Você está na página 1de 64

NR 29 (600) 20 LIPCA 2008 CENA 4,70 ZŁ (W TYM 7% VAT)

TYGODNIK Sześćsetny numer „Polski Zbrojnej”


ISSN 0867-4523
INDEKS 337 374

www.zolnierz-polski.pl

WIĘCEJ WOJSKA
PRASA

W WOJSKU
EGZAMIN „PZ”: Zachwyt kontrolowany str. 24
HISTORIA: Gazeta każdego żołnierza str. 42
FORUM: PRAWIE JAK DYWIZJA str. 13
W NUMERZE
NASZYM OKIEM

ELEWI NA WĘDRZYNIE
Na poligonie w Wędrzynie osiemdziesięciu
elewów ze Szkoły Podoficerskiej Wojsk
Lądowych w Poznaniu 7–14 lipca szkoliło
się w działaniach i walce w terenie
zurbanizowanym STR. 32
WIĘCEJ
WOJSKA
W WOJSKU
TEMAT NUMERU
Jaka powinna być
ZAGUBIONE W LOCIE prasa wojskowa?
Czy można nosić mundur, Co należałoby zmienić
wielokrotnie przebywać w Iraku w „Polsce Zbrojnej”?
czy Afganistanie i powiedzieć, STR. 18
że nigdy nie służyło się
w żadnej misji? Tak. Wystarczy być FORUM IRAK
lotnikiem z jednostki samolotów
transportowych STR. 4
PRAWIE JAK DYWIZJA
Po pięciu latach Polski
Kontyngent Wojskowy
w Iraku kończy swoją
misję. Wraz z nim
odchodzi do historii
dowodzona przez Polaków
Wielonarodowa Dywizja
Centrum–Południe STR. 13
KULISY MEDIA
WOJSKO PRASA WOJSKO MISJE
BITWA O UMYSŁY POMOC ZA POMOC
TAK NAS WIDZICIE Po tym, jak Donald H. Rumsfeld
Pracując dla wojsk koalicji,
Co Wam się podoba, a co – były sekretarz obrony USA
narazili siebie i swoje rodziny na
chcielibyście zmienić w „Polsce – stwierdził, że „wojna w Iraku jest
niebezpieczeństwo. Radykalni
Zbrojnej”? Prezentujemy wnioski wojną percepcji”, nie powinno
islamiści uważają ich za zdrajców
z ankiety, którą przeprowadziliśmy dziwić, że Amerykanie starają
i kolaborantów, a za to przewidują
w pierwszym kwartale się zintensyfikować ofensywę
tylko jedną karę: śmierć S T R . 2 2
tego roku STR. 28 medialną STR. 57

Redaktorzy prowadzący: 13, CA MON 262 413; kmdr ppor. Mariusz Dział graficzny:
TYGODNIK ppłk Artur Goławski , tel.: (0-22) 684 52 30, Konarski, tel.: (0-58) 626 62 07, tel.: (0-22) 684 51 70, CA MON 845 170;
CA MON 845 230; Aneta Wiśniewska, CA MON 266 207; Kraków: Magdalena Marcin Dmowski (kierownik),
(0-22) 684 52 13, CA MON 845213; Kowalska-Sendek, Jacek Szustakowski, Monika Klekociuk, Paweł Kępka,
polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl tel.: (0-12) 613 17 80, CA MON 131 780; Andrzej Witkowski
www.polska-zbrojna.pl
Poznań: Piotr Laskowski, CA MON 572 446,
Publicyści: mjr Tomasz Szulejko, tel.: (0-61) 857 52 Opracowanie stylistyczne:
Dyrektor Redakcji Wojskowej Warszawa: Norbert Bączyk, Piotr 40, CA MON 572 240; Wrocław: tel.: (0-22) 684 03 55,
Redaktor naczelny Bernabiuk, tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON Bogusław Politowski, tel.: (0-71) 765 38 CA MON 840 355;
Artur Bartkiewicz, tel.: (0-22) 684 53 65, 845 229; Jakub Czermiński, Anna 53, CA MON 653 853; Renata Gromska (kierownik),
684 56 85, faks: 684 55 03; CA MON 845 Dąbrowska, tel.: (0-22) 684 52 44, Małgorzata Mielcarz, Katarzyna Pietraszek,
365, 845 685, faks: 845 503; CA MON 845 244; Paulina Glińska, Fotoreporter: Joanna Rochowicz
sekretariat@redakcjawojskowa.pl tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON 845 229; Jarosław Wiśniewski,
Al. Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa Roman Przeciszewski, tel.: (0-22) 684 52 tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON 845 229; Biuro Reklamy i Marketingu:
Zastępca dyrektora Redakcji Wojskowej 44, CA MON 845 244; Tadeusz Wróbel, Współpracownicy: Adam Niemczak (kierownik) ,
sekretarz redakcji „Polski Zbrojnej”: tel.: (0-22) 684 52 44, CA MON 845 244; Andrzej Jonas, Robert Czulda, Małgorzata Szustkowska
Wojciech Kiss-Orski, tel.: (0-22) 684 02 22, Bydgoszcz: Krzysztof Wilewski, Krzysztof Głowacki, Paweł Henski, tel. (0-22) 684 53 87, 684 51 80, 684 55
CA MON 840 222; tel. (0-52) 378 25 90, CA MON 415 200; Marcin Kaczmarski, Włodzimierz Kaleta, 03, faks: (0-22), CA MON 845 387;
wko@redakcjawojskowa.pl Gdynia: Tomasz Gos, tel.: (0-58) 626 24 Damian Markowski reklama@redakcjawojskowa.pl
Egzemplarze czasopism dostępne w wewnętrznym kolportażu wojskowym są bezpłatne

2 Polska Zbrojna nr 29/2008


| | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | | |

WOJSKO EGZAMIN „PZ”


ZACHWYT
KONTROLOWANY REDAKTOR
NACZELNY
Zapowiadał się radykalny przełom
w myśleniu o mundurze Artur Bartkiewicz
współczesnego pola walki.
Skończyło się na kilku
usprawnieniach oraz ciekawych,
lecz niedopracowanych
rozwiązaniach STR. 24 Nasz jubileusz
Z przyjemnością oddajemy naszym Czytelnikom do ręki jubileuszowy, sześćsetny
numer „Polski Zbrojnej”. Po przywróceniu tytułu kilkakrotnie zmieniał się wy-
gląd pisma, autorzy, liczba stron – ale jedno było niezmienne: „Polska Zbrojna” za-
wsze była pismem dla wojska i o wojsku. Taka też pozostanie, choć pewnie wciąż bę-
dzie się zmieniać, bo doskonale zdajemy sobie sprawę z tego, że kto stoi w miejscu,
ten się cofa. A my nie chcemy cofnąć się nawet o krok.
W tym numerze w związku ze wspomnianym jubileuszem nietypowo poświęciliśmy
nieco miejsca… samym sobie. Przede wszystkim przypominamy długą, ponad 80-let-
nią historię pisma (artykuł Damiana Markowskiego „Gazeta każdego żołnierza”),
rozmawiamy o „Polsce Zbrojnej” z naszymi Czytelnikami (materiał Romana Przeci-
szewskiego: „Więcej wojska w wojsku”), a także przedstawiamy wyniki przeprowa-
dzonej na początku tego roku ankiety na temat naszego tygodnika. W dziale Świat
opisujemy również, jak wyglądają pokrewne pisma w innych państwach (artykuł
Magdaleny Kowalskiej-Sendek „Armia na łamach”).
Z rozmów, ankiet i głosów napływających do redakcji drogą elektroniczną wynika, że
chcielibyście, aby nasza gazeta była jeszcze bardziej „uwojskowiona” – co oznacza
więcej relacji z życia garnizonów, więcej porad prawnych i więcej materiałów z misji
polskich żołnierzy pełnionych poza granicami kraju. Innymi słowy, jak w tytule arty-
kułu red. Przeciszewskiego – więcej wojska w wojsku. Postaramy się Was nie zawieść
i zrobimy wszystko, aby po kolejnych 600 numerach nasz tygodnik był już dokładnie
taki, jakim chcecie go widzieć. Pracę zaczynamy już teraz – jubileusz nie przesłonił
nam bowiem tego, co dzieje się obecnie w armii, której częścią jest również nasza re-
dakcja. Dlatego w tym numerze „PZ” znajdziecie m.in. przeprowadzony przez
mjr. Tomasza Szulejkę test nowego umundurowania, materiał Norberta Bączyka na
temat dodatków dla pilotów lotnictwa transportowego za loty w rejon działań wojen-
nych oraz podsumowanie obecności Wielonarodowej Dywizji Centrum–Południe
w Iraku autorstwa Andrzeja Wilka w związku ze zbliżającym się zakończeniem misji
polskich żołnierzy nad Eufratem.
Jeśli jest coś, czego życzylibyśmy sobie na kolejne 600 numerów „PZ”, to byłby to
niewątpliwie bardziej żywy dialog z Czytelnikami. Chcielibyśmy, abyście razem z na-
mi wspólnie redagowali pismo – mówili o tym, co Was boli, czego chcielibyście się
Prenumerata:
dowiedzieć albo na co się nie zgadzacie. Od początku tego roku pod każdym artyku-
RUCH SA, KOLPORTER SA, Garmond PRESS, GLM.
Informacja: (0-22) 684 04 00 łem publikujemy adres e-mailowy do zajmującego się tematem dziennikarza i gorąco
Kolportaż i reklamacje: zachęcamy Was do korespondencji z nim. Nie musicie się zgadzać ze wszystkim, co
Bellona SA – (0-22) 457 04 37, napiszemy. Ba, czasem możecie nawet wytykać nam błędy. Każda wymiana opinii na
6879 041, CA MON 879 041 opisywane przez nas tematy pozwala nam wtedy spojrzeć na nie szerzej, zauważyć
Druk: Drukarnia Wydawnicza „Trans-Druk”, Golina aspekty dotychczas nieporuszane na naszych łamach albo znajdować zupełnie nowe
Numer zamknięto: 14.07.2008 r. problemy, którymi należy się zająć. Nie musicie zresztą komentować tego, co już na-
Zdjęcie na okładce: Jarosław Wiśniewski
pisaliśmy – możecie sami proponować, czym powinniśmy się w najbliższym czasie za-
Projekt graficzny: Łukasz Kaugan, CaStudio
jąć. I nie dlatego, że brakuje nam tematów – tych starczyłoby pewnie na znacznie
Treść zamieszczanych materiałów nie zawsze więcej niż kolejnych 600 numerów. Chcemy po prostu wiedzieć, którymi sprawami
odzwierciedla stanowisko redakcji. powinniśmy się zainteresować w pierwszej kolejności.
Tekstów niezamówionych redakcja nie zwraca. »„Polska Zbrojna” będzie organem niezbędnym dla każdego wojskowego, a cieka-
Zastrzega sobie prawo do skrótów. wym i zabiegliwym informatorem w sprawach Armji i jej życia dla ogółu społeczeń-
stwa« – takie credo pisma pojawiło się na łamach jego pierwszego numeru. Przy
okazji sześćsetnego wydania życzymy sobie również, by ani dziś, ani w przyszłości to
się nie zmieniło. Jeśli będziemy niezbędni żołnierzom, to znaczy, że będziemy robili
to, czego od nas oczekują. A w naszej pracy właśnie o to chodzi.
Nakład: 20 000 egz.

nr 29/2008 Polska Zbrojna 3


TEMAT NUMERU

ZAGUBIONE
W LOCIE Czy można nosić mundur,
wielokrotnie przebywać w Iraku
i Afganistanie i powiedzieć, że
nigdy nie służyło się w żadnej
misji? Tak. Wystarczy być
lotnikiem z jednostki samolotów
transportowych.
Kilkanaście godzin w ciasnej kabi-
nie samolotu, dwa, trzy międzylądowa-
Norbert
Bączyk
nia po drodze. Obecność w strefie dzia-
łań wojennych przez co najmniej kilka-
dziesiąt minut w powietrzu i czasem na-
wet kilka dni na ziemi. W tym czasie
ewentualnie kilka lotów z zaopatrze-
niem lub ludźmi pomiędzy różnymi wy-
suniętymi bazami. Następnie wielogo-
dzinny powrót na lotnisko macierzystej
jednostki. Potem znowu lot do Iraku czy
Afganistanu. I tak w kółko. Pod tą wy-
liczanką mógłby podpisać się zapewne
niejeden pilot, nawigator czy technik
pokładowy z 13 Eskadry Lotnictwa
Transportowego bądź 36 Specjalnego
Pułku Lotnictwa Transportowego. La-
tają tak przecież od wielu lat. uposażenia zasadniczego żołnierzy za- latających do Iraku i Afganistanu, dzię-
Gdy na początku wieku nasza armia wodowych, opisaliśmy je z punktu wi- ki czemu ich załogi mogą stosować
zaczęła intensywnie angażować się dzenia pilotów śmigłowców. Wielu przelicznik 3,0 przy liczeniu każdej go-
w misje z dala od granic Polski, ciężar z nich miało żal, że zmienione przepi- dziny lotu spędzonej w tych niebez-
stworzenia mostów powietrznych dla sy pozawalają im wprawdzie przeliczać piecznych strefach. Jednakże rozmowy
kontyngentów spadł na lotnictwo trans- teraz aż trzykrotnie godzinę lotu w stre- z lotnikami z 3 Brygady Lotnictwa
portowe. Jednak latający na C-295M, fie działań wojennych, ale dopiero od Transportowego czy warszawskiego
An-26 czy Tu-154 lotnicy nie stali się tego roku. Znacznie poważniejszy specpułku nie pozostawiają najmniej-
przez to żołnierzami któregoś z pol- problem mają jednak załogi samolotów szych wątpliwości – według nich ten
skich kontyngentów wojskowych. transportowych. przelicznik ich nie dotyczy. Nieważne,
Wydawać by się mogło, że zapis czy lecą do Malborka czy do Bagram
Malbork jak Bagram wspomnianej nowelizacji o „statkach – wykonują misję według standardo-
Gdy w maju na łamach „PZ” poru- powietrznych realizujących zadania wego przelicznika 1,0 (taki przelicznik
szyliśmy temat lutowej nowelizacji roz- w strefie działań wojennych” odnosi obowiązuje dziś już tylko załogi samo-
porządzenia w sprawie dodatków do się także do maszyn Sił Powietrznych lotów transportowych; załogi śmigłow-

4 Polska Zbrojna nr 29/2008


SILY POWIETRZNE

Dotychczas lotnicy z 3 Brygady Lotnictwa Transportowego


niezależnie od tego, czy lecieli do Malborka, czy do Bagram
– wykonywali misję według standardowego przelicznika 1,0. Poza tym
za loty do Iraku i Afganistanu nie otrzymują dodatku wojennego

GRAFIKA: MARCIN DMOWSKI

ców obowiązuje przelicznik 1,2, samo- Natomiast centrala ma świadomość stopnie (porucznik, kapitan). Na czas
loty odrzutowe poddźwiękowe – 1,5, innego problemu. Chodzi o brak do- pobytu za granicą dostają jedynie ty-
śmigłowce pokładowe i samoloty nad- datku wojennego za loty do Iraku i Af- powe diety wyjazdowe. Nikt nie kwe-
dźwiękowe – 2,0), co jest dla nich o ty- ganistanu. To dla lotników, zwłaszcza stionuje doskonałej i ciężkiej pracy, ja-
le istotne, że ogólna liczba wylatanych z 13 Eskadry, duży problem, gdyż ką wykonują załogi naszych samolo-
godzin decyduje o poziomie mnożni- w większości mają oni dość niskie tów, oraz ich dużej roli w zapewnieniu
ka kwoty bazowej dla miesięcznego do- sprawnego funkcjonowania odległych
datku specjalnego. A mniej wylatanych Standardowy przelicznik PKW. Niemniej według prawa nie słu-
godzin to mniejsze pieniądze. Tak było godzin lotu dla lotników żą one na misji.
przynajmniej do lipca, gdyż jak nas po- – samoloty transportowe –1,0 Co zatem decyduje, że jeden żołnierz
informowano w Siłach Powietrznych, – śmigłowce –1,2 służy jakiś czas za granicą i otrzymu-
niestosowanie większego przelicznika – samoloty odrzutowe je za to stosowną gratyfikację, a jego
to efekt nieporozumienia i pilotom trans- poddźwiękowe – 1,5, kolega już nie? Decydująca jest oczy-
portowców on przysługuje. Miejmy za- – śmigłowce pokładowe wiście podstawa prawna oraz stosow-
tem nadzieję, że tak jest w istocie. i samoloty naddźwiękowe – 2,0 ne ustawy i rozporządzenia, takie jak 

nr 29/2008 Polska Zbrojna 5


TEMAT NUMERU SILY POWIETRZNE

PIENIĄDZE I MISJE
Rozporządzenie ministra obrony narodowej z 16 czerwca 2004 r. w sprawie należności
pieniężnych żołnierzy zawodowych pełniących służbę poza granicami kraju.
a) polskich przedstawicielstwach zacji międzynarodowych i sił wzmocnienia sił państwa
wojskowych przy organiza- wielonarodowych, albo państw sojuszniczych,
cjach międzynarodowych oraz b) do kwater głównych, do- – misji pokojowej,

JAROSŁAW WIŚNIEWSKI
przy międzynarodowych struk- wództw i sztabów misji orga- – akcji zapobieżenia aktom ter-
turach wojskowych, nizacji międzynarodowych roryzmu lub ich skutkom,
b) organizacjach międzynarodo- i sił wielonarodowych, d) do pełnienia służby w skła-
wych i międzynarodowych c) do pełnienia służby w skła- dzie jednostek wojskowych,
strukturach wojskowych, dzie jednostek wojskowych przebywających poza grani-
c) jednostkach organizacyj- użytych poza granicami pań- cami państwa zgodnie
Rozdział 1, przepisy ogólne nych podległych ministrowi stwa zgodnie z przepisami z przepisami ustawy, o której
Paragraf 2. Przez żołnierzy zawo- właściwemu do spraw ustawy z 17 grudnia 1998 r. mowa w lit. C, ma na celu
dowych wyznaczonych na sta- zagranicznych, o zasadach użycia lub poby- udział w:
nowiska służbowe albo skiero- 2. Żołnierzy zawodowych skiero- tu Sił Zbrojnych – szkoleniach i ćwiczeniach
wanych poza granice państwa wanych: Rzeczypospolitej Polskiej po- wojskowych,
należy rozumieć: a) w charakterze obserwatorów za granicami państwa – akcjach ratowniczych, poszuki-
1) Żołnierzy zawodowych wyzna- wojskowych lub osób posia- (DzU nr 162, poz. 1117) wawczych lub humanitarnych,
czonych na stanowiska służ- dających status obserwatora w celu udziału w: – przedsięwzięciach reprezen-
bowe w: wojskowego do misji organi- – konflikcie zbrojnym lub dla tacyjnych.

W Siłach Powietrznych i Dowództwie Operacyjnym podjęto prace nad stworzeniem takich


rozwiązań, które umożliwiałyby załogom transportowców otrzymywanie w uzasadnionych
przypadkach dodatków wojennych lub podobnych świadczeń
rozporządzenie Rady Ministrów my nie zostały zignorowane. Zarówno doprecyzowanie szczegółów. Nikt
w sprawie pełnienia zawodowej służby w Siłach Powietrznych, jak i w Do- przecież nie będzie zmieniał ustaw, ma-
wojskowej poza granicami państwa czy wództwie Operacyjnym (zarządzają- jąc na uwadze tylko pilotów. Chodzi
rozporządzenie ministra obrony naro- cym wojskami znajdującymi się na mi- tu raczej o stworzenie nowych przepi-
dowej w sprawie należności pienięż- sjach) podjęto prace nad stworzeniem sów ogólnych, które likwidowałyby
nych żołnierzy zawodowych pełniących takich rozwiązań, które umożliwiały- istniejące luki czy niedociągnięcia
służbę poza granicami państwa. Para- by załogom transportowców czy innym prawne. Teoretycznie MON może ich
graf drugi rozdziału pierwszego dru- żołnierzom pełniących stosowne funk- nie przeprowadzić samodzielnie, gdyż
giego ze wspomnianych dokumentów cje za granicą otrzymywanie w uzasad- mogłyby wymagać reformy rozporzą-
określa, jak należy rozumieć „żołnie- nionych przypadkach dodatków wojen- dzeń i ustaw uchwalanych nawet przez
rzy zawodowych wyznaczonych na sta- nych lub podobnych świadczeń. parlament.
nowiska służbowe albo skierowanych Załogom samolotów transporto-
poza granice państwa”. Skomplikowane zadanie wych należy życzyć pozytywnego dla
Okazuje się, że w naszej armii moż- Prace w tej materii są już mocno za- nich rozstrzygnięcia całej sprawy. Wy-
na wyjechać za granicę w ramach wy- awansowane, ale nie można zapominać prawy w strefy działań wojennych są
konywanego zadania i wcale nie pod- o tym, że problem jest niezwykle skom- z definicji dość ryzykowne, a na pew-
legać pod te rozporządzenia. Dotyczy plikowany. Wystarczy choćby spojrzeć no wymagają wytężonej pracy, stosow-
to nie tylko załóg statków powietrz- na cytowane już rozporządzenie nowe- nej wiedzy z zakresu procedur sojusz-
nych. Lotnicy wyruszają tam właści- lizujące kwestię dodatków i zapis mó- niczych i umiejętności. Nikt nie może
wie na takich samych zasadach jak ofi- wiący o „statku powietrznym realizu- też zakwestionować istotnego wkładu
cjalne delegacje wojskowe, które prze- jącym zadania w strefie działań wojen- jednostek lotniczych z Krakowa i War-
wożą. Wspomniane rozporządzenia nych”. Czy należy uwzględniać całą szawy w realizację operacji polskich
dość szczegółowo określają natomiast trasę lotu Polska–Afganistan, czy mo- kontyngentów w Iraku i Afganistanie.
zasady funkcjonowania i jurysdykcję że tylko okres przebywania nad samym Sprawa ta pokazuje również, jak skom-
polskich żołnierzy służących poza Afganistanem? A może jedynie te prze- plikowanym i wielowymiarowym za-
granicami kraju, i jeśli ktoś jest człon- loty, które były wykonywane między gadnieniem jest realizowanie odległych
kiem wybranego PKW, musi ich bazami? Jeśli załoga samolotu została- misji naszych wojsk i jak, mimo kilku
przestrzegać. by włączona w skład PKW, to jak na- lat intensywnych doświadczeń, cały
leży rozwiązać kwestię personelu na- czas musimy się ich uczyć – nie tylko
Pytania o zmiany ziemnego? Albo czy załogi wraz ze pod względem organizacyjnym, szko-
Lotnikom wyruszającym w ciężkie sprzętem będzie można w ramach jed- leniowym, wypracowanej taktyki dzia-
rejsy transportowe w strefę działań wo- nej zmiany, w zależności od wykony- łań czy wyposażenia w nowy sprzęt,
jennych trudno pogodzić się z tym, że wanych zadań, włączać w szeregi da- ale również pod względem przyjętych
nie zaliczają się do grona uczestników nego kontyngentu i z nich wyłączać? rozwiązań prawnych. 
misji, a co za tym idzie, nie dostają sto- Takich pytań nasuwa się bardzo wiele. Napisz do autora: norbert.baczyk@
sownych dodatków. Jednak ich proble- Największym wyzwaniem jest jednak redakcjawojskowa.pl

6 Polska Zbrojna nr 29/2008


BEZPIECZENSTWO
X SELEKCJA

nr 29/2008 Polska Zbrojna 7


AAAAAAA
WYDARZENIA
AAAAAAAA
ZAPIS
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI (2)

Kandydaci na generałów ARTUR GOŁAWSKI

Minister obrony promuje oficerów, których wnioski o awans nie zostały uwzględnione
w Święto Konstytucji.
wunastu kandydatów do w tym 32 na posadach zaszeregowanych faktycznie 126 generałów, z tego
awansów generalskich do stopnia generała brygady. 13 w rezerwie kadrowej (stan na początek
z okazji Święta WP przed- Minister Klich przedstawił do awansu lipca). Niektórzy z rezerwowej trzynastki
stawił prezydentowi Lecho- na stopień admirała floty wiceadm. To- w najbliższych tygodniach odejdą do cy-
wi Kaczyńskiemu minister masza Matheę, zastępcę szefa SGWP; na wila. Pułkownik wyjaśnił też, że „nie ma
obrony Bogdan Klich. Sto- stopień generała dywizji – gen. bryg. potrzeb i intencji” odtwarzania stanowisk
sowne wnioski wpłynęły do Kancelarii Pre- Andrzeja Lelewskiego, szefa Zarządu generalskich w departamentach spraw
zydenta 3 lipca. Jednocześnie w rozmowie Planowania Operacyjnego (P-3) SGWP; obronnych cywilnych ministerstw. Po-
telefonicznej z Władysławem Stasiakiem, gen. bryg. Romualda Ratajczaka, dyrekto- nowne przypisanie rangi generalskiej do
szefem Biura Bezpieczeństwa Narodowe- ra Departamentu Wojskowych Spraw Za- stanowiska szefa Departamentu Sądów
go, minister potwierdził gotowość spotka- granicznych; gen. bryg. Andrzeja Wasilew- Wojskowych Ministerstwa Sprawiedli-
nia się ze zwierzchnikiem sił zbrojnych, skiego, szefa Zarządu Or- wości jest i pozostanie wy-
aby móc przekazać informacje o procesie ganizacji i Uzupełnień Mamy 163 stanowiska jątkiem. W centralnych in-
profesjonalizacji wojska oraz o kandyda- (P-1) SGWP oraz na sto- generalskie. W służbie stytucjach cywilnych jest
tach do awansu generalskiego. pień generała brygady lub 258 stanowisk dla żołnie-
Lista oficerów proponowanych do awan- kontradmirała – płk. Ry- pozostaje faktycznie rzy zawodowych. Obsa-
su zawiera nazwiska dziesięciu kandyda- szarda Frydrycha, szefa
tów poprzednio niezatwierdzonych przez Obrony przed Bronią Ma-
126 generałów, z tego dzone są 162 z nich.
Warto zauważyć, że mi-
prezydenta. Dodatkowo znaleźli się na niej sowego Rażenia; płk. Ar- 13 w rezerwie nister obrony nie miał kło-
dwaj pułkownicy – Andrzej Reudowicz tura Kołosowskiego, dy- potów, aby wysłać wnio-
i Michał Sikora, którzy zastąpili dwóch rektora Sekretariatu MON; kadrowej ski awansowe do prezy-
oficerów wykreślonych z listy. Jak przy- płk. Krzysztofa Parulskiego, naczelnego denta w terminie wskazanym w projek-
znał Robert Rochowicz, rzecznik ministra prokuratora wojskowego; płk. Andrzeja cie prezydenckiego rozporządzenia
obrony, Bogdan Klich odstąpił od propo- Reudowicza, od 1 sierpnia mającego do- w sprawie trybu nadawania pierwszego
zycji ich awansowania, bo jeden spóźnił wodzić 10 Brygadą Kawalerii Pancernej; stopnia oficerskiego, stopni oficerskich
się ze złożeniem wymaganego od tego ro- płk. Michała Sikorę, dowódcę 3 Brygady generałów i admirałów oraz stopnia woj-
ku (na mocy znowelizowanej pragmaty- Radiotechnicznej; płk Zenona Stankiewi- skowego marszałka Polski. Mowa jest
ki) oświadczenia lustracyjnego, zaś w sto- cza, dyrektora Departamentu Sądów Woj- tam o 45-dniowym wyprzedzeniu przy
sunku do drugiego trwa wyjaśnianie spra- skowych Ministerstwa Sprawiedliwości; składaniu wniosków – czas ten jest po-
wy – zainteresowany twierdzi, że oświad- płk. Dariusza Wrońskiego, dowódcę trzebny urzędnikom prezydenta do zwe-
czenie przesłał listem poleconym, który 25 Brygady Kawalerii Powietrznej; kmdr. ryfikowania przedstawionych przez mi-
musiał zginąć na poczcie. Marka Kurzyka, dowódcę 3 Flotylli Okrę- nistra obrony kandydatur.
Awanse dla dwunastu oficerów pozwo- tów. Resort obrony przekazał 11 lipca mi- Gen. dyw. Roman Polko, zastępca szefa
lą zwiększyć poziom tożsamości stopnia nister Annie Fotydze pełną informację BBN, przekazał pod koniec czerwca pro-
ze stanowiskiem wśród osób zajmujących o przebiegu służby kandydatów oraz uza- jekt tego rozporządzenia dyrektorowi De-
stanowiska generalskie. – Dziś – jak po- sadnienie wniosków przedstawionych do partamentu Kadr MON gen. bryg. Janu-
dał płk Jan Dziuk z Departamentu Kadr nominacji oficerów. szowi Bojarskiemu. Wątpliwe, by rozpo-
MON – tożsamości nie osiągnęło 45 ofi- Płk Dziuk podał, że mamy 163 stano- rządzenie weszło w życie wcześniej niż
cerów na stanowiskach generalskich, wiska generalskie. W służbie pozostaje po wakacjach.

8 Polska Zbrojna nr 29/2008


| | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY
KULISY PORADY |
PO SŁUŻBIE ||
PO SŁUŻBIE
HISTORIAHISTORIA| |
MILITARIAMILITARIA ||
ŚWIAT PRASA
PRASA KULISY | |
ŚWIAT TO I OWO || || |

Negocjacje trwają
NA MISJACH
AFGANISTAN. – Poparcie gubernato-
ra dla naszych działań w Ghazni, które zo-
staną zintensyfikowane wraz z przejęciem
odpowiedzialności za prowincję, jest dla
– Przekazanie przez USA baterii rakiet Patriot, o co przy okazji rozmów o tarczy nas bardzo ważne. Dlatego zapewniłem,
antyrakietowej zabiega rząd, byłoby dowodem poważnego zaangażowania że dołożymy wszelkich starań, aby pod-
Amerykanów w obronę Polski – uważa premier Donald Tusk. wyższyć poziom jej bezpieczeństwa – po-
wiedział 10 lipca gen. bryg. Grzegorz

M ożemy i chcemy uczestniczyć


w globalnym systemie bezpie-
czeństwa, ale jest jeden warunek – że-
Buszka, dowódca III zmiany PKW
Afganistan, po rozmowie
z Mohammadem Usmamem, nowym gu-
by ten system był także systemem bez- bernatorem Ghazni. Dowódca PKW przed-
stawił też plan zamierzeń, które będzie re-
pieczeństwa Polski – powiedział pre-
alizował kontyngent w prowincji
mier 10 lipca w TVN. Poinformował też, w najbliższych miesiącach.
że nie uważa, aby tarcza w Polsce sama
w sobie była dla nas wyjątkowym atu- AFGANISTAN. Odzież, buty, koce
tem i dlatego próbuje przekonać Ame- i żywność podarowali 12 lipca polscy żoł-
rykanów, żeby poważniej potraktowali nierze grupy CIMIC z Szarany mieszkań-
problem polskiego bezpieczeństwa. com okolicznej wioski zamieszkiwanej
Szef rządu oświadczył 4 lipca, że Pol- przez kilkadziesiąt pasztuńskich rodzin.
ska nie otrzymała dotąd satysfakcjonu- Dzieci dostały też tornistry oraz zabawki.
jących gwarancji bezpieczeństwa w ne- Łącznie Polacy przekazali Afgańczykom
gocjacjach w sprawie tarczy. Zaznaczył ok. 500 kg darów.
jednak, że nie zakończyły się one i nadal

GREEKMILITARY
czekamy na odpowiedź strony amery- IRAK. Dowódca Wielonarodowej
Dywizji Centrum–Południe gen. dyw.
kańskiej na nasze postulaty. Natomiast
Andrzej Malinowski 8 lipca wziął udział
Czechy i USA podpisały 8 lipca umo- w uroczystej nominacji szefa Policji gen.
wę o umieszczeniu radaru amerykań- bryg. Safy Kaduma Jassima na stopień
skiej tarczy na czeskim terytorium. o umieszczeniu w Polsce tarczy antyra- generała dywizji. Szacuje się, że
O tarczy premier rozmawiał 9 lipca kietowej będzie ewentualnie możliwe do w Akademii Policji oraz podczas kursów
z prezydentem Lechem Kaczyńskim. końca lipca. Nadal przeciwna jest temu prowadzonych przez żołnierzy WDCP wy-
– Obaj chcemy bezpiecznej Polski Rosja. Tamtejsze MSZ wydało ostrze- szkolono ponad 10 tys. policjantów.
w kontekście tarczy antyrakietowej żenie, że jeśli Amerykanie rozpoczną Spotkanie gen. Malinowskiego, gubernato-
– podkreślił po spotkaniu Donald Tusk. budowę systemu strategicznej obrony ra prowincji Kadisija szejka Hammeda
Przyznał jednak, że prezydent jest znacz- przeciwrakietowej u rosyjskich granic, Musa al-Khudry i szefa Policji było też oka-
nie większym entuzjastą samej tarczy od to Moskwa będzie zmuszona zareago- zją do oceny sytuacji przed planowanym
niego. W ocenie prezydenckiego mini- wać nie środkami dyplomatycznymi, przekazaniem władzom lokalnym odpowie-
stra Michała Kamińskiego Lechowi Ka- lecz militarno-technicznymi. Zapo- dzialności za bezpieczeństwo w prowincji.
czyńskiemu zależy na tym, aby system wiedź Moskwy ma na celu zaniepoko-
LIBAN. Polski batalion logistyczny
obrony antyrakietowej powstał na do- jenie europejskich partnerów USA
w Naqourze gościł 10 lipca przedstawicie-
brych warunkach. Na temat tarczy roz- – ocenił 8 lipca rzecznik Pentagonu li podoficerów z kontyngentów
mawiał także 30 czerwca w Waszyng- Geoff Morrell. Powtórzył również, że uczestniczących w misji Narodów
tonie minister spraw zagranicznych Ra- celem komponentów tarczy, które mają Zjednoczonych, wśród nich pomocnika
dosław Sikorski z sekretarz stanu USA być ulokowane w Polsce i Czechach, ma dowódcy sił UNIFIL ds. podoficerów
Condoleezzą Rice. Po spotkaniu polski być ochrona Europy przed irańskimi ra- st. chor. sztab. Daniela Adu Yaw z Ghany.
minister sugerował, że porozumienie kietami balistycznymi. (ann) Podczas spotkania rozmawiano
m.in. o roli podoficerów podczas
misji. (ad)
IRAK: WART WYSIŁKU
– WARTO BYŁO BYĆ W IRAKU szyły transformację sił zbrojnych. z Amerykanami tak, jak robimy wacji terenu, bezzałogowe środki
ZE WZGLĘDU NA PROFITY Minister wskazywał także na to w sprawie tarczy. rozpoznania z powietrza oraz inny
POLITYCZNE I KORZYŚCI wzmocnienie pozycji Polski na Minister podsumował, że dzięki drobny sprzęt. Z kolei nieodpłat-
WOJSKOWE – ZAPEWNIAŁ arenie międzynarodowej, a sto- polskim żołnierzom została wy- nie pozostanie w Iraku 19 konte-
MINISTER BOGDAN KLICH sunki polsko-amerykańskie oce- szkolona 8 Dywizja Iracka oraz nerów mieszkalnych i sanitarnych
10 LIPCA W SEJMIE. nił jako znakomite, niezależnie ponad 4,5 tys. irackich funkcjona- oraz różne środki zaopatrzenia.
Minister przedstawił informację od trwających negocjacji w spra- riuszy straży granicznej i ponad Jak wyjaśnił minister, zgodnie
o stanie przygotowań do wycofa- wie tarczy antyrakietowej. 6 tys. policjantów. Szef MON wy- z zawartymi z Amerykanami poro-
nia polskich wojsk z tego kraju. Jednocześnie szef resortu obro- mienił również sprzęt, który wróci zumieniami, ok. 90 proc. kosztów
Posłowie pytali natomiast ny przyznał, że wycofujemy się do kraju – dziewięć śmigłowców, transportu pokrywa strona amery-
o szczegółowy bilans ekonomicz- bez korzyści ekonomicznych, za 93 pojazdy i przyczepy, 37 podno- kańska. Poinformował też, że wy-
ny misji i stosunki gospodarcze co winą obarczył poprzednie rzą- śników i wózków paletowych oraz datki od początku misji w Iraku do
z Irakiem. Zdaniem szefa MON, dy. Jak podkreślał, gdy wysyłali- 445 kontenerów. Do Afganistanu końca ubiegłego roku wyniosły
misja pozwoliła zebrać wojsku śmy nasze wojska do Iraku, zostaną przeniesione cztery kon- 858 mln zł, a od początku do po-
doświadczenia, które przyspie- trzeba było się targować tenery chłodnicze, system obser- łowy tego roku – 77 mln zł. (ann)

nr 29/2008 Polska Zbrojna 9


AAAAAAA
WYDARZENIA
AAAAAAAA
ZAPIS
Spotkania
Oskarżenie po poprawkach
Wojskowa prokuratura usunęła 11 lipca uchybienie aktu oskarżenia w sprawie ostrzału
afgańskiej wioski Nangar Khel polegające na niedołączeniu listy z danymi adresowymi
EWA KORSAK

osób, których wezwania na rozprawę żąda oskarżyciel.

KURTUAZYJNE
ROZMOWY
P rezes Wojskowego Sądu
Okręgowego w Warsza-
wie Sławomir Puczyłowski
pojazdy. Doszło też do wy-
miany ognia między amery-
kańskimi żołnierzami a tali-
zaś, dowodzący drugim plu-
tonem szturmowym, usiłował
zapobiec ostrzałowi.
Podsekretarz stanu ds. polity- powiedział 11 lipca, że naj- bami. W rejon udała się gru- Przedstawiciele Naczelnej
ki obronnej Stanisław Jerzy wcześniej w październiku sąd pa, która miała zająć się za- Prokuratury Wojskowej po-
Komorowski spotkał się dokona kolejnej kontroli aktu bezpieczeniem i ewakuacją wiedzieli też, że nieprawdą
11 lipca z doradcą ministra oskarżenia i kilkudziesięciu uszkodzonego transportera. jest, jakoby ISAF prowadził
obrony Japonii ds. współpracy tomów sprawy, tym razem Wysłano też grupę bojową. śledztwo w sprawie Nangar
międzynarodowej Masaru pod kątem kompletności ma- Jak podkreśla prokuratura, Khel, ponieważ zgodnie z po-
Tsui. W rozmowach uczestni- teriału dowodowego. Potwier- ostrzał wioski Nangar Khel rozumieniem z władzami
czyli także m.in. gen. bryg. dzono także odwołanie Karo- nie był w żaden sposób uza- Afganistanu przestępstwami
Romuald Ratajczak, dyrektor la Frankowskiego z funkcji sadniony, gdyż jej mieszkań- popełnionymi przez żołnierzy
Departamentu Wojskowych szefa Wydziału ds. Przestęp- cy nie stanowili zagrożenia. ISAF w tym kraju zajmują się
Spraw Zagranicznych MON, czości Zorganizowanej Od- Według śledczych żołnierze wymiary sprawiedliwości
a ze strony japońskiej Kazuko działu Naczelnej Prokuratury plutonu szturmowego musie- państw, z których oni pocho-
Shiraishi, minister Ambasady Wojskowej w Poznaniu. Wią- li być tego świadomi. Musie- dzą. Natomiast, jak podał
Japonii w Warszawie, że się to, jak poinformowano, li też wiedzieć, że ogień 11 lipca rzecznik NPW płk Je-
Kimiko Okita, przedstawiciel ze zmianą tego etatu z cywil- z moździerza kalibru 60 mm rzy Artymiak, wypowiedzi dla
biura ds. polityki obronnej nego na wojskowy i nie ma trafi w zabudowania. Zastęp- mediów mł. chor. Tomasza
w Warszawie, oraz płk nic wspólnego ze sprawą Nan- ca NPW gen. bryg. Zbigniew Świerada, który w Afganista-
Masahito Yajima, nowy atta- gar Khel. Woźniak powiedział, że na nie był oficerem łącznikowym
ché obrony przy Ambasadzie Szczegóły aktu oskarżenia miejscu zdarzenia byli dwaj i podwładnym amerykańskie-
Japonii w Warszawie. prokuratorzy przedstawili oficerowie, których postawa go pułkownika Martina
Spotkanie, które miało kurtu- 9 lipca. Przypomniano kalen- zasługuje na szacunek. Jeden Schweitzera, o tym, że nie był
azyjny charakter, umocniło darium śledztwa i przedsta- z nich po sprawdzeniu nowo przesłuchiwany w tej sprawie,
współpracę między przedsta- wiono przebieg wypadków. otrzymanych koordynat, we- są nieprawdziwe. Na dowód
wicielami ministerstw obro- Wyjazd na feralną akcję na- dług których wioska była ce- pokazano podpisane przez
ny obydwu krajów. (ek) stąpił po ataku na patrol, pod- lem, odmówił wykonania roz- żołnierza ksero protokołu
czas którego uszkodzono dwa kazu otwarcia ognia. Drugi z przesłuchania. (ad, TW)

Dowódca operacyjny SZRP przejął 1 lipca odpowiedzialność


za ochronę polskiej przestrzeni powietrznej. Co to oznacza
w systemie dowodzenia i podziale kompetencji w wojsku?
Gen. broni Bronisław Kwiatkowski,
dowódca operacyjny sił zbrojnych:
– Pod naszą kontrolę dopiero w czasie kryzysu i woj- Osobami funkcyjnymi w tym
taktyczną przeszły ny. Od 1 lipca jestem także przypadku mogą być tylko ofice-
Centrum Operacji z urzędu przewodniczącym rowie w stopniu generalskim.
Powietrznych i Centrum Rady SAR – ciała doradczego Od 1 kwietnia mamy nowy etat,
Operacji Morskich. Teraz jako ministra właściwego do spraw większy o 50 stanowisk – część
dowódca operacyjny SZ odpo- gospodarki morskiej. Dla per- z nich związana jest z nowymi
wiadam za wykonywanie za- sonelu COP zmiany oznaczają zadaniami DO SZ. Obsadzanie
dań ministra obrony narodo- innego przełożonego podczas nowych stanowisk wciąż trwa.
wej w zakresie ochrony granicy wykonywania części zadań. W mojej ocenie w przyszłości
państwowej w przestrzeni po- Nie stałem się dla nich przeło- powinno również powstać
wietrznej. Dotąd była to dome- żonym kadrowym ani dyscypli- Centrum Operacji Lądowych. To
na dowódcy Sił Powietrznych. narnym. Moi podwładni poprzez COL dowódca operacyj-
ARTUR BARTKIEWICZ

Za ochronę polskiej granicy – wspólnie z generalicją z Sił ny powinien dowodzić


morskiej w czasie pokoju Powietrznych – całodobowo Wojskami Lądowymi, tak jak
nadal odpowiada dowódca pełnią obowiązki dyżurnego do- jest w przypadku SP i MW
MW – DO SZ zajmie się tym wódcy obrony powietrznej kraju. w operacji połączonej. (ag)

10 Polska Zbrojna nr 29/2008


WSZYSTKO
ZAPIS | FORUM | NAO... 3| WOJSKO
CELOWNIKU BLTr| PORADY
KULISY | |PORADY | PO|SŁUŻBIE
PO SŁUŻBIE | HISTORIA
HISTORIA | MILITARIA
| MILITARIA
| ŚWIAT ||PRASA
PRASA||KULISY
ŚWIAT | TO I OWO

KARTOTEKA
PAWEŁ KOSSECKI
został 11 lipca nowym
prezesem Wojskowej
Agencji Mieszkaniowej.
Zastąpił na tym

NATO
stanowisku Krzysztofa
Fundusz Powierniczy na rzecz budowania prawości, W ramach projektu w Akademii Obrony Wielkiej Dzięcielskiego, którego
zapobiegania korupcji i promowania najlepszych prak- Brytanii, w NATO School w Niemczech oraz w The dzień wcześniej odwołał
tyk w instytucjach obrony narodowej został powołany Peace Support Operations Training Centre w Bośni premier Donald Tusk na
przez sojusz północnoatlantycki. Porozumienie w tej i Hercegowinie zostaną przeprowadzone kursy na te- wniosek ministra
sprawie podpisali 1 lipca w Kwaterze Głównej amba- mat zapobiegania korupcji. W tym roku będzie też Bogdana Klicha
sador Claudio Bisogniero (na zdjęciu trzeci z lewej) opracowany i przetestowany kwestionariusz samooce-
– zastępca sekretarza generalnego NATO, oraz przed- ny zabezpieczeń antykorupcyjnych w sektorze obron-
w porozumieniu
stawiciele trzech krajów pomysłodawców: Polski nym, a na początku przyszłego roku przewiduje się z Aleksandrem Gradem,
– ambasador Bogusław Winid (drugi z lewej), opublikowanie kompendium najlepszych praktyk anty- ministrem Skarbu
Szwajcarii – ambasador Jean-Jacques de Dardel korupcyjnych. Projekt został wypracowany we współ- Państwa. Nowy prezes
(czwarty z lewej) i Wielkiej Brytanii – zastępca amba- pracy z ośrodkami szkoleniowymi Partnerstwa dla WAM na swojego zastęp-
sadora Matthew Kidd (pierwszy z lewej). Jest to pierw- Pokoju i pomoże zainteresowanym krajom wypełnić
cę powołał Michała
szy fundusz powierniczy nastawiony na praktyczne ich zobowiązania wynikające z Konwencji Narodów
wsparcie reform w instytucjach obrony narodowej. Zjednoczonych Przeciw Korupcji. (wil, ann) Świtalskiego.

Dyskusje parlamentarne
w chwili wejścia w życie nowelizacji czego zgłaszania się do tej służby otrzy-
będą już w zasobie Agencji Mienia mają też żołnierze rezerwy.
Wojskowego. Komisje zaopiniowały ne- Kierownictwo resortu ma nadzieję, że
gatywnie także zmianę umożliwiającą w latach 2008–2009 do podjęcia służ-
Sejmowe komisje – Obrony Narodowej ustanowienie na przekazanych AMW by nadterminowej uda się namówić po-
oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki lotniskach wojskowych prawa użytkowa- nad 10 tys. żołnierzy służby zasadniczej
Regionalnej rozpatrzyły 9 lipca popraw- nia, a nie tylko najmu, dzierżawy albo oraz ponad 4 tys. rezerwistów. Minister
ki senatu do ustawy o zmianie ustawy użyczenia. (ad) Klich zaproponował też złagodzenie ry-
o gospodarowaniu niektórymi składni- – Celem proponowanych zmian jest gorów dotyczących wykształcenia
kami mienia Skarbu Państwa oraz przyspieszenie procesu profesjonaliza- – obecnie wymagany minimalny poziom
o Agencji Mienia Wojskowego. cji armii – uzasadnił minister Bogdan szkoły ponadgimnazjalnej obniżono do
Regulacja przewiduje przekazywanie Klich 10 lipca przed sejmową Komisją poziomu szkoły gimnazjalnej. Droga do
nieużywanych i zbędnych armii lotnisk Obrony Narodowej propozycję noweliza- służby zostanie też otwarta przed tymi,
lub ich części nieodpłatnie samorzą- cji ustawy o powszechnym obowiązku którzy weszli w konflikt z prawem.
dom. Jedna z głównych senackich po- obrony RP. Ideą przewodnią zmian jest – Wojsko nie chce uchylać się od dzia-
prawek do uchwalonej przez sejm poszerzenie kręgu potencjalnych kandy- łalności wychowawczej wobec żołnierzy
30 maja ustawy rozszerza o samorządy datów do nadterminowej (docelowo karanych. Nie będziemy zamykać ko-
powiatowe listę podmiotów, które mogą kontraktowej) służby wojskowej. Teraz szar przed ochotnikami, którzy weszli
ubiegać się o lotniska. Komisje pozy- o przyjęcie do tej służby starać się mo- w konflikt z prawem, pod warunkiem, że
tywnie zaopiniowały tę zmianę. gą żołnierze służby zasadniczej już po popełnione przez nich czyny miały cha-
Posłowie byli natomiast przeciwni po- trzech miesiącach noszenia munduru. rakter wykroczenia lub przestępstwa po-
prawce wprowadzającej regulacje umoż- W projekcie podniesiono górną granicę pełnionego z winy nieumyślnej – pod-
liwiające przekazywanie samorządom wieku przyjęcia do służby nadtermino- kreślił minister. Projekt został skierowa-
lotnisk wojskowych, które wej z 25 do 30 lat. Prawo do ochotni- ny do prac w podkomisji. (goł)

Wolne za służbę
S prawa dni wolnych za służbę
– w ostatnim czasie budząca
najwięcej wątpliwości i kontrower-
pełnił służbę dyżurną lub dyżur
w dniu ustawowo lub dodatkowo
wolnym od służby, w wymiarze co
nie normy tygodniowego czasu
służby. Poza dniem wolnym za
służbę w dniu ustawowo lub dodat-
sji – została w końcu rozwiązana. najmniej ośmiu godzin, udziela się kowo od niej wolnym, za każdy dy-
Minister obrony narodowej podpi- za ten dzień czasu wolnego
prawa

żur (niezależnie od dnia jego peł-


sał długo oczekiwane przez kadrę w wymiarze jednego dnia.
Bliżej

nienia) nadal będzie przysługiwał


rozporządzenie dotyczące czasu Rozporządzenie precyzuje także
dodatek w wysokości 50 zł.
służby żołnierzy zawodowych. zapis o dodatkowych dniach wol-
Nowe przepisy regulują jedną nych od służby, którymi zgodnie Rozporządzenie wejdzie w życie
z najważniejszych kwestii, a mia- z par. 3 są soboty. Dokument okre- 25 lipca 2008 r. Jego treść oraz
nowicie jednolite udzielanie czasu śla również sposób prowadzenia uzasadnienie można znaleźć na
wolnego za służbę dyżurną. ewidencji czasu służby oraz oko- stronie Konwentu Dziekanów
Oznacza to, że żołnierzowi, który liczności powodujące przekrocze- Korpusu Oficerów WP. (PG)

nr 29/2008 Polska Zbrojna 11


AAAAAAA WYDARZENIA ZAPIS
AAAAAAAA

PIOTR Na orbicie
S.GUZOWSKA

BERNABIUK

P rawdopodobnie już za
cztery lata Polska wyśle
w kosmos pierwszego sztucz-
nego satelitę. Na III Konferen-
cji Naukowo-Technicznej
Wakacyjne tsunami pt. „Wykorzystanie współcze-
snych zobrazowań satelitar-

L etnie tematy, w tym również felietonów, powinny być nieco


lżejsze, nie przytłaczać ludzi pogrążonych w wywołanym upa-
łami letargu. Przed wstrząsami szczególnie należy chronić tych,
nych, lotniczych i naziemnych
dla potrzeb obronności kraju
i gospodarki narodowej”, po-
pierwszego polskiego sateli-
ty obserwacyjnego Mazovia.
Zostanie on wyposażony
którzy pośrodku wakacji trwają na stanowiskach. Poszukiwałem łączonej z VIII Konferencją w nowoczesną optykę i będzie
więc lekkiej i zwiewnej materii, którą można by bez większego użytkowników oprogramowa- mógł fotografować obiekty
wysiłku obrócić w żart z puentą, a tu, nagle, napadł mnie temat nia ERDAS Imagine i LPS, o wymiarach dwa metry na
z pozoru wakacyjny, ale o ciężarze czołgu T-55. Otóż, znajomy której jednym z organizatorów dwa, czyli – jak zapewnia
i wielce poczciwy oficer nadmorski opowiedział mi o swej letniej, była Wojskowa Akademia dr hab. Marek Banaszkie-
po wielekroć przeżywanej już gehennie: Techniczna, a która odbyła się wicz, dyrektor Centrum Ba-
– Z początkiem wakacji w moim domu oczekujemy nadejścia w połowie czerwca, dużo miej- dań Kosmicznych PAN – wy-
„tsunami”. Już w maju powstają pierwsze zmarszczki na lustrza- sca poświęcono opracowane- konywać zdjęcia takiej jakości
nej powierzchni morza, które pędzą ku brzegowi, by z począt- mu przez Centrum Badań Ko- jak te, które robią satelity uży-
kiem lipca spiętrzyć się na płyciźnie i zalać nas sięgającą nieba smicznych PAN programowi wane dziś przez Francję czy
falą. Zaczyna się więc od pozdrowień i z pozoru niewinnych py- wysłania w 2012 r. na orbitę Niemcy. (wil)
tań o najbliższe plany. W połowie czerwca przychodzi czas na
konkrety – terminarz spędzania wakacji przez krewniaków
w moim mieszkaniu, które nagle zamienia się w nadmorski ku- Z głębokim smutkiem przyjęliśmy wiadomość
rort. A trzeba dodać, że oboje z żoną pochodzimy z rodzin wielo- o tragicznej śmierci
dzietnych i długowiecznych. Wyobraź sobie naszą spokojną sie-
dzibę pełną rozwrzeszczanych bachorów, tokujących ciotek PROF. BRONISŁAWA GEREMKA
i szwagrów oczekujących współuczestnictwa w ich urlopowym
wypoczynku. O, nie myśl sobie, że chcą wspólnie grać w siat- wybitnego humanisty, dyplomaty
kówkę na pobliskiej plaży czy stawiać wielorodzinne zamki i Męża Stanu, wielkiego Polaka i powszechnie
z piasku. Czekają chwili, by napić się z gospodarzem, pogadać szanowanego Europejczyka, zasłużonego działacza
o polityce i piłce nożnej... antykomunistycznej opozycji,
Szukając gorączkowo wyjścia z koszmaru, który dotknął mego współtwórcy polityki zagranicznej wolnej Polski.
znajomego, zarzuciłem go mniej lub bardziej bezsensownymi po- Pogrążeni w żalu żegnamy Wspaniałego Człowieka,
mysłami. Niestety, mimo wszystko chciał zachować rodzinę, nie naszego Nauczyciela i Przyjaciela.
zamierzał więc wyjeżdżać w okresie kanikuł na urlop czy urzą- Łączymy się w bólu
dzać remontu. Podpalać mieszkania też nie chciał, chociaż
w chwilach desperacji niejednokrotnie błąkał mu się po głowie z JEGO NAJBLIŻSZYMI
ten pomysł.
– A co robisz z własnym urlopem? – zapytałem wreszcie nieśmia- Bogdan Klich
ło. Uśmiechnął się złośliwie: – Od lat jeździmy całą rodziną w gó- minister obrony narodowej
ry, na narty. Zatrzymujemy się u kuzyna żony, który mieszka na Stanisław Jerzy Komorowski
Podhalu, kilometr od wyciągu. podsekretarz stanu w MON

Z wielkim żalem i smutkiem przyjąłem


LICZBA TYGODNIA wiadomość o śmierci

112 – tyle garnizonów pozostanie z obecnych Rotmistrza Ryszarda DEMBIŃSKIEGO

112
126 – ujawnił minister Bogdan Klich 10 lipca
podczas spotkania z posłami sejmowej Komisji Obrony sybiraka, żołnierza Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie,
Narodowej. Szef MON 7 lipca zatwierdził przygotowaną wieloletniego prezesa Instytutu Polskiego i Muzeum
w SGWP koncepcję dyslokacji sił zbrojnych będącą rezulta- im. gen. Sikorskiego w Londynie.
tem kilkumiesięcznego przeglądu garnizonów. Jak tłuma-
czył, zlikwidowane zostaną trzy z nich, a dwadzieścia mniej- RODZINIE i BLISKIM
szych będzie połączonych w dziewięć większych. – Nastąpią
więc zmiany organizacyjne. Nie chcemy pozbywać się infra-
struktury, lecz tworzyć większe jednostki – zapewnił mini- składam wyrazy głębokiego współczucia
ster. Pierwszy garnizon zostanie zlikwidowany w tym roku,
a dwa kolejne po 2012. Zmiany zaplanowano na lata Bogdan Klich
2008–2018. (ag) minister obrony narodowej

12 Polska Zbrojna nr 29/2008


MOTTO TYGODNIA
PAULO COELHO (UR. 1947 R.),
| | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA | |
MILITARIAPISARZ
BRAZYLIJSKI PRASAI POETA: |
ŚWIAT TO I OWO | |
– Wojny w o wiele mniejszym stopniu stają się przyczyną obłędu
niż napięcie, nuda, choroby dziedziczne, samotność czy odrzucenie.

Andrzej
Wilk
Prawie jak dywizja
US DOD
Po pięciu latach Polski Kontyngent Wojskowy w Iraku kończy swoją misję. Wraz z nim odchodzi
do historii dowodzona przez Polaków Wielonarodowa Dywizja Centrum–Południe.
a sformowanej jesienią
2003 r. pod polskim do-
czyła 9 tys. żołnierzy. Co więcej, Pola-
kom i sojusznikom, którzy zgodzili się
„POLSKA” STREFA
wództwem wielonarodo- być częścią dowodzonej przez nich dy- SIERPIEŃ 2003 r. (pierwotny ob-
wej dywizji od początku wizji, nie udało się wystawić ani jedne- szar odpowiedzialności MNDCS)
– 5 z 18 prowincji Iraku: Babil (sto-
ciążyło piętno prymatu go jednolitego związku taktycznego lica prowincji: Hilla), Kadisija
polityki nad rzeczywisty- (brygady) czy choćby oddziału (pułku). (Diwanija), Karbala (Karbala),
mi potrzebami prowadzonej przez Ame- Nawet bataliony i kompanie, z których Nadżaf (Nadżaf), Wasit
rykanów i Brytyjczyków operacji mili- w rzeczywistości składała się MNDCS, (Kut); łącznie
tarnej w Iraku. Chęć wykazania sojusz- były najczęściej zlepkiem żołnierzy 65 632 km kw. po-
wierzchni i 4 955 tys.
niczego poparcia dla poczynań Wa- z różnych jednostek. mieszkańców;
szyngtonu zaowocowała utworzeniem Wysyłane do Iraku kontyngenty re- MAJ 2004 r. – trzy prowin-
swoistej wojskowej wieży Babel. W sku- krutowane były z różnych pododdzia- cje (Babil, Karbala
piającej żołnierzy 21 państw z trzech łów, czasem nawet kilku związków tak- i Wasit); łącznie 28 655 km
kontynentów Wielonarodowej Dywizji tycznych. W rezultacie powstałe na kw. powierzchni, 3 089 tys.
Centrum–Południe (Multinational Di- miejscu „brygady” miały przede wszyst- mieszkańców;
GRUDZIEŃ 2004 r. – trzy pro-
vision Central-South – MNDCS) różni- kim charakter formalno-administracyj- wincje (Babil, Kadisija i Wasit);
ce językowe stanowiły jednak zaledwie ny. Jeśli dodać do tego fakt, że więk- łącznie 31 523 km kw.
jeden z problemów. szość państw sojuszniczych wysyłała powierzchni, 3 397 tys. miesz-
pod polskie dowództwo żołnierzy zgod- kańców;
Wieża Babel nie z zasadą „jak najmniej się namęczyć, STYCZEŃ 2006 r. (obszar sta-
cjonowania MNDCS w strefie
Już w momencie tworzenia dywizji a krwi nie przelać”, jednostka w pełni odpowiedzialności
okazało się, że dowodzona przez Pola- zasługująca na miano dywizji po prostu 8 Dywizji Armii Irackiej)
ków struktura nie osiągnie postulowane- nie mogła powstać. – jedna prowincja (Kadisija);
go stanu liczebnego (co najmniej 12 tys. Amerykańskie dowództwo dosyć łącznie 8 153 km kw.
żołnierzy). W szczytowym okresie, na szybko zorientowało się w takim stanie powierzchni, 908 tys.
mieszkańców.
przełomie 2003 i 2004 r., MNDCS li- rzeczy i, dmuchając na zimne, na dwa 

nr 29/2008 Polska Zbrojna 13


AAAAAAA
FORUM IRAK
AAAAAAAA
Dywizje tygodnie przed oficjalnym przekaza-
niem odpowiedzialności dowództwu
Walki pokazały brak przygotowania
MNDCS do działań militarnych. Po raz
nad Eufratem Wielonarodowej Dywizji Centrum–Po- kolejny dał o sobie znać syndrom „Wie-

T rzon zaangażowanych w Iraku związ-


ków taktycznych stanowią amery-
kańskie: 1 Dywizja Pancerna,
łudnie (3 września 2003 r.) wykroiło
z „polskiej strefy” w Iraku najbardziej
niebezpieczną i znaczącą ze względu na
ży Babel” – żołnierze hiszpańscy ogra-
niczyli się do obrony własnej bazy, po-
nieważ ich mandat nie obejmował
3 i 4 Dywizja Piechoty (zmechanizowa- prowadzone działania militarne, sąsia- uczestnictwa w działaniach bojowych;
na) oraz 1 Dywizja Piechoty Morskiej dującą z Bagdadem północną część pro- Bułgarzy oddali przeciwnikowi inicja-
(na zdjęciu dolnym). Są one w pełni roz- wincji Babil. tywę, a potem nie mieli odpowiednich
winięte i liczą przeciętnie po 20 tys. żoł- środków, by odzyskać utracone pozycje;
nierzy każda (trzecią część stanu liczeb- Bolesna lekcja z kolei Ukraińcy po prostu nie wiedzie-
nego amerykańskich dywizji stanowi W pierwszych dniach kwietnia 2004 r. li, jak mają się zachować.
rozbudowana logistyka). Będąca odpo- wojna zawitała do spokojnej dotychczas Jako jednostkę bojową dowodzoną
wiednikiem MNDCS, dowodzona przez „polskiej” strefy. Powstanie sadrystów przez Polaków dywizję dyskwalifikował

JAROSŁAW RYBAK, US DOD

WALKI POKAZAŁY brak przygotowania MNDCS do działań militarnych. Po raz kolejny dał o sobie znać syndrom „Wieży Babel” – żołnierze hiszpańscy (w środku)
(z prawej) oddali przeciwnikowi inicjatywę, a potem nie mieli odpowiednich środków, by odzyskać utracone pozycje, a batalion salwadorski (z lewej) poniósł znaczne

Brytyjczyków Wielonarodowa Dywizja (od nazwiska radykalnego duchownego brak ciężkiego uzbrojenia i własnego
Południe–Wschód (Multinational szyickiego Muktady as-Sadra) ogarnęło wsparcia lotniczego. W połowie kwiet-
Division South–East – MNDSE) w naj- praktycznie cały obszar odpowiedzialno- nia, gdy amerykańskie dowództwo za-
trudniejszym dla stabilizacji Iraku ści Wielonarodowej Dywizji Centrum– częło przygotowania do ofensywy prze-
2004 r. liczyła 15 tys. żołnierzy. W jej Południe – od kontrolowanego przez ciw sadrystom, publicznie zastanawia-
skład wchodziły wówczas dwie pełno- hiszpańsko-latynoamerykańską brygadę no się nad wycofaniem MNDCS
wartościowe brygady ogólnowojskowe „Plus Ultra” Nadżafu poprzez Karbalę, z „polskiej strefy”. Gdy w maju rozpo-
(brytyjska i włoska). Obecnie w MNDSE w której stacjonował batalion bułgarski, częło się odzyskiwanie przez Ameryka-
służy ok. 6 tys. żołnierzy. Dla porówna- po Al-Kut, znajdujący się w strefie od- nów kontroli nad regionem, MNDCS
nia stacjonująca w Czeczenii rosyjska powiedzialności brygady dowodzonej pełniła już wyłącznie rolę statysty.
42 Dywizja Zmechanizowana liczy przez Ukraińców. Znaczne straty ponie- Bezpośrednim rezultatem powstania
15 tys. żołnierzy. sione już w pierwszym starciu przez żoł- sadrystów było przejęcie przez armię
nierzy z Salwadoru, a także największe amerykańską odpowiedzialności za
natężenie walk nieopodal Nadżafu, zmu- prowincje Nadżaf (w kwietniu) i Kadi-
siły amerykańskie dowództwo do natych- sija (w maju). Po uspokojeniu sytuacji
miastowej reakcji. Pozostawieni sami so- ponownie zostały one przekazane Wie-
bie Bułgarzy obronili w Karbali jedynie lonarodowej Dywizji Centrum–Połu-
własny posterunek. Z kolei Ukraińcy po dnie, jednak nie na długo.
prostu wycofali się z Kut do bazy na Na początku sierpnia 2004 r. wybu-
przedmieściach. Najważniejsze punkty chło kolejne powstanie, i tym razem
w „polskiej strefie” w ciągu paru dni zna- MNDCS już niejako automatycznie
US DOD

lazły się w rękach sadrystowskiej Armii przekazała kontrolę nad dwiema pro-
Mahdiego. wincjami Amerykanom. Jesienią gra-

14 Polska Zbrojna nr 29/2008


||
ZAPIS FORUM
ZAPIS |
FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY|
KULISY PORADY |
PO SŁUŻBIE
PO SŁUŻBIE ||
HISTORIAHISTORIA | |
MILITARIAMILITARIA
ŚWIAT PRASA ||
PRASA KULISY | |
ŚWIAT TO I OWO || || |

nice „polskiej strefy” były już doraźnie cji pomiędzy sojusznikami. Do najpo- pod kontrolę amerykańską przeszła pro-
wytyczane przez amerykańskie do- ważniejszego „zgrzytu” doszło we wrze- wincja Babil, a „polska strefa” ograni-
wództwo w zależności od jego potrzeb śniu 2004 r., kiedy to Bułgarzy z me- czyła się do prowincji Kadisija.
i planów operacyjnych. Wielonarodo- diów dowiedzieli się o tym, że Polacy
wa dywizja po raz kolejny przejęła od- przekażą Amerykanom kontrolowaną Udany finisz
powiedzialność za Kadisiję (w listopa- przez batalion bułgarski Karbalę. Incy- 26 stycznia 2006 r. dowództwo Wie-
dzie), przekazała jednak Amerykanom dent ok azał się dla Bułgarów jednym lonarodowej Dywizji Centrum–Połu-
kontrolę nad Karbalą (grudzień), pro- z argumentów za wycofaniem się z Ira- dnie przekazało armii irackiej odpo-
wincją niezwykle ważną ze względu na ku, do czego ostatecznie doszło w grud- wiedzialność za bezpieczeństwo w pro-
szlaki komunikacyjne biegnące z Bag- niu 2005 r. wincjach Kadisija i opuszczonej wcze-
dadu do Nadżafu. Najpoważniejszym ciosem dla śniej przez żołnierzy ukraińskich Wa-
Pierwsze powstanie sadrystów zbie- MNDCS było jednak wycofanie drugie- sit. Używane odnośnie do prowincji
gło się w czasie z krwawym zamachem go pod względem liczebności (po pol- Kadisija określenie „polska strefa”
terrorystycznym w Madrycie i wybora- skim) kontyngentu z Ukrainy. Szczę- miało więc od tego czasu charakter wy-

Zmiany liczebności
Wielonarodowej
Dywizji Centrum–
–Południe
grudzień 2003 r. – 9 tys.
wrzesień 2004 r. – 6,5 tys.
styczeń 2005 r. – 5,5 tys.
luty 2005 r. – 4,7 tys.
sierpień 2005 r. – 3,5 tys.
grudzień 2005 r. – 2,2 tys.
styczeń 2008 r. – 2 tys.

Wysyłane do Iraku
kontyngenty rekrutowane
były z różnych pododdziałów,
czasem nawet kilku związków
ALEKSANDER RAWSKI

taktycznych. W rezultacie
stworzone na miejscu „brygady”
miały przede wszystkim
charakter formalno-
-administracyjny
ograniczyli się do obrony własnej bazy, ponieważ ich mandat nie obejmował uczestnictwa w działaniach bojowych, Bułgarzy
straty już w pierwszym starciu.

mi parlamentarnymi w Hiszpanii. W re- ściem dla dowództwa wielonarodowej łącznie tytularny. Paradoksalnie jednak
zultacie w połowie kwietnia 2004 r. no- dywizji, od oficjalnej zapowiedzi wy- zdjęcie z Polskiego Kontyngentu Woj-
wy socjalistyczny rząd spełnił przedwy- cofania Ukraińców z Iraku do ich fak- skowego, który od 2006 r. stanowił
borczą obietnicę o wycofaniu hiszpań- tycznego wyjazdu upłynął rok. Osta- trzon MNDCS, odpowiedzialności za
skiego kontyngentu z Iraku. Tuż po tecznie kontyngent ukraiński opuścił bezpieczeństwo „polskiej strefy” przy-
Hiszpanach decyzję o wycofaniu pod- prowincję Wasit w grudniu 2005 r. Ze czyniło się do przywrócenia mu funk-
jęły Dominikana, Honduras i Nikara- względu na równoczesne wycofywanie cji czysto wojskowych. Głównym za-
gua. Stanowiąca trzecią część Wielona- się mniejszych kontyngentów (filipiń- daniem polskich żołnierzy stało się bo-
rodowej Dywizji Centrum–Południe skiego, węgierskiego i norweskiego) na wiem szkolenie 8 Dywizji Armii Irac-
brygada „Plus Ultra” przestała istnieć. początku 2006 r. liczebność MNDCS kiej. Załogi polskich śmigłowców mia-
Batalion salwadorski, który pozostał spadła do nieco ponad 2 tys. żołnierzy. ły też swój udział w starciach irackiej
w Iraku ze względu na wysokie koszty Nowi angażujący się w misję iracką so- dywizji z Armią Mahdiego, zapewnia-
wycofania jednostki i formalnie nadal jusznicy, m.in. dysponujący wyjątkowo jąc jej wsparcie lotnicze m.in. podczas
wchodził w skład MNDCS, został prze- licznym kontyngentem Gruzini (obec- działań w Diwanii i Suwajrze w 2006 r.,
jęty przez Amerykanów. Dowództwo nie ponad 2 tys. żołnierzy), woleli słu- a także w operacji „Czarny Orzeł”
wielonarodowej dywizji nie miało żad- żyć pod dowództwem amerykańskim. przeprowadzonej w Diwanii w kwiet-
nych odwodów, którymi można było ob- Po 2003 r. wielonarodową dywizję pod niu 2007 r. 
sadzić opuszczone prowincje Nadżaf polskim dowództwem zasiliły zaledwie
i Kadisija. dwa nowe kontyngenty w sile plutonów: Napisz do autora:
Podejmowane przez Amerykanów de- jeden z Armenii oraz jeden z Bośni polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl
cyzje o zmianie granic „polskiej strefy” i Hercegowiny, co było jedynie kroplą
wykazały kolejną słabość wielonarodo- w morzu potrzeb. W rezultacie już Autor jest ekspertem ds. wojskowych
wej dywizji – brak należytej komunika- w pierwszych dniach stycznia 2006 r. Ośrodka Studiów Wschodnich

nr 29/2008 Polska Zbrojna 15


AAAAAAA
NA CELOWNIKU
AAAAAAAA
Rozmowa
z GEN. BRYG. JERZYM
BIZIEWSKIM,
dowódcą II zmiany PKW
Afganistan
Przełożeni dobrze oceniają drugą
afgańską zmianę. Czy jej dowódca po-
dziela tę opinię?
– To była trudna misja. Wykonywali-
śmy zadania, których nie można nauczyć
się z książek. Każdy dzień przynosił no-
we doświadczenia, które wykorzystywa-
no w kolejnych tygodniach służby. Teraz
musimy zrobić wszystko, by z tych do-
świadczeń mogły korzystać kolejne zmia-
ny. Jednak jako dowódcę szczególnie bo-
BOGUSŁAW POLITOWSKI (2)

li mnie to, że nie obyło się bez ofiar.


Chwile, gdy dowiadywałem się o trage-
diach moich żołnierzy, były dla mnie naj-
trudniejsze.

Walczyć
Niektórzy mówią, że w Afganistanie
częściej walczył Pan sercem niż kara-
binem...
– Rzeczywiście, kiedy na początku
zmiany zastanawialiśmy się ze sztabem,
jak osiągnąć zakładane cele, postanowili-
śmy, że musimy położyć nacisk nie tylko
na walkę z przeciwnikiem, ale przede
wszystkim na pomoc miejscowej ludno-
ści. Afgańczycy naprawdę tej pomocy po-
trzebują – wystarczy powiedzieć, że pod-
czas ostatniej srogiej zimy statystyki mó- do realizacji programów pomocowych Amerykanie nie mają takich proble-
wiły o co najmniej tysiącu ofiar mrozów musieliśmy sprowadzić z kraju. W efekcie mów z procedurami.
na terenie kraju. Dlatego postanowiliśmy trudności związane z transportem skutecz- – W US Army nawet dowódca batalio-
wyciągać do tych ludzi pomocną dłoń nie blokowały nasze plany i zwiększały nu dysponuje pewną kwotą pieniędzy.
– w wioskach odległych od cywilizacji or- koszty inwestycji. Dlatego też uważam, że Dzięki temu, gdy zachodzi taka potrzeba,
ganizowaliśmy budowę studni i naprawę na potrzeby misji pakiet niektórych ustaw może usiąść ze starszyzną wioski i usta-
podziemnych systemów doprowadzają- powinien zostać pilnie zmieniony, dając do- lić, jakie są najpilniejsze potrzeby miej-
cych wodę, wyposażaliśmy szkoły i pla- wódcom zmian i oficerom z komórki scowej ludności. Następnie zamawia nie-
cówki medyczne. W ten sposób budowa- współpracy cywilno-wojskowej większą zbędne materiały i towary u miejscowych
liśmy zaufanie do wojsk koalicji, zwięk- swobodę w korzystaniu z środków finan- dostawców. Realizacja projektu rzadko
szając bezpieczeństwo naszych żołnierzy. sowych. Na szczęście Ministerstwo Obro- trwa dłużej niż miesiąc, dzięki czemu lo-
Pod koniec zmiany zdarzało się, że Afgań- ny Narodowej ma zamiar wystąpić z ini- kalna ludność prawie od razu widzi efek-
czycy przychodzili do nas z informacja- cjatywą legislacyjną w tej sprawie. ty pomocy. Przyznam, że my również ko-
mi, w których miejscach siły antyrządo- rzystaliśmy z procedur i środków amery-
we umieszczały miny pułapki. Walka ser- kańskich w ramach tzw. funduszy CERP
cem, jak widać, popłaca. (Commander’s Emergency Response Pro-
W placówkach woj- gram), kierowanych do wykorzystania
Podobno jednak niesienie pomocy nie przez nasz CIMIC działający w ramach
jest łatwe...
skowej służby zdrowia Polskiej Grupy Bojowej. Współpracowa-
– Myśli pan pewnie o obowiązujących w Polsce powinno się liśmy także z kilkoma międzynarodowy-
przepisach, które rzeczywiście utrudnia- znaleźć kilka miejsc mi organizacjami, od których pozyskiwa-
ją skuteczną pomoc. Co z tego, że dosta- liśmy różne towary do dystrybucji w na-
liśmy na nią od polskiego Ministerstwa dla wymagających szym rejonie.
Spraw Zagranicznych 6 mln zł, skoro pro- skomplikowanego
cedury dotyczące przetargów sprawiły, że leczenia afgańskich Z tego, co Pan mówi, rola współpracy
za te pieniądze niewiele można było ku- cywilno-wojskowej w misjach zagra-
pić. Większość materiałów potrzebnych żołnierzy nicznych wciąż rośnie…

16 Polska Zbrojna nr 29/2008


ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
NA CELOWNIKU |
CELOWNIKU WOJSKO KULISY
PORADY PORADY|
PO SŁUŻBIE ||
PO SŁUŻBIE | |
HISTORIAHISTORIA ||
MILITARIAMILITARIA
ŚWIAT PRASA | |
PRASA KULISY
ŚWIAT TO I OWO|| || |

budownictwa, rolnictwa, spraw wewnętrz- grać za pomocą karabinu. Proszę sobie wy-
nych czy edukacji. obrazić, że dzięki wielu akcjom pomoco-
wym są w Afganistanie prowincje, gdzie
Zorganizowanie w Polsce leczenia żołnierze koalicji chodzą bez kamizelek
dla Afgańczyka rannego podczas pa- kuloodpornych i bez broni długiej. A kie-
trolu było kolejnym elementem walki dy pewnego dnia do jednej z takich pro-
sercem… wincji przyszli talibowie, miejscowi wzię-
– To była bardzo szczególna i prestiżo- li broń do ręki i po prostu ich wygonili.
wa sprawa. Podczas jednego ze wspólnych
patroli nasz żołnierz i żołnierz afgański Wynika z tego, że Polski Kontyngent
zostali ranni. Początkowo miejscowa służ- Wojskowy jest wojskowy tylko z na-
ba zdrowia chciała amputować Afgańczy- zwy…
kowi obie nogi – tak było bowiem najpro- – Absolutnie. Mówiąc o tym wszyst-
ściej i najtaniej. Po konsultacji z szefem kim, nie chcę, aby ktoś pomyślał, że z kon-
służby zdrowia PKW i głównym chirur- tyngentu zrobiliśmy organizację humani-
giem w szpitalu polowym sprzeciwiłem tarną. W czasie pobytu nasi żołnierze
się temu. W porozumieniu z amerykań- przeprowadzili prawie tysiąc patroli, po-
skimi lekarzami podjęliśmy próbę urato- nad sto konwojów, brali udział w 40 ak-
wania nóg żołnierza w sojuszniczym szpi- cjach medycznych i prawie 80 humanitar-
talu. Udało się. Potrzebna była jednak dłu- nych. Kilkadziesiąt razy wyruszali z baz
ga rehabilitacja. Takich programów nie w ramach sił szybkiego reagowania
ma w Afganistanie. Postanowiłem poszu- – QRF. Polscy żołnierze unieszkodliwili
kać pomocy u nas w kraju. Udało się wiele niewypałów oraz min pułapek. Za-
– dzięki senatorowi Stanisławowi Kogu- trzymaliśmy kilku terrorystów bądź oso-
towi ranny został umieszczony w klinice by podejrzane o terroryzm.

ć sercem
Fundacji Osób Niepełnosprawnych
w Stróżach w Małopolsce. Dlaczego tak Trzecia zmiana dysponuje śmigłowca-
bardzo zaangażowaliśmy się w pomoc mi, których wam brakowało. Co jesz-

W mojej
ocenie koalicja
przejęła
inicjatywę
w walce. Teraz
– Tak, ale sama pomoc CIMIC-owska Afgańczykowi? Po pierwsze – z żołnier- kampania toczy
już nie wystarczy. Potrzebne są projekty skiej solidarności, a po drugie dlatego, że się o serca
o większej skali i dużo większym znacze- teraz, gdy żołnierze afgańskiego batalio-
niu. Takie cele realizują tam prowincjo- nu mają pojechać na niebezpieczny patrol i umysły
nalne zespoły odbudowy (PRT) tworzo- z Polakami, żaden z nich się nie zawaha. Afgańczyków,
ne przez państwa uczestniczące w opera- Wiedzą, że w przypadku tragedii Polacy a tej walki nie
cji ISAF. W tym roku w taką działalność nie zostawią ich samych sobie. Ta sytu-
zaangażowała się również Polska, tworząc acja pokazała nam dobitnie, że w placów- da się wygrać
wspólnie z Amerykanami amerykańsko- kach wojskowej służby zdrowia w Polsce za pomocą
-polskie PRT. W takim zespole potrzeba powinno się znaleźć kilka miejsc dla wy-
przede wszystkim cywilnych specjalistów magających skomplikowanego leczenia
karabinu
w zakresie medycyny i weterynarii, spe- afgańskich żołnierzy.
cjalistów od budownictwa, melioracji i in- cze przydałoby się żołnierzom w Afga-
nych. Fachowcy mają nadzorować odpo- Mówimy cały czas o pomocy humani- nistanie?
wiednie programy – np. lekarz weteryna- tarnej, a przecież w Afganistanie toczy – Na pewno korzystne byłoby wyposa-
rii wspólnie z afgańskimi weterynarzami się wojna domowa... żenie kontyngentu w dobre, bezzałogowe
mógłby stworzyć rejestr zwierząt hodow- – Tak, ale dziś jesteśmy w stanie bez środki rozpoznania oraz dwa–trzy działa
lanych z uwzględnieniem ich stanu zdro- problemu odeprzeć ataki sił antyrządo- artyleryjskie trzymające przeciwnika na
wotnego, a następnie zamówić odpowied- wych. Talibowie są bezradni w bezpośred- odległość, głównie w trakcie trudnych wa-
nią liczbę szczepionek w kraju i dopilno- niej konfrontacji z naszymi żołnierzami. runków pogodowych. Należałoby także po-
wać przeprowadzenia szczepień na miej- Jedyne, co mogą robić, to zakładać miny myśleć nad poprawą zdolności do rozmi-
scu. Mam wrażenie, że misja afgańska by- pułapki, ostrzeliwać bazy z dużych odle- nowania terenu w prowincji Ghazni – np.
ła dotychczas traktowana w Polsce wy- głości oraz przeprowadzać zamachy samo- wyposażając kontyngent w ciężkie trały.
łącznie jako zadanie Ministerstwa Obro- bójcze i organizować zasadzki. W mojej Zadanie to należałoby realizować wspól-
ny Narodowej. Tymczasem do prowadze- ocenie koalicja przejęła inicjatywę w wal- nie z siłami afgańskimi, po ich odpowied-
nia odbudowy kraju potrzebne jest zaan- ce. Teraz kampania toczy się o serca i umy- nim przeszkoleniu i wyposażeniu. 
gażowanie innych resortów, np. zdrowia, sły Afgańczyków, a tej walki nie da się wy- Rozmawiał Bogusław Politowski

nr 29/2008 Polska Zbrojna 17


WOJSKO PRASA

WIĘCEJ ROMAN
PRZECISZEWSKI

Jaka powinna być


prasa wojskowa? Co
należałoby zmienić
w „Polsce Zbrojnej”?
Odpowiedzi jest tyle,
ilu respondentów.
zego oczekują od nas
Czytelnicy? Jaka powin-
na być prasa wojskowa?
Po wizycie w 16 Dywizji
Zmechanizowanej wy-
chodzi na to, że odpowie-
dzi jest tyle, ilu respondentów. Niemal
każdy ma swoje propozycje, niemal każ-
dy napisałby coś inaczej. Kiedy jednak
pada propozycja, by X lub Y wziął do
ręki pióro i „przekazał pełną prawdę
o garnizonowych problemach”, zapada
cisza. Z prozaicznego względu: – Ka-
drze w pewnym sensie zamknięto usta.
Na temat służby w danej jednostce mo-
że się przecież oficjalnie wypowiadać
jedynie dowódca i jego rzecznik – mó-
wi jeden z naszych rozmówców. A mjr
JAROSŁAW WISNIEWSKI

Krzysztof Łosin z 13 Pułku Przeciwlot-


niczego przypomina swój przypadek:
gdy jego nazwisko znalazło się w krót-
kiej notatce zamieszczonej w lokalnej
gazecie po powrocie z poligonu, natych-
miast pojawiły się pytania: – Dlaczego

Rozmowa z dowódcą 16
BEZ LAUREK

Ostatni numer „Polski Zbrojnej” po-


łożył Pan na swoim biurku przypad-
kowo czy specjalnie?
– Co pan mówi? „Polskę Zbrojną”
czytam regularnie. To najlepsza gazeta,
z której mogę dowiedzieć się, co akurat
dzieje się w naszych siłach zbrojnych.
Nie znaczy to jednak, że nie może być
jeszcze lepsza.

To laurka?
– Żadna laurka, tylko stwierdzenie
faktu. Obieg informacji nie jest na ty-
le dobry, by mógł zagwarantować do-
stęp do wszystkich informacji o bieżą-

18 Polska Zbrojna nr 29/2008


| | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | |

WOJSKA W WOJSKU
dziennikarz trafił akurat do niego? Czy jej koleżanka ppor. Agnieszka Wodzyń- z nią najlepiej. – Piszcie je bardziej zro-
miał zgodę przełożonych na udzielenie ska z kompanii chemicznej myśli po- zumiałym językiem. Często dla kadry
wypowiedzi? dobnie: – Jedno zdjęcie podsumowują- są one nieczytelne. Na przykład ostat-
– Pan zachęca nas, byśmy pisali ce poligon to stanowczo za mało. Ja nio zajęliście się tematem dni wolnych
o problemach i realiach służby? Nic z te- chciałabym dowiedzieć się z gazety, za służby. Tekst był jednak niejasny, nie
go raczej nie będzie, gdyż nikt nie chce czemu służyło to ćwiczenie, jakie były dawał jednoznacznych odpowiedzi. Ma-
się narażać. Na polecenie dowódcy ja- po jego zakończeniu pozytywne i nega- ło tego – gdy mąż zaufania naszej jednost-
kieś teksty może by i powstały, lecz by- tywne wnioski. Przy okazji moglibyście ki wrócił z odprawy w Dowództwie Wojsk
łyby one bardzo gładkie – mówi wprost napisać – ale już przed danymi ćwicze- Lądowych, okazało się, że wasza interpre-
mjr Łosin. niami np. do misji poza granicami kra- tacja jest błędna – wtrąca por. Licki.
– Chyba żaden z moich kolegów nie ju – kto kompletuje zmianę i jak można Temat interpretacji prawnych przepi-
podpisałby się z imienia i nazwiska pod zgłosić do niej swój akces. sów od razu spotyka się ze sporymi
tekstem, który obnażałby słabe strony emocjami. Nieprzypadkowo. Okazuje
służby. Jego głos i tak niewiele by zmie- ZŁAKNIENI PORAD się bowiem, że tylko w Elblągu wojsko
nił, a konsekwencje wypowiedzi mogły- Por. Tomasz Licki z 9 Brygady Kawa- ma pięciu radców prawnych, z których
by być różne – dodaje st. chor. lerii Pancernej do oceny „Polski Zbroj- każdy potrafi inaczej zinterpretować da-
Waldemar Malinowski, pomocnik do- nej” przygotował się bardziej szczegó- ny zapis prawny dotyczący służby.
wódcy ds. podoficerów w 16 Batalionie łowo. Rozmawiał na ten temat z kolega- – Gdybyście – na przykład w porozu-
Zaopatrzenia. mi i teraz mówi wprost: – Do grafiki mieniu z Departamentem Prawnym
„Polski Zbrojnej” nikt nie ma zastrze- MON – na swoich łamach przystępnie
FOTKA Z POLIGONU żeń, lecz już do jej zawartości padło spo- wyjaśniali, co się kryje za pewnymi
Do prawdy o realiach garnizonowego ro uwag. sformułowaniami, natychmiast mieliby-
życia przede wszystkim powinien więc – Zdecydowanie za mało dajecie in- ście sporego plusa – akcentuje kolejny
dotrzeć sam dziennikarz. Czy dociera? formacji z wojskowych „dołów” – jed- z rozmówców.
– Pisałam pracą magisterską o NATO noznacznie kwituje sprawę. – Zdecydo- Inny rozmówca wskazuje na możli-
i korzystałam przede wszystkim z tek- wanie za dużo brylujecie w 11 Dywizji wości... informacyjne tytułu: – Gdy two-
stów, które ukazały się na łamach „Pol- Kawalerii Pancernej oraz 6 Brygadzie rzył się Inspektorat Wsparcia Sił Zbroj-
ski Zbrojnej”. Gazeta wtedy mi pomo- Desantowo-Szturmowej. Na tych jed- nych, nie wiedzieliśmy nic poza oficjal-
gła, byłam jej wdzięczna. Teraz jednak, nostkach wojsko się nie kończy – dopo- nymi wiadomościami. A gdy otrzymali-
gdy szukam informacji o tym, co dzie- wiada por. Dawid Trapiszczonek śmy wreszcie wykaz osób funkcyjnych in-
je się w innych jednostkach, kto gdzie z 16 Batalionu Remontowego. Pod jego spektoratu i telefonów do nich, to od razu
się szkoli, na co się skarży, czuję niedo- opinią natychmiast podpisuje się kpt. był on nieaktualny. Czy nie moglibyście
syt. Duże ćwiczenia na poligonie kwi- Roman Gorączkowski z 16 Batalionu raz na pół roku dołączać do „Polski Zbroj-
tujecie jednym zdjęciem, może i cieka- Dowodzenia. nej” wkładki z aktualnymi informacjami,
wym artystycznie, ale mi brakuje kon- Z kolei kpt. Aleksander Małkowski kto, gdzie i pod jakim numerem funkcjo-
kretów i problemów, z których m.in. z 16 Pułku Artylerii wskazuje na jesz- nuje? – pada propozycja.
składa się służba – mówi ppor. Anna Pę- cze inną ważną kwestię: jakość porad Przede wszystkim każdemu chodzi
zioł z sekcji prasowej dywizji. Zresztą prawnych w gazecie. Niestety, nie jest jednak o to, by „Polska Zbrojna” przed- 

DZ gen. dyw. WIESŁAWEM MICHNOWICZEM


cych zmianach bądź o tym, jakie są opi- naprawdę interesują. Na przykład ostat- go życia wojskowego. To, że pochwali-
nie kadry na różne tematy. Prawdę mó- nio z ciekawością zapoznałem się z po- łem dwa ostatnio podjęte przez was te-
wiąc, w wojsku nie ma miejsca, w któ- glądami wiceministra Piątasa na temat maty, wcale nie oznacza, że nie mam
rym mogłaby dokonywać się otwarta, profesjonalizacji oraz refleksjami ge- uwag krytycznych. Mam ich wiele.
szczera wymiana poglądów. Odprawy nerała Różańskiego – a to nowa krew Przede wszystkim – dlaczego piszecie
służbowe ograniczają się przecież je- wojska, nowe pokolenie. Lektura obu niemal wyłącznie o jednostkach priory-
dynie do krótkich meldunków, prezen- tych artykułów rzeczywiście uzupełni- tetowych, uzawodowionych, a nie ma
tacji i wniosków. ła moją wiedzę, wniosła coś nowego. waszych dziennikarzy pośród nas, cho-
Tym bardziej że potrafię czytać mię- ciażby w 16 Dywizji?
Lektura naszego tytułu dostarcza Pa- dzy wierszami...
nu brakujących informacji? Nie przesadza Pan? Wszak kilka ty-
– Gdy biorę do ręki nowy numer ty- Myśli Pan, że nie piszemy wszystkie- godni temu to właśnie w Pana gabi-
godnika, to zaczynam od krótkiego go wprost? necie dyskutowaliśmy o profesjonali-
przeglądu jego treści. Powiedzmy, że – Myślę, że na łamach „Polski Zbroj- zacji wojska, czego efektem były trzy
trafiam na dwa–trzy tematy, które mnie nej” zdecydowanie za mało jest typowe- kolumny w gazecie. 

nr 29/2008 Polska Zbrojna 19


WOJSKO PRASA
Każdemu chodzi o to, by „Polska Zbrojna” przedstawiała
prawdziwy obraz wojska. Prawdziwy, czyli bez retuszu,
„często nie taki, jak kreuje go Warszawa”
stawiała prawdziwy obraz wojska. Praw- ppłk Grzelak, to było jedno z najgor- Wszyscy są zdania, że tematem nu-
dziwy, czyli bez retuszu, „ a nie taki, ja- szych wcieleń w ostatnim czasie: – Już mer jeden jest obecnie profesjonaliza-
ki kreuje Warszawa”. Przykładowo, ppłk na początku okazało się, że 7 proc. sze- cja. – Jeżeli nie będziecie zamieszczać
Marek Grzelak, szef Wydziału Wycho- regowych weszło w konflikt z prawem rzetelnych relacji z jednostek, jeżeli nie
wawczego 16 DZ, sięga po dane z ostat- i ma prawomocne wyroki. zaczniecie sygnalizować zagrożeń tego
niego, majowego wcielenia. W wyż- Potem w czasie rozmów indywidu- procesu w terenie, to „Polska Zbrojna”
szych sztabach zakłada się, że m.in. alnych wyszło na jaw, że aż co czwar- straci na wiarygodności – mówi każdy
również z tego wcielenia po trzech mie- ty nasz szeregowy ma za sobą wyrok! z rozmówców.
siącach służby zasadniczej pozyskani To nie wszystko – prawie połowa zdo- Z dyskusji o „Polsce Zbrojnej”, która
zostaną kandydaci na żołnierzy nadter- była jedynie wykształcenie podstawo- odbyła się w tym związku taktycznym,
minowych. Tymczasem, jak zapewnia we i gimnazjalne, kilkunastu ma za so- wyciągamy już wnioski. Na pewno
bą próby samobójcze, a kilkudziesię- z nich skorzystamy, bowiem zawsze
ciu już trafiło na badania mające usta- będziemy wsłuchiwać się w opinie czy-
lić, czy nadają się do dalszej służby. telników. 
GEN. DYW. Jak na takich ludziach budować armię
WIESŁAW
MICHNOWICZ:
zawodową? – retorycznie pyta ppłk Napisz do autora:
– Myślę, że na Grzelak. roman.przeciszewski@redakcjawojskowa.pl
łamach „Polski
Zbrojnej” zde-
cydowanie za liśmy, wiedział, jak przygotowujemy się kiedy wypełnię wakaty na osiemdzie-
mało jest typo-
wego życia woj-
do naboru kandydatów w korpusie sze- sięciu stanowiskach dowódców pluto-
skowego. regowych zawodowych. Jednak profesjo- nów w dywizji? Albo gdzie i kiedy znaj-
nalizacji nie da się sprowadzić tylko do dę dobrych kandydatów na stanowiska
tego jednego zagadnienia. dowódców drużyn?
ROMAN PRZECISZEWSKI

Czego więc zabrakło w gazecie? Pana zdaniem, to są tematy dla „Pol-


– Zwykłej prawdy o jednostkach, któ- ski Zbrojnej”?
re są w cieniu priorytetowych. Tego, że – Oczywiście, że tak. Bez dowódców
u nas nadal są czołgi T-72 i że zamiast nie może być przecież wojska. Poza tym
z beryli wciąż strzelamy z kbkAK. A to jeżeli chcecie przedstawiać aktualne
właśnie wyznacza skalę trudności, ja- problemy naszych sił zbrojnych, to na-
kie dadzą znać o sobie w czasie profe- piszcie również o tym, jakie są nega-
– Uważa pan, że trzy kolumny o dy- sjonalizacji sił zbrojnych. Trzeba prze- tywne konsekwencje udziału naszych
wizji umieszczone w gazecie wojskowej cież będzie dokonać wymiany sprzętu, żołnierzy w misjach poza granicami
raz na kilka miesięcy zmienią opinię, że zmodernizować infrastrukturę koszaro- kraju. Na jednej z odpraw usłyszałem
żyjecie głównie problemami „profesjo- wą, techniczną i logistyczną, by odpo- o przypadku oficera, który 12 z 18 lat
nalistów”? Na pewno nie. Tym bardziej wiadała nowym potrzebom. Trzeba tak- swojej służby spędził poza granicami
że takie okazjonalne spotkania służą je- że gruntownie zmienić system szkole- kraju. Można powiedzieć: oficer na me-
dynie bardzo ogólnej prezentacji fak- nia żołnierzy. Zastąpienie żołnierzy dal, reprezentuje Polskę. Ale jest i dru-
tów, często nie dotykają sedna sprawy z poboru żołnierzami z wyboru, a tylko ga strona medalu: on nie jest „misjona-
i nie przedstawiają wszystkiego, co po- o tym rozmawialiśmy podczas tamtego rzem” na etacie, ktoś za niego musi wy-
za służbową drogą chcielibyśmy prze- spotkania, nie będzie gwarantowało suk- konywać obowiązki. I w konsekwencji
kazać innym. cesu w profesjonalizacji. dowódcy muszą za to płacić. Sprawa
wyszła podczas niedawnej kontroli
Tamta dyskusja zaprezentowana póź- Mówił Pan o tym ministrowi? w 20 Brygadzie Zmechanizowanej. Bo,
niej na łamach „Polski Zbrojnej” rów- – To chyba oczywiste. Nie ma czasu przykładowo, zdaniem jednych X i Y
nież była taka? To Pan autoryzował na ogólniki. Chociażby i z tego wzglę- byli niezbędni na misji, a drudzy zasta-
ten tekst... du, że gdy niemal wszyscy zastanawia- nawiali się, dlaczego na kilka miesięcy
– Autoryzowałem wypowiedzi na py- ją się, czy i jak wojsko pozyska kandy- kolejny raz powstał wakat na tak waż-
tania, które postawiła redakcja. Szkoda datów na szeregowych zawodowych, nych stanowiskach...
jednak, że w tamtej rozmowie nie poja- gdy ja dostrzegam inne bardzo poważ-
wiło się wiele innych naszych opinii bądź ne zagrożenia w procesie uzupełniania Jak to zmienić?
rozterek. Powiem panu, że minister Bog- wojskowych etatów. Na forum publicz- – Przedstawiając takie sytuacje wprost
dan Klich przed niedawnym przyjazdem nym wielu dyskutuje zatem, ilu to kan- i natychmiast. I „Polska Zbrojna” po-
do jednostek 16 DZ zapoznał się z dys- dydatów na szeregowych zawodowych winna to robić, powinna być wśród nas,
kusją, którą opublikowała „Polska Zbroj- stawi się przed bramami koszar, a mnie żołnierzy. 
na”. Dobrze znał fakty, o których mówi- niepokoją inne kwestie. Na przykład Rozmawiał Roman Przeciszewski

20 Polska Zbrojna nr 29/2008


| | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | | | |

TOMASZ SZULEJKO
KORPUS czekają zmiany związane z profesjonalizacją armii. Trzeba m.in. zbudować warsztat oficera wychowawczego, przygotować i wdrożyć nową
edycję ceremoniału wojskowego i nowy kodeks honorowy żołnierza Wojska Polskiego, opracowywać programy promujące armię.

Profesjonalne
działalnością informacyjno-promocyjną,
kulturalno-oświatową, artystyczną i tury-
styczno-rekreacyjną.
Zawodowstwo zobowiązuje

wychowanie ANNA DĄBROWSKA


Korpus czekają zmiany związane z pro-
fesjonalizacją armii. Trzeba zbudować
warsztat oficera wychowawczego, przygo-
tować i wdrożyć nową edycję ceremonia-
łu wojskowego i nowy kodeks honorowy
żołnierza Wojska Polskiego, opracowywać
– Działalność wychowawcza jest integralną częścią procesu programy promujące armię. – Potrzebna
dowodzenia i kierowania armią, dlatego dowódcy nie mogą obejść jest również nowa ustawa o dyscyplinie,
się bez wyspecjalizowanych kadr wychowawczych – uważa Czesław w której m.in. zostaną rozszerzone upraw-
Piątas, sekretarz stanu ds. społecznych i profesjonalizacji MON. nienia dowódców i wprowadzone uprosz-
czone postępowania dyscyplinarne – mó-
godnie z decyzją ministra po trzymiesięcznym szkoleniu w Studium wił płk Gutowski.
obrony narodowej z 19 lipca Oficerskim w WSOWL kierowani są od Planowane jest także przeformowanie
2006 r. rozpoczęto tworzenie razu do orkiestr wojskowych. Domu Żołnierza Polskiego, Wojskowego
struktur wychowawczych, Jak tłumaczył w sejmie płk Jerzy Gu- Biura Badań Historycznych i Wojskowego
a z początkiem 2007 r. zaczął towski, dyrektor Departamentu Wycho- Biura Badań Społecznych w Wojskowe
funkcjonować korpus osobowy wycho- wania i Promocji Obronności MON, dzia- Centrum Edukacji Obywatelskiej, które bę-
wawczy podporządkowany bezpośrednio łalność wychowawcza obejmuje m.in. dzie zajmować się edukacją ustawiczną
dowódcom. Dzięki temu powstał jedno- kształtowanie dyscypliny, profilaktykę korpusu wychowawczego i dowódców oraz
lity system działań wychowawczych, do uzależnień, monitorowanie nastrojów badaniami społecznymi w armii.
którego włączono też np. konsultantów w wojsku, edukację obywatelską i upo- Na razie oficerowie wychowawczy do-
ds. profilaktyki psychologicznej czy wszechnianie tradycji, przeciwdziałanie skonalą się zawodowo podczas szkoleń
kierowników klubów żołnierskich. Uła- patologiom i naruszaniu prawa w wojsku, w Domu Żołnierza Polskiego – w tym ro-
twiło to planowanie przedsięwzięć, pod- edukację prawną, także w zakresie mię- ku mają się odbyć trzy dwutygodniowe kur-
niosło rangę oficerów wychowawczych dzynarodowego prawa humanitarnego, sy dla 75 osób. Centrum będzie też ośrod-
i stworzyło dla nich ścieżkę rozwoju pomoc w adaptacji żołnierzy do służby kiem merytoryczno-metodycznym planu-
zawodowego. wojskowej, osłonę psychologiczną na mi- jącym i organizującym system działalno-
sjach i opiekę po ich zakończeniu oraz ści kulturalno-oświatowej w armii. 
Humaniści w cenie współpracę ze społeczeństwem. Oficero- Napisz do autorki:
Oficerem wychowawczym może zostać wie wychowawczy zajmują się również anna.dabrowska@redakcjawojskowa.pl
magister cywilnych studiów z kierunków
humanistycznych, społecznych lub sztuk Struktury wychowawcze
pięknych. Musi jednak skończyć roczny
kurs w Studium Oficerskim w WSO
Wojsk Lądowych oraz spędzić jedną ka- N a szczeblu
Ministerstwa Obrony
Narodowej działalnością
pułków) funkcję tę pełnią
oddziały, wydziały i sekcje
wychowawcze, a w samo-
-oświatową (302), orkiestr
i zespołów estradowych
(809) oraz psychologii wy-
dencję na stanowisku dowódcy plutonu.
Dopiero potem przechodzi do korpusu wychowawczą zajmuje się dzielnych batalionach chowania (16). W sumie
wychowawczego, już w stopniu porucz- Departament Wychowania i dywizjonach – oficerowie jest to 1680 etatów wojsko-
nika. Stanowiska w korpusie mogą też i Promocji Obronności oraz wychowawczy. Korpus wy- wych – 551 oficerskich
obejmować absolwenci WSO, jeśli uzu- osiem podległych mu insty- chowawczy dzieli się na i 1129 podoficerskich.
pełnią wykształcenie na humanistycznych tucji. Na niższych szcze- cztery grupy osobowe W strukturach tych pracuje
studiach cywilnych lub wojskowych. Na- blach (rodzajów sił zbroj- – ogólnowychowawczą też ok. 770 cywilów, w tym
tomiast absolwenci uczelni muzycznych nych, dywizji, brygad czy (553 etatów), kulturalno- 212 psychologów.

nr 29/2008 Polska Zbrojna 21


WOJSKO PROBLEMY
Dlaczego
Irakijczycy decy-
dują się na
współpracę
z koalicją?
Odpowiedź jest
prosta.
Pieniądze, jakie
mogą dostać za
swoje usługi, są
znacznie więk-
sze niż te, które
mogą otrzymać,
wykonując każ-
dą inną pracę.

POMOC ZA POMOC MAGDALENA KOWALSKA -SENDEK


Nie są bezpieczni w swoim kraju. Pracując dla wojsk koalicji, narazili siebie i swoje
rodziny na niebezpieczeństwo. Radykalni islamiści uważają ich za zdrajców
i kolaborantów, a za to przewidują tylko jedną karę: śmierć.
Misja Polskiego Kontyngentu Wojsko- Doskonale zatem wiedzą, kto współpraco- dzyresortowa grupa pracuje pod kierow-
wego w Iraku dobiega końca. Oficjalne wał z koalicją. Podobnego zdania jest nictwem podsekretarza stanu ds. polityki
przekazanie odpowiedzialności za Kadisi- dr Marcin Rzepka, pracownik Instytutu Fi- obronnej Stanisława Komorowskiego.
ję miało się odbyć 30 czerwca, ale z po- lologii Orientalnej UJ: – Zgodnie z tamtej- W jej skład weszli przedstawiciele kilku
wodu złych warunków atmosferycznych szymi kodeksami honorowymi każda for- innych ministerstw, m.in. Spraw Wewnętrz-
uroczystość przesunięto na lipiec. Minister ma współpracy z obcymi siłami jest zdra- nych i Administracji, Pracy i Polityki Spo-
obrony Bogdan Klich poinformował, że dą, którą trzeba pomścić. Dlatego idealną łecznej, Finansów, Zdrowia, Edukacji, Na-
ostatni żołnierz kontyngentu przyjedzie do sytuacją byłoby, gdyby wojsko pracowało uki i Szkolnictwa Wyższego. W pracę ze-
Polski w połowie października. tylko z tłumaczami z Polski. Polacy nie ma- społu włączono także Urząd do spraw Cu-
Od samego początku stacjonowania ją w Iraku powiązań rodzinnych, nie ma dzoziemców. MON zapewnia, że zajmuje
wojsk w Iraku tłumacze byli w cenie. więc żadnego zagrożenia. Niestety, braku- się rozwiązaniem problemu Irakijczyków
Obiecywano im wówczas, że wraz z wy- je ludzi posługujących się biegle językiem współpracujących z polskimi żołnierzami.
cofywaniem kontyngentów stworzy się arabskim, więc Polacy są zmuszeni do ko- Prawdopodobnie odpowiedni projekt jest
im możliwość wyjazdu z Iraku. Tym- rzystania z pomocy mieszkańców danego już w fazie końcowej, choć oficjalnie nikt
czasem sytuacja nie jest jeszcze do koń- terenu. Dlaczego Irakijczycy, podobnie jak nie chce tej wiadomości potwierdzić. – Ze-
ca przesądzona. teraz Afgańczycy, decydują się na współ- spół musi teraz zająć się przede wszystkim
pracę, skoro mogą za to zapłacić najwyż- spokojną pracą, dlatego na razie nie zdra-
LUDZIE WYKLĘCI szą cenę? Odpowiedź jest prosta. Pienią- dzamy szczegółów przygotowywanego
Eksperci z dziedziny Bliskiego Wscho- dze, jakie mogą dostać za swoje usługi, są programu. Poza tym łatwiej jest prowadzić
du jednogłośnie twierdzą, że Polacy nie znacznie wyższe niż te, które mogą otrzy- różnego rodzaju uzgodnienia bez dodatko-
mogą odwrócić się od swoich współpra- mać, wykonując każdą inną pracę. wego zamieszania ze strony mediów
cowników w sytuacji, kiedy ci naprawdę – W 2005 r. byłem w Kabulu i poznałem – twierdzi jeden z pracowników MON.
potrzebują pomocy. – Problem polega na małżeństwo, które miesięcznie zarabiało Program, jeśli zostanie przyjęty, nie bę-
tym, że tłumacze traktowani są jak kola- 120 dol. On był pilotem lotnictwa cywil- dzie ograniczał się wyłącznie do tłumaczy.
boranci i grozi im za to śmierć. Uważam, nego, a jego żona pracowała w minister- Opieką zostaną objęci wszyscy Irakijczy-
że w takiej sytuacji jest tylko jedno wyj- stwie łączności. Można ich skontrastować cy, którzy pomagali polskim żołnierzom.
ście: osoby, które pomagały Polakom, po- z młodym Afgańczykiem znającym język Ponadto zakłada się, że będzie to program
winny zamieszkać w Polsce. Brytyjczycy angielski, któremu zaproponowano pracę kompleksowy, czyli tworzony nie tylko na
i Amerykanie nie zachowali się odpowie- sprzątacza w pewnej organizacji pozarzą- potrzeby Iraku, ale również innych miejsc,
dzialnie. Pozostawiając w Iraku swoich dowej za około 300 dol. – opowiada Mar- w których stacjonują Polacy, a więc m.in.
współpracowników de facto skazali ich na cin Rzepka. Można bez dużego ryzyka błę- również Afganistanu. Pomoc oferowana
śmierć – twierdzi dr Hayssam Obeidat, po- du przypuszczać, że zarobki tłumaczy współpracownikom naszych kontyngen-
litolog, pracownik Katedry Bliskiego i Da- i przewodników są jeszcze wyższe. tów przez polski rząd nie będzie polegała
lekiego Wschodu UJ. Obeidat uważa, że jedynie na umożliwieniu im osiedlenia się
ludzie, którzy zdecydowali się na współ- PROJEKT: „OCALENIE” w Polsce. Planuje się bowiem, że niektóre
pracę, automatycznie zostali wyklęci ze Ministerstwo Obrony Narodowej infor- z osób pomagających polskim żołnierzom
społeczeństwa. Jego zdaniem radykalni is- muje, że pod koniec maja prezes rady mi- otrzymają bezzwrotną zapomogę finanso-
lamiści, których można spotkać w każdej nistrów wydał zarządzenie, na mocy któ- wą, która pozwoli im ułożyć sobie życie
części Iraku, mogą precyzyjnie określić, rego powołany został specjalny zespół zaj- we własnym kraju. Szacuje się, że będzie
gdzie przebywa i co robi każda rodzina. mujący się problemem Irakijczyków. Mię- to ok. 40 tys. dolarów na osobę. – Włącza-

22 Polska Zbrojna nr 29/2008


| | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | | | |

KRZYSZTOF WILEWSKI

Czwarta zmiana Polskiego Kontyngentu Wojskowego, która


jesienią rozpocznie służbę w Afganistanie, przejmując
odpowiedzialność za prowincję Ghazni, będzie miała do
dyspozycji własny transport powietrzny.

Na własnych
śmigłach
my w to także misje policyjne. Dlatego za-
stępcą ministra Komorowskiego w ramach
pracującego nad programem zespołu jest
podsekretarz stanu w MSWiA – informu-
je Ministerstwo Obrony Narodowej.
WIELU CHĘTNYCH
W praktyce może się okazać, że w nie-
których przypadkach trudno będzie ustalić,

MARIUSZ KONARSKI
komu należy się pomoc od Polski. Począt-
kowo w Iraku było blisko 9 tys. żołnierzy C-295, które Polacy mają do dyspozycji w Afganistanie, mogą obsługiwać jedy-
z 26 krajów i jeżeli ktoś pracował np. jako nie połączenia pomiędzy Bagram a Szaraną, bo w pozostałych bazach, w któ-
tłumacz w komórce CIMIC, to współpraco- rych są nasi żołnierze, nie ma lotnisk.
wał z Polakami, Salwadorczykami, Amery-
kanami i jeszcze kilkoma innymi nacjami. olski kontyngent w Afgani- dynie połączenia pomiędzy Bagram
Komu zatem pomagał? – Dopóki nie zna- stanie jest jednym z najbar- a Szaraną, bo w pozostałych bazach
my żadnych założeń programu, dopóty cięż- dziej rozproszonych. Tysiąc nie ma lotnisk.
ko powiedzieć, komu i jak będziemy poma- dwustu żołnierzy, którym Z korzystaniem z amerykańskiego
gać. Poza tym uważam, że nie wszystkim powierzono bezpieczeństwo dwóch transportu w Afganistanie są jednak
grozi w Iraku realne niebezpieczeństwo. prowincji – Paktiki i Paktii, rozmiesz- spore problemy. Amerykanie stosują
Prawdopodobne jest, że gdy Irakijczycy do- czono aż w sześciu bazach. Nic więc zasadę: najpierw lecimy my, a potem
wiedzą się, że komuś pomogliśmy, od ra- dziwnego, że dla Polskiego Kontyn- cała reszta. Patrząc zaś na liczbę kra-
zu pojawi się 20 nowych zainteresowanych gentu Wojskowego – którego dowódz- jów, które nie mają własnego trans-
gotowych do przyjęcia pomocy. Wszyscy two znajduje się w Bagram, logistyka portu, można sobie wyobrazić, jak
będą twierdzili, że za rogiem czyhają na i dowództwo Polskiej Grupy Bojowej długa jest kolejka oczekujących.
nich terroryści. Być może w jakimś stop- w Szaranie, a zespoły bojowe w Sza- Brak polskich śmigłowców w Af-
niu będzie to prawdą, ale w wielu przypad- ranie, Ghazni i Wazi Khwa – niezwy- ganistanie to efekt zaangażowania
kach możemy mieć do czynienia ze zwy- kle istotny jest sprawny transport lu- Polski w misję iracką, gdzie PKW
kłym oszustwem i próbą naciągania – mó- dzi i sprzętu pomiędzy bazami. dysponował swoimi śmigłowcami.
wi mjr Dariusz Kacperczyk, rzecznik pra- Tymczasem regułą jest, że żołnie- Teraz, gdy kończymy w niej swój
sowy Dowództwa Operacyjnego SZ. rze starający się przedostać z jednej udział, ta sytuacja się zmieni. Jesie-
Nie wiadomo jeszcze, ile osób skorzysta bazy do drugiej przez kilka dni cza- nią polskie śmigłowce pojawią się w
z pomocy oferowanej przez polski rząd. DO tują na lotnisku, licząc na to, że Afganistanie. Dzięki nim znikną
szacuje, że pomoc obejmie około trzydzie- wreszcie uda im się „załapać” na lot. problemy z transportem pomiędzy
stu Irakijczyków wraz z najbliższymi rodzi- Żołnierze ukuli już nawet określenie bazami, a wobec konsolidacji PKW
nami. W sumie będzie to nieco ponad sto na taką sytuację – „dzień świstaka”. w Ghazni i przejęcia odpowiedzial-
osób. Trwają debaty nad tym, jaki status To efekt tego, że Polacy, rozpoczy- ności za prowincję, bardzo ważne
w Polsce powinni otrzymać Irakijczycy, nając misję w ramach ISAF w Afga- jest również to, że pojawią się tam
a także, jakie warunki socjalne będą im gwa- nistanie, nie zdecydowali się na wy- śmigłowce bojowe, które zapewnią
rantowane. Na razie MON nie podaje kosz- słanie tam swoich śmigłowców, naszym żołnierzom niezbędne
tów związanych z wprowadzeniem w życie i transport zapewniają im Ameryka- wsparcie powietrzne. 
tworzonego obecnie programu opieki.  nie. Mamy co prawda do dyspozycji Napisz do autora:
Napisz do autorki: C-295, ale mogą one obsługiwać je- krzysztof.wilewski@redakcjawojskowa.pl
magdalena.kowalska@redakcjawojskowa.pl

nr 29/2008 Polska Zbrojna 23


WOJSKO EGZAMIN „PZ”
Właściwie przygotowany mundur po- na etapie produkcji, dzięki czemu nie dokuczliwym wiatrem i piaskiem oraz
winien zapewniać komfort działania zmienia koloru w praniu. Mundur zapew- chronić ją przed otarciami powstającymi
w warunkach bojowych żołnierzom róż- nia też dobrą wentylację. Natomiast ka- od pasa nośnego broni lub kamizelki ba-
nych specjalności, musi być też dopaso- muflaż pozostawia trochę do życzenia, listycznej.
wany do kamizelki ochronnej oraz opo- gdyż światowym standardem jest dziś ma- Bluza nie ma naramienników, ponieważ
rządzeniowej lub modułowej kamizelki skowanie cyfrowe (digital, piksel), wpły- spod kamizelki szarże nie byłyby widocz-
taktycznej. wające znacząco na poziom bezpieczeń- ne. Oznaki stopnia i nazwiska naszyte są
Na przełomie kwietnia i maja w Do- stwa walczącego żołnierza. powyżej kieszeni piersiowych, więc stop-
wództwie Wojsk Lądowych oraz w Szta- Kontrowersyjny jest pomysł stosowania nia i tak nie widać, ponieważ jest schowa-
bie Generalnym Wojska Polskiego poka- surowca o różnych właściwościach. Pla- ny pod szelką kamizelki. Wydaje się, że
zano projekty nowych mundurów. Dzię- nowane jest stworzenie trzech wersji mun- lepszym rozwiązaniem byłoby umiesz-
ki uprzejmości oficerów Inspektoratu duru: letniej, zimowej i niepalnej. Rozsąd- czenie oznaki stopnia wojskowego na
Wsparcia Sił Zbrojnych redakcja ,,Polski niejsze byłoby chyba rozwiązanie uniwer- środku, z przodu bluzy. Bluza ma cztery
Zbrojnej” poddała testowi nowy mundur salne, całoroczne, o dużej odporności na skośnie wszyte kieszenie (dwie na pier-

Zachwyt
kontrolowany TOMASZ SZULEJKO

Zapowiadał się radykalny przełom w myśleniu o mundurze


współczesnego pola walki. Skończyło się na kilku usprawnieniach
oraz ciekawych, lecz niedopracowanych rozwiązaniach.
polowy wz. 2008. Egzemplarz testowy ogień. Żołnierze często używają dziś siach i dwie na rękawkach), któ-
wykonała firma KAMA z Ostrowii odzieży termoaktywnej, która zapewnia re nie mają ozdobnych kontrafałd,
Mazowieckiej. komfort termiczny. Przygotowanie wersji dzięki czemu wygodnie się z nich
Jeżeli chodzi o estetykę, to mundur nie letniej jest więc w zasadzie uzasadnione korzysta. Kieszenie mieszkowe zapina-
wywołuje zachwytu. Jest ,,workowaty” tylko w przypadku misji zagranicznych, ne są patkami z rzepami i jest to zde-
i nie ma odpowiedniej liczby kieszeni. Po- podczas których żołnierz jest narażony na cydowanie najsłabszy punkt całego
nadto, ponieważ założono, że będzie uży- bardzo wysokie temperatury. munduru. Rzepy są za małe, przez co
wany podczas walki, przyjęte w nim roz- nie można precyzyjnie zapiąć kiesze-
wiązania raczej nie sprawdzą się w wa- Bluza polowa ni. Trzeba zastanowić się nad powrotem
runkach garnizonowych. Warto natomiast Kurtka munduru jest obszerna, pozwa- do dwóch guzików, ponieważ mokre lub
zwrócić uwagę na rozmiar ubioru. Po wie- la więc na swobodne wykonywanie wszel- brudne rzepy tracą swoje właściwości.
lu latach przypadkowego wszywania me- kich ruchów. Bardzo dobrym rozwiąza- Co prawda przeciwnicy guzików
tek z numeracją doczekaliśmy się staran- niem są wszyte z tyłu bluzy, na wysoko- twierdzą, że są problemy z ich zapię-
nie opisanych danych dotyczących wzro- ści mocowania rękawów, zaszewki, które ciem, szczególnie jeżeli ma się ręka-
stu, obwodu klatki piersiowej i obwodu przypominają skrzela, dzięki czemu ru- wice na dłoniach – ale można by
pasa. Nominalne wartości zaczynają od- chy ramion nie są skrępowane. Jest to bar- ten problem rozwiązać, stosując
zwierciedlać rzeczywistość. Żeby jednak dzo ważne, szczególnie kiedy nosi się guziki typu brytyjskiego lub ho-
nie było zbyt pięknie – testowane spodnie ciężką kamizelkę kuloodporną. Bluza za- lenderskiego, które są mocowane
były o 3 cm za długie. pinana jest na guziki, a zapięcia kryje li- na tasiemkach. Pomyślano nato-
stwa. W pasie zastosowano niepotrzebny miast o wszyciu za kieszeniami mo-
Materiał ściągacz tasiemkowy. Mankiety rękawów cowania do przenoszenia świateł che-
Mundur polowy wz. 2008 w wersji let- zakończone są zdecydowanie za długą micznych. Przydałoby się jeszcze roz-
niej uszyty został z tkaniny stanowiącej patką z rzepem, który jest za mały. Pod wiązanie umożliwiające identyfika-
mieszankę bawełny i poliestru w propor- tym względem można by skorzystać z do- cję: swój–obcy.
cjach 50:50. Jest mocny, trudny do roz- świadczeń Amerykanów, którzy wrócili Na rękawach umieszczono łaty. To
darcia, odporny na ścieranie i zapewnia do rozwiązania z guzikiem i trzema płaskie, zapinane na rzepy kiesze-
skuteczne maskowanie przy obserwacji dziurkami. nie, pozwalające wsunąć piankowe
prowadzonej w podczerwieni. Materiał Znakomitym pomysłem jest kołnierz wkłady ochronne. Dzięki odpo-
charakteryzuje się splotem typu rip-stop. w formie stójki, którą można spiąć patką wiednio wyprofilowanym wkła-
Istotne jest też to, że tkaninę barwiono już z rzepem. Pozwala to osłonić szyję przed dom żołnierzowi będzie wygod-

24 Polska Zbrojna nr 29/2008


| | | | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO |

Tworzenie nowego
munduru pola walki
będzie wymagało
jeszcze sporo pracy,
ale najważniejsze,
że projektanci, pro-
ducenci i decydenci
zaczęli słuchać
żołnierzy.

MUNDUR POLOWY WZ. 2008


Plusy:
 dobrze wyprofilowane nogawki spodni
w części kolanowej
 mankiety rękawów dobrze kryjące przedramię
 kołnierz typu ,,stójka”
 brak naramienników
 ergonomiczny krój pasujący do oporządzenia
 uchwyty światła chemicznego
 skośnie wszyte, funkcjonalne kieszenie
 wysokiej jakości tkanina
 szerokie szlufki z przelotkami

Minusy:
 plastikowe wkładki ochronne
 źle wszyte oznaki stopnia wojskowego i przynależności
państwowej
 archaiczne rzepy, oznaki stopnia, szelki, gumy i guziki
 słabe, niespełniające swoich funkcji i zbyt liczne w sto-
sunku do guzików rzepy
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI (7)

 brak paska
 zbyt mało kieszeni – tych, które są, nie przemyślano
najlepiej: brak im wewnętrznych kieszonek sekcyjnych
 brak powszechnych rozwiązań ognioodpornych
 kamuflaż starego typu

nr 29/2008 Polska Zbrojna 25


WOJSKO PROBLEMY
EGZAMIN „PZ”

Więcej
pomysłowości
T wórcy nowych uniformów
z uporem stosują rozwiąza-
nia i materiały, których walory
użytkowe zostały już dawno
zakwestionowane (szelki, gu-
my, oznaki stopni wojskowych,
ściągacze). Chęć wykorzysta-
nia zgromadzonych w magazy-

JAROSŁAW WIŚNIEWSKI (3)


nach zapasów ogranicza krea-
tywne myślenie o stworzeniu
nowego munduru pola walki.

Dzięki zaszewkom, które przypominają


Kieszenie mieszkowe zapinane są patkami z rzepami i jest to zdecydowanie najsłabszy punkt całego munduru. skrzela, ruchy ramion nie są skrępowane.
Źle prezentują się flagi na patkach kieszeni rękawów. Są rozmieszczone nienaturalnie, pod skosem.
Bardzo łatwo się brudzą. Otwierając szybko kieszeń, można zerwać przypinaną na rzep flagę.
niej czołgać się oraz leżeć na twardym lub cja nogawek z kilku płatów tkaniny. Dzię- piankowych wkładek do munduru szybko
wilgotnym gruncie. Poza tym wkłady po- ki nadmiarowi tkaniny można bez prob- niszczy tkaninę na kolanach. Regulacja sze-
winny go chronić przed urazami. Są jed- lemów zginać nogi lub klękać. W spod- rokości spodni w pasie możliwa jest dzię-
nak zbyt krótkie i kończą się już na łokciu. niach umieszczono sześć kieszeni. Dwie ki zastosowaniu mocnych tasiemek i pla-
W warunkach bojowych żołnierze używa- klasycznie wpuszczono do wewnątrz. Ko- stikowych, ale solidnych regulatorów, któ-
ją specjalistycznych ochraniaczy stawu łok- lejne dwie, typu cargo, znajdują się po bo- re jednak pod sztywnym pasem czasami
ciowego, więc zastosowanie piankowych kach na wysokości uda. Są i tak bardzo du- przeszkadzają. Siłą rozpędu spodnie wy-
wkładek jest dyskusyjne. Poza tym mun- że, a trzy fałdy pozwalają jeszcze zwięk- posażono też w zupełnie bezużyteczne
dur nie jest uszyty z tkaniny niepalnej i to- szyć ich pojemność. Jest to atut, który jed- w warunkach pola walki szelki, nie pomy-
pienie się plastiku pod wpływem wysokich nak potrafi szybko zmienić się w wadę. ślano natomiast o znacznie bardziej funk-
temperatur może spowodować bardzo cięż- Zbyt duża kieszeń zachęca do umieszcza- cjonalnym pasku. Na plus należy zapisać to,
kie obrażenia. nia w niej sporego ładunku, co powoduje że spodnie mają nareszcie porządne szluf-
Dobrym rozwiązaniem są otwory wen- potem problemy podczas biegu. Dlatego ki, dzięki czemu można przy ich noszeniu
tylacyjne pod pachami oraz małe otworki przydałyby się wewnętrzne kieszonki po- używać szerszego pasa. Dzięki dodatkowym
odpływowe w kieszeniach, pozwalające zwalające segregować przedmioty. pętlom daje się przypinać lub przywiązy-
odprowadzać wodę, która może dostać się W mundurze testowym kieszenie są wać do nich drobne przedmioty.
do mieszka kieszeni. W kieszeniach bra- wszyte skośnie, dzięki czemu łatwiej jest
kuje natomiast tasiemek, co utrudnia mo- z nich korzystać w pozycji siedzącej, np. Pierwszy krok
cowanie w nich drobnych przedmiotów. podczas jazdy w transporterze. Patka kie- Redakcyjny test polegał na sprawdze-
szeni jest przednią krawędzią przyszyta od niu ubioru podstawowego. Nie poddawa-
Spodnie polowe przodu i zamyka się za pomocą zbyt sła- liśmy próbie koszulobluzy, kombinezo-
W spodniach wyraźną zmianą jest pro- bych rzepów. Zdecydowanie trzeba wrócić nów czy nowej bielizny. Pominęliśmy na-
sty krój nogawek. Powinny być one wy- do dwóch guzików umieszczonych odpo- krycia głowy, rękawice i buty. Tworzenie
kładane na zewnątrz butów, co pozwala wiednio na środku i z tyłu patki kieszeni. nowego munduru pola walki będzie wy-
wygodnie zginać nogi podczas działania Dobrym uzupełnieniem może być też okrą- magało jeszcze sporo pracy, ale najważ-
w warunkach bojowych. Estetycznie pre- gła guma ściągająca ze stoperem. niejsze, że projektanci, producenci i de-
zentujące się nogawki spodni wpuszczo- Zupełnie nowym rozwiązaniem są ma- cydenci zaczęli słuchać żołnierzy. I cho-
nych w cholewki butów sprawiały pod tym łe kieszonki mieszkowe zapinane na rze- ciaż nowy mundur nie jest idealny, to i tak
względem zdecydowanie zbyt wiele prob- py u dołu nogawek. Z przodu powinny jest znaczenie lepszy od poprzednich.
lemów. Obecny krój pozwala ściągnąć ta- jednak zostać przyszyte, tak aby były pła- Szkoda tylko, że zastosowano w nim tak
siemkę na bucie. Warto byłoby jednak skie, ponieważ w obecnej formie łatwo za- dużo nieprzemyślanych, często archaicz-
sprawdzić również wariant z gumką ścią- czepiają o wysokie poszycie terenu. Bra- nych rozwiązań. Bardzo ważne jest jed-
gającą zamiast tasiemki. Amerykanie za- kuje natomiast zapinanych na guziki kie- nak, że po wielu latach marazmu powstał
wijają nogawkę na bucie, stosując ela- szeni na pośladkach. mundur, o którym można dyskutować.
styczną linkę zapinaną haftkami. Nogaw- Spodnie są wzmocnione w kroku i na Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych za-
ka przylega wtedy ściśle i nie powoduje pośladkach. Na kolanach wszyte są łaty mierza w sierpniu zakończyć pierwsze te-
kłopotów podczas marszu. W testowanym – kieszenie na ochronne wkładki pianko- sty nowego umundurowania. Uwagi ze-
mundurze pojawiły się gumy do naciąga- we (podobnie jak w bluzie). I tak jak brane wśród żołnierzy eksploatujących
nia spodni pod piętą, wewnątrz buta. Pod- w przypadku bluzy nie jest to najlepsze roz- mundur wz. 2008 posłużą w dalszych pra-
czas długotrwałego marszu rozwiązanie wiązanie, ponieważ żołnierze i tak używa- cach nad stworzeniem funkcjonalnego
to powoduje odparzenia podeszwy stopy ją ochraniaczy stawu kolanowego. Stoso- uniformu współczesnego pola walki. 
i znacząco ogranicza wentylację. Znako- wanie podwójnej, bardzo sztywnej osłony Napisz do autora:
mitym pomysłem jest natomiast konstruk- jest niewygodne, zaś używanie wyłącznie tomasz.szulejko@redakcjawojskowa.pl

26 Polska Zbrojna nr 29/2008


ZAPIS ||
ZAPIS FORUM ||
FORUM NA ||
CELOWNIKU WOJSKO
NA CELOWNIKU |
WOJSKO KULISY ||
PORADY PORADY
PO SŁUŻBIE| |
PO SŁUŻBIE ||
HISTORIAHISTORIA | | ||
MILITARIAMILITARIA
ŚWIAT PRASA|| |
PRASA KULISY
ŚWIAT TO I OWO

nr 29/2008 Polska Zbrojna 27


WOJSKO PRASA

„Polska Zbrojna” podoba się Czytelnikom,


chociaż wciąż można by w niej trochę zmienić.
Za mało jest porad prawnych i informacji
z jednostek wojskowych – to najważniejsze
wnioski z ankiety, jaką przeprowadziliśmy
w pierwszym kwartale tego roku.

TAK NAS
WIDZICIE a naszą ankietę odpowiedzia-
ły 72 osoby – to niewiele,
zważywszy, że nakład pisma
(27 proc.) i Marynarki Wojennej
(13 proc.). Inspektorat Wsparcia Sił Zbroj-
nych reprezentowało 8 proc. ankietowa-
oceniają nas tylko
ciut niżej: aktual-
ność porusza-
wynosi ponad 20 tys. egzem- nych, 5 proc. Żandarmerię Wojskową, nych tematów za-
plarzy. Nawet jednak z odpo- a 10 proc. inne instytucje wojskowe. Bio- sługuje na czwórkę
wiedzi tej niereprezentatywnej grupy wy- rąc pod uwagę stopnie wojskowe, najchęt- (średnia 4,08), nieco gorzej jest
łania się ciekawy obraz tego, kim jest sta- niej czytają „PZ” oficerowie młodsi, nie- z poziomem merytorycznym artyku-
tystyczny czytelnik „Polski Zbrojnej” i jak co mniej jest wśród ankietowanych ofice- łów (3,91) i sposobem ich pisania (3,86).
postrzega przygotowywany przez nas rów starszych i podoficerów, najrzadziej Pod tym względem już wprowadziliśmy
tygodnik. gazetą interesują się szeregowi. pewne zmiany – więcej jest materiałów
Aż 79 proc. ankietowanych czyta „PZ” krótszych, ale bardziej treściwych. Mamy
Czytelnicy regularnie – rzadziej niż raz w miesiącu więc nadzieję, że za rok, przy kolejnej an-
Ankieta wykazała, że statystyczny czy- sięga po naszą gazetę jedynie 5 proc. kiecie, okaże się, że jesteśmy gazetą
telnik „Polski Zbrojnej” ma niemal 42 la- z nich. Zdecydowana większość (55 proc.) na piątkę.
ta. Ogólnie z naszego badania wynika, że zapoznaje się z „Polską Zbrojną”, czyta- Najchętniej czytane przez ankietowa-
wiek nie odgrywa roli decydującej przy jąc egzemplarze, które trafią do jednost- nych są kolumny stricte wojskowe – naj-
sięganiu po „PZ” – czytają nas zarówno ki, a 33 proc. kupuje gazetę w kioskach. większy z naszych działów tematycznych,
studenci, młodzi i nieco starsi żołnierze, Ściąganie egzemplarzy z internetu albo czyli „Wojsko” – 44 wskazania, oraz stro-
jak i emeryci wojskowi (najmłodsza oso- pożyczanie od kogoś jest zdecydowanie ny rodzajów sił zbrojnych – 39. Ciekawe
ba, która wypełniła ankietę, ma 19 lat, na- mniej popularne. są dla Was również tematy numeru (35
tomiast najstarsza – 87). Tak duży prze- wskazań) i porady prawne (32 głosy). Te
krój sprawia, że tygodnik staje przed trud- Gazeta same porady prawne znajdują się jednak
nym wyzwaniem zaspokojenia bardzo Chociaż gazeta ma tak szeroki przekrój w czołówce działów uważanych przez an-
różnych gustów, z którego jednak – o czym czytelników – a mądrość ludowa głosi, że kietowanych za niezbyt interesujące (20
za chwilę – wywiązujemy się zdaniem jeżeli ktoś chce robić coś dobrego dla głosów). Gorzej oceniany był tylko dział
czytelników co najmniej poprawnie. wszystkich, to zazwyczaj efekt finalny nie „To i owo” (34 głosy), dlatego, biorąc pod
Jak łatwo się domyślić, wśród naszych zadowala nikogo – to z ankiety wynika, uwagę gusta naszych czytelników, posta-
Czytelników dominują żołnierze – zarów- że zespołowi redagującemu „PZ” udaje nowiliśmy go nieco bardziej „uwojsko-
no zawodowi, jak i odbywający zasadni- się trudna sztuka stworzenia pisma uni- wić”. Mamy nadzieję, że zarówno „Roz-
czą służbę wojskową (choć tych ostatnich wersalnego na tyle, by trafiało w bardzo mowy na spocznij”, jak i „Zapiski wiaru-
jest nieco mniej). Stanowią oni aż 55 proc. różne gusta. Ankietowani oceniają bo- sa” czy też „Muzeum wojskowego absur-
osób, które odpowiedziały na ankietę. wiem „PZ” na mocną czwórkę – najwięk- du” sprawią, że na nasz dział rozrywko-
Drugą najliczniej sięgającą po „PZ” gru- sze wrażenie robi na nich strona wizual- wy spojrzycie przychylniejszym okiem.
pą są emeryci wojskowi (25 proc.), a sta- na pisma: zamieszczane przez nas zdjęcia Ankietowanych spytaliśmy również
tystyki dopełniają cywile (20 proc.). Naj- (średnia ocen w skali od 1 do 5 – 4,39), o ulubionych i najmniej lubianych auto-
częściej sięgają po „PZ” reprezentanci okładki ilustrujące temat numeru (4,26) rów. Okazało się, że nasi czytelnicy naj-
Wojsk Lądowych (35 proc.), za nimi pla- oraz nasza szata graficzna (4,18). Pod chętniej czytają artykuły Piotra Bernabiu-
sują się żołnierze Sił Powietrznych względem merytorycznym ankietowani ka (17 głosów), Artura Goławskiego (13

28 Polska Zbrojna nr 29/2008


ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO
NA CELOWNIKU ||
WOJSKO KULISY
PORADY PORADY
PO SŁUŻBIE
PO SŁUŻBIE
HISTORIAHISTORIA
MILITARIAMILITARIA
ŚWIAT PRASA
PRASA KULISY ||
ŚWIAT TO I OWO | || | | || | | || || |
ÎÓ
ÍÍ w¥uh}g}ld ¥zxzd¸dv} „PZ” radzi
}dqdmflhndzv}hê
UMUNDUROWANIE
ÍÓ ÌÒ whoq
lf|çrovn
l Na głowie
ÌÎ }|
ËÓĖ Wydawałoby się, że każdy żołnierz umie
ÌË

e


urmq
nosić beret. Niektórzy jednak zakładają
wurq|sr«zl˜frqhurg}dmrpvl }eurmq|fk

ÌÓ ÎÎĖ |zloh je bardzo niedbale – są zbyt mocno

hmå
ËÎĖ
naciągnięte na głowę, powyciągane
G Ł O S Ó W

Tr qlhu}h
lub pomięte.
ËÌ ËÌ phu|fl
zrmvnrzl
W szelkie wątpliwości rozwiewa rozpo-
rządzenie ministra obrony narodowej
ËÓ
ÊÐ z 2 grudnia 2004 r. w sprawie wzorów oraz
noszenia umundurowania i oznak wojsko-
wych przez żołnierzy zawodowych i kandy-
ÊÓ
L I C Z B A

datów na żołnierzy zawodowych z późn.


hpdwqxphux

ÊÓ zm. (DzU nr 7 z 2005 r., poz. 53, DzU


nr 113 z 2007 r., poz. 776). Czytamy tam,
rlrzr
rmvnr

ruxp
udzr

że beret należy nosić lekko przechylony


xolv|

Gzldw

na prawe ucho (wyjątkiem są żołnierze


Ó Marynarki Wojennej). Prawą krawędź bere-
tu opuszcza się w dół nieco ku tyłowi, tak
çåqdf}z¥un˜ aby przysłaniał ucho. Dolna krawędź bere-
õ«uhgqldrfhqzvndolrgÊgrÎrwu}|pdqdrgdqnlhwrzdq|fkö
tu powinna znajdować się na wysokości
n dgnlçrovnleurmqhmå óÍâËÏ około 40 mm nad lewą brwią oraz około
}dwdjudilf}qdslvpd óÍâÊÑ 20 mm nad prawą brwią. Prawą krawędź
r}lrpphu|wru|f}q|duw|nx ¥z óÌâÒÊ denka opuszcza się w dół, nieco ku tyłowi,
nwxdoqr«sruxv}dq|fkzçrovfheurmqhmåsureohp¥zóÍâÓÑ tak aby nie przysłaniała ucha. Przy wystą-
srv¥eslvdqldduw|nx ¥z óÌâÑÏ pieniach bez nakrycia głowy beret nosi się

dnr«}gm˜}dplhv}f}dq|fkzçrovfheurmqhmå óÍâÌÒ pod lewym naramiennikiem, z godłem
skierowanym do przodu.
głosów) i Norberta Bączyka (11 głosów). Mamy nadzieję, że we wszystkich tych To samo rozporządzenie ministra reguluje
Jeśli chodzi o dziennikarzy, których an- kwestiach dostrzegliście już zachodzące również zasady noszenia furażerek, które
kietowani nie lubią, to tu oddano tylko kil- zmiany. Nasi dziennikarze coraz częściej powinno się nosić lekko przechylone w kie-
kanaście pojedynczych głosów. starają się docierać do jednostek liniowych runku prawego ucha. W SP furażerkę
i pokazywać różne problemy nurtujące wojsk lotniczych nosi się do ubioru wyjścio-
Zmiany żołnierzy służących z dala od instytucji wego, a w lotnictwie Wojsk Lądowych
Co należałoby w „PZ” zmienić, aby czy- centralnych MON. Staramy się, aby pora- i Marynarki Wojennej – do ubioru wyjścio-
tało Wam się ją jeszcze lepiej? Pomysłów dy prawne jeszcze lepiej niż dotychczas wego oraz do kombinezonu pilota.
nasi ankietowani mieli dużo, ale najczęś- spełniały Wasze oczekiwania, a dodatko- Furażerkę polową nosi się do ubioru polo-
ciej prosili nas o większą liczbę i lepszą ja- wo wprowadziliśmy nowe stałe rubryki wego i kombinezonu pilota.
kość porad prawnych oraz o więcej infor- w kolumnach informacyjnych, w których Pojawiające się wątpliwości dotyczące no-
macji z jednostek wojskowych. Kilka razy prezentujemy nowinki prawne oraz rela- szenia oznak stopni wojskowych na nakry-
pojawiła się prośba o dodatkowe materia- cjonujemy prace sejmowej i senackiej Ko- ciach głowy wyjaśnia rozporządzenie mini-
ły na temat pracowników wojska, a także misji Obrony Narodowej. stra obrony z 2 grudnia 2004 r. z później-
bliższe przyjrzenie się sprawom emerytów Zbliżającej się profesjonalizacji poświę- szymi zmianami (DzU nr 7 z 2005 r.
i rencistów wojskowych. Prosiliście nas camy materiały niemal w każdym nume- poz. 53). Oznaki stopni wojskowych nosi
również o więcej artykułów na temat pro- rze, podobnie jak bardzo uważnie stara- się na nakryciach głowy – z wyjątkiem cza-
fesjonalizacji i misji zagranicznych, w któ- my się przyglądać polskim misjom: prze- pek futrzanych (w Marynarce Wojennej
rych uczestniczą polscy żołnierze. de wszystkim w Afganistanie, kończącej również: czapek garnizonowych podoficer-
się w Iraku, a także nadchodzącej w Cza- skich i marynarskich, czapek ćwiczebnych
Nagrody dzie. Kolumny informacyjne zostały i czapek zimowych oraz beretów marynar-
wzbogacone o dodatkową rubrykę „Na skich), kapeluszy polowych, beretów noszo-

D ziękujemy Czytelnikom za udział


w ankiecie. Wśród osób, które na-
desłały swoje opinie o tygodniku, rozlo-
misjach” z krótkimi notkami, w których
relacjonujemy, co wydarzyło się w mija-
nych w składzie ubiorów polowych, robo-
czych i specjalnych dla żołnierzy Wojsk
jącym tygodniu w rejonie stacjonowania Lądowych, furażerek polowych, czapek do
sowaliśmy nagrody. Encyklopedie woj- ubioru technika lotniczego oraz hełmofo-
skowe oraz albumy „Wojsko Polskie.
polskich żołnierzy. To oczywiście nie ko-
niec – jak wiadomo, kto stoi w miejscu, nów i hełmów. Mks
The Polish Army” Domu Wydawniczego
Bellona otrzymają: Krzysztof Klama
ten się tak naprawdę cofa, ale mamy na-
z Częstochowy, Jerzy Migdal z Dęblina,
dzieję, że już dziś zauważyliście, iż dosta- Spróbujemy rozwiązać inne Wasze
Andrzej Mańka z Żagania. Nagrody wy-
jecie do ręki pismo lepsze niż przed kil- problemy. Czekamy na pytania
ślemy pocztą.
koma miesiącami.  pod adresem: polska-zbrojna@
Redakcja redakcjawojskowa.pl

nr 29/2008 Polska Zbrojna 29


PORADY PRAWO
Co z odprawą?

Masz problem?
do uposażenia (art. 72 ust. 1

§
ww. ustawy), przy czym dodatka-
Od kwietnia 2006 r. jestem żołnierzem zawodowym. Zaczyna-
mi stałymi są jedynie dodatki
łem jako starszy szeregowy zawodowy, obecnie jestem kapra-
ustalone w stawkach miesięcz-
lem. Złożyłem wypowiedzenie stosunku służbowego z dniem
nych (art. 80 ww. ustawy).
31 września 2008 r. Czy w związku z tym będzie mi się należała ja-
Godne uwagi jest, że do okresu
kakolwiek odprawa?
zawodowej służby wojskowej zali-

N a powyższe pytanie należy


udzielić pozytywnej odpowie-
dzi. Kwestia ta wyczerpująco ure-
sadniczego wraz z dodatkami
o charakterze stałym, a po dzie-
sięciu latach służby 300 proc. tej
cza się okresy pełnienia nieprze-
rwanej czynnej służby wojskowej,
z wyłączeniem okresów zawie-
gulowana jest w ustawie kwoty, przy czym wysokość od- szenia w czynnościach służbo-
z 11 września 2003 r. o służbie prawy po dziesięciu latach służby wych lub tymczasowego areszto-
wojskowej żołnierzy zawodowych zostaje zwiększona o 20 proc. wania, chyba że prawomocnym
(DzU 2003 nr 179 poz. 1750 ze uposażenia zasadniczego wraz orzeczeniem postępowanie kar-
zm.). Zgodnie z art. 94 ust. 1 z dodatkami o charakterze sta- ne lub dyscyplinarne, będące
i 2 tej ustawy żołnierzowi zwolnio- łym za każdy rok zawodowej służ- przyczyną zawieszenia lub aresz-
nemu ze służby wojskowej przy- by wojskowej pełnionej ponad towania, zostało umorzone bądź
sługuje odprawa w wysokości od dziesięć lat, nie więcej jednak niż żołnierz został uniewinniony na
100 do 600 proc. kwoty uposa- do wysokości 600 proc. podstawie prawomocnego wyro-
żenia zasadniczego wraz z dodat- W ramach wyjaśnienia należy ku lub orzeczenia o uniewinnie-
kami o charakterze stałym należ- wskazać, że uposażenie żołnierzy niu w postępowaniu dyscyplinar-
nego w ostatnim dniu pełnienia zawodowych składa się z uposa- nym (art. 94 ust. 3 ww. ustawy).
służby, jeżeli stosunek służbowy żenia zasadniczego i dodatków Odprawa przysługuje żołnierzowi
trwał co najmniej rok.
Należy wskazać, że wysokość od-
prawy uzależniona jest od okresu
trwania służby wojskowej. I tak,
żołnierzowi zwolnionemu z zawo-
dowej służby wojskowej po roku
służby przysługuje odprawa w wy-
sokości 100 proc. kwoty uposa-
żenia zasadniczego wraz z dodat-
kami o charakterze stałym, po
pięciu latach służby przysługuje
200 proc. kwoty uposażenia za-

CO NOWEGO
§ 27 czerwca 2008 r. wydany został nr 12
Dziennika Urzędowego Ministra Obrony
3) Nr 240/MON z 21 maja 2008 r. zmieniająca
decyzję w sprawie ustalenia wykazu stanowisk,
Narodowej. Ukazały się w nim: na których przysługują samochody funkcyjne
zarządzenia: o określonej formie dysponowania lub ryczałt
1) Nr 12/MON z 23 maja 2008 r. w sprawie po- miesięczny (poz. 133)
wołania Rady Sportu (poz. 128), – weszła w życie z dniem podpisania,
2) Nr 13/MON z 3 czerwca 2008 r. w sprawie 4) Nr 248/MON z 23 maja 2008 r. w sprawie
nadania statutów ambulatoriom i ambulato- przejęcia dziedzictwa tradycji przez dowództwo
riom z izbą chorych – publicznym zakładom Garnizonu Siedlce (poz. 134)
opieki zdrowotnej (poz. 129), – weszła w życie 12 lipca 2008 r.,
3) Nr 14/MON z 4 czerwca 2008 r. w sprawie 5) Nr 262/MON z 28 maja 2008 r. zmieniająca
zatwierdzenia statutu jednostki badawczo-roz- decyzję w sprawie kierowania Ministerstwem
wojowej pod nazwą „Wojskowy Instytut Obrony Narodowej (poz. 135)
Medyczny (poz. 130) – weszła w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od
– weszły w życie 12 lipca 2008 r.; dnia podpisania,
decyzje: 6) Nr 263/MON z 28 maja 2008 r. w sprawie
1) Nr 237/MON z 21 maja 2008 r. w sprawie wprowadzenia do użytku „Instrukcji o wojsko-
występowania z wnioskami o nadanie odzna- wym zasobie geograficznym w Siłach Zbrojnych
czeń wojskowych o charakterze pamiątkowym Rzeczypospolitej Polskiej” (poz. 136),
mających w nazwie wyraz „Gwiazda” (poz. 131) 7) Nr 264/MON z 28 maja 2008 r. zmieniają-
– weszła w życie z dniem podpisania, ca decyzję w sprawie wprowadzenia
2) Nr 238/MON z 21 maja 2008 r. w sprawie do użytku w lotnictwie Sił Zbrojnych
wręczania w imieniu prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej „Regulaminu lotów
Rzeczypospolitej Polskiej odznak orderów i od- lotnictwa Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej
znaczeń (poz. 132) Polskiej” (poz. 137)
– weszła w życie z dniem ogłoszenia, – weszły w życie 12 lipca 2008 r.,

30 Polska Zbrojna nr 29/2008


| | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | | |

zwolnionemu z zawodowej służ- kwoty odprawy. Zgodnie bowiem


by wojskowej, przy czym należy z art. 78 ust. 1 ww. ustawy, wyso-
wskazać, że wypowiedzenie sto- kość uposażenia zasadniczego
sunku służbowego przez żołnie- żołnierza zawodowego jest uza-
rza zawodowego skutkuje zwol- leżniona od grupy uposażenia,
nieniem żołnierza zawodowego do której zostało zaszeregowane
ze służby wojskowej, gdyż zgod- zajmowane przez niego stanowi-
nie z art. 111 pkt 9) ppkt a) sko służbowe.
ww. ustawy, żołnierza zawodowe- Wobec powyższego, mając na
go zwalnia się z zawodowej służ- uwadze przedstawiony wyżej
by wojskowej wskutek upływu stan faktyczny, należy stwierdzić,
terminu wypowiedzenia stosun- że żołnierzowi będzie przysługi-
ku służbowego zawodowej służ- wała odprawa w wysokości
by wojskowej dokonanego przez 50 proc. kwoty uposażenia za-

ategia
żołnierza zawodowego albo wła- sadniczego wraz z dodatkami
r Arm
ściwy organ.
W tym miejscu należy jednak
o charakterze stałym należnego
w ostatnim dniu pełnienia służby. St ia
wskazać, że żołnierzowi zwolnio- Z podanych informacji wynika, że

ć
nemu z zawodowej służby woj- żołnierz pełnił służbę wojskową

Obronnoś

Tec
skowej wskutek wypowiedzenia przez okres ponad dwóch lat,

hn
przez samego żołnierza stosunku lecz krócej niż pięć lat. Jednakże
służbowego zawodowej służby z uwagi na to, że został zwolniony

ik a B
wojskowej w czasie trwania kon- z zawodowej służby wojskowej na
traktu na pełnienie służby termi- skutek złożenia przez siebie wy-
nowej lub kontraktu na pełnienie powiedzenia oraz pełnił zawodo-

ka

e
służby stałej przysługuje 50 proc. wą służbę wojskową przez okres

zp
kwoty odprawy, jeżeli pełnił zawo- krótszy niż dziesięć lat, przysługi- y zeń ak
t iec
dową służbę wojskową przez wać mu będzie wyłącznie stwo T
okres krótszy niż dziesięć lat 50 proc. kwoty odprawy, co
(art. 94 ust. 5 ww. ustawy). w przedmiotowym przypadku sta-
Ponadto należy wskazać, że sto- nowi 50 proc. kwoty uposażenia
pień wojskowy nie ma bezpo- zasadniczego wraz z dodatkami
średniego wpływu na wysokość
odprawy, ma natomiast decydu-
jący wpływ na wysokość uposa-
o charakterze stałym.

Kamila Gęstwicka,
BELLONA
żenia zasadniczego, na którego Kancelaria Radców Prawnych s.c.
podstawie oblicza się wysokość K. Przymęcka, J. Przymęcki

8) Nr 265/MON z 29 maja 2008 r. zmieniająca decyzję budże-


tową na rok 2008 (poz. 138)
– weszła w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od dnia podpisania,
9) Nr 266/MON z 29 maja 2008 r. zmieniająca decyzję w spra-
wie wprowadzenia w resorcie obrony narodowej profilaktycz-
nych programów zdrowotnych (poz. 139)
– weszła w życie z dniem 12 lipca 2008 r.,
10) Nr 270/MON z 29 maja 2008 r. w sprawie wyposażenia
Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w samoloty transpor-
towe C-130E Hercules i zapewnienia jego finansowania
(poz. 140)
– weszła w życie z dniem ogłoszenia,
11) Nr 271/MON z 29 maja 2008 r. zmieniająca decyzję
w sprawie wydatków reprezentacyjnych i okolicznościowych
(poz. 141)
– weszła w życie z dniem ogłoszenia, z mocą od dnia podpisania,
12) Nr 274/MON z 4 czerwca 2008 r. w sprawie modeli prze-
biegu służby oficerów i podoficerów zawodowych (poz. 142)
– weszła w życie z dniem ogłoszenia,
13) Nr 275/MON z 4 czerwca 2008 r. w sprawie gestorów kor-
pusów osobowych (grup osobowych) (poz. 143)
Spojrzenie
– weszła w życie 4 czerwca 2008 r.,
14) Nr 276/MON z 4 czerwca 2008 r. w sprawie wprowadzenia
Specjalistów,
i funkcjonowania karty opisu stanowiska służbowego
(poz. 144)
Pogląd
– weszła w życie z dniem ogłoszenia. Praktyków
nr 29/2008 Polska Zbrojna 31
Polska Zbrojna 31
AAAAAAA OKIEM
NASZYM AAAAAAAA

JAROSŁAW WIŚNIEWSKI

Na poligonie w Wędrzynie osiemdziesięciu elewów ze Szkoły


Podoficerskiej Wojsk Lądowych w Poznaniu między 7 a 14 lipca szkoliło
się w działaniach i walce w terenie zurbanizowanym.

32 Polska Zbrojna nr 29/2008


ZAPIS ||
ZAPISFORUM ||
FORUMNANA
CELOWNIKU || | |
WOJSKOKULISY
CELOWNIKUWOJSKO | |
KULISYPORADY | |
PORADYPO PO
SŁUŻBIE | |
SŁUŻBIEHISTORIA | |
HISTORIAMILITARIA
MILITARIAPRASA | |
PRASAŚWIAT
ŚWIATTO TO
I OWO
I OWO | | | |

JAROSŁAW WIŚNIEWSKI (2)


W Wędrzynie elewi ćwiczyli przeszukiwanie budynków,
patrolowanie ulic, a także działanie w punktach ob-
serwacyjnym i kontrolnym. Przyszli kaprale mogli spraw-
dzić swoje umiejętności i wiedzę zdobytą podczas jedena-
stomiesięcznego szkolenia. Już za miesiąc czeka ich uro-
czyste mianowanie na pierwszy stopień podoficerski.
Ćwiczeniom przyglądali się uczniowie z klas o profilu woj-
skowym z Zespołu Szkół Licealnych i Zawodowych im. Unii
Europejskiej w Sulęcinie.

nr 29/2008 Polska Zbrojna 33


WOJSKA LĄDOWE
HISTORIA
1994 r. Na bazie 75 Oddziału
Materiałowo-
-Technicznego zostaje sformowana
20 Brygada Zmechanizowana.

1995 r. Na mocy decyzji


nr 109/MON z 14 lip-
ca 20 BZ przejmuje dziedzictwo 2 Dywizji
Litewsko-Białoruskiej, 20 Dywizji Piechoty
w składzie: 79 Białostockiego, a następnie
Słonimskiego Pułku Strzelców im. Lwa
Sapiechy, 80 Nowogródzkiego Pułku
Strzelców, 78 Słuckiego Pułku Strzelców
Płk Sławomir Rudkowski, oraz 20 Pułku Artylerii Lekkiej.
wz. dowódcy 20 Bartoszyckiej
Brygady Zmechanizowanej:
– Spośród wielu ważnych na co dzień zadań 1995 r. Brygada przyjmuje na-
zwę od miasta stacjo-
nowania oraz imię hetmana Wincentego
w brygadzie skupiamy się przede wszystkim Gosiewskiego, syna wojewody smoleńskiego.
na utrzymaniu stałej gotowości bojowej Doroczne święto jednostka obchodzi 3 wrze-
i mobilizacyjnej, szkoleniu, utrzymaniu dys- śnia, w rocznicę bitwy pod Mławą w 1939 r.
cypliny i morale. W pracy z dowódcami uwa-
gę zwracam przede wszystkim na termino-
wość wykonywanych zadań, współpracę 2000 r. W lipcu brygada prze-
chodzi w podporząd-
kowanie 16 Pomorskiej DZ im. Króla
między komórkami sztabu, szkolenie bojo-
Kazimierza Jagiellończyka. Do tego czasu
we żołnierzy i profesjonalizm kadry. funkcjonowała w składzie 15 Warmińsko-
Szczególnie na najniższych szczeblach do- -Mazurskiej Dywizji Zmechanizowanej
wodzenia – na poziomie drużyny i plutonu. im. Króla Władysława Jagiełły.

W ŁO D Z I M I E R Z K A L E TA

Nadzieja
na zmiany
ALEKSANDER RAWSKI

Przez wiele lat bartoszycka brygada była jednostką drugiej kategorii, w której służyli
przede wszystkim żołnierze z poboru. Wraz z profesjonalizacją sytuacja się zmieni,
na co kadra 20 Brygady Zmechanizowanej czeka z nadzieją, bo dziś jej szkoleniowy wysiłek
sprowadza się głównie do „produkowania” rezerwistów.

34 Polska Zbrojna nr 29/2008


| WOJSKA LĄDOWE | SIŁY POWIETRZNE | MARYNARKA WOJENNA | ŻANDARMERIA WOJSKOWA | LOGISTYKA

Jeszcze w latach 90. w bartoszyckich ko- ppłk Karpiński. Kadra w Bartoszycach jest FLESZ
szarach działo się niewiele. Do 1994 r. był zgodna: przejście na pełną profesjonaliza- ŚWIĘTOSZÓW. Pięciu podchorą-
tu 75 Oddział Materiałowo-Techniczny. Po cję będzie kolejną ważną datą w historii żych Bundeswehry zostało 1 lipca uro-
przemianach społeczno-politycznych do- jednostki. Pierwszy przełom w jakości czyście mianowanych na pierwszy sto-
tychczasowa koncepcja dyslokacji wojsk służby i szkoleniu nastąpił w 2004 r., kie- pień oficerski – podporucznika.
straciła sens. Zaczęto wprowadzać plan dy pododdziały brygady zaczęły brać Promocja jest uwieńczeniem ich kilku-
zrównoważonego rozmieszczenia sił zbroj- udział w misjach pokojowych. W jedno- letniej edukacji wojskowej, której koń-
nych na terenie kraju. Na fali tych zmian stce rozpoczęto wówczas formowanie cowym etapem była praktyka dowód-
w Bartoszycach w 1995 r. powstała bryga- III zmiany Polskiego Kontyngentu Woj-
da zmechanizowana. Wkrótce okazało się, skowego do Iraku. Wszyscy żołnierze bio-
że odtworzenie jednostek na tzw. ścianie rący udział w tej zmianie powrócili
wschodniej nie jest prostym zadaniem. Za- w styczniu i lutym 2005 r. do jednostki.
brakło środków na ich modernizację. Przez Wcześniej, w 2003 r., PKW UNDOF
wiele lat bartoszycka brygada była forma- w Syrii dowodził zastępca dowódcy bry-
cją drugiej kategorii. gady płk dypl. Wiesław Orkisz. W marcu
2004 r. żołnierze 20 BZ pod dowództwem
KONIEC NIEPEWNOŚCI gen. bryg. Grzegorza Buszki stanowili cza w Polsce w pododdziałach
Ponieważ stopień uzawodowienia jed- główny trzon VII zmiany PKW Irak. 10 Brygady Kawalerii Pancernej
nostki był niski, rzadko trafiało do niej no- XXVIII zmianą PKW UNDOF w Syrii do- w Świętoszowie. W uroczystości uczest-
woczesne uzbrojenie i wyposażenie. Był wodził także oficer bartoszyckiej brygady niczyli m.in.: attaché obrony Republiki
nawet czas, kiedy brygada znalazła się na – ppłk Jerzy Sulima. Natomiast XXIX Federalnej Niemiec w Polsce
reorganizacyjnej huśtawce. Eksperci zaczę- zmianą PKW UNDOF w Syrii – ppłk płk Gerfried Elias, zastępca dowódcy
li dyskusję, czy według kanonów strategii Krzysztof Malankiewicz. 11 Lubuskiej Dywizji Kawalerii
wojskowej nie stacjonuje ona zbyt blisko Pancernej gen. bryg. Mirosław Rozmus,
granicy. Kadra zaczęła się obawiać, czy WOJSKO NAJWYŻSZEJ PRÓBY były inspektor Wojsk Lądowych
jednostka nie zostanie zlikwidowana. W Bartoszycach twierdzą, że misje po- Niemiec gen. Henning von Ondarza
oraz rodziny nowo mianowanych ofice-
Od dwóch lat żołnierze w Bartoszycach kojowe odmieniły brygadę. – Irak dał zie-
rów, a także goście z Niemiec i Polski.
wiedzą, że zamiast rozwiązania nastąpi po- lone światło dla zmian w armii. Zdobywa- Mianowania dokonał płk Gerfried
łączenie (zgodnie z przewidywaniami do ne przez naszych żołnierzy doświadczenie Elias wraz z gen. Rozmusem.
końca tego roku) dwóch brygad – do 20 trudno przecenić. Kto służył w PKW, na-
Brygady Zmechanizowanej ma być przy- leży do elity – twierdzi płk Sławomir Rud- TORUŃ. Rozpoznawanie rodzajów
łączona 16 BZ z Morąga. Kadra jednostki kowski, wz. dowódcy 20 Bartoszyckiej narkotyków oraz sposób postępowa-
upatruje w tym szans na kolejne zmiany. Brygady Zmechanizowanej. nia w przypadku kontaktu z osobami
Przede wszystkim zwiększy się stopień Płk Rudkowski pomyślności brygady spożywającymi środki odurzające były
uzawodowienia brygady, które teraz nie się- upatruje w zaangażowaniu, wysokim po- tematem zajęć przeprowadzonych
ga nawet 40 proc. – Podczas tegoroczne- ziomie profesjonalizmu i dyscypliny żoł- 2 lipca w Szkole Podoficerskiej Wojsk
go, majowego poboru, do brygady wcieli- nierzy oraz pracowników wojska. Zwraca
liśmy prawie 270 poborowych. Mamy na- uwagę na terminowe wykonywanie co-

BOGUSŁAW POLITOWSKI
dzieję, że to już ostatni żołnierze służby za- dziennych zadań oraz skuteczność szko-
sadniczej w naszej jednostce – opowiada lenia. – O tym, że nie są to tylko czcze sło-
ppłk Leszek Karpiński z dowództwa bry- wa, świadczą wyniki osiągnięte podczas
gady. Czego bowiem można nauczyć żoł- ćwiczeń na poligonach w Drawsku Po-
nierza w ciągu dziewięciu miesięcy? – py- morskim, Bemowie Piskim i Ustce, z któ-
tają retorycznie w Bartoszycach rych w ostatnim okresie najbardziej zna-
Dowódcy liczą jednak, że część żołnie- czące były „Strong Resolve” w 2002 r. Lądowych. To już kolejne spotkanie
rzy z poboru zostanie w Bartoszycach dłu- i „Donośna Surma” w 2003 r. – uważa do- poświęcone kształtowaniu dyscypliny
żej niż obowiązkowe dziewięć miesięcy. wódca. Za działalność szkoleniowo-wy- i przeciwdziałaniu patologiom społecz-
– Obecnie w jednostce służy 80 żołnierzy chowawczą żołnierzy jednostki wyróżnił nym zorganizowane przez sekcję wy-
nadterminowych. Liczymy, że za miesiąc w 1997 i 1998 r. dowódca Warszawskie- chowawczą toruńskiej podoficerki przy
część z tych, którzy rozpoczęli niedawno go Okręgu Wojskowego, a w 1999 r. do- współpracy z Placówką Żandarmerii
służbę, zdecyduje się zostać w wojsku na wódca POW .  Wojskowej w Toruniu.
dłużej. Mam obecnie 300 etatów dla sze- Napisz do autora:
regowych nadterminowych – wyjaśnia polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl ŻAGAŃ. Przez pierwszy tydzień lip-
ca na bazie 11 Batalionu Dowodzenia
20 BZ: PROFESJONALIZACJA odbywało się szkolenie operatorów
systemu dowodzenia Szafran ZT.

W brygadzie służy 62 proc. żołnierzy służby


zasadniczej. Kadra zawodowa stanowi
Uczestniczyli w nim żołnierze wszyst-
kich jednostek wojskowych
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI (2)

38 proc., z czego 9,6 proc. to oficerowie, 11 Lubuskiej Dywizji Kawalerii


25 proc. podoficerowie, a 3,5 proc. szeregowi Pancernej. Szkolenie zorganizowano
zawodowi i nadterminowi. Na ten rok jednost- dzięki pomocy Centrum Wsparcia
Mobilnych Systemów Dowodzenia
ka otrzymała 300 etatów dla żołnierzy kontrak-
Wojsk Lądowych (CWMS DWL).
towych. Jeśli znajdą się kandydaci, przyspieszy
Oprac. GP
to znacznie jej profesjonalizację.

nr 29/2008 Polska Zbrojna 35


SIŁY POWIETRZNE
6 BATALION DOWODZENIA: PROFESJONALIZACJA
A kcję naboru do korpusu szerego-
wych batalion prowadzi wśród
żołnierzy zasadniczej służby wojsko-
aktywnie promuje się np.
podczas festynów i uroczystości
o charakterze patriotycznym, a tak-
wej, rezerwistów odbywających prze- że podczas każdej organizowanej

JAROSŁAW WIŚNIEWSKI
szkolenia w jednostce, a także przez batalion przysięgi wojskowej.
w szkołach i urzędach pracy, gdzie Jest obecna również na imprezach
kolportowane są materiały promują- sportowych, takich jak Mistrzostwa
ce służbę wojskową w Siłach Polski w Szermierce czy Wiosenne
Powietrznych. Ponadto jednostka Biegi Przełajowe.

HISTORIA
1944 r. W Zamościu
powstał 6 Pułk
Łączności, który brał udział
w zdobywaniu Wału
Pomorskiego i Operacji
Berlińskiej, zapewniając łącz-
ność lotnictwu.

1958 r. Jednostka sta-


cjonująca
wcześniej w Pruszkowie,
a potem w Nowym Dworze
Mazowieckim, przeniosła się
do Śremu, gdzie stacjonuje
do dziś.

1998 r. 6 Pułk
Łączności został
przekształcony w 6 Brygadę
Dowodzenia.

2002 r. Brygadę
zastąpiono
6 Pułkiem Dowodzenia.

2008 r. W styczniu po-


wstał 6 Batalion PIOTR LASKOWSKI

Łączność w nowym
Dowodzenia SP, który w czerw-
cu przeszedł w podporządko-
wanie Centrum Wsparcia
Teleinformatycznego SP.

Dla śremskiej jednostki dowodzenia rok 2008 jest bardzo dynamiczny. W styczniu rozpoczęła
działalność jako batalion, choć do tego czasu miała etat pułku, a od końca czerwca przeszła
z podporządkowania dowódcy Sił Powietrznych do Centrum Wsparcia Teleinformatycznego SP.
Wydaje się, że restrukturyzacja śrem- wszystkim chce dopełnić wszystkich for- ale od 26 czerwca 2008 r. przeszedł w bez-
skiej jednostki dobiegła już końca. Wcze- malności związanych z utworzeniem bata- pośrednie podporządkowanie Centrum
śniejsze plany zrobienia z niej brygady lionu, tak żeby bez problemów prowadzić Wsparcia Teleinformatycznego (CWT)
wsparcia dowodzenia nie powiodły się, ku dalsze szkolenie. w Warszawie. W jego skład wchodzą:
niezadowoleniu wielu jej byłych żołnierzy, sztab, pion szkolenia i logistyki, sekcja wy-
którzy stracili miejsca pracy, zanim powstał Jedyna taka jednostka chowawcza, pięć kompanii: radiowa, radio-
batalion. Dlatego w jednostce wolnych jest W styczniu kontrola gospodarcza Depar- liniowa, manewrowa, zaopatrzenia, che-
obecnie aż 48 proc. etatów oficerskich, mi- tamentu Kontroli z delegatury we Wrocła- miczna oraz dwie kompanie szkolne.
mo że obsadzono już 87 proc. przewidzia- wiu potwierdziła, że sprzęt, który ma ba- Znajdujące się w wyposażeniu batalio-
nych dla niej etatów. talion, jest w pełni sprawny, chociaż część nu ruchome stanowiska dowodzenia i ru-
Dowódca 6 Batalionu Dowodzenia ppłk urządzeń przekroczyła już resursy. chome węzły łączności dostosowane są do
Andrzej Giczela nie obawia się o przy- Zadaniem 6 Batalionu Dowodzenia jest rozwinięcia w dowolnie wyznaczonych
szłość jednostki. Służbę zna od podszew- m.in. zapewnienie działania systemu do- miejscach. Ruchome stanowisko dowodze-
ki, a wcześniej organizował w Śremie pra- wodzenia i łączności Dowództwa SP. Ba- nia składa się z modułów, które można łą-
cę sztabu. I choć śmieje się, że rewolucji talion wykorzystuje do tego urządzenia sta- czyć w dowolne zestawy. Takie rozwiąza-
robić nie będzie, to zaraz też poważnie wy- cjonarne i mobilne. Jest jedyną tego typu nie sprawdziło się m.in. podczas ćwiczeń
licza zadania, jakie postawił żołnierzom jednostką w Siłach Powietrznych. Do nie- z udziałem jednostek sił powietrznych:
i sobie jako dowódcy jednostki. Przede dawna podlegał bezpośrednio dowódcy SP, „Crystal Eagle 2000”, „NATO Air Meet

36 Polska Zbrojna nr 29/2008


| WOJSKA LĄDOWE | SIŁY POWIETRZNE | MARYNARKA WOJENNA | ŻANDARMERIA WOJSKOWA | LOGISTYKA

Z abudowania, w których dziś stacjo-


nuje 6 Batalion Dowodzenia, to za-
bytkowy już, pruski zespół koszarowy
FLESZ
DĘBLIN. Z inicjatywy Ewy Błasik
powstały w latach 1902–1903. – żony dowódcy Sił Powietrznych
W budynku przed wojną mieściło się – w dniach 27–29 czerwca
kasyno oficerskie, a po wojnie stołów- w Dęblinie odbyło się spotkanie
ka. Dziś natomiast jest siedzibą klubu integracyjne pod patronatem
żołnierskiego, gabinetu metodycznego Stowarzyszenia „Rodzina Wojskowa”
i biblioteki. z żonami żołnierzy zawodowych, któ-
rzy zginęli tragicznie, pełniąc służbę
W pruskich koszarach wojskową, m.in. w katastrofie lotni-
czej pod Mirosławcem. Rodziny żoł-
nierzy spotkały się z przedstawiciela-
mi Dowództwa Sił Powietrznych, psy-
chologiem i mężami zaufania.

POWIDZ. 1–2 lipca


w 3 Brygadzie Lotnictwa
Transportowego odbyło się szkolenie
instruktorsko-metodyczne, w którym
uczestniczyli dowódcy i szefowie
szkolenia ze wszystkich jednostek
3 BLTr. Jego celem było przygotowa-
nie do organizowania szkolenia
na szczeblu pododdziału i oddziału
oraz zapoznanie z właściwą organiza-
cją i metodyką prowadzenia zajęć
Ppłk Andrzej Giczela, dowódca z regulaminów i szkolenia strzelec-
6 Batalionu Dowodzenia: kiego. Uczestnicy zapoznali się
– Stanowisko dowódcy batalionu dowo- także z ustaleniami dotyczącymi
dzenia jest dla mnie kolejnym wyzwaniem, m.in. programu szkolenia
bardzo znaczącym z dwóch powodów. Po pododdziałów zawodowych.
pierwsze, w 6 Pułku Dowodzenia SP byłem
szefem sztabu, a po drugie – muszę płynnie
POZNAŃ. 7 lipca w 31 Bazie
Lotnictwa Taktycznego gościli laure-
przejść z podporządkowania dowódcy Sił
aci jubileuszowej 10. edycji Konkursu
Powietrznych do Centrum Wsparcia
na Honorowych Imienników
Teleinformatycznego SP oraz zapewnić Patronów Miasta Poznania. Minął
sprawną profesjonalizację batalionu. Moim rok i nie sposób wymienić wszystkich
głównym zadaniem jest więc obecnie umie- atrakcji, jakie czekały przez ten
PIOTR LASKOWSKI (3)

jętne przygotowanie kadry i jednostki

wydaniu
czas na noszących ten tytuł Piotra
do działania w nowych strukturach, z zacho- Wrzyszczyńskiego i Pawła
waniem wszystkich wymogów dotyczących Koniecznego. Wśród wspaniałych
gotowości bojowej, poziomu wyszkolenia nagród znalazła się również wizyta
i dyscypliny. w 31 Bazie Lotnictwa Taktycznego
i „przelot” samolotem F-16 na symu-
2003”, „DOL 2003”, „Strong Resolve”, dra i żołnierze muszą wiedzieć, że mogą latorze. Goście zapoznali się dokład-
„Zefir ‘08” oraz ćwiczeń w ramach dzia- liczyć na profesjonalną pomoc w trudnych nie z infrastrukturą jednostki, obej-
łań 1 Eskadry Lotnictwa Taktycznego pod- sytuacjach zawodowych i prywatnych. rzeli również wielozadaniowego
czas oceny taktycznej TACEVAL. Wydzie- Dowódca z uznaniem wypowiada się Jastrzębia.
lone załogi uczestniczyły w kolejnych o pracy swoich poprzedników i podkreśla,
zmianach misji stabilizacyjnej w Iraku oraz że przejął jednostkę, która wcześniej była ŚWIDWIN. 3 lipca stanowisko
w misji „Air Policing” na Litwie. dwukrotnie – w latach 1994 i 1998 – wy- dowódcy 21 Bazy Lotniczej
różniana przez szefa SGWP. Zwraca też w Świdwinie objął płk dypl. pil.
Pomocna dłoń uwagę, że bardzo dobrze układa się współ- Ireneusz Starzyński. Przekazującym
obowiązki był ppłk dypl. Mariusz
Ppłk Giczela zdaje sobie sprawę z pro- praca batalionu z władzami samorządowym Ciećkowski, dotychczas czasowo
blemów, jakich w jego jednostce doświad- ziemi śremskiej. Pod opieką jednostki są pełniący obowiązki dowódcy. W trak-
czają żołnierze zasadniczej służby wojsko- także kombatanci, a wśród nich legendar- cie uroczystej zbiórki meldunek
wej i kadra. Sprawy związane z charakte- ni żołnierze Szkoły Piechoty dla Małolet- o przejęciu dowodzenia świdwińską
rem służby i restrukturyzacją, kłopoty wy- nich nr 2, którzy przed wojną stacjonowali bazą odebrał płk dypl. pil. Eugeniusz
chowawcze wśród młodych żołnierzy czy na terenie dzisiejszego batalionu. – Wiem, Gardas pełniący obowiązki dowódcy
trudne sytuacje prywatno-rodzinne mogą że takie relacje nie rodzą się z dnia na dzień 1 Brygady Lotnictwa Taktycznego.
pojawić się w każdej jednostce. – Rzecz i są zasługą moich poprzedników. Chciał- W uroczystości uczestniczyli kadra
w tym, by ich nie przemilczać, lecz zauwa- bym je kontynuować i rozwijać dla nadrzęd- i pracownicy jednostki, przedstawi-
żać i rozwiązywać – mówi oficer prasowy nego celu, jakim jest krzewienie patrioty- ciele władz lokalnych oraz zaproszeni
goście.
6 Batalionu Dowodzenia por. Rafał Felcen- zmu – mówi ppłk Giczela.  Oprac. GP
loben. Dlatego jednostka zatrudnia dwóch Napisz do autora:
konsultantów ds. psychoprofilaktyki. Ka- piotr.laskowski@redakcjawojskowa.pl

nr 29/2008 Polska Zbrojna 37


MARYNARKA WOJENNA
HISTORIA Główne zadanie lotników Marynarki Wojennej to
poszukiwanie, śledzenie i zwalczanie okrętów
1994 r. Utworzenie
Brygady
Lotnictwa Marynarki
podwodnych, a także rozpoznanie i wskazywanie
Wojennej. celów dla okrętów nawodnych. Poza tym pełnią oni
całodobowe dyżury ratownicze i prowadzą monitoring
1995 r. Z dotychczaso-
wych jednostek
lotnictwa MW wydzielono dy-
ekologiczny Bałtyku.
wizjony lotnicze i jednostki za-
bezpieczenia logistycznego
– bataliony zabezpieczenia.
Lotnictwo morskie jako pierw-
sze w kraju przyjęło struktury
zbudowane według nowej kon-
cepcji zabezpieczenia logi-
stycznego, zgodnej ze standar-
dami sojuszu północnoatlan-
tyckiego.

1996 r. Brygada
Lotnictwa
Marynarki Wojennej otrzyma-
ła nazwę wyróżniającą
„Gdyńska” oraz patrona, jed-
nego z pierwszych lotników
morskich II Rzeczypospolitej
kmdr. por. pil. Karola Trzaskę-
-Durskiego.

2002 r. Brygada lotnic-


twa MW otrzy-
mała śmigłowce SH-2G Super
Seasprite. W ten sposób w lot-
nictwie MW powstał nowy ro-
dzaj lotnictwa – lotnictwo po-
kładowe.

2003 r. Z eksploatacji
TOMASZ GOS

Latający maryn
wycofano sa-
moloty MiG-21 bis, a zadania
wycofanych TS-11 Iskra prze-
jęły samoloty patrolowo-rozpo-
znawcze An-28B1R (M-28
Bryza).

dyńska Brygada Lotnic- nie obszarów morskich i monitoring eko- 29 Eskadry Lotniczej. Zostały przysto-
twa Marynarki Wojennej logiczny Polskiej Strefy Ekonomicznej. sowane do uzbrojenia w nowe torpedy
im. kmdr. por. pil. Karola do zwalczania okrętów podwodnych oraz
Trzaski-Durskiego jest Szczęka rekina wyposażone w systemy wykrywania i śle-
związkiem taktycznym 28 Pucka Eskadra Lotnicza należy do dzenia okrętów zanurzonych w morzu.
składającym się z 28, 29 największych jednostek Brygady Lotnic- Eskadra zajmuje się również ratowaniem
i 30 eskadr lotniczych MW, bazujących twa Marynarki Wojennej. Wykonuje za- ludzi. Wyposażona jest w śmigłowce ra-
na lotniskach w Babich Dołach, Darłowie dania ratownicze, transportowe, a także townicze Mi-14 PS, W-3RM Anakonda
i Siemirowicach, oraz jednostek zabezpie- zajmuje się poszukiwaniem, śledzeniem oraz śmigłowce Mi-14 PŁ. Te ostatnie
czenia logistycznego działań lotnictwa: oraz zwalczaniem okrętów podwodnych przeznaczone są do poszukiwania, śledze-
43 i 44 baz lotniczych MW w Gdyni i Sie- i nawodnych we współdziałaniu z siłami nia i zwalczania okrętów podwodnych.
mirowicach. W skład 44 Bazy Lotniczej okrętowymi. Każdego roku uczestniczy Przystosowano je również do współdzia-
MW wchodzi Komenda Lotniska nr 2 w największych międzynarodowych ćwi- łania z uderzeniowymi okrętami rakieto-
w Darłowie. Dowództwo Brygady Lotnic- czeniach sił NATO. W 2006 r. eskadra wymi przez wykrywanie celów nawod-
twa MW znajduje się w Babich Dołach. brała udział w operacji antyterrorystycz- nych i przekazywanie informacji o nich.
Do głównych zadań lotnictwa Marynar- nej sojuszu północnoatlantyckiego „Ac- Dolna część kadłuba w kształcie łodzi,
ki Wojennej należy poszukiwanie, śledze- tive Endeavour” na Morzu Śródziem- zaopatrzona w nadmuchiwane pływaki,
nie i zwalczanie okrętów podwodnych sa- nym, a rok później w międzynarodowych pozwala na wodowanie.
modzielnie i we współdziałaniu z siłami manewrach państw NATO oraz Finlan-
okrętowymi, poszukiwanie, rozpoznanie dii i Szwecji pod kryptonimem „Noble Bryza Bis w akcji
i wskazywanie celów dla okrętów nawod- Mariner”. W połowie marca do 30 Kaszubskiej
nych, pełnienie całodobowych dyżurów Natomiast śmigłowce ze szczęką reki- Eskadry Lotniczej w Siemirowicach po-
bojowych i ratowniczych oraz patrolowa- na na kadłubie to znak rozpoznawczy wrócił z Polskich Zakładów Lotniczych

38 Polska Zbrojna nr 29/2008


| WOJSKA LĄDOWE | SIŁY POWIETRZNE | MARYNARKA WOJENNA | ŻANDARMERIA WOJSKOWA | LOGISTYKA
FLESZ
GDYNIA.FLESZ
Na pokładzie okrętu mu-
zeum ORP „Błyskawica” 28 czerwca do-
wódca MW wiceadm. Andrzej Karweta
został odznaczony medalem „Pro
Memoria”. Odznaczenie, w obecności
marynarzy weteranów, uczestników
V Światowego Zjazdu Marynarzy
Polskich, wręczył minister – kierownik
Urzędu do spraw Kombatantów i Osób
Represjonowanych Janusz Krupski.
Minister Krupski odznaczył medalem
„Pro Memoria” m.in. także kmdr.
Ryszarda Sawickiego, szefa Oddziału
Wychowawczego Dowództwa MW, kmdr.
Kmdr pil. Stanisław Ciołek, dowódca por. dr. Sławomira Kudelę, dyrektora
Brygady Lotnictwa Marynarki Muzeum Marynarki Wojennej oraz
Wojennej: – Gdyńska Brygada bsmt. Roberta Paseckiego z 6 Ośrodka
Lotnictwa Marynarki Wojennej jest specy- Radioelektronicznego.
ficznym związkiem taktycznym w lotnictwie
GDYNIA. 30 czerwca z niemieckiego
sił zbrojnych. W wyposażeniu naszych
lotniska Kiel powrócił śmigłowiec ratow-
eskadr znajduje się pięć typów śmigłowców
niczy W-3RM z 28 Puckiej Eskadry
w różnych wersjach i samoloty An-28 w czte- Lotniczej w Gdyni-Babich Dołach. Przez
rech wersjach. Ta różnorodność wyposaże- cztery dni załoga Anakondy uczestniczy-
nia wynika z zakresu wykonywanych przez ła w wymianie eskadr i zlocie załóg śmi-
nas zadań: od ratownictwa morskiego, po- głowców ratowniczych „Kiel-Week SAR
szukiwania i zwalczania okrętów podwod- MEET 2008”. Przedstawiciele eskadry
nych, rozpoznania i wskazywania celów si- przebywali z wizytą w 5 Skrzydle
łom okrętowym po zadania transportowe Lotnictwa Marynarki Wojennej Niemiec
i kontrolę czystości wód Bałtyku. w Kilonii, wyposażonym w śmigłowce ra-
townicze SeaKing Mk 41. Na „Kiel-
22%
Zasadnicza służba
-Week SAR MEET” pojawiły się załogi
z Belgii, Danii, Francji, Wielkiej Brytanii,
wojskowa Włoch, Litwy, Holandii, Niemiec i Polski.
6% Żołnierze ŚWINOUJŚCIE. 4 lipca 2 Dywizjon

narze
nadterminowi
Okrętów Transportowo-Minowych ob-
CZESŁAW CICHY (2)

72%
Żołnierze
chodził swoje święto. Jednostka ma już
57 lat. Z tej okazji okręty dywizjonu pod-
niosły wielką galę banderową, a kadra
zawodowi i marynarze spotkali się na uroczystej
zbiórce, w czasie której odczytano roz-
kazy okolicznościowe.
w Mielcu zmodernizowany samolot Zapewnienie łączności, remonty stat-
patrolowo-rozpoznawczy Bryza Bis ków powietrznych i kierowanie ruchem ŚWINOUJŚCIE. 4 lipca w Porcie
(An-28B1R Bis). Został wyposażony lotniczym to tylko niektóre z funkcji Wojennym Świnoujście odbyły się regaty
w zmodernizowany radar obserwacji 44 Bazy Lotniczej MW. Z dwóch lotnisk, wioślarskie o Puchar Dowódcy 8 Flotylli
obiektów nawodnych ARS-800. Parame- nad którymi pieczę sprawuje 44 BLot, Obrony Wybrzeża. Wzięły w nich udział
try jego pracy poprawiono także dzięki korzystają nie tylko piloci polscy, ale osady wiosłowe dowództwa 8 FOW,
zastosowaniu chowanego przedniego i z innych wojsk NATO. Baza jest jed-
i uchylnego głównego podwozia. W sa- nostką logistyczną Gdyńskiej Brygady
molocie zamontowano wyrzutnik radio- Lotnictwa Marynarki Wojennej pełniącą
boi i detektor anomalii magnetycznych, służebną rolę wobec 29 i 30 eskadr lot-
co umożliwia wykonywanie nowych za- niczych, pododdziałów własnych, a tak-
dań – poszukiwania i śledzenia okrętów że czasowo bazujących na lotniskach Ce-
podwodnych. Teraz ma również możli- wice i Darłowo samolotów czy śmigłow-
wość prowadzenia pasywnego rozpozna- ców z 28 Eskadry Lotniczej i innych jed-
nia elektronicznego. An-28B1R jest wy- nostek Sił Powietrznych bądź Wojsk Lą- 12 Dywizjonu Trałowców, 2 Dywizjonu
posażony w system namierzania sygna- dowych. Wspiera także siły i środki Okrętów Transportowo-Minowych oraz
łów z radiostacji ratowniczych i przysto- państw sojuszniczych. Natomiast 43 Ba- Dywizjonu Pomocniczych Jednostek
Pływających KPW Świnoujście. W biegu
sowany do zrzutu tratwy ratunkowej. za Lotnicza zapewnia lotnisko, samolo-
finałowym zwyciężyła reprezentacja
Bryza Bis została dodatkowo wyposażo- ty, śmigłowce, łączność, mundury, a na- Dywizjonu Pomocniczych Jednostek
na w system obserwacji w podczerwie- wet żywność dla żołnierzy eskadry.  Pływających.
ni, co zwiększy jej skuteczność podczas
udziału w akcjach poszukiwawczo-ra- Napisz do autora: Oprac. GP
towniczych. tomasz.gos@redakcjawojskowa.pl

nr 29/2008 Polska Zbrojna 39


WOJSKO TRADYCJE

BOLĄCZKĄ
MUZEÓW
Z MILITARIAMI
W POZNANIU
JEST TO, ŻE ICH
CIEKAWE
ZBIORY SĄ
CZĘSTO BARDZO
TRUDNO
DOSTĘPNE

JAN WIECZOREK, kustosz Muzeum Uzbrojenia na Cytadeli

PIOTR LASKOWSKI

MUZEUM NA MIARĘ POZNANIA PIOTR LASKOWSKI


W poznańskiej Cytadeli ma powstać gigantyczne muzeum wojskowe, w którym znajdą się
eksponaty wystawiane obecnie m.in. w tamtejszym oddziale Muzeum Narodowego oraz
Muzeum Broni Pancernej w Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych.
poznańskiej Radzie 15 tys. budynków przedstawiających cernej znajdujące się w poznańskim
Miasta trwa obec- miasto zamknięte z każdej strony pruski- Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych.
nie debata dotyczą- mi fortyfikacjami. Ich pozostałości ist- Radni zdają sobie sprawę, że rzadkie
ca rozwoju kultury nieją w mieście zresztą do dziś. Autor eksponaty centrum nie są stale dostęp-
i zarządzania zaso- twierdzi, że będzie to największa makie- ne i że muzeum można odwiedzić tyl-
bami muzealnymi. ta na świecie. I tu pojawia się problem. ko w Dniu Otwartych Koszar lub po
Wiceprzewodniczący Komisji Kultury W Poznaniu nie ma dziś miejsca, w któ- złożeniu specjalnej prośby. Turyści za-
i Nauki radny Sławomir Hinc z Klubu rym można by ją postawić. graniczni mają dodatkowy kłopot
Radnych PO zaproponował, by w jednym Atrakcją stolicy Wielkopolski jest z otrzymaniem przepustki. Kpt. To-
miejscu zgromadzić eksponaty dotyczą- Trakt Królewsko-Cesarski, który ma się masz Ogrodniczuk, kustosz Muzeum
ce wojskowości. Obecnie są one bowiem stać głównym szlakiem turystycznym Broni Pancernej CSWL, i podobni mu
rozproszone i wystawiane w różnych re- w mieście. Jego elementem mogłaby być entuzjaści włożyli wiele pracy w przy-
jonach miasta Bolączką muzeów z mili- również Cytadela z nowym Muzeum wrócenie do świetności eksponatów
tariami w Poznaniu jest również to, że Wojskowości. Radni miejscy chętnie wi- muzeum. Dlatego nie wyobraża on so-
ich ciekawe zbiory są często bardzo trud- dzieliby też większą liczbę turystów na bie, żeby jedyny w Polsce sprawny
no dostępne. Z powodu niewielkich środ- Cytadeli, wiedzą jednak, że zdobycie pie- czołg IS-2, przy którego uruchomie-
ków na promocję wiedzą o nich tylko niędzy na sam tylko budynek wystawo- niu pracowali 14 miesięcy, mógł stać
specjaliści i miłośnicy militariów. wy dla makiety będzie trudne. Dlatego pod gołym niebem. Muzeum musia-
podczas obrad komisji kultury powstał łoby być ogromne, żeby oficer mógł
NA POCZĄTKU BYŁA MAKIETA pomysł, żeby makietę Poznania umieś- się rozstać ze swoimi eksponatami bez
Pomysł scalenia muzeów jest związa- cić na Cytadeli, w specjalnie przygoto- zbytniego żalu.
ny także z zamówieniem, jakie miasto wanym muzeum, które pomieści wszyst- Podobnego zdania jest Jan Wieczo-
złożyło u Krzysztofa Przybyła, który ma kie zbiory wojskowe miasta. rek, kustosz Muzeum Uzbrojenia na
przygotować makietę Twierdzy Poznań Atrakcją nowego obiektu byłyby nie- Cytadeli. Jego zdaniem niektóre posia-
w skali 1:150. Na makiecie znajdzie się wątpliwie zbiory Muzeum Broni Pan- dane przez Muzeum eksponaty są zbyt

40 Polska Zbrojna nr 29/2008


|
ZAPIS FORUM
ZAPIS FORUM NA ||
NACELOWNIKU ||
WOJSKOKULISY
CELOWNIKU WOJSKO PORADY | |
PORADY |
PO SŁUŻBIE |
PO SŁUŻBIE |
HISTORIA | | |
HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | | |

– Na pewno wyniosę z Akademii


Sił Powietrznych w Colorado
Springs dużo wiedzy. Otwarte po-
zostaje jednak pytanie, czy tę
wiedzę i umiejętności uda mi się
wykorzystać w Wojsku Polskim?

Tęsknota

ARCHIWUM
za schabowym
Rozmowa ze st. szer. KAJETANEM
ŁAPCZUKIEM, Polakiem studiującym obecnie
w Akademii Sił Powietrznych Stanów
Zjednoczonych w Colorado Springs
Co st. szer. Kajetan Łapczuk może po- śli chodzi o Amerykanów, to mam tutaj
wiedzieć o zakończonym niedawno I ro- dwóch dobrych znajomych – jednego ka-
ku zajęć na amerykańskiej uczelni? deta z Teksasu, a drugiego z Wyoming.
– Z pewnością nie należał on do naj- Teraz do tego grona dołączy zapewne
cięższych w moim życiu jeśli chodzi drugi polski kadet w Colorado Sprigns
o naukę. Dostałem jednak mocno w kość – Maciek Krakowian. Wprawdzie pod-
pod względem fizycznym i emocjonal- czas pierwszego roku jego studiów na-
nym. Trudno powiedzieć, co było najgor- sze kontakty będą lekko utrudnione, ale
cenne, żeby narażać je na wpływ np. sze – bardzo wczesna pobudka czy postaram się go wspierać.
opadów, prezentując je na zewnętrz- też nieustanne usługiwanie starszym
nej ekspozycji. Z kolei dyrektor Mu- rocznikom. Nie obawiasz się, że studia w USA pa-
zeum Narodowego w Poznaniu, prof. radoksalnie mogą Ci zaszkodzić w zro-
Wojciech Suchocki, zamiast tworze- Stereotyp mówi, że Amerykanie nie bieniu kariery w Wojsku Polskim? Pol-
nia nowej placówki na Cytadeli wo- wiedzą zbyt wiele o Polsce i Polakach. scy absolwenci amerykańskich uczel-
lałby raczej połączenie Wielkopol- – W przypadku większości kadry to nie- ni wojskowych często po powrocie
skiego Muzeum Wojskowości z Mu- prawda – żołnierze pamiętają szczególnie narzekali na bolesne zderzenie
zeum Powstania Wielkopolskiego o Polakach, którzy wnieśli wkład w two- z codziennością.
mieszczącym się w Odwachu na Sta- rzenie Stanów Zjednoczonych, jak Koś- – Jest chyba za wcześnie, aby odpo-
rym Rynku. ciuszko czy Pułaski. Specyfiką amerykań- wiedzieć na to pytanie. Na pewno wy-
skiej edukacji jest jednak skromny zakres niosę z akademii dużo wiedzy. Otwarte
TUŻ PRZED FINAŁEM wiedzy ogólnej. Poznałem kadeta z Teksa- pozostaje jednak pytanie, czy tę wiedzę
Oprócz środków na wybudowanie su, który był gotów zakładać się ze mną, i umiejętności uda mi się wykorzystać
muzeum (ich wysokości jeszcze nie że Europa to kraj. Gdy zapytałem się go, w Wojsku Polskim. Mimo wszystko je-
określono), konieczne są również roz- gdzie według niego leży Polska, wskazał stem optymistą – wbrew pozorom i zna-
mowy zarówno z zarządzającymi wy- obszar w okolicach Irkucka. Wielokrotnie nym powszechnie stereotypom uważam,
mienionymi muzeami, jak i ministrem pytano mnie też, czy w Polsce mówi się po że nasza polska rzeczywistość nie jest aż
kultury i dziedzictwa narodowego, rosyjsku, czy po niemiecku…. taka zła, jak czasem się ją przedstawia.
który jest ostatecznym decydentem
w zakresie przejęcia przez miasto zbio- W USA najbardziej brakuje mi… A więc Twoim zdaniem Polska powin-
rów dotyczących wojskowości z Mu- – …mojej dziewczyny, rodziny, dobre- na wysyłać kolejnych studentów na
zeum Narodowego. W najbliższym go schabowego z kapustą i ziemniakami amerykańskie uczelnie wojskowe?
czasie radni spotkają się z ministrem oraz moich przyjaciół. Ktoś kiedyś powie- – Tak, szczególnie jeżeli po zakończe-
kultury i dziedzictwa narodowego dział, że Polacy są bardzo zamknięci na niu będą oni mieli szansę udziału w tzw.
Bogdanem Zdrojewskim, jak i z sze- innych ludzi, natomiast Amerykanie prze- UPT (Undergraduate Pilot Training), czy-
fami placówek dysponującymi opisy- ciwnie – są otwarci i życzliwi. Po części li szkoleniu lotniczym na F-16, a w przy-
wanymi zbiorami. Następnie – po wy- to prawda – w Stanach Zjednoczonych szłości także i na C-130. Wysyłanie kade-
negocjowaniu porozumienia – zamie- bardzo łatwo znaleźć znajomych, ale są to tów na studia w akademiach amerykań-
rzają przystąpić do sfinalizowania in- powierzchowne znajomości. Być może skich ma bowiem sens wówczas, gdy już
westycji.  dlatego właśnie najlepiej czuję się w to- w momencie wysłania wiemy, co taki żoł-
Napisz do autora: piotr.laskowski@ warzystwie kadetów z Serbii i Litwy. Ja- nierz będzie robił po studiach. 
redakcjawojskowa.pl ko Europejczycy lepiej się rozumiemy. Je- Rozmawiał: Robert Czulda

nr 29/2008 Polska Zbrojna 41


HISTORIA PRASA

Gazeta
DAMIAN MARKOWSKI

każdego żołnierza
Niewiele czasopism może poszczycić się tradycjami sięgającymi
dwudziestolecia międzywojennego. Tymczasem „Polska Zbrojna” już
ponad 85 lat pisze o sprawach Wojska Polskiego.

Wzorem sojuszniczej Francji oraz pobi-


tych państw zaborczych władze powstają-
cej w 1918 r. Rzeczypospolitej dążyły do
tego, żeby od początku armia miała bliski
kontakt ze społeczeństwem. Wymagało to
stworzenia profesjonalnego pisma wojsko-
wego. Na przeszkodzie stanęła jednak ko-
nieczność walki o granice. Potencjalni
twórcy pisma, a więc mający lekkie pió-
ro oficerowie, byli bardziej potrzebni na
frontach, więc z pomysłem trzeba było
poczekać do zakończenia wojny polsko-
-bolszewickiej.
Trudny start
„Polska Zbrojna będzie
organem niezbędnym dla
każdego wojskowego,
a ciekawym i zabiegliwym
informatorem w sprawach
Armji i jej życia dla ogółu
społeczeństwa” – pisał na
łamach pierwszego numeru
„PZ” redaktor naczelny
kpt. Remigiusz Kwiatkowski.
Pierwszy numer pisma ukazał się
w środę 5 października 1921 r., koszto-
wał 20 marek polskich i na czterech czar-
no-białych stronach poruszał najistotniej-
sze kwestie związane z ówczesną sytuacją
MARCIN DMOWSKI, WWW.SXC.HU

Wojska Polskiego. Czasopismo wyznacza-


ło sobie za cel podawanie rzetelnych wia-
domości o stanie armii i szeroko pojętej
wojskowości oraz rozporządzeń i rozka-
zów. Wychodziło codziennie, a raz lub dwa
razy w tygodniu liczyło o kilka stron wię-
cej. Dzięki niskiej cenie i ciekawym teks-
tom szybko zdobyło wielu czytelników.
Systematycznie rósł nakład, który po kil-
ku latach osiągnął 10 tys. egzemplarzy.
Początkowo pismo borykało się z kło-
potami kadrowymi, ale od numeru 76
(z 25 grudnia 1921 r.) pracował już nad

42 Polska Zbrojna nr 29/2008


| | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | | | |

nim stały Komitet Redakcyjny. Współpra- Pierwszy


cownikami „PZ” byli tak znani oficerowie
naczelny Nieszczelna
i pisarze, jak ppłk Wacław Tokarz czy płk cenzura
Marian Kukiel. Chociaż większość pisma
Z ałożyciel i pierwszy redaktor naczel-
ny „Polski Zbrojnej” kpt. Remigiusz
P
poświęcono sprawom wojskowym, nie ismo posiadało znakomity i obszerny
brakowało w nim również wiadomości Kwiatkowski był postacią nietuzinkową.
dział sportowy. Relacje z imprez pił-
społecznych, gospodarczych oraz kultural- Najbardziej lubił pisać wiersze oraz ukła-
karskich stały na najwyższym poziomie,
nych z kraju i ze świata. W dziale urzędo- dać przysłowia i aforyzmy. Część z nich
chociaż w pierwszych numerach uderza
wym żołnierze mogli zapoznać się szcze- używamy do dziś, m.in. „Nie waż się
interesująca prawidłowość. Otóż w spra-
gółowo ze swymi prawami i z projektami uderzyć kobiety nawet kwiatem” lub
wozdaniach z pojedynków między druży-
ustaw dotyczących przyszłości wojska, „Parasol noś i przy pogodzie”.
nami polskimi a „bratnimi”, z ZSRR, po-
a także uzyskać pomoc prawną. Obszerny Kwiatkowski znał się na dziennikarstwie
dejrzanie często dochodziło do przerwa-
przegląd prasy pozwalał poznać inne ar- i to głównie jego energii „Polska
nia zawodów, kiedy górę brali nasi, co
mie. Kolejnym atutem był znacznych roz- Zbrojna” zawdzięcza sukces czytelniczy
skrzętnie notował redaktor odpowiedzial-
miarów dział sportowy, w którym profe- w pierwszych latach działalności.
ny za sport.
sjonalnie relacjonowano najważniejsze
wydarzenia. Problemami armii – tymi Ta sama, lecz inna
drobnymi i tymi większymi – zajmowano „Polska Zbrojna” została wskrzeszona w 1943 r. jako gazeta wojskowa 1 DP im. Tadeusza
się w rubryce „Kwestje i kwestyjki”, czę- Kościuszki w ZSRR. Z powodu cenzury politycznej sprawy wojskowe były w niej raczej dodatkiem
sto zresztą w humorystyczny sposób. niż zasadniczą treścią.
Kwiatkowski przestał pełnić funkcję re-
daktora naczelnego w lutym 1926 r. Jego waniem „gorących” informacji czuwały go z klasą robotniczą i masami pracujący-
następcy (Jerzy Krygier, Władysław Lu- dwie redakcje: dzienna i nocna (pracująca mi, bo w tej więzi leży źródło siły wojska,
dwik Evert i inni) mieli ułatwione zada- po godz. 23). Dobre efekty przyniosła które stoi na straży niepodległości i socja-
nie, gdyż przejmowali gazetę uformowa- współpraca z „Tygodnikiem Ilustrowa- listycznego budownictwa naszej Ojczyzny,
ną, o wyrobionej renomie. nym”, najstarszym i największym czaso- na straży pokoju” – czytamy w pierwszym
„W domu każdego wojskowego powin- pismem w Polsce. numerze „Żołnierza Wolności” z 22 lipca
na być zawsze Polska Zbrojna, jedyny co- „PZ” nie przerwała działalności po wy- 1950 r. Numer, podobnie jak wiele kolej-
dzienny organ WP” – takim sloganem re- buchu II wojny świato- nych, poświęcony był za-
klamowano często pismo. Czytali je chęt- wej i ukazywała się do „W domu każdego łożeniom planu sześcio-
nie również ludzie niezwiązani z woj- 23 września 1939 r., pod- wojskowego powinna być letniego i wojnie w Ko-
skiem, ponieważ każdy mógł znaleźć nosząc społeczeństwo na rei. Można było również
w nim coś dla siebie. W poszerzonych nu- duchu i wzywając do zawsze Polska Zbrojna, zapoznać się z oficjalną
merach dodawano nawet dział kobiecy, wytrwania w walce. Pięć
a w drugiej połowie lat trzydziestych okre- dni po ukazaniu się ostat-
jedyny codzienny organ depeszą Stalina do Józe-
fa Cyrankiewicza.
sowo załączano dodatek „Polska Zbrojna niego numeru Warszawa WP” – takim sloganem „Żołnierz Wolności”
w Kulturę”, w którym publikowali znani skapitulowała, a pismo był obok „Trybuny Lu-
literaci i poeci. przestało istnieć. Z chwi- często reklamowano du” jednym z najpotęż-
Do zamachu majowego redakcja „PZ” lą klęski wrześniowej za- pismo niejszych narzędzi in-
podeszła entuzjastycznie. Z niepokojem mknięty został pierwszy doktrynacji w Polsce Lu-
pisano tylko o bratobójczych potyczkach epizod historii „Polski Zbrojnej”. Two- dowej. Mimo to w dużej mierze wzorował
oddziałów Marszałka Piłsudskiego rzący ją żołnierze wzięli czynny udział się na „Polsce Zbrojnej” sprzed wojny,
z wojskami wiernymi rządowi. Nie- w walce w szeregach konspiracji i sił a nawet w ograniczonej formie był jej kon-
mniej zmianę rządów przyjęto z za- zbrojnych na obczyźnie. tynuatorem. Wpłynęło to pozytywnie na
dowoleniem, bowiem wojsko znaj- jego charakter, chociaż pismo było całko-
dowało się pod silnym wpływem Ciemniejsza karta wicie upolitycznione. W 1980 r. na jego
autorytetu Piłsudskiego. Pismo odtworzono w 1945 r. jako organ łamach istniała już fotogaleria z polskich
Z czasem w „Polsce Zbrojnej” propagandowy Ludowego Wojska Polskie- poligonów i dział informacyjny o armiach
pojawiało się coraz więcej zdjęć, go. Nowa „Polska Zbrojna” przypomina- świata. Mocną stroną była duża liczba
stopniowo rosła także objętość ła tę przedwojenną jedynie z nazwy. Two- zdjęć – w każdym numerze pojawiało się
pisma, dochodząc w połowie rzyli ją inni ludzie, nierzadko niemający ich kilkanaście. Ukazywały się artykuły
lat trzydziestych do wcześniej nic wspólnego z dziennikar- o tematyce psychologicznej i dydaktycz-
12 stron. Nad zdoby- stwem. Treść publikowanych materiałów nej, od czasu do czasu przeprowadzano
była ściśle kontrolowana. Charakter pisma obszerne wywiady z osobami związany-
nieco się zmienił, gdy do redakcji powró- mi z wojskiem. Niestety, najwięcej infor-
ciło kilku przedwojennych publicystów. macji dotyczyło nadal uroczystości partyj-
Zmiany na lepsze nie trwały jednak dłu- nych. Dopiero w 1991 r. rozpoczął się pro-
go. W miarę jak nowa władza czuła się co- ces zrywania z komunistyczną przeszłoś-
raz pewniej, kurczył się niewielki obszar cią, unowocześniania pisma, a jednocześ-
wolności prasy. Pod koniec lat czterdzie- nie powrotu do tradycji. Przede wszystkim
stych margines swobody zniknął zupełnie. jednak gazecie przywrócono starą, zasłu-
Zniknął też tytuł „Polska Zbrojna”. żoną nazwę – „Polska Zbrojna”. 
„Nasza gazeta winna nieustannie pogłę- Napisz do autora:
biać nierozerwalną więź Wojska Ludowe- polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl

nr 29/2008 Polska Zbrojna 43


PO SŁUŻBIE
K S I Ą Ż K A
ARTUR GOŁAWSKI

Siła plotki
Od lat w wojnie psychologicznej posługiwano się czarną
propagandą. Jednak ciągle jest to oręż albo niedoceniany,
albo przeceniany.

T
o historia największych blagierstw wówczas Seftona Delmera, urodzonego
II wojny światowej. Ważny i dziś instruk- w Berlinie Australijczyka, biegle naśladują-
taż do działań PSYOPS w praktyce, cego niemieckie akcenty i gwary, pierwsze-
„psychologicznego dżudo”, przenikającego go brytyjskiego dziennikarza, który przepro-
się z akcjami wywiadu, kontrwywiadu oraz wadził wywiad z Hitlerem. Delmer doskona-
walką ekonomiczną. Działań, w których i Po- le rozumiał, że trzeba grać na emocjach,
lacy mają się czym poszczycić. Historię czar- wyrażać poglądy ludzi z ulicy, używać na an-
nej propagandy z lat 1939–1945 kompe- tenie żywiołowego języka.
tentnie i bezstronnie spisał Stanley Newco- By przyciągnąć słuchaczy, w audycjach radia
urt-Nowodworski, który jako nastolatek brał Gustav Siegrfied 1 nie stronił od pornogra-
udział w dywersyjnej akcji „N” mającej na ce- fii. To on spowodował odrzucenie niemiec-
lu długofalowe i zorganizowane sianie zamę- kiej oferty pokojowej złożonej Wielkiej Bryta-
tu i wywoływanie konfliktów wśród Niemców nii w lipcu 1940 r. W audycji na żywo „rzucił
na terenie III Rzeszy, cywilów i żołnierzy ją Herr Führerowi w twarz, prosto w jego cuch-
w okupowanej Polsce oraz w hitlerowskim nące zęby”. Umiał snuć wspaniałe intrygi,
aparacie bezpieczeństwa. mając rozeznanie w sytuacji panującej PLUS MINUS
Autor z podziwem opisuje dokonania zarów- w III Rzeszy – w korupcji, spekulanctwie, de-
Bogate i świetnie zestawione
no niemieckich propagandzistów, jak i ich kownictwie partyjniaków chowających się za
źródła historyczne, znakomity
brytyjskich przeciwników. Zwraca uwagę, że plecami żołnierzy ginących na froncie. Infor-
język
do czarnej propagandy trzeba przygotowy- macje i żargon czerpał z jawnych źródeł, pod-
wać się już w czasie pokoju. Robili tak Niem- słuchu jeńców, z poczty zatrzymanej przez
Walorów dodałby książce roz-
cy pod wodzą Josefa Goebbelsa. Pierwsze cenzurę, z niemieckich gazet, listów i pamięt-
dział o czarnej propagandzie
doświadczenia zdobyli w tej dziedzinie w trak- ników poległych żołnierzy. Później przyszedł
b. ZSRR
cie wojny domowej w Hiszpanii, oddając do czas na gazety dla żołnierzy Wehrmachtu,
dyspozycji generała Franco dywersyjną roz- jawnie kolportowane przez lotnictwo alianc-
głośnię udającą radio republikańskie. Póź- kie. Ale wtedy Anglicy mieli już na koncie licz- Propaganda sama w sobie nie załamała mo-
niej celowo rozpowszechnianymi plotkami, ne zwycięstwa nad Niemcami. rale przeciwnika. W przypadku Niemców
kłamliwymi audycjami tajnych rozgłośni, ano- trzeba było całkowitej porażki na frontach,
nimowymi listami do żołnierzy dowodzącymi Nie jesteśmy gorsi upadku struktur cywilnych i wojskowych,
niewierności zostawionych w domach żon Polacy nie nabrali się na niemiecką propa- choć i wtedy strach przed zemstą Rosjan
zdezorientowali Francuzów, przestraszonych gandę usiłującą wykorzystać sowiecką zbrod- kazał żołnierzom niemieckim walczyć na
wizją V kolumny i niedoinformowanych o lo- nię w Katyniu, nie zwiodła ich akcja Berta. wschodzie do końca. Po deklaracji z Casa-
sach bliskich (za sprawą wprowadzonej cen- Za to sami potrafili kolportować w głębi Rze- blanki (żądanie bezwarunkowej kapitulacji)
zury). Francuzi nie potrafili stawić czoła zma- szy dywersyjne ulotki, fałszywe wydania ga- okazali się oni wyjątkowo odporni na dzia-
sowanej propagandzie wroga: na sekretarza zet, rozsyłali nieprawdziwe zaproszenia, in- łania PSYOPS.
generalnego ds. informacji w rządzie wybra- strukcje i wezwania. Zdołali powołać do ist- Dla nas nie oznacza to jednak, że możemy
li w 1939 r. pisarza Jeana Giraoudoux, pacy- nienia prawdziwą komórkę fikcyjnego ugru- bagatelizować PSYOPS. Newcourt-Nowo-
fistę, który w przemówieniach używał języka powania niemieckiej opozycji! dworski uważa, że w sytuacji zagrożenia
zawiłego i pretensjonalnego, niezrozumiałe- odpowiedzialni za obronę państwa nie mo-
go dla zwykłych żołnierzy. Dali się też nabrać gą się wahać, czy sięgać po czarną lub sza-
na inną mistyfikację – uwierzyli, że Niemcy rą propagandę. Twierdzi, że Wielka Bryta-
zaatakują Linię Maginota. nia, by nie dać się zaskoczyć, powinna po-
Stanley Newco-
siadać zręby struktur PSYOPS dla wszyst-
Zło konieczne urt-Nowodworski,
kich rodzajów operacji, zwłaszcza z uży-
„Czarna propa-
Anglicy długo brzydzili się czarną propagan- ganda. Polska, ciem internetu, wyjątkowo nadającego się
dą. Kierując się zasadą fair play, wzdraga- Niemcy, Wielka do prowadzenia czarnej i szarej propagan-
li się przed podjęciem dwuznacznej moral- Brytania. Tajem- dy. Takich, które będą miały zdolności za-
nie aktywności. Obawiali się, że narazi ona nice najwięk- równo defensywne, jak i ofensywne. „Trze-
na szwank reputację mediów radiowych szych oszustw ba mieć nadzieję, że takowe istnieją” – pi-
(BBC). Traktowali ją jako zło konieczne. Do II wojny świato- sze Newcourt-Nowodworski. My dodajmy:
czasu, gdy popadli w tarapaty. Zatrudnili wej”, Znak 2008 nie tylko w Wielkiej Brytanii. 

44 Polska Zbrojna nr 29/2008


| | | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | |

Panu Z głębokim smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci


płk. Zbigniewowi
CHABECKIEMU płk. rez. Józefa URBANOWICZA
wyrazy szczerego i głębokiego
współczucia znakomitego żołnierza, specjalisty, dowódcy i kolegi,
z powodu śmierci który oddał służbie najlepsze lata życia.
Cześć Jego pamięci!
OJCA, ZYGMUNTA Wyrazy najgłębszego współczucia
RODZINIE i BLISKIM
składają:
dowódca, żołnierze składają:
oraz pracownicy wojska żołnierze Zarządu Planowania Systemów Dowodzenia i Łączności
5 Lubuskiego Pułku Artylerii. Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.

Panu ppłk. Wojciechowi


MOGIELNICKIEMU
RODZINIE i NAJBLIŻSZYM Wyrazy szczerego współczucia
oraz
zmarłego i głębokiego żalu
całej RODZINIE
Panu ppłk. Andrzejowi
wyrazy szczerego współczucia
płk. rez. prof. dr. hab. inż. SZLEJZEROWI
i głębokiego żalu
Franciszka KUCZMARSKIEGO z powodu śmierci
z powodu śmierci
wyrazy szczerego współczucia SYNA
OJCA
i żalu w trudnych chwilach
po śmierci składają
składają:
składają: dyrekcja oraz kadra i pracownicy
dyrektor, żołnierze i pracownicy
kadra, koledzy i przyjaciele Departamentu Wychowania
Departamentu Zaopatrywania
ze Sztabu Generalnego WP. i Promocji Obronności MON
Sił Zbrojnych
Ministerstwa Obrony Narodowej.

Panu ppłk. Arkadiuszowi


Z głębokim smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci SOCHACKIEMU
oraz
płk. Tadeusza KOŁBY JEGO NAJBLIŻSZYM
wyrazy szczerego współczucia
zastępcy komendanta ds. technicznych i żalu
Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Zmechanizowanych w latach 1977–1983 z powodu śmierci
Wyrazy żalu i współczucia
RODZINIE MATKI
składają:
komenda, senat, kadra, pracownicy wojska oraz studenci składają:
Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Lądowych dyrektor, oficerowie i pracownicy
im. gen. Tadeusza Kościuszki we Wrocławiu. Departamentu Spraw Socjalnych
MON.

Wyrazy szczerego współczucia Panu st. chor. sztab.


Panu płk. Wiesławowi
i żalu Ryszardowi MILCZACHOWI
POŁAWSKIEMU
Ppłk. lek. Danielowi wyrazy szczerego żalu oraz
szczere wyrazy żalu i współczucia
BARTOSZEWSKIEMU współczucia z powodu śmierci
z powodu śmierci
z powodu śmierci
MATKI
SIOSTRY
MATKI
składają
składają
składają kadra i pracownicy wojska
kadra i pracownicy wojska Zarządu
kadra i pracownicy stołecznych 9 Rejonowej Bazy Materiałowej
Operacji Sił Powietrznych.
wojskowych komisji lekarskich. w Warszawie.

nr 29/2008 Polska Zbrojna 45


MILITARIA
AAAAAAA AAAAAAAA

PIONIER ANDRZEJ OSTROWSKI


ROYAL NAVY

Polscy żołnierze z Sił


Trzy miliardy Rozdzielająco-Obserwacyjnych
ONZ w Syrii UNDOF od niedawna
WIELKA BRYTANIA. Ministerstwo obrony podpisało 3 lipca kilka kontraktów związanych z progra-
mem budowy dwóch nowych lotniskowców dla Królewskiej Marynarki Wojennej o ogólnej wartości jeżdżą na patrole lekkimi
trzech miliardów funtów. Największy kontrakt, wartości 1,325 mld funtów, zawarto z BVT Surface opancerzonymi pojazdami
Fleet j.v. utworzonym z BAE Systems Surface Fleet Solutions i VT Shipbuilding. W należących do
niego stoczniach w Govan (nad rzeką Clyde) i Portsmouth powstaną główne sekcje obu okrętów. patrolowymi RG-32M.
Podobne zlecenie za 300 mln funtów otrzymała stocznia BAE Systems w Barrow-in-Furness. Zaś
budowę części dziobowych powierzono firmie Babcock Marine z Rosyth, która otrzyma za to zainteresowaniem przeczytałem
675 mln funtów. Zawarto jeszcze dwa kontrakty, z Thales UK na kwotę 425 mln funtów artykuł Pana Norberta Bączyka
i 275-milionowy z BAE Systems Integrated Systems Technologies. Wszystkie te zaangażowane w „PZ” nr 13 (584) z 30 marca
w projekt firmy tworzą Aircraft Carrier Alliance. Zgodnie z planami dwa lotniskowce „Queen
Elizabeth” i „Prince of Wales” powinny wejść do służby w 2014 i 2016 r. Będą to okręty o wyporno-
2008 r. pt. „Niezniszczalne”
ści 65 tys. ton. Stacjonować ma na nich do 40 samolotów i śmigłowców. o nowoczesnym opancerzonym samocho-
dzie patrolowym RG-31 używanym przez
PRZEDSERYJNY Amerykanów i Kanadyjczyków w Afga-
M-346 Centrum śmigłowcowe nistanie, a następnie artykuł tego samego
WŁOCHY. Z fabrycznego lotni- siada Eurocopter, jest autora w „PZ” nr 16 (587) z 20 kwietnia
ska firmy Alenia Aermacchi obecnie jedynym produ- 2008 r. pt. „Czterech wspaniałych”, rów-
w Venegono 8 czerwca wzbił centem śmigłowców nież poświęcony lekkim opancerzonym sa-
się w powietrze pierwszy w Ameryce Południowej.
przedprodukcyjny szkolny od- Z około 500 wyproduko-
rzutowiec M-346. Maszyna wanych od 1980 r. 70
oznaczona LRIP00 jest trze- proc. stanowiły śmigłowce
cim egzemplarzem tego sa- Esquilo (na zdjęciu).
molotu. Wcześniej powstały W centrum mają powsta-
dwa jego prototypy. M-346 zo- BRAZYLIA. Podczas ob- wać maszyny zarówno dla
stanie zaprezentowany mię- chodów 30-lecia zakładów klientów cywilnych, jak
dzy 14 a 20 lipca podczas lotniczych Helibras i wojskowych. Jednym
w Itajuba, w stanie Minas z produkowanych typów
Gerais, prezydent Luiz maszym ma być Super
Inacio Lula da Silva zapo- Cougar EC 725. Lokalne
wiedział utworzenie tam media informowały, że
Bryzylijskiego Centrum wstępne porozumienie
międzynarodowego salonu Aeronautycznego o wartości 1,2 mld euro
lotniczego w Farnborough Śmigłowców przewiduje produkcję
w Wielkiej Brytanii. M-346 Transportowych. Z tym 50 tych śmigłowców dla
jest samolotem do zaawanso- związane są inwestycje wojska. (ted) PRZY PROJEKTOWANIU RG-32M wykorzystano suge-
wanego szkolenia przyszłych wartości 300–400 mln stie użytkowników poprzedniej wersji pojazdu, którego
używano podczas działań w Afryce, Azji, na Bliskim
pilotów wielozadaniowych od- dolarów. Helibras, któ- Wschodzie i Bałkanach, a także przetestowano w trud-
rzutowców. (tw) rego 45 proc. akcji po- nym terenie USA i Południowej Afryki

SZYBKIE DINGO
NIEMCY. Krauss-Maffei Wegmann otrzyma-
ła kolejne zamówienie na pojazdy pancerne
Dingo 2 oraz zdalnie sterowane stanowiska FLW 200 i 230 lekkich FLW 100 stacji uzbro-
uzbrojenia dla Bundeswehry. W jego ra- jenia. Pierwsza może być uzbrojona w 40-mili-
mach firma dostarczy 50 wozów patrolo- metrowy granatnik automatyczny, którego al-
ANDRZEJ OSTROWSKI (3)

wych i wsparcia oraz cztery zabezpieczenia ternatywą jest karabin maszynowy


technicznego Dingo 2GSI. Armia chce do- kal. 12,7 mm. FLW 200 waży około 170 kg,
stać je do końca roku. Istnieje opcja rozsze- zaś FLW 100 – wyposażona w karabin
rzenia zamówienia o następne 44 egzem- MG-3 kal. 7,62 mm lub broń kal. 5,56 mm
plarze GSI. Wojsko chce też 190 ciężkich – ma masę poniżej 80 kg. (T)

46 Polska Zbrojna nr 29/2008


ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
NA CELOWNIKU
CELOWNIKU WOJSKO ||
WOJSKO PORADY
KULISY PORADY ||
PO SŁUŻBIE ||
PO SŁUŻBIE | |
MILITARIAMILITARIA
HISTORIAHISTORIA ||
ŚWIAT PRASA
PRASA KULISY | |
ŚWIAT TO I OWO || || |

ERZY Z SYRII
nam nic innego, jak tylko przekonać ONZ
do wydzielenia środków finansowych na
zakup LOSP na wolnym rynku.
Jednym z najlepszych pojazdów tego ty-
pu, który jest zarazem osiągalny w dość
krótkim czasie, był RG-32M. Skompliko-
wana biurokratyczna procedura pozyskania
mochodom patrolowym. Jakkolwiek arty- nię szybkiego reagowania (Force HQ Coy) tego samochodu przez ONZ trwała ponad
kuły te są interesujące, to nie płyną z nich w lekki opancerzony samochód patrolowy rok, ale zakończyła się powodzeniem.
pocieszające wnioski, ponieważ dowiadu- (LOSP) odporny na miny. Najprostszym Pierwsze trzy RG-32M trafiły do żołnie-
jemy się, że wozy RG-31 (i inne nowocze- sposobem był leasing od jednego z krajów rzy UNDOF 16 kwietnia 2008 r. Dwa
sne opancerzone samochody patrolowe) wysyłających wojska na misję. W grę z trzech RG-32M przydzieliłem polskiemu
nasi żołnierze z Polskiej Grupy Bojowej wchodziły Austria, Japonia i Polska. Jak- plutonowi STS (Special Task Service). Po
mogą sobie co najwyżej pooglądać w ba- kolwiek wszystkie kraje potwierdzały za- dokonaniu niezbędnych prac adaptacyjnych
zie Szarana w Afganistanie. To jednak nie sadność doposażenia wojsk UNDOF w te- samochody zostały użyte po raz pierwszy
do końca prawda, ponieważ polscy żołnie- go rodzaju sprzęt, to jednak projekt nie zo- 19 czerwca w czasie tzw. command patrol
rze z Sił Rozdzielająco-Obserwacyjnych stał zrealizowany. Dlatego nie pozostało przeprowadzanego w najbardziej wrażliwej
ONZ w Syrii (UNDOF) wykonują zada- części strefy odpowiedzialności UNDOF,
nia operacyjne na nowoczesnych samocho- wzdłuż granicy między Izraelem a Liba-
dach patrolowych, czyli na RG-32M, pro- ODPORNY nem. Jest to teren górzysty i dotychczas uży-
dukowanych przez BAE Land Systems wane pojazdy opancerzone SISU nie spraw-
Załoga pojazdu chroniona jest
OMC z Południowej Afryki. dzały się w nim. 
przed pociskami NATO 7.62 x 51 mm
Niełatwo było pozyskać pojazdy Napisz do autora:
z opcją ulepszenia do AP. Przedział
RG-32M dla UNDOF. Od chwili skie- polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl
silnikowy oprze się pociskom
rowania mnie do misji w sierpniu 2006
7,62 x 39 mm. Opancerzona kabina
r. na stanowisko szefa sztabu – zastęp- Płk Andrzej Ostrowski
pasażerska jest odporna na działanie
cy dowódcy sił ONZ UNDOF szuka- jest szefem sztabu UNDOF
pojedynczych min o sile rażenia
łem sposobu, jak wyposażyć kompa- równoważnej 7 kg materiału
wybuchowego, które eksplodują
pod kołem lub podwoziem
pojazdu

TURBODOŁADOWANY
Sześciocylindrowy turbodoładowany
silnik Detroit Diesel VM Motori
z 4-biegową automatyczną skrzynią
Chryslera i elastycznym sprężynowym
zawieszeniem zapewnia pojazdowi dużą
manewrowość. RG-32M mogą przemieszczać ŁADOWNY
się z prędkością 90 km/godz. na odległość Możliwości ładunkowe po-
ponad 600 km. Trzy w pełni zwalają na przewóz pięciu człon-
załadowane pojazdy RG-32M mogą ków załogi z wyposażeniem bojo-
być transportowane przez samolot wym wystarczającym do przeprowa-
typu C130 dzenia 48-godzinnej misji bojowej.
Wyposażenie żołnierzy jest prze-
chowywane w opancerzonym
pomieszczeniu dla załogi

MOBILNY i bezpieczny
RG-32M chroni załogę przed ostrzałem z broni oraz przed minami i improwizowanymi ładunkami wybuchowymi (nieprzekraczającymi
7 kg). Po modyfikacjach dokonanych w Szwecji jest tak samo efektywny na pustyni w temperaturze +49 st. C, jak i w warunkach
zimowych, gdy temperatura spada do –35 st. C. RG-32M, z napędem na cztery koła, ze względu m.in. na bardzo wysoki poziom ochrony
biernej, doskonale nadaje się do działań patrolowych i rozpoznawczych. Ma czworo bocznych konwencjonalnych drzwi z szybami pancer-
nymi, opancerzone drzwi tylne oraz dwa wyłazy na dachu (jeden obok kierowcy, drugi w tyle pojazdu). Jego załoga liczy pięć osób.
Waga w pełni wyposażonego pojazdu bojowego wynosi 5100 kg. Stalowe, zespolone w jedną całość opancerzone nadwozie ochrania
załogę przed ogniem małego kalibru i minami. Zewnętrzny zbiornik paliwa zaprojektowano tak, aby eksplodował na zewnątrz
w przypadku najechania na minę, podobnie jak rozmontowywalne osie i koła, które ulegają zniszczeniu podczas wybuchu miny,
ale ich jednoczesne oddzielenie się nie powoduje zniszczenia całego systemu kierowniczego. Dzięki temu może on zostać naprawiony
w ciągu godziny. (ao)

nr 29/2008 Polska Zbrojna 47


AAAAAAA LOTNICTWO
MILITARIA AAAAAAAA
Wedgetail
2 ESKADRA: REAKTYWACJA Maksymalna masa

Ś ciśle z Wedgetail łączy 2000 r. właśnie z myślą których latali jej piloci. startowa – 77 565 kg
się los 2 Eskadry RAAF o tych samolotach. Eskadra, Według zapowiedzi dwa Masa samolotu – 48 308 kg
stacjonującej w bazie lotni- która powstała 20 września Wedgetail mają na stałe sta- Długość – 33,63 m
czej Williamtown koło 1916 r. w Kantara w Egipcie, cjonować w bazie lotniczej Rozpiętość – 34,31 m
Newcastle w Nowej w 1982 r. de facto przestała Tindal, na Terytorium Wysokość – 12,59 m
Południowej Walii. Jednostkę istnieć, po wycofaniu ze służ- Północnym. Korzystać też bę- Pułap – 12 500 m
reaktywowano w styczniu by bombowców Canberra, na dą z lotniska w Darwin. Pułap
operacyjny – 10 000–
–12 000 m
Maksymalna
prędkość – 870 km/h
Prędkość
przelotowa – 760 km/h
Zasięg
bez tankowania – 3500 Mm
Długotrwałość lotu
bez tankowania – 10 h
Stanowiska
operatorów – 10
Zasięg radaru – 400 km
RAF (2)

SPÓŹNIONE ORŁY TA D E U S Z W RÓ B E L

Australijskie siły powietrzne muszą się uzbroić w cierpliwość, ponieważ


dostawa pierwszych samolotów wczesnego ostrzegania Wedgetail znowu
opóźni się o kolejnych kilka miesięcy.
Wprowadzenie do służby sześciu samo- ogromne znaczenie dla wojska ma ten pro- wały, że projekt Air 77 został odłożony na
lotów wczesnego ostrzegania jest jednym gram. W połowie czerwca rzecznik Bo- później. Wrócono do niego dopiero
z priorytetowych programów podnoszą- einga Ken Morton poinformował, że lot- w 1994 r., ale już pod nowym oznaczeniem
cych zdolności bojowe Królewskich Au- nictwo australijskie zgodziło się przyjąć – jako Air 5077. Po trzech latach ruszyła
stralijskich Sił Powietrznych (RAAF). pierwsze dwa samoloty niemające pełnych procedura związana z wyborem maszyny.
Niestety są z tym poważne problemy. zdolności operacyjnych. Będzie je można 21 lipca 1999 r. Canberra ogłosiła, że przy
– Byłem rozczarowany niedawną infor- wykorzystywać do szkolenia lub misji produkcji AWACS-ów będzie wykorzysta-
macją otrzymaną od głównego wykonaw- w warunkach pokojowych. Przekazanie na zmodyfikowana konstrukcja najnowszej
cy projektu, Boeinga, że czeka nas kolej- maszyn nastąpi dopiero w lipcu, a nie generacji samolotu pasażerskiego Boeing
ny, dziesięciomiesięczny poślizg w dosta- w marcu 2009 r., jak jeszcze do niedawna 737. Trzeba było wzmocnić jego podwo-
wie pierwszego mającego pełne zdolno- zapowiadano. Pełną gotowość maszyny zie, ponieważ zwiększono masę startową
ści samolotu. W sumie opóźnienie w sto- mają osiągnąć w styczniu 2010 r. Morton maszyny.
sunku do ustaleń zawartych w oryginal- zapewnił, że w tym samym roku RAAF Kontrakt na dostawę czterech samolo-
nym kontrakcie podpisanym przez ówcze- dostanie pozostałe cztery samoloty. tów i sześciu systemów wczesnego ostrze-
sny rząd wynosi już 38 miesięcy – powie- gania podpisano 20 grudnia 2000 r.,
dział 20 czerwca australijski minister Dwadzieścia lat minęło… uwzględniając w nim możliwość rozsze-
obrony Joel Fitzgibbon podczas wizyty w Australia planowała kupić samoloty rzenia zamówienia o kolejne dwie lub trzy
zaangażowanym w prace nad integracją wczesnego ostrzegania już ponad 20 lat maszyny. Australijczycy skorzystali z te-
systemów miejscowego AWACS-a labo- temu. Pierwsze podejście miało miejsce go i zamówili 3 czerwca 2004 r. piąty
ratorium BAE Systems Australia w Edyn- w drugiej połowie lat 80. Jednak inne prio- i szósty egzemplarz „737”. Wartość pro-
burgu w Australii Południowej. Jednocze- rytety w zakupach systemów uzbrojenia, jektu Air 5077 wynosi 3,45 mld dolarów
śnie szef resortu obrony podkreślił, jak a także sytuacja ekonomiczna spowodo- australijskich.

48 Polska Zbrojna nr 29/2008


ZAPIS ||
ZAPIS FORUM
FORUM NA ||
NA CELOWNIKU
CELOWNIKU WOJSKO ||
WOJSKO PORADY
KULISY PORADY||
PO SŁUŻBIE ||
PO SŁUŻBIE | | ||
MILITARIAMILITARIA
HISTORIAHISTORIA ŚWIAT PRASA | |
PRASA KULISY
ŚWIAT TO I OWO || || |

Druga eskadra

Wedgetail wyposażone są w silniki


CFM56-7B24.

AUSTRALIA była pierwszym na-


bywcą samolotów wczesnego
ostrzegania na platformie B 737.
4 czerwca 2002 r. kontrakt na
cztery maszyny nazwane Baris
Kartali (Pokojowy orzeł) podpisał
Boeing z Turcją. Ankara może
zwiększyć zamówienie do
sześciu sztuk. Zaś 7 listo-
pada 2006 r. zawarto
RADAR MESA kontakt z Koreą
Radar w systemie Wedgetail Południową, która
może jednocześnie śledzić nawet też zdecydowała
trzy tysiące obiektów, zarówno się na cztery
w przestrzeni powietrznej, jak i na samoloty.
morzu, a podobno w ograniczonym
zakresie również wykrywać
Już w 2000 r. uzgodniono, że pierwsze nej poziomo, z aktywną pojazdy poruszające się snego ostrzega-
dwa samoloty, które nazwano Wedgetail aperturą. Zamontowano go po lądzie nia ma wyposaże-
(od australijskiego gatunku orła), zosta- na grzbiecie tylnej części ka- nie kompatybilne
ną zmontowane w Stanach Zjednoczo- dłuba Boeinga. MESA pracuje na z tym, w jakie wyposa-
nych, a druga para w zakładach RAAF paśmie L (długość fali 15–30 cm, czę- żono E-3 Sentry i E-767.
w bazie lotniczej Amberley w Queen- stotliwości 1–2 GHz), ponieważ działają- Jego konstrukcja umożliwia ewentualne
sland. Tam też trafiły dwa ostatnie au- ce w nim systemy radiolokacyjne spraw- modernizacje.
stralijskie AWACS-y. Pierwsza maszyna dzają się w tak trudnych warunkach po- Aby zapewnić skuteczną kontrolę swej
była gotowa do rozpoczęcia przeróbek już godowych jak cyklony. Ponadto są w sta- przestrzeni powietrznej, Australijczycy
w grudniu 2002 r., a 21 maja 2004 r. nie wykryć obiekty wykonane w techno- muszą mieć samoloty wczesnego ostrze-
po zamontowaniu radaru wystartowała logii stealth. gania, gdyż powierzchnia ich kraju to nie-
w dziewiczy lot z zakładowego lotniska Radar zapewnia obserwację w sektorze mal 7,7 mln km kw. Przeciętnie naziem-
Boeinga w Seattle. Rok później rozpo- 360 st. w odległości do 400 km. Jeśli ope- ny radar zapewnia możliwość „widzenia”
częto testy drugiego Boeinga. Natomiast ratorzy zawężą sektor obserwacji, wów- obszaru 250 km kw., zaś ulokowany na
w styczniu 2006 r. zaczęły się prace czas zwiększą jej zasięg. MESA może jed- pokładzie samolotu lecącego 10 tys. me-
w Australii nad pierwszym B 737–700. nocześnie śledzić nawet trzy tysiące obiek- trów nad ziemią pozwala obserwować sy-
Obecnie prowadzone są przy pozostałych tów, zarówno w przestrzeni powietrznej, tuację na powierzchni 400 km kw. Przy
samolotach. jak i na morzu, a podobno w ograniczo- założeniu, iż jego misja będzie trwała
W 2000 r., gdy podpisywano kontrakt, nym zakresie może również wykrywać dziesięć godzin, wielkość obserwowane-
zapowiadano, że pierwsze samoloty zo- pojazdy poruszające się po lądzie. go w tym czasie obszaru to 4 mln km kw.,
staną dostarczone w listopadzie 2006 r. Z radarem zintegrowany jest system czyli ponad połowa terytorium Australii.
Później termin przesunięto na 2008 r., identyfikacji swój–obcy (IFF). W składzie Dlatego system Wedgetail bywa nazywa-
jednak i tej daty nie udało się dotrzymać. jego awioniki są też łącza danych Link-11 ny „oczami narodu”.
Ogłoszono, że przekazanie nastąpi do- i Link-16, łącze satelitarne, radiostacje Również wybór platformy nie był
piero w marcu 2009 r. Boeing tłumaczył i pasywny układ identyfikacji promienio- przypadkowy. Wedgetail mają silniki
zwłokę problemami z systemem radaro- wania elektromagnetycznego. CFM56-7B24. W taką samą jednostkę na-
wym oraz integracją awioniki i oprogra- Wedgetail został wyposażony w ze- pędową są wyposażone należące do
mowania. staw urządzeń do samoobrony, w tym ta- 34 Eskadry RAAF dwa Boeingi B737
kich, które ostrzegają przed wystrzelo- BBJ, które służą do przewozu VIP-ów. To
Oczy narodu nymi rakietami i opromieniowaniem la- ułatwi obsługę tych samolotów i obniży
Kluczowym elementem systemu We- serowym oraz w wyrzutnie dipoli. We jej koszty, gdyż RAAF chce, by – podob-
dgetail jest wielofunkcyjny radar MESA wnętrzu Boeinga jest dziesięć stanowisk nie jak w przypadku BBJ – zajęły się tym
firmy Northrop Grumman. Zbudowany pracy dla operatorów. Jedno z nich bę- cywilne linie lotnicze Qantas. 
został w układzie trzech nieruchomych dzie obsługiwał przedstawiciel marynar- Napisz do autora:
anten, dwóch ustawionych pionowo i jed- ki wojennej. Australijski samolot wcze- tadeusz.wrobel@redakcjawojskowa.pl

nr 29/2008 Polska Zbrojna 49


ŚWIAT PRASA
rasę wojskową można po-
dzielić na pisma wydawane
przez siły zbrojne danego
kraju, pisma branżowe po-
święcone poszczególnym
rodzajom broni, czasopisma specjali-
styczne redagowane i wydawane przez
osoby niezależne od sił zbrojnych, spe-
cjalistyczne pisma wojskowe publikowa-
ne przez instytuty naukowe oraz czaso-
pisma hobbystyczne opracowywane
przez entuzjastów wojskowości.
GŁOS ARMII
Oficjalną prasę wojskową wydają si-
ły zbrojne poszczególnych państw lub
ministerstwa obrony. Ich tematyka jest
skoncentrowana z reguły na aktualnej
problematyce – podejmowane tematy
artykułów dotyczą zmian zachodzących
w siłach zbrojnych, sytuacji kadrowej,
nowego wyposażenia czy oficjalnej
doktryny wojennej. W tekstach znaj-
dziemy najczęściej afirmację działań sił
zbrojnych, natomiast znacznie rzadziej
ich krytykę. Jeżeli pisma tego rodzaju
są dostępne dla osób niezwiązanych
z wojskiem (np. rozprowadzane w księ-
garniach lub kioskach), to bardzo czę-
sto znajdziemy w nich również artyku-
ły popularyzujące wiedzę o wojsku, hi-
storii sił zbrojnych bądź poświęcone or-
ganizacjom paramilitarnym.
Nieomal każda armia europejska ma WIELE PISM WOJSKO-
swoje pismo, które należy do tej kate- WYCH zrzeszonych jest
gorii – we Francji jest to „Armées w Europejskim Stowarzy-
d’Aujourd’hui”, w Austrii „Der Sol- szeniu Prasy Wojskowej
EMPA (European Milita-
dat”, w Chorwacji „Hrvatski vojnik”,

ARMIA NA
ry Press Association)
w Estonii „Kaitse Kodu”, na Łotwie
„Tçvijas sargs”, na Litwie „Karys”. Do
tej grupy można także zaliczyć „Pol-
skę Zbrojną”. Taki charakter ma rów-
nież niemieckie pismo „Aktuell – Ze-
itung für die Bundeswehr”. Ten szes-
nastostronicowy tygodnik gazetowego
formatu wydawany jest przez niemiec-
kie ministerstwo obrony w nakładzie
60 tys. egzemplarzy. Pismo nie jest do- MAGDALENA KOWALSKA -SENDEK
stępne w kioskach, ale można je zapre-
numerować lub ściągnąć z oficjalnej „Der Soldat”, „Polska Zbrojna”, „Aktuell – Zeitung für die
strony Bundeswehry. Można w nim Bundeswehr”, „Hrvatski vojnik”, „Krasnaja zwiezda”,
znaleźć krótkie reportaże poświęcone
ludziom wojska, poszczególnym jed-
„Vietnam Magazine” – to zaledwie kilka tytułów pism
nostkom, a także niezbyt obszerne ar- poświęconych wojsku, jakie ukazują się na świecie.
tykuły na temat sił zbrojnych, polityki,
czy o sporcie. cjalizowane pisma tematyczne poświę- gląd Sił Lotniczych”, a także wydawa-
Nieco inny profil ma kolejne pismo cone poszczególnym rodzajom broni, ne od niedawna „Przegląd Logistyczny”
z tej kategorii, również wydawane przez finansowane i wydawane przez odpo- czy „Przegląd Żandarmerii”. W prze-
Bundeswehrę. Nosi tytuł „Y. – Magazin wiednie dowództwa. Dlatego tematy szłości do grupy tego typu czasopism
der Bundeswehr”. Jest to miesięcznik po- podejmowane na ich łamach są zawężo- należały „Wiraże”, „Wojska Lądowe”
ruszający więcej problemów, dokładniej ne do specyfiki poszczególnych rodza- czy „Bandera”. Natomiast zagraniczne
opisanych niż „Aktuell”. jów sił zbrojnych. Polscy żołnierze mo- pisma o takim charakterze to np. wło-
Wśród czasopism zaliczonych do tej gą przeczytać np. „Przegląd Wojsk Lą- skie „Il Carabiniere”, „Rivista Maritti-
grupy wyróżnić można również wyspe- dowych”, „Przegląd Morski” oraz „Prze- ma”, „Notiziario della Marina”, duńskie

50 Polska Zbrojna nr 29/2008


| | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | | |
DZIENNIKI WOJSKOWE są
rzadkością, niemniej jednak ukazują
tectví a kosmonautika”, a w Kanadzie
się w kilku krajach świata: w Rosji „Esprit de Corps”.
(„Krasnaja zwiezda”), na Białorusi
(„Wo sławu rodiny”) i w Bułgarii NAUKOWCY I ENTUZJAŚCI
(„Byłgarska armija”). Odrębna grupa to wojskowe pisma na-
ukowe wydawane przez ośrodki akade-
mickie bądź stowarzyszenia wojskowe.
Nie znajdziemy w nich reportaży czy ar-
tykułów dotyczących aktualnej proble-
matyki wojskowej, lecz materiały, opra-
cowania i studia poświęcone konkretnym
dziedzinom wiedzy o wojsku i wojsko-
wości. Są to publikacje wysoko wyspe-
cjalizowane tematycznie i jako takie czę-
sto wydawane w bardzo niskich nakła-
dach. Wyjątek stanowić mogą specjali-
styczne czasopisma poświęcone historii
wojskowości, które czasem zdobywają so-
bie czytelników również spoza wąskiego
grona pracowników naukowych. Wiele
pism historyczno-wojskowych jest profi-
lowanych tematycznie, np. amerykańskie
„America’s Civil War” oraz „Civil War
Times” zajmują się wyłącznie wojną se-
cesyjną, a „Vietnam Magazine” poświę-
cony jest wojnie wietnamskiej.
Do pism tego rodzaju należy również
wydawany przez polskie Wojskowe Biu-
ro Badań Historycznych „Przegląd Hi-
storyczno-Wojskowy”, w którym uka-
zują się artykuły i rozprawy do-
tyczące historii wojskowo-
SETKI ści polskiej i powszech-
TYTUŁÓW nej. Innym przykładem
Rosyjska strona internetowa czasopisma tego ro-
periodicals.ru, oferująca prenu- dzaju jest np. „Woj-
meratę wydawnictw z całego świa- skowy Przegląd
ta, wymienia tytuły aż 1105 czaso- Prawniczy”.

ŁAMACH
pism wojskowych! Są to w większości Kolejną kategorię
miesięczniki, ale nie brakuje także
stanowią czasopi-
tygodników, dwumiesięczników,
sma hobbystyczne,
kwartalników, półroczników
które są redagowane
i roczników.
przez entuzjastów i two-
rzone dla entuzjastów. Te-
matyka obejmuje artykuły po-
święcone szeroko pojmowanej woj-
skowości, lecz koncentruje się raczej na
„HJV Magasinet”, „Flyvevĺbnet”, fran- Pisma z tej grupy, w zależności od militariach, zaś problematyka sensu
cuskie „Cols blues”, „Air actualités”, profilu, mogą podejmować bardzo sze- stricte wojskowa (np. kwestie misji woj-
hiszpańskie „Revista General de Mari- roki wachlarz tematów, począwszy od skowych, uzawodowienia armii, przepi-
na”, portugalskie „Mais Alto”. problematyki ogólnowojskowej, przez sów ubiorczych) poruszana jest bardzo
specjalistyczną wiedzę tematyczną rzadko. Zwykle są to publikacje atrak-
RÓŻNORODNA NIEZALEŻNOŚĆ skierowaną do jasno określonego krę- cyjne dla przeciętnego odbiorcy, przed-
Na rynku wydawniczym pojawiają gu odbiorców (np. komandosów, miło- stawiające wybrane momenty z dziejów
się również magazyny i pisma wojsko- śników broni strzeleckiej), po militaria wojskowości, ciekawsze kampanie woj-
we niezwiązane z ministerstwami czy historię wojskowości. Z reguły jed- skowe, sprzęt i wyposażenie wojska, mo-
obrony. Ze względu na niezależność nak czasopisma tego rodzaju nie podej- delarstwo itp. Do polskich czasopism te-
finansową nie muszą kierować się ofi- mują tematów związanych z życiem go typu zaliczyć można m.in. „Militaria
cjalną interpretacją doktryny wojennej w garnizonach czy służbą w poszcze- XX wieku”, „Inne oblicza historii”, prze-
ani wspierać poglądów uznawanych gólnych jednostkach. W Polsce do ta- znaczony dla entuzjastów rekonstrukcji
przez oficjalne czynniki wojskowe za kich pism można zaliczyć m.in. „Nową historycznych kwartalnik „Do Broni!”
obowiązujące. Często stanowią ośrod- Technikę Wojskową”, „Lotnictwo”, oraz „Odkrywcę”. 
ki krytyczne względem oficjalnych „Strzał” (pismo o broni i strzelectwie) Napisz do autorki:
wojskowych środowisk decyzyjnych. bądź „Komandosa”, w Czechach „Le- magdalena.kowalska@redakcjawojskowa.pl

nr 29/2008 Polska Zbrojna 51


ŚWIAT
AAAAAAA
ŚWIAT KENIA
KOLUMBIA
AAAAAAAA

W POBLIŻU AKCJI na sygnał do ataku czekały dziesiątki śmigłowców i setki żołnierzy, którzy mogli pojawić się w okolicy lądowiska w ciągu kwadransa.

Dziesięć lat w niewoli TA D E U S Z W RÓ B E L

Porwana przed ponad sześcioma laty przez lewackich partyzantów była kandydatka
na prezydenta Kolumbii Ingrid Betancourt odzyskała 2 lipca wolność. Władze w Bogocie
podały, że wraz z 14 innymi osobami została uwolniona przez służby specjalne.
sukcesie operacji kolum- Władze Kolumbii ujawniły bardzo du- cja przeprowadzona w lutym tego roku
bijskich służb specjalnych żo szczegółów operacji uwolnienia za- przez wywiad najwyższego dowództwa
poinformował minister kładników. lewackich partyzantów, siedmioosobo-
obrony Juan Manuel San- wego Sekretariatu. Natomiast dzięki in-
tos. Wraz z więzioną od Operacja „Jaque” formacjom przekazanym przez byłych
lutego 2002 r. Ingrid Be- Historia rozpoczęła się w momencie, partyzantów agenci w kwietniu mogli do-
tancourt uwolniono trzech Amerykanów, gdy zbiegły z niewoli ppor. John Frank trzeć do Gerarda Antonia Aguilary Ra-
którzy byli zatrudnieni na kontrakcie Pinchao przekazał informację, że w Gu- mireza ps. „Cezar” (dowódcy 1 Frontu
przez Departament Obrony USA. Wpa- aviare znajduje się kilka grup porwanych FARC), który przetrzymywał zakładni-
dli oni w ręce Rewolucyjnych Sił Zbroj- osób. Później udało się schwytać kurie- ków w departamencie Guaviare. Potem
nych Kolumbii (FARC) rok po porwaniu ra FARC. Jednak nie od razu zdecydo- przekonano go, że trzeba przewieźć
Betancourt, gdy podczas operacji prze- wano o przeprowadzeniu operacji uwol- więźniów do obozu między miejscowo-
ciwko handlarzom narkotyków rozbił się nienia zakładników, ponieważ okazało ściami La Paz i Tomachipan, gdzie jako-
samolot, którym lecieli. Mieli więcej się, że nie są przetrzymywani w jednym by przebywał nowy lider partyzantki Al-
szczęścia od dwóch ciężko rannych ko- miejscu. Obawiano się, że na wieść fonso Cano. Podobno „Cezar” nie mógł
legów, których partyzanci dobili. Wol- o uwolnieniu jednej z grup rebelianci mo- odkryć pułapki, ponieważ wywiad prze-
ność odzyskało również 11 członków sił gą zamordować pozostałych. jął niemal pełną kontrolę nad jego system
bezpieczeństwa – siedmiu żołnierzy Z wypowiedzi dowódcy sił zbrojnych łączności, zwłaszcza z jednym z człon-
i czterech policjantów. Niektórzy z nich gen. Freddy’ego Padilli de Leona wyni- ków Sekretariatu „Mono Jojoyem”. Ko-
byli więzieni od dziesięciu lat. ka, że kluczem do sukcesu była infiltra- lumbijski tygodnik „Semana” podał też,

52 Polska Zbrojna nr 29/2008


ZAPIS FORUM
ZAPIS ||
FORUM NA
EJERCITO NACIONALDE COLOMBIA (3) ||
NA CELOWNIKU
CELOWNIKU WOJSKO ||
WOJSKO PORADY
KULISY PORADY ||
PO SŁUŻBIE
PO SŁUŻBIE||
HISTORIAHISTORIA | | ŚWIAT PRASA
MILITARIAMILITARIA ||
PRASA KULISY
ŚWIAT TO I OWO|| || || |

HISTORIA rozpoczęła się w momencie, gdy


zbiegły z niewoli ppor. John Frank Pinchao
przekazał informację, że w Guaviare znajduje
RODZICE PORWANEJ – Yolanda Puelcio i Juan Carlos Lecompte i uwolniona Ingrid (w środku) się kilka grup porwanych osób.

że w akcji sprytnie wykorzystano próż- strzał. Śmigłowce z odbitymi więźniami Uribe’a nie chciał się bowiem przyznać,
ność partyzanckiego komendanta oraz wylądowały w bazie wojskowej, zaś uwol- że negocjuje z porywaczami. Ingrid Be-
to, że był łasy na pochlebstwa. Powie- nionych zakładników przewieziono z lot- tancourt stwierdziła jednak, że nie wierzy,
dziano mu bowiem, że Cano bardzo mu niska w San Jose de Guaviare do Bogoty iż brała udział w jakiejś inscenizacji.
ufa i chce, by osobiście przyleciał z za- wojskowym samolotem Fokker. Gdyby Inna z hipotez zakłada, że dogadano
kładnikami, ale może zabrać ze sobą tyl- podstęp się nie udał, przygotowano plan się bezpośrednio z „Cezarem”, którego
ko jednego człowieka. B – w pobliżu na sygnał do ataku czeka- 2 lipca ewakuowano wraz z kolegą.
Zakładników, którzy byli podzieleni na ły dziesiątki śmigłowców i setki żołnie- W zamian za wypuszczenie więźniów
trzy grupy przetrzymywane w różnych rzy, którzy mogli pojawić się w okolicy miano im zapewnić nową tożsamość
miejscach, miały przewieźć śmigłowce lądowiska w ciągu kwadransa. i spokojne życie za granicą, np. w Hisz-
organizacji sprzyjającej rebeliantom. Na panii. Władze Kolumbii, USA i Francji
potrzeby operacji przemalowano w bia- Alternatywne scenariusze zapewniły jednak, że za zakładników nie
ło-czerwone barwy dwie wojskowe ma- Po kilku dniach pojawiła się odmien- zapłaciły ani centa.
szyny Mi-17 i przeszkolono 15 żołnie- na od oficjalnej wersja historii mającej Niezależnie od sposobu, w jaki doszło
rzy. Przekazanie zakładników odbyło się szczęśliwy koniec. Radio Suisse Roman- do uwolnienia, jest to sukces rządu pre-
2 lipca tuż po południu. de poinformowało, że za piętnastkę uwol- zydenta Alvaro Uribe’a. Mająca podwój-
Na fragmentach nagrania wideo, któ- nionych zapłacono FARC 20 mln dol. ne obywatelstwo, kolumbijskie i francu-
re zaprezentowały władze Kolumbii, wi- okupu, a operacja komandosów była tyl- skie, Ingrid Betancourt była najbardziej
dać tylko jeden Mi-17. Z drugiego zre- ko inscenizacją. Rząd prezydenta Alvaro prominentnym zakładnikiem w rękach
zygnowano, ponieważ „Cezar” zażądał, lewackiej partyzantki.
by poleciało z nim aż czterech partyzan- W ZAGRANICZNYCH MEDIACH Jeśli operacja miała przebieg taki, jak
tów. Ich obecność zmieniałaby stosunek oficjalnie zaprezentowano to mediom,
sił i zwiększała ryzyko niepowodzenia POJAWIŁY SIĘ INFORMACJE, ŻE stanowi potwierdzenie słabości i rozkła-
operacji, dlatego odmówiono mu, tłuma- ZA ZAKŁADNIKÓW ZAPŁACONO du struktur FARC. „Cezar” nawet nie
cząc się brakiem miejsca, co miało uwia- FARC 20 MLN DOL. OKUPU, sprawdził wiarygodności emisariusza za
rygodnić przysłanie tylko jednego pomocą telefonu satelitarnego, choć miał
Mi-17. Na jego pokładzie było dwóch pi- A OPERACJA KOMANDOSÓW na to kilka tygodni. Prawdopodobnie nie
lotów śmigłowca i dziewięciu agentów BYŁA TYLKO INSCENIZACJĄ zrobił tego z obawy, by jego baza nie zo-
wywiadu – ośmiu mężczyzn i kobieta. stała namierzona.
Niektórzy z nich udawali cudzoziemski Pierwsze półrocze przyniosło FARC
personel organizacji humanitarnej, a in- serię bolesnych ciosów. Na zawał serca
ni byli przebrani za partyzantów. Jeden zmarł w marcu twórca i lider partyzant-
z agentów wcielił się natomiast w rolę ki Manuel Marulanda. Prawie 600 jego
dziennikarza. podkomendnych, w tym dwóch człon-
Do śmigłowca – poza 15 zakładnika- ków Sekretariatu, zginęło. Kolejny tysiąc
mi, którym skrępowano ręce – wsiadł bojowników zdezerterował. Szacuje się,
„Cezar” i drugi w strukturze dowódczej że liczebność FARC stopniała do 9 tys.
CGFM

1 Frontu Alexander Farfan Juarez, alias osób. Niemniej jednak nie należy uwa-
NA POTRZEBY OPERACJI przemalowano
Enrique Gafas. Maszyna znajdowała się w biało-czerwone barwy dwie wojskowe maszy-
żać jej za ostatecznie pokonaną. Organi-
na ziemi 22 minuty. W czasie lotu obaj ny Mi-17 i przeszkolono 15 żołnierzy. Na pokła- zacja nadal ma zaprawionych w boju
zostali rozbrojeni, rozebrani i skrępowa- dzie jednej z nich było dwóch pilotów śmigłow- członków, jak też stałe zasilanie finanso-
ni. „Cezar”, według relacji tygodnika „Se- ca i dziewięciu agentów wywiadu – ośmiu męż- we dochodami z handlu narkotykami
mana”, został znokautowany przez agen- czyzn i kobieta. Niektórzy z nich udawali cudzo- i okupów. 
ziemski personel organizacji humanitarnej,
ta, który był bokserem. Dzięki fortelowi Napisz do autora:
a inni byli przebrani za partyzantów.
w czasie całej akcji nie padł ani jeden tadeusz.wrobel@redakcjawojskowa.pl

nr 29/2008 Polska Zbrojna 53


ZAPIS WYDARZENIA
Prowokacje
GRUZJA–ROSJA. Władze Gru-
zji zażądały 11 lipca od ONZ
pilnego zwołania Rady Bezpie-
czeństwa. Powodem jest naru-
szenie przez Rosję jej prze-
strzeni powietrznej. Poprzed-
niego dnia Moskwa przyznała,
że jej samoloty przeleciały nad
Osetią Południową. Rosjanie
utrzymują, że miało to zapo-
biec atakowi sił gruzińskich na
ten separatystyczny region.
Z powodu tego incydentu na
konsultacje do Tbilisi wezwa-
no gruzińskiego ambasadora
w Moskwie. – Stanęliśmy
w obliczu faktu, że Rosja nie
tylko przygotowuje prowoka-
cje, ale też zamierza rozpo-
cząć w najbliższej przyszłości
akcje wojskowe. W takim przy-
USAF

padku nasza odpowiedź bę-


dzie również militarna. Rosja

Największa strata

US DOD
powinna wiedzieć, że jesteśmy
na nią gotowi – oświadczył Gi-
wi Targamadze, szef komisji
obrony i bezpieczeństwa gru- Od pewnego czasu walki w Afganistanie są krwawsze niż w Iraku.
zińskiego parlamentu. AFGANISTAN. Dziewięciu żołnie- swych stanowisk wykorzystywali 24 godzinach zabito tam 40 rebe-
rzy USA zginęło w ataku rebelian- domy i meczet w wiosce Wanat. liantów. „New York Times” poin-
tów na ich placówkę w prowincji Pojawiły się doniesienia o ofiarach formował, że w związku z sytuacją
Kunar w północno-wschodnim Af- wśród cywilów. Odpierające atak w Afganistanie, która wymusza
ganistanie, w pobliżu granicy z Pa- siły międzynarodowe korzystały ze wysłanie tam dodatkowych oddzia-
kistanem. To największa strata wsparcia artylerii, samolotów i śmi- łów, administracja prezydenta
Amerykanów w jednym starciu od głowców bojowych. Walki w mi- George’a W. Busha rozważa wy-
2001 r. Napastnicy mieli stracić kil- niony weekend toczyły się również cofanie tysięcy żołnierzy z Iraku.
US DOD

kudziesięciu ludzi. Wymiana og- w południowoafgańskiej prowincji Przed zakończeniem jego kaden-
nia trwała kilka godzin. Talibowie Helmand, gdzie zginął jeden żoł- cji, czyli 20 stycznia 2009 r., kraj
Znamienne, że do naruszenia używali broni maszynowej, granat- nierz sił koalicji. W niedzielę Ame- ten opuściłyby jedna–trzy z 15 sta-
przestrzeni powietrznej Gruzji ników i moździerzy. Do osłony rykanie podali, że w ostatnich cjonujących tam brygad. (t)
doszło tuż po wizycie sekre-
tarz stanu USA Condoleezzy
Rice w tym kraju. Szefowa
w skrócie nictwie nosi się z zamiarem zdję- 20 zagranicznych służb wywia-
amerykańskiej dyplomacji za- cia munduru. Ankieta wykazała dowczych. Wzmożoną aktyw-
apelowała do Rosji, aby za- Wojsko też dużą różnicę w opiniach mię- ność wykazują wywiady chiński
i rosyjski. MI5 podaje, że ten
narzeka
miast podsycać napięcia mię- dzy korpusem oficerskim a resz-
tą personelu. Chociażby w pie- ostatni ma na Wyspach Brytyj-
dzy Gruzją a Osetią Południo- skich równie wielu agentów jak
WIELKA BRYTANIA. Ankieta, chocie morskiej zadowolenie ze
wą, pomogła je zlikwidować. w czasach ZSRR. Ocenia, że 30
której wyniki ogłosiło 10 lipca służby deklarowało 71 proc. ofi-
Wezwała również, aby w ure- z nich działa pod szyldem dyplo-
brytyjskie ministerstwo obrony, cerów i 50 proc. żołnierzy,
gulowanie konfliktu włączyli a w marynarce wojennej odpo- maty lub przedstawiciela handlo-
się międzynarodowi mediato- ujawniła nie najwyższe morale wego. Szpiedzy z Rosji zbierają
w szeregach sił zbrojnych. Ofice- wiednio 64 proc. i 48 proc.
rzy. Moskwa jednak nie chce Z drugiej strony duży odsetek informacje o charakterze militar-
rowie i podoficerowie uskarżali nym i gospodarczym, zwłaszcza
ingerencji z zewnątrz w jej żołnierzy nadal dumny jest
się na długie okresy służby dotyczące kwestii polityki ener-
spór z Tbilisi. Kremlowi nie z przynależności do armii.
w Afganistanie oraz Iraku getycznej. W obszarze ich zain-
podoba się też objęcie Gruzji
i związaną z tym rozłąkę z rodzi- teresowania jest też działalność
natowskim Programem Dzia-
łań na rzecz Członkostwa
ną, jak też z przyjaciółmi.
Uczestnicy ankiety wśród nega- Szpiedzy żyjących w Londynie rosyjskich
opozycjonistów. Aktywność
(ang. MAP). Według rosyjskie-
go ministra spraw zagranicz-
tywnych zjawisk wymieniali też
poziom swych zarobków oraz
w ofensywie szpiegów wymusiła zwiększenie
liczby operacji kontrwywiadu.
nych Siergieja Ławrowa unie- kiepską jakość kwater i sprzętu WIELKA BRYTANIA. Na – Wprawdzie priorytetem pozo-
możliwi to rozwiązanie konflik- wojskowego. Z tych powodów aż swych stronach internetowych staje islamski ekstremizm i terro-
tu między Tbilisi a separaty- 47 proc. żołnierzy służących brytyjski kontrwywiad (MI5) in- ryzm wyrastający z inspiracji
stycznymi regionami, Abcha- w wojskach lądowych i marynar- formuje, że w Zjednoczonym Al-Kaidy, ale funkcjonariusze
zją i Osetią Południową. (w) ce wojennej oraz 44 proc. w lot- Królestwie działa co najmniej MI5 zostali przeniesieni do za-

54 Polska Zbrojna nr 29/2008


| | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | | | |

Zmasakrowani peacekeeperzy Nie wiem, jak sprawy miały się


naprawdę. Nie czytałem akt, nie
SUDAN. Sekretarz generalny lotnicze i moździerze. W czasie byłem świadkiem dramatycz-
ONZ Ban Ki Mun potępił atak na ponaddwugodzinnej wymiany nych zdarzeń sprzed lat. W ta-
żołnierzy sił pokojowych wspól- ognia zginęło pięciu ruandyj- kich sytuacjach oczywiście po-
nej misji Narodów Zjednoczonych skich żołnierzy oraz dwaj poli- jawia się kwestia zaufania. Otóż
i Unii Afrykańskiej w Darfurze. cjanci – z Ghany i z Ugandy. Dzie- niezrażony starą fraszką „O sę-
Po południu 8 lipca patrol więtnastu uczestników patrolu zo- dziem, co wziął wóz i konie”
UNAMID, liczący 61 żołnierzy stało rannych, w tym siedmiu cięż- i innymi doniesieniami o stron-
z Ruandy, dziesięciu policjantów ko. Zniszczono lub uszkodzono niczości sędziów, gdy mam
i dwóch obserwatorów wojsko- dziesięć pojazdów „błękitnych heł- Andrzej Jonas okazać zaufanie sędziom lub
wych wpadł w zasadzkę między mów”. Władze Sudanu potępiły politykom – wybieram sędziów.
miejscowościami Gusa Jamat napaść i oskarżyły o nią walczą- REDAKTOR NACZELNY Nikt nie ma wątpliwości, po
i Wadah w prowincji Darfur Pół- cych przeciwko nim darfurskich „THE WARSAW VOICE”
czyjej stronie była Rosja w kon-
rebeliantów. Jednak przedstawicie-
nocny. W ataku uczestniczyło
przynajmniej 200 napastników le ONZ podejrzewają, że ataku do- Sprawiedliwość flikcie bałkańskim. Także Ro-
sjanie. Opowiadanie się po serb-
i blisko 40 samochodów. Napast-
nicy byli uzbrojeni w broń maszy-
nową, granatniki, armaty przeciw-
konali członkowie mającej powią-
zania z rządem w Chartumie arab-
skiej milicji, dżandżawidów. (w)
S ąd sądem, ale sprawiedliwość
musi być po naszej stronie.
Trudno zapomnieć tę filmową
skiej stronie ma miejsce nadal,
co widać choćby w sprawie
Kosowa. Żadna inna strona
frazę. Zwłaszcza wtedy, kiedy konfliktu nie korzystała z po-
Nowy szef LICZBA TYGODNIA
przypominają ją fakty. Jak donosi
Polska Agencja Prasowa, „Rosja
parcia Moskwy. Nie są też
skrywane polityczne motywy
CENTCOM oceniła w czwartek, że oenzetow- takiej postawy. Stoją za nią in-
USA. Przytłaczającą większością
głosów senat USA zatwierdził
47 cywilów zginęło
w nalocie sił ame-
rykańskich przeprowadzo-
ski trybunał ds. zbrodni wojen-
nych w dawnej Jugosławii w Ha-
teresy jasne i wielokrotnie
definiowane.
dze jest stronniczy i powinien jak A sprawiedliwość i sąd, jej eg-
47
10 lipca gen. Davida Petraeusa na nym 6 lipca w prowincji Nan- najszybciej zakończyć działal- zekutor? Ten kieruje się, a przy-
stanowisko szefa Centralnego Do- garhar na wschodzie Afgani- ność”. Stanowisko Rosji jest tak najmniej powinien, literą i du-
wództwa (CENTCOM), odpowia- stanu, choć pojawiły się też jednoznaczne, ponieważ izba chem prawa. Politycy są prag-
dającego za operacje militarne informacje, że ofiar było po- apelacyjna tego trybunału unie- matyczni i zawsze gotowi do
w Afganistanie i Iraku. Za jego nad 50. Wiele osób zostało winniła Nasera Oricia, w swoim oświadczenia, że ich motywem
kandydaturą głosowało 95 senato- rannych. Specjalna komisja, czasie komendanta obozu w Sre- naczelnym jest interes Państwa
rów, a tylko dwóch było przeciw. brenicy, od zarzutu popełnienia i Narodu. Zawsze z dużej litery,
powołana przez prezydenta
Gen. Petraeus przez rok dowodził zbrodni wojennych na Serbach. bo to usprawiedliwia.
wojskami w Iraku i uważany jest Hamida Karzaja po incyden-
za twórcę strategii działań w tym cie, w komunikacie kończą-
kraju, która przyniosła pozytywne cym swe prace ogłosiła, że
efekty. Jednym z jej elementów by- ofiarami ataku byli cywile,
ło przejściowe zwiększenie liczeb- w tym kobiety i dzieci,
ności amerykańskiego kontyngen- uczestnicy uroczystości we-
tu o 30 tys. żołnierzy. Petraeus selnej. Siły koalicji, którymi do-
obejmie dowództwo CENTCOM wodzą Amerykanie, zaprzeczy-
jesienią. Senat zatwierdził też jego ły temu. Według nich w nalo-
następcę w Iraku. Zostanie nim
cie zginęli rebelianci. (tw)
gen. Ray Odierno. (w)
GULFSTREAM
dań przeciwko bardziej tradycyj- Aten nazwa Macedonia może
nym służbom wywiadowczym, być używana jedynie w stosunku
które mają wrogie intencje – za-
cytował dziennik „Guardian”
do historycznej krainy północnej
Grecji. Ceremonia miała nie tyl-
Prężenie muskułów
swoje źródło, pisząc 9 lipca o no- ko charakter formalny. Podpisa- IZRAEL–IRAN. Tel Awiw, Bag- W minionym tygodniu Iran prze-
wej fali szpiegostwa. nie protokołów umożliwiło obu dad i Waszyngton zgodnie zaprze- prowadził serię testów swych po-
krajom uczestnictwo w spotka- czyły doniesieniom mediów, że cisków. Wystrzelono rakiety bali-
niach Rady Północnoatlanty- niedawno izralskie lotnictwo ćwi- styczne, a także ziemia-morze
Jedną nogą ckiej, która jest najważniejszym
organem decyzyjnym NATO.
czyło w irackiej przestrzeni po-
wietrznej symulowany atak na
i morze-ziemia. Teheran podał, że
miały one „specjalne właściwo-
w sojuszu Aby Albania i Chorwacja stały
się pełnoprawnymi członkami
irańskie instalacje nuklearne.
Wciąż jednak trwa wzajemna wy-
ści”, nie precyzując, co to ozna-
cza. Za granicą pojawiły się jed-
NATO. Albania i Chorwacja sojuszu, protokoły powinny być miana ostrzeżeń i pogróżek. I tak nak wątpliwości co do faktycznej
podpisały 9 lipca w Brukseli ratyfikowane przez parlamenty izraelski minister obrony Ehud liczby testów. Z drugiej strony
protokoły o przystąpieniu do so- 26 jego państw członkowskich. Barak ostrzegł 10 lipca Iran, iż je- Izraelczycy zaprezentowali
juszu. Tirana i Zagrzeb zostały Następnie oba kraje same muszą go kraj nie zawaha się działać, je- 10 lipca swój najnowszy samo-
oficjalnie zaproszone już na tego dokonać. Ostatnim etapem śli uzna, że jego żywotne interesy lot wczesnego ostrzegania i wal-
kwietniowym szczycie NATO procedury jest złożenie instru- są zagrożone. Wypowiedź ta była ki radioelektronicznej zbudowa-
w Bukareszcie. Natomiast mentów ratyfikacyjnych w De- reakcją na irański komunikat z po- ny na platformie amerykańskie-
w „poczekalni” została Macedo- partamencie Stanu USA. Przed- przedniego dnia o „pomyślnie go dwusilnikowego odrzutowca
nia, której kandydaturę zabloko- stawiciele NATO mają nadzieję, przeprowadzonej” próbie z rakie- Gulfstream G550. Maszyna jest
wała Grecja. Grecy od lat doma- że uda się ją zakończyć przed tą Shahab-3, której zasięg wynosi wyposażona w nowoczesny ra-
gają się od władz w Skopje szczytem organizacji w kwietniu około 2000 km, co oznacza, że dar oraz zawansowane systemy
zmiany nazwy kraju. Według przyszłego roku. (wrob) obejmuje terytorium Izraela. wywiadowcze i łączności. (t)

nr 29/2008 Polska Zbrojna 55


PRZEGLĄD PRASY
MANEWRY
Z POLSZCZYZNĄ
Maciej Malinowski
jest mistrzem
polskiej ortografii,
popularyzatorem
poprawnej
polszczyzny

JAROSŁAW WIŚNIEWSKI
Meczów czy meczy? Hojna armia
D opełniacz liczby mnogiej rzeczowni-
ków rodzaju męskiego potrafi płatać
DZIENNIK ZACHODNI

figle (czasem poprawne są formy z -i,


np. „słoni”, a nie „słoniów”, czasem formy
M a ponad 11 m długości i prawie 4 m
wysokości, a waży ponad trzy tony
– takich gabarytów wojskowy śmigłowiec
Mysłowic Mi-2 jest wart prawie 300 tys. zł
(tylko jeden silnik tego śmigłowca wojsko
wycenia na blisko 80 tys. zł). Muzeum jed-
z -ów, np. „więźniów”, a nie „więźni”, ale
Mi-2, choć ma zdemontowane płaty wirni- nak otrzymało tę maszynę za darmo. Trze-
czasem i jedne, i drugie, np. „pokoi” albo ka, wylądował wczoraj na trawniku przy Mu- ba było zorganizować tylko transport, który
„pokojów”). A jak będzie w wypadku wyra- zeum Mysłowic. Będzie to kolejny eksponat kosztował 2,5 tys. zł.
zu „mecz”? Czy należy mówić i pisać „me- w tworzonym tam właśnie parku militarnym.
czy” czy „meczów”? Słowniki poprawnej Śmigłowiec ma bogatą przeszłość. Liczy so- Od redakcji: Że skąpstwo jest narodową ce-
polszczyzny podają, że „meczów”, np. „Re- bie 32 lata, ale wciąż jest sprawny. Stacjo- chą Szkotów – to wiedzieliśmy od dawna.
prezentacja Polski w piłce nożnej wygrała nował w jednostce wojskowej w podkrakow- Dopiero jednak od teraz wiemy, że hojność
wreszcie kilka meczów”, ale z ust spra- skich Balicach. Trzy lata temu ostatni raz jest domeną wojska. Znamy bowiem takich,
wozdawców sportowych, trenerów czy sa- wzbił się w powietrze. Takich helikopterów którym szkoda by było oddać jeden silnik
mych zawodników słyszy się sformułowa- w Polsce lata kilka tysięcy. Przywieziony do – a co dopiero cały śmigłowiec.
nia: „Mamy jeszcze kilka meczy”.
Słowo „mecz” jest zapożyczeniem z an- Grunwald po nowemu
gielskiego (match = dosł. osoba albo rzecz TVN24.PL
dorównująca komuś, czemuś), jednak
brzmieniowo przypomina takie wyrazy, jak
„rzecz”, „mlecz” (‘roślina’), „miecz”, które
L itwini pozazdrościli Pola-
kom „Krzyżaków” i z oka-
zji tysiąclecia powstania swo-
tysiąclecia powstania ich
państwa, a także, z rocznym
wyprzedzeniem, 600-lecie
w drugim przypadku liczby mnogiej przyj- jego państwa kręcą z rozma- bitwy pod Grunwaldem. Ga-
mują formy (kogo? czego?) „rzeczy”, „mle- chem film o bitwie pod Grun- zety zarzucają rządowi chęć
czy”, „mieczy”. Zakończenie -y tych rze- waldem. „Litwini już nie będą zrobienia filmu politycznego
czowników bierze się stąd, że kiedyś spół- ubrani w skóry i nie będą czoł- i przekłamanego.
głoska „cz” była miękka i gdyby tak zosta- gać się u stóp polskiego króla
ło do dziś, „rzecz”, „mlecz”, „miecz” mu- Jagiełły” – pisze tamtejsza Od redakcji: Jeżeli film ma być
siałyby otrzymać w dopełniaczu pluralne prasa. Jak donosi litewski ty- polityczny, to może się okazać,
formy z -i („rzeczi”, „mleczi”, „mieczi”), jak godnik „Veidas”, film ma być że w dobie integracji europej-
to się dzieje w miękkich rzeczownikach imponującym przedsięwzię- skiej spotkanie obu armii za-
„koń”, „słoń”, „gość” („koni”, „słoni”, „go- ciem, z budżetem przekra- miast bitwą skończy się wspól-
czającym 5 mln euro. Fun- ną kolacją i wymianą uprzej-
ści”). Jednak w ciągu wieków „cz” stward-
dusze ma wygospodarować mości na temat zręcznego
niało, co pociągnęło za sobą przekształce-
rząd. Historyczna produkcja oszlifowania dwóch nagich
nie -i w -y (dlatego mówimy dziś i piszemy naszych wschodnich sąsia- mieczy. Byłoby nieprawdziwie,
„rzeczy”, „mleczy”, „mieczy”). Ale języko- dów ma uświetnić obchody ale oryginalnie.
znawcy postanowili, że we wszystkich rze-
czownikach twardotematowych w dopeł- Sto milionów niewybuchów
GAZETA W YBORCZA
niaczu powinna raczej obowiązywać koń-
cówka -ów (np. „domów”, „stołów”, „ko-
tów”), a więc kiedy wszedł do polszczyzny
wyraz „mecz”, z założenia otrzymał w dru-
T uż obok plaży w Gdańsku–Świbnie wykopa-
no70 kg ładunków wybuchowych. To naj-
większy skład amunicji, na jaki w ciągu ostat-
wystarczy, by wysadzić pociąg), zapalniki do min
i 5 tys. sztuk amunicji strzeleckiej. Po wykopa-
niu materiał poukładano i ogrodzono taśmą. Sa-
gim przypadku liczby mnogiej postać „me- nich lat natrafili pomorscy saperzy. Materiały perzy nie odstępowali go na krok. Od kwasu pi-
czów”. Słowniki i inne wydawnictwa po- odnaleziono dzięki mieszkańcom wsi. Dwoje krynowego zżółkł piach, a w ustach robiło się
prawnościowe podają, że tak właśnie na- z nich w trakcie zbierania grzybów zauważyło gorzko. Co roku wydobywa się w Polsce prawie
leży mówić i pisać: kogo? czego? „me- wystające z ziemi zardzewiałe przedmioty. Oka- milion sztuk niewybuchów i niewypałów. Dziś
czów”. Ktoś, kto tak zadecydował, nie był zało się, że 70 m od ogólnodostępnej plaży i kil- liczba ta dochodzi do stu milionów.
jednak konsekwentny. kanaście metrów od drogi do niej prowadzącej
Z pewnością owa oboczność (kogo? cze- leżało 15 tys. sztuk materiałów wybuchowych, Od redakcji: Idziesz na grzyby – możesz wylecieć
go?) „meczów” albo „meczy” powinna zo- m.in. 10 kg trotylu, 60 kg silniejszego od troty- na minie. Idziesz na mecz – to samo. Czasem
stać odnotowana w słownikach. lu kwasu pikrynowego (400 g tego materiału naprawdę aż strach otwierać lodówkę…

56 Polska Zbrojna nr 29/2008


| | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO| | | |

BITWA
ROBERT CZULDA

O UMYSŁY
Po tym, jak Donald H. Rumsfeld – były sekretarz obrony
USA – stwierdził, że „wojna w Iraku jest wojną percepcji”,
nie powinno dziwić, że Amerykanie starają się
Atak z kadru
Rozwój technologii i środków
US DOD

przekazu sprawił, że obraz utrwalony


zintensyfikować ofensywę medialną. za pomocą kamery czy aparatu
fotograficznego może być
spółczesne wojny w Iraku zanotowano pierwsze „ofiary” skutecznym narzędziem walki
wygrywa się za po- wojny medialnej. – Marines w Faludży
mocą mediów. Do-
bry wizerunek ar-
mii można zbudo-
nie przegrali ani z terrorystami, ani z po-
wstańcami. Przegrali z Al-Dżazirą (...)
– komentował swego czasu na łamach
F ilmy do celów propagandowych za-
częto wykorzystywać w III Rzeszy. Taki
charakter miał m.in. słynny „Triumf woli”
wać za pośrednic- „New York Post” oficer US Army w st. Leni Riefenstahl czy kroniki pokazujące
twem internetu, telewizji i filmów. spocz. Ralph Peters. szczęśliwych mieszkańców Związku
– Obecnie, w XXI w., wygrywanie wo- Wspomniana przez niego katarska sta- Sowieckiego wdzięcznych wyzwolicielom
jen zależy tak samo od krajowej i między- cja telewizyjna przyczyniła się również do z Wehrmachtu. W kolejnych dekadach
narodowej opinii publicznej, jak i od po- stworzenia negatywnego obrazu Stanów wojsko jedynie doskonaliło propagando-
konania przeciwnika na polu walki – uwa- Zjednoczonych w świecie arabskim, pre- we metody wykorzystywania obrazu i czę-
ża dr Kenneth Payne z BBC. – Przez ostat- zentując niepochlebne materiały o izrael- sto uczyło się na własnych błędach.
nie 30–40 lat pojawił się nowy element si- skich i amerykańskich działaniach na Bli- Klasycznym przykładem porażki ponie-
ły – informacja. Rewolucja odbyła się bez skim Wschodzie. Amerykanie zarzucają sionej z powodu medialnego przekazu
naszej świadomości i zainteresowania stacji nieobiektywne ich zdaniem przed- była wojna w Wietnamie. Dopuszczenie
– diagnozuje George Packer z „New Yor- stawianie sytuacji z okupowanych przez dziennikarzy do dokumentowania walk
kera”. Paradoksalnie na wojnie sukces mi- Izrael obszarów Zachodniego Brzegu oraz sprawiło, że nieznający realiów wojny
litarny ma coraz mniejsze znaczenie. Strefy Gazy, a także przesadne epatowanie Amerykanie zobaczyli w wieczornych wia-
Liczy się głównie jego odbiór. palestyńskich i libańskich cywilów. Al- domościach wstrząsające filmy z pola
Dżazira pokazywała ostrzelane irackie walki. Wojskowi decydenci zrozumieli
Alhurra kontra Al-Dżazira szpitale, zabitych cywilów i amerykańskie wówczas, że niekontrolowany przekaz
Najbardziej medialna wojną w historii działania przeciwko ludności. Ameryka- może przynieść więcej szkód niż korzyści.
jest wojna w Iraku. Rozwój techniki nom nie podoba się przedstawianie w nie- Wietnam był pierwszą i zarazem ostatnią
– przede wszystkim w zakresie łączności korzystnym świetle konfliktu w Iraku, któ- wojną pokazywaną bez cenzury. Podczas
– praktycznie uniezależnił dziennikarzy ry w telewizji był otwarcie określany mia- wojny w Zatoce Perskiej dzięki cenzurze 
od pomocy wojska. Nic dziwnego, że nem „wojny”. 

nr 29/2008 Polska Zbrojna 57


KULISY MEDIA

FILMY do celów propagandowych za-


częto wykorzystywać w III Rzeszy. Taki
charakter miał m.in. słynny „Triumf wo-
li” Leni Riefenstahl.

i wpływaniu na akredytowanych dzienni-


karzy Pentagon kontrolował to, co emito-
wały telewizje. Największe stacje pokazy-
wały starannie wyreżyserowany materiał
– wojska koalicji pędzące po pustyni, ob-
razy z noktowizorów, czasem jakieś eks-
plozje. Nigdy nie pokazywano natomiast
ofiar wśród własnych żołnierzy.
Przykładem skutecznego wykorzystania
obrazu do celów militarnych jest konflikt
w Kosowie, gdzie obie strony przystąpiły
do „filmowej wojny”. W zachodnich me-
diach pojawiały się wyłącznie materiały
NATO przedstawiające precyzyjne naloty
na serbskie obiekty. Dzięki temu zbudo-
wano obraz skutecznej i niezwykle precy-
zyjnej operacji powietrznej. Z mediów ko-
rzystali też Serbowie, przekazując im fil-
my z ofiarami nalotów, epatujące scena-
mi ataków na cywilne cele. NA STRONACH INTERNETOWYCH agencji rządowych i wojska znajduje się wiele filmów przedstawiających, jak
się twarze uśmiechniętych dzieci dostających od żołnierzy cukierki lub cywilów dziękujących za przywiezienie
Walka z terrorystami doprowadziła do
jeszcze większego rozwoju medialnej
propagandy wojennej. Dzięki Internetowi Aby poprawić swój wizerunek i poka- nią polityki rządu w prywatnych mediach,
i łatwości nagrywania filmów prawie każ- zać inną stronę militarnej kampanii, Ame- pozując na niezależnych komentatorów.
rykanie za 62 mln dolarów utworzyli wła- Gdy swego czasu kilku generałów w sta-
sną stację telewizyjną – Alhurra – mającą nie spoczynku publicznie skrytykowało se-
stanowić przeciwwagę dla Al-Dżaziry. Ce- kretarza obrony Rumsfelda za prowadze-
lem stacji jest budowanie pozytywnego nie wojny w Iraku, tego samego dnia – na
wizerunku Stanów Zjednoczonych w świe- polecenie Pentagonu – w prorządowej sta-
cie arabskim, czy też – jak mawiają prze- cji telewizyjnej Fox News głos zabrało
ciwnicy – szerzenie propagandy. Być mo- dwóch innych generałów broniących poli-
że to oni mają rację, bo gdy w Strefie tyka – gen. płk Tom McInerney i gen. mjr
Gazy zginął szejk Yassin, Alhurra, nie Paul Vallely. Sytuacja powtórzyła się
przerywając, dalej emitowała program w 2005 r., gdy administracja prezydencka
o gotowaniu. znalazła się w ogniu krytyki z powodu wa-
WIETNAM był pierwszą i zarazem ostat- Jak na razie ta medialna ofensywa zosta- runków panujących w więzieniu Guanta-
nią wojną pokazywaną bez cenzury. ła jednak uznana za porażkę. Większość namo, porównywanym przez niektórych
dy może umieścić w sieci materiał poka- Arabów nawet nie zauważyło pojawienia do sowieckich gułagów. Prorządowi ofice-
zujący np. zamach na wojska koalicji czy się nowej stacji telewizyjnej. – Dopóki USA rowie zostali wysłani na Kubę, gdzie mo-
egzekucję zakładników. Tego rodzaju fil- nie zrobią czegoś w Palestynie, dopóty ża- gli zapoznać się z warunkami, w jakich
my są rozpowszechniane przez Arabów den PR im nie pomoże – prorokował Ri- przetrzymywani byli więźniowie. Po po-
– na rynkach można kupić specjalne chard Curtiss w Al-Dżazirze. Mimo to wrocie do kraju każdy z nich był wielokrot-
kompilacje zawierające najlepsze ataki utworzenie stacji jest sygnałem, że Ame- nie zapraszamy do różnych telewizji jako
na wojska koalicji – cieszą się ogromną rykanie otwarci są na nowe pomysły. niezależny ekspert. – Obraz przedstawia-
popularnością. Obok płyty pod wymow- jący Guantanamo w mediach jest całkowi-
nym tytułem „Dziesięć najlepszych ata- Generałowie w pogotowiu cie fałszywy – zapewniał jeden z nich, eme-
ków” leży nagranie z wysadzeniem trans- Niewielkie sukcesy Alhurry w medial- rytowany generał Donald W. Shepperd. Je-
porterów Bradley czy zestrzeleniem nej bitwie sprawiły, że Pentagon sięgnął po go kolega, gen. Montgomery Meigs, doda-
śmigłowca. inną „medialną” broń – byłych żołnierzy, wał: – Więzienie jest prowadzone bardzo
na ogół generałów, którzy wyjaśniają i bro- profesjonalnie.

58 Polska Zbrojna nr 29/2008


| | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | | | ARMIE
| | ŚWIATA
Filmy były wykorzystywane także podczas
wojny Izraela z Hezbollahem w 2006 r.
Hezbollah przekazywał mediom nagrania
przedstawiające śmiertelne ofiary wśród
libańskich cywilów, zniszczone domy i od-
działy izraelskie, które dokonywały ostrza-
łu. Przekaz propagandowy był jasny
– Izrael na oślep ostrzeliwuje obiekty cy-

Gen. w st. spocz. Paul E. Vallely, ko-


mentator Fox News: – W Wietnamie
przegraliśmy wojnę nie dlatego, że zo-
staliśmy pokonani w polu, tylko po prostu
przegraliśmy walkę psychologiczną. Trzeba PODCZAS WOJNY w Zatoce Perskiej
prowadzić walkę umysłów – wykorzystywać dzięki cenzurze i wpływaniu na akredy-
stacje telewizyjne i radio, aby wzmocnić wolę towanych dziennikarzy Pentagon kon-
naszego narodu do odnoszenia zwycięstwa. trolował to, co emitowały telewizje.
wilne. Na żadnym filmie nie było nato-
miast widać uzbrojonych członków
Hezbollahu. Wojska koalicji mniej lub bar-
dziej skutecznie wykorzystują sprawdzo-
ne metody, czyli przede wszystkim poka-
zywanie pozytywnych stron misji
w Afganistanie i Iraku. Na stronach inter-
netowych agencji rządowych i wojska
AMERYKANIE za 62 mln dolarów utworzyli
własną stację telewizyjną – Alhurra – mającą znajduje się wiele filmów przedstawiają-
stanowić przeciwwagę dla Al-Dżaziry. Celem cych, jak dobrze i skutecznie postępuje
US DOD

stacji jest budowanie pozytywnego wizerunku odbudowa kraju. Pokazuje się twarze
Stanów Zjednoczonych w świecie arabskim, uśmiechniętych dzieci dostających od
dobrze i skutecznie postępuje odbudowa kraju. Pokazuje czy też – jak mawiają przeciwnicy – szerzenie
żołnierzy cukierki lub cywilów dziękują-
leków. propagandy.
cych za przywiezienie leków. Żadnej prze-
mocy i cierpienia. Takie pozytywne obra-
Każdy z prorządowych generałów pra- Jak wynika ze zdobytych przez dzienni- zy okazały się niewystarczające, dlatego
cujących jako konsultant w stacjach tele- karzy „The Times” notatek Departamentu Amerykanie przeszli do ofensywy.
wizyjnych otrzymuje od Pentagonu szcze- Obrony, „byli oficerowie zapewniają wy- Pentagon nagrał płytę, na której umiesz-
gółowe informacje na temat przeprowadza- jątkową zdolność odpowiedniej komuni- czono przede wszystkim materiały z ka-
nych operacji oraz dane statystyczne na po- kacji ze światową opinią publiczną. Ich wy- mer samolotów i śmigłowców. Widz jest
parcie swoich tez. Część z takich eksper- kształcenie oraz wiedza sprawiają, że mo- świadkiem scen, w których „element
tów znajduje zatrudnienie na intratnych sta- gą pomóc w przekazywaniu informacji
nowiskach. Gen. James Marks – komenta- i zwalczaniu wrogiej propagandy”. Dzięki
tor CNN – dostał posadę W XXI wieku wygrywanie byłym żołnierzom Penta-
w firmie współpracującej gon może nie tylko prze-
z Departamentem Obro- wojen w takim samym kazywać fachowe infor-
ny. Generał McInerney stopniu zależy macje społeczeństwu, ale
– komentator Fox News także przekonywać do
– pracuje dla firmy ko- od przekonania opinii swoich racji. Tak było DZIĘKI INTERNETOWI i łatwości
munikacyjnej, która rów- przed wojną z Irakiem, nagrywania filmów prawie każdy może
nież ma bliskie relacje publicznej, jak i od tak jest i obecnie. Obraz umieścić w sieci materiał pokazujący
np. zamach na wojska koalicji
z Pentagonem. Generał pokonania przeciwnika jest na ogół pozytywny, czy egzekucję zakładników.
Joseph W. Ralston – tuż bo pozostając przez wie-
po otrzymaniu posady na polu walki le lat w wojsku, były żoł- przestępczy”, bo tak nazywani są terrory-
w CBS – został wiceprzewodniczącym Co- nierz nie jest skory do krytykowania swych ści i iraccy bojownicy, giną w wybuchu
hen Group, firmy konsultingowej... byłego kolegów. – Z trudem przychodzi mi znale- rakiety podczas przygotowywania kolej-
sekretarza obrony Williama Cohena. Dwaj zienie złego słowa na amerykańską armię nego zamachu. Tradycyjnie – żadnej
komentarzy NBC – gen. Barry R. McCaf- – szczerze przyznaje William L. Nash, eme- brutalności czy przemocy. Jedno
frey i gen. Wayne Downing nie tylko za- rytowany generał i ekspert w stacji ABC. precyzyjne uderzenie. Przekaz jest jasny
siedli w organizacji wzywającej do oba- – Wojsko to moje życie – dodaje.  – Amerykanie skutecznie walczą, niespo-
lenia Saddama Husajna, ale pracują rów- dziewanie atakując – jak grom z jasnego
nież w firmach zawierających kontrakty Napisz do autora: nieba. (ro)
z wojskiem. robert.czulda@redakcjawojskowa.pl

nr 29/2008 Polska Zbrojna 59


AAAAAAA AAAAAAAA

Węgrzyn Zawacka Kwiatkowski Opania


„Oblicza wojny” to cykl, w którym
pragniemy pokazać naszym
Czytelnikom, jak na wojsko, konflikty
i kwestie bezpieczeństwa patrzą
językoznawcy, socjolodzy,
pisarze lub historycy.
Rzepka
Po zamachach z 11 września 2001 r. po-
pularność zyskała teoria zderzenia cy-
wilizacji Samuela Huntingtona, zakła-
dająca, że miejsce sporów zimnowojen-
nych zajęły konflikty kulturowe. Czy
różnice między Zachodem a Wscho-
dem są tak duże, że grozi nam kolejny
konflikt?
– Samuel Huntington nie absolutyzuje
swojej teorii, o czym często się zapomina.
Zakłada, że może ona stanowić użyteczny
paradygmat w wyjaśnianiu współczesnych
wydarzeń na arenie międzynarodowej, nie
zaś klucz do ich interpretowania. Współ-
czesne konflikty, które przebiegają na gra-
nicach huntingtonowskich cywilizacji,
zwłaszcza pomiędzy Zachodem a Wscho-
dem rozumianym jako „świat islamu”, nie
pojawiły się po zakończeniu zimnej wojny.
Korzeniami sięgają czasów znacznie wcze-
śniejszych, według mnie – XIX w., kiedy
na Bliskim i Środkowym Wschodzie za-
chodziły gwałtowne zmiany. Nie przece-
niałbym również różnic pomiędzy Wscho-
dem a Zachodem, bowiem to, co charak-
teryzuje dzisiejsze cywilizacje, to ich roz-
proszony, rozmyty kształt, który rodzi kon-

Wiek
flikty w obrębie zdefiniowanych przez
Huntingtona obszarów kulturowych, roz-

religii
KA-SENDEK (2)
WALS
MAGDALENA KO

60 Polska Zbrojna nr 29/2008


OBLICZA WOJNY
| | | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO KULISY PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA PRASA ŚWIAT TO I OWO | | |

sadzając je od wewnątrz. Dobrym przykła- nych. Pomijam tutaj zagadnienie upolitycz- może ta cecha pozwala ujrzeć w islamie
dem jest właśnie islam, w którym ścierają nienia religii, niemniej istotne wydaje mi prawdziwie uniwersalną religię, która szyb-
się ze sobą frakcje modernistyczne i funda- się w tym kontekście podkreślenie jej atrak- ko się rozprzestrzenia. Niepokojące są jed-
mentalistyczne. Pojawia się tu raczej pyta- cyjności – może dawać pewność, zwłasz- nak ruchy o charakterze fundamentalnym,
nie o nieuchronność konfliktów, jakie wy- cza w określaniu wrogów. o proweniencji wahabickiej, które poszu-
wołują radykalne interpretacje fundamen- kują zwolenników wśród muzułmanów da-
talnych prawd wiary podniesione do rangi Przeciętnemu człowiekowi trudno lekich od radykalnej interpretacji Koranu,
systemów uniwersalnych. Proszę zwrócić oprzeć się wrażeniu, że prawa mniejszo- np. we współczesnym Azerbejdżanie czy
uwagę na dość istotny aspekt konfliktu bądź ści muzułmańskich w krajach Europy krajach muzułmańskich byłego ZSRR. Te-
zbieżności interesów, często przekraczają- Zachodniej i prawa mniejszości chrześci-
cych granice cywilizacji (jako przykład po- jańskiej w krajach muzułmańskich nie
dam osobliwy alians prezydenta Iranu Mah- są sobie równe. Czy ta różnica może stać Przeciwstawianie isla-
muda Ahmadineżada z radykalną grupą się w przyszłości przyczyną konfliktu?
w obrębie judaizmu odnośnie do kwestii – Mamy w różnych krajach muzułmań-
mu kulturze Zachodu
unicestwienia państwa Izrael). Jest on wi- skich tradycyjne społeczności chrześcijań- prowadzi do pewnych
doczny na wszystkich frontach współcze- skie należące do tzw. kościołów oriental- uproszczeń, zakłada
snych kryzysów zbrojnych, począwszy od nych. Ich status prawny w różnych krajach
interesów religijnych, ekonomicznych po wygląda inaczej, np. w Iranie Ormianie bowiem pewną
ideę utopijnego państwa, niezależnie mu- i Asyryjczycy mają konstytucyjne prawo integralność Zachodu
zułmańskiego czy komunistycznego. do swobodnego sprawowania własnych ob- z jednej strony i islamu
rzędów religijnych i delegowania przedsta-
Czy wobec tego zgodzi się Pan z tezą, że wicieli do parlamentu. Te kontakty przy- z drugiej
konflikt w Afganistanie może być przy- najmniej na poziomie oficjalnym wygląda-
kładem zderzenia cywilizacji? ją poprawnie. Myślę, że chodzi pani raczej
– Obecną sytuację w Afganistanie moż- o kwestie związane z konwersją religijną, go obawiam się nawet bardziej niż przeja-
na w pewnym sensie potraktować jako spu- która zgodnie z islamem jest zakazana, ale wów radykalnych postaw wśród emigran-
ściznę po rywalizacji z okresu zimnej woj- wiąże się to raczej z problemem wolności tów w Europie.
ny, gdy kraj ten stał się terenem starć po- osobistych, w tym prawa do wyboru religii
między ZSRR a USA. To w tym czasie na- jako niezbywalnej części uniwersalnych na Mieszkał Pan przez pewien czas zarów-
stąpiło umocnienie radykalnych ugrupo- Zachodzie praw człowieka, nie znajdują- no w Iranie, jak i w Afganistanie. Czy
wań muzułmańskich wspieranych finan- cych jednak zastosowania w islamie. Nie spotkał się Pan, jako chrześcijanin, z ja-
sowo i militarnie przez Amerykanów. przypuszczam, aby mogły się one stać przy- kimiś przejawami wrogości?
Część z nich po wycofaniu się wojsk ra- czyną konfliktu, niemniej warto podkre- – Wspomniany przeze mnie problem
dzieckich opowiedziała się za „kulturą za- ślać, zwłaszcza w kontekście dialogu chrze- braku wiedzy nie dotyczy jedynie nas, ale
chodu”, a część stanęła w opozycji, rozwi- ścijańsko-muzułmańskiego, że dialog również krajów muzułmańskich. Pamię-
jając globalną sieć dżihadu, która dała o so- w swej istocie polega na wzajemności. tam, że gdy w 2003 r., tuż przed amerykań-
bie znać 11 września. skimi nalotami na Irak, byłem w Iranie
Powszechnie się uważa, że islam i szero- gdzieś przy granicy z Pakistanem, usłysza-
André Malraux, francuski pisarz i poli- ko rozumiana kultura Zachodu są poję- łem pytanie: dlaczego chcecie nas znisz-
tyk, powiedział kiedyś, że „XXI wiek bę- ciami przeciwstawnymi. czyć? Nie rozumiejąc sensu tego pytania,
dzie wiekiem religii albo nie będzie go – Przeciwstawianie islamu kulturze Za- poprosiłem o wyjaśnienie. Usłyszałem
wcale”. To, co obserwujemy we współ- chodu prowadzi do pewnych uproszczeń. wówczas, że jestem przedstawicielem świa-
czesnym świecie, zdaje się potwierdzać Zakłada bowiem integralną jedność Zacho- ta, który wypowiedział krucjatę islamowi.
jego tezę. du z jednej strony i islamu z drugiej. Tak Był to jednak jedyny taki przypadek. Więk-
– Wielokrotnie wieszczono kres religii, jednak nie jest. Musielibyśmy wybrać szość muzułmanów, których poznałem, by-
ale nawet „gdyby Boga nie było, to należa- i poddać analizie te obszary, w których róż- ła zasmucona, że jestem chrześcijaninem.
łoby go wymyślić”, jak powiada filozof. ne elementy obu światów stykają się, i te, Smutek ten miał źródło w oczekiwaniach
Wierząc w Boga, zakładamy, że jest on by- w których się rozchodzą. Dla przykładu, eschatologicznych: jak bowiem ty, chrze-
tem nieskończonym i doskonałym, w nim obchodziliśmy w ubiegłym roku 100-lecie ścijanin, możesz być zbawiony? – pytali
jest prawda, a prawda wyzwala. Człowiek pierwszej konstytucji irańskiej, za kilkana- mnie. I przyznam, że ten metafizyczny
religijny może zatem dojść do wniosku, że ście lat będziemy obchodzić rocznicę smutek moich rozmówców bardziej mnie
owa prawda jest najwyższą wartością, któ- uchwalenia pierwszej konstytucji Afgani- niepokoi niż jawnie okazywane objawy
rej należy bronić za pomocą różnych me- stanu, co oznacza, że pewne rozwiązania niechęci. 
tod i środków. Należy jej bronić, bo religia uważane przez nas za demokratyczne by- Rozmawiała
wprowadza ład w rzeczywistość jednostki, ły i są znane w krajach muzułmańskich. Magdalena Kowalska-Sendek
scalając ją ze społeczeństwem, a przy tym Być może naszym zadaniem jest właśnie
pozwala uporządkować świat, który nas ota- o nich przypominać. Marcin Rzepka
cza. Odwołując się zarówno do społecznych
i psychologicznych funkcji religii, jak rów- Czy uważa Pan, że islam jest religią Ur. w 1975 r., doktor, pracownik Instytutu
nież do analizy współczesnych ideologii po- w natarciu? Filologii Orientalnej UJ, zajmuje się głów-
litycznych wykorzystujących religię (mam – Islam najbardziej ze wszystkich syste- nie problemami mniejszości religijnych
tu na myśli głównie Iran), trudno oprzeć się mów religijnych akcentuje społeczny wy- i etnicznych na Bliskim i Środkowym
wrażeniu, że właśnie ten czynnik dominu- miar kultu, w większym stopniu wpływa- Wschodzie.
je we współczesnych konfliktach global- jąc na konieczność własnej afirmacji. Być

nr 29/2008 Polska Zbrojna 61


TO I OWO

UCY WILIZOWANY
Czy wiesz, że…
SZPIEG …władze Arabii Saudyjskiej znalazły
nowy sposób na wychowanie terrory-
stów po wyjściu z więzienia. Brytyjski SZKOŁA OGNIA. W poniedziałek nie strzelali-
dziennik „The Times” pisze, że na śmy na poligonie ze względu na suszę w lesie
przedmieściach stolicy tego kraju po- i możliwość wzniecenia pożaru. Dlatego do-
wstało centrum resocjalizacji, w któ- wódca zarządził taktykę jako zajęcia zastęp-

Przerażenie
rym pomaga się im wrócić do społe- cze. We wtorek susza się pogłębiła, więc
czeństwa. Mają tam do dyspozycji znów nie strzelaliśmy. Temat zajęć zastęp-
psychologa, który uczy ich, jak radzić czych brzmiał: „Pokonywanie terenu przygod-
trzydziestolatków sobie z emocjami. Uczucia mogą uze-
wnętrznić na przykład poprzez lekcje
nego pieszo”. Wieczorem zaniosło się na
deszcz, ale padało jedynie na obrzeżach poli-

W ostatnich dniach w mediach furorę rysunku. Ośrodek jest luksusowy gonu. W środę... W środę wilgotność ściółki
robiła informacja, że wojsko zaczę- – pensjonariusze mogą popływać leśnej osiągnęła krytyczny stan wysuszenia,
ło upominać się o trzydziestolatków ma- w basenie, zagrać w tenisa stołowego w związku z czym nie tylko nie strzelaliśmy,
albo w piłkę nożną – razem ze straż- ale zabroniono nam również wstępu do lasu.
jących ustabilizowaną sytuację życiową,
nikami. Posiłki przypominają te ser-
którym niespodzianka w postaci poboru
wowane w luksusowych hotelach,
rujnuje życie, gmatwa plany na przy- a resocjalizowani mogą też raz na ja-
szłość i ogólnie wprowadza w ich spokoj- kiś czas odwiedzać rodziny bez eskor-
ną dotąd egzystencję chaos i destabiliza- ty strażników. (ATU)
cję. – Jak tak można? – biedzili się dzien-
nikarze. – Bezduszna armia znów poka-
zuje swoje okrutne oblicze. Niejako na RAMZES TEMCZUK,
marginesie tych informacji podaje się
czasem, że w niektórych rejonach Polski przewodnik turystyczny
aż 80 proc. „przerażonych dziewiętnasto-
latków” dostaje odroczenie służby i de
z Gniezna, o Amerykanach,
którzy ćwiczą w Polsce:
18 karabinów i pistoletów znaleźli stróże
prawa w dwóch mieszkaniach na
Śląsku. U 26-latka policjanci z Jastrzębia
facto nigdy nie zakłada munduru. A już
kompletnie nikt nie wspomina o tym, że Zdroju odkryli pięć karabinów, dwa pi-
cała sprawa jest efektem nowelizacji usta- – Nie ukrywają, że są stolety sygnałowe i jeden pistolet typu
Mauzer. Znaleziono u niego także
wy o służbie zasadniczej, której dokonano
w 2004 r., a która polegała na tym, że
zachwyceni zarówno 37 sztuk amunicji ostrej oraz amunicję
osoby w starszym wieku rzeczywiście mo- polskimi kobietami, jak ćwiczebną i gazową. Natomiast funk-
gą trafić w kamasze – i nie chroni ich cjonariusze z Mysłowic zabezpieczyli
przed tym magiczna bariera 28 lat – ale
i kuchnią, która dla nich w mieszkaniu 47-letniego mieszkańca
tylko pod warunkiem, że nie zarejestro- wyróżnia się tego miasta dziesięć karabinów z cza-
sów I i II wojny światowej. Jak się oka-
wały się wcześniej w swoim WKU. Gdyby
bowiem dopełniły tego obowiązku, wojsko niespotykanym zało, karabiny były składane z części
lub odnajdowane przez kolekcjonera
ma zaledwie kilkanaście miesięcy na po-
wołanie. Czyli sytuacja jest prosta: jeśli
smakiem. w lasach. Właścicielom obu kolekcji
ktoś nie migał się przed wojskiem jako (Dziennik Bałtycki) może grozić do ośmiu lat więzienia. (ad)
21-latek, nie trafi do niego jako 30-latek.
W innym przypadku musi się z tym liczyć.
Dura lex sed lex. Tylko że gdyby ktoś tak
Nonsens tygodnia: Cena życia
przedstawił sprawę, nie byłaby ona ani To, że żyjemy w czasach materializmu i szalonej konsumpcji, jest faktem niepodważal-
trochę dramatyczna i nie nadawałaby się nym. Na szczęście wciąż nie przeliczamy na złotówki, dolary i euro wartości najwyż-
na materiał dla mediów. W całej sytuacji szych – miłości, patriotyzmu czy ludzkiego życia. Chociaż nawet od tej reguły zdarzają
ciekawe jest również to, że media przyj- się wyjątki.
rzały się jej dopiero teraz – mimo że prze- Dziennikarka „Kuriera Lu- szane. Niestety, postanawia pytania była pewnie taka, że
pisy, o których mowa, funkcjonują od belskiego” przeprowadziła zakończyć rozmowę moc- 44 zł to śmiesznie mało za
czterech lat, a tegoroczny pobór to ostat- ciekawą rozmowę o misji nym akcentem i zaczyna takie ryzyko. Jesteśmy jed-
nia fala żołnierzy zasadniczej służby woj- polskich żołnierzy w Afgani- rozmawiać o finansach. I tu, nak ciekawi, jaka w takim
skowej, którzy zasilą zawodowe od 2010 r. stanie z mjr. Dariuszem niestety, przekracza grani- razie kwota byłaby dla
jednostki. Gdybym wierzył w spiskową Kacperczykiem, oficerem ce dobrego smaku. Kiedy dziennikarki satysfakcjonu-
teorię dziejów, powiedziałbym, że ktoś prasowym Dowództwa Ope- bowiem uzyskuje odpo- jąca – bo skoro nie za 44 zł,
w prasie wyjątkowo nie lubi wojska. Sta- racyjnego. Rozmowa jest in- wiedź, ile zarabia polski żoł- to może warto za 44 tys. zł?
ram się jednak patrzeć na sprawę optymi- teresująca – dziennikarka nierz na misji, uzupełnioną A może po prostu życie ludz-
stycznie i dlatego myślę, że pisząc o pro- pyta o różnice między misja- o informację, że za każdy kie jest bezcenne – a jeśli
mi w Iraku i Afganistanie, wyjazd na patrol dostaje do- ktoś je naraża, robi to nie
blemach 30-letnich poborowych, media
o wykorzystanie przez tali- datkowe 44 zł, zadaje szo- dla pieniędzy, tylko np. dla-
pokazały kolejny plus profesjonalizacji.
bów dzieci do walki, proble- kujące, w zamyśle, pytanie: tego, że w ten sposób chro-
A to, że żaden dziennikarz nie powiedział my z afgańskim wojskiem Czy za 44 zł warto narażać ni życie innych? Podobno
tego wprost, świadczy tylko o szacunku i policją, które często są życie? I w tym momencie nie ma głupich pytań. Po-
dla inteligencji czytelnika. skorumpowane albo zastra- czar wywiadu pryska. Teza dobno… (ap)

62 Polska Zbrojna nr 29/2008


| | | | | | |
ZAPIS FORUM NA CELOWNIKU WOJSKO PORADY PO SŁUŻBIE HISTORIA MILITARIA ŚWIAT PRASA KULISY TO I OWO | | | |

ROZMOWY NA SPOCZNIJ
Przyjemny rozkaz
WIZYTA U PANA PUŁKOWNIKA Czy rozkaz może być miły?
– Dzień dobry, jestem umówiony z panem wenansami. Przed kilkoma
pułkownikiem. dniami umawiałem się osobi- Żołnierze po służbie dumali
– Pana pułkownika nie ma. ście z panem pułkownikiem. Aż jeden oświadczył: – Może!
– Nie bardzo rozumiem, przecież byłem Przejechałem kawał drogi i chcę
umówiony... załatwić sprawę.
A brzmi on: – Wolno zapalić.
– Przecież wyraźnie mówię, że pana puł- – Jaką sprawę?
kownika nie ma. – Sprawę mam do pana pułkownika.
– A gdzie jest? – No to nic panu nie poradzę.
– Nie ma! – Wiec może inaczej... Kiedy pan pułkow-
– W ogóle nie ma? Przestał istnieć? nik będzie?
– Nie mogę udzielać każdemu informacji,
gdzie jest pan pułkownik.
– Nie wiem. Został wezwany przez przeło-
żonego i nie wiadomo, ile to potrwa.
HISTORIA
– Dlaczego? – A mniej więcej?
Z PRZYMRUŻENIEM OKA
– A jak jest na przykład w toalecie, to pan – Mniej więcej też nie wiadomo. Gdy po zwycięstwie nad Karolem I
pójdzie tam za nim? Chyba pan rozumie? – No dobrze, a czy ja mógłbym na przykład Cromwell wjeżdżał do Londynu, witały go
Trzeba przecież mieć odrobinę taktu. wezwać pana pułkownika? Może to jest ja-
– Czy pan pułkownik jest w toalecie? kaś szansa. tłumy, na co zwrócił uwagę ktoś z otocze-
– Proszę pana, to już bezczelność! – Nie, bo pan nie jest przełożonym pana nia. Cromwell odpowiedział: – Gdyby wie-
– Proszę pani, dajmy sobie spokój z kon- pułkownika. dli mnie na szafot, byłoby to samo.

Polak
chał do Chicago trzy lata temu, ma- pochować syna w Arlington, przyje-
rząc o amerykańskim obywatelstwie. chała na pogrzeb z Polski. Dawida że-
w Arlington Miał zieloną kartę, pracował jako pie-
lęgniarz. W zeszłym roku wstąpił do
gnali również koledzy z oddziału
i przedstawiciele Polonii. Sztandar

N a najsłynniejszej nekropolii Ame-


ryki, gdzie spoczywają bohatero-
wie wszystkich amerykańskich wo-
marines, licząc, że służba przyspie-
szy przyznanie mu paszportu USA.
24-letni Pietrek pojechał na misję do
przykrywający trumnę zgodnie z ce-
remoniałem złożono w niewielki trój-
kąt, który wręczono matce. Dawid
jen z ostatnich 150 lat – Cmentarzu Afganistanu, gdzie wraz z trzema ko- Pietrek spoczął w sekcji 60., gdzie
Narodowym Arlington, pochowano legami zginął w eksplozji ładunku wy- obok uczestników wojen w Korei
1 lipca służącego w amerykańskiej buchowego pod ich wozem Humvee. i Wietnamie chowani są polegli
armii Polaka. Dawid Pietrek przyje- Jego matka, która zdecydowała, aby w konflikcie afgańskim. (ATD)
D O M O W A
O J N A

nr 29/2008 Polska Zbrojna 63

Você também pode gostar