
stego wolframu i przeznaKondensatory
czone s do spawania prC201 . . . . . . . . . . . . . . . . . 100nF/50V MKT
dem zmiennym. rednic
C202 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47F/25V
elektrod dobieramy w zaleC203 . . . . . . . 10nF/1000V polipropylenowy
noci od podanego prdu
C204,C205 . . . . . . . . 470nF/275V~ WXPC
spawania.
Pprzewodniki
Podczas wszelkich prb
D201 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1N4148
ze spawaniem musimy chroD202, D203. . . . . . . . . . . . . . . . . . 1N4007
ni oczy przed nawietleT201 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . BC337
niem, stosujc odpowiedT202 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . BC327
nia mask spawalnicz lub
TC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .BT136
obecnie s w handlu bardzo
TY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2N6509
wygodne przybice samoUS201 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .MOC3041
ciemniajce dajce woln
Pozostae
rk. Naley rwnie chroTrafo T202 zgodnie z opisem
ni ciao przed nawietleModu zaworu
niem ultrafioletem dugi
Rezystory
rkaw, rkawice i nie zapoR301 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1,5k 0204
mnie o dekolcie co mi si
R302-R305 . . . . . . . . . . . . . . . . .1k 0204
raz przydarzyo.
R306,R310,R312 . . . . . . . . . . . .10k 0204
Dodatkowe rysunki monR307 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4,7k 0204
taowe pytek i oscylogramy
R308 . . . . . 50k potencjometr Piher PC16
mona cign z Elportalu.

R309,R311 . . . . . . . . . . . . . . . .22k 0204


Kondensatory
C301,C302,C304
100nF 50V Z5U CM
C303 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47F/16V
C305 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .100F/16V
Pprzewodniki
D301,D302,D303. . . . . . . . . . . . . . 1N4148
T301,T302. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . BC547
US301 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . CD40106
Pozostae
L301 . . . . . . . . . . . . . 100H dawik osiowy
W301
Przecznik dwigniowy

Mirosaw Wrblewski
mirekaw@gmail.com
Uwaga! Podczas uruchamiania
i uytkowania urzdze HV w
ich obwodach wystpuj napicia
grone dla ycia i zdrowia. Osoby
niedowiadczone i niepenoletnie
mog wykona je wycznie pod
kierunkiem wykwalifikowanego
opiekuna,
na
przy kad

21

Você também pode gostar